\id ROM  
\h ROMANOS 
\toc1 CA̱CA CHE DIRUN SAN PA̱BLO, DECHUH YE YAHN IHYAN YAHN DENDIOHS CHE VATE YE YA̱N ROMA 
\toc2 ROMANOS 
\toc3 Ro. 
\mt1 CA̱CA CHE DIRUN SAN PA̱BLO, DECHUH YE YAHN IHYAN YAHN DENDIOHS CHE VATE YE YA̱N ROMA 
\c 1  
\p  
\v 1 U Pa̱blo, che tenda̱hnun Dendiohs u, che dín ntiyon yahn Dihvo vo Jesucristo ma̱n, che co apóstol ma̱n, che cuahndudó ndudo ndah yahn ye ma̱n ne, dirún ca̱ca cuh yahn ne. 
\p  
\v 2 Yahn ndudo ndah min ne, a chihco ca̱de Dendiohs na̱n Ndudo ndah yahn ye nde a ra̱hn me, dirun ihyan profeta yahn ye.  
\v 3 Ndudo ndah min ne, ra̱hn yahn Da̱ya ye, Dihvo vo Jesucristo, ihyan min che chihndeya̱n ye va̱n nda̱ta yahn David.  
\v 4 Numacuahn vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs ne, ntuche ye va̱n tena̱hn, ne nduco chemin chihnde ro che Da̱ya Dendiohs ihyan.  
\v 5 Che cuande yahn ihyan min ne, din yahino Dendiohs nuhn, ne a tenda̱hnun ye nuhn che co nuhn apóstol, cuahndudo nuhn Ndudo yahn ye va̱n ihyan nducuahn nación, ca̱va che nevahnecun ye, ne cotahno ye.  
\v 6 Va̱n ihyan chahn ne, nchuhn che a nedin yahn Dihvo vo Jesucristo nchuhn, ne nduco ne ndi cuande ne, te a tenda̱hnun Dendiohs nchuhn. 
\p  
\v 7 Nchuhn, ihyan yahn Dendiohs che yahino ye nchuhn, vate ne ya̱n Roma ne, dechúh ca̱ca cuh yahn ne. Chido vo Dendiohs ma̱n, Dihvo vo Jesucristo ma̱n, din yahino ye nchuhn, din ye che nda̱hca̱ cuahtenan ne. 
\s1 Pa̱blo ne, nahn ca̱hn ye ya̱n Roma 
\p  
\v 8 Numachahte iyehnse ne, a chetuhn ndudo yahn nchuhn, nduhca̱ che ritahno ne Dihvo vo Jesucristo. Chemin che mena̱n vihca che cuande yahn ihyan min ne, renecá̱h nundihve cuahn Dendiohs ca̱va ne.  
\v 9 Dendiohs, ihyan min che redín ntiyon yahn ye numa inó, rahndudó ndudo ndah yahn Da̱ya ye ne, devano ye che cuahn da̱ma revá̱h ca̱va nchuhn.  
\v 10 Ricá ihyan che ata̱noca nduh ne, cuahnecun ye che chí quendihcheró nchuhn,  
\v 11 te a̱ma nahn chí quendihcheró nchuhn, ca̱va che dín che cuahtenan cuma ne vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs, ne tahque numa ino ne cotahno ne Dihvo vo Jesucristo.  
\v 12 Ava̱ne ne, náhn che neca̱h ya̱n a̱ma ta̱mo vo chedave yahn vih, yahn che ritahno vo Dihvo vo Jesucristo. 
\p  
\v 13 Dihnó, rá̱hn rí nchuhn te a̱ma ndeh yune nahn chí quendihcheró nchuhn, ne cuahndudó ndudo ndah yahn Dihvo vo Jesucristo, nduhca̱ che redín va̱n ihyan nación chena̱hn, ca̱va che din Dendiohs che co ya̱hn ihyan, cotahno ye da̱ma nduco nchuhn. Ate nde meniyon ne, hua ri che chí.  
\v 14 A chihquentiyon Dihvo vo Jesucristo u che cuahndudó ndudo ndah yahn ye va̱n ihyan yahn nducuahn nación, va̱n ihyan devano ma̱n, va̱n ihyan tundo ma̱n.  
\v 15 Chemin che quenan inó che a nun cuahn chí va̱n nchuhn che vate ne ya̱n Roma, cuahndudó ndudo ndah yahn ye, cahnevan ne. 
\s1 Vederihquentiyon yahn ndudo ndah yahn Dihvo vo Jesucristo 
\p  
\v 16 Hua ri cuihná̱n yahn ndudo ndah yahn Dihvo vo Jesucristo, te chemin che vederihquentiyon yahn Dendiohs, ca̱va che ndedevahn ye nducoya̱ca ihyan che ritahno ye, mena̱n vihca ihyan nación yahn Israel, namin ihyan nación chena̱hn.  
\v 17 Ndudo ndah min ne, a vederihquentiyon yahn Dendiohs, te a na̱n ndudo min rihco ro ye che renedin yahn ye nducoya̱ca ihyan che ritahno ye, nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn ye tuhca̱: “Ihyan che ritahno ye ne, ndo ya̱n Dendiohs nduco ye, nedin yahn ye ihyan, ndevahn ye.” 
\s1 Nunde yahn ihyan 
\p  
\v 18 Nahn che cotahno vo, te a devano vo che Dendiohs, ihyan min che va ye vahchetero ne, din ye castigo yah nducoya̱ca ihyan nunde che rahcota̱hn ye yahn Ndudo yahn ye.  
\v 19 Hua nda̱hca̱ che tihca̱ rahcota̱hn ye, te a devano cua̱co ye yahn vederihquentiyon yahn Dendiohs, yahn che a ma̱n Dendiohs ca̱h ye, checadino ye.  
\v 20 Nde ro che dendah Dendiohs iyehnse ne, a devano ihyan te ihyan min che Dendiohs, ne quenan cuma ye vederihquentiyon cuahn da̱ma, te tumacadino ye duh ihyan min, yahn dehtenduh che dendah ye. Chemin che nde metah deh che ca̱hma ye, ca̱va che ndedevahn ye ihyan.  
\v 21 Andahre a devano ye che va Dendiohs, ate hua rendeva ye yavena̱n ye, nde hua reneca̱h ye nundihve cuahn ihyan. Tahque ndah ye ne, rendedecadino ye yahn dehtenduh che nde hua richihve, nto ye ihyan tundo.  
\v 22 Andahre a̱ma devano ye, che ra̱hco ye, ate nde hua renahn ye.  
\v 23 Ndotenan che ndeva ye yavena̱n Dendiohs, ihyan min che va ye cuahn da̱ma ma̱n, che a̱ma chahte vederihquentiyon yahn ye ma̱n ne, rendeva ye yavena̱n dehtenduh che redendah ma̱n ye, renta̱ve ye ihyan iyehnse ma̱n, ite che chenan cun ca̱h te ma̱n, ya̱hda ma̱n, cu ma̱n. 
\p  
\v 24 Chemin che chaconda̱h veda̱me Dendiohs ihyan chahn, ca̱va che quendi ye yune chihnga̱ yahn ye, cahtera ye vedecuihno yahn ye va̱n ma̱n ye nduco vih.  
\v 25 Ndotenan che quendi ye yune cua̱co, ndeva ye yavena̱n Dendiohs, ihyan min che dendah ye iyehnse ma̱n, rendeva nducoya̱co vo yavena̱n ye cuahn da̱ma ma̱n ne, quendi ye vederihncheh, rendeva ye yavena̱n dehtenduh che ma̱n Dendiohs dendah ye. 
\p  
\v 26 Chemin che chaconda̱h veda̱me Dendiohs ihyan ca̱va che quendi ye nunde yahn ye nduco vih, cahtera ye vedecuihno yahn ye. Ihyan nda̱hta ne, ndotenan che cahneva̱co ye, cuahtenan ye nduco incha̱hn ye ne, rahtenan ye va̱n ma̱n ye nduco vih, rahtendihco ye nunde.  
\v 27 A namin no tun ihyan cha̱hn. Ndotenan che nuhn ye nda̱hta yahn ye ne, rihtera ye vedecuihno yahn ye, rahtenan ye va̱n ma̱n ye nduco vih, ne nduco chemin reca̱h rihn ma̱n ye ihyan, rihco ya̱n ma̱n ye castigo che va che co ye. 
\p  
\v 28 Nducote hua chihco ye chedave yahn ye che nevahnecun ye Dendiohs ne, chaconda̱h veda̱me Dendiohs ihyan ca̱va che quendi ye vederendedecadino chihnga̱ yahn ye, cuahtendihco ye nunde.  
\v 29 A ndedecuihta ma̱n ye nducuahn na̱n nunde, chendihco ye. Ndere rahtenan ye nduco ihyan che hua nihneva̱co nduco ye ma̱n, ndere rahtechica ye ma̱n, chenan cuma ye vede idihya ma̱n, vedeve ma̱n, vedeta̱n ma̱n, vederihncheh ma̱n. Cuahnde chende ye ma̱n, vate ca̱nda ye nduco vih ma̱n, rihno ye vih ma̱n.  
\v 30 Chihnga̱ ra̱hn ye yahn vih ma̱n, rahcota̱hn ye yahn Dendiohs ma̱n, hua renevahnecun ye nde a̱ma ihyan ma̱n, redin ya̱de ye ma̱n, redin cun ye ma̱n, rendedecadino ye dema̱n yahn dehtenduh che chihnga̱ ma̱n, hua renevahnecun ye indihte yahn ye ma̱n,  
\v 31 hua renahn ye ma̱n, hua redinahn ye ndudo yahn ye ma̱n, hua renan va̱hino ye vih ma̱n, hua devano nchahco ye yahn vih ma̱n.  
\v 32 Andahre devano ndah ye vederihquentiyon yahn Dendiohs che ihyan nunde ne, va che co ye castigo yahn nunde yahn ye, ate riquendi ye rahtendihco ye nunde, nde tuno rendonan ye combiero yahn ye che da̱ma ri ye nduco vih. 
\c 2  
\s1 Dendiohs ne, techeca̱de ye numa cua̱co 
\p  
\v 1 Nducote a devano nducoya̱ca ihyan che va che co ihyan nunde castigo ne, adecoduhno ihyan che renda̱hchenan ye ihyan chena̱hn ne, nde na̱n che ca̱hma ye metah, te a da̱ma ri ye nduco vih, rahtendihco ye nunde.  
\v 2 A devano vo che da̱ma no redin Dendiohs castigo ihyan che renda̱hchenan ye.  
\v 3 Nchuhn che renda̱hchenan ne ihyan nunde chena̱hn, ate da̱ma ri ne nduco ye ne, hua ra̱hco ne che ndevahn ne yahn castigo yahn Dendiohs.  
\v 4 Hua ducherino ne vedechahtino yahn Dendiohs ma̱n, vedeyahino chahte yahn ye ma̱n. A devano ne che quenan cuma Dendiohs vedeyahino nduco ne, te nahn ye che nto ino ne nunde yahn ne.  
\v 5-6 Ate nducote redin cheche ne chedave yahn ne, hua nahn nto ino ne ne, redecuihta ne nunde yahn ne. Ma̱n ne vedin ne, te techeca̱de Dendiohs yahn ne numa cua̱co, ne va che co ne castigo. Nda̱ ro min ne, techeca̱de ye yahn nducoya̱ca ihyan, tunoca che nedin ye ndahtenan ye iyehnse.  
\v 7 Ihyan che chahtino ye, redin ye che ndah ma̱n, chenan ino ye che quenda̱h yavena̱n ye ma̱n, che ndeva Dendiohs ihyan ma̱n ne, a ihyan chahn che cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro.  
\v 8 Ate ihyan che ca̱nda tin ye ma̱n, che rahcota̱hn ye yahn ndudo cua̱co ma̱n, che riquendi ye yune chihnga̱ yahn ye ma̱n ne, quenan cuma che din Dendiohs castigo yah ihyan.  
\v 9 Nducoya̱ca ihyan nunde yahn nducuahn nación, mena̱n vihca ihyan nación yahn Israel ne, chuhrihn ye, din Dendiohs castigo ihyan.  
\v 10 Me ihyan nducuahn nación che din ye che ndah, mena̱n vihca ihyan nación yahn Israel ne, a̱ma ndah ro yahn ye ma̱n, ndeva Dendiohs ihyan ma̱n, din ye che nda̱hca̱ cuahtenan ye ma̱n. 
\p  
\v 11 Tihca̱, te Dendiohs ne, quendihconahn retecheca̱de ye.  
\v 12 Nducoya̱ca ihyan che chendihco ye nunde, che nde hua devano ye ley che dirun Moisés ne, ndiyu ley min che ca̱hcantiyon castigo che co ye, ate va che co ye castigo. Namin nducoya̱ca ihyan che a devano ye ley min, ate chendihco ye nunde ne, va che co ye castigo nduhca̱ che rihquentiyon ley min.  
\v 13 Tihca̱, te atena̱n ihyan che redinahn ye ley min, che ndo ya̱n Dendiohs nduco ye, nedin yahn ye ihyan, ndiyu ihyan che ndere rihnevan ye.  
\v 14 Cuahn che ihyan nación chena̱hn, che nde hua devano ye ley min, redin ye nduhca̱ che rihquentiyon ne, a ndero ndi che redinahn ye vederihquentiyon yahn Dendiohs, andahre hua devano ye ley min.  
\v 15 Na̱n nducuahn che redin ye ne, rihco ro ye che anduhneca̱ ndete che renevahnecun ye ley min. Na̱hn cua̱n ne, renda̱ yahn ye che cuahtendihco ye nunde, ne va che co ye castigo. Na̱hn cua̱n ne, renda̱ yahn ye che hua co ye castigo, yahn che ra̱hco ye che hua chahte nunde yahn ye.  
\v 16 Nda̱ ro yahn ne, quenan cuma che ca̱hcantiyon Dendiohs che techeca̱de Dihvo vo Jesucristo nunde yahn nducoya̱ca ihyan, nde nducuahn nunde che chahtendihco ye cua̱hn ndeh. 
\s1 Nunde yahn ihyan nación yahn Israel 
\p  
\v 17 Nchuhn ihyan nación yahn Israel, hua dehva co yahn ne, che ra̱hco ne, te ndichahtino ne ley che dirun Moisés. Redin ya̱de ne, ra̱hco ne che yahn Dendiohs nchuhn.  
\v 18 A devano ne deh che nahn ye che dinahn ne che ra̱hco ne, ne nducote chahn ne ley min ne, ra̱hco ne che devano tenda̱hnun ne cha che ndah va̱n dehtenduh che redin ne.  
\v 19 Numacuahn vedeya̱de chenan ino ne che devano cacuahn ne ihyan tundo. Ra̱hco ne che a̱ma devano ca̱h cuande ne ihyan ta̱ca̱ co tuno ye na̱n Dendiohs.  
\v 20 Ra̱hco ne che a̱ma devano cacuahn ne nde ihyan che hua renahn ye ma̱n, nde checa̱hya ma̱n, te a nchuhn che va ta̱h ne vededevano ma̱n, ndudo cua̱co ma̱n, na̱n ley che dirun Moisés.  
