\id MRK - Kuna, San Blas - Bible -Panama 2014 (DBL -2014) \h Marcos \toc1 Marcos-Gayaburba-Nued \toc2 Marcos \toc3 Mc \mt1 MARCOS-GAYABURBA-NUED \mt2 MARCOS \imt2 GEBE-SOGLENAID \imt1 Garda-nug \ip Marcos, Bab-Dummad-Burba-Isligwaledba, we-Gayaburba-Nued narmaksad. Adi, Judíoʼsurmaladga-oyogega, we-Jesús, Bab-Dummad-Machi-sunnadye. Marcos, Jerusalénʼginedid, Judío-duled. We-dule, Juan-Marcosʼye bimarbalid. Marcos Jesús-sapingan-warambe-gakabogwad-sordaga gussulid. Binsamardo, we-garda birga 57-63ʼgi narmakles-insaye. \is1 Marcos-Gayaburba-Nuedgi weyob sunmaklenaid \ip Jesús bela-bela gangued-nikadbali, degi, igar-nikadbali ibmar-dakledisulidi imakdii gusad. Jesús niamarba bur gangued nikad, degi, dulemar-isgued-eliega gangued nikabalid. Degine, Marcos anmarga sogbalid, Jesús nakrusgi dulemar-isgued-ular burgwisye, ibapaagine gannar durgusbarye. \ip Jesús we-napneggi-gudigusgu, Marcos deun sapingwaa gued. Pablo, Bernabé-ebo Bab-Jesús-igargi sunmakega barmilesgu, Marcos eba nadegusmogad. Marcos eba nadegusmogu, deunni gannar bilisgusad. (Gusmalad 13:13) A-sorba, Bernabéʼba Marcos nadegusbalid. (Gusmalad 14:37-39) Degine, Marcos, Pedroʼbali arbadii gusbalid. Napidgine, Marcos, Pablo-bendakdii gusad. (2 Timoteo 4:11) \ip We-gardagine, weyob ilemakar sunmaklenaid: \io1 1. Diigi-dule-oged-Juan Bab-Igargi sunmaksad (1:1-8). \io1 2. Jesús-gebe-e-arbaed-imakded (1:9-15). \io1 3. Jesús, Dule-Wargwen-Barmiledagoye (Mesías) soglesad (1:16–8:30). \io2 3a. Jesús-ibmar-imaksad, degi, ibmar-odurdaksad (1:16–3:12). \io2 3b. Bab-negsemaidgi sunmaklenaid (3:13–6:6). \io2 3c. Jesús sogsad, ede, Mesías, Dule-Wargwen-Barmiledagoye soglesadye (6:7–8:30). \io1 4. Jesús, Dule-Machi gued (8:31–16:20). \io2 4a. Jesús na e-burgoedgi iduakwaa sunmaksad (8:31–11:11). \io2 4b. Jesús, Jerusalénʼgi ibmar-imaksad (11:12–13:37). \io2 4c. Jesús-wilesad, e-burgwisad, degi, e-gannar-durgusad (14:1–16:20). \ip Be itogua. \c 1 \ms1 1. DIIGI-DULE-OGED-JUAN BAB-IGARGI SUNMAKSAD \mr (1:1-8) \s1 Diigi-dule-oged-Juan, Bab-Dummad-Machi-idu igar-mayenonikid \r (Mateo 3:1-12; Lucas 3:1-9, 15-17; Juan 1:19-28) \p \v 1 Jesucristo, Bab-Dummad-Machi, egi-gayaburba-nued-sunmaklesad, weyobi onoded. \p \v 2 Igi Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Isaías-e-gardagi-narmakar-naiyob, ibmar gusad: \q1 “An be-iduale, anga-gayaburba-berbeged an barmided, \q2 we-dule, be-iduale bega igar-mayoed.” \q1 \v 3 “Dule-wargwen nega-dulesulidganba binnasur goled: \q1 ‘Dule-Dummad-idu igar-mayemar, \q2 igar-swilidik mesmar.’ ” \qr Isaías 40:3; Malaquías 3:1 \p \v 4 Weyobi Diigi-dule-oged-Juan nonikid, nega-dulesulidganba Bab-Dummad-diigi-ogleged-igar imaknonikid, degi, weyobi sunmaknonikid: “Bemar na be-isguedga ulubgi bukib binsamar, be-daed be ogwamar. Bab-Dummad be-isgued bega eliega, Bab-Dummad-diigi-ogleged-igar be imakmar.” \p \v 5 Bela Judea-yalaganbarmalad, degi, bela Jerusalén-neggweburginmalad, Diigi-dule-oged-Juanʼse nonidamalad. Na e-isgued dukin barsogsamalale, Juan, Jordán-diwargi, Bab-Dummad-diigi-ogleged-igar ega imakdaed. \v 6 Diigi-dule-oged-Juan moli-yargan-mureged-e-absar na morga imakdii gualid, degi, moli-uka e-molidubga imakdii guarbalid. Sese, degi, achanis e-masga imakdii gusbalid. \p \v 7 Juan weyob dulemarga sunmakdii gualid: “An-sorbali, dule-wargwen anba bur-gangued-nikad danikid. Amba an e-sapat-dubse-bakar, geg ei an esiked. \v 8 Andi Bab-Dummad-diigi-ogleged-igargi, unnila diigi an be-ogsamalad. Dule-an-sorba-danikiddi, Bab-Dummad-Burba-Isligwaledgi be-ogmaloed.” \ms1 2. JESÚS-GEBE-E-ARBAED-IMAKDED \mr (1:9-15) \s1 Diigi-dule-oged-Juan, Bab-Dummad-diigi Jesús-ogsad \r (Mateo 3:13-17; Lucas 3:21-22) \p \v 9 A-ibagangi, Jesús Galilea-yargi, Nazaretʼye-neggwebur-nugadgi gudiid. Agi gudiidgi, Jordán-diwarse nadegusad. Geb a-diwargi Diigi-dule-oged-Juan Bab-Dummad-diigi-ogleged-igargi Jesús-ogsad. \v 10 Jesús diwargi nakwiargu, nibnega argad daksad, degine, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled nuuyobi egi aidedani daksad. \v 11 Degidgine, nibneggi gayaburba gollalid, sogded: “Be, An-Machi-sabedid. An beba weligwar itoged.” \s1 Jesús, nia-sailase wilubdaklesad \r (Mateo 4:1-11; Lucas 4:1-13) \p \v 12 A-sorbali, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled nega-dulesulidganba Jesús-sesa gusad. \v 13 Agi Jesús iba-dulabo (40) ibmar-durgan-abargi gudigusad. Agi nia-saila-Satanás Jesús-wilubdaknai gualid. Baliwiturmar Jesúsʼga ibmar-imaknai guarmalad. \s1 Jesús, Galilea-yargi e-arbaedgi arbaded \r (Mateo 4:12-17; Lucas 4:14-15) \p \v 14 Diigi-dule-oged-Juan-esgaryagi-metemalad-sorba, Jesús Galilea-yarse Bab-Dummad-e-negdakmaid-gayaburba-nuedgi sunmakega nonikid. \v 15 Jesús sogdii gualid: “Ibagandi nonisun, Bab-Dummad-e-negdakmaid anmarse warmaknonisun. Degisoggu, be-isgudiidga na be wile itomar, degi, Bab-Dummad-Gayaburba-Nued, bensulidgi be abingamar.” \ms1 3. JESÚS, DULE-WARGWEN-BARMILEDAGOYE (MESÍAS) SOGLESAD \mr (1:16–8:30) \ms2 3a. Jesús-ibmar-imaksad, degi, ibmar-odurdaksad \mr (1:16–3:12) \s1 Jesús, ua-gamalad-warbakese gochad \r (Mateo 4:18-22; Lucas 5:1-11) \p \v 16 Jesús Galilea-mata-dummad-gakaba-nadapgu, dakalid, Simón, degi, e-urba-Andrésʼbo, sakigi ua-ganai. Ar we-dulemarde, gusgu ua-gaedgi arbamaladid. \v 17 Jesús amarga sogded: “Anba be dagmar, igi bemar ua-gae, ayobi, dulemar-we-napneggi-bukwad-gaega an be-imakmaloed.” \v 18 Geb Simón, degi, Andrés, yog e-saki indakar imaksamalad, degi, Jesúsʼba nadmalad. \p \v 19 Jesús sikwas nadbargu, Zebedeo-machimala-Jacobo, degi, e-urba-Juanʼbo, urgi saki-matumakbukwa dakdapid. \v 20 Jesús amarse yog-gollar imaksad. Geb Jacobo, Juan-ebo, e-bab-Zebedeo, degi, ega-arbamalad urgi-obesa, Jesúsʼba nadmalad. \s1 Jesús, dulegi-niaburba-maid onosad \r (Lucas 4:31-37) \p \v 21 Jesús na e-sapinganmala, Capernaúm-neggweburse nonimalad. Obunnoged-iba-nagunonigu, Judíoʼmar-onmakednegse nadmalad. Agi Jesús Bab-Dummad-Igargi dulemar-odurdakdegusad. \v 22 Dulemar, Jesús-ibmar-odurdaked geger itomalad, ar ade, Garda-Narmaked-Dulemargii dulemar-odurdaksulid, nue-gangued-nika dulemar-odurdaked. \v 23 Ukiagwar Judíoʼmar-onmakedneggi dule-wargwen-niaburba-nikad-siid binnasur gollalid, sogded: \p \v 24 —Jesús-Nazaretʼgined, ¿ibiga be anmargi gwisgudaniki? ¿Be anmar-obelogega daniki? Ar an be-wisid, be doa-dule gue. Be, Bab-Dummad-E-Dule-Isligwaledid. \p \v 25 Geb Jesús niase uluded, ega sabsur ibmar sogded: \p —Mer be sunmak, dulegi-maid be noe. \p \v 26 Geb niaburba binnasur-dule-bindumake imaksad, degi, binnasur-gote dulegi noded. \v 27 Bela dulemar geger dakmalad. Degisoggu, na muchub-muchub sogdemarsunnad: “¿Wede igidbarsunna? ¿Odurdaked-binidi? Ar ade, nue-gangued-nika dulemar-odurdaked. Amba niaburbamargarse-bakar, igar-ukbalid, amar eba ibsamalad.” \p \v 28 Deyob ibmar-gusadba, bela Galilea-yalaganba, Jesús-nug dummarba gusad. \s1 Jesús, Simón-Pedro-e-sakbundor nudaksad \r (Mateo 8:14-15; Lucas 4:38-39) \p \v 29 Judíoʼmar-onmakedneggi-noarmargua, Simón-negse nadmalad. A-neg, Andrés-negmogad. Jesúsʼba, Jacobo, degi, Juan, nadmalad. \v 30 Jesús Simón-negse-dogdapgua, ega sogsamalad, Simón-sakbundor ise-uellegar maiye. \v 31 Jesús, Simón-sakbundorse naded, argangi gadapid, degi, ogwichis imaksad. Agine, yog-nuguar naded. Geb Simón-sakbundor emarga yog-ibmar-imakar imakded. \s1 Jesús, dulemar-bukidar nudaksad \r (Mateo 8:16-17; Lucas 4:40-41) \p \v 32 Neg-sedodgu, bato dad-argwategua, dulemar Jesúsʼse bela uellemalad, degi, niaburba-nikamalad sesmalad. \v 33 Dulemar bukidar Simón-yawagak-naba ambikunonimalad. \v 34 Jesús bukidar dule-gegumalad nudaksad. Deginbali, bukidar dulemargi-niamar-mamaid onisbalid. Ar a-niamar e-abin-sunmakega gwen imaksasulid, ar amarde wismalad, we-Jesús doa-dule gue. \s1 Jesús, Galilea-yalaganba Bab-Igargi sunmakdii gusad \r (Lucas 4:42-44) \p \v 35 Bolegoedba, amba negsichi-sichigwa, Jesús gwisgusad. Neggweburgi-node, nega-dulesulidganba naded, agi Babse gorsigusad. \v 36 Simón-Pedro, degi, e-sordamar Jesús-amiarmalad. \v 37 Geb Jesús-amismargu, ega sogdemalad: \p —Bela dulemar be-amidimalad. \p \v 38 Jesús, e-sapinganga sogded: \p —Anmar neggwebur-bamalad-wegi-itaka-bukmaladse namala, ar amargi an Bab-Dummad-Igargi sunmakbalirgebed. Ar aga an we-napnegse nonikid. \p \v 39 Bela Galilea-yalaganba Jesús garmakdii gualid. Judíoʼmar-onmakednegmargi Bab-Dummad-Igargi sunmakdii, degi, dulemargi-niamar-mamaid-onidii gusad. \s1 Jesús, dule-naibe-buna-yaa-maleged-nikad nudaksad \r (Mateo 8:1-4; Lucas 5:12-16) \p \v 40 Dule-naibe-buna-yaa-maleged-nikad, Jesús-asabin yokorgi-sindigar-sii, egi wilenaigusad: \p —An wisi, sunna be an-nudaked, be an-nudakbier. \p \v 41 Jesús dule-wiledake, e-argangi dule-ebus imaksad. Geb ega sogded: \p —Nugubi an be-abeged. ¡Be nugusun! \p \v 42 Jesús deyob sogsagu, dule-naibe-buna-yaa-maleged-nikad yog-nuguar naded. \v 43 Jesús, dule-nugusadga sabsur-ibmar-sogsagu, yog-barmiar imaksad. Weyob ega sogsad: \p \v 44 —Be-nugusad mer dulemar-baiganga be sogo. Unnila dule-irwa-Bab-Dummadse-goledse be nae, adi, be-san-nugusad dakegar. Degine, Moisés-Igar-Mesisadba, Bab-Dummadga-ukega nuu-gwabo be sedbaloed. Deyobi, dulemar dakmaloed, be a-boni bar nikasurye. \p \v 45 Ar dule-nugusad nadgua, bela emarga sogded, igi Jesús e-nudaksa. A-ulale, Jesús geg-basursunna neggweburmargi doge gualid. Unnila dulemarsulidba besdasunnad. Ar degi-inigwele, bukidar dulemar-neggwebur-baidsik-baidsikmalad Jesúsʼse nonidamalad. \c 2 \s1 Jesús, dule-abagan-burgwar-nikad nudaksad \r (Mateo 9:1-8; Lucas 5:17-26) \p \v 1 A-undarad-sorbali, Jesús gannar Capernaúmʼse nonikid. Dulemar wisguarmargu Jesús neggi maiye, \v 2 dule-bukidar ese noni gusmalad. Degisoggu, yawagak-nagase-bakale, bela ena sigisad. Agi Jesús, Bab-Dummad-gayaburbagi dulemarga sunmaksii gusad. \v 3 Geb degine, dule-walabake e-ai-abagan-burgwar-nikad, gabedgi-mai Jesúsʼse senonimalad. \v 4 Ar dule-bukidar neg-ena siisoggu, Jesúsʼse geg-warmak guarmalad. Degisoggu, neg-birgi nakwismalad, geb bia Jesús-siid-innik uas egasmalad. Geb abali, Jesús-innik dule-gegumaid gabedgi-mai odesmalad. \v 5 Jesús dulemar egi gwen-bensulid-nika dakdegu, dule-gegumaidga sogded: \p —Machi, be-isgumalad bega elilessun. \p \v 6 Agi gwenna-gwenna Garda-Narmaked-Dulemar bukwamalad. Amar na binsabukwad: \v 7 “¿Ibiga we-dule degi-soge? Bab-Dummadgi dodonaid. ¿Unnila Bab-Dummadbi sunna dulega isgued elisursi?” \p \v 8 Ar Jesúsʼdi sunna ulubgi dulemar-binsaed mag-daksoggu, amarga sogded: \p —¿Ibiga be deyob binsabukmala? \v 9 An dule-bonigwaledga sogdibe: ‘¡Be-isgunaid an bega osulos!’ Ar igi, an sogbarsundibe: ‘¡Be nugu, be gwisgu, be nae, be-egi-gabed na be sede!’ Degite, ¿igid bur baisursunna imaklesunna? Suli, ebobela baisursunna imaklesuli. \v 10 An bemarga oyomaloed, ani Dule-Machi, we-napneggine gangued-nikad dulemarga e-isgued elied. Geb Jesús dule-abagan-burgwar-nikadga sogded: \p \v 11 —Be gwisgu, be-egi-gabed be sue, be-negse be nae. \p \v 12 Dule-bonigwaled gwisgusad, yog na-egi-gabed suar imaksad, geb bela dulemar-wagab ganna-ganna naded. Dulemar geger dakdemalad, geb Bab-Dummad-nug odummodmalad, sogdemalad: \p —Wegiid-ibmar anmar gwen dakdisulid. \s1 Jesús, Levíʼse gochad \r (Mateo 9:9-13; Lucas 5:27-32) \p \v 13 Jesús gannar Galilea-mata-dummad-gakaba nadegusad. Dule-bukidar eba nadmarmogad. Geb agi Jesús, Bab-Dummad-igargi emar-odurdakded. \v 14 Jesús nadapgu, Alfeo-machi-Leví, Roma-dummadga-mani-galeged-neggi mani-gasii dakalid. Geb ega sogded: \p —Anba be dage. \p Leví gwisgusgu, Jesúsʼba naded.\fig Jesús, Roma-dummadga-mani-galeged-neggi Mateoʼse (Leví) gochad eba naegar. (Marcos 2:14) |src="CN01691B.TIF" size="col" ref="Marcos 2:14" \fig* \p \v 15 Jesús, na e-sapinganmala Leví-neggi mas-gunsigu, dule-Roma-dummadga-mani-gaedgi-arbamalad, degi, dule-baigan-galagwensuli-isgudimalad eba mas-gunsii gusmarmogad, ar ade, dulemar-bukidar Jesúsʼba gudidimalad. \v 16 Garda-narmaked-dulemar, degi, Fariseoʼmar, Jesús dule-isganamarbo mas-gunsii dakarmargu, Jesús-e-sapinganse egichiarmalad: \p —¿Ibiga be-odurdaked-saila dulemar-Roma-dummadga-mani-gaedgi-arbamaladbo, degi, dule-baigan-isgudimaladbo mas gunne? \p \v 17 Weyob soge itosgua, Jesús Fariseoʼmarga sogded: \p —Dulemar-gegusurmalad ina-duled abesulid, unnila dulemar-gegumaladbi ina-duled abemalad. An we-napnegse dulemar-nueganse-golega an nonisulid, an nonikid, dulemar-isgudimaladse golegar. \s1 Bab-Dummadse-golega mas-gunsuli gudigued \r (Mateo 9:14-17; Lucas 5:33-39) \p \v 18 Ibagwengine, Juan-e-sapingan, degi, Fariseoʼmar-e-sapingan Bab-Dummadse-golega mas-gunsuli gudimalad. Dulemar deyob dakarmargua, Jesúsʼse egisnonimalad: \p —Juan-sapingan, degi, Fariseoʼmar-sapingan, Bab-Dummadse-golega mas-gunsuli gudimalad. ¿Ibiga be-sapingandi, Bab-Dummadse-golega mas-gunsuli geg-gudii gue? \p \v 19 Jesús, abin-sogded: \p —¿Ar dulemar ome-nikued-ibase mas-gunnega nonikile, dule-ome-nikuoed e-abargi-siile, sunna mas-gunsuli gumalo be insae? Dule-ome-nikunaid e-abargi-siile, dulemar geg mas-gunsuli gumalad. \v 20 Ar ibagan nonikoed, dule-ome-nikunaid e-idu seledoed. A-ibagindi, Bab-Dummadse-golega mas-gunsuli gudigumaloed. \p \v 21 ”Dule morgoa-binid mor-seredgi matuga-nasikega gwen imakdisulid. Degiir, morgoa-binid sinnii nadele, mor-sered aka bur bule achirmakdo-itole. \p \v 22 ”Deginbali, dule vino-binid gwen ibmar-uka-bugluga-sobaled-seredgi bardisurbalid. Ar deyob imakele, vino-binid mudele, buglu-sered esirmako-itole. Degiir, binsa vino-binid milego-itole, degi, bugluse-bakar binsa miledbaloed. A-ulale, vino-binid buglu-binidgi balileged.” \s1 Jesús-sapingan, obunnoged-ibagi ibmar-gwag gwachamalad \r (Mateo 12:1-8; Lucas 6:1-5) \p \v 23 Ibagwengine, obunnoged-ibagi, Jesús orosgi-dakleged-digaled-imbaba nadapgu, e-sapingan ibmar-digaled gwane-gwane imakdemalad. \p \v 24 Geb Fariseoʼmar, Jesúsʼse egisdemalad: \p —Be dakena, ¿ibiga be-sapingan igar-maisulidba obunnoged-ibagi ibmar-gwag gwane-gwane imaknadapmala? \p \v 25 Jesús, abin-sogded: \p —¿Bemar Bab-Dummad-Gardagi absodisurmarsi, igi David na e-sordaganmala ibmar-abeargu, degi, ukumecharmargu, imaksamala? \v 26 David Bab-Dummadse-goled-negse dogsad, deun Abiatar dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummadga-maid. Agi, madu-Bab-Dummadgad-gued guchad. Unnila we-madu dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladbi gunnoye igar maid. E-sordaganga we-madu uksamogad. \p \v 27 Sogdebalid: \p —Obunnoged-iba dulega nasiklesad, dule obunnoged-ibaga obinnilessulid. \v 28 Degisoggu, ani Dule-Machi, obunnoged-iba-e-Dummadbalid. \c 3 \s1 Jesús, dule-argan-burgwaled nudaksad \r (Mateo 12:9-14; Lucas 6:6-11) \p \v 1 Ibagwengine, Jesús gannar Judíoʼmar-onmakedneggi dognonibalid. Agine, dule-wargwen argan-burgwar-nikad siid. \v 2 Dulemar Jesús-argabukwa gusmalad, dakega, Jesúsʼde, obunnoged-ibagi dule-nudakodibeye, adi, egi sunmakmalaga, obunnoged-igar-maidgi annadiiye. \v 3 Geb Jesús dule-argan-burgwaledga sogded: \p —Dage, be abarse gwisguda. \p \v 4 Geb Jesús agi dulemar-bukwadga sogded: \p —¿Wede igar-nuedi obunnoged-ibagi ibmar-nued-imaked, igi, ibmar-isgana-imakeddibe? ¿Igid bur-nabiri, dule-odurguedi, dule-oburgwedi? \p Dulemar gwen abin-imaksasulid, bela boo ambikusmalad. \v 5 Jesús sae-itogedgi dulemar-dakded, dulemar gwage-dutusur-nikadba, ulubgi nue bukib-itoge dule-argan-burgwaledga sogded: \p —Be-argan onak. \p Dule e-argan-onakgwidgu, e-argan yog nuguar naded. \v 6 Fariseoʼmar Judíoʼmar-onmakedneggi-sii nodmalad, geb Herodes-sordamar-ebo igar-aminanai guarmalad, igi-saele Jesús-oburgwemalodibeye. \s1 Dule-bukidar Jesúsʼba nadegusad \r (Mateo 12:15-16; Lucas 6:17-19) \p \v 7 Jesús na e-sapinganmala mata-dummad-gakase nade gusad. Bukidar Galilea-dorgan eba nade gusmogad. \v 8 Dulemar Jesús-ibmar-dummagan-imakdiid-wisguarmargu, bukidar Judeaʼginmalad, Jerusalénʼginmalad, Idumea-dorgan, Jordán-diwar-gakabarmalad, Tiro-yarginmalad, degi, Sidón-neggweburginmalad Jesúsʼse nonimarmogad. \v 9 Geb degine, Jesús e-sapinganga sogded, ega ur guakwaa nasikmaloye, adi, dulemar mer e-barmesnanai gumalagar. \v 10 Ar Jesús dule-bukidar nudaksasoggu, bela dule-uellemalad Jesús-ebugega egi megnanaid. \v 11 Deginbali, burba-isganamar, Jesús-dakalile, e-asabin sindigar yokorgi sigisdamalad, geb binnasur gotedamalad: “¡Be, Bab-Dummad-Machi-sunnadid!” \v 12 Jesúsʼdi niaburbamarga sabsur-sogsad, mer dulemarga sogoye, ede doa-dule gue. \ms2 3b. Bab-negsemaidgi sunmaklenaid \mr (3:13–6:6) \s1 Jesús, dule-e-ambe-gakabo (12) e-sapingan-bur-dummaganga-guega susad \r (Mateo 10:1-4; Lucas 6:12-16) \p \v 13 A-sorbali, Jesús yar-birse naded. Doamar ese dagbi abesa, amarse gochad. Geb amar ese nonimalad. \v 14 Agine, Jesús e-ambe-gakabo (12) susad, adi, eba gudii imakmalaga, degi, Bab-Dummad-gayaburba-barsogega barmidegarba. Geb amar-onugsasad, e-nuggi-barmilenanaidye. \v 15 Amarga Jesús gangued uksad, adi, dulemargi-niamar-mamaid oniegar. \v 16 Jesús e-ambe-gakabo-susad (12), wemardo: \q2 Simón, a Pedroʼye onugsasbalid. \q2 \v 17 Zebedeo-machimala Jacobo, degi, e-urba-Juan. \q3 Jesús amar-onugsasad Boanergesʼye. A sogleged: Mar-goled-machimalaye. \q2 \v 18 Andrés, Felipe, Bartolomé, \q2 Mateo, Tomás, degi, Alfeo-machi-Jacobo, \q2 aginbali, Tadeo, Simón Cananeo-dule, \q2 \v 19 degi, Judas-Iscariote, darba-Jesús-uksad-dule. \s1 Jesús, degi, nia-saila-dummad \r (Mateo 12:22-32; Lucas 11:14-22) \p \v 20 A-sorba, Jesús na e-sapinganmala negse dognonimalad. Gannar dulemar-bukidar ese ambikunonimalad, degisoggu, geg mas-gunne guarmalad. \v 21 E-gwenadgan wisguarmargu, Jesús-sedega armalad, ar ade, sogmalad: “Wis dargwen-itoye.” \p \v 22 Garda-Narmaked-Dulemar-Jerusalénʼgi-danimalad, sogdemalad: “Jesúsʼgi nia-saila-Beelzebú naiye. Nia-saila-gangued-nikadba niamar-oniye.” \p \v 23 Geb Jesús, Garda-Narmaked-Dulemarse gochad, geb burbar amarga sunmakded: “¿Igi nia-saila-Satanás na e-sordamar sunna onogo be insae? \v 24 Ar neggwebur-gwensakgi e-dulemar na egi dukin-dukin aibitemalale, we-neggwebur bergudeled. \v 25 Ar dulemar-na-negyagi-gudimalad, na egi dukin-dukin aibitemalale, we-negyaur bergudeled. \v 26 Debayobi, nia-saila-Satanás na dukin e-sordamargi aibitele, e-negdakmaid bergudoed. \p \v 27 ”Ar dule-wargwen dule-dutusulid-e-neggi dogbiele, degi, e-ibe-ibmar-atursabiele, gebedgi a-dule-edingwelergebed. Deyobi, geb sunna e-ibe-ibmar atursaoed. \p \v 28 ”Napira an bemarga soged, bela isgumalad, degi, galagwensuli Bab-Dummadgi-dodoar-sunmaked, Bab-Dummad dulemarga elioed. \v 29 Ar doa-dule Bab-Dummad-Burba-Isligwaledgi galagwensuli dodoar-sunmaksardi, Bab-Dummad a-dulega we-isgued eliosulid. Ar a-isgued egi-nai degisadeguoed.” \p \v 30 Ar ade, Jesúsʼnik sogmalad: “Jesús niaburba nikaye.” \s1 Jesús-e-nan, degi, Jesús-e-urbamar \r (Mateo 12:46-50; Lucas 8:19-21) \p \v 31 Degidgine, Jesús e-nan, degi, Jesús-urbamar nonimalad. Neg-magaba gwisgunonimalad, geb dule-wargwen Jesúsʼse-gornaega barmismalad. \v 32 Dulemar-Jesús-dikarba-bukmalad, Jesúsʼga sogdemalad: \p —Be-nan, degi, be-urbamar magaba be-edarbebukmalad. \p \v 33 Jesús, abin-sogded: \p —¿Doamar an-nana, degi, an-urbamala? \p \v 34 Geb Jesús dulemar-e-dikarba-bukwad-dakdegu, sogded: \p —Wegi an-nan, degi, an-urbamar bukmala. \v 35 Ar doa-dule Bab-Dummad-sogedba-ibmar-imaked, a-dule, an-urbad, an-bunad, degi, an-nanad. \c 4 \s1 Jesús, ibmar-gwag-diglegedgi burbar sunmaksad \r (Mateo 13:1-9; Lucas 8:4-8) \p \v 1 Jesús gannar Galilea-mata-dummad-gaka-naba-sii emar-odurdakdebalid. Dulemar-bukidar ese ambikunonisoggu, Jesús ur-naidgi nakwisad. Dulemardi, gakagi ambikusmalad. \v 2 Geb degine, Jesús urgi sii, bukidar ibmar-burbamaladgi dulemar-odurdakded. Ega sogded: \v 3 “Bemar nue itomar: Ibagwengine, dule-wargwen-ibmar-gwag-digedi ibmar-gwag dignaded. \v 4 Digega ibmar-gwag-bikin-midgua, abar ibmar-gwag igargi babatidapid. Sikwimar nonigua, a-ibmar-gwag guchad. \v 5 Abar akwa-yaisulidgi, napa-asginegwadgi babatismalad. Agi gwae-gwae ibmar-gwag ainialid, ar ade, napa-asginegwad. \v 6 Ar dad gaargudii, ibmar-gwag gummakded, ar e-maligan asgin-nikasoggu, dinguded. \v 7 Baid-ibmar-gwag iko-abargi babatisad. Ikomar dungudgua, bur bule ibmar-gwag-birgi obited, degisoggu, ibmar-gwag gwen sanmaksasulid. \v 8 Bamalad-ibmar-gwagdi, napa-nuedgi babatisad. Ainided, dunguded, geb nue sanmaksad. Gwenna-gwenna akusaar sanmaksad, abala bur-nuegwad sanmaksad, baigandi bur bule sanmaksad.”\fig Jesús urgi-sii, ibmar-burbamaladgi dulemar-odurdakded. (Marcos 4:1) |src="CN01705B.TIF" size="col" ref="Marcos 4:8" \fig* \p \v 9 Jesús sogdebalid: “Bemar mag nue-itobiele, nue-itomar.” \s1 Jesús ibiga burbar sunmakdedae \r (Mateo 13:10-17; Lucas 8:9-10) \p \v 10 Sorbali, Jesús walagwen besgua, e-sapingan-e-ambe-gakabogwad (12), degi, dulemar-e-walik-bukmalad, Jesúsʼse egichiarmalad, burbar-sunmakleged wede, ibi obarye. \v 11 Jesús, abin-sogded: \p “Ar bemargardi, Bab-Dummad-e-negdakmaid-igar-burbar-mamaid osanolesad. Ar dulemar-baigangardi, unnila burbale an odurdaked, \q1 \v 12 adi, dulemar ise-dakar imakmar-inigwele, mer mag dakmalaga, \q2 degi, ise-itogar-imakmar-inigwele, mer mag itomalaga, \q1 adi, mer Bab-Dummadse gannar namalaga, \q2 degi, Bab-Dummad mer e-isgued ega eliegar.” \qr Isaías 6:9-10 \s1 Jesús ibmar-gwag-digedgi-burbar-sunmaksad odulosad \r (Mateo 13:18-23; Lucas 8:11-15) \p \v 13 Jesús e-sapinganga sogdebalid: \p “Burbar an ibmar-sogsad, ¿bemar aku-itomala? Degite, ¿igi bemar ibmar-baigan-burbaled magar itomalosunna? \p \v 14 ”Dule-ibmar-gwag-digedi, dule-Bab-Dummad-gayaburbagi-sunmaked-e-wilub gued. \p \v 15 ”Abar-dulemar ibmar-gwag-igarba-babatismaladyob gued. Amar Bab-Dummad-gayaburba itosmalad. Itosad-sorbali, nia-saila-Satanás danidaed. Geb e-gwagegi Bab-Dummad-Gayaburba-Nued-diglesad ei ungenonidaed. \p \v 16 ”Bamalad ibmar-gwag-akwa-yaisulidgi-babatismaladyob gued. Amar Bab-Dummad-gayaburba itomalad, degi, nue-weligwaledgi abingamalad. \v 17 Ar wemar unnila asginbi Bab-Dummad-abingasmarsoggu, unnila sikwas Bab-Dummadba nagumalad. Ar Bab-Dummad-gayaburba-ular-wilearmargu, degi, dulemar sabsur-e-imakarmargu, Bab-Dummadgi bangudmalad. \p \v 18 ”Bamalad ibmar-gwag-iko-imbaba-babatismaladyob gued. Amar Bab-Dummad-gayaburba itosmalad. \v 19 Ar we-napneggi ibmarba bukib-binsaed, maniginbi bur binsaed, degi, bela-ibmar-nikubied, e-gwagegi dognonigu, Bab-Dummad-gayaburba-e-gwagegi-naid iedmarsunnad. Degisoggu, amar ibmar-gwag-gwen-sanmaksasulidyob gunonisunnad. \p \v 20 ”Ar bamaladdi ibmar-gwag-napa-nuedgi-babatismaladyob gued. Amar Bab-Dummad-gayaburba itosmalad, e-gwagegi nue-abingasmalad. Degisoggu, amar ibmar-gwag napa-nuedgi diglesadyob gued. Gwenna-gwenna akusaar sanmaksad, abala bur-nuegwad sanmaksad, deginbali, baigandi bur-napiragwad sanmaksad.” \s1 Ibmar-dukualed sanar onolegedsegad \r (Lucas 8:16-18) \p \v 21 A-sorbali, Jesús sogdebalid: \p “¿Ar gwallu mese-urba-siega, igi, gabed-urba-siegardibe ogalesi? Suli, gwallu neg-mee-saega niba sileged. \v 22 Deyobi, ibmar bipisaale gwen dukuosurguoed. Deginbali, ibmar-dukuar-imakleged bela wisgulegedsegad. \v 23 Bemar mag nue-itobiele, nue-itomar.”\fig Gwallu neg-mee-saega niba sileged. (Marcos 4:21-23) |src="HK00152B.TIF" size="col" ref="Marcos 4:23" \fig* \p \v 24 Jesús sogdebalid: \p “Nue itomalo, ar igi bemar dulemarga ibmar-mergu-uke, deyobi Bab-Dummad bemarga ibmar-mergu ukmogoed, degi, bur bule-mergu bemarga ukbaloed. \v 25 Ar dule-ibmar-nikadga, aka bur bule ega ibmar uklebaloed. Ar dule-ibmar-sateddina, amba wis-bipi-ibmar-nikadse-bakale, e-ibe sulegoed.” \s1 Jesús, ibmar-gwag-niedgi burbar sunmaksad \p \v 26 Jesús sogdebalid: “Bab-Dummad-e-negdakmaid weyobid, dule-gwensak ibmar-gwag napagi digedyobid. \v 27 Baisulid, we-dule gabmaidibe, atakdidibe, mutikidbadibe, neg-ibginedbadibe, gusgu ibmar-gwag na e-itolegedba ainied. We-dule aku-itoged ibiga nabir ibmar-gwag dunguar dae. \v 28 Ar napade, ibmar-gwag nabir dunguega imaked. Gebesaila, e-gagan-inse aramakdagoed, a-sorba, durbamakdagoed, geb agine, sanmakdagoed. \v 29 Geb ibmar-gwag nue goresale, geb weledagoed, ar ade weleged-ibagan warmaksad.” \s1 Jesús, mostaza-e-gwaggi burbar sunmaksad \r (Mateo 13:31-32; Lucas 13:18-19) \p \v 30 Jesús sogdebalid: “¿Bab-Dummad-e-negdakmaid ibiyob gue? Anmar egi sunmakega, ¿Ibu burbar-sunmakleged anmar sunna ebusale? \p \v 31 ”Bab-Dummad-e-negdakmaid, ar mostaza-e-gwag-napagi-diglesayob gued. Ar mostaza-e-gwag bur ibmar-gwag-bamaladba bipii gue-inigwele, \v 32 ar dunguderdi, ibmar-dubaled-masga-gued-birgi bur dumma naddaed. E-anagan-dummagan nikuddaed, degisoggu, sunna sikwimar e-anagan-urba, negsichigwadgi obunnomalad.” \p \v 33 Dulemar-magar-e-itogedse, weyobi Jesús burbar-sunmakale, Bab-gayaburbagi dulemar-odurdakdaed. \v 34 Jesús dulemar-odurdakdele, burbar-sunmaksuli geg dulemar-odurdakdaed. Ar e-sapingangardi bachikii bela ega osanalodaed. \s1 Jesús, burwa, degi, demar obogilesad \r (Mateo 8:23-27; Lucas 8:22-25) \p \v 35 A-ibagi, neg-sedodgusgu, Jesús e-sapinganga sogded: \p —Anmar mata-dummad-abin-obakar namala. \p \v 36 Geb dulemar-idu nadmalad, degi, Jesús-urgi-siidgi e-sapingan eba nadmalad. Dule-baigan ur-baidgangi eba nadmarmogad. \v 37 Geb degine, mataba egi burwa-dummad noalid. Burwa binnasursoggu, demar-arwedba ur dogedgualid. \v 38 Jesúsʼdi ursorba nono-onakwed-birgi nono-onakwiis gabmaid. Degisoggu, e-sapingan Jesús-odaksamalad, ega sogdemalad: \p —Odurdaked-saila, ¿baisur be anmar-dake anmar burgwisar? \p \v 39 Geb Jesús gwisgusgu, burwaga sabsur ibmar sogsad, degi, demarga sogded: “Be bogidik gue.” \p Geb burwa bogidik naded, bela neg bogidik sigisad. \p \v 40 Geb Jesús e-sapinganga sogded: \p —¿Ibiga bemar yaisur dobgue? ¿Ar bemar amba Bab-Dummad-benmala? \p \v 41 Jesús-e-sapingan bela nue-dobe itodmalad, degi, na muchub-muchub sognanai guarmalad: \p —¿Wede doa-dulesunna, burwase-bakar, degi, demarse-bakar, eba ibsamargu? \c 5 \s1 Dule-niaburba-ichesur-nikad nudaklesad \r (Mateo 8:28-34; Lucas 8:26-39) \p \v 1 Jesús na e-sapinganmala mata-dummad-gaka-obakar Gadaraʼye-neg-nugadse modapmalad. \p \v 2 Jesús urgi-aidedgu, dule-gwensak-niaburba-nikad, neg-uan-imbaba e-abin noalid. \v 3 A-dule neg-uangi gudiid. Dule geg gaed, esgoro-dubginbela geg edillebalid. \v 4 Bukidargus esgoro-dubgi e-nag, degi, e-argan edindanigusmalanad, degi-inigwele, esgoro-dub iid-iid imakdaed. Gaega, dule gangued nikasulid. \v 5 Dule-niaburba-nikad mutikidba, ibginedba, yala-imbaganba, neg-uan-imbaba binnasur gordii, degi, na dukin akwagi sarsodii daed. \p \v 6 Bannaba-Jesús-daksagua, abarmakalid, Jesús-asabin yokorgi-sindigar signonikid. \v 7 Geb binnasur-gote, Jesúsʼga sogded: \p —Jesús-Bab-Dummad-Bur-Birigined-Machi. ¡Mer be ibgwensur an-sao! Bab-Dummad-nuggi mer be ise-mesagwar an-imake. \p \v 8 Ar ade, Jesús weyob niaburbaga sogdegusad: “Niaburba, dulegi-be-maid be noe.” \p \v 9 Jesús a-dulese egichialid: \p —¿Igi be nuga? \p Dule, abin-sogded: \p —Bukidaradye an nuga, ar ade, anmar niamar-ichesulid. \p \v 10 Niamar Jesúsʼgi gannar-gannar wilenai gusad, mer be dikasur anmar-barmidye. \p \v 11 Deunni, sinmar-bukidar yar-naba mas-mananaid. \v 12 Niaburbamar Jesúsʼgi wilenaigusad, ega sogdemalad: \p —Anmar, sinmargi-ubogega, sinmar-bukwadse be anmar-barmide. \p \v 13 Degisoggu, Jesús, sinmar-bukwadse niaburbamar-barmisad. Niaburbamar dulegi-nodmargua, sinmargi ubodapid. Sinmar-milibo-yar-wereged-naba-bukwadi (2,000), mata-dummadse babatidapid, bela sinmar gundilegar burgwismalad. \p \v 14 Sin-edarbemalad dobguar duurmakdemalad. Neggweburgi, degi, sapurba-negmar-bubukwadgi, bela ibmar-gusad sogdapmalad. Geb dulemar degi-neggusad daknadmarsunnad. \v 15 Jesúsʼse nonimargua, dakarmalad, dule-nia-bukidar-nika-gudidaed sii. Mor-yoi, degi, nugus-sii dakarmalad. Dulemar dobe itodmalad. \v 16 Dulemar-we-ibmar-daksamalad, dulemar-daksasurmaladga sogsamalad, dule-nia-nika-gudigusad igi nugusa, degi, igi sinmar mata-dummadse bela babatisbali. \v 17 Geb Gadara-dulemar Jesúsʼgi wilenaigusad, we-yargi-be-gudiid be naye. \p \v 18 Jesús urgi nainagu, dule-nia-nika-gudigusad, Jesúsʼba-naega Jesúsʼgi wilenaigusad. \v 19 Jesús eba-dagega imaksasulid, ega sogded: \p —Be-negse, be-gwenadganse be nae, Bab-Dummad bela bega ibmar-imaksad be sogna, degi, igi nue-wile be-daksabali be sogbalo. \p \v 20 Degisoggu, dule-niaburba-nika-gudigusad nadsunnad. Geb Decápolis-yargi-neggweburmar-bukwadgi igi-Jesús e-nudaksagusa, sogdii gualid. Bela dulemar geger dakmalad. \s1 Jairo-bunolo, degi, ome boni-nalur-nikad \r (Mateo 9:18-26; Lucas 8:40-56) \p \v 21 Jesús gannar urgi mata-dummad-gaka-baidse obaksabargu, a-mata-gaka-naba besad, ar ade, dulemar-bukidar e-dikarba bukunonimalad. \v 22 Geb degine, Judíoʼmar-onmakedneg-daked-e-dummad-wargwen, Jairoʼye-nugad, Jesúsʼse nonikid. Jesús-dakargu, yokorgi sindigar Jesús-asabin signonikid. \v 23 Jesúsʼgi nue-wilenaigusad, ega sogded: \p —An-bunagwa burgwedani maid. Anba be dage, be-argan egi be mesdage, adi, nuguegar, degi, mer burgwegar.