\id MRK - Kwere Bible Version
\ide UTF-8
\h Maliki
\toc1 Mbuli Inogile yandikigwe na Maliki
\toc2 Maliki
\toc3 Mali
\mt2 MBULI INOGILE YANDIKIGWE NA
\mt1 MALIKI
\imt Ulongozi
\ip Mbuli Inogile yandikigwe na Maliki ni chimwe mwa vitabu vine muna Dilagano da Sambi na ivo vosimulila ugima wa Yesu Chilisito. Chila chimwe mwa vitabu ivo chotangigwa “Mbuli Inogile.” Navo vandikigwa viyadanganike Yesu, navo vandikigwa na Masayo na Maliki na Luka na Yohana. Mbuli Inogile yandikigwe na Maliki ni nguhi kufosa vitabu vimwenga vitatu. Na iviya yodahika Maliki chikala chitabu cha mwanduso muna Zimbuli Zinogile zose, yodahika chandikigwa hagati ya mwaka 65-70 kwandusila viyelekigwe Yesu. Wasomi wengi woitogolela kuwa chandikiligwa kuna isi ya Loma kwa lungilo da kuwaguma moyo Wachilisito wowakalile uko kuna isi ya Loma.
\ip Maliki iviya kamanyika fana Yohana Maliki, kakala mbwiya wa Mtumigwa Paulo na Balinaba, mbali nhogolwa yake ihunguka lusita viyawalekile mumwanza wawo wa chimisiwonali muna ichitabu cha Sang'hano za Watumigwa 13:13. Kumwande Maliki kahita kaidi na Balinaba muna Sang'hano za Watumigwa 15:37-39. Maliko iviya kakala kamanyika fana viya mbwiya wa haguhi wa Petili muna ichitabu cha 1 Petili 5:13. Ingawa Maliki hakalile msindila wa ugima wa Yesu, wasomi woitogolela kuwa Maliki kandika usindila wa Petili na uwo usindila umtaza kwandika Mbuli yake Inogile. Mbuli Inogile ya Maliki yotoma muna uwanahina na mafundizo ya Yesu kusonhela lusita lwa kuuhelelo.
\iot Yeliumo
\io1 Maliki kokitambulisa chitabu chake muna 1:1-13.
\io1 Kaidi Maliki kosimulila sang'hano ya Yesu lusita viyakalile Galilaya muna 1:14-8:21.
\io1 Maabaho kosimulila mwanza wa Yesu kuhita Yelusalemu muna 8:22-10:52.
\io1 Kuuhelelo Maliki kogotola kwa kwandika kusonhela lusita lwa Yesu uko Yelusalemu, lusita viyadanganike na viyazilibuke muna 11:1-16:8.
\c 1
\s Yohana Mbatizi kowapetela wanhu
\r (Masayo 3:1-12; Luka 3:1-18; Yohana 1:19-28)
\p
\v 1 Mwanduso wa Mbuli Inogile ya Yesu Chilisito, Mwana wa Mulungu. 
\v 2 Fana viyandikile mulotezi wa Mulungu Isaya,
\q “Mulungu kalonga, ‘Nizamtuma msang'hani wangu kuulongozi wako,
\q iyo kezaitanda nzila yako.’
\q
\v 3 Dizi da munhu dotanga muichuwala,
\q ‘Muitande nzila ya Mndewa,
\q muhagolose hanhu honda yafose.’ ”
\p
\v 4 Ivo Yohana kalawilila muichuwala, kopetela na kobatiza. Kawalongela wanhu, “Lekeni uhasanyi wenu na mubatizigwe, na Mulungu kezawasegezela uhasanyi wenu.” 
\v 5 Wanhu wengi walawa mwiisi ya Yudeya na bululu da Yelusalemu wahita kumtegeleza Yohana. Watogola kuleka uhasanyi wawo, na Yohana kawabatiza mu ulwanda wa Yolodani.
\p
\v 6 Yohana kayawala chiwalo chitendigwe kwa mazoya ya ngamiya na mkwiji wa mbende mchigudi chake, na kakala koja nzige na uki wa mwiimbago. 
\v 7 Kawapetela, “Kuchisogo changu kezakwiza munhu yeli mkulu kufosa niye. Niye sifaya hata kwiinama na kufungula nzabi za vilatu vake. 
\v 8 Niye nowabatiza kwa mazi, mbali yeye kezawabatiza kwa Muhe Yelile.”
\s Kubatizigwa na kugezigwa kwa Yesu
\r (Masayo 3:13, 4:11; Luka 3:21-22, 4:1-13)
\p
\v 9 Siku izo, Yesu keza kulawa mudibululu da Nazaleti, mwiisi ya Galilaya, na kabatizigwa na Yohana muna ulwanda wa Yolodani. 
\v 10 Bahobaho viyalawile muna yamazi, kawona kuulanga kuvuguka na Muhe wa Mulungu kamuhulumukila fana nziwa. 
\v 11 Na dizi dihulikigwa kulawa kuulanga, “Weye niyo mwanangu nyachende wangu, ninogiligwe na weye.”
\p
\v 12 Bahobaho Muhe wa Mulungu kamulongoza Yesu mbaka kuna ichuwala, 
\v 13 na kakala uko kwa siku malongo mane kogezigwa na Lufyende. Na wanyama wa muna imbago wakala haja, mbali Wasenga wa Kuulanga wa Mndewa weza na kumsang'hanila.
\s Yesu kowatanga wanahina wa mwanduso
\r (Masayo 4:12-22; Luka 4:14-15, 5:1-11)
\p
\v 14 Yohana vayekigwe mwiichifungo, Yesu kahita kuna umkowa wa Galilaya kuwapetela wanhu Mbuli Inogile ya Mulungu. 
\v 15 Kalonga, “Lusita lufika, Ufalume wa Mulungu wa habehi. Lekeni uhasanyi wenu na kuitogola Mbuli Inogile!.”
\p
\v 16 Yesu viyakalile yofosa mumgwazogwazo mwa dilamba da Galilaya, kawaona wavula waidi, Saimoni na Andeleya ndugu yake. Wakala wovula somba kwa lwavu.\fig Munhu yovuwa somba kwa lwavu|src="07 Fishing.jpg" size="col" ref="1:16"\fig* 
\v 17 Yesu kawalongela, “Nisondeleleni, na niye nizawafundizani kuwavuwa wanhu.” 
\v 18 Bahobaho wazileka nyavu zawo na wamsondelela.
\p
\v 19 Viyagendelele haulongozi chidogo, kawaona Yakobo na Yohana, wana wa Zebedayo. Wakala mwiingalawa, wozitenda goya nyavu zawo. 
\v 20 Bahobaho Yesu viyawaonile, kawatanga. Na wawo wamuleka Zebedayo tati yawo hamwe na wanhu wa kusang'hana mwiingalawa, wamsondelela.
\s Yesu komuwinga chinyamkela
\r (Luka 4:31-37)
\p
\v 21 Yesu na wanahina wake wahita mudibululu da Kapelinaumu. Isiku ya Mhumulo\f + \fr 1:21 \fr*\fk Isiku ya Mhumulo\fk* hebu Isiku ya Sabato, fambulo jake isiku ya mhumulo.\f* viifikile, Yesu kengila mwii Kaye ya kutosela, kandusa kufundiza. 
\v 22 Wanhu wamtegeleze wazanywa ng'hani kwa mafundizo yake, kwaviya hafundize fana wafundiza Malagilizo, mbali kakala yofundiza fana munhu yana udahi.
\p
\v 23 Bahobaho munhu yoyakalile na chinyamkela kengila mwii kaye ya kutosela na kaguta kwa dizi kulu, 
\v 24 “Kolonda uchitende choni, weye Yesu wa Nazaleti? Vino kwiza kuchikomeleza? Nokumanya weye iyo Yelile wa Mulungu!”
\p
\v 25 Yesu kambwakila chinyamkela ija, “Nyamala! Lawa kwa munhu ino!”
\p
\v 26 Chinyamkela kangela chisango munhu ija, kalila kwa dizi kulu, na kumulawa. 
\v 27 Wanhu wazanywa ng'hani na waiuza wenyewo, “Chinhu gani chino? Yano mafundizo ya sambi? Munhu ino kana udaha wa kulava vinyamkela, nawo womuhulika!”
\p
\v 28 Na ivo mbuli za Yesu zenela himahima chila hanhu mwiisi ya Galilaya.
\s Yesu kowahonya wanhu wengi
\r (Masayo 8:14-17; Luka 4:38-41)
\p
\v 29 Bahobaho viwalawile mwii Kaye ya kutosela, Yesu hamwe na Yakobo na Yohana wahita kwikaye kwa Saimoni na Andeleya. 
\v 30 Mkoi wa Saimoni kakala yagonile mudikomwa, kolumwa. Bahobaho Yesu viyafikile wamulongela mbuli za mtamu iyo. 
\v 31 Kamuhitila, kamwamha mkono na kumwinula. Utamu umulawa, naye kandusa kuwasang'hanila.
\p
\v 32 Ichigulogulo vichifikile, wanhu wamgalila Yesu watamu wawo na wose wowakalile na vinyamkela. 
\v 33 Na wanhu wose wa dibululu waiting'hana hana ulwivi lwa ikaye. 
\v 34 Na Yesu kawahonya wanhu wengi wowakalile na mitamu mbasakanyo. Viya viya kawalava vinyamkela wengi, na haweng'hile nyafasi ya kulonga kwaviya wammanya yeye yalihi.
\s Yesu kowapetela wanhu mwiisi ya Galilaya
\r (Luka 4:42-44)
\p
\v 35 Siku isondelele imitootondo ng'hani, Yesu kalamka na kusegela ukaye. Kalawa hanze mudibululu, kahita hanhu halibule wanhu, uko katosa. 
\v 36 Mbali Saimoni na iwayage wahita kumulonda. 
\v 37 Na vawamuwonile, wamulongela, “Wanhu wose wokuzahila weye.”
\p
\v 38 Mbali Yesu kawalongela, “Chihite mwii vibululu vimwenga vili mmabehi na hano. Uko nako nolondeka kuwapetela wanhu Mbuli Inogile, kwaviya icho niicho chinizile.”
\p
\v 39 Ivo Yesu kahita chila hanhu mwiisi ya Galilaya, kawapetela wanhu Mbuli Inogile muna zikaye za kutosela na kuwinga vinyamkela.
\s Yesu komuhonya munhu yoyakalile na dikulu
\r (Masayo 8:1-4; Luka 5:12-16)
\p
\v 40 Munhu imwe yeli na dikulu kamwizila, kumtumbalila mavindi na kumpula. Kalonga, “Wahalonda, kwodaha kunihonya.”\f + \fr 1:40 \fr*\ft Dikulu dikala ditamu dinikimilila munhu kumtosela Mulungu kwaviya kakala kafila.\ft*\f*
\p
\v 41 Yesu kamuwonela ubazi, kaugolosa umkono wake, kamdalisa na kumulongela, “Nolonda kukutaza, hona!” 
\v 42 Na bahobaho dikulu dilawa, kahona.
\p
\v 43 Yesu kamulongela yahite na kumgomesa ng'hani, 
\v 44 “Tegeleza, sekeumulongele munhu yoyose mbuli ino, mbali wite ukailaguse kwa mulava nhambiko. Maabaho, kalave nhosa fana Musa vayalagilize kwa kuhona kwako, muladi kuwalagusa wanhu wose kuwa kuhona.”
\p
\v 45 Mbali munhu iyo kalawa, kandusa kuwapetela wanhu mbuli izo, mbaka Yesu hadahile kwingila mudibululu kwa uwazi. Ivo, kakala kunze, hanhu halibule wanhu. Hata ivo wanhu wamuhitila kulawa chila hanhu.
\c 2
\s Yesu komuhonya munhu yahololile
\r (Masayo 9:1-8; Luka 5:17-26)
\p
\v 1 Vizifosile siku chidogo, Yesu kabwela kaidi Kapelinaumu, na wanhu wahulika kuwa ka ukaye. 
\v 2 Wanhu wengi waiting'hana hamwe mbaka kukala habule hanhu hasigale hana ulwivi, wamema mbaka haluhelengo. Yesu kakala kowapetela mbuli. 
\v 3 Weza wanhu wane, wampapa munhu yahololile, wamgala kwa Yesu. 
\v 4 Kwa chimu kukala na wanhu wengi, hawadahile kuwa habehi na Yesu. Ivo watobola kuchisuwili, kulinga haja hayakalile Yesu. Baho, wamuhulumusa munhu ija yahololile muidilili. 
\v 5 Yesu viyawonile uhuwilo wawo, kamulongela munhu ija yahololile, “Mwanangu, kusegezigwa uhasanyi wako.”
\p
\v 6 Wafundiza Malagilizo wamwenga wakalile baho wandusa kuyiuza wenyewo, 
\v 7 “Hambwe vino ni chinhu chilihi chochimtenda yalonge ivo? Ino komuliga Mulugu! Mulungu yaidumwe yodaha kusegeza uhasanyi!”
\p
\v 8 Bahobaho Yesu kavimanya yaja yawakalile wogesa mwi imyoyo yawo. Ivo kawalongela, “Habali mwogesa ivo mwi imizoyo yenu? 
\v 9 Dilihi dibuhile, kumulongela munhu yahololile, ‘Uhasanyi wako usegezigwa, hebu kulonga, inuka, papa dilili jako wite’? 
\v 10 Mbali muvimanye vino, Mwana wa Munhu kana udahi wa kusegeza uhasanyi mwiisi.” Maabaho kamulongela munhu yahololile, 
\v 11 “Nokulongela, inuka, upape lili jako na wite ukaye!”
\p
\v 12 Nayo kenuka, kapapa lili jake na kulawa kunze wanhu wose womulola. Wose wazanywa na wamtunhiza Mulungu, walonga, “Hachina chiwona chinhu chino!”
\s Yesu komtanga Lawi
\r (Masayo 9:9-13; Luka 5:27-32)
\p
\v 13 Yesu kahita kaidi mumgwazogwazo wa bahali. Lung'husesa lukulu lwa wanhu lumwizila, naye kandusa kuwafundiza. 
\v 14 Viyakalile kofosa, kamuwona Lawi, mwanage Alufayo kakala mwii kaye ya kulihila kodi. Yesu kamulongela, “Nisondelele.” Lawi kenuka na kumsondelela.
\p
\v 15 Yesu viyakalile yoja ndiya mwiikaye ya Lawi, wasola kodi wengi na “weli na uhasanyi” wakala hamwe nayo na wanahina wake, kwaviya wanhu wengi wakala womsondelela. 
\v 16 Wafundiza Malagilzo wamwenga wakalile Mafalisayo viwamuwonile koja na “weli na uhasanyi” na wasola kodi, wawauza wanahina wake, “Habali koja na wanhu fana wano?”
\p
\v 17 Yesu viyawahulike, kawedika, “Wanhu wagima hawamulonda mganga mbali watamu womulonda. Sizile kuwatanga wanhu wanogile, mbali weli na uhasanyi.”
\s Mbuza ya kusonhela kufunga kuja
\r (Masayo 9:14-17; Luka 5:33-39)
\p
\v 18 Wanahina wa Yohana Mbatizi na wanahina wa Mafalisayo wakala wofunga kuja. Wanhu wamwenga wamwitila Yesu na kumuuza, “Habali wanahina wa Yohana na wanahina wa Mafalisayo wofunga kuja, mbali wanahina wako hawafunga kuja?”
\p
\v 19 Yesu kawedika, “Vino wanhu wagonekigwe kudidugila da kusola wodaha kufunga kuja chipindi munhu yoyosola kahamwe nawo? Hawadaha kufunga kuja. 
\v 20 Mbali chipindi chizakwiza munhu yoyosola vondayasegezigwe kumwawo. Baho wezafunga kuja.
\p
\v 21 “Habule munhu yoyokanha chikupo cha walo da sambi na kuchika mwii chiwalo cha umwaka. Kwaviya yahatenda ivo, chikupo cha sambi chizachibananga chiwalo cha umwaka, na hanhu hadegeke hezakongezekela. 
\v 22 Na habule munhu yoguma divai ya sambi mwii mifuko ya mbende ya umwaka. Kwaviya yahatenda ivo, divai ya sambi izaitula mbende, na divai izakwitika na mifuko izabanangika. Mbali divai ya sambi igumigwa mwii mbende ya sambi.”
\s Mbuza kusonhela Isiku ya Mhumulo
\r (Masayo 12:1-8; Luka 6:1-5)
\p
\v 23 Siku dimwe ya Mhumulo, Yesu hamwe na wanahina wake wakala wofosa muna imigunda ya uhemba. Viwakalile wofosa, wanahina wake wandusa kuhulula uhemba. 
\v 24 Mafalisayo wamulongela, “Lola! Habali wanahina wako wotenda chinhu hachilondeka kutendigwa mwii Isiku ya Mhumulo?”