\v 21 Tuhme nducote a̱ma devano cacuahn ne, che ra̱hco ne, ¿me dehra cuande che hua redinahn ma̱n ne? Nducote rahndudo ne che hua din duco ihyan, ¿me dehra cuande che reduco ma̱n ne?  
\v 22 Nducote rahndudo ne che hua din duche yahn ihyan che a nihneva̱co ye, ¿me dehra cuande che redin duche yahn ma̱n ne che a nihneva̱co ne? Nducote rahndudo ne che hua ndeva ihyan yavena̱n dehtenduh che redin ye dendiohs yahn ye, ¿me dehra cuande che reduco ne dehtenduh che rigonun chihve che va chete ya̱co yahn ihyan chahn?  
\v 23 Nducote a̱ma redin ya̱de ne che devano ne ley yahn Dendiohs, ¿me dehra cuande che duche rino ne ihyan, hua redinahn ne che rihquentiyon ye?  
\v 24 Nduco che tihca̱ redin ne ne, a ta̱n renun ca̱h nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: “Ihyan nación chena̱hn ne, a ca̱va che duhtuno ihyan nchuhn che chihnga̱ ra̱hn ye yahn Dendiohs.” 
\p  
\v 25 Che chenan seña nchuhn ne, ta̱ca̱ hua, richihve yahn ne ndete che redinahn ne ley che dirun Moisés. Ate nducote hua redinahn ne ne, a ndere chenan seña me nchuhn.  
\v 26 Me ihyan nación chena̱hn ne, ndete che redinahn ye che rihquentiyon ley min ne, redin yahn Dendiohs ihyan, andahre hua chenan seña ihyan.  
\v 27 Ihyan che redinahn ye ley min, andahre hua chenan seña ihyan ne, nda̱hco ndiya ye nchuhn che nde chenan seña nchuhn ma̱n, nde devano ne ley min ma̱n, ate hua redinahn ne.  
\v 28 Ndiyu che nda̱ta yahn Israel nchuhn ma̱n, che chenan seña nchuhn ma̱n, che cochihve yahn ne ca̱va che nedin yahn Dendiohs nchuhn,  
\v 29 te atena̱n ihyan che numacuahn chedave yahn ye renevahnecun ye che rihquentiyon Dendiohs ma̱n, redinahn ye ma̱n, renedin yahn Dendiohs ihyan. Che cochihve yahn ne ne, che nedin yahn Dendiohs nchuhn, ndiyu che nevahnecun ihyan iyehnse nchuhn. 
\c 3  
\p  
\v 1 Nducote tihca̱ ne, co vate nchuhn che ra̱hco ne che tahque ndah ro yahn ihyan nación chena̱hn, che co nchuhn che nda̱ta yahn Israel nchuhn ma̱n, che chenan seña nchuhn ma̱n.  
\v 2 Ate tahque ndah ro yahn nchuhn, te a ta̱h ihyan ndico yahn ne, chihco Dendiohs Ndudo yahn ye.  
\v 3-4 Andahre a̱ma ya̱hn ihyan chahn hua dinahn ye yahn Ndudo min, ate ndiyu ca̱va chemin che nda̱ca da̱ma Dendiohs yahn ndudo yahn ye che ca̱h ye, te ihyan min ne, redinahn ye ndudo yahn ye, andahre nducoya̱ca ihyan hua redinahn ye. Tihca̱ ye, nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn ye tuhca̱: 
\q1 Nducuahn che redin Dendiohs ne, ndah. 
\q1 Chemin che nde hua co ca̱hma nunde ihyan yahn ye. 
\p  
\v 5 Co vate nchuhn che ra̱hco ne te na̱n nunde yahn ne rihnde ro che a̱ma ndah Dendiohs, ne hua redin yahn che din ye castigo nchuhn ca̱va nunde yahn ne.  
\v 6 Ate hua, te Dendiohs ne, a numa ca̱ ndah ihyan ye. Ndete che hua tihca̱ ne, nde hua co techeca̱de ye yahn ihyan nunde. 
\p  
\v 7 Ndete che na̱n nunde yuhn vo tahque ndah cuhnde ro che a̱ma ndah Dendiohs ne, nde hua quenan cuma che techeca̱de ye yuhn vo.  
\v 8 Ndete che tihca̱ ne, tahque ndah quendi vo nunde yuhn vo, te chemin che cochihve. Vate na̱hn ihyan che ndere ra̱hn ye che tihca̱ rahndudo nuhn. Ihyan chahn ne, redin yahn che din Dendiohs castigo ihyan. 
\s1 Nducoya̱ca ihyan ne, chendihco ye nunde 
\p  
\v 9 Co vate nchuhn che ra̱hco ne che uvo, ihyan nación yahn Israel che tahque ndah ihyan uvo va̱n nducoya̱ca ihyan iyehnse. Ate hua cua̱co chemin, te nducoya̱ca ihyan nación yahn Israel ma̱n, ihyan nación chena̱hn ma̱n ne, quendihconahn chendihco ye nunde nduhca̱ che a ndirun yahn ye,  
\v 10 na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: 
\q1 Metah nde a̱ma ihyan che ndah ihyan ye. 
\q1  
\v 11 Metah nde a̱ma ihyan che renahn ye. 
\q1 Metah nde a̱ma ihyan che reneca̱hco ye Dendiohs. 
\q1  
\v 12 Nducoya̱ca ye ne, chaconda̱h veda̱me ye Dendiohs, quendi ye yune chihnga̱. 
\q1 Metah nde a̱ma ihyan che runeca̱de ye. 
\q1  
\v 13 Dema̱n ndudo chihnga̱ ma̱n, ndudo rihncheh ma̱n, ndudo rendih ma̱n, rente ye. 
\q1  
\v 14 Dema̱n che ra̱hva ye ma̱n, ra̱hn ta̱n ye ma̱n. 
\q1  
\v 15 Nduco hua no rihn deh ne, rihno ye vih. 
\q1  
\v 16 Nduh cua̱n na̱n che vatechica ye ne, redetohnan ye ma̱n, rihco ye vedeyah ma̱n. 
\q1  
\v 17 Nde hua renda̱ yahn ye che nda̱hca̱ cuahtenan ye nduco vih. 
\q1  
\v 18 Nde hua renda̱ yahn ye che nevahnecun ye Dendiohs. 
\p  
\v 19 A devano vo te nducuahn che ndirun na̱n ley che dirun Moisés ne, a ndirun ca̱va che, nducoya̱ca ihyan che rihquentiyon ley min ihyan ne, tumacadino ye yahn nunde yahn ye, nde metah deh che ca̱hma ye ro che techeca̱de Dendiohs yahn ye.  
\v 20 Ley min ne, nducote a chihnde atena̱n ca̱va che co devano ihyan che va nunde yahn ye ne, chemin che nde a̱ma ihyan hua co ca̱hma ye che ndah ihyan ye na̱n Dendiohs, andahre ra̱hn ye che redinahn ye. 
\s1 Ca̱va che ndevahn vo ne, va che cotahno vo 
\p  
\v 21 Ate ma̱n ne, a devano vo te ndiyu che quendi vo ley min che ndo ya̱n Dendiohs nduco vo, nedin yahn ye uvo, te a ma̱n ye te ye, checadino vo ta̱ca̱ che din ye, ne chemin ne, a ndirun na̱n ley min ma̱n, na̱n ndudo che dirun ihyan profeta ma̱n.  
\v 22 Nducoya̱co vo ne, ca̱va che ndo ya̱n Dendiohs nduco vo, nedin yahn ye uvo ne, va che cotahno vo Dihvo vo Jesucristo. Tihca̱, te da̱ma no rendihche ye nducoya̱co vo.  
\v 23 Nducoya̱co vo ne, chendihco vo nunde, nde hua co ca̱hmo vo che ndah ihyan uvo na̱n Dendiohs.  
\v 24 Andahre hua co ca̱hmo vo che ndah ihyan uvo na̱n ye, ate numacuahn vedeyahino ndo ya̱n ye nduco vo, nedin yahn ye uvo, dechuh ye Dihvo vo Jesucristo, ndedevahn ye uvo. Ma̱n ne, a ndo ya̱n ye nduco vo.  
\v 25 Dechuh ye ihyan, chih ye, chera yun yahn ye ca̱va nunde yuhn vo, ne che cotahno vo ihyan ne, nda̱co vo vederenchahco. Che tihca̱ din Dendiohs ne, chihco ro ye che numa cua̱co din chahtino ye yahn nunde che chahtendihco ihyan ndico nde ro mena̱n.  
\v 26 Namin chihco ro ye ma̱n ro cuh, che numa cua̱co rendo ya̱n ye nduco ihyan che ritahno ye Dihvo vo Jesucristo, renedin yahn ye ihyan. 
\p  
\v 27 Ma̱n ne, ametah din ya̱de nchuhn che redinahn ne yahn ley min, te atena̱n che cotahno ne Dihvo vo Jesucristo, ndo ya̱n Dendiohs nduco ne, nedin yahn ye nchuhn.  
\v 28 Tihca̱, te rá̱hn rí nchuhn te andahre hua nedinahn ihyan ley min, ate nduco che cotahno ye ihyan min ne, ndo ya̱n Dendiohs nduco ye, nedin yahn ye ihyan. 
\p  
\v 29 Dendiohs ne, Dendiohs yahn nducoya̱ca ihyan iyehnse, ihyan nación yahn Israel ma̱n, ihyan nación chena̱hn ma̱n, ndiyu dema̱n yahn ihyan nación yahn Israel.  
\v 30 Tihca̱, te a̱ma no Dendiohs, ne ihyan min ne, rendo ya̱n ye nduco ihyan nación yahn Israel ma̱n, ihyan nación chena̱hn ma̱n, renedin yahn ye ihyan nduco che cotahno ye Dihvo vo Jesucristo.  
\v 31 Che ritahno vo ihyan min ne, ndotenan che renda̱hco ndiyo vo ley min ne, reca̱h dito vo. 
\c 4  
\s1 Nduhca̱ che chitahno Abraham 
\p  
\v 1 A devano vo nduhca̱ che din ihyan ndico yuhn vo Abraham.  
\v 2 Co ra̱hco ihyan che nedin yahn Dendiohs ihyan min yahn che runeca̱de quenan ye iyehnse. Ate hua tihca̱,  
\v 3 te na̱n Ndudo yahn Dendiohs ne, ndirun tuhca̱: “Abraham ne, chitahno ye Dendiohs, ne chemin che din yahino Dendiohs ihyan, nedin yahn ye ihyan.”  
\v 4 Che renedihvo vo mozo yuhn vo ne, ndiyu vedeva̱hino chemin, te quendihco vo yahn ye.  
\v 5 Ate che rendo ya̱n Dendiohs nduco ihyan nunde che ritahno ye Dihvo vo Jesucristo, renedin yahn ye ihyan ne, chemin che cua̱co ne, vedeva̱hino, ndiyu che quendihco ye.  
\v 6 Atihnoca̱no tun che dirun David yahn ihyan che redin Dendiohs vedeva̱hino nduco ye, rendo ya̱n ye nduco ye, renedin yahn ye ihyan.  
\v 7 Dirun ye tuhca̱: 
\q1 A̱ma ndah ro yahn ihyan che renda̱ca ye vederenchahco ca̱va nunde yahn ye. 
\q1  
\v 8 Dihvo Dendiohs ne, hua redin ye castigo ihyan chahn. 
\p  
\v 9 Cuedevano nchuhn te vedeyahino yahn Dendiohs ne, ndiyu dema̱n ca̱va ihyan che chenan seña ihyan, te namin ca̱va ihyan che hua chenan seña ihyan. A ra̱hn vo che Abraham ne, nducote chitahno ye ne, nedin yahn Dendiohs ihyan.  
\v 10 Ro che nedin yahn Dendiohs ihyan ne, nde metah conan seña ihyan.  
\v 11 Dinoca̱ chitahno Abraham, tuhme nedin yahn Dendiohs ihyan, chihquentiyon ye che conan seña ihyan, ca̱va che cuhnde ro che a nedin yahn ye ihyan. Nduco tihca̱ ne, tihyon yune Abraham nde ihyan che hua chenan seña ihyan, che cotahno ye Dendiohs, ca̱va che ndo ya̱n Dendiohs nduco ye, nedin yahn ye ihyan.  
\v 12 Namin tihyon yune ye ihyan che chenan seña ihyan, che hua cochahtino ye che chenan seña ihyan, te tahque ndah ye ne, cotahno ye Dendiohs nduhca̱ che chitahno ma̱n ye, ro che nde metah conan seña ihyan. 
\s1 Rendedevahn Dendiohs ihyan che ritahno ye 
\p  
\v 13 Dendiohs ne, ca̱h ye ndudo yahn ye Abraham che co ya̱hn nda̱ta yahn ye iyehnse, yahn che chitahno ye ihyan, ndiyu yahn che dinahn ye ley che dirun Moisés.  
\v 14 Ndete che atena̱n ihyan che redinahn ye ley min che renedin yahn Dendiohs ihyan ne, tuhme nde metah deh cuande che cotahno vo ihyan, nde huane che ca̱h ye ndudo yahn ye.  
\v 15 Ate hua tihca̱, te ley min ne, ndotenan che ca̱hco ro che nedin yahn Dendiohs ihyan ne, tahque ndah ne, rihco ro che din ye castigo ihyan nunde. Me ndete che metah ley min ne, nde hua tumacadino vo che va nunde yahn ihyan. 
\p  
\v 16 Chemin che, che ritahno vo Dendiohs ne, numacuahn vedeyahino renedin yahn ye uvo. Andahre hua ndi cuande vo va̱n ihyan che va ta̱h ye ley min, hua dehve din yahn, te nduco che ritahno vo ihyan nduhca̱ che chitahno Abraham ne, renedin yahn ye nducoya̱co vo. Nduco tihca̱ ne, riquendi vo yune yahn Abraham,  
\v 17 nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: “A̱ma ya̱hn ihyan quendi ye yune yehn, cotahno ye u.” Quendi vo yune yahn ye nduhca̱ che nahn Dendiohs, ihyan min che rendedetuhche ye ihyan che a ndih ye ma̱n, rihco ca̱de ye dehtenduh che nahn ye, ne rinahn ma̱n. 
\p  
\v 18 Abraham ne, andahre ametah vedechahtino che nda̱ca nda̱ta yahn ye, ate numacuahn vedechahtino chitahno ye che ra̱hn Dendiohs nduco ye, che a̱ma co ya̱hn nda̱ta yahn ye.  
\v 19 Ro min ne, ametah vedechahtino yahn ye, te a ri ye tenduh a̱ma ciento nduyo, ne ihyan nda̱hta yahn ye Sara ne, namin a indihte ye. Ava̱ne ne, a numaca̱ hua renda̱ca da̱ya ye. Ate nde nduco nduh ne, a chitahno ye ndudo che ca̱h Dendiohs ihyan.  
\v 20 Ndotenan che o vederendedecadino yahn ye ne, chitahno ye numa ino ye ndudo che ca̱h Dendiohs ihyan, ne ndeva ye yavena̱n ye.  
