\id 1CO - Cuiba NT -Colombia 2010 (DBL -2013) (DBL -2013) \h 1 CORINTIOS \toc1 1 Corintios \toc2 1 Corintios \toc3 1 Co \mt1 Meje Po Carte Copiya Tatina Pablo Corinto Tomarapiwi Tatinatsi \c 1 \s1 Meje poxonae Pablo tatina Corinto tomarapiwi \p \v 1 Xan, Pablon, pacata tinatsi Nacom peichichipaexae xua tana newabiwa xua tana neexanaewa Jesucristo pia peitorobi jiwi jiwana tatsin. Irʉno Sóstenes pon irʉ pejume cowʉntsin Jesucristo, baponbe panbe pacata tinatsi. \v 2 Paxam pomonae painya nejume cowʉntsi jiwi pam Corinto tomaratha. Barapomonae pam pacata tinatsi pomonae Nacom piamonae tatsi pam painya neyawa jinompaexae Cristo Jesús. Nacom paca waba painya nenajʉntʉ coyene wʉnae exanaenexa Nacomtha. Pacata tinatsi daxita nacuapiwi pam, pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae pam Jesucristo, xua pomonae painya newʉn ununeibiwi Jesús pewʉn poxonae pawʉqueibame Nacomtha. Bapon Jesucristo Wanacanamataxeinaein irʉrʉ daxita nacuanthapiwi pomonae pejume cowʉntsiwi barapomonae pia Pecanamataxeinaeinchi tatsi. \v 3 Barabʉ Nacom Waxa, irʉ Jesucristo pon jiwi Pecanamataxeinaein jʉntema jinompa paca exanaena. Mataʉtano barabʉ baponbe paca yawenaena pia paca necaantobewaxae. \s1 Meje poxonae Pablo tawʉca Nacomtha Corinto tomarapiwi \p \v 4 Daxita matacabi tsaibi Nacomtha pacata tsipaebeibatsi, jan tsaibin: “Nacom maisa jʉntʉ coyene weiweinan xua barapomonae tana neyawenaewa xua Cristo Jesús peantobexae barapomonaetha”, jan tsaibin. \v 5 Painya neyawa muxuna jinompaexae Cristo, daxota Nacom peayapusʉwa jopa juniya paca catsiyo xua xaniwaicha painya nepaebiwa pejume diwesi. Barapon Nacom paca cata po coyene beta yabara painya neyaputaewa bapon. \v 6 Po diwesi paca tsipaebatsi Cristo yabara xua bapon paca cana exana painya nejinompaewa bapon nexa baxua anoxuae xaniwaicha paexanaponame. \v 7 Paxam paxeiname pocotsiwa Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi paca cata, daxita xua pocotsiwan panantawenoname xua betiya painya nejinompaewa tsane Nacom nexa. Daxita baxuan paxeina dubenanaebiyaename poxonae cataunxuae pawʉnae ewatsiname xua poxonae Jesucristo po mataqueitha equeicha patopeicaena pon Wanacanamataxeinaein. \v 8 Nacom paca yaweneibina xua paajʉntʉsʉya jinompaename beya poxonae Jesucristo equeicha patopaetsica. Dapon xain aibi tsane pon paca yabara paeba xua painya nenatsicuentsiwa xua abe painya neexanaexae Nacomtha xua poxonae equeicha patopaetsica pon Wanacanamataxeinaein Jesucristo. \v 9 Nacom bara ataya exaneiba pocotsiwa pia petsiwʉnae muxu dutsiwan. Barapon Nacom paca waba painya neyawa muxuna jinompaenexa tsane Jesucristo pon Wanacanamataxeinaein, Nacom Pexanto tatsi. \s1 Meje poxonae Pablo yabara paeba po coyene pomonae pejume cowʉntsiwi Cristo xua natsaba nacana exana \p \v 10 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Jume daunweya paca tsipaebatsi tajʉntʉ coyenetha tsipei daxita paxam Jesucristo piamonae tatsi pam pon Wanacanamataxeinaein. Caemonae pebʉrʉya cuita pacueicueijan tsurubenanaebiyama. Jopa pana najume matsontsonobinde xua daxota painya nenatsabiwam tsipae. Jame maisa pebʉrʉya pananta xeinare xua be bara caemonae pam. \v 11 Tamonae pam, pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Daxota baxua paca tsipaebatsi, yaitama yabʉyo powa pewʉn Cloé piamonae tatsi netsipaeba pinae paxam nantiya pana najume matsontsonoba dubenanaebiyame. \v 12 Jume tan xua paxam jiwana xua barompaya tsanaya paeba, jeye: “Pablo yabara jume cowʉntan pocotsiwa cuiduba”, jei. Ichamonae jeye: “Apolos yabara jume cowʉntan pocotsiwa cuiduba”, jei. Ichamonae jeye: “Pedro yabara jume cowʉntan pocotsiwa cuiduba”, jei. Ichamonae jeye: “Cristo yabara jume cowʉntan pocotsiwa cuiduba”, jei. \v 13 Daxita paxam jopa bewa barapo coyene paexanaem xua ainyamonaein pana naexaname. Cristo jopa pia coutha nanantarʉbiya exanaeyo tsipei Cristo apara bara caein. Xan, Pablon, jopa apara paca tsitʉpaetsi naetotha. Jopa apara paca bautisabichi tawʉntha xua daxota tamonae painya nenaexanaenexam. \v 14 ¡Pai jaibo! ¿Incane metha barichipaein? ¿Incane metha bautisabichipan? Daxota Nacom tsipaeban janje: “Nacom maisa jʉntʉ coyene weiweinan xua barapomonae jopa tabautisabiwa”, jan. Saya meisa bautisaban Crispo irʉrʉ Gayo. \v 15 Daxota dapon aibi pon itacʉpatsi xua pejeiwa: “Xan nebautisaba Pablo pewʉntha”, xua pejeiwa. \v 16 Jaina irʉrʉ Estéfanas piamonae tatsi bautisaban. Ichitha ichamonae jopa yabara nanta xeinaeinyo xua tabautisabiwa bayatha. \v 17 Cristo jopa neitorobiyo xua tabautisabinexa jiwi. Jame saya Cristo neitoroba xua yabara tacueicueijeinexa pecapanenebiyae diwesi. Ichitha jopa cueicueijanyo icha be ichi pon bichocono cueicueijei poxoru bichocono peyaputaexae. Ichi baxua exanaetsipan jiwi jopa yabara yaputaetsipae Jesucristo pia pecapanenebiyae diwesi xua poxonae Cristo naetotha tsitʉpa jiwi. \s1 Meje poxonae Pablo yabara paeba xua Cristo xeina Nacom pia peayapusʉwa tatsi xuano Nacom pia peyaputae coyenewano tatsi \p \v 18 Ichamonae jopa beta yabara nanta xeinaeyo po diwesi xua Cristo petsitʉpaewa naetotha jiwi. Barapomonae yawa muxuna weraweracaena abe peexanaewan. Barapomonae jopa pejume cowʉntsixae Jesucristo daxota nanta xeina xua barapo diwesi be tsita penamitacueinchi diwesi jumetsi. Ichitha ichamonae beta yabara nanta xeina barapo diwesi. Barapomonae Nacom capanenebiyaena abe pia peexanae cuiru coyenein tatsi weya. Barapomonae yaputane xua barapo diwesi bichocono peayapusʉ diwesi xua Nacom weya. \v 19 Nacom Pejume Diwesitha baxua yabara paeba. Nacom jeye: \q1 “Weraweraca exanaein peyaputae coyenewan, po \q1 peyaputae coyenewan xeina pomonae peyaputaewi. \q1 Pecuidubi coyenewan beban tsane, \q1 po pecuidubi coyenewan xeina \q1 pomonae peyaputaewi”, jei Nacom. \p \v 20 Pon xua peyaputaein irʉ pon xua pecuidubin, irʉ pon jume daunweya yabara cueicueijei po nacuathe, barapomonae Nacom jopa tsita ainya cuichi. Nacom cui capona peyaputae coyenewan, po peyaputae coyenewan xeina pomonae peyaputae jiwi barapo cae pin nacuathe. \v 21 Nacom xainyeya xeina peyaputae coyenewa. Nacom jopa copatsiyo jiwi xua peyaputaewatsi bapon, peyaputae coyenewatha po peyaputae coyenewa xeina pomonae jinompa barapo cae pin nacuathe. Jame Nacom ichichipa xua capanepa jiwi abe pia peexanae cuiru coyenein weya pejume cowʉntsixaetsi poxonae pacueicueijan Nacom Pejume Diwesi. Barapo diwesi ichamonae tsita penamitacueinchi diwesichi. \v 22 Judiomonae ichichipa tane nawita Nacom pia pexeinya petsita itʉtsi coyenewan xua pejume cowʉntsinexa tsane Nacom Pejume Diwesi. Seicaya nama griegomonae yabara jeita nawita barapo irathe pia peyaputae coyenewan xua pejume cowʉntsinexa tsane Nacom Pejume Diwesi. \v 23 Ichitha paxan payabara cueicueijan Mesías pon naetotha tsitʉpa xua jiwi abe pia peexanae cuiru coyenein tatsi. Barapo diwesi judiomonae jopa be jume jejeyo poxoru tsita ajumebetsi. Seicaya nama pomonae jopa judiomonae naexanaeyo tsita penamitacueinchi diwesichi barapo diwesi. \v 24 Ichitha pomonae Nacom waba pomonae bara metha bequein judiomonae tsipae irʉrʉ pomonae metha bequein jopa judiomonae naexanaeyo tsipae barapomonae jame Jesucristo jume cowʉntatsi. Barapomonae nanta xeina xua Mesías xeina Nacom pia peayapusʉ coyenewa tatsi mataʉtano xua Nacom pia peyaputae coyenewa tatsi xua jiwi pecapanenebiyaenexa tsainchi. \v 25 Pocotsiwa jiwi tsita penamitacueinchi diwesichi xua Nacom exana baxua apara bara jame Nacom bichocono tsita peyaputae coyenewatsi, beyacaincha po peyaputae coyenewa jiwi xeina barapo cae pin nacuathe. Mataʉtano pocotsiwa jiwi jopa tsita peayapusʉtsi xua Nacom xeina baxua apara bara jame Nacom tsita peayapusʉ coyenewatsi bichocono, beyacaincha po peayapusʉ coyenewa jiwi xeina barapo cae pin nacuathe. \v 26 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Paxam bewa pana nacayabara nanta xeinaem xua eta po jiwi pam xua poxonae Nacom aena paca waba. Bapoxonae pananta xeiname xua saya paxam caeyobe pam pomonae peyaputae jiwi pam. Barichi paxam saya caeyobe pam pomonae peayapusʉya itorobi jiwi pam. Mataʉtano paxam saya caeyobe pam pomonae peainya cui jiwi pam. \v 27 Nacom itapeta pomonae xua ichamonae yabara jeichi: “Barapomonae apara pomonae jopa peyaputae jiwi”, jei. Ichitha barapomonae Nacom pia peitapetsiwixae barapomonae aura exana pomonaetha pomonae abe peyabara paebixaetsi, pomonae bichocono peyaputaewi. Barapomonae pomonae pia coutha peyaputaewi penaexanaewixae aura tsane, tsipei yaputaena xua pomonae Nacom pia peitapetsiwixae tatsi xaniwaicha barapomonae peyaputaewi. Mataʉtano Nacom itapeta pomonae xua ichamonae yabara jeichi: “Apara barapomonae pomonae pejʉntʉ coyene faefaenaewi pejume cowʉntsiwatha”, jei. Ichitha barapomonae pomonae Nacom pia peitapetsiwixae barapomonae aura exana pomonaetha pomonae abe peyabara paebixaetsi pomonae pia coutha penayabara nanta xeinaewa xua bichocono pexeinaewa peajʉntʉcoyenesʉwa. \v 28 Nacom itapeta pomonae barapo cae pin nacuathepiwi jiwana, pomonae pecui pawi jiwi xua piamonae peexanaenexa. Barapomonae pomonae ichamonae abe peyabara paebiwichi, mataʉtano xuano pomonae ichamonae jopa petsita ainya cui jiwichi. Nacom itapeta pomonae jopa peainya cui jiwi xua penajume tsita itapeinya xeinaenexa xua Nacom jopa peitapetsiwa pomonae pia coutha penacayabara nanta xeinaewa xua peainya cui jiwi. \v 29 Daxota dapon aibi pon peitacʉpaewatsi xua Nacom peitabaratha atsaquiya penayabara paebiwa xua peainya cui jitonxae. \v 30 Nacom paca exana xua painya neyawa jinompaewa Cristo Jesús pia peajʉntʉyapusʉwa tatsi. Mataʉtano Nacom naca exana xua xeinatsi Cristo Jesús pia peyaputae coyenewa tatsi wayaputaenexa Nacom. Mataʉtano Cristo naca cana exana xua wajʉntʉ coyene xanepanaewa xua jopa wanatsicuentsiwa xua abe waexanaexae Nacomtha. Mataʉtano Cristo naca exana xua watanacuichinexa Nacom, bapon piamonaexae tatsichi. Nacom naca yantomata xua Jesucristo naca tsitʉpa naetotha wanaca capanenebiyaenexa abe waexanae cuiru coyenein weya. \v 31 Daxota Nacom Pejume Diwesitha paeba jeye: “Jiwi jopa bewa pia coutha atsaquiya nayabara paebi xua peainya cui jiwixae. Bʉ jame moya barapo jiwi bewa saya atsaquiya yabara paebina po coyene Nacom pia peainya cui coyenewa tatsi pon jiwi Pecanamataxeinaeinchi”, jei Nacom Pejume Diwesitha. \c 2 \s1 Meje xua Cristo petʉpaewa diwesi yabara \p \v 1 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Patopan painya xantha tapaca catsipaebinexatsi Nacom pia pexainyei diwesi jume. Bapoxonae jopa paca tsipaebichi po diwesi ayapube xua tacueicueijeiwa xua poxonae icha ichi xua paeba pon peyaputaein bichocono. \v 2 Poxonae poponan painya xantha, saya meisa Jesucristo yabara nanta xeinan xua tapaca catsipaebinexatsi. Mataʉtano yabara tapaca catsipaebinexatsi po coyene poxonae bapon naetotha tʉpa. \v 3 Poxonae paxamtha naitʉtan nayabara nanta xeinan xua neita coxana xua beta tacueicueijeiwa. Mataʉtano tajunuwi ʉnthʉthʉ deideijan. \v 4 Poxonae paca tsipaebatsi Nacom Pejume Diwesi jopa paca tsipaebichi po jumein ayapube xua icha ichi poxonae cueicueijei pon bichocono peyaputaein. Ichitha seicaya nama paca tsipaebatsi tana neitorobixae Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi yawano Nacom pia peayapusʉ itorobi coyenewathano. \v 5 Daxota poxonae pajume cowʉntame Jesucristo apara poxoru jopa painya nejume cowʉntsixae jiwi pia peyaputae coyenewa. Apara jame poxoru Nacom painya nepaca yawenaexae pia peayapusʉ itorobi coyenewatha daxota pajume cowʉntame. \s1 Meje yabara xua Nacom naca yaputane exana pia Pejumope tʉnaxʉtha tatsi \p \v 6 Paxan pacueicueijan pomonaetha pomonae bichocono pejume cowʉntsiwi Nacomtha xua Nacom pia peyaputae coyenewa tatsi. Nacom pia peyaputae coyenewa tatsi jopa apara barapo cae pin nacuathe weya ponaeyo. Mataʉtano jopa apara barapo coyene xua po coyene jopa ponaeyo pomonae piamonae itorobiya pecanamataxeinaewi weya. Pomonae anoxuae piamonae itorobiya pecanamataxeinaewi werapaena, yawano weraweracaena pia peyaputae coyenewan tatsi. \v 7 Po coyene xua paca tsipaebatsi apara Nacom pia peyaputae coyenewa tatsi. Barapo coyene caena bayatha Nacom namicha yawʉn xeina xua jiwi jopa yabara yaputaeyo beya anoxuae Nacom najume tsita itapeinya xeina. Caena bayatha pewʉnaeya poxonae Nacom nacua forotsina bapon nanta xeina xua naca capanepaena. Baxua apara Nacom pia peyaputae coyenewa tatsi xua matapainya naitʉta. \v 8 Barapomonae pomonae piamonae itorobiya pecanamataxeinaewi jopa yabara yaputaeyo Nacom pia peyaputae coyenewa tatsi. Icha metha barapomonae yaputaetsipa metha jopa Jesucristo naetotha tʉpa exanaetsipaetsi, pon jiwi Pecanamataxeinaein, pon pexeinya peitʉpanae coicha pexeinaein. \v 9 Nacom Pejume Diwesitha baxua yabara jeye: \q1 “Nacom bayatha jiwi tsiwʉnaeta po jiwi \q1 peantobewixaetsi pocotsiwan xua bichocono \q1 pewʉnaewan xua exana barapo jiwi nexa. \q1 Barapocotsiwan jiwi jopa yabara yaputaeyo, \q1 mataʉtano jopa yabara jume taeyo. \q1 Mataʉtano Nacom tsiwʉnaeta pocotsiwa \q1 xua jiwi jopa bapana yabara nanta xeinae \q1 jopa juniya pewʉnaexae”, jei Nacom \q1 Pejume Diwesitha. \m \v 10 Nacom yabara naca yaputane exana baxuan pia Pejumope tʉnaxʉtha tatsi. Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi daxita yaputaeya necota pocotsiwa naca yaputane exana, beya yawa muxunano naca yaputane exana pocotsiwa Nacom namicha yawʉn xeina. \p \v 11 Jiton dapon aibi pon itacʉpatsi xua yaputane ichʉn pia pejʉntʉ coyene tatsi. Saya jame meisa ichʉn itacʉpatsi xua pia coutha najʉntʉ coyene yaputane. Bara jʉta ichi meisa Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi yaputane xua Nacom pia pejʉntʉ coyenewa tatsi. \v 12 Nacom jopa naca copatsiyo xua bara wacoutha wayaputaewa tsane xua be pocotsi coyene Nacom pia penanta xeinaewa tsane. Apara jame seicaya naca cata pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi, wanaca yaputane exanaenexa xua pocotsiwan yabara Nacom wanaca catsiwa wanaca antobexae. \v 13 Waxainchi diwesi cueicueijeichi pomonaetha pomonae Nacom pejume cowʉntsiwi po coyenetha Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi naca yaputane exana. Jopa apara barapo diwesin cueicueijeichi xua saya barapo cae pin nacuathepiwi pia coyenetha tatsi xua saya ba wacoutha wananta xeinaewa. Daxota yabara paebatsi pocotsiwan xua Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi ichichipa paeba pomonaetha pomonae Jesús pejume cowʉntsiwichixaetsi. Barapomonae yaputane barapocotsiwan. \p \v 14 Nama pon jopa pejume cowʉntsin Jesús jopa yaputaeyo pocotsiwan wacueicueijeiwa, pocotsiwan Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi naca yaputane exana. Tsipei bapon tsita penamitacueinchi jumetsi. Bapon jopa yaputaeyo barapo diwesin tsipei jopa xeinaeyo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi xua peyawenaenexatsi xua peyaputaewanexa. \v 15 Jame pon pejume cowʉntsin Nacom, bapon yawenatsi Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi xua yabara peyaputaewa daxitan. Ichamonae jopa itacʉpaetsi xua bapon peyabara paebiwatsi xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae. \v 16 Nacom Pejume Diwesitha barapo coyene yabara jeye: “¿Jintam yaputane Nacom pia penanta xeinaewa tatsi xua pecuidubinexa tsane Nacomtha pon jiwi Pecanamataxeinaein? Jume apara, apara dapon aibi”, jei Nacom Pejume Diwesitha. Waxainchi nanta xeinatsi icha be pocotsi coyeneya Cristo ichi xua penanta xeinaewa. \c 3 \s1 Meje xua Pablo yabara paeba pomonae penabarʉ nacuichiwi Nacom nexa \p \v 1 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Jopa neitacʉpaeyo xua tapaca catsipaebiwa tsainchi icha bichocono pajume cowʉntame Nacomtha icha be pocotsi jiwimonae ichi pomonae bichocono jume cowʉnta Nacom. Ichitha daxota paca tsipaebatsi tsipei paxam be barapocotsi jiwimonae pam pomonae jopa bichocono Nacom yabara yaputaetsi. Paxam paca tsipaebatsi be pexui pam xua aena pajume cowʉntame Cristo. \v 2 Pocotsi coyene xua ayapube jopa paca cuidubichi, icha be coxiwa ichi xua poxonae apata mito pexuyo poxonae cataunxuae jopa yaputaeyo xua xane pexaewa. Cataunxuae jopa neitacʉpaeyo xua tapaca cuidubinexatsi po diwesi bichocono daunwei poxoru awiya jopa payaputaem. Paxam be barapocotsi pexui pam xua po pexui cataunxuae jopa itacʉpaetsi xua pewito pexaewa. \v 3 Paxam cataunxuae painompame icha be ichi poxonae jinompa pomonae jopa pejume cowʉntsiwi Nacom. Poxonae paxam nantiya pana nauwa dubenanaebiyame, yawa nantiya pana naba dubenanaebiyame, painompame icha be ichi xua jinompa xuano abe exana dubenanaebiya pomonae jopa pejume cowʉntsiwi Nacom. \v 4 Ichamonae pomonae paxam jiwana pam, jeye: “Pablo yabara jume cowʉntan pocotsiwa cuiduba”, jei. Ichʉn jeye: “Apolos yabara jume cowʉntan pocotsiwa cuiduba”, jei. Poxonae papaebame baxua bapoxonae bara pajinompame icha jiwi ichi poxonae jinompa pomonae jopa pejume cowʉntsiwi Nacom. \p \v 5 Daxota paca tsipaebatsi: Xan Pablo jopa taainya cui jiton, barichirʉ Apolos. Apara paxanbe saya ponbe amanaya pata tanacuichinbe Nacom. Nacom Apolos pana neitorobabe xua pata cueicueijeinexabe Nacom Pejume Diwesi. Apolos baxua pata exanaexaebe daxota pajume cowʉntame Jesucristo pon jiwi Pecanamataxeinaein. \v 6 Xan Pablon paca cuidubatsi Nacom Pejume Diwesi. Apolos xuya equeicha ichawa paca cuiduba Nacom yabara. Ichitha nama Nacom apara bapon, pon paca yawena xua painya nejume cocowʉntaponaenexa. Barapo coyene icha be nae ichi xua peʉbi nae. Ichʉn ʉbanota. Ichʉn mera mata epababapona. Ichitha nama Nacom, apara bapon, pon exana xua xaniwaicha xuwa. \v 7 Ichʉn copiya ʉba irʉ ichʉn xuya mata epababa meratha. Pon peʉbixae jopa ainya cui jitonyo. Irʉ pon