\id HEB - Kuna, San Blas - Bible -Panama 2014 (DBL -2014) \h Hebreos \toc1 Hebreoʼmarse-Narmaklesad-Garda \toc2 Hebreos \toc3 Heb \mt1 HEBREOʼMARSE-NARMAKLESAD-GARDA \mt2 HEBREOS \imt2 GEBE-SOGLENAID \imt1 Garda-nug \ip Dulemar nue-wissurmalad, doa we-Hebreos-garda narmaksa. Bukidar binsamalad, Pablo garda narmaksaye. We-garda, Judíoʼmar-Bab-Jesúsʼba-nagusmaladse narmaklesad, ega sogega, Cristoʼgi Igar-binid uklenoniye. Moisés-Igar-uklesadba bur biriginedye. Degisoggu, Jesús-Igar, Moisés-Igar-uklesadba, bur nuedye. Binsamardo, we-garda birga 70-idu narmakles-insaye. \is1 Hebreoʼmarse-Narmaklesad-Gardagi weyob sunmaklenaid \ip Hebreos-garda-narmaksiid sogdo, Jesús, Bab-Dummad-Machi-sunnadye. We-gardagi sogbardo, Moisés, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-igar uksaye. Deyob Cristo igar uknonimoye, degi-inigwele, Cristoʼgad bur biriginedye. \ip Narmaksibalid, Josuéʼga Bab-Dummad sogsagusad, obunnoged an bega ukoye. Jesús-obunnoged-uked bur obunnoged-napiragwadye. Obunnoged-napiragwad unnila Jesúsʼginbi amilesiid. Igar-sered igar-binid-ebogwa emalad. Degi-inigwele, igar-binid bur nuedid. Moisés-Igar-uklesadi, Cristo-Igar-uklesadga unnila e-wilubgan gued. \ip Judíoʼmar-Bab-Jesúsʼba-nagusmalad-galakubigualidga, Bab-Jesús-Igargi-bangubiguarmaladga, we-garda narmaklesad. Gwenadgan-ogannogega, gatik Bab-Jesús-Igargi-akamalaga narmaklesad. Bab-Jesúsʼgi-bensulidba unnila abonolesisoggu, we-gardagi Judíoʼmarga e-dadgangi sunmaknaido, wemar bensulidba abonolesmarmoye. Degisoggu, unnila Jesucristoʼgi akanai gumarmosunye. \ip We-gardagine, weyob ilemakar sunmaklenaid: \io1 1. Bab-Dummad, e-machiba sunmaksad (1:1-4). \io1 2. Bab-Dummad-Machi, bur dummadid (1:5–4:13). \io1 3. Jesús, dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummadid (4:14–10:18). \io1 4. Naibi-itogedgi, gandik-imaked (10:19-39). \io1 5. Babgi-bensuligued (11:1–12:3). \io1 6. Bab-Dummad, e-mimmigan sabsur-odurdaked (12:4-29). \io1 7. Jesúsʼba-nanaimalad-e-daed (13:1-19). \io1 8. Napi-soglenaid (13:20-25). \ip Be itogua. \c 1 \ms1 1. BAB-DUMMAD, E-MACHIBA SUNMAKSAD \mr (1:1-4) \s1 Bab-Dummad, E-Machiba anmarga sunmaksad \p \v 1 Bab-Dummad, dikasurgus na E-gayaburba-barsogmaladba akar-akar anmar-babganga sunmakdanikid. \v 2 Emisgwasaardi, Bab-Dummad na e-Machiba anmarga sunmaksad. Bab-Dummad bela ibmar na e-Machigadga-guega imaksad, degine, na e-Machiba bela napneg-naid, degine, nibneg-naid nasiksabalid. \p \v 3 Bab-Dummad-e-Machi Bab-Dummad-gangued-yeerdakleged nikamogad. Bela Bab-Dummadga-guedi, E-Machi deyob gumogad. Degine, Bab-Dummad-Machi na e-gayaburba-gandik-nikadba, bela ibmar semaid. Bab-Dummad-Machi anmar-isgued-uruknonigu, nibneggi Bab-Dummad-ologana-argan-nuedsik sigidapsunnad. \ms1 2. BAB-DUMMAD-MACHI, BUR DUMMADID \mr (1:5–4:13) \s1 Bab-Dummad-Machi, baliwiturmarba bur dule-dummadid \p \v 4 Bab-Dummad-Machi, baliwiturmarba bur dule-dummadga gunonikid, ar ade, gusgu baliwiturmarba bur nug-dummarba-nika danikid. \v 5 Ar bipisaale Bab-Dummad baliwitur-gwensakga gwen weyob sogsasulid: \q1 “Be an-machi gued, \q2 emi-ibagi, an be-babga gunonikid.” \qr Salmo 2:7 \p Deginbali, Bab-Dummad baliwitur-gwensakga gwen sogsasurbalid: \q1 “Ani an be-babga guoed. \q2 Bee be, an-machiga gumogoed.” \qr 2 Samuel 7:14 \p \v 6 Bab-Dummad na e-Machi-wargwenna-gued we-napnegse-odenonigu, a-nikdi sogsagusad: \q1 “Bela Bab-Dummad-baliwiturmar we-dule-nug odummomarsun.” \qr Deuteronomio 32:43 \p \v 7 Baliwiturmargindi, Bab-Dummad sogsagusad: \q1 “Bab-Dummad, e-baliwiturmar burwayob imaked, \q2 degi, e-maigandi, soo-gwabunye-gwichiyob imakbalid.” \qr Salmo 104:4 \p \v 8 Bab-Dummad, na e-Machinikdi soged: \q1 “Bab-Dummad, be-negsemaid degisadeguoed. \q2 Be-negsemaid igar-maidba be imaked. \q1 \v 9 Igar-innikigwad-imaked be yeer-itodaed, \q2 igar-isganadi be isdar-daked. \q1 A-ulale, Bab-Dummad be-Bab-Dummadi, \q2 be-aimar-baiganba be-susad. \q1 Be-Bab-Dummad, ina-wawadikidgi be-wawamaksad, \q2 weligwar-ito be-imaksad.” \qr Salmo 45:6-7 \p \v 10 Degine, Bab-Dummad e-Machinik sogbalid: \q1 “Be, Dule-Dummad, we-napneg-naid gebesailaunni be nasiksad. \q2 Degi, nibneg-naid be-argangi be nasiksabalid. \q1 \v 11 We-napnegdina berguoed, nibnegmoga bergumogoed. \q2 Bedina berguosulid. \q1 Igi mormar serguddae, \q2 deyobi, bela nibneg, degi, napneg, sergudoed. \q1 \v 12 Be dule-mor-dummad-obipirmakeyobi we-napneg, nibneg imakoed. \q1 Degine, dule mor-baid-ogwaeyobi, be we-napneg, nibneg be ogwamogoed. \q2 Ar bedi gwen gwagmaisulid, \q2 be-birgamardi gwen berguosulid.” \qr Salmo 102:25-27 \p \v 13 Ar bipisaale Bab-Dummad baliwitur-gwensakga gwen weyob sogsasulid: \q1 “An argan-nuedsik be sige, \q2 be-isdarmalad an bela ogalakuedse be sige.” \qr Salmo 110:1 \p \v 14 Bela baliwiturmar-Bab-Dummadga-arbamaladi, burbaled gumalad. Bab-Dummad dulemar-abonolemaloed-bendakega, a-baliwiturmar barmialid. \c 2 \s1 Abonoleged-igar, igala-dummadid \p \v 1 Bab-Machi baliwiturmarba bur dule-dummadsoggu, a-ulale, anmar nue-ibmar-itosmaladgi nue-alakwaa nagumalargebed. Adi, melle anmar Bab-Machi-e-Igar-Nuedgi bangumai gumalagar. \p \v 2 Ar epenne gayaburba baliwiturba-soglesad, napiragwadid. A-ulale, dulemar-isgusad, Bab-Dummadba ibsassurmalad, napiragwadba odurdaklemai gusdo. \p \v 3 Degisoggu, we-abonoleged-dummad an baisur dakmalale, ¿igi anmarde sabsur-odurdaklegedgi wakinmalosunna? Geg anmar wakinmalad. We-abonoleged gebegi Bab-Jesús-inse sogsagusad, geb we-gayaburba-itosmaladi, anmarga sogsamarmogad, we napiraye. \v 4 Degine, Bab-Dummad anmarga na oyosad, ibmar-wilubgan-imaklegedgi, dule-geger-ibmar-daked-imaklegedgi, degine, ibmar-dakledisurmalad-akar-akar-imaklegedgi, degi, e-Bab-Burba-Isligwaled na e-sogedba gurgin-burbarmalad-nuegan-uksadgi, anmarga oyosad. \s1 Jesucristoʼgi-abonoleged-danikid \p \v 5 Napneg-binid-danikoedgi an sunmakdanimaladgi, Bab-Dummad a-napneg-seega gwen baliwiturmar-nug-imaksasulid. \v 6 Dule-gwensak Bab-Dummad-Gardagi sogsagusad: \q1 “¿Wede, dule ibusunna, egi be binsanonigu? \q2 ¿Wede, dule ibusunna, be akwenonigu? \q1 \v 7 Ar dule baliwiturmarba wis yaisaale be imaksad. \q2 Napneggi, dummadga-guega, gangued-yeerdakleged bela-bela-nikuega be nug-imaksad. \q2 Degi, nug-dummarba-nikuega be imaksabalid. \q1 Bela e-argan-yaurgi ibmar-obinnilesad-akwega be we-dule imaksabalid. \q2 \v 8 Bela ibmarmar-bukwad dule-urbaligwa be urbisad.” \qr Salmo 8:4-6 \p Bela-ibmarmar dule-urba-ambikusgua, gwen ibsoggwensaar dule-urba ambikussurdeeye soglesulid. Degi-inigwele, emi amba deyob daklesulid. \v 9 Jesús dulega-gunonikidba, baliwiturba wis yaisaar gusad. Emisgindina, anmar Jesús daked e-burgwisadbali, Bab-Dummad ega gangued-yeerdakleged uksa, degi, nug-dummarba-nikuega imaksabali. \p Deyobi, Bab-Dummad dulemargi-nabir-binsaedba burgwedgi naibid-dummad-itogega Jesús-imaksad, adi, bela dulemar-anar burgwegar. \p \v 10 Bab-Dummad deyob Jesúsʼgi-imaksadi, ega ibnuedid. Ar Bab-Dummadgi bela ibmar danikid, degi, bela ibmar Bab-Dummadgad gubalid. Degisoggu, Bab-Dummad na e-gangued-yeerdakleged e-mimmigan-eba-nikumogaga, imaksad. Bab-Dummad, Abonoged-Dule-wilegega imaksad, adi, ibmar-naibid-imaksadba, nabir dulemar-abonogedga guegar. \p \v 11 Ar dule-gwage-swilidik-saedi, degine, dule-gwage-swilidik-guedi, ar ebobela bab-wargwengi danikid. A-ulale, Jesucristo bingesuli, dule-eba-nanaimaladse, an-gwenadye goled. \v 12 Jesús, Bab-Dummadga soged: \q1 “An-gwenadganga an begi sunmakoed, \q2 an-gwenadgan-danar-ambikued-abargine, namakedgine an