\v 21 Chichahtino ye numacuahn chedave yahn ye che Dendiohs ne, va vederihquentiyon yahn ye che redinahn ye nducuahn ndudo yahn ye che reca̱h ye.  
\v 22 Chemin che nducote tihca̱ chitahno ye Dendiohs ne, nedin yahn Dendiohs ihyan. 
\p  
\v 23 Che nedin yahn Dendiohs ihyan min ne, a ndirun na̱n Ndudo yahn ye, ndiyu dema̱n ca̱va ihyan min,  
\v 24 te namin ca̱va uvo, ca̱va che tumacadino vo che nduco che cotahno vo Dendiohs ne, ndo ya̱n ye nduco vo, nedin yahn ye uvo. A ihyan min che ndedetuhche ye Dihvo vo Jesucristo va̱n tena̱hn.  
\v 25 Che chihno ihyan iyehnse Dihvo vo ne, a ca̱va nunde yuhn vo, ne che ntuche ye ne, a ca̱va che ndo ya̱n Dendiohs nduco vo, nedin yahn ye uvo. 
\c 5  
\s1 Nduhca̱ che ndo ya̱n Dendiohs nduco vo, nedin yahn ye uvo 
\p  
\v 1 Nducote tihca̱ ne, nedin yahn Dendiohs uvo ma̱n, ndo ya̱n ye nduco vo ma̱n, yahn che ritahno vo Dihvo vo Jesucristo.  
\v 2 A ca̱va Dihvo vo Jesucristo che din yahino Dendiohs uvo, nedin yahn ye uvo. Ma̱n ne, numacuahn vedeyeno chenan ino vo che cuahtenan vo na̱n ye vahchetero.  
\v 3 Ndiyu dema̱n yahn chemin che ri yeno vo, te namin ri yeno vo yahn che rechuhrihn vo. A devano vo te cuahn che rechuhrihn vo ne, renda̱co vo vedechahtino ma̱n,  
\v 4 cuahn che chenan cumo vo vedechahtino ne, riquenda̱h ndah vo ma̱n, cuahn che riquenda̱h ndah vo ne, chenan ino vo Dendiohs ma̱n,  
\v 5 cuahn che chenan ino vo Dendiohs ne, hua dehve ra̱hco vo ma̱n. Hua dehve ra̱hco vo, te Dendiohs ne, rihco ro ye vedeyahino chahte yahn ye nduco vo, din ye che quenun Vaco Ndah yahn ye uvo. 
\p  
\v 6 Cuahn che ametah vedechahtino che nda̱ca ihyan vederenchahco ca̱va nunde yahn ye ne, ro min niyon chih Dihvo vo Jesucristo ca̱va nducoya̱ca ihyan nunde, nduhca̱ che a chihco ca̱de Dendiohs.  
\v 7 Hua ndere nda̱ca a̱ma ihyan che ca̱hquino ye ca̱hco menda̱hn ye ihyan coh ye ca̱va ta̱ma ca ihyan, andahre ndah ihyan ye.  
\v 8 Ate Dendiohs che cua̱co, andahre a̱ma chendihco vo nunde, chihco ro ye che a̱ma yahino ye uvo, dechuh ye Dihvo vo Jesucristo, chih ye ca̱va che ndedevahn ye uvo.  
\v 9 Ma̱n ne, nducote a nedin yahn Dendiohs uvo, yahn che a chih ihyan min, chera yun yahn ye ca̱va nunde yuhn vo ne, a devano cua̱co vo te a ndedevahn ihyan min uvo, ametah che co vo castigo ro che techeca̱de Dendiohs yahn ihyan nunde.  
\v 10 Tihca̱, te ro mena̱n cuahn che ri yudo yahn Dendiohs nduco vo, ca̱va nunde yuhn vo ne, ndo ya̱n ye nduco vo yahn che chih Da̱ya ye, nedihve ye nunde yuhn vo. Ma̱n che a ntuche ihyan min ma̱n, che ya̱n Dendiohs nduco vo ma̱n ne, tahque nun ndevahn vo.  
\v 11 A̱ma yeno vo che ndo ya̱n Dendiohs nduco vo, din Dihvo vo Jesucristo. 
\s1 Ejemplo yahn Adán 
\p  
\v 12 Ca̱va Adán ne, chihnde nunde muhn iyehnse cuh, ne ca̱va nunde min ne, chihnde ca̱de che coh nducoya̱ca ihyan, te nducoya̱ca ye ne, chendihco ye nunde.  
\v 13 Nde ro che metah cuhnde ley che dirun Moisés ne, ihyan iyehnse ne, a ihyan nunde ye. Ate na̱n che metah ley ne, nde hua duhva ra cuande nunde yahn ihyan.  
\v 14 Andahre hua da̱ma nunde yahn ihyan nduhca̱ nunde che chahcota̱hn Adán yahn Dendiohs, ate quendi chih ye, cana̱n nde ro min, nde nda̱ ro che quenan Moisés iyehnse. Ca̱va Adán ne, nducoya̱ca ihyan iyehnse ne, chendihco ye nunde. Ate ca̱va Dihvo vo Jesucristo, ihyan min che nda̱ ye iyehnse adive ne, co ndevahn nducoya̱ca ye. 
\p  
\v 15 Ca̱va nunde yahn Adán ne, chendihco nducoya̱ca ihyan nunde. Ate hua tihca̱ vedeva̱hino yahn Dendiohs, te dechuh ye Dihvo vo Jesucristo, ne numacuahn vedeyahino, ndiyu dema̱n ndedevahn ye a̱ma ya̱hn ihyan ca̱va che hua co ye castigo, ate namin din ye che co cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro.  
\v 16 Ca̱va nunde yahn Adán ne, va che co nducoya̱ca ihyan castigo. Ate hua tihca̱ vedeva̱hino yahn Dendiohs, te andahre a̱ma chendihco ihyan nunde, ate ndo ya̱n Dendiohs nduco ye, nedin yahn ye ihyan.  
\v 17 Ca̱va nunde yahn Adán ne, va che coh nducoya̱ca ihyan. Ate hua tihca̱ vedeva̱hino yahn Dendiohs, te ca̱va Dihvo vo Jesucristo ne, nducoya̱ca ihyan che ndo ya̱n Dendiohs nduco ye, nedin yahn ye ihyan ne, a̱ma ndah ro yahn ye, cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro. 
\p  
\v 18 Tuhme nducote quendihco Adán nunde ne, va che co nducoya̱ca ihyan castigo. Ate nducote nda̱hca̱ din Dihvo vo Jesucristo, chih ye ca̱va ihyan nunde ne, ndo ya̱n Dendiohs nduco ye, nedin yahn ye ihyan.  
\v 19 Tihca̱, te yahn che chahcota̱hn Adán yahn Dendiohs ne, nducoya̱ca nducondi ihyan ne, chihnda̱nan ihyan. Ate yahn che dinahn Dihvo vo Jesucristo yahn Dendiohs ne, a̱ma ya̱hn ihyan, nedin yahn Dendiohs ihyan. 
\p  
\v 20 Ley che dirun Moisés ne, chihnde ca̱va che tahque cuhnde ro nunde yahn ihyan che co ro mena̱n, ne a̱ma chihnde ro che chendihco ye nunde. Ate nde nduco nduh ne, tahque quenan cuma Dendiohs vedeyahino,  
\v 21 ne andahre redin nunde yahn ihyan che co ye castigo, ate numacuahn vedeyahino ndo ya̱n Dendiohs nduco ihyan che ritahno ye Dihvo vo Jesucristo, nedin yahn ye ihyan, cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro. 
\c 6  
\s1 Ihyan che ritahno ye Dihvo vo Jesucristo ne, ametah che cuahtendihco ye nunde 
\p  
\v 1 Nducote tihca̱ ne, nde hua ndedecadino vo che quendi vo cuahtendihco vo nunde ca̱va che tahque cuhnde ro vedeyahino yahn Dendiohs nduco vo.  
\v 2 Ndiyu tihca̱ che va che din vo, te a chihcoma̱n vo nunde yuhn vo, ne hua nda̱hca̱ che quendi vo.  
\v 3 Cuedevano nchuhn te che chedenune vo, cah vo Dihvo vo Jesucristo ne, nguahco yuhn vo che chih ye, chi cuande vo va̱n ihyan yahn ye.  
\v 4 Tihca̱, ca̱va che nduhca̱ che numacuahn vederihquentiyon ndedetuhche Dendiohs Chida ihyan min va̱n tena̱hn ne, namin uvo che a ndi i vo, nedin nunde yuhn vo ne, din ye che ndo vo ihyan ra, cuahtechico vo runeca̱de. 
\p  
\v 5 Tihca̱, te nducote nguahco yuhn vo che chih Dihvo vo, chi cuande vo va̱n ihyan yahn ye ne, namin din Dendiohs che ndo vo ihyan ra, cuahtechico vo runeca̱de nduhca̱ che ndedetuhche ye ihyan min va̱n tena̱hn.  
\v 6 Din vo cuande che anduhneca̱ ndete che a chenan ya̱h vo nduco Dihvo vo, ca̱va che ca̱hcoma̱n vo nducuahn nunde che chahtendihco vo ro mena̱n, ne hua quendi vo cuahtendihco vo.  
\v 7 Nduco tihca̱ ne, anduhneca̱ ndete che a chih vo, ne a̱ma yune no chihcoma̱n vo nunde yuhn vo.  
\v 8 Me nducote anduhneca̱ ndete che a chih vo da̱ma nduco Dihvo vo Jesucristo ne, a chenan ino vo che conduco vo ihyan,  
\v 9 te a devano vo che a ndedetuhche Dendiohs ihyan va̱n tena̱hn, ametah ndaconan coh ye. Ca̱va ye ne, ametah vederih.  
\v 10 Me yahn che chih ye ne, a̱ma yune no chih ye ca̱va nunde yuhn vo. Ate ntuche ye, ne cona̱hn ye vahchetero. Ma̱n ne, va ye na̱n Dendiohs.  
\v 11 Nduco tihca̱ ne, din vo cuande, ne ca̱hcoma̱n vo nunde yuhn vo, runeca̱de cuahtechico vo nduhca̱ che nahn Dendiohs, cochahtino vo Dihvo vo Jesucristo. 
\p  
\v 12 Chemin che hua quendi vo cuahtechico vo vedeyeno yahn ma̱n vo, cuahtendihco vo nunde.  
\v 13 Hua ca̱hco vo chedave yuhn vo, cuahtendihco vo nunde, te tahque ndah ne, nduhca̱ ihyan ra ne, va che ca̱hco vo chedave yuhn vo ta̱h Dendiohs ca̱va che runeca̱de cuahtechico vo nduhca̱ che nahn ye.  
\v 14 A ndevahn vo, ametah che cuahtendihco vo nunde, te ndotenan che ca̱hcantiyon ley che dirun Moisés uvo ne, a rihquentiyon Dendiohs uvo, redin yahino ye uvo. 
\p  
\v 15 Co vate ihyan che ra̱hco ye che nducote yahino Dendiohs uvo ma̱n, hua rihquentiyon ley che dirun Moisés uvo ma̱n ne, a vatema̱n vo, co cuahtendihco vo nunde. Ate hua tihca̱.  
\v 16 A devano vo te ndete che cuana̱n din vo ntiyon nduco a̱ma patrón ne, va che dinahn vo che ca̱hcantiyon ye. A namin no tun ndete che ca̱hco vo chedave yuhn vo ta̱h Dendiohs ne, va che runeca̱de cuahtechico vo nduhca̱ che nahn ye. Me ndete che ca̱hco vo chedave yuhn vo che quendi vo yune yahn ma̱n vo ne, va che co vo castigo.  
\v 17 Nundihve cuahn Dendiohs, te nchuhn ne, andahre chahtechica ne vedeyeno yahn ma̱n ne ro mena̱n, chahtendihco ne nunde, ametah ta̱ma na̱n che co din ne ne, ate chitahno ne ndudo ndah yahn Dihvo vo Jesucristo, chihco ne chedave yahn ne ta̱h ye.  
\v 18 A ndevahn ne, a chihcoma̱n ne yune chihnga̱ yahn ne, ca̱va che runeca̱de cuahtechica ne.  
\v 19 Dirún ejemplo chemin chan ca̱va che co conahn ne. Ro mena̱n me ne, chihco ne chedave yahn ne che quendi ne yune chihnga̱, ne ca cuahn ca cuahn nde tahque chihnga̱ redin ne. Ate ma̱n ne, nahn che ca̱hco ne chedave yahn ne ta̱h Dendiohs, ca̱va che tahque runeca̱de cuahtechica ne ro ro. 
\p  
\v 20 Ro mena̱n cuahn che quendi ne yune chihnga̱, chahtendihco ne nunde ne, va ma̱n ino ne, nde hua renda̱ yahn ne che runeca̱de cuahtechica ne.  
\v 21 Nducuahn dehtenduh che chihnga̱ din ne ro min ne, hua chichihve yahn ne, nde ri cuihna̱n ne yahn. Ava̱ne ne, a vate ne che co ne castigo.  
\v 22 Ate ma̱n che ndedevahn Dendiohs nchuhn, nchahco ye nunde yahn ne ne, chihco ne chedave yahn ne ta̱h ye. A̱ma cochihve yahn ne, te runeca̱de cuahtechica ne, ne cuihno min ne, cuahtenan ne vahchetero numacuahn ro.  
\v 23 Ihyan che rahtendihco ye nunde ne, va che co ye castigo, din nunde yahn ye. Ate ihyan che ndichahtino ye Dihvo vo Jesucristo ne, numacuahn vedeva̱hino, ndeva Dendiohs ihyan, cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro. 
\c 7  
\s1 Nduhca̱ che rihquentiyon ley che dirun Moisés 
\p  
\v 1 Dihnó, nducote a devano nchuhn ley che dirun Moisés ne, a tumacadino ne te rihquentiyon ihyan atena̱n ro che vate ye iyehnse.  
\v 2 Condihche ne. A̱ma nda̱hta ne, rihquentiyon ley min che hua co tehche te incha̱hn te, ca̱hneva̱co te nduco ta̱ma cha̱hn. Ate ndete che coh incha̱hn te ne, nuhndema̱n te yahn vederihquentiyon min.  
\v 3 Chemin che ndete che cuhnde te nduco ta̱ma cha̱hn numanahn che va incha̱hn te ne, din duche yahn te che a nihneva̱co te, condihco te nunde. Ate ndete che coh incha̱hn te ne, nuhndema̱n te yahn vederihquentiyon min, ne co ndaconan ca̱hneva̱co te, ametah condihco te nunde. 
\p  
\v 4 Dihnó, nduhca̱ nda̱hta che a ndih incha̱hn te ne, tihchan vo na̱n ley che dirun Moisés, te nducote a chitahno vo Dihvo vo Jesucristo, ihyan min che chih ye ndedevahn ye uvo ne, a chihno vederihquentiyon yahn ley min ca̱vo vo. Ma̱n ne, a ndedetuhche Dendiohs ihyan va̱n tena̱hn, ne a ihyan min che rihquentiyon ye uvo, nahn ye che cochihvo vo na̱n ntiyon yahn Dendiohs.  
