\id TIT - Cuiba NT -Colombia 2010 (DBL -2013) (DBL -2013) \h TITO \toc1 Tito \toc2 Tito \toc3 Tit \mt1 Meje Po Carte Pablo Tatina, Tito Tatinatsi \c 1 \s1 Meje yabara poxonae Pablo tamropata pitaba xua tatina, Tito tatinatsi \p \v 1 Xan, Pablon, pon Nacom tatanacuichin mataʉtano Jesucristo pia peitorobi jiton tatsin. Jesucristo neitoroba xua tayawenaewa tsane jiwi xua barapomonae pejume cowʉntsinexa Nacom. Pewʉnaeya copiya Nacom itapeta barapomonae, xua pejume cowʉntsiwa tsainchi. Mataʉtano neitoroba xua barapomonae yaputane taexanaenexa Nacom pia pexainyei jume diwesi xua daxota barapomonae Nacom peitabaratha xanepanaya pejinompaewa tsane. \v 2 Poxonae barapomonae jume cowʉnta Nacom, barapomonae ewata xua Nacom catsina pia peajʉntʉyapusʉwa po peajʉntʉyapusʉwa ataya tsiteca. Bapon Nacom bapana jopa penaerabin. Barapo peajʉntʉyapusʉwa po peajʉntʉyapusʉwa ataya tsiteca, caena bayatha Nacom yabara tsiwʉnae muxu duta jiwi poxonae cataunxuae jopa nacua forotsiyo. \v 3 Ichitha anoxuae nama Nacom peichichipaexae barapo matacabitha daxota jiwi yabara yaputane exainchi xua pia pexeinya jume diwesi tatsi. Nacom necopata xua bara tacueicueijeiwa tsane barapo diwesi daxita jiwitha. Nacom pon xua jiwi Pecapanenebiyaein neitoroba xua tacueicueijeiwa barapo diwesi poxonae necata barapo pia penacuichiwa tatsi xua tatanacuichinexa bapon. \v 4 Barapo carte cata tinatsi Titom, ponxaem be yatsicaewa taxantom catsicotainchi irʉ nejume cowʉntsixae Jesucristo. Barabʉ Nacom pon Waxa, irʉ Jesucristo pon Wanacacapanenebiyaein petʉpae cuiru coyene weya, cayawenaenabe pia necaantobewaxaebe. Mataʉtano jʉntema popona caexanaenabe. \s1 Meje yabara xua Tito Creta tunaeto nacuatha nacuita \p \v 5 Caena bayatha Creta nacua tunaetotha cacuentapoinchi xua neyawenaenexa Jesucristo pejume cowʉntsiwi pocotsiwa xua nacata seicabe. Daxota cacuentapoinchi xua neitapetsinexa pitiri jiwi xua barapomonae pecanamataxeinaenexa pomonae pejume cowʉntsi jiwi Nacom. Baxua eexanaponde daxita i dapo tomarantha icha be pocotsi coyeneya bayatha caitorobatsi. \v 6 Bayatha catsipaebatsi xua pon barapocotsi pitiri jiwi jiwanapin bewa poxonae poponaena bewa iche: Bapon bewa xanepanaya poponae xua ichamonae jopa petsita natsicuentsinexa tsainchi xua abe peexanaexae bapon. Mataʉtano bapon saya bewa cae petsiriwa xeinae. Mataʉtano pia pexui tatsi bewa jume cowʉntsi Nacom. Mataʉtano pia pexui tatsi xanepanaya bewa jinompae xua daxota ichamonae jopa peyabara paebiwa tsane xua abe exana barapo pexui. Barichi mataʉtano xua ichamonae jopa peyabara paebiwa tsane xua barapo pexui jopa jume jejeyo pocotsiwa coxiyʉn itoroba. \v 7 Po pitiri jiwi canamataxeina pomonae pejume cowʉntsiwi Nacom, barapomonae tanacuita Nacom piawa. Daxota ainya cui xua barapomonae xanepanaya bewa jinompae. Barapomonae jopa bewa jumefebi pocotsiwa xua Nacom itoroba. Mataʉtano jopa bewa exanae pocotsiwa jiwi nainya bichoina anaepanaya jume nota. Yawano jopa bewa nacʉpa exanae, yawano jopa bewa nacayatsi. Yawano jopa bewa pitaparatixichi poxonae jopa xapain exanaeyo penacuichiwa. \v 8 Jame bewa barapomonae matenta weiweinaya wabeibi pomonae pesiwa poneibiwichi pia bontha. Yawa bewa ichichipae pocotsiwa xua wʉnae. Yawa bewa xanepanaya cayabara nanta xeinae. Yawa bewa beta exanae