\id ROM - Cuiba NT -Colombia 2010 (DBL -2013) (DBL -2013) \h ROMANOS \toc1 Romanos \toc2 Romanos \toc3 Rom \mt1 Meje Po Carte Pablo Tatina, Roma Tomarapiwi Tatinatsi \c 1 \s1 Meje yabara poxonae Pablo tamropata pitaba xua tatina pomonaetha pomonae Roma tomarapiwi \p \v 1 Xan, Pablon, apara pon tanacuichin amanaya Jesucristo nexa. Nacom newaba yawa tsana nenota xua necana exana Jesucristo pia peitorobi jiwi jiwana tatsin xua tacueicueijeinexa Nacom pia pecapanenebiyae diwesi jume. \p \v 2 Barapo pecapanenebiyae diwesi jume caena bayatha Nacom yabara tsiwʉnae muxu duta Nacom pia peitorobi jume pepaebi jiwitha poxonae barapomonae tina Nacom Pejume Diwesi xua Nacom yaputane exana, po diwesi xua Nacom pia pexeinya jume diwesi tatsi. \v 3 Barapo diwesi yabara tinatsi Jesucristo, pon Wanacanamataxeinaein, pon Nacom Pexanto tatsi. Poxonae bapon Jesucristo be jiton coyeneya naexana, xaniwaicha bapon David pia pemomoxi susato jiwanapin tatsi. Barapo David pon caena bayatha Israel nacuapiwi itorobiya pia pepa peewatsinchi. \v 4 Poxonae Nacom pia peayapusʉ itorobi coyenewatha Jesucristo pon Wanacanamataxeinaein asʉ exanatsi petʉpae cuiru coyene weya, bapoxonae Nacom tsita itapeinya xeina jiwitha xua bapon Jesucristo bara Nacom Pexanto tatsi po pexantoxae tatsi pia jumope tʉnaxʉ tatsi jʉntʉ coyene xanepana Nacomtha. \p \v 5 Jesucristo pata tana neantobexae, Nacom pana cata pocotsi coyene xua pana netsita coyene xanepana xua pata tana necana exanaewa tsane Jesucristo pia peitorobi jiwi tatsi. Nacom pana itoroba pata cueicueijeinexa daxita nacua jiwitha xua barapomonae pejume cowʉntsinexa yawa xua peexanaenexa pocotsiwa xua Jesucristo itoroba. \v 6 Daxita barapomonae pomonae jume cowʉnta, paxam barapomonae jiwana pam. Nacom irʉ paca waba xua paxam Jesucristo piamonae tatsi jiwana pam painya nenaexanaenexa. \v 7 Daxita pam pacata tinatsi pomonae pajinompame Roma tomaratha, pomonae pam xua Nacom paantobem. Yawano Nacom paca waba xua bapon painya tsita nenajʉntʉ coyenein xanepana exanaenexam tsane. Barabʉ Nacom, pon Waxa, irʉ Jesucristo pon jiwi Pecanamataxeinaein baponbe paca yawenaenabe pia paca necaantobexae. Mataʉtano baponbe barabʉ jʉntema jinompa paca cana exanaena. \s1 Meje yabara poxonae Pablo ichichipa xua pesiwa ponaewa Roma tomara \p \v 8 Matha copiya Jesucristo wʉn caununaya tsipaeban Nacomtha, janje tsaibin: “Nacom, yabara jʉntʉ coyene weiweinan Roma tomarapiwi, tsipei daxita nacuan jiwi yabara paeba xua pinae barapo Roma tomarapiwi xaniwaicha beta cajume cowʉnta”, jan tsaibin Nacomtha. \v 9 Ajʉntʉyapusʉya Nacom tanacuitan. Nacom tacueicueijan pia jume diwesi xua pocotsi jume Pexanto tatsi tayabara paeban. Barapon Nacom bara yatsicaewa neyaputane xua matowa paca yabara nanta xeinaeya tsipaebaponatsi barapo Nacomtha. \v 10 Nacomtha yainyabeiban xua icha bapon ichichipa xua bara metha neitacʉpaetsipa xua matapainya tapaca siwa ponaewatsi tsainchi. \v 11 Paca siwa ponaeinchi tsipei bichocono ichichipan xua tapaca taewatsi. Ichichipanno xua tapaca cuidubiwatsi tsainchi xua Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi painya nepaca cayawenaenexa tsane painya jʉntʉ coyenewatha. Bapoxonae paca jʉntʉ coyene ayapusʉ exanaena. \v 12 Pocotsiwa xuaunxuae yabara paeban apara xua waxainchi caemonae nantiya wanajʉntʉ coyene tsacabinexa xua jʉntema wajinompaenexa. Baxua nacana exanaeinchi poxonae wanatsipaebeibinexa Nacom Pejume Diwesi, po jume diwesi pajume cowʉntame xua irʉrʉ jume cowʉntandʉ. \p \v 13 Tamonae pam, pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Ichichipan xua payaputaneme xua matowa ichichipeiban xua tapaca siwa poneibiwa tsaibi tsainchi. Ichitha beya anoxuae jopa neitacʉpaeyo xua tapaca siwa ponaewatsi. Ichichipan xua tapaca cuidubiwatsi Nacom Pejume Diwesi xua pejume cowʉntsinexa pomonae jopa copiya jume cowʉntsiyo, xua irʉrʉ pejʉntʉ coyene tsacabinexatsi pomonae copiya jume cowʉnta. Baxua barichin tsane icha bayatha ichin ichamonaetha xua poxonae yawenan pomonae jopa judiomonae naexanaeyo xua pejume cowʉntsinexa. \v 14 Nacom neitoroba daxita jiwitha. Daxota bewa cueicueijan tsane Nacom Pejume Diwesi daxita jiwitha, bequein metha bara tomarapiwi tsipae, ichacuitha metha bara bequein unupiwi tsipae, bequein metha peyaputaewi tsipae, ichacuitha metha bequein jopa peyaputaewi tsipae. \v 15 Daxota bichocono ichichipan xua paxam irʉ tapaca cuidubiwatsi tsainchi Nacom Pejume Diwesi pomonae pamxaem xua painya nejinompaewi pam Roma tomaratha. \s1 Meje yabara xua Nacom Pejume Diwesi xeina peayapusʉ itorobi coyenewa xua jiwi pecapanenebiwatsi \p \v 16 Jopa ajumeurinyo xua tacueicueijeiwa Nacom pia pexeinya jume diwesi. Poxonae jiwi jume cowʉnta barapo diwesi, Nacom capanenebiya exana barapomonae abe pia peexanae cuiru coyenein weya tatsi pia peayapusʉ itorobi coyenewatha. Nacom capanenebiya pomonae pia pejume cowʉntsiwichi, matha copiya judiomonae, bapoxonae irʉ pomonae jopa judiomonae naexanaeyo. \v 17 Barapo diwesi naca yaputane exana xua Nacom naca cana jʉntʉ coyene xanepana exana bapontha, xua jopa watsita natsicuentsixae xua abe waexanaexae bapontha. Nacom baxua naca cana jʉntʉ coyene exana saya poxoru ʉ meisa wayabara jume cowʉntsixae pocotsiwa exanapaeba, bapon. Nacom Pejume Diwesitha jeye baxua yabara: “Pontha, pon Nacom jʉntʉ coyene xanepana exana pia peyabara jume cowʉntsinxaetsi pocotsiwa exanapaeba bapon ataya tsitecaeya poponaena”, jei Nacom Pejume Diwesitha. \s1 Meje yabara xua jiwi penatsicuentsiwa Nacomtha abe peexanaexae \p \v 18 Waxainchi yaputainchi xua Nacom anaepana pomonaetha pomonae abe peexanaewi. Daxota itorobica athawetsica po coyenetha xua barapo jiwi atene peexanaewatsi. Nacom anaepana, jiwi abe peexanaexae bapontha yawano abe peexanaexae ichamonaetha. Mataʉtano barapomonae abe peexanaexae, jopa copatsiyo xua bara pia jʉntʉ coyeneintha peyaputaewa pexainyei jumein. \v 19 Barapomonae bewa xaniwaicha bayatha yaputaena po coyene xua Nacom pejʉntʉ coyene tatsi. Tsipei bayatha Nacom tsita najʉntʉ coyene itʉta barapomonaetha. \v 20 Jiwi jopa itacʉpaetsi xua paeba xua pinae jopa Nacom yabara yaputaetsi. Beya poxonae Nacom aena forota barapo cae pin nacue, jiwi yaputane xua Nacom xaniwaicha popona yawa pia peayapusʉ itorobi coyenewa bapana jopa weraweracae tsane. Jiwi yaputane baxua poxonae tane pocotsiwa Nacom forota bequein Nacom jopa taetsi. Daxota jiwi natsiaenae cuenta exana Nacomtha pia coutha poxonae abeya paeba xua pinae jopa yaputaetsi Nacom. \v 21 Bequein barapomonae yabara yaputane xua bara Nacom popona, daichitha barapomonae jopa barʉ cui itura jinaeyo Nacom ponxae xua yatsicaewa pia pepa Nacom tatsi. Yawano barapomonae jopa jei tsaibiyo Nacomtha: “Nacom, pajʉntʉ coyene weiweinan xua pocotsiwa painta neexanaewamxae”, jopa jei tsaibiyo. Saya meisa barapomonae yabara nanta xeina dubenanaebiya pocotsiwa xua pepawi. Saya abeya nanta xeina dubenanaebiya xua daxota jopa yaputaeyo pexainyei jume. \v 22 Bequein barapomonae paeba xua pinae peyaputaewi daichitha be pomonae xua jopa xapain peyaputae jiwi naexanaeyo. \v 23 Barapomonae jopa wʉnae jainchiyo Nacom, pon ataya tsitecaeya popona. Saya ʉ wʉnae pejainchi ibo nacomʉn, po ibo nacomʉn be tsita jiwichi xua saya peweraweracae coyene. Yawano icha ibo nacomʉn exana xua xuan be peyapupunaewi, yawano po ibo nacomʉn be jomon xua petompacuetontha pona, yawano po ibo nacomʉn be duwein xua pecobe xeina yawa pesito xeina. \p \v 24 Daxota Nacom copata xua barapomonae bara moya peexanaenexa abe peexanaewa be pocotsi coyeneya xua ichichipa. Bapoxonae barapomonae nantiya nata exana pocotsiwa xua aura exanatsi pia pepontha. \v 25 Baxuan Nacom copata xua peexanaewa barapomonae, tsipei barapomonae jopa jume cowʉntsiyo Nacom pia pexainyei diwesi jume. Saya barapomonae itapeta ʉ jume cowʉnta xua xuan penaerabi diwesi jumein. Pocotsiwan Nacom forota baxuan barapomonae be pia nacomʉn cana exana pejume cowʉntsinexa, mataʉtano xua barapomonae pebarʉ cui itura jinaenexa xua wʉnae pejainchiwa nexa. Barapomonae jopa wʉnae jainchiyo pepa Nacom, pon daxita peforotsin. Barapon waxainchi bewa wʉnae jainteibinchi xua ataya tsaibi tsane pia peexaneibixae waxainchi nexa. Je, bara ichi tsane. \p \v 26 Daxota Nacom copata xua barapomonae bara moya peexanaenexa pocotsiwan xua aura exanatsi pia pepontha pocotsiwan abe coyenewa peichichipaewan. Mataʉtano barapomonae pia yabʉxi tatsi jopa equeicha exanaeyo po coyene yabʉxi ba exana poxonae peichichipaewa pia pebin. Bapoxonae barapo yabʉxi exana xua cae yabʉxi naichichipa. \v 27 Barichi pebiwi aichaxaibi po coyene pebiwi ba exana poxonae peichichipaewa pia petsiriwa. Saya meisa bichocono penthʉtontha ichichipa exana xua cae pebiwi naichichipa. Barapo pebiwi nantiya nata exana pocotsiwa xua pin ura xeina exanatsi. Barapomonae abe peexanaexae Nacomtha natsicuenta. Daxota Nacom copata xua barapomonae pia pepon atene nata exana. \p \v 28 Poxoru barapomonae jopa ichipaeyo xua jopa pejume cowʉntsiwa Nacom, daxota Nacom copata xua barapomonae moya bara abeya penanta xeinaenexa. Mataʉtano Nacom copata xua barapomonae bara moya exanaena pocotsiwan jopa bewa exanae pocotsiwa xua abe. \v 29 Barapomonae jopa juniya jʉntʉ coyene yʉcaetsi xua peabe coyenewan. Barapomonae nasi cui weiweina exanaduta, yawano abe exana ichamonaetha. Yawano exana xua ichichipa pocotsiwa ichamonae xeina. Yawano ichichipa xua ichamonae atene exanatsi. Barapomonae uwa, ichamonae uwatsi. Yawano barapomonae juteba, ichamonae jutebatsi. Yawano penabi coyene exana. Yawano barapomonae jiwi muxujainyaba nawita. Yawano barapomonae bichocono piamonae caseba nawita. Yawano caemonae nabarʉ paxapaxei xua ichamonae abe yabara paebatsi. \v 30 Yawano barapomonae jume atsaquiya abeya yabara paeba xua ichamonae pocotsiwa exana. Barichi barapomonae Nacom casebatsi. Yawano barapomonae biatane ichamonae. Yawano pia coutha penayabara paebiwi xua pinae peainya cui jiwi. Yawano barapomonae peaebiwi xua ichamonae aebatsi. Yawano jeita nawita pocotsiwan xua peabe coyenewa. Yawano jopa exanaeyo pocotsiwan xua paxeiwi itorobeibatsi. \v 31 Barapomonae jopa ichichipaeyo xua Nacom peyabara yaputaewatsi. Yawano barapomonae jopa jume xainyeya exanaeyo pocotsiwan xua exanapaebeiba. Yawano barapomonae jopa xapain antobeyo ichamonae. Yawano barapomonae jopa ichamonae yabara jʉntemainaetsi xua abe exana. Yawano barapomonae jopa ichamonae xapain yabara nanta xeinaetsi xua peyawenaenexatsi. \v 32 Barapomonae yaputane pocotsiwa xua Nacom itoroba. Yawano barapomonae yaputane xua pomonae barapo peabe coyenewan exana bewa werapaena. Bequein barapomonae yaputane baxuan ichitha awiya abe eexanapona. Yawano barapomonae jʉntʉ coyene weiweina, poxonae ichamonae irʉ barapo peabe coyenewan exana. \c 2 \s1 Meje yabara xua Nacom yabara paebina penatsicuentsiwa jiwi, xua yatsicaewa pexainyei coyenewatha \p \v 1 Paca tsipaebatsi paxam judiomonae jiwana pam pomonae xua ichamonae pecayabara nanta xeinaewichi xua icha abe exana xuano xua icha jopa abe exanaeyo. Paxam jopa bewa pajam tsane ichʉntha: “Xam abe exaname, natsicuenta exaname Nacomtha”, jopa bewa pajam tsane. Tsipei poxonae ichʉn payabara paebame xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaewaxae, apara painya coutha panatsicuentame Nacomtha xua abe painya neexanaexae. Poxoru bichocono abe painya neexanaewi icha ichi pomonae payabara paebame xua penatsicuentsiwa xua abe pia peexanaewaxae. \v 2 Waxainchi yaputainchi xua Nacom yabara paebina daxita jiwi xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae xua yatsicaewa pexainyei coyenewatha xua abe peexanaexae bapontha. Poxonae Nacom yabara paebina xua penatsicuentsiwa jiwi, bapon paebina xua pomonae barapo peabe coyenewan exana bewa peraxa jʉbebinchi xua atene tsane. \v 3 Paxam ichʉn payabara paebame penatsicuentsiwa xua abe pia peexanaewaxae. Apara painya coutha panatsicuentame Nacomtha xua irʉ paxam painya nebarichiwatham xua abe painya neexanaexae. Paxam jopa paca itacʉpaeyo xua painya nepanenebiwa poxonae Nacom atene exanaena xua poxonae yabara paebina jiwi xua penatsicuentsiwa xua pomonae abe peexanaewi. \v 4 Paxam paaichaxaibim poxonae Nacom bichocono peichichipaexae xua painya nepaca yawenaewa xua painya nepaca antobexae. Yawa paxam paaichaxaibim poxonae Nacom abʉ saya jʉntema ewata xua beta pacata exanaena xua pomonae pamxaem xua pajume cowʉntsiname yawa atene paca exanaena pomonae pamxaem jopa painya nejume cowʉntsiwi. Nacom baxua exana pia xua paxam painya auratsi abe painya neexanaexae. Yawano pia painya bapoxonae Nacom wʉcaetsi xua painya nepaca cayabara jʉntemainaenexa painya abe exanae coyenewan. \v 5 Paxam ainya ʉnthʉton paxeiname. Yawano jopa paichipaem xua icha jʉntʉ coyene painya tsita xeinaewa Nacom. Daxota paxam mataropeicha paexanaponame xua pocotsiwan abe. Daxota bexa Nacom paca yabara anaepanaena xuano atene paca exanaena painya tsita natsicuentsixae po mataqueitha Nacom paebina xua bewa atene exanaeinchi pomonae barapo peabe coyenewan exana. Nacom yabara paebina jiwi xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae xua yatsicaewa pexainyei coyenewatha abe peexanaexae bapontha. \v 6 Nacom catsibina pentoman daxita carepaya jiwitha xua pocotsiwan pia petanacuichiwixaetsi. Pomonae abeya tanacuita xuya abeya matoma catsibebinchi. Pomonae wʉnaeya tanacuita xuya wʉnaeya matoma catsibebinchi. \v 7 Ichamonae Nacom peajʉntʉyapusʉ coyenewa catsibina pomonaetha pomonae jopa aitaconaeya exana dubenanaebiyaeyo pocotsiwa Nacom ichichipa. Barapomonae ichichipa nawita xua po coyene Nacom petsita xanepanaewa tsainchi. Mataʉtano barapomonae ichichipa nawita pia pebarʉ cui itura jinaewa Nacomtha. Mataʉtano barapomonae ichichipa nawita xua pia xeinaetsi peajʉntʉyapusʉ coyenewa po peajʉntʉyapusʉ coyenewa ataya tsiteca. \v 8 Ichamonaetha, Nacom anaya exanaena xua atene exanatsi barapomonae pomonae saya ʉ piawa nata exana. Yawa Nacom atene exanaena pomonae jopa jume cowʉntsiyo Nacom pia pexainyei jume diwesi. Barapomonae Nacom bichocono caseba itapeta peichichipaewaxae xua abe coyenewa peexanaewa. \v 9 Atene exanebinchi yawa ajʉntʉrewe exanebinchi daxita pomonae abe coyenewan peexanaewi, matha copiya pomonae judiomonae, bapoxonae irʉ catsibinchi pomonae jopa judiomonae naexanaeyo. \v 10 Ichitha nama Nacom seicaya catsibina pomonaetha pomonae xanepanaya betiya peexanaewi po coyenewa xua Nacom petsita xanepanaewa tsainchi. Yawano catsibina po coyenewa xua pebarʉ cui itura jinae coyenewa. Yawano catsibina po coyenewa xua jʉntema pejinompae coyenewan. Matha copiya catsibinchi judiomonae, bapoxonae irʉ catsibinchi pomonae jopa judiomonae naexanaeyo. \p \v 11 Barapomonaethabe Nacom catsina barapo coyenein tsipei Nacom tsita najʉpatsi daxita jiwi. \v 12 Pomonae jopa judiomonae naexanaeyo daxita barapomonae yaputane poxonae abe exana pia peitorobi coyenewan pexeinaexae. Icha barapomonae awiya eexanapona pocotsiwa xua abe, Nacom tsita natsicuentatsi. Barapomonae werapaena abe peexanaexae bequein jopa yaputaeyo Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi. Pomonae judiomonae barapomonae yaputane Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi. Daxota yaputane poxonae abe exana. Poxonae barapomonae abe eexanapona Nacom tsita natsicuenta exanatsi abe peexanaexae, poxoru yaputane Moisés pia peitorobi coyene tatsi. \v 13 Pomonae jume tane Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi xuano exana pocotsiwa itoroba, barapomonae Nacom tsita jʉntʉ coyene xanepanatsi. Pomonae saya jume tane Moisés pia peitorobi coyene tatsi daichitha jopa exanaeyo pocotsiwa itoroba, barapomonae Nacom jopa tsita jʉntʉ coyene xanepanaetsi. \v 14 Pomonae jopa judiomonae naexanaeyo barapomonae jopa xeinaeyo Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi. Ichitha ichacuitha barapomonae exana xua be pocotsi coyene Moisés pia peitorobi coyenewatha itoroba. Baxua barapomonae exana, tsipei pejʉntʉ coyenewantha yaputane pocotsiwa xua abe xuano pocotsiwa xua xanepana bequein bara jopa xeinaeyo Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi. Poxonae baxuan exana be barompaya pia peitorobi coyenewan xeina pia jʉntʉ coyenewantha. \v 15 Poxonae barapomonae beta exana, baxua itapeinya xeina xua barapomonae pia jʉntʉ coyenewantha xeina Nacom pia peitorobi coyenewa tatsi. Barapomonae yacuiya naexana. Barapomonae pia jʉntʉ coyenein yaputane cana exanatsi xua poxonae wʉnae exana xuano xua poxonae ichacuitha abe exana. \v 16 Jemeicha jopaena matacabi po mataqueitha poxonae Nacom itorobina xua Jesucristo yabara paebina daxita jiwi xua pia penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae Nacomtha. Barapo mataqueitha Jesucristo yabara paebina jiwi xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae xua pocotsiwan namicha abeya peexanaexae mataʉtano pocotsiwan namicha abeya penanta xeinaexae. Baraxua Jesucristo bara exanaena icha be pocotsi coyeneya paeban poxonae cueicueijan Nacom pia pexeinya pecapanenebiyae diwesi jume. \s1 Meje yabara xua judiomonae yawa Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi \p \v 17 Paxam papaebame, pajam: “Paxan seicaya judiomonaepiwi pan”, pajam. Pananta xeiname xua Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi paca capanepaena. Atsaquiya papaebame xua barompaya painya nacom, yatsicaya pepa Nacom. \v 18 Barichi paxam papaebame xua pinae payaputaneme pocotsiwa xua Nacom pia peichichipae coyenewa. Mataʉtano papaebame xua pinae Moisés pia peitorobi coyenewa paca cuiduba xua painya neitapetsiwa po coyene xua pexainyei coyenewa. \v 19 Mataʉtano atsaquiya papaebame, pajam: “Paxan pacuiduban pomonae jopa peyaputae jiwi Nacom. Yawa jume cowʉnta pacana exanan pomonae jopa jume cowʉntsiyo Nacom”, pajam. \v 20 Paxam pananta xeiname xua paca itacʉpa xua pacuidubame pomonae Nacom jopa peyaputae jiwi. Barichi pananta xeiname xua paca itacʉpa xua yaputane pacana exaname pomonae pena pejume cowʉntsiwi. Paca itacʉpa barapo ainya coyenewabe painya neyaputaexae Moisés pia peitorobi coyenewa xua xeina pexainyei yaputae coyenewan. \v 21 Poxonae ichamonae po coyenein yabara pacuidubame paxam jopa apara matha pajume yabara cowʉntsiya exanaem barapo coyenein. Paxam pacuidubame pocotsi coyenewa xua jopa bewa caibi ichamonaetha xua irʉ painya barichiwathamdʉ. \v 22 Paxam pacuidubame xua jopa bewa ichʉn piowa tatsi tapichichi xua irʉ painya barichiwathamdʉ. Paxam papaebame xua pinae paaichaxaibim ibo nacomʉn, ichitha paxam pacaibame pocotsiwan xua jeba ibo nacomʉn pia botha tatsi. \v 23 Atsaquiya papaebame xua paxeiname Moisés pia peitorobi coyenewa. Ichitha irʉ apara paxam jopa paexanaem xua painya nebarʉ cui itura jinaewa Nacom, poxonae jopa payabara jume cui coyeneya exanaem barapo Moisés pia peitorobi coyenewa. Daxota ichamonae jopa