\v 5 Ro mena̱n cuahn che chahtechico vo vedeyeno yahn ma̱n vo ne, andahre chihco ro ley min che chendihco vo nunde, ne va che co vo castigo, ate quendi vo chahtendihco vo nunde.  
\v 6 Ate ley ndico me ne, chihno vederihquentiyon yahn ca̱vo vo. Ma̱n ne, redin vo ntiyon yahn Dendiohs numacuahn vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn ye. 
\s1 Ra̱hn Pa̱blo yahn nunde yahn ye 
\p  
\v 7 Andahre tihca̱, ate hua co ca̱hmo vo che ca̱va ley min che rahtendihco vo nunde. U ne, ndete che hua ca̱va ley min ne, nde hua chidevanó cha che nunde. Nduhca̱ vede idihya ne, a che a ndirun yahn na̱n ley min che chidevanó che nunde chemin.  
\v 8 A ca̱va ley min che tumacadinó che a̱ma quendihcó nunde yahn vede idihya, ate quendí nduco vede idihya. Ndete hua ca̱va ley min ne, nde hua tumacadino vo che va nunde yuhn vo.  
\v 9 Ro mena̱n cuahn che nde hua devanó ley min ne, va ma̱n inó. Ate cuahn che chidevanó ley min ne, tumacadinó che quendihcó nunde, ne a̱ma chi nda̱ché ca̱va.  
\v 10 Ley min ne, a chihnde ca̱va che tihyon yune ihyan che runeca̱de cuahtechica ye, ne quenan inó che nda̱hca̱ conán. Ate ndotenan che tihca̱ ne, chihco ro che a̱ma va nunde yáhn, ne a̱ma chi nda̱ché.  
\v 11 Quenan inó che nda̱hca̱ conán, ate chihncheh má̱n u, te hua chichá dináhn nduhca̱ che rihquentiyon ley min. A̱ma chi nda̱ché, te cuahn da̱ma redín dehtenduh che rihco yudo ley min yahn. 
\p  
\v 12 Chemin che a devano vo te ley min ne, ndah.  
\v 13 Din che chi nda̱ché, ate hua co ca̱hma nundé yahn, te ley min ne, ndah, ne atena̱n che din ne, che chihco ro che chihnga̱ dehtenduh che dín. Andahre tihca̱, ate chahcotá̱hn che rihquentiyon, ne a nunde yahn má̱n din che a̱ma chi nda̱ché. 
\p  
\v 14 A devano vo te ley min ne, a Dendiohs che chihco ye, ate u ne, ihyan nunde u, a ndihcó chedave yáhn che condihcó nunde.  
\v 15 Nde má̱n hua retumacadinó nduhca̱ che redín, te ndotenan che dín dehtenduh che ndah che renan inó ne, redín dehtenduh che hua ndah che hua renan inó.  
\v 16 Nducote redín dehtenduh che chihnga̱, che nde má̱n hua renan inó ne, retumacadinó te ley min ne, ndah, yahn che rihco yudo yahn dehtenduh che chihnga̱.  
\v 17 Andahre hua nahn dín dehtenduh chemin chan, ate hua richá, ne redín, rendihcó nunde.  
\v 18 Tihca̱, te vedeyeno yahn má̱n ne, hua nda̱hca̱. Nahn dín dehtenduh che ndah, ate hua richá che dín.  
\v 19 Ndotenan che dín dehtenduh che ndah che renan inó ne, redín dehtenduh che chihnga̱ che hua renan inó.  
\v 20 Nducote redín dema̱n dehtenduh che hua renan inó, rendihcó nunde ne, a ndero ndi che hua nda̱hca̱ vedeyeno yáhn. 
\p  
\v 21 Tihca̱ rahno rí. Cuahn che ndedecadinó che nahn dín che ndah ne, tahque nun renda̱ yáhn che dín dehtenduh che chihnga̱.  
\v 22 Andahre nahn dináhn vederihquentiyon yahn Dendiohs,  
\v 23 ate hua richa yáhn, te tahque nun renda̱ yáhn che riquendí vedeyeno yahn má̱n, rendihcó nunde. 
\p  
\v 24 ¡A̱ma vedín! ¿A va ihyan che co ndedevahn ye u yahn che a̱ma quendihcó nunde ne?  
\v 25 Atena̱n Dendiohs, te dechuh ye Dihvo vo Jesucristo, ndedevahn ye u. ¡Nundihve cuahn ihyan! Nduhca̱ che a rá̱hn ne, nahn dináhn vederihquentiyon yahn Dendiohs, ate hua richa yáhn, te tahque nun renda̱ yáhn che riquendí vedeyeno yahn má̱n, rendihcó nunde. 
\c 8  
\s1 Nduhca̱ che rahtechica ihyan che ritahno ye Dihvo vo Jesucristo 
\p  
\v 1 Nducote a chih Dihvo vo Jesucristo ca̱va nunde yahn ihyan iyehnse ne, nducoya̱ca ihyan che ritahno ye ihyan, chihcoma̱n ye che rahtendihco ye nunde, redinahn ye vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs ne, ihyan chahn ne, a nchahco Dendiohs nunde yahn ye, ametah co ye castigo.  
\v 2 Tihca̱, te uvo che ritahno vo Dihvo vo ne, rihquentiyon Vaco Ndah yahn Dendiohs uvo, redin che rendo vo ihyan ra, ne ametah rahtendihco vo nunde ma̱n, ndevahn vo yahn castigo che va che co ihyan nunde ma̱n.  
\v 3 Nducote a̱ma nahn cuahtechico vo vedeyeno yahn ma̱n vo ne, hua chicha vo dinahn vo ley che dirun Moisés. Ate Dendiohs ne, ndedevahn ye uvo, dechuh ye Da̱ya ye, ndo ye nduhca̱ a̱ma ihyan iyehnse. Ihyan min ne, andahre hua quendihco ye nunde, ate chih ye, nedihve ye nunde yuhn vo.  
\v 4 Tihca̱ din ye ca̱va che, uvo che a chihcoma̱n vo vedeyeno yahn ma̱n vo, runeca̱de vatechico vo nduhca̱ che nahn Vaco Ndah yahn Dendiohs ne, co dinahn vo che rihquentiyon ley min. 
\p  
\v 5 Ihyan che vatechica ye vedeyeno yahn ma̱n ye, rahtendihco ye nunde ne, rendedecadino ye dehtenduh che chihnga̱. Me ihyan che vatechica ye nduhca̱ che nahn Vaco Ndah yahn Dendiohs ne, rendedecadino ye yahn vederihquentiyon yahn.  
\v 6 Ihyan che redinahn ye vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs ne, rendo ye ihyan ra, ne nda̱hca̱ rahtechica ye. Ate ihyan che vatechica ye vedeyeno yahn ma̱n ye, rahtendihco ye nunde ne, quenan cuma che din Dendiohs castigo ihyan.  
\v 7 Ihyan che vatechica ye vedeyeno yahn ma̱n ye, rahtendihco ye nunde ne, rahcota̱hn ye yahn vederihquentiyon yahn Dendiohs, nde hua ri che dinahn ye.  
\v 8 Che tihca̱ redin ihyan chahn ne, hua reca̱h yune ye che ndo ya̱n Dendiohs nduco ye. 
\p  
\v 9 Ate nchuhn ne, ndete che cua̱co che quenun Vaco Ndah yahn Dendiohs nchuhn ne, hua vatechica ne vedeyeno yahn ma̱n ne, te redinahn ne che rihquentiyon. Me duh che metah nedin yahn Dihvo vo Jesucristo ne, hua quenun Vaco ye.  
\v 10 Ndete che quenun Vaco ye nchuhn ne, andahre a̱ma chendihco ne nunde, ate ndo ya̱n ye nduco ne, nedin yahn ye nchuhn.  
\v 11 Ndete che Vaco Ndah yahn Dendiohs, ihyan min che ndedetuhche ye Dihvo vo Jesucristo va̱n tena̱hn, quenun nchuhn ne, numacuahn vederihquentiyon min ndedetuhche ye nchuhn nda̱ ro yahn. 
\p  
\v 12 Dihnó, chemin che quenan cumo vo che ca̱hcoma̱n vo vedeyeno yahn ma̱n vo,  
\v 13 te ndete che cuahtechico vo vedeyeno yahn ma̱n vo, cuahtendihco vo nunde ne, va che co vo castigo. Ate ndete che cochahtino vo Vaco Ndah yahn Dendiohs, din che ca̱hcoma̱n vo vedeyeno yahn ma̱n vo ne, tuhme runeca̱de cuahtechico vo. 
\p  
\v 14 Nducoya̱co vo che rihquentiyon Vaco Ndah yahn Dendiohs uvo ne, a yahn ye uvo.  
\v 15 Che quenun Vaco Ndah yahn ye uvo ne, ndiyu ca̱va che din va̱h vo ihyan nduhca̱ che din vo ro mena̱n, te ca̱va che nedin da̱ya ye uvo. Che ra̱hn vo yahn Dendiohs: “Ndih, Chida nuhn” ne,  
\v 16 a ma̱n Vaco ye rete che recadino vo che da̱ya ye uvo.  
\v 17 Me nducote a da̱ya ye uvo ne, ndeva ye uvo, cuahtenan vo da̱ma nduco Dihvo vo Jesucristo vahchetero. Ndete che rechuhrihn vo ma̱n ro cuh nduhca̱ che chuhrihn Dihvo vo ne, quenan cuma che cuahtenan vo da̱ma nduco ye vahchetero. 
\p  
\v 18 A devano vo te che rechuhrihn vo ma̱n ro cuh ne, tah ra chemin, te a̱ma nda̱hca̱ cuahno vo cuahn che ndeva Dendiohs uvo, cuahtenan vo vahchetero.  
\v 19 Ma̱n ro cuh ne, nducuahn che va iyehnse ne, a̱ma nda̱che chenan, ate nda̱ ro che ndeva Dendiohs ihyan yahn ye ne, nde nducuahn dehtenduh chemin chan ne, a̱ma nda̱hca̱ cuahno.  
\v 20 Tihca̱, te nducuahn dehtenduh ne, a din dine Dendiohs, andahre metah nunde yahn. Ate nda̱ ro yahn ne,  
\v 21 nda̱hco ca̱de ye nducuahn, ne a̱ma nda̱hca̱ cuahno nduhca̱ che cuahno ihyan yahn ye, te ma̱n ye ca̱hcantiyon ye nducuahn.  
\v 22 A devano vo te nde meniyon ne, nducuahn che va iyehnse ne, a̱ma nda̱che chenan.  
\v 23 Namin uvo che quenun Vaco Ndah yahn Dendiohs uvo ne, a̱ma ri nda̱che ino vo, chenan rino vo che ndedetuhche Dendiohs uvo, ndeva ye uvo.  
\v 24 A ndedevahn Dendiohs uvo, ne chenan ino vo che ndeva ye uvo. Dehtenduh che a chinahn ne, ametah chenan ino vo che coma̱n va che conahn, te a chinahn. Tihca̱, te nde a̱ma ihyan ne, hua quenan ino ye che coma̱n va che conahn dehtenduh che a chinahn.  
\v 25 Uvo ne, numacuahn vedechahtino chenan ino vo dehtenduh che coma̱n va che conahn. 
\p  
\v 26 Namin Vaco Ndah yahn Dendiohs ne, rinan uvo va̱n dehtenduh che rechuhrihn vo. Andahre hua devano cova̱h vo nduhca̱ che redin yahn, ate rinan Vaco Ndah yahn Dendiohs uvo, ra̱hn nan uvo numa dito, nde hua tuno vederendedecadino yuhn vo deh ca̱hmo vo yahn.  
\v 27 Dendiohs, ihyan min che devano ye deh che rendedecadino vo ne, renahn ye deh che rica Vaco Ndah yahn ye, te ra̱hn nan ihyan yahn ye nduhca̱ che nahn ma̱n ye. 
\s1 Ihyan yahn Dendiohs ne, ametah deh cuande che dihya nun ino ye co 
\p  
\v 28 A devano vo te uvo che yahino vo Dendiohs, che ma̱n ye tenda̱hnun ye uvo ne, nducuahn che rahno ri vo ne, a ca̱va che ndah yuhn vo.  
\v 29 Tihca̱, te a tenda̱hnun Dendiohs uvo, ne chihco ca̱de ye nde ro mena̱n che cotahno vo ihyan, ca̱va che a̱ma ya̱hn vo co vo nduhca̱ Da̱ya ye, ihyan min che cona̱n ye yuhn vo.  
\v 30 Uvo che a tenda̱hnun Dendiohs uvo ne, din ye che chitahno vo. Ndo ya̱n ye nduco vo, nedin yahn ye uvo, ne quenan cuma che ndeva ye uvo vahchetero. 
\p  
\v 31 A devano cua̱co vo te nducote a ma̱n Dendiohs yahino ye uvo ne, ametah duh che co cahnevi uvo ta̱h ye.  
\v 32 Ihyan min ne, andahre a̱ma yahino ye Da̱ya ye, ate chihco menda̱hn ye ihyan, chih ye ca̱va nducoya̱co vo. Nducote tihca̱ din ye ca̱vo vo ne, nde tahque nun din ye dehtenduh chena̱hn ca̱vo vo.  
\v 33 Uvo che a tenda̱hnun Dendiohs uvo ne, nde hua cochihve yahn ihyan che cuih nunde ye yuhn vo, te a ma̱n Dendiohs nedin yahn ye uvo.  
\v 34 Hua cochihve yahn ihyan che cuih nunde ye yuhn vo, te Dihvo vo Jesucristo, ihyan min che chih ye, ne ntuche ye va̱n tena̱hn ne, va ye la̱do ta̱h cua̱co Dendiohs, ne a ihyan min che ra̱hn nan ye uvo.  
\v 35 Ametah deh che co din che to ino Dihvo vo Jesucristo nduco vo. Andahre chuhrihn vo ma̱n, andahre din ta̱n ihyan nduco vo ma̱n, andahre nde metah che chuh vo ma̱n, andahre nde metah tino yuhn vo ma̱n, andahre ca̱hnda yuhn vo che vato vo ta̱h vederih ma̱n, andahre ca̱hno ihyan uvo ma̱n, ate Dihvo vo Jesucristo ne, yahino ye uvo.  
\v 36 Tihca̱ rahno ri vo, nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: 
\q1 Dihve nuhn, yahn che ritahno nuhn ndih, rihno ihyan combiero yahn nuhn cuahn da̱ma. 
\q1 Rihno ye nuhn nduhca̱ che rihno ye itecuche che va che ca̱hno ye ite. 
\m  
\v 37 Ate nde nduco nduh ne, hua dehva co yuhn vo, te Dihvo vo Jesucristo, ihyan min che yahino ye uvo ne, redin ye cuda̱do uvo.  
\v 38 Chemin che a devano cua̱co vo te nde huane vederih, nde huane vedevihche, nde huane ángel, nde huane vaco chihnga̱, nde huane dehtenduh che ri, nde huane dehtenduh che va che co,  
\v 39 nde huane na̱n ya̱co, nde huane na̱n ya̱no, nde a̱ma na̱n dehtenduh chemin chan, hua co din che to ino Dendiohs nduco vo, te ihyan min ne, yahino ye uvo che cuande yahn Dihvo vo Jesucristo. 
