\id NEH - Kuna, San Blas - Bible -Panama 2014 (DBL -2014) \h Nehemías \toc1 Nehemías-Garda \toc2 Nehemías \toc3 Ne \mt1 NEHEMÍAS-GARDA \mt2 NEHEMÍAS \imt2 GEBE-SOGLENAID \imt1 Garda-nug \ip \it Nehemías-Garda.\it* Nehemías, deun Rey-Artajerjesʼga nog-dakedid. \it Bab-Dummad-dule-gwage-armakedye,\it* Nehemías-nug obarileged. \is1 Nehemías-Gardagi weyob sunmaklenaid \ip \it Nehemías-Garda.\it* Esdras-Gardagi-sunmaklenaid-sordamogad. We-gardagine, Persia-e-rey, Artajerjes, Jerusalén-neggweburse Nehemías-barmisad. Adi, Jerusalén-neggwebur-e-galu-matusulid gannar onakwegar. Nehemías, Jerusalén-galu-matusulid gannar-sobsad. Nehemías bela-belad bonigan-abargi neggwebur-galu-matusulid-onaknai gusad. \ip We-gardagine, weyob ilemakar sunmaklenaid: \io1 1. Nehemías Jerusalénʼse nadegusad (1:1–2:20). \io1 2. Jerusalén-galu-matusulid gannar-soblesad (3:1–6:19). \io1 3. Nehemías dule-dummagan-nugsasad (7:1-4). \io1 4. Dulemar, Zorobabelʼba Jerusalénʼse nonimalad (7:5-73). \io1 5. Esdras, Bab-Dummad-Igar-Maid-absosad (8:1-18). \io1 6. Judíoʼmar Bab-Dummad-ebo gannar igar-mesismalad (9:1–10:39). \io1 7. Nehemías Israel-dulemar Jerusalénʼgi-megega amisad (11:1–12:26). \io1 8. Jerusalén-galu-matusulid Bab-Dummadga nugsalesad (12:27-47). \io1 9. Nehemías igarmar-napi-nudaksad (13:1-31). \ip Be itogua. \c 1 \ms1 1. NEHEMÍAS JERUSALÉNʼSE NADEGUSAD \mr (1:1–2:20) \s1 Nehemías, Jerusalén-neggweburgala Bab-Dummadse gornai gusad \p \v 1 Ani, Nehemías Hacalías-machi, angi-ibmar-gusad an narmaksiid. Rey-Artajerjes birga-durgwengus (20) negdakmaidgi Nii-Quisleuʼye-nugad gwichidgi, deunni, an Susa-neggwebur-gandikidgi gudiid. We-Susaʼgi reyneg-siid. \v 2 Agi, deunni an-urba-Hanani, dule-Judá-yarginmaladba anse nonikid. Geb degi, a-dulemarse an egichided, Judío-dulemar-abonolesmaladi, igi gubukye, degine, Jerusalén-neggwebur, igi gusimoye. \p \v 3 Degidgine, anga sokarmalad: “Judío-dulemar-abonolesa Jerusalén-neggweburse gannar-nonimaladi, bela-bela wilebukmalad, degi, binged-dummad-abargi gudidimalad. Jerusalén-neggweburdina, e-galumar bela omukulesad, e-yawagakmardi soogi ogumaklesad.” \p \v 4 An deyob itosgua, an bosii gualid. Degine, ibagan undarsaar an bela-bela ulubgi nunmak-itodigusad. Geb degi, gwen mas-gunsuli an Bab-Dummad-Nibneggi-Maidse gornaigussunnad. \v 5 Geb agi, an ega sogded: \pi1 “Bab-Jehováʼye, Bab-Dummad nibneg-e-ibedye, be, be bela-bela gangued nikad. Dule-be-sabmalad, degi, be-igar-mamaidba-nanamalad be sabdaed. Degi, be amar-ebo igar-mesisadba be imakedsedaed. \v 6 Bab-Dummad, bese an wilesagwa egissun, wis be an-itogena gadin, degi, an, be-maiga-gued, bitigi nued be dakena yeerban. An be-maigan-Israel-dulemarga bane-bane mutikidba, ibginedba an bese gornaid. Anmar-Israel-dulemar begi nue-nosad. A-ular, nunmak-itogedgi an na bega na barsogsunnad. Deginbali, ani, geb bela an-gwenadgan, anmar begi nue-nosmalad. \v 7 Degi, anmar bela-bela begi isgusmalad, degine, be-Igar-Mesisadba, degi, be-sorda-Moisés-sogsadba anmar nanassurmarbalid. \pi1 \v 8 ”Emisgi be ebinsao, be-sorda-Moisésʼga be-ibmar-sogsad: ‘Bemar angi nosmardibe, ani dule-yar-baid-baid-bukwadgi an be-oaisakioye. \v 9 Degi-inigwele, bemar gannar anba nanamalale, geb an-Igar-Maidba bemar damalale, degi, aba bemar innikii gudimarbalile, gannar an bemar-suoed. Ar bemar dikasur mimilesdibe, an gannar bemar-suoed. Geb bia bemarga an neg nasiksa, a-negse an bemar-sedagoed, agi, angi nue binsadii gumalagar.’ \pi1 \v 10 ”Bab-Jehová, anmar be-maiganad, degi, be-dulamarbalid, ar bela-bela be-ganguedba be anmar-abonosad. \v 11 Bab-Jehováʼye, bese an wilesakwaa egissun, wis be, be-maiga-an-gued, be itogena gadin, degi, be-maimar bese-wilesagwa-gornaid be itogena gadin. Ar amardi bela be-nug-odummobimalad. An bese egisbardo, bitigi rey-asabin igar-nueganbi be anga uksana gadin.” \p Deunni a-ibagangine, an reyga nog-dakedid. \c 2 \s1 Rey-Artajerjes Jerusalén-neggweburse Nehemías-barmisad \p \v 1 Rey-Artajerjes birga-dulagwengus (20), negdakmaidgi, a-ibagwengi, Nisán-nii-gwichidgi, an ega vino uknaigua, rey bukib-itoge an-daksad. Ar rey gwen bukib-binsa an-dakdisursoggu, anse egisalid: \p \v 2 —¿Ar ibiga be bukib-itoge? Ar gwen-nailikgu an be-daksurbalid, degisoggu, ibmar-baidba be bukib-binsadiirgebed. \p Agine, an bela-bela dobe-itonaded. \v 3 Geb agi, reyga an sogded: \p —¡Dummad, bitigi be suibasaar dulamai-gusana yeerban! ¿Igi an bukib-itosuli an daklegosunna? Ar ade, neggwebur bia an-dadgan-napa-mamai bela bibisgar-siid, degine, e-yawagakmar sooba bela gummaksabalid. Aga, an bukib-binsadiid. \p \v 4 Geb rey anse egichialid: \p —¿Ibu bega imakbi be an-abesunna? \p Geb agi, Bab-Dummad-nibneg-ibedse an goted. \v 5 Geb agi, rey-abin an sogded: \p —Dummad, ar be nabir itogele, nabir angi be binsaele, Judá-yarse be an-barmiddo, neggwebur bia an-babgan-napa-mamaidse, adi, a-neggwebur gannar an sobbaligar. \p \v 6 Deunni, rey, e-omeyalaba siid. Agi, rey anse egichialid: \p —Be nadele, ¿bule-melu be yogguoe? ¿Sana gannar be danibaloe? \p Geb an reyga sogsagu sana an gannar danikoe, agi, rey nuedgi an-barmisad. \v 7 Geb degi, reyga an sogsabalid: \p —Dummad, be nabir itogele, an bese wilesakwaa egissundo, dummagan Éufrates-diwar-dad-argwanedsik-negdakmamaidga be anga gardamar narmake, adi, Judá-yargi an bonisuli dogegar. \v 8 Geb reyga-sapur-daked-Asafʼse garda be narmakbalina yeerban. We-gardagi Asafʼga be sogodo: ‘Sapi-warmar Nehemíasʼga be ukoye, adi, urgomar-mamarega. We-urgomar, Bab-Dummadse-goled-neg-dikarba neg-gandikid-siid-e-yawagakmarga ebulegoed. Degine, neggwebur-e-galumargi yawagakmar-siid sobega we-urgomar ebulebaloed. Deginbali, Nehemías e-meged-neg sobega urgomar ega be ukbaloye.’ \p Ar Bab-Dummad angi nued-binsasoggu, rey we-gardamar anga uksasunnad. \p \v 9 Geb an Éufrates-diwar-dad-argwanedsik dummagan-negdakmamaidse an nadsunnad. Geb agi, rey-garda-narmaksad, a-dummaganga an uksad. A-ukinbali, rey, suar-ibed-dummagan, degi, dule-bila-onomalad-moli-birgi-simalad anba barmisad. \p \v 10 Degi-inigwele, Sanbalat Horón-neggweburgined, geb Tobías Amón-dulemarga-arbaed, Israel-dulemar-bendakega dule-gwensak noniye, itosmargua, bela-bela sae-itodmalad. \s1 Nehemías, neggwebur-galu-matusulid gannar sobega, Israel-dulemar-niga ogannosad \p \v 11 Geb an Jerusalén-neggweburse modapid. Geb agine, ibapaagus an gudiidgine, \v 12 mutikidbali an naded, anbali dulemar-ichesaar an sesad. Amargala bipisaale Bab-Dummad Jerusalén-neggweburga ibmar-imakbie-abeged an sogsasulid. Unnila anbi moli-birgi-sii nadapgusad, baigandi nagab nadapgusmalad. \p \v 13 A-mutiki, Neba-Yawagak-Noedsik an nosad. Bia dii-e-saila-Dragónʼye-nugad-siidsik, degi, bia Ibmar-Isgana-Mied-e-Yawagak-Noed-siidsik an naded. Agine, an Jerusalén-neggwebur e-galumar-ganna-ganna-bukwad an daksad. Degine, e-yawagakmar bela soo-abin gummakar an daksabalid. \v 14 Degidgine, Dii-e-saila-Yawagak-Dogedsik, degi, Rey-Dii-Wila-naidsik an naded. Degi-inigwele, geg an dogegusad, ar ade, moli-birgi-an-siidgi geg doged. \v 15 Degisoggu, amba mutiksoggu, dian-maidba an nakwid gusad. Agi, neggwebur-e-galu-matusulid an nue argasad. Geb degine, gannar an bilisad, Neba-Yawagak-Noedsik an dognonikid.\fig Nehemías, Jerusalén-e-galu-matusulid bibisgar-sii daksad. (Nehemías 2:12-16) |src="CO01250B.TIF" size="col" ref="Nehemías 2:15" \fig* \p \v 16 Ar deunni, dummagan-negdakmamaid wissurmalad, bia an arbi, degi, ibu an imakapi. Ar ade deunni, amba yoo an Judíoʼmarga ibmar-soged: Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladga, dule-dummaganga, dummagan-negdakmamaidga, degi, dule-arbananaimaladga amba yoo an ibmar soged. \v 17 Geb amarga an sogded: \p —Ar bemar nue wismalad, anmargala nue-neg-gagales-naid: Jerusalén-e-galumar-matusulid bela nue bibisgar-siid, degine, e-yawagakmar bela soose gummaksad. Degisoggu, anmar Jerusalén-e-galu-matusulid gannar sobnamarsun, adi, melle bar dulemar anmargi dodomalagar. \p \v 18 Geb degine, amarga an sogdebalid, igi Bab-Dummad angi nued-binsasa, degine, igi anga rey sogsabali. Deyob-itosmargua, anga sokarmalad: \p —Anmar guakwado. Anmar neggwebur-e-galu-matusulid sobnamardo. \p Deyobi ibmar-nued saegala, yeer-itogedba arbadmarsunnad. \p \v 19 Geb Sanbalat Horón-neggweburgined, Amón-dulemar-e-dummad-wargwen Tobíasʼye nugad, degi, Árabe-dule-Gesem, deyob itosgu, anmargi dodoarmalad, gegegwaye anmargi sokarmalad. Amar anmarga sokarmalad: \p —¿Ar bemar ibu imaknanai? ¿Ar bemarde reygi-gwisguoye sogmarde? \p \v 20 Ar andi a-dulemar-abin sogded: \p —Bab-Dummad-Nibneg-Ibed, a anmar-ibmar-imaknaidgi nasguega anmar-imakoed. Anmardi e-maigan-gumalad. Anmar Jerusalén-neggwebur e-galu-matusulid obinosokalid. We-neggwebur bemargadsulid. Degisoggu, bemar ibmar-soged sate, ar be-dadgande weginmaladsurbalid. A-ulale, bemar anmarba arbaed sate. \c 3 \ms1 2. JERUSALÉN-GALU-MATUSULID GANNAR-SOBLESAD \mr (3:1–6:19) \s1 Jerusalén-galu-matusulid gannar sobleded \p \v 1 Degidgine, dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-e-dummad Eliasibʼye nugad, na e-sordagan dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladmala, Sibad-Wawaad-Yawagak sobsamalad. Degine, a-yawagak Bab-Dummadga nug-imaksamalad, geb e-gwichi-gusadse ogwichiapmalad. \p Deginbali, neggwebur-galu-matusulid sobdemarbalid, neg-matusulid-warakwagwad-Hamea-nugadgi onoded, geb neg-matusulid-warakwagwad-Hananeel-nugadse sobsamalad. \p \v 2 Geb a-dikarba galu-soblededi Jericó-dulemar egi arbasad. Geb amar-nagaba, Imri-machi-Zacur arbasmogad. \p \v 3 Senaa-e-wagan Ua-Yawagak gannar sobsamalad. Geb e-yawagak-gamalad e-dikargi mesisad, degi geb, a-yawagak e-gwichi-gusadse ogwichiapmalad, geb a-yawagak-edimalad, degi, yawagak-abargi urgo-mesleged mesismarbalid. \p \v 4 Geb a-yawagak-gwichidgi galu-soblededi, Cos-wagwa Urías-machi-Meremot, a-ailagi arbasad. Geb a-nagabali, Mesezabeel-e-wagwa Berequías-machi-Mesulam galu-sobsamogad. \p Geb Mesulam-arbanaid-nagaba, Baana-machi-Sadoc galu sobsamogad. \v 5 Geb Tecoaʼginmalad a-galugi-arbasmarmogad. Degi-inigwele, Tecoa-dule-e-dummagandi a-arbaedgi bendaksasurmalad, yapa eba ibsagusmalad. \p \v 6 Paseah-machi-Joiada, degi, Besodías-machi-Mesulam Yawagak-Seredye nugad