be-nug-odummogoed.” \qr Salmo 22:22 \p \v 13 Deginbali, Jesús sogbalid: \q1 “Andi, Bab-Dummadgi benguosulid.” \qr Isaías 8:17 \p Degi, sogbalid: \q1 “Wegi an Bab-Dummad-mimmigan-anga-uksadmala an gudiid.” \qr Isaías 8:18 \p \v 14 We-mimmigan-sanar-gwalulemaladyobi, we-Jesús, sanar gwalulesmogad. Adi, na e-burgwisadgi burgwed-igar-semaid-e-dummad obelogegar. We-burgwed-e-dummadde, nia-sailad-Satanásʼye nugad. \v 15 Jesús e-burgwisadba burgwed-dobedba-wiledimalad, onosad. \v 16 Ar Jesús baliwitur-bendakega nonisulid. Jesús, Abraham-wagan-bendakega nonikid. \p \v 17 Degisoggu, a-ulale, Jesús e-gwenadmar-sunnaa gunonikid. Adi, dulemar-nue-wiledakdii guegar, degi, Bab-Dummad-asabin dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummad gwen galakussuli guegar. Jesús deyob gunonikid, adi, dulemar-isgudimalad-e-isgued, na e-burgwisadgi ega eliegar. \v 18 Ar Jesús na e-sunnad wilubdakledigusadgi-wilessoggu, a-ulale, sunna wilubdaklegedgi dulemar-bendakmosunnad. \c 3 \s1 Bab-Jesús, Moisésʼba bur dule-dummadid \p \v 1 Degisoggu, gwenadgan, bemar Jesucristoʼgi-akananaimalad, Bab-Dummad bemarse gochamarmogad. Be weyob Jesús-dakmaloed: We-Cristo-Jesús, Bab-Dummad-e-sapin-bur-dummad gued. Degi, anmarga-igar-nabosadgi anmar-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummadga gubalid. \p \v 2 Igi Moisés, Bab-Dummad-negyagi-bukmalad-abargi gwen galakussuli-arbasgusa, deyobi, Jesús dule-e-nug-imaksadga nuekwaa arbasmogad, gwen galakussuli gusad. \v 3 We-Jesús, Moisésʼba bur bule nug-odummolesad, ar igi dule-neg-sobedi, negsobsadba bur bule e-nug-odummolege, deyob Jesús-nug bur bule odummolesmogad. \v 4 Ar bela-negmar e-sobed nikad. Ar ibmarmar-imaklesadi, bela Bab-Dummad imaksad. \p \v 5 Moisés, Bab-Dummad-e-mai, yoedse Bab-Dummad-ibmar-sogoed-e-wilubganga-guega gwen galakussuli Bab-Dummad-neg-yagi arbadii gusad. \v 6 Ar Bab-Dummad-Machi-Cristoʼdi, gwen galakussuli na e-neg-yaurga nanadii gusad. We-neg-obaredi, we, anmardo. Ar anmar Bab-Dummad-ibmar-ukoye-sogsadi, nue an abingasmalale, degi, anmar galakussuli edarbedii gusmalale, anmar egadga gumaloed. \s1 Nue-salakarmar, mer Bab-bengumalo \p \v 7 A-ulale, Bab-Burba-Isligwaled-sogedyob be imakmalo: \q1 “Emi-ibagi Bab-Dummad-gayaburba be itomalale, \q1 \v 8 melle be-dadgan Bab-Dummadgi gwisgus-gusmaladyob, bur bule burgumalo. \q2 Deun, be-dadgan nega-dulesulidganbali Bab-Dummad-wilubdakdii nanasmalad. \b \q1 \v 9 Deun agine, be-dadgan birga-dulabo (40) amba an-ibmar-imaksad-daksamar-inigwele, an-wilubdaksa gusmalad, \q2 an-urwega an-imaksa gusmalad. \q1 \v 10 A-ulale, a-dulemarse an ulud-gusad, \q2 an ega sogsa gusad: \q1 ‘Bemar gusgu gwagegi ibmar-isgana-saedginbi-binsamaladid. \q2 Degi, an-Igar-Maidba bemar gwen nanadisurmalad.’ \q1 \v 11 Degisoggu, an sae-itogedgine, an weyob ise-sogar sogsa gusad: \q2 ¡An-obunnogedgi bemar bipisaale gwen obunnogosurmarye!” \qr Salmo 95:7-11 \p \v 12 Gwenadgan, nue salakarmar. Melle be Bab-Dummad-Dula-Maidgi bangumalo. Melle be-gwagegi-isdar-binsaedba Bab-Dummadgi bengumalo. \v 13 Bur bane-bane na be ogannodii imakmar, emi amba soglenaidgi, emi-ibaginye, adi, melle bemar-isguedse-yardakleged-ular, uayasuli guegar. \v 14 Ar anmar gebesaila igi Cristoʼgi bengussuligusa, deyob anmar degisadegu berguedse egi bengusuli guele, Cristoʼba ibmar nikumogoed. \p \v 15 Anmarga sognaid: \q1 “Emi-ibagi Bab-Dummad-gayaburba be itomalale, \q2 melle be-dadgan Bab-Dummadgi gwisgus-gusmaladyob, bur bule burgumalo.” \qr Salmo 95:7-8 \p \v 16 ¿Ar doamar Bab-Dummad-itosmargu, egi gwisgus gusmarsunna? ¿Ar Egipto-yargi bela Moisés-dulemar-onosad Bab-Dummadgi gwisgus gusmarsursi? \v 17 ¿Bab-Dummad doamarse birga-dulabo (40) urwedii gussunna? ¿Dule-isgusmaladsesursi? Ar amar nega-dulesulidganbali bela burgwisgusmalad. \v 18 ¿Ar doamarga Bab-Dummad sogsagusa, bemar Canaán-yargi obunnomai guosurmarye? Dule-uayasuligusmaladga deyob sogsagusad. \v 19 Anmar daksundo, amala Bab-Dummad-bengusmalad-ulale, obunnoged-yarse dogsasurmalad. \c 4 \s1 Jesúsʼba-nanaimalad, Bab-Dummad-obunnogedgi obunnomaloed \p \v 1 Bab-Dummad sogsad, an-obunnogedgi be obunnomaloye. Deyob-anmarga-sogsadyob amba igar anmarga-maisoggu, nue salakarmar, abakalegi bemar gwenna-gwenna a-obunnogedgi obunnoarsurmalale. \p \v 2 We-Gayaburba-Nued anmarga soglesadyob anmar-dadganga soglesmoganad. A-gayaburba-nued-itosmar-inigwele, gwen bendaklessurmalad. Ar ade, itosmargu, Bab-Dummad-bengusmalad. \p \v 3 Ar Bab-Dummad egi-bengusmaladga sogsagusad: \q1 “Degisoggu, an sae-itogedgine, an weyob ise-sogar sogsa gusad: \q2 ¡An-obunnogedgi bemar bipisaale gwen obunnogosurmarye!” \qr Salmo 95:11 \p Ar anmardi Bab-Dummad-bengussurmarsoggu, a-ular, anmardi Bab-Dummad-obunnogedgi obunnomarsunnoed. \p Ar Bab-Dummad napneg-nasiksagu, bato bela ibmar-imaksad. \v 4 Ar Bab-Dummad-Gardagi obunnoged-ibagi weyob sognaid: \q1 “Ibagugled-nagunonigu (7), Bab-Dummad obunnosad, bar arbassulid.” \qr Génesis 2:2 \p \v 5 Bab-Dummad-Garda-sogedyob gannar an sogbardo, Bab-Dummad sogye: \q1 “¡An-obunnogedgi bemar bipisaale gwen obunnogosurmarye!” \qr Salmo 95:11 \p \v 6 Anmar-dadgan gayaburba-nued-itosmar-inigwele, Bab-Dummad-sogedba ibmar imaksasurmalad. Agala, gwen obunnogedse dogsasurmalad. Degi-inigwele, baigandi amba bukidar Bab-Dummad-obunnogedgi sunna obunnodamarsundo. \v 7 A-ular, Bab-Dummad gannar iba nasiknonikid, soged: “Emi-ibaginye.” Dikasurgus deyob-sogsad, emidi, Davidʼbali anmarga sognaid: \q1 “Emi-ibagi Bab-Dummad-Gayaburba be itomalale, \q2 melle be-dadgan Bab-Dummadgi gwisgus-gusmaladyob, bur bule burgumalo.” \qr Salmo 95:7-8 \p \v 8 Ar Josué anmar-dadgan obunnogega-imaksana, Bab-Dummad a-sorbali, bar obunnoged-baidgi sunmaksasulinad. \v 9 Degisoggu, Babba-nanaimalad obunnoged-baid ega nue-maisunnad. \v 10 Ar dule Bab-Dummad-obunnogedgi obunnosale, na e-arbaedgi obunnomogad. Ar igi Bab-Dummad e-arbasad-sorba obunnosmoga, deyobi, obunnomogad. \v 11 Degisoggu, a-obunnogedgi anmar obunnomogagala, nue-alamaknai imakmarsun, adi, melle anmar uayasuli anmar-dadgan-gusadyob gumarmogagar. \q2 \v 12 Ar Bab-Dummad-Gayaburba dulasailad, degi, gannarbabalid. \q2 We-Gayaburba, es-suid-nugar-darbogwadba bur bule dogbalid. \q2 Dogedi, san-burbaginse-bakar, doged, anmar-burbase amba dogbalid. \q2 Yokormar-gwadilenaidse, degi, galagan-e-nisse-bakar, doged. \q2 Deginbali, dule-binsaed, e-gwage-ibmar-imakbied bela mag dakbalid. \p \v 13 Bela-ibmar-obinnilesadi, Bab-Dummadgi dukunaisulid, bela e-asabin magar-daklenaidbiid. Anmar-Bab-Dummadga-ibmar-sogoedgi, ibmar dukunaisulid. \ms1 3. JESÚS, DULE-IRWA-BAB-DUMMADSE-GOLED-BUR-DUMMADID \mr (4:14–10:18) \p \v 14 Jesús, Bab-Dummad-Machi dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummad nibnegse dogsad. Agala, anmar Jesúsʼgi-bensulidgi gatik-akanai gumarsun. \v 15 Ar anmar-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummad anmar-sunna wilubdaklesmogad, degite, gwen isgussulid, a-ular, anmar-nollo-itogedgi nabir wile anmar-daksunnad. \p \v 16 Degisoggu, anmar Bab-Dummad-dulemar-sabgumaid-e-ologanase bensulidba walikgumarsun. Adi, Bab-Dummad wile-anmar-dakega, degi, bonigan-abargi anmar-bendake-wilubsulinadgi anmar-bendakegar. \c 5 \p \v 1 Ar bela dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-bur-dummagan-megismalad dulemar-abargi sules daed. Sulegogua, dulemar-irwa Bab-Dummad-asabin gwisguega, Bab-Dummadga ibmar-ukleged ukega, degine, dulemar-isgued-ular Bab-Dummadga-ibmar-ogumakar-ukleged-ukega nugsalesdaed. \v 2 Adi, mer mesagwar