\fig Jairo, Jesúsʼse wilenaigusad, ega e-bunalo-nudakega. (Marcos 5:22-23) |src="cn01711B.tif" size="col" ref="Marcos 5:23" \fig* \p \v 24 Jesús Jairoʼba nadegusad. Dule-bukidar eba nadmarmogad, ali-ali Jesúsʼgi yolenanai guarmalad. \v 25 Dulemar-nadapmalad-abargi ome-gwensak birgambe-gakabogus (12) boni-nalur-nika-gudiid nadap gusmogad. \v 26 A-ome, ina-duleganse nue-san-odurdakledii gusad. Aisaar nuguoeyob, bela mani-nikad binsa inadurgangi misgusad. Aka bur bule ega bonigan burgumai gualid. \v 27 Ome-boni-nikad Jesúsʼgi sunmakmar-itoargu, emar-abargi, Jesús-yarganba nonikid, degi, e-ibe e-mordummad ebusad. \v 28 Ar ome binsaed: “Unnila an e-mordukubi wis-ebusale, an yog-nuguar naoed.” \v 29 Ome Jesús-e-morduku-ebusgu, yog-nuguar naded. Geb ome na magasaila itosad, ede nugusa. \p \v 30 Jesús magar itosmogad egi gangued node, degisoggu, dulemarsik yog-aibiris imaksad, geb egisded: \p —¿Doa an-mor ebusa? \p \v 31 E-sapingan, abin-sogded: \p —Be dake, dule-bukidar ali-ali begi yolenanaid, degite, be egisde, ¿doa an ebusye? \p \v 32 Jesús nue-nuu e-dikarba-bukmalad-dakdegu, aminagusad, doa e-ebusa. \v 33 Ome e-san-nugusad mag itossoggu, dobe-itogedba ise-wawanmakar Jesús-asabin yokorgi sindigar signonikid. Geb Jesúsʼga bela napiragwadgi ibmar sogsad. \p \v 34 Jesús omega sogded: \p —Bunor, ar be Bab-Dummadgi bengussursoggu, be nugussun. Be gwage-bogidikidgi nae, degi, be-bonigan bela bei bergussun. \p \v 35 Jesús amba sunmakgwichidgine, dulemar Judíoʼmar-onmakedneg-daked-e-dummad-Jairo-neggi-danimalad, Jairoʼga sognonimalad: \p —Be-bunolo burgwisa, ¿ibiga bar be odurdaked-sailagi wilenai? \p \v 36 Jesús deyob-dulemar-soge itosgu, Judíoʼmar-onmakedneg-daked-e-dummad-Jairoʼga sogded: \p —Mer be bukib-binsae, unnila mer be bengue. \p \v 37 Jesús, dule-bamalad eba-naed imaksasulid. Unnila Pedro, Jacobo, degi, Jacobo-urba-Juan, amarbi eba-naed imaksad. \v 38 Jairo-negse modapmargu, Jesús dulemar-dakdapid bela oimakbukwa, bobukwa, degi, binnasur gorbukwa. \v 39 Jesús negyaba dogdegu, amarga sogded: \p —¿Ibiga bemar oimakbukwa, degi, bobukwa? Bunolo burgwar maisulid, unnila gabmaid. \p \v 40 Jesús-deyob-soge-itosmargu, dulemar bela egi dododmalad. Geb Jesús bela dulemar-bukwad-oniega imaksad. Geb bia bunolo maidse, unnila bunolo-e-bab, e-nan, degi, eba-nadapmaladbi dogega imaksad. \v 41 Jesús, argangi bunolo-gasgu, Arameo-e-gayaba bunologa sogded: \p —¡Talita-cumi! \p A sogleged: “Bunolo an bega soge, be gwisgu.” \p \v 42 Jesús weyob ega sogsagu, bunolo birgambe-gakabo-nikad (12) yog-gwisguar imaksad, geb yog nanaaled. Dulemar bunolo-durgus-daksagu, geger dakmalad. \v 43 Jesús dulemar-bukwadga ise-binnasur sogsad, mer bipisaale dulemar-baiganga bunolo-durgusad sogmaloye. Geb masgi bunolo-ogunmalaga imaksad. \c 6 \s1 Jesús, Nazaretʼgi gudigusad \r (Mateo 13:53-58; Lucas 4:16-30) \p \v 1 Jesús na e-sapinganmala Capernaúmʼgi-gudii e-neggwebur-Nazaretʼse naded. \v 2 Obunnoged-iba nonigua, Jesús Judíoʼmar-onmakedneggi dulemar-odurdakded. Dulemar-bukidar Jesús-ibmar-odurdaked-itobukmalad geger-itomaladba egichiarmalad: \p —¿Wede bia ibmar-durdaksa? ¿Ibiga nabir binsaed-nikarba sunmake? ¿Ibiga nabir ibmar-dakledisurmalad imakbali? \v 3 ¿Ar wede urgogi-ibmar-sobed-dulesursi? ¿María-machisursi? ¿Santiago, José, Judas, degi, Simón, amarde e-urbamarsursi? ¿E-bunmarde anmar-abargi gudimarsursi? \p Degisoggu, suli-suli-itoge oes-bukusmalad. \p \v 4 A-ulale, Jesús dulemarga sogded: \p —Bab-Dummad-gayaburba-barsoged bela neggwebur-baigangi bina nue-sogdamalad. Ar e-neggweburginmaladdi, e-gwenadgandi, degi, e-neg-yaginmaladdi baisur dakdamalad. \p \v 5 Aga Jesús agi ibmar-dakledisurmalad gwen imaksasulid. Dule-gegumaladgi e-argan mesisgu, unnila wis ichee nudaksad. \v 6 Jesúsʼdi geger-itoged, ar ibiyobi na e-neggweburginmalad amba e-benmala. \ms2 3c. Jesús sogsad, ede, Mesías, Dule-Wargwen-Barmiledagoye soglesadye \mr (6:7–8:30) \s1 Jesús e-sapingan-ambe-gakabogwad (12) barmisad \r (Mateo 10:5-15; Lucas 9:1-6) \p Jesús neggwebur-iliba Bab-Dummad-Gayaburbagi dulemar-odurdakdii gusad. \v 7 Jesús e-sapingan-ambe-gakabogwadse (12) gochad. Geb ebo-ebo barminai gusad. Dulemargi-niamar-mamaid-oniega, ega gangued uksad. \p \v 8 Amarga igar uksad: “Be nasokalidba mer ibmar, sagu, madu, degi, manise-bakar, be sedmalo. Unnila gaapoledbi be sedmalo. \v 9 Nag-uka be yoi namalo, mer mor-ogwaed sedmalo.” \p \v 10 Jesús e-sapinganga sogdebalid: “Ar bemar neg-gwagwense dogdapile, a-neggweburgi-gannar-noedse, a-negginbi bemar obunnomaloed. \p \v 11 ”Ar ibi-neggwebur nuedgi bemar-abingasurmardibe, degi, bemar-itosurmarbardibe, a-neggweburgi bemar nodele, be-naggi olli-nanaid be nue eli-eli saoed, adi, dulemarga oyogega, emarde Bab-Dummad-dulamar-guega abingalessurmarye. \p ”Napira an bemarga soged, Bab-Dummad-igar-nabirogoed-ibagi, we-neggweburginmalad-be-abingassurmalad, Sodomaʼginmaladba, degi, Gomorraʼginmaladba bur bule sabsur odurdaklemaloed.” \p \v 12 Jesús-sapingan nadmargu, dulemarga sogdemalad, be-isguedga na be bukib itomar, be-daed be ogwamar. \v 13 Deginbali, niamar-bukidar onismarbalid, degi, olivo-gwallugi dule-gegumalad-bukidar mage-mage-imaksamargu, nudaksamarbalid. \s1 Diigi-dule-oged-Juan-burgwisad \r (Mateo 14:1-12; Lucas 9:7-9) \p \v 14 Rey-Herodes, dulemar Jesúsʼgi sunmakmar itoalid, ar ade, bela neggwebur-iliba Jesús-nug mag-itomalad. Gwen-gwen sogmalad: “Diigi-dule-oged-Juan gannar durgusye, aga ibmar-dakledisurmalad-imakega nabir gangued nikaye.” \v 15 Baigandi sogmalad: “We, Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Elíasʼye.” Baigandi sogmarmogad: “We, epenne Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad-gudigusmalad wargwenadye.” \v 16 Herodesʼdi, dulemar weyob soge itoargu, sogded: “We, Diigi-dule-oged-Juan, an e-ibe-dukar-egwachagusadid, a gannar durgus gudiid.” \p \v 17 Ar ade, Herodes, Herodías-ular esgaryagi Juan-mete-gusad, degi, esgoro-dubgi edicha sisbalid. Herodíasʼde, Herodes-e-urba-Felipe-omenad. Herodesʼdi e-urbagi ome-egwachad. \v 18 Juan, Herodesʼga sogsagusad: “Ar Bab-Dummad-igargi maisulid, be-urba-ome be nikued.” \v 19 A-ulale, Herodíasʼde Juan-isdar-daked, degi, binsadiid igi-saele an oburgodibeye. Degi-inigwele, geg-oakalo gusad. \v 20 Ar Herodes, Juan-dobe itoged. Ar wisid, Juanʼde dule-nuedid, degi, dule-gwage-swilidikidbalid. A-ulale, dule gwen-Juan-okalobisuli abesad. Herodes, Juan-ega-ibmar-soged-itoalile, surbinsa itoddaed, degi-inigwele, Juan-sunmaked yeer-itodaed. \p \v 21 Herodes na e-gwalulesad-ibagi iba-dummad onosad. A-ibase-dagmalaga, Herodes ega dummaganga-gudimaladse, sordamar-idudimaladse, degi, Galilea-yargi nuga-nikamaladse gochad. Herodías daksad, we-iba ega nagunonikid, adi, Juan-oburgwegar. \v 22 Dummagan-mas-gunbukwadgi, Herodías-sisgwa negyaba dognonikid, degi, amar-asabin gwilenai gusad. Herodes, degi, eba-mas-gunbukmalad, bunagwa-gwilesad nue-yeer-daksamalad. Degisoggu, Rey-Herodes bunagwaga sogdesunnad: \p —Ibu be anse egisbie, an bega ukoed. \p \v 23 Rey-Herodes bunagwaga ise-sogar sogsad: \p —Napira an bega soged, ar an yar-ganikid sunna amba negabar an bega uksabaliled, ar be anse egiser. \p \v 24 Bunagwa noded, geb e-nanse egisdapid: \p —¿Ibu an Herodesʼse egisoe? \p E-nan ega sogded: \p —Diigi-dule-oged-Juan-e-nono be egise. \p \v 25 Bunagwa ise-abarmakar Herodesʼse dognonikid, ega sognonikid: \p —Diigi-dule-oged-Juan-e-nono emisbinne bategi be anga udage. \p \v 26 Rey-Herodes nue bukib-binsaded, degi-inigwele, be anse ibmar-egisnaid an bega ukosurye yapa bunagwaga soge gusad, ar ade, bato dulemar-eba-mas-gunbukwad-wagab ega ise-sogar sogsa gusad, an bega ibmar ukoye. \v 27 Degisoggu, Herodes sorda-wargwenga yog-igar-ukar imaksad, ega Diigi-dule-oged-Juan-e-nono bategi sedaye. Sorda esgaryase naded. Agi Diigi-dule-oged-Juan-e-dukar egwachad. \v 28 Sorda Diigi-dule-oged-Juan-e-nono bategi-sii senonikid, geb bunagwa uksad, degi, bunagwa e-nanga uksamogad. \p \v 29 Diigi-dule-oged-Juan-e-sapingan, Juan-deyob-gusad wisguarmargu, e-san sunadmalad, geb e-san neg-uangi digsamalad. \s1 Jesús, dule-miliatar (5,000) masgi oguchad \r (Mateo 14:13-21; Lucas 9:10-17; Juan 6:1-15) \p \v 30 Geb Jesús-e-sapingan-bur-dummagan-e-ambe-gakabogwad (12) gannar Jesúsʼse nonimalad, geb ibmar-imaksamalad, degi, igi-emar-odurdaksamalad bela ega sognonimalad. \p \v 31 Ar dule-bukidar muchub-muchub iirmakbuksoggu, geg mas-gunne guarmalad. Geb Jesús e-sapinganga sogded: \p —Nega-dulesulidganba bemarbi be anba dagmar, agi bemar obunnogegar. \p \v 32 Degisoggu, Jesús na e-sapinganmala urgi bachikii nadegusmalad. \v 33 Ar dule-bukidar-Jesús-nade-daksamaladi, magar-daksamalad bia nadmala. Degisoggu, bela dulemar-neggwebur-baid-baidginmalad, Jesús-iduar nagab duurmakde gusmalad. A-dulemar Jesús-idu mosmalad. Geb Jesús-walik bukunonimalad. \v 34 Jesús urgi aidesgu, dulemar-bukidar e-idu-bukwa dakdapid. Geb Jesús amar-nue-wile daksad, ar ade, sibad-wawaad edarbed-satedyob, dule-e-iduged-satedyob gudidimalad. Geb degine, Jesús Bab-Dummad-Igar-Mamaidgi dulemar-odurdakde gusad. \p \v 35 Neg-sedodgu, e-sapingan Jesúsʼse nonimalad, ega sogdemalad: \p —Wegine negmar gwen buksurmalad, emide nue-neg sedoded. \v 36 Be dulemarga sogsunna, bemar namarye, adi, neg-sapurba-bukmaladse, degi, neggweburmar-wegi-walikaa-bukmaladse madu-baknamalagar. \p \v 37 Jesús, e-sapingan-abin sogded: \p —Ar bemar ega masgunned uke. \p E-sapingan, abin-sogdemalad: \p —Anmar we-dulemar-masgi-ogunnega, ¿nabi be anmar-abege? ¿Dule-wargwen nii-walabaabak-arbanai-bennukleged-wilub (8) madugi mani-mied be abege? \p \v 38 Jesús, abin-sogded: \p —¿Bule-melu, bemar madu nikasunna? Be daknamala. \p Dakapmargu, e-sapingan Jesúsʼga sognonimalad: \p —Madu-gwaatar, degi, ua-ukabo anmar nikad. \p \v 39 Geb Jesús e-sapinganga igar uksad, gagan-ara-arad-birgi dulemar dana-dana oambikumarye. \v 40 Degisoggu, dulabogakambe-dulabogakambe (50-50), degi, dulatar-dulatar (100-100) dulemar danar-danar ambikusmalad. \v 41 Geb Jesús madu-gwaataled-susgu, degi, ua-ukabogwad-susgu, niba atakde, Bab-Dummadga dog-nuedye sogsad. A-sorba, Jesús madu bisge-bisge imaksad, geb e-sapinganga uksad, adi, dulemarga madu mimiega. Deginbali, ua-ukabogwad bela dulemarga mimisbalid. \v 42 Bela-dulemar nue-immeles mas guchamalad. \v 43 Geb sorbali, Jesús-sapingan madu, degi, ua-obichad garba-gwaambe-gakabo-mergu (12) wesmalad. \v 44 Bela-dulemar-madu-guchamalad, macherganbi, miliatar (5,000) gued. \s1 Jesús demar-birgi nanasad \r (Mateo 14:22-33; Juan 6:16-21) \p \v 45 A-sorbali, Jesús urgi e-sapingan-onakwisad, adi, e-idu mata-naid-obakar, Betsaidaʼse namalagar. Jesúsʼdi besad, dulemarga sogega, degimaloye. \v 46 Jesús dulemar-bela-barmisgu, yar-birse Bab-Dummadse gornaded. \p \v 47 Mutikgudgua, e-sapingan mata-abala nanaid. Jesúsʼdi walagwen yarbirgi Bab-Dummadse gorsiid. \v 48 Jesús na e-sapingan ise-gammiar alamaknanai dakalid, ar ade, burwa asabinnid. Bolegwadba, Jesús na e-sapinganse demar-birgi ganna-ganna danigusad. Walikgusgua, yamo e-sapingan-dikarba nasaoeyobi imaksad. \v 49 Jesús-sapingan dule-demar-birgi-dani dakargu, serganye bimalad, degi, binnasur gotemalad. \v 50 Bela daksamarsoggu, egi gwakidmalad. Jesús e-sapinganse yog-gollar imaksad, ega sogded: \p —Mer dobgumar, gandik samar, ani an gudiid. \p \v 51 Geb degine, Jesús na e-sapinganse urgi nakwenonikid. Geb burwa yog-bogilegar naded. E-sapingan bela-bela geger dakmalad. \v 52 Ar e-sapingan Jesús-madu-omelosad-daksa-inigwele, amba nue-aku itomalad. Ar e-gwage amba dutusur nikmalad. \s1 Jesús, Genesaretʼginmalad nudaksad \r (Mateo 14:34-36) \p \v 53 Jesús na e-sapinganmala mata-dummad-obaksamargu, Genesaret-yarse nonimalad, geb agi gakagi ur edichamalad. \v 54 Urgi-bukwa aidedmargu, dulemar bato yog-magasaila Jesús-daksamalad. \v 55 Jesús na e-sapinganmala bela Genesaret-yargi gudii gusmalad. Dulemar wisguarmalale bia Jesús gudii, bela ase dule-gegumalad e-megedgi-mai Jesúsʼse senonidamalad. \v 56 Ar bia Jesús nadele, neggwebur-burwiganbardibe, neggwebur-dummaganbardibe, neg-sapurba-bukmaladbardibe, bela-gegumalad Jesús-iduar dulemar-ambikuedgi igargi mesisdamalad. Dulemar egi wilenaigusdamalad, wis be-mordukubi ebugega be an-imakye. Dulemar-Jesús-morduku-ebusmaladi yog-nuguar naddamalad. \c 7 \s1 Dulemar-gwage-oichoed \r (Mateo 15:1-20) \p \v 1 Fariseoʼmar, degi, Garda-Narmaked-Dulemar gwen-gwen-Jerusalénʼgi-danimalad, Jesús-walik bukunonimalad. \v 2 Amar, abar-Jesús-sapingan argan-swilisuli, argan-enuksasuli mas-gunne-dakarmargua, egi sunmakarmalad. \v 3 Ar Fariseoʼmar, degi, Judíoʼmar-baigan, e-dadgan-igar-mesisadba argan-enuksasulir geg mas gunmalad, ar e-dadgan-ega-igar-metenadedba damalad. \v 4 Fariseoʼmar ibmar-ukleged-neggi danimalar, argan-enuksasulir geg mas gunmalad. Deginbali, e-dadgan ega igar-bamalad-metenadedba damarbalid, nog-enukedsik, ibmar-simalad-enukedsik, bormomar-enukedsik, degi, megmalad-enukedsik. \v 5 A-ulale, Fariseoʼmar, degi, Garda-Narmaked-Dulemar Jesúsʼse egichiarmalad: \p —¿Ibiga be-sapingan anmar-dadgan-igar-maidba dasurmala? Emide argan-enuksuli mas gunmalad. \p \v 6 Jesús, abin-sogded: \p —Bemar wagar-darbodaed-dulemalad. Aga Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Isaías, garda-narmaksagu nabir bemarnik sogsagusad, Bab-Dummad weyob sogye: \q1 ‘We-dulemar unnila asginbi an-nug odummomalad, \q2 ar e-gwage-ulubgindi, angi gwen binsasurmalad. \q1 \v 7 Ar binsa asginbi an-nug odummodimalad. \q2 E-igar-maid odurdakedi, dulemar-igar-mesisadba bur odurdakmalad.’ \qr Isaías 29:13 \p \v 8 ”Ar bemar dulemar-igar-mesisadba-damalaga, Bab-Dummad-Igar-Mesisadba dasurmalad.” \p \v 9 Jesús sogdebalid: \p —Bemar be-dadgan-igar-mamaidgi bur bule binsasoggu, Bab-Dummad-Igar-Mamaid be iedmarsunnad. \v 10 Ar Moisés sogsagusad: ‘Be-babgi, degi, be-nangi, be binsaed-nikaa damaloye.’ Degi sogsabalid: ‘Dule-gwensak na e-babgi, degi, e-nangi, gaya-ichakwa sunmaksale, a-dule oburgwilegoye.’ \p \v 11 ”Ar bemardi, odurdakmalad sunna dule-wargwen e-babga, degi, e-nanga sogye: ‘Geg an be-bendake, ar bela an be-bendakega-ibmar-nikadi bato an Bab-Dummadga uksaye.’ \v 12 Degidbali, mimmi na e-bab-bendaked, degi, e-nan-bendaked, bar be imakega imaksurmalad. \v 13 Wegi-bemar-daed-odurdakedba, bemar Bab-Dummad-Igar-Maidba geg damalad. Wegi-damalad-baigan bukidar be imakmarbalid.” \p \v 14 Geb Jesús dulemarse gannar gochad, ega sogded: \p —Bela an-itomalo. We, be magar-itomala: \v 15 Ibmar-neg-asgi-danikid dulegi-uboder, geg dule-gwage ichoged. Ar gwagegi-ibmar-naid-ainieddi, dule-gwage ichoged. \v 16 Bemar nue-itobiele, nue itomar. \p \v 17 Jesús dulemargi-bangudgu, negyaba dogdapid. Agi e-sapingan ese egichialid: \p —Emisgwa be ibmar-burbar-odurdaksigusad, wede ibi nue obare. \p \v 18 Jesús e-sapingan-abin sogded: \p —¿Amba bemar akusunna itomarmoga? ¿Bemar wissursi, ibmar-neg-asginmalad dulegi uboder, geg dule-gwage ichoged? \v 19 Ar ade, e-gwagese ubosulid, unnila e-sabanse ubodapdaed, geb gannar ber mileddabalid. \p A-Jesús sognaisundo, bela Bab-Dummadga mas swilidikidbiye. \v 20 Jesús sogdebalid: \p —Ar dule-gwagegi ibmar-ainiedi dule-ichoged. \v 21 Ar ade, e-gwagegi binsaed-isgana ainiardaed: \q2 Omegangi-galagwensuli-binsaed, \q2 atursaed, emar-ibloged, \q2 \v 22 ome-dikarba, degi, machered-dikarba-yoleged, \q2 aimar-ibmarbina-soged, \q2 aimargi-isdar-binsaed, \q2 emar-yardaked, \q2 e-itolegedba-galagwensulidaed, \q2 nobgued, \q2 dulegi-gakansaar-sunmaked, \q2 san-dummarba-imaked, \q2 degi, binsaed-satedaed. \q3 \v 23 Bela we-ibmar-isganamar dule-gwagegi ainied, degi, dulemar-ichoged. \s1 Ome-Sirofeniciaʼgined, Bab-Dummadgi-bensulid-nikad \r (Mateo 15:21-28) \p \v 24 Jesús Genesaretʼgi-gudii, Tiro-yarse, degi, Sidón-yarse, nadegusad. Neg-gwagwengi dogdapid, dule-gwen-e-wisgubisuli abesad, degi-inigwele, geg-duku gusad. \v 25 Ome-wargwen e-bunolo-niaburba-nikad, Jesúsʼgi sunmakmar-itoargu, Jesúsʼse nonikid, yokorgi asabin sindigar signonikid. \v 26 A-ome Judío-dulesulid, Sirofeniciaʼginedid. Geb ome Jesúsʼgi wilenaigusad, e-bunologi-nia-maid ega onoye. \v 27 Jesúsʼdi ome abin-sogded: \p —Bina mimmigan-inse mas-gunnega be imake. Ar ade, ibnuedsulid mimmigan-annik mas-sued, degi, achuga a-mas uked. \p \v 28 Ome, Jesús-abin sogded: \p —Dummad, napira be soge, degi-inigwele, mimmigan-mese-urba-mas-obatemamaid amba achumarse-bakar, gunmogad. \p \v 29 Jesús omega sogded: \p —Ar weyob be anga sogsad-ular, gwage-bogidikidgi be-negse be nae. Be-bunologi-nia-maid bato nosad. \p \v 30 Ome na e-negse mosgua, e-bunolo e-gabedgi-mai dakdapid. Bunologi-nia-maid bato nosad. \s1 Jesús dule-geg-sunmaked, geg-itobalid, nudaksad \p \v 31 Jesús Tiro-yargi-gudii gannar alid. Geb Sidón-yarsik-argua, Decápolis-yala-imbaganba Galilea-mata-dummad-naidse nodapid. \v 32 Agi, dule-uaya-yalliled, degi, naya-naya-sunmakbalid Jesúsʼse senonimalad. Dulemar Jesúsʼgi wilenaigusmalad, a-dule-nudakega argan egi mesye. \p \v 33 Jesús a-dule dulesulidba bachikii sesad. Geb Jesús dule-bonigwaled-uaya-yaba e-goo odos imaksad, degi, e-googi wiaksagu, dule-bonigwaled-e-gwabin, e-googi ebus imaksabalid. \v 34 Geb Jesús niba atakdegu, ise-bunnoar imaksad, geb dule-bonigwaledga sogded: \p “¡Efata!” A sogleged: “Be argaye.” \v 35 Geb dule-bonigwaled yog-magar-ito naded, degi, nued sunmaknadbalid. \p \v 36 Jesús dulemarga sogsad, mer dule-baiganga bipisaar sogmaloye. Ar Jesús dulemarga degi-sogdele, aka bur bule dulemar Jesús-barsogde damalad. \v 37 Dulemar bela-bela geger Jesús-dakmalad, sogdemalad: “We-dule ibmar-nueganbi imaked. Ar dule-uaya-yalliledse-bakar, magar-ito imaked, degi, dule-geg-sunmaked nabir sunmak imakbalid.” \c 8 \s1 Jesús, dule-milibake (4,000) masgi oguchad \r (Mateo 15:32-39) \p \v 1 Ibagwengine, dule-bukidar gannar Jesús-walik ambikunonimarbalid. Dulemar masgunned satesoggu, Jesús na e-sapinganse gochad, ega sogded: \p \v 2 —An wile we-dulemar-daked, ar ibapaagus anmarba garmakdimalad, emide, masgunned satemalad. \v 3 Mas-guchasuli an e-negse barmidele, igarba ukudba negoedmaloed, ar ade, bukidar dikasur danimalad. \p \v 4 E-sapingan, Jesús-abin sogdemalad: \p —Ar wegine dulemar mamaisulid. ¿Bia anmar dule-bukidaradga mas unniguar amiosunna? \p \v 5 Jesús na e-sapinganse egisded: \p —¿Bemar gwabigwa madu nikasunna? \p E-sapingan, Jesús-abin sogdemalad: \p —Anmar gwagugle (7) madu nika. \p \v 6 Geb Jesús dulemar napagi oambikued imaksad. E-argangi madu-gwagugled-susgua, Bab-Dummadga doggus-nuedye sogsad. Geb Jesús madu-bisge-bisge-imasgu, e-sapinganga madu uksad, adi, dulemarga mimiegar. Deyobi e-sapingan imaksad. \v 7 Deginbali, ua-burwigana wis-ichesaar nikamarbalid. Jesús Bab-Dummadga doggus-nuedye sogsabalid, geb e-sapinganga sogsad, dulemarga mimimarye. \v 8 Dulemar bela-nue-immeles mas guchamalad. Geb sorbali, Jesús-sapingan garba-gwagugle (7) mas-obichad wesmalad. \v 9 Bela-dule-milibakesaar (4,000) mas guchamalad. Geb Jesús e-neg-e-negse dulemar-barmisad. \v 10 A-sorbali, Jesús na e-sapinganmala urgi nakwisgu, Dalmanuta-yalaganba nadegusmalad. \s1 Ibmar-wilubgan-dakledisulid dakbimalad \r (Mateo 16:1-4; Lucas 12:54-56) \p \v 11 Fariseoʼmar, Jesúsʼse nonimalad, geb Jesúsʼbo abin-abin imakarmalad. Yamo Jesús-wilubdakega, nibneggined-ibmar-wilubgan-dakledisulid emarga oyoye ese egichiarmalad. \v 12 Jesús ulubgi ise-nue-bunnoar imaksad, geb sogded: \p “¿Ibiga we-dulemar-emmisgwamalad ibmar-wilubgan-dakledisulid imakbi an-abege? Napira an bemarga soged, bemar anse-ibmar-egisnaid, an bemarga oyogosulid.” \v 13 Geb degine, Jesús Fariseoʼmar-idu naded. Geb gannar urgi nakwisgu, mata-abin-obakar naded. \s1 Fariseoʼmar-e-igar-odurdaked \r (Mateo 16:5-12) \p \v 14 Jesús-sapingan madu-seded ies nadmalad. Unnila madu-gwagwen uryagi semamaid. \v 15 Jesús na e-sapinganga sogded: \p —Fariseoʼmar-madubur-inagi, degi, Herodes-madubur-inagi, nue salakarmar. \p \v 16 E-sapingan na muchub-muchub sognanai guarmalad: “Ar anmar madu satedbali, wede weyob soged.” \p \v 17 Jesús na e-sapingan degi-soge-itosgu, ega sogded: \p —¿Ibiga bemar madu surye sogmala? ¿Amba bemar aku dakmala, degi, nue aku itomarbali? ¿Amba be gwage dutusurmala? \v 18 Bemar ibya nikanad, degite ¿amba be aku dakmarde? Bemar uaya nikamarbalid, degite ¿amba bemar aku itomarbarde? ¿Bemar insasursi? \v 19 An dule-miliataledga (5,000) madu-gwaataled-mimisgu, ¿bemar garba-gwabigwa madu-obichad wesagusmala? \p E-sapingan, abin-sogdemalad: \p —Garba gwaambe-gakabo (12) anmar wesmalad. \p \v 20 Jesús sogdebalid: \p —Dule-milibaked-abargi (4,000) an madu-gwagugled-mimisbargu (7), ¿Bemar garba-gwabigwa wesagusmarbali? \p E-sapingan, abin-sogdemalad: \p —Garba gwagugle (7) anmar wesmalad. \p \v 21 Geb Jesús na e-sapinganga sogdebalid: \p —Degite ¿Ibiga bemar amba aku-itosunna? \s1 Jesús, Betsaidaʼgi dule-aku-ataked nudaksad \p \v 22 Betsaida-neggweburse-nonimargu, dulemar dule-wargwen aku-ataked Jesúsʼse senonimalad. Dulemar, Jesúsʼgi wilenaigusmalad, dule-ebuye. \v 23 Jesús dule-aku-ataked argangi-gasgu, neggweburgi ega banguded. Geb Jesús dule-aku-ataked-ibyagi-wiaksagu, degi, e-argan egi mesisgu, ese egichided: \p —¿Emigindi, sunna mag be atake? \p \v 24 Dule-aku-ataked, atakdegu sogded: \p —Ar dulemar sapimaryob an daked, degi-inigwele, nanamar an daked. \p \v 25 Geb Jesús na e-argan gannar dule-aku-ataked-e-ibyagi mesisad, geb dule nugusad, magar atakded, degi, nue-swilidik atakdesunnad. \v 26 Jesús dule-nugusad e-negse barmisad, ega sogsad: \p —Mer be neggweburse doggwelo, degi, mer dulemarga be we-ibmar sogbalo. \s1 Pedro, Jesúsʼga sogsad, be Bab-Dummad-Machi-sunnadye \r (Mateo 16:13-20; Lucas 9:18-21) \p \v 27 Jesús na e-sapinganmala, Cesarea-De-Filipos-neggwebur-burwigana-bukwadse nade gusmalad. Igarba-nadapidgi, Jesús na e-sapinganse egichialid: \p —Dulemar, ¿doaye an-annik sogmala? \p \v 28 E-sapingan, abin-sogdemalad: \p —Gwenna-gwenna Diigi-dule-oged-Juanʼye benik sogmalad. Baigandi, Elíasʼye benik sogmalad. Bamaladdi, be Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-wargwenadye benik sogmalad. \p \v 29 Jesús na e-sapinganga sogded: \p —Bemardina, ¿doaye be an-annik sogmarmosunna? \p Pedro, Jesús-abin sogded: \p —Be, Cristo. (Griego-gayaba we-sogleged, Bab-Dummad epenne dule-wargwen-barmidagoye-sogsad-duleye). \p \v 30 Jesús na e-sapinganga igar uksad, melle dulemar-baiganga bipisaar sogoye, ede Cristoʼye, Bab-Dummad-dule-wargwen-barmidagoye-sogsad-duleye. \ms1 4. JESÚS, DULE-MACHI GUED \mr (8:31–16:20) \ms2 4a. Jesús na e-burgoedgi iduakwaa sunmaksad \mr (8:31–11:11) \s1 Jesús na e-burgoedgi sunmaksad \r (Mateo 16:21-28; Lucas 9:22-27) \p \v 31 Jesús na e-sapingan-odurdakde, sogded: \p —Ani Dule-Machi, nue wilegergebed. Judíoʼmar-girmar-dummagan, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummagan, degi, Garda-Narmaked-Dulemar, gwen an-abingaosulid. An-oburgwemaloed, degi-inigwele, ibapaagi an gannar durgubaloed. \p \v 32 Jesús na e-sapinganga e-burgoedgi ise-bakarbud sunmaksad. Geb degine, Pedro Jesús-bachikii sesad. Jesús weyob-sogsad-ulale, Pedro Jesúsʼga binnasur ibmar sogded. \v 33 Jesúsʼdi biir-imaksagu, e-sapingan-dakdegu, Pedroʼga sabsur sogded: \p —Nia-saila-Satanás, be angi bangusunna. Be Bab-Dummad-binsaeyob binsasulid, unnila dulemar-sunnaa be binsaed. \p \v 34 Geb Jesús na e-sapinganse, degi, dulemar-baiganse-gochagua, ega sogded: \p —Ar dule-gwensak an-sapinga gubiele, na dukin san-iegergebed. Bato burgwenadapidgi-nakrus-semaiyob nanaergebed, geb a-dule anba dagodo. \v 35 Ar dule-wargwen, unnila na e-san-bendakbiedginbi binsaele, na e-san-burba ei yogguoed. Ar dule anba-naid-ular, degi, an-gayaburba-nued-ular, burgwenonikirdi, na e-san-burba yogguosulid. \p \v 36 ”Dule bela napneg-naid egadga imakele, ¿ar ega ibi-nued-gue, na e-san-burbadi yogguer? \v 37 Igidibe, dule-gwensak na e-san-burba-ular, ¿ibi na uksar be insae? Ibmar sate, san-burba-ular uked. \v 38 Degisoggu, dule-gwensak, we-dulemar-galagwensulidamalad-abargi, degi, dule-isganamar-abargi, anba-naid-ular, degi, an-gayaburba-nuedgi, bingeguele, ani Dule-Machi, an-baliwiturmar-islidikidmalad-abargi, an-Bab-Dummad-gangued-yeerdakleged-nikadgi an danikir, an we-dulegi bingegumogoed.” \c 9 \p \v 1 Jesús sogdebalid: \p —Napira an bemarga soged, gwenna-gwenna bemar-wegi-bukmalad burgosulid, amba-dula-gudii Bab-Dummad-e-negdakmaid bela e-ganguedba-dani be dakedsemalad. \s1 Jesús-e-san-gwagsad \r (Mateo 17:1-13; Lucas 9:28-36) \p \v 2 A-ibanergwad-sorbali (6), Jesús na e-sapingan-warbaa eba sesgusad: Pedro, Jacobo, degi, Juan. Geb yar-matusulidse bachikii, amarbi eba nadegusmalad. Jesús yar-birgi-gwichi, amar-asabin e-san-dakleged gwagdegusad. \v 3 E-mor, isedar-dagudik dakar-dakar-gae dakle naded. Dule napneggi ayobi geg-mor-sibudik enuked. \v 4 Geb Jesús-sapingan-warbaagwad dulemar-epenne-dula-gudigusmalad dakarmalad, Elías, degi, Moisés. Amar Jesúsʼmala sunmakgwichid. \v 5 Geb Pedro Jesúsʼga sogded: \p —Odurdaked-saila, wegi anmar gudiid, we nueddo. Anmar neg-matargana-gwapaa sunna sobmalad: Gwagwen bega, baid Moisésʼga, degi, baidbali Elíasʼgarmo. \p \v 6 Ar Jesús-sapingan bela gwakidmalad. Pedro yogasaar gole-gole gwisgusad. \v 7 Geb agine, mogir emar-birgi nagunonikid. Negsichii nadsunnad. A-mogir-imbaba gayaburba gollalid: “We, An-Machi-sabedi gued. A, be nue itomar.” \p \v 8 Jesús-sapingan ukiar e-dikarba-atakdemargu, unnila Jesúsʼbi walagwen-gwichi dakarmalad, dule-bamaladdi bar daksasurmalad. \v 9 Yargi aidedanimargu, Jesús e-sapinganga igar-uksad, bemar ibmar-daksamaladi mer emarga sogmaloye. Geb ani Dule-Machi, an burgwisar, geb an gannar-durgusad-sorbardi, be sunna sogmarye. \v 10 Agala na emarbi wisi gudigusmalad. Degi-inigwele, na muchub-muchub egisnanai-guarmalad, wede burgwisar-gannar-durgued ibi nue-obarye.