gannar sobsamalad. Geb e-yawagak-gamalad e-dikargi mesisad, degi, geb a-yawagak e-gwichi-gusadse ogwichiapmalad, geb a-yawagak-edimalad, degi, yawagak-abargi urgo-mesleged mesismarbalid. \p \v 7 Geb a-yawagak-gwichidgi galu-soblesadi, Melatías Gabaón-neggweburgined, degi, Jadón Meronot-neggweburgined egi arbasmogad. \p Amarbali, Gabaón-neggweburginmalad, degi, Mizpa-neggweburginmalad arbasmarmogad. A-dulemarde, Éufrates-diwar-dad-argwanedsik dule-negsemaid e-maiganga gusmalad. \p \v 8 A-dulemar-nagaba, Harhaía-machi-Uziel, galu-sobsamogad. Harhaíaʼde, or-sobedid. Degi, Hananías, dule-ina-wawadikid-sobedid, a-dikarba galu-sobsamarmogad. \p Amar-ebogwa, Jerusalén-neggwebur-e-galumar gannar sobsamalad, Galu-Matar-Dummadye-nugad-nagase arbasmalad. \p \v 9 A-nagabali, Hur-e-machi-Refaías galu-nudaksamogad. Hurʼde, Jerusalén-neggwebur-abala dummadga-maigusad. \v 10 A-nagabali, Harumaf-machi-Jedaías, e-neg-asabin arbadmogad. Degine, a-nagaba, Hasabnías-machi-Hatús, arbasmogad. \p \v 11 Geb amar-nagaba, Harim-machi-Malquías, Pahat-Moab-machi-Hasubʼmala, arbasmarmogad. Degi, amar Neg-Suid-Soo-Galuye-nugadgi arbasmalad. \p \v 12 A-nagabali, Halohes-machi-Salum, na e-sisganmala galu sobnanai-gusmarmogad. Salumʼde, Jerusalén-neggwebur-abala dummadga mai gusad. \p \v 13 Degine, Hanún, Zanoa-neggweburginmaladmala Neba-Yawagak sobsamarmogad. Degine, e-yawagak-gamalad e-dikarba mesismalad, a-yawagak e-gwichi-gusadse ogwichiapmalad, geb a-yawagak-edimalad, degi, yawagak-abargi urgo-mesleged mesismarbalid. Degi, neggwebur-e-galumar dali-dulataled-ilabo gaka dulabo-gakambe-sugu (250) onudaksamalad, Ibmar-Isgana-Mied-e-Yawagak-Noed siidse. \p \v 14 Deginbali, Recab-machi-Malquías, Ibmar-Isgana-Mied-e-Yawagak sobsamogad. Recabʼde, Bet-Haquerem-yar-dakmai-gusad. Malquías yawagak-edimalad, degi, yawagak-abargi urgomar-mesleged mesisad. \p \v 15 Colhoze-machi-Salum Dii-Saila-e-Yawagak nudaksad. Colhozeʼde, Mizpa-yargi-dummadga-maigusad. Salum, Dii-Saila-Yawagak-uas gannar sobsad, e-yawagakmargi urgo-dummagan-sommeremalad nasiksad, geb e-gwichi-gusadse ogwichiapid. \p Salum, yawagak-edimalad, degi, yawagak-abargi urgomar-mesleged mesisad. \p Deginbali, dii-wilasar-naid, Siloéʼye-nugad, a-galu-matusulid, Salum nudaksabalid. We-dii-wilasar-naidde, Rey-Nainu-naba naid. \p A-akale, Salum, David-neggweburse arsanmar aidemaidse, galu nudaksad. \v 16 Salum-arbanaid-nagaba, Azbuc-machi-Nehemías, galu-nudaksamogad. \p Nehemíasʼde, Betsur-neggwebur-abala dummadga-maigusad. \p A-dulede, David-neg-uan-asabin neg-naidsega, degi, dii-wila-naidse, degine, sordamar-neg-bukwadse, arbasad. \p \v 17 Nehemías-nagaba, Levita-dulemar, degi, Bani-machi-Rehum, galu-nudaksamarmogad. A-nagabali, Hasabías, e-yar-nuggi galu nudaksamogad. Hasabíasʼde, Keila-neggwebur-abala dummadga-maigusad. \p \v 18 Hasabías-sorba e-gwenadgan arbasmarmogad, Henadad-machi-Bavai. Henadadʼde, Keila-neggweburmar-abala dummadga-maigusmogad. \p \v 19 Jesúa-machi-Ezerʼdi, gingimar-saboleged-neg-bukwadse galu nudaksamogad. Jesúaʼde, Mizpa-neggweburgi dummadga-maigusad. \p \v 20 Amar-nagaba, Zabai-machi-Baruc, bela-bela yeer-itogedgi galu-nudaksamogad. E-dikar-abingunaidgi onoded, dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummad-Eliasib-e-neg-yawagakse, Baruc nudaksamogad. \p \v 21 Baruc-nagaba, Urías-machi-Meremot, galu-nudaksamogad. Eliasib-neg-doged-akar, a-neg-bergunaidse, Meremot galu-nudaksad. Meremotʼde, Cos-wagwad. \p \v 22 Meremot-nagaba, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad Jerusalén-dikarba-mamaimaladi galu-nudaksamarmogad. \p \v 23 Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-nagaba, Benjamín, Hasubʼmala, na e-negmar-asabin galu-nudaksamarmogad. Geb amar-nagaba, Maasías-machi-Azarías, e-neg-asabin galu-matusulid nudaksamogad. Azaríasʼde, Ananías-e-wagwad. \p \v 24 Azarías-nagaba, Henadad-machi-Binúi, galu-matusulid nudaksamogad. Binúi, Azarías-e-neg-akar-onoded, galu-abingunaidse nudaksad. \v 25 Uzai-machi-Palal, galu-abingunaidgi galu-nudaksa-gusad. A-galu-nudaklesadi, neg-suid-gwichid-asabin nudaklesad. A-neg-suidde esgarya-neg-imbasik reyneg-nagaba siid. Faros-machi-Pedaías, Palal-nagaba, galu nudaksamogad. \v 26 Bab-Dummadse-goled-neggi-arbamalad, Ofel-yar-mullugi-mamaimaladi, dad-nakwedsik Dii-Yawagak-Noed-asabin galu nudaksamalad. Neg-suid-nogwichidse nudaksamalad. \v 27 Amar-nagaba, Tecoaʼginmalad, neg-suid-nogwichid-akar, Ofel-galuse nudaksamarmogad. \p \v 28 Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad na e-neg-e-neg-asabin Moli-Yawagak-Noed-akar galu nudaksamalad. \v 29 Amar-nagaba, Imer-machi-Sadoc, e-neg-asabin galu-nudaksamogad. Sadoc-nagaba, Secanías-machi-Semaías, a-galu-nudaksamogad. Secaníasʼde, Dad-Nakwedsik-Yawagak-Noed-siid-dakedid. \v 30 Semaías-nagaba, Selemías-machi-Hananías, degi, Salaf-machi-nergwad (6) Hanúnʼye-nugadmala galu nudaksamarmogad. Wemar-nagaba, Berequías-machi-Mesulam, e-neg-asabin galu-nudaksamogad. \v 31 Degine, Mesulam-nagaba, Malquías dule-orgi-ibmar-sobedi, galu nudaksamogad. A-dule, Bab-Dummadse-goled-neggi-arbamalad-e-negse, degi, ibmarmar-manigi-ukleged-negse, nudaksad. A-galu, Igar-Itoleged-e-Yawagak-Noed-asabin, dulemar-ambikued-neg-e-galu-abingunaidse nudaksad. \v 32 Degine, dule-ambikued-neg-akar Sibad-Wawaad-Yawagak-Noedse dule-orgi-ibmar-sobmalad, degine, dule manigi-ibmar-ukmalad galu-nudaksamarmogad. \c 4 \s1 Nehemías-sordamar e-isdarmalad-idu guakwaa ambikusmalad \p \v 1 Sanbalat itoargu, anmar Jerusalén-neggwebur-e-galu sobnanaiye, bela-bela sae-itoded, geb nue-uluded. Agine, Judíoʼmargi dododed. \v 2 Geb Sanbalat e-gwenadgan-wagab, degi, Samaria-sorda-bila-onomalad-wagab sogded: \p —We-Judíoʼmar, gegegana, ¿we, ibu-imaknanai? ¿Wede we-neggwebur-galu gannar sobmaloye sogmarde? ¿Ar Judíoʼmarde gannar e-Bab-Dummadga ibmar-ogumakar-uknai-guoye sogmarde? ¿Ar ibagwen-dummad we-arbaed gagamaloye sogmarde? ¿Ar akwa-gummaksamalad, bela ubigwar-gusmalad, gannar ebugoye sogmarde, we-galu gannar a-akwagi sobegar? Adi surbali. \p \v 3 Sanbalat weyob sogsagu, deunni, Amón-dule Tobías, e-dikarba gwichid. We-dule sogdemogad: \p —We-galu-akwabi-sobnanaidgi, achu-bunnu-wawaad egi nakwidele, yaar-nadeled. \p \v 4 Degi, an Bab-Dummadse goted: \q1 “Anmar-Bab-Dummadye, nue be itoge, \q2 bule nue-isdarsunna anmar-dake be daksunna. \q1 Isdar anmargi-sunmaknanaid, \q2 egi dukin-aibined be imake. \q1 E-isdarmaladga be urmake. \q2 E-isdarmaladse yogasaar-gales-yar-baid-baidse ebipileged. \q1 \v 5 Bab-Dummad, ar we-dulemar galu-sobnanaidgi sunnasur sunmaksamarsoggu, \q2 melle e-ibmar-isdar-imaksamalad igi-barsaye be sogo. \q2 E-isgusmalad, melle ega be osulogo.” \p \v 6 Degisoggu, anmar anba galu-matusulid sobnai-guarmarsunnad. Ar dulemar bela-bela nue yeer-itogedgi arbanai gusmarsoggu, bato negabargus anmar galu onakmalad. \p \v 7 Ar Sanbalat, Tobías, Árabe-dulemar, Amón-dulemar, degi, Asdodʼginmalad itoarmargu, Jerusalén-neggwebur-e-galu-matusulid gannar soblenaiye, degine, galumar bato nue edilemaiye, amar nue bela-bela sae-itosmalad. \v 8 Degisoggu, we-dulemar igar-amismalad, adi, Jerusalénʼgi gwisgunamalagar, bela Jerusalén-neggwebur oichomalagar. \v 9 Geb degine, anmardi anmar-Bab-Dummadse goted. Degidgine, anmar igar-amisad, mutikidba, degi, ibginedba sordamar neggi-nakulegega ogwismaloye. \p \v 10 Deunni, Judá-yargi-bukmaladdi sogdemalad: \q1 “Dulemar-akwa-berbemalad geggusmalad, \q2 deginbali, akwamar-mileded yaisursoggu, \q2 anmar galu-matusulid geg bar-sobdo.” \p \v 11 Degine, anmar-isdarmalad sogdemalad: “Melle anmar-wisguega anmar imakmalo, degi, melle anmar-dakega imakmarbalo. Judíoʼmar bato yaba-gudii anmar-dakdamaloed, geb agi, anmar oburgwemaloed. Deyob anmar imakoed, adi, melle galu-matusulid bar-nudakmalagar.” \p \v 12 Judíoʼmar-gwenna-gwenna amar-abargi-mamaimalad bali-bali anmarga sognonidamalad: “Sanbalat-sordamala ukiar bemargi galagwensuli baidsik-baidsik bemar-bukwadgi gwisgunonimaloye.” \p \v 13 Geb agine, dulemar e-gwenadgan-e-gwenadganba danar-danar an oambikusad. Guakwa es-suidgi gani-gani an oambikusad. E-sigu, e-gingi bato guar-guar gani, galu-matusulid-dikarba, bur-baisursunna-anmargi-ubogedgi an amar-urbisad. \p \v 14 Geb degidgine, neg nue an daksagua, an gwichiguded. Geb agi, dummaganga, sorda-idumaladga, degi, bela dulemarga an sogded: “Melle anmar-isdarmalad-abin gwayemalo. Nue insamalo, Bab-Dummad, dule-dummadid, bela-gangued-nika-maid. Be-gwenadgan-ular, be-masmala-ular, be-bunamala-ular, be-omegan-ular, degi, be-negyaur-ular be bila-onomalo.” \p \v 15 Anmar-isdarmalad wisguarmalad, anmarde guakwaa bukwamarye, ar e-igar-mesismalad Bab-Dummad ei obelosye. Agi, anmar gannar galu-matusulid sobdemalad, na egad-egad arbaed imakdemalad. \p \v 16 A-iba-onoded-akar, an-sordamar-negabar arbananai gusad. Abaladi, guakwaa e-ilawar-swiswidikmalad, e-sigu-abgaed, warsi, degi, e-binasgargi mor-esgorobiid-yoi gudii gusmalad. Judá-dummagan guakwa-bukwamarmogad e-sordagan-bendakega. \v 17 Dulemar galu-matusulid-sobnanaidi, degi, dulemar-ibmar-berbemaladi, sakwa-nailiki arbananai gusad, sakwa-baidsikdi eswar-gani gunanai gusad. \v 18 Ar dule-galu-sobnanaimaladdi, na e-sadergi es-suid-nai gunanai gusmarbalid. Deyob arbananai gusmalad. Dule gar-trompeta-ogoleddi an-dikarba gwichid. \v 19 Ar ade dummaganga, dule-nue-nug-nikamaladga, degine, bela dulemar-baiganga an sogsad: “We-arbaedi, arbaed-dummadid, bipisulid. Emide, anmar galugi banna-banna dika-dikasur gunanaid. \v 20 Degisoggu, ar bia gar-trompeta gole bemar itogoe, asik bemar anmarbogwa ambikunonimalo. Ar anmar-Bab-Dummad bila-onolegedgi anmar-ular gwisguoed.” \p \v 21 Degisoggu, deyobi anmar arbananai gusmalad. Dad-nakwialid-akar, neg-mutikguedse anmar arbaed indakdedamalad. Dule-negabala arbananai gusmalad, baigan-abaladdi eswar-gani guakwaa nakulebukwa gusmalad. \p \v 22 Geb degine, dulemarga an sogsabalid: “Bemala, be-bendakmaladmala Jerusalén-neggwebur-yaba be ambikumalo, adi, mutiki be nakulemalaga, ibgindi bemar arbamaloed.” \p \v 23 A-ulale, an-gwenadgan, an-sapingana, degi, sordamar-an-edarbemaladi, bipisaale binsa-gannaa-bukwadasurmalad, unnila obsokalirbi geb bogiguddamalad. \c 5 \s1 Nehemías