dulemar-ibmar-wissurmalad-imakega, degi, dulemar-igar-nuedgi-bangudmalad-imakegar. Ar ade, na e-sunna nolloo gumogad, sunna isgumogad. \v 3 A-ulale, na e-isgued-ular, degi, dulemar-isgued-ular, Bab-Dummadga-ibmar-ukleged ukmogargebed. \p \v 4 Dule na-dukin geg wargwengi dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummadga na nugsaed. Unnila Bab-Dummad ese golergebed, igi-Bab-Dummad Aarónʼse gocha-gusmoga, deyobi, ese gormogargebed. \v 5 Ar Cristoʼmoga na-dukin dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummadga nug-imaksasurmogad. Bab-Dummadi Jesús-nug-imaksad. Bab-Dummad ega sogsagusad: \q1 “Be an-machi gued, \q2 emi-ibagi, an be-babga gunonikid.” \qr Salmo 2:7 \p \v 6 Ar Bab-Dummad-Gardagi narmakar naibalid: \q1 “Be, Bab-Dummad-asabin Dule-Irwa-Gwisgued-Dummad-Degisadeguadid. \q2 Igi Melquisedec maigusa, deyob be gumogad.” \qr Salmo 110:4 \p \v 7 Cristo we-napneggi-gudigusgu, Bab-Dummad-nabir-burgwedgi-e-ollor-imakedse ibyanis-abalagi ise-wilegar binnasuli-gordii gusad. Bab-Dummad we-Cristo-ese-binnasur-gochad itosad. Ar Bab-Dummad, Cristo eba-nue-uaya-nika-nanadigusadba itosad. \v 8 Ar Cristo Bab-Dummad-Machi-inigwele, na nue-wilesadbali, Bab-Dummadba-ibsaed durdaksad. \v 9 Agi nue-durdaksasoggu, bela dulemar-eba-ibsaedga abonoleged-degisadeguad-ibedga gunonisunnad. \v 10 Geb Bab-Dummad sognonisunnad, Melquisedecʼyob be dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummadga an be-nug imaksunye. \s1 Bab-Dummadgi-bangued, bonisailad \p \v 11 We-igargangine, bukidar anmar egi sunmaked-nika-inigwele, nuegwadsun bela bega sogegala, dutusulid, ar ade, bemar amba nue-aku itomalad. \v 12 Ar bemar bato dikasurgus odurdaked-sailaga gusawilubmalanad. Emigindi, amba bemarga gannar Bab-Dummad-Gayaburba-onodedgi ibgwensuli-durdaklemaladgi bega sunmaked be abemalad. Ar bemar deyob gunonisoggu, amba bemar nunis gobergebed, ar geg be amba san gunmalad. \p \v 13 Ar dule amba nunis-gobnaile, amba Bab-Dummad-Gayaburba-napiragwad nue-wissulid. Ar ade, amba Bab-Dummadgi mimmiga gued. \v 14 Ar san-gunmaladdi bato wedi dule-nue-Bab-Dummad-igargi-nasgumaimaladgadid. Ar dule-magasar-ibmar-itogedgadid, igid igar-nuedi, igid igar-isganabali. \c 6 \p \v 1 Degisoggu, anmar Cristo-igargi-gebe-onoleddaed-odurdaklemaladgi mer bar egi naigu gumarsun. Nasgumarsun. \p Mer bar we-igargebe-odurdaklemaladgi gannar-gannar sunmaknai be gumarsun: \q2 Bab-Jesúsʼba-naigued-igargi, \q2 napneg-igargan-burgwedse-dule-semaid-igargi, \q2 Bab-Dummadgi-bensuli-gued-igargi, \q2 \v 2 Bab-diigi-ogleged-igargi, \q2 dulemar-nugsaega egi-argan-mesed-igargi, \q2 dulemar-burgwisad-gannar-durgued-igargi, \q2 degisadegu-sabsur-odurdaklegoed-igargi, \q3 We-igarmargi mer bar gannar-gannar sunmakmarsun. \p \v 3 Gannar-gannar we-igargangi an bemar-odurdakbisulid, bur an bemar-odurdakbied yoo amba bemar ibmar-durdakmaladgi. Ar Bab-Dummad deyob anga igar-uksale, ar deyob an bemar-odurdakmalodo. \p \v 4 Ar irgwenna dulemar-Bab-Igar-abingasgusmalad, Bab-Dummad-dulemarga-ibmar-uked-abingasmalad, degi, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-nikusmalad. \p \v 5 Bab-Dummad-Gayaburbagi-nanadigusmalad, degi, yoedse-ibmarmar-guoed-e-gangued-itosgusmalad. \p \v 6 We-dulemar, Bab-Jesús-metele, gannar Jesúsʼse aibirye-sogele, gege gannar bar aibired. Ar degiile, gannar Bab-Dummad-Machi-Jesús-nakrusgi-bioknaido, degi, dulemar-asabin egi dodonaido. \p \v 7 Ar dii bali-bali-wiedbali, napa nue-dii gobed. Degidbali, a-napa dule-ibmar-digedga, gagan-nuegan-nabir-gullemalad nue-sanmakega imaked. Bab-Dummadi, a-napagi nued binsaed. \v 8 Ar we-napagi ikomar-ainiele, gagan-isganamar-ainiele, gwen nabirsurdo. Bab-Dummadse ukabsaleged bato ega danido, geb we-nainu unni-ogumakleged edarbenai guoed. \p \v 9 Gwenadgan-sabesailamalad, ar anmar weyob sunmakmar-inigwele, anmardi nue-wismalad, bemargardi ibmar-nuegan danikoed. A-ibmardi, abonoleged-igalad. \v 10 Ar Bab-Dummad dule-innikidaedsoggu, ega-be-ibmar-imaksad geg ieged. Degi, be Jesucristoʼgi-akananaimaladga-ibmar-imaksagu, Bab-Dummad-nug-sabguedba-be-imaksadi, Bab-Dummad geg ieged. \v 11 Degi-inigwele, anmar abedo, bemar na wala-walagwen ibmar-nued-imakdii degisadegu na be-burgwedse imaked. Adi, bemar ibmar-bensulidgi-edarbediid nue-abingamalagar. \v 12 Melle be wiegalaga gumar. Bur be dule-Bab-Dummad-bensuli-gudidimaladba, degi, gwae-gwaesulidgi Bab-ibmar-ukoye-sogsad-abingasmaladba, be damarmosun. \s1 Bab-Dummad, ibmar-ukoye-sogsad ukedsegad \p \v 13 Bab-Dummad Abrahamʼga ise-sogar-sogsagusgu, an bega-ibmar-ukoye, dule-baid eba-bur-dummad-satesoggu, na dukin Bab-Dummad e-nuggi napiragwadgi sognaigusad. \v 14 Deun, sogsad gusad: \q1 “Napira an bega soged, an bela-bela ise-nued begi binsaoed. \q2 Be-wagan bela-bela-mergu an imakoed.” \qr Génesis 22:16-17 \p \v 15 Abraham we-ega-ibmar-soglesad gwae-gwae abessursoggu, Bab-Dummad-ega-ibmar-ukoye-sogsad abinganonisunnad. \v 16 Ar dulemar napiragwadgi ise-sogar-ibmar-sogegala, dule-eba-bur-nug-nikad-nuggi imakdamalad. Ise-sogar-soglegedbi unnigualed, ibmar-baid-bar-niksulid, yog berguardaed. \v 17 A-ulale, Bab-Dummad, Abrahamʼga-ibmar-ukoye-sogsad, Abraham-waganga-nue-oyogegala, ede, ibmar-soged-geg-bar-ogwaye, degi, we-ibmar-sogsad-napiraye-sogegala, na dukin e-nuggi-napiragwadgi ise-sogar-imaknonikid, an imakedseye. \v 18 Yoedse-ibmar-imakoye-sogsadba, degi, ise-sogar-sogsadba, imaksad. We-ibmar-sogbogwad-geg-gwagedgi, Bab-Dummad sogsad. Degisoggu Bab-Dummad geg gakansaed. Bab-Dummad-anmar-edarbed-abediidgi anmar-gwage nue ogannosmarsunnad. \p \v 19 Igi esnas ur-gasa naidae deyobi, anmar-bensurmalad-edarbediid, anmar-sanburba Bab-Dummadgi nai gumogoed. Degisoggu, sunna anmar Bab-Dummadse dogsunnad, igi dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-bur-dummad Bab-Dummadse-goled-neggi-mor-naid-yaba dogdae, deyob anmar nabir dogmarmogad. \v 20 A-negse Jesús, e-inse anmar-idu dogsad. Adi, anmarga igar egaegar. Agi Melquisedecʼyob dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummadga degisadegu gunonikid. \c 7 \s1 Dule-irwa-Babse-goled-Melquisedec \p \v 1 Ar we-Melquisedec, neggwebur-Salemʼye-nugad-e-reyd, dule-irwa-Bab-Dummad-Bur-Biriginedse-goledid. Abraham reymar-baid-ebo ulusadgi-nakwisdanigua, we-Melquisedec Abraham-abin noargusad. Geb agi Melquisedec ega sogsagusad: “Bab-Dummad begi nued-binsasun.” \v 2 Geb degine, Abraham bela ulusadgi-ibmar-amisadi sogambe-gued-gwensak (10%) Melquisedecʼga uksad. Melquisedec-nug sogleged: “Rey-Igar-Innikii-Imakedye,” degine, Salem-E-Reyye-soglebalidi, sogledo: “Rey-Gwage-Bogidikidye.” \v 3 Dule wissulid doa Melquisedec-e-baba, degine, doa e-nana, deginbali, doa e-dadganbali, dule gwen wissurmalad. Deginbali, Melquisedec-gwalulesad, degine, e-burgwisad dulemar gwen wissurmarbalid. A-ulale, Bab-Dummad-Machiyobi gumosundo, dule-irwa-Bab-Dummadse-goled degisadeguad-dulesundo. \p \v 4 Nue be itomalana, we-Melquisedecʼde bule-dumma-be-itosunna. Anmar-dad-Abraham dule-dummadye-soged, reymar-baigan-ebo-ulusad-ibe-ibmar-susadi, sogambe-gued-gwensak (10%) Bab-Dummadga-ukleged Melquisedecʼga uksad. \p \v 5 Emigindi, nabir. Leví-e-wagan dule-irwa-Babse-goledga nugsalesmalad. Amarga igar maid, sogambe-gued-gwensak (10%) neggwebur-ibmar-Babga-ukedi, ega-uklegoye. We sogleged, e-gwenadgan ega ukoye. Ar e-gwenadgan amba Abrahamʼgi-danimarmo-inigwer, ega ukergebed. \p \v 6 Ar Melquisedecʼdi Levíʼgi-danisur-inigwele, sogambe-gued-gwensak (10%) Bab-Dummadga-ukleged Abraham-annik susa gusad. Degine, Melquisedec Abrahamʼga