Nacom barʉ cui itura jinaetsi. \v 24 Daxota Nacom Pejume Diwesitha jeye: “Apara paxam painya coutha pam poxonae pomonae jopa judiomonae naexanaeyo Nacom abe yabara paebatsi tsipei copiya paxam abe paexaname”, jei Nacom Pejume Diwesitha. \p \v 25 Paxam judiomonae pam, xua pebiwi pam paca wi thaba poxonae cataunxuae pexui pam. Paca jumapa perʉ muxunene caxica xua ichaxota pebiwichi xeinatsi ichaxota pana nareixacaename. Baxua paca cana exana poxoru Moisés pia peitorobi coyene paca itoroba xua painya tsita itapeinya xeinaenexa xua bara apara Nacom piamonae tatsi pam. Barapo coyenewa xua Moisés pia peitorobi coyene tatsi paca yawena xua Nacom pajume cowʉnta dubenanaebiyame icha paexaname daxita pocotsiwa Moisés paca itoroba. Ichitha icha jopa paexanaem pocotsiwa xua Moisés paca itoroba jopa paca yawenaeyo xua Nacom pajume cowʉnta dubenanaebiyame bequein paca wi thabitha tsipae. \v 26 Pon jopa wi thabichi poxonae bapon exana pocotsiwa Moisés pia peitorobi coyenewatha itoroba, Nacom tsitatsi be xua bapon bayatha apara wi thabatsi. Nacom tsitatsi xua bapon bara pijimonae jiton tatsi bequein bara jopa wi thabichi. \v 27 Ichacuitha pebiwi bequein jopa wi thabichi, daichitha exana pocotsiwa Moisés pia peitorobi coyenewatha itoroba. Barapomonae paca jʉntʉ cui coyene yabara nanta xeinaena xua icha abe paexaname Nacomtha xuano xua icha wʉnae paexaname Nacomtha. Bequein payaputaetham Moisés pia peitorobi coyenewa xua petinae diwesi, ichitha jopa payabara jume cuiya exanaem pocotsiwa barapo Moisés pia peitorobi coyenewatha paeba. \v 28 Pon jiwi tsitatsi xua pepa judiomonaepin saya poxoru pewi thabixaetsi xua pepontha, bapon Nacom jopa tsitatsi xua pia jiton tatsi. \v 29 Jame xua pepa judiomonaepin penaexanaenexa tsane, saya jame poxonae Nacom jʉntʉ coyene xanepana exana barapo jiton xua Nacom jopa bapon tsita natsicuentichi abe peexanaexae pia jʉntʉ coyenewatha. Poxonae jiton xaniwaicha wi thabatsi, apara baxua, xua poxonae jiton xaniwaicha jume cowʉnta pejʉntʉ coyenewatha Nacom. Pocotsiwa xua Moisés pia petinae coyenewa, jopa exanaeyo xua jiton icha jʉntʉ coyene pexeinaewa Nacomtha xua pexanepanaewa. Saya apara meisa Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi baxua exana. Jiwi wʉnaeya yabara paeba pomonae xua pewi thabiwichi. Ichitha nama Nacom wʉnaeya yabara paeba pontha pon icha jʉntʉ coyene xeina bapontha xua pexanepanaewa. \c 3 \p \v 1 Metha beya ichʉn yainyabichipa jei tsipae: “¿Eta po coyene, po coyene Nacom tsita xanepanatsi, po coyene beta wepu toxeinchiya exana pomonae judiomonae xua wepu beta toxeincha exanatsi pomonae jopa judiomonae naexanaeyo? ¿Eta po coyene, po coyene Nacom tsita xanepanatsi, po coyene beta wepu toxeinchiya exana pon pewi thabinchi xua wepu beta toxeincha exanatsi pon jopa pewi thabinchi?” jei tsipae. \v 2 Metha jume notsipan bapon, jan tsipae: “Apara bara bichocono jopa juniya xanepanaeyo xua penaexanaewa judiomonae xuano xua wi thabatsi, poxoru copiya Nacom Pejume Diwesi nacana jume diwesi cata judiomonaetha”, jan tsipae. \v 3 Ichacuitha metha beya equeicha bapon yainyabichipa jei tsipae; “Daichitha ¿eta bichi tsipae icha barapomonae jiwana nacui barapentsipa xua jopa peyabara jume cowʉntsiwa xua Nacom bexa exanaena pocotsiwa Nacom yabara tsiwʉnae muxu duta? ¿Daxota metha Nacom xuya nacui baraxubichipa xua jopa equeicha peexanaewa pia peyabara tsiwʉnae muxu dutsiwa?” jei tsipae. \v 4 Metha jan tsipae: “¡Jume, apara Nacom bapana jopa baxua exanae! Apara jame Nacom daxitan pexainyeiwantha exaneiba. Nacom bewa exaneibina baxuan bara bequein jiwi pemuxuitorobi jiwi. David baxua yabara paeba Nacom Pejume Diwesitha xua Nacom tapaebatsi, jeye: \q1 ‘Nacom, poxonae cueicueijam jiwi yaputaena \q1 xua xam xainyeya bara nepaebin. \q1 Bapoxonae jiwi jume amanayabame poxonae baxua \q1 exaname poxonae bequein jiwi cayabara paeba xua \q1 abe exaname’, jei David Nacom Pejume \q1 Diwesitha”, jan tsipae. \p \v 5 Ichitha metha ichamonae jume coxonaya najume matsontsonobichipa jei tsipae: “Poxonae waxainchi abe exanatsi bapoxonae Nacom naca atene exana. Abe waexanae coyenewantha jiwi tsita itapeinya xeinatsi xua bara Nacom aichaxaibi abe peexanae coyenewa xua bara Nacom xanepanaya peexanaein. Daxota abe waexanae coyenewatha Nacom yawenatsi. ¿Eta xua metha yabara paebinchi baxua? ¿Metha Nacom jopa xaniwaicha exanaeyo icha naca atene exana abe peexanae cuiru coyene waexanaexae?” jei tsipae barapomonae, xua saya paeba icha jiwi ichi pomonae jopa peyaputae jiwi. \v 6 Metha barapomonae jume notsipan, jan tsipae: “¡Jume apara, baxua jopa xainyeyo! Icha Nacom jopa xaniwaichiya exanaetsipae poxonae naca yabara paeba xua penatsicuentsiwa bapoxonae jopa itacʉpaetsipaetsi xua daxita yabara paebatsi jiwi xua penatsicuentsiwa xua abe peexanae cuiru coyene peexanaexae. Ichitha Nacom apara xaniwaichiya exana daxota itacʉpatsi xua daxita jiwi yabara paebatsi penatsicuentsiwa”, jan tsipae. \p \v 7 Metha ichamonae jei tsipae: “Nacom jopa bewa naca yabara paebi penatsicuentsiwa tsane wanaca yabara paebinexa xua abe waexanaewan poxonae naerabiya cueicueijeichi. Poxoru poxonae naerabiya cueicueijeichi ichamonae tsita itapeinya xeinatsi xua Nacom seicaya exana xua Nacom bichocono xainyeya pepaebin xuano xua Nacom bara peainya cuin”, jei tsipae barapomonae. \v 8 Ichamonae irʉ jei tsipae: “Daxota waxainchi bewa abe exanaeinchi, xua watsita itapeinya xeinaenexa xua Nacom bara xainyeya pepaebin”, jei tsipae barapomonae. Barapomonae naerabiya paeba xua pinae xan barapo coyene cuiduban ichamonae. Barapo naerabiya pepaebiwi xua neyabara jume caenaeraba, barapomonae Nacom tsita natsicuentinchi abe taneyabara paebixae. \s1 Meje yabara xua daxitatsi pomonaetsi pomonae Nacom watsita natsicuentsiwichi abe waexanaexae bapontha \p \v 9 ¿Waxainchi pomonae judiomonaetsi Nacom tsitatsi xua jopa wanatsicuentsi jiwichi xua beyacaincha pomonae jopa judiomonae naexanaeyo xua naca toxeinchiya bichocono abe peexanaewi? Jume. Tsipei bayathaunxuae paeban: “Waxainchi judiomonaetsi irʉ pomonae jopa judiomonae naexanaeyo daxitatsi abe waexanae jiwichi”, jan. \v 10 Nacom Pejume Diwesitha baxua yabara jeye: \q1 “¡Dapomonae ajibi pomonae xua xanepanaya \q1 peexanaewi, xua mataʉtano bara caeinno! \q1 \v 11 Mataʉtano dapon ajibi pon ichichipa xua \q1 peyabara yaputaewa pexainyei coyenewa. \q1 Mataʉtano dapon ajibi pon xua \q1 ichichipa penaponaewa Nacomtha. \q1 \v 12 Daxita jiwi Nacom pentatsi yawano abe \q1 peexanae jiwi bichocono. \q1 ¡Dapon ajibi pon xua xanepanaya beta \q1 exana, xua mataʉtano bara caeinno! \q1 \v 13 Barapomonae caunuta nawita pocotsiwa peabe \q1 jumein, icha mʉthʉ tsina ichi xua cawenabeina \q1 xua tuxamna baxoyareca pebocarecaexae pon tʉpa. \q1 Bapomonae pepaebiwantha ichamonae \q1 muxujainyabeibatsi. \q1 Barapo pepaebiwantha ichamonae \q1 ajʉntʉcoyenetane exanatsi, icha jomo ichi \q1 xua ichʉn sinatsi poxonae bichocono atene \q1 exanatsi pewano tsapa pexeinaexae. \q1 \v 14 Barapomonae saya ʉ cueicueijei xua xuan peabe \q1 jumein, po jumein xua atsaca pepaebiwa. \q1 \v 15 Barapomonae bichocono ichichipa nawita xua \q1 ichamonae bichocono atene peexanaewatsi \q1 xuano xua pejutebiwatsi. \q1 \v 16 Daxita ichaxota poneiba barapomonae, \q1 ichamonae abe exaneibatsi. \q1 Mataʉtano exaneiba pocotsiwa ichamonae \q1 ajʉntʉcoyenetane cana exanatsi. \q1 \v 17 Barapomonae jopa yaputaeyo xua po coyene \q1 caemonae nantiya jʉntema jinompa \q1 penaexanae coyenewa. \q1 \v 18 Mataʉtano barapomonae jopa cunuwiyo Nacom xua \q1 abe peexanaeyainwatsi”, jei Nacom Pejume Diwesitha. \p \v 19 Waxainchi yaputainchi xua daxita Nacom paeba Moisés pia peitorobi coyenewatha baraxua judiomonae nexa. Barapomonae bewa exanae Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi. Ichitha judiomonae jopa itacʉpaetsi xua peexanaewa barapo coyenewa. Barichi pomonae jopa judiomonae naexanaeyo jopa itacʉpaetsi xua peexanaewa baxua. Barapo coyeneya Nacom yaputane exana xua daxita jiwi jopa pepaebinexa xua pinae jopa abe peexanaewa barapo jiwi. Mataʉtano Nacom tsita itapeinya xeina jiwitha xua Nacom yabara paebina xua penatsicuentsiwa daxita jiwi xua abe peexanaexae bapontha. \v 20 Dapon ajibi pon itacʉpatsi xua pejeiwa: “Xan bichocono tajʉntʉ coyene xanepanaein xua Nacom jopa tatsita natsicuentsixae abe taexanaexae bapontha. Tsipei daxita yabara jume cuiya exanan pocotsiwa Moisés pia peitorobi coyenewatha itoroba”, xua pejeiwa. Tsipei jame apara barapo Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi naca yaputane exana xua waxainchi apara abe waexanae jiwichi. \s1 Meje yabara xua jiwi capanenebiyatsi pejume cowʉntsixae Nacom \p \v 21 Ichitha anoxuae Nacom jiwi yaputane exanatsi po coyeneya bapon exana xua poxonae jiwi jʉntʉ coyene xanepana exanatsi bapontha. Nacom jopa tsita natsicuentichi barapomonae xua abe peexanaexae. Nacom baxua exana jopa poxoruyo xua peexanaexae pocotsiwa Moisés pia peitorobi coyenewatha itoroba. Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi, irʉ Nacom pia peitorobi jume pepaebiwi paeba xua bewa jiwi Nacom tsita jʉntʉ coyene xanepanaetsi. \v 22 Nacom jʉntʉ coyene xanepana cana exana jiwi poxonae barapo jiwi jume cowʉnta Jesucristo. Nacom bara daxita najʉntʉ coyene jʉpiya exana pomonaetha pomonae pejume cowʉntsiwi Jesucristo, poxoru Nacom tsita najʉpatsi barapo pejume cowʉntsiwichi. \v 23 Tsita najʉpatsi yaitama daxita jiwi peabe coyenewan exana. Yawano barapo jiwi taseicatsi po coyene xua Nacom tsita xanepanatsi barapomonae. \v 24 Ichitha Nacom peantobexae jopa tsita penatsicuentsiwatsi barapo jiwi. Baxua Nacom amanaya taexana. Nacom pentoma exana xua jiwi pejʉntʉ coyene xanepanaenexa poxonae Cristo Jesús naetotha tsitʉpa, xua jiwi tsitʉpatsi. \v 25 Nacom Pexanto itorobica, pon Cristo. Bapon jana pichapabarena poxonae tsitʉpa jiwi pia peabe coyenewan tatsi. Nacom jʉntemaina jiwi pia peabe coyenewan poxonae barapomonae jume cowʉnta Cristo. Barapo coyenewatha Nacom yaputane exana xua bara jʉntʉ coyene xanepana cana exana jiwi xua jopa Nacom petsita natsicuentsiwatsi xua abe peexanaexae. Bayatha bapon beitatemaya cui taetaepona jiwi abe pia peexanae cuiru coyenewan tatsi pomonae xua caena bayatha jinompa poxonae cataunxuae Jesús jopa tʉpaeyo. \v 26 Ichitha anoxuae Nacom yaputane exana jiwitha xua beta xanepanaya peexanaewa. Anoxuae Nacom jopa beitatemaya cui taeyo jiwi abe pia peexanae cuiru coyenewan tatsi. Apara jame Nacom jʉntʉ coyene xanepana cana exana jiwi poxonae Nacom yabara jʉntemaina jiwi xua pia penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae. Baxua exana daxita pomonaetha pomonae pejume cowʉntsiwi Jesús. \p \v 27 Daxota waxainchi jopa naca itacʉpaeyo xua atsaquiya nayabara paebatsi xua beta waexanaewa. Waxainchi jopa najʉntʉ coyene xanepana exanaetsi bequein ichichipatsi xua waexanaewa pocotsiwa Moisés pia peitorobi coyenewatha itoroba, daichitha jopa exanaetsi. Nama apara wajume cowʉntsixae Jesús, daxota bapon naca jʉntʉ coyene xanepana cana exana Nacomtha. \v 28 Nama anoxuae waxainchi yaputainchi xua Nacom jʉntʉ coyene xanepana cana exana pontha pon jume cowʉnta Jesús. Nacom jopa jʉntʉ coyene xanepana exanaeyo poxonae bequein ichʉn ichichipa xua peexanaewa pocotsiwa Moisés pia peitorobi coyenewatha itoroba xua daichitha poxonae jopa exanaeyo. \p \v 29 Nacom jopa meisa apara judiomonae pia Nacom tatsi. Apara irʉ pomonae jopa judiomonae naexanaeyo barapomonae irʉ pia Nacom tatsi. \v 30 Icha Nacom ajibi, saya meisa bapon Nacom nacata bara compa. Barapo Nacom jʉntʉ coyene xanepana cana exana jiwi, pomonaetha pomonae jume cowʉnta Jesucristo, bequein pomonae wi thabatsi xuano bequein pomonae jopa wi thabichi. \v 31 Waxainchi jopa nacui barapentichi Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi yaitama jume cowʉntatsi Jesús. Jame poxonae xaniwaicha jume cowʉntatsi Jesús bapoxonae bara xaniwaicha exanatsi pocotsiwa Moisés pia peitorobi coyenewatha itoroba. \c 4 \s1 Meje xua Abraham yabara \p \v 1 Anoxuae paca tsipaebatsi xua pocotsiwa Nacom exana Abrahamtha. Bapon wamo susatopin, irʉrʉ daxita judiomonae pia pamo susatopin tatsi pon caena bayatha tʉpa. \v 2 Abraham jopa pia coya najʉntʉ coyene xanepana exanaeyo xua jopa Nacom petsita natsicuentsiwatsi xua abe peexanaexae. Daxota jopa itacʉpaetsi xua atsaquiya nayabara paeba xua xanepanaya peexanaewa. Bapon jopa itacʉpaetsi xua atsaquiya paeba Nacom peitʉtha tatsi. \v 3 Nacom Pejume Diwesitha Abraham yabara paebatsi, jeye: “Abraham jume cowʉnta Nacom. Peyabara jume cowʉntsixae pocotsiwa xua Nacom exanapaeba, Nacom jʉntʉ coyene xanepana cana exana bapon”, jei Nacom Pejume Diwesitha. \v 4 Poxonae jiton ba tanacuita ichʉn, jopa jiton pentoma becatsichi xua saya amanaya nexa poxoru ichʉn peyabara nanta xeinaexae bapon. Jame jiton ba bewa pentoma catsichi xua poxoru penacuichixae. \v 5 Ichitha nama Nacom seicayiya exana. Pon yabara jume cowʉnta pocotsiwa Nacom exanapaeba xua Nacom peyabara jʉntemainaenexa xua bapon pia penatsicuentsiwa tatsi, bara Nacom yawena bapon. Barapo jiton Nacom tsita jʉntʉ coyene xanepanatsi, bequein bapon jopa exanaeyo pocotsiwa bewa bapon exanae xua daxota Nacom peyawenaenexa tsane. \v 6 David pon wamo susatopin, pon caena bayatha tʉpa, bapon caena bayatha Israel nacuapiwi itorobiya pia pepa peewatsinchi. Bapon David yabara paeba po jiton bichocono jʉntʉ coyene weiweina. Jeye: “Pon peyabara jume cowʉntsixae pocotsiwa Nacom exanapaeba, Nacom jʉntʉ coyene xanepana cana exana. Jopa apara Nacom jʉntʉ coyene xanepana exanaeyo xua poxoru bapon wʉnaeya xanepanaya peexanaexae. Apara poxoru Nacom peichichipaexae, daxota baxua exana”, jei David. \v 7 Equeicha David jei: \q1 “Jʉntʉ coyene weiweina pomonae Nacom \q1 yabara jʉntemaina xua puxana exana abe \q1 pia peexanae cuiru coyenewan tatsi. \q1 \v 8 Jʉntʉ coyene weiweina pon Nacom jopa \q1 tsita natsicuentsichi xua abe peexanaexae”, \q1 jei David. \p \v 9 Po pejʉntʉ coyene weiweinaewa xua David yabara paeba, meisa saya ʉ pomonae pewi thabiwichi jopa nexiyo. Apara barapo pejʉntʉ coyene weiweinaewa irʉ pomonae jopa pewi thabiwichi nexano apara. Bayathaunxuae paca tsipaebatsi xua Abraham yabara jume cowʉnta pocotsiwa Nacom exanapaeba, daxota Nacom jʉntʉ coyene xanepana cana exana bapon xua jopa Nacom tsitatsi xua Abraham penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae. \v 10 Abraham jopa jʉntʉ coyene xanepana exanaetsi poxonae nacana cui wetatsi xua pewi thabiwatsi. Apara Nacom Abraham jʉntʉ coyene xanepana exanatsi poxonae cataunxuae jopa wi thabichi. \v 11 Abraham peyabara jume cowʉntsixae pocotsiwa Nacom exanapaeba, Nacom jʉntʉ coyene xanepana exana. Cotacaya bapoxonae Abraham wi thabatsi. Barapo pewi thabi coyene tsita itapeinya xeina xua bara Nacom jʉntʉ coyene xanepana exana Abraham, peyabara jume cowʉntsixae pocotsiwa Nacom exanapaeba. Abraham petsiwana exanaexae xua pewi thabiwatsi, daxota Nacom tsitatsi xua Abraham be coxiyʉn poxonae cana exanatsi xua canamataxeinaena xua daxita nacuanpiwi pomonae jopa pewi thabiwichi. Barapomonae be Abraham pia pexui. Baxua Nacom cana exana po jiwitha, po jiwi peyabara jume cowʉntsiwixaetsi pocotsiwa exanapaeba bara bequein daxita barapo jiwi jopa pewi thabiwichi copiya. Daxota Nacom irʉ yabara nanta xeina xua bara irʉ barapomonae jʉntʉ coyene xanepana bapontha. \v 12 Barichi Abraham be coxiyʉn cana exanatsi, xua pomonae bayatha pewi thabiwichi barapomonae be pia pecanamataxeinaeinchi. Jopa Abraham be coxiyʉn cana exanaetsi xua poxoru barapomonae pewi thabixaetsi. Jame apara be coxiyʉn cana exanatsi poxoru irʉ peyabara jume cowʉntsiya jinompaexae pocotsiwa Nacom exanapaeba icha Abraham ichi, pon wamo susatopin xua beya poxonae wi thabatsi. \s1 Meje yabara xua poxonae Nacom cata pia peyabara tsiwʉnae muxu dutsiwa, Abraham catatsi \p \v 13 Nacom yabara tsiwʉnae muxu duta Abrahamtha irʉ pia pemomoxi susato jiwitha tatsi. Nacom yabara tsiwʉnae muxu duta xua catsina daxita barapo cae pin nacue Abrahamtha, irʉ pia pemomoxi susato jiwitha tatsi. Daxita barapomonaetha Nacom jopa apara catsiyo barapo yabara petsiwʉnae muxu dutsiwa xua poxoru Abraham peexanaexae pocotsiwa Moisés pia peitorobi coyenewatha itoroba tsipei Moisés jopa cataunxuae naexanaeyo poxonae bayatha Abraham tʉpa. Apara Nacom cata barapo yabara petsiwʉnae muxu dutsiwa poxoru Abraham peyabara jume cowʉntsixae pocotsiwa Nacom exanapaeba. Daxota Nacom yabara tsitatsi xua bara Abraham pejʉntʉ coyene xanepanaein bapontha. \v 14 Icha pomonae xeinaetsipa pocotsiwa Nacom yabara tsiwʉnae muxu duta, icha barapomonae apara barapomonae tsipae pomonae exana daxita pocotsiwa Moisés pia peitorobi coyenewatha itoroba bapoxonae barapomonae jopa nantawenonaetsipae xua yabara jume cowʉnta pocotsiwa Nacom exanapaeba. Mataʉtano pocotsiwa xua Nacom yabara tsiwʉnae muxu duta barapomonae jopa tsita xainyei tsipaetsi. \v 15 Ichitha baraxua jopa xainyeyo, tsipei Moisés pia peitorobi coyenewa saya exana xua jiwi atene peexanaewatsi. Atene exanatsi poxoru jiwi beta jopa daxita yabara jume cuiya exanaeyo barapo Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi. Ichitha pomonae jopa xeinaeyo Moisés pia peitorobi coyenewa, barapomonae Nacom jopa tsita penatsicuentsiwatsi xua abe peexanaexae xua poxonae jopa exanaeyo barapo peitorobi coyenewa. \p \v 16 Daxota Nacom yabara tsiwʉnae muxu duta Abrahamtha peyabara jume cowʉntsixaetsi pocotsiwa Nacom exanapaeba. Nacom pia yabara petsiwʉnae muxu dutsiwa, Nacom bara xaniwaicha amanaya catsina Abraham pia pemomoxi susato jiwitha tatsi. Nacom jopa meisa catsiyo pomonaetha pomonae peexanaewi xua Moisés itoroba. Apara Nacom irʉ cata pomonaetha pomonae pejume cowʉntsiwichi icha Abraham ichi poxonae jume cowʉnta Nacom. Bapon Abraham be coxiyʉn cana exainchi xua daxita waxainchi be xua wanacanamataxeinaein, copiya pejume cowʉntsixae. \v 17 Nacom jeye Abrahamtha pejume diwesitha: “Xam cacana exanatsi xua ainya nacuanpiwi necayabara nanta xeinaenexa xua xam compam daxita nacuanpiwi cacanamata caexanatsi be coxiyʉm”, jei Nacom Pejume Diwesitha. Daxota barapo yabara petsiwʉnae muxu dutsiwa Nacom tsita coyene xanepanatsi. Barapon Nacom Abraham yabara jume cowʉnta pocotsiwa Nacom exanapaeba. Mataʉtano barapo Nacom equeicha asʉ exana pomonae bayatha werapa. Mataʉtano barapon Nacom itoroba xua forota pocotsiwan jiwi bapana jopa tae copiya, poxoru Nacom cataunxuae abʉ jopa forotsiyo bapocotsiwan. \p \v 18 Abraham poxonae nawei wetaba xua jopa itacʉpaetsi xua pexeinaewa pexui, awiya cataunxuae yabara jume cowʉntsiya wʉnae ewata pocotsiwa Nacom exanapaeba. Bapon jume cowʉntsiya popona xua Nacom exanaena xua bayatha paeba xua Abraham pinae bapon pexanto xeinaena. Abraham yabara jume cowʉnta pocotsiwa Nacom exanapaeba pocotsiwa yabara tsiwʉnae muxu duta. Bapon Abraham