\id HEB - Dangaleat \rem Première ébauche a été commencé par Fred et Nassara dans un atelier en Janveir 2010. Ils ont terminé le travail à Mongo après. Revisé par Fred, Nassara, Jonathan, Laurent et Dianne, janvier 2011 à Mongo. Vérifié en Mars 2011 par Jacqueline. \h Hebru \toc1 Maktumne taat ŋu siirtu ɗo gee ku Hebru \toc2 Hebru \toc3 HEB \mt1 Hebru \mt2 Maktumne taat ŋu siirtu ɗo gee ku Hebru \imt1 Pile ka kaawor \ip Waan ibanno gem kaak siirit maktumne-anta. Kar gay, kaak siirta-aŋ ibingig aadanna ku Greknar ho ŋa ibingig oki rakki rakki makaatamna ku Jamaw ta Awalle. Maktumne-an, ŋa siirit ɗo Yuudinna kuuk aamin ɗo Iisa Masi. Yuudinna-ak, ŋu kolaag oki a ŋu Hebru. Gee-ak oole nam daarin̰ ɗakco ko sooɗ di, ŋuu rasin imaanco asaan ŋu bal gase ɓilde kaak necgu. Ansii ko, ka siirit maktumne-an raka gaare ɓilde kaak taɓ ka Iisa Masi. Ɓildin̰ji-ak a : Iisa, ŋaar keeji di mee satkiner ɗo Jamaw ta Marbinto. Ŋaar di kaak goy ɗatik ta geemir iŋ Buŋ ho ŋaa gedire ginin riy-anta asaan ŋaar di gemo ho Buŋ. Muutuy taat ka etor, taar satkin ta taɓ lote. Min taar-an, Buŋ rakaaɗo pey satkine. Ansi-ak, ginte okinte kuuk n̰um iŋ Iisa, gii gedire sin̰je moota iŋ Buŋ bal kolaw. \c 1 \s1 Buŋ kaaw iŋ biy ka Roŋji \p \v 1 Awalle, iŋ biŋka ku nabiinnar, Buŋ deesco kaawe ɗo aginiyte iŋ botilay dakina. \v 2 Diŋ gay, ɗo wiktin ta ba aaro, ŋa kaawte lote iŋ biy ka Roŋji. Iŋ ŋaar ko, Buŋ kilgiyiit duniine iŋ gamin okin̰co kuuk goy kuwa ho keɗer, ho ŋa rasiijig okin̰co-aŋ ɗo pisin̰ji. \v 3 Iŋ Roŋ ŋaar-ak ko, gee taliy portikaw ta *darjin ta Buŋdi, ho iŋ ŋaar ko, gee yaa ibinin̰ Buŋ, ŋaar maman, asaan Roŋ-ak ara ko ŋaar di tak. Gamin okin̰co kuuk kuwa ho keɗer-ak goy iŋ gudurre ta kaawoy. Min ŋa piltu botol a gee yaa gine *cawar ɗo uŋji ka Buŋdi, ŋa daktu goy ka samaaner ɗo meeday ta ŋaar kaak gin gudurre pakgig gamin okin̰co. \v 4 Ampaa ko, Buŋ gaartu kadar Roŋ-ak pakgig *ɗubal ku Buŋdi serek. Ɗo bi ŋaar-ak ko, ŋa diyiiji oki siŋ kuuk pakgig kun̰co. \s1 Roŋ ka Buŋdi pakgig ɗubal ku Buŋdi \p \v 5 Ka seener, ƴiriy rakki, Buŋ bal kaawe ɗo rakki min ɗubilji aman : \q1 « Kiŋke-aŋ ko Roŋdu, \q1 min ƴiriyta-aŋ, ŋuu ibine kadar nun ko takko. »\f + \fr 1:5 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 2.7.\f* \m Ho ŋa bal kaawe tak-tak ɗo bi ka rakki minninco aman : \q1 « Nun, naa gine Tacco kan̰ji \q1 ho ŋaar gay yaa gine Roŋdu kanto. »\f + \fr 1:5 \ft Wer ka gase kaawor ɗo 2 Samiyeel 7.14.\f* \m \v 6 Kar gay, Roŋ ka Buŋdi, ŋaar di kaaco ka gamin okin̰co.\f + \fr 1:6 \ft ‛ŋaar di kaaco ka gamin okin̰co’ : Iŋ kaaw ta Grek, ŋu kaawa a ‛Roŋji kaak ŋa weetu awalle’. Kar kaaw-an gay kaawɗo kadar Buŋ gin koogin ku pey kuuk ŋa weeyig ba aaro. Ta kaawa a Iisa, ŋaar ar roŋ kaak ŋu weetu awalle, asaan ŋaar di kaaco ka gamin okin̰co.\f* Wiktin taat Buŋ rakiy n̰aamin̰ Roŋji ɗo duniiner, ŋa kaawtu aman : \q1 « Ɗubal ku Buŋdi okin̰co yaa abdiyin̰ji. »\f + \fr 1:6 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Deteronoom 32.43.\f* \m \v 7 Ɗo bi ka ɗubilji-ak, Buŋ kaawtu aman : \q1 « Ɗubal kunto, ŋuur ar usu \q1 ho gay riyor kunto, ŋuur ar lesas ku aki. »\f + \fr 1:7 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 104.4.\f* \m \v 8 Kar ɗo Roŋji gay, ŋa kaawji aman : \q1 « Kiŋ kaak Buŋ, ki goy doo ka sees ka sultan. \q1 Ki hokumiyaag gee iŋ botol. \q1 \v 9 Ki el gamin kuuk iŋ botilco \q2 ho kuuk jookum gay, ki ƴilaagu. \q1 Ampaa ko, kiŋ kaak Buŋ, \q1 Takko Buŋ doɓin̰ciŋ a ki pakgig een̰ji \q1 ho iŋ sewe kaak ŋa etiliijiŋ ɗo kaan̰-ak,\f + \fr 1:9 \ft ‛sewe kaak ŋa etiliijiŋ ɗo kaan̰’ : Ɗo aadin ta Yuudinnar, ya ŋu etila sewe ɗo kaa ka gemor-ak gaara kadar ŋu darjiyaag sultan.\f* \q2 adin̰ gintu portiko. »\f + \fr 1:9 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 45.7-8.\f* \m \v 10 Buŋ kaawtu pey aman : \q1 « *Rabbine, ɗo teesindi, ŋa kiŋken di kilgiyig kiɗa \q1 ho samaan sa, ŋa kiŋken di siyig iŋ pisin̰jiŋ. \q1 \v 11 Gamin okin̰co kuuk ki kilgiytu-aŋ yaa bire, \q1 kar kiŋ gay goy doo. \q1 Gamin kuuk ki kilgiytu-ak yaa zooɗe ar kesuun zooɗiyo. \q1 \v 12 Ar batik taat ŋu maliyiita, kii maliyin̰ gamin-aku. \q1 Ŋu asiy makin̰co ar kaak gee makiy kesuune. \q1 Kar kiŋ gay makaaɗo, ki goy uudinen̰ di \q1 ho menuwin̰ gaasaaɗo tak-tak. »\f + \fr 1:12 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 102.26-28.\f* \m \v 13 Ƴiriy rakki, Buŋ bal kaawe ɗo rakki min ɗubilji aman : \q1 « As goy ɗo meedar \q1 nam wiktin taat naaco gedire ɗo adinen̰, \q1 ŋuu gine wer ka lee asin̰jiŋ. »\f + \fr 1:13 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 110.1.\f* \m \v 14 Ka seener, *ɗubal ku Buŋdi okin̰co, ŋuur ruwwinnay kuuk gina riy ɗo Buŋdi. Buŋ n̰aamiig a ŋuu gaayin̰ gee kuuk yaa gase jile. \c 2 \s1 Jile ka taɓ kaak Iisa iyiite \p \v 1 Ɗo bi ŋaar-ak, zeeɗinte gii obe tirit ɗo kaaw taat gi dortu a gi jagaaɗo min botol taat samaane. \v 2 Ka seener, kaaw taat *ɗubal ku Buŋdi iyiico ɗo aginiyte, taar ic kat riyti. Ŋaar kaak bal karmiyin kaaw-ata ho ŋa aalta, ŋa gasit tan̰ji uudin ta nigin̰ji. \v 3 Ya ŋuur kuuk awalle bal karmiyin kaawo gasit tan̰co, maman gii imile kaƴte ya gi ginig bees jile kaak taɓ-aŋka. Jile ŋaar-ak, *Rabbin meen̰ji ko gaarig awalle. Kar ŋuur kuuk cokiyig iŋ ɗeŋginco gay ɗiyte kadar kaaw-at ka seener. \v 4 Buŋ meen̰ji gaay pey ɗo kaawco iŋ gamin kuuk ŋa gintu ɗo ɗatikte : ay gamin kuuk ajbay, kuuk gaara gudurrey ho iŋ bere ka Ruwwiner kaak Buŋ ɗeeɗiico ar kaak ŋa rakiyo. \s1 Iisa gaar botol ta jilindi \p \v 5 Ka seener, ɗo bi ka duniin taat yaa ase taat gi kaawiy biti-an, Buŋ balco berin ɗo pise ka ɗubilji. \v 6 Kar gay, ŋu siir ɗo Kitamner aman : \q1 « Gem gay, ŋaar waa kina, ki pakiriy kaaci ? \q1 Roŋ gemor gay, ŋaar waa kina, ki taliy kaaci ? \q1 \v 7 Ɗo wiktin sooɗ, ki ginig kapak \q2 nam ɗubal ku Buŋdi din sa pakgiga. \q1 Ki berji *darjine ho horoomin ar sultan \q1 \v 8 ho gamin okin̰co, ki berjig ɗo pisin̰ji. »\f + \fr 2:8 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 8.5-7.\f* \m Ya Buŋ berig gamin okin̰co ɗo pisin̰ji, ŋaar-ak gaara kadar ginno yoo maanna kaak ŋa balji berin̰ ɗo pisin̰ji. Kar diŋ gay, gi tallo misa kadar gamin okin̰co-aŋ goy ɗo pisin̰ji. \v 9 Kar gay, maan kaak gii gedire ibine-ak, ŋaar ko aŋka : ɗo wiktin sooɗ, Iisa, Buŋ ginig kapak nam ɗubal ku Buŋdi din sa pakgiga. Kar diŋ gay, ŋu berji darjine ho horoomin ar sultan, asaan ŋa seet taaɓin ta muuti. Ansi-ak, iŋ barkin ta Buŋdi, ŋa icit muut ɗo kaay ɗo saan ta gee okin̰co. \p \v 10 Buŋ kilgiyig gamin okin̰co ho iŋ ŋaar ko, ŋu goyiyo. Buŋ raka iye gee dakina ɗo darjiney ar kooginay iŋ botol ta Iisa Masi. Ampaa ko, Buŋ gintu a Iisa, ŋaar kaak yaa pile botol ta jile geemir, ŋaa biren̰ ja min ɗo taaɓiner, kar kat, ŋaa nece tak ar kaak Buŋ rakiyo. \v 11 Iisa ko pil botol a gee yaa gine *cawar ɗo uŋji ka Buŋdi. Ampa-ak, Iisa ho iŋ ŋuur kuuk cawar-aku, okin̰co, ŋuu gine ar gee kuuk tacco rakki. Ɗo bi ŋaar-ak ko, ŋa kolaagu a siŋtar ho sokan̰ daggigɗo. \v 12 Paa ko, ŋa kaawtu ɗo Buŋdi aman : \q1 « Naa kaawe ɗo siŋtar ɗo bi kan̰jiŋ. \q1 Ɗo wer kaak gee n̰um dakina, naa ozilin̰ siŋjiŋ. »\f + \fr 2:12 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 22.23.\f* \m \v 13 Ŋa kaawtu pey aman : \q1 « Nun, naa diye amaanner okintiti ɗo Buŋdi. »\f + \fr 2:13 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ezaayi 8.17.\f* \m Pey aman : \q1 « Nun ko aŋka iŋ gee kuuk Buŋ beriidu ar kooginar. »\f + \fr 2:13 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ezaayi 8.18.