\p
\v 25 Yesu kawedika, “Hamusomile chiya Daudi chayatendile na wayage vawakalile na nzala? 
\v 26 Muna siku za mkulu wa nhambiko Abiyasali, Daudi kengila mwii Kaye ya Mulungu na kuyaja yamagate yoyalavigwe kwa Mulungu. Yamagate yayo yalondeka kudigwa na walava nhambiko muhala. Mbali Daudi kayaja na maabaho kaweng'ha wayage.”
\p
\v 27 Maabaho Yesu kawalongela, “Isiku ya Mhumulo ikigwa kwa wanhu, na siyo wanhu kwa Isiku ya Kuhumula. 
\v 28 Mwana wa Munhu niyo Mndewa wa Isiku ya Mhumulo.”
\c 3
\s Yesu komuhonya munhu yahololile mkono
\r (Masayo 12:9-14; Luka 6:6-11)
\p
\v 1 Yesu kengila kaidi mwii Kaye ya Kutosela. Baho kukala na munhu yahololile mkono. 
\v 2 Wanhu wamwenga wakala wolonda chimu cha kumgwila Yesu. Ivo wamulola fana kezamuhonya mwii Isiku ya Mhumulo. 
\v 3 Yesu kamulongela munhu yahololile mkono, “Izo hano haulongozi.” 
\v 4 Maabaho Yesu kawauza wanhu waja, “Chilihi chinogile kutendigwa muna Isiku ya Mhumulo, kutenda yanogile hebu kutenda yehile? Kuukombola ugima wa munhu hebu kuukoma?”
\p Mbali hawalongile chinhu. 
\v 5 Yesu kawalola waja wanhu kwa ludoko, na kawona usungu muumoyo wake kwa chimu cha udala wa mizoyo yawo. Maabaho kamulongela munhu yahololile, “Golosa umkono wako.” Nayo kaugolosa, bahobaho umkono wake uhona. 
\v 6 Maabaho Mafalisayo walawa kunze ya kaye ya Mulungu, waiting'hana na wanhu wa chigwena cha Helode, na wandusa kulonda nzila ya kumkoma Yesu.
\s Lung'husesa lwa wanhu lwomsondelela Yesu
\p
\v 7 Yesu na wanahina wake wabaguka muulwanda lwa Galilaya, wanhu wamsondelela. Walawa mwi izisi za Galilaya, Yudeya, 
\v 8 Yelusalemu, na Idumeya, na umwambu wa Yolodani, na banzi za Tilo na Sidoni. Wose wawo weza kwa Yesu kwaviya wahulika mbuli zayatendile Yesu. 
\v 9 Kwa ichimu wanhu wakala wengi, Yesu kawalongela wanahina wake wamtandile ngalawa muladi wanhu sekewamsung'hesung'he. 
\v 10 Kwa ichimu kawahonya wengi, ivo wanhu wose wakalile wogaya wakala woisung'hasung'ha wadahe kumwamha. 
\v 11 Na wanhu wakalile na vinyamkela chila vawamuonile Yesu, wagwa haulongozi hake, na walila kwa dizi kulu, “Weye iyo Mwana wa Mulungu!”
\p
\v 12 Mbali Yesu kawagomesa kumulongela munhu yoyose kuwa yeye yalihi.
\s Yesu kowasagula watumigwa longo dimwe na waidi
\r (Masayo 10:1-4; Luka 6:12-16)
\p
\v 13 Yesu kakwela hanhu henuke na kuwalanga wanhu woyawalondile mwenyewo, na wawo wamsondelela. 
\v 14 Nayo kawasagula wanhu longo dimwe na waidi, kawalanga watumigwa. Kawalongela, “Niwasagula mweye mukale na niye. Maabaho nizawatuma mkawapetele wanhu. 
\v 15 Na mweye mwizadaha kulava vinyamkela.”
\p
\v 16 Na wano wawo woyawasagule, Saimoni, Yesu kamwing'ha zina Petili, 
\v 17 Yakobo na ndugu yake Yohana, wana wa Zebedayo, wano kaweng'ha zina Boanelige, fambulo jake “Wanhu wa Ng'huwa,” 
\v 18 Andeleya, Filipo, Batulomayo, Masayo, Tomasi, Yakobo mwana wa Alufayo, Tadeyi, Saimoni Mkananayo, 
\v 19 na Yuda Isikaliyoti, yoyamuhinduke Yesu.
\s Yesu na Mwenembago
\r (Masayo 12:22-32; Luka 11:14-23; Luka 12:10)
\p
\v 20 Maabaho Yesu kabwela ukaye. Lung'husesa lukulu lwa wanhu luiting'hana kaidi mbaka Yesu na wanahina wake hawadahile kuja. 
\v 21 Ndugu zake vawahulike, wahita kumsola kwaviya wanhu wakala wolonga, “Kokwingililwa!”
\p
\v 22 Na wafundiza Malagilizo walawile Yelusalemu walonga, “Kana Mwenembago! Na imkulu wa vinyamkela iyo yomtaza kuwalava vinyamkela.”
\p
\v 23 Yesu kawalanga, kawalongela simwe, “Vino Lufyende kodaha kumulava Setani? 
\v 24 Fana ufalume wahaigola wenyewo, ufalume uwo uzagwa. 
\v 25 Na ikaye yahaigolagola yenyewo, ikaye iyo izagwa. 
\v 26 Ivo fana ufalume wa Lufyende wahaigola wenyewo, uzagwa na kufika hauhelelo.
\p
\v 27 “Habule munhu yodaha kwingila mwiikaye ya munhu yeli na nguvu na kusola vinhu vake, mbaka yanduse kumfunga munhu iyo yali na nguvu. Maabaho kezadaha kusola vinhu vake.
\p
\v 28 “Nowalongela ukweli, wanhu wezasegezeligwa uhasanyi wawo na maligo yao yose kwa Mulungu. 
\v 29 Mbali yoyose yondayamulige Muhe Yelile hezasegezeligwa ng'o, kwaviya katenda uhasanyi wa siku zose.”
\p
\v 30 Yesu kalonga ivo kwa ichimu wanhu wakala wolonga, “Kana chinyamkela.”
\s Mami yake Yesu na iwandugu zake
\r (Masayo 12:46-50; Luka 8:19-21)
\p
\v 31 Maabaho mami yake Yesu na wandugu zake weza Wema hanze, wamtuma munhu yakamtange Yesu. 
\v 32 Wanhu wengi wakala wamzunguluka. Nawo wamulongela, “Mami yake yako na wandugu zako wakunze wokuzahila.”
\p
\v 33 Yesu kawedika, “Mami yangu yalihi? Na wandugu zangu walihi?” 
\v 34 Maabaho kawalola wanhu wamzunguluke na kulonga, “Mami yangu na wandugu zangu iwano wabahano! 
\v 35 Munhu yoyose yotenda yaja yomnogeza Mulungu, iyo ndugu yangu na lumbu jangu na mami yangu.”
\c 4
\s Simwe da munhu yohanda
\r (Masayo 13:1-9; Luka 8:4-8)
\p
\v 1 Yesu kandusa kufundiza kaidi mumgwazogwazo mwa lamba da Galilaya. Lung'husesa lukulu lwa wanhu lumzunguluka mbaka kengila mwiingalawa na kukala umo. Wanhu wose wakala mumgwazogwazo mwa lamba. 
\v 2 Kawafundiza vinhu vingi kwa masimwe. Muna yamafundizo yake kawalongela,
\p
\v 3 “Mnhegeleze, Hakala na munhu yoyohanda kahita kumiza mbeyu. 
\v 4 Viyakalile komiza, mbeyu zimwenga zilagalila mwiinzila, na ndege weza wazija. 
\v 5 Zimwenga zilagalila muna uluwe hali na ulongo chidogo. Zota hima hima kwaviya ulongo ukala chidogo. 
\v 6 Mbali zuwa vidilawile, diisoma minoga, na kwaviya haikalile na mizizi, inyala. 
\v 7 Zimwenga zilagalila hanhu hana imiwa. Imiwa ikula na kuibananga minoga hata ipotwa kulela. 
\v 8 Mbali zimwenga zilagalila hanhu hana udongo unogile. Minoga yota, ikula na kulela, zimwenga zilela malongo matatu, zimwenga zilela malongo masita, na zimwenga zilela gana.”
\p
\v 9 Maabaho Yesu kalonga, “Munhu yeli na magutwi, yahulike!”
\s Lungilo da masimwe
\r (Masayo 13:10-17; Luka 8:9-10)
\p
\v 10 Yesu viyakalile yaidumwe, wanahina wake longo dimwe na waidi wamuhitila na kumulongela yawafambulile masimwe yayo. 
\v 11 Yesu kawedika, “Mweye mwing'higwa kuzimanya mbuli zifisigwe za Ufalume wa Mulungu. Mbali waja weli kunze wozihulika mbuli izo kwa masimwe, 
\v 12 muladi,
\q Walole, mbali sekewawone,
\q wahulike, mbali sekewavimanye,
\q Kwaviya wahavimanya
\q wodaha kumbwelela Mulungu,
\q naye kezadaha kuwasegezela uhasanyi wawo.”
\s Yesu kofambula simwe da munhu yohanda
\r (Masayo 13:18-23; Luka 8:11-15)
\p
\v 13 Maabaho Yesu kawalongela wanahina wake, “Hamudimanyile simwe dino? Lelo muzamanyaze simwe dimwenga jojose? 
\v 14 Mbeyu yoihandigwe na muhandi ni mbuli ya Mulungu. 
\v 15 Wanhu wamwenga walinga mbeyu zilagalile mnzila. Vawahulika mbuli, Lufyende kokwiza na kusola mbuli ihandigwe mgati mmwawo. 
\v 16 Wamwenga walinga fana mbeyu zihandigwe muna yamabwe. Wahahulika mbuli, bahobaho woihokela kwa deng'ho. 
\v 17 Mbali kwaviya wabule mizizi mgati mmwawo, wokala chipindi chidogo. Wahapata magayo hebu manhesa kwa chimu cha mbuli, bahobaho wabwela kuchisogo. 
\v 18 Wanhu wamwenga walinga mbeyu zihandigwe muna imiwa. Wohulika mbuli, 
\v 19 mbali begete da ugima uno, uvwizi wa vinhu, na kulonda mbuli zimwenga, voyibebenyeka mbuli mbaka ipotwe kulela. 
\v 20 Mbali wanhu wamwenga walinga fana mbeyu ihandigwe muna udongo unogile. Wohulika mbuli, woitogola na wolela, wamwenga malongo matatu, wamwenga malongo masita, na wamwenga gana dimwe.”
\s Wenge digubikigwe
\r (Luka 8:16-18)
\p
\v 21 Yesu kagendelela kulonga, “Vino munhu kodaha kwingiza chitasa mnyumba maabaho kudigubika na mhishi hebu kudika muuvungu wa dikomwa? Haidahika hata chidogo. Mbali munhu kokwika chitasa hana ichingolobweda, muladi chimwemwese kose. 
\v 22 Kwaviya chinhu chochose chochifisigwe chizawoneka, na chinhu chochose chochigubikigwe chizagubuligwa. 
\v 23 Yeli na magutwi ya kuhulika, nayahulike.”
\p
\v 24 Na kawalongela, “Iteganyeni na yaja yomuyahulika! Ndagilizi zomusang'hanila kuwatagusila wamwenga, Mulungu kezazisang'hanila ndagilizi izo kuwatagusa mweye, maabaho mwizakongezeligwa. 
\v 25 Munhu yeli na chinhu kezakongezeligwa, na munhu yelibule chinhu welibule chinhu, kezahokigwa hata chiya chidodo chiyeli nacho.”
\s Simwe da mbeyu ikota
\p
\v 26 Yesu kagendelela kulonga, “Ufalume wa Mulungu ulinga munhu yahandile mbeyu mumgunda wake. 
\v 27 Ichilo kogona, imisi kolamka. Mbeyu zokota na kukula, mbali yeye havimanya bule vitendeka. 
\v 28 Udongo wenyewo wozitenda mbeyu kukula goya na kwima matunda, teng'hu diyani maabaho mada, na kuuhelelo uhemba wokung'hunha. 
\v 29 Mbeyu yahakangala, munhu iyo kosola sengo na kokwandusa kusenga, kwa ichimu siku za kukangala ndiya zifika.”\fig Munhu mvunaji kosenga mazao kwa sengo|src="12 Sickle.jpg" size="col" ref="4:29"\fig*
\s Simwe da mbeyu ndodo ng'hani kufosa zose
\r (Masayo 13:31-32, 34; Luka 13:18-19)
\p
\v 30 Yesu kalonga kaidi, “Vino Ufalume wa Mulungu chiulinganyize na choni? Simwe dilihi donda nisang'hanile kuufambula? 
\v 31 Ulinga na mbeyu ya haladali yili ndodo kufosa mbeyu zose zili mwiisi. 
\v 32 Mbali yahahandigwa, yokula na kuwa biki kulu kufosa mibiki yose. Dokwika matambi makulu ng'hani, mbaka ndege weli kuulanga wodaha kuzenga mvulu zawo muna yamatambi yake.”
\p
\v 33 Yesu kawapetela wanhu mbuli yake kwa masimwe yamwenga fana ino, kawalongela viya viwodaha kuvimanya. 
\v 34 Kawalongela vose kwa masimwe mbali kakala yaidumwe na wanahina kawalongela chila chinhu funhufunhu.
\s Yesu konyamaliza beho kulu
\p
\v 35 Ichigulogulo cha siku ija, Yesu kawalongela wanahina wake, “Chikanhe lwanda chihite umwambu.” 
\v 36 Wawaleka wanhu wose weli haja, wanahina wengila mwiingalawa iyengile Yesu na wandusa kusegela. Kukala ngalawa zimwenga. 
\v 37 Beho kulu dilawilila na kutibula mazi, mawimbi yandusa kwingila mwiingalawa na mbaka ilonda kumema mazi.\fig Ngalawa muna dibeho kulu|src="09 Boat in Storm.jpg" size="col" ref="4:37"\fig* 
\v 38 Yesu kakala kuchisogo mwiingalawa, kagona na kadika ditwi jake mumto. Wanahina wamulamusa, wamulongela, “Mfundiza, hugesa cheye vichidanganika?”
\p
\v 39 Yesu kalamuka, kadibwakila beho na kayalongela mawimbi, “Nyamala!” Maabaho beho dikala hupi na kukala zinziwa. 
\v 40 Maabaho Yesu kawalongela wanahina wake, “Habali modumba? Mwabule uhuwilo mbaka sambi?”
\p
\v 41 Wanahina wadumba ng'hani, waiuzagiza, “Ino munhu waki? Hata mbeho na mawimbi vose vimtegeleza!”
\c 5
\s Yesu komuhonya munhu yeli na vinyamkela
\r (Masayo 8:28-34; Luka 8:26-39)
\p
\v 1 Yesu na wanahina wake wafika umwambu wa dilamba da Galilaya mwiisi ya Wagelasi. 
\v 2 Lusita ulo ulo Yesu viyahulumuke mwiingalawa, kaiting'ha na munhu yeli na chinyamkela yoyalawile kuna ivileme kowawandigwa wanhu.
\p
\v 3 Ukazi wa munhu iyo ukala kuna ivileme, na habule munhu yadahile kumfunga kaidi, hata kwa minyololo. 
\v 4 Lusita lwingi wageza kumzingiliza, mbali kaidumula minyololo viwamzingilizaga muna yamakono yake na kuvibenaga-benaga vizuma viwamzingilizaga muna yamagulu yake. Habule munhu yoyadahile kumgwila. 
\v 5 Ichilo na imisi kakala kuna yamaleme na imigongo koguta nyangi na kuikanhakanha na mabwe.
\p
\v 6 Viyamuwonile Yesu kwa kutali, kamkimbilila na maabaho kumtumbalila mavindi. 
\v 7 Kaguta nyangi kwa dizi kulu, “Yesu Mwana wa Mulungu yeli Kuchanyha Ng'hani! Choni chiulonda kumwangu? Ilahe kwa zina da Mulungu kuwa hwizanhesa!” 
\v 8 Kalonga ivo kwaviya Yesu kamulongela, “Chinyamkela mulawe munhu ino!”
\p
\v 9 Yesu kamuuza, “Zina jako nani?”
\p Nayo kedika, “Zina jangu Lung'husesa, kwaviya chawengi!” 
\v 10 Kamulamba ng'hani Yesu sekeyawawinge kunze mwa isi ija.
\p
\v 11 Kukala lung'husesa lukulu lwa nguluwe wodimigwa muna umulima. 
\v 12 Ivo vinyamkela wamulamba Yesu, “Uchigale kuzinguluwe, na uchilekelele chiwengile wawo.” 