cana exanatsi xua daxita carepaya nacuan jiwi peyabara nanta xeinaenexa xua Abraham compa daxita nacuanpiwi canamata exanatsi be coxiyʉn. Caena bayatha Nacom tsipaeba Abraham. Nacom jeye: “Abraham, exanaein ayei jiwi jinya nemomoxi susato jiwi”, jei Nacom. \v 19 Abraham jopa jʉntʉ coyene natsepaeyo xua peyabara jume cowʉntsiwa pocotsiwa Nacom exanapaeba, bequein bara bapon cien po weibe xeina. Bapon Abraham yaputane, xua bapon irʉ piowa tatsi Sara bara imoxoyo methaunxuae tʉpaenabe. Abraham piseuribe bichocono perunbe. Mataʉtano yaputaneno xua Sara jopa itacʉpaetsi xua pexui pexeinaewa. \v 20 Bapon Abraham jopa ainya muxu xeinaeyo. Mataʉtano jopa nacui baraxubiyo xua peyabara jume cowʉntsiwa pocotsiwa Nacom exanapaeba xua pocotsiwa Nacom yabara tsiwʉnae muxu duta xua pinae Abraham pexanto xeinaena. Jame bapon Abraham beta xaniwaicha jume cocowʉntapona. Abraham wʉnae jaintapona Nacom. \v 21 Baxua Abraham exanapona poxoru bara yatsicaewa yaputane xua Nacom itacʉpatsi xua peexanaewa pocotsiwa xua bapon yabara tsiwʉnae muxu duta. \v 22 Abraham peyabara jume cowʉntsixae pocotsiwa Nacom exanapaeba, daxota bapon Nacom tsitatsi xua bapon bara peyabara jʉntʉ coyene tsita xanepanaeinchi xua jopa petsita natsicuentsixaetsi abe peexanaexae bapontha. \p \v 23 Po jumein xua bayatha Abraham yabara paebatsi xua jeye: “Nacom tsitatsi xua bapon bara pejʉntʉ coyene xanepanaein xua jopa petsita natsicuentsixaetsi abe peexanaexae bapontha”, jei, barapo jumein jopa meisa tinaeyo xua bapon nexa. \v 24 Barapo jumein xua po jumein tina apara irʉ bara waxainchi nexa xua naca yabara paebarʉ. Wajume cowʉntsixae Nacom, daxota Nacom tsitatsi xua bara waxainchi irʉ wajʉntʉ coyene xanepanae jiwichi xua jopa watsita natsicuentsiwatsi xua abe waexanaexae bapontha. Waxainchi yabara jume cowʉntatsi pocotsiwa Nacom exanapaeba, pon Jesús asʉ exanatsi petʉpae cuiru coyene weya, pon Wanacanamataxeinaein. \v 25 Nacom itoroba xua bapon Jesús naca tsitʉpa abe waexana cuiru coyenewan. Mataʉtano Nacom asʉ exanano, xua Jesús asʉ petʉpae cuiru coyene weya xua wanaca cana exanaenexa xua jopa Nacom watsita natsicuentsiwa tsane xua abe waexanaexae bapontha. \c 5 \s1 Meje yabara xua Nacom wanaca cana exanaewa xua jopa wanatsicuentsiwa tsane bapontha, xua abe waexanaexae \p \v 1 Nacom naca cana exana xua bapon jopa watsita natsicuentsiwa tsane abe waexanaexae bapontha. Baxua Nacom naca cana exana wayabara jume cowʉntsixae pocotsiwa Nacom exanapaeba. Daxota waxainchi jʉntema dubenanaebiyatsi Nacom peitʉtha tatsi Jesucristo wanaca tsitʉpaexae, pon Wanacanamataxeinaeinxae. \v 2 Cristo wajume cowʉntsixae, daxota naca cana exana xua Nacom bara wanaca yawenaewa tsane wanaca antobexae. Nacom wanaca yawenaexae ajʉntʉcoyenesʉya jinompatsi. Yawa waxainchi jʉntʉ coyene weiweinatsi wawʉnae ewatsixae xua bexa irʉ xeinaeinchi pebarʉ cui itura jinaewa po pebarʉ cui itura jinaewa jiwi Nacom tsita xeinatsi peainya cuinxae icha bapon ichi. \v 3 Jopa meisa baxua nexiyo, jame yawa jʉntʉ coyene weiweineibatsi poxonae ichamonae naca atene exaneiba. Tsipei waxainchi yaputainchi xua wanaca jʉntʉ coyene ayapusʉ exanaewa xua daxota jopa waaitaconaewa poxonae bequein ichamonae naca atene exana. \v 4 Poxonae ajʉntʉcoyeneyapusʉya jinompatsi xua daxota jopa waaitaconaewa poxonae bequein ichamonae naca atene exana, bapoxonae Nacom naca weyatane xua bara beta waexanaewa. Poxonae Nacom naca weyatane, baxua naca cana exana xua wawʉnae ewatsiya ewatsiwatsi xua Nacom nacata exanaena pocotsiwa yabara naca tsiwʉnae muxu duta. \v 5 Barapo wawʉnae ewatsiwa jopa naca jʉntʉ coyene cana exanaeyo xua wajʉntʉ coyene wecoyeiwa xua jopa wataexae pocotsiwa wawʉnae ewatsiwa. Nacom bichocono naca jʉntʉ coyene yʉca cana exana pia peantobe coyenewa pia Pejumope tʉnaxʉtha. Barapo pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi naca nacana jumope cata wajʉntʉ coyenewatha. \p \v 6 Poxonae waxainchi jopa naca itacʉpaeyo xua wacoutha wanacapanenebiwa, bapoxonae Cristo naca tsitʉpa abe waexanae cuiru coyenewan nexa. Bapon Cristo tʉpa poxonae po mataqueitha Nacom copata xua bapon petʉpaewa tsaneba. \v 7 Barapo cae pin nacuathe nacata ayapube xua nanta xeinatsi xua jiton wayabara nanta xeinaewa xua ichʉn peita araranaewatsi xua peyapu cabocaewa xua daxota petʉpaewa bequein barapo ichʉn daxita yabara jume cuiya exana pocotsiwa Moisés pia peitorobi coyenewatha paeba. Tsipei jiwi ba anatsiʉntabe, jopa ichipaeyo xua petʉpaewa. Ichitha ichacuitha tsipae metha jiton yaita araranaetsipa xua peyapu cabocaewa xua daxota petʉpaewa pon xanepanaya petaexanaein ichamonae. \v 8 Jame Nacom xaniwaicha naca tsita itapeinya xeina pia wanaca antobexae. Baxua Nacom naca cana exana poxonae Cristo naca yapu caboca xua wanaca tsitʉpaewa bara bequein cataunxuae abe waexanae jiwichi. \v 9 Nacom naca exana xua waxainchi pejʉntʉ coyene xanepanae jiwichi xua poxonae jopa natsicuentsichi bapontha abe waexanaexae, xua poxonae Cristo naca tsitʉpa. Bapoxonae yawa jana pichapabarena. Barichi icha coyenewano exanaenano. Cristo naca yaputane exana xua wanaca capanenebiwa tsane Nacom pia pewanaca casebiwa weya. Po mataqueitha Nacom yabara paebina daxita jiwi xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae, barapo mataqueitha Nacomtha jopa natsicuentsi tsainchi xua abe waexanaexae. \v 10 Copiyatha waxainchi Nacom pia peaitafaetabi jiwichi. Ichitha bapon Nacom naca cana exana xua waita coxonaewa xua daxota Nacom pia jiwi tatsi wanaexanaenexa, Pexanto tatsi pewanaca tsitʉpaexae. Ichitha anoxuae Nacom pia jiwi tatsixaetsi, Jesucristo naca capanenebiya pia peasʉ poponae coyenewatha. \v 11 Jopa meisa baxuiyo, jame jʉntʉ coyene weiweinatsino Nacomtha xua xuan Jesucristo peexanaexae waxainchi nexa, pon Wanacanamataxeinaein. Bapon Cristo naca cana exana xua waxainchi Nacom wanaca ita coxonaewa xua daxota Nacom pia jiwi tatsi wanaca cana exanaewa. \s1 Meje xua Adán yabara irʉ Cristo yabara \p \v 12 Caein pon xua copiya abe exana barapo cae pin nacuathe, bapon Adán. Bapon caena bayatha tʉpa copiya abe peexanaexae. Bapoxonae daxita jiwi abe eexanapona barapo cae pin nacuathe. Jiwi abe peexanaponaexae daxota werapaena, tsipei daxita jiwi abe exana. \v 13 Barapo cae pin nacuathe jiwi abe eexanapona beya poxonae Moisés pia peitorobi coyene tatsi xeina barapo cae pin nacuathepiwi. Poxonae jiwi cataunxuae jopa yaputaeyo Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi, jopa Nacom tsitatsi xua barapomonae pexeinaewa penatsicuentsi coyenewa bapontha bequein barapomonae abe exanaetha. \v 14 Ichitha po dapaetha poxonae Adán popona weya xua beya poxonae irʉ Moisés popona, jiwi abe eexanapona. Daxota jiwi xeinapona po coyenewatha xua daxota werapaena barapo jiwi. Barapomonae werapa bequein pia peabe coyenewan tatsi jopa barichiyo icha Adán ichi. Adán abe exana poxonae bequein Nacom itoroba xua jopa bewa pinae xae tsane petheito. Bapon Adán bara be bapon pon bexa patopeicapaeba, bapon Cristo. Adán pia coutha xua jiwi abe peexanaewa xua jiwi pecanamata caexanaexaetsi. Seicaya nama Cristo pia coutha xua jiwi beta peexanaewa xua jiwi pecanamata caexanaexaetsi. \p \v 15 Pocotsi coyene xua Adán naca tsiexana jopa be ichiyo xua pocotsi coyene naca tsiexana Jesucristo. Jiwi nawita werapa poxoru caein abe pecanamata exanaexae bapon Adán. Ichitha Nacom amanaya naca tsiexana pecapanenebiyae coyenewa poxoru caein, pon Jesucristo, naca tsitʉpa abe waexanaexae. Barapo coyene xua po coyene Nacom naca tsiexana bichocono peainya cui coyene, beyacaincha po cui coyene Adán naca tsiexana. Barapo coyene Nacom naca tsiexana xua peantobexae daxita jiwi peyawenaenexa ayei jiwitha. \v 16 Po peabe coyenewa caein canamata exana bapon Adán jopa coyene jʉpaetsi xua nacui coyene jʉpa exanabe po cui coyene xua Nacom amanaya naca tsiexana. Copiya Adán canamata exana abe peexanae cuiru coyene. Bapoxonae daxita jiwi jʉpa exana. Nacom yabara paeba Adán xua penatsicuentsiwa abe peexanaexae. Daxota Nacom Adán yabara jeichichi xua Adán bewa pinae tʉpaena abe peexanaexae. Barichi Nacom tane xua daxita jiwi bewa werapaena bichocono abe peexanaexae. Daxota Nacom ichichipa xua jiwi peyawenaewatsi. Nacom amanaya jʉntʉ coyene xanepana exana jiwi xua barapo jiwi jopa natsicuentsiyo bapontha, abe peexanaexae. Baxua exana Cristo petsitʉpaexae jiwi. \v 17 Bara xaniwaicha caein abe pecanamata exanaexae, daxita jiwi bewa werapaena abe peexanaexae. Ichitha nama anoxuae pocotsiwa caein peexanaexae pon Jesucristo, barapocotsiwa bichocono ayapusʉ beyacaincha xua Adán exana. Jesucristo petsitʉpaexae jiwi daxota Nacom bichocono jopa juniya yawenaeyo jiwi peantobexae. Barapo jiwi Nacom amanaya jʉntʉ coyene xanepana exana. Daxota Nacom weyatane xua barapomonae jopa xeinaeyo penatsicuentsi coyenewa bapontha bequein barapomonae abe exana taetha. Barapomonae Jesucristo ayapusʉya nanabarʉ yawa popona penanabarʉ yawa itorobinexa tsane ichamonaetha. \p \v 18 Barapon Adán pia peabe coyenewaxae, daxita jiwi natsicuenta Nacomtha xuya abe peexanaexae icha Adán ichi. Po pexanepanae coyenexae xua Jesucristo exana, barapo coyene jiwi cana exanatsi xua capanenebiyatsi penatsicuentsi coyenewa weya xua abe peexanaexae. Daxota daxita jiwi pomonae pejume cowʉntsixae Jesucristo itacʉpatsi xua ataya asʉ jinompaena. \v 19 Baxua caunutan xua caein jopa pejume jejeixae xua peexanaewa pocotsiwa xua Nacom itoroba, daxota jiwi ayei jiwi abe eexanapona. Barichi xua caein pejejeixae xua peexanaewa pocotsiwa Nacom itoroba, daxota ayei jiwi najʉntʉ coyene xanepana exanapona Nacomtha. Mataʉta barapomonae Nacom capanenebiya exana xua pia penatsicuentsi coyenewa weya, xua abe peexanaexae. \p \v 20 Nacom itoroba, xua Moisés tina pia peitorobi coyenewa xua jiwi peyaputaewa tsane xua bara jiwi daxita abe peexanaponae jiwi poxonae jopa yabara jume cuiya exanaeyo pocotsiwa Moisés itoroba. Poxonae jiwi equeicha mataropeicha yaputane Moisés pia peitorobi coyenewa, bapoxonae equeicha bichocono mataropeicha yaputane abe peexanae coyenewan. Daichitha Nacom bichocono mataropeicha aantobe tsoponae xua peyawenaenexatsi barapomonae. \v 21 Copiya daxita jiwi werapa abe peexanaexae. Ichitha anoxuae Nacom peantobexae jiwi daxota cana exana xua jopa xeinaeyo penatsicuentsi coyenewa xua abe peexanaexae. Nacom jiwi catatsi peajʉntʉyapusʉ coyenewa po peajʉntʉyapusʉwa ataya tsiteca Jesucristo pon Wanacanamataxeinaein wanaca tsitʉpaexae. \c 6 \s1 Meje yabara xua waxainchi asʉ jinompatsi caemonae wanaexanaexae Cristotha \p \v 1 Waxainchi jopa bewa abe eexanaponaeinchi xua Nacom wanaca yayawenaponaenexa xua daxota wayaputaenexa xua bara Nacom naca antobe. \v 2 Jopa bewa baxua exanaetsi. Waxainchi bayatha wetatsi xua abe waexanaewa. Equeicha jopa bewa abe exanaetsi, icha be pon petʉpaein ichi, xua jopa itacʉpaetsi xua equeicha abe peexanaewa, tsipei bayatha tʉpa. \v 3 Paxam payaputaneme baxue: Poxonae waxainchi ichamonae naca bautisaba, bapoxonae caemonae nanaexainchi Cristo Jesustha. Waxainchi caemonae wananaexanaexae Cristotha poxonae naca bautisaba, bapoxonae be cae cui coyeneya nanaexanatsi xua wawerapaewa, icha bapon ichi poxonae tʉpa. Baxua be icha waxainchi xua bayatha werapatsi xua daxota equeicha jopa naca itacʉpaeyo xua abe waexanaewa. \v 4 Wanaca bautisabi coyenewa baxua be poxonae Cristo naca cayawa mʉthʉthʉ xotsi. Yawano be Cristo naca cayawa tʉpa poxonae bapon tʉpa. Icha Cristo ichichi xua equeicha asʉ exanatsi petʉpae cuiru coyene weya, Nacom bara naca ichi tsane. Nacom Cristo paxa asʉ cana exanatsi pia peitʉpanae coicha ayapusʉ itorobi coyenewatha. Barichi Nacom bara naca ichi tsane wayawa jinompaenexa pena jʉntʉ coyenewa. Bapoxonae xeinatsi pena jʉntʉ coyenewa, xua po jʉntʉ coyenewatha jinompatsi icha Cristo ichi. Nacom, baxua Cristo paxa cana exanatsi Nacom pia peitʉpanae coicha ayapusʉ itorobi coyenewatha. \p \v 5 Tsipei waxainchi be caemonae nanaexanaeinchi po petʉpae coyenewatha poxonae bapon tʉpa. Barichi tsane poxonae equeicha asʉ naca exanaena petʉpae cuiru coyene weya icha matha Cristo ichichi poxonae asʉ exainchi petʉpae cuiru coyene weya. Bapoxonae caemonae nanaexanaeinchi Cristotha. Daxota icha Cristo ichichi xua poxonae asʉ exainchi equeicha petʉpae cuiru coyene weya, naca barichi tsane. Nacom equeicha asʉ naca exanaena petʉpae cuiru coyene weya caemonae wananaexanaexaetsi Cristotha poxonae be naca yawa tʉpa Cristo. \v 6 Waxainchi yaputainchi, xua pocotsiwan exanatsi xua xuan waperu jʉntʉ coyenein po coyenein naca cana exana xua abe waexanaewa, barapo coyenein be weraweraca poxonae Cristo tʉpa exanadutatsi naetotha. Baxua nacata exana xua jopa equeicha bichocono waichichipaewa tsane xua waexanaewa abe coyenewa poxonae bequein wajʉntʉ coyene naca itoroba xua abe waexanaewa tsane. \v 7 Daxota ba pon xua bayatha tʉpa jopa itacʉpaetsi xua equeicha abe peexanaewa. Waxainchi barichichi jopa naca itacʉpaeyo xua equeicha abe waexanaewa tsane. \v 8 Waxainchi Cristo naca cayawa tʉpa, daxota jume cowʉntatsi xua bexa bapon Cristo barʉ jinompaeinchi. \v 9 Waxainchi yaputainchi, xua poxonae Cristo equeicha asʉ exanatsi petʉpae cuiru coyene weya, bapoxonae bapana equeicha jopa tʉpa exanae tsainchi. \v 10 Poxonae Cristo tʉpa bapon saya bara cae coyenewatha tʉpa xua daxita jiwi nexa abe peexanaexae xua ataya tsiteca. Ichitha xua Cristo anoxuae asʉ popona, barapo pepoponae coyenewa xua beta peexanaenexa pocotsiwa Nacom peichichipaewa xua bara ataya tsane. \v 11 Barichi anoxuae paxam bewa pananta xeinaename be pomonae xua werapa xua equeicha jopa itacʉpaetsi xua abe peexanaewa. Bara paichinde paexande xua jopa paexanaeinde icha barapomonae ichi. Paexande pocotsiwa Nacom tsita xanepanatsi xua pocotsiwa Nacom ichichipa xua caemonae painya nenaexanaexae Cristo Jesustha. \p \v 12 Daxota jopa pacopatsinde xua painya jʉntʉ coyenein paca itoroba xua abe painya neexanaewa. Painya pepon werapaena daxota jopa paexanaem tsane xua pocotsiwa painya pepon paca itoroba xua pocotsiwa ichichipa paexaname xua peabe coyenewan. \v 13 Painya xoba pacopatame xua bara painya jʉntʉ coyenein paca itorobina xua painya neexanaewa tsane peabe coyenewan. Jame maisa bara pacopare xua bara Nacom paca jʉntʉ coyene itorobeibina painya neexanaenexa pocotsiwa Nacom paca itoroba. Bara paichinde icha be ichi xua pomonae bayatha werapa xua equeicha asʉ exanatsi xua jopa equeicha abe exanaeyo. \v 14 Anoxuae barapo abe peexanae coyenewa po coyene xua copiya paexanaponame jopa itacʉpaetsi xua paca cana exana xua equeicha abe painya neexanaponaewa tsane. Barichi anoxuae equeicha jopa panantawenonaem xua paexanaename pocotsiwa Moisés paca itoroba pia peitorobi coyenewatha Nacom painya paca capanenebiyaenexa. Jame paexana dubenanaebiyama pocotsiwa xua Nacom ichichipa pia paca necayawenae coyenewatha, pia paca necaantobexae. \s1 Meje yabara xua waxainchi bewa exanaetsi pocotsiwa pexainyei coyenewa \p \v 15 ¡Waxainchi jopa bewa abe eexanaponaeinchi! Anoxuae jopa Moisés naca itorobiyo pia peitorobi coyenewatha xua waexanaewa. Apara Nacom naca itoroba wanaca yawenaenexa xua wanaca antobexae. \v 16 Paxam payaputaneme icha pebin nacaenaeta xua ichichipa exana pocotsiwa xua ichʉn itoroba, bapoxonae bapon naexana be pon xua amanaya petanacuichin pon pia pentacaponaeinchi nexa. Daxota poxonae paxam paichichipame xua itapeta painya neexanaewa peabe coyenewan, bapoxonae barapo peabe coyenewa be paca canamataxeina. Bapoxonae be pana nacana exaname be pocotsin amanaya petanacuichin pia pentacaponaein nexa. Daxota pawerapaename, painya neexanaexae barapo abe peexanae coyenewa. Ichacuitha icha paichichipame xua itapeta painya neexanaewa pocotsiwa xua Nacom itoroba, bapoxonae xaniwaichiya painompame. Nacom tsitatsi xua painya jʉntʉ coyenein xanepana xua jopa painya nenatsicuentsiwa abe painya exanaexae bapontha. \v 17 Ichitha baxua yabara Nacom tsipaeban, janje: “Nacom maisa jʉntʉ coyene weiweinan, barapo Roma tomarapiwi pia peexanaexae. Tsipei copiya ʉ saya xua abe coyenewan peexanaewi. Ichitha anoxuae barapomonae cajume cowʉnta. Barapomonae bichocono jume cowʉnta pia jʉntʉ coyenewatha pocotsiwa pexainyei jume xua barapomonae nacuiduba”, janje Nacomtha. \v 18 Daxota anoxuae Nacom paca capanenebiya exana barapo abe painya neexanae coyenewan weya. Yawano paxam amanaya painya netanacuichi jiwi pam Nacom nexa xua beta painya neexanaewam. \v 19 Xan cueicueijan pocotsi jumeintha xua jiwi itacʉpatsi peyaputaenexa, tsipei yaputan xua pacata ayapube xua painya neyaputaewa. Caena bayatha paxam saya payabara copatame xua bara painya neexanaewa peabe coyenewan xua paichichipame. Jamaisa anoxuae payabara copare xua painya pepon peexanaponaenexa pocotsiwa xua pexanepanae coyenewan Nacom nexa. Bapoxonae Nacom patsita jʉntʉ coyene xanepanaya jinompame. \p \v 20 Poxonae cataunxuae saya ʉ painya neexanaewi abe peexanae coyenewan, bapoxonae jopa ʉ painya neexanae jiwi pocotsiwa pexanepanae coyenewan. \v 21 Poxonae bayatha peabe coyenewan paexaname baraxua apara jopa paca yawenaeyo. Apara saya paca aura exana anoxuae. Ichitha barapo abe peexanae coyenewan saya paca cana exana xua painya newerapaewa tsane. \v 22 Ichitha anoxuae panenebiya painya nepaca exanaexae barapo abe painya neexanae coyenewan weya, daxota anoxuae paexaname pocotsiwa xua Nacom paca itoroba. Daxota pocotsiwa Nacom painya nepaca matomatsiwa, baxua apara poxonae Nacom paca jʉntʉ coyene xanepana cana exana bapontha. Mataʉtano Nacom paca catsibina pocotsiwa peajʉntʉcoyenesʉwa po peajʉntʉcoyenesʉwa ataya tsiteca. \v 23 Barapo peabe coyenewaxae saya jiwi werapaena cana exanaeinchi. Ichitha pocotsiwa xua Nacom amanaya wanaca catsiwa, baxua apara po coyene xua peajʉntʉyapusʉ coyene po peajʉntʉyapusʉ coyene ataya tsiteca. Barapo peajʉntʉyapusʉ coyenewa naca cana exana xua caemonae naexainchi Cristo Jesustha, pon Wanacanamataxeinaein. \c 7 \s1 Meje yabara xua po peitorobi coyenewa poxonae jitha peecaewa yabʉyo \p \v 1 Tamonae pam, pomonae pam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsi jiwixae Jesucristotha. Paxam barapomonae pam xua payaputaneme Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi. Yawano payaputaneme xua jiwi saya bewa exanaena pocotsiwa Moisés itoroba barapo peitorobi coyenewatha poxonae cataunxuae jinompa barapo cae pin nacuathe. Ichitha poxonae jiwi werapa barapomonae jopa equeicha bewa exanae pocotsiwa barapo peitorobi coyenewa itoroba. \v 2 Paca tsipaebatsi peyabara jʉta paebiwa: Petsiriwa powa xeina piseuri bewa piseuritha cuicuinae pepaebixae barapo peitorobi coyenewa, xua poxonae pia pebin tatsi awiya asʉ popona. Ichitha icha barapowa pia pebin tatsi tatʉpatsi barapowa jopa nantawenonaeyo xua peexanaewa pocotsiwa Moisés itoroba barapo peitorobi coyenewatha xua po coyene pebin yabara paebatsi. \v 3 Daxota icha barapowa