\c 9  
\s1 A tenda̱hnun Dendiohs ihyan nación yahn Israel 
\p  
\v 1 Nduhca̱ che ritahnó Dihvo vo Jesucristo ma̱n, numacuahn vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs ma̱n ne, cua̱co rá̱hn rí nchuhn  
\v 2-3 te a̱ma yah rí ca̱va ihyan nación yáhn ma̱n, a̱ma rendedecadinó ca̱va ye ma̱n, nde tuno náhn che co dine má̱n na̱n Dihvo vo Jesucristo, ndete che nduco chemin co ndevahn ihyan chahn.  
\v 4 Ihyan chahn ne, nda̱ta yahn Israel ihyan, a nedin da̱ya Dendiohs ihyan, ne numacuahn vederihquentiyon chinduco ye ihyan ma̱n, ca̱h ye ndudo yahn ye ihyan ma̱n, chihco ye ley yahn ye ta̱h ye ma̱n, chicuahn ye ihyan ta̱ca̱ ndeva ye yavena̱n ye ma̱n.  
\v 5 Ihyan chahn ne, nda̱ta yahn ihyan ndico ihyan. A na̱n nda̱ta yahn ye quenda̱h Dihvo vo Jesucristo, ihyan min che Dendiohs ye. ¡A̱ma chahte vederihquentiyon yahn ye, ndeva vo yavena̱n ye cuahn da̱ma! 
\p  
\v 6 Che chi dine a̱ma ya̱hn ihyan chahn ne, hua co din vo nunde yahn Dendiohs, te ndudo yahn ye ne, rinahn. Che cua̱co ne, andahre nducoya̱ca ye nda̱ta yahn Israel ihyan, ate hua nducoya̱ca ye chitahno ye.  
\v 7 Andahre nda̱ta yahn Abraham ihyan, ate hua nducoya̱ca ye chitahno ye nduhca̱ che chitahno ihyan min. Na̱n Ndudo yahn Dendiohs a ndirun tuhca̱: “Atena̱n va̱n daye Isaac din cuandé nda̱ta yehn.”  
\v 8 Nduco tihca̱ ne, tumacadino vo che hua nducoya̱ca ihyan che nda̱ta yahn Abraham nedin yahn Dendiohs ihyan, te atena̱n ihyan che a neca̱h ye ndudo yahn ye che nedin yahn ye ihyan.  
\v 9 Ndudo yahn Dendiohs che ca̱h ye Abraham ne, tuhca̱: “Nda̱ ro yahn ne, dín vederihno, ne Sara ne, nda̱ca a̱ma da̱ya te.” 
\p  
\v 10 A namin no tun nduh che o sa̱hn da̱ya ihyan ndico yuhn vo Isaac, nduco nda̱hta yahn ye Rebeca.  
\v 11 Sa̱hn chahn ne, andahre nde metah cuahteya̱n se, andahre nde metah din se che ndah, nde huane che chihnga̱, ate Dendiohs ne, tenda̱hnun ye a̱ma cha sa̱hn chahn, chihco ro ye che retenda̱hnun ye ihyan che ri yeno ma̱n ye, ata̱nochan ye.  
\v 12 Ra̱hn ye ri ye chaco se: “Sa̱hn che ive me ne, cona̱n se yahn dihno se che mena̱n.”  
\v 13 Tihca̱ chinahn nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: “Tahque din yahinó Jacobo che co Esaú.” 
\p  
\v 14 Nde hua co ca̱hma vo che hua nda̱hca̱ che tihca̱ redin Dendiohs,  
\v 15 te a ndirun na̱n Ndudo yahn ye che ra̱hn ye nduco Moisés tuhca̱: “Conan va̱hinó adecoduhno ihyan che ri yeno má̱n.”  
\v 16 Nducote tihca̱ ne, ihyan che ndevahn ye ne, ndiyu yahn ntiyon che redin ye, nde huane yahn che redin nun ino ye, te atena̱n che conan va̱hino Dendiohs ihyan.  
\v 17 Namin a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs nduhca̱ che ra̱hn ye nduco rey yahn Egipto tuhca̱: “A u che te yuné che quenen rey, ne redín vederihno nan, rihco ró che a̱ma quenan cumá vederihquentiyon, cadino ihyan numachahte iyehnse.”  
\v 18 Nduco tihca̱ ne, a ndero ndi che duh che nahn conan va̱hino Dendiohs ne, renan va̱hino ye, ne duh che nahn din cheche ye chedave yahn ne, redin ye. 
\p  
\v 19 Co vate ihyan che ra̱hco ye che nducote tihca̱ ne, hua nda̱hca̱ che din Dendiohs castigo ihyan nunde, te ma̱n ye redin cheche ye chedave yahn ihyan chahn.  
\v 20 Ate nde a̱ma ihyan hua co ca̱hma nunde ye yahn Dendiohs. A Dendiohs che dendah ye ihyan iyehnse, ne nde a̱ma ihyan hua co ca̱hma nunde ye yahn ihyan min yahn dehtenduh che redin ye.  
\v 21 Ihyan che redendah ye chite ya̱hn ne, co dendah ye che nda̱hchan ma̱n, co dendah ye che ndere ma̱n, ata̱noca̱ che ri yeno ma̱n ye. 
\p  
\v 22 Atihnoca̱ Dendiohs. Co din ye adecodehno che ri yeno ma̱n ye, ne nde a̱ma ihyan hua co ca̱hma nunde ye yahn ye. Cuahn che nahn ye ne, co din ye castigo ihyan nunde, ca̱hco ro ye vederihquentiyon yahn ye. Andahre quenan cuma che din ye castigo ihyan chahn, ate redin chahtino ye yahn ye.  
\v 23 Namin numacuahn vederihquentiyon yahn ye rihco ro ye che a̱ma chahte vedeva̱hino yahn ye nduco ihyan che a tenda̱hnun ye nde ro mena̱n. Ihyan chahn ne, ndeva ye ihyan vahchetero.  
\v 24 Uvo va̱n ihyan nación yahn Israel ma̱n, va̱n ihyan nación chena̱hn ma̱n ne, a tenda̱hnun ye uvo,  
\v 25 nduhca̱ che dirun ihyan profeta Oseas tuhca̱: 
\q1 Ra̱hn Dendiohs: “Ihyan che hua ihyan yáhn ne, nedin yáhn ihyan. 
\q1 Ihyan che hua din yahinó ne, din yahinó ihyan.” 
\q1  
\v 26 Namin ra̱hn ye: “Ihyan nación chena̱hn che ndiyu ihyan yáhn ne, nedin da̱yá ihyan, 
\q1 ca̱hma nducoya̱ca ihyan che ihyan chahn ne, da̱ya Dendiohs ihyan.” 
\p  
\v 27 Me ihyan nación yahn Israel ne, ra̱hn Dendiohs yahn ye, dirun ihyan profeta Isaías tuhca̱: “Andahre a̱ma ya̱hn ihyan nación yahn Israel nduhca̱ che ndeh ya̱hndute che cheta̱ve cua̱hn chito nuniya̱hn ne, neve ra ye che ndevahn ye,  
\v 28 te Dihvo vo Dendiohs ne, nduco nun no din ye castigo ihyan.”  
\v 29 Namin dirun ihyan profeta Isaías tuhca̱: 
\q1 Ndete che Dihvo vo Dendiohs, ihyan min che va ye vahchetero, hua ndedevahn ye neve ihyan nación yuhn vo ne, 
\q1 ametah nde a̱ma vo; a chihno chih vo, nduhca̱ che chihno chih ihyan ya̱n Sodoma ma̱n, ihyan ya̱n Gomorra ma̱n. 
\p  
\v 30 Nducote tihca̱ ne, a tumacadino vo che ihyan nación chena̱hn che nde hua yahn Dendiohs ihyan ne, nducote a chitahno ye ne, nedin yahn Dendiohs ihyan.  
\v 31 Me ihyan nación yahn Israel ne, renevahnecun ye ley che dirun Moisés, chenan ino ye che ndevahn ye, ate nducote hua dinahn ye ne, hua nedin yahn Dendiohs ihyan.  
\v 32 Hua nedin yahn ye ihyan, te ndotenan che cotahno ye ne, tahque ndah ye ne, ndedecadino ye che dinahn ye ley min, ndevahn ye. Ate hua ndevahn ye, te va deh cuande che denda ye,  
\v 33 nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: 
\q1 Cuihcovan nchuhn. Dechúh a̱ma ihyan nación yahn ne. 
\q1 Ihyan min ne, nduhca̱ a̱ma tu che conda ca̱h ihyan. 
\q1 Ihyan che hua cotahno ye ihyan min ne, conda ye. 
\q1 Ate ihyan che cotahno ye ihyan ne, ndevahn ye. 
\c 10  
\p  
\v 1 Dihnó, numacuahn chedave yáhn ricá Dendiohs che ndedevahn ye ihyan nación yahn Israel.  
\v 2 U ne, rá̱hn te ihyan chahn ne, ra̱hco ye te a̱ma redinahn ye che rihquenityon Dendiohs, ate nde hua renahn ye vederihquentiyon yahn ye.  
\v 3 Tihca̱, te nducote nde hua devano ye vederihquentiyon yahn Dendiohs che ndo ya̱n ye nduco ihyan, nedin yahn ye ihyan ne, rahcota̱hn ye yahn vederihquentiyon min, riquendi ye vededevano yahn ma̱n ye.  
\v 4 Dendiohs ne, renedin yahn ye nducoya̱ca ihyan che ritahno ye Dihvo vo Jesucristo. A ca̱va ihyan min che chihno vederihquentiyon yahn ley che dirun Moisés. 
\p  
\v 5 Moisés ne, dirun ye te ihyan che dinahn ye che rihquentiyon ley min ne, nedin yahn Dendiohs ihyan.  
\v 6 Me che nedin yahn Dendiohs ihyan che ritahno ye ne, co vate ihyan che duche rino ye, ne tuhca̱ ra̱hn ye: “¿Duhra chahn vahchetero, ndihchero che min chica ihyan min che a va ca̱de che chi ye ndedevahn ye ihyan iyehnse?  
\v 7 ¿Duhra chahn va̱n tena̱hn, ndihchero che ntuche ihyan min?” A̱ma vedetundo che tihca̱ ra̱hn ihyan,  
\v 8 te na̱n Ndudo yahn Dendiohs ne, a ndirun tuhca̱: “Ndudo cua̱co ne, a va ta̱h nchuhn.” Ndudo min ne, a ndudo ndah yahn Dihvo vo Jesucristo che rahndudo nuhn.  
\v 9 Ca̱va che ndevahn nchuhn ne, nahn che cotahno ne numacuahn chedave yahn ne, che Dihvo vo Jesucristo ne, ndedetuhche Dendiohs ihyan va̱n tena̱hn, ne ca̱hma ne che a ihyan min che Dihve ne, renevahnecun ne ihyan.  
\v 10 Tihca̱, te ihyan che numacuahn chedave yahn ye ritahno ye Dihvo vo Jesucristo, ne ra̱hn ye che ihyan min che renevahnecun ye ne, ndevahn ye, ne rendo ya̱n Dendiohs nduco ye, renedin yahn ye ihyan. 
\p  
\v 11 Na̱n Ndudo yahn Dendiohs ne, a ndirun tuhca̱: “Adecoduhno ihyan che ritahno ye ihyan min ne, hua conda ye.”  
\v 12 Tihca̱, te nducoya̱ca ihyan, ihyan nación yahn Israel ma̱n, ihyan nación chena̱hn ma̱n, a ihyan min che Dihve ye, ne yahino ye nducoya̱ca ihyan che ritahno ye ihyan, rendeva ye yavena̱n ye.  
\v 13 Namin a ndirun tuhca̱: “Nducoya̱ca ihyan che cuah ye Dihvo vo ne, ndevahn ye.”  
\v 14 Ate ndete che hua ritahno ye Dihvo vo ne, nde hua cuah ye ihyan. Ndete che hua nihnevan ye ndudo yahn ye ne, nde hua cotahno ye ihyan. Ndete che metah duh che cuahndudo ne, nde hua cahnevan ye ndudo yahn ye.  
\v 15 Ndete che hua dechuh Dendiohs ihyan che cuahndudo ye ne, nde metah duh che cuahndudo. A ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: “¡A̱ma ndah ro yuhn vo!, che renda̱ ihyan rahndudo ye ndudo ndah yahn Dendiohs, din che nda̱hca̱ cuahtenan vo.” 
\p  
\v 16 Ate hua nducoya̱ca ihyan redinahn ye yahn ndudo min nduhca̱ che dirun ihyan profeta Isaías tuhca̱: “Dihvé, neve ra ihyan che ritahno ye ndudo yahn ne che rahndudo nuhn.”  
\v 17 Ca̱va che cotahno ihyan Dihvo vo Jesucristo ne, va che cahnevan ye ndudo yahn ye. 
\p  
\v 18 Nde hua co ca̱hma ihyan che hua chihnevan ye ndudo min, te na̱n Ndudo yahn Dendiohs a ndirun tuhca̱: 
\q1 Ndudo yahn ye ne, a chetuhn numachahte iyehnse. 
\q1 A chihnevan nducoya̱ca ihyan. 
\m  
\v 19 Me ihyan nación yahn Israel ne, a chenahn ye ndudo min, te Moisés mena̱n vihca dirun ye tuhca̱: 
\q1 Ra̱hn Dendiohs: “U ne, nedin yáhn ihyan nación chena̱hn che ra̱hco nchuhn che ndere ihyan ye, 
\q1 dín che co ve ne ma̱n, co ta̱n ne ma̱n.” 
\m  
\v 20 Nde tahque numa dirun ihyan profeta Isaías tuhca̱: 
\q1 Ra̱hn Dendiohs: “Ihyan nación chena̱hn che nde hua tumaca̱h ye u ro mena̱n ne, 
\q1 ca̱hco ró vederihquentiyon yáhn va̱n ye, ne cotahno ye u.” 
\m  
\v 21 Me yahn ihyan nación yahn Israel ne, dirun ye ndudo che ra̱hn Dendiohs yahn ye tuhca̱: “Cuahn da̱ma riya̱hvé nchuhn, ate rahcota̱hn ne yáhn.” 
\c 11  
\s1 Ihyan nación yahn Israel che ndevahn ye 
\p  
\v 1 Co vate ihyan che ra̱hco ye, che a a̱ma yune no chaconda̱h veda̱me Dendiohs ihyan yahn ye, ihyan nación yahn Israel. Ate hua tihca̱. A devano cua̱có, te u ne, ihyan nación yahn Israel u. Abraham ma̱n, Benjamín ma̱n, che ihyan ndico yáhn.  
\v 2 Dendiohs ne, hua chaconda̱h veda̱me ye ihyan che a tenda̱hnun ye nde a ra̱hn me. A devano nchuhn nduhca̱ che cova̱h ihyan profeta Elías, ndirun yahn na̱n Ndudo yahn Dendiohs. Ca̱hn nunde ye yahn ihyan nación yahn Israel tuhca̱:  
\v 3 “Dihvé, ihyan sih ne, a chihno chihno ye ihyan profeta yahn ne, a chihno ndahtera ye nducuahn na̱n ta yahn ne. A dema̱n u che ametah ca̱hno ye, ne rinuhn ye u che ca̱hno ye u.”  