xuya pemata epababaponaexae meratha, bapon jopa ainya cui jitonyo. Jame saya meisa Nacom ainya cui, tsipei Nacom daxita xuwa exana naewan. Daxota Nacom bichocono ainya cui beyacaincha xua barapo pebinbe. Barichi Apolos irʉ xan Pablon jopa ainya cui jitonyo panbe. Jame Nacom bichocono ainya cui beyacaincha paxanbe. \v 8 Pomonae xua ʉba irʉ pomonae xuya meratha mata epababapona barapomonae Nacom tsita najʉpatsi. Nacom pentoma cata barapomonaetha be pocotsi coyeneya xua barapomonae petanacuichiwa. Pon xua abeya petanacuichixae, be conotha matoma catsinchi. Pon xua wʉnaeya petanacuichixae, wʉnaeya matoma catsinchi. \v 9 Paxan pana nabarʉ yawa tanacuitan Nacom xua pata cueicueijeiwa Nacom Pejume Diwesi poxonae paca cuidubatsi xua painya nejume cowʉntsiwa tsane Nacom. Barapocotsi jʉta coyeneya paexanan poxonae Nacom Pejume Diwesi paca cuidubatsi icha pebin ichi poxonae ʉba pabitha xua petanaforotsinexatsi pexaewa. Nacom paca exana xua beta painya nejume cocowʉntaponaewa bapon xua beya bichocono painya nejʉntʉ coyene xanepanaewa tsane. Baxua Nacom paca cana exana, icha be pocotsi jʉta coyeneya ichi poxonae pebin bomʉxʉ acabapona xua beya poxonae bichocono pexeinya bo. \v 10 Nacom necopata xua ponxaein copiya matha tapaca cayawenaewatsi xua painya nejume cowʉntsinexa bapon. Nama bapoxonae xuya ichamonae paca cuidubapona Nacom Pejume Diwesi xua painya nejume cocowʉntaponaenexa. Barapocotsi jʉta coyeneya exanan poxonae tapaca cayawenaewatsi, icha pebin ichi pon peyaputaein xua bo peacabiwa poxonae bo acaba po bo ibo bo. Bapon copiya matha tsicobe nobabareca po iboton beta petabʉ caumenaewa xua ichamonae tsicobe nobabarecatsi. Athawetsica xuya ichamonae exanapona. Daxita pomonae acaba barapo ibo bo bewa beta xanepanaya exanaena icha jiwi ichi xua poxonae bewa beta taexanaena xua pocotsiwa taexana Nacom nexa. \v 11 Poxonae jiton ibo bo acaba bapon copiya beta noba po iboton xua copiya nanta caumena. Bapoxonae ichʉn bewa icha iboton beta cuaranobi barapo iboton pecoyoreca xua bo pexeinya bo petsuncuaenexa. Barapocotsi jʉta coyeneya ichi, poxonae paca cuidubatsi Jesucristo pejume diwesi. Ichʉn bewa beta yabara paca cuidubina icha coyene xua baxua painya nejume cowʉntsinexa. \v 12 Po pebin ibo bo acaba barapo pebin itacʉpatsi xua jebabapona ichawa barapo ibotontha, po ibotontha copiya nanta caumena. Pocotsiwan bapon itacʉpatsi xua jebabapona bichocono ayapusʉ be pocotsiwa pewʉn oro nain, yawano pocotsiwa xua pewʉn plata nain yawa pocotsiwa be iboton po iboton xua bichocono ainya matoma. Ichacuitha barapo pebin itacʉpatsi xua barapo ibotontha jebabapona pocotsiwan xua pepawi be naepawa, yawa be naepanaewan yawa be musuriboton. Bara jʉta ichi, pebin itacʉpatsi xua yawenaena ichamonaetha. Ichacuitha beta cuidubina pomonae xua jume cowʉnta Jesucristotha pocotsiwa xua bichocono ayapusʉ. Ichacuitha cuidubina pocotsiwa xua pepawi pomonae xua jume cowʉnta Jesucristotha xua jopa ayapusʉyo. \v 13 Jopaena matacabi po mataqueitha Nacom yabara paebina jiwi xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae. Barapo mataqueitha Nacom taena po coyene xua jiwi taexana Nacom. Nacom bichocono tsita xanepanatsi pocotsiwa xua bichocono ayapusʉ po coyenein jiwi taexana bapon nexa. Ichitha nama Nacom naitemata po coyene jopa tsita xanepanaetsi xua pocotsiwa bequein jiwi taexana bapon nexa. \v 14 Icha pebin exana pocotsiwa xua bichocono ayapusʉ xua Nacom nexa, Nacom matoma catsina bapontha. \v 15 Ichitha icha ichʉn taexana Nacom pocotsiwa Nacom jopa tsita xanepanaetsi, daxita barapo coyenein Nacom naitemata po coyene bequein bapon Nacom taexanatsi. Ichitha bapon capanepatsi poxonae Nacom naitemata po coyene bapon exana, icha pebin ichichi xua capanepatsi isoto weya bequein daxita tataxotsi xua pocotsiwa xeina. \p \v 16 Barapara paxam payaputaneme xua painya jʉntʉ coyene Nacom tsitatsi xua bara be Nacom pin pia bo tatsi tsipei Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi popona painya jʉntʉ coyenetha. \v 17 Icha ichʉn saraboba Nacom pin pia bo, Nacom xuya weraweraca exanaena barapo jitontha. Nacom pin pia bo tatsi, bara po bo Nacom tsita xanepanatsi poxoru pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi pepoponaexae barapo botha. Icha Nacom ichi xua weraweraca cana exana pontha pon petasarabobixaetsi pin pia bo tatsi, barichi xuya Nacom weraweraca cana exanaena pontha pon paca jʉntʉ coyene itoroba xua abe painya neexanaewa tsane. Nacom baxua exana tsipei Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi popona painya jʉntʉ coyenetha. \p \v 18 Jopa pacopatsinde xua painya coutha pana namuxuitorobame. Icha ichʉn pia coutha nacayabara nanta xeina xua bichocono peyaputaein icha barapo cae pin nacuathepiwi ichi, bewa bapon pia coutha equeicha caewa naexanae be pocotsin jopa peyaputaein. Bapoxonae bapon bara Nacom tsita be pon pepa peyaputaeinchi. \v 19 Nacom tsita penamitacueinchi jumetsi po peyaputae coyenewan yaputane jiwi pomonae barapo cae pin nacuathe jinompa. Nacom Pejume Diwesitha barapo jiwi yabara jeichi: “Nacom tsitatsi xua apara xeina penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae pocotsi jiton peyaputaein, peexanaexae barompaya pia peyaputae coyenewatha”, jei Nacom Pejume Diwesitha. \v 20 Mataʉtano Nacom Pejume Diwesitha baxua yabara jeino: “Nacom yaputane po coyenein nanta xeina pomonae peyaputaewi. Barapocotsi coyenein Nacom tsita penamitacueinchi jumetsi”, jei Nacom Pejume Diwesitha. \v 21 Pomonae pejume cowʉntsiwi Jesucristo jopa bewa atsaquiya pana neyabara paebi tsane xua pejeiwa: “Pon jume cowʉntan pocotsiwa cuiduba bapon bichocono peyaputaein beyacaincha ichʉn pon peyaputaein”, xua pata taneyabara jeiwa pomonae pejume cowʉntsiwi. Tsipei paxan pomonae pecuidubiwi pan saya pebiwi pan xua jopa bichocono peyaputaewi pan. Dapocotsiwa aibi xua pocotsiwa payaweraweracame xua jopa paxeinaem. Daxita pomonae painya nepaca cuidubiwi, irʉno daxita coyenein pocotsiwa Nacom forota, bara Nacom exana paxam nexa painya nepaca cayawenaewa tsane. \v 22 Xan Pablon Nacom neitoroba, irʉ Apolos itorobatsi, irʉ Pedro itorobatsi xua pata paca cayawenaenexatsi. Nacom paca cata daxita xua barapo ira piawan, xua painya nepaca yawenaenexa. Mataʉtano yabara paca yaputane exana xua peajʉntʉyapusʉwa, po coyenewano petʉpae coyenewa, mataʉtano po coyene anoxuae piawa yabara, po coyenewano bexa piawa yabara xua painya nepaca yawenaenexa. \v 23 Baraxuan daxita paxeiname Cristo piamonae jiwi tatsi pamxaem. Barichi Cristo barapara Nacom Pexanto tatsi. \c 4 \s1 Meje xua Jesucristo pia peitorobi jiwi tatsi taexana, Nacom taexanatsi \p \v 1 Paxam bewa pana neyabara nanta xeinaename xua paxan meisa saya barapomonae pan xua pomonae Cristo amanaya pata tanacuichi jiwi pan. Paxan yabara pacuiduban Nacom moya pia peyawʉn xeinaewa tatsi po coyene copiya bequein bayatha moya yawʉn xeina xua jiwi jopa yabara yaputaeyo. Barapo coyene xua moya peyawʉn xeinaewa, anoxuae Nacom najume yabara copata xua jiwi bara peyaputaenexa. \v 2 Pon tanacuita pia pecanamataxeinaeinchi, barapon bewa bara xaniwaicha exanaena pocotsiwa pia pecanamataxeinaeinchi tsipaeba xua bepa exanaena pinae xua daxota pejume cowʉntsinexatsi pia pecanamataxeinaeinchi xua bara xaniwaicha exana. \v 3 Jopa netsita ainya cuiyo xua paxam tapaneyabara paebiwam xua tacuidubiwa yabara xua icha metha bara exanan pocotsiwa Nacom neitoroba. Mataʉtano jopa netsita ainya cuiyo xua jiwi taneyabara paebiwa xua barapo coyene xua icha metha bara exanan. Barichi tacoutha jopa nayabara nanta xeinaeinyo xua icha metha barapo coyene jopa exanaeinyo, xua daxota tanatsicuentsixae abe taexanaexae Nacomtha. \v 4 Tajʉntʉ coyene netsipaeba xua bara pinae xanepanaya taexanaewa. Bequein tajʉntʉ coyene baxua netsipaeba ichitha jopa nayaputaeinyo xua metha apara abe taexanaewa xua daxota Nacom tsita natsicuentan. Nacom pon jiwi Pecanamataxeinaein bapon apara pon taneyabara paebin xua tanatsicuentsiwa xua abe taexanaexae. Bapon meisa nejʉntʉ coyene yaputane icha bara metha tsita xeinan xua tanatsicuentsiwa xua abe taexanaexae. \v 5 Jopa bepijawa payabara paebinde ichamonae xua abe pia peexanaewa. Abʉ tsane beya poxonae patopaetsica pon jiwi Pecanamataxeinaein bapoxonae payabara paebiname abe pia peexanaewa. Barapon Nacom tsita itʉtsina po coyene xua jiwi pia pejʉntʉ coyenewatha namicha xeina po coyene xua ichamonae jopa taeyo. Bapon Nacom pon jiwi Pecanamataxeinaein itʉtsina po coyenein jiwi namicha xeina pejʉntʉ coyeneintha xua penatsicuentsiwan po coyenein xua Nacom petsita exanaewatsi. Daxita barompaya jiwitha Nacom yabara paebina po coyene pia petaexanaewichi. Pontha pon xanepanaya petanacuitsinchi Nacom wʉnae jainchina bapontha. Nacom jopa wʉnae jainti tsane pon jopa xanepanaya petanacuitinchi. \p \v 6 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Yabara paca tsipaebatsi barapo coyenein po coyenein paexanan, xanepanaya painya nejinompaenexa. Barichi paca tsipaebatsi Apolos yabara irʉ xua xan yabara painya nenacuidubinexam pocotsiwa paexanan. Bapoxonae painya neexanaewa tsane icha paichin poxonae xua paexanan. Pajinompa dubenanaebiyama icha be pocotsi coyeneya Nacom Pejume Diwesitha paeba. Jopa painya neexana dubenanaebiyaenexa pocotsiwa jopa paebiyo Nacom Pejume Diwesitha. Painya xoba atsaquiya pacayabara nanta xeiname ponbe Nacom petanacuichinchibe, xua ichʉn bichocono peainya cui jiton beyacaincha ichʉn. \v 7 Nacom jopa paca exanaeyo xua peainya cui jiwi pam beyacaincha xua ichamonae pomonae irʉ pejume cowʉntsiwi Nacom. Pocotsiwa paxeiname jopa apara pana nacatsim painya coutha barapocotsiwa. Apara jame daxita baxuan paxeiname pocotsiwa Nacom paca catsiba. Daxota jopa bewa atsaquiya pana nayabara paebim painya coutha. Poxonae baxua papaebame apara pajʉntemainame pocotsiwa xua Nacom painya nepaca catsibiwa daxita. \p \v 8 Itara mexeya daxita painya nexeinae jiwi pam po coyenein xua paichichipame painya neyaputaewa Nacom yabara daichitha jopa barapomonae pam. Pananta xeiname icha pomonae copei pexeinaewi ichi irʉ icha ichi pomonae jiwi itorobiya pia pepa peewatsiwichi xua xeina daxita xua ichichipa yawa daxita xua xuan pocotsiwa pecanantawenonaewa. Paxan jopa nama bara paichinyo. Maisa anoxuae bequein pana ita cui jicha xua yatsicaewa paxam pomonae painya neyaputae jiwi pam daxita xua Nacom Pejume Diwesi yabara xua bapoxonae pata tana nebarʉ yaputaewam tsane daxita Nacom Pejume Diwesi. \v 9 Paxan Jesucristo pia peitorobi jiwi tatsi pan. Xan nanta xeinan xua Nacom bara be copata pata tana cana exanaewa xua jiwi pata tana necui caponaewa xua poxoru imoxoyo pata werapaewa tsane. Paxan be pocotsi jiwimonae pecui pawi jiwimonae pan xua daxota daxita nacuanpiwi irʉ matatsunpiwi pana ichichi xeica. \v 10 Jiwi pana neyabara nanta xeina xua paxan pata nemuxuxenae jiwi pan, yaitama paxan Cristo payabara cueicueijan. Jaina maisa paxam jiwi paca yabara nanta xeina xua paxam beta yabara painya neyaputae jiwi pam Cristo. Paxan nama jopa pana daichibenaeinyo. Paxan jiwi pana yabara nanta xeina xua pajʉntʉ coyene faefaenabenan. Jaina nama pana nayabara nanta xeiname xua pajʉntʉ coyene daunwam Nacomtha. Jaina maisa jiwi paca barʉ cui itura jina, jopa pana daichibenaeinyo. Nama atsaquiya abeya pana yabara paeba. \v 11 Caena bayatha beya anoxuae, paxan bichocono pajainpan. Mataʉtano pameratsipanno bichocono. Mataʉtano painta paparuwan bichocono jonopa. Jiwi pana neba bichocono. Yawano jopa bo paxeinaeinyo. \v 12 Pana nacobe fifinatontan, patain pata nacuichixae bichocono. Bequein jiwi tsʉmʉ jumetha pana casebeiba daichitha barapomonae Nacomtha patawʉqueiban xua barapomonae peyawenaenexa tsaibi tsainchi. Poxonae jiwi pana atene exaneiba bara saya pacui copatan. \v 13 Bara bequein jiwi abeya pana neyabara paebeiba ichamonaetha, daichitha baxua jopa pajume naitaewatsinyo. Saya jame xanepanaya patsipaeban barapomonaetha. Jiwi pana neyabara nanta xeina xua pinae peabe jiwi pan. Barapo jiwi pana itaweta icha be poxonae jiton ichi poxonae piawa basuratha xuba. Baxua jiwi painta exanapona beya anoxuae. \p \v 14 Jopa baxua pacata tinaetsi xua paca aura exanatsi. Jame pacata tinatsi xua pata cayawenaenexatsi xua painya neexanaenexa pocotsiwa bewa paexanaename. Paxam be tapexui pam, tsipei bichocono paca antobetsi. \v 15 Bequein icha bara metha paxeinaetsipame diez mil poyobe pomonae painya cacuidubi jiwi po coyene xua Cristo yabara, ichitha saya pacata compa pon be painya axa natsicotane. Saya meisa xan compan copiyan pon be painya axa tapacata natsicotaeinchi, tsipei paxam copiya Cristo Jesús pajume cowʉntame poxonae paca cuidubatsi Nacom Pejume Diwesi. \v 16 Daxota bichocono paca muxu jeichi, paexanaponde icha xan ichin xua exanaponan. \p \v 17 Daxota pacata itorobatsi Timoteo pon bichocono antobein. Bapon bara be taxanto, tsipei yawenan xua pejume cowʉntsiwa Jesucristo pon jiwi Pecanamataxeinaein. Bapon exaneiba pocotsiwa itorobeiban. Bapon Timoteo paca tsipaebina xua tana neyabara paebiwa tsane po coyene xua xanepanaya tapoponaewa tajume cowʉntsixae Cristo Jesús. Barapo coyenein cuidubeiban ichaxota poneiban daxita i dapocotsi penacaetutsi bon jiwitha pomonae Nacom pejume cowʉntsiwichi. \v 18 Ichamonae pomonae paxam jiwana pam, bichocono jʉntʉ coyene yʉcatsi xua ichamonae peaebiwatsi. Baxua exana tsipei barapomonae nanta xeina xua xan jopa tapaca siwa ponaewa tsainchi. \v 19 Icha Nacom pon jiwi Pecanamataxeinaein copatsina xua bara taponaewa tsane aunxuae paca siwa ponaeinchi. Bapoxonae taein pomonae xua ichamonae peaebiwichi icha metha barapomonae xeina Nacom pia peayapusʉ itorobi coyenewa tatsi. Ichacuitha metha tsipae apara metha saya paeba. \v 20 Jiwi jopa patsi tsane Nacom pia peitorobi nacua beicha xua poxoru wʉnae pepaebixae tsane pia coutha. Apara jame jiwi patsina bara beicha pexeinaexae Nacom pia peayapusʉ itorobi coyenewa tatsi. \v 21 ¿Eta xua painyatsi? ¿Paca tsicapatinchi naewan xua xota paca beinchi? Jume apara. Ichacuitha metha tsipae ¿paichichipame xua tapaca casiwa ponaewatsi tapaca caantobexaetsi? ¿Mataʉtano beta pacata exanaeinchi xua jopa taanaepanaexae? Aa jame baxua. \c 5 \s1 Meje xua poxonae Pablo itaweta pon penowa tsiperʉ nacoyoba \p \v 1 Ichʉn netsipaeba xua pinae caein pon paxam jiwana pam pinae bichocono abe exana. Pinae bapon penowa tsiperʉ nacoyoba powa paxa tatsi bayatha barʉ popona. Barapo peexanae coyenewa bichocono abe. Pomonae bequein jopa peyabara yaputaewa Nacom barapo coyene jopa copatsiyo xua jiwi peexanaewa tsane baxua. \v 2 Paxam pomonae painya nenanta xeinae jiwi pam xua peainya cui jiwi pam xua daxota jopa panantawenonaem xua painya neitawetsiwa bapon. Jame bewa baxua payabara jʉntʉ coyene wecoyam. Pon painya xantha pita penowa powa paxa tatsi xeina bewa patorotsim painya xainya weya. \v 3 Bequein jopa yatsicaewa paca barʉ ecaetsi ichitha paca yabara nanta xeineibatsi be poxonae paca barʉ ecatsi yatsicaewa. Bara bapon yabara paeban xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae tsipei yabara paeban Jesucristo pia peayapusʉ itorobi coyenewatha tatsi, pon Wanacanamataxeinaein. Baxua exanan icha be poxonae yatsicaewa tapaca barʉ ecaewatsi. \v 4 Poxonae panacaetutame daxita pam, pomonae painya nejume cowʉntsi jiwi Jesús, paca yabara nanta xeineibinchi icha be poxonae tapaca barʉ ecaewatsi yatsicaewa. Mataʉtano Jesús pon jiwi Pecanamataxeinaein pia peitorobiwa tatsi xua peayapusʉwa tatsi paxeina dubenanaebiyama. \v 5 Pon xua awiya abe exanapona barapo jiton bara pacopare Satanastha pon caurimonae pia pentacaponaeintha tatsi. Bapoxonae barapo caurimonae pia pentacaponaein tatsi atene cana exanaena bapontha xua saya pia pepontha tatsi poxoru barapo jiton ichichipa xua abe peexanaewa. Bapoxonae barapo pebin equeicha jume cowʉntsina Nacom po pebin copiya abe peexanaexae. Pia pejumope tʉnaxʉ tatsi Nacom capanepaena po mataqueitha poxonae Jesús patopeicaena, pon jiwi Pecanamataxeinaein. \p \v 6 Paxam jopa bewa atsaquiya pajinompaem xua poxoru pocotsiwa painya neexana dubenanaebiyaexae. Icha caein payabara cui copatame xua bara abe exanapona painya xantha pon abe peexanaein bequein xua saya conotha exana, bapoxonae pinmonae painyamonae abe exanapona. Bara paxam payaputaneme pocotsi diwesiyo ba jiwi yabara canaʉta jʉtsiya paeba baxua yabara xua pejeiwa: “Levadura matawʉn xoyo bequein peyauyo baxoyo daxita pantha cotowa exana”, xua pejeiwa. \v 7 Painya xainya weya patorore pon abe peexanaein abe peexanaeyainwa daxita painyamonae xua icha bapon ichi xua abe exana. Barapo coyene icha be ichi poxonae jiwi levadura bebai, po levadura peru levadura abe peexanaeyainwa pan matabʉtha. Poxonae bapo pebin patorotame bapoxonae painyamonae pomonae pejume cowʉntsiwi xanepanaya jinompaena. Caena bayatha judiomonae juteba oveja xua poxonae pewʉnaeya tsane poxonae Egipto nacua weya pona. Bapoxonae Nacom yabara jʉntemaina judiomonae abe pia peexanae cuiru coyenein tatsi poxonae cordero bexotsi xua oveja pebto penʉn. Nacom tsitatsi xua Cristo bara be cordero poxonae tʉpa naetotha. Cristo naca tsitʉpa xua abe waexanae cuiru coyenein icha cordero ichi xua tsitʉpa xua judiomonae abe pia peexanae cuiru coyenein tatsi. \v 8 Waxainchi jopa bewa peabe coyenewa exanaetsi. Jame bewa xaniwaicha jʉntʉ coyene xanepanaya jinompa dubenanaebiyaetsi Jesucristo pia pejume cowʉntsiwichixaetsi. \p \v 9 Icha cartatha paca tsipaebatsi xua jopa bewa painyamonae jiwi pacana exanaem pomonae pesi cui weiweinae jiwi xua bequein jopa piseuri jiwi. \v 10 Barapomonae pomonae pesi cui weiweinae jiwi pomonae jopa pejume cowʉntsiwi Jesús apara jopa paca tsipaebichi barapomonae yabara. Pomonae