\id 1CO - Dangaleat \rem Première ébauche faite à Mongo en 2010 par Jonathan. Revisé en novembre 2010 par Fred, Nassara, Jonathan, Laurent et Dianne. Testé en Novembre 2010.Verifié en decembre 2010 par Jacqueline. \h 1 Korentiyen \toc1 Maktumne ta awalle taat Pool siirtu ɗo gee ku Korent \toc2 1 Korentiyen \toc3 1CO \mt1 1 Korentiyen \mt2 Maktumne ta awalle taat Pool siirtu ɗo gee ku Korent \imt1 Pile ka kaawor \ip Ŋa Pool kat siirit maktumne-an ɗo kretiyenna kuuk goy ɗo geeger ka Korent. Ɗo wiktin taar-at, geeger ŋaar-ak, siŋji ale ho geen̰ji sa dakina. Ŋa goy ɗo biy ka barrer. Ɗo wer-ak ko, ŋu iyiy gamin min aar barrer, ŋu taajiriyo. Iŋ tajirco-at ko, ŋu miintu iŋ malle. Ay gem di iciy pikirre iŋ abaadin taat ŋa rakiy di ho dakina gina jookumo. Gee ku Eglizdi-ak eer benannico. Kar Pool gay leesaaco ho ŋa raka n̰umin̰ werco rakki. Ŋa rakaaco gaare maman ŋuu ice goye ka kretiyennar ɗo ɗatik ta gee kuuk ibanno Buŋ. \c 1 \s1 Ooy ta awalle \p \v 1 Nun Pool kat siiraat maktumne-anta. Iŋ niyin ta meen̰ji Buŋ, ŋa kolintu a naa kuuniye *paliine ka Iisa Masi. Iŋ siŋte Sosteen, \v 2 ni ooyaako kuŋ gee ku *Egliz ka Buŋdi ka Korent. Kuŋ n̰um iŋ Iisa Masi ho ɗo bi ŋaar-ak ko, kuu kuuniye *cawar ɗo uŋji. Ŋa koliŋko a kuu kuuniye geen̰ji. Ampaa di oki, ŋa koliig gee okin̰co kuuk ala iŋ siŋ ku *Rabbinte Iisa Masi ɗo ay wero. Ŋaar ko Rabbin kan̰co ho kante oki. \v 3 Tatte Buŋ iŋ Rabbin Iisa Masi yaako barkiyiŋko ho yaako iye aapiye. \s1 Barkin taat Buŋ beriy ɗo geen̰ji \p \v 4 Nu ozilaag Buŋ doo ɗo bi kaŋko ɗo barkin taat ŋa beriiko min ku n̰umtu iŋ Iisa Masi. \v 5 Ɗo bi ka n̰umiŋko-ak ko, Buŋ barkiyiŋko ɗo ay maanna, ŋa barkiyig kaawin okin̰co kuuk ku kaawiyo ho iŋ ibiniŋko oki. \v 6 Ŋaar-ak gaara kadar wiktin taat ŋu kaawiiko ɗo bi ka Iisa Masi, ku obit kaaw-at samaane ɗo gelbinko. \v 7 Paa ko, min bere okin̰ji kaak Buŋ beriy ɗo geemir, yoo rakki sa armaakonno loko, kuŋ kuuk ƴoka asin̰ji ka Rabbinte Iisa Masi. \v 8 Ŋaar ko yaako ɗeŋriŋko kuu goye bombo yoo ɗo gaase ka duniiner. Paa kat, ɗo ƴiriy taat Rabbin Iisa Masi yaa yeepe-ak, ŋu gasaakonno oorin tak-tak. \v 9 Buŋ kaak koliŋko a kuu n̰ume iŋ roŋji Rabbinte Iisa Masi, ŋa necaat tak taat ŋa kaawiyo. \s1 Eere ka gee ku Egliz ka Korent \p \v 10 Gem kol siŋtay, nu kaawaako iŋ siŋ ku Rabbinte Iisa Masi a kaawko yaa gine rakki di nam eere sa goyaaɗo ɗatikko. Nu raka a gelbinko ho pikirriko yaa kuuniye rakki. \v 11 Ka seener, gem kol siŋtay, nu kaawiiko ampa-ak asaan gee daarin̰ min ger ka boote Kilowe kaawdu kadar kaawko ɓagɗo. \v 12 Nu kaawiit kaaw-an, asaan minninko, gee daarin̰ ɗiya aman : « Nin-aŋ gee ku Pool », daarin̰ a « Nin-aŋ gee ku Apoloos », daarin̰ a « Nin-aŋ gee ku Piyer » ho daarin̰ a « Nin-aŋ gee ku Iisa Masi ». \v 13 Iisa Masi, ŋaar rakki di. Ku pakira a gii gedire eerin̰ gee kuuk n̰um iŋ ŋaara walla ? Ŋa nun Pool kat kaak ŋu ɗooɗtu ka etor ɗo bi kaŋko walla ? Ŋu *batiziyiŋko iŋ siŋ ku meendu Pool walla ? Ha’a, paaɗo ! \v 14 Nu dela barkin ɗo Buŋdi ɗo bi kaak nu bal batiziye yoo waan minninko, illa Krispuus iŋ Gayuus di. \v 15 Ŋaar-ak, waan gediraaɗo kaawe a ŋu batiziyig iŋ siŋ kunto. \v 16 Way, nu batiziyig oki Stepaan iŋ geen̰ji kuuk goy ɗo geriy. Kar gay, nu harayɗo kadar nu batiziy waan ka pey. \v 17 Asaan Iisa Masi balnu n̰aamindu a naa batiziye gee. Kar gay, ŋa n̰aamintu a naa gaarin Kabarre ta Gala ɗo geemir. Ya nu gaara Kabarre ta Gala, nu kaawa iŋ kaawin kuuk melen̰ di, nu kaawɗo iŋ kaawin kuuk gee yaa kaawe a nun kat gin ilim. Yampa, muutuy ta Iisa Masi taat ka etor yaa gine ar maan ka maala. \s1 Iisa Masi ko gudurre ho ilim ta Buŋdi \p \v 18 Ɗo gee kuuk tara ziŋkico, kaaw taat ɗo bi ka muutuy ta Iisa Masi ka etor, taar ginno baati. Kar ɗo ginte kuuk Buŋ jilaate gay, kaaw-at, taar gudurre ta Buŋdi. \q1 \v 19 Asaan ŋu siir ɗo Kitamner aman : \q1 « Nun, naa rawtin ilim ta gee kuuk iban kaawna \q1 ho naa poocin̰ ibine ka gee kuuk iban gamna. »\f + \fr 1:19 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ezaayi 29.14.\f* \m \v 20 Ampa-ak, gee ku duniiner kuuk iban kaawin-ak, moo kat ŋuura ? Moo ŋuur kuuk iban *gaanuun ka *Yuudinnar-aku ? Moo kat gay meelol-aku ? Buŋ kat gaar kadar ilim ta duniiner-an, taar ar maan ka maala. \v 21 Ay maanna, Buŋ ginaag iŋ ilim ta meen̰ji. Kar gee ku duniiner gay, iŋ ilimco, ŋu bal ibinin̰ Buŋ iŋ ilimji. Ɗo bi ŋaar-ak ko, Buŋ ictu niyine iŋ ilim ta meen̰ji a ŋaa jilin̰ gee kuuk aamin ɗo kaaw taat gee ku duniiner talaat ar maan ka maala. \v 22 Yuudinna raka tale gamin kuuk ajbay ho Grekna gay bariya ilim ta duniiner. \v 23 Kar nin gay, ni gaara kaawo taat a *Masi kaak Buŋ doɓtu, ŋu ɗooɗig ka etor. Kaaw-an, Yuudinna a ŋu dorintiɗo ho Grekna gay talaat ar kaaw ta bal baati. \v 24 Kar ɗo ŋuur kuuk Buŋ doɓtu a ŋuu kuuniye geen̰ji gay, ya ŋu *Yuudinna wal Yuudinnaɗo oki, Iisa Masi-ak ko gudurre ho ilim ta Buŋdi. \v 25 Asaan ya gee pakira a Buŋ gin maan ka bal baay oki, maannay-ak pakgit ilim ta geemir serek. Ya gee tala kadar maan kaak Buŋ giniy-ak ginno gudurre, iŋ gudurrey taat ginno-at oki, ta pakgit ta geemir serek. \p \v 26 Gem kol siŋtay, kuŋ kuuk Buŋ koliŋko, pakiroŋ. Dakin minninko gin ilim ɗo uŋco ka geemir walla ? Dakin minninko gin gudurre walla ? Dakin minninko baaco tiya meennaw walla ? Ha’a, ginno ! \v 27 Kar gay, Buŋ doɓig ŋuur kuuk ginno ilim ɗo uŋco ka geemir a paa kat, ŋuur kuuk gin ilim-ak yaa gaage maala. Buŋ doɓig ŋuur kuuk ginno gudurre ɗo uŋco ka geemir a paa kat, ŋuur kuuk gin gudurre-ak, sokan̰ yaa deen̰co. \v 28 Buŋ doɓig ŋuur kuuk gee talaag ar maan ka maala, ŋuur kuuk gee ƴilaagu ho ŋuur kuuk masaakanna a paa kat, ŋaa cillin̰ goye ka geemir kaak ŋu talaag ar ŋa taɓ. \v 29 Buŋ gintu pa-ak, asaan yoo waan sa gediraaɗo ɗapile ɗo uŋji. \v 30 Kar Buŋ gay n̰uminte iŋ Iisa Masi ho iŋ ŋaar di, Buŋ gaariite ilimji. Iŋ Iisa Masi ko, Buŋ gininte a gii kuuniye sellen̰ ɗo uŋji, gii kuuniye geen̰ji kun̰ji ho ŋa jilaate min ɗo zunuubinnite. \v 31 Ar taat ŋu siirtu ɗo Kitamner aman : « Ŋaar kaak ɗapilaw-ak, illa ŋaa ɗapile iŋ maan kaak Rabbin gintu. »\f + \fr 1:31 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Zeremi 9.23.\f* \c 2 \s1 Gaare ka kaawor iŋ gudurre ta Ruwwin ta Buŋdi \p \v 1 Gem kol siŋtay, wiktin taat nu asiiko a naako gaarin̰ maan kaak cigile kaak Buŋ bayniite-aka, nu bal gaarin̰ iŋ kaawin kuuk diya meya ho nu balko kaawe ar tatkaw kaak iban gamin dakina. \v 2 Kar gay, wiktin taat nu goyiy iŋ kuŋko, illa nu ic niyine a naako kaawe ɗo bi ka Iisa Masi di iŋ muutuy taat ka etor. \v 3 Ɗo wiktin taar-at, nu bal gine gudurre taat naa gine riy samaane ho kolaw un̰jidu nam nu aziraw. \v 4 Iŋ kaaw taat nu kaawiiko, nu balko gaarin kaaw-at iŋ kaawin ku ilimdi a taa obin̰ kaƴko. Kar gay, ta Ruwwin ta Buŋdi kat gaarko gudurriti. \v 5 Ansi-ak, ta ilim ta geemirro kat n̰aamiŋko ku aamintu ɗo Iisa Masi. Kar gay, ku aamintu-ak, asaan ku talit gudurre ta Buŋdi. \s1 Ilim ta Buŋdi \p \v 6 Kar gay, nin oki, ya ni ɓilda gee kuuk darse ɗo imaan, ni ɓildaag ɗo bi ka ilimdi. Kar ilim-at gay, taar ta duniinerro ho ta asɗo min agindaw ku duniiner. Agindaw-ak, ŋuur asa ide. \v 7 Kar gay, ilim ta Buŋdi taat ni kaawiy-an, taar ilim taat cigil awalle ho gee bal ibininti. Min Buŋ bal kilgiyin misa duniin di, ŋa siyit ko ilim-ata a ŋaate un̰jinte ɗo *darjiney. \v 8 Min agindaw ku duniiner-aŋ yoo rakki oki bal ibinin ilim-ata. Yampa, ya ŋu ibinta, *Rabbin gay darjiner, ŋu ɗooɗaagɗo ka etor. \v 9 Kar gay, ar taat ŋu siirtu ɗo Kitamner aman : \q1 « Maan kaak ƴiriy rakki gem bal talin̰ iŋ odoy, \q1 ŋa bal dorin̰ iŋ ɗeŋgey \q1 ho ŋa bal pakirin̰ ɗo kaay, \q1 Buŋ siyig ɗo ŋuur kuuk elgiga. »\f + \fr 2:9 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ezaayi 64.3.\f* \m \v 10 Sando, maan kaak cigile-aŋ, Buŋ baynintiŋ iŋ Ruwwiney. Asaan Ruwwin ta Buŋdi, taar ibingig ay maanna, nam ka Buŋdi kaak cigile oki. \v 11 Ginno waan kaak ibingit pikirre ta gemor, illa ruwwin ta meen̰ji. Ansi-ak, ginno waan kaak ibingit pikirre ta Buŋdi, illa Ruwwin ta meen̰ji Buŋ. \v 12 Ginteŋ gay bal gase ruwwin taat asa min ɗo duniiner-anta. Kar gay, gi gas Ruwwin taat asa min ɗo Buŋdi. Paa kat, gii ibinin̰ maan kaak Buŋ beriite iŋ barkiney. \v 13 Gamin-aŋ, ni kaawgigɗo ɗo geemir iŋ ɓilde kaak asa min ilim ta geemir. Kar gay, ni kaawa iŋ ɓilde kaak asa min Ruwwin ta Buŋdi. Ansii kat, ni gaariy baat ta seen ta Ruwwin ta Buŋdi ɗo gee kuuk gasit Ruwwin-ata. \p \v 14 Gem keeji di gediraaɗo gasin seen taat asa min Ruwwin ta Buŋdi. Loci-ak, ŋa talaat seen-at ar maan ka bal baay ho ŋa gediraaɗo ibininti. Gem yaa ibininti-ak, illa iŋ Ruwwin ta Buŋdi ja. \v 15 Gem kaak gin Ruwwin ta Buŋdi nec ibine baaco ta gamin kuuk samaane iŋ kuuk samaanno. Kar gay, ginno gem kaak nec gaase baay tan̰ji. \v 16 Ka seener gay, ŋu siir ɗo Kitamner aman : \q1 « Waa ibingit pikirre ta Buŋdi ? \q2 Ho waa kaak nec taaƴin̰ji ? »\f + \fr 2:16 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ezaayi 40.13.