sogsagusad, Bab-Dummad nued begi binsasunye. We-Abrahamʼgi, Bab-Dummad ibmar-nuegan-imakoye sogsagusad. \v 7 Dule-soged Bab-Dummad-begi-nued-binsasunye, we-dule, dule-baidga-sognaidba, bur dummadid. \p \v 8 Leví-wagan-abargi dulemar-ibmar-sogambe-gwensak (10%) Babga-ukleged-suedi, wedi, burgwemaladid. Melquisedecʼnikdi amba dula-gudiiyob Bab-Dummad-Garda egi sunmaked. \v 9 Weyob soglegeyobsundo, Abraham deun Melquisedecʼga ibmar-sogambegid-gwensak-Babga-uklegedi (10%) uksagusgu, dule-irwa-Babse-gormalad-Leví-wagan ibmar-sogambegid-gwensak-Babga-ukleged-abingamaladi (10%), uksamarmoye. \v 10 Melquisedec Abraham-abin noargusgu, deunni, Leví e-dad-Abrahamʼgi burbar oyolenaid. \s1 Jesús, dule-irwa-Babse-goled-Melquisedecʼyobid \p \v 11 Bab-Dummad Israel-dulemarga Moisés-Igar-Maid uksagusad. Leví-wagan-dule-irwa-Babse-gormalad Moisés-Igar-Maidgi dulemar-odurdaksagusmalad. Wemar, nabir dule-inniki-nanaega-imakena, ¿ar ibiga bar dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-Melquisedecʼyobid, bar abelegoensunna? Emigindi, dule-irwa-Bab-Dummadse-goledga-guega Aarón-wagansulid sulenonikid. \v 12 Ar dule-irwa-Bab-Dummadse-goled ogwalenonikile, igar-maid amba ogwalemogargebed. \p \v 13 We anmar-Dummad-Jesúsʼgi, Bab-Dummad-Garda sunmaked. We-dule Leví-e-wagwasulid, dule-baid e-dadad. Jesús-dadgan-e-wagandi dule-irwa-Bab-Dummadga-ibmar-ogumakar-ukleged-ailagi arbadisurmalad. \v 14 Ar anmar wisid, anmar-Dummad-Jesús, Judá-e-wagwad, a-anagangi nonikid. Moisés, Judá-wagangindi gwen sogsasurgusad, we-dulemar dule-irwa-Bab-Dummadse-goledga gumaloye. \s1 Dule-irwa-Babse-goled-igar-idualed bergusad \p \v 15 Ar dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-gwapid, Melquisedecʼyobid nonikile, we anmarse ise-nue-sogar oyolenaibarsundo. \v 16 We-dule-danikidi, Moisés-Igar-Uksadba Leví-wagangi gwen danisurye. We-Cristo na gusgu-e-gangued-nikadba, geg-san-burba-bergued-nikadba danikid. \v 17 Cristoʼgine, weyob Bab-Dummad-Gardagi sunmaknaid: \q1 “Be, Bab-Dummad-asabin Dule-Irwa-Gwisgued-Dummad-Degisadeguadid. \q2 Igi Melquisedec maigusa, deyob be gumogad.” \qr Salmo 110:4 \p \v 18 Ar idu-igar-maid nollosoggu, degi, geg igarga gubarsoggu, a-ulale, we-igar osulolenonisunnad. \v 19 Ar Moisés-Igar-Maid isguedgi-mer-bar-nanaega gwen dule-bendaksasulid. Igar-binidgindi, anmar ibmar-nue-bensulidgi edarbedimarsunnad. Abali, emigindi, anmar sunna Bab-Dummadse warmakmarsunnad. \p \v 20 We-igar-uklesadi, Bab-Dummad ise-sogar-sogsadba na-oyosad, we napiraye. Baid-dule-irwa-Babse-gormalad-baigandi, ise-sogar-soglessulidba nugsalesmalad. \v 21 Ar we-Dummad-Jesúsʼgardi, ise-sogar-ega-soglesadgi dule-irwa-Babse-goledga gunonikid. Bab-Dummad ega sogsagusad: \q1 “An-ibmar-ise-sogar-sogsad, bar an ogwaosurye. \q1 Be, Bab-Dummad-asabin Dule-Irwa-Gwisgued-Dummad-Degisadeguadid. \q2 Igi Melquisedec maigusa, deyob be gumogad.” \qr Salmo 110:4 \p \v 22 A-ulale, Bab-Dummad napiraye-Jesúsʼgi-sogsadgi nue-oyonaisunnad. Epenne Moisés-Igar-Mesisadba, dulemar-ebo-igar-binid-mesisad, bur nuedye. \p \v 23 Leví-wagandi, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladga ichesur gusmalad. Ar amarde, burgwiddamarsoggu, ase bergusdamalad. \v 24 Ar Jesúsʼdi geg burgwesoggu, dule-irwa-Bab-Dummadse-goledga degisadeguadga gunonisunnad. \v 25 A-ulale, dulemar Jesús-nuggi Bab-Dummadse-danimalale, Jesús degisadegu a-dulemar-abonoged. Ar ade, Jesús degisadegu Bab-Dummadse amarga gormaiguad. \p \v 26 Ar dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummad-weyobid anmar nika abeleged: \q2 Dule-gwage-swilidikid, \q2 neg-oakalossulid, \q2 gwagegi-gutu-naisulid, \q2 dule-isgumaladgi-aibacha-gudiid, \q2 degi, nibnegba-bur-bule-dule-dummadga-maklesbalid. \p \v 27 Jesúsʼdina dule-irwa-Babse-gormalad-baiganba akarsailad. Dule-irwa-Babse-gormalad-baigandi, bane-bane na e-isgudiidga Bab-Dummadga ibmar uked. Geb degine, a-sorba dulemar-baigan-isgudiidga Bab-Dummadga ibmar ukbalid. Jesúsʼdi deyobsulid. Dulemar-isgued osulogegala, unniguar bato na e-san irgwen-ukar Bab-Dummadga imaksad. \p \v 28 Ar Moisés-Igar-Mesilesadba dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-bur-dummad-nugsalegedi, wemardi, nolloo gumalad. Ar Moisés-Igar-Mesilesad-sorba, Bab-Dummadi ise-sogar-sogsadgi E-Machi-nug-imaksad, dule-innikigwad-degisadeguadga imaksad. \c 8 \s1 Igar-bini-megisad-irwa-gwisgued-dule \p \v 1 Nabir. Emi anmar egi-sunmakdanikidi, anmar sogdanido, dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummad an nikamarye. A-dule, Bab-Dummad-ologana-argan-nuedsik nibneggi sigdapye. \v 2 We-dule, Bab-Dummad na ese-goled-neg-islidikid-sobsadgi, dule gwen a-neg-sobsasulidgi, arbaedid. \p \v 3 Ar bela dule-irwa-Babse-goled-bur-dummagan nugsaleged, Bab-Dummadga-ibmar-ukega, degi, Bab-Dummadga-ibmar-ogumakar-ukega, nugsaleged. Amba deyobmodo, Jesucristo Bab-Dummadga ibmar ukmogargebed. \v 4 Ar Jesús we-napneggi-gudiina, dule-irwa-Bab-Dummadse-goledga guosulinad. Ar ade, anmar bato we-napneggi dule-irwa-Babse-gormalad Moisés-Igar-Maidba Bab-Dummadga-ibmar-ukmalad nikamalad. \p \v 5 Neg-Islidikidgi, dule-irwa-Babse-gormalad-e-arbamaladi, Bab-Dummad-neggi-ibmar-imaklegedyobsulid. Unnila nibneggined-e-wilubgan gued. A-ular, Moisés Bab-Dummadse-goled-neg-sobesokargu, Bab-Dummad Moisésʼga sogsagusad: \q1 “Nue be dako, be imakoedi, igi yarbirgi bega e-dakleged oyolesa, \q2 a-sunnagwad be imakoed.” \qr Éxodo 25:40 \p \v 6 Ar emigindi, Jesús dule-irwa-Babse-goled-e-arbaedi, dule-irwa-Babse-gormalad-baigan-e-arbaedba bur-nuedid. Ar ade, Jesucristo, Igar-Bini-megisad-irwa-gwisguega nug-imaklesad. We-Igar-Binid igar-seredba bur-nuedid. Ar we-Igar-Binid Bab-Dummad-yoedse-ibmar-bur-birigined-ukoye-sogsadba megisad. \p \v 7 Ar gebe-igar-megisad bela unnitiba-maina, bar a-sorba we-igar-baid abelegosulinad. \v 8 Ar Bab-Dummad, dulemar geg e-igar-idu-megisadba nue-nana-daksasoggu, Bab-Dummad sogsad: \q1 “Ani an soged, ibagan danikoed, \q2 Israel-dulemarbo, degi, Judá-dulemarbo, igar-binid an mesoed. \q1 \v 9 E-dadganbo-Igar-Mesisadyobi, an igar mesosulid. \q2 Deunni, Egipto-yalagi an e-dadgan-onosgu, anbo Igar Mesisgusad. \q1 Amar anbo-Igar-Mesisadgi gwen nanassurmarsoggu, \q2 a-ular, a-dulemar an indaksasunnad.” \qr Jeremías 31:31-32 \p Deyob Bab-Dummad soged. \q1 \v 10 “Degisoggu, a-ular, a-ibagan-sorbali, Israel-dulemar-ebo an weyob igar mesoed: \q2 E-gwage-ulubgi an-igar an ega nasikoed, \q2 e-binsaedgi an-igar an ega narmakoed. \q1 Ani an e-Bab-Dummadga guoed, \q2 emar an-dulaga gumarmogoed. \q1 \v 11 Bar dule, dule-baid odurdakosulid, \q2 e-gwenad-odurdakosurbalid, \q1 ega sogosulid: ‘Bab-Dummad be amimala.’ \q2 Ar bela burwiganase, degi, serganse-bakale, an-amimaloed. \q1 \v 12 E-isgumalad bela an ega elioed, isgussulidyob an dakoed. \q2 Bipisaale bar an e-isgusadgi binsaosulid.” \qr Jeremías 31:33-34 \p \v 13 Bab-Dummad Igar-Binidye-sogedgi, sognaido: Igar-idualed seredgusye. Ar Igar-Seredye-sogedi, we-igar-sered bato e-bergued warmakdanisundo. \c 9 \s1 Bab-Dummad-meged-neg-idualed \p \v 1 Nabir. Gebe igar-megisadgi soglenaid, Bab-Dummad-nug-odummolealile, igi-imaklegoe, degi, Bab-Dummadse-goled-neggi, igi-ibmar-bukubaloe. \v 2 Ar weyob Babse-goled-neg-sunna-seleged soblesad: Gebe-dogdedgi mordummad-naidgi Neg-Islidikid naigusad. Agi gwallumar-sied siid, degi, mese siibalid, agi madu-Bab-Dummadga-ukleged bukwabalid.