\v 13 Yesu kawatogolela, ivo vinyamkela wamulawa munhu ija na wengila mwiizinguluwe. Lung'husesa lose lwa nguluwe malongo magana maidi wakimbilila mudilamba, na wadumbukila muna yamazi wadanganika.
\p
\v 14 Wadimi wa zinguluwe wakimbila na kuzipwililisa mbuli izo muyamabululu na mwiimigunda. Wanhu wahita kulola yalawilile. 
\v 15 Viwafikile kwa Yesu, wamuwona munhu ija yoyakalile na lung'husesa lwa vinyamkela kakala hasi, kayawala viwalo goya na hakili zake zimbwelela. Wanhu wose wadumba. 
\v 16 Wanhu wowawonile dilawilile, wawalongela wamwenga yaja yampatile munhu ija yoyakalile na vinyamkela na mbuli za nguluwe.
\p
\v 17 Maabaho wanhu wamulamba Yesu yasegele mwiisi yawo.
\p
\v 18 Yesu viyakalile kokwela mwiingalawa, munhu ija yoyakalile na vinyamkela kamulamba wahite wose.
\p
\v 19 Mbali Yesu kalemela, kamulongela, “Hita ukaye kwa ndugu zako ukawalongele yaja yose Mndewa yoyakutendele na viyakuwonele ubazi.”
\p
\v 20 Ivo munhu iyo kasegela na kuhita uko Dekapoli, kawalongela yaja yose Yesu yoyamtendele. Wanhu wose wowahulike wazanywa.
\s Mndele wa Yailo na mwanamke yoyadalise walo da Yesu
\r (Masayo 9:18-26; Luka 8:40-56)
\p
\v 21 Yesu kabwela umwambu wa dilamba. Lung'husesa lukulu lwa wanhu lummemela mumgwazogwazo mwa dilamba. 
\v 22 Maabaho keza munhu imwe mkulu wa kaye ya kutosela zina jake Yailo. Viyamuwonile Yesu, kaibwanha hasi muyamagulu yake, 
\v 23 kampula, “Mndele wangu ni mtamu ng'hani. Nokulamba wize ukamwikile makono yapate kuhona.”
\p
\v 24 Maabaho Yesu kahita hamwe na Yailo. Lung'husesa lukulu lwa wanhu lumsondelela na kumsung'ha-sung'ha.
\p
\v 25 Baho kukala na mwanamke imwe yoyakalile na utamu wa kulawa damu kwa miyaka longo na midi. 
\v 26 Mwanamke iyo kagaya ng'hani kuwahitila waganga wengi na kasang'hanila vinhu vake vose, hapatile muhavu mbali hali yake igendelela kwiha. 
\v 27 Viyahulike mbuli za Yesu, kafosa mgati muulung'husesa, kamsondelela Yesu kuchisogo na kudalisa walo jake, 
\v 28 kailongela mwenyewo, “Nihadalisa walo jake muhala, nizahona.”
\p
\v 29 Viyamhile walo da Yesu, bahobaho damu ileka kumulawa, nayo kaihulika kuwa kahona. 
\v 30 Bahobaho Yesu kavimanya kuwa udahi umulawa. Basi kaluhindukila lung'husesa lwa wanhu na kuluuza, “Yelihi yoyadalise walo jangu?”
\p
\v 31 Wanahina wake wamwidika, “Kowona wanhu viwokusung'ha-sung'ha, maabaho weye kouza yelihi yoyakudalise?”
\p
\v 32 Mbali Yesu kalola banzi zose muladi yamuwone yoyatendile ivo. 
\v 33 Mwanamke ija kachimanya chinhu chochimulawilile, ivo kamuhitila Yesu kuno kodumba na kugudemeka. Kamtumbalila mavindi na kamulongela ukweli wose. 
\v 34 Yesu kamulongela, “Mwanangu, uhuwilo wako ukuhonyeza. Hita kwa tindiwalo, na utamu wako uhona.”
\p
\v 35 Lusita ulo Yesu viyakalile kolonga, wanhu wamwenga weza kulawa ukaye kwa Yailo, ija mkulu wa kaye ya kutosela na wamulongela, “Mndele wako kadanganika. Habali kogendelela kumgaza mfundiza?”
\p
\v 36 Yesu viyahulike mbuli zilongigwe na wanhu wawo, kazeha, kamulongela mkulu wa kaye ya kutosela, “Sekeudumbe, togola tu.”
\p
\v 37 Maabaho Yesu halondile munhu yoyose yamsondelele, ila Petili na Yakobo na Yohana, ndugu yake Yakobo. 
\v 38 Viwafikile mwiikaye ya mkulu wa kaye ya kutosela yatangigwe Yailo, Yesu kawona tibwilitibwili na kahulika nyangi na ndilo. 
\v 39 Yesu kengila mnyumba na kuwalongela, “Habali motenda tibwilitibwili na kulila? Mndele hadanganike bule, kagona tu!”
\p
\v 40 Mbali wamseka, ivo Yesu kawasegeza wose kunze, kamsola tati yake ija imwana na mami yake na waja wanahina watatu, wengila mumsana muyatambalisigwe imndele. 
\v 41 Kamwamha mkono na kumulongela, “Talita, koumu!” Fambulo jake, “Mndele, nokulongela lamka!”
\p
\v 42 Bahobaho mndele ija kenuka na kandusa kugenda. Mndele iyo kakala na miyaka longo na midi. Chinhu icho vichilawilile, wanhu wazanywa ng'hani. 
\v 43 Mbali Yesu kawagomesa ng'hani sekewamulongele munhu yoyose mbuli ija, maabaho kawalongela, “Mwing'heni ndiya mndele ino.”
\c 6
\s Yesu kolemigwa Nazaleti
\r (Masayo 13:53-58; Luka 4:16-30)
\p
\v 1 Yesu kasegela baho, kahita kudibululu jake na wanahina wake wamsondelela. 
\v 2 Isiku ya Mhumulo viifikile, kandusa kufundiza mwiikaye ya kutosela. Wanhu wowamuhulike wazanywa. Wauza, “Vino kazipatahi mbuli zino?” Viya ubala waki woyeng'higwe ino mbaka yatende mauzauza yano? 
\v 3 Viya ino siyo ija msongola vinhu? Mwana wa Maliya, ndugu yawo Yakobo na Yose na Yuda na Saimoni. Vino walumbu zake si wokala baha hamwetu? Ivo hawamtogole bule.
\p
\v 4 Yesu kawalongela, “Mulotezi wa Mulungu kohishimigwa chila hanhu, kasolo mwiisi yake mwenyewo, na kwa ndugu zake na kwa wanhu wa ulukolo lwake mwenyewo.”
\p
\v 5 Yesu hadahile kutenda mauzauza yoyose, ila kawekila makono watamu wadodo na kuwahonyeza. 
\v 6 Kazanywa ng'hani kwaviya wanhu wakala wabule uhuwilo.
\s Yesu kowatuma wanahina longo na waidi
\r (Masayo 10:5-15; Luka 9:1-6)
\p Amalabaho Yesu kahita mwi ivibululu vili habehi, kafundiza wanhu. 
\v 7 Yesu kawatanga wanahina longo na waidi, kawatuma waidiwaidi, kaweng'ha udahi wa kuwinga vinyamkela. 
\v 8 Kawalongela, “Mwahahita, sekemusole chinhu, kasolo mhome muhala. Sekemusole gate na chigelo na hela mwichibindo. 
\v 9 Valeni vilatu, mbali sekemsole viwalo vimwenga. 
\v 10 Hanhu hohose honda muhokelwe, mukale umo mbaka vondamusegele. 
\v 11 Na hanhu hohose hawamuhokeleni hebu kuwategeleza, segeleni hanhu baho, na kung'huneni matimbwisi yeli muna yamagulu yenu, kulagusa chilaguso cha kuwakanya.”
\p
\v 12 Ivo wasegela na kuwapetela wanhu waleke uhasanyi wawo. 
\v 13 Wawalava vinyamkela wengi, na wawaboboda mavuta wanhu wengi wowakalile watamu na kuwahonyeza.
\s Ifa ya Yohana Mbatizi
\r (Masayo 14:1-12; Luka 9:7-9)
\p
\v 14 Mfalume Helode kahulika zimbuli izo, chimu nhogolwa za Yesu zenela chila hanhu. Wanhu wakala wolonga, “Yohana Mbatizi kazilibuka! Icho ichimu lekamana kana ludabwa lwa kusang'hana mauzauza.”
\p
\v 15 Wamwenga walonga, “Iyo ni Eliya.”
\p Na wamwenga walonga, “Iyo ni mulotezi wa Mulungu yalingane na walagula wa umwaka.”
\p
\v 16 Mbali Helode viyahulike ivo, kalonga, “Ino niiyo Yohana Mbatizi inimkanhile iditwi kazilibuka kulawa mwiifa!” 
\v 17 Kwaviya Helode mwenyewo kakala kalagiliza Yohana yagwiligwe na yekigwe mwiichifungo. Katenda ivo kwaviya kamsola Helodiya, yoyakalile mke wa Filipo, sekulu wa Helode. 
\v 18 Yohana Mbatizi kakala komulongela Helode, Malagilizo yolonga, “Havilondeka bule weye kumsola mke wa sekulu wako.”
\p
\v 19 Ivo Helodiya kakala komwihila Yohana, na kakala kalonda kumkoma. Mbali hadahile bule kwa ichimu cha Helode. 
\v 20 Helode kakala komdumba Yohana kwaviya kavimanya Yohana kakala munhu yanogile na yelile, ivo kakala komkaliza. Kakala konogelwa kumtegeleza, ingawa kakala konyululuka ng'hani chila viyamalile kumtegeleza.
\p
\v 21 Siku dimwe, nyafasi ipatigwa viikalile mwiisiku ya kukumbuka kuvumbuka kwa Helode. Helode kakala kawatendela dugila kulu wakulu wa bululu na wakulu wa wakalizi na walangulizi wa Galilaya. 
\v 22 Mndele wa Helodiya viyengile kuvina, kawanogeza ng'hani Helode na wageni wake. Ivo Helode kamulongela mndele ija, “Nipule chinhu chochose chiulonda, nizakwing'ha.” 
\v 23 Kalonga kwa kuilaha, “Noilaha, chochose chonda unipule nizakwing'ha, hata nusu ya ufalume wangu!”
\p
\v 24 Ivo mndele ija kahita kumuuza mamiyake yake, “Nipule choni?”
\p Mamiyake kamwidika, “Pula ditwi da Yohana Mbatizi.”
\p
\v 25 Bahobaho mndele ija kakimbila mbaka kwa mfalume na kumulongela, “Ning'he sambi baha ditwi da Yohana Mbatizi muna ichano!”
\p
\v 26 Mfalume kengilwa na chinyala ng'hani, mbali kwaviya kailaha haulongozi ha wageni wake hana didugila, hadahile kumulemela bule. 
\v 27 Lusita ulo ulo, mfalume kamulagiliza mkalizi kudigala ditwi da Yohana. Mkalizi kahita kuna ichifungo na kumkanha Yohana iditwi. 
\v 28 Maabaho keka ditwi ijo muna ichano, kamgalila mndele ija, nayo kamwing'ha mami yake. 
\v 29 Wanahina wa Yohana viwahulike mbuli iyo, wahita kuusola mtufi wa Yohana, wauwanda.
\s Yesu kawegutiza wanhu kufosa magana malongo matano
\r (Masayo 14:13-21; Luka 9:10-17; Yohana 6:1-14)
\p
\v 30 Watumigwa wabwela, waiting'hana na Yesu na kumulongela yaja yose yowatendile na kufundiza. 
\v 31 Kukala na wanhu wengi wowakalile wokwiza na kusegela, mbaka Yesu na wanahina wake hawapatile bule nyafasi ya kuja ndiya. Ivo kawalongela, “Chiteni chiidumwe hanhu helibule wanhu muladi mukahumule chidogo.” 
\v 32 Ivo wasegela waidumwe kwa ngalawa, wahita hanhu helibule wanhu.
\p
\v 33 Mbali wanhu wowaonile viwakalile wosegela, wavimanya. Ivo wahita kulawa mabululu yose, wakimbila na wawalongolela kufika Yesu na wanahina wake. 
\v 34 Yesu viyahulumuke kulawa mwiingalawa, kaluwona lung'husesa lukulu lwa wanhu. Kawaonela ubazi kwaviya wakala fana ng'hondolo welibule wadimi. Ivo kandusa kuwafundiza vinhu vingi.
\p
\v 35 Viifikile chigulogulo, wanahina wake wamuhitila na wamulongela, “Hanhu hano hochili ni chuwala muhala, na sambi diswa. 
\v 36 Walekelele wanhu wahite muna imigunda na muna yamabululu yeli habehi muladi wakagule ndiya waje.”
\p
\v 37 Yesu kawedika, “Mweye weng'heni ndiya waje.”
\p Wamuuza, “Vino chihite chikagule magate ya hela nyingi ng'hani chiweng'he waje?”
\p
\v 38 Yesu kawauza, “Munayo magate mengahi? Hiteni mkalole.”
\p Viwavimanyile, wamulongela. “Kuna magate matano na somba waidi.”
\p
\v 39 Maabaho Yesu kawalongela wanahina wake wawalongele wanhu wose waigole mwiivibumbila-bumbila, wakale hasi hana yamasavu mabisi. 
\v 40 Ivo wakala mwiivibumbila va wanhu gana-gana na va wanhu malongo matano-matano. 
\v 41 Maabaho Yesu kayasola yaja yamagate matano na somba waidi, kalola kuchanyha kuulanga na kumwing'ha Mulungu hewela. Maabaho kayamogola yamagate yaja, kaweng'ha wanahina wake wawagolele wanhu. Viyaviya kawagolela wose waja somba waidi. 
\v 42 Wanhu wose waja na weguta. 
\v 43 Wanahina wake wadondola yaja yamasigavu ya magate na somba na kumemeza vigelo longo na vidi. 
\v 44 Walume muhala wadile wakala magana malongo matano.
\s Yesu kogenda mchanyha ya mazi
\r (Masayo 14:22-33; Yohana 6:15-21)
\p
\v 45 Bahobaho Yesu kawalagiliza wanahina wake wakwele mwiingalawa wahite Besisaida. Yeye kakala kolulaga lung'husesa lwa wanhu wasegele. 
\v 46 Viyakomeleze kuwalaga wanhu, kahita kumulima kutosa. 
\v 47 Viifikile chigulogulo, ngalawa ikala mgati mudilamba, mbali Yesu kakala yaidumwe mwiisi inyalile. 
\v 48 Kawawona wanahina wake wogayagaya kutowa zing'hafi, kwaviya beho kulu dikala dowabweleza kuwalawile. Nzogolo zikwika, Yesu kawahitila kuno kogenda mchanyha ya mazi. Kalonda kuwafosa, 
\v 49 mbali viwamuwonile kogenda mchanyha ya mazi, wagesa mzimu. Waguta ng'hondo. 
\v 50 Wose viwamuwone wadumba ng'hani.
\p Bahobaho Yesu kawalongela, “Ing'heni moyo! Ni niye! Sekemdumbe.” 
\v 51 Maabaho kakwela mwiingalawa muweli wanahina wake, na beho dinyamala hupi. Wanahina wazanywa ng'hani, 
\v 52 kwaviya hawavimanyile bule imbuli ya kwing'higwa ndiya lung'husesa lukulu lwa wanhu, mizoyo yawo ikala midala kuvimanya.
\s Yesu kowahonya watamu uko Genesaleti
\r (Masayo 14:34-36)
\p
\v 53 Viwamalile kukanha dilamba, wafika isi ya Genesaleti, baho waimiza ngalawa yawo. 
\v 54 Bahobaho viwalawile mwiingalawa, wanhu wammanya Yesu. 
\v 55 Ivo wanhu wapwililisa mwiisi ija yose, wandusa kuwasola watamu muna yamakomwa na kuwagala hohose howahulike Yesu kabaho. 
\v 56 Hanhu hohose haja Yesu hayahitile, muimigunda hebu muna yamabululu hebu mwiiziisi, wanhu waweka watamu muna yamagulilo. Wamulamba yawalekelele wadalise hata muna imhindo ya walo jake. Wose wowadidalise wahona.
\c 7
\s Mafundizo ya wahenga
\r (Masayo 15:1-9)
\p
\v 1 Mafalisayo na wafundiza wa Malagilizo walawa Yelusalemu, waiting'hana haulongozi ha Yesu. 
\v 2 Wawawona wanahina wake wamwenga woja ndiya kuno makono hayanawigwe, hawanawile makono fana Mafalisayo viwolonda wanhu wanawe.
\p
\v 3 Mafalisayo na Wayahudi wose wakala wamhilila malagilizo ya wasaho zawo. Wakala hawaja chinhu wang'hali hawana nawa makono mbaka muiching'ho. 
