\id REV \h APOCALIPSIS \toc1 APOCALIPSIS, NDUUDU CHÍ CH'Iⁿ'I NDYUŪS YEⁿ'E JESUCRISTO \toc2 APOCALIPSIS \toc3 Ap. \mt1 APOCALIPSIS, NDUUDU CHÍ CH'Iⁿ'I NDYUŪS YEⁿ'E JESUCRISTO \c 1 \s1 Yeⁿ'e chi Jesucristo ch'íⁿ'i yā \p \v 1 Na libro 'cūū canéé nguūⁿ chuū chi ch'iⁿ'i Jesucristo. Ní Ndyuūs ch'íⁿ'i yā Jesucristo chuū caati 'cuuⁿ'míⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ chi dichíí'vɛ̄ Ndyuūs dendú'ū chi 'āā ntɛ́ɛ́ 'nááⁿ chi ndaa yeⁿ'ē. Ní Jesucristo ch'íⁿ'i yā chuū Juan chi dichíí'vɛ̄ Ndyuūs cáávā 'áámá ángel chi dichó'o yā nanáaⁿ yā. \v 2 Juan miiⁿ caⁿ'a cuaacú yā nduudu cuaacu yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē chi n'diichí yā. Chuū ní nduudu cuaacu yeⁿ'e Ndyuūs. Ní chuū ní nduudu cuaacu chí Jesucristo ch'íⁿ'i yā Juan miiⁿ. \p \v 3 Dɛ'ɛ chúúcā yeenú 'iiⁿ'yāⁿ chi n'geeⁿ yā libro 'cūū chi yeⁿ'é Ndyuūs. Ní dɛ'ɛ chúúcā yeenú 'iiⁿ'yāⁿ s'uuuⁿ chi n'giindiveéⁿ yā nduudu yeⁿ'e libro 'cūū ní i'téénu yā yeⁿ'e chí ngaⁿ'ā, ti ngaⁿ'ā yeⁿ'e dendu'ū chí cuchiī ti tiempo miiⁿ chi canee chi chó'ōo 'āā snee niiⁿnuúⁿ. \s1 Juan idingúuⁿ yā yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e ndu'u ndɛ́ɛchɛ̄ yaācū. \p \v 4 'Úú Juan idinguúⁿ cartas yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e ndɛɛ̄chɛ̄ yaācū chi snéé na yáⁿ'āa Asia. Neⁿ'é chi Ndyuūs tée yā ndís'tiī dendú'ū chi n'dai yeⁿ'é yā ndúúcū vaādī 'diiíⁿ yeⁿ'é yā. Ní Ndyuūs ní 'áámá canee yā tiempo chi chó'ōo, ní maaⁿ ní 'tííca yā, ní caⁿ'á yā ndaa yā. Maaⁿ ní neⁿ'é chi yeⁿ'e ndu'u ndɛɛ̄chɛ̄ espíritus chi snée yā nanááⁿ trono yeⁿ'é Ndyuūs, espíritus tée yā ndís'tiī vaadī n'dai yeⁿ'e Ndyuūs. \v 5 Ní 'tiicá ntúūⁿ neⁿ'é chi Cristo tée yā ndís'tiī vaadī n'dai yeⁿ'é yā, Jesucristo chi cuéⁿ'é daāⁿmaⁿ ngaⁿ'a cuaacú yā. Ní Cristo miiⁿ ní daiyá Ndyuūs ní 'iiⁿ'yāⁿ chi vmnááⁿ vmnaaⁿ nacueeⁿ yā yeⁿ'e nguaaⁿ tináⁿ'ā. Ní ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā yeⁿ'e nducyáácá reyes chi vɛ́ɛ́ iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. Ní Cristo dinéⁿ'e yā s'uuúⁿ ní nadɛɛ̄vɛ́ yā s'uuúⁿ yeⁿ'e nuuⁿndi yeⁿ'e yú ndúúcū yuuúⁿ yeⁿ'e maáⁿ yā. \v 6 Ní Cristo diíⁿ yā chi s'uuúⁿ reyes s'uuúⁿ ní chiiduú s'uuúⁿ chi dichii'vɛ̄ yú Ndyuūs chi chiidá yā. Maaⁿ ní vaadī dɛɛvɛ ngii ní yeⁿ'é yā ndúúcū nducuéⁿ'ē poder chi yeⁿ'é yā cuuvi yeⁿ'é yā cueⁿ'e daāⁿmaⁿ. 'Tíícā. \p \v 7 Cuin'diichí nī. Cristo miiⁿ cuchii yā nguááⁿ meēeⁿ ní nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ cuuvi snaaⁿ yā ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi dichó'ōo tíícuā Cristo ndúúcū machete chi 'uūvī lados 'caāiⁿ. Ní nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e nducyaaca yáāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū cuɛɛcú yā taachi n'diichí yā Cristo. 'Tííca rā va. Cuaacu nííⁿnyúⁿ chí 'tíícā. \p \v 8 Señor Ndyuūs chi vɛ́ɛ́ tanducuéⁿ'ē poder dendu'ū yeⁿ'é yā chi 'áámá caneé yā tiempo chi chó'ōo, ní maaⁿ ní 'tííca yā, ní caⁿ'á yā ndaa yā, Señor miiⁿ ngaⁿ'a yā: 'Úú chí 'iiⁿ'yāⁿ vmnááⁿ vmnaaⁿ 'úú, ní 'úú ndíí cuááⁿ naachí 'cuiinu 'úú. Tan'dúúcā letras A ndii Z yeⁿ'e alfabeto 'tíícā 'úú. \s1 Yeⁿ'e chi Juan n'diichí yā Cristo chi dɛɛvɛ n'dai taavi yā ndii túúⁿnúⁿ ngiī 'yáⁿ'a yā \p \v 9 'Úú apóstol Juan 'úú ní hermano yeⁿ'e ndís'tiī. Ní caati 'úú ní yeⁿ'e Jesús 'úú, 'úú dáámá ch'eenú chii ndúúcū ndis'tiī ní dáámá nduucú nī yeⁿ'ē naachi Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā, ní dáámá nduucú nī yeⁿ'e vaadī 'diiíⁿ chi Jesucristo itée yā s'uuúⁿ. 'Úú canéé preso 'úú na isla Patmos cáávā chi candɛɛ́ nduudu cuaacu yeⁿ'é Ndyuūs ní ngaⁿ'á nduudu cuaacu yeⁿ'é Jesucristo. \v 10 Ní taachi 'úú caneé miiⁿ 'áámá domingo chó'ōo chi 'úú ní caneé maaⁿ poder yeⁿ'e Espíritu N'dai yeⁿ'e Ndyuūs. Ní ch'iindiveéⁿ 'áámá nduudu ch'ɛɛtɛ cuaaⁿ daamí tan'dúúcā chi n'gɛɛcú 'áámá trompeta. \v 11 Ní 'tíícā ngaⁿ'ā ngiī 'úú: 'Úú 'iiⁿ'yāⁿ chi vmnááⁿ vmnaaⁿ 'úú, 'úú ndíí cuááⁿ naachí 'cuiinu 'úú. Tan'dúúcā letras A ndii Z yeⁿ'e alfabeto 'tíícā 'úú. Dii, Juan, idingúuⁿ di na 'áámá libro cosa chi inaaⁿ di ní dichó'o di libro miiⁿ nanááⁿ 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e ndu'u ndɛɛ̄chɛ̄ yaācū chi sneē na yáⁿ'āa Asia. Yáacū s'eeⁿ ní yeⁿ'e yáāⁿ Efeso, ní yeⁿ'e yáāⁿ Esmirna, ní yeⁿ'e yáāⁿ Pérgamo, ní yeⁿ'e yáāⁿ Tiatira, ní yeⁿ'e yáāⁿ Sardis, ní yeⁿ'e yáāⁿ Filadelfia, ndúúcū yeⁿ'e yáāⁿ Laodicea. \p \v 12 Tuu'mi ní 'úú nan'guaacúndií ní n'diichí du'ū chi yaā'vi 'úú. Taachi n'diichi cuaaⁿ daamí n'diichí ndɛɛ̄chɛ̄ candeleros yeⁿ'e 'dííⁿnguāaⁿ. \v 13 Ní náávtaⁿ'a yeⁿ'e ndu'u candeleros miiⁿ 'áámá yā cheendii yā tan'dúúcā 'aama saⁿ'ā daiyá 'iiⁿ'yāⁿ iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. Canúuⁿ yā 'áámá catecai chi ngɛɛ yā chi ndaa ndii ná daandu ca'a yā. Ní ndɛ́ɛ́ chiichí 'áámá cinta yeⁿ'e 'dííⁿnguāaⁿ cuaaⁿ 'nííⁿnúⁿ yā. \v 14 Ní tiíⁿ yā ndúúcū yundutiíⁿ yā ní cuɛ́ɛ̄ tan'dúúcā duudū 'iiti cuūchī cuɛ́ɛ́, ní 'tiicá ntúūⁿ cuɛ́ɛ̄ tan'dúúcā yaāⁿ. Ní nduutináaⁿ yā tan'dúúcā 'áámá nguuchi yaⁿ'ā. \v 15 Ní ca'a yā tan'dúúcā cūū cuááⁿ chi ndís'tiī 'āā ngiichí nī chɛɛti 'áámá horno ní dɛɛvɛ́ diiⁿ nī. Ní nduudu yeⁿ'é yā ní tan'dúúcā chí n'gɛɛcú 'yaa n'dáí yíícú. \v 16 Ní ndɛɛ yā na ta'a cuaacú yā ndɛɛ̄chɛ̄ 'ííⁿnyúⁿ. Ní na cheendí yā miiⁿ canéé 'áámá machete chi 'caāiⁿ nduu 'uuví lados. Ní núúⁿmáⁿ naaⁿ yā ngíí n'gāi tan'dúúcā chi n'gāi 'yáⁿ'ā taachi nééné íniguaaⁿ nááⁿ. \p \v 17 Ní taachi 'úú snaáⁿ 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ sndɛɛvɛ́ na ca'a yā tan'dúúcā chi ch'ií. Ní 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ s'neéⁿ yā ta'ā cuaacú yā vmnaaⁿ yeⁿ'ē 'úú ní caⁿ'a yā chīi yā 'úú: Nguɛ́ɛ́ 'va'a di. 'Úú chí vmnááⁿ vmnaaⁿ, 'úú ndíí cuaaⁿ naachí 'cuiinu 'úú. \v 18 'Úú 'áámá canduuchí. Cuáácú ch'īi naati cuin'diichí nī maaⁿ ní 'úú canduuchí cueⁿ'e daāⁿmaⁿ 'tíícā. 'Úú ní ndɛɛ́ llaves yeⁿ'e vaadī n'gii chi yeⁿ'e lugar naachi snéé 'iiⁿ'yāⁿ chi n'díí ní nguɛ́ɛ́ chi'téénu yā Ndyuūs. \v 19 Maaⁿ ní dii dingúuⁿ di dendu'ū chi 'túúcā chi n'diichi di ndúúcū dendu'ū chi 'tíícā ndúúcū dendu'ū chi ndaa cuayiivi. \v 20 Maaⁿ ní 'úú n'giⁿ'í dii dɛ'ɛ neⁿ'e caaⁿ'maⁿ ndɛɛ̄chɛ̄ 'iiⁿnyúⁿ miiⁿ chi n'diichi di na ta'ā cuaacú ní yeⁿ'e chi ndɛɛ̄chɛ̄ candeleros yeⁿ'e 'diiⁿnguāáⁿ miiⁿ. Ndu'u ndɛɛchɛ́ 'iiⁿnyúⁿ miiⁿ chiíⁿ chí du'ū ndɛɛ̄chɛ̄ 'iiⁿ'yāⁿ chi ndíí tiīiⁿ yeⁿ'e ndu'ū ndɛɛ̄chɛ̄ yaācū miiⁿ. Ní ndu'ū ndɛɛ̄chɛ̄ candeleros chí n'diīchī di chííⁿ chí ndɛɛ̄chɛ̄ yáacū miiⁿ. \c 2 \s1 Juan idingúuⁿ yā carta 'cūū yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ Efeso \p \v 1 Díí, Juan idingúuⁿ di chuū yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi ndíí tiīiⁿ yeⁿ'e yáacū yeⁿ'e yáāⁿ Efeso. 'Iiⁿ'yāⁿ chi ndɛɛ́ yā ndu'u ndɛɛ̄chɛ̄ 'ííⁿnyúⁿ na tá'ā cuaacú yā ní chiicá yā nguaaⁿ ndɛɛ̄chɛ̄ candeleros yeⁿ'e 'dííⁿnguāaⁿ, 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ngaⁿ'á yā dendu'ū chi 'túúcā: \v 2 'Úú ní deenú ntiiⁿnyuⁿ chi diiⁿ di. Deenú chi díítūu n'dáí diiⁿ dí ntiiⁿnyuⁿ ní vɛ́ɛ́ paciencia nanáaⁿ di. Ní deenú chi ichɛɛ di yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛɛ n'daācā idiíⁿ yā. Ní deenú ntúūⁿ chi ndɛɛ̄ di cuidado yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi ngaⁿ'a chi apóstoles ní nguɛ́ɛ́ 'tiicá yā. Ní dii deenu di chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ nguɛ́ɛ́ apóstoles 'iiⁿ'yāⁿ. Ní deenu di chí yaadi yā. \v 3 Ní dii vɛ́ɛ́ paciencia nanáaⁿ di ní n'geenu di ngii. Ní diiⁿ di n'deee n'dáí ntiiⁿnyuⁿ cáávā 'úú. Ní nguɛ́ɛ́ chicúuⁿnuⁿ di yeⁿ'e dendu'ū. \v 4 Naati vɛ́ɛ́ 'tɛ́ɛ́ contra yeⁿ'ē di. Nguɛ́ɛ́ dineⁿ'e di 'úú tan'dúúcā chi vmnááⁿ vmnaaⁿ dineⁿ'e ca di. \v 5 Ní cáávā chuū nn'gáácú dí yeⁿ'e chi diiⁿ di chi nguɛ́ɛ́ dineⁿ'e ca di 'úú ní ndaacadaami di yeⁿ'ē. Ní dineⁿ'e ca di 'úú tan'dúúcā chí diīⁿ di vmnááⁿ vmnaaⁿ. Ní nduuti chi nguɛ́ɛ́ 'túúcā diiⁿ di, 'úú ní ndāa niiⁿnuúⁿ ní divií candelero yeⁿ'e di yeⁿ'e naachi snéé. \v 6 Ní chuū chi vɛ́ɛ́ favor yeⁿ'e di. Nguɛ́ɛ́ inee yiinu di ntiiⁿnyuⁿ chi diiⁿ 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e grupo yeⁿ'e Nicolaítas. Ní 'úú ntúūⁿ nguɛɛ neⁿ'é chi diíⁿ yā. \v 7 'Iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ́ veéⁿ yā 'caandiveéⁿ yā chi ngaⁿ'ā Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs ngii 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáacū s'eeⁿ. 'Úú ngaⁿ'á chi 'iiⁿ'yāⁿ chi cuchɛ́ɛ yā yeⁿ'e dendu'ū, 'úú ca'á 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi che'é yā n'gui'i yeⁿ'e yáⁿ'á yeⁿ'e vida cueⁿ'e daāⁿmaⁿ chí cánéé naavtaⁿ'ā yeⁿ'e paraíso chi jardín yeⁿ'e Ndyuūs. \s1 Juan idingúuⁿ yā carta 'cūū yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ Esmirna \p \v 8 Díí, Juan, idingúuⁿ di yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi ndíí tiīiⁿ yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáacū yeⁿ'e yáāⁿ Esmirna. Dendu'u chi 'túúcā ngaⁿ'á 'iiⁿ'yāⁿ chi vmnááⁿ vmnaaⁿ ndii chí 'cuiinu, 'iiⁿ'yāⁿ chi 'āā n'dīi yā ní maaⁿ ní 'āā canduuchi ntuúⁿ yā. \v 9 'Úú deenú ntiiⁿnyuⁿ chi diiⁿ di. Deenú chi n'geenu di ngii ndúúcū dendu'ū chi chɛɛchí n'dai yeⁿ'e di. Deenú chi nguɛ́ɛ́ dɛ'ɛ̄ vɛɛ yeⁿ'e di naati cuaacu nííⁿnyúⁿ chi 'cuiica di. 'Úú deenú yeⁿ'ē chi 'iiⁿ'yāⁿ chi ngaⁿ'á yā chi judíos yā chi Israel ya ní nguɛ́ɛ́ diíⁿ yā tan'dúúcā chi 'iiⁿ'yāⁿ judíos yā. Ní deenú chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ nguɛ́ɛ́ n'daacā ngaⁿ'á yā yeⁿ'e di. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní yeⁿ'e yááⁿn'guiinūuⁿ. \v 10 Nguɛ́ɛ́ 'va'a di yeⁿ'ē dendú'ū chi canee chi 'cueenu di cuuvi. 'Caandiveeⁿ di yeⁿ'é. Yááⁿn'guiinūuⁿ cutá'a sa náⁿ'ā ndís'tiī ní cu'nuuⁿ sa 'iiⁿ'yāⁿ vácūū caati n'diichineeⁿ sa nducyaaca ndís'tiī. Ní canee chi 'cueenú nī cuuvi ndiichí nguuvi. Naati 'áámá canee nī ndúúcū chi i'téénu nī ndii chi 'cuūvi nī ní 'úú teé ndís'tiī 'áámá corona chi vida cueⁿ'e daāⁿmaⁿ. \v 11 'Iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ́ veéⁿ yā 'caandiveéⁿ yā chi ngaⁿ'ā Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs ngii 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ yeⁿ'e yáacū s'eeⁿ. 'Iiⁿ'yāⁿ chi cuchɛ́ɛ yā yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē dendu'ū nguɛ́ɛ́ cuuvi 'cueenú yā cuuvi yeⁿ'ē ndii 'úúví vaadī n'gii chi infierno. \s1 Juan idingúuⁿ yā carta 'cūū yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ Pérgamo \p \v 12 Díí, Juan, idingúuⁿ di ntúūⁿ 'iiⁿ'yāⁿ ndíí tiīiⁿ chi yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáacū yeⁿ'e yáāⁿ Pérgamo: Chuū ngaⁿ'á 'iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ́ machete chi 'uūvī lados 'caāiⁿ. \v 13 Chuū ngaⁿ'a yā. 'Úú ní deenú tanducuéⁿ'ē chi diiⁿ di. Deenú chi canee di naachi yááⁿn'guiinūuⁿ ngaⁿ'a ntiiⁿnyuⁿ sa. Ní 'áárá chí 'tíícā 'áámá canee di lado yeⁿ'é nguɛ́ɛ́ ndaacádaami di yeⁿ'e chi i'téénu di 'úú. Ní 'tiicá ntúūⁿ diiⁿ di nguuvi chi chó'ōo taachi nguaaⁿ ndís'tiī 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ch'iiⁿ'núⁿ yā saⁿ'ā Antipas chi 'áámá caⁿ'ā sa nduudu cuaacu yeⁿ'é na yáāⁿ naachi canee yááⁿn'giinūuⁿ. \v 14 Naati vɛ́ɛ́ n'duuvi dendu'ū yeⁿ'e chi contra yeⁿ'ē di. Na yáāⁿ Pérgamo chi yáāⁿ yeⁿ'e di vɛ́ɛ́ nguaaⁿ ndís'tiī náⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ neⁿ'é yā s'neéⁿ yā yeⁿ'e chi i'téénu yā chi 'cueeⁿ Balaam. Ní Balaam miiⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chí chi'cueéⁿ yā saⁿ'ā Balac táácā cuuvi diiⁿ sa chi 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e Israel dinuuⁿndí yā. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ yeⁿ'e Israel dinuuⁿndí yā taachi che'é yā dendu'ū yeⁿ'e chi 'iiⁿ'yāⁿ cáávā ofrenda ca'a yā nátai yeⁿ'e santos chi ídolos, ní taachi caⁿ'á yā ndúúcū 'aama n'daataá o 'aama isáⁿ'ā chi nguɛ́ɛ́ yeⁿ'é yā. \v 15 Ní 'tiicá ntúūⁿ vɛ́ɛ́ nguaaⁿ ndís'tiī 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ neⁿ'é yā s'neeⁿ yā yeⁿ'e chi i'téénu yā chi ca'cueéⁿ yā yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e grupo yeⁿ'e nicolaítas. Ní 'úú nguɛ́ɛ́ inee yiinú yeⁿ'e chuū. \v 16 Ndaacadáámí dí yeⁿ'e nducuéⁿ'ē chuū. Nduuti chi nguɛ́ɛ́ diiⁿ di 'túúcā ndaa nuúⁿ naachi canee di ní 'cuuⁿ'máⁿ ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ndúúcū machete chi 'uūvī lados 'caāiⁿ chi canéé cheendí. \v 17 'Iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ́ veéⁿ yā 'caandiveéⁿ yā chi ngaⁿ'ā Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs ngii 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ yeⁿ'e yáacū s'eeⁿ. 'Iiⁿ'yāⁿ chi cuchɛɛ yā yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē 'úú ní ca'á 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ pan chi duuchi maná chi canúúⁿ n'de'ei. Ní ca'á 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ 'áámá tuūu cuɛ́ɛ̄ naachi canéé nguūⁿ 'áámá chi duuchi chi ngai. Mar 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ nguɛ́ɛ́ deenú yā chi duuchi miiⁿ, dámaāⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi cuta'á yā tuūu cuɛ́ɛ̄ miiⁿ deenú yā chi duuchi miiⁿ. \s1 Juan idingúúⁿ yā carta 'cūū yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ Tiatira \p \v 18 Díí, Juan, idingúuⁿ di yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ ndíí tiīiⁿ yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáacū yeⁿ'e yáāⁿ Tiatira: Daiyá Ndyuūs chi vɛ́ɛ́ nduutináaⁿ yā tan'dúúcā nguuchi yaⁿ'ā ni ca'a yā tan'dúúca cūū cuaaaⁿ chi dɛɛvɛ́ n'dai ngaⁿ'á yā 'tíícā. \v 19 'Uú deenú nducuéⁿ'ē chi diiⁿ di. Deenú chi dineⁿ'e di 'úú, chi i'téénu di 'úú, ní dichii'vɛ di 'úú. Ní vɛ́ɛ́ paciencia nanáaⁿ di. Deenú chi maaⁿ diíⁿ nī ntiiⁿnyuⁿ chi n'deee n'dáí nguɛ́ɛ́ ti ntiiⁿnyuⁿ yeⁿ'é nī chi vmnaaⁿ. \v 20 Naati vɛ́ɛ́ duū'vī dendú'ū contra yeⁿ'ē di. Ndís'tiī ní 'cuaáⁿ nī táⁿ'ā Jezabel chi ngaⁿ'a tá chi chííⁿ chi ngaⁿ'a tá ní nduudu cuaacu yeⁿ'é Ndyuūs. Nginnche'ei tá 'iiⁿ'yāⁿ chi dichíí'vɛ̄ 'úú ndúúcū chí ngí'cueeⁿ tá. Ní ngaⁿ'a tá chí 'iiⁿ'yāⁿ cuuvi caⁿ'á yā ndúúcū n'daataá o isaⁿ'ā chi nguɛ́ɛ́ yeⁿ'é yā ní cuuvi ché'e yā dendu'ū chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ cáávā ofrenda ca'a yā nátai yeⁿ'e santos chi ídolos. \v 21 'Úú ní ca'á lugar táⁿ'ā miiⁿ chi ndaacadaami tá yeⁿ'e chi diiⁿ tá chí nguɛ́ɛ́ n'daacā naati nguɛ́ɛ́ 'cuūⁿ ta ndaacadaami tá yeⁿ'e nducuéⁿ'ē chí diiⁿ tá chi nguɛ́ɛ́ n'daacā. Ní neⁿ'e tá chi tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ dinuuⁿndí yā ndúúcu tá. \v 22 Maaⁿ ní 'úú diíⁿ chi nééné ngiitā tá miiⁿ ní nducyáácá isaⁿ'ā chi diíⁿ yā tan'dúúcā chi ngi'cueeⁿ tá neené 'cueenu yā cuuvi. 'Tíícā maaⁿ ní diíⁿ ndúúcū nducyáácá yā nduuti chi nguɛ́ɛ́ ndaacadáámí yā yeⁿ'e chi ngi'cueeⁿ n'daataá mííⁿ. \v 23 'Tiicá ntúūⁿ 'úú ní 'caāⁿ'núⁿ nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ chi diíⁿ yā tan'dúúcā chi chi'cueeⁿ tá. Ní nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e nducyáácá yaācū caⁿ'á yā cadíínuuⁿ yā chi 'úú chi n'diichí dɛ'ɛ̄ vɛɛ chi 'iiⁿ'yāⁿ nadicadíínuuⁿ yā ndii na staava yeⁿ'é yā. Ní 'úú nadii'vɛ́ ndís'tiī tuunu tuunu ca dendu'ū chi diíⁿ nī. \v 24 Chuū ngaⁿ'á ngīi ndís'tiī ndúúcū tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ chi i'téénu yā Ndyuūs ní chi snée yā na yáāⁿ Tiatira chi nguɛ́ɛ́ diíⁿ yā tan'dúúcā chi ngi'cueeⁿ táⁿ'ā miiⁿ. Ní nguɛ́ɛ́ déénu nī dɛ'ɛ̄ chi nuuⁿndi s'eeⁿ chi ch'ɛɛtɛ chí yeⁿ'e yááⁿn'guiinūuⁿ. Tan'dúúcā chi ngaⁿ'a náⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ 'úú ngaⁿ'á chi nguɛ́ɛ́ cu'neéⁿ táámá dendú'ū chi díítūu nanááⁿ ndís'tiī. \v 25 Naati chííⁿ chi 'āā vɛ́ɛ́ yeⁿ'é nī cundɛɛ́ nī cuidado yeⁿ'ē ndii 'úú nindaá nanáaⁿ nī. \v 26 'Iiⁿ'yāⁿ chi cuchɛ́ɛ yā yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē dendu'ū ní nguuvi nguuvi diíⁿ yā tan'dúúcā 'úú neⁿ'é ndíí cuaaⁿ ná n'giinu, 'úú ní ca'á ntiiⁿnyuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi 'iiⁿntyéⁿ'ē yeⁿ'e nducuéⁿ'ē naciones. \v 27 Ní caⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ tan'dúúcā chiidá tee yā poder 'úú chi 'úú ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yeⁿ'e nducuéⁿ'ē naciones ndúúcū 'áámá nduucu cūū yeⁿ'é. Ní ndúúcū nduucu cūū miiⁿ 'cueⁿ'é naciones chí chīcheiyei tan'dúúcā chi naciones ní 'aama vaso yeⁿ'e yáⁿ'āa chi 'cueēeⁿ. \v 28 Ní 'iiⁿ'yāⁿ chi cuchɛɛ yā yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē 'úú ní ca'á 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ 'ííⁿnyúⁿ yeⁿ'e nguɛɛtiyaaⁿ. \v 29 'Iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ́ veéⁿ yā 'caandiveéⁿ yā chi ngaⁿ'ā Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs ngii 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ yeⁿ'e yaācū s'eeⁿ. \c 3 \s1 Juan idingúuⁿ yā carta 'cūū yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ Sardis \p \v 1 Díí Juan, idingúuⁿ di yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ ndíí tiīiⁿ yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáacū yeⁿ'e yáāⁿ Sardis: Chuū ngaⁿ'a Cristo chí vɛ́ɛ́ ndɛɛ̄chɛ̄ espíritus yeⁿ'e Ndyuūs ndúúcū ndɛɛ̄chɛ̄ 'ííⁿnyúⁿ s'eeⁿ. 