\fig Bab-Dummadse-goled-neg-sunna-seleged (Hebreos 9:2) |src="LB00259B.TIF" size="col" ref="Hebreos 9:2" \fig* \p \v 3 Bab-Dummadse-goled-neggi, baid-mor-dummad-yaba-naid-dakasiki, Nega-Nued-Ise-Islidikid naigusad. \v 4 Agine, Bab-Dummadga-ina-wawadik-yapanned-ogumakega olo-aila-yaigwad siid, degine, Bab-Dummad Dadganbo-Igar-Mesisad-Ulu siibalid. A-Ulude, bela olo-sunnabi egi nasikaled. A-Ulugine, nog-orbiid-siidgi masi manáʼye-nugad bukwad. Agi Aarón-gaapoled maibalid. We-gaapoledgi ber gagan-aradiki egi ainisgusad. Degine, a-Ulugi akwagi Bab-Dummad-Israel-Dulemarbo-Igar-nabosad-narmaklegaled maibalid. \p \v 5 Bab-Dummad-Dadganbo-Igar-Mesisad-Ulu-birgi, baliwiturmar-querubinʼye-nugad-warbo abin-abin bukwad. We-baliwiturmar e-sakangi Ulu-Eduged bela eunbukwad. Emigindi, agi geg an belallaa bemarga sunmaked. \p \v 6 Bab-Dummadse-goled-neg-sunna-selegedgi deyob ibmarmar bukwa gusad. Geb, dule-irwa-Babse-gormalad bane-bane Bab-Dummadga-ibmar-imakega Neg-Islidikidgi dogbukwadamalad. \v 7 We-Bab-Dummadse-goled-neg-Ise-Islidikidyabardi, dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummadbi birgagi irgwenna doged. Ase dogsokalir, ibmar-dula-Bab-Dummadga-uklesad-e-abe na e-isgudiidga sedergebed. Degine, dulemar-baigan na isgudisurye-bimalad-ular, abe sedergebbalid. \p \v 8 Wegine, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled anmarga oyonaisundo, Bab-Dummadse-goled-neg-idualed amba-siile, Neg-Ise-Islidikid-naidse dulemar-dogegala amba igar maisulid. \p \v 9 Wedi emi-ibaga unnila binsa nabir oyolegega gusad. Babga-ibmar-ukleged, degi, Babga-ibmar-ogumakar-uklegedi, dule-we-ibmar-imakmaladga, e-isgued geg ega elied. \v 10 Ar unnila masgulleged, gobleged, degine, igar-nikaa ibmar-uruked-maidba-imakleged, binsa asginbi wemar-ibmarmar imakleged. We-ibmarmar-imaklegedi, Bab-Dummad ogwanonikoedse bergunonikoed. \p \v 11 Ar emigindi, Cristo, ibmar-nuegan-yoedse-danimaloed-dakega dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummadga nugsalesad. Cristo Bab-Dummad-meged-neguya-bur-nuedidse, bur-sunsogedidse dogsad. We-Bab-Dummad-meged-negdi, dulemar-argangi sobarsulid. A sogleged, we-napnegginedsurye, nibnegginedye. \v 12 Cristo Neg-Ise-Islidikidse unnila irgwenna dogsad. Cristo sibad-abe-ukedba, degi, moli-sapingana-abe-ukedba gwen dogsasulid, na e-abe-uksadba dogsad. Agi anmarga isgued-bennuksad. We-anmarga-isgued-bennuksadi, degisadeguad. \p \v 13 We moli-bebe-nikad-machered-abe, degine, sibadmar-machered-abe, degine, moli-ome-bebe-nikad-amba yoo-mimmi-nikued-ogumaklesad-buru, dulemar-isgudimalad-birgi-eolesale, we-dulemar-san uruked. Degidbali, dulemar asginbi swilidik gued. \v 14 Ar deyobile, Cristo-abe-bursunna, ar a-bur bule gangued nikad. Cristo, Bab-Dummadgala Bab-Dummad-Burba-geg-berguedbali na-san-gutu-gwen-naisulidi, burgwega na san-uksa gusad. A-ular, Cristo-e-abe, anmar-ibmar-ichakwa-imaksadgi-binsaed-naid burgwedsik-anmar-semaid, anmarga obelosunnad. Adi, Bab-Dummad-Dula-Maid-e-maiga anmar gumalagar. \p \v 15 A-ulale, Cristo Igar-Bini-Megisad-irwa-gwisguedga gunonisunnad. Gebe-Igar-Megisadgi-yolesmalad e-isguedgi-abonogegala, Cristo burgwenonikid. Adi, Bab-Dummad-dulemarse-gochamaladi, ibmar-nuegan-geg-bergued abingamalagar. \p \v 16 Dule e-burgoed-iduar na-igar-mesed, doa e-sorba ibmar-gaoe. Dule-ibmar-gaoye-soglesad ibmar-gaega we-dule-igar-mesisad burgwegwelergebed. \v 17 Ar ade, dule-igar-mesisad burgwisar, geb nabir igarga gued. Ar dule-igar-mesisad amba dula-gudiile, dule-ibmar-gaoye-soglesad geg amba ibmar gaed. \v 18 Bab-Dummad Anmar-Dadganbo-Gebe-Igar-Mesisadgi ibmar-unimalad-burgwisadgi, a-e-abe-milesadgi ebo-igar nabosad. \p \v 19 Moisés bela-igargan-megisad neggweburga-sogsagua, sibad-wawaad-e-absar-ginnid, hisopo-e-anagi yosad, geb agi molimar-sapingana-e-abe, degi, sibad-e-abemar-diiba-oburaledgi, owardikusad. Geb agine, garda-narmakar-mesisadgi abe-bomisad, geb bela dulemargi abe bomisbargu, sogded: \q1 \v 20 “We-abe, Bab-Jehová-bemar-ebo-Igar-Mesnaid-e-wilubganad.” \qr Éxodo 24:8 \p \v 21 Deginbali, Bab-Dummadse-goled-neg-sunna-selegedgi, degi, bela nogmar-Bab-Dummadse-goled-neggi-ebulegedgi abe bomisbalid. \v 22 A-ukinbali, Moisés-Igar-Maidgi sognaido, ibmar-belasaale ibmar-durgan-abegi swilidik gusiiye. Abe milesulile, dule-isgued geg elileye. \s1 Cristo-nakrusgi-burgwisadgi isgued elilesiid \p \v 23 Degisoggu, we-ibmarmar-nibneggined-e-wilubganga-gued swilidik-imakegala, ibdula-oburgwed-igar imakergebed. We-ibmar-nibnegginmalad-sunnadgardi, ibmar-dulad-oburgwed-bur-nued abeleged. \p \v 24 Ar Cristo, dulemar-argangi-Bab-Dummadse-goled-neg-sobsadse dogsasulid. Dulemar-argangi-neg-sobaleddi unnila nibneggined-e-wilubgan gued. Cristo nibneg-sunnadse-dogsad, anmar-irwa emigindi Bab-Dummad-asabin gwisgudasunnad. \v 25 Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-bur-dummad birga-irba unnila irgwennaa Neg-Ise-Islidikidse ibdula-abe-semai doged. Ar Cristoʼdi irgwenna nibnegse dogsad. \v 26 Ar Cristo deyob gannar-gannar dogsana, gebe-negasaila-naguded-akar gannar-gannar burgwediindo. Emigindi, unnila irgwenna ibagan-bergunaidgi degisadegu, nonikid. Na e-sunnad e-san-sabsuli uknonikid, adi, e-burgwisadgine isgued osulogegar. \p \v 27 Ar dulemarga, unnila irgwenna-burgwed igar maid. Geb a-sorbali, Bab-Dummad ega e-nanasad-igar itogoed. \v 28 Amba deyob Cristo, dule-bukidar-isgudimalad-e-isgued-eliega, unnila irgwenna na san sabsur-uksagusmogad. Ar Cristo gannar-dakledagogua, dulemar-e-edarbedimalad-abonogega danikoed. Bar isguedga-burgwega nonikosulid. \c 10 \p \v 1 Ar Moisés-Igar-Mesisad ibmar-nuegan-danikoed-sunnadsulid, unnila ibmar-nuegan-danikoed-e-burbagan gued. A-ulale, dule-Bab-Dummadse-warmakmalad ibmar-dula birga-irba-uklegedgi geg inniki-nanaega imaked. \v 2 Ar ibdula-oburgwileged dulemar-isgued bela eliena, ibmar-dula-ukleged bar uklessulirdo. Ar dule bar-binsassuliled, an-ulubgi isgued naideeye. \p \v 3 Emigindi, we-ibmar-oburgwileged birga-irba isgusmaladgi-anmar-insaega imakdisunnad. \v 4 Ar moli-bebe-nikad-machered-e-abe, degine, sibadmar-e-abe geg isgued elied. \p \v 5 A-ulale, Cristo we-napnegse-nonigu, Bab-Dummadga soged: \q1 “Bega-ibdula-uklemalad, gwen be abessulid, \q2 bega-ibmar-gwag-gullemalad-ukleged gwen be abessurbalid. \q1 Emidi, anga be san guakwaa uksad. \q2 \v 6 Bega-ibdula-ogumakar-uklegedi, isgued-eliega ibdula-uklegedi, gwen-nabir-ito be-imaksasulid. \q1 \v 7 A-ulale, an sogdesunnad: ‘Bab-Dummad, be-gardagi angi-narmakar-maiyob an danisun. \q2 Bab-Dummad be-sogedba-ibmar-imakega an danikid.’ ” \qr Salmo 40:6-8 \p \v 8 Cristo gebe-iduar Bab-Dummadga sogsagusad: \q2 “Ibdula-ukleged, \q2 ibmar-gwag-gullemalad-ukleged, \q2 ibdula-ogumakar-ukleged, \q2 degi, isgued-eliega ibmar-dula-uked \q1 gwen be abingabi gussulid. \q2 Amar yeer-ito gwen be-imaksasulid.” \qr Salmo 40:6 \p (Ar weyob Moisés-Igar-Maidba ukoye sogmai-inigwer gwen be abessulid.) \p \v 9 A-sorbali, Cristo sogdebalid: \q1 “Bab-Dummad, emigi an danikid, \q2 be-sogedba be-ibmar-imakbied an bega imakega danikid.” \qr Salmo 40:7-8 \p Weyob sogsagu, Bab-Dummad-Gebe-Igar-Megisad, ibmar-dula-ega-ukleged osulossunnad. Igar-Binid a-anar mesissunnad. \v 10 Agi anmar Bab-Dummad-sogedba degisadegu, Jesucristo-na-burgwega san-irgwenna-uksadgi gwage-swilidik gunonisunnad. \p \v 11 Ar bela dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad bane-bane e-arbaed-imakdidaed, degi, gannar-gannar ibmar-dula-ukleged ukdidaed, ar degite, geg isgued osuloged. \v 12 Ar Cristoʼdi unnila irgwenna degisadegu, isgued-ular burgwega na san uksagusad. Ar emigindi, Cristo Bab-Dummad-argan-nuedsik sigidapsunnad. \v 13 Agine Cristo edarbesisunnad, Bab-Dummad bela e-isdarmalad e-urbali-gudiguega imaked. \v 14 Ar Cristo unnila na irgwenna burgwega-san-uksadgine, unniguar degisadegu Bab-Dummadgadga-gunonimalad-gwage swilidik imaknonikid. \p \v 15 Bab-Dummad-Burba-Isligwaled amba anmarga oyomogad, we napiraye. Ar gebegi Bab-Dummad-Gardagi sognaid: \q1 \v 16 “Bab-Dummad soged: ‘A-ibagan-sorbali, Israel-dulemar-ebo an weyob igar mesoed: \q2 E-gwage-ulubgi an-igar an ega nasikoed, \q2 e-binsaedgi an-igar an ega narmakoed.’ ” \qr Jeremías 31:33 \p \v 17 Degine, Bab-Dummad sogbalid: \q1 “Ar e-isgumaladi, isgussulidyob an dakoed, \q2 bipisaale bar an e-isgusadgi binsaosulid.” \qr Jeremías 31:34 \p \v 18 Ar isgued bato osulolesale, geg bar isgued-ular ibmar-dula ukleged. \ms1 4. NAIBI-ITOGEDGI GANDIK-IMAKED \mr (10:19-39) \s1 Inniki-nanaega ogannolesiid \p \v 19 Degisoggu, gwenadgan, igar-nued, igar-dula-dule-imaked, Jesucristo Bab-Dummad-neggi-mor-naid anmarga egasye. We sogledo, Jesucristo na e-sangi anmarga igar egasye. \v 20 Abali, anmar Nega-Nued-Ise-Islidikidse Jesucristo-abeba dobsuli-doge gussunnad. \v 21 Deginbali, anmar Bab-Dummad-e-neggi dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummad an nikamarbalid. \v 22 A-ulale, gwagegi-innikigwadgi Bab-Dummadse an namarsun. Nue-Jesúsʼgi-bensulidgi, galagwensuli-ulubgi-binsaed-bela-elilesadgi, degi, dii-swilidikidgi nue-san-enuklesadgi, Bab-Dummadse an namarsun. \p \v 23 Anmar bensulidgi Bab-Dummad anmar-abonogoye-an-sogdimaladgi nue-nanamarsun. Ar ade, anmar-abonogoye-sogsadi, dule-innikigwadid na e-sogsadba ibmar imakedsegad, anmar-yardakosulid. \v 24 Degisoggu, anmar binsamarsun igi anmar saergebe, adi, na muchub-muchub na gatik sabgumalagar, degi, na ibmar-nuegan imakmarbaligar. \v 25 Melle dulemar-baigan-damaladyobi, bular danakwaa onmaksuli be gumalo. Bur na be muchub-muchub ogannobukwa be gumar, adi, gatik Bab-Dummadba nanamalagar. Bab-Dummad-ibagan warmakdani be dakarmalar, bur bule be onmakbukwa gumalo. \s1 Dule-isgued-wisidba-imakedga iduakwaa-ibmar-soglenaid \p \v 26 Anmar igar-napiragwad-wisid-sorba yamo isgudele, gannar isgued-eliegala Bab-Dummadga-ibmar-uked bar-nikasulid. \v 27 Deyob anmar isgusale, unnila sabsur-odurdakleged, degine, Bab-Dummad-e-isdarmalad-soo-gwabunye-siidgi-odurdaklegoedi, an edarbedimarsunnad. \v 28 Dule-warbo, igi, warbaa sognonikile, we-dule Moisés-Igar-Mesisadgi-annasye, we-dulega burgwed-igar megoed, wiledaklegodeeye soglesulid. \p \v 29 Ar dule Bab-Dummad-Machigi annasale, degine, e-abe-igar-nabosad-mesisadgi annasale, degi, a-abe, abe-isganaga-imaksale, degi, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-nabir-dulemargi-binsamaidgi-dodogele, a-dule, bur bule, ¿odurdaklegosur be insae? Bur bule odurdaklegoe. \v 30 Ar anmar Bab-Dummad-wisid, na e-sunnad sogsagusad: \q1 “Ar buged-mai-imakleged angadid, \q2 anse berguoed.” \qr Deuteronomio 32:35 \p Degine, sogbalid: \q1 “Bab-Dummad na e-dulamarga igar nabogoed.” \qr Salmo 135:14 \p \v 31 Dule Bab-Dummad-Dula-Maid-e-sabsur-odurdaked itogele, we, beedse nunmaked-dummaddo. \p \v 32 Idu-ibagan-nasmalad nue be insamalana, deun, a-ibagangine, bemar Bab-Jesús-Igar gwallu-meegwadyob-abingasmalad-sorba, nue-galitonai be gusmalad, degi, bemar naibi-itodimalad-abin gandik gwisgusmalad. \p \v 33 Imbagwenale, dulemar-abargi bemargi sabsur-sunmaklesad, degine, emar-wagab bemar sabsur-imaklesmarbalid. Imbagwenale, emar-sabsur-naibi-gunaimaladyalaba bemar gwichigusmarmogad. \v 34 Deginbali, dulemar-esgaryagi-mellesimalad bemar wiledaksamarbalid, degine, bemar weligwar-itogedgine, bemar-ibe-ibmar-sulearmargu, igi-barsaye be sogsamalad. Ar bemar wisid, nibneggine bur ibmar-nued, ibmar-geg-bergued be nikamalad. \p \v 35 Degisoggu, melle Bab-Dummadgi bensuli nanamalo, ar ade, bemar wisid, bemarga bur-ibmar-dummad uklegoed. \v 36 Bur-gatik alamaknai bemar imakergebed, adi, Bab-Dummad-sogedba be ibmar-imaksad-sorba, Bab-Dummad-ibmar-ukoye-sogsad be abingamalagar. \v 37 Bab-Dummad E-Gardagi soged: \q1 “Ar ade, ichenapid, dule-danikoye-sogsad, danikoed, \q2 emiskwaa danikoed. \q1 \v 38 Dule-gwage-swilidikiddi Bab-Dummadgi-bensulidgi gudii guoed. \q2 Ar we-dule gannar sorsik-naderdi, gwen weligwar an-imakosulid.” \qr Habacuc 2:3-4 \p \v 39 Ar anmardi, anmar-sanburba-yoggumalaga gannar-sorsik-naed-dulesurmalad. Anmardi, Jesucristoʼgi-bensulidba anmar-sanburba abonolemaloed-dulemalad. \c 11 \ms1 5. BABGI-BENSULIGUED \mr (11:1–12:3) \s1 Bab-Dummadgi-bensuli-nanasmalad-dulemar \p \v 1 Emisgindi, nabir. Dule ibmar bensulile, wisid, ibmar-edarbediid na nue-abingaoe. Amba ibmar-daksur-inigwele, na wisid, we-ibmar, napiragwadid. \v 2 Anmar-dadgan-epennemalad, Bab-Dummadgi-bensuli-gusmaladba Bab-Dummad yeer anmar-dadgan-daksa gusad. \p \v 3 Anmar Bab-Dummadgi-bensulidba wismalad, Bab-Dummad na e-gayaburba-sogsadbali bela nibneg, napneg obinnisad. Degisoggu, bela emi-ibmar-magar-daklemaladi, ibmar-akudaklemaladgi danikid. \p \v 4 Abel, Bab-Dummadgi-bensulidbali Bab-Dummadga-ibmar-uksadi, bur Caínʼba ibmar-nued uksa gusad. Agala, Bab-Dummad Abel-dule-nuedga daknonisunnad. Bab-Dummad we deyob-oyogegala Abel-ega-ibmar-uksad abingas gusad. Abel bato burgwis-inigwele, Bab-Dummadgi-bensuli-gudiguedgi amba anmar-odurdaknaid. \p \v 5 Enoc, Bab-Dummadgi-bensulidba burgwissuli nibnegse seles gusad. E-san gwen amissurgusmalad, ar ade, Bab-Dummad sesa gusad. Bab-Dummad-Gardagi soged, nibnegse-seledoed-idu, Enoc, mag-daklesye, ede, Bab-Dummad-yeer-ito imaksaye. \v 6 Ar dule Bab-Dummad-benele, geg Bab-Dummad-yeer-ito imaked. Ar dule Bab-Dummadse warmakbiele, nue-bensulirgebed, Bab-Dummad maiye. Degine, Bab-Dummad dulemar-e-amidimalad e-wisguega imakye. \p \v 7 Bab-Dummad iduakwaa Noé-owisononigu, Noé ur-dummad sobsa gusad. Noé, Bab-Dummad-bensulidbali, amba yoo ibmar-dake-inigwele, nue-Bab-Dummad-dobee-itogedbali, ur sobsagusad. Adi, e-ome, degine, e-mimmigan abonolemalagar. Noé, Bab-Dummad-bensulidbali, we-napneggi-bukmalad Bab-Dummadse-sabsur-odurdaklegega imaksad. Degi, Noé Bab-Dummadgi-bensulidbali, dule-gwage-swilidikidga gunonisunnad. \p \v 8 Abraham Bab-Dummadgi-bensulidba, Bab-Dummad ese-gornonigu, Bab-Dummad-sogedba ibmar imaksad. Abraham yar-ega-uklegoye-sogsadse nade gusad. E-yargi wissulidba nadegusad, ede, bia naoe. \v 9 Abraham Bab-Dummadgi-bensulidbali, Bab-Dummad-ega-yar-ukoye-sogsadgi, a-napagi dule-baidyob, e-napasuliyob dordoneg-sobaledgi maigusad. \p Isaac, degi, Jacob a-dordoneggi amba deyob maigusmogad. Bab-Dummad Abrahamʼga sogsagusad, yoedse ibmar-an-bega-ukoye, a-ibmar, Isaac, degine, Jacob, edarbedii gusmarmogad. \v 10 Ar ade, Abraham neggwebur-nued edarbedii gusad. A-neggwebur-nibneggined neg-nuedid. Bab-Dummad a-neg na obinnisad, degine, na e sobsabalid. \p \v 11 Abraham Bab-Dummadgi-bensulidbali, degi, Sara, Bab-Dummadgi-bensurmogadbali, geg mimmi-bake-gudigu, nabir mimmi nikunonikid. Sara seredgusadba mimmi-baked-e-wilubgan obicha-inigwele, mimmi nikunonikid. Ar ade, Sara, Bab-Dummad-ega-sogsad bengussulid, an bega machigwa ukoye. \v 12 Degisoggu, Abraham, bato seredgus-inigwele, e-anagan niisgwamar-nibnegginedyobi ichesuli, ukubmar-ichesur-demar-gakaba-bukwad-geg-ebislegedyobi, ainiar gusad. \p \v 13 Bela-we-dulemar ibmar-ega-uklegoye-soglesad-abingassuli burgwismalad. Ar wemar gwen bengussurmarsoggu, dikasuli-ibmar-daksamaladgi bengussurmalad, bato abingasayobi, egi wergusmalad. Na wismalad, emarde dule-yar-baidginmaladye, unnila we-napneggi sikwas garmakdimarye. \p \v 14 Ar weyob-sogsamaladi nue