ichamonaetha. Yawa bewa exanae pocotsiwa Nacom itoroba. Yawa bewa yaputae xua pia coutha najʉntʉ coyene itoroba xua beta peexanaewa. \v 9 Bewa ajʉntʉcoyenesʉya jume cowʉntsina Nacom pia pexainyei jume diwesi tatsi po diwesi barapomonae cuidubatsi. Bapoxonae barapomonae itacʉpatsi xua xuya ichamonae jʉntʉ coyene tsacaba xua pejume cowʉntsiwa tsainchi poxonae cuiduba barapo pexainyei jume diwesi. Mataʉtano barapomonae itacʉpatsi xua jume jejei cana exana pomonaetha pomonae bequein copiya pejume itawetsixaetsi pocotsiwa xua barapomonae cuiduba. \p \v 10 Tsipei judiomonae jiwanapiwi bichocono pinmonae pomonae pejumefebiwi xua Nacom itoroba. Bichocono pinmonae pomonae jiwi peitorobiwi xua pebiwi bewa wi thabinchi ichaxota penareixacaenaewa. Pocotsiwa barapomonae cuiduba ichamonaetha saya pejumexaei. Yawano jiwi muxuitorobatsi nawitano. \v 11 Barapomonae bewa pajume matawentsim xua jopa pepaebiwa tsane barapo jumein, yaitama barapomonae cana exana xua jopa jume cowʉntsiyo pomonae xua daxita matabʉxʉmonaein tsiniya. Baxua exana poxonae cuiduba pejemai diwesin po diwesin jopa bewa cuidubi, jiwi peyamuxujainyabiya wʉcaenexatsi paratixi. \p \v 12 Caena bayatha popona pon Creta tunaetopiwi jiwanapin, pon piamonae yabara jeichi: “Wanacom pia peitorobi jume pepaebin tatsi”, jei. Barapon yabara cueicueijei Creta tunaetopiwi pomonae piamonaexae. Bapon yabara jeye piamonae: “Maisa Creta tunaetomonae, barapomonae jiwi muxuitorobeiba, yawa be unupiwi pomonae peaitoisa jiwi yawa napenajʉba nawita yawa fifina nawita”, jei bapon. \v 13 Poxonae bapon baxua paeba barapara jume xainyeya paeba. Daxota xam Titom barapomonae bichocono jume matawende xua barapomonae xaniwaicha jʉntema pejinompaewa tsane xua Jesucristo pejume cowʉntsiwatsi. \v 14 Mataʉtano cui matawende barapomonae xua jopa equeicha pejume naitaewatsinexa judiomonae pia pejemai diwesin tatsi. Mataʉtano cui matawende xua jopa pejume naitaewatsinexa pomonaetha pomonae xua jiwi peitorobiwatsi xua jiwi pejume itawetsiwa tsane Nacom pia pexainyei jume diwesi tatsi. \p \v 15 Pomonae yabara jume cowʉnta xua Cristo tsitʉpa barapomonae, barapomonae jame pejʉntʉ coyene xanepanaewi. Barapomonae daxita po coyenein xua tane tsita xanepanatsi. Seicaya nama pomonae jopa yabara jume cowʉntsiyo xua Cristo tsitʉpa xua barapomonae tsitʉpatsi, barapomonae apara peajʉntʉcoyenebewi. Barapomonae daxita po coyenein xua tane tsita abetsi. Barapomonae pia penanta xeinaewan jopa xaexaenaecaeyo, yawa pia jʉntʉ coyenein tatsi po jʉntʉ coyenein itorobeibatsi xua poxonae peexaneibinexa, bichocono jopa xaexaenaecaeyo. \v 16 Barapomonae jei: “Nacom pajume cowʉntan”, jei. Daichitha poxonae exaneiba, icha coyene exaneiba icha ichi pomonae jopa pejume cowʉntsiwi Nacom. Bara barapomonae Nacom tsita abetsi pejumefebixaetsi pocotsiwa itoroba. Mataʉtano jopa itacʉpaetsi xua exana pocotsiwa xua pexeinya penacuichiwa. \c 2 \s1 Meje yabara pocotsiwa Nacom pia pexainyei jume diwesi tatsi \p \v 1 Ichitha xam Titom pocotsiwa cuidubame bewa cayabara cuita cananta xeineibim xua ʉ pocotsiwa Nacom pia pexainyei jume diwesi tatsi. \v 2 Pitiri jiwi muxuwere xua jopa bewa nacʉpa naexanae peatsaxa meran. Mataʉtano muxuwere xua xaniwaichiya pejinompaewa tsane xua daxota ichamonae pebarʉ cui itura jinaewa