\id 1CO \h 1 CORINTIOS \toc1 CA̱CA CHE DIRUN SAN PA̱BLO MENA̱N, DECHUH YE YAHN IHYAN YAHN DENDIOHS CHE VATE YE YA̱N CORINTO \toc2 1 CORINTIOS \toc3 1 Co. \mt1 CA̱CA CHE DIRUN SAN PA̱BLO MENA̱N, DECHUH YE YAHN IHYAN YAHN DENDIOHS CHE VATE YE YA̱N CORINTO \c 1 \p \v 1 U Pa̱blo, che tenda̱hnun Dendiohs u che co apóstol yahn Dihvo vo Jesucristo, nduco dihno vo Sóstenes, \v 2 dirun nuhn ca̱ca cuh, dechuh nuhn yahn nchuhn, ihyan yahn Dendiohs che ritahno ne Dihvo vo Jesucristo, vate ne ya̱n Corinto. A tenda̱hnun Dendiohs nchuhn che co ne ihyan ndah yahn ye, ritahno ne Dihvo vo Jesucristo. Numachahte iyehnse ne, a tenda̱hnun ye uvo ma̱n, nducoya̱ca dihno vo ma̱n, che rendeva vo nduco ye yavena̱n Dihvo vo Jesucristo. \v 3 Chida vo Dendiohs ma̱n, Dihvo vo Jesucristo ma̱n, din yahino ye nchuhn, din ye che nda̱hca̱ cuahtenan ne. \s1 Yahino Dendiohs ihyan yahn ye che cuande yahn Dihvo vo Jesucristo \p \v 4 Cuahn da̱ma renecá̱h nundihve cuahn Dendiohs ca̱va nchuhn yahn che yahino ye nchuhn che cuande yahn Dihvo vo Jesucristo. \v 5 Yahino ye nchuhn, ne te ndahva ye vederihquentiyon che cuahndudo ne ndudo yahn ye ma̱n, vededevano che chenan cuma ne ma̱n. \v 6 Tihca̱ chinahn nduco ne, te a chitahno ne ndudo ndah yahn Dihvo vo Jesucristo. \v 7 Nchuhn nduco nducoya̱ca ihyan yahn Dendiohs, quendihconahn te ye vederihquentiyon yahn ye nchuhn. A chenan rino ne ro che ndaconan nda̱ tun Dihvo vo Jesucristo. \v 8 Dendiohs ne, din ye che cochahtino ne, quendi ne cotahno ne Dihvo vo Jesucristo, hua cuahtendihco ne nunde nde ro che ndaconan nda̱ tun ye. \v 9 Dendiohs ne, redinahn ye ndudo yahn ye, ne ma̱n ye tenda̱hnun ye nchuhn ca̱va che cotahno ne Da̱ya ye Jesucristo, ihyan min che Dihvo vo. \s1 Ihyan che rendo da̱ma ye ya̱co ne, o ino cua̱n ndi ye \p \v 10 Dihnó, nducote renevahnecun nchuhn Dihvo vo Jesucristo ne, rá̱hn rí nchuhn che ndo ya̱n ne nduco vih, a̱ma cua̱n co no ne ma̱n, a̱ma no vederendedecadino cuahtenan cuma ne ma̱n. \v 11 Dihnó, nahn che tihca̱ din nchuhn, te ra̱hn ihyan ndeva̱co cahvo vo Cloé ri ye u che vate ca̱nda ne nduco vih yahn che a vih ra̱hn a̱ma, a vih ra̱hn ta̱ma ne. \v 12 Na̱hn ne ne, ra̱hn ne che riquendi ne ndudo che ricuahn Pa̱blo, na̱hn ne ne, che ricuahn Apolos, na̱hn ne ne, che ricuahn Pedro, na̱hn ne ne, che chicuahn Dihvo vo Jesucristo. \v 13 A̱ma vedetundo che tihca̱ redin ne. Dihvo vo Jesucristo ne, a̱ma no ye. Ndiyu Pa̱blo che quenan ya̱h ye na̱n cruz ca̱va che ndedevahn ye nchuhn. Ndiyu Pa̱blo cah nchuhn cuahn che chedenune ne. \v 14 Nundihve cuahn Dendiohs che neve ra nchuhn, chehdenuné nchuhn. Atena̱n Crispo ma̱n, Gayo ma̱n, chehdenuné sa̱hn. \v 15 Nde hua co ca̱hma ne che u cah ne cuahn che chedenune ne. \v 16 Namin chehdenuné ihyan ndeva̱co Estéfanas. Co atena̱n ihyan chahn no che chehdenuné, \v 17 te dechuh Dihvo vo Jesucristo u, ndiyu che cuehdenuné ihyan, ate che cuahndudó ndudo ndah yahn ye. Rahndudó ndudo min numa cua̱co. Hua retihdená̱n vededevano yahn má̱n, ca̱va che tihca̱ ne, codevano ndah ihyan nduhca̱ che chih Dihvo vo Jesucristo, quenan ya̱h ye na̱n cruz. \s1 Ndudo yahn Dihvo vo Jesucristo ne, chemin che vederihquentiyon yahn Dendiohs ma̱n, vededevano yahn ye ma̱n \p \v 18 Ihyan che va che conda ye, din nunde yahn ye ne, ra̱hco ye te a̱ma vedetundo che ritahno vo che yahn che chih Dihvo vo Jesucristo, quenan ya̱h ye na̱n cruz, co ndevahn vo. Ate uvo che ndedevahn Dendiohs uvo ne, a devano vo te chemin ne, a̱ma vederihquentiyon chahte yahn ye, \v 19 nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn ye tuhca̱: \q1 Ca̱hco ró che hua richihve vederendedecadino yahn ihyan, \q1 decuihnó vededevano yahn ye. \p \v 20 Anduhneca̱ ndete che hua richihve ndudo yahn sa̱hn devano ma̱n, sa̱hn che nda cuande se dehtenduh che ri iyehnse cuh ma̱n, te Dendiohs ne, a chihco ro ye che vededevano yahn se ne, a̱ma vedetundo. \v 21 Tihca̱ din ye, te numacuahn vededevano yahn ye chihco ca̱de ye che ihyan iyehnse ne, hua tuno vededevano yahn ma̱n ye che cotahno ye ihyan. Tahque ndah ne, chihco ca̱de ye che, nduco ndudo yahn ma̱n ye che rahndudo vo, ndedevahn ye ihyan yahn ye, andahre ra̱hco ihyan chena̱hn te chemin ne, a̱ma vedetundo. \p \v 22 Ihyan nación yahn Israel ne, dinoca nahn ndihchero ye vederihno ca̱va che cotahno ye. Ihyan nación chena̱hn ne, atena̱n vededevano che da̱ma nduco vededevano yahn ma̱n ye ritahno ye. \v 23 Ate uvo, ihyan yahn Dendiohs ne, rahndudo vo che, ca̱va che ndevahn ihyan ne, va che cotahno ye ndudo yahn Dihvo vo Jesucristo, ihyan min che quenan ya̱h ye na̱n cruz. Ihyan nación yahn Israel ne, rahcota̱hn ye yahn ndudo min, rahtendihco ye nunde. Ihyan nación chena̱hn ne, ra̱hco ye te ndudo min ne, a̱ma vedetundo. \v 24 Uvo che a tenda̱hnun Dendiohs va̱n ihyan nación yahn Israel ma̱n, va̱n ihyan nación chena̱hn ma̱n ne, a devano vo che ndudo yahn Dihvo vo Jesucristo ne, a vederihquentiyon yahn Dendiohs ma̱n, vededevano yahn ye ma̱n. \v 25 Vededevano yahn Dendiohs ma̱n, vederihquentiyon yahn ye ma̱n ne, tahque chahte che co nducuahn vededevano yahn ihyan iyehnse, andahre ra̱hco ye te a̱ma vedetundo, nde hua richihve. \v 26 Dihnó, cueneca̱hco ne nduhchan ihyan ne ro mena̱n. Atena̱n neve ne che ihyan devano ne va̱n combiero yahn ne ma̱n, neve ne che chenan cuma ne vederihquentiyon ma̱n, neve ne che nda̱ta yahn ihyan na̱hn ma̱n, \v 27 ate a tenda̱hnun Dendiohs nchuhn. Ihyan iyehnse ne, ra̱hco ye che tundo ne ma̱n, che hua rigonun chihve ne ma̱n, ate a tenda̱hnun Dendiohs nchuhn ca̱va che nda̱hco ndiya ye vededevano yahn ihyan chahn ma̱n, vederihquentiyon yahn ye ma̱n. \v 28 Ya̱de ihyan chahn, ne ra̱hco ye che ndere ihyan nchuhn, nde hua redin cuande ye nchuhn. Ate a tenda̱hnun Dendiohs nchuhn, chihco ro ye che nde hua richihve vederendedecadino yahn ihyan chahn. \v 29 Tihca̱ din ye ca̱va che nde a̱ma ihyan, hua co din ya̱de ye. \v 30 A Dendiohs che din ye che ritahno vo Dihvo vo Jesucristo. A ca̱va ihyan min che din ye che chenan cuma vo vededevano ma̱n, nchahco ye nunde yuhn vo ma̱n, nedin yahn ye uvo ma̱n, ndedevahn ye uvo ma̱n. \v 31 Che nahn ne, che dinahn ihyan nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: “Hua nda̱hca̱ che ndeva ma̱n ihyan yavena̱n ye. Tahque ndah ne, ndeva ye yavena̱n Dihvo vo Dendiohs.” \c 2 \s1 Ndudo yahn che quenan ya̱h Dihvo vo Jesucristo na̱n cruz \p \v 1 Dihnó, cuahn che ndá̱ cahndudó ndudo yahn Dendiohs, chihnevan ne ne, hua din ya̱dé, te cahndudó numacuahn vedenecun. \v 2 Chihcó cuda̱do che cahndudó dema̱n ndudo yahn che quenan ya̱h Dihvo vo Jesucristo na̱n cruz, ndedevahn ye uvo. \v 3 Numacuahn ro che quenán ya̱n va̱co nchuhn ne, quechicá numacuahn vedino vedenecun. A̱ma va̱hinó ma̱n, a̱ma ndedecadinó ma̱n, yahn ntiyon ca̱hnda che quenán. \v 4 Numacuahn vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs, nté ma̱n, cahndudó ma̱n, va̱n nchuhn. Nde tah hua chihchetá̱hn vededevano yahn má̱n, \v 5 ca̱va che a vederihquentiyon yahn Dendiohs din che cotahno ne, ndiyu vededevano yahn má̱n. \s1 Redin Vaco Ndah yahn Dendiohs che renahn vo vederihquentiyon yahn ye \p \v 6 Nuhn che rahndudo nuhn Ndudo yahn Dendiohs va̱n nchuhn che a renahn ndah ne ma̱n, va̱n ihyan chena̱hn ma̱n ne, hua rahndudo nuhn vededevano yahn ma̱n nuhn, te rahndudo nuhn dema̱n vededevano yahn Dendiohs. Vededevano min ne, yahn Dendiohs, ndiyu yahn ihyan iyehnse. Ndiyu yahn sa̱hn devano ma̱n, sa̱hn ndina̱n ma̱n, che vate se ma̱n ro cuh. Sa̱hn chahn ne, va che cuihno se. \v 7 Tahque ndah ne, rahndudo nuhn vededevano yahn Dendiohs che cade te ye, checadino vo, che nde hua devano ihyan ro mena̱n. Nde cuahn che ametah dendah ye iyehnse ne, chihco ca̱de ye vededevano min nduhca̱ che ndedevahn ye uvo, cuahtenan vo vahchetero numacuahn ro. \v 8 Nde a̱ma sa̱hn che rihquentiyon se iyehnse cuh ne, hua tumacadino se yahn vededevano min. Chemin che nahn ya̱h se Dihvo vo Jesucristo, ihyan min che a̱ma yudo vederihquentiyon quenan cuma ye. Ndete che tumacadino se ne, hua tihca̱ din se. \v 9 Andahre tihca̱ din sa̱hn chahn, ate a chinahn nduhca̱ che ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: \q1 Dendiohs ne, a chihco ca̱de ye che conan cuma ye vedeyahino nduco ihyan che yahino ye. \q1 A̱ma chahte vedeyahino yahn ye, che nde hua co tumacadino ihyan nunde. \m \v 10 Ate uvo, ihyan yahn ye ne, din ye che quenun Vaco Ndah yahn ye uvo, tumacadino vo yahn vedeyahino yahn ye. Vaco Ndah yahn Dendiohs ne, devano ndah nducuahn che ri, nde nducuahn che redin ye. \v 11 Va̱n ihyan iyehnse ne, queri a̱ma ye ne, atena̱n ma̱n ye devano ye che rendedecadino ye. Namin nde a̱ma ihyan hua devano ye che rendedecadino Dendiohs. Atena̱n Vaco Ndah yahn ye devano. \v 12 Nuhn che rahndudo nuhn Ndudo yahn Dendiohs ne, ndiyu vededevano yahn ihyan iyehnse che te Dendiohs, chenan cuma nuhn. Tahque ndah ne, din ye che quenun Vaco Ndah yahn ye nuhn, din che tumacadino nuhn yahn vedeyahino yahn ye ca̱va nducoya̱co vo. \v 13 Ndiyu nduco vededevano che chahn nuhn yahn ihyan, che rahndudo nuhn ndudo yahn vedeyahino yahn Dendiohs. Tahque ndah ne, a Vaco Ndah yahn ye che rete vededevano nuhn che rahndudo nuhn. Tihca̱ rinan Vaco ye nuhn che rahndudo nuhn ndudo che nahn che cadino ihyan. \p \v 14 Ihyan iyehnse ne, hua renevahnecun ye vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs, te ra̱hco ye te chemin ne, a̱ma vedetundo. Nde hua retumacadino ye yahn, te atena̱n ihyan che quenun Vaco Ndah yahn Dendiohs ihyan co tumacadino ye. \v 15 Ihyan che quenun Vaco Ndah yahn Dendiohs ihyan ne, retumacadino ye yahn nducuahn dehtenduh, ne nde a̱ma ihyan hua nda̱hca̱ che nda̱hchenan ye ihyan. \v 16 A ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: “Ametah nde a̱ma ihyan iyehnse che co tumacadino ye yahn vederendedecadino yahn Dihvo vo Dendiohs. Ametah nde a̱ma ye che tuno vededevano yahn ye che cacuahn ye ihyan.” Ate uvo che nedin yahn Dendiohs uvo ne, a̱ma no vederendedecadino yuhn vo nduco Dihvo vo Jesucristo. \c 3 \s1 Ihyan che redin ye ntiyon yahn Dendiohs \p \v 1 Dihnó, cuahn che quenán nduco nchuhn ne, anduhneca̱ ihyan che hua conun Vaco Ndah yahn Dendiohs ihyan ma̱n, anduhneca̱ ihyan nunde ma̱n, anduhneca̱ checa̱hya che quema̱n rico ma̱n, tihchan ne, te metah conahn ndah ne ndudo yahn Dihvo vo Jesucristo. Chemin che hua chi chicuáhn nchuhn nduhca̱ che redin yahn che cacuáhn ihyan che renahn ndah ye. \v 2 Nduhca̱ che redin ihyan nduco decua̱h yuno, ricuh ye dema̱n leche yahn che hua ri che ca̱hcacheh ye dehtenduh, tihca̱ dín nduco nchuhn ro min, te metah tumacadino ndah ne, ne hua chi chicuahn ndáh nchuhn. A devanó te nde meniyon ne, ametah tumacadino ndah ne, \v 3 te da̱ma ri ne nduco ihyan nunde. Redin ve ne yahn vih ma̱n, vate ca̱nda ne nduco vih ma̱n, o ino cua̱n ndi ne ma̱n. Che tihca̱ redin ne ne, rihco ro ne che da̱ma vederendedecadino yahn ne nduco ihyan nunde. \v 4 A ndero ndi che o ino cua̱n ndi