\v 4 Kaidi hawaja chinhu chilawile kudisoko mbaka wachisunhe teng'hu. Iviya yauko mafundizo yamwenga wayahokela kulawa umwaka fana viya kusunha nhungo na ziga na viyaa va shaba.
\p
\v 5 Ivo waja Mafalisayo na wafundiza wa Malagilizo wamuuza Yesu, “Habali wanahina wako hawawinza mafundizo yochihokele kwa wasaho zetu? Habali woja ndiya kwa makono hayasunhigwe?”
\p
\v 6 Yesu kawedika, “Mweye wadelenya! Mulagula Isaya kalagula vinogile kumwenu vayalongile,
\q ‘Wanhu wano wonhogoza kwa milomo yawo,
\q mbali mizoyo yawo yakutali na niye.
\q
\v 7 Wonitambikila bule
\q kwaviya wofundiza Malagilizo ya wanhu
\q fana viya ni malagilizo ya Mulungu!’
\p
\v 8 “Mweye moleka malagilizo ya Mulungu, mowinza mafundizo ya wanhu.”
\p
\v 9 Yesu kagendelela kuwalongela, “Moyalema malagilizo ya Mulungu muladi muwinze mafundizo ya wanhu. 
\v 10 Musa kalagiliza, ‘Wategeleze tati yako na mamiyake yako.’ Iviya kalagiliza, ‘Munhu yoyose yonda yamulige tati yake hebu mamiyake yake yakomigwe.’ 
\v 11 Mbali mweye mofundiza vino, fana munhu kana chinhu cha kumwing'ha tati yake hebu mami yake, mbali kalonga, ‘Chino ni Kolibani,’ fambulo jake, chinhu chino ni cha kumwing'ha Mulungu, 
\v 12 maabaho molonga munhu iyo halondigwa kumwing'ha tati yake hebu mami yake. 
\v 13 Ivo vimuibena mbuli ya Mulungu kwa mafundizo yomuihokeleza. Iviya motenda vinhu vingi vifanile na ivo.”
\s Vinhu vovimtenda munhu yambule mwiko
\r (Masayo 15:10-20)
\p
\v 14 Maabaho Yesu kalutanga kaidi ulung'husesa lwa wanhu na kalulongela, “Nhegelezeni mose na muvimanye. 
\v 15 Habule chinhu chochimwingila munhu kulawa kunze chichidaha kumtenda yambule mwiko. Mbali chiya chochilawa mgati mwa munhu niicho chichidaha kumtenda yambule mwiko.” 
\v 16 Munhu yahawa na magutwi nayahulike.
\p
\v 17 Viyalulekile ulung'husesa lwa wanhu, kengila mnyumba, wanahina wake wamulongela yawafambulile simwe diya. 
\v 18 Yesu kawalongela, “Vino mweye iviya mwabule hakili? Hamuvimanyile bule? Habule chinhu chochimwingila munhu kulawa kunze chochimtenda yambule mwiko. 
\v 19 Kwaviya hachingila muumoyo mbali chokwingila mmunda, maabaho cholawa kunze ya lukuli.” Viyalongile ivo, Yesu kazitogola ndiya zose kudigwa.
\p
\v 20 Kagendelela kulonga, “Chiya chochilawa muumoyo wa munhu, icho chimtenda munhu yambule mwiko. 
\v 21 Kwaviya muumoyo wa munhu molawa magesa yehile na ugoni na ubavi na kukoma na kuigona na wihi 
\v 22 na ugoni na uvwizi na uziya na kulola vinhu chiwihi na maligo na magoda na ubozi. 
\v 23 Vino vose vihile volawa mgati muumoyo wa munhu, navo niivo mwambula mwiko munhu.”
\s Uhuwilo wa mwanamke
\r (Masayo 15:21-28)
\p
\v 24 Maabaho Yesu kasegela, baho kahita mwiisi yili habehi na dibulu da Tilo. Uko kengila mnyumba na halondile munhu yoyose yavimanye kuwa kahaja, mbali hadahile bule kuifisa. 
\v 25 Mwanamke imwe yoyakalile na mwana mndele yeli na chinyamkela kahulika mbuli za Yesu. Ivo bahobaho kamuhitila na kaibwanha muna yamagulu yake. 
\v 26 Mwanamke iyo kakala Muyunani, yalekigwe mudibululu da Silofoinike uko Siliya. Kampula Yesu yamulave mndele wake chinyamkela. 
\v 27 Yesu kamulongela, “Waleke wana teng'hu weguta. Kwaviya havinogile bule kusola ndiya ya wana na kuzasila zimbwa.”
\p
\v 28 Mwanamke ija kedika, “Mndewa, mbali hata zimbwa zozikalile hasi ha imeza zoja ndiya za wana zozisigale!”
\p
\v 29 Yesu kamulongela mwanamke ija, “Kwa ivo vowidike, hita ukaye, na kwizamfika chinyamkela kamulawa mndele wako!”
\p
\v 30 Ivo kahita ukaye kumwake, kamfika mwanage katambalala mudikomwa, chinyamkela kakala kamulawa.
\s Yesu kamuhonya munhu yoyakalile chinziwi bubu
\p
\v 31 Maabaho Yesu kasegela isi ya Tilo na kahita mudilamba da Galilaya kufosela Sidoni na mwiisi ya Dekapoli. 
\v 32 Wanhu wamwenga wamgalila munhu yoyakalile chinziwi na yeli na ludanha, wamulamba Yesu yamwikile makono munhu iyo. 
\v 33 Ivo Yesu kamsola munhu iyo hamgwazo helibule wanhu. Kaguma vidole vake muna yamagutwi ya munhu iyo. Maabaho katema yamate na kumdalisa lulimi. 
\v 34 Maabaho Yesu kalola kuulanga, kabweleza umuhe na kumulongelela munhu iyo, “Efata!” Fambulo jake, “Vuguka!”
\p
\v 35 Bahobaho munhu iyo kandusa kuhulika na ludanha lwa lulimi lwake lulegela, kandusa kulonga goya. 
\v 36 Maabaho Yesu kawagomesa kumulongela munhu yoyose mbuli ino. Mbali vayagendelele kuwagomesa, niivo vawagendelele kuipwililisa mbuli iyo. 
\v 37 Wanhu wazanywa ng'hani, walonga, “Katenda yose vinogile. Kawatenda vinziwi wahulike na mabubu walonge!”
\c 8
\s Yesu kawegutiza wanhu kufosa magana malongo mane
\r (Masayo 15:32-39)
\p
\v 1 Siku dimwe lung'husesa lumwenga lukulu lwa wanhu luiting'hana kaidi. Wanhu viwakalile wabule ndiya, Yesu kawatanga wanahina wake na kuwalongela, 
\v 2 “Nowaonela ubazi wanhu wano, ichimu wakala na niye siku nhatu, na sambi wabule ndiya. 
\v 3 Na niye nahawalaga wahite ukaye kumwawo wahawa na nzala, wezasinduka mwiinzila, kwaviya wamwenga wawo walawa kutali.”
\p
\v 4 Wanahina wake wamuuza, “Hano chamwiichuwala, izapatika kulihi ndiya ya kuwegutiza wanhu wano wose?”
\p
\v 5 Yesu kawauza, “Munayo magate mengahi?”
\p Wamwidika, “Chinayo saba.”
\p
\v 6 Yesu kawalongela wanhu wakale hasi. Kayasola yaja yamagate saba, kamwing'ha Mulungu hewela. Maabaho kayamogola yamagate yaja na kuweng'ha wanahina wake waweng'he wanhu, na wawo watenda ivo. 
\v 7 Iviya wakala na visomba vidodo. Yesu kamwing'ha Mulungu hewela, kawalongela wanahina wake wawagolele wanhu iviya. 
\v 8 Wanhu waja weguta. Amalabaho wanahina wadondoleza masigavu na wamemeza vigelo saba. 
\v 9 Na wanhu wadile wakala wafosa magana malongo mane. Yesu kawalaga wanhu. 
\v 10 Bahobaho kakwela mwiingalawa na wanahina wake, kahita mwiisi ya Dalimanuta.
\s Mafalisayo wolonda mauza uza kulawa kwa Mulungu
\r (Masayo 12:38-42, 16:1-4)
\p
\v 11 Mafalisayo wamwenga weza kwa Yesu, wandusa kuibishila na Yesu. Wakala wolonda kumgeza, ivo wamulonda yatende chilaguso cha mauzauza kulawa kwa Mulungu. 
\v 12 Yesu kapata usungu muumoyo, kalonga, “Mbona wanhu wa ulelwa uno wolonda vilaguso? Nowalongelani kweli, habule chilaguso chonda weng'higwe.”
\p
\v 13 Maabaho kawaleka, kakwela mwiingalawa na kukanha umwambu wa dilamba.
\s Lusu da Mafalisayo na da Helode
\r (Masayo 16:5-12)
\p
\v 14 Wanahina wakala wazimiza kusola yamagate, wakala na gate dimwe muhala mwiingalawa. 
\v 15 Yesu kawalamula, kawalongela, “Mwiilole! Muyiteganye na lusu da Mafalisayo na da Helode!”
\p
\v 16 Wanahina wandusa kuiuzagiza wenyewo, “Kalonga vino kwaviya chabule magate.”
\p
\v 17 Yesu kayamanya yowakalile woiuzagiza. Kawalongela, “Mbona moiuzagiza wenyewo kwaviya mwabule yamagate? Mng'hali hamnalola wala hamnavimanya? Vino mizoyo yenu ing'hali midala? 
\v 18 Meso munayo mbali hamuwona? Magutwi munayo mbali hamuhulika? Wala hamukumbuka? 
\v 19 Siku ija vinimogole yamagate matano na kuweng'ha wanhu magana malongo matano, vino mudondola vigelo vingahi va masigavu?”
\p Wamwidika, “Chimemeza vigelo longo na vidi.”
\p
\v 20 Kawauza kaidi, “Na vinimogole yaja yamagate saba na kuweng'ha wanhu magana malongo mane, mudondola vigelo vingahi va masigavu?”
\p Wamwidika, “Chidondola vigelo saba.”
\p
\v 21 Yesu kawauza, “Mung'hali hamunavimanya?”
\s Yesu komuhonya chipofu uko Besisaida
\p
\v 22 Wafika mudibululu da Besisaida, wanhu wemwenga wamgalila Yesu munhu chipofu na wamulamba yandalise. 
\v 23 Yesu kamwamha mkono munhu ija chipofu, kanigala kunze ya dibululu. Maabaho kamtemela mate muna yameso, kamwikila makono yake na kumuuza, “Vino kodaha kulola chinhu?”
\p
\v 24 Munhu ija kalola kuchanyha, kalonga, “Ona! Nowona wanhu, mbali walinga mibiki yogenda.”
\p
\v 25 Yesu kamwikila kaidi makono muna yameso. Maabaho meso yake yavuguka, nayo kawa mgima, na kawona vinhu vose funhufunhu. 
\v 26 Yesu kamulagiliza chipofu yahite ukaye kumwake na kamgomesa sekeyabwele mudibululu diya.
\s Petili kamtogola Yesu iyo Chilisito, Mulopozi
\r (Masayo 16:13-20; Luka 9:18-21)
\p
\v 27 Maabaho Yesu na wanahina wake wahita muna yamabululu ya Kaisaliya Filipi. Mwiinzila Yesu kawauza, “Nilongeleni, wanhu wolonga niye iyo yelihi?”
\p
\v 28 Wamwidika, “Wamwenga wolonga weye ni Yohana Mbatizi, wamwenga wolonga ni Eliya na wamwenga wolonga ni imwe wa walotezi wa Mulungu.”
\p
\v 29 Yesu kawauza, “Na mweye mwolonga niye ni yelihi?”
\p Petili kamwidika, “Weye ni Chilisito.”\f + \fr 8:29 \fr*\fk Chilisito:\fk* Zina Chilisito kwa Chigiliki fambulo jake ni Mulopozi yoyasaguligwe na Mulungu yawe Mfalume. Kwa Chiyebulaniya zina dino ni Maseya.\f*
\p
\v 30 Maabaho Yesu kawalamula, “Sekemumulongele munhu yoyose mbuli ino.”
\s Yesu kolonga mbuli ya manhesa na ifa yake
\r (Masayo 16:21-28; Luka 9:22-27)
\p
\v 31 Yesu kandusa kuwafundiza wanahina wake, “Mwana wa Munhu kolondeka yagazigwe ng'hani na kulemigwa na walala, na wakulu wa nhambiko na wafundiza Malagilizo. Kezakomigwa, mbali zihafosa siku nhatu, kezazilibuka.” 
\v 32 Yesu kakala kolonga mbuli iyo funhufunhu. Petili kamsola kumgwazo na kandusa kun'bwakila. 
\v 33 Mbali Yesu kahinduka, kawalola wanahina wake na kumbwakila Petili, “Segela kuchisogo changu, Lufyende! Kwaviya magesa yako siyo ya Mulungu, ila ya chiunhu!”
\p
\v 34 Maabaho Yesu kalutanga lung'husesa lwa wanhu na wanahina, kawalongela, “Munhu yoyose yolonda kunisondelela, yaileme mwenyewo, yaitwike msalaba wake yanisondelele.” 
\v 35 Kwa ichimu munhu yolonda kukombola ugima wake mwenyewo kezawagiza, mbali munhu yowagiza ugima wake kwa sama yangu, na kwa sama ya Mbuli Inogile, munhu iyo kezaukombola. 
\v 36 Vino munhu kobweda choni kuipata isi yose mbali kowagiza ugima wake? 
\v 37 Habule chinhu munhu choyodaha kulava kuupata ugima wake kaidi. 
\v 38 Fana munhu yahambonela chinyala niye na mbuli zangu muna ulelwa uno wa uzinzi na uhasanyi, niye, Mwana wa Munhu nizamuwonela chinyala munhu iyo vondanize muna utunhizo wa Tati yangu, hamwe na wasenga wa kuulanga welile.
\c 9
\p
\v 1 Iviya Yesu kawalongela, “Nowalongela kweli, wanhu wamwenga weli hano hawezadanganika mbaka wauwone Ufalume wa Mulungu wokwiza kwa ludabwa.”
\s Utunhizo wa Yesu wowoneka
\r (Masayo 17:1-13; Luka 9:28-36)
\p
\v 2 Vizifosile siku sita, Yesu kawasola Petili, Yakobo na Yohana, kahita nawo hachanyha muumulima mtali waidumwe. Baho lukuli lwa Yesu lugaluka haulongozi hawo. 
\v 3 Viwalo vake vikala vomelemeta chwee, habule munhu mwiisi yoyodaha kufuwa viwalo kuwa fana ivo. 
\v 4 Maabaho wanahina waja watatu wawaona Musa na Eliya wolonga na Yesu. 
\v 5 Petili kamulongela Yesu, “Mfundiza, vinoga cheye kukala bahano. Leka chizenge vizewe vitatu, chimwe chako na chimwenga cha Musa na chimwenga cha Eliya.” 
\v 6 Petili hachimanyile cha kulonga kwaviya yeye na wayage wakala wodumba ng'hani.
\p
\v 7 Maabaho dilawilila wingu diwagubika, na dizi dilawa mudiwingu kulonga, “Ino niiyo mwanangu, nyachende wangu, mumtegeleze!” 
\v 8 Lusita ulo ulo wanahina walola kuno na kuno, hawamuwone munhu imwenga ila Yesu yaidumwe.
\p
\v 9 Viwakalile wohulumuka muumulima, Yesu kawalongela, “Sekemumulongele munhu yoyose yomuyawone mbaka niye, Mwana wa Munhu vondanizilibuke kulawa kuiifa.”
\p
\v 10 Wamhisa mbuli ija, mbali waiuzagiza wawo kwa wawo, “Kuzilibuka kulawa kuiifa fambulo jake choni?” 
\v 11 Wamuuza Yesu, “Mbona wafundiza Malagilizo wolonga Eliya kolondeka kwiza teng'hu?”
\p
\v 12 Yesu kawedika, “Kweli Eliya kezakwiza teng'hu na kusasala chila chinhu goya. Mbali, habali yandikigwa Mwana wa Munhu kezagazigwa ng'hani na kulemigwa? 
\v 13 Mbali nowalongela, Eliya keza kamala, na wanhu wamtendela vowalondile, fana vayandikiligwe muna yamaandiko.”
\s Yesu komuhonya mwana yeli na chinyamkela
\r (Masayo 17:14-21; Luka 9:37-43)
\p
\v 14 Hata viwawafikile waja wanahina wamwenga, waluwona lung'husesa lukulu lwa wanhu luwazunguluka, na wafundiza Malagilizo wamwenga wakala woibishila nawo. 
\v 15 Lusita ulo ulo ulung'husesa lwa wanhu viwamuwonile Yesu, wazanywa ng'hani na wamkimbilila kumulamsa. 