tsane, xua barapo pitiri jiwi pebarʉ cui itura jinaewa tsainchi. Mataʉtano muxuwere xua penajʉntʉ coyene itorobeibinexa xua peexaneibinexa po coyenein xua wʉnae. Mataʉtano muxuwere xua xaniwaichiya pejume cowʉnta dubenanaebiyaewa tsane xua Nacom xaniwaicha pejume cowʉnta dubenanaebiyaewa tsainchi. Yawano muxuwere xua piamonae peantobe tsurubenanaebiyaenexa. Yawano muxuwere xua ayapusʉya jume cowʉntsina poxonae bequein ichamonae abe taexanatsi. \v 3-4 Barichi pitiriwaxi muxuwere xua xanepanaya pejinompaewa tsane, icha be ichi poxonae jinompa powaxi jume cowʉnta Nacom. Mataʉtano barapowaxi jopa bewa cueicueijei tsane po jumein xua abe xua ichamonae yabara paebatsi. Yawa jopa bewa nacʉpa naexanae peatsaxa meran. Mataʉtano barapo pitiriwaxi muxuwere xua piseuriwi peantobe nexa tsaibi tsane, xua daxota irʉ xuya penawaxi pebarichinexa xua peexanaenexa po coyene wʉnae xua peantobe nexa tsaibi tsane piseuriwi yawa pia pexuithano. \v 5 Mataʉtano muxuwere barapo pitiriwaxi xua penajʉntʉ coyene itorobeibinexa xua peexaneibinexa po coyenein xua wʉnae. Mataʉtano muxuwere xua penajʉntʉ coyene xanepana exanaenexa. Mataʉtano muxuwere xua xanepanaya peewatsinexa pia boxi. Mataʉtano muxuwere xua peyabara cui cananta xeinaenexa xua peyawenaenexa pomonaetha pomonae pia botha petajinompaewichi. Yawa muxuwere barapo pitiriwaxi xua jume jejei tsaibi tsane poxonae itorobeibatsi piseurixi xua ichamonae jopa abe peyabara paebinexa Nacom Pejume Diwesi. \p \v 6 Mataʉtano barichi pewowi muxuwere xua penajʉntʉ coyene itorobeibinexa xua peexaneibinexa po coyenein xua wʉnae. \v 7 Xam Titom barapo pewowi peitʉtha tatsi xanepanaya eexanaponde daxita coyenein poxonae exaneibame. Barapoxonae barapo pewowi xua pebarichinexa xanepanaya peexanaenexa po coyenein wʉnae. Poxonae pewowi cuidubame xainyeya cuidubare nejʉntʉ coyene wetsina. Mataʉtano xanepanaya beta cuidubare. \v 8 Xanepanaya betiya cueicueijande xua ichamonae jopa abe necayabara paebiwa tsane. Daxota barapomonae aura tsaibi tsane xua abe necayabara paebeibiwa beta neexanaexae. Bapoxonae barapomonae jopa itacʉpae tsainchi xua abe wanaca yabara paebiwa. \p \v 9 Tsipaebare pomonaetha pomonae pebusi cui tatayebeibiwichi xua amanaya tanacuita xua poxonae ichamonae tanacuitatsi, jande: “Paexande daxita xua painya nepaca canamataxeinaewi paca itoroba. Mataʉtano xanepanaya patsita exande painya nepaca canamataxeinaewi. Jopa pin jumetha pajume noteibinde poxonae paca itorobeiba painya nepaca canamataxeinaewi”, jande. \v 10 Yawa jande: “Jopa pacaibinde, jame saya beta pata exande painya nepaca canamataxeinaewi, xua daxita jiwi painya nepaca cui yaputaenexa xua bara paexaname pocotsiwa Nacom paca cuiduba pia pexeinya jume diwesi tatsi, pon Wanacacapanenebiyaein abe waexanae cuiru coyene weya”, jande. \p \v 11 Nacom bayatha naca yaputane exana xua bara naca yawena pia wanaca antobexae. Naca yawena poxonae naca capanenebiya. Barapo pecapanenebiyae coyene daxita nacuanpiwi nexa. \v 12 Barapo coyene xua Nacom pia peyawenae coyene jiwitha pia peantobewaxae, naca cuiduba xua wanacui barapentsiwa tsane abe waexanae cuiru coyenein. Yawano naca cuiduba xua wapentsinexa xua po coyenein cayabara cananta xeinatsi po coyenein exana pomonae jopa pejume cowʉntsiwi, xua pomonae jinompa po cae