ne, te na̱hn ne ne, ra̱hn ne che riquendi ne che ricuahn Pa̱blo, na̱hn ne ne, ra̱hn ne che riquendi ne che ricuahn Apolos. Vatechica ne nduhca̱ ihyan nunde. \p \v 5 U nduco Apolos, atena̱n ntiyon yahn Dihvo vo Dendiohs redin nuhn. Nda̱ nuhn ya̱n va̱co nchuhn, cahndudo nuhn ndudo yahn Dihvo vo Jesucristo, chitahno ne. Queri a̱ma nuhn ne, redin nuhn nduhneva ntiyon che chihco ye ta̱h nuhn. \v 6 Nuhn ne, ihyan redin ntiyon yahn ye nuhn. U, ne anduhneca̱ ndete che tuhdó ndute nda̱ta, te u mena̱n ndita cahndudó ndudo ndah yahn Dihvo vo Jesucristo, chihnevan ne, ne Apolos ne, anduhneca̱ ndete che chi se nune va̱n chenda̱ta, te quendi ye chicua̱hn ye nchuhn. Ate a Dendiohs che din ye che chitahno ne. \v 7 Ntiyon yahn nuhn ne, nduhca̱ ntiyon che redin ihyan viya̱ta. Na̱hn cua̱n ne, riquenda̱h yahn a̱ma ihyan che retuhdo ye ndute nda̱ta, ne riquenda̱h yahn ta̱ma ye che ri ye nune va̱n. Ate a Dendiohs che redin ye che rihta. Nducote tihca̱ ne, tumacadino vo che anduhneca̱ ndete che hua rigonun chihve ntiyon yahn a̱ma ta̱ma ye, che retuhdo ye ndute nda̱ta ma̱n, che ri ye nune va̱n ma̱n, te atena̱n Dendiohs che redin ye che rihta. \v 8 Ihyan che retuhdo ye ndute nda̱ta ma̱n, ihyan che ri ye nune va̱n ma̱n, a̱ma cua̱n ndi no ntiyon yahn ye nduco vih. Tihca̱ ntiyon che redin nuhn nduco vih. Ate a devano vo te Dendiohs ne, nda̱hco menun ye yahn queri a̱ma vo tunoca ntiyon che a nedin vo. \v 9 Nuhn ne, da̱ma redin nuhn ntiyon yahn Dendiohs nduco vih, ne nchuhn ne, anduhneca̱ ndete che chenda̱ta yahn ye. \p Atihnoca̱ co ca̱hma vo che nchuhn ne, anduhneca̱ ndete che a̱ma vah che rihno Dendiohs. \v 10 Numacuahn vedeyahino yahn ye ne, nda̱hco ye ntiyon tá̱h che có anduhneca̱ sa̱hn vihcherahto ndah che chihcó na̱me yahn a̱ma vah, ne ta̱ma ye ne, riquendi ye rahto ye. Ate nahn che queri a̱ma ye ne, ca̱hco ye cuda̱do nduhca̱ che rahto ye. \v 11 Na̱me min ne, anduhneca̱ ndudo yahn Dihvo vo Jesucristo che nde a̱ma ihyan, hua co ndahcorun ye. \v 12 Ate anduhneca̱ ndete che a̱ma ndeh na̱n che co cuahto nduco ye. Anduhneca̱ ndete che co cuahto ye nduco dehtenduh che cocha nduhca̱ diya̱hngua̱n ma̱n, diya̱hngua ma̱n, tu diya̱hn ma̱n. Namin anduhneca̱ ndete che co dendah ye nduco dehtenduh che hua cocha nduhca̱ irahno ma̱n, nduco ma̱n, ya̱ta cuma ma̱n. \v 13 Ate ntiyon yahn queri a̱ma ye ne, va che co ro ndete che quenda̱h ndah, te nda̱ ro che techeca̱de Dendiohs ne, anduhneca̱ ndete che ndihchenan ye nduco ruchiya̱hn. \v 14 Duh ihyan che quenda̱h ndah ntiyon yahn ye, anduhneca̱ ndete che ndahto ye nduco dehtenduh che hua cuco ne, ihyan min ne, nda̱hco menun Dendiohs yahn ye. \v 15 Duh ihyan che hua quenda̱h ndah ntiyon yahn ye ne, andahre ndevahn ma̱n ye, anduhneca̱ a̱ma ihyan che ndevahn ye va̱n ruchiya̱hn ne, ate va che conda ntiyon che nedin ye. \p \v 16 A devano ne te nchuhn ne, anduhneca̱ ndete che a̱ma ya̱co yahn Dendiohs na̱n che quenun Vaco Ndah yahn ye. \v 17 Duh ihyan che detoh ye ino ihyan yahn Dendiohs ne, din Dendiohs castigo ihyan, te ihyan yahn ye ne, a ndihco vih ye ca̱va ye. \p \v 18 Nde a̱ma nchuhn ne, hua cahncheh ma̱n ne nchuhn. Duh nchuhn che a̱ma quenan cuma ne vededevano yahn ihyan iyehnse che ra̱hco ne ne, cuihcoma̱n ne vededevano min, cuiquendi ne vededevano yahn Dendiohs, \v 19 te vededevano yahn ihyan iyehnse ne, a̱ma vedetundo na̱n Dendiohs nduhca̱ che ndirun na̱n Ndudo yahn ye tuhca̱: “Rahnecun Dendiohs che rinda ihyan, redin vederendedecadino yahn ma̱n ye.” \v 20 Namin a ndirun: “Na̱n Dihvo vo Dendiohs ne, nde hua richihve vederendedecadino yahn ihyan devano.” \v 21 Chemin che hua din ya̱de nchuhn, tenda̱hnun ne che ricuahn queri a̱ma nuhn, quendi ne, te nducuahn vederihquentiyon yahn Dendiohs ne, a chihnde ca̱va che ndah yahn ne. \v 22 A Dendiohs che dechuh ye Pa̱blo ma̱n, Apolos ma̱n, Pedro ma̱n. A ihyan min che dendah ye iyehnse ma̱n, rete ye vedevihche yahn nchuhn ma̱n, rihquentiyon ye vederih ma̱n, ro cuh ma̱n, ro che cochi ma̱n. Nducuahn ne, a ca̱va che ndah yahn ne che chihco ca̱de ye. \v 23 Ava̱ne ne, a yahn Dihvo vo Jesucristo nchuhn, ne ihyan min ne, a Da̱ya Dendiohs ihyan. \c 4 \s1 Ntiyon che chenan cuma ihyan apóstol \p \v 1 Hua din ya̱de nchuhn ca̱va nde a̱ma nuhn. Cuedevano ne te queri a̱ma nuhn ne, a ntiyon yahn Dihvo vo Jesucristo redin nuhn, rahndudo nuhn ndudo yahn vederihquentiyon yahn Dendiohs che cade te ye, checadino vo. \v 2 Nducote tihca̱ ne, nahn che queri a̱ma ihyan che va ta̱h ye ntiyon yahn Dendiohs ne, dinahn ye ntiyon min numa cua̱co. \v 3 Che la̱do yáhn ne, nde hua retumacá̱h, a nchuhn, o intiyahn, deh ra̱hn ne yáhn nduhca̱ che redín ntiyon yahn ye. Nde má̱n, hua co ca̱hmá ndete che nda̱hca̱, o hua nda̱hca̱ redín, \v 4 te andahre dave yavená̱n ne, ate nde má̱n hua devanó ndete che ndah redináhn. Atena̱n Dihvo vo Jesucristo, ihyan min che nda cuande ye ntiyon che redín. \v 5 Chemin che conan rino nchuhn, hua nda̱hchenan ne ta̱chan redin ihyan ntiyon yahn Dendiohs nde nda̱ ro yahn. Nda̱ ro min ne, a Dihvo vo Jesucristo techeca̱de ye yahn queri a̱ma vo tunoca vederendedecadino yuhn vo cuahn che chahtenan vo iyehnse, ca̱hco ro ye ndete che numa cua̱co nedin vo ntiyon che chihnde ta̱h vo. Tuhme nda̱hco menun Dendiohs yuhn vo tunoca ntiyon che nedin vo. \p \v 6 Dihnó, a ca̱va che ndah yahn ne che tihca̱ riya̱hvé nchuhn. Andahre ndudo che ricuahn ihyan chena̱hn che redin che o ino cua̱n ndi nchuhn nduco vih, ate a dirún yahn ne anduhneca̱ ndete che u nduco Apolos chendihco nuhn nunde na̱n ndudo yahn nuhn. Tihca̱ dirún yahn ne ca̱va che tumacadino ne che vederihquentiyon che chenan cuma nuhn ne, hua tahque chahte che co che a ndirun yahn na̱n Ndudo yahn Dendiohs. Namin ca̱va che hua din ya̱de ne ca̱va ntiyon yahn a̱ma, nda̱hchenan ne ntiyon yahn ta̱ma. \v 7 Nde a̱ma ihyan hua rendihche ye nchuhn che tahque ndah ihyan ne che co ihyan chena̱hn. A Dendiohs che te ye nducuahn che va yahn ne. Nducote a ihyan min che te ye ne, hua redin yahn che din ya̱de ne nduhca̱ ndete che na̱n vedevano yahn ma̱n ne renda̱ca ne dehtenduh che va yahn ne. \p \v 8 A a̱ma chenan cuma ne vederihquentiyon yahn Dendiohs, che ra̱hco ne, a va ta̱h ne ndendi ndendita, che ra̱hco ne. Chaconda̱h veda̱me ne nuhn, ne vate ne, rihquentiyon ne, che ra̱hco ne. ¡A̱ma nda̱hca̱ ndete che cua̱co niyon che rihquentiyon ne!, ca̱va che nde nuhn ne, ndo da̱ma nuhn nduco ne, ca̱hcantiyon vo nduco vih. \v 9 A̱ma nda̱hca̱ ndete che cua̱co, te nuhn ihyan apóstol ne, hua tihca̱ vate nuhn. Tahque ndah ne, cane ra̱hcó che rahnecun Dendiohs che rechuhrihn nuhn nduhca̱ ihyan che nde hua rigonun chihve ye ma̱n, nduhca̱ ihyan che ndindah ca̱ca nunde yahn ye ca̱va che coh ye ma̱n. Cane ra̱hcó che ndihco menda̱hn Dendiohs nuhn na̱n nducoya̱ca ihyan iyehnse ma̱n, na̱n ángel ma̱n, ca̱va che ca̱hn ino ye ndihchero ye nuhn. \v 10 Ihyan nunde ne, rendihchero ye nuhn nduhca̱ ihyan tundo che rahndudo nuhn ndudo yahn Dihvo vo Jesucristo. Me nchuhn ne, a̱ma devano ne ndudo yahn Dihvo vo Jesucristo, che ra̱hco ne. Nuhn ne, ndi nuhn nduhca̱ ihyan che nde hua rigonun chihve ye. Me nchuhn ne, a̱ma ndina̱n ne, che ra̱hco ne. Nuhn ne, nde hua retumaca̱h ihyan nuhn. Me nchuhn ne, a̱ma rendeva ihyan yavena̱n ne. \v 11 Nde meniyon ne, a̱ma redin ta̱n ihyan nduco nuhn. A̱ma rechuhrihn nuhn, rih cuico nuhn ma̱n, rih ya̱ca nuhn ma̱n, metah tino yahn nuhn ma̱n, metah va̱co nuhn ma̱n. \v 12 A ndi cuno nuhn che redin ma̱n nuhn ta̱ma na̱n ntiyon ca̱va che renda̱ca che rechuhnun nuhn. Ra̱hva ihyan nduco nuhn, ate numacuahn vedenecun rendahconan nuhn yahn ye. Chenan na̱n ye nuhn, redin ta̱n ye nduco nuhn, ate hua rihcoma̱n nuhn ntiyon che chenan cuma nuhn. \v 13 Renda̱hchenan ye nuhn, ate riya̱hve nuhn ihyan nduco ndah. Cuahn da̱ma rendihche ye nuhn nduhca̱ dehtenduh che tahque chihnga̱. \p \v 14 Tihca̱ dirún yahn nchuhn, ndiyu ca̱va che cahterá vedecuihno yahn ne, ate ca̱va che riya̱hvé nchuhn nduhca̱ da̱yá che yahinó. \v 15 Tihca̱ dirún, te andahre ndiche mil ihyan che ricuahn ye nchuhn ndudo yahn Dihvo vo Jesucristo, ate hua yahino ye nchuhn nduhca̱ che yahinó nchuhn. U ne, anduhneca̱ indihte yahn ne, te a u che tihyon yuné nchuhn che chitahno ne Dihvo vo Jesucristo. \v 16 Chemin che, numacuahn chedave yáhn, riya̱hvé nchuhn che quendi ne yune yáhn. \p \v 17 Ca̱va che co dinahn nchuhn ne, dechúh Timoteo che conan se nchuhn. A̱ma yahinó sa̱hn. Anduhneca̱ da̱ya má̱n, te u tihyon yuné sa̱hn che chitahno se Dihvo vo Jesucristo. Nde meniyon riquendi se, ndah redin se ntiyon yahn ye. Sa̱hn min ne, nduhca̱ che reca̱h cuande má̱n dihno vo nduh cua̱n ya̱co na̱n che quechicá, tihca̱ te cuande se nchuhn ca̱va che neca̱hco ne nduhca̱ che ritahnó Dihvo vo Jesucristo, redináhn ndudo yahn ye. \v 18 A̱ma o nchuhn ne, a̱ma redin ya̱de ne, ra̱hco ne che ametah ndaconan chí quendihcheró nchuhn. \v 19 Ate ndete che nahn Dihvo vo Jesucristo ne, chi nún quendihcheró nchuhn. Tuhme ndihcheró ndete che cua̱co che ra̱hn ihyan ya̱de chahn che vatechica ye numa cua̱co, chenan cuma ye vederihquentiyon yahn Dihvo vo Jesucristo. \v 20 Tihca̱ nahn che dín, te ndiyu ndudo che ra̱hn ihyan rihco ro che rihquentiyon Dendiohs ihyan, te na̱n ntiyon che redin ye ne, min ndero ndi ndete che cua̱co che chenan cuma ye vederihquentiyon. \v 21 Ma̱n ne, cuetenda̱hnun nchuhn cha che ri yeno ne. ¿A nahn ne che chí numacuahn vedeyahino ma̱n, vedenecun ma̱n, conán nchuhn? ¿O nahn ne che chí numacuahn vedeta̱n, dín castigo nchuhn? \c 5 \s1 Techeca̱de Pa̱blo a̱ma nunde chihnga̱ \p \v 1 Numachahte va ndudo che a̱ma se va̱n nchuhn ne, quenan se nduco checuma se. Nunde min ne, a̱ma chihnga̱. Nde va̱n ihyan che hua devano ye che va Dendiohs ne, hua tihca̱ redin ye. \v 2 Ate nde nduco nduh ne, a̱ma redin ya̱de nchuhn. Tahque ndah ne ne, cuahte ra̱n ne. Sa̱hn chemin ca̱ me ne, ametah cuahnecun nchuhn che conduco ca se va̱n ne. \v 3 Andahre hua quenán nduco nchuhn ta̱n ne, yah ri chedave yáhn ca̱va ne. A techeca̱dé yahn se anduhneca̱ ndete che quenún va̱n nchuhn. \v 4 Ro che ndo da̱ma nchuhn, ndeva ne yavena̱n Dihvo vo Jesucristo ne, anduhneca̱ ndete che nducó nchuhn. Ro min ne, numacuahn vederihquentiyon yahn ye ne, \v 5 conda̱hco ne sa̱hn ta̱h chundah ca̱va che co se castigo, andahre ndevahn se ro che nda̱ Dihvo vo. \p \v 6 Hua nda̱hca̱ che rahnecun ne che rinduco ca se va̱n ne. A devano ne te nduco tah sihn ya̱ ne, ri ya̱ numacuahn ya̱che. Tihca̱ redin nunde yahn sa̱hn min, te redetohnan vederihquentiyon che chenan cuma nducoya̱ca ne. \v 7 Nduhca̱ che rihtera ihyan ya̱ ndico, redendah ye pa̱n che hua nduco ya̱ yahn ne, tihca̱ cuihcoma̱n nchuhn nunde che chenan cuma ne ro mena̱n, cuihco ro ne che a ndi vih ne ca̱va Dendiohs. Tihca̱ din ne, te nduhca̱ a̱ma itecuche lihn che chih te, chi te vedino ro yudo ne, tihca̱ chih Dihvo vo Jesucristo, ndedevahn ye uvo. \v 8 Nduhca̱ che rihcoma̱n ihyan pa̱n che ndindah nduco ya̱ yahn