\v 16 Yesu kawauza wanahina wake, “Moibishila choni na wawo?”
\p
\v 17 Munhu imwe muja muulung'husesa lwa wanhu kamwidika, “Mfundiza, nikugalila mwanangu, kana chinyamkela yamtendile kuwa bubu. 
\v 18 Yahamwizila, kombwanha hasi na kumtenda mwana yalawigwe na hovu muumulomo, kogegeda meno na kunyala ulukuli wose. Niwalongela wanahina wako wamulave chinyamkela iyo, mbali hawadahile bule.”
\p
\v 19 Yesu kawedika, “Mweye ulelwa ulibule uhuwilo! Ng'hale na mweye mbaka zuwaki? Mgaleni kumwangu.” 
\v 20 Wamgala kwa Yesu.
\p Chinyamkela viyamuwone Yesu, bahobaho kamguma chisango mwana ija, mwana ija kagwa hasi koibimbilisa kuno kolava hovu muumulomo. 
\v 21 Yesu kamuuza tata wa mwana ija, “Mwana ino kawa vino kusongela zuwaki?”
\p Kamwidika, “Kusongela kuudodo wake. 
\v 22 Miyanza mingi chinyamkela kageza kungwisa muumoto hebu munayamazi muladi yamkome. One uhadaha, uchiwonele ubazi na uchitaze!”
\p
\v 23 Yesu kamulongela, “Habali kolonga uhadaha! Niye nokulongela, yose yodahika kumwake yoyohuwila.”
\p
\v 24 Bahobaho tata wa mwana ija kalonga kwa dizi kulu, “Nohuwila mbali uhuwilo wangu mdodo. Nitaze niwe na uhuwilo mkulu!”
\p
\v 25 Yesu viyaonile lung'husesa lwa wanhu wokongezeka kuulongozi kumwake, kambwakila chinyamkela ija, “Weye chinyamkela wa ububu na unziwi, nokulongela mulawe imwana ino, sekeumwingile kaidi!”
\p
\v 26 Chinyamkela kaguta kwa dizi kulu, kamgwisa mwana iyo hasi, maabaho kamulawa. Imwana kawoneka fana kadanganika, ivo wanhu wamwenga walonga, “Kadanganika!” 
\v 27 Mbali Yesu kamwamha mkono imwana ija, kamtaza kwinuka, nayo kenuka.
\p
\v 28 Yesu viyengile mnyumba, wanahina wake wamuuza viyakalile yaidumwe, “Habali cheye hachidahile bule kumulava chinyamkela?” 
\v 29 Nayo kawedika, “Chinyamkela fana ino hadaha kulawa ila kwa kutosa muhala.”
\s Yesu kolonga kaidi mbuli ya ifa yake
\r (Masayo 17:22-23; Luka 9:43-45)
\p
\v 30 Yesu na wanahina wake wasegela hanhu haja kufosela Galilaya. Halondile munhu yavimanye kuyeli, 
\v 31 kwaviya kakala kowafundiza wanahina wake. Kawalongela, “Niye, Mwana wa Munhu nizageligwa muna yamakono ya wanhu, nawo wezanikoma. Mbali zihafosa siku nhatu, nizazilibuka.”
\p
\v 32 Wanahina wake hawavimanyile bule mbuli iyo, mbali wadumba kumuuza.
\s Yelihi yeli mkulu?
\r (Masayo 18:1-5; Luka 9:46-48)
\p
\v 33 Viwafikile Kapelinaumu, wengila mnyumba. Yesu kawauza, “Mukala mwiibishila choni muinzila?”
\p
\v 34 Mbali wawo hawamwidike kwaviya muinzila wakala woibishila yelihi yeli mkulu mgati yawo.
\p
\v 35 Yesu kakala hasi, kawalanga waja wanahina wake longo na waidi na kuwalongela, “Munhu yoyose yoyolonda kuwa wa mwanduso, kolondeka yawe wa kuuhelelo, na yawe mtumwa wa wose.” 
\v 36 Kamsola imwana mdodo, kamwimiza hagati yawo. Maabaho kamuhagatila na kuwalongela, 
\v 37 “Munhu yoyose yonda yamuhokele imwana fanile ino kwa zina jangu, konihokela niye. Na munhu yoyonihokela niye, hanihokela niye niidumwe, ila komuhokela na ija yoyanhumile iviya.”
\s Munhu yoyochitogola ka ubanzi wetu
\r (Luka 9:49-50)
\p
\v 38 Yohana kamulongela Yesu, “Mfundiza, chimuwona munhu imwe kolava chinyamkela kwa zina jako. Cheye ching'oma kwaviya siyo miyetu vichili.”
\p
\v 39 Yesu kawalongela, “Sekemumgome. Habule munhu yotenda mauzauza kwa zina jangu na kuno konilonga vihile. 
\v 40 Kwaviya munhu yoyose haiswela na cheye, ni miyetu vichili. 
\v 41 Nowalongela kweli, munhu yoyose yonda yaweng'he nhungo ya mazi ya kung'wa kwaviya mweye mwa wanhu wa Chilisito, kezahokela gweko jake.
\s Kugezigwa muna uhasanyi
\r (Masayo 18:6-9; Luka 17:1-2)
\p
\v 42 “Munhu yoyose yonda yamtende imwe wa wadodo wano wowonihuwila yatende uhasanyi, muhavu munhu iyo yafungiligwe dibwe kulu da kudundila muna isingo yake na kwasigwa mwiibahali. 
\v 43 One mkono wako uhakutenda utende yehile, uukanhe. Muhavu wingile muna ugima wa siku zose na mkono umwe muhala, kufosa kwingila na makono maidi jehanamu. Uko moto wake hauzimika bule.\f + \fr 9:43 \fr*\ft Maandiko yamwenga ya umwaka yokongeza misitali ya 44 na 46, “Umo funza wake hawafa na moto wake hauzimika bule.”\ft*\f* 
\v 45 Iviya one umgulu wako uhakutenda utende yehile, ukanhe. Muhavu wingile muna ugima na umgulu umwe, kufosa kuwa na migulu midi na kwasigwa jehanamu. 
\v 47 Na one ziso jako dahakutenda utende vihile, ding'ole. Muhavu kwingila muna Ufalume wa Mulungu na ziso dimwe, kufosa kuwa na meso maidi na kwasiga jehanamu. 
\v 48 ‘Uko mhembele wake hawafa bule, na moto wake haufa bule.’
\p
\v 49 “Chila munhu kezahungigwa kwa umoto, fana nyama viigumigwa munyu.
\p
\v 50 “Munyu unoga, mbali one wahagiza umunyu wake, wizagumigwa choni mbaka ukolele?
\p “Muwe na umunyu wa umbwiya mgati yenu, mukale kwa tindiwalo.”
\c 10
\s Yesu kofundiza mbuli ya nyasa
\r (Masayo 19:1-12; Luka 16:18)
\p
\v 1 Maabaho Yesu kasegela hanhu haja na kwita Yudeya, na kukanha lwanda lwa Yolodani. Lung'husesa lwa wanhu lumwitila, nayo kawafundiza fana vayatendaga.
\p
\v 2 Mafalisayo wamwenga wamwitila Yesu na kumgeza, wamuuza, “Chilongele, vino vinoga mulume kumuleka muke wake?”
\p
\v 3 Yesu kawauza, “Musa kawalagiliza vilihi?”
\p
\v 4 Wawo wamwidika “Musa kachilongela kuwa mulume kodaha kumwing'ha chibuwa cha nyasa na kumuleka muke wake.”
\p
\v 5 Yesu kawalongela, “Musa kawandikila lagilizo ijo kwaviya mizoyo yenu midala. 
\v 6 Mbali maandiko yolonga, kulawa kwandusigwa kulumbwa isi, Mulungu kawalumba mulume na muke. 
\v 7 ‘Kwa ichimu icho mulume keza muleka tati yake na mami yake, nayo kezailumba na muke wake, 
\v 8 nawo wezakuwa lukuli lumwe.’ Ivo wawo si waidi kaidi, ila lukuli lumwe. 
\v 9 Ivo chiya chayalumbilize Mulungu, munhu sekeyachigole.”
\p
\v 10 Vawabwelile mnyumba, wanahina wake wamuuza Yesu mbuli iyo. 
\v 11 Yesu kawalongela, “Munhu yoyose yomwasa muke wake na kusola muke imwenga, iyo komtendela uzinzi muke wake wa mwanduso. 
\v 12 Viyaviya muke yomuleka mulumake na kusoligwa na mulume imwenga, komtendela uzinzi mulumake.”
\s Yesu kowatemela mate wana wadoododo
\r (Masayo 19:13-15; Luka 18:15-17)
\p
\v 13 Wanhu wamwenga wamgalila Yesu wana wadoododo yawekile makono yake, mbali wanahina wawabwakila wanhu waja. 
\v 14 Yesu viyaonile ivo, kehilwa, kawalongela wanahina wake, “Walekeni wana wadoododo weze kumwangu, sekemuwagome kwaviya Ufalume wa Mulungu ni wa wanhu fana wana wano. 
\v 15 Nowalongela kweli, munhu yoyose yoyolema kuuhokela Ufalume wa Mulungu fana mwana mdodo, hadaha kwingila mu Ufalume uwo bule.” 
\v 16 Maabaho kawahagatila wana waja, kawekila makono yake na kuwatemela mate.
\s Munhu tajili
\r (Masayo 19:16-30; Luka 18:18-30)
\p
\v 17 Yesu viyanduse kusegela, munhu imwe kamkimbilila, kamtumbalila mavindi na kumuuza, “Mfundiza unogile, nitendeze niye niupate ugima wa siku zose”?
\p
\v 18 Yesu kamuuza, “Habali konhanga niye ninoga?” Habule yanogile ila Mulungu yaiduwe. 
\v 19 Kuyamanya malagilizo, sekeukome na sekeutende uzinzi na sekeubawe na sekeubunze na sekeuvwize na uwategeleze tati yako na mami yako. 
\v 20 Munhu ija kalonga, “Mfundiza! Nizamha ndagilizi zose kwandusila udodo wangu.” 
\v 21 Yesu kamulola kamulonda na kamulongela kuhungukilwa na mbuli imwe. Hita ukagule vose vuuli navo, uweng'he hela ngayengaye, na weye kwizakuwa na ngama uko kuulanga. Maabaho wize unisondelele. 
\v 22 Munhu ija viyahulike ivo, kakwesa ng'hombali, kasegela kwa luholozi kwaviya kakala na vinhu vingi.
\p
\v 23 Yesu kalola banzi zose na kuwalongela wanahina wake, “Izakuwa vidala ng'hani wanhu weli na vinhu vingi kwingila muna Ufalume wa Mulungu!”
\p
\v 24 Wanahina wazanywa viwahulike mbuli iyo. Mbali Yesu kawalongela kaidi, “Wanangu, vidala ng'hani kwingila muna Ufalume wa Mulungu! 
\v 25 Vidala ng'hani kwa munhu yeli na vinhu vingi kwingila muna Ufalume wa Mulungu, kufosa ngamiya kwingila muna ichizonzo cha sanzia.”\fig Ngamiya|src="14 Camel.jpg" size="col" ref="10:25"\fig*
\p
\v 26 Wanahina wazanywa ng'hani, wandusa kwiiuza, “Vino yelihi yonda yadahe kulopoligwa?”
\p
\v 27 Yesu kawalola, kalonga, “Kwa munhu haidahika bule, ila kwa Mulungu haili ivo, yose yodahika kwa Mulungu.”
\p
\v 28 Petili kamulongela Yesu, “Cheye chileka vose na chikusondelela weye!”
\p
\v 29 Yesu kawalongela, “Nowalongela kweli, munhu yoyose yalekile kaye yake hebu ndugu zake hebu lumbu zake hebu mami yake hebu tati yake hebu wanage hebu migunda kwa ichimu cha niye na mbuli inogile, 
\v 30 kezahokela miyanza mingi, muna lusita luno lwa sambi. Kezahokela miyanza gana, kaye, wandugu, walumbu, mama, wana na migunda na viyaviya kudununzwa. Na muna ulusita lukwiza, kezahokela ugima wa siku zose. 
\v 31 Mbali waja wenevale wezakuwa wohawapetigwa, na waja wohawapetigwa wezakuwa wenevale.”
\s Yesu kolonga deketatu mbuli ya ifa yake
\r (Masayo 20:17-19; Luka 18:31-34)
\p
\v 32 Yesu na wanahina wake wakala mwiinzila, woita Yelusalemu. Yesu kakala kawalongolela, wanahina wake wazanyigwa, na wanhu wasondelele wengilwa na ludumbo. Yesu kawasola kaidi kumgwazo waja wanahina longo na waidi, kandusa kuwalongela yaja yonda yamulawilile. 
\v 33 Kawalongela, “Mnhegeleze, choita Yelusalemu. Uko Mwana wa Munhu kezatuligwa kwa wakulu wa nhambiko na wafundiza Malagilizo. Nawo wezamtagusa ifa, na maabaho wezamtula kwa wanhu weli siyo Wayahudi. 
\v 34 Na wawo wezanizeha kuno wonitemela mate kuno wonitowa mibalati, maabaho wezanikoma. Mbali siku ya tatu nizazilibuka.”
\s Pulo da Yakobo na Yohana
\r (Masayo 20:20-28)
\p
\v 35 Maabaho Yakobo na Yohana, wana wa Zebedayo wamwizila Yesu na wamulongela, “Mfundiza, kuna chinhu cholonda uchitendele.”
\p
\v 36 Yesu kawauza, “Chinhu gani?”
\p
\v 37 Wamwidika, “Vondaukale muna ichigoda chako cha Ufalume muna utunhizo wako, cholonda chikale na weye, imwe ubanzi wako wa kulume na imwenga ubanzi wako wa kumoso.”
\p
\v 38 Yesu kawalongela, “Hachimanya chimpula. Vino mwodaha kung'wila nhungo ya manhesa ining'wila niye hebu kubatizigwa ubatizo unibatizigwa niye?”
\p
\v 39 Wamwidika, “Chodaha.”
\p Yesu kawalongela, “Mwizaing'wila nhungo ining'wila niye na kubatizigwa ubatizo unibatizigwe niye. 
\v 40 Mbali niye sidaha kusagula yelihi yakale ubanzi wangu wa kulume hebu wa kumoso. Hanhu baho wezakala waja wasaguligwe na Mulungu.”
\p
\v 41 Waja wanahina longo viwahulike chiya chiwapulile Yakobo na Yohana, wawawonela ludoko. 
\v 42 Yesu kawalanga hamwe na kuwalongela, “Muvimanya waja wowoneka kuwa watawala wa wanhu weli siyo Wayahudi wotawala kwa nguvu, na walangulizi wawo wana udahi mkulu kwa wanhu. 
\v 43 Mbali si ivo kumwenu. Munhu yoyose yolonda kuwa mkulu kumwenu, kolondeka yawe msang'hani wenu, 
\v 44 na yoyose kumwenu yolonda kuwa wa mwanduso, kolondeka yawe mtumwa wa wose. 
\v 45 Kwaviya Mwana wa Munhu hezile kusang'hanilwa bule, ila kuwasang'hanila wanhu na kuulava ugima wake kuwakombola wanhu wengi.”
\s Yesu komuhonya chipofu Batulome
\r (Masayo 20:29-34; Luka 18:35-43)
\p
\v 46 Maabaho wafika Yeliko. Yesu na wanahina wake hamwe na lung'husesa lukulu lwa wanhu vawakalile wosegela mudibululu ijo, chipofu imwe yoyatangigwe Batulome mwana wa Timayo kakala yakalile mumgwazogwazo mwa inzila, kopula. 
\v 47 Viyahulike Yesu Mnazaleti kofosa baho, kandusa kutanga kwa dizi kulu, “Yesu! Mwana wa Daudi! Niwonele ubazi!”
\p
\v 48 Wanhu wengi wambwakila na wamulongela yanyamale. Mbali yeye kagendelela kutanga kwa dizi kulu, “Mwana wa Daudi, niwonele ubazi!”
\p
\v 49 Yesu katimalala na kulonga, “Mulongeleni yeze.”
\p Ivo wamtanga ija chipofu, wamulongela, “Igangamize! Ima, kokutanga!”
\p
\v 50 Kawasa ngolole wake, kazumha na kumwitila Yesu.
\p
\v 51 Yesu kamuuza, “Nikutendele choni?”
\p Chipofu iyo kamwidika, “Mfundiza, nolonda kuwona.”
\p
\v 52 Yesu kamulongela, “Hita, kuhuwila kwako kukuhonya.”
\p Lusita ulo chipofu kadaha kuwona, kamsondelela Yesu mzila.