jimʉn jiwi xua ichichipa copei xeinaewi naexana xua beyacaincha ichamonae pomonae jopa pejume cowʉntsiwi Jesús apara jopa paca tsipaebichi barapomonae yabara. Pomonae jopa pejume cowʉntsiwi Jesucristo pomonae pecaibi jiwi apara jopa paca tsipaebichi barapomonae yabara. Pomonae ibo nacomʉn wʉnae pejainchiwi apara jopa paca tsipaebichi barapomonae yabara. Barapomonae pexainya weya painya newarapaenexa maisa jame bewa pawarapaem barapo cae pin nacua weya, xua ichaxota po nacua jiwaibi beya xua bara beya painya newarapaenexa. \v 11 Pocotsiwa aunxuae paca tsipaebatsi baraxua icha cartatha bayatha pacata tinatsi. Jan: “Jopa bewa payawa muxuna jinompaem pomonae abe peexanae jiwi bequein paeba xua pinae jume cowʉnta Jesucristo. Barapomonae jopa bewa payawa muxuna jinompaem pomonae pesi cui weiweinae jiwi, irʉno pomonae jimʉn jiwi xua ichichipa copei xeinaewi naexana beyacaincha xua ichamonae irʉno pomonae ibo nacomʉn wʉnae pejainchiwi, irʉno pomonae nacʉpa penaexanaewi, irʉno pomonae jiwi pebiataewi, irʉno pomonae pecaibi jiwi daxita barapomonae jopa bewa pabarʉ xaem bequein paca wabitha tsipaeno xua painya nenanabanaewa tsane”, jan. \v 12 Xan jopa neitacʉpaeyo xua jiwi tayabara paebiwa xua penatsicuentsiwa Nacomtha xua abe peexanaexae pomonae jopa jume cowʉntsiyo. \v 13 Jame apara meisa Nacom yabara paeba xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae pomonae jopa Nacom pejume cowʉntsiwichi. Ichitha bewa payabara paebim xua penatsicuentsiwa pomonae penacaetutsi jiwi pomonae pejume cowʉntsiwixae xua abe peexaneibixae poxonae. Daxota bewa paxam patorotsim pon abe exana painya xantha pon penowa tsiperʉ wenacoyoba xua awiya barʉ jijinapona. \c 6 \s1 Meje yabara pomonae pejume cowʉntsiwi Jesucristo xua peponaewa pontha pon jiwi yabara paeba xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae \p \v 1 Poxonae ichamonae pomonae pejume cowʉntsiwi jiwana pacata abe exana painya xoba paponame ichaxota eca pon jiwi yabara paeba xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae. Jamaisa baxua paexaname xua pawʉcame pon jopa pejume cowʉntsin pon jiwi yabara paeba xua penatsicuentsiwa xua bapon peitawetsinexa pomonae abe peexanaewi. Bapoxonae painya pia bapon paca tsipaebichi xua barapomonae paca tsita natsicuenta xua abe peexanaexae. Jame bewa paponaename ichaxota nacaetuta pomonae pejume cowʉntsiwi Jesucristo. Bapoxonae barapomonae yabara paebina pomonae xua penatsicuentsiwi xua abe peexanaexae paxamtha. \v 2 Paxam payaputaneme xua pomonae pejume cowʉntsiwi Jesucristo, barapomonae yabara paebina pomonae xua penatsicuentsiwi xua abe peexanaexae pomonaetha pomonae barapo nacuathepiwi. Barichi bexa tsane poxonae Cristo patopeicaena payabara paebiname pomonae barapo nacuathepiwi xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae. Daxota anoxuae bewa paexanaem xua payabara paebiname xua penatsicuentsiwa xua bequein bara conotha abe peexanaexae pomonaetha pomonae pejume cowʉntsiwi Jesucristo po coyenein bara bequein bichocono jopa abeyo. \v 3 Waxainchi yaputainchi xua bexa tsane wayabara paebiwa matatsunpiwi penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae Nacomtha. Baxua exanaeinchi poxonae Cristo patopeicaena. Daxota anoxuae paca itacʉpa xua painya neyabara paebiwa xua penatsicuentsiwa xua abe painya nepaca tsita exanaexae pomonaetha pomonae pejume cowʉntsiwi xua wajinompaewa yabara barapo cae pin nacuathe. \v 4 Icha paxeiname po coyenein xua abe pacata exana pomonae irʉrʉ pejume cowʉntsiwi, jopa bewa paponaem ichaxota pon jiwi peyabara paebin jiwi xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae pon jopa pejume cowʉntsin. \v 5 Baxua paca tsipaebatsi xua painya neauramnexa tsane. Pon ba peyaputaein bapon ba itacʉpatsi xua jiwi peyabara paebiwa pomonaetha pomonae xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae, xua ichamonaetha abe peexanaexae pomonaetha pomonae irʉ pejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Ichitha poxonae paponame ichʉntha pontha pon jiwi peyabara paebin xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae, pon jopa pejume cowʉntsin, apara jopa xapain paexanaem. ¿Metha bara painyamonae jiwanapin dapocotsin yatsicaewa aibi jampa pon jiwi peyabara paebin xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae jampa? \v 6 Ponbe paxam jiwana pam, ponbe pejume cowʉntsinbe Jesucristo, baponbe nababe. Ichʉn xua baponbe jiwana pona ichaxota pon jiwi peyabara paebin pon jopa pejume cowʉntsin, xua peyabara paebinexatsi pon abe peexanaexae ichʉntha. \p \v 7 Poxonae paxeineibame po coyenein xua pana nabeibame xua daxota paponeibame pontha pon jiwi peyabara paebin baxua abe paexaname. Poxonae ichamonae abe pacata exana saya bara pacui yabara copabare. Jame baxua pacata xanepana. Bapoxonae jopa painya nenantawenonaewa xua painya neponaewa pontha pon jiwi peyabara paebin xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae. Barichino poxonae ichamonae paca caiba saya bara pacopare xua jopa abe painya neexanaenexa tsane bapomonaetha. \v 8 Payopitame xua pinae painyamonae pacata abe exana, yawa xua pinae paca caiba. Ichitha apara paxam bara paichim abe paexaname, xua poxonae paponame pomonaetha pomonae jopa pejume cowʉntsiwi xua peyabara paebinexatsi pomonae abe pacata exana. \p \v 9-10 Paxam payaputaneme xua pomonae abe peexanaewi jopa patsi tsane Nacom pia peitorobi nacua beicha. Painya xoba pana nayabara cui copatame xua painya coutha painya nenamuxuitorobiwa barapo coyene yabara xua daxota pananta xeiname xua barapomonae apara patsina Nacom pia nacua beicha. Pomonae jopa patsi tsane Nacom pia peitorobi nacua beya xua peexanaexae po coyenein xuaje: Pomonae pesi cui weiweinae jiwi, pomonae wʉnae pejainchiwi ibo nacomʉn, irʉ pomonae penotsiwi yabʉxi powaxi bara bequein pia pebiwi xeina, irʉ po pebiwi cae pebiwi penaisa maichiwi, irʉ pomonae pecaibi jiwi, irʉ pomonae jimʉn jiwi xua ichichipa copei xeinaewi naexana beyacaincha xua ichamonae, irʉrʉ pomonae nacʉpa penaexanaewi, peatsaxa meran, irʉno pomonae jiwi pebiataewi, irʉno pomonae peyabara muxuitorobi jiwi pecaibinexa. \v 11 Copiyatha paxam be barapocotsi jiwimonae pam xua poxonae matha aena pajume cowʉntame xua abe painya neexanae jiwi pam. Daichitha Nacom paca yabara jʉntemaina abe painya neexanae cuiru coyenein. Mataʉtano Nacom paca yabara caunuta jeye: “Tapexuimonae jiwi”, paca yabara jei. Mataʉtano Nacom jopa painya tsita natsicuentsiwa xua abe painya neexanaexae. Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi irʉ Jesucristo pacata exana baxua xua poxonae pajume cowʉntame Jesucristo pon jiwi Pecanamataxeinaein. \s1 Meje xua Pablo jei: “Wapepon Nacom piawa”, jei \p \v 12 Jiwi ba jeye: “Xan necopata xua bara taexanaewanexa pocotsiwa xua ichichipan”, jei. Bara bequein xainyei jiwi xua pepaebiwa, ichitha ichacuitha barapo jiwi jopa xapain pia coutha nata exanaetsipae. Bequein barichin bequein necopata xua bara daxita taexanaewa, daichitha ichacuitha jopa xapain nata exanaeinchipae xua poxonae icha nanta xeinaetsipan xua jopa neitacʉpaeyo xua bara tana necui copatsiwa. \v 13 Bara jiwi ba xainyeya paeba poxonae jeye: “Pexaewa wʉnae xua pecotsoro nexa, irʉ pecotsoro wʉnae xua pexaewa nexa”, jei. Ichitha bexa tsane Nacom weraweraca cana exanaena barapo naxobe jumebe. Nacom apara jopa nacata exanaeyo wapepon xua wapepon abe wanata exanaewa xua wanasi cui taetaewa. Wapepon Nacom exana xua pia coutha natsiexana, xua watanacuichinexa bapon, pon jiwi Pecanamataxeinaein. Nacom yawena xua wapepon yawenatsi xua pia wanaca capanepaenexa. \v 14 Icha Nacom ichi xua asʉ exana petʉpae cuiru coyene weya pon jiwi Pecanamataxeinaein Jesucristo, Nacom bara naca ichi tsane, asʉ naca exanaena petʉpae cuiru coyene weya pia peayapusʉ itorobi coyeneyatha. \p \v 15 Paxam Corinto tomarapiwi pam. Payaputaneme xua daxita carepaya paxam Cristo piamonae jiwana tatsi pam, pomonae pejʉntʉ coyene xanepanae jiwi. Xan irʉ barapo pejʉntʉ coyene xanepanae jiwi piamonae jiwanan tatsin. Daxota jopa benatsiperʉ jayababinyo powaxitha powaxi pesi cui weiweinaewaxi, tsipei tapepon apara Cristo tatanacuichinexa bapon. \v 16 Paxam payaputaneme icha pebin natsiperʉ jayababa powatha powa penasi cui matacaetsiwa baraponbe bara be caeinbe naexanabe. Nacom Pejume Diwesitha jeye: “Poxonae pebin piowa pita bara be caein naexanabe”, jei Nacom Pejume Diwesitha. \v 17 Poxonae ichʉn cae jʉntʉ coyene naexana Cristotha pon jiwi Pecanamataxeinaein, bapon bara apara caein naexana Cristotha pia pejʉntʉ coyenewatha. \p \v 18 Painya xoba paexanaename icha pocotsi coyeneya ichi xua peexanaewa pomonae pesi cui weiweinaewi. Daxita po coyenein pebiwi exana xua abe peexanaewa apara jopa pia coutha abe nacana exanaeyo. Apara jame ichʉntha abe exana. Saya jame poxonae pebiwi pesi cui weiweinaewi bapoxonae barapo pebiwi pia coutha abe nacana exana. \v 19 Paxam payaputaneme xua Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi paca barʉ jinompa pia paca nacana jumope tʉnaxʉ catsixae paxamtha. Icha barapo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi ichi xua paca barʉ jinompa, barichi barapo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi popona Nacom pin pia botha tatsi. Tsipei anoxuae Nacom piamonaexae tatsi pam, apara paxam jopa painya coutha painya nenacanamataxeinaewi jiwi pam. \v 20 Nacom bayatha pacata pematomatsiwa exana xua poxonae Jesús naetotha painya nepaca tsitʉpaewa xua abe painya neexana cuiru coyenein. Daxota beta pajume cowʉntsiya jinompare ichamonae petitʉtha tatsi. Bapoxonae barapomonae Nacom barʉ cui itura jinatsi xua pon xanepanaya peexanaein poxonae paca cui tane xua xanepanaya pajinompame. \c 7 \s1 Meje xua Pablo yabara muxuweta xua jitha peenaewa yabara \p \v 1 Anoxuae paca jume notatsi po peyainyabiwa pana yainyabame cartatha. Icha pebin jopa jitha beecaeyo bʉ bara moya jopa jitha ecae tsane, bequein bara baxua taxanepanatsi bapon. \v 2 Ichacuitha poxonae pebin jopa jitha ecaeyo besi cui weiweinaena powatha xua bequein pia pebin xeina. Daxota pecuiyainwa barapo coyene bapon bewa jitha ecaena, xua barompaya piowa tatsi. Barichi daxita yabʉxi bewa barompaya seicaya notsina pia pebiwi. \v 3 Pebin bewa bara exanaena piowatha xua poxonae peisa maitecae coyenewa. Barichirʉ yabʉyo bewa bara exanaena pia pebintha xua poxonae petsicuara maitecae coyenewa. \v 4 Petsiriwa powa jitha eca, jopa bewa nayabara nanta xeinae xua penaperʉ xeinaewa xua saya pia coutha nexa. Jame bewa nanta xeinae xua apara bara pia pebin tatsi pia perʉto tatsirʉ. Barichi pebin jopa bewa nayabara nanta xeinae xua penaperʉ xeinaewa xua saya pia coutha nexa. Jame bewa nanta xeinae xua apara bara piowa tatsi pia perʉto tatsirʉ. \v 5 Petsiriwa jopa bewa aichaxaibi tsane xua isa maiteca pia pebin. Pebin irʉ jopa bewa aichaxaibi tsane xua piowa peisa maitecaewatsi. Poxonae pebin piowabe eenatsibe caentacabiyobetha xua Nacomtha wʉcauyabe bapoxonae baponbe itacʉpatsi xua itompa exanaenabe xua peexanaewa po coyene penaisa maitecae cui coyenewa. Saya caentacabiyobetha baxua bewa itompa exanaena po coyene xua penaisa maitecae cui coyenewa. Jame poxonae po mataqueitha najume wetsina xua Nacomtha pewʉcaewabe bapoxonae jame bara bewa exanaenabe equeicha penaisa maitecae cui coyenewa. Baxua bewa exanaenabe xua jopa pejʉntʉ coyene jʉjʉtsinexa tsainchibe caurimonae pia pentacaponaein tatsi xua abe peexanaenexa tsanebe xua naitompa penaexanaexaebe. \p \v 6 Saya baxua paca muxuwetatsi apara xua jitha painya neenaewa xua daxota jopa abe painya neexanaewa tsane. Jopa apara paca itorobichi daxita pam xua jitha painya neenaewa. Bara moya jitha ecaena pon ichichipa. \v 7 Ichichipan xua daxita jiwi jinompa dubenanaebiyaena icha po coyeneya ichin xua poxonae poponan xua jeinya ecan. Daichitha Nacom cata daxita jiwitha xua daxita jiwi barompaya pia cui coyenewan xexeina tsiniya. Po coyenein xua Nacom cata daxita barompaya jiwitha jopa nacui coyene jʉpaeyo. \p \v 8 Pomonae pemisa dubenaewi pam irʉ powaxi painya seuriwi painya necacuenta werapaewaxichi pam, daxita barapomonae pam paca tsipaebatsi. Bara wʉnae tsipae icha jopa jitha paenaemtsipae icha be xan ichin xua jopa jitha taecaewa. \v 9 Ichitha icha jopa paca itacʉpaeyo xua painya nejeinya enaewa moya bara jitha bewa paenaem. Jame baxua pacata xanepana xua jitha paename xua daxota jopa painya nesi cui weiweinaewa. \p \v 10 Ichitha pomonae xua bayatha jitha painya neenaewi pam barapomonae pam paca itorobatsi. Jopa apara taitorobi coyeneya paca tsipaebichi. Jame apara Nacom taneitorobixae xua po coyeneya tapaca catsipaebinexatsi. Paca jeichi: “Yabʉyo jopa bewa cuenta warapaena pia pebin xua pexubinexa”, paca jeichi. \v 11 Powa punaxuba pia pebin, barapowa bara misa ecaena. Jopa pitsi tsane icha pebin equeicha. Metha jame xanepanaetsipa icha bapowa caewa pichapa pia pebin. Barichi pebin jopa bewa punaxubi tsane piowa. \p \v 12 Anoxuae nama icha coyene paca tsipaebatsi po coyenewa jopa Nacom neitorobiyo saya xua tacoutha tananta xeinaewa. Icha pebin pon pejume cowʉntsin xeina piseuri powa jopa pejume cowʉntsiwayo bapon jopa bewa punaxubi tsane bapowa icha bapowa ichichipa xua bapon pebarʉ poponaewatsi. \v 13 Barichi icha yabʉyo powa jume cowʉnta xeina pebin pon jopa pejume cowʉntsin bapowa jopa bewa punaxubi tsane icha bapon ichichipa xua bapowa pebarʉ poponaewatsi. \v 14 Po pebin bequein jopa jume cowʉntsiyo, Nacom tsitatsi xua po coyene barapon penacoyobiwa bara xanepana, tsipei bapon piowa xeina powa pejume cowʉntsiwayo. Barichi powa jopa bequein pejume cowʉntsiwayo, Nacom tsitatsi xua po coyene barapowa jitha peecaewa bara xanepana, tsipei bapowa xeina pia pebin pon pejume cowʉntsin. Icha Nacom barapocotsi coyeneya jopa exanaetsipae nexata painya pexui be pomonae jopa Nacom pejume cowʉntsiwi pia pexui tatsi tsipae. Ichitha poxoru barapo coyene painya netsita xeinaexae Nacom daxota Nacom yawa muxuna tsitatsi xua barapo painya pexui barapoxi jʉntʉ coyene xanepanena. \v 15 Ichacuitha pebin pon jopa pejume cowʉntsin ichichipa punaxuba piowa powa pejume cowʉntsiwayo. Bapoxonae bapowa bara copata xua pepunaxubiwatsi pia pebin. Barichi ichacuitha yabʉyo powa jopa pejume cowʉntsiwayo ichichipa punaxuba pia pebin pon pejume cowʉntsin. Bapoxonae bapon bʉ bara copata xua pepunaxubiwatsi pia petsiriwa. Nacom copata barapomonae jopa pejume cowʉntsiwixaetsi xua piseuriwi pepunapentsiwa tsipei ichichipa xua jʉntemiya wanabarʉ jinompaewa tsane saya. \v 16 Yabʉyom icha ewatsiwatham tsipae xua jinya pebin pejume cowʉntsinexa, daichitha jopa jume cowʉntsipae Nacom. Barichi pebim icha ewatsiwatham tsipae xua jinseuri pejume cowʉntsinexa, daichitha jopa jume cowʉntsipae Nacom. \p \v 17 Daxita paxam bewa xanepanaya pajinompaename icha pocotsi coyeneya Nacom painya nepaca catsixae tsane. Baxua bewa paexanaename xua po coyene Nacom paca yabara tsiwaba bara bequein painya seurixi paxeiname ichacuitha bara metha bequein jopa paxeinaem tsane painya seurixi. Baxuan cuiduban daxita carepaya penacaetutsi bontha pomonae Nacom pejume cowʉntsiwichi. \v 18 Ichacuitha Nacom waba xua pebin wabatsi pejume cowʉntsinexa tsane. Icha barapo pebin caena bayatha wi thabatsi bʉ saya barabʉ tsane baxua. Barichi ichacuitha Nacom waba xua pebin wabatsi pejume cowʉntsinexa tsane. Barichi icha barapocotsi pebin caena bayatha jopa wi thabichi bʉ saya barabʉ tsane baxua xua jopa pewi thabinexatsi. \v 19 Bapana Nacom jopa tsita ainya cuichi, metha bequein pebin bayatha wi thabatsi, ichacuitha metha bequein jopa wi thabichi. Po coyene xua peainya cui coyene xua jiwi bewa exanaena, jame maisa bewa jiwi jume cowʉntsiya exanaena pocotsiwa Nacom itoroba. \v 20 Daxita paxam bewa jʉpa paexana dubenanaebiyaename icha copiya paichim xua paexana dubenanaebiyame poxonae copiya aena Nacom paca waba. \v 21 Poxonae Nacom waba pon paxam jiwana pam xua poxonaerʉ bapoxonae amanaya tanacuita pia pentacaponaein, bapon jopa bewa yabara nantʉ exabi baxuan xua pia saya poponaetsi. Ichitha icha bapon itacʉpatsi xua saya pepoponaewa bʉ moya saya popona xua jopa penantawenonaenexa tsane xua amanaya petanacuichiwa ichʉn. \v 22 Barichi ichacuitha pon bayatha exanatsi xua amanaya petanacuichinexa ichʉn bapon jume cowʉnta Jesús. Bapoxonae bapon naexana pon saya pepoponaein pia pentacaponaein weya, peexanaenexa pocotsiwa Cristo itoroba. Barichi ichacuitha pon saya pepoponaein xua jopa amanaya tanacuichiyo ichʉn bapon jume cowʉnta Jesucristo. Bapoxonae bapon naexana pon Jesús amanaya pia petanacuitinchi tatsi tsipei exana pocotsiwa Cristo itoroba. \v 23 Nacom pin matomatha pacata matomata poxonae Jesús naetotha paca tsitʉpa abe painya neexanae cuiru coyenein nexa. Painya xoba pacopatame xua jiwi equeicha caewa painya nepaca itorobiwa xua abe painya neexanaewa. \v 24 Tamonae pam daxota paca itorobatsi xua painya nejume cowʉnta dubenanaebiyaenexa Nacom, icha paichim xua pajume cowʉnta dubenanaebiyame poxonae copiya Nacom aena paca waba. \p \v 25 Jopa xeinaeinyo po jumetha xua tacueicueijeiwa po coyenewa xua Nacom pon jiwi Pecanamataxeinaein neyaputane exana xua pomonae piseuriwi penotsiwi nexa. Saya apara paca tsipaebatsi po coyeneya xua saya tacoutha tananta xeinaewa. Ichitha paxam paca itacʉpa xua pata tana nejume cowʉntsiwam tsipei Nacom necata barapo peyaputae coyenewa tana neantobexae. \v 26 Xan tacoya nanta xeinan xuaje: Bara bewa saya jiwi jeinya enaena. Jopa jitha peenaewa tsane, tsipei anoxuae barapo dapaetha xeinatsi nawita po coyenein bichocono nacata ayapube tsounae xua wanapapeichiwatsi. \v 27 Icha jitha paename painya xoba pana napunapentame. Barichi