'Úú deenú chiiⁿ chi diiⁿ di. Ní deenú chi 'áárá chí 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ deenú yā dii cáávā cosas chi diiⁿ di ti cánduuchi di naati nanááⁿ 'úú dii canéé dí tan'dúúcā chi n'díí di cucáávā nuuⁿndi yeⁿ'e di. \v 2 Nandúúchí dí. Cunéé diītū di ní cu'téénu ca di yeⁿ'e cosas chi vɛ́ɛ́ caati vmnááⁿ vmnaaⁿ nguɛ́ɛ́ diiⁿ di cuidado yeⁿ'e nducuéⁿ'ē. Cu'téénu ca di ní nguɛ́ɛ́ cuuvi cho'ōo yeⁿ'ē chi vɛ́ɛ́ chi yeⁿ'e di. Ní 'úú n'diichí ntiiⁿnyuⁿ chi diiⁿ di. Ní nguɛ́ɛ́ n'daacā ca nanááⁿ Ndyuūs. \v 3 N'gaacú di yeⁿ'e chi n'giindiveeⁿ di chi 'iiⁿ'yāⁿ chi'cueeⁿ yā dii. Maaⁿ ní diiⁿ di tan'dúúcā chi 'cueeⁿ di ní ndaacadaami di yeⁿ'e chi diiⁿ di chi nguɛ́ɛ́ n'daacā. Ní nduuti chi nguɛ́ɛ́ diiⁿ di cuidado tuu'mi ní 'úú ndaá tan'dúúcā 'áámá chi duucu ní nguɛ́ɛ́ cadíínuuⁿ di hora chí ndaá nanááⁿ dii. \v 4 Vɛ́ɛ́ duu'vi 'iiⁿ'yāⁿ nguaaⁿ ndís'tiī chi snée yā na yáāⁿ Sardis, 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ dinuuⁿndí yā tan'dúúcā tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ chi dinuuⁿndí yā. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ caⁿ'á yā nduucú ndúúcū catecai cuɛ́ɛ yā ti 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní n'dai taaví yā chí cuuvi 'tíícā ndúúcu yā. \v 5 'Iiⁿ'yāⁿ chi cuchɛɛ́ yā yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē nndaāca yā catecai cuɛ́ɛ yā. Ní 'úú nguɛ́ɛ́ nadatuūví chi duuchi yā naachi canéé nguūⁿ na libro yeⁿ'e vida cueⁿ'e daāⁿmaⁿ. Ní 'úú ní caaⁿ'máⁿ chi duuchí yā nanááⁿ chiidá ní nanááⁿ ángeles dendú'ū. \v 6 'Iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ́ veéⁿ yā 'caandiveéⁿ yā chííⁿ chi ngaⁿ'ā Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs ngii 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ yeⁿ'e yaācū s'eeⁿ. \s1 Juan idingúuⁿ yā carta 'cūū yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ Filadelfia \p \v 7 Díí, Juan, idingúuⁿ ntúūⁿ di yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ ndii tiīiⁿ yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yaācū yeⁿ'e yáāⁿ Filadelfia. Dendu'ū chi 'túúcā ngaⁿ'á 'iiⁿ'yāⁿ chi dɛɛvɛ taavi ca yā ní cuaacu yā. 'Iiⁿ'yāⁿ miiⁿ chi ndɛ́ɛ yā llave yeⁿ'e David, 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ taachi nn'guaaⁿ yā puerta mar 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ nguɛ́ɛ́ cuuvi nn'gaadí yā. Ní taachi nn'gaadí yā 'tiicá ntúūⁿ mar 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ nguɛ́ɛ́ cuuvi nn'guaaⁿ yā. \v 8 'Úú n'diichí tanducuéⁿ'ē chi diiⁿ di. 'Úú n'neéⁿ cucáávā di 'áámá cheendi va'āī chi maaⁿ ní cánda'āī ní mar 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ nguɛ́ɛ́ cuuvi nn'gaadí yā cheendi va'āī miiⁿ. 'Áárá chi vɛ́ɛ́ duu'vi fuerzas yeⁿ'e di ch'iindiveeⁿ di nduudu cuaacu yeⁿ'é ní nguɛ́ɛ́ ndaacadaami di yeⁿ'é. \v 9 'Caandiveeⁿ di yeⁿ'é. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní yeⁿ'e yááⁿn'guiinūuⁿ ti ngaⁿ'á yā nduudu yaadi. Ngaⁿ'á yā chi 'iiⁿ'yāⁿ judíos yā chi Israel yā ní nguɛ́ɛ́ 'túúcā diíⁿ yā tan'dúúcā 'iiⁿ'yāⁿ judíos yā. Cuin'diichi di. 'Úú idiíⁿ chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní ndaá yā nanaaⁿ di ní caantii'yá yā nanááⁿ ca'a di ní cu'téénu yā dii. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ cuuvi cadíínuuⁿ yā chi 'úú ní neⁿ'é dii. \v 10 Dii ní ndɛɛ di cuidado yeⁿ'e nuuⁿndi chi ngaⁿ'á yeⁿ'e chi cuchɛɛ di, ní cuchɛ́ɛ di. Ní cáávā chuū 'úú ndɛɛ́ cuidado yeⁿ'e dii yeⁿ'e tiempo chi cuchiī chi caaⁿmaⁿ ndaá cosas chi n'diichineeⁿ yā dii. Ní cosas miiⁿ ndaa yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi snée yā núúⁿmáⁿ iⁿ'yeēⁿdī. Ní n'diichineéⁿ nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ chi s'néeⁿ yā na iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. \v 11 Cuin'diichi di. Niiⁿnuⁿ ndaá nanááⁿ dii. Cundɛ́ɛ ca di cuidado yeⁿ'ē chi vɛ́ɛ́ yeⁿ'e di ní mar 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ cuuvi cuta'á yā corona chi cuuvi yeⁿ'e di. \v 12 'Iiⁿ'yāⁿ chi cuchɛɛ́ yā yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē, 'úú idiíⁿ chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ 'áámá caneé yā na yaācū yeⁿ'é tan'dúúcā 'áámá pilar yeⁿ'e yaācū yeⁿ'e Ndyuūs, 'tííca yā. Ní 'āā ntɛ́ɛ́ can'daa yā yeⁿ'e yaācū miiⁿ. Ní 'úú idinguúⁿ nchɛɛtɛ́ yā chi dúúchí Ndyuūs yeⁿ'é ndúúcū chi duuchi yeⁿ'e yáāⁿ yeⁿ'e Ndyuūs yeⁿ'é. Ní yáāⁿ miiⁿ nguuvi Jerusalén chí ngai chi ndaā yeⁿ'e va'ai chɛɛti nguuvi ní yeⁿ'e Ndyuūs yeⁿ'é. \v 13 'Iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ́ veéⁿ yā 'caandiveéⁿ yā chi ngaⁿ'ā Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs ngii 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ yeⁿ'e yaācū s'eeⁿ. \s1 Juan idingúuⁿ yā carta 'cūū yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ Laodicea \p \v 14 Díí, Juan, idingúuⁿ di yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ ndii tiīiⁿ yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yaācū yeⁿ'e yáāⁿ Laodicea: Nduudú 'cūū ní yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuví yā Amén chi neⁿ'e caaⁿ'maⁿ chí cuaacu yā. 'Iiⁿ'yāⁿ miiⁿ chi testigo yā ní ngaⁿ'a cuaacu yā cueⁿ'e daāⁿmaⁿ. 'Iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ní yeⁿ'é yā tanducuéⁿ'ē chi Ndyuūs din'dái yā. \v 15 'Úú deenú tanducuéⁿ'ē chi diiⁿ di. Ní díí canee di tan'dúúcā chi nguɛ́ɛ́ ndúú 'iiⁿ'nūⁿ di ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú 'iichɛ di. Dɛ'ɛ chúúcā n'daacā cáávā dii ndúútī chí 'iiⁿ'nūⁿ di o 'iichɛ di. \v 16 Cáávā chi dii ní cuūtū di, ní nguɛ́ɛ́ 'iiⁿ'nūⁿ di, ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú 'iīchɛ̄ di, 'úú ní diíⁿ ndúúcū di tan'dúúcā chi caachí dii yeⁿ'ē na cheendí ti dii tan'dúúcā chi nuūⁿnīⁿ daaíⁿ dii, ní 'tíícā diíⁿ. \v 17 Díí ní 'túúcā ngaⁿ'a di chi 'cuiica di ní nguɛ́ɛ́ dɛ'ɛ̄ vɛɛ neⁿ'e di ti neené n'deēe dendú'ū yeⁿ'e di vɛ́ɛ́. Naati díí nguɛ́ɛ́ deenu di chi nguɛ́ɛ́ dɛ'ɛ̄ vɛɛ yeⁿ'e di. Ní ndaachí canée di caati canée di tan'dúúcā chi díí ní pobre di ní nguɛ́ɛ́ catecai di, ní ngueenáaⁿ di. 'Tíícā canée di. \v 18 'Úú ní teé consejo dii. Cuai di yeⁿ'e 'úú 'dííⁿnguāaⁿ chi 'iiⁿ'yāⁿ din'dái yā cáávā nguuchi yaⁿ'ā ní 'íícú cuuvi cuaacu chi 'cuiica di. Ní cuai di catecai cuɛ́ɛ̄ chi cu'nuuⁿ di cuerpo yeⁿ'e maaⁿ di ní nguɛ́ɛ́ cuuvi 'cuináaⁿ di caavā chi nguɛ́ɛ́ catecai di. Ní cuai di yiīcū ní cu'neeⁿ di na nduutináaⁿ di ní 'íícú cuuvi snaaⁿ di. \v 19 'Úú yaa'vineé nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ chi idineⁿ'é ní diíⁿ castigar 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. Maaⁿ ní canéé chi nndáácádáámí dí yeⁿ'e chi diiⁿ di chi nguɛ́ɛ́ n'daacā. Ní serio canee di ndii staava yeⁿ'e di. \v 20 Cuin'diichi di. 'Úú ní caneé cheendi va'āī ní 'cuaí 'iiⁿ'yāⁿ. Nduuti chi 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ 'caandiveéⁿ yā nduudu yeⁿ'é ní nn'guaaⁿ yā cheendi va'āī caavā 'úú, tuu'mi ní 'úú cho'ó cuaaⁿ chɛɛti va'āī ní n'diichí 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ. Ní che'é ndúúcu yā ní 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ che'é yā nduucú. \v 21 'Iiⁿ'yāⁿ chi cuchɛɛ yā yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē dendu'ū 'úú ní ca'á lugar yeⁿ'e yā chi 'cuūndí yā ndúúcū 'úú na trono yeⁿ'é tan'dúúcā chí 'úú chichɛɛ́ yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē dendu'ū ní ch'iindí ndúúcū chiidá na trono yeⁿ'é yā. \v 22 'Iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ́ veéⁿ yā 'caandiveéⁿ yā chi ngaⁿ'ā Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs ngii nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yaācū s'eeⁿ. \c 4 \s1 Nducyáácá yā chi snée yā na va'ai chɛɛti nguuvi dich'ɛɛtɛ́ yā Ndyuūs \p \v 1 Chó'ōo dendu'ū chi 'túúcā ní cuayiivi ní 'úú n'diichí cuaaⁿ 'nííⁿnúⁿ ní miiⁿ canéé 'áámá cheendi va'āī yeⁿ'e va'ai chɛɛti nguuvi chi canéé candá'āī. Ní ch'iindiveéⁿ 'áámá nduudu chi tan'dúúcā chi n'gɛɛcu trompeta. Ní nduudu miiⁿ dáámá ndúúcū nduudu chi ch'iindiveéⁿ vmnááⁿ vmnaaⁿ. Ní nduudu miiⁿ ní caⁿ'a nduucú 'tíícā: Dii cūchɛɛ dí 'múúⁿ ní 'úú ní 'cuuⁿ'míⁿ dii dendu'ū chi cuchiī cuayiivi. \p \v 2 Hora mííⁿ nūuⁿ 'úú caneé maaⁿ poder Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs ní n'diichí 'áámá trono na va'ai chɛɛti nguuvi. Ní Ndyuūs vɛ́ɛ yā na trono miiⁿ. \v 3 'Iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ́ yā na trono miiⁿ ní núúⁿmáⁿ cuerpo yeⁿ'é yā naáⁿ yā tan'dúúcā 'áámá tuūu chi 'áámá ngíí n'gai tan'dúúcā tuūu jaspe ndúúcū tuūu sardio. 'Tíícā cuerpo yeⁿ'é yā. Ní nuuⁿmaⁿ ndiivií cuaaⁿ 'diituú trono miiⁿ canee 'áámá cun'gúúⁿn'dí tan'dúúcā color yeⁿ'e tuūu esmeralda. \v 4 Ní nuuⁿmaⁿ ndiivií cuááⁿ 'diituú trono miiⁿ n'diīchí ndiicu cuūuⁿ tronos yeⁿ'e 'iiⁿntyéⁿ'ē s'eeⁿ naachi vɛ́ɛ yā. Ní nducyáácá yā vɛ́ɛ́ catecaí yā chi cuɛ́ɛ̄. Ní nducyáácá yā snúúⁿ tiíⁿ yā 'áámá corona yeⁿ'e 'dííⁿnguāaⁿ. \v 5 Ní yeⁿ'e trono chi naavtaⁿ'ā can'dáā 'cuaī ndúúcū dɛɛvɛ ndúúcū nduudu. Ní nanááⁿ trono miiⁿ canéé ndúúcū ndɛɛ̄chɛ̄ yaⁿ'ā ngiichi chi ndɛɛ̄chɛ̄ espíritus yeⁿ'e Ndyuūs. \v 6 Ní canéé ntúūⁿ nanááⁿ trono miiⁿ 'áámá cosa tan'dúúcā nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā tan'dúúcā 'áámá vidrio chi ngiī dɛɛvɛ n'dai. Ní naavtaⁿ'ā yeⁿ'e trono miiⁿ ní nuuⁿmaⁿ ndiivii cuaaⁿ 'diituú yeⁿ'e trono miiⁿ snéé cuūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'ē va'ai chɛɛti nguuvi chi snéé 'yaaⁿ n'dáí nduutináaⁿ yā ndii cuááⁿ vmnaaⁿ yā ndii cuááⁿ daamí yā. Ní ndiituú nduutinaáⁿ yā núúⁿmáⁿ ch'ɛɛtɛ cuerpo yeⁿ'é yā. \v 7 'Iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e va'ai chɛɛti nguuvi chi vmnááⁿ vmnaaⁿ tan'dúúcā 'áámá 'yáíⁿyāaⁿ cuá'aá 'tiicá yā. Ndii chííⁿ ndii 'uuví yā tan'dúúcā 'áámá itiindu 'lííⁿ 'tiicá yā. Ní 'iiⁿ'yāⁿ ndii chííⁿ ndii 'iinū miiⁿ vɛɛ naáⁿ yā tan'dúúcā naáⁿ 'iiⁿ'yāⁿ 'tííca yā. Ní ndii chííⁿ ndii cuūúⁿ 'iiⁿ'yāⁿ ní tan'dúúcā í'yāa chi nge'e tī na 'yúúné 'tiicá yā. \v 8 Ní nduu cuūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní vɛ́ɛ́ niyaaⁿ ngɛɛchi yā 'áámá 'aamá yā ni núúⁿmáⁿ cuááⁿ 'diituú yā ní cuaaⁿ nááⁿ ngɛɛchi yā ní ndiitūú nduuti náaⁿ yā. Nguɛ́ɛ́ intaavi'tuunuúⁿ yā ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú nguuvi ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú n'gaaⁿ chi caⁿ'a yā: \q1 Dɛ'ɛ̄ chúúcā dɛɛvɛ yā, dɛ'ɛ̄ chúúcā dɛɛvɛ yā, dɛ'ɛ̄ chúúcā dɛɛvɛ yā, Señor Ndyuūs, chi vɛ́ɛ́ tanducuéⁿ'ē poder yeⁿ'é yā. 'Iiⁿ'yāⁿ chi canéé ndii vmnááⁿ vmnaaⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi maaⁿ canée yā, ní 'iiⁿ'yāⁿ chí canéé chí ndaa yā. \p \v 9 Ní ca'áámá ca'áámá vmnéⁿ'ēe chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ dich'ɛɛtɛ́ yā 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ chi vɛ́ɛ yā na trono miiⁿ ní diíⁿ yā honrar 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ní ca'á yā gracias 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ chi candúúchí yā cueⁿ'e daāⁿmaⁿ 'tíícā diiⁿ yā. \v 10 Ndu'u ndiicú cuūuⁿ 'iiⁿntyéⁿ'ē candiitín'díi yā nanááⁿ 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ chi vɛ́ɛ yā na trono miiⁿ ní dich'ɛɛtɛ́ yā 'iiⁿ'yāⁿ chi 'áámá canée yā cueⁿ'e daāⁿmaⁿ. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ s'neeⁿ yā coronas yeⁿ'e yā nanááⁿ trono miiⁿ ní caⁿ'a yā 'túúcā: \q1 \v 11 Díí Señor chi Ndyuūs yeⁿ'e yú, díí ní n'dai taavi di chi dich'ɛɛtɛ́ yā dii, ní diíⁿ yā honrar dii, ní ngaⁿ'á yā chi tanducuéⁿ'ē poder ní yeⁿ'e di caati dii ní din'dái di tanducuéⁿ'ē dendu'ū chi vɛ́ɛ́. Ní cáávā chi maaⁿ di neⁿ'e di din'dái di tanducuéⁿ'ē dendu'ū, 'tíícā diiⁿ di. \c 5 \s1 Libro ndúúcū 'iiti cuūchī \p \v 1 Ní n'diichí na ta'a cuaacú yā 'iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ yā na trono miiⁿ 'áámá libro chi tan'dúúcā 'áámá rollo caaca naachi canéé nguūⁿ cuááⁿ chɛɛti ndii cuaaⁿ dáámí. Ní libro miiⁿ nduudi ndúúcū ndɛɛ̄chɛ̄ sellos. \v 2 Ní n'diichí 'áámá ángel chi vɛ́ɛ́ poder yeⁿ'é yā. Ní yuudu n'dáí 'cai yā ní caⁿ'a yā 'túúcā. ¿Dú'ū chi n'dai taavi ca chi cuuvi nn'guaaⁿ libro 'cūū ní ndivíī sellos chi nduudí? \p \v 3 Naati mar 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e va'ai chɛɛti nguuvi ndíí nguɛ́ɛ́ mar 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú mar 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ chi canúúⁿ maaⁿ yáⁿ'āa cuuvi nan'guaáⁿ yā libro miiⁿ ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú cuuvi n'diichí yā libro miiⁿ. \v 4 Ní 'úú Juan neené chɛɛ̄cu taaví ti nguɛ́ɛ́ ndaaca yā mar 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ chi n'dai taavi cá yā chi cuuvi nan'guaaⁿ yā libro miiⁿ ní 'cueeⁿ yā yeⁿ'ē. Ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú cuuvi snaaⁿ yā libro miiⁿ. \v 5 Tuu'mi ní 'áámá 'iiⁿntyéⁿ'ē caⁿ'a yā chii yā 'úú: Díí nguɛ́ɛ́ cuɛɛcu di. Cuin'dííchí dí. Jesucristo chi duuchi 'yáíⁿyāaⁿ cuá'aá, chi yeⁿ'e ndaata yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ Judá chi yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e ndaata David, 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ chichɛɛ́ yā yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē ní cuuví nan'guaáⁿ yā libro miiⁿ ní cuuvi cáánteéⁿ yā ndu'u ndɛ̄ɛ̄chɛ̄ sellos. \p \v 6 Tuu'mi ní n'diichí chi naavtaⁿ'ā yeⁿ'e trono miiⁿ ní naavtaⁿ'ā yeⁿ'e ndu'u cuūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ní naavtaⁿ'ā yeⁿ'e 'iiⁿntyéⁿ'ē s'eeⁿ n'diichí 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī chi chééndii yā. Ní n'diichí chi vɛ́ɛ́ seña na cuerpo yeⁿ'e yā chi 'iiⁿ'yāⁿ ch'iiⁿ'núⁿ yā 'yā. Ní 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī miiⁿ vɛ́ɛ́ ndɛɛ̄chɛ̄ duuⁿnííⁿníⁿ yā ní ndɛɛ̄chɛ̄ nduutináaⁿ yā chi ndɛɛ̄chɛ̄ espíritus yeⁿ'é Ndyuūs chi Ndyuūs dicho'ó yā núúⁿmáⁿ íⁿ'yeēⁿdī. \v 7 'Iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ní cueⁿ'é yā ní ndaá yā ní sta'á yā libro miiⁿ yeⁿ'e ta'ā cuaācú yā 'iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ yā na trono miiⁿ. \v 8 Ní taachi sta'á yā libro miiⁿ ní ndúú cuūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ndúúcū ndiicú cuūuⁿ 'iiⁿntyéⁿ'ē chintii'yá yā nanááⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī miiⁿ. Ní ca'áámá ca'áámá 'iiⁿntyéⁿ'ē s'eeⁿ candɛɛ yā arpas yeⁿ'e yā. Ní ndɛɛ́ yā chiitɛ yeⁿ'e 'dííⁿnguāaⁿ ndiituú ndúúcū cúⁿ'úyaa. Ní 'yaaⁿ'miⁿ yeⁿ'e cúⁿ'úyaa miiⁿ chííⁿ chi ngaⁿ'anguá'āa 'iiⁿ'yāⁿ na iⁿ'yeeⁿdí 'cūū, 'iiⁿ'yāⁿ chí yeⁿ'e Ndyuūs. \v 9 Ní chiitá yā 'áámá canto chí ngai chi 'tíícā: \q1 Díí ní n'dai taavi di chi cuta'a di libro miiⁿ ní cáánteeⁿ di sellos yeⁿ'ē caati 'iiⁿ'yāⁿ ch'iiⁿ'núⁿ yā dii. Ní dii cáávā yuūúⁿ yeⁿ'e di cái di nús'ūū chi cuuví 'nū yeⁿ'e Ndyuūs nús'uu. Ní nús'uu ní yeⁿ'e nducyáácá raza yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ, ní yeⁿ'ē tanducuéⁿ'ē idioma ní yeⁿ'ē tanducuéⁿ'ē yáāⁿ, ní yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē nación. 'Tíícā nús'uu. \q1 \v 10 Ní dii ní din'dái di nús'uu ní diiⁿ di chi reyes nús'uu, ní diiⁿ di chi chiiduú nús'uu cucáávā Ndyuūs yeⁿ'e yú. Ní 'iicú cuuvi caaⁿ'maⁿ ntiiⁿnyuⁿ 'nū nanááⁿ 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. \p \v 11 Ní cuaaⁿ 'nííⁿnúⁿ n'diichí ní ch'iindiveéⁿ nduudu yeⁿ'ē 'yaaⁿ n'dáí ángeles chi snée yā cuaaⁿ 'diituú yeⁿ'e trono miiⁿ ní yeⁿ'e nduu cuūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ, ní yeⁿ'e 'iiⁿntyéⁿ'ē s'eeⁿ. Ní ángeles ní n'deee n'dáí yā chi ngii yā ndiichi millares ndii chííⁿ cuuvi millares ndúúcū millares ndúúcū millares. \v 12 Ní yuudu n'dai caⁿ'a nducyaaca s'eeⁿ: \q1 'Iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī chi 'iiⁿ'yāⁿ ch'iiⁿ'núⁿ yā ní n'dai taavi cá yā chi nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ dich'ɛɛtɛ́ yā. 