\c 11
\s Yesu kokwingila Yelusalemu kwa deng'ho
\r (Masayo 21:1-11; Luka 19:28-40; Yohana 12:12-19)
\p
\v 1 Viwafikile habehi na Yelusalemu, habehi na mabululu ya Besifage na Besaniya, kuna umulima wa Mizaituni, Yesu kawatuma wanahina wake waidi walongole. 
\v 2 Kawalongela, “Hiteni kuchibululu chili kuulongozi. Vondamwingile, mwiza muwona mwana chihongwe kafungigwa, yang'hali hanakweligwa na munhu. Mfunguleni mumgale hano. 
\v 3 One munhu yahawauza, ‘Mbona motenda ivo?’ Mulongeleni, Mndewa komulonda na keza mbweleza hano sambi.”
\p
\v 4 Wanahina waja wahita na kumuwona mwana chihongwe kafungigwa hana ulwivi wa kaye. Vawakalile womfungula, 
\v 5 wanhu wamwenga wakalile wemile baho wawauza, “Motenda choni? Habali momfungula iyo chihongwe?.”
\p
\v 6 Nawo wawalongela fana Yesu vayawalongele, na wanhu waja wawaleka wahite. 
\v 7 Wamgala mwana chihongwe iyo kwa Yesu, wavitandika viwalo vawo mchanyha yake, na Yesu kakala mchanyha ya mwana chihongwe iyo. 
\v 8 Wanhu wengi wanzanza viwalo vawo mwiinzila, na wamwenga wakanha matambi ya mibiki mumigunda na kuyanzanza mwiinzila. 
\v 9 Wanhu walongole na waja wamsondelele walandula madizi yawo, waguta, “Mwing'heni nhogolwa Mulungu, Mulungu yomtemela mate iyo yokwiza kwa zina da Mndewa! 
\v 10 Utemeligwe mate ufalume woukwiza wa wasaho yetu Daudi. Nhogolwa Mulungu yeli Kuchanyha ng'hani kuulanga!”
\p
\v 11 Yesu kengila Yelusalemu na kahita mwii Kaye ya Mulungu. Kalola chila chinhu ugaluga, mbali kwaviya zuwa dikala diswile, kahita Besaniya hamwe na wanahina wake longo na waidi.
\s Yesu kouduwila mbiki wa nhini
\r (Masayo 21:18-19)
\p
\v 12 Siku isondelele vawakalile wolawa Besaniya, Yesu kakala na nzala. 
\v 13 Kauwona mbiki wa mtini kwa kutali uli na mayani mengi. Kaugendela yawone fana kodaha kupata nhini. Mbali viyafikile, hawonile tini, ila mayani muhala, kwaviya haukalile msimu wa nhini. 
\v 14 Maabaho kaulongela mbiki uja, “Kusongela sambi na kugendelela, habule munhu yonda yaje kaidi matunda yako ng'o!”
\p Na wanahina wake wahulika vayalongile ivo.
\s Yesu koita mwii Kaye ya Mulungu
\r (Masayo 21:12-17; Luka 19:45-48; Yohana 2:13-22)
\p
\v 15 Wafika Yelusalemu, Yesu kengila mwii Kaye ya Mulungu. Maabaho kandusa kuwawinga wanhu wakalile wochuuza na kugula vinhu umo. Kavihindula ivilingo va wanhu wakalile wovunja hela, na vigoda va wanhu wakalile wochuuza nziwa. 
\v 16 Kawalemesa kulawa na chinhu chochose mwii dikonhi da Kaye ya Mulungu. 
\v 17 Maabaho kawafundiza, “Muna yamaandiko Mulungu kolonga, ‘Kaye yangu izatangwa kaye ya nhambiko, kwa wanhu wa ziisi zose.’ Mbali mweye muitenda kuwa mina ya wabavi!.”
\p
\v 18 Wakulu wa nhambiko na wafundiza Malagilizo vawahulike yayo, wandusa kulonda nzila ya kumkoma Yesu. Mbali wakala wamdumba kwaviya lung'husesa lose lukanganyika kwa mafundizo yake. 
\v 19 Viikalile ichigulogulo, Yesu na wanahina wake wasegela mudibululu ijo.
\s Fundizo dichipata kulawa kwa mtini unyalile
\r (Masayo 21:20-22)
\p
\v 20 Siku isondelele imitondo, vawakalile wofosa wauwona mbiki wa mtini unyala kusongela muna yamazizi mbaka kwinhembeti. 
\v 21 Petili kakumbuka chayalongile Yesu, kamulongela, “Mfundiza, lola! Uja mbiki wa mtini wouuduwile unyala!”
\p
\v 22 Yesu kawedika, “Muhuwile Mulungu. 
\v 23 Nowalongela kweli, one munhu yahaulongela lugongo luno, ‘Hita ukayase muibahali,’ one hawile na begeta mumoyo wake, ila kohuwila kuwa chayalongile chizalawilila, chizatendeka kumwake. 
\v 24 Ivo nowalongela, vimtosa na kupula chinhu chochose, muhuwile kuwa muhokela, navo vizakuwa venu. 
\v 25 Vomtosa, mulekelele chila munhu yoyawahasanye chochose chiya, muladi Tati yenu yeli kuulanga nayo yawalekelele uhasanyi wenu.” 
\v 26 Mbali fana mweye hamuwalekelela wayenu, nayo Tati yenu yeli kuulanga hezawalekelela bule uhasanyi wenu.
\s Mbuza kusonhela udahi wa Yesu
\r (Masayo 21:23-27; Luka 20:1-8)
\p
\v 27 Wafika kaidi Yelusalemu. Yesu viyakalile yoita mwii Kaye ya Mulungu, wakulu wa nhambiko na wafundiza Malagilizo na walala wamwitila. 
\v 28 Wamuuza, “Weye kotenda vinhu vino kwa udahi gani? Yelihi yakwing'hile udahi wa kutenda yayo?”
\p
\v 29 Mbali Yesu kawedika, “Na niye nizawauza mbuli imwe, mwahanidika, na niye iviya nizawalongela kwa udahi wa yelihi noyatenda yano. 
\v 30 Yelihi yoyamwing'hile Yohana udahi wa kubatiza? Mulungu hebu wanhu? Nilongeleni.”
\p
\v 31 Waiuza wenyewo na kulonga, “One chahalonga, ‘Ulawa kwa Mulungu,’ kezachiuza, ‘Lelo habali hamumuhuwile?’ 
\v 32 Na hachidaha kulonga ‘Ulawa kwa munhu.’ ” Wawadumba wanhu kwaviya wanhu wose wavimanya kuwa Yohana kakala mulotezi wa Mulungu. 
\v 33 Ivo wamwidika Yesu, “Cheye hachivimanya.”
\p Yesu kawalongela, “Na niye iviya siwalongela bule kwa udahi wa yelihi notenda yano yose.”
\c 12
\s Simwe da walimi na mgunda wa mizabibu
\r (Masayo 21:33-46; Luka 20:9-19)
\p
\v 1 Yesu kandusa kulonga nawo kwa masimwe. “Munhu imwe kahanda mizabibu mumgunda. Amalabaho kazungulusila wako, kahimba hanhu ha kubojogela nzabibu, na kazenga lingo. Keka mkalizi, maabaho kahita isi ya kutali.\fig Wanhu waidi wobojoga zabibu hanhu ha kubojogela|src="04 Winepress.jpg" size="col" ref="12:1"\fig* 
\v 2 Msimu wa kwaha nzabibu viufikile, kamtuma msang'hani wake kwa waja walimi, muladi wamwing'he nzabibu. 
\v 3 Mbali walimi wamgwila, wamtowa na kumuwinga bila kumwing'ha chinhu. 
\v 4 Maabaho kamtuma kaidi mtumwa imwenga. Iyo nayo wamtowa muna iditwi na kumtendela vihile. 
\v 5 Kamtuma mtumwa imwenga, iyo wamkoma. Kawatuma watumwa wamwenga wengi, wamwenga wawatowa, na wamwenga wawakoma. 
\v 6 Kasigala na munhu imwe wa kumtuma, nayo kakala mwanage nyachende. Kalonga, ‘Ino wa uhelelo wezamtegeleza, kwaviya ni mwanangu.’ 
\v 7 Mbali walimi waja wailongela, ‘Ino iyo muhazi. Leka chimkome na uhazi wizakuwa wetu.’ ” 
\v 8 Ivo wamgwila na kumkoma, maabaho wamwasa kunze mwa mgunda uwo.
\p
\v 9 Maabaho Yesu kauza, “Vino munhu mwene mgunda kezatendaze?” “Kezakwiza na kuwakoma walimi waja, na kuweng'ha wanhu wamwenga mgunda uja wa mizabibu. 
\v 10 Hamsomile andiko jelile vodilonga.
\q ‘Dibwe dowalemile wazenzi kuzengela,
\q diwa dibwe dinogile kufosa mabwe yose ya kuzengela.
\q
\v 11 Mndewa kachitenda chinhu chino,
\q na chiwa chinhu cha mwazanyo ng'hani kumwetu.’ ”
\p
\v 12 Walangulizi wa Wayahudi walonda kumgwila Yesu, kwaviya wavimanya kalonga simwe ijo kuwalonga wawo. Mbali wawadumba wanhu, kwa ivo wamuleka, wahita.
\s Mbuli ya kuliha kodi
\r (Masayo 22:15-22; Luka 20:20-26)
\p
\v 13 Hamwande Mafalisayo wamwenga na wanhu wamwenga wa chibumbila cha mfalume Helode watumigwa kwa Yesu muladi wamtege kwa mbuli zake. 
\v 14 Wamwitila na kulonga, “Mfundiza, chovimanya kuwa weye kwa munhu ulonga ukweli, na humdumba munhu yoyose, kwaviya hulola ukulu wa munhu, mbali muna ukweli muhala kofundiza nzila ya Mulungu. Ivo uchilongele, vino vinoga hebu havinogile kuliha kodi kwa Kaisali? Chimwing'he hebu sekechimwing'he?”
\p
\v 15 Mbali Yesu kaumanya udelenya wawo. Kawauza, “Mbona mwonigeza? Ngalileni hela niilole.”
\p
\v 16 Wamgalila. Nayo kawauza, “Chihanga chino na zina dino va yelihi?”
\p Wamwidika, “Va Kaisali.”
\p
\v 17 Ivo Yesu kalonga, “Vinhu va Kaisali mwing'heni Kaisali, vinhu va Mulungu mwing'heni Mulungu.”
\p Nawo wamwazanya ng'hani.
\s Mbuli ya kuzilibuka
\r (Masayo 22:23-33; Luka 20:27-40)
\p
\v 18 Maabaho wanhu wamwenga muna ichibumbila cha Masadukayo, wanhu wolonga kuwa habule kuzilibuka, wamwitila Yesu, wamuuza, 
\v 19 “Mfundiza, Musa kachandikila lagilizo dino, ‘Fana munhu yahadanganika na kuleka muke mgane yelibule mwana, ndugu wa munhu yafile kolondeka yamsole mgane iyo, muladi yamulelele ndugu yake wana.’ 
\v 20 Kukala na ndugu saba. Mkulu wawo kasola muke na kadanganika halekile mwana. 
\v 21 We kaidi kamsola mgane iyo, nayo kadanganika iviya halekile mwana. Ilawilila ivo ivo kwa ndugu we ketatu. 
\v 22 Ndugu wose saba wamsola muke iyo mbali hawalekile wana bule. Kuuhelelo, muke ija iviya kadanganika. 
\v 23 Lelo wanhu vondawazilibuke kulawa mwi ifa, muke iyo kezakuwa muke wa yelihi? Kwaviya ndugu wose saba wakala wamsola.”
\p
\v 24 Yesu kawedika, “Mweye mwohasanya kwaviya hamuyamanyile Maandiko Yelile wala udahi wa Mulungu. 
\v 25 Wanhu iwadanganike vondawazilibuke, hawezasola wala kusoligwa, wezakuwa fana wasenga wa kuulanga. 
\v 26 Kwa mbuli ya kuzilibuka kwa wanhu iwadanganike, vino hamusomile bule muchitabu cha Musa mbuli ya ichibago chikwaka moto? Mulungu vayamulongele Musa, ‘Niye Mulungu wa Bulahimu na Mulungu wa Isaka na Mulungu wa Yakobo.’ 
\v 27 Yeye siyo Mulungu wa wanhu iwadaganike, ila wa wanhu wagima. Ivo mweye mwohasanya ng'hani!”
\s Lagilizo kulu
\r (Masayo 22:34-40; Luka 10:25-28)
\p
\v 28 Imwe wa wafundiza Malagilizo kafika na kuhulika Yesu koisosokanya na Masadukayo. Viyaonile Yesu kawedika goya, kamuuza, “Muna yamalagilizo yose, lagilizo dilihi dikulu kufosa yose?”
\p
\v 29 Yesu kamwidika, “Lagilizo kulu ijo dino. ‘Tegelezeni, mweye wanhu wa Isilaeli! Mndewa Mulungu wetu iyo Mndewa yaidumwe. 
\v 30 Mulonde Mndewa Mulungu wako kwa moyo wako wose, na kwa muhe wako wose, na kwa hakili zako zose, na kwa nguvu zako zose.’ 
\v 31 Na dilagizo da kaidi kwa ukulu ijo dino, ‘Mulonde miyago fana vowiilonda mwenyewo.’ Habule lagilizo kulu kufosa yano maidi.”
\p
\v 32 Ija mfundiza Malagilizo kamulongela Yesu, “Mfundiza, kwidika goya vuulongile Mndewa yaidumwe iyo Mulungu, na habule mulungu imwenga ila yeye. 
\v 33 Iviya umulonde Mulungu kwa moyo wako wose na kwa hakili zako zose na kwa nguvu zako zose, na kumulonda miyago fana vouwilonda mwenyewo vinoga kufosa kumulavila zabihu Mulungu.”
\p
\v 34 Yesu viyaonile kamwidika kwa ubala, kamulongela, “Huli kutali na Ufalume wa Mulungu.”
\p Kulawa baho, habule munhu yoyamuuzile Yesu chinhu chochose kaidi.
\s Chilisito iyo yelihi?
\r (Masayo 22:41-46; Luka 20:41-44)
\p
\v 35 Yesu viyakalile kofundiza mwii Kaye ya Mulungu, kawauza, “Habali wafundiza Malagilizo wolonga Chilisito ni mwana wa Daudi? 
\v 36 Muhe Yelile kamulanguliza Daudi, nayo kalonga.
\q ‘Mndewa kamulongela Mndewa wangu,
\q Ukale ubanzi wangu wa kulume
\q mbaka niweke wehi wako
\q hasi ya magulu yako.’
\m
\v 37 Daudi mwenyewo komtanga Chilisito ‘Mndewa.’ Lelo Chilisito kodahaze kuwa mwana wa Daudi?”
\s Yesu kowalamula wanhu wayilole na wafundiza Malagilizo
\r (Masayo 23:1-36; Luka 20:45-47)
\p Lung'husesa lwa wanhu lukala lumtegeleza Yesu kwa deng'ho. 
\v 38 Viyakalile kofundiza, kawalongela, “Mwiilole na wafundiza Malagilizo! Wolonda kuyawala viwalo vitali na kuita mmasoko muladi walamsigwe kwa nhunya. 
\v 39 Iviya wosagula vigoda va kuulongozi mwii zikaye za kutosela, na kukala hanhu hanogile kuna yamadugila. 
\v 40 Wowabamanya na kusola kaye za wagane. Kuyilagusa kuwa wanoga, wotosa nhosa nhali. Wanhu wawo wezatagusigwa nhaguso ng'hulu!”
\s Sadaka ya mgane
\r (Luka 21:1-4)
\p
\v 41 Yesu kakala mwii Kaye ng'hulu ya Mulungu habehi na chitanda cha sadaka, kawalola wanhu vawakalile wolava sadaka. Matajili wengi walava hela nyingi. 
\v 42 Maabaho keza mwanamke mgane na ngayengaye, kalava sente mbili. 
\v 43 Yesu kawalanga wanahina wake na kuwalongela, “Nowalongela kweli, mgane ino keka nyingi mwiichitanda cha sente kufosa wose. 
\v 44 Kwaviya wose walava zawasigaze, mbali mgane ino kalava vose vayalinavo.”
\c 13
\s Yesu kolonga mbuli ya kubanangigwa kwa Kaye ya Mulungu
\r (Masayo 24:1-2; Luka 21:5-6)
\p
\v 1 Yesu viyakalile kolawa mwii Kaye ya Mulungu, mwanahina wake imwe kamulongela, “Mfundiza, lola mabwe na mazengo yano viyanogile!”
\p
\v 2 Yesu kamwidika, “Koyawona mazengo yayo makulu? Hadizalekigwa dibwe mchanyha ya dibwe dimwenga, chila dibwe dizakwasigwa hasi.”