\v 4 Ate a devano ne nduhca̱ che ndaconan Dendiohs yahn ye. Ra̱hn ye: “Vate ca te ndache mil ihyan yáhn che metah ndeva ye yavena̱n Baal che redin ihyan sih dendiohs yahn ye.”  
\v 5 Atihnoca̱ ma̱n ro cuh, te ya̱hn ihyan nación yahn Israel che tenda̱hnun Dendiohs ihyan numacuahn vedeyahino yahn ye.  
\v 6 Nducote yahn che yahino ye ihyan chahn che tenda̱hnun ye ihyan ne, a ndero ndi che ndiyu ca̱va che dinahn ihyan chahn ley che dirun Moisés. Ndete che yahn che dinahn ye ley min che tenda̱hnun Dendiohs ihyan ne, tuhme nde hua rendotenan ye vedeyahino yahn Dendiohs ca̱va che ndevahn ye. 
\p  
\v 7 Hua nducoya̱ca ihyan nación yahn Israel chi ndevahn ye nduhca̱ che ndedecadino ye. Atena̱n ihyan che tenda̱hnun Dendiohs che ndevahn ye. Me ihyan chena̱hn ne, din cheche Dendiohs chedave yahn ye,  
\v 8 nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn ye tuhca̱: 
\q1 Din Dendiohs che anduhneca̱ che a ndih chedave yahn ye. 
\q1 Nde meniyon ne, rendihchero no ye, ate hua renchana̱n ye, 
\q1 rihnevan no ye, ate hua renahn ye. 
\m  
\v 9 Namin dirun David tuhca̱: 
\q1 Dihvé, codin ne che dehtenduh vihco che redin ihyan sih din che denda ye. 
\q1  
\v 10 Cuaconda̱h veda̱me ne ihyan cuahn da̱ma, codin ne castigo ihyan. 
\p  
\v 11 Co ra̱hco ihyan che din cheche Dendiohs chedave yahn ihyan nación yahn Israel ca̱va che a̱ma yune no conda ye. Ate hua tihca̱, te che chahcota̱hn ihyan chahn yahn Dendiohs, chahtendihco ye nunde ne, nda̱ca yune che ndevahn ihyan nación chena̱hn. Ndihchero ye che rendevahn ihyan nación chena̱hn ne, din nun ino ye, ndonun yune ye nevahnecun ye vederihquentiyon yahn Dendiohs.  
\v 12 Nducote ca̱va nunde yahn ihyan nación yahn Israel a̱ma nda̱hca̱ chahno ihyan nación chena̱hn, ndevahn ye ne, nde tahque nda̱hca̱ yahn ye cuahn che ndeva Dendiohs nducoya̱ca ihyan nación yahn Israel. 
\p  
\v 13 Nchuhn ihyan nación chena̱hn, u ne, a tenda̱hnun Dendiohs u che co apóstol, cuahndudó ndudo yahn ye va̱n nchuhn. Redín ntiyon yahn ye numacuahn chedave yáhn,  
\v 14 te nahn che ndihchero ihyan nación yáhn nduhca̱ che rendedevahn Dendiohs nchuhn. A huane din nun ino neve ye, coda̱ma ye nduco ne, cotahno ye Dihvo vo Jesucristo, ndevahn ye.  
\v 15 A ca̱va che chaconda̱h veda̱me Dendiohs ihyan nación yahn Israel che nda̱hca̱ chahno ihyan nación chena̱hn, ndo ya̱n Dendiohs nduco ye. Che ndeva ye nducoya̱ca ihyan nación yahn Israel ne, nde tahque nda̱hca̱ yahn ihyan nación chena̱hn, anduhneca̱ ndete che a ndih ye, ne ntuche ye va̱n tena̱hn.  
\v 16 Cuahn che renevahnecun Dendiohs a̱ma vedino ne, renevahnecun ye nducuahn. Atihnoca̱no tun ihyan ndico che chihco nda̱ta ye ihyan nación yahn Israel. Nducote a ndeva Dendiohs ihyan chahn ne, namin ndeva ye nducoya̱ca nda̱ta yahn ye. 
\p  
\v 17 Che chaconda̱h veda̱me Dendiohs a̱ma ya̱hn ihyan nación yahn Israel ne, anduhneca̱ ndete che chindudo ye dune a̱ma ya̱hn olivo ndah. Che ndeva ye nchuhn, ihyan nación chena̱hn ne, anduhneca̱ ndete che cheta̱h ye dune ya̱hn olivo chano, nda̱hco menun ye na̱n che chica ye dune ya̱hn olivo ndah me, ca̱va che a na̱n duto ya̱hn olivo ndah me cuhnde cue yahn.  
\v 18 Ate hua din ya̱de nchuhn ca̱va chemin. Cueneca̱hco ne te a ihyan ndico yahn ihyan chahn che tihyon yune ye nchuhn che chitahno ne, ndeva Dendiohs nchuhn. 
\p  
\v 19 Co ra̱hco nchuhn te yahn che tahque ndah ihyan ne che co ihyan chahn che ndeva Dendiohs nchuhn menun ye, chaconda̱h veda̱me ye ihyan.  
\v 20 Cua̱co che ndeva Dendiohs nchuhn menun ye, ate hua din ya̱de ne ca̱va chemin. Tahque ndah ne, cuihco ne cuda̱do. Cueneca̱hco ne te a yahn che hua chitahno ihyan chahn che chaconda̱h veda̱me Dendiohs ihyan. Namin cuaconda̱h veda̱me ye nchuhn, ndete che cuahcota̱hn ne yahn ye.  
\v 21 Tihca̱, te nducote chaconda̱h veda̱me Dendiohs ihyan chahn, andahre ihyan yahn ye, nde tahque nun cuaconda̱h veda̱me ye nchuhn, ndete che cuahcota̱hn ne yahn ye.  
\v 22 Condihche nchuhn. Dendiohs ne, nduhca̱ che ndah ye ne, tihca̱ ca̱hnda ye. Chi ta̱n ye nduco ihyan chahn che chahcota̱hn ye yahn ye, ne din yahino ye nchuhn che dinahn ne yahn ye. Ndete che quendi ne dinahn ne yahn ye ne, quendi ye din yahino ye nchuhn. Ndete che hua ne, namin cuaconda̱h veda̱me ye nchuhn.  
\v 23 Ihyan chahn ne, ndete che nto ino ye che chahcota̱hn ye, ndaconan cotahno ye ne, ndeva Dendiohs ihyan, te quenan cuma ye vederihquentiyon che ndeva ye ihyan.  
\v 24 Tihca̱, te nducote ndeva Dendiohs nchuhn, andahre hua ihyan yahn ye nchuhn, nde tahque nun ndeva ye ihyan chahn, te ihyan yahn ye ihyan. 
\s1 Va che ndevahn nducoya̱ca ihyan nación yahn Israel 
\p  
\v 25 Dihnó, ca̱va che hua din ya̱de ne, duche rino ne ihyan nación yahn Israel ne, te cuandé nchuhn a̱ma ndudo che nde hua devano ihyan ro mena̱n. Ihyan chahn ne, ya̱hn ye din cheche Dendiohs chedave yahn ye, nde conan cotahno ihyan nación chena̱hn che a va ca̱de che cotahno ye.  
\v 26 Cuihno min ne, ndedevahn Dendiohs nducoya̱ca ihyan nación yahn Israel nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn ye tuhca̱: 
\q1 Nchuhn ihyan nación yahn Israel, nda̱ta yahn Jacobo, tenda̱hnún a̱ma ihyan nación yahn ne, ndedevahn ye nchuhn, 
\q1 din ye che nto ino ne nunde yahn ne. 
\q1  
\v 27 Tuhme nchahcó nunde yahn ne, 
\q1 conahn tra̱to che a chihco ca̱dé nduco ne. 
\p  
\v 28 Ihyan nación yahn Israel ne, hua dinahn ye vederihquentiyon yahn Dendiohs, chahcota̱hn ye yahn ndudo ndah yahn Dihvo vo Jesucristo. Nduco chemin ne, nda̱ca yune che ndevahn ihyan nación chena̱hn. Ate Dendiohs ne, a tenda̱hnun ye ihyan ndico yahn ihyan chahn, ne chemin che yahino ca ye ihyan.  
\v 29 Tihca̱, te Dendiohs ne, nducuahn che rihco ca̱de ye ne, redinahn ye. Vederihquentiyon che reca̱h ye ihyan ne, hua renevih ye. Ihyan che renedin yahn ye ne, hua raconda̱h veda̱me ye ihyan.  
\v 30 Nchuhn ihyan nación chena̱hn ne, chahcota̱hn ne yahn Dendiohs ro mena̱n, ate ma̱n ne, quenan va̱hino ye nchuhn yahn che rahcota̱hn ihyan nación yahn Israel yahn ye.  
\v 31 Rahcota̱hn ye yahn Dendiohs ma̱n ro cuh, ate nduhca̱ che quenan va̱hino Dendiohs nchuhn ne, namin conan va̱hino ye ihyan chahn.  
\v 32 Tihca̱, te Dendiohs ne, din cheche ye chedave yahn nducoya̱ca ihyan iyehnse, ca̱va che cuahtendihco nducoya̱ca ye nunde, nda̱ca yune che conan va̱hino ye ihyan. 
\p  
\v 33 ¡A̱ma devano Dendiohs! ¡A̱ma nda̱hca̱ vederendedecadino yahn ye! ¡Nde hua renan retumacadino vo nducuahn che rihco ca̱de ye ma̱n, che redin ye ma̱n!  
\v 34 Nde a̱ma ihyan hua retumacadino ye che rendedecadino Dendiohs. Nde a̱ma ihyan hua tuno vededevano yahn ye. ¿Dehra che cacuahn ye Dendiohs?  
\v 35 Nde a̱ma ihyan ametah dehva yahn ye che ca̱h ye Dendiohs. Ndiyu che quendihco Dendiohs yahn ihyan che redin ye che ndah nduco ye, te che renan va̱hino ye ihyan.  
\v 36 Tihca̱, te nducuahn dehtenduh che va ne, a yahn Dendiohs, a ma̱n ye dendah ye. Ndeva vo yavena̱n ye cuahn da̱ma. Tihca̱ co. 
\c 12  
\s1 Nduhca̱ che va che cuahtechica ihyan che ritahno ye Dihvo vo Jesucristo 
\p  
\v 1 Dihnó, nducote quenan va̱hino Dendiohs nchuhn, nedin yahn ye nchuhn ne, ricá nchuhn che numacuahn vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn ye nda̱hco ne chedave yahn ne ta̱h ye nduhca̱ a̱ma vedino ndah che conan ino ye.  
\v 2 Hua quendi nchuhn vedeyeno yahn ma̱n ne. Tahque ndah ne ne, condahcorun ne vederendedecadino yahn ne ca̱va che runeca̱de cuahtechica ne nduhca̱ che nahn Dendiohs. 
\p  
\v 3 Nducote yahino Dendiohs u, te ye vederihquentiyon u ne, riya̱hvé nchuhn che hua ndedecadino ne che a̱ma devano ne, chuhnan ne vederihquentiyon che chenan cuma ne. Tahque ndah ne, runeca̱de ndedecadino ne, ne codin chahtino ne Dendiohs, codinahn ne tunoca vederihquentiyon che nte ye queri a̱ma ne.  
\v 4 Ihyan ne, ta̱h ye ma̱n, ca̱h ye ma̱n, ndutina̱n ye ma̱n ne, a vih vih ntiyon che redin queri a̱ma.  
\v 5 Atihnoca̱ uvo. Andahre a̱ma ya̱hn uvo che ritahno vo Dihvo vo Jesucristo, ate a̱ma cua̱n no ndi vo nduco vih. Ate va te va ntiyon che redin queri a̱ma vo ma̱n, rendotenan vo vih ma̱n. 
\p  
\v 6 Dendiohs ne, te ye a̱ma a̱ma na̱n vederihquentiyon queri a̱ma vo, ne nahn che runeca̱de dinahn vo. Duh ihyan che quenan cuma ye vederihquentiyon che cuahndudo ye ndudo che te Dendiohs ne, cuahndudo ye anduhneva che ca̱h Dendiohs, hua tihdena̱n ye che ca̱hma ye.  
\v 7 Duh ihyan che quenan cuma ye vederihquentiyon chete ya̱co ne, runeca̱de dinahn ye. Me ihyan che quenan cuma ye vederihquentiyon che cacuahn ye Ndudo yahn Dendiohs ne, runeca̱de cacuahn ye.  
\v 8 Me ihyan che quenan cuma ye vederihquentiyon che ya̱hve ye ihyan chena̱hn ne, ya̱hve ye ihyan nduco ndah. Me ihyan che ca̱h ye vedino ne, ca̱h ye numacuahn chedave yahn ye. Me ihyan che ndina̱n ye chete ya̱co ne, ca̱hcantiyon ye nduco cuda̱do. Me ihyan che din ye vedeva̱hino ne, din ye numacuahn chedave yahn ye. 
\p  
\v 9 Cuahtenan cuma nchuhn vedeyahino numacuahn chedave yahn ne. Hua din ne dehtenduh che chihnga̱; codin ne che ndah.  
\v 10 Codin ne cuande anduhneca̱ ndete che dihno ne vih. Codin yahino ne vih, cuenevahnecun ne vih. 
\p  
\v 11 Codin ne ntiyon yahn Dihvo vo Jesucristo numa ino ne, hua din da̱hnde ne. 
\p  
\v 12 Numacuahn vedeyeno cuahtenan ino ne che dinahn Dendiohs ndudo yahn ye nduco ne. Codin chahtino ne cuahn che chuhrihn ne. Cova̱h ne cuahn da̱ma. 
\p  
\v 13 Cuenan ne dihno vo che va vedereta̱hn yahn ye. Cuenevahnecun ne ihyan che nda̱ ye ndeva̱co ne. 
\p  
\v 14 Ihyan che redin ta̱n ye nduco ne ne, ndotenan che ca̱hva ne nduco ye ne, cuica ne Dendiohs che din ye che ndah nduco ye. 
\p  
\v 15 Cuinduco ne ihyan che yeno ye ma̱n, ihyan che ri nda̱che ye ma̱n, cueneca̱h ya̱n ne chedave yahn ye. 
\p  
\v 16 Nda̱hca̱ cuahtenan ne nduco vih. Co da̱ma ne nduco ihyan che necun ye. Hua din ya̱de ne ma̱n, hua din cun ne ma̱n. 
\p  
\v 17 Hua da̱ma co ne nduco ihyan che redin ta̱n ye nduco ne. Runeca̱de cuahtenan ne na̱n nducoya̱ca ihyan.  
\v 18 Cuihco nchuhn cuda̱do na̱n nducuahn, ca̱va che hua nda̱ca yune che co ta̱n ihyan nduco ne.  