'Iiⁿ'yāⁿ miiⁿ sta'á yā tanducuéⁿ'ē dendu'ū poder ndúúcū tanducuéⁿ'ē vaadī 'cuiica ndúúcū tanducuéⁿ'ē vaadī deenu ndúúcū tanducuéⁿ'ē fuerzas ndúúcū tanducuéⁿ'ē honra ndúúcū tanducuéⁿ'ē vaadī dɛɛvɛ ngíí ndúúcū chi nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ dich'ɛɛtɛ́ yā 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ. \p \v 13 Ní ch'iindiveéⁿ ntuúⁿ nduudu yeⁿ'e nducyaaca chi snéé na va'ai chɛɛti nguuvi ndúúcū nducyaaca chi snéé vmnaaⁿ yáⁿ'āa 'cūū ndúúcū nducyaaca chi snéé maaⁿ yáⁿ'āa ndúúcū nducyaaca chi snéé ná nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā, nducyaaca chi vɛ́ɛ́ yeⁿ'e nducueⁿ'ē chi vɛ́ɛ́ ní ngiita yā 'tíícā: \q1 Cueⁿ'e daāⁿmaⁿ cueⁿ'e daāⁿmaⁿ dich'ɛɛtɛ́ 'nū dii ní diíⁿ 'nū honrar dii. Ní caⁿ'a 'nū chi vaadī dɛɛvɛ ngii ndúúcū poder ní yeⁿ'é 'iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ yā na trono miiⁿ ní yeⁿ'é 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī. \p \v 14 Ní ndu'u cuūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní caⁿ'a yā: Tíícā cuuvi. Ní ndu'u ndiichi cuūuⁿ 'iiⁿntyéⁿ'ē chintii'yá yā ní s'téénu yā 'iiⁿ'yāⁿ chi 'áámá canéé yā cueⁿ'e daāⁿmaⁿ. \c 6 \s1 Yeⁿ'e ndɛɛ̄chɛ̄ sellos \p \v 1 Cuayiivi ní n'diichí taachi 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī nan'guáaⁿ yā 'áámá chɛ́ɛ́ sello yeⁿ'e chi naachi ndɛɛ̄chɛ̄ sello yeⁿ'e libro miiⁿ. Ní ch'iindiveéⁿ nduudu yeⁿ'e 'áámá chɛ́ɛ́ 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e chi cuuúⁿ yā chi canduuchi. Ní neené diitūu n'gai yā tan'dúúcā daavi ní caⁿ'a yā: Cuchíi di ní n'diichi di. \p \v 2 'Úú ní n'diichí ní mííⁿ cánéé 'yúudūu cuɛ́ɛ̄ ndúúcū 'áámá saⁿ'ā candúu sa 'iiti miiⁿ. Ní ndɛɛ sa 'áámá arco na ta'a sa. Ní ca'a yā 'áámá corona saⁿ'ā miiⁿ ní can'daā sa chi 'cuuⁿ'miⁿ sa. Ní diiⁿ sa chí cuchɛɛ sa yeⁿ'e enemigo yeⁿ'e sa. \p \v 3 Ní taachi 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī nan'guaaⁿ yā ndii chííⁿ ndii 'úúví sello yeⁿ'e libro miiⁿ ch'iindiveéⁿ nduudu yeⁿ'e ndii chííⁿ ndii 'uuvi 'iiⁿ'yāⁿ chí naachi cuuúⁿ yā, ní caⁿ'a yā: Cuchíi di ní n'diichi di. \p \v 4 Tuu'mi ní n'diichí. Can'daā táámá 'yúúdūu chi cuá'a tī ndúúcū 'áámá saⁿ'ā candúu sa 'iiti miiⁿ. Ní saⁿ'ā miiⁿ sta'a sa 'áámá machete chí ch'ɛɛtɛ chí 'uūvī lados 'caāiⁿ chi táámá yā ca'a sa. Ní saⁿ'ā miiⁿ ndɛɛ sa poder chi diītiinú miiⁿ chi divíi sa vaadī 'diiíⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū ní 'íícú 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū caⁿ'á yā 'caaⁿ'núⁿ yā 'áámá yā taama yā. \p \v 5 Ní taachi 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī nan'guaaⁿ yā ndii chííⁿ ndii 'íínú sello ch'iindiveéⁿ nduudu yeⁿ'e ndii chííⁿ ndii 'íínú 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ chi caⁿ'a yā 'túúcā: Cuchíi di ní n'diichi di. Ní n'diichí 'áámá 'yuūdūu cuáīⁿ. Ní saⁿ'ā chi candúu sa 'yuūdūu miiⁿ ndɛɛ sa 'áámá cūū caadi na ta'a sa. \v 6 Ní ch'iindiveéⁿ nduudu naavtáⁿ'ā yeⁿ'e na cuūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chí caⁿ'a 'tíícā: 'Áámá kilo yeⁿ'e trigo ní nditiiⁿ'yuⁿ caadi, ní 'iiⁿnū kilos yeⁿ'e cebada ní nditiiⁿ'yuⁿ caadi. Nguɛ́ɛ́ diiⁿ di daño yeⁿ'e aceite, ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú yeⁿ'e vino ti nduu 'uuvi naaⁿ ní nduuví n'deee n'dáí. \p \v 7 Ní taachi 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī miiⁿ nan'guaaⁿ yā ndii chííⁿ ndíí cúūuⁿ sello miiⁿ ch'iindiveéⁿ nduudu yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi ndii chííⁿ ndíí cuūuⁿ 'iiti miiⁿ chi caⁿ'a 'túúcā: Cuchíi di ní n'diichi di. \p \v 8 N'diichí ní snaáⁿ 'áámá 'yúúdūu cuaaaⁿ dɛɛvɛ́ ndúúcū saⁿ'ā chi cundúu sa 'yúudūu miiⁿ. Saⁿ'ā miiⁿ ní nguuvi sa vaadī n'gii. Ní cuaaⁿ daami sa cuchiī taama saⁿ'ā chi mensajero yeⁿ'e vaadī n'gíí chí tá'āa ní nguain'dai almas yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi n'díí. Tuu'mi ní 'iiⁿ'yāⁿ ca'á yā poder saⁿ'ā s'eeⁿ yeⁿ'e 'áámá cuarto parte yeⁿ'e yáⁿ'āa yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū chi saⁿ'ā s'eeⁿ diiⁿ sa caandaá s'eeⁿ. Ní 'íícú ch'iīⁿ'nūⁿ sa 'iiⁿ'yāⁿ ndúúcū machete chi 'uūvī lados 'caāiⁿ ní ndúúcū 'áámá vaadī cuiicu ní ndúúcū ca'ai ní ndúúcū 'iiti taaⁿ. Ní 'tíícā saⁿ'ā s'eeⁿ ch'iīⁿ'nūⁿ sa 'iiⁿ'yāⁿ. \p \v 9 Ní taachi 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī nan'guaaⁿ yā ndii chííⁿ ndii nyuⁿ'u sello miiⁿ, n'diichí mááⁿ nátaī ní n'diichí almas yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi n'díí. Ní 'iiⁿ'yāⁿ ch'iiⁿ'núⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ cáávā chi ngaⁿ'á yā nduudu cuaacu yeⁿ'é Ndyuūs ní cáávā chi ngaⁿ'a cuaacú yā yeⁿ'e Ndyuūs. \v 10 Ní almas yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ yuudu n'dáí 'caí yā ní caⁿ'a yā: N'dii Señor chi vɛ́ɛ́ tanducuéⁿ'ē poder yeⁿ'e nī, n'dii chi dɛɛvɛ nī ní cuaacú nī, ¿ndíí dɛ'ɛ̄ tiempo caⁿ'á nī n'diichí nī nuuⁿndi yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi snée yā iⁿ'yeeⁿdí 'cūū ní diíⁿ nī castigar 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ cáávā chi ch'iiⁿ'núⁿ yā nú'suu? \p \v 11 Ní 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ca'á yā 'áámá 'áámá yā catecai cuɛ́ɛ yā. Ní 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ngaⁿ'á yā 'tíícā: Ndís'tiī ní ntaavi'tuunúúⁿ nī 'tɛɛ 'tɛ́ɛ́ cá ndíí taachi 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū 'caaⁿ'núⁿ yā tanáⁿ'ā ca 'iiⁿ'yāⁿ chi diiⁿ ntiiⁿnyúⁿ yeⁿ'e Cristo, 'iiⁿ'yāⁿ chi hermanos yeⁿ'é nī. Ní canéé chi 'cuūvi yā tan'dúúcā ndís'tiī ch'ií nī. \p \v 12 Ní n'diichí 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī taachi nan'guaaⁿ yā ndii chííⁿ ndii niyaaⁿ sello miiⁿ. Ní n'diichí chi díítūu n'dáí nuⁿ'u yáⁿ'āa yeⁿ'ē iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. N'diichí 'yáⁿ'ā miiⁿ chíí tan'dúúcā chi cuáíⁿ catecaí yā chi cuáíⁿ yeⁿ'e luto. Ní 'iiyū miiⁿ ní nduuví cua'āa tan'dúúcā yuūúⁿ. \v 13 Ní 'ííⁿnyúⁿ s'eeⁿ yeⁿ'e nanguuvi ní sn'daā ndii na yáⁿ'āa. Ní tan'dúúcā chi ingéē tá'ā n'gui'i yáⁿ'á yeⁿ'e n'guíídīi taachi ndaā 'áámá 'yúúné tááⁿ 'tíícā sn'daā 'ííⁿnyú s'eeⁿ. \v 14 Ní nanguuvi ní ch'iinu yeⁿ'ē ní nduuvi 'lííⁿ tan'dúúcā chi n'gɛɛ̄cu yú 'áámá caaca. Ní 'áámá 'áámá yiīcū ndúúcū 'áámá 'áámá isla ní nuⁿ'u yeⁿ'e na lugar yeⁿ'ē. \v 15 Ní 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū, reyes ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chí ch'ɛɛtɛ ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ 'cuiica ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ comandantes ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ́ poder yeⁿ'é yā ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi 'áámá diíⁿ yā ntiiⁿnyuⁿ yeⁿ'e 'iiví yā ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi libre yā, nducyáácá yā chɛɛti núúⁿ n'de'ei yā na yiivi yáává ní nguááⁿ na tuūu yeⁿ'e yiīcū. \v 16 Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ caⁿ'a yā chii yā icyáⁿ'ā ndúúcū tuūu: Ndís'tiī icyáⁿ'ā ndúúcū tuūu, cun'dáá nduú nī vmnaaⁿ yeⁿ'e nús'uu ní cunūūⁿ n'dé'ei nī nús'uu yeⁿ'ē nanááⁿ Ndyuūs chí vɛ́ɛ yā na trono miiⁿ ní yeⁿ'e castigo chi neené diītūu n'dai chí Jesucristo chí nguuvi 'iiti cuūchī tée yā nús'uu. \p \v 17 Caati 'āā ndaā nguuvi ch'ɛɛtɛ miiⁿ taachi Ndyuūs ca'a yā castigo 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní ¿Du'ū cuuvi cuchɛ́ɛ́ castigo 'cūū? \c 7 \s1 Yeⁿ'é 'iiⁿ'yāⁿ chi señalado yā yeⁿ'e tribus yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ Israel \p \v 1 N'diichí dendú'ū chi 'túúcā, ní cuayiivi 'úú n'diichí cuūuⁿ ángeles chi chééndii yā ndu'u cuuúⁿ esquinas yeⁿ'ē iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. Ní ángeles s'eeⁿ índɛɛnee yā ndii chííⁿ ndii cuuúⁿ 'yúúné yeⁿ'e yáⁿ'āa 'cūū. Ní 'íícú 'yúúné s'eeⁿ nguɛ́ɛ́ chéenū diituú na yáⁿ'āa ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú vmnaaⁿ mar 'áámá nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā, ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú vmnaaⁿ mar 'áámá yáⁿ'á. \v 2 Ní n'diichí ntuúⁿ táámá ángel chi cuchii yā naachi can'daa 'yáⁿ'ā. Ní ndɛɛ yā na ta'a yā 'áámá sello yeⁿ'é Ndyuūs chí canduuchi. Ní ángel miiⁿ yúúdú n'dáí ngaⁿ'a yā ndu'u cuūuⁿ ángeles chi sta'á yā poder chi ditiīnú yā chi diíⁿ yā daño na yáⁿ'āa 'cūū ndúúcū ná nuuⁿnīⁿ'yáⁿ'ā. \p \v 3 Ní ángel miiⁿ ngaⁿ'á yā 'túúcā: Ndís'tiī ángeles, nguɛ́ɛ́ diíⁿ nī daño yeⁿ'e yáⁿ'āa 'cūū, ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú yeⁿ'e nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā, ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú yeⁿ'e yáⁿ'á ndíí taachi s'nuúⁿ 'nū 'áámá sello yeⁿ'e Ndyuūs na nchɛ́ɛtɛ̄ 'iiⁿ'yāⁿ chi dichíí'vɛ̄ Ndyuūs yeⁿ'e yú. \p \v 4 Ní ch'iindiveéⁿ chi duuchi 'iiⁿ'yāⁿ chi chiī sellado yā ní ngii yā 'áámá ciento 'uūvī ngɛɛcú cuūuⁿ mil 'iiⁿ'yāⁿ chi 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e nducuéⁿ'ē tribus yeⁿ'e ndaata yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ Israel. \v 5 'Iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e tribu yeⁿ'e ndaata saⁿ'ā Judá ní ndií yā sellado yā ndiichúúví mil. 'Iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e tribu yeⁿ'e ndaata saⁿ'ā Rubén ní ndií yā sellado yā ndiichúúví mil. 'Iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e tribu yeⁿ'e ndaata saⁿ'ā Gad ní ndií yā sellado yā ndiichúúví mil. \v 6 'Iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e tribu yeⁿ'e ndaata saⁿ'ā Aser ní ndií yā sellado yā ndiichúúví mil. 'Iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e tribu yeⁿ'e ndaata saⁿ'ā Neftalí ní ndií yā sellado yā ndiichúúví mil. 'Iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e tribu yeⁿ'e ndaata saⁿ'ā Manasés ní ndií yā sellado yā ndiichúúví mil. \v 7 'Iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e tribu yeⁿ'e ndaata saⁿ'ā Simeón ní ndií yā sellado yā ndiichúúví mil. 'Iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e tribu yeⁿ'e ndaata saⁿ'ā Leví ní ndií yā sellado yā ndiichúúví mil. 'Iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e tribu yeⁿ'e ndaata saⁿ'ā Isacar ní ndií yā sellado yā ndiichúúví mil. \v 8 'Iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e tribu yeⁿ'e ndaata saⁿ'ā Zabulón ní ndií yā sellado yā ndiichúúví mil. 'Iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e tribu yeⁿ'e ndaata saⁿ'ā José ní ndií yā sellado yā ndiichúúví mil. 'Iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e tribu yeⁿ'e ndaata saⁿ'ā Benjamín ní ndií yā sellado yā ndiichúúví mil. \s1 Nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ́ catecai cuɛ́ɛ yā \p \v 9 Cuayiivi ní n'diichí n'deee n'dáí 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē nación, yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē raza, yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē daveedi ndúúcū tanducuéⁿ'ē davaacu chi n̄'dááⁿ, yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē yáāⁿ yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē 'iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ́ na iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. Ní nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chééndii yā nanááⁿ trono miiⁿ ní nanááⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī. Ní mar 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ nguɛ́ɛ́ cuuvi didúúchɛ́ yā. Nducyáácá yā vɛ́ɛ́ catecai yā cuɛ́ɛ̄ ní ndɛ́ɛ yā yiiⁿnyúⁿ na ta'á yā. \v 10 Ní nducyáácá yā 'cai yā yiicú yā ní caⁿ'a yā 'tíícā: \q1 Ndyuūs chi vɛ́ɛ yā na trono miiⁿ ndúúcū Cristo chi nguuvi 'iiti cuūchī nadanguáⁿ'ai yā s'uuúⁿ. \v 11 Ní nducyaaca ángeles s'eeⁿ ní ch'ɛɛtɛ yā núúⁿmáⁿ 'diituú yeⁿ'e trono miiⁿ ndúúcū ndu'ū ndiicú cuūuⁿ 'iiⁿntyéⁿ'ē ndúúcū ndu'u cuūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. Ní nducyaaca yā candiītín'dii yā nanááⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ yā na trono miiⁿ ní dich'ɛɛtɛ́ yā Ndyuūs. \v 12 Ní 'tíícā caⁿ'a yā: \q1 'Tíícā va. Di'chɛɛtɛ yú Ndyuūs chi dɛɛvɛ ngii yā chí deenu yā tanducuéⁿ'ē dendu'ū chi vɛ́ɛ́. Caⁿ'a yú gracias Ndyuūs. Ní diiⁿ yú honrar 'iiⁿ'yāⁿ. Ní nducuéⁿ'ē poder ndúúcū nducuéⁿ'ē fuerzas ní yeⁿ'e yā. Ní 'tíícā canéé Ndyuūs yeⁿ'e yú cueⁿ'e daāⁿmaⁿ cueⁿ'e daāⁿmaⁿ. 'Tíícā. \p \v 13 Cuayiivi ní 'áámá 'iiⁿntyéⁿ'ē nan'guɛɛcútaⁿ'a yā ní itiinguuneéⁿ yā 'úú: ¿Dú'u rá 'iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ́ catecai cuɛ́ɛ yā ní tií chiicá yā? \p \v 14 Ní 'úú ní ngaⁿ'á: N'dii, Señor, deenú nī yeⁿ'e yā. Tuu'mi ní 'iiⁿntyéⁿ'ē miiⁿ caⁿ'a yā: 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní chiica yā yeⁿ'ē chi ch'eenu taaví yā chiī ní 'āā dɛɛvɛ́ yā catecai yā ndúúcū yuuúⁿ yeⁿ'e Cristo chi nguuvi 'iiti cuūchī. \v 15 Ní cáávā chuū 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ snée yā nanááⁿ Ndyuūs chi vɛ́ɛ yā na trono yeⁿ'é yā. Ní dichíí'vɛ yā Ndyuūs ndii nguuvi ndii n'gaaⁿ na yáacū yeⁿ'e yā. Ní 'iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ yā na trono miiⁿ ní canéé yā miiⁿ ní candɛɛ́ yā cuidado nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. \v 16 Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ 'āā ntɛ́ɛ́ cuuvi cuiicú yā, ní 'āā ntɛ́ɛ́ cuuvi yaācá yā. Ní 'āā ntɛ́ɛ́ cundáā yaⁿ'ā vmnaaⁿ yeⁿ'e yā ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú cuuvi cuucu 'iiⁿ'yāⁿ ndúúcū yaⁿ'ā. \v 17 Caati 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī chi vɛ́ɛ yā na trono miiⁿ ní diíⁿ yā cuidado 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ tan'dúúcā chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní 'iiti cuūchī yeⁿ'é yā. 'Tíícā diíⁿ yā. Ní can'dáá naaⁿ yā ní 'cuuⁿ'míⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ naachí candaā nuūⁿnīⁿ yeⁿ'e vida cueⁿ'e daāⁿmaⁿ. Ní Ndyuūs nadidɛɛvɛ́ yā tanducuéⁿ'ē nuūⁿnīⁿ nduutináaⁿ yā. \c 8 \s1 Sello chi ndii chííⁿ ndíí ndɛɛ̄chɛ̄ ndúúcū incensario yeⁿ'e 'dííⁿnguāaⁿ \p \v 1 Ní taachi 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī nan'guaaⁿ yā ní divíi yā ndii chííⁿ ndíí ndɛɛ̄chɛ̄ sellos miiⁿ yeⁿ'e libro miiⁿ tuu'mi ní chó'ōo tan'dúúcā maⁿ'a hora chí chiī 'diiíⁿ canéé na va'ai chɛɛti nguuvi. \v 2 Tuu'mi ní n'diichí chi ndu'u ndɛɛ̄chɛ̄ ángeles chi chééndii yā nanááⁿ Ndyuūs. Ní ángeles sta'á yā 'áámá trompeta 'áámá 'aamá yā yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ chi ca'á yā trompetas. \v 3 Ní cuayiivi táámá ángel chi ndɛɛ yā 'áámá incensario yeⁿ'e 'dííⁿnguāaⁿ ní ndaa yā nanááⁿ nátai yeⁿ'e 'dííⁿnguāaⁿ ní chééndii yā miiⁿ. Ní ángel miiⁿ ní sta'á yā n'deee n'dáí cúⁿ'úyaa. Ní ca'á yā cáávā ofrenda dáámá ndúúcū chi ngaⁿ'angua'á yā 'iiⁿ'yāⁿ chi yeⁿ'é Ndyuūs. Ní s'néeⁿ yā incienso nanááⁿ nátai yeⁿ'e 'dííⁿnguāaⁿ chi canéé nanááⁿ trono miiⁿ. \v 4 Ní 'yááⁿ'míⁿ yeⁿ'ē cúⁿ'úyaa chí canéé na ta'a ángel miiⁿ ndúúcū yeⁿ'e chi ngaⁿ'angua'a 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeēⁿdí 'cūū chi yeⁿ'e Ndyuūs ní dáámá cuchɛɛ nanááⁿ Ndyuūs. \v 5 Tuu'mi ní ángel miiⁿ sta'á yā incensario yeⁿ'e 'dííⁿnguāaⁿ chiitú yā ndúúcū nduucyaⁿ'ā yeⁿ'e nátai miiⁿ. Ní chingée yā vmnaaⁿ yáⁿ'āa yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. Ní ndaā daavi chi diituu n'gɛɛcúū ndúúcū dɛɛvɛ yeⁿ'e 'cuai ndúúcū chi 'nuⁿ'u yáⁿ'āa. \s1 Yeⁿ'e trompetas \p \v 6 Ní ndu'u ndɛɛ̄chɛ̄ ángeles chi ndɛ́ɛ yā trompetas ch'ɛɛtinéé yaáⁿ yā chi di'cuɛɛcú yā trompetas yeⁿ'é yā. \p \v 7 Ní ángel chi vmnááⁿ vmnaaⁿ di'cuɛɛcú yā trompeta yeⁿ'e yā ní chingéē vmnaaⁿ yáⁿ'āa yuūuⁿ ndúúcū nguuchi yaⁿ'ā ndístáⁿ'ā ndúúcū yuūúⁿ. Ní chiichi 'iinū parte yeⁿ'e yáⁿ'āa yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū ndúúcū 'iinū parte yeⁿ'e yáⁿ'á chi vɛ́ɛ́. Dáámá chiichi ndúúcū 'iinū parte yeⁿ'e yáⁿ'á ndúúcū nducuéⁿ'ē yaātā cueēe yéⁿ'ē. \p \v 8 Tuu'mi ní ndii chííⁿ ndii 'úúví ángel di'cuɛɛcú yā trompeta yeⁿ'e yā ní n'diichí 'áámá cosa tan'dúúcā 'áámá yiīcū ch'ɛɛtɛ́ chí ngiichi chí 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ chɛɛcú yā yeⁿ'e va'ai chɛɛti nguūvi. Ní sndaā vmnaaⁿ yeⁿ'e nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā. Ní yeⁿ'ē iⁿ'yeeⁿdí 'cūū ná 'iinū parte yeⁿ'e nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā nduuvi yuuúⁿ. \v 9 Ní ch'iī 'áámá 'iinū parte yeⁿ'e 'iiti chi vɛ́ɛ́ chɛɛti nuuⁿniⁿ'yáⁿ'ā miiⁿ ndúúcū 'iinū parte yeⁿ'e nducuéⁿ'ē barcos chi chiica vmnaaⁿ nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā ní ntuūvií. \p \v 10 Tuu'mi ní ángel ndii chííⁿ ndii 'iinū miiⁿ di'cuɛɛcú yā trompeta yeⁿ'e yā ní sn'daā 'áámá 'ííⁿnyúⁿ ch'ɛɛtɛ ca yeⁿ'ē nanguuvi tan'dúúcā 'áámá tááⁿ yáácá chi ngiichi. Ní sn'daā vmnaaⁿ yeⁿ'e 'iinū parte yeⁿ'ē yíícú s'eeⁿ ndúúcū nuūⁿnīⁿ chi can'daā chi vɛ́ɛ́ na iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. \v 11 Ní 'ííⁿnyúⁿ ch'ɛɛtɛ ca miiⁿ ní chi duuchi Ajenjo chí neⁿ'e caaⁿ'maⁿ chí yaaá. Ní 'iinū parte yeⁿ'e nuūⁿnīⁿ yeⁿ'e yiīcū ndúúcū nuūⁿnīⁿ chi can'daā ní nduūvī Ajenjo chí yaaá. Ní neené 'yaaⁿ 'iiⁿ'yāⁿ ch'īi yā chí chi'i yā nuūⁿnīⁿ miiⁿ ti neené yaaá nuūⁿnīⁿ miiⁿ. \p \v 12 Tuu'mi ní ángel ndii chííⁿ ndii cuūuⁿ di'cuɛɛcú yā trompeta yeⁿ'e yā ní 'iinū parte yeⁿ'e 'yáⁿ'ā nca'āí ndúúcū 'iinū parte yeⁿ'ē 'iīyū ndúúcū 'iinū parte yeⁿ'e 'ííⁿnyúⁿ. Ní 'íícú 'iinū parte yeⁿ'e dendu'ū chi 'túucā ní chii maāiⁿ. Ní nguɛ́ɛ́ canuuⁿ dɛɛvɛ yeⁿ'ē na 'iinū parte yeⁿ'e nguuvi. 