\f* \m Kar ginte gay gin pikirre ta Iisa Masi. \c 3 \s1 Riy ta gay riyor ku Buŋdi \p \v 1 Gem kol siŋtay, wiktin taat nu ɓaawiiko, nu bal gedire naako kaawe ar ku gee kuuk jaawa iŋ Ruwwin ta Buŋdi. Kar gay, nu kaawaako ar ku gee ku duniiner di. Ɗo imaanko taat ɗo Iisa Masi, ku ar koogin ku n̰aaɗa. \v 2 Ansii ko, nu ɓildiŋko iŋ kaawin kuuk melen̰ di ar see ka buwi. Nu balko ɓildiŋko iŋ kaawin kuuk raɗa ar tee ka ander, asaan ku gediraaɗo ibinin̰co. Yoo diŋ oki ku gediraaɗo misa, \v 3 asaan ku goy misa ar gee ku duniiner. Ka seener, ku hasuudinay ho ku kaasuma benanniko. Ampa-ak gaara kadar ku ar gee ku duniiner ho goyiŋko sa ar ka geemir di wal maman ? \v 4 Ya gem rakki kaawa aman : « Nun gem ka Pool » ho ka pey aman : « Nun gem ka Apoloos », ŋaar-ak gaarro kadar goyiŋko ar ka geemir di walla ? \p \v 5 Ya ku bariya baaco, Apoloos kat waa, ho Pool gay waa ? Seertini, ni gay riyor ku Buŋdi di. Buŋ n̰aaminti a kuu aamine ɗo Iisa Masi. Ni gina riy taat Buŋ berinti di. \v 6 Nun Pool, nu gaarkon kaaw ta Buŋdi ar gem kaak taat eto. Apoloos gay, gaayaako iŋ ɓilde ar gem kaak leeji amay ɗo et kaak nu taattu-aka. Kar ŋa Buŋ kat maaɗga. \v 7 Ampa-ak, ŋaar kaak taate ho ŋaar kaak lee amay, seerco, ŋuur geen di. Illa Buŋ keeji di tatiko, asaan ŋaar di maaɗig et-aka. \v 8 Ŋaar kaak taate iŋ ka lee amay, ŋuur sawa di. Ay gem di, Buŋ yaaji bere haginey uudin ta riyoy. \v 9 Asaan seertini, ni gay riyor ku Buŋdi ho kuŋ gay ar morgo kaak ŋa gawniyo. \p Pey, ku ar ger kaak Buŋ piniyo. \v 10 Nun gay ar gem kaak gin ilim ho kaak iban pine geray. Iŋ barkin taat Buŋ beriidu, nu teesiit baay ta gerdi ɗo werko ho waan ka pey astu pinin̰ ger-aka. Kar gay, yaman ay gem di yaa pakire maman ŋaa pine ɗo baay ta ger-aka. \v 11 Asaan baay ta gerdi, ŋaar Iisa Masi ho waan gediraaɗo diye ta pey. \v 12 Ŋuur kuuk pina ɗo baa ta ger-aka, daarin̰ yaa pine iŋ daabne, wal iŋ poddine, wal iŋ dambay kuuk kaalne ho daarin̰ gay yaa pine iŋ atay, wal iŋ balgiga, wal iŋ idam. \v 13 Ƴiriy taat Buŋ yaa ɗukume seriine, ay gemo, riyoy yaa bayne waraŋ. Ƴiriy taar-at yaa ase iŋ ako ho ak-at yaa gaare riy ta ay gemo, ya ta samaane wal ta samaanno. \v 14 Ya waan pin ɗo ger-aka ho wer kaak ŋa pintu-ak kat ak taggigɗo, Buŋ yaaji berin haginey. \v 15 Kar ya ak-at teeyig gay, riyoy-at uc maala. Gem-ak, Buŋ yaa jilin̰ji. Kar gay, ŋaa gine ar gem kaak ɗob kiyiw min ɗo aki iŋ pisin̰ji ku orok. \p \v 16 Ku iban tam kadar kuŋ ko *ger ka Buŋdi ho Ruwwin ta Buŋdi goy ɗo gelbinko wal maman ? \v 17 Ya waan kaak nigaag ger ka Buŋdi, Buŋ yaa idin̰ji oki. Asaan ger ka Buŋdi, ŋaar *cawar ho kuŋ ko ger ka Buŋdi-aka. \p \v 18 Dakoŋ caaciyenno ziŋkiko : minninko-aŋ, ya waan kaak pakira kadar ŋa gin ilim ɗo uŋco ka gee ku duniiner, illa ŋaa poocin ilim taar-ata. Paa kat, ŋaa gase ilim taat taɓ. \v 19 Asaan ilim ta gee ku duniiner, ɗo uŋji ka Buŋdi, taar bal baati. Ka seener, Kitamne kaaw aman : « Gee kuuk gin ilim, iŋ neendaw ta maaniico di, Buŋ yaa obin̰ ar ŋu obiy kumin ku yeero iŋ dada. »\f + \fr 3:19 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Zoob 5.13.\f* \v 20 Kitamne kaaw pey aman : « *Rabbin Buŋ ibingit pikirrico ta gee kuuk gin ilim ho ŋa iban kadar taar bal baati. »\f + \fr 3:20 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 94.11.\f* \v 21 Ampa-ak, dakoŋ pisiriyenno iŋ siŋ ku gemor, asaan okin̰co-aŋ, ŋuur kuŋko : \v 22 nun Pool, Apoloos ho iŋ Piyer, okintini, ni kuŋko. Duniine, goye, muutu, gamin kuuk goy diŋka ho kuuk yaa ase neginda, okin̰co kuŋkon di. \v 23 Kar kuŋ gay, kuŋ gee ku Iisa Masi ho Iisa Masi gay, ŋaar ka Buŋdi. \c 4 \s1 Taaƴiik ta Pool ɗo gee ku Korent \p \v 1 Nu raka a kuuni tale, nun Pool iŋ Apoloos, ar gay riyor ku Iisa Masi, ar ŋuur kuuk Buŋ berco riyo a ŋuu imilin̰ maan kaak ŋa cigiltu awalle ɗo geemir. \v 2 Ya ŋu ber riy ɗo gemor, illa ŋaa gaare kadar ŋa nec ŋu amniyin̰ji. \v 3 Ɗo tanto gay, ya kuŋ kat ɗukumaadu seriine wal gay ɗukume seriiner oki, taar-at ginaaduɗo maanna. Nun meendu oki ɗukumaaɗo seriine ɗo kaar, \v 4 asaan adir osgitɗo maan kaak nu nigtu. Kar gay, iŋ taar-an oki, gaarro kadar nu goy goye kaak iŋ botiliy ɗo uŋji ka Buŋdi. Ka ɗukumaadu seriin-ak, ŋaar *Rabbin Buŋ. \v 5 Ɗo bi ŋaar-ak ko, ya Rabbin Iisa Masi bal yeepe misa, dakoŋ ɗukumenno seriine. Kar wiktin taat ŋa yeepe, gamin kuuk cigil ɗo gondikor, ŋaa imilin̰co waraŋ, iŋ pikirre taat cigil ɗo gelbin ka geemir oki. Ampaa ko, ay gem di yaa gase oziliikay min ɗo Buŋdi. \p \v 6 Gem kol siŋtay, ɗo paydin ta maaniiko kat nu kaawtu ɗo bi kanto iŋ ka Apoloos a niiko gaare kuŋ oki yaa gine pa. Nu raka a kuu ibine baati ta maliy taat gee ibingit-anta. Maliy-at aman : « Waan yaa amilenno kara min botol taat Kitamne gaartu. » Nu kaawiy ampa-ak, asaan nu rakaaɗo kuu pisiriye aman : « Nun aaɗa gem kaak tatik aale, kiŋ gay aaɗa ka maala. » \v 7 Maa di ki pakiriy a ki pakgig een̰jiŋ ? Gamin okin̰co kuuk ki gintu-aŋ, waa berjiŋgu ? Ŋa Buŋ ɗoo di ? Di ya pa-ak, maa di ki pisiriyiy ar ŋu baljiŋ berin̰ bere ? \p \v 8 Taloŋ kate ! Ku pakira a ku ginig ko gamin okin̰co. Ɗo botol ta Buŋdi, ku pakira a ku ɗeet ko gay gamnar. Ku pakira a ku teet ko meennaw. Hey kuŋko-aŋku ! Ya ka seener, ku teet meennaw, nin paliinna oki yaa teen iŋ kuŋko. \v 9 Nu kaawiy ampa-ak, asaan nin kuuk paliinna-aŋ, nu pakira a Buŋ leenti aar ta geemir tak-tak. Ni ar gee kuuk ŋu obig a ŋuu deen̰co ɗo uŋco ka geemir. Ampa-ak, gee ku duniiner okin̰co yaa talin taaɓinni nam *ɗubal ku Buŋdi oki yaa tale. \v 10 Ni oliyay ɗo saan ta Iisa Masi, kar kuŋ gay pakira a iŋ Iisa Masi, ku gin ilim dakina ! Ni ginno gudurre, kar kuŋ gay pakira a ku gin gudurre dakina ! Gee dakina poocaani, kar kuŋ gay pakira a ŋu jaalaag siŋko ! \v 11 Nin gay, yoo diŋka mey diyaani, ibin sa obinti ho ni bal gine kesuune oki. Gee koocaani ho ŋu atkaani min ay wero. \v 12 Ni gina riy iŋ soriyni a nii gase tee ka biŋkini. Gee waraani ho nin gay barkiyaagu. Ŋu taaɓiyaani ho nin gay subira di. \v 13 Ŋu diyaani kaawin ooma ho nin gay telkaaco iŋ taat ool di. Yoo diŋka, gee ƴilaani pakgig gamin okin̰co kuuk Buŋ kilgiytu. Ŋu talaani ar maan kaak ŋu orig ka suusi. \p \v 14 Nu balko siirin̰ kaawin-aŋ a sokan̰ yaako deeŋko. Kar gay, gem kol kooginay kuuk nu elgiyo, nu siirig a naako taaƴiŋko. \v 15 Asaan ya ku gin gee dakina kuuk ɓildaako ɗo bi ka Iisa Masi oki, takko ŋaar rakki di. Wiktin taat nu iyiiko Kabarre ta Gala, nu gintu takko ɗo goyiŋko kaak ɗo Iisa Masi. \v 16 Ɗo bi ŋaar-ak ko, nu taaƴaako a kuu ice botilil. \v 17 Paa ko, nu n̰aamikoŋ Timote. Ŋaar ar roŋdu ɗo imaan. Nu elgiga ho ŋa gina riy ta Rabbine iŋ botilti. Nu ɓildiig gee kuuk ɗo *Egliznar okin̰co a maman ŋuu goye ɗo botol ta Iisa Masi. Nu n̰aamiig Timote a ŋaako gaare pey maman nu garkiyig gee a ŋuu goye ɗo botol-ata. \p \v 18 Gee daarin̰ minninko pakira a nu asaakonno pey. Ampaa ko, ŋu ɗapiltu aale. \v 19 Kar gay, ya Buŋ kat pildu botol, koɗok di naako ɓaawe. Ya nu ot ɗo werko, nu raka tale riy ta gee ku ɗapilaw-aku. Nu raka ibine ya ka seener, ŋu gin gudurre ta Buŋdi wala ŋu kaawa maalan di. \v 20 Asaan ɗo *Meennaw ta Buŋdi, kaawin kuuk maalan di-ak, ŋuur ginno werco, illa riy taat iŋ gudurre ta Buŋdi. \v 21 Kar kuŋ gay, ku raka maa ? Ku raka naako ɓaa iŋ ele ho iŋ dalullaw, wal naako ice doŋkilo ? \c 5 \s1 Gee kuuk aamine iŋ kuuk ɓaaƴa mun̰jam \p \v 1 Ay wero, nu dora gee kaawa a ku gin maan kaak patiy kaa. Gem rakki minninko weƴa iŋ daaciy ta tacco. Way, maan ŋaar-aŋ, gee kuuk ibanno Buŋ din sa gingigɗo. \v 2 Iŋ taar-an oki, ku ɗapiliy di-ak maman ? Iŋ maan kaak kuuniyaw-aŋ, zer kuu gonde dakina ho kuu atkin̰ gem-ak min ɗo ɗatikko. \v 3-4 Nun gay, ya nu serek minninko oki, ar nu goy ɗo ɗatikko ho kelmol sa iŋ kuŋkon di. Ŋaar-ak, nu ɗukumji ko seriin iŋ siŋ ku *Rabbin Iisa Masi ɗo gem kaak ginig maanna-aŋka. Kuŋko oki, ɗo wiktin taat ku n̰ume ho kelmol goy iŋ kuŋko, ɗukumon̰jit seriin-an iŋ gudurre ta Rabbinte Iisa : \v 5 beroŋ gem-ak ɗo *Seetanner a ziy kaak goy kaak ɗo zunuubinnar-ak yaa nige. Paa kat, ɗo ƴiriy taat Rabbinte Iisa Masi yaa yeepe, ŋaa gedire gase jile ka ruwwiney. \p \v 6 Ɗapiliŋko-ak, ŋaar ginno baay tak-tak. Ku ibanno ga ? Ya waan gina mappa, ŋa liya gel sooɗ di, kar okin̰ji, ŋa uciy gusus. \v 7 Gel-at, taar ar zunuubinna kuuk goy ɗo ɗatikko. Ŋaar-ak, rasoŋ zunuubinna-ak serek a kuu kuuniye pey *cawar ɗo uŋji ka Buŋdi. Ka seener, ku kuuniytu ko cawar-ak, asaan Iisa Masi mat ɗo bi kante ar roŋ tamgi kaak ŋu bertu *satkin awalle ɗo iidin ta *Paakdi. \v 8 Ɗo bi ŋaar-ak, goyinte ar gee kuuk awalle iidiytu iidin ta Paak iŋ gelbin ka cawar ho iŋ seene. Yampa, dakinte goyenno ar ŋuur kuuk iidiyiit iidin-at iŋ zunuubinna ho iŋ jookumuwco-ata. \p \v 9 Ɗo maktumner taat nu siiriikon ɗak ko, nu taaƴiŋko a kuu goye serek min gee kuuk goyin̰co jookumo. \v 10 Nu kaawiy ampa-ak, nu kaawɗo ɗo ŋuur kuuk jookumo ho bal aamine misa ɗo Iisa Masi. Nu kaawɗo a kuu goye serek tak-tak min gee-aku, ŋuur kuuk atka tamaanaw ta duniiner, kuuk kokinay, kuuk abdiya margina. Ya ampa-ak, illa kuu rasin duniine ! \v 11 Nu kaawa ɗo bi ka ŋuur kuuk kaawa a ŋu siŋtiko ɗo Iisa Masi, kar goyin̰co gay jookumo. Ŋu atka tamaanaw ta duniiner, ŋu abdiya buŋnay, ŋu wara gee, ŋu sakriyaw ho ŋu kokinay. Goyoŋ serek min gee-aku ho dakoŋ teenno bat iŋ ŋuura. \v 12-13 Ŋuur kuuk bal aamine misa ɗo Iisa Masi gay, ŋa nunno kat yaaco ɗukume seriine, illa Buŋ meen̰ji. Kar ɗo ŋuur kuuk aamin ko ɗo Iisa Masi gay, ku gin botol taat kuuco ɗukume seriine. Asaan ŋu siir ɗo Kitamner aman : « Atkoŋ gem kaak jookumo min ɗo ɗatikko. »\f + \fr 5:12-13 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Deteronoom 17.7.