ne, tihca̱ nahn che ca̱hcoma̱n vo nducuahn nunde yuhn vo, ne runeca̱de cuahtechico vo ma̱n, runeca̱de ndedecadino vo ma̱n, nduhca̱ che nahn Dendiohs. \v 9 Na̱n ca̱ca che dechúh yahn ne mena̱n ne, a dirún che hua conduco ne ihyan nunde che rahtenan ye nduco ihyan che hua nihneva̱co nduco ye. \v 10 Ate hua dirún che a̱ma yune no ca̱hcoma̱n ne nducoya̱ca ihyan chahn ma̱n, combiero yahn ye che idihya ye ma̱n, che reduco ye ma̱n, che rendeva ye yavena̱n dehtenduh che ndere redin ye dendiohs yahn ye ma̱n, te ca̱va che metah ndihchero ne ihyan chahn ne, atena̱n che nda̱ca ne iyehnse cuh. \v 11 Che tihca̱ dirún ne, che hua conduco ne dihno vo ndete che rahtenan ye nduco ihyan che hua nihneva̱co nduco ye ma̱n, ndete che idihya ye ma̱n, ndete che rendeva ye yavena̱n dehtenduh che ndere redin ye dendiohs yahn ye ma̱n, ndete che ra̱hva ye ma̱n, ndete che ricoh ye ma̱n, ndete che reduco ye ma̱n. Nduco dihno vo che tihchan ye ne, nde hua cheh ne da̱ma nduco ye. \v 12-13 U ne, hua cuande yáhn che techeca̱dé yahn ihyan che hua ritahno ye Dihvo vo Jesucristo. A ma̱n Dendiohs techeca̱de ye yahn ye. Me nchuhn ne, a dihno vo che rinduco ye nchuhn, va che techeca̱de ne yahn ye. Chemin che ametah cuahnecun ne che conduco ca sa̱hn nunde me nchuhn. \c 6 \s1 Hua nda̱hca̱ che ca̱hn dihno vo, cuhnde ca̱de yahn ye nduco vih na̱n intiyahn ya̱n \p \v 1 Cuahn che va ca̱nda yahn nchuhn nduco vih ne, ndotenan che ca̱hn ne ya̱co, cuhnde ca̱de yahn ne ne, rahn ne na̱n intiyahn ya̱n che nde hua ritahno ye Dihvo vo Jesucristo. ¿Ta̱ca̱ che a̱ma tundo ne? \v 2 Redin nchuhn anduhneca̱ ndete che hua devano ne te nda̱ ro yahn ne, nduco nchuhn ihyan yahn Dendiohs, techeca̱de ne yahn ihyan nunde. Nducote tihca̱ va ca̱de ne, tahque nun co techeca̱de ne ca̱nda yahn ne che nde hua va̱hche. \v 3 Redin ne anduhneca̱ ndete che hua devano ne che nde ángel va che techeca̱de ne yahn ye. Tahque nun techeca̱de ne yahn dehtenduh che rahno ri ne ma̱n ro cuh. \v 4 Tuhme ne, cuahn che va che cuhnde ca̱de yahn ne nduco vih ne, ndotenan che ca̱hn ne na̱n intiyahn ya̱n che nde hua ritahno ye Dihvo vo Jesucristo ne, ca̱hn ne na̱n dihno vo, andahre tundo ye, ne techeca̱de ye yahn ne. \v 5 Tihca̱ dirún yahn ne ca̱va che co cuihna̱n ne. ¿Ametah nde a̱ma ihyan va̱n nchuhn che renahn ye mare tah, che co techeca̱de ye yahn ne nduco vih? \v 6 Rihtera ne vedecuihno yahn ne che rahn ne, rica nunde ne yahn vih na̱n intiyahn che nde hua ritahno ye Dihvo vo. \p \v 7 Che rahte ca̱nda ne nduco vih ne, nduco chemin no, a̱ma yahn redenda ne. Tahque ndah che codin chahtino a̱ma ta̱ma ne yahn vih, nchahco ne nunde yahn vih. \v 8 Ate hua tihca̱ redin ne, te tahque ndah ne ne, duche rino ne nde va̱n ma̱n ne nduco vih, rahtendihco ne nunde. \p \v 9-10 A devano ne te ihyan nunde ne, hua cuahtenan ye vahchetero na̱n che rihquentiyon Dendiohs. Cuedevano ne te ihyan che rahtenan ye nduco ihyan che hua nihneva̱co nduco ye ma̱n, ihyan che redin duche yahn ye che a nihneva̱co ye ma̱n, ihyan che hua numa cua̱co ye, che ma̱hn nda̱hta ma̱hn cha̱hn ye, che rahtenan ye va̱n ma̱n nduco vih ma̱n, ihyan che rendeva ye yavena̱n dehtenduh che ndere redin ye dendiohs yahn ye ma̱n, ihyan che reduco ye ma̱n, ihyan che idihya ye ma̱n, ihyan che ricoh ye ma̱n, ihyan che ra̱hva ye ma̱n ne, nde a̱ma ihyan che tihchan ye ne, hua conan ye vahchetero. \v 11 Na̱hn nchuhn ne, tihchan ne ro mena̱n. Ate ma̱n ne, numacuahn vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs ne, a nchahco ye nunde yahn ne che cuande yahn Dihvo vo Jesucristo. A chedenune ne ma̱n, a nedin yahn ye nchuhn ma̱n. \s1 Nahn che hua cuahtendihco vo nunde \p \v 12 Va a̱ma ndudo che tuhca̱: “A dehno che nahn vo ne, co din vo.” Cua̱co ndudo min, ate hua redin yahn che tihca̱ din vo. Hua nda̱hca̱ che quendi vo nunde yuhn vo. \v 13 Va ta̱ma ndudo che tuhca̱: “Dehtenduh che va ne, chihnde ca̱va che chuh vo.” Cua̱co ndudo min, ate nda̱ ro yahn ne, nda̱hco ca̱de Dendiohs nducuahn, nde metah rendotenan che chuh vo ca̱va che cuahtenun ico vo. Dendah Dendiohs uvo, ate ndiyu ca̱va che cuahtenan vo nduco ihyan che hua nihneva̱co nduco vo, te dendah ye uvo ca̱va che co yahn ye uvo. \v 14 Numacuahn vederihquentiyon ndedetuhche Dendiohs Dihvo vo Jesucristo, ne namin tihca̱ ndedetuhche ye uvo. \p \v 15 A devano nchuhn te queri a̱ma vo ne, a yahn Dihvo vo Jesucristo uvo. Nducote a yahn ye uvo ne, hua nda̱hca̱ che cuahtenan vo nduco ta̱hn che ndere vatechica te. \v 16 A devano ne te ihyan che conan ye nduco nda̱hta che ndere vatechica te ne, co ye nduco te anduhneca̱ a̱ma no ihyan nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: “Ihyan che conan cuma ye a̱ma nda̱hta ne, co ye nduco te anduhneca̱ a̱ma no ihyan.” \v 17 Me ihyan che ritahno ye Dihvo vo Jesucristo ne, ndo ye nduco vih anduhneca̱ a̱ma no ihyan, chenan cuma ye nduco vih vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs. \p \v 18 Nducote tihca̱ ne, condi nchuhn cuahtenan ne nduco nda̱hta che ndere vatechica te. Adecodehno nunde yahn ihyan ne, rahtendihco ye. Ate che rahtenan ye nduco ihyan che hua nihneva̱co nduco ye ne, rahtendihco ye nunde, nde redetoh ma̱n ye ihyan. \v 19 A devano vo te a din Dendiohs che quenun Vaco Ndah yahn ye uvo, a ndi vih vo anduhneca̱ a̱ma ya̱co na̱n che quenun. Hua rihquentiyon ma̱n vo uvo, \v 20 te a yahn Dendiohs uvo. Nde hua tuno vederendedecadino yuhn vo nduhva che yahino ye uvo, ndedevahn ye uvo ca̱va ma̱n ye. Chemin che nahn che hua detoh ma̱n vo uvo ma̱n, ndeva vo numacuahn chedave yuhn vo yavena̱n ye ma̱n. \c 7 \s1 Ca̱h cuande Pa̱blo nduhca̱ che cuahtenan cuma ihyan nda̱hta yahn ye \p \v 1 Ma̱n ne, ndahconán yahn ne che dirun ne yáhn. Ra̱hcó te nda̱hca̱ ca̱va ihyan che cuahtema̱n ye. \v 2 Ate ca̱va che hua cuahtendihco ye nunde, ndere cuahtechica ye nduco vih ne, tahque ndah che cahneva̱co ye. \v 3 Nchuhn che a nihneva̱co ne ne, cuahtenan cuma ne vih nduhca̱ che redin yahn ca̱va che hua nda̱ca yune che ndere cuahtechica a̱ma ta̱ma ne. \v 4 Nchuhn, ihyan nda̱hta ne, yahn ne incha̱hn ne. Nchuhn, ihyan cha̱hn ne, yahn ne ihyan nda̱hta yahn ne. Chemin che nahn che dinahn a̱ma ta̱ma ne yahn vih. \v 5 Hua cuahcota̱hn ne yahn vih, atena̱n che nte ca̱de ne che hua cuahtenan ne nduco vih a̱ma o ro ca̱va che cova̱h ne. Cuihno min ne, ndo da̱ma ne nduco vih, te adena̱n hua cocha a̱ma cha ne che ra̱hn cuhndema̱n ne, ne conan ne nduco ta̱ma ihyan, condihco ne nunde, dinahn ne che nahn chundah. \p \v 6 Rá̱hn rí nchuhn che reca̱h yune Dendiohs che cahneva̱co ihyan che nahn ye. Ate ihyan che cocha ye, cuahtema̱n ye ne, co cuahtema̱n ye. \v 7 Che la̱do yáhn ne, nda̱hca̱ che cuahtema̱n ihyan nduhca̱ u. Ate hua nducoya̱ca ye cocha ye. Dendiohs ne, hua da̱ma vederihquentiyon neca̱h ye chenan cuma queri a̱ma ihyan. \p \v 8 Nchuhn, sa̱hn deca̱hya ma̱n, nda̱hta va̱h ma̱n ne, ra̱hcó te a̱ma nda̱hca̱ ndete che cuahtema̱n ne nduhca̱ u. \v 9 Ate ndete che hua chenan cuma ne vederihquentiyon che cocha ne cuahtema̱n ne ne, tahque ndah che cahneva̱co ne, yodemica che chuhrihn ne, ndedecadino ne che nahn cahneva̱co ne. \p \v 10 Me nchuhn che nihneva̱co ne ne, rete cuandé nchuhn vederihquentiyon yahn Dihvo vo Jesucristo che hua tehche vih ne. \v 11 Ihyan nda̱hta ne, hua co tehche ye incha̱hn ye. Ndete che dena̱n tehche ye incha̱hn ye ne, atena̱n che cuhndema̱n ye, o ndo nduco ye incha̱hn ye. Hua co cahneva̱co ye nduco ta̱ma ca ihyan. Namin ihyan cha̱hn ne, hua co tehche ye nda̱hta yahn ye. \p \v 12 Ma̱n ne, te cuandé ta̱ma vederihquentiyon che hua ntihyon ya̱n Dihvo vo Jesucristo. Dihno vo che nihneva̱co ye nduco nda̱hta che hua ritahno te Dihvo vo Jesucristo ne, ndiyu ca̱va chemin che tehche ye ta̱hn ndete che va te vedeyeno che quendi te nduco ye. \v 13 Namin cahvo vo che nihneva̱co ye nduco cha̱hn che hua ritahno se ne, ndiyu ca̱va chemin che tehche ye sa̱hn ndete che va se vedeyeno che quendi se nduco ye. \v 14 Ihyan cha̱hn che hua ritahno ye ne, redin chahtino Dendiohs yahn ye che cuande yahn ihyan nda̱hta yahn ye che ritahno ye. Ihyan nda̱hta che hua ritahno ye ne, redin chahtino Dendiohs yahn ye che cuande yahn incha̱hn ye che ritahno ye. Ndete che hua tihca̱ ne, da̱ya ihyan chahn ne, anduhneca̱ da̱ya ihyan che hua ritahno ye. Ate redin chahtino Dendiohs, rendihche ye da̱ya ihyan chahn anduhneca̱ da̱ya ihyan che ritahno nduh che o ye. \v 15 Ndete che a̱ma cha ihyan che hua ritahno ye, nahn tehche ye ihyan che nihneva̱co nduco ye che ritahno ye ne, a tehche no ma̱n ye vih, nde hua ca̱hnda yahn ihyan che ritahno ye, te Dendiohs ne, hua nahn ye che cuahte ca̱nda ihyan chahn nduco vih. \v 16 Ndete che tihca̱ nahn ihyan che hua ritahno ye ne, hua redin yahn che cuahcota̱hn ihyan che ritahno ye, te nchuhn ihyan nda̱hta ne, nde hua devano ne, ndete che ca̱va ne cotahno incha̱hn ne, ndevahn ye. Namin nchuhn ihyan cha̱hn ne, nde hua devano ne ndete ca̱va ne cotahno ihyan nda̱hta yahn ne, ndevahn ye. \p \v 17 Andahre hua cocha ndudo yahn nchuhn che cotahno ye, ate va che cuahtenan ne vedeyeno nduhca̱ che ndihco ca̱de Dihvo vo Dendiohs yahn ne ma̱n, nduhca̱ che chenan ne ro che ndedevahn ye nchuhn ma̱n. Tihca̱ rihquentiyón nduh cua̱n ya̱co. \v 18 Nchuhn che chenan seña nchuhn ro min ne, hua dehve ra̱hco ne, quendi ne. Me nchuhn che hua chenan seña nchuhn ro min ne, hua cuahnecun ne che conan seña nchuhn. \v 19 A chenan, o hua chenan seña uvo ne, hua dehve din yahn chemin, te che nahn ne, che dinahn vo che rihquentiyon Dendiohs. \v 20 Ata̱nochan uvo ro che ndedevahn ye uvo ne, cuahtenan vo vedeyeno, quendi vo tihca̱. \v 21 Nchuhn che chenan cuma ne dihve ne, chenan ne va̱co ye ro min ne, hua dehve ra̱hco ne, quendi ne, din ne ntiyon yahn ye. Ndete che adena̱n te yune ye che nda̱ca ne ne, conda̱ca ne. \v 22 Cuahn che chitahno ne Dihvo vo Jesucristo ne, nde ro min ne, a ndedevahn ye nchuhn ca̱va ma̱n ye. Me nchuhn che rihquentiyon ne na̱n ntiyon yahn ma̱n ne ro che chitahno ne Dihvo vo ne, a ndo ne anduhneca̱ ihyan redin ntiyon yahn ye. \v 23 A̱ma chahte vedeyahino quenan cuma Dendiohs ca̱va nchuhn, ndedevahn ye nchuhn. Ca̱va nchuhn ne, tahque rigonun chihve vederihquentiyon yahn ye che co vederihquentiyon yahn ihyan. \v 24 Dihnó, nducote tihca̱ ne, quendi nchuhn cuahtenan ne na̱n Dendiohs nduhca̱ che chenan ne ro che ndedevahn ye nchuhn. \p \v 25 Me nchuhn ihyan deca̱hya ne, hua te Dihvo vo Jesucristo, checadinó nde a̱ma vederihquentiyon ca̱va ne. Ate u ne, numacuahn vedeyahino ndedevahn Dihvo vo u, ne redín ntiyon yahn ye numa cua̱co. Chemin che ra̱hcó te cochihve che te cuandé nchuhn ta̱ca̱ cuahtenan ne. \v 26 Che la̱do yáhn ne, nda̱hca̱ che cuahtema̱n nchuhn, hua cahneva̱co ne, te ro cuh che vato vo ne, ca̱hnda. \v 27 Nchuhn che a nihneva̱co ne ne, hua tehche ne nda̱hta yahn ne. Me nchuhn che metah cahneva̱co ne ne, hua nuhn ne nda̱hta. \v 28 Nchuhn, sa̱hn deca̱hya che cahneva̱co ne ne, hua