pin nacuathe. Mataʉtano naca cuiduba xua najʉntʉ coyene itorobeibinchi xua waexaneibinexa po coyenein xua wʉnae barapo cae pin nacuathe yawa xanepanaya wajinompa dubenanaebiyaenexa xuano xua xainyeya waexana dubenanaebiyaenexa pocotsiwa Nacom itoroba. \v 13 Yawa naca cuiduba xua wawʉnae ewatsiya jinompaewa xua equeicha caewa patopaetsica pon xua bayatha Nacom yabara naca tsiwʉnae muxu duta. Waxainchi ewatatsi xua Jesucristo pia pepatopaewa pexeinya peitʉpanae coichatha. Bapon barapara wapepa Nacom xuano xua Wanacacapanenebiyaein. \v 14 Jesucristo nacaenaeta xua naca tsitʉpa wanaca capanenebiyaenexa daxita coyenein weya xua abe waexanae cuiru coyenein. Mataʉtano nacaenaeta wanaca jʉntʉ coyene xanepana exanaenexa poxonae naca yabara jʉntemaina abe waexanae cuiru coyenein. Baxua Jesucristo exana xua piamonae tatsi pia wanaca exanaenexa, xua pomonaetsi xua waichichipaewatsi xua waexanaewa pocotsiwa wʉnae. \p \v 15 Xam Titom barapo coyenein bewa cuidubim. Jʉntʉ cui coyene tsacabare xua barapomonae jʉntema pejinompaewa tsane. Mataʉtano muxuwere daxita barapo Creta tunaetopiwi xua bara xanepanaya peexanaewa tsane daxita peitorobi coyeneyatha po peitorobi coyene xua Nacom cacata. Jinxoba barapomonae peitʉtha exaname po coyenewa xua daxota barapomonae tsita pecui pawi nenaexanaewa. \c 3 \s1 Meje yabara po coyene bewa exanae pomonae Nacom pejume cowʉntsiwichi \p \v 1 Xam Titom barapo Creta tunaeto nacuapiwi equeicha caewa yabara nanta xeina exanare xua bewa barapomonae jume jejei xua peexanaewa tsane pocotsiwa barapomonae itorobeibatsi pomonae barapomonae pia peyanacua ewatsiwichi xuano pocotsiwa barapomonae itorobeibatsi pomonae pia pentacaponaewichi. Mataʉtano muxuwere xua bewa barapomonae najʉntʉ cui wʉnaetsiya exaneibina xua peexanaenexa tsaibi tsane pocotsiwa xua wʉnae. \v 2 Mataʉtano muxuwere xua bewa barapomonae jopa abe paebi tsane xua ichamonae abe peyabara paebiwatsi. Mataʉtano muxuwere xua barapomonae jopa bewa jume matsontsonobi ichamonaetha. Mataʉtano muxuwere xua barapomonae bewa jʉntʉ coyene xanepanaya cueicueijei ichamonaetha. Mataʉtano muxuwere xua bewa barapomonae barʉ cui itura jina dubenanaebiyaena daxita jiwi. \p \v 3 Caena bayatha copiya waxainchi jopa wajume cowʉntsiwi, jopa Nacom wayaputaexae. Yawa jopa wajume jejei jiwi pocotsiwa Nacom naca itoroba. Yawa waxainchi naca itaxanumena. Waxainchi wajʉntʉ coyene naca itoroba xua waexanaewa pocotsiwa waichichipaewa pocotsiwa xua abe. Mataʉtano naca itoroba xua bewa exanaetsi po peabe coyene naca weiweina exana icha ichi pomonae jinompa po nacuathepiwi. Mataʉtano abe peexanae cuiru coyenein exana dubenanaebiyatsi, xuano xua peuwi jʉntʉ coyeneya jinompa dubenanaebiyatsi. Mataʉtano ichamonae naca ita aenae-aenei tsurubenanaebiya, yawano xua waxainchi nantiya naita aenae-aenei tsurubenanaebiyatsi. \v 4 Ichitha Nacom pon Wanacacapanenebiyaein yabara naca yaputane exana xua po coyene bapon naca jʉntʉ coyene xanepana exana, xuano xua wanaca antobewa poxonae naca capanenebiya abe waexanae cuiru coyenein weya. \v 5 Naca capanenebiya, apara jopa poxoruyo xua xanepanaya waexanaexae bapon nexa, apara poxoru nantanuweya naca yabara nanthʉ coyene xeina pia wanaca yawenaenexa. Poxonae naca bautisaba meratha baraxua saya yabara caunuta