\id JER - Kuna, San Blas - Bible -Panama 2014 (DBL -2014) \h Jeremías \toc1 Jeremías-Garda \toc2 Jeremías \toc3 Jr \mt1 JEREMÍAS-GARDA \mt2 JEREMÍAS \imt2 GEBE-SOGLENAID \imt1 Garda-nug \ip \it Jeremías-Garda.\it* Jeremías, Bab-Dummad-gayaburba-barsogedid. \it Bab-Jehová dule-nug-odummogedye,\it* Jeremías-nug obarileged. \is1 Jeremías-Gardagi weyob sunmaklenaid \ip Jeremías, Anatot-neggwebur-senigwadgi gwalulesad. E-baba dule-irwa-Bab-Dummadse-goledid. Deginbali, Jeremías ome-nikussulid, degisoggu, mimmigan urbissulid. \ip Jeremías napi-Judá-yar-selemaigusadgi gudii gusad. Israel-dulemar isgudiidba egi bonigan danikoye sogsad. A-ukinbali, Jeremías na e-sunnad e-isdarmalad neggwebur-ebirisbukwad daksad, degi, Jerusalén-sulesad daksabalid. Deginbali, Jeremías e-sunnad Jerusalén-neggwebur-oitolesad daksabalid, degi, Babse-goled-neg-obelolesad daksabalid. Degi, e-sunnad Judá-e-rey-selesad, degi, dulemar-nued-mergu-selesad daksabalid. Jeremías Bab-gayaburba-barsoged-baisur-daklesadid. Aka egi gwisgusgusmalad, sabsur-imaksamalad. Degi-inigwele, Bab-Dummad dulemarbo-igar-bini-mesoed ega sogsabalid. \ip We-gardagine, weyob ilemakar sunmaklenaid: \io1 1. Judá-dulemarga, degi, Jerusalén-dulemarga gayaburbamar-soglenaid (1:1–26:24). \io2 1a. Jeremíasʼse-gorlesad (1:1-19). \io2 1b. Jeremías, Judá-dulemar-e-isgusad-ular ega sabsur-sunmaksad (2:1–10:25). \io2 1c. Jeremías neg-bibisgoedgi iduakwaa sunmaksad (11:1–20:18). \io2 1d. Jeremías, Judá-sapin-dummagangi gwisgusad (21:1–26:24). \io1 2. Jeremías-gudigusad (27:1–45:5). \io2 2a. Judá-dulemar, Babilonia-yarse selenonikoed (27:1–29:32). \io2 2b. Judá-dulemar gannar e-yargi bukuoye soglesad (30:1–33:26). \io2 2c. Bab-Dummad-iduar sabsur-odurdaklegoye-sogsad nonikid (34:1–45:5). \io1 3. Neggwebur-baiganga gayaburba-soglenaid (46:1–51:64). \io1 4. Jerusalén-yala-obelolesad (52:1-34). \ip Be itogua. \c 1 \ms1 1. JUDÁ-DULEMARGA, DEGI, JERUSALÉN-DULEMARGA GAYABURBAMAR-SOGLENAID \mr (1:1–25:38) \ms2 1a. Jeremíasʼse-gorlesad \mr (1:1-19) \s1 Gebe-soglenaid \p \v 1 Hilcías-machi-Jeremías we-gayaburbamar sogsad. Jeremíasʼde dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-gwenadgansik danikidid, Anatot-neggweburginedid. Anatot-neggweburde, Benjamín-yalagi siid. \p \v 2 Deunni, Amón-machi-Josías reyga birgambe-gakapaagus (13) Judá-yargi-maidgi, Jeremíasʼse Bab-Jehová-gayaburba nonikid. \p \v 3 Deginbali, Josías-machi-Joacim Judáʼgi reyga-maigusadgi, Bab-Jehová-gayaburba Jeremíasʼse nonigusbalid. \p Josías-machi-Sedequías Judáʼgi birgambe-gakagwensak-gaka-nii-walataledgi reyga-maid-bergusadse, Bab-Jehová-gayaburba Jeremíasʼse nonigusbalid. \p Wegisundo, a-ibagangi, deunni, Jerusalén-dulemar Babilonia-neggweburse gales-selesgusmalad. \s1 Bab-Dummad Jeremíasʼse-gochad ega-arbaegar \p \v 4 Bab-Jehová-gayaburba anse nonikid, weyob anga nonikid: \q1 \v 5 “Jeremías, amba yoo be sapibeneggi-mege bato an be-susad. \q2 Amba yoo be gwalulege, bato angadga an be-imaksad. \q2 Dulemar-yar-baid-baidgi-bukmaladga an-gayaburba-barsogedga bato an be-nug-imaksad.” \p \v 6 An weyob Bab-Jehová-abin sogded: \q1 “¡An duledar-wiles! Bab-Dummad-Jehová, amba an machi-swilid. \q2 An wissulid, igi an dulemar-abargi sunmakoe.” \p \v 7 Degi-inigwele, Bab-Jehová anga sogded: \q1 “Melle be soge: ‘Amba an machi-swiliye.’ \q2 Ar bia an be-barmidoe, aba be naoed. \q2 An bega-ibmarmar-sogoedi, bela dulemarga be sogmogoed. \q1 \v 8 Ani an Bab-Jehová-guedgi bega soged: \q2 Melle be dulemar-abin gwayo. \q2 Ani an be-bendakega beba gudii guoed.” \p \v 9 Geb agine, Bab-Jehová e-argan anse-oyoalid, geb an-gakuli ebusad. Agine weyob anga sogded: \p “Be-gwabindukugi an bega, an-gayaburbamargi-sunmakoed an nasiksad. \v 10 Emi-ibagi, yarmar-selemamaidgi, degi, dulemar-yar-baid-baidgi gargangued-nika an be-imaked: \q2 Adi, be dulemar-ononnogega, \q2 yar-selemamaid-obelogegar, \q2 Dulemar-osulogega, \q2 yar-selemamaid-bibisgegar. \q2 Gannar dulemar-urbega, \q2 gannar yarmar-selemamai guegar.” \p \v 11 Geb Bab-Jehová anga soged: \p “Jeremías, we-ibmar, ¿ibu-ibmar be dake?” \p Bab-Jehová-abin an sogded: \p “We an dakedi, sapi-almendro-ana an daked.” \p \v 12 Degi, Bab-Jehová anga sogded: \p “Nabir-be-soge, inniki be daksad. An-ibmar-sogsadi, sogedba-guega an imakedsegad.” \p \v 13 Geb Bab-Jehová gannar anga sognonibalid. Weyob anga sogded: \p “¿Jeremías, we-ibmar, ibu-ibmar be dakbali?” \p Bab-Jehová-abin an sogded: \p “We an dakedi, bormogi-dii-gwakwarmaknai an daked. A-dii-gwakwarmaknaid dad-nakwed-sapiled-akar aryodani an daked.” \p \v 14 Geb Bab-Jehová anga odaloded: \p “Dad-nakwed-sapiled-akale, bela we-yalagi-dulemar-bukwadgi, boni-dummagan an barmidoed.” \p \v 15 Bab-Jehová weyob soged: \q1 “Dulemar-dad-nakwed-argan-sapiledsik-bukmaladse an golesokalid. \q2 A-dulemar Jerusalén-neggwebur-doged-yawagakse, e-ambikued-negmar urbenonikoed. \q1 Bemar-galu-matusulid-akwabiid-asabin ambikunonimaloed, \q2 degi, bela Judá-neggweburmargi gwichigunonimaloed. \q1 \v 16 Dulemar bela-belad-isgusmalad-ular, an egi gwichiguoed. \q2 Ar ade, angi bangudmalad. \q1 Bab-dummad-baiganga ina-wawadikid ogumakar ukdemalad. \q2 Degine, e-ibmar-sobsamalad, e-bab-dummadyobi imakdemalad. \p \v 17 ”Jeremías, bedi guakwagudii sao. An bega bela-ibmar-sogoedi, be sognao. Melle be we-dulemar dobguo. Degisulile, ani an dulemar-asabin-gwayega an be-imakoed. \v 18 Emi-ibagi, neggwebur-gandikidyob an be-imaksad. Bubawar-esgorobiidyob, an be-imaksad, degi, galu-matusulid-esgoro-gordikidbiidyob, an be-imaksad. An be-ogannosadi, bela we-yalagi dulemar-bukwadgi-yolegega an be-imaksad. Judá-e-reymargi-gwichiguega an be-imaksad, e-dummagangi-gwisguega an be-imaksad. Degine, e-dule-irwa-anse-gormaladgi-gwisguega an be-imaksad. Bela dulemar-e-neggweburginmaladgi-yolegega an be-ogannosad. \v 19 We-dulemar bela begi gwisgunanai gumaloed, degi-inigwele, begi obinosurmalad. Ar ani an, be-bendakega beba gudii guoed. Ani an Bab-Jehová-guedgi, we-ibmar an bega soged.” \c 2 \ms2 1b. Jeremías, Judá-dulemar-e-isgusad-ular ega sabsur-sunmaksad \mr (2:1–10:25) \s1 Judá-dulemar Bab-Jehováʼgi banguded \p \v 1 Bab-Jehová-gayaburba weyob anse nonikid: \v 2 “Be nae, Jerusalén-dulemarga be sunmakna, ega weyob be sogna, Bab-Jehová weyob-sogye: \q1 ‘An ebinsado. Be yagwa-unni anbinarbi be-sogdidaed. \q2 Ome machered-abesiidyobi, nega-dulesulidganba be an-balimaksa gusad. \q2 Napaneg-ibmar-digar-sulidganba be an-balimaksa gusad. \q1 \v 3 Ani an Bab-Jehová-guedgi an bega soged: Bemar-Israel-dulemar, anga be dule-gwage-swilidikmalad gumalanad. \q2 Bemar anga, gebe-ibmar-sanmakedyob gumalanad. \q1 Dulemar ibigwensur-bemar-imakalile, anse sabsur-odurdakledaed, \q2 boni-dummagan an egi barmiardaed.’ ” \p \v 4 Ani Jeremías sogded: Jacob-wagan, Bab-Jehová-gayaburba be nue itomar, Israel-dulamar bela be an-itomar. \v 5 Bab-Jehová weyob soged: \q1 “Be-dadgande, ¿ibigi egi-nosa an-daksamarsunna? \q2 Emide, angi bangusmalad. \q1 Bab-dummagan-ibmarga-gusurmaladba nadegusmalad, \q2 agala, be-dadgan ibmarga gussurmarmogad. \q1 \v 6 Bipisaale, be-dadgan gwen-egichasurmalad: Bab-Jehová-Egipto-yalagi-anmar-onosadi, ¿bia-nadye? \q2 Bab-Jehová-nega-dulesulidganba-anmar-idusadi, napa-dii-sateganba, degi, nega-buleganba-anmar-seargusadi, bia-nadye, gwen egichasurmalad. \q1 Bab-Jehová-nega-dinnaganba, degi, negasichidganba-anmar-seargusadi, bia-nadye, gwen egichasurmalad. \q2 Nega-dulemar-iirmaksurmaladba, degine, dulemar-bukwasulidba-anmar-seargusadi, bia-nadye, be-dadgan gwen egichasurmalad. \q1 \v 7 Napa-gadi-ibmar-sanmakedse ani an bemar-sealid, \q2 bemar agi ibmar-san gunmalagar, \q2 degi, e-ibmarmar-nuegan gunmalagar. \q1 Degi-inigwele, bemar an-yalase-nonimargua, be an-yala oichononimalad. \q2 Ib-isganaga be an-yala imaksamalad. \q1 \v 8 Dule-irwa-anse-gormalad bipisaale gwen sogsasurmalad: \q2 ‘Bab-Jehová ¿bia-nadye?’ \q1 Dule-bulegan-an-igar-mamaid-wisimaladi, Bab-Dummadsuliyobi an-daksamalad. \q2 Dulemar-idumaladi, angi yoledmalad. \q1 An-gayaburba-barsogmaladi, bab-dummad-Baal-nuggi sunmakdemalad, \q2 degine, bab-dummad-baigan-ibnuedga-gusurmaladba nanadmalad. \b \q1 \v 9 ”Ani an Bab-Jehová-guedgi bemarga soged: A-ulale, an bemargi gwisguoed, \q2 degi, amba an be-wagangi gwisgubaloed. \b \q1 \v 10 ”Quitim-dup-gakase be obakmar, \q2 nue be atakmalo. \q1 Cedar-yalase dule-gayaburba-berbemalad be barmidmar, \q2 nue be igar amimalo. \q1 Nue be egismalo, \q2 we-dulemarde deyob gusmarmodibe. \q1 \v 11 Ar neggwebur-gwensak e-bab-dummagan Bab-Dummadsunnadsur-inigwele, e-bab-dummagan-ogwasye gwen an itossulid. \q2 Ar bemardi, bab-dummagan-ibnuedga-gusurmaladba-nanaed-ular, be an-obatemalad. \q1 Andi bur Bab-Dummad-napiragwadid, \q2 Bab-Dummad-gandikidid. \q1 \v 12 Ani an Bab-Jehová-guedgi bemarga soged: \q2 ¡Nibneggi-bukwamalad, weyob-neg-gunaidgi be gwayemar! \q1 ¡Be wawanmakmar! \q2 ¡Weyob-neg-gunaid geger be dakmar! \b \q1 \v 13 ”An-dulamala, ilabo dummad-nosmalad: \q2 Ani an bemarga dii-burba-dulad ukedid, \q1 emide be angi bangudmalad. \q2 Dia-geg-dii-siged be sobsamalad, \q1 egi dii-sigsulid. \q2 Na-be-walagwengi a-dia be sobsamalad. \b \q1 \v 14 ”Ar bemarde, Israel-dulemar, ¿be emar-maimarsii? \q2 ¿Ar bemarde, maiga-gubukwadgi gwalulesmarsi? \q2 Degite, ¿ibiga be galenonimarsunna? \q1 \v 15 Dule-baigan achumigur-nono-wawaad-uurmakeyobi bemargi oimaksamalad. \q2 Achumiguryob bemargi akigichamalad. \q1 Bela-swanga be-yala-imaksamalad, \q2 be-neggweburmar bela ogumaksamalad. \q2 Bar dulemar agi bukwa gussurmalad. \b \q1 \v 16 ”Menfis-dulemarbela, degi, Tafnes-dulemarbela be-nono mamarismalad. \q2 \v 17 Ani an bemar-Bab-Dummad-Jehová gued. \q1 Ani an igarba-danigu bemar-idusadid. \q2 Bemar an-obachamalad-ular, weyob be gusmalad. \q1 \v 18 Emide bemar, Egipto-yalase Nilo-diwar-gobnabiye-sogedde, \q2 ¿ibi-nued egi be amimalo na be itoge? \q1 Emide bemar, Asiria-yalase Éufrates-diwar-gobnabiye-sogedde, \q2 ¿ibi-nued egi be amimalo na be itoge? \q2 Ar gwen egi ibmar-nued be amiosurmalad. \q1 \v 19 Ani an Bab-Dummad-Jehová-Bela-Gangued-Nikad an bemarga soged: Be-isguedgi na be dukin sabsur-odurdaklemaloed, \q2 be angi-yolenanaidgi na be dukin wilemaloed. \q1 Nue be binsamar, ‘dule Bab-Jehováʼgi-bangudele, Bab-Dummad-dobsuli-nanadele, we nuedsulid, \q2 Bab-Dummad-ieged yeer gangued.’ \b \q1 \v 20 ”Bato dikasurgus bemar angi gwisgusmalad, \q2 dikasurgus be angi bangusmalad. \q1 Ar bemarde weyob sogsamalad: ‘¡Anmar beba daosuli!’ \q2 Bela yar-mullugangi, bela sapi-dummagan-urba, gambanuchu-imakdii be gusmalad. \q1 \v 21 Uva-dub-nuediyobi, an bemar-digsanad. \q2 Bela uva-muu-nueganyobi an bemar-digsanad. \q2 Ibiga emide be, ¿uva-muu-isgana-diglesayobi, be gusa? \q1 \v 22 Ani an Bab-Dummad-Jehová-Bela-Gangued-Nikad an bemarga soged: \q2 Amba ibmar-dagudik-imakmaladgi be-isgued be elimarye-sogele, \q1 degi, morgaukgi ise-makumakar na be imakmarye-sogele, \q2 amba an-asabin be-isgued-e-gutumar nai guoed. \b \q1 \v 23 ”Ar bemarde igi be sogosunna: \q2 ‘An isgussurmarye, bab-dummagan-Baal-e-nugmar an odummossurmarye.’ \q1 ¡Nebagi ibmar-imaksamalad be ebinsamar! \q2 ¡Be ibmar-isgana-imaksamalad be magar-itomar! \q1 Bemar moli-yargan-mureged-abarmakwisdaedyob be gumalad, \q2 geg boo be gudii gumalad. \q1 \v 24 Bemar, igi-moli-sapur-uayasuid-ome nega-dulesulidganba machered-amiegala, burwa-goledba machered-yapanned-itodidae, \q2 deyob be gumalad. \q1 We-moli-ome nagubigudiile, dule geg e-igar gaed. \q2 Ar moli-ome nagubigudiile, machereddi baisursunna ome-amied. \q2 Bemar debayobi, gumalad. \b \q1 \v 25 ”Bemar, Israel-dulemar, melle nag-swili be gudii gumar, \q2 ar degiile, na be dukin naibigumaloed. \q1 Melle be-gammu na dinguega be imakmar. \q2 Ar be sogsad: ‘¡Suli! ¡Geg an na san bargaed! \q1 Bur an bab-dummad-baiganbina soged, \q2 bur amar-e-nug an na odummodii guoed.’ \b \q1 \v 26 ”Igi dule-ibmar-atursaed daklesale, nue-bingegudae, \q2 deyobi, bemar Israel-dulemar, nue-bingegumaloed. \q1 Be-reymar-abargi, be-dummagan-abargi, bemar bingegumaloed. \q2 Be-irwa-bab-dummadse-gormalad-abargi, degine, be-bab-dummad-gayaburba-barsogmalad-abargi, bemar nue-bingegumaloed. \q1 \v 27 Bemar, Israel-dulemar, suarga be sokardamalad: \q2 ‘Be an-babad.’ \q1 Akwaga be sokardamarbalid: \q2 ‘Be an-nana, begi an gwalulesad.’ \q1 Andi wagar-biriar be an-dakdemalad, \q2 gwen ansikdi be aibirbisurmalad. \q1 Boni-dummagan-noalirdi, negoe be gollardamalad: \q2 ‘¡Gwae-gwae be anmar-bendakdage!’ \q1 \v 28 Emide, Judá-dulemar, ¿bia be-bab-dummagan-sobsamalad nadsunna? \q2 Neggweburmar-merguedyob bemar bab-dummagan nikamalad. \q1 Amarga be soge, bemar-bendakye, \q2 adi, be dakmaloed, bule we-bab-dummagan boni-dummagangi bemar-bendakmalodibe. \b \q1 \v 29 ”Ani an Bab-Jehová-guedgi bemarga soged: ¿Ibiga bemar angi urwenanai? \q2 Bela bemar angi yoledmalad. \b \q1 \v 30 ”Binsarsunna an-dulamar an sabsur-odurdaksad, gwen an-itossurmalad. \q2 Achumigur-nono-wawaadyobi, bemar, be-es-suidgi an-gayaburba-barsogmalad oburgwismalad.” \p \v 31 Bemar, wegi-an-itobukmarmogadi, Bab-Jehová-gayaburba nue be itomarmogo. Bab-Jehová weyob soged: \q1 “Emide, an Israel-dulamarga, ¿nega-dulesulidyob an gussi? \q2 ¿Negasichidyob an gussi? \q1 Ibiga an-neggwebur weyob-soge: ‘Anmar na e-itolegedba gudigumaloye, \q2 anmar bar be-nug-odummogosurye,’ anga sogmalad. \q1 \v 32 ¿Ar yagwa sui-nikunair, na olo-nuegan-yooedi iego be insae? \q2 ¿Sui-nikued-mor-yoed iego be insae? Suli, gege iege. \q2 Ar bemar-an-dulamardi, dikasurgus an-ies bukwamalad. \b \q1 \v 33 ”Bemar, Judá-dulemar, omegan-dikarba-amied nue-wismalad. \q2 Omegan-gambasamaladse-bakale, bese ibmar durdaksamalad. \q1 \v 34 Bela be-morgi dule-wilemalad-e-ablis nanaid, \q2 dule-ibmar-oakalossurmalad-e-ablis be-morgi nanaid. \q1 Ar wemar gwen-ibmar-atursanai be daksasurmalanad, \q2 degite, be oburgwismalad. \q1 \v 35 Degite, amba be sogmalad: ‘Anmar ibmar-oakalossurye, \q2 Bab-Dummad anmarse urwosurye.’ \q1 Ar be ibmar-oakalossurmarye-sogmarsoggu, an bemargi gwisguoed. \q2 \v 36 Ar bemar baisursunna binsaed-ogwaddamalad. \q1 Ar igi Asiria-dulemar bemar-yardaksa, \q2 deyobi, Egipto-dulemar bemar-yardakmogoed. \q1 \v 37 Binged-abalagi be Egipto-yargi nodmaloed. \q2 Ar ande, we-dulemar-egi-be-bensurmaladi, obachad. \q2 Gwen be we-dulemar-abargi nasguosurmalad.” \c 3 \p \v 1 Bab-Jehová bemarga soged: “Binsa-sogmalo: ‘Dule-wargwen ome-metele, we-ome machered-baid-nikunonikile, machered-idualed, ¿gannar e-omega-gusad-monao be insae? Suli, gege gannar monaed. Ar monaele, bela yar-oichogo-itole.’ Emide bemar, Israel-dulemar, galagwensuli abirgunagwarsuli be nanasmalad. Degisoggu, geg be bar anse warmakmalad. \q1 \v 2 Nue be yar-mullugan-swana-naid be dake: \q2 Bia be galagwensuli-gussuli dakmalodibe. \q1 Bemar, Árabe-dulemaryob nega-dulesulidba igar-yalagi mellesii be damalad. \q2 Omegan-gamba-imakmaladi, na machered-abindaksidamaladyobi, be gudidamalad. \q2 Bemar galagwensuli-isgusmaladbali, we-yala be oichosmalad. \q1 \v 3 A-ulale, bar bemarga dii wissulid, \q2 degi, dii-wied-ibagangi bar bemarga dii wissurbalid. \q1 Ar bede ome-gambasaedyob na be san-imaksamalad, \q2 gwen bingedar be itossurmalad. \q1 \v 4 Emisgwasaar be anse weyob gordigusad: \q2 ‘Babaye, bipigwad-akale be an-ai-nuedye.’ \q1 \v 5 Be sogsabalid: \q2 ‘Babaye, ¿be anmarbo urwedigu guode? \q1 ¿Be anmarbo degisadegu sae-itodii guode?’ \q2 Deyob be sogdigusmargu, degite, amba bemar ibmar-isgana-imakdii gusmalad.” \s1 Israel-dulemar Bab-Jehováʼgi dummad-isgudimalad \p \v 6 Josías-reyga-maiunni, Bab-Jehová anga weyob sognonigusad: “Jeremías, ¿Israel-dule-uayasulidamalad-ibmar-isgana-imaksad be daksa? Bela yar-mulluganse, sapi-dummagan-urba galagwensuli gusmalad. \v 7 Bela we-ibmar-isgana-imaksamalad-sorba, gannar anse nonimaloye an binsasanad. Degi-inigwele, gwen anse gannar nonisurmalad. E-gwenadgan-Judá-dulemar-uayasulidamogadi, e-gwenadgan-ibmar-imaksad daksamarmogad. \v 8 Ar Judá-dulemar daksagusad, igi an Israel-dule-uayasulidamalad galagwensuli-gued-ular metegusa, an ega ome-meted-garda-uksagusad an-daksamalad. Degite, e-gwenadgan-Judá-dule-uayasulidamalad gwen an-dobee itossulid, e-gwenadgan-Israel-dulemaryob galagwensuli gusmarmogad. \p \v 9 ”Israel-dulemar an-yardaksagu, gwen bai itossulid. Aka bur bela yar-oichosad, degi, akwamar-bab-dummadyob-imaklemaladba, degine, suarmar-bab-dummadyob-imaklemaladba galagwensuli nanasmalad. \v 10 Bela weyob neg-nagus-inigwele, e-gwenadgan-Judá-dule-uayasulidamalad gwen gwage-ulubgi e-itogedba anse nonisulid, unnila binsa angi dododii gusad. Ani an Bab-Jehová-guedgi bemarga soged.” \p \v 11 Bab-Jehová anga weyob sogdebalid: “Jeremías, Israel-dule-uayasulidamaladi, bur Judá-dule-galagwensuli-nanamaladba bur nued daklesunnad. \v 12 Jeremías, dad-nakwed-argan-sapiledsik be nae. We-gaya be sognao. Weyob be sogo: \q1 ‘Weyob Bab-Jehová sogye: \q2 Ani an Bab-Jehová-guedgi bemarga soged: \q1 Israel-dule-uayasulidamalad, gannar be anse dagmala, \q2 an isdar bemar-dakosulid. \q1 Ani an Bab-Jehová-guedgi bemarga soged: \q2 An wile-dulemar-dakdaedid, \q2 isdar an bemar-dakdii guosulid. \q1 \v 13 Ani an Bab-Jehová-guedgi bemarga soged: \q2 Unnila be-isgusad be magar-itomala, \q2 na be angi-nosmalad be magar-itomala. \q1 Bela sapi-dummagan-urba bab-dummad-baiganga be ibmar-imaksamalad be magar-itomala, \q2 gwen be an-sogedba-nanabigussulid be magar-itomala.’ \p \v 14 ”Ani an Bab-Jehová-guedgine bemarga soged: Bemar Israel-dule-uayasulidamalad, gannar be anse dagmala. ¡Ar ani an be-ibedid! Neggwebur-iliba war-wargwen an bemar-suoed, degine, be-dadgan-iliba war-warbo an bemar-subaloed. Geb Sión-yalase an bemar-nidagoed. \v 15 An bemarga dule-be-idumalad dakedba an bega ukoed, adi, wemar an-ibmar-abegedba imakmalagar. Binsaed-nikaa be-semalagar, ibmar-nue-wisidba be-idumalagar. \p \v 16 ”Ani an Bab-Jehová-guedgi bemarga soged: Yoo bemar bukidargusale, nue-mergusale: Bab-Jehová-Dadganbo-Igar-Mesisad-Ulugi bar sunmaklegosulid. Dulemar bar a-Ulugi binsaosurmalad, degi, bar a-Ulu obarosurmalad. Degine, bar Ulu-baid sobosurmalad, ar bar abegosurmalad. \p \v 17 ”A-ibagangine: ‘Bab-Jehová-ologanaye’ be Jerusalén-bimaloed. Bela dulemar-yar-baid-baidgi-bukwamalad Jerusalén-neggweburse an-nug-odummogega nonimaloed. Bar bemar gwagegi-ibmar-isganagi-binsaedba ibmar imakosurmalad. \p \v 18 ”A-ibagangine, Judá-dulemar, Israel-dulemarbo gannar atogoed. Neggwebur-dad-nakwed-argan-sapiledsik-siidba be danimaloed, bia an, be-dadganga-yar-uksagusadse be bukunonimaloed. \q1 \v 19 An-sunnagwad an weyob sogsagusanad: Israel an-mimmiga an imakoye, \q2 napa-bur-sunsoged an ega-ukoye, an sogsagusad. \q1 Baiganba yar-bur-yeerdakleged an ega ukoye, an binsasad. \q2 An binsasanad be anse gormaloye, ‘Babye.’ \q2 Be angi aibanosurmarye, an binsasanad. \q1 \v 20 An Bab-Jehová-guedgine bemarga soged: \q2 Bemar, Israel-dulemar, igi-ome e-sui-dikarba-galagwensuli-nanae, \q2 deyobi, be angi gusmalad.” \p \v 21 Bab-Jehová bemarga soged: \q1 “Yar-mullugan-nega-swaan-naidganba, dulemar-oimake itoleged. \q2 Israel-dulemar ise-wilegar bobukwa itoleged. \q1 Ar e-daed oichosmalad, igar-noaled susmalad, \q2 Ani an e-Bab-Dummad-Jehová-guedi iedmalad. \b \q1 \v 22 ”Mimmigan, bemar uayasulidamalad, gannar be anse dagmala, \q2 be-galagwensulidamalad ani an bega nudakoed.” \p Israel-dulemar sogdemalad: \q1 “Bab-Jehová, anmar bese danimala, \q2 ar be, anmar-Bab-Dummadid. \q1 \v 23 Ar anmar binsa bab-dummaganse-gorleged-e-yar-mulluganase naoed, \q2 binsa a-yalaganba anmar iba-galagwensulid ononamaloed. \q2 Bab-Dummad-Jehová, unnila anmar beginbi abonoleged-igar-maid amied. \b \q1 \v 24 ”Anmar sapingwagwad-akale, galagwensuli bab-dummad-baiganba-nanaed-ular, anmar-masmala, degi, anmar-bunamala, surgunonikid. \q2 Anmar sibad-wawaadmar, moli-bebe-nikadmar, degi, bela anmar-babgan-ibmar-amisadi, surgunonikid. \q1 \v 25 Bab-Dummad-Jehováʼye, anmar begi isgudiguad, \q2 anmar-babgan begi nodiguad. \q1 Bab-Dummad-Jehová, anmar bipigwad-akale, emi-ibase be-sogedba nanadisulid. \q2 Degisoggu, bur anmar bingegumarsun, \q2 bela-belad bingedar itomarsun.” \c 4 \p \v 1 Ani an Bab-Jehová-guedgi bemarga soged: \q1 “Bemar Israel-dulemar, gannar be anse-dagmarye-sogele, \q2 mer bar be isgumalo. \q1 Be an-asabin ibmar-isgana-bab-dummadyob-imaklemalad-osulogele, \q2 mer bar be angi bangumalo. \q1 \v 2 Ar gakansulidgi, igar-napiragwadgi, innikigwadgi, \q2 ‘Bab-Jehová-nuggi an ise-sogar-sogmarye,’ be sogmalale, \q1 ar degidbali, ‘dulemar-yar-baid-baidsik-bukwamaladgi anbali egi yeer binsalegoed, \q2 degine, anbali egi weligwar itomaloed.’ ” \p \v 3 Bab-Jehová weyob Judá-dulemarga, degi, Jerusalén-dulemarga soged: \q1 “Napa-ebuledisulidgi be ibmar digmala. \q2 Melle bar iko-imbaba be ibmar digmalo. \q1 \v 4 Judá-dulemar, Jerusalén-dulemar, an-bemarbo-igar-mesisadbarbi be nue-nai gumala, \q2 be-gwage-ulubgi a-igarbarbi nue-nai be gumala. \q1 Melle be-ibmar-isgana-imaksamalad-ular, an-urwed sooyobi begi-nodagega be imakmalo. \q2 An-urwed, soo-gamaiyob, dule geg oginned.” \s1 Judá-dulemar-sae-dakmaladba egi ubolesad \p Bab-Jehová sogdebalid: \q1 \v 5 “Judá-yalagi, bela be sunmako. \q2 Jerusalén-neggweburgi, bela gayaburbamar be mimimar. \q1 ‘¡Bela yalamargi gar-trompeta be ogormar!’ \q2 Binnasuli gandikidba be gormakmar. \q1 Weyob sogmar: \q2 ‘Anmar danar-ambikumar, neg-gandikmaladse ubonamar.’ \q1 \v 6 Sión-yarsik bander be oyomar, \q2 melle be gannaa sigmala, \q1 gwae be duurmakdemar. \q2 An bela-belad-dulemar-wiogega dad-nakwed-argan-sapiledsik boni-dummagan an barmidasokalid. \q1 \v 7 Bato achumigur-nono-wawaad gagan-imbaba nodanikid, \q2 dule, dulemar-akar-akar-bukwamalad-obeloged bato igarba danikid. \q1 Be-yala-obelogega, e-yalagi bangualid. \q2 Be-neggweburmar akwamarbi ganna-ganna ambikuoed, \q2 dulemar bar bukwasuli guoed.” \p \v 8 Ani Jeremías sogded: \q1 “A-ulale, wile-itoged-mola be yomar, \q2 bukib be binsamar, wile-itogedba be akiginmar, \q1 ar Bab-Jehová-bela-bela-urwedi, anmargi urwemaid.” \p \v 9 Bab-Jehová sogbalid: \q1 “Ani an Bab-Jehová-guedgi bemarga soged: \q2 A-ibagan warmaknonikile, rey, degi, dummagan-negsemamaid bela dobedba wawanmakdemaloed. \q1 Dule-irwa-anse-gormalad gwakidmaloed. \q2 An-gayaburba-barsogmalad geger dakdemaloed.” \p \v 10 Ani Jeremías sogded: \q1 “An-Bab-Dummad-Jehová, nue be we-dulemar yardaksad, \q2 nue be Jerusalén-dulemar yardaksad. \q1 Ega be sogsagusanad: ‘Bonisuli be gudii gumaloye.’ \q2 Emide be dakena, boni-dummaganba galitonanaid.” \p \v 11 Bab-Dummad an-abin sogded: \q1 “Sabsur-odurdakleged-iba warmaknonikile, we-Jerusalén-dulemarga weyob soglegoed: \q2 ‘An-neggwebursik nega-dulesulidganba yar-mullugan-bukmalad-akar burwa-uereged gordanikid. \q1 We-burwa-gormaid ibmar-gwag-miegarsulid, \q2 degi, neg-swiri imakega gormaisulid.’ \q1 \v 12 An we-burwa-barmidagoedi, binnasuli goled. \q2 Ar an-sunnagwad, sabsur-odurdakega an we-dulemar imakoed.” \p \v 13 Israel-dulemar weyob sogdemaloed: \q1 “Be dake, anmar-isdarmalad mogiryob danikid. \q2 E-ur-napagined-bila-onomalad, burwa-ooregedyob gwichigudanikid. \q1 E-molimar, sulubagi-gukuedba bur binnasuli abarmakdanikid. \q2 ¡Anmar duledar-wilesmar! ¡Anmar bela!” \p \v 14 Bab Jehová soged: \q1 “Jerusalén-dulemar, be-gwage-isgudiid be urukmala, adi, be, abonolemalagar. \q2 ¿Ar sana be binsaed-isganamargi-binsaed iemaloye be sogmala? \q1 \v 15 Dan-neggwebur-akale, Efraín-yalagan-akale, \q2 gayaburba boni-dummagan-danikidgi-sunmaked noalid. \q1 \v 16 Dulemar-yar-baid-baidsik-bukwamalad be owisomar, \q2 Jerusalén-dulemarga be sogmar: \q1 ‘Dulemar-dikasurmalad begi ubodani, \q2 Judá-neggweburmargi binnasuli gormakdanimar.’ \q1 \v 17 Ani an Bab-Jehová-guedgi soged: \q2 Dulemar nainu-ebiris-ambikuedyob bela be-ebiris ambikumaloed, \q2 ar ade, be angi uayasuli gusmalad. \q1 \v 18 Be-daed-ular, be-ibmar-isgana-imaked-ular, bemar weyob gunanaid. \q2 ¡Ibmar-isgana-imaked bega nunmaked-dummad uksad! \q2 ¡Gwage-ulubgi nue nunmak be-imaksad!” \p \v 19 Ani Jeremías sogded: \q1 “¡Nue-nunmak itoleged! ¡Suli-suli an itoged! \q2 ¡An-gwage-ulub nue-nunmak an itogusad! \q1 ¡An-ulubgi an-gwage-ulub nakwamaknaid! \q2 ¡An sunmaksulir guosulid! \q2 ¡An sunmakergebed! \q1 Gar-trompeta-goled an itoged, \q2 bila-onomalad-gormaked an itoged. \q1 \v 20 Sabsur-wilegedi, ukin-ukin danikid, \q2 ar bela yalagan sabsur-gusa nagusad. \q1 Ukiagwale, an-dordoneg maluded, \q2 an-meged-neg ukiagwale ayarided. \q1 \v 21 ¿Ar sanagwadse an-isdarmalad-e-bander bar daksuli an guoe? \q2 ¿Ar sanagwadse an-isdarmalad-e-gar-trompeta-goled bar an itogosuli guoe?” \p \v 22 Bab-Jehová soged: \q1 “An-dulamar binsaedsurmaladid, aku an-dakmalad. \q2 Mimmigan-binsaedsurmaladid, aku neg-itomalad. \q1 Ibmar-isgana-imakedsikdi binsaed-ibegan nanamalad. \q2 Ibmar-nued-imakeddi wissurmalad.” \p \v 23 Ani Jeremías sogded: \q1 “An napneg-dakdegu, bela napaneg gagales-nai an dakalid. \q2 Niba an atakdebargu, bela negsichidbi-nai an dakalid. \q1 \v 24 Yalasik an atakdebargu, yalamar giglimakbukwa an dakalid. \q2 Bela yar-mullugan nakwamakbukwa an dakalid. \q1 \v 25 An atakdegu, dulemar sate an dakalid, \q2 bela nuumar duurmaksa nanaed. \q1 \v 26 An nue-dakdebargu, napa-gadi-sanmakedi nega-dulesulidbi-nai an dakalid. \q2 Bab-Jehová ibmar-imaksadbali, bela neggweburmar akwamarbi ganna-ganna-bukwa gusad. \q2 Bab-Dummad-urwedbali, bela deyob gusad.” \p \v 27 Bab-Jehová weyobi soged: \q1 “Bela yalamar swanga imaklegoed, \q2 degi-inigwele, naitinagase an obelogosulid. \q1 \v 28 A-ulale, bela-yar-naid wile-itonai guoed, \q2 nibnega negsichidbi naguoed. \q1 An bato sogsabinned, an-ibmar-sogsad bar an ogwaosulid. \q2 Bato an imakoye sogsad, bar an igar ogwaosulid. \b \q1 \v 29 ”Sorda-sigugi-bila-onomalad binnasuli-goledba, degi, sorda-moligi-sii-urwemalad binnasuli-goledba, dulemar bela duurmakdemaloed. \q2 Gwenna-gwenna dulemar, bulaganba-doge-doge wakitemaloed, \q2 baigandi, akwa-dummagangi nakwidmaloed. \q1 Bela neggwebur ollobi naguoed, \q2 dule-wargwensaale bar egi gudii guosulid. \b \q1 \v 30 ”Bemar, Jerusalén-dorgan nue be wilesmalad: \q2 ¿Ar igi be binsamala? \q1 ¿Ibiga be mor-gargemalad yomala? \q2 ¿Ibiga be ormar-nuegan nasikmala? \q1 ¿Ibiga be ibya-sigamar magmala? \q2 Ar binsarsunna yeerdaklege na be san-imaknanaid. \q1 Ar dule-be-abesmalad, isdar be-dakmalad, \q2 unnila be-oburgwega be-abemalad. \b \q1 \v 31 ”Igi-ome na gebe e-igargi-boni-itonaile, binnasuli-gornaidae, \q2 deyobi, dulemar-gole an itoged. \q1 We-binnasuli-gornanaidi, Sión-dulemar gornaid, \q2 akus-akus bunnonaid. \q1 Na e-argan-onakwale, weyob sognanaimalad: ‘¡An duledar-wiles-ini! ¡An bela! \q2 ¡Dule-gindakmalad an-gasmalad!’ ” \c 5 \s1 Jerusalén-dulemar-isgusad, Judá-dulemar-isgusad \p \v 1 Bab-Dummad soged: \q1 “Jerusalén-galimbaba be bipirmaknamar, \q2 nue be miamakmalo. \q1 Dulemar-ambikuedgi nue be dulemar amimalo. \q2 Bemar dule-ibmar-inniki-imaked, \q1 dule-ibmar-napira-soged amismalale, \q2 an, Jerusalén-neggwebur bar an sabsur-imakosulid. \q1 \v 2 Ar dulemar sogdamalanad: ‘Bab-Jehová-nuggi an napira sogye,’ \q2 degi-inigwele, yamo sogdamalad.” \p \v 3 Ani Jeremías sogded: \q1 “Bab-Dummadga an weyob sogded: \q2 Bab-Jehová, ¿ar be dule-innikidamalad amisursi? Eye, be amienad. \q1 Ar dulemar be sabsur-odurdaksa-inigwele, degite, gwen bai-itossurmalad. \q2 Be we-dulemar-e-ibmarmar-obelos-inigwele, gwen gwage-nuguedgi binsasurmalad. \q1 Akwaba bur bule e-gwage dutusuli nadmalad, \q2 gwen e-isguedga bukib itossurmalad. \b \q1 \v 4 ”An weyob binsaenad: \q2 ‘Unnila dule-wilemaladbi, binsaedsuli ibmar imakye. \q1 Be-Igar-Maid gwen magar itosurmarye. \q2 Be-ibmar-abemaid gwen imaksurmarbarye.’ \q1 \v 5 Agala, sapin-dummaganse an naoed, \q2 an ega sunmaknaoed. \q1 Ar we-dulemardi, Be-Igar-Maid wismalad, \q2 be-ibmar-abemaidi, wismarbalid. \b \q1 ”Degi-inigwele, amba be-sogedba ibmar-imaksasurmarmogad, \q2 Be-Igar-Maidgi annasmarmogad. \q1 \v 6 A-ulale, achumigur-nono-wawaadse gullemaloed, \q2 achu-burburud-nega-dulesulidganbalidse ichimaklegoed. \q1 Achu-barbad e-neggwebur-ebiris bina itos gudiid. \q2 Bela dulemala neggweburgi-nodmalale, ese ibitolegoed. \q1 Ar we-dulemar dogdar begi yolesmalad, \q2 ar we-dulemar dogdar begi uayasuli gusmalad.” \p \v 7 Bab-Dummad sogded: \q1 “¿Ibiga isgussulidyob an bemar-dakosunna? \q2 Ar be-mimmigan an-obachamalad, \q1 bab-dummagansurmalad-nuggi ise-sogar sogdamalad. \q2 An bemarga mas unnitiba uksad, \q1 degite, bemar galagwensuli gudmalad. \q2 Bela bemar danagwen galagwensuli gambanuchumarba be gudii gusmalad. \q1 \v 8 Moli omegi-nakwebigudiyobi, be gudimalad. \q2 Dule-baigan-omeganbina be yaisur-gordii damalad. \q1 \v 9 Ani an Bab-Jehová bemarga soged: \q2 A-ular, ¿an bemar-sabsur-odurdakosur be insae? \q1 ¿Buged-mai an bemar-imakosurde? \q2 An bemar-odurdakergebed. \b \q1 \v 10 ”Israel-dulemar-e-uvaʼdub-digarmaladba be dagmar, \q2 maad-maad be imakdamar, \q2 degi-inigwele, mer bela be obelomalo. \q1 E-muumar be ungemalo, \q2 ar we-muumar bar angadsulid. \q1 \v 11 Ani an Bab-Jehová soged: \q2 Israel-dulemar, Judá-dulemar, uayasuli angi gudmalad. \b \q1 \v 12 ”Bemar an-obachamalad, \q2 ‘Bab-Dummad maisurye’ be sogmalad. \q1 ‘Bilagi anmar odurdaklegosurye’ be sogdamalad. \q2 ‘Ukumesedgi anmar odurdaklegosurye’ be sogmarbalid. \q1 \v 13 ‘Bab-Dummad-gayaburba-barsogmaladdi, binsa-ee-gordimarye’ be sogmarbalid, \q2 ‘ar Bab-Jehová-gayaburba egi naisurye’ be sogmalad. \q1 ‘Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad deyob-sunmaksamaladba sabsur-odurdaklemarsunye,’ be sogmalad.” \p \v 14 Degisoggu, ani an Bab-Dummad-Jehová-Bela-Gangued-Nikad bega soged: \q1 “Weyobi, dulemar sogsamarsoggu, Jeremías, an-gayaburba be-gayagi sooyobi guoed. \q2 We-dulemardi, sapanyobi gumaloed, bela bergumaloed.” \p \v 15 Ani an Bab-Jehová bemarga soged: \q1 “Israel-dulemar, dule-dikasurmalad an bemarse barmidagoed. \q2 Neggwebur-gandikmalad, undargus-bukwamalad an bemargi barmidagoed. \q1 Dule gaya-akarsaila-sunmakmalad, \q2 e-gaya-be-aku-itomalad an bemarse barmidagoed. \q1 \v 16 Bela we-dulemala bila-onogedgi buleganad, \q2 e-sigumala, dule-ogilogednanaed. \q1 \v 17 Be-ibmar-wesmalad bei obelomaloed, \q2 be-masgullemalad bei obelomarbaloed. \q1 Be-masmala, be-bunamala, bei oburgwemarbaloed. \q2 Degine, be-sibadmar, be-moli-bebe-nikamalad, bei ogilomarbaloed. \q1 Deginbali, be-uvaʼmar, be-higuera-sapimar, bei obelomarbaloed. \q2 Be-neggwebur-gandikmaladgi, dule-oakalogosurye-egi-be-binsaedi, \q2 bela es-suidgi bei obelolebaloed.” \p \v 18 Ani an Bab-Jehová soged: “A-ibagangine, an belallaa dulemar-obelogosulid. \v 19 Dule bese egichiarmalale, ‘¿ibiga anmar-Bab-Dummad-Jehová weyob anmar-imaksaye?’ Jeremías, ega be sogo: ‘Bab-Dummad sogye: Ar igi-bemar an-obachamala, degine, be-neggweburgi bab-dummad-baiganba be ibsadii gusmala, deyobi, neggwebur-baidgi, dule-baiganga-arbadii be gumaloye.’ \q1 \v 20 Jacob-waganga be soge, \q2 Judá-dulemarga be sunmake: \q1 \v 21 ‘Dule-binsaed-satemalad, dule-aku-neg-itomalad, be itomala. \q2 Ar bemar ibya-nika-inigwele, be aku-ibmar-dakmalad. \q2 Ar bemar uaya-nai-inigwele, be aku-ibmar-itomalad.’ ” \p \v 22 Ani an Bab-Jehová soged: \q1 “Ar bemar, ¿bar an-dobsurmarde? \q2 Ar bemar, an-dobguewilubmalanad. \q2 Ani an ukub nasiksad, adi, demar-abingunaidga guegar. \q1 Demar-abingunanaid degisadegu-mai guoed, gwen berguosulid. \q2 Amba demar binnasur-arwedago-inigwele, degine, uurmakdago-inigwele, e-igar-abingunanaidgi gwen dogosulid. \q1 \v 23 Ar we-dulemar gwage-dutusurmaladid, uayasuli angi damaladid. \q2 Angi bangus gudimalad, angi aibatemalad. \q1 \v 24 Wis binsasurmalad, na sogsurmalad: \q2 ‘Anmar, anmar-Bab-Dummad-Jehová dobee nanamarye. \q1 Anmarga dii-owimaiye, ibagan-sekalaa dii barmimaiye. \q2 Degine, anmarga ibmar-weed-ibagan sekalaa nasikmaiddeeye,’ gwen binsasurmalad. \b \q1 \v 25 ”Be-isgumaladi, bemargi we-ibmar-nuegan obelosad. \q2 Be-isgumaladi, bei ibmar-nuegan gasa siid. \q1 \v 26 An bensuli, ar bemar-abargi dule-ibmar-isgana-imakmalad gudidiid, \q2 nuu-gaega-nakulemaladyob nakuledimalad, \q2 dule-gaega yamo emar-yardakmalad gudidiid. \q1 \v 27 Sikwimar garbagi-ena-bukwadyobi, e-negmargi ibmar-atursasmaladi, ena-ena bubukwad. \q2 A-ulale, bemar dule-buleganga gudmalad, \q2 deyob, dule-mani-ibmalaga gudmalad. \q1 \v 28 Be wardungudmalad, san-dummarbaa be gudmalad. \q2 Bemar-ibmar-isgana-imakmaladi gege bergued. \q1 Dule-babgan-satemalad nabir-nued-gudigumalaga ega be igar nabosurmalad. \q2 Dule-wilegana-e-ibmar-nikue-wilubmogad be bendaksurmarbalid.” \p \v 29 Ani an Bab-Jehová soged: \q1 “¿We-ulale, sabsur-bemar-odurdakosur be an-insae? \q2 Weyob-dule-damaladi, buged-mai ¿imakosur be an-insae? An imakoe. \b \q1 \v 30 ”Be dakmala we-napneggi, gwayed-dummad naid. \q2 ¡We-ibmar-gunaid gwen nabir-daklesulid! \q1 \v 31 An-gayaburba-barsogmalad, unnila gakansaale sunmakmalad. \q2 Dule-irwa-anse-gormalad, na e-itolegedba negsemamaid. \q1 An-dulamarde, weyob-abeye soged. \q2 Ar bela ibmar bergunonikile, ¿bemar igi-gudmalosunna?” \c 6 \s1 Isdarmalad, Jerusalén-neggwebur-ebilis-bukwad \p \v 1 Bab-Jehová soged: \q1 “¡Benjamín-wagan, Jerusalén-neggweburgi be ainimar! \q2 ¡Tecoa-neggweburgi be gar-trompeta ogormar! \q2 ¡Bet-Haqueremʼgi be waa-obupurmakmar! \q1 Ar dad-nakwed-argan-sapiledsiki boni-dummad danikid, \q2 neg-obeloged danikid. \q1 \v 2 Jerusalén-neggwebur-yeerdakleged an obelosokalid, \q2 gagan-aradikid-naid-yeerdaklegedyobidi, an obelosokalid. \q1 \v 3 Sibad-edarbemalad, degi, e-sibadmar ese danimalad, neggwebur-ebilis ambikunonimaloed, \q2 na wala-walagwen e-itolegedba ibmar imakdemaloed. \b \q1 \v 4 ”Be-isdarmalad, e-sordamarga sogdemaloed: \q2 ‘¡Jerusalén-neggweburgi-bila-onogega guakwamalo! \q1 ¡Yorukudbali anmar egi gwisgumaloed! \q2 ¡Emide, gwen nabir itolesulid, \q1 dad nae-naegusad! \q2 ¡Bato neg sedomaid! \q1 \v 5 ¡Anmar nae! ¡Anmar mutiki egi gwisgudapoed! \q2 ¡Anmar e-neg-gandikmalad obelogoed!’ ” \p \v 6 Deyob Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nika-Maid soged: \q1 “¡Suarmar be immimar! \q2 Jerusalénʼgi-dogega napa-nakwemai be sobmalo. \q1 Ar e-dulemar ibmar-isgana-imakedbi wismarsoggu, \q2 we-neggwebur sabsur-odurdaklegergebed. \q1 \v 7 Igi dia-yaagi dii-mummurmakmaidae, \q2 debayobi, Jerusalén-neggweburgi isgued ainimaid. \q1 A-neggweburgi sabsur-imaklegedbi itoleged, \q2 unnila ibmar-obelolegedbi itoleged. \q1 Ibmar-nued-imakleged an daksulid, \q2 unnila boniganbi nomamai an daked, \q2 nailikguedbi nomamai an daked. \q1 \v 8 ¡Jerusalén-dulemar! An-bemargi-melle-banguega, be-daed be ogwamala. \q2 Ar degisulile, an bela bemar-obelogoed, \q2 dulemar bar-ambikuega an imakosulid.” \p \v 9 Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nika-Maid weyob soged: \q1 “Israel-dulemar-dula-bemaloedi, bela amiledii gulemaloed. \q2 Igi uva-san belallaa weledae, \q1 e-gaagi gwen gwagwenad obeledasuli, \q2 debayobi, dule-wargwenad gwen obelegosulid.” \p \v 10 Ani Jeremías sogded: \q1 “Bab-Dummad, an bese egisdo, \q2 ¿wede doaga an sunmakoe? \q1 ¿An doa owisogoe? \q2 ¿Doa an-itogoe? \q1 Ar yamo itogosurmalad, \q2 an ega-ibmar-soged aku-itomaloed. \q1 Ar be-gayaburbagi dododamalad, \q2 ar be-gayaburba itobisurmalad. \q1 \v 11 Ar Bab-Dummad-isdar-itogeyobi an isdar itogusmogad, \q2 agala, geg na san bargagusad.” \p Bab-Jehová anga sogded: \q1 “Be-sae-itoged be soge, burwigana-neg-imbaba-gudimaladga be soge, \q2 sapingan-danar-danar-gudimaladga be oyoge. \q1 Ome e-suibogwa gales seledmaloed, \q2 degine, dule-uka-selebamalad, dadgan-sergan-ebo, gales seledmarmogoed.” \p \v 12 Bab-Jehová soged: \q1 “E-negmar, e-nainumar, degi, e-omegan dule-baigangadga guoed. \q2 Ar ani, an-dulamar-we-neggweburgi-bukmalad sabsur-odurdakoed. \b \q1 \v 13 ”Bipiganase-bakale, degi, serganse-bakale, \q2 igar-maisulidba-ibmar-nikuedgi yaisur-itodimalad. \q1 An-gayaburba-barsogmaladse-bakale, \q2 dule-irwa-anse-gormaladse-bakale, \q2 dule-yardakedgi arbadimalad. \q1 \v 14 Unnila asginbi an-dulamarga sokardamalad: \q1 ‘Be-isguedgi be ollorgusye, nueganbiye.’ \q1 Sokardamarbalid: ‘Neg nueganbiye.’ \q2 Degi-inigwele, neg nueganbi dasulid.” \p \v 15 Ani an Bab-Jehová soged: \q1 “¿Bemar ibmar-isgana-imaksadbali, be bingegusmala? \q2 Ar bemar, bingedar itossurmalad. \q1 ¡Bingeguodeeye gwen binsasurmalad! \q2 A-ulale, wemar dulemar-sabsur-odurdaklegoedba, sabsur-odurdaklemogoed. \q2 An we-dulemar sabsur-odurdakalile, bela wilemaloed.” \p \v 16 Bab-Jehová weyob soged: \q1 “Ibmar-imakdimalad be melle bar imakmar, \q2 be-gudiid be nue itomar. \q1 Igar-epennegana be egismar, igid-igar bur nuedye. \q2 Melle a-igargi be bangumalo. \q1 Deyobi, bonisuli garmakdii be gumaloed. \q2 Degi-inigwele, ‘bemar we-igarba nanaosurye’ sogsamalad. \q1 \v 17 An bemarga gayaburba-berbemalad barmisad, weyob bemarga sogegar: ‘Nue gar-trompeta-goled be itomalo.’ \q2 Degi-inigwele, bemar gar-trompeta-goledba ibsaosurmarye sogsamalad. \q1 \v 18 ¡Degisoggu, dulemar-neggwebur-akar-akar-bukmalad be itomar! \q2 ¡An-dulamar-wilegoed be nue itomalo! \b \q1 \v 19 ”Dulemar, bela be an-itomar: \q2 Boni-dummad an Jerusalén-neggweburga sedanikid. \q1 E-isgudimalad-ulale, boni-dummad an ega sedanikid. \q2 Ar an ega ibmar-soged itossurmalad, \q2 aka an-igar-maid obachamalad. \q1 \v 20 Ina-wawadikid Sabá-neggweburgi be sedanidamaladi, ¿ibi-nuedga wis anga guoe? \q2 Masaryob-dakleged-wawadikmalad, dikasur-neggwebur-baidgi be sedanidamaladi, ¿ibi-nuedga wis anga guoe? \q1 Be anga we-ibmarmar ogumakar-ukmalad an abesulid. \q2 We-ibmarmar an yeer daksulid.” \p \v 21 A-ulale, Bab-Jehová weyob soged: \q1 “An Jerusalén-dulemar-igar oburoed, egi yolemalaga an imakoed. \q2 Babgan, e-mimmiganmala, e-aimarmala, degine, e-neg-dikarba-mamaimalad, bela girgumaloed.” \p \v 22 Bab-Jehová weyob soged: \q1 “¡Be dakmar! Dad-nakwed-argan-sapiledsik sorda-bila-onomalad danikid. \q2 Bela napaneg-ugakaase sordamar-bukib duurmakdanimalad. \q1 \v 23 Warsiyalaba duurmakdanimalad \q2 eswarmar-annik-annik melledanimalad. \q1 Dule-isganamalad, wile dule-daksurmaladid. \q2 Demar-uurmakemaiyobi, binnasuli oimakdanimalad, \q1 e-molimar-birgi abarmakdanimalad. \q2 Jerusalén-dulemar, we-dulemar begi-bila-onogega duurmakdanimalad.” \p \v 24 Jerusalén-dulemar sogdemalad: \q1 “Anmarse gayaburba nonikid, \q2 degidbali, anmar niga argwated. \q1 Anmargi dobe-itogedi obined, \q2 igi-ome-ugakgunair boniganba-galitonaidae, deyobiyob anmar itoged. \q1 \v 25 Melle be sapurba ainimalo, \q2 melle aineba namalo. \q1 Ar anmar-isdarmalad es-suid-guagwar danikid. \q2 ¡Bela neg-imbaba neg dulagwar naid! \q1 \v 26 An-dulamar, wile-itoged-mor be yomala. \q2 Burugi baparmakmai be imakmala. \q1 Igi-dule na e-mimmi-wargwennagwad-ei-burgwisar bina boe, debayobi be ise-boale bomala. \q2 Ar dulemar-anmar-obelogedi, emisgwa anmargi danikid.” \p \v 27 Bab-Dummad anga sogded: \q1 “Jeremías, be an-dulamar-daed-argaega, e-daed-balamiega, amar-abargi-egi-nakulegega, an-be-ogwichisad. \q2 \v 28 Bela we-dulemala uayasulidamalad, \q1 gakansaedbi dakdimalad. \q2 Na dule-nuedga san-imakmar-inigwele, bela dule-isganamarbiid. \q1 \v 29 Ar soo-binnasur gadele, gingwa soo-abin daluddaed. \q2 Ar dulemardina, gwen san-islididik gusulid. \q2 Gwen igarga gusurmalad. \q1 \v 30 A-ulale, we-dulemar ibmar-isganaye bileged. \q2 Ar angala ibmar-isganaga gumalad.” \c 7 \s1 Be nugumar, ibmar-nued be imakmar \p \v 1 Bab-Jehová Jeremíasʼga weyob sognonikid: \v 2 “Jeremías, anse-goled-neg-dogedse be gwisguna, agine weyob be sogo: ‘Bemar bela Judá-dulemar-we-yawagakgi-ubomalad, Bab-Jehová-gayaburba nue be itomaloye. \v 3 Weyobi, Israel-e-Bab-Dummad-Jehová-Bela-Gangued-Nikad soged: We-yalagi-gudii amba an bemar-imakega, be-daed be ogwamar, be-ibmar-imaked be ogwamar. \v 4 Melle dulemar-bega-gakansaar weyob-sogmalad be itogo: Wegi we Bab-Jehováʼse-goled-neg siid. Wegi we Bab-Jehováʼse-goled-neg siid. Wegi we Bab-Jehováʼse-goled-neg siid. Agala, neg akarguosulid. \p \v 5 ” ’Ar bemar be-daed be ogwamalale, be-ibmar-imaked be ogwamalale, degine, na be muchub-muchub igar-innikigwad be imakmarbalile, an wile bemar-dakoed. Be-dadganga-an-yala-uksadgi bemar degisadegu gudii an imakoed. \v 6 Deginbali, be dule-be-neggweburginedsulid-sabsur-imaksurmalale, degi, sergan-satemalad be mesagwar-imaksurmarbalile, degi, ome-ei-sui-burgwisad be mesagwar-imaksurmarbalile, an wile bemar-dakoed. Degi, we-yargi be dule-ibmar-oakalossulid-binsa-gindaksasurmalale, deginbali, bab-dummad-baiganba be isgumalaga bar be nanasurmarbalile, \v 7 we-yalagi, be-dadganga-an-yala-uksadgi amba gudii an bemar-imakoed. \p \v 8 ” ’Ar bemar, gakangi be bensurmalad. Ar we-gayamardi gwen nabiridsulid. Gwen ibmar-nued bega uksulid. \v 9 Bemar gadi-ibmar-atursamalad, emar-gindakmalad, abirgunagwarsuli-galagwensuli-nanamalad, ibmar-imakedseye be ise-sogar binsa-sogdamalad, bab-dummad-Baalʼga ina-wawadikid ukmalad, degine, bab-dummad-baigan-akudakmaladse be gordimalad, \v 10 degite, be an-itoged-negse be anse nonidamarbalid, weyob be sognonidamalad: Wegi anmar nued gudimarye. Geb sorba gannar be isgunaddamarbalid.’ ” \p \v 11 Ani an Bab-Jehová soged: “¿Ar bemar binsasi, anga neg-nugsalegarsiid atursamalad-neg-sogeye? Ar an-sunnagwad deyob an bemar-dakdiid. \p \v 12 ”Silo-neggweburgi anse-goled-neg-sigisadse be namar. A-nega gebesailagi an megega susanad. Agi an-dulamar-isgusadba an neg-imaksad be dakmalo.” \p \v 13 Ani an Bab-Jehová soged: “Degi-inigwele, amba bemar deyob gudimarbalid. An bemarga bali-bali sunmakdigus-inigwele, be anba ibsassurmalad. An bemarse gochamar-inigwele, be an-abin-imaksasurmalad. \p \v 14 ”Igi an Silo-neggweburgi anse-goled-neg-siid an imaksagusa, deyobi, anse-goled-neg-siid egi bemar-bensulidi, an imakbaloed. Degine, an be-dadganga we-yala-uksadi, degi, bemarga an we-yala-uksadi, Silo-neggwebur-imaksayob an imakbaloed. \p \v 15 ”Igi-an bela be-gwenadgan-Efraín-waganmar-obachagusa, deyobi, an-asabin an be-obanmarmogoed.” \s1 Israel-dulemar Bab-Dummadgi bangusad \p \v 16 Bab-Jehová sogdebalid: “Be, Jeremías, melle we-dulemarga be anse golo. Melle we-dulemarga be anse wilesagwa golo, melle we-dulemarga be anse ise-wilegar golo. Melle be angi alamaknai guo, ar an be-itogosulid. \v 17 ¿Ar Judá-neggweburgi-ibmar-imakmalad be aku daksi? ¿Jerusalén-neg-imbaba-neg-gunaid be aku daksi? \p \v 18 ”Mimmigandi sapan-urbenanaidamalad, babgandi soo-ogananaidamalad, omegandi madu-omukuardamalad, adi, Rey-Bundor-Nibnegginedga madu-ukmalagar. A-ukinbali, yamo an-ourwega bab-dummad-baiganga-ibmar-ukega vino eodamarbalid. \v 19 Ani an Bab-Jehová soged: ‘Weyob ibmar-imakmaladi an-wiomarye bimalanad. Aka na dukin egi isdar-binsananaid, na dukin bingegumaloed.’ \p \v 20 ”A-ulale, ani an Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikad, an soged: ‘We-yalagine an gwichiguoed, dulemargi an yolegoed, ibmar-durgangi an yolegoed, sapimargi, degi, ibmar-sanmakbukmaladgi an gwichiguoed. Degi, an-urwedi soo-gamaiyob bar galegosulid.’ ” \s1 Judá-dulemar igar-maidba Bab-Dummadse gochasurmalad \p \v 21 Israel-e-Bab-Dummad-Jehová-Bela-Gangued-Nikad weyob soged: “Bemar bela ibmar-ogumakar-uklemalad, ibmar-uklemaladba be anga ukmarbalo. E-sandi be gunmalo. \p \v 22 ”Deunni, an Egipto-yargi bemar-dadgan-onosgua, anga-ibmar-ogumakar-ukmaloedgi, degine, anga-ibmar-ukmarbaloedgi an ega sunmaksasulid. \v 23 Unnila an ega weyob igar uksad: ‘An-sogedba be damaloye. Adi, ani an bemar-Bab-Dummadga guegarye, degine, bemar, an-dulamarga gumarmogagarye an sogsad. Deginbali, an bemarga-igar-ukoedba be nanamaloye an sogsad, adi, bemar nueganbi we-yalagi-gudigumalagarye, an sogsad.’ \p \v 24 ”Degi-inigwele, be-dadgan an-itossurmalad, an-sogedba ibsassurmalad. Aka bur e-binsaed-isganamarba nanasmalad. Anba bur nanae-wilubmala-inigwele, aka bur angi bangudmalad. \p \v 25 ”An Egipto-yargi-be-dadgan-onosad-iba-akar, emi-ibasega, an bemarga bane-bane an-gayaburba-barsogmalad barmidii gusad. \v 26 Degi-inigwele, amba be an-itosurmalad, an-sogedba be ibsassurmalad. Aka be be-dadganba bur bule uayasuli nadmalad, bur bule be isgudmalad.” \p \v 27 Bab-Jehová anga sogdebalid: “Jeremías, ega be bela ibmar-sogo, degi-inigwele be-itogosurmalad. Ese be golo-inigwele, be-itogosurmalad. \v 28 Geb agi weyob ega be sogo: ‘We-neggweburmala, Bab-Dummad-Jehováʼba ibsassurmalad, e-odurdaked abessurmalad. Bela e-ibmar-napira-sogmalad bergusad, ibmar-napira-soglegedgi gwen bar sunmaklesulid. \q1 \v 29 Sailagia be siksun, sailagia be misun, \q2 yar-mullugan-swiliganba be bonae. \q1 Ar dulemar-an-ourwega-imaksamaladi an obachad, \q2 agala, an egi bangusad.’ ” \s1 Gindakleged-neba \p \v 30 Bab-Jehová soged: “Bemar, Judá-dulemar, ibmar-isgana-an-sae-daked be imaksamalad. Bemar, be-ibmar-bab-dummadyob-imaklemalad-isganamar an-itoged-negyagi-urbismaladba be ichosmalad, an-itoged-neg-angi-sunmakleged be oichosmalad. \p \v 31 ”Deginbali, bemar Ben-Hinom-nebagi bab-dummadsulid-Tofetʼga aila be sobsamarbalid, adi, a-ailagi be-mimmigan be ogumakmalagar. Ar an bemarga we-igar gwen uksasulid, bipisaale an-binsaedgi gwen nossulid. \v 32 Ani an Bab-Jehová soged: Ibagan nonikoed, Tofet-aila bar Tofet-ailaye bilegosulid, degi, Ben-Hinom-neba Ben-Hinom-nebaye, bar bilegosurbalid. Agala, Gindakmalad-nebaye bilenonikoed. Napaneg-baid-satedbali, Tofet-aila-siidgi be dule-burgwarmalad digmaloed. \v 33 We-neggweburginmalad-e-muigan ibmar-durgan-gukumalad-e-masga guoed, achu-sapurmar-e-masga guoed. Dulemar we-ibmar-durgan ogwayosurguoed. \v 34 Judá-neggweburmargi, degi, Jerusalén-neg-imbaba weligwar-itoleged an obelogoed. Degine, wergulegedgi-namakleged an obelobaloed, deginbali, abirgin-nikulegedgi-namakleged an obelobaloed. Ar ade, we-yala bela ollobi naguoed.” \c 8 \p \v 1 Bab-Jehová soged: “A-ibagangine, reymar-garmar, degi, Judá-dulemar-garmar-neg-uangi-mamaid bela onomaloed. Degine, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-garmar, Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad-garmar-mamaid bela onomarbaloed. Deginbali, Jerusalén-dulemar-garmar bela onomarbaloed. \v 2 Bela-a-garmar dad-abin, degi, nii-abin, degine, niisgwamar-abin urbilegoed. Ar ade, wemar dad, nii, degine, niisgwamar sabgusmalad, ega ibmar imaksamalad, degine, we-ibmarmarse ibmar egichismalad, e-nugmar odummosmarbalid. Dulemar we-garmar-digega bar garmar weosulid. ¡Ibmar-isganamaryob napagi omiledoed! \v 3 Ani an Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikad soged: An we-dule-isganamar galagwensuli aisakis urboed. Amar dula bar gudii gubigudagosurmalad, burgwebi bur gudamaloed. Ar deyob guoed.” \s1 Isgued, degi, sabsur-odurdakleged \p \v 4 “Jeremías, we-dulemarga be sogbalo, Bab-Jehová weyob sogye: \q1 ‘Dulemar aimukusale, ¿gwichibin imakdasursi? \q2 Dule wis igar-noaledba-aibatele, ¿gannar igar-nabirid-amidasursi? \q1 \v 5 Degite, ¿ibiga bemar igar-noaledba aibatemarsunna? \q2 Jerusalén-dulemar, ¿ibiga be nue-an-obachamarsunna? \q1 Unnila gakan-igargi be alamakdimalad, \q2 gwen anse gannar be dagbisurmalad. \q1 \v 6 Dule-sunmaked nue an itodii gusanad, \q2 dakega, dule-wargwen igar-nuedba sunmakdiidibeye. \q1 Dulemar e-isguedga gwen bukib binsasurmalad, \q2 e-ibmar-isgana-imaksamalad aku itomalad. \q1 Bela dulemar, igi moli bila-onolenaidgi-abarmakwisdae, \q2 deyobi, e-itoleged-e-itolegedba nanabukmalad. \q1 \v 7 Ar dabgalamarbela ibagan-nagumaid wisid. \q2 Sapur-nuumar, degi, wirsobmarbela wisid, \q1 sanase neg-baidse obakmaloe. \q2 Ar bemardi, an-dulamar-gumaladi, an-igar-mamaiddi gwen wissurmalad.’ \b \q1 \v 8 ”Ar ibiga be sokardamala: \q2 ‘Anmar binsaed-ibegana, anmar Bab-Jehová-Igar-Maid sedimala.’ \q1 Ar dule-garda-narmakmaladbela gakansaar odurdakmalad, \q2 Bab-Dummad-igar weyob-maiye sogdidamalad. \q1 \v 9 We-dule-binsaed-ibegan nue-bingegumaloed, \q2 na dukin ise-yardaklegar gumaloed. \q1 Ar an-gayaburba itossurmalad, \q2 degisoggu, ¿bia e-binsaed-nikagued nadsunna? \q1 \v 10 A-ulale, an e-omegan machergan-baiganga ukoed, \q2 degi, an e-nainumar dule-baiganga ukbaloed. \q1 Ar bipigana, serganse-bakale, igar-maisulidba ibmar-nikuedgi binsamalad. \q2 Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad, \q2 dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladse-bakale, \q2 ibmar-amimalagala, emar-yardakar arbadimalad. \q1 \v 11 Unnila asginbi an-dulamar-nudakdimalad. \q2 Unnila ega sokardamalad: ‘Nueganbi, bonisuli.’ \q1 Ar degi-inigwele, nueganbi-dasulid, \q2 aka bur bule neg ege naid.” \p \v 12 Bab-Jehová soged: \q1 “Weyob ibmar-isgana-imaksamaladba, degite, ¿bingedar-itosurmarde? \q2 Suli, degite amba bingedar itosurmalad. \q2 ¡Ar bingegued wissurmalad! \q1 A-ulale, dulemar-sabsur-odurdaklegoedba, wemar sabsur-odurdaklemogoed. \q2 An we-dulemar sabsur-odurdakalile, bela wilemaloed.” \p \v 13 Bab-Jehová soged: \q1 “Bela an bemar-obelogoed, \q2 uva-san e-nainugi berguedyob an bemar-obelogoed. \q2 Higo-san e-sapigi satedaeyob an bemar-imakoed. \q1 Degine, e-gagan-dinnaganbi-nanaidaeyob an bemar-imakoed. \q2 A-ulale, an bela bemarga ibmarmar-uksadi, gannar an bemar-annik suoed.” \p \v 14 Geb dulemar sogdemalad: \q1 “¿Ibi anmar wegi gannaa sabukwa? \q2 Dage, anmar neggwebur-gandikmaladse nae, \q2 agi anmar itoba burgwemaloed. \q1 Ar anmar Bab-Dummadgi dummad-isgusad-ular, anmar-Bab-Dummad-Jehová anmar-obelonaid. \q2 Dii-ina-nusubiid-gobega anmar-imaksad. \q1 \v 15 Nueganbi-naoye anmar bisanad, \q2 degi-inigwele, anmar ibmar-nued gwen daksasulid. \q1 San-nued-gumaloye an bisanad, \q2 degi-inigwele, anmarga dobed-dummad uksad. \q1 \v 16 Dan-neggwebur-akale, molimar-abarmakdanikid itoleged. \q2 Molimar gotele, bela yala giglimakdedaed. \q1 Yala-naid obelodanikid, bela yalagi-ibmar-bukwad obelodanikid. \q2 Neggweburgi-siid, degi, bela e-dulemar-bukwad obelodanikid.” \p \v 17 Bab-Jehová soged: \q1 “An bemargi naibe-nuegan barmidoed, bemargi warmakoed. \q2 We-bonigan-nudakegala, inamar sulid.” \s1 Jeremías, e-dulemar-ular nue-wile-itoged \q1 \v 18 An bela-belad nue-nunmak-itogedbali, \q2 an-gwage-ulubgi an burgwebidar itogusad. \q1 \v 19 Bela neggwebur-imbaba an-dulemar-ogormakbukwad itoleged, \q2 “¿Bab-Jehová Sión-yalagi bar gudisursi? \q2 ¿E-reyde a-yargi bar maisurmosi?” \p Bab-Dummad abin-sogded: \q1 “¿Ar ibiga bemar be-bab-dummagangi an-ourwega an-imakmala? \q2 ¿Ibiga be-bab-dummagan-ibmar-nuedga-gusurmaladgi an-ourwega an-imakmala?” \p \v 20 Israel-dulemar sogded: \q1 “Ibmar-weed-ibagan bergus, neg-yolad bergus, \q2 ar anmardi gwen bendaklessurmalad.” \p \v 21 Geb an abin-imaksad: \q1 “An-dulemar-nunmak-itogedbali, an nunmak-itomogad. \q2 An nue bukib-binsaedba, bela-belad angi dobednagusad. \q1 \v 22 ¿Ar Galaad-yalagi ina-wawadikid sursi? \q2 ¿Agi ina-duledmarde sursi? \q2 ¿Ar ibiga an-dulemarde bonigan-abgadii gumalosunna?” \c 9 \q1 \v 1 Ani Jeremías, an-neggweburginmalad-girgusadba, ibginedba, degi, mutikidba, an bodii guega, \q2 an-nono, dii-aryomaiyob guena yeerban. \q2 An-ibyanis, dii-aryogwisdaeyobi gusana yeerban. \q1 \v 2 An nega-dulesulidganba, obunnoged-neg nikana yeerban. \q2 An-neggwebur-mete an naoenad. \q2 We-dulemargi an banguoenad. \q1 Ar bela we-dulemala, galagwensur-nanamaladid, \q2 ar bela we-dulemala, dule-yardakmaladid. \p \v 3 Bab-Jehová soged: \q1 “Gakansamalaga guakwaa gudidamalad, \q2 warsi-guagwar-ganikidyob gudidamalad. \q1 We-yalagine, igar-napiragwad sated, \q2 gakansaed neg-gagas naid. \q1 Aka bur nue-ege neg-nadapid. \q2 Ani an Bab-Dummad-gued gwen an-daksurmalad. \b \q1 \v 4 ”Be-aimar-warwargwengi nue salakarmar, \q2 melle gwenadganse-bakar, egi be bensuli guo. \q1 Ar bela gwenadganmar dule-yardakedbiid. \q2 Bela aimar, na e-aimar-dikarba yogasaar sunmakdimalad. \q1 \v 5 Na muchub-muchub yardakdimalad, \q2 dule-wargwensaale, napiragwadgi sunmaksurmalad. \q1 Na gakansaedgi nue-durdaksa gudimalad, \q2 gakansaedginbi binsadimalad.” \p \v 6 Bab-Jehová soged: \q1 “Be, Jeremías, dulemar-yardakmalad-abargi be gudiid, \q2 amar emar-yardakmaladba magar an-dakbisurmalad.” \p \v 7 A-ulale, ani Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikad weyob soged: \q1 “¿Ibu-ibmar-baid bar an-dulamarga an imakbalosunna? \q2 An we-dulemar urukergebed, \q2 an we-dulemar wilubdakergebed. \q1 \v 8 Ar e-gwabin-duku sigu-dule-gindakedyobid, \q2 unnila gakansaar-sunmakedbi wismalad. \q1 E-aibo nuedgi sunmakdaed, \q2 ar e-ulubgindi yamogedgi binsadamalad.” \p \v 9 Bab-Jehová soged: \q1 “Degite, a-ulale, ¿an sabsur-odurdakosurde? \q2 An sabsur-odurdakergebed. \q1 ¿We-dulemar an buged-mai imakosurde? \q2 An imakergebed. \b \q1 \v 10 ”Yalaganga boega an be-imakoed, \q2 yalaganga akiginnega an be-imakoed. \q1 Nega-dulesulidgan-e-gaganmarga oakudii an be-imakoed, \q2 ar bela neg-olloo nai guoed. \q1 Ar dulemar bar agi gudii guosulid, \q2 molimar-goledi bar itolegosurbalid. \q2 Bela nuumarse-bakale, ibmar-durganse-bakale, duurmakdemaloed. \b \q1 \v 11 ”Jerusalén-neggwebur napi akwabi ganna-ganna-bukwa an imakoed, \q2 achu-sapur-uaya-ganna-ganna-e-negga an imakoed. \q1 Judá-neggweburmar-e-sailaga-gubukwad neg-ollobi an sioed, \q2 dulemar-sate an imakoed.” \s1 Judá-dulemar, degi, dulemar-baigan sabsur-odurdaklegoed \p \v 12 Ani Jeremías weyob sogded: Ar we-ibmar magar-itogegala, ¿doa binsaed-ibed-gudii? ¿Ar doaga Bab-Dummad sunmaksa, adi, dule-baidga we-ibmar-sogmogagar? ¿Ar ibiga anmar-yar bergusnai? ¿Ibiga anmar-yar nega-dulesulid-naidyobi dule gwen nanasuli ollo-nai? \p \v 13 Bab-Jehová soged: “Ar Israel-dulemar an-Igar-Maid an ega uksadgi aibatemalad. An-sogedba ibsassurmalad, a-Igarba nanassurmalad. \v 14 Aka e-binsaed-isganaba nadmalad, bab-dummagan-Baalʼmarba nanasmalad. E-babgan-e-odurdaksadba nanasmalad.” \p \v 15 Israel-e-Bab-Dummad-Jehová-Bela-Gangued-Nikad weyob sogbalid: “We-dulemar ibmar-gagbiremalad-gunnega an imakoed, degine, dii-ina-nusubiid-gobega an imakbaloed. \v 16 Wemar, yar-baid-baid-nanaidgi-aisakiega an imakoed. Wemar, degi, e-babgan we-yarmar-gwen-dakdisurmaladse an oduurmakoed. Es-suidyalaba an baleginnoed, bela obelogedse an imakoed.” \p \v 17 Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikad weyob soged: \q1 “Nue be itomar. Omegan-dule-burgwismaladga-bomaladse be gornamar. \q2 ‘Bur nue-yeer-bomalad dagmaloye,’ be sogo: \q1 \v 18 Gwae-gwae dagmalo. \q2 Anmar-ular bodamala. \q1 Anmar-ibyanis bela-bela aryogoed, \q2 anmar-ibyanis ena-ena naoed. \q1 \v 19 Sión-yala-akale, dule-boedi, degi, dule-akiginnedi, weyobi, itoleged: \q2 Anmar nue oitolesmar, nue-anmar-obingegsasmalad. \q1 Anmar we-yalagi nomalargebed, \q2 ar bela anmar-neguyamar obelosmalad. \b \q1 \v 20 ”Omegan, an-gayaburba nue be itomar. \q2 An-ibmar-soged nue be itomalo. \q1 Be-bunamala, bukid-binsaleged-namakedgi be odurdakmar. \q2 Be-aimar muiga-bolegedgi weyob be odurdakmar: \q1 \v 21 ‘Burgwedi, anmar-negse dognoniki, \q2 anmar-neg-yawagakba dogsad. \q1 Burwigana-magaba-gudidimalad obelolesad, \q2 sapingana-magaba-ambikulegedgi-bukmalad obelolesad.’ ” \p \v 22 Bab-Jehová soged: \q1 “Muimar, napagi ibmar-isganayob omilede guoed. \q2 Igi dule-ibmar-gwag-wesale, napagi-babatismalad-omileddae, \q1 gwen bar dule wedasuli, \q2 deyobi, muimar napagi omilede guoed.” \p \v 23 Bab-Jehová weyob soged: \q1 “Dule-binsaed-ibed, melle na e-binsaed-nue-nikadgi san-dummarba itogo. \q2 Dule-gandikid, melle na e-gangued-nikarbadgi san-dummarba itomogo. \q2 Dule-mani-ibed, melle na e-mani-nikarbadgi san-dummarba imakmogo.” \p \v 24 Bab-Jehová soged: \q1 “Ar dule na nug-dummarba-imakbiele, magar-an-dakedgi na nug-dummarbaa imakdo. \q2 Ar dule na wergubiele, ani Bab-Dummad-Jehová-gued-magar-an-dakbalidgi, wergusundo. \q1 Ani an dulemar-sabgumaiye, \q2 degi, ani an igar-innikii-imakedye, be wisidba, be wergusundo. \q1 Ani an igar-maidba we-napneggi-ibmar-imakedgi be wergusundo. \q2 Ar weyob ibmar-imaklegedi, an yeer daked.” \p \v 25 Bab-Jehová soged: “Bela dule-abgan-uka-duku-sikarmalad, anse-sabsur-odurdakleged-ibagan ega danikid. \v 26 An we-dulemar sabsur-odurdakoed: \q2 Egipto-dulemar, Judá-dulemar, \q2 Edom-dulemar, Amón-dulemar, \q2 Moab-dulemar, \q2 degine, bela dulemar-nega-dulesulidganba-bukwamalad, \q2 dulemar-burgwarmaladse-golega na nono-swiri-imakmaladi, \q3 wemar an sabsur-odurdakoed. \q2 Ar bela dulemar-yar-baid-baidgi-bukwamalad, degi, Israel-dulemarse-bakale, e-gwage-ulubgine anba dasurmalad.” \c 10 \s1 Bab-Dummad-napiragwad, degi, bab-dummagan-binsarmalad \r (Jeremías 51:15-19) \p \v 1 Israel-dulemar, Bab-Jehová-sunmaked be itomar, \v 2 weyob soged: \q1 “Dulemar-yar-baid-baidsik-bukmalad-e-daedba melle be damalo. \q2 Nibneg-akar ibmar-yogasaar-oyolegar-be-dakele, melle be gwayemalo. \q2 Dule-bamalad-dobee-itodamaladyob, melle be dobgumalo. \q1 \v 3 Ar dulemar-e-bab-dummaganse-goled-igar-maidi binsaled gued. \q2 We-dulemala, sapurba-nadele, suar-immidamalad, \q2 geb dule-ibmar-sobed, esbipigi suar-sobdaed. \q1 \v 4 Geb egi mani matak-matak nasikdamalad, \q2 ormar matak-matak nasikdamarbalid. \q2 Melle-aimukuegala, esgorogi biokdamalad. \b \q1 \v 5 ”We-bab-dummagan, ibmar-digar-naidgi, ibmar-sikwimar-ogwayed-gwichidaeyob gued, geg sunmaked. \q2 We-ibmarmar dule yamo sear imakergebed, geg walagwen nanamalad. \q1 Melle be we-ibmarmar dobgumalo, \q2 ar gwen be-oakalogosulid, \q2 bemarga gwen ibmar-nued imakosurbalid.” \p \v 6 Ani Jeremías sogded: \q1 “Bab-Jehováʼye, dule beyobid sulid, \q2 bedi dule-dummadid, be-nuga gandiki gued. \q1 \v 7 Dule-yar-baid-baidgi-bukwamalad-e-Rey-be-gued, ¿doa be-dobguosuli? \q2 ¡Bela be-dobgumalargebed! \q1 Ar be dulemar-binsaed-ibegan-abargi, reymar-negsemamaid-abargi, dule-beyobid sulid. \q2 \v 8 Bela dulemala, gegeganad, binsaedsurmaladid, \q2 suar-sobarmalad-ibmarga-gusurmaladse ibmar-durdaksamaladid. \q1 \v 9 Tarsis-yala-akale, mani-matargana sedanidamalad, \q2 Ufazʼye-neg-nugad-akale, olo sedanidamarbalid. \q1 We-ibmarmargine, bab-dummadyob-imaklemalad sobdamalad. \q2 Geb ega mor-arad, mor-ginnid makdamalad. \q1 Dulemar-orgi-arbamaladi, manigi-arbamaladi, degi, ibmar-sobedgi-arbamaladi, bela we-ibmarmar imakmalad. \q2 \v 10 Degi-inigwele, Bab-Jehováʼdi, Bab-Dummad-napiragwadid, \q1 Bab-Dummad-dulasaila-maidid, \q2 e-Reyga-maigu degisadeguadid. \q1 Bab-Dummad uludele, napaneg ogiglimaked, \q2 dulemala, e-urwed-abin gege gwisgumalad.” \p \v 11 Bab-Jehová sogdebalid: “Jeremías, weyob be Israel-dulemarga sogo: ‘Bab-dummagan-gwen-nibneg-imaksasulidi, degi, gwen napneg-nasiksasulidi, nibneg-urbali bela we-napneggi berguoed.’ ” \s1 Bab-Jehováʼga namakleged \q1 \v 12 Bab-Dummad, e-ganguedba napneg nasiksad, \q2 e-binsaed-nikadbali, napneg ilemaksad, \q2 e-ibmar-wisidbali, nibneg nasiksad. \q1 \v 13 Bab-Dummad sunmakdele, nibneggi diimar uurmakardaed, \q2 magatibali, mogirmar ainakwiardaed, \q1 mala-ibyed-abalagi, dii owidaed, \q2 burwa-galumargi, burwa onidaed. \q1 \v 14 Bela dulemar binsaedsulidamaladid, \q2 aku-neg-itomaladid. \q1 Bela-dule-orgi-arbamaladi, e-ibmar-sobedgi bingedar itomalad, \q2 e-ibmar-sobarmaladi, dule-yardakmaladid, burba satemalad. \q1 \v 15 We-ibmarmala binsaledid, binsa dodolegedid. \q2 E-sabsur-odurdakleged-iba-nonikile, bela berguoed. \q1 \v 16 Jacob-e-Bab-Dummaddi deyobsulid, \q2 ar e, bela ibmar-imaksadid. \q1 E-nuga, Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadye nugad, \q2 Israel-dulemardi, egadiga gued. \s1 Judá-dulemar bergunonikoed \p \v 17 Bab-Dummad weyob soged: \q1 “Be-ebiris bukwamalad, \q2 be-ibmarmar-napagi-omileded be sue-sue imakmar. \q1 \v 18 Ar ani Bab-Jehová weyob soged: \q2 Emisgindi, an we-neggweburginmalad we-yargi dikasuli an barmidoed. \q1 Suli-suli-itogega an imakoed, \q2 dule-bamaladse-galegega an imakoed.” \p \v 19 Ani Jeremías sogded: \q1 “¡An duledar-wiles! ¡An nue-ibitos! \q2 An boni-nikadi geg-nudaklegedid. \q2 Ar an-bonisoggu, an na gala-itosunnodo. \q1 \v 20 An-dordoneg ayaris siid, \q2 bela dordoneg-e-dubmala itiris bukwad. \q1 An-mimmigan-an-obachamaladi, bela amar girgusmalad. \q2 Anga-neg-sobed dule sated, \q2 anga-mor-dummagan-onakwed dule sated. \q1 \v 21 Dule-negdakmamaidi, binsaedsulidga gusmalad, \q2 gwen Bab-Dummad-amiedgi binsassurmalad. \q1 A-ulale, igar-nued ega gussulid, \q2 e-dulemala, yogasaar-aisakis gudimalad. \b \q1 \v 22 ”¡Be itomar! ¡Gayaburba-gwensak noni! \q2 Dad-nakwed-argan-sapiledsik, sorda-bila-onomalad danikid. \q1 Judá-neggwebur achu-sapur-uaya-gannagana-e-negga guoed, \q2 bela Judá-neggwebur akwabi ganna-ganna sigoed.” \s1 Jeremías-Bab-Dummadse-gochad \p \v 23 Ani Jeremías weyob Bab-Dummadse goted: \q1 “Bab-Jehováʼye, an wisid, dule-e-san-burba dulegadsulid. \q2 Deginbali, e-guoedi na wissurbalid. \q1 \v 24 Bab-Jehová, igar-maidba be an-odurdake, \q2 melle urwedgi be an-odurdako. \q2 Ar urwedgi be an-odurdakele, be an-wiogoed. \q1 \v 25 Bur be dulemar-aku-be-dakmaladgi be-urwed be oyoge. \q2 Dule-be-nug-odummosurmaladgi be-urwed be barmidage. \q1 Ar Jacob-wagan-wiosmalad, bela naitinagase obelosmalad, \q2 degine, bela e-negmar obelosmarbalid.” \c 11 \ms2 1c. Jeremías neg-bibisgoedgi iduakwaa sunmaksad \mr (11:1–20:18) \s1 Bab-Dummad-Israel-Dulemarbo-Igar-Maid-bichisad \p \v 1 Bab-Dummad weyob Jeremíasʼga sognonikid: \v 2 “We-igar-maid nue be itogo, geb Judá-dulemarga, degi, Jerusalén-dulemarga be sogo. \v 3 ‘Israel-e-Bab-Dummad-Jehová weyob sogye be sogo: Dule we-igar-sogmaidba dasulile, iwiguoye. \v 4 We-igala, an-sunnagwad bemar-dadganga an narmaksad. Deunni, Egipto-yala-esgoro-duleged-negyobidgi sabsur-wilebukwa-onosgu, an ega we-igar uksad. An ega weyob sogsad: An-bega-ibmar-sogedba be nanamalo, an-bega-igar-ukedba be damalo. Bemar an-neggweburga gumaloed, ani an bemar-Bab-Dummadga-guoye an ega sogsad. \v 5 Ar be anba ibsamalale, bemar-dadganga an ibmar-ise-sogar-sogsad an imakoed. Deunni, an sogsagusad: Yala-nued-gadi-ibmar-sanmaked an bemarga ukmaloye. Ar emi bemar a-yalagi be bukwamalad.’ ” \p Geb agine, Bab-Dummadga an sogded: Bab-Jehová, ar deyobdo. \p \v 6 Bab-Jehová anga sogdebalid: “Bela we-gayaburba Judá-neggweburgi, degi, bela Jerusalén-galimbaba be sogo. Weyob be sogo: ‘We-igar-mamaid be itomarye, we-igar-maidba be damarye. \v 7 An Egipto-yalagi bemar-dadgan-onosad-akale, emi-ibase an-sogedba-nanamarye an sogdaniguad. \v 8 Degi-inigwele, an-sogedba nanasurmalad, gwen an-itosurmalad, unnila na e-binsaed-isganaba nanadimalad. A-ulale, we-igargi-bonigan-mamaid an egi barmialid. Ar igar-sogmaidba nanamaloye an ega sogsad, degi-inigwele, a-igar-sogedba nanasurmalad.’ ” \p \v 9 A-ukinbali, Bab-Jehová anga sogsabalid: “Judá-dulemar, degi, Jerusalén-dulemar angi uayasuli gudmalad. \v 10 E-babgan-isgusadyob gannar isgudmarmogad. Amarde gwen an-sogedba nanasurmalad. Bab-dummad-baiganba ibmar-imakdii gudmalad. Ar Judá-dulemar, degi, Jerusalén-dulemar, an E-Dadganbo-Igar-Mesisad bichismalad. \v 11 A-ulale, ani an Bab-Jehová soged: An egi boni-dummagan barmidoed, a-bonigangi gwen san-onogosulid. Anse wile-itogedgi-gormalo-inigwele, an itogosulid. \p \v 12 ”Geb degine, Judá-dulemar, degi, Jerusalén-dulemar, bab-dummadganga-ina-wawadikid-ukdamaladse bendakleged egisnamaloed. Degi-inigwele, boni-dummagan-ibagan-warmaknonikile, a-bab-dummagan gwen e-bendakosurmalad. \v 13 Judá-dulemar, be-neggweburmar-merguedyobi, bab-dummagan-nika be gudimalad. Jerusalén-galimbamar-mergueyobi, bab-dummadse-goled-ailamar be sobsamalad. Ar bemar, a-ailamargi Baalʼga ina-wawadikid uksamalad. We-ibmar-imaksamalad na be dukin bingegumalagalad. \p \v 14 ”Ar bedina, Jeremías, melle we-dulemarga be anse golo. Melle we-dulemarbina anse-goledgi wilenai be guo. Ar e-bonigangi-e-bendakye anse gollarmalale, an itogosulid. \q1 \v 15 An-Israel-dulemar-sabesailadde, nue-isgusad-sorba, \q2 ¿ar ibu an-negyaba sadimarsunna? \q1 ¿Ar wede binsamarsunde, anga-ibmar-uked-ular, an emargi boni-dummagan bar barmidosurye? \q2 ¿Deyobi wergudigumaloye binsamarsunde?” \p \v 16 Bab-Jehová soged: \q1 “Olivo-sapi-aradye, e-sanmar-yeerdaklegedye an be-nug-imaksanad. \q2 Emisgindi, mar-binnasuli-goled-abalagi, an bemargi soo odesad, \q2 be-sapi-anagan bela gummaksad.” \p \v 17 Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadi, we-yalagi bemarga-ibmar-nasiksadi, bemargi boni-dummad-barmidagoye sogsad. Bemar Israel-dulemar, degine, Jerusalén-dulemar, be ibmar-isgana-imaksamalad-ulale, bonigan begi barmilealid. Ar bemar Baalʼga inamar-wawadikid-ogumakar-ukdigusmaladgi isdar-itogega be Bab-Jehová-imaksamalad. \s1 Jeremías-oburgwebimalad \p \v 18 Bab-Jehová wisguega an-imaknonikid, agi an magar itononikid. Dule-e-ibmar-isgana-imaksamalad anga oyononikid. \v 19 Ar andi, angi-igar-amilenaidi wissulid. Igi sibad-wawaad-sapingwagwadi oburgwilegedse-selemaidae, deyob an selemaid. An-isdarmalad angi weyob sogmalad: \q1 “Anmar we-sapi-e-san-nika-gwichid omukue, \q2 dulemar-abargi we-sapi anmar osuloge, \q2 adi, mer bar dulemar egi binsamalagar.” \b \q1 \v 20 Ar be, Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikad, \q2 be igar-napiragwadba dulega igar-nabogedid. \q1 Bedi, dulemar-ulubgi-ibmar-itoged-wisidid, \q2 magar be dulemar-binsaed-dakedid. \q1 Ar be an-bendaksadba an begi bensulid, \q2 degisoggu, be we-dulemar-buged-mai-imakoed-dakega be an-imake. \p \v 21 Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadi, Anatot-dulemarnik sunmaksad. Anatot-dulemar be-oburgwebigudimaladid, degi, weyob begi sogsamaladid: “Melle be anse-oburgwilegega, mer be Bab-Jehová-nuggi sunmakoye.” \p \v 22 A-ulale, Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadi weyob Anatot-dulemarnik soged: “We-dulemar anse sabsur-odurdaklemaloed. E-sapingana, es-suidgi oburgwilegoed, e-mimmigana, ukudba burgwemaloed. \v 23 Anatot-dulemarga sabsur-odurdakleged-iba-nonikile, boni-dummad an ega nasikoed. Wargwensaale, we-dulemar durguosulid, bela burgwemaloed.” \c 12 \s1 Jeremías-gandikidba-ibmar-sogsad \p \v 1 Ani Jeremías Bab-Jehováʼga sogded: \q1 “Bab-Jehová, an bebo abin-abin-imakdele, be gusgu nabir-ibmar-sogdaed, \q2 ar bedi dule-innikigwadid. \q1 Degi-inigwele, an bese igar-soggwen wis egisgwersunno. \q2 ¿Ar ibiga dule-isganamarga ibmar-nueganbi naddae? \q2 ¿Ar ibiga dule-emar-yardakmalad gwen-bai itodasurmala? \q1 \v 2 Bee be we-dulemar urbedaed, \q2 sapimaryobi bonisuli ganguddamalad, \q1 deyob dunguddamalad, \q2 sapi-sunmakedyobi nasguddamalad. \q1 Unnila asginbi be-nug-ogannodimalad, \q2 e-gwage-ulubgindi begi binsadisurmalad. \q1 \v 3 Bab-Jehová, bedi be an-wisid. \q2 Be an-dakdiid, be an-wisid igi an begi binsae. \q1 Igi sibad-wawaad e-oburgwileged-negse-selemaidae, deyob be we-dulemar sede. \q2 Oburgwileged-ibaga be we-dulemar saboge. \q1 \v 4 ¿Sanagwadse we-napade gannar sanmakdoe? \q2 ¿Sanagwadse wede gaganmar gannar ainidagoe? \q1 Emide, bela we-dulemar-isgued-ulale, ibmar-durgan girgumamaid, \q2 degi, bela nuumar burgwemamaid. \q1 Ar we-dulemarde sogmalad: \q2 ‘Bab-Dummad anmar-ibmar-imaked dakmaisurye.’ ” \s1 Bab-Dummad-sogsad \p \v 5 Bab-Dummad, Jeremíasʼga sogded: \q1 “Dule-abarmakmaladbo be abarmaknaile, be yegusdaedde, \q2 degite, ¿igi-be dule-moligi-abarmakmaladbo be benguosunna? \q1 Yar-bogidikidginbela be dobe-itodaedde, \q2 degite, ¿igi be Jordán-bula-naidgi be dobe itogosuli? \q1 \v 6 Ar be-gwenadganbela, be-galagwenmalad-inigwele, begi dododimalad, begi yoledimalad. \q2 Ar we-dulemar ibmar-nuegangi amba bega sunmakmalale, melle be we-dulemar itogo. \b \q1 \v 7 ”An-dulamargi an bangusad, an-dulamar an na obachad. \q2 An-dulamar-na-sabesailadi e-isdarmaladga an urmaksad. \q1 \v 8 Ar an-dulamar, achumigur-nono-wawaad sapurba-gudiiyob angi gudmalad. \q2 Binnasuli angi uurmakdemalad, a-ulale, an isdar-daked. \q1 \v 9 An-dulamar, igi nuu-e-absar-akar-akar-daklemalad sulubagise-balegilledidaeyobi gued. \q2 ¡Bela be dagmar! \q2 Bela ibmar-durgan-ursirmalad, dulemargi-aibinega egi be dagmarsun. \q1 \v 10 Bukidar dule-isdarmalad-e-dummagan, an-uvaʼmar-digaled obelosad, \q2 an-nainu bela oichosmalad. \q1 An-nainu-yeerdaklegedi, nega-dulesulid-ollonaidga imaksamalad. \q2 \v 11 Bela an-nainu wiosmalad. \q1 An-sunnagwad an daksad, \q2 bela nainu-olloo imaksamalad, \q1 bela swanga imaksamalad. \q2 Ar dulemar yala gwen bai-daksurmarsoggu, bela yala swanga nagusad. \q1 \v 12 Bela yala-mullugan-negasulidganba, dule-isganamar nonimalad. \q2 Bab-Jehová-e-es-suid bela we-yala obelogoed, \q1 bela naga-nagase obelogoed, \q2 gwen dule-wargwenga neg-bogidikid naguosulid. \q1 \v 13 Bemar orosgi-dakleged-digsamalan-inigwele, ikomarbi bega ainisad. \q2 Be arbasmaladi, binsa be arbasmalad. \q2 Bab-Jehová-e-urwed-ulale, bemar-ibmar-wessulidbali be bingegumaloed.” \p \v 14 Bab-Jehová weyob soged: “Dule-isganamar yar-baigan-dikarba-bukmaladi, an-dulamar-ibe an-yar-uksad-obelosmaladi, an bela e-yalagi we-dulemar-onogoed. Deyob an Judá-dulemar we-dulemar-abargi onomogoed. \v 15 Geb an onosad-sorbali, wile an an-dulamar dakoed, gannar na e-negmarse-dagega an imakoed, e-yalamarse-dagega an imakoed. \v 16 Ar we-dulemar-yarmar-baidginmaladi, an-dulamar-Baal-nuggi-ise-sogar-ibmar-imakleged odurdaksa-gusmaladid. Ar we-dulemar, an-dulamar-abargi gudigubimalale, an-igarmar-mamaid abingamalargebed, ise-sogar an-nuggi imakmarmogargebed. Weyob sogmalargebed, ¡Bab-Jehová-dula-maid-nugginye!” \p \v 17 Bab-Jehová soged: “Ar dule an-sogedba dasulirdi, bela an obelogoed.” \c 13 \s1 Sasirdub-nunud-wilubgan \p \v 1 Bab-Jehová weyob anga sogsad: “Jeremías, sasirdub-lino be bakna, be-saderba be edinno. Melle we-sasirdub-lino be owardikuo.” \p \v 2 Igi-Bab-Jehová-anga-sogsa, aba an imaksad. Sasirdub-lino an baksad. Geb agine, an-saderba an edichad. \v 3 Geb Bab-Jehová anga weyob sognonibalid: \v 4 “Be sasirdub-lino-baksadi, be-saderba-naidi be unge. Éufrates-diwarse be nae, akwa-maraled-yaba sasirdub be odukuo.” \p \v 5 Igi Bab-Jehová anga-sogsa, aba an imaksad. Geb an Éufrates-diwarse naded, sasirdub-lino akwa-maraled-yaba an odosad. \p \v 6 Ibagan-undar-nasadgi, Bab-Jehová anga sokalid: “Jeremías, Éufrates-diwarse be nae, sasirdub-lino-akwa-maraled-yaba-odosgusad be sunae.” \v 7 Geb agine, an Éufrates-diwarse naded. An akwa-akwisad, agine, akwa-maraled-yaba-sasirdub-odosgusadi, an onosad. Sasirdub-lino bela nungusad, gwen bar nuedsulid. \p \v 8 Geb Bab-Jehová weyob anga sognonibalid: \v 9 “Ar igi be we-sasirdub nunu-daksa, deyopira an Judá-dulemar-na-san-dummarba-imakdiid imakoed. Jerusalén-dulemar-na-san-dummarba-imakdimarmogad deyob an imakbaloed. \v 10 We-dule-isganamar an-ega-ibmar-soged-itobisurmaladi, na e-gwage-binsaedba ibmar imakmalad. Amar bab-dummaganba-nanadmaladi, bab-dummagan-e-nug odummodmalad. Amala bela sasirdub-lino-nunudyob gumaloed, gwen bar nued guosurmalad.” \p \v 11 Bab-Jehová soged: “Ar igi sasirdub-lino dule-saderba-atinne, deyopira an bela-Israel-dulemar, degi, bela-Judá-dulemar, an-Igar-Maidgi alakwaa-naguega an imaksanad. Adi, an-neggweburga-guega, an-nug-ogannodiguega, angi nue-binsaed-nikaa-nanamalaga, degi, an-gandikid-yeerdakleged-egi-oyolegega an imaksanad. Degi-inigwele, an-sogedba ibmar imaksasurmalad.” \s1 Metemar-mamaraled \p \v 12 “Jeremías, an-dulamarga be sogbalo: Israel-e-Bab-Dummad-Jehová weyob sogye: ‘Bela metemargi vino enolegoye.’ Bega sokarmalale: ‘¿Ar anmar bela metemargi-vino-enolegoed wissurmarsi?’ \v 13 Geb agine be, emarbin-sogdoed, weyob Bab-Jehová sogye: ‘Bela dulemar we-yalaginmaladi an omumsaoye. Wemar an omumsaoye: Reymar-e-dad-Davidʼgi-danimalad, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad, degi, bela Jerusalénʼginmalad an omumsaoye.’ ” \p \v 14 Bab-Jehová soged: “Na muchub-muchub-sarsomalaga an imakoed, babgana, e-mimmiganbo-sarsomalaga an imakbaloed. An we-dulemar bai-dakosulid, wile an ebinsaosulid. An we-dulemar obelogoed.” \s1 Judá-dulemarga-iduakwaa-ibmar-soglenaid \p \v 15 Ani Jeremías dulemarga weyob sogded: \q1 “Israel-dulemar, nue-bogimakar be an-itomala.” \p Bab-Jehová-sunnagwad sogsad: \q1 “Melle na be san-dummarbaa imakmarye. \q1 \v 16 Begi Bab-Jehová negsichid barmidaged-iduar, \q2 be gandikidba e-nug-ogannomar. \q1 Bemar negsichidgi yoledigumaloed-iduale, \q2 Bab-Dummad-nug be odummomar. \q1 Ar bemar, neg-meegwad edarbedimalad, \q2 degi-inigwele, Bab-Dummad bega negsichid nasiknonikoed, \q2 bela-belad neg gudure imakoed. \q1 \v 17 Ar bemar anba-ibsasulile, an bemarga walagwengi arbakee bemar-san-dummarba-imakedba an bodii guoed. \q2 An yaisuli-boedbali an-ibyanis ariodii guoed, \q1 geg an sagusadse bodii guoed. \q2 Ar Bab-Jehová-e-dulemar, dikasuli gales-seledmaloed. \b \q1 \v 18 ”Reyga, degi, e-nanga be weyob sogo: \q2 ‘San-bipii na be imakmala. \q1 Bemar, rey-gangi-siidgi be aidemala, napagi be sigmala. \q2 Ar be-ologurgin-yeerdakleged-yoega bar bega igar maisulid.’ \q1 \v 19 Neguev-neggweburmar bela e-isdarmaladse ebililesbukwad, \q2 dulemar geg-noe bukwamalad. \q1 Bela Judá-dulemar yar-baidse selesmalad, \q2 bela yar-baidgi ambikusmalad. \b \q1 \v 20 ”¡Be atakmala! Dulemar-dad-nakwed-argan-sapiledsik-danikid be nue dakmala. \q2 ¿Bia dulemar-akwega-bemarga-uklesad nade? \q2 ¿Bia we-dulemar-be-yeerdaksamalad nade? \q1 \v 21 Wede igi be sogosunna, Bab-Dummad, be-ai-nueganga-guega be odurdaksadi be-dummaganga nug-imaksar. \q2 Naibid-dummad be itomaloed. \q1 Sior-gwensak muu-neggi-ugakgunaile, nunmaked-dummad abinganaidae, \q2 debayobi, ulubgi be nunmaked itogoed. \b \q1 \v 22 ”Na be dukin weyob sokarmalale: \q2 ‘¿Ibiga wede deyob anmar wilearye?’ \q1 Ar be galagwensuli-isgusad-ulale, uka-swili be-imakmaloed. \q2 Be galagwensuli-isgusad-ulale, be-gagamaloed. \q1 \v 23 ¿Ar dule-uka-sichidi, e-uka ogwao be insae? Gege na e-uka ogwaed. \q2 ¿Ar achu-sapur-uka-mata-matad, e-uka ogwao be insae? Suli. Gege ogwaed. \q1 Ar bemar deyobmodo. ¿Ar bemar ibmar-isgana-imakdimaladgi, ibmar-nuegan imakmalosi? Suli. \q2 Ar bemar bato ibmar-isgana-imaked nue-durdaksamalad.” \p \v 24 Bab-Jehová soged: \q1 “Igi nega-dulesulidganba-burwa-goledi, gagan-dinnagan-oaisakie, \q2 deyobi, an bemar-oaisakioed.” \p \v 25 Bab-Jehová sogbalid: \q1 “Ar weyob be odurdaklemalargebed, \q2 na weyob be wilemalargebed. \q1 Ar bemar an-iedmalad, \q2 ar gakansaedgi bur be bensuli gudmalad. \q1 \v 26 Uka-swili an bemar-imakoed, \q2 be-abgangi be bingegugwichiguedse an be-imakoed. \q1 \v 27 Bemar-galagwensuli-ibmar-isgana-imaked an daksad. \q2 Nainumargi-ibmar-imaksad, yar-mullugangi-ibmar-imaksad, an bela daksad. \q1 Bemar galagwensuli-negsichigi-nanaedi, emarga-agumakedi, degine, bemar-gambanuchu-saedi, an daksad. \q2 ¡Jerusalén-dulemar! ¡Na be duledar-wilesmar! \q2 ¿Ar sanagwadse be isguedgi-gudigumaloye be sogmala?” \c 14 \s1 Dii-wisulid-ibagan, ukud-dummad-ibagan, bila-onoleged-ibagan \p \v 1 Dii bar wimaisulid-ular, Bab-Jehová Jeremíasʼga sunmaknonikid. Ega weyob sognonikid: \q1 \v 2 “Judá-dulemar nue-bukib binsabukmalad, \q2 e-neggweburmar bergumamaigusad. \q1 Judá-neggweburgine, bela oakubukmalad, \q2 Jerusalén-dulemar bela binnasuli bobukmalad. \q1 \v 3 Dule-nuga-nikamaladi, dule-ega-arbamalad ega dii-amiega barmiddaed. \q2 Dia-dummagan-siidse naddamalanad, degi-inigwele, diimar satedaed. \q1 Binged-abalagi gannar e-gwidu-ollo-ollo negse nonidamalad. \q2 Nue-naibi-itogedbali, e-nono gasa imakdamalad. \q1 \v 4 Yalagi dii bar wisulidbali, napamar daas-daas naded. \q2 Dule-sapurgi-arbamaladi akusunna na itogusmalad, bukib binsagusmalad. \q1 \v 5 Ar goe-sapurmarbela, gaganmar-bergusad-ular, \q2 sapurgi e-mimmi-mete naddamarsunnad. \q1 \v 6 Moli-sapur-uayasuid, yar-mullugan-swiligangi achu-sapur-uaya-gannagannayob, masbina asa-nakwa-nakwa gudidamalad. \q2 Ar gaganmar-satesoggu, e-ibyamar mommoleddaed.” \p \v 7 Ani Jeremías Bab-Jehováʼga sogded: \q1 “Bab-Jehová, anmar-isgued amba anmargi-yolena-inigwele, \q2 be-nug na-be-nue-sabedbali be anmar bendakdage. \q1 Ar anmar-isgued bukidargusad, \q2 anmar begi nue-isgusmalad. \q1 \v 8 Bab-Dummad, ar be Israel-dulemar-abonogedid. \q2 Israel-dulemar suli-suli-itoalile, begi bendakleged. \q1 ¿Ar ibiga degite, be we-yalagi dule-baidyobi bakar-nadapi be gusunna? \q2 Emide be, igi dule-aineba-danikid ibagwen-wis-gabis-naddaedyob be gued. \q1 \v 9 ¿Ar ibiga be akusunna-ibmar-itogedyob be dasunna? \q2 ¿Ar ibiga be dule-bilagi-urwed gege-dule-bendakedyob be dasunna? \q1 Bab-Jehová, be anmar-abargi gudiid, \q2 bela dulemar wisid, anmar begadga gued. \q1 Melle be anmar-obane, \q2 wile be anmar-dake.” \p \v 10 Bab-Jehová weyob bemarnik soged: \q1 “Ar be-itolegedba-gaamakdiid bur yeer-itomalad, gwen bogigusurmalad. \q2 A-ulale, an bemar-abingabisulid. \q1 Emisgindi, aka be, bemar-isguedgi-binsaega be an-imakarmalad, \q2 degisoggu, bemar-isgued-ular, be anse sabsur-odurdaklemarsunnoed.” \p \v 11 Geb Bab-Jehová weyob anga sokalid: “Jeremías, melle we-dulemar-bendakega be anse wilesakwaa golo. \v 12 Ar anse-goled-ular, mas-gunsuli-gumalale, amba an itogosulid. Ar amba anga ibmar-ogumakar-ukmalale, anga ibmar-gwagmar-ukmalale, amba an abingaosulid. Es-suidgi an we-dulemar obelogoed, degi, ukudgi, boni-dummagangi an we-dulemar obelogoed.” \p \v 13 Bab-Jehová-abin an sogded: “¡Bab-Dummad-Jehová! ¡Nunmaked-dummaddo! Ar Bab-Dummad-gayaburba-barsogedye-sogdimaladi, sunmakdimalad, we-dulemarde es-suidgi burgosurmarye, ukud-dummad-naguosurye sogmalad. Unnila, bede, we-yalagi ega neg-bogidikid-degisadeguad-ukoye sogdimalad.” \p \v 14 Geb Bab-Jehová an-abin sogded: “Wedi, gayaburba-barsogmalad an-nuggi gakansaar sunmakdimalad. Gwen an we-dulemar barmissulid, gwen an ega an-nuggi-sunmakega igar uksasurbalid, gwen an ega sunmakdisulid. We-dulemar-sunmakmaladi, unnila binsa yogasaar na wargwen-ibya-apuredba sunmakdimalad, binsa ee gordimalad, dukin-yogasaar-e-itogedba sunmakmalad.” \p \v 15 A-ulale, weyob Bab-Jehová soged: “We-dulemar an gwen-barmissulidi, an-nuggi sunmakmarye-sogmaladi, degine, na sogmarbalidi, we-yalagi dulemar es-suidgi burgosurye, ukud-dummad naguosurye. Ar wemala, na ukudba burgwemaloed, e-sunnagwad es-suidgi burgwemaloed. \p \v 16 ”Degine, dule-we-sunmakmalad-itosmaladi, Jerusalén-neggwebur-neg-imbabali ukudba mellemamai gumaloed, es-suidgi oburgwilemaloed, igarba-mellemamai gumaloed. E-omegan-e-muimar, e-masmala-e-muimar, e-bunamala-e-muimar gwen dule digosurmalad. Ar dule-muimar-digedbela sate gumaloed. Ar bela e-isgumalad egi aibinega an imakoed. \p \v 17 ”Be, Jeremías, we-dulemarga weyob be sogo: \q1 ‘Bane-bane an ise-boale gudii guoed, \q2 ar an-dulemar-na-nue-sabedi, nue-dummad wilesad. \q2 Bela-belad nue-sabsur odursaklesad. \q1 \v 18 Sapurba an nadele, es-suidgi-dulemar-burgwisad-e-mui omilede an dakdaed. \q2 Neggweburgi an dogdele, ukudba-dulemar-burgwisad-e-mui omilede an dakdaed. \q2 Ar Bab-gayaburba-barsogmaladdi, degi, dule-irwa-Babse-gormaladbela, neg-gunaid akudakmalad.’ ” \p \v 19 Ani Jeremías, Bab-Dummad-abin sogded: \q1 “Ar be Judá-dulemar nue-obachad, \q2 isdarsun be Jerusalén-dulemar daked. \q1 ¿Ibiga be dogdar sabsur-anmar-wiosa? \q2 Aisaar anmar bendakleged edarbediinad. \q1 Emide, gwen anmar ibmar-nued abingassulid. \q2 Anmar san-nued-gudigued edarbediinad, \q2 aka gwayed-dummad anmarga nonikid. \q1 \v 20 Bab-Jehová, anmar, anmar-isgusad magar na itoged. \q2 Anmar-babgan-begi-isgusad anmar magar-dakbalid. \q2 Anmar begi dummad-isgusad. \q1 \v 21 Be-nug be nue-sabedbali, melle be isdar anmar-dake. \q2 Be-ologana-yeerdakleged-e-neg melle be isdar-dake. \q1 ¡Be anmarbo-igar-mesisad nue be ebinsae! \q2 ¡Melle be anmarbo-igar-mesisad bisge! \q1 \v 22 Bab-Dummad, ¿ar bab-dummagan-imbagi, gwensak dii-nabir-owied gudisi? Suli. \q2 Bab-Dummad-Jehová, ¿ar bee be, dii-owisursi? \q1 ¿Ar nibnega e-itolegedba dii-owiardasi? Suli. \q2 Ar bela be we-ibmarmar imaksad. A-ulale, anmar begi bensurmalad.” \c 15 \s1 Judá-dulemar-sabsur-odurdaklegoed \p \v 1 Bab-Jehová anga sogsad: “Amba Moisés anse danidibe, Samuelʼdibe, Judá-dulemar-ular-sunmakega, amba an Judá-dulemar bendaksasuliled. ¡Judá-dulemar, angi be obane! Ega be soge, ‘¡be namarye!’ \v 2 Bega sokarmalale: ‘¿Bia anmar naosunna?’ Ega be sogo, weyob Bab-Jehová sogye: \q1 ‘Dule bonigi-burgwemaloye ega-igar-maidi, bonigi burgwemaloed. \q2 Dule es-suidgi-burgwemaloye ega-igar-maidi, es-suidgi burgwemaloed. \q1 Dule ukudba-burgwemaloye ega-igar-maidi, ukudba burgwemaloed. \q2 Dule gales-seledoye ega-igar-maidi, galesa seledmaloed.’ ” \p \v 3 Bab-Jehová soged: \q1 “We-dulemargine, we-boni-dummagan-sogabake an barmidoed: \q2 Bila-onoleged, adi, agi-burgwemalagar. \q2 Achumar, adi, e-muimar-ebipiegar. \q2 Mulamar, adi, e-san-gunmalagar. \q2 Geb ibdurgan-sapurbarmalad, adi, bela e-san-obelomalagar. \p \v 4 ”We-dulemargi an ibmar-imakoedi, Ezequías-machi-Manasés Judá-e-reyga-megisadi, Jerusalénʼgi ibmar-isgana-imaksad-ular, bela dulemar-yar-baid-baidgi-bukmalad dobee-itogegala an we-bonigan barmidoed. \q1 \v 5 Jerusalén-dulemar, ¿doa wile be-dakoe? \q2 ¿Doa bebina booe? \q2 ¿Doa be-egisoe, bede nueganbi-sogeye?” \p \v 6 Bab-Jehová soged: \q1 “Bemar an-obachamalad, \q2 be angi bangudmalad. \q1 Degisoggu, an bemargi gwichiguoed, \q2 an bemar-obelogoed. \q1 An wile-bemar-dakdiid budar-itogusad. \q2 Wese-ugaksun. \q1 \v 7 Gagan-durgan-burwaba-mileddaedyobi, neggweburgi an bemar-oaisakioed. \q2 Mimmigansuli an bemar-imakoed, \q1 bela an bemar-obelogoed, \q2 ar be-daedi na be ogwassurmalad. \q1 \v 8 Omegan-ei-sui-burgwismaladi, demargakaba-ukub-naiyob an omelogoed. \q2 Yorukudbali, sapingana-e-nangangine, burgwed-igar an egi barmidoed. \q1 Ukiagwale, an egi suli-suli-itoged nasikoed, \q2 an egi dobed-dummad nasikoed.” \p \v 9 Bab-Jehová soged: \q1 “Bukidar-mimmigan-nikusmaladi, negoedmaloed, burgwidmaloed. \q2 Na bingedar itodmaloed, san-bipii itodmaloed. \q1 Dad-ibeler-gaedi ukiagwar ega akitoed. \q2 Dule-burgosurmaladdi, e-isdarmaladse-es-suidgi-oburgwilegega an imakoed.” \p \v 10 Jeremías binnasuli sogded: \q1 “¡Nana! Nue-nunmak an itoged. \q2 We-napnegse unnila dulemarbo-abin-abin-naguega be an-odesad. \q1 ¡Dulemarbo-urwega be an-odesad! \q2 ¡Bur an gwalulessulina nabirinad! \q1 Gwen dulemargi an mani gadisulid, \q2 gwen dulemar angi mani gadisurmogad, degite, bela dulemar an-ukabsadimalad.” \p \v 11 Bab-Jehová soged: \q1 “Napira an bega soged, we-ibmarmargi an be-ollorsaoed. \q2 An be-isdarmaladi, boni-dummagan-ibagangine, suli-suli-itoged-ibagangine, begi-wilegega an imakoed. \b \q1 \v 12 ”¿Sunna dule esgoro-dad-nakwed-argan-sapiledsik-danikid bisgesi? \q2 ¿Sunna dule esgoro-gordikid-dad-nakwed-argan-sapiledsik-danikid bisgesi? \q1 \v 13 Bemar-isgumalad-ulale, an be-isdarmaladga binsa maniginsuli, be-manimar, be-ibmar-nuegan, an ukoed. \q2 Bela be-neggweburgi be ibmar-nikamaladi, an ega binsa be-isdarmaladga ukoed. \q1 \v 14 Yar be dakdisurmaladgi, be-isdarmaladga mailedigumalaga an bemar-imakoed. \q2 An-sae-itogedi soo-gwabunye-gwichiyobi bemarbina itosnaid.” \p \v 15 Ani Jeremías, Bab-Jehováʼga sogded: \q1 “Bab-Jehová an be-ular-wilediid be nue-wisid. \q2 ¡Melle be an-iege! \q1 ¡Be an-bendakdage! \q2 ¡Dulemar an-balegindimalad buged-mai be imake! \q1 Be-gwae-gwae-itosurdaedba, melle we-dulemarse-burgwega be an-imake. \q2 Be nue-an-dake, an be-ular uasoledid. \b \q1 \v 16 ”Bab-Dummad-Jehová-Bela-Gangued-Nikad, be-anga sunmaksagua, bela-belad sogedba an abingasad. \q2 An be-gayaburba-itoargua, yeer-ito an-imaksad, ar an begadga gued. \q1 \v 17 Dule-ibagibi-gudimaladba an gwen akadisulid. \q2 Gwen an amarba wergudisurbalid. \q1 Be anse nonikid-akale, an walagwen nanadiid, \q2 ar bebi be anba gudiid. \q1 Isgued-sae-dakega be an-imaksamogad. \b \q1 \v 18 ”¿Ar ibiga an-nunmaked geg bergue? \q2 ¿Ar ibiga an-naibigusad gege nugue? \q2 ¿Ar ibiga an-nuguedde ganna-nai? \q1 Be anga dian-dinnaa maiyob naded, \q2 ar be dii-aryomaisulidyob guded.” \p \v 19 A-ulale, Bab-Jehová weyob soged: \q1 “Gannar be anse dagye-sogele, gannarse an be-onudakoed, \q2 be anga arbadii guoed. \q1 Yogasaar be-itolegedba be sunmaksulile, unnila napiragwadba be sunmakele, \q2 bee be, anga gayaburba-berbegedga guoed. \q1 We-dulemarba be mer ibsao, \q2 ar wemar bur be-sunmakedba ibsamaloedid.” \p \v 20 Bab-Jehová soged: \q1 “Galu-esgoro-gordikid-matusulidyobi, we-dulemarga an be-imakoed. \q2 We-dulemar bebo urwemaloed, degi-inigwele, begi obinosurmalad. \q1 Ar ani an be-bendakega guoed. \q2 We-dulemargi ollorguega an be-imakoed. \q1 \v 21 Dulemar-isganamargi an be-onogoed, \q2 dulemar-bulegangi an be-ollorsaoed.” \c 16 \s1 Bab-Jehová Judá-dulemargi-gwichiguoed \p \v 1 Bab-Jehová-gayaburba weyob anse nonikid. Weyob anga sognonikid: \v 2 “Melle be we-yargi ome-nikuo. Melle be mimmigan nikubalo.” \v 3 Ar Bab-Jehová weyob we-yargi mimmigan-gwalulesmalad-annik soged, e-nangan-annik sogbalid, degine, e-babgan-annik sogbalid: \v 4 “Wemala, bonigan-dummagangi burgwemaloed, gwen dule ega boosurmalad. Geb degine, e-muimar gwen dule nuedgi digosurbalid. Bela e-muimar ibmar-isganayob napagi-omilede guoed. We-dulemar es-suidgi oburgwilemaloed, ukud-dummad egi gwichiguoed. E-muimar, ibdurgan-gukumalad-e-masga guoed, achu-sapurmar-e-masga gubaloed.” \p \v 5 Bab-Jehová weyob sogbalid: “Melle dulemar-bonanaid-negse be dogo, de-ukinbali, melle ega be bonabalo, degine, melle be e-naibi-itodiid baisur-itogega be imaknabalo. Ar ade, an we-dulemargi an-bogidikid-ega-uksadi, an e-ibe obelosad. An-sabguedi an e-ibe osulosad, an-wile-dule-dakedi an e-ibe osulosbalid. \v 6 We-yalagine, bela dulemar burgoed: Dule-nuga-nikamaladdibe, dule-binsarmaladdibe, bela burgwemaloed. Gwen dule ega boosulid, gwen dule nuedgi e-mui digosurbalid. Degine, gwen dule e-ular, na e-san-naibisaosulid, degi, gwen e-ular, saila-swiri imakosurbalid, wile-itoged-iba ega gwen dakosulid. \p \v 7 ”Deginbali, gwen dule, dule-burgwisadga-bonaidgala-e-gwage-baisur-ito-imakega, masgunned ukosurbalid. Deginbali, gwen dule, ega gwage-baisur-ito-imakega gobed ukosurbalid. Degine, amba e-nan-burgwisdibe, e-babdibe, gwen dule ega ibmar ukosurbalid. \p \v 8 ”Melle iba-onolenaid-negse be dognao. Melle be mas-gunnegala, gobbaligala, a-dulemar-abargi be signao. \v 9 Ar Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová-Bela-Gangued-Nikad soged: ‘Bela we-yalagine, yeer-itolegedi, weligwaled-oyolegedi, an obelogoed. Deginbali, abirgunagwaledgi-weligwar-namakleged bela an obelobaloed. We-ibmar-guoedi, e-ibagangi guoed, na emar-sunnagwad e-ibyanugi dakmaloed.’ \p \v 10 ”Bela be we-dulemarga we-ibmarmar-sogsale, we-dulemar bega sogdamaloed: ‘¿Ibiga Bab-Jehová weyob anmar-imakbiye soge? ¿Ibu-ibmar-isgana anmar imaksasunna? ¿Ibugi anmarde anmar-Bab-Dummad-Jehováʼgi nossunna?’ \v 11 Geb a-dulemar-abin be sogdoed, Bab-Jehová weyob sogye: ‘Be-dadgana angi aibachagusmalad, bab-dummagan-baiganba nanadgusmalad, abali ibsadgusmalad, a-e-nug odummodgusmalad. Ar andi an-iedgusmalad, an-Igar-Maidba nanassurmalad. \p \v 12 ” ’Ar bemardi bur bule be-dadganba isgudmalad. Na wala-walagwen e-itolegedba nanadmalad, gwen an-sogedba be ibsadisurmalad. \v 13 A-ulale, bemar, we-yalagi-bukwadi an be-onomaloed. Be yala-akudakmaladse, be-dadgan-a-yala-daksasurmarmogadse an bemar-ebipidoed. A-yalagine, bane-bane bab-dummagan-baiganse be gordii gudmaloed. An wile bemar-dakosulid.’ ” \p \v 14 Bab-Jehová weyob sogbalid: “Dulemar bar weyob-sogosulid-ibagan danikid: ‘¡Bab-Jehová-e-nug odummomarye, ar Egipto-yalagi Israel-dulemar-onosadiddeeye!’ \v 15 Bur sogdemaloed: ‘Bab-Jehová-e-nug odummomarye, ar Asiria-yalagi, degi, Babilonia-yalagi Israel-dulemar-bukwa-onosadiddeeye, degine, bela yalamar-bamaladgi galesbukwad-onosbalididdeeye.’ Ani an gannar an e-dadganga-yala-uksagusadse an barmidoed.” \p \v 16 Bab-Jehová soged: “Bukidar an be-isdarmalad begi barmidagoed. We-dulemala, ua-galegeyob be-gamaloed. Geb an bukidar be-isdarmalad-baigan barmidabaloed. We-dulemala, ibmar-makedyob, sapurbali, yar-mulluganbali, degine, akwa-dummagan-mararmaladbali, be-balegindiguega an imakoed. \p \v 17 ”Ar an bela bemar-ibmar-imaked an wisid. Bipisaale angi soggwenad dukumaisulid. Ar bemar-ibmar-isgana-imakedi, gwen angi dukuosulid. \v 18 Gebedgine, bemar-isgusad-ular ilabo-wilub bemar sabsur-odurdaklegoed. Ar be-bab-dummaganyob-ibmar-imaklemaladgi be an-yala oichosmalad, sunnasuli ibmar-isganabi-yapannega be an-yala imaksamalad.” \s1 Jeremías Bab-Jehováʼse-gochad \q1 \v 19 Bab-Jehováʼye, an suli-suli-itogedgine, be an-ganguedga guedid, \q2 be an-ogannogedid, be an-edarbedid. \q1 Bela yalamar-ugakaase-bukmaladi bese danimaloed, bega sognonimaloed: \q2 “Anmar-dadgan bab-dummadsulid e-bab-dummadga na imaksamalad. \q1 Gwen ibmar-nued abingassurmalad, \q2 unnila ibmar-igarga-gusulid na abingasmalad. \q1 \v 20 ¿Ar sunna dulemar na dukin e-bab-dummagan sobsi? \q2 Eye, degi-inigwele, we-ibmarmarde gwen bab-dummagansulid.” \p \v 21 Bab-Jehová Jeremíasʼga sogded: \q1 “A-ulale, an we-dulemar odurdakoed, \q2 an we-dulemarga an-ganguedi an ega oyogoed. \q1 Adi, wisgumalaga, ani an Bab-Jehová gued.” \c 17 \s1 Judá-dulemar-e-isgued, degi, e-sabsur-odurdaklegoed \p \v 1 Bab-Jehová soged: \q1 “Judá-dulemar-e-isguedi, e-gwagegi, esgoro-swiswidikidgi narmakar naiyobid, \q2 akwa-diamante-e-dukugi narmakar naiyobid. \q2 Judá-dulemar-e-isguedi, Bab-Dummadga-ibmar-ogumakar-ukleged-aila-e-bebegi sobles naid. \q1 \v 2 Ar be-mimmiganse-bakale, bab-dummad-bundor-Asera-e-wilubgan-sobsadi, ega e-ailamar sapi-dummagan-nagaba-sobsadi, nue ebinsamalad. \q2 \v 3 Degi, yar-mullugangi sapurba-neg-ollornaidgi aila-sobar-bukwamarbalidi, nue ebinsamarbalid. \b \q1 ”Bemar-isgued-ulale, bela be-yargine, be-manimala, be-ibmar-nuegana be-isdarmaladga an ukoed, \q2 degine, be-bab-dummaganse-goled-negmar an ega ukbaloed. \q1 \v 4 Na be dukin an-bemarga-yala-uksadi be surgumaloed. \q2 Be yar-dakdisulidgi, be-isdarmalad-e-maiga an be-imakoed. \q2 Ar be, nue an-oulussoggu, an-urwed, soo-geg-ginnedyobi, bemargi degisadegu gusunnoed.” \p \v 5 Bab-Jehová weyob soged: \q1 “¡Dule dule-baidgi-bensuli-gued, duledar wilesun! \q2 ¡Dule, dulegi-bendakleged-amidiid, duledar wilesun! \q2 ¡Dule angi-banguedi, duledar wilesun! \q1 \v 6 A-dule, sapi-matugana nega-dulesulidganba-nikadyob gumaloed: \q2 Neg-nuegan-nonikir, gwen werguosulid, \q1 unnila nega-dulesulidganba garmakdii guoed, \q2 napa-balubiidgi gudii guoed, \q1 agine, gwen dulemar gudidasurmalad. \q2 Debayobi, dule Bab-Dummadgi-banguder guoed. \b \q1 \v 7 ”Ar dule angine-bensuligueddi, anginbi-bendakleged-edarbediiddi, egi nued binsalesad. \q2 \v 8 A-dule, sapi-diwar-naba-gwichidaedyobi gued, \q1 igi sapi-malimar diwarse-bategwichile, neg-ued-nonikile, gwen akar-gusuli, \q2 e-gagan aramakwisgudae, debayobi, a-dule gued. \q1 Deginbali, igi a-sapi yolagi gwen akar-gusuli birga-irba gusgu sanmakgwisdae, \q2 deyobi, we-dule gued. \b \q1 \v 9 ”Dule-binsaedi, ibmar-baiganba bur bule isganad, dule-yardakedgi binsadaed. \q2 ¿Ar wede doa dule-binsaed magar-dakosunna? \b \q1 \v 10 ”Unnila ani an Bab-Jehová-guedi, dulemar-ulubgi-binsaed magar-daked, \q2 dulemar-binsaed balamied. \q2 Degidbali, an e-ibmar-isgana-imakedba sabsur-odurdaked. \b \q1 \v 11 ”Dule igar-maisulidba mani-ibedga-guedi, nuu-butu, igi nuu-baid-akwa-akwedae, deyobi gued. \q2 Dule-deyob-mani-ibedga-gusadi, sikwas-gudiidgi, gannar mani-sate gunonikoed, \q2 gannar dule-wilegedga gudoed.” \p \v 12 Ani Jeremías, an weyob sogded: \q1 “Bab-Dummad, anmar-bese-goled-nega, ologana-gandikidba-yeerdakleged-negad, \q2 sailanagi bato agi be-nug odummoledanikid. \q1 \v 13 ¡Bab-Jehová, be Israel-dulemar-bendakega gued! \q2 Dulemar begi-aibatemaladi, bingegudmaloed. \q1 Dulemar begi-banguddamaladi, ukubgi-ibmar-narmaklegeyob yoggudmaloed. \q2 Ar Bab-Jehová-dii-nuedyob-gued iedmalad. \b \q1 \v 14 ”Bab-Jehová be an-nudake, \q2 adi, an nuguoed. \q1 Be an-abonoge, \q2 adi, an abonolegoed, \q2 unnila an be-nugbi odummoged. \q1 \v 15 Ar dulemar anga sokardaed: \q2 ‘¿Ar bia Bab-Jehová-anmarga-ibmar-sogsadde? \q2 Anmarga-ibmar-sogsadi anmarga imakbi an abedo.’ \q1 \v 16 Bab-Jehová, an bega-ibmar-sogsadi be nue-wisid, \q2 ar an be-asabinni an bega ibmar sogsad. \q1 Degi-inigwele, an begi alamaknai gussulid, \q2 be we-dulemar sabsur-odurdakye, \q1 be we-dulemargi boni-dummagan-barmidaye \q2 an bega sogsasurbalid. \q1 \v 17 Bab-Dummad, melle be an-ogwayega gue, \q2 ar boni-dummagangine, bee be an-bendakedid. \q1 \v 18 ¡Baba, melle bingeguega be an-imake! \q2 ¡We-dulemar be obingegsae! \q1 ¡Melle dobe-itogega be an-imake! \q2 ¡We-dulemar be odobgue! \q1 ¡Ibagan-bulegan ega be barmidage! \q2 ¡We-dulemar be obeloge! \q2 ¡Ilabogwadse be wioge!” \s1 Obunnoged-iba \p \v 19 Bab-Jehová weyob anga sogsad: “Be nae, neggwebur-yawagakse be gwisguna, bia Judá-reymar ubodae, degi, bia noardae, ase be gwisgunao. Geb, a-sorbali, bela Jerusalén-neggwebur-yawagak-bukmaladse be gwisgunabalo. Weyob be ega sogo: \v 20 ‘Judá-dulemar-e-reymar, Bab-Jehová-gayaburba be itomar. Degi, bela Judá-dulemar, bela Jerusalén-dulemar we-yawagakgi-dogdimalad, Bab-Dummad-gayaburba be itomar.’ ” \p \v 21 Bab-Jehová weyob soged: “Nue salakarmalo. Obunnoged-ibagi melle be ibmar-semalo, melle Jerusalén-yawagakgi ibmar-odomarbalo. \v 22 Deginbali, melle obunnoged-ibagi, be-negyagi ibmar-onomarbalo, degi, bipisaale, a-ibagi melle be arbamarbalo. We-obunnoged-iba iba-islidik be dakmalo. Igi an be-dadganga sogsagusa, deyob be dakmalo. \v 23 Degi-inigwele, be-dadgan an-itossurmalad, gwen an-sogedba ibmar imaksasurmalad, bur gwage-dutusuli gudmalad, gwen an-itossurmalad, degine, e-odurdaked abessurmarbalid.” \p \v 24 Bab-Jehová soged: “Ar bemar an-sogedba ibmar-imakmalale, gi we-neggwebur-yawagakba be ibmar-odosurmalale, unnila we-iba, iba-islidikidga be imakmalale, a-ibagi be ibmar-imaksurmalale, \v 25 we-neggwebur-yawagaknaba reymar, degi, reymar-masmala Rey-David-ologanagi sigmaloed. Reymar, reymar-masmala Judá-dulemar-abargi, degi, Jerusalén-dulemar-abargi ur-napaginedgi-sii dogmaloed, degi, moli-birgi-sii ubomaloed. We-neggweburgi dulemar bukwagu gumaloed. \p \v 26 ”Judá-dulemar danikoed, dulemar-Jerusalén-neggwebur-dikarba-bukmalad danimaloed, degi, Benjamín-yalagi-bukwamalad danimarmogoed, degine, Sefela-yalagi-bukwamalad danimaloed. Degine, yalaganba-bukwamalad, degi, Neguev-yalaganba-bukwamalad danimarmogoed. Bab-Jehováʼse-goled-negse Bab-Jehováʼga-ibmar-ukega, ibmar-uklemalad sedanimaloed, degi, ibmar-ogumakar-uklemalad, orosgi-dakleged, degine, ina-wawagan, sedanimaloed. Deginbali, Bab-Dummadga dog-nuedye-sogega-ibmar-ukleged sedanimarbaloed. \v 27 Ar bemar anba-ibsasulile, an-igar-maidba obunnoged-iba iba-islidikidga be imaksurmalale, degi, Jerusalén-yawagak-dummagangi be ibmar-odomalale, an a-yawagakmar ogumakoed, dule gwen-oginnosulid, bela Jerusalén-reynegmar an ogumakoed.” \c 18 \s1 Napsagi-ibmar-sobed-dulegi burbar-sunmakleged \p \v 1 Bab-Jehová weyob anga sognonikid: \v 2 “Jeremías, napsagi-ibmar-sobed-dule-negse be nae, agi an bega ibmar sogo.” \p \v 3 Geb an napsagi-ibmar-sobed-dule-negse nadsunnad, degi, an modapgu, napsa-e-obipirmakedgi ibmar-sobnai an dakdapid. \v 4 Napsagi-ibmar-sied-sobnaid e-ibe isgunonikile, gannar sobdedabalid, egi bela nued-noedse imakdaed.\fig Napsagi-arbaed-dule napsagi ibmar-sobsiid. (Jeremías 18:1-4) |src="LB00138B.TIF" size="col" ref="Jeremías 18:4" \fig* \p \v 5 Agine Bab-Jehová-gayaburba anse nonikid, anga weyob sognonikid: \v 6 Bab-Jehová soged: “Israel-dulemar, ¿geg an napsagi-ibmar-sobed-duleyob an bemar-imakmosi? Bemar Israel-dulemar, igi-napsagi-ibmar-sobed-dule napsa-imake, deyobi, bemar an-argangi gumalad. \p \v 7 ”An dula-bukwad-gwensak-obelogedgi-sunmakbiele, yar-gwensakgindibe, an-itogedba sunna an sunmaked. Sunna an bela we-dulemar-sabsur-odurdakedgi an sunmakbalid. \v 8 Ar we-dula-bukwad-gwensak-bukwadi, e-isguedga-ulubgi-bukib-binsaele, ibmar-isgana-imaked iemarsogele, an sabsur-odurdakoye-sogsad bar an odurdakosulid. \p \v 9 ”Deginbali, an sunna bega neggwebur-onasguedgi sunmakbalid. An sunna neggwebur gangued-nika-imakedgi sunmakbalid. \v 10 Degi-inigwele, ar emar an-asabin ibmar-isgana-imakele, an-sogedba dasurmalale, bar an emarga ibmar-nued-imakedgi binsaosulid. \p \v 11 ”Jeremías, emisgindi, Judá-dulemarga be sogo, degine, Jerusalén-dulemarga be sogbalo. Bab-Jehová weyob sogye ega be sogo: ‘An bemar-idu boni-dummagan urbenaiye, bemar-sabsur-odurdakedgi an binsanaiye. Bemar igar-isganagi bangumarye, be-daed be ogwamarye, be-ibmar-imaked nue be imakmarye.’ \v 12 Degi-inigwele, bega sogdamaloed: ‘Suli, anmar imakosuli. Anmar, anmar-itolegedba ibmar imakoed, anmar ibmar-isgana-abegedba na ibmar-imakdii gumaloed.’ ” \p \v 13 Ar Bab-Jehová weyob soged: \q1 “Dule-yar-baid-baidgi na be egismardo: \q2 ‘¿Doa weyob ibmar-imakdimar be itosa?’ \q2 ¡Suli! Weyob ibmar itoledisulid. \q1 Ar Israel-dulemar, ibmar-isgana yeer-gangu imaksamalad. \q2 \v 14 Ar Líbano-yalaganba boo-sibudik-bated, ¿berguoe be insae? \q2 Yalaganba dii-dammipegwad-aryomaid, ¿berguo be insae? ¡Suli! Berguosuli. \q1 \v 15 Degi-inigwele, an-dulamar an-iedmalad. \q2 Bab-dummagan-binsagumaladga ina-wawadikmalad ogumakar ukdemalad. \q1 Igar-nued gebesailagi an ega-uksadgi bangudmalad. \q2 E-igar-isganaba nanadmalad, \q2 igar-gwen-nabirsulidgi gudii gudmalad. \q1 \v 16 A-ulale, e-yar-naid nega-dulesulidga imaksamalad, \q2 egi-dodolegega imaksamalad. \q2 Dulemar egi nasdamaladi, geger-dakedbali, nono-ege-ege imakdemaloed. \q1 \v 17 Dad-ibeler-nakwedsik burwa-goled-neg-imakedyobi, an bemar-imakoed, \q2 an be-isdarmalad-asabin bemar-oaisakioed. \q1 Be sabsur-odurdaklemaloed-ibagi an bemar-bendakosulid, \q2 an bemar-idu wagar-biir imakoed.” \s1 Jeremíasʼgi-gwichigubiguarmalad-igar \p \v 18 Dulemar weyob Jeremíasʼgi sogdemalad: “Anmar Jeremíasʼgi-gwisguega igar amimargwelo. Amba anmarga dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad igar-maidgi-anmar-odurdakega surguosulid. Degine, dule-binsaed-ibed anmarga-binsaed-uked surguosurbalid. Anmarga Bab-Dummad-gayaburba-barsoged surguosurbalid. Anmar melle we-dule-ibmar-soged itomalo. Anmar naibid ega ukega, e-sunmaked-egi-aibinega imakmalo.” \s1 Jeremías Bab-Dummadse-gochad \p \v 19 Ani Jeremías Bab-Dummadga weyob sogded: \q1 “¡Bab-Jehováʼye, nue be an-itoge! \q2 ¡Dulemar angi-gwichigunanaid nue be itoge! \q1 \v 20 ¿Ar ibmar-nued-imaklegedi, ibmar-isgana-imaklegedga gunonidasi? \q2 Ar we-dulemala an-metemalaga, an-idu yaa-dummad-akwisa gunanaid. \q1 Bab-Dummad, an bese-gochagusad be ebinsae, \q2 adi, melle we-dulemar be sabsur-odurdakegar. \q1 \v 21 Agala, e-mimmigan, ukudba be oburgwesunna, \q2 e-isdarmaladse es-suidgi-burgwega be imaksunna. \q1 E-omegan-ibe, e-suimar-oburgwega be imake, \q2 e-omegan, e-mimmigansuli be imake. \q1 E-suimar, gindaklegar be oburgwe. \q2 E-masmala, bilagi es-suidgi-burgwega be imake. \q1 \v 22 Egi, ukiagwale dulemar-ibmar-atursamalad be barmidage, \q2 adi, gwakidedba binnasuli oimakde gumalagar. \q1 An-gamalaga an-idu yaa-dummad akwismalad, \q2 an-nag-gaega an-idu dubmar nasiksamalad. \q1 \v 23 Bab-Jehová, bedi we-dulemar-an-oburgwedgi-binsananaidi be wisid. \q2 Melle e-ibmar-isgana-imaksamalad be baisur-dako, \q2 melle be e-isgusmalad iego. \q1 Bab-Jehová, be-asabin galakumalaga be imako. \q2 Sae-itogedgi be sabsur-odurdako.” \c 19 \s1 Napsa-buglu-mamarisad \p \v 1 Bab-Jehová weyob anga sogsad: “Napsagi-ibmar-sobed-dulese be nae, ese be napsa-buglu bako. Geb a-sorbali, be-bardaknamalaga neggwebur-girmar-dummaganse abala be golo, degi, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-idumaladse abala be gorbalo. \p \v 2 ”Geb agine, Hinom-nebase be namalo. A-neba napsa-sobmalad-e-yawagak-asabin naid. Agine, an bega-ibmar-sogoedi be sogoed. \v 3 Weyob be sogo: ‘Judá-e-reymar, degi, Jerusalén-dorgan, Bab-Jehová-ibmar-soged be itomar. Weyob Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová-Bela-Gangued-Nikad soged: We-nebagi boni-dummad an barmidagoed, dulemar we-ibmar-itomaloedi geger itomaloed. \p \v 4 ” ’Ar Israel-dulemar an-obachamalad. We-neba oichosmalad, egi ina-wawadikid bab-dummagan-baiganga ogumakar uksamalad. Ar Israel-dulemar we-bab-dummagan-akudakmaladga, e-dadgan we-bab-dummagan-akudaksamarmogadga, degine, Judá-e-reymar we-bab-dummagan-akudaksamarmogadga ina-wawadikid uksamalad. Emide, we-nebagi dule-neg-oakalossurmalad-e-ablis-bukidar eosmalad. \p \v 5 ” ’Bemar Baalʼga ibmar-ogumakar-ukleged-aila be sobsamalad. Agi be-mimmigan ega be ogumakar uksamalad. Ar gwen an bemarga we-igar uksasulid, we-ibmar-imakmaloye an bemarga sogsasulid, bipisaale gwen an-binsaedgi danisulid.’ ” \p \v 6 Bab-Jehová soged: “Ibagan nonikoed, Tofet-aila bar Tofet-ailaye bilegosulid, degi, Ben-Hinom-neba bar Ben-Hinom-nebaye bilegosurbalid. Gindakmalad-nebaye bilenonikoed. \v 7 We-nebagine, Judá-dulemar-e-igar-mesismalad an obelogoed, degi, Jerusalén-dorgan-e-igar-mesismalad an obelobaloed. E-isdarmalad-e-oburgwebigudimaladse es-suidgi-oburgwilegega an imakoed. E-muimar, ibmar-durgan-gukumaladse-gullegega an imakoed, degi, achu-sapurmarse-gullegega an imakbaloed. \p \v 8 ”We-neggwebur dule-bar-bukwasuli an imakoed, egi-dodolegega an imakoed. Dulemar we-neggweburgi-nadapile, geger dakdemaloed, e-dule-bergusadgi dododmaloed. \v 9 Be-isdarmalad bela bemar-ebilis-ambikunonikidbali, be suli-suli itodmaloed. Na be dukin be-mimmigan be gutemaloed, degi, be-aimar be-gutemarmogoed. \p \v 10 ”Bela be we-ibmarmar-sogsale, dulemar-beba-gudimalad-wagab napsa-buglu be mamaroed. \v 11 Geb amarga be sogoed, weyob Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikad sogye: ‘We-yala-naidi, degi, we-neggwebur-siidi, bela an obelogoye. Igi napsa-buglu-mamarisale, gege bar gannarse-nugue, deyobi, an we-yala imakoye. Dulemar, e-muimar-digegala, napneg-satedbali, Tofetʼye-neg-nugadgi digdemarsunnoye.’ ” \p \v 12 Bab-Jehová soged: “An bega ibmar-sognaidi, deyobi, an we-nebagi, degi, e-dulemargi imakoed. We-neggwebur Tofet-aila-sigoedyobi an imakoed. \p \v 13 ”Bela Jerusalén-neggweburgi negmar-bukwadi, degine, Judá-dulemar-e-reymar-negmar-bukwadi, Tofet-ailayob guoed. Bela we-negmar-e-ailamar-birgi ina-wawadikmalad niisgwamarga uklesad. Degine, a-ailamar-birgi bab-dummad-baiganga gobed-eosgusmarbalid. A-negmala, Tofet-ailayob isgus bukuoed.” \p \v 14 Jeremías, Bab-Jehová-ega-ibmar-sogsad Tofet-ailase-sogdii nonigua, Bab-Jehováʼse-goled-neg-imbagi gwisgunonikid. Geb bela dulemarga weyob sogded: \v 15 “Israel-e-Bab-Dummad-Jehová-Bela-Gangued-Nikad weyob soged: ‘Ar we-neggwebur, degi, bela e-neggwebur-burwigan-dikarba-bukwamaladi, an-ibmar-sogedba imaksasurmarsoggu, bela boni-dummagan-barmidagoye-an-sogsadi, an bemargi barmidasunnoye.’ ” \c 20 \s1 Jeremías, dule-Pasurʼye-nugad-seledoedgi sunmaksad \p \v 1 Dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-Pasur Bab-Jehováʼse-goled-neggi dummadga-gudiid. Pasurʼde Imer-machid. Pasur, Jeremías Bab-Dummad-gayaburba-barsoggwichi-itosgua, \v 2 Jeremías-sarsomalaga dulemar-barmisad. Geb Benjamín-neggwebur-yawagak-biribalid-nagaba, Bab-Dummadse-goled-negmobin sepo-maidgi Jeremías-odosad. \v 3 A-bangine, Pasur, Jeremías-sepogi-galessiidgi-onosgua, Jeremías ega sogded: “Bab-Jehová bar Pasurʼye be-biosulid, emisgi Magor-Misabibʼye be-bioed. A-sogleged: ‘Gwayed-dummad-neg-naidye.’ \p \v 4 ”Ar Bab-Jehová weyob soged: ‘Na be dukin gwayed-dummadga guoed, degi, be-aimar-ogwayedga be gubaloed. Be-aimar e-isdarmaladse es-suidgi oburgwilegoed, be-sunnagwad be dakoed. Bela Judá-dulemar, Babilonia-e-reyga an urmakoed, geb a-rey, Babilonia-yarse bemar-sedoed, sulile, es-suidgi be-oburgwemaloed. \p \v 5 ” ’Deginbali, be-isdarmaladga an bemar-neggwebur-e-ibmar-nuegan ukoed. Bela be-ibmar-sanmakmaladi, be-ibmar-gargemaladi, degi, bela Judá-dulemar-e-reymar-ibmar-nuegana an ega urmakoed. Bela we-ibmala, atursamaloed, Babilonia-yalase bela sedmaloed. \v 6 Pasur, bedina, bela-be-negyaginmaladbo, Babilonia-yalase gales be ebipiledmaloed. A-yalagi be burgoed, agine be diglegoed. Be-aimarga be gakansaale ega sunmaksadi, deyob gumarmogoed.’ ” \s1 Jeremías, Bab-Dummad-abin bukib-binsasad \p \v 7 Ani Jeremías Bab-Dummadga weyob sogded: \q1 “¡Bab-Jehová, be nue an-binsaed gasad! \q2 ¡Nue an bese binsaed galesad! \q1 Ar be anba bur dutusurgusoggu, be angi obichad. \q2 Bela-dulemar angi dodogedbimalad, anga alledibidamalad. \q1 \v 8 An sunmaked-ilibali, unnila an sogdedaed. \q2 ¡Belamarye! ¡Ibagan-bulegan daniye! \q1 Agala, be-gayaburba mesagwar-guega an-imaked, \q2 degi, angi-dodolegega an-imaked. \q1 \v 9 An sogdibe: ‘Bar an begi binsaosurye, \q2 bar be-nuggi an sunmakosurye, \q1 aka bur bule be-gayaburba an-ulubgi soo-duurmaksiiyobi naddaed, \q2 an-galamarse-bakale, ebuged. \q1 Aisaar an-sunmaked na bargaye sogdaenad, \q2 degi-inigwele, gege an na bargaed. \q1 \v 10 Dule-bukidar sabsur-uasogagwar-sunmake an itoged.’ \q2 Weyob sogmalad: ‘¡Bela gwayed-dummad neg-naiye!’ \q1 Weyob sogmarbalid: ‘¡We-dulegi anmar gwisgunamala! \q2 ¡Anmar dummaganga barsognamala!’ \q1 An-aimar-nueganbela begi-isguega an-imakbimalad, \q2 amarbela weyob sogmalad: \q1 ‘Sunna Jeremías anmarse binsaed galeged. \q2 Deyobile, anmar egi obinoed, \q2 anmar buged-mai imakoed.’ \b \q1 \v 11 ”Degi-inigwele, Bab-Jehová, bee be anba gudiid, \q2 bila-onoged-gandikidyob be anba garmakdiid. \q1 Degisoggu, dulemar an-balegindimaladi, angi obinosulid, anse galakumaloed, \q2 igarga guosurmalad, bingedar itomaloed. \q1 Degisadegu, suli-suli-itodii gumaloed, \q2 bipisaale dulemar we-ibmar iegosurmalad. \b \q1 \v 12 ”Be, Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadid. \q2 Bedi dule-innikigwad-e-daed balamied. \q1 E-gwage-ulubgi-ibmar-itoged be wisid, \q2 degi, e-binsaed magar be daked. \q1 Degisoggu, be we-dulemar-buged-mai-imakoed-dakega be an-imake. \q2 Ar an-bonigan an bega uksad, \q2 emidi, begi siid. \b \q1 \v 13 ”¡Bab-Jehová-nuggi be namakmala! \q2 ¡E-nug be odummomala! \q1 Ar Bab-Dummad dule-wilemalad abonoged, \q2 dule-isganamar-e-ganguedgi ollorsaed. \b \q1 \v 14 ”¡Ibiga an we-ibagi gwalulesdibe! \q2 ¡Iba-isganaga gusun! \q1 ¡Ibiga we-ibagi an-nan an-odesdibe! \q2 ¡Iba-isganaga gusun! \q1 \v 15 Dule an-bab-weligwar-imaksadi, deun ega weyob sogsagusgu, susugwa bega uklesye. \q2 ¡We-dule iwigusun! \q1 \v 16 We-dule, Bab-Jehová-neggweburmar-sabsur-obelosgusadyob gumosun. \q2 Degi, we-dule, wakdaradbali, neg-oimake itosun, \q2 yorukudbali, dule-bila-onomalad-oimake itosun. \q1 \v 17 ¿Ibiga Bab-Dummad, an sapidukugi-maidgi burgwega an-imaksasuli? \q2 Adi, an burgwar aidesanad. \q2 An-nan anga neg-uanga gusanad. \q1 \v 18 ¡Ibiga an sapibeneggi-maid aidesdibe! \q2 ¿Unnila an boniganba-galitogega nonide? \q1 ¿Unnila bukib-binsaega an nonide? \q2 ¿Unnila emarse bingegudiguega an nonide?” \c 21 \ms2 1d. Jeremías, Judá-sapin-dummagangi gwisgusad \mr (21:1–26:24) \s1 Jerusalén-neggwebur-berguoed \p \v 1 Bab-Jehová Jeremíasʼga ibmar sognonigusad. Deunni, Rey-Sedequías, Malquías-machi-Pasur, degi, Maasías-machi-dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-Sofoníasʼbo Jeremíasʼse barmiargusad, adi, ega weyob sogmalaga: \v 2 “Jeremías, be anmar-ular Bab-Jehováʼse idake, ega be soge, ibiga Babilonia-Rey-Nabucodonosor anmargi bila-ononaiye. Abakale, Bab-Jehová, anmarga ibmar-dakledisulid imakalile, anmargi we-dulemar-banguega nabir imakalile.” \p \v 3 Jeremías we-dulemar-abin sogded: “Be Rey-Sedequíasʼga sogmalo, \v 4 Israel-e-Bab-Dummad-Jehová weyob sogye: ‘Ani an, be-sordamar-bila-onomalad Babilonia-e-rey-sordamarbo bila-ononaid-abin sikirmakega an imakoed. Bela Caldea-sordamar neggwebur-ebilis-ambikuega an imakoed. Be-sordamar neggwebur-yaba gwayis-bukuega an imakoed. \v 5 An-sunnagwad an bemargi gwichiguoed. An-gangued an bemarse oyogoed, an ise-urwedgi, an sae-itogedgi an bemargi gwichiguoed. \p \v 6 ” ’An dulemar onaibisaoed. Boni-dummad an barmidoed. A-bonigi bela ibmar-durganse-bakale, degi, dulemar we-neggweburginmaladse-bakale, burgwemaloed.’ ” \p \v 7 Bab-Jehová soged: “Deyob-gusad-sorbali, geb an Babilonia-e-reyga Judá-e-rey-Sedequías an ukoed, e-dummagan an ukbaloed, degine, dulemar bonigi-burgosurmaladi, bilagi-burgosurmaladi, degi, ukudba-burgosurmaladi, Babilonia-Rey-Nabucodonosorʼga an ukoed. E-isdarmalad-oburgwebigudimaladga amar an urmakbaloed. Geb Nabucodonosor es-suidgi amar-oburgoed, igi-barsaye ega gwen-sogosulid, wile gwen-dakosulid.” \p \v 8 Bab-Dummad Jeremíasʼga weyob sogsad: “We-neggweburga be sogo, weyob Bab-Jehová sogye: ‘An bemarga igar sogbo uked, igid-igar be sumalodibe, dula-gued-igardibe, burgwed-igardibe. \v 9 Dule we-neggweburgi beoedi, es-suidgi-burgoed, degi, boni-dummadgi burgoed, igi ukudba burgodibe. Ar dule we-neggweburgi-nooeddi, bela-Caldea-sordamar-ebilis-bukwadse-naoeddi, burgosulid, nabir san-onogoed.’ ” \p \v 10 Bab-Jehová soged: “Ar an we-neggwebur sabsur-imakoye sogsad, wile an dakosulid. Degisoggu, Babilonia-e-reyga urmaklegoed, a-rey we-neggwebur-ogumakoed. \p \v 11 ”Judá-e-reyneg-yaginmaladga be sogmogo, ‘Bab-Jehová-gayaburba be nue itomarye.’ \v 12 Rey-David-e-waganga weyob-Bab-Jehová-sogye be sogo: \q1 ‘Bane-bane wakudaradba igar-innikigwad imakmalo. \q2 Dule-mesagwar-gudiid, mesagwar-imaked-dulegi be ollor-imakmalo. \q1 Adi, melle bemar-ibmar-isgana-imaked-ulale, an-urwedi bemargi sooyobi gwichiguegar. \q2 Ar an-urwed, geg dule gwen bargassuliled.’ ” \p \v 13 Bab-Jehová soged: \q1 “Jerusalén-dulemar, an bemargi gwichid, \q2 neba-e-nanaga be siid, \q2 yalaganba-neba-nanaid-e-akwa-dummadga be gusiid. \q1 Emide, be weyob sogmalad: ‘¿Doa anmar-oakalononikosunna? \q2 Dule akar anmar-imakosulid. \q1 ¿Doa anmar-neggweburgi dogosunna? \q2 Dule anmargi dogosuli.’ ” \p \v 14 Bab-Jehová soged: \q1 “Bemar-ibmar-isgana-imaksadba an sabsur-bemar-odurdakoed. \q2 Be-sapurgi an soo odegoed. \q2 We-soo bela sapur-dikarba-ibmar-nanaid obelogoed.” \c 22 \s1 Judá-e-reymar-sabsur-odurdaklegoed \p \v 1 Bab-Jehová weyob anga sogsad: “Jeremías, reynegse be nae, agi Judá-dulemar-e-rey dad-David-ologanagi-siid-asabin be we-gayaburba sogo. \v 2 Deginbali, Rey-e-dummaganga-arbamaladga, degi, e-dulamar-we-yawagakba-ubomaladga be sogmogo: ‘Bab-Jehová-gayaburba be nue itomarye.’ \p \v 3 ”Weyob Bab-Jehová soged: ‘Igar-innikigwad be imakmarye, igar-napiragwadba be nanamarye. Dule-mesagwar-gudiid, mesagwar-imaked-dulegi be ollor-imakmarye. Melle Judíoʼsurmalad be sabsur-imakmaloye, degi, melle be babgan-satemalad wiomaloye, degine, melle be siamar-e-sui-burgwismalad wiomarbaloye. Deginbali, melle wegine dulemar-ibmar-oakalossulid-ablis eomarbaloye. \p \v 4 ” ’Ar bemar we-ibmar-sogedba-damalale, we-reyneg-yawagakbali reymar-ubomai, Rey-David-e-ologanagi sigmai gumaloed. Reymar, e-dummagan-abargi, degi, e-dulamar-abargi moli-urgi-sii, degine, moli-birgi-sii ubomai gumaloed. \v 5 Ani an, Bab-Jehová-guedgi soged: Ar bemar we-gayaburba-bega-soged be itosurmalale, an-sunnagwad an bemarga innikigwadgi ibmar-sogdo, we-reynega bela akwamarbi-bukwa an imakoed.’ ” \p \v 6 Bab-Jehová, weyob Judá-e-reyneg-annik soged: \q1 “Be angala Galaad-yaryobi gued. \q2 Líbano-yala-biriyobi, be anga gued. \q1 Degi-inigwele, napira an bega soged, \q2 nega-dulesulidga an be-imakoed, \q2 neggweburmar-dulesulidga an be-imakoed. \q1 \v 7 Dulemar-be-obeloged an begi barmidoed, \q2 e-gingimar-nika-nika begi namaloed. \q1 Be-urwar-buarmar-bur-yeerdaklemalad bei omukumaloed, \q2 geb bela soogi bei ogumakmaloed. \p \v 8 ”Dule-bukidar we-neggweburgi nasmalogua, e-sordaganga sogdamaloed: ‘¿Ibiga Bab-Jehová weyob we-neggwebur-dummad imaksa?’ \v 9 Geb na e-sordagan sogdamaloed: ‘Ar we-dulemala, e-Bab-Dummad-Jehová-ebo-igar-mesisadi obachamaladdeeye, bab-dummagan-baiganba ibsasmaladdeeye, a e-nug-odummodii gusmaladdeeye. A-ulale, weyob we-neggwebur gusye.’ \q1 \v 10 Melle rey-burgwaledga be bomalo, \q2 melle a-ular be bukib binsamalo. \q1 Bur be rey-gales-selesadga be bomala, \q2 we-rey bar gannar wese-aibirosulidga bur be bomala, \q2 degi, e-gwalulesad-yar-bar-dakosulidga bur be bomala.” \p \v 11 Bab-Jehová weyob Josías-machi-Salum, e-bab-sorba-Judá-e-reyga-megisadga-annik soged: “Salum, bar wese gannar aibirosulid. \v 12 Bia gales-selesa, agine burgoed, we-yarse bar gannar nonikosulid. \q1 \v 13 Dule igar-maisulidba-e-neg-sobdiidi, degi, ibmar-isgana-imakedgi e-gabedneg-nibalid-sobdiidi, ¡we-dule, duledar-wiles! \q2 Dule, ega-binsa-dule-arbaega-imakdiidi, degi, ega-arbaed-bennukdisulidi, ¡we-dule, duledar-wiles-ini! \q1 \v 14 Dule na sogdiid: ‘An na neg-dummadi-soboye, \q2 neg-obunnomalad burwisuli aila-dummad-birgi imakoye.’ \q1 We-dule, e-neg yawagak-atakmalad-dummagan-nika imakele, deginbali, urwar-urgo ebirgi nasikele, geb e-maged-ginnidgi magbalile, \q2 ¡we-dule, duledar-wiles-ini! \b \q1 \v 15 ”¿Ar be urwar-neggi-maidba, be reyga megode? \q2 Ar be-babdi amba iba-dummagan-onodigusan-inigwele, ar degite, amba igar-innikigwadba nanadii gusad, \q1 igar-nuegan-mamaidba nanadii gusad, \q2 igar-innikigwad-imakdii gusbalid. \q2 A-ulale, ega nueganbi ibmar gusad. \q1 \v 16 Deginbali, dule-wilemalad-bendakdii gusbalid, \q2 dule-ibmar-satemalad-wile-dakdii gusbalid. \q1 ¿Ar we-soglesursi, we-dule magar-an-daksaye? \q2 Ani Bab-Jehová soged: We sogleye, magar an-dakdii gusye. \b \q1 \v 17 ”Unnila bedi maniginbi be binsadiid, \q2 mani-amiegala yogasaar be ibmar imakdiid. \q1 Ar bedi dulemar-gindakedginbi be binsaed, \q2 unnila mesagwar be emar-imakdiid, \q2 sabsur-emar-imaked be gudiid.” \p \v 18 A-ulale, Bab-Jehová Judá-e-rey-Josías-machi-Joacim-annik weyob soged: \q1 “Dule bipisaale Joacim-burgoedbina bukib-binsaosulid, \q2 ega weyob binnasuli boosurmalad: \q1 ‘¡Gwenadye! ¡Duledar-wilesmarye! \q2 ¡Bunaye! ¡Dule-wilesmarye!’ \q1 Degi, ega weyob binnasuli boosurmarbalid: \q2 ‘¡Dummadye! ¡Be bergudsunye! \q2 ¡Anmar-rey, be anmar-idu nadsunye!’ \q1 \v 19 Moli-uayasuid-diglegeyobi diglegoed, illi-illir ebipimaloed. \q2 Jerusalén-neggwebur-magaba metemaloed.” \s1 Jerusalén-dulemargi sunmaklenaid \p \v 20 Bab-Jehová, Jerusalén-dulemarga weyob sogdemogad: \q1 “Líbano-yarse be naknamar, \q2 agi be binnasuli ogormaksii gumalo, \q1 Basán-yargine, be binnasuli bosii gumalo, \q2 Abarim-yarmar-akale, be bodii gumalo. \q2 Ar dulemar-be-bendakmalo-sogmaladi, bela ogilolesmalad. \q1 \v 21 Bemar nued-gudiunni, an bega sunmaksamalanad. \q2 Aka be sogdegusmalad: ‘Anmar be-itobisurye.’ \q1 Ar be dungudanikid-akale, deyob be damalad, \q2 gwen be an-itobisurgusmalad. \q1 \v 22 Be-sapin-dummagan-gudimaladi, burwa-dummadse ebipiledmaloed. \q2 Bebina-sogdimaladi, gales seledmarmogoed. \q1 Na be-isgued-ulale, bingedar be itodoed, \q2 mesagwar be imakledoed. \q1 \v 23 Emide be, Líbano-yargi be maid, urwargi be uu-sobsayobi be gued. \q2 Ar emisgindi, be dummad-naibid itosunnoed, \q1 igi ome-muu-neggi-nai, nunmaked-itonaidyobi, \q2 be nunmaked itonai guoed.” \p \v 24 Judá-Rey-Conías, Joacim-e-machid. Bab-Jehová, Coníasʼnik weyob soged: \q1 “An-dula-maidgi inniki an bega soged: \q2 Amba an bela-bela bebina-soged-inigwele, be wegi-gudiidgi amba an be-bar-metedsegad. \q1 \v 25 Be-oburgwebi-gudimaladga an be-urmakoed, \q2 be bela-bela-dule-dobgudimaladga an be-urmakoed. \q1 We-Babilonia-e-rey-Nabucodonosorʼga, degi, Caldea-dulemarga an be-ukmaloed. \q2 \v 26 Be, be-nanbogwa, yar-baid-gwen-be-dakdisulidse an be-barmetoed. \q1 Be gwalulessulid-yargi, be-nanbogwa an be-oburgwemaloed. \q2 \v 27 Gwen bipisaale be-yar-naidse be gannar aibirosulid. \b \q1 \v 28 ”¿Ar we-Coníasʼde nog-maraled-gwen-bar-dule-abesulidyob gude? \q2 ¿Ar ibiga wede yar-baid-gwen-dakdisulidse, e-mimmiganmala barmelledsunna? \q1 \v 29 ¡Israel-dulemar! Bab-Jehová-e-gayaburba be itomar.” \p \v 30 Weyob Bab-Jehová soged: \q1 “We-dule, dule-wargwenadye be gardagi narmakar meso, \q2 dule gwen igarga gudsulidye be gardagi sogo. \q2 Ar e-mimmigan-wargwensaale, Judá-yar-seegala David-e-ologangi sigosurguoed.” \c 23 \s1 Israel-dulemar gannar e-yarse-nonimaloed \p \v 1 Bab-Jehová weyob soged: “¡Dummagan duledar-wilesmar! Dummagan an-neggwebur-dula-wiodimalad, bela-neggwebur-oaisakidimalad, ¡duledar-wilesmar!” \v 2 A-ulale, Israel-e-Bab-Dummad-Jehová, weyob dummagan-e-dulamar-sedimaladga soged. “Ani an Bab-Jehová soged: Bemar an-dulamar-oaisakismalad, an-dulamar-ononnosmalad, gwen be bendaksasurmalad. Degisoggua, bemar ibmar-isgana-imakmaladba an sabsur-bemar-odurdakoed. \p \v 3 ”An-dulamardi, an-sunnad gannar e-yargi-ononnolesgusadse-dagega an imakoed. Gannar e-nainumarse-dagega an imakoed. Agine na nasgumai gumaloed, dula-mergumai gumaloed.” \p \v 4 Bab-Jehová soged: “An-dulamar-seegala, ani an ega e-idumalad ukoed. Degisoggu, an-dulamar bar dobee itogosulid, degi, bar gwayosurmalad. Bela bukwagumaloed.” \p \v 5 Bab-Jehová weyob soged: \q1 “An Rey-David-e-wagwa-gwensak-barmidaged-ibagan danikid. \q2 Igar-innikigwad-imaked an ogwisgunonikoed. \q1 A-dule, binsaed-nikaa negsemai guoed. \q2 Igar-innikigwadba, degi, igar-napiragwadba ibmar-imakdii guoed. \q1 \v 6 A-ibagangine, Judá-dulemar abonolegoed, \q2 Israel-dulemar dobsuli-bukwa guoed. \q1 ‘Bab-Jehová, anmar-abonogedye,’ \q2 ega nug nasikmaloed.” \p \v 7 A-ulale, Bab-Jehová weyob soged: “Bar weyob-soglegosulid-ibagan daniye, Bab-Jehová Egipto-yalagi-Israel-dulemar-onosad-e-nug odummomarye. \v 8 Bur sogdemaloed: Bab-Jehová-e-nug odummomarye, ar a Israel-dulemar-Babilonia-yargi-bukwa onosaddeeye. Ar Bab-Jehová, bela Israel-dulemar-yar-bamaladgi-oaisakisadi, agi bukwa onosaddeeye sogdemaloed. Degisoggu, Israel-dulemar na e-yalagi bukwagumaloed.” \s1 Bab-gayaburba-barsogmalad-napirasulidgi-sunmaklenaid \p \v 9 Ani, Jeremías, an Bab-Dummad-gayaburba-barsogmaladga an ibmar soged: \q1 “Bab-Jehová-nuggine, degi, e-gayaburba-islidikid-anga-uksadbali, an bela-belagwad an-ulubgi an naibid-dummad itoged. \q2 Bela an-abaganmar wawanmaked, \q1 ber dule-mummudyob an dakleged, \q2 dule-inna-gagbidba-aibandiiyob an dakleged. \q1 \v 10 We-yala ukabsales-naid-ulale, galagwensuli-negsichigi-yoledimalad doggusad. \q2 We-yala nue wiles-itonaid, \q2 nega-dulesulidganba gagan-nanaid bela dinguded. \q1 Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad, igar-isganaba nanadmalad, \q2 e-garganguedi, igar-innikigwadga ebusurmalad.” \p \v 11 Bab-Jehová soged: \q1 “Bab-Dummad-gayaburba-barsogmaladi, dule-isganamalad. \q2 Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladi, dule-isganamarmogad.” \p \v 12 Bab-Jehová soged: \q1 “A-ulale, e-igarmar ega masimakmaiyob guoed. \q2 Negasichidba balimelledoed, \q1 agi mellemai gumaloed. \q2 E-sabsur-odurdakleged-birgagi an egi boni-dummad barmidagoed. \b \q1 \v 13 ”Bab-gayaburba-barsogmalad-Samariaʼginmaladi, e-ibmar-isgana-imakmalad an daksad. \q2 We-dulemala, Baal-nuggi gayaburba barsogsamalad, \q2 degi, yogasaar igar-isganabali an-dulamar-naega imaksamalad. \q1 \v 14 Bab-gayaburba-barsogmalad-Jerusalénʼginmalad, we-ibmar-isgana-gegerdaklemalad-imaksad an daksad: \q2 Galagwensuli negsichigi-nanamalad, \q2 gakansaagwar nanadimalad, \q2 dule-ibmar-isgana-imakmalad ogannomalad, \q3 adi, melle dule-wargwensaale na e-daed ogwaegar. \q1 Bela we-dulemar anga, Sodoma-dulemaryob gued, \q2 bela Jerusalén-dulemar anga, Gomorra-dulemaryob gued.” \p \v 15 Degisoggu, Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikad weyob gayaburba-barsogmaladnik soged: \q1 “Mas-solemalad-gunnega an imakoed, dii-isgana-gobega an imakoed. \q2 Ar Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad-Jerusalénʼginmalad, bela yala-oichosmalad.” \p \v 16 Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikad weyob soged: \q1 “Melle be an-gayaburba-barsogmalad-e-sunmaked be itomar. \q2 Ar binsa gakansaar bega igar-nueganbi sunmakmalad, \q1 na emar wargwengi gaya-onoardamalad, \q2 gwen an ega ibmar-sogdasulid sokardamalad. \q1 \v 17 Dule-isdar-an-dakmaladga sokardamalad: \q2 ‘Bab-Jehová sogye, bemarga igar-nueganbi namaloye.’ \q1 Dule-e-binsaedba-ibmar-imakmaladga sokardamalad: \q2 ‘Bemargi bonigan danikosurye.’ \b \q1 \v 18 ”Wede, ¿doa an-asabinni binsaed-amisii gusa? \q2 ¿Doa an-sunmaked-itosii gusa? \q1 ¿Doa an-ibmar-sogsadba ibmar-imaksa? \q2 Wemar wargwensaale gwen deyob gussulid. \q1 \v 19 An-urwedi burwa-dummadyob urwedigi nodagoed, \q2 burwa-bipirmakaledyobi gwichigudagoed. \q2 Dule-ibmar-isgana-imakmaladgi, gwichigunonikoed. \q1 \v 20 An-urwedi gwen-bogguosulid. \q2 Bela an-ibmar-abemaid-imakedse geb an-urwed bogguoed. \q2 Bela we-ibmarmar-gusadgi magar-itononimaloed. \b \q1 \v 21 ”We-dule-gayaburba-barsogmalad an barmissulid, \q2 degi-inigwele, an-gayaburba-barsogegala, sulibinsa abarmakdemalad. \q1 Gwen an ega ibmar-sogsasulid, \q2 degi-inigwele, yogasaar gayaburba sogsamalad. \q1 \v 22 Ar we-dulemar angi binsaed-amisana, \q2 an-dulamarga an-gayaburba sogsamalanad, \q2 ibmar-isgana-imakmaladgi an-dulamar-obangusanad.” \p \v 23 Bab-Jehová soged: \q1 “¿Ar an weginbi gudidasi? \q2 ¿Ar an dikasuli gudidasurbarsi?” \p \v 24 Bab-Jehová soged: \q1 “Ar mer e-dakega, ¿sunna dule an-idu dukusi? \q2 Suli, gege an-idu dukued.” \p Bab-Jehová soged: \q1 “¿Ar an bela napneggi gudisursi? \q2 ¿Ar an bela nibneggi gudisursi? \q2 Ar an bela neg-gani maid. \p \v 25 ”Gayaburba-barsogmalad, gakansaar weyob an-nuggi-sunmake an itosad: ‘¡An negburgan daksaye, an negburgan daksaye!’ \v 26 ¿Sanagwadse gayaburba-barsogmalad gakansaar sunmakdii gumaloe? ¿Ibmar-daksasulid-wargwengi-obinyedimalad sanagwadse bar sogosurmala? \v 27 Na muchub-muchub negburgan-dakedgi-sunmakmaladba, an-dulamar angi-banguega imakbimalad, igi e-dadgan bab-dummad-Baal-ular an-ied-gusmaladyob imakdimalad.” \p \v 28 Bab-Jehová soged: “Gayaburba-barsoged negburgan-daksale, ar e-negburgan-daksad sogodo. Ar dule an-gayaburba-itosale, napiragwadba an-gayaburbagi sunmakodo. ¿Ar gagan-dinnagwadi, ibmar-gwagbogwa emarsi? Suli, geg emar gued.” \p \v 29 Bab-Jehová soged: “¿Ar an-gayaburbade sooyobi gangusursi? ¿An-gayaburbade, mardo-akwa-mamardaeyob gusursi? Eye, deyob gue.” \p \v 30 Bab-Jehová soged: “A-ulale, gayaburba-barsogmaladgi an gwichid. Ar ade, na muchub-muchub yogasaar sogdamalad, ‘Bab-Dummad anga sunmaksaye.’ ” \p \v 31 Bab-Jehová soged: “Gayaburba-barsogmaladi, an ega sunmaksayobi na yogasaar-e-itolegedba-sunmakdimaladgi an gwichid.” \p \v 32 Bab-Jehová soged: “Gayaburba-barsogmaladgi an gwichid. Negburgan-daksasulidgi gakansaale sunmakdimalad. An-dulamarga deyob gakansaale sunmakedba, igar-noaledba an-dulamar-seddamalad, yamo-binsaed-gaale, ega sunmakmaladba an-dulamar-binsaed gadamalad.” \p Bab-Jehová soged: “Ani an, gwen we-dulemar barmissulid, gwen an ega igar uksasurbalid. We-dulemar, an-dulamarga igar-nued gwen senonisulid.” \s1 Gayaburbamar-napiragwadsulid \p \v 33 Bab-Jehová soged: “Israel-dulemar bese egichiardibe, gayaburba-barsogmaladdibe, dule-irwa-anse-gormaladdibe, ‘Bab-Jehová igi-sogye.’ Ega weyob be sogo, ‘Bab-Jehová sogye, an bemargi banguoye.’ \v 34 Ar gayaburba-barsoged-gwensak-sokardibe, dule-irwa-anse-gormaladdibe, Israel-dule-gwensakdibe, weyob sokalile, ‘¡We, Bab-Jehová-gayaburbaye!’ Deyob dule sogsale, we-dule anse sabsur-odurdaklegoed, bela e-neg-yaginmaladse-bakar anse odurdaklegoed. \p \v 35 ”Ar dule-gwensak e-gwenadganse, degi, e-aimarse bur weyob egisewilubbid: ‘¿Igi Bab-Jehová sogsa?’ Weyob egisodibe, ‘¿igi Bab-Jehová soge?’ \v 36 Degi-inigwele, melle bar weyob sogmalo: ‘Weyob Bab-Jehová sogye.’ Ar dule deyob sogele, na dukin e-ibmar-sogedba sabsur-odurdaklegoed. Ar ade, bemar Bab-Dummad-Dula-Maid-gayaburba oakalodmalad, ar bemar Bab-Dummad-Jehová-Bela-Gangued-Nikad-gayaburba oichodmalad. \p \v 37 ”Jeremías, weyob be gayaburba-barsogmaladse be egiso: ‘¿Bab-Jehová igi-bega sogsa? ¿Bab-Jehová igi-bega soge?’ \p \v 38 ”Ar sogdemalale, ‘Bab-Jehová weyob sogye.’ \p ”Jeremías, ega be weyob sogo: ‘Bab-Jehová weyob sogye: An bemarga sogsad, melle be Bab-Jehová-weyob-sogye be sogmaloye.’ \p \v 39 ”Bemar deyob sogsasoggu, bar an bemargi binsaosulid, an-asabin an be-balimetemaloed. An bemarga, degi, be-dadgangala-yala-uksadi, an obelogoed. \v 40 Degisadegu, bingedargudii an bemar-imakoed, nug-gannarbaa bar be guosulid, dulemar gwen we-ibmar iegosurmalad.” \c 24 \s1 Higo-nuegangi, degi, higo-isganagi sunmaklenaid \p \v 1 Babilonia-Rey-Nabucodonosor, e-yarse Judá-dulemar-gasa sear gusad. Wemar selealid: \q2 Judá-e-rey-Jeconías. Jeconíasʼde Joacim-e-machid. \q2 Judá-e-dummagan, \q2 dule-ibmar-sobedgi-arbamalad, \q2 dule-esgoro-sobedgi-arbamalad, selearmalad. \p Wemar-selesad-sorbali, Bab-Jehová, ese-goled-neg-asabin, anga higo-san garba-gwabo oyosad. \v 2 Garba-gwagwengine, higo-san-nuegan bukwad, gebe-goresmaladyob daklebukwad. Garba-baidgindina, higo-san-isgana bukwad. Ar nue-isganabisoggu, geg-gulleged. \p \v 3 Degidgine, Bab-Jehová anga sokalid: “Jeremías, ¿we ibu be dake?” \p Geb an e-abin sogded: “Higo-sanmar an dakdo. Gwensak, nueganad. Baigandi, isgana-nanaed, geg-gulle an daked.” \p \v 4 Geb agine, anse Bab-Jehová-gayaburba nonikid. Weyob anga sognonikid: \v 5 “Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová weyob soged: ‘Judá-dulemar Babiloniaʼse-gales-selesmaladi, an we-higo-nueganyob dakoed. \v 6 We-dulemala an nue-akwedii guoed, gannar we-yarse-dagmalaga an imakoed. Emisgindi, we-yalagine nasgumaiguega an imakoed, an obelogosulid. We-yalagi an urboed, an ononnogosulid. \v 7 Magar-itomalaga an imakoed, adi, wisgumalagar ani an Bab-Jehová gued. Emala anga an-dulamarga guoed, ani an e-Bab-Dummadga gumogoed. Ar bela-belad e-gwagegi-itogedba, anse gannar nonimaloed.’ ” \p \v 8 Bab-Jehová soged: “Judá-e-rey-Sedequíasʼdi, degi, e-dummagana, degine, Jerusalénʼgi-gudimaladi, Egipto-yarse-abar-wakitemaladi, higo-san-isganayob an dakoed, higo-san-geg-gullemaladyob an dakoed. \v 9 Bela yalamar-nanaidga we-dulemar boni-dummaganyob an imakoed, adi, an bia-oduurmakoe, agi isdar-dakmalaga an imakoed. Amar-sae-dakmalaga, mesagwar-dakmalaga, degine, ukabsamalaga an imakoed. \v 10 We-dulemargine, bila-onoleged an barmidoed, ukud-dummad an egi barmidoed, degine, boni-dummagan an egi barmidbaloed. Bela an e-dadganga, degi, an ega-yala-uksadgi obelogedse an imakoed.” \c 25 \s1 Birga-dulapaa-gakambe (70) gales-bukumaloed \p \v 1 Jeremíasʼse Bab-Dummad-gayaburba-nonikidi, ega Judá-dulemargi sunmaknonikid. Deunni, Josías-machi-Judá-e-rey-Joacim birgabakegus reyga-maidgi, Bab-Dummad Jeremíasʼga sunmaknonikid. Deunni, Babilonia-Rey-Nabucodonosor birgagwengus negsemaid. \v 2 Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Jeremías, bela Judá-dulemarga, degine, Jerusalén-dulemarga weyob sogded: \v 3 “Amón-machi-Josías birgambe-gakapaagus (13) Judá-e-reyga-maid-akale, emi-ibase, birgadurgwen-gakapaagusad (23) Bab-Jehová anga sunmakdanikid. A-akale, an bemarga-sunmakdanikidi an boggudisulid. Degite an bemarga-ibmar-sogedba be gwen imakdisurmalad. \p \v 4 ”De-ukinbali, Bab-Jehová bemarga ega-gayaburba-barsogmalad barmimaiguanad, degi-inigwele, bemar gwen itossurmalad, gwen eba be ibmar imaksasurmalad. \v 5 We-dulemar bega sogsamalanad: ‘Igar-isganagi be bangumala, melle be igar-isgana imakmala. Adi, nabir bemar, degibi, degisadegu, Bab-Jehová-bemarga-yar-uksadgi, be-dadganga-yala-uksadgi, be bukwa gumalagar. \v 6 Degi, melle bab-dummagan-baiganse be gormalo, melle be e-nug-odummomalo. Melle be ibmar-isgana-imakmaladba an-ourwemalo. Adi, an sabsur bemar-imakosulid.’ ” \p \v 7 Bab-Jehová weyob soged: “Emide, bemar an-sogedba ibsassurmalad, aka be be-ibmar-isgana-imakedba be an-oulusmalad. Na be dukin sabsur-wilemalaga na be imaksamalad.” \p \v 8 A-ulale, Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikad weyob soged: “Bemar an-sogedba be ibmar-imaksasurmarsoggu, \v 9 dad-nakwed-argan-sapiledsik-dulemar-bukwadi an bemargi barmidagoed. Degine, anga-arbaed Babilonia-Rey-Nabucodonosor an barmidabaloed. We-yalagi-gwichiguega an barmidagoed, degi, bemargi-gwichiguega, be-neggweburmar-nagaba-neggweburmar-bubukwadgi-gwichiguega an barmidagoed. Bela naitinagase an obelogoed. Bemargi dodolegega an imakoed, isdar-daklemalaga an bemar-imakoed. Bela yala olloo naguoed. \p \v 10 ”Weligwaledba-binnasuli-neg-oimakleged an obelogoed, yeer-itolegedba-binnasuli-gorleged an obelogoed. Ome-nikuedgi-namaklegedi bar namaklegosulid, degi, ibmar-naged-akwa-goledi bar golosulid, degine, mutikidba bar gwallu gaosulid. \v 11 Bela we-yala akwamarbi-bukwa an imakoed, gwayed-negga binyenonikoed. We-dulemala birga-dulapaa-gakambe (70) Babilonia-e-reyga mailemaloed.” \p \v 12 Bab-Jehová soged: “Birga-dulapaa-gakambe-gunonikile (70), Babilonia-e-rey-na-isgued-ular, an sabsur-odurdaknonikoed, degi, Caldea-dulemar-bukwad-yala, bela ilagwen-obelogar an imakoed. \v 13 Bela an ibmar-sogsadi, we-dulemargi-guega an imakoed, degi, bela we-gardagi narmaklegar-maidi, degi, Jeremías dulemargi-sunmaksadi bela guega an imakoed. \v 14 Caldea-dulemar dulemar-baiganse mailemarmogoed, rey-gandikmaladga ibmar-imakdii gumarmogoed. Degidbali, na e-damalad-ular, degi, e-ibmar-imakmalad-ular, sabsur-odurdaklemaloed.” \s1 Bab-Dummad dulemargi-gwichiguoed \p \v 15 Bab-Jehová Israel-dulemar-e-Bab-Dummad anga sogsad: “Be we-vino-nog-an-ganikid be sue, an-urwed-nogad. Bela yarmarse an be-barminaidgi dulemar-gobega be imako. \v 16 We-dulemar gobsamalale, banamakdemaloed. We-dulemar, bila-onoged-an-barmidagoedgi suli-suli itodmaloed.” \p \v 17 Geb an Bab-Jehová-annik nog susad. Geb bia Bab-Dummad dulemarse-an-barmisa, a-dulemar an bela ogobsad. \v 18 We-dulemar an ogobsad: \q2 Jerusalén-dulemar, Judá-dulemar, Judá-e-reymar, \q2 bela e-dummagan an ogobsad, adi, obelogegar. \p E-neggweburmala, akwabi ambikusmalad, egi-dodolegedga gusmalad, degi, ukabsalegega an imaksad, igi emi-ibagi amba deyob daklege. \p \v 19 Egipto-e-rey-Faraón we-noga-gobega an imaksabalid, degi, bela ega-arbamalad, e-dummagan, degine, bela e-dulamar, we-nog-gobega an imaksad. \v 20 Degi, bela Egipto-yalagi dule-baigan-mamaidi, bela Uz-yala-e-reymala, we-nog-gobega an imaksad. \p Deginbali, bela Filistea-yala-e-reymar we-nog-gobega an imaksad. We-reymar gobsamalad: \q2 Ascalón-neggwebur-e-rey, Gaza-neggwebur-e-rey, \q2 Ecrón-neggwebur-e-rey, degine, Asdod-dulemar. \q3 Wemar bela we-nog-gobega an imaksad. \p \v 21 Deginbali, Edom-dulemar, Moab-dulemar, degine, Amón-wagan, we-nog-gobega an imaksad. \v 22 Deginbali, bela Tiro-neggwebur-e-reymar, Sidón-neggwebur-e-reymar, we-nog-gobega an imaksad. Degi, Mediterráneo-demar-naidsik gakaba-neggwebur-bukmalad-e-reymar, we-nog-gobmalaga an imaksad. \p \v 23 Deginbali, Dedán-neggwebur-e-rey, Tema-neggwebur-e-rey, degine, Buz-neggwebur-e-rey, degi, bela nono-swiri-imakmalad, we-nog-gobega an imaksad. \p \v 24 Degine, bela Arabia-e-reymar, bela nega-dulesulidba dulemar-akar-akar-bukwad-e-reymar, we-nog-gobega an imaksad. \p \v 25 Deginbali, bela Zimri-neggwebur-e-reymar, Elam-neggwebur-e-reymar, degine, bela Media-yala-e-reymar, we-nog-gobega an imaksabalid. \p \v 26 Bela dad-nakwed-argan-sapiledsik-reymar-mamaidi, degi, wegi-itaka-mamaidi, dikasur-mamaidi, degi, bela napaneg-naid-ugakaase-mamaidi, we-nog-gobega an imaksad. \p Geb bela wemar-gobsad-sorbali, Babilonia-e-rey we-nog gobmogoed. \p \v 27 Geb Bab-Dummad anga weyob sogsabalid: “We-dulemarga weyob be sogo, Israel-e-Bab-Dummad-Jehová-Bela-Gangued-Nikadi weyob sogye: ‘Be we-nog gobmar, be mumgumar, be sakar-sakar agmar, degidba bar be gwisguosurmalad. Ar an bemargi bila-onoleged barmidoedgi be girgumaloed.’ \p \v 28 ”Ar yapa be-abin we-nog-sumalale, yapa gobmalale, ega be sogo, weyob Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikad sogye: ‘Bemar we-nog gobergebye.’ ” \p \v 29 Bab-Jehová soged: “Neggwebur-angadga-gusadga bato an boni-dummagan barmidasokalid. ¿Sabsur-bemar-imakosurye be binsamala? Mer degi-binsamalo, ar bemar anse dummad-odurdaklegoed. Ar dulemar-bukwadbina an es-suid onosbinned. \p \v 30 ”Emi, Jeremías, we-dulemarga bela we-ibmar an bega-soged be soge: \q1 ‘Bab-Jehová, nibneggi binnasuli urwemaid, \q2 e-neg-islidikid-akale, malayob e-sunmakedi goled. \q2 E-dulabina nue-itos maid. \q1 Igi-dulemar uvaʼgi-annanair binnasuli-gornanaidae, \q2 deyobi, Bab-Jehová, bela dulemar-napneggi-bukwadgi binnasuli goled. \q1 \v 31 E-gollomakedi, bela yalamar-ugakaase gollomaked, \q2 ar Bab-Jehová dulemar-akar-akar-bukwadgi urwemaid. \q1 Ar Bab-Dummad bela dulemarga igar-itogedid, \q2 dulemar-ibmar-isgana-imakmaladi ese oburgwilegoed.’ \q2 Deyobi, Bab-Jehová sogsad.” \p \v 32 Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadi, weyob soged: \q1 “Yalamar-nanaid-iliba, boni-dummagana nomai guoed. \q2 Burwa-dummadi bemargi gwichigualid, \q2 bela yalamar-ebilis begi danikid.” \p \v 33 A-ibagangine, Bab-Jehová, a-dulemar-ogilogoed, bela napaneg-ugakaase napagi-omilede guoed. Dulemar ega boosulid, dulemar gwen e-muimar-digega weosurbalid, ibmar-isganayobi napagi-omilede gumaloed. \q1 \v 34 Dummagan-negsedimalad, be akiginmar, binnasuli be gormar. \q2 Dulemar-idudimalad, napagi be bindumakmar, \q2 ar girgued-ibagan bemarse owarmaksad. \q1 Bela be yogasaar aisakidmaloed, \q2 degi, moli-bebe-nikad-sapingana-wardadaganayobi be oburgwilemaloed. \q1 \v 35 Dummagan-negsedimaladi, Bab-Jehová-idu dukuosurmalad. \q2 Dulemar-idudimaladi, gwen wakinnosurmalad. \q1 \v 36 Dummagan-negsedimalad-binnasuli-goled be itomar, \q2 dulemar-idudimalad-akiginned be itomar, \q2 ar Bab-Jehová bela e-nainumar obelonaid. \q1 \v 37 Bab-Jehová bela-bela-e-urwedba, gagan-nebagi-yeerdakle-nanaid bela obelosad, \q2 \v 38 Igi achumigur-nono-wawaadi, e-galugi-noardaeyobi, Bab-Jehová e-dulamargi noalid, \q1 e-yala bela olloo nasiksad. \q2 Bela Bab-Jehová-e-urwedbali es-suidgi oburgwilesmalad. \c 26 \s1 Jeremías-oburgwebimalad \p \v 1 Josías-machi-Judá-e-rey-Joacim, gebe reyga-megideunni, Bab-Jehová Jeremíasʼga sunmaknonikid, ega weyob sognonikid: \v 2 Bab-Jehová soged: “Jeremías, anse-goled-neg-imbagi be gwisguna. Bela an bega-ibmar-sogoedi, Judá-dulemar-anse-goled-negse an-nug-odummodanimaladga a-gayaburba be sogo. Melle be soggwenad odukuo. \v 3 Abakalegi be-itoarmalale, degi, e-isguedgi banguarmalale. E-isguedgi bangudmalale, adi, an e-isgumalad-ular bar sabsur-odurdakosulid. Gebe an binsasadyobi bar an imakosulid. \p \v 4 ”Jeremías, ega be weyob sogoed, Bab-Jehová weyob sogye: ‘Ar bemar an-itosurmalale, an bemarga-igar-uksadba be dasurmalale, \v 5 degine, an-gayaburba-barsogmalad bega-ibmar-soged be itosurmalale, an sabsur-bemar-odurdakoed. Ar an-gayaburba-barsogmalad an bemarga barmimaiguad, degi-inigwele, eba be ibsadisurmalad. \v 6 Degisoggu, igi an Silo-neggweburgi anse-goled-neg an imaksa, deyobi, an wegi anse-goled-neg an imakbaloed. We-neggwebur, bela dulemar-baiganga ukabsaleged-neggweburga an imakoed.’ ” \p \v 7 Bela dulemar, Jeremías Bab-Dummadse-goled-neggi-ibmar-sogsadi itosmalad, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad, degi, Bab-Dummad-gayaburba-barsogmaladi, bela itosmalad. \v 8 Jeremías bela Bab-Jehová ega-igar-uksad dulemarga sogsagu, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladi, Bab-Dummad-gayaburba-barsogmaladi, degi, bela dulemar, Jeremías-gasmalad. Geb weyob ega sogsamalad: “¡Be anmarse oburgwileged-nika! \p \v 9 ”¿Ibiga Bab-Jehová-nuggi be weyob sunmake? Emide be soged: We-itoged-nega Silo-neggweburgi-gusadyob gumogoye, degi, we-neggwebur bela olloo-naguoye, dulemar sateguoye be soged. Weyob be sunmakedsulid.” Bela dulemar Bab-Dummadse-goled-neggi-bukmaladi Jeremíasʼgi gwichigudmalad. \p \v 10 Judá-dulemar-e-dummagan deyob neg-gunaiye itoarmargu, reyneggi-bukwa, Bab-Dummadse-goled-negse nadmalad. Geb yawagak-binid-nagaba ambikudapmalad. \v 11 Agine dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladi, degi, Bab-Dummad-gayaburba-barsogmaladi, dummaganga, degi, bela dulemargala sogdemalad: “We-dule oburgwilegergebed, ar we-neggweburnik sabsur-sunmaksad, ar bemar-sunnagwad itosmalad.” \p \v 12 Degi-inigwele, Jeremías, bela dummaganga, degi, bela dulemarga sogded: “Ar bemar, bela be we-ibmar-itosmaladi, ar Bab-Jehová we-neggweburnik-sunmakega, degi, we-itoged-neggi-sunmakega an-barmialid. \v 13 Degisoggu, be-damalad be ogwamar, be-ibmar-imaked be ogwamar, Bab-Dummad-Jehová-sogedba be damar. Adi, Bab-Jehová sabsur-bemar-odurdakoye-sogsad bar imakosulid. \v 14 Ar andina, bemargi siid, igi-be an-imakbimala. Be-itolemalad, be-dakedba be an-imakmalo. \v 15 Degi-inigwele, be ebinsamalo, be an-oburgwemalale, na be dukin bemargi, degi, bela we-neggwebur-dulamargi be dule-neg-oakalossulid-ablis eonaido. Ar nue-napira an bemarga soged, Bab-Jehová we-ibmar-sogega an-barmialid.” \p \v 16 Geb dummagana, degi, bela dulemala, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladga, degi, Bab-Dummad-gayaburba-barsogmaladga weyob sogsamalad: “We-dule oburgwilegewilubsulid, ar anmar-Bab-Dummad-Jehová-nuggi anmarga sunmaksad.” \p \v 17 Geb degine, gwenna-gwenna girmar-dummagan dulemar-danar-igar-itobukwadga weyob sogdemalad: \v 18 “Epenne, Ezequías reyga-maiunni, Moreset-neggweburgined-Miqueas bela Judá-dulemarga weyob sogsa gusad: \q1 ‘Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadi weyob sogye: \q2 Sión-neggwebur nainu-imulegeyob guoye, \q1 Jerusalén-neggwebur bela bibisgoye, \q2 Bab-Dummadse-goled-neg-siid-yala, bela sapurbi-nai guoye.’ \p \v 19 ”¿Ar Judá-e-rey-Ezequíasʼde, degi, bela Judá-dulemarde Miqueas-oburgwissi? Suli, oburgwissuli. ¿Ar Ezequíasʼde bur Bab-Jehová dobgussursi? Eye. Ar Bab-Jehováʼse bendakleged-egichisad. Ar Bab-Dummadi, Judá-dulemar-sabsur-odurdakoye-sogsadi bar imaksasulid. Degi-inigwele, anmardi na dukin boni-amisokalid.” \p \v 20 Deginbali, Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-baid gudii gusbalid. A-dule, Semaías-machi-Urías, Quiriat-Jearimʼginedid, Bab-Jehová-nuggi gayaburba-barsogdii gusmogad. A-dule, Jeremíasʼyobi Jerusalén-neggweburnik, degi, we-yalanik yolegar sunmaksamogad. \v 21 Rey-Joacim deyob itoargua, degi, ega-arbamalad, degine, dule-dummagan, deyob, Urías-soge-itoarmargua, Rey-Joacim, Urías-oburgwebigualinad. Degi-inigwele, Urías e-oburgwebimarye-wisguargua, dobgud gusad. Degidbali, Egipto-yarse wakite gusad. \p \v 22 Geb Rey-Joacim, Egipto-yarse Acbor-machi-Elnatán barmisgusad, degi, dulemar-baigan eba barmisgusbalid. \v 23 Geb wemala, Egipto-yargi Urías-gasa seargusmalad. Agi geb Rey-Joacimʼse ninonigusmalad. Geb degine, Rey-Joacim, es-suidgi Urías-oburgwega igar-uksa gusad. Degi, yogasaar-dulemar-diglemaladgi e-mui-metemaloye sogsa gusad. \p \v 24 Degi-inigwele, Safán-machi-Ahicamʼdi, Jeremías-ular gwisgusad. We-dule, Jeremías-oburwemalaga dulemar-imaksasulid. \c 27 \ms1 2. JEREMÍAS-GUDIGUSAD \mr (27:1–45:5) \ms2 2a. Judá-dulemar, Babilonia-yarse selenonikoed \mr (27:1–29:32) \s1 Moli-dukarba-suar-megedgi burbar-sunmaklenaid \p \v 1 Rey-Josías-machi-Joacim Judá-e-reyga-megidgu, Bab-Jehová Jeremíasʼga sunmaknonikid: \p \v 2 Bab-Jehová weyob anga sogsad: “Moli-dukarba-suar-meged be sobo, degi, geb e-dubmar-nagued be imakbalo. Deyob be imaksale, geb be-dukarba we-suar be edinno. \v 3 Geb a-sorba, be we-reymarse gayaburba barmido: Edom-e-reyse, Moab-e-reyse, Amón-e-reyse, Tiro-e-reyse, degi, Sidón-e-reyse. Be an-gayaburba, garda-berbemalad-danimaloedba be barmidoed. We-dulemar Judá-e-rey-Sedequías-dakega Jerusalénʼse danimaloed. \p \v 4 ”Be a-dulemarga sogoed, be-reymarga weyob be sogoye: ‘Ani an Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikad, weyob sogye: \v 5 Ani, an-ganguedba, an-surgan-gandikidba an we-napneg nasiksad. Ani an dulemar-obinnisad, degi, an bela egi ibmar-durgan-bukwamalad urbisad. Ar doaga an we-ibmarmar ukbie, an-itolegedba an uked. \p \v 6 ” ’Emide, bela we-yalamar an-mai-Babilonia-e-Rey-Nabucodonosorʼga an uksad. Deginbali, bela ibmar-durgan-nabir-akwilemalad, degi, sapurbarmaladse-bakale, an Rey-Nabucodonosorʼga uksabalid, adi, e-urbaligwa gudii gumalagar. \v 7 Bela dulemar-yar-baid-baidgi-bukmaladi, Babilonia-yalaga wileged-iba-nonimogoedse Rey-Nabucodonosor-e-maiga gumaloed, e-machi-maiga gumaloed, degi, e-wagwa-maiga gumarbaloed. Weyobi, Babilonia-yala, rey-gandikmaladse, degi, yalamar-baiganse mailemogoed.’ ” \p \v 8 Bab-Jehová soged: “Ani Bab-Jehová sogye: ‘Neggwebur-dummagan-gwensak, reymar-gwensak, Babilonia-rey-Nabucodonosorʼba dabisurmalale, yapa ega mailemalale, ani an a-dulemala, es-suidgi, ukud-dummadgi, degi, bonigan-dummagangi obelogoed. Bela-naitinagase, Nabucodonosor, we-dulemar-obelogega an imakoed. \p \v 9 ” ’Degisoggu, be-gayaburba-barsogmalad, be-nermar, be-dule-gabdaked-odulomalad, be-niisgwaba-dakar-ibmar-sogmalad, be-ina-isgana-imakmalad, bega sokarmalale, melle be Babilonia-e-reyba ibsamaloye, melle be itomalo. \v 10 Ar we-dulemar bemarga gakansaar-sunmakmalad, unnila we-neggweburgi-banguega be-imakbimalad, adi, an be-barmetemalagar. Deyob be burgwemalaga be-imakbimalad.’ ” \p \v 11 Bab-Jehová soged: “Ar dule-yar-baid-baidgi-bukmalad Babilonia-e-rey-maiga-guoye-sogmaloeddi, degi, a-sogedba-nanamaloeddi, e-yargi-bukwa an imakoed, adi, agi arbabukwaguega, nued-garmakdiguega, an imakoed.” \p \v 12 Ani Jeremías, an Judá-e-rey-Sedequíasʼga sunmaksabalid. Amba weyob an ega sogsabalid: “Be dula-gudiguega, Babilonia-e-rey-maiga be guo, a-sogedba be nanao, e-dulamar-sogedba be ibsao. \v 13 ¿Ar ibiga be, be-dulamarmala, es-suidgi burgwebimarsunna? ¿Ibiga bemar ukudba, degi, boni-dummaganba burgwebimarsunna? Ar Bab-Jehová sogsad: ‘Dulemala Babilonia-e-reyba-ibsaosulidi deyob gumaloye.’ \p \v 14 ”Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad bega-sogmaladi, Babilonia-e-rey-sogedba be mer damaloye, we-dulemar melle be itomalo. Ar bega-ibmar-sogmaladi, yogasaar-gakansaar sunmakmalad.” \p \v 15 Bab-Jehová soged: “An we-dulemar barmissulid. We-dulemar yogasaar-gakansaale an-nuggi sunmakdimalad. Unnila we-dulemar we-neggweburgi-an-be-onogega bega sunmaknanaid. Ar deyob bemar-burgwemalodo, bega-Bab-gayaburba-barsogmaladse-bakar, burgwemarmogodo.” \p \v 16 Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladga an sogsabalid, degi, bela dulamarga an weyob sogsabalid, Bab-Jehová weyob sogye: “Melle be Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad itomala. Bega-sogmaladi, ‘emisgwasaar gannar Bab-Dummadse-goled-neggi ibmar-ebulemalad Babilonia-yargi-bukwad seledanikoye,’ we-dulemar unnila binsa gakansamalad. \v 17 Melle be we-dulemar itomala. Be dulagudigumalaga bur Babilonia-e-rey-sogedba be ibsamala. ¿Ar ibiga Jerusalén-neggweburde obeloledagosunna? \p \v 18 ”Ar wemar Bab-Dummad-gayaburba-berbemalad-sunsogmaladile, deginbali, nue an ega sunmakdibalile, ani an Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nika-Guedgi, anse ibmar egismardo. Anse egismardo, anse-goled-neggi-ibmar-bukwadi, reyneggi-ibmar-bukwadi, Jerusalénʼgi-ibmar-bukwadi, melle Babilonia-yarse seledega imakye.” \p \v 19 Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikad soged: “Ar buar-sailamardina, dii-sied-sailamardina, dii-sied-abingaedsailamardina, degi, ibmar-bamalad-nuegan Jerusalén-neggweburgi-besmaladdina, \v 20 Babilonia-Rey-Nabucodonosor sessurgusad. Deunni Nabucodonosor, Jerusalénʼgi Babiloniaʼse Joacim-machi-Judá-rey-Jeconías-sesgu, Judá-dulemar-nuga-nikamalad-sesgu, degi, Jerusalén-dulemar-sesbargu, we-ibmarmar sessulid. \p \v 21 ”Ar Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová-Bela-Gangued-Nikad, ese-goled-neggi-ibmar-besmaladgi, Judá-e-reyneggi-ibmar-besmaladgi, degi, Jerusalén-neggweburgi-ibmar-besmaladgi, weyob soged: \v 22 ‘Bela we-ibmarmar-besmaladi Babilonia-yarse seledoed. Agine bukwa guoed. An gannar bemar-sedagoed-ibase, we-ibmarmar gannar geb an Jerusalén-neggweburse sedagoed.’ ” \c 28 \s1 Hananías, Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-sunnadsulid \p \v 1 Deunni, birgabake-gaka-nii-walatargus Judá-Rey-Sedequías reyga megdagedgine, Azur-machi-Hananías Bab-Dummad-gayaburba-barsoged, Gabaón-neggweburgined, anga weyob Bab-Dummadse-goled-neggi, dulemar-abargi, degi, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-abargi sogded: \p \v 2 —Weyobi Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová sogye: ‘Babilonia-rey maiga-bemar-imakdidii an obelogoye. \v 3 Birgabosega, Babilonia-rey-Nabucodonosor Bab-Dummadse-goled-neggi ibmarmar-bukwad-sesadi gannar an sedagoye.’ \p \v 4 Hananías anga sogdebalid: \p —Bab-Dummad-sogye, ‘Ani an Bab-Jehová-guedgi sogye: Joacim-machi-Judá-e-rey-Jeconías gannar wese-dagega an imakoye, degi, bela dule Judá-yalagi, Babiloniaʼse gales-selesgusmalad an gannar wese sedagoye.’ \p \v 5 Geb ani Jeremías bela Bab-Dummadse-goled-neggi-bukmalad-abargi, degi, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-abargi, Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Hananíasʼga an sogded: \p \v 6 —¡Degir-nabir! Bitigi Bab-Jehová deyob imaksana gadin. Be-ibmar-sogsadba Bab-Jehová ibmar-imaksana gadin. Babilonia-yar-akar Bab-Dummadse-goled-neg-ibe ibmar-selesmalad gannar selenonikina yeerban, bela dule-gales-selesmalad gannar wese aibirismalana gadin. \v 7 Degi-inigwele, an bega ibmar-sogoedi, dulemarga an ibmar-sogoedi, nue be itogo: \v 8 Epennegwa anmar amba satedgine, Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad, bila-danikoedgi sunmaksamalad, ukud-dummad-naguoedgi sunmaksamalad. Deginbali, neggweburmargine, yalamargine, boni-dummagan-danikoedgi anmar-idu sunmaksamarbalid. \p \v 9 ”Ar Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-wargwen neg-akarguosurye-sogele, napiragwadba deyob gusale, agi daklenonidaed, we-dule, nue Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-innikigwadi, Bab-Jehová-nuggi barmilealedi.” \p \v 10 Geb agi, Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Hananías, an-dukarba-suar-atinnar-naid unnusad, geb bichisad. \v 11 Agine, Hananías bela dulemar-bukwad-abargi sogded: \p —Bab-Jehová weyob soged: ‘Igi we-suar bichisa, deyobi, birgabose Babilonia-e-rey-gangued an obelogoed. Dulemar bar e-maiga guosulid.’ \p Hananías deyob-sogsagu, Jeremías e-iduar nadsunnad. \p \v 12 Hananías, Jeremías-dukarba suar-atinnar-naid-bichisad-ibagan-sorba, Bab-Jehová, Jeremíasʼga weyob sognonikid: \v 13 “Be nae, Hananíasʼga be sogna, weyob Bab-Jehová sogye: ‘Suar-an-dukarba-naid be bichisadi unnila wedi sualad, degi-inigwele, we-anale, esgoro-suar an imakoed. \v 14 Ar Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikad weyob soged: Bela we-dulemargi esgoro-aidikid-dukarba-nagueyobi Babilonia-e-reyga-mailegega an imakoed. A-dulemala, a-reyba ebipiledii gumaloed. Bela ibmar-durganse-bakar, Babilonia-e-reyba ibsamalaga an imakoed.’ ” \p \v 15 Geb degi, Jeremías, Hananíasʼga sogded: \p —Hananías, nue be an-itogo. Bab-Jehová dulemarse be-barmiarsulid. Emide, be we-dulemar gakangi-bensuliguega be imaksad. \v 16 A-ulale, Bab-Jehová weyob soged: ‘Be we-napaneggi an be-osulogoed. Ar be angi-gwisguar dulemarga sunmaksad, degisoggu, we-birgagi be burgoed.’ \p \v 17 Deyobi gusad, a-birga-nii-walagugledgi (7) Hananías burgwenonikid. \c 29 \s1 Gales-selesmaladga-garda-narmaklesad \p \v 1 We-garda, Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Jeremías, Jerusalén-neggwebur-akale girmar-dummagan-gales-selesmaladga barmisad. Degi, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladga, Bab-Dummad-gayaburba-barsogmaladga, degine, bela dulemar Nabucodonosorʼse Jerusalénʼgi-gales Babiloniaʼse-selesmaladga garda barmisad. \p \v 2 Deunni, Rey-Jeconías, e-nanmala, ega-arbamaladmala, Judá-e-dummaganmala, Jerusalén-e-dummaganmala, Jerusalénʼgi-gales selesgusmalad-sorba, we-garda barmilesad. Degi, Rey-Jeconías, dule-ibmar-sobedgi-arbamaladmala, degi, dule-esgoro-sobedgi-arbamaladmala, Jerusalénʼgi-gales selesgusmalad-sorbali, we-garda barmilesad. \v 3 Deunni, Judá-Rey-Sedequías, Babilonia-Rey-Nabucodonosorʼse Safán-machi-Elasa, Hilcías-machi-Gemaríasʼbo barmisgu, Jeremías eba garda barmismogad. Gardagi weyob sognaid: \pi1 \v 4 Weyobi, Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikad, Jerusalén-akar gales Babiloniaʼse-bemar-sealid soged: \v 5 “Neg be sobmalo, agi be megmalo. Ibmar be digmalo, a-e-san be gunmalo. \v 6 Abirgin be nikumalo, be mimmigan nikumalo. Be-mimmiganga abirgin be ukmalo, adi, bega wagan-urbemaloed. Gatik Babilonia-yalagi dula-mergumai be imakmalo, melle dula-iregega be imakmalo. \pi1 \v 7 ”A-ukinbali, bemar-bukwad-yargi be nue-arbamalo, ega be anse-gormalo. Ar Babilonia-yargi nueganbi ibmar-nadapile, bemarga ibmar-nueganbi namarmogoed.” \pi1 \v 8 Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikad soged: “Melle be Bab-gayaburba-barsogmaladse binsaed-galemalo, melle be nermar bemar-abargi-gudimaladse yamolemalo. Melle be e-gabdaked itomalo.” \pi1 \v 9 Bab-Jehová soged: “Ar bemarga an-nuggi-sunmakye-sogmaladi, binsa gakansadimalad. Ar we-dulemar gwen an-nuggi-sunmakega an barmissulid.” \pi1 \v 10 Ar weyob Bab-Jehová soged: “Bemar Babilonia-yargi-gudiid birga-dulapaa-gakambe-gunonikile (70), geb an bemarse ataknonikoed. An ibmar-imakoye-sogsadba an bemarga ibmar imakoed. Gannar Jerusalénʼse an bemar-sedagoed.” \pi1 \v 11 Bab-Jehová soged: “An bemargi-ibmar-imakbied an nue wisid, ibu an imakbie. An bemarga bonigan-ukedgi binsasulid, bemar nueganbi-garmakdii-imakedgi an binsaed. Yoedse be yeer-itodii-gudigumalaga an binsaed. \pi1 \v 12 ”Geb agine, bemar an-nug-odummodmaloed, be anse-wilesakwaa-gornonimaloedi, an bemar-itogoed. \v 13 Ar bemar bela-belad gwagegi an-amimalale, be an-amimaloed.” \pi1 \v 14 Bab-Jehová soged: “Be an-amimalaga an be-imakmaloed. Bemar-gales-selesmaladi, gannar an bemar-sedagoed. Bela dulemar anse yar-baid-baidse-selesgusmalad an onogoed. Bemar oaisakiles-bukwadgi an bemar-onogoed. Bia be bukwa gales-selesgusmala, ase gannar an bemar-sedagoed.” \pi1 Bab-Jehová soged. \v 15 “Ar bemar weyob sokalile: ‘Bab-Jehová, Babiloniaʼgi anmarga e-gayaburba-barsogmalad barmiarmoye.’ ” \v 16 Degi-inigwele, Bab-Jehová David-ologanagi-Rey-siidnik soged, bela dulemar we-neggweburgi-bukmaladnik sogbalid. Deginbali, bemar-gwenadgan bemarba gales-selearsurmaladnik soged. \pi1 \v 17 Bab-Jehová Bela-Gangued-Nikad weyob soged: “We-dulemar-besmaladgine, bila-onoleged an egi barmidoed, ukud-dummad an egi nasikoed, boni-dummagan an egi barmidoed. Higo-san-nunumaladyob an imakoed. Higo-san ise-nunudba geg-gulledaedyob an imakoed. \pi1 \v 18 ”We-dulemargi bilamar an egi barmimai imakoed, degi, ukud-dummadi, boni-dummagana an egi barmimai imakoed. Bela we-napaneggi-yalamar-bukwad-ogwayega an imakoed. Degine, an bia oaisakioe, agi be deyob-guoedba dulemar-ogwayega an wemar-imakoed. Degi, ukabsalegega, ima-daklegega, egi-dodolegegala, an imakoed.” \pi1 \v 19 Bab-Jehová soged: “Bemar an-gayaburba itossurmalad, gwen eba be ibsassurmalad. An bemarga, an-gayaburba-barsogmaladba gayaburba-barmimai-barmimai gusanad. \pi1 \v 20 ”Emisgwa bemar-gales-selesgusmalad, we-yalagi-mamaimalad, Jerusalénʼgi Babilonia-yarse an bemar-sealid, be an-sogedba damar.” \pi1 \v 21 Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikad weyob Colaías-machi-Acabʼnik soged, degi, Maasías-machi-Sedequíasʼnik sogbalid. We-dulemar bemarga an-nuggi yogasaar-gakansaar sunmakdimalad: “We-dulemar an Babilonia-Rey-Nabucodonosorʼga urmakoed, a-dule, bemar-wagab we-dulemar-oburgoed. \pi1 \v 22 ”Degisoggu, Judá-dulemar gales Babiloniaʼse-selesmalad emar-ukabsamaloed, weyob sogdemaloed: ‘Bab-Jehová igi Sedequías Acab-ebo, Rey-Nabucodonosorʼse soogi ogumaklegega imaksa, deyobi, be-imakmogana gadin.’ ” \pi1 \v 23 Bab-Jehová soged: “Ar we-dulemar, Israel-yargi ibmar-isgana imaksamalad: Galagwensuli emar-omeganba negsichigi nanasmalad, gakansaale an-nuggi sunmaksamarbalid. Bipisaale an ega gwen ibmar-sogsasulid sogsamalad. We-ibmala an bela wisid, ani an we-ibmar daksadid.” \s1 Semaíasʼga-ibmar-soglesad \p \v 24 Bab-Jehová soged: “Jeremías, Nehelam-machi-Semaíasʼga be sogmogo, \v 25 weyob Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikad sogye: ‘Bee be, be-nuggine, bela dulemar Jerusalénʼgi-bukmaladse be garda barmisye. Maasías-machi-dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-Sofoníasʼse, degi, bela dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladse be garda barmisye, ega be sogoed. We-gardagi weyob soglenaiye: \v 26 Sofoníasʼye, Bab-Jehová, ese-goled-neggi neg-dakega, dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-Joiada-muchub be-onug-imaksaye. Deginbali, Semaías be sogsibalid, dule yogasaar Bab-Dummad-gayaburba-barsogedye na gordiile, esgaryaba be odogoye, esgoro-dubgi be edinbaloye. \p \v 27 ” ’De-ukine, gardagi be sogbalid, ¿ibiga wede Anatotʼgined-Jeremías be gasurmala? Emide, bemar-abargi Bab-Dummad-gayaburba-barsogedyob gudiid. \v 28 Emide, Jeremías we-Babilonia-yarse anmarga garda barmialid, gardagi weyob sognaid: Bemar gales-bukwadi undar-birgaba-bukwa gumaloye. Degisoggu, be neg sobmaloye, agi be megmaloye, ibmar be digmaloye, a-e-san be gunmaloye anmarga gardagi sognaid.’ ” \p \v 29 Dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-Sofonías, Jeremíasʼga we-garda absosad. \v 30 Agine, Jeremíasʼse Bab-Jehová-gayaburba nonikid, ega weyob sognonikid: \v 31 “Babiloniaʼgi dulemar-galesbukmaladga gayaburba be barmido. Weyob be sogo, Bab-Jehová, Nehelam-machi-Semaías-annik weyob sogye: ‘Semaías bemarga yogasaar-gakansaar gayaburba sogsad. Gwen we-gayaburba an barmissulid. Bemar-binsaed-gaega be-imaksamalad.’ \p \v 32 ”Ani an Bab-Jehová, an soged: We-dule Nehelam-machi-Semaías an sabsur-odurdakoed, degine, e-wagan an sabsur-odurdakbaloed. Ar dulemar-angi-banguega imaksad. Bipisaale, e-neg-yaginmaladi, dula-gudii guosulid, adi, melle an-ibmar-nuegan-imakoedgi an-dulamarga bar sunmakegar.” \c 30 \ms2 2b. Judá-dulemar gannar e-yargi bukuoye soglesad \mr (30:1–33:26) \s1 Judá-dulemar-gales-bukwad gannar nonikoed \p \v 1 Bab-Jehová Jeremíasʼga sognonikid. \v 2 “Ani Israel-dulemar e-Bab-Dummad-Jehová soged: An bela bega ibmar-sogsad gardagi be narmako. \v 3 Ar ibagan danikid, an-dula-Israel-dorgan, degi, an-dula-Judá-dorgan gales-bukmalad gannar an wese sedagoed. An e-dadganga-yala-uksadse an sedagoed, a-yalagi na yeer-itobukwa gumaloed.” \p \v 4 Bab-Jehová Jeremíasʼga Israel-dulemargi sunmaksad, degi, Judá-dulemargi sunmaksad. \v 5 Weyobi Bab-Jehová soged: \q1 “Dule dobedba binnasuli-gorbukwa itolesad, \q2 gwayale-gwayale oimakbukwa itolesad, \q2 neg-bogidikid itolesulid. \q1 \v 6 Yamo be dakena, ese be egisena, \q2 machergan, omeganyobi muu-neggi nagusogeye. \q1 Degite, ¿ibiga machergana, siamar-muuneggi-nagueyobi, musiragi alamaknanai an daksunna? \q2 ¿Ar ibiga e-wagarmar bela sipuu daklesunna? \q1 \v 7 ¡Duledar-wiles! Ibagan-bulegan, ibagan-weyobid-dakledisulid omos. \q2 Jacob-dulemarga, suli-suli-itoged-ibaga guoed, degi-inigwele, we-ibagan-bulegangi ollorgumaloed.” \p \v 8 Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikad soged: \q1 “An-dulamar mailediidgi an onogoed, \q2 atinnaryob-ebipilediid an esikoed. \q2 Dulemar-baigan-e-maiga bar guosurmalad. \q1 \v 9 Unnila bemar be-Bab-Dummad-Jehováʼsebi, be gordii gumaloed. \q2 Be-e-reyga be arbadii gumaloed. \q2 Rey, Davidʼyobid an bemarga barmidagoed.” \p \v 10 Bab-Jehová soged: \q1 “An-dula-Jacob-wagan, melle be gwayemar. \q2 An-dula-Israel-wagan, melle be dobee itomar. \q1 Jacob-wagan, ar an we-yargi be-onogoed, \q2 ar be-wagan-Babiloniaʼse-gales-selesmalad an onogoed. \q1 Gannar be bogidik-gudii guoed. \q2 Dobedsuli be garmakdii guoed, \q2 dulemar bar be-ogwayosurmalad.” \p \v 11 Bab-Jehová soged: \q1 “An be-bendakega be-yalaba gwichid. \q2 Bia an be-oaisakismala, a-yarmala an bela-naitinagase obelogoed. \q1 Degi-inigwele, bemardi an be-obelogosulid, \q2 unnila igar-innikigwadba an sabsur-bemar-odurdakoed, \q1 an bemar-odurdaksuli an guosulid, \q2 an bemar-odurdakedsegad.” \p \v 12 Bab-Jehová weyob soged: \q1 “Be-boni-amisad geg nudakleged, \q2 be-boni-yaa-siidga bendakleged-igar sulid. \q1 \v 13 Bega-igar-nudakega dule-be-ulagwisgued sated, \q2 ar be-boniga bendakleged-igar sulid, \q2 ar be-boni-nikadga nugued-igar sated. \q1 \v 14 Bela bebo-galagwensur-nanasmalad be-iesmalad, \q2 bar bemar-amiedgi binsasurmalad. \q1 Be, dummad-ibmar-isgana-imaksad-ulale, degi, be, dummad-isgusad-ulale, an be-sarsosad, \q2 degi, a-ulale, an be-odurdaksad. \q2 Igi dule-isgana dule-sabsur-imakdamalayob an bemar-imaksad. \q1 \v 15 ¿Ibiga nunmakedba be binnasuli gole? \q2 Ar be-bonide gege-nudakleged. \q1 Be, dummad-ibmar-isgana-imaksad-ulale, degi, be dummad-isgusad-ulale, \q2 an weyobi bemar-imaksad. \b \q1 \v 16 ”Bela be-wiomaladi, bela wiolemarmogoed, \q2 bela be-isdarmalad gales-seledmaloed. \q1 Begi-dii-dii-annamaladi, egi dii-dii annalemarmogoed, \q2 bela dulemar-bei-ibmar-sumaladi, bela ei ibmar sulemarmogoed. \q1 \v 17 Gannarse an be-onudakoed, \q2 be-boni-amisadi an bega osulogoed. \q1 Ar be-isdarmalad sogmalale, Sión-yala oballessiiye, \q2 dule bar Sión-yalagi binsasurmarye. \q2 Deyob sokarmalar, gwen akarsulid.” \p \v 18 Bab-Jehová weyob soged: \q1 “Jacob-wagan-gales-bukmalad gannar an sedagoed, \q2 Jacob-wagan an nue-wiledakoed. \q1 Neggweburmar gannar e-ambikusadgi ambikuoed, \q2 reyneg gannar iduar-sii gusadgi sigoed. \q1 \v 19 Neg-galimbabali, dog-nuedgi-namakleged itoledagoed, \q2 degi, weligwaledba binnasuli-oimake itoledagoed. \q1 Be-anagan an bega omelomai imakoed, \q2 bega ichegumai guosulid. \q1 Be-nug-ogannodii an imakoed, \q2 mesagwar-imakledii be guosurmalad. \q1 \v 20 Be-mimmigana, idualedyobi gumaloed, \q2 an-asabinni gannarse-bukwa gumaloed. \q2 Ani an, bela dule-mesagwar-be-imakmalad obelogoed.” \p \v 21 Bab-Jehová soged: \q1 “Bemar-abargi, bemar-iduged nodagoed, \q2 a-dulegine, bemarga-negseed danikoed. \q1 An-walikaa-guega an imakoed, anba gudii guoed. \q2 Degite, ¿doa an-walikaa anse-dagega guakwasunna? \q1 \v 22 Bemar anse alile, be an-dulaga gumaloed, \q2 ani an, bemar-Bab-Dummadga gumogoed. \b \q1 \v 23 ”An-urwedi burwa-dummad-goleyob gued. \q2 Burwa-bipirmakaledyobi gwichigualid, \q2 dule-ibmar-isgana-imakmaladgi, gwichigunonikoed. \q1 \v 24 An-urwedi gwen-bogguosulid, \q2 bela an-ibmar-abemaid-imakedse, an-urwed bogguoed. \q2 Geb bela we-ibmarmar-gusadgi, be magar itononimaloed.” \c 31 \s1 Israel-dulemar-e-yarse-gannar-nonikid \p \v 1 Bab-Jehová weyob soged: “A-ibagangine, ani an bela Israel-dulemar-e-Bab-Dummadga guoed, Israel-dulemala an-dulaga gumarmogoed.” \p \v 2 Bab-Jehová weyob soged: \q1 “Es-suidgi-burgwissurmaladi, nega-dulesulidganba obunnoged-aminadapmargu, \q2 egi-nued an binsasad.” \p \v 3 Bab-Jehová anmarse dikasurgus magarosad, anmarga weyob sogsad: \q1 “Gusgu degisadegu an be-sabgudanikid, \q2 a-ulale, amba nue-wile an be-dakdiid. \q1 \v 4 Israel-dulemar, gannar an be-urbemaloed. \q2 Gannar neggweburga an be-imakoed. \q1 Gannale gar-pandereta be suoed, \q2 weligwaledba be dodonai guoed. \q1 \v 5 Gannar Samaria-yala-mullugangi, uvaʼmar be nasikmaloed. \q2 Dulemar uva-digmaloedi, e-uvaʼgi yeer-itodii gumaloed. \q1 \v 6 Ibagwengine, dule-nakulemaladi, binnasuli Efraín-yala-mulluganba weyob gormakgwichi gumaloed: \q2 ‘Be dagmar. Sión-yalase anmar nakwenamar, \q2 anmar-Bab-Dummad-Jehová-yalase anmar namar.’ ” \p \v 7 Weyob Bab-Jehová soged: \q1 “Weligwaledba be Jacob-wagan-nuggi namakmar, \q2 yeer-itogedgi neggwebur-biriginedga be gormakmar. \q1 Bab-Dummad-nug-odummoleged-itolegega be imakmar, \q2 weyob be gormar: \q1 ‘Bab-Jehová, be-dulamar be bendake, \q2 Israel-dulemar-napi-besad be bendake.’ \q1 \v 8 Bemar dad-nakwed-argan-sapiledsik-bukmaladi ani an bemar sedagoed. \q2 Bela napneg-ugakaase be bukmaladi, gannar danar wegi an bemar-urbemaloed. \q1 ¡Bela-belad-bur-ichesuli gannar nonimaloed! \q2 Amar-abargi, dala-satemalad danimarmogoed. \q1 Muya-muya-nanamaladi, siamar-gurgin-nikamaladi, \q2 degine, muugan-sikwigamaladi, danimarmogoed. \q1 \v 9 Boed-abalagi danimaloed. \q2 Igar-nuedba sedaniki an saoed, \q1 igar-olloo-maidba dii-maidse an bemar-idudani guoed, \q2 a-igarbali, be gowarmaknadapi guosurmalad. \q1 Ani an, Israel-e-Babad, \q2 an-machi-sailanaginedi, Efraínʼad. \b \q1 \v 10 ”Dulemar-yar-baid-baidgi-bukmalad, Bab-Jehová-sunmaked be itomar. \q2 Neggwebur-dikasuli-bukmaladga be weyob gayaburba sogmar: \q1 ‘Israel-dulemar-oaisakisadi, a-dule gannar Israel-dulemar danar-oambikubaloed, \q2 igi sibad-wawaad-edarbed na e-sibad-akwe, \q2 deyobi, e-dulamar-akwemogoed.’ \q1 \v 11 Ar Bab-Jehová Jacob-wagan-abonosad, \q2 dule-gandikidgi ollor-imaksad. \q1 \v 12 Nonimaloed, Sión-yala-birse weligwar namaknonimaloed, \q2 Bab-Jehová-ega-ibmar-nuegan-ukedgi yeer-itomaloed. \q1 Bab-Dummad ega we-ibmar ukoed: \q2 Orosgi-dakleged-trigo-nugad, \q2 vino-binid, olivo-gwallu, \q2 sibad-wawaadmar, moli-bebe-nikmalad, \q3 ega ukoed. \q1 Nainu-senigwad-nue-egi-arbalediidyob gumaloed, \q2 bar abgan-galagan itogosurmalad. \q1 \v 13 Weligwaledba yagana gwirdemaloed, \q2 sapingana, weligwaledba serganmala gwirdemarmogoed. \q1 E-naibi-itodimalad bar nunmake itogosurmalad, \q2 gwagegi-baisur-itomalaga an imakoed. \q2 E-nunmak-itomalad, yeer-itogega an saoed.” \p \v 14 Bab-Jehová soged: \q1 “Dule-irwa-anse-gormaladga ise-obinagwar ibmar an ukoed, \q2 an-ibmar-nuegangi an-dulamar yeer-itogoed.” \p \v 15 Weyob Bab-Jehová soged: \q1 “Dulemar Ramáʼgi binnasuli-oimake itoleged, \q2 dulemar ise-boale, degi, nunmakedba-bukib-binsae itoleged. \q1 Wede Raquel, e-mimmiganga bonaid, \q2 dule-e-gwage-gadi-gadi-imaked abesulid, \q2 e-mimmigana bela ei girgusad.” \p \v 16 Weyob Bab-Jehová soged: \q1 “Raquel, melle bar be boe, \q2 be-boed be bargae, ganna be sae. \q1 Ar be-wile-itogedi, bega ibmar-nuedga guoed. \q2 Be-mimmigan, e-isdarmalad-yargi nonikoed.” \p \v 17 Bab-Jehová soged: \q1 “Yoedse bega ibmar-nueganbi guo-dakleged, \q2 be-mimmigana gannale e-yalase nonimaloed. \b \q1 \v 18 ”Efraín-dulemar weyob binnasuli-ogormake an itosad: \q2 ‘Sabsur-be-an-imaksad, \q1 moli-bebe-nikad-bipi binnasur-gunaidaedyob an gudinad, \q2 emide be an-odurdaksad an nued-itosad. \q1 Gannar bese-dagega be an-sae, adi, gannar an beba gudioed. \q2 Ar bee be an-Bab-Dummad-Jehová gued. \q1 \v 19 An begi bangusad, \q2 degi-inigwele, an magar-itosgua, bukib an binsasad, \q1 binasgar dataa dukin an imaksad. \q2 Bingedar an itoged, \q1 mesagwar an itoged, \q2 sapingwa-akar an isgudaniguad.’ ” \p \v 20 Bab-Jehová soged: \q1 “¿Ar Efraín an-Machi-sabed-sunnadsursi? \q2 ¿Bur Efraínʼbina an nue-itosursi? \q1 Gandikidba an ega ibmar-sokalile, an ebinsaardaed. \q2 Efraín bur bela-belad an-gwage-ebudaed, \q2 we bur an nue-wiledaked. \b \q1 \v 21 ”Israel-dulemar, igarba wilubgan be nasikmar, \q2 bia be nasmala, \q1 agine be-gannar be nasikmar, \q2 igargi nue be atakmalo. \q1 Israel-dulemar-yeerdaklegedi, gannar be dagmala, \q2 be-neggweburse gannar be dagmala. \q1 \v 22 Bunagwa-uayasulidaedi, ¿ar sanagwadse be yoggus-gudiguoye be soge? \q2 Bab-Jehová, ibmar-gwapid we-napneggi imaksad. \q2 Ome sui-ebirdii guoed.” \p \v 23 Israel-dulemar-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikadi soged: “Judá-dulemar gannar-we-yalase an senonikile, Judá-yalagi, degi, e-neggweburmargi weyob gannar sogdamarbaloed: \q1 ‘Yala-islidikid, igar-innikigwadba-ibmar-imakleged-neg, \q2 Bab-Jehová begi nued binsasun.’ \p \v 24 ”Agine Judá-dulemar ambikumaloed, bela dule sapurgi-arbamalad, degi, moli-edarbemalad ambikumaloed. \v 25 Dule uku-uku-itomaladi, an ogoboed. Dule ukumaada-itomaladi, masgi an ogunnoed.” \p \v 26 Ani Jeremías, nue-gabmai, an ataas naded. Ibiyobi, negburgan-daksadi an nued-daksa. \s1 Igar-Binid-megisad \p \v 27 Bab-Jehová weyob soged: “Ibagan-dani, Israel-yalagine, degi, Judáʼgine dulemar-bukidar-ambikuega an imakoed, degi, ibmar-durgan bukidar-merguega an sabaloed.” \p \v 28 Bab-Jehová soged: “Igi an bemarbina bemar-obelogega, bemar-wiogega, sabsur-bemar-imakega, degi, bemargi-gwichiguega, degine, bemargi bonigan-barmidagega an ibmar-imaksagusa, deyobi, an bemarbina bemar-urbega, degine, bemarga neggweburmar-sobega ibmar-imakdii gubaloed. \v 29 A-ibagangine bar soglegosulid: \q1 ‘Babgan uva-soled guchaye, \q2 a-ulale, e-mimmigan nugar-iii-naddaye, bar soglegosulid.’ \p \v 30 ”Emisgindi, bar deyob soglegosulid. Dule uva-soled-guchale, na-ee nugar-iii naoed. Wegisundo, na wala-walagwena e-isguedba burgwemaloed.” \p \v 31 Bab-Jehová weyob soged: “Israel-dulemarbo, degi, Judá-dulemarbo an igar-binid-mesoed-ibagan dani. \v 32 E-dadganbo-igar-mesisadyobi, an igar mesosulid. Deunni, Egipto-yalagi an e-dadgan-onosgu, anbo-igar mesisgusad. Angadga gusmar-inigwele, anbo-igar-mesisad bichismalad.” \p \v 33 Bab-Jehová soged: “A-ibagangine, Israel-dulemar-ebo an weyob igar mesoed: E-gwage-ulubgi an-igar an ega nasikoed, e-binsaedgi an-igar an ega narmakoed. Ani an e-Bab-Dummadga guoed, emar an-dulaga gumarmogoed. \v 34 Bar dule, dule-baid odurdakosulid, degi, bar dule, e-gwenad odurdakosulid, ega weyob bar sogosulid: ‘Bab-Jehová be amimala.’ Ar bela burwiganase, degi, serganse-bakale, an-amimaloed. Ar e-isgumaladi, isgussulidyob an dakoed, bipisaale bar an e-isgusadgi binsaosulid.” \q1 \v 35 Bab-Jehová, Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikad, \q2 dad-ibeler-ibgi-gaega-nasiksadi, \q1 degi, nii, niisgwamar, mutik-gaega-imaksadi, \q2 degine, demar-uurmakega-osukamakedi, weyob soged: \b \q1 \v 36 “We-igarmar-mamaidgi anga gwatirnonikile, \q2 a-ibagine, Israel-dulemar bar an-dulamarga gussuliled.” \p \v 37 Bab-Jehová soged: \q1 “Dule, nibneg-matugued wilubsasale, \q2 degi, napneg-urba napneg-sailagan-mamaid wisgusale, \q1 ibmar-isgana-imaksamalad-ulale, \q2 an Israel-dulemar obachaled.” \p \v 38 Bab-Jehová weyob soged: “An-neggwebur gannar soblegoed-ibagan dani. Nakuleged-galu-Hananeelʼye-nugad-akar yawagak-Ánguloʼye-nugadse neggwebur ambikuoed. \v 39 We-akale, ibmar-wilubsaed-dub-baksa, Gareb-yar-mulluse naguoed. Geb Garebʼgi-baksa Goa-neggweburse aibiridoed. \v 40 Bela neba-naidgi bia dulemar-mui-diglege, degi, burumar-milege bela angadga nugsalegoed. Degine, bela-nainumarnanaid-akale, Cedrón-dian-maidse, degine, dad-nakwedsik molimar-yawagak-gwichidse angadga nugsalegoed. Bipisaale, we-neggwebur bar berguosulid, degi, bar bibisgosulid. Degisadegu sii guoed.” \c 32 \s1 Jeremías-nainu-baksad \p \v 1 Sedequías birgambegus (10) Judá-reyga-maidgi, Bab-Jehová, Jeremíasʼga sunmaknonikid. A-ibagangine, deunni, Nabucodonosor, birgambe-gakabaabakgus (18) Babilonia-reyga maimogadgined. \v 2 A-ibagangine, Babilonia-rey-sordamar, deun Jerusalén-neggwebur-ebilis bukwad. Degi, Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Jeremías reyneg-imbagi esgaryargi gales-mellesimogad. \p \v 3 Ar deunni, Judá-Rey-Sedequías, esgaryaba Jeremías-meted. Ar Jeremíasʼga weyob soged: “¿Ibiga be yogasaar Bab-Dummad-gayaburba-barsogdii? Emide, be weyob sogdiid, Bab-Dummad weyob-sogye: ‘Babilonia-reyga an we-neggwebur urmakoye, Babilonia-rey we-neggwebur suoye, \v 4 Judá-Rey-Sedequías, Babilonia-dulemargi wakinnosurye, be sogdiid. Babilonia-reyga urmaklegoye, degine, ande Babilonia-reybo asabin-asabin gwisgumaloye be sogdibalid.’ \p \v 5 ”Degi, weyob be sogdibalid, Bab-Jehová weyob-sogye: ‘Nabucodonosor, Babiloniaʼse Sedequías-sedoye. Geb an daknaoedse agi mai guoye.’ Deginbali, be sogdibalid: ‘Anmarde Babilonia-dulemarbo bila-onogele, anmarde galakumaloye, gwen egi nakosurmarye be sogdiid.’ ” \p \v 6 Geb Jeremías, Rey-Sedequías-abin sogded: “Bab-Jehová-gayaburba anse nonikid, \v 7 weyob anga sognonikid: ‘Be-gilor-Salum-machi-Hanameel bese dani. Bega sogdanikid, Anatotʼgi-an-nainu-naid anse bakye. Ar bedi nabir sunna we-nainu bakeddeeye, ar bedi an-gwenad-walikagwadiddeeye bega sogdanikid.’ \p \v 8 ”Degidgine, Bab-Jehová anga-ibmar-sogsadba, an-gilor-machi-Hanameel esgarya-neg-imbagi anse nonikid, anga weyob sognonikid: ‘Benjamín-yalagi, Anatot-neggweburgi an-nainu-naid be anse bake. Ar bedi bur an-gwenad-walikagwadsoggu, sunna be anse nabir baked.’ Geb an magar itosad, wede Bab-Jehová we-ibmar sognai. \v 9 Geb degi, an-mesad-Hanameelʼse Anatotʼgi-nainunaid an baksasunnad. Mani-sibu-gwaambe-gakagugle-gargegu (17) an ese baksad. \p \v 10 ”Geb an-barsogmaloedse an gochad, an amar-asabinni garda narmaksad, gardagi goo-burba mesisad, degi, an garda edichad, geb an ega nainu-mani uksabalid. \v 11 A-sorbali, we-garda-matabo-egi-onolesadi an susad. A-gardamargine, bela nainu-baklesad-igarmar soglenaid. A-garda matagwen nuesaar-edilesad, baiddina edilessulid. \p \v 12 ”Geb agine, an-gilor-machi-Hanameel-wagaba, an Nerías-machi-Barucʼga nainu-baklesad-garda an uksad. Barucʼde Maasías-wagwad. Degi, dulemar goo-burba-mesismarmogad-wagab, degine, bela Judíoʼmar-neg-imbagi-bukmalad-wagaba, Barucʼga garda an uksad. \v 13 Bela amar-wagab an Barucʼga weyob igar-uksad: \v 14 ‘Weyob Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová-Bela-Gangued-Nikad soged: We-garda-atiar-naid be sue, degi, garda-atiarsulid be subar. Napsagi-ibmar-sobaled-yaba be sabogo, adi, undar seledii guegar.’ \v 15 Ar Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová-Bela-Gangued-Nikad weyob soged: ‘Bemar gannale we-yalagi negmar bakdemaloye, degi, nainumar, uva-nainumar be bakdemaloye soged.’ \p \v 16 ”Geb an Nerías-machi-Barucʼga nainu-baksad-garda-uksad-sorba, Bab-Jehováʼse an gochad, weyob an goted: \pi1 \v 17 ” ‘Bab-Dummad-Jehová, bedi be-ganguedba, be-gala-nikadba napneg be nasiksad, be nibneg obinnisad. Bipisaale, bega ibmar-geg-gued niksulid. \v 18 Baba, bedi bela dulemarga be-sabgued be oyomaid. Bedi bela mimmigan e-babgan-isgusad-ular sabsur-odurdakbalid. ¡Bab-Dummad, ibibayobi bedi dule-dummad gue! ¡Ibibayobi, bedi gangued nika mai! ¡Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadye be nugad! \pi1 \v 19 ” ’Be-ibmar-imakmaladi, igar-dummad gued, degi, be-arbamaladi doggus yeerdakleged. Bela dulemar-ibmar-imakedi be dakmaid, adi, na wala-walagwengi e-damaladba, e-ibmar-imakmaladba ega ibmar guegar. \v 20 Bee be, Egipto-yalagi ibmar-gegerdaklemaladi, degi, ibmar-dakledisurmaladi be imaksad. Amba emi-ibasega Israel-yalagi, degi, bela napneg-naid-ugakaase be we-ibmarmar oyomaid. Degidbali, emi-ibagi be-nuga dummarbaa gued. \pi1 \v 21 ” ’Be, be-garganguedbali, be-dulamar be Egiptoʼgi-bukwa onosad. Be ibmar-dakledisurmalad-imakedbali, degi, ibmar-gegerdaklemalad-imakedbali, degine, dulemar-ogwayedbali be Israel-dulemar-onosad. \v 22 Israel-dulemarga yala-gadi-sanmaked be uksad, igi be, e-dadganga sogsagusa, deyob be imaksad. \v 23 A-yala susmargu, degi, ese dogsamargua, bar be-sogedba ibsassurmalad, Be-Igar-Maidba dassurmarbalid. Degine, ega be igar-uksadba gwen ibmar-imaksasurmarbalid. A-ulale, egi be bela we-bonigan barmialid. \pi1 \v 24 ” ’Emide, Jerusalénʼgi-gwichiguega we-yala-sulegega, bato Caldea-dulemar napa-arsanyob-sobnaid neggweburse modanigusad. Bila-onolemaladba, ukud-dummagan-naguedba, boni-dummagan-noedba we-neggwebur Babilonia-dulemarse berguoed. Bab-Jehová, bela be-ibmar-sogsamaladi, sogedba gunaid, be-sunnagwad be we-ibmarmar dakmaid. \v 25 Bab-Dummad-Jehová, Jerusalén-neggwebur Babilonia-sordamarse-berguo-inigwele, bedi anga sogsad: Nainu be bako, mie-miegwad be imako, dulemar-be-dakbukwad-wagab be bakoye.’ ” \p \v 26 Geb Bab-Jehová anga sogded: \v 27 “Ani an, Bab-Jehová bela-dulemar-bukmalad-e-Bab-Dummad gued. ¿Ibmar-soggwenad anga geg gued nikasi? Suli, bela an ibmarmar imakedbiid. \v 28 Degisoggu, ani Bab-Jehová, weyob soged: We-neggwebur Babilonia-Rey-Nabucodonosorʼga, degi, Caldea-dulemarga an urmakoed. Amar na we-neggwebur sumaloed. \v 29 Babilonia-dulemar we-neggweburgi-gwisgumaloedi, we-neggwebur-yaba ubononimaloed, bela negmar-ogumakmaloed. Bia bab-dummad-Baalʼga negmar-uas-birgi ina-wawadikid-uksamala, a-negmar bela ogumaklegoed, degine, bia an-ourwega bab-dummad-baiganga vino-eosmala, a-neg bela ogumaklebaloed.” \p \v 30 Bab-Jehová soged: “Ar Israel-dulemar, degi, Judá-dulemar, gebe-onoded-akale, ibmar-nuegan gwen imakdanisulid, ibmar-isganabi an-asabin imakdanikid. Israel-dulemar e-ibmar-isgana-imakedba an-ourwedanikidbiid. \v 31 We-neggwebur bukusad-akale, emi-ibase, unnila an-ourwega gudiid, unnila sae-itogega an-imakdiid. A-ulale, an-asabin-bukwadi an obelogoed. \p \v 32 ”Israel-dulemar, degi, Judá-dulemar, bela ibmar-isgana-imaksamalad-ular, an obelogoed: E-reymar, e-dummagan, ega dule-irwa-anse-gormalad, ega an-gayaburba-barsogmalad, degi, bela Judá-dulemar, degine, Jerusalén-dulemar, an obelogoed. \v 33 We-dulemar an-idu wagar biir-imaksamalad. An gannar-gannar odurdaknaigus-inigwele, an-itossurmalad, e-odurdaked baisur-itosmalad. \v 34 E-bab-dummagan-isdar-daklemaladi, anse-goled-neggi urbidgusmalad, degidbali, anse-goled-neg ichodmalad. \p \v 35 ”Degi, Ben-Hinom-nebagi Baalʼga ibmar-ukleged-aila sobdegusmarbalid, adi, bab-dummad-Molocʼga e-mimmigan-ogumakar ukegar. We-ibmar isdar-daklemaladid, weyob ibmar-imakmaloye gwen an igar uksasulid, bipisaale, gwen an-binsaedgi nossulid. Degidbali, Judá-dulemar-isguega imakdemalad.” \p \v 36 Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová we-neggweburnik soged: “Bemar bila-onogedba, ukud-dummadba, degi, boniganba, Babilonia-e-reyse berguoye. \v 37 Bela an-urwedba, an-sae-itogedba, degi, an-bela-belad-nabir-itosulidba neggwebur-akar-akar dulemar an oaisakisadi, danar an urboed. Degi, gannale we-yalase an sedagoed, adi, nabir nueganbi garmakdii gumalagar. \v 38 Israel-dulemar an-dulaga guoed, Ani an, e-Bab-Dummadga gumogoed. \p \v 39 ”E-binsamaladi, e-damaladmala, emarbi-binsaega an imakoed. Adi, nabir an-dobee-nanadii gumalagar, e-mimmiganga, degi, emarga ibmar-nuedga guoed. \v 40 Israel-dulemarbogwa igar-degisadegu an mesoed. Weyob an igar-mesoed: Bipisaale, bar an Israel-dulemar iegosulid, egi nued an binsadii guoed. E-gwagegi angi-binsaed an nasikoed, adi, degidbali angi banguosurmalad. \v 41 Israel-dulemarga an ibmar-saedgi an weligwar-itogoed. Napiragwadgine, degi, innikigwadgine an gannar neggweburga bemar-urboed.” \p \v 42 Bab-Jehová weyob soged: “Igi an we-dulemargi we-boni-dummagan senoniki, deyobi, an-ega-ibmar-nuegan-imakoye-sogsad an-sunnagwad an egi imaknonikoed. \v 43 Bemarde sogmalad: ‘We-yala unnila olloo-selenaiye, dulemar sateye, degi, ibmar-durgan satebarye, ar we-yalade Babilonia-dulemar susaddeeye.’ Emide, bemar deyob we-yar-annik-sogmar-inigwele, we-yalagine, napanegmar na be bakdemaloed. \v 44 Ani Bab-Jehová soged: Benjamín-yalagi, Jerusalén-neggweburmar-dikarba, degi, Judá-neggweburmar-dikarba napanegmar baklegoed. Degine, yalaganba, nebamargi, degine, Neguev-yargi napanegmar bakmaloed. Manigi napanegmar baklegoed, gardagi goo-burbamar omeslegoed, dulemar-dakmaloed-asabin nuesaar garda edilegoed.” \c 33 \s1 Jerusalén-gannar-neggweburga-sigoed \p \v 1 Amba Jeremías reyneg-imbagi esgaryagi-gales-mellesiidgi ilabogine Bab-Jehová-gayaburba ese nonibalid, ega weyob sognonikid: \v 2 “Ani an Bab-Jehová, napneg-obinnisad, napneg-nasiksad, innikigwadba napneg-ilemaksad, degi, Bab-Jehováʼye-an-nugad, soged: \v 3 ‘Anse be gole, ani an be-abinsaoed, igar-dummagan-mamaid an bega sogoed, degi, ibmar-dukuar-mamaid an bega odalogoed. We-ibmarmar amba be wissulid.’ \p \v 4 ”Ani an Israel-dulemar-Bab-Dummad-Jehová, we-neggwebur-negmar-annik soged, degi, Judá-reymar-neg-ayaroed-annik soged: \v 5 ‘Babilonia-dulemar, neggweburgi gwichiguega danikid, degi, neggweburgi dule-muimar-enogega danikid. An-urwedgine, degi, an-sae-itogedgine, Jerusalén-neggwebur-idu wagar-biir an imaksad. Bela e-ibmar-isgana-imakmalad-ular, an ogilogoed.’ \p \v 6 ”Degi-inigwele, an bemar-bendakoed, degi, an bemar-nudakoed, degine, gannarse san-nued an bemar-imakoed. Yeer-bogidik-itodigumalaga, degi, dobedsuli-gudigumalaga an bemar-imakoed. \v 7 Gannar Israel-dulemar, degi, Judá-dulemar galesbukmaladgi an sedagoed. Gannar iduale-bukwagusadyobi an urbebaloed. \p \v 8 ”Angi-isgusmalad an ega swilidik saoed. Angi-gwisgusmalad, angi gwisgussulidyob an dakoed. \v 9 Jerusalén-neggwebur weligwaledga anga guoed, degi, an-nug-ogannogega, degine, dulemar-neggwebur-akar-akar-bukwad-asabin an-nug-odummogega anga guoed. An Jerusalén-dulemarga ibmar-nuegan-saoedi, bela wisgumaloed, degi, an ega ibmar-nasgumai-imakoedi, bela wisgumarbaloed, degidbali, dobedba wawanmakdemaloed.” \p \v 10 Bab-Jehová soged: “Bemar sogmalad: ‘We-yala unnila olloo-selenaiye, dulemar sateye, degi, ibmar-durgan satebarye. Judá-neggweburmar, degi, Jerusalén-neg-galimbamar ollo-ollo-mamaiye, dulemar-sateye, degine, ibmar-durgan surbarye.’ Emide, gannar agine dule-sunmaked itoledagoed. \v 11 Ani an Bab-Jehová soged: Weligwaledba-binnasuli-goledi, yeer-itogedba binnasuli-goledi, degine, abirgin-nikuedgi-namaklegedi, gannar itoledagoed. Degi, dule an-itoged-negse anga ibmar-uknadapir weyob namaknadapi-gumaloedi, itolebaloed: \q1 ‘Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadga dog-nuedye, be sogmar. \q2 Ar Bab-Jehová dule-nuedid, \q2 ar e-sabgued degisadeguad.’ \q1 Ani an, we-dulemar gales-bukwadgi gannar sedagoed. \q2 Idualedyobi gannarse an imakoed.” \p \v 12 Weyob Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikad soged: “We-neggwebur bela bibichis-siid, neggweburgi dulemar sated, degi, ibmar-durgan satebalid. Degi-inigwele, bela we-neggweburmargi gagan-araramalad nikuoed, agine dule moli-edarbemalad, e-molimar-obunnogega imakoed. \v 13 Ani an Bab-Jehová soged, wemar-neggweburmargi sibad-wawaadmar ebisnai gumaloed: \q2 Neggweburmar-yarmargi-bukmaladgi, \q2 nebagi-bukmaladgi, \q2 Neguev-yargi-bukmaladgi, \q2 Benjamín-yalagi-bukmaladgi, \q2 Jerusalén-neggwebur-dikarba-bukmaladgi, \q2 degine, Judá-neggweburmargi-bukmaladgi, \q3 sibad-wawaadmar-ebisnai gumaloed. \p \v 14 ”Ani an Bab-Jehová soged: Ibagan nonikoed, Israel-dulemarga an ibmar-sogsadi, degi, Judá-dulemarga an ibmar-sogsadi, an ega sogedba imakoed. \q1 \v 15 A-ibagan-mosale, a-ibagine, David-wagwa reyga-megega an imakoed. \q2 A-dule, yargi dulemarga-igar-nudakdii guoed, \q2 degi, igar-innikigwad-imakdii guoed. \q1 \v 16 A-ibagangine, Judá-neggwebur nueganbi sii guoed, \q2 degi, Jerusalén-neggwebur dobsuli sii guoed. \q2 Bab-Jehová, anmarga igar-innikigwadgaguedye, bilegoed.” \p \v 17 Aga Bab-Jehová weyob soged: “David-wagan, Israel-dulemar-e-reyga gusuli guosulid, nikagu guoed. \v 18 Degi, dule-irwa-anse-gormalad-Leví-wagan gwen surguosurmarmogad. An-asabinni, anga-ibmar-uklegedi, anga-ibmar-gwag-ogumakar-uklegedi, degi, bane-bane anga-ibmar-ogumakar-uklegedi, ukdigu gumaloed.” \p \v 19 Bab-Jehová-gayaburba Jeremíasʼse nonibalid, ega weyob sognonikid: \v 20 “Ar bemar ibginedbo an-igar-mesisad be nabir bisgemalale, adi, melle neg-ibgined-naguega, degi, mutikidbo an igar mesisad be nabir bisgemarbalile, adi, melle mutikid-naguega, \v 21 sunna nabir an-mai-Davidʼbo an-igar-maid be osulosmarbaliled. Adi, melle e-wagan e-sorba reyga megegar. Degine, sunna nabir deyopira be dule-irwa-anse-gormalad-Leví-wagan, degi, Leví-wagan-baigan anga-arbamaladi, be osulosmarbaliled. \p \v 22 ”Ani an, an-mai-David-wagan omelogoed, degi, deyob an Leví-wagan anga-arbamaladi, an omelobaloed. Niisgwamar nibneggi-nanaid-mergueyobi, an saoed, degi, demar-gakaba ukub-naid-mergueyobi, an imakoed.” \p \v 23 Jeremíasʼse Bab-Jehová-gayaburba nonikid, ega weyob sognonikid: \v 24 “¿Ar be daksursi, dulemarde an-annik-sogmalad, ande yala-sogabo-susadi bela obachaye? A-ulale, wede isdar-an-dulamar-dakmalad, dulamar-bukwasuliyob dakmalad. \v 25 Ani Bab-Jehová soged: An-sunnad an neg-ibginedbo-igar-mesissulina, degi, mutikidbo-igar-mesissulina, degine, nibneggad-igar-mamaid, napneggad-igar-mamaidi, an mesissurbalina, \v 26 an Jacob-wagan obachanad, degi, an-mai-David-wagan an obachabalinad. Degine, David-wagan, Abraham-waganga, Isaac-waganga, degi, Jacob-waganga, dummadga-negsemaiguega an sussulinad. Emide, an Israel-dulemar gannar e-yarse an sedagoed, an-dulamar an ise-wile dakoed.” \c 34 \ms2 2c. Bab-Dummad-iduar sabsur-odurdaklegoye-sogsad nonikid \mr (34:1–45:5) \s1 Rey-Sedequíasʼga iduakwaa-ibmar-soglesad \p \v 1 Deunni, Babilonia-rey-Nabucodonosor, bela-e-sordaganmala, degi, bela dulemar-eba-nanaimaladmala, degine, neggweburmar bela e-sogedba-selemamaidmala, Jerusalénʼgi, degi, neggweburmar-Jerusalén-nagaba-bukmaladgi gwichigunaigu, Bab-Jehová-gayaburba Jeremíasʼse nonikid. Ega weyob sognonikid: \v 2 Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová sogye: “Be nae, Judá-rey-Sedequíasʼga be sogna, ega be sogo, Bab-Jehová sogye: ‘Babilonia-reyga an we-neggwebur urmakoed, Babilonia-rey we-neggwebur ogumakoed. \v 3 Rey-Sedequías, bedi, Babilonia-rey-e-ganguedgi wakinnosulid. E-sordamarse be galegoed, agine, e-reyse be-sedmaloed. Be-sunnagwad be rey-dakoed, be-asabin e-sunnad bega sunmakoed. Geb a-sorbali, be Babilonia-yalase seledoed. \p \v 4 ” ’Degi-inigwele, Rey-Sedequías, an bega ibmar-sogoed nue be ito. Bab-Jehová weyob sogbalid: Napiragwadgi an bega soged, es-suidgi-ewarar be burgosulid, \v 5 nuedgi be burgoed. Napira an bega soged, igi dulemala be-dadgan-reyga-megismaladga ina-wawadikid ogumaksamala, deyobi, be-burgoedgi bega dulemar ina-wawadikid ogumakmarmogoed. Degine, bega bukib-binsabukwa gumaloed. ¡Dummadye, bedi nue-nadsunye! bega sognanai gumaloed.’ ” \p \v 6 Geb Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Jeremías bela Bab-Jehová ega ibmar-sogsadi, Judá-rey-Sedequíasʼga Jerusalén-neggweburgi sogsad. \v 7 Deunni, Babilonia-rey-sordamar, Jerusalénʼgi gwichigunanaid, degi, Judá-e-neggwebur-Laquisʼgi, Judá-e-neggwebur-Azecaʼgi gwichigunanaid. We-Judá-e-neggweburmardega galu-matusulid-akwabiid nikamaladid, wemar napi-besmaladid. \s1 Maiga-bar-gudiguosurmalad-igar \p \v 8 Rey-Sedequías bela Jerusalén-dulemarbo maiga-gudimalad-ollor-imakoye-igar-mesisad-sorbali, Jeremíasʼse Bab-Jehová-gayaburba nonigusad. \v 9 Deunni, weyob igar mesilesad, Israel-dulemala, Hebreo-dule-ega-maiga-gudiid ollor-imakoye. Dule wargwensaale, Judío-dule e-maiga imakosurye. \v 10 Bela dulemar, degi, bela dummagan nueganbi itosmalad. Geb bela e-maiga-gudimalad bar e-maiga imaksasurmalad, degisoggu, dule bar dule-maiga-gudigued gussulid. \p \v 11 Degi-inigwele, gannar sorbali, igar-maid obelosmalad. Dulemar, gannar e-maiga-gudigusmalad e-maiga imakdemarbalid. \p \v 12 Degidbali, Jeremíasʼse Bab-Jehová-gayaburba nonikid, ega weyob sognonikid: \v 13 “Israel-dulemar-Bab-Dummad-Jehová soged: ‘Ani an, bemar-dadgan Egipto-yalagi-maiga-bukwadgi-onosgu, deunni, an ebo igar mesisad. An ega weyob igar uksad: \v 14 Bela Hebreo-dulemar bemar-maiga-guega na manigi san-uksamalale, birgagugled-iliba (7) be ollorsamai imakmaloye. Bemarga birganergwa (6) arbadii gusale, birgagugledgi (7) be onomaloye. Degi-inigwele, be-dadgan gwen an-sogedba ibmar imaksasurmalad. \p \v 15 ” ’Emide, bemar be-gwenadgan maiga-gudiidgi-ollorsaega be igar-mesismaladi, nueganbi an daksanad, an-ibmar-abemaidba be imaksamalanad. Deginbali, anse-goled-neggi bemar an-asabin anbo igar mesismarbalid. \v 16 Emide, bemar gannar sikirmakdemalad, an-nuggi be dodoakwaa gudmalad. Emide be, be-maiga-gudiid be onosmaladi, gannar be-maiga be imakdemalad.’ \p \v 17 ”A-ulale, ani Bab-Jehová, an bemarga weyob soged: Bemar an-sogedba ibmar-imaksasurmalad, ar bemar, be-gwenadgan bega-maiga-gudiidgi gwen be onossurmalad. Degisoggu, ani an bemargine bila-onoleged barmidagoed, boni-dummagan, ukud-dummad-nagued an barmidagoed. Adi, bemargi-ibmar-guoedi, bela we-napneggi-dulemar-bukmalad-ogwayega guoed. \p \v 18 ”Ar bemar an-Igar-Maidgi annasmarsoggu, degi, an-asabinni Igar-Mesisadgi-igarmar-sogmamaidba be ibsassurmarsoggu, moli-bebe-nikad-sapingwagwad-imaklesadyob an bemar imakoed. Deunni, bemar anbo-igar-mesnaigu, moli-bebe-nikad-sapingwagwad negabar-daasa imaksamalad, a-sanmar-abargi be nanasmalad, deyobi, an bemar-imakoed. \p \v 19 ”Judá-dulemar-e-dummagana, Jerusalén-dulemar-e-dummagana, degi, reyneggi-dummaganga-bukmaladi, degine, dule-irwa-anse-gormaladi, degi, bela dulemar moli-bebe-nikad-e-san-negabar-marilesad-abargi nanasmaladi, \v 20 be-isdarmaladga an bemar-ukoed, be-oburgwebi-gudimaladga an bemar-urmakoed. Degine, bemar-muimar mulamar-masga guoed, achu-sapurmar-masga guoed. \p \v 21 ”Judá-Rey-Sedequías, degi, e-dummagana, amba deyob e-isdarmalad-e-oburgwebigudimaladse-galegega an imakmogoed. Wemar-galegoedi, Babilonia-rey-e-sordamarse galemaloed. Emisgwadina, Babilonia-sordamar wis bogigus bukwad.” \p \v 22 Bab-Jehová soged: “Ani an, Babilonia-dulemar we-neggweburgi-gwichiguega an ega igar ukoed. Geb Babilonia-dulemar bemargi gwichigumaloed, bela neggwebur-susmalale, ogumakmaloed. Bela Judá-neggwebur swanga an nasikoed, dulemar-sate an imakoed.” \c 35 \s1 Recab-wagan-e-daed \p \v 1 Jeremías sogded: “Josías-machi-Judá-e-rey-Joacim-ibagangine, Bab-Jehová-gayaburba anse nonikid, weyob anga sognonikid: \v 2 ‘Recab-waganse be nae, anse-goled-neg-ollogwadse be sedago, ega be vino dako.’ ” \p \v 3 Degisoggu, dule Jeremíasʼye-nugmogad-machi-Jaazanías an sunaded. Jaazaníasʼde Habasinías-wagwad. Degi, bela e-mimmigan, e-gwenadgan, degine, bela Recab-waganmar an sunadsunnad. \v 4 Geb agine, an, Bab-Jehováʼse-goled-negse amar-niarsunnad, bia Hanán-e-mimmigan-ambikued-neg-imba-nai, ase an sealid. Hanánʼde Igdalías-machid Bab-Dummadga arbaed-duled. We-neg-imbade dummagan-neg-imba-dikarba naid. We-nega, Salum-machi-Maasías-neg-imba-birgi-siid. Maasíasʼde yawagak dakedid. \v 5 Geb degi, an Recab-waganga bormogi an vino osisad, geb an ega noggi ena-ena uksad, agine an ega sogded: “¡Gobmardeen!” \p \v 6 Recab-wagan an-abin weyob sokarmalad: “Anmar wissur-vino gobmala, anmar-dad-dummad-Recab-machi-Jonadab anmarga weyob igar uksad: Melle bipisaale vino gobmaloye, degi, be-waganse-bakale, vino gobosurmarmoye anmarga sogsad. \v 7 Deginbali, melle be negmar sobmarbaloye, melle be ibmar-gwagmar digmarbaloye, degi, melle be uvaʼmar-nasikmaloye, bipisaale melle be we-ibmarmar-nikumaloye anmarga sogsad. Unnila dordoneggi megmaloye anmarga sogsad, adi, be-yarsulidgi be undar-suitii gudii gumalagarye anmarga igar uksad. \p \v 8 ”Ar anmar, anmar-dad-dummad-Recab-machi-Jonadab-sogedba ibmar imakdimalad. Degi, bipisaale anmar, vino gobdisulid, anmar-omeganse-bakale, degi, anmar-mimmiganse-bakale, vino gobdisurmalad. \v 9 Deginbali, anmar, negmar sobdisurbalid, degine, anmar, uva-nainumar, degi, ibmar-digarmaladi nikudisurmarbalid. \v 10 Unnila anmar dordonegmargi mamaimalad. Anmar-dad-dummad-Jonadab anmarga-igar-uksadba anmar nanadimalad. \p \v 11 ”Ar Babilonia-rey-Nabucodonosor Judá-yalagi-dognonigu, anmar weyob sokarmalad: ‘Anmar Babilonia-sordamargi, Siria-sordamargi-wakinnega Jerusalén-neggweburse anmar nae. A-ulale, anmar Jerusalénʼgi mamaimalad.’ ” \p \v 12 Geb degi, Bab-Jehová-gayaburba Jeremíasʼse nonikid ega weyob sognonikid: \v 13 Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikadi soged: “Jeremías, be nae, bela Judá-dulemarga, Jerusalén-dulemarga, be weyob sogna. ‘Bab-Jehová soged: ¿Ar bemarde Recab-wagan-daedyob geg ibmar durdakmarmosi? ¿Ar bemarde geg wis an-sogedba damarmosi? \v 14 Recab-machi-Jonadab-wagan e-dad-ega-igar-uksadba ibmar imaksamalad, ega sogsad, melle vino gobmaloye. Emi-ibasega vino gobdisurmalad, ar e-dad-ega-igar-uksadba ibsadimalad. Ar bemardina, an bemarga gannar-gannar sunmakdi-inigwele, gwen be an-sogedba ibsadisurmalad. \p \v 15 ” ’De-ukinbali, an bemarga an-maimar, an-gayaburba-barsogmalad barmimaiguad. Adi, bemarga sogmalagar: Be-igar-isganagi be bangumarye, be-damalad be ogwamarye, melle be, bab-dummaganba nanamarye. Adi, be nabir an bemarga yala-uksadgi, degi, an be-dadganga-yala-uksadgi be ambikumalagarye. Degi-inigwele, an bemarga-ibmar-soged be itossurmalad, an-sogedba be ibsassurmalad. \v 16 Ar Recab-machi-Jonadab-wagandi, e-dad ega igar-uksadba nanadimalad. Ar bemardi, gwen an-sogedba nanadisurmalad.’ \p \v 17 ”A-ulale, ani Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikadi soged: Bela an Judá-dulemargi, Jerusalén-dulemargi boni-dummagan-barmidoye an sogsadi, egi an barmidoed. Ar an ega ibmar-sogsadba ibsassurmalad, an ese-gochadi an-itossurmalad.” \p \v 18 Jeremías weyob Recab-waganga sogsabalid: “Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikad soged: ‘Bemar, be-dad-dummad-Jonadab bemarga igar-uksadba be nanadimarsoggu, degi, e-igar-maidba be ibsadimarsoggu, degine, be-dad-dummad bega igar-mesisadba be ibmar imakdimarsoggu, \v 19 ani Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikadi bemarga soged: Bipisaale, Recab-machi-Jonadab-wagan bane-bane anga-arbadiguega surguosulid, nikagu guoed.’ ” \c 36 \s1 Rey-Joacim, Jeremías-garda-narmaksad ogumaksad \p \v 1 Josías-machi-Judá-rey-Joacim birgabakegus Judá-yalagi reyga-maidgi, Jeremíasʼse Bab-Jehová-gayaburba nonikid, ega weyob sognonikid: \v 2 “Garda-suid be sue, agine bela an bega Josías-ibagan-akar emi-ibadse ibmar-sogdanikid be narmako. An bega, Israel-dulemargi, Judá-dulemargi sunmakdanikid, degine, bela dulemar-baigangi an bega-sunmaksadi bela be narmako. \p \v 3 ”Abakalegi, Judá-dulemar boni-dummagan an egi-barmidasokalid-wisgualile, e-isgued-igargi banguarmalale, degidbali, an sunna e-ibmar-isgana-imakmaladi, degi, e-isgumaladi an ega elied.” \p \v 4 Geb Jeremías, Nerías-machi-Barucʼse gochad. Baruc, Bab-Jehová Jeremíasʼga e-ibmar-sogsadi, bela garda-suid-bipirmakaledgi narmaksad. \v 5 Geb a sorbali, Jeremías Barucʼga weyob igar-uksad: “Andi wegi gales-siid, Bab-Jehováʼse-goled-negse geg an naed. \p \v 6 ”Degisoggu, be, dulemar mas-gunsuli-gudiguoed-ibagi Bab-Jehováʼse-goled-negse be nao, agine, Jerusalén-dulemar-asabin be binnasuli Bab-Jehová-gayaburba garda-suid-bipirmakaledgi narmakoye an bega-sogsad be narmaksadi, be absogo. Degine, bela Judá-dulemar Babse-goled-negse-nonimaloedga be absobalo. \v 7 Adi, emar-Bab-Dummadse-goloedi, sunna Bab-Jehováʼse warmakega, deginbali, e-isgumalad-igargi banguegar. Ar Bab-Jehová we-dulemargi-urwedi, sae-itogedi, yeer-gangued.” \p \v 8 Nerías-machi-Baruc, Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Jeremías ega igar-uksadba imaksad. Bab-Jehováʼse-goled-neggi garda-suid-bipirmakaledgi gayaburbamar-narmakar-naid absosad. \p \v 9 Josías-machi-Judá-e-rey-Joacim birgatargus-negsemaid-nii-walabakebakgi, bela Jerusalén-dulemar, bela Judá-dulemar neggweburmar-akar-danimaladi mas-gunsuli-gudiguega Bab-Dummadse-goled-neggi ambikusmalad. \v 10 Agine, Baruc, Bab-Dummadse-goled-neg-aila-niba naded. Yawagak-Binidye-nugad-doglemaid-akale, niba Gemarías-neg-imbagi bela dulemar-bukwad-asabin, Baruc, Jeremías-ega-sunmaksad garda-suid-bipirmakaledgi-narmakarnaid absosad. Gemaríasʼde, Safán-machid. A-dulede garda-narmakedid. \p \v 11 Gemarías-machi-Micaías, Safán-wagwa, bela Bab-Jehová-gayaburba garda-suid-bipirmakaledgi-narmakarnaid-absolesad itosad. \v 12 Geb agine, Micaías reynegse naded, garda-narmaked-negse, bia dule-dummagan-bukwadse. Agine, garda-narmaked-Elisama siid, degi, Semaías-machi-Delaía simogad, Acbor-machi-Elnatán, degi, Safán-machi-Gemarías, Ananías-machi-Sedequías, degine, bela dummagan-baigan bukmogad. \v 13 Geb Micaías, bela Baruc-dulemar-asabin-garda-absosad-itosadi, dummaganga sogdapid. \p \v 14 Geb degi, bela dummagan Barucʼse, Jehudí-barmisad, ega sogegar: “Be we-garda-absosad sedaye.” Degi, Nerías-machi-Baruc, Jehudí-sogedba imaksad, garda-suid-bipirmakaled-absosadi dummaganse sealid. Jehudíʼde Netanías-machid, degi, Selemías-wagwabalid, e-dad-yokorginedi Cusiʼye nugad. \p \v 15 Dummagan, Barucʼga weyob sogdemalad: \p —Wegi be sige, gardagi-ibmar-sognaid be anmarga abso. \p Geb Baruc, bela dummagan-asabin garda absosad. \v 16 Bela garda-absolesad-itosmargua, dobed-abalagi muchub-muchub na dakdemalad, weyob sokarmalad: \p —Anmar bela we-ibmarmar reyga sogergebed. \p \v 17 Geb Barucʼse egisdemalad: \p —Baruc anmarga be soge: ¿Wede igi be nabir we-ibmarmar bela narmaksa? ¿Ar Jeremías bega we-ibmarmar sogsa? \p \v 18 Baruc dummagan-abin sogded: \p —Eye, Jeremías anga we-ibmarmar sogsad. Geb ani an, garda-suid-bipirmakaledgi narmaksad. \p \v 19 Geb dummagan Barucʼga sogdemalad: \p —Be Jeremíasʼbo dukunao. Melle dulemar be-wisguega be imako, be bia dukusimala. \p \v 20 A-sorba dummagan, garda-narmaked-Elisama-arbaed-neggi garda-obesmalad. Geb dummagan rey-asabin neg-imbagi gwisgudapmalad, bela ibmar-gusad ega sogdapmalad. \v 21 Agi Rey-Joacim, garda-sunaega Jehudí-barmisad. Jehudí, Elisama-arbaed-negse garda suapid. Agine, Jehudí rey-asabin, degi, dummagan-bukwad-asabin garda-absosad. \p \v 22 A-ibagine, deunni, nii-walabakebakad-yoidgined (9) dii-wied-iba naid. A-ulale, rey dii-wied-ibagi-meged-neggi maid, deunni, rey soo-nagaba siid. \v 23 Jehudí ile-warbaagus, igi, ile-walabakegus garda-absodanigusale, rey garda-narmakaled esbipigi garda-sigdedaed, geb agine, soo-yagi metedaed. Deyopira bela garda-suid-bipirmakaled imaksad, bela soogi ogumaksad. \v 24 Ar rey garda-absolesad-itos-inigwele, degi, dummagan itosmarmo-inigwele, degite, gwen dobe-itossurmalad. Gwen e-mor esirmaksasurmalad. \p \v 25 Aisaar Elnatán, Delaía, degi, Gemarías reyga ise-wilegar sogsamalan-inigwele, melle be garda-suid-bipirmakaled-ogumakye, rey gwen itossulid. \v 26 Aka bur rey, e-machi-Jerameel barmisad, Azriel-machi-Seraíasʼmala, degi, Abdeel-machi-Selemíasʼmala, garda-narmaked-Baruc-ganaega, degi, Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Jeremías ganaegar. Degi-inigwele, Bab-Jehováʼdi, Jeremías, Barucʼbo odukusad. \p \v 27 Baruc, Jeremías ega-ibmar-sogsad garda-suid-bipirmakaledgi-narmaksadi, rey ogumaksagusad. A-sorbali, Bab-Jehová-gayaburba Jeremíasʼse nonikid, ega weyob sognonikid: \v 28 “Garda-suid-bipirmakaled-baid be amio, gannar gebe-iduar-naiyob be narmako. Bia Judá-e-rey-Joacim garda-ogumaksagusa, deyopira be narmakbaloed. \p \v 29 ”Rey-Joacimʼga be sogo, weyopira Bab-Jehová sogye: ‘Joacim, bee be, garda-suid-bipirmakaled ogumaksad, be weyob sogsad: Jeremías, ¿ibiga be we-gardagi weyob be narmaksa? Nue-napiraye, Babilonia-e-rey we-yala obelononikoye, bela dulemar-obelononikoye, degine, ibmar-durganse-bakale obelononikoye.’ ” \p \v 30 A-ulale, Bab-Jehová Judá-dulemar-e-rey-Joacim-annik weyob soged: “Bipisaale, e-wagan-gwensak, David-ologangi sigosulid. E-mui dadabinni mellemai guoed, mutikidbali, neg-dambed-abalagi mellemai guoed. \v 31 E-ibmar-isgana-imaksad-ulale, edi, degi, e-wagana, degine, ega-arbamaladi, an sabsur-odurdakoed. Ar amar an-sogedba ibsassurmarsoggu, boni-dummagan barmidagoye an sogsadi, amargi an barmidoed, degi, Jerusalén-dulemargi, Judá-dulemargi an barmidoed.” \p \v 32 Geb degi, Jeremías garda-suid-bipirmakaled-baid amisad, geb garda-narmaked-Nerías-machi-Barucʼga uksad. Geb Baruc bela Jeremías-ega-ibmarmar-sogsad narmaksad. Garda-idualed Rey-Joacim-ogumaksadyobsaale, narmaklesad. De-ukinbali, napi ibmar-baigan bukidar emar-emarsaar narmaklesbalid. \c 37 \s1 Jeremías-esgaryagi-gales-sigisad \p \v 1 Babilonia-rey-Nabucodonosor, Joacim-machi-Conías-muchub, Josías-machi-Sedequías Judá-reyga omesisad. \v 2 Degi-inigwele, Sedequíasʼbela, degi, ega-arbamaladbela, degine, Judá-dulemarbela gwen Bab-Jehová-sogedba ibsassurmalad. Bab-Jehová e-gayaburba-barsoged-Jeremíasʼba-ibmar-sogsad itossurmalad. \p \v 3 Degi, Rey-Sedequías, Selemías-machi-Jucal dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-Sofoníasʼbo Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Jeremíasʼse barmisad. Sofoníasʼde Maasías-machid. Jeremíasʼga weyob sogdapmalad: “Anmar-ular be, anmar-Bab-Dummad-Jehováʼse be anmarga gole.” \p \v 4 Deunni, Jeremías amba yoo esgaryaba mellegedgined, degisoggu nabir dulemar-imbagi garmakdiid. \v 5 Deginbali, a-ibagangine, Faraón-sordamar Egiptoʼgi ainis danimalad. Deyob Babilonia-sordamar-Jerusalén-ebilis-bukwad wisguargu, gannar e-yarse duurmakdemalad. \p \v 6 Bab-Jehová-gayaburba Jeremíasʼse nonikid, weyob ega sognonikid: \v 7 “Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová soged: Rey-Sedequías anse-ibmar-idakega-dulemar-barmialidga be sogo: ‘Faraón-sordamar bemar-bendakega-ainis-danikoedi gannar biremaloed, gannar Egiptoʼse namaloed. \v 8 Babilonia-sordamar gannar wese we-neggweburgi-gwichiguega nonimaloed, bela bemar-gamaloed, degine, neggweburmar ogumakmaloed.’ ” \p \v 9 Bab-Jehová soged: “Melle be yeer itomalo, mer be binsamalo Babilonia-sordamar bar danikosurmarye. Suli, gannar Babilonia-sordamar danimaloed. \v 10 Ar bemar amba bela Babilonia-sordamar-ogalakusale, degi, unnila gwenna-gwenna nailikgus-besmalale, sunna wemar we-neggweburgi gwichigusmalaled, we-neggwebur ogumaksamalaled.” \p \v 11 Babilonia-sordamar, Faraón-sordamar-egi-daniye wisguarsoggu, Jerusalénʼgi bangudgusmalad. \v 12 Aisaar Jeremías, Jerusalénʼgi-gudiidgi nainu-ega-uklenaid-suega Benjamín-yarse aligusanad. \v 13 Degi-inigwele, Yawagak-Benjamínʼye-nugadse-mosgua, sordamar-e-dummad Iríasʼye-nugad Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Jeremías-gasad. Iríasʼde Selemías-machid, Hananías-wagwabalid. Geb Irías, Jeremíasʼga weyob sogded: \p —¡Babilonia-sordamarba akaye be soge! \p \v 14 Jeremías abin-sogded: \p —¡Wedi gakana. Babilonia-sordamarba an akasokarsulid! \p Degi-inigwele, Irías, Jeremías-ega-ibmar-soged itossulid. Aka gasa dummaganse sesad. \v 15 Dummagandi bela Jeremíasʼgi sae-itodmalad. Geb sarsosmalad-sorba garda-narmaked-Jonatán-negyaba osiapmalad. Ar ade, a-neg esgaryaga imaksamalad. \v 16 Deyobi, neg-urba-esgarya-siidgi Jeremías-metemalad. Agine dikasuli mellesii gusad. \p \v 17 Rey-Sedequías, Jeremías ega-e-negse-sedamalaga igar-uksad. Agine, rey, Jeremíasʼse arbakee weyob ibmar egichisad: \p —¿Bab-Jehová bega sunmaksa? \p Jeremías abin-sogded: \p —Eye, Dummad, anga sunmaksa. Bede Babilonia-e-reyga-uklegoye anga sogsad. \p \v 18 Jeremías, Rey-Sedequíasʼse egisdemogad: \p —Dummad, ¿ibigi an begi dummad-nossunna? ¿Ibugi an be-dummagangi, we-neggweburgi an dummad-nossunna? Emide be esgaryagi an-metegu. \v 19 ¿Bia bega Bab-Dummad-gayaburba-barsogmaladde nade? Bega sogsamalad: Babilonia-sordamar anmargi gwichiguosurye, degi, bemargi, we-dulemar gwichiguosurye bega sogsamalad. \v 20 Emide, Dummad, an bega ise-wilesakwaa soged, wis an bega ibmar-soged be an-itoge. Melle be bar gannar garda-narmaked-Jonatán-negse be an-barmide, degiile, an agi burgwidoed. \p \v 21 Geb agine, Rey-Sedequías igar-uksad, nakulemalad-neg-imbagi Jeremías-simaloye. Degi, neggweburgi madu-nikad-berguedse, bane-bane madu-yomalad-igarye-nugadgi madu-uklebubukwad ega ukmaloye sogsabalid. Degisoggu, deyob, Jeremías nakulemalad-neg-imbagi mellesii gusad. \c 38 \s1 Dia-yaba Jeremías-metemalad \p \v 1 Matán-machi-Sefatías, Pasur-machi-Gedalías, degi, Selemías-machi-Jucal, degine, Malquías-machi-Pasur, we-dulemala, Jeremías-sunmaksad itosmalad. Weyob Jeremías sogsad: \v 2 “Weyob Bab-Jehová soged: ‘Dule we-neggweburgi beeye-sogele, ukudba burgodibe, es-suidgi burgodibe, boniba burgodibe. Degi-inigwele, ar dule Babilonia-sordamarse-galegele, adi, burgosulid. Bila-onolegedgi-ibmar-sulegedyob na san uksunnoed, degidbali, na san bendaklegoed.’ \v 3 Weyob Bab-Jehová soged: ‘We-Jerusalén-neggwebur Babilonia-rey-sordamarse sulegoed, amarse galegoed.’ ” \p \v 4 Degidbali, dummagan reyga sogsamalad: \p —Anmar we-dule gindakergebed. Weyob-sunmakdiidba sordamar-niga-egwandiid, degi, bela dulemar-niga egwandiid. We-dule neggweburga igar-nued gwen amisulid, aka bur sabsur-odurdaklegoedgi sunmaked. \p \v 5 Geb Rey-Sedequías amar-abin sogded: \p —An bemarga urmake. Anbela, rey-gued-inigwele, geg an bemarga akar soged. \p \v 6 Agine dummagan, Jeremías-susmalad. Geb rey-machi-Malquías-e-dia-dummad-yaba urdubgi-odegar Jeremías-odesmalad. We-diade sordamar-ambikuedneg-imbagi siid. Ar dia-yaba dii-sated, unnila olli-matabi naid, degisoggu, ollibali Jeremías dogded. \p \v 7 Etiopía-dule-reyneggi-arbaed Ebed-Melecʼye-nugadi, itosad igi-dia-dummad-yaba Jeremías-metemala. Deunni, rey, Benjamín-yawagak-asabin igar-itosigua, \v 8 Ebed-Melec reyneggi-gudii reyse nadegusad, geb reyga sogdapid: \p \v 9 —Dummad-rey, we-dulemar Jeremíasʼgi nue sabsur-urwenanaimalad. Dia-yagi metemalad. Agi sii, Jeremías ukudba burgo an daked. Ar neggweburgi madude bergusad. \p \v 10 Degidgine, rey, Etiopía-dule-Ebed-Melecʼga igar-ukded: \p —Dulemar dulagwen-gakambe (30) beba-naega be amio. Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Jeremías dia-yaba-siid be onomalo, adi, melle agi-sii burgwegar. \p \v 11 Ebed-Melec rey-ega-igar-uksadba imaksad, degi, mormar-bukwadse nadegusad. Agi mormar-bukwad onisad, degi, mor-sergan-bukwad onisbalid. Geb Jeremíasʼga urdub, degi, mormar-onisad dia-yaagi odesmalad. \v 12 Geb Ebed-Melec, Jeremíasʼga sogded: \p —We-mormala, degi, mor-isganamala, be-senya-urba be nasiko, adi, melle urdubgi be ebillegegar. \p Jeremías deyob imaksad. \v 13 Degine, dulemar ega urdub obatismalad, dia-yaba-sii urdubgi Jeremías-onosmalad. Geb sordamar-ambikuedneg-imbagi Jeremías osilesad. \s1 Sedequías arbakee Jeremíasʼse ibmar-egichisad \p \v 14 Rey-Sedequías igar-uksad ega Bab-Dummadse-goled-neg-yawagak-sogapaagwadse Jeremías-sedmaloye. Agine, Sedequías Jeremíasʼga sogded: \p —An bese wis ibmar egisgwelo, melle be angi bipisaar ibmar odukuo. \p \v 15 Jeremías rey-abin sogded: \p —Dummad, an bega ibmar-sogele, be an-gindaksalergebed. An bega binsaed-dakele, be an-itogosulid. \p \v 16 Degi, arbakee Rey-Sedequías, Jeremíasʼga ise-sogar sogsad: \p —Bab-Jehová-anmarga-burba-dulad-uksad-nuggi napira an soged: An be-gindakosulid, an we-dulemar-be-gindakbigudimaladga an be-urmakosurbalid. \p \v 17 Jeremías, Sedequías-abin sogded: \p —Israel-dulemar-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikadi, weyob soged: ‘Babilonia-rey-e-dummagan-abin be urwesulile, be san bendaklegoed. We-neggwebur ogumaklegosulid. Dummad, bedi, degi, bela be-neg-yaginmalad bendaklemaloed. \v 18 Ar be Babilonia-rey-e-dummagan-abinsaele, we-neggwebur Caldea-dulemar-e-ganguedse berguoed. A-dulemar neggweburmar-ogumakoed, bedi gwen egi wakinnosurmogad.’ \p \v 19 Rey-Sedequías, Jeremías-abin sogded: \p —Judá-dulemar Babiloniaʼba-akasmalad an dobed. Abakalegi a-dulemar, Babilonia-sordamarga an-ukarmalale, adi, sabsur-an-imakmalagar. \p \v 20 Jeremías rey-abin sogded: \p —Dummad, an bega Bab-Jehová-gayaburba-barsognaidba be ibsae. Adi, be Babilonia-dulemarse berguosulid. Nueganbi be naoed, degi, be-san be bendakbaloed. \v 21 Dummad, ar be yapa Babilonia-sordamarga san-ukele, Bab-Jehová weyob anga sogsabalid: \v 22 ‘Bela Judá-reyneggi omegan-amba-bukwadi, Babilonia-rey-e-dummaganga uklegoye. Ar a-omegana weyob bakar bega sogmaloye: \q1 Rey, be-aimar be-walikamaladi, be-yamosmalad, begi nakwismalad. \q2 Emigindi, be-nag napa-olli-ollidyaba dogsa-gwichid, be-aimar bela begi bangudmalad.’ \p \v 23 ”Dummad-Sedequías, bela be-omegana, degi, be-mimmigana, Babilonia-sordamarga uklegoed. Dummad, bedi gwen wakinnosulid, Babilonia-reyse be galegoed. Degi, be-neggwebur ogumaklegoed.” \p \v 24 Geb Sedequías, Jeremías-abin sokalid: \p —Melle we-gayaburba dulemar wisguega be imako, degisulile, be anse oburgwilego. \v 25 Dummagan wisgualile, bede anbo sunmaksaye, bese danimalale, bega sokarmalale: ‘Reyga be ibmar-sogsadi anmarga be sogmoga, igi-bega rey ibmar-sogsamoga be anmarga sogbalo. Melle anmargi be odukuo, degisulile, anmarse be oburgwilego.’ \v 26 Ega be weyob sogo: ‘Ise-wilegar an reyse egichisad, melle gannar Jonatán-negse be bar an-barmidoye, adi, melle agi an burgwegarye.’ \p \v 27 Deyopira gusad. Bela dummagan Jeremíasʼse ibmar egisnonimalad. Jeremíasʼdi rey-ega-igar-uksadba imaksamogad. Degidbali, bar Jeremías-oakalossurmalad. Ar dulemarde Jeremías reybo-sunmaksad itossurmalad. \v 28 Degi, Jerusalén-neggwebur-sulesad-ibaganse, Jeremías, sordamar-ambikued-neg-imbagi mellesii gusad. \c 39 \s1 Jerusalén-neggwebur-sulesad \r (2 Reyes 24:20–25:21; 2 Crónicas 36:17-21; Jeremías 52:3-30) \p \v 1 Birgabakebakgus Sedequías Judá-yar-semaidgine, a-nii-warambegi Babilonia-Rey-Nabucodonosor, Jerusalénʼgi gwichiguega, Jerusalén-neggweburse sorda-bila-onomalad-abargi aligusad. Bela neggwebur-ebilis ambikunonikid. \v 2 A-birgabogi gaka nii-walabake-ibabakebakgine Babilonia-sordamar galu-matusulid-akwabiid-neggwebur-ebirnaid geb egasmalad. Deun, agi Sedequías birgambe-gakagwensakgus (11) reyga maidgined. \p \v 3 A-yaa-ollo-imaklesadbali, bela Babilonia-rey-e-dummagan ubosad, geb yawagak-yaabalid negabargi-siidgi ambikudapmalad. \p Babilonia-rey-e-dummagan-ubosad, wemalad: \q2 Nergal-Sarezer, Samgar-Nebo, \q2 reyneggi-arbamalad-e-dummad-Sarsequim, \q2 reyneggi-arbamalad-e-dummad-baid-Nergal-Sarezer, \q3 degine, bela Babilonia-reyneggi-arbamalad-e-dummagan-bamalad. \p \v 4 Deyob dulemar dakarmargu, Judá-Rey-Sedequías, degine, bela sorda-bila-onomalad neggweburgi wakitemalad. Mutiki, galu-matusulid-akwabiid-darbogwad-imbagi yawagak-siidba rey-dutugalu-naidba ainidmalad. Arabá-igarba wakitemalad. \p \v 5 Degi-inigwele, Babilonia-sordamar balegitegusmalad, geb Jericó-nebaganba bargadapmalad. Babilonia-sordamar Sedequías-gasmalad, geb Babilonia-rey-Nabucodonosorʼse sesmalad. Deunni, Rey-Nabucodonosor Hamat-yargi Ribla-neggweburgi maid. Agine Rey-Nabucodonosor Sedequíasʼga odurdaklegoed-igar itosad. \v 6 Geb Rey-Sedequías-wagab e-mimmigan dukar-egwannar oburgwilesad, deyob, Judá-dulemar-nuga-nikamalad oburgwilesmogad. \v 7 A-sorbali, Babilonia-rey, Sedequías-ibya-onomalaga imaksad. Degi, esgoro-gordikid-dubgi-edinnega imaksabalid, adi, Babilonia-yarse sedmalagar. \p \v 8 Degi, Babilonia-sordamar, reyneg-ogumaksamalad, degine, bela negmar-ogumaksabalid, deginbali, bela Jerusalén-galu-matusur-akwabiidmalad omukusmarbalid. \v 9 Geb reyga-nakulemalad-e-dummad-Nabuzaradánʼye-nugadi, bela dulemar-besmaladi gasa Babilonia-yalase sesad, degi, dulemar-emarba-atosmaladi, bela gasa sesbalid. Soglesundo, bela neggweburginmalad gales selesmarye. \v 10 Reyga-nakulemalad-e-dummad-Nabuzaradánʼye-nugadi, unnila dule-wilemaladbi, degi, dule bur ibmar-satemaladbi Judá-neggweburmargi obesad. A-ibagine, a-dulemarga uva-nainumar uklesad, degi, ibmar-digleged-nainumar uklesbalid. \s1 Nabucodonosor, Jeremías-akwisad \p \v 11 Babilonia-rey-Nabucodonosor ega-nakulemalad-e-dummad-Nabuzaradánʼye-nugadga Jeremías-akwega weyob igar uksad: \v 12 “Nue be Jeremías-ako, melle ichakwaa nio. Ibmarmar-abeardibele, ega sogedba be uko.” \p \v 13 Degine, Nabuzaradán, degi, reyneggi-arbamalad-e-dummad-Nabusazbánʼye-nugadi, degi, reyneggi-arbamalad-e-dummad-baid-Nergal-Sarezerʼye-nugad, degine, bela Babilonia-reyneggi-arbamalad-e-dummagan-bamaladi, \v 14 sordamar-ambikued-neg-imbagi Jeremías-gales-siid-ononaega imaksamalad. Geb Ahicam-machi-Gedalías, Jeremías-negse gannar Jeremías-sedega imaksamalad. Gedalíasʼde Safán-wagwad. Agine, Jeremías dulemar-abargi gudii gussunnad. \s1 Ebed-Melec-ollor-imaklegoed \p \v 15 Jeremías, amba sordamar-ambikued-neg-imbagi gales-mellesigua, Bab-Jehová-gayaburba ese nonigusad, ega weyob sognonigusad: \v 16 “Be nae, Etiopía-dule-Ebed-Melecʼga be sogna, weyob Israel-dulemar-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikadi sogye: ‘We-neggwebur-sabsur-wilegoedgi an sunmaksadi, an sogedba imakoed. Ega ibmar-nued gwen guosulid. A-ibagangine, be-sunnagwad ibmar-guoedi, be dakoed. \v 17 Gines a-ibagine, ani an be-bendakoed. Be dulemar-dobgudiidgi an be-bendakoed, be-oakalogosurmalad. \v 18 Innikigwadgi an bega soged, ani an be-bendakoed, es-suidgi be burgosulid, be wakinnoed. Ar be angi-bengussursoggu, an be-bendakoed.’ Deyob Bab-Jehová sogye.” \c 40 \s1 Jeremías-onolesad \p \v 1 Reyga-nakulemalad-e-dummad-Nabuzaradánʼye-nugadi, Ramáʼgi Jeremías-indaksad-sorba Bab-Jehová-gayaburba Jeremíasʼse nonikid. Ramáʼgi, Nabuzaradán, Jeremías atinnar Babilonia-yalase Judá-dulemar-gales-selemaid-imbagi, degi, Jerusalénʼginmalad-gales-selemaid-imbagi, gales-selemai dakalid. \p \v 2 Reyga-nakulemalad-e-dummadi, bachikii Jeremías-nisad, geb ega weyob sogded: “Bab-Jehová, be-Bab-Dummad, weyob we-neggwebur-wilegoednik sogsagusad, \v 3 emide, emi-ibagi Bab-Jehová-e-ibmar-sogsad gunaid. Bela we-ibmar-gunaidi, ar Bab-Jehováʼgi-isgusmaladba, e-ibmar-sogsadba-ibsassurmaladba gunaid. \v 4 Emisgwa, be-arganmar esgoro-dubgi-atinnaid an esikoed. Be anba Babilonia-yarse-dagbiele, dagodo, ani an nuekwaa be-akoed. Ar be anba dagbisulile, akarsurbardo. Bela we-napa-naidi begadid, be-itolegedid bia be nabie.” \p \v 5 Jeremías amba aku-itoged ede bia naodibeye, degidbali, Nabuzaradán ega sogdesunnad: “Ahicam-machi-Gedalíasʼba be nae, ar Babilonia-e-rey, Judá-neggweburmar-dakega a-nug-imaksad. Gedalíasʼde Safán-wagwad. Aba, be-dulemar-abargi be gudii imakna. Sulile, be-itolegedba be naodo, bia be nabie aba be naodo.” \p Reyga-nakulemalad-e-dummadi, Jeremíasʼga masgullemalad uksad, degi, ibmar-baigan ega binsa uksabalid, degine, nuedgi onolesad. \v 6 Degisoggu, Jeremías, Mizpaʼse Ahicam-machi-Gedalíasʼba nadsunnad. Mizpa-neggweburgi Gedalías-walik, degi, amba abala-neggweburgi-dulemar-besmalad-walik gudii gusad. \s1 Gedalíasʼgi-aibitemalad \r (Jeremías 41:1-3; 2 Reyes 25:23-24) \p \v 7 Judá-sorda-dummagan, degi, sorda-bila-onomalad, amba sapurba-bukmargua wisguarmalad, emi, Babilonia-rey, Ahicam-machi-Gedalías neggwebur-dummadga nug-imaksaye. Degine, Gedalías, machergan-dakega, omegan-dakega, mimmigan-dakega nugsalesbarye, degine, neggweburgi dule-wilemalad Babilonia-yalase-selessurmalad-dakega nug-imaklesbarye. \v 8 Deyob wisguarmargua, Mizpa-neggweburse Gedalíasʼse nade gusmalad. Dulemar nadegusmaladi, wemalad: \q2 Netanías-machi-Ismael, \q2 Carea-masmala: Johanán, degi, Jonatán. \q2 Tanhumet-machi-Seraías, \q2 Netofaʼgined-Efai-masmala, \q2 degi, Maaca-dule-e-machi-Jezanías. \q3 Bela we-dulemala e-sorda-bila-onomalad-abargi nade gusmalad. \p \v 9 Ahicam-machi-Gedalías, Safán-wagwa gued. Gedalías, a-dulemargala, degi, a-e-sordagangala, ise-napiragwadgi ega ibmar sogsad: “Melle be Babilonia-sordamar dobgue. Ar bemar neggweburgi ambikuye-sogele, degi, Babilonia-reyga be arbamalale, innikigwadgi an bemarga sogdo, bemar nueganbi gudii gumaloed. \v 10 Andi Mizpa-neggweburgi megoed, adi, Babilonia-dulemar-danimalar, an bemar-ular sunmakegar. Bemardi vino be sabomar, ibmar-durbagan-yorgi-sanmakmalad, degi, olivo-gwallu be sabomar, degine, gannar be-neggweburgi be megmalo.” \p \v 11 Bela Judá-dulemar Moabʼgi-mamaid, Amónʼgi-mamaid, degi, Edomʼgi-mamaid, degine, bela neggwebur-baigangi-mamaidi wisguarmarmogad, Babilonia-rey amba Judá-dulemar-obesye, degi, Ahicam-machi-Gedalías neggwebur-dummadga nug-imaksaye. Gedalíasʼde Safán-wagwad. \v 12 Degidbali, bela Judá-dulemar neggwebur-baiganba-aisakis-bukmaladi Judá-yalase nonimalad. Nonimargu, Gedalíasʼse Mizpa-neggweburse nadmalad. Wemala, vino sabosmarmogad, degi, ibmar-durbagan-yorgi-sanmakmalad-bukidar sabosmarmogad. \p \v 13 Carea-machi-Johanán, degi, bela sorda-bila-onomalad-e-dummagan sapurba-bukmaladi, Mizpa-neggweburse Gedalíasʼse nonimalad, \v 14 Ega weyob sognonimalad: \p —Amón-dulemar-rey-Baalis be-oburgwega Netanías-machi-Ismael-barmialid, ¿be wissursi? \p Ahicam-machi-Gedalíasʼdi eba ibsassulid. \v 15 Carea-machi-Johanán Mizpaʼgi Gedalíasʼga arbakee ibmar-sogsad: \p —Netanías-machi-Ismael an bega oburgwenao. Dulemar we-ibmar wisguegarsulid. ¿Ar ibiga we-dule be-gindakega anmar imakosunna? Ar be burgwisale, bela be-dikarba Judá-dulemar-ambikunonimalad-oaisakiega gudeled, degi, Judá-neggweburgi-bukmalad bela obelolesaled. \p \v 16 Ahicam-machi-Gedalías, Carea-machi-Johanán-abin sogded: \p —¡Melle deyob-imakedgi be binsao! Be weyob Ismaelʼnik-sogedi, be-binsa gordiid. \c 41 \s1 Gedalías-oburgwilesad \r (2 Reyes 25:25-26) \p \v 1 Nii-walaguglegine (7) Netanías-machi-Ismael rey-e-gwenadga-guedi, rey-sordamar-e-dummadga gusmogadid. A-dulede, dulemar-e-ambemaladbo (10) Mizpa-neggweburse nonikid. Ismaelʼde Elisama-wagwad. Geb Ahicam-machi-Gedalíasʼse nonimalad. Mizpa-neggweburgi bulakwaa mas-gunbukmargua, \v 2 ukiale, Netanías-machi-Ismael, dulemar-e-ambegwad (10) eba-bukwamarmogadmala, es-suidgi Ahicam-machi-Gedalías-gindaksad. Gedalíasʼde Safán-wagwad. Deyobi, Ismael, Gedalías-oburgwisad. Babilonia-e-rey, Judá-yar-e-dummadga Gedalías-nug-imaksagusanad. \p \v 3 A-ukinbali, Ismael, Judá-dulemar Mizpaʼgi Gedalíasʼba-gudimalad, degi, sorda-bila-onomalad, ogilosbalid. \v 4 A-bangine, amba yoo dulemar Gedalías-gindaklesad-wisgumargua, \v 5 Siquem-akale, Silo-akale, degi, Samaria-akale, dulemar dulabake-mergu (80) Mizpaʼse nonimalad. A-dulemarde siga-eniar-eniar, nonimalad, degi, mor-siir-siir, degine, na dukin e-abagan daas-daas-imaksa nonimalad. Ibmar-gwagmar, degi, ina-wawadikmalad, Bab-Dummadse-goled-neggi-ukega senonimalad. \v 6 Netanías-machi-Ismael Mizpa-neggweburgi emar-abin ise-boale noalid. Dulemar-abinguargu, dulemarga weyob sokalid: \p —Ahicam-machi-Gedalías be dakdamala. \p \v 7 Degi-inigwele, amba yoo dulemar-danimalad neggwebur-abarse dogmala, Netanías-machi-Ismael e-sordamarbogwa dule-danimalad-oburgwismalad, degi, dia-dummad-yaba obatismalad. \v 8 Dule-danigusmalad-abargine, e-ambe (10) ise-wilegar Ismaelʼga sogdemalad: \p —Melle be anmar-oburgwe, anmar sapurba trigo-gwag odukusiid, degi, cebada-gwagmar, olivo-gwallu, degine, achanis, anmar odukusiid. \p Degidbali, Ismael bar a-dulemar-oburgwissulid, e-sordamar-oburgwilesadyob bar imaksasulid. \v 9 We-dia-dummad Rey-Asa sobsagusad, adi, Israel-rey-Baasa-idu dukuegar. Netanías-machi-Ismael, we-dia-yaagi Gedalíasʼba-dulemar-oburgwisad-e-mui obatisad. We-dia-yaagi muimar ena urbisad. \p \v 10 Degine, a-sorbali, Ismael, rey-sisgan gasa sesad. Degi, bela dulemar Mizpa-neggweburgi-besmalad sesbalid. Deun reyga-nakulemalad-e-dummad-Nabuzaradánʼye-nugadi, Ahicam-machi-Gedalíasʼga igar-uksagusad we-dulemar dakegar. Netanías-machi-Ismael Amón-yarsik dulemar-galesmalad sesad. \p \v 11 Carea-machi-Johanán, degi, bela sorda-bila-onomalad-e-dummagan e-walik-bukmaladi wisguargua, Netanías-machi-Ismael deyob neg-oakalosye, \v 12 Johanán bela dulemarse gochad, degi, Netanías-machi-Ismaelʼgi bila-ononadgusmalad. Gabaónʼgi dii-dummad-naid-nagaba abingudapmalad. \v 13 Bela dulemar-Ismaelʼse-gales-seledanimaladi, Carea-machi-Johanán-dakarmargu, sorda-bila-onomalad-e-dummagan-abargi-daniki bela yeer-itosmalad. \v 14 Bela dulemar-Ismaelʼse-gales Mizpa-akar-selemaidi, Carea-machi-Johanánʼba armalad. \v 15 Netanías-machi-Ismaelʼdi, e-sordamar e-baabakadbogwa (8) Johanán-idu Amónʼse wakite gusmalad. \s1 Egipto-yalase-wakitemalad \p \v 16 Carea-machi-Johanán, bela sorda-bila-onomalad-e-dummagan eba gudimaladbo, dulemar-Netanías-machi-Ismaelʼse-selemaid bendaksamalad. Ismael, Ahicam-machi-Gedalías-oburgwisgu, dulemar-besmaladi Mizpa-akale sesanad. Amala wemalad: Sordamala, omegana, mimmigana, degi, reyga-arbamalad-e-dummagana selemamainad. \p \v 17 Johanán, bela dulemarmala nadmargu, Gerut-Quimamʼye-neg-nugadse obunnodapmalad. Gerut-Quimamʼde Belén-nagaba naid. A-akale, Egipto-yalase moedse binsanadapmalad, \v 18 adi, Babilonia-sordamargi wakinnegar. Ar Netanías-machi-Ismael, Babilonia-e-rey Ahicam-machi-Gedalías Judá-neggwebur-e-dummadga-nug-imaksagusanad-oburgwisadba nue-dobe itomalad. \c 42 \s1 Johanánʼga gayaburba-soglesad \p \v 1 Geb degine, Carea-machi-Johanán, Osaías-machi-Jezanías, degi, sorda-bila-onomalad-e-dummagana Jeremíasʼse nonimalad. Deginbali, bela dulemar ese nonimalad, mimmigana, degi, serganse-bakale, ese nonimarmogad. \v 2 Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Jeremíasʼga weyob sogdemalad: \p —Anmar bega ise-wilegar-ibmar-sogedi, be wis-anmar-itoge. Anmar-napi-besmalad-ular, be Be-Bab-Dummad-Jehováʼse ise-wilegar be anmarga gole. Ar magar be anmar-daked, iduale, anmar bukidaranad, emidi, anmar napi-ichee bedapmalad. \v 3 Be-Bab-Dummad-Jehováʼba be ibmar-soge, adi, anmarga igar oyogega bia anmar naoe, degine, ibu anmar imakbaloe. \p \v 4 Jeremías amar-abin sogded: \p —Eye, bato an be-itosmala. Bab-Jehová-bemar-Bab-Dummadga ise-wilegar an ibmar sogoed, igi be anga sogsamala, deyob an ega sogoed. Bab-Jehová anga ibmar-sogoedi an bemarga bela sogoed, bipisaale an bemargi ibmar odukuosulid. \p \v 5 Geb Jeremíasʼga sogdemalad: \p —Bab-Dummad-Jehová-bela-beba-anmarga-ibmar-sogoedba anmar imaksulile, Bab-Jehová anmargi innikigwadba, degi, napiragwadgi anmar-barsogega gusunno. \v 6 Gayaburba anmarga nueddibe, ichakwadibe, anmar-Bab-Dummad-Jehováʼba anmar ibsamaloed. Anmar Bab-Jehováʼse idakega be-barmisad, aba anmar ibsaoed. Deyobi, anmar, anmar-Bab-Jehová-ibmar-sogedba-ibsaele, nueganbi anmarga ibmar naoed. \p \v 7 A-ibambegine (10), Bab-Jehová, Jeremíasʼga sunmaknonikid. \v 8 Geb Jeremías, Carea-machi-Johanánʼse, degi, bela sorda-bila-onomalad-e-dummagan Johanánʼba-gudimaladse gochad. Deginbali, bela dulemarse, burwiganase, degi, serganse-bakar, gochabalid. \v 9 Amarga weyob Jeremías sogded: “Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehováʼse bega ibmar-egisega be an-imaksamaladi, a-Bab-Dummad weyob soged: \p \v 10 ” ‘Ar bemar we-yalagi ambikuega guakwamalale, an be-onasgumai samaloed, an bemar-obelogosulid, an bemar-urboed, an bemar-osulogosulid. Ar ade, an bemargi boni-dummagan-barmisadi an nue-nunmak itoged.’ ” \p \v 11 Bab-Jehová soged: “Bemar Babilonia-rey-dobgudimalad, melle be dobgumalo. Ar ani an bemar-bendakega bemarba gudiid, degi, Babilonia-rey-e-ganguedgi bemar-ollorsaega an gudiid. \v 12 Ise-wile an bemar-dakoed, deyobi, Babilonia-rey wile bemar-dakmogoed. Gannar be-yarse-naega bemar-imakoed.” \p \v 13 Ani Jeremías sogdebalid: Ar bemar, bemar-Bab-Dummad-Jehová-sogedba ibsasulile, weyob be sogmalale: “Anmar we-yargi ambikuosurmala, \v 14 Egipto-yarse anmar bur megnaoe. Agindi, anmar bila-onoleged itogosulid, degi, bila-onolegedgi gar-trompeta-goled itogosurbalid. Degine, anmar agi uku-mesosurbalid, asega anmar bur megnamaloye.” \p Deyob be sogmalale, \v 15 Judá-dulemar-napi-besmalad, nue Bab-Jehová-gayaburba be itomalo. Weyob Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová-Bela-Gangued-Nikadi soged: “Ar bemar Egipto-yarse-megnaedgi nue-binsamalale, \v 16 bemar bila-onoleged-dobgudimaladi, Egipto-yalagi be itodapmaloed. Degi, bemar ukud-dummad-dobgudimaladi, Egipto-yalagi be itodapmaloed. A-yalagine bemar girgumaloed. \p \v 17 ”Bela dulemar Egipto-yalase-nue-nabimaladi, ase nue-megnabimaladi, Egiptoʼgi bila-onolegedgi girgumaloed, degi, ukudbali, boniganbali girgumaloed. Bipisaale dule-wargwen boni an barmidoedgi gwen durguosulid, gwen egi wakinnosurbalid. Bela burgwemaloed.” \p \v 18 Ar Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikadi soged: “Ar bemar Egipto-yalase-megnamarye-sogmalale, igi an Jerusalén-dulemargi an-urwed oyosa, degi, igi an an-sae-itogedi egi oyosbali, deyobi, an bemargi an-urwed oyomogoed. Ibmar-ukabsalegeyobi be ukabsalemaloed, isdar-daklegedga, sae-daklegedga be gudmaloed, degi, bar be Jerusalén-neggwebur dakosurmalad.” \p \v 19 Ani Jeremías sogdebalid: “Judá-dulemar-napi-besmalad, Bab-Jehová weyob bemarga sogsad, melle be Egipto-yalase namaloye. Ebinsamalo, an bemarga iduakwaa-ibmar-sognaidi, napiragwad. \v 20 Bemar, be-Bab-Dummadse-an-barmisadgi be dummad-nosmalad. Be anga weyob sogsamalad: ‘Anmar-ular, be anmar-Bab-Dummad-Jehováʼse ise-wilegar-gorye, bela bega ibmar-sogoedi anmarga be sogmogoye, adi, anmar a-sogedba ibsamalagarye.’ ” \p \v 21 Emide, an emi-ibagi an bemarga ibmar-sognaidi, emisgwa bemar, bemar-Bab-Dummad-Jehová-sogedba ibsabisurmalad. Bab-Dummad bemarga ibmar-sogoye-anga-sogsadba be dabisurmalad. \v 22 Degisoggu, be ebinsamalo, bia be megnabiye na be binsamalale, agine bila-onolegedgi be girgumaloed, degi, ukudbali, boni-dummagangine be burgwemaloed. \c 43 \s1 Egipto-yarse-nadmalad \p \v 1 Jeremías, dulemarga Bab-Dummad-Jehová ega ibmar-sogsad bela sogsagua, \v 2 Osaías-machi-Azarías, degi, Carea-machi-Johanán, degine, bela san-dummarba-imakmalad Jeremías-abin sogdemalad: “¡Binsa be gordii! Anmar-Bab-Dummad-Jehová, bega sogsasulid, ‘be anmarga sogoye Egipto-yalase melle megnamaloye.’ \v 3 Nerías-machi-Baruc, be anmargi-gwichiguega be-ourwenaid. Adi, Babilonia-sordamarga anmar-urmakega, adi, a-dulemar anmar-oburgwegar, adi, a-dulemar anmar-gasa Babilonia-yarse anmar-sedegar.” \p \v 4 Degisoggu, Carea-machi-Johanán, degi, sorda-bila-onomalad-e-dummagana, degine, neggwebur-dulamar, bipisaale Bab-Jehová-gayaburba-sogedba ibsassurmalad. Ar emarga soglesanad “Judá-yalagi be megmaloye,” degite, itossurmalad. \v 5 Aka Carea-machi-Johanán, degi, sorda-bila-onomalad-e-dummagana, Egipto-yalase Judáʼgi-napi-besmaladi sesmalad. Amardina, dulemar-gannar-Judá-yarse-megnonimaladinad, degi, yogasaar neggwebur-baiganba-aisakis-bukwamalad-nonimaladinad, amala selesad. \p \v 6 Deunni, reyga-nakulemalad-e-dummad-Nabuzaradánʼye-nugadi, Ahicam-machi-Gedalíasʼga, machergan, omegan, mimmigan, degi, rey-sisgan, degine, bela dulemala, dakega ega uksagusanad. Degine, Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Jeremías, degi, Nerías-machi-Baruc, ega dakega uklesgusbalinad. Gedalíasʼde Safán-wagwad. \v 7 Ar Bab-Jehová-sogedba ibsassurmarsoggu, bela Egipto-yalase nadegusmalad, Tafnes-neggweburse modapmalad. \p \v 8 Tafnesʼgine, Bab-Jehová-gayaburba Jeremíasʼse nonikid, ega weyob sognonikid: \v 9 “Akwa-dummagan be sue, Tafnesʼgi Faraón-neg-doged-asabin, Judá-dulemar-wagab napsa-ariogar-maidgi be digo. \v 10 Geb a sorbali, dulemarga be weyob sogo: ‘Weyob Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikadi sogye: An-mai-Babilonia-rey-Nabucodonosorʼbina an goloed. An we-akwamar-diglesad-birgine, an e-ologana sioed. We-akwamar-birgine, e-dordoneg soboed. \p \v 11 ” ’Nabucodonosor Egipto-yalase nonikoed, egi gwichigunonikoed. Dulemar-burgwemaloye ega igar-maidi, burgwemaloed. Dulemar-gales-seledmaloye ega igar-maidi, gales-seledmaloed, degine, bila-onolegedgi-girgumaloye ega igar-maidi, bilagi girgumaloed. \v 12 Babilonia-sordamar Egipto-dulemar-bab-dummadse-goled-negmar ogumakmaloed, e-bab-dummagan ei sedmaloed. Egipto-yala bela swanga imakmaloed, igi sibad-edarbed mor omomormakdae, deyobi, Nabucodonosor, Egipto-yala imakoed. Geb a-sorbali, Nabucodonosor, bogidikidgi e-yarse naoed. \v 13 Egipto-yargi, Bet-Semes-neggweburgi akwa-sobarmalad-bukwad bela obelogoed, Egipto-dulemar-e-bab-dummaganse-gormalad-negmar ogumakoed.’ ” \c 44 \s1 Jeremías, Judá-dulemar-Egiptoʼgi-wilegoedgi sunmaksad \p \v 1 Bab-Jehová-gayaburba Jeremíasʼse nonikid, bela Egipto-yalagi Judá-dulemar-bukwadgi ega sunmaknonikid. We-Judá-dulemar Migdol-neggweburgi bukmalad, Patros-yargi Tafnesʼgi-bukmalad, degi, Menfisʼgi-bukmalad, degine, dad-nakwed-argan-nuedsik neggweburmar-bukmaladsik-bukmaladgi ega sunmaknonikid. Weyob ega sognonikid: \p \v 2 “Weyob Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikadi soged: ‘Ar bemar daksad, igi an Jerusalén-dulemargi boni-dummagan barmiali, degine, bela Judá-neggweburmargi boni-dummagan an egi barmiali, ar bemar daksamalad. Ar emi-ibase, bela a-neggwebur bibichis-bukwad, dule-wargwen gwen egi maisulid. \v 3 Ar ade, ibmar-isgana-imaksamaladba deyob gusad. Ar bab-dummadyob-imaklemalad-e-bab-dummaganga-imaksamaladba an-oulusmalad, degi, a-bab-dummaganga ina-wawadikmalad-ukdemaladba an-oulusmalad. Ar e-dadgana, degi, emarbela gwen we-bab-dummagan wissurmalanad. \p \v 4 ” ’An bemarga an-gayaburba-barsogmalad barmimaiguanad, adi, bemarga sogmalagar: Melle igar-isgana an sae-dakedba be nanamarye. \v 5 Degi-inigwele, be an-itossurmalad, an-sogedba be dassurmalad. Be-isguedga be bukib-binsassurmalad, aka be bab-dummadyob-imaklemaladga ina-wawadikid ukdii gudmalad. \v 6 A-ulale, an-urwedi, an-sae-itogedi, sooyobi Judá-neggweburmargi gwichigusad, degi, Jerusalén-neg-galimbamargi gwichigusad. Emi-ibasega akwamarbi ganna-ganna bukwad, degi, nega-dulesulidga nagusad. \p \v 7 ” ’Emide ani an Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikadi soged: \q2 ¿Ar ibiga be dukin boni-dummad-amiedgi be binsamala? \q2 ¿Ibiga be Judá-dulemar bela-girguega be imakbimala? \q2 ¿Bela machergana, omegana, mimmigana, degine, goe-gwaruganase-bakale, burgwega be imakbimala? \q2 ¿Ibiga bela dulemar-obelogedse be imakbimala? \p \v 8 ” ’Ibmar-isgana-imakedba be an-ourwega an-imakmalad. Bemar wegi Egipto-yalase megnonimaladgi bab-dummad-baiganga ina-wawadikid ogumakar ukdimalad. Unnila be dukin sabsur-wilemaloed-aminanaid, degi, ukabsalegedga-guega be gunanaid. Degine, dulemar-yar-baid-baidsik-bukmalad-imbagi isdar-daklegega be gunanaid. \q2 \v 9 ¿Ar bemar bato be-dadgan bela ibmar-isgana-imaksamalad be iesmarsi? \q2 ¿Judá-reymar, degi, e-omegan ibmar-isgana-imaksamalad bato be iesmarsi? \q2 ¿Bemar, be-omegana Judá-neggweburgi, degine, Jerusalén-neg-galimbaba ibmar-isgana-imaksamalad bato be iesmarsi? \p \v 10 ” ’Degi-inigwele, amba emi-ibasega gwen san-bipii be imaksurmalad, degi, gwen dobee be itosurmarbalid. An-Igar-Mesisadba, an-Igar-uksadba, gwen be ibsadisurmalad, an bemarga, degine, be-dadganga an we-Igarmar uksad. \p \v 11 ” ’A-ulale, ani an Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikadi soged: An bemar-sabsur-odurdakega bemargi gwichigue-sokarsunnad. Bela an Judá-dulemar obelosokarsunnad. \v 12 Judá-dulemar-napi-besmaladi, Egipto-yalase-megnadegusmaladi, bela agine girgumaloed. Es-suidgi girgumaloed, ukud-dummadse bergumaloed. Bela serganse, burwiganase-bakale, ukudba burgwemaloed, es-suidgi girgumaloed. Ibmar-ukabsalegeyobi ukabsalegega gumaloed, mesagwar-imaklegedga gumaloed, degi, dulemar-ogwayega gumaloed. \p \v 13 ” ’Igi an Jerusalén-dulemar sabsur-wiosa, deyobi, an Egipto-yalagi-mamaimaladi sabsur-wiomogoed. Ukud-dummadba an wiogoed, boni-dummaganba an wiogoed, degi, es-suidgi an wiogoed. \v 14 Wargwensaale, Judá-dulemar-napi-besmalad Egiptoʼse megnadmaladi gwen wakinnosulid. Degine, gannar Judá-yalase dagega gwen san-onogosulid. Judá-yalase dagbimaloen-inigwele, dagosurmalad. Unnila gwenna-gwenna nabir-wakinmaloedbi gannar Judá-yalase nonimaloed.’ ” \q2 \v 15 Machergan, e-omegan bab-dummad-baiganga ina-wawadikid ogumakar-ukdimarye wismaladi, \q2 degine, omegan bela soggwenna danagwen-bukmaladi, \q2 degine, Patros-yargi bela dulemar Egipto-dad-nakwed-argan-nuedsik-bukmaladi, \q3 Jeremíasʼga sogdemalad: \p \v 16 —Be anmarga Bab-Jehová-nuggi-sunmaksad, anmar be-itogosuli. \v 17 Anmar ibmar-imakoye-sogsad bur imakoe. We-ibmar anmar imakoe: \q1 Rey-Bundor-Nibnegginedga ina-wawadikid ogumakar-ukdii gumaloe, \q2 degi, vino-eogar ega-ukmaloye anmar sogsad. \p ”Bato anmar we-ibmar imakdibinned, degi, igi iduar bato anmar-dadgan we-ibmar imaksamala, deyob anmar imakmogoed. Igi iduar anmar-reymar, anmar-dummagan Judá-neggweburmargi, Jerusalén-neg-galimbaba we-ibmarmar imaksamala, deyob anmar imakmogoed. Deunni, a-ibagangine, anmar mas nue-nikadaed, anmar nueganbi gudidaed, gwen anmar boniganba-galitodii dasulid. \v 18 Anmar Rey-Bundor-Nibnegginedga ina-wawadikmalad bar-ukdesurgua, degi, vino bar ukdesurgua, anmar ibmar-sate gudmalad. Anmar-dulemar ukudba, degi, bilagi burgwemamai gudmalad.” \p \v 19 Geb omegan sogdemogad: \p —Anmar Rey-Bundor-Nibnegginedga ina-wawadikid ogumakar-ukdagu, degi, vino-eodagu, ¿anmar-machergan wissurdasi? Anmar Rey-Bundor-Nibneggined-sundakle madu imakdaed, degi, anmar ega vino-eodabalid ¿anmar-machergan wissurdasi? \p \v 20 Geb Jeremías bela machergan ega ibmar-sogsamaladga, degi, omegan ega ibmar-sogsamaladga sogded: \p \v 21 —¿Bab-Jehová we-ibmar wissurye be bimala? Bela wisi. Bemar, degi, be-dadgana, be-reymala, degi, be-dummagana, degine, bela dulemala Judá-neggweburmargi, degi, Jerusalén-neg-galimbaba ina-wawadikmalad ogumakar-ukdidamaladi, ar bela wisid. \v 22 Bab-Jehová bemar-ibmar-isgana-imakmalad budar-dakgusgu, degi, ibmar-isdar-daklemalad-be-imakmaladi budar-dakgusgu, be-neggwebur ibmar-ukabsalegeyobi, ukabsalesad. Nega-dulesulidga imaksad, neg-olloo, dule-sate imaksad. Emi-ibadse, deyob naid. \p \v 23 ”Bemar bab-dummad-baidga ina-wawadikid ukdegusmalad, Bab-Jehováʼgi be isgusmalad, e-gayaburbaba be ibsassurmalad, e-Igar-Maid-sogedba be ibmar imaksasurmalad, degi, e-Igarmar-omesisadbali, e-Igarmar-uksadbali, be ibsassurmalad. A-ulale, emi-ibagine we-bonigan bemargi nonikid.” \p \v 24 Ani Jeremías bela dulemarga, degi, omeganga weyob sogsad: \p —Judá-dulemar-Egipto-yalagi-mamaimalad Bab-Jehová-gayaburba be nue itomala: \v 25 Weyobi, Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikadi soged: ‘Bemar, degine, be-omegan weyob sogmalad: Anmar Rey-Bundor-Nibnegginedga ina-wawadikid ogumakar-ukdii gumaloye, degi, vino-ukdii gumarbaloye. Be ibmar-imakmaloye-sogmaladi, be-ibmar-imakedgi be oyomardo. Degirdi be namar, be-ibmar-imakoye-sogsamalad be imaknamar, be ibmar-ukoye-sogsad be sedmar.’ \p \v 26 ”Degi-inigwele, bemar Judá-dulemar-Egipto-yalagi-mamaidi, Bab-Jehová-gayaburba be itomar. Bab-Jehová weyob soged: ‘Ani an Bab-Jehová-guedgi an-nuggine an soged, Judá-dule-wargwensaale Egipto-yalagi-maidi, an-nug bar ogannogosulid. Degi, dulemar bar weyob ise-sogar sogosurbalid: Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikad-Dulamaid-nuggi an ibmar-sogye sogosulid. \p \v 27 ” ’An bemargi bonigan-barmidega nakulemai guoed, ibmar-nuegan bemarga imakega an nakulegosulid. Inniki an bemarga soged, bela Judá-dulemar-Egipto-yalagi-bukmaladi, ukud-dummadba, degi, bila-onolegedgi an obelogoed. \p \v 28 ” ’Unnila dule-ichee Egiptoʼgi bila-onolegedgi-wakinmaloedi, Judá-yalase nonimaloed. Geb agi, Judá-dulemar-napi-besmaladi, wisgumaloed, doa-ibmar-soged bur nabir guoe. An-ibmar-sogeddibe, emar-ibmar-sogeddibe.’ ” \p \v 29 Bab-Jehová soged: “We-ibmar-guoedgi be dakoed. An sabsur we-yalagi bemar-odurdakoed, adi, be wisgumalagar an-ibmar-sogedi, sogedba gue. \v 30 Ani Bab-Jehová soged: Egipto-rey-Faraón-Hofra an e-isdarmaladga ukoed, e-oburgwebigudimaladga an urmakoed. Igi an Judá-Rey-Sedequías, e-isdarad-Babilonia-rey-Nabucodonosorʼga oburgwega an uksa, deyob an Egipto-rey-Faraón-Hofra an urmakmogoed.” \c 45 \s1 Barucʼga gayaburba-soglesad \p \v 1 Birgabakegus Josías-machi-Judá-rey-Joacim Judá-yalagi dummadga maigu, deunni, Nerías-machi-Baruc Jeremías-ega-ibmar-soged-narmaksiigu, Jeremías Barucʼga weyob sokalid: \v 2 “Baruc, Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová weyob be-annik soged: \v 3 ‘Bede weyob sogye: ¡An duledar-wilesye! ¡Bab-Jehová anga gwage-nunmaked-dummad uknonibarye! An budar bogusye, obunnoged an gwen amisurye.’ \p \v 4 ”Emide, Bab-Jehová anga soged, weyob Barucʼga be sogoye: ‘An we-neggwebur-sobsadi gannar an obelogoed, an ibmar-digsadi gannar an oberguoed. Wegisundo, bela we-yala-naid an obelogoed.’ \p \v 5 ”Bab-Jehová bega soged: ‘¿Ar bede ibmar-dummagan abede? Melle be ibmar egise, ar bela dulemargi boni-dummagan an barmidasokalid. Ar bedi bia be naoe, abali, dula-gudiguega an be-imakoed. We be-ibmar-nuedga guoed.’ ” \c 46 \ms1 3. NEGGWEBUR-BAIGANGA GAYABURBA-SOGLENAID \mr (46:1–51:64) \s1 Egipto-dulemargi iduakwaa-sunmaklesad \p \v 1 Bab-Jehová-gayaburba, e-gayaburba-barsoged-Jeremíasʼse nonikid, neggwebur-baigangi ega sunmaknonikid. \v 2 Josías-machi-Judá-rey-Joacim, Judá-yalagi birgabakegus dummadga maigua, Babilonia-rey-Nabucodonosor, Egipto-rey-Faraón-Necao-ogalakus gusad. Deunni, Faraón-Necao, Carquemis-neggweburgi Éufrates-diwar-nagaba maigusad. Bab-Jehová, Faraón-Necao-sordamargi, degi, Egipto-dulemargi weyob sognonikid: \q1 \v 3 “Guakwaa sigu-abgaed amimar, \q2 bila-onogega namar. \q1 \v 4 Guakwaa moli nasikmar. \q2 Moligi-nanamalad, moligi be nakwemar. \q1 Guakwaa gudii be imakmar, \q2 bormo-gurgin be yomar. \q1 Eswarmar be oswiswimakmar. \q2 Esgoro-mor be yomar.” \p \v 5 Bab-Jehová soged: \q1 “¿Ar wede igidi? \q2 Be-sorda-bila-onomalad galakudmalad, \q2 gannar sorsik sikirmakdemalad. \q1 Ise-gwayale, sorsik-ataksuli duurmakmamaid. \q2 Bela dobegwar neg itoleged. \q1 \v 6 Dule-binnasuli-yeer-abarmakedi, geg wakinned, \q2 dule-gandikidi, geg dukued. \q1 Dad-nakwed-argan-sapiledsik Éufrates-diwar-gakaba, yoledapdamalad, \q2 aimukuddamalad. \b \q1 \v 7 ”¿Ar wede doawa? Nilo-diwar-nodanikidyob nodaniki. \q2 ¿Wede doa diwar-sukamakdanikidyob daniki? \q1 \v 8 Egipto-sordamar danikid, \q2 Nilo-diwar-engudanikidyob danikid, \q2 diwar-sukamakdanikidyob danikid. \q1 Ar Egipto-sordamar soged: ‘Yar-birise an nakoed, \q2 bela yalamar-naid an odogoed. \q1 Neggweburmar an osulogoed, \q2 degi, an e-dulemar obelogoed. \q1 \v 9 ¡Molimar, be urwemar! \q2 ¡Bila-ur-napaginmalad, binnasuli be abarmakmar! \q1 ¡Sorda-bila-onomalad, ginemar! \q2 ¡Cus-sordamar, be-sigu-abgaed be gamar! \q1 ¡Fut-sordamar, be-sigu-abgaed be sumar! \q2 ¡Lidia-sordamar, be-warsi be yaa imakmar!’ \b \q1 \v 10 ”We-iba, Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikad-ibad. \q2 Buged-mai-imaked-ibaga guoed, \q2 e-isdarmaladgi buged-mai imakoed. \q1 Es-suid geg-itogusadse dulemar-gindakoed, \q2 es-suid na dulemar-ablisgine immelegoed. \q1 Dad-nakwed-argan-sapiledsik, Éufrates-diwar-gakaba, \q2 Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadi, dulemar-oburgoed. \b \q1 \v 11 ”Egipto-dulemar, Galaad-yalase be namar, \q2 ase, ina-wawadikid be aminamar. \q1 Inamar bukidar be amimalo-inigwele, \q2 gwen be nuguosurmalad. \q1 \v 12 Bato neggwebur-baigan be-galakusad wismalad, \q2 binnasuli be-boedi bela napaneg-naidgi itoleged. \q1 Sorda-bila-onoged, sorda-baidbo-yolenanaidi, \q2 ebobela napagi aimukumamaid.” \p \v 13 Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Jeremíasʼse weyob Bab-Jehová-gayaburba nonikid. Deunni, Babilonia-rey-Nabucodonosor, Egipto-yalagi gwichigudanigu, ega weyob sognonikid: \q1 \v 14 “Egipto-yalagi we-ibmar be sogmalo, \q2 Migdol-neggweburgi, Menfis-neggweburgi, degine, Tafnes-neggweburgi be weyob sogmalo: \q1 ‘¡Guakwaa bukumalo, ise-neg-itogar ambikumalo! \q2 ¡Be-dikarbali, es-suidmar neg-gagadagoed!’ \q1 \v 15 ¿Ar ibiga be-sorda-bila-onomalad aimukumamai? \q2 Ar gege gannaa gwisgumalad, \q2 ar Bab-Jehová we-dulemar-omukusad. \q1 \v 16 Be-sordamar, egi yolenanaid, \q2 na birgi-birgine aimukumamaid. \q1 Weyob sogmalad: ‘Gwichibin sae, \q2 anmar-neggweburse anmar nae, \q1 anmar-gwalulesad-yarse anmar nae, \q2 anmar-isdarmalad-es-suid-idu anmar wakinne.’ \q1 \v 17 Degi, binnasuli weyob sogmalad: \q2 ‘¡Faraón unnila binsa ee gordii! \q2 ¡Egipto-reyga-ibmar-soglesad bergusad!’ ” \b \q1 \v 18 Ani an Rey gued, dula-maidid, \q2 Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadye an nugad. \q1 An soged: \q2 “Igi yar-baiganba bur Tabor-yar-dummad nosii, \q1 igi demar-gakaba Carmelo-yar bipisur nosii, \q2 deyob-dungueyobi, be-isdarmalad begi danimaloed. \q1 \v 19 Bemar Egipto-yalagi-bukmaladi, gales-ebipiledmaloed-idu be guakwaa ambikumalo. \q2 Ar Menfis-neggwebur bela ollobi naguoed, \q2 bela bibisgoed, dulemar egi megosulid. \b \q1 \v 20 ”Egipto-yala, moli-bebe-nikad-bunolo-yeerdaklegeyob dakleged, \q2 degi-inigwele, obelolegegala dad-nakwed-argan-sapiledsik, moliburyobi egi danimalad. \q1 \v 21 E-sordamar-manigi-bennuklegarmalad ilemakar-bukwad, \q2 moli-bebe-nikad-bunolomar-wardada-daklegedyob dakleged, \q1 amarmoga, gannar sorsik duurmakmaimarmogad, \q2 bela danagwena gwen gwisgusuli duurmakmamaid, \q1 ar e-bergued-ibagan ega mosad, \q2 degi, sabsur-odurdakleged-ibagan ega nagunonikid. \q1 \v 22 Egipto-sordamar naibe-goleyobi-itolege duurmakmamaid, \q2 e-isdarmaladdi gandikidgi egi warmakdanikid. \q2 Sapi-sikmaladyobi, akan annik-annik e-bina danimalad.” \p \v 23 Bab-Jehová soged: \q1 “Be-sapimar ise-gwamakar-bukwa-inigwele, \q2 bela naitinagase obelolegoed. \q1 Sapi-sikmaladi, bur bule sesmarba mergued, \q2 dule geg we-dulemar ebised. \q1 \v 24 Egipto-yala-yeerdaklegedi, nue obingegsalegoed. \q2 Dulemar-dad-nakwed-argan-sapiledsikmaladga uklegoed.” \p \v 25 Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikadi soged: “An Tebas-dulemar-e-bab-dummad-Amónʼye-nugad sabsuli odurdakoed. Degi, Egipto-dulemar, e-bab-dummagan, degine, e-reymar an sabsur-odurdakbaloed. Degine, Faraón, degi, dulemar-Faraónʼgi-bensurmalad an sabsur-wiobaloed.” \p \v 26 Bab-Jehová soged: “Dulemar-be-oburgwebi-gudimaladga an be-urmakoed, Babilonia-Rey-Nabucodonosorʼga, degi, ega-arbamaladga an be-ukoed. Geb a-sorbali, Egipto-neggwebur epennegwadyobi gannar ambikuoed. \q1 \v 27 Be an-dula-Jacob-wagan-gumaladi, melle be gwayemar, \q2 Israel-wagan, melle be dobee itomar. \q1 Jacob-wagan, ar an we-yargi bemar-onogoed, \q2 ar be-wagan Babiloniaʼgi-gales-bukmaladgi an onogoed. \q1 Gannar be bogidik-gudii guoed, \q2 dobedsuli be garmakdii guoed.” \p \v 28 Bab-Jehová soged: \q1 “Be an-dula-Jacob-wagan-gumaladi, melle be gwayemar. \q2 Be-bendakega an be-yalaba gudiid. \q1 Bia an be-oaisakismala, a-yalamar an bela-naitinagase obelogele, \q2 bemardi an be-obelogosulid. \q1 Unnila igar-innikigwadba an sabsur-bemar-odurdakoed, \q2 an bemar-odurdaksuli an guosulid, an bemar-odurdakedsegad.” \c 47 \s1 Jeremías, Filistea-dulemargi iduakwaa-sunmaksad \p \v 1 Faraón, Gaza-neggweburgi-gwichigued-iduale, Bab-Jehová-gayaburba, e-gayaburba-barsoged-Jeremíasʼse nonikid, adi, Filistea-dulemargi ega sunmakegar. \p \v 2 Bab-Jehová weyob soged: \q1 “¡Dad-nakwed-argan-sapiledsiki, diwar-nodanikid be dakmala! \q2 Bela yala-ododanikid, bela yalagi-ibmar-bukwad ododanikid, \q2 neggweburmar, degi, e-dulemar-bukwad ododanikid. \q1 ¡Dulemar bela oimakdemalad! \q2 ¡Napneggi-dulamar-bukwad bela ogormakdemalad! \q1 \v 3 Babgan molimar-nag-gole itoarmargu, \q2 ur-napaginmalad-e-nagmar-bipirmaknaid-gole itoarmargu, \q1 degine, ur-napaginmalad-gole itoarmargu, \q2 babgan dobedbali niga-argwatemalad, \q2 na e-mimmigan iedmalad. \q1 \v 4 Bela Filistea-dulemar-obeloged-iba nonikid, \q2 Tiro-sorda-bendakmalad-obeloged-iba, degi, Sidón-sorda-bendakmalad-obeloged-iba nonikid. \q1 Bab-Jehová, Filistea-dulemar obelogoed, \q2 Caftor-demar-gakaba-dulemar-bukmalad obelobaloed. \q1 \v 5 Gaza-dulemar nono-swiri imakdemalad, Ascalón-dulemar geg-sunmake gudmalad. \q2 Bemar-nebagi-bukmaladi, ¿sanagwadse na be dukin san-daas-daas imaksuli gumaloe? \b \q1 \v 6 ”¡Duledar-wiles! Bab-Jehová-es-suid begi nosa. \q2 ¿Ar sanagwadse be bar anmar-oburgosurye soge? \q1 ¡Es-suid, be-ukayaba be doge! \q2 ¡Boo be mege, melle be anmar-gindake! \b \q1 \v 7 ”¿Ar sunna es-suidde boo megosi? \q2 Ar Bab-Jehová, Ascalón-dulemar-ogilogega, demar-gakaba-bukmalad-oburgwega ega igar uksad.” \c 48 \s1 Moab-dulemargi-iduakwaa-sunmaklesad \p \v 1 Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadi weyob Moab-dulemarnik soged: \q1 “¡Nebo-neggwebur, be duledar-wiles! \q2 Ar bela be berguoed. \q1 ¡Quiriataim-neggwebur galegoed, obingegsalegoed! \q2 E-neggwebur-galu-matusulid-akwabiid, bela omukulegoed, \q2 bela obelolegoed. \q1 \v 2 Moab-neggwebur-yeerdakleged, bela yogguded. \q2 Hesbón-neggweburgi egi weyob igar aminanaid: ‘¡Dagmar, anmar we-neggwebur obelonamala!’ \q1 Madmena-neggwebur, be amba gumogoed, \q2 be obelolemogoed, \q2 ar es-suid begi gwisgusuli guosulid. \b \q1 \v 3 ”Horonaim-neggwebur-akale, binnasuli dule-gole itoleged, weyob soged: \q2 ¡Neg bela! ¡Neg bibichide! \q1 \v 4 Moab-neggwebur bibichisad, \q2 bato e-burwigan-binnasuli-boed itoleged. \q1 \v 5 Luhitʼye-neg-nugad-nakwemaidbali, dulemar ogormakar-ogormakar nakwemamaid. \q2 Moab-neggwebur-obelolenaid-ulale, \q1 Horonaim-neggwebur-aidemaidbali, \q2 dulemar nunmakedba-binnasuli-goled itoleged. \q1 \v 6 ¡Be wakinmala! ¡San-onogega be abarmakdemala! \q2 ¡Moli-uayasuid-sapurbalidyob be abarmakdemala! \q1 \v 7 Moab, be-ibmar-imakedgi be bensursoggu, \q2 degi, be-ibmar-nuegan-nikadgi be bensursoggu, be galemogoed. \q1 Be-bab-dummad-Quemos, e-dule-irwa-gormaladbo, degi, ega-arbamaladbo, gales seledmogoed. \q2 \v 8 Bela neggweburmargine, dule-obeloged gwichigunonikoed. \q1 Neggwebur-gwagwensaale, gwen san onogosulid. \q2 Bab-Jehová-sogsadyob guoed: \q1 Neba-naidi bela swanga naguoed, \q2 neg-duturgan-naid bela berguoed. \q1 \v 9 Moab-neggweburga be guakwaa napa mese, \q2 ar bato bergus siid. \q1 Bato e-neggweburmar bela ollo-ollo naid, \q2 ar dulemar neggweburmargi bar gudisulid. \b \q1 \v 10 ”Dule an-sogedba ibmar-imaksulile, a-dule iwigusun. \q2 Dule an-sogedba dulemar-oburgwebisulile, a-dule iwigusun. \b \q1 \v 11 ”Moab-dulemar ambikuded-akale, bonisuli bukwad. \q2 E-dulemala wargwensaale, neggwebur-baidse gales seledisulid. \q1 Vino-nuedyob Moab-dulemar gued. \q2 Igi vino gusgu siigudae, deyob, Moab-dulemar gumogad. \q1 A-ulale, bela ega nueganbi ibmar nadegusad, \q2 e-damalad gwen gwagmaisulid.” \p \v 12 Bab-Jehová soged: \q1 “Ibagan dani. Moab-dulemar-isdarmalad, Moab-dulemargi an barmidagoed, \q2 adi, Moab-dulemar yar-baidse sedmalagar. \q1 Moab-yala ollomaklegoed, \q2 e-neggwebur bela bibisgoed. \q1 \v 13 Geb agine, Moab-dulemar e-bab-dummad-Quemosʼye-nugadgi bingedar itomaloed. \q2 Igi Israel-dulemar bab-Betelʼye-nugadgi bingegusmala, deyob Moab-dulemar gumaloed. \q1 Deun, Israel-dulemar bab-dummad-Betelʼgi bengussurmalad, \q2 e-bendakoye bismalanad. \b \q1 \v 14 ”Mer be sogmalo: ‘Anmar dule-bila-onomalad-buleganye, \q2 anmar bila-onoged-gandikmaladye.’ \q1 \v 15 Ani an Rey-guedi, Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadye an nugad. \q2 Weyob an soged: \q1 Moab-dulemar bela oitolegoed, \q2 e-neggweburmar bela sulegoed. \q1 E-sapingana, oburgwileged-negse seledoed. \q2 \v 16 Moab-neggwebur-bergued omosad. \q2 E-bonigan bato egi walikgusad. \q1 \v 17 Bemar, Moab-yar-dikarba-bukmaladi, Moab-dulemarga be bomar. \q2 Moab-dulemar-nug-dummarba-nikad-wismalad, Moab-dulemarga be bomar. \q1 Weyob be sogmar: ‘Be dake, ibibayobi Moab-neggwebur bergusa. \q2 Ar Moab-neggwebur yeer-ganguedinad, degite bergusad.’ \b \q1 \v 18 ”Bemar, Dibón-neggweburgi-bukmaladi, be-mamaidgi be ainidamar, \q2 napa-dinnaregedgi be bukudamar. \q1 Ar Moab-e-isdarmaladi, bemargi yolenaid, \q2 be-neg-gandikmalad bemar-ibe bibisgenaid. \q1 \v 19 Bemar, Aroer-neggweburgi-bukmaladi, \q2 igarba be gwisgudamar, be dakdamar. \q1 Machergan-wakinmamaidse, omegan-wakinmamaidse, be weyob egisdamar: \q2 ‘¿Wede igi neg gunai?’ \q1 \v 20 Moab-dulemar oitolesmalad, \q2 dule-baiganse galakusmalad. \q1 ¡Ega be bomala! \q2 ¡Ega be nunmak itomala! \q1 Arnón-diwarba be sogmalo, \q2 Moab-dulemar nue-oitolesye. \b \q1 \v 21 ”Nebagi neggweburmar-bukmaladi, ega odurdakleged-iba omosad. \q2 We-neggweburmar odurdaklegoed: \q2 Holón-neggwebur, Jahaza-neggwebur, \q2 degi, Mefaat-neggwebur, \q2 \v 22 Dibón-neggwebur, Nebo-neggwebur, \q2 Bet-Diblataim-neggwebur, \q2 \v 23 Quiriataim-neggwebur, Bet-Gamul-neggwebur, \q2 degine, Bet-Meón-neggwebur, \q2 \v 24 Queriot-neggwebur, Bosra-neggwebur, \q3 degi, bela Moab-neggweburmarga odurdakleged-iba omosad. \p ”Neggwebur itikiganaga, degine, dikasurmaladga odurdakleged-iba omosad.” \p \v 25 Bab-Jehová soged: \q1 “Moab-neggwebur-gangued bergusad, \q2 e-garganguedi surgunonikid. \b \q1 \v 26 ”Be Moab-dulemar-omumsamar \q2 ar Bab-Jehováʼba uayasuli nanasmalad. \q1 Moab-dulemar e-agedgi bindumakega be samar. \q2 Moab-dulemargi dodolegega gusun. \q1 \v 27 Moab, ¿ar bede Israel-dulemargi dodoardasursi? \q2 ¿Egi mesagwar be sunmakardasursi? \q1 Dule-atursamaladbo-daklesayob, \q2 ¿egi be sunmakardasursi? \b \q1 \v 28 ”Moab-dulemar, neggweburmargi be ainimar, \q2 akwa-dummagan-imbaba be megnamar. \q1 Nuu-gudiiyobi, be garmakdii imaknamar, \q2 akwa-yaba e-uu-sii-damaladyob be gudii imaknamarsun. \q1 \v 29 Moab-dulemar-san-dummarba-imakedi anmar wisid, \q2 doggus na san-dummarbaa imakmalad. \q1 San-bule-bule samalad, san-dummarbaa imakmalad, \q2 san-gandiki samalad, dule-buled san-imakmalad.” \p \v 30 Bab-Jehová soged: \q1 “Moab-dulemar-san-dummarba-imaked an wisid, \q2 ar e-bule-buledaedi gwen e-bendakosulid. \b \q1 \v 31 ”A-ulale, Moabʼga an bukib-binsaoed, \q2 bela Moab-dulemarga an booed, \q1 degi, a-ulale, Kir-Hares-neggweburga an osgomakoed. \q2 \v 32 Sibma-neggwebur-uva-nainu, an Jazer-neggweburga-boedba, an bega bur bule booed. \q1 Be-anagan bela demarse warmaked, bela Jazerʼse warmaked. \q2 Degi-inigwele, dule-obelogedi be-uva-nainugi, degi, be-uvaʼmargi gwichiguoed. \q1 \v 33 Moabʼgi nainu-gadi-sanmakmalad-nanaidgi, yeer-itolegedi, degi, weligwar-itolegedi bar itolesulid. \q2 Uva-egured-galu an obelosad, \q1 bar dule weligwaledba uva-egurnai guosulid, \q2 binnasuli-dule-goledi bar weligwaledba golosulid. \b \q1 \v 34 ”Hesbón-dulemar-boedi, Eleale-neggweburse itoleged, \q2 Jahaza-neggweburse e-boed warmaked. \q1 E-goledi, Zoar-neggwebur-akar, Horonaim-neggweburse itoleged, \q2 degi, Eglat-Selesiyáʼse warmaked. \q2 Ar Nimrim-diwarbela dinna guoed.” \p \v 35 Bab-Jehová soged: \q1 “Moab-dulemar bab-dummadgan-aila-matusulidgi ibmar-ogumakar-ukmalad an obelogoed. \q2 Degine, e-bab-dummaganga ina-wawadikmalad-ukmalad an obelobaloed. \b \q1 \v 36 ”A-ulale, gar-gammu-goledba, an-ulubgi an Moab-dulemarga boed. \q2 Gar-gammu-goledba, an-ulubgi an Kir-Hares-dulemarga boed. \q2 Ar e-ibmar-nuegan-onmaksadi bela bergusad. \q1 \v 37 Bela Moab-dulemar bukib-itogedba sailagia-swiri ialedbimalad, \q2 degi, bela sigamar ialedbimalad. \q1 Bela arganmar daas-daas galadbimalad, \q2 degi, bela bukib-binsaed-mor yoyoidbimalad.” \p \v 38 Bab-Jehová soged: \q1 “Mete-isgana-mamarisayobi, an Moab-dulemar imaksad. \q2 A-ulale, Moab-dulemar-negmar-birgine, degi, neg-galimbabali, unnila dulemar-boedbi itoleged. \b \q1 \v 39 ”Moab-dulemarga be bomala. \q2 Moab ibiyobi bibichisa-sii be dake, \q1 ibiyobi bingegudmala, \q2 gannar sorsik aibiris imaksamalad. \q1 Dulemar-e-yar-dikarba-mamaidga, dodogedga guded, \q2 dule-ogwayedga guded.” \p \v 40 Bab-Jehová weyob soged: \q1 “Be dakmar, Moab-isdarmaladi, suluba-gukuedyobi danimalad. \q2 Moab-dulemarbina guakwaa danimalad. \q1 \v 41 Moab-neggweburmar bela sulegoed, \q2 e-neg-gandikmalad bela egadga imakmaloed. \q1 A-ibagine, Moab-sorda-bila-onomaladi, ome-ugakgunair boniganba-galitonaidaeyobi, \q2 wile itomaloed. \q1 \v 42 Moab-dulemar bela berguoed, \q2 ar Bab-Jehováʼgine san-dummarbaa imaksad.” \p \v 43 Bab-Jehová soged: \q1 “Moab-dulemar-iduale, yaa-dummadi e-abindaksiid, \q2 gwayed-dummadi e-abindaksiid, \q2 yardakleged-galu e-abindaksiid.” \p \v 44 Bab-Jehová soged: \q1 “Dule, dobedba wakinmaile, yaa-dummadgi argwandapoed, \q2 dule, yaa-dummadgi-nosale, yardakleged-galugi galegoed. \q2 Ar ani an, Moab-dulemargi sabsur-odurdakleged-iba barmidagoed. \b \q1 \v 45 ”Gwenna-gwenna nue-yegus Hesbónʼse modapmaloed. \q2 Ar Rey-Sehón-neggwebur-Hesbónʼgi, bela soo gwichiguoed. \q1 Soo bela Moab-yarsik-gwagmai, \q2 Moab-dulemar-san-dummarba-samalad obelogoed. \q1 \v 46 Moab, be duledar-wiles, \q2 bab-dummad-Quemos-e-neggwebur bela bibichisad. \q1 Be-mimmigan, yar-baidse-selesmalad, \q2 be-bunamala, gales selesmalad.” \p \v 47 Bab-Jehová soged: \q1 “Ibagan-danikoedgine, \q2 an Moab-dulemar gannar e-yarse-dagega an imakoed.” \p Wese, Moab-dulemar-sabsur-odurdaklegoedgi sunmaklenaid. \c 49 \s1 Amón-dulemargi-iduakwaa-sunmaklesad \p \v 1 Bab-Jehová weyob Amón-dulemarnik soged: \q1 “¿Ar Israel-dulemarde mimmigan satesi? \q2 ¿Ar e-sorba ibmar-gamaladde satesi? \q1 ¿Ar ibiga bab-dummad-Milcomʼde Gad-neggwebur-susa? \q2 ¿Ar ibiga Milcom-e-dulemar we-neggweburmargi mamai?” \p \v 2 Bab-Jehová soged: \q1 “Ibagan dani, Rabáʼgi Amón-dulemar-bukmaladgi bila-onoleged-itolegega an imakoed. \q2 Bela e-neggweburmar bibisgoed, \q2 bela e-neggweburmar gummakoed. \q1 Israel-dulemar, dulemar e-annik neg-susmalad-annik, \q2 gannar neggwebur sumaloed.” \p \v 3 Bab-Jehová soged: \q1 “Hesbón-dulemar, Hai-neggwebur-bibichisadga be bomar. \q2 Rabá-bunamala, Haiʼga be binnasuli gormakmar. \q1 Bukib-binsaed-mor be yomar, \q2 ega be bukib binsamar. \q1 Gannar-gannar abarmakgwichi be imakmar. \q2 Ar bab-dummad-Milcom dule-irwa-ese-gormaladbo, degi, ega-arbamaladbo-galesa selesad. \q1 \v 4 Amón-dulemar, ¿ibiga be be-nebaganba san-dummarba imake? \q2 ¿Ibiga be be-nebagan-gadi-sanmakedba nug-dummarba itoge? \q1 Amón-dulemar-uayasulidaed, unnila be be-ibmar-nuegan-nikadgi-bensuli gudiid, \q2 be weyob soged: \q1 ‘¿Doa angi gwichiguoe? \q2 Dule angi gwichiguosuli.’ ” \p \v 5 Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadi soged: \q1 “Dulemar-be-yar-nagaba-bukmaladi, be-ogwayega an imakoed, \q2 degine, be-baleginnega an saoed. \q1 Bela bemar we-yalagi onilemaloed. \q2 Dule-wakinmaloedi, dule gwen gannarse bar-urbosulid.” \p \v 6 Bab-Jehová soged: \q1 “Bela we-ibmar-guoed-sorbali, \q2 Amón-dulemar-gales-selesmaladi, gannar an sedagoed.” \s1 Jeremías, Edom-dulemargi iduakwaa-sunmaksad \r (Abdías 1:1-18) \p \v 7 Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadi weyob Edom-dulemar-annik soged: \q1 “¿Temán-yargi dule-binsaed-ibegan satesi? \q2 ¿Dule-binsaed-ibegan-ebinsaedde bergussi? \q2 ¿E-binsaed-nikad bela bergussi? \q1 \v 8 Dedán-dulemar, be wakinmala, \q2 gannar sorsik be namala. \q2 Yaa-ollogan matusur-bukmaladba be dukunamala. \q1 An Esaú-wagangi boni-dummad barmidsokalid, \q2 sabsur-odurdakleged-iba ega omosad. \q1 \v 9 Uvaʼmar welealile, abala obatilesdaed. \q2 Mutikidba atursaed-dule ibmar-atursanonikile, unnila e-ibmar-abegedbi na sesdaed. \q1 \v 10 Degi-inigwele, andina, bela Esaú-dulemar obelogoed. \q2 E-dukubukmalad an balamioed, gwen bar dukuosurmalad. \q1 E-mimmigana, e-gwenadgana, degine, dulemar-e-neg-dikarba-mamaidi, an obelogoed, \q2 bar bukwa guosurmalad. \q1 \v 11 Be anga be-mimmi-babgan-satemalad obego, \q2 ani an bega akoed, \q2 be-omegan-ei-sui-burgwismalad, ani an bega nioed.” \p \v 12 Weyob Bab-Jehová soged: “Sabsur-odurdakleged-igar-ega-maisurmaladbela sabsur-odurdaklesad. Edom-dulemar, be-bulesunna, ¿sunna be sabsur-odurdaklegosur be insae? Be sabsur-odurdaklegergebed, be agi wakinnosulid.” \p \v 13 Bab-Jehová soged: “An-nuggi an-dukin ise-sogar weyob soged: Bosra-neggwebur ukabsalegoed, isdar-daklegedga guoed, degi, mesagwar-daklegedga guoed, degine, ollobi-selenai guoed. Degisadegu, e-neggweburmar bibichis bukuoed.” \q1 \v 14 Bab-Jehová-gayaburba an itosad, \q2 dule-gayaburba-nued-berbegedi dulemar-abargi weyob ibmar-soge an itosad: \q1 “Be danar-ambikumar, \q2 Edomʼgi be gwichigudamar. \q2 Bila-onoged-idu be guagwar bukumar. \b \q1 \v 15 ”Edom, an, neggwebur-baiganba bipii be-imakoed, \q2 dulemar-abargi mesagwar an be-imakoed. \q1 \v 16 Akwasaila-dummagan-olloganba be bukwamaladi, yala-dummaganba be mamaidi, be dukin emar-ogwayedgi yamolesmalad, \q2 be san-dummarba-samaladgi yamolesmalad.” \p Bab-Jehová soged: \q1 “Bemar sulubagiyobi nibaduku be-neg be sismalale, \q2 amba an bemar-ibe obelogoed. \q1 \v 17 Edom-yala-wilegoedi, bela-belad wilegoed. \q2 Dulemar a-yar-nagaba-nasmaloedi, geger Edom-yala-wilesadi dakdamaloed.” \p \v 18 Bab-Jehová soged: \q2 “Sodoma-neggwebur-wilesadyobi, \q2 Gomorra-neggwebur-wilesadyobi, \q2 degine, neggweburmar-e-dikarba-bukmalad-wilesadyobi, \q3 Edom-yala gumogoed. \q1 Dulemar, agine gwen bar gudii guosulid, \q2 degi, dulemar egi gwen bar ambikuosulid. \b \q1 \v 19 ”Achumigur Jordán-diwar-bulaganba, gagan-nuegan-naidse nodanidaedyobi, \q2 ukiagwale, an Edom-dulemargi gwichigudagoed. \q1 Edom-dulemargi an dule-nug-imaksadi dummadga an mesoed. \q2 Ar ade, ¿doa anyobsunna? \q1 ¿Doa angi obinosunna? \q2 ¿Biti-sibad-edarbed angi gwisguosunna? Dule angi obinosuli. \q1 \v 20 Be an-itomar. \q2 An Edom-dulemarga igar-mesisad be itomar. \q1 Temán-dulemarga igar-mesilesad be itomar: \q2 Emar-imbagi sapingan-senigana ebipiledmaloed, \q2 e-gagan-nanaidi, swanga naguoed. \q1 \v 21 Edom-neggwebur-berguoedi neg-ogiglimakoed, \q2 Demar-Ginnidye-nugadse e-gollomaked itolegoed. \q1 \v 22 Sulubagi sakan-nallaa-danidaeyobi Bosra-e-isdarmaladi, Bosra-neggweburgi gwichigudanikid. \q2 A-ibagangine, Edom-sorda-gandikmaladi, ome-e-boniganba-galitonaidaeyobi gumaloed.” \s1 Damasco-neggweburgi-iduakwaa-sunmaklenaid \p \v 23 Bab-Jehová weyob Damasco-dulemar-annik soged: \q1 “Hamat-neggwebur, degi, Arfad-neggwebur, bato garda-isgana-wisgusmaladba suli-suli itobukwad. \q2 Ar bela-belad nue-dobe itomalad, \q2 geg bogi na ambikumalad. \q1 \v 24 Damasco-dulemar geger itogusad, \q2 aisaar wakinye sokalinad, \q2 degi-inigwele, dobedbali geg wakinne gusad. \q1 Ome-e-boniganba-galitonaidaeyobi, \q2 Damasco-dulemar dobed itobukwad. \q1 \v 25 Ibiyobi neggwebur-nuga-nikad-idu duurmakmamai. \q2 We-neggweburde weligwar itosiidid. \q1 \v 26 Ani Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadi soged: \q2 A-ibagangine, e-sapingana, neg-imbabali, omilede guoed, \q2 degi, bela e-sorda-bila-onomaladi girgumaloed. \q1 \v 27 Damasco-e-neg-gandikmalad an ogumakoed, \q2 Ben-Adad-negmar an obelogoed.” \s1 Cedar-neggweburgi, Hazor-neggweburgi, iduakwaa-sunmaklesad \p \v 28 Cedar-neggwebur, degi, Hazor-neggwebur, Babilonia-rey-Nabucodonosorʼse oitolesgusad. Emide, Bab-Jehová weyob we-neggweburmar-annik soged: \q1 “¡Dakebinne! Cedarʼgi be gwichigumar. \q2 Be dad-nakwe-dorgan-obelomar. \q1 \v 29 E-ibe e-dordonegmar, e-molimar, ei sulegoed. \q2 E-ibe e-atued-dummagan seledoed, \q2 degi, e-ibmar-nuegan, e-moli-yargan-muremalad seledoed. \q1 Dulemar ega weyob oimakdemaloed: \q2 ‘Bela aineba neg-dobegwale itoleged.’ ” \p \v 30 Bab-Jehová soged: \q1 “Hazor-dulemar, gwae be abarmakdemar, \q2 be gwae wakinmar, yaa-ollogan-matusur-bukmaladba be dukunamar. \q1 Babilonia-rey-Nabucodonosor bemarbina igar aminaid, \q2 bemarbina igar amisgunaid.” \p \v 31 Bab-Jehová soged: \q1 “Dakebinne, we-neggwebur-san-dummarba-itogedgi be gwichigunamar, \q2 amar na dukin bensuli gudidimalad. \q1 We-dulemar dobe itosulid, baisur itomalad, \q2 bannabaa bachikii mamaimalad, \q2 amargi be gwichigunamar.” \p \v 32 Bab-Jehová soged: \q1 “E-moli-yargan-muremalad ei be sumalo, \q2 bela e-moli-bebe-nikamalad ei be sumalo. \q1 E-dulemar an yogasaar oaisakioed, \q2 napa-neg-bergunaidse an barmidoed, \q2 amba bia gudimalale, bonigan an egi barmidoed. \q1 \v 33 Hazor-neggwebur, achu-sapur-uaya-gannagan-negga guoed, \q2 degisadegu olloo neg naguoed. \q1 Dule-wargwensaale, egi gudii guosulid, \q2 gwen dule egi bukwa guosurbalid.” \s1 Elam-dulemargi-iduakwaa-sunmaklesad \p \v 34 Judá-e-rey-Sedequías gebe reyga megidedgine, Bab-Jehová, e-gayaburba-barsoged-Jeremíasʼga Elam-dulemargi sunmaknonikid. \p \v 35 Ega weyob sognonikid: Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadi soged: \q1 “Elam-e-warsi an bibisgoed, \q2 e-gangued-sunsogedi, an ei obelogoed. \q1 \v 36 Burwa-dummagan an egi barmidoed, \q2 bela-napaneg-ebilis an egi burwa sedoed. \q2 Napaneg-ugakaase an oaisakioed. \q1 Elam-dulemar bela neggwebur-ugakaase ambikuoed, \q2 bela neggweburmargi ambikuoedbiid.” \p \v 37 Bab-Jehová soged: \q1 “Elam-dulemar, e-isdarmalad-abin gwayega an imakoed, \q2 dule-e-oburgwebigudimalad-abin dobguega an saoed. \q1 An-sae-itogedi an egi oyogoed, \q2 boni-dummagan an egi barmidoed. \q1 Bila-onoleged an egi barmidoed, \q2 bela obelogedse an imakoed.” \p \v 38 Bab-Jehová soged: \q1 “Elamʼgi an-ologana an sioed. \q2 Elam-e-rey an obelogoed, \q2 e-dummagana an obelobaloed.” \p \v 39 Bab-Jehová soged: \q1 “Ibagan nonikoed, \q2 Elam-dulemar-gales-selesmaladi, gannar an sedagoed.” \c 50 \s1 Babilonia-dulemargi-iduakwaa-sunmaklesad \p \v 1 Bab-Jehová weyob e-gayaburba-barsoged-Jeremíasʼga Babilonia-yar-Caldea-dulemar-neggwebur-annik soged: \q1 \v 2 “Dulemar be owisogo, \q2 dulemar bela-wisguega be imako. \q1 Dulemar-owisoged-bander be onako, \q2 melle be soggwenad odukuo. \q1 Weyob be sogo: \q2 ‘¡Babilonia-yala sulegoed! \q1 ¡Bab-dummad-Bel nue-bingedar itogoed! \q2 ¡Bab-dummad-Merodac nue-gwakidoed! \q1 E-wilubgan-sobarmaladi, bingedar itomaloed, \q2 e-babyob-imaklemaladi, bela wawanmakdoed.’ \q1 \v 3 Dad-nakwed-argan-sapiledsik-bukmaladi egi gwichiguoed, \q2 bela ollobi e-yala nasikoed. \q1 Dulemar, degi, ibmar-durganmar duurmakdemaloed, \q2 dulemar agi bar ambikuosulid.” \p \v 4 Bab-Jehová soged: \q1 “A-ibagangine, Israel-dulemar, Judá-dulemar, ise-boale, an-e-Bab-Dummad-guedgi anse abarmakdanimaloed. \q2 \v 5 Ansega egisdanimaloed, \q1 bia Siónʼse-naed-igar maiye. \q2 Ar a-igarbali nadapi gumaloed. \q1 Siónʼse modapile, anbo igar degisadegu omesmaloed, \q2 a-igar bar iegosurmalad. \b \q1 \v 6 ”An-dulamar sibad-wawaad-yoggus-gudiiyobi gusmalad. \q2 E-edarbemaladi yogasaar-sesmalayob gusmalad, \q1 igar-oes sapurba-gudiiyobi imaksamalad. \q2 Yala-mulluganba-bipirmakdiiyobi gusmalad, \q2 e-galu-ies-gudimalayobi wilesmalad. \q1 \v 7 E-isdarmalad dakarmalale, obelodamalad, \q2 e-isdarmaladi sokardamalad: \q1 ‘Anmargi sisuli. \q2 Ar wemar Bab-Jehováʼgi isgusmalad. \q1 Bab-Dummad ega ibmar ukmainad, \q2 e-dadgan we-Bab-Jehováʼgi ibmar-abdakdii gusmaladinad.’ \b \q1 \v 8 ”Mimmigan, Babiloniaʼgi-gudimalad be ainimar, \q2 we-yalagi be wakinmar. \q1 Sibad-machered, sibad-wawaad-idunadapdaeyobi, \q2 be dulemar-idumar. \q1 \v 9 Ar ani an, Babilonia-idu, dad-nakwed-argan-sapiledsik, neggwebur-dummagan-bukwad gilamaknaid. \q2 Babilonia-yalabina guakwaa bukumaloed, \q1 dad-nakwed-argan-sapiled-akale, Babilonia-yalagi gwichigumaloed. \q2 E-sigumala, sunsogmaladid, \q2 sigu-miledele, nosaa maksurmaladid.” \p \v 10 Bab-Jehová soged: \q1 “Babilonia-ibe bela ibmarmar welegoed, \q2 dulemar-ibmar-weemaloedi na yeer itomaloed. \b \q1 \v 11 ”Bemar, Babilonia-dulemar, an-dulamar-ibe-ibmar-atursamalad, \q2 be weligwar itomar, be wergumar. \q1 Moli-bebe-nikad-sapingwagwadyobi, gagan-ara-aramalad-birgi be gwirmar, \q2 molimar-goleyobi be gormar. \q1 \v 12 Ar bemar-yala, bela mesagwar guoed, \q2 egi be gwalulesmaladi, nue bingedar itogoed. \q1 Bemar-yala napa-negadulesulidga naguoed, \q2 nega-dinnaregedga, degi, bela napabi-nai guoed. \q1 \v 13 An-urwed-ulale, bemar bar-ambikuosulid, \q2 bela swanga naguoed. \q1 Dulemar Babilonia-yalagi-nasmalale, geger dakdamaloed, \q2 nue-oitolesnai dakdamaloed. \b \q1 \v 14 ”Bemar-sigugi-urwemalad, guagwar be Babilonia-dikarba ambikumar. \q2 Egi be sigu mimar, \q1 melle be sigu sabomalo, \q2 ar we-dulemar angi dummad-isgusmalad. \q1 \v 15 Binnasuli be Babilonia-dikarba gormakmar, \q2 weyob be sogmar: \q1 ‘¡Babilonia-sordamar galakude! \q2 ¡E-neg-suigan marwide! \q1 ¡E-galu-matusulid-akwabimalad ayaride!’ \q2 We-ibmar-gunaidi Bab-Jehová buged imaknaid. \q1 Igi Babilonia-dulemar bemar-imaksa, deyobi bemar Babilonia-dulemar imakmogo. \q2 Bemar-wiosayobi be wiomarmogo. \q1 \v 16 Babiloniaʼgi ibmar-digmalad be obelomar, \q2 degi, Babiloniaʼgi ibmar-gwag-wemalad be osulomar. \q1 Dulemar, bila-onolenaid dakdamalogu, \q2 Babiloniaʼginsurmaladi e-yalase gannar namaloed, \q2 e-neggweburse wakitemaloed. \b \q1 \v 17 ”Israel-dulemar sibad-wawaad-yoggus-gudimalayob gued, \q2 achumigur-nono-wawaadse balegilledimaladyob gumalad. \q1 Gebegine, Israel-dulemar Asiria-reyse dolesad, \q2 geb sorba, Babilonia-rey-Nabucodonosorʼse bela e-garmar bibichilesad.” \p \v 18 A-ulale, Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová Bela-Gangued-Nikadi weyob soged: \q1 “An Babilonia-rey sabsur-odurdakoed, \q2 degi, an e-yala sabsur-wiobaloed, \q1 igi an Asiria-rey sabsur-odurdaksa, \q2 deyobi, an imakmogoed. \q1 \v 19 An Israel-dulemar gannar e-yalase-naega imakoed, \q2 Carmelo-yalagi, Basán-yalagi nue mas-gunbukwa an imakoed. \q2 Degine, Efraín-yalagi, Galaad-yalagi nue-immelebukwa an imakoed.” \p \v 20 Bab-Jehová soged: \q1 “A-ibagangine, Israel-dulemar-e-isguedi amilegoenad, \q2 degi-inigwele, amilegosulid. \q1 A-ibagangine, Judá-dulemar-e-isguedi amilegoenad, \q2 degi-inigwele, amilegosulid. \q2 Ar ani an bemaloedga isgued elioed.” \p \v 21 Bab-Jehová soged: \q1 “Merataim-yalagi be gwichigunamar, \q2 degi, Pecod-dorgangi be gwichigunamar. \q1 ¡Ogilomalo, bela naitinagase be obelomalo! \q2 An bega igar-uksadba be imakmalo. \b \q1 \v 22 ”Neggweburgine bila-onolegega binnasuli-oimake itoleged, \q2 nue-dummad wilemaloed. \q1 \v 23 Babilonia-yala, be mardoyobi, dulemar-sabsur-imakedinad, \q2 emigindi, be yarmar-bamalad-imbagi olloo mellesiid. \q1 \v 24 Bee be, yamoleged-galu sisad, agine na be dukin galesad. \q2 Galesadi gwen be itossulid, \q2 ukiagwale be galesad. \q1 Babilonia, ar be angi-gwisgusadba be daklenonikid, \q2 degidbali, be galesad. \q1 \v 25 An-gingi-sabolebukwad an egasad, an-sae-itoged-gingimar an onisad. \q2 Ani an Bab-Jehová-bur-dutusulidi, Bela-Gangued-Nika-Maidi, Babilonia-yalagi igar-soggwen an imakergebed. \q1 \v 26 Napneg-ugakagi-bukmalad, Babilonia-yalagi be gwichigumar. \q2 E-ibmar-gwag-sabolebukwad ei be egamar, \q2 ibmar-gwag-weemaloedi, danar-danar be oambikumalo. \q1 Bela nagase be obelomalo. \q2 ¡Melle ibmar be obemalo! \q1 \v 27 E-moli-bebe-nikad-sapingana bela be oburgwemar. \q2 Oburgwileged-negse be sedmar. \q2 Babilonia-dulemar, duledar-wilesmalad, sabsur-odurdakleged-iba ega nonikid. \q1 \v 28 Dulemar-duurmakmaid-e-sunmakedi be itomar. \q2 Babiloniaʼgi-wakinmamaid-e-sunmakedi be itomar: \q1 ‘Bab-Jehová, ese-goled-neg-earismalad-ular, Babilonia-yar buged-imaknaiye,’ \q2 Sión-yalase sogdanimalad. \b \q1 \v 29 ”Be Babilonia-sordamar-idu sigugi-urwemalad danar oambikumar, \q2 dulemar-warsi-yaa-saemaladi bela be urbemar. \q1 Babilonia-ebilis be ambikumar, \q2 melle dulemar-wakinnega be samalo. \q1 E-ibmar-imaksamaladba be sabsur-imakmarmogo, \q2 dulemar-wiosmaladba be wiomarmogo. \q2 Ar we-dulemarde Israel-dulemar-e-Bab-Jehová-Gwage-Isligwaledgi gwichigusmalad.” \p \v 30 Bab-Jehová soged: \q1 “A-ulale, a-ibagangine, e-sapingana neg-imbaba omiledoed, \q2 degi, bela e-sorda-bila-onomaladi, girgumaloed.” \p \v 31 Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikad soged: \q1 “San-dummarba-imakmalad-yala, an begi gwichiguoed. \q2 Emide, sabsur-odurdakleged-ibagan bega nagunonikid. \q1 \v 32 San-dummarba-imakedi, gowarmakdoed, aimukudoed, \q2 dule e-ogwisega bendakosulid. \q1 Bela e-neggweburmargi an soo ogaoed, \q2 bela e-neggwebur an soogi ogumakoed.” \p \v 33 Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadi, weyob soged: \q1 “Israel-dulemar, Judá-dulemar, mesagwar gudidimalad. \q2 E-isdarmaladi gasa bukwad, gwen onobisurmalad. \q1 \v 34 Ar dule-e-bendakeddi, dule-dutusulidid, \q2 ani an Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadye nugad. \q1 Gandikidgi an bendakoed, \q2 nega-bogidikid an ega nasikoed. \q2 Babilonia-yalagindina, an dobed-dummad nasikoed.” \p \v 35 Bab-Jehová soged: \q1 “Babilonia-dulemar oburgwilegoed, \q2 e-dummagan, degi, e-dule-binsaed-ibegan, ogilolegoed. \q1 \v 36 Ega-gayaburba-gakansaar-barsogmaladi, oburgwilegoed, \q2 amar binsaedsulidga naddamalad. \q2 E-sorda-bila-onomaladi nue-dobe-itomaladi ogilolegoed. \q1 \v 37 E-molimar, oburgwilegoed, \q2 e-ur-napaginmaladi, osulolegoed. \q1 Sorda-bila-onomalad-ainebarmalad-bennuklegarmaladi, bela girgumaloed. \q2 Omeganyob dobgudmaloed. \q1 E-ibmar-nuegana obelolegoed, \q2 e-ibe atursalegoed. \q1 \v 38 E-diimar dinguoed, \q2 bela dinna guoed. \q1 Ar Babilonia-yala bab-dummadyob-imaklemalad-yalad, \q2 amala, suli-suli dule-imakmaladid. \b \q1 \v 39 ”A-ulale, nega-dulesulidganba ibdurgan-ursirmaladi, achu-sapurmarbo gudii gumaloed. \q2 Agine nuu-dummad-dukar-suidmar gudii gumarmogoed. \q1 Dulemardi Babiloniaʼgi bar-bukwa guosulid, \q2 degisadegu, olloo nai guoed.” \p \v 40 Bab-Jehová soged: \q1 “An Sodoma-neggwebur-imaksayobi, \q2 Gomorra-neggwebur-imaksayobi, \q1 degine, amar-dikarbali neggweburmar-bukwad-wiosayobi, \q2 an Babilonia-yala imakoed. \q1 Bar agine dulemar bukwa guosulid, \q2 agine bipisaale dulemar bar megosulid. \b \q1 \v 41 ”Dad-nakwed-argan-sapiledsiki, sorda-bila-onomalad danikid, \q2 napneg-ugaka-akale, bela neggwebur-dummagan-bukwad, \q2 degine, reymar-bukidar danikid. \q1 \v 42 Sigumar-annik-annik danimalad, \q2 eswar-swiswidikmalad annik-annik danimalad. \q1 Dule-ursirmalad nanaed, \q2 wile-dule-daksurmaladid. \q1 Moligi-sii danimalad. \q2 E-uurmakedi, demar-uurmakmaidyobi gordanikid. \q1 Babilonia-yeerdakleged, we-dulemar bebina danimalad, \q2 we-dulemar begi gwichigudanimalad, \q1 bila-onoledanikiyob ilemakar danimalad, \q2 dule-wargwenadyob ilemakar danimalad. \q1 \v 43 Babilonia-rey, dulemar-egi-bila-onodanikid wisgusad, \q2 deyob-itosgua, dobedbali wawanmakded, \q1 na egine suli-suli-itoged nagusad, \q2 ome-e-boniganba-galitonaidaeyobi, itoalid. \q1 \v 44 Achumigur Jordán-diwar-bulaganba, gagan-nuegan-naidse danidaeyobi, \q2 ukiagwale an Babilonia-dulemargi gwichigudagoed. \q1 Babilonia-dulemargi an dule-susadi an onugsaoed. \q2 ¿Ar doa anyobsunna? \q1 ¿Doa angi obinosunna? \q2 ¿Biti-sibad-edarbed angi gwisguosunna? Dule angi obinosuli.” \p \v 45 Ani Jeremías soged: \q1 “Bab-Jehová Babilonia-dulemarga-igar-mesisad, be itomar. \q2 Babilonia-dulemarga igar-mesilesad, be itomar: \q1 ‘Emar-imbagi sapingan-senigana ebipiledmaloed, \q2 e-gagan-nanaidi, swanga naguoed. \q1 \v 46 Babilonia-neggwebur-berguoedi neg-ogiglimakoed, \q2 e-gollomakoedi neggwebur-baiganse itolegoed.’ ” \c 51 \s1 Babilonia-dulemar sabsur-odurdaklegoed \p \v 1 Weyob Bab-Jehová soged: \q1 “Babilonia-yalagi dule-obeloged-burwa an ogoloed, \q2 Caldea-dulemar-angi-yoledimaladgi an burwa barmidoed. \q1 \v 2 Dulemar oros-uka-milegedyob-dulemar-imakedi, Babilonia-dulemargi an barmidagoed. \q2 Adi, Babilonia-dulemar bela sate imakegar. \q2 E-sabsur-odurdaklegoed-ibagi, igar-baid-baidsik egi ainidamaloed. \q1 \v 3 Dule-sigumiedi, melle warsi-yaa-imakega be imakmalo, \q2 degi, melle esgoro-mor-yoega be samalo. \q1 Melle e-sapingana wile be dakmalo, \q2 bela naitinagase e-sorda-bila-onomalad be obelomalo. \q1 \v 4 Babilonia-yalagi burgwar omiledmaloed, \q2 neg-galimbabali e-muimar omiledoed. \q1 \v 5 Israel-dulemar, degi, Judá-dulemala, angi-isgusmar-inigwele, we-yalagi isgued-omelosmar-inigwele, \q2 degite, ani Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadi, Israel-dulemar-e-Bab-Dummadi, gwen an egi bangussulid. \b \q1 \v 6 ”Babilonia-neggweburgi be wakinmar, \q2 be wala-walagwengi san bendakmar, \q2 melle Babilonia-isguedba be burgwemalo. \q1 \v 7 Babilonia-dulemar an-argan-yaurgine, nog-gobed-orbiidyobi gued. \q2 Bela napaneg-naid-omumsadiid. \q1 Neggwebur-dummagana bela a-vino gobsamalad, \q2 degidbali, neggweburmar suli-suli itodmalad. \q1 \v 8 Degi, ukiagwale, Babilonia-dulemar galakude gusmalad, \q2 degine, bela oitoles gusad. \q2 A-ulale, akigindemalad, ega be ina sedamala, nabir sunna nugualile. \b \q1 \v 9 ” ‘Babilonia-dulemarga anmar ina-nued daksanad, \q2 degi-inigwele, gwen nugussulid. \q1 Anmar mete nasunna, \q2 e-yala-yalase gannar namarsun. \q1 Ar Babilonia-dulemar-e-isguedi bela nibnegse warmaknaid, \q2 degi, bela mogirsega warmaknaid.’ \b \q1 \v 10 ”Israel-dulemar soged: \q2 ‘Bab-Jehová anmarga igar nudaksad. \q1 Be dagmar, \q2 Sión-yalagine, Bab-Jehová-ibmarmar-imaksadgi anmar sunmakoed.’ \b \q1 \v 11 ”¡Sigumar be oswiswimakmar! \q2 ¡Sigu-abgamalad be nasikmar! \q1 Bab-Jehová, Babilonia-dulemar-obelogega, Medo-dulemar-e-reymar ogannosad. \q2 We-ibmar-guoedi, Bab-Jehová buged imakegalad, \q1 ar Babilonia-dulemar ese-goled-neg-bibichismalad-ular, \q2 deyob imakoed. \q1 \v 12 Babilonia-galu-matusulidgi-gwichiguega, bander be oyomar. \q2 ¡Sordamar be ogannomar! \q1 ¡Dule-nakulemalad be urbemar! \q2 ¡Dukued-galu be sobmar! \q1 Bab-Jehová ibmar-imakbiedi imakoed, \q2 Babilonia-dulemargi-ibmar-sogsadi, sogedba imakoed. \q1 \v 13 Bemar, Babilonia-dulemar, diwar-dummagan-nagaba be mamaimalad, \q2 ibmar-nuegan-bukidar be nikamalad. \q1 Emide, be-ibagan-bergued warmaknonikid, \q2 be-gudigued wese gwinmaknonikid. \q1 \v 14 Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikad e-sunnad weyob ibmar-imakedse sogsad: \q2 ‘Ses-bukibayobi, an be-neggweburgine be-isdarmalad enogoed, \q2 begine obinmaloedbali, binnasuli gormakdemaloed.’ \b \q1 \v 15 ”Bab-Jehová, e-ganguedgi, napneg nasiksad, \q2 e-binsaed-nikadbali, napneg ilemaksad, \q2 e-ibmar-wisidbali, nibneg obinnisad. \q1 \v 16 Bab-Dummad binnasur-sunmakedbali, nibneggi diimar-uurmakega imakdaed, \q2 magatibali, mogir-ainakwega imakdaed. \q1 Mala-ibyed-abalagi, dii-owiardaed, \q2 burwa-galumargi, burwa-oniardaed. \b \q1 \v 17 ”Bela dulemar binsaedsulidamaladid, aku-neg-itomaladid. \q2 Bela dulemar-orgi-arbamaladi, e-ibmar-sobedgi bingedar itomalad, \q1 e-ibmar-sobarmaladi, dule-yardakmaladid, \q2 gwen burba-dulad nikasulid. \q1 \v 18 We-ibmarmala, binsaledid, binsa egi dodolegedid, \q2 e-sabsur-odurdakleged-iba-nonikile, bela obelolemaloed. \q1 \v 19 Jacob-e-Bab-Dummaddi, we-ibmar-sobarmaladyobsulid. \q2 Ar Jacob-e-Bab-Dummadi, bela ibmar-saedid, \q1 Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadye nugad. \q2 A-Bab-Dummad Israel-dulemar, egadiga-guega na susad.” \p \v 20 Bab-Jehová soged: \q1 “Babilonia, bemar anga mardoyobi gued, \q2 be angala bila-onogedgi ibmar-ebulegedyob gued. \q1 Bebali, an neggwebur-dummagan bibisged, \q2 degi, dulemar-baid-baid-bukmaladi beba an obelobalid. \q1 \v 21 Bebali, molimar, degi, sorda-moligi-sii-urwemaladi, an obelobalid. \q2 Bebali, ur-napaginmalad-bila-onogedgi-ebulemaladi, degi, e-onanamaladi, an obelobalid. \q1 \v 22 Degi, bebali, machergana, omeganse-bakale, an osulobalid. \q2 Bebali, sergana, sapingana an obelobalid. \q2 An bebali, masmala, yagana, obelobalid. \q1 \v 23 Bebali, sibad-edarbemaladi, degi, e-sibad-wawaadmar an osulobalid. \q2 Bebali, sapurba-arbamaladi, e-moli-bebe-nikamalad-abin-abinnid-napa-imumaladse-bakale, an obelobalid. \q1 De-ukinbali, dummagan-negsemamaid, \q2 degine, dummadga-arbamaladi, bebali an obelobalid.” \p \v 24 Bab-Jehová soged: “Babilonia-dulemar Sión-yalagi-ibmar-imaksadba, bemar-wagab an Babilonia-buged-imakoed, bela e-dulemar an buged-imakoed.” \p \v 25 Bab-Jehová soged: \q1 “Babilonia, an begi-gwichid, \q2 be emar-obeloged-yalad, bela be napa-obelogedid. \q1 Begine an-surgan an oyodoed, \q2 akwasaila-akale an be-balimetoed, \q2 degi, yala-gummakaledga an be-imakoed. \b \q1 \v 26 ”Ani Bab-Jehová soged: \q2 Be-akwamar, neg-sobega suosurmalad. \q1 Be-akwamar negsailaga-sigega bei suosurmalad. \q2 Ar bela be-yala ollobi naguoed. \b \q1 \v 27 ”Neggweburgi bander be onakmar. \q2 Dulemar-imbagi gar-trompeta be ogormar. \q1 Babilonia-sordamargi-gwichiguega, Ararat-sordamar be urbemar. \q2 Mini-sordamar, degine, Askenaz-sordamar be urbemar. \q1 Bila-onolegedgi sorda-idued-dummad-dule-idugega be amimar. \q2 Sesmar-duurmakmaiyobi, molimar egi duurmakmai be imakmar. \q1 \v 28 Babilonia-neggweburgi-gwisguega, neggweburmar guagwar be urbemar. \q2 Babilonia-sordamargi-gwisguega, Media-yar-e-reymarse be gormar. \q1 Degine, Media-e-dummagan, Media-e-negsemamaid be onmakmar, \q2 degi, Babilonia-neggweburgi gwisguega bela yalamarse be gormar. \q1 \v 29 Napa wawanmaknaid, \q2 bela giglimaknaid. \q1 Bab-Dummadi, Babilonia-dulemargi-ibmar-sogsad imaknaid, \q2 Babilonia-yala nega-dulesulidga, degi, dulemar bar egi bukuosulidga imaknaid. \q1 \v 30 Babilonia-sorda-bila-onomaladi, bila-onoged boggusmalad. \q2 Neg-gandikmaladba dukus bukusmalad. \q1 E-gala-ganguedi, nollomakdemalad, \q2 omeganyobi dobe itodmalad. \q1 E-negmar dule-isganamarse ogumaklesad, \q2 e-yawagak-bargamalad ei bibichismalad. \q1 \v 31 Gayaburba-berbegedi, baid-gayaburba-berbeged-sorbali abarmakmaid, \q2 Babilonia-reyga-sogega: ‘Bela dule-baigan be-ibe neggwebur susye, \q1 \v 32 dule-isdarmaladi, diwar-obaklemamaidgi bukusmarye, \q2 nakuleged-negmar-bukwad ogumaksamarye, \q2 degi, bela sorda-bila-onomaladi gwakidmarye.’ ” \p \v 33 Ar Israel-dulemar-e-Bab-Dummad-Jehová-Bela-Gangued-Nikadi weyob soged: \q1 “Babilonia-yalaga odurdakleged-iba omosad, \q2 Babilonia-yala-yeerdaklegedi, orosgisaar-dakleged-welesayobi daklegoed. Bela swanga naguoed.” \p \v 34 Jerusalén-dulemar soged: \q1 “Babilonia-rey-Nabucodonosor an-obelosmalad, \q2 suli-suli an-imaksamalad, bate-olloo-mellesiiyobi an-imaksamalad. \q1 Ibdula-dummad-demargined-dule-doeyob an-dosad, \q2 angi-immelesadba, a-sorbali, gannar agsad.” \p \v 35 Jerusalén-dulemar sogmalad: \q1 “Babilonia-dulemala igi anmar-wiosa, \q2 deyobi, Babilonia-dulemar gumarmosun.” \p Sión-dulemar sogmalad: \q1 “Igi Babilonia-dulemar anmar-ablis eosmala, \q2 deyob e-ablis ei ariomosun.” \p \v 36 A-ulale, Bab-Jehová weyob soged: \q1 “Israel-dulemar, be-ibmar-imaksadgi an bemar-bendakoed, \q2 ani an bemarga buged-mai imakoed. \q1 Ani an Babilonia-demar odinguoed, \q2 e-dii-sailagan-ariomamaid ani an dinnaa saoed. \q1 \v 37 Babilonia-neggwebur akwamar-dunnumake-bukwadga gudoed, \q2 achu-sapur-uaya-gannagan-negga gudoed. \q1 Neg-dobed-dummadga gudoed, \q2 egi dodolegega gudoed. \q2 Nega-dulesulidga, gudoed. \q1 \v 38 Babilonia-dulemar bulale achumigur-uurmakebayobi uurmakdemaloed, \q2 achumigur-bipiganabayobi akigindemaloed.” \p \v 39 Bab-Jehová soged: \q1 “Neg-diopisur-itoarmalale, ani an ega gobed dakoed. \q2 Wergumalaga an omumsaoed, \q1 suitii gabemai-saegala, \q2 geg atake an imakoed. \q1 \v 40 Igi sibad-wawaad-senigana e-oburgwileged-negse seleddae, debayobi, an sedoed. \q2 Igi sibad-machergana, degi, sibad-wawaad-machergana, e-oburgwileged-negse seleddae, debayobi an sedoed. \b \q1 \v 41 ”¡Be dakena! Babilonia-neggwebur napneg-naidgi-nuga-nika-siidi, igi bergus-sii be dake. \q2 Igi dule-baiganse sabsuli-sules be dake. \q2 Be dake, igi Babilonia-yala, dulemar-baiganga dobed-yalaga-gude be dake. \q1 \v 42 E-isdarmaladi Babiloniaʼgi demaryobi mulusad. \q2 Demar-weleganyobi egi arwisad. \q1 \v 43 Babilonia-neggweburmar bela olloo nagusad. \q2 Nega-dinnaregedyobi-dakle nagusad, \q2 nega-dulesulidyob-dakle nagusad. \q1 Dulemar bar egi bukwasulid, \q2 a-yalagi dulemar gwen bar iirmakbuksulid. \q1 \v 44 Babiloniaʼgine an bab-dummad-Bel sabsuli-odurdakoed. \q2 Ibmar-dosadi gannar agega an imakoed. \q1 Dulemar-baigan bar ese dagosurmalad, \q2 degine, Babilonia-galu-matusulid-akwabiid bela ayaroed. \b \q1 \v 45 ”¡Mimmigan, Babiloniaʼgi be ainimar! \q2 Na be wala-walagwengi Bab-Dummad-urwedgi be san bendakmalo. \q1 \v 46 Neggweburgine, dulemar-sunmakedgi, melle dobgumalo, melle gegegwa be itomalo. \q2 Birga-ilibali gayaburbamar baid-baid ainimai guoed. \q1 Babilonia-yalagi galagwensuli-neg-gued-gaya ainimai guoed, \q2 Dummagan-negsemaladi na muchub-muchub yolenanai gumaloed. \q1 \v 47 Babilonia-bab-dummagan-obelogoed-ibagan bato omosad. \q2 Bela Babilonia-yala bingegunai guoed, \q2 muimarbi yala-enosa naguoed.” \p \v 48 Bab-Jehová soged: \q1 “Babilonia-galakuoedga, nibnega, napnega, degi, bela egi ibmarmar-bukwadi, weligwaledba binnasuli namakmaloed. \q2 Ar e-isdarmaladi dad-nakwed-argan-sapiledsiki Babiloniaʼgi danimaloed. \b \q1 \v 49 ”Babilonia-dulemala, Israel-dulemar-oburgwisadbali, oburgwilemarmogargebed. \q2 Degine, bukidar dulemar-baigan-oburgwisbalidbali, Babilonia-dulemar oburgwilemarmogargebed. \q1 \v 50 Israel-dulemar, be es-suidgi-burgwissurmaladi, gwae be wakitemala. \q2 Ar bemar dikasuli be bukwamalale, Bab-Jehová-nug be odummomalo. \q2 Melle Jerusalén-neggwebur be iemarbalo.” \p \v 51 Bemar sogmalad: \q2 “Anmargi dulemar isdar-sunmake-itogedba anmar bingedar itoye. \q1 Anmar-mesagwar-imaklegedi anmar-wagar-gisii imakye. \q2 Ar dule-bamaladi bese-goled-negse dogsamalad-ulale, anmar bingedar itoye.” \p \v 52 A-ulale, Bab-Jehová soged: \q1 “Ibagan danikid, a-ibagi, an Babilonia-bab-dummagan obelogoed. \q2 Babilonia-yalagine dulemar-naibigumaloedi bukidara akigitemaloed.” \p \v 53 Bab-Jehová soged: \q1 “Ar Babilonia amba e-galu-matusulid-akwabiidi nibnegse imakye-sogele, degi, nibali e-bubawarmar ogwisye-sogele, \q2 amba an e-obelogega e-isdarmaladi an egi barmidoed. \b \q1 \v 54 ”Babilonia-yala-akale, binnasuli e-dulemar-sabsurgunaidba-bobukwadi magar itoleged. \q1 \v 55 Bab-Jehová Babilonia-yala bela obelonaid, \q2 dulemar-oimakbukwad bela obelonaid. \q1 Babilonia-e-isdarmaladi demar-mullugan-uurmakmaiyobi, \q2 e-dolewar binnasuli uurmakbukwad. \q1 \v 56 Babilonia-e-isdarmaladi Babilonia-yala-obelogega, egi gwichigudanimalad. \q2 Babilonia-sordamar-bulegan bela galemaloed, \q1 e-sigumala bela ei bibisgelegoed. \q2 Ar Bab-Dummad-Jehová dulemar na e-odurdaklemaloedbali ega ibmar imaked.” \p \v 57 Ani an Rey-guedi, Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadi weyob soged: \q2 “Babilonia-e-dummagan, degi, e-binsaed-ibegan, an omumsaoed. \q1 Ega-negsemamaid, an omumsaoed. \q2 E-sordamar-dummagan, degi, e-sorda-bila-onomaladi an omumsabaloed. \q1 We-dulemar degisadegu gabidmaloed, \q2 bali gannale atakosurmalad.” \p \v 58 Bab-Jehová-Bela-Gangued-Nikadi weyob soged: \q1 “Babilonia-galu-matusulid-akwabiid e-mata-dummad, bela nagase babatoed. \q2 Degi, e-yawagak-matusurmaladi ogumaklegoed. \q1 Dulemar binsarsunna alamaksamalad, \q2 degine, binsarsunna gar-itosmalad, unnila sooga alamaksamalad.” \p \v 59 Weyobi Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Jeremías, Nerías-machi-Seraíasʼga igar uksad. Deunni, Sedequías birgabakegus-negsemaidgined. Seraías, Judá-rey-Sedequíasʼbo Babiloniaʼse nadmalad. Agine Seraías dulemar-idumai gusad. Seraíasʼde Maasías-wagwad. \p \v 60 Jeremías bela Babiloniaʼgi boni-dummagan-danikoedi garda-suid-bipirmakaledgi narmaksagusad. Wegisundo, Babilonia-yalagi ibmarmar-gumaloedi bela narmaklesad. \p \v 61 Jeremías, Seraíasʼga weyob sogsad: “Babiloniaʼse be modapile, bela we-gardagi ibmarmar-sognaid be absogo. \p \v 62 ”Seraías, geb a-sorbali, Bab-Jehováʼga weyob be sogo: \q2 ‘Bab-Jehováʼye, bede sogsa gusad: \q2 Ani an bela we-yala obelogoye, \q2 degisadegu ollobi-nai an imakoye. \q2 Dulemar, bipisaale bar urbega an imakosurye, \q2 degine, ibmar-durganse-bakale, dulemarba ambikuosurye. \q2 Bela ibmar-sate guoye, be sogsad.’ \p \v 63 ”Bela be we-garda-suid-bipirmakaled-absosale, egine be akwa edinno. Geb agine Éufrates-diwargine be a-garda metoed. \v 64 Geb a-sorbali, be weyob sogo: ‘Igi we-garda dii-ulak-dogde, deyobi, Babilonia-yala dogdemogoed, bipisaale bar gannale Bab-Dummad egi bonigan barmidagoedgi san-onogosulid.’ ” \p Wesega Jeremías-sunmaksadi bergunaid. \c 52 \ms1 4. JERUSALÉN-YALA-OBELOLESAD \mr (52:1-34) \s1 Sedequías-yar-sesad \r (2 Reyes 24:18-20; 2 Crónicas 36:11-16) \p \v 1 Sedequías gebe-yar-seargu, deun birga-durgwen-gakagwensak (21) nikad. Degi, Jerusalénʼgi birgambe-gakagwensak (11) yar-sesad. E-nana Hamutalʼye nugad. Hamutalʼde Jeremías-Libnaʼgined-e-sisgwad. \v 2 Sedequías Bab-Jehová-ibmar-abemaisulidi, Bab-Dummad-asabin imaksad. Ar ade, Joacim-ibmar-imaksadba ibmar imaksamogad. \v 3 Degidbali, Bab-Jehová sae-itogedbali, Jerusalén-dulemar e-asabinni ononnosad, degi, Judá-dulemar e-asabinni ononnosbalid. Geb a-sorbali, Sedequías Babilonia-reygi gwichigude gusad. \p \v 4 Babilonia-dulemar-e-rey, Nabucodonosor Sedequías-birgabakebakgus Judá-yar-semaidgi, Tebet-nii-yoid-ibambegwadgi, Jerusalénʼgi-gwichiguega, Jerusalén-neggweburse sorda-bila-onomalad-abargi aligusad. Geb bela Jerusalén-neggwebur-ebilis ambakusmalad. Degine, egi gwichigumalaga neggwebur-dikarba napa-nakwemaid sobsamalad. \v 5 Babilonia-sordamar birgabo Jerusalén-neggwebur-ebilis ambikusad. Deunni, Sedequías birgambe-gakagwensakgus (11) reyga maidgined. \p \v 6 Amba a-birga-naidgi, nii-warbaked-ibabakebakgi, bela-belad ukud-dummad Jerusalén-neggweburgi nagunonikid. Degisoggu, neggweburgine dulemarga masgunned sate gunonikid. \v 7 Geb degine, Jerusalén-dulemar galu-matusulid-akwabiid neggwebur-ebirnaidgi yaa ollomaksamalad. Ar Babilonia-sorda-bila-onomalad neggwebur-ebilis-bukwa-inigwele, degite, a-mutiki, rey, degi, e-sordaganmala, neggweburgi wakitemalad. Agine, galu-matusulid-darbogwad-imbagi yawagak-siidba rey-dutugalu-naidsik ainidmalad. Arabá-igarba wakitemalad. \p \v 8 Degi-inigwele, Babilonia-sordamar, Rey-Sedequías-balegite gusmalad, geb, Jericó-nebagi bargadapmalad. Bela Sedequías-sorda-bila-onomalad, Sedequías-idu duurmakdemalad. \v 9 Geb Babilonia-sordamar, Rey-Sedequías-gasmargu, Hamat-yarse Ribla-neggweburse Babilonia-e-reyse sesmalad. Agi ega Rey-Nabucodonosor odurdaklegoed-igar mesisad. \p \v 10 Geb Babilonia-rey, Sedequías-wagab, Sedequías-mimmigan dukar-egwannar oburgwismalad. Deyobi, Judá-dulemar-nuga-nikamalad oburgwilesmarmogad. \v 11 Geb a-sorbali, Babilonia-rey, Sedequías-ibe ibya-onomalaga imaksad, degine, esgoro-gordikid-dubgi-edinnega imaksabalid, adi, Babilonia-yarse sedmalagar. Agine, Sedequías e-burgwedse esgaryagi mellesii gusad. \s1 Judá-dulemar-galesa-selesad \r (2 Reyes 25:8-21; 2 Crónicas 36:17-21; Jeremías 39:8-10) \p \v 12 Nabucodonosor birgambe-gakabakebakgus Babilonia-yar-semaidgi, nii-walataled-ibambegi, dule-nakulemalad-e-dummad Nabuzaradánʼye-nugadi Jerusalén-neggweburse nonigusad. Nabuzaradánʼde Rey-Nabucodonosorʼga arbaedid. \v 13 Nabuzaradán, Bab-Jehováʼse-goled-neg-siid ogumaksad, degi, reyneg-siid ogumaksabalid. Degine, negmar-bukwad bela ogumaksanaed, deginbali, sapin-dummagan-arbamalad-e-negmar, bela ogumaksabalid. \p \v 14 Degi, Babilonia-sorda-bila-onomalad Nabuzaradánʼba-gudimarmogadi, galu-matusulid-akwabiid Jerusalén-neggwebur-ebirnaid bela wawannismalad. \v 15 Deginbali, Nabuzaradán bela Jerusalén-neggweburgi napi-dulemar-besmaladi Babilonia-yarse sesad. Amardi, wemalad: Dule-ibmar-sobedgi-arbamalad, dulemar-rey-Nabucodonosorʼba-nagusmalad, bela sesad. \v 16 Nabuzaradánʼdi dule-wileganabi napi-obesad. Adi, uva-nainumar-akwega, degi, nainumargi ibmar-digega obesad. \p \v 17 Babilonia-sordamar, Bab-Dummadse-goled-neg-buarmar-esgoro-gordikidgi-sobaledi bibichismalad, degi, Bab-Dummadse-goled-neggi argan-enuked-dii-simalad esgoro-gordikidgi-sobarmalad bela ogoamaksamarbalid, degine, dii-sied-dummad esgoro-gordikidgi-sobaled ogoamaksamarbalid. Geb Babilonia-yarse esgoro-gordikid sesmalad. \v 18 Deginbali, bormomar, degi, bormo-buru-wemalad, gwillo-dub-siked-dislamar, degi, nog-dummagan, degine, buru-weemaladi, sesmarbalid. Degine, Bab-Dummadse-goled-neggi bela ibmar-ebulemalad esgoro-gordikidgi-sobarmalad, bela Babilonia-yalase sesmalad. \p \v 19 De-ukinbali, sorda-bila-onomalad-e-dummad-Nabuzaradán, san-gamalad-iko-dummagan sesbalid. Sianarmar, nog-dummagan-abe-bomimalad, nog-suigan, bormomar, gwallu-simalad, degine, nog-baigan, sesbalid. Bela-ibmarmar-olobimalad, degine, manibimaladi, sesbalid. \p \v 20 Bab-Dummadse-goled-negga Salomón, buarmar-warbo esgoro-gordikidbiid-sobsagusadi, degi, dii-sied-dummad-e-urbali moli-bebe-nikad warambe-gakabo-siidi (12), degi, argan-enuked-dii-simalad-sobsagusadi, bela-belad aidikusoggu, e-aidikued wisguledsulid. \v 21 Buarmar dalibake-binasgarse sugu-sugu nanaed, e-wardunguedi daligwen-bisgise dungued, e-songuedi goo-walabake-wilub songubalid. E-yaabali yaa-olloo siid. \p \v 22 Buar-nono-e-esgoro-gordikidbi-sobaledi buar-nono-birgi-siidi, daligwen-gaka-bisgise sugued, degine, e-gakuligine guseb-dummaganyobi esgoro-gordikidbi sobarnanaid, geb a-sobaled-uki sakiyob ebilis naibalid. Buarmar-warbogwadgi ibmar-sobar-nanaidi bela emarbi dakleged. \v 23 Buar-wargwengine, gwadulabake-gakambe-gakanergwa (96) guseb-dummaganyob magar-dakle nanaid. Bela saki-dikarba guseb-dummaganyob-nanaidi gwadulatar (100) mergued. \p \v 24 Degine, sorda-bila-onomalad-e-dummad-Nabuzaradán, dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummad-Seraías gasbalid. \p Nabuzaradán, dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-sorbalid-Sofonías, degi, dule-Bab-Dummadse-goled-neg-yawagak-dakmalad walapaa gasbalid. \p \v 25 Geb degi, Nabuzaradán, Jerusalén-neggweburgi sorda-bila-onomalad-daked-gwensak gasbalid. \p Degine, walagugle (7) dule-reyga-ibmar-imakdimalad neggweburgi-gudimaladi gasbalid. \p Deginbali, sorda-bila-onomaladga-garda-narmaked-idued gasbalid, a-dule, dulemar-nug-semaidid. \p De-ukinbali, Nabuzaradán, dule-neggweburgi-gudimalad-dulapaa (60) gasbalid. \p \v 26 Sorda-bila-onomalad-e-dummad-Nabuzaradán dulemar-gasgu, Ribla-neggweburse Babilonia-e-rey-maidse sesad. \v 27 Geb Rey-Nabucodonosor, Hamat-yargi-neggwebur-Ribla-siidgi, dulemar-oburgoye sogsad. \p Weyobi, Judá-dulemar galesa e-neggweburgi selesgusad. \v 28 Dulemar Nabucodonosorʼse weyob-mergue gales-selesmalad: \p Nabucodonosor birga-guglegus (7) Babiloniaʼgi reyga-maidgine, milipaa gaka dulagwen-gakapaa (3,023) Judío-dulemar gasa sesagusad. \p \v 29 Geb birgambe-gakabaabakgus (18) Babiloniaʼgi reyga-maidgine, Nabucodonosor Jerusalén-dulemar dulataled-ilabaabak gaka dulagwen-gakambe-gakabo (832) gasa sesagusbalid. \p \v 30 Nabucodonosor birga-dulagwen-gakapaagus (23) reyga-maidgine sorda-bila-onomalad-e-dummad-Nabuzaradán, Judá-machergan dulataled-ilagugle gaka dulabo-gakatar (745) gasa, Babiloniaʼse segagusad. \p Bela dulemar, milibake gaka dulataled-ilanergwa (4,600) galesa selesgusad. \s1 Rey-Joaquín-onolesad \r (2 Reyes 25:27-30) \p \v 31 Babilonia-e-rey-Evil-Merodac, birgagwengus gaka iba-durgwen-gakatar-megidagedgi, Judá-e-rey-Joaquín esgaryagi-mellesiid onosad. Deunni, birga-durgwen-gakambe-gaka-guglegus (37), Joaquín, Babilonia-neggweburse galesa selenonigusad-akaled. \v 32 Geb, Evil-Merodac, nueganbi Joaquín-akwisad, degi geb, Evil-Merodac, e-sorda-reymar-imbagi, Joaquín dummadga Babilonia-neggweburgi osisad. \p \v 33 Deginbali, Joaquín, esgaryagi-mor-yoleged bar-yossulid, degi, rey-imbagi bane-bane mas-gundii gusad. \v 34 De-ukinbali, Rey-Evil-Merodac, bane-bane Joaquínʼga ibmar-abelemalad-bakega mani-ukdii gusad. Deyobi, Joaquín burwa-dulega-gued-ibase nanadii gusad.