isa maiteca icha pebin xua nasi cui exana icha pebintha poxonae cataunxuae barʉ popona pia pebin, bapowa bapoxonae Nacom tsita natsicuentatsi xua abe peexanaexae. Ichitha icha bapowa pia pebin tatsi tatʉpatsi barapowa itacʉpatsi xua pepichiwa icha pebin. Barapowa jopa Nacom tsita natsicuentsichi xua abe peexanaexae. Poxonae baxua exana, tsipei barapo peitorobi coyenewa jopa yabara paebiyo baxua. \p \v 4 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Barichi bara jʉta ichi poxonae Cristo tʉpa, paxam irʉ be pawerapame. Daxota jopa panantawenonaem xua paexanaename pocotsiwa Moisés itoroba pia peitorobi coyenewatha. Anoxuae paxeiname ichʉn pon paca itoroba. Baraxua barichi icha yabʉyo ichi xua pita icha pebin pon bapowa itorobatsi poxonae piseuri tatsi tatʉpatsi. Anoxuae paxam Cristo piamonae tatsi pam, pon equeicha asʉ exanatsi petʉpae cuiru coyene weya. Barapo coyenewatha Nacom naca cana exana xua wanaca itacʉpaewa xua waexanaewa tsane pocotsiwa xanepana Nacom nexa. \v 5 Poxonae waxainchi copiya jume cowʉntatsi, Moisés yabara naca itoroba pia peitorobi coyenewatha po coyenewa jopa bewa exanaetsi. Ichitha wajʉntʉ coyenewatha ichichipatsi nawita xua waexanaewa barapo abe peexanae coyenewan poxonae jume tainchi xua jopa bewa exanaetsi barapo coyene. Barapo coyene naca cana exana xua saya wawerapaewa tsane. \v 6 Ichitha anoxuae jopa wanantawenonaewa xua waexanaewa pocotsiwa Moisés itoroba pia peitorobi coyenewatha. Waxainchi bayatha be werapatsi xua daxota barapo Moisés pia peitorobi coyene tatsi jopa itacʉpaetsi xua wanaca itorobiwa. Daxota anoxuae naca itacʉpa xua watanacuichiwa Nacom. Waxainchi xeinatsi pena jʉntʉbʉ coyene po pena jʉntʉ coyene Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi naca cata. Nama jopa equeicha exanaetsi pocotsiwa Moisés itoroba barapo pia peru itorobi coyenewatha xua bayatha tina. \s1 Meje yabara xua Pablo jeye: “Meje xua po peabe exanae coyene xeinan”, jei. \p \v 7 Waxainchi jopa bewa paebichi xua Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi abe. Tsipei barapo Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi necuiduba xua bara abe exanan. Copiya jopa yaputaeinyo xua peabe coyenewa poxonae yabara uwiya ichichipan pocotsiwan ichamonae xeina. Ichitha barapo peitorobi coyenewa naca tsipaeba, naca jeye: “Jopa yabara uwiya paichichipaeinde pocotsiwa xua ichamonae xeina”, jei barapo peitorobi coyenewa. \v 8 Poxonae copiya jume cowʉntan, Moisés yabara neitoroba pia peitorobi coyenewatha po coyenewan xua jopa bewa uwiya ichichipaein tsane ichamonae piawan. Ichitha jame ichichipan nawita tajʉntʉ coyenewatha xua taxeinaewa tsane xua ichamonae piawan poxonae jume tan xua jopa bewa ichichipaein tsane xua taxeinaewa tsane ichamonae piawan. Poxonae awiya jopa yaputaeinyo Moisés pia peitorobi coyenewa jopa ichipaeinyo xua taxeinaewa pocotsiwa ichamonae piawan. \v 9 Caena bayatha poxonae jopa yaputaeinyo Moisés pia peitorobi coyenewa xan saya jʉntema poponan, tsipei jopa yabara yaputaeinyo xua abe taexanaewa. Ichitha pirapae bequein yabara yaputan barapo peitorobi coyenewa, xua ichamonae piawan peuwiwa yabara, awiya bichocono abe exanaponan. Bapoxonae bara be tatʉpae coyenewaba tsipei jopa jʉntema tapoponaewa abe taexanaexae. \v 10 Barapo Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi Nacom cata xua jiwi pejʉntʉ coyene weiweinaenexa xua poxonae pejʉntʉ coyene xanepanaewa tsane. Poxonae jiwi jume cowʉntsiya exana daxita xua barapo coyenewatha itoroba, barapo jiwi bexa tsane xeinaena peajʉntʉyapusʉwa xua bara ataya tsane xeinaena. Daichitha barapo coyenewa wecoyei necana exana tsipei bewa tatʉpae coyenewa tsane poxoru jopa neitacʉpaeyo xua exanan daxita xua barapo coyenewa itoroba. \v 11 Barapo Moisés peitorobi coyenewa be netsita penaerabi coyenewa. Mexeya itara xeinacuaein jantocuae peajʉntʉyapusʉwa poxonae exanaein pocotsiwa Moisés itoroba pia peitorobi coyenewatha. Daichitha poxonae abe exanan Moisés pia peitorobi coyenewa netsita itʉta xua bewa tʉpaein tanatsicuentsiwaxae abe taexanaexae Nacomtha. \p \v 12 Daxita po peitorobi coyenewan Nacom cata Moisestha daxita bara wʉnae, yawa bara pexainyei coyenewan. \v 13 Barapo Moisés pia peitorobi coyenewa jopa necana exanaeyo xua bewa tʉpaein tanatsicuentsiwaxae abe taexanaexae Nacomtha. Apara jame barapo abe taexanae coyene necana exana xua be tʉpaein tanatsicuentsiwaxae abe taexanaexae Nacomtha. Bequein barapo Moisés pia peitorobi coyene tatsi wʉnae, daichitha barapo peitorobi coyene neyaputane exana xua abe taexanaein. Barapo peitorobi coyenewatha xua Nacom naca yaputane exana xua poxonae abe exanatsi barapo abe peexanae coyenewa bara xainyei, bara abe bichocono. Jopa bichocono juniya abeyo. \p \v 14 Yaputainchi xua Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi apara xanepana, Nacom weya pejume pichipaexae. Ichitha poxoru saya jiton jʉntʉ coyeneya taxeinaeinxae tajʉntʉ coyene necana exana xua abe taexanaewa. \v 15 Tsipei jopa xapain yaputaeinyo pocotsiwa xua exanan, poxoru jopa exanaeinyo pocotsiwa xua xanepana xua pocotsiwa ichichipan xua taexanaewa nexa. Ichitha pocotsiwa aichaxaibin xua jopa pexanepanaexae, daichitha apara baxua exaneiban. \v 16 Ichitha icha abe exanan xua bequein aichaxaibin abe taexanaewa, bapoxonae yaputan xua Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi xanepana. Tsipei barapo peitorobi coyenewa necuiduba xua jopa bewa exanae abe peexanae coyenewan. \v 17 Tacoutha jopa ichipaeinyo xua abe taexanaewa bequein baxua exanan. Ichitha barapo abe peexanae coyenewa xua tajʉntʉ coyenewatha xeinan, barapo coyene necana exana xua apara abe taexanaewa. \v 18 Tsipei xan yaputan xua xeinan jiton pia coyene. Daxota jopa xeinaeinyo pexanepanae coyenewa. Bequein ichichipan xua xanepanaya taexanaewa, ichitha jopa neitacʉpaeyo xua baxua exanan tacoutha. \v 19 Jopa exanaeinyo po pexanepanae coyenewa bequein ichichipaethan xua taexanaewa. Ichitha ʉ exanaponan po abe peexanae coyenewan bequein aichaxaibithan xua taexanaewa. \v 20 Daxota icha abe exanan pocotsiwa bequein aichaxaibithan xua abe taexanaewa, bapoxonae jopa neitacʉpaeyo xua tacoutha nayawenan xua jopa abe taexanaewa. Barapo abe peexanae coyenewa xua tajʉntʉ coyenewatha xeinan, barapo coyene necana exana xua equeicha mataropeicha abe taexanaewa. \p \v 21 Daxota nayaputan pocotsiwa exaneiban tajʉntʉ coyenewatha, xua poxonae bequein ichichipan beta taexanaewa tsane bapoxonae abe exaneiban. \v 22 Bichocono ichichipeiban tajʉntʉ coyenetha Nacom Pejume Diwesi tatsi. \v 23 Ichitha yaputan xua po peabe coyenewa tajʉntʉ coyenewatha xeinan neitoroba xua abe taexanaewa tsaibi, bequein nanta xeinan xua beta taexanaewa, icha Nacom ichichipa. Ichitha barapo peabe coyenewa neitoroba xua equeicha mataropeichiya abe taexanaewa, po peabe coyenewa xua tajʉntʉ coyenewatha xeinan. Xan be pon tanebusi cui taetaein ichamonae tsipei barapo abe taexanaewa neitorobeiba xua abe taexanaewa. \p \v 24 ¡Ooo, jopa taxanepanae tsocuaeinyo! ¡Jopa tajʉntʉ coyene wʉnae tsocuaeinyo! ¿Jintam metha necapanepaena barapo tapepon weya po pepon xua bewa tʉpaena? \v 25 Daxota Nacomtha janje: “Nacom jʉntʉ coyene weiweinan xua Jesucristo, pon Tanecanamataxeinaein, itacʉpatsi xua tanecapanepaewa tsane barapo tapepon weya”, jan Nacomtha. Daxota yaputan xua nanta xeinan xua bara beta taexanaewa pocotsiwa Nacom neitoroba, ichitha tajʉntʉ coyenewatha exanan pocotsiwa xua abe taexanaewa. \c 8 \s1 Meje yabara xua peajʉntʉyapusʉya pejinompaewa po peajʉntʉyapusʉwa Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi naca cata \p \v 1 Dapon ajibi pon itacʉpatsi peyabara paebiwa xua pomonae caemonae penaexanaewi Cristo Jesustha natsicuenta abe peexanaexae Nacomtha. \v 2 Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi naca cata peajʉntʉyapusʉwa xua wajinompae coyenewanexa xua caemonae xua wanaexanaexaetsi Cristo Jesustha. Barapo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi neyawena pia peayapusʉ itorobi coyenewatha. Necapanepa exana po peitorobi coyene weya xua neitoroba xua abe taexanaewa. Mataʉtano necapanepa exana xua po peitorobi coyene weya tʉpa necana exana. \v 3 Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi jopa itacʉpaetsi xua jiwi capanenebiya exainchi abe pia peexanae cuiru coyenein weya. Jiwi jopa itacʉpaetsi xua daxita yabara jume cuiya exana barapo Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi. Ichitha Nacom Pexanto itorobica pon yatsicaya pepa Pexanto tatsi. Barapo Pexanto tatsi naexana be bara jiton pia pepon tatsi, bara naca perʉ coyene jʉpa, po pepontsi xua abe waexanae jiwichi. Poxonae Cristo tsitʉpa waabe exanae cuiru coyenewan, bapon amanayaba barapo waabe exanae cuiru coyenewantha. Barapo peabe coyenewan jopa peitacʉpaenexa tsainchi xua wanaca cana exanaewa tsane xua equeicha abe waexanaewa tsane. \v 4 Nacom baxua exana xua waxainchi wanaca itacʉpaenexa xua waexanaewanexa tsane pocotsiwa Moisés itoroba pia peitorobi coyenewatha. Waxainchi naca itacʉpa xua waexanaewa pocotsiwa Moisés pia peitorobi coyenewatha itoroba, poxoru jopa apara exanaetsi xua wapepon peichichipaexae. Apara jame exainchi xua pocotsiwa Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi wanaca itorobixae. \p \v 5 Pomonae exana dubenanaebiya pocotsiwa pia pepon ichichipa exana, saya barapomonae yabara nanta xeina xua abe peexanae coyenewa. Pomonae exana dubenanaebiya icha pocotsiwa Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi ichichipa, barapomonae saya yabara nanta xeina xua xanepanaya peexanae coyenewa pocotsiwa Nacom nexa. \v 6 Jiwi ba yabara nanta xeina abe peexanae cuiru coyenewan pocotsiwa pia pepon tatsi ichichipa. Bapoxonae barapo jiwi werapaena peexanaexae barapo abe peexanae coyene. Irʉ icha jiwi ba yabara nanta xeina xanepanaya peexanae coyenewan xua pocotsiwan Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi ichichipa, barapomonae xeinaena peajʉntʉyapusʉwa po peajʉntʉyapusʉwa xua bara ataya tsane. Mataʉtano xeinaena jʉntema pejinompae coyenewa. \v 7 Pomonae saya peyabara nanta xeinaewi xua abe peexanae coyenewa xua pocotsiwa pia pepon tatsi ichichipa exana, barapomonae apara Nacom pia peaitafaetabi jiwichi. Barapomonae jopa ichipaeyo xua peexanaewa pocotsiwa Nacom itoroba pia peitorobi coyenewatha xuano xua jopa itacʉpaetsi xua peexanaewa barapo coyene. \v 8 Pomonae naitomatsiya exana pocotsiwa xua pia pepon tatsi itoroba xua abe peexanae coyenewa peexanaewa, barapomonae Nacom jopa tsita xanepanaetsi. \p \v 9 Ichitha nama paxam jopa paexanaem baxua po abe peexanae cuiru coyenewan painya pepon paca cana exana xua abe painya neexanaewa. Ichitha nama paxam pajinompame icha be pocotsi coyeneya Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi ichichipa, icha barapo jumope yatsicaewa paca barʉ jinompa. Pon jopa Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi barʉ poponaetsi, bapon jopa Cristo pijimonae tatsi. \v 10 Ichitha icha Cristo paca barʉ popona, Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi paca cana exana xua jopa painya nenatsicuentsiwam xua abe painya neexanaexae Nacomtha. Baxua paca cana exana bara bequein painya pepon werapa exanatsi abe peexanae coyenewan. Baxua paca cana exana painya nejʉntʉ coyene xanepanaexae Nacomtha. \v 11 Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi Jesús asʉ exanatsi petʉpae cuiru coyene weya. Icha Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi paca barʉ popona, bapoxonae Nacom asʉ exanaena painya pepon, po pepon xua werapaena. Baxua Nacom pacata exanaena, icha Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi ichi poxonae Cristo asʉ exanatsi petʉpae cuiru coyene weya. Baxua Nacom exanaena painya nepaca barʉ jinompaexae Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi. \p \v 12 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Waxainchi jopa bewa exanaetsi pocotsiwan xua wapepon naca cana exana xua abe waexanaewa tsane. \v 13 Tsipei icha paxam paexana dubenanaebiyame xua pocotsiwa painya pepon ichichipa xua abe painya neexanaewa tsane, bapoxonae pawerapaename. Ichitha jame paexana dubenanaebiyama pocotsiwa Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi paca cui itoroba xua painya neexanaewa tsane. Bapoxonae jopa paexanaem pocotsiwan xua painya pepon paca cana exana xua abe painya neexanaewa tsane. Bapoxonae bexa tsane ajʉntʉsʉya pajinompaename Nacom pia nacuatheicha. \p \v 14 Daxita pomonae Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi itorobiya ewata, barapomonae bara Nacom pia pexui tatsi. \v 15 Nacom paca nacana jumope cata. Barapo pejumope jopa paca cana exanaeyo pomonae be painya nepaca busi cui tatayebeibi jiwi pam xua ichamonae amanaya painya netanacuichi jiwi pam, xua daxota equeicha pajunuwame. Jame barapo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi paca cana exana xua Nacom pia pexui tatsi pam. Barapo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi naca exana xua barompaya wajeiwa: “Axa”, wajeiwa Nacomtha. \v 16 Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi irʉ wajʉntʉ coyenewa natsipaebabe xua pinae bara Nacom pia pexui tatsi wanaexanaewichiba. \v 17 Waxainchi Nacom pia pexui tatsi wanaexanaexae, daxota xeinatsi pocotsiwa Nacom wanaca jʉntana jebiwa xua bexa tsane naca catsibina. Barapocotsiwa bayatha yabara naca tsiwʉnae muxu duba. Poxonae Nacom baxua naca catsibina, Cristo matha catsinchi xua waxainchi wajiwana xeinaenexa. Icha waxainchi ichamonae naca atene exana, icha poxonae Cristo ichichi xua matha atene exanatsi ichamonae, bapoxonae waxainchi Cristo barʉ xeinaeinchi pocotsiwa Nacom wanaca jʉntana jebiwa. Nacom naca catsibebina po pexeinya peitʉpanae coicha xua bayatha Cristo catatsi. \s1 Meje yabara xua Nacom piamonaetha catsicaena pia pexeinya peitʉpanae coicha \p \v 18 Xan yaputan xua bequein ichamonae naca atene exana barapo cae pin nacuathe, baxua jopa ainya cuiyo. Mataʉtano yaputan xua Nacom cata pia pexeinya peitʉpanae coicha Jesustha. Barichi naca catsibina barapo pexeinya peitʉpanae coicha po pexeinya peitʉpanae coicha xua jopa juniya wʉnaeyo. \v 19 Daxita po jiwi Nacom forota barapo cae pin nacuathe, barapo jiwi wʉnae weyataeya ewata po mataqueitha poxonae Nacom tsita itʉtsina piamonae. Nacom tsita itʉtsina piamonae xua daxita jiwi peyaputaenexa tsane xua xaniwaicha barapomonae apara Nacom pia pexui. \v 20 Daxita baxuan xua xuan Nacom exana po cae pin nacuathe barapo coyenein abe naexanaena. Jopa apara barapo coyenein pia couthiyo xua peweraweracaewa tsane peabexae, saya apara poxoru Nacom baxua pecopatsixae poxoru Nacom namchi xua daxita bewa weraweracaena Adán abe peexanaexae. Ichitha Nacom yabara cana jʉntʉ coyene weta exana xua pejopaewa tsane matacabi po mataqueitha xua barapo cae pin nacue pena nacua naexanaena. \p \v 21 Barapo cae pin nacuatha xua pena nacua, jiwi jopa bapana equeicha werapae tsane. Mataʉtano daxita coyenein xua Nacom forota jopa bapana equeicha weraweracae tsane. Barapo mataqueitha daxita xua xuan Nacom forota Nacom wʉnae cana exanaena, icha pijimonaetha cana ichi tsane xua pijimonae tatsi bichocono wʉnaeya xanepana naexanaena. \v 22 Waxainchi yaputainchi daxita baxuan xua pejinompaewan xua Nacom peforotsiwan caena bayatha atene xua beya anoxuae. Atene icha yabʉyo ichi xua bichocono atene poxonae imoxoyo pexuyo tanaexanatsi. \v 23 Daxita baxuan meisa jopa ateneyo. Bara irʉ waxainchi daxitatsi atenetsi bequein Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi naca yawa jinompa. Barapo pejumope, apara pocotsiwa xua copiya matha Nacom naca cata xua pocotsiwa jiwana Nacom bexa naca catsibina. Bichocono ajʉntʉcoyenerewetsi xua jʉnthʉthʉ wecoyeichi, poxonae waxainchi ewatatsi po mataqueitha poxonae Nacom yatsicaewa naca cana exanaena pia pexuichi, xua barichino naca catsibinano pena pepon. \v 24 Poxonae Nacom naca capanenebiya, Nacom naca tsipaeba pinae naca catsibina pena pepon. Barapo pepon cataunxuae abʉ wʉnae ewatatsi. Icha waxainchi xeinaeinchi pocotsiwa xua wʉnae ewatatsi bapoxonae jopa nantawenonaetsi xua came wʉnae ewatatsi, tsipei bayatha xeinaeinchiba. Poxoru jiton ba jopa came wʉnae ewatsiyo pocotsiwa xua bayatha xeinaba. \v 25 Ichitha icha wʉnae ewatatsi pocotsiwa xua came jopa xeinaetsi bapoxonae bewa wʉnae ewatichi xua jopa bepijawa aitaconaetsi. \p \v 26 Barichi Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi naca yawena tsipei waxainchi wajʉntʉ coyene faefaenaewi. Waxainchi jopa yaputaetsi xua betiya cuitiya wʉcatsi Nacom. Ichitha poxonae jʉntʉ coyene bojeichi, poxoru jopa wanaca itacʉpaewa xua po jumetha wacaunutsiwa, bapoxonae Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi nacata wʉca Nacomtha. \v 27 Nacom, bapon yaputane pocotsiwa xua jiwi pia jʉntʉ coyenewatha nanta xeina. Mataʉtano barapon yaputane pocotsiwa Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi ichichipa paeba jiwi nexa. Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi Nacom wʉcatsi icha be pocotsi coyeneya Nacom ichichipa pomonae xua Nacom piamonae tatsi nexa. \s1 Meje yabara xua waxainchi amanayabatsi po coyenein xua bequein naca atene exana \p \v 28 Waxainchi yaputainchi xua daxita po coyenein xua nacata exana bequein wʉnae, ichacuitha bequein abe, daichitha Nacom equeicha daxita baxuan nacata xanepana exana. Baxua Nacom taexana pomonaetha pomonae pia peantobexaetsi. Barapomonae Nacom waba petaexanaewa tsainchi pocotsiwa bapon ichichipa. \v 29 Caena bayatha poxonae aena nacua forota, Nacom tsiwana yaputane barapomonae pomonae pejume cowʉntsiwichi tsainchi. Mataʉtano Nacom itapeta xua pecana exanaenexa icha be pexanto tatsi ichi. Baxua Nacom exana xua Pexanto tatsi bapon Jesús, be matapin naexana xua daxita jiwi pentapin tatsi. \v 30 Pomonae xua Nacom itapeta xua caena bayatha xua copiya poxonae aena nacua forota, bara yawano Nacom waba xua peexanaenexa pia pexui tatsi. Pomonae Nacom pewabixae bara yawano exana xua barapomonae jopa penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae pecatsixae pejʉntʉ coyene xanepanaewa bapontha. Pomonae xua Nacom pejʉntʉ coyene xanepana exanaexae, bara yawano yabara tsiwʉnae muxu duta xua barapomonae naexanaena icha be Nacom Pexanto tatsi ichi. \p \v 31 Anoxuae waxainchi yaputainchi xua Nacom naca yawena daxota dapon ajibi pon naca jʉntʉ coyene amanayaba xua abe wanaca exanaenexa. \v 32 Poxoru Nacom Pexanto jopa asiwiyo daxota Nacom copata xua wanaca tsitʉpaenexa. Daxita waxainchi yaputaeinchi xua daxota daxitan coyenein Nacom amanaya naca catsiba po coyenein canamatawenonatsi. \v 33 Dapon ajibi xua itacʉpatsi yabara paeba xua pinae Nacom tsita natsicuentatsi pomonae pia peitapetsiwixae tatsi xua abe petsita exanaexaetsi. Nacom yabara paeba xua pinae apara jopa barapomonae tatsi natsicuentsichi xua abe petsita exanaexaetsi bequein abe exana taetha. \v 34 Mataʉtano dapon ajibi xua itacʉpatsi yabara paeba xua barapomonae bewa werapaena penatsicuentsixae xua abe peexanaexae Nacomtha. Barapomonae jopa bewa werapae tsane, tsipei Cristo Jesús tsitʉpa barapomonae, abe peexanaexae Nacomtha. Bapon Cristo Jesús equeicha asʉ exanatsi. Anoxuae eca Nacom pia coxa weya tatsi. Bapon Cristo Jesús Paxatha wʉca xua nacata wʉca. \v 35 Cristo naca antobe, daxota dapon ajibi pon itacʉpatsi xua tsanayiya naca cana exana Cristo weya. Ichacuitha ichamonae atene wanaca exanaewichitha awiya Cristo naca antobe. Ichacuitha ichamonae daunwei wanacata exanaewichitha awiya naca antobe. Ichacuitha ichamonae abe wanacata exanaewichiwathatsi wayabara cueicueijeixae Jesús awiya bapon naca antobe. Ichacuitha wajainpaewichiwathatsi awiya naca antobe. Ichacuitha wanacata acoibichiwathatsi paparuwa awiya naca antobe. Ichacuitha wanapeipeichiwathatsi poxonae ichamonae abe nacata exana awiya naca antobe. Ichacuitha ichamonae wanaca jutebichiwathatsi awiya naca antobe. Daxita barapo coyenein jopa canaʉpaetsi xua tsanayiya wanaca exanaewa Cristo weya. \v 36 Icha naca ichi daxita barapo coyenein, barichirʉ Nacom Pejume Diwesitha bayatha baxua yabara naca tsiwʉnae muxu duta, jeye: \q1 “Nacom poxoru tapaca cajume cowʉntsi \q1 jiwixaetsi daxita matacabin tsaibi \q1 ichamonae ichichipa pana jutebeiba. \q1 Barapomonae pana necana exaneiba icha jiwi \q1 ichi xua poxonae daxita matacabin ovejan \q1 capaneiba pon oveja pejutebeibin beya”, \q1 jei Nacom Pejume Diwesitha, xua \q1 yabara naca tsiwʉnae muxu duta. \p \v 37 Ichitha bequein waxainchi daxita barapo coyenein naca atene exana, daichitha amanayabatsi barapo coyenein Cristo pia peayapusʉ itorobi coyenewatha pon wanaca antobein. \v 38-39 Daxota bara yatsicaewa yaputan, xua dapocotsi coyene ajibi po coyenetha xua tsanayiya naca exana Nacom pia peantobe coyene weya tatsi. Jopa tsanayiya naca exanaeyo bara bequein poxonae tʉpaethatsi, yawa bara bequein poxonae jinompaethatsi. Irʉ matatsunpiwi jopa canaʉpaetsi xua tsanayiya wanaca cana exanaewa, bequein irʉ caurimonaerʉ, bequein irʉ pocotsiwan xua anoxuae exanaponarʉ, bequein irʉ xua pocotsiwan bexa tsanerʉ, bequein irʉ xua pocotsiwan wetsica patopaenano, bequein irʉ xua pocotsiwan ira wetsinano, bequein irʉ ichawano xua pocotsiwa Nacom forota. Bara bequein daxita barapo coyenein, ichitha jopa canaʉpaetsi xua tsanayiya pewanaca exanaewa Nacom pia wanaca antobe coyene weya tatsi. Nacom naca cata barapo peantobewa xua Cristo Jesús xeina, pon Wanacanamataxeinaein. \c 9 \s1 Meje yabara xua Nacom itapeta judiomonae \p \v 1 Pocotsiwan paca tsipaebatsi barapocotsiwan pexainyei jumein. Tajume cowʉntsixae Cristo, bara jopa naerabinyo. Tajʉntʉ coyenetha Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi neitoroba. Barapon jume daunweya netsipaeba xua pinae bara yatsicaewa xainyeya cueicueijan. \v 2 Xainyan, wecoyan. Bichocono tamonae siwa anthʉthʉtanein tsaibi jopa pejume cowʉntsixae Cristo. \v 3 Bichocono antobein barapomonae pomonae tanacuapiwi. Daxota nayabara paeban, janje: Bena bequein siwa tʉpacuaein tamonae xua bequein tsana tanaexanaewa Cristo weya, xua be poxonae Nacom tsita tanatsicuentsiwa xua barapomonae abe pia peexanae coyenewan nexa. Bapoxonae xua Nacom tamonae pia pecapanenebiyaenexatsi, daxota Nacom copata xua ichamonae nebexubina, najanje. \v 4 Pon Israel, pon caena bayatha tʉpa, bapon nawʉn cata tamonaetha. Daxota tamonae “israelmonae”, baraichi. Bapon pia pemomoxi susato jiwi tatsi pomonae tamonaexae Nacom barapomonae pia pexui exana. Barapomonae bayatha Nacom yanta popona xua daxota barapomonae tane Nacom pia pexeinya peitʉpanae coicha poxonae xua beta exana barapomonae nexa, Nacom tsipaeba barapomonae pocotsiwa xua bapon peichichipaewa. Mataʉtano Nacom yabara tsiwʉnae muxu duta pomonaetha pomonae xua ataya yaweneibina barapomonae peexanaenexa xua bapon ichichipa. Barapomonaetha Nacom cata Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi. Mataʉtano Nacom cata barapomonae po coyene xua barapomonae xaniwaicha wʉnae pejainchinexa bapontha. Mataʉtano Nacom yabara tsiwʉnae muxu duta barapomonae xua Cristo pepatopeicaewa tsane. \v 5 Barapomonae wamo susato jiwi pia pemomoxi susato jiwi tatsi. Cristo be jiton coyeneya naexana barapomonae jiwana pomonae pia pemomoxi susatopiwi jiwana tatsi. Bapon Cristo apara bara Nacom. Barabʉ Nacom bara ataya wʉnae jainteibinchi pon xua daxita coyeneintha canamataxeina. \p \v 6 Ichitha barapomonae bequein Nacom cata daxita barapo coyenein, daichitha anoxuae barapomonae jopa Nacom xanepanaya beta tsita jinompaetsi jopa Cristo peyabara jume cowʉntsixaetsi. Bequein ichamonae nanta xeinaetsipa xua pinae Nacom Pejume Diwesi jopa ainya cuiyo xua barapomonae jopa peexanaexae pocotsiwa Nacom itoroba, ichitha baraxua jopa xainyeyo pocotsiwa barapomonae nanta xeina. Baraxua jame tsita itapeinya xeina xua apara jopa daxitiyo pomonae Israel pia pemomoxi susato jiwi tatsi xua Nacom piamonae tatsi. \v 7 Mataʉtano Abraham pia pemomoxi susato jiwi tatsi apara jopa daxitiyo barapomonae xua Nacom piamonae tatsi. Nacom caena bayatha tsipaeba Abrahamtha, jeye: “Xam xeinaename pomonae pepa jinya nemomoxi susato jiwi xua Isaac pon nexanto xua pia pexui jiwana tatsi”, jei Nacom. \v 8 Baxua naca yaputane exana xua Nacom jopa exanaeyo daxita xua Abraham pia pemomoxi susato jiwi tatsi be Nacom pia pexui tatsi. Nacom meisa be pia pexui cana exana pomonaetha pomonae pejume cowʉntsixae xua Nacom pia peyabara tsiwʉnae muxu dutsiwa. Barapomonae jume cowʉnta Nacom pia peyabara tsiwʉnae muxu dutsiwa xua Cristo capanenebiyaena barapomonae. \v 9 Tsipei Nacom tsipaeba Abrahamtha poxonae yabara tsiwʉnae muxu duta. Nacom jeye: “Barapo xometotha xua icha weitha taitorobi coyenewatha bapoxonae Sara pexanto pabetsina pebin wʉto xua nexanto tsane”, jei Nacom. \p \v 10 Jopa meisa baxuiyo, ichawano Nacom exana. Sara pexanto tatsi naexana pewʉn Isaac. Poxonae Isaac pinyo, bapon nacueyoba piowa, pewʉn Rebeca. Rebeca tanama ecatsibe pebin wʉtobe. Barapo pexuyobe cae axa nantaʉtabe bapon Isaac, pon wamo susatopin. \v 11-13 Caena bayatha pewʉnaeya poxonae barapoyobe jopa naexanaebe, xuano pewʉnaeya xua poxonae barapoyobe jopa abe exanaeyobe mataʉtano pewʉnaeya xua poxonae jopa wʉnae exanaebe, bapoxonae Nacom tsipaeba Rebeca tsipaebatsi. Nacom jeye: “Pon xua copiya naexanaena bapon peyapin canamataxeinaeinchi”, jei Nacom. Barapo jume bara nayaraba jume jʉpabe xua icha diwesitha Nacom Pejume Diwesitha xua Rebeca pexantobe tatsi yabara paebatsi xua ichaxota, jeye: “Cuita itapetan Jacob xuyapin, ichitha nama Esaú naitematan matapin”, jei Nacom Pejume Diwesitha. Baxua naca yaputane exana xua Nacom pia coya itapeta pomonaetha pomonae xua peichichipaewa, xua pewabiwa barapomonae. Nacom jopa yabara itapetsiyo barapomonae peexanaexae pocotsiwa Nacom peichichipaewa. \p \v 14 Ichamonae paeba, xua pinae Nacom jopa xapain exanaeyo poxonae caein jiwana itapeta, xua poxonae ichʉn naitematatsi. Apara jopa xapain wʉnaeyo xua barapomonae Nacom yabara paebatsi. \v 15 Tsipei Nacom paeba Moisestha, jeye: “Pomonae wʉnaeya yabara nanta xeinaein xua tayawenaenexa, barapomonae beta yawenaein”, jei Nacom. \v 16 Baxua naca cuiduba xua jopa jiton itapetichi poxoru wʉnae peexanaexae. Mataʉtano jopa itapetichi xua poxoru peichichipaexae xua peitapetsiwatsi. Saya jame pebiwi itapetatsi poxonae Nacom wʉnaeya yabara nanta xeina xua peyawenaenexa tsane barapomonae. \v 17 Nacom cueicueijei pejume diwesitha nacua peewatsintha pon Egipto nacuapiwi itorobiya pia pepa peewatsinchi. Nacom jeye bapontha: “Apara xan ponxaein tacoya cacana exanatsi pon Egipto nacuapiwi itorobiya pia pepa peewatsinchi. Painya xantha tapexeinya tsita itʉtsi coyenewa exanaein xua tsita itapeinya xeinaein xua xan xeinan bichocono peayapusʉ itorobi coyenewa. Mataʉtano exanaein xua daxitan nacuan jiwi taneyabara jume taenexa”, jei Nacom. \v 18 Daxota yaputainchi xua Nacom itacʉpatsi xua wʉnaeya yabara nanta xeina xua peyawenaenexa pontha pon ichichipa xua peyawenaewa. Mataʉtano Nacom saya yabara copata xua ichʉn pejʉntʉ coyenetha pexeinaewa po coyene pejumefebi coyenewa. Baxuan Nacom cana exana pomonaetha pomonae Nacom ichichipa xua xeinaena barapo coyenein. \p \v 19 Metha paxam pana nebaram xua barapomonae yabara xua pajam: “Poxonae Nacom atene exana pomonaetha pomonae petsita natsicuentsixaetsi xua abe peexanaexae ¿baxua Nacom jopa xaniwaicha exanaeyo jampa? Nacom copata xua barapomonae xeina pejʉntʉ coyeneintha pejumefebi coyenewan. ¿Barapomonae Nacom tsita natsicuentatsi jampa, poxonae Nacom bequein copata baxua jampa?” pajam. \v 20 Ichitha paca jume notatsi, janje: “¡Paxam pebiwi tsobenae pam! ¿Eta po jiwi pam xua painya nejume matsontsonobiwi Nacom? Juruwato jopa itacʉpaetsi xua pejeiwa pontha pon peexanaexaetsi: ‘¿Eta xua metha bara necanaʉta jʉtsiya exaname?’ xua pejeiwa juruwato. Bapana juruwato jopa itacʉpaetsi xua pepaebiwa baxua”, paca jeichi. \v 21 Pon xua juruwato peexanaein bapon itacʉpatsi xua cae tsorobotha jiwana exana ainya juruwaton xua seicayan be pocotsi coyeneya xua ichichipa. Bapon itacʉpatsi xua pexeinya juruwato exana xua bichocono ainya matoma. Mataʉtano bapon itacʉpatsi xua bara cana exana xua jopa wʉnaeyo xua saya pecasetsinexa. \p \v 22 Nacom barichi itacʉpatsi xua jiwi pecana exanaewatsi be pocotsi coyeneya xua ichichipa. Bequein Nacom ichichipa tsita itʉta pia peanaepanaewa pomonaetha pomonae abe peexanaewi, ichitha jopa cataunxuae baxua exanaeyo. Mataʉtano bequein ichichipa tsita itʉta pia peayapusʉ itorobi coyenewa po coyene xua barapomonae tʉpa peexanaewatsi, ichitha Nacom jopa cataunxuae baxua cana exanaeyo barapomonaetha. Ichitha Nacom caena bayatha beitatemaya taetaepona xua barapomonae abe pia peexanae coyenewan, po abe coyenewan xua Nacom anaepana exanatsi. Barapomonae muxu peweraweracae exanaetsi abe peexanaexae. \v 23 Nacom beitatemaya naca taetaepona wanaca tsita itʉtsinexa daxita waxainchi xua bichocono bara ichichipa xua wanaca yawenaewa tsane bayatha itapeta wanaca antobewaxae. Caena bayatha Nacom yabara naca tsiwʉnaeta xua irʉ waxeinaenexa Nacom pia pexeinya jʉntʉ coyenewa xua bichocono peantobewa. \v 24 Nacom naca waba pomonaexaetsi pomonae judiomonae jiwanatsi. Mataʉtano Nacom naca waba pomonaexaetsi pomonae jopa judiomonae naexanaeyo jiwanatsi. \v 25 Baxua Nacom yabara paeba pejume diwesitha pomonae yabara, pomonae jopa judiomonae naexanaeyo po diwesitha ichaxota Oseas tina. Nacom jeye: \q1 “Pomonae copiya jopa tamonaeyo, barapomonae \q1 yabara jan tsane, ‘Apara tamonae’, jan tsane. \q1 Mataʉtano pomonae copiya jopa antobeinyo \q1 barapomonae yabara jan tsane: \q1 ‘Apara taantobe jiwi’, jan tsane. \q1 \v 26 Mataʉtano ichaxota ba jiwi yabara jan: ‘Paxam \q1 jopa tamonae pam’, jan, baraxota barapomonae \q1 yabara jan tsane: ‘Apara paxam tapexui pam, \q1 po Nacomxaein ataya tsitecaeya jiwi asʉ jinompa \q1 taexanaein’, jan tsane”, jei Nacom, ichaxota po \q1 diwesitha Oseas tina pon caena bayatha tʉpa. \m \v 27 Barichi irʉ Isaías yabara jeye judiomonae: “Bequein judiomonae bichocono jiwi ayaxa icha taetowan ichi xua bobena mar mene itapatha, daichitha saya be conotha barapo judiomonae jiwana pomonae xua Nacom capanenebiya. \v 28 Saya conotha capanenebiya tsipei Nacom methaunxuae yabara paebina daxita jiwi barapo cae pin nacuathepiwi pia petsita natsicuentsixaetsi xua abe petsita exanaexaetsi. Yawano jiwi ayei weraweraca exanaeinchi xua Nacom exanaena”, jei Isaías. \v 29 Isaías copiya yabara tsiwʉnae muxu duta, jeye: \q1 “Nacom apara bapon pon xua itoroba \q1 daxita coyeneintha. \q1 Bapon wʉnaeya naca yabara nanta xeina xua \q1 wanaca yawenaewa tsane xua awiya be \q1 conotha pejinompaenexa pomonae wamomoxi \q1 susato jiwi jiwana, xua daxita \q1 jopa peweraweracaewa tsane. \q1 Icha Nacom jopa baxua exanaetsipae, bapoxonae \q1 waxainchi bara naca jʉta ichipae icha bayatha \q1 Sodoma tomarapiwi cana ichichi, mataʉtano icha \q1 matha Gomorra tomarapiwi cana ichichi xua \q1 daxita weraweraca”, jei Isaías \q1 Nacom Pejume Diwesitha. \s1 Meje yabara xua judiomonae jopa jume cowʉntsiyo Nacom pia pexeinya jume diwesi tatsi \p \v 30 Barapo peyabara jʉtiya paebiwan naca yaputane exana xua apara pomonae jopa judiomonae naexanaeyo Nacom jopa tsitatsi xua barapomonae penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae. Baxua Nacom cana exana barapomonaetha bequein barapomonae jopa tsaqueinaeyo xua pexeinaewa pejʉntʉ coyene xanepanaewa Nacomtha. Barapomonae xeina pejʉntʉ coyene xanepanaewa Nacomtha Cristo pejume cowʉntsixaetsi. \v 31 Ichitha nama barapo judiomonae paeba, jeye: “Nacom naca jʉntʉ coyene xanepana exanaena xua jopa Nacom watsita natsicuentsinexatsi xua abe waexanaexaetsi bapontha. Bapon baxua naca cana exanaena icha exanaeinchi pocotsiwa Moisés pia peitorobi coyenewatha itoroba”, jei barapomonae. Daichitha barapomonae judiomonae jopa itacʉpaetsi xua daxita peyabara jume cuiya exanaewa pocotsiwa Moisés itoroba pia peitorobi coyenewatha. \v 32 ¿Eta xua metha jane xua barapomonae jopa itacʉpaetsi xua exana pocotsiwa Moisés pia peitorobi coyenewatha itoroba? Metha poxoru barapomonae nanta xeina xua poxonae beta exana bapoxonae jopa pexeinaewa tsane penatsicuentsiwa Nacomtha. Barapomonae jopa jume cowʉntsiyo xua Nacom itorobica Cristo, daxota barapomonae Nacom tsita natsicuentatsi xua abe petsita exanaexaetsi. Barapomonae nacabeta exana, poxonae jopa jume cowʉntsiyo Nacom, atene peexanaexaetsi tsane icha jiton ichi poxonae xuirapopa ibototha xua pia coutha nacabeta exana xua atene naexana. \v 33 Nacom Cristo yabara paebatsi pejume diwesitha. Icha jiwi ichi poxonae nacabeta poxonae xuirabathopa ibototha, barichi jiwi nacabeta poxonae Cristo jopa jume cowʉntichi. Nacom jeye: \q1 “Jerusalén tomaratha po tomara atororo \q1 xua po tomara pewʉn Sión \q1 barapo tomaratha notsin pon \q1 jiwi pecapanenebiyaenexa tsainchi. \q1 Jiwi nacabeta exana poxoru barapo jiwi \q1 jopa jume cowʉntsiyo bapontha, \q1 icha jiwi ichi xua nacabeta exana \q1 poxonae xuirabathopa ibototha. \q1 Pon jume cowʉntsina bapontha, jopa bapana \q1 jʉntʉ natsepanayae tsane”, jei Nacom. \c 10 \p \v 1 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Maisa bichocono tajʉntʉ coyenewatha ichichipan daxota bichocono Nacomtha tsipaeban judiomonae nexa, xua barapomonae pecapanenebiyaenexa tsainchi abe pia peexanae cuiru coyenein weya. \v 2 Barapomonae yabara paeban xua barapomonae judiomonae bequein ichichipa nawita xua Nacom petanacuichiwatsi, daichitha jopa yaputaeyo xua pocotsiwa Nacom xaniwaicha ichichipa xua barapomonae peexanaewa. \v 3 Barapomonae jopa yabara yaputaeyo xua pocotsiwa poxonae Nacom jʉntʉ coyene xanepana exana jiwitha xua jopa xeinaeyo penatsicuentsiwa Nacomtha xua abe peexanaexae. Barapomonae jʉjʉta xua icha barompaya pia cui coyeneyatha exanaena xua bapoxonae pexeinaenexa tsane pejʉntʉ coyene xanepanaewa Nacomtha xua jopa penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae. Barapomonae jopa exanaeyo be pocotsi coyene Nacom itoroba jiwitha xua Cristo pejume cowʉntsixaetsi xua bapoxonae jiwi pexeinaenexa pejʉntʉ coyene xanepanaewa Nacomtha. \v 4 Barapomonae jopa yabara yaputaeyo xua po coyene Cristo jopa ainya cui cana exanaeyo Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi. Daxota anoxuae jiwi jopa cana matawenonaeyo barapo Moisés pia peitorobi coyenewa tatsi xua po peitorobi coyenewa bequein jiwi yabara nanta xeina xua pinae poxonae yabara jume cuiya exanaena pinae xeinaena pejʉntʉ coyene xanepanaewa. \p \v 5 Caena bayatha Moisés yabara paeba xua pinae pia peitorobi coyene tatsi itacʉpatsi xua jiwi jʉntʉ coyene xanepana exanatsi Nacomtha xua jopa petsita natsicuentsiwa xua abe peexanaexae. Moisés jeye: “Pon daxita yabara jume cuiya eexanaponaena barapo taitorobi coyenewa xua tinan, bapoxonae bapon bara ataya tsitecaeya poponaena peajʉntʉyapusʉ coyenewatha”, jei Moisés. \v 6 Nacom Pejume Diwesitha yabara paeba pomonae jopa xeinaeyo penatsicuentsiwa Nacomtha pejume cowʉntsixae Cristotha. Nacom jeye: “Jopa pananthʉthʉ yainyabinde, jopa pajande: ‘¿Jintam metha itaboco beicha ponaena xua Cristo pecatsicaenexa tsainchi barapo cae pin nacuathe tsique xua wanaca yawenaenexa?’ jopa pajande. \v 7 Mataʉtano jopa pajande: ‘¿Jintam metha ira bereca ponaena xua Cristo pecatsinaenexa tsainchi barapo cae pin nacuathe xua petʉpae cuiru coyene weya?’ jopa pajande”, jei Nacom. \v 8 Nacom equeicha pejume diwesitha pejʉntʉ coyene xanepanaewa yabara jeye: “Tajume diwesi bara imoxoyo dubena xua paca itacʉpa painya necueicueijeinexa barapo diwesi. Mataʉtano paca itacʉpa xua painya neyabara nanta xeinaewa barapo diwesi”, jei Nacom xua pejume diwesitha. Barapo diwesi bara najʉpabe po diwesi xua yabara paca cuidubatsi xua painya nejume cowʉntsiwa. \v 9 Icha paichichipame xua Nacom painya nepaca capanenebiwa bewa paexanaename barapo coyenewabe: Bewa ichamonaetha payabara paebim xua Jesús painya Nepacacanamataxeinaein. Mataʉtano bewa pajume cowʉntsim painya nejʉntʉ coyeneintha xua Nacom Jesús equeicha asʉ exanatsi petʉpae cuiru coyene weya. Bapoxonae Nacom paca capanenebiyaena abe painya neexanae coyenewan weya. \v 10 Poxonae jiton jume cowʉnta pia jʉntʉ coyenewatha Jesustha bapoxonae jopa Nacom tsita natsicuentsichi xua abe petsita exanaexaetsi. Poxonae jiton yabara cueicueijei xua Jesucristo apara pia Pecanamataxeinaeinchi, bapoxonae Nacom capanepa bapon abe pia peexanae cuiru coyenewan weya. \p \v 11 Nacom Pejume Diwesitha jeye: “Pon jume cowʉnta Cristotha, Cristo yawenaena xua daxota jopa bapana jʉntʉ coyene natsepanayae tsane”, jei Nacom, xua pejume diwesitha. \v 12 Nacom jopa tsita seicayatsi daxita jiwi, bara saya tsita najʉpatsi, bequein bara metha judiomonae tsipae irʉno metha bequein jopa dapomonae tsipae pomonae jopa judiomonae naexanaeyo. Bapon Cristo Pecanamataxeinaein exanatsi daxita jiwi nexa. Yawano bapon Cristo Wanacanamataxeinaein jopa juniya catsiyo daxita piawan pomonaetha pomonae pewʉcae jiwixaetsi. \v 13 Tsipei Nacom Pejume Diwesitha jeye: “Daxita pomonae wʉca pontha pon jiwi Pecanamataxeinaein, pon Cristo, xua pecapanenebiyaenexa tsainchi, barapomonae bara capanenebiya tsainchi”, jei Nacom. \v 14 Jiwi jopa itacʉpaetsi xua petsipaebiwa pontha pon jiwi Pecanamataxeinaein icha jopa jume cowʉntsiyo bapontha. Mataʉtano jopa itacʉpaetsi xua pejume cowʉntsiwa pontha pon jiwi Pecanamataxeinaein icha jopa bapana yabara jume yaputae bapontha. Mataʉtano jiwi jopa itacʉpaetsi xua peyabara jume yaputaewa bapon icha ichamonae jopa capanaeyo barapo diwesi xua pecueicueijeinexa barapo jiwitha, xua peyabara paebiwatsi pon jiwi Pecanamataxeinaein. \v 15 Mataʉtano jiwi jopa itacʉpaetsi xua pecueicueijeiwa xua po diwesi pon jiwi Pecanamataxeinaein peyabara paebiwatsi icha dapomonae ajibi pomonae itoroba barapomonaetha xua barapomonae pecueicueijeinexa. Nacom Pejume Diwesitha yabara jei baxua: “Maisa bichocono daxua wʉnae xua poxonae jiwi pata xua pecueicueijeinexa Nacom pia pexeinya jume diwesi xua Cristo peyabara paebiwatsi”, jei Nacom Pejume Diwesitha. \p \v 16 Daichitha jopa daxita jiwiyo xua ichichipa pejume taewa barapo pexeinya jume diwesi. Baxua Isaías yabara jei Nacom Pejume Diwesitha: “Tanecanamataxeinaem ¿jintam jume cowʉnta pocotsiwa papaeban? Saya be conotha jiwi, pomonae jume cowʉnta xua pata tacayabara paebiwatsi”, jei Isaías. \v 17 Daxota jiwi jume cowʉnta poxonae jume tane barapo pexeinya jume diwesi. Po pexeinya jume diwesi jiwi jume cowʉnta apara po diwesi xua Cristo yabara. \p \v 18 Tacoya nayainyaban. Nabaran, janje: ¿Metha bara barapomonae judiomonae barapo pexeinya jume diwesi jopa jume taeyo jampa? ¡Jume apara, apara bara jume tane barapo pexeinya jume diwesi! najan. Nacom Pejume Diwesitha baxua yabara jeye: \q1 “Nacom piamonae tatsi capona Nacom \q1 Pejume Diwesi tajʉ beya. \q1 Po diwesin xua barapomonae paeba tajʉ beya \q1 jume pichapapona daxita barapo cae pin \q1 nacuathe”, jei Nacom Pejume Diwesitha. \m \v 19 Equeicha nayainyaban, janje: ¿Metha bara barapomonae judiomonae jopa yaputaeyo xua barapo diwesi ichamonae jume cowʉntsina? najan. ¡Jume! ¡Apara bara yaputane! najan. Barapomonae yaputane tsipei Moisés baxua caena bayatha copiya yabara tsiwʉnae muxu duta. Moisés tatina Nacom, xua Nacom jeye: \q1 “Ichamonae capanenebiyan pomonae \q1 jopa judiomonae naexanaeyo. \q1 Paxam paca exanatsi xua barapomonae pauwame. \q1 Ichamonae capanenebiyan pomonae \q1 jopa bichocono peyaputae jiwi. \q1 Paxam paca exanatsi xua baxua paca anaepana \q1 exana, jei Nacom”, xua Moisés tatina. \p \v 20 Bapoxonae irʉ pirapae Isaías atsaquiya yabara tsiwʉnae muxu duta Nacom nexa xua Nacom jeye: \q1 “Pomonae jopa nejeichiyo bara necaxiba. \q1 Pomonae jopa neyabara yainyabiyo bara \q1 barapomonae cana exanan xua barapomonae \q1 neyaputane”, jei Nacom, xua Isaías tatina. \p \v 21 Equeicha Isaías yabara tsiwʉnae muxu duta judiomonae Nacom nexa, xua Nacom jeye: “Daxita matacabi wabeiban barapomonae. Ichitha barapomonae jopa exaneibiyo pocotsiwa itorobeiban tsipei barapomonae tanejume torobabeibi jiwi xua jopa, tanejume cowʉntsiwa”, jei Nacom, xua Isaías tatina. \c 11 \s1 Meje yabara xua Nacom itapeta judiomonaepiwi pomonae Israel pon caena bayatha tʉpa bapon piamonae tatsi \p \v 1 Equeicha nayainyaban najan: ¿Metha bara Nacom torota daxita piamonae israelmonae jampa? najan. Jume apara, tsipei apara xan barapo israelmonae jiwanapin, daxota jopa netorotsiyo, Abraham pia saineiwimonae jiwana tatsin apara, mataʉtano Benjamín pia pemomoxi susato jiwi jiwana tatsin apara. \v 2 Nacom jopa torotsiyo piamonae pomonae xua caena bayatha peitapetsixae xua cana exana be piamonae tatsi. Paxam payaputaneme xua Nacom Pejume Diwesitha paeba, po diwesitha ichaxota Elías tsipaeba Nacomtha. Elías pon Nacom pia peitorobi jume pepaebin pon caena bayatha tʉpa. Elías anaya yabara paeba israelmonae, jeye: \v 3 “Nacom ponxaem Tanecanamataxeinaem, barapo israelmonae juteba, jutebatsi pomonae jinya neitorobi jume pepaebiwi. Mataʉtano barapo israelmonae cayatsiya abe exana pocotsiwan iboton xua xuan xota duwei yʉbeibiya jutebathopeiba xua poxonae catsita tuxusi exana. Xan compan napaeban xua pomonae beta necajume cowʉntsiwi barapomonae jiwanan. Irʉrʉ barapomonae ichichipa nebexubarʉ”, jei Elías poxonae tsipaeba Nacomtha. \v 4 Ichitha Nacom Elías jume notatsi. Nacom jeye: “Awiya cataunxuae xeinan siete mil pebiwi xua tamonae, pomonae tanejume cowʉntsi jiwi. Barapomonae jopa pentabocototha umenaeyo xua poxonae wʉnae pejainchinexa ibo nacom, po ibo nacom pewʉn Baal”, jei Nacom. \v 5 Nama anoxuae awiya barichi israelmonae be conotha pomonae jume cowʉnta Nacomtha pomonae Nacom peitapetsiwi, pia peantobexae barapomonae. \v 6 Nacom itapeta barapomonae, pomonaetha pomonae peichichipaexae xua peyawenaewa barapomonaetha pia peantobexae. Baxua Nacom amanaya exana barapomonaetha. Nacom jopa itapetsiyo barapomonae, xua peyabara cui matomatsinexa xua peexanaexae pocotsiwa xanepana. Tsipei icha Nacom saya itapeta jiwi, xua peyabara cui matomatsinexa xua barapo jiwi peexanaexae barapoxonae Nacom be jopa bapana amanaya exanaeyo jiwi nexa. \p \v 7 Daxota yaputainchi xua pinmonae xua barapo israelmonae jiwana jopa catsibichi pejʉntʉ coyene xanepanaewa xua bequein baxua tsiexana nawita po coyenein Moisés itoroba. Jame Nacom cata barapo coyene pomonaetha pomonae peitapetsiwixae, xua pomonae israelmonae jiwana. Barapomonae, pomonae israelmonae jiwana barapomonae Nacom jopa catsibiyo barapo pejʉntʉ coyene xanepanaewa. Nacom copata xua barapomonae pejʉntʉ coyenewatha xeina pejume torobabi coyenewa. \v 8 Nacom Pejume Diwesitha Moisés yabara paeba barapomonae. Moisés jeye: “Nacom copata xua barapomonae xeinaena po jʉntʉ coyene jopa itacʉpaetsi xua peyaputaewa. Bequein barapomonae yoroba xua pejume xainyei coyenewa daichitha jopa yaputaeyo. Mataʉta bequein barapomonae jume tane pexainyei jume daichitha jopa jume cowʉntsiyo. Barapo coyenein anoxuae cataunxuae baxuan eexanapona”, jei Moisés xua Nacom Pejume Diwesitha. \v 9 Irʉrʉ David yabara paeba israelmonae poxonae Nacom tapaebatsi. David jeye: \q1 “Barapomonae beitatemaya jʉntʉ coyene \q1 weiweinapona pin penabanaewantha. \q1 Barapomonae nanta xeina xua jopa catsita \q1 natsicuentsiyo xua abe peexanaexae. \q1 Poxonae barapomonae cataunxuae eexanapona \q1 baxua barabʉ xam Nacom jemeicha \q1 atene cana exanaename barapomonae, \q1 jopa pia necajume cowʉntsixae. \q1 \v 10 Daxota barabʉ copatsiname xua barapomonae \q1 israelmonae jopa yaputaeyo po coyene \q1 xua barapomonae catsita natsicuenta \q1 abe necatsita exanaexae. \q1 Mataʉtano barabʉ copatsiname xua barapomonae \q1 xeinaena po peatene coyenewa anthʉthʉrewe \q1 cana exanatsi xua ataya, abe peexanaexae”, \q1 jei David, israelmonae yabara, \q1 Nacom Pejume Diwesitha. \s1 Meje yabara xua pomonae jopa judiomonae naexanaeyo Nacom jume cowʉntatsi \p \v 11 Equeicha tacoya nayainyaban, najan: Poxonae judiomonae, pomonae israelmonaexae, Nacom nawepu tsabatsi, jopa pejume cowʉntsixaetsi ¿metha bara Nacom itawetsina barapomonae xua ataya tsane jampa? ¡Jume apara! ¡Barapara Nacom jopa itawetsi tsane xua bara ataya tsane! Nacom capanenebiyaena icha judiomonae bexa tsane. Bequein anoxuae Nacom jopa capanenebiyaeyo barapomonae judiomonae, apara bara capanenebiya abe pia peexanae cuiru coyenein weya tatsi pomonae jopa judiomonae naexanaeyo. Nacom baxua exana xua judiomonae peuwinexa, xua uwatsi pomonae jopa judiomonae naexanaeyo xua barapomonae Nacom pecapanepaexae. \v 12 Poxoru judiomonae Nacom nawepu tsabatsi daxota Nacom xanepana exana ichamonaetha, xua daxita carepaya barapo cae pin nacuathe. Judiomonae jopa Nacom pejume cowʉntsixaetsi daxota Nacom xanepana exana, pomonaetha pomonae jopa judiomonae naexanaeyo xua Cristo pejume cowʉntsiwaxaetsi. Bexa tsane Nacom xanepana exanaena judiomonaetha pocotsiwa bichocono daxita nacuanpiwi tsita xanepanatsi, xua beyacaincha poxonae xanepana exana pomonaetha pomonae jopa judiomonae naexanaeyo. Baxua Nacom cana exanaena poxonae judiomonae irʉ Cristo jume cowʉntsinchi. \p \v 13 Anoxuae paca tsipaebatsi pomonae pam pomonae jopa judiomonae naexanaeyo pam. Yaitama Nacom taneitorobixae pomonaetha pomonae jopa judiomonae naexanaeyo, pomonae icha paichim, daxota tsitsipaebaponan Nacom Pejume Diwesi. Barapo tatanacuichiwa Nacom bichocono netsita ainya cui. \v 14 Beexanaein xua tamonae judiomonae paca uwa, xua bapoxonae barapomonae pejume cowʉntsinexa icha paichim. Yawano barapoxonae barapo tamonae jiwana Nacom capanenebiya tsane taexanaexae Nacom nexa. \v 15 Tsipei poxonae Nacom itaweta barapomonae judiomonae bapoxonae Nacom itapeta ichamonae pomonae barapo cae pin nacuapiwi jiwana xua pecanaexanaenexa pia jiwimonae tatsi. Poxonae judiomonae irʉ cana exanaeinchi Nacom pia jiwimonae tatsi Cristo pejume cowʉntsixaetsi baxua bichocono wʉnae tsane be poxonae jiwi equeicha asʉ exanatsi petʉpae cuiru coyene weya. \v 16 Ainya pecayabara jʉta pepaebi diwesiyobe paca tsipaebatsi. Poxonae jiwi ba pentʉbʉ tsequeta xua cae pan exana pecatsinexa Nacomtha barapo pan matabʉyo bara Nacom piawa tatsi. Barichi pepa matabʉ barapara Nacom piawa tatsi. Barichi poxonae jiwi ba paeba xua pinae nae petabʉ opina catsina Nacomtha bara Nacom piawa tatsi. Barichi pepa maxʉranan barapara Nacom piawa tatsi. Icha barapocotsi naxobe coyenewabe cana ichiya exana jiwi, barapocotsi jʉta coyeneya Nacom cana exana jiwitha. Poxoru Abraham irʉ pomonae Nacom peitorobi jume pepaebiwi barapomonae Nacom piamonae tatsi daxota irʉ pia pexui tatsi irʉ Nacom piamonae tatsi. \p \v 17 Equeicha pecayabara jʉta pepaebi diwesiyo paca tsipaebatsi. Jiwi itacʉpatsi xua olivo nae jiwana maxʉranan weucuboba po nae ʉbanota pabitha xua bebai. Icha olivo nae maxʉranan jiwana weucuboba, po nae untha uncua. Barapo maxʉranan wantha japateita cʉtsiya duba po naetha po nae uncua pabitha, po nae copiya jiwana maxʉranan bebai. Barapo nae tabʉ opinan aisa cana exana xua barapo maxʉranan beta nacoita tsipei mene nota barapo nae tabʉ opina tsina. Bara jʉta coyeneya ichi, icha olivo naetha cana ichichi, Nacom jiwi barapocotsi coyeneya cana ichi. Nacom jiwana torota po judiomonae jopa pejume cowʉntsixaetsi xua bapoxonae Nacom paca cana exana piamonae tatsi pam. Nacom paca cana exana xua peajʉntʉyapusʉwa painya nexeinaewa painya nejume cowʉntsixae Jesucristo. Barapo coyene icha be poxonae pemaxʉranan cana ichichi poxonae aisa cana exainchi pemene notsixae petabʉ opinan tsina, xua beta xu xuwa exana pena maxʉranatha. \v 18 Daxota jopa paatsaquiya aebiya nanta xeinaeinde xua ainya cui jiwi pam xua Nacom painya nepaca wabixae beyacaincha icha judiomonae pomonae Nacom torota. Payabara nanta xeinare barapo olivo nae xua pecayabara jʉta paebiwa. Barapo maxʉranan jopa apara nacoita exanaeyo barapo nae tabʉ opina deca. Jame apara barapo nae tabʉ opina nacoita exaneina barapo maxʉranantha. \p \v 19 Metha papaebichipame, pajam tsipae: “Nacom torota judiomonae xua wanaca exanaenexa piamonae tatsichi, xua icha jiwi cana ichi olivo naetha”, pajam tsipae. \v 20 Metha moya bara xainyei tsipae. Bara Nacom torota barapomonae judiomonae jopa pejume cowʉntsiwixaetsi Jesucristo. Paxam Nacom piamonae tatsi paca cana exana, tsipei saya apara pajume cowʉntame Jesucristo, saya meisa baxuaxae. Jopa pana najʉntʉ coyene yabara atsacande xua painya nexeinaexae pocotsiwa Nacom paca cata. Jame saya dota pam xua jopa xanepanaeya pajume cowʉntsim Jesucristo xua daxota Nacom painya nepaca torotsiwa tsane. Jiwi pemaxʉranan ucubobiya bebai po nae pabitha uncua. \v 21 Bara jʉta coyene ichi, Nacom torota judiomonae pomonae copiya piamonaexae tatsi jopa pejume cowʉntsixae Jesucristo. Nacom bara paca ichipae paca torotsipa icha jopa pajume cowʉntsipaem. \v 22 Anoxuae waxainchi yaputainchi xua Nacom yawena jiwi, peantobexae. Yawano yaputainchi xua Nacom ayapube taexana ichamonae pomonaetha pomonae abe peexanae jiwixae. Nacom daunweya yabara paeba penatsicuentsiwa pomonae xua jopa pejume cowʉntsiwichi. Ichitha Nacom beta xanepanaya paca cana exana. Nacom baxua paca cana exanaena icha awiya pajume cowʉnta dubenanaebiyaename. Ichitha icha awiya jopa pajume cocowʉntaponaem tsane Nacom paca torotsina. \v 23 Mataʉtano Nacom itacʉpatsi xua equeicha caewa cana exana piamonae judiomonae, pomonae Nacom bayatha copiya bequein petorotsixae. Nacom baxua cana exanaena icha jame barapomonae Cristo jume cowʉntsinchi. Nacom baxua cana exanaena icha jiton ichi xua equeicha caewa pecoutha japateita cʉtanota wantha pemaxʉrana, po maxʉrana bequein ucuibiya xuba. \v 24 Paxam pomonae jopa judiomonae naexanaeyo pam, Nacom paca cana exana piamonae tatsi pam, bequein copiya jopa piamonae tatsi pam. Nacom bara paca cana ichi, icha be pocotsi coyeneya pebin ichi xua unupi olivo nae maxʉrana ucuiba. Equeicha barapo maxʉrana icha olivo nae maxʉrana wantha japateita cʉtsiya duta po olivo nae pabitha ʉbanota. Bapoxonae barapo unupi olivo nae maxʉranatha pexeinya thei xuwa. Ichitha icha pebin equeicha pita po maxʉrana xua ucuiba pepa olivo nae weya yawa equeicha caewa pecoutha japateita cʉtanota wantha, barapo maxʉrana beta xuwa beyacaincha xua xuwa unupi olivo nae maxʉrana poxonae japateita cʉtanota wantha. Icha pebin ichi, Nacom bara itacʉpatsi cana exana judiomonaetha. Nacom tayapu xanepanatsi xua equeicha exana piamonae tatsi pomonae copiya torota pomonae judiomonae. \s1 Meje yabara xua Nacom bexa tsane israelmonae capanenebiya tsainchi \p \v 25 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristotha. Maisa ichichipan xua paxam yabara painya neyaputaewa tsane xua moya peyawʉn xeinaewa po coyene xua Nacom yabara po coyene ichamonae jopa yaputaeyo. Tsipei jopa ichipaeinyo xua painya coutha painya nenayabara nanta xeinaewam xua peyaputae jiwi pam. Meje baxue xua moya peyawʉn xeinaewan: Anoxuae israelmonae xeina pejʉntʉ coyenewatha po coyene xua Nacom pejume torobabi coyenewatsi xua daxota Nacom jopa pejume cowʉntsiwatsi. Ichitha jame bexa poxonae abʉ daxita carepaya jume cowʉntsina Nacom pomonae jopa judiomonae naexanaeyo pomonae Nacom itapeta, bapoxonae equeicha judiomonae jume cowʉntsina. \v 26 Bapoxonae daxita israelmonaexae pomonae judiomonaexae pomonae Nacom itapeta, capanenebiya tsainchi abe pia peexanae cuiru coyenewan weya tatsi. Nacom baxua yabara jeye pejume diwesitha: \q1 “Pon jiwi Pecapanenebiyaein patopaena israelmonae \q1 jiwanatha pomonae Sión tomara wʉnmonae. \q1 Bapon jʉntʉ coyene wepichina Jacob pia \q1 pemomoxi susato jiwi tatsi abe pia peexanae \q1 cuiru coyenewan tatsi, pomonae israelmonaexae. \q1 \v 27 Jʉntʉ coyene wepichin barapo judiomonae \q1 abe pia peexanae cuiru coyenewan tatsi. \q1 Barapoxonae cayabara jume weta exanaein \q1 pocotsiwa caena bayatha yabara tsiwʉnae \q1 muxu dutan barapomonae pia pamo susato jitontha \q1 tatsi pon pewʉn Jacob, pon Israelxae”, \q1 jei Nacom Pejume Diwesitha. \p \v 28 Ichamonae xua israelmonae jiwana anoxuae barapomonae Nacom pia peaitafaetabi jiwichi tsipei barapomonae jopa jume cowʉntsiyo Nacom pia pexeinya jume diwesi tatsi po diwesi Cristo pepatopaewa yabara. Tsipei barapomonae baxua exana, daxota paxam pomonae jopa judiomonae naexanaeyo pam, bara paca itacʉpa xua painya nejume cowʉntsiwa Cristo. Ichitha barapo israelmonae Nacom caena bayatha copiya itapeta. Barapo israelmonae awiya Nacom antobe, pia pamo susato jiwi tatsi copiya peitapetsixaetsi. \v 29 Tsipei Nacom jopa ichawa beya paebiyo. Pocotsiwa Nacom cata equeicha jopa caewa pichiyo. Pomonae Nacom itapeta equeicha jopa itawetsiyo. \v 30 Paxam pomonae jopa judiomonae painya nenaexanaewi pam, copiya paxam jopa painya neexanae jiwi pam pocotsiwa Nacom paca itoroba. Daichitha anoxuae judiomonae jopa peexanaexae pocotsiwa Nacom itoroba, daxota Nacom wʉnaeya paca yabara nanta xeina pia nepaca cayawenaewa tsane. \v 31 Ichitha anoxuae bequein barapomonae judiomonae jopa exanaeyo pocotsiwa xua Nacom ichichipa, bexa tsane barapomonae judiomonae jume cowʉntsina. Poxonae baxua exanaena Nacom, xua wʉnaeya paca yabara nanta xeina pia nepaca cayawenaewa tsane irʉ wʉnaeya yabara nanta xeinaena peyawenaenexa tsane xua barapomonae peyawenaenexatsi pia peantobewixae. Nacom baxua exanaena barapomonaetha icha bayatha pacata ichi xua poxonae Nacom pacata exana. \v 32 Nacom bara copata xua daxita jiwi bara najʉpa xua penatsicuentsiwa xua jopa pejume cowʉntsixaetsi. Nacom bara baxua copata, xua penanta jʉpiya yawenaenexa daxita jiwi, peantobexae. \p \v 33 ¡Maisa jopa juniya Nacom yawenaeyo jiwitha! ¡Maisa Nacom jopa juniya xeinaeyo peyabara yaputae coyenewan po coyene xua xaniwaicha pecayabara exanaewa! ¡Maisa Nacom jopa juniya yabara tsiwʉnae yaputaeyo peyaputae coyenein xua bexa exanaena! ¡Dapon ajibi pon itacʉpatsi xua pecayabara yaputaeya paebiwa pocotsiwa Nacom cuita yabara exana! ¡Barichi dapon ajibi pon itacʉpatsi xua peyaputaewa Nacom pia cui coyenewan tatsi! \v 34 Nacom Pejume Diwesitha tatsi yabara jeye baxua: “Dapon ajibi, pon yaputane pocotsiwa Nacom nanta xeina pon jiwi Pecanamataxeinaeinxae. Mataʉtano dapon ajibi, pon xua Nacom pecuidubiwatsi. \v 35 Mataʉtano dapon ajibi pon cata Nacomtha xua daxota xuya bewa Nacom matomatsina”, jei Nacom Pejume Diwesitha tatsi. \v 36 Apara daxita coyenein Nacom forota. Nacom canamataxeina pia peayapusʉ itorobi coyenewatha daxitan pocotsiwan xua xuan exana. Daxitan bara piawa tatsi. ¡Barabʉ Nacom wʉnae jainteibatsi xua ataya tsaibi tsane! ¡Je, bara ichi tsane! \c 12 \s1 Meje yabara xua wajinompaewa wataexanaenexa Nacom \p \v 1 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesús. Paxam payaputaneme xua Nacom bichocono naca yawena pia wanaca antobexae. Daxota paca itorobatsi daxita pam. Pana najʉntʉ coyene doure Nacomtha painya nenacuichinexa pocotsiwa Nacom paca itoroba. Baxua bara be poxonae jiton ovejiyo asʉ cata xua pebexubinexa Nacom nexa. Poxonae pana najʉntʉ coyene doutame Nacomtha barapo coyene Nacom tsita xanepanatsi. Barapocotsi coyenewatha bewa wʉnae pajaintsiname Nacom painya jʉntʉ coyeneintha. \v 2 Jopa bara paichiponaeinde xua abe paexanaponame po coyenewan icha ichi xua exana dubenanaebiya pomonae barapo cae pin nacuathe jinompa. Jame maisa bara pacopare xua Nacom paca necanaexanaenexa xua icha jʉntʉ coyene paxeiname xua beta painya nenanta xeinaponaenexam tsane. Bapoxonae payaputaename xua bara painya neexanaewa pocotsiwa Nacom ichichipa. Pocotsiwa Nacom peichichipaewa xua apara painya neexanaponaewa tsane xua meje: pocotsiwa bara wʉnae, mataʉtano pocotsiwa Nacom pejʉntʉ coyene weiweina exanaewatsi, mataʉtano pocotsiwa daxita bichocono matapaeicha xanepana. \p \v 3 Nacom taneantobexae necata barapo peayapusʉ itorobi coyenewa xua tapaca itorobiwatsi pocotsiwa yabara bewa paexanaename. Daxota baxua paca tsipaebatsi xua paxam jopa bewa pana nayabara nanta xeinaem xua peainya cui jiwi pam beyacaincha poxonae Nacom pia coutha ainya cui paca cana exana. Nacom paca catsiba pejume cowʉntsiwa daxita carepaya paxamtha. Daxota bewa daxita paxam xainyeya pana nayabara nanta xeinaem pocotsiwa painya neexanaexae xua icha be pocotsi coyeneya Nacom painya nepaca itorobixae pocotsiwa bewa paexanaename. \v 4 Wapepontha nawita xeinatsi xua wanaca cueyatsiwan, bara bequein cae pepontsi. Daxita barapo wanaca cueyatsiwan wapepontha jopa nanta jʉpae coyeneya exanaeyo. \v 5 Waxainchi bara ichichi bara bequein pinmonaetsi ichitha waxainchi be cae pepontsi Cristotha. Ichitha apara daxitatsi bara caemonae