'Tiicá ntúūⁿ n'gaaⁿ. \p \v 13 Tuu'mi ní n'diichí 'áámá ángel tan'dúúcā 'íí'yāa ní n'giindiveéⁿ chi n'gaí yā naachi cueⁿ'e yā naavtaⁿ'ā nanguuvi. Ní ngaⁿ'a yuudú yā 'tíícā: Dɛ'ɛ̄ chúúcā ya'āī, dɛ'ɛ̄ chúúcā ya'āī, dɛ'ɛ̄ chúúcā ya'āī yeⁿ'é 'iiⁿ'yāⁿ chi snée yā na yáⁿ'āa yeⁿ'e chi cuuvi taachi tá'iinū ángeles caⁿ'á yā di'cuɛɛcú yā trompetas yeⁿ'é yā. \c 9 \p \v 1 Cuayiivi ní n'diichí ndíí nyuⁿ'u ángel miiⁿ di'cuɛɛcú yā trompeta yeⁿ'e yā ní n'diichí 'áámá 'ííⁿnyúⁿ chi chiīcā nanguuvi ní chiiya na yáⁿ'āa. Ní 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ ndɛ́ɛ yā llave yeⁿ'e abismo chi 'áámá yiivɛ yáⁿ'āa ch'ɛɛtɛ́ chí nan'guāāⁿ yáaⁿnūuⁿ n'dáí. Ní 'áámá ángel chi nguɛ́ɛ́ n'daacā ca'a yā llave miiⁿ na ta'a 'ííⁿnyúⁿ miiⁿ. \v 2 Ní ángel miiⁿ n'guaaⁿ yā yiivɛ yáⁿ'āa ní can'dáá 'yaaⁿ'miⁿ yeⁿ'ē tan'dúúcā 'yaaⁿ'miⁿ chi can'daā yeⁿ'ē 'áámá horno ch'ɛɛtɛ. Ní 'yaaⁿ'miⁿ miiⁿ chi can'daā yeⁿ'ē yiivɛ́ miiⁿ ní diīiⁿ chi nduuvi maāiⁿ na 'yáⁿ'ā ndúúcū 'yúúné. \v 3 Ní yeⁿ'e 'yaaⁿ'miⁿ miiⁿ can'daā langostas na yáⁿ'āa. Ní 'iiti s'eeⁿ ní taáⁿ tī, ní chingaá tī. Ní tan'dúúcā 'iiti dáⁿ'āi diíⁿ tī, 'tíícā cuuvi diíⁿ tī. \v 4 Ní 'iiⁿ'yāⁿ dichó'o yā langostas chi nguɛ́ɛ́ diíⁿ tī daño yeⁿ'e yaātā chi vɛ́ɛ́ na yáⁿ'āa ndúúcū mar 'áámá naaⁿ chi yaātā cueeé ndíí mar 'áámá yáⁿ'á, naati dámaāⁿ cuuvi diíⁿ tī daño 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ ndɛɛ yā sello yeⁿ'e Ndyuūs ná nchɛɛtɛ́ yā. \v 5 Naati caⁿ'á yā chii yā langostas chi nguɛ́ɛ́ cuuvi 'caaⁿ'núⁿ tī 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ naati cuuvi diíⁿ tī chí 'cueenu yā cuuvi chi ya'ai cá yā chɛɛti nyúⁿ'ú 'ííyú. Ní diíⁿ tī chi ya'ai cá yā tan'dúúcā chi ya'ai ca 'iiⁿ'yāⁿ taachi cā'a 'iiti daⁿ'āī 'iiⁿ'yāⁿ. \v 6 Ní nguuvi s'eeⁿ ní 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū in'nuúⁿ yā taacā chi cuuvi 'cuūví yā ti neⁿ'e yā chi 'cuūví yā, naati nguɛ́ɛ́ cuuvi 'cuūví yā. \p \v 7 Ní langostas miiⁿ ní tan'dúúcā 'aama 'yúúdūu chi canee listo tī chi 'cuuⁿ'máⁿ tī 'tíícā langostas miiⁿ. Na tiíⁿ tī cánduūu cosa tan'dúúcā corona yeⁿ'e 'dííⁿnguāaⁿ. Ní naáⁿ tī ní tan'dúúcā nááⁿ 'iiⁿ'yāⁿ. \v 8 Ní yuūdūū tiíⁿ tī tan'dúúcā yuūdūū tiiⁿ n'daataá. Ní 'diiⁿ'yuⁿ tī tan'dúúcā 'diiⁿ'yuⁿ 'yáíⁿyāaⁿ cuá'aá. \v 9 Ní snúuⁿ cuerpo yeⁿ'é tī catecai tan'dúúcā catecai cūū chi armadura cūū yeⁿ'e soldado. Ní n'gɛ́ɛ́cú ngɛɛchi tī tan'dúúcā chi n'gɛɛcu 'yaaⁿ n'dáí carros ndúúcū 'yaaⁿ n'dáí 'yúúdūu chi ngéénu tī ndɛɛ tī carro yeⁿ'e tī tan'dúúcā chi ngéénu tī cueⁿ'e tī neⁿ'e chí 'cuuⁿ'máⁿ yā. \v 10 Ní vɛ́ɛ́ nduucudaⁿ'ai tī tan'dúúcā nduucudaⁿ'ai 'iiti daⁿ'āī ní vɛɛ 'iini ch'ɛɛtɛ na nduucudaⁿ'ai tī. Ní ndúúcū 'iini ch'ɛɛtɛ yeⁿ'é nduucudaⁿ'ai tī chi diíⁿ tī daño chi ch'eenu yā chiī chɛɛti nyúⁿ'ú 'ííyú. \v 11 Ní canéé 'áámá ángel ndíí tiīiⁿ yeⁿ'e 'iiti s'eeⁿ, chííⁿ chí ángel yeⁿ'ē yiivɛ yáⁿ'āa miiⁿ. Ní ángel miiⁿ chi duuchi Abadón na nduudu hebreo, ní Apolión ná nduudu griego chi neⁿ'e caaⁿ'maⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi nada'tuūví tanducuéⁿ'ē. \p \v 12 Maaⁿ ní chó'ōo 'áámá vaadī ya'āī chi canéé chi chó'ōo naati vɛ́ɛ́ na 'uūvī vaadī ya'āī chi canéé chi cho'oó. \p \v 13 Tuu'mi ní ndii chííⁿ ndii niyaaⁿ ángel miiⁿ idi'cuɛɛcú yā trompeta yeⁿ'é yā ní ch'iindiveéⁿ 'áámá nduudu chi cuchiī naavtaⁿ'ā yeⁿ'e chi cuūuⁿ nííⁿniⁿ tī chi adorno yeⁿ'ē nátai yeⁿ'e 'diiⁿnguāaⁿ chi canéé nanááⁿ Ndyuūs naachi dich'ɛɛtɛ́ yā Ndyuūs. \v 14 Ní nduudu miiⁿ caⁿ'a chiī ndii niyaaⁿ ángel miiⁿ chi ndɛɛ́ yā trompeta yeⁿ'é yā: Dii, ángel, n'daatíí di ndu'u cuūuⁿ ángeles chi snée i'yúú yā niiⁿnuúⁿ na yíícú ch'ɛɛtɛ chí nguuvi Eufrates. \p \v 15 Ní nín'daatíi yā ndú'ū cuūuⁿ ángeles s'eeⁿ caati cuuvi 'caāⁿ'nuⁿ yā 'iinū parte yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. Ní canéé listo yā hora yeⁿ'ē. \v 16 Ní ch'iindiveéⁿ chi chɛɛ̄ dúúchɛ́ yā soldados chi sndúu sa 'yuūdūu chí ngii sa tan'dúúcā 'uuvī ciento millones. \p \v 17 Ní 'tíícā n'diichí 'yuūdūu s'eeⁿ taachi 'úú, Juan, cueⁿ'é ndúúcū espíritu yeⁿ'é. Ní 'iiⁿ'yāⁿ chi sndúu yā 'yúúdūu s'ééⁿ vɛ́ɛ́ catecaí yā chi armadura yeⁿ'e pecho yeⁿ'é yā ní color cuá'ā tan'dúúcā chi nguuchi yaⁿ'ā ndúúcū color cueēé nanguuvi ndúúcū color cuaaáⁿ. Ní 'yúúdūu s'eeⁿ ní tiíⁿ tī tan'dúúcā tiíⁿ 'yáíⁿyāaⁿ cuá'aá. Ní na cheendí tī ican'daā nguuchi yaⁿ'ā ndúúcū 'yaaⁿ'miⁿ ndúúcū azufre. \v 18 Ní yeⁿ'e 'iinū naaⁿ dendu'ū s'túúcā chi can'daā yeⁿ'e cheendí tī ní 'áámá 'iinū parte yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū ch'īi yā ndúúcū nguuchi yáⁿ'ā miiⁿ ndúúcū 'yaaⁿ'miⁿ miiⁿ ndúúcū azufre miiⁿ. \v 19 Ní chi ditiīnú yeⁿ'e 'yúúdūu s'ééⁿ canúúⁿ cheendí tī ndúúcū nduucudaⁿ'ai tī ti nduucudaⁿ'ai tī miiⁿ ní yaaaⁿ ní tan'dúúcā tíiⁿ cúú, 'tíícā nduucudaⁿ'ai tī. Ní ndúúcū cheendí tī ndúúcū nduucudaⁿ'ai tī diíⁿ tī daño 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. \p \v 20 Tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū chi nguɛ́ɛ́ ch'īi yā yeⁿ'e daños nguɛ́ɛ́ ndaācādaamí yā yeⁿ'e dendu'ū chi diíⁿ yā chi nguɛ́ɛ́ n'daacā. Ní i'téénu yā espíritu yeⁿ'e yááⁿn'guiinūuⁿ ndúúcū santos ídolos yeⁿ'e 'dííⁿnguāaⁿ ndúúcū santos ídolos yeⁿ'e 'dííⁿnguɛɛ ndúúcū santos ídolos yeⁿ'ē cúú cuaaáⁿ ndúúcū santos ídolos yeⁿ'e tuūu ndúúcū santos ídolos yeⁿ'e yáⁿ'á. Dendú'ū santos ídolos nguɛ́ɛ́ cuuvi inaaⁿ, ní nguɛ́ɛ́ cuuvi n'giindiveéⁿ, ndíí nguɛ́ɛ́ cuuvi ngiicá. \v 21 Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ 'tiicá ntúūⁿ nguɛ́ɛ́ ndaācādaamí yā yeⁿ'e chí n'giiⁿ'núⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ, ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú yeⁿ'e ngaatu chi diíⁿ yā, ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú yeⁿ'e chi caⁿ'á yā ndúúcū isaⁿ'ā o n'daataá chi nguɛ́ɛ́ yeⁿ'é yā, ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú yeⁿ'e chi duucu yā. \c 10 \s1 Yeⁿ'e ángel ndúúcū libro 'lííⁿ \p \v 1 Cuayiivi ní n'diichí 'áámá ángel chi vɛ́ɛ́ n'deee n'dáí poder yeⁿ'e yā. Ní chiicá yā yeⁿ'e va'ai chɛɛti nguuvi ní chiiyá yā. Ní vɛ́ɛ́ catecaí yā yeⁿ'e meēeⁿ. Ní vmnaaⁿ tiíⁿ yā canéé cuuⁿn'gúúⁿndí yeⁿ'e nanguuvi. Ní naáⁿ yā tan'dúúcā dɛɛvɛ yeⁿ'e 'yáⁿ'ā, 'tíícā ngii naáⁿ yā. Ní ca'á yā ní tan'dúúcā columnas chi nguuchi yaⁿ'ā. \v 2 Ní na ta'á yā ndɛɛ yā 'áámá libro 'lííⁿ chi canda'āī. Ní ángel miiⁿ s'neeⁿ yā ca'á yā lado ta cuaacú yā vmnaaⁿ na nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā. Ní s'neeⁿ yā ca'á yā lado tá 'cuee yā vmnaaⁿ na yáⁿ'āa. \v 3 Tuu'mi ní yuudu n'dáí 'caí yā tan'dúúcā chi n'gaī 'áámá 'yáíⁿyāaⁿ cuá'aá. Ní ch'íínú 'cai yā ní ndɛɛ̄chɛ̄ daavi ní caⁿ'ā ndúúcū nduudu yeⁿ'ē. \v 4 Taachí ch'íínú ngaⁿ'ā ndu'ū ndɛɛ̄chɛ̄ daavi mííⁿ 'úú ní canéé listo chi dinguúⁿ chiiⁿ chi n'diichí taachi ch'iindiveéⁿ 'áámá nduudu yeⁿ'e ná va'ai chɛɛti nguuvi chí caⁿ'a chiī 'úú: Nguɛ́ɛ́ dinguuⁿ di nduudu chi ngaⁿ'ā ndu'u ndɛɛchɛ daavi miiⁿ naati canúúⁿ n'de'ei di na staava yeⁿ'e di nduudu miiⁿ. \p \v 5 Ní ángel miiⁿ chi n'diichí chi chééndii vmnaaⁿ na nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā ndúúcū vmnaaⁿ na yáⁿ'āa ch'ɛɛ́ yā ta'a yā lado ta cuaacú yā ndíí nanguuvi. \v 6 Ní diíⁿ yā 'áámá compromiso ní ngaⁿ'a yā: “Por Dios”, Ndyuūs chi canduuchi cueⁿ'e daāⁿmaⁿ, Ndyuūs chí din'dái yā nánguuvi ndúúcū tanducuéⁿ'ē dendu'ū chi vɛɛ yeⁿ'ē, ndúúcū yáⁿ'āa ndúúcū tanducuéⁿ'ē dendu'ū chi vɛɛ yeⁿ'ē, ndúúcū nuuⁿnīⁿ'yáⁿ'ā ndúúcū tanducuéⁿ'ē dendu'ū chi vɛɛ yeⁿ'ē. Ní ángel miiⁿ caⁿ'a yā: 'Āā ntɛ́ɛ́ tiempo chi cuuvi 'naaⁿ. \v 7 Ti nguuvi taachi ndii chííⁿ ndii ndɛɛ̄chɛ̄ ángeles ní tucá'a yā 'cuɛɛcú yā trompetas yeⁿ'e yā tuu'mi ní chiiⁿ chi Ndyuūs cunee n'de'éí yā ní 'cuiinu. Ní Ndyuūs tucá'a yā diíⁿ yā tanducuéⁿ'ē chi ngaⁿ'a yā ngii yā 'iiⁿ'yāⁿ profetas chi dichíí'vɛ yā Ndyuūs. \p \v 8 Tuu'mi ní nduudu chi ch'iindiveéⁿ ndii nanguuvi caⁿ'a ntúuⁿ yā ndúúcū 'úú táámá vmneⁿ'ēe ní caⁿ'a 'tíícā: Dii, Juan, cueⁿ'e di ní cuta'a di libro 'lííⁿ chi ngaadi chi ángel miiⁿ ndɛ́ɛ yā na ta'á yā, ángel chi chééndii yā vmnaaⁿ na nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā ndúúcū vmnaaⁿ na yáⁿ'āa. \p \v 9 Ní cheⁿ'é nanááⁿ ángel miiⁿ ní caⁿ'á chií ángel: Díí, ángel, tee di libro 'lííⁿ 'úú. Ní teé yā libro 'lííⁿ 'úú. Ní ángel miiⁿ caⁿ'a yā chiiyā 'úú: Cuta'a di ní ché'é dí libro 'lííⁿ. Ní cuuvi yaadi na cheendi di tan'dúúcā n̄di'i naati nduūvī yaāá ná chɛɛ̄ti di. \p \v 10 Tuu'mi ní sta'á libro 'lííⁿ mííⁿ chi canéé na ta'a ángel miiⁿ ní che'é. Ní chii yaadi cheendí tan'dúúcā n̄di'i. Taachi 'āā ch'íínú che'é ní nduūvī yaāá yeⁿ'e chɛɛ̄tí. \v 11 Angel miiⁿ ní nííⁿnúúⁿ nūuⁿ ngaⁿ'a yā ngii yā 'úú: Díí, Juan, taama vmnéⁿ'ēe canéé chí caaⁿ'maⁿ di nduudu cuaacu yeⁿ'é Ndyuūs yeⁿ'ē n'deee n'dáí 'iiⁿ'yāⁿ ndúúcū 'yaaⁿ n'dáí naciones ndúúcū 'yaaⁿ taavi 'iiⁿ'yāⁿ chi ngaⁿ'a davaacu s'eeⁿ chi n̄'dááⁿ ní ndúúcū reyes. \c 11 \s1 'Uuvi 'iiⁿ'yāⁿ chi ngaⁿ'a yā nduudu cuaacu \p \v 1 Tuu'mi ní ángel miiⁿ tee yā 'aama taaⁿ nduu 'úú ti tan'dúúcā 'áámá nduucu chi dicaadí yā, 'tíícā. Ní ángel miiⁿ ngaⁿ'a yā ngii yā 'úú: Cuééndii di ní dícaadí dí yáacū yeⁿ'e Ndyuūs ndúúcū nátaī. Ní dīduuchɛ di chɛɛti yaācū 'iiⁿ'yāⁿ chi i'téénu yā Ndyuūs. \v 2 Naati chuva'āī yeⁿ'e yáacū na patio miiⁿ nguɛ́ɛ́ dícaadí dí miiⁿ ti chiiⁿ ní caⁿ'á 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ i'téénu yā Ndyuūs. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní 'caanca'a yā nducuéⁿ'ē yáāⁿ miiⁿ chi yeⁿ'é Ndyuūs 'uūvī ngɛɛcú 'uūvī 'iiyū. \v 3 Ní ngaⁿ'á yā 'tíícā. 'Úú ní dicho'ó 'uūvī 'iiⁿ'yāⁿ chi ngaⁿ'a cuaacú yā yeⁿ'é, chi caaⁿ'máⁿ yā nduudu cuaacu yeⁿ'é 'áámá mil canee 'uūvī ciento ndúúcū 'iinu ngɛɛcu nguuvi. Ní catecai yā ní 'iiⁿ'yāⁿ chi luto yā. \p \v 4 Ná 'uūvī 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi ngaⁿ'a cuaacu yeⁿ'é, 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní tan'dúúcā 'uūvī yáⁿ'á yeⁿ'e olivas ndúúcū 'uūvī candeleros chi snéé nanááⁿ Señor chi 'iivi yeⁿ'e yáⁿ'āa. \v 5 Ní nduuti chi 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ neⁿ'e yā diíⁿ yā daño 'uuvi 'iiⁿ'yāⁿ chi ngaⁿ'a cuaacu yeⁿ'é tuu'mi ní can'dáā nguuchi yaⁿ'ā na cheendi 'uūvī 'iiⁿ'yāⁿ ní ch'iīnū 'iiⁿ'yāⁿ chi contra yeⁿ'e yā. Ní 'tíícā cuuvi 'iiⁿ'yāⁿ chi neⁿ'é yā diíⁿ yā daño 'uuvi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ, canéé chi 'cuūvi yā ndúúcū nguuchi yaⁿ'ā. \v 6 'Uuvi 'iiⁿ'yāⁿ chi caaⁿ'maⁿ cuaacu yeⁿ'é ni vɛ́ɛ́ poder yeⁿ'e yā chi cuuvi nn'gaadí yā nanguuvi ní 'íícú nguɛ́ɛ́ cueeⁿ cúúvī 'naaⁿ tiempo chi ngaⁿ'á yā nduudu cuaacu yeⁿ'é Ndyuūs. Ní cuuví yā diíⁿ ntúuⁿ yā chi nuuⁿnīⁿ nduuvi yuūúⁿ. Ní diíⁿ yā chi ndáá n'deee n'dáí ca'ai yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū, ní diíⁿ yā chuū 'āā dɛ'ɛ́ nūuⁿ tiempo taachi neⁿ'e yā. \v 7 Ní cuayiivi taachi 'cuiinu caaⁿ'máⁿ yā nduudu cuaacu yeⁿ'é Ndyuūs tuu'mí 'iiti taaⁿ chi nguuvi monstruo ní can'dáa tī yeⁿ'e yiivɛ yáⁿ'āa ní diīíⁿ caandaá tī ndúúcū 'uuvi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. Ní cuchɛɛ tī yeⁿ'e yā ní 'caaⁿ'núⁿ tī 'uuvi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. \v 8 Ní cuerpo yeⁿ'e 'uūvī tináⁿ'ā s'eeⁿ cunéé na yúúní yeⁿ'e yáāⁿ ch'ɛɛtɛ miiⁿ chi dáámá yáāⁿ miiⁿ naachi 'iiⁿ'yāⁿ ca'nééⁿnga'á yā Señor Jesucristo yeⁿ'e yú na cruz. Ní ndúúcū táámá nduudu yáāⁿ ch'ɛɛtɛ miiⁿ tan'dúúcā yáāⁿ Sodoma o yáⁿ'āa Egipto ti 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ n'daacā ch'ɛɛtinée yā miiⁿ. \v 9 Ní 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ s'eeⁿ ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ ndaataa s'eeⁿ ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e n'deee n'dáí davaacu chi n̄'dááⁿ ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e 'naaⁿ naciones caⁿ'á yā n'diichi yā 'uūvī cuerpo chi tináⁿ'ā yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi n'diī chɛ́ɛtī na 'íínú nguuvi canéé maⁿ'a. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ nguɛ́ɛ́ 'cuaáⁿ yā chi 'iiⁿ'yāⁿ 'cuɛɛchi yā cuerpos yeⁿ'e tináⁿ'ā yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi n'díí miiⁿ. \v 10 Ní 'iiⁿ'yāⁿ chi ch'ɛɛtinée yā na yáⁿ'āa ní neené cuuvi yeenú yā chi n'díí nduu 'uūvī profetas. Ní diíⁿ yā 'viicu. Ní dicho'ó yā regalos yeⁿ'e 'aamá yā taama yā caati 'uuvi profetas chi ngaⁿ'a nduudu cuaacu yeⁿ'é Ndyuūs diíⁿ yā chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ nééné ch'eenu yā chiī. \v 11 Naati cuayiivi chi chó'ōo 'iinu nguuvi canéé maⁿ'a Ndyuūs nadacuéeⁿ yā nduu 'uuvi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ yeⁿ'e nguaaⁿ tináⁿ'ā. Ní nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ di'va'a yā yeⁿ'e chi n'diichi yā. \v 12 Ní cuayiivi mííⁿ 'uuvi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ch'iindiveéⁿ yā 'áámá nduudu yuudu n'dáí yeⁿ'e ná va'ai chɛɛti nguuvi chi caⁿ'ā: Ndís'tiī, cuchɛ́ɛ nī 'muuⁿ. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní cuchɛ́ɛ yā na va'ai chɛɛti nguuvi na 'áámá meēeⁿ. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi taaⁿ yā yeⁿ'e yā n'diichí yā chuū. \v 13 Ní hora mííⁿ nūuⁿ 'nuⁿ'u taaⁿ yáⁿ'āa ní 'áámá ndiichi parte yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ chi n'daā ní ndɛɛ̄chɛ̄ mil 'iiⁿ'yāⁿ ch'īi yā taachi n'nuⁿ'u yáⁿ'āa miiⁿ. Tanáⁿ'a yā ní dí'vá'a yā ní dich'ɛɛtɛ́ yā Ndyuūs chi canéé na va'ai chɛɛti nguuvi. \p \v 14 Chó'ōo ndii 'uuvi vaadī yá'āī naati ní ndii chííⁿ ndii 'iinu miiⁿ ndaa núúⁿ. \s1 Yeⁿ'e ángel chí di'cuɛɛcú yā ndíí ndɛɛ̄chɛ̄ trompeta \p \v 15 Ní ndii chííⁿ ndii ndɛɛ̄chɛ̄ ángel miiⁿ di'cuɛɛcú yā trompetas yeⁿ'e yā ní ch'iindiveéⁿ 'naaⁿ nduudu yuudu na va'ai chɛɛti nguuvi chi ngaⁿ'ā: \q1 Maaⁿ ní Señor Ndyuūs yeⁿ'e yú ndúúcū Cristo ní vɛɛ poder yeⁿ'é yā tiempo maaⁿ chi caaⁿ'maⁿ ntiiⁿnyuⁿ yā cueⁿ'e daāⁿmaⁿ yeⁿ'e nducuéⁿ'ē 'iiⁿntyéⁿ'ē yeⁿ'e íⁿ'yeeⁿdī ndúúcū naachi ngaⁿ'a ntiiⁿnyuⁿ yā ti nducuéⁿ'ē ní yeⁿ'e Cristo maaⁿ. \v 16 Tuu'mi ní ndu'u ndiicú cuūuⁿ 'iiⁿntyéⁿ'ē chi vɛ́ɛ yā na trono yeⁿ'e yā nanááⁿ Ndyuūs ch'ɛɛti ndiitin'díi yā ndúúcū naaⁿ yā na yáⁿ'āa nanááⁿ Ndyuūs ní dich'ɛɛtɛ́ yā Ndyuūs. \v 17 Ní ngaⁿ'a yā: \q1 N'diī Señor Ndyuūs chi vɛ́ɛ́ tanducuéⁿ'ē dendu'ū poder yeⁿ'e nī, n'diī chi canée nī tiempo maaⁿ ní canée nī tiempo ndíí vmnaaⁿ ní canéé nī ndíí tiempo chi cuchiī. Teé 'nū gracia n'diī, Ndyuūs, ti n'diī ní sta'á nī poder chi yeⁿ'é nī chí ch'ɛɛtɛ n'dai. Ní n'diī ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ nī maaⁿ. \q1 \v 18 Ní maaⁿ ní ndaa tiempo chi dituūví nī 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi idituuví yā íⁿ'yeeⁿdī. 'Iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e naciones chi nguɛ́ɛ́ i'téénu yā ní nduuvi taáⁿ yā ti ndaā nguuvi chi ca'á nī castigo yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní hora chi cuuvi n'diichí nī nuuⁿndi yeⁿ'e tináⁿ'ā s'ee. Ní ca'á nī premio 'iiⁿ'yāⁿ profetas chi dichíí'vɛ̄ n'diī ní ngaⁿ'á yā nduudu cuaacu yeⁿ'é nī. Ní ca'á nī nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ chi neⁿ'e yā n'diī ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi dich'ɛɛtɛ́ yā n'diī, 'iiⁿ'yāⁿ chi ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā ndúúcū tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ, nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ chi i'téénu yā Ndyuūs. \p \v 19 Tuu'mi ní 'áámá yā n'guaaⁿ yā cheendi va'āī yeⁿ'e yáacū yeⁿ'e Ndyuūs, yáacū chi canéé na va'ai chɛɛti nguuvi. Ní mííⁿ canéé arca chi caja naachi canéé compromiso yeⁿ'e Ndyuūs. Ní canéé chɛɛti yáacū miiⁿ. Ní n'diichí 'cuāī ndúúcū n'deee n'dáí ruido ndúúcū daavi n'nuⁿ'u na yáⁿ'āa ndúúcū 'aama cúúvī yuūūⁿ. \c 12 \s1 N'daataá ndúúcū 'iiti dragón \p \v 1 Tuu'mi ní vɛ́ɛ́ 'áámá seña chi nééné ch'ɛɛtɛ chi ch'iⁿ'i na va'ai chɛɛti nguuvi. N'diichí 'áámá n'daataá chi canuuⁿ tá catecai tan'dúúcā 'yáⁿ'ā. Ní 'iiⁿnyuⁿ miiⁿ ní canéé maaⁿ ca'a tá. Ní canúūⁿ tiiⁿ tá 'áámá corona ndúúcū ndichuuvi 'iiⁿnyuⁿ. \v 2 Ní hora mííⁿ nūuⁿ ní cuuvi 'cuundiyáāⁿ daiya tá ní 'cāi yiicu tá ndúúcū vaadī ya'ai chi cuuvi 'cuundiyáāⁿ daiya tá. Neené ch'eenu tá chiī ní 'āā 'cuɛ́ɛ́ 'cuundiyáāⁿ daiya tá. \v 3 Ní nííⁿnuúⁿ nūuⁿ vɛ́ɛ́ táámá seña chi nééné ch'ɛɛtɛ chi ch'iⁿ'i nanguuvi. N'diichí 'áámá 'iiti cuá'āa chi ch'ɛɛtɛ ca chi nguuvi dragón. Ní vɛ́ɛ́ ndɛɛ̄chɛ̄ tiíⁿ tī ní ndiichí duuⁿniiⁿníⁿ tī. Ní canduu tiíⁿ tī ndɛɛ̄chɛ̄ coronas 'áámá 'áámá ca'áámá cā'aama tiíⁿ tī. \v 4 Ní dragón miiⁿ ndúúcū ndúúcudaⁿ'ai tī diíⁿ tī chín'daā na 'iinu parte yeⁿ'e 'iiⁿnyúⁿ yeⁿ'e nanguuvi ní chiiya ndii na yáⁿ'āa. 'Iiti dragón miiⁿ chééndii tī nanááⁿ n'daataá chí 'cuundiyáāⁿ daiya tá ní 'íícú cuuvi che'é tī daiya tá miiⁿ taachi 'cuundiyáāⁿ. \v 5 Tuu'mi ní n'daataá miiⁿ ní ch'iiⁿndiyáāⁿ 'áámá saⁿ'ā 'lííⁿ. Saⁿ'ā 'lííⁿ miiⁿ canéé chi diituu caaⁿ'maⁿ ntiiⁿnyuⁿ sa yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē naciones yeⁿ'e iⁿ'yeēⁿdī ndúúcū 'áámá nduucu cūū. Ní nííⁿnuúⁿ nūuⁿ 'áámá yā sta'a yā saⁿ'ā 'lííⁿ mííⁿ ni cunaⁿ'á yā ndúúcū dacuá'āa miiⁿ na va'ai chɛɛti nguuvi naachi canéé Ndyuūs chi vɛ́ɛ yā na trono yeⁿ'e yā. \v 6 N'daata miiⁿ ní chéénū ta na yáⁿ'āa cuūⁿmaⁿ naachi nguɛ́ɛ́ ch'ɛɛtinéé 'iiⁿ'yāⁿ ní miiⁿ nūuⁿ Ndyuūs din'dái yā 'áámá lugar cáávā táⁿ'ā miiⁿ. Ní miiⁿ Ndyuūs ca'á yā chi che'e tá 'áámá mil canee 'uūvī ciento nduuyu canéé 'iinū ngɛɛcu nguuvi. \p \v 7 Cuayiivi ní vɛ́ɛ́ 'aama caandaá ch'ɛɛtɛ na va'ai chɛɛti nguuvi. Angel Miguel chi ngaⁿ'a ntiiⁿnyuⁿ ndúúcū ángeles yeⁿ'é yā 'cuⁿ'u yā contra yeⁿ'e 'iiti dragón. Ní 'iiti dragón miiⁿ ndúúcū ángeles yeⁿ'é tī 'cuⁿ'u tī ndúúcū ángel Miguel miiⁿ. \v 8 Naati 'iiti dragón miiⁿ nguɛ́ɛ́ diíⁿ tī ganar caandaá ch'ɛɛtɛ miiⁿ. Ní 'āā ntɛ́ɛ́ vɛ́ɛ́ lugar cááva tī na va'ai chɛɛti nguuvi. \v 9 'Áámá 'iiⁿ'yāⁿ ch'ɛɛcú yā 'iiti dragón miiⁿ ndúúcū nducyaaca ángeles yeⁿ'é tī ndíí iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. 'Iiti dragón miiⁿ chi ch'ɛɛtɛ ní 'iiti cúú miiⁿ ndíí vmnááⁿ vmnaaⁿ chi yááⁿn'guiinūuⁿ chi Satanás. 