xua Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi naca jʉntʉ coyene xanepana exana. Poxonae baxua naca cana exana bapoxonae pena jʉntʉ coyene xeinatsi, xua poxonae Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi naca jʉntʉ cui coyene yabara cajʉntemaina abe waexanaewan. \v 6 Jesucristo pon Wanacacapanenebiyaein nacata itorobica Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi pia jopa juniya wanaca yawenaenexa. \v 7 Poxonae Nacom naca jʉntʉ coyene xanepana exana, bapoxonae naca cana exana xua jopa wanatsiaenae cuentsinexatsi bapontha. Bapon naca yawena pia wanaca antobexae. Daxota waxainchi ewatatsi xua Nacom wanaca catsibiwa tsane peajʉntʉyapusʉwa, po peajʉntʉyapusʉwa ataya tsiteca, tsipei bapon pia pexuichi. \p \v 8 Baxua jame xainyeya pepaebiwa. Ichichipan xua xam jume daunweya tsipaebiname barapomonae xua bewa barapomonae barapo coyene exanaena pomonae xua pejume cowʉntsiwixae Nacom. Bapoxonae barapomonae cui enatsi xua peyabara nanta xeinaewa po penacuichi coyenein xua ichamonae tsita xanepanatsi. Barapo petanacuichi coyenein jame xanepana, yawa barapo coyenein jiwi yawenatsi. \v 9 Dotande xua necuiyainwande xua ichamonae yabara necabarʉ najume matsontsonobiwa tsane po diwesin xua pejemai diwesin. Mataʉtano cuiyainwande xua yabara necabarʉ cueicueijeiwa judiomonae pia pamo susatopiwi tatsi pia wʉnxi tatsi. Mataʉtano cuiyainwande xua penajume matsontsonobiwa xuano xua anaya peyabara pepaebiwa Moisés pia peitorobi coyene tatsi. Tsipei ba poxonae barapo coyene exana jiwi, jopa yawenaetsi xua xaniwaichiya pejinompaewa xua jiwi jopa pexainyeiwanxae. \p \v 10 Icha ichʉn cana exana xua pomonae Nacom pejume cowʉntsiwichi, cana exanatsi xua barapomonae pomonae Nacom pejume cowʉntsiwi be pomonae jopa penayaitae jiwi penaexanaewa tsane xua penaita aenae-aeneiwa, bara bapon muxuwere. Icha equeicha jopa xapain exanaeyo equeicha muxuwere. Icha equeicha jopa beta exanaeyo bapoxonae bapon itawere painya xainya weya. \v 11 Yaputaneme xua barapon pia coutha najʉntʉ coyene matanonoxuba xua abe peexanae cuiru coyene peexanaewa. Daxota abe peexanaexae pia coutha natsicuenta exana Nacomtha. \s1 Meje yabara xua Pablo muxu tsipaeba pocotsiwa bewa Tito exanaena \p \v 12 Poxonae nexainya beya cata itorobatsi Artemas, ichacuitha tsipae icha cata itorobatsi Tíquico, nexata bapoxonae yacuinaya ponare Nicópolis tomara beya. Nexata barapo tomarathiya netaename, tsipei bayatha nanta xeinan xua baxotiya taecaewa tsane awʉbotha. \v 13 Zenas pon jiwi yaweneibatsi peyabara yaputaeinxae peitorobi coyenein, irʉrʉ pon pewʉn Apolos pon xua casiwa ponabe baponbe yawendebe. Bara exande be pocotsi coyeneya xua caitacʉpa xua yawename. Baponbe carebe pocotsiwa xua canantawenonabe poxonae pewarapaenexabe xua jopa petaseicaenexa tsainchibe. \v 14 Barabʉ wajiwimonae xanepanaya exanaponaena xua daxota peyawenaenexa xua peyawenaenexatsi pomonae peacopeibiwi pocotsiwa xua canantawenona. Bapoxonae pia jʉntʉ coyenein tatsi Nacom tsita xanepanatsi. \s1 Meje yabara xua Pablo najume wetsiya paeba \p \v 15 Pomonae taxantha ena barapomonae cajacoba. Painta jacobare pomonae Jesucristo pejume cowʉntsiwichi, pomonae bichocono paantobein pejume cowʉntsixae. Barabʉ Nacom paca yawenaena daxita paxam pia paca necaantobexae. \p Baja Pablo.