\f* \c 6 \s1 Siŋta sakkiyaaɗo een̰co ɗo uŋco ka gee ku duniiner \p \v 1 Kar ya minninko rakki gin kaaw iŋ siŋji, maa di ŋa gediriy iyin̰ ɗo uŋco ka gee ku duniiner a ŋuuco talin kaawco ? Samaan-ak zer ŋaa iyin̰ ɗo uŋco ka gee ku Buŋdi kat kuuk yaaco talinti. \v 2 Ku ibanno kadar ŋu gee ku Buŋdi kat kuuk asaaco ɗukume seriin ɗo gee kuuk ɗo duniiner okin̰co walla ? Kar zer ya kuŋ kat kuuk yaaco ɗukume seriin-ak, maa di ya ku gin kaaw kapak di, ku gedirgiyɗo talinti. \v 3 Ku ibanno ga ? Ŋa ginte ko kuuk yaaco ɗukume seriin ɗo *ɗubal ku Buŋdi. Kar zer ya ta ampa-ak, maa di gi gedirgiyɗo talin̰ kaawin kuuk ɗo duniiner-anta ? \v 4 Kar gay, ya ku gin kaawin ar ŋuur-aŋku, maa di ku iyiig ɗo ŋuur kuuk gee ku *Eglizdi talaagu ar maan ka maala ? \v 5 Sokan̰ daggikonno walla ? Minninko-aŋ kat ginno tak-tak gem kaak gin ilim ho nec talin̰ kaawin ku siŋta kuuk aamin ɗo Iisa Masi walla ? \v 6 Kar kuŋko, minninko rakki iyiy giji ɗo uŋco ka gay ɗukume seriiner kuuk ibanno Buŋ-ak gay maa ? \p \v 7 Ka seener, ɗo ɗatikko, ku gin ko gee kuuk sakkiya siŋtico. Ŋaar-ak gaara ko kadar biŋkiko gallo ɗo uŋji ka Buŋdi. Ya gem gingikonno gamin kuuk iŋ botilco, kuu subire guna min kuu iyin̰ ɗo uŋco ka gay seriiner. Ya gem soka gaminko oki, kuu rasin̰ guna min ku sakkiyin̰ji. \v 8 Kar sando, kuŋ maaniikoŋ gay gina gamin kuuk iŋ botilcoɗo. Iŋ raade, ku tiyaag siŋtiko kuuk aamin ɗo Iisa Masi ! \v 9 Ku ibanno ga ? Ŋuur kuuk gina gamin kuuk iŋ botilcoɗo un̰jaaɗo ɗo *Meennaw ta Buŋdi. Dakoŋ caaciyenno ziŋkiko ! Ibinoŋ tam kadar gee kuuk ɓaaƴa mun̰jam, kuuk abdiya margina, kuuk kokina miday wal daaɗ kara, kuuk deleesinay, \v 10 kuuk kokinay, kuuk atka tamaanaw ta duniiner, kuuk sakriyaw, kuuk wara gee, kuuk gaama gamin ku geemir, okin̰co-aŋ un̰jaaɗo ɗo Meennaw ta Buŋdi. \v 11 Ampaa ko, awalle minninko daarin̰ gingiyo. Kar diŋ gay, ku gin ko *cawar ɗo uŋji ka Buŋdi, ku gin ko geen̰ji ho ku goy ko goye kaak iŋ botiliy iŋ siŋ ku *Rabbinte Iisa Masi ho iŋ gudurre ta Ruwwin ta Buŋdi. \s1 Ziŋkite, ŋuur ku Buŋdi \p \v 12 Gee daarin̰ minninko kaawa aman : « Nu gin botol taat naa gine ay maan kaak nu rakiyo. » Kaaw-an ka seener, kar gay min gamin okin̰co-aŋ, daarin̰ gaayaakonno. Nun oki, naa gedire kaawe aman : « Nu gin botol taat naa gine ay maan kaak nu rakiyo. » Kar gay, nu rasaaɗo zir gamin-aŋ yaadu gedire. \v 13 Ku kaawa pey aman : « Tee, ŋaar ɓaa ɗo adir ho ad sa, ŋaar ƴoka teen di. » Kaaw-an ka seener, kar gay, tee iŋ adi, Buŋ yaa idin̰ seerco. Kar gay, Buŋ bal ginin̰ zi ka gemor a ŋaa ɓaaƴe mun̰jam. Zi ka gemor, ŋaar ɗo Rabbiner, ho Rabbin sa, ŋaar ɗo zi ka gemor-aka. \v 14 Ka seener, Buŋ kaak nooyig Rabbin Iisa Masi min ɗo muuti yaate nooyinte, ginte oki, iŋ gudurrey ta meen̰ji. \p \v 15 Ku ibanno ga ? Ziŋkiko, ŋuur n̰um iŋ zi ka Iisa Masi. Ampa-ak, ya waan weƴ iŋ azbin̰ca, ar ŋa ic min zi ka Iisa Masi ho ŋa n̰umig iŋ kanti. Taar-at kuunayɗo kat bat ! \v 16 Ku ibanno ga ? Gem kaak weƴ iŋ azbin̰ca-ak, seerco, ŋu n̰um ar zi ka gem rakki. Ka seener, ŋu siir ɗo Kitamner aman : « Seerco, ŋuu gine ar zi ka gem rakki. »\f + \fr 6:16 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Zeneez 2.24.\f* \v 17 Kar gay, gem kaak n̰um iŋ Rabbinte Iisa Masi, seerco, ruwwinco rakki. \p \v 18 Yaman, cimoŋ kaƴko cat min ɓaaƴe ka mun̰jam-aka. Zunuubinna okin̰co ku pey, ŋuur kara min ɗo zi ka gemor. Kar gay, gem kaak ɓaaƴa mun̰jam-ak, ŋaar gina zunuubinna ɗo ziy ka meen̰ji. \v 19 Ku ibanno ga ? Ziŋkiko, ŋuur ger ka Ruwwin ta Buŋdi. Ŋaar Buŋ kat berkonta ho ta goy ɗo ziŋkiko. Ampa-ak, ziŋkiko, ŋuur kuŋkonno, ŋu ku Buŋdi. \v 20 Buŋ kappiy dakina a ku kuuniye geen̰ji. Ŋaar-ak, iŋ ziŋkiko-aŋ, zeeɗoŋ kuu jaalin̰ siŋ ku Buŋdi kuwa iŋ ay maan kaak ku giniyo. \c 7 \s1 Taaƴiik ta Pool ɗo bi ka obindi \p \v 1 Diŋ naako yeepe kat ɗo maan kaak ku siiriidu awalle aman : « Ya gem obaaɗo daatik sa guna. » \v 2 Kar gay, iŋ goye ka duniiner kaak jookum-aŋ, guna, ay gemo yaa obe daatik ta meen̰ji ho ay geema yaa obe mitik ka meenti. \v 3 Ya ŋu obe, mitko newsaaɗo kop ɗo daaciy ho daatik sa newsaaɗo kop ɗo mitti. \v 4 Daatik gediraaɗo gine maan kaak ta rakiy di iŋ zit ka meenti, asaan zit-ak, ŋaar ka mitti oki. Ho mitik sa gediraaɗo gine maan kaak ŋa rakiy di iŋ ziy ka meen̰ji, asaan ziy-ak, ŋaar ka daaciy oki. \v 5 Ŋaar-ak, ɗo daŋilco, daatik poocaagɗo mitti ho mitik sa poocaatɗo daaciy. Kar gay, illa ŋuu deen ja kaawco a ŋuu ɗeeɗin̰ daŋilco ɗo wiktin sooɗ di, ŋuu un̰je kaƴco ɗo inde ka Buŋdi. Kar ya wiktin-at bire, ŋuu yeepe ɗo daŋilco. Yampa, ŋu gediraacoɗo ɗo ziŋkico, paa *Seetanne yaa gase botol taat ŋaa gecin̰co. \p \v 6-7 Ɗo tanto gay, gee okin̰co yaa goye bal daaɗi ar nunu. Kar gay, nu kaawaakonno a kuu gine ampa. Kar ya ku raka gine pa, sokan̰ obaakonno. Ay gem di iŋ bere kaak Buŋ beriiji : rakki, Buŋ berji bere ka aŋka, ho ka rakki gay, ŋa berji bere ka pey. \p \v 8 Ɗo ŋuur kuuk bal obe misa ho ɗo murgilgal, nu kaawaaco a samaane ŋuu goye bal obe ar nunu. \v 9 Kar ya ku gediraaconno ɗo ziŋkiko gay, ŋaar-ak, oboŋ. Ya ku ob-ak, guna min baƴkon di yaako deeŋko. \p \v 10 Diŋ naaco kaawe ɗo ŋuur kuuk ob ko. Maan kaak naa kaawe-aŋ (ŋa nununno di kaak kaawga, ŋa *Rabbin meen̰ji) daatik rasaagɗo mitti. \v 11 Kar ya daatik rasig mitti gay, illa taa goye maala wal taa amre iŋ mitti, ho mitik sa, totiraatɗo daaciy. \p \v 12 Diŋ naaco kaawe ɗo ŋuur kuuk pey. Kaaw-an (ŋa nunu kat kaawta, ŋa Rabbinno) ya siŋ rakki daaciy bal aamine misa ɗo Iisa Masi ho ta ooy a ŋuu saaƴe, ŋaa totirintiɗo. \v 13 Ampaa di oki, ya boo rakki mitti bal aamine misa ho ŋa ooy a ŋuu saaƴe, taa rasin̰jiɗo. \v 14 Ka seener, mitik kaak bal aamine gay, ɗo bi ka daaciy taat aamine, Buŋ talaag ar ŋa mitti kaak taɓ ɗo uŋji. Ampaa di oki, daatik taat bal aamine, ɗo bi ka mitti kaak aamine, ɗo uŋji ka Buŋdi, ta daaciy ta taɓ. Pa-ak, kooginco oki, ɗo uŋji ka Buŋji, ŋu buuminno. \p \v 15 Kar gay, ya ŋaar kaak bal aamine raka totiriika, ŋaar-ak, ŋu totiroŋ. Ampa-ak, ŋuur kuuk aamine, ŋu imil kaƴco. Kar gay, Buŋ koliŋko a kuu goye ɗo aapiyer. \v 16 Ku ibanno maan kaak yaa kuuniye. Kaŋ daatik taat aamin-anta, ka ibanno wal mitke yaa aamine ho ŋaa gase jileŋ ga ? Kiŋ mitik kaak aamin-aŋka, ki ibanno wal daaciŋ yaa aamine ho taa gase jileŋ ga ? \s1 Goye ka gemor ɗo uŋji ka Buŋdi \p \v 17 Ɗo wiktin taat Buŋ koliŋko, kuŋ goy goye kaak Rabbin Buŋ weeŋko. Ampa-ak, min kaaw taat nu kaawtu-anta, ay gemo yaa obin̰ goyin̰ji ŋaar-aka. Ŋaar-aŋ ko taaƴe kaak nu taaƴiig *Eglizna okin̰co. \v 18 Ya gem kaak ŋu *ɗukumji ko seln̰o ɗo wiktin taat Buŋ koliiga, illa ŋaa goye paa di.\f + \fr 7:18 \ft ‛ŋuu goye paa di’ : Yuudinna daarin̰, ya ŋu ɗukumco seln̰o, ŋu bariyiy pey botol taat ŋu giniy ziŋkico a gee yaa talin̰ ar ŋu bal ɗukume seln̰o. Ŋu giniy ansi-ak a ŋuu poocin abaadinco ho ŋuu ice ta pey.\f* Ya gem kaak ŋu balji ɗukume misa seln̰o ɗo wiktin taat Buŋ koliiga, ŋaa bariyenno botol bat ta ŋuuji ɗukume seln̰o. \v 19 Ya ŋu ɗukumji seln̰o wala ŋu balji ɗukume oki, ginaaɗo maanna. Maan kaak samaan-ak, illa ŋaa aaɗe taat Buŋ kaawtu ɗo Kitamner. \v 20 Illa ay gemo yaa obin̰ goyin̰ji kaak ɗo wiktin taat Buŋ koliiga. \v 21 Ɗo wiktin taat Buŋ kolin̰ciŋ-ak, kiŋ ɓerre walla ? Dak moyenno ɗo taar-ata. Kar ya ŋu beraajiŋ botol taat kii imile kaan̰-ak, ob baati. \v 22 Ka seener, ɓerre kaak Rabbin Buŋ koltu-ak, ɗo uŋji ka Buŋdi, ŋa imil ko kaay min ɓerriŋkaw. Kar ŋaar kaak ɓerreɗo ɗo wiktin taat Rabbin Buŋ koliiga, ŋa ɓerre ka Iisa Masi. \v 23 Buŋ kappiy dakina a kuu kuuniye geen̰ji. Ŋaar-ak, dakoŋ ginenno ɓerrin ku geemir. \v 24 Ka seener, gem kol siŋtay, illa ay gemo yaa goye ɗo uŋji ka Buŋdi ar goyin̰ji kaak min Buŋ koliiga. \s1 Taaƴiika ɗo ŋuur kuuk bal obe ho iŋ murgilgal \p \v 25 Ɗo ŋuur kuuk bal obe misa, nu bal gine kaaw taat asa min ɗo Rabbinte. Kar gay, iŋ barkin taat Rabbin Buŋ beriidu, naa taaƴin̰co iŋ kaaw taat nec ŋuu obin bombo. \v 26 Ɗo bi ka taaɓin taat diŋ goy kaate-anta, nu pakira a guna ay gemo yaa goye bal obe. \v 27 Ŋaar kaak gin ko daatko, ŋaa totirintiɗo. Ŋaar kaak bal gineŋ gay, ŋaa obenno. \v 28 Kar ya ki ob gay, ki bal nige maanna ɗo uŋji ka Buŋdi. Kar ya gemso kat obe, taar oki bal nige maanna. Kar ŋuur kuuk ob gay, taaɓinco yaa gine dakina ɗo duniin-anta ho nu rakaaɗo kuu aawin taaɓin-anta. \p \v 29 Gem kol siŋtay, nu kaawiy ampa-ak, asaan wiktin taat Buŋ beriite, taar sooɗ di. Ŋaar-ak min diŋka, illa ŋuur kuuk gin daaɗ-ak yaa gine riy ɗo Buŋdi ar ŋu bal gine daaɗi. \v 30 Ŋuur kuuk ala diŋka, ŋuu gine ar ŋu allo. Ŋuur kuuk aaciyaw, ŋuu gine ar ŋu aacayɗo. Ŋuur kuuk gidiya gamna, ŋuu gine ar gamin-aŋ kun̰coɗo. \v 31 Ŋuur kuuk atka tamaanaw ta duniiner, illa ŋuu atkenno tamaanaw-anta, asaan duniin taat diŋ ku taliy-an, taar yaa bire. \p \v 32 Nu rakaaɗo kuu ice kellimko. Ŋaar kaak bal obe misa, ŋaar ic kelmoy ɗo gamin ku Rabbin