icha pajeinya ename painya xoba pasi cui weiweiname. \v 28 Icha jitha paename jopa apara bara abe paexanaem. Irʉ icha yabʉyo jitha eca bapowa apara jopa abe exanaeyo. Daichitha pomonae jitha peenaewi bichocono taayapubetsi xua pejinompaewa nexa barapo cae pin nacuathe. Xan ichichipan paca yawenatsi daxota baxuan yabara paca tsipaebatsi xua pacata ayapubeyainwa xua jitha painya neenaewaxae tsipae. \p \v 29 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Po coyenewa xua ichichipan tapaca tsipaebiwatsi tsainchi xua meje xua janje: “Waxainchi pin dapae jopa xeinae tsainchi po mataqueitha poxonae Jesús patopeicaena”, jan. Daxota pomonae jitha ena bewa jinompa dubenanaebiyae icha be poxonae ichi poxonae xua jinompa dubenanaebiya pomonae jeinya peenaewi xua xaniwaicha Nacom daunweya petanacuichiwatsi. \v 30 Daxita jiwi bewa eenaetsi xua Nacom petanacuita dubenanaebiyaewatsi. Daxota pomonae anthʉthʉtane xua pewecoyeixae bʉ barapomonae jinompa icha ichi xua jinompa pomonae jopa anthʉthʉtaneyo xua jopa pewecoyeixae xua daunweya penacuichixae Nacom nexa. Barichi pomonae xua bichocono jʉntʉ coyene weiweina bʉ barapomonae jinompa icha ichi xua jinompa pomonae jopa jʉntʉ coyene weiweinaeyo xua daunweya penacuichixae Nacom nexa. Barichi pomonae xua pecomoca dubenanaebiyaewi bʉ barapomonae jinompa icha ichi xua jinompa pomonae jopa pecomoca dubenanaebiyaewi xua daunweya penacuichixae Nacom nexa. \v 31 Poxonae cataunxuae pajinompame barapo cae pin nacuathe jopa paichichipa dubenanaebiyaeinde pocotsiwan xua barapo cae pin nacuathe xeina. Tsipei pocotsiwa barapo cae pin nacuathe xeina daxita weraweracaena. \p \v 32 Ichichipan xua bichocono jopa painya neyabara nanta xeinaewa pocotsiwa barapo cae pin nacuathe xeina xua paca jʉntʉ deideijei exana. Po pebin jeinya eca itacʉpatsi xua penajʉntʉ coyene eena exanaewa xua petaexanaewatsi Nacom pon jiwi Pecanamataxeinaein. Barapo coyene Nacom jʉntʉ coyene weiweina exanatsi. \v 33 Po pebin jitha eca bapon bichocono yabara eenatsi nawita xua yabara nanta xeina nawita xua po coyeneya piseuri peewatsiwa xua daxota bapowa piseuri peyabara barʉ jʉntʉ coyene weiweinaenexa. \v 34 Barapon barapo naxobe coyenewabe muxuna yawa nanta xeina. Barichi yabʉxi powaxi jeinya ena irʉrʉ powaxi jitha ena barompaya tsanaya piawan yabara nanta xeina. Powa xua bapana jopa jitha ecae bapowa itacʉpatsi xua penajʉntʉ coyene eena exanaewa xua petaexanaewa po coyene Nacom ichichipa pon jiwi Pecanamataxeinaein. Barapowa ichichipa exana xua Nacom pejʉntʉ coyene weiweina exanaewatsi tsainchi pocotsiwa xua bapowa peexanaewaxae xuano bapowa pocotsiwa penanta xeinaewaxae. Ichitha nama powa jitha eca bapowa bichocono yabara eenatsi nawita xua yabara nanta xeina nawita xua po coyeneya pia piseuri peewatsinexa xua daxota bapon piseuri peyabara bara jʉntʉ coyene weiweinaenexa. \p \v 35 Baxua paca tsipaebatsi tsipei ichichipan xua tapaca cayawenaewatsi. Apara jopa paca itorobichi xua jopa painya nenotsiwa tsane painya seuriwi. Ichichipan xua beta painya nejinompaewa xua painya netanacuita dubenanaebiyaenexa Nacom daxita painya jʉntʉ coyeneintha. \p \v 36 Pebin irʉ yabʉyo nanta xeinabe xua penapichinexa tsanebe. Ichitha cataunxuae ewatabe xua penapichiwa tsanebe. Bapon ichichipa nawita xua pepichiwa bapowa, irʉ petsiriwa bayatha wei weta. Daxota moya bara bewa napichinabe. Baxua jopa abeyo po coyene baponbe exanabe. \v 37 Ichitha icha pebin itacʉpatsi xua jopa nantawenonaeyo xua pepichinexa pecotsiwa, xuano juntucuru jopa pichi tsane pecotsiwa, bara jemba tsane icha bapon pecotsiwa jopa pichi tsane. Bara saya jeinya ecaena. Bapoxonae bapon bara saya beta exana. \v 38 Pon pecotsiwa pita beta exana bequein. Ichitha nama pon jopa jitha ecaeyo bapon jame bichocono beta exana beyacaincha pon pecotsiwa pita. \p \v 39 Petsiriwa powa jitha eca powa pejume cowʉntsiwa bewa piseuri cuicuinaena poxonae cataunxuae jopa tatʉpaetsi piseuri. Icha pia pebin tatʉpatsi barapowa itacʉpatsi xua pichina icha pebin pon saya pejume cowʉntsin. \v 40 Jame metha bapowa bichocono yatsicaewa jʉntʉ coyene weiweinaetsipa icha jopa equeicha pichipae icha pebin. Bapoxonae bapowa bichocono jʉntʉ coyene weiweinaetsipa beyacaincha poxonae pita icha pebin. Baxua nanta xeinan xua saya tananta xeinaewa. Mataʉtano irʉrʉ barichin jume cowʉntan xua Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi tana nebarʉ poponaewa. Daxota neitacʉpa xua yabara tapaebiwa barapo coyenein. \c 8 \s1 Meje xua Pablo peyabara paebiwa pexaewa po pexaewa jiwi tajeba ibo nacomʉn \p \v 1 Anoxuae ichichipan xua pexaewa yabara tapacata tinaewatsi po pexaewa jiwi tajeba ibo nacomʉn poxonae jiwi wʉnae jainteiba ibo nacomʉn. Bequein xainyei xua baxuan yabara yaputainchi, daichitha barapo peyaputae coyenewan naca atsaca exana. Ichitha jame po peantobe coyenewa xeinatsi apara naca yawena xua beta wanabarʉ jinompaewatsi. \v 2 Pon xua nanta xeina xua pinae yaputane bichocono bapon apara taacoibichi pocotsiwa xua bapon bewa yaputaena. \v 3 Icha ichʉn Nacom antobetsi bara Nacom jʉntʉ coyene yaputane bapontha. \p \v 4 Daxota equeicha pexaewa yabara paca tsipaebatsi, po pexaewa jiwi tajeba ibo nacomʉn. Barapo pexaewa xuya ichamonae xane cotacaya. Waxainchi yaputainchi xua ibo nacomʉn jopa xaniwaicha xeinaeyo peayapusʉwa xua apara saya jiwi pecobetha forota. Jame nama yaputainchi pepa Nacom, pon compa. \v 5 Jiwi jume cowʉnta xua pinae pinmonae jinompa, pomonae nacomʉn, itabocotha, barapo cae pin nacuatheno. Barichino xua pinae pentacaponaewi jinompa itabocotha barapo cae pin nacuatheno. \v 6 Nama waxainchi yaputainchi xua compa popona Nacom, pon Waxa. Daxita coyenein Nacom pia xainya werena tapichipapoinchi, bara bequein daxita baxuan Cristo forota Waxa nexa. Mataʉtano Nacom naca cana exana pia watanacuichinexa bapon. Barichi meisa compa popona pon pepa jiwi Pecanamataxeinaein, bapon Jesucristo. Bapon Jesucristo daxita forota Nacom nexa. Waxainchi xeinatsi peajʉntʉcoyenesʉwa, po peajʉntʉcoyenesʉwa xua bapon naca cata. \p \v 7 Ichamonae pomonae pejume cowʉntsiwi Nacom, jopa yabara yaputaeyo xua ibo nacomʉn. Barapomonae awiya nanta xeina xua ibo nacom peayapusʉwa xeina bequein anoxuae barapomonae jume cowʉnta Nacom. Barapomonae bayatha pia cui xeina xua pexaewa tajebeiba ibo nacomʉn poxonae wʉnae jainteiba barapo ibo nacomʉn. Barapomonae abetha nanta xeina jeye: “Icha xaetsipan pewi po pewi ichamonae tajeba ibo nacomʉn metha neajʉntʉcoyenebe cana exanaetsipa poxoru barapo pewi ibo nacomʉn piawa”, jei xua abetha nanta xeina. Bequein barapomonae jume cowʉnta Nacom ichitha jopa yaputaeyo xua ibo nacomʉn pia pexaewa jopa itacʉpaetsi xua ajʉntʉcoyenebe cana exanatsi barapomonae icha jiwana xaetsipa barapo ibo nacomʉn pia pexaewa. \v 8 Pexaewa jopa naca yawenaeyo xua wanajʉntʉ coyene xanepana exanaewatsi xua daxota Nacom wanaca weyataewa tsane. Icha waxainchi nabʉnatsi pexaewa jopa naca yawenaeyo xua Nacom tsita jʉntʉ coyene xanepanatsi beyacaincha xua poxonae jopa nabanaetsi. Barichi icha najainbotatsi baxua jopa naca yawenaeyo xua Nacom tsita jʉntʉ coyene xanepanatsi beyacaincha xua poxonae nabʉnatsi. \v 9 Paca itacʉpa xua paxaneme xua pocotsiwa painya neichichipaewa. Icha pajiwana xaneme po pexaewa jiwi tajeba ibo nacomʉn, baxua jopa paca tsita abeyo. Ichitha poxonae paexaname baxua pomonae ainya ʉnthʉton pexeinaewi, aena pejume cowʉntsiwixae, barapomonae tsita ayapubetsi. Icha barapomonae xaena barapo pexaewa painya neexanaewaxae bequein barapomonae tsitatsi xua abe peexanaewi poxonae xane barapo ibo nacomʉn pia pexaewa tatsi. Daxota painya xoba paexaname po coyene painya neichichipaewa. \v 10 Metha beya paca taetsipa pon pejume cowʉntsin poxonae panabaname pexaewa po pexaewa jiwi tajebeiba ibo nacomʉn poxonae wʉnae jainteiba barapo ibo nacomʉn. Irʉrʉ metha beya tsipae bapon naxaetsipa barapo pexaewa poxonae bapon paca jain tane. Paxam pomonae painya neyabara yaputaewi pam barapo pexaewa. Payaputaneme xua barapo pexaewa apara jopa itacʉpaetsi xua jiwi ajʉntʉcoyenebe cana exanatsi. Ichitha pomonae ainya ʉnthʉton pexeinaewi aena pejume cowʉntsiwixae jopa yaputaeyo baxua yabara icha paxam paichim. Barapomonae awiya nanta xeina jeye: “Icha barapo pexaewa xaein neajʉntʉcoyenebe exanaena”, jei. \v 11 Ichacuitha paxaneme barapo pexaewa bequein payabara yaputaetham xua jopa abe paca cana exanaeyo. Painya neexanaexae baxua xua paxaneme barapo pexaewa daxota bichocono abe paexaname pontha pon ainya ʉnthʉton xeina, pon abetha nanta xeina, jeye: “Icha barapo pexaewa xaein neajʉntʉ coyenebe exanaena”, jei. Daxota bapon payabara nanta xeinare xua apara irʉ Cristo tsitʉpa bapon icha ichi xua paca tsitʉpa. \v 12 Pacata jopa abeyo xua poxonae paxaneme barapo pexaewa. Jame apara abe paexaname poxonae irʉrʉ xane barapo pexaewa pomonae ainya ʉnthʉton xeina. Poxonae abe paexaname barapomonaetha apara bara irʉ abe paexaname Cristotha, tsipei apara barapomonae pomonae irʉ pejume cowʉntsiwixae Cristo. \v 13 Metha beya xaetsipan pewito pocotsi wito xua ichʉn, pon irʉ pejume cowʉntsin yabara nanta xeineiba xua jopa bapana xae po pewi xua jiwi tajebeiba ibo nacomʉn. Poxonae bapon nejain tane, bapon irʉ xane, najʉntʉ coyene taxoba. Bapoxonae abe exana cana exanan. Daxota metha xanepanaetsipa icha bapana jopa xaetsipaein equeicha barapocotsi wito xua jopa taexanaewanexa xua bapon abe peexanaewa tsane. \c 9 \s1 Meje po coyenein yabara pomonae Jesús pia peitorobi jiwi tatsi itacʉpatsi xua peexanaewa \p \v 1 Tajʉntʉ coyene jopa netsipaebiyo xua abe taexanaewa icha xaein barapo pexaewa xua jiwi tajeba ibo nacomʉn. Ichʉn jopa itacʉpaetsi xua yabara tana neitorobiwa barapo pexaewa tsipei xan Jesús pia peitorobi jiwi jiwana tatsin. Xan bara yatsicaewa tan Jesús, pon Wanacanamataxeinaein. Paxam pajume cowʉntame Jesús daunweya tatanacuichixae pon jiwi Pecanamataxeinaein. \v 2 Ichamonae jopa neyabara tsaqueinaeyo xua xan Jesús pia peitorobi jiwi jiwana tatsin. Jame paxam pana neyabara yaputaneme xua xan Jesús pia peitorobi jiwi jiwana tatsin. Painya nejume cowʉntsixae pon jiwi Pecanamataxeinaein ichamonae patsita itapeinya xeiname xua xan bara ponxaein Jesús tana neitorobin. \p \v 3 Baraxua jume notan pomonaetha pomonae yabara neyainyaba xua pinae icha bara metha yatsicaewa pon Jesús tana neitorobin. \v 4 Barapomonaetha janje: Bernabé irʉ xan bara pana neitacʉpabe xua pata wecobe noteibiwabe pocotsiwa xua jiwi pata necatsibiwabe pexaewa. Mataʉtano pana neitacʉpabe xua pata wecobe noteibiwabe pocotsiwa paapan xua poxonae patanacuita ducuanaebiyanbe Jesús. \v 5 Mataʉtano icha jitha ecaetsipan bara neitacʉpaetsipa xua tabarʉ ponaewa taseuri icha Jesús pia peitorobi jiwi tatsi ichi xua itacʉpatsi xua peexanaewa baraxua xua piseuriwi barʉ warapa. Irʉrʉ barichi Jesucristo pon jiwi Pecanamataxeinaein pia peweicho jiwi tatsi baxua exana. Irʉ Pedro exana baxua xua piseuri barʉ pona. \v 6 Poxonae ichamonae paca tsipaeba Nacom Pejume Diwesi, payawename barapomonae pocotsiwa penantawenonaewa. Paxanbe Bernabé irʉ xan panacuitanbe paxam nexa poxonae Nacom Pejume Diwesi paca tsipaebatsi. Ichitha jopa pana neyawenaem pocotsiwa panantawenonanbe. Paxanbe bewa panacuichinbe icha penacuitsiwa yawa pata comocaenexa pocotsiwa panantawenonanbe. Meisa paxanbe baxua paexananbe, ichamonae jopa daichiyo. \v 7 Soldadomonaepin poxonae ba naba pia pentacaponaein nexa jopa ba natamatomatsiyo pia pexaewa. Pon ba jame itoroba apata pexaewa pia soldadomonae. Barichi pon ba uva pabi nacuita itacʉpatsi xua yawa uva cuei xaexaepona. Barichirʉ pon ba vaca yapu eena bapon ba itacʉpatsi mipi yuyucapona vaca xua peapaponaenexa. \v 8 Saya jopa meisa jiwi yabara nanta xeinaeyo baxua xua pon tanacuita itacʉpatsi yawa xane. Apara irʉ Moisés pia peitorobi coyenewatha baxua yabara paebarʉ. \v 9 Moisés tina po diwesi pia peitorobi coyenewathaxae, xua jeye: “Poxonae po duwein pon pewʉn buey nanacuitapona xua pexu xu taxunaunabapona, bapoxonae pebin jopa copatsiyo xua pecoibo acatsiwa xua jopa pexaenexa. Saya bara copatsina xua yawa xaexaeponaena poxonae nacuitapona”, jei. Nacom jopa yabara paebiyo baxua xua saya meisa poxoru peyabara nanta xeinaexae buey. Jame saya apara poxoru peyabara nanta xeinaexae jiwi. \v 10 Nacom pana necayabara jʉta paeba poxonae buey yabara paeba. Baxua painta exana xua pata taneyawenaenexa. Pon ba nacobe weta xua ʉba pabitha, irʉrʉ pon xuya nota poxonae naweta, baponbe xeinaenabe pexaewa xua penawetsiwa. \v 11 Paxan paca cuidubatsi Nacom Pejume Diwesi. Tsipei paca yawenatsi daxota bewa xuya pana necatsibim pocotsiwa xua panantawenonan xua pata jinompaewanexa. \v 12 Paxam pacatsibame pocotsiwa xua nantawenona ichamonae pomonae Nacom Pejume Diwesi paca cuiduba, ichitha paxan paca yawenatsi beyacaincha xua barapomonae paca yawena. Daxota bewa pana necatsibeibim icha paca wʉqueibichipatsi beyacaincha xua pacatsibeibame ichamonae. \p Ichitha baxua jopa paexanaeinyo xua pata cawʉcaewatsi. Paxan bichocono paatanein xua jopa pata xeinaexae pocotsiwa xua pata nantawenonaewa pata jinompeibiwanexa bequein jopa paca wʉqueibichi. Jopa paca wʉcaetsi tsipei jopa paichipaeinyo xua jopa painya nejume cowʉntsiwa Cristo pia pexeinya jume diwesi. Jopa paca wʉcaetsi poxoru metha pananta xeinaetsipame xua paxan apara pata paratixichi paca tsipaebatsi Nacom Pejume Diwesi. \v 13 Paxam payaputaneme xua pomonae ba nacuita Nacom pin pia botha barapomonae ba apatʉtsi pexaewa Nacom pin pia botha. Barichirʉ pomonae ba nacuita ichaxota iboto uncua po ibototha duwein bexuba xua tauta xua petuxusi exanaenexa Nacom nexa barapomonae ba itacʉpatsi xua xuya penabanaewa barapo duwein xua saya jiwana xane. \v 14 Barichi Nacom pon jiwi Pecanamataxeinaein jeye: “Pomonae inta nacuita xua paeba dubenanaebiya tacapanenebiyae diwesi jume, barapomonae apatatsi pexaewa xua poxonae ichamonae apateiba be pematomaqueibiwatsi tsipei barapomonae cueicueijei tsurubenanaebiya tajume diwesi”, jei Nacom. \v 15 Ichitha jopa bapana wʉcaeinyo jiwi xua tana apatsinexa pexaewa xua be tanamatomatsiwa. Pacata tinatsi xua jopa tapaca wʉcaewatsi. Ichichipan xua tatʉpaewa tsane pewʉnaeya xua poxonae tapaca wʉcaewatsi tsainchi. Bichocono jʉntʉ coyene weiweinan poxonae tapaca tsipaebiwatsi Nacom Pejume Diwesi. Yaitama jopa pana necatsibeibim xua be pata tanematomaqueibiwam, daxota atsaquiya paca tsipaebatsi. \p \v 16 Jopa neitacʉpaeyo xua atsacan xua tacueicueijeixae Nacom pia pecapanenebiyae diwesi jume. Nacom neitoroba xua bewa tacueicueijeiwa tsane barapo diwesi. ¡Ichitha xan tsocuaein tsipae icha jopa cueicueijan tsipae barapo diwesi! \v 17 Bequein icha Nacom jopa neitorobichipae xua saya xan tacoutha tsipaebaponaetsipan Jesucristo pia pexeinya diwesi nexata ewatsipan xua jiwi tanematomatsinexa tacueicueijeixae barapo diwesi. Ichitha jame tsipaebaponan pexeinya jume diwesi Nacom tana neitorobixae. Jume cowʉntaponan be pocotsi coyeneya Nacom neitorobapona. \v 18 Daxota xua be tanematomatsiwa apara xua poxonae jʉntʉ coyene weiweinan tapaca tsipaebixaetsi barapo Nacom Pejume Diwesi bequein metha jopa pana catsibeibichipaem xua patanematomatsiwam, mataʉtano metha poxonae bara tapanecatsibeibichipaem pocotsiwa tapanematomatsiwam. Paxam jopa pana necatsim pocotsiwa be pata nematomatsiwam. Jopa paca wʉcaetsi bequein bara neitacʉpa xua tapaca wʉcaewatsi pocotsi matoma bewa panecatsibeibim. Bara pocotsi matoma jiwi bewa catsina pomonaetha pomonae Nacom Pejume Diwesi tsipaebatsi xua pejinompeibiwa tsane. \p \v 19 Bequein jopa bewa amanaya tanacuichin tsane ichʉn, ichitha tacoutha nacana exanan be pon amanaya tanacuichin daxita jiwi nexa. Barapo coyene exanan xua pinmonae pejume cowʉntsinexa Cristo. \v 20 Poxonae poponan judiomonae pia xantha tatsi, exana ducuanaebiyan icha be barapo judiomonae ichi xua exana dubenanaebiya pocotsiwa Moisés itoroba pia peitorobi coyenewatha. Bara pocotsi coyenein exanan xua Moisés itoroba, bara bequein jopa bewa exanaein tsane. Saya exanan tsipei ichichipan xua tayawenaewa xua barapomonae pejume cowʉntsinexa Cristo Jesús. \v 21 Poxonae poponan pexantha tatsi pomonae jopa exanaeyo pocotsiwa Moisés pia peitorobi coyenewatha itoroba, bapoxonae popona ducuanaebiyan icha barapomonae ichi xua jinompa dubenanaebiya. Bapoxonae jopa exanaeinyo pocotsiwa Moisés pia peitorobi coyenewatha itoroba, xua barapomonae tayawenaenexa, xua pejume cowʉntsiwanexa Jesús. Jopa paca tsipaebichi xua tajume naitematsiwa Nacom xua tana neitorobiwa. Jame bara exanan pocotsiwa Cristo neitoroba. \v 22 Poxonae poponan pexantha tatsi pomonae jʉntʉ coyene faefaena Nacomtha xua pejume cowʉntsiwa xua aena pejume cowʉntsixae bapoxonae exana ducuanaebiyan icha barapomonae ichi xua exana dubenanaebiya tayawenaenexa xua equeicha bichocono mataropeicha pejume cowʉntsiwanexa Jesucristo. Daxita carepaya jiwitha peitʉtha poponeiban, poxonae be pocotsi coyeneya jinompeiba barapo jiwi tayawenaenexa xua equeicha bichocono mataropeicha pejume cowʉnteibinexa Jesucristo. \v 23 Daxita baxuan exana ducuanaebeiban tacueicueijei tsaibinexa Nacom pia pecapanenebiyae diwesi jume, mataʉtano tsipei ichichipan xua tajʉntʉ coyene weiweinaewa tsane poxonae barapomonae jume cowʉntsina Jesucristo. \p \v 24 Paxam payaputaneme poxonae jiwi ba namtotha cuinaepona saya caein meisa copiya patopa. Bapon ba catatsi pocotsiwa pematomatsiwatsi copiya pepatopaexae xua beta cuinaepona. Bara pocotsi jʉta coyeneya ichi, beta pata exanaponde Jesucristo pia petanacuichiwa tatsi xua painya nepaca catsibinexa xua painya nepaca matomacaewan. \v 25 Pomonae ba xua nacui wʉnaeta xua penaxenacaenexa ichawa jopa exanaeyo pocotsiwa