dehve ra̱hco ne, hua nunde chemin. Me nchuhn, ta̱hn deca̱hya che cahneva̱co ne ne, hua nunde chemin. Ate adecoduhno nchuhn che cahneva̱co ne ne, aca̱deno che yah cuahno ne. Rá̱hn rí nchuhn ca̱va che ndah yahn ne che tahque nda̱hca̱ yahn ne che hua cahneva̱co ne. \p \v 29 Dihnó, rá̱hn rí nchuhn te caviya̱n deman ne, conahn che ndihco ca̱de Dendiohs. Ma̱n ne, nchuhn che nihneva̱co ne ne, hua dema̱n ca̱va nda̱hta yahn ne ndedecadino ne. Mena̱n vihca condedecadino ne na̱n ntiyon yahn Dendiohs. \v 30 Nchuhn che ra̱n ne ne, hua dema̱n vedera̱n cuahte ne. Nchuhn che yeno ne ne, hua dema̱n vedeyeno cuahte ne. Nchuhn che ra ne dehtenduh ne, hua ca̱hco ne vedechahtino yahn ne na̱n dehtenduh chemin chan. Codin ne cuande anduhneca̱ ndete che metah dehva yahn ne. \v 31 Nchuhn che ndah rahno ne, chenan ne iyehnse ne, nde hua co yeno ne ca̱va chemin, te nducuahn che va iyehnse cuh ne, a nihnde ca̱de yahn che va che cuihno. \p \v 32 Nahn che hua denduh ino nchuhn. Sa̱hn che metah cahneva̱co se ne, va ma̱n ino se, redin se ntiyon yahn Dihvo vo Jesucristo, nahn se che co yeno ye. \v 33 Ate sa̱hn che quenan cuma se nda̱hta yahn se ne, rendedecadino se yahn vedereta̱hn yahn se, nahn se che co yeno nda̱hta yahn se. \v 34 Atihnoca̱ rahno ri ta̱hn nda̱hta. Ta̱hn che hua quenan cuma te incha̱hn te ne, va ma̱n ino te, redin te ntiyon yahn Dihvo vo Jesucristo numa ino te, ndi vih te ca̱va Dendiohs. Ate ta̱hn che quenan cuma te incha̱hn te ne, rendedecadino te yahn ntiyon yahn te va̱co te, nahn te che co yeno incha̱hn te. \p \v 35 Tihca̱ dirún yahn nchuhn ca̱va che ndah yahn ne, ndiyu che rihca tá̱n che cahneva̱co ne. Nahn che runeca̱de cuahtenan ne iyehnse, va ma̱n ino ne, din ne ntiyon yahn Dihvo vo Jesucristo. \p \v 36 Che la̱do yáhn ne, ra̱hcó che tahque ndah che cuahtema̱n ihyan deca̱hya. Ate nchuhn che vate ta̱hn ca̱hya yahn ne ne, ndete che ra̱hco ne che tahque ndah che cahneva̱co nun te che co che cuahtenan te, co ndico te ne, co decahneva̱co ne ta̱hn, hua nunde chemin. \v 37 Me nchuhn che a ndedecadino ne, a chihco ne chedave yahn ne che tahque ndah che hua decahneva̱co ne ta̱hn da̱ya ne ne, hua dehve ra̱hco ne, te namin nda̱hca̱ che tihca̱ din ne. \v 38 Nducote tihca̱ ne, ihyan che redecahneva̱co ye da̱ya ye ne, nda̱hca̱ redin ye, ne ihyan che hua redecahneva̱co ye da̱ya ye ne, nde tahque nda̱hca̱ redin ye. \p \v 39 Ihyan nda̱hta che nihneva̱co ye ne, a ndihco ca̱de Dendiohs che hua tehche ye incha̱hn ye nde nda̱ ro che coh ye. Ndete che coh incha̱hn ye ne, co ndaconan cahneva̱co ye nduco adecoduhno ihyan che namin ritahno ye Dihvo vo Jesucristo. \v 40 Ate che la̱do yáhn ne, ra̱hcó che tahque nda̱hca̱ ca̱va ye ndete che metah ndaconan cahneva̱co ye. Tihca̱ dirún, te co tihca̱ nahn Vaco Ndah yahn Dendiohs. \c 8 \s1 Vedino che rihco ihyan na̱n dehtenduh che ndere redin ye dendiohs yahn ye \p \v 1 Ma̱n ne, te cuandé nchuhn yahn vedino che rihco ihyan na̱n dehtenduh che ndere redin ye dendiohs yahn ye. Nducoya̱co vo ne, devano tumacadino vo yahn dehtenduh. Chemin ne, co din che din ya̱de vo, ate hua co din che nda̱hca̱ cuahtenan vo nduco vih na̱n Dendiohs, te atena̱n che chenan cumo vo vedeyahino nduco vih che nda̱hca̱ cuahtenan vo na̱n ye. \v 2 Adecoduhno vo che a̱ma devano vo, che ra̱hco vo ne, rihncheh ma̱n vo uvo, te nde hua devano vo nduhca̱ che redin yahn. \v 3 Ate ndete che yahino vo Dendiohs ne, nda cuande ye uvo. \p \v 4 Me yahn che chuh vo dehtenduh che rihco ihyan na̱n dehtenduh che ndere redin ye dendiohs yahn ye ne, hua ca̱hnda. A devano vo te dehtenduh che ndere redin ihyan dendiohs yahn ye ne, metah vederihquentiyon yahn, anduhneca̱ ndete che hua dehva. Va a̱ma no Dendiohs. \v 5 Tihca̱, te andahre a̱ma va dehtenduh che ndere redin ihyan dendiohs yahn ye ma̱n, dihve ye ma̱n, chenan na̱n ro ma̱n, ndiya̱hn ma̱n, \v 6 ate ca̱va uvo che ritahno vo Dihvo vo Jesucristo ne, va a̱ma no Dendiohs. A ihyan min che Chido vo. A ma̱n ye dendah ye nducuahn dehtenduh che va. Dendah ye uvo ca̱va ye. Namin va a̱ma no Dihvo vo Jesucristo. Nduco ye Chida ye dendah ye uvo ma̱n, nducuahn dehtenduh che va ma̱n. \p \v 7 Ate hua nducoya̱ca dihno vo retumacadino ye che metah vederihquentiyon yahn dehtenduh che ndere redin ihyan dendiohs yahn ye. Neve ye ne, nducote nevahnecun ye dehtenduh chemin chan ro mena̱n ne, chenun ca vedeva̱h min ihyan. Chemin che nde meniyon ndete che adena̱n cheh ye dehtenduh che ndi vedino na̱n dehtenduh chemin chan ne, cuahtendihco ye nunde, che ra̱hco ye, te metah tumacadino ye te vedino chemin chan hua dehva niyahn. \v 8 Ndete che chuh vo vedino chemin chan ne, ndiyu chemin din che tahque co chihvo vo na̱n Dendiohs, nde huane che hua chuh vo din che detohnan vo. Devano vo te ndiyu che reh vo redin che renan ino Dendiohs uvo. \v 9 Nchuhn che a devano ne che hua dehva niyahn vedino chemin chan ne, cuihco ne cuda̱do ca̱va dihno ne che metah conahn ndah ye yahn. Hua nda̱hca̱ che ca̱va ne, detohnan ye chedave yahn ye, cuahtedihco ye nunde. \v 10 Ndete che adena̱n ndihchero ye nchuhn che vate ne ya̱co na̱n che vate dehtenduh che ndere redin ihyan dendiohs yahn ye, reh ne ne, nduco ye ca̱hquino ye cheh ye che ndi vedino na̱n dendiohs chemin chan, \v 11 ne detohnan ye chedave yahn ye, cuahtendihco ye nunde. Nduco tihca̱ ne, ca̱va nchuhn che devano ne che hua ca̱hnda che cheh ne ne, nda̱ca yune che tohnan chedave yahn dihno ne che metah conahn ndah ye. Cueneca̱hco ne te namin ca̱va ihyan min chih Dihvo vo Jesucristo, ndedevahn ye ihyan. \v 12 Ndete che hua ca̱hco nchuhn cuda̱do ne, dena̱n tihyon yune ne dihno ne ca̱va che detohnan ye chedave yahn ye, ne ma̱n ne cuahtendihco ne nunde na̱n Dihvo vo Jesucristo. \v 13 Nducote tihca̱ ne, nahn che din vo cuda̱do. Ndete che va dehtenduh che ra̱hco dihno vo che ca̱hnda che cheh ye ne, tahque ndah che hua chuh vo dehtenduh chemin chan, ca̱va che hua nda̱ca yune che detohnan ye chedave yahn ye, cuahtendihco ye nunde. \c 9 \s1 Vederihquentiyon che chenan cuma ihyan apóstol \p \v 1 A chitahnó Dihvo vo Jesucristo, ndeváhn. Quenan cumá vederihquentiyon, ndí apóstol yahn ye. Má̱n ndihcheró Dihvo vo. A u tihyon yuné nchuhn che chitahno ne ihyan. \v 2 Andahre vate ihyan che hua renevahnecun ye u nduhca̱ apóstol, ate nchuhn che cua̱co ne, a devano ne che ndí apóstol, te a u che cahndudó ndudo ndah yahn Dihvo vo Jesucristo, chitahno ne, ne nduco chemin ndero ndi che quenan cumá vederihquentiyon yahn ye. \p \v 3 Tuhca̱ rendahconán yahn ihyan che renda̱hchenan ye ntiyon che redín. \v 4 Nuhn ne, chenan cuma nuhn vederihquentiyon, ndi nuhn apóstol, ne quenan cuma che te ihyan ndiya̱co che chuhnun nuhn. \v 5 Namin co cahneva̱co nuhn nduco a̱ma cahvo vo, conduco ye nuhn na̱n che vatechica nuhn nduhca̱ che redin dihno Dihvo vo Jesucristo ma̱n, Pedro ma̱n, ihyan apóstol chena̱hn ma̱n. \v 6 U nduco Bernabé ne, namin chenan cuma nuhn vederihquentiyon min, nde hua redin fuerza che din nuhn ta̱ma na̱n ntiyon ca̱va che nda̱ca che chuhnun nuhn. \v 7 A devano nchuhn te nducoya̱ca sanda̱do ne, ndiyu na̱n ntiyon yahn ma̱n se riquenda̱h che rechuhnun se. Namin ihyan che rihche ye dihyo uva ne, reh ye ndute yahn. Atihnoca̱no tun ihyan che redin ye cuda̱do chiva̱to, te rih ye leche yahn te. \v 8-9 Hua ra̱hco nchuhn che che nahn má̱n che tihca̱ dirún yahn ne, te yahn chemin ne, a tihyon ya̱n Moisés a̱ma vederihquentiyon, dirun ye tuhca̱: “Hua dechiche duto itenine che redendeh te trigo ca̱va che tiviya̱to, te ri yahn te nahn cheh te.” Chihquentiyon Dendiohs che tihca̱, dirun Moisés, ndiyu dema̱n yahn che redin ye cuda̱do ite, \v 10 te nduco ejemplo min ca̱h ye, checadino ihyan che nducoya̱ca ihyan che redin ye ntiyon yahn ye ne, a na̱n ntiyon min quenda̱h che cheh ye. Tihca̱, te ihyan che ruhn ya̱hn ma̱n, ihyan che renedin dave ye trigo ma̱n ne, redin ye ntiyon min, chenan ino ye che ndeva ye ndute nda̱ta. \v 11 Namin nuhn che redin nuhn ntiyon yahn Dendiohs, cahndudo nuhn ndudo ndah yahn Dihvo vo Jesucristo, chitahno ne ne, redin yahn che te ne che chuhnun nuhn. \v 12 Ihyan chena̱hn ne, nducote reca̱h nchuhn nduhca̱ che redin yahn che rechuhnun ye ne, tahque ca nuhn, va che te ne, chuhnun nuhn. \p Andahre quenan cuma che conan ne nuhn, te ne che chuhnun nuhn, ate nde hua chica nuhn nchuhn. Tahque ndah ne, din chahtino nuhn, te hua nahn denduh nuhn nchuhn ca̱va che hua co va̱hche yahn ne che cotahno ne ndudo ndah yahn Dihvo vo Jesucristo. \v 13 A devano nchuhn te ihyan che redin ye ntiyon chete ya̱co ma̱n, chidocuya̱n che chénun ye na̱n ta ma̱n ne, a na̱n ntiyon min va che quenda̱h che chuhnun ye. \v 14 Namin tihca̱ chihco ca̱de Dihvo vo Jesucristo che ihyan che rahndudo ye ndudo ndah yahn ye ne, a na̱n ntiyon min quenda̱h che chuhnun ye. \v 15 Andahre redin yahn che na̱n ntiyon min quenda̱h che chuhnún ne, ate nde hua retumacá̱h yahn chemin, nde huane ca̱va che conan nchuhn u che tihca̱ dirún. Ndihcó che nde ro che cóh ne, nde a̱ma ihyan hua cahnevi ye vedeyeno yáhn che hua na̱n ntiyon yahn Dihvo vo Jesucristo quenda̱h che chuhnún. \p \v 16 Ndiyu yahn che nahn din ya̱dé che rahndudó ndudo ndah yahn ye, te a chemin va che dín. Tihca̱, te a̱ma vedín ndete che hua dináhn yahn ye. \v 17 Chemin che rahndudó numacuahn vedeyeno yahn má̱n, ne nuhnde menun yáhn. Ate ndete che rahndudó andahre hua náhn ne, ata̱noca̱ nduh rihco ró che ndihco Dendiohs ntiyon min tá̱h. \v 18 Vedeyeno yáhn ne, che cuahndudó ndudo ndah yahn Dihvo vo Jesucristo, dín ta̱ma na̱n ntiyon ca̱va che nda̱ca che chuhnún, te hua náhn che na̱n ntiyon yahn ye quenda̱h che chuhnún andahre tihca̱ va ca̱de. \p \v 19 Andahre hua va che cochicá nduhca̱ che nahn a̱ma o ihyan, ate tihca̱ redín ca̱va che nda̱ca yune che tahque co ya̱hn ihyan, cotahno ye Dihvo vo Jesucristo. \v 20 Cuahn che renún va̱n ihyan nación yahn Israel, ihyan chahn che renevahnecun ye ley che dirun Moisés ne, ri da̱ma ndudó nduco ye, redináhn da̱ma nduco ye ley min andahre ametah va che dináhn. Tihca̱ redín ca̱va che co yeno ye, ne cotahno ye Dihvo vo Jesucristo. \v 21 Namin no tun cuahn che renún va̱n ihyan nación chena̱hn, che hua renevahnecun ye ley min, ndiyu che hua redináhn vederihquentiyon yahn Dendiohs ma̱n, Dihvo vo Jesucristo ma̱n, ate ri da̱ma ndudó nduco ihyan chahn ca̱va che co yeno ye, cotahno ye. \v 22 Cuahn che renún va̱n dihno vo che hua renahn ndah ye vederihquentiyon yahn Dendiohs ne, redin chahtinó yahn ye ca̱va che te yune ye che ca̱h cuande ndáh ihyan. Tihca̱ redín nduco nducoya̱ca ihyan. Hua renda̱hchenán nde a̱ma na̱n che redin ye ca̱va che co ya̱hn ye, cotahno ye Dihvo vo Jesucristo. \v 23 A̱ma rihcó cuda̱do nduhca̱ che quechicá va̱n nducoya̱ca ihyan, te nahn che co ya̱hn ye, cotahno ye ndudo ndah yahn Dihvo vo Jesucristo, ndeváhn da̱ma nduco ye. \p \v 24 A devano nchuhn nduhca̱ che rano ihyan ca̱de. Ya̱hn ye rano ye nduco vih, ate a̱ma no ye richa ye, ndonda̱ ta̱h ye premio yahn ye. Nduhca̱ ihyan che tahque dito chano ye ne, tihca̱ cuiquendi nchuhn numa ino ne, dinahn ne vederihquentiyon yahn Dihvo vo Jesucristo nde nda̱ ro che nda̱hco menun Dendiohs yahn ne. \v 25 Nducoya̱ca sa̱hn che reduche se ne, redin se cuda̱do sa̱hn yahn nducuahn dehtenduh che co din che denda se, te nahn se che cocha se ca̱va che ndonda̱ ta̱h se premio yahn se. Premio chemin chan ne, nun rihno. Ate uvo ne, che nda̱hco menun Dendiohs yuhn vo ne, hua cuihno. \v 26 Nduhca̱ sa̱hn che rano se numa ino se ma̱n, nduhca̱ sa̱hn che reduche se numa ino se ma̱n ne, tihca̱ redín. \v 27 Nduhca̱ che a̱ma redin sa̱hn chahn cuda̱do sa̱hn ca̱va che hua denda se ne, tihca̱ a̱ma rihcó cuda̱do na̱n nducuahn che redín, te cuihno che a̱ma riya̱hvé ihyan chena̱hn che ca̱hco ye cuda̱do ne, hua náhn che dena̱n denda má̱n. \c 10 \s1 Ya̱hve Pa̱blo uvo che hua nevahnecun vo dehtenduh che ndere redin ihyan dendiohs yahn ye \p \v 1 Dihnó, nahn che cadino ne che nducoya̱ca ihyan ndico yuhn vo ne, chahtechica ye nduco vih ma̱n man che quendihco na̱n ro me. Namin chuh ye da̱ma nduco vih menda̱hn reche Nuniya̱hn Cua̱h. \v 2 Tihca̱ chinduco nducoya̱ca ye Moisés, chahtechica ye nduco vih ma̱n man me, ne chuh ye nduco vih menda̱hn nuniya̱hn me, anduhneca̱ ndete che da̱ma chedenune ye nduco vih. \v 3 Da̱ma cheh ye nduco vih che ca̱h Dendiohs. \v 4 Namin adecotino che chahtechica ye nduco vih ne, chih ye nune che quenda̱h na̱n ya̱va me che ca̱h Dendiohs ihyan. Ya̱va min ne, anduhneca̱ Dihvo vo Jesucristo. \v 5 Andahre a̱ma din Dendiohs vederihno nduco ye ne, ate a nahn nducoya̱ca ye chahcota̱hn ye yahn ye, ne chemin che din Dendiohs castigo ihyan, chih ye ya̱hn na̱n che metah duhva. \p \v 6 Nducua̱hn che chahno chi ihyan chahn ne, cochihve yuhn vo ndete che cua cuande vo yahn ca̱va che hua cuahcota̱hn vo yahn vedeyahino yahn Dendiohs nduhca̱ che din ye. \v 7 Hua quendi nchuhn yune yahn ihyan chahn, te a̱ma ya̱hn ye ne, nevahnecun ye dehtenduh ndere din ye dendiohs yahn ye. A devano vo che tihca̱ din ye, te a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: “Ndo da̱ma ye na̱n chemin ca̱ che ndere din ye dendiohs yahn ye, cheh ye ma̱n, chih ye ma̱n, chahte vihco ye ma̱n.” \v 8 Hua cuahtenan nchuhn nduco ihyan che hua nihneva̱co nduco ne nduhca̱ che din a̱ma ya̱hn ihyan chahn, ndere chahtechica ye. Din Dendiohs castigo ihyan chahn, chih tenduh ndico ino mil ye che a̱ma ro no. \v 9 Hua cuahcota̱hn nchuhn yahn Dihvo vo Dendiohs, din ne che co doh ino ye nduco ne nduhca̱ che din a̱ma ya̱hn ihyan chahn. Din Dendiohs castigo ihyan, ne ca̱h cu ihyan, chih ye. \v 10 Hua ca̱hma nunde nchuhn yahn Dendiohs nduhca̱ che ca̱hn nunde ihyan chahn. Din Dendiohs castigo ihyan, dechuh ye a̱ma ángel, ca̱h ye cah ihyan, chih ye. \p \v 11 Nducuahn dehtenduh che tihchan chahno chi ihyan ndico yuhn vo ne, chihquentiyon Dendiohs che quenan ca̱ca ca̱va che, uvo che vato vo ma̱n ro cuh che a nun cuihno iyehnse ne, cua cuando vo, ne hua ndere din vo. \v 12 Nducote ca̱hnda yuhn vo ne, duh nchuhn che hua dehva co yahn ne, che ra̱hco ne ne, cuihco ne cuda̱do che hua dena̱n condihco ne nunde. \v 13 Nchuhn ne, retumarande chundah nchuhn na̱hn cua̱n, rechuhrihn ne nduhca̱ che rechuhrihn ihyan chena̱hn. Ate Dendiohs ne, redinahn ye ndudo yahn ye, ne hua cuahnecun ye che chuhnan chuhrihn ne. Tahque ndah ye ne, conan ye nchuhn ura che retumarande sa̱hn min nchuhn ca̱va che cocha ne. \p \v 14 Dihnó che yahinó nchuhn, nducote ca̱hnda Dendiohs yuhn vo ne, cuihco ne cuda̱do. Hua ndeva ne yavena̱n dehtenduh che ndere redin ihyan dendiohs yahn ye. \v 15 Nchuhn ne, ihyan renahn ne, ne a devanó che conahn ne te cua̱co ndudo che tihca̱ dirún. \v 16 Cuahn che rendo da̱mo vo nduco vih nduhca̱ che chihco ca̱de Dihvo vo Jesucristo ne, reca̱h vo nundihve cuahn Dendiohs ca̱va vino, rih vo. Nduco chemin ne, rihco ro vo che a̱ma no vederendedecadino yuhn vo, ritahno vo Dihvo vo Jesucristo che chera yun yahn ye, quenan ya̱h ye na̱n cruz ca̱vo vo. Namin no tun, ura che rendeh vo pa̱n, reh vo ne, rihco ro vo che a̱ma no vederendedecadino yuhn vo, ritahno vo ihyan min che chihco menda̱hn ye ihyan, chih ye ca̱vo vo. \v 17 Andahre ya̱hn ri vo, ate nducote a̱ma no pa̱n reh vo nduco vih ne, ndero ndi che a nto vo nduco vih anduhneca̱ a̱ma no ihyan. \v 18 Cuihco nchuhn cuda̱do nduhca̱ che ri va̱n ihyan nación yahn Israel. Nduco che reh ye nduco vih dehtenduh che ndi vedino na̱n ta ne, rihnde ro che a̱ma no vederendedecadino yahn ye. \v 19 Me dehtenduh che ndere redin ihyan dendiohs yahn ye ne, cuedevano nchuhn te metah nde a̱ma vederihquentiyon yahn. Atihnoca̱ dehtenduh che rihco ye na̱n, ri vedino ne, hua ca̱hnda, te hua dehva ri yahn. \v 20 Ate rá̱hn rí nchuhn che hua nahn che da̱ma co ne nduco ye, te che tihca̱ redin ye ne, a vaco chihnga̱ che rinduco ihyan, ndiyu Dendiohs. \v 21 Nchuhn che renevahnecun ne Dihvo vo Jesucristo, reh ne pa̱n ma̱n, rih ne vino ma̱n, nduhca̱ che chihco ca̱de ye ne, hua nda̱hca̱ che da̱ma co ne nduco ihyan che rahte vihco ye, reh ye ma̱n, rih ye ma̱n, che rendeva ye yavena̱n vaco chihnga̱. \v 22 A devano nchuhn te Dihvo vo Jesucristo ne, a̱ma ca̱hnda ye, ne hua nda̱hca̱ che ca̱hn ne vedeca̱hva ihyan. A̱ma vedin ne ndete che din ye castigo nchuhn. \s1 Nduhca̱ che nahn che cuahtenan cumo vo vedeyahino nduco vih \p \v 23 Cua̱co che nducuahn che nahn vo ne, co din vo. Ate hua nducuahn redin yahn che din vo. Hua nducuahn co conan dihno vo che tahque cochahtino ye Dihvo vo Jesucristo. \v 24 Ndotenan che din vo dehtenduh che ri yeno ma̱n vo, tahque ndah ne, din vo dehtenduh che cochihve yahn ihyan chena̱hn. \v 25 Adecodehno che nahn cheh nchuhn ne, co cua ne ndihve. Nde hua ndedecadino ne yahn, nde hua tumerune ne ihyan yahn dehtenduh, a ndi vedino o hua, \v 26 te iyehnse nduco nducuahn che va ne, a Dihvo vo Dendiohs chihco ye. \p \v 27 Namin ndete che a̱ma ihyan che hua ritahno ye Dihvo vo Jesucristo ya̱hve ye nchuhn che ca̱hn ne, cheh ne nduco ye ne, co ca̱hn ne ndete che nahn ne. Cocheh ne adecodehno che cheh ye nduco ne, ne ca̱va che hua chihnga̱ co ino ye ne, nde hua tumerune ne a ndi vedino dehtenduh chemin chan o hua. \v 28 Atena̱n che ma̱n ye quenda̱h chende ye, ca̱hma ye co ye nchuhn che dehtenduh che chihco ye na̱n ne ne, a ndi vedino yahn dehtenduh che ndere redin ye dendiohs yahn ye, tuhme che cua̱co ne, ca̱va che hua ndedecadino ye ne, hua cheh ne. \v 29 Hua cheh ne, ndiyu yahn che ca̱hnda yahn ne che cheh ne, ate ca̱va che hua ndedecadino ihyan min. \p A̱ma o nchuhn ne, co rendedecadino ne che co cheh ne adecodehno che nahn ne, ne ra̱hco ne che nde hua nahn che din ne cuda̱do, andahre chihnga̱ co ino ihyan chena̱hn. \v 30 Ra̱hco ne che nde hua redin yahn che nda̱hchenan ye yahn dehtenduh che reh ne, te reneca̱h ne nundihve cuahn Dendiohs ca̱va chemin. \v 31 Hua nda̱hca̱ ndete che tihca̱ ndedecadino ne. Tahque ndah ne, cuihco nchuhn cuda̱do na̱n nducuahn dehtenduh che redin ne ma̱n, na̱n reh ne ma̱n, na̱n rih ne ma̱n, ca̱va che nda̱ca yune che ndeva ihyan yavena̱n Dendiohs. \v 32 Hua ca̱h yune ne che ca̱va dehtenduh che redin ne conda nde a̱ma ihyan, ihyan nación yahn Israel ma̱n, ihyan nación chena̱hn ma̱n, ihyan yahn Dendiohs che ritahno ye Dihvo vo Jesucristo ma̱n. \v 33 Me u ne, a chihco inó che dín, ndiyu dehtenduh che ri yeno má̱n, ate dehtenduh che conan ino ihyan chena̱hn ca̱va che nda̱ca yune che cotahno ye Dihvo vo Jesucristo, ndevahn ye. \c 11 \p \v 1 Nduhca̱ che riquendí yune yahn Dihvo vo Jesucristo ne, tihca̱ cuiquendi nchuhn yune yáhn. \s1 Nduhca̱ che va che nevahnecun ihyan nda̱hta chete ya̱co \p \v 2 Dihnó, a̱ma yenó che cuahn da̱ma reneca̱hco nchuhn u, ne redinahn ne nducuahn che chicuáhn nchuhn. \v 3 Namin nahn te cuandé nchuhn ta̱ma te o ndudo che náhn che cadino ne. Dendiohs Chida ne, ihyan min che rihquentiyon ye Dihvo vo Jesucristo. Jesucristo ne, ihyan min che rihquentiyon ye ihyan cha̱hn. Ihyan cha̱hn ne, ihyan chahn che rihquentiyon ye ihyan nda̱hta yahn ye. \v 4 Ihyan cha̱hn ne, cahtera ye vedecuino yahn ye ndete che cuahco ye pa̱yon tin ye ura che cova̱h ye o cuahndudo ye Ndudo yahn Dendiohs. \v 5 Me ihyan nda̱hta ne, cahtera ye vedecuino yahn ye ndete che hua cuahco ye pa̱yon tin ye ura che cova̱h ye o cuahndudo ye Ndudo yahn Dendiohs, te ndete che tihca̱ ne, anduhneca̱ ndete che ndu rah ye tin ye. \v 6 Ndete che hua cuahco ye tin ye ne, tahque ndah che ndu rah ye. Atena̱n che cuihna̱n ye ndu rah ye ne, tuhme va che cuahco ye pa̱yon. \v 7 Ihyan cha̱hn ne, hua redin yahn che cuahco ye tin ye, te dendah Dendiohs ihyan ca̱va che co ro ta̱ca̱ ma̱n ye ma̱n, ta̱ca̱ vederihquentiyon yahn ye ma̱n. Me ihyan nda̱hta ne, dendah Dendiohs ihyan ca̱va che ca̱hco ro ye vederihquentiyon yahn incha̱hn ye. \v 8 Tihca̱, te dinoca dendah Dendiohs ihyan cha̱hn, ne adive dendah ye ihyan nda̱hta. \v 9 A ca̱va ihyan cha̱hn che dendah ye ihyan nda̱hta. Ndiyu ca̱va ihyan nda̱hta quenan cuma che dendah ye ihyan cha̱hn. \v 10 Chemin che va che cuahco ihyan nda̱hta pa̱yon tin ye ca̱va che ca̱hco ro ye na̱n ihyan ma̱n, na̱n ángel ma̱n, che nevahnecun ye vederihquentiyon yahn incha̱hn ye. \v 11 Andahre tihca̱ ne, ate va̱n uvo che ritahno vo Dihvo vo Jesucristo ne, nde nda̱hta, nde cha̱hn, rigonun chihve. \v 12 Andahre ca̱va ihyan cha̱hn che dendah Dendiohs ihyan nda̱hta, ate nde ro min ne, a ihyan nda̱hta che racoya̱hn ye ihyan cha̱hn. \s1 A Dendiohs che chihco ca̱de ye nducuahn \p \v 13 A devano ma̱n nchuhn te hua nda̱hca̱ che hua cuahco ihyan nda̱hta pa̱yon tin ye ura che cova̱h ye. \v 14 A namin no tun a̱ma vedecuihno che cuahnecun ihyan cha̱hn che co rahno yudo tin ye. \v 15 Ate ihyan nda̱hta che cua̱co ne, redin yahn che cuahtenan cuma ye yudo tin ye che rahno, te richihve ca̱va che chendih tin ye. \v 16 Me ihyan che ca̱nda tin ye che hua conan ino ye che tihca̱ te cuandé ne, codevano ye te nuhn ma̱n, ihyan yahn Dendiohs yahn nducuahn ya̱co ma̱n, hua chenan cuma nuhn costumbre che cuhma chende nuhn. \s1 Ihyan ndiya̱co ne, renevih Pa̱blo nunde yahn ye va̱cona̱n ye \p \v 17 Ma̱n ne, dirún yahn nchuhn yahn a̱ma na̱n che hua nda̱hca̱ redin ne, ne yahn chemin ne, hua co ndevá yavena̱n ne. Cane cuahn che rendo da̱ma ne ne, ndotenan che cochihve yahn ne ne, deredinda ne, \v 18 te ra̱hn ihyan ri ye u te cuahn che rendo da̱ma ne ya̱co ne, ri ro che ndeh cua̱n ndi ne. Tah ne, ritahnó, ne tah ne, hua ritahnó, ate ra̱hcó te co cua̱co na̱hn ndudo che ra̱hn ye. \v 19 Va che ndeh cua̱n co ne, te min co ro cha nchuhn che ritahno ne numa cua̱co Dihvo vo Jesucristo. \v 20 Cuahn che rendo da̱ma ne, rih ne vino ma̱n, reh ne pa̱n ma̱n, nduhca̱ che chihquentiyon Dihvo vo Jesucristo ne, nducote ndeh cua̱n ndi ne ne, ndero ndi che hua numacuahn chedave yahn ne, \v 21 te ndere vihco no che redin ne. Na̱hn nchuhn ne, reh nduh ne dehtenduh che riquenda ne. Na̱hn ne ne, hua