'Iiti cúú miiⁿ ní chinnche'éí tī núúⁿmáⁿ íⁿ'yeeⁿdī. \p \v 10 Tuu'mi ní ch'iindiveéⁿ 'áámá nduudu chí diītūū n'dai yeⁿ'e na va'ai chɛɛti nguuvi chi ngaⁿ'a 'tíícā: Maaⁿ ní ndaā tiempo chi Ndyuūs yeⁿ'e yú nadanguáⁿ'ai yā 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'é yā. Ní ch'iⁿ'í yā poder yeⁿ'é yā chi rey yā. Ní ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē dendu'ū yeⁿ'e yā. Ní Cristo ch'iⁿ'í yā chi 'iiⁿntyéⁿ'e yā caati saⁿ'ā miiⁿ chi Satanás chí ca'a sa nuuⁿndi yeⁿ'e hermanos yeⁿ'e yú ndíí ngúúví ndíí n'gááⁿ nanááⁿ Ndyuūs, 'iiⁿ'yāⁿ ch'ɛɛcú yā saⁿ'ā miiⁿ ndii va'ai chɛɛti nguuvi ndii na yáⁿ'āa. \v 11 Ní hermanos yeⁿ'e yú chichɛɛ́ yā yeⁿ'e yááⁿn'guiinūuⁿ cáávā yuūuⁿ yeⁿ'e Cristo chi nguuvi 'iiti cuūchī, ní cáávā chi ngaⁿ'á yā nduudu cuaacu yeⁿ'e Ndyuūs, ni cáávā chi nguɛ́ɛ́ 'va'á yā yeⁿ'e vida yeⁿ'e maáⁿ yā chi ch'īi ya cáávā Señor Jesucristo yeⁿ'e yú. \v 12 Ndís'tiī chi canéé na va'ai chɛɛti nguuvi yeenú nī, naati dɛ'ɛ̄ chúúcā ya'āī yeⁿ'é nducyaaca chi snéé na yáⁿ'āa 'cúū ndúúcū nducyaaca chi snéé na nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā caati yááⁿn'guiinūuⁿ ndaa sa nanáaⁿ yā. Ní neené taaⁿ sa ti deenu sa chí 'āā ntɛ́ɛ́ cuuvi 'naaⁿ sa na iⁿ'yeēⁿdī. \p \v 13 Taachi 'iiti dragón miiⁿ ní chicadíínuuⁿ tī chi 'āā candiití tī ndíí na yáⁿ'āa, cheⁿ'e tī can'dáa tī n'daataá chi ch'iiⁿndiyáāⁿ daiya tá chi 'cueenu tá cuuvi. \v 14 Naati 'áámá yā ca'a yā n'daata miiⁿ 'uūvī ngɛɛchi tá tan'dúúcā ngɛɛchi 'íí'yāa chi ch'ɛɛtɛ ca. Ní 'iicú cuuvi caavā tá nanguuvi ní caⁿ'a tá lugar yeⁿ'e tá naachi nguɛ́ɛ́ 'iiⁿ'yāⁿ. Ní yaⁿ'ai canee tá yeⁿ'e 'iiti cúú chi yááⁿn'guiinūuⁿ. Ní 'iiⁿ'yāⁿ ca'á yā chi che'e tá 'iīnū ndúuyū canéé maⁿ'a. \v 15 Ní cúú miiⁿ tun'dáa tī na cheendi tī n'deee n'dáí nuūⁿnīⁿ tan'dúúcā nuūⁿnīⁿ yeⁿ'e 'áámá yíícú. Ní nuūⁿnīⁿ miiⁿ ní nduuvi yíícú chí cuuvi candɛɛ̄ táⁿ'ā miiⁿ ti 'tíícā neⁿ'e cúú miiⁿ. \v 16 Naati yáⁿ'āa miiⁿ chinnee n'daataá mííⁿ ti n'da'ai tan'dúúcā 'iiⁿ'yāⁿ n'da'áí yā cheendí yā ní yáⁿ'āa mííⁿ chi'i nuūⁿnīⁿ miiⁿ ní cheēnū nuūⁿnīⁿ miiⁿ chɛɛti yáⁿ'āa, nuūⁿnīⁿ chi 'iiti dragón miiⁿ tun'dáa tī ndúúcū cheendí tī. \v 17 Ní ndúúcū chuū 'iiti dragón miiⁿ neené taaⁿ n'dáí tī ndúúcū n'daataa mííⁿ ní chéⁿ'e tī cuⁿ'ú tī ndúúcū tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ ndaata yeⁿ'ē n'daataa miiⁿ, 'iiⁿ'yāⁿ chi diíⁿ yā chi ngaⁿ'a mandamiento yeⁿ'é Ndyuūs. Ní 'áámá caneé yā ndúúcū nduudu cuaacu yeⁿ'e Jesucristo. \c 13 \s1 Yeⁿ'e 'uūvī 'iiti taaⁿ chi nguuvi monstruo \p \v 1 Tuu'mi ní taachi chééndií vmnaaⁿ yáⁿ'āa ndúútīi yeⁿ'e nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā miiⁿ n'diichí chi can'daa 'áámá 'iiti chi ch'ɛɛtɛ taavi ca yeⁿ'e nuuⁿnīⁿ'yáⁿ'ā. 'Iiti miiⁿ ní nguuvi monstruo ní vɛ́ɛ́ ndɛɛ̄chɛ̄ tiíⁿ tī ndúúcū ndiichi duuⁿniiⁿníⁿ tī. Ní vmnaaⁿ 'áámá 'aama duuⁿniiⁿníⁿ tī sndúūⁿ 'áámá corona. Ní canéé nguūⁿ ca'áámá cā'aama tiíⁿ tī chi duuchi chi nguɛ́ɛ́ inee yíínūu Ndyuūs. \v 2 'Iiti chí monstruo chí ch'ɛɛtɛ mííⁿ chí n'diichí ní tan'dúúcā 'iiti chi leopardo, 'tiicá tī. Ca'a tī ní tan'dúúcā ca'a oso, 'tíícā ca'a tī. Cheendí tī ní tan'dúúcā cheendi 'yáíⁿyāaⁿ cuá'aá, 'tíícā cheendí tī. 'Iiti dragón miiⁿ ca'á tī poder yeⁿ'é tī ndúúcū trono yeⁿ'é tī na ta'a 'iiti monstruo chí ch'ɛɛtɛ miiⁿ chi ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ tī. \v 3 Ní n'diichí chi 'áámá chɛ́ɛ́ tíīⁿ 'iiti monstruo chi ch'ɛɛtɛ taavi ca ní tan'dúúcā chi nca'āī 'áámá 'iiti chi n'díí ní nduūvā yeⁿ'é tī, 'tíícā 'áámá tiíⁿ tī. Ní nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū nééné cheⁿ'e yiinú yā yeⁿ'e chuū. Ní cueⁿ'é yā ndúúcū 'iiti monstruo miiⁿ. \v 4 Ní nducyaacá yā s'téénu yā 'iiti dragón miiⁿ cáávā chi ca'á tī poder yeⁿ'é tī táámá 'iiti chi monstruo chi ch'ɛɛtɛ taavi ca. Ní 'iiⁿ'yāⁿ 'tiicá ntúūⁿ chi'téénu yā 'iiti monstruo miiⁿ. Tuu'mi ní caⁿ'a yā: ¿Du'u vɛ́ɛ́ poder yeⁿ'ē tan'dúúcā 'iiti monstruo 'cūū? ¿Du'u cúúví 'cuuⁿ'maⁿ ndúúcū 'iiti monstruo 'cūū ní cuchɛɛ ndúúcū 'iití 'cūū? \p \v 5 Ní 'iiti dragón ca'á tī poder 'iiti monstruo miiⁿ chi caaⁿ'máⁿ tī dendu'ū chi ch'ɛɛtɛ. Ní cunncáā ngaⁿ'a tī contra yeⁿ'e Ndyuūs. Ní di'tiinuú tī chi ngaⁿ'a ntiiⁿnyuⁿ tī 'túúcā chɛ́ɛ́ti 'uūvī ngɛɛcu 'uūvī 'iiyū. \v 6 Ní 'tíícā idiiⁿ 'iiti monstruo. Ní cunncáā ngaⁿ'a tī contra yeⁿ'e Ndyuūs ní ngaⁿ'a tī cunncáā contra yeⁿ'e chi duuchi Ndyuūs ní contra yeⁿ'e va'ai chɛɛti nguuvi naachi Ndyuūs ch'ɛɛtinée yā ní contra yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi snée yā ndúúcū Ndyuūs. \v 7 Ní 'tiicá ntúūⁿ 'iiti dragón ca'á tī poder 'iiti monstruo miiⁿ chi diíⁿ tī vaadī 'caa'va ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi yeⁿ'é Ndyuūs ndíí chi chɛɛ tī ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. Ní ca'á tī poder 'iiti monstruo chi ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ tī yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē raza yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē yáāⁿ ndúúcū yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē davaacu ndúúcū yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē nación. \v 8 Ní nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ chi snée yā na yáⁿ'āa cu'téénu yā 'iiti monstruo miiⁿ. 'Tíícā néⁿ'e Ndyuūs. Ní nguɛ́ɛ́ canéé nguūⁿ chi duuchi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ na libro yeⁿ'e vida cueⁿ'e daāⁿmaⁿ chi yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi duuchi 'iiti cuūchī. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ch'iiⁿ'núⁿ yā Cristo ndii tiempo chi Ndyuūs din'dái yā iⁿ'yeēⁿdī. \p \v 9 Nduuti chi 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ vɛ́ɛ́ veéⁿ yā 'caandiveéⁿ yā nduudu 'cūū. \v 10 'Iiⁿ'yāⁿ chi can'daa yā 'iiⁿ'yāⁿ chi cuuvi preso yā, 'tiicá ntúūⁿ maáⁿ yā canéé chí cuuvi preso yā. 'Iiⁿ'yāⁿ chi n'giiⁿ'nuⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ ndúúcū machete 'uūvī lados 'caāiⁿ canéé chí 'cuuvi ntúuⁿ yā 'tíícā. Ní cáávā chuū 'iiⁿ'yāⁿ chi yeⁿ'é Ndyuūs canéé chi vɛ́ɛ́ 'viichɛɛ'tíínūuⁿ ndúúcu yā ní canéé chi i'téénu yā Ndyuūs. \p \v 11 Cuayiivi ní n'diichí táámá 'iiti monstruo chi ch'ɛɛtɛ ca chi can'dáa tī nguaaⁿ yáⁿ'āa miiⁿ. Vɛ́ɛ́ 'uūvī duuⁿniiⁿníⁿ tī tan'dúúcā 'áámá duuⁿniiⁿniⁿ 'iiti cuūchī 'tiicá tī. Ní 'iiti monstruo ndii 'uūvī indeé tī tan'dúúcā 'áámá 'iiti dragón. \v 12 Ní vɛ́ɛ́ tanducuéⁿ'ē poder yeⁿ'e 'iiti monstruo chi ndii 'uuvi chi ch'ɛɛtɛ taavi ca tan'dúúcā poder yeⁿ'ē 'iiti monstruo ch'ɛɛtɛ ca chí vmnaaⁿ. Ní diíⁿ tī chi 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'ē iⁿ'yeeⁿdí 'cūū ní cu'téénu yā 'iiti vmnááⁿ vmnaaⁿ chi 'iiti monstruo chi naca'áí tī ní nduūvā yeⁿ'é tī. \v 13 Ní 'iiti chi monstruo chí ndii 'uūvī diíⁿ tī vaadī n'giinu ch'ɛɛtɛ n'dai. Diíⁿ tī chí can'daa yaⁿ'ā yeⁿ'ē nanguuvi ndíí vmnaaⁿ yáⁿ'āa 'cúū ní n'deee n'dáí 'iiⁿ'yāⁿ n'diichí yā chuū. \v 14 Ní caavā vaadī n'giinu chi diíⁿ tī taachi cheendií tī nanááⁿ 'iiti monstruo chi vmnááⁿ vmnaaⁿ chi teé tī lugar chi diíⁿ tī 'túúcā, tuu'mi ní chinnche'éí tī 'iiⁿ'yāⁿ chi ch'ɛɛtinée yā iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. Ní ca'a tī orden 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi din'dái yā 'áámá santo ídolo tan'dúúcā 'iiti monstruo chi nca'áí tī ndúúcū machete 'uūvī lados 'caāiⁿ ní cunduuchi tī chi cuuvi santo yeⁿ'e yā. \v 15 Ní 'iiti monstruo chi vmnááⁿ vmnaaⁿ ní ca'á tī poder 'iiti monstruo chiiⁿ ndíí 'uuví tī chi ca'á tī vida santo 'iiti ídolo miiⁿ. Ní 'íícú 'iiti santo tī cuuvi 'caaⁿ'máⁿ tī ní diíⁿ tī chi 'cuūvi nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ i'téénu yā 'iiti santo miiⁿ. \v 16 Ní cuayiivi ní 'iiti monstruo chi ndii 'uūvī ní diíⁿ tī ntúūⁿ chi nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ chi ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā ndúúcū tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi 'cuiica ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ pobre yā ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi libre yā ní ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi 'áámá dichíí'vɛ yā 'iivi yā, 'iiti monstruo miiⁿ diíⁿ tī chi nducyaaca yā canéé chi ndɛɛ yā 'áámá sello na ta'a cuaacú yā o nchɛɛtɛ́ yā. \v 17 Ní diíⁿ ntúuⁿ tī 'tíícā. Mar 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ nguɛ́ɛ́ cuuvi cuái yā o n'diicui yā nduuti chi nguɛ́ɛ́ ndɛɛ yā sello yeⁿ'e 'iiti monstruo ndii 'uūvī o chi duuchí tī o número yeⁿ'e chi duuchí tī. \v 18 Ní chuū ní 'iiⁿ'yāⁿ chi déénu yā cuuvi diiⁿ yā. 'Iiⁿ'yāⁿ chi déénu yā caⁿ'á yā ngaⁿ'a duuchi yā chi dúúchí 'iiti monstruo ndíí 'uūvī miiⁿ ti número miiⁿ ní lado yeⁿ'e chi duuchi 'áámá saⁿ'ā. Ní número miiⁿ ní ngii jaāⁿ ciento canduū 'iinu ngɛɛcu jaaⁿ. \c 14 \s1 Ngiitá 'iiⁿ'yāⁿ chi 'áámá ciento canéé 'uūvī ngɛɛcu cuūuⁿ mil yeⁿ'e chí nanguaⁿ'ai yā \p \v 1 Cuayiivi ní n'diichí 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī chi chééndii yā ná yiīcū chi nguuvi Sión. Ní nduucú yā canéé 'áámá ciento 'uūvī ngɛɛcu cuūuⁿ mil 'iiⁿ'yāⁿ chi ndɛɛ yā chi duuchí yā ndúúcū chi duuchi chiidá yā chi canee nguūⁿ nchɛɛtɛ́ yā. \v 2 Ní ch'iindiveéⁿ 'áámá nduudu chí ngeⁿ'ē na va'ai chɛɛti nguuvi. Ní nduudu miiⁿ tan'dúúcā chi yuūdūu n'gɛɛtɛ chi chíi yā n'dai nuūⁿnīⁿ o tan'dúúcā chi n'gɛɛcu 'áámá daavi ch'ɛɛtɛ; ní nduudu miiⁿ ní tan'dúúcā chi n'gɛɛcu n'deee n'dáí arpas chi idi'cuɛɛ̄cú 'iiⁿ'yāⁿ. 'Tíícā nduudu miiⁿ. \v 3 Ní 'iiⁿ'yāⁿ chi n'deee n'dáí miiⁿ chi snée yā nanááⁿ trono miiⁿ ní nanááⁿ ndu'u cuūúⁿ 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ní nanááⁿ 'iīⁿntyéⁿ'ē miiⁿ ní ngiitá yā 'áámá canto chi ngai. Ní mar 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ nguɛ́ɛ́ ngii n'geeⁿ yā canto miiⁿ, dámaāⁿ ndu'u chi 'áámá ciento 'uūvī ngɛɛcu cuūuⁿ mil 'iiⁿ'yāⁿ chí Ndyuūs nadanguáⁿ'ai yā nguaaⁿ 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. \v 4 Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi saⁿ'ā chi nguɛ́ɛ́ ngaⁿ'á yā ndúúcū mar 'áámá n'daataá ní nguɛ́ɛ́ n'giindivaacú yā. Ní caⁿ'a yā ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī 'āā tií nūuⁿ cuaaⁿ naachi caⁿ'á yā. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ Ndyuūs yaa'ví yā chi cuuvi yeⁿ'e yā yeⁿ'e nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi vmnááⁿ vmnaaⁿ chi ch'īi yā cáávā chi diíⁿ yā ntiiⁿnyuⁿ yeⁿ'é Ndyuūs ní yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi duuchi 'iiti cuūchī. \v 5 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ nguɛ́ɛ́ ngaⁿ'á yā mar 'áámá nduudu yaadi ní nguɛ́ɛ́ vɛ́ɛ́ nuuⁿndi yeⁿ'e yā nanááⁿ trono yeⁿ'e Ndyuūs. \s1 Yeⁿ'e chi ngaⁿ'ā 'iīnū ángeles \p \v 6 Tuu'mi ní n'diichí tááma ángel ngaá yā naavtaⁿ'ā nanguuvi. Ní ángel miiⁿ ní ndɛ́ɛ yā nduudu chí canéé cueⁿ'e daāⁿmaⁿ chi nduudu ngai chi nanguaⁿ'ai 'iiⁿ'yāⁿ. Ní ngaⁿ'á yā nduudu ngai miiⁿ nanááⁿ nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū, nanááⁿ nducuéⁿ'ē naciones ndúúcū nducuéⁿ'ē tribus yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ ndúúcū nducyaaca davaacu yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē 'iiⁿ'yāⁿ ndúúcū nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ chi snée yā na yáⁿ'āa 'cūū. \v 7 Ní ángel miiⁿ caⁿ'á yā ndúúcū 'áámá nduudu díítūu: Ndís'tiī 'va'á nī Ndyuūs, dich'ɛɛtɛ́ nī 'iiⁿ'yāⁿ ti 'āā ndaa hora chi diíⁿ yā juzgar nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ. Dich'ɛɛtɛ́ nī 'iiⁿ'yāⁿ chi din'dái yā nanguuvi ndúúcū yáⁿ'āa ndúúcū nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā ndúúcū naachí icān'daa nuūⁿnīⁿ. \p \v 8 Ní n'diichí taama ángel can'dáa yā ángel miiⁿ ní ngaⁿ'á yā: Yáāⁿ Babilonia 'āā ntuūvīi. Yáāⁿ Babilonia chi yáāⁿ ch'ɛɛtɛ miiⁿ 'āā ntuūvīi ti 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ ní diíⁿ yā chi tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e nducuéⁿ'ē nación dinuuⁿndi cá yā ní caⁿ'á yā ndúúcū n'daataá ó isaⁿ'ā chi nguɛ́ɛ́ yeⁿ'é yā ti diíⁿ yā nuuⁿndi tan'dúúcā chi diiⁿ 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. \p \v 9 Ní cuayiivi ní n'diichí ndii 'íínú ángel miiⁿ can'dáa yā ángel s'eeⁿ ní caⁿ'a yuudu yā: Nduuti chi 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ cu'téénu yā 'iiti monstruo miiⁿ ndúúcū 'iiti santo chi dáámá ndúúcū 'iiti miiⁿ ni 'iiⁿ'yāⁿ ndɛ́ɛ yā sello yeⁿ'é tī nchɛɛtɛ́ yā o na ta'á yā, \v 10 canéé chi cuta'á yā neené taaⁿ castigo chi Ndyuūs caⁿ'á yā ca'a yā 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ. Ní castigo miiⁿ tan'dúúcā 'áámá copa diituu ndúúcū vaadī taaⁿ yeⁿ'e Ndyuūs. 'Tíícā va. Ní castigo miiⁿ ní chiiⁿ chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ cuuvi yá'áí yeⁿ'é yā ndúúcū nguuchi yáⁿ'ā ní ndúúcū tuūu chi nguuvi azufre chi nguuchi yaⁿ'ā ní cuuvi chó'ōo chuū nanááⁿ ángeles yeⁿ'é Ndyuūs ní nanááⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi duuchi 'iiti cuūchī. \v 11 Ní 'yááⁿ'míⁿ yeⁿ'ē nguuchi yáⁿ'ā miiⁿ chi castigo miiⁿ ngɛɛ cueⁿ'e daāⁿmaⁿ yeⁿ'e lugar chi n'geenu yā ngii. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi n'geenú yā ngii ní i'téénu yā 'iiti monstruo miiⁿ chí ch'ɛɛtɛ taavi ca ndúúcū 'iiti chi santo yeⁿ'é tī. Ní ndɛɛ́ yā seña yeⁿ'é chi duuchí tī na cuerpo yeⁿ'é yā. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ nguɛ́ɛ́ ntaavi'tuunúúⁿ yā yeⁿ'e chi ya'áí yā ndíí nguɛ́ɛ́ nguuvi ndíí nguɛ́ɛ́ n'gaaⁿ. \v 12 Ní cáávā chuū 'iiⁿ'yāⁿ chi yeⁿ'e Ndyuūs ní n'giindiveéⁿ yā mandamiento yeⁿ'é yā ní 'áámá canéé yā chi i'téénu yā Cristo ní canéé chi vɛɛ paciencia yeⁿ'e yā. \p \v 13 Cuayiivi ní 'úú ch'iindiveéⁿ 'áámá nduudu yeⁿ'e va'ai chɛɛti nguuvi chi ngaⁿ'a ngii 'úú 'tíícā: Díí, Juan, dingúuⁿ di chuū. Dɛ'ɛ̄ chúúcā yeenu 'iiⁿ'yāⁿ chi caⁿ'á yā 'cuūvi yā tiempo 'cūū ndíí tiempo chi cuchiī, 'iiⁿ'yāⁿ chi i'téénu yā Señor. Ní 'tíícā cuuvi ngaⁿ'a Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ntaavi'tuunuúⁿ yā yeⁿ'e ntiiⁿnyuⁿ yeⁿ'é yā ní candɛɛ́ yā ndúúcu yā yeⁿ'e chi díiⁿ yā. \s1 Cosecha yeⁿ'e yáⁿ'āa 'cūū \p \v 14 Cuayiivi miiⁿ ní n'diichí 'áámá meēeⁿ cuɛ́ɛ̄. Ní 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ vɛ́ɛ yā vmnaaⁿ meēeⁿ miiⁿ ní tandúúcā Jesucristo chi duuchi Sáⁿ'ā chi Daiya 'Iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. Canduu tiíⁿ yā 'áámá corona yeⁿ'e 'dííⁿnguāaⁿ ní na ca'á yā ní ndɛ́ɛ yā 'áámá hoz chi 'caāiⁿ. \v 15 Ní n'diichí táámá ángel can'dáa yā yeⁿ'e yaācū miiⁿ yeⁿ'e Ndyuūs ní yuudu caⁿ'a yā ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ yā na meēéⁿ miiⁿ. 'Cáácá dí cosecha ndúúcū hoz yeⁿ'e di ti maaⁿ ní 'āā tiempo yeⁿ'e chi diiⁿ di cosechar ti cosecha yeⁿ'ē yáⁿ'āa miiⁿ 'āā n'daacā. \p \v 16 Nííⁿnuúⁿ nūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ yā na meēeⁿ miiⁿ ch'iicá yā cosecha yeⁿ'e yā chi canéé na yáⁿ'āa ní nta'á yā. \p \v 17 Tuu'mi ní táámá ángel can'dáa yā yeⁿ'e yaācū miiⁿ chiiⁿ canéé na va'ai chɛɛti nguuvi. Ní 'tiicá ntúūⁿ ángel miiⁿ ndɛ́ɛ yā 'áámá hoz chi 'caāiⁿ. \v 18 Ní táámá ángel chi candɛɛ́ yā cuidado yeⁿ'e nguuchi yaⁿ'ā vmnaaⁿ nátaī yeⁿ'e yaācū miiⁿ can'dáa yā yeⁿ'e nátaī ní caⁿ'a yuudu yā ángel chi ndɛɛ yā hoz chí 'caāiⁿ. Dii 'caaca di ndúúcū hoz 'caāiⁿ yeⁿ'e di duuⁿnē 'lííⁿ yeⁿ'e yáⁿ'á 'lííⁿ miiⁿ ndúúcū n'gui'i chi uvas chi canéé na yáⁿ'āa ní cuta'a di uvas miiⁿ ti n'guí'í yeⁿ'ē 'āā n'daacā maaⁿ. \p \v 19 Tuu'mi ní ángel miiⁿ ndúúcū hoz 'caāiⁿ yeⁿ'é yā ch'iica yā duuⁿne 'lííⁿ yeⁿ'e yáⁿ'á chi snéé ndúúcū n'gui'i uvas yeⁿ'e chi canee vmnaaⁿ yáⁿ'á. Ní nta'á yā n'gui'i uvas ní s'néeⁿ yā n'gui'i uvas miiⁿ na trapiche naachi cuta'á yā nuūⁿnīⁿ uvas miiⁿ chi vino. Ní trujal miiⁿ ní tan'dúúcā castigo chi ch'ɛɛtɛ n'dai chi Ndyuūs caⁿ'a yā chí ca'a yā 'iiⁿ'yāⁿ. \v 20 Ní trapiche naachi cuta'á yā nuūⁿnīⁿ yeⁿ'e uvas miiⁿ canéé 'áámá lado yeⁿ'ē yáāⁿ miiⁿ. Ní yeⁿ'e trapiche can'daā n'deee n'dáí yuūuⁿ chí yaacu. Ní yuūuⁿ miiⁿ tan'dúúcā 'áámá yíícú ch'ɛɛtɛ yuūuⁿ chi ngii caadi 'iīnū ciento kilómetros yeⁿ'ē. Ní yaacu n'dáí indáá ndii na freno yeⁿ'e 'yúudūu. \c 15 \s1 Angeles ndúúcū tá ndɛɛ̄chɛ̄ yá'āī \p \v 1 Cuayiivi ní n'diichí táámá señal na va'ai chɛɛti nguuvi chí ch'ɛɛtɛ n'dai ní cheⁿ'e yiinú yeⁿ'ē. Ní vɛ́ɛ́ ndɛɛ̄chɛ̄ ángeles ndúúcū ndɛɛ̄chɛ̄ chi cuuvi 'nuūcá'ai chí 'cuiinu. Ní ndúúcū ndɛɛ̄chɛ̄ chi cuuvi 'nuūcá'ai chí 'cuiinu, ndúúcū chuú nūuⁿ 'cuiīnū tiempo chi Ndyuūs nduuvi taáⁿ yā. \p \v 2 Tuu'mi n'diichí 'áámá nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā chi tan'dúúcā vidrio ndístaⁿ'a ndúúcū nguūchī yáⁿ'ā. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi chɛɛ́ yā cuⁿ'u yā ndúúcū 'iiti monstruo miiⁿ ndúúcū 'iiti chi santo yeⁿ'é tī ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi canéé chi duuchí tī ní número yeⁿ'é tī na cuerpo yeⁿ'e yā, 'iiⁿ'yāⁿ chi ichɛ́ɛ yā yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chééndii yā niiⁿnuúⁿ ná nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā chi vidrio miiⁿ, ní ndɛɛ yā arpas chi Ndyuūs ca'á yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. \v 3 Ní chiitá yā canto yeⁿ'e Moisés, chi saⁿ'ā chi dichíí'vɛ sa Ndyuūs. Ní chiitá yā canto yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī. Ní 'tíícā nduudu chi chiitá yā: \q1 Dii Señor Ndyuūs chi vɛ́ɛ́ tanducuéⁿ'ē dendu'ū poder ndúúcu di. N'gɛɛtɛ taavi ca dii ní ngeⁿ'e yiinu yú yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē dendu'ū chi diiⁿ di. Dii rey yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē nación ní yúúní yeⁿ'e di ní cuaacu. \q1 \v 4 Díí, Señor, ¿du'ū nguɛ́ɛ́ 'va'ā dii? ¿Du'ū nguɛ́ɛ́ caaⁿ'maⁿ chi dii ní neené ch'ɛɛtɛ dii ti dámaaⁿ dii chi dɛɛvɛ di? Ní ndaa 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē naciones nanááⁿ dii chi dich'ɛɛtɛ́ yā dii caati nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ n'diichi yā chi diiⁿ di tanducuéⁿ'ē dendu'ū chi cuaacu ní n'daacā n'dai. \p \v 5 Ní cuayiivi ní n'diichí chi nanguaaⁿ cheendi va'āī yeⁿ'e yáacū chi canéé na va'ai chɛɛti nguuvi, ní chɛɛti yaācū miiⁿ, miiⁿ canéé cuarto chí yaānūu naachi canéé tuūu ch'ɛɛtɛ́ chi canéé nguūⁿ ley yeⁿ'e Moisés. \v 6 Ní yeⁿ'e yaācū miiⁿ can'dáā ndɛɛ̄chɛ̄ ángeles. Ní ndɛɛ yā ndu'u ndɛɛ̄chɛ̄ chí n'nuu cá'ai yā. Ní vɛ́ɛ́ catecai yā yeⁿ'e tiīnūuⁿ chi nguuvi lino chi cuɛ́ɛ̄ ní dɛɛvɛ. Ní n'dɛɛ̄ chiīchí niiⁿnuⁿ yā ndúúcū cinta yeⁿ'e 'dííⁿnguāaⁿ. \v 7 Núúⁿmáⁿ chɛɛtí nūuⁿ 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ naachi na cuuúⁿ yā ní ca'a yā ndu'u ndɛɛ̄chɛ̄ ángeles ndɛɛ̄chɛ̄ 'cuutií yeⁿ'e 'dííⁿnguāaⁿ ca'áámá ca'áámá yā 'áámá 'cuutií chi ndiituú yeⁿ'ē castigo chi neene taaⁿ chi yeⁿ'e Ndyuūs chi canduuchi cueⁿ'e daāⁿmaⁿ. \v 8 Ní yaācū miiⁿ ndiituú 'yaaⁿ'miⁿ chi can'daā yeⁿ'e vaadī ch'ɛɛtɛ taavi ca yeⁿ'e Ndyuūs ní yeⁿ'e poder yeⁿ'e yā. Ní mar 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ cuuví cundaa yā na yaācū miiⁿ ndíí taachi chó'ōo ndɛɛ̄chɛ̄ vaadī ya'ai chi ndɛ́ɛ ndu'u ndɛɛ̄chɛ̄ ángeles. \c 16 \s1 Ndɛɛ̄chɛ̄ 'cuutií yeⁿ'e vaadī ya'ai \p \v 1 Tuu'mi ní ch'iindiveéⁿ 'áámá nduudu neene díítūu chi can'daā yeⁿ'e yaacu miiⁿ ní ngaⁿ'a ngii ndu'u ndɛɛ̄chɛ̄ ángeles miiⁿ: Ndís'tiī ángeles, cueⁿ'é nī ní n'daaviyaí nī vmnaaⁿ yáⁿ'āa yeⁿ'ē chi snúūⁿ chɛɛti 'cuutií yeⁿ'e nī chi castigo chi neené díítūu chi Ndyuūs ca'á yā 'iiⁿ'yāⁿ. \p \v 2 Ní ángel vmnááⁿ vmnaaⁿ cheⁿ'e yā n'daaviyaí yā chi snúūⁿ 'cuutií yeⁿ'e yā vmnaaⁿ yáⁿ'āa ní vmnaaⁿ nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ chi ndɛ́ɛ yā sello yeⁿ'e 'iiti monstruo na cuerpo yeⁿ'e yā, 'iiⁿ'yāⁿ chi i'téénu yā 'iiti santo yeⁿ'é tī. Ní can'dáā n'dúú'ví n'gɛɛtɛ chi neené ya'ai na cuerpo 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. \p \v 3 Tuu'mi ní ndii chííⁿ ndii 'uūvī ángel miiⁿ n'daaviyái yā 'cuutií yeⁿ'e yā vmnaaⁿ nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā ní nduuví yuuúⁿ tan'dúúcā yuuúⁿ yeⁿ'ē 'aama tináⁿ'ā. Ní tanducuéⁿ'ē 'iiti chi snduuchí chɛɛti nuūⁿnīⁿ'yá'ā miiⁿ ch'īi tī. \p \v 4 Ní ndii chííⁿ ndii 'íínú ángel miiⁿ n'daaviyaí yā 'cuutií yeⁿ'e yā vmnaaⁿ yeⁿ'e yíícú ní vmnaaⁿ yeⁿ'ē naachi can'daā nuūⁿnīⁿ miiⁿ. Ní nducuéⁿ'ē nuūⁿnīⁿ miiⁿ nduuvi yuuúⁿ. \v 5 Ní niiⁿnuúⁿ nūuⁿ ch'iindiveéⁿ ángel yeⁿ'e nuūⁿnīⁿ miiⁿ chi ngaⁿ'a yā: Dii Señor, 'āā canéé dí cuááⁿ vmnaaⁿ, ní canee di maaⁿ. Dii ní cuaacu di ti n'diichi di nuūⁿndī 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. \v 6 Ní 'tíícā diiⁿ di caati 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní ch'iiⁿ'núⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e di ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi 'áámá diíⁿ yā ntiiⁿnyuⁿ yeⁿ'e di ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chí caⁿ'a nduudu cuaacu yeⁿ'e di. Ní maaⁿ ní dii nca'a di yuuúⁿ yeⁿ'ē nuūⁿnīⁿ miiⁿ chi cu'ú yā caati 'tíícā chi n'daacā chi cu'ú yā yuūuⁿ miiⁿ cucáávā chi diiⁿ yā chí nguɛ́ɛ́ n'daacā. \p \v 7 Ní ch'iindiveéⁿ nduudu yeⁿ'e 'áámá yeⁿ'e nátai chi ngaⁿ'a ngii Ndyuūs, ní ngaⁿ'a: Dii, Ndyuūs, chi vɛ́ɛ́ tanducuéⁿ'ē dendu'ū poder ndúúcū di, cuaacu nííⁿnyúⁿ n'diichi di nuuⁿndi yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ. Ní diiⁿ di chi cuaacu ní n'dai taavi. \p \v 8 Ní n'diichí ndíí cuūuⁿ ángel miiⁿ n'daaviyaí yā 'cuutií yeⁿ'e yā vmnaaⁿ yeⁿ'e 'yáⁿ'ā. Ní ca'á yā poder 'yáⁿ'ā miiⁿ chi 'neeⁿ 'yáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ ndúúcū 'yáⁿ'ā yeⁿ'ē. \v 9 Ní nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ ní chiichi yā ndúúcū 'iiⁿ'nūⁿ taáⁿ yeⁿ'e 'yáⁿ'ā miiⁿ. Ní neené taaⁿ ya'ai yeⁿ'é yā. Ní cunncáā caⁿ'a yā yeⁿ'e chi duuchi Ndyuūs chi vɛ́ɛ́ poder yeⁿ'é yā yeⁿ'ē ndɛɛ̄chɛ̄ cá'ai 'cūū. Naati 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ nguɛ́ɛ́ ndaacadaamí yā yeⁿ'e nuuⁿndi yeⁿ'é yā ní nguɛ́ɛ́ dich'ɛɛtɛ́ yā Ndyuūs. \p \v 10 Ní n'diichí ndii nyuⁿ'u ángel miiⁿ n'daaviyaí yā 'cuutií yeⁿ'e yā vmnaaⁿ yeⁿ'e trono yeⁿ'e 'iiti monstruo miiⁿ ní vmnaaⁿ yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē chi ngaⁿ'á tī ntiiⁿnyuⁿ yeⁿ'ē ní canéé ná 'áámá maāiⁿ. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní cheⁿ'enéé yā chiiya yā cáávā chi ya'ai yā. \v 11 Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ cunncáā caⁿ'a yā yeⁿ'e Ndyuūs chi canée yā na va'ai chɛɛti nguuvi cucáávā chi ya'ai yeⁿ'e yā ndúúcū n'duu'vi yeⁿ'é yā. Ní nguɛ́ɛ́ nandaacadaamí yā yeⁿ'e nuuⁿndi yeⁿ'e yā. \p \v 12 Tuu'mi ní ndii chííⁿ ndii niyaaⁿ ángel miiⁿ n'daaviyaí yā 'cuutií yeⁿ'é yā vmnaaⁿ yíícú ch'ɛɛtɛ chi nguuvi Eufrates ní nuūⁿnīⁿ yeⁿ'e yíícú ch'ɛɛtɛ miiⁿ nti'i. Ní n'guaāⁿ 'aama yúúní ní 'iicu 'iiⁿ'yāⁿ reyes cuuvi cuchii yā cuaaⁿ naachi can'daā 'yáⁿ'ā na yúúní miiⁿ. \p \v 13 Tuu'mi ní n'diichí chí can'daā 'iinū espíritus yeⁿ'e yááⁿn'guiinūuⁿ chi tan'dúúcā sapo, 'tíícā espíritus. Ní can'daā yeⁿ'ē cheendi 'iiti dragón miiⁿ ní yeⁿ'ē cheendi 'iiti monstruo chi ch'ɛɛtɛ taavi cá tī ní yeⁿ'e cheendi profeta chi ngaⁿ'a yā chi yeⁿ'e Ndyuūs 'yā, ní nguɛ́ɛ́ ngaⁿ'a yā nduudu cuaacu yeⁿ'e maáⁿ yā. \v 14 Espíritus ndúúcū espíritus yeⁿ'e yááⁿn'guiinūuⁿ ní diíⁿ yā señas yeⁿ'e vaadī n'giinu. Ní cueⁿ'e yā nanááⁿ nducyáácá reyes yeⁿ'ē núúⁿmáⁿ iⁿ'yeeⁿdí 'cūū chi nadaama yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi cuuvi 'cuuⁿ'maⁿ yā nguuvi chi ch'ɛɛtɛ chi yeⁿ'é Ndyuūs chi vɛ́ɛ́ nducuéⁿ'ē dendu'u poder yeⁿ'e yā. \v 15 Ní Cristo ngaⁿ'á yā. Cuin'diichí nī. 'Úú ní cuchií tan'dúúcā 'áámá chíduucu. Dɛ'ɛ̄ chúúcā n'dai 'iiⁿ'yāⁿ chi snduuchí yā ní snúuⁿ yā catecai yā ní nguɛ́ɛ́ 'cuɛɛtinée yā chi chiica yā chi yuucú yā chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ inaáⁿ yā ní 'íícú cuuvi 'cuináaⁿ yā. \v 16 Ní espíritus nduuvidaami yā reyes yeⁿ'e yáⁿ'āa na 'áámá lugar chi nguuvi Armagedón na davaacu hebreo. \p \v 17 Tuu'mi ní ndii chííⁿ ndii ndɛɛ̄chɛ̄ ángel miiⁿ n'daaviyaí yā 'cuutií yeⁿ'e yā na 'yúúné. Ní yeⁿ'e yáacū miiⁿ chi canéé na va'ai chɛɛti nguuvi mííⁿ can'daā 'áámá nduudu neene díítūu lado yeⁿ'e trono miiⁿ chí ngaⁿ'ā 'túúcā: Āā tunééⁿ nducuéⁿ'ē. \p \v 18 Tuu'mi ní vɛ́ɛ́ 'cuaī ndúúcū nduudu s'eeⁿ ndúúcū daavi ndúúcū chi diituu n'dáí n'nuⁿ'u yáⁿ'āa. Ní ch'ɛɛtɛ ca nguɛ́ɛ́ ti tan'dúúcā chi cunee ndii tiempo chi 'iiⁿ'yāⁿ canée yā iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. \v 19 Ní yáāⁿ ch'ɛɛtɛ chi yáāⁿ Babilonia miiⁿ chiī 'iīnū taaⁿ ní nducuéⁿ'ē yáāⁿ yeⁿ'ē iⁿ'yeeⁿdí 'cūū ní sndɛɛvɛ. Ní Ndyuūs nn'gáácú yā yeⁿ'e yáāⁿ ch'ɛɛtɛ chi yáāⁿ Babilonia miiⁿ. Ní ca'á yā 'iiⁿ'yāⁿ chi canéé na yáāⁿ s'eeⁿ chi cu'ú yā vino yeⁿ'é yā chi vino yeⁿ'e vaadī taaⁿ yeⁿ'é Ndyuūs. Ní vino miiⁿ chi ca'á yā ní castigo chi neené díítūu. \v 20 Ní tanducuéⁿ'ē yáⁿ'āa islas ndúúcū tanducuéⁿ'ē yiīcū n'gɛɛtɛ ní ndáá inaaaⁿ. \v 21 Ní yeⁿ'e nanguuvi ní ndɛɛvɛ n'deee n'dáí yuūúⁿ chi neené diituú vmnaaⁿ 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdī. 'Áámá áámá yuūuⁿ miiⁿ n'gii tan'dúúcā 'uūvī ngɛɛcu kilos. Ní 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdī caaⁿ'maⁿ taáⁿ yā yeⁿ'é Ndyuūs cáávā yeⁿ'e vaadī ya'ai miiⁿ yeⁿ'e yuūuⁿ ti castigo yeⁿ'ē vaadī ya'ai miiⁿ ní nééné díítūu. \c 17 \s1 Nuuⁿndi taavi yeⁿ'e 'áámá n'daataá chi nééné caⁿ'a tá ndúúcū saⁿ'ā s'eeⁿ \p \v 1 Tuu'mi ní 'áámá ángel naachi ndɛɛ̄chɛ yā chi ndɛ́ɛ yā ndu'u ndɛɛ̄chɛ̄ 'cuutií ndáa yā nanááⁿ 'úú, ní caⁿ'a yā chii yā 'úú: Dii, Juan cuchíi di nduucú ní 'úú ní 'cuuⁿ'míⁿ dii castigo chi ch'ɛɛtɛ ca chi cuchiī vmnaaⁿ 'áámá ndaataá chi vɛ́ɛ́ cá saⁿ'ā yeⁿ'ē ta. N'daataá miiⁿ ní vɛ́ɛ yā vmnaaⁿ nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā s'eeⁿ. \v 2 Saⁿ'ā reyes yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū cueⁿ'é yā ndúúcū n'daataá miiⁿ ní n'gɛɛtinée yā ndúúcū n'daataá miiⁿ. Ní nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ chi snée yā na yáⁿ'āa cueⁿ'é yā ndúúcū n'daataá ó isaⁿ'ā chi nguɛ́ɛ́ yeⁿ'e yā tan'dúúcā chi cuu'ví yā ndúúcū vino yeⁿ'e tá yeⁿ'ē chi dinuuⁿndi cá yā 'tíícā. \p \v 3 Ní 'úú canéé maáⁿ poder Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs ní ángel miiⁿ candɛ́ɛ yā 'úú na yáāⁿ cuuⁿmáⁿ naachi nguɛ́ɛ́ ch'ɛɛtinéé 'iiⁿ'yāⁿ. Ní mííⁿ n'diichí 'áámá n'daataá candúu tá 'áámá monstruo cuá'a tī chi ch'ɛɛtɛ ca. Ní nééné n'deēe chi duuchi chi contra yeⁿ'e Ndyuūs s'nééⁿ nguūⁿ na cuerpo yeⁿ'e 'iiti miiⁿ. Ní vɛ́ɛ́ ndɛɛchɛ tiíⁿ tī ní vɛ́ɛ́ ndiichi duuⁿniiⁿníⁿ tī. \v 4 Ní n'daataá chi candúu ta monstruo cuá'a tī ní canuuⁿ tá vestido chi morado ndúúcū cuá'ā. Ní vɛ́ɛ́ adorno yeⁿ'ē tá chi 'dííⁿnguāaⁿ ndúúcū tuūu chi nééné yaⁿ'ai chíí'vɛ̄ ndúúcū perlas. Ní ndɛɛ tá ná ta'a tá 'aama taza yeⁿ'e 'dííⁿnguāaⁿ chi diituú ndúúcū dendu'ū chi nguɛɛ n'daacā chi nuūⁿndī vaatii ndúúcū chi dendú'ū yeⁿ'e chi cueⁿ'e tá ndúúcū saⁿ'ā s'eeⁿ chi nguɛ́ɛ́ yeⁿ'e tá. \v 5 Ní canéé nguūⁿ 'áámá chi duuchi ná nchɛɛtɛ̄ tá chi canúúⁿ n'de'ei chi neⁿ'e caaⁿ'maⁿ chi 'túúcā. Yáāⁿ Babilonia ch'ɛɛtɛ chi chɛɛcuú nducyaaca n'daataá chi caⁿ'á yā ndúúcū saⁿ'ā chi nguɛ́ɛ́ yeⁿ'e yā ndúúcū nducuéⁿ'ē cosas chí nguɛ́ɛ́ n'daacā na iⁿ'yeeⁿdí 'cūū chi diiⁿ 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. \v 6 Ní 'úú chicadiinúúⁿ chi n'daata miiⁿ ní cuu'vi tá caati cu'u ta yuūuⁿ yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi n'díi yā ti yeⁿ'e Ndyuūs ní yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chí ngaⁿ'á yā nduudu cuaacu yeⁿ'e Cristo. Ní taachi n'diichí chuū cueⁿ'e yiinú yeⁿ'ē. \v 7 Tuu'mi ní ángel chi ndɛɛ yā 'úú ngaⁿ'a yā ngīi yā 'úú: ¿Dɛ'ɛ̄ cúúví chí ngeⁿ'e yiinu dí yeⁿ'e chuū? 'Úú ní cuuví dii chi canúúⁿ n'de'ei yeⁿ'ē n'daataá miiⁿ ndúúcū yeⁿ'e monstruo ch'ɛɛtɛ chi ndɛɛ́ tī ndaataá miiⁿ, monstruo miiⁿ chi vɛ́ɛ́ ndɛɛ̄chɛ̄ tiíⁿ tī ní ndiichi duuⁿniiⁿníⁿ tī. \v 8 'Iiti monstruo chi n'diīchī di ní 'áámá tī chi ndii tiempo vmnaaⁿ canduuchí tī naati maaⁿ ní 'āā ntɛ́ɛ́ tī, naati 'iiti miiⁿ cáámá canéé chí can'daá tī na yiivɛ́ɛ̄ yeⁿ'e yáⁿ'āa vmnááⁿ vmnaaⁿ chi caⁿ'á ti di'cuiinú tī. Ní 'iiⁿ'yāⁿ chi snée yā na yáⁿ'āa ní nguɛ́ɛ́ snéé chi duuchí yā na libro yeⁿ'e vida cueⁿ'e daāⁿmaⁿ ndíí taachi Ndyuūs din'dái yā iⁿ'yeēⁿdī. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní ngeⁿ'e yiinú yā taachi n'diichí yā 'iiti miiⁿ chi vmnaaⁿ canduuchí tī naati maaⁿ ní 'āā ntɛ́ɛ́ tī. 'Āā ch'ií tī naati nnguaacunée tī ndaá tī. \p \v 9 Ní yeⁿ'ē chúū vɛ́ɛ́ cá chi cuuvi déénu 'iiⁿ'yāⁿ. Ndu'u ndɛɛ̄chɛ̄ tiíⁿ tī ní chííⁿ tan'dúúcā chí ndɛɛ̄chɛ̄ yiīcū ch'ɛɛtɛ naachi n'daataá miiⁿ ní vɛ́ɛ yā vmnaaⁿ yeⁿ'ē. \v 10 Ní vɛ́ɛ́ ndɛɛ̄chɛ̄ reyes. Nyuⁿ'u reyes ní ch'īi yā. Maaⁿ ní 'áámá rey miiⁿ ní ngaⁿ'a ntiiⁿnyuⁿ yā yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ́ maaⁿ. Ní táámá rey ní canéé chi ndaá yā. Ní taachi ndaá rey miiⁿ chi ndu'u chi ndɛɛ̄chɛ̄ nguɛ́ɛ́ 'naaⁿ tiempo caneé yā íⁿ'yeēⁿdī. \v 11 Ní táámá 'iiti monstruo chi vmnaaⁿ canduuchí tī ní maaⁿ ní 'āā ntɛ́ɛ́ tī ti ch'ií tī ní 'iiti miiⁿ chi rey miiⁿ ní nduuvidáámá tī ndúúcū ta ndɛɛ̄chɛ́ tī. Ní cuayiivi ní rey miiⁿ caⁿ'á yā cuuvi ndai yā chi vaadī n'gii yeⁿ'e ndii 'uūvī cuuvi chi infierno. \p \v 12 Ní ndu'u ndiichi duuⁿniiⁿníⁿ tī chi n'diīchi di chííⁿ chí ndu'ū ndiichi reyes chi 'āā cuɛ́ɛ́ cuta'á yā poder yeⁿ'é yā naachi ngaⁿ'ā ntiiⁿnyúⁿ yā. Taachi cuta'á yā poder ní chi cuuvi reyes ndúúcū 'iiti monstruo miiⁿ 'áámá hora nūuⁿ. \v 13 Ní reyes s'eeⁿ ní dáámá nūuⁿ vaanicadíínūuⁿ yeⁿ'é yā. Ní ca'a yā poder yeⁿ'é yā ndúúcū fuerzas yeⁿ'e yā na ta'a 'iiti monstruo miiⁿ. \v 14 Ní reyes ní 'cuuⁿ'maⁿ yā ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chí nguuvi 'iiti cuūchī naati 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ chí nguuvi 'iiti cuūchī cuchɛ́ɛ yā yeⁿ'e reyes. Ní Señor ch'ɛɛtɛ ca ní 'iivi nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ señores ní rey ch'ɛɛtɛ ca yeⁿ'ē nducyaaca reyes. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi canée yā ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ní Ndyuūs yaa'ví yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi cuuvi yeⁿ'é yā. Ní Ndyuūs ndɛɛvɛ́ yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi yeⁿ'é yā. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní 'aama canee yā ndúúcū chi i'téénu yā Ndyuūs. \p \v 15 Ní ángel miiⁿ caⁿ'a yā chii yā 'úú: Nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā s'eeⁿ chí n'diīchī di naachi vɛ́ɛ n'daataá chi caⁿ'a tá ndúúcū saⁿ'a s'eeⁿ, nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā s'eeⁿ ní chííⁿ chi yáāⁿ s'eeⁿ ndúúcū n'deee n'dáí 'iiⁿ'yāⁿ ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi ngaⁿ'a n'deee n'dáí davaacu chi n̄'dááⁿ ndúúcū naciones. \v 16 Ní ndu'u ndiichí duuⁿniiⁿníⁿ tī chi vɛ́ɛ́ yeⁿ'e monstruo miiⁿ, nguɛ́ɛ́ neⁿ'e n'daataa mííⁿ. Ní cuta'a tī nducuéⁿ'ē yeⁿ'e n'daataa miiⁿ. Ní divíi tī catecai n'daataa miiⁿ ní s'neēⁿ táⁿ'ā chi yuucúū tá. Ní che'é tī yuūtɛ̄ yeⁿ'e tá. Ní 'neeⁿ yaⁿ'ā n'daataa miiⁿ ndúúcū nguuchi yaⁿ'ā. \v 17 Caati Ndyuūs s'néeⁿ yā na staava yeⁿ'e reyes chi diíⁿ yā 'túúcā tan'dúúcā chi Ndyuūs neⁿ'é yā chi diíⁿ yā. Ní ndiichi duuⁿniiⁿníⁿ tī nduuvidaamí tī ní ca'á tī poder yeⁿ'é tī na ta'a 'iiti monstruo miiⁿ chi caaⁿ'maⁿ ntiiⁿnyúⁿ tī. Ní 'tíícā diíⁿ tī chi cuuví cuaacu nduudu chí ngaⁿ'a Ndyuūs. \v 18 Ní n'daataá chi n'diichī di chííⁿ chí yáāⁿ ch'ɛɛtɛ chi caaⁿ'maⁿ ntiiⁿnyuⁿ yeⁿ'e nducyaaca reyes chi snée yā ná iⁿ'yeēⁿdī. \c 18 \s1 Yáāⁿ Babilonia ntuūvīi \p \v 1 Ní cuayiivi miiⁿ ní n'diichí táámá ángel chi ngiicá yā yeⁿ'e na va'ai chɛɛti nguuvi ní vɛ́ɛ́ poder ch'ɛɛtɛ yeⁿ'é yā. Ní yáⁿ'āa miiⁿ canéé dɛɛvɛ ndúúcū dɛɛvɛ yeⁿ'e ángel miiⁿ. \v 2 Ní 'cai yiicú yā ní caⁿ'a yā: Yáāⁿ chi ch'ɛɛtɛ nituūvīi, yáāⁿ Babilonia chi ch'ɛɛtɛ ní nítuūvīi. Ní maaⁿ ní ch'ɛɛtinee espíritus yeⁿ'e yááⁿn'giinūuⁿ ndúúcū espíritus chi nguɛ́ɛ́ n'daacā. Ní n'deee n'dáí 'yaada chi vaatíī snée tī yáāⁿ miiⁿ, 'yaada chi ní nguɛ́ɛ́ 'iinéé yiinú yā 'iiti. \v 3 Caati n'daataa miiⁿ chi yáāⁿ Babilonia miiⁿ ní ca'a tá vino chi vaadī taaⁿ yeⁿ'e tá nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ ní cu'ú yā vino miiⁿ chííⁿ chi yeⁿ'e chi dinuuⁿndi tá. Ní reyes yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū cueⁿ'é yā na yáāⁿ miiⁿ ní dinuuⁿndí yā. Ní 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū diíⁿ yā negocios chi 'cuiica yā cucáávā poder yeⁿ'e vaadī 'cuiica yeⁿ'e tá. \p \v 4 Tuu'mi ní ch'iindiveéⁿ táámá nduudu yeⁿ'e va'ai chɛɛti nguuvi chi ngaⁿ'a 'túúcā: Ndís'tiī, 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'é, nan'daa nī yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ caati nguɛ́ɛ́ diíⁿ nī nuuⁿndi ndúúcū tá. Ní nguɛ́ɛ́ cuta'á nī yeⁿ'e vaadī yá'āī yeⁿ'e tá. \v 5 Tí núúⁿndí yeⁿ'e tá n'deee n'dáí chi ndaā ndii na va'ai chɛɛti nguuvi. Ní Ndyuūs nin'gaacu yā yeⁿ'e chi diiⁿ tá chí nguɛ́ɛ́ n'daacā. \v 6 Ní ndís'tiī diíⁿ nī ndúúcū tá tan'dúúcā chi diiⁿ tá nduucú nī. Ní ca'á nī táⁿ'ā miiⁿ 'uūvī vueltas yeⁿ'e chí tee tá ndís'tiī. Ní didiitú nī ndúúcū vino yeⁿ'e taza yeⁿ'e tá ndúúcū vino chi 'uūvī veces ditiinúú yeⁿ'e chi tee tá ndís'tiī. \v 7 Ní diíⁿ nī chi 'cueenu taavi tá cuuvi ní cuuvi yá'ai yeⁿ'e tá n'deee cá tan'dúúcā chi maaⁿ tá dich'ɛɛtɛ maaⁿ ta táⁿ'ā ndúúcū chi vɛ́ɛ́ cá chi sta'a tá cáávā maaⁿ tá. Ní 'tíícā nacadiinuuⁿ tá maaⁿ tá na staava yeⁿ'e tá. 