Iisa ho ŋa bariya botol taat ŋaa gine maan kaak Rabbin rakiyo. \v 33 Kar ŋaar kaak ob daatik gay, ŋaar ic kelmoy ɗo gamin ku duniiner ho ŋa bariya botol taat ŋaa gine maan kaak daaciy rakiyo. \v 34 Ŋaar-ak ko, kelmoy ɗeeɗtu werin seera. Ampaa ko, daatik taat bal gine mitko wala gemso oki, ŋuur ic kellimco ɗo gamin ku Rabbin Iisa, asaan ŋu bariya botol taat ŋuu kuuniye geen̰ji kun̰ji iŋ riyco ho iŋ pikirrico. Kar daatik taat ob gay, taar ic kelimti ɗo gamin ku duniiner ho ta bariya botol taat taa gine maan kaak mitti rakiyo. \p \v 35 Nu kaawtu ampa-ak a naako gaayiŋko, yampa, nu asiraakonno. Kar gay, nu raka a kuu gine maan kaak yaako kuuniyen di ho kaak yaako gaayiŋko kuu aaɗin̰ *Rabbin Iisa Masi iŋ gelbin rakki. \p \v 36 Ya waan minninko ogir gemso ho ŋa taaya ɗo obinti, kar ŋa tala kadar gintit raɗa ɗo gemso-ata wala ŋa raka obinti asaan niyiney dakina ɗo daatkuwti, ŋaar-ak, illa ŋaa obinti. Ŋa bal nige maanna ɗo uŋji ka Buŋdi. \v 37 Kar gay, ya waan kaak ic niyin min ɗo gelbiney a ŋa obaaɗo ho ŋa wakaatɗo gemsoy, ya ŋu bal asirin̰ji ho ŋa tala kadar ŋaaji gedire ɗo ziy, ŋaar-ak, ŋa gin maan kaak samaane. \v 38 Ansi-ak, waan kaak obit gemsoy-ak, gin maan kaak samaane, ho waan kaak bal obin tan̰ji gay, gin maan kaak samaan paka. \p \v 39 Daatik taat mitti goy iŋ odinay, taar ginno botol taat taa obe mitik ka pey. Kar gay, ya mitti mate, ŋaar-ak, ta gin botol taat taa obe mitik kaak ta rakiyo ya ŋa gem ka Iisa Masi. \v 40 Kar gay, ɗo tanto, ya ta goy bal mitko, galilti yaa gine dakin paka ho nu pakira kadar kaawor-an asa min Ruwwin ta Buŋdi. \c 8 \s1 Taaƴiika ɗo bi ka kum ka satkiner \p \v 1 Diŋ naako kaawe ɗo bi ka kum kaak ŋu satgiytu ɗo buŋniydi. Ka seener, ginte okinte, gi gin ibine. Ibine-ak n̰aamaag gemo, ŋa ɗapiliyo. Kar eleŋ gay gaayaag gee, ŋu goyiy bombo ɗo imaanco. \v 2 Ya waan pakira a ŋa iban maanna, ŋaar-ak, ŋa ibanno misa baay ta maanna-aka. \v 3 Kar ŋaar kaak el Buŋ gay, Buŋ oki ibingig kadar ŋa kan̰ji. \v 4 Ɗo bi ŋaar-aŋ, kum kaak ŋu satgiytu ɗo buŋniydi-aŋ, gi gin botol taat gii teen̰ji wala kawwi ? Gi iban kadar ɗo duniiner-an, buŋnay, ŋuur maan kaak maalan di, asaan Buŋ, ŋaar rakki di ho ginno ka pey. \v 5 Ka seener, gee kaawa a buŋnay goy kuwa ka samaaner ho keɗer. Ɗo gelbinco, ŋu abdiya buŋnay dakina ho iŋ rabbinnay oki. \v 6 Kar sando, loteŋ gay, Buŋ ŋaar rakki di. Ŋaar ko Tatte, ŋa kilgiyig gamin okin̰co, ho ɗo saan tan̰ji ko, gi goyiyo. *Rabbinte oki, ŋaar rakki di. Ŋaar ko Iisa Masi. Iŋ ŋaar di, gamin okin̰co goyiyo, ho iŋ ŋaar di oki, gi siikimiyo. \p \v 7 Kar gay, ɗo ɗatikko, goy gee daarin̰ kuuk ibingitɗo kaaw-anta. Yoo diŋka, daarin̰, abdiye ka buŋniydi-ak goy di ɗo kaƴco. Ya ŋu tiya kum ka *satkiner, ŋu pakira kadar kum-ak, ŋu dapsiyig ɗo buŋnay kuuk ka seener. Ansii ko, ŋu aawiy ziŋkico kadar ŋu *cawarro, asaan pikirrico sooɗa.\f + \fr 8:7 \ft Gee ŋuur-ak, aditco osaw ɗo maan kaak kuuniye ɗo ŋuur kuuk aaɗa botol ta Rabbin Iisa Masi.\f* \v 8 Gamin ku teendi, ŋuur gaayɗo gemo ɗo uŋji ka Buŋdi. Ya gi taaɗo, ginno maan kaak yaate arme, ho ya gi tiyaw oki, ginno maan kaak yaate gaayinte. \p \v 9 Kuŋ gin botol taat kuu teen̰ gamin okin̰co kuuk ku rakiyo. Kar gay, yaman goyoŋ goɗom, yampa, ŋuur kuuk bal gine gudurre ɗo imaan yaa jage ɗo saan taŋko. \v 10 Ka seener, ku gin ibine ŋaar-aŋka. Kar ya gee kuuk pikirrico sooɗa talaako ku goy tee kum ka satkiner atta ɗo ger ka marginar, ŋu pakiraaɗo kadar ŋuur oki yaa tee walla ? \v 11 Ampa-ak, iŋ ibiniŋko-ak ko, ku jagiig siŋtiko kuuk aditco seera, ŋu ɓaay rawte. Kar gay, ɗo saan tan̰co ko, Rabbin Iisa Masi mattu. \v 12 Ŋaar-ak, ku gina maan kaak samaanno ɗo siŋtiko-aku ho ku gurɓiliit pikirrico taat sooɗ-ata. Ansi-ak, ku gin zunuubinna ɗo uŋji ka Iisa Masi. \v 13 Ampa-ak, ya tee kaak nu tiy di iyaag siŋdu ŋa jagiy min botol ta Buŋdi, ŋaar-ak, naa rasin̰ tee ka kumar tak-tak, asaan ɗo saan tanto, nu rakaaɗo siŋdu yaa jage min botol ta Buŋdi. \c 9 \s1 Hagin ta riy ta paliine \p \v 1 Nun oki gin botol taat naa gine maan kaak nu rakiy di, wal maman ? Nun *paliine ka Iisa Masi wal kawwi ? Nu talig Rabbin Iisa Masi, wal nu bal talin̰ji ? Ya ku aamin iŋ siŋ ku *Rabbin Iisa Masi-aŋ wal iŋ riy taat nu gintu ɗo ɗatikko ɗoo di ? \v 2 Ya gee daarin̰ pooc ooye a nu paliine oki, lokoŋ gay, nu paliine, asaan n̰umiŋko kaak ku n̰umtu iŋ Iisa Masi-ak gaara kadar ka seener, nu paliine. \p \v 3 Naako kaawe maman nu imiliy kaar ɗo uŋco ka ŋuur kuuk diyaadu kaawo : \v 4 ni bal gine botol taat nii gase tee ho see iŋ riy taat ni giniyo walla ? \v 5 Ya waan minninko gin daatko ho ta aamine, ŋa gin botol taat ŋa jaawguwe riy iŋ taara walla ? Ŋaar-aŋ ko maan kaak paliinna kuuk pey ho iŋ siŋtay ku *Rabbinte Iisa gintu ho Piyer oki. \v 6 Wal nunu iŋ Barnabaas di kuuk yaa gase tee iŋ soriyni walla ? \v 7 Maa askirin̰cir kaak meen̰ji di kappiya koyey ? Maa gemir kaak taatgiy eto ho taaɗo roŋji ? Maa gemir kaak gooƴaw ho saaɗo buwa ? \p \v 8 Kaawor-an, taar pikirreɗo ta geemir di, *gaanuun ka Muusa oki kaaw pa. \v 9 Ka seener gay, ɗo gaanuun ka Muusa ŋu siir aman : « Berki kaak gina riy ɗo morgor, dakoŋ gootin̰jiɗo biy a pa ŋaa tee ganduulinna. »\f + \fr 9:9 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Deteronoom 25.4.\f* Ɗo pikirriko, Buŋ kaawit kaaw-an ɗo bi ka barkiydi walla ? \v 10 Ha’a, ya taɓ-ak, ŋa kaawa ɗo bi kani. Ka seener, ŋaar kaak gawnaw ho ŋaar kaak seɗaw, seerco, ŋu diy kaƴco ɗo maan kaak ŋuu gase. \v 11 Ar gay luwor luwiy busumji ɗo morgoy, nin oki gaarit kaaw ta Buŋdi ɗo ɗatikko. Ŋaar-ak, ya ni pakira a nii gase maan minninko, ku talaag ŋa dakin aale walla ? \v 12 Ya gee ku pey gin botol ɗo gaminko, ŋaar-ak, nin gay gin paka, wal maman ? Kar iŋ taar-an oki, nin balko indiŋko a kuuni bere maanna. Kar gay, ni icit taaɓin okintiti a paa nii gine maan kaak yaa peyin Kabarre ta Gala ta Iisa Masi yaa sin̰je iŋ uŋti. \p \v 13 Ku iban tam kadar ŋuur kuuk gina riy ɗo ger ka Buŋdi gasa teen̰co min ɗo riyco-at di ho ŋuur kuuk dapsiyaag malle kaak gee bertu *satkine sa gasaat haginco min ɗo gamin kuuk ŋu bertu-ak di. \v 14 Paa ko, Rabbinte Iisa kaawtu oki a ŋuur kuuk riyco ta gaare Kabarre ta Gala, ŋuu gase teen̰co min ɗo riyco-at di. \v 15 Kar nun gay, nu bal gine pa. Nu siirgitɗo kaaw-an a kuudu n̰aame maanna. Yampa, ya nu mata sa guna min naa inde maanna ! Ginno waan kaak yaa imilin̰ maan kaak nu ɗapiliy-aŋka. \v 16 Nu ɗapilaaɗo ɗo bi kaak nu gaara Kabarre ta Gala. Asaan Buŋ berduut riy taat naa gaarin Kabarre-anta. Ɗo gaaƴar ya nun kat gaargitɗo Kabarre ta Gala-an ɗo geemir. \v 17 Ya meendu kat doɓit riy-anta, nu gin botol taat naa gase maan ɗo koyer. Kar gay, ŋa meenduɗo kaak doɓta. Ŋa Buŋ kat berduut a naa gininti. \v 18 Ŋaar-ak, maan kaak naa gase ɗo koyer gay moo ? Maanna-ak, ta galal ta gaare Kabarre ta Gala maalan di. Ya nu gin botol taat naa gase maanna oki, nu boodaaɗo ɗo bi ŋaar-aŋka. \p \v 19 Nu gin botol taat naa gine maan kaak nu rakiy di. Kar gay, nu meendu ic niyine naa gine ɓerre ka gee okin̰co a naa iye gee dakin aale, ŋuu aamine ɗo Rabbin Iisa Masi. \v 20 Ya nu goy iŋ *Yuudinna, nu ica goyin̰co a naa iyin̰co ŋuu aamine ɗo Iisa Masi. Ya gaanuun baldu diye pise oki, wiktin taat nu goy ɗatik ta gee kuuk gaanuun diyco pise, goyindu ar kan̰co a naa iyin̰co ŋuur oki yaa aamine. \v 21 Ya nu goy iŋ gee kuuk aaɗgigɗo gaanuun-ak sa, nu goy ar ŋuura a naa iyin̰co oki. Sando, ka seener gay, nu aaɗaag gaanuun ka Buŋdi, asaan nu karmiyaag gaanuun ka Iisa Masi. \v 22 Ya nu goy iŋ gee kuuk bal gine gudurre ɗo imaan sa, nu goy ar ŋuura a naa ɗeŋrin̰co ɗo imaanco. Ansii ko, nu goyiy iŋ ay gemo ho nu giniy ay maanna a naa iyin̰ daarin̰ minninco a ŋuu gase jile. \v 23 Riy okintit-an, nu ginaat a Kabarre ta Gala yaa sin̰je iŋ uŋti. Ansii kat, naa gasin haginer taat ta kaawtu ɗo uŋji ka Buŋdi. \p \v 24 Ku iban tam kadar ɗo kaasumindi, gee okin̰co gaɗaw kar gem rakki di yaa icin̰ maan kaak ŋu diyiico. Kuŋko oki, gaɗoŋ kuu icin̰ maan kaak ŋu diyiiko-aka. \v 25 Gee okin̰co kuuk raka pakin̰ een̰co ɗo gaɗir-ak, ŋuur taala ziŋkico ho ŋu gedirco ɗo ziŋkico ɗo gamin dakina. Ŋu giniy pa-ak a ŋuu icin̰ maan kaak ŋu diyiico. Sando, maanna-ak taayaaɗo aale. Kar ginte gay, gi giniy pa-ak a gii icin̰ maan kaak yaa goye doo. \v 26 Ansii ko, ɗo botol ta Buŋdi, nu gaɗɗo mun̰jam. Nun ar gem kaak kaasuma iŋ kutpa ho men̰n̰iɗo badam. \v 27 Nu taaɓiyaag ko taaɓiye zir a naaji gedire. Yampa, nun meendu kaak gaarit kaaw ta Buŋdi ɗo gee daarin̰-aŋ oki, siŋdu amilaaɗo. \c 10 \s1 Gamin kuuk gee ku Israyeel gaariite \p \v 1 Gem kol siŋtay, nu rakaaɗo a ku ibinaaɗo baay ta maan kaak kuuniy awalle ɗo wiktin ta nabi Muusa. Ɗo wiktin taar-at, aginiyte okin̰co, Buŋ diyco uce a taaco gaare botol, ho okin̰co, ŋu aaltu barre ka dindiko.\f + \fr 10:1 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ekzood 13.21-22, 14.22-29.\f* \v 2 Okin̰co, ŋu gintu geen̰ji ku nabi Muusa iŋ *batiziye kaak ŋu batiziyiig ɗo ucer ho ɗo barrer. \v 3 Ŋuur okin̰co tee tee kaak Buŋ paayiico min ka samaaner\f + \fr 10:3 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ekzood 16.35.