anmarga sognaido, emarde yar-baid amidimarye. \v 15 Ar na e-yargi-noarmaladgi binsadigusmalana, ar gannar a-yarse nadegusmalanad. \v 16 Ar emigindi, yar-bur-nued, nibneggined, a-amidii gusmalad. Degisoggu, a-ulale, Bab-Dummad bingesuli na sogsundo, ede a-dulemar-Bab-Dummadye, ar ede, bato na neggwebur guagwar sisad. \p \v 17 Abraham wilubdakleargu, Bab-Dummadgi-bensulidbali, Isaac-uksa gusad. Bab-Dummad a-Abrahamʼga sogsagusanad, ibmar-nuegan an bega imakoye, degite, Abraham na e-machi-wargwenna-guedi ogumakar Bab-Dummadga ukesokalinad. \v 18 Ar Bab-Dummad idu Abrahamʼga sogsa gusad: \q1 “Isaac-waganbi be-wagan-sunnadga gumaloed.” \qr Génesis 21:12 \p \v 19 Abraham nue-wisid, Bab-Dummad, gandikidbali sunna Isaac-burgwar-maid gannar oduloged. Degisoggu, deyobiyobsundo, Isaac-burgwar-mai, Abraham gannar susad. \p \v 20 Isaac Bab-Dummad-bensulidbali Jacobʼga, Esaúʼga sogsagusad yoedse-ibmar-danikoedgi Bab-Dummad nued-begi-binsaoye. \p \v 21 Jacob, Bab-Dummadgi-bensulidbali, burgwedanimaigu, José-e-machimar-warbogwadga sogsagusad, Bab-Dummad nued-bemargi-binsaoye. Deunni, e-suar-gaapoled-nonogi-akani Bab-Dummad-nug odummomai gusad. \p \v 22 José Bab-Dummadgi-bensulidbali, burgwed-idu sogsagusad, Israel-dulemar Egipto-yargi ainioye. Degi, e-gar-burba sedmaloye igar-uksa gusad. \p \v 23 Moisés gwalulesgu, Moisés-e-sergan Bab-Dummadgi-bensulidbali, rey, machimala-oburgoye-igar-mesisadgi, dobgussuli nii-walapaa Moisés-odukudii gusmalad. Ar e-sergan, goe-nuedi na daksamalad. \p \v 24 Moisés Bab-Dummadgi-bensulidbali na sapingusgua, Faraón-e-sisgwa-machiye yapa bilegusad. \v 25 Moisés sikwas isgued-igargi yeer-itodiguedba bur Bab-Dummad-mimmiganba sabsur-wilegedi, na abesad. \v 26 Moisés sogsagusad, Egiptoʼginmalad bela-bela-ibmar-nuegan-nikadba bur Cristoʼga-wilegedi bur ibmar-nuedye. Ar ade, Bab-Dummad-ega-ibmar-ukoedgi bur ataknai gusad. \p \v 27 Moisés Bab-Dummadgi-bensulidbali, rey-urwoed-gwen-dobgussuli, Egipto-yar-mete gusad. Ar ade, Bab-Dummad-akudaklegedgi unnila akanai gusad. \v 28 Moisés Bab-Dummadgi-bensulidbali, Oburgwilegoenad-Iba onosad. Degi, sibad-wawaad-e-abe yawagakgi magsagusbalid. Adi, melle baliwitur, Israel-machimala-gebesailagined oburgwegar. \p \v 29 Israel-dulemar Bab-Dummadgi-bensulidbali neg-dinnagwadgi-nadapiyobi Demar-Ginnidye-nugadgi obaksa gusad. Deunni, Egipto-dulemar deyob obakesokarmarmoganad, degi-inigwele, emardi bela gundoles gusmalad. \p \v 30 Israel-dulemar Bab-Dummadgi-bensulidbali Jericó-neggwebur-e-galu-dummad-maid ibaguglegus-ebirmaladgine (7), ayarid gusad. \v 31 Gambanuchusaed-Rahab, Bab-Dummadgi-bensulidbali, dulemar-uayasuli-gusmaladbali gwen burgwissur gusad. Ar ade, Israel-dulemar-arbak-neg-argamalad nuedgi abindaksa gusad. \p \v 32 Degite, ¿igi-gwena an bemarga barsogosunna? Ar baigangi an bemarga sunmakye-sogele, an bemarga obelossuliled, Gedeónʼgi-sunmaked, Baracʼgi, Sansónʼgi, Jeftéʼgi, Davidʼgi, Samuelʼgi, degi, Bab-Dummad-gayaburba-barsogmaladgi-sunmaked obelossuliled. \q2 \v 33 A-dulemar, Bab-Dummadgi-bensulidbali neggweburmar-dummagan susagusmalad, \q2 igar-nued imaksamalad, \q2 Bab-Dummad-ega-ibmar-ukoye-sogsad abingasmalad, \q2 achumigur-nono-wawaad-e-gaya edismalad, \q2 \v 34 soo-gwabunye-gwichid ogichamalad, \q2 mer es-suidgi-e-oburgwemalaga wakichamalad, \q2 na nollo-guedgine gangued nikusmalad, \q2 bila-ononaidgi dutusuli na itosmalad, \q2 sordamar-neggwebur-baidginmaladgi nakwismalad. \q2 \v 35 Agine, omegan, ei-burgwismalad gannar ega odulolesmalad. \q2 Baigan, sabsur-odurdaklegar-oburgwismaladdi, dule-e-onosokalid gwen e-onogega imaksasurmalad, \q3 ar wisid, burgogua, gannar durguoed, burba-nued bur amioed. \q2 \v 36 Baigandi, egi sabsur-dodolesmalad, \q2 bibyolesmalad, \q2 esgoro-dubgi edillesmalad, \q2 degi, esgaryagi mellesmalad. \q2 \v 37 Akwagi-maklear burgwismalad, \q2 esnaligi negabar-sikar burgwismalad, \q2 wilubdaklesmalad, \q2 es-suidgi earwilesmalad, \q2 neg-baid-baidse gaamakdii gusmalad, \q2 sibad-wawaad-e-absar, degi, sibad-e-ukabi-yoi gudii gusmalad, \q2 wiledii gusmalad, \q2 dummad-odurdakledii, sabsur-imakledii gusmalad. \q3 \v 38 Wemar dule-nuegansoggu, we-napneggi-dulemar-bukwadba gudii guewilubsulinad. \q2 We-dulemar-nuegan nega-dulesulidganba gudii gusmalad, \q2 yalaganba, akwa-olloganayaba, napa-olloganayaba, gudii gusmalad. \p \v 39 Bela-wemar Bab-Dummadgi-bensulidbali Bab-Dummad ega sogsagusad, bemar dule-nuegan gumarye. Degi-inigwele, ibmar-ega-uklegoye-soglesadi, gwen abingassur gusmalad. \v 40 Ar ade, Bab-Dummad anmarga bur-igar-nued amisad. Adi, amar anmarba-akaniki Bab-Dummad-e-abegedyob bela anmarga ibmar guegar. \c 12 \s1 Bab-Dummad e-mimmigan-bur-nued-nanaega odurdaked \p \v 1 Degisoggu, Bab-Dummadgi-bengussurmalad bukidar-anmar-ebilis anmar-dakbukmarsoggu, ibmar-isgana-bela-anmar-ganikidi mimarsun, isgued-anmar-ganikid indakmarsun. Anmar-abarmakoedgine nue-ise-itoagwar abarmakmalo. \v 2 Anmar Jesúsʼginbi-ataknai gumarsun, ar Bab-Dummadgi-bensuligued agi danikid. Degi, anmar-Bab-Dummadgi-bensulid nasgumai napiragwadse imaked. Jesús nakrusgi-wilenaigu, egi dodolenaigu, bingegued-dummadgi bai-itossulid. Ar ade, wisid, we-degi-odurdaklenaid-sorbali, weligwaled danikoe. Emigindi, Jesús, Bab-Dummad-ologana-argan-nuedsik sigidapsunnad. \p \v 3 Degisoggu, Jesús dule-isgumaladse-wiledigusad be nue ebinsamalo. Degisoggu, bemar alamaknai imakmarsun, mer galakumarsun. \ms1 6. BAB-DUMMAD, E-MIMMIGAN SABSUR-ODURDAKED \mr (12:4-29) \p \v 4 Ar bemar isgued-abin-gwisguedgi amba yoo burgwednaga isgued-abin be gumalad. \v 5 Ar bemarde bato iesmarde, Bab-Dummad na e-mimmi-bemar-dakedba bemar-unaed. E-Gardagi bemarga soged: \q1 “Machi, Bab-Dummad sabsur-be-odurdakalile, melle isdar be itogo. \q2 Bab-Dummad sabsur bega ibmar sokalir, mer be wile-itogo. \q1 \v 6 Ar ade, Bab-Dummad na dule-sabedi, a-dule-odurdakdaed, \q2 degi, bela na e-mimmiga-imaksad odurdakega wis bibyodaed.” \qr Proverbios 3:11-12 \p \v 7 Ar be nuedgi-sabsur-odurdaklealir, san bargamalo. Ar Bab-Dummadi na-e-mimmiyobi nued-nanaega nuedgi-sabsur-be-odurdakbied. Ar ade, ¿doa na-e-mimmi-odurdaksuli gue be insae? Babgan bela na-e-mimmigan-odurdakedbidaed. \v 8 Ar Bab-Dummad bela nuedgi anmar-sabsur-odurdaksadbiid, degisoggu, ar nuedgi-sabsur-be-odurdaklesulile, be Bab-Dummad-mimmisurdo, be negsichigineddo. \v 9 Degi, anmar-babgan-we-napnegginmalad nuedgi-anmar-sabsur-odurdakedba, anmar egi nue-binsaed-nikaa gusmalad. Degisoggu, bur bule Bab-Dummad-Burbaledba anmar uaya-nikaa daewilubmardo, adi, anmar dula-gudii guegar. \p \v 10 Anmar-babgan-we-napneggined unnila na edakedba anmar-sabsur-odurdakdii gusad. Bab-Dummad-anmar-odurdakeddi, anmarga bur-nuedid, adi, anmar eba burba-swilidikid nikumogagar. \v 11 Ar nue-napiragwad, be-odurdaklenaile, we yeer-itoledasulid, wile-itoledaed. Geb a-sorbardi, we-dulemar-agi-nue-odurdaklesmaladga ulubgi-bogidik-itogedga, igar-innikigwadga, gunonidaed. \p \v 12 Degisoggu, gatik-Bab-Jesús-igarba-nanamalaga, na be dukin ogannomar. Ar igi dulemar na argan-yegus-gudimalad na e-argan-ogannodamala, deyob be imakmar. Degi, mer be budar Bab-Jesús-igargi-itomalaga na be gwage ogannomarbar. Ar igi dulemar na yokor-nollo-guddamalad na e-yokor-ogannodamala, deyob be imakmar. \v 13 Degine, bemar inniki-nanaegala igar-inniki be mesmala. Adi, melle dule-muya-muya-nanamalad-e-mali bisgegar, adi, bur nuguegar. \s1 Dule-Bab-Dummad-obanmaladga iduakwaa ibmar-soglenaid \p \v 14 Dulemar-baiganbo bela bogidik-nanaed be imakmar, degine, gwage-swilidik-nanadii