taayapubetsi poxonae pecuinaeponaenexa. Barapomonae ba baxua exana pia xeinaetsi pocotsiwa pecui yabara matomacaewatsi. Barapo pentoma noxu tepa pocotsiwa xua saya caena naxuba xua weraweraca. Nama waxainchi beta exanapoinchi Nacom pia petanacuichiwa tatsi, xua Nacom wanaca catsibiwa tsane pocotsiwa wanaca yabara cui matomacaewa, pocotsiwa xua ataya ayapusʉ xua jopa weraweracaeyo. \v 26 Daunweya exanaponeiban Nacom pia petanacuichiwa tatsi be poxonae xua bichoina cuinaeponan xua tatoxeincha patopaewa. Jopa exanaeinyo icha ichi xua pon naitacueinchiya jiraba. \v 27 Ichitha nama seicayiya exanan xua tapepon daunweya tacoya naitoroban xua daxota jopa abe exanaeinyo. Tapepon itoroban xua tana nejume cowʉntsiwa xua peexanaewa pocotsiwa itoroban. Antʉyapusʉya tanacuitan Nacom tajunuwixae xua jopa beta taexanaewa xua bequein bara ichamonae cuidubithan barapo coyenein. Icha jopa beta exanaeinchipae Nacom jopa tsita xanepanaeinchipae xua daxota taneitawetsiwa tsipae. \c 10 \s1 Meje xua Pablo muxuweta pomonae wʉnae jainta ibo nacomʉn \p \v 1 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Ichichipan xua painya neyaputaewa tsane po coyene xua poxonae wamo susato jiwitha pecana exanaewatsi. Barapomonae Egipto nacua weya pona. Bapoxonae tsaquinaebowa matatsun dubenapoinchi. Barapo tsaquinaebowa barapomonae matacapoinchi xua ichaxota ichichipa peponaewa barapomonae. Daxita barapomonae icha muxunene beepa ʉncababiya po pin pucua pewʉn Mar Rojo wʉn pucua. Barapo pin bicheito epataʉta iyapona xua poxonae Nacom tsewa taexaniya xua be namto taexaniya. \v 2 Barapomonae tsaquinaebowa be caemonae matatsun dubenapoinchi. Mataʉta barapomonae be caemonae Mar Rojo wʉn pucua epataʉta iya pona. Barapoxonae be caemonae naexana Moisestha xua Moisés pematacapanaenexa barapomonae. Barapomonae barapocotsi jʉta coyeneya exana icha be poxonae jiton ichi xua poxonae bautisabatsi mentha caemonae penaexanaenexa Cristotha, xua Cristo pecanamataxeinaenexa bapontha. \v 3 Daxita barapomonae xane po pexaewa Nacom taitorobica itaboco wetsica. \v 4 Yawano barapomonae apa po mera xua Cristo itoroba ira xuepana susato tsurucuae nacuatha. Barapo mera iboton weya mene pichapa. Cristo barapo mera apatapona poxonae yanta xua barapomonae yantatsi. \v 5 Daichitha pin bicheitomonae xua barapomonae jiwana jopa exanaeyo pocotsiwa Nacom ichichipa. Daxota Nacom copata xua barapomonae bara pejiwana werapaponaewa tsane barapo ira xuepana susato tsurucuae nacuatha. \p \v 6 Baxua exana xua nacata yabara canaʉta jʉtsiya exana. Jopa bewa waichichipaewa tsainchi pocotsiwa jopa nacata wʉnaeyo xua icha barapomonae ichi poxonae pia coutha abe nata exana. \v 7 Daxota jopa bewa wʉnae pajainchim ibo nacomʉn icha be barapomonae jiwana ichi. Barapomonae wʉnae jainta ibo nacomʉn. Nacom Pejume Diwesitha barapomonae yabara jeichi: “Barapomonae ena xua pexaenexa yawa xua peapaenexa. Bapoxonae yatsicaewa barapomonae nawiraba ibo nacom tsita nawirabatsi”, jei Nacom Pejume Diwesitha. \v 8 Waxainchi jopa bewa exanaetsi xua nasi cui weiweina exanatsi icha be barapomonae jiwana ichi. Barapomonae jiwana nasi cui exana yabʉxitha xua jopa piseurixi. Daxota caentaqueitha veintitrés mil pebiwi werapa abe peexanaexae. \v 9 Mataʉtano jopa bewa najʉntʉ coyene jʉjʉta exanaetsi Nacomtha xua wanaca barʉ anaepanaenexa, icha barapomonae jiwana ichi. Barapomonae najʉntʉ coyene jʉjʉta exana Nacomtha. Daxota Nacom copata xua barapomonae werapa poxonae jomon sinebatsi barapomonae. \v 10 Jopa bewa Nacom anaepanaya barʉ paebichi, icha be barapomonae jiwana ichi. Barapomonae Nacom anaepanaya barʉ paebatsi, daxota Nacom copata xua barapomonae weraweraca poxonae matatsunpin juteba po matatsunpin jiwi pejutebin. \p \v 11 Nacom exana daxita baxuan barapomonaetha, xua wanaca muxuweta exanaenexa xua jopa waraichiwanexa icha barapomonae ichi. Moisés yabara tina barapomonae xua yaputane wanaca exanaewa xua bara nama imoxoyo barapo nacue weraweracaena. \v 12 Daxota tsipaeban pon paxam jiwana pam pon xua nayabara nanta xeina xua pinae bichocono pejume cowʉntsixae peajʉntʉcoyenesʉwa xeina Nacomtha. Janje: “Dota jinya xoba abe exaname. Poxoru icha metha nanta xeinaetsipame xua jopa abe exanaem, bapoxonae metha abe exanaetsipame”, jan. \v 13 Jopa meisa paxam caurimonae pia pentacaponaein tatsi paca jʉntʉ coyene jʉjʉtsiyo. Barapara irʉ ichamonae pomonae pejume cowʉntsiwi barichichi jʉntʉ coyene jʉjʉtatsi abe peexanaenexa. Paxam paca itacʉpa xua pajʉntʉ coyene amanayabame barapo caurimonae pia pentacaponaein tatsi. Baraxua paexaname icha barapomonae ichi xua jʉntʉ coyene amanayaba barapo caurimonae pia pentacaponaeintha tatsi. Daichitha paca itacʉpa xua payabara jume cowʉntame Nacom xua bara bapon paca yawenaena. Nacom jopa copatsiyo xua caurimonae pia pentacaponaein tatsi bichocono paca jʉntʉ coyene jʉjʉtsina xua pocotsiwa bichocono pacata ayapube xua daxota abe painya neexanaewa tsane. Ichitha poxonae caurimonae pia pentacaponaein tatsi paca jʉntʉ coyene jʉjʉta, Nacom paca yawenaena xua painya nerʉcʉpaewa bapon weya xua daxota jopa abe painya neexanaenexa. \p \v 14 Tamonae pam paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Paxam pomonae tapaca caantobe jiwichi pam. Painya xoba wʉnae pajaintame ibo nacomʉn. \v 15 Paca tsipaebatsi paxam pomonae painya neyaputae jiwi pam. Paxam payaputaneme xua painya neyabara nanta xeinaewa pocotsiwa paca tsipaebatsi icha metha bara xaniwaicha paeban. \v 16 Waxainchi nacaetutatsi wayabara jʉntanainaenexa xua Cristo wanaca tsitʉpaewa naetotha. Bapoxonae apatsi vino mera yawa xainchi pan. Barapo vino mera Cristo pia pejana tatsi yabara caunutatsi. Mataʉtano barapo pan Cristo pia pepon tatsi yabara caunutatsi. Poxonae apatsi barapo vino mera Nacom tsipaebatsi barapo vino mera nexa po vino mera tsijunta eca corotiyotha. Jeichichi: “Maisa Nacom painta pexeinya coyene exaname”, jeichichi. Bapoxonae be caemonae naexainchi Cristotha waapaexae barapo vino mera. Barichi poxonae pan janacatsi be caemonae naexainchi Cristotha waxaexae barapo pan. \v 17 Bequein waxainchi pinmonaetsi xua cae pan nabarʉ xainchi, ichitha waxainchi be caemonaetsi bapon Cristotha tsipei bara cae pan nabarʉ xainchi. \p \v 18 Payabara nanta xeinare xua judiomonae pomonae Israel nacuamonaepiwi. Barapomonae judiomonae xane po duwein ichamonae tauta xua petuxusi exanaewa Nacom nexa. Bapoxonae barapomonae be caemonae naexana Nacomtha. \v 19 Jopa apara paca tsipaebichi xua ibo nacom xeina peajʉntʉyapusʉwa. Mataʉtano jopa paca tsipaebichi xua po wi jiwi tajeba ibo nacomʉn ainya cui barapo wi beyacaincha xua icha pewi. \v 20 Paca tsipaebatsi xua jiwi tajeba pewi ibo nacomʉn pomonae jopa yaputaeyo Nacom. Barapomonae tajeba barapo pewi caurimonae. Jopa apara tajebiyo Nacom. Jopa ichichipaeinyo xua caemonae pana naexaname caurimonae pijimonaetha. Metha baraxua paexanaetsipame poxonae panabarʉ xaneme pomonae nacaetuta pexaenexa po wi jiwi tajeba ibo nacomʉn. \v 21 Paxam panabaname pon jiwi Pecanamataxeinaein pia penabanaethopaewatha tatsi yawa xua paapameno. Jopa paca itacʉpaeyo xua panabaname yawa xua paapameno ichaxota exanompa cauri pia cui coyene pomonae jopa pejume cowʉntsiwi. \p \v 22 Icha waxainchi wʉnae jaintatsi caurimonae poxonae xainchi po pewi jiwi tajeba ibo nacom bapoxonae waxainchi exanatsi xua pon jiwi Pecanamataxeinaein naca caseba pia wanaca asiwixae. Waxainchi jopa xeinaetsi po peayapusʉwa xua bichocono daunwei xua beyacaincha Nacom. \s1 Meje xua Pablo yabara paeba xua bewa jiwi yabara nanta xeinae pewi poxonae xane \p \v 23 Baraxua bequein xainyei poxonae jiton jeye: “Neitacʉpa xua taexanaewa pocotsiwa ichichipan”, jei bapon. Daichitha jopa daxita nacata wʉnaeyo xua pocotsiwa exanatsi. Bequein waxainchi naca itacʉpa xua waexana dubenanaebiyaewa pocotsiwa xua waichichipaewatsi. Daichitha daxita baxuan jopa naca yawenaeyo xua wajume cowʉnta dubenanaebiyaewa Jesús. \v 24 Jopa bewa payabara nanta xeinaem xua saya painya coutha nexa xua painya nenayawenaenexam. Jame bewa payabara nanta xeinaem xua apara irʉ ichamonae painya neyawenaenexarʉ. \p \v 25 Po pewi pacomoqueibame po wi jiwi caenaeta pecaenaetsi bontha, painya xoba matha payabara yainyabeibame barapo pewi. Jopa payainyabinde icha metha xua apara po wi bayatha jiwi tajeba ibo nacom. Jame bara saya itatemaya paxaibare. Xain bapoxonae painya jʉntʉ coyene jopa paca tsipaebiyo xua apara abe paexaname. \v 26 Nacom Pejume Diwesitha jeye: “Barapo cae pin nacue yawa xua xuan xeina barapo cae pin nacuathe Nacom pon Pecanamataxeinaein bapon piawan”, jei Nacom Pejume Diwesitha. \v 27 Poxonae jiton pon jopa pejume cowʉntsin Jesús, paca tsiwaba pexaewa xua pia paca barʉ xaetsi, icha paichichipame moya pana napuna xaema. Paxaema pocotsiwa xua pexaethopaewatha bobena. Jopa payabara yainyabinde barapo pexaewa icha metha barapo pewi ibo nacom werena capona. Xain bapoxonae painya jʉntʉ coyene jopa paca tsipaebiyo xua apara abe paexaname. \v 28 Ichacuitha metha ichʉn paca tsipaebichipa, xua jeye: “Apara barapo pewi jiwi tajeba ibo nacom poxonae wʉnae jainta barapo ibo nacomtha”, jei bapon. Bapoxonae painya xoba paxaneme barapo pewito. Tsipei icha barapo pewi pajiwana xaename abe exana pacana exaname pontha pon xua yabara paca tsipaeba barapo pewi. Poxoru ichamonae pomonae pejume cowʉntsiwi Nacom, yabara nanta xeina xua apara jiwi abe exana icha barapo wi xane. Daxota bapon junuwa xua abe exana icha pexaewa tsane barapo pewito. Icha jopa baxua peitʉtha paexanaem tsane bapoxonae bapon jʉntʉ coyene xanepanaya poponaena Nacomtha. \v 29 Yabara paca tsipaebatsi po coyene xua ichʉn yabara nanta xeina barapo pewi pejʉntʉ coyenewatha. Jopa apara yabara paca tsipaebichi po coyene paxam xua payabara nanta xeiname barapo pewi painya jʉntʉ coyenewatha. \p Ichitha metha ichʉn neyainyabichipa, jei tsipae: “¿Eta pocotsiwa metha nantawenonan xua taexanaewa pocotsiwa ichʉn yabara nanta xeina barapo pewi?” jei tsipae. \v 30 Equeicha metha bapon jei tsipae: “Poxonae pexaewa nabanan Nacomtha tsipaeban barapo pexaewa nexa, janje: Nacom, maisa jʉntʉ coyene weiweinan xua barapo pexaewa tanecatsiwam, jan. Icha baxua exanan ¿eta pocotsiwa metha nexata ichamonae abe neyabara paeba poxonae xan barapo pexaewe?” jei tsipae. \v 31 Yabara paca tsipaebatsi baraxuan daxita xua xuan painya neapaewan yawa daxita xua xuan painya nenabanaewan yawa daxita icha coyeneinno xua xuan painya neexanaewan daxita bara pocotsi coyenein beta paexaneibare xua daxota poxonae jiwi paca cui taibina bapoxonae jiwi wʉnae jainteibina Nacom. \v 32 Jopa paexanaeinde pocotsiwa xua abe paexaname xua pocotsiwa daxota ichamonae jʉpa exanaena. Baraxua jopa paexanaeinde judiomonaetha, irʉ pomonaetha pomonae jopa judiomonae naexanaeyo, irʉ pomonaetha pomonae Nacom pejume cowʉntsiwichi jiwanamonae. \v 33 Xan ichichipan beta taexanaewa po coyene xua ichamonae tsita xanepanatsi. Jopa exanaeinyo pocotsiwa xua tacoutha taichichipaewa. Saya meisa beta exanan po coyene ichamonae tsita xanepanatsi xua po coyenewatha barapomonae peyawenaenexatsi xua pecapanenebiyaenexatsi abe pia peexanae cuiru coyenein weya. \c 11 \p \v 1 Paexanaponde icha be pocotsi coyeneya ichin poxonae exanaponan, tsipei exanan pocotsiwa Cristo exanapona. \s1 Meje xua Pablo yabʉxi yabara paeba powaxi poxonae ena penacaetutsi botha xua poxonae wʉnae jainta Nacom \p \v 2 Tamonae pam paca weyatainchi tsipei paneyabara nanta xeinaponame xua daxita coyeneyatha. Paxam paexana dubenanaebiyame pocotsiwa xua paca cuidubatsi. \v 3 Ichitha ichichipan xua painya neyaputaewa xua Cristo canamataxeina daxita pebiwitha. Barichirʉ daxita pebiwi barompaya piseuriwi canamataxeina. Barichi Nacom Cristo canamataxeinatsi. \v 4 Icha pebin nantasipa acata poxonae Nacomtha tsipaeba xuano poxonae cueicueijei Nacom Pejume Diwesi, barapon Cristo jopa barʉ cui itura jinaetsi. Saya pia coutha ainya cui nacana exana. \v 5 Jame icha yabʉyo jopa nantasipa acatsiyo xua poxonae cueicueijei Nacom Pejume Diwesi, xuano poxonae Nacomtha tsipaeba, bapowa pia pebin jopa barʉ cui itura jinaeyo poxonae jopa nantasipa acatsiyo paparuwatha. Bapowa tsita itapeinya xeina xua jopa exanaeyo pocotsiwa pia pebin itorobatsi. Baraxua jʉpa icha be poxonae ichi xua daxita matana sibatsi abe peexanaexae. \v 6 Icha jopa yabʉyo nantasipa acatsiyo bewa barapowa daxita nanta sibina. Ichitha icha barapowa aura xua penanta sibiwa daxota bewa nanta acatsina. \v 7 Poxonae Nacom exana pebin barapo pebin Nacom cui jʉpatsi. Daxota barapo pebiwi xeinarʉ barapo pecanamataxeinae coyenewa po coyenewa Nacom xeina. Pebin jopa bewa nantasipa acatsina poxonae Nacomtha tsipaeba, xuano poxonae Nacom Pejume Diwesi cueicueijei xua daxota pebarʉ cui itura jinaenexa xua Nacom pebarʉ cui itura jinaenexatsi. Ichitha yabʉyo bewa barʉ cui itura jinae pia pebin, tsipei pia pebin canamataxeinatsi. \v 8 Poxonae Nacom forota jopa Nacom exanaeyo pebin yabʉyo weya. Saya jame Nacom exana yabʉyo pebin pexainya weya tatsi. \v 9 Nacom jopa forotsiyo xua pebin yabʉyo tsiexanatsi. Jame Nacom forota xua yabʉyo pebin tsiexanatsi. \v 10 Daxota yabʉyo bewa nanta acatsina penacaetutsi botha. Bapoxonae bapowa tsita itapeinya xeina matatsunpiwimonaetha xua bapowa barʉ cui itura jina pia pebin pecanamataxeinaexaetsi. \v 11 Daichitha pomonae Nacom pejume cowʉntsiwixae, pebin nantawenona yabʉyo, irʉ yabʉyo nantawenona pebin. \v 12 Bequein Nacom exana yabʉyo pebin peyene weya tatsi, ichitha pebiwi ba nowaeumenapona yabʉxi weya. Barapo naxobe coyenewabe Nacom forota, pebin yawa yabʉyo. \p \v 13 Pananta xeinare xua icha bara xaniwaicha xua yabʉyo jopa nanta acatsiyo poxonae Nacomtha tsipaeba penacaetutsi botha xua poxonae wʉnae pejainchinexa Nacom. \v 14 Wacui coyenewa ba naca yaputane exana xua pebiwichi jopa bewa antanapiya naexanaetsi. Baxota ba aura naca exana. \v 15 Barichirʉ wacui coyenewa ba naca yaputane exana xua yabʉxi wʉnae exana poxonae nantana copaba xua antanapipiya. Bapoxonae yabʉyo pia pentanantha nantasipa acata. \v 16 Pon ichichipa xua yabara pana nejume matsontsonoba baxuan, pajanje bapontha: “Barapo coyene pacuiduban. Mataʉta daxita penacaetutsi bonmonae jiwi pomonae Nacom pejume cowʉntsiwi pebʉrʉya pana nabarʉ jʉpaya nanta xeinan tsipei icha coyene jopa payaputaeinyo”, pajan. \s1 Meje xua Pablo yabara paeba xua abe exana pomonae pejume cowʉntsiwi Nacom poxonae nainya xane po penabanaewa cayabara nanta xeina xua Jesús pia petsitʉpaewa jiwi \p \v 17 Pacata tinatsi anoxuae xua po coyenein yabara xua jopa tana neitacʉpaewa xua tapaca tsipaebiwatsi xua beta painya neexanaewa. Bequein pana nabarʉ nacaetutame ichitha painya jʉntʉ coyene jopa paca cana exanaeyo xua paayapusʉ tsoponaem. Maisa apara abe paexaname. \v 18 Copiya matha paca tsipaebatsi janje: “Ichʉn netsipaeba xua pinae poxonae pana nabarʉ nacaetutame, wʉnae painya nejainchinexa Nacom, pinae ainyamonaein tsanaya pana natsabame. Bapoxonae pinae pana najume matsontsonobame”, jan. Nanta xeinan xua apara xainyei po coyene ichamonae netsipaeba xua paca yabara paeba. \v 19 ¡Moya ainya bicheiton pana naexande xain bapoxonae pana najume matsontsonobame! ¡Xain bapoxonae ichamonae tane xua ichamonae petaenexatsi pomonae jopa irʉ najume matsontsonobiyo pomonae xua beta peexanaewi! \v 20 Bequein pana nabarʉ nacaetuteibame xua painya xaenexa pexaewa poxonae pacayabara nanta xeiname xua pon jiwi Pecanamataxeinaein paca tsitʉpa, daichitha saya paxaneme. Apara jopa pacayabara nanta xeinaem barapo coyene. \v 21 Daxita paxam carepaya barompaya pia pexaewa nainya xane. Jopa pawʉnae ewateibim ichamonae xua painya nenabarʉ xaenexa. Daxota ichamonae jainpa pomonae cotacaya pata. Ichamonae bichocono tonsana beya poxonae nacʉpa exana peatsaxa meran xua apa poxonae muxuna xane pexaewa. \v 22 Apara paxeiname painya bon ichaxota paca itacʉpa xua pana napena jʉbame. Baraxua be paaichaxaibim pomonae Nacom pejume cowʉntsiwichi pomonae penacaetutsi bomonae jiwi poxonae baxua paexaname. Aura paexaname pomonaetha pomonae peacopeibiwi pomonae jopa itacʉpaetsi xua capana pexaewa, pomonae cotacaya pepatsixae. ¿Eta paca yabara jumichicuae tsainchi? Paca yabara jei tsainchi: ¿Bara beta xanepanaya paexaname jan tsane? ¡Jume! Baxua jopa neitacʉpaeyo xua tapaca yabara paebiwatsi. \s1 Meje xua Pablo yabara cuiduba pexaewa po pexaewa poxonae jiwi cayabara nanta xeina Jesús \r (Mt 26.26-29; Mr 14.22-25; Lc 22.14-20) \p \v 23 Po coyene xua paca cuidubatsi baxua copiya Nacom necuiduba. Paca jeichi: Po merawitha Jesús caenaetatsi pon jiwi Pecanamataxeinaein, barapo merawitha Jesús pan pita pecobetha. \v 24 Poxonae najume weta xua paxa tsipaeba xua jei: “Axa maisa jʉntʉ coyene weiweinan xua tanecatsiwam pan”, jei, bapoxonae pan epa janaca. Bapon barai pijimonae jeye: “Panore pan yawa paxaemano. Barapo pan neyabara caunuta xua tapepon. Tapepon inta atene exanaeinchi painya nepaca cayawenaenexa tsane xua painya tanejume cowʉntsiwaxaem tsane. Poxonae baxua paexaneibame xua paxaibame panecayabara jʉntanaineibare painya jʉntʉ coyenewatha”, jei Jesús xua pijimonae tsipaeba. \v 25 Barichiya exana poxonae najain weta. Bapoxonae corotiyo pita pecobetha yawa jeye: “Pena petsiwʉnae muxu dutsi coyenewa paca tsipaebatsi. Barapo uva mera po mera xua corotiyotha tsijunta eca, barapo uva mera yabara caunuta tajana xua jana othoparenaein poxonae tʉpaein. Barapo jana tsita itapeinya xeinaena xua jiwi pinmonae yabara jʉntemainaein abe pia peexanae cuiru coyenein tatsi. Daxita coyeneintha poxonae baxua paexaneibame xua paapeibame barapo uva mera, bapoxonae panecayabara jʉntanaineibare painya jʉntʉ coyenewatha xua tapaca