\f* \p \v 14 Uudin taat koogin-aŋ okin̰co, baarco ho ziŋkico, ŋuur ku geemir di, Iisa oki ic zi ar kan̰co ho goyin̰ji sa ar ka geemir. Awalle, ŋaar kaak gin gudurre ta muuti, ŋaar *Seetanne. Kar Iisa gay, iŋ muutuy, ŋa imiliit gudurre ta Seetanner tak-tak \v 15 ho ŋuur kuuk ɗo goyin̰co okin̰ji, ŋu ar ɓerrina asaan ŋu gina kolaw ɗo muut-at, ŋa imiliit koluwco. \v 16 Asaan ka seener, asin̰ji kaak ɗo duniiner, ŋa bal ase a ŋaa gaaye ɗubal ku Buŋdi. Kar gay, ŋa as gaaye tamba ta Ibraayim. \v 17 Ɗo bi ŋaar-ak ko, ɗo ay maanna, illa ŋaa are siŋtay. Ansii ko, ŋaa kuuniye *mee satkiner ka tatko kaak tala amindaw ta geemir ho kaak gina riy ta Buŋdi iŋ botilti. Ansi-ak, ŋaa imilin̰ zunuubinna ku geemir a ŋaa amrin̰ iŋ Buŋ. \v 18 Uudin taat Iisa meen̰ji seet taaɓine ta gecindi, ŋa nec mogin̰\f + \fr 2:18 \ft ‛mogin̰’ : Werin daarin̰, ŋu kaawa a ‛sakuwin̰’.\f* ŋuur kuuk goy ɗo gecindi. \c 3 \s1 Iisa pakgig Muusa \p \v 1 Gem kol siŋtay, ɗo saan taar-an, diyon pikirriko ɗo Iisa Masi. Ka seener, ku kuuniy gee ku Buŋdi ho ŋa koliŋko a ku ɓaayiy goye ka samaaner. Diŋ gay, pakiroŋ ɗo Iisa Masi, ŋaar gay tabiriikar ka Buŋdi ho ŋaar ko *mee satkiner ka tatko ɗo imaan taat gi gaariyo. \v 2 Awalle, uudin taat Muusa ginit riy taat gaara kadar Buŋ nec amniyin̰ji ɗo geriy okin̰ji,\f + \fr 3:2 \ft ‛ɗo geriy okin̰ji’ : Ger ka Buŋdi okin̰ji, anne-aŋ kaawa ɗo bi ka gee ku Buŋdi okin̰co ɗo wiktin ta nabi Muusa.\f* Iisa oki gaar kadar Buŋ kaak diyig ɗo riyor-ak nec amniyin̰ji. \v 3 Ka seener, ar kaak ŋu jaaliig siŋ ku gem kaak pina gero pak ger meen̰ji, Iisa oki, ŋuu jaalin̰ siŋji kuwa pak Muusa. \v 4 Geray okin̰co gin gay pinin̰co. Kar ŋaar kaak pinig gamin okin̰co gay, ŋa meen̰ji Buŋ. \v 5 Muusa gay, ka seener, ŋaar nec a Buŋ yaa amniyin̰ji ar gay riyoy ɗo *ger ka Buŋdi okin̰ji. Riyoy-at ta gaare ɗo geemir kaaw taat Buŋ asiy kaawe neginda. \v 6 Kar Iisa Masi gay, ŋaar nec a Buŋ yaa amniyin̰ji ar Roŋ kaak goy ɗo kaay ka ger ka Buŋdi. Kar geriy-ak gay, ŋaar ginte, ya gi zeeɗa obe tirit ɗo imaante ho ɗo maan kaak gi eriyo. Maan kaak gi eriy-ak ɗeŋraate gi kaawiy bal kolaw ɗo uŋco ka geemir. \s1 Jamiyne taat Buŋ bertu ɗo geen̰ji \p \v 7 Ɗo saan taar-an, uudin taat Ruwwin ta Buŋdi kaawiy aman : \q1 « Ƴiriyta, ya ku cokiyaat gaaƴ ta Buŋdi, \q1 \v 8 dakoŋ tirin̰coɗo ɗeŋginko ar kaak aginiyko gintu \q1 ɗo wiktin taat ŋu poociiga ho ŋu geciig ɗo goosiner. \q1 \v 9 Ka seener, Buŋ kaaw a ɗo menaw-ak, \q1 aginiyko talig gamin okin̰co kuuk nu gintu \q2 ɗo elgin kuuk orok pooɗ. \q1 Kar iŋ taar-at oki, ŋu poocintu ho ŋu gecintu. \q1 \v 10 Ampaa ko, adir nigtu iŋ gee-aku ho nu kaawtu aman : \q1 ‟ Gee-aŋ, pikirrico jaga jagen di. \q1 Ŋu bal ibinin̰ maan kaak nu eriy minninco. ” \q1 \v 11 Ansii ko, iŋ adir ka nige-ak, nu togiltu aman : \q1 ‟ Ŋu un̰jaaɗo tak-tak ɗo wer ka jamiyner \q2 kaak nu siyiico ! ” »\f + \fr 3:11 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 95.7-11.\f* \p \v 12 Gem kol siŋtay, goyoŋ goɗom, paa waan minninko adiy yaa gine pondiko nam ŋa aaminiyɗo ho ŋaaji newse kop ɗo Buŋ kaak goy mento. \v 13 Kar gay, kun kawta, iskiguwoŋ ziŋkiko. Ansii kat, yoo waan minninko, rasiyɗo ziŋkay a zunuubinna yaa caaciyin̰ji ho kaay yaa gine bombo. Ginguwoŋ pa ɗo wiktin taat kaaw taat a « Ƴiriyta » goy tiya misa. \v 14 Ka seener, ya gi oba tirit yoo gaasuwa ɗo imaan taat gi gastu, ŋaar-ak, gi geen̰ji ku Iisa Masi ko. \p \v 15 Ansii ko, ŋu siirtu ɗo Kitamner aman : \q1 « Ƴiriyta, ya ku cokiyaat gaaƴ ta Buŋdi, \q1 dakoŋ tirin̰coɗo ɗeŋginko \q2 ar kaak aginiyko pooctu kaawoy. »\f + \fr 3:15 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 95.7-8.\f* \m \v 16 Ŋaar-ak, ŋuur kuuk cokiyit gaaƴ-ata ho poocit kaawoy, ŋu kun̰ waa ? Ŋu gee okin̰co kuuk Muusa imiltu min darre ta Meser. \v 17 Ɗo elgin kuuk orok pooɗ, Buŋ, adiy nigtu-ak iŋ kun̰ waa ? Adiy nig iŋ ŋuur okin̰co kuuk gin zunuubinna ho mat ɗo goosiner. \v 18 Ɗo wiktin taat Buŋ togiltu aman : « Ŋu un̰jaaɗo tak-tak ɗo wer ka jamiyner-ak », ŋa togil ɗo kun̰ waa ? Ŋa togil ɗo ŋuur okin̰co kuuk poocit kaawoy. \v 19 Ansii ko, gi ibintu kadar gee-ak bal un̰je ɗo wer ka jamiyner-aka, asaan ŋu pooc aamniye ɗo Buŋdi. \c 4 \p \v 1 Buŋ kaaw a ŋaa pile botol ɗo geemir ŋuu un̰je ɗo jamiyner-ata. Ho kaawoy-at, taar tiya yoo ƴiriyta. Ampa-ak, zeeɗinte a minninko, yoo waanna goyaaɗo kaak yaa pakire a ŋa as ba aaro ho ŋa gediraaɗo un̰je ɗo wer-aka. \v 2 Asaan gi dorit kabarre ta samaane taat kaawa ɗo bi ka jamiyner-at ar kaak awalle ŋuur oki doriit ɗo goosiner. Kar locoŋ gay, kabarre-at uc usu asaan ŋu bal ooyin iŋ imaan. \v 3 Kar ginte kuuk aamin gay, gii un̰je ɗo jamiyner-ata. Ɗo bi ka jamiyner-at, Buŋ kaaw aman : \q1 « Iŋ adir ka nige-ak, nu togiltu aman : \q1 ‟ Ŋu un̰jaaɗo tak-tak ɗo wer ka jamiyner \q2 kaak nu siyiico ! ”\f + \fr 4:3 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 95.11.\f* » \m Kar sando, min Buŋ gaasiit riyoy ta kiliiginer, wer ka jamiyner-ak, ŋaar goy ko. \v 4 Ka seener, ɗo bi ka ƴiriy ta peesiriŋkar, wer rakki ɗo Kitamner ŋu kaaw aman : « Buŋ gaasit riyoy okintit iŋ mena bijigiƴ. Ɗo ƴiriy ta peesiriŋkar gay, ŋa jammiytu. »\f + \fr 4:4 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Zeneez 2.2.\f* \v 5 Pey ɗo wer kaak gi garkiyiy diŋka-aŋka, Buŋ kaaw aman : « Ŋu un̰jaaɗo tak-tak ɗo wer ka jamiyner kaak nu siyiico. »\f + \fr 4:5 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 95.11.\f* \v 6 Ŋuur kuuk awalle dorit kabarre taat samaan-at baltu un̰je ɗo wer jamiyner-ak, asaan ŋu pooc karmiyin̰ Buŋ. Kar gay, goy gee kuuk yaa gedire un̰je ɗo wer-aka. \v 7 Ansii ko, Buŋ diytu pey wiktin taat gee yaa un̰je ɗo wer-aka ho ŋu koliit a « Ƴiriyta ». Ɗo bi ŋaar-ak ko, ɗo Kitamner, Buŋ kaawtu iŋ biy ka Dawuud aman : \q1 « Ƴiriyta, ya ku cokiyaat gaaƴ ta Buŋdi, \q1 dakoŋ tirin̰coɗo ɗeŋginko. »\f + \fr 4:7 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 95.7-8.\f* \p \v 8 Zer, ya ka seener, Zoozuwe iyiig aginiyte bal kaawo ɗo wer ka jamiyner-ak\f + \fr 4:8 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Deteronoom 31.7 ho Zoozuwe 22.4.\f*, min taar-an, Buŋ kaawaaɗo pey ɗo bi ka ƴiriy ta pey. \v 9 Ampaa ko, ar kaak Buŋ jammiytu min ɗo riyoy ta kiliiginer iŋ ƴiriy ta peesiriŋkar, botol ta jamiyner ar taar-an goya ɗo gee ku Buŋdi oki. \v 10 Ka seener, gem kaak un̰je ɗo wer ka jamiyner kaak Buŋ siytu-ak, ŋaa jammiye min ɗo riyoy ar Buŋ jammiytu min tan̰ji. \v 11 Ansi-ak, zeeɗinte gii un̰je ɗo wer ka jamiyner-aka. Gininte iŋ ay botol pa waan minninte yaa aaɗe ta aginiyte kuuk tar ziŋkico ɗo wiktin taat ŋu pooctu karmiyin̰ Buŋ. \p \v 12 Ka seener, kaaw ta Buŋdi, taar ar maan kaak goy mento ho ta gina riyti iŋ gudurre. Ta ar *seepin kaak biŋkay paaɗ pakgig paaɗe ka ay seepine. Ta un̰ja ɗo gemor nam ta ɗeeɗiig gelbine iŋ ruwwine ho ta kiliig ŋaamiik ta kaasir iŋ loolo.\f + \fr 4:12 \ft ‛loolo’ : Werin daarin̰, ŋu kaawa a ‛lando’.