dule-wileganabina ulusad \p \v 1 Degidgine, dulemar, degi, e-omegan binnasuli e-gwenadgan-Judíoʼmargi oimakarmalad. \v 2 Gwenna-gwenna sogdemalad: “Anmar mimmigan bukidar nikamalad, degisoggu, anmar nabir mas-gunnega ibmar-gwag-gullemalad egisergebed, adi, mer burgwegar.” \p \v 3 Baigan sogdemarmogad: “Anmar ukud-dummad-naidba, anmar-nainu, degine, anmar-uva-nainu manigi odogar nagusad, degi, anmar-nega dule-baidga manigi-odogar sigwisbalid, adi, anmar a-manigi mas bakegar.” \p \v 4 Baigandi sogmarmogad: “Anmar rey-bennukegala, anmar-nainu, anmar-uva-nainu, manigi-odogar nasiksad. \v 5 Ar anmar, we-dulemarbo emar-gumalad, anmar-mimmigan emar-mimmiganbo akarsulid, emalad. Degi-inigwele, anmardi anmar-masmala, degi, anmar-sisgan maiga-guegala anmar manigi-ukergebed. Bato anmar-sisgan gwenna-gwenna maiga-gudidimalad, amala geg anmar bar oakaloged. Ar ade anmar-nainu, anmar-uva-nainu bato dule-baigangadid.” \p \v 6 Ani, Nehemías, we-dulemar isdar-itogedba oimakbukwa an itosgua, bela-bela sae-an-itoded. \v 7 Nuekwaa an egi binsasgua, dule-nug-nikamaladga, degi, dule-dummaganga sabsuli ibmar an ega sogded: \p —Ar be-gwenadganga ibmar be uksale, egi mani-onogega, ¿mani-dummarba be gadamarde? \p Deginbali, bela we-igar-itogegala dulemar-onmakega an imaksad. \v 8 Amarga an sogded: \p —Anmar, bela-bela alamaknanai gusad an-gwenadgan-Judíoʼmar, dulemar-Judíoʼsurmaladse manigi-uklesmalad-onogegar. ¿Ar emide bemar gannar be-gwenadgan-uknaibarde, adi, anmar a-gwenadgan gannar manigi onomarbaligar? \p Dule-nuga-nikamalad, degi, dummagan gwen anmar-abin-imaksasurmalad. Ar ade, ¿ibu anmarga sogosunna? Anmarga soged-satemala. \p \v 9 Degidgine, an sogdebalid: \p —Bemar ibnued imaknanaisurmalad. Ar bemar anmar-Bab-Dummad dobee nanae-wilubmalanad, adi, anmar-isdarad-Judíoʼsurmalad melle anmargi dodomalagar. \v 10 Ani, an-gwenadgan, degi, dule-anga-arbamalad, anmar dule-wileganaga mani gaar-uksad, orosgi-dakleged-trigoʼye-nugad gaale an uksamarbalid. Degisoggu, dule-anmargi-ibmar-ganikidbali anmarga gannar ibmar-ukoed, obichadi suli. \v 11 Degisoggu, dummagan gandikidgi an bemarga sogdo: Emisbinne, bemar ega e-nainumar, e-uva-nainumar, e-olivo-nainumar, degi, e-negmar gannar ukmala. Deginbali, mani-e-sangi-mani-onolesad mer be e-annik-suo, degi, ibmar-gwaggi, vinoʼgi, degi, olivo-gwallugi, e-gaka-obicha-ukleged, mer be egiso. \p \v 12 Dummagande an-abin sogdemalad: \p —Nueddo, bela be anmarga ibmar-sogsadba an imakmaloed. Anmar gannar ega e-ibmarmala ukoed, bipisaale anmar ese ibmar-egisosulid. \p Geb degidgine, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladse an gochad. Amar danar an oambikusad. Amar-wagab dule-nug-nikamalad, degi, dule-dummagan na e-ibmar-sogsad anga ise-sogar-imakega an imaksad. \v 13 Agine, an-mor-dummad binnasur mor-mor an imaksad, geb an sogded: \p —We-ibmar-sognaidba dule-wargwen imaksasulile, Bab-Dummad a-dule-neg, degi, e-ibmarmar-nikad an-mor-dummad an mor-mor imaksayobi imakoed. Deyobi mor-mor guoed, na ibmar sate-guoed. \p Bela dulemar-bukwadi sogdemalad: \p —¡Ar deyob guodo! \p Geb bela dulemar Bab-Jehová-e-nug odummodmalad, bela dulemar ibmar-sogsadba imaksamalad. \s1 Nehemías na e-daedgi sunmaksad \p \v 14 Rey-Artajerjes birga-dulagwengus (20), reyga maidgi, an Judá-yar-daked-dummadga nuggunonikid. A-gan an sesigusad, Rey-Artajerjes birga-dulagwen-gakambe-gakabo (32) megisadse. We-birgambe-gakabogwadgi (12), an-dummadga maigusan-inigwele, ani, degi, an-bendakmaladse-bakale, ibmarmar dule-dummadga-ukleged, anmar gwen ebussurmalad. \v 15 Ar an-idu-dummaganga-megismaladdi, dulemargi mani-dummad gasmalad. Na e-mas gunnega, e-vino gobega, mani-nibir-dulabo (40) aidikued-wilub gasmalad. Deginbali, ega-arbamaladmoga dulemar-wiosmarmogad. Ar andi Bab-Dummad-dobed-ular, deyob an imaksasulid. \v 16 Neggwebur-galu-matusulid gannar-nudakega an arbanai gusad, degine, anga dule-arbamalad arbanai gusmarmogad. Anmar bipisaale nainu baksasur gusmalad. \p \v 17 A-ukinbali, Judíoʼmar, degi, dule-dummagan, dulagugle-gakambe (150) mese-naba anba mas-gunnonidamalad. Degine, dule-neggwebur-baiganginmalad anse ataknoni-gusmaladdi obarlesulid. \q1 \v 18 Bane-bane, moli-bebe-nikad, wargwen, \q1 sibad-wawaad-nuegan, walanergwa (6) oburgwiledaed. \q1 Deginbali, nuumar-oburgwiledabalid. \q1 Ibambe-ibambegi (10-10), vino-ichesuli anga selenonidaed. \q2 Degi-inigwele, an dummadga-guedgi anga-ibmar-uklegoenad an ese egichissulid. \q2 Ar ade, an daked, ar weyobile, we-dulemarga mani-bipisuli nosaled. \p \v 19 ¡An-Bab-Dummadye, bela we-dulemarga an ibmar-imaksad, nue be ebinsao! ¡Angi nued be binsamogo! \c 6 \s1 Judío-isdarmalad Nehemíasʼgi gwisguarmalad \p \v 1 Sanbalat, Tobías, Árabe-dule Gesemʼye-nugadi, degi, an-isdarmalad-baigan itoarmargua, Jerusalén-neggwebur-galu-matusulid an nudaksaye, degine, yaa-ollogwad sateye, bela bato atisye. (Ar a-ibagangi amba yoo yawagakmar nasikleged). \v 2 Degidgine, Sanbalat, degi, Gesem anga gayaburba barmiarmalad, sogsiid: “Neba-Onoʼye-nugadgi, neggwebur-burwigana-gwensakgi anmar abingumalo.” \p Ar emardi, bato angi ichakwa binsasmalad. \v 3 Geb agine, amarga dule gayaburba-berbemalad an barmisad, ega sogega: “Ande bela-bela arbaed nue-nikaye, arbaed-dummad an imaknaye. Degisoggu, bemar-abinguega an naele, an-arbaed galegodole.” \v 4 Ilabake, gannar-gannar anga we-gayaburba barmisad. Degi, ilabake, gannar-gannar an abinsasmogad. \p \v 5 Ilataledgine, Sanbalat na e-maiba anga garda-argaar barmialid. \v 6 Gardagi weyob narmakar-naid: \pi1 “Dule Gasmuʼye-nugadi soged, degi, dule-Judíoʼsurmalad sogmarmogad: ‘Bede, Judíoʼmarbo galu-sobnanaiye, adi, be-reygi be aibinmalaga. A-ulale, bemarde galu-matusulid sobnanaiye. Weyob sogmalad, bede, e-reyga guoye.’ \v 7 Degine, bede Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad-onugsasye, adi, amar Jerusalén-neggweburgi begi sogmalagar: ‘Judá-yargi anmar rey-nikamarye.’ Ar Rey-Artajerjesʼse we-gayaburba warmakosoggu, be anmarse dage, anmar sunmakmalagar.” \p \v 8 Geb degine, an abin-imaksad: “Bela be ibmar-sogedi bela gakanbiid. Ar na be wargwengi yogasaar gordiid.” \p \v 9 Ar ade, wemar binsa yamo anmar-ogwayebimalad. Binsamalad ar deyobile, anmarde bar arbabi gudagosurmarye. \p Andi, an Bab-Dummadse gochad: “Bab-Dummadye, emigindi gangued be anga udasun, adi, melle galakuega.” \p \v 10 Geb a-sorbali, Delaía-machi-Semaías-negse an nadsunnad. Semaíasʼde, Mehetabel-e-wagwad, a-dule na e-neggi nomaisulid. Geb anga sokalid: \q1 —Anmar Bab-Dummadse-goled-negse ambikunamar. \q2 Anmar Bab-Dummad-negse dogogu, yawagak edioed, \q2 ar ade emi-mutik be-oburgwedanimaloed. \p \v 11 Ar andi an abin-imakded: \p —An dule-wakinnedsuli. Dule-anyobmalad e-san-abonogega Bab-Dummadse-goled-negse gwen dukunaosulid. An dukuosulid. \p \v 12 Ar ade mag an daksad, Bab-Dummad Semaías-barmiarsulid. Ar we-dule deyob sogedi, Tobías, Sanbalatʼbo we-dule-binsaed-gasad, ar manigi baksad deyob sogegar. \v 13 Ar ade, Semaías manigi baklesad, adi, an-ogwayegar, an-oichogegar. Ade, Tobías, Sanbalat-ebo binsasmalad, deyobi an-imaksale, angi isdar sunmakmaloed, an-nug oichomaloed. \p \v 14 “An-Bab-Dummadye, Tobías, Sanbalatʼbo, na e-ibmar-imaksadi be ebinsao. Deginbali, Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-bundor-Noadías, degi, Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-baigan, an-ogwayebi-gusmaladi be ebinsabalo.” \s1 Jerusalén-neggwebur-galu ogusmalad \p \v 15 Jerusalén-neggwebur-e-galu-matusulid-soblenaidi, nii-Elulʼye-nugad iba-dulagwen-gakatargi bergusad. Galu-matusulidgi, iba-dulabo-gakambe-gakabo (52) nue egi arbalesad. \p \v 16 Anmar-isdarmalad itoarmargu, anmarde arbaed-obelosye, bela anmar-dikarba-dulamar-bukwad, dobe-itonadmalad. Bela amala na nug-bipii itonadmalad. Amar mag itosmalad, we-arbaed anmar-Bab-Dummad-sogedba imaklesad. \p \v 17 A-ibagangi, Judá-yargi dummaganga-mamaid, Tobíasʼga bukidar garda barmimai-gusmalad, degine, Tobíasʼmoga bukidar amarga garda barmimai-gusmogad. \v 18 Adega, bukidar-dummagan-Judá-yargi-mamaid Tobíasʼba nanaimalad. Ar ade, Tobías, Ara-machi-Secanías-e-sapinid. Degine, Tobías-machi-Johanán, Berequías-machi-Mesulam-sisgwa nikusad. \v 19 Deginbali, bukidar-dulemar Tobías-ibmar-nuegan-imaked an-asabin sognonidamalad. Geb degine, bela an ibmar-sogdaed, Tobíasʼga sogdapdamalad. Degine, Tobías yamo an-ogwayega, anse gardamar barmimai-gusad. \c 7 \ms1 3. NEHEMÍAS DULE-DUMMAGAN-NUGSASAD \mr (7:1-4) \s1 Nehemías dule-dummagan-onugsasad \p \v 1 Jerusalén-galu-matusulid bela nudaklesgua, e-yawagakmar ogwichilesad. Geb e-yawagak-dakmalad onugsalesad, degi, dule-namakmalad onugsalesbalid, degi, Levita-dulemar amilesbalid. \v 2 Geb degine, an-urba-Hanani, Jerusalén-neggwebur-e-dummadga-megega an nugsasad. Degi, Hananíasʼdi, Jerusalénʼgi reyneg-siid-dakedga an nugsasad. Hananíasʼde, dule-napiragwadid, dule-baiganba bur bule Bab-Dummad-dobee nanadiid-duled. We-dulemar-warbogwadga an igar-uksad. \v 3 Amarga an sogsad: \p “Dad-nakwialile, Jerusalén-neggwebur-e-yawagakmar argadoed. Geb, dad-argwaned-idu, dule-yawagak-dakmalad amba arbananai, e-yawagakmar sakdiledoed, degi, be urgo iduar-mesoed nue edilegega. \p ”Deginbali, Jerusalénʼginmalad neggweburgi-nakulegega an onugsasad, amala gwenna-gwenna ega-soglesad bia nakulegoe, abala na e-neg-e-neg-asabin nakulemaloed.” \p \v 4 Jerusalén-neggweburde bipisursoggu, olloo-dakleged. Ar ade amba yoo negmar gannar soblesoggu, dulemar-ichee bukwad. \ms1 4. DULEMAR, ZOROBABELʼBA JERUSALÉNʼSE NONIMALAD \mr (7:5-73) \s1 Zorobabelʼba gannar Jerusalénʼse nonimalad \r (Esdras 2:1-70) \p \v 5 Geb degidgine, Bab-Dummad an-gwage ebusad, dule-dummagan, dule-nuga-nikamalad, degi, bela dulemar na e-gwenadgan-e-gwenadganba urbega, adi, e-dadgan-e-dadganba amar-ebisega. Geb agine, an garda amisad, dulemar an-idu-nonimalad-e-dadgan-nugmar narmakar-nanai. Agi, narmakar-naid: \pi1 \v 6 Wemar, Babilonia-e-rey-Nabucodonosorʼse-galesa, Babiloniaʼse-selesmalad. Amar gannar Judá-yarse, degi, Jerusalén-neggweburse-nonimalad-e-nugmar narmakar-nai an dakalid. \q1 Wemar, na e-neggwebur-e-neggweburse gannar nonimalad: \q2 \v 7 Zorobabelʼba, Jesúaʼba, Nehemíasʼba, \q2 Azaríasʼba, Raamíasʼba, Nahamaniʼba