\f*, \v 4 ho okin̰co, ŋu see amay kuuk asa min ɗo Buŋdi oki. Amay-ak amila min ɗo dambi kaak Buŋ beriico. Dambi-ak jaawa iŋ ŋuura ho ŋaar ko Iisa Masi.\f + \fr 10:4 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ekzood 16.4-35, Nombir 20.7-11.\f* \v 5 Kar anuwco gay, Buŋ dapin̰ iŋ ŋuura. Paa ko, ŋu mattu taruwsin̰ ɗo goosiner, ɗo ay wer kaak ŋu ɓaayiyo.\f + \fr 10:5 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Nombir 14.16.\f* \p \v 6 Gamin kuuk asco ɗo aginiyte-aŋ yaate gaare botol taat samaane. Ampaa kat, gi diyɗo pey kaƴte ɗo gamin kuuk samaanno ar aginiyte gingiyo. \v 7 Ampa-ak, dakoŋ abdiyenno margina ar gee daarin̰ minninco gingiy awalle. Ansii ko, ŋu siirtu ɗo Kitamner aman : « Gee goyiy keɗer a ŋuu tee ho ŋuu see, kar ŋu uciy waare iŋ daaɗi. »\f + \fr 10:7 \ft Gee-ak margico, ŋu siy berki ka daabner ho ŋu guniiji. Kar ŋu tiyo, ŋu siyo ho ba aar, ŋu waariy ɗo uŋji ka margico-aka (Ekzood 32.6).\f* \v 8 Dakinte ɓaaƴenno mun̰jam ar daarin̰ minninco gintu. Min ŋu gintu paa di, ɗo ƴiriy rakki di, gee orok seer iŋ subba alip (23 000) mattu.\f + \fr 10:8 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Nombir 25.1,9.\f* \v 9 Dakinte gecin̰jiɗo *Rabbin Iisa Masi ar ŋuura. Gee daarin̰ minninco gecga. Ek di aalin deeyiigu dakap.\f + \fr 10:9 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Nombir 21.5-6.\f* \v 10 Dakinte gujumjumenno ɗo Buŋdi ar gee daarin̰ minninco. Gee ŋuur-ak, *ɗubil ka Buŋdi gay dee geemir asiigu da.\f + \fr 10:10 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Nombir 17.6-14.\f* \p \v 11 Gamin okin̰co kuuk asco-aŋ yaate gaare botol taat samaane. Ŋu siirig ɗo Kitamner a gii goye goɗom, asaan gi goy ɗo wiktin taat ba aaro. \v 12 Ansii ko, gem kaak pakira a ŋa pey bombo, illa ŋaa goye goɗom pa ŋaa gale. \v 13 Gece okin̰ji kaak ku aawtu-ak, gee okin̰co aawaaga. Buŋ, ŋaar kaawoy rakki di ho ŋa ooyaaɗo *Seetanne yaako geciŋko iŋ gamin kuuk pakgit gudurriko. Kar ɗo wiktin taat Seetanne gecaakoŋ gay, Buŋ yaako bere gudurre a kuu gedirin̰ gece-aka ho ŋaako pile botol kuu imile kaƴko. \s1 Peye min gamin ku marginar \p \v 14 Ŋaar-ak, nu kaawaako gem kol siŋtay kuuk nu elgiyo, abdiye ka marginar-aŋ, rasoŋ serek. \v 15 Nu kaawaako ar nu kaawa ɗo gee kuuk gin ilim. Kuŋ maaniiko pakiroŋ ɗo kaawor-anta. \v 16 Pakirinte ɗo tee kaak gi tiyo ho ɗo see kaak gi siyo ɗo wiktin taat gi n̰um ɗo bi ka Rabbin Iisa Masi. Ya gi n̰ume, gi dela barkin ɗo Buŋdi ɗo bi ka *kordin ta barkiner. Wiktin taat gi siya min ɗo kordindi-ata, gi n̰um iŋ baar ku Iisa Masi ho wiktin taat gi ɗeeɗa mappa gi tiyo oki, gi n̰um iŋ zi ka Iisa Masi. \v 17 Mappa, ŋaar rakki di, kar ginteŋ gay dakina. Tee ka mappar-ak gaara kadar ginte okinte ar zi ka gem rakki di. \p \v 18 Pakirinte oki ɗo abaadin ta gee ku Israyeel. Ka seener, ŋuur kuuk tiya kum ka *satkiner kaak ŋu dapsiytu ɗo wer kaak ŋu pintu iŋ siŋ ku Buŋdi, ŋu n̰um iŋ Buŋ meen̰ji. \v 19 Ka seener, ya ŋu n̰um iŋ Buŋ, ŋaar-ak gaara kadar kum kaak ŋu bertu satkin ɗo marginar wal margin maaniico, ŋuur oki gin paydine walla ? Ha’a, ginno ! \v 20 Kar gay, nu kaawaako, maan kaak ŋu beriy satkin ɗo marginar, ŋu beraag ɗo aariɗnar, yampa ɗo Buŋdiɗo.\f + \fr 10:20 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Deteronoom 32.17.\f* Nun gay rakaaɗo tak-tak kuu n̰ume iŋ aariɗna. \v 21 Ku gediraaɗo see kordindi ta Rabbin Iisa ho kuu see pey ta aariɗnar. Ku gediraaɗo kuu tee tee ka Rabbin Iisa ho kuu tee pey ka aariɗnar. \v 22 Gi raka nige adiy ka Rabbinte walla ? Gi gin gudurre pakgiga walla ? Ha’a, kawwi ! \s1 Gine gamin kuuk yaaji bere darjin ɗo Buŋdi \p \v 23 Gee daarin̰ kaawa aman : « Nu gin botol taat naa gine ay maan kaak nu rakiyo. » Kaaw-an ka seener. Kar gay, min gamin okin̰co-aŋ, daarin̰ gaayaakonno. Gee-ak kaawa a nu ginit botol-ata, kar min gamin okin̰co-aŋ gay, daarin̰ gaayaakonno kuu sin̰je ɗo botol ta Buŋdi. \v 24 Dakoŋ pakirenno ɗo maan kaak yaako gaayiŋko kuŋ maaniikon di. Kar gay, pakiroŋ oki ɗo maan kaak yaa gaayin̰ eeŋko. \p \v 25 Ku gin botol taat kuu tee kum okin̰ji ka suuginer bal inde pa aditko yaa ose. \v 26 Ku gin botol, asaan ŋu siir ɗo Kitamner aman : « Kiɗa ho iŋ gamin okin̰co kuuk goy ɗo adiy, ŋuur ku Rabbin Buŋ. »\f + \fr 10:26 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 24.1.\f* \p \v 27 Ya waan kaak bal aamine koliŋko a ku ɓaa tee ɗo geriy ho ku ooy kuu ɓaawe, taaŋ gamin okin̰co kuuk ŋa beriiko bal inde, pa aditko yaa ose. \v 28 Kar gay, ya gem rakki kaawko aman : « Kum kaak ku tiy-aŋ, ŋaar gay marginar. » Ŋaar-ak, dakoŋ teenno pey ɗo saan ta gem kaak kaawaako ho iŋ adiy kaak osaw-aka. \v 29 Nu kaawtu pa-ak, asaan gem-ak adiy osaw, yampa nu kaawɗo a aditko osa ɗo bi ka kumar-aka. \p Gee daarin̰ yaa inde a ya ni gin botol taat nii tee tee kaak ni rakiy di-ak, maa di nii ice ta ŋaar kaak adiy osaw-aka ho nii rasin ta maaniini ? \v 30 Ya nu dela barkin ɗo Buŋdi ɗo tee kaak nu tiy-ak gay, maa di ŋuun osin pey ɗo tee kaak nu dela ja barkine ? \p \v 31 Ampaa ko, ya ku tiyaw, wal ku siyaw, wal ku gina ay maanna oki, ginguwoŋ a kuu bere *darjin ɗo Buŋdi. \v 32 Dakoŋ ginenno tak-tak maan kaak yaa jage gee min botol ta Buŋdi, ya ŋu *Yuudinna, wal ŋu Yuudinnaɗo, wal gee ku *Egliz ka Buŋdi. \v 33 Goyoŋ ar nunu. Nu zeeɗaw a naa gine ay maan kaak yaa ajbiye ay gemo. Nu barayɗo maan kaak yaan gaayin nun meendu di. Kar gay, nu bariya maan kaak yaa gaaye gee dakin aale a ŋuu gase jile. \c 11 \nb \v 1 Icoŋ botol tanto ar nun oki ictu botol ta Iisa Masi. \s1 Mitko iŋ daatko ɗo uŋji ka Buŋdi \p \v 2 Nu ozilaako asaan ku pakira lotu ɗo ay maanna ho ku karmiyaag taaƴe kaak nu taaƴiŋko. \v 3 Kar gay, nu raka a kuu ibine maan rakki : Iisa Masi, ŋaar goy kaay ka ay mitko. Mitko, ŋaar goy kaati ka daatkor, ho Buŋ gay, ŋaar goy kaay ka Iisa Masi. \v 4 Ɗo wiktin taat mitik inda Buŋ wal ŋa kaawa kaawin kuuk asa min ɗo Buŋdi, ya ŋa gootig kaay, ŋa karmiygigɗo tatkuwiy Iisa Masi. \v 5 Kar gay, ɗo wiktin taat daatik inda Buŋ wal ta kaawa kaawin kuuk asa min ɗo Buŋdi, ya ta bal gootin̰ kaati, ta karmiygigɗo ŋaar kaak goy kaati. Ŋaar-ak, sokan̰ yaa deenti ar kaati ooɗe. \v 6 Ya daatik kat gootgigɗo kaati gay, maa di duruwti oki ta ɗukumgitɗo ? Kar ya daatik taat ooɗe wal ɗukumit duruwti kat talaati sokin̰da gay, illa ta gootguwin̰ kaati. \p \v 7 Ya mitik raka inde Buŋ, ŋaa isenno maan ɗo kaay, asaan Buŋ kilgiyig ar ŋaara ho ŋa gaara *darjiney. Kar daatik gay, taar gaara darjin ta mitkor. \v 8 Ka seener, Buŋ bal kilgiyin̰ mitko min ɗo daatkor, kar gay, ta daatik kat ŋa kilgiyiit min ɗo mitkor. \v 9 Buŋ bal kilgiyin̰ mitko ɗo bi ka daatkor, illa daatik kat ŋa kilgiyit ɗo bi ka mitkor.\f + \fr 11:9 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Zeneez 1.26-27, 2.18-23.\f* \v 10 Ampaa ko, kaati ka daatkor-ak yaa goye goote. Ansi-ak gaara kadar ta karmiyaag kaak goy kaati ho *ɗubal ku Buŋdi oki yaa talinti. \p \v 11 Taar-an ka seener. Kar gay, ɗo goyinte kaak iŋ *Rabbin Iisa Masi, bal daatko, mitik goyaaɗo, ho bal mitko, daatik sa goyaaɗo. \v 12 Asaan uudin taat Buŋ kilgiyiit daatik min ɗo mitkor, mitik oki, daatik kat weega ho okin̰co, ŋu asa min ɗo Buŋdi. \p \v 13 Kuŋ maaniiko pakiroŋ ja. Ɗo taŋko, ya daatik inda Buŋ ho kaati bal goote-ak samaane walla ? \v 14 Ya ku talaat duniine, kuu ibine kadar mitik kaak rasit durwey bolok-ak, sokan̰ sa diyaaga. \v 15 Kar gay, daatik taat duruwti bolok-at, samaane, asaan Buŋ bertit durwe bolok a taa goote kaati. \v 16 Kar ya gem kaak meeliit kaaw-an gay, ŋaa ibine kadar ɗo aadinni, nini wala *Egliz ka Buŋdi, ni rasgigɗo daaɗi yaa abdiye bal goote ka kaƴco. \s1 Tee ka Rabbiner \r (Matiye 26.26-29, Maark 14.22-25, Luk 22.15-20) \p \v 17 Kar diŋ ɗo maan kaak naako kaawe gay, nu gediraaɗo naako oziliŋko, asaan n̰umiŋko kaak ku n̰umiy-ak iyaako nige kat dakina min siye. \v 18 Maan kaak awalle, ŋu kaawiidu-ak a ya ku n̰ume, ku eera benanniko. Nu pakira kadar kaaw-an, seen oki yaa goye. \v 19 Ka seener, illa kuu eere benanniko, asaan ya ku eerro-ak, maman gee yaa ibinin̰ waraŋ ŋuur kuuk goy goye kaak iŋ botiliy ɗo imaanco ? \v 20 Ansi-ak, ɗo wiktin taat ku n̰ume, tee kaak ku tiy-ak, dakoŋ ɗiyenno a ŋa tee ka *Rabbin Iisa, \v 21 asaan ɗo wiktin ta teendi-ak, ay gem di tiya maannay. Ansi-ak, gee daarin̰ goyiy iŋ meyco ho daarin̰ gay sakriyaw. \v 22 Ku taaɗo ho ku saaɗo ɗo geriyko walla ? Wal ku aan̰ig *Egliz ka Buŋdi ? Ku raka sokan̰ yaa deen̰co ŋuur kuuk bal gine maanna walla ? Di ku raka naako kaawe maa ? Naako oziliŋko walla ? Ha’a, ɗo bi ŋaar-aŋ, nu ozilaakonno tuk. \p \v 23 Ka seener, an kaaw taat nu gastu min ɗo Rabbinte Iisa Masi ho taat nu gaariiko awalle : Rabbinte Iisa Masi, ɗo aando taat ŋuu berin̰ ɗo pise ka midir, ŋa ictu mappa, \v 24 ŋa deltu barkin ɗo Buŋdi, ŋa pirsiiga ho ŋa kaawtu aman : « Ŋaar-aŋ zir. Nu beraakoŋ loko. Ginguwoŋ paa kat kuu moyguwe bir. » \v 25 Min ŋu teetu, ŋa ictu *kordindi ho ŋa kaawtu aman : « Kordindi-an gaara Jamaw ta marbinto taat Buŋ asiy obe iŋ gee iŋ baar kunto. Ay wiktin taat ku siyaata, ginguwoŋ paa kat kuu moyguwe bir. »\f + \fr 11:25 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ekzood 24.6-8, Zeremi 31.31-34.