\f* Pikirre iŋ kaawin kuuk goy ɗo adiy ka gemor oki, ta bayniigu ya ŋu samaane wala ŋu samaanno. \v 13 Min gamin okin̰co kuuk Buŋ kilgiytu, ginno kaak cigil ɗo uŋji. Kar ɗo uŋji ka Buŋdi, ŋaar kaak gii ose biŋkiteŋ gay, gamin okin̰co-aŋ, ŋa ibingig rakki rakki ho ŋa talaagu waraŋ. \s1 Iisa mee satkiner ka tatko \p \v 14 Min gi gin ko *mee satkiner ka tatik pakgig gay satkiner okin̰co, ŋaar-ak obinte bombo ɗo imaante taat gi gaariyo. Mee satkiner-ak coon ka samaaner. Ŋaar ko Iisa, Roŋ ka Buŋdi. \v 15 Ka seener, gi gin mee satkiner ka tatko kaak nec adiy yaa raɗin̰ji ɗo wiktin taat gudurrite sooɗa. Asaan iŋ gece kaak ŋu geciiga, ŋa aawit taaɓin okintit taat gi aawiyo, kar gay, ŋa bal gine zunuubinna kat bat. \v 16 Ŋaar-ak, sin̰jinte moota bal kolaw ɗo wer kaak Buŋ hokumiyiy iŋ barkiney. Eɗeŋ ko, Buŋ yaa tale aminduwte ho ŋaate bere barkiney-ata. Ampaa kat, ŋaate jorkinte ɗo wiktin taat ya duniin gasinte. \c 5 \p \v 1 Ka seener, ay mee satkiner ka tatko, ŋu doɓig min ɗatik ta geemir a ŋaa gine riy ta Buŋdi ɗo bi kan̰co. Riy-at, ŋaa iye gamin ku berindi ɗo Buŋdi ho ŋaaji gine satkine ɗo bi ka zunuubinna ku geemir. \v 2 Gay satkiner-ak nec tale amindaw ta ŋuur kuuk ibanno maanna ho jagaw, asaan ŋaar meen̰ji oki aawaat gudurrey sooɗa ɗo gamin dakina. \v 3 Ɗo saan ta gudurrey taat sooɗ-ata, illa ŋaa ginen̰ ja *satkin ɗo zunuubinna ku meen̰ji, kar kat ɗo ku geemir. \v 4 Waan gediraaɗo darjiye ziy a ŋa mee satkiner ka tatko. Illa Buŋ kat kola gemo a ŋaa gine riy-ata ar awalle, ŋa koliig *Haruun. \p \v 5 Iisa Masi oki, ŋa meen̰jiɗo kat darjiy ziy a ŋa *mee satkiner ka tatko. Kar gay, ŋa Buŋ kat darjiyga, wiktin taat ŋa ɗiyiiji aman : \q1 « Kiŋke-aŋ ko Roŋdu, \q1 min ƴiriyta-aŋ, ŋuu ibine kadar nun ko takko. »\f + \fr 5:5 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 2.7.\f* \m \v 6 Ɗo wer ka pey, ŋu siir ɗo Kitamner aman : \q1 « Kiŋ gay satkiner kaak goy doo ar Melkisedek. »\f + \fr 5:6 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 110.4.\f* \p \v 7 Wiktin taat Iisa goytu ɗo duniiner, ŋa inditu Buŋ ho ŋa loklikiiji iŋ koriya ho iŋ zulan̰ oki. Ŋa indiig ŋaar kaak nec jilin̰ min ɗo muuti ho ɗo bi ka karaamin taat ŋa karmiyiig Buŋ, Buŋ cokiyiig alin̰ji. \v 8 Ŋa Roŋ ka Buŋdi. Kar iŋ taar-ata oki, ŋa ɓilde karaamin iŋ botol ta taaɓiner. \v 9 Iŋ goyin̰ji, wiktin taat ŋa nectu ko tak ar kaak Buŋ rakiyo, ŋa piltu botol a gee okin̰co kuuk icit kaawoy yaa gase jile kaak goy doo. \v 10 Buŋ diyig mee satkiner ka tatko ar kaak ŋa diyig Melkisedek-aka. \s1 Obe kaak bombo ɗo imaandi \p \v 11 Ɗo bi ŋaar-aŋ, ni gin kaawin dakina kuuk niiko kaawe. Kar gay, gaarin̰co yaa gine raɗa, asaan diŋ, kaƴko icɗo koɗok. \v 12 Wiktin-an nec ko zer kuu garkiye gee. Kar sando, illa ŋuuko garkiyiŋko pey iŋ gamin ku melen̰ ɗo bi ka kaaw ta Buŋdi. Kuŋko-aŋ ar koogin kuuk siya misa buwa, yampa, ande, ku gediraaɗo teen̰ji. \v 13 Ŋaar kaak siya buwa-ak, ŋaar ar mic kaak ibanno misa maan kaak samaane iŋ kaak samaanno. \v 14 Kar ande gay, ŋaar ɗo gee kuuk aginda kuuk usin ko eerin̰ gamin kuuk samaane iŋ kuuk samaanno, asaan taar ko taat ŋu gingiy ɗo goyin̰co. \c 6 \p \v 1 Ŋaar-ak, rasinteŋ gamin kuuk melen̰ ɗo bi ka Iisa Masi ho newsinte ɗo gamin kuuk kuuniy ɗo gee kuuk aginda. Gi yeepaaɗo pey ɗo kuuk melen̰-aku. Gamin-ak, ŋuur ko aŋku : ibine ho rase ka nigindi kaak iya gee ɗo muuti, ice ka imaan taat ɗo Buŋdi, \v 2 ɓilde ɗo bi ka batemdi\f + \fr 6:2 \ft ‛ɓilde ɗo bi ka batemdi’ : Kaaw-an, iŋ kaaw ta Grek, ta kaawa a ‛ɓilde kaak ɗo bi ay biyaw ta batemdi’. Wal ta raka kaawe ɗo bi ka ay biyaw ka batem kaak kretiyenna giniyo, wal ɗo bi ka ay ace ka abaadiner.\f*, iŋ lee ka pisindi, nooye ka gee kuuk mate ho seriin taat Buŋ asiy ɗukume ɗo geemir. \v 3 Sin̰jinte iŋ uŋte ! Ŋaar-aŋ ko maan kaak gii gine ya Buŋ pilte botol. \p \v 4 Pakiroŋ ɗo ŋuur kuuk yeep ɗo goyin̰co kaak awalle. Awalle, Buŋ pilig odinco iŋ portikuwiy, ŋu aawit selliŋkaw taat asa min kuwa ho ŋu gas Ruwwin ta Buŋdi. \v 5 Ŋu elit kaaw ta Buŋdi iŋ galilti ho ŋu aawit gudurre ta goye ka marbinto kaak iŋ imaan. \v 6 Kar iŋ taar-an oki, ŋu yeep ɗo goyin̰co kaak awalle. Gee-ak, gi gediraaɗo pey iyin̰co ka seeriŋkar a ŋuu jipte goyin̰co. Ya ampa-ak, ar ŋuur maaniico ɗooɗaag pey Roŋ ka Buŋdi ka etor ho ŋu iyaaji sokan̰ ɗo uŋco ka geemir. \p \v 7 Ka seener, morig kaak aay amay ho niyaaco gamin samaane ɗo ŋuur kuuk gawnaaga-ak, Buŋ barkiyga. \v 8 Kar gay, morig kaak amil pompal kuuk gin jamay wala rapiŋga-ak, ŋa ginno paydiney. Ɗakji sooɗ di, ŋuu muwin̰ji ho ŋuuji diye ako a ŋuu idin̰ tak-tak. \p \v 9 Gem kol siŋtay, ya ni kaawa ampa oki, ni iban tak kadar botol taat ku ictu-an samaane. Taar ko taat iya gee ɗo jilindi. \v 10 Ka seener, Buŋ, ŋaar ginno gamin kuuk bal botol. Ŋa rawtaatɗo riyko ho ele kaak ku gaartu iŋ siŋji ho ku gaariy yoo diŋka ɗo geen̰ji. \v 11 Kar maan kaak ni rakiy minninkoŋ gay, illa kuu zeeɗe kuu obin imaanko yoo ɗo gaasuwar. Ampaa kat, maan kaak ku eriy iŋ imaanko yaa ase tak ɗo weriy. \v 12 Yampa, dakoŋ ginenno zegilay. Kar gay, icon botol ta ŋuur kuuk aamine ho ica subirraw. Gee-ak gasaag maan kaak Buŋ kaawtu a ŋaaco bere. \s1 Maan kaak Buŋ kaawtu a ŋaa bere ɗo geen̰ji \p \v 13 Ku iban kadar wiktin taat Buŋ kaawiiji ɗo Ibraayim a ŋaaji bere maanna, ŋa togiltu iŋ siŋ ku meen̰ji. Ŋa togiltu iŋ siŋji-ak asaan ginno waan kaak tatik pakgiga. \v 14 Ŋa togiltu aman : « Ka seener, naan̰ barkiye dakina ho naa wadirin̰ kooginan̰. »\f + \fr 6:14 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Zeneez 22.16-17.\f* \v 15 Min Buŋ togiltu pa-ak, Ibraayim subirtu kee nam ŋa gasiig maan kaak Buŋ kaawiiji. \v 16 Ka seener, ya gee togilaw-ak, ŋu togila iŋ maan kaak tatik pakgigu. Ya ŋu togila ampa-ak, kaaw matiyo, ginno pey yeepe ka aaro. \v 17 Ampaa ko, wiktin taat Buŋ kaawtu ɗo Ibraayim-ak, ŋa raka gaare waraŋ ɗo ŋuur kuuk yaa gasin̰ maan kaak ŋa kaawtu kadar ŋa welkaatɗo kaawoy. Ansii ko, ŋa gaayiitit ɗo kaawoy iŋ togiliika. \v 18 Ka seener, maan kaak Buŋ kaawtu ho iŋ togiliikay, seerco makaaɗo tak-tak, asaan ŋa gediraaɗo raade. Ampa-ak, ɗo ginte kuuk rasig gamin okin̰co a gii obe tirit ɗo maan kaak Buŋ kaawtu ho gi eriyo, kaaw-an yaate iskinte dakina. \v 19 Ɗo ginte gay, maan kaak gi eriy-ak gaayaate gi goyiy bombo ar dambi kaak awkiɗo tak-tak. Iŋ maan kaak gi eriy-ak, gi nec aaɗe min ɗo maan kaak ar zimilla ho gii un̰je ɗo wer kaak Buŋ goyiyo\f + \fr 6:19 \ft ‛maan kaak ar zimilla ɗo wer kaak Buŋ goyiyo’ : Awalle, wiktin taat ŋu piniig ger ka Buŋdi, ŋu caaltu zimilla a ŋuu cigilin̰ wer kaak cawar aale. Wiktin taat Iisa mattu ka etor, zimilla-ak eertu ɗatko min kuwa yoo keɗer (Matiye 27.51).\f*, atta ɗo wer kaak *cawar aale. \v 20 Ɗo wer kaak cawar aale-ak ko, Iisa ogiriite, ŋa un̰jitu ɗo bi kante. Ampaa ko, Iisa, Buŋ diyig *mee satkiner ka tatko kaak goy doo, ar kaak awalle, ŋa diyig Melkisedek-aka. \c 7 \s1 Melkisedek sultan ho gay satkiner \p \v 1 Awalle, Melkisedek-ak, ŋaar sultan ka Saleem ho ŋa gay satkiner ka Buŋ ka kuwa. Ƴiriy rakki, wiktin taat Ibraayim nosiriico ɗo sultinnay daarin̰ ho ŋa yeepiy min ɗo gartar, Melkisedek ŋaamiiga ho ŋa barkiyiiga. \v 2 Ɗo wer-ak, min gamin okin̰co kuuk Ibraayim gaamtu min ɗo gartar-ak, ŋa beriiji zakaane ɗo Melkisedek. Min gamin kuuk orok, ŋa beriiji rakki rakki. Melkisedek, ŋaar sultan ka Saleem. Siŋ kuuk Melkisedek-ak kaawa a « sultan kaak hokumiya iŋ botol, » ho kuuk a sultan ka Saleem-ak gay kaawa a « sultan ka aapiyer ». \v 3 Melkisedek-ak, ɗo Kitamner, ŋu bal kaawe a ŋa gin tacco wal yaaco wal aginiyji ku aginda. Ŋu bal kaawe ɗo bi ka ween̰ji wala ɗo bi ka muutuy. Ŋa ar Roŋ ka Buŋdi, ŋa gay satkiner kaak goy doo. \p \v 4 Taloŋ ja, tatkaw ta Melkisedek ! Ŋa gem tatik nam tatte Ibraayim din sa berji zakaaney min gamnay kuuk ŋa gaamtu min ɗo gartar. \v 5 Ka seener, koogin ku Lebi, ŋuur kuuk gina riy ta gay satkiner, iŋ *gaanuun ka Buŋdi, ŋu gin botol ta ice zakaaner min ɗo siŋtico, gee ku Israyeel. Kar sando, ŋuur oki min tamba ta Ibraayim. \v 6 Melkisedek, ŋaar min caar ka Lebiɗo. Kar gay, iŋ taar-at oki, Ibraayim berji zakaane. Kar pey min kaatiya, Melkisedek barkiyiig Ibraayim kaak Buŋ kaawtu a ŋaaji bere maanna-aka. \v 7 Kar sando, gee iban tak kadar waan kaak barkiya