catsitʉpaewaxaetsi”, jei Jesús, xua pijimonae tsipaeba. \v 26 Daxita tsaibi poxonae paxaibame pan yawa paapeibameno barapocotsi uva mera xua tsijunta eca corotiyotha, jiwi patsita itapeinya xeiname xua Cristo pacui yabara jʉntanainame xua painya nepaca tsitʉpaewa. Baxua paexaneibare beya poxonae equeicha Jesús patopaetsica, pon jiwi Pecanamataxeinaein. \s1 Meje yabara xua poxonae jiwi bewa beta exanae xua poxonae xane po pexaewa poxonae cayabara nanta xeinatsi Jesús \p \v 27 Pon xane barapo pan xuano apa barapo uva mera xua tsijunta eca corotiyotha xua Jesucristo cayabara nanta xeinatsi icha bapon jopa jʉntʉ coyene xanepanaeyo Nacomtha, apara abe exana Cristotha. Bapoxonae bapon Nacom tsita xeinatsi xua penatsicuentsiwa xua abe peexanaexae Cristo pepontha tatsi xuano xua pia pejanathano tatsi tsipei bapon jopa barʉ cui itura jinaeyo barapo coyene. \v 28 Daxota daxita jiwi bewa barompaya matha pewʉnaeya najʉntʉ coyene cayabara nanta xeinaena. Barapo jiwi bewa nanta xeinaena icha metha bara xanepanaya exana beya poxonae xaena barapo pan xuano poxonae apa barapo uva mera xua tsijunta eca corotiyotha. \v 29 Pon xane barapo pan xuano xua apa barapo uva mera xua tsijunta eca corotiyotha xua Jesucristo peyabara xaenexa ichacuitha bapon natsicuenta Nacomtha abe peexanaexae. Bapon natsicuenta Nacomtha tsipei matha jopa yabara nanta xeinaeyo barapo pexaewa xua apara bichocono ainya cui coyenewa xeina beyacaincha icha pexaewa. \v 30 Daxota pinmonae pajiwana atenem xuano jopa xeinaeyo peajʉntʉyapusʉwa. Daxota ichamonae bayatha pajiwana werapame. \v 31 Poxonae apatsi uva mera xuano poxonae xainchi pan po pexaewa poxonae Cristo cayabara nanta xeinatsi, matha bewa najʉntʉ coyene cayabara nanta xeinaetsi, xua icha metha bara wʉnae waexanaewa. Bapoxonae xain Nacom jopa naca atene exanaeyo xua wanatsicuentsiwaxae xua abe waexanaexae. \v 32 Bequein baxua Nacom nacata exana wanaca cuidubinexa xua equeicha xanepanaya waexanaenexa tsane. Nacom baxua nacata exanaena xua jopa wanaca yabara jeinexa: “Paxam abe paexaname icha ichi pomonae jinompa barapo cae pin nacuathe pomonae bichocono abe peexanaewi, pomonae jopa pejume cowʉntsiwi”, xua jopa pewanaca yabara jeinexa. \p \v 33 Daxota tamonae pam poxonae pana nacaetutame xua painya nabarʉ xaenexa po pexaewa xua poxonae Jesucristo cayabara nanta xeinatsi, matha abʉ ichamonae paewateibare. \v 34 Icha ichʉn jainpa bʉ bapon matha pia botha xane pewʉnaeya xua poxonae napatopaena penacaetutsi botha xua poxonae wʉnae jainta Nacom. Bapoxonae itacʉpatsi xua bapon penaxaewa po pexaewa poxonae Jesucristo cayabara nanta xeinatsi. Bapoxonae Nacom jopa peraxa jʉbi tsane bapon xua abe peexanaexae poxonae nanacaetuta pomonaetha pomonae Nacom pejume cowʉntsiwichi. Poxonae paca siwa ponaeinchi xua tapaca taenexa tsainchi, bapoxonae paca cuidubinchi pocotsiwan xua yabara pana neyainyabame. \c 12 \s1 Meje xua pejʉntʉ cui coyenein yabara po pejʉntʉ coyenein Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi amanaya cata daxita carepaya pomonaetha pomonae Nacom pejume cowʉntsiwichi \p \v 1 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Yabara paca tsipaebatsi po coyene ichichipan xua painya neyaputaewa. Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi cata pejʉntʉ cui coyenein daxita barompaya carepaya pomonaetha pomonae Nacom pejume cowʉntsiwichi. \v 2 Paxam payaputaneme xua abe paexaname pewʉnaeya poxonae pajume cowʉntame. Pacopatame xua bara ichamonae ichawa beya paca matacapona xua wʉnae painya nejainchinexa ibo nacomʉn, po ibo nacomʉn jopa cueicueijeiyo. \v 3 Daxota ichichipan xua painya neyaputaewa tsane xua poxonae jeye: Dapocotsin aibi, pon itacʉpatsi xua jeye: “Jesús apara jopa Nacom Pexanto tatsi”, xua poxonae jei, icha bapon xeina Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi pia peayapusʉ itorobi coyenewa tatsi. Barichi dapocotsin aibi pon itacʉpatsi xua poxonae jeye: “Bapon Jesús apara pon jiwi Pecanamataxeinaein”, xua poxonae jei, icha bapon jopa xeinaeyo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi pia peayapusʉ itorobi coyenewa tatsi. \p \v 4 Jiwi itacʉpatsi xua daxita carepaya barompaya pexeinaewa ainya jʉntʉ cui coyenein pomonae pejume cowʉntsiwixae Nacom. Barapo jʉntʉ cui coyenein jopa nacui coyene jʉpaeyo. Bequein daxita jiwi xeina barapo coyenein daichitha bara saya compa pon pecatsixae apara bapon Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi. \v 5 Jiwi pomonae pejume cowʉntsiwixae Nacom, itacʉpatsi xua daxita carepaya barompaya pexeinaewa ainya petanacuichi coyenewan Nacom nexa. Ichitha meisa saya bapon Nacom compa pon jiwi Pecanamataxeinaein daxitatsi waxainchi tanacuitatsi bapon. \v 6 Jiwi pomonae Nacom pejume cowʉntsiwixaetsi itacʉpatsi xua pexeinaewa ainya cui coyenein po coyeneinya xua Nacom petanacuichiwatsi. Ichitha daxita barapo coyenein jopa nacui coyene jʉpaeyo. Saya compa Nacom pon daxita barapo jiwi cana exanatsi xua peexanaewa daxitan barapo coyeneinyatha. \v 7 Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi tsita itapeinya xeina Nacom pia peayapusʉ itorobiwa tatsi. Baxua exana poxonae Nacom barompaya naca cana exana xua beta waexanaewa wayawenaenexa tsane daxita jiwitha. \v 8 Ichamonae jiwanatha, Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi cata pejʉntʉ cui coyenewa xua po coyene barapomonae pejʉntʉ coyenetha beta yaputane xua peexanaenexa pocotsiwa pecueicueijeiwa ichamonaetha. Barichi ichamonae jiwanatha Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi cata pejʉntʉ cui coyenewa po coyene xua beta pecuidubiwa po coyene peyaputaewa xua daunwei yabara yaputane pecana exanaenexa xua ichamonae yabara yaputane pecana exanaenexatsi. \v 9 Ichamonae jiwanatha Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi cata peyabara jume cowʉntsi coyenewa xua daxota bapomonae nanta xeina xua bara itacʉpatsi xua peexanaewa daxita coyenein xua Nacom itoroba xua bapomonae peyawenaexaetsi Nacom. Barichi ichamonae jiwanatha Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi cata xua po coyenewatha peatenewi axaibi peexanaewatsi. \v 10 Ichamonae jiwanatha, Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi cata po coyenewatha pexeinya petsita itʉtsi coyene peexanaewa. Ichamonae jiwanatha, Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi cata po coyeneya xua pecueicueijeiwa Nacom Pejume Diwesi. Ichamonae jiwanatha Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi cata po coyeneya beta peyaputaewa xua po coyene poxonae Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi jiwi cueicueijei exanatsi yawa po coyene poxonae jiwi cueicueijei exanatsi caurimonae. Ichamonae jiwanatha Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi cata po coyeneya xua ichamonae pecueicueijeiwa icha jumeintha, po jumein bequein jopa nacuidubiyo. Ichamonae jiwanatha Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi cata po coyeneya xua barapomonae xuya jume yaputane exana po jumein xua ichamonae paeba po jumein xua ichamonae bequein jopa nacuidubiyo. \v 11 Daxita barapo jʉntʉ coyenein exana ducuanaebiya pon Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi. Barapo jumope daxita coyenein meisa compa exana, po jumope Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi. Barapo pejumope daxita carepaya jiwitha cata icha be pocotsi coyeneya barapo jumope peichichipaexae xua pecatsiwa. \s1 Meje yabara xua daxitatsi be caemonaetsi Jesustha \p \v 12 Pepon bequein caein ichitha nawita xeina xua pia pecueyabiwatsi, petaxube, pesitobeno, pemaxʉbeno yawa ichawanno. Barapo pepon pecueyabiwatsi bequein ainyawan daichitha daxita bara caewa ompin naexana pepontha. Barapocotsi jʉta coyeneya ichi, Cristo pinmonae xeina pia pejume cowʉntsiwichi bequein bara barapon Jesús caein. \v 13 Barapocotsi jʉta coyeneya ichi, waxainchi seicaya jiwichi. Daichitha daxita waxainchi be caemonae jiwichi wajume cowʉntsixae Jesús. Ichamonae waxainchi jiwanatsi judiomonaetsi. Ichamonaetsi pomonae jopa judiomonae naexanaeyo. Ichamonaetsi pomonae amanaya tanacuitatsi ichamonae nexa. Ichamonaetsi pomonae saya wajinompaewi xua saya wawan wanata exanae jiwi. Daichitha daxita waxainchichi naca bautisaba. Waxainchi be caemonaetsi naexanatsi Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi wanaca barʉ jinompaexae. Nacom daxita waxainchi barompaya carepayatsi naca cata barapo pejumope tʉnaxʉ, pon bara saya meisa caein. \p \v 14 Pepon jopa xeinaeyo bara caewa xua pecueyatsiwatsi. Apara nawita xeina xuan pecueyabiwatsi. \v 15 Metha petaxu jei tsipae: “Xan apara jopa pecobeinyo, daxota xan pepon nexa aibi”, jei tsipae. Bequein baxua paebichipa daichitha apara bara pepon cueyatatsi icha itacʉpatsi xua paeba. \v 16 Metha pemuxuyoroto jei tsipae: “Xan apara jopa peitamaiqueitʉnyo daxota xan pepon nexa aibi”, jei tsipae. Bequein baxua paebichipa daichitha apara bara pepon cueyatatsi icha itacʉpatsi xua paeba. \v 17 Icha daxita wapepon ʉ peitacuereto tsipae, jopa naca itacʉpaeyo xua wajume taewa tsipae. Barichi icha wapepon daxita ʉ pemuxuyoroto tsipae, jopa naca itacʉpaeyo xua watuxubiwa tsipae. \v 18 Ichitha Nacom pitacuiya duba xua ichaxota ichichipa duba daxita baxuan xua pocotsiwan pepon pecueyabiwatsi. \v 19 Icha daxita baxuan saya ʉ najʉpaetsipa, bapoxonae jopa xapain xeinaetsipaetsi pepon. \v 20 Bequein anoxuae nawita xeinatsi xuan wanaca cueyabiwan wapepontha, daichitha awiya bara cae pepontsi. \p \v 21 Peitacuereto jopa itacʉpaetsi xua pejeiwa pecobetha: “Xam jopa cacanamatawenonaetsi”, jopa pejeiwa. Barichi pentasipa jopa itacʉpaetsi xua pejeiwa petaxubetha: “Paxambe jopa paca canamatawenonaetsibe”, jopa pejeiwa. \v 22 Po wanaca cueyatsiwa wapepontha xua jopa naca tsita ainya cuiyo, apara bara baxua ainya cui wacanamatawenonaenexa. \v 23 Wapepon xua wanaca cueyatsiwa xua jopa naca tsita ainya cuiyo, paparuwatha nama acatatsi xua wabarʉ itura jinaenexatsi. Pocotsiwa wanaca cueyatsiwa xua wapepontha xua pocotsiwa jiwi jopa benaca taeyo, naacabatsi paparuwantha wapin uraxae. \v 24 Po wanaca cueyatsiwa wapepontha pocotsiwa jiwi nacata tane baxuan jopa ainya cuiyo xua waacabinexa paparuwatha xua jopa waauraxaetsi. Nacom nacata exana pepon xua waxainchi beta nayaewatatsi paparuwatha, po wanaca cueyatsiwa wapepontha xua bichocono pecanantawenonaewa baxua. \v 25 Nacom baxuan exana xua jopa baxuan penawepu tsabinexa pepon weya. Daxita baxuan xua wanaca cueyabiwan eenatsi xua nantiya penayawenaewa tsane icha pomonae Nacom pejume cowʉntsiwichi ichi xua nantiya bewa nayawenae. \v 26 Icha barapo wanaca cueyabiwan caewa jiwana wepu atene, bara barichi pepon daxita atenerʉ. Mataʉta icha baxuan caewa jiwana ainya cui cana exanatsi bara daxita nabarʉ weiweinaya dubena pepontha. \p \v 27 Paxam Jesucristo piamonae tatsi jiwana pamxaem, caemonae pananaexaname, icha Jesucristo ichi xua xeina pia pecueyabiwatsi pia pepontha. Bequein bara caemonae pananaexaname ichitha carepaya barompaya patanacuitame Cristo. \v 28 Nacom itapeta xua pomonae pejume cowʉntsiwichi xua pomonae pia petanacuichinexa tsainchi. Copiya itapetatsi pomonae Jesucristo pia peitorobi jiwi tatsi. Bapoxonae irʉrʉ itapetatsi pomonae Nacom pia peitorobi jume pepaebiwi. Equeicha bapoxonae irʉrʉ itapetatsi pomonae jiwi pecuidubiwi Nacom Pejume Diwesi. Bapoxonae irʉrʉ itapetatsi pomonae pexeinya petsita itʉtsi coyenewan exana. Bapoxonae irʉ itapetatsi pomonae axaibi peexanaewi peatenewi. Irʉno bapoxonae itapetatsi pomonae jiwi peyawenaewi. Bapoxonae irʉrʉ itapetatsi pomonae peitorobiwi pomonaetha pomonae pejume cowʉntsiwi. Irʉrʉ bapoxonae itapetatsi pomonae cueicueijei icha jumeintha, po jumein bequein jopa nacuidubiyo. \v 29-30 Nacom jopa apara daxita piamonae exanaeyo pomonae Jesús pia peitorobi jiwi tatsi. Mataʉtano Nacom jopa apara daxita piamonae exanaeyo pomonae Nacom pia peitorobi jume pepaebiwi. Barichi Nacom jopa apara daxita piamonae exanaeyo pomonae jiwi pecuidubiwi Nacom Pejume Diwesi. Barichi jopa apara daxita jiwiyo pomonae exana pexeinya petsita itʉtsi coyenewan. Mataʉtano jopa apara daxita jiwiyo pomonae axaibi peexanaewi peatenewi. Barichi jopa apara daxita jiwiyo pomonae cueicueijei icha jumeintha po jumein bequein jopa nacuidubiyo. Barichi jopa apara daxita jiwiyo pomonae xuya piamonae yabara yaputane exana po jumein ichamonae cueicueijei po jumein bequein jopa nacuidubiyo. \v 31 Ichitha paxam bewa paichichipaename po jʉntʉ cui coyenein xua bichocono wʉnae po coyenein xua Nacom amanaya cata piamonaetha. \s1 Meje xua Pablo yabara paeba peantobe coyenewa \p Ichitha anoxuae yabara paca cuidubinchi icha jʉntʉ cui coyenewa po jʉntʉ cui coyenewa bichocono toxeinchiya wʉnae beyacaincha xua po jʉntʉ cui coyenein aunxuae yabara paeban. \c 13 \p \v 1 Metha icha bequein neitacʉpaetsipa xua tacueicueijeiwa ainya jumein po jumein ichamonae cueicueijei, xuano po jumein matatsunpiwi cueicueijei. Bequein metha neitacʉpaetsipa daichitha icha jopa ichamonae tsita xeinaeinyo peantobe coyenewa, bapoxonae saya apara pin busi jumein exanan poxonae saya cueicueijan. \v 2 Metha xan Nacom pia peitorobi jume tacueicueijan tsipae, mataʉtano metha yaputaetsipan daxita po coyenein Nacom moya yawʉn xeina xua bexa Nacom exanaena, mataʉtano metha yaputaetsipan daxita peyaputae coyenewan, mataʉtano metha beta jume cowʉntsipan xua taneitacʉpaewa xua tsipaeban demxuwatha xua peponaenexa. Bequein metha xeinaetsipan daxita barapo coyenein ichitha came jopa xeinaeinchipae peantobe coyenewa barapoxonae jopa ainya cui jitonyo. \v 3 Icha peacopeibi jiwitha catan daxita pocotsiwa xeinan, yawano icha caenaetan tapepon xua tanetautsinexa tatʉpaein tajume cowʉntsixae, ichitha awiya came jopa xeinaeinchipae peantobe coyenewa daxita jiwi nexa, Nacom jopa tsita ainya cuiyʉnyo. \p \v 4 Jame pon xua peantobe coyenewa xeina daxita jiwi nexa bapon jame jʉntema popona poxonae bequein ichamonae abe taexanaetha xua bapon bequein abe taexanaethatsi. Barichi pon peantobe coyenewa xeina, bapon jame amanaya yabara nanta xeinaeya yawena ichamonae. Bapon jame jopa peyabara uwin pocotsiwa ichamonae xeina. Mataʉtano bapon jame jopa pia coutha penayabara nanta xeinaein xua peainya cui jiton. Mataʉtano jame bapon jopa peaebin jiwi. \v 5 Barichi bapon jame jopa atsaquiya pepaebin. Mataʉtano bapon jame jopa peyabara nanta xeinaein xua saya ʉ piawa nexa. Bapon jame jopa peanaepanaein ichamonaetha. Bapon jame xuya jopa peyantomateibin xua xuya peexanaenexa abe bapontha. \v 6 Barichi bapon jame jopa jʉntʉ coyene weiweinaeyo poxonae ichamonae abe exana. Saya bapon jame jʉntʉ coyene weiweina poxonae ichamonae bara xainyeya exana. \v 7 Pon ba jame peantobe coyenewa xeina ichamonae nexa, bapon jame exanapona beta bequein ichamonae daunweya ayapubeya taexanaetha xua bapon daunweya ayapubeya taexanaethatsi. Bapon ba jame yabara jume cowʉntapona ichamonae xua barapomonae pomonae ichamonaexae itacʉpatsi xua xanepanaya peexanaewa. Mataʉtano bapon jame yabara jume cowʉntsiya ewatapona xua ichamonae bexa beta peexanaewa tsane bequein abe peexanaewi. Mataʉtano bapon ba saya jʉntema popona bequein bapon abe taexanaethatsi ichamonae. \p \v 8 Po coyene xua jiwi antobe ichamonae barapo coyenewa bapana jopa weraweracae tsane. Jopaena matacabi po matacabitha jopa nantawenonae tsane xua pomonae pecueicueijei jiwi Nacom nexa pocotsiwa Nacom yaputane exana. Barichino jopa cueicueijei tsane icha jumeintha po jumein barapomonae jopa bequein nacuidubiyo. Mataʉtano jopa nantawenonae tsainchi po coyene peyaputae coyenewa. \v 9 Anoxuae wayaputae coyenewa nacata seica daxota be conotha yaputainchi. Mataʉtano Nacom yabara wacueicueijeiwa nacata seica daxota be conotha yabara cueicueijeichi Nacom. \v 10 Ichitha poxonae Cristo patopaetsica pon daxita coyenein peyaputaein bapoxonae bapon naca yaputane exanaena po coyene xua nacata seica xua wayabara cueicueijeiwa bapon, xuano xua bapon yabara yaputainchi. Barapo ainya coyenebe weraweracaena bapoxonae. \p \v 11 Poxonae xan awiya pexuyon cueicueijan xua najume pexuinan. Yawano nanta xeinan icha pexuyo ichi. Mataʉtano yaputan xua pexuyoxaein. Ichitha poxonae pinyonba nacui baraxuban pocotsiwa exanaponan poxonae pexuyon. \v 12 Bara jʉta coyeneya ichi anoxuae. Saya be conotha Nacom yabara yaputainchi. Baraxua be icha be pocotsi jʉta coyeneya ichi poxonae tsabocototha nayatainchi xua dʉdʉna xua daichitha jopa nataetsi. Ichitha bexa tsane yatsicaewa Nacom pentha taeinchi peitabara. Anoxuae be conotha Nacom yabara yaputan. Ichitha bexa tsane xaniwaicha daxita beta yaputaein icha anoxuae Nacom neichi xua tanejʉntʉ coyene yaputaewa. \v 13 Acoibi po coyenewabe ataya ayapusʉ tsane. Meje barapo acoibi po jume coyenewabe xuaje: Pejume cowʉntsi coyenewarʉ Nacomtha, barichi peyabara jume cowʉntsiya ewatsi coyenewarʉ Nacomtha, mataʉtano peantobe coyenewarʉ. Jame po jume coyenewa bichocono toxeinchiya ainya cui beyacaincha xua icha coyenewa barapo coyenewa jame apara xua peantobe coyenewa, xua ichamonae waantobe coyenewatsi. Barapo jume coyenewa bichocono toxeinchiya ainya cui. \c 14 \s1 Meje xua Pablo yabara paeba xua ainya jumein pepaebiwa yabara po jumein bequein jopa nacuidubiyo \p \v 1 Bewa paichichipaename xua painya nexeinaewa peantobe coyenewa. Barapoxonae bewano paichichipaename icha jʉntʉ coyenein pocotsi jʉntʉ cui coyenein Nacom amanaya paca cata. Po jʉntʉ cui coyene xua bichocono wʉnae beyacaincha xua icha jʉntʉ cui coyenewa, apara barapo jʉntʉ cui coyenetha pacueicueijam Nacom pia peitorobi diwesi. Baxua jame bewa paichichipaename. \v 2 Pon ba icha jumetha cueicueijei po jumeintha xua bapon bequein jopa nacuidubiyo bapon