\f* \p \v 26 Ka seener, ay wiktin taat ku tiya mappa-aka, ho ku siya kordindi-ata, ku gaaraat muutuy ta Rabbin Iisa Masi ɗo geemir. Ginguwoŋ paa nam ƴiriy taat ŋaa yeepe. \v 27 Ampaa ko, gem kaak tiyaag tee ka Rabbin Iisa, ho siyaat kordindiy ar ŋu gamin ku maala, ŋaar-ak parik yaa zuɓke ɗo kaay, asaan ŋa aan̰ig zi ho iŋ baar ku Rabbin Iisa Masi. \v 28 Ansi-ak, ya gem raka tee mappa-aka ho ŋaa see kordindi-ata, illa ŋaa pakiren̰ ja ɗo goyin̰ji. \v 29 Asaan gem kaak pakarro ɗo zi ka Iisa Masi wiktin taat ŋa tiyaw ho ŋa siyaw gay, ŋaar-ak, ŋa meen̰ji di zuɓkig parik ɗo kaay. \v 30 Ɗo saan taar-an ko, minninko goy gee dakina kuuk raɗaw ho kuuk ziŋkico galcoɗo, ho daarin̰ kuuk mate oki. \v 31 Ya ginte maaniite pakira ɗo goyinte-ak, Buŋ ɗukumaatenno seriine. \v 32 Kar gay, ya Rabbin Buŋ ɗukumaate seriine oki, ŋa taaƴaate a ŋaate diyinte ɗo botildi a paa kat seriin taat yaa obin̰ gee ku duniiner-at obiitenno. \p \v 33 Ansi-ak, gem kol siŋtay, ya ku n̰um ɗo tee ka Iisa Masi-ak, ƴokoŋ ziŋkiko. \v 34 Ya gem kaak mey diyaaga gay, illa ŋaa teen̰ ja ɗo geriy. Paa kat, ya ku n̰ume, parik zuɓkiyɗo ɗo kaƴko. Kar kaawin kuuk daarin̰ gay, wiktin taat ya Buŋ iyintu ɗo werkon di, naako gaasin̰co. \c 12 \s1 Bere kaak Ruwwin ta Buŋdi beriy ɗo geemir \p \v 1 Gem kol siŋtay, nu raka naako kaawe ɗo bi ka bere kaak Ruwwin ta Buŋdi beriy ɗo geemir. Nu raka kuu ibinin seen taat ɗo bi ka berindi-aŋka. \v 2 Ɗo wiktin taat ku bal aamine misa ɗo Iisa Masi, ku iban maman ŋu ɗaan̰iŋko nam ku abdiytu buŋnay kuuk kaawɗo. \v 3 Ɗo bi ŋaar-aŋ, nu kaawaako waraŋ : ya gem kaawa a Buŋ yaa surpiyin̰ Iisa Masi, ibinoŋ tam kadar Ruwwin ta Buŋdi n̰aamaagɗo ŋaa kaawe ampa. Kar gay, ya gem kaawa a Iisa Masi, ŋaar *Rabbine, illa Ruwwin ta Buŋdi kat n̰aamaag ŋa kaawiy pa. \p \v 4 Bere ka Ruwwin ta Buŋdi, ŋaar biyuwji dakina. Kar Ruwwin ta Buŋdi gay, taar rakki di. \v 5 Riy taat gi giniy ɗo Buŋdi, taar biyuwti dakina. Kar Rabbin Iisa Masi gay, ŋaar rakki di. \v 6 Goy oki botilay dakina kuuk gi giniig gamin-aŋku, kar Buŋ gay, ŋaar rakki di ho ŋaar bera gudurre ɗo ay gemo a ŋaa gine ay maanna. \v 7 Buŋ beraag bere ɗo ay gemo a ŋaa gaarin gudurre ta Ruwwin ta Buŋdi. Ŋa giniy ampa-ak a bere ŋaar-aŋ yaa gaayin̰ gee okin̰co. \v 8 Ɗo gem rakki, Ruwwin ta Buŋdi berji bere a ŋaa kaawe iŋ ilim, ho ɗo ka pey gay, Ruwwin-at berji bere a ŋaa kaawe iŋ ibine ka gamin ku Buŋdi. Kar Ruwwin ta Buŋdi gay, taar rakki di. \v 9 Ɗo gem ka rakki, Ruwwin taar-at berji imaan taat bombo aale, ho ɗo ka pey gay, Ruwwin taar-at di berji bere a ŋaa coole gee. \v 10 Ɗo gem ka pey, Ruwwin-at berji bere a ŋaa gine gamin kuuk ajbay, ka pey gay gas bere a ŋaa kaawe kaawin kuuk asa min ɗo Buŋdi, ka pey gay gas bere a ŋaa eerin ruwwin taat samaane iŋ taat samaanno, ka pey gay gas bere a ŋaa kaawe kaawin kuuk gee ibingigɗo ho ka pey gay gas bere a ŋaa gaarin̰ kaawin-ak iŋ kuuk gee ibingigu. \v 11 Gamin okin̰co-aŋ asa min ɗo Ruwwin taat rakki-an di. Ta beraag gamin-aŋ ɗo ay gemo ar kaak ta rakiy di. \s1 Egliz ka Buŋdi ar zi ka gemor \p \v 12 Taloŋ zi ka gemor. Ŋaar rakki di, kar ŋa gin gamin dakina. Gamin kuuk dakin-ak kuuniy zi ka gem rakki di. Geen̰ji ku Iisa Masi oki ar zi ka gemor-aka. \v 13 Asaan Buŋ *baptiziyinte okinte iŋ Ruwwiney taat rakki di a gii kuuniye ar zi rakki, ŋa zi ka Iisa Masi. Ŋa ginig maanna-ak lote okinte : kuuk *Yuudinna iŋ kuuk Yuudinnaɗo, kuuk ɓerrina iŋ kuuk ɓerrinno. Gem kaak see amay, amay-ak goy ɗo adiy. Ampaa ko, ginte okinte, Buŋ diyte Ruwwiney taat rakki-an di, ho taar di taat goy ɗo gelbinte. \p \v 14 Zi ka gemor, ŋaar gin gamin dakina. Ŋa da kuunayɗo iŋ maan rakki di. \v 15 Kar ya aseŋ kat kaawa aman : « Nun pisenno, isginno iŋ ziŋka. » Iŋ taar-ata oki, ŋa amilaaɗo kara min ɗo ziŋka-aku. \v 16 Kar ya ɗeŋge kaawa aman : « Nun odɗo, isginno iŋ ziŋka. » Iŋ taar-at oki, ta amilaaɗo kara min ɗo ziŋka-aku. \v 17 Kar ya zi ka gemor okin̰ji, ŋa od di ho ɗeŋge ginno, maman gem-ak yaa cokiye ? Kar ya zi ka gemor okin̰ji, ta ɗeŋge di ho ete ginno, maman gem-ak yaa nibe ? \v 18 Kar gay, Buŋ diyiig ay maanna ɗo zi ka gemor-ak ar kaak ŋa rakiyo. \v 19 Yampa, ya zi ka gemor kat kuuniy iŋ maan rakki di, ŋaar-ak wal ŋa zi ka gemor ! \v 20 Ka seener, zi ka gemor, ŋaar rakki di, kar gamnay gay dakina. \p \v 21 Ŋaar-ak, od sa gediraaɗo kaawe ɗo pise aman : « Nu rakaacinno. » Kaa sa gediraaɗo kaawe ɗo ase aman : « Nu rakaacinno. » \v 22 Kar gay, gamin ku zi ka gemor kuuk gee pakira a wal ŋu bal napaanco oki, ya ŋu ginno, gem gediraaɗo goye. \v 23 Gamin kuuk ɗo zi ka gemor kuuk gi talaag ar maan kaak maalan di, gi beraaco horoomine. Kar ŋuur ku sokan̰ gay, gi beraaco horoomin paka. \v 24 Gamin ku ziŋkite kuuk gee talaagu-ak, ŋuur turro giico bere horoomin dakina. Kar gay, gamin ku sokan̰-ak, Buŋ leeyig ɗo zi ka gemor a ŋuu gase horoomin paka. \v 25 Ansi-ak, eere goyaaɗo ɗo zi ka gemor. Kar gay, ɗo zi-ak, gamin okin̰co-aŋ yaa gaaye benannico. \v 26 Ɗo zi ka gemor, ya maan rakki aawa raɗa, ŋaar-ak, zi okin̰ji oki aawaw ho ya ŋu bera horoomine ɗo maan rakki, zi okin̰ji aaciyaw iŋ ŋaara. \p \v 27 Sando, kuŋ zi ka Iisa Masi ho ay gem di gin weriy. \v 28 Ansii ko, Buŋ leetu gee kuuk yaa gine riy ɗo *Eglizdi. Awalle, ŋa lee ja paliinna, ka seeriŋkar, nabiinna, ho ka subbiŋkar gay, ŋuur kuuk ɓilda gee iŋ kaaw ta Buŋdi. Kar ba aaro, ŋa leetu ŋuur kuuk gina gamin kuuk ajbay, ŋuur kuuk coola gee, ŋuur kuuk ŋa berco bere ka gaaye geemir, ŋuur kuuk tala kaay ka Eglizdi ho ŋuur kuuk kaawa iŋ kaawin kuuk gee ibingigɗo. \p \v 29 Okin̰co, ŋu paliinna walla ? Okin̰co, ŋu nabiinna walla ? Okin̰co, ŋu ɓilda gee iŋ kaaw ta Buŋdi walla ? Okin̰co, ŋu gina gamin kuuk ajbay walla ? \v 30 Okin̰co, ŋu berco bere ka coole geemir walla ? Okin̰co, ŋu kaawa kaawin kuuk gee ibingigɗo wal ŋu gaaraag kaawin kuuk gee ibingigɗo-ak iŋ kuuk gee ibingigu walla ? Ha’a, taar-an taarro. \v 31 Kar kuŋ gay, bariyoŋ bere kaak pakgig een̰ji. \p Diŋ gay, naako gaare botol taat samaan paka. \c 13 \s1 Ele ka geemir \p \v 1 Ya nu kaawa iŋ kaawin ku geemir wal iŋ kaawin ku *ɗubal ku Buŋdi, kar nu ello geeŋ gay, ŋaar-ak, nu ar ale ka sindallel wal koril kuuk diya ɗeŋgina. \v 2 Ya nu nec kaawe ar nabiin̰ce, ho nu gin ibine okin̰ji nam nu iban gamin okin̰co kuuk cigile, ya imaandu nec naa jaŋkin̰ dambinay oki, kar nu ello geeŋ gay, ŋaar-ak, nu ar maan ka maala. \v 3 Ya nu ɗeeɗaag mallel okin̰ji ɗo pokirnar ho nu beraag zir a ŋuu accin̰ji ɗo aki oki, kar nu ello geeŋ gay, ŋaar-ak, gamin okin̰co kuuk nu giniy-aŋ yaa uce maalan di. \p \v 4 Gem kaak el geeŋ gay, ŋaar ic subirraw ho ŋa gin selliŋkaw ɗo geemir. Ŋaar hasuudin̰ceɗo, ŋa pisirayɗo ho ŋa ɗapallo oki. \v 5 Ŋa ginno gamin kuuk arro, ŋa barayɗo ɗo meen̰ji di, ŋa dapan̰ɗo koɗoki ho ŋa obɗo kaawin ɗo adiy. \v 6 Ŋa aacayɗo ɗo gamin kuuk iŋ botilcoɗo, illa ŋa aaciya ɗo ŋuur kuuk taɓ. \v 7 Ɗo ay wiktine, ŋa saamiya ɗo geemir, ŋa amniyaagu, ŋa diya kaay loco ho ŋa icaaco subirraw. \p \v 8 Ele, ŋaar gaasɗo tak-tak. Kar gay, ƴiriy rakki, kaawin ku nabiinnar yaa bire, ŋuur kuuk kaawa kaawin kuuk gee ibingigɗo yaa bugume cit-cit, ho ŋuur kuuk gin ibine oki, ibinin̰co yaa rawte. \v 9 Asaan ibine ka maaniite, ŋaar da necɗo ho kaawin kuuk nabiinna kaawgite oki, ŋuur da necɗo. \v 10 Kar gay, ƴiriy taat maan kaak samaan aale-ak yaa ase, gamin kuuk da necɗo-ak yaa bire tak-tak. \p \v 11 Wiktin taat nu kapak, kaawor iŋ pikirrer ar ta micor. Kar wiktin taat nu gin ko tatik gay, nu rasit kooginaw. \v 12 Diŋ gi talaag gamin purus-purus ar gi tala ɗo sawwapa taat soygume. Kar ƴiriy rakki gay, gi asiy talin̰ uŋte waraŋ. Diŋ gay, ibinindu arumdu. Kar ƴiriy rakki gay, naa ibine tam ar Buŋ ibinginu. \p \v 13 Diŋ gin gamin subba kuuk gaasɗo tak-tak : ŋuur ko imaan, ere kaak gi eriyo ho iŋ ele. Kar kaak pakgig okin̰co-aŋ gay, ŋaar ele. \c 14 \s1 Barkin taat Buŋ beriy ɗo n̰umindi \p \v 1 Min gamin okin̰co-aŋ, bariyoŋ ja ele. Bariyoŋ oki bere kaak Ruwwin ta Buŋdi beriy ɗo geemir. Min bere okin̰ji-aŋ, bariyoŋ ja a kuu kaawe kaawin kuuk asa min ɗo Buŋdi. \v 2 Gem kaak kaawa kaawin kuuk gee ibingigɗo gay, ŋa kaawɗo ɗo geemir, illa ɗo Buŋ meen̰ji. Ginno gem kaak ibingit kaawoy, asaan iŋ gudurre ta Ruwwin ta Buŋdi kat ŋa kaawiy ɗo bi ka gamin kuuk cigile. \v 3 Kar ŋaar kaak kaawa kaawin kuuk asa min ɗo Buŋdi gay, ŋa kaawa ɗo geemir a ŋaa ɗeŋrin̰co ɗo imaanco, ŋaa iskin̰co ho ŋaa gaayin̰co ŋuu ɓaa iŋ uŋco. \v 4 Ŋaar kaak kaawa kaawin kuuk gee ibingigɗo, ɗeŋra meen̰ji di. Kar ŋaar kaak kaawa kaawin kuuk asa min ɗo Buŋdi gay, ɗeŋraag gee ku *Eglizdi. \p \v 5 Kuŋ okiŋko, nu raka a kuu kaawe kaawin kuuk gee ibingigɗo-aŋku. Kar maan kaak nu rakiy samaan paka gay, nu raka a kuu kaawe kaawin kuuk asa min ɗo Buŋdi. Ka seener, gem kaak kaawa kaawin kuuk asa min ɗo Buŋdi-ak, pakgig ŋaar kaak kaawa kaawin kuuk gee ibingigɗo, illa ya waan goy ja kaak nec gaarin̰ ɗo geemir iŋ kaawin kuuk gee ibingigu a ŋuu ɗeŋrin̰ gee ku Eglizdi. \v 6 Gem kol siŋtay, nu indaako, ya nu ɓaawko ho nu kaawaako illa iŋ kaawin kuuk gee ibingigɗo-aŋku, paydinti gay maa ? Ha’a, ginno. Ŋaar-ak, guna naako kaawe maan kaak Buŋ bayniidu, naako gaare ibine wal kaaw taat