gem-ak, ŋaar pakgig kaak ŋa barkiyiyo. \v 8 Koogin ku *Lebi kuuk ica zakaane min ɗo siŋtico-aku, ŋuur oki mata ar geen di. Kar Melkisedek kaak Ibraayim berji zakaaney-ak gay, ŋaar goy iŋ odinay ar kaak Kitamne kaawiyo. \v 9 Kooginay ku Lebi kuuk ica zakaan-aku, wiktin taat Ibraayim beriit zakaaney ɗo Melkisedek, ta ar tacco Lebi oki berit ko tan̰ji iŋ pise ka Ibraayim. \v 10 Ibraayim-ak, ŋaar min aginiyji ku aginda ku Lebi ho Lebi gay goy misa ɗo maasoy wiktin taat Melkisedek ŋaamiiga. \p \v 11 Wiktin taat Buŋ beriico gaanuun ɗo gee ku Israyeel, ŋu koogin ku Lebi kat asa gine riy ta gay satkiner. Kar ya botol kat goya taat koogin ku Lebi-ak yaa necin tak riy taat Buŋ rakiyo, maa di Buŋ n̰aamiy gay satkiner ka pey ? Gay satkiner ka pey-ak, ŋaar aaɗɗo botol ta *Haruun ar koogin ku Lebi, kar gay, ŋa aaɗa botol ta Melkisedek. \v 12 Kar ya ŋu makaag gay satkiner iŋ kaak aaɗa botol ta pey-ak, gaanuun oki, illa ŋuu makin̰ji. \v 13 Ya ni kaawa ampa-ak, ni kaawa ɗo bi ka *Rabbinte. Kar ŋaar gay min caar ka Lebiɗo, ŋa min caar ka pey. Caar ŋaar-ak, ƴiriy rakki, waanco bal gine riy ta gay satkiner. \v 14 Gee okin̰co iban kadar Rabbinte, ŋaar min caar ka Zuuda. Ɗo bi ka caar ŋaar-ak, ƴiriy rakki, Muusa bal kaawe a ŋu gina riy ta gay satkiner. \s1 Gay satkiner kaak goy doo \p \v 15 Ŋaar-aŋ maan kaak gi talaag waraŋ : gay satkiner kaak pey ŋu kaawiy-ak, ŋaar ar Melkisedek. \v 16 Ya ŋu diyiig gay satkiner, ŋu bal diyin̰ ɗo saan ta gaanuun kaak kaawa ɗo bi ka tambaaco. Kar gay, ŋu diyig gay satkiner, illa iŋ gudurre ta goye kaak idaaɗo tak-tak. \v 17 Ka seener, ŋu siir ɗo Kitamner aman : \q1 « Kiŋ gay satkiner kaak goy doo ar Melkisedek. »\f + \fr 7:17 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 110.4.\f* \m \v 18 Ampa-ak, gaanuun kaak awalle, ŋu deeyiiga asaan ŋa ginno gudurre ho ŋa bal necin riyoy. \v 19 Ka seener, gaanuun ka Muusa bal nece iye gee a ŋuu nece tak ar taat Buŋ rakiyo. Kar diŋ gay, ŋu gaarte maan ka erindi kaak samaan pak ka awalle ho maanna-ak gaayaate gi sin̰jiy moota iŋ Buŋ. \p \v 20 Pakiroŋ oki ɗo togiliik ta Buŋdi-ata. Gay satkiner ku awalle, ŋuur gin gay satkiner bal togiliik ar taar-anta. \v 21 Kar Iisa gay, ŋu diyiig gay satkiner iŋ togiliika wiktin taat Buŋ meen̰ji togiliiji aman : \q1 « Nun *Rabbin kat togile \q1 ho nu yeepaaɗo pey aaro : \q1 kiŋ gay satkiner kaak goy doo. »\f + \fr 7:21 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 110.4.\f* \m \v 22 Paa ko, iŋ Iisa, gi iban tak kadar jamaw taat samaan pak ta awalle yaa ase ɗo werti. \p \v 23 Min kaatiya, gin maan ka pey : ɗo jamaw taat awalle-at, gee dakina gin riy ta gay satkiner ho ay gem di rasiy ɗo giji, asaan muut rasgigɗo ŋuu ginin riyco doo. \v 24 Kar Iisa gay, ɗo bi ka goyin̰ji ka gaasɗo, ŋaar gay satkiner kaak goy doo. \v 25 Paa ko, ŋuur kuuk asa ɗo Buŋdi iŋ siŋ kun̰ji, ŋaa gedire jilin̰ tak-tak. Ta kuuniytu ampa-ak, asaan doo, ŋa goy mento a ŋaa inde Buŋ ɗo saan tan̰co. \p \v 26 Iisa kon di *mee satkiner ka tatik kaak kuuniyte. Ŋaar goy *cawar, bal oorne ɗo uŋji ka Buŋdi. Ŋa bal gine zunuubinna. Ŋa goy serek min gay zunuubinnar ho Buŋ coonig kuwa ka samaaner ɗo wer kaak ŋa goyiyo. \v 27 Iisa, ŋaar arro agindaw ku gay satkiner ku pey. Agindaw ku gay satkiner ŋuur-ak, kun kawta, illa ŋu gina ja *satkinkan ɗo zunuubinna ku maaniico, kar kat, ŋu giniy ɗo ku geemir. Kar Iisa gay, wiktin taat ŋa bertu ziy satkine ɗo bi kante, ŋa ginit mena rakki di gaasiititi. \v 28 Ɗo gaanuun ka Muusa, ŋuur kuuk ŋu leeyig meennay ku satkiner ku aginda-ak, ŋuur gee kuuk ginno gudurre. Min gaanuun ka Muusa-ak, ta togiliik ta Buŋdi kat as ba aaro. Iŋ togiliik-at, ŋaar kaak ŋa diytu doo mee satkiner ka tatko-ak, ŋaar Roŋji. Buŋ ginig ŋa necit tak riy taat Buŋ rakiyo. Ŋa necit mena rakki di gaasiititi. \c 8 \s1 Iisa mee satkinte ka tatiko \p \v 1 Cokiyoŋ, an baat ta kaawor : gi gin *mee satkiner ka tatko ar kaak gi kaawtu ɗak ko biy. Ŋa daktu goy ka samaaner ɗo meeday ta ŋaar kaak gin gudurre pakgig gamin okin̰co. \v 2 Ɗo wiktin ta Muusa, ŋu siy *kuraarin ta Buŋdi. Kar diŋ gay, mee satkiner ka tatko-ak gina riyoy ɗo kuraarin ta taɓ. Kuraarin taar-at, *Rabbin meen̰ji kat siyta, yampa, ŋu geenno. \p \v 3 Ay mee satkiner ka tatko, ŋu diyig a ŋaa iye gamin ku berindi ɗo Buŋdi ho ŋaaji gine *satkine. Ampa-ak, kante oki, illa ŋaa gine maan ka berindi. \v 4 Kar ya mee satkinte ka tatiko-ak kat goy ɗo kiɗar, ŋa ginaaɗo tak-tak riy ta gay satkiner, asaan kuuk gina riy ta satkiner ar taat *gaanuun kaawtu-ak, ŋuur goy ko. \v 5 Ar gem taliy kelmoy ɗo sawwapa, riy ta gay satkiner-ak sa, taar ar kelim ta riy ta taɓ ŋu giniy ɗo wer kaak Buŋ goyiyo. Ŋaar-aŋ ar maan kaak kuuniyji ɗo Muusa ɗo wiktin taat ŋa siyiy kuraarin ɗo Buŋdi. Ɗo wiktin taar-at, Buŋ kaawji aman : « Ya ki siya kuraarne, zeeɗu kii siyin ar taat nu bayniiji ka dambar-aka. »\f + \fr 8:5 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ekzood 25.40.\f* \v 6 Diŋ gay, riy taat Buŋ gaariiji ɗo Iisa Masi-at, taar pakgit taat awalle serek. Kar jamaw taat ŋu diyig Iisa Masi ɗatik ta geemir iŋ Buŋ gay, taar oki pakgit taat awalle serek. Asaan iŋ jamaw-at, maan kaak Buŋ kaawtu a ŋaa gine pakgig ŋaar kaak ŋa kaawtu awalle ɗo gaanuundi. \s1 Jamaw ta awalle iŋ ta marbinto \p \v 7 Ka seener, ya jamaw ta awalle-at kat necit ko riyti, maman Buŋ yaa obe jamaw ta pey ? \v 8 Kar sando, Buŋ leesco ɗo geen̰ji aman : \q1 « Nun *Rabbin kat kaawaw : \q1 ɗo menaw kuuk yaa ase-aku, \q1 naa obe jamaw ta marbinto \q1 iŋ gee ku Israyeel ho iŋ ku Zuuda. \q1 \v 9 Jamaw taar-at arro taat nu obtu iŋ aginiyco \q1 wiktin taat nu imiliig min darre ta Meser ho nu ogiriico. \q1 Uudin taat ŋu bal karmiyin jamaw-ata, \q1 nun Rabbin kat kaawaw, nun oki newsico kopo. \q1 \v 10 Nu kaawa pey aman : \q1 ɗo jamaw taat naa obe iŋ gee ku Israyeel-an, \q2 ya menaw ŋuur-ak bire, \q1 naa un̰jin̰ gaanuundu ɗo kaƴco \q1 ho naa diyin̰ ɗo gelbinco. \q1 Naa gine Buŋco \q1 ho ŋuur gay yaa gine geendu. \q1 \v 11 Yoo waan minninco ucaaɗo inde giji wal siŋji \q2 a ŋaaji gaare botol taat ŋaan ibinindu. \q1 Asaan okin̰co, ŋuun ibinindu, \q1 min kuuk aginda yoo kuuk n̰aaɗa. \q1 \v 12 Naaco saamiyin̰ nigin̰co okin̰ji \q1 ho zunuubinnico gay, nu icaaɗo pey bico tak-tak. »\f + \fr 8:12 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Zeremi 31.31-34.\f* \m \v 13 Ya Buŋ kolaat jamaw-at a ta marbinto, ŋaar-ak, ar ŋa ginit taat awalle-at maan kaak taay ko. Kar sando, maan kaak taaye ho zaɓ-ak, ŋaar baay gaay ko bire. \c 9 \s1 Abaadin ta awalle \p \v 1 Ɗo jamaw ta awalle-at, Buŋ ber *gaanuun kaak gaara maman gee yaa abdiyin̰ji ho goy pey wer ka abaadiner kaak ŋu siytu. \v 2-3 Ɗo wer ka abaadiner-ak, ta kuraarin taat ɗukum ɗeelna seera iŋ zimilla. Ɗo ɗeel taat bitta taat ŋu koliy « *wer kaak cawar », ŋu diy maan ka hadinner biŋkay peesira kuuk gin gindiski ho oba ako. Ta gin oki taabul kaak ŋu liyiy mappa kaak ŋu beriy satkin ɗo Buŋdi. Ɗo ɗeel ta atta taat ŋu koliy « wer kaak cawar aale », \v 4 ta gin taabul ka daabner kaak ŋu onniy *dokkanne. Ta gin oki *sandumne taat gaara jamaw taat Buŋ obtu iŋ geen̰ji. Sandumne-at, ŋu siyiit iŋ atay ho aarti gay daabne. Ɗo atti ka sandumne-at, ŋu diy parik ka daabner kaak gin tee kaak ŋu koliy « maan* » ho iŋ kuŋgin ka *Haruun kaak imil booyaw. Ŋu lee pey tarin̰cilna kuuk Buŋ siirtu gaanuunji ka jamaw ho ŋa beriijiig ɗo Muusa. \v 5 Ɗo kaati ka sandumner, gin gamin seer kuuk ŋu siytu iŋ daabne. Gamin-ak, ar *ɗubal ku Buŋdi kuuk ŋu kolaag « seruubinna » ho ŋu gaara kadar Buŋ goy ɗo wer-aka. Kelim ta gezgirco gootaag kaati ka sandumne-ata.