renda̱ca reh ne. Na̱hn ne ne, nde ricoh ne. \v 22 ¡A chuhnan cuahn che tihca̱ redin nchuhn! ¿Ametah ndeva̱co ne, che cuahtenun ne, cheh ne ma̱n, cuh ne ma̱n? ¿Dehco che redin duche yahn ne ihyan yahn Dendiohs? ¿Ta̱ca̱ ra̱hco ne che rihtera ne vedecuihno yahn dihno vo che metah dehva yahn ye? Cua nchuhn tah vedecuihno. Che tihca̱ redin ne ne, hua co ndevá yavena̱n ne. \s1 Nduhca̱ che chihco ca̱de Dihvo vo Jesucristo che cheh ihyan pa̱n ma̱n, cuh ye vino ma̱n \p \v 23 Hua tihca̱ chicuáhn nchuhn vederihquentiyon che nda̱hco Dihvo vo Jesucristo tá̱h. Tuhca̱ vederihquentiyon min: Vino che va che neca̱h ndeh se Dihvo vo Jesucristo, co ye preso ne, ura che cheh vino ye ne, cheta̱h ye pa̱n, \v 24 neca̱h ye nundihve cuahn Dendiohs. Tuhme ndeh ye, ne ra̱hn ye: “Cocheh nchuhn. Chu ne, yute yáhn. Va che nuhn yah ihyan u ca̱va nchuhn. Tuhca̱ codin ne, cueneca̱hco ne u.” \v 25 Chihno cheh vino ye ne, namin cheta̱h ye a̱ma va̱so vino, ne ra̱hn ye: “Vino cuh ne, yun yáhn che cora ca̱va che conahn tra̱to ra che nda̱hco ca̱de Dendiohs. Queri a̱ma yune che tihca̱ cuh ne ne, ca̱hco ro ne che reneca̱hco ne u.” \v 26 Rá̱hn rí nchuhn te nduco tihca̱ ne, ca̱hco ro ne che reneca̱hco ne Dihvo vo Jesucristo, te nde ro che ndaconan chi tun ye ne, queri a̱ma yune che cheh ne pa̱n ma̱n, cuh ne vino ma̱n, nduhca̱ che chihco ca̱de ye ne, ca̱hco ro ne che reneca̱hco ne nduhca̱ che chih ye. \p \v 27 Nducote ca̱hnda vederihquentiyon min ne, adecoduhno ihyan che cheh ye pa̱n ma̱n, cuh ye vino ma̱n, ate hua nduhca̱ che chihco ca̱de Dihvo vo Jesucristo ne, condihco ye nunde che din duche yahn ye che chih Dihvo vo ma̱n, che chera yun yahn ye ma̱n. \v 28 Chemin che nahn che dinoca ndedecadino ihyan ta̱chan ihyan ye, tuhme nduco vedino vedenecun cheh ye pa̱n ma̱n, cuh ye vino ma̱n, nduhca̱ che chihco ca̱de Dihvo vo. \v 29 Tihca̱ va che din ye cuda̱do, te ihyan che ndere cheh ye, ndere cuh ye, che nde hua ndedecadino ye deh cuande ne, rihco ya̱n ma̱n ye castigo che co ye yahn che duche rino ye Dihvo vo Jesucristo. \v 30 A yahn nunde min che na̱hn dihno vo va̱n nchuhn ne, ndi ye cah cuno, ne na̱hn ye ne, ndi ye ta̱ma te o na̱n cah, ne na̱hn ye ne, a chih ye. \v 31 Ate ndete che ca̱hco vo cuda̱do yahn vederihquentiyon min ne, hua conan cuma Dihvo vo Dendiohs che din ye castigo uvo. \v 32 Ate che redin ye castigo uvo ma̱n ro cuh ne, che nahn ye che nto ino vo nunde yuhn vo ca̱va che hua conda vo da̱ma nduco ihyan nunde. \p \v 33 Dihnó, chemin che cuahn che ndo da̱ma nchuhn, cheh ne pa̱n ma̱n, cuh ne vino ma̱n, nduhca̱ che chihco ca̱de Dihvo vo Jesucristo ne, cuahtenan rino ne vih. \v 34 Ndete che cuico ne ne, tahque ndah che cuahte ne, cheh ne ndeva̱co ne che co che ca̱hn ne ndiya̱co, ndere cheh ne, ne conan cuma Dendiohs che din ye castigo nchuhn. Me yahn dehtenduh chena̱hn ne, nte ca̱de vo nduco nchuhn cuahn che chí quendihcheró nchuhn. \c 12 \s1 Vederihquentiyon che reca̱h Vaco Ndah yahn Dendiohs queri a̱ma ihyan che ritahno ye Dihvo vo Jesucristo \p \v 1 Dihnó, nahn che codevano nchuhn yahn ndeh na̱n vederihquentiyon che rete Vaco Ndah yahn Dendiohs, chenan cumo vo. \v 2 A devano nchuhn te cuahn che metah cotahno ne Dihvo vo Jesucristo ne, ndeva ne yavena̱n dehtenduh che nde hua ri ra̱hn, che ndere redin ihyan dendiohs yahn ye. \v 3 Nducote nahn che codevano ndah nchuhn ne, chemin che rete cuandé nchuhn che adecoduhno ihyan che ca̱hva ye yahn Dihvo vo Jesucristo ne, ndiyu Vaco Ndah yahn Dendiohs che rihquentiyon ihyan. A namin no tun, adecoduno ihyan che ca̱hma ye che Jesucristo che Dihve ye ne, a Vaco Ndah yahn Dendiohs che rihquentiyon ihyan. \p \v 4 Va̱n nducoya̱co vo ne, a̱ma ndeh na̱n vederihquentiyon che chenan cumo vo, ate a a̱ma no Vaco Ndah yahn Dendiohs che rete. \v 5 A̱ma ndeh na̱n ntiyon che redin nducoya̱co vo, ate a a̱ma no Dihvo vo Jesucristo. \v 6 A̱ma ndeh na̱n ntiyon chenan cumo vo, ate a̱ma no Dendiohs che redin ye che rinahn nducuahn. \v 7 Queri a̱ma vo ne, rete Dendiohs vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn ye, chenan cumo vo ca̱va che ndah yahn nducoya̱co vo. \v 8 Na̱hn vo ne, redin Vaco Ndah yahn ye che rihnde ta̱h vo vederihquentiyon che co ca̱hmo vo numacuahn vededevano. \v 9 Na̱hn vo ne, che cotahno vo. Na̱hn vo ne, che din vo che ndoyahn ihyan cah. \v 10 Na̱hn vo ne, che din vo vederihno. Na̱hn vo ne, che cuahndudo vo ndudo che te Dendiohs. Na̱hn vo ne, che tumacadino vo cha ihyan che quenun Vaco Ndah yahn Dendiohs ihyan, ne cha ye che quenun vaco chihnga̱ ihyan. Na̱hn vo ne, che cuahndudo vo ta̱ma te o na̱n deva̱co. Na̱hn vo ne, che co ca̱h cuande vo deh conahn ndudo che cuahndudo ihyan deva̱co chemin chan. \v 11 Andahre a̱ma ndeh na̱n vederihquentiyon chemin chan, ate a a̱ma no Vaco Ndah yahn Dendiohs che rete queri a̱ma vo tunoca che nahn ma̱n. \s1 Nducoya̱co vo che ritahno vo Dihvo vo Jesucristo ne, ndi vo anduhneca̱ a̱ma no ihyan \p \v 12 Hua ndeh cua̱n ndi vo nduco vih, te andahre a̱ma ya̱hn ri vo, ate ndi vo anduhneca̱ a̱ma no ihyan, ndi cuande vo yahn Dihvo vo Jesucristo. \v 13 Tihca̱, te andahre ihyan nación yahn Israel, o ihyan ta̱ma nación uvo, andahre chenan cumo vo dihvo vo, o rihquentiyon ma̱n vo uvo ne, ate a a̱ma no Vaco Ndah yahn Dendiohs nedin da̱ma uvo, din che ndo vo anduhneca̱ a̱ma no ihyan, quenun queri a̱ma vo. \p \v 14 Ihyan ne, chenan ca̱h ye ma̱n, chenan ta̱h ye ma̱n, chenan nducuahn dehtenduh yahn ye ma̱n. \v 15 Andahre che ca̱hma ca̱h a̱ma ihyan: “U ne, hua ta̱h ye u, ne chemin che hua ndi cuandé yahn ye”, ate ndiyu ca̱va chemin che co din vih. \v 16 Andahre ca̱hma revan a̱ma ihyan: “U ne, hua ndutina̱n ye u, ne chemin che hua ndi cuandé yahn ye”, ate ndiyu ca̱va chemin che co din vih. \v 17 Ndete che ndutina̱n no ihyan chenan ne, ametah deh nduco che cahnevan ye. Ndete che revan no ihyan chenan ne, ametah deh nduco che ta̱hno ye. \v 18 Ate hua tihca̱, te Dendiohs ne, numa dendah ye ihyan nduhca̱ che nahn ma̱n ye. \v 19 Ndete che dema̱n ca̱h ihyan ne, nde hua cochihve ye. \v 20 Ate che cua̱co ne, andahre a̱ma ndeh na̱n dehtenduh yahn ihyan, ate a̱ma no ye. \p \v 21 Hua redin yahn che ca̱hma ndutina̱n ihyan co ta̱h ye: “Hua rendotenán nchuhn.” Namin hua redin yahn che ca̱hma tin ye co ca̱h ye: “Hua rendotenán nchuhn.” \v 22 Hua redin yahn che tihca̱, te queri a̱ma ne, rendotenan vih. Nde dehtenduh che rivahn che hua nduh richihve ne, chemin che nde tahque richihve. \v 23 Dehtenduh che hua nduh rigonun chihve, che ra̱hco vo ne, chemin che tahque ndah redin vo cuda̱do. Namin dehtenduh che hua redin yahn che co ro ne, chemin ne, tahque nduco cuda̱do chenan cumo vo \v 24 che co dehtenduh chena̱hn. Tihca̱ chihco ca̱de Dendiohs che tahque din vo cuda̱do dehtenduh yuhn vo che hua nduh rigonun chihve, che ra̱hco vo, \v 25 ca̱va che, ndotenan che devavih co ne, a̱ma cua̱n no co, conan vih. \v 26 Ndete che rechuhrihn a̱ma na̱n dehtenduh yuhn vo ne, rechuhrihn numachahto vo. Namin ndete che ya̱n a̱ma na̱n dehtenduh yuhn vo ne, ya̱n numachahto vo. \p \v 27 Namin va̱n nducoya̱co vo ne, chenan cumo vo ndeh na̱n vederihquentiyon, ndi vo anduhneca̱ a̱ma no ihyan, ndi cuando vo yahn Dihvo vo Jesucristo. \v 28 Dendiohs ne, te ye vederihquentiyon yahn queri a̱ma vo. Na̱hn vo ne, te ye vederihquentiyon che tahque chahte che co vo apóstol. Na̱hn vo ne, che cuahndudo vo ndudo che te ye. Na̱hn vo ne, che cacuahn vo Ndudo yahn ye. Namin te ye ta̱ma te o na̱n vederihquentiyon na̱hn vo che hua nduh quenun ya̱n. Na̱hn vo ne, che co din vo vederihno. Na̱hn vo ne, che co din vo che ndoyahn ihyan cah. Na̱hn vo ne, che conan vo chete ya̱co. Na̱hn vo ne, che ca̱hcantiyon vo chete ya̱co. Na̱hn vo ne, che cuahndudo vo ta̱ma te o na̱n deva̱co. \v 29 Hua nducoya̱co vo va ta̱h vo vederihquentiyon yahn apóstol. Hua nducoya̱co vo va ta̱h vo vederihquentiyon che cuahndudo vo ndudo che rete Dendiohs. Hua nducoya̱co vo va ta̱h vo vederihquentiyon che cacuahn vo ndudo yahn ye. Hua nducoya̱co vo va ta̱h vo vederihquentiyon che din vo vederihno. \v 30 Hua nducoya̱co vo va ta̱h vo vederihquentiyon che co din vo che ndoyahn ihyan cah. Hua nducoya̱co vo va ta̱h vo vederihquentiyon che cuahndudo vo ta̱ma te o na̱n deva̱co. Hua nducoya̱co vo va ta̱h vo vederihquentiyon che ca̱h cuande vo deh conahn deva̱co chemin chan. \v 31 Ndete che a̱ma nahn cuahtenan cuma nchuhn a̱ma vederihquentiyon chemin chan ne, codin nun ino ne che co cuhnde ta̱h ne vederihquentiyon che tahque cochihve. Ate te cuandé nchuhn ta̱ma na̱n che nde tahque nahn che cuahtenan cumo vo. \c 13 \s1 Nahn che cuahtenan cumo vo vedeyahino \p \v 1 Andahre co cuahndudo vo ta̱ma te o na̱n deva̱co, andahre deva̱co yahn ángel, ate ndete che hua chenan cumo vo vedeyahino ne, ndi vo anduhneca̱ tambu ma̱n, cu da̱n che ndere rahco ma̱n. \v 2 Namin andahre rahndudo vo ndudo che rete Dendiohs uvo, andahre a̱ma chenan cumo vo vededevano che nde hua devano ihyan, andahre a̱ma ritahno vo Dendiohs che nde cocha vederihquentiyon che chenan cumo vo che ndacorun a̱ma icoya̱hn, cuhnde ta̱ma cua̱n, ate ndete che hua chenan cumo vo vedeyahino ne, nde hua cochihvo vo. \v 3 Andahre cuihno ndihco vo nducuahn dehtenduh che va yuhn vo, conan vo ihyan cheva̱h, andahre ca̱hco menda̱hn vo uvo, cuihno cuco vo, ate ndete che hua chenan cumo vo vedeyahino ne, nde hua cochihve yuhn vo. \v 4 Ndete che chenan cumo vo vedeyahino ne, chahtino vo ma̱n, cuno ino vo ma̱n, hua din ve vo ma̱n, hua din ya̱de vo ma̱n, hua din cun vo ma̱n, \v 5 hua ndere din vo ma̱n, hua din idihya vo ma̱n, hua ndere co ta̱n vo ma̱n, hua cuahtenun ino vo vedeca̱hva ma̱n, \v 6 hua co yeno vo yahn ihyan che rendihco ye nunde ma̱n. Tahque ndah ne, cuahtenan cumo vo vedeyahino. Tuhme co yeno vo yahn ndudo cua̱co, \v 7 ne yahn nducuahn dehtenduh ne, nevahnecun vo ma̱n, din chahtino vo ma̱n, cuahtenan ino vo ma̱n. \p \v 8 Nda̱ ro che cuihno vederihquentiyon che cuahndudo vo ndudo che rete Dendiohs ma̱n, che cuahndudo vo ta̱ma te o na̱n deva̱co ma̱n, che cuahtenan cumo vo vededevano ma̱n, ate vedeyahino ne, hua cuihno. \v 9 Va che cuihno nducuahn vederihquentiyon chemin chan, te hua numa. Hua numa vededevano che chenan cumo vo ma̱n, hua numa rahndudo vo ndudo che rete Dendiohs ma̱n. \v 10 Ate cuahn che nda̱hco ca̱de Dendiohs vederihquentiyon che numa ne, cuihno che hua numa. \p \v 11 Cuahn che ca̱hya uvo ne, rente vo ma̱n, rendedecadino vo ma̱n, renahn vo ma̱n, nduhca̱ checa̱hya. Ate cua̱hn che chi ndico vo ne, chihcoma̱n vo nduhca̱ che redin checa̱hya. \v 12 Tihca̱, te ma̱n ro cuh ne, anduhneca̱ ndete che a̱ma cheh ro dehtenduh ma̱n, hua ndah renahn vo ma̱n. Ate nda̱ ro min ne, nduhca̱ che rendihche ndah Dendiohs uvo ne, tihca̱ conahn ndah vo yahn nducuahn dehtenduh. \v 13 Nducote tihca̱ ne, va che quendi vo ino na̱n vederihquentiyon. A̱ma ne, che cotahno vo. Ta̱ma ne, che cuahtenan ino vo. Ta̱ma ne, che cuahtenan cumo vo