'Muuⁿ caneé ní 'úú vɛɛ́ tan'dúúcā 'aama reina vɛɛ́ yā. Nguɛ́ɛ́ n'daata nguá'āa 'úú. Ní nguɛɛ 'cueenú cuuvi. \v 8 Ní yáāⁿ Babilonia, cáávā chi diiⁿ tá 'túúcā, n'deee n'dáí vaadī yá'āī ní ndaā vmnaaⁿ yeⁿ'e tá na 'áámá nguuvi nūuⁿ, chííⁿ chi cuuvi yá'ai yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. Ní 'cuūvi yā ní chɛɛ̄cu yā chi ya'ai yā. Ní cuiicu yā ní cuūcu 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ndúúcū nguuchi yáⁿ'ā ti Señor Ndyuūs miiⁿ ní vɛ́ɛ́ poder yeⁿ'é yā chi ch'ɛɛtɛ taavi ca ní ngaⁿ'á yā chi condenado yā. \p \v 9 Ní reyes yeⁿ'e yáⁿ'āa 'cúū chi cueⁿ'é yā ndúúcu tá ní dinuuⁿndí yā ndúúcu tá, ní n'deee n'dáí vɛ́ɛ́ yeⁿ'é yā ti diíⁿ yā tan'dúúcā chi diiⁿ tá. Reyes miiⁿ cuɛ́ɛ́cú yā ní yuudu n'dáí cuɛɛcú yā taachi snaaⁿ yā táⁿ'ā miiⁿ chi cuūcu tá ní snaaⁿ yā 'yaaⁿ'miⁿ yeⁿ'ē tá. \v 10 Ní 'va'á yā yeⁿ'ē tá cáávā castigo yeⁿ'e tá ní cuééndii yā yaⁿ'ai yeⁿ'e tá ní caaⁿ'máⁿ yā: Dɛ'ɛ chúúcā ya'áí díí, dɛ'ɛ chúúca ya'áí díí n'daataá chi yáāⁿ Babilonia chi ch'ɛɛtɛ chi vɛ́ɛ́ poder ch'ɛɛtɛ yeⁿ'ē, ti chɛɛti 'áámá minííⁿyúⁿ nūuⁿ ndaā castigo yeⁿ'e di. \p \v 11 Ní 'iiⁿ'yāⁿ chi diíⁿ yā negocio na iⁿ'yeeⁿdí 'cūū cuɛɛcú yā ní yuudu n'dáí cuɛɛcú yā cáávā yáāⁿ Babilonia miiⁿ. Ní ya'ai yā cáávā yáāⁿ miiⁿ ti nguɛ́ɛ́ vɛ́ɛ́ mar 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ chi cuuvi cuái yā yeⁿ'e mercancía chi ndɛɛ yā. \v 12 Mar 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ nguɛ́ɛ́ cuaí yā yeⁿ'e chi ndɛɛ yā chi 'dííⁿnguāaⁿ ndúúcū 'dííⁿnguɛ̄ɛ, ndúúcū tuūu chi yaⁿ'ai chíí'vɛ̄, ndúúcū perlas ndúúcū tiīnūuⁿ n'dai ca chi nguuvi lino, ndúúcū tiīnūuⁿ seda, ndúúcū tiīnūuⁿ n'dai ca chi cuá'ā ndúúcū tíínūuⁿ n'dai ca chi morado, ndúúcū tanducuéⁿ'ē clase yeⁿ'e yáⁿ'á chi yuūdū ngééⁿ, ndúúcū cosas yeⁿ'e marfil, ndúúcū nducuéⁿ'ē cosas yeⁿ'e yáⁿ'á chi yaⁿ'ai chíí'vɛ̄ ndúúcū cūū cuááⁿ, ndúúcū cūū, ndúúcū tuūu mármol, \v 13 ndúúcū canela, ndúúcū especias chi yuudu ngééⁿ, ndúúcū cúⁿ'úyaa, ndúúcū ungüento chi nguuvi mirra ndúúcū perfumes chi dɛɛvɛ ngééⁿ, ndúúcū vino, ndúúcū aceite, ndúúcū harina fino, ndúúcū trigo. Ní ndɛɛ́ yā ntúūⁿ 'iiti s'eeⁿ yeⁿ'e carga ndúúcū 'iiti cuūchī s'eeⁿ, ndúúcū 'yuūdūu s'eeⁿ, ndúúcū carros, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi esclavos. \v 14 Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi diíⁿ yā negocios miiⁿ ngaⁿ'á yā yeⁿ'e yáāⁿ ch'ɛɛtɛ miiⁿ: Tanducuéⁿ'ē cosas yeⁿ'e chi nguɛ́ɛ́ n'daacā n'dai chi neⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ 'āā ntɛ́ɛ́ vɛ́ɛ́. Ní nducuéⁿ'ē chi vaadī 'cuiica ndúúcū cosas chi n'dai taavi yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ 'āā ntɛ́ɛ́ vɛ́ɛ́. Ní 'āā ntɛ́ɛ́ cuuví nndaāca yā tanducuéⁿ'ē dendu'ū yeⁿ'ē. \p \v 15 Ní 'iiⁿ'yāⁿ chi diíⁿ yā negocios ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ ch'ɛɛtɛ miiⁿ, chííⁿ chi diiⁿ chi 'cuiicá yā. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ cuɛɛtindíí yaⁿ'áí yā ti 'va'a yā yeⁿ'e castigo yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ. Ní cuɛɛcú yā ní yuudu n'dai 'cuai yā. \v 16 Ní ngaⁿ'a yā: Dɛ'ɛ chúúcā ya'ai yeⁿ'e yáāⁿ Babilonia ch'ɛɛtɛ ti tan'dúúcā 'áámá n'daataá chi vɛ́ɛ́ vestido yeⁿ'e tiinūuⁿ lino chi yaⁿ'ai chíí'vɛ̄ ndúúcū tíínūuⁿ chi cuá'ā ndúúcū morado. Ní vɛ́ɛ́ adorno yeⁿ'e tá chi 'dííⁿnguāaⁿ ndúúcū tuūu chi yaⁿ'ai chíí'vɛ̄ ndúúcū perlas. \v 17 Ní chɛɛti 'áámá hora nūuⁿ tanducuéⁿ'ē vaadī 'cuiica yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ ní ch'iinu. Ní nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ capitanes chi ngaⁿ'a ntiiⁿnyuⁿ yeⁿ'e barcos ti diíⁿ yā negocios cucáávā barcos yeⁿ'e yā ní ndúúcū nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ chi caⁿ'á yā na barcos, ndúúcū nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ chi diíⁿ yā ntiiⁿnyuⁿ yeⁿ'e barcos, nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ní chɛɛtíndii yaⁿ'ai yā. \v 18 Ní taachi n'diichí yā 'yaaⁿ'miⁿ yeⁿ'e nguuchi yaⁿ'ā yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ 'cai yiicú yā: ¿Chɛɛ táámá yáāⁿ tan'dúúcā yáaⁿ 'cūū? \p \v 19 Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní s'neéⁿ yā iyaācá vmnaaⁿ tiíⁿ yā ní chɛɛcú yā. Ní yuudu n'dai chɛɛcú yā. Ní 'caí yā: Dɛ'ɛ̄ chúúcā ya'ai, dɛ'ɛ̄ chúúcā ya'ai yeⁿ'e yáāⁿ ch'ɛɛtɛ miiⁿ. Ní nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ́ barco yeⁿ'e yā vmnaaⁿ nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā ní 'cuííca yā cáávā vaadī 'cuiica yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ, chɛɛti 'áámá hora nūuⁿ ch'iinu yáāⁿ ch'ɛɛtɛ miiⁿ ndúúcū chi vɛ́ɛ́ yeⁿ'ē. \p \v 20 Naati ndís'tiī chi canéé na va'ai chɛɛti nguuvi ndúúcū ndís'tiī chí apóstoles, ndúúcū ndís'tiī chi ngaⁿ'a nduudu yeⁿ'é Ndyuūs ní ndúúcū nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ chi yeⁿ'é Ndyuūs, nducyáácá nī yeenú nī yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ ti Ndyuūs caⁿ'a yā chi condenado yáāⁿ miiⁿ. Ní Ndyuūs diíⁿ yā justicia yeⁿ'e ndís'tiī. \p \v 21 Tuu'mi ní ángel chi neené ditiinú yā sta'á yā 'áámá tuūu ch'ɛɛtɛ chi tan'dúúcā 'áámá tuūu ch'ɛɛtɛ yeⁿ'e molino. Ní canuúⁿ yā tuūu miiⁿ na nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā ní ngaⁿ'á yā. 'Tíícā: Ní diitu dituuví yā yáāⁿ Babilonia chi yáāⁿ ch'ɛɛtɛ miiⁿ ní 'āā ntɛ́ɛ́ cuuvi n'diichí yā yáāⁿ miiⁿ. \v 22 Ní 'āā ntɛ́ɛ́ n'giindiveeⁿ yā na yúúní yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ música yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi di'cuɛɛcú yā arpas, ndúúcū música yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ músicos, ndúúcū música yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi i'tiiví yā flautas, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi di'cuɛɛcú yā trompetas. Ní nguɛ́ɛ́ vɛ́ɛ́ 'iiⁿ'yāⁿ chi idiiⁿ ntiiⁿnyuⁿ na yáāⁿ miiⁿ. Ní nguɛ́ɛ́ n'giindiveéⁿ yā chi 'cuɛɛcu tuūu yeⁿ'e molino na yáāⁿ miiⁿ. \v 23 'Āā ntɛ́ɛ́ n'diichí yā chidɛɛvɛ yeⁿ'e lámparas yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ. 'Āā ntɛ́ɛ́ n'giindiveéⁿ yā ruido yeⁿ'e 'viicú chi diiⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi n'giindivaacú yā. 'Áárá chi 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ ní diíⁿ yā negocios ní ch'ɛɛtɛ n'dai ca poder yeⁿ'é yā nguɛ́ɛ́ ti tanáⁿ'a yā yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū, ní 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ ní chinnche'éí yā 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e tanáⁿ'ā naciones ndúúcū dendu'ū yeⁿ'e vaadī ngaatu chi diíⁿ yā. \p \v 24 Ní na yáāⁿ ch'ɛɛtɛ miiⁿ 'iiⁿ'yāⁿ nndaāca yā yuūuⁿ yeⁿ'é 'iiⁿ'yāⁿ chi ngaⁿ'á yā nduudu cuaacu yeⁿ'é Ndyuūs ndúúcū yuūuⁿ yeⁿ'é 'iiⁿ'yāⁿ chí yeⁿ'é Ndyuūs ndúúcū yuūuⁿ yeⁿ'e nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū chi ch'īi yā. \c 19 \p \v 1 Cuayiivi miiⁿ ní ch'iindiveéⁿ 'áámá nduudu chi ch'ɛɛtɛ n'dai yeⁿ'e na va'ai chɛɛti nguuvi chi yeⁿ'e nééné 'yaaⁿ n'dai 'iiⁿ'yāⁿ. Ní ngaⁿ'a yā: \q1 Aleluya. Dich'ɛɛtɛ yú Ndyuūs ti nadanguáⁿ'ai yā s'uuúⁿ. Ní vaadī dɛɛvɛ n'gii ndúúcū tanducuéⁿ'ē poder ní yeⁿ'e Ndyuūs yeⁿ'e yú. \q1 \v 2 Caati Ndyuūs n'diichí yā nuuⁿndi yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ ndúúcū nduudu cuaacu chí n'dai. Ngaⁿ'á yā chi n'daataá chi cueⁿ'e tá ndúúcū saⁿ'ā s'eeⁿ ní condenado tá ti n'daataa mííⁿ ní diiⁿ tá chi 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáⁿ'āa 'cūū ní dinuuⁿndi yā cáávā chi nééné dinuuⁿndi tá. Ndyuūs ca'a yā castigo táⁿ'ā miiⁿ caati ngée tá yuūuⁿ yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi dichíí'vɛ yā Cristo taachi ch'iiⁿ'nuⁿ tá 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. \p \v 3 Ní n'deee n'dáí 'iiⁿ'yāⁿ ngaⁿ'a ntúuⁿ yā: Aleluya. Dich'ɛɛtɛ yú Ndyuūs. 'Yaaⁿ'miⁿ yeⁿ'e n'daataá miiⁿ chi cuucu yaⁿ'ā táⁿ'ā 'áámá chɛɛ 'yaaⁿ'miⁿ yeⁿ'e tá chi castigo yeⁿ'e tá cueⁿ'e daāⁿmaⁿ. \p \v 4 Ní ndu'u ndiicú cuūuⁿ 'iiⁿntyéⁿ'ē ndúúcū ndu'u cuūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ ch'eēndiitín'dii yā nanááⁿ Ndyuūs chi vɛ́ɛ yā na trono yeⁿ'é yā ní nducyaaca yā ndúúcū naáⁿ yā na yáⁿ'āa chi'téénu yā Ndyuūs ní caⁿ'a yā 'tíícā: Aleluya. Dích'ɛɛtɛ yú Ndyuūs. \p \v 5 Ní ch'iindiveéⁿ 'áámá nduudu yeⁿ'e trono miiⁿ chi ngaⁿ'a 'tíícā: \q1 Nducyáácá nī canéé chi dich'ɛɛtɛ́ nī Ndyuūs yeⁿ'e yú. Ndís'tiī chi ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ nī ndúúcū tanáⁿ'a nī, nducyaaca nī chi dichíí'vɛ nī Ndyuūs ní 'va'á nī yeⁿ'e yā. \s1 'Viicu yeⁿ'ē chi ch'iindivaacú 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī \p \v 6 Ní táámá vmnéⁿ'ēe ch'iindiveéⁿ 'áámá nduudu yeⁿ'ē n'deee n'dáí 'iiⁿ'yāⁿ tan'dúúcā chi n'gɛɛcú naachí 'yaaⁿ n'dáí nuūⁿnīⁿ ní tan'dúúcā chi n'gɛɛcu diituu n'dáí daavi. Ní ngaⁿ'a yā: \q1 Aleluya. Dich'ɛɛtɛ yú Ndyuūs ti Señor yeⁿ'e yú, Ndyuūs yeⁿ'e yú chi vɛ́ɛ́ tanducuéⁿ'ē dendu'ū poder nduucú yā 'āā ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā yeⁿ'e tanducuéⁿ'ē dendu'ū. \q1 \v 7 Maaⁿ ní yeenu taavi yú ní vɛ́ɛ́ vaadī yeenú nanáaⁿ yú ní caⁿ'a yú chi ch'ɛɛtɛ taavi ca Ndyuūs ti ndaā tiempo chi 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī ní 'caandavaacú yā. Ní n'daataá yeⁿ'e yā 'āā vɛ́ɛ́ yaaⁿ tá. N'daataá miiⁿ ní nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ chi i'téénu yā Cristo. \q1 \v 8 Ní ca'á yā n'daataa yeⁿ'e yā 'áámá vestido chi yeⁿ'e lino chi yaⁿ'ai chíí'vɛ̄ chi dɛɛvɛ ní cuɛ́ɛ̄. \m Ní tiīnūuⁿ lino miiⁿ ní chííⁿ chi vida chi n'dai taavi yeⁿ'é 'iiⁿ'yāⁿ chi yeⁿ'é Ndyuūs. \p \v 9 Tuu'mi ní ángel chi candɛ́ɛ yā 'úú caⁿ'a yā chii yā 'úú. Díí, Juan, dingúuⁿ di 'tíícā: Dɛ'ɛ chúúcā n'dai cáávā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi 'áámá 'caí yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi cuchií yā naachi 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī 'caandavaacú yā ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ che'e nguiinú yā yeⁿ'e 'viicu miiⁿ. Ní ángel miiⁿ caⁿ'a yā chii yā 'úú: Nduudú 'cūū ní yeⁿ'é Ndyuūs ní cuaacu. \p \v 10 Ní 'úú chiintii'yá na ca'a ángel miiⁿ chi dich'ɛɛtɛ́ ángel miiⁿ. Ní caⁿ'a yā: Nguɛ́ɛ́ 'tíícā diiⁿ di. 'Úú ntúūⁿ dichii'vɛ́ Ndyuūs tan'dúúcā díí ndúúcū hermanos yeⁿ'ē di dichíí'vɛ nī Ndyuūs ní ngaⁿ'a nī nduudu cuaacu yeⁿ'e Jesucristo. Dii, cu'téénu di Ndyuūs. Ní 'iiⁿ'yāⁿ chi ngaⁿ'a yā nduudu cuaacu yeⁿ'é Cristo ní ngaⁿ'á yā cáávā chi Ndyuūs ch'iⁿ'í yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chiiⁿ chi ngaⁿ'á yā. \s1 Yeⁿ'e 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ chi canduú yā 'yuūdūu cuɛ́ɛ̄ \p \v 11 Tuu'mi ní n'diichí chi canda'āī va'ai chɛɛti nguuvi ní can'dáā 'áámá 'yuūdūu cuɛ́ɛ̄. Ní Cristo chi canduú yā 'yuūdūu miiⁿ chi duuchí yā ní 'Áámá N'daacā N'dai yā ní Cuaacú yā. Ní 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ní diíⁿ yā tanducuéⁿ'ē chi cuaacu taachi diíⁿ yā caandaá ní n'diichí yā nuuⁿndi yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. \v 12 Ní nduutinaáⁿ yā miiⁿ ní tan'dúúcā nguuchi yaⁿ'ā, 'tíícā nduutinaáⁿ yā. Ní canéé n'deee n'dáí coronas na tiíⁿ yā. Ní canéé nguūⁿ 'áámá chi duuchi yā chi mar 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ nguɛ́ɛ́ n'diichí yā. Dámaāⁿ 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ deenú yā dɛ'ɛ̄ chi duuchí yā. \v 13 Ní catecaí yā chi canuuⁿ yā ndiituú yúuúⁿ. Ní chi duuchí yā ní Nduudu yeⁿ'é Ndyuūs. \v 14 Ní cuaaⁿ daamí yā ní n'dáa n'deee n'dáí soldados yeⁿ'e va'ai chɛɛti nguuvi ndúúcū catecaí yā chi lino chi yaⁿ'ai chíí'vɛ̄ chi cuɛ́ɛ̄ ní dɛɛvɛ. Ní soldado candúu ntúuⁿ yā 'yuūdūu cuɛ́ɛ̄ yeⁿ'e yā. \v 15 Ní na cheendí Cristo can'daā 'áámá machete nduu 'uūvī lados 'caāiⁿ. Ní ndúúcū chuū n'nuū cá'ai yā 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e naciones. Tuu'mi ní caaⁿ'maⁿ ntiiⁿnyúⁿ yā diituú yeⁿ'e naciones ndúúcū 'áámá nduucu cūū. Ní ngii ca'a yā lugar chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ sta'á yā vino chi nuūⁿnīⁿ yeⁿ'e n'gui'i uvas chi 'iiⁿ'yāⁿ dinde'éí yā ndúúcū ca'á yā. Ní Cristo ca'a yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi cu'u yā vino miiⁿ chi castigo yeⁿ'e vaadī taaⁿ yeⁿ'é Ndyuūs chi vɛ́ɛ́ tanducuéⁿ'ē poder chi vɛ́ɛ́ ní yeⁿ'e yā. \v 16 Ní canéé nguūⁿ na vestido yeⁿ'e yā ní na 'diiⁿ'má yā chi duuchí 'cūū: Rey ch'ɛɛtɛ yeⁿ'ē nducuéⁿ'ē reyes chi vɛ́ɛ́, Señor 'iiví yā ch'ɛɛtɛ yeⁿ'e nducyaaca señores 'iivi chi vɛ́ɛ́. \p \v 17 Ní cuayiiví nūuⁿ n'diichí 'aama ángel cheendii yā vmnaaⁿ 'yáⁿ'ā. Ní ángel miiⁿ yuudu n'dáí n'gai yā ní caⁿ'a yā chii yā nducyaaca 'iiti chi ngaá tī nánguuvi: Ndís'tiī 'iiti s'eeⁿ cuchií nī ní nduuvidaamá nī chi cheⁿ'e nguiinú nī chi yeⁿ'ē 'viicu yeⁿ'é Ndyuūs chi ch'ɛɛtɛ. \v 18 Cuchií nī ní che'é nī yuutɛ yeⁿ'e reyes ndúúcū yuutɛ yeⁿ'ē capitanes ndúúcū yuutɛ yeⁿ'e saⁿ'ā chi vɛ́ɛ́ ca fuerzas yeⁿ'e yā ndúúcū yuutɛ yeⁿ'e 'yuūdūu ní yeⁿ'e nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ chi snduú yā 'yuūdūu ndúúcū yuutɛ̄ yeⁿ'e nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ, 'iiⁿ'yāⁿ chi libre yā ní 'iiⁿ'yāⁿ chi esclavo yā, 'iiⁿ'yāⁿ chi ngaⁿ'a ntiiⁿnyuⁿ ndúúcū tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ. \p \v 19 Tuu'mi ní n'diichí 'iiti monstruo chi ch'ɛɛtɛ ca ndúúcū reyes yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū ndúúcū soldados yeⁿ'é yā chi nduuvidaamá yā ndúúcū 'iiti miiⁿ chi diíⁿ yā caandaá ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi canduú yā 'yuūdūu cuɛ́ɛ̄ miiⁿ ndúúcū soldados yeⁿ'é yā. \v 20 Ní 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ chi canduú yā 'yuūdūu cuɛ́ɛ̄ miiⁿ sta'á yā monstruo miiⁿ chi 'iiti preso tī. 'Tiicá ntúūⁿ sta'á yā chi preso sa 'áámá saⁿ'ā chi ngaⁿ'a sa chi profeta sa, ní nguɛ́ɛ́ profeta sa. Naati saⁿ'ā miiⁿ diiⁿ sa señas ndúúcū vaadī n'gíínūu ní chinnche'éí yā 'iiⁿ'yāⁿ chi canéé ndúúcū sello yeⁿ'é tī na cuerpo yeⁿ'é yā. Ní i'téénu yā 'iiti santo yeⁿ'é tī. Níícú nduu 'uuví sa chi preso sa, 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ sta'á yā nduu 'uuví sa neⁿ'e chi canduuchi sa ní chin'dáá nuúⁿ yā nduu 'uuví sa na nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā yeⁿ'e ngiichi yaⁿ'ā chi ngiichi ndúúcū tuūu chi azufre. \v 21 'Áámá yā ndúúcū machete 'uuvi lados 'caāiⁿ chi canéé na cheendí yā chi canduú yā na 'yuūdūu cuɛ́ɛ̄ ch'iiⁿ'núⁿ yā tanáⁿ'ā soldados yeⁿ'e 'iiti monstruo. Ní nducyaaca 'yáádá che'é tī nducuéⁿ'ē yuūtɛ̄ yeⁿ'e soldados ní chiitu 'yáádá s'ééⁿ yeⁿ'e yúútɛ̄ yeⁿ'e yā. \c 20 \s1 Yeⁿ'e mil nduūyū \p \v 1 Cuayiivi ní n'diichí 'áámá ángel chi cuch'éeⁿ yā yeⁿ'e va'ai chɛɛti nguuvi ní ndɛɛ́ yā na ta'a yā llave yeⁿ'e yiivɛ yáⁿ'āa ndúúcū 'áámá cadena ch'ɛɛtɛ ca. \v 2 Ní ángel miiⁿ sta'á yā 'iiti dragón chi cúú miiⁿ chi caneé tī ndii tiempo chi chó'ōo chi nguuvi diablo o yááⁿn'guiinūuⁿ chi Satanás. Ní ángel miiⁿ dichiichí yā 'iiti dragón miiⁿ ndúúcū cadena ch'ɛɛtɛ ca. Ní caneé tī 'tíícā chɛɛti 'áámá mil nduūyū. \v 3 Ní ángel miiⁿ chin'dáá nuúⁿ yā 'iiti dragón miiⁿ na yiivɛ yáⁿ'āa naachi canee chiichí tī. Ní nan'gaadí yā cheendi va'ai yeⁿ'ē. Ní s'neéⁿ yā 'áámá sello vmnaaⁿ cheendi va'ai miiⁿ. Ní 'iiti dragón miiⁿ 'āā ntɛ́ɛ́ cuuvi cannche'éí tī 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e naciones ndíí 'cuiinu 'áámá mil nduūyū. Ní cuayiivi ní canéé chi n'daatií yā 'iiti dragón miiⁿ 'áámá tiempo 'lííⁿ nūuⁿ. \p \v 4 Ní cuayiivi ní n'diichí tronos ní 'iiⁿ'yāⁿ vɛ́ɛ yā na tronos. Ní 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ ca'á yā poder 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi diíⁿ yā juzgar 'iiⁿ'yāⁿ. Ní n'diichí almas yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ ndiitaá daandu yā ti caⁿ'a cuaacú yā yeⁿ'e Jesucristo. Ní caⁿ'a ntúuⁿ yā nduudu cuaacu yeⁿ'é Ndyuūs. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ nguɛ́ɛ́ chi'téénu yā 'iiti monstruo miiⁿ, ní nguɛ́ɛ́ chi'téénu yā 'iiti santo yeⁿ'é tī. Ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú ca'a yā lugar 'iiti monstruo miiⁿ chi s'neéⁿ tī sello yeⁿ'é tī nchɛɛtɛ́ yā o ta'á yā. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ch'ɛɛtinduuchí ntuuⁿ yā ní ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā dáámá ndúúcū Cristo chɛɛti 'áámá mil nduūyū. \v 5 Chuū miiⁿ ní vmnááⁿ vmnaaⁿ chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ nanduuchí ntuuⁿ yā naati tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ chi n'díi yā nguɛ́ɛ́ nduuchí ntúuⁿ yā ndíí chi chó'ōo 'áámá mil nduūyū miiⁿ. \v 6 Dɛ'ɛ chúúcā yeenú 'iiⁿ'yāⁿ chí yeⁿ'é Ndyuūs, 'iiⁿ'yāⁿ chi vmnááⁿ vmnaaⁿ caⁿ'á yā ch'ɛɛtinduuchí ntuuⁿ yā yeⁿ'ē nguaaⁿ tináⁿ'ā. Maaⁿ ní ndii chííⁿ ndii 'úúví cuuvi 'cuūvi 'iiⁿ'yāⁿ nguɛ́ɛ́ vɛ́ɛ́ poder yeⁿ'e chi tuneeⁿ 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi 'cuūvi yā. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní cuuvi chiiduú s'eeⁿ yeⁿ'e Ndyuūs ní yeⁿ'e Cristo ní caaⁿ'maⁿ ntiiⁿnyúⁿ yā dáámá ndúúcū Cristo chɛɛti 'áámá mil nduūyū. \p \v 7 Ní taachi ch'iinu 'áámá mil nduūyū miiⁿ n'daatií yā yááⁿn'guiinūuⁿ chí ndíchiichi sa ní cuchɛɛ sá yeⁿ'e yiivɛ́ɛ̄ chi vácūū naachi canée sa. \v 8 Ní caⁿ'a sa chiica sa chi cannche'ei sa 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e naciones yeⁿ'e núúⁿmáⁿ íⁿ'yeeⁿdī chi 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ caⁿ'á yā lado yeⁿ'ē sa. Ní cannche'ei sa rey Gog ndúúcū yáāⁿ Magog chi yáāⁿ yeⁿ'e yā. Ní nadidáámá sá nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ chi diiⁿ sa caandaá. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ndúúcū sa ní n'deee n'dáí yā tan'dúúcā yaⁿ'ā ndúútīi yeⁿ'ē yíícú. \v 9 Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ cueⁿ'é yā nuuⁿmaⁿ iⁿ'yeeⁿdī ní cuaaⁿ diituu ní nuuⁿmaⁿ ndiivi yeⁿ'e campamento yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi yeⁿ'é Ndyuūs ní yeⁿ'e yáāⁿ Jerusalén chi Ndyuūs neené neⁿ'e. Ní Ndyuūs dicho'ó yā chi chingéē nguuchi yaⁿ'ā yeⁿ'ē na va'ai chɛɛti nguuvi. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ngiichi ndúúcū nguuchi yaⁿ'ā miiⁿ ní di'cuiīnú yā. \v 10 Ní yááⁿn'guiinūuⁿ miiⁿ chi diablo chi chinnche'ei sá 'iiⁿ'yāⁿ, 'áámá yā chin'dáánuúⁿ yā saⁿ'ā miiⁿ ndii nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā chi ngiichi ndúúcū tuūu azufre naachi 'āā chin'dáánuúⁿ yā 'iiti monstruo miiⁿ ndúúcū profeta chi nguɛ́ɛ́ caⁿ'a yā nduudu cuaacu. Ní 'cueenú yā cuuvi na lugar miiⁿ ndii nguuvi ndíí n'gaaⁿ. Ní cueⁿ'e daāⁿmaⁿ ní 'cueenú yā cuuvi. \s1 Cristo n'diichí yā nuuⁿndi yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ taachi ch'iindí yā na trono cuɛ́ɛ̄ yeⁿ'e yā \p \v 11 Cuayiivi ní n'diichí 'áámá trono chi ch'ɛɛtɛ ní cuɛ́ɛ̄ ní 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ vɛ́ɛ yā na trono miiⁿ. Ní na yáⁿ'āa ndúúcū nanguuvi cueⁿ'e yeⁿ'ē nanáaⁿ yā. 