asa min ɗo Buŋdi ho naako ɓildiŋko maan rakki. \p \v 7 Di pakiroŋ ɗo gamin ku palindinar, ar suraare wal goŋko. Ya alin̰co kat ɓagɗo samaane, maman gii ibinin̰ riyinco ? \v 8 Ya gee ɓaa garta, kat punne allo samaane, maman gee yaa ibine ŋuu siye ziŋkico ɗo gartar ? \v 9 Kuŋko oki, ya ku kaawa iŋ kaawin kuuk gee ibingigɗo, maman ŋuu ibinin baat ta kaawko ? Ŋaar-ak ar ku kaawa ɗo us di. \v 10 Ka seener, ɗo duniiner, gin biyaw dakina ta kaawnar ho ay geen di iban baat ta kaawco. \v 11 Ya gem kaawaadu iŋ kaawoy ho nu ibingitɗo, ŋaar-ak, ŋa marte kaak asa min wer ka pey ho nun oki marte loci. \v 12 Dakoŋ ginenno ar gee kuuk kaawa iŋ biŋkico di aŋku. Kuŋ kuuk bariya bere kaak Ruwwin ta Buŋ beriy ɗo geemir, bariyoŋ ja bere kaak gaaya gee ku *Eglizdi yaa ɓaa iŋ uŋco. \p \v 13 Ampa-ak, ay gem kaak kaawa kaawin kuuk gee ibingigɗo-aku, illa ŋaa inde Buŋ a ŋaaji bere pey bere kaak ŋaa gaarin̰ ɗo geemir iŋ kaawin kuuk gee ibingigu-aku. \v 14 Asaan ya nu inda Buŋ iŋ kaawin kuuk gee ibingigɗo-aku, ka seener, nu inda Buŋ ɗo gelbiner, kar kaar gay icɗo maanna. \v 15 Di ampa-aŋ, naa gine maman ? Naa inde Buŋ iŋ kaawin ku Ruwwin ta Buŋdi kuuk gee ibingigɗo-aku ho iŋ ŋuur kuuk gee iban baaco oki. Naa riye iŋ riyin kuuk asa min Ruwwin ta Buŋdi ho iŋ ŋuur kuuk gee iban baaco oki. \v 16 Yampa, ya ku gin ɗo ɗatikko gem kaak as cokiye di ho ki dela barkin ɗo Buŋdi iŋ kaawin ku Ruwwin ta Buŋdi-aku, gem-ak ibinaaɗo yoo maanti. Kar ya ŋa ibanno gay, maman ŋaa ooye a « *Aamin » ɗo kaawon̰-ata ? \v 17 Ya ki del barkin ɗo Buŋdi iŋ kaawin kuuk gala oki, iŋ taar-at sa, ki bal gaayin̰ gem-aka. \p \v 18 Nu dela barkin ɗo Buŋdi asaan nu kaawa kaawin kuuk gee ibingigɗo pakgiko kuŋ okiŋko. \v 19 Kar gay, ya nu goy ɗo Eglizdi, guna naa kaawe kaawin sooɗ di kuuk gee iban baaco a naa ɓilde gee, min naa kaawe kaawin dakin aale kuuk gee ibingigɗo. \p \v 20 Gem kol siŋtay, dakoŋ talintiɗo duniin-an ar koogina. Ɗo bi ka gaminti kuuk jookum gay, kuuniyoŋ ar koogina. Kar ɗo bi ka pikirre ta maaniikoŋ gay, kuuniyoŋ ar gee ku aginda. \v 21 Ɗo Kitamner, Buŋ kaaw aman : \q1 « Naa kaawe ɗo gee-aŋ iŋ gee kuuk kaawco ŋu ibingitɗo. \q1 Naaco kaawe iŋ kaaw ta gee kuuk as min wer ka pey. \q1 Iŋ taar-an oki, ŋu cokiyaaɗo kaawor. »\f + \fr 14:21 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ezaayi 28.11-12.\f* \p \v 22 Ansii ko, bere kaak Ruwwin ta Buŋdi beriy ɗo gemor a ŋaa kaawe kaawin kuuk gee ibingigɗo, ŋaar maan kaak gaara ɗo ŋuur kuuk bal aamine misa. Yampa, ŋa gaarro maanna ɗo ŋuur kuuk aamine. Kar bere ka Ruwwin ta Buŋdi beriy a gem yaa kaawe kaawin kuuk asa min ɗo Buŋdi gay, ŋaar maan kaak gaara ɗo ŋuur kuuk aamine. Yampa, ŋa gaarro maanna ɗo ŋuur kuuk bal aamine. \p \v 23 Di taloŋ, ya ku n̰um ɗo Eglizdi ho okiŋko ku kaawa kaawin kuuk gee ibingigɗo ho gee kuuk as cokiye wal gee kuuk bal aamine misa un̰jiko, ŋu talaako ar ku oliyay. \v 24 Kar gay, ya okiŋko ku kaawa kaawin kuuk asa min ɗo Buŋdi iŋ kaawin kuuk gee ibingigu ho gee kuuk as cokiye wal gee kuuk bal aamine misa un̰jiko, ampa-ak, kaawko yaaco un̰je ho ŋuu ibinin̰ nigin̰co. \v 25 Ŋuu talin̰ waraŋ nigin̰co kaak cigil ɗo gelbinco. Ɗo bi ŋaar-ak, koɗok di, ŋuu derse nam ŋuu nooɗin̰ uŋninco keɗer ho ŋuu abdiye Buŋ aman : « Ka seener, Buŋ goy iŋ kuŋko ! » \s1 Gee yaa goye iŋ karaamine ɗo Eglizdi \p \v 26 Di gem kol siŋtay, kuu gine maman ? Wiktin taat ku n̰um ɗo *Eglizdi, minninko, rakki yaako ice riye, rakki yaako ɓildiŋko, rakki yaako kaawe gamin kuuk Buŋ bayniiji, rakki yaako gaare kaawo iŋ kaawin kuuk gee ibingigɗo, ho rakki gay, yaako gaarin̰co iŋ kaawin kuuk gee ibingigu. Gamin-aŋ okin̰co, illa ŋuuko iskiŋko ɗo imaanko. \v 27 Wiktin taat ku n̰ume, ya gee daarin̰ raka kaawe iŋ kaawin kuuk gee ibingigɗo, illa yaa gine gee seer wal subba di. Ay gem di yaa kaawe yaa rase ɗo giji. Ya ŋu gaase, gem rakki yaa gaarin̰ kaawinco-ak iŋ kuuk gee ibingigu. \v 28 Kar ya ginno gem kaak yaa gaarin̰ kaawinco-ak gay, ŋuur kuuk raka kaawe iŋ kaawin kuuk gee ibingigɗo-ak, ŋuu pilenno biŋkico ɗo Eglizdi. Illa ŋu inde Buŋ ɗo aditco di. \v 29 Kar ɗo nabiinna gay, seer wal subba yaa ice kaawo. Kar ŋuur kuuk pey gay, ŋuu cokiyin̰co ho ŋuu tale ya kaawco-at kat taɓ wala kawwi. \v 30 Kar gay, ya wiktin taat gem-ak kaawa misa, ya Buŋ bayin maanna ɗo gem ka pey, illa gem kaak kaawa-ak yaa bugume. \v 31 Ampa-ak, okiŋko, ku gin botol taat kuu kaawe kaawin kuuk asa min ɗo Buŋdi ho kuu rase ɗo eeŋko. Ansii kat, ay gem di yaa gase ɓilde ho okiŋko, kuu iske ziŋkiko. \v 32 Gem kaak kaawa kaawin kuuk asa min ɗo Buŋdi-ak, illa ŋa gin gudurre taat ŋaa subire ɗo kaawoy. \v 33 Asaan ka seener, Buŋ, ŋaar Buŋ ka barjaalinerro, ŋaar Buŋ ka aapiyer. \p Ar kaak ŋu gingiy ɗo Eglizna okin̰co ku gee ku Buŋdi, \v 34 daaɗ yaa pilguwenno biŋkico wiktin taat ku n̰um sawa. Asaan ɗo n̰umiŋko, ŋuur ginno botol taat ŋuu kaawe. Illa ŋuu goye iŋ karaamine ar kaak *gaanuun kaawtu. \v 35 Ya ŋu raka inde maan kaak ŋu ibanno baay oki, illa ŋuu indiguwe midiyco geero. Yampa, daatik ginno botol taa ice kaawo ɗo uŋco ka gee ku Eglizdi. \p \v 36 Ku pakira a kaaw ta Buŋdi tees min loko walla ? Wal ku pakira a kuŋ keekon di gasta ? \v 37 Ya gem kaak pakira a ŋa nabiin̰ce wal ŋa pakira a Ruwwin ta Buŋdi bayinji maanna, illa ŋaa ibine kadar kaaw taat nu siiriiko-an, ta kaaw ta *Rabbin Buŋ. \v 38 Ya gem kaak cokiygitɗo kaaw-anta, Buŋ oki cokiyaagɗo. \p \v 39 Di ŋaar-ak, gem kol siŋtay, bariyoŋ bere ka Ruwwin ta Buŋdi a kuu kaawe kaawin kuuk asa min ɗo Buŋdi. Kar gay, dakon̰co toɗenno ɗo ŋuur kuuk kaawa kaawin kuuk gee ibingigɗo-aku. \v 40 Kar gay, zeeɗoŋ ku ginin̰ gamin okin̰co iŋ botilco ho iŋ karaamine. \c 15 \s1 Nooye ka Iisa Masi \p \v 1 Gem kol siŋtay, nu raka pey diŋ kuu pakire ɗo Kabarre ta Gala taat nu gaariiko awalle. Kabarre-at, ku ooyta ho ku obit samaane ɗo gelbinko. \v 2 Iŋ taar ko, Buŋ jiliiko ya ku obit kaaw-an bombo ar kaak nu gaariikonta. Yampa, imaanko uc maala. \v 3 Nu ɓildiŋko min awalle maan kaak ŋu ɓildintu nun meendu. Maan kaak pakgig gamin okin̰co, ŋaar ko aŋka : Iisa Masi mat ɗo bi ka zunuubinnite ar kaak ŋu siirtu ɗo Kitamner, \v 4 ŋu un̰jig ɗo maginer ho ƴiriy ta subbiŋkar gay, Buŋ nooyiig min ɗo muuti ar taat Kitamne kaawtu. \v 5 Min ŋa nooye, ŋa bayniiji ɗo Piyer ho ŋa bayniico oki ɗo paliinna daarin̰.\f + \fr 15:5 \ft ‛paliinna daarin̰’ : Ɗo Kitamner, ya ŋu kaawa a orok iŋ seer-ak, ŋu kaawa ɗo bi ka paliinnar ya odinco bal nece oki.\f* \v 6 Kar ba aaro, ŋa bayniico ɗo maajirna dakin pak miy beeƴ n̰um werco rakki. Min maajirna-ak, daarin̰ mate, kar anuwco gay goya. \v 7 Min ŋaar-ak, ŋa bayniiji ɗo Zaak, kar ŋa bayniico ɗo paliinna okin̰co. \p \v 8 Kar min ŋa bayinco ja ɗo ŋuur okin̰co, kar kat ba aar, ŋa bayniidu lotu, nun kaak ar mic kaak ŋu weeyig koynay bal nece. \v 9 Asaan min paliinna okin̰co-aŋ, nun di siŋdu allo tak-tak. Zer ya samaan-ak, nu bal nece ŋuun kolin a nu *paliine, asaan awalle, nu taaɓiyig ko taaɓiye gee ku *Egliz ka Buŋdi. \v 10 Kar iŋ barkin ta Buŋdi gay, nu gintu ar kaak ku talin-aŋka. Barkin taat Buŋ beriidu-an bal uce maala. Ya taɓ gay, iŋ taar ko, nu gintu riy dakin pak paliinna okin̰co. Kar riy taat nu giniy-an, ŋa nununno kat ginaata, ta barkin ta Buŋdi taat goy iŋ nunu. \v 11 Ansi-ak, ya ŋa nun kat gaarkon Kabarre ta Gala wal ya ŋu paliinna kuuk daarin̰ sa, kaawni rakki di. An ko kaaw taat ni gaariyo ho taat ku aamintu. \s1 Nooye ka gee ku mate \p \v 12 Ya ni kaawaako a Buŋ nooyig Iisa Masi min ɗo muuti, maa di minninko, daarin̰ ɗiyiy a gee ku mate, ŋuur nooyɗo ? \v 13 Ya gee ku mate nooyɗo, ŋaar-ak, Iisa Masi sa bal nooye. \v 14 Ho ya ŋa bal nooye, kaaw taat ni gaariy-an uc us maala, ho imaanko sa, bal baati. \v 15 Kar pey, ya ka seener gee kuuk mate ŋuur nooyɗo, ta-aŋ Buŋ oki bal nooyin̰ Iisa Masi min ɗo muuti. Ŋaar-ak, ni raada iŋ maan kaak Buŋ gintu, asaan ni kaaw waraŋ a ŋa nooyga. Kar ya kaaw taat ŋu kaawiy-an ka seener, ŋaar-ak, ŋa bal nooyin̰ji. \v 16 Asaan ya gee kuuk mate kat nooyɗo, ŋaar-ak, Iisa Masi oki, Buŋ bal nooyin̰ji. \v 17 Kar ya Buŋ bal nooyin̰ji gay, imaanko taat ku aamintu loci-at sa, taar us maala ho ku goy misa ɗo zunuubinniko. \v 18 Ŋaar-ak, ŋuur kuuk aamin ɗo Iisa Masi ho mate, ŋuur-ak rawte ziŋkico. \v 19 Ya gi diy gelbinte ɗo Iisa Masi ɗo goye ka diŋ di, ŋaar-ak, min gee okin̰co, ginteŋ di ŋuute talinte aminda paka. \p \v 20 Kar ka seener gay, Buŋ nooyig Iisa Masi min ɗo muuti. Ŋa ŋaar ko nooy awalle a ŋaa gaare kadar botol pile a gee ku mate yaa nooye oki. \v 21 Ka seener, ar muut un̰jitu ɗo duniiner iŋ botol ta gem rakki di, ampaa ko, nooye oki astu iŋ botol ta gem rakki di. \p \v 22 Gee okin̰co mataw asaan ŋu koogin ku Aadum. Ansii ko, ŋuur kuuk n̰um iŋ Iisa Masi, okin̰co yaa gase goye. \v 23 Kar gay, ay gem di yaa ƴoke kamney : Iisa Masi, ŋaar ogirco ɗo gee okin̰co ɗo nooyindi, kar kat yaa ase geen̰ji ɗo wiktin taat ŋaa yeepe. \v 24 Kar ba aaro, duniin yaa gaaseŋ kate. Ɗo wiktin taar-at, Iisa Masi yaa idin̰ ruwwinnay kuuk jookumo okin̰co, iŋ aginduwco okin̰co ho iŋ ŋuur okin̰co kuuk gin gudurre ɗo duniiner ho ŋaaji berin Meennaw ɗo Tatte Buŋ. \v 25 Asaan Iisa Masi yaa tee Meennuwiy nam ƴiriy taat Buŋ yaaco nosire ɗo adiney okin̰co, ŋuu gine wer ka lee asin̰ji.