vedeyahino. Me che cuahtenan cumo vo vedeyahino ne, chemin che tahque rigonun chihve che co vederihquentiyon chena̱hn. \c 14 \s1 Vederihquentiyon che co cuahndudo vo ta̱ma te o na̱n deva̱co \p \v 1 Codin nun ino nchuhn che cuahtenan cuma ne vedeyahino, namin che cuahtenan cuma ne vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs, mena̱n vihca che cuahndudo ne ndudo che rete ye. \v 2 Chemin che tahque nahn, te cuahn che redin Vaco Ndah yahn Dendiohs che rahndudo ihyan ta̱ma te o na̱n deva̱co ne, atena̱n Dendiohs renahn ye. \v 3 Ate che rahndudo ye ndudo che rete Dendiohs ne, richihve yahn nducoya̱co vo, redin che tahque numa ino vo ritahno vo Dihvo vo Jesucristo ma̱n, neca̱h ya̱n chedave yuhn vo ma̱n. \v 4 Che rahndudo ihyan ta̱ma te o na̱n deva̱co che hua renahn vo ne, atena̱n ca̱va ma̱n ye richihve. Ate che rahndudo ye ndudo che rete Dendiohs ne, richihve ca̱va nducoya̱co vo che ritahno vo Dihvo vo Jesucristo. \v 5 A̱ma nda̱hca̱ ndete che nducoya̱ca nchuhn cuahtenan cuma ne vederihquentiyon che cuahndudo ne ta̱ma te o na̱n deva̱co. Ate tahque nda̱hca̱ ndete che cuahtenan cuma ne vederihquentiyon che cuahndudo ne ndudo che rete Dendiohs, te vederihquentiyon min ne, tahque rigonun chihve che co vederihquentiyon che rahndudo ihyan ta̱ma te o na̱n deva̱co, atena̱n ndete che vate ihyan che te cuande ye uvo deh conahn deva̱co chemin chan. \v 6 Dihnó, nducote tihca̱ ne, hua cochihve yahn nchuhn ndete che chi cuahndudó ta̱ma te o na̱n deva̱co che hua conahn ne. Atena̱n che cuahndudó ndudo che te Dendiohs, o cacuáhn nchuhn Ndudo yahn ye, tuhme cochihve yahn ne. \p \v 7 Anduhneca̱ cu retive ma̱n, arpa ma̱n, che ihyan va che tive ye ma̱n, cuh ye ma̱n ne, ndete che a ndere cuah cua̱co, o a ndere cuahco che hua nduco yuhno ne, nde hua cochihve. \v 8 A namin no tun va̱n ca̱nda ne, ndete che a ndere cuah cua̱co corneta ne, hua conahn sanda̱do yuhno yahn, ne nde a̱ma se hua cuahteya̱n se che cuhma se. \v 9 A chemin no cuahno co nchuhn ndete che cuahndudo ne dema̱n deva̱co che hua conahn ne. A ndere cuahndudo ne deva̱n yuhne. \v 10 Cua̱co te a̱ma ndeh na̱n deva̱co va iyehnse, ne ihyan che rente ye deva̱co chemin chan ne, renahn ye yahn vih. \v 11 Ndete che ca̱hmo vo deva̱co yuhn vo nduco ihyan ta̱ma nación ne, hua conahn ye. Namin ndete che ca̱hma ye deva̱co yahn ye nduco vo ne, hua conahn vo. \v 12 Tihca̱ hua cochihve yuhn vo che ca̱hmo vo ndudo che hua conahn vo. A̱ma nda̱hca̱ che a̱ma nahn cuahtenan cuma nchuhn vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs, ate codin nun ino ne che cuahtenan cuma ne vederihquentiyon che din che nducoya̱ca nchuhn, ihyan ndiya̱co ne, tahque numa ino ne cotahno ne Dihvo vo Jesucristo. \p \v 13 Dihno vo che cuahndudo ye ta̱ma na̱n deva̱co che hua conahn nchuhn ne, nahn che ca̱ca ye Dendiohs che conahn ye, ne co te cuande ye nchuhn yahn ndudo che cuahndudo ye. \v 14 Tihca̱, te ndete che cova̱h vo nduco ta̱ma na̱n deva̱co che hua renahn vo ne, anduhneca̱ ndete che vaco vo che reva̱h, ate ma̱n vo hua renahn vo. \v 15 Nducote tihca̱ ne, nahn che cova̱h vo nduco deva̱co che hua renahn vo, ate namin nahn che cova̱h vo nduco deva̱co che renahn vo. Nahn che ca̱to vo nduco deva̱co che hua renahn vo, ate namin nahn che ca̱to vo nduco deva̱co che renahn vo. \v 16 Ndete che neca̱h vo nundihve cuahn Dendiohs nduco ta̱ma na̱n deva̱co che hua renahn ihyan che nduco ye uvo ne, hua neca̱h ihyan chahn nundihve cuahn Dendiohs da̱ma nduco vo, te hua devano ye deh che reva̱h vo. \v 17 Cua̱co te numa ino vo co neca̱h vo nundihve cuahn Dendiohs nduco ta̱ma na̱n deva̱co. Ate nducote hua conahn dihno vo che nduco ye uvo ne, hua co din che tahque numa ino ye quendi ye cotahno ye Dihvo vo Jesucristo. \v 18 Nchuhn ne, chenan cuma ne vederihquentiyon che rahndudo ne ta̱ma te o na̱n deva̱co. Namin u ne, quenan cumá vederihquentiyon min, ne renecá̱h nundihve cuahn Dendiohs che tahque yudo vederihquentiyon min yáhn che co yahn nducoya̱ca nchuhn. \v 19 Ate cuahn che quenún chete ya̱co va̱n dihno vo ne, tahque náhn che cuahndudó mare uhn ndudo che co conahn ye che co che cuahndudó ndiche mil ndudo a̱ma deva̱co che hua conahn ye. \p \v 20 Dihnó, hua co nchuhn nduhca̱ checa̱hya na̱n vederendedecadino yahn ne. Co ne nduhca̱ checa̱hya na̱n dehtenduh che chihnga̱, hua cuahtendihco ne nunde. Ate na̱n vederendedecadino yahn ne ne, co ne nduhca̱ ihyan ndico. \v 21 Na̱n Ndudo yahn Dihvo vo Dendiohs ne, ndirun tuhca̱: “Dechúh ihyan ta̱ma nación, cuahndudo ye ndudo yáhn nduco deva̱co yahn ma̱n ye, cahnevan ihyan nación cuh. Ate nde nduco nduh ne, hua nevahnecun ye u.” \v 22 Nducote tihca̱ ne, devano vo te vederihquentiyon che cuahndudo ihyan ta̱ma na̱n deva̱co ne, a ca̱va ihyan che hua ritahno ye che chihco ca̱de Dendiohs, ndiyu ca̱va ihyan che ritahno ye. Ate vederihquentiyon che rahndudo ihyan ndudo che rete Dendiohs ne, a ca̱va ihyan che ritahno ye che chihco ca̱de ye, ndiyu ca̱va ihyan che hua ritahno ye. \v 23 Chemin che ndete che ihyan che hua ritahno ye Dihvo vo Jesucristo nda̱ ye chete ya̱co, ne ura min vari ne rahndudo nducoya̱ca ne da̱mandahn ta̱ma te o na̱n deva̱co ne, ndedecadino ye che luco ne. \v 24 Ate ndete che ura che nda̱ ye rahndudo ne ndudo che rete Dendiohs ne, conahn ye, ne ndo ino ye, \v 25 tumacadino ye che quendihco ye nunde na̱n Dendiohs. Tuhme numacuahn vedenecun nto ino ye nunde yahn ye, ndeva ye yavena̱n Dendiohs. Cuacotuhn ye ndudo che cua̱co niyon che quenun Dendiohs va̱n nchuhn. \v 26 Dihnó, tuhme ne, cuahn che ndo da̱ma nchuhn ya̱co ne, codinahn ne adecochano vederihquentiyon che nte Dendiohs nchuhn, a che ca̱ta ne salmo, a che cacuahn ne Ndudo yahn ye, a che cuahndudo ne ndudo che rete ye, a che cuahndudo ne ta̱ma te o na̱n deva̱co, a che ca̱h cuande ne deh conahn deva̱co chemin chan. Ate codin ne cuande che na̱n nducuahn dehtenduh che din ne ne, cochihve yahn nducoya̱ca ne ca̱va che tahque numa ino ne quendi ne cotahno ne Dihvo vo Jesucristo. \v 27 Cuahn che cuahndudo nchuhn ta̱ma te o na̱n deva̱co ne, hua da̱mandahn cuahndudo nducoya̱ca ne, te ca a̱ma ca a̱ma ne cuahndudo ne. Ava̱ne ne, queri a̱ma yune che ndo da̱ma ne ne, co cuahndudo a̱ma o ne, atena̱n cuahn ne, ino ne. Ate va che ca̱h cuande a̱ma cha nchuhn deh conahn deva̱co chemin chan. \v 28 Ate ndete che ametah duh che te cuande ne, tahque ndah che ca̱hma queri a̱ma nchuhn chete chedave yahn ne, cahnevan Dendiohs, che co che cuahndudo ne va̱n ihyan. \v 29 Namin ihyan che chenan cuma ye vederihquentiyon che rahndudo ye ndudo che rete Dendiohs ne, queri a̱ma yune che ndo da̱ma ye ne, atena̱n o ino ye co cuahndudo ye, ne combiero yahn ye ne, va che ca̱hcovan ye, din ye cuda̱do vederihquentiyon min. \v 30 Ndete che dena̱n ca̱h Dendiohs ndudo che cuahndudo ta̱ma ye ne, ihyan che a quendihco menda̱hn rahndudo ye ne, nguan ye cuahndudo ye, cuahnecun ye che cuahndudo combiero yahn ye. \v 31 Hua redin yahn che da̱mandahn cuahndudo nchuhn, te co cuahtenan rino vih ne, cuahndudo ca a̱ma ca a̱ma ne ca̱va che co conahn nducoya̱ca ihyan ndiya̱co, ne cuahtenun ino ye. \v 32 Co cuahtenan rino vih ne, te andahre vederihquentiyon che chenan cuma ne redin che rahndudo ne, ate co ca̱hcantiyon ma̱n ne, ne cuahndudo ne ura che redin yahn. \v 33 Tihca̱, te Dendiohs ne, runeca̱de ye, ne runeca̱de nducuahn vederihquentiyon yahn ye. \p Nduhca̱ che va ca̱de nduh cua̱n ya̱co na̱n che rendo da̱ma ihyan yahn Dendiohs ne, \v 34 hua redin yahn che cuahndudo ihyan nda̱hta. Tahque ndah ye ne, nevahnecun ye nduhca̱ che rihquentiyon ley che dirun Moisés. \v 35 Ndete che va deh che tumerune ye ne, ndeva̱co ye tumerune ye incha̱hn ye, te hua redin yahn che tumerune ye chete ya̱co. \p \v 36 Cuedevano nchuhn, te Ndudo yahn Dendiohs ne, ndiyu nduco nchuhn cana̱n, nde ndiyu dema̱n ca̱va nchuhn che va. \v 37 Adecochano nchuhn che ra̱hco ne che quenan cuma ne vederihquentiyon che rahndudo ne ndudo che rete Dendiohs, o ta̱ma na̱n vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn ye ne, ndete che cua̱co ne, conahn ne che a Dihvo vo Jesucristo chihquentiyon ye che tihca̱ dirún. \v 38 Ate adecoduhno ihyan che hua nevahnecun ye ne, hua nevahnecun nchuhn ihyan. \p \v 39 Dihnó, ma̱n ne, codin nun ino nchuhn che cuahtenan cuma ne vederihquentiyon che cuahndudo ne ndudo che rete Dendiohs. Namin hua ca̱hca ta̱n ne yahn vederihquentiyon che chenan cuma dihno vo che rahndudo ye ta̱ma te o na̱n deva̱co. \v 40 Nahn che runeca̱de ne na̱n nducuahn che redin ne. Ca a̱ma ca a̱ma ne cuahndudo ne. \c 15 \s1 Dihvo vo Jesucristo ne, ntuche ye va̱n tena̱hn \p \v 1 Dihnó, namin nahn che ndedecadino nchuhn yahn ndudo ndah yahn Dihvo vo Jesucristo che cahndudó, chihnevan ne. Nevahnecun ne ndudo min, ne nde meniyon riquendi ne ritahno ne ihyan. \v 2 Ndete che numa cua̱co chitahno ne nduhca̱ che cahndudó ma̱n, quendi ne dinahn ne ma̱n ne, din ndudo min che ndevahn ne. \v 3 Dendiohs ne, te ye checadinó vederihquentiyon yahn ye che tahque mena̱n vihca, ne cahndudó, chihnevan nchuhn. Vederihquentiyon min ne, che chih Dihvo vo Jesucristo ca̱va nunde yuhn vo nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs. \v 4 Chihno ino ro che cheche ye ne, ntuche ye nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs. \v 5 Cuahn che a ntuche ye ne, chihnde ro ye na̱n Pedro. Chihno min ne, chihnde ro ye na̱n nduh che ndichia̱ma apóstol yahn ye. \v 6 Adive ne, nchuh ca uhn ciento dihno vo che ndi da̱ma ye ne, ndihchero ye ihyan. Na̱hn ihyan chahn ne, a chih ye, ne na̱hn ye ne, vate ca ye nde meniyon. \v 7 Tah cuahn adive ne, ndihchero Jacobo ihyan. Chihno min ne, ndihchero nducoya̱ca ihyan apóstol ihyan. \p \v 8 Nde na̱n che chihnonan yahn ne, chihnde ro ye ná̱n. U che nde hua redin yahn che din yahn ye u ne, namin ndihchero ihyan. \v 9 Va̱n nducoya̱ca ihyan apóstol ne, u che tahque hua rigonun chihvé. Nde hua redin yahn che có apóstol, te din tá̱n nduco ihyan yahn Dendiohs che ritahno ye Dihvo vo Jesucristo. \v 10 Ate din yahino Dendiohs u, ne ndedevahn ye u, te ye vederihquentiyon quenan cumá. A̱ma chichihve che din yahino ye u, te u che tahque dín ntiyon yahn ye che co nducoya̱ca ihyan apóstol chena̱hn. Ate ndiyu nduco vededevano yahn má̱n che din ntiyon yahn ye, te numacuahn vedeyahino chinan ma̱n ye u. \v 11 Nducote a ntuche Dihvo vo Jesucristo va̱n tena̱hn ne, u ma̱n, ihyan apóstol chena̱hn ma̱n, a ndudo min che rahndudo nducoya̱ca nuhn. Me nchuhn ne, a chihnevan ne ndudo min, chitahno ne. \s1 Tena̱hn ne, va che ntuche ye \p \v 12 Nducote a ntuche Dihvo vo Jesucristo, chacotuhn nuhn ndudo yahn ne, hua nda̱hca̱ redin a̱ma o ihyan va̱n nchuhn che vatechica ye rahndudo ye che tena̱hn ne, hua ntuche ye. \v 13 Ndere ra̱hn ye chemin, te Dihvo vo Jesucristo ne, cua̱co niyon che ntuche ye. \v 14 Andahre tihca̱ ra̱hn ihyan chahn, ate richihve ndudo che rahndudo nuhn, namin cochihve yahn nchuhn che chitahno ne, te