'Āā ntɛ́ɛ́ mar táámá lugar naachí cuuví cuɛɛtineē na yáⁿ'āa ndúúcū nanguuvi. \v 12 Ní n'diichí 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chí n'dīi yā, tináⁿ'ā chi n'gɛɛtɛ yā chi ngaⁿ'a ntiiⁿnyuⁿ yā ndúúcū tanáⁿ'ā tináⁿ'ā. Nducyaaca yā ní chɛɛtíndii yā nanááⁿ Ndyuūs. Ní Ndyuūs nan'guaáⁿ yā libros yeⁿ'e yā. Ní nan'guaáⁿ yā táámá libro chí libro yeⁿ'e vida cueⁿ'e daāⁿmaⁿ. Ní Ndyuūs n'diichí yā nuuⁿndi yeⁿ'e tináⁿ'ā s'eeⁿ yeⁿ'é dendu'ū chi canéé nguūⁿ na libro s'eeⁿ tan'dúúcā chi diíⁿ yā. \v 13 Ní 'iiⁿ'yāⁿ chi ch'īi yā nguaaⁿ nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā ní nan'dáa yā. Ní tanáⁿ'ā chi snuú yā na lugar yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi n'díí ní nan'dáa yā. Ní Cristo n'diichí yā nuuⁿndi yeⁿ'e ca'áámá ca'aamá yā tan'dúúcā chi diíⁿ yā. \v 14 Tuu'mi ní vaadī n'gii ndúúcū lugar yeⁿ'ē ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi n'díí yeⁿ'e 'áámá yā cannuúⁿ yā ná nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā chí ngiichi. Ní nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā chi ngiichi miiⁿ, chííⁿ chí ndíí 'úúví vaadī n'gii ní yeⁿ'é 'iiⁿ'yāⁿ chi n'díi yā. \v 15 'Áámá 'iiⁿ'yāⁿ chin'dáá nuuⁿ yā na nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā chí ngiichi miiⁿ nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ canee n'guūⁿ chi duuchi yeⁿ'e yā na libro yeⁿ'e vida cueⁿ'e daāⁿmaⁿ. \c 21 \s1 Yeⁿ'e va'ai chɛɛti nguuvi ngai ndúúcū iⁿ'yeeⁿdī ngai \p \v 1 Maaⁿ ní n'diichí táámá va'ai chɛɛti nguuvi chi ngai ndúúcū 'áámá yáⁿ'āa chí ngai ti va'ai chɛɛti nguuvi chi vmnááⁿ vmnaaⁿ miiⁿ ndúúcū yáⁿ'āa chi vmnááⁿ vmnaaⁿ miiⁿ ní chó'ōo yeⁿ'ē. Ní 'tiicá ntúūⁿ 'āā ntɛ́ɛ́ vɛ́ɛ́ nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā. \v 2 Ní 'úú, Juan, n'diichí yáāⁿ chi dɛɛvɛ chi yáāⁿ Jerusalén chí ngai chí chiīcā yeⁿ'e na va'ai chɛɛti nguuvi naachi canéé Ndyuūs. Ní yáāⁿ miiⁿ ní yɛɛvɛ taaví tan'dúúcā 'aama n'daataá chi caama 'caandavaacu tá ní dɛɛvɛ idiiⁿ tá ndúúcu tá cáávā novio yeⁿ'e tá. \v 3 Ní ch'iindiveéⁿ 'áámá nduudu ch'ɛɛtɛ yeⁿ'e na va'ai chɛɛti nguuvi chi caⁿ'a 'túúcā: Cuin'diichí nī maaⁿ. Va'ai yeⁿ'e Ndyuūs ní canee ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní Ndyuūs canée yā nguaaⁿ 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. Ní Ndyuūs canée yā ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní cuuvi 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'é yā. Ní maāáⁿ Ndyuūs miiⁿ ní cuuvi Ndyuūs yeⁿ'é yā. \v 4 Ndyuūs didɛɛvɛ́ yā nuūⁿnīⁿ nduutinaáⁿ yā yeⁿ'e nduutináaⁿ 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. 'Āā ntɛ́ɛ́ cuuvi 'cuūvi yā. 'Āā ntɛ́ɛ́ cuuvi ya'ai ca yā ní 'āā ntɛ́ɛ́ cuɛɛcu yā. 'Āā ntɛ́ɛ́ cuuvi 'cueenú yā cuuvi ti dendú'ū yeⁿ'e cuááⁿ vmnaaⁿ 'āā chó'ōo. \p \v 5 Tuu'mi ní 'iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ yā na trono miiⁿ ní caⁿ'a yā: Ndís'tiī n'diichí nī. 'Úú ní diíⁿ tanducuéⁿ'ē dendu'ū chi nduuví ngai. Ní 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ caⁿ'a yā chii yā 'úú: Dii, Juan, dingúuⁿ di nduudu s'eeⁿ ti nduudu s'eeⁿ ní nduudu cuaacu. Ní nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ cuuvi cu'téénu yā nduudu s'eeⁿ. \p \v 6 Cuayiivi caⁿ'a yā chii yā 'úú 'tíícā: 'Úú dīn'daí nducuéⁿ'ē. 'Úú ní yeⁿ'e cuaaⁿ naachi ínga'ā ní ndíí cuaaⁿ ná 'cuiinu tan'dúúcā letras A ndíí Z yeⁿ'e alfabeto. 'Iiⁿ'yāⁿ chi yaaca yā 'úú ní ca'á nuūⁿnīⁿ chi cu'u yā tanducuéⁿ'ē chi neⁿ'é yā ní nguɛ́ɛ́ nadíí'vɛ yā cáávā nuūⁿnīⁿ miiⁿ chi vida cueⁿ'e daāⁿmaⁿ. \v 7 'Iiⁿ'yāⁿ chi cuchɛ́ɛ yā yeⁿ'ē tanducuéⁿ'ē 'úú ní ca'á tanducuéⁿ'ē chuū chi cuuvi yeⁿ'é yā. Ní 'úú cuuvi Ndyuūs yeⁿ'e yā ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní cuuvi daiyá. \v 8 Naati 'iiⁿ'yāⁿ chí 'va'a yā ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chí nguɛ́ɛ́ i'téénu yā o 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ neⁿ'e yā 'iiⁿ'yāⁿ, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi n'giiⁿ'núⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi caⁿ'á yā ndúúcū n'daataá o isaⁿ'ā chi nguɛ́ɛ́ yeⁿ'e yā, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi nadiiⁿ dendu'ū yeⁿ'e ngaatu, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi i'téénu yā santos chi ídolos, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi yaadí yā, nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní canéé chi caⁿ'á yā nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā chi ngiichi ndúúcū yaⁿ'ā ní ndúúcū tuūu azufre. Chuū ní chiiⁿ chii ndii 'uūvī cúúví 'cuūvi yā. \s1 Yeⁿ'e yáāⁿ Jerusalén chí ngai \p \v 9 Tuu'mi ní ndaā nanááⁿ 'úú 'áámá chɛɛ ángel naachi ndɛɛ̄chɛ yā chí vɛ́ɛ́ 'cuūtií yeⁿ'é yā, 'cuūtií s'eeⁿ ndúúcū ndɛɛ̄chɛ̄ vaadī ya'ai yeⁿ'e cuaaⁿ na 'cuiinu. Ní caⁿ'a yā chii yā 'úú: Díí, Juan, cuchíi di 'muuⁿ ni 'úú 'cuuⁿ'míⁿ dii du'u chi novia chi n'daataá yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī. \p \v 10 Ní chuū ní yeⁿ'e chi n'diichí taachi caneé maaⁿ poder yeⁿ'e Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs. Angel candɛ́ɛ yā 'úú naachi vɛ́ɛ́ 'áámá yiīcū ch'ɛɛtɛ ní yaacu. Ní ch'iⁿ'í yā 'úú yáāⁿ ch'ɛɛtɛ ní dɛɛvɛ chi nguuvi Jerusalén chi cuch'ééⁿ yeⁿ'e na va'ai chɛɛti nguuvi yeⁿ'e nanááⁿ Ndyuūs. \v 11 Yáāⁿ miiⁿ ní dɛɛvɛ́ ngii ndúúcū yeⁿ'é Ndyuūs chi dɛɛvɛ́ ngii. Ní dɛɛvɛ́ ngii yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ ní tan'dúúcā 'áámá tuūu chi yaⁿ'ai chíí'vɛ̄ chi tan'dúúcā tuūu jaspe chí dɛɛvɛ́ tan'dúúcā cristal. \v 12 Ní vɛ́ɛ́ 'áámá nchɛɛ̄tī nuuⁿmaⁿ ndiivi na yáāⁿ miiⁿ ndúúcū ndichúúví cheendi va'āī ch'ɛɛtɛ yeⁿ'ē. Ní vɛ́ɛ́ ndichúúví ángeles 'áámá 'áámá yā ní nguaindaí yā 'áámá 'áámá cheendi va'āī ch'ɛɛtɛ miiⁿ. Ní chi duuchi chi canéé nguūⁿ vmnaaⁿ ca'áámá ca'áámá cheendi va'ai ch'ɛɛtɛ miiⁿ ní 'áámá yeⁿ'e chi duuchi yeⁿ'e chi ndu'u ndichúúví tribus yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi Israel chi judíos. \v 13 Ní vɛ́ɛ́ 'iinū cheendi va'āī n'gɛɛtɛ 'áámá 'áámá lado yeⁿ'ē yáāⁿ miiⁿ. Cuaaⁿ naachí can'daā 'yáⁿ'ā vɛɛ 'iīnū cheendi va'āī. Ní cuaaⁿ na 'niiⁿnuⁿ vɛ́ɛ́ 'iīnū cheendi va'āī, ní cuaaⁿ ndiiyā vɛ́ɛ́ 'iīnū cheendi va'āī, ní cuááⁿ na ngiiya 'yáⁿ'ā vɛ́ɛ́ 'iinū cheendi va'āī. \v 14 Ní cimiento yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ vɛ́ɛ́ ndichúúví tuūu chi cimiento yeⁿ'ē. Ní chi duuchi yeⁿ'e ndu'ū ndichuuví apóstoles yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi duuchi 'iiti cuūchī, 'áámá 'áámá chi duuchí yā canéé nguūⁿ vmnaaⁿ 'áámá 'áámá tuūu miiⁿ. \p \v 15 Ní ángel miiⁿ chi ngāⁿ'a yā ndúúcū 'úú ndɛ́ɛ yā 'áámá tááⁿ ndúú yeⁿ'e 'dííⁿnguāaⁿ chi dicaadí yā yáāⁿ miiⁿ ndúúcū cheendi va'āī ch'ɛɛtɛ miiⁿ yeⁿ'ē ndúúcū nchɛɛ̄tī miiⁿ yeⁿ'ē. \v 16 Ní yáāⁿ miiⁿ ní cuadrada ní chi ch'ee'nuu dáámá nūuⁿ ndúúcū chi ch'eēnūu. Ní ángel miiⁿ ní dicaadí yā yáāⁿ miiⁿ ndúúcū nduu yeⁿ'e 'dííⁿnguāaⁿ. Ní caadi yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ ní 'uūvī mil canéé 'uūvī cientos kilómetros yeⁿ'ē. Ní chí ch'ee'nuu miiⁿ ní chi ch'eēnūu ní chi yaacu yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ 'āā daamá nūuⁿ. \v 17 Ní ángel miiⁿ dicaadí yā nanchɛɛ̄tī miiⁿ. Ní ngíí 'iinū ngɛɛcu cuūuⁿ metros chi ángel miiⁿ dicaadí yā. Ní caadí miiⁿ ní dáámá ndúúcū caadí yeⁿ'e chi caadí 'iiⁿ'yāⁿ chi snee iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. \p \v 18 Ní nchɛɛ̄tí miiⁿ ní chin'dai ndúúcū tuūu jaspe. Ní yáāⁿ miiⁿ ní chin'dai yeⁿ'e dámaāaⁿ 'dííⁿnguāaⁿ puro. Ní tan'dúúcā chi 'nááⁿ vidrio dɛɛvɛ, 'tíícā yáāⁿ miiⁿ. \v 19 Cimiento yeⁿ'e nchɛɛtī miiⁿ ndíí adornado ndúúcū tanducuéⁿ'ē tuūu chí yaⁿ'ai chíí'vɛ̄. Cimiento chí vmnááⁿ vmnaaⁿ miiⁿ ní yeⁿ'e tuūu jaspe, ndii chííⁿ ndii 'uūvī miiⁿ ní yeⁿ'e tuūu zafiro, ndii chííⁿ ndii 'íínú miiⁿ ní yeⁿ'e tuūu ágata ní ndii chííⁿ ndii cuūuⁿ miiⁿ ní yeⁿ'e tuūu esmeralda. \v 20 Ndii chííⁿ ndii nyuⁿ'u miiⁿ ní yeⁿ'ē tuūu ónice, ní ndii chííⁿ ndii niyaaⁿ miiⁿ ní yeⁿ'ē tuūu cornalina, ní ndii chííⁿ ndii ndɛɛ̄chɛ̄ ní yeⁿ'e tuūu crisólito, ní ndii chííⁿ ndii niiⁿniⁿ ní yeⁿ'e tuūu berilo, ní ndii chííⁿ ndii nuuⁿ ní yeⁿ'e tuūu topacio, ní ndii chííⁿ ndii ndiichi ní yeⁿ'e tuūu crisoprasa, ní ndii chííⁿ ndicháámá ní yeⁿ'e tuūu jacinto, ní ndii chííⁿ ndichúúví ní yeⁿ'e tuūu amatista. \v 21 Ní ndu'u ndichúúví cheendi va'āī n'gɛɛtɛ miiⁿ ní ndiichúúví perlas. Ní ca'áámá ca'áámá cheendi va'āī ch'ɛɛtɛ miiⁿ ní 'áámá perla nūuⁿ. Ní yúúní ch'ɛɛtɛ yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ dámaāⁿ 'dííⁿnguāaⁿ puro ní dinááⁿ tan'dúúcā vidrio dɛɛvɛ. \p \v 22 Ní 'úú nguɛ́ɛ́ n'diichí mar 'áámá yaācū na yáāⁿ miiⁿ ti Señor chi Ndyuūs chi vɛ́ɛ́ tanducuéⁿ'ē dendu'ū poder yeⁿ'e yā ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī miiⁿ, 'iiⁿ'yāⁿ s'uuuⁿ chi Ndyuūs chi yaācū yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ. \v 23 Ní yáāⁿ miiⁿ nguɛ́ɛ́ neⁿ'e 'yáⁿ'ā ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú 'iiyū chi dɛɛvɛ yeⁿ'ē ti Ndyuūs chi dɛɛvɛ ngii ní dɛɛvɛ yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ, ní 'iiⁿ'yāⁿ chi duuchi 'iiti cuūchī ní dɛɛvɛ yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ. \v 24 Ní 'iiⁿ'yāⁿ chi nadanguaⁿ'ai yā yeⁿ'e naciones chiicá yā ná dɛɛvɛ yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ. Ní reyes yeⁿ'e yáⁿ'āa 'cūū ndɛ́ɛ yā ch'ɛɛtɛ yeⁿ'e maáⁿ yā ndúúcū honra yeⁿ'e maáⁿ yā nduucú yā ndii yáāⁿ miiⁿ. \v 25 Ní cheendi va'ai n'gɛɛtɛ yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ nguɛ́ɛ́ nduudi núúⁿmáⁿ nguuvi. Ní 'āā ntɛ́ɛ́ vɛ́ɛ́ n'gaaⁿ miiⁿ. \v 26 Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ yeⁿ'e naciones yeⁿ'e iⁿ'yeeⁿdí 'cūū ní ndɛɛ́ yā yeⁿ'ē chi ch'ɛɛtɛ ndúúcū honor yeⁿ'e naciones yeⁿ'é yā. \v 27 Nguɛ́ɛ́ cuuvi cundaā na yáāⁿ miiⁿ dendu'ū chi nguɛ́ɛ́ dɛɛvɛ, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi diiⁿ yā chi nguɛ́ɛ́ n'daacā, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi ngaⁿ'a yā nduudu yaadi. Dámaāⁿ cundaa 'iiⁿ'yāⁿ chi canéé nguūⁿ chi duuchi yā na libro yeⁿ'e vida cueⁿ'e daāⁿmaⁿ chi ndɛ́ɛ 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī. \c 22 \p \v 1 Tuu'mi ní ángel miiⁿ ch'iⁿ'i yā 'úú 'áámá yíícú dɛɛvɛ naachi canéé nuūⁿnīⁿ yeⁿ'e vida cueⁿ'e daāⁿmaⁿ. Nuūⁿnīⁿ miiⁿ ní dɛɛvɛ́ tan'dúúcā cristal ní ican'daā yeⁿ'e trono yeⁿ'e Ndyuūs ndúúcū trono yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī. \v 2 Ní náávtaⁿ'a yeⁿ'e yúúní ch'ɛɛtɛ yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ ní nduu 'úúví lado yeⁿ'e yíícú mííⁿ cáta'ai yáⁿ'á yeⁿ'e vida cueⁿ'e daāⁿmaⁿ chi ngii ndu'ū ndichúúví naaⁿ n'gui'i. Ni ca'aama 'ííyú ní ngii 'áámá 'áámá naaⁿ n'gui'i yeⁿ'ē. Ní tá'ā yáⁿ'á miiⁿ chííⁿ chi diiⁿ chi nduūvā yeⁿ'e vaadī ya'ai yeⁿ'e naciones. \v 3 'Āā ntɛ́ɛ́ vɛ́ɛ́ mar 'áámá dendu'ū miiⁿ chi Ndyuūs caⁿ'a yā chi condenado chi canéé na yáāⁿ miiⁿ. Trono yeⁿ'e Ndyuūs ndúúcū trono yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi nguuvi 'iiti cuūchī canéé na yáāⁿ miiⁿ. Ní 'iiⁿ'yāⁿ chi dichíí'vɛ̄ Ndyuūs canée yā miiⁿ. \v 4 Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní snaáⁿ yā naáⁿ Ndyuūs ní canéé nguūⁿ chi duuchi Ndyuūs nchɛɛtɛ́ yā. \v 5 Ní nguɛ́ɛ́ cuuví n'gaaⁿ yáāⁿ miiⁿ. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi n'gɛɛtinée yā miiⁿ nguɛ́ɛ́ neⁿ'é yā mar 'áámá dɛɛvɛ yeⁿ'e lámpara ní nguɛ́ɛ́ dɛɛvɛ yeⁿ'e 'yáⁿ'ā caati 'iivú Ndyuūs ngíí dɛɛvɛ yā. Ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ caaⁿ'maⁿ ntiiⁿnyuⁿ yā cueⁿ'e daāⁿmaⁿ cueⁿ'e daāⁿmaⁿ tan'dúúcā reyes. \s1 Tiempo taachi cuchií Jesucristo ní 'āā canéé niiⁿnuúⁿ \p \v 6 Cuayiivi miiⁿ ní ángel caⁿ'á yā chii yā 'úú: Nduudú 'cūū ní nduudu cuaacu. Ní 'iiⁿ'yāⁿ cuuvi cu'téénu yā nduudu miiⁿ. Señor chi maaⁿ Ndyuūs yeⁿ'e espíritus yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ profetas chi Ndyuūs ndɛɛvɛ́ yā, maáⁿ yā dicho'ó yā ángel yeⁿ'e yā chi ángel 'cuuⁿ'míⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ chi dichíí'vɛ̄ Ndyuūs dendu'ū chi 'āā canéé chi chó'ōo ní 'āā snee niiⁿnuúⁿ. \p \v 7 Jesús ngaⁿ'á yā ngii yā ndís'tiī. 'Caandiveéⁿ nī. 'Úú ní ndaá nuuⁿ. Dɛ'ɛ chúúcā yeenu 'iiⁿ'yāⁿ chi 'caandiveéⁿ yā nduudu cuaacu yeⁿ'e Ndyuūs, nduudu chi canéé nguūⁿ na libro 'cūū. \p \v 8 'Úú, chi Juan, ch'iindiveéⁿ ní n'diichí dendú'ū chi 'túúcā. Ní cuayiivi chi n'diichí ní ch'iindiveéⁿ chuū, candiitin'dií ná ca'a ángel chi ch'iⁿ'i yā 'úú dendu'ū chi 'túúcā chi neⁿ'é i'teenú ángel miiⁿ. \v 9 Naati ángel miiⁿ caⁿ'a yā chii yā 'úú: Nguɛ́ɛ́ diiⁿ di 'tíícā. 'Úú ntúūⁿ dichii'vɛ́ Ndyuūs tan'dúúcā dii ndúúcū hermanos yeⁿ'e di chi ngaⁿ'á yā nduudu cuaacu yeⁿ'é Ndyuūs ndúúcū nducyáácá yā chí 'caandiveéⁿ yā nduudu cuaacu chi canéé nguūⁿ na libro 'cūū. Díí, cu'téénu di Ndyuūs. \p \v 10 Ní ángel miiⁿ ní caⁿ'a ntúuⁿ yā chii yā 'úú: Nguɛ́ɛ́ cunuuⁿ n'dé'ei di nduudu cuaacu yeⁿ'é Ndyuūs chi canéé nguūⁿ na libro 'cūū caati tiempo yeⁿ'e dendú'ū chi 'túúcā 'āā snee niiⁿnuúⁿ. \v 11 Maaⁿ ní cu'néeⁿ nī 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛɛ n'daacā idiíⁿ yā chi 'tíícā diíⁿ yā. 'Tiicá ntúūⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi nadacadiinúúⁿ yā yeⁿ'e dendu'ū chi nguɛɛ n'daacā, cu'néeⁿ nī chi 'tíícā diíⁿ yā. 'Iiⁿ'yāⁿ chi din'daacá yā, cu'néeⁿ nī chi diíⁿ yā 'tíícā. 'Iiⁿ'yāⁿ chi 'áámá diíⁿ yā ntiiⁿnyuⁿ yeⁿ'e Ndyuūs cu'néeⁿ nī chi 'aama diíⁿ yā 'tíícā. \p \v 12 'Caandiveéⁿ nī chiiⁿ chi caⁿ'a Jesús. 'Úú ní núúⁿ nūuⁿ ndaá. Ní ndɛɛ́ premios chi caⁿ'á ca'á 'áámá 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ premios chi tunee yā yeⁿ'ē ntiiⁿnyuⁿ chi yeⁿ'e yā. \v 13 'Úú ní 'iiⁿ'yāⁿ vmnááⁿ vmnaaⁿ ndíí naachi 'cuiinu. 'Úú ní caneé naachi chinga'ā ndíí cuayiivi chí 'cuiīnū tan'dúúca letras yeⁿ'e alfabeto A ndíí Z, 'tíícā 'úú, ngaⁿ'a Jesús. \p \v 14 Dɛ'ɛ chúúcā yeenu 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi nandɛɛvɛ́ yā catecai yā caati cuuvi cuta'á yā n'gui'i yeⁿ'ē yáⁿ'á yeⁿ'e vida, ní cuuví cundaa yā cheendi va'ai yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ ní cho'ó yā cuaaⁿ chɛɛ̄tī va'ai chɛɛti nguuvi. \v 15 Naati cuaaⁿ daami yáāⁿ miiⁿ ch'ɛɛtinée 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ chi'téénu yā Ndyuūs ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chí ngaatu, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chí caⁿ'á yā ndúúcū ndaataá o isaⁿ'ā chi nguɛ́ɛ́ yeⁿ'é yā, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi n'giiⁿ'núⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ, ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi i'téénu yā santos o ídolos ndúúcū nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ chi neⁿ'é yā nginnche'éí yā 'iiⁿ'yāⁿ ní ngaⁿ'a yā nduudu yaadi. \p \v 16 'Úú Jesús idicho'ó ángel yeⁿ'é chi caaⁿ'maⁿ cuaacú yā yeⁿ'e nducuéⁿ'e cosas chi 'túúcā nanááⁿ ndís'tiī chi 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yaācū s'eeⁿ. 'Úú ní 'iiⁿ'yāⁿ vmnááⁿ vmnaaⁿ yeⁿ'e ndaata yeⁿ'e David 'úú. 'Úú ní 'ííⁿnyúⁿ chí ngíí dɛɛvɛ nguɛɛtiyaaⁿ. \p \v 17 Espíritu N'dai yeⁿ'é Ndyuūs ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi yeⁿ'é Ndyuūs ngaⁿ'a yā 'tíícā: Ndís'tiī cuchíi nī. Ní 'āā du'ú nūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi n'giindiveéⁿ yā nduudu yeⁿ'é ní canéé chi caaⁿ'máⁿ yā: Cuchíi nī. Ní n'diī chí yaaca nī cuchíi nī. Cuchíi nī ndúúcū 'āā du'ú nūuⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chi neⁿ'é yā. Cuchíi nī ní cu'u nī yeⁿ'e nuūⁿnīⁿ yeⁿ'e vida cueⁿ'e daāⁿmaⁿ. Ní nguɛ́ɛ́ dɛ'ɛ̄ vɛɛ cūndi'i yeⁿ'é nī nuūⁿnīⁿ yeⁿ'e vida cueⁿ'e daāⁿmaⁿ. \p \v 18 'Úú ngaⁿ'á ngīi nduudu cuaacu ca'áámá ca'áámá 'iiⁿ'yāⁿ chi n'giindiveéⁿ yā nduudu yeⁿ'e dendú'ū chi canéé chi cuchiī chi canéé nguūⁿ na libro 'cūū. Nduuti chi 'áámá yā cu'neeⁿ ca n'deēe nduudú nguɛ́ɛ́ ti chi canéé nguūⁿ na libro 'cūū Ndyuūs ca'á yā 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ castigo yeⁿ'e yā yeⁿ'e nducuéⁿ'ē vaadī ya'ai chi canéé nguūⁿ na libro 'cūū. \v 19 Ní nduuti chi 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ divíi yā naⁿ'a nduudu yeⁿ'é Ndyuūs yeⁿ'e dendú'ū chi cuchiī chi canéé nguūⁿ na libro 'cūū, 'tiicá ntúūⁿ Ndyuūs nadivíi yā parte chi cuuvi yeⁿ'e yā yeⁿ'e libro yeⁿ'ē vida cueⁿ'e daāⁿmaⁿ ndúúcū parte chí cuuvi yeⁿ'é yā yeⁿ'e yáāⁿ chi dɛɛvɛ yeⁿ'e chi canéé nguūⁿ na libro 'cūū. \p \v 20 'Iiⁿ'yāⁿ chí ngaⁿ'a cuaacú yā dendu'ū chi 'túúcā, 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ngaⁿ'a yā: Cuaacu nííⁿnyuⁿ chí 'āā cuchii nuúⁿ. 'Tíícā cuuvi. Cuchíi nī Señor Jesucristo. \p \v 21 Ní maaⁿ ní Señor Jesucristo yeⁿ'e yú tée yā ndís'tiī nducuéⁿ'ē chi n'daacā yeⁿ'é yā, ní caneé yā ndúúcū ndís'tiī. 'Tíícā cuuvi.