nonimalad. \q2 Degine, Mardoqueoʼba, Bilsánʼba, Misperetʼba, \q2 Bigvaiʼba, Nehumʼba, degi, Baanaʼba nonimalad. \q1 Israel-dulemar gannar nonimalad, wemalad: \q2 \v 8 Paros-wagan, milibo gaka dulabaabak-gakambe-gakabo (2,172). \q2 \v 9 Sefatías-wagan, dulataled-ilapaa gaka dulapaa-gakambe-gakabo (372). \q2 \v 10 Ara-wagan, dulataled-ilanergwa gaka dulabo-gakambe-gakabo (652). \q2 \v 11 Pahat-Moab-wagan, a sogleged, Jesúa-waganye, degi, Joab-waganye, milibo gaka dulataled-ilabaabak gakambe-gakabaabak (2,818). \q2 \v 12 Elam-wagan, miligwen gaka dulataled-ilabo gaka dulabo-gakambe-gakabake (1,254). \q2 \v 13 Zatu-wagan, dulataled-ilabaabak gaka dulabo-gakatar (845). \q2 \v 14 Zacai-wagan, dulataled-ilagugle gaka dulapaa (760). \q2 \v 15 Binúi-wagan, dulataled-ilanergwa gaka dulabo-gakabaabak (648). \q2 \v 16 Bebai-wagan, dulataled-ilanergwa gaka durgwen-gakabaabak (628). \q2 \v 17 Azgad-wagan, milibo gaka dulataled-ilapaa gaka durgwen-gakabo (2,322). \q2 \v 18 Adonicam-wagan, dulataled-ilanergwa gaka dulapaa-gakagugle (667). \q2 \v 19 Bigvai-wagan, milibo gaka dulapaa-gakagugle (2,067). \q2 \v 20 Adín-wagan, dulataled-ilanergwa gaka dulabo-gakambe-gakatar (655). \q2 \v 21 Ater-wagan, a sogleged, Ezequías-waganye, dulabake-gakambe-gakabaabak (98). \q2 \v 22 Hasum-wagan, dulataled-ilapaa gaka durgwen-gakabaabak (328). \q2 \v 23 Bezai-wagan, dulataled-ilapaa gaka durgwen-gakabake (324). \q2 \v 24 Harif-wagan, dulatar-gakambe-gakabo (112). \q2 \v 25 Gabaón-wagan, dulabake-gakambe-gakatar (95). \q2 \v 26 Belénʼginmalad, degi, Netofaʼginmalad, dulabakebak-gakabaabak (188). \q2 \v 27 Anatotʼginmalad, dulanergwa-gakabaabak (128). \q2 \v 28 Bet-Azmavetʼginmalad, dulabo-gakabo (42). \q2 \v 29 Quiriat-Jearimʼginmalad, Cafiraʼginmalad, degi, Beerotʼginmalad, dulataled-ilagugle gaka dulabo-gakapaa (743). \q2 \v 30 Ramá-neggweburginmalad, degi, Geba-neggweburginmalad, dulataled-ilanergwa gaka durgwen-gakagwensak (621). \q2 \v 31 Micmas-neggweburginmalad, dulanergwa-gakabo (122). \q2 \v 32 Betel-neggweburginmalad, degi, Hai-neggweburginmalad, dulanergwa-gakapaa (123). \q2 \v 33 Nebo-neggwebur-baidginmalad, dulabo-gakambe-gakabo (52). \q2 \v 34 Elam-baid-wagan, miligwen gaka dulataled-ilabo gaka dulabo-gakambe-gakabake (1,254). \q2 \v 35 Harim-wagan, dulataled-ilapaa gaka durgwen (320). \q2 \v 36 Jericó-wagan, dulataled-ilapaa gaka dulabo-gakatar (345). \q2 \v 37 Lod-wagan, Hadid-wagan, degi, Ono-wagan, \q2 dulataled-ilagugle gaka durgwen-gakagwensak (721). \q2 \v 38 Senaa-wagan, milipaa gaka dulataled-ilabakebak gaka durgwen-gakambe (3,930). \q1 \v 39 Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-nonimalad, wemalad: \q2 Jedaía-wagan, Jesúa-gwenadgansikid, dulataled-ilabakebak gaka dulapaa-gakambe-gakapaa (973). \q2 \v 40 Imer-wagan, miligwen gaka dulabo-gakambe-gakabo (1,052). \q2 \v 41 Pasur-wagan, miligwen gaka dulataled-ilabo gaka dulabo-gakagugle (1,247). \q2 \v 42 Harim-wagan, miligwen gakambe-gakagugle (1,017). \q1 \v 43 Levita-dulemar, wemalad: \q2 Jesúa-wagan, degi, Cadmiel-wagan, amala, Hodavías-e-waganad, dulapaa-gakambe-gakabake (74) mergued. \q1 \v 44 Dule-namakmalad, wemalad: \q2 Asaf-wagan, dulagugle-gakabaabak (148). \q1 \v 45 Dule-yawagak-dakmalad, wemalad: \q2 Salum-wagan, Ater-wagan, Talmón-wagan, \q2 Acub-wagan, Hatita-wagan, degi, Sobai-wagan, \q2 dulanergwa-gakambe-gakabaabak (138). \q1 \v 46 Dule-Bab-Dummadse-goled-neggi-arbamalad, wemalad: \q2 Ziha-wagan, Hasufa-wagan, Tabaot-wagan, \q2 \v 47 Queros-wagan, Siaha-wagan, Padón-wagan, \q2 \v 48 Lebana-wagan, Hagaba-wagan, Salmai-wagan, \q2 \v 49 Hanán-wagan, Gidel-wagan, Gahar-wagan, \q2 \v 50 Reaía-wagan, Rezín-wagan, Necoda-wagan, \q2 \v 51 Gazam-wagan, Uza-wagan, Paseah-wagan, \q2 \v 52 Besai-wagan, Mehunim-wagan, Nefisesim-wagan, \q2 \v 53 Bacbuc-wagan, Hacufa-wagan, Harhur-wagan, \q2 \v 54 Bazlut-wagan, Mehída-wagan, Harsa-wagan, \q2 \v 55 Barcos-wagan, Sísara-wagan, Tema-wagan, \q2 \v 56 Nezía-wagan, degine, Hatifa-wagan. \q1 \v 57 Salomón-maimar-wagan, wemalad: \q2 Sotai-wagan, Soferet-wagan, Perida-wagan, \q2 \v 58 Jaala-wagan, Darcón-wagan, Gidel-wagan, \q2 \v 59 Sefatías-wagan, Hatil-wagan, \q2 Poqueret-Hazebaim-wagan, Amón-wagan. \p \v 60 Dule Bab-Dummadse-goled-neggi-arbamalad, degi, Salomónʼga-arbamalad-wagan, dulataled-ilapaa gaka dulabake-gakambe-gakabo (392). \q1 \v 61 Baigandi: \q2 Tel-Melaʼgi, Tel-Harsaʼgi, Querubʼgi, \q2 Adónʼgi, degi, Imer-neggweburmargi noarmarmogad. \q3 Amarde, geg oyogusmalad, doamar e-dadganmala, degi, emar Israel-dulemar-gumarbardibe. \q1 \v 62 Amardi, wemardo: \q2 Delaía-wagan, Tobías-wagan, degi, Necoda-wagan, \q2 dulataled-ilanergwa gaka dulabo-gakabo (642). \p \v 63 Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladmoga, geg oyogusmarmogad, emarde Israel-dulemar-gumardibe. \q1 Amardi, wemardo: \q2 Habaía-wagan, Cos-wagan, degi, Barzilai-wagan. \p Barzilai-wagwa-gwensakde, Barzilai-sisgwa-wargwen nikusad. We-Barzilaiʼde, Galaadʼginedid. Abali, na e-nug susad. \p \v 64 Wemala, na e-dadgan-nug amidmargu, amissurgusmalad. Degisoggu, dule-irwa-Bab-Dummadse-goledga bar gussurmardo, ar ade, swilidikidsuryenik soglesad. \v 65 Degidgine, saila-dummadga-maid igar-uksamogad, we-dulemar melle Bab-Dummadga-ibmar-uklegaled gunnamaloye. Geb dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-wargwen Urimʼba, degi, Tumimʼba Bab-Dummadse-egisedse nabir we-dulemar mas-swilidikid gunmalodibe, surdibe. \q1 \v 66 Bela dulemar-danar, mili-dulabo-gakabo gaka dulataled-ilapaa gaka dulapaa (42,360) mergu ambikunonimalad. \q2 \v 67 Wemar-abargi, e-mai-machergan, degi, e-mai-omegan obarilenaisulid. \q3 Emarbi, miligugle gaka dulataled-ilapaa gaka durgwen-gakambe-gakagugle (7,337) mergued. \q2 E-namakmalad-machergan, degi, e-namakmalad-omegan, \q3 dulataled-ilabo gaka dulabo-gakatar (245) mergu nikad. \q2 \v 68 Molimar weyob mergued: \q3 Dulataled-ilagugle gaka dulagwen-gakambe-gakanergwa (736) mergu nikad. \q2 Moli-uaya-senigwadmardi, \q3 dulataled-ilabo gaka dulabo-gakatar (245) mergu nikad. \q2 \v 69 Moli-yargan-muremaladdi, \q3 dulataled-ilabake gaka durgwen-gakambe-gakatar (435) mergued. \q2 Moli-uayasuiddi, \q3 milinergwa gaka dulataled-ilagugle gaka durgwen (6,720) mergumogad. \p \v 70 Bukidar babgan-na-neguya-sedimalad, Bab-Dummadga arbaed-imakega ibmar uksamalad. \q1 Jerusalén-neggweburgi dummadga-maid ibmar-uksad: \q2 Or-nibirambe-gakabakebak (19) uksad, \q2 nogmar gwadulabo-gakambe (50) uksabalid, \q2 degine, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-mor-yomalad, \q3 goadulataled-ilatar gaka dulagwen-gakambe (530) uksabalid. \q1 \v 71 Babgan-na-neguya-sedimalad, Bab-Dummadga weyob-arbaed-imakega ibmar-uksamarmogad: \q2 Or, nibir-dulataled-ilapaa gaka dulapaa-gakambe-gakatar (375) aidiku uksad. \q2 Mani, nibir-milibo gaka dulataled-ilagugle (2,700) aidiku uksabalid. \q1 \v 72 Dule-baiganmoga: \q2 Or, nibir-dulataled-ilapaa gaka dulapaa-gakambe-gakatar (375) aidiku uksamarmogad, \q2 Mani, nibir-milibo gaka dulataled-ilabo gaka dulabo-gakambe (2,250) aidiku uksamarbalid. \q2 Degine, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-mor-yomalad, \q3 goadulapaa-gakagugle (67) uksamarbalid. \q1 \v 73 Degine, \q2 dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad, \q2 Levita-dulemar, \q2 dule-yawagak-dakmalad, \q2 dule-namakmalad, \q2 dule-neggweburginmalad, \q2 dule-Bab-Dummadse-goled-neggi-arbamalad, \q2 degi, bela Israel-dulemar, na e-neggwebur-e-neggweburse megnadmalad. \p Nii-walaguglegusgu (7), bela Israel-dulemar na e-neggwebur-e-neggweburgi bato mamaimalad. \c 8 \ms1 5. ESDRAS, BAB-DUMMAD-IGAR-MAID-ABSOSAD \mr (8:1-18) \s1 Esdras Bab-Dummad-Garda absosad \p \v 1 Geb degidgine, bela dulemar na bulakwaa danar-ambikunonidamaladse ambikunonimalad. We-ambikuedde, Dii-Yawagak-Noedye-nugad-asabin naid. Dule-garda-narmaked-Esdrasʼye-nugadga, sogdemalad, Moisés-Igar-Mesisad-garda sedaye. We-Igarde, Bab-Jehová, Moisésʼba Israel-dulemarga uksa-gusad. \p \v 2 Nii-walagugled iba-onodedgine, dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-Esdras, Bab-Dummad-Igar-narmakar-maid dulemar-bukwadse senonikid. Agi, machergan, omegan, degi, dulemar-baigan bela-nabir-mag-itomalad bukwamalad. \v 3 Esdras wakudaryalaba, yorukudse dulemar-ambikuedgi, dulemar-wagab, Dii-Yawagak-Noed-asabin garda absoded. Bela dulemar Bab-Dummad-Igar-gardagi-narmakar-maid nue-itobukwa gusmalad. \p \v 4 Dule-garda-narmaked-Esdrasʼde, urgo-aila-nibakwaa-soblealed-birgi gwichigusad, ar ade, agala urgo-sobsagusmalad. \q1 Esdras-dikarba: \q2 Matatías, Sema, Anías, Urías, Hilcías, degi, Maasías, \q3 e-argan-nuedsik gwichi-gusmalad. \q1 Esdras-e-argan-sapiledsikdi: \q2 Pedaías, Misael, Malquías, Hasum, Hasbadana, Zacarías, \q2 degi, Mesulam, gwichigusmarmogad. \p \v 5 Esdrasʼdi, dulemarba bur-nibakwaa gwichisoggu, dulemar bela Esdras-dakbukwa gusmalad. Esdras garda egadgu, dulemar bela gwisgusmalad, nue-boo ambikusmalad, adi, nuekwaa itomalagar. \v 6 Geb degidgine, Esdras, Bab-Jehová, Bab-Dummad-Bur-Dummad-nug-odummoded. Bela dulemar argan onakwidmargu, sogdemalad: “¡Ar deyobdo! ¡Ar deyobdo!” Agine, dulemar Bab-Jehová-nug-odummogega napase e-bebe-ebulegedse dulluu imakdemalad. \p \v 7 Levita-dulemar, dulemarga Bab-Dummad-Igar-Maid odulobukwa-gusmalad. \q1 We-Levita-dulemar-Igar-odulobukwadi, wemalad: \q2 Jesúa, Bani, Serebías, Jamín, Acub, Sabetai, \q2 Hodías, Maasías, Kelita, Azarías, Jozabed, Hanán, \q2 degi, Pelaía. \p Bela dulemardi na nue-itobukwa-gusmalad. \v 8 We-Levita-dulemar Bab-Dummad-Igar-Maid ise-nue-absoar imaknanai-gusmalad, degine, ise-nue-odulogar dulemarga imaksamalad, adi, ise-nue-magar itomalagar. \p \v 9 Geb degidgine, saila-dummad-Nehemías, degi, dule-irwa-Bab-Dummadse-goled, dule-garda-narmaked-Esdras, geb Levita-dulemar dulemarga-odulonanaid, dulemarga bela sogdemalad: “Emi-iba, anmar-Bab-Dummad-Jehová-iba-islidikid. Degisoggu, melle be bukib-itomar, melle be bomar.” Ar ade, dule-Bab-Dummad-Igar-Maid-itobukmalad bela boedbimalad. \p \v 10 Degine, Nehemías sogded: “Bemar namar, mas-birigined be gunnamar, gobed-birigined be gobnamar. Degine, bemar mas-nikamalad, dule mas-satemaladga be ukmalo, ar ade, emi-iba anmar-Bab-Dummad-ibad. Melle be bukib-itomar, be wergumala, ar ade, Bab-Jehováʼgi-wergued, anmar-ogannogediid.” \p \v 11 Levita-dulemarmoga dulemar-baisur-itogega amarga sognanaimalad: “Melle be bukib-itomar, melle be bomar, ar ade, emi-iba, iba-islidikidid.” \p \v 12 Degisoggu, bela dulemar nue mag-itosmarsoggu, bela wergunadmalad, gobnadmalad, mas-gunnadmalad, degine, dulemar-mas-satemaladga mas uknadmalad. Ar ade, Bab-Dummad-Gardagi e-odurdaklesad nue-magar-itosmalad. \s1 Neg-Matargana-Iba-onolesad \p \v 13 Banedgine, oibosgua, bela babgan na-neguya-sedimalad, degi, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad, degi, Levita-dulemar, Bab-Dummad-Igar-Maid-durdakmalaga dule-garda-narmaked-Esdrasʼse ambikunonimalad. \v 14 Israel-dulemar Bab-Dummad-Jehová Moisésʼba-Igar-Uksad, gardagi-narmakar-mai dakarmalad: “Israel-dulemar nii-walagugledgi, iba-onodedgi neg-matarganagi megmaloye. \v 15 Degine, bela neggwebur-iliba dule-baigan-owisomaloye, degi, Jerusalénʼgi owisomarbaloye, sogoye: ‘Be sapurba namar, olivo-sapi-anagan sedamaloye, olivo-sapurbalid-anagan, sapi-arrayánʼye-nugad-e-gagan-wawadikmalad sedamaloye, ogobgi-dakleged-gagan, degi, bela sapi-dummagan-gagan sedamaloye, adi, neg-matargwa-matargwa sobmalagarye, ar igi gardagi narmakar-naidba.’ ” \p \v 16 Degisoggu, dulemar sapi-anagan-amiega ainidsunnad, geb na senonimalad. Agi, neg-matargana sobsamalad. Gwenna-gwenna na e-neg-birgi neg-ollornaidgi sobsamalad, baiddi e-neg-imbagi, baiddi Bab-Dummadse-goled-neg-imbagi sobsamalad, baiddi Dii-Yawagak-Noedye-nugad-asabin sobsamalad, baidmoga dulemar-danar-ambikuedgi sobsamalad, degi, baiddi Efraín-Yawagak-Noedye-nugad-asabin dulemar-danar-ambikuedgi neg-matargana sobsamalad. \v 17 Bela we-dulemar-gales-gusmalad-nonimaladi, neg-matargana sobsamalad. Geb a-neg-matarganagi megismalad. Ar Israel-dulemar weligwar-itosmalad, ar ade, Nun-machi-Josué-akale, we-ibasega Israel-dulemar weyob neg-matarganagi nue megdisurmalad. Degisoggu, bela-bela weligwaledgi iba-dummad onosmalad. \p \v 18 Esdrasʼde, gebe-iba-onoded-akar, Neg-Matargana-Iba-bergunaidse bane-bane dulemarga Bab-Dummad-Igar-Maid absosad. Ibagugle (7) Iba-onosmalad. Geb a-banedgine, bela-dulemar bulakwaa igar-sogmaidba Bab-Jehová-nug odummosmalad. \c 9 \ms1 6. JUDÍOʼMAR BAB-DUMMAD-EBO GANNAR IGAR-MESISMALAD \mr (9:1–10:39) \s1 Israel-dulemar Bab-Dummadga na e-isgusad barsogdemalad \p \v 1 Nii-walagugled iba-durgwen-gakabakegi, Israel-dulemar na bular ambikunonimalad, adi, mas-gunsuli Bab-Dummadse-golega. Geb emar bela-bela bukib-itoged-oyogega, mor-sommed yosmalad, degi, e-nonogi buru eosmarbalid. \v 2 Israel-dulemar dule-baigangi bachikii ambikusmargua, gwichi na e-isgued Bab-Dummadga barsogdemalad, degi, e-dadgan-isgusad Bab-Dummadga barsogdemarbalid. \v 3 Deyob-gwichi, E-Bab-Dummad-Jehová-Igar-Maid-garda wachi-ilapaa absosmalad. Geb baid-wachi-ilapaa, e-isgued e-Bab-Dummad-Jehováʼga barsogsamarbalid, degi, baid-wachi-ilapaa, e-Bab-Dummad-Jehová-nug odummosmarbalid. \q1 \v 4 Agine, Levita-dule: \q2 Jesúa, Bani, Cadmiel, Sebanías, Buni, Serebías, Bani, \q2 degi, Quenani, nibakwaa urgo-aila-soblealid-birgi nakwismalad. \p Agi, binnasuli e-Bab-Dummad-Jehováʼse gotemalad. \q1 \v 5 Weyobi, Levita-dulemar: \q2 Jesúa, Cadmiel, Bani, Hasabnías, Serebías, Hodías, \q2 Sebanías, degi, Petaías sogdemalad: \p “Bemar gwisgumar. Bab-Jehová-gusgu-maiguad, degisadegu-maigubaloed, a-e-nug be odummomar. \q1 ‘Bab-Jehová, be-nug odummolesun. \q2 Bur bule be-nug-gandikidgi, nued binsaledii gusana yeerban, \q2 ibmar-baiganba bur bule be-nug odummolesana yeerban. \b \q1 \v 6 ” ’Unnila bebi Bab-Jehová-gued. \q2 Nibneg be nasiksadid: \q1 Bela nibneg-naid ugakaase, bela e-niisgwamar ega be nasiksad. \q2 Be, be napneg nasiksabalid, \q2 degi, bela ibmarmar-bukwad be obinnisbalid. \q1 Deginbali, demar-nanaidi, degi, bela agi ibmarmar-bukwad be obinnisbalid. \q2 Bela we-ibmarmala dula-gued be imaksad. \q1 A-ulale, sordamar-nibnegginmalad bese gotemalad, \q2 bela-belad be-nug-odummomalad. \b \q1 \v 7 ” ’Be, Bab-Dummad-Jehová-gued. \q2 Be, be Abram-susad. \q1 Be, Abram Caldea-dulemar-neggwebur-Urʼgi be onosad. \q2 A-dulega be nug-ogwasad, Abrahamʼye be onugsasad. \q1 \v 8 Be, Abraham-e-gwage-ulub be daksad, \q2 nue-inniki beba nanadii guo be daksad. \q1 A-ulale, Abraham-ebogwa be igar-mesisad, \q2 e-waganga we-yarmar ukoye be sogsad: \q2 Canaán-dulemar-yar, Het-dulemar-yar, \q2 Amorreo-dulemar-yar, Ferezeo-dulemar-yar, \q2 Jebuseo-dulemar-yar, degi, Gergeseo-dulemar-yar. \q3 We-yarmar, Abraham-waganga ukoye be sogsad. \q1 Bab-Dummad, be-ibmar-sogsad be imaksad. \q2 Ar ade, be dule-innikigwadid. \b \q1 \v 9 ” ’Anmar-dadgan-Egipto-yargi-wilebukwa-gusadi, be daksad. \q2 Demar-Ginnidye-nugad-gakaba bese binnasur gotemargu, be itosad. \q1 \v 10 Be, be ibmar-gegerdaklemaladi, degi, ibmar-dakledisurmaladi Faraónʼgi be imaksad. \q2 Faraón-e-dummagangi, degine, bela Egipto-yargi-dule-bukmaladgi be imaksabalid. \q1 Ar ade, Egipto-dulemar be-dulamargi na-san dummarba-itogedba, gandikidgine-ibmar-imaksamalad be daksad. \q2 A-ulale, emi-ibadse, be-nug dummarba gued. \q1 \v 11 Israel-dulemar-wagab, demar negabar be egasad. \q2 A-demar-abargi, Israel-dulemar neg-dinnagwadgi obaksagusmalad. \q1 Ar Israel-dulemar-baregindanimaladdi, dii-ulakse be egwachad, \q2 igi akwa dii-ulakse egwalleddaedyob be imaksad. \q1 \v 12 Ibgine, mogir-bubawaryob-gwichidba be semai-gusad. \q2 Mutikdi, soo-bubawaryob-gwichid-gwabunyemaidba be semai-gusad, \q2 adi, igar-namaloedba, ega neg-mee imakegar. \b \q1 \v 13 ” ’Sinaí-yarse be aidenonigusad, \q2 Israel-dulemarga nibneg-akar be sunmaksad. \q1 Igar-innikimalad, igar-napiramalad ega be uksa-gusad. \q2 Igar-Mesisad, igarmar-be-anmarga-sogsad, ber nuegan-gued. \q1 \v 14 Israel-dulemarga be sogsagusad, obunnoged-iba-islidikidgi be obunnomaloye. \q2 Beba-nanadiid-Moisésʼba, be igarmar-sogsadi, igarmar-be-mesisadi, degine, Igar-Maidi be uksad. \b \q1 \v 15 ” ’Madu-nibneggined Israel-dulemarga be uksad. \q2 A-madugine be Israel-dulemar oimmosad. \q1 E-uku-uku-itoged-osulogega, akwa-dummadgi ega be dii onosad. \q2 Ega be sogsagusad, bemar yar-suegala na be a-yarse-dognamarye. \q1 Ega be ise-sogar sogsagusad, an bega we-yar ukedseye, \q2 a-yar ega be uksad. \b \q1 \v 16 ” ’Ar anmar-dadgandi, na san-dummarba imaksamalad. \q2 Be-Igar-Mamaidba ibsassurmalad. \q1 \v 17 Anmar-dadgan yapa be-ito gusmalad. \q2 Degine, ibmar-dakledisulid-ega-be-imaksadi, gwen ebinsassurmalad. \q1 Ar be-itossurmarsoggu, amar begi-yoledmalad. \q2 Geb na e-dummad-amismalad, \q2 adi, gannar Egiptoʼse na maiga-wiledii gunamalagar. \q1 Degi-inigwele, Bab-Dummad, bedi amargi bangussulid. \q2 Ar Bab-Dummad, bedi dule-wiledaked maid. \q1 Bedi sabedgi igar-nudaked, \q2 dule-wiledakedba sabedgi be ibmar imaked. \q1 Be wissur gwae-gwae sae-itodaed. \q2 Be-sabgueddi bur dummarba gued. \q2 A-ular, be-dulamar, be iessulid. \b \q1 \v 18 ” ’Ar moli-bebe-nikad-sapingwagwad-orbiid na ega imaksagua, na sogsamalad: \q2 We, anmar-bab-dummad-dake, \q2 Egipto-yargi anmar-onosmalad-dake. \q1 Anmar-dadgan begi bela-bela yolesmargua, \q2 begi nue-dummad-nosmalad. \q1 \v 19 Bab-Dummad, ar be-sabgued bur-dummarbasoggu, \q2 nega-dulesulidgangi gwen be-dulamar be metesulid. \b \q1 ” ’Mogir-bubawaryob-gwichid igarba e-idumai-guega, ibginedba gwen egi aibachasulid, \q2 degine, mutikidba mogir-bubawaryob-gwabunne-gwichid gwen egi aibachasurbalid, \q2 adi, emar igar-namaloedba ega igar-mee imakegar. \b \q1 \v 20 ” ’Bab-Dummad, Be-Burba-Nued be-dulamarga be barmialid, \q2 adi, inniki amar-odurdakegar. \q1 Be madu-maná ega ukmai-gusadi, gwen ega be osulossulid, \q2 degine, uku-uku-itogedgi ega be dii ukmai-gusad. \q1 \v 21 Birga-dulabo (40) nega-dulesulidganba Israel-dulemar-akwedii be gusad. \q2 Emarga gwen ibmarmar akussulid. \q1 E-mormala gwen nungussulid. \q2 Degine, e-nagmar gwen engussurbalid. \b \q1 \v 22 ” ’Neggwebur-dummagan, ega be uksad, \q2 dule-baigan-bukwad-yarmar ega be uksabalid. \q1 Bela negmar bachik-bachik ega be uksa-gusad. \q2 Hesbón-yala susagusmalad, \q2 a-yar, Rey-Sehón-yarga gusanad. \q1 Degine, Basán-yala be uksagusbalid. \q2 A-yar, Rey-Og-yarga gusanad. \q1 \v 23 Israel-dulemarga mimmigan be omelos gusad. \q2 Niisgwamar-nibneggi-nanaidyob, ega be omelosad. \q1 Be napa ukoye, e-dadganga ise-sogar-sogsadse be amar-sesa gusad. \q2 \v 24 Geb e-mimmigan a-yalagi ubos-gusmalad, \q2 degine, a-yala egadga gunonikid. \q1 Canaán-dulemar-a-yargi-bukwamalad, be, Israel-dulemar-wagab ibgwensuli be imaksad. \q2 Israel-dulemarga a-dulemar be urmaksa-gusad. \q1 Amba e-reymar, degi, dulemar-a-yargi-bukwad Israel-dulemarga be urmaksa-gusad. \q2 Adi, Israel-dulemar na igi we-dulemar-imakbimala, deyob imakega. \q1 \v 25 Neggweburmar-nue-sakdigar-siid susagusmalad. \q2 Napa-gadi-ibmar-sanmakmalad susagusmarbalid. \q1 Negmar ibmar-nuegan-ena-bukwad egadga-gunoni gusmalad. \q2 Diamar-soblearbukwad, uvaʼmar-digar-nanaid, olivo-nainumar, degine, sapi-durgan akar-akarmalad, bela na egadga gunoni gusmalad. \q1 Nue guchamalad, nue immediki gusmalad, \q2 degi, nue wardungus gusmarbalid. \q2 Degine, nued-egi be binsasadgi, nue-wergus gusmalad. \b \q1 \v 26 ” ’Ega be ibmar-nueganbi imaksa-inigwele, degite, be-sogedba dassurmalad, \q2 begi gwisgusmalad. \q1 Be-Igar-Maid obacha gusmalad, \q2 be-gayaburba-barsogmaladi gannar be-igarba-nanaega ega sunmaksamalanad, emide, oburgwis gusmalad. \q2 ¡Anmar-dadgan bela-belad be-nug oichosmalad! \q1 \v 27 A-ulale, e-isdarmaladga be urmakde gussunnad. \q2 Amar, anmar-dadgan-nue-wiosmalad. \q1 Anmar-dadgan nue wile-itobukmaladgi bese gotegusmalad. \q2 Bedi nibneg-akar amar-itosad. \q1 Degine, be sabgued-dummarba-nikadba, be-dulamar-wilebukwadgi-onogegala, ega be dule-barmimai gusad, \q2 adi, anmar-dadgan-isdarmaladgi emar-bendakegar. \q1 \v 28 Anmar-dadgan, gales-bukwadgi ollorgunonimalale, gannar be-asabin isguddamalad. \q2 Degidgine, e-isdarmaladga be urmakdedasunnad, \q2 amarse wilebukwa guddamalad. \q1 Anmar-dadgan gannar bese binnasuli gotedamalad. \q2 Bedi nibneg-akar amar-itodaed. \q1 Be sabgued-dummarba-nikadba, \q2 an-dadgan gannar-gannar