Dihvo vo Jesucristo ne, a ntuche ye. \v 15 Numa cua̱co rahndudo nuhn Ndudo yahn Dendiohs che ndedetuhche ye Dihvo vo Jesucristo. Me ihyan chahn che ra̱hn ye che hua ntuche tena̱hn ne, nahn conahn che nde Dihvo vo Jesucristo ne, hua ntuche ye. \v 16 Ate Dihvo vo Jesucristo ne, cua̱co niyon che ntuche ye. Namin quenan cuma che ntuche tena̱hn. \v 17 Che ra̱hn ihyan chahn che metah vederihquentiyon che ntuche tena̱hn ne, nahn conahn che hua ntuche Dihvo vo Jesucristo ma̱n, hua chichihve yahn ne che chitahno ne ihyan ma̱n, nde hua nda̱ca ne vederenchahco ca̱va nunde yahn ne ma̱n. \v 18 Che la̱do yahn ihyan chahn ne, tena̱hn che chitahno ye Dihvo vo Jesucristo ne, a̱ma yune no chihnonan yahn ye. \v 19 Va̱n nducoya̱ca ihyan ne, uvo che tahque ndah ro yuhn vo, te ritahno vo Dihvo vo Jesucristo, ne quenan cuma che ntuche vo. \p \v 20 Mena̱n vihca ne, ndedetuhche Dendiohs Dihvo vo Jesucristo. Namin quenan cuma che ndedetuhche ye nducoya̱ca tena̱hn che chitahno ye ihyan, \v 21 te nduhca̱ che ca̱va a̱ma ihyan chihnde vederih ne, tihca̱ ca̱va ta̱ma ihyan ne, chihnde ca̱de che ntuche tena̱hn. \v 22 Tihca̱, te che chih Adán ne, quenan cuma che coh nducoya̱ca ihyan. Namin che ntuche Dihvo vo Jesucristo ne, quenan cuma che ntuche nducoya̱ca ihyan yahn ye. \v 23 Ihyan ne, a va ca̱de ro che ntuche ye. Mena̱n vihca ntuche Dihvo vo Jesucristo, ne cuahn che ndaconan chi tun ye ne, tuhme ntuche nducoya̱ca ihyan yahn ye. \v 24 Chihno min ne, va che nto iyehnse, decuihno Dihvo vo Jesucristo nducuahn vederihquentiyon che rahcota̱hn yahn ye, ne nda̱hco ye vederihquentiyon yahn ye ta̱h Dendiohs Chida. \v 25 Tihca̱, te Dihvo vo Jesucristo ne, va che quendi ye ca̱hcantiyon ye nde conan nda̱hco ndiya Dendiohs nducoya̱ca ihyan che hua ri rendihche ye ihyan ca̱va che nevahnecun ihyan chahn ihyan. \v 26 Nde na̱n che cuihnonan yahn ne, decuihno Dihvo vo Jesucristo vederih. \v 27 Tihca̱ va che co, te a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs che nda̱hco Dendiohs nducuahn vederihquentiyon ta̱h ye. Che tihca̱ ndirun che nda̱hco Dendiohs vederihquentiyon ta̱h Dihvo vo Jesucristo ne, nahn conahn che ma̱n ye ndina̱n ye, hua chuhnan Dihvo vo ihyan. \v 28 Dihvo vo Jesucristo, ihyan min che Da̱ya Dendiohs ne, nuhnde ta̱h ye nducuahn vederihquentiyon, ne nevahnecun ye Chida ye Dendiohs. Ca̱hco ro ma̱n ye che ihyan min che nda̱hco ye vederihquentiyon ta̱h ye ma̱n, ihyan min che ndina̱n ye ma̱n. \v 29 Me ihyan che redenune ye ca̱va tena̱hn yahn ye ne, ¿a ndiyu che chenan ino ye che ntuche ihyan chahn che tihca̱ redin ye? Ndete che hua quenan cuma che ntuche tena̱hn ne, co nde hua tihca̱ din ye. \p \v 30 Ndete che hua va che ntuche tena̱hn ne, nde hua redin yahn che ca̱hco menda̱hn nuhn nuhn, din ta̱n ihyan nduco nuhn. \v 31 Dihnó, nduhca̱ che cua̱co che a̱ma yenó che chitahno nchuhn Dihvo vo Jesucristo ne, tihca̱ ndudo cua̱co che ndihco mendá̱hn u, redin ta̱n ihyan nducó. \v 32 Muhn ya̱n Efeso ne, anduhneca̱ ndete che va̱n ite ta̱n quenún. Ndete che hua cua̱co che va che ntuche tena̱hn ne, nde hua ca̱hquinó ca̱hco mendá̱hn u tihca̱. Tahque ndah ne, cochicá vedeyeno yahn má̱n, chéh ma̱n, cúh ma̱n, te caviya̱n deman ne, va che cóh. \v 33 Hua cahncheh ma̱n ne nchuhn, ndedecadino ne che hua dehva co yahn ne che da̱ma co ne nduco ihyan nunde, te co nino ne, ne quendi ne yune yahn ye. \v 34 Condedecadino nchuhn, ne runeca̱de cuahtenan ne, hua cuahtendihco ne nunde. Redin yahn che tihca̱ ya̱hvé nchuhn, te nde va̱n nchuhn ne, vate ca ihyan che hua renahn ye vederihquentiyon yahn Dendiohs, ne chemin ne, a̱ma vedecuihno ca̱va ne. \s1 Nduhca̱ che va che nutuche tena̱hn \p \v 35 Co vate a̱ma o nchuhn che tumerune ne, ¿ta̱ca̱ ntuche tena̱hn? ¿Ta̱ca̱ ndo numa ye ne? \v 36 A̱ma tundo ihyan che tihca̱ tumerune ye. A devano ye te cuahn che rihcho vo a̱ma ndute nda̱ta ne, riquenda̱h ya̱n, ne rihta, ate ma̱n ndute nda̱ta ne, recha̱. \v 37 Che rihcho vo trigo, o ta̱ma na̱n ndute nda̱ta ne, cuahn che riquenda̱h ne, ametah da̱ma nduco ndute nda̱ta che chihcho vo. \v 38 Redin Dendiohs che rihta tunoca nda̱ta yahn nduhca̱ che a ndihco ca̱de ye. \v 39 Nducuahn che dendah Dendiohs ne, hua da̱ma nduco vih. Vate ihyan ma̱n, vate ite che cun ca̱h te ma̱n, vate ya̱hda ma̱n, vate ya̱hca ma̱n, ne queri a̱ma ne, a vih vih chan. \v 40 Namin che chenan na̱n ro nduco che va ndiya̱hn ne, hua da̱ma nduco vih. Nda̱hchan nduh che o na̱n, ate queri a̱ma ne, a vih vih chan. \v 41 Dave yahn ya̱hn ma̱n, dave yahn iyo ma̱n, dave yahn iyon ma̱n ne, hua da̱ma. Nde iyon ne, hua da̱ma dave yahn nduco vih. \v 42 Atihnoca̱ vederihquentiyon che ntuche tena̱hn, te cuahn che ntuche ye ne, a ntacorun ye, ametah da̱ma ye nduhchan ye cuahn che chahtenan ye ihyense. Che rehche ihyan ne, ndih ye, ate che ntuche ye ne, ametah ndaconan coh ye. \v 43 Che rehche ye ne, ndih ye, ate che ntuche ye ne, a̱ma nda̱hchan ye. Che rehche ye ne, ndih ye, ate che ntuche ye ne, detino ye. \v 44 Che rehche ye ne, ihyan iyehnse ye, ate che ntuche ye ne, ndacorun ye, co ye ihyan yahn vahchetero, cuahtenan cuma ye vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs. Vate ihyan iyehnse; namin vate ihyan yahn vahchetero. \p \v 45 Tihca̱, nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: “Va̱n ihyan iyehnse ne, mena̱n vihca dendah Dendiohs Adán.” Adive yahn ihyan min ne, nda̱ ta̱ma ihyan ndina̱n che a nahn da̱ma nduhca̱ ihyan min, chica ye vahchetero, chihco ye vederihquentiyon che va che ntuche ihyan yahn ye. \v 46 Ma̱n ro cuh ne, ihyan iyehnse uvo, ate caviya̱n deman ne, nda̱conda̱ vo ihyan yahn vahchetero. \v 47 Adán me ne, ihyan iyehnse ye, dendah Dendiohs ihyan nduco yuniya̱hn. Adive yahn ihyan min ne, nda̱ Dihvo vo Jesucristo, ihyan min che chica ye vahchetero. \v 48-49 Nduhca̱ che da̱ma vo nduco ihyan che dendah Dendiohs nduco yuniya̱hn me ne, tihca̱ da̱ma co vo nduco ihyan che chica ye vahchetero me. \p \v 50 Dihnó, rá̱hn rí nchuhn te numanahn che metah ndacorun ihyan iyehnse ne, hua co cuahtenan ye vahchetero na̱n che rihquentiyon Dendiohs. Hua co ye min nduhchan ye ma̱n ro cuh. Ihyan che va che coh ye ne, hua co cuahtenan ye min na̱n che ametah ndaconan coh ihyan. \v 51 Namin nte cuandé nchuhn a̱ma ndudo che cade te Dendiohs checadino vo. Hua nducoya̱co vo va che coh vo, ate nducoya̱co vo ne, va che ndacorun vo \v 52 venchahteno nduhca̱ che riya cuah. Tihca̱ va che co ro min cuahn che cuah corneta na̱n cuihnonan yahn. Ura che cuah corneta me ne, ntuche tena̱hn, metah ndaconan coh ye, ne ihyan che vate ca ye ro min ne, ndacorun ye. \v 53 Va che ndacorun ye, te ihyan ne, hua rengu ye, ne quenan cuma che ndaconda̱ ye ihyan che ngu ye cuahn da̱ma. Namin ihyan ne, rih ye, ne quenan cuma che ndaconda̱ ye ihyan che metah ndaconan coh ye. \v 54 Cuahn che a ndo vo ihyan che rengu ye, che metah ndaconan coh ye ne, tuhme conahn nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: “Vederih ne, cuihno. Ametah ndaconan coh ihyan.” \v 55 Vederihquentiyon min ne, cuihno. Ametah deh cuande che va̱h vo. Ametah dehva co yuhn vo. \v 56 Che numacuahn vedeyah rih ihyan ne, chihnde ca̱va nunde yahn ye. A ley yahn Dendiohs che dito yahn vederihquentiyon min. \v 57 Nundihve cuahn Dendiohs che dechuh ye Dihvo vo Jesucristo, ndedevahn ye uvo ta̱h vederih. \p \v 58 Dihnó che yahinó nchuhn ne, nducote va che ntuche vo ne, chemin che cuiquendi ne numa ino ne codin ne ntiyon yahn Dihvo vo Jesucristo. A devano ne te ntiyon che redin ne yahn ye ne, cochihve. \c 16 \s1 Vedino che chi da̱ma ca̱va ihyan yahn Dendiohs che vate ye ya̱n Jerusalén \p \v 1 Me yahn vedino che co da̱ma ca̱va ihyan yahn Dendiohs ne, codin da̱ma nchuhn anduhca̱ che chihquentiyón nduh cua̱n ya̱co, ya̱hn yahn Galacia. \v 2 Ndate ndate domingo ne, cuihco vih queri a̱ma nchuhn tume nduhva che tuno ta̱h ne, ca̱va che hua nde ro che ndá̱, nedin da̱ma ne vedino min. \v 3 Cuahn che ndá̱ ne, ihyan che tenda̱hnun nchuhn ne, dechúh ihyan ya̱n Jerusalén. Dirún ca̱ca, quenda ye nduco vedino yahn ne, neca̱h ye dihno vo che vate ye min. \v 4 Ndete che va che ca̱hn má̱n ne, ca̱hn nuhn da̱ma nduco vih. \s1 Nte ca̱de Pa̱blo ti nduh na̱n che va che ca̱hn ye \p \v 5 Dinoca cá̱hn quendihcheró dihno vo che vate ye ya̱hn yahn Macedonia, tuhme chí quendihcheró nchuhn. \v 6 Ndete che co ne, conán nduco nchuhn a̱ma o iyo, o ndete che co ne, conán numacuahn ro iche. Tuhme co conan nchuhn u adecotino che va che cá̱hn. \v 7 Tihca̱, te hua náhn che atena̱n a̱ma o ro no conán nduco nchuhn. Ndete che te yune Dendiohs ne, náhn che ra̱hn conán nduco ne. \v 8 Ate conan cá muhn ya̱n Efeso nde nda̱ vihco yahn Pentecostés, \v 9 te a̱ma va ntiyon yahn Dihvo vo Jesucristo che redín ma̱n, a̱ma ya̱hn ihyan che rahcota̱hn ye ma̱n. \p \v 10 Cuahn che nda̱ Timoteo ne, cuenevahnecun nchuhn sa̱hn ca̱va che conan se numacuahn vedeyeno, te sa̱hn min ne, redin se ntiyon yahn Dihvo vo Jesucristo nduhca̱ u. \v 11 Hua ducherino ne, ndihchero ne sa̱hn. Tahque ndah ne, conan ne sa̱hn ca̱va che va ma̱n ino se nda̱ca che chuhnun se che conun yune se, te quenan rinó sa̱hn nduco dihno vo chena̱hn. \p \v 12 Me dihno vo Apolos ne, a̱ma chica favor sa̱hn che chi se nduco dihno vo chena̱hn, quendihchero se nchuhn, ate hua cahnecun se. Atena̱n cuahn che conun yahn se, chi se. \s1 Reneca̱h Pa̱blo Dendiohs dihno vo che vate ye ya̱n Corinto \p \v 13 Cuiquendi nchuhn numa ino ne cotahno ne Dihvo vo Jesucristo ma̱n, cuahteya̱n ne ma̱n, cuan dito ne ma̱n. \v 14 Nducuahn che din ne ne, codin ne numacuahn vedeyahino. \p \v 15 Dihnó, a devano nchuhn te va̱n ihyan che vate ye ya̱hn yahn Acaya ne, Estéfanas nduco ihyan ndeva̱co ye mena̱n ndita chitahno ye ndudo ndah yahn Dihvo vo Jesucristo. Namin a devano ne te redinahn ihyan chahn vederihquentiyon che rinan ye ihyan yahn Dendiohs. \v 16 Cuiquendi nchuhn yune yahn ihyan chahn, codinahn ne nduhca̱ che redinahn nducoya̱ca ihyan che redin ye ntiyon yahn Dihvo vo Jesucristo ma̱n, rinan ye ihyan yahn ye ma̱n. \v 17 A̱ma yenó che nda̱ Estéfanas ma̱n, Fortunato ma̱n, Acaico ma̱n, te anduhneca̱ ndete che nchuhn nda̱ ne. \v 18 Neca̱h ya̱n ye chedave yáhn ma̱n, nchuhn ma̱n. Nahn che ntumanecun ne nducoya̱ca ihyan che nduhca̱ ihyan chahn. \v 19 Numacuahn vedeyahino yahn Dihvo vo Jesucristo cuendeva nchuhn Dendiohs yahn nducoya̱ca dihno vo che vate ye ya̱hn yahn Asia, Aquila ma̱n, Priscila ma̱n, nduco nducoya̱ca dihno vo che rendo da̱ma ye va̱co ye. \v 20 Cuendeva ne Dendiohs yahn nducoya̱ca dihno vo che vate ye muhn. Numacuahn vedino vedenecun cueneca̱h ne Dendiohs vih. \p \v 21 U Pa̱blo, dirun má̱n a̱ma o ndudo yahn ne, renté Dendiohs nchuhn. \p \v 22 Cochi Dihvo vo Jesucristo. Adecoduhno ihyan che hua din yahino ye ihyan min ne, conda ye, co ye castigo yahn Dendiohs. \p \v 23 Ihyan min ne, din yahino ye nchuhn. \v 24 Me u ne, a̱ma yahinó nducoya̱ca nchuhn che ritahno ne ihyan. Tihca̱ co.