\f + \fr 9:5 \ft ‛kaati ka sandumner’ : Ɗo aadin ta Yuudinnar, ay elgo, mee satkiner ka tatko un̰jigiy ɗo wer kaak cawar aale-aka ho ŋa ergigiy baar ɗo kaati ka sandumner-ata. Ŋaar-aŋ maan kaak gaara kadar zunuubinna ku gee ku Israyeel, Buŋ saamiycogu (Ekzood 25).\f* Kar diŋ gay, wiktin ginno taat naako osin̰ kaawin-aŋ rakki rakki. \p \v 6 Gamin okin̰co-aŋ, ŋu leeyig iŋ botilco ɗo kuraarin taat ŋu siytu ɗo Buŋdi ho kun kawta, gay satkiner un̰jigiy ɗo wer ka bitta-aka a ŋuu gine riyco.\f + \fr 9:6 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Nombir 18.2-6.\f* \v 7 Ɗo ɗeel ta atta gay, illa mee satkiner kaak tatik di un̰ja keeji, mena rakki di ɗo elgol. Wiktin taat ŋa un̰ja ɗo wer-ak, illa ŋa iya baar kuuk ŋu gintu *satkin ɗo Buŋdi. Baar-ak, ŋa beriig ɗo Buŋdi ɗo nige ka meen̰ji ho iŋ nige ka geemir kaak bal niyinco.\f + \fr 9:7 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Lebitik 16.2-34.\f* \v 8 Iŋ maanna-aŋ, Ruwwin ta Buŋdi gaariite kadar wiktin taat kuraarin taat ŋu siytu awalle goy misa, waan ginno botol taat ŋaa un̰je ɗo wer kaak *cawar aale kuwa ka samaaner. \v 9 Gamin-aŋ gaara maan kaak kuuniya diŋka : gee kuuk abdiyaag Buŋ, ŋuur bera bere ho gina satkinkan ɗo Buŋdi. Kar gaminco-ak necaaɗo ginin pikirrico tak ar taat Buŋ rakiyo. \v 10 Gamin-ak, ŋuur ko kaawin kuuk ɗo bi ka teendi ho ka seendi, iŋ ay ace kaak ŋu aciyo. Kaawin-aŋ, ŋuur ɗo bi ka gamin kuuk gee talaagu di. Aadanna-ak, ŋuu goye kee nam wiktin taat Buŋ asiy makin̰ iŋ kuuk marbinto\f + \fr 9:10 \ft ‛kuuk marbinto’ : Anne-aŋ kaawa ɗo bi ka Jamaw ta marbinto taat Buŋ obtu iŋ gee iŋ botol ta Iisa Masi.\f*. \s1 Masi ber ziy satkine ɗo saan tante \p \v 11 Kar Iisa Masi gay bayin ar *mee satkiner ka tatko a ŋaate bere gamin kuuk samaane kuuk goy ko. Ŋa un̰je ɗo kuraarin taat pakgit serek taar taat ŋu siytu keɗer ho taat nec tak ar taat Buŋ rakiyo pakgita oki. Kuraarin taat ŋa un̰jitu-at, ŋu geenno kat siyta ho min gamin kuuk Buŋ kilgiytu ɗo duniiner-an, taar ginno. \v 12 Masi un̰je mena rakki di ɗo *wer kaak cawar aale-aka. Ɗo wer-ak, ŋa bal iye baar ku awgir wala ku ajjalinnar a ŋaa bere ɗo Buŋdi. Kar gay, ŋa ber baar ku meen̰ji kuuk min̰ ɗo saan tante. Taar-an nec ko yaate jilinte tak-tak. \v 13 Ɗo aadin ta *Yuudinnar, ŋu erga baar ku awgir iŋ ku barkiydi ɗo geemir a ziŋkico yaa gine cawar. Ampaa di, berka oki, ŋu eriita ho butti gay, ŋu kokiriy ɗo geemir. Ya gamin-aŋ kat nec ginin̰ zi ka gemor *cawar oki, \v 14 baar ku Iisa Masi gay pakgig serek ! Iisa Masi, iŋ gudurre ta Ruwwin ta Buŋdi taat goy doo, ŋa bertu ziy ɗo Buŋdi ar satkin taat nec tak ar taat Buŋ rakiyo. Ampaa ko, iŋ baariy, pikirrite yaa gine cawar min gamin kuuk iya gee ɗo muuti. Ansii kat, gii nece gine riy ɗo Buŋ kaak goy mento. \s1 Jamaw taat Buŋ ɗuuntu iŋ baar \p \v 15 Iisa Masi, ɗo jamaw ta marbinto-at, ŋaar ko goy ɗatik ta geemir iŋ Buŋ. Ŋa goy ɗatikco a ŋuur kuuk Buŋ koltu-ak yaa gase haginco min gamin kuuk Buŋ kaawtu a ŋaaco bere ɗo geen̰ji. Gamin-ak, ŋuur goy doo. Gee-ak gin botol taat ŋuu gasin haginco-at ɗo saan ta muut ta Iisa. Asaan iŋ muutuy-at ko, ŋa jiliig gee min ɗo nigin̰co kaak ŋu nigtu ɗo jamaw ta awalle. \v 16 Ya waan kat siirig malley okin̰ji ɗo katkitdi, wiktin taat ŋu raka ɗeeɗin̰ ɗo kooginay-ak, illa ŋuu ibine ja kadar ŋa mat ka seener. \v 17 Ka seener, maan kaak ŋu siirtu ɗo katkitdi-ak, ŋu ɗeeɗaagɗo ya meen̰ji goy misa iŋ odinay, illa ya ŋa mat ja. \v 18 Ansii ko, jamaw ta awalle ictu riyti-ak, illa iŋ baar kuuk ŋu ergiy-aku. \v 19 Ka seener, wiktin taat awalle Muusa uctu ɗo uŋco ka geemir, ŋa garkiycog ja ay maan kaak Buŋ rakiy ŋuu gine. Min ŋa garkiycoga, ŋa ictu baar ku ajjalinnar iŋ ku awgir, amay, law ku dindiko ho leeg ta pompil kaak ŋu koliig Isoop. Kar ŋa ergiico baar ɗo gee okin̰co ho ŋa ergiitit oki ɗo maktumne taat ŋa siirig gaanuun-aka. \v 20 Wiktin taat ŋa ergiico, ŋa kaawiy aman : « Ŋuur-aŋ baar kuuk gaara jamaw taat Buŋ obtu iŋ kuŋko a kuu karmiyinti. »\f + \fr 9:20 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ekzood 24.8.\f* \v 21 Min Muusa ergitu baar ɗo geemir ho ɗo maktumner-at, ŋa ergitu pey ɗo kuraarin taat ŋu siytu ɗo Buŋdi ho ɗo gamin ku abaadiner okin̰co. \v 22 Ka seener, gaanuun kaawa a anuwco ta gamnar giniy *cawar-ak, illa iŋ baar ja. Ansi-ak, bal min̰e ka baarir, yoo waan gasaaɗo saamiye ka zunuubinnay. \s1 Satkin ta Iisa Masi sooya zunuubinna \p \v 23 Gamin kuuk goy ɗo kuraarin taat ŋu siytu ɗo Buŋdi kuuniytu *cawar-ak, illa iŋ *satkine. Kar gay, ar taat gi kaawtu ko, gamin-ak, ŋuur ar kellam ku gamin kuuk goy kuwa-aku. Ya gamin kuuk keɗer kat kuuniy cawar-ak illa iŋ satkin ja, maaniico gamin kuuk kuwaŋ gay yaa kuuniye cawar-ak, illa iŋ satkin taat samaan pak satkinkan kuuk ŋu giniy keɗer-aku. \v 24 Ka seener, *Masi bal un̰je ɗo kuraarin taat geen di siytu, taat ar kelim ta wer kaak kuwa-aka. Kar gay, ŋa un̰je ɗo taar ta taɓ kuwa-ata ho diŋ ŋa goyiy ɗo uŋji ka Buŋdi ɗo bi kante. \v 25 Awalle, ay elgo, mee satkiner ka tatko un̰jigiy ɗo wer kaak cawar aale iŋ baar ku mallel. Kar Masi gay, tan̰ji paaɗo. Ŋa bal un̰je ka samaaner dees dakina a ŋaa bere ziy satkine. \v 26 Yampa, ta-aŋ ŋa taaɓiy taaɓin ta muuti dees dakina min kilgiye ka duniiner. Ya taɓ gay, ɗo wiktin ta ba aaro, ŋa bayin mena rakki di a ŋaa sooyin̰ zunuubinna ku geemir iŋ satkiney. \v 27 Buŋ gintu a gee okin̰co yaa mate mena rakki di, kar kat, ŋaaco ɗukume seriine. \v 28 Ampaa ko, Iisa Masi oki bertu ziy satkine mena rakki di a ŋaa sooyin̰ zunuubinna ku gee dakina. Wiktin taat ŋaa bayne ka seeriŋkar, ŋa asaaɗo pey sooyin̰ zunuubinna ku geemir, ŋaa ase a ŋaa jilin̰ ŋuur kuuk eraaga. \c 10 \s1 Satkin ta Iisa Masi taat mena rakki di \p \v 1 Ka seener, *gaanuun ka Muusa, ŋaar ar kelimco di ta gamin kuuk yaa ase neginda. Kar gay, ŋa arro sawa-sawa iŋ gamin okin̰co kuuk goy kuwa-aku. Ampa-ak, ya gee gina *satkinkan ŋuur-ak di elgin iŋ elgina, ŋuur kuuk bariya botol a ŋuu sin̰je moota iŋ Buŋ-ak, gaanuun necaaɗo tuk, ŋaa ginin̰co ŋuu nece tak ar taat Buŋ rakiyo. \v 2 Yampa, ya satkinkan-ak nec ko ŋuu kuuniye *cawar ɗo uŋji ka Buŋdi-ak, ŋuu ibinin cawirkuwco ho ŋuu rasin̰ satkinkan-aku. \v 3 Ka seener gay, satkinkan-ak, illa ŋu iyaag gee ay elgo, ŋu moyig zunuubinnico. \v 4 Asaan baar ku awgir iŋ ku barkiydi, ŋuur bal gine gudurre tak-tak taat ŋuu ace zunuubinna. \p \v 5 Ɗo saan taar-an ko, wiktin taat Iisa Masi rakiy ase ɗo duniiner, ŋa kaawiiji ɗo Buŋdi aman : \q1 « Ki bal rake a ŋuun̰ gine satkine wala ŋuun̰ iye bere, \q1 kar gay, ki pinig zir. \q1 \v 6 Ki aacayɗo iŋ satkin ta mallel taat ŋu eriyjiŋ \q1 wala iŋ satkinkan kuuk ŋu gintu ɗo bi ka zunuubinnico. \q1 \v 7 Hiyya, nu kaawtu aman : \q1 ‟ Buŋdu ! Nun ko-aŋka. \q1 Nu as gine maan kaak ki rakiyo. \q1 Hii, nu as ar kaak ŋu siirtu ɗo bir ɗo Kitamner. ” »\f + \fr 10:7 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 40.7-9.\f* \m \v 8 Ɗo wer-ak, ŋa teestu ja kaawe aman : « Ki bal rake a ŋuun̰ gine satkinkan, ŋuun̰ iye bere, ŋuun̰ ere malle, ŋuun̰ bere satkine ɗo bi ka zunuubinnar. Kiŋ gay bal aaciye iŋ gamin-aŋku. » Kar sando, gaanuun ka Muusa kaaw a ŋuu ginin̰ gamin-aŋ okin̰co. \v 9 Kar ba aaro, *Masi kaawtu pey aman : « Buŋdu ! Nun ko aŋka. Nu as gine maan kaak ki rakiyo. » Wiktin taat ŋa kaawtu pa-ak, ŋa as deen̰ satkinkan kuuk awalle ho ŋaa makin̰ iŋ tan̰ji. \v 10 Ansii ko, iŋ niyin taat Buŋ ictu, Iisa Masi bertu ziy satkine mena rakki di gaasiititi a ŋaa acin̰ zunuubinnite, gii gine cawar ɗo uŋji. \p \v 11 Kun kawta, gay satkiner ku *Yuudinnar okin̰co gingiy riyco iŋ ka peyin̰co. Ŋu gingiy satkinkan ŋuur-ak di doo. Kar satkinkan-ak gay gedarro tak-tak imilin̰ zunuubinna ku geemir. \v 12 Kar Iisa Masi gay, satkiney tan̰ji, taar mena rakki di gaasiititi ho ta goy doo. Min ŋa berig ziy satkin ɗo zunuubinna ku geemir, ŋa daktu diy baay ka samaaner ɗo meeday ta Buŋdi. \v 13 Diŋ ŋa ƴoka a Buŋ yaaco nosire ɗo adiney, ŋuu gine wer ka lee asin̰ji.