apara tsipaeba Nacomtha. Bapon apara jopa tsipaebiyo jiwitha tsipei jiwi jopa yaputaeyo pocotsiwa paeba bapon. Pocotsiwa bapon paeba apara Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi cueicueijei exana. Bapon apara paeba pocotsiwa Nacom moya yawʉn xeina, pocotsiwa xua bequein jiwi jopa yaputaeyo. \v 3 Ichitha nama seicaya pon jame Nacom Pejume Diwesi cueicueijei jiwitha, jiwi yaputane exanaeinchi Nacom yabara. Mataʉtano bapon poxonae Nacom Pejume Diwesi cueicueijei yawena ichamonaetha xua barapomonae jʉntʉ cui coyene tsacabatsi xua Nacom pejume cowʉntsiwatsi. Barichi poxonae cueicueijei Nacom Pejume Diwesi jʉntʉ coyene sadʉjei exana pomonae anthʉthʉrewe xua anthʉthʉtane. \v 4 Pon ba cueicueijei ainya jumeintha po jumeintha bequein bapon jopa nacuidubiyo, bapon ba saya pia coutha nayawena xua peyabara yaputaewa Nacom. Ichitha pon ba cueicueijei jiwitha Nacom nexa po coyene Nacom yaputane exana, bapon jiwi yaputane exainchi Nacom yabara pomonae xua Nacom pejume cowʉntsiwichi. \p \v 5 Ichichipan xua daxita paxam painya necueicueijeiwa icha jumeintha, po jumein bequein jopa panacuidubim. Jame yatsicaewa bichocono ichichipan xua painya necueicueijeiwa Nacom Pejume Diwesi ichamonaetha. Pon ba xua Nacom Pejume Diwesi cueicueijei ichamonaetha, bapon ba jame wʉnae exana beyacaincha pon icha jumeintha cueicueijei. Ichacuitha bapon pon icha jumeintha paeba itacʉpatsi xua yabara jume yaputane exana jiwitha po jumein xua pipato pepaebi jumein. Icha bapon barapo coyene exana bapoxonae bapon yawena pomonae pejume cowʉntsiwi Nacom xua beta mataropeicha pejume cocowʉntaponaenexa Cristo. \v 6 Tamonae pam, icha poxonae paca siwa ponaetsipatsi paca tsipaebichipatsi po jumeintha jopa nacuidubinyo tacoutha, bapoxonae apara jopa paca yawenaetsipaetsi. Ichitha icha paca tsipaebichipatsi po diwesi Nacom neyaputane exana, baxua jame paca yawenaetsipa xua beta painya nejume cowʉntsiwa Nacom. Ichitha icha ichacuitha paca tsipaebichipatsi pocotsiwa xua nacuiduban baxua jame paca yawenaetsipa. Mataʉtano icha ichacuitha paca tsipaebichipatsi pocotsiwa xua Nacom Pejume Diwesi paeba pocotsiwa bexa Nacom exanaena, baxua jame paca yawenaetsipa. Ichacuitha icha paca cuidubichipatsi Nacom Pejume Diwesi baxua paca yawenaetsipa. \p \v 7 Jiwi ba tanbaba po petanbabiwa arpa matawʉn, xuano ba oba po peobiwa pewʉn flauta. Ichitha icha barapo ainya pecajume exanaewan jopa xapain busi pichapaetsipae bapoxonae jiwi jopa xapain yaputaetsipae po wei xua icha jiwi wei tanbaba. \v 8 Barichi poxonae ba jiwi naba ichamonaetha bapoxonae ba oba xua penajunutsiwa. Ichitha icha barapo busi, busi caewa, jiwi jopa xapain busi taeyo. Bapoxonae jiwi jopa itacʉpaetsi xua penacui wʉnaetsiwa xua penabinexa. \v 9 Barichi paxamtha. Icha icha jumeintha papaebichipame jiwitha, po jumeintha bequein jopa panacuidubim, xuano irʉ barapo jiwi jopa nacuidubiyo bapoxonae jiwi jopa xapain paca yaputaetsipae. Baraxua apara be saya poxonae sito patsipaebame. \v 10 Metha beya tsipae xua barapo nacuathe ainya jumein xeinaetsipa xua jiwi barompaya tsanaya pijumeintha paeba. Daxita barompaya pia matabʉxʉmonaein tsiniya xeina po jumein xua yaputane barapomonae. \v 11 Ichitha icha xan jopa yaputaeinyo po jumetha xua ichʉn netsipaeba bapoxonae xan be tsita tana nanapaincha poponaein xua be icha nacua werena taponaein irʉ bapondʉ be netsita penanapaincha poponaein xua be icha nacua werena peponaein. \v 12 Paxam paichichipame po jʉntʉ cui coyenein Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi amanaya cata piamonaetha. Yaitama baxuan paichichipame daxota bichocono pawʉcare barapo Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi xua painya nepaca catsibinexa po jʉntʉ cui bichocono wʉnae. Baxua pawʉcare xua painya neyawenaenexa pomonae pejume cowʉntsiwi Nacom, xua beta pejume cocowʉntaponaenexa Nacom. \p \v 13 Daxota pon icha cueicueijei icha jumetha po jumetha bequein bapon jopa nacuidubiyo, bapon bewa wʉcaena Nacomtha xua Nacom bapontha yabara jume yaputane pecana exanaenexa barapo jume. Bapoxonae bapon itacʉpatsi xua yabara yaputane exana barapo jume xua ichamonae yaputane exanatsi. \v 14 Icha icha jumetha tsipaeban Nacomtha po jume bequein jopa yaputaeinyo saya apara tajumope tʉnaxʉ tsipaeba Nacomtha. Tajʉntʉ coyene jopa yaputaeyo xua tatsipaebiwa Nacom. Barichi ichamonae jopa yaputaeyo xua tatsipaebiwa Nacom. \v 15 ¿Eta xua bewa exanocuaein? Jame, bewa wʉcaein Nacom tajumope tʉnaxʉtha po jumein jopa yaputaeinyo. Mataʉtano bewa wʉcaein Nacom tajʉntʉ coyenewatha po jumein yaputan. Barichi bewa naxʉnaein Nacomtha tajumope tʉnaxʉtha po jumein jopa yaputaeinyo. Mataʉtano bewa naxʉnaein tajʉntʉ coyenewatha po jumein yaputan. \v 16 Ichacuitha metha icha jumetha wʉnae jainchipame Nacom xua nejumope tʉnaxʉ cueicueijei cacana exana. Pomonae xua cajume taetsipa jopa cajume yaputaetsipae. Daxota jopa itacʉpaetsipaetsi xua pebʉrʉya necajume notsiwa Nacom nexa, xua pejeinexa: “Bara ichi tsane”, xua pejeiwa. \v 17 Poxonae bequein Nacomtha wʉcaetsipame icha jumetha bara bequein wʉnae pocotsiwa xua paebame, daichitha ichʉn jopa yawenaetsipaetsi xua beta pejume cowʉntsiwa Nacom. \v 18 Nacomtha tsipaeban paxam yabara, janje: “Nacom maisa jʉntʉ coyene weiweinan, xua icha jumeintha tacatsipaebiwatsi, beyacaincha daxita barapomonae xua icha jumeintha catsipaeba”, jan. \v 19 Ichitha poxonae pomonae Nacom pejume cowʉntsiwichi nacaetuta penacaetutsi botha bara saya wʉnae tsipae xua icha saya cinco po jumebe tacuidubiwa tsipae xua jiwi peyaputaewa tsane. Baxua beyacaincha xua poxonae icha metha cueicueijan tsipae diez mil po jumebe, po jume xua jopa nacuidubinyo. Bequein barapo diez mil po jumebe paebichipan daichitha jiwi jopa yaputaetsipae xua tacueicueijeiwa. \p \v 20 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Painya xoba pananta xeiname icha pexui ichi poxonae nanta xeina. Jame pajinompa dubenanaebiyama icha pexui ichi poxi pencuetixi xua jopa abe exanaeyo. Maisa jame pananta xeina dubenanaebiyama icha pomonae pinyon ichi xua nanta xeina dubenanaebiya. \v 21 Nacom jeye pia peitorobi jume diwesitha: “Paebin barapo judiomonaetha poxonae cueicueijei cana exanaein pomonae penanapaincha jinompaewi xua icha nacuapiwi po jumein xua jopa yaputaeyo pomonae xua petsipaebixaetsi. Bequein baxua exanaein ichitha cataunxuae barapo judiomonae jopa nejume tae tsane”, jei pon jiwi Pecanamataxeinaein pia peitorobi jume diwesitha. \v 22 Daxota xua pecueicueijeiwa icha jumeintha tsita itapeinya xeina xua pomonaetha pomonae jopa pejume cowʉntsiwi xua apara Nacom atene exanaena barapomonae jopa pejume cowʉntsixae. Barapo jumein jopa apara nexiyo pomonae xua bayatha pejume cowʉntsiwi, poxoru Nacom jopa atene exanae tsane barapomonae. Ichitha xua cueicueijei Nacom Pejume Diwesi, baxua tsita itapeinya xeina pomonaetha pomonae pejume cowʉntsiwi xua apara Nacom yawenaena barapomonae peantobexae tsipei barapomonae Nacom jume cowʉntatsi. Barapo Nacom Pejume Diwesi pecueicueijeiwa jopa apara nexiyo pomonae jopa pejume cowʉntsiwi poxoru Nacom jopa yawenae tsane barapomonae jopa pejume cowʉntsixae Nacom. \v 23 Ichacuitha metha patsipa painya nenacaetutsiwatha xua poxonae Nacom wʉnae pajaintame pomonae jopa yabara yaputaeyo poxonae ichamonae pecueicueijeiwa icha jumeintha, irʉrʉ pomonae jopa pejume cowʉntsiwi Nacom. Icha metha daxita paxam barompaya papaebichipame icha jumeintha barapomonae jopa paca yaputaetsipae. Bapoxonae barapomonae paca yabara nanta xeinaetsipa xua apara painya nepacamatajemabi jiwi pam. \v 24 Ichitha metha pebiwi patsipa painya nenacaetutsiwatha xua poxonae Nacom wʉnae pajaintame pomonae jopa yabara yaputaeyo poxonae ichamonae pecueicueijeiwa icha jumeintha, irʉ pomonae jopa pejume cowʉntsiwi Nacom. Poxonae daxita paxam Nacom Pejume Diwesi papaebichipame barapomonae paca yaputaetsipa xua papaebame. Bapoxonae barapomonae najʉntʉ coyene cayabara nanta xeinaetsipa xua abe peexanaewa. Mataʉtano barapomonae yaputaetsipa xua Nacom petsita natsicuentsiwatsi xua abe peexanaexae xua poxonae painya necajume taexae poxonae papaebame Nacom Pejume Diwesi. \v 25 Nacom exana xua barapomonae peyaputaewa po coyene xua Nacom daxita beta yabara yaputane po coyene xua barapomonae nanta xeina pejʉntʉ coyenewatha. Bapoxonae barapomonae yaputaena xua bara Nacom jʉntemaina barapomonae abe pia peexanae cuiru coyenein tatsi. Bapoxonae pentabocototha umenaena xua Nacom wʉnae pejainchinexa tsainchi. Barapomonae jei tsane paxamtha: “¡Jaina, maisa deta Nacom paca barʉ jinompa!” paca jei tsane barapomonae. \s1 Meje xua Pablo jeye: “Beta xanepanaya paexanaponde penacaetutsi bontha poxonae wʉnae pajainteibame Nacom”, jei \p \v 26 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Paca tsipaebatsi xuaje: Poxonae pana nacaetutame, ichamonae painyamonae jiwana barabʉ naxʉnaena peweixi xua wʉnae pejainchinexa Nacom. Ichamonae irʉ barabʉ cuidubina ichamonaetha. Ichamonae irʉ barabʉ cuidubina po coyenein Nacom yaputane exana. Ichamonae irʉ barabʉ icha jumeintha cueicueijei tsane po jumein bequein jopa nacuidubiyo. Ichamonae irʉ barabʉ xuya barapo jumein yabara jume yaputane exanaena daxita jiwitha po jumein ichamonae paeba. Daxita po coyenein xua paexaname bara wʉnae paexande poxonae panacaetutame wʉnae painya jaintsinexa Nacom xua daxota xanepanaya mataropeicha painya nejume cocowʉnta dubenanaebiyaenexa Nacom. \v 27 Poxonae icha jumeintha pacueicueijam bewa saya cueicueijei nacueyatabe poyobe ichacuitha poxonae acoibi poyobe. Ichitha ichamonae ajibi tsane. Barapo acoibi poyobe bewa xuya cotacaya barompaya tsana cueicueijei tsoponae tsane. Bewa bapoxonae xuya ichʉn cotacaya yabara jume yaputane exanae pocotsiwan xua barapo acoibi poyobe barompaya seicaya paeba. \v 28 Ichʉn dapocotsin aibi pon itacʉpatsi xua xuya cotacaya peyabara jume yaputane exanaewa, jopa bewa barapo acoibi poyobe icha jumeintha paebi tsane penacaetutsi jiwitha xua poxonae Nacom wʉnae pejainchinexa. Saya bewa moya pia coutha cueicueijei Nacomtha. \v 29 Bara wʉnae tsipae icha saya pacopatsipame nacueyatabe poyobe xua pecueicueijeiwa Nacom Pejume Diwesi xua ichacuitha poxonae saya acoibi poyobe. Ichamonae bewa jume taena icha metha bara xaniwaicha paeba barapo acoibi poyobe. \v 30 Icha ichʉn eca baxota pon Nacom yaputane exana po jumein bewa cueicueijei tsane bapoxonae pon xua copiya asiya uncua bewa moya ecaena xua daxota barapon pon ichʉn itacʉpatsi xua cueicueijei po jumein Nacom yaputane exana. \v 31 Daxita paxam paca itacʉpa xua painya necueicueijeiwa Nacom Pejume Diwesi, painya necana exanaenexa xua daxita barapomonae penacuidubinexa. Mataʉtano paca itacʉpa painya necueicueijeiwa painya nejʉntʉ cui tsacabinexa daxita jiwi pejume cowʉntsinexa Nacom. Ichitha jame paxam barompaya tsanaya xuya patamropatsiya cueicueijam tsoponeibim tsane. \v 32 Pomonae Nacom Pejume Diwesi pecueicueijeiwi barapomonae itacʉpatsi xua penajʉntʉ coyene itorobiwa. Daxota barapomonae ewata xua ichʉn matha pecueicueijeinexa, xua bapoxonae bara pecueicueijeinexa tsane ichamonaetha. \v 33 Tsipei Nacom jopa ichipaeyo xua jiwi ajumeyaexa poxonae daxita jiwi pebʉrʉya cueicueijei Nacom Pejume Diwesi. Jame Nacom ichichipa xua pomonae pejume cowʉntsiwi jʉntema penabarʉ jinompaewa poxonae nacaetuteiba xua wʉnae pejainchinexa Nacom. \p Daxita pomonae xua nacaetuta pejume cowʉntsixae Jesucristotha, exana xuaje: \v 34 Yabʉxi bewa saya moya poxonae nacaetuta pomonae Nacom pejume cowʉntsiwi xua Nacom Pejume Diwesi pecueicueijeinexa. Nacom baxua jopa copatsiyo xua yabʉxi pecueicueijeiwa baxota. Barapo yabʉxi bewa jume cowʉntsina pia seuriwi pocotsiwa itorobeibatsi icha be pocotsi coyeneya bayatha Moisés pia peitorobi coyenewatha paeba. \v 35 Icha barapo yabʉxi ichichipa xua peyaputaewa pocotsiwa ichamonae paeba, bewa barapowaxi pia boxitha yainyabi pia seuriwi. Tsipei jopa wʉnae tsipae icha yabʉyo cueicueijei penacaetutsimonaetha pomonae Nacom pejume cowʉntsiwichi xua poxonae yainyaba pia pebiwi. \p \v 36 Paxam bewa payaputaename xua Nacom Pejume Diwesi jopa copiya matha tamropata pitabiyo painya xantha. Mataʉtano jopa paxam compa pam pomonae meisa paxeiname Nacom Pejume Diwesi. \v 37 Ichamonae pomonae paxam jiwana pam nanta xeina xua xeina po jʉntʉ coyenewatha pecueicueijeiwa Nacom Pejume Diwesi. Barapo jʉntʉ coyene xua Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi amanaya cata. Mataʉtano ichamonae pomonae paxam jiwana pam nanta xeina xua xeina icha jʉntʉ coyenewa po jʉntʉ coyene Nacom cata. Daxita paxam bewa payaputaename xua po coyenein yabara pacata tinatsi xua apara Nacom wanaca itorobiwa. \v 38 Icha pebin jopa bejume cowʉntsiyo pocotsiwa paeban, bapoxonae painya xoba pajume cowʉntame pocotsiwa bapon paeba. \p \v 39 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Bewa jame paichichipaename xua painya necueicueijeiwa Nacom Pejume Diwesi. Painya xoba pajume itawetame poxonae ichamonae cueicueijei icha jumein po jumein bequein jopa nacuidubiyo. \v 40 Daxita beta xanepanaya paexanaponde poxonae pana nacaetutame penacaetutsi botha xua poxonae wʉnae painya nejainchinexa Nacom, xua barompaya tsanaya patamropatsiya exanaponde. \c 15 \s1 Meje xua Pablo yabara paeba poxonae Cristo equeicha asʉ exainchi \p \v 1 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Ichichipan xua pacayabara nanta xeiname po diwesi pecapanenebiyae diwesi jume, po diwesi paca tsipaebatsi. Barapo pecapanenebiyae diwesi pajume cowʉntame, xua daxota beta pajume cowʉntsiya jinompame Nacomtha. \v 2 Painya nejume cowʉnta dubenanaebiyaexae barapo pecapanenebiyae diwesi, anoxuae painya nepaca capanenebiyae jiwi pam abe painya neexanae cuiru coyenein weya. Barapo coyene paxeina dubenanaebiyaename icha beta payabara jʉntanainame pocotsiwa paca cuidubatsi xuano icha xaniwaicha pajume cowʉntame baxuan. Icha copiya jopa pajume cowʉntsim tsane painya jʉntʉ coyenetha barapo pecapanenebiyae diwesi bapoxonae Nacom jopa paca capanenebiyae tsane. \p \v 3 Copiya paca cuidubatsi pocotsiwa xua ichʉn necuiduba xua Cristo yabara. Paca cuidubatsi xua Cristo naca tsitʉpa abe waexanae cuiru coyenein nexa icha be pocotsi coyeneya bayatha Nacom Pejume Diwesitha yabara paeba baxua. \v 4 Poxonae Jesucristo tʉpa bapoxonae mʉthʉtha xotsi. Ichitha poxonae acoibi po matacabibe jopa, barapo matacabitha equeicha asʉ exanatsi, icha be pocotsi coyeneya bayatha Nacom Pejume Diwesitha yabara paeba baxua. \v 5 Bapoxonae Pedro tsita naitʉtatsi Jesucristo. Bapoxonae equeicha Jesucristo tsita naitʉta pia peitorobi jiwi tatsitha pomonae doce poyobe. \v 6 Bapoxonae caena equeicha Jesucristo tsita naitʉta pomonaetha pomonae pia pejume cowʉntsi jiwixaetsi, pomonae beyacaincha quinientos poyobe jiwi. Awiya pinmonae barapo bicheito jiwanamonae jinompa anoxuae pomonae xua Jesús tainchi bequein ichamonae werapa bayatha, pomonae barapomonae jiwana. \v 7 Bapoxonae equeicha Santiago tsita naitʉtatsi Jesucristo. Bapoxonae equeicha Jesús tsita naitʉta daxita pomonaetha pomonae pia peitorobi jiwi tatsi. \p \v 8 Bapoxonae nama matapainya xan Pablon netsita naitʉta Jesucristo. Nacom necana exana pon pia peitorobi jiwi jiwana tatsin, xua pon tabʉ ducuan. Xan be pon xua nainya jemeicha jume cowʉntan icha be pocotsi coyeneya ichi poxonae pexuyo pena nainya jemeicha tsiperʉ wenaexana. \v 9 Xan wepu be conotha ainya cuin pomonae Jesucristo pia peitorobi jiwi tatsi. Ichamonae pomonae Jesucristo pia peitorobi jiwi tatsi bichocono ainya cui beyacaincha xua xan. Bequein Nacom neyabara caunuta xua xan Jesucristo pia peitorobi jiwi tatsi jiwanan ichitha auran tsipei bichocono abeya exanan pomonaetha pomonae penacaetutsimonae jiwitha pomonae pejume cowʉntsiwi Nacom. Pebaraxuaxae jopa bewa neyabara caunutsi baxua. \v 10 Ichitha xan nama anoxuae seicayiya exanan Nacom taneyawenaexae. Bapon tana neantobexae jopa abeya taexanaeinyo. Jame nama seicaya bichocono ayapusʉya nacuitan Jesucristo nexa beyacaincha ichamonae pomonaexae Jesucristo pia peitorobi jiwi tatsi. Ichitha xan jopa tacouthinyo xua tanacuichiwa, apara jame Nacom neyawena tana neantobexae. \v 11 Jopa ainya cuiyiyo pomonae bayatha paca cuiduba Nacom Pejume Diwesi. Jopa ainya cuiyiyo icha ichamonae pomonae Jesús pia peitorobi jume pepaebi jiwi bayatha paca cuiduba. Mataʉtano jopa ainya cuiyiyo icha xan bayatha paca cuidubatsi. Saya jame ainya cui xua daxita paxan nanta jʉpaya tapaca cuidubiwatsi barapo Nacom pia pecapanenebiyae diwesi jume xuano xua painya nejume cowʉntsiwa baxua. \s1 Meje xua Pablo yabara paeba pomonae xua equeicha asʉ exanatsi petʉpae cuiru coyene weya \p \v 12 Paca cuidubatsi xua Cristo equeicha asʉ exanatsi petʉpae cuiru coyene weya. Daichitha pomonae paxam jiwana pam paeba xua pinae Nacom jopa equeicha asʉ exanaeyo jiwi petʉpae cuiru coyene weya. ¿Eta xua nexata metha baxua paeba painyamonae jiwana? Bara bayatha payabara yaputanemeba. \v 13 Icha jiwi jopa equeicha asʉ exanaetsipaetsi petʉpae cuiru coyene weya, bara nexata Cristo barichipaetsi, jopa equeicha asʉ exanaetsipaetsi petʉpae cuiru coyene weya. \v 14 Icha Cristo jopa equeicha asʉ exanaetsipaetsi petʉpae cuiru coyene weya, bapoxonae jopa ainya cui tsipae pocotsiwan paca cuidubatsi. Bapoxonae baxua be xua pejumexaei tsipae tsipei jopa paca yawenaetsipae. Mataʉtano barichi painya nejume cowʉntsiwa jopa ainya cui tsipae jopa painya nepaca yawenaexae tsipae. \v 15 Icha baxua xaniyei paxan be pomonae pemuxuitorobi jiwi pan tsipaein pocotsiwa Nacom payabara paeban, tsipei paxan apara papaeban xua Cristo equeicha asʉ exanatsi petʉpae cuiru coyene weya. Papaeban xua Nacom equeicha Cristo asʉ exanatsi petʉpae