be imakmarbar. Ar dule gwage-swilidiksulile, gege Bab-Dummad-daked. \v 15 Degisoggu, nue-salakarmar, melle dule-wargwen Bab-Dummad-dule-abonomaidgi bangued be imakmalo. Degine, nue-salakarmarbar, melle bemar-abargi dule-boni-onoged be imakmalo. Ar degiile, dulemar-baigan-oichodmogo-itole. \p \v 16 Degine, nue-salakarmarbar, melle bemar negsichigi-yoledii gumalo, degine, melle ibmar-isgana Esaú-imaksayobi imakdii gumalo. Ar a-dule, na machi-dummadsoggu, e-ibmar-gaoed unnila mas-bate-gwagwenbina e-urbaga uksa gusad. \v 17 Bemar wismalad, a-sorba Esaú e-bab-ega Bab-Dummad nued-begi-binsaena gadinye-sogedbina sognaigusanad. Gwen ega gussulid. Geg oakalogusad, ar a-bina ise-boar gunai gusanad. \p \v 18 Ar bemar Israel-dulemaryobi yar-sunna-ebulegedse warmaksasurmalad. A-yargi soo gasigusad, negsichid naigusad, neg sakdigar naigusad, degi, dii-burwa-dummad gormai gusad. \v 19 Degine, Israel-dorgan gar-trompeta-goled agi itosmalad, degine, Bab-Dummad-e-gayaburba itosgusmarbalid. Dulemar-a-gayaburba-itosmalad sogdegusmalad mer anmarga bar sunmakye. \v 20 Ar ade, ibmar-ega-sognaid geg itomalad. Weyob ega sognaid: \q1 “Ar ibmar-dulase-bakale, we-yar ebusale, akwagi-makar oburgwilegodibe, \q2 sigugi-makar oburgwilegodibe.” \qr Éxodo 19:12-13 \p \v 21 Moisés ibmar-dakgwichid geg-dakedbali sogdegusad: \q1 “An nue-dobe itoged, \q2 nue-wawanmak an itobalid.” \qr Deuteronomio 9:19 \p \v 22 Ar bemardi, Sión-yalase Bab-Dummad-Dula-Maid-e-neggweburse, Nibneggined-Jerusalén-neggweburse warmaknonikid. Baliwitur-ichesur miliba-mergumalad-abalagi be ase warmaknonimalad. \v 23 Bab-Dummad-mimmigan-gebemalad bato e-nug-nibneggi-narmakarmaladse be nonimalad. Bab-Dummad-bela-dulemarga-igar-itogedse be nonimalad, degine, dulemar-nuegan-e-burba-inniki-imaklesmaladse be nonimalad. \v 24 Jesús, Igar-Bini-Megisad-irwa-gwisguedse be nonimalad. We-Igar-Binid, Jesús-abe-aryosadba megnonikid. Ar Jesús-abe-aryosad, Abel-abe-aryosadba bur-nued anmarga sunmaknaid. \p \v 25 Nue salakarmar, Bab-Dummad-bega-sunmaknaid mer baisur be itomalo. Ar anmar-dadgan we-napneggi ega sunmaklenaigusgu, itossurmaladba nue-odurdaklesmalad. Anmar-bursunna, Bab-Dummad-nibneggi-anmarga-sunmaknaid anmar eba dasurmalale, anmar bur bule odurdaklemalodo. \v 26 Bab-Dummad sunmaksagusgu, we-napneg ogiglimaksa gusad. Emigindi, na sogsasunnad: \q1 “Napi-ilagwen an neg-ogiglimakbaloed, \q2 unnila we-napnegbi an ogiglimakosulid, \q2 nibnegse-bakar, an ogiglimakoed.” \qr Hageo 2:6 \p \v 27 We-degisogedi: “Napi-ilagwenye.” We obardo, sunna-ibmar-ainirmaladdi, ibmar-obinnilesmaladdi, onirleye, adi, ibmar-geg-ainirmaladdi degisadegu nai guegar. \v 28 Degisoggu, Bab-Dummad anmarga negdakmaid-geg-bergued-uknaisoggu, dog-nuedye anmar Bab-Dummadga sogmarsun. Agi, Bab-Dummadga anmar arbamarsun, nue-dobedgi, degi, nue-egi-binsaed-nikadaedgi, arbamarsun. \q1 \v 29 Ar ade, “anmar-Bab-Dummad sooyobi bela ibmar osuloged.” \qr Deuteronomio 4:24 \c 13 \ms1 7. JESÚSʼBA-NANAIMALAD-E-DAED \mr (13:1-19) \s1 Jesúsʼba-nanaimalad igi-nanae-wilubmala \p \v 1 Na be Cristoʼgi gwenadganga gunonikidgi na be muchub-muchub sabgudii nanamalo. \v 2 Melle be iemalo, dulemar-ainebarmalad bese atakdanikile, melle ogabsuli be gumalo. Ar degidaedbali, bukidar na-wissulidba baliwitur-ogabidmalad. \p \v 3 Melle dule-esgaryagi-mellesimalad be iemalo. Esgaryagi eba mellesiidyob na be itomogo. Degine, dule-sabsur-odurdakledimalad be insamarbalo, bemar-sunnad na be sabsur-odurdaklenaiyob na be itomarmogo. \p \v 4 Bela ome-nikued-igargi binsaed-nikaa nanamalo, degine, na abirgunagwar-nanaleged-igargi nue-nanadii imakmalo. Ar dulemar-neg-sichigi-yoledimaladi, abirgin-nika-dikarba-yolemaladi, Bab-Dummadse sabsur-odurdaklegoed. \p \v 5 Mer dogdar manibina be sogmar, na emi be ibmar-nikadgi yeer-itodii be gumar. Ar Bab-Dummad sogsad: \q1 “An be-iegosurye, \q2 an be-metosurye.” \qr Deuteronomio 31:6 \p \v 6 Degisoggu, sunna Bab-Dummadgi-bensulidgi an sogmarsunnad: \q1 “Bab-Dummad an-bendakedid, \q2 degisoggu, an ibmar dobsulid, \q2 ar dule akar an-imakosulid.” \qr Salmo 118:6-7 \p \v 7 Bab-Dummad-Igargi-bemar-idudimalad, bemarga-Bab-Dummad-gayaburbagi-sunmaksamalad be ebinsamalo. Nue be ebinsamalo, e-nanasad igi bemarga oyosmala. Amar-Bab-Jesúsʼgi-bensuli-nanasmaladyob be nanamarmosundo. \p \v 8 Jesucristo sae-gudigusadyob gudiid, emi-ibagi amba deyob gudibalid. Degisadegu gudii gubaloed, gwen gwagmaisulid. \p \v 9 Melle akar-akar igar-yogasaar-odurdaklemaladse be binsaed galemalo. Ar ibnuedid, Bab-Jesús-anmargi-nued-binsaedgi anmar-gwage ogannoleged. Masgulleged-igar-mamaidba-nanaedgi anmar-gwage ogannolesulid. Ar dule-mas-gundimalad-igarba-damalad gwen Bab-Jesús-igargi gannaledisurmalad. \p \v 10 Anmar Bab-Dummadga-ibmar-ukleged-aila nikad. Agine, Babse-goled-neg-sunna-selegedgi-arbamaladga, ibmar-uklemalad-e-san-gunned ega igar maisulid. \v 11 Dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-bur-dummad unnila ibmar-durgan-abebi, Nega-Ise-Islidikidse isgumalad-ular sesdaed. Ar ibmar-durgan-e-sandi neggwebur-dikarba ogumakledaed. \p \v 12 Ar Jesús, e-abegine dulemar-gwage-swilidik-imakegala, neggwebur-dikarba amba burgwismogad. \v 13 Degisoggu, Jesúsʼse neg-magaba anmar nonamarsun. E-wiledigusad, e-naibi-itosad, egi dodolesad, ayob anmar eba gunamarmosun. \v 14 Ar ade, anmar we-napneggi neggwebur-sadeguad nikasulid. Anmar yoo neggwebur-sadeguad-danikoed edarbedimalad. \p \v 15 Degisoggu, anmar Bab-Dummadga ibmar-ogumakar-uklegeyobi, Jesucristo-nuggi Bab-Dummad-nug degisadegu odummodii gusun. Ar anmar Bab-Jesúsʼba-naisoggu, Bab-Dummad-nug-odummodii gumarsun. \v 16 Melle ibmar-nued-saed be iemalo. Na be muchub-muchub bendakmalo. Ar ade, weyob ibmar-imaklegedi, Bab-Dummad-yeer-ito imaked, ega ibmar-ogumakar-uklegeyobi itodaed. \p \v 17 Be-idumalad-Bab-Jesús-igargi-bega-sunmakmaladba be uaya-nikaa damar, a-sogedba be nanamar. Ar wemala bali-bali be-san-burbagi nakuledimalad. Ar ade, igi be-akwismala, agi Bab-Dummadga sunmakgwichi gumaloed. Degisoggu, mer bukib-itogwichi gumalaga, e-arbaed weligwar-imaked be imakmalo. Ar bemar dummagan-bukib-ito-imakele, bemarga ibnuedga guosurmalad. \p \v 18 Anmarga Bab-Dummadse gormalo. Ar anmar wisid, anmar ulubgi gwen akar-binsaed an niksurmalad, bela nueganbi nanadii an gubimalad. \v 19 Bur bule an bemarga sogmar, gatik anmarga Bab-Dummadse gormalo, adi, emisgwasaar an bemar-abargi gudii gumalagar. \ms1 8. NAPI-SOGLENAID \mr (13:20-25) \s1 Ise-nued-egi-binsanaid \p \v 20 Bab-Dummad, ulubgi-bogidik-itogega anmar-imakedid. Degine, anmar-Dummad-Jesucristo-burgwar-mai odulosadid. We-Jesucristoʼde, sibad-wawaad-edarbed-nued-dummadid. Na e-abegi anmarbo degisadegu igar-mesisad. \v 21 A-Bab-Dummad bela ibmar-nuegan-imakega bemar-imaksun. Adi, bemar Bab-Dummad-sogedba nanamalagar. Bab-Dummad bemar-gwage-swilidik Jesucristoʼba bemar-imaksun. \p ¡Jesucristo-nug odummolemai degisadegu gusun! Ar deyobdo. \s1 Napi-dog-nuedye soglenaid \p \v 22 Gwenadgan, nue-ise-wilesakwaa an bemarse egismalad, bemar-ogannomalagala we-ibmar-an-bemarga-sogsamaladi, nabir-be-itosmarsun. Ar wis garda giakwasaale an bemarga narmaksamalad. \p \v 23 An be-owisomalad, anmar-gwenad-Timoteo-esgaryagi-mellesiid bato nosad. Anse emiskwaa nonikile, a-anbo anmar bese ataknadapmaloed. \p \v 24 Bela Bab-Jesús-Igargi-bemar-idudimaladga, degine, bela Jesucristoʼgi-akananaimaladga be sogo, anmar be-obarmarye. Gwenadgan-Italia-dorgan bemar-obarsimarmogad. \p \v 25 Bab-Dummad nued-bemargi-binsasun. Be itomargua.