\f + \fr 10:13 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 110.1.\f* \v 14 Ampaa ko, iŋ satkiney taat mena rakki di-at, ŋa gintu a ŋuur kuuk ŋa ginaag cawar-ak yaa nece tak ɗo werco doo. \p \v 15 Taar-an ko taat Ruwwin ta Buŋdi oki kaawiite. Ta teestu ja kaawe aman : \q1 \v 16 « *Rabbin Buŋ kaaw aman : \q1 ‟ Ya menaw ŋuur-ak bire, naa obe jamaw iŋ ŋuura. \q1 Ɗo jamaw-at, naa un̰jin̰ gaanuundu ɗo kaƴco \q1 ho naa diyin̰ ɗo gelbinco. ” \m \v 17 Ŋa gaaytu pey aman : \q1 ‟ Naaco saamiyin̰ nigin̰co okin̰ji \q1 ho zunuubinnico gay, nu icaaɗo pey bico tak-tak. ”\f + \fr 10:17 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Jereemi 31.33-34.\f* » \m \v 18 Ka seener, ya zunuubinnico kat ŋu saamiycogu, satkinkan bal gine pey galilco. \s1 Diye ka gelbiner iŋ Buŋ \p \v 19 Ampa-ak, gem kol siŋtay, iŋ baar ku Iisa kuuk ŋa bertu satkin-ak, gi gin botol taat gii un̰je ɗo wer kaak *cawar aale-aka. \v 20 Iŋ ziy ka meen̰ji, ŋa pilte botol taat gii aaɗe min ɗo maan kaak ar zimilla kuuk gootig wer kaak cawar aale-aka. Botol taat ŋa piltu-at, taar marbinto ho ta bera goye kaak taɓ. \v 21 Ansi-ak, gi gin *mee satkiner ka tatko kaak tala ɗo kaay ka *ger ka Buŋdi kaak kuwa ka samaaner. \v 22 Ampa-ak, sin̰jinte moota ɗo uŋji ka Buŋdi iŋ gelbin rakki bal kolaw ɗo saan ta imaante. Sin̰jinte iŋ gelbin kaak ac min pikirre taat jookumo ho iŋ ziŋka kuuk ac iŋ amay kuuk cawar. \v 23 Obinte tirit ɗo maan kaak gi eriy iŋ imaante ho gi gaariy-aka, asaan Buŋ necaat tak taat ŋa kaawtu. \v 24 Bariyinte botol taat gii iskiguwe ziŋkite a gii elguwe benannite ho gii ginguwe gamin kuuk samaane. \v 25 N̰uminte kaak gi n̰umgiy-aŋ, dakinte rasin̰jiɗo ar gee daarin̰ rasiyo. Kar gay, iskinte ziŋkite ɗo imaan ho gininte gaay iŋ gaayo, asaan ku iban ko kadar ƴiriy ta *Rabbiner, taar gaay ko. \p \v 26 Ya waan ibingit seen ta Buŋdi kat ŋa wakila gine zunuubinna iŋ niyiney, ginno pey satkin ta saamiye zunuubinnar. \v 27 Waanna-ak, taat ɗakji-at, illa ŋaa ere iŋ kolaw ƴiriy taat Buŋ yaa ɗukume seriine. Ƴiriy taar-at, ak taat girzan̰-at yaa idin̰ jot, ŋuur kuuk newsiji kop ɗo Buŋdi. \v 28 Ŋaar kaak n̰epiɗig *gaanuun kaak Muusa siirtu, ŋuu deen̰ji bal kaawo ya saadinna seer wal subba goya.\f + \fr 10:28 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Deteronoom 17.6.\f* \v 29 Kar ɗo taŋkoŋ gay, ŋaar kaak ƴilaag Roŋ ka Buŋdi, kaak talaag baar ku Iisa ar ŋu maan kaak maala ho kaak ginaat bees Ruwwin ta Buŋdi taat bera barkine, ku pakarro kadar tan̰ji-at yaa gine raɗ paka wal maman ? Baar ku Iisa, ŋu ŋuur ɗoo di baar ku jamaw ta marbinto kuuk ginig gee cawar-aku ? \v 30 Ka seener, gi ibingig ŋaar kaak kaaw aman : « Ŋa nun meendu kat yaa yeepin taat ŋu nigtu. Ŋa nun meendu kat yaa kappiyin kaaco ɗo taat ŋu gintu. »\f + \fr 10:30 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Deteronoom 32.35.\f* Kar ŋa ɗiytu pey aman : « *Rabbin Buŋ yaa ɗukume seriin ɗo geen̰ji. »\f + \fr 10:30 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Deteronoom 32.36.\f* \v 31 Raɗji aale ɗo ŋaar kaak gal ɗo pise ka Buŋ kaak goy mento ! \p \v 32 Kar gay pakiroŋ ɗo goyiŋko kaak awalle wiktin taat Buŋ piliig kaƴko. Ɗo menaw ŋuur-ak, gee taaɓiyiŋko dakina ho iŋ taaɓin taat ginko dakin-at oki, kuŋ gay subire. \v 33 Werin daarin̰, ŋu wariŋko ho ŋu taaɓiyiŋko ɗo uŋco ka geemir. Kar werin daarin̰ gay, ku galiy uciy iŋ ŋuur kuuk ŋu taaɓiyaag pa. \v 34 Ka seener gay, taaɓin ta ŋuur kuuk ŋu taaɓiyaag ɗo daŋaayner, ku aawaat ɗo ziŋkiko ho wiktin taat ŋu sokiig gaminko, ku rascog iŋ aditko kuuk portiko. Aditko portik-ak asaan ku ibin kadar ku gin gamin kuuk samaan paka ho kuuk yaa taaye doo. \v 35 Ampa-ak, maan kaak ku eriy iŋ imaan-ak, dakoŋ rasin̰jiɗo. Asaan iŋ ŋaar ko, kuu gasin haginko dakina. \v 36 Ya ku raka necin taat Buŋ rakiyo ho kuu gasin̰ maan kaak ŋa kaawtu a ŋaako bere-ak, illa kuu ice subirraw ho kuu goye bombo. \v 37 Kitamne kaaw aman : \q1 « Pey ɗak mena sooɗ di, sooɗ tak-tak\f + \fr 10:37 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ezaayi 26.10.\f*, \q1 ek di, ŋaar kaak yaa ase-ak, yaa ase. \q1 Ŋa taayaaɗo. \q1 \v 38 Gem kaak jaawa uŋtu iŋ botol \q2 yaa goye ɗo saan ta imaanji. \q1 Kar ŋaar kaak yeepa aar gay, \q2 adir ginaaɗo gal iŋ ŋaara. »\f + \fr 10:38 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Habakuuk 2.3-4.\f* \m \v 39 Ɗo tanteŋ gay, gi attanno iŋ gee kuuk yeepa aaro ho ɓaayiy tare ziŋkico-aku. Kar gay, gi atta iŋ ŋuur kuuk diya gelbinco iŋ Buŋ a ŋuu gase jile. \c 11 \s1 Imaan ta gee ku awalle \p \v 1 Iŋ botol ta imaan, gi gin ko maan kaak gi eriyo ho gi ibinig ko tak maan kaak gee talgigɗo. \v 2 Ɗo bi ka imaanco ta gee ku awalle ko, Buŋ gaartu kadar adiy portik iŋ ŋuura. \p \v 3 Iŋ imaan ko, gi ibintu waraŋ kadar Buŋ kilgiyig gamin okin̰co kuuk goy kuwa ho keɗer iŋ kaawoy. Ampaa ko, gi ibintu kadar gamin okin̰co kuuk gee talaagu asa min ŋuur kuuk gee talgigɗo. \p \v 4 Iŋ imaan, Abeel bertu *satkin ɗo Buŋdi taat pakgit ta Kayen. Ɗo saan ta imaanji-at ko, Buŋ meen̰ji ooyit satkiney ho ŋa taliig a ŋa goy iŋ botol ɗo uŋji. Abeel, ŋaar mate. Kar ɗo bi ka imaanji taat ŋa gintu-at, ŋa kaawaate yoo diŋka. \p \v 5 Iŋ imaan, wiktin taat Henok goyiy iŋ odinay, Buŋ cooniig kuwa iŋ ŋaara. Ampaa ko, ŋa pakiig min ɗo muuti. Yoo waan sa bal gasin̰ji, asaan ŋa diyiig ɗo serpey. Ka seener, min Buŋ bal coonin̰ misa, Kitamne kaaw a Buŋ, adiy portik iŋ ŋaara.\f + \fr 11:5 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Zeneez 5.24.\f* \v 6 Yampa, Buŋ, adiy ginaaɗo portik iŋ gem kaak ginno imaan. Ka seener gay, ŋaar kaak raka sin̰je moota iŋ Buŋ, illa ŋaa ooye kadar Buŋ goya ho kadar ŋaaco gaarin selliŋkuwiy ɗo ŋuur kuuk bariyaaga. \p \v 7 Iŋ imaan, Nowe iciig taaƴe ka Buŋdi ɗo maan kaak yaa ase neginda ho kaak gee talgigɗo misa. Ampaa ko, ŋa siytu markab tatko a ŋaa jilin̰ geen̰ji ku geriy. Iŋ maan kaak ŋa gintu, ŋa gaartu kadar gee ku duniiner, ŋuur jookumo. Ho iŋ botol ta imaanji, Buŋ taliig a ŋa gem kaak goy iŋ botol ɗo uŋji. \p \v 8 Iŋ imaan, Ibraayim iciit kaaw ta Buŋdi wiktin taat ŋa koliiga. Ŋa uctu min darrey ho ŋa ɗeettu ɗo darre taat Buŋ kaawtu a ŋaaji bere. Kar ɗo ɗeetin̰ji, ŋa ibanno wer kaak ŋa ɓaayiyo. \v 9 Iŋ imaan, Ibraayim daktu goy ar awraatin̰ce ɗo darre taat Buŋ kaawtu a ŋaaji bere. Ŋa daktu goy ɗo kuraarner. Isaaka iŋ Yakuub oki atta iŋ Ibraayim ɗo maan kaak Buŋ kaawtu a ŋaaji bere-aka ho ŋuur sa goy iŋ kuraarnay di ar Ibraayim. \v 10 Kar Ibraayim gay era geeger kaak Buŋ meen̰ji pakirtu ɗo pinin̰ji ho ŋa meen̰ji Buŋ kat kaak yaa pinin̰ji. Geeger-ak bombo ho eezaaɗo tak-tak. \p \v 11 Iŋ imaan, Zaara daaciy ta Ibraayim, ya ta mogina ho ta zaɓe oki, ta weetu ho ta gintu atan̰ geemir. Ta weetu-ak, asaan ta amniy tak-tak iŋ ŋaar kaak kaawit kaaw-ata. \v 12 Ansii ko, min gem rakki kaak zab ko tak-tak amiltu tamba dakina ar kaalna wal ar ƴir kaak ɗo bi ka barrer ho gem gedarro osinji. \p \v 13 Gee-ak okin̰co obit imaan bombo yoo muutco. Kar gay, gamin kuuk Buŋ kaawiico-ak, ŋu bal talin̰ ŋu as ɗo werco. Kar gay, ta ar ŋu talig ko gamin-ak min serek ho ginco gala. Paa ko, ŋu ibintu kadar ŋu goy ar awraatinna ho marti ɗo duniiner. \v 14 Kar ya ŋu kaawa pa-ak gaara waraŋ kadar ŋu bariya darre ta maaniico. \v 15 Darre taat ŋu bariyiy-at, ta darre taat ŋu rastuɗo-ata. Yampa, ta-aŋ ŋu yeepe. \v 16 Kar gay, darre taat ŋu bariyiy-at, ta darre ta taɓ taat goy ka samaaner. Ɗo bi ŋaar-ak ko, Buŋ ginno sokan̰ taat ŋu kolin̰ a ŋa « Buŋco ». \p \v 17 Iŋ imaan, Ibraayim berig roŋji satkin ɗo Buŋdi wiktin taat Buŋ rakiy tale baay. Iŋ maan kaak awalle Buŋ kaawiiji a ŋaaji gine oki, Ibraayim ooytu berin̰ roŋji kaak daŋgiro\f + \fr 11:17 \ft ‛daŋgiro’ : Werin daarin̰, ŋu kaawa a ‛kiɗa di’ wal ‛rakki di’.