\s Magayo na manhesa
\r (Masayo 24:3-14; Luka 21:7-19)
\p
\v 3 Yesu viyakalile muna Ulugongo lwa Mizaituni, umwambo wa Kaye ya Mulungu. Petili na Yakobo na Yohana na Andeleya wamuuza viwakalile waidumwe. 
\v 4 “Chilongele mbuli izo zizalawilila zuwaki, yayo yose yezalawilila zuwaki? Na vilaguso vilihi vondavilaguse kuwa yayo yose ya mmabehi kulawilila?”
\p
\v 5 Yesu kawalongela, muilole, munhu sekeyeze yawavwizile. 
\v 6 Wanhu wengi wezakwiza na kulonga, niye niiyo! Na wezawavwizila wengi. 
\v 7 Na mweye vondamuhulike ng'hondo na mbuli za ng'hondo, sekemudumbe. Yayo yolondeka kulawilila, mbali uhelelo ung'hali kufika. 
\v 8 Isi izayitowa na isi imwenga, na ufalume wizayitowa na ufalume umwenga. Chila hanhu hezakuwa na migudemeko ya isi, na kwizakuwa na nzala. Yano yose yezakuwa fana mwanduso wa usungu wa kuibasula mwana.
\p
\v 9 “Na mweye muyilole. Mwizagwiligwa na kugaligwa kwiichitala. Mwizatowigwa mwii zikaye za kutosela. Mwizagaligwa haulongozi ha watawala na wafalume kwa ichimu changu, muladi muwalongele Mbuli Inogile. 
\v 10 Na ung'hali uhelelo haunafika, Mbuli Inogile yolondeka kupetigwa kwa ziisi zose. 
\v 11 Vondawawagwile mweye na kuwagala kwiichitala, sekemugese chonda mulonge. Lusita vondalufike, longeni chochose chila chonda mwing'higwe, kwaviya siyo mweye mulonga ila Muhe Yelile. 
\v 12 Ndugu kezamuhinduka ndugu yake yakomigwe, na tata kezamuhinduka mwanage yakomigwe. Wana wezawalema na kuwakoma tati zawo na mami zawo. 
\v 13 Wanhu wose wezawehila kwa ichimu changu. Mbali yoyose yonda yafunye umoyo mbaka kuuhelelo kezakomboligwa.
\s Magayo makulu
\r (Masayo 24:15-28; Luka 21:20-24)
\p
\v 14 “Vondamuwone ‘Wihi wa ubananzi’ wima hanhu si hake (munhu yosoma yavimanye), waja weli mwii isi ya Yudeya wakimbilile kumilima. 
\v 15 Yeli kuchisuwili sekeyahulumuke hasi, hebu kwingila mnyumba kusola chinhu chochose. 
\v 16 Na yeli kumgunda sekeyabwele ukaye kusola viwalo vake. 
\v 17 Wezagaya ng'hani wanaake weli na ziwimo na waja wokong'heza muna zisiku izo! 
\v 18 Toseni ng'hani yayo sekeyalawilile muna zisiku za chihuhwe! 
\v 19 Kwaviya muna zisiku izo kwizakuwa magayo makulu ng'hani, yayo yang'hali kulawilila kusongela mwanduso Mulungu viyalumbile isi yose mbaka sambi, na hayezalawilila kaidi! 
\v 20 One Mndewa sigambe yahunguze siku izo, habule munhu yonda yahone. Mbali kwa ichimu cha wanhu waja Mndewa woyawasagule, kayahunguza zisiku izo.
\p
\v 21 “Muna zisiku izo, munhu yoyose yahawalongela, ‘Loleni, Chilisito Mkombola,’ hebu ‘Lola, kakuja!’ Sekemumtogole. 
\v 22 Kwaviya wezalawilila Machilisito wa uvwizi na walotezi wa uvwizi. Wezatenda unzonza na vilaguso muladi wawavwizile hata waja Mulungu oyawasagule, one ihadahika. 
\v 23 “Tegelezeni! Nomulongelani chila chinhu chonda chilawilile.”
\s Kwiza kwa Mwana wa Munhu
\r (Masayo 24:29-31; Luka 21:25-28)
\p
\v 24 “Siku izo za magayo makulu zihafosa, zuwa dizagumigwa ziza, na umwezi hawizalava mulenge wake. 
\v 25 Nhondo zizalagala kulawa kuulanga, na ludabwa wa kuulanga wizatingisigwa. 
\v 26 Maabaho wanhu wezaniona niye, Mwana wa Munhu naheza mmawingu kwa udahi mkulu na utunhizo. 
\v 27 Na niye nizawatuma wasenga wangu wa kuulanga kuwasola waja woniwasagule mwii isi yose, kulawa ubanzi umwe mbaka ubanzi umwenga.
\s Fundizo da mbiki wa mtini
\r (Masayo 24:32-35; Luka 21:29-33)
\p
\v 28 “Mbiki wa mtini uwafundize mbuli ino, vondamuwone matambi yake yokuwa mateke na mayani yosuka, mwovimanya kuwa msimu wa mvula wammabehi. 
\v 29 Iviya, vondamuwone yose yayo yolawilila, mvimanye Mwana wa Munhu kammabehi ng'hani kwiza. 
\v 30 Nowalongeleni kweli, wanhu wa ulelwa uno hawezafosa bule mbaka yayo yose yalawilile. 
\v 31 Ulanga na isi vizafosa, mbali mbuli zangu hazizafosa bule.
\s Habule munhu yavimanyile siku wala saa
\r (Masayo 24:36-44)
\p
\v 32 “Habule munhu yavimanyile siku ija wala saa ija. Hata wasenga wa kuulanga wala Mwana hawavimanyile, ila Tata yaidumwe iyo yavimanyile. 
\v 33 Muyilole, mkale meso kwa ichimu hamvimanya bule, izakuwa zuwaki. 
\v 34 Izakuwa fana munhu yohita mwanza na kuwalekela watumwa wake ulangulizi, chila imwe na usang'hano wake. Amalabaho kamulongela mkalizi wa lwivi yawe meso. 
\v 35 Ivo mkale meso, kwaviya hamuvimanyile bule mwene kaye kokwiza zuwaki, kodaha kwiza ichigulogulo, hebu ichilo chikulu, hebu nzogolo zikwika, hebu imitondo. 
\v 36 Fana yaheza kwa kuwasinhusa, sekeyawafike mugona nhongo. 
\v 37 Chino chiniwalongela mweye, nowalongela wanhu wose, ‘Mkale meso!’”
\c 14
\s Lungilo da kumkoma Yesu
\r (Masayo 2:1-5; Luka 22:1-2; Yohana 11:45-53)
\p
\v 1 Zisigala siku mbili kufika dugila da Pasaka na dugila da magate hayanagumigwa hamila. Wakulu wa nhambiko na wafundiza Malagilizo wakala wozahila kumgwila Yesu chihupihupi na kumkoma. 
\v 2 Walonga, “Sekechimgwile mwiiisiku ya didugila da Pasaka, bule wanhu wezatenda fujo.”
\s Yesu kokwitililigwa mavuta uko Besaniya
\r (Masayo 26:6-13; Yohana 12:1-8)
\p
\v 3 Yesu kakala uko Besaniya mwii kaye ya Saimoni, munhu yoyakalile na dikulu umwaka. Na viyakalile koja, mwanamke imwe yakalile na nyhupa ya mavuta yonung'hila ya bei ng'hulu ng'hani keza. Kaifungula na kangidila Yesu mavuta yayo nditwi. 
\v 4 Wanhu wamwenga wakalile baho wehilwa na wayilongela, “Habali koyabananga vino mavuta yano ya bei ng'hulu ng'hani? 
\v 5 Mavuta yano yahadahike kuguligwa kwa hela nyingi ng'hani, na hela izo waheng'higwe ngaengae!” Ivo wambwakila muke iyo.
\p
\v 6 Mbali Yesu kalonga, “Mulekeni. Mbona mwondesa? Kanhendela chinhu chinogile. 
\v 7 Munawo ngaengae siku zose, na mwodaha kuwataza lusita lolose lumulonda. Mbali hamwizakuwa hamwe na niye siku zose. 
\v 8 Mwanamke ino katenda chiya chayadahile. Kalongola kuluboboda lukuli lwangu mavuta yonung'hila kulusasala kwa mazisi. 
\v 9 Nowalongela kweli, hohose haja mbuli inogile honda ipetigwe mwii iisi yose, chino chayatendile mwanamke ino chizalongigwa kwa kumkumbuka yeye.”
\s Yuda kotogola kumuhinduka Yesu
\r (Masayo 26:14-16; Luka 22:3-6)
\p
\v 10 Maabaho Yuda Isikaliyoti, imwe wa waja longo na waidi, kahita kwa wakulu wa nhambiko muladi yamuhinduke Yesu kumwawo. 
\v 11 Nawo viwahulike Yuda chayawalongele, wadeng'helela, wamulongela kuwa wezamwing'ha hela. Ivo Yuda kandusa kuzahila nzila ya kumuhinduka.
\s Yesu koja ndiya ya Pasaka na wanahina wake
\r (Masayo 26:17-25; Luka 22:7-14, 21-23; Yohana 13:21-30)
\p
\v 12 Mwiisiku ya mwanduso ya dugila da Magate hayanagumigwa hamila, isiku ya kumchinja mwana ng'hondolo wa Pasaka, wanahina wake wamuuza, “Kolonda chihite kulihi kukusasalila ndiya ya Pasaka?”
\p
\v 13 Yesu katuma wanahina wake waidi, kawalongela, “Hiteni mudibululu, umo mwizayiting'hana na mulume kayitwika nongo ya mazi. Msondeleleni 
\v 14 mbaka mwii kaye yonda yengile, na mumulongele mwene kaye, mfundiza kolonga, ‘Chilihi chiheleto cha wageni muladi nije ndiya ya Pasaka na wanahina wangu?’ 
\v 15 Nayo kezawalagusila chiheleto chikulu chili uchanyha chimalile kutandigwa. Umo mnisasalile.”
\p
\v 16 Wanahina wasegela, wahita kudibululu, na wawona chila chinhu fana Yesu vayawalongele. Ivo wasasala ndiya ya Pasaka.
\p
\v 17 Viifikile ichigulogulo, Yesu keza na nawanahina longo na waidi. 
\v 18 Vawakalile woja, Yesu kalonga, “Nowalongela kweli, imwe vumwili, yoja hamwe na niye, kezamhinduka.”
\p
\v 19 Wanahina wanyunyuwala, wamuuza imwe imwe, “Vino iyo niye?”
\p
\v 20 Yesu kawedika, “Imwe vumwili longo na waidi, iyeye yotoweza gate hamwe na niye mwiichiziga. 
\v 21 Mwana wa Munhu kezadanganika fana Maandiko vayandikigwe. Mbali kezagaya ng'hani munhu ija yomuhinduka Mwana wa Munhu. Ihawile muhavu fana munhu iyo sigambe yelekigwe!”
\s Ndiya ya Mndewa
\r (Masayo 26:26-30; Luka 22:14-20; 1 Wakolimso 11:23-25)
\p
\v 22 Viwakalile woja, Yesu kasola gate, kamulongela Mulungu, “Hewela.” Maabaho kadimogola na kuweng'ha wanahina wake, kawalongela, “Soleni, luno ulo lukuli lwangu.”
\p
\v 23 Maabaho kasola nhungo ya divai, kamulongela Mulungu, “Hewela.” Kaweng'ha, na wose wang'wa mwiinhungo iyo. 
\v 24 Kawalongela, “Ino iyo damu yangu ya lagano ikwitika kwa ichimu cha wanhu wengi. 
\v 25 Nowalongela kweli, sizakung'wa kaidi divai ya nzabibu mbaka siku ija vondaniing'we divai ya sambi muna Ufalume wa Mulungu.”
\p
\v 26 Maabaho viwakomeleze kwimba wila, wahita kumulima wa Mizaituni.
\s Yesu kolagula kuwa Petili kezambela
\r (Masayo 26:31-35; Luka 22:31-34; Yohana 13:36-38)
\p
\v 27 Yesu kawalongela, “Mweye wose mwizakimbila na kundeka, fana Maandiko Yelile viyolonga, ‘Nizamtowa imdimi, na ng'hondolo wezapwililika.’ 
\v 28 Mbali hamwande ya kuzilibuka kwangu, nizawalongolela kwita Galilaya.”
\p
\v 29 Petili kamulongela Yesu, “Hata wose wahakuleka, niye sizakuleka ng'o!”
\p
\v 30 Yesu kamulongela, “Nokulongela kweli, ichilo cha diyelo, yang'hali nzogolo hanakwika miyanza midi, kwizanibela miyanza mitatu.”
\p
\v 31 Mbali Petili kakanhamiza kulonga, “Hata ihalondeka chidanganike hamwe na weye, sizakubela.”
\p Na wanahina wamwenga wose walonga ivo ivo.
\s Yesu kotosa uko Gesisemane
\r (Masayo 26:36-46; Luka 22:39-46)
\p
\v 32 Wafika hanhu hotangigwa Gesisemane. Yesu kawalongela wanahina wake, “Lusita niye lunita kutosa, mweye kaleni hano.” 
\v 33 Kawasola Petili na Yakobo na Yohana. Nayo kandusa kuwona usungu na umoyo womsafagiza ng'hani. 
\v 34 Kawalongela, “Usungu uli muna umoyo wangu ni mkulu ng'hani, wodaha kunikoma. Kaleni hano na kaleni meso.”
\p
\v 35 Kahita kuulongozi chidogo, kayibwanha hasi na katosa, one ihadahika sekeyafosele lusita luja lwa manhesa. 
\v 36 Katosa, “Tata, Tati yangu! Yose yodahika kumwako. Unisegezele nhungo ino ya manhesa kumwangu. Mbali si fana vinilonda niye, ila viulonda weye.”
\p
\v 37 Maabaho kawabwelela waja wanahina watatu, kawafika wagona. Kamuuza Petili, “Saimoni, kugona? Hudahile kukala meso hata kwa zuwa dimwe muhala?” 
\v 38 Kawalongela, “Kaleni meso na mtose sekemwize kugezigwa. Muhe wolonda kutenda yanogile, mbali lukuli lwabule ludabwa.”
\p
\v 39 Kahita kutosa mwanza wa kaidi, na kalonga mbuli ziya ziya. 
\v 40 Maabaho kabwela kaidi, kawafika wanahina wake wagona, meso yawo yakala vuwevuwe. Nawo hawavimanyile bule da kumulongela.
\p
\v 41 Yesu viyawabwelele lwakatatu, kawalongela, “Mng'hali mwogona na kuhumula? Basi! Lusita lufika, niye, Mwana wa Munhu sambi nogeligwa mmakono mwa wahasanyi. 
\v 42 Mwinuke, chihite! Loleni ija yonihinduka kammabehi!”
\s Yesu kogwiligwa
\r (Masayo 26:47-56; Luka 22:47-53; Yohana 18:3-12)
\p
\v 43 Yesu viyakalile yogendelela kulonga, Yuda, imwe wa waja wanahina longo na waidi, kafika. Keza hamwe na lung'husesa lwa wanhu weli na mizele na vilungu. Wakala watumigwa na wakulu wa nhambiko na wafundiza Malagilizo na walala. 
\v 44 Yuda ija imuhinduka, kakala kalwing'ha chilaguso lung'huse ulwo kuwa, “Ija yondanimnonele iyo iyo mgwileni, mumgale na mumkalize sekeyasulupuke.”
\p
\v 45 Yuda viyafikile, bahobaho kangendela Yesu na kulonga, “Mfundiza!” Maabaho kamnonela. 
\v 46 Ivo wanhu wawo wamgwila na kumdaza Yesu. 
\v 47 Mbali munhu imwe mwa iwaja wemile haja kalava mwele wake, kamtowa mtumwa wa mkulu wa nhambiko na kumkanha gutwi jake. 
\v 48 Yesu kawalongela, “Mbona mwokwiza na mazele na malungu kunigwila niye, fana niye mbavi? 
\v 49 Chila siku nikala hamwe na mweye, nikala nofundiza mwii Kaye ya Mulungu, hamnigwilile. Mbali leka Maandiko Yelile yatimie.”
\p
\v 50 Maabaho wanahina wose wamuleka na kukimbila.
\p
\v 51 Mbwanga imwe yoyakalile kayawala ngolole kakala yomsondelela Yesu. Viwalondile kumgwila, 
\v 52 kauleka ngolole wake, kakimbila mwazi.
\s Yesu mudilundo da walala wa Wayahudi
\r (Masayo 26:57-68; Luka 22:54-55, 63-71; Yohana 18:13-14, 19-24)
\p
\v 53 Maabaho wamgala Yesu kwii kaye ya mkulu wa nhambiko. Baho wakulu wa nhambiko, na walala na wafundiza Malagilizo wose wakala waiting'hana hamwe. 