be abonomai gusad. \q1 \v 29 Ega be sogsanad, be-Igar-Maidba be damarye. \q2 Ar anmar-dadgandi, na san-dummarba imaksamalad. \q1 Ega be-Igarmar-Uksadba gwen ibsassurmalad, \q2 ar Be-Igarmar-Mamaidgi bur annadmalad. \q1 Dule-be-Igar-Mamaidba-nanamaladdi, dula be imaked. \q2 Anmar-babgan begi nosmalad, \q1 uaya-sate-daedba be-obachamalad. \q2 Binsaed-sate gusmalad, be-itobi gussurmalad. \b \q1 \v 30 ” ’Epennegwa, be anmar-dadgangi gwae-gwae urwedii gussulid. \q2 Bedi, be-Burbaba be-gayaburba-barsogmaladga sunmaksad, \q1 adi, anmar-dadganga be ibmar-sogegar. \q2 Ar degite, gwen be-itossurmalad. \q2 A-ulale, anmar-dadgan be dulemar-baigan-we-napneggi-bukmaladga be urmaksa gusad. \q1 \v 31 Degi-inigwele, ar be-sabgued dummarba-gusoggu, be anmar-dadgan-obelossulid, \q2 degine, wargwen be metesurbalid, \q1 Bab-Dummad, ar ade bede-sabedgi igar-nudaked, \q2 nue-wile be dule-daked. \b \q1 \v 32 ” ’Emigindi, anmar-Bab-Dummad, bedi, Bab-Dummad-bur-dummadid, bur-dutusulidid, \q2 bela dulemardi, be-dobdaed. \q1 Bab-Dummad, bedi, dule-napiragwadid, \q2 dulemarbo be igar-mesisale, be imakedse-daed, \q2 degine, be anmar-sabgumaiguad. \q1 Bab-Dummadye, be-asabin anmar dummad-wilediid. \q2 Degisoggu, anmar-reymar, anmar-saila-dummagan, anmarga-dule-irwa-bese-gormalad-wilediid, melle be baisursunna dako. \q1 Degine, anmarga-be-gayaburba-barsogmalad, anmar-babgan, degi, bela be-dulamar, \q2 Asiria-reymar-maigusad-akar, emi-ibadse nue-wilediidi, melle be baisursunna dako. \q1 \v 33 Bela-anmargi-ibmar-gusmaladi, igar-innikigwadba be imaksad. \q2 Ar bedi dule-innikigwadba be ibmar-imaked, \q2 ar anmardi begi nue-dummad nosmalad. \q1 \v 34 Anmar-reymar, anmar-saila-dummagan, anmar-irwa-bese-gormalad, anmar-babgan, Be-Igar-Maidba nanassurmalad. \q2 Amarde, Be-Igar-Mamaid itossurmalad, \q2 degine, iduakwaa be owisonai-gusadi gwen itossurmarbalid. \q1 \v 35 Bab-Dummadye, amar-negsemaigu, ibmar-nuegan ega be uksad. \q2 Anmar-babganga be yar-dummad gadi-ibmar-sanmaked-yala be uksagu, degite, bese gochasurmalad, \q2 degine, igar-isgana-imakdimalad gwen metesurmarbalid. \b \q1 \v 36 ” ’A-ulale, emi anmar maiga-gusa-bukwamalad. \q2 Anmar-dadganga be yala-uksadgi, anmar maiga-gusa-bukwamalad. \q1 We-yala anmar-dadganga be uksanad, \q2 e-ibmar-sanmaked-gunmalagar, \q2 bela ibmar-agi-nikadi gunmalagar. \q1 \v 37 Emigindi, we-napagi ibmar-sanmakedde, bela reymarga uklemaid. \q2 We-reymarde, anmar-dummadga be onugsanonikid. \q2 Anmar-isgusadba we-reymar anmar-dummadga gunonikid. \q1 We-reymarde, gangued nikasoggu, na e-ibmar-imakbiedba anmargi, degi, anmar-ibdurgangi imakdedamalad. \q2 Emide, anmar nue-bukib itobukmarsunnad.’ ” \s1 Dulemar soged, emarde Bab-Dummad-Igar-Maidba nanamaloye \p \v 38 Israel-dummagan Bab-Dummadse gotebalid: “Bela wemar-ulale, anmar ise-sogar sogbukmalad, anmarde imakedseye, degine, anmar narmakar messundo. A-ulale, anmar-saila-dummagan, anmar-Levita-dulemar, degi, anmar-irwa-bese-gormalad, we-garda-anmar-narmaksadgi anmar-dummagan-e-goo-burba omeslesundo.” \c 10 \s1 Goo-burba-mesismalad \q1 \v 1 Dulemar gardagi e-goo-burba-mesismalad, wemalad: \q2 Saila-dummad-Nehemías Hacalías-e-machi, \q1 degi, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad, wemalad: \q2 \v 2 Sedequías, Seraías, Azarías, Jeremías, \q2 \v 3 Pasur, Amarías, Malquías, \v 4 Hatús, Sebanías, Maluc, \q2 \v 5 Harim, Meremot, Obadías, \v 6 Daniel, Ginetón, Baruc, \q2 \v 7 Mesulam, Abías, Mijamín, \v 8 Maazías, Bilgai, degine, Semaías. \q3 Amala, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad gumalad. \q1 \v 9 Geb degine, Levita-dulemardi, wemalad: \q2 Azanías-machi-Jesúa, \q2 Henadad-e-wagwa-gwensak Binúi. \q2 \v 10 Cadmiel. \q1 Cadmiel-e-gwenadgan: \q2 Sebanías, Hodías, Kelita, Pelaías, Hanán, \q2 \v 11 Micaía, Rehob, Hasabías, \q2 \v 12 Zacur, Serebías, Sebanías, \v 13 Hodías, Bani, degine, Beninu. \q1 \v 14 Neggwebur-e-dummagan goo-burba-mesismaladdi, wemalad: \q2 Paros, Pahat-Moab, Elam, Zatu, Bani, \q2 \v 15 Buni, Azgad, Bebai, \v 16 Adonías, Bigvai, Adín, \q2 \v 17 Ater, Ezequías, Azur, \v 18 Hodías, Hasum, Bezai, \q2 \v 19 Harif, Anatot, Nebai, \v 20 Magpías, Mesulam, Hezir, \q2 \v 21 Mesezabeel, Sadoc, Jadúa, \v 22 Pelatías, Hanán, Anaías, \q2 \v 23 Oseas, Hananías, Hasub, \v 24 Halohes, Pilha, Sobec, \q2 \v 25 Rehum, Hasabna, Maasías, \v 26 Ahías, Hanán, Anán, \q2 \v 27 Maluc, Harim, degine, Baana. \q1 \v 28 Degine, dule-baigan: \q2 Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad, Levita-dulemar, \q2 dule-yawagak-dakmalad, dule-namakmalad, \q2 dule-Bab-Dummadse-goled-neggi-arbamalad. \q2 Degi, bela Israel-dulemar Bab-Dummad-Igar-Maidba nanamalaga, dule-Judíoʼsurmaladgi-aibachamaladi, \q2 degi, e-omemala, e-masmala, e-bunamala, \q2 degine, bela dule-mag-neg-itomalad. \p \v 29 Amala, na e-gwenadgan-e-gwenadganba, e-dummaganmala ambikunonimalad, adi, ise-sogar sogega, emarde Bab-Dummad-Moisésʼba-Igar-uksa-gusadba damaloye. Degine, emarde Bab-Dummad-Igar-Maidba, Igar-uksadba, degi, e-igar-sogsadba nanamaloye. \p \v 30 A-ukinbali, anmar sogsabalid: “Anmar-sisgan dule-yar-baid-baidginedga anmar ukosurye, degine, anmar-masmalaga anmar a-sisgan-ukosurmarbarye. \p \v 31 ”Deginbali, dulemar-yar-baid-baidginmalad, obunnoged-ibagi ibmarmar-ukdanikir, igi mas-ukdanidibe, anmar a-ibagi ibmar ese bakosurye. Ibamar-islidikidgi ibmar-ukdanidibe, anmar ese ibmar-bakosurmarye.” \p Deginbali, anmar sogsabalid: “Birgagugle-irba (7) anmar nainumargi gwen arbaosurmarye. Dule anmargi ibmar-ganikile, bar anmarga muchub ukosurmarye.” \p \v 32 A-ukinbali, anmar sogsamarbalid: “Birga-ilibali, Bab-Dummadse-goled-negga mani-bipi-uklegoye (4 gramos), adi, a-manigi Bab-Dummadse-goled-negga ibmar-abelesiid bakegar. \p \v 33 ”Adi, a-manigi: Bab-Dummadga bane-bane-madu-ukleged bakega, ega ibmar-gwag-ukleged, degine, bane-bane ibmar-durgan-ogumakar-ukleged bakegar. \p ”Degine, a-manigi obunnoged-ibagi Bab-Dummadga ibmar-ukleged, nii-binidgi ibmar-ukleged, degi, iba-dummagangi ibmar-ukleged, Bab-Dummadga ibmar-islidik-ukleged bakegarbar. Degine, Israel-dulemar-isgusad-eliegala, Bab-Dummadga-ibmar-uklegoed bakega, degi, bela ibmarmar Bab-Dummadse-goled-neggi-ebulemalad, bakegarbar. \p \v 34 ”Deginbali, anmarbali dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad, Levita-dulemar, degi, dule-neggweburginmalad, anmar-gwenad-gwenadganba na wilubdaknai-guarmalad, adi, wisguega doamar-e-gwenadgan-inse, birgagi igar-megisadba Bab-Dummadga-ibmar-uklegedgi-sapan-ebuleged, Bab-Dummad-Jehováʼse-goled-negse sedagodibeye, adi, Bab-Dummad-Igargi igar-narmakar-maidba, Bab-Dummadga-ibmar-ukleged-ailagi ogalegegar.” \p \v 35 A-ukinbali, anmar sogsamarbalid: “Birga-irba, anmar-nainugi gebe-ibmar-sanmakmalad, degine, bela sapi-e-san-gebe-sanmakmalad, Bab-Dummad-Jehováʼse-goled-negse sedagoye. \p \v 36 ”Deyobbardo, Bab-Jehová-Igar-Maidba anmar-masmala-gebe-gwalulemaladi Babga-arbaega ukoye, degine, ibmar-durgan anmar Bab-Dummadga ukbaloye. Anmar-moli-bebe-nikamalad, degi, sibad-wawaad-mimmi-gebegwalulemaladi dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad Bab-Dummadse-goled-neggi-arbananaimaladse sedmaloye.” \p \v 37 Deginbali, anmar sogmarbalid: “Bab-Dummadse-goled-neggi ibmar-sabolegedse gebe-madubur-imakleged sedmaloye. Bab-Dummadga ibmar-gwag-ukleged, bela sapi-san, vinoʼmar, olivo-gwallumar, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladse sedmaloye. Degine, anmar-nainugi bela ibmar-welegoed anmar Levita-dulemarga sedoye, degine, anmar na neggweburgi-ibmar-welegoed, we-Levita-dulemarga ambegi gwensak (10%) uklegoed. Wemarde na ambegi gwensak-weemaladid. \p \v 38 ”Levita-dulemar ibmar-ambegi gwensak (10%) weenadele, dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-wargwen Aarón-e-wagwa, eba naoye. Levita-dulemar, ibmar-ambegi gwensak-wesad (10%), anmar-Bab-Dummadse-goled-negse sedoed, adi, ibmar-sabolegedgi, Bab-Dummadse-goled-neggi sabogegar. \p \v 39 ”Israel-dulemar, degi, Levita-dulemar, Bab-Dummadga-ibmar-gwag-uklesadi, vinoʼmar, degine, olivo-gwallu-uklesad, ibmar-sabolemalad-negse sedoed. Degine, Bab-Dummadga ibmar-uklemalad-ebulemalad a-neggi ambikuoed, degi, agine, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-arbananaid, degi, dule-yawagak-dakmalad, degi, dule-namakmalad, agi bukwa-gumarmogoed.” \p Deginbali, anmar sogsabalid: “Anmar-Bab-Dummadse-goled-neg anmar gwen iegosurmarye.” \c 11 \ms1 7. NEHEMÍAS ISRAEL-DULEMAR JERUSALÉNʼGI-MEGEGA AMISAD \mr (11:1–12:26) \s1 Jerusalén-neggweburginmalad \r (1 Crónicas 9:1-34) \p \v 1 Dulemar-neggweburgi-dummaganga-gudidimalad Jerusalén-neggweburgi megnonimalad. Ar Jerusalén-neggwebur, neggwebur-swilidikid-gued. Degi, dulemar-baigandi, na wilubdaknanai-guarmalad, doa-dule, dule-e-ambegine gwensak (10%) Jerusalén-neggwebur-islidikidse megnamaloe, degine, baigan-walabakebakaddi (9) e-neggwebur-baiganse megnamaloed. \v 2 Bela-dulemar na dukin-dukin sogsamalad, emarde Jerusalén-neggweburgi megmaloye. A-ular, Israel-dulemar nue-yeer a-dulemargi binsasmalad. \p \v 3 Dulemar Judá-yar-neggwebur-baigangi na e-nainu-nainugi-megismaladi, degi, na e-neggwebur-e-neggweburgi-megismaladi, wemar-dake: Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad, Levita-dulemar, Bab-Dummadse-goled-neggi-dule-arbamalad, degi, Salomón-maigan-e-wagan. \p Israel-yar-e-dummaganga-gudimaladi, Jerusalén-neggweburgi megismalad. \p \v 4 Amala, abala Judá-waganad, degi, abala Benjamín-waganmogad. \q1 Judá-wagandi, wemalad: \q2 Uzías-machi-Ataías. Uzíasʼde, Zacarías-machid. \q2 Zacaríasʼdi, Amarías-machid. Amaríasʼdi, Sefatías-machid. \q2 Sefatíasʼdi, Mahalaleel-machid. Mahalaleelʼdi, Fares-wagwad. \q2 \v 5 Degine, Baruc-machi-Maasías, Barucʼde, Colhoze-machid. \q2 Colhozeʼdi, Hazaías-machid. Hazaíasʼdi, Adaías-machid. \q2 Adaíasʼdi, Joiarib-machid. Joiaribʼdi, Zacarías-machid. \q2 Zacaríasʼdi, Siloni-machid. \p \v 6 Bela Fares-wagan, Jerusalén-neggweburgi dulataled-ilabake gaka dulapaa-gakabaabak (468) mergu megismalad. Bela wemala, bila-onomalad-sorda-gumalad. \q1 \v 7 Benjamín-wagan Jerusalénʼgi megismaladi, wemalad: \q2 Mesulam-machi-Salú, Mesulamʼde, Joed-machid. \q2 Joedʼdi, Pedaías-machid. Pedaíasʼdi, Colaías-machid. \q2 