\f*. \v 18 Ka seener gay, min awalle, Buŋ kaawji aman : « Iŋ roŋji Isaaka kat, baan̰ yaa miine iŋ koogina ar kaak nu kaawiijiŋ. »\f + \fr 11:18 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Zeneez 21.12.\f* \v 19 Kar Ibraayim gay pakirtu kadar Buŋ gin gudurre taat ŋaa nooye gem min ɗo muuti. Ɗo saan taar-an ko, Buŋ beriijiig roŋji ar ŋa yeepjig min ɗo muuti. \p \v 20 Iŋ imaan, Isaaka barkiyiig Yakuub iŋ Ezaayu ɗo bi ka maan kaak yaa ase neginda. \p \v 21 Iŋ imaan, Yakuub, ɗo wiktin taat menuwiy gaay gaase, ŋa barkiyiig kooginay ku Yuusup rakki rakki. Min ŋa barkiygu, ŋa ɗeŋirtu iŋ doŋkiloy ho ŋa ontu abdiye Buŋ. \p \v 22 Iŋ imaan, Yuusup, ɗo wiktin ta ŋa rakiy mate, ŋa kaawtu a gee ku Israyeel asa amile min darre ta Meser. Kar ŋa bertu izinne ɗo maan kaak ŋuu gine iŋ kaasiy.\f + \fr 11:22 \ft Wer ka gase ɗo Zeneez 50.24-25.\f* \p \v 23 Iŋ imaan, min Muusa ŋu weeyiiga, aginiyji cigiliig nam koyin subba. Ŋu gintu pa-ak, asaan ŋu tal samaanuwiy ho ŋu bal gine kolaw ɗo taat sultan kaawtu. \p \v 24 Iŋ imaan, min Muusa gin ko tatiko, ŋa rakaaɗo a ŋuu kolin̰ pey a ŋa roŋti ka romoy ta Sultan ka Meser. \v 25 Ŋa icit taaɓin iŋ gee ku Buŋdi. Ŋa tal kadar taaɓin-at guna min galal ta duniiner taat ɗo menuwir di ho taat iyaag gee ɗo zunuubinnar. \v 26 Kar ɗo ta Muusa gay, ŋa icit taaɓine ar taat Iisa Masi asiy aawe ho ŋa talaat ar maan kaak pakgig malle ka Meser serek. Asaan ka seener, ŋa tala maan kaak Buŋ asiiji bere neginda. \p \v 27 Iŋ imaan, Muusa amiltu min Meser ho ŋa baltu gine kolaw ɗo dapin̰ko ta sultan. Ŋa peytu bombo ar gem kaak talaag Buŋ kaak gee talgigɗo. \v 28 Iŋ imaanji, Muusa iidiytu iidin ta *Paakdi ho ŋa kaawiico ɗo gee ku Israyeel a ŋuu ooye baar ɗo botilay ku geriyco. Ampaa kat, *ɗubil ka Buŋdi gay dee geemir baltu deen̰ awaw ku miday ku gee ku Israyeel. \p \v 29 Iŋ imaan, gee ku Israyeel aaliig barre ka Dindiko bal boose ka asin̰co. Kar min gee ku Meser raka aaleŋ gay, amay teeyig okin̰co. \p \v 30 Iŋ imaan, durdurre ka geeger ka Zeriiko eeztu. Gee ku Israyeel jarbig\f + \fr 11:30 \ft ‛jarbe’ : Werin daarin̰, ŋu kaawa a ‛kaare’.\f* geeger-ak mena bijigiƴ, kar ƴiriy ta peesiriŋkar gay, wiktin taat ŋu jarbiy-ak, durdurre-ak eeztu dizic. \v 31 Iŋ imaan, azbin̰ca rakki siŋti Raab baltu mate iŋ ŋuur kuuk newsiji kop ɗo Buŋdi, asaan ta obig samaane ŋuur kuuk gee ku Israyeel n̰aamtu a ŋuu tale baat ta darrico. \p \v 32 Naa kaawe pey maa ? Wiktin ginno taat naako ose rakki rakki ɗo bi ka Zedeyon, Baraak, Somsom, Zepte, Dawuud, Samiyeel ho nabiinna daarin̰ oki. \v 33 Ŋuur oki, iŋ imaan taat ŋu gintu, ŋu ictu darrinay, ŋu hokumiyiy iŋ botol, ŋu gasit taat Buŋ kaawtu a ŋaaco bere ho ŋu sokumiig biŋkico ku boornar. \v 34 Ŋu deet ak ta oba bilim-bilim, ŋu waal min asiɗe ka *seepiner, ya gudurrico arme oki, ŋu gas gudurre min ɗo Buŋdi, ŋu gintu gee kuuk siŋco alaw ɗo gartar nam ŋu atik askirna dakina ku darrinay ku pey. \v 35 Iŋ imaan, daaɗ gasiig pey geen̰co kuuk mate ɗo wiktin taat ŋu nooytu. \p Kar daarin̰ gay, ŋu gaarcot ko gaare nam ŋu mattu. Ya waan raka jilin̰co oki, ŋu poocaw, asaan ŋu raka gase maan kaak taɓ paka. Maanna-ak, ŋaar ko nooye kaak Buŋ asiy nooyin̰co. \v 36 Pey daarin̰, ŋu ajimiyig ko ajimiye ho ŋu koocig iŋ korɗiŋgo, kar daarin̰, ŋu ɗuunig iŋ jinzirre ho ŋu un̰jiig daŋaayne. \v 37 Pey daarin̰, ŋu zeerig iŋ dambay nam ŋu deeyiigu, daarin̰, ŋu gerkiɗig gerkiɗe nam ŋu ɗukumiig seera, ho daarin̰ gay, ŋu deeyig iŋ seepine. Pey daarin̰ bal gine geray, ŋu jaawa anne anne, kesuun teeco saaro nam ŋu ɗuuna zamam ku awgir di. Gee-ak pokirna tak-tak, ŋu taaɓiyaagu ho ŋu gaaraacot ko gaare. \v 38 Gee ŋuur-ak, selliŋkuwco dakina nam duniin sa bal nece ooyin̰co ! Ŋu jaawa anne-anne ɗo kalaaner, ka dambiniidi, ɗo girpiniydi\f + \fr 11:38 \ft ‛ɗo girpiniydi’ : Werin daarin̰, ŋu kaawa a ‛ɗo pugurumniydi’.\f* ho ɗo biddindi. \p \v 39 Gee-ak, okin̰co, iŋ imaanco taat ajbiyig Buŋ-ak oki, ŋu bal gasin̰ maan kaak ŋa kaawtu a ŋaaco bere. \v 40 Ka seener, Buŋ siyaate maan kaak samaan aale pakgig gamin okin̰co. Ŋa raka a gee-ak yaa nece tak ar kaak ŋa rakiyo. Kar gay, ŋu gediraaɗo nece tak bal ginte. \c 12 \s1 Diye ka gelbiner iŋ Iisa \p \v 1 Taloŋ ja imaan ta gee kuuk gi kaawtu ɗak ko bico-aŋku ! Ŋuur ar saadinna kuuk leyinte ɗatko. Saadinnuwco-at, ŋu gaaraat iŋ goyin̰co kaak samaane ɗo botol ta imaandi. Ɗo saan taar-an gay, rasoŋ gamin okin̰co kuuk toɗaate sin̰je ɗo goyinte kaak ɗo botol ta Buŋdi. Rasoŋ oki zunuubinna kuuk ɗaan̰aate melen̰ paa di ho zeeɗinte ɗo gaɗ kuuk Buŋ kaawiite. \v 2 Pakirinte doo ɗo Iisa, ŋaar kaak durcit baat ta barar ta imaante ho kaak yaa gininti taa nece ɗo werti. Ka seener, galal taat ŋaa aawe ɗo gaasindi-at, ŋa ibinit min awalle. Gee talaat muut ta ka etor ar maan ka sokan̰. Kar Iisa gay isgigɗo tuk. Ampaa ko, ŋa ooyiit muut-ata. Kar diŋ gay, ŋa diy baay ɗo meeday ta Buŋdi, wer kaak Buŋ hokumiyo. \p \v 3 Taloŋ ja maman Iisa ictu subirraw wiktin taat gay zunuubinnar taaɓiyiiga. Ampa-ak, zeeɗoŋ ku rasiyɗo taaɓin yaa patiye kaƴko nam imaanko yaa oole. \v 4 Asaan ɗo taasin̰kiko taat ku taasin̰iy iŋ zunuubinna, ku bal taasin̰e misa yoo ɗo muuti. \v 5 Ku rawtig ko taaƴe kaak Buŋ taaƴiŋko ar ŋa taaƴa kooginay-aka walla ? Ŋa taaƴiŋko aman : \q1 « Gem kol roŋji, ya *Rabbin diyaaciŋ ɗo botildi, \q2 dak talin̰jiɗo taaƴin̰ji-ak ar maan ka maala. \q1 Ya ŋa leesaajiŋ oki, ziŋkan̰ yaa oolenno. \q1 \v 6 Asaan ŋaar kaak Rabbin diyiy ɗo botildi-ak, \q2 ŋaar ko kaak ŋa elgiyo \q1 ho ŋaar kaak ŋa taaɓiyiy-ak, \q2 ŋaar ko kaak ŋa taliy ar roŋji. »\f + \fr 12:6 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Proberb 3.11-12.\f* \m \v 7 Icoŋ subirraw ɗo taaɓinko, asaan iŋ taar ko, Buŋ diyiiko ɗo botildi ar kooginay. Yampa, ŋa maa micir kaak tacco diygigɗo ɗo botildi ? \v 8 Ya Buŋ diygikonno ɗo botildi ar kaak gee okin̰co gingiy ɗo kooginco, ŋaar-ak gaara kadar ku kooginayɗo, ku buumina. \p \v 9 Okinte, gi gin aginiyte kuuk weente. Ŋu diyaate ɗo botildi ho gi karmiyaagu. Ya ŋuur din sa gi karmiyaagu, Tatte Buŋ ka kuwaŋ gay, illa gii karmiyin̰ji pak ŋuura. Paa kat, gii gase goye kaak taɓ. \v 10 Aginiyte diyaate ɗo botildi ɗo menuwir di ar taat ŋu rakiyo. Kar Buŋ gay diyaate ɗo botildi a ŋaate gaayinte gii kuuniye *cawar ar ŋaara. \v 11 Ka seener, ya ŋu diyaate ɗo botildi, ɗo wiktin taar-at awgitenno gala, illa ta raɗa adi. Kar ba aar gay, ŋuur kuuk ŋu diyig ɗo botildi-ak gasiig maan kaak aaɗaag diye kaak ɗo botildi-aka. Maanna-ak, ŋaar ko weƴe ka gelbiner ɗo bi ka *goye kaak iŋ botol ɗo uŋji ka Buŋdi. \s1 Taaƴiika iŋ mino \p \v 12 Ɗo saan taar-an ko, gem kol siŋtay, paan̰oŋ kociŋgiliŋko kuuk oolaako ho ɗeŋroŋ gipiyko kuuk aziraw-aku. \v 13 Jaawoŋ ɗo botilay kuuk ɗalaŋ a ŋaar kaak oƴgaw, asin̰ji boɗin̰iyɗo, illa gay, ŋaa gase aapiy ta ziy. \p \v 14 Zeeɗoŋ kuu goye ɗo aapiyer iŋ gee okin̰co ho goyoŋ goye kaak *cawar ɗo uŋji ka Buŋdi. Ŋaar kaak goyɗo ampa-ak talaagɗo Rabbin Buŋ tak-tak. \v 15 Yaman, ginoŋ yoo waan minninko yaa newsenno kop ɗo barkin ta Buŋdi. Zeeɗoŋ a maan yaa amilenno min ɗo gelbinko ar et kaak caariy diya gee. Ya maan kaak samaanno-aŋ amil minninko, ŋaa barjile gee nam anuwko, ŋaako nigiŋko. \v 16 Ginoŋ a waan minninko goyiyɗo kaak yaa ɓaaƴe mun̰jam ho kaak yaa kan̰je iŋ gamin ku Buŋdi. Dakoŋ ginenno ar Ezaayu kaak berit aawnuwiy\f + \fr 12:16 \ft ‛berjit aawnuwiy’ : Ɗo aadin ta Yuudinnar, aawo gasa barkin dakina min ɗo tacco pakgig siŋtay.