\v 54 Petili kakala komsondelela Yesu kwa kutali, kengila muluhelengo lwa kaye ya mkulu wa nhambiko. Kakala hamwe na wakalizi, kokotela moto. 
\v 55 Wakulu wa nhambiko na wanhu wose mudilundo da Wayahudi walonda mbuli wadahe kumkoma Yesu, mbali hawawonile. 
\v 56 Wanhu wengi walava usindila wa uvwizi, mbali usindila wawo hauwilinganye bule.
\p
\v 57 Mbali wanhu wamwenga wenuka, walava usindila wa uvwizi, walonga, 
\v 58 “Chimuhulika munhu ino kolonga, ‘Nizaibananga Kaye ino ya Mulungu izengigwe kwa makono ya wanhu, na siku ya tatu, nizazenga imwenga honda izengigwe bule kwa makono ya wanhu.’ ” 
\v 59 Hata ivo usindila wawo hauwilinganye bule.
\p
\v 60 Mkulu wa nhambiko kema haulongozi ha wanhu na kamuuza Yesu, “Vino kwabule cha kwidika kwa usahidi uno owoulava kumwako?”
\p
\v 61 Mbali Yesu kanyamala hupi, halongile mbuli yoyose. Mkulu wa nhambiko kamuuza kaidi, “Vino weye iyo Chilisito, Mwana wa Mulungu yotemiligwa mate?”
\p
\v 62 Yesu kedika, “Iyo niye. Na mweye wose mwizaniwona niye, Mwana wa Munhu nikala ubanzi wa kulume wa Mndewa mwene Ludabwa, na nokwiza mwii yamawingu ya kuulanga!”
\p
\v 63 Mkulu wa nhambiko kadega diwalo jake, kalonga, “Vino cholonda usindila umwenga? 
\v 64 Mumuhulika vayamuligile Mulungu! Mweye mwonaze?”
\p Wose wamtagusa yakomigwe.
\p
\v 65 Wamwenga wandusa kumtemela mate, wamgubika yameso, na wamtowa na kumulongela, “Lagula, yelihi yakutowile!” Iviya wakalizi wamsola na kumtowa mang'huwa.
\s Petili kombela Yesu
\r (Masayo 26:69-75; Luka 22:56-62; Yohana 18:15-18, 25-27)
\p
\v 66 Petili viyakalile yang'hali muluhelengo, mwanamke imwe yakalile msang'hani wa mkulu wa nhambiko keza. 
\v 67 Viyamuwonile Petili kokotela moto, kambunhulila meso na kamulongela, “Hata weye kukala hamwe na Yesu Mnazaleti.”
\p
\v 68 Mbali Petili kabela, “Simmanyile bule wala sichimanya chiulonga.” Maabaho kalawa mbaka kuluhelengo, bahobaho nzogolo keka.
\p
\v 69 Msang'hani ija mwanamke kamuwona kaidi Petili haja. Kandusa kaidi kuwalongela wanhu wakalile wema haja, “Munhu ino ni imwe wa wawo!” 
\v 70 Mbali Petili kabela kaidi.
\p Hamwande chidogo wanhu wakalile wema haja wamulongela Petili kaidi, “Weye ni imwe wa wawo kweli, kwa ichimu weye iviya kwa Mgalilaya.”
\p
\v 71 Petili kandusa kuyiduila na kuyilaha, “Niye simmanyile munhu ino imulonga mbuli zake!”
\p
\v 72 Bahobaho nzogolo keka kwa umwanza we kaidi. Petili kakumbuka viya Yesu vayamulongele, “Ichilo cha diyelo, yang'hali nzogolo hanakwika miyanza midi, kwizanibela miyanza mitatu.” Kandusa kulila.
\c 15
\s Yesu kuchitala cha Pilato
\r (Masayo 27:1-2, 11-14; Luka 23:1-5; Yohana 18:28-38)
\p
\v 1 Chilochilo, wakulu wa nhambiko waiting'hana na walala na wafundiza Malagilizo na balaza jose, waitogolela kumgala Yesu kwa Pilato. Ivo wandaza wangala na kumwing'ha Pilato. 
\v 2 Pilato kamuuza Yesu, “Hambwe weye iyo mfalume wa Wayahudi?”
\p Yesu kedika, “Ona, fana weye voulongile.”
\p
\v 3 Wakulu wa nhambiko wamsitaka Yesu kwa mbuli nyingi. 
\v 4 Ivo Pilato kamuuza Yesu kaidi, “Hwidika chochose? Tegeleza masitaka yose yayo yawakusitaka weye!”
\p
\v 5 Mbali Yesu hedike mbuli, Pilato kazanywa.
\s Yesu kotagusigwa ifa
\r (Masayo 27:15-26; Luka 23:13-25; Yohana 18:39, 19:16)
\p
\v 6 Chila dugila da Pasaka, Pilato kakala na ichihendo cha kumulekelela munhu imwe yeli mchifungo wanhu wowamulondile. 
\v 7 Chipindi icho, kukala na munhu yotangigwa Balaba. Iyo kakala kafungigwa hamwe na wanhu wamwega kwa kutenda usonga magida na kuwakoma wanhu vikukalile na magodogodo. 
\v 8 Lung'husesa lwa wanhu lumwitila Pilato na kumpula yawalekelele mfungwa imwenga fana viyotendaga. 
\v 9 Pilato kawauza, “Vino mwolonda nimulekele mfalume wa Wayahudi?” 
\v 10 Pilato kalonga ivo kwaviya kavimanya kuwa wakulu wa nhambiko wakala wamgalile Yesu kumwake kwa kumuwonela migongo.
\p
\v 11 Mbali wakulu wa nhambiko walusongeza lung'husesa lwa wanhu wampule Pilato yamulekelele Balaba badala ya Yesu. 
\v 12 Pilato kaluwuuza kaidi lung'husesa ulo, “Molonda nimtende choni ino imumtanga, Mfalume wa Wayahudi?”
\p
\v 13 Walandula yamadizi, “Muwambe mumsalaba!”
\p
\v 14 Pilato kawauza, “Vino katenda chinhu gani chihile?”
\p Mbali wawo waiyoha kulandula yamadizi, “Muwambe mu msalaba!”
\p
\v 15 Maabaho Pilato kahalonda kuwanogeza wanhu, ivo kamulekela Balaba kulawa mchifungo. Maabaho kalagiliza Yesu yatowigwe mibalati na yawambigwe mu msalaba.
\s Wakalizi womkeweza Yesu
\r (Masayo 27:27-31; Yohana 19:2-3)
\p
\v 16 Wakalizi wamwingiza Yesu mgati mwa mhongono ya kaye ya Pilato, mkulu wa isi, maabaho wawalanga wayawo wose. 
\v 17 Wamuyawala chiwalo cha langi ya zambalau, na waluka kombelo da mfalume dodilukigwe na miwa, wadika muna iditwi da Yesu. 
\v 18 Maabaho wandusa kumulamusa, “Mwinyi, Mfalume wa Wayahudi!” 
\v 19 Wagendelela kumtowa na balati muna iditwi jake na kumtemela mate. Maabaho wamtumbalila mavindi na kumwinamila. 
\v 20 Viwamalile kumkeweza, wamvula viwalo va langi ya zambalau, wamuyawala viwalo vake. Amalabaho wamulava kunze muladi wamuwambe mu msalaba.
\s Yesu kowambigwa mu msalaba
\r (Masayo 27:32-44; Luka 23:26-43; Yohana 19:17-27)
\p
\v 21 Viwakalile mwiinzila, waiting'hana na munhu imwe yatangigwe Saimoni, munhu wa isi ya Chilene, tati yawo Alekizanda na Lufo. Munhu iyo kakala kolawa kumgunda koita kudibululu. Wakalizi wamshulutiza yausole msalaba wa Yesu. 
\v 22 Wamgala hanhu hatangigwe Goligota, fambulo jake “Hanhu ha Bombwe.” 
\v 23 Wamwing'ha divai itibwilizigwe na chiwope cha manemane, mbali Yesu kalema kuing'wa. 
\v 24 Maabaho wamuwamba mu msalaba na wayigolela viwalo vake kwa kutowa mhiya kulamula yelihi yapate chilihi. 
\v 25 Dikala zuwa da tatu imitondo viwamwambile mu msalaba. 
\v 26 Wandika vitala vake vino, “Mfalume wa Wayahudi”. 
\v 27 Maabaho wamuwamba Yesu hamwe na wabavi mu misalaba, imwe ubanzi wake wa kulume na imwe ubanzi wake wa kumoso.\f + \fr 15:27 \fr*\ft Maandiko yamwenga ya umwaka yokongeza msitali wa 28, “Ivo, Maandiko yatimia yalongile, ‘Kekigwa hamwe na lung'husesa lwa wanhu wehile.’ ”\ft*\f*
\p
\v 29 Wanhu wakalile ofosa mwiinzila watingisa matwi yawo na kumuliga Yesu, walonga, “Mwee! Weye mwene kuibena Kaye ya Mulungu na kuizenga kwa siku nhatu! 
\v 30 Lelo hulumuka mu msalaba na uwihonye mwenyewo!”
\p
\v 31 Viyaviya wakulu wa nhambiko na wafundiza Malagilizo wamkeweza Yesu, wayilongela, “Kawahonya wamwenga, mbali hadaha kuyihonya mwenyewo! 
\v 32 Goza chimulole iyo Chilisito, Mfalume wa Isilaeli! Yahulumuke sambi mu msalaba, na cheye chizamuhuwila!”
\p Na hata waja wanhu waidi wawambigwe mu misalaba hamwe nayo wamuliga.
\s Yesu kodanganika mu msalaba
\r (Masayo 27:45-56; Luka 23:44-49; Yohana 19:28-30)
\p
\v 33 Viikalile zuwa da sita imisi, isi yose ikala igubikigwe na ziza mbaka viifikile zuwa da kenda imisi. 
\v 34 Na mudizuwa da kenda imisi, Yesu kalila kwa dizi kulu, “Eloi, Eloi, lama sabakitani?” Fambulo jake ni, “Mulungu wangu, Mulungu wangu, habali kunileka?”
\p
\v 35 Wanhu wamwenga wakalile wema haja viwahulike ivo, walonga, “Tegeleza, komutanga Eliya!” 
\v 36 Munhu imwe kakimbila, kavabika dodoki mwiidivai yoigwaduke na kudika muna ulumango. Maabaho kumwikila Yesu mumulomo na kulonga, “Goza chilole fana Eliya kezakwiza kumuhulumusa mu msalaba!”
\p
\v 37 Yesu kalava dizi kulu, maabaho kadanganika.
\p
\v 38 Panzia dikalile mwii Kaye ya Mulungu didegeka vihande vidi kulawa kuchanyha mbaka hasi. 
\v 39 Na mkulu wa wakalizi yakalile kema haulongozi ha msalaba kawona Yesu vayadanganike. Kalonga, “Kweli munhu ino kakala Mwana wa Mulungu.”
\p
\v 40 Wanaake wamwega wakala wolola kwa kutali. Wamwenga wawo wakala Maliya Magidalena, na Maliya mamiyake yawo Yakobo ndodo na Yosefu, hamwe na Salome. 
\v 41 Yesu viyakalile Galilaya, wanaake wano wamuwinza na kumsang'hanila. Wanaake wamwenga wengi wowezile Yelusalemu hamwe nayo iviya wakala haja.
\s Yesu kowandigwa
\r (Masayo 27:57-61; Luka 23:50-56; Yohana 19:38-42)
\p
\v 42 Ikala ichigulogulo ya Isiku ya Kuyisasala kwa Isiku ing'hali ya Mhumulo. 
\v 43 Yosefu mkaya wa Alimasaya, munhu wa chitala cha Wayahudi, na yotegelezigwa ng'hani, kafika. Munhu iyo kakala kogozela kwiza kwa Ufalume wa Mulungu. Kamwitila Pilato bila kudumba, kampula yamwing'he lukuli lwa Yesu. 
\v 44 Pilato kazanywa kuhulika kuwa Yesu kamala kudanganika. Kamtanga mkulu wa wakalizi na kamuuza fana Yesu kadanganika mwaka. 
\v 45 Pilato viyalongiligwe na ija mkulu wa wakalizi kuwa Yesu kamala kudanganika, kamulekela Yosefu yalusole lukuli lwa Yesu. 
\v 46 Yosefu kagula sanda, kaluhulumusa lukuli lwa Yesu, kaluzingiliza sanda na kalwika mwiidileme dikalile dodisongoligwe muuluwe. Amalabaho kabimbilisa dibwe kulu hamulomo ha dileme. 
\v 47 Maliya Magidalena na Maliya mamiyake yake Yosefu wahawona hanhu hawikigwe lukuli lwa Yesu.
\c 16
\s Kuzilibuka kwa Yesu
\r (Masayo 28:1-8; Luka 24:1-12; Yohana 20:1-10)
\p
\v 1 Isiku ya Mhumulo vidimalile, Maliya Magidalena, na Maliya mamiyake yake Yakobo, na Salome wagula mavuta ya kunung'hila muladi wakalubobode lukuli lwa Yesu. 
\v 2 Ivo Jumapili\f + \fr 16:2 \fr*\fk Jumapili:\fk* Muna Chigiliki ditangigwa siku ya mwanduso ya juma.\f* imitondo zuwa vijanduse kulawa, wahita kudileme. 
\v 3 Viwakalile mwiinzila, wayilongela, “Yelihi yonda yachibimbilisile dibwe diya hamulomo ha dileme?” 
\v 4 Mbali viwalolile, wawona dibwe diya kulu dibimbilisigwa mwaka. 
\v 5 Ivo waingila mwiidileme, wamuwona mbwanga yaiyawalile chiwalo chizelu chwee kakala ubanzi wa kulume. Wazanywa.
\p
\v 6 Mbwanga iyo kawalongela, wanaake waja “Sekemwanywe. Mwomzahila Yesu Mnazaleti yoyawambigwe mu msalaba. Kahabule hano, kazilibuka! Loleni hanhu hawamwikile. 
\v 7 Lelo hiteni mukawalongele wanahina wake hamwe na Petili kuwa, ‘Yesu kawalongolela Galilaya, uko mwizamuwona fana vayawalongele.’ ”
\p
\v 8 Ivo waanake waja wasegela kudileme, wakimbila kuno wogudemeka na kwazanywa. Hawamulongele munhu yoyose mbuli iyo kwaviya wadumba ng'hani.
\s Yesu komulawilila Maliya Magidalena
\r (Masayo 28:9-10; Yohana 20:11-18)
\p
\v 9 Yesu viyazilibuke Jumapili imitootondo, mosi kamulawilila Maliya Magidalena, ija Yesu yoyamulavile vinyamkela saba. 
\v 10 Mwanamke ija kahita kuwalongela waja wowakalile hamwe na Yesu, nawo wang'hali mwiinhanga na kulila. 
\v 11 Viwahulike kuwa Yesu kazilibuka na mwanamke ija kamuwona, hawamtogolele bule.
\s Yesu kowalawilila wanahina waidi
\r (Luka 24:13-35)
\p
\v 12 Hamwande Yesu kawalawilila wanahina wake waidi muna dilumbo dimwenga. Wanahina wawo wakala wohita kuvibululu. 
\v 13 Nawo wabwela na wawalongela wowamsondelele Yesu, mbali nawo iviya hawatogole bule.
\s Yesu kowalawilila wanahina longo na imwe
\r (Masayo 28:16-20; Luka 24:36-49; Yohana 20:19-23; Sang'hano 1:6-8)
\p
\v 14 Hamwande Yesu kawalawilila wanahina longo na imwe viwakalile woja. Kawabwakila kwaviya wakala wabule uhuwilo, na kwaviya wakala wadala kuwatogola wanhu waja wowamuonile viyamalile ya kuzilibuka. 
\v 15 Kawalongela, “Hiteni mwiisi yose mkapetele Mbuli Inogile kwa wanhu wose. 
\v 16 Munhu yoyose yonda yatogole na kubatizigwa kezakomboligwa, mbali yonda yaleme kutogola kezatagusigwa. 
\v 17 Na vilaguso vino vizayisondelela na wawo ohuwila, kwa zina jangu wezalava vinyamkela na wezalonga kwa luga yasambi. 
\v 18 Wezakwamha mazoka, na hata wahang'wa madaka hayezawatenda vihile bule. Wezawekila watamu makono yawo, nawo wezahona.”
\s Yesu kosoligwa kuulanga
\r (Luka 24:50-53; Masayo 1:9-11)
\p
\v 19 Mndewa Yesu viyakomeleze kulonga na wanahina wake, kasoligwa kuulanga, na kakala ubanzi wa kulume wa Mulungu. 
\v 20 Maabaho wanahina wahita chila hanhu kupetela Mbuli Inogile. Mndewa kasang'hana nawo na kalagusa mapetelo yawo ni ya kweli kwa vilaguso vovilawilile.