\v 19 Dihnó che yahinó nchuhn, hua cuahtenun ino ne vedeta̱n nduco vih. Tahque ndah ne ne, conda̱hco ne ta̱h Dendiohs ca̱va che techeca̱de ye, te a ihyan min che va che techeca̱de ye nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn ye: “U quenan cumá che dín castigo ihyan nunde. U nda̱hco menún yahn ye.”  
\v 20 Namin a ndirun: “Hua cuahtenun ino nchuhn vedeta̱n nduco ihyan che redin ta̱n ye nduco ne. Tahque ndah ne ne, codin ne che ndah nduco ye. Ndete che cuico ye ne, ca̱h ne che cheh ye, ndete che ya̱ca ye ne, ca̱h ne che cuh ye, te nduco chemin ne, din ne che co cuihna̱n ye, ne nto ino ye.”  
\v 21 Hua cuahnecun ne che denda ne, din vedeta̱n yahn ne. Tahque ndah ne ne, codin ne che ndah ca̱va che hua denda ne. 
\c 13  
\p  
\v 1 Nducoya̱ca nchuhn ne, codinahn ne yahn ihyan ndina̱n ma̱n, intiyahn yahn ya̱n va̱co ne ma̱n, te nducoya̱ca intiyahn ne, a Dendiohs neca̱h ye vederihquentiyon ihyan, chaconahn ye ihyan na̱n ntiyon.  
\v 2 Chemin che ihyan che cuahcota̱hn ye yahn intiyahn ne, va che co ye castigo, te nde yahn Dendiohs rahcota̱hn ye, yahn che ihyan min raconahn ye ihyan chahn na̱n ntiyon.  
\v 3 Ihyan che runeca̱de vatechica ye ne, ametah deh cuande che din va̱h ye intiyahn. Ate ihyan che chendihco ye nunde ne, ihyan chahn che va̱h ye intiyahn. Ndete che hua nahn cuahtenun ndeh ne yahn intiyahn ne, runeca̱de cuahtechica ne. Tuhme co yeno ye nduco ne,  
\v 4 te raconahn Dendiohs ihyan na̱n ntiyon ca̱va che ndah yahn ne. Ate ndete che rahcota̱hn ne yahn intiyahn ne, tuhme che cua̱co, din va̱h ne ihyan, te a ma̱n Dendiohs ca̱h ye vederihquentiyon ihyan, ca̱va che din ye castigo ihyan che chendihco ye nunde.  
\v 5 Va che dinahn vo yahn intiyahn, ndiyu yahn che va̱h vo che co vo castigo, ate yahn che a devano vo che tihca̱ nahn Dendiohs.  
\v 6 Nducote renevahnecun ne Dendiohs ne, va che nedihve ne ca̱de iyo yahn ne che rica intiyahn. Tihca̱, te a ma̱n Dendiohs raconahn ye ihyan chahn na̱n ntiyon, ne a min chenan ye ro ro. 
\p  
\v 7 Nducoya̱ca intiyahn che ca̱ca ye ca̱de iyo yahn ne ne, cuenedihve ne. Nducoya̱ca ihyan ndina̱n ma̱n, intiyahn ma̱n ne, cuenevahnecun ne ihyan ma̱n, codin yahino ne ihyan ma̱n.  
\v 8 Cuenedihve ne nducuahn che chendihco ne yahn ihyan. Codin yahino ne nducoyca ihyan, te ihyan che redin yahino ye ne, redinahn ye vederihquentiyon yahn Dendiohs  
\v 9 che ndirun tuhca̱: “Hua din duche yehn che a nihnevaque. Hua cahne ihyan. Hua doque. Hua ndere cacueh dame nunde ihyan. Hua din idihye nduco dehtenduh yahn ihyan.” Nducuahn vederihquentiyon che tuhchan ne, rendo da̱ma na̱n vederihquentiyon cuh: “Codin yahine nducoya̱ca ihyan nduhca̱ che yahine man di.”  
\v 10 Ihyan che yahino ye ihyan chena̱hn ne, hua ndere redin ye nduco ye. Chemin che cuahn che yahino vih vo ne, redinahn vo vederihquentiyon yahn Dendiohs. 
\p  
\v 11 Ava̱ne ne, a devano nchuhn te ca̱hnda ro che vato vo. Cuahteya̱n ne, te a cochi nino ro che ndedevahn Dendiohs uvo.  
\v 12 A nun cuihno ro cuh che ndere redin ihyan, a nun ndeva Dendiohs uvo. Chemin che nahn che hua din vo dehtenduh che chihnga̱. Nahn che cuahteya̱n vo nduhca̱ sanda̱do che a vateya̱n se, nda se dehtenduh che ndedevahn nduco se sa̱hn.  
\v 13 Nahn che a̱ma runeca̱de cuahtechico vo nduhca̱ che rahtechica ihyan che renahn ye. Hua cocoh vo ma̱n, hua cuahto vo vihco vedecoh ma̱n, hua ndere cuahtechico vo, cuahtendihco vo nunde ma̱n, hua cuahte ca̱nda vo ma̱n, hua din ve vo yahn vih ma̱n.  
\v 14 Ndotenan che cuahtechico vo vedeyeno yahn ma̱n vo ne, cochahtino vo Dihvo vo Jesucristo, runeca̱de cuahtechico vo nduhca̱ che nahn ye. 
\c 14  
\s1 Hua nda̱hca̱ che nda̱hchenan vo vih 
\p  
\v 1 Me dihno vo che metah conahn ndah ye vederihquentiyon yahn Dendiohs ne, cuenevahnecun ne ihyan. Hua cuhma chende ne nduco ye yahn vederihquentiyon yahn Dendiohs che hua da̱ma renahn ne nduco vih.  
\v 2 Vate dihno vo che ritahno ye che ndiyu nunde che cheh ye nducuahn na̱n dehtenduh. Namin vate dihno vo che metah conahn ndah ye vederihquentiyon yahn Dendiohs, ne ra̱hco ye che cuahtendihco ye nunde ndete che cheh ye yute.  
\v 3 Dihno vo che hua dehve ra̱hco ye, reh ye nducuahn na̱n dehtenduh ne, hua nda̱hca̱ che nda̱hchenan ye dihno vo che va̱hino ye cheh ye yute. Namin dihno vo che hua reh ye yute ne, hua nda̱hca̱ che nda̱hchenan ye dihno vo che reh ye nducuahn na̱n dehtenduh, te a nedin yahn Dendiohs ihyan chahn.  
\v 4 Hua nda̱hca̱ che cuih nunde ne yahn mozo yahn ta̱ma ihyan, te ndete che nda̱hca̱ quenan mozo me nduco dihve ye, o hua ne, chemin ne, a ma̱n dihve ye rano cuande yahn ye. A namin no tun ihyan che ritahno ye Dihvo vo Jesucristo, te a ma̱n Dihvo vo nda cuande yahn ye ihyan. 
\p  
\v 5 Namin vate dihno vo che ndihco vih ye ro che tahque renevahnecun ye. Vate tun dihno vo che ra̱hn ye che a da̱ma no nducuahn ro. Queri a̱ma ihyan ne, va che ndedecadino ndah ye cha che nda̱hca̱ din ye ca̱va che cuhndema̱n ino ye na̱n Dendiohs.  
\v 6 Ihyan che renevahnecun ye a̱ma ro ne, rendeva ye yavena̱n Dihvo vo Jesucristo. Atihnoca̱ ihyan chena̱hn, te andahre hua renevahnecun ye ro min ne, ate namin nduco ye rendeva ye yavena̱n Dihvo vo. A namin no tun ihyan che hua va̱hino ye reh ye nducuahn na̱n dehtenduh, te nducote reneca̱h ye nundihve cuahn Dendiohs ca̱va ne, rendeva ye yavena̱n Dihvo vo. Atihnoca̱ ihyan che ra̱hco ye che hua nda̱hca̱ che cheh ye a̱ma o na̱n dehtenduh, te nducote reneca̱h ye nundihve cuahn Dendiohs ca̱va dehtenduh che reh ye ne, namin nduco ye rendeva ye yavena̱n Dihvo vo. 
\p  
\v 7 Ndiyu chenahn ma̱n vo che vato vo, nde huane chenahn ma̱n vo che coh vo.  
\v 8 Che vato vo ne, a Dihvo vo Jesucristo che rihquentiyon ye uvo, ne che coh vo ne, a ihyan min che ndeva ye uvo. Chemin che a vato vo, o coh vo, a yahn ye uvo,  
\v 9 te a chih ye, ne ndaconan ntuche ye ca̱va che co yahn ye nducoya̱co vo, a chenduche vo, o a ndih vo. 
\p  
\v 10 Hua nda̱hca̱ che cua cuando vo dihno vo, nda̱hchenan vo ihyan, te Dihvo vo Jesucristo ne, va che techeca̱de ye yahn nducoya̱co vo,  
\v 11 nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: 
\q1 Ra̱hn Dihvo vo Dendiohs: “Numacuahn vederihquentiyon yáhn rá̱hn rí nchuhn te va che nevahnecun nducoya̱ca ihyan u, 
\q1 ndeva ye yavená̱n.” 
\m  
\v 12 Nduco tihca̱ ne, a devano vo che queri a̱ma vo ne, va che neca̱h cuando vo Dendiohs yahn dehtenduh che redin vo. 
\s1 Hua din vo che co nda̱che dihno vo 
\p  
\v 13 Nducote a Dendiohs nda cuande yahn ye uvo ne, hua redin yahn che quendi vo ca̱hma nunde vo yahn vih. Tahque ndah ne, ndedecadino vo, te hua nda̱hca̱ che ca̱va dehtenduh che redin vo, nda̱ca yune che co nda̱che dihno vo, cuahtendihco ye nunde.  
\v 14 Nduhca̱ che ritahnó Dihvo vo Jesucristo ne, a devano cua̱có te ametah nde a̱ma na̱n dehtenduh che reh ihyan che din che cuahtendihco ye nunde. Ate ndete che vate ihyan che va̱hino ye cheh ye a̱ma o na̱n dehtenduh ne, tahque ndah hua cheh ye, te ndete che cheh ye ne, chihnga̱ co ino ye, ne nduco chemin condihco ye nunde.  
\v 15 Ndete che ca̱va dehtenduh che reh nchuhn renda̱ca yune che to ino dihno ne ne, rihco ro ne che hua chenan cuma ne vedeyahino. Cuihco ne cuda̱do na̱n nducuahn che reh ne. Hua nda̱hca̱ che ca̱va chemin nda̱ca yune che to ino dihno ne, condihco ye nunde, te namin ca̱va ihyan min che chih Dihvo vo Jesucristo.  
\v 16 Cuihcoma̱n ne queri a̱ma dehtenduh che redin ne, andahre devano ne che ndah, ndete che ca̱va chemin che nda̱ca yune che chihnga̱ co ino ihyan chena̱hn.  
\v 17 Tihca̱, te che nguahco yuhn vo na̱n Dendiohs ne, ndiyu yahn dehtenduh che reh vo ma̱n, rih vo ma̱n. Che tahque nahn ye ne, che numacuahn vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn ye, runeca̱de cuahtenan vo ma̱n, nda̱hca̱ cuahtenan vo nduco vih ma̱n, cuahtenan cumo vo vedeyeno ma̱n.  
\v 18 Nducoya̱co vo che ritahno vo Dihvo vo Jesucristo ne, nahn ye che tihca̱ dinahn vo. Ndete che tihca̱ dinahn vo ne, nedin yahn Dendiohs uvo ma̱n, nevahnecun nducoya̱ca ihyan uvo ma̱n. 
\p  
\v 19 Din vo cuande, ne din nun ino vo ca̱va che nda̱hca̱ cuahtenan vo nduco vih ma̱n, conan vih vo ma̱n, cotahno vo numa ino vo Dihvo vo Jesucristo ma̱n.  
\v 20 Cuihco nchuhn cuda̱do na̱n nducuahn che reh ne, ca̱va che hua nda̱ca yune che to ino dihno vo che ritahno ye Dihvo vo Jesucristo. Cua̱co che nducuahn dehtenduh che reh vo ne, hua redin che rahtendihco vo nunde. Ate nahn che ca̱hco vo cuda̱do che hua ca̱va chemin to ino dihno vo, te ndete che tihca̱ ne, cuahtendihco vo nunde.  
\v 21 A̱ma nunde ndete che yahn che reh vo yute, o rih vo vino, o redin vo ta̱ma na̱n dehtenduh, nda̱ca yune che co nda̱che dihno vo, to ino ye.  
\v 22 Uvo che devano cua̱co vo che nducuahn dehtenduh che reh vo ne, hua redin che rahtendihco vo nunde ne, hua nahn che cuacotuhn vo ndudo yahn chemin va̱n dihno vo chena̱hn, te dena̱n chihnga̱ co ino ye. Nahn che ma̱n no vo devano vo. Namin Dendiohs ne, a devano ye. ¡A̱ma ndah ro yahn ihyan che a devano cua̱co ye che hua rahtendihco ye nunde ca̱va dehtenduh che reh ye!  
\v 23 Me ihyan che ritahno ye che hua nda̱hca̱ che cheh ye a̱ma na̱n dehtenduh, ne reh ye ne, rahtendihco ye nunde yahn che ma̱n ye chihnga̱ ri ino ye. Tihca̱, te nducuahn dehtenduh che redin vo che o rendedecadino vo ne, rahtendihco vo nunde. 
\c 15  
\s1 Cuahtenan cumo vo vedechahtino ca̱va ihyan chena̱hn 
\p  
\v 1 Uvo che a renahn vo vederihquentiyon yahn Dendiohs ne, nahn che din chahtino vo yahn dihno vo che ametah conahn ndah ye, te hua nda̱hca̱ che din vo dehtenduh che ri yeno ma̱n vo, ndete che ca̱va chemin co ra̱n ye.  
\v 2 Queri a̱ma vo che a renahn vo vederihquentiyon yahn Dendiohs ne, nahn che din vo nducuahn ca̱va che ndah yahn dihno vo che hua ndah renahn ye, nahn che conan vo ihyan ca̱va che conahn ndah ye.  
\v 3 Tihca̱, te Dihvo vo Jesucristo ne, hua nuhn ye che ndah yahn ma̱n ye, nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: “Vedeta̱n yahn ihyan che hua ri rendihche ye ndih ne, andahre ndiyu ca̱va che ndah yahn má̱n, ate u ntuma chihvé nducuahn.”  
\v 4 Nducuahn che a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs nde a ra̱hn me ne, a ndirun ca̱va che cochahtino vo Dihvo vo Jesucristo, neca̱h ya̱n vo chedave yuhn vo, ne cuahtenan ino vo che ndeva ye uvo.  
\v 5-6 Dendiohs, Chida Dihvo vo Jesucristo, ihyan min che redin ye che rahtenan cumo vo vedechahtino, reneca̱h ya̱n ye chedave yuhn vo ne, din ye che nda̱hca̱ cuahtenan nchuhn nduco vih, nduhca̱ che nahn Dihvo vo, ca̱va che da̱ma ndeva nducoya̱co vo yavena̱n ye. 