\f + \fr 15:25 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 110.1.\f* \v 26 Adin kaak Buŋ asiy ide ba aar-ak, taar muutu. \v 27 Ka seener, ŋu siir ɗo Kitamner aman : « Buŋ diyig Iisa Masi kaaco ka gamin okin̰co. »\f + \fr 15:27 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 8.7.\f* Kar min gamin-aŋ gay, Buŋ meen̰ji attanno, asaan ŋaar di kaak berji gudurre ɗo Iisa ɗo gamin-aŋku. \v 28 Ka seener, wiktin taat Buŋ yaa diyin̰ Iisa Masi kaaco ka gamin okin̰co, meen̰ji Buŋ di yaa goye kaaci. Hiyya, Buŋ keeji di yaa goye tak-tak kaaco ka gamin okin̰co. \p \v 29 Di taloŋ, gee daarin̰ kuuk gina batem ɗo saan ta siŋtico kuuk mat bal batiziye.\f + \fr 15:29 \ft ‛gee daarin̰ kuuk gina batem ɗo saan ka siŋtico kuuk mat bal batiziye’ : Pool kaawiy ansi-ak, ŋa kaawa ɗo bi ka maan kaak gee daarin̰ giniyo. Ampa-ak, ŋa rakaaɗo kaawe a gee yaa gine pa.\f* Ŋu giniy pa-ak a ŋuu gase maa ? Ya gee kuuk mat nooyɗo-ak, maa di pey gee-ak giniy batem ɗo bi kan̰co ? \v 30 Kar nini gay, maa di ay wiktine, ni beriy ziŋkini ɗo taaɓiner ? \v 31 Gem kol siŋtay, kun kawta, nu goy ko ɗo taaɓin ta muuti di. Nu kaawaako, ya ka seener adir portiko iŋ kuŋko, asaan ku aamin iŋ siŋ ku *Rabbinte Iisa Masi, kaaw taat nu kaawiy-an oki, taar ka seener. \v 32 Wiktin taat nu goyiy ɗo geeger ka Epeez, ŋu taaɓiyin ko taaɓiye. Nu gintu ar nu taasin̰a iŋ kumin ku yeero. Ya nu taasin̰a ɗo bi ka gamin ku duniiner-aŋ, naa gase maa ? Kar pey ya gee kat nooyɗo min ɗo muuti, ŋaar-ak, gee kaawa seene wiktin taat ŋu kaawiy iŋ kaaw agunuwa aman : « Taante ho saante, asaan kawta muut ƴokaate. »\f + \fr 15:32 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ezaayi 22.13.\f* \p \v 33 Yaman, dakoŋ caaciyenno ziŋkiko ! Goye kaak iŋ gee kuuk jookum-ak, ŋaar niga gemo. \v 34 Ŋaar-ak, yeepoŋ ɗo pikirre taat samaane ho rasoŋ gine ka zunuubinnar tak-tak. Nu tala kadar minninko, gee daarin̰ ibingigɗo misa Buŋ. Nu kaawtu pa-ak a sokan̰ yaako deŋko. \s1 Zi ka gem kaak nooye \p \v 35 Kar gay, wal gem yaa inde aman : « Maman gem ka mate nooygiyo ? Kar ya gem-ak kat nooye, ŋaa ice maa zirda ? » \v 36 Taloŋ kat gem kaak kaay kan̰jiɗo-aŋka ! Ya ki luwaw, busumji zooɗɗo di ŋu rocciyo\f + \fr 15:36 \ft ‛rocciyo’ : Werin daarin̰, ŋu kaawa a ‛piciyo’.\f* walla ? \v 37 Ko taat ki luwiy-at, ya ŋa juuju wal ta meriya oki, ki luwa busumco di. Yampa, ki luwɗo aarco. \v 38 Kar busam kuuk ki luwiy-ak gay, Buŋ giniig ŋu rocciyo ho ŋu maaɗiyo. Ay busum di iŋ aaroy ar kaak meen̰ji Buŋ rakiyo. \p \v 39 Gamin okin̰co kuuk siikimaw, ziŋkico sawaɗo. Ziŋka ku geemir, ku mallel, ku ɗiiɗir ho iŋ ku boosir sa, okin̰co, ŋu sawaɗo. \v 40 Gamin kuuk ka samaaner iŋ ku keɗer, ŋuur sawaɗo. Ŋuur kuuk ka samaaner, samaanuwco keetiti min ku keɗer. \v 41 Pato ceera keetiti ho koye ceera keetiti. Kaalna sa, ceerin̰co sawaɗo, ay kaal di iŋ ceerin̰ji. \p \v 42 Ansii di oki, ɗo wiktin taat gee kuuk mate yaa nooye, taa kuuniye pa. Momte kaak ŋu tiisig keɗer, ŋaar ar busum kaak ŋu luwga. Momte-ak yaa zooɗe. Kar min ŋa nooye, ŋa zooɗaaɗo pey tak-tak. \v 43 Wiktin taat ŋu tiisig momte-ak, ŋa ka talinno. Kar min ŋa nooye, gee rawɗo talin̰ji. Wiktin taat ŋu tiisiiga, ŋa ginno gudurre. Kar min ŋa nooye, ŋa gin gudurre dakina. \v 44 Wiktin taat ŋu tiisiiga, ŋaar zi ka gemor di. Kar min ŋa nooye, ŋa gin zi kaak asa min Ruwwin ta Buŋdi. Ya ŋa gin zi ka gemor, ŋa gin oki zi kaak asa min Ruwwin ta Buŋdi. \v 45 Ka seener, ŋu siir ɗo Kitamner aman : « Aadum, ŋaar ko gem kaak awalle, Buŋ berji siikime. »\f + \fr 15:45 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Zeneez 2.7.\f* Kar Iisa Masi, ŋaar Aadum ka ba aaro. Ŋaar ruwwine taat bera goye ɗo geemir. \v 46 Ŋa ziɗo kaak asa min Ruwwin ta Buŋdi kat as awalle. Kar gay, ŋa zi ka gemor ja, kar kat astu zi kaak asa min Ruwwin ta Buŋdi. \v 47 Aadum kaak awalle, ŋaar Buŋ kilgiyig iŋ kiɗa.\f + \fr 15:47 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Zeneez 2.7.\f* Kar Aadum ka seeriŋkar gay, ŋaar as ase min kuwa. \v 48 Gee kuuk goy ɗo duniiner-an, ŋuur ar ŋaar kaak Buŋ kilgiytu iŋ kiɗa ho ŋuur kuuk goy ka samaaner gay, ŋuur ar ŋaar kaak as ase min kuwa. \v 49 Uudin taat gi ariy gem kaak Buŋ kilgiytu iŋ kiɗa, ƴiriy rakki, gi asiy are oki gem kaak as ase min kuwa. \v 50 Gem kol siŋtay, cokiyon kaawor-anta : zi ka gemor iŋ kumay ho iŋ baariy un̰jaaɗo ɗo *Meennaw ta Buŋdi, ho gamin kuuk yaa zooɗen sa, ŋuur hadiraaɗo iŋ kuuk zooɗaaɗo tak-tak. \p \v 51 Cokiyoŋ, naako kaawe maan rakki kaak cigile : gi mataaɗo okinte. Kar gay, okinte, ziŋkite asa jipte \v 52 koɗok di ar kooce ka columdi. Ŋuu jipte ɗo wiktin taat perin ta ba aaro yaa aale. Ya ta aale, gee kuuk mate yaa nooye. Ŋuu nooye iŋ ziŋka kuuk zooɗaaɗo tak-tak. Kar ginte okinte gay, ziŋkite yaa jipte. \v 53 Ka seener, zi kaak yaa zooɗe, ŋaa jipte iŋ ŋaar kaak zooɗaaɗo tak-tak, ho zi kaak kawtan di yaa mate sa, ŋaa jipte iŋ ŋaar kaak mataaɗo tak-tak. \v 54 Wiktin taat zi kaak yaa zooɗe-ak yaa jipte iŋ kaak zooɗaaɗo, ho kaak yaa mate-ak iŋ kaak mataaɗo, ŋaar-ak, kaawin kuuk ŋu siirtu ɗo Kitamner yaa ase kat ɗo werco aman : \q1 « Buŋ nosirtit tak-tak ɗo muuti, muut ginno pey bat. »\f + \fr 15:54 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ezaayi 25.8.\f* \q1 \v 55 « Way kaŋke muutu, di mooŋ kat ka nosire ? \q1 Way muut-anta, mooŋ kat gudurrike ? »\f + \fr 15:55 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ooze 13.14.\f* \m \v 56 Muutu, taar gin gudurre taat ta diyiy gee-ak min zunuubinna kuuk gee giniyo. Kar zunuubinna gay, ŋuur gin gudurre taat ŋu sakkiyig gee min ɗo *gaanuun ka imila baaco. \v 57 Ozilinteŋ Buŋte, ŋaar kaak beraate gudurre taat giiti nosire ɗo muuti iŋ gudurre ta Rabbinte Iisa Masi. \p \v 58 Ansi-ak, gem kol siŋtay kuuk nu elgiyo, oboŋ tirit ɗo imaanko ho yoo maan sa eeraakonno. Zeeɗoŋ kuu ɓaa iŋ uŋko ɗo riy ta *Rabbin Buŋ, asaan ku iban tam kadar taaɓin taat ku taaɓiyiy ɗo ay maan kaak ku giniy iŋ siŋ ku Rabbiner, taar ucaaɗo maala kat bat. \c 16 \s1 Gaayo ɗo Egliz ka Zeruzaleem \p \v 1 Ɗo bi ka gaay taat ku capiy ɗo gee ku Buŋdi kuuk goy ɗo geeger ka Zeruzaleem, ginoŋ ar kaak nu kaawiico ɗo *Eglizna kuuk goy ɗo kiɗ ka Galaasi. \v 2 Dakoŋ ƴokenno a naa ɓaan̰ ja kat kuu cape. Kar gay, min diŋka, ay ƴiriy ta dumaasdi, ay gem di yaa diye maan ɗo geriy min gurus kaak ŋa gasiyo. \v 3 Ya nu ot ɗo werko, naa n̰aamin̰ gurus-ak ɗo pise ka gee kuuk kuu doɓe, ŋuu iyin̰ Zeruzaleem. Ya ŋu ɓaawaw, naaco bere makaatamna kuuk gaara kadar goyin̰co iŋ botiliy ɗo uŋji ka Buŋdi. \v 4 Kar ya taa kuuniye a nun oki yaa ɓaawe, ŋaar-ak, nii obe asinni. \s1 Martaw taat Pool rakiy ɓaawe Korent \p \v 5 Nu ɓaako taliŋko, kar gay, naa aaɗen̰ ja min kiɗ ka Maseduwaan, asaan nu ic niyin min awalle a naa aaɗen̰ ja min eɗe. \v 6 Ya nu otko, naa gine menaw minaw-minaw iŋ kuŋko wal naa gaasin siteen okin̰ji sa, nu ibanno misa. Ampaa ko, wal kuun gaayindu di naa sin̰je iŋ uŋdu ɗo martuwir ɗo wer kaak nu ɓaayiy di. \v 7 Asaan nu rakaaɗo naako taliŋko kaƴ asindu di. Ya Buŋ ooye-ak, nu raka gii taaye sawa ɗo werko. \v 8 Kar diŋ gay, naa goye anne ɗo geeger ka Epeez nam iidin ta Pantekoot. \v 9 Nu raka goye anne, asaan Buŋ pildu botol a naa gine riy dakina ɗo geeger-aŋka yoo adin goy dakina oki. \p \v 10 Ya Timote otko, oboŋ samaane. Paa kat, ŋa gasiyɗo maan kaak yaaji un̰je kolaw, asaan ŋaar oki gina riy ɗo *Rabbine ar nunu. \v 11 Waan sa yaa aan̰in̰jiɗo. Kar gay, gaayoŋga ɗo martuwiy, ŋaa icin botiliy iŋ aapiye nam ŋa asiin gasindu, asaan nu ƴokaag anne iŋ siŋta. \p \v 12 Ɗo bi ka siŋte Apoloos, nu iskig dees dakina a ŋaako ɓaawe iŋ siŋta kuuk pey. Kar gay, ŋa bal gine niyin tak-tak taat ŋaako ɓaawe diŋka. Ya Buŋ pilji botol di, ŋaako ɓaawe-aka. \s1 Taaƴiika iŋ ooy ta ba aaro \p \v 13 Goyoŋ mento ho oboŋ tirit ɗo imaanko. Dakoŋ ginenno kolaw ho goyoŋ bombo. \v 14 Eloŋ benanniko ɗo gamin okin̰co kuuk ku giniyo. \p \v 15 Gem kol siŋtay, ku ibingig kun̰ Estepanaas iŋ gee kuuk goy ɗo geriy. Ku iban kadar ɗo kiɗ ka Akayi, ŋuur di kuuk aamin awalle ɗo Iisa Masi ho ŋu un̰je kaƴco a ŋuu gine riy ɗo gee ku Buŋdi. Ŋaar-ak, nu taaƴaako : \v 16 karmiyoŋ gee kuuk ar ŋuur-aŋku ho karmiyoŋ oki ŋuur okin̰co kuuk taaɓiya ɗo riyor iŋ ŋuura. \p \v 17 Adir portiko ɗo asin̰co kan̰ Estepanaas, Portunatuus ho iŋ Akaykuus. Kuŋ goy serek. Kar ya nu talaag siŋta-aŋ, ar nu taliŋko ko kuŋko oki. \v 18 Ŋu oolit gelbiner ar ŋu ooliig gelbinko. Ŋaar-ak, diyoŋ ɗo kaƴko kadar gee ar ŋuur-aŋ icoŋ kuwa. \p \v 19 Gee ku Eglizna kuuk goy ɗo kiɗ ka Aazi ooyko. Akilaas iŋ Priska\f + \fr 16:19 \ft ‛Priska’ : Ŋu kolaat oki Prisil (Akt 18.1-2).\f* ho iŋ gee ku Egliz kuuk n̰uma gerco ooyko dakina iŋ siŋ ku Rabbin Iisa. \v 20 Siŋta okin̰co ooyko dakina. \p Ooyoŋ oki benanniko iŋ gine ka cuuɗ ar siŋta kuuk tacco rakki. \p \v 21 Nun meendu Pool kat siiriig kaawin ku ba aar-aŋ iŋ pise ka meendu. \p \v 22 Ya gem kaak elgigɗo *Rabbin-ak, Buŋ, ŋa surpiyga. \p Gem kol Rabbinni, asu ! \p \v 23 Rabbin Iisa yaako barkiyiŋko okiŋko. \p \v 24 Okiŋko, nu elgiiko iŋ siŋ ku Iisa Masi. Nu ooyko dakina.