cuiru coyene weya ichitha baxua jopa xainyeyo icha jiwi jopa equeicha asʉ exanaetsi petʉpae cuiru coyene weya. \v 16 Icha petʉpae jiwi jopa equeicha asʉ exanaetsipaetsi petʉpae cuiru coyene weya, barichi Cristo bayatha jopa equeicha asʉ exanaetsipaetsi petʉpae cuiru coyene weya. \v 17 Icha Cristo jopa equeicha asʉ exanaetsipaetsi petʉpae cuiru coyene weya bapoxonae jopa paca yawenaetsipae xua painya nejume cowʉntsiwa. Daxota awiya paexana dubenanaebiyaetsipame abe painya neexanae cuiru coyenein. \v 18 Icha baxua xainyei tsipae xua Cristo jopa asʉ exanaetsipaetsi petʉpae cuiru coyene weya bapoxonae pomonae xua bayatha werapa bequein jume cowʉntsitha tsipae Jesús, ichitha weraweracaetsipa xua abe peexanaexae. \v 19 Waxainchi jume cowʉntsiya wʉnae ewatatsi xua bexa tsane Cristo naca asʉ exanaena poxonae werapaeinchi. Ichitha icha saya jume cowʉnta dubenanaebiyaetsipatsi xua Nacom wanaca yawenaewa tsane barapo cae pin nacuathe, bapoxonae wajume cowʉntsiwa jopa naca yawenaetsipae xua po coyene Nacom bexa asʉ wanaca exanaewa tsane poxonae werapaeinchi. Bapoxonae jiwi pomonae jopa pejume cowʉntsiwi naca yabara jei tsipae: “¡Pai barapomonae tsobenae beyacaincha ichamonae bequein jume cowʉntsitha tsobenae!” xua wanaca yabara jeichiwa tsipae. \p \v 20 Ichitha pocotsiwa xua yatsicaya jame xainyei, apara jame xua Cristo bara yatsicaya asʉ exanatsi petʉpae cuiru coyene weya. Bapon Cristo copiya jiwi asʉ canamata exanatsi xua petʉpae cuiru coyene weya pomonae xua ataya tsitecaeya peasʉnexa xua jopa weraweracaeyo. \v 21 Jiwi abe peexanae cuiru coyenein peexanaexae daxota werapa, tsipei jiton copiya abe canamata exana, bapon Adán. Nama jiwi equeicha asʉ exanatsi, tsipei jiton copiya asʉ canamata exanatsi, bapon Jesucristo. \v 22 Jiwi werapaena icha Adán ichi abe peexanaexae. Daxita pomonae Cristo piamonae tatsi equeicha asʉ exanaeinchi petʉpae cuiru coyene weya icha Cristo cana ichichi xua asʉ exanatsi xua petsitecaenexa. \v 23 Nacom iche tsane xua poxonae exanaena xuaje: Copiya matha Cristo asʉ exanatsi. Bexa tsane pomonae Cristo piamonae tatsi asʉ exanaeinchi petʉpae cuiru coyene weya poxonae Cristo equeicha patopaetsica barapo irathe tsique. \v 24 Cristo weraweraca exanaena daxita, xua peitorobi coyenewan. Mataʉtano muxuna weraweraca exanaena xua nacuan peewatsi coyenewan. Mataʉtano muxuna weraweraca exanaena peayapusʉya itorobi coyenewa po peayapusʉ itorobi coyenewa xua jopa Nacom pia coyenewa tatsi. Bapoxonae poxonae wetsina daxita, Cristo pia peayapusʉ itorobi coyenewa Paxa caewa catsina, pon Nacom. \v 25 Tsipei Cristo bewa tsiwanaya exanaponaena daxita jiwitha be pon jiwi itorobiya pia pepa peewatsinchi. Baxua bewa exanaena beya poxonae Nacom weraweraca exanaena pomonae Cristo pia peaitafaetabi jiwichi. \v 26 Po coyene Nacom cotacaya exanaena xua apara piamonae asʉ cana exanaena xua bapana jopa peweraweracaewa tsane. \v 27 Tsipei Nacom Pejume Diwesitha paeba xua pinae Nacom itorobina Pexanto pon Jesucristo xua itorobiya pecanamataxeinaenexa daxitantha. Bequein bara Jesucristo daxitantha itorobiya canamataxeinaena saya Paxatha meisa jopa itorobiyo tsane. \v 28 Copiya Nacom exanaena xua Cristo itorobiya canamataxeinaena daxitantha. Bapoxonae Cristo Nacom Pexanto tatsi pia coutha nacana exanaena xua Paxa itorobiya pecanamataxeinaenexa tsainchi. Bapoxonae Nacom xaniwaicha itorobiya canamataxeinaena daxitantha. \p \v 29 Ichacuitha ichamonae bautisabatsi pomonae pewerapaewi tsibautisabatsi xua barapomonae equeicha peasʉnexa pepatsinexa Nacom pia nacuatha. Icha pewerapaewi jopa equeicha asʉ exanaetsi petʉpae cuiru coyene weya bapoxonae barapomonae pomonae pewerapaewi jopa yawenaetsi bequein petsibautisabithatsi xua ichamonae bautisabatsi xua peasʉnexa pomonae werapa. \v 30 Daxita matacabi jinompeibatsi xua naca peipeita ichamonae xua naca abe exana wajume cowʉntsixae. Icha jopa equeicha asʉ naca exanaetsipae jopa ainya cui tsipae xua wacueicueijei tsurubenanaebiwa Nacom Pejume Diwesi. \v 31 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Daxita matacabi muxu tatʉpeibi xua ichamonae tanepeipeita exaneibixae. Baraxua xaniyei icha ichi xua xaniyei xua jʉntʉ coyene weiweinan xua Jesucristo pon Wanacanamataxeinaein xanepanaya peexanaexae painya xantha. \v 32 Xan bara imoxoyo tatʉpae poxonae Efeso tomarapiwi inta abe exana. Barapomonae baraxua necana exana icha neʉthʉ ichi poxonae ichʉn waetabatsi. Bequein barapomonae baxua necana exana xua muxu tatʉpae ichitha jopa asʉ neexanaetsipae petʉpae cuiru coyene weya icha jiwi equeicha jopa asʉ exanaetsipaetsi. Icha jopa equeicha caewa asʉ naca exanaetsipae bara saya exana dubenanaebiyaetsipatsi pocotsiwa ichichipatsi. Poxonae baraxua exanatsi jʉpa exanatsi icha ichamonae ichi pomonae jopa peyabara jume cowʉntsiwa xua bara asʉ peexanaewatsi. Barapomonae jeye: “Anoxuae nabanaeinchi yawa apaeinchi, tsipei baya werapaeinchi jopa naca tsita ainya cuiyo”, jei barapomonae, pomonae jopa pejume cowʉntsiwi. \p \v 33 Painya xoba pacopatame xua bara ichamonae painya nepaca muxuitorobeibiwa. Jiwi ba pia pecayabara jʉta pepaebi diwesiyo ba jei: “Pomonae abe peexanaewi cuiduba ichamonaetha pomonaetha pomonae ichipa beta exana, xua barapomonae abe peexanaenexa”, ba jei barapo diwesiyo. \v 34 Equeicha caewa paexande po jʉntʉ coyene xua bichocono Nacom tsita xanepanatsi. Painya xoba equeicha abe paexaname. Ichamonae paxam jiwana pam jopa Nacom yaputaetsi. Baxua paca tsipaebatsi xua painya neauranexa. \s1 Meje po coyeneya xua Nacom exanaena poxonae jiwi equeicha asʉ exanaeinchi petʉpae cuiru coyene weya \p \v 35 Metha ichʉn yainyabina, jei tsane: “¿Eta po coyeneya Nacom exanaena poxonae pewerapaewi equeicha asʉ exanaeinchi? ¿Eta pocotsi pepon barapomonae xeinaena?” jei tsane. \v 36 Barapo peyainyabiwa saya pejumexaei. Poxonae paʉbame peʉbi xuto, barapo xuto bʉpana bocareca iratha xua pexu nantafobabinexa poxonae xua nae pexuwinexa. \v 37 Poxonae paʉbame jopa apara pepaboto paʉbim xua pepa nae pexuwinexa. Jame apara ba pexu paʉbame, metha beya xua trigo xuto tsipae, ichacuitha metha icha pexuton tsipaeno. \v 38 Cotacaya Nacom exana xua barapo pexu xuwa icha be pocotsi coyeneya Nacom ichichipa. Daxita peʉbi xuton tsanaya seicaya pia cui barompa poxonae xuwa. \v 39 Barichi jiwi pepon daxita jopa najʉpaeyo. Jiwi pia pepon seicaya tsanaya barompa. Duwei unupiwi pia pepon seicaya tsanaya barompa. Duwei menepiwi seicaya pia pepon tsanaya barompa. Pepupunaewi seicaya pia pepon tsanaya barompa. \v 40 Peitabocotha xeina ainya pepon po ainya pepon peitabocotha pejinompaewi nexa. Barichi barapo irathe xeina ainya pepon pomonae barapo irathe pejinompaewi nexa. Po pepon pexeinya peitʉpanae coicha xeina xua peitabocotha jinompa barapo pepon bichocono pexeinya pepon. Barichi wapepon pexeinya pepon po pepon xeinatsi po cae pin nacuathe. \v 41 Xometo poto atsato pia pexeinya peitʉpanae coicha barompa. Barichi jomocoichato pia peitʉpanae coicha barompa. Opiteino pia peitʉpanae coicha barompa. Icha opitei pia peitʉpanae coicha jopa nacoicha jʉpaeyo icha opiteitontha po opiteiton pia peitʉpanae coicha xeina. \v 42 Barapocotsi jʉta coyeneya ichi pomonae xua equeicha asʉ exanatsi petʉpae cuiru coyene weya. Poxonae pomonae pewerapaewi iratha mʉthʉcatsi equeicha caewa tsorobo naexana petsabanaexae. Bapoxonae equeicha Nacom asʉ exanaena pena pepon xua petsitecaenexa. Barapo pena pepon bapana jopa tʉpae tsane equeicha, jopa petsabanaexae tsane. \v 43 Barapo peru pepon jopa xeinaeyo peitʉpanae coicha poxonae mʉthʉtha xotsi. Ichitha jame barapo pena pepon xeina pexeinya peitʉpanae coicha. Barapo peru pepon jopa xeinaeyo peasʉwa poxonae mʉthʉtha boca. Ichitha jame barapo pena pepon xeina peasʉwa. \v 44 Barapo peru pepon saya barapo cae pin nacuathe nexa. Daxota poxonae tʉpa, tsabana naexana, tsorobo equeicha caewa penaexanaenexa. Ichitha poxonae barapo pepon asʉ exanaeinchi, bapoxonae pena pepon naexanaena pejumope tʉnaxʉ nexa xua Nacom pia nacuatha peponaenexa. Icha jiwi xeina peru pepon xua barapo cae pin nacuathe nexa, barichi pena pepon xeinaena xua Nacom pia nacuatheicha nexa. \p \v 45 Nacom Pejume Diwesitha jeye: “Po jiton copiya Nacom forota, bapon Adán. Bapon peasʉwa xeina xua pepoponaenexa barapo cae pin nacuathe”, jei Nacom. Ichitha Cristo Adán bichocono toxeincha ainya cuichi equeicha caewa asʉ peexanaexaetsi. Daxota bapon Cristo itacʉpatsi xua ichamonaetha cana exana xua pexeinaewa peajʉntʉyapusʉwa xua po peajʉntʉyapusʉwa ataya tsiteca. \v 46 Copiya jopa xeinaetsi po pepon Nacom pia nacuatha nexa. Saya copiya xeinatsi po pepon barapo cae pin nacuathe nexa. Ichitha cotacaya bexa tsane xeinaeinchi po pepon pena pepon Nacom pia nacuatha nexa. \v 47 Po jiton copiya exanatsi, pon tsorobo weya exanatsi, bara bapon apara saya barapo cae pin nacuathe nexa. Po jiton xua cotacaya patopa bapon apara Cristo pon itaboco wepatopeica. \v 48 Po jiwi xua barapo nacuathe jinompe pia pepon exanatsi icha Adán ichichi xua pia pepon tsorobo weya exanatsi. Ichitha pomonae Jesucristo piamonae tatsixae barapomonae xeinaena pepon icha ichi xua pocotsi pepon xeina Cristo, pon xua itaboco wetsica pona. \v 49 Anoxuae wapepon werapaena icha Adán pia pepon tatsi ichi xua bayatha tʉpa. Ichitha poxonae Nacom pia nacuatha patinchi wapepon xeinaeinchi pocotsi pepon icha Cristo pia pepon tatsi ichi xua pexeinya peitʉpanae coicha xeina. \p \v 50 Tamonae pam paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo, yabara paca tsipaebatsi po pepon yawa jinompatsi. Barapo pepon jopa naca itacʉpaeyo xua wayawa patsiwa Nacom pia peitorobi nacuatheicha xua ataya tsitecaeya wajinompaenexa tsane, tsipei barapo pepon tʉpa. \v 51 Paca tsipaebatsi pocotsiwa xua namicha xua jiwi jopa yabara yaputaeyo xua Nacom moya yawʉn xeina. Daxita pomonae waxainchi jiwanatsi jopa weraweracae tsainchi xua ataya tsane. Ichitha daxita waxainchi xeinaeinchi icha pepon. \v 52 Poxonae trompeta matawʉn asiya obina xua poxonae Nacom daxita wetsina, bapoxonae Nacom jemeicha nainya asʉ exanaena pomonae pewerapaewi pomonae pejume cowʉntsiwixae Cristo. Baxua nainya exanaena icha be pocotsi jʉta coyeneya ichi poxonae jiton nainya naichaquetabiya necotaba. Pewerapaewi asʉ exanaeinchi xua equeicha bapana jopa peweraweracaenexa tsane. Bapoxonae waxainchi pomonaetsi cataunxuae jinompatsi nainya icha pena pepon xeinaeinchi. \v 53 Wapepon po pepon tsorobo weya naexana bewa naexanaena icha pepon xua jopa weraweraca exanaetsi. Wapepon xua itacʉpatsi xua pewerapaewa, bewa pepon naexanaena po pepon xua jopa werapaeyo. \v 54-55 Wapepon xua weraweracaena Nacom equeicha asʉ exanaena pena pepon po pepon jopa weraweracae tsane. Poxonae baxua exanaena jopa weraweracaeyo. Yawa barapo pepon itacʉpatsi xua werapa ichitha barapo pepon naexanaena po pepon xua jopa werapaeyo. Bapoxonae baxua nayabara jume cui weta xua exana pocotsiwa bayatha Nacom Pejume Diwesitha tsiwʉnae yabara muxu duta. Nacom Pejume Diwesitha jeye: “Poxonae Nacom pena pepon cana exanaena piamonae, bapoxonae Nacom amanayabina pontha pon jiwi tʉpa peexanaein”, jei Nacom Pejume Diwesitha. \v 56 Pocotsiwa xua naca amanayaba, apara xua wawerapaewa abeya waexanaexae. Pomonae exanaetha pocotsiwa Moisés pia peitorobi coyenewatha itoroba, barapomonae awiya werapa poxoru barapomonae awiya abe peexanaexae. \v 57 Paxan pajan Nacomtha: “Nacom, maisa pajʉntʉ coyene weiweinan xua pata tanecatsiwam jinya neayapusʉ itorobi coyenewa pata amanayabinexa abe peexanae cuiru coyenein. Barapo coyene pana catame xua poxonae Jesucristo pon pata Necanamataxeinaein naetotha pata tana tsitʉpaexae”, pajan. \p \v 58 Tamonae pam, paxam pomonae tapaca caantobe jiwichi pam. Painya neamanayabixae abe painya neexanae cuiru coyenein, pana najʉntʉ ayapusʉ exande Nacomtha. Painya xoba payabara cui copatame xua bara ichamonae paca cana exanaena xua icha coyeneya painya neexanaewa tsane. Ataya beta panacuita dubenanaebiyama Nacom nexa. Tsipei paxam payaputaneme po penacuichiwa Nacom pata tanacuita dubenanaebiyame, bara Nacom tsita xanepanatsi. \c 16 \s1 Meje xua Pablo paratixi yabara paeba po paratixi jiwi catsiba ichamonaetha pomonaetha pomonae pejume cowʉntsiwi Nacom \p \v 1 Yabara paca tsipaebatsi paratixi po paratixi penacaetutsimonae jejebapona ichamonae nexa pomonae pejume cowʉntsiwi Nacom. Paexande icha pomonae penacaetutsi jiwimonae ichi xua exana pocotsiwa itoroban pomonae Galacia nacuamonaepiwi. \v 2 Daxita domingo wʉn matacabintha paxam daxita barompaya painya paratixi pajiwana wetsabiya pajejebaponaename pocotsi matoma pana busi matoma xeineibame. Pomonae pin matoman nabusi matoma xeineiba bewa ainya paratixi jejebaponaena. Pomonae tsiqui matomaxi nabusi matoma xeineiba bewa cae paratixi jejebaponaena. Abʉ paratixi pajebare xua jopa painya neexanaewa tsane baraxua xua poxonae equeicha patopaein. \v 3 Poxonae patopaein bapoxonae paitapetsiname pebiwi po pebiwi pecaponaenexa carta. Barapo pebiwi Jerusalén tomara beya caitorobin carta. Barapomonae carta caponaena yawa muxuna caponaena paratixi po paratixi pajejebaponame Jerusalén tomarapiwi nexa pomonae pejume cowʉntsiwi Nacom. \v 4 Icha nanta xeinaein xua yapu wʉnaein paratixi penawichixae metha moya bara ponaetsipan Jerusalén tomara beya. Bapoxonae barapomonae nepuna ponaena. \s1 Meje xua Pablo yabara nanta xeina, xua pewarapaewa tsane \p \v 5 Poxonae ponaein, bewa Macedonia nacua iyan tsane. Bapoxonae cotacaya paca siwa ponaeinchi Corinto tomaratha. \v 6 Metha beya paca barʉ ecaetsipatsi be caentacabiyobetha. Ichacuitha metha poxonae awʉbo paca barʉ ecaetsipatsi. Bapoxonae poxonae weta xua awʉbo, paca itacʉpa xua pata neyawenaewam pocotsiwa nantawenonan poxonae warapaein icha tomara beya. \v 7 Jopa ichipaeinyo xua saya bara caetotha tapaca siwa ponaewatsi. Jame ichichipan xua be pecono daepayobe tapaca barʉ ecaewatsi tsainchi poxonae patopaein. Baxua exanaein icha Nacom baxua inta copatsina. \v 8 Ecan xote Efeso tomaratha beya poxonae matacabi jopaena po matacabi pewʉn Pentecostés. Barapo matacabi po matacabi jiwi yabara jʉntanaina xua poxonae matha Nacom pia Pejumope tʉnaxʉ tatsi patopa penacaetutsi jiwitha pomonaetha pomonae pejume cowʉntsiwi. \v 9 Anoxuae neitacʉpa xua bichocono tatanacuichiwa Nacom xua jiwi pinmonae pejume cowʉntsinexa barapo tomaratha. Ichitha ayei jiwi ichichipa abe necana exana xua jopa taexanaenexa tsane. \p \v 10 Icha Timoteo patopaena painya xantha, pantenta weyataema xua bapon jʉntema pepoponaenexa painya xantha. Baxua pata exande poxoru bapon exana pocotsiwa Nacom ichichipa, icha xan ichin xua exanan pocotsiwa Nacom ichichipa. \v 11 Daxita paxam jopa payabara jande: “Apara bapon Timoteo pewowin, jopa apara peyaputaein”, jopa payabara jande. Jame maisa bapon payawende xua equeicha jʉntema caewa peponaenexa taxainya berena. Baxua paexande tsipei xan irʉ ichamonae pomonae irʉ pejume cowʉntsiwixae Jesucristo, panabarʉ wʉnae ewatan bapon xua Timoteo paewatan. \p \v 12 Apolos pon irʉ pejume cowʉntsin matowa tsipaeban xua painya nepaca cataenexa xua bapon pecueyabinexa tsainchi ichamonae pomonae irʉ pejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Ichitha bapon nanta xeina xua anoxuae jopa yapu jʉpaetsi xua peponaewa tsane xua painya nepaca siwa ponaewa. Bapon ponaena ichitha poxonae tayapu jʉpaeinchi. \s1 Meje poxonae Pablo najume wetsiya paeba \p \v 13 Dota pam, pomonae xua abe pacata exana. Beta paajʉntʉsʉya pajume cowʉnta dubenanaebiyama. Paexana dubenanaebiyama icha pebiwi ichi xua jopa cunuwiya exana dubenanaebiyaeyo xua beta peexanaewa. \v 14 Daxita pocotsiwan xua paexaneibame, peantobe coyeneyatha paexaneibare ichamonaetha. \p \v 15 Tamonae pam, paxam pomonae irʉ painya nejume cowʉntsiwixae Jesucristo. Paxam payaputaneme xua Estéfanas piamonae tatsi copiya jume cowʉnta Jesucristo Acaya nacuatha. Barapomonae bichocono yawena ichamonaetha pomonaetha pomonae irʉ pejume cowʉntsi jiwi Nacom. \v 16 Paca tsipaebatsi xua paxam xuya paexana dubenanaebiyama pocotsiwan barapomonae paca itoroba. Pabarʉ nacuire barapomonae xuano ichamonae irʉ pabarʉ nacuitame pomonae jʉpaeya exana icha barapomonae ichi. \v 17 Maisa bichocono jʉntʉ coyene weiweinan xua Estéfanas irʉ Fortunato irʉ Acaico xote pate. Barapomonae inta exana pocotsiwa jopa paca itacʉpaeyo xua painta exaname xua jopa xote tapaca barʉ ecaexaetsi. \v 18 Barapomonae nejʉntʉ cui coyene tsacaba exana xua xaniwaicha tapoponaenexa Nacom nexa. Barichi irʉ baxua pacata exana. Beta paweyataename barapocotsi jiwimonae. \p \v 19 Pomonae penacaetutsimonaepiwi, pomonae pejume cowʉntsiwi Nacom, pomonae Asia nacuatha jinompa, barapomonae paca jacoba. Aquila irʉ piowa tatsi Prisca, irʉ pomonae petanacaetutsi dubenanaebiyae jiwichi pia botha tatsi, barapomonae bichocono paca jacoba peantobe jiwixae xua peantobexaetsi pon jiwi Pecanamataxeinaein. \v 20 Daxita pomonae pejume cowʉntsiwixae Cristo pomonae xote jinompe daxita paca jacoba. Betiya painta nantiya pana najacobare painya neantobewaxae Cristo. \p \v 21 Xan Pablon pacata tinatsi po diwesiyo xua cotacaya opi ducua. Yatsicaya tacoutha tacobe couya pacata tinatsi tapaca jacobinexatsi. \p \v 22 Icha ichʉn jopa Jesucristo antobetsi pon jiwi Pecanamataxeinaein barabʉ Nacom itawetsina pexainya weya, xua bapon be pon abe peexanae jiton tsane. ¡Xam ponxaem Pata Necanamataxeinaem nainya antha patopare! \p \v 23 Barabʉ Jesucristo pon jiwi Pecanamataxeinaein paca yawenaena pia paca nepaca caantobewaxae xua xanepanaya painya nejinompaenexa. \v 24 Daxita paxam pacata itorobatsi po coyene xua tapaca caantobe coyenewatsi taantobewaxae Cristo Jesús. \p Baja Pablo.