naexainchi wajume cowʉntsixae Cristo. Caemonae wanaexanaexae Cristotha, daxota nantiya nayawenatsi. \p \v 6 Nacom daxita carepaya barompaya naca catsiba wajʉntʉ coyeneya waexanae coyenewan, peichichipaexae xua naca yawenaena wanaca antobexae. Barapo jʉntʉ coyeneyatha waxainchi barompaya bewa beta taexanaetsi Nacom wanaca catsixae barapo coyene. Ichamonaetha Nacom naca jiwana catatsi po coyene xua peyabara yaputaeya cueicueijei coyenewa Nacom Pejume Diwesi. Bapoxonae barapomonae bewa cueicueijei barapo diwesi jiwitha. Bapomonae bewa exanae baxua daxita po pejume cowʉntsiwatha Nacom bapomonaetha cata. \v 7 Ichamonaetha Nacom naca jiwana catatsi, po coyene xua ichamonae peyawenaewatsi. Barapomonae bewa moya ichamonae bara beta yawenaetsi. Ichamonae Nacom naca jiwana catatsi po coyene xua ichamonae pecuidubiwatsi. Pomonae yaputane xua pecuidubiwa ichamonaetha, bewa moya bara beta cuidubina ichamonaetha. \v 8 Ichamonaetha Nacom naca jiwana catatsi peyaputae coyenewa po coyenewa xua pejʉntʉ cui coyene tsacabinexa pejume cowʉntsiwi xua jʉntema pejinompaenexa. Pomonaetha Nacom cata barapo peyaputae coyenewa bapomonae bewa moya bara beta jʉntʉ cui coyene tsacabina ichamonae. Ichamonaetha Nacom naca jiwana catatsi peyaputae coyenewa po coyenewa xua piawan peroutsiwa ichamonaetha. Bapomonae bewa jopa asiwiyo, moya bara bewa amanaya doutsina ichamonaetha. Ichamonaetha Nacom naca jiwana catatsi peyaputae coyenewa po coyenewa xua piamonae canamataxeinaeya itoroba. Bapomonae bewa moya bara saya daunweya beta canamataxeinaeya itorobaponae. Ichamonaetha Nacom naca jiwana catatsi peyaputae coyenewa po coyenewa xua yawena peacopeibi jiwi. Bapomonae bewa moya jʉntʉ coyene weiweinaeya yawenae. \s1 Meje yabara xua pocotsiwa bewa exanae pomonae pejume cowʉntsiwi Cristo \p \v 9 Poxonae pana naantobem xaniwaicha nantiya caemonae pana naantobeinde. Panaitemare abe peexanae coyenewan. Saya naitomatsiya paexanaponde pocotsiwa pexanepanae coyenewan. \v 10 Bewa caemonae nantiya pana naantobem, icha caepi jiwi ichi xua yatsicaewa naantobe xua cae peweicho jiwi. Bewa ichamonae pabarʉ cui itura jinaem xua barapomonae peainya cui jiwi beyacaincha paxam. \p \v 11 Jʉntʉ coyene daunweya patanacuire pon jiwi Pecanamataxeinaein. Jopa paacoyenefaetabinde poxonae pata nacuitame. Antʉcoyeneyapusʉya bapon patanacuire, bichocono painya neichichipaexae. \p \v 12 Painya newʉnae ewatsixae pocotsiwa xua Nacom paca catsibapaeba bexa daxota pajʉntʉ coyene weiweinaeya jinompare. Poxonae ichamonae jopa xapain pacata exanaeyo, xua paca cana exana xua paajʉntʉcoyenetanem, bara saya jʉntema pajinompare. Jopa paaitaconaeinde. Jopa pana cui barapentsinde xua painya tsipaebeibiwa Nacom. \p \v 13 Nacom piamonae xua irʉ pomonae Nacom pejume cowʉntsiwixaetsi payawende pocotsiwa xua barapomonae nantawenona. Pantenta weyataeya wabeibare painya bontha pomonae painya nepaca casiwa poneibiwi, pomonae pejume cowʉntsiwi Nacom pomonae jopa painya yaitaibi jiwi. \p \v 14 Pomonae paca atene exana painya nejume cowʉntsixae Jesucristo barapomonae patawʉcare Nacomtha xua Nacom peyawenaewa tsane barapomonae. Nacom jopa patsipaebinde xua abe pecana exanaewa tsane barapomonaetha. \p \v 15 Irʉrʉ pajʉntʉ coyene weiweineibare poxonae ichamonae jʉntʉ coyene weiweineiba. Ichacuitha pajʉntʉ coyene wecoyei tsaibindeno poxonae ichamonae jʉntʉ coyene wecoyei tsaibi. \p \v 16 Pebʉrʉya nanta cui jʉpaeya pajinompare xua jʉntema nantiya pana nabarʉ dubenanaebiyame. Jopa ichamonae paaebinde. Pacana exande painya jiwi xua be pomonae pecui pawi jiwi. Jopa pana nayabara nanta xeinaeinde xua painya neyaputae jiwi pam. \p \v 17 Poxonae ichamonae abe pacata exana jopa xuya abe pata exanaeinde barapomonaetha. Jame maisa pananta xeinare xua daxita jiwi xaniwaicha painya netaexanaewa tsane pocotsiwa barapomonae tsita cui xanepanatsi. \v 18 Paexanaponde daxita pocotsiwan paca itacʉpa, xain bapoxonae jʉntema pana nabarʉ jinompame daxita jiwi. \v 19 Tamonae pam paxam pomonae tapaca caantobe jiwichi pam irʉ painya nejume cowʉntsi jiwixae Jesucristo. Paxam jopa bewa xuya panayantomateibim tsane poxonae ichamonae abe pacata exaneiba. Jame bara saya pacopare xua bara Nacom peyantomatsiwa exanaena pomonaetha pomonae abe pacata exana. Tsipei Nacom Pejume Diwesitha tatsi baxua yabara jeye: “Jame xan saya ba tacoyan xua jiwi atene exanan abe peexanaexae ichamonaetha. Xan peyantomatsiwa xuya exanaein pomonaetha pomonae paca abe exana jei pon Pecanamataxeinaein jiwi”, jei Nacom Pejume Diwesitha. \v 20 Jopa xuya payantomateibim tsane. Jame paexande xua Nacom Pejume Diwesitha tatsi jeye: “Icha painya nepaca caaitafaetabi jiton jainpa, paapare pexaewa. Yawano icha meratsipano, paapare pocotsiwa xua peapaewa. Poxonae baxua pataexanaename, bapoxonae barapon pin ura paca tsita xeinaena xua bayatha abe pia pacata exanaexae”, jei Nacom Pejume Diwesitha. \v 21 Jopa pacopatsinde xua ichamonae abe pia paca exanae coyenein tatsi paca jʉntʉ coyene amanayaba xua daxota abe paexaname barapomonaetha pomonae painya nepaca caaitafaetabi jiwi. Jame maisa beta exanaeya pata exande poxonae bequein ichamonae abe pacata exana. Bapoxonae pacoyene amanayabame po coyenein abe peexanae coyenewan. \c 13 \p \v 1 Daxita jiwi bewa exanae pocotsiwa itorobatsi pomonae itorobiya pecanamataxeinae jiwi pomonae peayapusʉ itorobi coyenewa xeina. Jiwi jopa itacʉpaetsi xua pecanamataxeinaewa ichamonae xua peitorobinexa icha Nacom jopa yabara copatsiyo baxua. Tsipei jiwi pomonae peayapusʉ itorobi coyenewa xeina xua pacanamataxeinaewatsi ichamonae saya meisa Nacom bara yabara cui copaba xua barapo jiwi bara pecanamataxeinaewa tsane ichamonae. \v 2 Daxota icha ichʉn jume naitemata xua pocotsiwa itorobatsi xua itoroba pon piamonae itorobiya pecanamataxeinaein barapara bapon barichi jume naitemata po coyene xua Nacom exana xua poxonae cana exana xua barapomonae pecanamataxeinaewa ichamonae. Pocotsimonae xua baxua exana xua pejume naitematsiwa, barapocotsimonae apara bara Nacom tsita natsicuentatsi xua barapo abe coyenewa peexanaexae. \v 3 Pomonae beta peexanae jiwi jopa bewa cuitaya junuwi tsane xua pecuitaya junuwiwatsi pomonae itorobiya pecanamataxeinaewi. Jame saya meisa pomonae abe peexanae jiwi bewa cuitaya junuwina xua pecuitaya junuwiwatsi pomonae itorobiya pecanamataxeinae jiwi. Icha jopa paichichipaem xua junuwa painya nepaca exanaewa pon itorobiya pecanamataxeinaein, moya jame beta patsita exande. Bapoxonae bapon bara patsita xanepanaename. \v 4 Tsipei apara pon itorobiya pecanamataxeinaein jiwi tanacuita Nacom xua painya nepaca cayawenaewa tsane. Ichitha icha paxam abe paexaname moya bara bewa pajunuware, tsipei bapon pon itorobiya pecanamataxeinaein jiwi, xeina po peayapusʉ itorobi coyenewatha peitacʉpaewatsi xua atene paca exana. Bapon tanacuita Nacom. Daxota bapon Nacom taexainchi xua pomonae abe peexanaewi atene tsane xua penatsicuentsixae xua abe peexanaexae Nacomtha. \v 5 Daxota bewa paexanaename pocotsiwa paca itoroba pon itorobiya painya nepaca canamataxeinaein. Jopa apara bewa paexanaem tsane baxua xua poxoru Nacom atene painya nepaca exanaeyainwa, jame apara poxoru xua painya jʉntʉ coyenetha payabara yaputaneme xua bewa beta painya neexanaewa tsane. \v 6 Daxota xain barapomonae pacatsibame pematomatsi paratixi pocotsi paratixi jiwi bewa catsibina pomonaetha pomonae itorobiya pecanamataxeinae jiwi. Tsipei barapomonae nantawenona paratixi xua beta pe-eexanaponaewa tsane poxonae Nacom tanacuitapoinchi. \p \v 7 Daxita barapomonae barompa paratixi pacatsibare po paratixi bewa pacatsibim barapomonae. Pomonae painya nepaca canamataxeinaewi pacatsibare daxita po coyenein peyabara matomatsiwan xua xuan paca wʉca. Daxita pomonae pecanamataxeinae jiwi pabarʉ cui itura jinare, xua daxota betiya painya nebarʉ cueicueijeiwa tsane. \p \v 8 Painya xoba ichamonae pantoma amanayabeibame. Jame saya cae coyene bewa paxeinaem po coyene xua nantiya painya nenaantobewam. Tsipei pon antobe ichamonae bapon jume cowʉntsiya exana daxita pocotsiwa xua Moisés itoroba pia peitorobi coyenewatha. \v 9 Moisés pia peitorobi coyenewatha jeye: “Jopa pichinde ichʉn piseuri tatsi. Jopa bexubinde ichamonae. Jopa caibinde xua ichamonae piawan. Jopa yabara uwinde pocotsiwa ichʉn xeina”, jei barapo itorobi coyenewatha. Barapo coyenein xuaunxuae paeban, irʉno daxita icha peitorobi coyenewano be cae peitorobi coyenewa jume naexanabe ichaxota xua po jumetha jeye: “Ichamonae antobeinde icha ichim xua jinya coutha naantobem”, jei barapo peitorobi coyenewatha. \v 10 Pon ba beta antobe tsaibi ichamonae bapana jopa abe taexanaeyo barapomonaetha. Daxota icha antobetsi ichamonae bapoxonae barapara jume cowʉntsiya exainchi daxita pocotsiwa Nacom itoroba Moisés pia peitorobi coyenewatha. \p \v 11 Daxita baxuan bewa paexanaename tsipei payaputaneme xua anoxuae po dapaetha pajinompame bichocono peayapube dapae. Barapo dapaetha tsaca pajinompare, tsipei imoxoyo naca itiya pona po mataqueitha Nacom naca capanenebiyaena. Barapo matacabi imoxoyo beyacaincha xua poxonae aena jume cowʉntatsi Jesucristo. \v 12 Pequireiwa ba bewayo caewanaya poxoru matacabi dawetsina. Bara jʉta coyeneya ichi poxonae pomonae ba abe peexanaewi bara apara pequireitha abe exana. Barapomonae barapenta xua abe exana poxonae matacabi tsuxubi. Barichi waxainchi bewa barapentichi xua abe waexanae coyenewa icha barapomonae ichi xua saya merawi abe exana ichitha mataqueitha jopa exanaeyo. Waxainchi bewa beta exanaetsi icha pomonae ba ichi pomonae jinompa mataqueitha xua beta exana. Baxua exanatsi poxonae najʉntʉ coyene wʉnaetatsi xua najʉntʉ coyene ayapusʉ exanatsi abe waexanaeyainwa. Baxua icha be poxonae ba soldadopin ichi poxonae matacabitha nacui wʉnaeta penabinexa. Bapon penaintontha nayaitata xua daxita pepontha xua pebexotsiyainwatsi. \v 13 Barabʉ beta xanepanaya dubenanaebiyatsi, icha jiwi ichi xua beta dubenanaebiya mataqueithaxae. Jopa bewa nacʉpa exanae dubenanaebiyae tsainchi xua peamenetsaxawa. Mataʉtano jopa bewa ponaeinchi po penabanaewan xua ichaxota pinmonae penacaetutsiwa yawa abe exana. Jopa bewa nasi cui exanae tsainchi. Mataʉtano jopa bewa tanotsichi ichamonae piseuri jiwi tatsi. Yawano jopa bewa nantiya jume daunweya najume matsontsonobi tsainchi. Mataʉtano jopa bewa nauwi tsainchi. \v 14 Jame ichawa bewa paexanaename. Bewa Jesucristo patsipaebiname xua painya nepaca yaitatsinexa pon jiwi Pecanamataxeinaein, xua abe painya exanaeyainwa tsane. Bapoxonae jopa paexanaeinde po coyene xua abe painya exanaewam pocotsiwa painya jʉntʉ coyenein ichichipa xua peexanaewa. \c 14 \s1 Meje yabara xua jopa bewa abeya yabara paebichi po coyene xua pejinompaewa pomonae irʉ pejume cowʉntsiwi \p \v 1 Icha ichʉn jʉntʉ coyene faefaena pejume cowʉntsiwa Cristotha, bapon pacana exande be painyamonae jiwi jiwana pomonae painya nejume cowʉntsi jiwixae pam. Jopa bapon yabara pajume matsontsonobinde xua pia pecayabara nanta xeinaewatsi xua po coyeneya bapon bewa exanae xuano xua ichacuitha po coyeneya xua bapon jopa bewa exanae. \v 2 Ichamonae ba nanta xeina xua itacʉpatsi penabanaewa xua daxita coyenein pexaewan. Ichamonae ba pomonae jʉntʉ coyene faefaena xua pejume cowʉntsiwa Cristotha barapomonae ira pipexaewa xane jopa pewi xaeyo. \v 3 Pon penabanaein daxita coyeneya pexaewan, bapon jopa bewa paebi tsane ichʉntha pontha pon xua jopa penabanaeinxae pewi. Jopa bewa paebi tsane “Abe exaname jopa nenabanaexae pewi”, jopa bewa jei tsane. Barichi pon pewi jopa penabanaein, bapon jopa bewa paebi tsane pontha pon pewi penabanaeinxae: “Abe exaname nenabanaexae pewi”, jopa bewa jei tsane. Tsipei pon daxita coyeneya penabanaein pexaewa Nacom yabara nanta xeina xua bara irʉ pexanto tatsi, icha ichi pon jopa penabanaein pewi. \v 4 Xam jopa bewa daxua paebim tsane xua pon ichʉn tanacuitatsi xua bapon natsicuenta pontha pon pecanamataxeinaeinchi abe peexanaexae. Po pebin xua Nacom tanacuitatsi bapon nantaʉta pon jiwi Pecanamataxeinaein. Bapon jopa nantawenonaeyo xua irʉ xam canamataxeiname bapon. Saya meisa Nacom itacʉpatsi xua yabara paeba poxonae po coyene icha bapon wʉnae exana xuano xua icha jopa xapain exanaeyo. Ichitha bapon xanepanaya exanaena tsipei Nacom itacʉpatsi xua cana exana, xua pia petanacuichi jiwi tatsi xanepanaya peexanaewa. \p \v 5 Ichamonae nanta xeina xua caentaqueitha bichocono peainya cui matacabi beyacaincha xua icha matacabi tsipei barapo matacabitha xua Nacom wʉnae pejainchiwatsi. Ichamonae nanta xeina xua daxita matacabin bara najʉpa xua peainya cui matacabin xua Nacom wʉnae pejainchiwanexatsi barapo matacabintha. Daxita barapomonae bewa barompaya pia jʉntʉ coyenewatha yabara nanta xeinae xua barapara pexainyeiwa po coyenewa xua peyabara nanta xeinaexae. Jopa bewa nanta xeinae po coyenewa ichʉn yabara nanta xeina. \v 6 Pon jopa nacuichiyo po mataqueitha xua peainya cui matacabi, bapon baxua exana xua Nacom wʉnae pejainchinexatsi pon jiwi Pecanamataxeinaein. Barichi pon xua penabanaein daxita coyeneya pewi, apara xua Nacom wʉnae pejainchinexatsi, pon jiwi Pecanamataxeinaein, tsipei bapon jeye: “Nacom maisa jʉntʉ coyene weiweinan xua tanecatsiwam daxita coyeneya pexaewan”, jei. Irʉno pon jopa pewi xaeyo, bapon barapara xua Nacom wʉnae pejainchinexatsi pon jiwi Pecanamataxeinaein, tsipei bapon jeye: “Nacom maisa jʉntʉ coyene weiweinan xua tanecatsiwam ira pipexaewa”, jei bapon. \p \v 7 Tsipei dapon ajibi pon waxainchi jiwanatsi pomonaexaetsi pomonae wajume cowʉntsiwichi, xua pon pepoponaewa penacanaexanaewa xua be pocotsi coyeneya bapon ichichipa. Jame apara popona icha be pocotsi coyeneya bara Cristo pon jiwi Pecanamataxeinaein ichichipa xua pepoponaewa tsane. Barichi icha bapon tʉpaetsipa apara saya poxoru Jesucristo pon jiwi Pecanamataxeinaein bara copata xua bapon petʉpaewa tsane. \v 8 Icha Nacom pon jiwi Pecanamataxeinaein copata xua awiya wajinompaewatsi bewa beta jinompaetsi xua daxota jiwi Nacom wʉnae pejainchinexatsi. Icha Nacom pon jiwi Pecanamataxeinaein copata xua bara watʉpaewa tsane barapo coyene bewa cana exanaetsi xua jiwi wʉnae pejainchiwa Nacom. Daxota bequein icha waxainchi jinompaetsipatsi, yawano poxonae bequein icha tʉpaetsipatsi bara barapara barapo coyeneinya waxainchi bewa cana exanaetsi xua jiwi Nacom wʉnae pejainchinexatsi pon jiwi Pecanamataxeinaein poxoru waxainchi piamonae tatsichi. \v 9 Daxota Cristo tʉpa, yawano equeicha asʉ popona xua penaexanaenexa tsane pon jiwi Pecanamataxeinaeinchi xua daxita jiwi nexa pomonae werapa irʉno pomonae cataunxuae jinompano. \p \v 10 Daxota dapon ajibi pon paxam jiwana pam pon bewa yabara paebina pomonaetha pomonae irʉ pejume cowʉntsiwi Cristo, xua pejeiwa: “Barapomonae Nacom tsita natsicuentatsi abe peexanaexae bapontha”, xua pejeiwa. Mataʉtano ichamonae paxam jiwana jopa bewa yabara paebi tsane pomonaetha pomonae irʉ pejume cowʉntsiwi, xua jei: “Maisa barapomonae jopa peyaputaewi xua jopa peainya cui jiwi”, jopa bewa jei. Tsipei poxoru daxita waxainchi bexa tsane umenaeinchi Cristo peitabaratha. Cristo daxita naca yabara paebina xua wanatsicuentsiwa xua abe waexanaexae Nacomtha. \v 11 Tsipei Nacom Pejume Diwesitha jeye: \q1 “Xan bara xaniwaicha yabara paca tsiwʉnae \q1 muxu dutatsi xua daxita jiwi patsina xua \q1 pentabocototha peumenaenexa taitabaratha \q1 tanewʉnae jainchinexa. \q1 Daxita jiwi neyabara paebina jei tsane: \q1 ‘Apara barapon yatsicaewa pepa Nacom’, jei \q1 tsane”, jei Nacom pon jiwi \q1 Pecanamataxeinaein xua Pejume Diwesitha. \m \v 12 Bapoxonae barapo mataqueitha yabara cueicueijei tsainchi Nacomtha pocotsiwa xua caena bayatha exanatsi xua barapo cae pin nacuathe icha bara metha wʉnae exainchi yawano icha bara metha abe exainchi. \s1 Meje yabara xua jopa bewa exanaetsi pocotsi coyeneya pomonae pejume cowʉntsiwi abe peexanaewa tsane \p \v 13 Daxota waxainchi jopa bewa yabara nantiya namuxutainyabichi pocotsiwa waexanaexae. Jame bewa paexanaem xua meje: Painya xoba pacana exaname painyamonae pomonae irʉ pejume cowʉntsiwi xua pocotsi coyeneya barapomonae peexanaewa tsane xua daxota jopa pejume cowʉntsiwa tsane Nacom. \v 14 Tsipei xan tajume cowʉntsixae Jesús pon jiwi Pecanamataxeinaein daxota bara yatsicaya yaputan, xua dapocotsiwa ajibi po pexaewa tanejʉntʉ coyene taxobiwa xua icha taxaewa tsane. Ichitha icha ichʉn yabara nanta xeina xua po pexaewa betaxobichipatsi icha xaetsipa bapoxonae bara tsita xainyeichi, betaxobichipatsi icha xaetsipa. \v 15 Ichitha icha paxaetsipame pocotsiwa xua painya jiton jopa ichichipaeyo xua pexaewa, pon irʉ pejume cowʉntsin bapoxonae peantobe coyenewa jopa patsita xeinaem bapon. Painya xoba paexaname pocotsi coyenetha xua ichʉn baraxuba Nacom xua poxoru pocotsiwa painya nexaexae. Tsipei apara Cristo bayatha tsitʉpa bapon. \v 16 Paxam pananta xeiname xua bara wʉnae paexaname po coyenein ichamonae tsita abetsi pejʉntʉ coyenein taxobixaetsi. Bequein baxua payabara nanta xeinaetham tsipae ichitha jopa paexanaemtsipae barapo coyenein. Tsipei icha paexanaetsipame barapo coyenein, ichamonae yabara jei tsipae barapo coyenein: “Maisa po coyenein barapomonae exana bichocono abe”, jei tsipae. \v 17 Nacom ichichipa xua waxainchi pebʉrʉya jʉntema wajinompaewa. Daxota poxonae Nacom naca itoroba po coyene yabara po coyeneya bewa nabarʉ jinompaeinchi, jopa yabara paebi tsainchi xua po peitorobi coyenein xua waxaewa yawa waapaewa yabara. Jame po coyenein yabara naca itoroba xua apara jame pinae bewa Nacom tsita xeinaeinchi pejʉntʉ coyene xanepanaewa. Mataʉtano bewa pinae jʉntema nabarʉ jinompaeinchi Nacom nexa. Mataʉtano bewa jʉntʉ coyene weiweinaeya jinompaeinchi. Daxita barapo coyenein xeinatsi wanaca catsibixae Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi. \v 18 Poxonae barapo coyeneya Cristo taexainchi bapoxonae Nacom tsita xanepanatsi pocotsiwa xua exainchi. Mataʉta jiwi naca yabara paeba xua pinae bara beta exainchi. \p \v 19 Daxota bewa waxainchi exaneibinchi pocotsi coyenein xua jʉntema nabarʉ jinompatsi exanatsi. Yawano bewa exaneibinchi pocotsi coyeneintha xua nantiya jume cocowʉntaponatsi naexainchi. \v 20 Jopa bewa paxaem ichʉn peitabaratha pon painyamonae jiwana pocotsiwa xua bapon yabara nanta xeina xua jopa bewa xae. Icha paxaetsipame bapon peitabaratha, bapon irʉ metha xaetsipa barapo pexaewa. Bapoxonae bapon nanta xeinaetsipa xua bapon pomonae jiwana pomonae penatsicuentsiwa Nacomtha xua abe peexanaexae. Painya xaexae bapon pacana exaname xua jopa beta pejume cowʉntsiwa Nacom. \v 21 Jame pocotsiwa xua xanepanaya painya neexanaewa tsane meje baxue: Jopa bewa paxaem pewi. Mataʉtano jopa bewa paapaem peamenetsaxawa. Mataʉtano jopa bewa paexanaem pocotsi coyenewatha painya jiton exanaena pon irʉ pejume cowʉntsin Cristo xua abe peexanaewa tsane. \v 22 Icha paxam pajume cowʉntame