\id ACT - Kuna, San Blas - Bible -Panama 2014 (DBL -2014) \h Gusmalad \toc1 Gusmalad-Garda \toc2 Hechos \toc3 Hch \mt1 GUSMALAD-GARDA \mt2 HECHOS \imt2 GEBE-SOGLENAID \imt1 Garda-nug \ip \it Gusmalad-Garda\it*. We gardagi, Jesús-nibnegse-nakwided-sorba, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled, Bab-Jesúsʼba-nanaimalad-abargi ibmar-imaksadgi narmaksad. Lucas, Gusmalad-Garda narmaksad. Binsamardo, we-garda birga 65ʼgi narmakles-insaye. \is1 Gusmalad-Gardagi ilemakar-sunmaklenaid \ip We-gardagi, Jesús-nibnegse-nakwided-sorba, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-aidesadgi, degine, Jesús-ibmar-sogsadba-ibmar-gusadgi sunmaklenaid. Jesús e-sapingan-bur-dummaganga sogsad, be an-barsogedga gumaloye. Gebe Jerusalén-neggweburgi, degi, Judea-yalaganba, degi, Samaria-yalaganba, geb bela we-napneg-naid-ugakaase, be an-barsogedga gumaloye. \ip Jesúsʼba-nanaimalad-ibmar-imaksamalad. Degi, igi Jesúsʼba-nanaimaladi mergumai gusa. De-ukinbali, Pedro-ibmar-imaksadgi sunmaklenaid. \ip Pablo-ibmar-imaksadgi sunmaklenaibalid. Pablo, Bab-Dummad-gayaburbagi-sunmakega ilapaa yar-baiganse nanasad. Pablo-sabsur-odurdakledii gusadgi sunmaknaibalid. Geb Pablo Romaʼse-nadgu, neg-gwagwengi mellesii gusa. \ip We-garda weyob ilemakar narmakar naid: \io1 1. Bab-Dummad-Burba-Isligwaled nonikid-idu (1:1-26). \io2 1a. Bab-Dummad-Burba-Isligwaled uklegoye soglesad (1:1-5). \io2 1b. Jesús-nibnegse-nakwided (1:6-11). \io2 1c. Matías, Judas-sorba sulesad (1:12-26). \io1 2. Jerusalénʼgi Bab-Igargi sunmaklesad (2:1–8:3). \io2 2a. Pentecostés-Iba-nagusad (2:1-42). \io2 2b. Gebe-Bab-Jesúsʼba-nagusmalad-e-nanasmalad (2:43–5:16). \io2 2c. Gebe-Bab-Jesúsʼba-nagusmalad-balegillealid (5:17–8:3). \io1 3. Felipe ibmar imaksad (8:4-40). \io1 4. Saulo, Bab-Jesúsʼba nagusad (9:1-31). \io1 5. Pedro ibmar imaksad (9:32–12:25). \io2 5a. Pedro, ibmar-dakdisurmalad imaksad (9:32-43). \io2 5b. Pedro, Judíoʼsurmaladga Bab-Igargi sunmaksad (10:1–11:30). \io2 5c. Herodes, Jesús-sapingan-dummagan sabsur-odurdaklesad-ular, burgwisad (12:1-25). \io1 6. Pablo, Judíoʼsurmaladga Bab-Jesús-Igargi sunmaksad (13:1–20:38). \io2 6a. Pablo gebedgi neggwebur-baiganse Bab-Igargi sunmakapid (13:1–14:28). \io2 6b. Gwenadgan, Judíoʼsurmalad-igar itosmalad (15:1-35). \io2 6c. Pablo irbogi neggwebur-baiganse Bab-Igargi sunmakapid (15:36–18:22). \io2 6d. Pablo irbaagi neggwebur-baiganse Bab-Igargi sunmakapid (18:23–20:38). \io1 7. Pablo-galesad, degi, dummagan-ega-igar-itosmalad (21:1–26:32). \io1 8. Pablo, Romaʼse gales selesad (27:1–28:31). \ip Be itogua. \c 1 \ms1 1. BAB-DUMMAD-BURBA-ISLIGWALED NONIKID-IDU \mr (1:1-26) \ms2 1a. Bab-Dummad-Burba-Isligwaled uklegoye soglesad \mr (1:1-5) \p \v 1 An-ai-Teófilo, gebesaila an garda-narmaksadi, an narmaksado, igi-Jesús we-napneggi-gudigu, gebe ibmar-imaksa, degi, igi-dulemar-odurdaksabali, \v 2 degine, igi-Jesús nibnegse-nakwide gusbali, ase an narmaksado. \p Emisgindi, an bega sogbalodo, igi-Jesús yoo nibnegse-nakwed-iduale, e-sapingan-bur-dummagan-susadga, Bab-Dummad-Burba-Isligwaledbali sogsagusa, ibu imakmaloe. \v 3 Jesús burgwisad-sorbali, na e-sapinganse magarodii nanasad, adi, e-annik sogmalaga, Jesús nue-dula gudiiye. Iba-dulabo (40) e-sapinganse na san magarodii gusad. Degine, amba Bab-Dummad-e-negdakmaidgi ega sunmakdii gusbalid. \p \v 4 Deunni, Jesús e-sapingan-abargi amba gudigu, e-sapinganga sogsagusad: “Mer Jerusalénʼgi bangumargweloye. Igi bato an bemarga sogsa, Bab-Dummadi, E-Burba-Isligwaled bemarga ukoye. Degisoggu, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-nonikidse, bemar geb Jerusalénʼgi bangudmaloye. \v 5 Ar Diigi-dule-oged-Juanʼdi Bab-Dummad-diigi-ogleged-igar-imaksadi unnila diiginbi dulemar-ogsad. Emiskwaa, ibagan-danikoedgindi Bab-Dummad-Burba-Isligwaledgi bemardi oglemaloye.” \ms2 1b. Jesús-nibnegse-nakwided \mr (1:6-11) \r (Marcos 16:19; Lucas 24:51) \p \v 6 Degi, bela Jesús-walik-danar-bukwamaladi, Jesúsʼse egichiarmalad, ega sogdemalad: \p —Dummad, ¿Israel-dulemar epenne yar-wargwen-ganigusadyobi, ega we-ibagangi be imakoe? \p \v 7 Jesús, abin-sogded: \p —We-ibagan bemar wisguegarsulid, ar unnila Baba na e-ganguedgi ibagan-mesisad na ebi wisid, sana we-ibagan deyob guoe. \p \v 8 ”Bab-Dummad-Burba-Isligwaled bemargi aidenonikile, bemar niga-gangudmaloed, degine, bemar angi-sunmakdemaloed. Gebe Jerusalénʼgi-onodoed, geb bela Judea-yalaganba-nadoed, geb degi, Samaria-yalaganba-bipirmakdoed, geb bela napneg-naid-ugakaase, an-gayaburbagi bemar sunmakdemaloed.” \p \v 9 Jesús deyob-ibmar-sogsad-sorba, e-sapingan-wagab, nibnegse nakwid gusad, mogir-darba emargi yoggudsunnad. \v 10 Amba e-sapingan Jesús-nakwemaid-nue-dakbukwadgi, dule-warbo, mola-sibu-yoi e-dikarba gwisgunonimalad. \v 11 Amar Jesús-sapinganga sogdemalad: \p —Galilea-dorgan, ¿ibiga be niba-atakbukmala? We-Jesús, igi bemargi sulesa, igi niba nakwid be daksamala, weyopira we-Jesúsʼsunnad, napnegse gannar danikoed.\fig Jesús-sapingan, Jesús Bab-Dummad-negse nakwenai daksad. (Gusmalad 1:9) |src="CN01883B.TIF" size="col" ref="Hechos 1:11" \fig* \ms2 1c. Matías, Judas-sorba sulesad \mr (1:12-26) \p \v 12 Degi, Jesús-sapingan Yar-Olivosʼye-nugad-birgi-bukwa, gannar Jerusalénʼse nonimalad. A-yarde dogdar Jerusalénʼgi dikasur sisulid, nabir obunnoged-ibagi minuto-durgwen (20) nanalegedwilub egi siid. \v 13 Jerusalén-neggweburse dognonimargu, emar-mamaidse aila-niba ambikunonimalad. A-neggi wemar mamaimalad: \q2 Pedro, Juan, \q2 Jacobo, Andrés, \q2 Felipe, Tomás, \q2 Bartolomé, Mateo, \q2 Alfeo-machi-Jacobo, \q2 Zelote-dule-Simón, \q2 degi, Jacobo-mesad-Judas. \p \v 14 Bela bulakwaa danar Bab-Dummadse gorbukwadamalad. Degi, omegan-bamalad, Jesús-urbamar, degine, Jesús-e-nan-María, Babse-golega nonidamarmogad. \p \v 15 Deunni, gwenadgan e-dulanergwasaar (120) ambikunonimalad. Amar-abargi Pedro gwisguded, weyob sogded: \v 16 “Gwenadgan, Bab-Dummad-Garda-narmakar-naidba ibmar guergebed. Epenne bato Bab-Dummad-Burba-Isligwaled, Davidʼba Judas-Iscarioteʼgi sunmaksad. We-dulede, Jesús-gamalaga dulemar-idumai gusad. \v 17 Judasʼde anmar-sordamoganad, anmarba arbadii gusmoganad. \v 18 Judas, Jesús-uksad-manigi nainu baksad. Geb a-nainugine niba-nai soladukin napase argwachad. E-saban nued-sate gusad, bela siir gusad. E-samurmar bela buud-ainided. \v 19 Jerusalénʼginmalad deyob-neggusad bela wisgusmalad. Degidbali, a-nainu ‘Acéldamaʼye’ onugsasmalad. A sogleged, ‘Ablis-Nainuye.’ \p \v 20 ”Bato Salmosʼgi narmakar naid: \q1 ‘E-nega olloo melledoed, \q2 dule a-neggi gwen megosulid.’ \qr Salmo 69:25 \p ”Degine, sognaibalid: \q1 ‘Dule-baid e-sorba e-arbaed imaknonikoed.’ \qr Salmo 109:8 \p \v 21 ”Degisoggu, anmar Judas-sorba dule-wargwen amiergebed. Dule, Jesús-gudigusgu, anmarba bipirmakdaniguad anmar amiergebed. \v 22 Degi, we-dule, Juan-Bab-diigi-ogleged-igar-imakded-akar, Jesús-nibnegse-nakwidedse, dule-anmarba-gudigusadi anmar amiergebed. Adi, a-dule, anmarba Jesús-gannar-durgusadgi sunmakmogagar.” \p \v 23 Geb degine, dule-warbo amismalad: Gwensak Joséʼye nugad, baiddi, Matíasʼye nugad. Joséʼde Barsabásʼye nugbalid, Justoʼye bur ese gordamalad. \v 24 Dulemar-bukmalad Bab-Dummadse gotemargu, sogdemalad: “Bab-Dummadye, bedi bela anmar-binsaed mag daksoggu, anmarga be oyoge, we-ebogwadi, Judas-ular-dogega, biti bur be susadi. \v 25 Adi, anmarba arbaegar, Jesús-e-sapin-bur-dummadga gumogagar. Ar Judasʼdi e-isgusad-ular, e-neg-soo-sailase-naega we-igargi node gusad.” \p \v 26 Geb a-sorbali, wilubdaksamalad, doa bur sulegoe. Wilubdaksamargu, Matías sulenonikid. A-ibagine, Matías Jesús-e-sapingan-bur-dummagan-ambe-gakagwensakadba (11) dognonimosunnad. \c 2 \ms1 2. JERUSALÉNʼGI BAB-IGARGI SUNMAKLESAD \mr (2:1–8:3) \ms2 2a. Pentecostés-Iba-nagusad \mr (2:1-42) \s1 Bab-Dummad-Burba-Isligwaled nonikid \p \v 1 Pentecostés-Iba-nonigu, bela Jesúsʼba-nanaimalad danakwaa na bukwagusmalad. \v 2 Ukiagwale, nibneg-akar burwa-dummad-uurmakeyobi binnasuli neg-uurmakenonikid. Bela emar-bukwadgi neg-uurmakedi neg-gasa sigenonikid. \v 3 Agi, daklealid soo-dululurmaksiidyob bela dulemar-irba signonikid. \v 4 Belagwapa dulemar-bukwadgi Bab-Dummad-Burba-Isligwaled ubononikid. Degidbali, gangudmalad, gaya akar-akar sunmakdemalad. Bab-Dummad-Burba-Isligwaled ega gaya-ukedba, sunmakdemalad. \p \v 5 Deunni, bela Judíoʼmar-we-yar-naid-ugakse-bukmalad nue-islikwaa-nanadimaladi, iba-dakega Jerusalénʼse nonigusmalad. \v 6 A-dulemar ibmar binnasur uurmake itoarmargu, bela danar ambikunonimalad. Neggunaid geger-dakarmalad, ar itoarmalad, Jesúsʼba-nanaimaladde emar-sunmaked-gayaba sunmakbukmala. \p \v 7 Neggunaid geger-dakmalad, aku-itomarbalid, wede ibiga deyob gunai. Degisoggu, sokarmalad: “Be dake, we-dulemar-sunmakbukmaladde, ¿we Galilea-dorgansursi? \v 8 Degite, ¿ibiga we-dulemarde nabir anmar-gayaba sunmakmarsunna? \p \v 9 ”Ar anmar-wegi-bukwamaladi neggwebur-baid-baidsikmaladid. Gwen-gwen anmar: \q2 Partiaʼginmaladid, \q2 Mediaʼginmaladid, \q2 Elamʼginmaladid. \p ”Degi, abala anmar, \q2 Mesopotamiaʼgi-mamaimaladid. \q2 Judeaʼginmaladid, \q2 Capadociaʼginmaladid, \q2 Pontoʼginmaladid, \q2 degine, Asiaʼginmaladid. \q2 \v 10 Frigiaʼginmaladid, \q2 Panfiliaʼginmaladid, \q2 Egiptoʼginmaladid, \q2 Cirene-nagaba-Libia-siid-ginmaladid, \q2 Judío-dulemar-Roma-akar-danimaladid, degi, dule-Judío-igarba-dogsamaladid. \q2 \v 11 Cretaʼginmaladid, \q2 degine, abala anmar Arabiaʼginmaladid. \q3 Emide, anmar bela Galilea-dorgan anmar-gayaba Bab-Dummad ibmar-gegerdaklemalad-imaksadgi-sunmakbukwad itobukmalad.” \p \v 12 Geger dakmalad, nue-aku itomarbalid, na muchub-muchub ega sokarmarsunnad: “Weyob-ibmar-gunaidde, ¿ibi nue obare?” \p \v 13 Abala we-dulemala, Jesúsʼba-nanaimaladgi dododmalad, sunmakdemalad: “Wemardi mummu-bukwamarye, e-annik sogdemalad.” \s1 Pedro Bab-Burba-Isligwaledgi sunmaksad \p \v 14 Degi, Pedro na e-ambe-gakagwensakadmala (11), dulemar-abargi gwisgusad. Geb binnasur sunmakded, sogded: \p “Gwenadgan-Judea-dorgan, degi, bela bemar-Jerusalén-neggweburgi-bukwamaladi, nue be an-itomalo. An bemarga sogodo, wede ibi nue obare. \v 15 Bemar-we-dulemar-mummuye-bimaladi, mummusurmalad. Ar geb dad-abala-nikad be daksurmarsi. ¿Dulemar dad-abala mumgudii bemar dakdisi? \p \v 16 ”Ar we-bemar-dakedi, bato Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Joel weyob sogsagusad: \p \v 17 ”Bab-Dummad soged: \q1 ‘An-Burba bela-dulemargi an odenonikoed. \q2 Be-masmala, degine, be-bunamala, an-gayaburbagi sunmakdemaloed. \q1 Degine, dule-selebagusmalad gabdakdemaloed, \q2 be-sapinganmala neg-burbagan dakdemaloed. \q1 \v 18 Deginbali, an-mai-machergangi, an-mai-omegangi, An-Burba an odebaloed. \q2 Geb amar an-gayaburba-barsogega gudmaloed. \q1 \v 19 Degine, nibneggi ibmar-gegerdaklemalad an oyogoed. \q2 We-napneggi ibmar-dakledisurmalad an oyobaloed. \q1 Ablisbi neg-nagunonikoed, \q2 soo-dummadi oyolegoed, \q2 degine, waa-bupurmagwichi neg gudoed. \q1 \v 20 Dad-ibeler a-ibagangi bar gaosulid, \q2 nii ablisyob ginnitibi nagumogoed, \q1 Bab-Dummad-e-iba-danikid-idu, deyob neg-gunonikoed. \q2 We-Bab-Dummad-iba, gwayed-dummadid, boni-dummad-ibad. \q1 \v 21 Dule Bab-Dummad e-abonogega-imakdibe, \q2 a-dule abonolenonikoed.’ ” \qr Joel 2:28-32 \p \v 22 Pedro sogdebalid: “Israel-dorgan, an-bemarga-ibmar-sogoedi nue be itomalo: Jesús Nazaret-dolad, bemardi nue-wismalad, bemar-abargi Bab-Dummad-nuggi ibmar-dakledisurmaladi, ibmar-wilubgan, degi, ibmar-gegerdaklemaladi oyosad, ar a bemar bela-wisi bukwamalad, adi, bemar dakega, Jesús doa-dule gue. \v 23 Ar gebesaila Bab-Dummadi bato sogsad, Jesús nue-wilegergebye, degine, e-isdarmaladga uklegoye sogsad. Emide, bemar oburgwemalaga Jesús-gasgusmalad, bemar Roma-sordamarga uksagusmalad. \p \v 24 ”Degi-inigwele, Bab-Dummaddi Jesús-odulosad, burgwed-abargi onosad. Ar ade, burgwed Jesúsʼgi geg obined. \v 25 A-ular, epenne, David, Jesúsʼgi weyob sogsagusad: \q1 ‘Mer an isguedse galakuega, Bab-Dummad an-argan-nuedsik gudiguad, \q2 deyob an-idudii an dakdiguad. \q1 \v 26 A-ulale, an-gwagegi an yeer-itoged. \q2 Weligwaledba an namaksun. \q1 Degi, bela an-sana gannar-durguoedi \q2 bensuli edarbesun. \q1 \v 27 Gwen be an-san-burba neg-uangi oyogsaosulid. \q2 Ar be-mai-gwage-swilidikid-e-mui gwen neg-uangi onunsaega be imakosulid \q1 \v 28 Igar-nuedba-gudigued be anga oyosad, \q2 be-asabinni bela-belad weligwar-gudii be an-imaked.’ ” \qr Salmo 16:8-11 \p \v 29 Pedro sogdebalid: “Gwenadgan, anmar bela dad-dummad-David-burgwisad, degine, diglesad, wismalad. Emi-ibagine, amba e-neg-uan siid. David na e-sangi sunmaksasulid. \p \v 30 ”Ar David Bab-Dummad-gayaburba-barsogedid, degisoggu, nue-wissunnad, igi-Bab-Dummad ega ise-sogar imaksa. Ega weyob sogsagusad: \q1 ‘Be-wagwa-gwensak beyob reyga an omesoye.’ \qr Salmo 132:11 \p \v 31 ”Degisoggu, David bato daknaiyobi, iduakwaa Cristo-gannar-durguoedgi sunmaksad. David deun weyob sogsagusad: ‘Bab-Dummad-dule-wargwen-bega-barmidagoye-sogsad-dule neg-uangi sadegumai guosulid, agi nungumai guosurbalid.’ \p \v 32 ”A-Jesús-sunnad, Bab-Dummad gannar odulosad. Jesús-gannar-durgusad, bela anmar daksamalad. \v 33 Degisoggu, Bab-Dummad-argan-nuedsik dummadga Jesús sigidapsunnad, degi, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-uklegoye-soglesadi, Jesúsʼga uklessunnad. Geb a-Burba-Isligwaled, Jesús anmarga uknaimogad. Emide, a-igar bemar daknaimalad, degi, itobukwamarbalid. \v 34 Ar ade, David nibnegse nakwiapsulid, degite, David-sunnad sogbalid: \q1 ‘Bab-Dummad an-Dummadga sogsad: An-argan-nuedsik be sige, \q2 \v 35 be-isdarmalad an bela ogalakuedse be sige.’ \qr Salmo 110:1 \p \v 36 ”Degisoggu, bemar-Israel-dulemar, bela be we-igar wisgumalargebed. We-Jesús bemar nakrusgine-oburgwismaladi, Bab-Dummadi, Dule-Dummadga imaksad, degi, E-nuggi-sulealedga imaksabalid.” \p \v 37 Dulemar, Pedro-deyob-ibmar-soged itosmargu, nue-bukib itodmalad. Geb Pedroʼga, degi, Jesús-e-sapingan-bur-dummagan-baiganga sogdemalad: \p —Degite, gwenadgan, ¿igi anmar saergebe? \p \v 38 Pedro, abin-sogded: \p —Be-isgudiidga na be bukib-itomarsun, egi be bangumarsun. Bab-Dummad-sogedba be nanamarsun, degi, Jesucristo-nuggi Bab-Dummad-diigi-ogleged-igar be imakmarsun, adi, Bab-Dummad be-isgudiid bemarga elioed, E-Burba-Isligwaled bemarga ukoed. \p \v 39 ”Ar Bab-Dummad E-Burba-Isligwaled-ukoye-sogsadi, bemarga, be-mimmiganga, degi, dulemar-ainebarmaladga ukegarmogad. Wegisundo, Bab-Dummad doa-dulemarse gorbie, a-dulemarga E-Burba-Isligwaled ukoed.” \p \v 40 Deyob Pedro suibaksaar Jesús-igargi sunmakgwisgu, aimarga binsaed-nued-ukgwichi gusad. Degine, sogdebalid: “Bemar we-dulemar-isgudidimaladgi be bangumarsun. Adi, melle be we-dulemar-isganaba sabsur-odurdaklemalagar.” \p \v 41 Dulemar Pedro-ibmar-sogsad-abingasmaladi, Bab-Jesús-diigi-ogleged-igar imaksamalad. Geb Jesúsʼba-nanaimaladba atosmalad. A-ibagi, milipaa-wilub (3,000) eba nagusmalad. \v 42 Amar unnila Bab-Jesús-e-sapingan-bur-dummagan-e-odurdakedgi nue-alamaknai gusmalad. Degi, bulakwaa na muchub-muchub bendakbukwa, Bab-Dummadse-gorbukwa, degi, Bab-Jesús-burgwisad-insaegala, danakwaa na mas-gunbukwa gusmalad. \ms2 2b. Gebe-Bab-Jesúsʼba-nagusmalad-e-nanasmalad \mr (2:43–5:16) \s1 Bab-Jesúsʼgi-bensurmaladi, danakwaa bipirmakdii guarmalad \p \v 43 Bela dulemar geger Jesúsʼba-nanaimalad-dakbukwa gusmalad. Ar ade, Jesús-e-sapingan-bur-dummagan bukidar ibmar-gegerdaklemalad, degine, ibmar-wilubgan-imakledisurmalad imaknanai gusmalad. \v 44 Bela Bab-Jesúsʼgi-bensurmaladi danakwaa na bipirmakdii guarmalad, degi, e-ibmar-nikamaladi muchub-muchub na ega uknanai guarmarbalid. \v 45 Nainu-nikamaladi na maniga-imaknanai guarmalad, degi, ibmar-nikamaladi bela maniga-imaknanai guarmalad. Ibmar-abelegedba na uknanai guarmalad. \p \v 46 Degi, bane-bane Bab-Dummadse-goled-neggi na ambikubukwa damalad. Degi, na muchub-muchub neg-irba madu-mimibukwa damalad. Weligwaledgi, danakwaa na gwagegi yeer-itogedgi na mas-gunbukwa damalad. \v 47 Na bulakwaa Bab-Dummad-nug-ogannobukwa damalad. Dule-neggweburginmaladi yeer Jesúsʼba-nanaimalad-dakbukwa gusmalad. \p Bab-Dummadi bane-bane dulemar-gwage-abonolesmalad-omelomai gusad. \c 3 \s1 Pedro, dule-geg-nanaed-nudaksad \p \v 1 Ibagwengine, sedo wachi-irbaagi, Bab-Dummadse-goled-wachigi, Pedro, Juan-ebo Bab-Dummadse-goled-negse nadapi gusmalad. \v 2 Degidgine, Babse-goled-neg-yawagak-Yeerdaklegedye-nugad-naba dule-wargwen mellesii gusad. We-dulede, gwalulesad-akar gusgu geg nanaed. Bane-bane Bab-Dummadse-goled-neg-yawagak-naba we-dule-sinonidamalad, adi, dulemar-ubomaidse mani egisegar. \p \v 3 Dule-geg-nanaed daksagu, Pedro, Juan-ebo Bab-Dummadse-goled-negse dognadapi, ese mani egichialid. \v 4 Pedro, Juan-ebo nue-nuu dakdegu, ega sogdemalad: \p —Nue be anmar-dake. \p \v 5 Dule-geg-nanaed nue-nuu dakded, ar mani ega ukoye bienad. \v 6 Pedroʼdi ega sogded: \p —An mani sate, or satebalid. Degi-inigwele, an-ibmar-nikad an bega ukodo: ‘Jesucristo-Nazaretʼgined-nuggi an bega-soged, be gwisgu, yog-nanaar be gusun.’ \p \v 7 Pedro deyob dulega-sogsagu, Pedro dule-argan-nuedsik gasa imaksad, ogwichis imaksad. Agi yog e-nag gannaleded, degi, e-nag-garbirmar yog nuguar naded. \v 8 Dule-geg-nanaed yog-gwichibin imaksad, geb nanadeguad. A-sorba, dule-nugusadi, Pedroʼmala, degi, Juanʼmala, Bab-Dummadse-goled-negse dogdemogad. Dule-nugusadi ichomaknadapi, Bab-Dummad-nug odummonadapi gusad. \p \v 9 Ar dulemar bela dakarmargu, we-dule nabir-nanae, degi, Bab-Dummad-nug-odummonadapi, geger dakarmalad. \v 10 Ar ade, magar-dakmalad, we-dulede, Bab-Dummadse-goled-neg-yawagak-Yeerdaklegedye-nugad-naba siidae, dulemarse mani-egichidae. Emide, nabir-nanae-dakarmargu, geger dakdemalad, degine, nue-aku itomarbalid, wede igi-gusa. \s1 Pedro dule-geg-nanaed-nugusadgi-sunmaksad \p \v 11 Dule-geg-nanaed-nugusadi, Pedroʼba, degi, Juanʼba, bipirmakdii gusad, amargi gwen bangussurgusad. Ar dulemarde ibmar-gusad geger-dakmarsoggu, bela Babse-goled-neg-ubeb-Salomónʼye-nugadse duurmaknonimalad. Ar ade, agi gunanaimalad. \v 12 Pedro deyob dulemar-dakargu, dulemarga sogdesunnad: “Israel-dulemar, ¿ibiga bemar ibmar-gusad geger dakmarsunna? ¿Ar ibiga bemar nuu anmar-dake? ¿Ar anmar-ganguedba anmar we-dule-nudaksa be daksi? Ar anmar-ganguedba anmar we-dule nudaksasuli, Jesús-Nazaretʼgined-nuggi anmar nudaksad. \p \v 13 ”Anmar-dadgan-Abraham, Isaac, Jacob, amar-e-Bab-Dummadi, na E-Machi-Jesús-nug odummosad. Ar bemar a-Jesús-oburgwega, Roma-dummad-Pilatoʼga uksa gusmalad. Ar Pilato Jesús-onobigusanad, bemardi gwen onogega imaksasurmalad. \v 14 Bemar, a-Jesús Dule-Gwage-Swilidikid, Dule-Igar-Napiragwadba-Ibmar-Imaked, egichissurmalad. Bur dule-isgana, dulemar-oburgwisad, a bemar Pilatoʼse egichismalad bemarga onogegar. \v 15 Deyob bemar dulega-san-burba-dulad-ukedi oburgwisgusmalad. Degi-inigwele, Bab-Dummad, Jesús-burgwarmaigu, odurgusad. Jesús-durgusad, bela anmar-ibyanugi anmar daksamalad. \p \v 16 ”Bemar we-dule-mag-dakedi, nue-nugus be dakedi, na Jesús-nuggi-bensulidba nugusad. Jesús we-dule-onudaksad. Ar Jesúsʼgi bensursoggu, we-dule, nue-nudakles bemar daksunnad. \p \v 17 ”Gwenadgan, ar an wisid, bemar, degi, be-dummagan aku-neg-itomaladba Jesús-oburgwismalad. \v 18 We deyob-gusadi, ar Bab-Dummad bato idu anmarga e-gayaburba-barsogmaladba sogsagusad, an-Machi-Cristo nue-wilegoye. Agala, deyob gusad. \v 19 Be-isgued bega elilemalaga, be-isgudiidga ulubgi na be bukib binsamarsun. Be-daed be ogwamarsun, Bab-Dummadse gannar be dagmarsun, adi, Bab-Dummad bemarga gwage-bogidikid ukoed. \v 20 Adi, Bab-Dummad, Cristo bato bemarga iduar uklegoye soglesad, barmidagoed. Ar a-dule, Jesucristoʼdo. \p \v 21 ”Emidi, a-Jesucristo bina nibneggi meggwelergebed, bela Bab-Dummad ibmar nue-nudakedse-mai gugwelergebed. Ar deyob bato Bab-Dummad epenne E-gayaburba-barsogmalad-gwage-swilidikmaladba sogsagusad. \v 22 Degisoggu, Moisés anmar-dadganga weyob sogsagusad: \q1 ‘Be-Dummad-be-Bab-Dummad, e-gayaburba-barsoged-anyobid be-gwenadgan-abargi gwensak bemarga barmidagoed. \q2 A-dule, nue be itomalo. \q1 \v 23 Ar doa-dule, we-dule-ibmar-sogedba ibmar-imaksulile, \q2 dulemar-abargi onolegoed.’ \qr Deuteronomio 18:15, 18-19 \p \v 24 ”Bab-Dummad-gayaburba-barsogmaladi, bela Samuel-akale, we-ibagi-ibmar-gunaidgi bato sunmaksamalad. \v 25 Bemar Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-e-wagan-gumarsoggu, Bab-Dummad E-gayaburba-barsogmaladga ibmar-sogsadi bemargadmogad. Agi Bab-Dummad anmar-dadganbo igar nabosad, deun Abrahamʼga weyob sogsagusgu: \q1 ‘Bela dula-we-napneggi-bukwamalad be-waganba an egi ise-nued binsamogoed.’ \qr Génesis 12:3; 22:18; 26:4 \p \v 26 ”Emide, Bab-Dummadi na E-Machi-odulosad-sorba, gebe bemarse-inse barmialid, adi, bemargi ise-nued binsalemalagar, isguedgi bangumalagar, mer isguedgi bar nanamalagar.” \c 4 \s1 Juan, degi, Pedro, dummagan-asabin-sunmaksamalad \p \v 1 Pedro, Juan-ebo amba dulemarga sunmakgwichi, abala dule-irwa-Babse-gormaladi, degi, Babse-goled-neg-edarbed-e-dummad, degine, Saduceoʼmar, Pedroʼse, degi, Juanʼse nonimalad. \v 2 Amar, Pedro, Juan-ebogwa aimar-odurdaknanai-dakedbali sae-itodmalad. Degine, Pedro, Juan-ebogwa gannar-durgued-igargi emar-odurdaknanaid. Jesús gannar-durgusaddeeye sognanaid. \p \v 3 Degidbali, dummagan, Juan, degi, Pedro-ebogwa gasmalad. Bato neg gutulemaisoggu, esgaryagi odosmarsunnad. Pedro, Juan-ebogwa esgaryagi-sii oibosmalad. \v 4 Dulemar-bukidar Jesús-igar-itosmaladi Jesúsʼgi bensuli gunonimalad. A-ibagi, machergan-Jesúsʼba-nagusmalad bela miliatar-wilub (5,000) gunonimalad. \p \v 5 Banedgine, Jerusalénʼgi Judío-dummagan-negsemamaid, degi, Judío-girmar-dummagan, degine, Moisés-Igar-Maid-wisimaladi, igar-itogega ambikunonimarsunnad. \v 6 Dule-irwa-Babse-gormalad-bur-dummad-Anás, Caifás, Juan, Alejandro, degine, dule-irwa-Babse-gormalad-e-dummad-e-gwenadgan, bela igar-itogega gudigusmarmogad. \v 7 Geb dummagan, Pedroʼbina, degi, Juanʼbina gochamarsunnad. E-abarse gwisgunonimargu, ese egichidmalad: “¿Doa-sogedba, doa-nuggi wede bemar dule-nudaksamala?” \p \v 8 Degi, Pedro nue-Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-nika sunmakded, sogded: “Neggwebur-e-dummagan, degi, girmar-dummagan, bemar dummagan gumalad. \v 9 Emide, anmarse we-dule-bonigwaled-nugusad-ular ibmar-egislenaid, we-dulede igi-nugusye. \v 10 Emide, bemar wisgumalodo, degine, bela Israel-dulemar wisgumarmogodo we-dulede igi-nugusa. We-dule, bemar-abargi-nue-nugus-gwichidi, Jesucristo-Nazaretʼgined-nuggi nugusad. A-Jesucristo bemar nakrusgi bioksagusmalad. Degi-inigwele, Bab-Dummadi, a-Jesús-burgwarmai gannar odurgusad. \v 11 A-Jesús, \q1 ‘akwa-isganayob bemar-neg-sobmaladse oballesadid. \q2 A-akwa, neg-sobleged-e-akwasailaga gunonikid.’ \qr Salmo 118:22 \p \v 12 ”Degisoggu, dule-baid-nuggi geg anmar abonoleged. Ar we-napneggi abonolegega anmarga dule-baid uklessulid, unnila Jesús-nugginbi anmar abonoleged.” \p \v 13 Dummagan dakarmargu, Pedro, degi, Juan, dobsuli ibmar soge-soge gwichi, geger dakdemalad. Ar ade, wismalad, we-dulemarde dogdar garda wissurmaladi, degine, dule-binsarmaladi. Degi-inigwele, magar daksamalad, wemarde Jesúsʼba-gudigusmaladi. Degisoggu, a-ular binsaed-nikarba sunmakmarye annik sogdemalad. \p \v 14 Ar dule-nugusadi amar-abargi-gwichi-daksamarsoggu, geg Pedro-oakaloge gusmalad, degi, geg Juan-oakaloge gusmarbalid. \v 15 Geb degi, dummagan Pedroʼga, degi, Juanʼga sogdemarsunnad: \p —Wegi anmar-igar-itobukwad-abargi be wis nomargwerye. \p Emardi na igar-amimalaga bukusmalad. \p \v 16 Na sogdemalad: \p —¿We-dulemar anmar igi-imakoe? Ar bela wegi-Jerusalénʼgi-bukwamalad dule-nudaklesad wismalad. Ar wemar ibmar-dakledisurmalad imaksasoggu, anmar we-ibmar-gusad geg osulomalad. \v 17 Mer we-igar dulemar-abargi nasgumai-guegala, Pedroʼse, degi, Juanʼse anmar urwemaloed, anmarse be-oitolemaloye anmar ega sogoed, adi, mer Jesús-nuggi bar dulemar-baiganga sunmakmalagar. \p \v 18 Geb dummagan Pedroʼse, degi, Juanʼse, gannar gochamalad. Geb ega igar uksamalad: \p —Mer bar Jesús-nuggi sunmakmaloye, degine, mer bar a-nuggi odurdakmarbaloye. \p \v 19 Pedro, Juan-ebogwa abin sogdemalad: \p —Nue bemar-sunnad itomarmogana, ¿igid-bur-nabirsunna? ¿Bemar-sogedba ibsaedi? ¿Bab-Dummadba bur ibsaedi? Be anmarga sogena. \v 20 Ar anmar-sunnad na ibyagwar ibmar daksamarsoggu, degi, an-uayagwar an ibmar itosmarsoggu, geg sogsuli an gumalad. Anmar sogergebed. \p \v 21 Geb degine, dummagan unnila Pedroʼse, degi, Juanʼse, gandikidba-ulusmargua, gannar onosmarsunnad. Dummagan geg Pedro, degi, Juan, oakalogusmalad. Ar ade, dulemar, dule-nugusad-ular, Bab-Dummad-nug-ogannonanai guarmalad. \v 22 Ar dule-geg-nanaed-ibmar-dakledisulidba-nugusadi, birga-durbo-gaka (40+) nikad. \s1 Jesúsʼba-nanaimalad gatik Babse gangued-egichisad \p \v 23 Pedro, Juan-ebogwa onolesmargu, e-sordamar-bukwadse nadegusmalad. Geb bela e-sordamarga sogdemalad, dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummagan, degi, Judíoʼmar-girmar-dummagan anmarga sogye, “mer Jesús-nuggi bar sunmakmaloye.” \v 24 Jesúsʼba-nanaimalad, Pedro-deyob-ega-soge, Juan-deyob-ega-soge itosmargua, belagwapa na danale Bab-Dummadse gotemalad, sogdemalad: “Bab-Dummad-Bela-Negsemaidye, bee be nibneg obinnisad, bee be napneg obinnisad, bee be demar obinnisad, degine, bee be bela ibmar obinnisad. \v 25 Be-Burba-Isligwaledba be-mai-Davidʼga be sogsagusad: \q1 ‘¿Ibiga dulemar-yar-baid-baidgi-bukwamalad, Bab-Dummadgi binsarsunna urwebukwa? \q2 ¿Ibiga dulemar Bab-Dummadgi-aibinedgi binsarsunna binsabukwa? \q1 \v 26 Reymar-negsemamaid, Bab-Dummadgi aibitemalad. \q2 Dulemar-nuga-nikamalad, Bab-Dummadgi isdar-binsadmalad. \q2 Bab-Dummad-na-nug-imaksadgi aibitemarbalid.’ \qr Salmo 2:1-2 \p \v 27 ”Ar ade, nue-napiragwad, Herodes, Poncio-Pilato, degine, Judíoʼsurmalad, degi, Israel-dulemarmala, we-neggweburgi igar-itogega ambikusmalad. Be-Machi-gwage-isligwaled-Jesús-oburgwega igar-amibukwa gusmalad. A-Jesús, Cristoʼga-guega be susagusad. \v 28 Bab-Dummad, weyob-Jesús-gusadi, bato iduakwaa-be-ibmar-sogsadba gusad. \p \v 29 ”Emigindi, Bab-Dummad, nue be dake, ibiyobi anmar bega-arbamalad-ulale, dummagan, anmargi yolenanai. Degisoggu, anmarga gangued be uksun, adi, dobsuli be-gayaburbagi anmar sunmakmalagar, \v 30 degine, be-ganguedgi nabir dule-uellemalad nudakmalagar. Aginbali, Be-Machi-Jesús-gwage-isligwaled-nuggi nabir ibmar-wilubgan-dakledisurmalad, degine, ibmar-gegerdaklemalad imakmalagar.” \p \v 31 Jesúsʼba-nanaimalad Bab-Dummadse-goled-bergusmargu, danar-bukwamaladgi neg giglimakded. Agine, bela Bab-Dummad-Burba-Isligwaled egi ubononisunnad, geb degine, dobsuli Bab-Dummad-gayaburbagi sunmakdemarsunnad. \s1 Jesúsʼba-nanaimalad na muchub-muchub ibmar uksamalad \p \v 32 Bela Jesúsʼgi-bensurmaladi, na binsaed-gwennagwadyob ulubgi itobukwa gusmalad. Dule-wargwensaale na ibmar egadye itobukwa gussurmalad. Ar ibmar bela na emargadye itobukwa gusmalad. \v 33 Jesús-e-sapingan-bur-dummagan, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-ganguedba Bab-Jesús-gannar-durgusadgi, dobsuli sunmakdii guarmalad. Degine, Bab-Dummad, Jesúsʼba-nanaimaladgi bela-bela dulemargi-nabir-binsaed-burba odemai gualid. \p \v 34 Jesúsʼba-nanaimalad emar-abargi ibmar-galakudii gwen gussurmalad. Ar ade, nainu-nikamaladi, degi, neg-nikamaladi, na manigi uknai guarmalad. Geb a-mani senonidamalad. \v 35 Agine, Jesús-e-sapingan-bur-dummaganga mani uknonidamalad. A-mani na yopiraa ibmar-abemaladba mimiddamalad. \p \v 36 Deun, Chipreʼgined-wargwen, Joséʼye-nugad, deyob imaksagusmogad. A-dulede, Leví-wagwad, Jesús-e-sapingan-bur-dummagana, Bernabéʼye we-dule-onugsasmalad. Bernabé sogleged, Nabir-Itole-Dule-Saed-Machiye. \v 37 A-dulede, nainu nikasoggu, na manigi nainu-uksadi, a-mani Jesús-e-sapingan-bur-dummaganse senonikid, adi, Jesúsʼba-nanaimalad-wilemaladga, a-mani mimimalagar. \c 5 \s1 Ananías, Safira-ebo Jesúsʼba-nanaimalad-yardakbigusad \p \v 1 Deunni, dule-wargwen, Ananíasʼye-nugadi, e-ome-Safira-ebo nainu manigi uksamogad. \v 2 A-mani yamo Jesús-e-sapingan-bur-dummaganga bela-senonikidyob imaksad, ar edi, abala na obesad. E-ome, Ananías-mani-abala-obesad, nue-wisi gusmogad. \p \v 3 Ananías mani-uknonigu, Pedro ega sogded: \p —Ananías, ¿Ibiga nia-saila-Satanás burba-isgana begi oubononiki? Emide, Bab-Dummad-Burba-Isligwaledga be gakansanonigu, mani-abala be susgu. \v 4 Yoo be nainu-ukegu, ¿nainu begadinsursi? Nainu be uksagu, ¿a-manide begadinsursi? ¿Ibiga be-gwagegi anmarga gakansaedgi be binsanoniki? Dulemarga be gakan-imaksasulid, Bab-Dummadga be gakan-imaksad. \p \v 5 Ananías, weyob Pedro-ega-soge-itosgu, Ananías yog-aimukudeguad, ilagwen-burgwar naded. Belagwapa dulemar degigusad-itosmaladi, bela-nue-dobee itonadmalad. \v 6 Degine, sapingana, atuedgi Ananías-mui-obipirmaksamalad, geb sesmarsunnad, neg-uanse dikapmalad. \p \v 7 Deyob-neggusad-wachi-ilapaagwad-sorbali, Ananías-ome nonimogad. E-iduar-neggusad-wissuli dognonikid. \v 8 Geb Pedro ese egichialid: \p —Anga be soge, ¿mani-senonikidgii gargegu bemar nainu uksa? \p Ome, abin-sogded: \p —Eye, degi-mani-gargegu anmar nainu uksa. \p \v 9 Geb degi, Pedro ega sogded: \p —¿Ibiga bemar-bebogwad Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-wilubdakye sogmala? Be-dake, sapingana-be-sui-mui-digdimaladi emiskwaa nonimalad. Emisgindi, wemar neg-uanse be-dignamarmogoed. \p \v 10 Agi Safira, Pedro-asabin yog-aimukudeguad, ilagwen-burgwar naded. Geb sapingana ubononimargu, Safira-burgwar-mai daknonimalad. Sesmalad, e-sui-dikarba digsamalad. \v 11 Agine, belagwapa Jesúsʼba-nanaimalad-danar-ambikunonidamalad, degine, bela degigusa-itosmaladi, bela dobee itonadmarsunnad. \s1 Jesús-sapingan ibmar-dakledisurmalad imaksamalad \p \v 12 Jesús-e-sapingan-bur-dummagana, dulemar-abargi ibmar-wilubgan-dakledisurmalad, degine, ibmar-gegerdaklemalad imaknai guarmalad. Degi, bela Jesúsʼba-nanaimaladi dule-wargwennayobi Babse-goled-neggi Salomónʼye-neg-ubeb-nugadba ambikunonidamalad. \v 13 Dule-baigandi, dobedba geg ese atoge guarmalad. Degi-inigwele, a-dulemala, Jesúsʼba-nanaimaladgi binsaed-nikaa gudmalad, degi, egi nued sunmake gudmarbalid. \v 14 Bukidar Bab-Jesúsʼgi bensuli gudmalad. Machergan, degi, omegan, Jesúsʼba-nanaimaladba nagumai gudmalad. \p \v 15 Degine, dulemar-gegumalad magaba gablegedgi-mai onosdamalad. Igargi Pedro-idu mesisdamalad, adi, Pedro-e-burba egi wis nasale, dule-gegumaid nabir nuguegar. \v 16 Dulemar-Jerusalén-neggwebur-dikarba-bukwamalad bukidar Jerusalénʼse nonidamarmogad, dule-gegumalad, degi, dule-niaburba-nikamalad senonidamalad. Jesús-e-sapingan-bur-dummagan a-dulemar belagwapa nudaksamalad. \ms2 2c. Gebe-Bab-Jesúsʼba-nagusmalad-balegillealid \mr (5:17–8:3) \s1 Judíoʼmar Jesús-e-sapingan-bur-dummagan-esgaryagi metemalad \p \v 17 Dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummad, degi, e-sordamala, Jesús-e-sapingan-bur-dummagangi nobguarmalad. Wemarde, Saduceo-igarba-gudimaladid. \v 18 Amar Jesús-e-sapingan-bur-dummagan-gasmalad, geb neggwebur-esgaryagi metemalad. \v 19 Neg-mutikidba, Bab-Dummad-baliwitur esgarya-yawagak eganonikid, Jesús-e-sapingan-bur-dummagan onosad, geb amarga sogded: \v 20 “Be namar, Bab-Dummadse-goled-negse be namalo, agi Cristoʼgi dula-gudigued-igargi dulemarga be sunmakmalo.” \p \v 21 Deyob baliwitur ega sogsa itosmargu, banedgine wakudar Babse-goled-negse nadmalad, degi, agi dulemar-odurdakdemarsunnad. \p Ar dule-irwa-Babse-goled-bur-dummaddi, degi, eba-gudidimaladdi, igar-itomalaga Judío-dummagan-igar-nabiromaladse gochamalad. Geb Israel-girmar-dummagan nonimargu, suar-ibmala barmismalad, Jesús-e-sapingan-bur-dummagan-esgaryagi-bukwad ese sedamalagar. \v 22 Esgaryase suar-ibmala modapgu, Jesús-e-sapingan-bur-dummagan-sate dakdapmalad. Degisoggu, suar-ibmala gannar nonimarsunnad, dummagan-owisononimarsunnad. \v 23 Weyob sognonimalad: \p —Anmar modapgu, esgarya nue-atiar-sii anmar dakdapid, suar-ibmala yawagakgi nue-edarbe-gwichi anmar dakdapid. Degite, anmar yawagak-egasgu, ar dulemar sated. \p \v 24 Dule-irwa-Babse-goled-bur-dummad, Babse-goled-neg-edarbed-e-dummad, degi, dule-irwa-Babse-gormalad-e-dummagan, geger itodmalad, wede igi-neg-gudodibeye, sogdemarsunnad. \p \v 25 Deyob-sunmakbukwa dule-wargwen nonikid, sognonikid: \p —Bemar dulemar-esgaryagi-metemaladi, Babse-goled-neggi dulemar-odurdakbukwad. \p \v 26 Degi, Babse-goled-neg-edarbed-e-dummad, suar-ibmalamala amar-gaega nadegusmalad. Geb Jesús-e-sapingan-bur-dummagan-gasmalad, nuedgi senonimalad, ar ade, dobmalad, abakalegi dulemar akwagi e-makarmalarye binsamalad. \p \v 27 Senonimargu, Judío-dummagan-igar-nabiromalad-abarse ogwisnonimalad. Geb degi, dule-irwa-Babse-goled-bur-dummad Jesús-e-sapingan-bur-dummaganga sogded: \p \v 28 —Anmar bemarga sogsamarsursi: ‘Melle bar Jesús-nuggi dulemar-odurdakmaloye. Emide, bela Jerusalénʼgi bemar-odurdakdiid-igar, bela neg-gassunnad, degine, bemar Jesús-burgwisad anmargi nasikbi gunaid.’ \p \v 29 Pedro, degi, Jesús-e-sapingan-bur-dummagan-baigan, abin-sogdemalad: “Anmar dulemarba-ibsaed-iduale, bur Bab-Dummad-sogedba anmar ibsaergebed. \v 30 Anmar-dadgan-e-Bab-Dummad gannar Jesús-odulos gusad. Bemar, a-Jesús nakrusgi-biokar oburgwisgusmalad. \p \v 31 ”Bab-Dummadi, a-Jesús-nug-odummosad, e-argan-nuedsik Jesús-sisad. Degine, dulemar-idugega, dulemar-abonogega nug-imaksad. Adi, bela Israel-dulemar e-isgudiidga bukib binsamalagar, e-daed ogwamalagar. Adi, e-isgudiid Bab-Dummad ega osulogegar. \v 32 We deyob-gusadi, anmar-sunnad daksamalad, we-igar-barsogega anmar gunonikid, degi, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled amba we-igar-barsogega gunonimogad. Bab-Dummadi we-Burba-Isligwaled dulemar-eba-damaladga ukmaid.” \p \v 33 Jesús-e-sapingan-bur-dummagan weyob emarga soge itoarmargua, dummagan sae-itoarmalad, oburgwebi guarmalad. \v 34 Judío-dummagan-igar-nabiromalad-abargi Fariseo-wargwen, Gamalielʼye-nugadi, igar-ukdesunnad: Jesús-e-sapingan-bur-dummagan sikwas wis onogwerye. We-Gamalielʼde Judíoʼmar-igar-mamaid-nue-wisidid, emar-abargi dule-bur-nug-nikagwadid. \p \v 35 A-sorba geb Gamaliel, dummaganga sogded: \p —Israel-dorgan, nue salakarmar, nue binsakwaa ibmar-imakmalo. \v 36 Nue be insamalo, epennegwa igi neg-gusa. Deun, Teudas dulemar-idudii gusad, na sogdii gusad, ede Dule-Dummadye. Degi, dulataled-ilabakegubin (400) dulemar eba nagus gusad. Geb Teudas-oburgwilesgu, Teudasʼba-nanaimalad bela aisakid duurmakde gusmalad, bar daklessurmalad. \v 37 A-sorba, dulemar-ebisleged-ibagangi, Galilea-dor-wargwen, Judasʼye-nugadi, dulemar-obulamakdii gusmogad. Geb a-Judas-oburgwilesmogu, eba-nanaimalad bela duurmakde gusmogad, bar daklessurmarmogad. \p \v 38 ”Degisoggu, an bega sogmar, we-dulemar be onomar, mer be oakalomalo. Ar wemarde binsa-e-sogedba we-igar-imakdimalale, we-igar walagwen bergudoed. \v 39 Ar we-igar Bab-Dummadgadirdina, bemar obelogosulid. Degisoggu, nue salakarmar, abakalegi bemar Bab-Dummadgi yolenaile.” \p \v 40 Igar-nabiromaladi Gamaliel-soged nabir itosmalad. Geb Jesús-e-sapingan-bur-dummaganse gochamalad. Geb bibyosmalad-sorba, ega sogdemalad: Mer Jesús-nuggine bar sunmakmaloye. Geb agi onosmarsunnad. \p \v 41 Jesús-e-sapingan-bur-dummagan, Judío-dummagan-igar-nabiromalad-abargi noarmargu, weligwar noarmalad, ar Bab-Jesús-nug-nuggi nabir-ise-mesagwar-gusadba yeer itosmalad. \v 42 Jesús-e-sapingan-bur-dummagan bane-bane Bab-Dummadse-goled-neggi, degi, negayaa-negayaa dulemar odurdakdii gusmalad. We-Jesucristoʼde, Bab-Dummad-dule-wargwen-barmidagoye-sogsad-dule-sunnadye sogdii gusmalad. \c 6 \s1 Jesús-sapingan-bendakega walagugle (7) sulesmalad \p \v 1 Deunni a-ibagangine, Jesúsʼba-nanaimalad mergumaisoggu, Judío-dulemar-Griegoʼgaya-sunmakmaladi, Judío-dulemar-Hebreoʼgaya-sunmakmaladgi sunmakarmalad. Sokarmalad, bane-bane mas mimilealile, anmar-omegan-ei-sui-burgwismaladdi baisur dakdamarye. \v 2 Degi, Jesús-e-sapingan-bur-dummagan-e-ambe-gakabo-guedi (12), bela Jesúsʼba-nanaimaladse gochamalad, amarga sogdemalad: “Anmar mas-mimied-ular, Bab-Dummad-gayaburbagi-sunmaked-indaker, noaled. \v 3 Degisoggu gwenadgan, dulemar-bemar-abargi-gudimalad walagugle (7) be sumalo. Bemar-abargi nueddaed, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-nikad, degine, nue-binsaed-nikadaed, be sumalo. Adi, a-dulemar mas-mimied-dakegar. \v 4 Anmardi, Bab-Dummadse-goledginbi, degi, E-gayaburbagi-sunmakedginbi arbamaloed.” \p \v 5 Belagwapa Jesúsʼba-nanaimalad nabir itosmalad. Degisoggu, Estebanʼye-nugad susmalad, a-dulede Babgi nue bensulid, degine, nue Bab-Dummad-Burba-Isligwaled nikabalid. Deginbali, Felipe, Prócoro, Nicanor, Timón, Parmenas, degine, dule Antioquíaʼgined-Nicolásʼye-nugad, susmarbalid. \v 6 We-dulemar Jesús-e-sapingan-bur-dummaganse senonimalad. Geb Jesús-e-sapingan-bur-dummagan amarga Bab-Dummadse gochamalad. Na e-argan dulemar-walagugled-e-nonogi (7) mesismalad, adi, oyogegar, we-dulemar Bab-Dummadga-arbaega sulesmarye. \p \v 7 Bab-Jesús-gayaburba nasgumai gualid, degi, Jerusalén-neggweburgi Jesúsʼba-nanaimalad mergumai gualid. Agine, bukidar dule-irwa-Bab-Dummadse-gormaladse-bakar, Bab-Jesús-igarba nagudmarmogad. \s1 Judíoʼmar Esteban-gasmalad \p \v 8 Bab-Dummad bela-bela Esteban-nabir-daksoggu, degine, Esteban Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-gangued bela-bela nikabarsoggu, dulemar-abargi ibmar-dummagan-gegerdaklemalad, degine, ibmar-wilubgan-dakledisurmalad imakdii gualid. \v 9 Degi, gwenna-gwenna dulemar Judíoʼmar-Libertosʼye-bilemalad-e-onmakednegginmaladi, degi, Cireneʼginmaladi, Alejandríaʼginmaladi, Cilicia-dorgana, degi, Asia-yalaganbarmaladi, Esteban-ebo undar abin-abin imaknanai guarmalad. \v 10 Amardi geg Esteban nue abin-imakguarmalad, ar ade, Estebanʼde nue-binsaed-nikaa, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-ega-sogedba sunmaked. \p \v 11 Degisoggu, amar dulemar-bennuksamalad, yamo-gakansaale Estebanʼgi sunmakmalagar, adi, sogmalagar, Esteban Moisés-nuggi, degi, Bab-Dummad-nuggi dododii anmar itosye. \p \v 12 Degidbali, a-dulemala, Judíoʼmar-girmar-dummagan, degi, Garda-Narmaked-Dulemar oulusmarsunnad, adi, Estebanʼgi gwisgumalagar. Agine, Judíoʼmar Esteban-gasmarsunnad, geb Judío-dummagan-igar-nabiromaladse Esteban-seargusmalad. \v 13 Agine, dulemar-yamo-gakansaar Estebanʼgi-sunmaksamaladi, Esteban-barsogega nonimarsunnad. A-dulemala weyob sogdemalad: “We-dule, Babse-goled-neg-islidikidgi, degi, Bab-Dummad-Moisésʼga-Igar-Uksadgi dodoar-sunmakdiiye, gwen boggudisurye. \v 14 Degi, we-dule sogdii, Jesús-Nazaretʼgined Bab-Dummadse-goled-neg-siid obelogoye, degine, Moisés-anmarga-gusgu-igarmar-mesisad oakalobaloye.” \p \v 15 Bela dummagan Judíoʼmar-igar-nabirolenaidgi-bukwamaladi, Esteban-dakdemargu, Esteban-wagar-daklegedi baliwitur-wagarsuun-daklege dakarmalad. \c 7 \s1 Esteban na bendakegala sunmaksad \p \v 1 Degi, dule-irwa-Babse-goled-bur-dummad Estebanʼse egichialid: \p —¿Ar wede nabiri, begi sunmaknanaid? \p \v 2 Degi, Esteban, abin-imakdegu, sogded: \p —Gwenadgan, degi, babgan, nue an-itomalo. Anmar-dad-Abraham amba yoo Haránʼse megdageunni, amba Mesopotamiaʼgi gudiidgi, Bab-Dummad gandikidba-yeerdaklegedgi ese magaros gusad. \v 3 Deun, Bab-Dummad ega sogsagusad: \q1 ‘Be-neggweburgi be noe, \q2 be-gwenadgangi be bangu. \q1 An bega neg-oyogoedse be nae.’ \qr Génesis 12:1 \p \v 4 ”Degi, Abraham Mesopotamia-yalagi, Caldeo-neggweburgi-mai noali gusad, Harán-yarse megidap gusad. Geb agi e-bab-burgwisgu, Bab-Dummad we-yarse Abraham-senonigusad. Emigindi, a-yargi anmar bukwamalad. \v 5 A-yargi Bab-Dummad Abrahamʼga nainu gwen uksasulid, wis bipi-goakwasaarbela ega uksasulid, sate gusad. Degite, Bab-Dummad ega sogsagusad: \q1 ‘We-yar an bega uko, \q2 degi, be-waganga an ukbaloye.’ \qr Génesis 12:7 \m A-unni, amba yoo Abraham mimmi nikued. \p \v 6 ”Weyob Bab-Dummad Abrahamʼga sogsagusbalid: \q1 ‘Be-wagan e-yarsulidgi-gudii gumaloed. \q2 Agi, maiganga gumaloed, \q2 degine, a-yargi birga-dulataled-ilabake (400) sabsuli be-wagan-wiomaloed.’ \qr Génesis 15:13 \p \v 7 ”Bab-Dummad weyob-ega-sogsabalid: \q1 ‘Dulemar-be-wagan-maiga-imakoedi, ani, an sabsur-odurdakoed. \q2 Agi be-wagan ainidamalogu, we-yargi an-nug-odummobukwa gumaloed.’ ” \qr Génesis 15:14 \p \v 8 Degi, Esteban sogdebalid: “Bab-Dummad Abraham-ebo na igar mesisad. We-igar-megisad-e-wilub magar-daklegegala, abgan-uka-duku-siked-igar Bab-Dummad Abrahamʼga uksad. Degisoggu, Abraham, na e-machi-Isaac ibabaabakgus-gwalulesad-sorba (8) ei abgan-uka-duku siksa gusad. Degine, Isaac, na e-machi-Jacobʼga abgan-uka-duku siksa gusmogad. Geb Jacob na e-masmala-anmar-dadgan-ambe-gakabogwadga (12) abgan-uka-duku-siked-igar imaksa gusmogad. \p \v 9 ”Degine, anmar-dadgana na e-urba-Joséʼgi nobguarmargu, maiga-guega dulemar-ibmar-ukmaladga manigi uksagusmalad. Geb a-dulemar Egipto-yarse José-sesa gusmalad. Ar Bab-Dummadi Joséʼba gudigu gusad. Igar-bulegangi ollorsamai gusad. \v 10 Degine, Bab-Dummadi Joséʼga binsaed-nikarbadaed uksad, adi, nabir Egipto-rey-Faraón José-nued-dakegar. Degidbali, Faraón, Egipto-yar-dakega José-onug-imaksad, deginbali, e-neggi-neg-dakedga, José-onugsasbalid. \p \v 11 ”A-ibagangi, Egipto-yalagi, Canaán-yalagi, ukud-dummad, wile-itoged-dummad nagus gusad. Degidbali, anmar-dadgan masgunned-satedba ukumechar gusmalad. \v 12 Jacob wisguargu, Egipto-yalagi madubur-gwagwaled nikaye, a-bakega gebe Egipto-yalase anmar-dadgan-barmis gusad. \p \v 13 ”Geb gannar anmar-dadgan Egipto-yarse mas bakarbalidgi, José e-iamarse na magarosad. Geb agi Faraón wisgunonigusad, doamar José-gwenadgan gue. \v 14 A-sorba, José e-babbina gochasunnad, adi, e-bab-Jacob, degi, e-gwenadgan belagwable e-dulapaa-gakambe-gakataled (75) Egipto-yarse dagmalagar. \v 15 Geb Jacob Egipto-yarse nonigusad, degi, a-yargi burgwisad. Geb a-yargi anmar-dadgan-e-ambe-gakabogwadi (12) burgwismarmogad. \v 16 Anmar-dadgan burgwisgu, Siquemʼye-neg-nugadse seles gusmalad, bia dad-Abraham Hamor-e-mimmiganse manigi napa-baksagusadgi digledapmalad.” \p \v 17 Esteban sogdebalid: “Degine, Bab-Dummad Abrahamʼga sogsad, yoedse an bega we-napa ukoye. A-ibagan modanigu, deun Egipto-yargi anmar-dadgan dula-mergud gusad. \v 18 A-ibagangi, rey-gwensak Egipto-yalagine dummadga megnonigusad. A-dulede, José-Egipto-yar-bendaksad wissulid. \v 19 A-rey yamo-yardakakwaa anmar-dadgan-sabsur-wioali gusad. Anmar-dadgan-mimmigan burgwemai-guegala, e-mimmigan-wargwen-obegega imakdaed. Adi, melle Israel-dula bar mergumai guegar. \p \v 20 ”A-ibagangi, Moisés gwalulesad. Bab-Dummad a-machigwa mimmi-nued daksad. E-babgandi na neggi nii-warbaa arbakee na odungudani gusmalad. \v 21 E-babgan geg bar e-neggi-sediguedba, diwarse Moisés-berbeapi gusmalad. Agi Faraón-sisgwadi Moisés-sussunnad, geb degi, e-mimmiyobi na akwis gusad. \v 22 Agine, Moisés Egipto-igargan nue durdaksad, degi, nue balamisad. Moisés gannarbaa ibmar-sae, degi, gannarbaa nue-yeer-sunmake gunoni gusad. \p \v 23 ”Moisés birga-dulabo-nikadgi (40) na e-gwenadgan-Israel-dulemar daknaye binsaali gusad. \v 24 Modapgu, Egipto-dule-wargwen binsarsunna Israel-dule-sabsur-imaknai dakdapid. Degidbali, Moisés na e-gwenad-bendakega, Egipto-dule-oburgwisad, deyob buged-mai e-gwenad-Israel-dulega imaksad. \v 25 Moisésʼdi e-gwenadgan-Israel-dulemar eba Bab-Dummad emar-wilebukwad-onogoed magar itomaloye bienad. Dakleargu, Israel-dulemar magar itossurmalad. \v 26 A-banedgine, Moisés, Israel-dule, Israel-dule-baidbo sarsonanai dakargu, aisaar emarga igar-naboye sokalinad, ega sogded: ‘Gwenadgan, ¿ibiga na be sarsonanai? Melle be urwemar, ar bemar na gargwenad gumalad.’ \p \v 27 ”Degi, dule-e-ai-sabsur-imaknaid Moisés-egee imaksad, ega sogded: \q1 ‘¿Ar doa anmar-dummadga, anmarga-igar-nabogedga be-onugsasa? \q2 \v 28 ¿Sae Egipto-dule-oburgwisadyob be an-oburgwebimoga?’ \qr Éxodo 2:14 \p \v 29 ”Deyob dule ega soge itosgu, Moisés, Madián-yalaganba wakite gusad. A-yalagine, e-yarsulidgi gudigualid. Moisés, a-yargi machimala-warbo nikusad. \p \v 30 ”A-birgadulabogus (40) ibmar-gusad-sorbali, nega-dulesulidganba, Sinaíʼye-yar-nugad-itakasaar, sapi-gwabunye-gwichid-gummakmaidyob-abargi baliwitur-wargwen Moisésʼse magarosad. \v 31 Moisés a-sapi-gwabunye-gwichid-gummakmaid geg-bergu dakargu, geger dakedba, walikaa nue-nuu daknadgu, Bab-Dummad ega soge itoalid: \q1 \v 32 ‘Ani an be-dadgan-e-Bab-Dummadid. \q2 Ani an Abraham, Isaac, degi, Jacob-e-Bab-Dummadid.’ \qr Éxodo 3:6 \p ”Moisés dobedba wawanmakde gusad, sapi-gwabunye-gwichid gwen bar dakbi-itonadsulid. \p \v 33 ”Degi, Bab-Dummad ega sogdesunnad: \q1 ‘Be-naggi nag-uka-yoid be unge. \q2 Ar be napa-annagwichid, napa-nuedid, nega-isligwaled-napad. \q1 \v 34 Emide, an nue-daksad, an nue-itosbalid, \q2 igi an-dulamar-Egipto-yargi-bukwadi wilebukwa. \q1 A-ulale, an-dulamar-bendakega an aidenonikid. \q2 Emide, an-dulamar-ononaega Egipto-yarse an be-barmidoed.’ ” \qr Éxodo 3:5, 7-8, 10 \p \v 35 Degi, Esteban sogdebalid: “We-Moisés-yapa-abingamaladbali, ega sogsagusmalad: ‘Anmar-dummadga-guega, degi, anmarga-igar-nabogedga-guega, ¿doa-dule be-onugsasa?’ Emide, a-Moisés Bab-Dummadi Israel-dulemar-e-dummadga-guega onugsasad, degi, Israel-dulemar-onogega onugsasbalid. Bab-Dummadi e-baliwitur-ganguedba deyob imaksad. We-baliwiturde, epenne sapi-gwabunye-gwichid-abargi Moisésʼse magaros-gusadid. \p \v 36 ”We-Moisés Egipto-yargi, ibmar-gegerdaklemalad-oyosad, degine, ibmar-wilubgan-dakledisurmalad oyosbalid. Degidbali, Moisés anmar-dadgan-Egipto-yargi-bukwad onosad. Degi, Demar-Ginnidye-nugadgi, degi, birga-dulabo (40) nega-dulesulidganba ibmar-gegerdaklemalad oyodii gusad, degine, ibmar-wilubgan-dakledisurmalad oyodii gusbalid. \p \v 37 ”Amba we-Moisésʼsunnad Israel-dulemarga sogsagusad: \q1 ‘Bab-Dummad e-gayaburba-barsoged-anyobid be-gwenadgan-abargi gwensak bemarga barmidagoed. \q2 A-dule, nue be itomalo.’ \qr Deuteronomio 18:15 \p \v 38 ”Amba we-Moisés anmar-dadgan-abargi nega-dulesulidganba gudigusad. Deunni, yar-Sinaíʼgi baliwitur-ese-magarosad-ebo na sunmakdii gusad. Degi, Moisés anmar-dadganga sunmakdii gusmogad. We-Moisés Bab-Dummad-gayaburba burba-dula-uked abingasgusad, adi, anmarse ogwamarmogagar. \p \v 39 ”Degite, dadgandi Moisésʼba ibmar imakbisur-gusmalad, bur obacha-gusmalad, gannar Egipto-yarse dagbi-guarmalad. \v 40 Aga Aarónʼga sogdemalad: \q1 ‘¡Aarón! Be anmarga bab-dummagan sobe, adi, anmar-idu-nadap gumalagar. \q2 Ar Moisés-Egipto-yargi-anmar-onosad, anmar wissulid, wede igi-gusa.’ \qr Éxodo 32:1 \p \v 41 ”Degisoggu, moli-bebe-nikad-sapingwagwadgiid sobsamalad, a e-bab-dummadga na imaksamalad. Geb aga iba-dummad onosmalad, ega ibmar-durgan bukidar oburgwismalad, na dukin ibmar-sobsamaladgi wergunai gusmalad. \p \v 42 ”Degisoggu, Bab-Dummad anmar-dadgangi bangudsunnad. Nibneggi-ibdula-nanaidse ulubgi bab-dummadyob egi binsabukwa-guega imaksasunnad. Ar weyob Bab-Dummad-Gardagi E-gayaburba-barsogmalad bato narmaksad: \q1 ‘Israel-dulemar, bemar birga-dulabo (40) nega-dulesulidganba gudigusmargua, ¿anga be napiragwadgi ibmar-ogumakar-ukleged uksamarsi? \q2 ¿Anga be napiragwadgi ibmar-ukleged uksamarsi? Suli. \q1 \v 43 Aka nuchu-Moloc-e-neg-sobaled be semamaid, \q2 Degi, niisgwa-Refán bab-dummadyob e-nug-odummogega bemar sobsamalad. \q2 A-ulale, dikasuli Babilonia-neggwebur-dakasiki an be-balimetemaloed.’ \qr Amós. 5:25-27 \p \v 44 ”Nega-dulesulidganba anmar-dadgan bipirmakdigu, Babse-goled-neg-sunna-seleged-nika gusmalad. A-neg Bab-ebo na igar-mesisad mag-daklegega anmar-dadganga uklesad. We-negde, igi Bab-Dummad Moisésʼga oyosa, deyob Moisés neg-sobsagusad. \p \v 45 ”Degi, anmar-dadgande, e-dadgan-burgwisad-sorba, we-neg abingasmarsunnad. A-neg anmar-dadgan Josuéʼmala, we-yarse-ubononimargu, sear gusmalad. Bab-Dummad gandikidba dulemar-e-idu-bukwadi onosgusad. We-negde, David reyga-megisadse siigusad. \v 46 Bab-Dummad nabir Davidʼgi binsassoggu, David Bab-Dummadse-goled-neg sobesokalinad, adi, Jacob-wagan-e-Bab-Dummad na meged-neg nikuegar. \v 47 Degi-inigwele, geb e-machi, Salomónʼye-nugad, Bab-Dummadse-goled-neg sobsagusad. \v 48 Bab-Dummad-Bur-Birigined dulemar-neg-sobedgi gwen-megosur guoed, Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-sogsadyob: \q1 \v 49 ‘Bab-Dummad weyob soged: Nibnega an-ologanaga gued, \q2 degi, napnega an-nag-onakwed-ganaga gued. \q1 Degite, ¿ibi-neg bemar anga sobmalosunna? \q2 ¿Bia be anga obunnoged-neg ukmalosunna? \q1 \v 50 ¿Ar belagwable we-ibmarmarde an obinnissursi?’ ” \qr Isaías 66:1-2 \p \v 51 Esteban sogdebalid: “Bemar gusgu Bab-Dummad-Burba-Isligwaledgi yoledigumalad, bemar-dadgan-gusadyobi be gumalad. Bemar uaya-gwen-niksurmalad, degi, bemar gwagegi dule-Bab-Dummad-akudakmaladyob damalad. \v 52 Ar be-dadgan, ¿biti Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad wiossurmar be insae? Bela wiosmaladbiid. Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad sogsagusmalad, yoedse dule-wargwen, dule-gwage-swilidikid, bemarse danikoye. Degi-sogsamalad, be-dadgan a-dule-oburgwisgusmalad. Degite, emigindi, we-dule-gwage-swilidikid bemarse nonigu, bemar, darba manigi uksamalad, degi, bemar oburgwismarbalid. \v 53 Bab-Dummad igar-mesisad na e-baliwiturmarba bemarga uksanad, degite, a-igarba gwen be ibmar imaksasurmalad.” \s1 Judíoʼmar akwagi-makar Esteban-oburgwismalad \p \v 54 Judío-igar-nabiromalad-dummagan weyob Esteban emarga ibmar-soge-itosmargu, e-gwagegi sae-itodmalad, degi, bela-belad ise-urwar Estebanʼgi uludmalad. \v 55 Estebanʼdi Bab-Dummad-Burba-Isligwaled nue nikasoggu, niba atakdegua, Bab-Dummad-e-gangued-yeerdakleged dakalid, degi, Jesús Bab-Dummad-argan-nuedsik gwichi dakarbalid. \v 56 Degi, Esteban sogded: \p “¡Be dakmar! Nibneg argaar an daked, degi, Dule-Machi Bab-Dummad-argan-nuedsik gwichi an dakbalid.” \p \v 57 Judíoʼmar mer-Esteban-itomalagala uaya gasa imaksamalad, degi, binnasur oimakdemalad. Geb bela Estebanʼgi buladik duurmakdemalad. \v 58 Esteban-gasmargu, neggwebur-magaba ebipidmalad. Geb agi akwagi-makar oburgwismalad. Dulemar akwagi-Esteban-maknanaid sapin-wargwen-Sauloʼye-nugadga Esteban-mor uksamalad, adi, ega gamalagar. \p \v 59 Akwagi Esteban-maknanaimargu, Estebanʼdi weyob Bab-Dummadse gochad: “Dummad-Jesús, an-san-burba be susun.” \v 60 A-sorba Esteban yokorgi sindigar sigisad, geb binnasur goted, sogded: “Dummad, we-dulemar-sabsur-an-imaknanaidgi mer isdar be binsao, isgunanaisurmalayobi be dakoed.” \p Weyob-sogsad-sorba, Esteban burgwissunnad. \c 8 \s1 Saulo Jesúsʼba-nanaimalad-baregindii gusad \p \v 1 Judíoʼmar Esteban-iblosmargu, Saulo yeer-itogwichi gusmogad. \p Deunni, Jerusalén-neggweburgi Jesúsʼba-nanaimalad-danar-ambikunonidamalad nue-ise-wilegar baregillearmalad. Degisoggu, bela amala Judea-yalaganba, degi, Samaria-neggweburse duurmakde gusmalad. Unnila Jesús-e-sapingan-bur-dummaganbi Jerusalénʼgi besa gusmalad. \v 2 Dulemar-Bab-Jesúsʼba-nue-nanaimaladi nuedgi Esteban-mui dikapmalad. Amar Estebanʼba nue-bukib-binsadii gusmalad. \v 3 Deun, Sauloʼdi Jesúsʼba-nanaimalad-danar-ambikunonidamalad-baregindii gualid, negayaa-negayaase machergan-baregindii, omegan-baregindii gualid. Geb agine esgaryaba metedaed. \ms1 3. FELIPE IBMAR IMAKSAD \mr (8:4-40) \s1 Felipe, Samariaʼgi Bab-Dummad-Gayaburba-Nuedgi sunmaksad \p \v 4 Jesúsʼba-nanaimalad Jerusalénʼgi-ainidmaladi bela aisakidmargu, Bab-Jesúsʼgi-abonoleged-igargi bela dulemarga sunmaknadap gusmalad. \v 5 Dule-wargwen, Felipeʼye-nugadi, Samaria-neggweburse nadegusad, agi Cristoʼgine dulemarga sunmakdapid. \v 6 Dulemar, Felipe-sunmaked itoarmargu, degine, ibmar-wilubgan-dakledisulid-imaked dakarmarbargu, dulemar ese ambikunonidamalad. \v 7 Deginbali, bukidar niaburba-nikamaladi, binnasur-gote, niaburbamar egi ainiddamalad. Degi, bukidar dule-abagan-burgwar-nikamaladi, dule-muya-muya-nanamaladi, Felipe onudakmai gusad. \v 8 Degisoggu, Samaria-neggweburgi nue-weligwar-itobukwa gusmalad. \p \v 9 A-ibagi Samaria-neggweburgine dule-wargwen, Simónʼye-nugadi, gudigusmogad. A-dulede, ibmar-burba-wisid-duledid. Iduar dulemar-yardakdii gusad, ar ade, bukidar ibmar-dakledisurmalad-imakdii gusad. Dule-dummadye na san-sadii gusad. \v 10 Bela dulemar-burwigana, degi, serganse-bakar, nue boo itobukwadamalad, degi, bukidar sogdamalad: “We-dule, Bab-Dummad-gangued-nue-nikad-duleye.” \p \v 11 Bukidar Simón-ibmar-sogedba imakdedamalad, ar ade, dikasurgus Simón dulemar-yardakar, ibmar-dakledisulid-imakdisoggu, ese binsaed galeddamarsunnad. \p \v 12 Ar dulemar, Felipe gayaburba-nuedgi-sunmakdiid itosmargua, degi, Bab-Dummad-e-negdakmaidgi-sunmakdiid itosmargua, degine, Jesucristo-nuggi-sunmakdiid itosmargua, Samaria-dulemar e-gwagegi Jesús-abingasmalad. Geb machergan, degi, omeganse-bakale, Bab-diigi-ogleged-igar imaksamarsunnad. \v 13 Simón Bab-Jesúsʼgi bengussurmogad. Simón Bab-diigi-oglesad-sorba, Felipeʼba bipirmakdii gualid, ar ade, Simón, Felipe-ibmar-wilubgan-imaked, degi, ibmar-dakledisurmalad-dummagan-imaked geger-dakdii gualid. \p \v 14 Jesús-e-sapingan-bur-dummagan-Jerusalénʼgi-bukmalad wisguarmargu, Samaria-dulemar Bab-Dummad-gayaburba abingasmarye. Geb esega, Pedro, degi, Juan-ebogwa, barmismalad. \v 15 Pedro, Juan-ebogwa Samariaʼse mosmargu, Bab-Dummad-gayaburba-abingasmaladga Bab-Dummadse gotemalad, adi, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled abingamarmogagar. \v 16 Ar ade, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled Samaria-dorgangi amba yoo nonikid. Unnila Jesús-nugginbi diigi oglesmalad. \v 17 Degi, Pedro, Juan-ebo, Samaria-dorgangi argan mesismargu, amar Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-abinganonimarmosunnad. \p \v 18 Jesús-e-sapingan-bur-dummagan e-argan dulemargi mesisale, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled abingasdamalad. Deyob, Simón daksagu, Jesús-e-sapingan-bur-dummaganga mani ukbigualid. \v 19 Amarga sogded: \p —We-gangued-bemar-nikad anga udamoye, adi, doa-dulegi an-argan an mesisale, nabir Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-abingaegarmoye. \p \v 20 Pedro, Simón-abin sogded: \p —Be-manibo be soo-sailase nasun. Ar Bab-Dummad-nabir-anmargi-binsaed, anmarga ibmar-uked, manigi bakleye be bidager. \v 21 Degisoggu, bega anmarba Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-uked-igar gwen maisulid. Ar be-gwage Bab-Dummadgi dikasur bangus naid. \v 22 Degisoggu, be-gwagegi be-sunnasur-binsasad bukib be binsasun, na be nugusun. Bab-Dummadse be gole, adi, abakalegi be-gwagegi-sunnasur-binsasad Bab-Dummad bega osuloalile. \v 23 Ar an be-dakgua, be-ulubgi ibmar-gagbidyob aimargi-nobed begi naid, degine, isguedse be bipirmasgudii an be-daked. \p \v 24 Simón, Pedroʼga, degi, Juanʼga sogdesun: \p —Anga Bab-Dummadse be gormar, adi, bela be-anga-ibmar-sogsad mer degiguegar. \p \v 25 Pedro, Juan-ebogwa, Bab-Dummad-Gayaburba-Nued-barsogsamalad-sorba, degi, Jesús-nuggi sunmaksamargu, gannar Jerusalénʼse armarsunnad. Jerusalénʼse danimargu, igarba Samaria-yargi neggwebur-burwigana-bukmaladga Bab-Dummad-Gayaburba-Nuedgi sunmakdani gusmalad. \s1 Felipe igarba Etiopíaʼgined-ebo sunmaksad \p \v 26 Bab-Dummad-e-baliwitur-wargwen Felipeʼga sognonikid: “Be nae, nega-dulesulidgansik dad-nakwed-argan-nuedsik be nao. Jerusalénʼgi Gaza-neggweburse-aibillemaid-igarba be naoed.” \v 27 Degidbali, Felipe nade gussunnad. Igarba nadapgu, dule-wargwen Etiopíaʼgined dakalid, dule-alugwag-gwasualed. A-dulede, dule-dummadid, ar ade, Etiopíaʼmar-rey-bundor-Candaceʼga mani-daked-duled. A-dulede, Jerusalén-neggweburse Bab-nug odummogega arbigusad. \v 28 Etiopía-dule gannar na e-negse nadapgu, e-moli-urgi sii, Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Isaías-narmaksagusad-absonadapi gusad. \p \v 29 Agi Bab-Dummad-Burba-Isligwaled Felipeʼga sogded: “Ese be nae, e-moli-ur-yase walikaa be nae.” \v 30 Felipe ese nadsunnad. Walikgusgu, Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-Isaías-narmaksadi, a-absonadap itoalid. Degi, Felipe ese egisdesunnad: \p —Degite, be-absonadapid, ¿mag be itoge? \p \v 31 Dule-Etiopíaʼgined, abin-sogded: \p —¿Sunna mag an itogosi, ar dule anga odulosulir, we ibi-obare? \p Degisoggu, Felipeʼga sogdesunnad: \p —An-moli-urse be nakwe, an-dikarba be sigdage. \p \v 32 Etiopía-dule, Bab-Dummad-Garda-narmakaled-absonadapid, wegi-narmakar naido: \q1 “Igi-sibad-wawaad-senigwad e-oburgwilegedse selesdae, \q2 deyobi, selemai gusad. \q1 Igi-sibad-wawaad ega-e-absar-siked-abin, gordasuli, \q2 deyobi, dulemar-asabin Bab-Jehová-e-mai gaya nikussulid, \q2 degi, dulemar-asabin gwen gochasurbalid. \q1 \v 33 Bela-bela egi dodosmaladgi, igar-maidba gwen ega imaksasurmalad, \q2 igar gwen nabirossurmalad. \q1 Degisoggu, ¿doa e-wagangi bar sunmakosunna? \q2 Ar ade, oburgwismalad.” \qr Isaías 53:7-8 \p \v 34 Etiopía-dule Felipeʼse egisdesun: \p —Anga be soge, ¿we doagi Bab-Dummad-gayaburba-barsoged sunmake? ¿An na dukin soge, igi, dule-baidgi sunmake? \p \v 35 Degi, Felipe, Isaías-garda-narmakar-gebe-onogedgi ega sunmakded. Geb Bab-Dummad-Gayaburba-Nued-Jesúsʼgi-soglesadgi ega sunmaksabalid. \v 36 Degi, igarba nadapmargu, dii nai dakarmalad. Agi Etiopía-dule Felipeʼga sogded: \p —Dii be dake. ¿Bab-diigi-ogleged-igargi geg an oglege?\fig Felipe, dule-Etiopíaʼginedga Bab-Dummad-Garda odulosad. (Gusmalad 8:35) |src="CN01932B.TIF" size="col" ref="Hechos 8:36" \fig* \p \v 37 Felipe, abin-imakded: \p —Ar na be Jesucristoʼgi nue-bensulile, be sunna Jesús-nuggi diigi oglegodo. \p Etiopía-dule, Felipe-abin sogded: \p —An bensulid, Jesucristo Bab-Dummad-Machi-sunnadid. \p \v 38 Degi, Etiopía-dule moli-ur-nasiksasunnad. Degine, ebo diise aidesmarsunnad. Geb Felipe Etiopía-dule Bab-diigi-ogleged-igargi ogsasunnad. \p \v 39 Dii-yagi-gwichi nakwiarmargu, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled ukiar Felipe-sesagusad. Etiopía-duledi bar gwen Felipe-daksasulid, degi-inigwele, bela-bela weligwar e-negse nadapgusad. \v 40 Felipeʼdi bato Azoto-neggweburgi gudii daklealid. Felipe neggwebur-ilibali, Bab-Dummad-Gayaburba-Nuedgi sunmaknadapgusad, deyob Cesarea-neggweburse warmaksad. \c 9 \ms1 4. SAULO, BAB-JESÚSʼBA NAGUSAD \mr (9:1-31) \s1 Saulo, Bab-Jesús-abingasad \r (Gusmalad 22:6-16; 26:12-18) \p \v 1 Saulo Jesúsʼba-nanaimalad-isdar-dakedbali, emar-ogilogedginbi binsadiid. A-ulale, Saulo garda-amiega, dule-irwa-Babse-goled-bur-dummadse nadegusad. \v 2 Adi, nabir Damascoʼgi Judíoʼmar-onmakedneg-bukmaladse dogegar. A-gardade Sauloʼga igar-uknaid, adi, nabir machergan, omegan Jesúsʼba-nanaimalad gaegar. Amar gugmakar Jerusalénʼse sedagegar. \p \v 3 Saulo igarba-nadapgu, Damasco-neggwebur-omodanigu, ukiar nibneggi gwallu mee egi ganonikid. \v 4 Agi, napase aimukud gusad. Geb nibneggi dule ega soge itoalid: \p —Saulo, Saulo, ¿ibiga be an-baregindii? \p \v 5 Saulo abin-sogded: \p —Dummad, ¿be doasunna? \p Dule, abin-imakded: \p —Ani an Jesús, ar ani be an-balegindiid, ani an a-duled. [Ikogi be didii annaye sogele, na be dukin nunmaked amioed.] \p \v 6 Saulo nue-dobed-abalagine, wawanmakale, sogded: \p —Dummad, ¿ibi imakbi be an-abesunna? \p Dummad, abin-imakde, ega sogded: \p —Be gwisgu, neggweburse be nae, agi bega sogmaloed, ibu be imakoe. \p \v 7 Dule-Sauloʼba-nadapgusmalad bela-bela dobe itodmalad, geg sunmake gudmalad. Ar ade, gayaburba gole itosmalad, degi-inigwele, gwen dule daksurmalad. \v 8 Saulo napagi-mai gwisgudgu, aku-dulemar-dake gwisgualid, e-ibya bela sobmor gusad. Degisoggu, e-sordamar argangi-annikaa Damascoʼse Saulo-searmarsunnad. \v 9 Saulo, ibapaa Damasco-neggweburgi aku-atake megisad. Mas guchasulid, gobsasurbalid.\fig Saulo napagi-mai, aku-dulemar-dake gwisgualid, e-ibya bela sobmor gusad. (Gusmalad 9:8) |src="cn01934b.tif" size="col" ref="Hechos 9:9" \fig* \p \v 10 Deun, Damasco-neggweburgi Bab-Jesúsʼba-naid-wargwen maigusad. A-dulede, Ananíasʼye-nugad. A-dulega Bab-Jesús gabgi ibmar sognonikid. Weyob sognonikid: \p —¡Ananías! \p Geb Ananías abin-sogded: \p —Naa, Dummad, wegi an mai, an be-itomai. \p \v 11 Agi Bab-Jesús ega sogded: \p —Gwisgu, Judas-negse be nae, Igar-Innikigwadye-nugadba be nao. Be modapile, Tarso-dule-Sauloʼye-nugadi be egisdapoed. A-dulede, a-neggi Bab-Dummadse gormaid. \v 12 Ar Saulo bato gabgi dule-wargwen-Ananíasʼye-nugad daksad. Ese dogdani, degi, egi argan-mesnai daksad, adi, nabir gannar atakegar. \p \v 13 Ananías, Bab-Jesús ega degi-soge itosgu, sogded: \p —Dummad, dule-bukidar we-dulegi sunmakmar an-itodiid, igi Jerusalénʼgi beba-nanaimalad beedse wiosa. \v 14 Deginbali, wegi Damascoʼgi dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummagan ega igar-uksamogad, adi, nabir beba-nanaimalad bela gaegar, esgaryagi metegar. \p \v 15 Bab-Jesús, abin-imakded: \p —Be nae, ar we-dule an-sapinga-guega an susmogad. Adi, nabir Judíoʼsurmaladga, reymarga, degi, amba Israel-dulemarga, an-nuggi sunmakegar. \v 16 Degisoggu, ani an Sauloʼga oyogoed, an-sapinga-guedi, beedse an-nug-ular wilegergebye. \p \v 17 Deyob Bab-Jesús ega sogsagu, Ananías Judas-negse nadsunnad. Modapgu, Ananías, e-argan Sauloʼgi-mesisgu, ega sogded: \p —Gwenad-Saulo, Dummad-Jesús igarba-danigu bese-magarosad-dule, a an-barmialid. Adi, nabir gannar be atakbaligar, degi, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled bela-bela be nikubaligar. \p \v 18 Degi-ega-sogsagu, Saulo-ibyagi ua-ukayobi-naidi, yog babatiargusad. Geb degi, nabir gannar ataknaded. Geb Saulo a-sorba, yog Bab-diigi-ogleged-igargi oglessunnad. \v 19 Saulo geb mas guchagu, wis gannaledsunnad. Agi, Damascoʼgi dulemar-Jesúsʼba-nanaimalad-walik ibbigbasaar gudigusad. \s1 Saulo Damascoʼgi Bab-Jesús-igargi sunmaksad \p \v 20 Geb agi Saulo, Jesucristo-igargi yog sunmakar imakded. Judíoʼmar-onmakedneg-irba, sogdii gusad, Jesús Bab-Dummad-Machi-sunnadye. \v 21 Saulo-itoarmalale, bela geger itoddamalad. Sogdedamalad: “¿We-dulede, Jerusalénʼgine dulemar-Jesúsʼba-nanaimalad-baregindii dasursi? ¿Ar amba we-dulede dulemar-Jesúsʼba-nanaimalad-gaega wese nonisursi? Adi, Jerusalénʼse sedega, dule-irwa-Babse-gormalad-e-dummaganga ukegar.” \p \v 22 Ar Saulo aka bur bule Bab-Jesús-igargi-sunmaked gangumai gusad. Jesús we, Cristo-sunnadye, Bab-Dummad-dule-wargwen-barmidagoye-sogsad-duleye sogdii gusad. Degisoggu, Damascoʼgi Judíoʼmar-bukwadi geg Pablo-abin-imake gusmalad. \s1 Saulo Judíoʼmar-Damascoʼgi-bukmaladgi wakichad \p \v 23 A-ibagan-nasad-sorba, Judíoʼmar Saulo-oburgwemalaga igar amismalad. \v 24 Saulo dulemar-e-oburgwebimalad wisgusad. Saulo-oburgwemalagala, Judíoʼmar bane-bane neggwebur-yawagak-nagaba, mutikidba, ibginse-bakar, Saulo-edarbebukwa gusmalad. \v 25 Jesúsʼba-nanaimaladdi, Saulo-nabir-wakinnega, mutikidba neggwebur-galu-dikarba garbagi Saulo-odesmarsunnad. \s1 Saulo Jerusalénʼse modapgusad \p \v 26 Saulo Jerusalén-mosgu, Jesúsʼba-nanaimaladba ambikubi gualinad. Ar Jesúsʼba-nanaimaladdi dobe itomalad, ar ade, Bab-Jesúsʼba-naimodeeye gwen Sauloʼgi binsasurmalad. \v 27 Degi-inigwele, Bernabéʼdi Jesús-e-sapingan-bur-dummagan-bukwadse Saulo-sesagusad. Amarga sogdesunnad, igi Saulo Damasco-igarba-nadapgu, Bab-Jesús-daksagusa. Agine, igi Jesús ega sogsagusbali, deginbali, igi Saulo Damascoʼgi dobsuli, nue-gandikidba Jesús-nuggine sunmaksagusbali. \p \v 28 Agi, Saulo Jerusalénʼgi bessunnad, degi, Jesús-e-sapingan-bur-dummaganba bipirmakdii guarsunnad. \v 29 Deun, Saulo, dobsuli Bab-Jesús-nuggi sunmakdii gualid. Judíoʼmar-Griego-gaya-sunmakmalad-ebo dobsuli na abin-abin imakdii gualid. Amardi, Saulo-oburgwebi-gusmalanad, degite, gwen oburgwissurmalad. \v 30 Gwenadgan-Jesúsʼba-nanaimalad degi-wisguarmargu, Cesarea-neggweburse Saulo-sesmalad, geb Tarso-neggweburse Saulo-barmismarsunnad. \p \v 31 Degisoggu, Jesúsʼba-nanaimalad-danar-ambikunonidamalad bela Judea-yalagi, Galileaʼgi, degi, Samariaʼgi, nue-bogidiki, dule-e-bareginnedsuli bukwa gusmarsunnad. A-ulale, Jesúsʼba-nanaimalad burbar nue-gangumai, Bab-Jesús-dobee-nanabukwa gusmalad. Degine, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled amar-ogannomai-gussunnad, ega Jesúsʼba-nanaimalad-omelomai gussunnad. \ms1 5. PEDRO IBMAR IMAKSAD \mr (9:32–12:25) \ms2 5a. Pedro, ibmar-dakdisurmalad imaksad \mr (9:32-43) \s1 Pedro Eneas-nudaksad \p \v 32 Pedro bela gwenadgan-bukmaladse atakdigua, Lida-neggweburgi gwenadgan-Jesucristoʼgi-akananaimaladse ataknad gusmogad. \v 33 A-neggweburgi Pedro dule-wargwen Eneasʼye-nugad birgabaabakgus (8) abagan-burgwaled-nika-mai dakdapid. \v 34 Pedro Eneasʼga sogdesun: \p —Eneas, Jesucristo be-nudakoed. Be gwisgu, be-meged be nudake, be nae. \p Agi Eneas nugusgu, yog gwisguar imaksad. \v 35 Pedro, Eneas-onudaksad-sorba belagwapa Lida-neggweburgi-bukwamalad, Sarón-nebagi-bukwamalad Eneas-nugusad daksamalad. A-ulale, amar Bab-Jesúsʼba nue nagusmarmogad. \s1 Pedro gannar Dorcas-odulosad \p \v 36 A-ibagangi, Jope-neggweburgi ome-wargwen Bab-Jesúsʼba-nue-nai gusmogad. A-omede, Tabitaʼye-nugad, Griego-gayabardi, Dorcasʼye bileged. A-omede, igar-nueganbi imakdiid, degi, wilegana-nue-bendakdidaed. \v 37 A-ibagangi, Dorcasʼde uellealid, geb burgwisad. Burgwisgu, nue ogsamalad. A-sorba, neg-aila-niba mesismalad. \v 38 Jope-neggwebur Lida-neggweburgi itakasaar siid. Geb Jesúsʼba-nanaimalad wisguargu, Pedro Lida-neggweburgi gudiiye, dule-warbo Pedroʼse barmisgusmalad, Pedro-sunamalagar. Amar Pedroʼga sogdapmalad: “Gwae Jopeʼse be dagoye, mer be yoggudoye.” \p \v 39 Pedro dulemar-warbogwadba Jopeʼse arsunnad. Jopeʼse-nonimargu, neg-aila-niba Dorcas-mui-maidse Pedro-sesmalad. Omegan-ei-sui-burgwismalad ise-boale Pedro-ebilis ambikunonimalad. Geb omegan, Dorcas-subamar-ega-maksad, degi, mormar-ega-maksad, Pedroʼga oyonanaiguarmalad. \v 40 A-sorba, Pedro bela dulemar-bukwad onisad. Geb Pedro yokorgi sindigar-sigisgu, Bab-Dummadse goted. Pedro, Dorcas-muisik aibiridgu, ega sogded: “Tabita, gwisgu.” \p Geb degi, Dorcas ibya argaalid, Pedro-dakargu, sigisa imaksad. \v 41 Pedro, argangi Dorcas-gasaa ogwichisa imaksad. Geb Pedro a-sorba, Jesucristoʼba-nanaimaladse, omegan-ei-sui-burgwismaladse, dula Dorcas-senonikid. \p \v 42 Weyob-gusadi, bela Jope-neggweburgi wisgusmalad. Bukidar a-neggweburginmalad Bab-Jesúsʼgi bensur-gunonimalad. \v 43 Agi, Pedro undar Jopeʼgi megialid. Simónʼye-nugad-neggi mai-gusad. Simónʼde ibmar-ukagi-arbaed-duled. \c 10 \ms2 5b. Pedro, Judíoʼsurmaladga Bab-Igargi sunmaksad \mr (10:1–11:30) \s1 Cornelio-negburgan-daksad \p \v 1 Deun, Cesarea-neggweburgi dule-wargwen Cornelioʼye-nugadi, mai-gusmogad. A-dulede, Roma-sorda-dulatar-sediid-duled (100), Roma-sorda-danagwen-Italianaʼye-nugad-e-dummadid. \v 2 Cornelio, bane-bane Bab-Dummadgi binsadiid-duled, nue bela e-neg-yaginmaladmala Bab-Dummad-dobee-nanadimogad-duled. Cornelio, nue dule-wileganaga mani ukdibalid, deginbali, bane-bane Bab-Dummadse gordiidabalid-duled. \v 3 We-dulede, sedo wachi-irbaagi gabdakeyobi negburgan dakded. \p Cornelio Bab-Dummad-baliwitur ise-dakaled. Baliwitur Cornelio-maidse dognonikid, ega sognonikid: \p —Cornelio. \p \v 4 Cornelio nue-nuu baliwitur-dakdegu, dobe itoded, ega sogded: \p —Dummad, ¿wede igid barsunna? \p Baliwitur, abin-sogded: \p —Be Bab-Dummadse goledi, degi, be wileganaga mani ukedi, we-ibmar Bab-Dummadse nakwisad, Bab-Dummad we-ibmar gwen iegosulid. \v 5 Degisoggu, Jope-neggweburse Simón-sunamalaga dulemar be barmid. We-Simón, Pedroʼye-bimarbalid. \v 6 We-Simónʼde, dule-Simónʼye-nugmogad-neggi maid, a-dulede, ibmar-ukagi-arbaed-duled. A-nega demar-gakasik siid. A-Simón-Pedro bega sogoed, ibu be imakoe. \p \v 7 Baliwitur-Cornelioʼga-ibmar-sogsad-sorba-nadgu, Cornelio ega-warbo-arbamaladse gochad, degi, suar-ibed-wargwense gochabalid. A-dulede, Bab-Dummadse-goled-dulemogad. Degisoggu, Cornelio a-dule-ega-ibmar-saoed bensulid. \v 8 Cornelioʼde amarga bela ibmar sogsagu, Pedro-sunamalaga Jope-neggweburse dulemar-barmisad. \s1 Pedro-negburgan-daksad \p \v 9 Banedgine, Pedro-sunadapmaladi igarba nadapmargu, bato Jope-neggwebur-walikgusmargu, Pedroʼdi yorukudbali Bab-Dummadse-golega neg-birgi nakwisad. \v 10 A-wachigi Pedro nue-ukuur itoalid, mas gunbigualid. Ega mas-imaknanaigua, gabdakeyob negburgan dakalid. \p \v 11 Agi Pedro nibneg argaali dakalid. Mor-sibu-dummadyob e-dukumar-bakegwadgi atinnar nibneggi napnegse aidedani dakalid. \v 12 Mor-sibu-dummad-yagi ibdula-unimalad, ibdula napagi-musgi-musgi nanamalad, degi, ibdula-gukumalad, galagwensuli bukwa dakalid. \v 13 Degi, dule ega soge itoalid: \p —Pedro, gwisgu, ibmar-dula oburgwe, be gunne.\fig Pedro negburgan daksad, mor-sibu-dummad-yagi niba-akar aidedaniki. We-morgi, Judíoʼmarga ise-gulleged bukwa. (Gusmalad 10:10-12) |src="cn01945B.tif" size="col" ref="Hechos 10:13" \fig* \p \v 14 Degi, Pedro, abin-sogded: \p —Dummad, suli, an gunnosuli, ar ibmar-isgana, ibmar-isemaladi gwen an-gaya-yaba dogdisulid. \p \v 15 Degi, gayaburba gannar gollarbalid, ega sogded: \p —Bab-Dummad ibmar-ised-osulosadi, geg bar isedye be soged. \p \v 16 Deyob ilapaa Pedroʼse gayaburba gochagusad. A-sorba ibmar mor-sibuyob-daklegedi gannar nibnegse nakwid gusad. \v 17 Pedro gabdakeyob na ibmar-daksadgi binsamaigualid, wede, ibi nue obardibeye. Pedro degi-binsamai, Cornelio machergan-walapaa-barmialidi, Simón-neg aminonimalad, degi, Simón-yawagak-naba gwisgunonimarsunnad. \v 18 A-neggi, egisdemalad, “Wegi dule Simónʼye-nugad Pedroʼye-bimarbalid, mai sogeye.” \p \v 19 Pedro negburgan-daksadgi amba binsamai, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled ega sognonikid: “Simón, be dake, dule-warbaa be-amidimalad. \v 20 Be gwisgu, be aidege, amarba be nae. Mer eba nasuli be guo. Ar ani an bese we-dulemar barmialid.” \p \v 21 Geb Pedro, Cornelio-dulemar-barmialid-bukwadse aidearsunnad, amarga sognonikid: \p —Ani an Pedro, be an-amidimalad. ¿Degite, ibiga bemar an-amidimarsunna? \p \v 22 Amar, Pedro-abin sogded: \p —Roma-dule-sorda-dulatar-sediid, Cornelioʼye-nugad-nuggi anmar danikid. A-dulede, igar-napiragwadbadaed-duled, Bab-Dummad-dobekwaa-nanadiid-dulebalid. Deginbali, Judíoʼmar bela a-dule nabir dakmalad, bela bina sogedbimarbalid. Bab-Dummad e-baliwitur-isligwaledba Cornelioʼga sogsad bese gordaye, Pedro-ibmar-bega-sogoed, be nue itogoye. \p \v 23 Pedro degi-ega-ibmar-soge-itosgua, negyaba amar-odossunnad. Agi ibagwen Pedro-walik gabismalad. Banedgine, amarba Pedro nadsunnad, degi, gwenadgan-Jopeʼginmalad eba nadegusmarmogad. \s1 Pedro Cornelio-neg-mosad \p \v 24 A-banedgine, Pedroʼba-nadapmalad Cesarea-neggweburse modapmalad. Agi Cornelio, degi, e-gwenadgan, degine, e-aimar-nuegan, Pedro-edarbebukwa gusmalad. \v 25 Pedro, Cornelio-negse dogdegu, Cornelio, Pedro-abin magaba noalid, degi, Pedro-nug-odummogega Pedro-abin yokorgi sindigar signonikid. \v 26 Pedro, Cornelio-ogwichis imaksad, ega sogded: \p —Mer Bab-Dummadyob be an-imako. Be gwisgu, ar be-sunnaa an dulemogad. \p \v 27 Pedro, Cornelio-ebo sunmaknadap negyaba dogdemargu, dulemar-bukidar-bukwa dakdapmalad. \v 28 Geb Pedro amarga sogdesunnad: \p —Bemar nue wismalad, Judío-dule, Judíoʼsulid-ebo sunmaker, Judíoʼsulid-negse doger, igar maisulid. Ise-sailad. Degi-inigwele, Bab-Dummad anga oyosad, mer ibmar-iseyobi, degi, ibmar-isganayobi dulemar be dakoye. \v 29 A-ulale, bemar anse gochamargu, gwen an binsassulid, mer naodeeye, yog bemarse aligu an imaksad. Emigindi, an wisgubisundo: ¿Ibiga bemar nue anbina gorsimarsunna? \p \v 30 Cornelio, Pedro-abin sogded: \p —Ibabakedo, we-wachigi, an-neggi Bab-Dummadse-golega, deun mas-gunsuli an gudigu, sedogidbali, wachi-ilapaagi, Bab-Dummadse an gorsigu, dule-wargwen, mola-dakar-dakargaed-yoi anse nonikid. \v 31 Anga sognonikid: ‘Cornelio, Bab-Dummadi ese-goled be-itosad, degi, emar-wilegana-bendakedgi yeer be-dakbalid. \v 32 Degisoggu, Jope-neggweburse Simón-sunaega be dulemar-barmid. A-dule, Pedroʼye-bimarbalid. We-Simónʼde, demar-gakasik maid, dule-ibmar-ukagi-arbaed-neggi, Simónʼye-nugmogad-walik maid. We-Simón-Pedro bese nonikile, bega ibmar sognonikoed.’ \p \v 33 ”Aga be-sunaega dulemar an barmisad. Nued be imaksado, anmarse be argu. Emigindi, bela anmar Bab-Dummad-asabin ambikunonisunnad. Anmar be-itobimalad igi Bab-Dummad anmarga sogoye bega sogsa.” \s1 Pedro, Cornelio-neggi Jesús-igargi sunmaksad \p \v 34 Pedro sunmakdesun, sogded: “Inso emigindi, nue magar an itoged, Bab-Dummadi bela dulemar emarbi-daked. \v 35 Ar doa-duledibe, Judíoʼdibe, Judíoʼsurdibe, a-dule nue Bab-Dummad-dobee nanadiile, degi, e-sogedbarbi gudiile, Bab-Dummad a-dule geg obaned. \v 36 Ar bemar wismalad, Bab-Dummad gayaburba-nued Israel-dulemarga sogsad, ‘Gwage-bogidik-itoleged Jesucristoʼba an bemarga ukoye.’ We-Jesucristoʼde bela dulemar-Dummadga maisunnad. \p \v 37 ”Emigindi, belagwapa bemardi nue-wismalad, Juan Bab-Dummad-diigi-ogleged-igargi sunmaksad-sorbali, igi Galilea-yargi neg gude, degi, Judea-yalase neg-gusa. \v 38 Deginbali, bemardi nue wismarbalid, igi Bab-Dummad Jesús-Nazaretʼginedga E-Burba-Isligwaled uksa, degine, e-gangued ega uksabali. Degine, igi Jesús ibmar-nueganbi imakdii gusbali, degi, igi dulemar-niaburbase-wiledimalad nudakdii gusbali. Ar Jesús weyob gudigusad, ar ade, Bab-Dummad eba gudiguad. \p \v 39 ”Emide, Judea-yargi, degi, Jerusalén-neggweburgi bela Jesús we-ibmar-imaksad nue-anmar ibyagwar daksamalad. Anmar bela daksamarbalid, igi Judíoʼmar nakrusgi biokar Jesús-oburgwismarbali. \v 40 Degi-inigwele, Bab-Dummaddi ibapaagi Jesús-gannar-odulosad, degi, anmarse magaroged imaksad. \v 41 Bab-Dummad bela dulemarse Jesús-magarossulid. Bab-Dummad unnila idu anmar-sulesmaladsebi Jesús-magarogega imaksad. Anmar, Jesús-gannar-durgusad-sorba, eba-mas-guchamalad, eba-gobsamarbalid. \p \v 42 ”Jesús anmarga sogsad: ‘Be an-barsognamar, an-gayaburbagi sunmaknamar, dulemarga sognamar: Bab-Dummad, dulemar-bukwadga, degi, dulemar-burgwismaladga igar-nabogega Jesús-nugsasye. \v 43 Deginbali, bato Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad iduar sogsagusmogad, we-Jesúsʼgi dulemar nue-bensulile, a-dulemar abonolegoye, e-isgudiid, Jesús-nuggi Bab-Dummad ega elioye.’ ” \s1 Judíoʼsurmalad Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-abingasmalad \p \v 44 Pedro amba sunmakgwichi, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled belagwapa Pedro-itobukmaladgi ubononikid. \v 45 Judíoʼmar-Jesúsʼba-nanaimalad Pedroʼba-nonimaladi, geger dakdemalad, Judíoʼsurmaladga Bab-Dummad bela-bela E-Burba-Isligwaled uksamoga. \v 46 Ar ade, itoarmalad, Judíoʼsurmalad gaya-baid-baid sunmake, degi, Bab-Dummad-nug odummonanai. \v 47 Geb Pedro sogded: \p —¿Doa Bab-diigi-ogleged-igargi we-dulemar mer ogoye sogmalosunna? ¿Ar anmar-sunnaa wemar Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-abingasmarmosursi? \p \v 48 Degisoggu, Pedroʼdi Jesucristo-nuggi Bab-diigi-ogleged-igar-imakega, a-dulemarga igar uksasunnad. A-sorba, a-dulemar, Pedroʼgi wilenaigusmalad, wis ibbigbasaar emar-walik gudiguye. \c 11 \s1 Pedro sogsad, igi Judíoʼsurmalad Bab-Jesús-abingasmarmoga \p \v 1 Jesús-e-sapingan-bur-dummagan, degi, gwenadgan-Jesúsʼba-nanaimalad Judeaʼgi-bukwamalad, itoarmalad, dulemar-Judíoʼsurmalad Bab-Dummad-gayaburba abingasmarmoye. \v 2 Pedro Jerusalénʼse gannar nonigu, Judíoʼmar-Jesúsʼba-nanaimalad, Pedroʼse uluarmalad, \v 3 ega sogdemalad: \p —¿Ibiga Judíoʼsurmalad-negyaba be dogdii? ¿Ibiga eba be mas gundibali? ¿Wede isesursi? \p \v 4 Agi Pedro ibmar-gebe-gualid-akar, ilekwaa bela amarga sogdesunnad: \p \v 5 —Jope-neggweburgi an mai, Bab-Dummadse an gorsigu, negburgan an daksad. Agi, mola-sibu-dummadyobi, e-dukumar-bakegwadgi-atinnar nibneggi anse aidedani an daksad. \v 6 Nue an dakdegu, an dakalid, galagwensuli we-napneggi ibmar-durgan-unimalad, achu-sapur-ursilimalad, ibdurgan-napagi-musgimakdimalad, degi, ibdula-sakan-nikamaladi, a-mola-sibu-dummadyagi, bukwa an dakalid. \p \v 7 ”Degi, dule niba anse gole an itosad: ‘Pedro, be gwisgu, we-ibmar be oburgwe, be gunne.’ \v 8 An abin-sogded: ‘Dummad, suli, an gunnosuli, ar ibmar-isgana, ibmar-isemaladi gwen an-gaya-yaba dogdisulid.’ \v 9 Degi, dule niba gannar anse gollarbalid: ‘Bab-Dummad ibmar-ised-osulosadi, mer isedye be bar bie.’ \v 10 Weyob-gusadi, ilapaa gannar-gannar anga soglesad. A-sorbali, gannar bela we-ibmar niba seledgusad. \p \v 11 ”A-sorbali, dulemar-warbaa Cesarea-neggwebur-akar an-aminonimalad, an-neg-maidse nonimalad. \v 12 Bab-Dummad-Burba-Isligwaled anga sokalid: ‘Eba be nae, mer benguo.’ Wemar-gwenadgan-walanergwadi (6) anba nadmarmogad, degi, dule-anse-gorsiid-negse an dogdapmarsunnad. \v 13 Agi, a-dule anmarga sokalid, igi e-neggi ede baliwitur-gwichi daksa, ega soge: ‘Jope-neggweburse Simónʼbina-naega dulemar be barmidye, a-dulede, Pedroʼye-bimarye. \v 14 A-Simón-Pedro bega sunmaknonikoye, agi, be abonolegoye, degi, bela be-negginmalad abonolemogoye, ega soge itosad.’ \p \v 15 ”A-neggi an sunmakgwichi Bab-Dummad-Burba-Isligwaled Judíoʼsurmaladgi aidenonikid, igi gebesaila anmargi aidenonigusmogadyob gusmogad. \v 16 Degi, Bab-Jesús-anmarga-ibmar-sogsad insaas an naded, deun, sogsagusgu: ‘Ar Juanʼdi Bab-Dummad-diigi-ogleged-igar-imaksadi, unnila diigi dulemar-ogsaye, bemardi Bab-Dummad-Burba-Isligwaledgi oglemaloye.’ \v 17 Anmar Bab-Jesucristoʼgi-bensulidba Bab-Dummad anmarga E-Burba-Isligwaled uksad. Ayobi, Bab-Dummad dule-Judíoʼsurmaladga E-Burba-Isligwaled uksamogad. Degite, ¿ande doasunna, Bab-Dummad igar an bisgeye soger? Geg an bisge.” \p \v 18 Bela Pedro-ega-ibmar-sogsad itosmargu, bogidik ambikusmalad. Geb degi, Bab-Dummad-nug ogannodmarsunnad, sogdemalad: “Bab-Dummad, Judíoʼsurmalad na e-isguedga ulubgi-bukib-binsaed ega uksamogad, e-daed ogwaegar, adi, nabir burba-geg-bergued nikumarmogagar.” \s1 Jesúsʼba-nanaimalad-Antioquíaʼgi-bukwamalad \p \v 19 Degidgine, Jesúsʼba-nanaimalad, Esteban-oburgwilesad-sorba-baregilleargu, aisakid gusmalad. Gwen-gwen Fenicia-yarse, Chipre-yarse, degi, Antioquía-neggweburse nadegusmalad. Amar unnila Bab-Jesús-gayaburbagi Judíoʼmargarbi sunmaksamalad. Dulemar-baigangardi, gwen sunmaksasurmalad. \v 20 Degi-inigwele, gwenadgan-aisakid-gusmalad gwen-gwen Chipreʼginmaladid, degi, Cireneʼginmaladid. Amar Antioquíaʼse modapmargu, Griego-dulemarga Bab-Jesús-gayaburba-nuedgi sunmakdapmalad. \v 21 A-gwenadganba Bab-Dummad-gangued nue-gudigusoggu, bukidar Bab-Jesúsʼgi bengussurmalad, Bab-Jesúsʼba nagusmalad. \p \v 22 Jerusalénʼgi Jesúsʼba-nanaimalad-danar-ambikunonidamalad itoarmargu, Antioquía-neggweburgi Judíoʼsurmalad Bab-Jesúsʼba nagusmarmoye, Antioquíaʼse Bernabé-barmiar gusmalad. \v 23 Bernabé Antioquíaʼse nonigu, daknonikid, Bab-Dummad Judíoʼmargi nued binsasayobi, Judíoʼsurmaladgi nued binsasmogad. Bernabé degi-daksagu, weligwar itosad, degi, gwenadgan-ogannoarsunnad, mer Bab-Jesús-igargi galakumaloye, ega sokarsunnad. \p \v 24 Ar ade, Bernabéʼde dule-nueddaed, degi, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled nue-nikabalid. \p Antioquíaʼgi bukidar dulemar e-gwagegi Bab-Jesús-abingasmarbalid. \p \v 25 A-sorba, Bernabé, Saulo-aminaega Tarso-neggweburse nadegusad. Bernabé Saulo-amisgu, Antioquíaʼse Saulo-senonikid. \v 26 Agine, Jesúsʼba-nanaimalad-danar-ambikunonidamalad-walik birgagwen gudigusmalad, Jesús-igargi dulemar-bukidar-odurdakdii gusmalad. Deun, a-neggweburgi gebe Jesúsʼba-nanaimalad, Cristianoʼye bilenonimalad. \p \v 27 A-ibagangi, Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad Jerusalénʼgi-bukwad, Antioquíaʼse nonimalad. \v 28 Agi Bab-Dummad-gayaburba-barsoged-wargwen, Agaboʼye-nugadi sunmakdii gualid, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-nikadba dulemarga sokalid: Bela we-napneg-naidgi, ukud-dummad daniye. Dakleargu, Claudio Romaʼgi dummadga maiunni, Agabo-sogsadyob gusad. \p \v 29 Degisoggu, Antioquíaʼgi-Jesúsʼba-nanaimalad, gwenadgan-Judeaʼgi-bukwamalad-bendake guarmalad. Na ibmar-nikadba ukdemalad. \v 30 Degisoggu, gwenadgan-bendakega Sauloʼba, degi, Bernabéʼba, gwenadgan-idudimalad-Judeaʼgi-bukwamaladga ibmar barmismalad. \c 12 \ms2 5c. Herodes, Jesús-sapingan-dummagan sabsur-odurdaklesad-ular, burgwisad \mr (12:1-25) \s1 Jacobo-oburgwilesad, degi, Pedro-esgaryagi-mellesad \p \v 1 A-ibagangine, Rey-Herodes gwen-gwen-Jesúsʼba-nanaimalad wioargusad. \v 2 Rey-Herodes, deun, Jacobo-es-suidgi-oburgwega imaksad. Jacoboʼde, Juan-e-iad. \p \v 3 Herodes daksagu, ede-Jacobo-oburgwisadba Judíoʼmar yeer-itosa, a-ulale, Pedro-esgaryagi-meteye sokarsunnad. Deunni, a-ibagangi Madu-Inasuli-Gulleged-Iba naid. \v 4 Herodes Pedro-gaega imaksagu, esgaryase metemalad. Geb degine, Pedroʼgi-nakulemalagala, suar-ibmala-danabake urbisbalid. Danagwengi, e-walabake urbisad. Herodesʼdi binsasad, Pedro-oburgwega iba-sorba dulemar-wagab Pedroʼga igar itogoye. \v 5 Pedro deyob esgaryagi mellesii gusad. Suar-ibmala Pedroʼgi nakulebukwa gusmalad. Jesúsʼba-nanaimalad-danar-ambikunonidamaladdi, Pedroʼga ise Bab-Dummadse gorbukwa gusmalad. \s1 Pedro esgaryagi-mellesiid nosagusad \p \v 6 Herodes, Pedroʼga igar-itogoye sogsad-ibagi, mutik, deun, oibodanigu, Pedro suar-ibmala-warbogwad-abargi, nue esgoro-dub-goabogwadgi ise-atinnar gabmai gusad. Deginbali, suar-ibmala-baigan, yawagak-naba esgarya-edarbegwichi gusmarbalid. \v 7 Agi, Bab-Dummad-e-baliwitur-wargwen Pedroʼse ukiar nonikid, esgaryagi gwallu-mee imaknonikid. Pedro-odakegala, dikargi ebunonikid, ega sogded: “Gwae be gwisgu.” Geb esgoro-dub-e-argangi-atinnaledi, yog achikar naded. \p \v 8 Degi, baliwitur ega sogdebalid: “Mor be yoe, nag-uka be yobar.” Baliwitur-sogedba Pedro imaksasunnad. Degi, baliwitur Pedroʼga sogdebalid: “Be-mor-dummad be yobar, anba be dage.” \p \v 9 Pedro esgaryagi noargu, baliwitur-sorba-nai noalid. Pedro baliwitur-e-onodanikid nabirsurye bienad, na gabdakmaiye bienad. \v 10 Baliwitur, Pedro-ebo suar-ibmala-esgarya-edarbemalad-gebe-gwichimaladgi nasmalad, degi, a-sorba-gwichimaladgi nasmarbalid. Neggweburse-naed-yawagak-esgoro-biidse modapmargu, yawagak ega wargwen argaded. Yawagakgi nosmargu, igar-wargwengi nasmalad. Geb baliwitur Pedroʼgi bangudsunnad. \p \v 11 Pedro nue neg-itoargu, sogdesunnad: “Emigindi, nue mag an neg-itosundo. An Herodesʼgi-wakinnega, Bab-Dummad e-baliwitur barmialid. Judíoʼmar bato an-oburgoedba-weligwar-itobukmaladgi an-onosad.” \p \v 12 Pedro wegi-binsasad-sorba, María-negse modapid. Maríaʼde, Juan-e-nanad. Juan, Marcosʼye bimarbalid. A-neggine, deun, dule-bukidar Bab-Dummadse gorbukwa gusmalad. \v 13 Pedro gebe-yawagak-idu-gwichidse gordapgu, yagwa-gwensak Rodeʼye-nugadi, abin noalid. \v 14 A-bunagwade Pedro-gaya mag itosgu, weligwar-itogedba ega yawagak gwen egassulid, aka gannar yaba abarmakde gusad. Rode dulemarga sogdapid: Pedro yawagak-naba gwichiye. \v 15 Amar bunagwaga sokarmalad: \p —Be yogasaar gole-gole be gudanikid. \p Bunagwa amarga sognaigualid: \p —Napiragwa. \p Degi, amar sokarsunnad: \p —Wedi, Pedro-e-burba gudiid. \p \v 16 Pedroʼdi binnasur yawagak ogornagusad. Ega yawagak-egasmargu, Pedroʼsunnad-gwichi dakarmargu, nue-geger dakdemalad. \v 17 Mer dulemar-oimakegala, Pedro argangi emarse achasad, degi, geb amarga sogdesunnad, igi Bab-Jesús esgaryagi-siid e-onosa. Degi, Pedro sogdebalid: Santiagoʼga e-ibmar-gusad bela bemar sogoye, degi, gwenadgan-baiganga sogmarbaloye. \p A-sorba, Pedro nodegusad, degi, neg-baidsik edi nadsunnad. \p \v 18 Neg-oibosgu, suar-ibmaladi beedse nue-akusunna itoarmalad. Ar wissurmalad, igi Pedro gusa, bia nade. \v 19 Herodes, Pedro-aminaega, suar-ibmala-barmissunnad. Suar-ibmalade gwen Pedro-amissurgusmalad. Herodes, Pedro-edarbismaladse nue-egisnai gualid. Ar ega nue-ibmar-sogmarsursoggu, igar uksasunnad, a-suar-ibmala oburgwemalagar. A-sorba, Herodes Judea-yar-akar Cesareaʼse nadsunnad. A-neggweburgi megdapsunnad. \s1 Bab-Dummad Herodes-oburgwisad \p \v 20 Deun a-ibagangi, Herodes Tiro-dorganbo, Sidón-dorganbo urwediid. A-dulemar na igar-amismargu, Herodesʼse nonimalad. Igar-nabogega Rey-gabednegyaa-daked-Blastoʼye-nugadse gornonimalad. Adi, e-irwa Herodesʼga sunmakegar, ega igar nabogegar. Ar ade, Tiro-dorgan, degi, Sidón-dorgan Herodesʼse mas-bakbukmarsoggu, nue-igar-nabobi guarmarsunnad. \p \v 21 Herodes, Tiro-dorganga, degi, Sidón-dorganga iba uksagu, a-ibagi ese nonimarsunnad. A-ibagi, Herodes reymarmor-yoed yosad, degi, reymar-gan-sigedgi sigisad. Agi ega igar-nikaa yeer sunmaksad. \v 22 Dulemar-Herodes-itobukwad binnasur gotemalad: “We-dule-ibmar-sogsiidi, gwen dule sunmaksulid, Bab-Dummad sunmak an itomalad.” \v 23 A-wachigi, Bab-Dummad-baliwitur Herodesʼgi boni yononikid. Ar ade, Herodes Bab-Dummad-nug odummossulid. Degisoggu, Herodes nusubi e-san-malemai burgwisad. \p \v 24 Bab-Jesús-Gayaburbadi nasgumai gusad. We-gayaburba-nued bela egi sunmaklemai gusad. \p \v 25 Bernabé, Saulo-ebo Jerusalénʼgi arbaed bergusmargu, Antioquíaʼse nadmarsunnad. Juan eba-nade gusmogad. Juan, Marcosʼye-nugbalid. \c 13 \ms1 6. PABLO, JUDÍOʼSURMALADGA BAB-JESÚS-IGARGI SUNMAKSAD \mr (13:1–20:38) \ms2 6a. Pablo gebedgi neggwebur-baiganse Bab-Igargi sunmakapid \mr (13:1–14:28) \s1 Bab-Jesús-igargi-arbaega Bernabé, Sauloʼbo barmilesad \p \v 1 Antioquía-neggweburgine Jesúsʼba-nanaimalad-danar-ambikunonidamalad-abargi, Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad, dulemar-odurdakmalad, gudigusmalad. Amardi, wemalad: \q2 Gwensak, Bernabéʼye-nugad, \q2 baidi, Simónʼye-nugad. \q3 A-dulede, dule-sichidye bimarbalid. \q2 Geb baidi, Lucioʼye-nugad. \q3 A-dulede, Cireneʼginedid. \q2 Degi, Manaén, \q3 We-dulede, Rey-Herodes-Tetrarcaʼbo dungusadid, \q2 degine, Saulo. \p \v 2 Wemar, ibagwengi mas-gunsuli Bab-Dummadse-gorbukmargu, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled ega sognonikid: “Bernabé, Saulo-ebo anga nugsamalo, adi, an oarbabi-gunaidse barmidegar.” \p \v 3 Mas-gunsuli-Babse-gochamalad-sorba, Bernabé-nonogi, degi, Saulo-nonogi argan mesismalad, adi, oyogegar, Bab-Dummad wemar-susye. A-sorba, Bernabé, Saulo-ebo barmismarsunnad.\fig Pablo, gebe Bab-Jesús-Gayaburba-Nuedgi-sunmakapid (Gusmalad 13:1–14:28) |src="PAULJR1-Kuna.tif" size="span" ref="Hechos 13:3" \fig* \s1 Bernabé, Saulo-ebo Chipre-dupse nadegusad \p \v 4 Bernabé, Saulo-ebo Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-sogedba barmilesmargu, Seleucia-neggweburse nadmalad. Agi mai, urgi Chipre-dupse obakde gusmalad. \v 5 Ar Bernabé, Saulo-ebo Salamina-neggweburse-mosmargu, Judíoʼmar-onmakednegmargi Bab-Dummad-gayaburbagi sunmakdemalad. Juan-Marcos, emar-bendakegala, eba nadapgusmogad. \p \v 6 Bela Chipre-dupugi neggwebur-bukmaladse ataksamargu, Pafos-neggweburse modapmalad. Agi Judío-wargwen, Barjesúsʼye-nugad abinguarmalad. We-dulede, ibmar-burba-wisidid. Bab-Dummad-gayaburba-barsoged napiragwadsulidid. \v 7 We-dulede, neggwebur-dummad-saila-Sergio-Pauloʼba gudiid. Sergio-Pauloʼde, dule-binsaed-ibedid. Geb a-Saila-dummadde Bab-Dummad-gayaburba itomogaga Bernabéʼbina, Sauloʼbina gochagusad. \v 8 Ar ibmar-burba-wisid-Barjesús, saila-Sergio-Paulo-binsaed-ganai gualid, adi, mer Bab-Jesús-igar itogegar. Ar Barjesúsʼde, Elimasʼye Griego-gayaba sogleged. \p \v 9 Degi, Saulo, Pabloʼye-nugbalidi, nue Bab-Dummad-Burba-Isligwaled nikasoggu, ise-atakar Elimasʼgi-atakdegu, ega sogded: \p \v 10 “Be bela-bela aimar-yardaked-duled, be dule-isganad, be nia-saila-machid, ibmar-nued-e-isdaradid. Bab-Dummad-Igar-nued-maid be ichodiid, ¿be indakosurde? \v 11 Emigindi, Bab-Dummad begi gwisgunonisunnoed, aku-atake be guoed, ibabigbasaale be dad-ibeler bar dakosulid.” \p Geb a-gines, Elimasʼgi negasichid nagunonikid, aku-atake gunonikid. Dule-argangi-e-nidmalaga aka-aka dule-amidii gualid. \v 12 Saila-dummad bela-Bab-Jesús-igar-maid-itosadi, geger nue-itosad. Degidbali, Bab-Jesúsʼgi-bensuli gunonikid. \s1 Pablo, Bernabéʼbo Pisidia-yargi Bab-Igargi sunmaksad \p \v 13 Pablo, eba-gudimaladbo Pafos-neggweburgi-mai, urgi Perge-neggweburse obakdemalad. Pergeʼde Panfilia-yalagangi siid. Juan-Marcosʼdi egi bangude, gannar Jerusalénʼse nade gusad. \v 14 A-sorba, Pergeʼgi gudii, Pisidia-yarse, Antioquía-neggweburse nade gusmalad. Degi, obunnoged-ibagi Judíoʼmar-onmakednegse dogdapmalad, agi sigidapmarsunnad. \v 15 Moisés-Igar-Maid-absolesad-sorba, degi, Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad-garda-maid-absolesad-sorba, Judíoʼmar-onmakedneg-e-dummagan Pabloʼga, degi, Bernabéʼga sokarmalad: “Gwenadgan, bemar gakagwensaar girmarga ibmar sogbiele, sunna be sogmalad.” \p \v 16 Pablo gwisgusa imaksad. Bogidik-ambikumalaga, argan onakwis imaksad. Geb weyob sogded: \p “Bemar-Israel-dulemar, degi, bela bemar-Bab-Dummad-dobee-nanadimalad, nue an-itomalo: \v 17 Bab-Dummad, anmar-Israel-dulemar-e-Bab-Dummad, anmar-dadgan-susagusad. Amba Egipto-yargi maiga gubukwamargu, Bab-Dummad anmar-dadgan-omelosad. Geb degi, Canaán-yarse sedagega, e-ganguedba Egipto-yargi-bukwa onosad. \p \v 18 ”Birga-dulabosaar (40) nega-dulesulidganba, anmar-dadgan na e-isdar-nanaedba, gaamakdii gusad. \v 19 Anmar-dadgan Canaán-yarse dognonigu, dulemar-akar-akar-sogagugle-bukmalad (7) obelosad, geb amar-yar Bab-Dummad anmar-dadganga uksad. \v 20 Bela we-ibmar-gusadi, birga-dulataled-ilabake-gaka-dulabo-gakambe-wilub (450) gusad. \p ”Geb a-sorbali, Bab-Dummad anmar-dadganga dule-igar-nabiromalad uksagusad, Bab-gayaburba-barsoged-Samuel-mai-gusadse. \v 21 Geb degi, anmar-dadgan, rey-nikubi guarmalad. Bab-Dummadse rey-egichismargu, Bab-Dummad ega, Quis-machi-Saúl, uksa-gusad. A-dulede, dad-dummad-Benjamínʼgi danikidid. Saúl birga-dulabo (40) reyga mai-gusad. \v 22 Bab-Dummad, Saúl-reyga-maidgi Saúl-obachagusad, geb reyga David-mesnonikid. Bab-Dummad David-annik sogsagusad: \q1 ‘We-David, Isaí-machi, an-ibmar-abegedyob binsaed. \q2 We, an-ibmar-abeged bela anga imakoed.’ \qr Salmo 89:20 \p \v 23 ”Bab-Dummad-Igar-Mesisadba-guegala, we-dad-Davidʼgi Israel-dulemar-abonoged ogwisnonikid. A-dulede, Jesúsʼye-nugad. \v 24 Jesús amba yoo nonikid-iduar, Diigi-dule-oged-Juan Bab-Dummad-igargi sunmaknonikid. Israel-dulemarga sognonikid: ‘Na be-ulubgi be-isguedga bukib binsamar, be-daed be ogwamarsun, Bab-Dummad-diigi-ogleged-igar be imakmarsun.’ \v 25 Juan e-arbaed-wilubgan-bergunaigua, sogdegusad: ‘¿Doaye bemar an-bimala? ¿Bab-Dummad-dule-wargwen-barmidagoye-sogsad-duleye be an-bimala? An a-dulesuli. An-sorba-dule-danikiddi, anba bur-dule-dummadid. Degisoggu, e-sapat-dubse-bakar, geg an ei esiked.’ ” \p \v 26 Pablo sogdebalid: \p “Gwenadgan, bemar-Abraham-e-waganye-sogbukmalad, degi, bemar-Judíoʼsurmalad-Bab-Dummad-dobee-nanadimalad, bemarga we-gayaburba-nued barmilenaid, adi, bemar abonolemalagar. \p \v 27 ”Ar Jerusalénʼgi-bukmalad, degi, e-dummagan, aku Jesús-daksamalad. Degine, Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad-narmakar-maid, itoged-irba obunnoged-ibagi absodimalan-inigwele, aku amba itosmalad. Degite, dummagan, Bab-Dummad-Gardagi-narmakar-naidba imaksamalad, deun, Jesús-oburgweye sognonimargu. \v 28 Amarde, Jesús-gwen-oburgwele-wilubsuli daksamalanad-inigwele, degite, Jesús-oburgwega Pilatoʼse egisnanai gusmalad. \v 29 Ar igi Bab-Dummad-Gardagi Jesúsʼgi narmakar nai, deyob bela gusgua, nakrusgi-naid-odesmargu, neg-uangi digsa gusmalad. \p \v 30 ”Ar Bab-Dummaddi, Jesús-burgwar-mai gannar odulos gusad. \v 31 A-Jesúsʼde, Galilea-akar Jerusalénʼse-eba-nade-gusmaladse na ibabigbasaale magarodii gusad. Emide, a-dulemar dulemar-baiganga Jesúsʼgi ibmar-daksamaladba sunmakdimarsunnad. \p \v 32 ”We-gayaburba-nued anmar-dadganga-sogles-gusadi, anmar bemarga egi sunmakdimarmosundo. \v 33 Ar anmar e-wagan-gusoggu, Bab-Dummad anmarga we-Jesús-burgwar-maid odulononikid, igi bato Salmo-sogbogwadgi narmakar nai. Agi sognaid: \q1 ‘Be an-machi gued, \q2 emi-ibagi, an be-babga gunonikid.’ \qr Salmo 2:7 \p \v 34 ”Melle Jesús-san-nunguegala, Bab-Dummad gannar Jesús-odulosad. Degidbali, Bab-Dummad-gayaburba-maid-sogedba gusad: \q1 ‘Davidʼga ibmar-napiragwad an nue-ukoye sogsadi, bega an ukoed.’ \qr Isaías 55:3 \p \v 35 ”Degine, Salmosʼgi sognaibalid: \q1 ‘Ar be-mai-gwage-swilidikid-e-mui gwen neg-uangi onunsaega be imakosulid.’ \qr Salmo 16:10 \p \v 36 ”Ar David, Bab-Dummad-sogedba e-dulamarga ibmar imaksad. David burgwisgu, e-dadgan-abargi diglesad, geb e-san nungusad. Degisoggu, David na dukin egi sunmaksasulid, Jesús-annik sogsagusad. \v 37 Ar we-Jesúsʼdi, Bab-Dummad ogwichisad, e-san nungussurgusad, ar ade, Bab-Dummadi Jesús-burgwar-mai odulosad. Degisoggu, Jesús-e-san nungussulid. \p \v 38 ”Degisoggu gwenadgan, bemar wisgue-wilubbid, anmar bemarga-sogdiid anmar-gwage-isgudimalad, Jesúsʼgi nabir gwage-isgussuliyob gunonidaye. \v 39 A-ulale, bela dulemar Jesúsʼgi-bensurmalad, gwage nudaklenonidaed, ar Moisés-Igar-Maiddi geg dule-gwage nudaked. \v 40 ¡Nue-salakarmar! Abakalegi Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad-narmaksad bemar-annik we sogele, deun, weyob sogsagusgu: \q1 \v 41 ‘Bemar Bab-Dummadgi-dododimaladi, nue be itomar. \q2 An ibmar-bemar-abargi-imakoedi, be geger dakmaloed, be bergumaloed. \q1 An bemar-abargi-ibmar-imakesokalidi, dule-baid bemarga sogena, \q2 bemar bengusmalaled.’ ” \qr Habacuc 1:5 \p \v 42 Pablo, e-sordamarbo Judíoʼmar-onmakedneggi noarmargu, Judíoʼsurmaladi egi wilenaigusmalad, adi, emarga gannar obunnoged-iba-baidse Jesús-igargi ega sunmakdamalagar. \v 43 Pablo, Bernabéʼmala Judíoʼmar-onmakedneggi nodmargu, Judíoʼmar, degi, Judío-igar-abingasmalad, Pabloʼba, degi, Bernabéʼba bukidar nadegusmalad. Amarga Pablo sunmakalid: “Nue salakarmar, bemar Bab-Jesús-igar-amismalad, mer a-igar be iemalo.” \p \v 44 Obunnoged-iba-nagunonigu, Bab-Dummad-gayaburba-itomalaga, neggwebur-belasaale ambikunonimalad. \p \v 45 Judíoʼmar dulemar-bukidar-bukwa dakargu, nobgudmalad. Pablo-ibmar-soggwichidi ichodmalad, degi, ukabsadmarbalid. \v 46 Pablo, Bernabé-ebo nue-dobsuli gannadgi Judíoʼmar-abin sogded: “Ar bemargar-inse Bab-Dummad-gayaburba soglegoye igar mainad. Ar bemar we-gayaburba obanmarsoggu, burba-geg-bergued be abesurmarsoggu, emigindi, Judíoʼsurmaladga anmar we-gayaburbagi sunmaksunnoed. \v 47 Ar Bab-Jesús bato weyob anmarga igar uksad: \q1 ‘Dulemar-yar-baid-baidgi-bukmaladga, neg-meegwadga-guega an be-imaksad. \q2 Bela napneg-naid-ugakaasega, an-abonoleged-igar-sedega, an be-imaksad.’ ” \qr Isaías 49:6 \p \v 48 Judíoʼsurmalad deyob Pablo-soge-itosmargu, yeer itodmalad, Bab-Dummad-gayaburba nuedye, sogdemalad. Degi, bukidar burba-geg-bergued-abingaoye ega igar-maimaladi Bab-Jesúsʼgi-bengussurmalad. \p \v 49 Agi Bab-Jesús-gayaburba-nued a-yalaganba bela aisakidsunnad. \v 50 Ar Judíoʼmardi, Pablo-bareginmalaga, Bernabé-bareginmalaga, omegan-nug-nikamalad-nue-Babgi-binsadiiye-sogdimaladbo, degi, machergan-neggweburgi-nug-nika-gudimaladbo sunmaksa gusmalad. Degidbali, a-yargi Pablo-onogedse, degi, Bernabé-onogedse imaksamalad. \p \v 51 Pablo, degi, Bernabé-ebo a-neggweburgi nodmargu, e-naggi-olli-nanaid obad-obad imaksamalad, adi, oyogega, an be bar wissurmarye, an bega Bab-Jesús-igargi sunmaksamarmoganye. Emigindi, na be-itolegedmarsunye. Pablo, Bernabéʼbo Iconio-neggweburse nadmarsunnad. \v 52 Jesúsʼba-nanaimalad Antioquía-neggweburgi-bukwamaladi bela nue-weligwar itosmalad, degi, nue Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-nika gudigusmalad. \c 14 \s1 Pablo, Bernabé-ebo Iconioʼgi gudigusad \p \v 1 Iconio-neggweburgi Pablo, Bernabé-ebo Judíoʼmar-onmakednegse dogdapmalad. Agi Bab-Jesús-igargi nue-yeer sunmaksamarsoggu, bukidar Judíoʼmar, degi, Grecia-dulemar Bab-Jesúsʼgi bengussurmalad. \v 2 Ar Judíoʼmar-Bab-Jesús-benmaladdina yamo Judíoʼsurmalad-binsaed gaarmalad, adi, Jesúsʼba-nanaimaladgi aibinmalagar. \p \v 3 Pablo, Bernabé-ebo suibaksaar Iconio-neggweburgi megiarmarsunnad. Nue-dobsuli gandikidba Bab-Jesús-dulemar-abonoged-igargi sunmakarmalad. Dulemar Bab-Jesúsʼgi bensuli gudiguarmalad. Pablo, Bernabé-ebo ibmar-soged nabir guegala, Bab-Dummad amarba ibmar-wilubgan-dakledisurmalad-imakega, degi, ibmar-gegerdaklemalad-imakega imaksad. \p \v 4 Iconio-neggweburginmalad darbo binsabukwa guarmalad: Abar Judíoʼmarba naiguarmalad. Abar Bab-Jesús-e-sapingan-bur-dummaganba naiguarmalad. \v 5 Judíoʼmar, degi, Judíoʼsurmalad, neggwebur-sailamarbo Bab-Jesús-e-sapingan-bur-dummagan-sabsur-imakmalaga, degi, akwagi-makar oburgwemalaga igar amiar gusmalad. \v 6 Ar Pablo, Bernabé-ebo degi-wisguarmargu, Listra-neggweburse, degi, Derbe-neggweburse wakite gusmalad. We-neggweburmarde Licaonia-yargi siid. Degine, neggweburmar-walik-bukwamaladse nade gusmarbalid. \v 7 A-neggweburmargi Bab-Dummad-Gayaburba-Nuedgi sunmakdii gusmarbalid. \s1 Pablo Listraʼgi akwagi maklesad \p \v 8 Listra-neggweburgi dule-wargwen muu-neggi-geg-nanae-aidenonikid sii gusad. \v 9 A-dulede, Pablo-sunmaked-itosii gusmogad. Pablo, dule-geg-nanaed nue-nuu dakdegu, mag daksad, we-dule sunna nudaklegega nue-bensulid nika. \v 10 Degisoggu, Pablo a-dulega binnasur sogded: “Gwichibin be sae, be nanasun.” \p Dule gwichibin-imaksagu, yog-ichomakar, yog nanaar-naded. \v 11 Dulemar Pablo-deyob-ibmar-imaksad daksamargu, Licaonia-gayaba oimakdemalad, sogdemalad: “Bab-dummagan dulemaryob anmar-abargi aidenonimar.” \p \v 12 Amarde, bab-dummad-Jupiterʼye Bernabé-annik sogdemalad, degi, Pablo-annikdi bab-dummad-Mercurioʼye sogdemalad. Ar ade, Pablo bur sunmakedid. \v 13 Bab-dummad-Jupiterʼse-goled-neg, neggwebur-dogegwagi siid. A-neg-yawagakse, dule-irwa-Jupiterʼse-goled, molimar-bebe-nikad, degi, dutumar-sobarmalad-nue-nudakar senonikid. Ar ade, dule-irwa-Jupiterʼse-goledi, degi, dulemala, Pabloʼga, degine, Bernabéʼga, moli-oburgwebi guarmalad. \p \v 14 Jesús-e-sapingan-bur-dummagana Pablo, Bernabé-ebo deyob-dakarmargu, na e-mor esirmakdemalad, degi, dulemar-bukidarad-abargi dogdemalad, geb agi binnasur gotemalad, sogdemalad: \p \v 15 “¡Girmar! ¿Ibiga be deyob damala? Anmar bemaryobmogad, anmar dule gumalad. Aga anmar bemarga sogmalad, we-igar-isganamar-binsarmalad, be obelomarye. Bab-Dummad-sunnadba bur be nagumarye. Ar a-Bab dula-maid, a nibneg nasiksad, napneg nasiksad, demar nasiksabalid, degi, bela agi ibmar-bukwad urbisbalid. \v 16 Epennedi, Bab-Dummad dulemar-yar-baid-baidgi-bukmalad na e-itoleged na e-daedba-nanaega imaksad, baidaksasulid. \v 17 Degi-inigwele, Bab-Dummad wargwen anmar-obessulid, anmarga ibmar-nuegan-imakedba e-gangued, degi, e-sabgued oyomai gusad. Anmarga dii-owimai, yor-nued-ibmar-osanmaked nasikmai, mas unniguale ukmai, degi, weligwar-itoleged anmarga ukmai gusad.” \p \v 18 Ar weyob Pablo, degi, Bernabé dulemarga ibmar sogsamargu, dulemar Pabloʼga, degi, Bernabéʼga moli-bebe-nikad-oburgwebimalad ugak bargasmalad. \p \v 19 A-ibagangi, Judíoʼmar-Antioquía-neggweburginmalad, degi, Iconio-neggweburginmalad nonimalad, geb amar girmar-binsaed gasmalad. Degidbali, akwagi Pablo-maksamalad. Amar bato Pablo-oburgwisye bismalad, geb neggwebur-dikarba illillir Pablo-onosmalad. \v 20 Ar Jesúsʼba-nanaimaladi Pablo-ebilis ambikunonimalad. Pablo neg-wisguargu, gwisgus imaksad, geb gannar neggwebur-yaba dogde gusad. Banedgine, Pablo, Bernabé-ebo, Derbe-neggweburse nade gusmalad. \s1 Pablo, Bernabé-ebo Derbe-neggweburgi gudigusad \p \v 21 Pablo, Bernabéʼmala Derbe-neggweburgi Bab-Dummad-Gayaburba-Nuedgi sunmaksamargu, bukidar Bab-Jesúsʼba nagusmalad. A-sorba Listraʼse, Iconioʼse, degi, Antioquíaʼse gannar nonimalad. \v 22 We-neggweburmargine, Pablo, Bernabé-ebo Jesúsʼba-nanaimalad-gwage ogannosmalad, degi, Jesúsʼgi-bensulid-igargi nue-unasmarbalid. Amarga sogsamarbalid, “Bab-Dummad-e-negdakmaidse dogegala, anmar-idu beedse igar maid, nue naibi-itoleged-igar maid.” \v 23 Pablo, Bernabé-ebo Jesúsʼba-nanaimalad-danar-ambikunonidamalad-irba e-idumalad nugsasmalad. Pablo, Bernabéʼbo, mas-gunsuli-Bab-Dummadse-gochad-sorba, Bab-Jesús-argan-nuggi we-dummagan-obessunnad. Ar a-dummagande, Jesúsʼgi bengussurmaladid. \s1 Pablo, Bernabé-ebo gannar Antioquía-Siria-yargi-siidse nonikid \p \v 24 A-sorba Pablo, degi, Bernabé-ebo Pisidia-yargi nasmargu, Panfilia-yarse mosmalad. \v 25 Agi Perge-neggweburgi Bab-Jesús-igargi sunmaksamarbargu, a-sorba, Atalía-neggweburse nonimalad. \v 26 Agi, Pablo, Bernabé-ebo, urgi nakwismalad, Antioquíaʼse nadmarsunnad. Deun, ega soglesad Antioquíaʼse Bab-Dummadga-arbaega namaloye. Emide, Pablo, Bernabé-ebo, a-arbaed nue-imaksamalad, arbaed-obelosmalad. \p \v 27 Antioquía-neggweburse nonimargu, gwenadgan-Jesúsʼba-nanaimalad-danar-ambikunonidamaladse gochamalad. Agi Pablo, Bernabé-ebo amarga sogsamalad, igi Bab-Dummad Judíoʼsurmaladga nabir igar egasmoga, adi, amar nabir Bab-Jesúsʼgi-bensuli gumarmogagar. \v 28 Pablo, Bernabé-ebo Antioquía-neggweburgi suibaksaar gwenadgan-abargi megiar gusmalad. \c 15 \ms2 6b. Gwenadgan, Judíoʼsurmalad-igar itosmalad \mr (15:1-35) \s1 Gwenadgan, Jerusalénʼgi igar-itosmalad \p \v 1 A-ibagangi, dulemar-Judeaʼgi-danimalad Antioquíaʼse nonimaladi, gwenadgan-odurdakarmalad, sogdemalad: “Ar be abonolebiele, Moisés-Igar-Mesisadba abgan-uka-duku-siked-igar be imakergebye.” \v 2 Pablo, Bernabéʼmala, dulemar-Judeaʼgi-danimalad-ebo binnasur abin-abin na imakarmalad. Degidbali, Pablo, Bernabéʼmala, Jerusalénʼse nadegusad, degi, abala gwenadgan eba nade gusmarmogad. Adi, Jerusalénʼse, Jesús-e-sapingan-bur-dummaganse, degi, Jesúsʼba-nanaimalad-e-idumaladse abgan-uka-duku-siked-igarsik igar-nudakegar. \p \v 3 Pablo, Bernabé, degi, gwenadgan-baigan, Jesúsʼba-nanaimalad-Antioquíaʼgi-danar-ambikunonidamalad-sogedba barmilesmargu, Fenicia-yalaganba, degi, Samaria-yalaganba nadapgusmalad. Igarba gwenadganga sognadap-gusmalad, igi Judíoʼsurmalad yeer Bab-Jesús-abingasmarmoga. Deyob itoarmargu, gwenadgan nue-yeer itosmalad. \p \v 4 Pablo, Bernabé-ebo Jerusalénʼse mosmargu, Jesúsʼba-nanaimalad-danar-ambikunonidamalad nue yeer abindaksamalad, degi, Jesús-e-sapingan-bur-dummagan, degine, Jesúsʼba-nanaimalad-e-idumaladga-gubukwad, nue yeer abindaksamarmogad. Pablo, Bernabéʼmala, Bab-Dummad emargi ibmar-imaksad dummaganga bela sogsad. \v 5 Gwen-gwen Fariseoʼmar, Bab-Jesúsʼgi-bensurmarmogad, sokarmalad: “Judíoʼsurmalad-Bab-Jesúsʼba-nagusmarmogad Moisés-Igar-Mesisadba abgan-uka-duku-siked-igar imakergebye, degi, bela Moisés-Igar-Maidba daergebye.” \p \v 6 Jesús-e-sapingan-bur-dummagan, degi, Jesúsʼba-nanaimalad-e-idumalad igar-baramimalaga ambikunonimarsunnad. \v 7 Undar na abin-abin imaksamalad-sorba, Pedro gwisgualid, sogded: “Gwenadgan, bemar nue wismalad, undargus Bab-Dummad we-gayaburba-nuedgi Judíoʼsurmaladga-sunmakega, adi, amar nabir abonolemogaga, bemar-abargi an-susad. \v 8 Bab-Dummad ulubgi dulemar mag daksoggu, anmarga oyosad, a-dulemar ede abingamoye, degi, E-Burba-Isligwaled anmar-sunnaa amarga uksamoye. \v 9 Bab-Dummad, Judíoʼsurmalad, anmar-ebo akar gwen daksasulid. Amar anmar-sunnaa Bab-Jesúsʼgi-bensurmogale, amarga gwage-swilidik imaksamogad. \p \v 10 ”Emide, bemar, ¿ibiga Bab-Dummad-wilubdakmarsunna? Emide, gwenadgan-Judíoʼsurmalad-Bab-Jesús-abingasmaladga bemar soggu: ‘Ar bemar Moisés-Igar-Mesisadba dasurmalale, geg be abonolemarye.’ Ar anmar-dadgan, degi, anmarbela, a-igarba nanabidamar-inigwele, anmar ese galakuddaed. \v 11 Ar anmar wisid, Bab-Jesús anmar-abonoge-wilubsulinad. Ar emigindi, nabir-anmargi-binsaedba, anmar-abonosad. Ar Judíoʼsurmaladga anmaryob-abonoleged-igar ega maimogad.” \p \v 12 Pedro-itobukmalad bela bogidik ambikusmalad. Geb a-sorba, Bernabé, Pablo-ebo dulemarga sunmakarmogad, igi-Bab-Dummad na emarba Judíoʼsurmalad-abargi ibmar-wilubgan-dakledisurmalad-dummagan, degine, ibmar-gegerdaklemalad imaksa. \p \v 13 Bernabé, Pablo-ebo, bela ibmar sogsamargu, Santiago sogded: “Gwenadgan, nue be an-itomarmogo: \v 14 Simón-Pedro anmarga sogsad, igi gebesaila, Bab-Dummad, Judíoʼsurmalad e-dulemarga-gumogaga na susmoga. \v 15 We-igar bato Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad-sogsadyob gunonido, deun, Bab-Dummad-Gardagi narmaksamargu, Bab-Dummad sogye: \q1 \v 16 ‘Ar sorba gannar an nonibaloed, \q2 David-neg-sobsad ayarar-siid, gannar an sobnonikoed. \q1 A-neg-bibisgar-siid, gannar an nudaknonikoed, \q2 \v 17 adi, bela dulemar an-amimalagar, \q2 degi, Judíoʼsurmalad-anse-gordimaladi, an-amimarmogagar. \q1 \v 18 Weyob, ani, Bab-Dummad soged, \q2 ar ade, nega-gebesailaunni bato weyob idu an owisosgusad.’ ” \qr Amós 9:11-12 \p \v 19 Santiago sogdebalid: “Degisoggu, a-ular an sogsundo, Judíoʼsurmalad-Bab-Jesúsʼba-nagumamaidga melle anmar igar oburmaloye. \v 20 Unnila anmar ese garda narmakmalodo, ega sogmalodo: \q2 Bab-dummadyob-imaklemaladga-ibmar-uklemalad, melle gunmaloye. \q2 Melle galagwensuli negsichigi ome-dikarba, sui-dikarba yoledii gumarbaloye. \q2 Ibmar-gammu-gaar-oburgwilesmalad, melle gunmarbaloye, \q2 degi, melle ibmar abebii gunmarbaloye. \p \v 21 ”Ar aga epenne neggwebur-irba, Judíoʼmar-onmakedneggi, Moisés-Igar-Mesisad-odurdakmalad nikagusad. Aginbali, itoged-irba obunnoged-ibagi Moisés-Garda absoledabalid.” \s1 Gwenadgan-dummagan, Judíoʼsurmaladse garda narmaksad \p \v 22 Jesús-e-sapingan-bur-dummagan, Jesúsʼba-nanaimalad-e-idumalad, degine, bela Jesúsʼba-nanaimalad-danar-ambikunonidamaladi, Santiago-sunmaksad yeer itosmalad. Amar, Pabloʼba, degi, Bernabéʼba e-sordamar Antioquíaʼse-barmided nabir itosmarbalid. Amar Judas-susmalad. Judasʼde, Barsabásʼye-bimarbalid, degi, Silas-susmarbalid. We-ebogwad, gwenadgan-abargi nue-nug-nika gudimarmogad. \v 23 Amarbali, weyob garda-narmakar barmismardo: \pi1 “Anmar Jesús-e-sapingan-bur-dummagana, degi, gwenadgan-Jesúsʼba-nanaimalad-danar-ambikunonidamaladi, degi, e-idumaladi, bemar-Judíoʼsurmaladse wis garda narmaksimalad. Anmar bemar-Antioquíaʼgi-bukmaladse, Siria-yargi-bukmaladse, degi, Cilicia-yargi-bukmaladse garda narmaksiid. \pi1 ”Dog-nuedye sogledo. \pi1 \v 24 ”Emide, anmar wisgualid, anmar-walik-gudimaladi bese nadmarye. Ar anmar ega gwen igar-uksasulid. Wemarde, na e-odurdakedbali bemar-igar-oburusad. Bemarga sogsamalad: ‘Bemar abgan-uka-duku-siked-igar imakergebye, degi, Moisés-Igar-Mesisadba bemar dabalirgebbarye.’ \pi1 \v 25 ”Degisoggu, aga anmar wegi sogsamardo, bemarga gwenadgan-baigan barmidmaloye. We-gwenadgande, gwenadgan-nue-sabesailad Bernabéʼba, degi, Pabloʼba, namaloed. Adi, amar, anmar-nuggi bemarga ibmar sogoed. \v 26 We-gwenad-ebogwad Bernabé, degi, Pablo, Bab-Jesucristoʼga-arbaedba burgwednaga gusmalad. \pi1 \v 27 ”Degisoggu, anmar bega Judas, Silasʼbo barmisiid, adi, bemarga bela ibmar nue gayagi sogegar. \v 28 Bab-Dummad-Burba-Isligwaledi, degi, anmarmoga mer bemarga igar-dutusur-mesed nabir itosmalad. Unnila we-igarmar nue-imaklebi abeleged: \q3 \v 29 Bab-dummadyob-imaklemaladga-ibmar-uklemalad, melle gunmalo. \q3 Melle galagwensuli negsichigi ome-dikarba, sui-dikarba yolemarbalo. \q3 Ibmar-gammu-gaar-oburgwilesmalad, melle gunmarbalo, \q3 degi, melle ibmar abebii gunmarbalo. \pi1 ”Ar bemar we-ibmar imaksulile, nueddo. Be itomargua.” \p \v 30 Degi, Judas, Silas, Bernabé, Pablo, Antioquíaʼse nadmarsunnad. Antioquíaʼse modapmargu, gwenadgan-Jesúsʼba-nanaimalad-danar-ambikunonidamaladse gochamalad, geb ega garda uksamalad. \v 31 Gwenadgan garda absosmargu, bela weligwar itosmalad, ar ade, ulubgi nue e-ogannonai itosmalad. \v 32 Ar Judas, degi, Silas, Bab-Dummad-gayaburba-barsogmaladbarsoggu, gwenadganga bela-bela sunmakdegu, gwenadgan yeer-ito imaksad, degi, gwenadgan aka bur bule Bab-Jesús-igargi gangudmarsunnad. \p \v 33 Jerusalén-akar-nonimalad-undar-megedgine, gwenadgan-Antioquíaʼginmalad gannar Jerusalénʼse, Judas, degi, gwenadgan-baigan-eba-nonimalad nuedgi barmismalad. \v 34 Silasʼdi na Antioquíaʼgi beoye binsaalid. \v 35 Pablo, degi, Bernabé Antioquíaʼgi besmarmogad. Amar, gwenadgan-baiganmala, Bab-Jesús-igargi dulemar-odurdakdii, degi, Bab-Dummad-Gayaburba-Nuedgi sunmakdii dulemarga guarmalad. \ms2 6c. Pablo, irbogi neggwebur-baiganse Bab-Igargi sunmakapid \mr (15:36–18:22) \s1 Pablo, Bernabéʼbo bachikgudmalad \p \v 36 A-undarad-sorbali, Pablo Bernabéʼga sogded: “Anmar gannar neggwebur-irba namar, bia anmar Bab-Jesús-gayaburbagi sunmakdigusadse namar. Anmar daknamar, gwenadgande igi gubukmardibe.”\fig Pablo, irbogus Bab-Jesús-Gayaburba-Nuedgi-sunmakapid (Gusmalad 15:40–18:22) |src="Pauljr2-Kuna.TIF" size="span" ref="Hechos 15:36" \fig* \p \v 37 Bernabé, emarba Juan-sedbi gualid. Juan, Marcosʼye bimarbalid. \v 38 Pabloʼdi yapa Juan-Marcos-sedegualid. Ar ade, we-dulede, Panfilia-yargi emargi bangud-gusad, emarba Bab-Jesús-igargi bar arbadsulid. \v 39 Pablo, Bernabé-ebo nue-undar abin-abin imaksamalad. Degisoggu, na egi bangudmarsunnad. Bernabé, Marcos-sesagusad, degi, Chipreʼse urgi nadmarsunnad. \v 40 Pabloʼdi eba naega Silas-susad. Gwenadgan-Jesúsʼba-nanaimalad ega Babse gochamargu, Bab-Dummad-argan-nuki uksamarsunnad, adi, Bab-Jesús amar-dakegar. Degi, geb Pablo, Silas-ebo nadsunnad. \v 41 Pablo Siria-yargi, degi, Cilicia-yargi Jesúsʼba-nanaimalad-danar-ambikunonidamalad-ogannodii gusad. \c 16 \s1 Timoteo, Pabloʼba, degi, Silasʼba nadegusad \p \v 1 Pablo Derbe-neggweburse, degi, Listra-neggweburse modapsunnad. Agi dule-wargwen Bab-Jesúsʼba-naid mai dakdapid. A-dulede, Timoteoʼye-nugad. E-nan Judío-duled, Bab-Jesúsʼba-nue-naimogad. E-babdi, Griego-duled. \v 2 Gwenadgan Listraʼginmalad, degi, Iconioʼginmalad, bela yeer Timoteoʼgi sunmakedbimalad. \v 3 Pablo Timoteo-eba-naega imaksad. Aga abgan-uka-duku-siked-igar imakega imaksad, adi, Judíoʼmar mer Timoteoʼgi akar sogmalagar. Ar bela wismalad, Timoteo-e-babde Griego-dule gue. \p \v 4 Pablo, Silas-ebo belagwapa neggwebur-irba gwenadganga sognadap-gusmalad, igi Jesús-e-sapingan-bur-dummagan, degi, Jesúsʼba-nanaimalad-e-idumalad-Jerusalénʼgi-bukmalad, Judíoʼsurmaladga igar-mesismala. \v 5 Degisoggu, Jesúsʼba-nanaimalad-danar-ambikunonidamalad ulubgi Bab-Jesús-igargi gannalemai gusad, degine, bane-bane Jesúsʼba-nanaimalad mergumai gusad. \s1 Pablo, negburgan-daksadba Macedonia-yarse naded \p \v 6 Pablo, Silas-ebo Frigia-yalaganba, degi, Galacia-yalaganba nadmalad. Ar Bab-Dummad-Burba-Isligwaled Asia-yargi Pablo Bab-Jesús-gayaburbagi sunmaked gwen imaksasulid. \v 7 Pablo, Silas-ebo Misia-yar-abingunaidse modapmargu, Bitinia-yarse dogoye sogsamalanad. Degi-inigwele, Bab-Jesús-Burba-Isligwaled a-yarse dogega gwen imaksasurbalid. \v 8 Degisoggu, Misia-yargi bakar nasmargu, Troas-neggweburse modapmarsunnad. \p \v 9 A-neggweburgi Pablo mutikidba gabdakalid, negburgan-dakalid, dule-wargwen Macedoniaʼgined, e-asabin gwichi dakalid, egi wilenai, ega sognai: “Anmar-bendakega Macedonia-yarse be dage.” \v 10 Pablo-we-negburgan-daksad-sorba, anmar gwae Macedonia-yarse-naega guagwar ibmar amiarmarsunnad. Ar anmar bensuli gusad, wede, Bab-Dummad we-yalase-naega anmar-abege, degine, e-gayaburba-nuedgi we-neggweburse dulemarga-sunmaknaega anmar-abeged. \p \v 11 Anmar urgi Troas-neggweburgi-nodgu, Samotracia-dupuse bakar nadeguad. A-banedgi, anmar Neápolis-neggweburse modapid. \v 12 Geb anmar Neápolisʼgi nadbalid, Filipos-neggweburse. A-neggweburgi Roma-yar-selemaiyob negselemaid, degi, Filipos-neggwebur Macedonia-yargi bur nug-nikaa simogad. Agi anmar ibbigbasaar megialid. \s1 Lidia, Bab-Jesúsʼba nagusad \p \v 13 Obunnoged-ibagi, anmar wis neggweburgi nodmalad, diwar-gakase anmar nade gusad. Bia gusgu Bab-Dummadse-golega naddamaladse anmar bukudapid. Agi anmar sigisgua, Bab-Jesús-gayaburba-nuedgi omegan-ambikunonimaladga anmar sunmakdemalad. \p \v 14 Ome-wargwen, Tiatira-neggweburgined-Lidiaʼye-nugad, anmar-itosii gusmogad. A-omede, mor-nued suir-akwagii-dakleged ukedid. Lidiaʼde nue Bab-Dummadse gordimosoggu, Bab-Jesús e-gwage ebunonisunnad, adi, Pablo-ibmar-soged abingaegar. \v 15 Lidia, Bab-Jesús-abingasadgi Bab-diigi-ogleged-igar imaksad, degi, e-neg-yaurginmalad deyob imaksamogad. A-sorba, Lidia anmargi wilenaigusad, anmarga sogded: “Nue-Bab-Jesúsʼba-nai be an-dakele, an-negse be wis obunnodamardo.” \p Degisoggu, anmar e-neggi megissunnad. \s1 Pablo, Silas-ebo Filiposʼgi esgaryagi metemalad \p \v 16 Ibagwengi, anmar Bab-Dummadse gornadapgu, bunagwa-wargwen, anmar-abin noalid. A-bunagwade nelegwad, dule-baid-maiga gudibalid. A-bunorde, idu-ibmar-guoed-sogedgi e-akwemaladga mani-dummad onodiid. \v 17 We-bunagwade, Pablo-sorba, degi, anmar-sorba-nai, binnasuli gordani gusad. Weyob sogdani gusad: “We-dulemar, Bab-Dummad-Bur-Biriginedga-arbamalad-dulemalad. Bemarga abonoleged-igargi sunmakdanimalad.” \p \v 18 Degibi, bane-bane bunagwa anmar-sorba gordiguad. Degidbali, Pablo sae-itoalid. Bunagwasik aibilis-imaksad, niaburba-bunagwagi-maidga sogded: “Jesucristo-nuggi an bega sogsun, bunagwagi-be-maid emisbinne be nosun.” \p Niaburba bunagwagi yog nodeguad. \p \v 19 Bunagwa-e-akwemalad bar mani-dummad ega onogosur dakarmargu, Pablo-gasmalad, Silas-gasmalad. Geb dummaganse igar-itoged-negse senonimalad. \v 20 Igar-nabiromalad-asabin ogwisnonimargu, sogdemalad: “We-dulemar, Judío-dulemalad, anmar-neggwebur-oimakega imakdimalad. \v 21 E-damaladba dulemar-odurdakdimalad. Ar anmardi Roma-dulemarsoggu, e-damalad geg anmar abingamalad, geg anmar eba damarbalid.” \p \v 22 Degisoggu, bukidar dulemar Pabloʼgi, degi, Silasʼgi gwisgudmalad, ese uludmalad. Igar-nabiromalad e-mor-yoid ei siir-siir-imakega imaksamalad. Geb suargi bibyogega imaksamarbalid. \p \v 23 Pablo-sabsur-sarsosmalad-sorba, degi, Silas-sabsur-sarsosmalad-sorba, esgaryagi metemalad. Esgarya-dakedga igar uksamalad: “Nue we-dulemargi nakulegoye.” \v 24 Esgarya-daked deyob-ega-igar-uklesgu, gatik bur esgarya-yaa-solabalidse Pablo-odossunnad, degi, Silas-odosbarsunnad. Aginbali, sepogi ei e-nagmar ise-odogar imaksabalid.\fig Esgarya-daked sepogi Pablo, Silas-ebogwa ei e-nagmar ise-odogar imaksad. (Gusmalad 16:22-24) |src="cn01988b.tif" size="col" ref="Hechos 16:24" \fig* \p \v 25 Nega-gabigwenadba Pablo, Silas-ebogwa Bab-Dummadse gorbukwa, degi, namakar Bab-Dummad-nug odummobukwa gusmalad. Deun, dule-baigan-esgaryagi-mellesimalad, Pablo, degi, Silas-itobukwa gusmalad. \v 26 Degidgine, ukiar negabandur nagunonigu, neg giglimakded, esgarya-e-sailagan-mamaidse-bakar, giglimakdemogad. Esgarya-yawagakmar bela argaded, degi, dulemar-esgoro-dubgi-atinbukmalad bela ega esgoro-dub achikdemalad. \p \v 27 Esgarya-daked atakargu, dakalid, bela yawagakmar argabubuk-nanae, esgaryagi-mellebukmalad bela wakitemarye bialid. Degidbali, na dukin oburgwegala, e-es-suid onosa imaksad. \v 28 Pablo deyob-daksagu, binnasur esgarya-dakedse goted, ega sogded: “¡Mer be dukin oburgwe! Anmar amba bela wegi bukmala.” \p \v 29 Esgarya-daked gwallu egichisgu, esgarya-yaba dogdegu, ber-dobedba wawanmakded. Pablo-asabin, degi, Silas-asabin, yokorgi sindigar sigisad. \v 30 Esgarya-daked, magaba Pablo-onosgu, degi, Silas-onosgu, egi wilenaigusad, ega sogded: “Dummagan, an nabir abonolegega, ¿ibu an imaksale?” \p \v 31 Geb esgarya-dakedga sogdemalad: “Bab-Jesucristoʼgi mer be bengu, ar degiir, geb be abonolegoed, degi, be-neg-yaurginmalad deyob nabir abonolemogoed.” \p \v 32 Agi Pablo, Silas-ebo esgarya-dakedga, degi, bela e-negginmaladga Bab-Jesús-gayaburba-nuedgi sunmaksamarsunnad. \v 33 Esgarya-daked, a-mutikidbali, Pablo-naibigusad, degi, Silas-naibigusad ega nue enuksad. Esgarya-daked, degi, e-neg-yaurginmalad bela a-mutikidbali, Bab-diigi-ogleged-igar imaksamarsunnad. \v 34 A-sorba, esgarya-daked, e-negse, Pablo-sesa, degi, Silas-sesa gusad. Geb masgi oguchabalid. Esgarya-daked, degi, e-neg-yaurginmalad Bab-Jesús-bengusur-gunonimalad-ular, bela weligwar itosmalad. \p \v 35 Neg-oibosgu, wakudaryalaba igar-nabiromalad suar-ibmala barmismalad, adi, esgarya-dakedga sogega, we-dulemar be onogoye. \v 36 Agi esgarya-daked Pabloʼga sogded: “Igar-nabiromalad-dummagan be-onomalaga anga igar-uksado. Degisoggu, akarsurdo, bemar boni-gwen-niksurmardo, nuedgi be namalo.” \p \v 37 Pablo suar-ibmalaga sogded: “Anmar, emide, Roma-dulemar-gue-inigwele, igar-nabiromalad dulemar-bukidarad-abargi, yoo-anmarga-igar-itolege, sabsuli anmar-bibyosmalad, degi, esgaryagi anmar-metemarbalid. ¿Emide, dukuakwagwa anmar-onoye sogmarde? ¡Adi suli! Igar-nabiromalad-sunnad wese anmar-onodagodo.” \p \v 38 Suar-ibmala gannar modapmargu, igar-nabiromaladga bela sogdapmalad, igi Pablo emarga sogsa. Roma-dulemarye wisguarmargu, nue-dobgudmalad. \v 39 Igar-nabiromalad, Pabloʼse, degi, Silasʼse nonimarsunnad, ega sognonimalad: “Anmar beedse begi nosmarye, degisoggu, esgaryagi-siid be nomarsunye, bemar neggwebur-baidse namarsunye.” \p \v 40 Pablo, Silas-ebo esgaryagi nosmargu, Lidia-negse nadegusmalad. Gwenadgan-Jesúsʼba-nanaimalad-daksamargu, gwenadgan-gwage nue ogannosmalad. Geb a-sorba, nadmarsunnad. \c 17 \s1 Tesalónicaʼgi Judíoʼmar Pabloʼse ulusmalad \p \v 1 Pablo, Silas-ebo nadmargu, Anfípolis-neggweburgi, degi, Apolonia-neggweburgi nasmalad. Geb Tesalónica-neggweburse Judíoʼmar-onmakednegsiidse modapmalad. \p \v 2 Ar gusgu Pablo Judíoʼmar-onmakednegse naddasoggu, ase nadegusad. Agi itoged-ilapaa, obunnoged-ibagi dulemar-Judíoʼmar-onmakednegse-nonidamaladga, Bab-Jesús-igargi sunmakdii gualid. \v 3 Amarga Bab-Jesús-igar nue osanalodii gusad. Sogdii gusad, bato Bab-Dummad-Gardagi sognaiye: “We-Cristo nue-wilegergebye, degi, burgwisad-sorba gannar durgubalirgebye. Ar bato deyob ega igar maiddeeye sogdii gualid.” Degi, Pablo emarga sogdii guarbalid: “We-Jesúsʼgi an bega sunmakedi, we Cristo-sunnadye.” \p \v 4 Agi gwen-gwen Judíoʼmar Bab-Jesúsʼgi bengussurmalad. Amar Pabloʼba, degi, Silasʼba akasmarsunnad. Deginbali, Griegoʼmar-Bab-Dummad-dobee-nanadimaladi, degi, omegan-nue-nug-nikamaladi, bukidar Bab-Jesúsʼgi-bengussurmarmogad. \v 5 Degine, bukidar Judíoʼmar-Bab-Jesús-bengusmalad, nobedba, dulemar-isgana-galimbaba-arbaedsuli-gudimalad amismalad. Degidbali, we-dule-isganamar, Pabloʼgi oimakega imaksamalad. Geb sabsur-Pablo-ononaega, degi, Silas-ononaega, Jasón-negse duurmakdemalad, adi, dulemarga ukmalagar. \p \v 6 Pablo, Silas-ebo Jasón-neggi satemarsoggu, dulemar neggwebur-dummaganga-gudimaladse Jasón-ebipidmarsunnad, degi, gwenadgan-baigan-a-neggi-bukwamalad-ebipidmarbarsunnad. A-dulemar dummaganga binnasur sogdemalad: “Dulemar-bela-neggwebur-irba-neg-oimakega-imakdimalad, emide, anmarse nonimarmogad. \v 7 Degine, we-Jasón, e-neggi a-dulemar-abingasad. Bela a-dulemar Roma-Dummad-César-e-igargi annadimalad. Ar sogdimalad, rey-baid maiye, a-rey Jesúsʼye nugye.” \p \v 8 Weyob dulemar-ega-ibmar-soge-itoarmargu, dulemar, degi, dummagan-neg-dakmamaid oimakarmalad, uluarmarsunnad. \v 9 Geb Jasónʼga, degi, baiganga sogsamalad, nabir be nomalagala, be bennukmalargebye. Degisoggu, bennuksamalad. Geb agi, dummagan nabir amar-onossunnad. \s1 Pablo, Silas-ebo Berea-neggweburgi gudigusad \p \v 10 A-mutikidba, Jesúsʼba-nanaimalad, neggweburgi yog Pablo-onoar, degi, Silas-onoar imaksamalad, adi, Berea-neggweburse namalagar. Pablo, degi, Silas Bereaʼse modapmargu, Judíoʼmar-onmakednegse yog naar imaksamalad. \p \v 11 Judíoʼmar-Bereaʼginmaladi, Tesalónicaʼginmaladba, bur dule-nuegan-dae daklealid, ar ade, bur nue-yeer Bab-Jesús-gayaburba abingasmalad. Degine, bane-bane Bab-Dummad-Gardagi na emar-sunnad amibukwadamalad, dakega, bule nabir Pablo emarga ibmar sogdibeye. \v 12 Degisoggu, bukidar Judíoʼmar Bab-Jesúsʼgi bengussurmalad. Deginbali, gwenna-gwenna Grecia-dulemar-omegan-nue-nug-nikamalad, degi, bukidar Grecia-machergan Bab-Jesúsʼgi bengussurmarmogad. \p \v 13 Ar Judíoʼmar-Tesalónicaʼginmalad wisguarmargu, Pablo, Bereaʼgi Bab-Dummad-gayaburbagi sunmakdibarye, amar Bereaʼse nadegusmalad, degi, agi neg-oimakdapmarbalid. \v 14 Ar gwenadgan-Jesúsʼba-nanaimalad gwae-gwae demar-gakase Pablo-barmismarsunnad, Silasʼdi Timoteo-ebo Bereaʼgi besmalad. \v 15 Gwenadgan-Pabloʼba-nade-gusmaladi, Atenas-neggweburse Pablo-berbeapmalad. Geb gannar Bereaʼse nonimalad. Amarga soglesad, Silasʼga, degi, Timoteoʼga sogoye, gwae-gwae ese dakmaloye, Pablo sogye. \s1 Pablo, Atenas-neggweburgi gudigusad \p \v 16 Pablo, Atenas-neggweburgi, Silas-edarbemaigua, degi, Timoteo-edarbemaigua, dakalid, Atenas-dulemar bukidar ibmar-bab-dummaganga-imakleged e-bab-dummadga na imakbukmala. Degidbali, Pablo a-dulemar-ular ulubgi nunmaked-dummad itoalid. \v 17 Degisoggu, Pablo Judíoʼmar-onmakednegse Bab-Jesús-igargi Judíoʼmarga, degi, Judíoʼsurmalad-nue-Bab-Dummad-dobee-nanadimaladga sunmaknaddaed. Degi, Pablo, dulemarbo Bab-Jesús-igargi abin-abin imakardaed. Deginbali, bane-bane, Pablo, dulemar-danar-ambikumaladgi, dulemar-bukwamaladga Bab-Igargi sunmaknaddabalid. \p \v 18 Dulemar-binsaed-ibegan Epicúreo-igar-durdaksamalad, degi, Estoico-igar-nue-wisimalad Pablo-ebo nue-abin-abin imakarmalad. Gwen-gwen sokarmalad: “¿Wede dule-sunmakerbad ibi obare?” \p Baigandi sokarmalad: “We-dule bab-dummagan-baigangi-sunmaked-dule an dakdo.” \p Ar ade, Pablo Bab-Dummad-Gayaburba-Nued-Jesúsʼgi-soglesadgi sunmakdiid, degi, gannar-durguleged-igargi sunmakdiid. \v 19 Dulemar-nue-binsaed-nikamalad-igar-itoged-neg-Aerópagoʼye-nugadse Pablo-sesmalad, ega sogdemalad: “Anmar nue-wisgubimardo, ¿wede ibu-odurdaked-gwapidgi be sunmakdii? \v 20 Ar igar-gwapidsailadgi be anmar-uaya oburnonikid. Degisoggu, anmar wisgubisundo, wede ibi be nue obare.” \p \v 21 Ar ade, Atenasʼginmaladi, degi, baigan-neg-ainesikmalad-Atenasʼgi-mamaidi, unnila ibmar-binigan-itogedginbi, ibmar-binigan-sogedginbi binsabukdamalad. \p \v 22 Degisoggu, Pablo, igar-itoged-neg-Areópagoʼye-nugadgi emar-abargi gwisgudgu, sogded: “Girmar-Atenasʼgi-be-bukmalad, an be-dakmargu, bemar bab-dummadye-sogmaladga-ibmar-imakbukwad nue-dobee nanabukmar an be-dakmardo. \v 23 Bemar-babse-gormalad-negse an atakdigu an dakardo, babga-ibmar-ukleged-aila-gwensakgi weyob nug narmakar nai: We-aila, \qc \sc Bab-Dummad-Dakledisulidgadid.\sc* \p ”Nabir, we-Bab-Dummadse-bemar-goledi, amba bemar wissurmar-inigwele, a-Bab-Dummadgi an bemarga sunmakmalad. \p \v 24 ”A-Bab-Dummad we-napneg-naid nasiksad, bela-agi-ibmar-bukwad obinnisad. Ar we-Bab-Dummad nibneg egadsoggu, we-napneg egadsoggu, dule-ese-goled-neg-sobedgi megosurguoed. \v 25 Degi, dulemar geg Bab-Dummad-bendaked, ar Bab-Dummad ibmar abedeeye gwen binsamaisulid. Ar e belagwapa san-burba ukmaid, bunnoged ukmaid, degi, belagwapa ibmar ukmaibalid. \p \v 26 ”Unnila ablis-gwennagi Bab-Dummad dulemar-akar-akar urbisad, adi, bela yarmar-naid-ugakaase dulemar ambikuegar. Bab-Dummad sogsabalid, sanagwadse dulemar-akar-akar ambikuoe, degi, biase ambikumarbaloe. \v 27 Bab-Dummad deyob-neg-imaksadi, adi, bela dulemar e-amimalagalad. Abakalegi nabir amiarmalale. Ar Bab-Dummad anmargi dikasur maisulid. \v 28 Ar anmar Bab-Dummadgi gudimalad, a-nuki anmar nabir-nanadimalad, degi, Bab-Dummad-nuki anmar dula gudibalid. Ar igi gwen-gwen bemarga-namaked-onomaladi, weyob sogsamarmoga: ‘Anmar Bab-Dummad-mimmigan guye.’ \p \v 29 ”Ar anmar Bab-Dummad-mimmigan guedde, anmar binsaewilubsulid, Bab-Dummadi or-sobaled guye, mani-sobaled-guye, akwa-sobaled guye, deyob anmar binsaewilubsulid. Ar unnila we-ibmarmarde dulemar na ibmar-wisidba, e-binsaedba sobsamalad. \v 30 Epennedi, Bab-Dummad dulemar-ibmar-wissurgudigusad baisur-dakeyob gusad. Emigindi, bela dulemarga soged: ‘Be-isgudimaladga be bukib binsamarye, be-daed be ogwamarsunye.’ \v 31 Ar Bab-Dummad dule-wargwenbali bato iba nasiksad. A-ibagi bela dulemarga napiragwadba igar itogoed. We-dule-wargwen bato idu na nug-imaksad. We-dulede, Jesúsʼye nugad. We-Jesúsʼde burgwar-maigu, Bab-Dummad gannar odulosad. Abali, oyosad, na e-ibmar-sogsadi napiragwadye.” \p \v 32 Ar dulemar gannar-durgued-igar-itoarmargu, Pabloʼgi dododmalad, abar sogdemalad: “Anmar we-igar ibagwengi gannar itobalo.” \p \v 33 Geb degi, Pablo amar-abargi nodegussunnad. \v 34 Dulemar bokwasar Pabloʼba nagusmalad. Amar Bab-Jesúsʼgi bensuli gunonimalad. Gwensak Bab-Jesúsʼgi bensuli-gunonikidi, Dionisioʼye nugad. A-dulede, igar-itoleged-neg-Areópagoʼye-nugadgi nug nikamogadid. Degi, ome Dámarisʼye nugad, degi, baigan Bab-Jesúsʼgi bensuli gunonimarmogad. \c 18 \s1 Pablo, Corintoʼgi gudigusad \p \v 1 Geb a-sorba, Pablo Atenasʼgi bangudsunnad, Corinto-neggweburse nadegusad. \v 2 A-neggweburgi Judío-wargwen-abingualid, Aquilaʼye nugad. A-dulede, Ponto-yalaginedid. Na-e-ome-Priscila-ebo Italia-yargi-mai emissaar nonimalad. Ar Roma-saila-Claudioʼye-nugad, igar-mesisad, bela Judíoʼmar-Roma-neggweburgi-gudimalad ainioye. Pablo, Aquilaʼse ataknad gusad. \v 3 Ar we-dulemarde, Pabloʼyob dordoneg-makedgi arbamogad. Degisoggu, Pablo amar-walik bessunnad, adi, na amarbo dordoneg-makedgi arbaegar. \v 4 Obunnoged-ibagi Pablo Judíoʼmar-onmakednegse Judíoʼmarga-sunmakega, degi, Judíoʼsurmaladga-sunmakega naddaed. Adi, Bab-Jesús-igarba nagumalagar. \p \v 5 Silas, Timoteo-ebo Macedonia-yargi-mai Pabloʼse nonimargua, Pablo Bab-Jesús-gayaburbaginbi Judíoʼmarga-sunmakega alamakdii guarsunnad. Judíoʼmarga sogdii gualid, we-Jesús, Bab-Dummad-dule-wargwen-anmarga-barmidagoye-sogsad-dule-sunnadye. \v 6 Judíoʼmar Pablo-sunmaked gwen nabir itossurmalad, egi oimakarmalad, ukabsaarmarbalid. Agi Pablo e-mor mor-mor imaksad. A sogleged, an bemarga Bab-Jesús-igargi-sunmakdiid wesesunnoye. \p Geb Pablo sogded: “Andi bato bemarga Jesús-igargi sunmaksando, emigindi, bemarginsundo. Ar Bab-Dummad sabsur-bemar-odurdakarmalale, dukin be samarsunnodo. Emigindi, Judíoʼsurmaladga Bab-Jesús-igargi an sunmaknasunnoed.” \p \v 7 Pablo Judíoʼmar-onmakedneggi nodgu, Justo-negse naded. A-negde, Judíoʼmar-onmakedneg-nagaba siid. Justoʼde nue Bab-Dummad-dobee-nanadimogad-duled. \v 8 Degi, Judíoʼmar-onmakedneg-e-dummad-Crispoʼye-nugadi, degi, bela e-neg-yaurginmalad Bab-Jesúsʼgi bensuli gunonimalad. Deginbali, bukidar Corintoʼginmalad Bab-Jesús-igar itoarmargu, Bab-Jesúsʼgi bensuli gunonimogad, degine, Bab-diigi-ogleged-igargi oglesmarbalid. \p \v 9 Ibagwengi neg-mutikidba Pablo negburgan dakalid. Agi Bab-Jesús Pabloʼga sunmaknonikid, ega sognonikid: “Mer be dobguo, gatik an-gayaburba-nuedgi be sunmako, mer bogilego. \v 10 Ar an beba gudiguad, degisoggu, dule gwen be-oakalogosulid. Ar ade, we-neggweburgi dulemar-bukidar-anba-nagumaloed an nikad.” \v 11 Degisoggu, Pablo Corinto-neggweburgi birgagwen-abala megisad, Bab-Dummad-gayaburbagi dulemar-odurdakdii gusad. \p \v 12 Deunni, Galión Acaya-neggweburgi sailaga-maid-ibagi, Judíoʼmar bular Pabloʼgi gwisguar gusmalad, igar-nabiroged-negse Pablo-sesmalad. \v 13 Galiónʼga sokarmalad: \p —We-dule, igar-maisulidba Bab-Dummad-nug-odummogega aimar-binsaed gadiiye. \p \v 14 Pablo nue sunmaksokali, Galión Judíoʼmarga sogded: \p —Ar emi we-dule neg-oakalodina, degi, igar-mamaidgi dummad-gwisgudiina, an nue be itosmalardo. \v 15 Emigindi, unnila gayaginbi ibmar-sogdiid, degi, dule-nugmarginbi sunmakdiid, aginbali, bemar-igar-mamaidginbi sunmakdiid. Degisoggu, we-igar na be dukin nabiromardo. Andi we-igar bemarga nabirogosulid. \p \v 16 Degi, Galiónʼdi igar-nabiroged-neggi Judíoʼmar-bukwad onidsunnad. \v 17 Degi, bela dulemar, Judíoʼmar-onmakedneg-e-dummad-Sóstenesʼye-nugad gasmargu, Galión-wagab sarsosmalad. Degite, Dummad-Galión Sóstenes-sarsolesad gwen bai daksasulid. \s1 Pablo, Siriaʼgi Antioquía-siidse gannar aligusad \p \v 18 Pablo amba ibbigbasaar Corintoʼgi megialid. A-sorba, gwenadgan-Jesúsʼba-nanaimaladga napi-sunmas, egi bangudsunnad. Degimaloye, gwenadganga-sogsad-sorba, Pablo, Aquilaʼmala, degi, Priscilaʼmala, Cencrea-neggweburse armalad. Cencreaʼse-nonigu, Pablo sailagia na gwiri siksad. A oyoged: Bab-Dummadga napira na ibmar-saoye-sogsadi, an imakedseye. \p Degi, Cencrea-akar urgi Siria-yarse armarsunnad. Aquila, degi, Priscila, Pabloʼba aligusmarmogad. \p \v 19 Éfeso-neggweburse modapmargu, Pablo, a-neggweburgi, Priscilaʼgi, degi, Aquilaʼgi bachikgusad. Edi Judíoʼmar-onmakednegse naded. Agi Jesús-igargi Judíoʼmar-bukwamaladga sunmakdapid. \v 20 Judíoʼmar egi wilenaigusmalad, wis be wegi ibbigbasaar anmar-walik megye. Pabloʼdi yapa begusad. \v 21 Degi, Pablo amargi bangudgu, sogded: “Iba-danikid-daknaega an Jerusalén-neggweburse naergebed. Andi bemar-dakega gannar bemarse dagbiendo, Bab-Dummadbi wissundo, an gannar bemarse danibalodibe.” Pablo Éfesoʼgi-mai urgi arsunnad. \p \v 22 Pablo Cesareaʼse modapgu, Jerusalénʼse nadegusad, adi, Jesúsʼba-nanaimalad-danar-ambikunonidamalad wis daknaegar. A-sorba, geb Antioquíaʼse nadsunnad. \ms2 6d. Pablo, irbaagi neggwebur-baiganse Bab-Igargi sunmakapid \mr (18:23–20:38) \p \v 23 Pablo a-neggweburgi undar-megedgi, bela Galacia-yargi, degi, Frigia-yargi-neggweburmar-bukmaladse gwenadgan-daknad gusbalid. Agi Pablo gwenadgan-ogannodii gusad.\fig Pablo, irbaagus Bab-Jesús-Gayaburba-Nuedgi-sunmakapid (Gusmalad 18:23–21:16) |src="PaulJr3-Kuna.TIF" size="span" ref="Hechos 18:23" \fig* \s1 Apolos, Éfesoʼgi Bab-Jesús-igargi sunmaksad \p \v 24 A-ibagangi Éfeso-neggweburse Judío-wargwen nonikid, Apolosʼye nugad. A-dulede, Alejandría-neggweburgi gwalulesad. Apolosʼde yeer sunmaked, degi, Bab-Dummad-Garda nue wisbalid. \v 25 A-dulede, Bab-Jesús-igar-maidgi nue-odurdaklesad, degisoggu, nue-yeer aimar-odurdakdimosundo. Unnila Juan-diigi-ogleged-igarbi-wisin-inigwele, ise-sanagwar aimarga Jesúsʼgi sunmakdii gusad. \v 26 Apolos, Judíoʼmar-onmakedneggi nue-gandikidba, dobsuli aimarga sunmaksad. Priscila, Aquila-ebo Apolos-sunmaked itosmargu, sorba bachikii Apolos-sesagusmalad. Geb degi, Apolosʼga Bab-Dummad-Igar-Maid nue osanalosmalad. \p \v 27 A-sorba, Apolos Acaya-yarse naesokargu, gwenadgan Apolos-ogannosmalad, ega garda narmakar barmismalad, adi, Jesúsʼba-nanaimalad weba nued abingamalagar. Apolos, Acayaʼse modapgu, nue Jesúsʼba-nanaimalad-bendakdapid. A-gwenadgande, abonolege-wilubsulinad, degi-inigwele, Bab-Jesúsʼgi abonolesmalad. \v 28 Apolos gwenadgan-nue-bendakdapid, ar ade, bela dulemar-abargi Bab-Dummad-Gardagi-naidba Judíoʼmarga nue-oyosad, we-Jesúsʼde, Cristo-sunnadye, Bab-Dummad-dule-wargwen-barmidagoye-sogsad-duleye. Degisoggu, Judíoʼmar geg abinsae gusmalad. \c 19 \s1 Pablo, Éfesoʼgi gudigusad \p \v 1 Apolos Corinto-neggweburgi-maigua, Pablo, yarba aibite gusad, geb Éfeso-neggweburse modapid. Agi gwenadgan-Jesúsʼba-nanaimalad-bukwa dakdapid. \v 2 Pablo amarse egichialid: \p —Deun bemar Bab-Jesúsʼgi bensur-gunonimargu, ¿bemar Bab-Dummad-Burba-Isligwaled abingasmala? \p Gwenadgan abin-imakdemalad: \p —Ar anmar Bab-Dummad-Burba-Isligwaled wissurmalad, ar dule gwen agi anmarga sunmakdisulid. \p \v 3 Geb Pablo amarga sogded: \p —Degite, ¿doa-nuggi bemar diigi oglesmarsunna? \p Geb abin-imakdemalad: \p —Juan-diigi-ogleged-igargi anmar oglesad. \p \v 4 Pablo amar-abin sogded: \p —Nabir be sogmalad, Juan Bab-Dummad-diigi-ogleged-igar-imaksagu, oyogegalad, e-isgudimaladga na bukib itomarye. Juan dulemarga sogsagusad: ‘An-sorba dule-wargwen-danikoeddi, mer egi bemar bengumaloye.’ We-dule-obarisad, Cristo-Jesús-annik sogsagusad. \p \v 5 Degi-emarga-soge itosmargu, Bab-Jesús-nuggi-diigi-ogleged-igar imaksamarsunnad. \v 6 Pablo a-dulemargi e-argan mesisgu, amargi Bab-Dummad-Burba-Isligwaled aidenonikid. Degi, amar gaya-baid-baid sunmakdemalad, degi, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled Jesús-igargi-sunmakega amar-imaksabalid. \v 7 Bela amar e-ambe-gakabosaar (12) gumalad. \p \v 8 Degine, Pabloʼdi Judíoʼmar-onmakednegse nii-walapaa nanadii gusad. Aimarga dobsuli Bab-Igargi sunmakdii gusad. Dulemarga Bab-Dummad-e-negdakmaid nue osanalodii gusad. \v 9 Bukidar dulemar Pablo-ibmar-sogsadgi gwisgusmalad, Bab-Jesús-bengudmalad. Igar-nued-maid-ichodmalad, sunnasur aimar-abargi Bab-Jesús-igargi sunmakdemalad. Pablo deyob-dakargu, amargi aibate gusad. Degidbali, Pablo Jesúsʼba-nanaimalad bachikii sesagusad. Geb Tirano-e-odurdaked-ambikued-neggi, Pablo, bane-bane Bab-Jesús-igargi gwenadganga sunmakdii gussunnad. \v 10 We-igargangi birgabo Pablo dulemarga sunmakdii gusad. Degisoggu, bela Asia-yargi-bukmalad, Judíoʼmar, degi, Griegoʼmarse-bakar, Bab-Jesús-igar-maid itosmalad. \p \v 11 Degi, Bab-Dummadi Pabloʼba ibmar-dakledisurmalad-gegerdaklemalad imaksad. \v 12 Degidbali, dulemar e-muswemar, degi, e-sadergi-mor-nagusmaladse-bakar, Pablo-e-san-ebusale, uellemaladse sesdamalad. Agi, dule-geguedi a-mor-egi-warmaksale, yog-nuguar naddaed, degi, niaburba-nikale, yog egi niaburba noddabalid. \p \v 13 Éfeso-neggweburgi gwen-gwen Judíoʼmar-gudimaladi, niaburba-onoged-wisye sogdimalad. Aisaar Bab-Jesús-nuggi niaburbamar-onoye sokarmalanad. Niaburbamarga weyob sogdamalanad: “Jesús-nuggi an bega soged, Pablo-egi-sunmakdiid-nuggi, be ainimar.” \p \v 14 Deyobi, Esceva-masmala-walagugle-guedi (7) imakdimalad. Escevaʼde, Judíoʼmar-irwa-Babse-gormalad-e-iduedid. \v 15 Ibagwengine, niaburba Esceva-masmalaga weyob sokalid: “An Jesús mag-dake, an wisbali Pablo doabali. Ar bemardina, ¿doamarsunna?” \p \v 16 Degidgine, dule-niaburba-nikadi a-masmalagi ichomakalid, bela amar-gasa imaksad, degi, binnasur amar-sarsosad. Degidbali, masmala, a-neggi, uka-swiri, nue-naibigus duurmakdemalad. \p \v 17 Judíoʼmar, degi, Griego-dorgan-Éfesoʼgi-mamaid we-masmala-naibigusad bela wisguarmargu, bela dobe itonadmalad. Degisoggu, Bab-Jesús-nug bela-bela ogannodmarsunnad. \p \v 18 Degisoggu, bukidar Bab-Jesús-bensuli-gunonimalad, dani-damalad, dulemar-abargi e-isgudiid dukin-dukin na sognanai guarmalad. \v 19 Degi, bukidar ina-isganagi-arbadigusamaladi, e-gardamar senonimalad. Dulemar-abargi bela e-ina-isgana-gardamar ogumaksamalad. E-gardamar-ogumaksad-mani-nug-itoarmargu, mani-sibu-gwa-mili-dulabo-gakambe-wilub (50,000), gardamar gummaksa itoarmalad. \v 20 Weyobi, Bab-Jesús-gayaburba nasgumai, degi, Bab-Jesús-e-gangued oyolemai gusad.\fig Ina-isganagi-arbadigusamaladi Bab-Jesús-abingas-sorba, e-ina-isgana-gardamar ogumaksamalad. (Gusmalad 19:19) |src="cn02003B.tif" size="col" ref="Hechos 19:20" \fig* \p \v 21 Wegi-gusad-sorbali, Pablo Jerusalénʼse naye sokalid. Jerusalénʼse naegala, Macedoniaʼgi nasoye, degi, Acayaʼgi nasoye soged. Degi, sogsabalid, Jerusalénʼgi-mai Romaʼse nabaloye. \v 22 Degisoggu, Macedoniaʼse e-bendakmalad-warbo barmisad. Amarde, wemalad: Timoteo, degi, Erasto. Ar Pabloʼdi amba undarsaar Asia-yargi megialid. \s1 Éfesoʼgi neg-oimaklesad \p \v 23 A-ibagangi, Éfeso-neggweburgi Jesús-igar-maidgi dulemar beedse oimaksamalad. \v 24 Dule Demetrioʼye-nugadi neg-gagasad. A-dulede, manigi-nuchu-burwigan-sobedgi arbaed. Na e-sordamar-e-bendakmaladbo bab-bundor-Dianaʼse-goled-negga neg-burwigan-sobedgi mani-dummad onodiid. \v 25 Geb Demetrio, e-sordamar-e-bendakdimaladse gochad, degine, baigan-a-ibmar-sobedgi-arbamarmogadse gochabalid. Demetrio, amarga sokalid: “Aimar, bemar nue wismalad, anmar we-arbaedgi wis mani-nued onodimalad. \v 26 Ar emide, we-Pablo dulemar-binsaed-gadiid be dakdimalad, degi, be nue itodimarbalid. Unnila Éfesoʼginbisulid, bela Asia-yalaganba dulemar-binsaed-gadiid. Wede sogdiid: ‘Dulemar-yamo-e-argangi-ibmar-sobmaladi, Bab-Dummadsurye.’ \p \v 27 ”Emide, anmar-arbaed, sunna anmar-ibe bergudeled. Deginbali, bab-bundor-Dianaʼse-goled-neg-nue-nug-nika-siid bergudbaliled. De-ukinbali, bab-bundor-Dianaʼse-bakar, bela Asia-yalagi, degi, bela napneg-naid-ugakaase, e-nug-odummobukmalad bergudbaloed, bar e-nug odummodmalosulid.” \p \v 28 Demetrio-itobukmalad weyob itosgu, bela sae-itodmalad, oimakdemalad, sogdemalad: “¡Éfeso-dorganga, bab-bundor-Diana bur-dule-dummadid!” \p \v 29 Degisoggu, neggweburgi bela surbinsa itonadmalad. Uludmargu, Gayo-gasmalad, degi, Aristarco-gasmalad. Wemar-ebogwadde, Pablo-e-sordaganad, Macedoniaʼginmaladid. Pabloʼba nonimalad. Amar galesgu, dulemar-danar-ambikumaladse illillir ebipidmalad, geb degi bukidar ase danar duurmakdemalad. \p \v 30 Pablo deyob wisguargu, danar-ambikumalad-negse dulemarbo igar-amiega dogbigualid. Ar gwenadgan-Jesúsʼba-nanaimalad Pablo-dogega gwen imaksasurmalad. \v 31 Deginbali, e-aimar Asiaʼginmalad Éfesoʼgi-dummaganga-mamaid Pabloʼga weyob gayaburba barmiarmalad, mer danar-ambikued-negse-dogedgi be binsaoye. \p \v 32 Danar-ambikumalad-negyaba nue-igar-nikaa igar gunasulid. Bela uurmakbukmalad, degine, bur-melu wissurmalad, emarde, ibiga igar itonanai. \v 33 Judíoʼmar yamo Alejandro-osunmakega abarse Alejandro-barmetemalad. Geb Alejandro, Judíoʼmar-bendakegala, dulemar-bela-bogi-e-itomalaga argan onakwisad. \v 34 Ar Éfeso-dorgan dakarmargu, we-dule, Judío-duleye, bela bulale oimakdemalad, Éfeso-dorganga, bab-bundor-Diana bur-dule-dummadye sogdemalad. Wachi-ilabo-wilub oimakbukwa gusmalad. \p \v 35 Neggweburga-garda-narmaked-dummad dulemar-obogilesgu, dulemarga sogded: “Éfeso-dorgan, ar bela dulemar wismalad, Éfeso-dulemarde, bab-bundor-Dianaʼse-goled-neg-edarbemaladye, degi, bab-bundor-Diana-wagar-burba-sobaled nibneg-akar-aidenonikid-edarbemarbalidye, wismalad. \v 36 Ar deyobid be wismarsoggu, bogi be ambikumar. Mer ukurmakar, binsasuli, be ibmar imakmar. \v 37 Ar we-dulemar-be-senonimaladi, bab-bundor-Dianaʼse-goled-neg gwen oichodisurmalad, degi, bemar-bab-bundor-Diana-nuggi gwen dododisurmarbalid. \v 38 Ar Demetrio, degi, e-sordamar-manigi-arbamarmogad dule-egi-gwisgudii itogele, sunna igar-nabiromaladse igar-itonamalodo. Ar aga igar-nabiromalad-negmar bubukwad, agala, igar-nabiromalaga dummagan mamaid. \v 39 Ar bemar ibmar-baid-soged nikamalale, adi, onmakedneggi be igar nabomalo. \p \v 40 ”Emi bemar oimaksamalad sunna anmargi soglealiled, yamo sailaga-negdakmaidgi-urwega oimakbukmarye. Anmarse egislealile, ‘¿wede ibiga bemar oimakbukmarye?’ ¿Igi an abin-sogmalosunna? Ar anmar abin ibmar-sogedi, satemalad.” \p \v 41 Garda-narmaked-dummad wegi-sogsad-sorba, bela e-neg-e-negse dulemar-barmissunnad. \c 20 \s1 Pablo, Macedonia-yarse, degi, Grecia-yarse arbid \p \v 1 Bela dulemar-oimaksad-bergusad-sorba, Pablo Jesúsʼba-nanaimalad-napi-unaega ese napi gochad. Napi-unasad-sorba, degi, nue angaagwar gwenadgan-gasgu, egi bangudsunnad. Degimaloye sogsagu, Macedonia-yarse nadsunnad. \v 2 Pablo, Macedonia-yalaganba bela gwenadgan-bukwamaladse atakapid-sorba, degi, nue Bab-Jesús-igargi gwenadgan-unaapid-sorba, Grecia-yalase naded. \v 3 Pablo agi nii-warbaa megisad. Pablo, Siria-yarse urgi-nasokargu, wisgualid, Judíoʼmar egi-gwisguegala, igar-amismarye, e-oburgwega arbak e-iduar dukuar ambikusmarye. Deyob Pablo wisgusgua, nagab Macedonia-yarsik gannar nadegusad. \v 4 Pablo gannar nadgu, we-gwenadgan eba nade gusmarmogad: \q2 Pirro-machi-Sópater. \q3 Wede, Bereaʼginedid. \q2 Aristarco, degi, Segundo. \q3 Wemardi, Tesalónicaʼginmaladid. \q2 Gayo. Wede, Derbeʼginedid. \q2 Degi, Timoteo. \q2 Degine, Tíquico, degi, Trófimo. Wemardi, Asiaʼginmaladid. \p \v 5 We-gwenadgan anmar-idu nadegusmalad. Troas-neggweburgi anmar-edarbedapmalad. \v 6 Anmardi, Madu-Ina-Niksuli-Gulleged-Iba-sorba, Filipos-neggweburgi-mai urgi aligusad. Degi, ibatargi anmar Troas-neggweburgi we-gwenadgan-barganonimalad. Agi anmar ibagugle (7) megismalad. \s1 Pablo, Troasʼgi machigwa-Euticoʼye-nugad odulosad \p \v 7 Itoged-iba-gebe-nagudedgine, anmar Jesúsʼba-nanaimaladi, Jesús-burgwisad-ebinsaega, madu gunnega ambikunonimalad. Ar Pabloʼde banedgi neggwebur-baidse-naosoggu, aga undar nega-gabigwenadse gwenadgan-odurdakgwis gusad. \v 8 Deunni, anmar-niba-bukwadgine, bukidar gwallumar gabubukwa gusad. \p \v 9 Agine, sapin-gwensak, Euticoʼye-nugad, ataked-yawagakgi siigusmogad. Ar Pablo suitigus sunmakgwisgussoggu, machigwagi gabed nagunonikid. Geb ataked-yawagakgi-nue-gabsii machigwa argwated. Aila-darbaagi-sii argwachad, aidoarmargu, bato burgwar-mai aidoarmalad. \v 10 Pablo aidenonigu, gadebin machigwa-imaksad, degi, yog angaagwar-gasa imaksad. Geb Pablo gwenadganga sogded: “Mer be bukib binsamar, machigwa amba dula.” \p \v 11 Pablo machigwa-odulosad-sorba, gannar aila-darbaase nakwidbalid. Agi madu bisge-bisge imaksagu, madu-guchamalad. Geb madu-guchamalad-sorba, Pablo gannar sunmakdebalid, neg-oibogedse sunmaknai gusad. Oibosgu, neggwebur-baidse nadsunnad. \v 12 Euticoʼdi dula e-negse sesmalad. Degidbali, gwenadgan nue-yeer itosmalad. \s1 Pablo, Troas-akar Miletoʼse aligusad \p \v 13 Pablo Troasʼgi-argua, nagab Asón-neggweburse aligusad. Anmardi, Asónʼgi Pablo-onakwe-naega, Pablo-iduakwaa urgi Asón-neggweburse aligusad. \v 14 Geb anmar Asónʼgi Pablo-abingunonigu, anmarba-nakwis arsunnad. Geb agi anmar Mitilene-neggweburse aligusad. \v 15 Banedgine, anmar Mitileneʼgi nodbalid, Quío-dupgi anmar nasad. Geb a-banedgi, anmar Samos-dupse modapid. Degi, anmar Trogilioʼye-neggwebur-nugadgi obunnodapid. Geb a-banedgi, anmar Mileto-neggweburse warmakdapid. \v 16 Pablo yapa Asia-yargi ibamar-osuguega Éfeso-neggweburgi bakar-nasad. Ar Pablo gwae-gwae Jerusalénʼse Pentecostés-Iba-dakega nadapgusad. \s1 Jesúsʼba-nanaimalad-e-idumaladga Pablo sunmaksad \p \v 17 Pablo Mileto-neggwebur-akar, Jesúsʼba-nanaimalad-e-idumalad-Éfesoʼgi-bukwadbina gochad. \p \v 18 Amar nonigua, Pablo amarga sogded: “Bemar nue wismalad, igi gebe Asia-yarse an nonikid-akar, bemar-abargi an nanadigusa. \v 19 Bemar-abargi an gudigusgu, Bab-Jesúsʼga an arbasgu, dule-dummarba an na san imaksasulid. Agine, boed-abargi an nanadii gusad, degi, nue wilubdakledii an gusbalid, ar ade, Judíoʼmar an-oburgwebidamalad. \v 20 Degi-inigwele, mer an bemarga Bab-Jesús-igargi sunmakodeeye an gwen-sogsasulid. Dulemar-bukidar-ambikuedgi, degi, negayaa-negayaa an bemar-odurdakdii nanasad, adi, Bab-Jesús-igargi bemar nue nanamalagar. \v 21 Judíoʼmarga, degi, Judíoʼsurmaladga an sogdii nanasad, Bab-Dummad-asabin be-damaladi na be ogwaewilubmarye, degi, Bab-Jesucristoʼgi bensuli be guewilubmarye. \p \v 22 ”Emigindi, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled-sogedba an Jerusalénʼse naesokalid. Agine, gwen an wissulid igi an-sandi guodibe. \v 23 Unnila Bab-Dummad-Burba-Isligwaledbi neggwebur-iliba anga soge an itoged, esgaryagi-melleged, degi, nue-naibi-itogoedi, be-edarbenaiye. \v 24 Ar degite, an gwen bai itosulid. An-san-burba na sabesaila saodeeye gwen an binsasulid. Unnila bitigi an-arbaed weligwaledgi an obelosdibeye an binsaed. Bab-Jesús e-igar barsogega anga arbaed-uksad. A-igar, Bab-Dummad-Gayaburba-Nuedid, dule-abonoleged-wilubsulinad-igalad, emigindi, dule-abonononikid. A-igar bitigi nuedgi an obelosana gadinye an binsaed. \p \v 25 ”Bemar-abargi, Bab-Dummad-e-negdakmaidgi an bemarga sunmakdii gusad. Emigindi, an wisid, bemar bar an-wagar dakosurmalad. \v 26 A-ulale, emi-ibagi an bemarga sogsunnad, \v 27 ar bemargi bipisaale Bab-Dummad-Igar-Nued-Maid an gwen odukussulid. Degisoggu, bemar igi-gualile, bemargindo, bar anginsurdo. \p \v 28 ”Bab-Jesús dulemar-egadga-guega na e-abegi baksad. Emide, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled bemarga a-dulemar-dakega be-nug-imasmalad. Degisoggu, bemar nue-salakarmar, degi, a-dulemar nue-akwemalo. Ar igi dulemar sibad-wawaad-edarbemala, deyob Jesúsʼba-nanaimalad be edarbemarmogoed. \v 29 Ar an wisid, an bemar-idu-nadele, an-sorba, dule-bamalad achu-burburud sibad-wawaad-gunnedyob dognonimaloed, gwenadgan-Jesúsʼba-nanaimalad-oichononimaloed. \v 30 Ar bemar-abarginbela gwenna-gwenna Bab-Jesús-gayaburba oakalodmaloed. Bukidar Jesúsʼba-nanaimalad eba-naguega gakangi dulemar-odurdakdagoed. \v 31 Degisoggu, nue-salakarmar. Nue-insamalo, birgapaa bane-bane, ibginedba, mutikidba, ibyanis-abalagi, an bemarga binsaed-nued-ukdii nanasad. \p \v 32 ”Gwenadgan, emigindi, Bab-Dummadga an-na bemar-uksun, adi, nued bemar-akwega, degine, Bab-Dummad-dulemargi-nabir-binsaed na bemarga obemarbalid. We-gayaburba-nuedi nabir be-ogannomalaga gangued nikad. Degi, Jesucristoʼgi-akasmaladba nibneggi-ibmar-nuegan-uklegoedi, bemarga uklemogoed. \v 33 Be-manibina, be-olobina, degi, be-molabina an gwen-sogdii nanassulid. \v 34 Ar bemar nue-wismalad, an-ibmar-abeged-bakegala, degi, anba-gudimaladga-ibmar-bakmogagala an arbasad, an-surgangi an na mani onosad. \v 35 An bemar-odurdaksad, anmar arbae-wilubbinye, adi, gwenadgan-ibmarbina-sogdimalad bendakegar. Bab-Jesús-sogsadi, bemar ebinsae-wilubmalad. Weyob sogsad: ‘Dule-ibmar-abingaedba, dulemarga-ibmar-ukedgi Bab-Dummad bur dulegi ise-nued binsaed.’ ” \p \v 36 Pablo weyob-ibmar-sogsad-sorba, Bab-Dummadse-golega bela gwenadganbogwa yokorgi sindigar sigisad. \v 37 Bela gwenadgan bodmalad, degi, bela angaagwale Pablo-gasmalad, na e-wagar usmalad, adi, ega sogega, degimaloye. \v 38 Bela bukib-binsabukwa gusmalad, ar ade, Pablo ega sogsad, bar be an-wagar dakosurmarye. Degi, a-sorba, bela Pabloʼba urse nadegusmalad. \c 21 \ms1 7. PABLO-GALESAD, DEGI, DUMMAGAN-EGA-IGAR-ITOSMALAD \mr (21:1–26:32) \s1 Pablo, Jerusalénʼse nadegusad \p \v 1 Gwenadgangi anmar bangudgu, urgi anmar Cos-dupse nadegumalad. Banedgine, Rodas-dupse anmar obaksamalad, geb agi, Pátara-neggweburse anmar obaksamarbalid. \v 2 Geb anmar Pátaraʼgi ur Fenicia-yarse-nae-sognai dakdapid. Anmar a-urba nakwis nadsunnad. \v 3 Anmar nadapgu, Chipre-dupgi bakar anmar-ur nasad. Anmar nasmargu, anmar-argan-sapiledsik Chipre-dup-nai anmar egi nasmalad. Geb Siria-yarse anmarga ur nagudapid. Geb agine, Tiro-neggweburse anmarga nadbalid. Ar ade, ur-anmarga-nadapidi, ibmar-semaidi Tiroʼgi obegoye sognadapid. \p \v 4 Agi anmar gwenadgan-Jesúsʼba-nanaimalad dakalid. A-walik anmar ibagugle (7) megialid. Gwenadgan Bab-Dummad-Burba-Isligwaledba Pabloʼga sokarmalad: “Mer Jerusalénʼse be nae.” \v 5 Ibaguglegusad-sorba (7) anmar gannar ali gusmalad. Anmar argua, bela gwenadgan-Jesúsʼba-nanaimalad na e-omeganmala, degi, e-mimmiganse-bakar, neggwebur-noedse anmar berbealid. Agi anmar demar-gaka-naba bela yokorgi sindigar-sii, Bab-Dummadse gochamarsunnad. \v 6 Agi, anmar degimaloye sogsamargu, na bela angaagwar na gasmargua, anmar urgi nakwisad. Emardi, gannar na e-negse nadmarsunnad. \p \v 7 Degi, anmar Tiroʼgi-nai urgi argua, Tolemaida-neggweburse an nonimalad. Agi Bab-Jesús-nuggi anmar gwenadganga doggus-nuedye sogsad. Ibagwen amar-walik anmar megismalad. \v 8 Oibosgu, anmar nagab Cesarea-neggweburse nadmalad. A-neggweburse anmar modapgu, Felipe-negse anmar dogdapid. A-dulede, Jesúsʼgi-abonolegedgi-sunmakedid, degi, dulemar-walagugle (7) Jerusalén-neggweburgi gwenadgan-bendakega-sulesmalad-wargwenadid. A-neggi, anmar wis obunnodapid. \v 9 Felipeʼde sisgan walabake nikad, amba yoo-sui-nikumalad. Amarde, Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad gumarmogad. \p \v 10 Anmar ibbigbagus-megdaedgine, dule-wargwen Bab-Dummad-gayaburba-barsoged, Judea-yargi-mai nonikid. A-dulede, Agaboʼye nugad. \v 11 Agaboʼde anmarse ataknonikid. Geb Agaboʼde Pablo-e-molidub susa imaksad. Geb agi na dukin e-mali-edichad, e-argan na edichabalid. Deyob imaksagu, weyob sogded: “Bab-Dummad-Burba-Isligwaled soged: ‘Weyobi Jerusalénʼgi Judíoʼmar we-molidub-ibed-edinmaloed, degi, Judíoʼsurmaladga a-dule-ukmarbaloed.’ ” \p \v 12 Anmar Agabo-degi-soge-itosgu, anmar Cesarea-dorganmala, Pablo mer Jerusalénʼse-naega, egi wilenai gusmalad. \v 13 Pabloʼdi anmarga sokalid: “¿Ibiga be bomarsunna? Bukib-binsaega be an-imakarmalad. Bato an guagwar gudiid, ar an-edinmarye-sogele, akarsulid. Jerusalén-neggweburgi Jesucristo-nuggi-burgweye an sogele, an guakwagwad.” \p \v 14 Ar anmar geg Pablo-binsaed ogwagussoggu, anmar ega sogdesunnad: “Bab-Dummad-sogedba bega ibmar gusun.” \p \v 15 Geb a-ibagan-sorbali, anmar guagwar ibmar-sedmaloed amismalad. Geb Jerusalén-neggweburse anmar nadsunnad. \v 16 Anmarba Cesarea-akar gwenadgan-Jesúsʼba-nanaimalad, nadmarmogad. Gwenadgan-Cesareaʼginmaladba Chipreʼgined-wargwen, Mnasónʼye-nugadi danigusmogad. Anmar Jerusalénʼse modapgu, gwenadgan Mnasón-negse anmar-sesmalad, ar ade, a-neggi anmar megoye sogsad. Mnasónʼde gebe-Bab-Jesúsʼba-naigusad-duled. \s1 Pablo, Santiagoʼse atakapid \p \v 17 Jerusalénʼse anmar mosgu, gwenadgan-Jesúsʼba-nanaimalad bela weligwar anmar-abindaksamalad. \v 18 A-banedgine, anmar Pabloʼba Santiagoʼse atakapid. Agine, Jesúsʼba-nanaimalad-e-idumalad bela bukwa gusmalad. \v 19 Pablo amar-argan-gasad-sorbali, amarga bela Judíoʼsurmaladgi eba-Bab-Dummad-ibmar-imaksadi sognai gusad. \p \v 20 Bela Pablo-itosmargu, Bab-Dummad-nug ogannodmalad, geb Pabloʼga sogdemalad: “Gwenad, be dakena, ibiyobi miliba (1,000) bukidar Judíoʼmar Bab-Jesúsʼgi bengussuli, degite, wemarde amba Moisés-Igar-Mesisadba dabimarbalid. \v 21 Emide, Judíoʼmar-Jesúsʼgi-bengussurmalad begi sunmakmalad, Pablo, Judíoʼsurmalad-abargi Judíoʼmar-mamaid-odurdakdiiye, ega sogdiiye: ‘Melle Moisés-Igar-Mesisadba bemar damaloye, abgan-uka-duku-siked-igar mer imakmarbaloye, degine, anmar-dadgan-igar-mamaidba mer damarbaloye.’ \v 22 Ar dulemar be-wisgudamalogua, bede noniye, ¿igi anmar ega sogoe? \p \v 23 ”Degisoggu, anmar-bega-ibmar-sogedba be imako: Anmar-abargi wegi walabake-dulemar-gudiidi, bato Bab-Dummadga sogsamalad: ‘An bega ibmar samaloye.’ Amar degi-sogsamaladi, Bab-Dummadga deyob imakedsegad. \v 24 Degisoggu, a-sapingana be sedo, amarbo be na san-swilidik-imaked-igar imako. Degi, sailagia-swiri-imalaga ega be bennukbaloed. Adi, dulemar magar be-dakoed, begi-sunmakmaladi, we gakanye. Degine, magar dakmarbaloed, bede, be Moisés-Igar-Mesisadba nue-nanadimoye. \p \v 25 ”Ar Judíoʼsurmalad-Bab-Jesúsʼba-nagusmaladgardi, anmar bato garda narmaksad. Ega anmar sogsad: ‘Ibmar-bab-dummadga-imaklegedga ibmar-uklesmalad mer gunmaloye, degi, mer abe gobmarbaloye, agine, ibmar gammu-gaar-oburgwilesmalad mer gunmarbaloye, degi, mer galagwensuli negsichigi ome-dikarba, degi, sui-dikarba yoledii gumarbaloye.’ ” \p \v 26 Degisoggu, Pablo dulemar-warbakegwad sessunnad, degine, banedgine, amarbo Moisés-Igar-Maidba na san-uruksamarsunnad. A-sorba, Pablo, Bab-Dummadse-goled-negse dogded, adi, dule-irwa-Babse-gormalad-owisogega, sana na san-burba-uruked-ibagan ega berguoe, adi, a-ibagi, na wala-walagwenad-nuggi Bab-Dummadga ibmar-ogumakar-ukleged ukegar. \s1 Pablo-galesad \p \v 27 Deun, bato san-uruksad-ibagan ibagugle-modanikidgi (7), Judíoʼmar-Asia-yarginmaladi Pablo-dakarmalad, Bab-Dummadse-goled-negyaba gudii. Amar bela dulemar-oulusmalad. Geb degi, Pablo-gasmargu, \v 28 binnasur gotemalad: “¡Israel-dulemar, an-bendakdamar! We-dule bela-neggweburmar-irba anmar-dulegi isdar-sunmakdiid. Dule-odurdakdiid, mer Moisés-Igar-Maidba be damarye, degine, we-Bab-Dummadse-goled-neg-siidgi isdar-sunmakdibalid. Deginbali, we-dule, Bab-Dummadse-goled-negse Griego-dulemar-odosbalid. Ar wede deyob igar maisulid, ar ised. Degisoggu, we-neg-nued-isligwar-siid iwisasad.” \p \v 29 Ar ade, Jerusalén-neggweburgi Pablo-daksagusmalad, Éfesoʼgined-Trófimoʼye-nugadbo gudii. Degidbali, na binsasmalad, Pablo Bab-Dummadse-goled-negse Trófimo-odosye. \p \v 30 Degisoggu, bela-dulemar-neggweburginmaladi oimakarmarsunnad, ber-bulale Pablo-gaega duurmakdemalad. Pablo-gasmargu, ise-ebipiar Bab-Dummadse-goled-neggi onosmalad. Yog e-iduar yawagak edisa imaksamalad. \v 31 Dulemar Pablo-iblogednaga-gunanaidgine, Roma-sorda-dummad-owisosmalad, ega sogsamalad, bela Jerusalén-neggweburgine dulemar urwebukmarye. \p \v 32 Degisoggu, Roma-dule-sorda-dulatar-sediid e-sordamarse gochad, degi, sordagan-dummaganse gochabalid, geb dulemar-urwebukmaladse bela duurmakarmalad. Dulemar, Roma-sorda-dummad, e-sordamarmala-dani dakarmargu, Pablo-sarsonanaid indaas imaksamalad. \p \v 33 Geb Roma-sorda-dummad dulemarse warmakdapgu, Pablo-gadapid. Geb esgoro-dub-goabogi edinnoye igar uksad. A-sorba, geb dulemarse egichided: “¿We doa-dule? ¿Wede ibu oakalosa?” \v 34 Ar dulemar bela goledigibisoggu, Roma-sorda-dummad aku-itosunnad, ar ibiga wede nue urwebukmala, ar ade, bela oimakbukwad. Degisoggu, Roma-sordamar-ambikued-negse Pablo-sesmarsunnad. \p \v 35 Sordamar-ambikued-neg-arsan-mosgu, sordamar gukingi-mai Pablo-sesmalad, ar dulemar ber na barmesnanaid. \v 36 Ar ade, dulemar sorba-duurmakdanimalad, binnasur gordanimalad, we-dule oburgwileged bur nabirye. \s1 Pablo na san-bendakega sunmaksad \p \v 37 Roma-sordamar-ambikued-negse Pablo-odosokarmargu, Pablo, sordamar-e-dummadga sogded: \p —¿Sunna an bega wis ibmar sogsale? \p Roma-sorda-dummad Pablo-abin sogded: \p —¿Sunna Griego-gaya be sunmaksi? Wissurye an be-biendo. \v 38 Andi Egipto-duleye an be-biendo, ar a-dulede, emisgwasaar neg-oimakdii gusad. A-dule, sordamar-milibake (4,000) nega-dulesulidganba sesa gusad. Andi a-duleye an be-biendo. \p \v 39 Geb Pablo abin-sogded: \p —Suli. An Judío-duled. Tarso-neggweburgi an gwalulesad. Tarso-neggweburde, Cilicia-yargi nue-nug-nikamogadid, an a-duledo. Wis dulemarga sunmakega be an-imake. \p \v 40 Roma-sorda-dummad Pablo-sunmakega imaksasunnad. Pablo arsangi gwisgusgua, dulemar-boo-imakega argan oyosad. Dulemar bela boo ambikusgua, Hebreo-gayaba amarga sunmakded. Weyob sogded: \c 22 \p \v 1 “Babgan, gwenadgan, nue be an-itomalo, an na san-bendakega an ibmar sogoed.” \p \v 2 Dulemar Pablo ega Hebreo-gayaba sunmakar itoarmargu, bur bule bogidik ambikusmalad. Pablo weyob sogded: \p \v 3 “An Judío-dule gued. Cilicia-yargi, Tarso-neggweburgi an gwalulesad. Degi-inigwele, wegi Jerusalénʼgi an dungusad, odurdaked-saila-dummad-Gamalielʼye-nugadi, an-odurdakedga gusad. A-dule, anmar-dadgan-igar-maidba nue an-odurdaksad. Igi bemar emi-ibagi dulemar Bab-Igargi yolebisur be abemala, an deyobi, dulemar Bab-Igar-Maidgi yolebisur an abedii gusmogad. \v 4 Iduardi, Jesús-igarba-nanaimalad-oburgwegala baregindii an gusad. Omegan, degi, machergan esgaryase-metega ebipidii an nanasad. \v 5 Deyob an gudigusadi, dule-irwa-Bab-Dummadse-goled-bur-dummadi, bela Judío-girmar-dummagana nue wismalad. Ar amar anga garda uksagusmarbalid, adi, gwenadgan-Judíoʼmar-Damascoʼgi-bukmaladga ukegar. Adi, degidbali, Jesúsʼba-nanaimalad-gaegar. Degisoggu, dulemar-Jesúsʼba-nanaimalad-gaega, degi, sabsur-odurdakbaliga, geb Jerusalénʼse-sedagega Damascoʼse an nadegusad.” \s1 Pablo, Bab-Jesús-abingasgusadgi sunmaksad \r (Gusmalad 9:1-19; 26:12-18) \p \v 6 Pablo sogdebalid: “Igarba an nadapgu, bato Damasco-neggwebur-walikgusgu, nega-yorukudsik, ukiar nibneggi binnasur angi gwallu-mee ganonikid. \v 7 Degidbali, napase an aimukuded. Agi gayaburba gole, anga soge an itosad: ‘Saulo, Saulo, ¿Ibiga be an-baregindii?’ \p \v 8 ”Abin an sogded: ‘¿Dummad, be doasunna?’ A-dule an-abin imaksad: ‘Ani an Jesús-Nazaretʼginedid. Ar ani be an-baregindiid.’ \v 9 Ar anba-nadapmaladdi gwallu-mee-gasad nue daksamalad, degi, nue gwayismarbalid, degi-inigwele, dule-anga-ibmar-sogsaddi aku itosmalad. \p \v 10 ”Geb ega an sogdesunnad: ‘Degite, Dummad, ¿ibu imakbi be an-abesunna?’ Degi, Dummad-Jesús weyob anga sokalid: ‘Be gwisgu, Damasco-neggweburse be nae, agi be-ibmar-imakoye-soglesad, bega soglegoed.’ \v 11 Geb an-sordamar argangi-ise-sear Damasco-neggweburse an-sesmalad. Ar ade, gwallu-mee-angi-gasadbali, ibya-sobmor an gusad, geg bar-atake an naded. \p \v 12 ”Damascoʼgi dule-wargwen, Ananíasʼye-nugad, mai-gusad. A-dulede, Moisés-Igar-Maidba nue nanadimogad-duled, degine, bela Judíoʼmar-Damascoʼgi-mamaid egi nueganbi sunmakmalad. \v 13 Ananías anse nonigu, anga sognonikid: ‘Gwenad-Saulo, gannar mag be atak gubarsun.’ A-wachigi yog gannar atakar an naded. Geb an Ananías magar daksad. \p \v 14 ”Ananías anga sogdebalid: ‘Anmar-dadgan-e-Bab-Dummad be-susad, adi, na e-ibmar-abemaid be wisguegar, degi, Bab-Dummad dule-napiragwad-barminonigusad mag be dakegar, degine, e-gayaburba sanar be nue itobaligar. \v 15 Emide, be nue-daksadi, degi, be nue-itosbalidi, bela dulemarga be sogoed. \v 16 Emide, ¿ibu be bar abdaksunna? Be gwisgue, Bab-diigi-ogleged-igargi be obnasun. Jesús-nuggi Bab-Dummadse be gorsun, adi, ulubgi be gwage-isgunaid bega eliegar.’ ” \s1 Pablo, Judíoʼsurmaladse barmiles gusad \p \v 17 Pablo sogdebalid: “Jerusalénʼse an gannar nonigua, Babse-goled-negse Babse-golega an nadegusad. An nue Babse-gorsiidgine, an ibya-apurusad. \v 18 Agi Dummad-Jesús an dakalid, anga soge: ‘Gwae Jerusalénʼgi be nae, ar dulemar-weginmaladi, be angi-sunmakoedgi beba ibsaosurmalad.’ \p \v 19 ”An ega sogded: ‘Dummad-Jesús, bela dulemar an-wismalad, an dulemar esgaryase sedega Judíoʼmar-onmakednegse dulemar-begi-bensurmalad-baregindiidaed wismalad, degi, sabsuli an a-dulemar-sarsodidaed wismarbalid. \v 20 Aginbali, wismarbalid, Esteban-begi-sunmaked-oburgwenanaimargu, an gwichi gusmogad. Nabir an itogwichi gusad, degine, Esteban-oburgwenanaimalad-e-mor-gaega an gwichigusad wismarbalid.’ \p \v 21 ”Ar Dummad-Jesús anga sokalid: ‘Suli, be-itogosurmalad. Degisoggu, dikasur be nae, ar dulemar-Judíoʼsurmaladse an be-barmidoed.’ ” \s1 Pablo, Roma-sorda-dummadse galesad \p \v 22 Dulemar Pablo-deyob-sogsa-itosmargu, bela itobukmalad oimakarmalad, sogdemalad: “¡We-dule be oburgwe! ¡Bar-dulagudii abelesuli!” \p \v 23 Ar bela binnasur oimakbukwad, na e-mor-dummad-yoyoid mie-mie imakdemalad, ukub niba mie-mie imakdemarbalid. Adi, oyogega Pablo-ibmar-soged abingasurmarye. \v 24 Geb Roma-sorda-dummad e-sordamarga sogded, neg-gandikid-yaba Pablo-odoye. Igar uksabalid bibyobaloye, adi, Pablo ega sogega, ibiga dulemar egi nue-oimakarmarye. \p \v 25 Ar bato Pablo-bibyogegala edinnar ganimargua, Pablo, Roma-dule-sorda-dulatar-sediid (100) e-walik-gwichidga, sogded: \p —¿Ar bega igar maisi, Roma-dulega igar-itossuli bibyogoye? \p \v 26 Roma-dule-sorda-dulatar-sediid deyob-ega-soge itosgua, e-dummadse naded, ega sogdapid: \p —¿Ibi be imaksokali? Nue salakar. Ar we-dule, Roma-duled. \p \v 27 Roma-sorda-bur-dummad Pabloʼse naded, ese egisdapid: \p —¿Ar wede nue-nabiri, be Roma-dule? \p Pablo, abin-sogded: \p —Eye, nabiri, an Roma-dule. \p \v 28 Degi, Roma-sorda-bur-dummad Pablo-abin sogded: \p —¿Degbali? Andi Roma-dulega-guega mani-dummad an misad. \p Pablo abin-sogded: \p —Andi bato gusgu gwalulesad-akale, Roma-dule gued. \p \v 29 Sordamar-Pablo-bibyosokarmaladi, degi-soge-itosmargu, egi bangudmalad. Roma-sorda-bur-dummadse-bakar, itoargu, Pablo Roma-duleye, dobe itonadmogad, ar ade, igar-maisulidba Pablo-edinnega igar-uksa gusad. \s1 Pablo, Judíoʼmar-dummagan-asabin selesgusad \p \v 30 A-banedgine, Roma-sorda-bur-dummad, ar nue wisgubisoggu, ibiga Judíoʼmar Pablo-isdar-dakmala, a-ular, Pablo-esgoro-dubgi-atinnaled esiksad. Geb dule-irwa-Babse-gormalad-e-dummaganse, degi, Judío-dummagan-igar-nabiromaladse gochasunnad, adi, Pabloʼga igar-itomalagar. Geb dummagan-abarse Pablo-ogwisnonisunnad. \c 23 \p \v 1 Pablo, Judío-dummagan-igar-nabiromalad-nue-nuu-dakdegu, amarga sogded: \p —Gwenadgan, emi-ibadse Bab-Dummadgi gwen an nodii itolesulinad, nueganbi an nanadii itolemoganad. \p \v 2 Dule-irwa-Babse-goled-bur-dummad-Ananíasʼye-nugadi, Pablo-walik-bukmaladga sogded: “Pablo be gayagi bibyoye.” \v 3 Pabloʼdi abin-sogded: \p —¡Be yogasaar-darba-sunmake-dule gued! ¡Bab-Dummad sabsur-be-sarsomogoed! ¿Dummadga be siidgi, igar-nikaa igar-maidba be anga igar-amiega sisursi? Emide, be-sunnad Igar-Maidgi be yolenaid. An-bibyomalaga be igar-uknaid. ¡Deyobsuli! \p \v 4 Pablo-dikarba-bukmalad Pabloʼga sogdemalad: \p —¿Ibiga be dule-irwa-Babse-goled-bur-dummadga weyob ibmar-soge? \p \v 5 Pablo, abin-imakded: \p —Gwenadgan, andi we dule-irwa-Babse-goled-bur-dummadsurye an bienad. Ar Bab-Dummad-Gardagi weyob narmakar naid: \q1 ‘Melle dule-be-neggwebur-semaid be ukabsao.’ \qr Éxodo 22:28 \p \v 6 Pablo, magar-daksagu, abala Saduceoʼmar bukwa, degi, abala Fariseoʼmar bukwa, gandikidba binnasuli goted. Sogded: \p —Gwenadgan, an Fariseo-sunsogedid. An-baba, Fariseoʼga gusmogad. Emide, dule-burgwisar-gannar-durguoye-sogleged-igargi an bensulid-ular, be angi gwisgunanaid. \p \v 7 Pablo weyob sogsagua, Fariseoʼmar, degi, Saduceoʼmar, na abin-abin imakarmalad. Degidbali, bar igar itolessulid. Ar Saduceoʼmarde akar binsamalad, Fariseoʼmarde akar binsamarmogad. \v 8 Ar ade, Saduceoʼmarde sogmalad, dule burgwisale, geg bar gannar durguye. Degi, baliwiturmar surbarye, aginbali, ibmar-burbaled surbarye. Fariseoʼmardi, akar sogmarmogad, bela we-ibmar nikaye sogmalad. \v 9 Degisoggu, bela oimakedigibimalad. Abala Garda-Narmaked-Dulemar, Fariseoʼmarmogad. Amar sogdemalad: “We-dule, gwen ibmar-isgana-imakdii an daksulid. Ar burba-nued ega ibmar sogsale, baliwitur ega sunmaksadibe, nue salakarmalo, abakalegi Bab-Dummadgi an yoledamalale.” \p \v 10 Na abin-abin-imaknanaid aka bur-gannaleded. Degidbali, Roma-sorda-bur-dummad dobe itoalid, abakalegi Pablo emarse san-dubamakalirye binsaalid. Agala, sordamar barmisad, adi, gandikidgi oimakbukwad-abargi, Pablo-sedagega, gannar Roma-sordamar-negse nidagegar. \p \v 11 A-banedgi mutikidgine, Bab-Jesús, Pabloʼse magarosad, ega sokalid: “Pablo, mer sikirmako, gandik-sao. Igi wegi Jerusalénʼgi an-nuggi be sunmaksa, deyob Roma-neggweburgi an-nuggi be sunmakdapaloed.” \s1 Judíoʼmar, Pablo-oburgwega igar amismalad \p \v 12 A-banedgine, gwenna-gwenna Judíoʼmar Pablo-oburgwega igar amismalad. We-Judíoʼmarde ise-sogar sogsamalad, emarde, Pablo-oburgwedse geb mas gunmaloye, geb ase gobmarbaloye. Emisgindi, emarde mas gunnosurye, gobosurmarbarye sogsamalad. Ar deyob imaksulile, emarde sabsur-odurdakleged bur nabirye. \v 13 Dulemar-deyob-sogsamaladi e-dulabo-gwena (40+) mergumalad. \v 14 Geb dule-irwa-Babse-gormalad-e-dummaganse, Judíoʼmar-girmar-dummaganse, nadmarsunnad. Amarga weyob sogdapmalad: \p “Anmar igar-geg-bar-osuloged mesismarye, anmar sogsamarye, Pablo-oburgwedse geb mas gunmaloye, geb ase gobmarbaloye. Emisgindi, anmar mas gunnosurye, gobosurmarbarye. Ar anmar deyob imaksulile, sabsur-odurdakleged bur nabirye, anmar sogsamalad. \v 15 Degisoggu, bemar, degi, Judío-dummagan-igar-nabiromaladi, anmarga Roma-sorda-dummadse be egismaloed, ega yamo be sogmaloed: ‘Bane, anmarga be Pablo sedabi an abeye, anmar nue ega igar baramiegarye, ega be sogmaloed.’ Anmardi igarba guagwar Pablo-oburgwega ambikumaloed.” \p \v 16 Pablo-e-niga, dulemar-deyob-sognanaid-itosgu, Pablo-owisogega Roma-sordamar-ambikued-negse nadegusad. \v 17 Degi, Pablo Roma-dule-sorda-dulatar-sediid-wargwense (100) gochad, ega sogded: \p —Be-dummadse we-machigwa be sede. We-machigwa be-dummadga ibmar-soged nikad. \p \v 18 Roma-dule-sorda-dulatar-sediid (100) e-dummadse machigwa-sessunnad. E-dummadga sogdapid: \p —Pablo-esgaryagi-mellesiid anse gochado, anga sogdo, besega we-machigwa sedaye. Ar ade, we-machigwa bega ibmar sogoye. \p \v 19 Roma-sorda-bur-dummad argangi-gasa machigwa-imaksad, geb bachikii sesad. Geb ega sogded: \p —Degite, ¿ibi be anga sogbie? \p \v 20 Geb machigwa ega ibmar sokarsunnad: \p —Judíoʼmar na igar-amismalad bese egismalagar, bane Judío-dummagan-igar-nabiromaladse Pablo-sedaye, emarde nuekwaa Pabloʼga igar amibimarye, yamo bega sogmaloed. \v 21 Mer be amar-itogo. Machergan-e-dulabo-gwena (40+) igarba dukuar edarbebukmaloed. Amar sogsamalad, Pablo-oburgwedse geb mas gunmaloye, geb ase gobmarbaloye. Emisgindi, emarde mas gunnosurye, gobosurmarbarye, sogsamalad. Ar deyob imaksulile, emarde sabsur-odurdakleged bur nabirye, sogsamalad. \p ”Emide, guakwaa bato bukwamalad. Unnila be-ibmar-sogoed edarbebukmalad.” \p \v 22 Degi, Roma-sorda-bur-dummad gannar machigwa-barmisad, ega sogsad: \p —We-ibmar be-anga-sogsadi melle dulemarga sogoye. \s1 Cesareaʼgi Dummadga-Negdakmaid-Félixʼye-nugadse Pablo selesad \p \v 23 Roma-sorda-bur-dummadi sordamar-dulatar-sediid-warbogwadse gochad, ega weyob igar uksad: \p —Emi-mutik Cesarea-neggweburse be Pablo-sedmalaga wachi-ilabakebakad-idu (9), guakwaa sordamar be urbemalo. Weyob-mergu sordamar be sedoed: \q2 Sordamar-nagab-nanamalad, dulataled-ilabo (200). \q2 Moli-birgi-sii-nanamalad, dulapaa-gakambe (70). \q2 Degi, sordamar-eswar-swiswidikidgi-urwemalad, dulataled-ilabo (200). \p \v 24 ”Deginbali, Pablo-sedega moli-amimarbalo, adi, nuedgi, gwen akar-gussuli Dummad-Negdakmaid-Félixʼye-nugadse, Pablo moegar.” \p \v 25 Roma-sorda-bur-dummad amarba weyob garda narmakar barmisad: \mi \v 26 “Wegi Claudio-Lisias, Dummad-Félixʼga garda-barmisiid. \pi1 ”Bitigi be nued-gudina gadin. \pi1 \v 27 ”Emide, Judíoʼmar, we-dule-gasmalad. Oburgwesokarmalanad. An wisguargua, we-dule, Roma-duleye, an-sordamar-abargi, Judíoʼmar-annik an suapmalad. \v 28 Nue-wisguegala, wede ibiga Judíoʼmar Pablo-isdar-dakmala, Judío-dummagan-igar-nabiromaladse igar-itogegala an seapid. \v 29 Agi an dakalid, unnila Judíoʼmar na e-igar-maidgi-yolediiye-sogedbali we-dulegi gwisgunanai. Ar andi an dakedi, gwen neg-oakalossur an daked. Degisoggu, gwen-oburgwileged-igar ega maisulid, degi, esgaryagi meted-igar ega gwen-maisurbalid. \pi1 \v 30 ”Ar emide, an wisguargu, Judíoʼmar we-dule-oburgwega, igar amismarye, aga an bega we-dule barmisiid. Degine, e-isdarmaladga an sogsabalid, bese igar itonamaloye. Adi, bega nue sogmalaga, we-dulede ibigi nue-nodii dakmala. Wese an bega sogdo. Be itogua, deese.” \p \v 31 Degine, sordamar ega igar-uklesadba mutiki Antípatrisʼye-neg-nugadse Pablo-sesmalad. \v 32 A-oibosadgine, sordamar-nagab-nadmaladi gannar e-negse nonimalad. Sordamar-moli-birgi-sii-nadmaladdi Pabloʼba nadegumalad. \v 33 Amar, Cesarea-neggweburse modapmargu, Dummad-Negdakmaidga garda ukdapmalad, degi, aga Pablo-uksamarbalid. \v 34 Dummad-Félix garda-absosad-sorba, be bialidye Pabloʼga sokalid. Ciliciaʼginedye wisguargu, \v 35 ega sogded: \p —Dulemar-begi-gwisgunanaid-nonikile, an bega igar itogoed. \p Félix e-sordamarga igar uksad, “Nue edarbiagwar Herodes-neg-Pretorioʼye-nugadgi we-dule be omesmaloye.” \c 24 \s1 Pablo na san-bendakega Félix-asabin sunmaksad \p \v 1 A-ibataled-sorba, dule-irwa-Babse-goled-bur-dummad-Ananíasʼye-nugadi, Judíoʼmar-girmar-dummagan-abargi Cesareaʼse nonikid. Degine, dule-irwa-sunmaked-wargwen Tértuloʼye-nugad, senonimalad. Bela wemala, Pabloʼgi-gwisguega, Dummad-Negdakmaid-asabin nonimalad. \p \v 2 Pablo-senonimargu, Tértulo, Pabloʼgi-gwisguega, Dummad-Félixʼga sogded: \p —Dummad, binsaed-nikaa be negsemaidbali, doggus-nuedye anmar bega sogdo. Emide, be-nuggine, anmar-yargi bogidiki negselemaid. Degi, be anmarga ibmar-barmimaidi, ibnuedga anmarga gumaid. \v 3 Degisoggu, Dummad-Félixʼye, bela be anmarga ibmar-ukmaidbali, doggus-nuedye anmar bega sogmarsundo. \v 4 Mer bar bega undar-suitii sunmakegala, anmar bega sogsundo, wis anmar-itobi an be-abeye. \p \v 5 ”Nabir, emide we-dule dakleargu, dule-isgana-sunnad dakleardo, anmarga neg-oichodiid. Bela Judíoʼmar-bukwad-iliba gudii daed. Yamo Judíoʼmar-ourwedii daed. Aginbali, Jesús-Nazaretʼgined-sordamar-e-dummadga gudibalid. \v 6 Deginbali, Bab-Dummadse-goled-neg-siid ichobiguarbalinad. A-ular, anmar we-dule-gasmalanad, degi, anmar-igar-mamaidba anmar saesokarmalanad. \v 7 Degi-inigwele, Roma-sorda-bur-dummad, Lisiasʼye-nugadi, anmarse achanonikid, gandikidba anmargi we-dule-sunonikid. \v 8 Degine, anmarga soglealid: ‘Bemar we-dulegi sunmakbiele, Dummad-Félixʼse naergebye.’ Aga anmar bese nonimarsundo. Emidi, be-sunnad sunna ese be egised, agi be dakoed, wede anmar-egi-sunmaknaid, bule nabir anmar egi sognai.” \p \v 9 Judíoʼmar igar-itolenaidgi-bukwamarmogadi sogmarmogad, bela Tértulo-ibmar-sogedi nabiridbi sogye. \p \v 10 Geb Félix, Pablo-osunmakegala, ese achasad. Pablo weyob sogded: \p —Emide be dikasurgusa we-yalaga igar-nabogedga-be-maidi an nue-be-wisid. Degisoggu, an na dukin be-asabin san-bendakesokalidi an yeer itoged. \v 11 Ar be-sunnad sunna aimarse be egismogad, wede sana Jerusalénʼse an noniki. An Jerusalénʼse Bab-Dummad-nug-odummogega-nonikid-akale, amba yoo an ibambe-gakabo (12) gued. \v 12 Ar dulemar-angi-gwisgunanaidi, gwen dulemarbo abin-abin-imaknai an-daksasurmalad. Bab-Dummadse-goled-neggi, Judíoʼmar-onmakedneggi, degi, neggweburgi dulemar-ourwenai gwen an-daksasurmarbalid. \v 13 Degisoggu, we-dulemar geg bega sogmalad, e-ibmar-sognanaid, we nabirye. \p \v 14 ”Soggwendi, napira an bega sogodo: Anmar-dadgan-e-Bab-Dummad-nug an odummodiid. Na emardi sogmalad we-igar, igar-isganaye. Degine, Moisés-Igar-Maidgi an bensulid. Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad-e-narmaksadgi an bensurbalid. \v 15 Deginbali, we-dulemar bensurmalad, dule-nuegan-burgwismaladi, dule-isganamar-burgwismaladi, gannar-ega-durgued-ibagan nonikoye. Ar we-dulemaryopira an Babgi-bensulidgi ibagan-deyob-gued an abdakdimogad. \v 16 A-ulale, Bab-Dummad-asabin, degi, dulemar-asabin, mer bingegugwichi guegala, Bab-Dummadgi gwen isgubi an itodasulid. Degisoggu, an na gwen neg-oakalos itosulinad. \p \v 17 ”Emide, birgabargusa neggwebur-baiganba an bipirmakdiidgine, gannar Jerusalénʼse, an-dulemarse an nonikid. Dulemar-wileganaga-mani-berbegega an nonikid, degi, Bab-Dummadga ibmar-ukbaliga an nonibalid. \v 18 Degi-gunai, bato igar-maidba an na san-uruksadgine, Judíoʼmar-Asia-yarginmaladi Babse-goled-neggi an-dakarmalad. Dulemar-bukidarad-abargi-gudii gwen an-daksasurmalad, degi, neg-oimaknai gwen an-daksasurmarbalid. \p \v 19 ”Dulemar-an-daksamaladi, be-asabin gwichiwilubmalanad, adi, angi sunmakmalagar, ibigi an nue-nosa an-daksamala. \v 20 Ar sulile, wemarse be egisdo, deun, Judío-dummagan-igar-nabiromalad-asabin an gwisgusgu, bule nue-nosa an-daksamarmoga. \v 21 Unnila amar-abargi an gwichigua, binnasuli an gandikidba weyob gote gusad, dule burgwisar gannar durguye. An deyob-sogsad-ulale, emi-ibagi bemar angi yolenanaiye.” \p \v 22 Félixʼde Bab-Jesús-igar bato nue-wissoggu, Pablo-ega-deyob-soge-itosgua, ega igar-itolenaid itirisad, obelossurgusad. Geb Félix, Judíoʼmarga sogded: \p —Roma-sorda-bur-dummad-Lisiasʼye-nugad, wese-nonikidse gannar an bemarse gormarbalo. \p \v 23 Degi, Félix, Roma-dule-sorda-dulatar-sediidga (100) igar uksad, gannar Pablo-e-maidse Pablo-seedye. Degine, ega igar uksabalid, Pablo nabir wis garmakdii imakmaloye. Deginbali, e-aimar ese atakdanikile, melle igar-gaoye. \p \v 24 A-ibagan-nasad-sorba, Félix gannar nonikid, e-ome-Drusila-ebo nonikid. E-omede, Judío-duled. Félix Pabloʼse gannar gochabalid. Agine, Pablo ega Jesucristoʼgi-bensuli-guedgi-sunmaksigusad itosii gusad. \v 25 Ar Pablo ega igar-napiragwadgi, na dukin-san-bargaedgi, degi, Bab-Dummad-yoedse-na-igar-nabirogoedgi ega sunmakargu, Félix dobe-itonaded, Pabloʼga sogded: \p —Emidi be nagwer. Ibagwengi, an binsa-gudiidgi, an gannar bese gorbaloed. \p \v 26 Félix gannar-gannar Pablo-ebo-sunmakega ese gornai gusad. Ar ade, Félix binsaed, abakalegi Pablo esgaryagi-mellesiidgi-noegala, ega mani ukalirye. \v 27 Birgabo-nasad-sorbali, Félix dummadga-maid bergunonikid. Geb e-sorba, Porcio-Festoʼye-nugadi dummadga megnonimogad. Ar Félix, Judíoʼmar egi nued-sunmakegala, esgaryagi Pablo-mete naded. \c 25 \s1 Judíoʼmar Festoʼse Pablo-egichismalad \p \v 1 Festo Cesarea-neggweburse dummadga megnonigusad. Ibapaagus-dummadga-megedgine, Festo Jerusalénʼse nadegusad. \v 2 Agi dule-irwa-Bab-Dummadse-gormalad-e-dummagan, degi, Judíoʼmar-nuga-nikamaladi Pabloʼgi-ise-yolegar Festoʼga sunmaksamalad. \v 3 Dummad-Festoʼse egichiarmalad, bitigi be anmarga gannar Jerusalénʼse Pablo-sealina gadinye. Ar emardi yamo deyob sogsamalad, adi, Pablo-sedanimalale, igarba oburgwemalagar. \v 4 Ar Festo amar-abin sogded: “Pablo bato Cesareaʼgi esgaryagi mellesiid. Ar emisgwasaar an Cesareaʼse-naedgi binsamaibalid. \v 5 Ar bemar igar-nudakbimalale, sunna be-sapin-dummagan anba namardo, adi, weba bemar Pabloʼgi-yolegar-ibmar-sogbimalad sogmaloed.” \s1 Pablo, na san-bendakega Festo-asabin sunmaksad \p \v 6 Ar Festo unnila ibabaabakdibe (8), ibambedibe (10) Jerusalénʼgi gudigusad, geb agi, Cesareaʼse gannar nonikid. A-banedgine, Festo Igar-naboged-gangine sigisgu, Pabloʼbina gochad, e-asabin sedamalagar. \v 7 Pablo igar-itoged-negse dognonigu, Judíoʼmar-Jerusalénʼgi-danimaladi Pablo-ebiris igar-itoged-neggi ambikunonimalad. Sogdemalad: “Pablo nue-yaisur neg-ichodiiye.” Degite, geg nue-sogmarbardo, ar igi nue neg-ichodii. \v 8 Geb Pablo na san bendakegala, sunmakded. Weyob sogded: \p —Emi, an gwen ibmar oakalossulid. Judíoʼmar-igar-mamaidginbela an gwen yolessulid, Bab-Dummadse-goled-negginbela an gwen ichakwaa sunmaksasulid, degi, Roma-saila-dummadginbela an gwen yolessulid. \p \v 9 Ar Festo Judíoʼmargi warmakbisursoggu, Pabloʼga sogded: \p —Jerusalénʼgi an bega igar-itogega ¿Jerusalénʼse be nabie? \p \v 10 Pablo, Festo-abin sogded: \p —Roma-saila-dummad-igar-itoged-neggi bato an gwichibinned. Ar wegi anga igar nabirogergebed. Ar be nue wisid, Judíoʼmar-igar-mamaidgi an gwen annassulid. \v 11 Ar an nue-dummad-nosale, igar-dummad an oakalosale, akarsurdo, an burgweye soger, an burgodo. Ar emigindi, wemar angi-sunmaknanaid ar nabirsursoggu, geg dule, Judíoʼmarga an-ukdo. Degisoggu, an egissundo, Roma-saila-dummad-César anga igar-nabogoye. \p \v 12 Geb Festo, ega-binsaed-ukmalad-ebo-sunmaksad-sorba, Pabloʼga sogded: \p —Ar Roma-saila-dummad-César bega igar-nabobi be abeye sogsoggu, Roma-saila-dummad-Césarʼse be naodo. \s1 Festo, Rey-Agripaʼse idaksad \p \v 13 A-ibagan-nasad-sorba, Rey-Agripa e-bun-Berenice-ebo Cesarea-neggweburse Festoʼse ataknonimalad. Nued-sogeye ega sognonimalad. \v 14 Ar undar Festo-walik megiarmargu, Festo, Rey-Agripaʼga Pablo-igar ogwaarsunnad, ega sokalid: \p —Wegine, Dummad-Félix, dule-wargwen-esgaryagi-mellesiid obes naded. \v 15 Jerusalénʼse an arbigu, dule-irwa-Babse-gormalad-e-dummagan, Judíoʼmar-girmar-dummagan, we-dulegi ise-yolegar anga sunmaksamalad. Ega oburgweye anse egichismalad. \v 16 An weyob amar-abin-imaksad, anmar-Roma-dulemar-igar-nabiromalad-dummaganga deyob igar maisurye. Geg dule na san bendaksasuli yogsaar oburgwileye. Dulegi-sunmaklenaid na san-bendakegala, dulemar-egi-yolegar-sunmaknanaid-abargi sigmogargebye. \p \v 17 ”Degisoggu, aga Judíoʼmar wese nonimargu, gwen an sanargussulid, a-banedgi yog Igar-naboged-gangi an sigisad. Geb Pabloʼbina an gochad, anse sedamalagar. \v 18 Pabloʼgi-ise-yolegar-sunmakdimalad egi sunmakarmargu, andi, Pablo igar-dummad-oakalosye, sogdamaloye an bienad. Ar dakargu suli, gwen Pablo neg-oakalodii an itossulid. \v 19 Unnila na Judíoʼmar e-Bab-Dummad-igarginbi Pablo-ebo abin-abin imaksamalad. Degi, dule-wargwen Jesúsʼye-nugad burgwisadi, Pabloʼdi soged, we-Jesús gannar durgusye, emi dula gudiiye. \p \v 20 ”An we-igar nue-wissursoggu, igi an baramioe. A-ulale, Pabloʼga an sogded, Jerusalénʼgi an bega igar-itogega, Jerusalénʼse be nabi sogeye. \v 21 Ar Pablo, Roma-saila-dummad-César-Augustoʼye-nugad, ega-igar-itogoye egichissoggu, Césarʼse barmidedse an esgaryase odosbarsundo.” \p \v 22 Geb Agripa, Festoʼga sogded: \p —We-dule, an-uayagwar an itobimodo. \p Festo, abin-sogded: \p —Degir banebakas, we-dule be-uayagwar be itogodo. \s1 Pablo, Rey-Agripa-asabin gwisgunonikid \p \v 23 A-banedgine, Agripa, Berenice-ebo ise-nue-nudakale nonikid. Roma-sorda-dummagan-abargi, neggweburgi-girmar-nuga-nikamalad-abargi, Igar-naboleged-negse dognonikid. Festo Pabloʼbina gochad. Geb igar-itogedse Pablo selenonisunnad. \p \v 24 Degi, Festo weyob sogded: “Rey-Agripa, degi, girmar bela bemar anmar-abargi-bukmalad, emigindi, we-dule be dakmar. Judíoʼmar bukidar we-dulegi anga ise-yolegar egi sunmakedbimalad. Judíoʼmar-Jerusalénʼgi-bukmaladi, degi, wegi Cesareaʼgi-bukmarbalidi, anga sogedbimalad, we-dule-oburgwed bur nabirye. \v 25 Ar andi an dakedi, gwen ibmar-oakalossur an daked. Degisoggu, an binsa oburgwedago-itole. Ar na e-dukin Roma-Dummad-Augusto-César ega igar-itoye egichisad. Degisoggu, an ase barmidedgi binsasundo. \p \v 26 ”Degine, an-dummad-Césarʼse an we-dule-barmidegala, an wissulid igi an we-dulegi sogoe. A-ulale, we-dule an bemarse sedanisundo. Rey-Agripa, bega bur an urmaksundo, adi, we-dulese be ibmar egismogagar. Degidbali sunna we-ibmar-egislegoedba an-dummadga an garda narmakmogoed. \v 27 Dummad-Césarʼse an we-dule barmidegala, nue-sogergebed ibiga we-dule esgaryagi odurdaklesii. Ar degisulile, an binsa we-dule barmido-itole.” \c 26 \s1 Pablo, na san-bendakega Rey-Agripa-asabin sunmaksad \p \v 1 Degi, Agripa, Pabloʼga sogded: \p —Na be dukin-san-bendakega sunmakdeen. \p Pablo argan onakwisa imaksad, weyob sogded: \p \v 2 —Rey-Agripa, emi-ibagi, an be-asabin-sunmakesokalidi, ibiyobi an weligwar itoge. Judíoʼmar angi ise-yolegar-sunmaknaidgi na san-bendakesokalidi, an yeer-itoged. \v 3 Ar Judíoʼmar-daed be nue-wisid. Degine, ibu-igargi anmar na abin-abin imaknanai, be nue-wisbalid. Degisoggu, na bega sogsun, bitigi bargaakwaa be wis-an-itosii gusana gadinye. \s1 Pablo sunmaksad, ede gebesaila, igi-nanadii gusa \p \v 4 Pablo sogded: “Ar bela Judíoʼmar an-wisid, an sapingwagwad-akar an-dulemar-abargi, igi an gudii gusa, degine, an-wismarbalid, igi an Jerusalénʼgi gudii gusbali. \v 5 Deginbali, bela an-wismarbalid, an gusgu sapingwagwad-akar Fariseo-sunnadga an nanadii gusad. Ar bega sogbimalale, sunna bega sogmalad, ar nue-wismalad. Anmar-dadgan-igar-gannarba-mesisadba an nanadii gusad. \p \v 6 ”Emidega, Bab-Dummad anmar-dadganga-ibmar-ise-sogar-sogsadgi an bensulidgine, we-dulemar sabsur-angi-ise-yolegar sunmaknanaimarsunnad. \v 7 Anmar na dadgan-sogambe-gakabo-gumaladi (12), Bab-Dummad-ise-sogar-ibmar-sogsad-guoed edarbedimalad. A-ulale, bane-bane mutik-mutik Bab-Dummad-nug-ogannodimarsunnad. Rey-Agripa, ar an we-igar-nue-bensuli-edarbediid-ular, we-Judíoʼmarse solegagwar an be-asabin selenonisunnad. \v 8 Pablo Judíoʼmar-bukmaladga sogded: ¿Ar bemarde benmosi? ¿Ar Bab-Dummadde dule-burgwisad gannar geg odulo be insae? ¿Ibiga bemar bensunna? Suli, sunna oduloge.” \s1 Pablo, Jesúsʼba-nanaimalad-baregindigusadgi sunmaksad \p \v 9 Pablo sogdebar: “Gebeunni, an binsadaenad, Jesús-Nazaretʼginedgi an galagwensuli egi gwisguergebye. \v 10 Deyob, Jerusalénʼgi an imaksad. Dule-irwa-Babse-gormalad-e-dummagan anga igar uksadbali, Jesucristoʼba-nanaimalad bukidar esgaryagi an metegusad. Degine, amar-oburgwenanaile, oburgweye, an gorgwisdamogad. \v 11 Imbagwenale, Judíoʼmar-onmakednegyaba doge-doge an gudii daed. Jesúsʼba-nanaimalad-sabsur-imakdidaed. Jesúsʼgi ichakwa-sunmakmalaga an imakdidaed. Weyob, an Jesúsʼba-nanaimalad-baregindii an nanasad. Bela amar an nue-isdardakdii gussoggu, neggwebur-baiganse-bakar, an amar-baregindii gusad.” \s1 Pablo, Bab-Jesús-abingasgusadgi sunmaksad \r (Gusmalad 9:1-19; 22:6-16) \p \v 12 Pablo sogdebalid: “Degidbali, dule-irwa-Babse-gormalad-e-dummagan-sogedbali Damasco-neggweburse an nadapidgine, \v 13 yorukudba nibneggi binnasur dad-gaedba bur dutusur angi gwallu-mee ganoniki an daksad. \p ”Rey Agripa, nue be itogena. A-gwallu-gaedi bela anmar-ebilis ganonikid. \v 14 Degi, bela anmar napase aimukudmalad. Geb agi, anga gayaburba Hebreo-gayaba soge an itoalid: ‘Saulo, Saulo, ¿ibiga be an-baregindii? Ikogi be didii annaye sogele, na be dukin nunmaked amioed.’ \p \v 15 ”Geb an sogdesun: ‘Dummad, ¿be doasunna?’ Degi, Dummad anga sogded: ‘Ani an Jesús, ar ani be an-baregindiid. \v 16 Emigindi, be gwisgusun, nue an-itogo. An-maiga-guega an bese magarononikid. Dule-baiganga ibmar-daksadgi-sunmakega, degine, ibmar-guoed-an-bega-sogbaloed-sogega an bese magar-gunonikid.’ \p \v 17 ”Dummad-Jesús anga sogdebar: ‘Judíoʼmarse, degi, Judíoʼsurmaladse an be-barmid. Amar be-oakalobigualile, ani an be-ollor-imakoed. Amarse, an be-barmid: \q1 \v 18 Adi, amarga be ibya egaegar, \q2 mer negsichidgi bar garmakdii gumalagar, \q1 nabir bur gwallu-meegwadgi gudigumalagar, \q2 mer nia-saila-Satanás-ganguedba bar-nanamalagar, \q2 nabir Bab-Dummad-igarba nanamalagar. \q1 Amarse an be-barmid, \q2 angi mer bar bengumalagar. \q1 Geb degiir, e-isgudiid Bab-Dummad ega elioed, \q2 degi, nabir nibneggi angi-akasmaladba ibmar-nued nikumarmogoed.’ ” \s1 Pablo, Jesús-ese-gochadba ibmar-imaksad \p \v 19 Pablo sogdebalid: “Dummad-Rey-Agripa, Bab-Jesús nibneggi anse gochadba, mer ibmar saodeeye, an gwen-binsassulid. \v 20 Gebesaila Damascoʼgi-bukwamaladgar-inse an sunmaksad, degi, Jerusalénʼginmaladga, geb bela Judea-yalaganba, degine, bela Judíoʼsurmaladga, an we-igargi sunmaksad. Amarga an sogsad: ‘Be Bab-Dummadse be aibirmar, be-isguedga be bukib binsamar, be-daed be ogwamar, degi, ibmar-nuegan be imakmar. Adi, bemar be-isguedga be bukib-binsasmaladi, be-daed-gwagsamaladi, magar daklemalagar.’ \p \v 21 ”An-deyob-sunmakdiid-ulale, Judíoʼmar Bab-Dummadse-goled-neggi an-gasmalad, agi, an-iblobi guarmalanad. \v 22 Bab-Dummad-an-bendaksad-ular, amba emi-ibagi an dula bemar-abargi an gwichisunnad. Dule-dummaganga, degi, dule-yaiganaga Jesucristo-igargi an sunmakdisunnad. Igar-baigangindi gwen an sunmakdisulid. Unnila Moisés, degi, Bab-Dummad-gayaburba-barsogmaladi ibmar-guoye-sogsadginbi an sunmakdiid. \v 23 Weyob sogsamalad: ‘Cristo, Bab-Dummad-dule-wargwen-barmidagoye-sogsad-dule, burgwega we-napnegse nonikoye. Burgwisad-sorba, e-inse gannar durguoye, degi, gwallu-neg-mee-imakedyob anmar-Judío-dulemarga, degi, Judíoʼsurmaladga gunonikoye.’ ” \s1 Pablo, Rey-Agripaʼga soged, be Bab-Jesús-abingamoye \p \v 24 Pablo na dukin san-bendakegala, weyob-soggwisgu, Festo binnasur goted, sogded: \p —Pablo, be oessi, weyob be sunmaked. Doggus-ibmar-durdakedbali be oes itoged. \p \v 25 Pablo, Festo-abin sogded: \p —Dummad-Festo, an oes-itosuli. An-ibmar-soggwichid nue-napiragwadba an soggwichid. \v 26 Ar Rey-Agripa we-ibmar nue-wisid. Agala, an e-a-asabin gwen dobsuli sunmakgwichid. An insagua, we-ibmar-gusad bela Rey-Agripa wis an insado, ar we-ibmar arbakee imaklessulid. \p \v 27 Geb degi, Pablo, Rey-Agripaʼga sogded: \p —Degite, Rey-Agripa: ¿Bab-Dummad-gayaburba-barsogmalad, we-ibmar-sogsamalad, be bensuli? An wisi, be bensulid. \p \v 28 Degi, Agripa Pablo-abin sogded: \p —Ichee-napin, sunna Bab-Jesucristoʼba naguega be an-imaksar-itole. \p \v 29 Degi, Pablo, Agripa-abin sogded: \p —Bab-Jesucristoʼba-naiguega, ichee-napindibe, ichesur-napibalindibe, an binsado, bitigi Bab-Dummadgi be, degine, bela-an-itobukmaladi anyobi gusmalana gadin. Unnila esgoro-dubgi-an-atinnar-gwichiyobdi an be-abesurmalad. \p \v 30 Geb Rey-Agripa gwisgusad, degi, dummad-negdakmaid-Festo, degine, Berenice, degi, bela-eba-igar-itogegedgi-sigismalad gwisgusmarmogad. \v 31 Degi, dummagan ainidmargu, bachikii na sunmakarmalad. Muchub-muchub sogdemalad: \p —We-dule gwen-ibmar-oakalossulid, oburgwilegewilubsulid, esgaryagi-mellesii guedwilubsurbalid. \p \v 32 Degi, Agripa, Festoʼga sogded: \p —We-dule-esgaryagi-mellesiid na sogsasulina, Roma-saila-dummad-César ega igar-nabogoye, nabir onolegoendo. Emide, bato sogsabinned. Geg bar oakaloledo. \c 27 \ms1 8. PABLO, ROMAʼSE GALES SELESAD \mr (27:1–28:31) \s1 Pablo, Romaʼse selesad \p \v 1 Dummagan Italiaʼse anmar-barmidye sogsamargu, Pablo, degi, dule-baigan-esgaryagi-bukmalad, Roma-sorda-dulatar-sediid-Julioʼye-nugadga (100) uksamalad. We-Julioʼde Roma-sorda-danagwen-sediid-Augustaʼye-nugad-e-dummad-gwensakgadid. \v 2 Degi, bela anmar Adramitio-neggwebur-urgi nakwismalad. A-ur Asia-yarse nae sognaid. Deun, anmarba Aristarco nadmogad. Aristarcoʼde, Macedonia-yarginedid, Tesalónica-dolad.\fig Pablo, Roma-yarse-selesad yar-wilub (Gusmalad 27:1–28:16) |src="PaulRome-Kuna.TIF" size="span" ref="Hechos 27:2" \fig* \p \v 3 A-banedgine, Sidón-neggweburse anmar modapid. Julio, Pabloʼgi nued binsassoggu, Pabloʼga igar uksad, adi, nabir e-aimarse ataknaegar, adi, e-aimar sunna ega ibmar ukmalagar. \v 4 Sidónʼgi anmar bangudbargu, burwa anmar-asabin gormaid. Degisoggu, anmar burwa-idu-dukuega Chipre-dup-gakaba nasmalad. \v 5 Geb anmar Cilicia-yar-asabin, degi, Panfilia-yar-asabin-nasmarbargu, Mira-neggwebur-Licia-yargi-siidse modapid. \p \v 6 Roma-sorda-dummad-Julio, Miraʼgi Alejandríaʼgined-ur amisad. A-ur Italiaʼse naesognaisoggu, a-urgi anmar-onakwisad. \v 7 Degine, ibbigbasaale anmar undar binnaa nadapgusad. Undar anmar imaksadgine, Gnido-neggwebur-asabin anmar nasagusad. Ar burwa anmar-asabinsoggu, Creta-muru-Salmónʼye-nugad-asabin Creta-dup-urba gakaba anmar nassunnad. \v 8 Creta-gakaba beedse anmar na imaknadapmargu, ur-nagumalad-Buenos-Puertosʼye-nugadse, anmar modapid. A-waliksaar, Lasea-neggwebur siid. \p \v 9 Ar ibagan-beedsegus nadapgussoggu, anmar urgi-naed undar guarsunnad, ar ade, bato Mas-Gunsuli-Gudigued-Iba nasad. Degisoggu, demar-dummad-gued-e-wilubgan omosad. Agala, Pablo dummaganga binsaed ukarsunnad, \v 10 sogded: “Aimar, an dakgua, anmar nasokalidi anmar beedse naibigudago an dakdo. Anmar-ibmarbi yoggussuliled, anmar-urse-bakar, degi, anmar-sanburbase-bakar, berguer berguoed.” \p \v 11 Roma-dule-sorda-dulatar-sediid (100) Pablo-ega-ibmar-sogedba gwen imaksasulid, ar bur bule ur-sorgaed-sogedba, degi, ur-ibed-ega-sogedba igar-imaksad. \v 12 Ar ur-naguegala, ur-nagued-neg nuedsursoggu, bur bule sokarmalad, anmar nadegumaloye, adi, Fenice-neggweburse momalagar, agi nagumalagar. \p Feniceʼdi Creta-dupgi urmar-nagued-nuegan nikad. Agi ur-naguedgi be gwichile, dad-nakwed-argan-sapiledsiki-baksaar, degi, dad-nakwed-argan-nuedsiki-baksaar bela atakleged. \s1 Mataba burwa-dummad nosad \p \v 13 Degi, dad-nakwed-argan-nuedsiki burwa-nued binnasdikii gollargu, degibi ega sadeguoye bismalad. Degisoggu, naegala, esnas ebismarsunnad. Geb Creta-dup-gaka-naga-nagaba nadmarsunnad. \v 14 Sikwas anmar nanaedgine, anmargi burwa-dummad-Euroclidónʼye-nugadi noalid. \v 15 Anmar geg ur abingagussoggu, anmar-ur burwa-dummadba selemai-selemai guded. \p \v 16 Dad-nakwed-argan-nuedsiki dupu-senigwad-Claudaʼye-nugad-urba anmar nasad. A-urbardi, burwa-binnasur gormaisulid. Agine, wis nabir anmar urbode gadapid. \v 17 Geb anmar urbode ur-dummadse onakwismalad. Geb ur-dummad mer-marega dubgi anmar ebirmaksamalad. Abakalegi ukub-naid-Sirteʼye-nugadgi, ur mellealirye-binsaedba, anmar urmor esusmalad, adi, anmar binna-binna selemai-selemai guegar. \p \v 18 A-banedgine, amba burwa binnasur gormaisoggu, anmar-ur dogbigualid. A-ular, anmar ibmar-semaidi demarse mie daklearsunnad. \v 19 Degi, a-ibapaagwad-sorba, ur-ibmarse-bakar, anmar mie daklealid. \v 20 Nue-neg-atinaidba ibbigbasaar dada, degi, niisgwamar gwen bar daklessulid. Ar burwa binnasur nomaisoggu, gwen anmar bar san-onogodeeye binsassulid. \p \v 21 Ar ibbigbagus anmar mas-gunsursoggu, Pablo emar-abargi gwisgusgu, emarga sogded: \p “Aimar, an-bemarga-ibmar-sogsadba bemar ibmar-imaksamalana, anmar Creta-dupgi noarsulindo. Weyob anmar wilenaisulindo, degi, weyob anmar-ibmar yoggunaisurbalindo. \v 22 Ar degi-inigwele, mer bukib binsamalo, gandik na be imakmalo, ar dule-wargwensaar na san-burba yogguosulid, unnila urbi yogguoed. \p \v 23 ”Ar mutiki Bab-Dummad-baliwitur anse arbid. Ar an Bab-Dummadgadsoggu, ar an ega arbabarsoggu, e-baliwitur anga barmialid. \v 24 A-baliwitur anga weyob sogsad: ‘Pablo, mer dobguo. Ar Roma-saila-dummad-asabin be gwisgunaergebed. Bab-Dummadi be-ulale, dulemar-urgi-nadapmalad bela abonogoed. Wargwensaar dule gwen burgosulid.’ \v 25 Degisoggu, an-aimar, gandik be imakmar. Ar Bab-Dummadgi an nue-bensursoggu, an wisdo, baliwitur-anga-ibmar-sogsadba ibmar guoe. \v 26 Degisoggu, anmar dupu-gwensakse ukubnaidgi biokoo megdapirgebed.” \s1 Mutikidba urgi selenai gusmalad \p \v 27 Degine, anmar ibambe-gakabakegus (14) gannar-gannar Adriático-demargi-seledigua, nega-gabigwenadbali, selamar gaka-modaniye biarmalad. \v 28 Degisoggu, selamar urdubgi dii wilub-imaksamalad, wisguega, bule dii wiladibeye. Wilub-imaksamargua, dali-dulagwen (20) wirgu daklealid. Agi sikwas nadbargu, gannar wilub-imakdemarbalid. Agindi, daliambe-gakatar (15) wirgu daklealid. \p \v 29 Abakalegi ur akwamargi-yolealirye anmar binsaedbali, esnas-gwabake ursorba anmar egwachamalad. Bitigi gwae-oibosana gadinye anmar binsabukwa guarmalad. \v 30 Degi, selagan, arbak-wakinnedgi binsaarmargu, demarse urbode-odesmalad, yamo ur-asuba esnas-egwansokaliyob imaksamalad. \v 31 Ar Pablo Roma-dule-sorda-dulatar-sediidga (100), degi, sordamarga sogded: \p “We-selamar uryagi ambikusulile, bemar bar san-onogosulid.” \p \v 32 Degi, sordamar urbode-atillenaid-dub siksamalad. Demargi urbode argwatesunnad. \p \v 33 Bolegoedbali, Pablo mas-gunmalaga aimar-ogannonai gusad. Pablo weyob sogded: \p “Ibambe-gakabakegus (14) bemar gwen nue gabdisulid, gwen nue mas gundisurbalid. \v 34 Degisoggu, bemar wis mas gunmar, ar a wis bemar-ogannogoed. Be-sailagia-gagwensaale gwen bei yogguosurmalad, bela bemar durgumaloed.” \p \v 35 Pablo deyob-sogsad-sorba, madu susad, geb bela aimar-wagab Bab-Dummadga dog-nuedye sogsagu, madu bichisad, geb guted. \v 36 Agine, belagwapa niga gangudmalad, degi, mas guchamarmosunnad. \v 37 Belagwapa anmar urgi-nadapidi, dulataled-ilabo-gakadulapaa-gakambe-gakanergwa (276) mergued. \v 38 Bela nue-immeles-mas-guchamalad-sorba, madubur-bukwad demarse mismalad, adi, wis ur ukuu saegar. \s1 Ur-mamarisad \p \v 39 Oibosgu, ur-selamar aku neg dakmalad bia gunanai. Degine, sukun-bipigwadgi ukub-nued nai dakarmalad. A-ukub-nued-naidse dogega demar-gakase ur sedye sokarmalanad. \v 40 Degisoggu, urdub-esnasmargi-atinnanaid siksamarsunnad. Esnasmardi bar-onakwissurmalad. Degi, ur-sorgaed-atinnaid-dub siksamarbalid. Geb urmor-asubalid onakwismalad, burwa-gormaidba ukub-nued-naidse ur-sesmalanad. \v 41 Amba yoo gakase nue-moe, ur demar-nukamaksiidsik melleded, ukubgi yoledapid. E-asu ukubgi nue-dogsa megisad, e-sordi, demar-daomakmaidba mamarided. \p \v 42 Roma-sordamar dulemar-esgaryagi-bukmalalad-selemamaid oburgwemaloye sogdemalad, adi, melle dapumakar wakinmalagarye. \v 43 Ar Roma-dule-sorda-dulatar-sediid (100) yapa-Pablo-oburgwesoggu, dule-galebukmalad-oburgwega imaksasulid. Aka bur sogded, dulemar-sunna-dapumakmalad-inse demarse babatoye, adi, dapumakar ukubse warmakegarye. \v 44 Baigandi urgogi, degi, ur-goamargi obakmaloye sogsad. Degidbali, belagwapa dulemar nueganbi gakase warmaksamalad. \c 28 \s1 Pablo Malta-dupuse warmaksad \p \v 1 Anmar bela neg-dinnase-obaksadba bendaklesmargu, anmar wisgualid, dupude Maltaʼye nugad. \v 2 Malta-dupginmalad nue-yeer anmar-abindaksamalad. Ar dii-winaisoggu, degi, neg-diopibarsoggu, soo-abin-waega anmarga soo ogasmalad. \p \v 3 Pablo sapan-dinnagana amisgusad. Soogi sapan-urbenaigua, naibe-nuedi, neg-uee-itoalidba noalid, geb Pablo-e-argangi warmaknonikid. \v 4 Dulemar-dupginmaladi Pablo-argangi naibe-nued bannumaknai daksamargu, na ga sokarmalad: “We-dule, nue-dule-gindaked an dakdo. Aisaar demargi wakichanad, degi-inigwele, anmar-bab-dummad-igar-napira-imakedi, gwen dula-gudii imakbisur an daked.” \p \v 5 Pablo na e-argan mid-mid-imaksagu, naibe-e-argangi-naid soo-yagi argwated. Pablo gwen akar-gussulid. \v 6 Bela-dakbukmalad Pabloʼga argan-engudagoye bismalad, degi, ukiar yasuu burgwidoye bismalanad. Undar-sanarguedgi, gwen Pablo akar-gussuli dakarmargu, e-binsaed gwagdemalad, nab bab-dummad an dakye sogdemalad.\fig Pablo sooyagi sapan urbe-sokargu, naibe-nued e-argangi nagunonikid. (Gusmald 28:3-6) |src="CN02052B.TIF" size="col" ref="Hechos 28:6" \fig* \p \v 7 Anmar-bukwad-waliksaar nainu naid. A-nainude, dule Publioʼye-nugadgadid. Publioʼde Malta-dupugine dummadga-maid. A-dule, ise-nuedgi anmar-abindaksad, ibapaa anmar-akwisad. \v 8 Dakargu, Publio-bab uellemaid, uelleged daarmaknaid, disegad naibalid. Pablo ase ataknad gusad. Pablo ega Bab-Dummadse gochad-sorba, a-dulegi argan mesisgu, nuguded. \v 9 Deyob gusad-sorba, dulemar-Malta-dupginmalad-uellemamaidi, nuguega Pabloʼse nonidamarmogad. Pablo bela amar-onudaksad. \v 10 Degi, Malta-dupginmaladi anmarga nue ibmar uksamalad. Geb anmar urgi naesokargu, anmar-ibmar-abemaladi, anmarga nue-uksamarbalid. \s1 Pablo, Malta-dup-akar Romaʼse nadegusad \p \v 11 Anmar nii-walapaa dupugi-megisad-sorba, gannar urgi nadmarbarsunnad. A-urde, a-dupugi dii-wied-nii-naigusad-akar naimogad. A-ur, Alejandría-neggweburginedid. E-asu-dukugi, Griego-e-bab-dummad-wilub walabo sobar naid: Cástor, degi, Pólux. \v 12 Degine, anmar Siracusa-neggweburse modapmargu, agi ibapaa anmar nagusmalad. \v 13 Agi anmar bangudbargu, gaka-gakaba anmar nadapgusmalad, geb Regio-neggweburse anmar modapid. Ibagwen-gusad-sorba anmarga dad-nakwed-argan-nuedsik burwa gollalid, degi, banedgine, neggwebur Puteoliʼye-nugadse anmar modapid. \v 14 Agi anmar gwenadgan-Jesúsʼba-nanaimalad dakarmalad. E-walik wis itoged-irgwensaar megye anmarga sokalid. A-sorba, anmar Roma-neggweburse nadsunnad. \p \v 15 Gwenadgan-Jesúsʼba-nanaimalad-Romaʼginmalad, bato anmar-danikid wisgusmarsoggu, anmar-abin Foro-De-Apioʼye-neg-nugadse, degi, Tres-Tabernasʼye-neg-nugadse nonimalad. Pablo gwenadgan-dakargu, yeer itosad. Bab-Dummadga dog-nuedye sogsagu, e-gwage gannaled. \v 16 Romaʼse anmar modapgu, Roma-sorda-dulatar-sediid (100) galesmalad-edarbemalad-e-dummadga bergwapa gales-semamaid ukdapid. Ar Pabloʼgardi neg akar amismalad, adi, wargwen bachikii megegar. Unnila nue egi nakulegega, Roma-sorda-wargwen ega amismalad. \s1 Pablo, Romaʼgi Bab-Jesús-gayaburbagi sunmaksad \p \v 17 Ibapaagus Pablo Romaʼgi meged-sorba, Judíoʼmar-dummaganse Pablo gochad. Amar bela ambikusmargu, amarga sogded: “Gwenadgan, an Judío-dulemargi, degi, anmar-dadgan-igar-mamaidgi gwen annasur-inigwele, Jerusalén-neggweburgi gales an barmilealid. Roma-dulemarga an urmakles gwichisunnad. \p \v 18 ”Roma-dummagan anga igar itosmargu, ar an ibmar oakalossursoggu, burgwed-igar gwen anga maisur daksamalad. Degisoggu, an-onobi guarmalanad. \v 19 Ar Judíoʼmar-Jerusalénʼginmalad yapa an-onogedbali, an sogdesunnad: ‘Roma-saila-dummad-César anga igar nudakoye.’ An deyob-sogsadi an-dulemargi ise-yolegar-sunmaknaega an sogsasulid. \v 20 A-ulale, an bemar-dakega, degi, bemarbo-sunmakbaliga, an bemarse gochasunnad. Epenne, Bab-Dummad Israel-dulemarga sogsad: ‘Yoedse bega dule-wargwen an barmidagoye.’ Emide, Israel-dorgan nue-bensulidgi a-edarbediidgi an sunmakdiid-ular, wegi esgoro-dubgi gugmakles an gwichisunnad.” \p \v 21 Degi, Judíoʼmar-dummagan Pablo-abin sogdemalad: “Anmar bipisaale Judea-yargi garda gwen abin-dakmaisulid, degi, gwenadgan begi galagwensuli sunmakega gwen nanamaisurbalid. \v 22 Ar degi-inigwele, ar anmar-sunnad be-itobimogad, igi we-igar-gwapidgi be binsae. Ar we-igar-gwapid-nosadgi, ber mesagwar neg-ugakaase egi sunmakedbimalad.” \p \v 23 Degisoggu, ambikued-iba ega nasismarsunnad. A-ibagi, bukidar Judío-dummagan Pablo-maidse nonimalad. Pablo agi wakudaryala sunmakded, emarga Bab-Dummad-e-negdakmaidgi sunmaksii osedosad. Jesús-igargi aisaar emar-gwage-ogwaena-gadinye-binsaedba, emarga aisaar oyonai gualinad, igi Moisés-Igar-Mesisadi, degi, Bab-gayaburba-barsogmalad-ibmar-sogsadi, Jesúsʼgi bela deyob gusa. \p \v 24 Abala, Pablo-ibmar-sogsad nabir sogye sogdemalad, degi, abala, gwen-abingassurmalad. \v 25 Ar na balibi binsabuksurmarsoggu, ainied-iduar Pablo amarga napi sogdesunnad: “Nabir, Bab-Dummad-Burba-Isligwaled anmar-dadganga sogsagusad, deun, Bab-Dummad e-gayaburba-barsoged-Isaíasʼga weyob sogsagusgu: \p \v 26 ”Be nae, we-dulemarga be sogna: \q1 ‘Be ibmar nue-itomalo-inigwele, akusunna be itomaloed, \q2 be ibmar nue-dakmalo-inigwele, akusunna be dakmaloed. \q1 \v 27 We-dulemar-e-gwage dutusuli gudmalad, \q2 akusunna-ibmar-itoge nadmalad. \q1 Akusunna-ibmar-dakedga gudmalad, \q2 akusunna ibmar itodmalad. \q1 Degisulile, e-ibyagwale ibmar-dakdoed, \q2 e-uayagwale ibmar-itodoed, \q1 degi, e-gwagegi magar-ibmar-itodoed, \q2 e-isguedga bukib binsadmaloed. \q2 Degidbali, nudake an dakledagoed.’ ” \qr Isaías 6:9-10 \p \v 28 ”Degisoggu, bemar wisigar, we-ulubgi-Bab-Dummadgi-abonolegedi, Judíoʼsurmaladga uklenaisunnad, ar amardi itogoed.” \p \v 29 Pablo wegi-sogsad-sorba, Judíoʼmar ainidmarsunnad, na beedse abin-abin igarba imaknadap gusmalad. \p \v 30 Agi Pablo nue birgabo e-neg-bennukmai-gusadgi megisad. Bela dulemar-ese-iirmakmai-gusmalad-abindakmai gusad. \v 31 Pablo, dobsuli, dule-e-igar-gadisuli, aimarga Bab-Dummad-e-negdakmaidgi sunmakdii gusad. Degi, Dummad-Jesucristo-igargi aimar-odurdakdii gusbalid. Be itogua.