Colaíasʼdi, Maasías-machid. Maasíasʼdi, Itiel-machid. \q2 Itielʼdi, Jesaías-machid. \p \v 8 Degine, Jesaías-gwenadgan-gargwenmaladdi, Gabai, degi, Salai, bela amarse-bakale, dulataled-ilabakebak gaka dulagwen-gakabaabak (928) mergumalad. \p \v 9 Zicri-machi-Joel, wemar-e-dummadga gued. Degine, Senúa-machi-Judá, dummad-sorbali Jerusalén-neggweburgi negdakedmogad. \q1 \v 10 Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladdi, wemalad: \q2 Joiarib-machi-Jedaías, Jaquín, \v 11 Hilcías-machi-Seraías. \q2 Hilcíasʼde, Mesulam-machid. Mesulamʼdi, Sadoc-machid. \q2 Sadocʼdi, Meraiot-machid. Meraiotʼdi, Ahitob-machid. \q2 We-Ahitobʼde, Bab-Dummadse-goled-neg-e-dummadid. \p \v 12 Degine, bela e-gwenadgan Bab-Dummadse-goled-neggi-arbananaid, dulataled-ilabaabak gaka dulagwen-gakabo (822) mergued. \q1 Deyobi, Jeroham-machi-Adaías, Jerusalénʼgi megismogad. \q2 Jerohamʼde, Pelalías-machid. Pelalíasʼdi, Amsi-machid. \q2 Amsiʼdi, Zacarías-machid. Zacaríasʼdi, Pasur-machid. \q2 Pasurʼdi, Malquías-machid. \p \v 13 Degine, Adaías-gwenadgan, e-neg-yaurgi na negsedimalad, bela dulataled-ilabo gaka dulabo-gakabo (242) mergue megismarmogad. \q1 Deginbali, Azareel-machi-Amasai, megismogad, \q2 Azareelʼde, Azai-machid. Azaiʼdi, Mesilemot-machid. \q2 Mesilemotʼdi, Imer-machid. \p \v 14 Degine, Amasai-gwenadgan, dule-gala-ibeganad, bela dulanergwa-gakabaabak (128) mergued. Gedolim-machi-Zabdiel amar-dummadga-gued. \q1 \v 15 Levita-dulemardi, wemalad: \q2 Hasub-machi-Semaías, Hasubʼde, Azricam-machid. \q2 Azricamʼdi, Hasabías-machid. Hasabíasʼdi, Buni-machid. \q2 \v 16 Sabetai, Jozabadʼbo, megismarmogad. \p Wemar, Levita-dulemar-e-dummagan-gumalad, degi, Bab-Dummadse-goled-neg-magabalid-soblenaid, e-dummaganga-gumalad. \p \v 17 Micaía-machi-Matanías, a-dule-namaked-e-iduedid. Bab-Dummadse-goter, a-inse Bab-Dummad-nug ogannoddaed, degi, dog-nuedye Bab-Dummadga sogdedaed. \q2 Micaíaʼde, Zabdi-machid. Zabdiʼdi, Asaf-machid. \q2 Degi, Bacbuquías Matanías-sorbalidi, Jerusalénʼgi megismogad. \q2 Degi, Samúa-machi-Abda, Samúaʼde, Galal-machid. \q2 Galalʼdi, Jedutún-machid. \p \v 18 Bela Levita-dulemala, Jerusalén-neggwebur-islidikidgi, dulataled-ilabo gaka dulabake-gakabake (284) mergue megismalad. \q1 \v 19 Yawagak-dakmaladdi, wemalad: \q2 Acub, Talmón, degine, e-urbamar. \p Wemala, yawagakgi-nakulemaladid. Amar, dulabaabak-gakambe-gakabo (172) bela mergumalad. \p \v 20 Geb Israel-dulemar-baigandi, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-baigandi, degi, Levita-dulemar-baigandi, Judá-yargi baigan-neggweburmargi, na e-nainu-e-nainugi mamai-gusmalad. \q1 \v 21 Bab-Dummadse-goled-neggi-arbamaladdi, Ofel-yargi megismalad. \q2 Ziha, degi, Gispa, amar, amar-dummadga gusmalad. \q1 \v 22 Bani-machi-Uzi Jerusalén-neggweburgi, Levita-dulemar-e-dummadid. \q2 Baniʼde, Hasabías-machid. Hasabíasʼdi, Matanías-machid. \q2 Mataníasʼdi, Micaía-machid. We-Micaíaʼde, Asaf-wagwa-gwensakadid. \p Wemarde, Bab-Dummadse-goled-neggi dule-namakmalad-gumalad. \v 23 Ar ade, rey igar-uksagusad, degi, bane-bane dule-namakmalad igarmar-mamaidba ibmar imakmaloed. \p \v 24 Rey, e-nuggi Mesezabeel-machi-Petaías bela-dulemarga-igar-nabogegala, onug-imaksad. \q1 Mesazabeelʼde, Zera-wagwa-gwensakad-gued. \q1 Zeraʼde, Judá-wagwa-gumogad. \s1 Neggwebur-baigangi Israel-dulemar ambikusbalid \p \v 25 Israel-dulemar-baigandi, Judá-yargi neggwebur-dummagangi, degi, e-neggwebur-burwigangi megismalad. \q1 A-neggweburmardi, wemalad: \q2 Quiriat-Arba-neggwebur, Dibón-neggwebur, Jecabseel-neggwebur. \q2 \v 26 Jesúa-neggwebur, Molada-neggwebur, Bet-Pelet-neggwebur. \q2 \v 27 Hazar-Sual-neggwebur, Beerseba-neggwebur, \q2 \v 28 Siclag-neggwebur, Mecona-neggwebur, \q2 \v 29 En-Rimón-neggwebur, Zora-neggwebur, Jarmut-neggwebur, \q2 \v 30 Zanoa-neggwebur, Adulam-neggwebur, \q2 Laquis-neggwebur, Azeca-neggwebur. \q2 Beerseba-neggwebur-akar, Hinom-nebase ambikusmalad. \q1 \v 31 Benjamín-wagandi we-neggweburmargi ambikusmalad: \q2 Geba-neggweburgi, Micmas-neggweburgi, Aía-neggweburgi, \q2 Betelʼgi, degi, e-neggwebur-burwigangi ambikusmalad. \q1 \v 32 Neggwebur-baigan, wemarbalid: \q2 Anatot-neggwebur, Nob-neggwebur, Ananías-neggwebur, \q2 \v 33 Hazor-neggwebur, Ramá-neggwebur, Gitaim-neggwebur, \q2 \v 34 Hadid-neggwebur, Seboim-neggwebur, Nebalat-neggwebur. \q2 \v 35 Lod-neggwebur, Ono-neggwebur, \q2 degi, Argangi-Ibmar-Sobmalad-Nebagi ambikusmalad. \p \v 36 Levita-dulemar gwen-gwena Judá-yargi megismalad, degine, Benjamín-dulemarba megismarbalid. \c 12 \s1 Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad, degi, Levita-dulemar nonigusmalad \p \v 1 Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladi, degi, Levita-dulemar, Salatiel-machi-Zorobabelʼba, degi, Jesúaʼba nonigusmalad. \q1 Amarde, wemalad: \q2 Seraías, Jeremías, Esdras, \v 2 Amarías, Maluc, Hatús, \q2 \v 3 Secanías, Rehum, Meremot, \v 4 Iddo, Gineto, Abías, \q2 \v 5 Mijamín, Maadías, Bilga, \v 6 Semaías, Joiarib, Jedaías, \q2 \v 7 Salú, Amoc, Hilcías, degi, Jedaías. \q3 Amala, Jesúa-ibagangi, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummagan, degi, e-gwenadgan-gumalad. \q1 \v 8 Levita-dulemardi, wemalad: \q2 Jesúa, Binúi, Cadmiel, Serebías, Judá, degi, Matanías. \q3 Amala, na e-gwenadganmala Bab-Dummad-nug-ogannogedgi namakmalad. \p \v 9 Degine, e-gwenadgan-Bacbuquías, degi Uni, amar-asabin ambikunonidamalad, Bab-Dummad-nug-odummomalagar. \q1 \v 10 Jesúa-wagan, wemalad: \q2 Jesúaʼde, Joiacim-babad. Joiacimʼdi, Eliasib-babad. \q2 Eliasibʼdi, Joiada-babad. \v 11 Joiadaʼdi, Jonatán-babad. \q2 Jonatánʼdi, Jadúa-babad. \p \v 12 Joiacim negdakmaigu, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad e-neg-yaurgi dummaganga gudimalad. \q1 Amarde, wemalad: \q2 Seraías-gwenadgan-e-dummad, Meraías. \q2 Jeremías-gwenadgan-e-dummad, Hananías. \q2 \v 13 Esdras-gwenadgan-e-dummad, Mesulam. \q2 Amarías-gwenadgan-e-dummad, Johanán. \q2 \v 14 Melicú-gwenadgan-e-dummad, Jonatán. \q2 Sebanías-gwenadgan-e-dummad, José. \q2 \v 15 Harim-gwenadgan-e-dummad, Adna. \q2 Meraiot-gwenadgan-e-dummad, Helcai. \q2 \v 16 Iddo-gwenadgan-e-dummad, Zacarías. \q2 Ginetón-gwenadgan-e-dummad, Mesulam. \q2 \v 17 Abías-gwenadgan-e-dummad, Zicri. \q2 Miniamín-gwenadgan, Moadías-gwenadgan-e-dummad, Piltai. \q2 \v 18 Bilga-gwenadgan-e-dummad, Samúa. \q2 Semaías-gwenadgan-e-dummad, Jonatán. \q2 \v 19 Joiarib-gwenadgan-e-dummad, Matenai. \q2 Jedaías-gwenadgan-e-dummad, Uzi. \q2 \v 20 Salai-gwenadgan-e-dummad, Calai. \q2 Amoc-gwenadgan-e-dummad, Eber. \q2 \v 21 Hilcías-gwenadgan-e-dummad, Hasabías. \q2 Jedaías-gwenadgan-e-dummad, Natanael. \q1 \v 22 Levita-dulemar-neguya-sedimaladi, degi, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-neguya-sedimaladi, \q2 Eliasib-ibagangi, Joiada-ibagangi, \q2 Johanán-ibagangi, degi, Jadúa-ibagangi, \q3 Persa-dule-Rey-Darío negdakmaigu, we-dummagan-nug garda-selemaidgi narmaklesad. \p \v 23 Eliasib-machi-Johanán-maigusad-ibase, Levita-dulemar-neguya-dummaganga-gumalad-e-nugmar garda-selemaidgi narmaklesad. \q1 \v 24 Levita-dulemar-neguya-dummagana, wemalad: \q2 Hasabías, Serebías, Cadmiel-machi-Jesúa. \p Amar Bab-Dummadse-goled-neggi-arbaega egad-wachi-omosale, na e-gwenadgan, e-asabin ambikunonidamalad, adi, Bab-Dummad-nug-odummomalagar, degi, Bab-Dummadga dog-nuedye sogmalagar, ar igi David Bab-Dummadga-arbaed-dule, igar-mesisadba. \q1 \v 25 Yawagak-dakmalad, wemalad: \q2 Matanías, Bacbuquías, Obadías, \q2 Mesulam, Talmón, degi, Acub. \q3 Deginbali, amala, yawagak-dogedgi ibmarmar-saboleged-negmargi nakulebukwa-gusmarbalid. \p \v 26 Bela amala, Jesúa-machi-Joiacim-ibagangi gudii gusmalad. Joacimʼde, Josadac-wagwad. Degine, amar Nehemías-Saila-Dummadga-maigusad-ibagangi, degi, dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-ibagangi gudii gusmalad. Degine, dule-garda-narmaked Esdrasʼye-nugad-ibagangi gudii gusmarbalid. \ms1 8. JERUSALÉN-GALU-MATUSULID BAB-DUMMADGA NUGSALESAD \mr (12:27-47) \s1 Galu-matusulid-obelolesadga iba-onolesad \p \v 27 Jerusalén-galu-matusulid-ogulesadi Bab-Dummadga nug-imaklesokargua, Levita-dulemar-banna-banna-mamaid bela amiapmalad. Geb Jerusalén-neggweburse amar-searmalad, adi, weligwaledba Bab-Dummadga galu-nug-imaklenaidgi werguegar, ega dog-nuedye namaklegedgi sogega, degi, garmar-címbaloʼba, salterioʼba, degine, cítaraʼba Bab-nug-odummogega. \v 28 Degidgine, Levita-dule-namakmalad, Jerusalén-neggwebur-dikarba-mamaidi, degi, Netofa-neggwebur-dikarba neggwebur-burwiganagi-mamaid bela nonimalad. \v 29 Deginbali, Gilgal-neggweburginmalad, Geba-neggweburginmalad, degi, Azmavet-neggweburginmalad nonimarmogad. Ar ade, dule-namakmalad Jerusalén-neggwebur-dikarba neggwebur-burwigana sobsamalad. \v 30 Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad, degi, Levita-dulemar, bela na san-uruksamalad. Geb a-sorbali, dulemarga san-uruksamarmogad. Degi, yawagakmar, degi, galu-matusulid swilidik-imaksamarbalid. \p \v 31 Ani, Nehemías, Judá-saila-dummagan Jerusalén-galu-matusulidgi-nakwega an imaksad. Degine, ichesur dule-namakmalad danabo an urbisad. Adi, amar galu-matusulid-birgi namakale Bab-Dummadga dog-nuedye sogegar. \p Danagwenad-soggwenaddi, galu-matusulid-argan-nuedsik, Ibmar-Isgana-Mied-Yawagak-Noedsik ilekwaa nadapgusmalad. \v 32 Wemar-sorbali, Osaías Judá-saila-dummaganmala ilekwaa nadapgusmarmogad. \q1 Amala, wemalad: \q2 \v 33 Azarías, Esdras, Mesulam, \q2 \v 34 Judá, Benjamín, Semaías, degi, Jeremías. \q1 \v 35 Amarba, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad, gar-trompeta sedanigusmaladi, wemalad: \q2 Jonatán-machi-Zacarías. Jonatánʼde, Semaías-machid. \q2 Semaíasʼdi, Matanías-machid. Mataníasʼdi, Micaías-machid. \q2 Micaíasʼdi, Zacur-machid. Zacurʼdi, Asaf-machid. \q1 \v 36 Zacarías-e-gwenadgandi, wemalad: \q2 Semaías, Azarael, Milalai, Gilalai, Maai, Natanael, \q2 Judá, degi, Hanani. \p Wemala, Bab-Dummadga-arbaed-David-igar-mesisadba gar-ogormalad semamai gusad. Degine, dule-garda-narmaked-Esdras, we-dulemar-idumai gusad. \p \v 37 Dii-Saila-Yawagak-Noed-innikgusgu, David-neggweburse-doged-arsan-maidgi nakwide-gusmalad, galu-matusulidse-nakwileged-birgi nakwide gusmalad. Geb