xua bara Nacom paca copata xua bara painya nenabanaewan daxita coyeneya pexaewan, po pexaewan jopa paca jʉntʉ coyene taxobiyo saya jame meisa Nacomtha yabara patsipaebare baxua. Painya xoba ichamonae yabara patsipaebame pexaewa po pexaewa barapomonae jopa bapana xae. ¡Maisa jʉntʉ coyene weiweina pon daxita coyeneya pexaewa penabanaein pon pia jʉntʉ coyenewa jopa tsipaebichi xua pinae penatsicuentsiwa xua abe peexanaewaxae Nacomtha poxonae barapo pexaewa xane! \v 23 Pon yabara ainya ʉnthʉton xeina xua pocotsiwa penabanaewan, bapon barapara pia coya natsicuenta Nacomtha xua abe exana xua poxonae daichitha xane barapo pexaewa. Daxota daxita pocotsiwan waxainchi exanatsi icha jopa beta yabara jume cowʉntichi xua waexanaewa pocotsiwa Nacom ichichipa bapoxonae barapara abe exanatsi, poxonae baxuan exanatsi. \c 15 \s1 Meje yabara xua pocotsiwa bewa exanaetsi xua ichamonae tsita xanepanatsi \p \v 1 Waxainchi pomonaetsi pomonae ajʉntʉcoyenesʉtsi xua wajume cowʉntsiwa Cristotha. Daxota bewa yawenaetsi pomonae xua jʉntʉ coyene faefaena xua pejume cowʉntsiwa Cristotha xua barapomonae awiya jume cowʉntsina. Jopa meisa bewa exanaetsi pocotsiwa xua waxainchi wacoya ichichipatsi. \v 2 Daxita waxainchi bewa exanaetsi pocotsi coyenewa tsita coyene xanepanatsi pomonae ichamonae pomonae irʉ pejume cowʉntsiwi pocotsi coyenetha xua barapomonae yawenatsi xua pejume cocowʉntaponaenexa. \v 3 Tsipei Cristo jopa exanaeyo xua pia coya ichichipa pocotsiwa tsita coyene xanepanatsi. Jame saya bapon yabara jume cui copatatsi xua jiwi bapon atene peexanaewatsi poxonae abe yabara paebatsi. Jiwi Cristo bara barapo coyeneya cana exanatsi icha be pocotsi coyeneya caena bayatha Cristo yabara paebatsi Nacom Pejume Diwesitha xua Cristo jeye Nacomtha: “Poxonae jinya necaaitafaetabi jiwi abeya cayabara paeba, barichi barapara xan berena abeya neyabara paeba”, jei Cristo Nacomtha. \v 4 Daxita xua pocotsiwan caena bayatha tina Nacom Pejume Diwesitha, baxuan yabara tina xua wanaca cuidubinexa Nacom yabara. Baxuan naca cuiduba xua Cristo wawʉnae ewatsinexa. Xeinatsi baxua poxoru Nacom Pejume Diwesi naca cana exana xua jopa dapo coyene xeinaetsi xua bepijawa aitaconaetsi xua bequein ichamonae abe nacata exana. Yawano barapo diwese naca cana exana xua najʉntʉ coyene tsacabatsi xua wajume cowʉnta dubenanaebiyaewa. \v 5 Nacom bapon naca cana exana xua jopa bepijawa aitaconaetsi yawano xua naca jʉntʉ coyene tsacaba exana. Barabʉ barapon Nacom paca yawena xua pebʉrʉya nanta jʉpiya pananta xeiname xua painya nabarʉ exanaewa tsane, icha be pocotsi coyeneya Cristo Jesús exana. \v 6 Barabʉ be caemonae pana nabarʉ wʉnae jaintame Nacom, pon Jesucristo Paxa tatsi, pon Jesucristo Wanacanamataxeinaein. \s1 Meje yabara xua po coyene pomonae jopa judiomonae naexanaeyo tsipaebatsi Nacom pia pecapanenebiyae diwesi jume \p \v 7 Daxota icha Cristo naca ichi xua naca matenta weyataeya waba, paxam bara paichinde. Nantiya pana nantenta weyataeya wabeibare xua bapoxonae jiwi wʉnae pejainteibinexa Nacom painya neexanaewamxae baxua. \v 8 Xan paca tsipaebatsi xua Cristo patopa xua judiomonae peyawenaenexatsi. Cristo baxua exana xua tsita itapeinya xeina xua Nacom bara exana pocotsiwa bapon exanapaeba. Mataʉtano Cristo baxua exana pia nayabara jume cui wetsinexa pocotsiwa bayatha Nacom yabara tsiwʉnae muxu duta wamo susato jiwitha. \v 9 Yawano Cristo daxota patopa xua pomonae jopa judiomonae naexanaeyo wʉnae pejainchinexa Nacom xua Nacom wʉnaeya peyabara nanta xeinaexae xua peyawenaenexa barapomonae. Nacom Pejume Diwesitha baxua yabara jeye xua Cristo paeba paxatha: \q1 “Wʉnae cajaintatsi daxita nacuan \q1 jiwitha pomonae jopa judiomonae \q1 naexanaeyo pia xantha tatsi. \q1 Wʉnae cajaintatsi xua poxonae cata \q1 naxʉnatsi”, jei Nacom Pejume \q1 Diwesitha xua Cristo Paxatha paeba. \m \v 10 Equeicha Nacom Pejume Diwesitha jeye: \q1 “Barabʉ daxita nacuan jiwi caemonae nabarʉ \q1 jʉntʉ coyene weiweinaena pomonae Nacom \q1 itapeta xua pecana exanaenexa piamonae tatsi”, \q1 jei Nacom Pejume Diwesitha. \m \v 11 Equeicha Nacom Pejume Diwesitha jeye: \q1 “Barabʉ daxita pam pomonae jopa judiomonae \q1 naexanaeyo pam wʉnae pajainchiname \q1 pontha pon jiwi Pecanamataxeinaein. \q1 Mataʉtano barabʉ daxita nacuanpiwi \q1 wʉnae jainchina bapontha”, jei \q1 Nacom Pejume Diwesitha. \m \v 12 Equeicha Nacom Pejume Diwesitha xua Isaías tatina, jeye: \q1 “Pebin patopaena pon Isaí pia pemomoxi \q1 susato jiwi jiwana tatsi, \q1 pon David paxa tatsi. \q1 Bapon Nacom cana exana xua bapon itorobiya \q1 pecanamataxeinaenexa tsane pomonae \q1 jopa judiomonae naexanaeyo. \q1 Barapomonae jume cowʉntsiya wʉnae ewatsina \q1 xua barapon barapomonae pecapanenebiwa \q1 tsainchi abe pia peexanaexae cuiru \q1 coyenein weya tatsi”, jei Isaías \q1 Nacom Pejume Diwesitha. \p \v 13 Barabʉ Nacom pon naca cana exana xua wawʉnae ewatsiwa Cristo bichocono paca jʉntʉ coyene weiweina exanaena. Mataʉtano barabʉ Nacom jʉntema jinompa paca cana exanaena. Nacom baxua pacata exana painya nejume cowʉntsixae bapon. Bapoxonae barabʉ Nacom paca cana exana xua jopa juniya painya newʉnae eewataponaewa tsane Cristo. Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi baxua paca cana exana pia peayapusʉ itorobi coyenewatha. \p \v 14 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsixae Jesucristo. Bara xaniwaicha beta yaputan, xua paxam beta painya neexanaewam po peantobewa xuaunxuae yabara paca tsitinatsi. Mataʉtano paxam payaputaneme daxita xua pocotsiwa bewa paexanaename. Mataʉtano payaputaneme xua po coyene bewa nantiya pana namuxuwetsim. \v 15 Barapo cartathe pecono jumeyotha atsaquiya pacata tinatsi. Baxuan xua pocotsiwan pacata tinatsi jopa ichipaeinyo xua painya nejʉntemainaewa. Daxota atsaquiya pacata tinatsi baxuan Nacom tanebarʉ cui itura jinaexae poxonae necata barapo tanacuichiwa. \v 16 Nacom neitoroba xua Jesucristo tatanacuichinexa tayawenaenexa pomonae jopa judiomonae naexanaeyo. Tanacuitan Nacom poxonae cueicueijan Nacom pia pecapanenebiyae diwesi jume pomonaetha pomonae jopa judiomonae naexanaeyo. Barapomonae pejume cowʉntsixae Cristo, Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi cana exana xua barapomonae pejʉntʉ coyene xanepanaewa Nacomtha. Po coyene exanan baxua be po coyene icha sacerdotemonaepin ichi. Poxonae bapon duwei jiwi tsitautatsi abe pia peexanae coyenein nexa tatsi bapoxonae barapo jiwi Nacom petsita jʉntʉ coyene xanepanaewichi. \p \v 17 Tajume cowʉntsixae Cristo Jesús daxota bichocono netsita xanepana xua tataexanaexae barapo penacuichiwa xua Nacom nexa. \v 18 Jopa yabara paebinyo xua Cristo exana ichamonae nexa. Saya meisa bichocono netsita xanepana pocotsiwa xua Cristo exana xan nexa. Cristo neyawena xua pomonae jopa judiomonae naexanaeyo pejume cowʉntsinexa Nacom. Barapomonae Nacom jume jejeichi poxonae jume tane pocotsiwa cueicueijan xuano xua tane pocotsiwan xua exananno. \v 19 Nacom neexana xua pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi pia peayapusʉ itorobi coyenewatha exanan pexeinya petsita itʉbi coyenewan po coyene jiwi jʉntʉ coyene nabenaeca cana exainchi. Daxota poxonae Jerusalén tomara wewarapiyan daxita jiwitha cueicueijan tsoponae Nacom pia pecapanenebiyae diwesi jume xua Cristo yabara. Baxua exanan beya Iliria nacuatha yacui jopan. \v 20 Daxota ichichipeiban xua tacueicueijeiwa Nacom pia pecapanenebiyae diwesi jume xua Cristo yabara ichaxota cataunxuae jiwi jopa yabara jume taeyo Cristo. Jopa becueicueijanyo Nacom Pejume Diwesi ichaxota ichamonae copiya bayatha cueicueijei barapo diwesi. \v 21 Poxonae xan baxua exanan, exanan be pocotsiwa bayatha Nacom Pejume Diwesitha pepaebixae, xua Cristo yabara jeichichi: \q1 “Pomonae cataunxuae jopa tsipaebichi po diwesi \q1 xua bapon peyabara paebiwatsi, barapomonae \q1 jume taena, xua bapon yabara jume taeinchi. \q1 Bapoxonae barapomonae yaputaena po diwesi \q1 xua bapon peyabara paebiwatsi xua daxota \q1 bapon jume cowʉntsinchi”, jei \q1 Nacom Pejume Diwesitha tatsi. \s1 Meje xua poxonae Pablo paeba xua pinae beponaena Roma tomara beya \p \v 22 Ichamonae tatsipaebaponaexae barapo diwesi jopa neitacʉpaeyo xua tapaca casiwa ponaewatsi. Bequein bayatha ichichipeiban xua tapaca casiwa poneibiwa tsainchi ichitha jopa neitacʉpeibiyo. \v 23 Ichitha anoxuae wetan barapo penacuichiwa daxita barapo nacuanthe. Caena bayatha ainya wei ichichipeiban xua tapaca casiwa poneibiwatsi. \v 24 Anoxuae ichichipan xua tapaca casiwa ponaewa tsainchi poxonae warapaein España nacua beya. Poxonae paxam panejʉntʉ coyene weiweina cana exanaenameba xua tapaca casiwa ponaexaetsi equeicha warapaein España nacua beya. Ichichipan xua tapana neyawenaewam tsane pocotsiwa nantawenonan tawarapaewanexa poxonae painya tomara weya ponaein. \v 25 Ichitha anoxuaetha copiya ponaein Jerusalén tomara beya. Capanaein pocotsiwa xua barapo Jerusalén tomarathapiwi peyawenaewatsi, pomonae irʉrʉ pejume cowʉntsiwi Cristo. \v 26 Macedonia nacuapiwi irʉ Acaya nacuapiwi pomonae pejume cowʉntsiwixae Cristo daxita barapomonae pia coya juntucuru exana po coyene tsita coyene xanepanatsi. Barapomonae taitoroba paratixi Jerusalén tomarapiwi nexa, pomonae peacopeibiwi pomonae irʉ jume cowʉnta Jesús icha paxam paichim. \v 27 Barapo pejume cowʉntsiwi pomonae Macedonia nacuapiwi irʉ Acaya nacuapiwi barapomonae juntucuru nanta xeina pia coya xua peexanaewa baxua. Barapomonae jopa itorobichi ichʉn. Ichitha barapomonae bewa yawenaena pomonaetha pomonae acopeibiwi. Barapomonae pomonae jopa judiomonae naexanaeyo jume tane Nacom pia pecapanenebiyae diwesi jume poxoru bayatha judiomonae yawena pecueicueijeixae barapo diwesi barapomonaetha. Daxota anoxuae pomonae jopa judiomonae naexanaeyo bewa xuya yawenae barapomonaetha judiomonaetha pocotsiwantha xua barapomonae pexeinaexae Nacom weya. \v 28 Daxota poxonae wetsin barapo penacuichiwa xua catsin daxita barapo paratixi Jerusalén tomarapiwitha, bapoxonae ponaein España nacua beya. Paca siwa ponaeinchi copiya, bapoxonae bara beya warapaein España nacua beya. \v 29 Bara xaniwaicha yaputan xua poxonae paca siwa ponaeinchi, Cristo necatsina po diwesi paxam nexa po diwesi bichocono paca tsita jʉntʉ coyene xanepana xua daxota painya nejʉntʉ coyene weiweinaewa tsane. \p \v 30 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Paca wʉcatsi xua be caemonae panaexande xua ajumesʉya daunweya painya pana nebarʉ tsipaebinexa Nacomtha xua bapon tana neyawenaewa tsane xua tatanacuichiwa bapon. Baxua paca wʉcatsi irʉ painya jume cowʉntsixae Jesucristo pon Wanacanamataxeinaeinxae. Barichi paca wʉcatsi irʉ painya xeinaexae po peantobe coyenewa Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi naca cata. \v 31 Nacomtha painta tsipaebare xua jopa abe tana neexanaenexa pomonae Judea nacuatha pejinompaewi, pomonae jopa pejume cowʉntsiwi. Mataʉtano Nacomtha painta tsipaebare xua barapo Jerusalén tomarapiwi pomonae pejume cowʉntsi jiwi tanententa cobe wenotsinexa barapo paratixi. \v 32 Bapoxonae icha Nacom ichichipaena jʉntʉ coyene weiweinaya paca siwa patopaeinchi. Mataʉtano nafifina caewatsin xua tapaca casiwa ponaewatsixae tsainchi. \v 33 Barabʉ Nacom pon jʉntema jinompa naca cana exana paca barʉ poponaena daxita. Je, bara ichi tsane. \c 16 \s1 Meje yabara poxonae Pablo jacoba Roma tomarapiwi \p \v 1 Anoxuae yabara paca tsipaebatsi powa pewʉn Febe, powa beta peexanaewayo. Bapowa paca siwa ponaena. Bapowa be wamcho watsicotaewa irʉ pejume cowʉntsixae Jesús. Barapowa Nacom tanacuitatsi xua yawenatsi pomonae pejume cowʉntsi jiwi Cencrea tomaratha. \v 2 Barapowa wʉnaeya pantenta weyataeya wabare Jesucristo piamonae jiwanaxae pon Wanacanamataxeinaein. Baxua bewa paexanaem icha pomonae pejume cowʉntsiwi ichi xua bewa nantiya nantenta weyataeya wabeibina. Barapowa payawende xua pocotsiwa barapowa nantawenona, tsipei barapowa bayatha yawena nawita pin bicheitomonae. Yawano barapowa bayatha irʉ neyawena. \p \v 3 Painta jacobare powa pewʉn Prisca. Irʉ painta jacobare, pia pebin tatsi, Aquila, tsipei barʉ nacuitanbe barapo tanacuichiwa po coyenein exanan Cristo Jesús nexa. \v 4 Baraponbe bara muxu petʉpaebe tana necapanepaenexabe poxonae ichamonae juntucuru muxu tana nebexubi. Daxota xan baranbe: “Maisa jʉntʉ coyene weiweinan xua tapaneyawenaemxaebe”, jan. Barichirʉ daxita pomonae Nacom pejume cowʉntsiwichi pomonae jopa judiomonae naexanaeyo pomonae Nacom petsita nacaetuteibiwichi xua wʉnae pejainteibinexatsi, jeye: “Maisa pajʉntʉ coyene weiweinan xua paxambe pana neyawename xua Pablo jopa petʉpaewa”, jei. \v 5 Irʉno painta jacobare pomonae nacaetuta Prisca pia pebinbe pia botha tatsibe. Mataʉtano painta jacobare Epeneto pon tajiton, pon bichocono antobein. Bapon pon copiya jume cowʉnta Cristo Asia nacuatha. \v 6 Mataʉtano painta jacobare María. Barapowa powa bichocono pacata nacuita. \v 7 Mataʉtano painta jacobarebe Andrónico irʉ Junias ponbe irʉ judiomonaepinbe icha xan ichin. Baponbe neyawa barʉ muxuna etabe jiwi pecʉbi botha. Mataʉtano baponbe Jesucristo pia peitorobi jiwi tatsi jiwanabe. Jiwi beta yaputaena xua baponbe bara Jesucristo pia peitorobi jiwi jiwanabe tatsi. Baponbe caena bayatha netsiwana jume cowʉntabe Cristo. \p \v 8 Painta jacobare Ampliato pon tajiton, pon bichocono antobein, pon irʉ pejume cowʉntsixae pontha pon jiwi Pecanamataxeinaein. \v 9 Painta jacobare Urbano, pon xua naca barʉ muxuna tanacuita Cristo. Mataʉtano painta jacobare Estaquis, pon tajiton, pon bichocono antobein. \v 10 Painta jacobare Apeles, pon tsita itapeinya xeineiba xua bapon bara xaniwaicha Cristo pejume cowʉntsiwatsi poxonae bequein abe taexaneibatsi ichamonae. Mataʉtano painta jacobare Aristóbulo piamonae tatsi. \v 11 Mataʉtano painta jacobare Herodión pon irʉ judiomonaepin icha xan ichin. Irʉ painta jacobare Narciso piamonae tatsi pomonae pejume cowʉntsixaerʉ pontha pon jiwi Pecanamataxeinaein. \v 12 Irʉ painta jacobare powa Trifena irʉno powa Trifosa. Barapowayobe, powayobe irʉ tanacuitabe xua pon jiwi Pecanamataxeinaein tanacuitatsibe. Irʉ painta jacobare Pérsida powayo tajitowayo, powayo antobein irʉrʉ pejume cowʉntsixaerʉ. Barapowa irʉrʉ nawita daunweya tanacuitarʉ xua pon jiwi Pecanamataxeinaein daunweya tanacuitatsi. \v 13 Irʉno painta jacobare pon Rufo. Bapon pon jiwi Pecanamataxeinaein itapeta, Rufo itapetatsi xua xanepanaya petanacuitsinexatsi. Irʉno painta jacobareno bapon Rufo pena tatsi, powa irʉ be taena tsicotan. \v 14 Irʉ painta jacobare pon Asíncrito, irʉno pon Flegonte, irʉno pon Hermes irʉno pon Patrobas, irʉno pon Hermas. Irʉno painta jacobare daxita pomonae irʉ pejume cowʉntsiwixae Cristo pomonae xua barʉ jinompatsi barapomonae. \v 15 Mataʉtano painta jacobare pon Filólogo. Irʉno painta jacobare powa Julia. Irʉno painta jacobare pon Nereo, irʉno Nereo pamcho tatsi. Irʉno painta jacobare pon Olimpas. Mataʉtano painta jacobare daxita pomonae irʉ pejume cowʉntsiwixae Cristo, pomonae barʉ jinompatsi barapomonae. \p \v 16 Betiya painta nantiya pana nacobe najacobare painya neantobewaxae Cristo. Daxita barapomonae pomonae Cristo pejume cowʉntsiwichi pomonae xote jinompe, daxita barapomonae paca jacoba. \p \v 17 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Paxam paca muxuwetatsi xua dota pam painya necui naitaewatsinexa pomonae xua tsana paca necaexanae jiwi xua ainya bicheitobe paca cana exana. Barapomonae pacata ayapube exana xua painya nejume cowʉntsiwa Cristo. Barapomonae catsawa yabara jume toxeinchiya exana xua Jesucristo pia pecuidubi coyenewa tatsi xua bayatha pocotsiwa pana nacuidubame. Maisa barapomonae tajʉ pajume cuitaya ponde. \v 18 Barapomonae jopa tanacuichiyo xua Jesucristo jopa tanacuichichi pon Wanacanamataxeinaein. Barapomonae saya nacuita xua saya pia coutha peexanaenexa xua pocotsiwa barapomonae ichichipa xua peexanaewa. Barapomonae muxujainyaba nawita pomonaetha pomonae be conotha peyaputae jiwi xua abe peexanae coyene yabara. Baxua exana po jumeintha xua pexeinya jumein yawa po jumeintha itara mexeya bara jume xanepana, ichitha jopa pexainyei jume. \v 19 Daxita jiwi paca yaputane xua paxam paexaname pocotsiwa Nacom paca itoroba pejume diwesitha. Daxota bichocono jʉntʉ coyene weiweinan. Ichichipan xua painya nexeinaewa tsane painya neyaputae coyenewan po coyenewan xua pexanepanae coyenein painya neexanaenexa. Mataʉtano ichichipan xua jopa painya neexanaewa tsane icha be ichi xua poxonae exana pomonae jopa peyaputaewi, xua jopa abe painya neexanaewa tsane. \v 20 Nacom bapon apara pon jʉntema jinompa naca exana. Barapon aunxuae paca yawenaena xua painya neamanayabiwa tsane pon bichocono abe peexanaein, bapon Satanás. Barabʉ Jesús, pon Wanacanamataxeinaein, paca yawenaena pia paca necaantobexae. \p \v 21 Irʉno Timoteo paca jacoba pon nebarʉ nacuita Jesucristo nexa. Mataʉtano pon Lucio, irʉno pon Jasón, irʉno pon Sosípater, barapoyobe paca jacoba. Barapoyobe irʉ judiomonaepinbe, icha xan ichin. \p \v 22 Xan Tercio, barapo carte saya tatinan Pablo. Xan bapon irʉrʉ paca jacobatsi irʉrʉ taantobexae pon jiwi Pecanamataxeinaein. \p \v 23 Irʉrʉ pon Gayo bapon paca jacoba. Xan Pablon bapon Gayo pia botha tatsi anoxuae poponan. Baxota pia botha tatsi tanacaetutatsi pomonae pejume cowʉntsi jiwi, Nacom wʉnae pejainchinexatsi. Irʉno Erasto paca jacobarʉ pon paratixi peenaein Corinto tomaratha xua Corinto tomarapiwi pia paratixi tatsi. Irʉno Cuarto bapon paca jacoba, pon irʉ pejume cowʉntsin Cristo. \p \v 24 Barabʉ Jesucristo, pon Wanacanamataxeinaein, daxita paxam paca yawenaena pia paca necaantobexae. Je, bara ichi tsane. \s1 Meje xua Pablo Nacom wʉnae jaintatsi poxonae najume opi duta exana barapo carte \p \v 25 Barabʉ wʉnae jaintatsi Nacom. Nacom itacʉpatsi xua paca ajʉntʉyapusʉya cana exana xua beta painya nejume cowʉntsinexa barapo pexeinya pecapanenebiyae diwesi jume coyenewathaxae. Barapo diwesi Jesucristo yabara cueicueijan. Caena bayatha poxonae Nacom aena nacua forota, barapo pexeinya pecapanenebiyae diwesi jume Nacom cataunxuae jopa tsita jume itapeinya xeinaeyo, tsipei abʉ be namicha jume yawʉn xeina xua jiwi jopa yaputaeyo. Ichitha anoxuae Nacom tsita jume itapeinya xeina barapo diwesi. \v 26 Barapo pexeinya pecapanenebiyae diwesi jume, anoxuae jiwi barapo diwesi yaputane, Nacom pia peitorobi jume pepaebiwi peyabara tinaexae barapo pexainyei jume diwesi. Mataʉtano jiwi yaputane poxoru Nacom peitorobixae, pon xua ataya tsitecaeya popona. Barapo diwesi Nacom jume tane exana daxita nacuanpiwitha, xua barapo jiwi pejume cowʉntsinexa Cristo. Mataʉtano jume tane exana xua barapo jiwi peexanaewa tsane pocotsiwa Nacom itoroba. \p \v 27 Barabʉ Nacom wʉnae jaintatsi, pon meisa compa yatsicaewa daxita peyaputaein. Jesucristo naca cana exana xua Nacom wʉnae wajainchiwa xua ataya nexa. Je, bara ichi tsane. \p Baja Pablo.