\s1 Chetuhn ndudo ndah yahn Dihvo vo Jesucristo va̱n ihyan nación chena̱hn 
\p  
\v 7 Nduhca̱ che nevahnecun Dihvo vo Jesucristo nchuhn ne, tihca̱ cuenevahnecun a̱ma ta̱ma ne vih, ca̱va che cua cuande ihyan chena̱hn che tihca̱ redin ne, ne ndeva ye yavena̱n Dendiohs.  
\v 8 Cueneca̱hco nchuhn te Dihvo vo Jesucristo ne, chinan ye ihyan nación yahn Israel, chihco ro ye che dinahn Dendiohs ndudo yahn ye che ca̱h ye ihyan ndico yahn ihyan chahn.  
\v 9 Namin tihyon yune ye ihyan nación chena̱hn che ndeva ye yavena̱n Dendiohs yahn che quenan va̱hino ye ihyan. Nducote Dihvo vo Jesucristo ne, chinan ye ihyan nación yahn Israel ma̱n, ihyan nación chena̱hn ma̱n ne, a ndero ndi che nahn che nevahnecun ihyan chahn vih. A devano vo te ihyan nación chena̱hn ne, va che co cuande ye va̱n ihyan yahn Dendiohs, te chemin ne, a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: 
\q1 Ndevá yavena̱n ne va̱n ihyan nación chena̱hn, 
\q1 ca̱tá himno, ndonán ndih. 
\m  
\v 10 Namin ndirun: 
\q1 Nchuhn ihyan nación chena̱hn, cuendo da̱ma ne nduco ihyan yahn Dendiohs, cuendeva ne nduco vih yavena̱n ye. 
\m  
\v 11 Namin ndirun: 
\q1 Nchuhn ihyan nación chena̱hn, cuendeva nducoya̱ca ne yavena̱n Dihvo vo Dendiohs. 
\m  
\v 12 Namin dirun ihyan profeta Isaías: 
\q1 Na̱n nda̱ta yahn Isaí quenda̱h a̱ma ihyan che ca̱hcantiyon ye nación chena̱hn, 
\q1 cochahtino ihyan chahn ihyan. 
\p  
\v 13 Dendiohs, ihyan min che redin ye che chenan ino vo ihyan ne, din ye che cotahno ne Dihvo vo Jesucristo, co yeno ne, ne nda̱hca̱ cuahtenan ne, ca̱va che numacuahn vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn ye cochahtino ne ihyan. 
\p  
\v 14 Dihnó, retumacadinó te a̱ma ndah ihyan nchuhn ma̱n, a̱ma chenan cuma ne vededevano ma̱n, nde devano cacuahn ne vih.  
\v 15 Andahre tihca̱ ne, dirún yahn ne ca̱va che ntihyon yá̱n yahn ne vederihquentiyon yahn Dendiohs, nde a̱ma dito ya̱hvé nchuhn yahn a̱ma o na̱n. Tihca̱ dín, te numacuahn vedeyahino tenda̱hnun Dendiohs u,  
\v 16 che dín ntiyon yahn Dihvo vo Jesucristo va̱n ihyan nación chena̱hn, cuahndudó ndudo ndah yahn ye, ca̱va che cotahno ihyan chahn, ne ndeva ye ihyan, ca̱hco vih Vaco Ndah yahn ye ihyan. 
\p  
\v 17 A̱ma yenó che a̱ma nda̱hca̱ rinahn ntiyon yahn Dendiohs che redín, yahn che rinan Dihvo vo Jesucristo u.  
\v 18 Nde hua ca̱hquinó ca̱hmá che a má̱n che redín ntiyon min, te a Dihvo vo Jesucristo che redin ye. A ihyan min che redin ye che rinahn ntiyon che redín, ritahno ihyan nación chena̱hn. Na̱n nducuahn che rahndudó ma̱n, che redín ma̱n ne, a ma̱n ye retihyon yune ye u. A yahn chemin no che te cuandé nchuhn.  
\v 19 A ihyan min che redin ye vederihno ma̱n, redin ye che quenan cumá vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs ma̱n. Chemin che numachahte, nde ya̱n Jerusalén, nde ya̱hn yahn Ilírico, chacotúhn ndudo ndah yahn Dihvo vo Jesucristo.  
\v 20 Nduco tihca̱ ne, din nun inó che quechicá rahndudó ndudo ndah yahn Dihvo vo Jesucristo va̱n ihyan che ametah cahnevan ye nde a̱ma yune, ca̱va che hua conda̱ mendá̱hn, cuahndudó na̱n che a nedin ta̱ma ca ihyan ntiyon.  
\v 21 Tihca̱ dín, ca̱va che conahn nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: 
\q1 Ihyan che hua devano ye ne, cahnevan ye ndudo yahn ihyan min che a va ca̱de che dechuh Dendiohs, ne conahn ye. 
\s1 Pa̱blo ne, nahn ca̱hn ye ya̱n Roma 
\p  
\v 22 Nducote rahndudó ndudo yahn Dihvo vo Jesucristo va̱n ihyan che metah cahnevan ye ne, chemin che nde meniyon ametah co chí quendihcheró nchuhn.  
\v 23 Ate nducote a̱ma chacotúhn ndudo yahn Dihvo vo Jesucristo numachahte ya̱hn cua̱hnguh ma̱n, nducote a a̱ma ndeh nduyo nahn chí quendihcheró nchuhn ma̱n ne,  
\v 24 chemin che quenan inó che conán neve ro nduco nchuhn ya̱n va̱co ne, ne cuahn che cá̱hn ya̱hn yahn España ne, conan ne u, nda̱ca che chuhnún yune.  
\v 25-26 Numanahn min ne, cá̱hn ya̱n Jerusalén, te dihno vo che vate ye ya̱hn yahn Macedonia ma̱n, Acaya ma̱n ne, a nedin da̱ma ye a̱ma vedino ca̱va dihno vo che metah dehva yahn ye che vate ye ya̱n min, ne va che ngú yahn ye.  
\v 27 Dihno vo ihyan nación chena̱hn chahn ne, a̱ma yeno ye, din da̱ma ye vedino min. Tihca̱ redin yahn che din ye, te a ca̱va ihyan nación yahn Israel che nda̱ca yune che chitahno ye Dihvo vo Jesucristo, ndevahn ye, ne nda̱hca̱ che conan ye ihyan cheva̱h va̱n ihyan nación yahn Israel che vate ye ya̱n Jerusalén.  
\v 28 Cuahn che a dináhn ntiyon min, necá̱h vedino me ta̱h ihyan chahn ne, va che chúh ya̱n va̱co nchuhn, cá̱hn ya̱hn yahn España.  
\v 29 A devano cua̱có te cuahn che ndá̱ ta̱n ne, numacuahn vederihquentiyon yahn Dihvo vo Jesucristo cuahndudó ndudo yahn ye, ne a̱ma cochihve yahn ne. 
\p  
\v 30 Dihnó, numacuahn vederihquentiyon yahn Dihvo vo Jesucristo ma̱n, numacuahn vedeyahino yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs ma̱n, ricá nchuhn che conan ne u, cova̱h ne numa ino ne,  
\v 31 ca̱va che ndedevahn Dendiohs u ta̱h ihyan che hua ritahno ye che vate ye esta̱do yahn Judea. Namin ca̱va che, dihno vo che vate ye ya̱n Jerusalén ne, nevahnecun ye vedino che quendá.  
\v 32 Namin ca̱va che cuahnecun ye che numacuahn vedeyeno ndá̱ ya̱n va̱co ne, neca̱h ya̱n ne chedave yáhn.  
\v 33 Dendiohs, ihyan min che redin ye che nda̱hca̱ rahtenan vo, conduco ye nducoya̱ca nchuhn. Tihca̱ co. 
\c 16  
\s1 Reneca̱h Pa̱blo Dendiohs dihno vo 
\p  
\v 1 Ricá nchuhn ca̱va cahvo vo Febe, ihyan min che ndi cuande ye va̱n intiyahn ya̱co che vate ye ya̱n Cencrea,  
\v 2 che nevahnecun ne ihyan nduhca̱ che nahn Dihvo vo Jesucristo che nevahnecun vo ihyan yahn ye. Cuenan ne ihyan na̱n adecodehno vedereta̱hn yahn ye che va, te ma̱n ye ne, ndinan ye a̱ma ya̱hn ihyan. Namin chinan ye u. 
\p  
\v 3 Che cuande yáhn ne, cueneca̱h ne Dendiohs Aquila nduco ihyan nda̱hta yahn ye Priscila. Ihyan chahn ne, combiero yáhn na̱n ntiyon yahn Dihvo vo Jesucristo,  
\v 4 nde chihco menda̱hn ye ihyan ca̱va che ndedevahn ye u. U ma̱n, nducoya̱ca dihno vo nación chena̱hn ma̱n ne, reneca̱h nuhn nundihve cuahn ihyan chahn.  
\v 5 Namin cueneca̱h ne Dendiohs nducoya̱ca dihno vo che rendo da̱ma ye ndeva̱co ihyan chahn, rendeva ye yavena̱n Dihvo vo Jesucristo. Namin cueneca̱h ne Dendiohs Epeneto, amigo yáhn che yahinó. Ihyan min che mena̱n ndita chitahno ye Dihvo vo Jesucristo va̱n ihyan che vate ye ya̱hn yahn Acaya.  
\v 6 Namin cueneca̱h ne Dendiohs María, ihyan min che a̱ma nedin ye ntiyon yahn Dihvo vo Jesucristo va̱n nchuhn.  
\v 7 Namin cueneca̱h ne Dendiohs ihyan yáhn, Andrónico ma̱n, Junias ma̱n, ihyan chahn che da̱ma chahtenun ye va̱coya̱hn nducó. Ihyan chahn ne, tahque mena̱n chitahno ye Dihvo vo Jesucristo che co u, ne va̱n ihyan apóstol ne, a̱ma yahinó dihno vo ihyan. 
\p  
\v 8 Namin cueneca̱h ne Dendiohs dihno vo Amplias che yahinó ihyan.  
\v 9 Namin cueneca̱h ne Dendiohs Urbano, ihyan min che nduco ye rinan ye nuhn na̱n ntiyon yahn Dihvo vo Jesucristo. Namin cueneca̱h ne Dendiohs Estaquis che yahinó ihyan.  
\v 10 Namin cueneca̱h ne Dendiohs Apeles, ihyan min che ndiquenda̱h ndah ye che ritahno ye Dihvo vo Jesucristo. Namin cueneca̱h ne Dendiohs ihyan ndeva̱co Aristóbulo.  
\v 11 Namin cueneca̱h ne Dendiohs Herodión, ihyan ya̱n va̱có. Namin cueneca̱h ne Dendiohs ihyan ndeva̱co Narciso che ritahno ye Dihvo vo Jesucristo.  
\v 12 Namin cueneca̱h ne Dendiohs Trifena ma̱n, Trifosa ma̱n, ihyan chahn che namin redin ye ntiyon yahn Dihvo vo. Namin cueneca̱h ne Dendiohs cahvo vo Pérsida che yahino vo ihyan. Ihyan min ne, a̱ma nedin ye ntiyon yahn Dihvo vo.  
\v 13 Namin cueneca̱h ne Dendiohs dihno vo Rufo che a̱ma ndah redin ye ntiyon yahn Dihvo vo. Namin cueneca̱h ne Dendiohs chaco ye, ihyan min che rihnó ihyan nduhca̱ chacó.  
\v 14 Cueneca̱h ne Dendiohs Asíncrito ma̱n, Flegonte ma̱n, Hermas ma̱n, Patrobas ma̱n, Hermes ma̱n, dihno vo chena̱hn che nduco ye ihyan chahn ma̱n.  
\v 15 Namin cueneca̱h ne Dendiohs Filólogo ma̱n, Julia ma̱n, Nereo nduco cahve ye ma̱n, Olimpas ma̱n, dihno vo chena̱hn che nduco ye ihyan chahn ma̱n. 
\p  
\v 16 Nduco vedino vedenecun cueneca̱h ne Dendiohs vih che cuande yáhn. Cuendeva ne Dendiohs yahn dihno vo che vate ye nducuahn ya̱n. 
\p  
\v 17 Dihnó, ricá nchuhn che ca̱hco ne cuda̱do ihyan che redin ye che ndeh cua̱n ri dihno vo ma̱n, che redin ye che rahtendihco ye nunde ma̱n, te rahcota̱hn ihyan chahn yahn Ndudo yahn Dendiohs che a chahn nchuhn. Cuihcoma̱n ne ihyan chahn,  
\v 18 te ndotenan che redin ye ntiyon yahn Dihvo vo Jesucristo ne, riquendi ye vedeyeno yahn ma̱n ye, rihncheh ye ihyan che necun ye nduco ndudo ya̱de.  
\v 19 Yenó ca̱va nchuhn, te a̱ma va ndudo yahn ne che redinahn ne vederihquentiyon yahn Dendiohs. Nahn che cuahteya̱n ne ca̱va che din ne dehtenduh che ndah, ne ca̱hcoma̱n ne dehtenduh che hua ndah.  
\v 20 Dendiohs, ihyan min che redin ye che nda̱hca̱ rahtenan vo ne, nun din ye che nda̱hco ndiya nchuhn vederihquentiyon yahn chundah. Dihvo vo Jesucristo din yahino ye nchuhn. 
\p  
\v 21 Cuendeva nchuhn Dendiohs yahn Timoteo, sa̱hn min che rinduco se u na̱n ntiyon yahn Dendiohs. Namin cuendeva ne Dendiohs yahn ihyan yáhn, Lucio ma̱n, Jasón ma̱n, Sosípater ma̱n. 
\p  
\v 22 U Tercio, che dirún ca̱ca cuh che cuande yahn Pa̱blo ne, namin nté Dendiohs nchuhn numacuahn vedeyahino yahn Dihvo vo Jesucristo. 
\p  
\v 23 Cuendeva nchuhn Dendiohs yahn Gayo, ihyan min che renevahnecun ye u nduco nducoya̱ca dihno vo ndeva̱co ye. Namin cuendeva ne Dendiohs yahn Erasto, tesorero yahn ya̱n. Namin cuendeva ne Dendiohs yahn dihno vo Cuarto. 
\p  
\v 24 Dihvo vo Jesucristo din yahino ye nducoya̱ca nchuhn. Tihca̱ co. 
\s1 Ndeva Pa̱blo yavena̱n Dendiohs 
\p  
\v 25 Ma̱n ne, ndeva nducoya̱co vo yavena̱n Dendiohs, ihyan min che co din ye che cotahno nchuhn numa ino ne ndudo ndah yahn Dihvo vo Jesucristo che rahndudó. Ndudo ndah min ne, hua devano ihyan a ra̱hn me,  
\v 26 te Dendiohs che va ye cuahn da̱ma, chihquentiyon ye ihyan profeta che dirun ye nde a ra̱hn me, ne cade ca̱h ye, checadino nducoya̱ca ihyan iyehnse ca̱va che cotahno ye. 
\p  
\v 27 Nducote ritahno vo Dihvo vo Jesucristo ne, cuahn da̱ma ndeva vo yavena̱n a̱ma no Dendiohs, ihyan min che a̱ma devano ye. Tihca̱ co.