David-neg-niba-nasmargu, Dii-Yawagak-Noedse, dad-nakwedsik modapmalad. \p \v 38 Dule-namakmalad-danabogwaddi, obakar nadapgusmarmogad. Ani, an a-sorba, degi, dulemar-neggweburginmalad-negabaladbo galu-matusulid-birgi, neg-matusur-warakwagwad-Soo-Yaaye-nugad-akar, Galu-Matusulid-Matardummadse, anmar nadapgusmalad. \v 39 Anmar Efraín-Yawagak-Noedgi nasmalad, Yawagak-Sered-Noedgi, Ua-Yawagak-Noedgi nasmalad. Geb neg-suid-Hananeelʼye-nugadgi, degi, neg-suid-Hameaʼye-nugadgi nasmarbalid. Sibad-Wawaad-Yawagak-Noedgi nasmargu, geb Esgarya-Yawagak-Noedse anmar ambikudapmalad. \p \v 40 Geb degidgine, dule-namakmalad-danabogwadi Bab-Dummadga dog-nuedye-sogsamargu, Bab-Dummadse-goled-negse modapmalad. Geb e-gwisgudapmaloedgi gwisgudapmalad. An deyob dummagan-abargi anba-gudimalad-abargi gwisgudapmogad. \q1 \v 41 Degine, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad, gar-trompeta ogorgwismalad, wemalad: \q2 Eliacim, Maaseías, Miniamín, Micaías, Elioenai, Zacarías, Hananías, \q2 \v 42 Maasías, Semaías, Eleazar, Uzi, Johanán, Malquías, \q2 Elam, degi, Ezer. \p Dule-namakmaladdi, binnasuli ise-namakar bukwa-gusmalad, Izrahías amar-idu gwichi gusad. \p \v 43 A-ibagine, Bab-Dummadga ichesuli ibmar-ogumakar uksamalad. Degine, ar Bab-Dummad, nue-weligwale amar-imaksasoggu, nue wergusmalad. Omegan, degi, burwigana nue wergusmarmogad. Jerusalén-neggweburgi-wergubukmalad dikasuli itolesad. \s1 Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladga, degi, Levita-dulemarga ibmar-ukleged uklegoed \q1 \v 44 A-ibagine, dulemar-onugsalesad: \q2 Mani-weleged-daked, Bab-Dummadga-ibmar-weleged-daked, \q2 ibmar-gebe-welemalad-ukleged-daked, \q2 ambegi-gwensak (10%) ibmar-ukleged-daked. \p We-dulemar-onugsalesmalad ibmarmar nainu-baid-baidgi neggwebur-dikarbarmaladgi-danikidi, ibmar-sabomalad-neggi sabomalaga. Adi, Igar-Maidba dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladga, degi, Levita-dulemarga ibmar-ukegar. Ar ade, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad, degi, Levita-dulemar ibmar-nuegan-imaknanaidgi Judá-yargi-bukmalad ber weligwar-itosmalad. \v 45 Dule-nugsalesmaladi, Bab-Dummadga-arbaedgi arbananai gusmalad, degi, dule-isgusmalad-anar Bab-Dummadga-ibmar-ogumakar-ukleged imaknanai gusmalad. Amba deyob, dule-namakmalad, degi, dule-yawagak-dakmalad eba arbananai gusmarmogad, ar igi David, degi, e-machi-Salomón igar-uksadba. \v 46 Ar ade, dikasurgus, David-akar, degi, Asaf-akar, bato dule-namakmalad-e-idued-nika danikid. Bab-Dummadga-namakleged-namakmalad-nika danibalid, degi, Bab-Dummadga-dog-nuedye-sogdimalad-nika danibalid. \v 47 Degine, Zorobabel-ibagangi, degi, Nehemías-ibagangi, bela Israel-dulemala, dule-namakmaladga, dule-yawagak-dakmaladga mas ukdamalad. Degine, amarga ibmar-uklemalad na e-iba-maidgi ega ukdedamalad. Deginbali, amba Levita-dulemarga deyob ibmar-ukdamarbalid. Geb, we-Levita-dulemar, Aarón-waganga ukdedamarmogad. \c 13 \ms1 9. NEHEMÍAS IGARMAR-NAPI-NUDAKSAD \mr (13:1-31) \s1 Nehemías Bab-Dummadse-goled-neggi-ibmar-sabolebukwadgi dule-onisad \p \v 1 A-ibagangine, Moisés-garda-narmaksad dulemarga absolesad. Agi, weyob narmakar-nai daklealid: “Amón-dulemar, degi, Moab-dulemar bipisaale Bab-Dummad-dulamarga guosurye. \v 2 Ar ade, we-dulemar Israel-dulemar-Egipto-yar-akar-danimargua, gwen dii ega uksasurmalad, degi, mas ega uksasurmarbalid. Aka bur Balaam-bennuksamalad, adi, Balaam Israel-dulemar-ukabsaega. Ar anmar-Bab-Dummaddi we-ukabsalegedi, ibmar-nued-guega imaksad.” \v 3 Dulemar bela Igar-Maid-absolesad itosmargua, dulemar Israel-dulesulid onismalad. \p \v 4 We-iduale, dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-Eliasib, Babse-goled-neggi ibmar-sabolemalad-neg-dakedga maid. Ar Eliasibʼde, Tobías-ai-nuedsoggu, \v 5 gabedneg-dummad-gwagwen Tobíasʼga uksad. \q1 A-gabedneggine, ibmarmar Bab-Dummadga-ukleged urbileged: \q2 Agine, ina-wawadikmaladi, \q2 bormomar-Bab-Dummad-neggi-ebulegedi, \q2 ibmar-gwagmar-uklemaladi, \q2 vinoʼmar, olivo-gwallumar urbileged. \q2 Bela we-ibmarmar ambegi-gwensak (10%) Levita-dulemarga-uklegedi, dule-namakmaladga-uklegedi, \q2 dule-yawagak-dakmaladga-uklegedi, \q2 degi, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladga-uklegedi, a-neggi urbileged. \p \v 6 Weyob ibmar-gusgua, deunni Jerusalén-neggweburgi an gudisulid, ar ade, Babilonia-rey-Artajerjes birga-dulagwen-gakambe-gakabogus (32) negdakmaidgi, an rey-maidse nadegusad. A-ibagan-undar-nasadgi, reyse an egichisad, wis Jerusalénʼse gannar an nabiye. \v 7 Agi, geb an wisgunonikid, Eliasibʼde, nue-dummad-nosa. Tobías-nabir-ito-imakegala, Bab-Dummadse-goled-neggi ega gabedneg-gwagwen uksad. \v 8 We-ibmar-gusadi, nue-sae an itosad. A-ulale, Tobías-neggi bela ibmarmar-bukwadi magaba ibe mie-mie an imaksad. \v 9 Geb degine, neg-swilidik-imakegala, an neg-nudaksad. Deginbali, Bab-Dummadse-goled-neggi-ibmarmar-ebulemalad gannar sedagega, an imaksabalid. Bab-Dummadga ibmar-gwag-uklemalad, degi, ina-wawadikmalad gannar sedagega, an imaksabalid. \s1 Levita-dulemarga gannar mas-ukleged-igar meslesad \p \v 10 Deginbali, an wisgusbalid, Levita-dulemarga-ibmar-uklegedi gwen ega uklemaisurye. Degine, an wisgusbalid, Levita-dulemar, degi, dule-namakmalad na e-nainu-nainuse arbanadmarbarye. \v 11 Geb degine, dummaganga apor ibmar an sogded: “¿Wede ibiga Bab-Dummadse-goled-neg olloo mellesii?” A-sorbali, a-dummagan gannar an urbisad, ega e-arbaed-e-arbaed an uksad. \p \v 12 Geb degidgine, bela Judá-dulemar ibmar-sabolemalad-negse ibmar-gwag-welesad, vino, degi, olivo-gwallu ambegi gwensak (10%) senonimalad. \v 13 Ibmar-sabolemalad-neg-dakega, dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-Selemías, dule-garda-narmaked-Sadoc, degi, Levita-dule-Pedaías, an nug-imaksad. Wemar-bendakegala Zacur-machi-Hanán, an ega nug-imaksad. Hanánʼde, Matanías-wagwad. Ar amarde, dule-innikii-ibmar-imakmaladid. We-dulemala e-bakamaladga na ibmar mimimaloed. \p \v 14 Ani, Nehemías, Bab-Jehováʼse an goted: “An-Bab-Dummadye, we-ibmar-imaksad-ulale, melle be an-iego, degi, be angi nued-binsao, bese-goled-neggi ibmar-nuegan be-nug-odummogega an imaksadi, melle be iegoye.” \s1 Nehemías Obunnoleged-Iba-igar nudaksad \p \v 15 A-ibagangine, Judá-yargi an daksabalid, dule gwenna-gwenna obunnoged-ibagi uva-egurnanai. Baigandi, moli-uayasuid-birgi orosgi-dakleged-trigo senadapi. Deginbali, vinoʼmar, uvaʼmar, higoʼmar, degi, ibmar-baigan-akar-akar obunnoged-ibagi Jerusalén-neggweburse moli-uayasuidgi sedanimala an daksabalid. Manigi mas-uksamalad-ulale, we-dulemarse an ulusad. \v 16 Deginbali, Tiro-dorgan-Jerusalénʼgi-mamaimalad obunnoged-ibagi, ua, degi, ibmar-uklemalad-baigan manigi-ukega Jerusalén-neggweburse sedanidamalad. Degine, obunnoged-ibagi Judá-dulemarga, we-ibmarmala manigi ukdedamalad. \v 17 Geb degine, Judá-dulemarse binnasuli an uluded, amarga an sogded: “Ar bemar nue-isgunanaid, ¿obunnoged-iba-naid be daksurmarsi? \v 18 Ar be-babgan weyob ibmar-imaksamarmogad. Ar a-ulale, anmar-Bab-Dummad anmargi, degi, anmar-neggweburgi we-ibmar-isganamar barmialid. Degite, ¿Bab-Dummad gatik bur bule sabsur anmar-odurdakbi be abemarde? Emide, obunnoged-iba-naid be daksurmalad.” \p \v 19 Geb agine, an igar-uksad, Jerusalén-neggwebur-yawagakmar obunnoged-iba-iduar, sedogusar edimaloye. Geb obunnoged-iba-sorba a-yawagakmar gannar egalegoye. Geb degine, gwenna-gwenna dule-anga-arbamalad, yawagakgi an urbisad, adi, melle obunnoged-ibagi Jerusalén-neggweburgi ibmar-oubomalagar. \v 20 Dule-mani-onomalad, dule-ibmar-galagwensuli-ukmalad, Jerusalén-neggwebur-magaba irgwen, irbodibe, gabismalad. \v 21 Ar ani, Nehemías, apor amarga ibmar an sogded: “Melle galu-matusulid-dikarba be ambikumala. Ar gannar be nonibalile, an esgaryagi bemar-metoed.” A-ibagan-akale, bar obunnoged-ibagi nonisurmalad. \v 22 Geb Levita-dulemarga an sogded, bemar na san-uruknamar, bemar yawagak edarbenamar, adi, obunnoged-iba swilidik-guegar. \p Ani, Nehemías, Bab-Jehováʼse an gotebalid: “An-Bab-Dummadye, we-ibmar-imaksad-ulale, melle be an-iego, degi, be sabgued-dummarba-nikadba, wile be an-dakoye.” \s1 Nehemías gandikidgi omegan-ononnosad \p \v 23 Degine, a-ibagangine an daksabalid, Judío-dulemar Asdod-dorgan-sisgan nikumamai, Amón-dulemar-sisgan, degine, Moab-dulemar-e-sisgan nikumamai an daksad. \v 24 Abala e-mimmigan Asdodʼgaya sunmakmalad, degine, dule-baigan-gayaba sunmakmarbalid. Ar ade, Judío-gayadi sunmaksurmalad. \v 25 Degidgine, a-dulemarbo an ulusad, amar an ukabsasad, amar an gwenna-gwenna bibyosad, amar-ibe an e-sailagia-unnusad. Degine, amar anga-ise-sogar-sogega an imaksad. Ega an sogsad: “Melle bemar Judíoʼsurmalad-masmalaga be-sisgan-ukmaloye, degi, a-e-sisgan melle bemar be-masmalaga ukmarbaloye, degi, bemar a-e-sisgan amba nikuosurmarmoye an sogsad. \v 26 ¿Ar a-ulale, Salomón Israel-e-reyde, Bab-Dummadgi isgussursi? Ar ade, yar-baigangine, Rey-Salomónʼyobid dule maigussulid. Bab-Dummad we-rey nue-sabgusad, Israel-reyga-guega imaksad. Degi-inigwele, omegan-Israelʼginsurmalad we-rey-isguega imaksad. \v 27 ¿Ar degite, bemar deyob isgumarmogode? ¿Bab-Dummadgi bemarde dummad-nomarmogode? ¿Bemarde omegan-Israel-dulesurmalad-nikumarmogode? Adi surbali.” \p \v 28 Joiada-machi-wargwen, Sanbalat-sisgwa nikusad. Joiadaʼde, Eliasib-machid. Eliasibʼdi, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-dummadid. Sanbalatʼde, Horón-neggweburginedid. Degisoggu, a-dule, an ononnosad. \pi1 \v 29 Ani, Nehemías, Bab-Dummadse an gotebalid: “An-Bab-Dummadye, a-dulemar be insao. Wemarde, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-igar-ichomaladid. Wemarde, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad igar-mamaid bisgemaladid, degine, Levita-dulemar-igargi annamaladid.” \p \v 30 Degisoggu, bela Judíoʼsurmalad an ononnosad. Degine, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad, degi, Levita-dulemar danar-danar an urbisad. Amarga na e-arbamaloed-e-arbamaloed an uksad. \v 31 Amba dulemar sapan na e-ibagangi amimaloed, deyob an urbisbalid. Degine, dule ibmar-gebe-sanmakmalad Bab-Dummadga-ukleged-dakmaloed, amba deyob an urbisbalid. \p Ani, Nehemías, Bab-Dummadse an gotebalid: “An-Bab-Dummadye, melle an-iego, nued be angi binsaoye.”