\fig Yarbirgi, Pedro, Santiago, Juan, Jesús-e-san-dakleged-gwagsa daksad. Amarde, Mosés, degi, Elías, Jesúsʼmala sunmakgwichi daksabalid. (Marcos 9:2-4) |src="CN01728B.TIF" size="col" ref="Marcos 9:10" \fig* \p \v 11 Jesúsʼse egichiarmalad: \p —¿Ibiga Garda-Narmaked-Dulemar soge, Elías-inse Mesías-idu bina danigweloye? \p \v 12 Jesús, abin-imaksad: \p —Ar napiragwa Elías-inse nonikoed, adi, bela igar-nabogegar. Deginbali, ¿Bab-Dummad-Gardagi sognaisursi? Ani Dule-Machi, nue ise-wilegar guoye, degi, isdar dakmarbaloye. \v 13 Degisoggu, an bemarga sogsundo, bato Elías arbi. Igi Bab-Dummad-Gardagi egi narmakar-nai, deyobi, dulemar, imakbiedba imaksamalad. \s1 Jesús, machigwa-niaburba-nikad nudaksad \r (Mateo 17:14-21; Lucas 9:37-42) \p \v 14 Jesús na e-sapingan-warbaagwadmala e-sapingan-baigan-bukwadse modapmargu, dule-bukidar e-sapingan-ebirbukwa dakdapmalad. Deginbali, Garda-Narmaked-Dulemar e-sapingan-bamalad-ebo abin-abin-imaknanai daknonibalid. \v 15 Dulemar Jesús-nonikid-dakarmargua, geger dakdemalad. Geb Jesúsʼga be-dog-nued-sogeye-sogega ese duurmakarmalad. \v 16 Jesús e-sapinganse egichisided: \p —¿Ibi igargi bemar Garda-Narmaked-Dulemar-ebo abin-abin imaknanai? \p \v 17 Dule-wargwen dulemar-abargi-gwichid gollalid: \p —Odurdaked-saila, an wegi an-machi begala sedanikid, ar ade, an-machigi niaburba-geg-sunmaked maid. \v 18 An-machigi nia nagunonikir, aimukud-daed. Wii maku-maku guardaed, nugar ogornagusdabalid, degi, gannarkwaa megisdabalid. Be-sapinganga an sogsanad, bemar an-machigi-niaburba-maid onoye. Degi-inigwele, be-sapingan gwen nia-onossurmalad. \p \v 19 Jesús, abin-sogded: \p —¡Bemar Bab-Dummadgi-bengumalad-dulemar! ¿Sanagwadse an bemar-abargi gudiguoe? ¿Sanagwadse be ibmar durdakmaloe? Anga be-machigwa be seda. \p \v 20 Geb degine, Jesúsʼse machigwa searmalad. Niaburba Jesús-daksagu, machigwa-binnasur-wawanmakega imaksad. Degisoggu, machigwa napagi aimukussunnad, geb napagi bindu-bindu-mai, gaya-yaba wii makumakmai gusad. \p \v 21 Jesús machigwa-e-babse egichided: \p —¿Wede sana bei weyob-guali? \p Machigwa-e-bab, abin-sogded: \p —Bipigwad-akar weyob gualid. \v 22 Imbagwena niaburba machigwa-oburgwega, soo-yagi, degi, dii-yagi omukudaed. Ar be sunna anmar-bendakele, be wile anmar-dake, be anmar-bendake. \p \v 23 Jesús, abin-sogded: \p —¿Ibiga be anga soge, be sunna an-bendaksar-sogeye? ¡Dule-Bab-Dummadgi-bensulidga, bela ega ibmar sunna gued! \p \v 24 Geb degine, machigwa-e-bab binnasur-gote sogded: \p —An wisi be sunna an-bendaked, an be-bensulid. ¡Be an-bendake! ¡Bur bule mer-begi-bengued be an-imake! \p \v 25 Jesús e-dikarba dule-bukidar-ambikumai-dakargu, niaburbaga binnasur sogded: \p —Niaburba-dule-geg-sunmaksaed, degi, dule-uaya-yallir-sabalid, an bega soged, we-machigwagi be noe, mer be gannar bar ese dognoniko. \p \v 26 Niaburba binnasur goted, degi, binnasur machigwa-wawanmakega imaksagu, geb egi noded. Geb machigwa burgwaleyob megisad. Degisoggu, dule-bukidar sogdemalad: “Machigwa burgwis maiye.” \v 27 Ar Jesúsʼdi argangi machigwa-gasgu, ogwichis imaksad. Geb machigwa gwisgusad. \p \v 28 A-sorbali, Jesús negyaba-dogsagua, e-sapingan bachikii ese egichiarmalad: \p —¿Ibiga anmardi geg we-niaburba onogusa? \p \v 29 Jesús, abin-sogded: \p —Nia-wegiimalad, unnila Bab-Dummadse-goledgi, degi, mas-gunsuli-gudiguedgi onoleged. \s1 Jesús na e-burgoedgi gannar sunmaksad \r (Mateo 17:22-23; Lucas 9:44-45) \p \v 30 Agi-gudii Jesús na e-sapinganmala nadmargu, Galilea-yalaganba nasmalad. Jesús, dule gwen-e-wisgubisur abesad, ede nadapye. \v 31 Ade, e-sapingan-odurdakdiid, ega sogdiid: “Ani, an Dule-Machi, dulemarga uklegoed, degi, dulemar an-oburgwemaloed. Geb an burgwisad-sorbali, ibapaagi an gannar durguoed.” \p \v 32 E-sapingandi nue-aku-itomalad, wede ibi nue emarga obare. Dobedbali Jesúsʼse gwen egichissurmalad. \s1 ¿Doa bur-dule-dummadi? \r (Mateo 18:1-5; Lucas 9:46-48) \p \v 33 Jesús na e-sapinganmala Capernaúm-neggweburse nonimalad. Geb negyaba-dogsagu, Jesús e-sapinganse egichialid: \p —¿Ibigi bemar igarba na abin-abin imakdani gusmala? \p \v 34 E-sapingandi gwen abin-imaksasurmalad. Ar ade, igarba na abin-abin imakdani gusmalad, doa bur-dummadga guodibeye. \p \v 35 Geb Jesús sigisgua, e-ambe-gakabogwadse (12) gochad, amarga sogded: \p —Dule-wargwen dule-iduedga-gubiele, bela-aimar-sorbalidga guergebed, degi, bela-aimar-maiga guergebbalid. \p \v 36 Geb Jesús mimmi-wargwen-susgua, e-sapingan-abargi mimmi-ogwichisad. Geb Jesús mimmi-angaagwar-gasgua, sogded: \p \v 37 —Ar dule-wargwen we-mimmiyobid-wargwen an-nuggi abingaele, an-abinganaiyob gunaid. Ar dule-gwensak an-abingaele, anbi an-abingasulid, dule-an-barmialid abinganaibalid. \s1 Anmargi-yoledisurmaladi, anmarba-naid \r (Lucas 9:49-50) \p \v 38 Jesús-e-sapin-wargwen, Juanʼye-nugad Jesúsʼga sokalid: \p —Odurdaked-saila, anmar dule-wargwen-daksado be-nuggi niamar-onodii. Ar anmar-sordasursoggu, anmar ega sogsad, mer be Jesús-nuggi niamar-dulemargi-maid bar onogoye. \p \v 39 Jesús, abin-sogded: \p —Mer be a-dule-ibe igar-bisgo, ar ade, dule-wargwen an-nuggi ibmar-dakledisurmalad-imakdiile, a-dule geg angi ichakwa-sunmaknai gued. \v 40 Ar dule anmargi yoledisulile, a-dule, anmarba naido. \p \v 41 ”Napira an bemarga soged, ar bemar Cristo-sapinga-gued-ular, dule-wargwen an-nuggi bemarga nog-gwagwen dii uksale, a-dulega, Bab-Dummad bur bule ibmar ukoed. \s1 Aimar-isguega-imaked \r (Mateo 18:6-9; Lucas 17:1-2) \p \v 42 ”Ar dule-wargwen, we-mimmi-burwigana-angi-bensur-gudidiid isguega-imaksale, we-dulega bur-nuedirdo, akwamuu-dummad e-dukargi ega nasikmalar, degi, demar-wilase metemalar. \v 43 Ar be-argan isguega be-imakdibe, bur be sike. Ar argan-warbo-nika nia-negse-naedba, bur nuedid, argan-wargwen-nika dulagudigued. Ar nia-neggindi, \q1 \v 44 [‘nusmar geg burgwed, \q2 soo geg ginbalid.’] \p \v 45 ”Ar be-nag isguega be-imakdibe, bur be sike. Ar nag-warbo-nika nia-negse-naedba, bur nuedid, nag-wargwen dulagudigued. Ar nia-neggindi, \q1 \v 46 [‘nusmar geg burgwed, \q2 soo geg ginbalid.’] \p \v 47 ”Ar be-ibya isguega be-imakdibe, bur be be-ibya onoge. Ar ibya-gwabo-nika nia-negse-naedba, ibya-gwagwen-nika Bab-Dummad-e-negdakmaidse-doged bur nuedid. \v 48 Ar nia-neggindi, \q1 ‘nusmar geg burgwed, \q2 soo geg ginbalid.’ \qr Isaías 66:24 \p \v 49 ”Ar igi-ibmar baluba-narilege, deyobi anmar belagwapa soogi-wilubdaklegega balugi maglegoed. \p \v 50 ”Balu ibnuedid. Ar balu sayee naderdi, ¿igi be bar balu-balu gannar saosunna? Geg be sae. Degisoggu, balu-nuedyob be gumar, adi, na be muchub-muchub bogidik-gudii gumalagar.” \c 10 \s1 Ome-meted, degi, sui-meted-e-igar \r (Mateo 5:31-32; 19:1-12; Lucas 16:18) \p \v 1 Jesús Capernaúmʼgi nodegusad, geb Judea-yalaganba, degi, Jordán-diwar-obakar-yar-naidse naded. Agi gannar dulemar-bukidar ese nonimalad. Ar igi Jesús na gusgu dulemar-odurdakdae, deyob dulemar-odurdakdebarsunnad. \p \v 2 Agine, Fariseoʼmar Jesúsʼse nonimalad. Geb yamo Jesús-wilubdakega, ese egisnonimalad: \p —¿Wede sunna ome-metoye igar mai? \p \v 3 Jesús, abin-imakded: \p —Moisés, ¿igi igar bemarga mesissunna? \p \v 4 Fariseoʼmar, abin-sogdemalad: \p —Moisés igar-mesisad, sui ome-metebiele, omega ome-meted-garda narmakoye, geb agi ome-metoed. \p \v 5 Jesús, Fariseoʼmar-abin sogded: \p —Bemar-uayasulidaed-ulale, Moisés bemarga we-igar mesisad. \v 6 Ar Bab-Dummad gebesaila-ibmar-obinnisgudii, ‘Bab-Dummad machered, ome-ebo abirgunagwar ogwisnonikid.’ \qr Génesis 1:27 \p \v 7 ” ‘A-ular, machered ome-nikusar, e-babgi, degi, e-nangi, banguoed, adi, unnila na e-ome-ebo gudiguegar. \v 8 Ebogwad dule-wargwennaga gunonikoed. Degisoggu, bar dule-warbo gusurmalad, unnila dule-wargwen gumalad.’ \qr Génesis 2:24 \p \v 9 ”Degisoggu, Bab-Dummad dule-abirgunagwar-imaksadi, dule, mer metega imako.” \p \v 10 A-sorba, negse nonimargua, Jesús-sapingan Jesúsʼse gannar ome-meted-igar egichiarmalad. \p \v 11 Jesús, ega sogded: \p —Ar doa-dule ome-metedibe, degi, ome-baid-nikusale, we-machered ome-gebe-nikusad-dikarba negsichigi yoledido. \v 12 Ar ome sui-metedibe, degi, sui-baid-nikusale, we-ome sui-gebe-nikusad-dikarba negsichigi yoledimodo. \s1 Jesús mimmigangi nued binsasad \r (Mateo 19:13-15; Lucas 18:15-17) \p \v 13 Jesúsʼse mimmigan senonigusmalad, adi, Jesús mimmigan-ebugega, egi ise-nued binsalegegar. Ar Jesús-sapingandi, dule-mimmigan-senonidamaladse uluarmalad. \v 14 Jesús deyob daksagua, sae-itode, na e-sapinganga sogded: “Mimmigan be anse-daged imakmar, mer be igar-gamar, ar Bab-Dummad-e-negdakmaid we-mimmigan-damaladyob-damaladgadid. \v 15 Napira an bemarga sogmalad, ar dule-wargwen Bab-Dummad-e-negdakmaid mimmiganyob abingasulile, bipisaale Bab-Dummad-e-negdakmaidse dogosulid.” \v 16 Jesús mimmigan-angaagwar-gasgua, e-argan mimmigan-birgi-mesisad, nued mimmigangi binsasad. \s1 Dule-mani-ibed \r (Mateo 19:16-30; Lucas 18:18-30) \p \v 17 Jesús bato nasokargu, dule-wargwen ese abarmaknonikid, geb Jesús-abin yokorgi-sindigar-sii ese egichided: \p —Odurdaked-saila-nued, an burba-geg-bergued-nikuega, ¿ibi an imakergebe? \p \v 18 Jesús, abin-sogded: \p —¿Ibiga dule-nuedye be anga soge? Dule-wargwen nued, sated, unnila Bab-Dummadbi wargwenna dule-nued gued. \v 19 Ar be Bab-Dummad-Igar-Mesisad bato be wisid: ‘Mer dule-oburgo. Mer sui-dikarba, degi, ome-dikarba yolemalo. Mer atursamalo. Mer gakansaar aimargi sunmakmalo. Mer aimar-yardakmalo. Be-babgi, degi, be-nangi nue-binsaed-nikaa be damalo.’ \qr Éxodo 20:12-16 \p \v 20 Dule, abin-sogded: \p —Odurdaked-saila, gusgu an-sapingwagwad-akar bela we-Igarmar-Mamaidba an nanadiid. \p \v 21 Jesús dule-dakdegu, nue-sabedba ega sogded: \p —Ibmar-gwensak amba be napi: Be nae, bela be ibmar-nikadi, be manigi ukna. Geb a-mani wileganaga be mimioed. Deyobi be nibneggi ibmar-nued nikuoed. Geb a-sorba, be an-sapinga-guega be dagoed. \p \v 22 Dule, weyob ega sogles-itosgu, wile-itoded, degi, undar-naibi-itoded, ar ade, dule mani-ibedid. \p \v 23 Jesús e-dikarba atakdegu, e-sapinganga sogded: \p —Ibiyobi dulemar-mani-ibganga Bab-Dummad-e-negdakmaidse-doged dutusur gue. \p \v 24 E-sapingan weyob-Jesús-ibmar-sogsadi, geger itodmalad. Ar Jesúsʼdi gannar ega sogdebalid: \p —Sapingan, ibiyobi dule-maniginbi-dogdar-binsadimaladga, Bab-Dummad-e-negdakmaidse-doged dutusur gue. \v 25 Ar moli-yargan-muregedga bur baisursunna gued, iko-ibyagi doged. Ar dule-mani-ibeddi, bur-beedse Bab-Dummad-e-negdakmaidse doged. \p \v 26 Ar Jesús weyob sogsabargu, bur bule e-sapingan geger itodmalad, na dukin-dukin egisnanai guarmalad: “Degite, ¿ar doa sunna abonolegosunna?” \p \v 27 Jesús e-sapingan-dakdegu, ega sogded: \p —Dulemargardi, geg gued, Bab-Dummadgardi, nabir gued, ar Bab-Dummadgala bela ibmar nabir guedbiid. \p \v 28 Pedro Jesúsʼga sogdesunnad: \p —¿Anmardi igi guoe? Anmardi beba-gudigumalaga, bela-ibmar-nikadi obesad. \p \v 29 Jesús, Pedro-abin sogded: \p —Napira an bemarga soged, ar dule an-nug-ular, degi, An-Gayaburba-Nued-ular, na e-neg, e-gwenadgan, e-bunmar, e-bab, e-nan, e-ome, e-mimmigan, degi, e-nainu metele, \v 30 we-napneggi we-dule dulataledba (100) bur bule we-ibmarmar abingaoed: Negmar, gwenadgan, bunmar, nangan, mimmigan, degine, nainugan. Ar mesagwar we-napneggi gudiguo-inigwele, ibagan-danikoedsedi, burba-geg-bergued nikuoed. \v 31 Ar emi, dule-dummagan-gumalad, dule-sorbarmaladga guoed. Dule-sorbarmaladdi, dummaganga guoed. \s1 Jesús gannar na e-burgoedgi sunmaksad \r (Mateo 20:17-19; Lucas 18:31-34) \p \v 32 Jerusalén-neggweburse nakwemai gusmalad. Jesús e-sapingan-idu nadapi gusad. E-sapingan geger dakmalad, degi, dule-bamalad-sorba-danimarmogad nue-dobe itomalad. \p Geb Jesús gannar na e-sapingan-ambe-gakabogwad (12) bachikii sesad. Geb agi amarga sogded, ede igi guoe: \v 33 “Anmar Jerusalén-neggweburse nadapmalad. Ani an Dule-Machi, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummaganga, degi, Garda-Narmaked-Dulemarga an-ukmaloed. Amar sogmaloed oburgwemarye, geb Judíoʼsurmaladga an-ukmaloed. \v 34 Amar angi dodomaloed, angi wiakmaloed, an-bibyomaloed, degi, an-oburgwemaloed. A-sorbali, ibapaagi an gannar durguoed.” \s1 Jacobo, Juanʼbo ibmar-egichisad \r (Mateo 20:20-28) \p \v 35 Zebedeo-machimala Jacobo, degi, Juan, Jesúsʼse nonimalad, ega sogdemalad: \p —Odurdaked-saila, anmar bese ibmar-egisoedi, be anmarga ukbi anmar abedo. \p \v 36 Jesús, abin-sogded: \p —¿Ibi bemarga ukbi be an-abesunna? \p \v 37 Jesús-abin imakdemalad: \p —Yoedse bela-ganguedgi be-ologangi be sigisale, be-dikarba anmar-sied be anmar-imako. Gwensak be-argan-nuedsik, baid be-argan-sapiledsik. \p \v 38 Geb Jesús amarga sogded: \p —Bemar wissulid ibi be anse egisnanai. ¿Bemar sunna dummad-wilegoed-nog an goboed, gobmaloe? Degi, ¿bemar sunna an-diigi-oglegoedgi, oglemogoe? \p \v 39 Jesús-abin sogdemalad: \p —Eye, anmar sunna gumala. \p Jesús amarga sogded: \p —Eye napiragwa, an-nog-goboed bemar gobmarmogoed. An-diigi-oglegoedgi bemar oglemarmogoed. \v 40 Ar an-argan-nuedsik, degi, an-argan-sapiledsik-sigeddi an-sogedba uklegosulid. Adi, bato dulemarga-uklegoye-soglesadga uklegoed. \p \v 41 E-sapingan-baigan-ambemalad (10), Juan, degi, Jacobo, dummadga-gubimalad-egisnai-itosmargu, ese uludmalad. \v 42 Degisoggu, Jesús na e-sapinganse gochad, geb amarga sogded: \p —Bemar nue wismalad, dulemar-we-napneggi na dummagan-itomalad, e-sordamar-irgwensuli imakdaed. Degi, e-dummaganga-gudimalad gandikidba dulemar-barmidaed. \v 43 Ar bemardi, mer deyob gumalo. Ar be dummadga-gubiele, emar-maiga be guergebed. \v 44 Ar dule emar-iduedga-gubiele, bela-dulemar-maiga guergebed. \v 45 Ar ani Dule-Machi, we-napnegse anga ibmar-imakmalaga an nonisulid. Ar an emarga ibmar-imakega nonikid, deginbali, an san-ukega an nonibalid, adi, dule-bukidar-isgudimalad-anar an burgwegar. \s1 Jesús, Bartimeo-aku-ataked nudaksad \r (Mateo 20:29-34; Lucas 18:35-43) \p \v 46 Geb degine, Jericó-neggweburse nonimalad. Geb gannar Jesús, e-sapinganmala, degi, dule-bukidarmala Jericó-neggweburgi noarmargua, dule-aku-ataked, Timeo-machi-Bartimeoʼye-nugad igargi siid, mani-egissiid. \v 47 Bartimeo itoargu Jesús-Nazaretʼgined nadapye, binnasur gotegusad: \p —¡Jesús, Rey-David-Machi, wile be an-dake! \p \v 48 Bukidara, Bartimeoʼse uluarmalad, adi, mer sunmakegar. Aka bur bule Bartimeoʼdi binnasur-gorsii gusad: \p —David-Machi, ¡wile be an-dake! \p \v 49 Geb Jesús gwisgusunnad, degi, sogded: \p —Ese gornamar. \p Degisoggu, Bartimeoʼse gochamalad, ega sogdemalad: \p —Bartimeo, be gandik sae, be gwisgu, Jesús bese goled. \p \v 50 Geb Bartimeo e-suba-mide yog-gwisguar imaksad, degi, Jesúsʼse nonisunnad. \p \v 51 Jesús Bartimeoʼga sogded: \p —¿Ibi bega imakbi be an-abege? \p Dule-aku-ataked-Bartimeo, abin-sogded: \p —Odurdaked-saila, ibya an nugubied. \p \v 52 Jesús, abin-sogded: \p —Be nae, be an-bengussursoggu, be nugussun. \p Geb agi, Bartimeo yog-magasaila atake naded, degi, Jesúsʼba nade gussunnad. \c 11 \s1 Jesús, Jerusalén-neggweburgi reyyob dogsad \r (Mateo 21:1-11; Lucas 19:28-40; Juan 12:12-19) \p \v 1 Bato Jerusalén-neggwebur-modanimargu, Betfagé-neggweburse, degi, Betania-neggweburse warmakdanimargu, Yar-Olivosʼye-nugad-siidgi, Jesús na e-sapingan-warbo barmisad, \v 2 amarga sogsad: “Anmar-asabin neggwebur-bipi-siidse be namar. A-neggweburgi bemar dogdapmalale, bemar moli-bipi-uayasuid, dule-egi-yoo-gwen-siged, atinnar-nai be dakdapmaloed. Be esikmaloed, geb be sedamaloed. \v 3 Dule-wargwen bemarga sokardibe: ‘¿Ibiga bemar moli-bipi esiknanai?’ Bemar, abin-sogoed: ‘Ar Dummad we-moli abeged. Ebusad-sorba, bega yog-gannar sedabaloed.’ ” \p \v 4 Jesús-sapingan nadmalad, geb moli-bipi-uayasuid, igargi magaba, yawagakgi atinnai dakdapmalad. Geb a-moli esiksamalad. \v 5 Geb degine, dulemar-agi-gunanaid, ega sogdemalad: “¿Ibiga bemar moli-bipi-uayasuid esiknanai?” \v 6 Jesús-sapingan-warbogwad, Jesús-ega-sogsadba, abin-imakdemalad, geb moli-bipi-esikega imaksamalad. \v 7 Jesúsʼse moli-bipi-uayasuid senonimalad. Geb sorbali, moli-bipi-birgi na e-mormar ogichamalad, geb Jesús moli-birgi sigisad. \v 8 Jesús bia igargi nasaoe, agi dulemar-bukidar na e-mor ogitemalad, abala ogob-gagangiid-e-gagan gwachamalad, degi, Jesús-iduar igargi mesismalad. \v 9 Dulemar-Jesús-idu-nadapmalad, degi, sorba-danimalad, bela oimakdemalad: \q1 “¡Bab-Dummad-nug odummomar! \q2 ¡Dule-Bab-Dummad-nuggi-danikid, bela ega ibnuedga gusun!” \qr Salmo 118:26 \q1 \v 10 “¡Anmar-dad-Rey-David-yar-ganiguoedgi, Bab-Dummad nued-binsasun! \q2 ¡Nibneggi e-nug odummomarbar!” \p \v 11 Jesús Jerusalénʼse dogdapid, geb Bab-Dummadse-goled-negse naded. A-neggi bela ibmar-daksad-sorbali, bato neg-osedodsoggu, e-sapingan-ambe-gakabogwadmala (12), Betania-neggweburse nadmalad.\fig Jesús Jerusalén-neggweburgi reyyob dogsad. (Marcos 11:8-10) |src="CN01784B.TIF" size="col" ref="Marcos 11:11" \fig* \ms2 4b. Jesús, Jerusalénʼgi ibmar-imaksad \mr (11:12–13:37) \s1 Jesús higuera-sapi ukabsasad \r (Mateo 21:18-19) \p \v 12 Banedgine, Betaniaʼgi noarmargu, Jesús ukudmaad itoalid. \v 13 Jesús bannaba higuera-sapi gagan-aramakbukwa-daksagua, ese nadegusad, adi, dakega e-san nikadibeye. Sapise mosgua, unnila gaganbi aramakwichi dakdapid, ar ade, amba yoo san-nikued-e-ibagan moed. \v 14 Jesús higuera-sapiga sogdesunnad: “Be-san dule bipisaale gwen bar gunnosulid.” \p Jesús-degi-sogsad bela e-sapingan itosmalad. \s1 Jesús, Bab-Dummadse-goled-neggi-ibmar-ukbukmalad-onosad \r (Mateo 21:12-17; Lucas 19:45-48; Juan 2:13-22) \p \v 15 Jesús, na e-sapinganmala gannar Jerusalénʼse nonimargu, Bab-Dummadse-goled-neggi dognonikid, geb agi dulemar-ibmar-baknanaid, degi, ibmar-ukbukmalad onisad. Dulemar-mani-ogwabukmalad-e-mese binnasur-bikiin meted, degi, dulemar-nuu-ukbukmalad-e-gan bikiin metebalid. \v 16 Jesús dule-wargwensaar ibmar-semai Bab-Dummadse-goled-neggi gwen imaksasulid. \v 17 Geb Jesús dulemar-odurdakde, weyob sogded: \p “Bab-Dummad-Gardagi weyob narmakar naid: ‘An-neg bela dulemar-yar-baid-baidgi-bukwamaladga, anse-goled-negye nugguoed.’ Ar bemardi, atursamalad-negga imaksamalad.” \qr Isaías 56:7; Jeremías 7:11 \p \v 18 Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummagan, degi, Garda-Narmaked-Dulemar, weyob soge itosmargu, igar-amiarmalad igi-saer Jesús-oburgwemalodibeye. Ar Jesús-dobmalad, ar ade, bela dulemar Jesús-emar-odurdaked geger dakmalad. \p \v 19 Neg-mutikgudgu, Jesús, Jerusalénʼgi banguded. \s1 Higuera-sapi dingusad \r (Mateo 21:20-22) \p \v 20 Jesús na e-sapinganmala, banedgi wakudaryalaba higuera-sapi-walik-nadapmargu, dakarmalad, bela higuera-sapi e-malise-bakar, dingus gwichi. \v 21 Agi Pedro ebinsaargu, Jesúsʼga sogded: \p —Odurdaked-saila, be dake, be higuera-sapi-ukabsasgusad, dinguded. \p \v 22 Jesús ega sogded: \p —Bab-Dummadgi mer be bengumala. \v 23 Ar napira an bemarga soged, ar doa-dule we-yarga sogdibe: ‘Wegi-siid be ainire, be demarse nae’, a-dule bensulidgi deyob sogdibe, ar e-sogedba ibmar-ega-guo daksoggu, ar deyob ega ibmar guodo. \v 24 A-ulale, an bemarga soged: Bab-Dummadse be gorsigusar, bela be-ibmar-egissiid bato be bela abingasye binsae, ar deyob be binsaele, be ibmar nikuoed. \v 25 Bab-Dummadse be gorsiidgine, dule begi-nosale, be igi-barsaye binsae. Deyobi, be-Bab-nibneggi-maid be-isgusad bega elimogoed. \v 26 Ar bemar dule-begi-nosad igi-barsaye be sogsulile, be-Bab-Dummad-nibneggi-maid be-isgusad bega eliosurmogad. \s1 Jesús-e-gangued \r (Mateo 21:23-27; Lucas 20:1-8) \p \v 27 Jesús na e-sapinganmala Jerusalénʼse gannar nonimarbalid. Jesús Bab-Dummadse-goled-negyaba nadapgu, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummagan, Garda-Narmaked-Dulemar, degi, Judíoʼmar-girmar-dummagan ese nonimalad, \v 28 Jesúsʼga sogdemalad: \p —¿Doa-nuggine wede be we-ibmar imakdii? ¿Ar doa bega gangued uksa, be weyob ibmar imakega? \p \v 29 Jesús, abin-imakdegu, sogded: \p —An bemarse ibmar-soggwen egismogo. Bemar an-abin-imaksale, geb an bemarga sogmogoed, ar doa we-gangued anga uksa, an weyob we-ibmar imakegar. \v 30 Diigi dulemar-ogega, ¿doa Diigi-dule-oged-Juan-barmiali? ¿Bab-Dummadi, igi dulemala? Anga be sogmala. \p \v 31 Judío-dummagan na muchub-muchub sognanai guarmalad: “Anmar sogdibe: ‘Bab-Dummad barmiarye’, anmarga sogdagoed: ‘Degite, ¿ibiga bemar bengusmarsunna?’ \v 32 Ar anmar sogbardibe: ‘Dulemarye.’ ” \p Ar dulemar-dobmarsoggu, geg weyob sogmarbalid, ar ade, bela dulemar sogmalad, Juanʼde, Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-sunnadye. \v 33 Degisoggu, Judío-dummagan Jesús-abin sogdemarsunnad: \p —Anmar wissurmala. \p Jesús, abin-imakdemogad: \p —An bemarga sogosurmogad, wede doa-nuggine an weyob we-ibmar imakdii. \c 12 \s1 Nainugi-arbamalad-isganamar \r (Mateo 21:33-46; Lucas 20:9-19) \p \v 1 Geb degine, Jesús dulemarga burbar sunmakdesunnad: “Dule-wargwen nainugi uva-digsad. Ber ebilis emaksad, agi uva-egured-neg sobsad, degi, nakulegega neg-warakgwagad-matusulid sobsabalid. Geb nainu-ibed dule-arbamaladga e-nainu manigi-urmaksad. Nainu-ibeddi dikasur neggwebur-baidse naded. \p \v 2 ”Uva-weed-ibagan-mosgu, nainu-ibed na e-mai-wargwen nainugi-arbamaladse barmialid, adi, uva-egadga-gued suegar. \v 3 Ar nainugi-arbamaladdi nainu-ibed-e-mai gasmalad, sabsur sarsosmalad, degi, unni-arganagwabi gannar barmismalad. \v 4 Geb nainu-ibed e-mai-baid barmiarbalid. Adi, e-ibe nono marismalad, degi, egi dodosmarbalid. \v 5 Nainu-ibed gannar e-mai-baid barmiarbalid, adi, oburgwismalad. Deyobi, bukidar maigan-bamalad barmiarbalid. Gwen-gwen sarsosmalad, baigandi oburgwismalad. \p \v 6 ”Napi, e-ibe wargwen bedapid, adi, e-machi-sabed. Napidgine, na e-machi-sabed barmialid, ar ade, binsaed: ‘An-machigindi binsaed-nikaadamalo an insaye.’ \v 7 Ar nainugi-arbamaladdi, na muchub-muchub sogdemalad: ‘We-dule nainu-gaoedid. Anmar oburgwemala. Deyobi, nainu anmargadga guoed.’ \v 8 Degisoggu, machigwa-gasmarsunnad, degi, oburgwismalad. Geb nainu-dikarba machi-metemalad.” \p \v 9 Jesús dulemar-e-itobukmaladga sogded: “¿Nainu-ibed, igi dulemar-imako be insae? Nonikogu, nainugi-arbamalad-oburgwenonikoed. Geb dule-bamaladga e-nainu urmakoed. \v 10 ¿Ar bemar Bab-Dummad-Garda absodisurmarsi? Agi weyob sognaid: \q1 ‘Akwa dule-neg-sobmaladse-oballesadi, \q2 neg-sobleged-e-akwasailaga gunonikid. \q1 \v 11 Bab-Jehová deyob we-ibmar imaknonikid, \q2 anmarga geger-dakle gunonikid.’ ” \qr Salmo 118:22-23 \p \v 12 Judío-dummagan, degi, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummagan, Jesús-burbar-ibmar-sogsad emargi-sunmaknaid magar itosmalad. A-ulale, Jesús-gabi guarmalanad, degi-inigwele, dulemar-dobe-itomalad. Degisoggu, Jesús-akar-imaksasurmalad, geb nadmalad. \s1 Roma-dummadga-mani-galeged-igar \r (Mateo 22:15-22; Lucas 20:20-26) \p \v 13 Geb sorbali, Jesúsʼse abar Fariseoʼmar, degi, Herodes-sordamar barmiarmalad, adi, Jesús na e-ibmar-sogedgi egi gwisgumalagar. \v 14 Jesúsʼse-nonimargu, ega sogdemalad: \p —Odurdaked-saila, anmar be-wisdo, be dule-innikigwadid. Be dule-ibmar-sogedba binsaed galesulid, ar ade, be dulemar-e-daklegedgi ataksulid. Ar be napiragwadgi Bab-Dummad-Igar-Maid odurdaked. Be anmarga soge, ¿ar we igar-nuedi, Roma-Dummad-Césarʼye-nugad anmargi-mani-gaed, anmar bennuked? \v 15 ¿Anmar bennukoe, igi bennuko suli? \p Ar Jesúsʼdi we-dulemar yamo e-yardakdanimalad-wissoggu, amarga sogded: \p —¿Ar ibiga bemar yamo an-yardakdanimala? An dakegala, be anga Roma-mani-gwagwen sedamala. \p \v 16 Ega mani senonimalad, geb Jesús ese egichided: \p —¿Ar wede we-manigi doa-wagar-wilub sii? ¿Doa-nug narmakar naibali? \p Jesús-abin sogdemalad: \p —Roma-Dummad-Césarʼye-nugad-e-wagar-wilub sii. \p \v 17 Jesús, abin-imakdegu, ega sogded: \p —Ar ibmar Césarʼgadir, be Césarʼga ukmardo. Ar ibmar Bab-Dummadgadir, be Bab-Dummadga ukmardo. \p Ar weyob Jesús ega soge itosmargu, bela dulemar geger Jesús-dake bukusmalad. \s1 Jesúsʼse gannar-durguleged-igar egichismalad \r (Mateo 22:23-33; Lucas 20:27-40) \p \v 18 Geb degine, Saduceoʼmar Jesúsʼse nonimalad. Amar sogmalad, dule burgwisale, gannar geg bar durguye. A-ulale, a-igar Jesúsʼse egisdemalad: \p \v 19 —Odurdaked-saila, Moisés anmarga Bab-Dummad-Gardagi narmakar obesad, dule-wargwen burgwisale, degi, mimmi-nikussuli ome-obesale, e-urba a-ome-nikuoye, adi, e-iaga anagan-urbegarye. \v 20 Dakargua, machimala na e-gwenadgan-walagugle (7) gumalad. Ia-dummad ome-nikusgu, anagan-urbissuli burgwisad. \v 21 E-urba-sorbalid, e-ia-omega-gusad nikunonikid, amba e-iayob mimmi-nikussuli burgwismogad. Amba deyobi e-urba-sorbalid-baid a-ome nikunonimogad. \v 22 Bela-e-walagugled (7) a-ome-nikusmaladbiid, anagan-gwen-obessuli burgwismalad. Geb a-sorbali, ome burgwenonimogad. \v 23 Ar dule-gannar-durguoed-iba-nonikile, a-omede, ¿doa-omega guosunna, ar ade, bela e-gugledi nikusmaladbiid? \p \v 24 Geb Jesús, abin-imakdegu, sogded: \p —Ar bemar we-igar noar-ganimalad. Ar ade, bemar Bab-Dummad-Garda-narmakar-maid wissurmalad, degi, Bab-Dummad-gangued aku-itomarbalid. \v 25 Ar dulemar gannar durguarmalale, bar ome-nikunai, degi, sui-nikunai guosurmalad. Ar ade, baliwitur-nibnegginmaladyob gumaloed. \v 26 Ar dulemar-gannar-durgued-igarsikdi, ¿bemar Moisés-gardagi-narmakar-maid absodisurmarsi? Deun Moisés sapi-bula-gummakgwichi-dakargu, ese nadgu, igi Bab Dummad ega sogsa-gusa: ‘Ani an Abraham, Isaac, degi, Jacob e-Bab-Dummad gued.’ \v 27 Bab-Dummad dulemar-burgwarmalad-e-Bab-Dummadsulid, Bab-Dummad dulemar-dula-gudidimalad-e-Bab-Dummadid. Bemar nue-noar sunmakdimalad. \s1 Bab-Dummad-Igar-Mesisad bur-birigined \r (Mateo 22:34-40) \p \v 28 Garda-Narmaked-Dule-wargwen Jesúsʼse nonikid, geb Jesús Saduceoʼmarbo abin-abin-imaknanai itosad. Ar Jesús nue-yeer Saduceoʼmar-abin-imaksa itossoggu, Jesúsʼse egichialid: \p —Bela Bab-Dummad-Igar-Maid, ¿igid bur-biriginedi? \p \v 29 Jesús, abin-sogded: \p —Igar-bur-birigined, wedo: ‘Israel-dulemar be itomar. Anmar-Bab-Dummad, abi unnila Dummad gued. \v 30 Bab-Dummad-be-Dummad, bela-belad be-gwagegi, be-san-burbagi, be-binsaedgi, degi, be-ganguedgi be sabgue.’ We bur-igar-biriginedid. \v 31 A-igar-sorbalid amba degisaarbalid: ‘Na be-san-sabgueyob, be, dule-baid sabgumoga.’ We-igarmarba bur igar-baid-birigined sated. \p \v 32 Garda-Narmaked-Dule, Jesús-abin sogded: \p —Odurdaked-saila, nue-napira be soged, ar Bab-Dummadbi unnila wargwennaa gued, ayobid baid sated. \v 33 Bab-Dummadga bela ibmar-ogumakar-ukedba, degi, ibmar-baigan-ega-ukedba, bur-biriginedid, bela-belad gwagegi Bab-Dummad-sabgued, mag-ito-guedgi sabgued, san-burbagi sabgued, ganguedgi sabgued, degi, na be-san-sabgueyob dule-baid-sabgued. \p \v 34 Jesús, Garda-Narmaked-Dule nue-binsaed-nikaa e-abin-imaksa-itosgu, ega sogded: \p —Bab-Dummad-negdakmaidgi be dikasur gudisulid. \p A-sorbali, Jesúsʼse dule-baid bar-gwen-ibmar-egisbi itossurmalad. \s1 Wede Cristo, ¿doa-machisunna? \r (Mateo 22:41-46; Lucas 20:41-44) \p \v 35 Jesús, Bab-Dummadse-goled-neggi dulemar-odurdaksigu, sogded: \p —Garda-Narmaked-Dulemar, Bab-Dummad-dule-wargwen-barmidagoye-sogsadnik sogmalad, a-dule, Rey-David-e-machiye. \v 36 Ar Rey-David-sunnaddi, Bab-Dummad-Burba-Isligwaledba, sogsagusad: \q1 ‘Bab-Dummad, an-Dummadga sogsad: \q2 An-argan-nuedsik be sige, \q2 be-isdarmalad an bela ogalakuedse be sige.’ \qr Salmo 110:1 \p \v 37 ”Ar David-sunnad ‘Dummadye’ ese goled, degite, ¿Cristo igi e-machiga gubarsunnoe?” \p Dulemar-bukidar bela nue-yeer Jesús-itobukwa gusmalad. \s1 Jesús Garda-Narmaked-Dulemargi sunmaksad \r (Mateo 23:1-36; Lucas 11:37-54; 20:45-47) \p \v 38 Jesús dulemar-odurdakdebali, sogded: \p —Garda-Narmaked-Dulemargi nue salakarmar. Amardi, mor-oyaarmakdiir na yeer-itodamalad, degi, dulemar bela ese ibmar-ukleged-neggi-goledbimalar, yeer-itodamarbalid. \v 39 Amar Judíoʼmar-onmakedneggi dule-dummagan-gan-sigedginbi sigbidamalad, degi, mas gullealir, dummagan-gan-sigedginbi sigbidamarbalid. \v 40 Omegan-ei-sui-burgwismalad-ibe ibmar susdamalad, deginbali, dulemar yeer e-dakegala, yamo suitii Bab-Dummadse gorgwisdamarbalid. Ar amar bur bule sabsur-odurdaklemaloed. \s1 Ome-ei-sui-burgwisad Bab-Dummadga-e-mani-uksad \r (Lucas 21:1-4) \p \v 41 Jesús Bab-Dummadse-goled-neggi, bia mani-Bab-Dummad-ukleged-e-ulu-siid-asabin signonikid. Agi, daksigualid, igi dulemar ulu-yagi mani-urbenonidamala. Bukidar mani-ibgan ulu-yagi mani-ichesur egwadnonidamalad. \v 42 Agine, ome-ei-sui-burgwisad-wileged-wargwen nonimogad, geb mani-esnon-gwabo wis egwachad. \p \v 43 Geb Jesús na e-sapinganse gochad, ega sogded: “Napira an bemarga soged, we-ome-ei-sui-burgwisad-wileged bur bule ulu-yagi dule-baiganba mani-egwachad. \v 44 Ar dule-baigandi, mani-ei-gwabgusad egwachamalad. Ar we-omedi, na e-wilesagwadgine bela-mani-nika-gudiid egwachad. We-maniginbi gudiinad.”