\f* ɗo siŋji ɗo bi ka teendi di. \v 17 Ku iban kadar ba aaro, ŋa bariytu botol taat tacco yaaji yeepin barkin taat ŋu beriy ɗo aawo-ata, kar tacco gay pooce. Iŋ alin̰ji, ŋa loklikiiji ɗo tacco a wal ŋaaji gedire diŋ ga, kar gay, ŋa bal gedire newsin̰ gelbin ka tacco. \p \v 18 Kar kuŋ gay, wiktin taat ku sin̰jitu moota iŋ Buŋ, ta arro wiktin taat gee ku Israyeel sin̰jitu ɗo damba Sinayi taat nec ŋuu wakinti. Ɗo wiktin taat ku sin̰jitu-ak, ginno ak taat oba jilik-jilik, ginno uc pondiko, ginno gondikaw taat dulum ho ginno kurumbiin gidi-gidi-gidi. \v 19 Ku bal dore ale ka perner wala gaaƴ ta Buŋdi. Kar gee ku Israyeel gay, min ŋu doriit gaaƴay, kolaw obiigu ho ŋu marmiltu a ŋaaco kaawenno pey maan kaawra. \v 20 Ŋu marmiltu ampa-ak, asaan kaaw taat ŋu dortu-at patiy kaƴco. Kaaw-at aman : « Ya waan kaak wakit damba-an, ŋuu zeerin̰ iŋ dambay, ŋuu deen̰ji ya ŋa malle oki. »\f + \fr 12:20 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ekzood 19.12-13, Deteronoom 5.23-25.\f* \v 21 Gamin okin̰co kuuk Buŋ gaariico-ak isco kolaw aale nam meen̰ji Muusa oki kaawtu aman : « Kolaw un̰jidu nam nu aziraw. »\f + \fr 12:21 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Deteronoom 9.19.\f* \p \v 22 Kar kuŋ gay sin̰je moota iŋ damba taat ŋu koliy *Siyon ho iŋ geeger ka Buŋ kaak goy mento. Geeger-ak, ta Zeruzaleem taat goy kuwa ka samaaner ɗo wer kaak *ɗubal ku Buŋdi n̰um dil-dil iŋ galal. \v 23 Ku sin̰je moota ɗo wer kaak gee dakina kuuk aamine n̰umtu, ŋuur kuuk ŋu siirig ko siŋco ɗo maktumne taat goy kuwa. Gee kuuk aamin-ak, ay gem di ar aaw ka Buŋdi. Ku sin̰je moota iŋ Buŋ, ŋaar kaak gay ɗukume seriiner ɗo gee okin̰co, ho moota pey iŋ gee kuuk goy goye kaak iŋ botiliy ho mat taaye. Gee-ak, diŋ ŋu ginig nam ŋu neciit tak taat Buŋ rakiyo. \v 24 Ku sin̰je moota iŋ Iisa. Ɗo jamaw ta marbinto, ŋaar ko goy ɗatik ta geemir iŋ Buŋ. Ku sin̰je moota iŋ baariy kuuk min̰ ka etor. Baariy-ak pakgig ku Abeel serek.\f + \fr 12:24 \ft ‛Baariy-ak pakgig ku Abeel serek’ : Baar ku Abeel, ŋuur ku kaƴar, asaan wiktin taat Kayen deeyiiga, Buŋ kaaw a baariy koola min keɗer a ŋu asa kappiyin kaƴay (Zeneez 4.10). Kar baar ku Iisa gay, ŋuur ku jilindi, asaan iŋ muutuy taat ka etor, ya gem kaak aamin loci yaa gase jile.\f* \p \v 25 Yaman, laaŋ ɗeŋginko samaane kuu cokiyin̰ ŋaar kaak kaawaako ! Ka seener, gee ku Israyeel poocig ŋaar kaak minaagu keɗer ho ŋu bal pake min ɗo seriiner. Kar ginteŋ gay, ya gi newsaaji kop ɗo ŋaar kaak kaawaate min kuwa ka samaaner, tante-at yaa gine maman ? \v 26 Ŋaar kaak gaaƴay azirig kiɗ awalle-ak, diŋ gay, ŋa kaawaate pey aman : « Ɗo menaw kuuk yaa ase, nu aziraagɗo kiɗ keeji di, kar gay, naa azirin̰ pey kiɗa iŋ samaane oki. »\f + \fr 12:26 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Aaze 2.6.\f* \v 27 Kaaw taat a « naa azire pey-at » gay gaara waraŋ kadar gamin kuuk Buŋ kilgiytu ho kuuk yaa azire yaa sawle, illa ŋuur kuuk yaa ɗak-ak, kuuk azarro. \v 28 *Meennaw taat Buŋ yaate bere-an, waan gediraaɗo azirinti. Ɗo saan taar-an ko, delinte barkin ɗo Buŋdi ho abdiyinteŋga iŋ kolaw ho iŋ horoomine ar taat ŋa rakiyo. \v 29 Yampa, ya gi ginno ampa-ak, Buŋte, ŋaar nec yaate idinte ar ak taat tiyaw. \c 13 \s1 Goye kaak Buŋ rakiyo \p \v 1 Elguwoŋ ziŋkiko ar siŋta kuuk tacco rakki. \v 2 Dakoŋ rawtenno obe ka martir. Ka seener, iŋ obe ka martir-ak, gee daarin̰ ob *ɗubal ku Buŋdi ho ŋu ibingigɗo. \v 3 Pakiroŋ ɗo gee kuuk ŋu obtu daŋaayne ho ginoŋ ar kuŋko oki, ŋu obiŋko iŋ ŋuura. Pakiroŋ ɗo gee kuuk ŋu taaɓiyaagu, ho kuŋ oki, ginoŋ ar ŋu taaɓiyaako. \p \v 4 Gee okin̰co, illa ŋuu bere horoomin ɗo obindi. Ɗo ŋuur kuuk ob gay, nu kaawaaco, illa ŋuu karmiyin̰ obin̰co, ŋuu kokinenno kara. Yampa, Buŋ asaaco ɗukume seriin ɗo gee okin̰co kuuk ɓaaƴa mun̰jam ho ɗo ŋuur kuuk kokina daaɗi wal miday kara. \p \v 5 Ɗo goyiŋko, dakoŋ elenno gurus aale. Hamdiyoŋ iŋ maan kaak ku gintu di. Asaan Buŋ meen̰ji kaaw aman : « Nu rasaacinno keejiŋ ho nu newsaajinno kop tak-tak. »\f + \fr 13:5 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Deteronoom 31.6,8, Zoozuwe 1.5.\f* \v 6 Ɗo saan taar-an ko, nii kaawe bal kolaw aman : \q1 « *Rabbin Buŋ ko kaak gaayaanu. \q1 Nu ginaaɗo kolaw tak-tak. \q1 Gem iŋ odinay seer ar kunto di, \q1 ŋaan ginin maman ? »\f + \fr 13:6 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 118.6.\f* \p \v 7 Pakron̰co ɗo aginduwko kuuk gaarkon kaaw ta Buŋdi. Taloŋ ja maman ŋu goytu nam ŋu mattu ho icon imaan tan̰co. \v 8 Iisa Masi makaaɗo tak-tak, wala diŋka, wala wiktin taat bire, wala taat yaa ase neginda. \v 9 Yaman, dakoŋ rasenno ziŋkiko ŋuuko jagiŋko iŋ ay ɓilde kaak arro iŋ imaanko. Ka seener gay, maan kaak samaan-ak, illa gelbinte yaa ɗeŋre iŋ barkin ta Buŋdi. Yampa, ŋu ɗeŋraaɗo iŋ *gaanuun kaak kaawa ɗo bi ka teendi. Gaanuun ar ŋaar-aŋ bal gaayin̰co iŋ maanna ŋuur kuuk aaɗaaga. \p \v 10 Ka seener, gi gin wer ka satkiner. Kar gay, maan kaak ŋu bertu *satkin ɗo wer-ak, gay satkiner ku *Yuudinnar ginno botol taat ŋuu teen̰ji. \v 11 Ya taɓ gay, baar ku mallel kuuk ŋu bertu satkin ɗo bi ka zunuubinnico-ak, mee satkiner kaak tatik iyiig ɗo *wer kaak cawar. Kar kumco gay, ŋu eriig kara ɗo kalaaner. \v 12 Ampaa ko, Iisa oki mattu kara min geeger ka Zeruzaleem a gee yaa kuuniye *cawar iŋ baar ku meen̰ji. \v 13 Ansi-ak, ginte oki amilinte kara ɗo wer kaak ŋa goyiyo ho ooyinteŋ ƴile kaak gee yaate ƴilinte ar ŋaara. \v 14 Asaan diŋ gi ginno wer ka goyindi kaak yaa taaye doo. Kar gay, gi bariya ka neginda. \v 15 Iŋ Iisa Masi ko, gi abdiyiy Buŋ ho gi oziliy siŋji. Ampa-ak, gi bera doo satkin ta oziliikar ɗo Buŋdi. \v 16 Dakoŋ rawtenno gine ka selliŋkaw ho iŋ gaay ta ziŋkiko. Asaan satkinkan ŋuur-aŋ kat aawaaji gala ɗo Buŋdi. \p \v 17 Karmiyoŋ aginduwko ho onoŋ uŋco. Ka seener, ŋuur di tala kaako doo ho neginda Buŋ asa indin̰co. Ginoŋ a ŋuu gaasin riyco iŋ galal bal niize. Yampa, ya ŋu niizaw-ak, kuu uce maala. \s1 Inde ka Buŋdi \p \v 18 Gem kol siŋtay, indiguwonni Buŋ. Ni iban ɗo kaƴni kadar gelbinni *cawar, asaan ɗo goyinni, ni ic niyin taat nii ginguwe taat samaane ay wiktine. \v 19 Maan kaak paka nu rakiy minninko-ak, illa kuudu inde Buŋ a ŋaadu pile botol naako yeepe koɗok. \p \v 20 Buŋ kaak iya aapiye nooyig *Rabbinte Iisa min ɗo muuti ho ŋa gintu gay gooƴindi kaak tatiko. Iŋ baariy kuuk min̰e, ŋa ɗuuniit jamaw taat Buŋ obtu iŋ gee ho ta ɗukumaaɗo tak-tak. \v 21 Buŋ yaako bere gudurre kuu gine ay riy taat kuuniy iŋ niyiney. Iŋ botol ta Iisa Masi, ŋaate gaayinte gii necin̰ ay maan kaak ŋa rakiyo. Locin di *darjine elgin iŋ elgina ! *Aamin. \s1 Ooy ta ba aaro \p \v 22 Gem kol siŋtay, kaawin kuuk nu n̰aamiiko a naako iskiŋko-aŋ, oboŋ samaane ɗo aditko iŋ subirraw. Asaan maktumner-an, taar kaawinti sooɗ di. \v 23 Nu minaako kadar siŋte Timote, ŋu imilig min daŋaayne. Ya ŋa as koɗok-ak, niiko ɓaawe seertini. \p \v 24 Ooyon̰co dakina ɗo aginduwko okin̰co ho ɗo gee ku Buŋdi okin̰co. Ŋuur kuuk goy Itali oki ooyko dakina. \p \v 25 Barkin ta Buŋdi yaa goye iŋ kuŋko okiŋko ! Nu ooyko dakina.