\fig Ome-ei-sui-burgwisad-wileged Bab-Dummadga-e-mani-esnon-gwabo-uksad. (Marcos 12:42) |src="cn01794B.tif" size="col" ref="Marcos 12:44" \fig* \c 13 \s1 Jesús sogsagusad, Bab-Dummadse-goled-neg ayaroye \r (Mateo 24:1-2; Lucas 21:5-6) \p \v 1 Jesús Bab-Dummadse-goled-neggi-nomaigua, e-sapin-wargwen ega sogded: \p —Odurdaked-saila, akwamar bule-burwi be dake, degi, negmar yeerdaklebalid. \p \v 2 Jesús, abin-imakdegu, ega sogded: \p —Bela we-neg-dummagan be dakedi, e-akwa-dummagan bipisaale gwagwensaar birgin-birgin bar sigosulid, bela egwallegoedbiid. \s1 Neg-bergued-iduar neg-wilubgan-oyolegoed \r (Mateo 24:3-28; Lucas 17:22-24; 21:7-24) \p \v 3 A-sorbali, Jesús Olivo-yargi, Bab-Dummadse-goled-neg-asabin sigdapid. Geb Pedro, Jacobo, Juan, degi, Andrés, bachikii ese egichiarmalad: \p \v 4 —Be anmarga soge, ¿sanagwadse we-ibmar guoe? ¿Ibi-wilubgan oyoledagosunna, adi, oyogega bela we-ibmarmar gusokarye? \p \v 5 Jesús, abin-sogdegu, amarga sogded: \p —Nue salakarmar, mer dulemar be-yardaked be-imakmalo. \p \v 6 ”Ar bukidar yamo anyob na imaknonimaloed. \p ”Sognonimaloed: ‘Ani an Cristoʼye,’ dulemar-bukidar ese yardaklemaloed. \p \v 7 ”Bemar bila-onolenaiye itoardibe, degi, bila-onoleged-daniye be itoarmardibe, mer be gwayemalo. \p ”Ar weyob ibmarmar gugwelergebed, degi-inigwele, amba yoo negdi bergued-moed. \p \v 8 ”Dulemar-yar-baid-baidgi-bukmalad na muchub-muchub bila-ononanai gudamaloed, degi, reymar na muchub-muchub egi-yolenanai gudamarbaloed. \p ”Bela yar-baid-baidgi negabandur-dummagan nagumai gudagoed. Ukud-dummad nagubaloed. \p ”We-ibagan-bulegan, igi ome gebe e-bonigan-nunmaked-itoardaedyobi guoed. \p \v 9 ”Ar bemardi nue salakarmar. Ar dulemar dulemar-igar-nabiromaladga bemar-ukmaloed, degi, Judíoʼmar-onmakedneggine sabsur be-bibyomarbaloed. An-nug-ulale, dummagan-negdakmamaid-asabin, degi, reymar-asabin be-sedmaloed, adi, bemar angi amarga sunmakmalagar. \v 10 Degi-inigwele, bela bin dulemar-yar-baid-baidgi-bukmaladga Bab-Dummad-Gayaburba-Nuedgi sunmaklegwelergebed. \p \v 11 ”Ar bemar-gasmalale, degi, bemarga igar-itolealile, mer bukib binsamalo, ibu an sogodibeye. Unnila Bab-Dummad-bega-binsaed-ukoed be sogmaloed. Ar ade, bemar sunmakosulid, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled bemar-ular sunmakoed. \p \v 12 ”Oburgwega na gwenadgan muchub-muchub-urmaknanai gumaloed. Bab, na mimmigi-aibinnai guoed. Mimmigan, babgangi gwisgunai gumaloed, degi, na oburgwemaloed. \v 13 Bela dulemar an-nug-ulale, isdar-be-dakmaloed. Ar we-ibmar-berguedse dule-gwen-sikirmaksasuliddina, bendaklegoed. \p \v 14 ”Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Daniel, weyob narmaksad: ‘Bemar Bab-Dummadga bela-bela-ibmar-isgana-guedi Bab-Dummadse-goled-neggi sige-wilubsulinadgi sii be dakalile, bemar Judea-yargi-gudimalad, be yalaganba wakinmarsun.’ \qr Daniel 9:27; 11:31 \p \v 15 ”Dule-neg-uas-birgi-siid mer aidedago, deginbali, ibmar-oniega mer be negyaba dogbalo. \v 16 Dule-sapurba-gudiid, mor-sudagega mer gannar negse dago. \v 17 Ar omegan-gurgin-nika-gudidimalad, degi, a-ibagangi mimmigan-gwaru-onunanaimalad, duledar-wilesmar. \v 18 Bab-Dummadse be gormala, adi, we-ibagan-bulegan mer dii-wied-niigi guegar. \v 19 Ar a-ibagan, naibi-dummad-itoleged-ibaganad. Ayobi, Bab-Dummad-neg-obinnisad-akar, emi-ibadse, dulemar bela-bela wiledisurmalad. A-sorbali, ayobi, bar gannar wilemalosurbalid. \v 20 Ar Bab-Dummad, a-ibagan giar imaksasulina, dule gwen durguosulinad. Ar Bab-Dummad na e-sordamar-susad-ulale, a-ibagan giar nasiksad. \v 21 Degisoggu, dule-wargwen bemarga sokardibe: ‘Be dakena, wegi Cristo gudii, igidibe, weba Cristo gudii,’ mer be itomalo. \v 22 Ar ade, Bab-Dummad-dule-wargwen-barmidagoye-sogsad-duleyob, degi, Bab-Dummad-gayaburba-barsogedyob dulemar nonimaloed. Amar dulemar-yardakega galagwensuli ibmar-wilubgan, degi, ibmar-dakledisurmalad imakdamaloed. Amba Bab-Dummad-na-dulemar-susmaladse-bakar, sunna ese yardaklesmalaled. \v 23 Degisoggu, nue salakarmar, an bato iduakwaa bela bemarga ibmar sogsad.” \s1 Jesús-gannar-danikoed \r (Mateo 24:29-44; Lucas 21:25-36) \p \v 24 Jesús sogdebalid: “Ar a-ibagangine, a-ibagan-naibi-itoleged-sorbali, \q1 ‘dad-ibeler bar gaosulid, \q2 nii bar gaosurbalid. \q1 \v 25 Niisgwamar-nibneggi-nanaid babatidagoed. \q2 Nibneggi ibmar-dummagan-gala-nika-nanaid bela giglimakoed.’ \qr Isaías 13:10; 34:4 \p \v 26 ”Geb degine, ani Dule-Machi, mogir-imbaba bela-bela-ganguedba, degi, bela-bela-yeerdaklegedba dani dakdamaloed. \v 27 Geb degi, an-baliwiturmar bela napneg-ugakaase, degi, nibneg-ugakaase, an-sordamar-nugsalesmalad anga weenaega an barmidoed. \p \v 28 ”Sapi-higuera-e-wilubgangi we-ibmar be durdakmar: Ar e-anagan dudumaksale, degi, e-gagan aramaksale, bemar nue-wisid bato yor omodanikid. \v 29 Amba deyobmodo, bemar we-ibmarmar an-bemarga-sogsad deyob guar bemar dakalir, bemar wisdo, gannar an-danikid bato nue omosad. \v 30 Napira an bemarga soged, we-dulemar-emi-dula-gudimalad-burgwed-idu, we-ibmarmar bela guedsegad. \v 31 Nibneg, degi, napneg, bela berguoed. An-gayaburbadi bipisaar berguosulid, degisadeguoed. \p \v 32 ”Ar an-danikoed-ibadi, degi, e-wachidi, dule gwen wissulid. Amba baliwiturmar-nibneggi-bukwamaladse-bakar wissurmalad. Anse bakale, an wissurmogad. Unnila Bab-Dummadbi wisid. \v 33 Degisoggu, nue atakmar, guagwar ambikumar, gatik Babse gormar, ar ade, bemar wissulid sanagwadse an danikoe. \p \v 34 ”Ar dule-wargwen neggwebur-baidse nasokaliyob gued. A-dule, ega-neg-akwemalaga e-neg obesnaded. Ega-arbamaladga arbaed uksa naded. Yawagak-dakedga nue-nakulegoye sogsa naded. \v 35 Degisoggu, mer gabmalo, ar be wissurmalad sanagwadse dummad-neg-ibed danikoe. Neg-sedogwendibe, neggabgwendibe, gebe-gannir-namakedgindibe, wakdardibe, bemar wissulid. \v 36 Ar ade, ukiagwar bemargi danikir, mer gabmai bemar-dakegar. \v 37 An bemarga sogedi, an bela dule-bamaladga sogmogad: ¡Mer gabmalo, nue nakulemalo!” \c 14 \ms2 4c. Jesús-wilesad, e-burgwisad, degi, e-gannar-durgusad \mr (14:1–16:20) \s1 Jesús-gaega igar-amismalad \r (Mateo 26:1-5; Lucas 22:1-2; Juan 11:45-53) \p \v 1 Oburgwilegoenad-Iba-onoleged, degi, Madu-Inasuli-Gulleged-Iba-onoleged ibabo-napid. Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummagan, degi, Garda-Narmaked-Dulemar igar-amiarmalad, igi-saele, yamo-yardakar Jesús-gamalodibeye, adi, oburgwemalagar. \v 2 A-ulale, na muchub-muchub sogdemalad: \p “Mer anmar ibagi Jesús-gamaloye. Abakale, Jesúsʼbina dulemar urwearmalarye.” \s1 Betania-neggweburgi Jesús-nonogi gwallu-wawa eolesad \r (Mateo 26:6-13; Juan 12:1-8) \p \v 3 Jesús Betania-neggweburgi Simón-naibe-buna-yaa-maleged-nika-gudigusad-neggi mas-gunsigua, ome-wargwen gwallu-wawa-nued, nardoʼye-nugad, gargerba-baklegedi, bute-akwa-alabastroʼgi-sii senonikid. Ome bute-nono-bichisgu, Jesús-nonogi gwallu-wawa eosad. \v 4 Gwenna-gwenna-bukmalad sae-itode sogdemalad: \p —¿Ibiga we-ome binsarsunna gwallu-wawa-nued wiosa? \v 5 Ar we gwallu-wawa mani-dummarba nabir uklegoenad, adi, wileganaga a-mani uklegegar. \p Dulemar omegi sunmaknanai guarmalad. \p \v 6 Jesúsʼdi sogded: \p —Mer be omegi sunmakmar. ¿Ar ibiga bemar ese urwemala? Ar we-ome ibmar-imaksad dog-nued angi binsasad. \v 7 Ar bemar-abargi dule-wilegana degisadegu gudiguoed. Bemar dule-wilegana-bendakbiele, sunna be bendakoed. \v 8 We-ome, unnila na sunna-ibmar-imakedba ibmar-imaksad. An-diglegoedga iduakwaa an-san gwallu-wawagi magsad. \v 9 Napira an bemarga soged, we-napneggi bia Bab-Dummad-Gayaburba-Nuedgi sunmaklegoe, we-ome-ibmar-imaksad-ebinsamalaga egi sunmaklemogoed. \s1 Judas, darba Jesús-uksad \r (Mateo 26:14-16; Lucas 22:3-6; Juan 13:21-30) \p \v 10 Judas Iscariote, Jesús-sapingan-ambe-gakabogwad-wargwenad (12), darba Jesús-ukega dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummaganse nadegusad. \v 11 Judío-dummagan, Judas-itosmargu, weligwar itosmalad, ega mani ukmaloye sogsamalad. Degisoggu, Judas igar-amiarsunnad, igi-saele darba Jesús-ukodibeye. \s1 Bab-Jesús-burgwisadgi-binsaegala igar-megisad \r (Mateo 26:17-29; Lucas 22:7-23; 1 Corintios 11:17-34) \p \v 12 Madu-Inasuli-Gulleged-Iba gebe-onodedgi, gusgu Oburgwilegoenad-Ibagi-sibad-wawaad-oburgwiledaedgi, e-sapingan Jesúsʼse egichiarmalad: \p —Oburgwilegoenad-Ibagi-mas-gulleged gunnega, ¿bia anmar bega guagwar ibmar-imaknabi be anmar abege? \p \v 13 Jesús na e-sapingan-warbo barmisad, ega sogsad: \p —Neggweburse be namar. Agi dule-wargwen gwidugi dii-semai bemargi nodagoed, eba be namalo. \v 14 A-dule bia dogdapoe, a-neg-ibedga be sogmaloed: ‘Odurdaked-saila sogye: ¿Bia Oburgwilegoenad-Ibagi an, an-sapinganmala mas-gunnoed-neg siiye?’ \v 15 Geb neg-ibed, niba-aila-birgi neg-dummad bato guagwar nuesaar-sii bemarga oyogoed. Agi bemar anmar-mas-gunnoed guagwar urbemaloed. \p \v 16 Jesús-sapingan-warbogwad neggweburse nadmarsunnad. Neggweburse dogdapmalad, ar igi Jesús emarga sogsagusa, deyobi dakdapmalad. Degisoggu, masgullegoed guagwar urbismalad. \p \v 17 Neg-mutikgudgu, Jesús na e-sapingan-ambe-gakabogwadmala (12) nonimalad. \v 18 Mese-naba mas-gunsimargu, Jesús sogded: \p —Napira an bemarga soged, bemar-wargwen-anba-mas-gunsiidi, darba an-ukoed. \p \v 19 Geb e-sapingan wile itodmalad, na warwargwengi Jesúsʼse egisdemalad: \p —¿Ani an be-ukoe? \p Baid sogdemogad: \p —¿Ani an be-ukoe? \p \v 20 Jesús e-sapingan-abin sogded: \p —Bemar-ambe-gakabogwad-wargwenad, bategi anba-madu-wara-imaknaid, a darba an-ukoed. \v 21 Napira an bemarga soged, ani Dule-Machi, ar igi Bab-Dummad-Gardagi angi narmakar-nai, ar deyob an burgoed. Ar dule-darba-an-ukoeddina nue-wilegoed. A-dule gwalulessulina, bur nabirindo. \p \v 22 Mas gunbukmargu, Jesús madu-susgua, Bab-Dummadga dog-nuedye sogsad. Geb a-sorba, madu-bisge-bisge-imaksagua, e-sapinganga uksad, ega sogded: \p —Be sumar, we-madu an-sanad. \p \v 23 A-sorbali, Jesús nog susbalid. Geb Bab-Dummadga dog-nuedye-sogsagu, e-sapinganga uksad, agi e-sapingan bela gobsamalad. \p \v 24 Jesús e-sapinganga sogded: \p —We, an-ablisad. An-ablisgi Bab-Dummad dulemarbo igar-bini mesnaid. An-ablis dulemar-bukidar-ulale, milegoed. \v 25 Napira an bemarga soged, bar an vino gobosulid. Geb iba-nonikoedse, Bab-Dummad-e-negdakmaidgi an vino-binid gobdapoed. \p \v 26 Namaksamalad-sorbali, geb Olivo-yarse nadmalad. \s1 Jesús, Pedro-aku-e-dakye-sogoed sogsad \r (Mateo 26:30-35; Lucas 22:31-34; Juan 13:36-38) \p \v 27 Geb Jesús na e-sapinganga sogded: \p —Belagwapa bemar emi-mutik angi bangudmaloed. Ar ade, Bab-Dummad-Gardagi narmakar naid: \q1 ‘Sibad-wawaad-edarbed an oburgoed, \q2 Geb agi sibad-wawaadmar bela duurmakdoed.’ \qr Zacarías 13:7 \p \v 28 Jesús sogdebalid: \p —Ar an gannar durgusad-sorbali, an bemar-idu Galilea-yarse naoed. \p \v 29 Geb degine, Pedro, Jesúsʼga sogded: \p —Bela begi bangudmalale, andi begi banguosulid. \p \v 30 Jesús, Pedro-abin sogded: \p —Napira an bega soged, emi-mutiki, gannir-irbo-namaked-iduar, be ilapaa an-osulogoed. \p \v 31 Aka bur bule Pedroʼdi sogded: \p —Ar an beba burgweye sogele, an be-osulogosulid. \p E-sapingan-baigan bela degibi sogdemalad. \s1 Jesús, Getsemaníʼgi Bab-Dummadse gorsigusad \r (Mateo 26:36-46; Lucas 22:39-46) \p \v 32 Jesús na e-sapinganmala Getsemaníʼye-neg-nugadse nadmalad. Agi Jesús e-sapinganga sogded: “Wegi be ambikumar, andi an Bab-Dummadse gorgwelo.” \v 33 Unnila Pedro, Jacobo, degi, Juan, eba sesagusad. Agi, Jesús nue-wile itoalid, degi, nue-surbinsa itoarbalid. \v 34 Jesús na e-sapingan-walapaagwadga sogded: \p —Andi an ulubgi nue-bukib-itoged, sunna an burgwisar an itoged. Wegi be ambikumar, mer be gabmalo. \p \v 35 Jesús sikwas nadgu, napagi yokorgi-sindigar sigdapid. Geb Bab-Dummadse gorsigusad, egi-nunmaked-danikoedi bitigi ega sunna osulogena gadinye. \v 36 Jesús weyob sogsigusad: “¡Abba! (Abba obared Baba). Begardi, bela ibmar sunna guedbiid. Bitigi be anga dummad-an-wilegoed osulogena gadin. Degi-inigwele, an-ibmar-abegedba mer ibmar guo, unnila be-ibmar-abegedbarbi be ibmar imaksun.” \p \v 37 Jesús gannar nonigua, e-sapingan-gabmai daknonikid. Geb Pedroʼga sogded: \p —Simón, ¿be gabmade? ¿Bipisaar wis be wachi-irgwensaar atakdii gussurde? \v 38 ¡Atakmala! ¡Bab-Dummadse-gormala! Adi, bemar isguedse mer galakumalagar. Napiragwa bemar-burbadi ibmar-nued-imakega guagwar gudiinad, ar bemar-sandi nolloo gued. \p \v 39 Jesús gannar nadbalid. Igi iduar Bab-Dummadse-gocha, deyobi gannar Babse gochabalid. \v 40 Jesús gannar nonibargua, e-sapingan gannar gabmamai daknonibalid, ar ade, gabed egi nue-obin itomalad. Degisoggu, aku-itomalad igi Jesús-abin sogmaloe. \v 41 Jesús gannar ilapaagus e-sapinganse nanadanikid, geb ega sogded: “¿Bemar amba gabmamade? ¿Amba obunnomamade? Mer bar be gabmarsun. Wachidi bato omosad. Ani Dule-Machi, dulemar-isgudidimaladga uklesokalid. \p \v 42 ”¡Be gwisgumala! ¡Anmar nae! Dule-darba-an-uksokalid bato anmar-walikgusad.” \s1 Jesús-galesad \r (Mateo 26:47-56; Lucas 22:47-53; Juan 18:1-11) \p \v 43 Jesús amba sunmakgwichidgi, e-sapingan-warambe-gakabogwad-wargwenad, Judasʼye-nugad nonikid. Judasʼba dulemar-bukidar es-suidyalaba, degi, suarmar-annik-annik danimalad. A-dulemar, dule-irwa-Babse-gormalad-e-dummagan, Garda-Narmaked-Dulemar, degi, Judíoʼmar-girmar-dummagan, barmiar gusmalad. \v 44 Judas, Jesús-darba-uksad, dulemarga weyob sogsagusad: “An dule-e-wagar-uoedi, a-duled. A be gamaloed, degi, nue-atinnar be sedmaloed.” \v 45 Judas nonigua, Jesús-walikaa naded, geb ega sogded: \p —Odurdaked-saila. \p Geb ei-wagar usad.\fig Judas, Jesús-wagar-usadba, darba Jesús-uksad. (Marcos 14:45) |src="cn01812B.tif" size="col" ref="Marcos 14:45" \fig* \p \v 46 Geb degine, dulemar Jesús-gasmarsunnad. \v 47 Agi Jesús-sapin-wargwen-gwichidi, es-suid-onosgu, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummad-e-mai naibi imaksad, e-ibe uaduk siksad. \p \v 48 Jesús dulemarga sogded: \p —¿Ibiga dule-ibmar-atursaedyob es-suidyalaba, degi, suarmaryalaba be an-gadanimala? \v 49 Bane-bane an bemar-abargi gudigusad. Bab-Dummadse-goled-neggi, an dulemar-odurdakdii gusad, degite, gwen be an-gassurmalad. Degi-inigwele, ar Bab-Dummad-Gardagi-narmakar-naidba ibmar guergebed. \p \v 50 Geb degine, bela e-sapingan Jesús-metenadmalad, e-idu wakitemalad. \v 51 Sapingwa-wargwen unnila atuedgi-bipirmakar Jesúsʼba nadapgusad. A-sapingwa gasmalad. \v 52 Edi binnasur-guargu, atued-mide uka-swiri wakited. \s1 Jesús, igar-nabiromalad-dummagan-asabin selesad \r (Mateo 26:57-68; Lucas 22:66-71; Juan 18:19-24) \p \v 53 Dulemar dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-bur-dummadse Jesús-senonimalad. Agi bela dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummagan, Judíoʼmar-girmar-dummagan, degi, Garda-Narmaked-Dulemar ambikunonimalad. \v 54 Pedroʼdi bannaba Jesúsʼba nadapgusad, degi, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-bur-dummad-neg-imbase warmakdapid. Agi Pedro waega suar-ibmala-abargi soo-walik sigdapid. \p \v 55 Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummagan, degi, bela-Judío-dummagan-igar-nabiromalad, igar-aminanai-guarmalad, igi-saele Jesús-nodiid amimalodibeye, adi, Jesús-oburgwemalagar. Degi-inigwele, Jesús-nodiid gwen amissurgusmalad. \v 56 Bukidar yamo-gakansaar Jesúsʼgi sunmaknanai gusad. Degi-inigwele, na e-ibmar-sognanaidi gwen balillaa sogsasurmalad. \v 57 Geb degine, gwen-gwen gwisgusmargu, yamo-gakansaar weyob Jesúsʼgi sunmakdemalad: \p \v 58 —Anmar weyob Jesús soge itosmalad: ‘We-neg-Bab-Dummadse-goled-dulemar-sobsadi, an earoye. Geb ibapaagi an baid soboye, dulemar sobosurye.’ \p \v 59 Degi-inigwele, amba e-ibmar-sognanaid gwen balillaa sogsurmalad. \p \v 60 Geb dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummad, dummagan-abargi-gwisgusgu, Jesúsʼga sogded: \p —¿Be dulemar-abin-imakosuli? Be wemar-abin-imakega, ¿igi be sogmogoe? \p \v 61 Ar Jesúsʼdi bipisaar sunmaksasulid, gwen abin-imaksasulid. \p Geb dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummad gannar Jesúsʼse egisdebalid: \p —¿Ar be Cristo, Bab-Dummad-Bur-Odummolediid-E-Machi? \p \v 62 Jesús, abin-sogded: \p —Eye, ani an adi. Ani Dule-Machi, Bab-Dummad-Bela-Gangued-Nikad-e-argan-nuedsik sii be an-dakmaloed, degi, nibneggi mogir-imbaba-dani be an-dakmarbaloed. \p \v 63 Geb dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummad, na e-mor siir-imaksad, oyogega, ede Jesús deyob-ibmar-sogsadi sae-itoye. Geb sogded: \p —¿Ar ibiga e-barsogmalad bar anmar abesunna? \v 64 We-Jesús Bab-Dummad-nuggi-dodosad, bemar-sunnad itosmalad. ¿Igi bemar itomarmosunna? \p Bela dummagan-igar-itobukmalad sogsamalad, Jesúsʼga burgwed-igar maiye, degisoggu, oburgwilegergebye. \v 65 Gwenna-gwenna Jesúsʼgi wiakdemalad. Jesús-ibya-edichamalad, geb e-wagar-bibyonai gusmalad. \p Ega sognanai guarmalad: \p —Ar be soge, doa be-sarsosa. \p Suar-ibmala wagargi Jesús-bibyonai gusmarmogad. \s1 Pedro, Jesús-akudakye sogsad \r (Mateo 26:69-75; Lucas 22:54-62; Juan 18:15-18, 25-27) \p \v 66 Pedro aila-urba neg-imbagi sii, dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummadga-bunagwa-arbaed nonikid. \v 67 Bunagwa, Pedro soogi wasii dakargua, nue-nuu dakdegu, ega sogded: \p —Be Jesús-Nazaretʼginedba gudidamogad. \p \v 68 Pedroʼdi bunagwa-abin-osulosa, sogded: \p —Aku an dake. Deginbali, aku an itobalid ibu be anga soge. \p Geb Pedro neg-imba-dogedse, magaba noded. Geb agi gannir namakded. \p \v 69 Bunagwa gannar Pedro-dakarbargu, dulemar-bukmaladga sogded: \p —We-dule, Jesúsʼba naimogadid. \p \v 70 Pedro gannar osulosbalid. \p Sikwas-sorbali, dulemar agi bukmalad Pedroʼga sogdemalad: \p —Napiragwa be Jesúsʼba naimogadid, ar be Galilea-dolad, degi, be-sunmakedi a-dulemaryob be sunmakmogad. \p \v 71 Geb Pedro gakansaar, gandikidba ise-sogar sogded: \p —We-dulegi be sunmakmaladi, an aku dake. \p \v 72 Degi-sogsagu, gannir gannar namakdebalid, ase ilabogus namaked. Agi Pedro ebinsaas-naded igi Jesús ega ibmar sogsa: “Gannir-ilabo-namaked-iduar, be ilapaa an-osulogoye.” Geb Pedro ise-boar naded. \c 15 \s1 Jesús, Pilato-abin gwichid \r (Mateo 27:11-26; Lucas 23:1-5, 13-25; Juan 18:28–19:16) \p \v 1 Wakudaryalaba, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummagan, Judíoʼmar-girmar-dummaganmala, Garda-Narmaked-Dulemarmala, degi, Judío-dummagan-igar-nabiromaladmala igar-amismalad. Igar-itoged-bergusgua, Jesús-edichamalad. Geb Jesús-sesmalad, degi, Pilatoʼga Jesús-ukdapmalad. \p \v 2 Geb Pilato Jesúsʼse egichided: \p —¿Ar be, Judíoʼmar-E-Rey? \p Jesús, abin-imaksad: \p —Ar be-sunnad soged. \p \v 3 Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummagan Jesús ibmar-isgana-imakdiiye egi sognanai guarmalad. \v 4 Pilato gannar Jesúsʼse egichided: \p —¿Be dulemar-abin imakosuli? Be dake, bule begi sognanai, bede ibmar-isgana imakdiiye. \p \v 5 Ar Jesúsʼdi amba gwen bipisaale abin-imaksasurbalid. Degisoggu, Pilato geger daksunnad. \s1 Jesúsʼga burgwed-igar-megisad \p \v 6 Ibagine, gusgu Pilato Judíoʼmar-egismaladba dule-wargwen-esgaryagi-mellesiid ega onodaed. \v 7 Agine, deun dule-wargwen, Barrabásʼye-nugad, e-sordamarmala esgaryagi mellesiid. Amar Roma-dulemargi-gwisgusmargu, dulemar-oburgwis gusmalad. \v 8 Dulemar-bukidar Pilatoʼse nonimalad. Geb ese egisnonimalad, igi gusgu dule-wargwen-esgaryagi-mellesiid onodae, deyob ega onobarye. \p \v 9 Pilato dulemar-abin sogded: \p —¿Bemarga Judíoʼmar-E-Rey onobi be an-abemala? \v 10 Ar ade, Pilato magar-daksad, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummagan binsa-Jesúsʼgi-nobedba ega uksamala. \p \v 11 Ar dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummagandi, dulemar-oimakega imaksamalad, adi, dulemar Pilatoʼse egisega, ega bur Barrabás onoye. \p \v 12 Pilato dulemarse gannar egisdebalid: \p —¿Judíoʼmar-E-Reyye bemar biedi, igi imakbi be an-abemarsunna? \p \v 13 Dulemar, Pilato-abin-oimakdemalad: \p —¡Nakrusgi bioke! \p \v 14 Pilato, dulemar-abin-sogded: \p —¿Ibigala? ¿Ar we-dulede ibu-ibmar-isgana imaksasunna? \p Ar dulemar bur bule oimakdemalad, sogdemalad: \p —¡Nakrusgi bioke! \p \v 15 Ar Pilato nabir-dulemar-ito-imakbisoggu, ega Barrabás onossunnad. Geb Jesús-bibyosad-sorba, suar-ibmalaga Jesús-uksad, adi, nakrusgi bioknamalagar. \s1 Suar-ibmala Jesúsʼgi dodosmalad \r (Mateo 27:27-31; Juan 19:2-3) \p \v 16 Geb degine, suar-ibmala Pilato-neg-Pretorioʼye-nugad-imbase Jesús-sesmalad. Agi suar-ibmala, bela-e-sordamar-danagwenad oambikusmalad. \v 17 Jesúsʼga mor-suir-akwagiid yosmalad. Geb sorbali, gurgin-ikobiid sobsamalad, geb Jesús-nonogi sismalad. \p \v 18 Geb Jesúsʼgi dododmalad, binnasur gotemalad: \p “¡Judíoʼmar-E-Rey, be-nug dummarba gusunna!” \p \v 19 Suargi Jesús-nono-sarsonanai, degi, egi wiaknanai gusmalad. Jesús-nug-odummogega yamo Jesús-abin yokorgi-sindigar signonidamalad. \v 20 Suar-ibgan Jesúsʼgi-dodosmalad-sorba, e-ibe mor-suir-akwagiid esusmalad, geb e-mor ega gannar yosmalad. Geb neggi Jesús-onosmalad, adi, nakrusgi bioknamalagar. \s1 Jesús nakrusgi bioklesad \r (Mateo 27:32-44; Lucas 23:26-43; Juan 19:17-27) \p \v 21 Suar-ibgan igarba Jesús-semaigu, dule-wargwen Cireneʼgined Simónʼye-nugad sapurba-gudidaniki dakarmalad. A-dulede, Alejandro-e-babad, degi, Rufo-e-babad. Suar-ibgan a-dule nakrus-seega imaksamalad. \v 22 Deyobi suar-ibgan Gólgotaʼye-neg-nugadse Jesús-sesmalad. Gólgota sogleged, Dule-Nonogar-Negye. \v 23 Agi Jesúsʼga vino ina-gagbid-oburaled uksamalad, adi, Jesús mer dogdar nunmaked-itogegar. Ar Jesúsʼdi gobsasulid. \v 24 Geb suar-ibgan nakrusgi Jesús-bioksamalad. Jesús-mor siir-siir imaksamalad. Geb dodoar wilubdaknai-guarmalad, Jesús-mor-igid na emargadga guodibeye.\fig Suar-ibgan dodoar wilubdaknai-guarmalad, Jesús-mor igid na emargadga guodibeye. (Marcos 15:24) |src="CN01837B.TIF" size="col" ref="Marcos 15:24" \fig* \p \v 25 Wakdar-wachi-ilabakebaki, nakrusgi Jesús-bioksamalad. \v 26 E-nakrus-birgi narmaksamalad, ibiga Jesús burgwenai. Narmakaled weyob sognaid: \qc \sc We-Jesús\sc* \qc \sc Judíoʼmar-E-Reyd\sc* \p \v 27 Jesúsʼba dulemar-atursamalad-warbo nakrusgi bioksamarmogad. Wargwen Jesús-argan-nuedsik ogwichismalad, baiddi Jesús-argan-sapiledsik. \v 28 Deyobi Bab-Dummad-Gardagi-sognaiyob ibmar gusad. A-gardagi weyob sognaid: \q1 “Dulemar-isgumaladyob imaklesmogad.” \qr Isaías 53:12 \p \v 29 Dulemar-Jesús-dikarba-nasdamalad nono-ege-ege imakdamalad, geb egi dodoar ega sogdedamalad: \p —Be-dule, be sunna Babse-goled-neg-earye sogsad, degi, ibapaagi be gannar sobsabalirye sogsad, \v 30 be nakrusgi-naid aidedage, na be-dukin bendake. \p \v 31 Deyopira dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummagan, degi, Garda-Narmaked-Dulemar Jesúsʼgi dododmarmogad, sogdedamalad: \p —Dule-baigandi nabir bendaksad, na edi dukin geg bendaked. \v 32 Ede na sogsagusad, ani an Bab-Dummad-dule-wargwen-barmidagoye-sogsad-duleye, Israel-dulemar-E-Reyye. Ar nabirile, nakrusgi-naidgi emisgwa aidedage, adi, anmar dakega, degi, anmar egi benguosulid. \p Jesúsʼba-nakrusgi-bioklegar-naimarmogad egi dodonanai gusmarmogad. \s1 Jesús-burgwisad \r (Mateo 27:45-56; Lucas 23:44-49; Juan 19:28-37; Hebreos 9:1-28) \p \v 33 Dad-yorukugusgu, bela-napneggi negsichid nagunonikid, wachi-irbaase nai gusad. \v 34 Wachi-irbaa-gusgu, Jesús binnasur-gote, sogded: \q1 —¡Eloi, Eloi! ¿Lama sabactani? \q2 A-sogleged: ‘¡An-Bab-Dummadye, an-Bab-Dummadye! ¿Ibiga be an-obacha?’ \qr Salmo 22:1 \p \v 35 Gwenna-gwenna-walik-bukmalad, Jesús deyob soge itosmargu, sogdemalad: \p —Be itomala, Elíasʼse gornaid. \p \v 36 Dule-wargwen abarmakded, ibmar-buta-butad vino-gagbidgi-owardikusgu, suar-dukugi edichad, geb Jesús-gobega Jesús-walikaa imaksad. Geb sogded: \p —Anmar dakmalo, bule Elías odenonikodibe. Degisoggu, mer ese achamalo. \p \v 37 Geb agi, Jesús napi-binnasur-gote, burgwided. \p \v 38 Geb a-wachigi, Jerusalénʼgi, Bab-Dummadse-goled-neg-siidgi, Neg-Islidikid-irwa-mor-naid niba achirmakded, urbalidse. \v 39 Roma-suar-ibed-sordamar-dulatar-sediid (100), Jesús-asabin-gwichid, Jesús-binnasur-gote-itosgu, degi, igi-burgwis-daksagua, sogded: \p —Napiragwa, we-dule, nue-Bab-Dummad-Machi-sunnadid. \p \v 40 Omegan gwenna-gwenna bannaba dakbuk gusmalad. Amar-abargine María-Magdalena, Salomé, degi, María Jacobo-bipigwad-e-nan, degi, José-e-nanbalid, dakbukwa gusmarmogad. \v 41 We-omegan, Jesús-Galileaʼgi-gudidagu, gusgu Jesúsʼba gudidamarmogad, degi, ega ibmar-imakdii gusmalad. Deginbali, omegan-baigan-bukidar Jesúsʼba-Jerusalénʼse-nonigusmaladi, dakbukwa gusmarmogad. \s1 Jesús-diglesad \r (Mateo 27:57-61; Lucas 23:50-56; Juan 19:38-42) \p \v 42 Deun a-ibagi ibmar-guagwar-sied-ibad, a-sogleged, bato obunnoged-iba nagusokarye. Degisoggu, neg-sedodgu, \v 43 dule-wargwen Arimatea-neggweburgined-Joséʼye-nugad, Jesús-e-mui-egisega Pilatoʼse dobsuli nonigusad. A-dulede, Judío-igar-nabiromalad-abargi dule-nue-nug-nikadid. Deginbali, José, Bab-Dummad-e-negdakmaid nue edarbedibalid. \v 44 Pilato, bato-Jesús-burgwisad geg-itogedba, Roma-dule-sorda-dulatar-sediidse (100) gochasunnad. Ese egichided, Jesús bato burgwis-sogeye. \v 45 Roma-dule-sorda-dulatar-sediid, Pilatoʼga bela ibmar sogsagu, Pilato Joséʼga Jesús-mui uksasunnad. \v 46 Geb degine, José Jesús-mui-nakrusgi-naid odesad. Atued-baksadgi nue-obipirmaksad, geb akwa-gwisar-neg-uanga-siid-yaba Jesús-mesisad. Geb sorbali, neg-uan-yawagak-doged-idu akwa-dummad sisad. \v 47 María-Magdalena, degi, José-e-nan-María, bia Jesús-megisad daksamalad. \c 16 \s1 Jesús-gannar-durgusad \r (Mateo 28:1-10; Lucas 24:1-12; Juan 20:1-9) \p \v 1 Obunnoged-iba-nasgu, María-Magdalena, Santiago-e-nan-María, degi, Salomé, gwallu-wawa-nuegan baksamalad, adi, Jesús-muigi eonamalagar. \v 2 A-omegan gebe-itoged-iba-nagudedgi, wakudaryalaba, gebe dad-nakwialidgi, neg-uanse nadmalad. \v 3 Igarba na muchub-muchub sunmaknadapmalad: “¿Doa wede anmarga akwa-dummad-neg-uan-yawagakgi-siid oniroe?” \v 4 Ar akwade, bela-bela dungued. \p Ar neg-uan-mosmargu, dakarmalad, akwa-dummad-neg-uan-yawagakgi-siidi bato onirar sii. \v 5 Omegan neg-uan-yaba-dogdemargu, dakarmalad, Jesús-mai-gusad-argan-nuedsik sapin-gwensak mola-sibu-suid-yoi sii. Deyob dakarmargu, omegan gwakidmalad. \p \v 6 Sapingwa omeganga sogded: \p —Mer be dobgumar. Ar bemar Jesús-Nazaretʼgined, nakrusgi-biokles-gusad amidanimalad. Wegi bar maisulid, bato gannar durgusad. Bia e-mui-mesisgusmalad-e-gannar be dakmala. \v 7 Ar bemar e-sapinganga, degi, Pedroʼga sognamar: ‘Jesús bemar-idu Galileaʼse nadye.’ Igi bemarga sogsagusa, agi bemar dakoed. \p \v 8 Omegan dobedba wawanmakgwichi neg-uangi wakitemalad. Ar nue-dobe-itomarsoggu, dulemarga gwen ibmar sogsasurmalad. \s1 Jesús, María-Magdalenaʼse magarosad \r (Juan 20:10-18) \p \v 9 [Jesús gebe-itoged-iba-naguded-wakudaryalaba-durgusgua, gebesaila María-Magdalenaʼse na sanar magarosad. A-omegi, Jesús nia-walagugle (7) onosgusad. \v 10 A-ome nadgua, geb dulemar-Jesúsʼba-gudigusmalad owisosad. Amardi bukib-binsabukwad, degi, bobukmarbalid. \v 11 Ar amar, Jesús dula-gudiiye itoarmargu, degi, María-Magdalena daksaye itoarmarbargu, bengusmalad. \s1 Jesús, e-sapingan-warbogwadse magarosad \r (Lucas 24:13-35) \p \v 12 A-sorba, Jesús na e-sapingan-warbo-sapurba-nadapidse dule-baidyob magarosad. \v 13 Amar-warbogwad, gannar Jerusalén-neggweburse nonimalad, geb sapingan-baigan owisosmalad. Ar sapingan-warbogwad-ibmar-sognonikid, sapingan-baigandi bengusmarbalid. \s1 Jesús, e-sapingan-bur-dummaganga igar-uksad \r (Mateo 28:16-20; Lucas 24:36-49; Juan 20:19-23) \p \v 14 Geb napidgine, Jesús na e-sapingan-ambe-gakagwensakad-mas-gunbukwadse (11) na sanar magarosad. Jesús, e-sapingan amba egi benmarsoggu, degi, dulemar-gannar-e-durgusad-daksamalad-ega-sogsad benmarbarsoggu, na e-sapinganga binnasur ibmar sogsagussunnad. \p \v 15 Jesús e-sapinganga sogded: “Bela dulemar-we-napneggi-bukmaladse be namar, bela amarga Bab-Dummad-Gayaburba-Nuedgi be sunmaknamar. \p \v 16 ”Ar dule-angi-bensulid, degi, Bab-Dummad-diigi-ogleged-igar-imaked, abonolegoed. \p ”Ar dule-angi-benguerdi, na e-san-burba degi-odurdakle-sii sadeguoed. \p \v 17 ”Dulemar-angi-bensurmalad, we-ibmar-wilubgan-dakledisurmalad imakoed: \q2 An-nuggi niamar-onioed, \q2 degi, gaya-gwapidba sunmak gumaloed. \q2 \v 18 E-argangi naibe-bulegan gamaloed. \q2 Ina-nusu-gobsamalale, gwen-akar gumalosulid. \q2 Dulemar-gegumalad-birgi e-argan-mesmaloed, geb a-dulemar nugumaloed.” \s1 Jesús nibnegse nakwided \r (Lucas 24:50-53; Gusmalad 1:6-11) \p \v 19 Bab-Jesús e-sapinganga ibmar-sogsad-sorba, Bab-Dummad, Jesús nibnegse sesad. Geb Bab-Dummad-argan-nuedsik sigidapid. \v 20 Jesús-sapingan nadmargu, bela neggwebur-iliba Bab-Dummad-Gayaburba-Nuedgi sunmakdemalad. Bab-Jesús nue amar-bendaksad, degi, ibmar-wilubgan-dakledisurmalad-imakdemaladba Bab-Jesús oyosad, e-sapingan e-Gayaburba-napiragwadgi sunmakdimarye.] Be itomargua.