\id ACT \h LOS HECHOS \toc1 LA⁴LA³ A⁴JÚAN⁴ A³HEI¹ JOH⁴³ CÚA³ TA¹ QUIEH¹ JESUCRISTO \toc2 LOS HECHOS \toc3 Hch. \mt1 LA⁴LA³ A⁴JÚAN⁴ A³HEI¹ JOH⁴³ CÚA³ TA¹ QUIEH¹ JESUCRISTO \c 1 \s1 Nei² quieh¹ i⁴sain³⁴ Jon⁴dai¹ M⁴tyi⁴ quieh¹ i²con²³ chie³ quian¹i³ \p \v 1 Hnei³ Tio³², ma²jyi³ libro i⁴a⁴sag³⁴ˉ⁴ liah⁴ma²ra⁴lie⁵ jon³, a⁴tya³⁴ˉ⁴ jau²³ la⁴jeg³⁴ i⁴a⁴júan⁴ Jesús jian³ i⁴a⁴he⁴i³, \v 2 la⁴conh⁴i² a⁴tyie³⁴ jm² i⁴ŋah³i³ ñi⁴jeu⁵, ta⁵ma³a⁴júan⁴i³ heih⁴³ con⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, i²con²³ la⁴jang³⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹i³, a³a⁴quianh⁴³i³ liah⁴ma²ra⁴lie⁵. \v 3 Jian³ ta⁵ma³a⁴can³⁴i³ ma²eu⁴³ liah⁴a² a⁴jaun³⁴i³ jon³, jon³ ma⁴jnia³²i³ i²con²³ a³hain⁴ tionh² hlion⁴ nai², i⁴sian³i³ i⁴chie⁴³ i⁴si²chion³i³, jian³ ma⁴jnia³²i³ la⁴ne³ liah⁴o⁵jleg³⁴ ta¹la⁴ to⁴lo⁵ jm², jian³ a⁴hlenh⁴³i³ a³hain⁴ liah⁴ leg⁴³ i⁴tionh² chie³ naih⁵ heih⁴³ quieh¹ Jon⁴dai¹. \p \v 4 I² con³ma²tionh²i³ co⁴chia³, jon³ a⁴júan⁴ Jesús heih⁴³ i²con²³i³ i⁴sa⁴húan⁵i³ je¹jeu³ Jerusalén, a⁴juah⁴i³: \p ―Quie¹ hniah³ jianh²ˉ³ i⁴jon³ i⁴juah⁴ Jmai³²ˉ¹ cúa³⁴, liah⁴i² ma³a⁴naih³ˉ³ a⁴juah³ˉ⁴. \v 5 Quie¹ chie⁴³pa² a⁴sion⁴³ Juan²³ chie³ jm³ con⁴juah⁴ o¹jm³; i² hnei³ tionh²ˉ³ ne⁵, hie³⁴ yie⁴ la³ jia²³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ si⁵hei⁴ naih⁵ ni²hoh⁴³ˉ³ tionh²ˉ³. \s1 Ŋah³ Jesús ñi⁴jeu⁵ \p \v 6 I² jon³ a⁴ŋang⁴ a³hain⁴ tionh², a³ma²tionh² co⁴chia³ jian²³i³, a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ Se³ño²³, ¿o⁴ ma³a⁴tyie³⁴ jm² i⁴lain⁴ a³co³²ˉ¹ ta¹, a³júan³⁴ heih⁴³ la⁴tan² húa³⁴ Israel la³? \p \v 7 I² a⁴juah⁴ Jesús ne⁵: \p ―A⁵sia³ tainh⁴³ˉ³ li⁴ñih¹ˉ³ tionh²ˉ³ hain³ jm² jian³ hain³ hyieh² júan³⁴ Jmai³²ˉ¹ henh⁴ hnie³⁴i³. \v 8 I² la⁴teg⁴i² jia²³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ Jmai³ i²conh²ˉ³ tionh²ˉ³ ne⁵ jian³ i⁴hyeih²ˉ³ hlion⁴ ua³pei⁴, ma²jon³ húanh⁵ˉ³ ua²hleh²ˉ³ jau²³ quien⁴ˉ⁴, ma²lieh¹ˉ³ je¹jeu³ Jerusalén, jian³ la⁴tan² húa³⁴ Judea, jian³ húa³⁴ Samaria, jian³ ua²hanh²ˉ³ ua²hleh²ˉ³ la⁴tan² m⁵cu³ liah⁴. \p \v 9 I² con³ma²a⁴cúa⁴ Jesús jau²³ la³, to⁵ti²je²³i³ jon³ tionh², ŋah³i³ ñi⁴jeu⁵; i² jon³ ja³⁴ con³ o¹jnai⁴³, i² je¹ o¹jnai⁴³ jon³ a⁴quionh³i³, a⁵sie⁴³ ma⁵jnia⁴i³. \v 10 I² con³ma²ti²je²³i³ ta⁵ñi⁴jeu⁵ tionh², i⁴jen³i³ Jesús ŋah³, tyi¹ a⁴la³ a⁴no³ on³⁴ a³ñih³ ta⁵nei²i³ a³tionh² a²hmh³ tie³, \v 11 a³a⁴juah⁴: \p ―Hnei³ a³sian³ húa³⁴ Galilea tionh², ¿e⁴le³⁴ ta⁵ñi⁴jeu⁵ ti²jeh⁴ˉ³ tionh²ˉ³? Jesús pa² ne³ ŋah³ ñi⁴jeu⁵ ta⁵mah²ˉ³ tionh²ˉ³, jian³ la⁴ne³pa² jionh⁴i³ liah⁴, liah⁴i² a⁴jeh¹ˉ³ ŋah³i³ ne³. \s1 A⁴hnah³i³ jan³ a³si⁵hei⁴ nei² quieh¹ Judas \p \v 12 I² jon³ a⁴tyanh³i³ Jerusalén, i⁴jonh³i³ mah⁴ quieh¹ a²hma³ Olivos tionh², i⁴seih⁴³ hloh³² je¹jeu³ Jerusalén i²tei⁴³ la⁴conh⁴ con³ mai²³ metro. \v 13 I² con³ma²a⁴tyanh³i³ je¹jeu³, jon³ a⁴han⁵i³ con³ jauh³² a²teg⁴ teun³⁴ piso, jauh³² i²ma²jian²³ Pe³² jian³ Jacobo, Juan²³, Dre¹, Lei³², To³ma²³, Bartolomé, Ma³te³², Jacobo a³jon⁴³ Alfeo, jian³ Si²úan¹ Tyeih⁴³ jian³ Judas a³reunh¹ Jacobo. \v 14 Jian³ la⁴jang³⁴ a³hain⁴ tionh², tionh² con³ co³hei²tsei³ i⁴ti²mh²i³ Jon⁴dai¹ i⁴sa⁴teinh³ tsei⁴³i³, jian³ a³m⁴, jian³ Ma³rei² sie²³ Jesús, jian³ si³reunh¹ Jesús liah⁴. \p \v 15 Jian³ jm² jon³ a⁴no³ Pe³² jen² la⁴jang³⁴ si³reunh¹i³ a³ti²ŋangh³ hain⁴, a³tain⁴³ la⁴conh⁴ nia⁴lon⁴ ni²tsain¹ quion⁴, jon³ a⁴juah⁴i³: \p \v 16 ―Goh³ quian³⁴ˉ⁴, ra⁵hniah³ li⁴tei⁴³ jau²³ i⁴ra³sag², i⁴a⁴hleh⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ liah⁴ma²jia⁴³, con⁴juah⁴ i⁴a⁴hleh⁴ Da³vei²³ nei² quieh¹ Judas a³a⁴heh³ chie³ jeu³ i⁴ni²sianh⁴i³ Jesús. \v 17 Jian³ ma²hein² a³hain⁴ jen² jnie³², jian³ ma²hei¹ joh⁴³ cúa³i³ ta¹ liah⁴ le²³ jnie³² la³. \v 18 Jian³ o¹cau³² a⁴hyei⁴i³ i⁴a⁴tanh⁴i³ chie³² jon³, a⁴la³⁴i³ con³ húa³⁴; i² húa³⁴ jon³ ni²juan³²i³ ta⁵si²hyih¹, jian³ a⁴ŋoh⁴³ hein²i³, a⁴húa³ o¹co³hm³i³. \v 19 I² jon³ ra⁵ñi³ la⁴jang³⁴ a³tionh² je¹jeu³ Jerusalén, i² jon³ a⁴teh³i³ húa³⁴ jon³ jau²jm⁴³ quieh¹, Acéldama, hnie³⁴ ra³juah⁴, Húa³⁴ quieh¹ Jm³yein⁴. \v 20 Quie¹ la⁴ne³ ra³sag² ma²jyi³ i⁴teh²i³ Salmo: \q1 Ua²seih⁴³ hlagh³² hie⁴³ jauh³² quieh¹i³; \q1 a⁵sion⁴³ a³cua⁴³ i¹jan³. \m Jian³ ra³juah⁴ liah⁴: \q1 Ua²júan⁴ a³sang²³ ta¹ nei² quieh¹i³. \p \v 21 ’I² jon³ hniah³ jan³ a³jie³ˉ¹ liah⁴ma²ra⁴lie⁵, ta¹la⁴ jm² i⁴a⁴ŋeng⁴ Re¹ Jesús jie³ˉ¹, \v 22 liah⁴ma²ra⁴lie⁵ a⁴sion⁴³ Juan²³ chie³ jm³, jian³ la⁴conh⁴i² ŋah³ Jesús ñi⁴jeu⁵, jian³ a³a⁴teg⁴ nei² jie³ˉ¹ con³ma²a⁴hyon²³i³ jen² a³jaun². \p \v 23 I² jon³ a⁴hen⁴³i³ on³⁴ chie³: Se¹ a³teh²i³ Barsabás, jian³ a³ma²teh²i³ Justo liah⁴, jian³ a⁴hen⁴³i³ Ma³tie²³. \v 24 Jon³ a⁴mh³i³ Jon⁴dai¹, a⁴juah⁴i³ tionh²: \p ―Hnei³ Se³ño²³, ñih¹ hnei³ m⁴tyi⁴ quieh¹ la⁴jang³⁴, he³² hnei³ jnie³² hain³ conh⁴ li⁵uan⁴ la³ ma³a⁴hniah²ˉ³, \v 25 a³si⁵hei⁴ joh⁴³ cúa³ ta¹ liah⁴ le²³ jnie³² la³; quie¹ ua⁵hag⁴³ Judas ta¹ la³, con³ma²a⁴tanh⁴i³ chie³², jian³ ŋah³i³ i²a⁴teg⁴ quieh¹i³. \p \v 26 Jon³ a⁴coh³i³ m⁴cm³² tionh², i² jon³ a⁴teg⁴ quieh¹ Ma³tie²³; a⁴hei³⁴i³ jen² quia⁵con³ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo. \c 2 \s1 La⁴la³ ja³⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ \p \v 1 I² con³ma²a⁴tyie³⁴ jm² i⁴sain³ jm² to⁴lo⁵quia⁴, jon³ ti²ŋangh³ la⁴jang³⁴ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ i⁴con³ co³hei²tsei³. \v 2 Con³ a⁴la³ a⁴nau⁴i³ i⁴hain³² ñi⁴jeu⁵, hain³² la⁴con³ i²ja¹ tyi⁴ tia⁴, a⁴ŋangh³ la⁴tan² jauh³² i²ti²tionh²i³. \v 3 I² jon³ a⁴hag⁴ co⁴hyeih² a³jan³ jan³ la⁴con³ o¹segh³² chie³ i⁴leg⁴³ o¹jyi³ loh⁴³. \v 4 I² jon³ a⁴ha⁵ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ naih⁵ ni²tsei⁴³i³, a³a⁴cúa⁴ hlion⁴ ua³pei⁴, i² jon³ ma⁴lie⁵i³ hleh²i³ jau²jm⁴³ ma⁵quein²³, liah⁴ hnie³⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ hleh³i³ tionh². \p \v 5 Jian³ jm² jon³ tionh² judío je¹jeu³ Jerusalén, a³sian³ la⁴tan² m⁵cu³, chie³ a³ni²taih⁴³ i²con²³ Jon⁴dai¹. \v 6 I² con³ma²a⁴hain³² ti³jan²³ jon³, jon³ a⁴ŋangh³ jeun⁴³ chie³, jian³ sa⁴ñi³i³ henh⁴ si³lei⁴, quie¹ nau³i³ con⁴jan³i³ i⁴ti²hleh² a³hain⁴ jau²jm⁴³ quieh¹i³ tionh². \v 7 Jian³ con³ma²a⁴nau⁴i³, ta² co³ ŋo³⁴ tsei⁴³i³ tionh², a⁴juah⁴i³: \p ―¿A¹hei⁴ a³sian³ húa³⁴ Galilea la⁴jang³⁴ a³ti²hleh² ne³? \v 8 ¿Liah⁴ cúan²³ ne⁵, hleh² con⁴jan³ jau²jm⁴³ quian⁴ˉ¹ ma⁵quein²³, i⁴hleh⁴ˉ¹ liah⁴ma²maih⁴³ˉ¹? \v 9 Quie¹ sian³ˉ¹ ta⁵seg³⁴, jian³ tionh² chie³ a³sian³ húa³⁴ Partia, jian³ a³sian³ húa³⁴ Media, jian³ húa³⁴ Elam, jian³ húa³⁴ Mesopotamia, jian³ a³sian³ húa³⁴ Judea la³, jian³ húa³⁴ Capadocia, jian³ húa³⁴ Ponto, jian³ Asia, \v 10 jian³ húa³⁴ Frigia, jian³ Panfilia, jian³ húa³⁴ Egipto, jian³ jeu³ i⁴nie⁴³ húa³⁴ Africa ta⁵jno³ a²lia⁴ jeu³ Cirene, jian³ tionh² a³sian³ je¹jeu³ Roma liah⁴, ca³chion²³ jnia¹ lang⁴³ judío, jian³ ca³chion²³ jnia¹ a⁴lang³⁴ˉ¹ con³ma²ma³don⁵ˉ¹; \v 11 jian³ tionh² i²la³ a³sian³ húa³⁴ Creta, jian³ húa³⁴ Arabia liah⁴, ti²nai⁴ˉ¹ ti²hleh²i³ ma⁵quein²³ jau²jm⁴³ quian⁴ˉ¹, la⁴jeg³⁴ ua³júah² i⁴a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹. \p \v 12 I⁴jon³ ta² co³ a⁴jainh⁴³ la⁴jang³⁴ a³hain⁴ tionh², sa⁴ñi³i³ henh⁴ si³lei⁴, a⁴júanh⁴i³ húan⁴i³ tionh², a⁴juah⁴i³: \p ―¿Henh⁴ júan³ i⁴hleh² a³ne³, lainh⁴ˉ³? \p \v 13 I² ca³chion²³ ne⁵, a⁴ji⁴ŋang⁴i³ quieh¹i³, a⁴juah⁴i³: \p ―Ti²hain⁴³pa² a³ne³ tionh². \s1 A⁴hleh⁴ Pe³² i²con²³ a³jeu³ \p \v 14 Jon³ a⁴no³ Pe³² jian²³ quia⁵con³ hain⁴ tionh², a⁴hleh⁴i³ tia⁴, a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ a³sian³ húa³⁴ Judea la³, jian³ hnei³ a³tionh² je¹jeu³ Jerusalén la³, nai³ hnei³ re³ jau²³ i⁴hleh¹ˉ⁴ canh⁴a² li⁴ñih¹ˉ³ henh⁴ si³lei⁴. \v 15 Quie¹ a⁵sian⁴³ a³ne³ ti²hain⁴³ tionh² liah⁴i² co³hei²tsei³ ti²júanh³ˉ³, quie¹ a⁵sia³ ni¹ñi³⁴ ma³a⁴teg⁴ tieh²la³. \v 16 Quie¹ i⁴ne³pa² ra⁵tei⁴³ jau²³ i⁴a⁴sag⁴ a³sain² quian¹ Jon⁴dai¹, Joel hain⁴, ra³juah⁴: \q1 \v 17 Tei⁴³i² ma³o¹tieh⁴ jm², juah⁴ Jon⁴dai¹, \q1 cúa¹ˉ⁴ M⁴tyi⁴ quien⁴ i²con²³ la⁴jang³⁴; \q1 ma²jon³ hleh³ si³jonh³ˉ³, a³ñih³ a³m⁴, jau²³ quien⁴ˉ⁴; \q1 jian³ sia³ i⁴ma²jnia³²ˉ⁴ i²con²³ si³maih² ñih³ quianh³ˉ³ tionh²ˉ³, \q1 jian³ sia³ i⁴ma²jnia³²ˉ⁴ con⁴juah⁴ gui³sie⁴ i²con²³ a³don⁵ tionh² liah⁴. \q1 \v 18 Quie¹ i⁴chie⁴³pa² cúa¹ˉ⁴ M⁴tyi⁴ quien⁴ jm² jon³ i²con²³ a³cúa²³ cúa³tag³² i²con²³ˉ⁵, a³ñih³ a³m⁴, \q1 jian³ hleh³i³ jau²³ quien⁴ˉ⁴ liah⁴. \q1 \v 19 Júan¹ˉ⁴ ua³júah² ta⁵ñi⁴jeu⁵, \q1 jian³ júan¹ˉ⁴ ua³júah² cuah³²húa³⁴: \q1 tain³⁴ jm³yein⁴, hya³⁴ o¹jyi³ loh⁴³, canh⁴³ o¹ñi³² la⁴con³ o¹jnai⁴³. \q1 \v 20 Jian³ liah⁴ hyie³, \q1 jian³ li⁴yein⁴ segh³ liah⁴i² jnia⁴ jm³yein⁴; \q1 lei⁴ la⁴ne³ naih⁵i² tyie¹ jm² i⁴jionh⁴ Se³ño²³, \q1 jm² júah³ i⁴lei³ jnia⁴. \q1 \v 21 I² la⁴jang³⁴ a³teh² Se³ño²³ ne⁵, lion⁴ pi²³i³. \p \v 22 ’Hnei³ tionh²ˉ³, chie³ Israel, nai³ hnei³ re³ jau²³ i⁴hleh¹ˉ⁴ la³: lei³ jnia⁴ i⁴a⁴sain⁴ Jon⁴dai¹, Jesús a³sian³ jeu³ Nazaret hain⁴, nei² quieh¹ la⁴jeg³⁴ nai² ua³júah² i⁴a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ jenh²ˉ³ tionh²ˉ³ con⁴juah⁴ hei⁴i³, liah⁴i² ma³ti²ñih¹ˉ³ tionh²ˉ³. \v 23 I² hei⁴i³ ne⁵, a⁴hei³⁴i³ joh⁴³ cúah³ˉ³ tionh²ˉ³ con⁴juah⁴ co³hei²tsei³ i⁴a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ liah⁴ma²ra⁴lie⁵, liah⁴i² heih⁴³ a⁴tonh³i³, jian³ a⁴sianh²ˉ³ a³hain⁴ jian³ a⁴jŋangh⁴³ˉ³, i⁴a⁴cúanh³²ˉ³ i²con²³ a³hlangh² tionh² a³a⁴tion⁴i³ crau¹. \v 24 I² Jon⁴dai¹ ne⁵, a⁴júan⁴i³ i⁴a⁴hyon²³i³, con³ma²a⁴lion³i³ i²con²³ húan³⁴, quie¹ sa⁴haih¹ juah⁴ i⁴cagh¹ jm² húan³⁴ i²con²³i³. \v 25 Quie¹ a⁴hleh⁴ Da³vei²³ nei² quieh¹i³ la⁴la³: \q1 La⁴jeg³⁴ jm² jen³²ˉ⁴ Se³ño²³ ta⁵nei³⁴ˉ⁴; \q1 i⁴jon³ a⁵sia³ jieh⁴ tsei³⁴ˉ⁴, quie¹ jian²³i³ jnia⁴. \q1 \v 26 I⁴jon³ si³hyonh³ m⁴tyi⁴ quien⁴ˉ⁴, jian³ hleh² o¹segh³ˉ⁴ jau²³ i⁴si³hyonh³ˉ⁴. \q1 Jian³ quie⁴³ he³⁴ˉ⁴ la³ i⁴hain³² tsei³⁴ˉ⁴. \q1 \v 27 Quie¹ sa⁴cúah²ˉ³ jian³⁴ m⁴tyi⁴ quien⁴ˉ⁴ I²tionh² A³jaun², \q1 jian³ a⁵ga⁴ cúah²ˉ³ i⁴hliah⁴ he³² a³cúanh¹ quianh³ˉ³. \q1 \v 28 Quie¹ a⁴heh³²ˉ³ jnia⁴ jeu³ quieh¹ m⁵cu³ tsei²³, \q1 jian³ a⁴júanh²ˉ³ i⁴si³hyonh³ˉ⁴ hlion⁴ mai²³, nei² quieh¹ i⁴sainh⁴³ˉ³ hlonh²ˉ⁵. \p \v 29 ’I² jon³ ne⁵, hnei³ tionh²ˉ³, goh³ quian³⁴ˉ⁴, ti²nia²ˉ¹ la⁴jag³⁴ˉ¹ i⁴a⁴jaun³⁴ Da³vei²³, jmai³sie²³ˉ¹ hain⁴ a³sian³ ya⁴jo³⁴, jian³ a⁴hon³⁴i³, jian³ i²ra³hon³i³ jon³ ra³quia³ teg⁴ tieh²la³pa² jeu³ co³²ˉ¹ la³. \v 30 Jian³ ma²lang⁴³i³ jan³ a³hleh² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ ra⁵ñi³i³ i⁴a⁴cúa⁴ Jon⁴dai¹ jau²³ ho³² i⁴hyon⁴³ jan³ jen² sa¹jeun³ quian¹i³ a³lain⁴ A³ya⁴lion³² Chie³, a³lain⁴ a³júan³ heih⁴³ liah⁴ ma²júan³ Da³vei²³. \v 31 Jian³ a⁴je³⁴ Da³vei²³ la⁴jeg³⁴ i⁴ne³ naih⁵i² lei⁴, i² la⁴jon³ a⁴hleh⁴i³ i⁴hyon⁴³ A³lion³ Chie³ hain⁴ jen² a³jaun², jian³ i⁴sa⁴jian³⁴ m⁴tyi⁴ quieh¹i³ I²tionh² A³jaun², jian³ a⁵ga⁴ hliah⁴ he³²i³ liah⁴. \v 32 I⁴jon³ a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ i⁴a⁴hyon²³ Jesús ne³, jian³ a⁴teg⁴ nei² la⁴jag³⁴ jnie³² liah⁴. \v 33 I² la⁴ne³ jon³ a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ i⁴júanh⁴³i³ con⁴juah⁴ ua³pei⁴ quieh¹, jian³ a⁴cúa⁴ Jmai³i³ M⁴tyi⁴ quieh¹ i²con²³i³ liah⁴i² ma³a⁴cúa⁴i³ jau²³ ho³², jian³ la⁴jeg³⁴ i⁴jon³ ti²jeh⁴ˉ³ tieh²la³ jian³ ti²nauh³ˉ³, i⁴ja³⁴ i²con²³i³. \v 34 Quie¹ a⁵sian⁴³ Da³vei²³ ŋah³ ñi⁴jeu⁵; quie¹ hei⁴ pi²³ a⁴juah⁴i³: \q1 A⁴juah⁴ Se³ño²³ Jon⁴dai¹ i²con²³ Se³ño²³ quian³⁴ˉ⁴: \q1 “Nei⁴ hnei³ jo³² ta⁵chie³⁴ quien⁴ˉ⁴, \q1 \v 35 la⁴conh⁴i² júan³²ˉ⁴ i⁴cangh³²ˉ³ jm² i²con²³ la⁴jang³⁴ a³hie²³ hnei³.” \p \v 36 ’Jian³ ua²ti²ñih¹ hnei³ tionh²ˉ³, la⁴jangh³ˉ³, a³jeu³ Israel, i⁴a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ i⁴lang⁴³ Jesús hain⁴ Re¹ jian³ A³lion³ Chie³, a³hain⁴ a³a⁴tionh⁴³ˉ³ crau¹. \p \v 37 I² con³ma²a⁴nau⁴i³ jau²³ jon³ tionh², ta² a⁴hei³⁴ queuh³ tsei⁴³i³, i² jon³ a⁴sagh⁴³i³ Pe³² jian³ la⁴jang³⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo, a⁴juah⁴i³ tionh²: \p ―Goh³ quian³⁴ˉ⁴, ¿henh⁴ hniah³ júan² jnie³²? \p \v 38 I² jon³ a⁴juah⁴ Pe³²: \p ―Hniah³ sagh² hnei³ co³hei²tsei³ quianh³ tionh²ˉ³, jian³ hniah³ sonh⁵ hnei³ jm³ con⁴jan³ hnei³ tionh²ˉ³, con⁴juah⁴ jm³i⁴sain³ Jesucristo, canh⁴a² hain³⁴i³ chie³² quianh³ˉ³; jian³ ma²jon³ hyeih²ˉ³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ i⁴ta² tyieh⁵i³. \v 39 Quie¹ tainh⁴³ hnei³pa² tionh²ˉ³ hyeih²ˉ³ i⁴ne³ liah⁴i² ma³a⁴cúa⁴i³ jau²³ ho³², jian³ tain⁴³ la⁴jang³⁴ a³tionh² i²gm⁴, la⁴conh⁴ a³quianh⁴³ Se³ño²³ Jon⁴dai¹ quian⁴ˉ¹. \p \v 40 Jian³ hlion⁴ pi¹ jau²³ seg³⁴ a⁴hleh⁴ Pe³² i⁴jang³⁴ tsei⁴³, jian³ hain³liah⁴ hniah³ si⁵hei⁴i³ jeu³ tionh², a⁴juah⁴i³: \p ―Lion³² hnei³ tionh²ˉ³ jen² a³ti²júan³ i⁴hlagh³² a³tionh² m⁵cu³ la³. \p \v 41 I² la⁴ne³ jon³ a⁴son⁴ jm³ la⁴conh⁴ a³a⁴hyei⁴ jau²³ i⁴a⁴hleh⁴ Pe³², jian³ a⁴han⁵i³ jen² chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ jm² jon³, jian³ tain⁴³ la⁴conh⁴ hneng³ mai²³. \v 42 Jian³ a⁴can³⁴i³ i⁴sa⁴teinh³ tsei⁴³i³ jau²³ i⁴he²³ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo, jian³ tionh²i³ i⁴quein⁴³ tsei⁴³i³ jian²³i³ a³jan³ jan³, jian³ ŋangh³i³ i⁴queuh³i³ a²hei⁴³ jian³ i⁴mh²i³ Jon⁴dai¹ tionh². \s1 La⁴la³ a⁴júan⁴ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ liah⁴ma²ra⁴lie⁵ \p \v 43 Ta² jeun⁴³ chie³ ŋo³⁴ co³ tsei⁴³ nei² quieh¹ la⁴jeg³⁴ ua³júah² pain⁴ i⁴a⁴júan⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo hain⁴ tionh². \v 44 Jian³ la⁴jang³⁴ a³ma³ra⁵hain⁴ hain⁴ con³pa² ti²ŋangh³i³, jian³ co³nai²pa² ra⁵quieh¹i³ la⁴jeg³⁴ i⁴ma²sia³ quieh¹i³ tionh². \v 45 Jian³ a⁴hnang⁴i³ húa³⁴ quieh¹ tionh² jian³ la⁴jeg³⁴ i⁴ma²sia³ quieh¹i³, i⁴ma⁴hon³²i³ la⁴jang³⁴ a³ma²si³hain⁴ quieh¹. \v 46 Jian³ la⁴jang³⁴i³ la⁴jon³ si³han²i³ cuah³júah² i⁴tionh²i³ con³ co³hei²tsei³ i⁴sa⁴teinh³ tsei⁴³i³ conh⁴ con³ jm², jian³ jauh³² quieh¹ jon²reunh¹i³ liah⁴, ma²jeun²³i³ a²hei⁴³ñih¹ jian³ queuh³i³ si³hyonh³i³ jian³ i⁴ti⁴ñeih⁵ m⁴tyi⁴ quieh¹i³ tionh². \v 47 Jian³ júan³i³ júanh⁴³ Jon⁴dai¹ liah⁴, i² la⁴jang³⁴ chie³ a³sang²³ ne⁵, hnio³⁴i³ a³hain⁴ tionh²; jian³ la⁴jeg³⁴ jm² júan³ Se³ño²³ i⁴li⁴jeun⁴³ cuah³ a³lion³i³. \c 3 \s1 A⁴lag³⁴ ma³tag³² jan³ a³lo³ \p \v 1 Con³ jm² ŋo³⁴ Pe³² jian²³ Juan²³ cuah³júah² tei⁴³ conh⁴ ni¹hneng³ ta⁵hlo⁴, o²ra³ tang²³ la⁴jang³⁴ i⁴si³mh²i³ Jon⁴dai¹. \v 2 Jian³ la⁴jeg³⁴ jm² ma²si³jan³i³ jan³ a³ñih³ a³lo³ si¹tag³² liah⁴ma²ra⁵sian³, a³tyan⁴³i³ o²hnei³² cuah³ i⁴sain³ I⁴tsei³⁴ Jnia⁴, a³m²³ o¹cau³² i²con²³ la⁴jang³⁴ a³si³han² cuah³. \v 3 I² con³ma²a⁴je³ a³lo³ hain⁴ quieh¹ Pe³² jian²³ Juan²³ i⁴si⁵han² cuah³, jon³ a⁴m⁴i³ o¹cau³² i²con²³i³. \v 4 I² Pe³² jian²³ Juan²³ ne⁵, ta² tia⁴ a⁴jen³i³ a³hain⁴, a⁴juah⁴i³: \p ―Je³² hnei³ jnie³². \p \v 5 I² jon³ a⁴je³ a³lo³ hain⁴ quieh¹i³ tia⁴, lain⁴i³ i⁴hyei³⁴i³ o¹cau³² i⁴cúa³⁴ a³hain⁴ tionh². \v 6 I² Pe³² ne⁵, a⁴juah⁴i³: \p ―I¹con³ o¹cau³² sa⁴quian³²ˉ⁴, a⁵ga⁴ o¹cau³² tie³ jian³ a⁵ga⁴ o¹cau³²nie¹, i² i⁴quian³²ˉ⁴ ma²hon³²ˉ⁴ hnei³: no³ hnei³ con⁴juah⁴ ua³pei⁴ quieh¹ jm³i⁴sain³ Jesucristo a³sian³ jeu³ Nazaret hain⁴, jian³ ŋeng² liah⁴. \p \v 7 I² jon³ a⁴tang⁴ Pe³² si¹cúa³i³ jo³² ta⁵chie³⁴, a⁴sie⁴³i³, i² liah⁴ma²jon³ a⁴lag³⁴ si¹tag³² a³lo³ hain⁴. \v 8 A⁴no³i³, a⁴hang⁴i³ ta⁵yeih³², jian³ a⁴ŋeng⁴i³. I² con³ma²a⁴han⁵i³ cuah³ tionh², jon³ ya¹ŋeng²³ a³ma²lo³ hain⁴ jian³ hang³i³ ta⁵yeih³², jian³ júan³i³ júanh⁴³ Jon⁴dai¹. \v 9 I² jon³ a⁴je³ la⁴jang³⁴ a³jeu³ i⁴ŋeng²³ a³hain⁴ jian³ i⁴júan³i³ júanh⁴³ Jon⁴dai¹. \v 10 Jian³ ra⁵cu²³i³, i⁴a³hain⁴pa² ma²cua²³ o²hnei³² cuah³, i⁴teh²i³ Tsei³⁴ Jnia⁴ jon³ a³ma²m²³ o¹cau³², i² jon³ ta² co³ ŋo³⁴ tsei⁴³i³ tionh² jian³ joh³ tsei⁴³i³ nei² quieh¹ i⁴a⁴leg³⁴ la⁴jon³. \s1 A⁴cúa⁴ Pe³² jau²³ ho³²quie³ quieh¹ Salomón \p \v 11 I² a³lo³ a³a⁴huan⁴ quieh¹ hain⁴ ya¹ton³i³ hlonh² Pe³² jian²³ Juan²³, jian³ la⁴jang³⁴ a³jeu³ ta² co³ ŋo³⁴ tsei⁴³, jon³ a⁴ŋangh³i³ jeu³ra³tyi⁴ i²con²³ li⁵on³i³ tionh² ho³²quie³ i⁴sain³ quieh¹ Salomón cuah³júah² jon³. \v 12 I² con³ma²a⁴je³⁴ Pe³² i⁴si³lei⁴ jon³, jon³ a⁴sagh⁴³i³ a³jeu³, a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ tionh²ˉ³ sa¹jeun³ Israel, ¿e⁴le³⁴ eu⁴³ co³ ŋo³⁴ hoh⁴³ˉ³ i⁴a⁴leg³⁴ la³? ¿Jian³ e⁴le³⁴ jeh⁵ˉ³ jnie³² la⁴con³ i⁴a⁴júan² jnie³² húan⁴ i⁴a⁴ŋeng⁴ a³la³, jian³ lainh⁴ˉ³ con⁴juah⁴ ua³pei⁴ quian⁴ jnie³², jian³ con⁴juah⁴ i⁴ni²tain⁴³ jnie³²? \v 13 Quie¹ Jon⁴dai¹ hña³pa² a⁴júan⁴ i⁴júanh⁴³ Jesús A³jon⁴³i³ i⁴a⁴leg³⁴ i⁴ne³, a³hain⁴ a³ma⁴con⁴³ A³brang²³, I³sa²³, jian³ Ja³co²³, Jon⁴dai¹ a³ma⁴con⁴³ la⁴jang³⁴ jmai³sie²³ˉ¹. I² hnei³ tionh²ˉ³ ne⁵, a⁴cúanh³²ˉ³ Jesús hain⁴ jian³ sa⁴ra⁵hnoh⁴³ˉ³ ta⁵nei² Pilato, con³ma²i²lion⁴³i³. \v 14 Jian³ sa⁴ra⁵hnoh⁴³ˉ³ tionh²ˉ³ a³hain⁴ A³hen², A³tsein²³, quie¹ a⁴mh²ˉ³ i⁴lion⁴ jan³ a³jŋangh² chie³, \v 15 jian³ a⁴jŋangh⁴³ˉ³ a³hain⁴ A³cúa²³ m⁵cu³, a³hain⁴ a³a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ i⁴a⁴hyon²³i³ jen² a³jaun²; jian³ jnie³²pa² a⁴teg⁴ nei² i⁴jon³. \v 16 Quie¹ i⁴hain⁴ jnie³² i²con²³ Jesús pa² a⁴júan⁴ i⁴a⁴lang³⁴ a³ñih³ la³ a³ti²jenh⁵ˉ³ jian³ ti²cmh⁴³ˉ³, jian³ con⁴juah⁴ i⁴hain⁴ jnie³² i²con²³i³ ma³a⁴lang³⁴ a³la³ o³tan², liah⁴i² ti²jenh⁵i³ hnei³ la⁴jangh³ˉ³ tionh²ˉ³. \p \v 17 ’I² tieh²la³ ne⁵, goh³ quian³⁴ˉ⁴, yan³²ˉ⁴ i⁴a⁴júanh²ˉ³ la⁴jeg³⁴ i⁴ne³ i⁴sa⁴ñih¹ˉ³ tionh²ˉ³, jian³ a⁵ga⁴ si³ta¹ quianh³ˉ³ ñi³ liah⁴. \v 18 I² Jon⁴dai¹ ne⁵, a⁴júan⁴i³ i⁴ra⁵tei⁴³ la⁴jeg³⁴ jau²³ i⁴a⁴hleh⁴i³ con⁴juah⁴ la⁴jang³⁴ a³sain² quian¹i³, i⁴ra⁵hniah³ can³⁴ a³hain⁴ ma²eu⁴³ A³ua⁵lion³² Chie³ hain⁴. \v 19 I² jon³ ne⁵, sag¹ hnei³ co³hei²tsei³ quianh³ jian³ jainh¹ hnei³ mah² jeu³ hlagh³² tionh²ˉ³, canh⁴a² jlenh⁴³ chie³² quianh³ˉ³; jian³ canh⁴a² sain³⁴ Jon⁴dai¹ jm² i⁴lai⁴³ hoh⁴³ˉ³ tionh²ˉ³, \v 20 jian³ sainh³i³ Jesucristo, a³hain⁴ a³a⁴hen⁴³i³ i²conh²ˉ³ liah⁴ma²jia⁴³. \v 21 Quie¹ i⁴chie⁴³pa² hniah³ cua³⁴i³ ñi⁴jeu⁵ ñeih³²jia⁴³ la⁴conh⁴i² tyie¹ jm² i⁴lai⁴³ m⁵cu³, liah⁴i² ma³a⁴hleh⁴ Jon⁴dai¹ con⁴juah⁴ la⁴jang³⁴ a³sain² tsein²³ quian¹, a³ma²sian³ ya⁴jo³⁴. \v 22 Quie¹ a⁴juah⁴ M³se²³ i²con²³ jmai³sie²³ˉ¹: “Quie¹ júan³⁴ Se³ño²³ Jon⁴dai¹ i⁴hyon⁴³ jan³ jen² sa¹jeun³ quianh³ˉ³, liah⁴i² a⁴sai⁴i³ jnia⁴ a³hleh³ jau²³ quieh¹i³, jian³ la⁴jeg³⁴ jau²³ i⁴hleh³ a³hain⁴ i²conh²ˉ³ hniah³ nauh²ˉ³; \v 23 quie¹ la⁴jang³⁴ a³sa⁴ro³ jeu³ jau²³ quieh¹ a³sain² hain⁴, hniah³ si⁵hain⁴i³ i⁴so⁵sian³i³ jen² a³jeu³ quian¹ Jon⁴dai¹.” \p \v 24 ’Jian³ la⁴jang³⁴ a³sain² quian¹ Jon⁴dai¹, liah⁴ma²ra⁴lie⁵ Samuel jian³ a³a⁵han² coh⁵ jon³, a⁴hleh⁴i³ nei² quieh¹ jm² la³ liah⁴. \v 25 Jian³ la⁴jeg³⁴ jau²³ ho³² Jon⁴dai¹ i⁴a⁴cúa⁴i³ con⁴juah⁴ la⁴jang³⁴ a³sain² quian¹i³ tainh⁴³ hnei³pa² tionh²ˉ³, jian³ tainh⁴³ hnei³pa² liah⁴ jau²³ i⁴a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ re³ i²con²³ jmai³sie²³ˉ¹ jon³, con³ma²a⁴sagh⁴³i³ A³brang²³, i⁴a⁴juah⁴i³: “Con⁴juah⁴ jan³ jeun³ quianh³ˉ³ tsei³⁴ jm² li⁴ren³ la⁴jang³⁴ a³tionh² nei² cuah³²húa³⁴ la³.” \v 26 Jian³ con³ma²a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ i⁴a⁴hyon²³ A³jon⁴³, jon³ a⁴sain⁴i³ co⁴ra⁴lie⁵ i²conh²ˉ³, canh⁴a² júan³⁴i³ i⁴tsei³⁴ i²conh²ˉ³ tionh²ˉ³, jian³ canh⁴a² teih³²ˉ³ con⁴jan³ hnei³ i⁴júanh³ˉ³ i⁴hlagh³². \c 4 \s1 Pe³² jian²³ Juan²³ tionh² ta⁵nei² si³ta¹ \p \v 1 Ma²si²hleh² pi¹ Pe³² jian²³ Juan²³ i²con²³ a³jeu³, con³ a⁴la³ a⁵han² m³chie³, jian³ jeu³² a²hlie⁴ a³hie³ cuah³júah², jian³ chie³ saduceo tionh², \v 2 i⁴eu⁴³ jain²³ tsei⁴³i³, quie¹ ti²heh²i³ a³jeu³, jian³ quie¹ ti²hleh²i³ i⁴hyon⁴³ a³jaun² liah⁴i² a⁴hyon²³ Jesús. \v 3 I² jon³ a⁴sonh³i³ jian³ a⁴ron⁴³i³ ni⁴ñi²³ liah⁴i² a⁴jnia³⁴, quie¹ ta⁵la⁴ a⁴hlo⁴ ma²jon³. \v 4 Quie¹ jeun⁴³ a³ma²tionh² jen² la⁴jang³⁴ a³a⁴nau⁴ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ hain⁴, ra⁵hain⁴i³; jian³ la⁴conh⁴ la⁴jang³⁴ jmah³ a³ñih³ a⁴teg⁴ la⁴conh⁴ hña⁴ mai²³. \p \v 5 I² con³ma²a⁴jnia³⁴, jon³ a⁴ŋangh³ la⁴jang³⁴ si³ta¹ je¹jeu³ Jerusalén jon³, a³don⁵ ma⁴³teg²³ jian³ a²teg²³ quian¹ lai²³, \v 6 jian³ Anás jeu³² m³chie³ tyein², jian³ Caifás, jian³ A²juan²³ jian³ A²ja³², jian³ la⁴jang³⁴ a³tei⁴³ jau²³ quian¹ jeu³² m³chie³. \v 7 I² jon³ a⁴sainh⁴i³ Pe³² jian²³ Juan²³ to⁵chieh³² jen²i³ tionh², a⁴ŋangh³i³, a⁴juah⁴i³: \p ―¿Hain³ a⁴cúa⁴ heih⁴³ i⁴a⁴júanh²ˉ³ ua³júah² ne³, jian³ o⁴ hain³ a⁴cúa⁴ ua³pei⁴? \p \v 8 I² Pe³² ne⁵, quian³i³ hlion⁴ ua³pei⁴ quieh¹ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ si³ta¹ tionh², jian³ a³don⁵ ma⁴³teg²³ quian¹ a³jeu³ Israel: \v 9 tieh²la³ ti²ŋangh⁵ˉ³ jnie³² nei² quieh¹ con³ i⁴tsei³⁴ i⁴a⁴leg³⁴ i²con²³ jan³ a³ñih³ a³ma²lo³, liah⁴ a⁴huan⁴ quieh¹i³. \v 10 Hniah³ li⁴ñih¹ˉ³ la⁴jangh³ˉ³ tionh²ˉ³, jian³ hniah³ li⁴ñi³ la⁴jang³⁴ a³jeu³ Israel, i⁴a⁴huan⁴ quieh¹ a³ñih³ si²sainh⁴³ ta⁵mah²ˉ³ ne³ con⁴juah⁴ ua³pei⁴ quieh¹ jm³i⁴sain³ Jesucristo a³sian³ jeu³ Nazaret, a³hain⁴ a³a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ i⁴a⁴hyon²³ jen² a³jaun², a³a⁴tionh⁴³ˉ³ crau¹ tionh²ˉ³. \v 11 Jesús hain⁴ lang⁴³ liah⁴i² leg⁴³ con³ a²caun² i⁴a⁴ton³⁴ teg³hyah³ tionh²; i² coh⁵ jon³ ne⁵, a²caun² jon³pa² re³ a⁴seih³ ta³jmh¹ a²hnei⁴³. \v 12 Quie¹ con⁴juah⁴ jan³ a³hain⁴pa² lion⁴ chie³; jian³ a⁵sian⁴³ a³sang²³ ma⁵sian³ m⁵cu³ la³ a³li⁴lie⁴³ˉ¹, jan³ hain⁴pa² a⁴cúan⁴³ Jon⁴dai¹. \p \v 13 I² con³ma²a⁴je³⁴ si³ta¹ tionh², i⁴sa⁴jieh⁴ tsei⁴³ Pe³² jian³ Juan²³, jian³ i⁴sa⁴ŋang⁴i³ hlion⁴ jyi³, jian³ quie¹ lang⁴³i³ chie³ta²chie³ liah⁴, i⁴jon³ ta² co³ ŋo³⁴ tsei⁴³i³; jian³ ra⁵cu²³i³ tionh² i⁴ma²ŋeng²³ a³hain⁴ jian²³ Jesús. \v 14 Jian³ quie¹ i⁴si²sainh⁴³ a³ñih³ a³a⁴huan⁴ quieh¹ hain⁴ jian²³ Pe³² jian²³ Juan²³, i⁴jon³ i¹con³ sa⁴tag³ i⁴li⁴hleh³i³ hlagh³² nei² jon³. \v 15 I² jon³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i⁴húan⁵i³ co⁴le⁴ tionh² nei²ta¹, ta¹la⁴ a⁴júanh⁴i³ tionh², \v 16 a⁴juah⁴i³: \p ―¿Liah⁴ júan³²ˉ¹ i²con²³ a³ne³ tionh²? Jian³ ti²ñi³ la⁴jang³⁴ a³tionh² Jerusalén liah⁴, i² jnia¹ ne⁵, sa⁴li⁴juah²ˉ¹ juah⁴ i⁴sa⁴chie⁴³. \v 17 I² jon³ ne⁵, canh⁴a² sa⁴ta⁵tsei¹ hlion⁴ jau²³ jen² a³jeu³, saih³²i³ jnia¹ i⁴júanh³²i³ jnia¹ a¹juah⁴ne³ hlenh⁵i³ chie³ con⁴juah⁴ jm³i⁴sain³ Jesús ta⁵i²chie³⁴ la³. \p \v 18 I² jon³ a⁴teh³i³ a³hain⁴ ta⁵jauh³² liah⁴, jian³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i²con²³i³ i⁴so⁵hleh³i³ o³tan², jian³ a⁵ga⁴ ma⁵heh³i³ chie³ con⁴juah⁴ jm³i⁴sain³ Jesús. \v 19 I² a⁴ŋangh³ Pe³² jian²³ Juan²³ ne⁵, a⁴juah⁴i³: \p ―Júan² hnei³ con³ co³hei²tsei³ tionh²ˉ³ henh⁴ tyein² tsei³⁴ júan² jnie³² ta⁵nei² Jon⁴dai¹, o⁴ hniah³ ro² jnie³² jeu³ jau²³ quianh³ˉ³, jian³ o⁴ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹. \v 20 Quie¹ sa⁴tian³² jnie³² juah⁴ i⁴so⁵hleh² jnie³² la⁴jeg³⁴ i⁴ma³a⁴niah¹ jnie³² jian³ la⁴jeg³⁴ i⁴ma³a⁴nai² jnie³² liah⁴. \p \v 21 Jian³ a⁴juah⁴ si³ta¹ i⁴júanh¹i³ a³hain⁴ tionh² nei² jon³, ma²jon³ a⁴lion³i³, jian³ quie¹ ta⁵la⁴ con⁴³i³ a³jeu³, quie¹ la⁴jang³⁴pa² a⁴júan⁴ júanh⁴³ Jon⁴dai¹ nei² quieh¹ i⁴a⁴leg³⁴ jon³. \v 22 Quie¹ a³ñih³ a³a⁴leg³⁴ ua³júah² i⁴a⁴huan⁴ quieh¹ hain⁴, hein² leg⁴³ to⁴lo⁵ ñi³. \s1 M²³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ ua³pei⁴ jian³ i⁴sa⁴jieh⁴ tsei⁴³i³ \p \v 23 I² con³ma²a⁴lon⁴i³ tionh², jon³ a⁴tyanh³i³ i²tionh² si³reunh¹i³, i² jon³ a⁴tya⁴i³ la⁴jeg³⁴ jau²³ i⁴a⁴juah⁴ m³chie³ tyein², jian²³ a³don⁵ ma⁴³teg²³ hain⁴ tionh² i²con²³i³. \v 24 I² con³ma²a⁴nau⁴ la⁴jang³⁴ si³reunh¹i³ jau²³ jon³, jon³ a⁴mh³i³ Jon⁴dai¹ con³ jau²³ co⁴chia³ la⁴jang³⁴i³, a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ Se³ño²³ Jon⁴dai¹, jan³ hnei³pa² tyein² júanh⁴³, quie¹ hnei³pa² a⁴júanh² ñi⁴jeu⁵ jian³ cuah³²húa³⁴ jian³ jm³ñih¹ jian³ la⁴jeg³⁴ i⁴sia³ jian³ la⁴jang³⁴ liah⁴. \v 25 Jian³ con⁴juah⁴ jau²³ i⁴a⁴hleh⁴ Da³vei²³ a³a⁴cúa⁴ cúa³tag³² hain⁴ i²conh²ˉ³, a⁴juah¹ˉ³: \q1 ¿Henh⁴le³⁴ ra⁴hang³² a³tionh² la⁴jeg³⁴ nación, \q1 jian³ e⁴le³⁴ a⁴júan⁴ la⁴jang³⁴ jeu³ co³hei²tsei³ sa⁴quein⁴³? \q1 \v 26 Quie¹ a⁴ŋangh³ re¹ quian¹ a³tionh² cuah³²húa³⁴ la³, \q1 jian³ a⁴ŋangh³ si³ta¹ liah⁴, \q1 a⁴ŋangh³i³ i⁴a⁴júan⁴i³ hlagh³² i²con²³ Jon⁴dai¹, jian³ i²con²³ A³ya⁴lion³² Chie³ a³a⁴sain⁴i³ hain⁴. \p \v 27 ’Quie¹ i⁴chie⁴³ a⁴ŋangh³ a³jeu³ je¹jeu³ la³, re¹ Herodes jian³ Poncio Pilato, jian³ a³jeu³ Israel jian³ chie³ sang²³ liah⁴, i⁴a⁴júan⁴i³ hlagh³² i²con²³ Jesús A³jonh³ˉ³, a³tsein²³ hain⁴ a³ma⁴cúanh¹ˉ³. \v 28 A⁴ŋangh³i³ la⁴ne³ i⁴ma⁴tei⁵i³ la⁴conh⁴ heih⁴³ ma³a⁴tienh³ˉ³ liah⁴ma²jia⁴³ con⁴juah⁴ ua³pei⁴ quianh³ˉ³, i⁴hniah³ si⁵lei⁴ la⁴ne³. \v 29 I² tieh²la³ ne⁵, hnei³ Se³ño²³, je¹ hnei³ i⁴m³tsainh²i³, m²³ jnie³² i⁴ma²honh³²ˉ³ chie³ quianh³ i⁴hleh² jnie³² jau²³ quianh³ˉ³ i⁴sa⁴jieh⁴ tsei⁴³ jnie³² i⁴lang⁴³ jnie³² a³cúa²³ cúa³tag³² i²conh²ˉ³; \v 30 jian³ ta¹la⁴ jon³ júanh²ˉ³ i⁴huan⁴ quieh¹ a³chieh¹ i⁴teih³²ˉ³ si¹cúah³, jian³ ua³júah² seg³⁴ liah⁴, i⁴con⁴juah⁴ jm³i⁴sain³ Jesús A³jonh³ˉ³ a³ma⁴cúanh¹ˉ³ hain⁴. \p \v 31 I² con³ma²a⁴toh⁴ a⁴mh³i³ Jon⁴dai¹, jon³ a⁴jaih³ i²ti²tionh²i³ i⁴ti²ŋangh³i³; jian³ a⁴hyei⁴i³ hlion⁴ ua³pei⁴ quieh¹ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ a⁴hleh⁴i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i⁴sa⁴jieh⁴ tsei⁴³i³ tionh². \s1 Co³nai² ra⁵quieh¹i³ la⁴jang³⁴i³ \p \v 32 Jian³ la⁴conh⁴ la⁴jang³⁴ a³ma³ra⁵hain⁴ hain⁴, tionh²i³ con³ co³hei²tsei³, i⁴con³ quein⁴³ tsei⁴³i³. I⁴jon³ i¹jan³ a⁵sie⁴³ juah⁴ juah⁴ i⁴quieh¹i³ hña³ i⁴ma²sia³ quieh¹i³, quie¹ co³nai²pa² ra⁵quieh¹i³ la⁴jang³⁴i³ la⁴jon³. \v 33 Jian³ la⁴jang³⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo, a⁴hleh⁴i³ con⁴juah⁴ hlion⁴ ua³pei⁴ i⁴quian³i³ i⁴a⁴hyon²³ Re¹ Jesús, jian³ hlion⁴ ma⁴jnia³² Jon⁴dai¹ i⁴tsei³⁴ tsei⁴³ i²con²³i³ la⁴jang³⁴i³ tionh². \v 34 I² la⁴ne³ jon³, i¹jan³ a⁵sion⁴³ a³ma⁵so⁵si³hain⁴ quieh¹ jen²i³ tionh², quie¹ la⁴jang³⁴ a³ma²ra³ha¹ húa³⁴ quieh¹ jian³ o⁴ a²hnei⁴³, a⁴hnang⁴i³; i² o¹cau³² jon³ ni²con²³i³, \v 35 a⁴cúah³i³ i²con²³ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo, ma²jon³ a⁴tyieh⁵i³ i²con²³ con⁴jan³ la⁴conh⁴ a³hniah³ quieh¹. \v 36 Jian³ la⁴ne³ a⁴júan⁴ Se¹, sa¹jeun³ Leví, a³sian³ o⁵tyieh⁴³ Chipre; jian³ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo, a⁴teh³i³ Be²³, hnie³⁴ ra³juah⁴, A³júanh² Tsei⁴³ chie³. \v 37 Quie¹ ma²ra³quia³ con³ húa³⁴ quieh¹i³, a⁴hnang⁴i³ jian³ ni²con²³i³ o¹cau³² jon³, a⁴cúah³i³ i²con²³ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo hain⁴ tionh². \c 5 \s1 La⁴la³ a⁴jainh⁴³ Ananías jian²³ A¹sa³fi²ra³ quian¹ \p \v 1 Jian³ ma²sian³ jan³ a³ñih³ a³sain³ Ananías jian²³ A¹sa³fi²ra³ a³m⁴ quian¹, jon³ a⁴hnang⁴i³ con³ húa³⁴ quieh¹. \v 2 Jian³ a⁴hma⁴i³ co⁴meih³ o¹cau³² jon³ jian²³i³ a³don⁵ quian¹, jian³ ua⁵con²³i³ co⁴meih³ i⁴a⁴cúah³i³ i²con²³ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo tionh². \v 3 I² jon³ a⁴juah⁴ Pe³²: \p ―Hnei³ Ananías, ¿e⁴le³⁴ a⁴hei³⁴ a³sa⁴tsein³⁴ naih⁵ ni²hoh⁴³ˉ³ i⁴ma⁵canh²ˉ³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, i⁴a⁴hmah²ˉ³ co⁴meih³ o¹cau³² i⁴a⁴cang⁴ húa³⁴ jon³? \v 4 Quie¹ húa³⁴ ma²ra³quia³ jon³, ¿o⁴ a⁵jon⁴³ i⁴ma²quianh³ˉ³, juah²? Jian³ con³ma²ua⁵hnang², ¿o⁴ a⁵jon⁴³ i⁴ma²quianh³ˉ³ o¹cau³², lainh⁴ˉ³? ¿Henh⁴le³⁴ co³hei²tsei³ hlagh³² ne³ a⁴júanh²ˉ³? Quie¹ a⁵jon⁴³ i²con²³ chie³ a⁴hleh²ˉ³ jau²ta³jau²³, i²con²³ Jon⁴dai¹pa² a⁴hleh²ˉ³. \p \v 5 I² con³ma²a⁴nau⁴ Ananías jau²³ jon³, jon³ a⁴cangh³i³ a⁴jaun³⁴i³. I⁴jon³ ta² ra⁵coh⁴³ la⁴jang³⁴ a³ra⁵ñi³ jau²³ jon³. \v 6 I² jon³ a⁵han² si³maih² ñih³, a⁴lion³i³ a³jaun² hain⁴ a²hmh³, jon³ a⁴te¹i³, ni²hon⁴³i³. \p \v 7 I² con³ma²ua⁴jeu³² la⁴conh⁴ hneng³ o²ra³, jon³ a⁴tyie³⁴ a³m⁴ quian¹i³, i¹leuh² sa⁴ñi³i³ henh⁴ si³lei⁴. \v 8 I⁴jon³ a⁴juah⁴ Pe³² i²con²³i³: \p ―Hno⁵ˉ⁵ jeuh³²ˉ³ jnia⁴, ¿o⁴ conh⁴ la³ hmah¹ i⁴a⁴hnangh¹ˉ³ húa³⁴ jon³? \p I² a⁴juah⁴ hei⁴i³: \p ―Jen³⁴, co⁴ne³pa². \p \v 9 I² jon³ a⁴juah⁴ Pe³² liah⁴: \p ―¿E⁴le³⁴ con³ co³hei²tsei³ la⁴hanh⁵ˉ³ i⁴a⁴quienh²ˉ³ jau²chie⁴³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ tionh²ˉ³? Jeh³² ma³cúan²³ la⁴jang³⁴ a³ni²hon⁴³ i⁴cúah³ˉ³, jian³ te⁴³i³ hnei³ liah⁴ tionh² si⁵hon⁴³i³. \p \v 10 Con³ a⁴la³ a⁴cangh³ a³m⁴ hain⁴ ta⁵nei² Pe³², a⁴jaun³⁴i³. I² con³ma²a⁴han⁵ si³maih² hain⁴ ta⁵jauh³², jon³ a⁴jen³i³ a³m⁴ hain⁴ ma³ra³jaun², ma²jon³ a⁴te¹i³ ni²hon⁴³i³ co⁴chia³ jian²³ i³cúa³. \v 11 Jian³ ta² ra⁵coh⁴³ la⁴jang³⁴ cuah³, jian³ la⁴jang³⁴ a³sang²³, con³ma²ra⁵ñi³i³ nei² jon³. \s1 Hlion⁴ ua³júah² a⁴leg³⁴ \p \v 12 Jian³ ta² hlion⁴ ua³júah² i⁴co³ jnia⁴ a⁴júan⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo tionh² jen² a³jeu³; jian³ la⁴jang³⁴ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹, tionh² con³ co³hei²tsei³ ti²ŋangh³i³ ho³²quie³ quieh¹ Salomón jon³. \v 13 I² la⁴jang³⁴ chie³ sang²³ ne⁵, sa⁴tia⁴ tsei⁴³i³ i⁴ma⁵reunh¹i³ a³hain⁴ tionh² i²jon³; i² la⁴jang³⁴ a³jeu³ ne⁵, ton³²nie⁴³ hleh²i³ re³ nei² quieh¹ a³hain⁴ tionh². \v 14 Jian³ ta² ma³si³li⁴jeun⁴³ chie³ a³li⁴hain⁴ i²con²³ Se³ño²³, a³ñih³ jian³ a³m⁴ tionh². \v 15 I⁴jon³ a⁴húan⁴³i³ a³chieh¹ quian¹, a⁴quion³i³ jeu³júan²³, a³ra³han² nei² jain³² jian³ joh⁴³ a²hyei²³ liah⁴, canh⁴a² tangh³i³ leuh² heinh² quieh¹ Pe³² pi²³i³, tei⁴³i² ua⁵jeun³²i³, i⁴huan⁴ quieh¹i³ tionh². \v 16 Jian³ jeun⁴³ a³tionh² jeu³ la⁴con³ hloh³² Jerusalén jon³, ua⁵jan³i³ a³chieh¹ quian¹, jian³ a³ti²can²³ ma²eu⁴³ con⁴juah⁴ m⁴tyi⁴ hlagh³²; jian³ la⁴jang³⁴pa² a⁴huan⁴ quieh¹. \s1 A⁴hang⁴i³ la⁴jang³⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo \p \v 17 I² jon³ ne⁵, ra⁴hang³² jeu³² m³chie³ tyein² jian²³i³ la⁴jang³⁴ a³jian²³i³, hnie³⁴ ra³juah⁴, a³tionh² jo³² quieh¹ saduceo, ta² a⁴jain³⁴ tsei⁴³i³ tionh². \v 18 I⁴jon³ a⁴sanh³i³ la⁴jang³⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo, jian³ a⁴ron⁴³i³ ni⁴ñi²³ liah⁴. \v 19 I² jon³ a⁴tyie³⁴ jan³ ángel quian¹ Se³ño²³ je¹nai³ jon³, a⁴nia³⁴i³ o²hnei³² ni⁴ñi²³ jon³, a⁴húan⁴³i³ a³hain⁴ tionh², a⁴juah⁴i³: \p \v 20 ―Cua³, tyieh⁴ˉ³ yi⁴noh³ˉ³ cuah³júah², yi⁴hleh²ˉ³ i²con²³ a³jeu³ la⁴jeg³⁴ jau²³ tsei²³ la³ i⁴quieh¹ m⁵cu³ hm²³. \p \v 21 I² con³ma²a⁴nau⁴i³ jau²³ jon³ tionh², jon³ ua⁵han²i³ cuah³júah² to⁵hie³ hion²³, jian³ a⁴heh³i³ chie³ tionh². \p Jian³ ta¹la⁴ ma²ti²he²³i³ jon³, jon³ a⁵han² jeu³² m³chie³ tyein² jian²³i³ la⁴jang³⁴ a³ma²jian²³i³, a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i⁴ŋangh⁴³ la⁴jang³⁴ si³ta¹ jian³ la⁴jang³⁴ a³don⁵ ma⁴³teg²³ quian¹ a³jeu³ Israel, i² jon³ a⁴sain⁴i³ po³li³sei¹ a³ua⁵húan⁴³ a³chion³² tionh² ni⁴ñi²³, i⁴ma⁵jnia³²i³ ta⁵nei²i³ tionh². \v 22 I² con³ma²a⁴tyie³⁴ po³li³sei¹ ni⁴ñi²³ tionh², i¹jan³ a³hain⁴ tionh² so⁵sian³; i² jon³ ŋah³i³ ua⁵con²³i³ jau²³, \v 23 a⁴juah⁴i³: \p ―Jeh³², re³pa² si²jnang¹ o²hnei³² ni⁴ñi²³ a⁴niah¹ jnie³², jian³ re³pa² ti²hie³ a²hlie⁴ o²hnei³² liah⁴; i² con³ma²a⁴nia² jnie³² o²hnei³² ne⁵, a⁵sion⁴³ a³sian³ i¹jan³ jauh³². \p \v 24 I² con³ma²a⁴nau⁴ la⁴jang³⁴ a³hain⁴ tionh² jau²³ jon³, jeu³² m³chie³ tyein², jian³ jeu³² a²hlie⁴ a³hie³ cuah³júah², jian³ la⁴jang³⁴ m³chie³ tyein², jon³ so⁵ñi³i³ liah⁴ lei⁴ jainh¹ tyie¹ la⁴jeg³⁴ i⁴jon³. \v 25 I² jon³ a⁴tyie³⁴ jan³, a³quian³ jau²³ la³: \p ―Jeh³², a³ñih³ a³ma²a⁴ronh³²ˉ³ ni⁴ñi²³ hain⁴ tionh², ti²tionh² cuah³júah² ti²heh²i³ chie³. \p \v 26 Jon³ ŋo³⁴ jeu³² a²hlie⁴ jian²³ po³li³sei¹ tionh², ni²quian⁴i³ a³hain⁴ tionh² i⁴sa⁴júanh¹i³, quie¹ con⁴³i³ a³jeu³, con³na¹a⁴quih⁴i³ m⁴caun², lain⁴i³. \v 27 I² con³ma²ma³jian³i³, jon³ ma⁴jnia³²i³ ta⁵nei² si³ta¹ a³ti²ŋangh³ hain⁴ tionh², i² jon³ a⁴ŋang⁴ jeu³² m³chie³ tyein², \v 28 a⁴juah⁴i³: \p ―¿O⁴ a⁵sia³ a⁴júan² jnie³² i²conh²ˉ³ heih⁴³ pain⁴ la³ i⁴so⁵heh²ˉ³ con⁴juah⁴ jm³i⁴sain³ ne³, liah²? Jeh³², ma³a⁴janh⁴³ˉ³ la⁴tan² je¹jeu³ Jerusalén la³ jau²³ ne³ quianh³ˉ³ tionh²ˉ³, jian³ hnoh³ˉ³ cúah³²ˉ³ jnie³² chie³² jm³yein⁴ quieh¹ a³ñih³ hain⁴. \p \v 29 I² jon³ a⁴ŋangh³ Pe³² jian²³ la⁴jang³⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo, a⁴juah⁴i³: \p ―Quie¹ hniah³ ron³² jnie³² jeu³ Jon⁴dai¹ ñeih³²jia⁴³ la⁴conh⁴a² chie³. \v 30 Quie¹ Jon⁴dai¹ quian¹ jmai³sie²³ˉ¹ a⁴júan⁴ i⁴a⁴hyon²³ Jesús hain⁴, a³hain⁴ a³a⁴jŋangh⁴³ˉ³ tionh²ˉ³, a³a⁴tionh⁴³ˉ³ crau¹. \v 31 I² Jon⁴dai¹ ne⁵, a⁴júan⁴i³ i⁴júanh⁴³ a³hain⁴ con⁴juah⁴ ua³pei⁴ quieh¹i³, i⁴lang⁴³i³ A³tyein² jian³ A³lion³ chie³; jian³ la⁴ne³ a⁴cúa⁴i³ jm² i⁴sag³⁴ a³jeu³ Israel co³hei²tsei³ quieh¹ jian³ i⁴hain³⁴ Jon⁴dai¹ chie³² quieh¹i³. \v 32 Jian³ hleh³ jnie³² nei² quieh¹ la⁴jeg³⁴ i⁴ne³, jian³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ liah⁴ he²³ jnie³² nei² ne³, i⁴cúa²³ Jon⁴dai¹ i²con²³ a³ma³tei⁵ i²con²³i³. \p \v 33 I² con³ma²a⁴nau⁴ si³ta¹ hain⁴ tionh² jau²³ jon³, ta² a⁴jain³⁴ tsei⁴³i³ hlion⁴ mai²³, hnie³⁴i³ jŋangh³i³ tionh². \v 34 I² jon³ a⁴no³ jan³ fariseo jen² si³ta¹ hain⁴, a³sain³ Gamaliel, lang⁴³ jan³ a²teg²³ quian¹ lai²³, a³ma³co⁴³ la⁴jang³⁴ a³jeu³ quieh¹, a³a⁴júan⁴ heih⁴³ i⁴húan⁵ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo co⁴le⁴ i²tionh²i³ jon³. \v 35 Ma²jon³ a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ tionh²ˉ³, chie³ Israel, jianh³ˉ³ júan² hnei³ tionh²ˉ³ henh⁴ i⁴júanh²ˉ³ i²con²³ a³ñih³ ne³ tionh². \v 36 Quie¹ naih⁵i² tyie¹ jm² la³ ra⁴hang³² Teudas hain⁴ a³a⁴júan⁴ i⁴tyein², jian³ a⁴jaih³i³ la⁴conh⁴ quin⁴ nia⁴lon⁴ chie³ a³si⁴tyein⁵ coh⁵cah³²i³. I² con³ma²a⁴jaun³⁴i³ ne⁵, ma⁵quein²³ so⁴jenh³pa² chie³ a³ma²ma³co⁴³ quieh¹i³, a⁴au³pa². \v 37 Jian³ coh⁵ jon³ liah⁴, ra⁴hang³² Judas a³sian³ Galilea hain⁴, con³ma²a⁴roh³ gobierno censo, a⁴jaih³i³ jeun⁴³ chie³ a³si⁴tyein⁵ coh⁵cah³²i³; ma²jon³ a⁴jaun³⁴i³, jian³ la⁴jang³⁴ a³ma²ma³co⁴³ quieh¹i³ liah⁴ ma⁵quein²³ so⁴jenh³ pi²³i³. \v 38 I² tieh²la³ ne⁵, jeu³⁴ˉ⁴ hnei³ tionh²ˉ³, quein⁴³ hnei³ i²con²³i³ tionh², yo⁴o³ conh⁴³ hnei³. Quie¹ juah⁴ne³ i⁴hleh²i³ ne³ jian³ la⁴jeg³⁴ i⁴júan³i³ ne³ i⁴quieh¹ a³ñih³, ai³⁴pa². \v 39 I² juah⁴ne³ i⁴quieh¹ Jon⁴dai¹ ne⁵, sa⁴cangh³²ˉ³ jm² li⁴jeunh³²ˉ³; quie¹ con³na¹a⁴tangh⁴ˉ³ jianh²ˉ³ Jon⁴dai¹. \p \v 40 Jon³ ra⁵hyon³ tsei⁴³ la⁴jang³⁴ si³ta¹ hain⁴ tionh² jau²³ jon³. Jon³ a⁴teh³i³ liah⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo; i² con³ma²a⁴pan³⁴i³, jon³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i²con²³i³ i⁴so⁵hleh³i³ con⁴juah⁴ jm³i⁴sain³ Jesús, ma²jon³ a⁴lie³i³. \v 41 I² jon³ a⁴húan³i³ nei²ta¹ jon³, jian³ ta² si³hyonh³i³ tionh², quie¹ i⁴haih¹ li⁴can³⁴i³ ma²eu⁴³ la⁴jeg³⁴ i⁴ua³hyeih² jnia⁴ jon³, nei² quieh¹ jm³i⁴sain³ Jesús. \v 42 Jian³ la⁴jeg³⁴ jm² a⁴hleh⁴i³ jau²³ quieh¹ Jesucristo, cuah³júah² jian³ jauh³² quieh¹ chie³, liah⁴ sa⁴jian²³i³ a⁴heh³i³ chie³ tionh². \c 6 \s1 A⁴quianh⁴³i³ quion³⁴ a³cúa²³ cúa³tag³² \p \v 1 Jian³ ta² ma³si³li⁴jeun⁴³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ jm² jon³, i⁴jon³ a⁴si⁴he⁴³ chie³ a³hleh² jau²³ griego, a⁴si⁴hen⁴³i³ chie³ a³hleh² jau²³ hebreo, nei² quieh¹ i⁴sa⁴ron⁴³i³ jeu³ a³don⁵ m⁴ hnang⁴ a³co²³i³, con³ma²tyieh⁵i³ ma³⁴ conh⁴ con³ jm². \v 2 I² jon³ a⁴júan⁴ a³quia⁵teun⁴ hain⁴ heih⁴³ i⁴a⁴ŋangh³ la⁴jang³⁴ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹, jon³ a⁴juah⁴i³: \p ―Ta² sa⁴re³ juah⁴ne³ tei³² jnie³² i⁴hleh³ jnie³² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ juah⁴ i⁴guenh³² jnie³² a³tionh² mesa. \v 3 I⁴jon³ ne⁵, goh³ quian³⁴ˉ⁴, hniah³ hnah³²ˉ³ quion³⁴ si³reunh⁴ˉ¹, jmah³ a³ñih³ jenh²ˉ³ tionh²ˉ³, a³hleh² la⁴jang³⁴ re³ nei² quieh¹, a³quian³ hlion⁴ ua³pei⁴ quieh¹ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ a³ŋang⁴ hlion⁴ liah⁴, a³hain⁴ a³cúah³² jnie³² ta¹ la³. \v 4 I² jnie³² ne⁵, sa⁴hniah³ tei³² jnie³² i⁴mh⁵ jnie³² Jon⁴dai¹ jian³ i⁴hleh³ jnie³² jau²³ quieh¹i³. \p \v 5 Jon³ ra⁵hyon³ tsei⁴³ la⁴jang³⁴ jau²³ jon³, i² jon³ a⁴hnah³i³ Te⁴, a³ñih³ a³hain⁴ hlion⁴, jian³ a³quian³ hlion⁴ ua³pei⁴ quieh¹ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ a⁴hnah³i³ Lei³², jian³ Pro², jian³ Nicanor, jian³ Timón, jian³ Parmenas, jian³ O³lia²³ a³sian³ je¹jeu³ Antioquía, a³a⁴can³⁴ jeu³ quieh¹ judío con³ma²ma³don⁵i³. \v 6 I² jon³ ma⁴jnia³²i³ a³hain⁴ tionh² ta⁵nei² a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo, jian³ ta¹la⁴ ti²mh²i³ Jon⁴dai¹, jon³ a⁴sanh³i³ ma³tyi² a³hain⁴ tionh². \p \v 7 Jian³ ta² si³cúan³ jau²³ quieh¹ Se³ño²³, jian³ tsei³⁴sa² jeun⁴³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ ma³si³lei⁴ Jerusalén, jian³ jeun⁴³ m³chie³ ra⁵hain⁴ liah⁴. \s1 A⁴júan⁴i³ chion³² Te⁴ \p \v 8 Jian³ Te⁴ hain⁴, ta² hlion⁴ ma⁴ho³² Jon⁴dai¹ quieh¹i³, jian³ ta² hlion⁴ ua³pei⁴ quian³i³ liah⁴, i⁴jon³ pain⁴ ua³júah² co³ jnia⁴ júan³i³ jen² a³jeu³. \v 9 I⁴jon³ ra⁴hang³² co⁴meih³ a³quian¹ cuah³ judío i²teh²i³ a³lon² a³ma²júan³ quian¹ chie³, jian³ ra⁴hang³² a³sian³ jeu³ Cirene, jian³ a³sian³ jeu³ Alejandría liah⁴, jian³ a³sian³ húa³⁴ Cilicia, jian³ a³sian³ húa³⁴ Asia liah⁴, a³a⁴jang²³ jian²³ Te⁴. \v 10 I² sa⁴cagh¹i³ jm² la⁴conh⁴ tei⁴³ ŋang⁴ Te⁴, jian³ jau²³ i⁴hleh²i³ con⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹. \v 11 Jon³ a⁴cúa⁴i³ o¹cau³² i²con²³ co⁴meih³ chie³ canh⁴a² juah⁴i³ i⁴a⁴nau⁴i³ a⁴hleh⁴ Te⁴ jau²hlagh³² nei² quieh¹ M³se²³ jian³ nei² quieh¹ Jon⁴dai¹ liah⁴. \v 12 Jon³ a⁴sion⁴³i³ a³jeu³, jian³ a³don⁵ ma⁴³teg²³, jian³ a²teg²³ quian¹ lai²³; jon³ ua⁵han²i³ jeu³ra³tyi⁴, a⁴sanh³i³ Te⁴, ua⁵jan³i³ ta⁵nei² si³ta¹ a³ti²ŋangh³. \v 13 I² jon³ a⁴teh³i³ a³a⁴hnang⁴³ jau²ta³jau²³ a³a⁴juah⁴: \p ―Jeh³², a³ñih³ ne³ hleh² jau²hlagh³² liah⁴o⁵jleg³⁴ nei² quieh¹ cuah³júah² hen² la³, jian³ nei² quieh¹ lai²³ quieh¹ M³se²³. \v 14 Quie¹ a⁴nai² jnie³² i⁴a⁴juah⁴i³ i⁴jeun³⁴ A²seuh² a³sian³ jeu³ Nazaret hain⁴ cuah³ la³, jian³ i⁴sag³⁴i³ la⁴jeg³⁴ i⁴tang²³ quian⁴ˉ¹ i⁴ma²a⁴cúa⁴ M³se²³ liah⁴. \p \v 15 I² la⁴jang³⁴ si³ta¹ a³ti²tionh² i²jon³, con³ma²a⁴jen³i³ Te⁴, jon³ a⁴je³⁴i³ ma³nei²i³ i⁴jnia⁴ liah⁴i² jnia⁴ ma³nei² jan³ ángel. \c 7 \s1 Jau²³ i⁴a⁴hleh⁴ Te⁴ ta⁵nei² si³ta¹ \p \v 1 I² jon³ a⁴ŋang⁴ jeu³² m³chie³ tyein², a⁴juah⁴i³: \p ―¿O⁴ i⁴chie⁴³ jau²³ ne³? \p \v 2 I² jon³ a⁴juah⁴ Te⁴: \p ―Nai³ hnei³ tionh²ˉ³ la⁴jangh³ˉ³, a³ñih³ jon³reunh³ˉ⁴, jian³ hnei³ tionh²ˉ³ se³ño²³, nai³ hnei³ jau²³ la³. Quie¹ ma⁴jnia³² Jon⁴dai¹ júanh⁴³ i²con²³ A³brang²³ jmai³sie²³ˉ¹ con³ma²cua⁴³i³ húa³⁴ Mesopotamia, naih⁵i² si⁵cua³i³ jeu³ Harán. \v 3 I² jon³ a⁴sagh⁴³i³: “Jau²³ hnei³ jeu³ coh³²ˉ³ la³ jian³ jen² la⁴jang³⁴ a³tei⁴³ jau²³ quianh³ˉ³, cua³ hnei³ la⁴teg⁴ con³ húa³⁴ i²ni¹he³⁴ˉ⁴.” \v 4 I² jon³ ua⁵hag⁴³i³ jeu³ co²³ i²tionh² chie³ caldeo, jon³ ua⁵cua³i³ jeu³ Harán. I² con³ma²a⁴jaun³⁴ jmai³i³ i²jon³, ma²jon³ a⁴te¹ Jon⁴dai¹ quieh¹ A³brang²³ ta⁵húa³⁴ la³ i²tionh²ˉ³ tieh²la³ tionh²ˉ³. \v 5 I² ma²jon³ ne⁵, a⁵sia³ a⁴cúa⁴ Jon⁴dai¹ húa³⁴ la³ i²con²³i³, i¹conh⁴ i²quienh⁴ tag³²i³ sa⁴a⁴hyieh³i³; i² jon³ ne⁵, quie¹ a⁴cúa⁴i³ jau²³ ho³² ton³²nie⁴³ i⁴cúa³⁴i³ i²con²³i³, jian³ i²con²³ sa¹jeun³ a³li⁴sian³ coh⁵ jon³, ua²liah⁴a² sa⁴ma²sian³ a³jon⁴³i³ i¹jan³. \v 6 Jian³ a⁴juah⁴ Jon⁴dai¹ la⁴la³ i²con²³i³ liah⁴: “Lain⁴ la⁴jang³⁴ sa¹jeun³ quianh³ˉ³ la⁴jan³ a³sian³ ta⁵seg³⁴, quie¹ si⁵cua³i³ húa³⁴ seg³⁴, jian³ júan³⁴ a³tionh² húa³⁴ jon³ i⁴lain⁴i³ a³júan³ quian¹i³ tionh², jian³ i⁴tionh²i³ hlagh³² hie⁴³ ta¹la⁴ quin⁴ nia⁴lo⁴ ñi³.” \v 7 Jian³ a⁴juah⁴ Jon⁴dai¹ liah⁴: “He¹ jnia⁴ ma²eu⁴³ i²con²³ a³jeu³ a³júan³ i⁴lang⁴³ sa¹jeun³ quianh³ˉ³ a³júan³ quian¹i³, jian³ coh⁵ jon³ húan⁵i³ jeu³ jon³ i⁴cúa³⁴i³ cúa³tag³² i²con²³ jnia⁴ i²la³.” \v 8 Ma²jon³ a⁴júan⁴i³ re³ con³ jau²³ jian²³ A³brang²³, jau²³ i⁴gm⁴³ he³²i³. I² la⁴jon³ ra⁵sian³ I³sa²³ i²con²³ A³brang²³, jian³ liah⁴ma³jña³⁴ jm² ra⁵sian³i³, jon³ a⁴tei⁴i³ he³²i³, jian³ la⁴jon³ a⁴júan⁴ I³sa²³ i²con²³ Ja³co²³, jian³ Ja³co²³ liah⁴ a⁴júan⁴ la⁴ne³ i²con²³ quia⁵teun⁴ jmai³sie²³ˉ¹ hain⁴. \p \v 9 ’I² jmai³sie²³ˉ¹ hain⁴ ne⁵, a⁴hnang⁴³i³ Se¹ reunh¹ i⁴eu⁴³ tsei⁴³i³, a⁴te¹ chie³ quieh¹i³ ta⁵húa³⁴ Egipto. I² Jon⁴dai¹ ne⁵, jian²³i³ Se¹, \v 10 a³a⁴lie³ quieh¹i³ la⁴jeg³⁴ ma²eu⁴³ i⁴a⁴can³⁴i³, jian³ a⁴júan⁴i³ i⁴sainh⁴³i³ re³ ta⁵nei² Faraón, re¹ quian¹ húa³⁴ Egipto, jian³ i⁴ŋang⁴i³ re³; i⁴jon³ a⁴júan⁴ re¹ i⁴lang⁴³i³ a²teg⁴ teun³⁴ a³júan³ heih⁴³ húa³⁴ Egipto jon³, jian³ jauh³² quieh¹ re¹ liah⁴. \p \v 11 ’Ma²jon³ ja³⁴ ho³²cúan⁴ la⁴tan² húa³⁴ Egipto jian³ húa³⁴ Canaán la³, jian³ a⁴can³⁴i³ hlion⁴ ma²eu⁴³ tionh², quie¹ a⁵sie⁴³ tyieh¹ jmai³sie²³ˉ¹ i⁴queuh⁴³i³ tionh². \v 12 I² con³ma²ra⁵ñi³ Ja³co²³ i⁴sia³ i⁴queuh³i³ húa³⁴ Egipto, jon³ a⁴sain⁴i³ jmai³sie²³ˉ¹ hain⁴ tionh² co⁴ra⁴lie⁵ ñeih³² teg⁴ jon³. \v 13 I² con³ma²a⁴sai⁴i³ a²teg⁴ taun³⁴, jon³ a⁴júan⁴ Se¹ lei³ i⁴ra⁵cu²³ si³reunh¹i³ hain⁴ quieh¹i³, i² jon³ ra⁵ñi³ Faraón nei² quieh¹ sa¹jeun³ quian¹ Se¹. \v 14 I² jon³ a⁴sainh³ Se¹ a³hain⁴ tionh², a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i⁴tyie¹ Ja³co²³ jmai³i³ tionh² jian²³ la⁴jang³⁴ a³tei⁴³ jau²³ quian¹i³, a³tain⁴³ to⁴lo⁵quian⁴ ni²tsain¹ qui⁴hña⁴ chie³. \v 15 La⁴ne³pa² a⁴tyie³⁴ Ja³co²³ húa³⁴ Egipto i²a⁴jaun³⁴i³ jian³ i²a⁴chian³⁴ jmai³sie²³ˉ¹ liah⁴. \v 16 Jian³ coh⁵ jon³ a⁴te¹i³ la⁴jang³⁴ a³jaun² hain⁴ tionh² la⁴teg⁴ jeu³ Siquem, i²a⁴quion³i³ to³hlo³ hon²³i³ a³jaun², i²ma²a⁴la³⁴ A³brang²³ i²con²³ si³jon⁴³ Hamor húa³⁴ Siquem jon³. \p \v 17 ’I² con³ma³o¹tyie¹ jm² i⁴li⁴tei⁴³ jau²³ i⁴a⁴cúa⁴ Jon⁴dai¹ i²con²³ A³brang²³ jon³, jon³ ra⁵jeun⁴³ a³jeu³ hlion⁴ mai²³ húa³⁴ Egipto. \v 18 Jian³ coh⁵ jon³ ja³⁴ i²jan³ re¹ sang³⁴ a³sa⁴cu²³ quieh¹ Se¹. \v 19 I² re¹ hain⁴, a⁴júan⁴i³ con⁴juah⁴ i⁴nei²³ tsei⁴³i³ i²con²³ a³co³²ˉ¹, i⁴a⁴júan⁴i³ hlagh³² i²con²³ jmai³sie²³ˉ¹, i⁴a⁴ton³⁴i³ yein³ coh⁵hnei³² canh⁴a² tyan⁴³i³, canh⁴a² sa⁴li⁴jeun⁴³ chie³. \v 20 I² jm² jon³ ra⁵sian³ M³se²³, jan³ yein³ a³a⁴teg⁴ tsei⁴³ Jon⁴dai¹; i² jon³ a⁴ma⁴cúan³ jmai³sie²³i³ jauh³² quieh¹ ta¹la⁴ on³ segh³. \v 21 I² con³ma²ni²tion⁴i³ i⁴ma²jaun⁴, jon³ ni²te¹ a³m⁴ jon⁴³ re¹ Faraón, a⁴ma⁴cúan³i³ la⁴jan³ yein³ quian¹i³ hña³. \v 22 I² jon³ ra⁵tang³ M³se²³ la⁴jeg³⁴ i⁴ŋang⁴ a³tionh² húa³⁴ Egipto jon³, jian³ ta² júanh⁴³i³ con⁴juah⁴ jau²³ i⁴hleh²i³ jian³ la⁴jeg³⁴ i⁴júan³i³ liah⁴. \p \v 23 ’I² con³ma²hein² M³se²³ to⁴lo⁵ ñi³, jon³ ja³⁴ co³hei²tsei³ quieh¹i³ i⁴si⁵jen³²i³ jon²reunh¹, sa¹jeun³ Israel hain⁴ tionh². \v 24 I² con³ma²a⁴je³⁴ M³se²³ i⁴si²júanh¹ jan³ chie³ egipcio quieh¹ jan³ a³co²³i³, jon³ a⁴jainh³i³ jm² quieh¹, a⁴jŋangh⁴i³ a³hain⁴, la⁴ne³ a⁴con²³i³ hmah¹ quieh¹ a³ma²júanh¹i³. \v 25 Quie¹ a⁴júan⁴ M³se²³ co³hei²tsei³, lain⁴i³, i⁴li⁴ñi³ jon²reunh¹i³ i⁴a⁴sai⁴ Jon⁴dai¹ quieh¹i³ i⁴lion⁴³i³ tionh²; i² a³co²³i³ ne⁵, sa⁴ra⁵laih²i³ la⁴ne³. \v 26 I² con³ma²a⁴jnia³⁴, jon³ a⁴jainh³i³ on³⁴ a³co²³ a³si³tang⁴ tionh², jian³ ma²hnie³⁴i³ ma⁵tyan³i³ hnai³, a⁴juah⁴i³: “¿Henh⁴le³⁴ si³tangh⁴ˉ³ tionh²ˉ³? Jeh³², la⁴can³ si³reunh³pa² hnei³.” \v 27 I² a³ma²si²júanh¹ a³m⁵cu³ reunh¹ hain⁴ ne⁵, a⁴hlian⁴³i³ M³se²³, a⁴juah⁴i³: “¿Hain³ a⁴juah⁴ i⁴júanh²ˉ³ heih⁴³ jian³ o⁴ i⁴langh⁴³ˉ³ júa¹ i²con²³ jnie³²? \v 28 ¿O⁴ hnoh³ˉ³ jŋangh¹ˉ³ jnia⁴ liah⁴i² a⁴jŋangh⁴³ˉ³ chie³ egipcio hain⁴ tyie⁴?” \v 29 I² con³ma²a⁴nau⁴ M³se²³ jau²³ jon³, jon³ a⁴cm⁴i³ ta⁵húa³⁴ Madián, a⁴cua⁴i³ i²jon³ la⁴jan³ a³sian³ ta⁵seg³⁴, i²ra⁵sian³ on³⁴ si³jon⁴³i³. \p \v 30 ’I² con³ma²ua⁴jeu³² to⁴lo⁵ ñi³, jon³ ma⁴jnia³² jan³ ángel i²con²³i³, a³si²hein² je¹ o¹jyi³ loh⁴³ si²co²³ a²hma³ ton⁴³ tsain⁴³ con³ i²a⁵sian⁴³ a³sian³ ta⁵i²seih⁴³ a²mah⁴ Sinaí. \v 31 I² con³ma²a⁴je³⁴ M³se²³ i⁴ma⁴jnia³² jon³, ta² co³ a⁴jainh⁴³i³, i² jon³ ŋo³⁴i³ hloh³² ma²hnie³⁴i³ je³⁴i³, con³ a⁴la³ ja³⁴ jau²³ ho³² Se³ño²³, a⁴juah⁴i³: \v 32 “Jnia⁴pa² lang⁴³ Jon⁴dai¹ quian¹ naih⁴³sieh³ˉ³ a³ja²³ ma³ya⁴jo³⁴, Jon⁴dai¹ quian¹ A³brang²³, jian³ a³quian¹ I³sa²³, jian³ a³quian¹ Ja³co²³ liah⁴.” I² M³se²³ ne⁵, ta² a⁴jlen³⁴i³ so⁵i²je³⁴i³ i⁴jon³. \v 33 Jon³ a⁴juah⁴ Jon⁴dai¹ i²con²³i³: “Qui⁴³ hnei³ a²lo³ tsei²³ tagh¹ ne³, quie¹ húa³⁴ i²si²sainh⁴³ˉ³ ne³ hen². \v 34 Quie¹ chie⁴³pa² je³⁴ˉ⁴ liah⁴ ma²eu⁴³ ti²can²³ chie³ quian³⁴ˉ⁴ húa³⁴ Egipto, jian³ nau³⁴ˉ⁴ ti²hien²³i³ tionh², i⁴jon³ a⁴jyon³²ˉ⁴ i⁴ni¹lion³²i³ jnia⁴. I² tieh²la³ ne⁵, nia³, quie¹ sain¹ˉ⁴ hnei³ ta⁵húa³⁴ Egipto.” \p \v 35 ’I² jon³ ne⁵, M³se²³ hain⁴ a³ma²a⁴ton³⁴i³ ñeih³², i⁴a⁴juah⁴i³: “¿Hain³ a⁴juah⁴ i⁴júanh²ˉ³ heih⁴³ jian³ o⁴ i⁴langh⁴³ˉ³ júa¹ i²con²³ jnie³²?” I² jon³ ne⁵, M³se²³ hain⁴pa² a⁴sain⁴ Jon⁴dai¹, a³a⁴júan⁴ heih⁴³ jian³ a³a⁴lion³ a³jeu³ con⁴juah⁴ ua³pei⁴ quieh¹ ángel hain⁴ a³ma²ma⁴jnia³² i²con²³i³, je¹ a²hma³ ton⁴³ tsain⁴³ jon³. \v 36 Jian³ M³se²³ hain⁴pa² a⁴húan⁴³ a³jeu³, con³ma²ta⁵ma³a⁴júan⁴i³ hlion⁴ nai² ua³júah² co³ jnia⁴ húa³⁴ Egipto jon³, jian³ Jm³ñih¹ Yein⁴, jian³ ta⁵i²a⁵sian⁴³ a³sian³ jon³, ta¹la⁴ to⁴lo⁵ ñi³, con³ma²a⁴húan³ a³jeu³ tionh². \v 37 Jian³ M³se²³ hain⁴pa² a⁴sagh⁴³ sa¹jeun³ Israel, con³ma²a⁴juah⁴i³: “Júan³⁴ Se³ño²³ Jon⁴dai¹ quianh³ˉ³ i⁴hyon⁴³ jan³ a³sain² quian¹i³ jen² jon³reunh³ˉ³ tionh²ˉ³ liah⁴i² a⁴sai⁴i³ jnia⁴. Jian³ nai³ hnei³ jau²³ quieh¹i³.” \v 38 Jian³ M³se²³ hain⁴pa² ma²hein² jen² a³jeu³ i²a⁵sian⁴³ a³sian³ jon³, con³ma²a⁴hleh⁴ ángel hain⁴ i²con²³i³ nei² mah⁴ Sinaí, jian³ ma²hein²i³ jen² jmai³sie²³ˉ¹ a³sian³ ya⁴jo³⁴; jian³ hei⁴ pi²³i³ a⁴hyei⁴ jau²³ tionh² i⁴cúa²³ m⁵cu³ i⁴a⁴ŋang³⁴i³ i²con²³ˉ¹. \p \v 39 ’I² jmai³sie²³ˉ¹ tionh² ne⁵, sa⁴ra⁵hnie³⁴i³ i⁴ma⁵co⁴³i³ jau²³ jon³, quie¹ a⁴ton³⁴i³ M³se²³, jian³ a⁴júan⁴i³ co³hei²tsei³ i⁴hnie³⁴i³ ma²tyanh¹i³ húa³⁴ Egipto, \v 40 con³ma²a⁴sagh⁴³i³ Reun²³: “Júan³² hnei³ neih³² quian⁴ˉ¹, canh⁴a² chie³⁴i³ ta⁵nei²ˉ¹ ho³²jeu³; quie¹ sa⁴nia²ˉ¹ henh⁴ a⁴jainh⁴³ A²m³se²³ a³a⁴húa⁴³ jnia¹ húa³⁴ Egipto hain⁴.” \v 41 I² jon³ a⁴júan⁴³i³ jan³ nioh⁵ a³lang⁴³ cua³²jeu²³ peih¹, ma²jon³ a⁴jang⁴i³ jah⁴ ta⁵nei² nioh⁵ hain⁴, ta² si³hyonh³i³ tionh² i⁴a⁴júan⁴i³ jon³. \v 42 Ma²jon³ a⁴quein³⁴ Jon⁴dai¹ i²con²³i³ tionh², a⁴cúanh³i³ i⁴ma⁵con⁴³i³ la⁴jang³⁴ jah⁴nai⁴³; liah⁴i² ra³juah⁴ ma²jyi³ i⁴a⁴sag⁴ a³sain² quian¹ Jon⁴dai¹: \q1 Hnei³ a³jeu³ Israel, ¿o⁴ ma⁴coh³²ˉ³ jnia⁴ con³ma²a⁴jainh²ˉ³ jah⁴, \q1 ta¹la⁴ ma²tionh²ˉ³ i²a⁵sian⁴³ a³sian³ jon³ ta¹la⁴ to⁴lo⁵ ñi³, lainh⁴ˉ³? \q1 \v 43 A⁵sia³, quie¹ ua⁴canh³²ˉ³ a²hnei⁴³ a²lo³ quieh¹ nioh⁵ Moloc tionh²ˉ³, \q1 jian³ a⁴ma⁴conh³²ˉ³ jah⁴nai⁴³ quian¹ neih³² Renfán quianh³ˉ³, \q1 nioh⁵ a³a⁴júanh³²ˉ³ i⁴ma²conh³²ˉ³ tionh²ˉ³. \q1 I⁴jon³ ni¹tion⁵ˉ⁵ hnei³ tionh²ˉ³ teg⁴ coh⁵ jeu³ Babilonia i²gm⁴. \p \v 44 ’Jian³ ua⁴can³² jmai³sie²³ˉ¹ a²hnei⁴³ a²lo³ i²ma²ŋangh³i³ i²a⁵sian⁴³ a³sian³ jon³, liah⁴ heih⁴³ a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ con³ma²a⁴sagh⁴³i³ M³se²³ i⁴júan³⁴i³ cuah²hnei⁴³ jon³ con⁴juah⁴ nioh⁵ i⁴a⁴je³⁴i³. \v 45 Jian³ ta⁵ma³a⁴hyei⁴ jmai³sie²³ˉ¹ a²hnei⁴³ a²lo³ jon³, jon³ quien²³i³ ta⁵húa³⁴ la³ jian²³i³ Josué, con³ma²a⁴qui³⁴i³ húa³⁴ la³ joh⁴³ cúa³ chie³ sang²³ tionh², quie¹ a⁴húan⁴³ Jon⁴dai¹ chie³ sang²³ hain⁴ jen² jmai³sie²³ˉ¹ tionh², quie¹ la⁴teg⁴ jm² i⁴a⁴lang³⁴ Da³vei²³ re¹, a⁴júan⁴ ta¹ a²hnei⁴³ a²lo³ jon³. \v 46 A³hain⁴ a³a⁴teg⁴ tsei⁴³ Jon⁴dai¹, jian³ a⁴mh³i³ Jon⁴dai¹ i⁴júan³⁴i³ con³ jauh³² quieh¹ Jon⁴dai¹ quian¹ Ja³co²³. \v 47 Quie¹ Salomón pa² a⁴júan⁴ cuah³júah² jon³. \v 48 Jian³ ua²liah⁴a² sa⁴cua⁴³ Jon⁴dai¹ júanh⁴³ cuah³ i⁴júan³ chie³, liah⁴i² a⁴juah⁴ jan³ a³sain² quian¹i³: \q1 \v 49 Ñi⁴jeu⁵pa² cua³²ˉ⁴ nei² a²ma³sei² tyein² quien⁴, \q1 jian³ cuah³²húa³⁴ la³ leg⁴³ la⁴con³ i²si⁵tyi³²ˉ⁴ si¹tag³⁴. \q1 ¿I² liah⁴ cúan²³ júanh²ˉ³ a²hnei⁴³ quien⁴ˉ⁴ ne⁵? juah⁴ Se³ño²³, \q1 ¿jian³ o⁴ jainh¹ lei⁴ li⁴jian¹ˉ⁴, lainh⁴ˉ³? \q1 \v 50 ¿O⁴ a⁵sia³ a⁴júan³⁴ˉ⁴ la⁴jeg³⁴ i⁴ne³ con⁴juah⁴ ua³pei⁴ quien⁴, lainh⁴ˉ³? \p \v 51 ’Jian³ eu⁴³ huah³ tyih³ˉ³ tionh²ˉ³, jian³ langh⁴³ˉ³ liah⁴i² lang⁴³ a³sa⁴cm²³ Jon⁴dai¹ naih⁵ m⁴tyi⁴ quianh³ˉ³, jian³ sa⁴naih¹ˉ³, jian³ liah⁴ma³leg⁴³ jon³pa² sa⁴roh³ˉ³ jeu³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹. Quie¹ liah⁴i² a⁴júan⁴ naih⁴³sieh³ˉ³ ya⁴jo³⁴, la⁴jon³pa² júanh³ˉ³ tionh²ˉ³. \v 52 ¿Hain³a² a³sain² quian¹ Jon⁴dai¹ sa⁴a⁴hang⁴ naih⁴³sieh³ˉ³ liah⁴? Quie¹ a⁴jŋangh⁴i³ a³a⁴hleh⁴ ñeih³² i⁴jia²³ A³tsein²³ hain⁴, a³hain⁴ a³a⁴cúanh³²ˉ³ tionh²ˉ³ can¹ ne³, a³a⁴jŋangh⁴³ˉ³ tionh²ˉ³. \v 53 Jian³ lai²³ i⁴a⁴hyeih²ˉ³ i⁴a⁴cúa⁴ ángel jon³, i¹ sa⁴ma⁴teih³²ˉ³ tionh²ˉ³. \s1 Jaun² Te⁴ \p \v 54 I² con³ma²a⁴nau⁴i³ jau²³ jon³ tionh², ta² a⁴jain³⁴ tsei⁴³i³, i⁴queuh³i³ júah³ m⁴jan² jen³i³ Te⁴. \v 55 I² Te⁴ ne⁵, hlion⁴ ua³pei⁴ quieh¹ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ quian³i³, jon³ a⁴je³⁴i³ ta⁵ñi⁴jeu⁵ tia⁴, a⁴je³⁴i³ joh¹ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ a⁴jen³i³ Jesús si²sainh⁴³ jo³² ta⁵chie³⁴ quieh¹ Jmai³i³. \v 56 I² jon³ a⁴juah⁴i³: \p ―¡Jeh³²! Tieh²la³ si²je³⁴ˉ⁴ si¹ja⁵ ñi⁴jeu⁵, jian³ si²jen³²ˉ⁴ A³a⁴lang³⁴ Chie³ hain⁴ si²sainh⁴³ jo³² ta⁵chie³⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹. \p \v 57 I² hei⁴i³ tionh² ne⁵, ta² tia⁴ a⁴hoh⁵i³, a⁴jnei⁴i³ ta³ra³cua¹, jian³ ma²jon³ a⁴ua⁴tsain³²i³ tionh². \v 58 Jian³ a⁴tyei³i³ teg⁴ coh⁵ je¹jeu³, i² jon³ ni²quinh⁴³i³ m⁴caun²; jian³ a³ti²tei⁴³ nei² i²jon³, jon³ a⁴tya⁴i³ a²hmh³ tsei²³ coh⁵ quieh¹ hlonh² jan³ a³maih² a³sain³ Saulo. \v 59 Jon³ a⁴quinh⁴³i³ Te⁴ m⁴caun², ta¹la⁴ jon³ si²hlenh⁴³ Te⁴ Re¹ Jesús, juah⁴i³: \p ―Hnei³ Re¹ Jesús, hyeih¹ hnei³ m⁴tyi⁴ quien⁴ˉ⁴. \p \v 60 I² jon³ a⁴si⁴jnei⁵i³, a⁴hleh⁴i³ tia⁴, a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ Se³ño²³, a⁵ro³ hnei³ jeu³ chie³² ti²ta³canh¹ a³ne³ tionh². \p I² con³ma²a⁴hleh⁴i³ jau²³ jon³, jon³ a⁴jaun³⁴i³. \c 8 \s1 A⁴hang⁴ Saulo cuah³ \p \v 1 I² Saulo hain⁴ ra⁵hyon³ tsei⁴³ i⁴a⁴jaun³⁴ Te⁴ hain⁴. \p I² jm² jon³ ra⁴lie⁵ a⁴hag⁴ chie³ tionh², a⁴hang⁴i³ cuah³ a³tionh² je¹jeu³ Jerusalén. I⁴jon³ ua⁵jan⁴ la⁴jang³⁴ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ la⁴tan² húa³⁴ Judea, jian³ húa³⁴ Samaria; i² la⁴jang³⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo ne⁵, a⁴jian⁴i³ Jerusalén. \v 2 Jian³ chie³ a³ni²taih⁴³ i²con²³ Jon⁴dai¹, a⁴te¹i³ Te⁴ hain⁴, ni²hon⁴³i³ jian³ ta² a⁴hoh⁵i³ tia⁴ tionh² nei² quieh¹i³. \v 3 I² Saulo hain⁴, ta² hang²³i³ cuah³, jian³ i⁴nei² jauh³² tian²³i³, sanh²i³ ta⁵li⁴hnai³ a³ñih³ a³m⁴, si³ron⁴³i³ ni⁴ñi²³. \s1 Ua⁵hleh² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ húa³⁴ Samaria \p \v 4 I² la⁴jang³⁴ a³ua⁵jan⁴ hain⁴ tionh², ua⁵han²i³ la⁴tan², hleh²i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹. \v 5 Jian³ Lei³² liah⁴, ŋo³⁴ ta⁵je¹jeu³ Samaria, ua⁵hleh³i³ nei² quieh¹ Cristo. \v 6 Jian³ la⁴jang³⁴ a³jeu³, con³ma²a⁴nau⁴i³ jian³ a⁴je³⁴i³ la⁴jeg³⁴ ua³júah² i⁴júan³ Lei³², jon³ tionh²i³ con³ co³hei²tsei³ ti²nau³i³, ti²can²³i³ hei²³ la⁴jeg³⁴ jau²³ i⁴hleh²i³. \v 7 Quie¹ húa³i³ m⁴tyi⁴ hlagh³² i⁴ti²quian³ jeun⁴³, jian³ ti²hoh⁵i³ húan⁵i³; jian³ júan³i³ i⁴huan⁴ quieh¹ jeun⁴³ a³lo³, jian³ a³tein⁴ liah⁴. \v 8 I² la⁴ne³ ta² hlion⁴ si³hyonh³ a³tionh² jeu³ jon³. \p \v 9 Jian³ i²jon³ ma²sian³ jan³ a³ñih³ a³sain³ Si²úan¹, a³ma²júan³ ta¹ i³nah² jeu³ jon³, jian³ ma²ma³can³i³ a³tionh² húa³⁴ Samaria jon³, ma²júan³i³ i⁴júanh⁴³i³ hña³. \v 10 Jian³ la⁴jang³⁴ ma²ro³ jeu³ jau²³ quieh¹ a³hain⁴, la⁴teg⁴ a³peih¹ la⁴teg⁴ a³don⁵, ma²juah⁴i³ tionh²: \p ―A³ne³pa² quian³ hlion⁴ ua³pei⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹. \p \v 11 Jian³ ta² ma²ti²can²³i³ hei²³, quie¹ ma³jon⁵ne³⁴ ma³co³ a³hain⁴ quieh¹i³ tionh² con⁴juah⁴ ta¹ i³nah². \v 12 I² con³ma²ra⁵hain⁴i³ tionh² jau²³ i⁴hleh² Lei³², jau²³ quieh¹ Jesucristo hain³liah⁴ leg⁴³ i⁴tionh² chie³ naih⁵ heih⁴³ hm³⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, jon³ a⁴sion⁴³i³ chie³ jm³, a³ñih³ a³m⁴ tionh². \v 13 Jian³ ra⁵hain⁴ Si²úan¹ hña³ liah⁴; i² con³ma²a⁴son⁴i³ jm³, jon³ ma⁴reunh¹i³ Lei³² la⁴jeg³⁴ nie⁴³, jian³ ta² co³ a⁴jainh⁴³i³ con³ma²a⁴je³⁴i³ la⁴jeg³⁴ ua³júah² pain⁴ co³ jnia⁴ i⁴júan³ Lei³². \p \v 14 I² con³ma²ra⁵ñi³ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo hain⁴, a³tionh² je¹jeu³ Jerusalén, i⁴ma³a⁴hyei⁴ a³tionh² húa³⁴ Samaria jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, ma²jon³ a⁴sain⁴i³ Pe³² jian²³ Juan²³. \v 15 I² con³ma²a⁴tyie³⁴i³ tionh², jon³ a⁴mh³i³ Jon⁴dai¹ nei² quieh¹ a³hain⁴ tionh², canh⁴a² hyei³⁴i³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹. \v 16 Quie¹ i¹jan³ a³hain⁴ a⁵sia³ ma³a⁴hyei⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹; quie¹ con⁴hie³² ma³a⁴son⁴ jm³ pi²³i³ con⁴juah⁴ jm³i⁴sain³ Jesús. \v 17 Jon³ a⁴sanh³i³ ma³tyi² a³hain⁴ tionh², ma²jon³ a⁴hyieh³i³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹. \p \v 18 I² con³ma²a⁴je³⁴ Si²úan¹ hain⁴ i⁴hyieh⁴ chie³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ con⁴juah⁴ i⁴sanh² a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo ma³tyi² chie³ tionh², ma²jon³ a⁴jainh³i³ o¹cau³² i²con²³ a³hain⁴ tionh², \v 19 juah⁴i³: \p ―Cúa² hnei³ ua³pei⁴ ne³ i²con²³ˉ⁵ liah⁴, canh⁴a² la⁴jang³⁴ a³jmah¹ˉ⁴ ma³tyi² hyei³⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹. \p \v 20 I² jon³ a⁴juah⁴ Pe³² i²con²³i³: \p ―Cúah² i²hlagh³²pa² hnei³ la⁴ne³ jianh²ˉ³ o¹cau³² ne³, quie¹ lainh⁴ˉ³ con⁴juah⁴ o¹cau³²pa² tag³ i⁴ta² cúa²³ Jon⁴dai¹ jon³. \v 21 Quie¹ i¹leuh² sa⁴tainh⁴³ˉ³ o³tan² nei² ne³, quie¹ a⁵sia³ re³ ma³leg⁴³ m⁴tyi⁴ quianh³ˉ³ ta⁵nei² Jon⁴dai¹. \v 22 Teinh³² hoh⁴³ co³hei²tsei³ hlagh³² ne³, jian³ mh³² Jon⁴dai¹, sa¹ li⁴hain³⁴i³ chie³² i⁴a⁴júanh²ˉ³ co³hei²tsei³ hlagh³² naih⁵ m⁴tyi⁴ quianh³ˉ³ ne³. \v 23 Quie¹ ta² jia²³ eu⁴³ hoh⁴³ˉ³, jian³ langh⁴³ˉ³ la⁴jan³ a³chion³² nei² quieh¹ la⁴jeg³⁴ i⁴hlagh³² ne³, je³⁴ˉ⁴. \p \v 24 I² jon³ a⁴ŋangh³ Si²úan¹ hain⁴, a⁴juah⁴i³: \p ―Mh³² hnei³ Jon⁴dai¹ nei² quien⁴ˉ⁴ tionh²ˉ³, canh⁴a² sa⁴lei⁴ i²con²³ˉ⁵ liah⁴ ma³ra³juah¹ˉ³ ne³. \p \v 25 I² con³ma²a⁴hleh⁴i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i⁴jang³⁴ tsei⁴³i³ tionh², jon³ ŋah³i³ liah⁴ ta⁵ Jerusalén, jian³ ta¹la⁴ jon³ a⁴hleh⁴i³ jau²³ tsei²³ quieh¹ Jesucristo hlion⁴ jeu³ i²tei⁴³ húa³⁴ Samaria jeu³ ŋah³i³. \s1 Lei³² jian³ jan³ chie³ júanh⁴³ a³sian³ húa³⁴ Etiopía \p \v 26 Jian³ con³ma²a⁴leg³⁴ jon³, jon³ a⁴hleh⁴ jan³ ángel quian¹ Se³ño²³ i²con²³ Lei³², a⁴juah⁴i³: \p ―Ra⁴hang³² hnei³, cua³ la⁴teg⁴ ta⁵ñei³⁴, la⁴teg⁴ i²tyon⁴ jeu³ quieh¹ Jerusalén jian²³ jeu³ Gaza, i²leg⁴³ con³ i²a⁵sian⁴³ a³sian³. \p \v 27 Ma²jon³ ra⁴hang³² Lei³², ŋo³⁴i³; i² con³ma²hein²i³ jeu³, jon³ a⁴jainh³i³ jan³ a³sian³ húa³⁴ Etiopía, jan³ a³teh⁴³, a³jonh² Jerusalén a³ni²ma⁴con³² Jon⁴dai¹, jian³ a³quian³ ta¹ hie³ la⁴jeg³⁴ o¹cau³² quieh¹ a¹si²re¹ quian¹ húa³⁴ Etiopía a³sain³ A¹cang³da²ce³. \v 28 A³jonh² hein² joh⁴³ a²ma⁴legh⁴ quieh¹, jian³ ua²heg³i³ ma²jyi³ i⁴a⁴sag⁴ Isaías, a³sain² quian¹ Jon⁴dai¹. \v 29 I² jon³ a⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ i²con²³ Lei³²: \p ―Cua³ hnei³ teg⁴ hloh³² a²ma⁴legh⁴ jno³. \p \v 30 I² con³ma²a⁴tyie³⁴ Lei³² hloh³², jon³ a⁴nau⁴i³ i⁴ua²heg³ a³hain⁴ ma²jyi³ i⁴a⁴sag⁴ Isaías, ma²jon³ a⁴juah⁴ Lei³²: \p ―Jeh³², ¿o⁴ ŋangh⁴ˉ³ i⁴ua²hegh³ˉ³ ne³? \p \v 31 I² a⁴ŋangh³ a³hain⁴: \p ―¿Liah⁴ li⁴ŋang⁴ˉ⁴ juah⁴ne³ a⁵sian⁴³ a³li⁴he³⁴? \p Jon³ a⁴mh³i³ Lei³² i⁴si⁵hei⁴i³ joh⁴³, i⁴cua³⁴i³ jian²³i³. \p \v 32 I² i²ma²ua²heg³i³ jon³, ra³hleh² la⁴la³: \q1 Quie¹ a⁴jŋangh⁴i³ liah⁴i² jŋangh²i³ jan³ a⁵a³siah³; \q1 jian³ liah⁴i² lang⁴³ a⁵a³siah³ a³sa⁴hoh⁵ i¹con³ tei⁴³i² taih²i³ o¹jñi³², \q1 jian³ la⁴ne³ i¹con³ sa⁴a⁴hleh⁴i³ liah⁴. \q1 \v 33 Jian³ a⁴co⁴lianh³i³ la⁴conh⁴i² tang³i³, liah⁴i² so⁵hei¹ heih⁴³; \q1 i² sa¹jeun³ quian¹i³ ne⁵, ¿hain³ ma⁵li⁴hang³⁴, lainh⁴ˉ³? \q1 Quie¹ a⁴jŋangh⁴i³ canh⁴a² so⁵sian³i³ nei² cuah³²húa³⁴. \p \v 34 I² jon³ a⁴juah⁴ chie³ júanh⁴³ hain⁴ i²con²³ Lei³²: \p ―Júan² con³ i⁴tsei³⁴ hoh⁴³, tyie³² jnia⁴ jau²³, ¿hain³ nei² quieh¹ a⁴sag⁴ a³sain² hain⁴ jau²³ la³, o⁴ nei² quieh¹i³ hña³, jian³ o⁴ nei² quieh¹ a³sang²³? \p \v 35 I² Lei³² ne⁵, a⁴tya⁴i³, a⁴ma⁴lie⁵i³, a⁴hleh⁴i³ i⁴ra³sag² jon³ nei² quieh¹ jau²³ tsei²³ quieh¹ Jesús. \v 36 I² ta¹la⁴ tionh²i³ jeu³ ho³²jeu³ jon³, jon³ a⁴tyie³⁴i³ con³ i²ra³hei¹ jm³, i² jon³ a⁴juah⁴ a³ñih³ júanh⁴³ hain⁴: \p ―Jeh³², jm³ ra³hei¹ i²la³; ¿o⁴ sa¹ li⁴son⁵ˉ⁵, lainh⁴ˉ³? \p \v 37 Jon³ a⁴juah⁴ Lei³²: \p ―Li⁴lei⁴pa² a¹juah⁴ne³ hainh⁴ˉ³ jang³⁴ hoh⁴³. \p I² jon³ a⁴juah⁴ a³hain⁴: \p ―Hain⁴pa² jnia⁴ i²con²³ Jesucristo i⁴lang⁴³i³ A³jon⁴³ Jon⁴dai¹ hña³. \p \v 38 I² jon³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i⁴jian³⁴ a²ma⁴legh⁴; jon³ ua⁵han²i³ joh⁴³ jm³ tionh² li⁵uan⁴i³ la⁴jon³, Lei³² jian³ a³hain⁴, i² jon³ a⁴sie⁴³ Lei³² jm³ quieh¹i³. \v 39 Con³ma²a⁴húan³i³ jm³ tionh², jon³ a⁴te¹ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ Lei³² hain⁴; i² chie³ teh⁴³ hain⁴, a⁵sie⁴³ ma⁵a⁴jen³i³ Lei³²; jon³ ŋah³i³ quieh¹ si³hyonh³i³ hlion⁴ mai²³. \v 40 I² Lei³² hain⁴ ne⁵, a⁴hyon²³i³ ta⁵je¹jeu³ Azoto, i² jon³ a⁴hleh⁴i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ la⁴tan² jeu³ ŋo³⁴i³ jon³, liah⁴i² a⁴tyie³⁴i³ je¹jeu³ Cesarea. \c 9 \s1 A⁴sag²³ co³hei²tsei³ quieh¹ Saulo \r (Hch. 22.6‑16; 26.12‑18) \p \v 1 Jian³ ta¹la⁴ jon³ hleh² Saulo i⁴hniah³ sanh³i³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ jian³ i⁴hniah³ jŋangh³i³. Jon³ a⁴tyie³⁴i³ i²con²³ jeu³² m³chie³ tyein², \v 2 ni²m³i³ ma²jyi³ i⁴si⁵he³i³ la⁴jeg³⁴ cuah³ judío je¹jeu³ Damasco, ma²jyi³ i⁴ra³cúa²³ heih⁴³ i⁴si⁵sianh⁴i³, i⁴si⁵te¹i³ chion³² chie³ a³quian³ Jeu³ quieh¹ Jesucristo, a³ñih³ a³m⁴, a¹juah⁴ne³ a⁴chianh¹i³, i⁴si⁵jon⁴i³ teg⁴ Jerusalén. \v 3 I² con³ma²hein² Saulo jeu³, ho³²jeu³, con³ma³o¹tyie¹i³ jeu³ Damasco, con³ a⁴la³ ra⁵joh¹ con³ o¹jyi³ ta⁵ñi⁴jeu⁵, a⁴tagh⁴ la⁴tan² hlonh²i³. \v 4 Jon³ a⁴quionh³i³ húa³⁴, jian³ a⁴nau⁴i³ con³ jau²³ i⁴hleh²i³, i⁴juah⁴i³: \p ―Saulo, Saulo, ¿e⁴le³⁴ hagh⁵ˉ³ jnia⁴? \p \v 5 I² jon³ a⁴ŋangh³i³: \p ―¿Hain³ chianh² hnei³, a³don⁵? \p I² jon³ a⁴juah⁴ a³hain⁴: \p ―Jesús pa² jnia⁴, a³hain⁴ a³hangh⁵ˉ³. Quie¹ júanh³ˉ³ liah⁴i² júan³ a²cua³²jeu²³ a³quein³ a²hma³ tyi¹ a²jon⁴³ñi²³, i⁴júanh⁵ˉ³ húanh⁴³ˉ³. \p \v 6 I² hei⁴i³ ne⁵, ta² a⁴jlen³⁴i³ coh⁴³i³, a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ Se³ño²³, ¿henh⁴ hnoh³ˉ³ júan³²ˉ⁴? \p I² jon³ a⁴juah⁴ Se³ño²³: \p ―Ra⁴hang³² hnei³, cua³ ta⁵je¹jeu³ ne³, i²jon³ sag⁵i³ hnei³ henh⁴ hniah³ júanh²ˉ³. \p \v 7 I² la⁴jang³⁴ chie³ ma²tionh² jeu³ jian²³ Saulo hain⁴, ta² yi⁴hang³²i³, quie¹ a⁴nau⁴i³ jau²³ jon³, jian³ a⁵sian⁴³ a⁴jen³i³ i¹jan³. \v 8 Jon³ ra⁴hang³² Saulo i²ma²ra³quian³i³ húa³⁴, i² con³ma²a⁴hoh³i³ m⁴nei², i¹leuh² so⁵jnieh⁴³i³. I⁴jon³ a⁴sanh³ chie³ si¹cúa³i³, te¹i³ teg⁴ je¹jeu³ Damasco, \v 9 i²a⁴jian⁴i³ hneng³ jm², i⁴sa⁴jnieh⁴³i³, jian³ i⁴sa⁴a⁴queuh³i³, jian³ i⁴sa⁴a⁴hainh³i³ liah⁴. \p \v 10 Jian³ je¹jeu³ Damasco jon³, ma²sian³ jan³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ a³sain³ Ananías, a³ma⁴jnia³² Se³ño²³ i²con²³, i⁴a⁴juah⁴i³: \p ―¡Ananías! \p I² jon³ a⁴ŋangh³i³: \p ―La³ si²sainh⁴³ˉ⁴, Se³ño²³ quian³⁴ˉ⁴. \p \v 11 I² jon³ a⁴juah⁴ Se³ño²³ liah⁴: \p ―Nia³, cua³ la⁴teg⁴ jeu³júan²³ sain³ Jeu³chie⁴³, tyieh⁴ˉ³ jauh³² quieh¹ Judas, i²tyanh³²ˉ³ jan³ a³sain³ Saulo, a³sian³ jeu³ Tarso; jian³ tieh²la³ ma³si²mh²i³ Jon⁴dai¹. \v 12 Jian³ ma³si²jen³i³ jan³ a³ñih³ a³sain³ Ananías, a³ma⁴jnia³² i²con²³i³, a³a⁴hei³⁴ i²cua⁴³i³, jian³ a³a⁴tei³⁴ si¹cúa³ i²con²³i³, canh⁴a² jnia⁵ m⁴nei²i³. \p \v 13 I² a⁴juah⁴ Ananías i²con²³ Se³ño²³ ne⁵: \p ―Hnei³ Se³ño²³, ta² jeun⁴³ chie³ ma³a⁴tyie⁴ˉ⁴ jau²³ nei² quieh¹ a³ñih³ hain⁴, jian³ la⁴jeg³⁴ i⁴hlagh³² ma³a⁴júan⁴i³ i²con²³ chie³ quianh³ˉ³ a³tionh² Jerusalén. \v 14 Jian³ i²la³ liah⁴, quian³i³ heih⁴³ i⁴a⁴cúa⁴ m³chie³ tyein² i⁴sanh³i³ la⁴jang³⁴ a³te²³ hnei³. \p \v 15 I² a⁴juah⁴ Se³ño²³ ne⁵: \p ―Cua³ hnei³, quie¹ ma³a⁴hnah³² jnia⁴ a³hain⁴ i⁴júan³⁴i³ ta¹ quien⁴ˉ⁴, i⁴si⁵hleh³i³ nei² quien⁴ˉ⁴ ta⁵nei² a³sa⁴lang⁴³ judío, jian³ ta⁵nei² re¹ tionh² jian³ ta⁵nei² sa¹jeun³ Israel liah⁴. \v 16 Quie¹ hno⁵ˉ⁵ he¹ˉ⁴ conh⁴ tei⁴³ ma²eu⁴³ i⁴hniah³ can³⁴i³ nei² quien⁴ˉ⁴. \p \v 17 I² jon³ ŋo³⁴ Ananías hain⁴, a⁴hei³⁴i³ jauh³². I² con³ma²a⁴tei³⁴i³ si¹cúa³ i²con²³i³, jon³ a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ Saulo, goh³ quian³⁴ˉ⁴, Re¹ Jesús, a³ma⁴jnia³² i²conh²ˉ³ ho³²jeu³ ma²a⁴niah³ˉ³ ma²jon³, a⁴sai⁴i³ jnia⁴ canh⁴a² jnia⁵ m⁴mah²ˉ³, jian³ canh⁴a² hyeih²ˉ³ hlion⁴ ua³pei⁴ quieh¹ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹. \p \v 18 I² liah⁴ma²jon³ a⁴jyih³ la⁴con³ o¹seg²³ lo³ ma²ti²ton³ m⁴nei²i³, jian³ a⁴hoh³ liah⁴ma²jon³. I² con³ma²ra⁴hang³²i³, jon³ a⁴son⁴i³ jm³. \v 19 I² con³ma²a⁴queuh³i³ a²hei⁴³, jon³ a⁴lag³⁴ tsei⁴³i³, ma²jon³ a⁴cua⁴ Saulo úa⁴ meih³ jian²³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ a³tionh² Damasco. \s1 A⁴hleh⁴ Saulo jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ Damasco \p \v 20 I² liah⁴ma²jon³ a⁴hleh⁴ Saulo jau²³ quieh¹ Cristo cuah³ judío tionh², a⁴juah⁴i³ i⁴lang⁴³ Jesús hain⁴ A³jon⁴³ Jon⁴dai¹. \v 21 I² la⁴jang³⁴ a³a⁴nau⁴ jau²³ i⁴hleh²i³, ta² co³ ŋo³⁴ tsei⁴³i³ tionh², a⁴juah⁴i³: \p ―¿O⁴ a⁵hei⁴³ a³ne³ hain⁴ a³ma²hang²³ a³tionh² Jerusalén a³hleh² jm³i⁴sain³ Jesús ne³, heh⁵ˉ³, jian³ i⁴jon³pa² cuan³⁴i³ i²la³ liah⁴, i⁴te⁴³i³ chion³² a³quian³ jeu³ ne³, i⁴si⁵jon⁴i³ ta⁵nei² m³chie³ tyein²? \p \v 22 I² Saulo ne⁵, tsei³⁴sa² re³ a⁴hleh⁴i³, i⁴quian³i³ hlion⁴ ua³pei⁴, a⁴júan⁴i³ i⁴a⁴ŋo³ la⁴jang³⁴ judío a³tionh² Damasco, quie¹ ma⁴jnia³i³ i⁴chie⁴³ lang⁴³ Jesús A³ua⁵lion³² Chie³ hain⁴. \s1 A⁴lon⁴ Saulo joh⁴³ cúa³ judío \p \v 23 I² con³ma²ua⁴jeu³² hlion⁴ jm², jon³ a⁴júan⁴ judío re³ tionh² i⁴jŋangh³i³ Saulo hain⁴. \v 24 I² Saulo ne⁵, ra⁵ñi³i³ i⁴jon³. I² la⁴jang³⁴ a³hain⁴ tionh² ma²hie³ la⁴húa²³ la⁴jm²³ la⁴jeg³⁴ o²hnei³² quieh¹ jeu³ si³hei⁴i³ jeu³ jon³, i⁴hnie³⁴i³ jŋangh³i³. \v 25 I² jon³ a⁴jyie³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ quieh¹ Saulo, hein²i³ joh⁴³ a²mh³ta²³, con³ je¹nai³ ta⁴coh⁵ a²cuah³² si²jneng³ jeu³ jon³. \s1 Hein² Saulo Jerusalén \p \v 26 I² con³ma²a⁴tyie³⁴i³ je¹jeu³ Jerusalén, jon³ ma²hnie³⁴i³ ma⁵reunh¹i³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ a³tionh² i²jon³; i² la⁴jang³⁴ a³hain⁴ tionh² ne⁵, con⁴³i³, quie¹ sa⁴hain⁴i³ i⁴lang⁴³ Saulo jan³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹. \v 27 I² Be²³ ne⁵, jian³i³ Saulo hain⁴, ni²jan³i³ i²con²³ la⁴jang³⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo, jian³ a⁴tya⁴i³ jau²³ liah⁴ a⁴jen³ Saulo Se³ño²³ ho³²jeu³ ma²ŋo³⁴i³ Damasco, jian³ i⁴a⁴hleh⁴ Se³ño²³ i²con²³i³, jian³ a⁴tya⁴i³ jau²³ liah⁴ a⁴hleh⁴ Saulo jau²³ quieh¹ Jesús i⁴sa⁴jieh⁴ tsei⁴³i³ je¹jeu³ Damasco liah⁴. \v 28 I² jon³ a⁴cua⁴ Saulo jian²³ a³hain⁴ tionh² Jerusalén jon³, jian³ a⁴ŋeng⁴i³ jian²³i³ tionh². \v 29 Jian³ a⁴hleh⁴i³ i⁴sa⁴jieh⁴ tsei⁴³ nei² quieh¹ Se³ño²³, jian³ a⁴jang²³i³ jian²³ chie³ griego; jian³ ma²hnie³⁴ a³hain⁴ tionh² jŋangh³ quieh¹i³. \v 30 I² con³ma²ra⁵ñi³ la⁴jang³⁴ si³reunh¹i³, jon³ ni²jan³i³ teg⁴ Cesarea, ma²jon³ a⁴sain⁴i³ jeu³ Tarso. \p \v 31 I² con³ma²a⁴leg³⁴ jon³, ta² a⁴han⁵ cuah³ tai³² tionh² la⁴tan² húa³⁴ Judea, jian³ húa³⁴ Galilea, jian³ húa³⁴ Samaria liah⁴; jian³ ta² ra⁵pain⁴i³, jian³ i⁴sian³i³ ma³con⁴³i³ Se³ño²³, jian³ ta² ma³si³li⁴jeun⁴³i³ liah⁴ con⁴juah⁴ i⁴ma³ho³² M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹. \s1 A⁴huan⁴ quieh¹ Eneas \p \v 32 I² con³ma²ŋeng²³ Pe³² la⁴tan² jon³ i⁴si³jen³²i³ si³reunh¹, jon³ ŋo³⁴i³ ta⁵jeu³ Lida, ua⁵jen³²i³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ a³tionh² i²jon³. \v 33 I² jon³ a⁴jen³i³ jan³ a³ñih³ a³sain³ Eneas, a³ra³quian³ nei² jain³² quieh¹ ma³jña³⁴ ñi³, chieh¹i³ i⁴lo³i³. \v 34 I² jon³ a⁴juah⁴ Pe³² i²con²³i³: \p ―Hnei³ Eneas, Jesucristo júan³⁴ i⁴huan⁴ quianh³ˉ³ to⁴ne⁵ la³. Ra⁴hang³² hnei³, sieh¹ a²jain³² quianh³. \p I² a³ñih³ hain⁴, liah⁴ma²jon³ a⁴no³i³. \v 35 I² la⁴jang³⁴ a³tionh² jeu³ Lida jian³ húa³⁴ Sarón, a⁴jen³i³ a³hain⁴, jon³ a⁴can³⁴i³ jeu³ quieh¹ Se³ño²³. \s1 A⁴jainh¹ A¹dor²cas³ \p \v 36 I² jon³ ne⁵, ma²sian³ jan³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹, a³m⁴, je¹jeu³ Jope, a³teh²i³ Tabita, hnie³⁴ ra³juah⁴, A¹dor²cas³, jau²³ griego. Jian³ ta² ma²júan³i³ i⁴tsei³⁴, jian³ ma²ma³hon³²i³ a³ti⁴ñei³. \v 37 I² jm² jon³ ra⁵chieh¹ a³m⁴ hain⁴, jian³ a⁴jaun³⁴i³; i² con³ma²a⁴raun⁴³i³, jon³ a⁴quion³i³ jauh³² a²teg⁴ teun³⁴ piso. \v 38 I² jeu³ Lida jon³ ne⁵, nie⁴³ hloh³² jeu³ Jope. I² con³ma²ra⁵ñi³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ a³tionh² jeu³ Jope jon³ i⁴cua⁴³ Pe³² jeu³ Lida, jon³ a⁴sain⁴i³ on³⁴ a³ñih³ a³ua⁵te³ quieh¹i³, a³a⁴juah⁴: \p ―Nia³ hnei³ ta¹tia⁴ to⁴ne⁵ i²con²³ jnie³². \p \v 39 I² jon³ ra⁴hang³² Pe³², ŋo³⁴i³ jian²³i³ tionh²; i² con³ma²a⁴tyie³⁴i³, jon³ ni²jo³i³ teg⁴ jauh³² jon³, i²ti²tionh² a³don⁵ m⁴ hnang⁴ co⁴la⁴lagh⁵ ti²hoh⁵i³, jian³ ti²he²³i³ la⁴jeg³⁴ a²hmh³ i⁴a⁴júan⁴ A¹dor²cas³ hain⁴ liah⁴ma²sian³i³. \v 40 Ma²jon³ a⁴húan⁴³ Pe³² la⁴jang³⁴ a³hain⁴ tionh², jon³ a⁴si⁴jnei⁵i³ jian³ a⁴mh³i³ Jon⁴dai¹; jon³ ua⁵lang⁴i³, a⁴jen³i³ a³jaun² hain⁴, a⁴juah⁴i³: \p ―A¹ta³bi²ta³, no³ hnei³. \p Jon³ a⁴hoh³ a³m⁴ hain⁴ m⁴nei², i² con³ma²a⁴jen³i³ Pe³², jon³ a⁴cua⁴i³. \v 41 I² Pe³², a⁴tang⁴i³ si¹cúa³, a⁴sie⁴³i³; ma²jon³ a⁴teh³i³ la⁴jang³⁴ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹, jian³ a³don⁵ m⁴ hnang⁴ hain⁴ tionh² liah⁴, a⁴ma⁴jnia³i³ a³m⁴ hain⁴ i⁴sian³. \v 42 I² jon³ ra⁵sia³ jau²³ jon³ la⁴tan² jeu³ Jope jon³, jian³ jeun⁴³ ra⁵hain⁴ i²con²³ Se³ño²³. \v 43 Jon³ a⁴cua⁴ Pe³² úa⁴ Jope jon³, jauh³² quieh¹ jan³ a³sain³ Si²úan¹, a³lang⁴³ a²teg²³ a³júan³ a²lo³. \c 10 \s1 Pe³² jian²³i³ Cor³ne² \p \v 1 Ma²sian³ jan³ a³ñih³ a³sain³ Cor³ne² jeu³ Cesarea, a³lang⁴³ jeu³² co⁴hna³ a²hlie⁴, a³teh²i³ Italiana. \v 2 I² Cor³ne² hain⁴ ni²taih⁴³, ma³con⁴³i³ Jon⁴dai¹ jian²³i³ la⁴jang³⁴ a³tionh² jauh³² quieh¹, jian³ ma³hon³²i³ a³jeu³ Israel hlion⁴ mai²³ henh⁴ i⁴sian³i³, jian³ mh²i³ Jon⁴dai¹ la⁴jeg³⁴ nie⁴³. \v 3 I² con³ jm² la⁴conh⁴ ni¹hneng³ ta⁵hlo⁴, sia³ con³ i⁴a⁴je³⁴i³ si¹jia⁵ o³tan², i⁴ma⁴jnia³² i²con²³i³, a⁴jen³i³ jan³ ángel quian¹ Jon⁴dai¹ a³a⁴hei³⁴ i²cua⁴³i³, a³a⁴juah⁴: \p ―¡Cor³ne²! \p \v 4 I² hei⁴i³ ne⁵, ta² tia⁴ a⁴je³⁴i³, jian³ to⁵o³jlen²³i³, a⁴juah⁴i³: \p ―¿Henh⁴ jau²³ juah²ˉ³, a³don⁵? \p I² jon³ a⁴juah⁴ a³hain⁴: \p ―Jon⁴dai¹pa² a⁴tyon²³ tsei⁴³ i²conh²ˉ³, nei² quieh¹ i⁴mh³ˉ³ i²con²³i³, jian³ la⁴jeg³⁴ i⁴tsei³⁴ i⁴ma⁵honh³²ˉ³ chie³. \v 5 I² tieh²la³ ne⁵, sain⁴³ hnei³ chie³ quianh³ teg⁴ jeu³ Jope i⁴si⁵quian⁴i³ jan³ a³sain³ Si²úan¹, a³hain⁴ a³teh²i³ Pe³² liah⁴, \v 6 a³cua⁴³ jauh³² quieh¹ jan³ a²teg²³ a³júan³ a²lo³ a³teh²i³ Si²úan¹ liah⁴, a³seih⁴³ a²hnei⁴³ quieh¹ quien¹i²jm¹ jm³ñih¹. I² hei⁴ pi²³i³ sag⁵ hnei³ henh⁴ hniah³ júanh²ˉ³. \p \v 7 I² con³ma²ŋah³ ángel hain⁴ a³a⁴hlenh⁴³ Cor³ne², jon³ a⁴teh³i³ on³⁴ mozo quian¹, jian³ jan³ a²hlie⁴ a³ma³con⁴³ Jon⁴dai¹, a³hein² jen² a²hlie⁴ a³cúa²³ cúa³tag³² quian¹i³. \v 8 Jon³ a⁴sain⁴i³ a³hain⁴ tionh² ta⁵jeu³ Jope con³ma²a⁴tyieh³i³ a³hain⁴ jau²³ la⁴jeg³⁴. \p \v 9 I² con³ma²a⁴jnia³⁴, jon³ tionh²i³ jeu³ ho³²jeu³ i²ma³o¹tyie¹i³ o³tan² jeu³ jon³, jon³ a⁴eu⁴ Pe³² a²teg⁴ teun³⁴ hna³ jauh³², conh⁴ i⁵hyie³ tan², i⁴ua⁵mh²i³ Jon⁴dai¹. \v 10 Ta² ja³⁴ con³ i⁴ra⁵cúanh⁴³i³ i⁴i²queuh⁴³i³ a²hei⁴³; i² ta¹la⁴ ti²júan³i³ ma³⁴, jon³ a⁴je³⁴ Pe³² con³ i⁴ma⁴jnia³² i²con²³i³, \v 11 a⁴je³⁴i³ i⁴si¹ja⁵ ñi⁴jeu⁵, jian³ i⁴a⁴jyie³ la⁴con³ a²hmh³ júah² ni²quein⁴³ li⁵quin⁴ cua¹, ja³⁴ la⁴teg⁴ húa³⁴. \v 12 Jian³ tionh² la⁴jang³⁴ nai² jah⁴ joh⁴³, jah⁴ quin⁴ cúa³tag³², jian³ la⁴jang³⁴ jah⁴ ŋeng²³ jeu³ ra³quian³ húa³⁴, jian³ jon⁴³tan²³ liah⁴. \v 13 Jian³ ja³⁴ con³ jau²³, i⁴juah⁴: \p ―No³ Pe³², jŋangh⁴³ jah⁴ ne³, jian³ caunh⁴³ liah⁴. \p \v 14 I² Pe³² ne⁵, a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ Se³ño²³, a⁵sia³ caunh²ˉ⁵; quie¹ i¹conh⁴ sa⁴ma³a⁴queuh³ˉ⁴ i⁴heinh⁵ la⁴ne³, jian³ o⁴ i⁴queh². \p \v 15 I² jon³ ja³⁴ jau²³ teg⁴ taun³⁴ nie⁴³, a⁴juah⁴: \p ―A⁵hleh³ hnei³ i⁴heinh⁵ la⁴jeg³⁴ i⁴ma³ma⁴tsei³⁴ Jon⁴dai¹. \p \v 16 A⁴leg³⁴ la⁴ne³ hnang²³ nie⁴³, ma²jon³ ŋoh³ a²hmh³ júah² jon³ ñi⁴jeu⁵ liah⁴. \v 17 I² ta¹la⁴ so⁵ñi³ Pe³² liah⁴ sian³i³, i⁴si²júan³i³ co³hei²tsei³ henh⁴ hnie³⁴ ra³juah⁴ i⁴a⁴je³⁴i³ jon³, con³ a⁴la³ a⁴tyie³⁴ chie³ a³a⁴sain⁴ Cor³ne² hain⁴ tionh², a³ŋang³ jainh¹ seih⁴³ jauh³² quieh¹ Si²úan¹, jon³ a⁴tyie³⁴i³ o²hnei³² tionh². \v 18 Jon³ a⁴te⁴i³, a⁴ŋang⁴i³ o⁴ i²jon³ cua⁴³ a³sain³ Si²úan¹, a³hain⁴ a³teh²i³ Pe³². \v 19 I² ta¹la⁴ ua²júan³ Pe³² co³hei²tsei³ i⁴a⁴je³⁴i³ jon³, jon³ a⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ i²con²³i³: \p ―Jeh³², on³ chie³ ma³cuan²³ a³noh³ hnei³. \v 20 I⁴jon³ no³ hnei³, jyon²³ húa³⁴, jian³ a⁵júan³ hnei³ teun³⁴ co³hei²tsei³ i⁴cúah²ˉ³ jianh²ˉ³ a³hain⁴ tionh², quie¹ jnia⁴pa² a⁴sain³⁴ a³hain⁴ ta⁵la³. \p \v 21 Ma²jon³ a⁴jyon²³ Pe³² i²tionh² chie³ a³sain² quian¹ Cor³ne² hain⁴, a⁴juah⁴i³: \p ―Jnia⁴pa² hain⁴ hnah⁵ˉ³ tionh²ˉ³; ¿henh⁴ nei² a⁴niah³ˉ³? \p \v 22 I² jon³ a⁴juah⁴ a³hain⁴ tionh²: \p ―Cor³ne²pa² a⁴sai⁴ jnie³², i⁴ni³teh³² jnie³² hnei³, con⁴juah⁴ heih⁴³ quieh¹ jan³ ángel tsein²³ a³ma⁴jnia³² i²con²³i³, i⁴cúah²ˉ³ jauh³² quieh¹i³, canh⁴a² nau³⁴i³ jau²³ quianh³ˉ³, a³hain⁴ a³lang⁴³ jeu³² co⁴hna³ a²hlie⁴, jian³ jan³ chie³ tsein²³ a³ma³con⁴³ Jon⁴dai¹, jian³ a³hleh² la⁴jang³⁴ a³jeu³ Israel re³ nei² quieh¹. \p \v 23 I² jon³ ne⁵, a⁴te⁴ Pe³² ta⁵jauh³², a⁴teh³i³ a³hain⁴ tionh², jon³ a⁴jian⁴i³ con³ nai⁴³. I² con³ma²a⁴jnia³⁴ jon³, jon³ ra⁴hang³² Pe³², ŋo³⁴ jian²³ a³hain⁴ tionh², jian³ ua⁵han² co⁴meih³ si³reunh¹i³ a³tionh² jeu³ Jope jon³ jian²³i³ liah⁴. \p \v 24 Jian³ con³ma²a⁴jnia³⁴ con³ jon³, jon³ a⁴tyie³⁴i³ je¹jeu³ Cesarea tionh², i² Cor³ne² ne⁵, ma³si²jien⁴³ quieh¹i³ tionh², jian³ tionh² chie³ a³ma³a⁴teh³i³ a³tei⁴³ jau²³ quian¹i³, jian³ ñi³reunh¹i³ hion²³ liah⁴. \v 25 I² con³ma²a⁴tyie³⁴ Pe³² o²hnei³², jon³ ua⁵hag⁴³ Cor³ne² ua⁵hyeih³²i³, jian³ a⁴si⁴jnei⁵i³ ta⁵nei² a⁴ma⁴con⁴³i³. \v 26 I² Pe³² ne⁵, a⁴sion⁴³i³, a⁴juah⁴i³: \p ―No³ hnei³, quie¹ chie³ lia⁴ hnei³pa² jnia⁴. \p \v 27 Jian³ to⁵ti²tya²³i³ jau²³ a⁴han⁵i³ ta⁵jauh³², jian³ a⁴jen³i³ chie³ a³jeun⁴³ ti²tionh². \v 28 I² jon³ a⁴juah⁴ Pe³² i²con²³i³ tionh²: \p ―Quie¹ ñih¹ hnei³ tionh²ˉ³ i⁴eu⁴³ heinh⁵ quieh¹ jan³ judío i⁴ma⁵reunh¹i³ chie³ sang²³, jian³ o⁴ i⁴si⁵hei⁴i³ jauh³² quieh¹i³. I² Jon⁴dai¹ ne⁵, ma³a⁴he⁴i³ i²con²³ˉ⁵ i⁴sa⁴hniah³ júan¹ˉ⁴ i⁴heinh⁵ i²con²³ i¹jan³ chie³, jian³ o⁴ i⁴quenh²i³. \v 29 I⁴jon³ con³ma²a⁴teh⁴³ˉ³ jnia⁴ tionh²ˉ³, liah⁴ma²jon³ a⁴nia³⁴ˉ⁴, i¹con³ a⁵sie⁴³ juah³ˉ⁴ liah⁴. I² la⁴ne³ ne⁵, ŋang³⁴ˉ⁴ tieh²la³: ¿Hain³ nei² a⁴teh⁴³ˉ³ jnia⁴ tionh²ˉ³? \p \v 30 I² jon³ a⁴juah⁴ Cor³ne²: \p ―Ma³quin⁴ jm² ne³⁴ conh⁴ o²ra³ la³ ma²si²júan³⁴ˉ⁴ he², jian³ con³ma²a⁴teg⁴ ni¹hneng³ ta⁵hlo⁴, con³ma²si²mh⁵ˉ⁵ Jon⁴dai¹ jauh³² quien⁴ la³, jon³ a⁴je³⁴ˉ⁴ a⁴ma⁴jnia³² jan³ a³ñih³ ta⁵nei³⁴ˉ⁴ a³hein² con³ a²hmh³ joh¹, \v 31 a³a⁴juah⁴: “Cor³ne², ma³a⁴nau⁴ Jon⁴dai¹ jau²³ quianh³ˉ³, jian³ ma³a⁴je³⁴i³ i⁴ma⁵honh³²ˉ³ chie³ liah⁴. \v 32 I⁴jon³ sain⁴³ hnei³ chie³ teg⁴ jeu³ Jope, i⁴si⁵teh²i³ Si²úan¹, a³hain⁴ a³teh²i³ Pe³², a³cua⁴³ jauh³² quieh¹ jan³ a²teg²³ a³júan³ a²lo³ a³sain³ Si²úan¹ a³cua⁴³ quien¹ jm³ñih¹. I² la⁴teg⁴i² ma³cuan²³i³, jon³ hleh⁵i³ hnei³.” \v 33 I² liah⁴ma²jon³ a⁴sain³⁴ˉ⁴ chie³ ua⁵te³i³ hnei³; i² ta² re³ ne⁵, quie¹ a⁴niah³ˉ³. Quie¹ tieh²la³ ti²tieh² la⁴jag³⁴ jnie³² ta⁵nei² Jon⁴dai¹ i²la³, jian³ i⁴nai² jnie³² jau²³ quianh³ˉ³, i⁴ma³a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ heih⁴³ i⁴hleh²ˉ³. \p \v 34 I² jon³ a⁴ma⁴lie⁵ Pe³² a⁴hleh⁴, a⁴juah⁴i³: \p ―I⁴chie⁴³ yan³²ˉ⁴ tieh²la³, i⁴so⁵júan³ Jon⁴dai¹ ni²hna³ chie³, \v 35 quie¹ co³nai² hnio³⁴i³ la⁴jang³⁴ a³tionh² ma⁵quein²³ nación, a³ma³co⁴³ quieh¹i³, jian³ a³júan³ i⁴tsei³⁴. \v 36 I² Jon⁴dai¹ ne⁵, a⁴sain⁴i³ jau²³ tsei²³ quieh¹ i²con²³ sa¹jeun³ Israel, i⁴ua⁵hleh² jau²³ tsei²³ jon³ i⁴lain²³i³ jian²³i³ Jon⁴dai¹, con⁴juah⁴ Jesucristo, a³hain⁴ a³lang⁴³ A³tyein² quian¹ la⁴jang³⁴. \v 37 Jian³ ñih¹ˉ³ tionh²ˉ³ i⁴ra⁵sia³ jau²³ nei² jon³ la⁴tan² húa³⁴ Judea, i⁴ra⁴lie⁵ Galilea, con³ma²ta⁵ma³a⁴sion⁴³ Juan²³ chie³ jm³. \v 38 Jau²³ jon³, jau²³ hain³liah⁴ ma⁴cúanh¹ Jon⁴dai¹ Jesús a³sian³ jeu³ Nazaret hain⁴, con⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹i³ jian³ i⁴hlion⁴ ua³pei⁴, jian³ hain³liah⁴ a⁴ŋeng⁴i³ a⁴júan⁴i³ i⁴tsei³⁴, jian³ i⁴a⁴huan⁴ quieh¹ la⁴jang³⁴ a³ma²ti²can²³ ma²eu⁴³ i⁴júan³ a³sa⁴tsein³⁴, quie¹ ta⁵la⁴ jian²³i³ Jon⁴dai¹. \v 39 Jian³ jnie³²pa² a⁴teg⁴ nei² la⁴jeg³⁴ i⁴a⁴júan⁴ Jesús húa³⁴ Judea, jian³ je¹jeu³ Jerusalén liah⁴, a³hain⁴ a³a⁴jŋangh⁴i³ si²ton³ crau¹. \v 40 I² con³ma²a⁴teg⁴ hneng³ jm² jaun²i³, jon³ a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ i⁴a⁴hyon²³i³, jian³ i⁴ma⁴jnia³²i³. \v 41 A⁵sia³ ma⁴jnia³²i³ i²con²³ la⁴jang³⁴ chie³, quie¹ jmah³ i²con²³ jnie³²pa², a³lang⁴³ a³tei⁴³ nei², a³a⁴quianh⁴³ Jon⁴dai¹ liah⁴ma²jia⁴³. Jnie³², a⁴quih² jnie³² jian³ a⁴hneih² jnie³² jie³ jnie³² ta⁵ma³a⁴hyon²³i³ jen² a³jaun². \v 42 Jian³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i⁴hleh² jnie³² jau²³ quieh¹i³ i²con²³ a³jeu³, jian³ i⁴si²saih³² jnie³² chie³, i⁴a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ i⁴lang⁴³ Jesús Júa¹ quian¹ a³sian³ jian³ a³jaun² tionh². \v 43 Jian³ a⁴hleh⁴ la⁴jang³⁴ a³sain² nei² quieh¹i³, a⁴juah⁴i³ i⁴la⁴jang³⁴ a³li⁴hain⁴ i²con²³ Cristo, jlenh⁴³ chie³² quieh¹i³ con⁴juah⁴ jm³i⁴sain³i³. \p \v 44 Jian³ ma²si²cúa²³ pi¹ Pe³² jau²³ ne³, con³ a⁴la³ ja³⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ i²con²³ la⁴jang³⁴ a³ti²nau³ jau²³ jon³. \v 45 I² la⁴jang³⁴ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ a³gm² he³² hain⁴ tionh², a³ma²a⁵han² jian²³ Pe³², ta² co³ ŋo³⁴ tsei⁴³i³ tionh², quie¹ li⁴cúa²³pa² li⁴ Jon⁴dai¹ M⁴tyi⁴ quieh¹ i²con²³ chie³ a³sa⁴lang⁴³ judío tionh², \v 46 quie¹ a⁴nau⁴i³ i⁴ti²hleh² a³hain⁴ jau²jm⁴³ seg³⁴, jian³ i⁴ti²júan³i³ júanh⁴³ Jon⁴dai¹ liah⁴. \v 47 I² jon³ a⁴juah⁴ Pe³²: \p ―¿Hain³ li⁴hnia³⁴ juah⁴ i⁴sa⁴li⁴son⁵ a³ne³ jm³ tionh², a³ma³a⁴hyei⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ tieh²la³ liah⁴i² a⁴hyei²ˉ¹, lainh⁴ˉ³? \p \v 48 Ma²jon³ a⁴júan⁴ Pe³² heih⁴³, i⁴son⁵ a³hain⁴ jm³ tionh² con⁴juah⁴ jm³i⁴sain³ Re¹ Jesús. I² con³ma²a⁴leg³⁴ jon³, jon³ a⁴m⁴ a³hain⁴ tionh² i⁴jian³⁴ Pe³² úa⁴ meih³ jian²³i³. \c 11 \s1 A⁴tya⁴ Pe³² jau²³ i²con²³ cuah³ a³tionh² Jerusalén \p \v 1 Jon³ ra⁵ñi³ la⁴jang³⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo, jian³ la⁴jang³⁴ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹, a³tionh² húa³⁴ Judea, i⁴a⁴hyei⁴ chie³ a³sa⁴lang⁴³ judío hain⁴ tionh² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹. \v 2 I² con³ma²a⁴tyanh³ Pe³² Jerusalén, jon³ a⁴jang²³i³ jian²³i³ co⁴meih³ jon²reunh¹ a³cmh² jo³² quieh¹ i⁴gm² he³²i³ tionh², \v 3 a³a⁴juah⁴: \p ―¿Henh⁴le³⁴ ñeih²ˉ³ jauh³² quieh¹ chie³ sa⁴gm² he³², jian³ i⁴a⁴cauh⁴³ˉ³ a²hei⁴³ jianh²ˉ³ liah⁴? \p \v 4 I² Pe³² ne⁵, a⁴tya⁴i³ jau²³ ma⁵con³ henh⁴ a⁴leg³⁴, a⁴juah⁴i³: \p \v 5 ―Con³ma²si²mh⁵ˉ⁵ Jon⁴dai¹ je¹jeu³ Jope, jon³ a⁴je³⁴ˉ⁴ con³ i⁴ma⁴jnia³² i²con²³ˉ⁵; a⁴je³⁴ˉ⁴ con³ a²hmh³ júah² ni²quein⁴³ li⁵quin⁴ cua¹, i⁴a⁴jyie²³ ta⁵ñi⁴jeu⁵, jian³ ja³⁴ teg⁴ hlonh²ˉ⁵. \v 6 I² con³ma²a⁴je³⁴ˉ⁴ re³ joh⁴³, jon³ a⁴jen³²ˉ⁴ jah⁴ a³sia³ quin⁴ cúa³tag³², jian³ a²hyah³, jian³ la⁴jang³⁴ jah⁴ ŋeng²³ jeu³ ra³quian³ húa³⁴, jian³ jon⁴³tan²³ liah⁴. \v 7 Jon³ a⁴nau³⁴ˉ⁴ con³ jau²³ ho³², i⁴sag⁴³i³ jnia⁴, juah⁴i³: “Ra⁴hang³² hnei³ Pe³², jŋangh⁴³ jah⁴, jian³ caunh⁴³ liah⁴.” \v 8 I² jon³ a⁴jeu³⁴i³ jnia⁴: “Hnei³ Se³ño²³, a⁵sia³ caunh²ˉ⁵, quie¹ i¹conh⁴ sa⁴ma³a⁴caunh⁵ˉ⁵ a³heinh⁵ la⁴ne³, jian³ o⁴ a³quenh².” \v 9 Conh⁴liah⁴ ja³⁴ jau²³ jon³ ta⁵ñi⁴jeu⁵ liah⁴, a²teg⁴ taun³⁴ nie⁴³ i⁴juah⁴: “A⁵hleh³ hnei³ i⁴heinh⁵ i⁴ma³ma⁴tsei³⁴ Jon⁴dai¹.” \v 10 A⁴leg³⁴ la⁴ne³ hnang²³ nie⁴³, ma²jon³ ŋoh³ la⁴jeg³⁴ i⁴jon³ ñi⁴jeu⁵ liah⁴. \v 11 Jian³ liah⁴ma²jon³ a⁴tyie³⁴ on³ chie³ jauh³² i²ma²cua³²ˉ⁴, a³a⁵han² i²con²³ jnia⁴ teg⁴ Cesarea. \v 12 I² M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ ne⁵, a⁴sag⁴³i³ jnia⁴ i⁴hniah³ nai³²ˉ⁴ jian²³ˉ⁵ a³hain⁴ tionh² i⁴sa⁴júan¹ˉ⁴ teun³⁴ co³hei²tsei³, jian³ ñei² jñi⁴ si³reunh⁴ˉ¹ a³ti²tionh² la³ jian²³ˉ⁵; jon³ a⁴hei² jnie³² jauh³² quieh¹ jan³ a³ñih³, \v 13 a³a⁴tyie⁴ jnie³² jau²³, liah⁴ a⁴jen³i³ jan³ ángel jauh³² quieh¹, a³a⁴no³, jian³ a³a⁴juah⁴: “Sain⁴³ hnei³ chie³ quianh³ teg⁴ jeu³ Jope, i⁴si⁵quian⁴i³ jan³ a³sain³ Si²úan¹, a³hain⁴ a³teh²i³ Pe³²; \v 14 i² hei⁴ pi²³i³ hleh⁵ hnei³ jau²³ liah⁴ li⁴lionh⁴ˉ³, jian³ la⁴jang³⁴ a³tionh² jauh³² quianh³ˉ³.” \v 15 I² con³ma²sa⁴ma³a⁴toh⁴ pi¹ a⁴hleh³ˉ⁴, jon³ ja³⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ i²con²³ a³hain⁴ tionh², liah⁴i² a⁴jain⁴³ jnia¹ liah⁴ma²ra⁴lie⁵. \v 16 I² jon³ a⁴tyon²³ tsei³⁴ˉ⁴ i⁴a⁴hleh⁴ Se³ño²³ con³ma²a⁴juah⁴i³: “Quie¹ chie⁴³pa² a⁴sion⁴³ Juan²³ chie³ jm³ con⁴juah⁴ o¹jm³, i² hnei³ tionh²ˉ³ ne⁵, jia²³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ si⁵hei⁴ naih⁵ ni²hoh⁴³ˉ³ tionh²ˉ³”, a⁴juah⁴i³. \v 17 Quie¹ juah⁴ne³ la⁴ne³ a⁴cúa⁴ Jon⁴dai¹ M⁴tyi⁴ quieh¹ i²con²³ a³hain⁴ tionh², liah⁴i² a⁴cúa⁴i³ i²con²³ jnia¹ i⁴ra⁵hain⁴ˉ¹ i²con²³ Re¹ Jesucristo, ¿i² hain³ jnia⁴ ne⁵, li⁴hnia¹ˉ⁴ i²con²³ Jon⁴dai¹? \p \v 18 I² con³ma²a⁴nau⁴i³ tionh² jau²³ jon³, i¹con³ a⁵sie⁴³ i⁴juah⁴i³, quie¹ a⁴júan⁴i³ júanh⁴³ Jon⁴dai¹, a⁴juah⁴i³: \p ―¡I² la⁴ne³ tieh²la³ cúa²³ Jon⁴dai¹ jeu³ i⁴sag³⁴ chie³ a³sa⁴lang⁴³ judío co³hei²tsei³ quieh¹ tionh², canh⁴a² li⁴sia³ m⁵cu³ quieh¹i³ liah⁴! \s1 Cuah³ a³tionh² Antioquía \p \v 19 Jian³ liah⁴, la⁴jang³⁴ a³ua⁵jan⁴ hain⁴ tionh² nei² quieh¹ i⁴a⁴hag⁴i³ liah⁴ma²a⁴jaun³⁴ Te⁴, ua⁵han²i³ tionh² la⁴teg⁴ húa³⁴ Fenicia, jian³ o⁵tyieh⁴³ Chipre, jian³ la⁴teg⁴ je¹jeu³ Antioquía, la⁴tan² jon³ a⁴hleh⁴i² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ tionh²i³, i²con²³ jmah³ chie³ judío, a⁵jon⁴³ i²con²³ chie³ sang²³. \v 20 Jian³ jen² chie³ a³ua⁵jan⁴ hain⁴ tionh², tionh² chie³ a³sian³ Chipre, jian³ a³sian³ jeu³ Cirene; i² con³ma²a⁴tyie³⁴i³ je¹jeu³ Antioquía, jon³ a⁴hlenh⁴³i³ chie³ griego tionh², a⁴hleh⁴i³ jau²³ tsei²³ quieh¹ Re¹ Jesús. \v 21 Jian³ hlion⁴ ma⁴ho³² Jon⁴dai¹ quieh¹i³ tionh², i⁴ra⁵hain⁴ jeun⁴³ chie³, a³a⁴can³⁴ jeu³ quieh¹ Se³ño²³. \p \v 22 I² jon³ ra⁵ñi³ cuah³ a³tionh² Jerusalén jau²³ i⁴si³lei⁴ jon³, jon³ a⁴sain⁴i³ Be²³ teg⁴ Antioquía. \v 23 I² con³ma²a⁴tyie³⁴i³, a⁴je³⁴i³ la⁴conh⁴ tei⁴³ i⁴júan³ Jon⁴dai¹, jian³ ta² a⁴leg³⁴ si³hyonh³i³. Jon³ a⁴hlenh⁴³i³ la⁴jang³⁴ i⁴júan³⁴i³ con³ co³hei²tsei³ i⁴ma⁴tei⁵i³ i²con²³ Se³ño²³ i⁴sa⁴teinh⁴³ tsei⁴³i³. \v 24 Quie¹ lang⁴³ Be²³ jan³ chie³ tsein²³, jian³ a³quian³ hlion⁴ ua³pei⁴ quieh¹ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ i⁴hlion⁴ hain⁴i³ liah⁴. I⁴jon³ ta² jeun⁴³ chie³ ra⁵hain⁴ i²con²³ Se³ño²³. \p \v 25 Con³ma²a⁴leg³⁴ jon³, jon³ ŋo³⁴ Be²³ ta⁵jeu³ Tarso, ua⁵hniah³i³ Saulo; i² con³ma²a⁴chianh¹i³, jon³ te¹i³ ta⁵jeu³ Antioquía, \v 26 i²a⁴cua⁴i³ tionh² ta¹la⁴ con³ ñi³, i⁴a⁴ŋangh³i³ jian²³ cuah³, jian³ i⁴a⁴heh³i³ jeun⁴³ chie³. Jian³ je¹jeu³ Antioquía jon³ ra⁴lie⁵ teh²i³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹, juah⁴ chie³ tionh², chie³ quian¹ Cristo. \p \v 27 Jian³ jm² jon³ a⁵han² meih³ a³hleh² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, a³ma²tionh² Jerusalén, a³a⁴tyie³⁴ Antioquía. \v 28 I² jon³ ra⁴hang³² jan³ jen² a³hain⁴ tionh², jan³ a³sain³ Agabo, a³hleh² jau²³ i⁴cúa²³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, a³a⁴juah⁴ i⁴jia²³ ho³²cúan⁴ pain⁴ la⁴tan² m⁵cu³; i² jau²³ ne³ ra⁵tei⁴³ con³ma²lang⁴³ Claudio gobierno. \v 29 I² chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ a³tionh² i²jon³, a⁴júan⁴i³ re³ i⁴ma⁵hon³²i³ si³reunh¹ a³tionh² húa³⁴ Judea conh⁴ sia³ quieh¹ con⁴jan³. \v 30 I² jon³ a⁴júan⁴i³ la⁴jon³, jian³ a⁴sain⁴i³ o¹cau³² jon³ i²con²³ a³ti²quian³ ma³tyi² cuah³ húa³⁴ Judea, i⁴ni²can³ Be²³ jian²³ Saulo. \c 12 \s1 Jaun² Jacobo, jian³ si²chion³² Pe³² \p \v 1 Jian³ jm² jon³ liah⁴, a⁴sanh³ re¹ Herodes co⁴meih³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ i⁴a⁴júanh¹i³. \v 2 Jian³ a⁴jŋangh⁴i³ Jacobo reunh¹ Juan²³ jeu³ a²ñi²tag⁴. \v 3 I² con³ma²a⁴je³⁴i³ a⁴teg⁴ tsei⁴³ judío tionh², jon³ a⁴sanh³i³ Pe³² liah⁴. I² jm² jon³, jm² i⁴queuh³i³ a²hei⁴³ñih¹ i⁴sa⁴hei¹ o¹sieh³². \v 4 I² con³ma²a⁴júan⁴i³ chion³², jon³ a⁴tonh³i³ ni⁴ñi²³, jian³ a⁴cúanh³i³ joh⁴³ cúa³ quin⁴ hna³ a²hlie⁴, a³leg⁴³ ma⁵quin⁴ conh⁴ hna³, canh⁴a² hie⁵i³. Quie¹ a⁴júan⁴ re¹ co³hei²tsei³ i⁴tyei⁵i³ ta⁵nei² a³jeu³ i⁴queih³i³ heih⁴³ i²con²³i³, tei⁴³i² ma³a⁴cúah³ jm² i⁴a⁴lon⁴ a³jeu³ Israel húa³⁴ Egipto jon³. \v 5 I² la⁴ne³ ti²hion⁴³i³ Pe³² ni⁴ñi²³; i² la⁴jang³⁴ cuah³ ne⁵, ti²mh²i³ Jon⁴dai¹ nei² quieh¹ Pe³² liah⁴sa⁴jian²³. \s1 A⁴lon⁴ Pe³² ma²hein² ni⁴ñi²³ \p \v 6 I² con³ma²a⁴teg⁴ jm² i⁴ma²tyei⁴³ Herodes quieh¹ Pe³², i² je¹nai³ jon³ ne⁵, ma²ra³cm² Pe³² jen² on³⁴ a²hlie⁴, jian³ re³ ra³hñi⁴³i³ teun³⁴ a²ca³den², jian³ tionh² a²hlie⁴ ti²hie³ o²hnei³² ni⁴ñi²³ liah⁴. \v 7 I² con³ a⁴la³ ma⁴jnia³² jan³ ángel quian¹ Se³ño²³, jian³ ra⁵joh¹ la⁴tan² jauh³² ni⁴ñi²³ jon³, jon³ a⁴ñei³i³ Pe³², a⁴toh³i³ si¹cúa³ je¹úan³ta²³, a⁴juah⁴i³: \p ―¡Co⁴seih⁴³ no³ ta¹tia⁴! \p I² jon³ a⁴sagh⁴³ a²ca³den² ma²ti²hñei⁴³ si¹cúa³i³, \v 8 jian³ a⁴sagh⁴³i³: \p ―Co³re³ hñih³² hnei³ a²cúanh³, jian³ tienh³ hnei³ a²lo³ tagh¹. \p Ma²jon³ a⁴júan⁴i³ la⁴jon³, jian³ a⁴juah⁴ pi¹ ángel liah⁴: \p ―Jian³ heu²³ hnei³ a²hmh³ tsei²³ coh⁵ quianh³, jian³ nia³ hnei³ coh⁵cah³ˉ⁴. \p \v 9 Jon³ ŋo³⁴i³ coh⁵cah³², ua⁵hag⁴³i³; i² hei⁴i³ ne⁵, sa⁴ñi³i³ o⁴ i⁴chie⁴³ júan³ ángel la⁴ne³, lain⁴i³. Quie¹ lain⁴i³ je²³i³ con³ i⁴ma⁴jnia³² i²con²³i³. \v 10 I² con³ma²ua⁴jeun³²i³ co⁴hna³ jian³ a²teg⁴ teun³⁴ i²ti²hie³ a²hlie⁴ hain⁴, jon³ a⁴tyie³⁴i³ la⁴teg⁴ o²hnei³² júah¹ leg⁴³ a²ñi²³ i⁴quieh¹ jeu³júan²³, i² jon³ a⁴na⁴ o²hnei³² jon³ hña³. Jon³ a⁴húan³i³ tionh², jon³ ua⁴jeun³²i³ con³ jeu³júan²³, i² con³ma²ua⁴jeun³²i³ jon³, jon³ a⁴tai³⁴ ángel quieh¹i³. \v 11 I² con³ma²a⁴hoh³ nei² Pe³² re³, jon³ a⁴juah⁴i³: \p ―Tieh²la³ yan³²ˉ⁴ i⁴chie⁴³ a⁴sain⁴ Se³ño²³ ángel quian¹, i⁴a⁴lie³i³ jnia⁴ joh⁴³ cúa³ Herodes, jian³ la⁴jeg³⁴ i⁴ma²hnie³⁴ a³jeu³ judío ma²jain⁴³ jnia⁴. \p \v 12 I² con³ma²ra⁵laih²i³ nei² ne³, jon³ a⁴tyie³⁴i³ jauh³² quieh¹ a³don⁵ Ma³rei² sie²³ Juan²³, a³hain⁴ a³teh²i³ Marcos liah⁴, i²ti²ŋangh³ jeun⁴³ chie³ a³ti²mh² Jon⁴dai¹. \v 13 I² con³ma²a⁴te⁴ Pe³² o²hnei³² quieh¹ jeu³júan²³, jon³ ua⁵hag⁴³ jan³ a³m⁴ peih¹ a³sain³ A¹ro²de³, ua⁵jen³²i³ hain³ si²te²³. \v 14 I² con³ma²ra⁵cuh²i³ ho³² Pe³², ta² si³hyonh³i³ a⁴leg³⁴, jon³ a⁵sia³ o²hnei³² ñeih³² a⁴nia³⁴i³, quie¹ ŋah³i³ jeu³ra³tyi⁴ ua⁵con²³i³ jau²³ i⁴si²te²³ Pe³² o²hnei³². \v 15 I² a⁴juah⁴ a³hain⁴ tionh² ne⁵: \p ―¡A¹ sa⁴ŋoh⁴³ˉ³, liah²! \p I² a³m⁴ peih¹ hain⁴ ne⁵, a⁴juah⁴i³ i⁴chie⁴³pa². I² a³hain⁴ tionh² a⁴juah⁴ liah⁴: \p ―¡A¹ sa⁴ ángel quian¹i³, liah²! \p \v 16 I² Pe³² ne⁵, liah⁴ma³si²te²³ jon³ pi²³i³. I² con³ma²a⁴nia³⁴i³ o²hnei³², jon³ a⁴jen³i³, ta² co³ ŋo³⁴ tsei⁴³i³ tionh². \v 17 I² con³ma²a⁴júan⁴ Pe³² si¹cúa³ i⁴han⁵ a³hain⁴ tai³² tionh², jon³ a⁴tya⁴i³ jau²³, liah⁴ a⁴lie³ Se³ño²³ quieh¹i³ ma²hein²i³ ni⁴ñi²³, jian³ a⁴juah⁴i³ liah⁴: \p ―Cua³ ua⁴saih³² Jacobo, jian³ la⁴jang³⁴ si³reunh⁴ˉ¹ tionh². \p Jian³ ma²jon³ ua⁵hag⁴³ Pe³², ŋo³⁴i³ ta⁵seg³⁴. \p \v 18 Jian³ con³ma²a⁴jnia³⁴ jon³, ta² a⁴júan⁴ a²hlie⁴ hain⁴ ti³jan²³ tionh², i⁴so⁵ñi³i³ liah⁴ sian³i³ tionh² nei² quieh¹ hain³liah⁴ a⁴jainh⁴³ Pe³². \v 19 I² re¹ Herodes ne⁵, con³ma²a⁴hnah³i³ re³ jian³ sa⁴a⁴chianh¹i³, jon³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i⁴jŋangh³i³ a²hlie⁴, con³ma²ta⁵ma³a⁴ŋang⁴i³ i²con²³i³ tionh². I² con³ma²a⁴leg³⁴ jon³, jon³ ua⁵hag⁴³ re¹ húa³⁴ Judea, ŋo³⁴i³ ta⁵jeu³ Cesarea i²a⁴cua⁴i³. \s1 Jaun² re¹ Herodes \p \v 20 I² jon³ ne⁵, ta² jain²³ tsei⁴³ re¹ Herodes hain⁴ jian²³ a³tionh² jeu³ Tiro, jian³ jeu³ Sidón; i² jon³ a⁴júan⁴i³ re³ tionh² i⁴ma⁵jnia³²i³ ta⁵nei² re¹. Jon³ a⁴m⁴i³ i⁴tyan⁴³ hnai³qui³, con³ma²a⁴cúa⁴i³ o¹cau³² i²con²³ Blasto, a³lang⁴³ jan³ a³cúa²³ cúa³tag³² quian¹ re¹, a³tyein², quie¹ ta⁵la⁴ jia²³ i⁴queuh³ a³hain⁴ tionh² jeu³ i²júan³ re¹ heih⁴³. \v 21 I² con³ma²a⁴teg⁴ jm² ton³, jon³ a⁴cua⁴ re¹ a²ma³sei² tyein² quieh¹, hein²i³ a²hmh³ jlanh² quieh¹ re¹; i² jon³ a⁴hleh⁴i³ jau²³ i²con²³ a³jeu³. \v 22 I² jon³ a⁴juah⁴ a³jeu³ tionh², a⁴hleh⁴i³ tia⁴: \p ―¡Jau²³ ho³² Jon⁴dai¹pa² ne³ ti²nai⁴ˉ¹, a⁵jon⁴³ jau²³ quieh¹ chie³! \p \v 23 Con³ a⁴la³ a⁴júanh¹ jan³ ángel quian¹ Se³ño²³ quieh¹ re¹, quie¹ sa⁴a⁴júan⁴i³ júanh⁴³ Jon⁴dai¹, i⁴jon³ a⁴jaun³⁴i³ a⁴jie⁴ a²jah³². \p \v 24 I² jau²³ quieh¹ Se³ño²³ ne⁵, tsei³⁴sa² ua⁵cúan³, jian³ jeun⁴³ ra⁵hain⁴. \p \v 25 Jian³ con³ma²ra⁵tei⁴³ ta¹ i⁴ma²a⁴quien³ cuah³ quieh¹ Be²³ jian²³ Saulo Jerusalén jon³, jon³ ŋah³i³ liah⁴ Antioquía tionh², jian³ jian³i³ Juan²³, a³hain⁴ a³teh²i³ Marcos. \c 13 \s1 A⁴ma⁴lie⁵ Be²³ jian²³ Saulo, i⁴ŋeng²³i³ hleh²i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ \p \v 1 I² jon³ ne⁵, ma²tionh² a³hleh² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ a³lang⁴³ teg²³, cuah³ Antioquía: Be²³, jian³ Si²úan¹, a³hain⁴ a³teh²i³ A³lianh⁴³ liah⁴, jian³ Leu² a³sian³ jeu³ Cirene, jian³ Manaén a³a⁴cúan³⁴ jian²³ si²mah⁴ tyein² Herodes, jian³ Saulo liah⁴. \v 2 Con³ jm², con³ma²ti²ma³con⁴³i³ Jon⁴dai¹, jian³ ma²ti²júan³i³ he² i⁴sa⁴queuh³i³, jon³ a⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹: \p ―Canh⁴ sainh⁴ hnei³ Be²³ jian²³ Saulo, a³ma³a⁴hnah³²ˉ⁴ a³si⁵júan⁴ ta¹ quien⁴ˉ⁴. \p \v 3 I² con³ma²a⁴júan⁴i³ he², jian³ i⁴a⁴mh³i³ Jon⁴dai¹, jon³ a⁴sanh³i³ ma³tyi² a³hain⁴, ma²jon³ a⁴sai⁴i³. \s1 A⁴hleh⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ o⁵tyieh⁴³ Chipre \p \v 4 I² hei⁴i³ tionh² ne⁵, a⁴sai⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ quieh¹i³, ŋo³⁴i³ ta⁵jeu³ Seleucia, jian³ jeu³ jon³ a⁴can³⁴i³ a²úan⁴³, ŋo³⁴i³ o⁵tyieh⁴³ Chipre. \v 5 I² con³ma²a⁴tyie³⁴i³ Salamina, jon³ a⁴hleh⁴i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ la⁴jeg³⁴ cuah³ judío. Jian³ jian³i³ Juan²³ hain⁴ a³ma³ho³² quieh¹i³ tionh². \v 6 I² con³ma²a⁴han³i³ la⁴tan² o⁵tyieh⁴³ jon³, liah⁴i² a⁴tyie³⁴i³ jeu³ Pafos, i²jon³ a⁴jainh³i³ jan³ judío a³júan³ ta¹ i³nah², a³sain³ Barjesús, a³juah⁴ hleh² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, a³ta³jaun²³. \v 7 Jian³ ma²cua⁴³i³ jian²³ si²mah⁴ tyein² a³sain³ Se² Pa³², jan³ chie³ a³ŋang⁴. I² jon³ a⁴te⁴ si³ta¹ hain⁴ quieh¹ Be²³ jian²³ Saulo, i⁴hnie³⁴i³ nau³⁴i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹. \v 8 I² a³júan³ ta¹ i³nah² hain⁴, a³teh²i³ Elimas jau²³ griego, ma²hnia²³i³ i²con²³ a³hleh² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ hain⁴ tionh², i⁴sa⁴hnie³⁴i³ li⁴hain⁴ si³ta¹. \v 9 I² Saulo ne⁵, a³hain⁴ a³teh²i³ Pa³² liah⁴, hlion⁴ ua³pei⁴ quieh¹ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ quian³i³, jon³ a⁴jen³i³ a³hain⁴ tia⁴, \v 10 a⁴juah⁴i³: \p ―¡Hnei³ chie³ a³ma³can³ chie³, a³júan³ la⁴jeg³⁴ nai² i⁴hlagh³², a³jon⁴³ a³sa⁴tsein³⁴, a³sa⁴jaih¹ la⁴jeg³⁴ i⁴tsei³⁴! ¿E⁴le³⁴ sa⁴i²teinh³²ˉ³ hoh⁴³ i⁴hniah³ˉ³ jeu³ tsei²³ quieh¹ Se³ño²³? \v 11 I² tieh²la³ ne⁵, he³⁴ Se³ño²³ ma²eu⁴³ i²conh²ˉ³, i¹ hyie³ so⁵jnia⁴ jeh²ˉ³ lei⁴ úa⁴ meih³. \p I² liah⁴ma²jon³ a⁴au³ m⁴nei²i³, sainh⁴³i³ la⁴con³ je¹nai³ liah³, jon³ a⁴hnah³i³ a⁵la³ a⁵jno³ a³sanh³ si¹cúa³i³, a³ua⁵jo³² quieh¹i³. \v 12 I² con³ma²a⁴je³⁴ si²mah⁴ hain⁴ i⁴a⁴leg³⁴ jon³, jon³ ra⁵hain⁴i³ i⁴co³ jainh⁴³i³ jau²³ quieh¹ Se³ño²³. \s1 Tionh² Pa³² jian²³ Be²³ jeu³ Antioquía nie⁴³ húa³⁴ Pisidia \p \v 13 I² jon³ a⁴húan³i³ jeu³ Pafos jon³ tionh², Pa³² jian³ la⁴jang³⁴ a³jian²³i³, a⁴han⁵i³ joh⁴³ a²úan⁴³, ŋo³⁴i³ ta⁵jeu³ Perge húa³⁴ Panfilia; i² con³ma²a⁴tyie³⁴i³ i²jon³, jon³ a⁴ton³⁴ Juan²³ hain⁴ quieh¹i³ tionh², ŋah³i³ ta⁵ Jerusalén. \v 14 I² con³ma²a⁴húan³i³ jeu³ Perge, jon³ a⁴tyie³⁴i³ jeu³ Antioquía, húa³⁴ Pisidia. I² jon³ ŋo³⁴i³ cuah³ judío con³ jm² sa⁴júan³i³ ta¹, i²jon³ a⁴cua⁴i³ tionh². \v 15 I² con³ma²a⁴heg⁴i³ ma²jyi³ quieh¹ lai²³, jian³ ma²jyi³ i⁴a⁴sag⁴ a³sain² tionh², jon³ a⁴sain⁴ a³ti²quian³ ma³tyi² quian¹ cuah³ hain⁴ jau²³ i²con²³i³ tionh², juah⁴i³: \p ―Hnei³ tionh²ˉ³ goh³ quian³⁴ˉ⁴, a¹juah⁴ne³ sia³ con³ jau²³ i⁴hleh³²ˉ³ jnie³², hleh² hnei³. \p \v 16 I² con³ma²a⁴no³ Pa³², jon³ a⁴júan⁴i³ lei³ jeu³ si¹cúa³ i⁴han⁵ a³hain⁴ tai³² tionh², jon³ a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ tionh²ˉ³ sa¹jeun³ Israel, jian³ la⁴jangh³ hnei³ a³ma³con⁴³ Jon⁴dai¹, nai³ hnei³ tionh²ˉ³ re³ i⁴hleh¹ˉ⁴. \v 17 Jon⁴dai¹ quian¹ chie³ Israel tionh² a⁴quianh⁴³i³ jmai³sie²³ˉ¹ a³sian³ ya⁴jo³⁴, jian³ a⁴sionh³i³ a³jeu³ hain⁴ ta⁵yeih³², con³ma²tionh²i³ húa³⁴ Egipto i⁴lang⁴³i³ a³sian³ ta⁵seg³⁴; ma²jon³ a⁴húan⁴³i³ a³hain⁴ tionh² con⁴juah⁴ ua³pei⁴ quieh¹. \v 18 Jian³ ta¹la⁴ conh⁴ to⁴lo⁵ ñi³ ra⁵júanh³ tsei⁴³ Jon⁴dai¹ jian²³ a³hain⁴ tionh² i²a⁵sian⁴³ a³sian³ jon³, \v 19 jian³ con³ma²ma⁴tyan³ Jon⁴dai¹ quie³⁴ nación chie³, a³ma²tionh² húa³⁴ Canaán jon³, jon³ a²ma⁴ a⁴cúah³i³ húa³⁴ jon³ i²con²³ a³jeu³ quian¹. \v 20 Jian³ coh⁵ jon³, jon³ a⁴cúan⁴³ júa¹ a³a⁴júan⁴ heih⁴³ i²con²³ a³jeu³, ta¹la⁴ quin⁴ nia⁴lo⁴ ni²tsei¹ to⁴lo⁵quia⁴ ñi³, liah⁴i² cuan³⁴ Samuel a³sain² quian¹ Jon⁴dai¹ hain⁴. \v 21 I² ma²jon³ a⁴m⁴³i³ re¹ tionh², ma²jon³ a⁴cúan⁴³ Jon⁴dai¹ jan³ re¹ a³sain³ Sa³u²³ i²con²³i³ tionh², a³jon⁴³ Cis, a³a⁴júan⁴ heih⁴³ ta¹la⁴ to⁴lo⁵ ñi³, a³lang⁴³ sa¹jeun³ Benjamín. \v 22 Jian³ con³ma²a⁴tyein³ Jon⁴dai¹ Sa³u²³ hain⁴, jon³ a⁴hen⁴³i³ Da³vei²³ a³a⁴lang³⁴ re¹, a³hain⁴ a³a⁴hleh⁴ Jon⁴dai¹ nei² quieh¹ i⁴juah⁴i³: “Ma³a⁴chianh³²ˉ⁴ jan³ a³júan³⁴ liah⁴ teg³ tsei³⁴ˉ⁴ jian³ a³ma⁴tei⁵ heih⁴³ quien⁴ˉ⁴, Da³vei²³ jon⁴³ Isaí.” \v 23 Jian³ con⁴juah⁴ jau²³ ho³² Jon⁴dai¹ a⁴sain⁴i³ Jesús hain⁴, a³lang⁴³ sa¹jeun³ quieh¹ Da³vei²³ i⁴lain⁴i³ A³lion³ a³jeu³ Israel. \v 24 I² naih⁵i² ma⁵jnia³²i³ ne⁵, a⁴hleh⁴ Juan³ Tei³² jau²³ i⁴sag²³i³ co³hei²tsei³, i²con²³ la⁴jang³⁴ a³jeu³ Israel, jian³ a⁴sion⁴³i³ chie³ jm³. \v 25 I² con³ma³o¹tieh⁴ ta¹ quieh¹i³, jon³ a⁴juah⁴i³: “¿Hain³ chianh² jnia⁴ lainh⁴ˉ³ tionh²ˉ³? Quie¹ a⁵hei⁴³ jnia⁴ A³ya⁴lion³² Chie³ hain⁴; quie¹ coh⁵ ne³pa² ja³⁴ a³hain⁴ a³sa⁴haih¹ li⁴saih²ˉ⁵ a²lo³ tsei²³ tag³² i⁴tyi¹ˉ⁴.” \p \v 26 ’Hnei³ tionh²ˉ³ goh³ quian³⁴ˉ⁴, a³langh⁴³ˉ³ sa¹jeun³ A³brang²³, jian³ la⁴jangh³ hnei³ a³ma³con⁴³ Jon⁴dai¹, i²conh² hnei³pa² tionh²ˉ³ a⁴sain⁴ Jon⁴dai¹ jau²³ i⁴lion³i³ chie³ la³. \v 27 Quie¹ la⁴jang³⁴ a³tionh² Jerusalén, jian³ la⁴jang³⁴ si³ta¹ quian¹ i²jon³, sa⁴ra⁵cm²³i³ hain³ Jesús, jian³ a⁵ga⁴ ra⁵ŋang⁴i³ jau²³ i⁴a⁴sag⁴ a³sain² tionh², i⁴jon³ i⁴heg³i³ la⁴jeg³⁴ jm² sa⁴júan³i³ ta¹, quie¹ a⁴júan⁴i³ i⁴ra⁵tei⁴³ jau²³ jon³ con³ma²a⁴queih³i³ heih⁴³ i⁴jaun⁴ Jesús. \v 28 Ua²liah⁴a² i¹con³ chie³² sa⁴a⁴chieh¹i³ i⁴li⁴jaun⁴ Jesús, a⁴mh³i³ Pilato ton³²nie⁴³ i⁴jaun⁴i³. \v 29 I² con³ma²ra⁵tei⁴³ la⁴jeg³⁴ i⁴ti²hleh² nei² quieh¹i³, jon³ a⁴jyon³i³ ton³ crau¹, ma²jon³ ni²quion³i³ to³ quieh¹ a³jaun². \v 30 I² Jon⁴dai¹ ne⁵, a⁴júan⁴i³ i⁴a⁴hyon²³i³ jen² a³jaun². \v 31 Jian³ hlion⁴ nie⁴³ ma⁴jnia³²i³ i²con²³ a³ma²ŋeng²³ jian²³i³ húa³⁴ Galilea, jian³ i⁴ua⁵han²i³ Jerusalén jian²³i³; i² a³hain⁴ tionh² lang⁴³ a³tei⁴³ nei² i⁴jon³, a³hleh² nei² jon³ i²con²³ a³jeu³. \p \v 32 ’Jian³ jnie³² liah⁴, hlenh⁵ jnie³² hnei³ tionh²ˉ³ jau²³ tsei²³ jon³, i⁴leg⁴³ jau²³ ho³² Jon⁴dai¹ i⁴a⁴cúa⁴i³ i²con²³ jmai³sie²³ˉ¹. \v 33 Jian³ a⁴ma⁴tei⁵ Jon⁴dai¹ jau²³ ho³² jon³ i²con²³ jnia¹, a³lang⁴³ sa¹jeun³ quian¹ a³hain⁴ tionh², con³ma²a⁴júan⁴i³ i⁴a⁴hyon²³ Jesús, liah⁴i² ra³sag² ma²jyi³ salmo teun³⁴: “Hnei³pa² langh⁴³ a³jon³⁴ˉ⁴; ne³⁴pa² a⁴cúa³⁴ˉ⁴ m⁵cu³ quianh³ˉ³.” \v 34 I² nei² quieh¹ i⁴a⁴júan⁴i³ i⁴a⁴hyon²³i³ jen² a³jaun² i⁴so⁵legh⁴ ua²a⁴jaun³⁴i³, jon³ a⁴juah⁴i³ la⁴la³: “Tieh²la³ a⁴júan³⁴ˉ⁴ i⁴tsei³⁴ tsei³⁴ˉ⁴ i²conh²ˉ³ tionh²ˉ³ liah⁴i² ma³a⁴jeu³⁴ˉ⁴ Da³vei²³.” \v 35 Jian³ ra³hleh² i²con³ salmo la⁴la³ liah⁴: “Sa⁴cúah²ˉ³ i⁴hliah⁴ he³² a³hain⁴ a³ma⁴cúanh¹ˉ³.” \v 36 Quie¹ i⁴chie⁴³pa² a⁴jaun³⁴ Da³vei²³, jian³ a⁴hon³⁴i³ liah⁴i² hon²³ la⁴jang³⁴ jmai³sie²³i³, jian³ a⁴hliah³ he³²i³ liah⁴, con³ma²ta⁵ma³a⁴cúa⁴i³ cúa³tag³² i²con²³ a³jeu³ liah⁴ teg³ tsei⁴³ Jon⁴dai¹. \v 37 I² a³hain⁴, a³a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ i⁴a⁴hyon²³i³ jen² a³jaun² ne⁵, a⁵sia³ he³²i³ a⁴hliah³. \v 38 I⁴jon³ hniah³ li⁴ñih¹ hnei³ tionh²ˉ³, goh³ quian³⁴ˉ⁴, i⁴con⁴juah⁴ Jesús pa² jlenh⁴³ chie³² quieh¹ chie³, i⁴hleh³ jnie³² tieh²la³. \v 39 Quie¹ con⁴juah⁴ hei⁴ pi²³i³, la⁴jang³⁴ a³hain⁴ i²con²³i³, ma³a⁴jlenh³ chie³² quieh¹i³, la⁴jeg³⁴ i⁴sa⁴ma²li⁴jlenh⁴³ quianh³ˉ³ con⁴juah⁴ lai²³ quieh¹ M³se²³. \v 40 Júan² hnei³ jianh³ˉ³ tionh²ˉ³ liah⁴, con³na¹a⁴jainh⁴³ˉ³ liah⁴i² a⁴hleh⁴ a³sain²: \q1 \v 41 Jeh³², hnei³ a³ji³ŋang⁴ tionh², ua²tyie⁴ co³ hoh⁴³ˉ³ jian³ ua²yi⁴hainh⁴ˉ³; \q1 quie¹ júan¹ˉ⁴ con³ i⁴co³ jnia⁴ jm² i⁴sianh³ˉ³ tionh²ˉ³, \q1 con³ i⁴co³ jnia⁴, i⁴sa⁴li⁴hainh⁴ˉ³ tionh²ˉ³, ua²liah⁴a² tyie²³i³ hnei³ jau²³. \p \v 42 I² con³ma²a⁴húan³ Pa³² jian²³ Be²³ cuah³ judío, jon³ a⁴m⁴ chie³ sang²³ hain⁴ tionh² i²con²³i³, i⁴hleh³i³ jau²³ ne³ i²jña³⁴ jm², jm² sa⁴júan³i³ ta¹ liah⁴. \v 43 I² con³ma²a⁴jenh³ a³ma²tionh² cuah³, i⁴jon³ jeun⁴³ judío jian³ a³a⁴lang³⁴ judío con³ma²ma³don⁵ a³ma³con⁴³ Jon⁴dai¹ Jmai³, a⁴ma⁴reunh¹i³ Pa³² jian²³ Be²³. A³hain⁴ a³a⁴hleh⁴³ quieh¹i³ tionh² i⁴sa⁴teinh⁴³ tsei⁴³i³ jau²³ nei² quieh¹ i⁴tsei³⁴ tsei⁴³ Jon⁴dai¹. \p \v 44 Jian³ con³ma²a⁴tyie³⁴ jm² sa⁴júan³i³ ta¹ liah⁴, jon³ a⁴ŋangh³ a³jeu³ meih³i² la⁴jang³⁴ tionh², i⁴nau³⁴i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹. \v 45 I² con³ma²a⁴je³ judío tionh², a⁴jen³i³ chie³ jeun⁴³ hain⁴, ta² a⁴jain³⁴ tsei⁴³i³, a⁴juah⁴i³ i⁴sa⁴chie⁴³ jau²³ i⁴hleh² Pa³², jian³ a⁴hleh⁴i³ jau²hlagh³² nei² ne³ liah⁴. \v 46 I² Pa³² jian²³ Be²³ ne⁵, a⁴hlenh⁴³i³ a³hain⁴ tionh² i⁴sa⁴jieh⁴ tsei⁴³i³, juah⁴i³: \p ―I⁴chie⁴³pa² ma²hniah³ ma²hleh² jnie³² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i²conh² hnei³ tionh²ˉ³ ñeih³²jia⁴³; i² nei² quieh¹ i⁴sa⁴hyeih³ˉ³ ne⁵, jian³ i⁴ma⁵jniah³²ˉ³ i⁴sa⁴haih¹ li⁴sia³ m⁵cu³ sa⁴ton³ jm² ua²tya⁴³ quianh³ˉ³, jeh³², tieh²la³ chie² jnie³² i²con²³ chie³ sang²³. \v 47 Quie¹ la⁴ne³ a⁴júan⁴ Se³ño²³ heih⁴³ i²con²³ jnie³², i⁴a⁴juah⁴i³: \q1 A⁴júan³⁴ˉ⁴ i⁴langh⁴³ˉ³ joh¹ quieh¹ a³sa⁴lang⁴³ judío tionh², \q1 canh⁴a² júanh²ˉ³ i⁴lion⁴ chie³ a³tionh² la⁴tan² m⁵cu³. \p \v 48 I² con³ma²a⁴nau⁴ la⁴jang³⁴ chie³ sang²³ hain⁴ tionh² jau²³ ne³, ta² si³hyonh³i³ a⁴leg³⁴, jian³ a⁴júan⁴i³ júah³ jau²³ quieh¹ Se³ño²³; i⁴jon³ ra⁵hain⁴ la⁴jang³⁴ a³ma³ra³quianh² a³li⁴sia³ m⁵cu³ sa⁴ton³ jm² ua²tya⁴³ quieh¹. \v 49 I⁴jon³ ra⁵sia³ jau²³ quieh¹ Se³ño²³ la⁴tan² húa³⁴ jon³. \v 50 I² la⁴jang³⁴ judío a³tionh² jeu³ jon³, a⁴jaih³i³ la⁴jang³⁴ a³m⁴ jlanh² a³ma³con⁴³ Jon⁴dai¹ Jmai³, jian³ la⁴jang³⁴ a³ñih³ tyein² a³tionh² jeu³ jon³, a⁴hang⁴i³ Pa³² jian²³ Be²³, a⁴húan⁴³i³ jeu³ co²³. \v 51 I² Pa³² jian²³ Be²³ ne⁵, a⁴poh³i³ o¹hlie³ ti²quin⁴³ tag³²i³ i⁴júan³ lei³ i⁴sa⁴jaih¹ a³hain⁴ tionh², jon³ ua⁵han²i³ ta⁵jeu³ Iconio. \v 52 I² chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ ne⁵, ta² hlion⁴ mai²³ si³hyonh³i³ tionh², jian³ hlion⁴ ua³pei⁴ quieh¹ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ ti²quian³i³ tionh² liah⁴. \c 14 \s1 Pa³² jian²³ Be²³ tionh² jeu³ Iconio \p \v 1 Jian³ jeu³ Iconio jon³ liah⁴, a⁴han⁵i³ cuah³ judío co⁴chia³, i²a⁴hleh⁴i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i⁴co³ naih⁵, i⁴jon³ jeun⁴³ judío ra⁵hain⁴, jian³ chie³ griego liah⁴. \v 2 I² judío a³sa⁴hain⁴ hain⁴ tionh² ne⁵, a⁴jaih³i³ chie³ sang²³ i⁴a⁴cúah³i³ co³hei²tsei³ hlagh³², i⁴hion²³i³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹. \v 3 I⁴jon³ a⁴jian⁴i³ i²jon³ tionh² úa⁴ meih³, a⁴hleh⁴i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i⁴sa⁴jieh⁴ tsei⁴³i³, i⁴hain³² tsei⁴³i³ i²con²³ Se³ño²³, a³ma⁴jnia³ i⁴chie⁴³ jau²³ quieh¹ nei² quieh¹ i⁴tsei³⁴ tsei⁴³i³, i⁴a⁴júan⁴i³ i⁴lei⁴ hlion⁴ ua³júah² co³ jnia⁴ con⁴juah⁴ hei⁴i³ tionh². \v 4 I² chie³ a³tionh² jeu³ jon³ ne⁵, tionh²i³ ma⁵quein²³ co³hei²tsei³, ca³chion²³ tionh² jo³² quieh¹ judío, jian³ ca³chion²³ tionh² jo³² quieh¹ chie³ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo. \v 5 I² jon³ ra⁴hang³² judío jian²³ chie³ sang²³, jian³ si³ta¹ quian¹i³ liah⁴, hnie³⁴i³ júanh¹i³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ i⁴quinh⁵i³ m⁴caun². \v 6 I² hei⁴i³ ne⁵, con³ma²ra⁵ñi³i³, jon³ a⁴cm⁴i³ ta⁵jeu³ Listra jian³ jeu³ Derbe, i⁴nie⁴³ húa³⁴ Licaonia, jian³ la⁴tan² hloh³² jon³; \v 7 jon³ a⁴hleh⁴i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i²jon³. \s1 A⁴quinh⁴³i³ Pa³² m⁴caun² je¹jeu³ Listra \p \v 8 I² jon³ ne⁵, jeu³ Listra jon³, ma²ua²cua⁴³ jan³ a³ñih³ a³si¹jeu⁴ a³leg⁴³ tag³², a³lo³ liah⁴ma²ra⁵sian³, jian³ i¹conh⁴ sa⁴ma³a⁴ŋeng⁴i³. \v 9 Jon³ a⁴nau⁴i³ jau²³ i⁴hleh² Pa³², jon³ a⁴je³ Pa³² quieh¹i³ tia⁴, jian³ ra⁵laih²i³ i⁴hain⁴ a³hain⁴ hlion⁴ i⁴li⁴huan⁴ quieh¹i³. \v 10 Jon³ a⁴hleh⁴i³ tia⁴, a⁴juah⁴i³: \p ―¡Ra⁴hang³² hnei³, o³chie⁴³ seih⁴ ma³tagh¹! \p I² con³ma²a⁴no³i³, con³ a⁴la³ a⁴hang⁴i³ jian³ a⁴ŋeng⁴i³. \v 11 I² con³ma²a⁴je³⁴ a³jeu³ i⁴a⁴júan⁴ Pa³² jon³, jon³ a⁴hleh⁴i³ tia⁴ jeu³ jau²jm⁴³ licaónico quieh¹i³ tionh², a⁴juah⁴i³: \p ―¡Jeh³², ma³a⁴jyon²³ neih³² a³jnia⁴ liah⁴i² jnia⁴ chie³ i²con²³ˉ¹! \p \v 12 I² Be²³ a⁴teh³i³ neih³² Júpiter, jian³ Pa³² a⁴teh³i³ neih³² Mercurio, quie¹ ta⁵la⁴ hei⁴i³ hlion⁴ jau²³ hleh²i³. \v 13 I² m³chie³ quian¹ neih³² Júpiter hain⁴, a³seih⁴³ cuah³ quieh¹ conh⁴ a⁴hei³⁴i³ je¹jeu³, jian³i³ a²cua³²jeu²³ tieh³² a²sag³ leg⁴³ o¹lei²³ ma³lau² la⁴teg⁴ o²hnei³² si²jneng³ jeu³ jon³, i⁴hnie³⁴i³ jang³⁴i³ jah⁴ i²con²³i³ jian²³i³ la⁴jang³⁴ a³jeu³ tionh². \v 14 I² con³ma²ra⁵ñi³ Pa³² jian²³ Be²³, a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo hain⁴, jon³ a⁴cag³⁴i³ a²cúan³ tionh², a⁴han⁵i³ jen² a³jeu³ jeu³ra³tyi⁴, a⁴hleh⁴i³ tia⁴, \v 15 a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ tionh²ˉ³ a³jeu³, ¿henh⁴le³⁴ la⁴ne³ ti²júanh³ˉ³ tionh²ˉ³? Chie³ lia⁴ hnei³pa² jnie³², saih⁵ jnie³² hnei³ tieh²la³ i⁴teih³²ˉ³ i⁴hlagh³² ne³, ua²li⁴canh²ˉ³ jeu³ quieh¹ Jon⁴dai¹ a³sian³, a³hain⁴ a³a⁴júan⁴ ñi⁴jeu⁵ jian³ cuah³²húa³⁴, jm³ñih¹, jian³ la⁴jang³⁴ jian³ la⁴jeg³⁴ liah⁴. \v 16 Jian³ liah⁴ma²jm² ma³ya⁴jo³⁴, a⁴cúa⁴ Jon⁴dai¹ jeu³ a⁴ŋeng⁴ la⁴jang³⁴ chie³ liah⁴ hyon³ tsei⁴³ tionh², \v 17 jian³ ua²liah⁴a² ma²tionh²i³ la⁴ne³, ton³²nie⁴³ ma⁴jnia³ Jon⁴dai¹ liah⁴ lang⁴³i³; quie¹ a⁴júan⁴i³ i⁴tsei³⁴ i²con²³ˉ¹, a⁴júan⁴i³ i⁴a⁴tah⁴ o¹jm⁴³, jian³ jain³ i⁴a⁴lo³, la⁴ne³ a⁴gueh⁴i³ jnia¹ jian³ a⁴júan⁴i³ i⁴si³hyonh³ˉ¹ liah⁴. \p \v 18 I² ua²liah⁴a² a⁴hleh⁴i³ jau²³ ne³ tionh², la⁴ton³² a⁴cagh¹i³ jm² i²con²³ chie³ jeun⁴³ hain⁴ tionh² i⁴sa⁴a⁴jang⁴i³ jah⁴ i⁴ma²ma⁵co⁴³i³. \p \v 19 I² jon³ a⁵han² meih³ chie³ judío, a³sian³ jeu³ Antioquía, jian³ jeu³ Iconio, a³a⁴hlenh⁴³ a³jeu³ liah⁴i² a⁴lang³⁴i³ ca³; i² con³ma²a⁴quinh⁴³i³ Pa³² m⁴caun² tionh², ma²jon³ ma⁴cmh³i³ la⁴teg⁴ coh⁵ je¹jeu³, lain⁴i³ a⁴jaun³⁴pa². \v 20 I² con³ma²a⁴tyie³⁴ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ co⁴la⁴langh⁵i³, jon³ a⁴no³i³, a⁴hei³⁴i³ liah⁴ i⁴seg³⁴ ta⁵je¹jeu³; i² con³ma²a⁴jnia³⁴, jon³ ŋo³⁴i³ ta⁵jeu³ Derbe jian²³ Be²³. \p \v 21 Jian³ con³ma²a⁴hleh⁴i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ jeu³ Derbe jon³, jian³ ta² jeun⁴³ a⁴can³⁴ jeu³ quieh¹ Jon⁴dai¹; i² con³ma²a⁴leg³⁴ jon³, jon³ ŋo³⁴i³ liah⁴ i⁴seg³⁴ jeu³ Listra, jian³ jeu³ Iconio, jian³ jeu³ Antioquía liah⁴. \v 22 Jian³ a⁴ma⁴huanh³i³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹, a⁴hlenh⁴³i³ i⁴tionh²i³ liah⁴ma³tionh²i³ jon³ i⁴hain⁴i³ re³, jian³ a⁴sagh⁴³i³: \p ―Ton³²nie⁴³ hniah³ le³²ˉ¹ hlion⁴ ma²eu⁴³ ñeih³² i⁴han⁵ˉ¹ naih⁵ heih⁴³ hm³⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹. \p \v 23 Jian³ a⁴quianh⁴³i³ a³can³⁴ ma³tyi² quian¹ cuah³ conh⁴ con³ jeu³; i² con³ma²a⁴mh³i³ Jon⁴dai¹ jian³ i⁴a⁴júan⁴i³ he², jon³ a⁴ron⁴³i³ joh⁴³ cúa³ Se³ño²³, a³hain⁴ a³ra⁵hain⁴i³ i²con²³. \s1 A⁴tyanh³i³ jeu³ Antioquía nie⁴³ húa³⁴ Siria \p \v 24 Jian³ con³ma²a⁴leg³⁴ jon³, jon³ ua⁴jeun³²i³ húa³⁴ Pisidia, a⁴tyie³⁴i³ húa³⁴ Panfilia. \v 25 Jian³ con³ma²a⁴hleh⁴i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ jeu³ Perge, jon³ ŋo³⁴i³ ta⁵jeu³ Atalia, \v 26 i²a⁴can³⁴i³ a²úan⁴³ i⁴ŋah³i³ jeu³ Antioquía, i²a⁴tonh³ cuah³ quieh¹i³ tionh² joh⁴³ cúa³ Jon⁴dai¹ a³ma⁵ho³² quieh¹i³, nei² quieh¹ ta¹ i⁴ma³ma⁴tei⁵i³ tieh²la³. \v 27 I² con³ma²a⁴tyanh³i³ tionh², jon³ a⁴júan⁴i³ i⁴a⁴ŋangh³ la⁴jang³⁴ cuah³, i² jon³ a⁴tya⁴i³ jau²³ la⁴conh⁴ tei⁴³ i⁴a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ con⁴juah⁴ hei⁴i³ tionh², jian³ liah⁴ a⁴nia³⁴ Jon⁴dai¹ jeu³ i⁴a⁴hain³⁴ chie³ sang²³ jau²³ quieh¹i³. \v 28 Jon³ a⁴jian⁴i³ úa⁴ tionh² jian²³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ jeu³ ne³. \c 15 \s1 A⁴ŋangh³ a³ti²quian³ ma³tyi² cuah³ Jerusalén \p \v 1 Ma²jon³ a⁴tyie³⁴ co⁴meih³ a³tionh² húa³⁴ Judea, i⁴heh²i³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ tionh² i⁴juah⁴i³: \p ―Juah⁴ne³ sa⁴a⁴gm³ heh³²ˉ³ tionh²ˉ³ con⁴juah⁴ i⁴tang²³ quieh¹ M³se²³, sa⁴li⁴lionh⁴ˉ³. \p \v 2 I² Pa³² jian²³ Be²³ ne⁵, ta² a⁴jang²³i³ jian²³ a³hain⁴ tionh², a⁴tang⁴ jau²³ quieh¹i³, i⁴jon³ a⁴leg³⁴ re³ i⁴chie³⁴ Pa³² jian²³ Be²³ jian³ co⁴meih³ si³reunh¹i³ liah⁴, ta⁵ Jerusalén, i⁴si⁵jen³²i³ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo, jian³ a³ti²quian³ ma³tyi² cuah³ tionh², i⁴si⁵júan⁴i³ re³ nei² ne³. \p \v 3 I² con³ma²a⁴sai⁴ cuah³ quieh¹i³ tionh², jon³ ŋo³⁴i³, ua⁴jeun³²i³ húa³⁴ Fenicia jian³ húa³⁴ Samaria, i²a⁴tya⁴i³ jau²³ liah⁴ a⁴can³⁴ chie³ a³sa⁴lang⁴³ judío jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ ta² si³hyonh³ la⁴jang³⁴ si³reunh¹i³ a⁴leg³⁴ nei² jon³ tionh². \p \v 4 I² con³ma²a⁴tyie³⁴ Pa³² jian²³ Be²³ jeu³ Jerusalén, jon³ a⁴hyei⁴³ cuah³ quieh¹i³, jian³ la⁴jang³⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo, jian³ a³ti²quian³ ma³tyi² cuah³ liah⁴, jian³ ma²jon³ a⁴tya⁴i³ jau²³ la⁴jeg³⁴ i⁴a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ con⁴juah⁴ hei⁴i³ tionh². \v 5 I² co⁴meih³ a³tionh² jo³² quieh¹ fariseo a³ra⁵hain⁴ hain⁴ tionh², a⁴no³i³, a⁴juah⁴i³: \p ―Hniah³ ton³²nie⁴³ gm⁴³ he³² a³sa⁴lang⁴³ judío tionh², jian³ hniah³ lei⁴ heih⁴³ i²con²³i³ i⁴hie³⁴i³ lai²³ quieh¹ M³se²³. \p \v 6 I² jon³ a⁴ŋangh³ la⁴jang³⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo, jian³ a³ti²quian³ ma³tyi² cuah³, a⁴je³⁴i³ tionh² liah⁴ li⁴lei⁴ nei² ne³. \v 7 I² con³ma²ta⁵ma³ŋo²³ hlion⁴ jau²³, jon³ a⁴no³ Pe³² je¹ jon³, a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ tionh²ˉ³ goh³ quian³⁴ˉ⁴, ma³ti²ñih¹ hnei³ tionh²ˉ³ i⁴a⁴hnoh³ jnia⁴ Jon⁴dai¹ liah⁴ma²jia⁴³, i⁴a⁴nau⁴ chie³ sang²³ hain⁴ con⁴juah⁴ jnia⁴ jau²³ quieh¹ Jesucristo i⁴ra⁵hain⁴i³. \v 8 I² Jon⁴dai¹ a³hain⁴ a³cuh² m⁴tyi⁴ quieh¹ chie³ ne⁵, a⁴júan⁴i³ lei³ i⁴a⁴hyein⁴³i³ a³hain⁴ tionh², quie¹ a⁴cúa⁴i³ M⁴tyi⁴ quieh¹ i²con²³ a³hain⁴ tionh² liah⁴i² a⁴cúa⁴i³ jnia¹. \v 9 Jian³ i¹con³ ni²hna³ sa⁴a⁴júan⁴i³ i²con²³ jnia¹ jian³ hei⁴i³ tionh², quie¹ a⁴ma⁴tsein³⁴i³ a³hain⁴ tionh² nei² quieh¹ i⁴ra⁵hain⁴i³. \v 10 Tieh²la³ ne⁵, ¿henh⁴le³⁴ jau²chie⁴³ conh⁴ˉ³ Jon⁴dai¹ tionh²ˉ³ i⁴cúah⁵ˉ³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ hain⁴ tionh² con³ lie²³ hyei³, i⁴sa⁴a⁴tieh¹ jmai³sie²³ˉ¹ can³⁴, jian³ a⁵ga⁴ jnia¹ liah⁴? \v 11 Quie¹ hain⁴ jnia¹ i⁴con⁴juah⁴ i⁴tsei³⁴ tsei⁴³ Re¹ Jesús pa² lion⁴ˉ¹ jian³ la⁴ne³pa² a³i²co⁴hna³ hain⁴ tionh² liah⁴. \p \v 12 I⁴jon³ i¹con³ a⁵sie⁴³ i⁴juah⁴ chie³ jeun⁴³ hain⁴ tionh²; i² con³ma²a⁴leg³⁴ jon³, jon³ a⁴nau⁴i³ jau²³ quieh¹ Be²³ jian²³ Pa³², a³a⁴tya⁴ jau²³ conh⁴ tei⁴³ ua³júah² pain⁴ co³ jnia⁴ i⁴a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ con⁴juah⁴ hei⁴i³ tionh² jen² a³sa⁴lang⁴³ judío. \v 13 Jian³ con³ma²a⁴toh⁴ a⁴hleh⁴ Pa³² jian²³ Be²³, jon³ ra⁴hang³² Jacobo liah⁴, a⁴hleh⁴i³: \p ―Hnei³ tionh²ˉ³ goh³ quian³⁴ˉ⁴, nai³ hnei³ i⁴hleh¹ˉ⁴: \v 14 Quie¹ ma³ra³tya⁴ Si²úan¹ Pe³² liah⁴ ma⁴jnia³ Jon⁴dai¹ i⁴tsei³⁴ tsei⁴³ co⁴ra⁴lie⁵ i²con²³ chie³ sang²³ hain⁴ tionh², i⁴a⁴quianh⁴³i³ i⁴lain⁴ chie³ quian¹i³. \v 15 Jian³ la⁴ne³ ti²hleh² Ma²jyi³ i⁴a⁴sag⁴ a³sain² quian¹ Jon⁴dai¹ tionh², i⁴ra³juah⁴: \q1 \v 16 Jian³ ta⁵cang³ ne³ liah⁴, nioh²ˉ⁵ sieh³²ˉ⁴ jau²³ ho³⁴ˉ⁴ i⁴a⁴cúah⁵ˉ⁵ Da³vei²³, \q1 liah⁴i² sieh² chie³ a²hnei⁴³ quieh¹ i⁴a⁴cúan⁴; \q1 liah⁴i² júanh²i³ i⁴hm³⁴ a²hnei⁴³ i⁴a⁴cúan⁴, \q1 la⁴ne³ júan¹ˉ⁴ i⁴hyon⁴³ jan³ sa¹jeun³ quian¹i³, a³tyein², \q1 \v 17 canh⁴a² hnoh⁴³ jnia⁴ la⁴jang³⁴ chie³ sang²³, \q1 la⁴jang³⁴ a³sa⁴lang⁴³ Israel, a³hain⁴ a³ma⁵co⁴³ jnia⁴, \q1 \v 18 a⁴juah⁴ Se³ño²³ Jon⁴dai¹, a³ma⁴jnia³ la⁴jeg³⁴ i⁴ne³ liah⁴ma²jm² ma³ya⁴jo³⁴. \p \v 19 ’I⁴jon³ lain³⁴ˉ⁴, sa⁴re³ juah⁴ne³ si²quian³² jnia¹ tsei⁴³ chie³ sang²³ a³ma³a⁴can³⁴ jeu³ quieh¹ Jon⁴dai¹. \v 20 Eu⁴³a² re³ hniah³ sag³²ˉ¹ i²con²³i³, i⁴sa⁴hniah³ queuh⁴³i³ o¹ŋeu⁴³ cúah¹ quieh¹ nioh⁵pa², jian³ jah⁴ a³cuh²i³ lau², jian³ sa⁴hniah³ queuh⁴³i³ jm³yein⁴, jian³ sa⁴hlenh⁵i³ a³sa⁴lang⁴³ i³cúa³i³. \v 21 Quie¹ liah⁴ma²jm² ma³ya⁴jo³⁴ sian³ a³hleh² jau²³ quieh¹ M³se²³ la⁴jeg³⁴ jeu³ i⁴heg³i³ jm² sa⁴júan³i³ ta¹ cuah³ judío. \p \v 22 I² a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo hain⁴ tionh² jian³ a³quian³ ma³tyi² quian¹ cuah³, liah⁴ma³jian²³ la⁴jang³⁴ cuah³, a⁴júan⁴i³ re³ tionh², a⁴quianh⁴³i³ jen² jon²reunh¹i³, a³hain⁴ a³sain³⁴i³ ta⁵ Antioquía jian²³ Pa³² jian²³ Be²³. A⁴hnah³i³ Judas, a³teh²i³ Barsabás, jian³ Silas liah⁴ a³hain⁴ a³quein⁴³ jau²³ quieh¹ tionh² jen² jon²reunh¹i³, \v 23 jian³ a⁴júan⁴i³ re³ i⁴sain³⁴i³ con³ ma²jyi³ con⁴juah⁴ a³hain⁴ tionh², i⁴ra³juah⁴ la⁴la³: \p “Jnie³² a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo, jian³ a³ti²quian³ ma³tyi² quian¹ cuah³, jian³ la⁴jang³⁴ si³reunh⁴ˉ¹ a³tionh² i²la³, a⁴sag² jnie³² ma²jyi³ la³ i²conh² hnei³ tionh²ˉ³, goh³ quian³⁴ˉ⁴, a³langh⁴³ˉ³ chie³ sang²³, a³tionh² jeu³ Antioquía nie⁴³ húa³⁴ Siria, jian³ a³tionh² húa³⁴ Cilicia: Jon⁴dai¹ jie³ˉ¹. \v 24 I² jon³ ne⁵, quie¹ ma³ra⁵nia² jnie³² i⁴ni²han² co⁴meih³ a³sian³ i²la³, a³sa⁴a⁴sain¹ jnie³², a³a⁴júan⁴ i⁴a⁴hanh⁵ˉ³ hlion⁴ co³hei²tsei³, jian³ i⁴a⁴hag⁴ teun³⁴ hoh⁴³ˉ³ con⁴juah⁴ jau²³ i⁴a⁴hleh⁴i³, jian³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i⁴gm⁴³ heh³²ˉ³, jian³ i⁴hieh²ˉ³ lai²³ quieh¹ M³se²³. \v 25 I⁴jon³ a⁴tyie³⁴ jnie³² con³ co³hei²tsei³ a⁴júan² jnie³² re³, i⁴a⁴hniah¹ jnie³² si³reunh⁴ˉ¹ la³, jian³ a³a⁴sain¹ jnie³² i²conh²ˉ³ jian²³ Be²³ jian³ Pa³² a³hnio⁴³ jnie³², \v 26 a³hain⁴ a³ma³ni²han² la⁴tan² i²co³ jia²³ li⁴jaun⁴, nei² quieh¹ jm³i⁴sain³ Re¹ Jesucristo quian⁴ˉ¹. \v 27 I² la⁴ne³ jon³, sain³ jnie³² Judas la³ jian²³ Silas, a³hain⁴ a³li⁴tya³⁴ jau²³ tionh² i⁴ra³hleh² ma²jyi³ la³. \v 28 Quie¹ la⁴la³ re³, a⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ jnie³² liah⁴ i⁴a⁵sie⁴³ lie²³ ma⁵hniah³ cúah³² jnie³² hnei³ tionh²ˉ³ i⁴seg³⁴, con³ i⁴la³pa² ya¹hniah³: \v 29 sa⁴hniah³ queuh²ˉ³ o¹ŋeu⁴³ cúah¹ quieh¹ nioh⁵, jian³ o¹ŋeu⁴³ quieh¹ jah⁴ cuh²i³ lau² jian³ jm³yein⁴, jian³ sa⁴hniah³ hlenh³²ˉ³ a³sa⁴lang⁴³ i³cúah³ˉ³, quie¹ juah⁴ne³ ma²teih³²ˉ³ la⁴ne³, ta² re³ júanh³ˉ³. Jon⁴dai¹ ma⁵ho³² hnei³.” \p \v 30 I² la⁴ne³ jon³, ua⁵han² a³a⁴sain⁴i³ hain⁴ ta⁵ Antioquía; i² con³ma²a⁴júan⁴i³ i⁴a⁴ŋangh³ cuah³, jon³ a⁴cúa⁴i³ ma²jyi³ jon³ tionh². \v 31 I² con³ma²a⁴heg⁴i³, ta² si³hyonh³i³ tionh² a⁴leg³⁴, a⁴lag³⁴ tsei⁴³i³ nei² jon³. \v 32 I² Judas jian²³ Silas ne⁵, lang⁴³i³ a³hleh² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ liah⁴, a⁴júanh³i³ tsei⁴³ si³reunh¹i³ hlion⁴ jau²³, jian³ a⁴ma⁴huanh³i³. \v 33 Jian³ a⁴cua⁴i³ úa⁴ meih³ i²jon³, coh⁵ jon³ a²ma⁴ a⁴hag²³ si³reunh¹i³ jau²³ i²con²³i³ tionh² i⁴chianh³i³ si³hyonh³i³ i²con²³ a³hain⁴ a³a⁴sai⁴ tionh². \v 34 I² Silas ne⁵, a⁴júan⁴i³ co³hei²tsei³ i⁴jian³⁴i³ i²jon³. \v 35 I² Pa³² jian²³ Be²³ liah⁴, tionh² pi¹i³ Antioquía he²³i³ jau²³ quieh¹ Se³ño²³, jau²³ tsei²³ quieh¹ Jesucristo, jian³ jian²³i³ jeun⁴³ a³sang²³ liah⁴. \s1 A⁴tyon⁴ Pa³² jian²³ Be²³, jian³ a⁴ma⁴lie⁵ Pa³² ta¹ i⁴ŋeng²³i³ hleh²i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ teg⁴ taun³⁴ nie⁴³ \p \v 36 Jian³ con³ma²ua⁴jeu³² hlion⁴ jm², jon³ a⁴juah⁴ Pa³², a⁴sagh⁴³i³ Be²³: \p ―Ma³²ˉ¹ ma⁵nia³²ˉ¹ si³reunh⁴ˉ¹ a³tionh² la⁴jeg³⁴ jeu³ i²ma³ni²hleh³²ˉ¹ jau²³ quieh¹ Se³ño²³, canh⁴a² li⁴nia²ˉ¹ liah⁴ sian³i³ tionh². \p \v 37 I² Be²³ ne⁵, hnie³⁴i³ chie³⁴ Juan²³ jian²³i³ tionh², a³hain⁴ a³teh²i³ Marcos; \v 38 i² Pa³² ne⁵, lain⁴i³ sa⁴re³ juah⁴ne³ chie³⁴ Marcos hain⁴ jian²³i³, quie¹ a⁴ton³⁴ a³hain⁴ quieh¹i³ tionh², con³ma²tionh²i³ húa³⁴ Panfilia, i⁴so⁵ñei²i³ jian²³i³ nei² ta¹ quieh¹ Jon⁴dai¹. \v 39 I⁴jon³ a⁵sie⁴³ a⁴tyie³⁴i³ con³ co³hei²tsei³ tionh², quie¹ ua⁵han²i³ ma⁵quein²³, Be²³ ŋo³⁴ ta⁵o⁵tyieh⁴³ Chipre jian²³ Marcos jeu³ a²úan⁴³, \v 40 jian³ Pa³² liah⁴ a⁴hnah³i³ Silas. I² con³ma²a⁴tonh³ cuah³ quieh¹i³ joh⁴³ cúa³ Se³ño²³ a³ma⁵ho³² quieh¹i³, ma²jon³ ŋo³⁴i³ \v 41 ua⁴jeun³²i³ húa³⁴ Siria jian³ húa³⁴ Cilicia, a⁴ma⁴huanh³i³ cuah³ tionh². \c 16 \s1 Ŋo³⁴ Ti³mo³te³² jian²³ Pa³² jian²³ Silas \p \v 1 Jian³ con³ma²ua⁴jeu³² jon³, jon³ a⁴tyie³⁴i³ jeu³ Derbe jian³ jeu³ Listra; jeu³ jon³ ma²cua⁴³ jan³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ a³sain³ Ti³mo³te³², a³jon⁴³ jan³ a³don⁵ m⁴ judía a³lang⁴³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹, i² jmai³i³ lang⁴³ chie³ griego. \v 2 Jian³ la⁴jang³⁴ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ a³tionh² jeu³ Listra jian³ jeu³ Iconio, hleh²i³ re³ nei² quieh¹ Ti³mo³te³² hain⁴. \v 3 Jon³ ra⁵hnie³⁴ Pa³² i⁴chie³⁴i³ jian²³i³, jian³ a⁴tei⁴ Pa³² he³²i³ nei² quieh¹ judío a³tionh² hloh³² jon³, quie¹ la⁴jang³⁴ ti²ñi³ i⁴lang⁴³ jmai³i³ chie³ sang²³. \v 4 I² con³ma²a⁴han⁵i³ la⁴jeg³⁴ jeu³ jon³, jon³ a⁴cúa⁴i³ heih⁴³ jon³ i²con²³ cuah³, canh⁴a² ma⁴tei⁵i³ heih⁴³ i⁴a⁴leg³⁴ re³ con⁴juah⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo, jian³ a³ti²quian³ ma³tyi² cuah³ a³tionh² Jerusalén. \v 5 I² la⁴ne³ ra⁵huanh³ la⁴jang³⁴ cuah³ nei² quieh¹ i⁴hain⁴i³ tionh², jian³ conh⁴ con³ jm² tsei³⁴sa² jeun⁴³ li⁴hain⁴. \s1 A⁴jen³ Pa³² jan³ a³ñih³ a³sian³ húa³⁴ Macedonia \p \v 6 Jon³ a⁴han³i³ húa³⁴ Frigia, jian³ húa³⁴ Galacia, quie¹ sa⁴a⁴cúa⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ juah⁴ i⁴hleh³i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ húa³⁴ Asia jon³. \v 7 I² con³ma²a⁴tyie³⁴i³ húa³⁴ Misia, jon³ ma²hnie³⁴i³ chie³⁴i³ ta⁵húa³⁴ Bitinia; i² M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ ne⁵, sa⁴a⁴cúa⁴i³ liah⁴. \v 8 I⁴jon³ ua⁴jeun³²i³ la⁴tan² hloh³² i²ra³jainh³ húa³⁴ Misia liah⁴i² a⁴tyie³⁴i³ jeu³ Troas. \v 9 I² jon³ a⁴je³⁴ Pa³² con³ i⁴ma⁴jnia³² i²con²³i³ je¹nai³, a⁴jen³i³ jan³ a³ñih³ a³sian³ húa³⁴ Macedonia si²sainh⁴³ a³si²m²³ i²con²³i³ i⁴juah⁴i³: “Nia³ hnei³ ta⁵ Macedonia la³ i⁴ma²hoh³²ˉ³ jnie³².” \v 10 I² con³ma²a⁴je³⁴ Pa³² i⁴ma⁴jnia³² i²con²³i³ jon³, liah⁴ma²jon³ a⁴júan² jnie³² co³jian¹ i⁴chie³² jnie³² ta⁵húa³⁴ Macedonia jon³, quie¹ ra⁵chie⁴³ tsei⁴³ jnie³² i⁴te²³ Jon⁴dai¹ i⁴si²hleh² jnie³² jau²³ quieh¹i³ i²con²³ a³hain⁴ tionh². \s1 Tionh²i³ ni⁴ñi²³ je¹jeu³ Filipos \p \v 11 Con³ma²a⁴le¹ jnie³² a²úan⁴³ jeu³ Troas, jon³ ŋo³⁴ jnie³² jeu³chie⁴³ teg⁴ o⁵tyieh⁴³ Samotracia jeu³ nei² jm³, i² con³ma²a⁴jnia³⁴, jon³ ŋo³⁴ jnie³² teg⁴ jeu³ Neápolis. \v 12 Jian³ ma²jon³ ŋo³⁴ jnie³² jeu³ Filipos, jeu³ tyein² quieh¹ la⁴tan² húa³⁴ Macedonia, jian³ i²tain⁴³ gobierno romano liah⁴. Jeu³ jon³ a⁴jian² jnie³² úa⁴ meih³. \v 13 Jian³ con³ jm² sa⁴júan³i³ ta¹, a⁴húa³ jnie³² coh⁵ o²hnei³² quieh¹ jeu³ jon³, ŋo³⁴ jnie³² quien¹i²jm¹ jm³júah¹ i²tang²³i³ ŋangh³i³ mh²i³ Jon⁴dai¹. I² con³ma²a⁴hyie³² jnie³², jon³ a⁴hleh² jnie³² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i²con²³ a³m⁴ a³ti²ŋangh³ i²jon³. \v 14 Jian³ jan³ a³don⁵ m⁴ a³sain³ A¹li²dia³ a³sian³ jeu³ Tiatira, a³hnang³ a²hmh³ sein³², a³ma³con⁴³ Jon⁴dai¹ Jmai³, ua²nau³i³ jau²³ i⁴si²hleh² Pa³², jian³ a⁴júan⁴ Se³ño²³ tsei⁴³ a³m⁴ hain⁴ i⁴a⁴ro⁴i³ jeu³ jau²³ jon³. \v 15 Jon³ a⁴son⁴i³ jm³, jian³ la⁴jang³⁴ a³tionh² jauh³² quieh¹i³, jian³ ma²jon³ a⁴m⁴i³ i²con²³ jnie³², a⁴juah⁴i³: \p ―Juah⁴ne³ lainh⁴ˉ³ i⁴ma³lang⁴³ˉ⁴ jan³ chie³ quian¹ Se³ño²³ tieh²la³, lei⁴ li⁴niah²ˉ³ jauh³² quien⁴ˉ⁴ i⁴jianh²ˉ³. \p I² la⁴ne³ a⁴júan⁴ a³m⁴ hain⁴ i⁴a⁴jian² jnie³² ta⁵li⁴hnai³. \p \v 16 Jian³ con³ jm², con³ma²ŋo³⁴ jnie³² i²tang²³i³ mh²i³ Jon⁴dai¹, jon³ a⁴jainh³ jnie³² jan³ a³m⁴ peih¹ a³quian³ con³ m⁴tyi⁴ hlagh³² a³tyi³ jau²chie⁴³, a³júan³ i⁴laih⁴ jeu³²i³ hlion⁴ o¹cau³² ta¹ i⁴tyi³i³ jau²chie⁴³ jon³. \v 17 Tyein¹ a³m⁴ ne³ coh⁵cah³² Pa³² jian³ jnie³² liah⁴, hleh²i³ tia⁴ juah⁴i³: \p ―¡Jeh³², a³ne³ tionh² cúa²³ cúa³tag³² i²con²³ Jon⁴dai¹ Júanh⁴³, jian³ hleh²i³ jau²³ liah⁴ li⁴lion⁴ chie³! \p \v 18 Hlion⁴ jm² ja³⁴ i⁴júan³ a³m⁴ hain⁴ la⁴ne³, i² con³ma²si⁴quian⁵ tsei⁴³ Pa³², jon³ a⁴jen³i³ a³hain⁴, a⁴sagh⁴³i³ m⁴tyi⁴ hlagh³²: \p ―Júan³⁴ˉ⁴ heih⁴³ i²conh²ˉ³ con⁴juah⁴ jm³i⁴sain³ Jesucristo i⁴jauh¹ˉ³ i²con²³ a³m⁴ ne³. \p I² m⁴tyi⁴ hlagh³² ne⁵, liah⁴ma²jon³ ua⁵hag⁴³i³. \p \v 19 I² con³ma²a⁴je³⁴ jeu³²i³ i⁴so⁵sia³ liah⁴ li⁴laih⁴i³ o¹cau³² con⁴juah⁴ a³m⁴ hain⁴, jon³ a⁴sanh³i³ Pa³² jian²³ Silas, jian³i³ teg⁴ jauh³²tyie³ ta⁵nei² si³ta¹. \v 20 I² con³ma²ma⁴jnia³ jeu³² a³m⁴ hain⁴ Pa³² jian²³ Silas ta⁵nei² si³ta¹, jon³ a⁴juah⁴i³: \p ―Jeh³², a³la³ tionh² sion⁴³ a³jeu³ quian⁴ˉ¹, quie¹ lang⁴³i³ judío, \v 21 quie¹ he²³i³ con³ i⁴tang²³ quieh¹i³ tionh² i⁴sa⁴haih¹ li⁴hyei³²ˉ¹, jian³ o⁴ li⁴júan³²ˉ¹ liah⁴, quie¹ lang⁴³ˉ¹ chie³ romano. \p \v 22 I² jon³ a⁴ŋangh³ jeun⁴³ a³jeu³ a³hnie³⁴ júanh¹ quieh¹i³; i² si³ta¹ tionh² ne⁵, a⁴cag³⁴i³ a²cúan³ Pa³² jian²³ Silas, a⁴cmh³i³, ma²jon³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i⁴a⁴pan³⁴i³ jeu³ a²hma³. \v 23 I² con³ma²a⁴po³⁴i³ hlion⁴, jon³ a⁴ron⁴³i³ ni⁴ñi²³, jian³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i²con²³ po³li³sei¹ i⁴hie³⁴i³ re³. \v 24 I² con³ma²a⁴hyei⁴i³ heih⁴³ ne³, jon³ a⁴ron⁴³i³ la⁴teg⁴ i²a⁴toh⁴ jauh³² i²naih³, jian³ a⁴tonh³i³ to³ a²hma³ si¹tag³²i³ tionh². \p \v 25 I² con³ma²a⁴teg⁴ i⁴húa²³, jon³ ti²mh² Pa³² Jon⁴dai¹ jian²³ Silas, jian³ ti²he²³i³ seun²³ i²con²³ Jon⁴dai¹, jian³ la⁴jang³⁴ a³chion³² a³tionh² ni⁴ñi²³ ti²nau³; \v 26 i² con³ a⁴la³ a⁴qui³⁴ con³ húa³⁴ i⁴tia⁴, a⁴jaih³ a²hnei⁴³ ni⁴ñi²³ la⁴con³ ta²seih⁴³, jian³ liah⁴ma²jon³ a⁴na⁴ la⁴jeg³⁴ o²hnei³², jian³ a⁴sagh⁴³ a²ca³den² ti²hñi⁴³ la⁴jang³⁴ a³chion³². \v 27 I² con³ma²a⁴ñei³⁴ a³hie³ ni⁴ñi²³ hain⁴, jian³ a⁴je³⁴i³ si¹ja⁵ la⁴jeg³⁴ o²hnei³², jon³ a⁴tyi³i³ a²ñi²tag⁴ quieh¹ i⁴ma²jŋangh³i³ hña³, quie¹ ma³a⁴cm⁴ la⁴jang³⁴ a³chion³², lain⁴i³. \v 28 I² jon³ a⁴hleh⁴ Pa³² con³ i⁴tia⁴, a⁴juah⁴i³: \p ―¡A⁵júanh⁴³ hnei³ húanh⁴³, quie¹ la⁴jag³⁴pa² jnie³² ti²tieh² jnie³² i²la³! \p \v 29 I² hei⁴i³ ne⁵, a⁴m⁴i³ o¹jyi³, a⁴hei³⁴i³ jauh³² jeu³ra³tyi⁴, jlen²³i³, jian³ a⁴si⁴jnei⁵i³ ta⁵nei² Pa³² jian²³ Silas. \v 30 I² con³ma²a⁴húan⁴³i³ a³hain⁴ tionh², jon³ a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ tionh²ˉ³ a³don⁵, ¿henh⁴ hniah³ júan³²ˉ⁴ canh⁴a² lion⁴ˉ⁴? \p \v 31 I² jon³ a⁴juah⁴i³ tionh²: \p ―Hniah³ li⁴hainh⁴ˉ³ i²con²³ Re¹ Jesucristo canh⁴a² lionh⁴ˉ³, hnei³ jian³ la⁴jang³⁴ a³tionh² jauh³² quianh³ˉ³. \p \v 32 Jon³ a⁴hlenh⁴³i³ a³hain⁴ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ jian³ la⁴jang³⁴ a³tionh² jauh³² quieh¹i³. \v 33 Jian³ je¹nai³ jon³, o²ra³ jon³ a⁴raunh⁵i³ i²eu⁴³ quieh¹ Pa³² jian²³ Silas; jian³ con³ma²a⁴leg³⁴ jon³, a⁴son⁴i³ jm³ jian²³i³ la⁴jang³⁴ a³tionh² jauh³² quieh¹i³. \v 34 Ma²jon³ a⁴te¹i³ a³hain⁴ tionh² jauh³² quieh¹, a⁴guenh⁴i³, jian³ ta² si³hyonh³i³ tionh² la⁴jang³⁴i³ la⁴jon³ quie¹ ra⁵hain⁴i³ i²con²³ Jon⁴dai¹. \p \v 35 I² con³ma²a⁴jnia³⁴ jon³, jon³ a⁴sain⁴ si³ta¹ jan³ on³⁴ po³li³sei¹ i²con²³ a³hie³ ni⁴ñi²³ i⁴ua⁵saih¹i³: \p ―Lion³² hnei³ a³hain⁴ tionh². \p \v 36 I² a³hie³ ni⁴ñi²³ hain⁴, a⁴sagh⁴³i³ Pa³² jau²³ jon³, a⁴juah⁴i³: \p ―Tieh²la³ a⁴sain⁴ si³ta¹ jau²³, a⁴juah⁴i³ i⁴lion³²ˉ⁴ hnei³ tionh²ˉ³; i² la⁴ne³ ne⁵, húan³ hnei³ tieh²la³, tyanh⁴ˉ³ quianh³ hyon³ hoh⁴³ˉ³. \p \v 37 I² Pa³² ne⁵, a⁴juah⁴i³: \p ―¿Liah⁴ cúan²³ hnie³⁴i³ húa⁵ jnie³² ta⁵si²hma², ta⁵ma³a⁴po³⁴i³ jnie³² ta⁵nei² a³jeu³ naih⁵i² can³⁴i³ jau²chie⁴³ jian³ a⁴tonh³i³ jnie³² ni⁴ñi²³, jian³ quie¹ lang⁴³ jnie³² chie³ romano liah⁴? A⁵sia³ húa⁵ jnie³² la⁴ne³. Eu⁴a² re³ ua²jia³i³ tionh² húan⁴ ya⁴húa⁴³i³ jnie³². \p \v 38 I² jon³ ua⁵con²³ po³li³sei¹ hain⁴ jau²³ jon³ i²con²³ si³ta¹ tionh²; i² con³ma²ra⁵ñi³i³ i⁴lang⁴³ a³hain⁴ chie³ romano tionh², ta² ra⁵coh⁴³i³. \v 39 I⁴jon³ a⁴tyie³⁴i³ tionh², a⁴m⁴i³ i⁴hain⁴ chie³² i²con²³i³, ma²jon³ a⁴húan⁴i³, jian³ a⁴sagh⁴³i³ i⁴húan⁴³i³ je¹jeu³. \v 40 I² con³ma²a⁴húan³i³ ni⁴ñi²³, jon³ a⁴tyie³⁴i³ jauh³² quieh¹ a³don⁵ A¹li²dia³, a⁴jen³i³ jon²reunh¹ i²jon³, a⁴júanh³i³ tsei⁴³ a³hain⁴ tionh²; con³ma²a⁴leg³⁴ jon³, jon³ ua⁵han²i³ tionh². \c 17 \s1 Ra⁴hang³² a³jeu³ Tesalónica \p \v 1 Con³ma²ua⁵han²i³, jon³ ua⁴jeun³²i³ jeu³ Anfípolis jian³ jeu³ Apolonia, jon³ a⁴tyie³⁴i³ jeu³ Tesalónica, i²jon³ i²seih⁴³ con³ cuah³ judío. \v 2 I² jon³ ŋo³⁴ Pa³² cuah³ jon³ liah⁴i² tang²³i³ chie²³i³, a⁴tya⁴i³ jau²³ jian²³ a³hain⁴ tionh² hneng³ jm² sa², jm² sa⁴júan³i³ ta¹. \v 3 A⁴hleh⁴i³ ra³jia⁵ la⁴conh⁴ ra³sag² Ma²jyi³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i⁴ra⁵hniah³ can³⁴ a³hain⁴ ma²eu⁴³, A³ua⁵lion³² Chie³ hain⁴, i⁴jaun⁴i³ jian³ i⁴hyon⁴³i³ jen² a³jaun². Jian³ a⁴juah⁴ Pa³²: \p ―Jian³ Jesús hain⁴ a³hleh³ˉ⁴ nei² quieh¹ i²conh²ˉ³ tionh²ˉ³, hei⁴ pi²³i³ lang⁴³ A³lion³ Chie³ hain⁴. \p \v 4 Jian³ ca³chion²³ a³hain⁴ tionh² ra⁵hain⁴, jian³ ma⁴reunh¹i³ Pa³² jian³ Silas. Jian³ ra⁵hain⁴ jeun⁴³ chie³ griego liah⁴ a³ma²ma³con⁴³ Jon⁴dai¹ Jmai³, jian³ jeun⁴³ a³m⁴ canh² liah⁴. \v 5 I² la⁴jang³⁴ judío a³sa⁴ra⁵hain⁴ tionh² ne⁵, ta² a⁴jain³⁴ tsei⁴³i³; i² jon³ a⁴jaih³i³ chie³ hlangh² a³jeunh³; i² con³ma²a⁴jaih³i³ jeun⁴³ chie³, jon³ a⁴júan⁴i³ ti³jan²³, a⁴sion⁴³i³ a³jeu³. Jian³ ni²tian⁴³i³ jauh³² quieh¹ Jasón, ma²hnie³⁴i³ tyein⁵i³ Pa³² jian²³ Silas ta⁵nei² a³jeu³. \v 6 I² sa⁴a⁴chianh¹i³ ne⁵, i² jon³ jian³i³ Jasón jian²³ co⁴meih³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ ta⁵nei² si³ta¹ je¹jeu³ jon³, ti²hleh²i³ tia⁴, a⁴juah⁴i³: \p ―A³ne³pa² tionh² sion⁴³ chie³ la⁴tan² m⁵cu³, i⁴jon³pa² cuan³⁴i³ i²la³. \v 7 Jian³ a⁴hyei⁴³ Jasón quieh¹i³ tionh². Jian³ la⁴jang³⁴ a³ne³ tionh² sa⁴ma³co⁴³ lai²³ quieh¹ gobierno César, quie¹ juah⁴i³ sian³ i²jan³ re¹ sang³⁴ a³sain³ Jesús. \p \v 8 I² con³ma²a⁴nau⁴ a³jeu³ jau²³ jon³ jian³ si³ta¹ quian¹ je¹jeu³ jon³, jon³ ra⁴hang³²i³ tionh². \v 9 I² con³ma²a⁴cúa⁴ Jasón o¹cau³² i²con²³ si³ta¹ jian²³i³ la⁴jang³⁴ a³hain⁴ tionh², jon³ a⁴lon⁴i³. \s1 Tionh² Pa³² jian²³ Silas jeu³ Berea \p \v 10 Jian³ liah⁴ma²jon³ to⁵je¹nai³, a⁴sain⁴ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ Pa³² jian²³ Silas teg⁴ jeu³ Berea. I² hei⁴i³ tionh², con³ma²a⁴tyie³⁴i³, jon³ ŋo³⁴i³ cuah³ judío. \v 11 Jian³ a³ŋangh³ cuah³ jon³, ta² re³ júan³i³ la⁴conh⁴a² a³tionh² Tesalónica, quie¹ a⁴hyei⁴i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i⁴si³hyonh³i³ jian³ je²³i³ Ma²jyi³ quieh¹ Jon⁴dai¹ conh⁴ con³ jm² canh⁴a² li⁴chie⁴³ tsei⁴³i³ o⁴ la⁴jon³ ra³leg⁴³. \v 12 I⁴jon³ ra⁵hain⁴ jeun⁴³ a³hain⁴ tionh², jian³ ra⁵hain⁴ jeun⁴³ chie³ griego, a³m⁴ canh² jian³ a³ñih³ liah⁴. \v 13 Con³ma²ra⁵ñi³ judío a³tionh² Tesalónica hain⁴ i⁴hleh² Pa³² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ Berea, jon³ ua⁵han²i³ i²jon³, jian³ a⁴sion⁴³i³ jeun⁴³ chie³ liah⁴. \v 14 I² chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ a³tionh² i²jon³ ne⁵, liah⁴ma²jon³ a⁴sain⁴i³ Pa³² teg⁴ i²jm¹ jm³ñih¹; i² Silas jian²³ Ti³mo³te³² ne⁵, a⁴jian⁴i³. \v 15 Jian³ a³quian³ jau²³ nei² quieh¹ Pa³² i⁴ua⁵jo³i³, jon³ ni²jan³i³ teg⁴ jeu³ Atenas. I² con³ma²a⁴cúa⁴ Pa³² heih⁴³ nei² quieh¹ Silas jian³ Ti³mo³te³² i²con²³ a³hain⁴ tionh² i⁴juah⁴i³ i⁴tyie¹i³ ta¹tia⁴, jon³ a²ma⁴ jonh³i³ tionh². \s1 Hein² Pa³² jeu³ Atenas \p \v 16 Jian³ ta¹la⁴ ua²jian⁴³ Pa³² a³hain⁴ tionh² jeu³ Atenas, ta² ra⁵chionh⁴ tsei⁴³i³ con³ma²a⁴je³⁴i³ jeu³ jon³ i⁴eu⁴³ ma³con⁴³i³ nioh⁵. \v 17 I⁴jon³ a⁴hlenh⁴³i³ chie³ judío a³ŋangh³ cuah³ quieh¹ jian³ la⁴jang³⁴ chie³ sang²³ a³ma³con⁴³ Jon⁴dai¹ Jmai³, jian³ conh⁴ con³ jm² a⁴hlenh⁴³i³ la⁴jang³⁴ a³tionh² je¹hmah¹. \v 18 Jian³ co⁴meih³ a³ŋang⁴ a³tang³ jau²³ quieh¹ Epicuro jian³ a³tang³ jau²³ quieh¹ chie³ estoico liah⁴, a⁴jang²³i³ jian²³i³ Pa³², jon³ a⁴juah⁴ ca³chion²³: \p ―¿Henh⁴ hleh² a³hlenh⁴³ ne³? \p Jian³ i²ca³chion²³ a⁴juah⁴: \p ―La⁴con³ hleh² a³ne³ jau²³ quieh¹ neih³² sang³⁴. \p Quie¹ hleh² Pa³² jau²³ tsei²³ nei² quieh¹ Jesús, jian³ liah⁴ hyon⁴³ a³jaun² liah⁴. \v 19 Jon³ a⁴te¹i³ Pa³² con³ i²tang²³i³ ŋangh³i³ i²sain³ Areópago, a⁴juah⁴i³: \p ―¿O⁴ haih¹ lei⁴ li⁴nia² jnie³² jau²³ hm²³ i⁴hleh³ˉ³ ne³? \v 20 Quie¹ quianh²ˉ³ jau²³ i⁴sa⁴ma³a⁴nai² jnie³², i⁴jon³ hnie³⁴ jnie³² i⁴li⁴nia² jnie³² henh⁴ ra³juah⁴ i⁴ne³. \p \v 21 Quie¹ la⁴jang³⁴ a³sian³ Atenas jian³ a³sian³ ta⁵seg³⁴ a³tionh² i²jon³ liah⁴, con³ i⁴jon³pa² hnie³⁴i³ i⁴hleh³i³ con³ jau²³ hm²³ jian³ o⁴ i⁴nau³⁴i³ liah⁴. \p \v 22 I² jon³ a⁴no³ Pa³² to⁵chieh³² i²ti²ŋangh³i³ Areópago jon³, a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ tionh²ˉ³ a³sian³ Atenas la³, ta² ma⁵conh³²ˉ³ neih³² tionh²ˉ³, je³⁴ˉ⁴. \v 23 I² con³ma²a⁴ŋeng³⁴ˉ⁴, a⁴je³⁴ˉ⁴ la⁴jeg³⁴ i²ma⁵conh³²ˉ³ neih³², jian³ a⁴je³⁴ˉ⁴ con³ ni²hyie⁴ i⁴ra³sag² jau²³ la³: “NI²HYIE⁴ QUIEH¹ JON⁴DAI¹ SA⁴CM⁴³ˉ¹.” I² a³hain⁴ a³ma⁵conh³²ˉ³ i⁴sa⁴cmh⁴³ˉ³ tionh²ˉ³, a³hain⁴pa² hleh³ˉ⁴ nei² quieh¹. \p \v 24 ’Jon⁴dai¹ a³hain⁴ a³a⁴júan⁴ m⁵cu³ jian³ la⁴jeg³⁴ i⁴sia³, jian³ hei⁴i³ júan³ heih⁴³ ñi⁴jeu⁵ jian³ cuah³²húa³⁴. Jian³ sa⁴cua⁴³i³ cuah³ i⁴júan³ chie³, \v 25 jian³ i¹con³ a⁵sia³ i⁴si³hain⁴ quieh¹i³ juah⁴ i⁴li⁴cúa³⁴ chie³, quie¹ hei⁴ pi²³i³ cúa²³ m⁵cu³ quieh¹ la⁴jang³⁴, jian³ tyi⁴ con²³i³ jian³ la⁴jeg³⁴ i⁴seg³⁴. \p \v 26 ’Jian³ con⁴juah⁴ jan³ chie³pa² a⁴júan⁴³i³ la⁴jang³⁴ sa¹jeun³ chie³, canh⁴a² han⁵i³ la⁴tan² m⁵cu³, jian³ a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ heih⁴³ conh⁴ jm² i⁴li⁴úan⁴ chie³ jeu³ co²³ jian³ la⁴conh⁴ tei⁴³ i²tionh²i³, \v 27 canh⁴a² hnah⁴³ chie³ tionh² Jon⁴dai¹ la⁴con³ li⁴sanh³i³ i⁴li⁴tyanh¹i³ a¹juah⁴ liah⁴ li⁴lei⁴, quie¹ a⁵sia³ gm⁴ sainh⁴³ Jon⁴dai¹ i²con²³ con⁴jan³ˉ¹. \v 28 Quie¹ con⁴juah⁴ hei⁴ pi²³i³ sian³ˉ¹ jian³ ŋeng²³ˉ¹ jian³ i⁴lang⁴³ˉ¹ liah⁴; liah⁴i² a⁴juah⁴ co⁴meih³ a³coh³²ˉ³ a³sag³ ma²jyi³ libro: “Lang⁴³ jnia¹ a³a⁴júan⁴³ Jon⁴dai¹.” \v 29 Juah⁴ne³ lang⁴³ jnia¹ a³a⁴júan⁴³ Jon⁴dai¹, i⁴jon³ sa⁴hniah³ júan³²ˉ¹ co³hei²tsei³ i⁴lang⁴³ Jon⁴dai¹ nioh⁵ i⁴júan³ chie³ con⁴juah⁴ co³hei²tsei³ quieh¹ jian³ o⁴ a³lang⁴³ o¹cau³²nie¹ jian³ o⁴ o¹cau³² tie³ jian³ o⁴ a²caun². \v 30 Quie¹ i¹con³ hei²³ sa⁴a⁴can³⁴ Jon⁴dai¹ i²con²³ chie³ jm² ma³ya⁴jo³⁴ nei² quieh¹ i⁴sa⁴ma²ñi³i³; i² tieh²la³ ne⁵, júan³i³ heih⁴³ i²con²³ la⁴jang³⁴ chie³ ua²jainh¹ i²tionh²i³ i⁴sag³⁴i³ co³hei²tsei³ quieh¹. \v 31 Quie¹ ma³a⁴tien⁴i³ con³ jm² i⁴queih³i³ heih⁴³ i²con²³ a³tionh² m⁵cu³ la³ con⁴juah⁴ jau²³ ni²tei⁴³, con⁴juah⁴ a³hain⁴ a³a⁴hnah³i³; jian³ a⁴júan⁴i³ i⁴a⁴hyon²³ a³hain⁴ jen² a³jaun², canh⁴a² li⁴chie⁴³ tsei⁴³ la⁴jang³⁴ i⁴lei⁴ la⁴ne³. \p \v 32 I² con³ma²a⁴nau⁴ a³hain⁴ tionh² nei² quieh¹ i⁴hyon⁴³ a³jaun², ca³chion²³ a⁴ji⁴ŋang⁴, jian³ ca³chion²³ juah⁴: \p ―Ma²jon³ nai² jnie³² liah⁴ jm² seg³⁴ jau²³ ne³. \p \v 33 I² jon³ ne⁵, ua⁵hag⁴³ Pa³² jen²i³ tionh². \v 34 Jian³ ca³chion²³ ra⁵hain⁴ jau²³ jon³, jon³ a⁴ma⁴reunh¹i³ Pa³². Jan³ a³hain⁴ tionh² sain³ Dionisio a³lang⁴³ jan³ a³tyein² jen² a³ŋangh³ Areópago jon³, jian³ jan³ a³m⁴ a³sain³ A¹da²ma²ris³ jian³ i²co⁴meih³ a³sang²³ liah⁴. \c 18 \s1 Hein² Pa³² Corinto \p \v 1 Con³ma²ua⁴jeu³² ne³, jon³ ua⁵hag⁴³ Pa³² Atenas, ŋo³⁴i³ ta⁵ Corinto. \v 2 I² jon³ a⁴jainh³i³ jan³ a³ñih³ judío a³sain³ Aquila a³sian³ húa³⁴ Ponto, a³can¹ a⁴tyie³⁴ i²jon³ a³ja²³ húa³⁴ Italia jian²³i³ A¹pri³sci²la³ i³cúa³i³, quie¹ ta⁵la⁴ a⁴júan⁴ gobierno Claudio heih⁴³ i⁴húan⁵ la⁴jang³⁴ judío je¹jeu³ Roma. Jon³ ua⁵je³² Pa³² quieh¹i³ tionh². \v 3 I² nei² quieh¹ i⁴co³nai² ta¹ júan³i³, jon³ a⁴jian⁴ Pa³² jian²³i³, jian³ a⁴júan⁴i³ ta¹ co⁴chia³ tionh², quie¹ ta¹ i⁴júan³i³ jon³ leg⁴³ i⁴júan³i³ a²hmh³ júah² i⁴leg⁴³ a²hnei⁴³. \v 4 Jian³ la⁴jeg³⁴ jm² sa⁴júan³i³ ta¹ chie²³ Pa³² cuah³ judío si³hleh³i³, hnie³⁴i³ cagh¹i³ jm² i²con²³ chie³ judío jian³ chie³ griego i⁴li⁴hain⁴i³. \p \v 5 I² con³ma²a⁴tyie³⁴ Silas jian²³ Ti³mo³te³² a³a⁵han² húa³⁴ Macedonia, jon³ a⁴júan⁴ Pa³² jmah³ co³nai² i⁴hleh²i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹pa², a⁴hleh⁴i³ jang³⁴ tsei⁴³ i²con²³ judío, a⁴juah⁴i³ i⁴lang⁴³ Jesús A³ua⁵lion³² Chie³ hain⁴. \v 6 I² hei⁴i³ tionh² ne⁵, ra⁵hieh¹i³ jian³ a⁴hleh⁴i³ jau²hlagh³² i²con²³ Pa³², ma²jon³ a⁴jua³⁴i³ a²cúan³ i²con²³ a³hain⁴ tionh², a⁴juah⁴i³: \p ―Chie³² quianh³ húanh⁴pa² hnei³ tionh²ˉ³ i⁴cúah¹ˉ³ i²hlagh³²; a⁵sie⁴³ ma⁵chie³² quien⁴ˉ⁴. Tieh²la³ nai³²ˉ⁴ i²con²³ a³sa⁴lang⁴³ judío tionh². \p \v 7 I² con³ma²ua⁵hag⁴³i³ cuah³ jon³, jon³ a⁴tyie³⁴i³ jauh³² quieh¹ jan³ a³sain³ Justo a³ma³con⁴³ Jon⁴dai¹ Jmai³, a³seih⁴³ a²hnei⁴³ quieh¹ hloh³² cuah³ jon³. \v 8 Jian³ Crispo liah⁴ a³quian³ ma³tyi² quian¹ cuah³, ra⁵hain⁴i³ i²con²³ Se³ño²³ jian²³i³ la⁴jang³⁴ a³tionh² jauh³² quieh¹i³. Jian³ con³ma²a⁴nau⁴ jeun⁴³ a³sian³ jeu³ Corinto jon³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, jon³ ra⁵hain⁴i³ jian³ a⁴son⁴i³ jm³ liah⁴. \v 9 I² jon³ a⁴hleh⁴ Se³ño²³ i²con²³ Pa³² con³ je¹nai³ con⁴juah⁴ i⁴ma⁴jnia³²i³, a⁴juah⁴i³: \p ―A⁵júan³ hnei³ canh⁴³, hleh² hnei³ jau²³ quien⁴ˉ⁴, a⁵jian³ hnei³. \v 10 Quie¹ si²sainh⁴³ pe²³ˉ⁴ jian²³ˉ⁵ hnei³, jian³ i¹jan³ a⁵sian⁴³ a³ua²júanh¹ hnei³, quie¹ tionh² jeun⁴³ chie³ quian³⁴ˉ⁴ jeu³ la³. \p \v 11 I² jon³ a⁴cua⁴i³ jeu³ jon³ con³ ñi³ ton⁴, a⁴he⁴i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹. \p \v 12 I² con³ma²lang⁴³ Galión si²mah⁴ tyein² húa³⁴ Acaya, jon³ a⁴han⁵ judío con³ co³hei²tsei³ i⁴sanh³i³ Pa³². Jon³ jian³i³ ta⁵nei² si³ta¹, \v 13 juah⁴i³ tionh²: \p ―Hnie³⁴ a³ne³ i⁴lain⁴³ la⁴jang³⁴ chie³ ca³ i⁴ma⁵con⁴³i³ Jon⁴dai¹ la⁴conh⁴ sa⁴ra³cúa²³ lai²³. \p \v 14 I² con³ma²ma⁴lie⁵ Pa³² a⁴hleh⁴, jon³ a⁴juah⁴ Galión hain⁴ i²con²³ judío tionh²: \p ―Hnei³ tionh²ˉ³, judío, juah⁴ sia³ con³ chie³² a⁴tanh⁴ a³ne³ jian³ o⁴ con³ chie³² pain⁴, jon³ ma²haih¹ ma²nau¹ˉ⁴ jau²³ i⁴hnangh⁵i³ hnei³. \v 15 I² juah⁴ne³ hnangh⁵i³ hnei³ nei² quieh¹ lai²³ quianh³ˉ³ jian³ jau²³ jian³ jm³i⁴sain³ i⁴tieh³², húanh⁴pa² hnei³ tainh⁴³ˉ³ tionh²ˉ³, quie¹ sa⁴tain⁴³ˉ⁴ can¹ˉ⁴ jau²chie⁴³ nei² ne³. \p \v 16 Ma²jon³ a⁴húan⁴³i³ a³hain⁴ tionh² nei²ta¹. \v 17 I² la⁴jang³⁴ chie³ griego ne⁵, a⁴sanh³i³ Sóstenes, a³quian³ ma³tyi² cuah³ judío, jian³ a⁴pan³⁴i³ coh⁵hnei³² jauh³²tyie³. I² si²mah⁴ Galión ne⁵, a⁵sia³ jeu³ ro³i³. \p \v 18 I² Pa³² ne⁵, úa⁴ pi¹ a⁴jian⁴i³ i²jon³. Jon³ a²ma⁴ a⁴hag²³i³ jau²³ i²con²³ la⁴jang³⁴ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹, ma²jon³ ŋo³⁴i³ ta⁵jeu³ Cencrea i²a⁴taih³i³ o¹tyi² i⁴pagh⁴³, quie¹ a⁴ma⁴tei⁵i³ con³ jau²³ ho³² i⁴ma³a⁴cúa⁴i³ i²con²³ Jon⁴dai¹. I² jon³ a⁴hei³⁴i³ joh⁴³ a²úan⁴³, ŋo³⁴i³ ta⁵húa³⁴ Siria jian²³i³ Aquila jian³ A¹pri³sci²la³ liah⁴. \v 19 I² con³ma²a⁴tyie³⁴i³ je¹jeu³ Efeso, jon³ a⁴tyon⁴ Pa³² jian²³ a³hain⁴ tionh², jon³ ŋo³⁴i³ cuah³ judío, ua⁵hlenh³²i³ a³ti²ŋangh³ i²jon³. \v 20 Jian³ a⁴m⁴ a³hain⁴ tionh² i⁴ma²jian³⁴i³ úa⁴ jen²i³; i² Pa³² ne⁵, sa⁴a⁴hyein⁴³i³, \v 21 quie¹ a⁴hag²³i³ jau²³ i²con²³ a³hain⁴ tionh², a⁴juah⁴i³: \p ―Quie¹ ton³²nie⁴³ hniah³ nai³²ˉ⁴ Jerusalén canh⁴a² sainh⁴³ˉ⁴ jm² i⁴ma³ni²can¹ i⁴ja³⁴ ne³; jian³ ma²jon³ nioh²ˉ⁵ liah⁴ i²conh²ˉ³ tionh²ˉ³ a¹juah⁴ hnie³⁴ Jon⁴dai¹. \p Ma²jon³ ua⁵hag⁴³i³ Efeso, a⁴can³⁴i³ a²úan⁴³. \s1 A⁴tyanh³ Pa³² jeu³ Antioquía liah⁴ i⁴seg³⁴, jon³ a⁴ma⁴lie⁵i³ ta¹ i⁴ŋeng²³i³ hleh²i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ a²teg⁴ hnang²³ nie⁴³ \p \v 22 I² con³ma²a⁴tyie³⁴i³ jeu³ Cesarea, jon³ ŋo³⁴i³ Jerusalén ua⁵jen³²i³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹, ma²jon³ jonh³i³ ta⁵ Antioquía. \v 23 I² con³ma²ua⁴jeu³² co⁴meih³ jm² i⁴cua⁴³i³ i²jon³, jon³ ŋo³⁴i³ liah⁴ ma⁵con³ jeu³ la⁴tan² i²tei⁴³ húa³⁴ Galacia jian³ húa³⁴ Frigia liah⁴, a⁴ma⁴huanh³i³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹. \s1 Hleh² Apolos jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ je¹jeu³ Efeso \p \v 24 I² jon³ ne⁵, a⁴tyie³⁴ jan³ judío a³sain³ Apolos je¹jeu³ Efeso, a³sian³ jeu³ Alejandría, jan³ a³hleh² co³ naih⁵ jian³ a³ŋang⁴ re³ Ma²jyi³ quieh¹ Jon⁴dai¹. \v 25 Jian³ ma³ma⁴tang²³i³ jeu³ quieh¹ Se³ño²³, i⁴jon³ hleh²i³ jian³ he²³i³ ta¹ jon³ nei² quieh¹ Re¹ Jesús, quie¹ tyeih⁴³i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, ua²liah⁴a² ñi³i³ jmah³ liah⁴ a⁴sion⁴³ Juan²³ chie³ jm³. \v 26 Jon³ ma⁴lie⁵i³ hleh²i³ i⁴sa⁴jieh⁴ tsei⁴³i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ cuah³ judío; i² con³ma²a⁴nau⁴ Aquila jian³ A¹pri³sci²la³ jau²³ i⁴hleh²i³, jon³ a⁴teh³i³ Apolos ta⁵co⁴³, a⁴tya⁴i³ jau²³ ra³jia⁵ o³tan² liah⁴ leg⁴³ jeu³ quieh¹ Jon⁴dai¹. \v 27 Jian³ hnie³⁴ Apolos chie³⁴ ta⁵húa³⁴ Acaya; i² chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ ne⁵, a⁴juah⁴i³ i⁴hniah³ chie³⁴ Apolos liah⁴, jon³ a⁴júan⁴i³ con³ ma²jyi³ quieh¹ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ a³tionh² i²jon³ i⁴ra³juah⁴ i⁴hyei⁵i³. I² con³ma²a⁴tyie³⁴i³ i²jon³, ta² hlion⁴ tei⁴³ ta¹ a⁴leg³⁴ i²con²³ la⁴jang³⁴ a³ma³ra⁵hain⁴ con⁴juah⁴ i⁴tsei³⁴ tsei⁴³ Jon⁴dai¹. \v 28 Quie¹ ta² re³ a⁴cagh¹ Apolos jm² ta⁵nei² la⁴jang³⁴ i²con²³ chie³ judío, i¹con³ jau²³ so⁵li⁴jainh³i³, quie¹ a⁴he⁴i³ ra³jia⁵ con⁴juah⁴ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i⁴ti²sag², i⁴lang⁴³ Jesús A³ua⁵lion³² Chie³ hain⁴. \c 19 \s1 Hein² Pa³² Efeso \p \v 1 Jian³ ta¹la⁴ hein² Apolos jeu³ Corinto, ta¹la⁴ jon³ a⁴ŋeng⁴ Pa³² la⁴tan² je¹sieh³² mah⁴ liah⁴i² a⁴tyanh³i³ je¹jeu³ Efeso; i² jon³ a⁴jainh³i³ co⁴meih³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹, \v 2 jian³ a⁴sagh⁴³i³ a³hain⁴, a⁴juah⁴i³: \p ―¿O⁴ a⁴hyeih²ˉ³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ con³ma²ra⁵hainh⁴ˉ³ tionh²ˉ³? \p I² jon³ a⁴juah⁴ a³hain⁴ tionh²: \p ―I¹ sa⁴ma³a⁴nai² jnie³² juah⁴ i⁴sia³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹. \p \v 3 I² jon³ a⁴juah⁴ Pa³²: \p ―¿Liah⁴ a⁴sonh⁴ˉ³ jm³ tionh²ˉ³? \p I² jon³ a⁴juah⁴i³ tionh²: \p ―Liah⁴i² a⁴sion⁴³ Juan³ Tei³² chie³ jm³. \p \v 4 Jian³ a⁴juah⁴ Pa³² liah⁴: \p ―Quie¹ a⁴sion⁴³ Juan³ Tei³² chie³ jm³ i⁴ra³he²³ i⁴ma³a⁴sag²³ co³hei²tsei³ quieh¹ chie³, a⁴sagh⁴³i³ a³jeu³ i⁴hniah³ li⁴hain⁴i³ i²con²³ a³ja²³ coh⁵ jon³, hnie³⁴ ra³juah⁴, i²con²³ Jesús, A³ya⁴lion³² Chie³ hain⁴. \p \v 5 I² con³ma²a⁴nau⁴i³ jau²³ jon³ tionh², jon³ a⁴son⁴i³ jm³ la⁴jang³⁴i³ con⁴juah⁴ jm³i⁴sain³ Re¹ Jesús. \v 6 I² con³ma²a⁴sanh³ Pa³² ma³tyi² tionh², jon³ ja³⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ i²con²³i³, jon³ a⁴hleh⁴i³ jau²jm⁴³ seg³⁴ jian³ a⁴hleh⁴i³ jau²³ i⁴cúa²³ Jon⁴dai¹. \v 7 I² la⁴conh⁴ la⁴jang³⁴ a³hain⁴ tionh² tain⁴³ quia⁵teun⁴ a³ñih³. \p \v 8 I² ta¹la⁴ on³ segh³ chie²³ Pa³² cuah³ judío si³hleh³i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i⁴sa⁴jieh⁴ tsei⁴³i³, a⁴júanh⁴i³ tionh², jian³ hnie³⁴i³ i⁴cagh¹i³ jm² li⁴hain⁴ chie³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹. \v 9 I² ca³chion²³ ne⁵, ta² huah³ tyi²i³, sa⁴hnie³⁴i³ i²li⁴hain⁴i³, a⁴hleh⁴i³ jau²hlagh³² nei² quieh¹ Jeu³ quieh¹ Jesucristo ta⁵nei² a³ti²ŋangh³. Jon³ a⁴quein³⁴ Pa³² i²con²³ a³hain⁴ tionh² jian²³i³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹, a⁴ŋangh³i³ con³ jauh³² quieh¹ teg²³ quieh¹ jan³ a³sain³ Tiranno i²a⁴hleh⁴i³ conh⁴ con³ jm². \v 10 A⁴júan⁴i³ la⁴ne³ ta¹la⁴ to⁵ñi³, i⁴jon³ a⁴nau⁴ la⁴jang³⁴ a³tionh² húa³⁴ Asia, chie³ judío jian³ chie³ sang²³ liah⁴, a⁴nau⁴i³ jau²³ quieh¹ Re¹ Jesús. \v 11 Jian³ a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ ua³júah² pain⁴ con⁴juah⁴ Pa³². \v 12 Quie¹ jeun⁴³ a³chieh¹ a⁴huan⁴ quieh¹ chie² ma²lang⁴³i³ jian³ a³ma²ti²quian³ m⁴tyi⁴ hlagh³² liah⁴ a⁴húa³, con⁴juah⁴ a²pan² i⁴a⁴jñei³⁴i³ he³² Pa³² jian³ a²cúan³i³ i⁴ni²quian⁴i³. \p \v 13 Jian³ ca³chion²³ judío a³ua⁴han² a³húa³ m⁴tyi⁴ hlagh³², hnie³⁴i³ júan³⁴i³ heih⁴³ con⁴juah⁴ jm³i⁴sain³ Re¹ Jesús i²con²³ a³ti²quian³ m⁴tyi⁴ hlagh³², juah⁴i³: \p ―Júan³⁴ˉ⁴ heih⁴³ i²conh²ˉ³ con⁴juah⁴ jm³i⁴sain³ Jesús a³hleh² Pa³² nei² quieh¹ i⁴jauh²ˉ³. \p \v 14 I² jon³ ne⁵, ma²sian³ quion³⁴ si³jon⁴³ jan³ judío a³sain³ Esceva, a³lang⁴³ m³chie³ tyein² a³júan³ la⁴ne³. \v 15 I² con³ jm² con³ma²ti²júan³i³ la⁴ne³, jon³ a⁴juah⁴ m⁴tyi⁴ hlagh³²: \p ―Cm⁴³pa² jnia⁴ Jesús, jian³ cm⁴³ jnia⁴ Pa³² liah⁴; i² hnei³ tionh²ˉ³ ne⁵, ¿hain³ chianh² hnei³? \p \v 16 I² a³ñih³ a³ma²quian³ m⁴tyi⁴ hlagh³² hain⁴ ne⁵, con³ a⁴la³ a⁴tsain³⁴i³ a³hain⁴ tionh², a⁴júanh¹i³, a⁴cagh¹i³ jm² i²con²³ la⁴jang³⁴; jon³ a⁴cm⁴i³ tionh² ma²tionh²i³ jauh³² jon³ co⁴lon⁴i³ jian³ i⁴ti²quian³i³ i²eu⁴³. \v 17 I⁴jon³ ra⁵ñi³ la⁴jang³⁴ a³tionh² Efeso jau²³ jon³, chie³ judío jian³ chie³ sang²³ liah⁴, jian³ ta² yi⁴hag³² tsei⁴³i³ tionh², jian³ a⁴júan⁴i³ júah³ jm³i⁴sain³ Re¹ Jesús. \p \v 18 Jian³ jeun⁴³ a³ma²ra⁵hain⁴ hain⁴ a⁴ma⁴jnia³² ta⁵nei² la⁴jang³⁴, a⁴tion⁴i³ chie³² quieh¹ la⁴jeg³⁴ i⁴ma³a⁴júan⁴i³. \v 19 Jian³ la⁴ne³ liah⁴ la⁴jang³⁴ a³ma²júan³ ta¹ i³nah², quian³i³ ma²jyi³ libro quieh¹, a⁴jeng⁴i³ ta⁵nei² la⁴jang³⁴. I² con³ma²a⁴heg⁴i³ conh⁴ tei⁴³ hmah¹ quieh¹ ma²jyi³ jon³, jon³ a⁴teg⁴ to⁴lo⁵quia⁴ mai²³ o¹cau³² tie³. \v 20 Jian³ la⁴ne³ ua⁵jan⁴ i⁴a⁴cagh¹ jm² i⁴quian³ ua³pei⁴ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹. \p \v 21 Con³ma²ua⁴jeu³² jon³, jon³ a⁴júan⁴ Pa³² co³hei²tsei³ i⁴chie³⁴i³ Jerusalén tei⁴³i² ma³a⁴tonh⁴i³ húa³⁴ Macedonia jian³ húa³⁴ Acaya, a⁴juah⁴i³: \p ―I² tei⁴³i² ma³hein³²ˉ⁴ Jerusalén jon³, jon³ hniah³ nai³²ˉ⁴ Roma liah⁴. \p \v 22 I² jon³ a⁴sain⁴ Pa³² on³⁴ a³ma²ma³ho³² quieh¹i³ ta⁵húa³⁴ Macedonia, Ti³mo³te³² jian³ Erasto, ta¹la⁴ jon³ a⁴jian⁴ Pa³² úa⁴ meih³ húa³⁴ Asia. \s1 Ra⁴hang³² a³jeu³ je¹jeu³ Efeso \p \v 23 Jm² jon³ ta² ra⁴hang³² a³jeu³ nei² Jeu³ quieh¹ Jesucristo. \v 24 Quie¹ ma²sian³ jan³ a²teg²³ a³sain³ A²me² a³júanh² o¹cau³² tie³ i⁴júan³i³ nioh⁵ peih¹ quieh¹ cuah³ quieh¹ neih³² Diana, jian³ ta² hlion⁴ hlianh² la⁴jang³⁴ a²teg²³ ñi³reunh¹i³ nei² jon³. \v 25 I⁴jon³ a⁴ŋangh³i³ tionh² la⁴jang³⁴ a³júan³ ta¹ jon³, a⁴juah⁴ A²me² i²con²³i³: \p ―Hnei³ tionh²ˉ³ la⁴jangh³ˉ³, ma³ñih¹ hnei³ tionh²ˉ³ i⁴hlion⁴ lain⁴ˉ¹ ta¹ la³. \v 26 I² jeh⁴ˉ³ tionh²ˉ³ jian³ nauh³ˉ³ liah⁴ conh⁴ tei⁴³ júan³ Pa³², a⁵jon⁴³ jmah³ je¹jeu³ Efeso la³ hleh²i³, quie¹ la⁴tan² húa³⁴ Asia la³, ma³ma⁴can³i³ jeun⁴³ chie³ ma³a⁴lang³⁴ ca³, i⁴juah⁴i³ i⁴sa⁴lang⁴³ jon⁴dai¹ neih³² a³a⁴júan⁴ chie³ jeu³ si¹cúa³. \v 27 I² jon³ ne⁵, ta² co³ jia²³ i⁴so⁵li⁴cang³⁴ ta¹ quian⁴ˉ¹, jian³ lei⁴ li⁴so⁵ma⁵co⁴³i³ cuah³ quieh¹ neih³² júanh⁴³ Diana liah⁴, jian³ so⁵júanh⁴³i³ li⁴lei⁴ a³hain⁴ a³ma³con⁴³ la⁴jang³⁴ a³tionh² húa³⁴ Asia la³, jian³ a³ma³con⁴³ a³tionh² la⁴tan² m⁵cu³ liah⁴. \p \v 28 I² con³ma²a⁴nau⁴i³ i⁴ne³ tionh², ta² a⁴jain³⁴ tsei⁴³i³, a⁴hleh⁴i³ i⁴tia⁴, a⁴juah⁴i³: \p ―¡Ta² júanh⁴³ neih³² Diana quian¹ a³sian³ Efeso la³! \p \v 29 I² jon³ ra⁴hang³² la⁴jang³⁴ a³jeu³ tionh². A⁴sanh³i³ Gayo jian³ Aristarco a³sian³ Macedonia a³ma²jian²³ Pa³², a⁴ma⁴cmh³i³ teg⁴ i²ti²ŋangh³ chie³. \v 30 Jian³ hnie³⁴ Pa³² ma²chie³⁴i³ jen² a³jeu³, i² chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ ne⁵, sa⁴a⁴cúa⁴i³. \v 31 Jian³ ca³chion²³ si³ta¹ quian¹ húa³⁴ Asia jon³ a⁴sain⁴i³ ma²jyi³ i²con²³ Pa³², quie¹ lang⁴³i³ a³ñi³reunh¹i³, a⁴juah⁴i³ i⁴sa⁴hniah³ ma⁵jnia³²i³ i²ti²ŋangh³ a³jeu³. \v 32 I² a³jeu³ ne⁵, ta² ti²júan³i³ ti³jan²³, ma⁵quein²³ hleh²i³, jian³ jeun⁴³ sa⁴ñi³ hain³ nei² a⁴ŋangh³i³. \v 33 Jon³ a⁴hnah³i³ Alejandro a³ma²hein² jen² a³jeu³, a⁴sainh⁴ judío quieh¹i³ ta⁵nei² jon³ canh⁴a² hleh³i³. Ma²jon³ a⁴júan⁴ Alejandro lei³ jeu³ si¹cúa³ i⁴han⁵ chie³ tai³², hnie³⁴i³ hleh³i³ i⁴jainh³i³ jm² nei² quieh¹ judío ta⁵nei² a³jeu³. \v 34 Con³ma²ra⁵cu²³ la⁴jang³⁴ i⁴lang⁴³i³ judío, jon³ a⁴hleh⁴i³ la⁴jang³⁴i³ jon³ co³nai² jau²³ i⁴tia⁴ la⁴conh⁴ teun³⁴ o²ra³, a⁴juah⁴i³: \p ―¡Ta² júanh⁴³ neih³² Diana quian¹ a³sian³ Efeso la³! \p \v 35 I² con³ma²a⁴júan⁴ teg³jyi³ i⁴a⁴han⁵ a³jeu³ tai³² tionh², jon³ a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ tionh²ˉ³ a³sian³ Efeso la³, ¿hain³ a²ma⁵ sa⁴ñi³ i⁴ti²hie³ a³tionh² Efeso la³ cuah³ quieh¹ neih³² júanh⁴³ Diana, jian³ nioh⁵ quieh¹i³ i⁴ja³⁴ ñi⁴jeu⁵? \v 36 Jian³ i¹jan³ sa⁴li⁴juah⁴ i⁴sa⁴chie⁴³, i⁴jon³ hniah³ hanh⁵ˉ³ tai³² tionh²ˉ³, jian³ sa⁴hniah³ júanh²ˉ³ con³ i⁴júanh²ˉ³ pa⁵sa³⁴. \v 37 Quie¹ jianh⁴³ˉ³ a³ñih³ ne³ tionh² ua²liah⁴a² sa⁴ma³ni²tian⁴³i³ cuah³ quianh³ˉ³ jian³ a⁵ga⁴ a⁴hleh⁴ jau²hlagh³² nei² quieh¹ neih³² quianh³ˉ³. \v 38 I² juah⁴ne³ A²me² jian²³i³ a²teg²³ ñi³reunh¹ sia³ con³ nei² quieh¹i³ jian²³i³ ca³chion²³ chie³, jon³ hniah³ li⁴júan³⁴ si³ta¹ re³ jian³ o⁴ li⁴ma⁵jnia³²i³ ta⁵nei² si²mah⁴ tyein², i² jon³ lei⁴ li⁴hnang⁵i³ a³jan³ jan³. \v 39 I² juah⁴ne³ sia³ i²con³ nei² i⁴hniah³ lei⁴ re³, jon³ li⁴júanh²ˉ³ re³ tei⁴³i² ŋangh⁴³ a³jeu³, heih⁴³ quieh¹ si³ta¹. \v 40 Quie¹ co³ jia²³ lei⁴ li⁴hnang⁵ jnia¹ si³ta¹ conh⁴ tei⁴³ i⁴ra⁴hang³² a³jeu³ ne³⁴, quie¹ sa⁴sia³ nei² liah⁴ li⁴si⁵jainh² jau²³ i⁴a⁴ŋangh³ˉ¹ la³. \p \v 41 Con³ma²a⁴juah⁴ teg³jyi³ jau²³ jon³, jon³ a⁴sainh³i³ a³jeu³ tionh². \c 20 \s1 Ŋo³⁴ Pa³² ta⁵ Macedonia jian³ Grecia \p \v 1 Con³ma²a⁴chian³⁴ ti³jan²³ i⁴a⁴júan⁴ a³jeu³, jon³ a⁴teh³ Pa³² chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ tionh², a⁴hlenh⁴³i³ jian³ a⁴rang⁴i³, a⁴hag²³i³ jau²³ i²con²³i³ tionh²; ma²jon³ ua⁵hag⁴³i³, ŋo³⁴i³ ta⁵ Macedonia. \v 2 I² con³ma²a⁴ŋeng⁴i³ la⁴tan² húa³⁴ jon³ i⁴a⁴hlenh⁴³i³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ hlion⁴ jau²³, jon³ a⁴tyie³⁴i³ húa³⁴ Grecia, \v 3 i²a⁴jian⁴i³ on³ segh³. I² jon³ a⁴júan⁴ judío re³ i⁴júanh¹i³ Pa³² tei⁴³i² ma³a⁴teg⁴ o²ra³ i⁴can³⁴i³ a²úan⁴³ i⁴chie³⁴i³ ta⁵húa³⁴ Siria. I⁴jon³ a⁴júan⁴ Pa³² co³hei²tsei³ i⁴chie³⁴i³ liah⁴ i⁴seg³⁴ ta⁵ Macedonia pi²³ júah³. \v 4 Jian³ ua⁴jo³ co⁴meih³ si³reunh¹i³ teg⁴ húa³⁴ Asia, Sópater a³sian³ jeu³ Berea, jian³ Aristarco jian²³ Segundo a³sian³ jeu³ Tesalónica, jian³ Gayo a³sian³ jeu³ Derbe, jian³ Ti³mo³te³², jian³ Tíquico jian²³ Trófimo a³sian³ húa³⁴ Asia. \v 5 A³ne³ tionh² ua⁵han² ñeih³², a³ua⁵jie⁴³ jnie³² la⁴teg⁴ jeu³ Troas. \v 6 Jian³ con³ma²a⁴cúah³ jm² i⁴queuh³i³ a²hei⁴³ñih¹ i⁴sa⁴sia³ o¹sieh³², jon³ a⁴le¹ jnie³² a²úan⁴³ jeu³ Filipos; con³ma²a⁴teg⁴ hña⁴ jm², jon³ a⁴tyie³⁴ jnie³² jeu³ Troas i²a⁴jainh³ jnie³² jie³ jnie³² a³hain⁴, i²a⁴jian² jnie³² quie³⁴ jm². \s1 A⁴hleh⁴ Pa³² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i²con²³ cuah³ a³tionh² Troas \p \v 7 Jian³ jm² ra⁴lie⁵ sa³ma² a⁴ŋangh³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ i⁴queuh⁴³i³ a²hei⁴³, jon³ a⁴he⁴ Pa³² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i⁴úa⁴ liah⁴i² a⁴teg⁴ i⁴húa²³, quie¹ chianh³i³ ta⁵seg³⁴ tei⁴³i² a⁴jnia³⁴. \v 8 Jian³ hlion⁴ o¹jyi³ jm³co²³ ti²hainh² jauh³² a²teg⁴ hneng³ piso i²ti²ŋangh³i³. \v 9 I² jon³ ma²ua²cua⁴³ jan³ a³maih² ñih³ o²hnei³² to³quei³ a³sain³ Eutico a³ua²tieh³² sie⁴ nei² a³ua²cangh². Jian³ nei² quieh¹ úa⁴ a⁴hleh⁴ Pa³², jon³ a⁴cm³i³ so⁵laih²i³, jian³ a⁴tanh⁴i³ a²teg⁴ hneng³ piso, jon³ ni²sionh³²i³ ra³jaun². \v 10 Ma²jon³ a⁴jyon²³ Pa³², a⁴tsain³⁴i³ a³maih² hain⁴, a⁴rang⁴i³, a⁴juah⁴i³: \p ―A⁵yi⁵hang³² hnei³ tionh²ˉ³, quie¹ sian³ pi²³i³. \p \v 11 I² con³ma²a⁴tyanh³ Pa³² yeih³² liah⁴, jon³ a⁴jeun³⁴i³ a²hei⁴³ñih¹ jian³ a⁴queuh³i³ tionh², jian³ a⁴hleh⁴ pi¹i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ liah⁴a² a⁴jnia³⁴, ma²jon³ a²ma⁴ ua⁵hag⁴³i³. \v 12 Jian³ ni²jon⁴i³ a³maih² ñih³ hain⁴ i⁴sian³ teg⁴ jauh³² quieh¹, jian³ ta² si³hyonh³ la⁴jang³⁴ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ nei² jon³ liah⁴. \s1 Ua⁵hag⁴³ Pa³² Troas, ŋo³⁴i³ ta⁵ Mileto \p \v 13 Jian³ jnie³² liah⁴, a⁴le¹ jnie³² a²úan⁴³ ñeih³², ua⁵jian⁴³ jnie³² nei², ŋo³⁴ jnie³² ta⁵jeu³ Asón i²ni²ma⁴jainh³² jnie³² Pa³², quie¹ la⁴ne³ a⁴juah⁴i³ i⁴hnie³⁴i³ chie³⁴i³ jeu³ tag³² teg⁴ jon³. \v 14 I² con³ma²a⁴jainh³ jnie³² jie³i³ jnie³² jeu³ Asón jon³, jon³ a⁴han⁵ jnie³² joh⁴³ a²úan⁴³, ŋo³⁴ jnie³² o⁵tyieh⁴³ i²nie⁴³ jeu³ Mitilene. \v 15 Jian³ con³ma²a⁴jnia³⁴ jon³, a⁴húa³ jnie³² i²jon³, a⁴tyie³⁴ jnie³² ta⁵jno³ a²liah⁴ nie⁴³ o⁵tyieh⁴³ Quío; jian³ con³ma²a⁴jnia³⁴ con³ jon³ liah⁴, a⁴tyie³⁴ jnie³² o⁵tyieh⁴³ Samos, jon³ ŋo³⁴ jnie³² jeu³ Trogilio i²a⁴jian² jnie³²; i² con³ma²a⁴jnia³⁴ liah⁴, a⁴tyie³⁴ jnie³² jeu³ Mileto. \v 16 Quie¹ la⁴ne³ co³hei²tsei³ a⁴júan⁴ Pa³² i⁴ua⁵jeun³²i³ jeu³ chie²³i³ Efeso, canh⁴a² sa⁴jian³⁴i³ húa³⁴ Asia jon³, quie¹ hnie³⁴i³ i⁴tyie¹i³ Jerusalén ta¹tia⁴ i⁴si⁵tain⁴³i³ jm² to⁴lo⁵quia⁴ i²jon³, a¹juah⁴ liah⁴ li⁴lei⁴. \s1 Je¹jeu³ Mileto jon³ a⁴hlenh⁴³ Pa³² a³quian³ ma³tyi² cuah³ a³tionh² Efeso \p \v 17 I² con³ma²hein² Pa³² jeu³ Mileto jon³, jon³ a⁴sain⁴i³ jau²³ i²con²³ a³ti²quian³ ma³tyi² cuah³ Efeso i⁴ya⁵han²i³. \v 18 I² con³ma²a⁴tyie³⁴ a³hain⁴ tionh² i²con²³i³, jon³ a⁴sagh⁴³i³ a³hain⁴ tionh²: \p ―Ma³ñih¹ hnei³ tionh²ˉ³ liah⁴ ma⁴jnia³²ˉ⁴ jenh²ˉ³ tionh²ˉ³ la⁴jeg³⁴ nie⁴³ liah⁴ma²ra⁴lie⁵ cuan⁵ˉ⁵ húa³⁴ Asia la³, \v 19 i⁴a⁴cúa³⁴ˉ⁴ cúa³tag³⁴ i²con²³ Se³ño²³ i⁴ti⁴ñeih⁵ m⁴tyi⁴ quien⁴ˉ⁴, jian³ i⁴hoh⁵ˉ⁵ jm³hñieh³², jian³ ma²eu⁴³ i⁴a⁴can³⁴ˉ⁴ i⁴ma²júanh¹ judío tionh². \v 20 Jian³ la⁴conh⁴ tei⁴³ i⁴tyein² ma²hniah³ quianh³ˉ³ a⁴jeu³⁴ˉ⁴ hnei³ jian³ a⁴heh⁵ˉ⁵ hnei³ tionh²ˉ³ ta⁵nei² la⁴jang³⁴ jian³ jauh³² quianh³ˉ³ liah⁴, \v 21 a⁴hlenh⁵ˉ⁵ judío jian³ chie³ sang²³ liah⁴ i⁴jang³⁴ tsei³⁴ˉ⁴ nei² quieh¹ i⁴hniah³ sag³⁴i³ co³hei²tsei³ quieh¹ i²con²³ Jon⁴dai¹ jian³ i⁴hniah³ li⁴hain⁴i³ i²con²³ Re¹ Jesucristo quian⁴ˉ¹. \v 22 I² tieh²la³ ne⁵, ya¹te²³ m⁴tyi⁴ quien⁴ˉ⁴ nai³²ˉ⁴ Jerusalén, ua²liah⁴a² i¹con³ sa⁴yan³²ˉ⁴ henh⁴ i⁴li⁴jain⁴³ˉ⁴ i²jon³. \v 23 Con³ i⁴la³pa² yan³²ˉ⁴, la⁴jeg³⁴ jeu³ i²ma³ñei³²ˉ⁴ hleh² M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ i²con²³ˉ⁵, i⁴juah⁴i³ i⁴heu¹ˉ⁴ ni⁴ñi²³ jian³ i⁴can¹ˉ⁴ ma²eu⁴³ hlion⁴. \v 24 I² jnia⁴ ne⁵, i¹con³ jeu³ sa⁴ro³⁴ˉ⁴ i⁴ne³, jian³ a⁵sia³ jm² si²quian¹ˉ⁴ m⁵cu³ quien⁴ húan⁵; con³ i⁴la³pa² hno⁵ˉ⁵ i⁴ma²tieh²ˉ⁵ jeu³ hein³²ˉ⁴ la³ i⁴si³hyonh³ˉ⁴, i⁴ma²tei³²ˉ⁴ ta¹ i⁴a⁴cúa⁴ Re¹ Jesús i⁴hleh¹ˉ⁴ jau²³ tsei²³ la³ liah⁴ tsei³⁴ tsei⁴³ Jon⁴dai¹. \p \v 25 ’I² tieh²la³ ne⁵, yan³²ˉ⁴ i¹jan³ hnei³ so⁵jeh³²ˉ³ jnia⁴ ta⁵i²chie³⁴ la³ la⁴conh⁴ la⁴jangh³ˉ³ i⁴a⁴hlenh⁵ˉ⁵ hnei³ liah⁴ leg⁴³ i⁴tionh² chie³ naih⁵ heih⁴³ hm³⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹. \v 26 I⁴jon³ ne⁵, jeu³⁴ˉ⁴ hnei³ i⁴jang³⁴ tsei³⁴ jm² ne³⁴, i⁴a⁵sie⁴³ ma⁵ren³⁴ˉ⁴ i¹con³ chie³² nei² quianh³ˉ³ tionh²ˉ³. \v 27 Quie¹ ma³a⁴hlenh⁵ˉ⁵ hnei³ la⁴jeg³⁴ liah⁴ hnie³⁴ Jon⁴dai¹. \v 28 I² jon³ ne⁵, hion³² hnei³ hoh⁴³ tionh²ˉ³, jian³ hion³² hnei³ cuah³ quian¹ Jon⁴dai¹, quie¹ a⁴júan⁴ hnei³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ i⁴quianh²ˉ³ ma³tyi² tionh²ˉ³ i⁴guenh³²ˉ³ cuah³ quian¹ Se³ño²³, a³hain⁴ a³a⁴lan³⁴i³ con⁴juah⁴ jm³yein⁴ quieh¹. \v 29 Quie¹ yan³²ˉ⁴ tei⁴³i² ma³ŋah⁵ˉ⁵, jia²³ chie³ hlangh² jenh²ˉ³ tionh²ˉ³ a³ma³co³, a³so⁵hain³⁴ chie³² quieh¹ cuah³, a³lang⁴³ liah⁴i² lang⁴³ a²hyah³. \v 30 Jian³ jen² ne³pa² hnei³ tionh²ˉ³ ra⁵hang³² chie³ a³hleh³ jau²ta³jau²³ a³hnie³⁴ ma⁵can³i³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ i⁴si⁴tyein⁵i³ coh⁵cah³²i³. \v 31 I⁴jon³ jianh³ˉ³ júan² hnei³ tionh²ˉ³, jian³ tyon¹ hnei³ hoh⁴³ i⁴a⁴hlenh⁵ˉ⁵ hnei³ la⁴jangh³ˉ³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ la⁴húa²³ la⁴jm²³ ta¹la⁴ hneng³ ñi³ i⁴to⁵o³hoh⁵ˉ⁵. \p \v 32 ’I² tieh²la³, goh³ quian³⁴ˉ⁴, tanh³²ˉ⁴ hnei³ joh⁴³ cúa³ Jon⁴dai¹, jian³ hniah³ tyonh²ˉ³ hoh⁴³ jau²³ quieh¹i³ liah⁴ hain³liah⁴ tsei³⁴ tsei⁴³i³, i⁴jon³ i⁴quian³ ua³pei⁴ i⁴si⁵cúanh³ˉ³ tionh²ˉ³ jian³ i⁴hyeih²ˉ³ i⁴jon³ i⁴cúa³⁴ Jon⁴dai¹ i²con²³ la⁴jang³⁴ a³cúanh¹ quian¹i³. \v 33 Jian³ a⁵sia³ ra⁴hno⁵ˉ⁵ o¹cau³² quieh¹ i¹jan³ a⁵ga⁴ a²cúanh³ˉ³ tionh²ˉ³ ma²jon³. \v 34 Quie¹ ñih¹ hnei³ tionh²ˉ³ la⁴conh⁴ tei⁴³ i⁴ma²hniah³ quien⁴ˉ⁴ jian³ i⁴ma²hniah³ quieh¹ a³ma²jian²³ˉ⁵, húan⁵pa² jnia⁴ a⁴júan³⁴ˉ⁴ ta¹. \v 35 Jian³ la⁴jeg³⁴ i⁴ne³ ma³a⁴heh⁵ˉ⁵ hnei³ tionh²ˉ³ i⁴júanh²ˉ³ ta¹ la⁴ne³ lei⁴ li⁴ma²honh³²ˉ³ a³sa⁴sia³ quieh¹, jian³ i⁴tyonh²ˉ³ hoh⁴³ jau²³ i⁴a⁴hleh⁴ Re¹ Jesús a³a⁴juah⁴: “Eu⁴ga² tsei³⁴ jm² ren³i³ i⁴cúa²³i³ la⁴conh⁴ga² i⁴hyieh⁴i³.” \p \v 36 Con³ma²a⁴hleh⁴ Pa³² la⁴jeg³⁴ jau²³ ne³, jon³ a⁴si⁴jnei⁵i³, a⁴mh³i³ Jon⁴dai¹ jian²³i³ la⁴jang³⁴ a³hain⁴ tionh². \v 37 Jian³ ta² a⁴hoh⁵i³ la⁴jang³⁴i³, a⁴rang⁴i³ lau² Pa³², a⁴seinh⁴i³. \v 38 Quie¹ eu⁴³ ra⁵chionh⁴ tsei⁴³i³ nei² jau²³ i⁴a⁴hleh⁴i³, i⁴a⁴juah⁴i³ i⁴so⁵jainh⁴³i³ o³tan². Ma²jon³ a⁴ma⁴reunh¹i³ la⁴teg⁴ i²a⁴hei³⁴i³ joh⁴³ a²úan⁴³. \c 21 \s1 Ŋo³⁴ Pa³² ta⁵ Jerusalén \p \v 1 I² con³ma²a⁴tyon⁴ jnie³² jie³ jnie³² a³hain⁴ tionh², jon³ ŋo³⁴ jnie³² jeu³ joh⁴³ a²úan⁴³ o³chie⁴³ nie⁴³ o⁵tyieh⁴³ Cos; jian³ con³ma²a⁴jnia³⁴, jon³ ŋo³⁴ jnie³² jeu³ Rodas; i² con³ma²a⁴húa³ jnie³² i²jon³, jon³ ŋo³⁴ jnie³² jeu³ Pátara. \v 2 I² jon³ a⁴chianh³² jnie³² con³ a²úan⁴³ i⁴chieh³ ta⁵húa³⁴ Fenicia, jon³ a⁴hei² jnie³² joh⁴³ jon³, ŋo³⁴ jnie³². \v 3 I² con³ma²tieh² jnie³² jeu³ joh⁴³ a²úan⁴³, jon³ a⁴nie³⁴ o⁵tyieh⁴³ Chipre jo³² ta⁵quegh³ i⁴ŋo³⁴ jnie³² húa³⁴ Siria. I² quieh¹ i⁴hniah³ húa³⁴i³ lie²³ tieh³² joh⁴³ a²úan⁴³ jeu³ Tiro, jon³ a⁴tyie³⁴ jnie³² i²jon³. \v 4 I² a⁴jainh³ jnie³² chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ a³tionh² i²jon³, i⁴jon³ a⁴jian² jnie³² quie³⁴ jm²; i² hei⁴i³ tionh² a⁴sagh⁴³i³ Pa³² con⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ i⁴sa⁴hniah³ chie³⁴i³ Jerusalén. \v 5 I² con³ma²ua⁴jeu³² sa³ma² jon³, jon³ a⁴húa³ jnie³² je¹jeu³ jon³, jian³ ma⁴reunh¹ jnie³² la⁴jang³⁴ a³hain⁴ tionh² liah⁴ma³jian²³ i³cúa³i³ jian³ jon⁴³segh³²i³ la⁴teg⁴ quien¹i²jm¹; i²jon³ a⁴si⁴jnei³² jnie³², a⁴mh³² jnie³² Jon⁴dai¹. \v 6 Jian³ ma²jon³ a⁴rag⁴i³ jnie³² a³jan³ jan³ i⁴a⁴hag²³i³ jau²³, ma²jon³ a⁴hei² jnie³² joh⁴³ a²úan⁴³, ma²jon³ a²ma⁴ ŋah³i³ tionh² jauh³² quieh¹. \p \v 7 Jon³ ŋo³⁴ jnie³² jeu³ joh⁴³ a²úan⁴³ jeu³ nei² jm³ñih¹ liah⁴i² a⁴tyie³⁴ jnie³² jeu³ Tolemaida i²a⁴toh⁴ i⁴tieh² jnie³² jeu³, i⁴a⁴húa³ jnie³² jeu³ Tiro; i² con³ma²ni²nia³² jnie³² si³reunh⁴ˉ¹ a³tionh² i²jon³, jon³ a⁴jian² jnie³² jie³i³ jnie³² con³ nai⁴³. \v 8 I² con³ma²a⁴jnia³⁴, jon³ a⁴húa³ jnie³² jie³ jnie³² Pa³² jian³ la⁴jang³⁴ a³jie³ jnie³² liah⁴, ŋo³⁴ jnie³² ta⁵jeu³ Cesarea. Jon³ a⁴tyie³⁴ jnie³² jauh³² quieh¹ Lei³² a³lang⁴³ a³hleh² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, a³ma²hein² jen² quion³⁴ a³cúa²³ cúa³tag³² tionh², jon³ a⁴jian² jnie³² jauh³² quieh¹i³. \v 9 Jian³ ma²sian³ quin⁴ si³m⁴ jon⁴³i³, jmah³ a³m⁴ si³yein³, a³hleh² jau²³ i⁴cúa²³ Jon⁴dai¹. \v 10 I² con³ma²a⁴teg⁴ úa⁴ meih³ a⁴jian² jnie³² i²jon³, jon³ a⁴tyie³⁴ jan³ a³hleh² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, a³sain³ Agabo a³sian³ húa³⁴ Judea. \v 11 I² con³ma²ni²je³²i³ jnie³², jon³ a⁴tang⁴i³ a²lo³ hñih² Pa³², a⁴hñei⁴i³ si¹tag³² jian³ si¹cúa³ hña³, a⁴juah⁴i³: \p ―La⁴ne³ hñi³⁴ judío a³tionh² Jerusalén quieh¹ a³quieh¹ a²lo³ la³ jian³ cúanh⁴³i³ joh⁴³ cúa³ chie³ sang²³, juah⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹. \p \v 12 I² con³ma²a⁴nai² jnie³² jau²³ jon³, jon³ a⁴mh³²i³ jnie³² jie³ jnie³² a³tionh² i²jon³ i⁴so⁵chie³⁴i³ Jerusalén. \v 13 I² a⁴juah⁴ Pa³² ne⁵: \p ―¿E⁴le³⁴ hoh⁵ˉ³ tionh²ˉ³ jian³ júanh³ˉ³ i⁴chionh⁴ tsei³⁴ˉ⁴? Quie¹ sainh⁴³ re³pa² jnia⁴ i⁴jaun⁴ˉ⁴, a⁵jon⁴³ jmah³ i⁴hñi³⁴i³ jnia⁴ je¹jeu³ Jerusalén nei² quieh¹ Re¹ Jesús. \p \v 14 I¹ sa⁴a⁴ro⁴i³ jeu³ jau²³ quian⁴ jnie³², jon³ a⁵sie⁴³ ma⁵a⁴hlenh³²i³ jnie³², quie¹ a⁴juah² jnie³²: \p ―Ua²lei⁴ heih⁴³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i²con²³i³. \p \v 15 I² coh⁵ jon³ ne⁵, con³ma²a⁴júan² jnie³² co³jian¹, jon³ ŋo³⁴ jnie³² Jerusalén. \v 16 Jian³ ua⁵han² co⁴meih³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ a³sian³ jeu³ Cesarea jie³ jnie³², jian³ je¹ jon³ jie³ jnie³² Mnasón a³sian³ o⁵tyieh⁴³ Chipre, a³lang⁴³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ ma³jon⁵ne³⁴, jian³ hniah³ si²jian² jnie³² jauh³² quieh¹i³. \s1 A⁴sanh³i³ Pa³² cuah³júah² \p \v 17 Con³ma²a⁴tyie³⁴ jnie³² Jerusalén, jon³ a⁴hyei⁴³ jnie³² si³reunh⁴ˉ¹ i⁴si³hyonh³i³. \v 18 I² con³ma²a⁴jnia³⁴, jon³ ŋo³⁴ Pa³² jie³ jnie³² ua⁵nia³² jnie³² Jacobo, i²jon³ a⁴nia³² jnie³² la⁴jang³⁴ a³quian³ ma³tyi² quian¹ cuah³ a³ti²ŋangh³ tionh². \v 19 I² con³ma²a⁴cúa⁴ Pa³² dai¹ i²con²³ a³hain⁴ tionh², ma²jon³ a⁴tya⁴i³ jau²³ ma⁵con³ la⁴conh⁴ con³ la⁴jeg³⁴ i⁴a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ jen² a³sa⁴lang⁴³ judío con⁴juah⁴ ta¹ i⁴hei¹ joh⁴³ cúa³i³. \v 20 I² con³ma²a⁴nau⁴i³ tionh², jon³ a⁴júan⁴i³ júanh⁴³ Jon⁴dai¹, a⁴juah⁴i³: \p ―Sa¹ chie⁴³ lia¹, goh³ quian³⁴ˉ⁴, i⁴ta⁵la⁵mai²³ judío ma³ra⁵hain⁴, jian³ la⁴jang³⁴ hain⁴ tyeih⁴³ lai²³ quieh¹ M³se²³. \v 21 Quie¹ ma³ra⁵ñi³i³ jau²³ nei² quianh³ˉ³ i⁴heh⁵ˉ³ la⁴jang³⁴ judío a³tionh² jen² chie³ sang²³ i⁴so⁵hniah³ ma⁵co⁴³i³ lai²³ quieh¹ M³se²³, i⁴jeuh⁵i³ hnei³ i⁴so⁵hniah³ gm⁴³ he³² jon⁴³segh³²i³ jian³ so⁵hie³⁴i³ liah⁴ tang²³ˉ¹. \v 22 ¿I² liah⁴ júan³²ˉ¹ ne⁵? Quie¹ leg⁴³ re³pa² ŋangh⁴³ la⁴jang³⁴ cuah³ tei⁴³i² ma³ra⁵ñi³i³ ma³cuanh²ˉ³. \v 23 I² la⁴ne³ ne⁵, hniah³ júanh²ˉ³ liah⁴ juah⁴ jnie³² ne³: Quie¹ tionh² quin⁴ chie³ jen²ˉ¹ la³ a³ma³a⁴cúa⁴ jau²³ ho³² i⁴hnie³⁴i³ ma⁴tei⁵i³. \v 24 Ua²tyie⁴i³ jianh²ˉ³ canh⁴a² júanh²ˉ³ i⁴so⁴heinh⁵ˉ³ tionh²ˉ³, jian³ ma²hmah³²ˉ³ i⁴taih³i³ o¹tyi²i³, canh⁴a² la⁴jon³ li⁴chie⁴³ tsei⁴³ la⁴jang³⁴ nei² quianh³ˉ³ la⁴conh⁴ ti²ñi³i³ tionh² i⁴a⁵jon⁴³ la⁴jon³, quie¹ ŋengh³ˉ³ hei¹ jeu³ i⁴ma⁵teih³²ˉ³ lai²³. \v 25 I² nei² quieh¹ chie³ sang²³ a³ma³ra⁵hain⁴ ne⁵, a⁴sag² jnie³² i²con²³i³ i⁴sa⁴hniah³ hie³⁴i³ la⁴jeg³⁴ i⁴ne³, con³ teun³⁴ i⁴la³pa², i⁴sa⁴hniah³ queuh⁴³i³ o¹ŋeu⁴³ cúah¹ quieh¹ nioh⁵, jian³ jm³yein⁴, jian³ o¹ŋeu⁴³ quieh¹ jah⁴ cuh²i³ lau², jian³ sa⁴hniah³ hlenh⁵i³ a³sa⁴lang⁴³ i³cúa³i³. \p \v 26 Jon³ ŋo³⁴ Pa³² jian²³ li⁵quin⁴ a³ñih³ hain⁴, i² con³ma²a⁴jnia³⁴, ta⁵ma³a⁴júan⁴i³ i⁴so⁴heinh⁵i³ tionh², jon³ a⁴hei³⁴ Pa³² cuah³júah² ua⁵júan⁴i³ jau²³ legh⁴ teg³⁴ jm² i⁴so⁴heinh⁵ a³hain⁴ tionh² jian³ legh⁴ li⁴si⁵jan³i³ jah⁴ i²con²³ Jon⁴dai¹ con⁴jan³i³. \p \v 27 I² con³ma³o¹teg³⁴ quie³⁴ jm² i⁴a⁴tien⁴i³ jon³, jon³ a⁴je³⁴ co⁴meih³ judío a³sian³ húa³⁴ Asia, a⁴jen³i³ Pa³² cuah³júah², jon³ a⁴sion⁴³i³ la⁴jang³⁴ a³jeu³, jian³ a⁴sanh³i³ Pa³², \v 28 a⁴hleh⁴i³ tia⁴, a⁴juah⁴i³: \p ―¡Hnei³ tionh²ˉ³ chie³ Israel, ma⁴ho³² jnie³²! Jeh³², a³la³pa² chie³ hain⁴ a³heh² chie³ la⁴tan² m⁵cu³ i⁴ua³tsai³²i³ jnia¹, jian³ i⁴ua³tsei³²i³ lai²³ quian⁴ˉ¹ jian³ cuah³júah² la³; jian³ hlion⁴ pi¹, quie¹ a⁴ron⁴³i³ chie³ sang²³ cuah³júah² la³, ma³hliah⁴i³ i⁴hen² jauh³² la³. \p \v 29 Quie¹ a⁴jen³i³ Pa³² liah⁴ma²jia⁴³ je¹jeu³ jon³ jian²³ Trófimo a³sian³ jeu³ Efeso, a³hain⁴ a³ni²jan³ Pa³² cuah³júah², lain⁴i³. \p \v 30 I² la⁴ne³ ra⁴hang³² la⁴tan² je¹jeu³, jian³ a⁴ŋangh³ a³jeu³ ta¹tia⁴, a⁴sanh³i³ Pa³², a⁴ma⁴cmh³i³ la⁴teg⁴ coh⁵ cuah³, jian³ liah⁴ma²jon³ a⁴jnai³⁴i³ la⁴jeg³⁴ o²hnei³². \v 31 Jian³ ma³a⁴teg⁴ i²ma²jŋangh³i³ tionh² i⁴a⁴tyie³⁴ jau²³ i²con²³ a³tyein² jeu³² a²hlie⁴ i⁴ra⁴hang³² la⁴jang³⁴ a³tionh² Jerusalén. \v 32 Jon³ ŋo³⁴ a³tyein² jeu³² a²hlie⁴ hain⁴ jian²³ jeun⁴³ a²hlie⁴ quian¹ jian³ i²co⁴hna³ jeu³² a²hlie⁴, ua⁵han²i³ ta¹tia⁴ i²con²³ a³hain⁴ tionh². I² con³ma²a⁴je³⁴ a³hain⁴ tionh² i⁴ua⁵han² jeun⁴³ a²hlie⁴ jian³ a⁴jen³i³ a³tyein², jon³ a⁴jian⁴i³ i⁴ma²pan²³i³ Pa³². \v 33 I² jon³ ne⁵, con³ma²a⁴tyie³⁴ a³tyein² jeu³² a²hlie⁴ hain⁴, jon³ a⁴júan⁴i³ chion³² Pa³² jian³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i⁴hñi³⁴i³ teun³⁴ a²ca³den²; ma²jon³ a⁴ŋangh³i³ a³hain⁴ tionh² hain³ chie³ hain⁴ jian³ henh⁴ a⁴júan⁴i³. \v 34 I² a³jeu³ ne⁵, ma⁵quein²³ ti²hleh²i³ tionh², jian³ i¹con³ sa⁴ra⁵ŋang⁴ a³tyein² hain⁴ nei² quieh¹ ti³jan²³ i⁴si³lei⁴, jon³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i⁴te⁴³i³ Pa³² la⁴teg⁴ jauh³² quieh¹ a²hlie⁴. \v 35 I² con³ma²a⁴tyie³⁴i³ i²leg⁴³ jon¹ o²hnei³² jauh³² quieh¹ a²hlie⁴, jon³ a⁴te¹ a²hlie⁴ hain⁴ tionh² Pa³² jeu³ yeih³² nei² quieh¹ i⁴ti²con³ a³jeu³; \v 36 quie¹ la⁴jang³⁴ a³jeu³ ya¹han² coh⁵ ti²hleh² tia⁴, juah⁴i³: \p ―¡Ua²jaun⁴! \s1 A⁴jainh³ Pa³² jm² quieh¹ ta⁵nei² a³jeu³ \p \v 37 I² con³ma³o¹tanh⁴³i³ Pa³² ta⁵jauh³² quieh¹ a²hlie⁴, jon³ a⁴juah⁴ Pa³² i²con²³ a³tyein² jeu³² a²hlie⁴: \p ―¿O⁴ lei⁴ li⁴jeu¹ˉ⁴ hnei³ con³ jau²³? \p I² jon³ a⁴juah⁴ a³hain⁴: \p ―¿O⁴ ŋangh⁴ˉ³ jau²³ griego ne⁵? \v 38 ¿O⁴ a⁵hei⁴³ hnei³ a³hain⁴ a³sian³ Egipto a³a⁴sie⁴ hnai³ jm² ma³ua⁴jeu³², jian³ a³a⁴húan³ jian²³ quin⁴ mai²³ chie³ con³ i²a⁵sian⁴³ a³sian³, jmah³ a³júan³ hnai³ i²con²³ gobierno? \p \v 39 I² jon³ a⁴juah⁴ Pa³²: \p ―Lang⁴³ jnia⁴ chie³ judío a³sian³ jeu³ Tarso, con³ jeu³ quein⁴³ i⁴nie⁴³ húa³⁴ Cilicia; i² jon³ ne⁵, hno⁵ˉ⁵ cúah²ˉ³ jeu³ i⁴hlenh²ˉ⁵ a³jeu³. \p \v 40 I² con³ma²a⁴cúa⁴ a³tyein² hain⁴ jeu³, jon³ a⁴no³ Pa³² i⁴ra³ha¹ jon¹ jon³, jian³ a⁴júan⁴i³ lei³ jeu³ si¹cúa³ i²con²³ a³jeu³ i⁴han⁵i³ tai³². I² con³ma²a⁴han⁵i³ tai³² peih¹ tionh², jon³ a⁴hleh⁴ Pa³² jau²jm⁴³ hebreo, a⁴juah⁴i³: \c 22 \p \v 1 ―Nai³ hnei³ tionh²ˉ³, jon³reunh³ˉ⁴ jian³ la⁴jang³⁴ hnei³ a³don⁵, conh⁴ tei⁴³ i⁴jainh³²ˉ⁴ jm² quien⁴ ta⁵mah²ˉ³ tionh²ˉ³. \p \v 2 I² con³ma²a⁴nau⁴i³ tionh² i⁴hleh²i³ jau²jm⁴³ hebreo, tsei³⁴sa² tai³² a⁴han⁵i³ tionh², jian³ a⁴juah⁴ Pa³²: \p \v 3 ―I⁴chie⁴³ lang⁴³ jnia⁴ jan³ judío. Ra⁵sian³⁴ˉ⁴ jeu³ Tarso, i⁴nie⁴³ húa³⁴ Cilicia, i² ta⁵i²ua⁵cúan³⁴ˉ⁴ ne⁵, je¹jeu³ la³pa², jian³ ra⁵tang³⁴ˉ⁴ jyi³ liah⁴ i²con²³ a²teg²³ Gamaliel pa², ra⁵tang³⁴ˉ⁴ con⁴juah⁴ lai²³ quieh¹ jmai³sie²³ˉ¹ ni²hyan³², jian³ i⁴tyei⁴³ˉ⁴ i²con²³ Jon⁴dai¹ liah⁴i² langh⁴³ hnei³ tionh²ˉ³ tieh²la³ la⁴jangh³ˉ³. \v 4 Jian³ ma²hang³⁴ˉ⁴ a³ti²quian³ Jeu³ Hm²³ la³, ma²hno⁵ˉ⁵ jaun⁴i³, ma²jmah⁵i³ jnia⁴ jian³ ma²ron⁴ˉ⁴ ni⁴ñi²³ a³ñih³ a³m⁴ tionh². \v 5 Jian³ ñi³ a³tyein² jeu³² m³chie³ i⁴ne³ jian³ la⁴jang³⁴ a³don⁵ ma⁴³teg²³, a³hain⁴ a³a⁴cúa⁴ ma²jyi³ i²con²³ˉ⁵ i⁴ni¹he³⁴ˉ⁴ i²con²³ a³co³²ˉ¹ a³tionh² Damasco. Ma²jon³ ñei³²ˉ⁴ ma²ni¹te³²ˉ⁴ chion³² ta⁵ Jerusalén la³ la⁴conh⁴ a³ti²quian³ jeu³ la³ a³tionh² i²jon³, canh⁴a² ma²hyieh⁴i³ ma²eu⁴³. \s1 A⁴tya⁴ Pa³² jau²³ i⁴a⁴sag²³ co³hei²tsei³ quieh¹i³ \r (Hch. 9.1‑19; 26.12‑18) \p \v 6 ’I² jainh¹ a⁵sia³ ne⁵, con³ma²ŋo⁵ˉ⁵ hein³²ˉ⁴ jeu³, con³ma³o¹ñei¹ˉ⁴ Damasco, la⁴conh⁴ i⁵hyie³ tan², con³ a⁴la³ a⁴tagh⁴ joh¹ o¹jyi³ co⁴la⁴langh⁵ˉ⁵ i⁴ja³⁴ ñi⁴jeu⁵, \v 7 jon³ a⁴quionh³ˉ⁴ húa³⁴. Jian³ a⁴nau³⁴ˉ⁴ con³ jau²³ i⁴sag⁴³i³ jnia⁴: “Saulo, Saulo, ¿e⁴le³⁴ qui³hagh⁵ˉ³ jnia⁴?” \v 8 I² jon³ a⁴ŋang³⁴ˉ⁴: “¿Hain³ hnei³, a³don⁵?” I² jon³ a⁴sag⁴³i³ jnia⁴: “Jesús a³sian³ jeu³ Nazaret pa² jnia⁴, a³hain⁴ a³qui³hangh⁵ hnei³.” \v 9 I² la⁴jang³⁴ a³ma²jian²³ˉ⁵ liah⁴, a⁴je³⁴i³ joh¹ jon³ i⁴chie⁴³ jian³ yi⁴hang³²i³, i² jau²³ ho³² a³hain⁴ a³a⁴hleh⁴³ jnia⁴ ne⁵, sa⁴ra⁵ŋang⁴i³ tionh². \v 10 I² jon³ a⁴jeu³⁴i³ jnia⁴: “¿Henh⁴ júan¹ˉ⁴ ne⁵, Se³ño²³?” I² jon³ a⁴juah⁴i³: “Ra⁴hang³² hnei³, cua³ hnei³ Damasco, i²jno³ sag⁵i³ hnei³ la⁴jeg³⁴ conh⁴ tei⁴³ i⁴hniah³ júanh²ˉ³.” \v 11 I² nei² quieh¹ i⁴eu⁴³ joh¹ o¹jyi³, a⁵sie⁴³ ma⁵jnie⁴³ˉ⁴ a⁴leg³⁴, i⁴jon³ a⁴sanh³ a³ma²jian²³ˉ⁵ si¹cúa³⁴ˉ⁴ liah⁴a² a⁴ñei³⁴ˉ⁴ Damasco. \p \v 12 ’I²jon³ cua⁴³ jan³ chie³ a³sain³ Ananías a³ma³con⁴³ Jon⁴dai¹ con⁴juah⁴ lai²³ jian³ a³hleh² la⁴jang³⁴ judío a³tionh² i²jon³ re³ nei² quieh¹. \v 13 Jon³ a⁴tyie³⁴ a³hain⁴ i²con²³ˉ⁵, a⁴juah⁴i³: “Hnei³ Saulo, goh³ quian³⁴ˉ⁴, ua²hoh³ m⁴mah²ˉ³ liah⁴ i⁴seg³⁴.” Jian³ liah⁴ma²jon³ a⁴jnia⁵ m⁴nei³⁴ˉ⁴, a⁴jen³²ˉ⁴ hei⁴i³. \v 14 Jian³ a⁴juah⁴i³: “Jon⁴dai¹ quian¹ jmai³sie²³ˉ¹ a⁴hnoh³i³ hnei³, canh⁴a² li⁴ñih¹ˉ³ henh⁴ hnie³⁴i³, jian³ i⁴jenh³²ˉ³ Jesús, A³tsein²³ hain⁴, jian³ i⁴nauh²ˉ³ jau²³ ho³²i³. \v 15 Quie¹ hleh²ˉ³ nei² quieh¹ a³hain⁴ i²con²³ la⁴jang³⁴ la⁴jeg³⁴ i⁴a⁴jeh¹ˉ³ jian³ i⁴a⁴naih³ˉ³. \v 16 I² tieh²la³ ne⁵, a⁵jian³ hnei³, no³ hnei³ jian³ ua²sonh⁵ˉ³ jm³ i⁴teh³²ˉ³ Re¹ Jesús, canh⁴a² jlenh⁴³ chie³² quianh³ˉ³.” \s1 A⁴tya⁴ Pa³² jau²³ liah⁴ a⁴sai⁴ Jon⁴dai¹ quieh¹i³ i²con²³ chie³ a³sa⁴lang⁴³ judío \p \v 17 ’Jian³ con³ma²cúan⁵ˉ⁵ liah⁴ Jerusalén la³ jian³ ma²si²mh⁵ˉ⁵ Jon⁴dai¹ cuah³júah², jon³ a⁴jain⁴³ˉ⁴ i⁴sia³ con³ i⁴a⁴je³⁴ˉ⁴. \v 18 A⁴jen³²ˉ⁴ Se³ño²³ a³a⁴sag⁴³ jnia⁴: “Jau²³ je¹jeu³ Jerusalén la³ ta¹tia⁴, quie¹ sa⁴hyei⁴³i³ jau²³ i⁴hleh²ˉ³ nei² quien⁴ˉ⁴.” \v 19 I² jon³ a⁴jeu³⁴i³ jnia⁴: “Hnei³ Se³ño²³, quie¹ ti²ñi³i³ tionh² i⁴ma²ron⁵ˉ⁵ chie³ quianh³ˉ³ ni⁴ñi²³ jian³ ma²pan³⁴ˉ⁴ la⁴jang³⁴ a³ti²hain⁴ i²conh²ˉ³ la⁴jeg³⁴ cuah³ judío. \v 20 Jian³ sainh⁴³ jnia⁴ liah⁴, con³ma²a⁴jŋangh⁴i³ Te⁴ a³hleh² jau²³ quianh³ˉ³, ra⁵hyon³ tsei³⁴ˉ⁴ i⁴jaun⁴i³, jian³ a⁴hie³⁴ˉ⁴ a²hmh³ tsei²³ coh⁵ quieh¹ la⁴jang³⁴ a³a⁴jŋangh⁴ quieh¹i³.” \v 21 I² a⁴juah⁴i³ liah⁴: “Cua³ hnei³, quie¹ sain¹ˉ⁴ hnei³ i²gm⁴ i²tionh² chie³ a³sa⁴lang⁴³ judío.” \s1 Hein² Pa³² joh⁴³ cúa³ a³tyein² jeu³² a²hlie⁴ \p \v 22 I² a³jeu³ ne⁵, a⁴cúa⁴i³ jeu³, a⁴nau⁴i³ la⁴teg⁴ jau²³ ne³; ma²jon³ ma⁴lie⁵i³ a⁴hleh⁴i³ tia⁴ la⁴jang³⁴i³, a⁴juah⁴i³: \p ―¡Hniah³ jaun⁴pa² a³ñih³ ne³ o³tan²! ¡Sa⁴haih¹ i⁴li⁴sian³i³! \p \v 23 Jian³ ta² ti²hoh⁵i³ tionh² jian³ ti²jua²³i³ a²cúan³ jian³ ti²sie³i³ o¹hlie³ ta⁵yeih³². \v 24 I² jon³ a⁴júan⁴ a³tyein² jeu³² a²hlie⁴ hain⁴ heih⁴³ i⁴tanh⁴³i³ Pa³² jauh³² quieh¹ a²hlie⁴, jian³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i⁴pan³⁴i³ canh⁴a² tion²³i³ hain³ nei² ti²hleh² a³jeu³ la⁴ne³ i²con²³i³. \v 25 I² con³ma²a⁴hñi⁴i³ Pa³² a²lo³, jon³ a⁴juah⁴ Pa³², a⁴sagh⁴³i³ jeu³² a²hlie⁴ a²teg⁴ teun³⁴ a³si²sainh⁴³ hlonh²i³: \p ―¿O⁴ ra³cúa²³ lai²³ i⁴panh¹ˉ³ jan³ chie³ romano i⁴sa⁴ma³a⁴can³⁴i³ jau²chie⁴³ i²con²³i³? \p \v 26 I² con³ma²a⁴nau⁴ jeu³² a²hlie⁴ a²teg⁴ teun³⁴ hain⁴, jon³ ua⁵con²³i³ jau²³ i²con²³ a³tyein², a⁴juah⁴i³: \p ―¿Liah⁴a² júanh²ˉ³ ne⁵? Quie¹ chie³ romano pa² li⁴ hain⁴. \p \v 27 I² jon³ a⁴tyie³⁴ a³tyein² hain⁴ i²con²³ Pa³², a⁴ŋang⁴i³: \p ―Sai³² hnei³ jnia⁴ tieh²la³, ¿o⁴ langh⁴³ˉ³ chie³ romano? \p I² jon³ a⁴juah⁴ Pa³²: \p ―Jen³⁴, lang⁴³ˉ⁴. \p \v 28 I² jon³ a⁴juah⁴ a³tyein² liah⁴: \p ―Jnia⁴ liah⁴, hlion⁴ a⁴cang⁴ quien⁴ˉ⁴ i⁴a⁴lang³⁴ˉ⁴ chie³ romano. \p I² jon³ a⁴juah⁴ Pa³²: \p ―Quie¹ lang⁴³ jnia⁴ chie³ romano liah⁴ma²ra⁵sian³⁴ pe²³ˉ⁴. \p \v 29 I² la⁴jon³ ne⁵, liah⁴ma²jon³ a⁴quein³⁴ a²hlie⁴ tionh² a³ma²hnie³⁴ po³⁴ quieh¹i³; jian³ la⁴teg⁴ a³tyein² hain⁴ liah⁴ ra⁵coh⁴³i³, quie¹ a⁴hñi⁴i³, con³ma²ra⁵ñi³i³ i⁴lang⁴³ Pa³² chie³ romano. \s1 Ma⁴jnia³² Pa³² ta⁵nei² la⁴jang³⁴ si³ta¹ judío \p \v 30 I² con³ma²a⁴jnia³⁴, jon³ hnie³⁴ a³tyein² jeu³² a²hlie⁴ hain⁴ li⁴ñi³ hain³ nei² hnang⁴³ la⁴jang³⁴ judío quieh¹ Pa³², jon³ a⁴saih⁵i³ a²ca³den² ma²hñi⁴i³, jian³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i⁴ŋangh⁴³ la⁴jang³⁴ si³ta¹. Ma²jon³ a⁴tyein³i³ Pa³², a⁴sainh⁴i³ ta⁵nei² a³hain⁴ tionh². \c 23 \p \v 1 I² Pa³² ne⁵, ta² tia⁴ a⁴jen³i³ a³ti²ŋangh³ hain⁴ tionh², a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ tionh²ˉ³, jon³reunh³ˉ⁴, la⁴teg⁴ jm² tieh²ˉ¹ ne³⁴ sian³⁴ˉ⁴ tsei³⁴ ta⁵nei² Jon⁴dai¹ i⁴sa⁴hnang⁴³ m⁴tyi⁴ quien⁴ˉ⁴. \p \v 2 I² jon³ a⁴júan⁴ Ananías heih⁴³, a³tyein² jeu³² m³chie³, i²con²³ a³ti²tionh² hlonh² Pa³² i⁴quein³⁴i³ ho³²i³. \v 3 I² jon³ a⁴juah⁴ Pa³² i²con²³i³: \p ―¡Jon⁴dai¹ ma⁵jno⁴³ hnei³, hnei³ chie³ a³ma³cang⁴ jeu³ nei², hnei³ yi⁴ñih⁴ˉ³ i²ne³ i⁴canh²ˉ³ jau²chie⁴³ i²con²³ˉ⁵ con⁴juah⁴ lai²³, jian³ ua⁴tseih³²ˉ³ lai²³ i⁴a⁴júanh²ˉ³ heih⁴³ i⁴ma⁴jno³i³ jnia⁴! \p \v 4 Jian³ la⁴jang³⁴ a³ti²tionh² hain⁴ a⁴juah⁴i³: \p ―¿O⁴ jeuh⁵ˉ³ jau²hlagh³² a³tyein² jeu³² m³chie³ quian¹ Jon⁴dai¹? \p \v 5 I² a⁴juah⁴ Pa³² ne⁵: \p ―Quie¹ sa⁴yan³²ˉ⁴, hnei³ tionh²ˉ³ jon³reunh³ˉ⁴, i⁴lang⁴³i³ a³tyein² jeu³² m³chie³, quie¹ ra³hleh² Ma²jyi³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i⁴ra³juah⁴: “A⁵jeu⁴³ hnei³ jau²hlagh³² a³tyein² quian¹ a³jeu³.” \p \v 6 I² jon³ ra⁵laih² Pa³² i⁴lang⁴³ a³hain⁴ tionh² ca³chion²³ saduceo jian³ ca³chion²³ fariseo, jon³ a⁴hleh⁴i³ tia⁴ i²con²³ a³ti²ŋangh³: \p ―Hnei³ tionh²ˉ³, jon³reunh³ˉ⁴, quie¹ lang⁴³ jnia⁴ fariseo, jian³ a³jon⁴³ jan³ chie³ fariseo; jian³ ti²canh³ˉ³ jau²chie⁴³ i²con²³ˉ⁵ nei² quieh¹ i⁴hain³² tsei³⁴ˉ⁴ i⁴hyon⁴³ a³jaun². \p \v 7 I² con³ma²a⁴hleh⁴ Pa³² jau²³ jon³, jon³ a⁴han⁵ a³ti²ŋangh³ hain⁴ tionh² ma⁵quein²³ co³hei²tsei³, fariseo jian³ saduceo, a⁴tyon⁴i³ tionh². \v 8 Quie¹ jo³² saduceo jon³ juah⁴i³ i⁴sa⁴hyon⁴³ a³jaun² jian³ sa⁴sian³ ángel jian³ a⁵ga⁴ sia³ m⁴tyi⁴; i² jo³² fariseo ne⁵, hain⁴i³ la⁴jeg³⁴ i⁴ne³. \v 9 Jian³ a⁴hleh⁴i³ tia⁴ la⁴jang³⁴i³; i² jon³ a⁴no³ co⁴meih³ a²teg²³ quian¹ lai²³ a³tionh² jo³² quieh¹ fariseo a³a⁴jainh³ jm² a³a⁴juah⁴: \p ―I¹con³ chie³² sa⁴a⁴chianh³² jnie³² i²con²³ a³ñih³ la³; sa⁴nia² o⁴ a⁴hleh⁴ jan³ ángel jian³ o⁴ con³ m⁴tyi⁴ i²con²³i³, canh⁴a² sa⁴si²tag²ˉ¹ jie³ˉ¹ Jon⁴dai¹. \p \v 10 Tsei³⁴sa² a⁴jang²³i³ tionh² i⁴sa⁴con³ tionh²i³, jian³ ta² sian³ a³tyein² jeu³² a²hlie⁴ hain⁴ co³hei²tsei³ nei² quieh¹ Pa³², quie¹ lei⁴ li⁴jeun³⁴i³ tionh² o¹leuh². Jon³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i⁴jyon⁴³ meih³ a²hlie⁴ a³ni²te¹ Pa³² hein² to⁵chieh³² jen² a³hain⁴ tionh², ni²jon⁴i³ jauh³² quieh¹ a²hlie⁴. \p \v 11 I² je¹nai³ jon³ a⁴ma⁴jnia³² Se³ño²³ i²con²³ Pa³², a⁴juah⁴i³: \p ―Re³ tya² hnei³ hoh⁴³, Pa³², quie¹ liah⁴i² ma³a⁴hleh²ˉ³ nei² quien⁴ˉ⁴ je¹jeu³ Jerusalén la³, la⁴ne³ hniah³ ua²hleh²ˉ³ ton³²nie⁴³ je¹jeu³ Roma liah⁴. \s1 A⁴júan⁴i³ re³ i⁴jŋangh³i³ Pa³² \p \v 12 Con³ma²a⁴jnia³⁴, jon³ a⁴júan⁴ co⁴meih³ judío re³ i⁴jŋangh³i³ Pa³², jian³ a⁴cúa⁴i³ jau²³ ho³² i⁴sa⁴queuh⁴³i³ a²hei⁴³ jian³ i¹con³ a⁵sia³ i⁴hangh³i³, naih⁵i² sa⁴jŋangh³i³ Pa³², jian³ i⁴hyei³⁴i³ ma²eu⁴³ juah⁴ne³ sa⁴ra⁵tei⁴³ jau²³ ho³²i³. \v 13 Leg⁴³ to⁴lon⁵ chie³ a³a⁴cúa⁴ jau²³ ho³² ne³. \v 14 Jon³ ua⁵han²i³ ua⁵jen³²i³ m³chie³ tyein² jian³ a³don⁵ ma⁴³teg²³, a⁴sagh⁴³i³ tionh²: \p ―La⁴jang³⁴ jnie³² la³ ma³a⁴cúa² jnie³² jau²³ ho³² i⁴sa⁴quih² jnie³² i¹leuh² naih⁵i² sa⁴jŋangh¹ jnie³² A²pa³², jian³ i⁴hyei² jnie³² ma²eu⁴³ nei² jon³ a¹juah⁴ne³ sa⁴ra⁵tei⁴³ jau²³ jon³. \v 15 I² jon³ ne⁵, hnei³ tionh²ˉ³ jianh²ˉ³ la⁴jang³⁴ si³ta¹, hniah³ mh³²ˉ³ a³tyein² jeu³² a²hlie⁴ hain⁴ i⁴ya⁴jan³i³ Pa³² ta⁵mah²ˉ³ tionh²ˉ³ hie³⁴ la⁴con³ i⁴hnoh³ˉ³ canh² pi¹ hnei³ jau²chie⁴³ i²con²³i³; i² jnie³² ne⁵, ma³tieh² jnie³² re³ i⁴jŋangh¹i³ jnie³² naih⁵i² cuan³⁴i³. \p \v 16 I² a³maih² ñih³, a³jon⁴³ a³m⁴ reunh¹ Pa³², a⁴nau⁴i³ jau²³ jon³, jon³ ŋo³⁴i³ jauh³² quieh¹ a²hlie⁴ ua⁵saih¹i³ Pa³². \v 17 I² Pa³² ne⁵, a⁴teh³i³ jan³ a²teg⁴ teun³⁴ jeu³² a²hlie⁴, a⁴sagh⁴³i³: \p ―Ua⁴jan⁴³ a³maih² ñih³ la³ i²con²³ a³tyein², quie¹ sia³ con³ jau²³ i⁴si⁵saih¹i³. \p \v 18 Ma²jon³ jian³ a²teg⁴ teun³⁴ jeu³² a²hlie⁴ hain⁴ a³maih² hain⁴ la⁴teg⁴ i²con²³ a³tyein², a⁴juah⁴i³: \p ―Pa³² a³chion³² hain⁴ a⁴te⁴ jnia⁴ jian³ a⁴m⁴i³ i²con²³ˉ⁵ i⁴ni²jan⁴³ˉ⁴ a³maih² ñih³ la³ ta⁵mah²ˉ³, quie¹ sia³ con³ jau²³ i⁴sag⁵i³ hnei³. \p \v 19 I² a³tyein² jeu³² a²hlie⁴ hain⁴, a⁴tang⁴i³ si¹cúa³ a³maih² hain⁴, jian³i³ con³ ta⁵co⁴³, jon³ a⁴ŋangh³i³: \p ―¿Henh⁴ pi² jau²³ quianh²ˉ³ jeuh³²ˉ³ jnia⁴? \p \v 20 I² jon³ a⁴juah⁴i³: \p ―Ma³a⁴júan⁴ judío re³ i⁴mh⁵i³ hnei³ i⁴ua²janh⁴ˉ³ Pa³² hie³⁴ ta⁵nei² si³ta¹ quian¹i³ la⁴con³ i⁴hnie³⁴i³ can³⁴ pi¹i³ jau²chie⁴³ nei² quieh¹i³. \v 21 I² jon³ ne⁵, sa⁴hniah³ li⁴hainh⁴ˉ³, quie¹ leg⁴³ to⁴lon⁵i³ tionh² ma²ti²tan³i³, quie¹ ma³a⁴cúa⁴i³ jau²³ ho³² i⁴sa⁴queuh⁴³i³ hangh³i³ la⁴conh⁴i² a⁴jŋangh⁴i³ Pa³², jian³ i⁴hyei³⁴i³ ma²eu⁴³ nei² jon³ a¹juah⁴ne³ sa⁴ra⁵tei⁴³; jian³ tionh²i³ re³ tieh²la³ i⁴ti²jian²³i³ jau²³ quianh³ˉ³. \p \v 22 I² con³ma²a⁴leg³⁴ jon³, jon³ a⁴saih³ a³tyein² hain⁴ quieh¹ a³maih² hain⁴, jian³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i²con²³i³ i⁴sa⁴hniah³ sagh⁵i³ i¹jan³ jau²³ i⁴a⁴tya⁴i³ jon³. \s1 A⁴sain⁴i³ Pa³² i²con²³ si²mah⁴ tyein² Félix \p \v 23 I² con³ma²a⁴teh³ a³tyein² hain⁴ on³⁴ a²teg⁴ teun³⁴ jeu³² a²hlie⁴, jon³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i²con²³i³ i⁴júan³⁴i³ co³jian¹ teun³⁴ nia⁴lon⁴ a²hlie⁴ a³ŋeng²³ jeu³ tag³², jian³ to⁴lo⁵quian⁴ ni²tsain¹ quion⁴ a³ua³tsain³² cua³²jegh³², jian³ teun³⁴ nia⁴lon⁴ a³quian³ a²ñi²seinh³, canh⁴a² si⁵han²i³ jeu³ Cesarea ni¹ñi³⁴ ta⁵nai³. \v 24 Jian³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i⁴júan³⁴i³ co³jian¹ a²cua³² ua⁵tsain³² Pa³² jian³ si⁵jan³i³ i⁴a⁵sia³ i⁴a⁴jainh⁴³i³ i¹con³ ta⁵nei² si²mah⁴ Félix. \v 25 Jian³ a⁴sag⁴ a³tyein² hain⁴ con³ ma²jyi³ i⁴ra³juah⁴ la⁴la³: \p \v 26 “Jnia⁴ Claudio Lisias a⁴sag³⁴ˉ⁴ ma²jyi³ la³ i²conh²ˉ³, hnei³ don⁵ Félix, si²mah⁴ tyein²: ua²sianh³ˉ³ con³ i⁴tsei³⁴. \v 27 A⁴sanh³ judío tionh² a³ñih³ ne³, jian³ ma²hnie³⁴i³ jŋangh³i³; i² con³ma²ra⁵yan³²ˉ⁴ i⁴lang⁴³i³ chie³ romano, jon³ ñei³²ˉ⁴ jian²³ˉ⁵ a²hlie⁴ quian³⁴ ni²lion³²i³ jnia⁴. \v 28 Jian³ ma²hno⁵ˉ⁵ li⁴yan³²ˉ⁴ hain³ nei² ma²hnang⁴³i³ tionh², jon³ ni²jan⁴³ˉ⁴ ta⁵nei² si³ta¹ quian¹i³ tionh². \v 29 I² jon³ ra⁵yan³²ˉ⁴ i⁴hnang⁴³i³ nei² quieh¹ lai²³ quieh¹ pi²³i³ tionh², jian³ i¹con³ chie³² sa⁴sia³ quieh¹i³ juah⁴ i⁴li⁴jaun⁴i³ jian³ o⁴ i⁴li⁴si⁵hei⁴i³ ni⁴ñi²³. \v 30 Jian³ con³ma²ra⁵yan³²ˉ⁴ i⁴ma³a⁴júan⁴ judío re³ i⁴jŋangh³i³, jon³ a⁴sain³⁴ˉ⁴ i²conh²ˉ³ liah⁴ma²jon³, jian³ a⁴júan³⁴ˉ⁴ heih⁴³ i²con²³ la⁴jang³⁴ a³hnang⁴³ quieh¹i³ i⁴si⁵júan⁴i³ re³ ta⁵mah²ˉ³ hain³ nei² hnang⁴³i³. Jian³ ua²sianh³ˉ³ con³ i⁴tsei³⁴ liah⁴.” \p \v 31 I² jon³ ma⁴tei⁵ a²hlie⁴ hain⁴ tionh² liah⁴ heih⁴³ a⁴júan⁴ jeu³²i³, jian³i³ Pa³² to⁵je¹nai³, i² jon³ a⁴tyie³⁴i³ la⁴teg⁴ jeu³ Antípatris. \v 32 I² con³ma²a⁴jnia³⁴ jon³, jon³ a⁵han² a²hlie⁴ a³ti²ŋeng²³ jeu³ tag³² hain⁴ teg⁴ jauh³² quieh¹ a²hlie⁴, i² a³ti²tsain¹ cua³²jegh³² hain⁴ ŋo³⁴ jian²³i³ Pa³². \v 33 I² con³ma²a⁴tyie³⁴i³ tionh² jeu³ Cesarea, jon³ a⁴cúah³i³ si²mah⁴ tyein² hain⁴ ma²jyi³ jon³, jian³ ma⁴jnia³²i³ Pa³² ta⁵nei²i³. \v 34 I² con³ma²a⁴heg⁴ si²mah⁴ tyein² ma²jyi³ jon³, jon³ a⁴ŋang⁴i³ i²con²³ Pa³² jainh¹ sian³i³; i² con³ma²ra⁵ñi³i³ i⁴sian³i³ húa³⁴ Cilicia, \v 35 jon³ a⁴juah⁴i³: \p ―Ma²jon³ nau¹ˉ⁴ jau²³ quianh³ˉ³ tei⁴³i² ma³a⁵han² a³hnang⁴³ hnei³. \p Jon³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i⁴hion⁵i³ Pa³² jauh³²tyie³ i⁴a⁴júan⁴ re¹ Herodes. \c 24 \s1 A⁴jainh³ Pa³² jm² quieh¹ ta⁵nei² si²mah⁴ tyein² Félix \p \v 1 Con³ma²ua⁴jeu³² hña⁴ jm², jon³ a⁴tyie³⁴ Ananías, a³tyein² jeu³² m³chie³, jian²³i³ co⁴meih³ a³don⁵ ma⁴³teg²³ jian³ jan³ a³sainh⁴³ nei² a³sain³ Tértulo, a⁴ma⁴jnia³²i³ ta⁵nei² si²mah⁴ tyein² i⁴hnang⁵i³ Pa³². \v 2 I² con³ma²a⁴teh³i³ Pa³², jon³ ma⁴lie⁵ Tértulo hain⁴ a⁴hnang⁴³ quieh¹i³ i²con²³ si²mah⁴, a⁴juah⁴i³: \p ―Ta² hlion⁴ ti²hmah³²ˉ³, hnei³ se³ño²³, si²mah⁴ tyein², i⁴eu⁴³ re³ tieh² jnie³² jian³ i⁴eu⁴³ re³ hei¹ jeu³ júanh³ˉ³ heih⁴³ i²con²³ a³jeu³, quie¹ eu⁴³ re³ ŋangh⁴ˉ³. \v 3 La⁴jeg³⁴ i⁴ne³ re³ sian³ jnie³² la⁴jeg³⁴ nie⁴³ jian³ la⁴tan² liah⁴, jian³ cúa³ jnie³² ti²hmah³² i²conh²ˉ³, hnei³ don⁵ Félix, si²mah⁴ tyein². \v 4 I² jon³ ne⁵, sa⁴hno⁵ˉ⁵ hlenh²ˉ⁵ hnei³ jau²³ cúa³ hion²³, hno⁵ˉ⁵ júanh²ˉ³ con³ i⁴tsei³⁴ hoh⁴³ i⁴nauh²ˉ³ co⁴le⁴ peih¹ jau²³ quian⁴ jnie³². \v 5 Quie¹ ra⁵nia² jnie³² nei² quieh¹ a³ñih³ ne³ i⁴ma³hlianh⁴i³ chie³, jian³ i⁴tya²³i³ hnai³qui³ i²con²³ la⁴jang³⁴ judío la⁴tan² m⁵cu³, jian³ quian³i³ ma³tyi² jo³² quieh¹ A²seuh² a³sian³ jeu³ Nazaret. \v 6 Jian³ ma²hnie³⁴i³ ma⁵hliah⁴i³ cuah³júah² hen²; i⁴jon³ a⁴sianh¹i³ jnie³², jian³ ma²hnie³ jnie³² queih² jnie³² heih⁴³ i²con²³i³ con⁴juah⁴ lai²³ quian⁴ jnie³²; \v 7 i² Lisias, a³tyein² jeu³² a²hlie⁴ hain⁴, ni²tian⁴³i³ jen² jnie³² i⁴con³i³, a⁴tyein³i³ A²pa³² ne³ joh⁴³ cúa³ jnie³². \v 8 Jian³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i²con²³ la⁴jang³⁴ a³hnang⁴³ quieh¹i³ i⁴jia²³i³ ta⁵mah²ˉ³. I² jon³ ne⁵, la⁴teg⁴i² canh²ˉ³ jau²chie⁴³ i²con²³i³, lei⁴ li⁴ñih¹ˉ³ la⁴jeg³⁴ i⁴ne³ i⁴hnang⁵i³ jnie³² i²conh²ˉ³. \p \v 9 Jian³ la⁴jang³⁴ judío a³ti²tionh² i²jon³ a⁴ma⁴chie⁴³i³ la⁴jeg³⁴ i⁴jon³. \v 10 I² con³ma²a⁴júan⁴ si²mah⁴ tyein² si¹cúa³ i²con²³ Pa³² i⁴jainh³i³ jm² quieh¹, jon³ a⁴juah⁴ Pa³²: \p ―Hnei³ si³ta¹, tieh²la³ jainh³²ˉ⁴ jm² quien⁴ i⁴si³hyonh³ˉ⁴, quie¹ yan³²ˉ⁴ hlion⁴ ñi³ ma³ŋo²³ i⁴júanh³ˉ³ heih⁴³ la⁴tan² húa³⁴ Judea la³. \v 11 Jian³ hniah³ li⁴chie⁴³ hoh⁴³ˉ³ i⁴a⁵sia³ ma³ua⁴jeu³² quia⁵teun⁴ jm² i⁴ni²ma⁴con³²ˉ⁴ Jon⁴dai¹ Jerusalén, \v 12 jian³ a⁵sia³ a⁴je³i³ jnia⁴ i⁴si²jang²³ˉ⁵ jian²³ˉ⁵ i¹jan³, a⁵ga⁴ i⁴si²sion⁵ˉ⁵ a³jeu³ cuah³júah² jian³ o⁴ cuah³ judío jian³ o⁴ je¹jeu³. \v 13 Jian³ i¹ sa⁴li⁴chie⁴³ hoh⁴³ˉ³ la⁴jeg³⁴ jau²³ i⁴hnang⁴³i³ jnia⁴ tionh² i²conh²ˉ³. \v 14 I² jon³ ne⁵, hno⁵ˉ⁵ li⁴ñih¹ˉ³ i⁴cúa³⁴ˉ⁴ cúa³tag³⁴ i²con²³ Jon⁴dai¹ quian¹ neih³sia³⁴ˉ⁴ con⁴juah⁴ Jeu³ Hm²³ la³, i⁴teh² a³ne³ jo³² hlagh³² tionh², jian³ hain⁴ jnia⁴ la⁴jeg³⁴ i⁴ti²hleh² lai²³ jian³ i⁴a⁴sag⁴ la⁴jang³⁴ a³sain² quian¹ Jon⁴dai¹. \v 15 Jian³ hain³² tsei³⁴ˉ⁴ i²con²³ Jon⁴dai¹, liah⁴i² hain³² tsei⁴³ a³ne³ tionh², i⁴hyon⁴³ la⁴jang³⁴ a³jaun², a³tsein²³ jian³ a³hlangh². \v 16 I⁴jon³ júan³⁴ˉ⁴ la⁴jeg³⁴ nie⁴³ i⁴júan³⁴ˉ⁴ i⁴sa⁴hnang⁴³ m⁴tyi⁴ quien⁴ˉ⁴ ta⁵nei² Jon⁴dai¹ jian³ ta⁵nei² chie³ liah⁴. \p \v 17 ’I² con³ma²ua⁴jeu³² co⁴meih³ ñi³, jon³ ñei³²ˉ⁴ Jerusalén ni²ma⁴hon³²ˉ⁴ a³co³²ˉ⁴ i⁴quian³²ˉ⁴ o¹cau³² jian³ i⁴ni²jain³⁴ˉ⁴ jah⁴ i²con²³ Jon⁴dai¹. \v 18 Ma²si²júan³⁴ˉ⁴ la⁴ne³ cuah³júah² con³ma²a⁴je³ jnia⁴ co⁴meih³ judío a³sian³ húa³⁴ Asia, ta⁵ma³a⁴júan³⁴ˉ⁴ i⁴so⁴heinh⁵ˉ⁵, jian³ a⁵sian⁴³ chie³ jeun⁴³ ma²jian²³ˉ⁵ jian³ o⁴ i⁴sion⁵ˉ⁵ a³jeu³. \v 19 Jian³ hniah³ ma⁵jnia³² a³hain⁴ ta⁵mah²ˉ³ i⁴hnang⁵i³ jnia⁴ juah⁴ne³ sia³ nei². \v 20 Jian³ o⁴ ua²hleh³ a³ne³ tionh² húan⁴ juah⁴ne³ ra⁵ñi³i³ con³ chie³² quien⁴ˉ⁴, con³ma²ma⁴jnia³²ˉ⁴ ta⁵nei² si³ta¹ tionh². \v 21 Quie¹ con³ i⁴la³pa² a⁴hleh³ˉ⁴ i⁴tia⁴, con³ma²sainh⁴³ˉ⁴ jen²i³ tionh², a⁴juah³ˉ⁴: “Ti²queih⁴ˉ³ heih⁴³ i²con²³ˉ⁵ tieh²la³ nei² quieh¹ i⁴hain⁴ˉ⁴ i⁴hyon⁴³ a³jaun²”, a⁴jeu³⁴i³ jnia⁴. \p \v 22 I² con³ma²a⁴nau⁴ si²mah⁴ tyein² Félix hain⁴ jau²³ ne³, jian³ nei² quieh¹ ma³ñi³i³ re³ nei² quieh¹ Jeu³ Hm²³ jon³, jon³ a⁴sagh⁴³i³ a³hain⁴ tionh², a⁴juah⁴i³: \p ―La⁴teg⁴i² ma³ja²³ Lisias, a³tyein² jeu³² a²hlie⁴ hain⁴, jon³ li⁴yan³²ˉ⁴ re³ nei² quianh³ˉ³ tionh²ˉ³. \p \v 23 Ma²jon³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i²con²³ a²teg⁴ teun³⁴ jeu³² a²hlie⁴ i⁴hion⁵i³ Pa³² si²chion³², jian³ a⁴cúa⁴i³ i⁴si¹ja⁵ jeu³ i²con²³i³ ton³²nie⁴³, jian³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i⁴sa⁴hnia³⁴i³ i²con²³ i¹jan³ chie³ quian¹i³ a³cúa³⁴ cúa³tag³² i²con²³i³ jian³ a³hnie³⁴ si⁵je³² quieh¹i³. \p \v 24 Con³ma²ua⁴jeu³² co⁴meih³ jm², jon³ a⁴tyie³⁴ si²mah⁴ tyein² Félix hain⁴ jian²³ A¹dru³si²la³ i³cúa³, a³lang⁴³ jan³ a³m⁴ judía, ma²jon³ a⁴teh³i³ Pa³², jian³ a⁴nau⁴i³ jau²³ quieh¹ Jesucristo liah⁴ li⁴hain⁴i³. \v 25 I² con³ma²a⁴hleh⁴ Pa³² liah⁴ hniah³ júan³⁴ chie³ i⁴tsei³⁴ jian³ i⁴hniah³ júan³⁴i³ heih⁴³ i²con²³ he³² jian³ liah⁴ queih³ Jon⁴dai¹ heih⁴³ ta⁵cang³, i² con³ma²a⁴nau⁴ si²mah⁴ Félix, ta² yi⁴hag³² tsei⁴³i³, i² jon³ a⁴juah⁴i³: \p ―Cuanh³ hnei³ júah³ tieh²la³, ma²jon³ teh²ˉ⁵ hnei³ tei⁴³i² jen³²ˉ⁴. \p \v 26 Jian³ ma²jian²³i³ liah⁴ i⁴ma²cúa³⁴ Pa³² o¹cau³² canh⁴a² ma²lion⁴³i³; i⁴jon³ a⁴teh³i³ Pa³² liah⁴o⁵jleg³⁴, jian³ i⁴tya²³i³ jau²³ jian²³i³. \v 27 Con³ma²ua⁴jeu³² to⁵ñi³, jon³ a⁴sag²³i³ si²mah⁴ tyein² Félix hain⁴, a⁴hei³⁴i³ Porcio Festo nei² quieh¹i³. I² si²mah⁴ Félix, a³chieh³ hain⁴, hnie³⁴i³ no³⁴i³ re³ i²con²³ a³jeu³ judío, i⁴jon³ sa⁴a⁴tyein³i³ Pa³² ni⁴ñi²³. \c 25 \s1 Sainh⁴³ Pa³² ta⁵nei² si²mah⁴ tyein² Festo \p \v 1 I² con³ma²a⁴tyie³⁴ si²mah⁴ tyein² Festo, a³hm²³ hain⁴, ta⁵húa³⁴ Judea, jeu³ Cesarea, jon³ ŋo³⁴i³ ta⁵ Jerusalén, con³ma²a⁴teg⁴ hneng³ jm² cua⁴³i³. \v 2 I²jon³ ma⁴jnia³² m³chie³ tyein² tionh² jian³ chie³ canh² quian¹ judío ta⁵nei² si²mah⁴ tyein² i⁴hnang⁵i³ Pa³², jian³ a⁴m⁴i³ i²con²³i³, \v 3 i⁴hnie³⁴i³ júan³⁴i³ con³ i⁴tsei³⁴ tsei⁴³ i⁴sainh³i³ Pa³² ta⁵ Jerusalén, quie¹ ma³a⁴júan⁴i³ re³ i⁴jŋangh³i³ ho³²jeu³ tei⁴³i² ma³jonh²i³. \v 4 I² a⁴juah⁴ si²mah⁴ tyein² Festo ne⁵, i⁴ua²cua⁴³ Pa³² chion³² jeu³ Cesarea, i²jon³ i²hnie³⁴i³ chianh³i³ hie³⁴ yie⁴ la³. \v 5 Jian³ a⁴juah⁴i³: \p ―Juah⁴ne³ hain³ hnei³ tionh²ˉ³ tian⁴ li⁴cúah²ˉ³, chie³²ˉ¹ co⁴chia³, jian³ juah⁴ne³ sia³ chie³² ren³i³, jon³ hniah³ ua²hnangh³²i³ hnei³ i²jon³. \p \v 6 Jian³ a⁴jian⁴ pi¹ si²mah⁴ tyein² Festo hain⁴ Jerusalén i²jña³⁴, ñi³⁴, quia³⁴ jm², jon³ a²ma⁴ ŋah³i³ Cesarea. I² con³ma²a⁴jnia³⁴, jon³ a²ma⁴ a⁴cua⁴i³ i²queih²i³ heih⁴³, jian³ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i⁴si⁵quian⁴i³ Pa³². \v 7 I² con³ma²ma⁴jnia³² Pa³², jon³ a⁴han⁵ judío co⁴la⁴langh⁵i³ a³a⁵han² Jerusalén a³a⁴hnang⁴³ quieh¹i³ hlion⁴ chie³² pain⁴ i⁴sa⁴li⁴ro² jeu³. \v 8 Jian³ Pa³² liah⁴, a⁴jainh³i³ jm² quieh¹, a⁴juah⁴i³: \p ―I¹con³ chie³² sa⁴ren³⁴ˉ⁴ nei² lai²³ quieh¹ judío jian³ a⁵ga⁴ nei² quieh¹ cuah³júah², jian³ a⁵ga⁴ i²con²³ gobierno César. \p \v 9 I² si²mah⁴ tyein² Festo ne⁵, hnie³⁴i³ no³⁴i³ re³ i²con²³ la⁴jang³⁴ judío tionh², jon³ a⁴sagh⁴³i³ Pa³², a⁴juah⁴i³: \p ―¿O⁴ hyon³ hoh⁴³ˉ³ cúah²ˉ³ Jerusalén i²ni¹quian³⁴ˉ⁴ jau²chie⁴³ quianh³ˉ³ i²jno³ nei² ne³? \p \v 10 I² jon³ a⁴juah⁴ Pa³²: \p ―Quie¹ si²sainh⁴³ˉ⁴ ta⁵nei² i²queih²i³ heih⁴³ con⁴juah⁴ heih⁴³ quieh¹ gobierno César, i²jon³ i²haih¹ lei⁴ li⁴jia²³ jau²chie⁴³ quien⁴ˉ⁴. I¹con³ chie³² sa⁴ren³⁴ˉ⁴ i²con²³ judío tionh² liah⁴i² ma³ñih¹ˉ³ re³. \v 11 Quie¹ juah⁴ne³ ma²ren³⁴ˉ⁴ chie³² jian³ o⁴ con³ chie³² pain⁴ i⁴ma²li⁴jaun⁴ˉ⁴, a⁵sia³ co⁴³ˉ⁴ ma²jaun⁴ˉ⁴; i² juah⁴ne³ sa⁴chie⁴³ la⁴jeg³⁴ chie³² i⁴hnang⁴³ a³ne³ jnia⁴ tionh², i¹jan³ sa⁴li⁴cúah⁴³ jnia⁴ joh⁴³ cúa³i³ tionh². Eu⁴³a² re³ m³⁴ˉ⁴ i⁴can³⁴ gobierno César jau²chie⁴³ i²con²³ˉ⁵. \p \v 12 I² jon³ a⁴júanh⁴ si²mah⁴ tyein² Festo jian²³ si³ta¹ quian¹, i² con³ma²a⁴leg³⁴ jon³, jon³ a⁴sagh⁴³i³ Pa³²: \p ―Tieh²la³ a⁴mh²ˉ³ i⁴can³⁴ gobierno César jau²chie⁴³ i²conh²ˉ³. Re³pa², hniah³ cúah²ˉ³ i²con²³i³. \s1 Ma⁴jnia³² Pa³² ta⁵nei² re¹ Agripa \p \v 13 I² con³ma²ua⁴jeu³² co⁴meih³ jm², jon³ a⁴tyie³⁴ re¹ Agripa jian²³ A¹be³re³ni²ce³ teg⁴ Cesarea ua⁵ma⁵con³²i³ si²mah⁴ tyein² Festo. \v 14 I² nei² quieh¹ úa⁴ jm² a⁴jian⁴i³ i²jon³, jon³ a⁴tya⁴ Festo hain⁴ jau²³ i²con²³i³ nei² quieh¹ Pa³², a⁴juah⁴i³: \p ―Sainh⁴³ jan³ a³chion³² a³sa⁴a⁴lion³ Félix. \v 15 I² con³ma²ñei³²ˉ⁴ Jerusalén, jon³ ma⁴jnia³² m³chie³ tyein² jian³ a³don⁵ ma⁴³teg²³ quian¹ judío tionh² ta⁵nei³⁴ˉ⁴, a⁴mh³i³ jnia⁴ i⁴queih¹ˉ⁴ heih⁴³ i²con²³ Pa³². \v 16 I⁴jon³ a⁴jeu³⁴ˉ⁴ a³hain⁴ tionh² i⁴sa⁴tang²³ si³ta¹ romano tionh² i⁴queih³i³ heih⁴³ i⁴jŋangh³i³ chie³ naih⁵i² sa⁴ma⁵jnia³² a³hnang⁴³ quieh¹i³, canh⁴a² la⁴jon³ li⁴jainh³i³ jm² chie³² i⁴hnang⁴³i³ tionh². \v 17 I² jon³ ne⁵, con³ma²ua⁵han²i³ tionh² i²la³ la⁴jang³⁴, a⁵sia³ a⁴jian³⁴ˉ⁴ úa⁴, quie¹ ma²a⁴jnia³⁴ jon³pa², a⁴nei³⁴ˉ⁴ i²queih³ˉ⁴ heih⁴³, jian³ a⁴júan³⁴ˉ⁴ heih⁴³ i⁴ma⁵jnia³² a³ñih³ hain⁴. \v 18 I² con³ma²ma⁴jnia³² la⁴jang³⁴ a³hnang⁴³ quieh¹i³ ne⁵, i¹con³ chie³² pain⁴ sa⁴cúah²i³ liah⁴ ma²lain³⁴ˉ⁴. \v 19 Quie¹ jain²³ tsei⁴³i³ i²con²³i³ nei² quieh¹ jo³² ti²hain⁴ pi²³i³ tionh², jian³ nei² quieh¹ i⁴hleh² Pa³² nei² quieh¹ jan³ a³sain³ Jesús, a³hain⁴ a³ma³jaun², a³juah⁴ Pa³² i⁴sian³i³. \v 20 I² jnia⁴ ne⁵, sa⁴yan³²ˉ⁴ liah⁴ júan¹ˉ⁴ nei² jon³, i⁴jon³ ma²a⁴ŋang³⁴ˉ⁴ i²con²³ Pa³² o⁴ hnie³⁴i³ chie³⁴i³ ta⁵ Jerusalén i⁴ma²ni¹quian³⁴ˉ⁴ jau²chie⁴³ quieh¹i³ nei² jon³. \v 21 I² hei⁴i³ ne⁵, a⁴m⁴i³ i⁴can³⁴ gobierno Augusto César jau²chie⁴³ i²con²³i³; i² jon³ a⁴júan³⁴ˉ⁴ i⁴hion⁵i³ chion³² ta¹la⁴ ne³, naih⁵i² sain¹i³ jnia⁴ i²con²³ gobierno César. \p \v 22 I² jon³ a⁴juah⁴ re¹ Agripa i²con²³ Festo hain⁴: \p ―Hno⁵ jnia⁴ liah⁴ nau¹ˉ⁴ jau²³ i⁴hleh³ a³hain⁴. \p I² jon³ a⁴juah⁴ si²mah⁴ tyein²: \p ―Hie³⁴pa² li⁴nauh²ˉ³. \p \v 23 I² con³ma²a⁴jnia³⁴ con³, jon³ a⁴tyie³⁴ re¹ Agripa jian²³ A¹be³re³ni²ce³ i⁴co³ jnia⁴i³, a⁴han⁵i³ jauh³²tyie³ jian²³i³ a³tyein² jeu³² a²hlie⁴ jian³ chie³ canh² quian¹ je¹jeu³ jon³. I² jon³ a⁴júan⁴ si²mah⁴ Festo heih⁴³ i⁴si⁵jan³i³ Pa³² i²tionh²i³. \v 24 I² jon³ a⁴juah⁴ si²mah⁴ Festo: \p ―Hnei³ re¹ Agripa, jian³ la⁴jang³⁴ a³tionh² co⁴chia³ jie³ˉ¹, a³ñih³ sainh⁴³ ta⁵mah² ne³pa² hnei³ hain⁴ a³a⁴hnang⁴³ la⁴jang³⁴ judío i²con²³, Jerusalén jian³ i²la³ liah⁴, i⁴hleh²i³ tia⁴, juah⁴i³ i⁴a⁵sie⁴³ ma⁵hniah³ li⁴sian³i³. \v 25 I² jnia⁴ ne⁵, ra⁵lai²³ˉ⁵ i⁴sa⁴ren³i³ chie³² juah⁴ i⁴li⁴jaun⁴i³; jian³ hña³i³ liah⁴, a⁴m⁴i³ i²con²³ gobierno Augusto César i⁴can³⁴i³ jau²chie⁴³ i²con²³i³, i⁴jon³ ma³a⁴júan³⁴ˉ⁴ co³hei²tsei³ i⁴sain¹i³ jnia⁴. \v 26 I² jon³ ne⁵, sa⁴sia³ jau²chie⁴³ tsei³⁴ i⁴lei⁴ li⁴sag¹ˉ⁴ i²con²³ gobierno tyein² quian³⁴ˉ⁴, i⁴jon³ ma³ma⁴jnia³²i³ jnia⁴ ta⁵mah²ˉ³ tionh²ˉ³ jian³ ta⁵mah² hnei³, hnei³ re¹ Agripa, canh⁴a² tei⁴³i² ma³a⁴can³⁴ˉ⁴ jau²chie⁴³ i²con²³i³, jon³ sia³ liah⁴ li⁴sag¹ˉ⁴. \v 27 Quie¹ sa⁴re³ juah⁴ con³ i⁴sain³i³ jan³ a³chion³² i⁴sa⁴sag³i³ hain³ nei² a⁴hnang⁴³ chie³. \c 26 \s1 A⁴jainh³ Pa³² jm² quieh¹ ta⁵nei² re¹ Agripa \p \v 1 Jon³ a⁴juah⁴ re¹ Agripa i²con²³ Pa³²: \p ―Lei⁴ li⁴hleh²ˉ³ nei² quianh³ˉ³. \p I² jon³ ne⁵, a⁴júan⁴ Pa³² si¹cúa³, a⁴jainh³i³ jm² quieh¹ la⁴la³, a⁴juah⁴i³: \p \v 2 ―Hnei³ re¹ Agripa, ta² si³hyonh³ˉ⁴ i⁴hleh¹ˉ⁴ co⁴meih³ jau²³ ta⁵mah²ˉ³ tieh²la³ nei² quieh¹ la⁴jeg³⁴ i⁴hnang⁴³ jnia⁴ judío tionh². \v 3 Jian³ ta² re³ liah⁴, quie¹ ñih¹ hnei³ la⁴jeg³⁴ liah⁴ tang²³ quieh¹ judío tionh² jian³ nei² jau²³ i⁴jag²³ˉ¹. I⁴jon³ hno⁵ˉ⁵ i⁴júanh²ˉ³ con³ i⁴tsei³⁴ hoh⁴³ i⁴nauh²ˉ³ júanh³ hoh⁴³ˉ³. \s1 Liah⁴ ma²sian³ Pa³² liah⁴ma²jia⁴³ \p \v 4 ’Quie¹ la⁴jang³⁴ judío ti²ñi³ liah⁴ma²sian³⁴ˉ⁴ liah⁴ma²maih⁴³ˉ⁴ jeu³ co³²ˉ⁴ jian³ Jerusalén liah⁴. \v 5 Jian³ ti²ñi³i³ tionh² liah⁴ i⁴hein³²ˉ⁴ jo³² quieh¹ fariseo liah⁴ma²ra⁴lie⁵, jo³² i⁴tyein² ma³tei⁵i³ lai²³ quian⁴ˉ¹. \v 6 I² tieh²la³ can²³i³ jau²chie⁴³ i²con²³ˉ⁵ nei² quieh¹ i⁴hain³² tsei³⁴ˉ⁴ jau²³ ho³² Jon⁴dai¹ i⁴a⁴cúa⁴i³ i²con²³ jmai³sie²³ˉ¹, \v 7 jau²³ ho³² jon³ i⁴hain³² tsei⁴³ quia⁵teun⁴ sa¹jeun³ quian⁴ˉ¹ i⁴li⁴tei⁴³, jian³ nei² jon³ ti²cúa²³i³ cúa³tag³² i²con²³ Jon⁴dai¹ la⁴húa²³ la⁴jm²³. Nei² quieh¹ i⁴hain³² tsei³⁴ˉ⁴ ne³pa², hnei³ re¹ Agripa, hnang⁴³ jnia⁴ judío tionh². \v 8 ¿E⁴le³⁴ sa⁴hainh⁴ˉ³ tionh²ˉ³ i⁴júan³⁴ Jon⁴dai¹ i⁴hyon⁴³ a³jaun²? \s1 Pa³² a³a⁴hang⁴ cuah³ quian¹ Jon⁴dai¹ \p \v 9 ’I⁴chie⁴³pa² ma²lain³⁴ˉ⁴ ma²hniah³ ma²heh¹ˉ⁴ ma²eu⁴³ hlion⁴ i²con²³ a³quian³ jm³i⁴sain³ Jesús a³sian³ Nazaret. \v 10 Jian³ a⁴júan³⁴ˉ⁴ la⁴ne³ Jerusalén liah⁴. A⁴jnai³²ˉ⁴ ni⁴ñi²³ jeun⁴³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹, quie¹ a⁴hyei³⁴ˉ⁴ heih⁴³ quieh¹ m³chie³ tyein² tionh²; i² con³ma²a⁴jŋangh⁴i³ liah⁴, ra⁵hyon³ tsei³⁴ˉ⁴ liah⁴. \v 11 Jian³ hlion⁴ nie⁴³ liah⁴ ni²heh⁵ˉ⁵ ma²eu⁴³ la⁴teg⁴ cuah³ judío la⁴jeg³⁴ jeu³, a⁴júan³⁴ˉ⁴ ta⁵li⁴hnai³ i⁴hleh³i³ jau²hlagh³² nei² quieh¹ Jesús. Jian³ nei² quieh¹ i⁴eu⁴³ hion²³i³ jnia⁴, ni²júanh⁵i³ jnia⁴ la⁴teg⁴ jeu³ seg²³. \s1 Tya²³ Pa³² jau²³ i⁴a⁴sag²³ co³hei²tsei³ quieh¹i³ \r (Hch. 9.1‑19; 22.6‑16) \p \v 12 ’Jian³ nei² jon³ liah⁴ ŋo⁵ˉ⁵ jeu³ Damasco, quian³²ˉ⁴ ma²jyi³ i⁴ra³cúa²³ heih⁴³ i⁴a⁴tonh³ m³chie³ tyein² tionh² joh⁴³ cúa³⁴ˉ⁴. \v 13 I² con³ma²a⁴teg⁴ i⁵hyie³ tan², hein³²ˉ⁴ jeu³, hnei³ re¹ Agripa, con³ a⁴la³ a⁴je³⁴ˉ⁴ con³ joh¹ ja³⁴ ñi⁴jeu⁵, i⁴pain⁴a² a⁵jon⁴³ liah⁴ joh¹ quieh¹ hyie³, a⁴tagh⁴ co⁴la⁴langh⁵ jnia⁴ jian³ a³ma²jian²³ˉ⁵ liah⁴. \v 14 Jian³ a⁴quionh³ jnie³² la⁴jag³⁴ jnie³², jon³ a⁴nau³⁴ˉ⁴ con³ jau²³ ho³² i⁴hleh⁴³i³ jnia⁴ jeu³ jau²jm⁴³ hebreo, i⁴juah⁴i³: “Saulo, Saulo, ¿e⁴le³⁴ hagh⁵ˉ³ jnia⁴? Quie¹ júanh³ˉ³ liah⁴i² júan³ a²cua³²jeu²³ a³quein³ a²hma³ tyi¹ a²jon⁴³ñi²³, i⁴júanh⁵ˉ³ húanh⁴³ˉ³.” \v 15 I² jnia⁴ ne⁵, a⁴jeu³⁴i³ jnia⁴: “¿Hain³ chianh² hnei³, a³don⁵?” I² jon³ a⁴juah⁴ Se³ño²³: “Jesús pa² jnia⁴, a³hain⁴ a³qui³hangh⁵ˉ³. \v 16 I² jon³ ne⁵, ra⁴hang³² hnei³, no³ hnei³, quie¹ i⁴jon³pa² ma³ma⁴jnia³²ˉ⁴ i²conh²ˉ³ canh⁴a² cúah²ˉ³ cúah³tagh¹ i²con²³ˉ⁵ jian³ i⁴hleh²ˉ³ la⁴jeg³⁴ i⁴a⁴jeh¹ˉ³ ne³ jian³ la⁴jeg³⁴ i⁴ma²jnia³²ˉ⁴ i²conh²ˉ³ ta⁵cang³ ne³. \v 17 Jian³ lion³²ˉ⁴ hnei³ i²con²³ a³jeu³ judío jian³ i²con²³ chie³ sang²³ liah⁴, i²con²³ a³hain⁴ a³sain¹ˉ⁴ hnei³, \v 18 canh⁴a² hoh³ m⁴nei²i³ tionh², canh⁴a² húan⁵i³ i²nai³ liah³ i⁴han⁵i³ i²joh¹, jian³ i⁴húan⁵i³ i⁴tionh² naih⁵ heih⁴³ quieh¹ a³sa⁴tsein³⁴, i⁴han⁵i³ naih⁵ heih⁴³ quieh¹ Jon⁴dai¹; canh⁴a² con⁴juah⁴ i⁴hain⁴i³ i²con²³ jnia⁴ jlenh⁴³ chie³² quieh¹i³ jian³ hyieh⁴i³ i⁴jon³ i⁴cúa³⁴ Jon⁴dai¹ i²con²³ la⁴jang³⁴ a³cúanh¹ quian¹i³.” \s1 A⁴ma⁴tei⁵ Pa³² jau²³ i⁴a⁴hleh⁴ Jesús i²con²³i³ con³ma²ma⁴jnia³²i³ \p \v 19 ’I² la⁴jon³ ne⁵, hnei³ re¹ Agripa, a⁵sia³ juah⁴ sa⁴ma⁴co³²ˉ⁴ jau²³ quieh¹ a³ma⁴jnia³² i²con²³ˉ⁵ hain⁴ a³ja²³ ñi⁴jeu⁵. \v 20 Quie¹ a⁴hleh³ˉ⁴ jau²³ quieh¹i³ ñeih³² co⁴ra⁴lie⁵ i²con²³ a³tionh² Damasco, jon³ a²ma⁴ ni²hleh³ˉ⁴ Jerusalén, jian³ la⁴tan² húa³⁴ Judea, jian³ jen² a³sa⁴lang⁴³ judío tionh², i⁴jeu³⁴i³ jnia⁴ i⁴hniah³ sag³⁴i³ co³hei²tsei³ quieh¹, i⁴can³⁴i³ jeu³ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ ma⁵jnia³i³ tsei³⁴ liah⁴i² júan³ a³ma³a⁴sag²³ co³hei²tsei³ quieh¹. \v 21 Nei² ne³pa² a⁴sonh³ jnia⁴ judío cuah³júah², ma²hnie³⁴i³ jŋangh³i³ jnia⁴. \v 22 I² Jon⁴dai¹ ne⁵, ma³ma⁴ho³²i³ jnia⁴ la⁴teg⁴ tieh²la³ i⁴liah⁴ma³sainh⁴³ˉ⁴ jon³, i⁴hleh³ˉ⁴ jau²³ quieh¹i³ i²con²³ chie³ peih¹ jian³ chie³ canh² tionh², hleh³ˉ⁴ la⁴conh⁴ ti²hleh² ma²jyi³ quieh¹ a³sain² quian¹ Jon⁴dai¹ jian³ i⁴a⁴sag⁴ M³se²³ i⁴ra⁵hniah³ si⁵lei⁴: \v 23 i⁴ra⁵hniah³ can³⁴ a³hain⁴ ma²eu⁴³ A³ua⁵lion³² Chie³ hain⁴, jian³ i⁴hniah³ hyon⁴³i³ co⁴ra⁴lie⁵ la⁴conh⁴a² la⁴jang³⁴ a³jaun², canh⁴a² jñeih³ joh¹ quieh¹ Jon⁴dai¹ i²con²³ a³jeu³ judío tionh² jian³ i²con²³ chie³ sang²³ liah⁴. \s1 Hnie³⁴ Pa³² i⁴li⁴hain⁴ re¹ Agripa \p \v 24 I² con³ma²a⁴hleh⁴ Pa³² jau²³ ne³ i⁴a⁴jainh³i³ jm² quieh¹, jon³ a⁴hleh⁴ si²mah⁴ tyein² Festo hain⁴ con³ i⁴tia⁴, a⁴juah⁴i³: \p ―¡Ŋoh⁴³pa² hnei³, lain³⁴ˉ⁴, Pa³²! Ma³a⁴ŋoh³pa² hnei³ i⁴ŋangh⁴ˉ³ hlion⁴ ma²jyi³. \p \v 25 I² a⁴juah⁴ Pa³² ne⁵: \p ―Hnei³ si²mah⁴ tyein² Festo, a⁵sia³ si²ŋo⁴³ˉ⁴, quie¹ si²hleh³ˉ⁴ jau²³ ni²tei⁴³ jian³ i⁴hei¹ jeu³. \v 26 Quie¹ ñi³ re¹ la³ la⁴jeg³⁴ i⁴la³, a³hain⁴ a³si²hleh³ˉ⁴ ta⁵nei² i⁴sa⁴jieh⁴ tsei³⁴ˉ⁴; quie¹ lain³⁴ˉ⁴, leg⁴³ re³pa² ñi³i³ la⁴jeg³⁴ i⁴ne³, quie¹ a⁵sia³ a⁴leg³⁴ la⁴jeg³⁴ i⁴ne³ ta⁵si²hma². \v 27 I² jon³ ne⁵, hnei³ re¹ Agripa, ¿hainh⁴ hnei³ la⁴jeg³⁴ jau²³ i⁴a⁴sag⁴ a³sain² quian¹ Jon⁴dai¹, liah²? Lain³⁴ jnia⁴, leg⁴³ re³pa² hainh⁴ˉ³. \p \v 28 I² jon³ a⁴juah⁴ re¹ Agripa i²con²³ Pa³²: \p ―Co⁴meih³a² sa⁴a⁴cangh³²ˉ³ jnia⁴ jm² i⁴lain⁴ˉ⁴ jan³ chie³ quian¹ Cristo. \p \v 29 I² jon³ a⁴juah⁴ Pa³²: \p ―Ua²teg⁴ meih³ ua²teg⁴ hlion⁴, ua²júan⁴ Jon⁴dai¹ i⁴lain⁴ chie³ quian¹i³ la⁴jang³⁴ a³ti²nau³ tieh²la³, liah⁴i² lang⁴³ jnia⁴, a⁵hei⁴³ jmah³ hnei³, a⁵jon⁴³ i⁴lain⁴i³ chion³² liah⁴i² lang⁴³ˉ⁴. \p \v 30 Con³ma²a⁴hleh⁴ Pa³² jau²³ jon³, jon³ ra⁴hang³² re¹ jian³ si²mah⁴ tyein² jian³ A¹be³re³ni²ce³ jian³ la⁴jang³⁴ a³ma²ua²cua⁴³ jian²³i³. \v 31 Con³ma²ŋo³⁴i³ ta⁵co⁴³ meih³, jon³ a⁴júanh⁴i³ húan⁴i³ tionh², a⁴juah⁴i³: \p ―I¹con³ chie³² sa⁴ren³ a³ñih³ ne³ juah⁴ i⁴li⁴jaun⁴i³ jian³ o⁴ li⁴no³⁴i³ chion³² liah⁴. \p \v 32 I² jon³ a⁴juah⁴ re¹ Agripa i²con²³ si²mah⁴ Festo: \p ―Ma²lei⁴ li⁴lion⁴³ a³ñih³ ne³, juah⁴ne³ sa⁴ma²a⁴m⁴i³ i⁴can³⁴ gobierno César jau²chie⁴³ i²con²³i³. \c 27 \s1 A⁴sain⁴i³ Pa³² ta⁵ Roma \p \v 1 Con³ma²a⁴júan⁴i³ re³ i⁴sai³⁴i³ jnie³² ta⁵húa³⁴ Italia jeu³ a²úan⁴³, jon³ a⁴cúanh³i³ Pa³² jian²³ co⁴meih³ a³chion³² sang³⁴ joh⁴³ cúa³ jan³ jeu³² a²hlie⁴ a³sain³ Jeu², a³lang⁴³ jeu³² co⁴hna³ a²hlie⁴ a³teh²i³ quian¹ gobierno Augusto. \v 2 Jon³ a⁴hei² jnie³² con³ a²úan⁴³ i⁴ja³⁴ jeu³ Adramitio i⁴ma³o¹chieh³ la⁴jeg³⁴ jeu³ nie⁴³ la⁴can²³ i²jm¹ húa³⁴ Asia. Jian³ hein² jie³ jnie³² Aristarco a³sian³ jeu³ Tesalónica nie⁴³ húa³⁴ Macedonia. Jon³ ŋo³⁴ jnie³². \v 3 I² con³ma²a⁴jnia³⁴, jon³ a⁴tyie³⁴ jnie³² jeu³ Sidón. I² Jeu², jeu³² a²hlie⁴ hain⁴, ta² tsei³⁴ tsei⁴³i³ i²con²³ Pa³², a⁴cúa⁴i³ jeu³ i⁴si⁵jen³² Pa³² la⁴jang³⁴ a³ñi³reunh¹ tionh², canh⁴a² li⁴ma⁵ho³² a³hain⁴ quieh¹i³. \v 4 Jian³ con³ma²a⁴húa³ jnie³² jeu³ Sidón, jon³ ŋo³⁴ jnie³² jeu³ a²úan⁴³ a⁴lagh³² jnie³² o⁵tyieh⁴³ Chipre jeu³ sa⁴pain⁴ ja³ tyi⁴, quie¹ eu⁴³ sa⁴quei²³ jeu³ jeu³chie⁴³ i⁴pain⁴ tyi⁴. \v 5 I² con³ma²ua⁴jeun³² jnie³² hloh³² húa³⁴ Cilicia jian³ húa³⁴ Panfilia jeu³ nei² jm³ñih¹, jon³ a⁴tyie³⁴ jnie³² jeu³ Mira nie⁴³ húa³⁴ Licia. \p \v 6 I² jon³ a⁴chieh¹ jeu³² a²hlie⁴ hain⁴ i²con³ a²úan⁴³ seg³⁴ i⁴ja³⁴ jeu³ Alejandría i⁴chieh³ ta⁵húa³⁴ Italia, i² jon³ a⁴han⁵ jnie³² joh⁴³ jon³ i⁴chie³² jnie³². \v 7 Jian³ ta² hlion⁴ jm² a⁴hei² jnie³² jeu³ i⁴huan³² quie¹ eu⁴³ pain⁴ tyi⁴, la⁴ton³² a⁴tyie³⁴ jnie³² quien¹i²jm¹ Gnido. I⁴jon³ ua⁵lagh³² jnie³² ta⁵o⁵tyieh⁴³ Creta i²sa⁴pain⁴ meih³ tyi⁴, jeu³ quien¹i²jm¹ Salmón. \v 8 I⁴tieh² jnie³² jeu³ la⁴can²³, la⁴ton³ a⁴tyie³⁴ jnie³² con³ i²sain³ Quien¹i²jm¹ Tsei³⁴ hloh³² jeu³ Lasea. \p \v 9 Ta² ma³a⁴len⁴ jnie³² la⁴ne³, jian³ ta² ma³co³ jia²³ i⁴ŋeng²³i³ jeu³ nei² jm³ñih¹, quie¹ ma³a⁴teg⁴ jain³ quieh¹ tyi⁴ pain⁴. Jon³ a⁴hlenh⁴³ Pa³² a³hain⁴ tionh², \v 10 a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ tionh²ˉ³ a³don⁵, ta² co³ jia²³ i⁴chie³²ˉ¹ jeu³ a²úan⁴³ tieh²la³, quie¹ hlion⁴ li⁴si⁵hain⁴ lie²³ jian³ a²úan⁴³ jian³ la⁴teg⁴ jnia¹ liah⁴. \p \v 11 I² jeu³² a²hlie⁴ hain⁴ ne⁵, ta² ro³i³ jeu³ jau²³ quieh¹ a³coh² a²úan⁴³ jian³ a³quieh¹ a²úan⁴³ la⁴conh⁴a² jau²³ quieh¹ Pa³². \v 12 Jian³ i¹ sa⁴re³ ta³ron³² a²úan⁴³ i²jon³ jain³ cu⁴, i⁴jon³ meih³i² la⁴jang³⁴ a⁴juah⁴ i⁴húan⁵i³ i²jon³ sa¹ li⁴tyie¹i³ teg⁴ i²jian²³ a²úan⁴³ jeu³ Fenice, o⁵tyieh⁴³ Creta jon³, i²jnia⁴ ta⁵quian³⁴ ta⁵ñei³⁴ jo³² tyan³ hyie³, canh⁴a² li⁴jian³⁴i³ i²jon³ jain³ cu⁴. \s1 Ta⁴ron³² tyi⁴ tia⁴ jm³ñih¹ \p \v 13 I² quie¹ ra³quia³ con³ tyi⁴ huan³² meih³ chie²³ ta⁵quian³⁴, jon³ lain⁴i³ li⁴tian⁴pa² si⁵han²i³ tionh², jon³ a⁴hei³⁴ jeu³ a²úan⁴³ jeu³ la⁴can²³ o⁵tyieh⁴³ Creta. \v 14 I² con³ma²ma³co⁴le⁴ jon³, con³ a⁴la³ ja³⁴ con³ tyi⁴ tia⁴ ta⁵quian³⁴ jeu³ chie³⁴ a²úan⁴³. \v 15 Jon³ a⁴quian³⁴ a²úan⁴³ jon³, quie¹ sa⁴tieh¹ chie³⁴ jeu³ chie⁴³. I² con³ma²so⁵tian⁴, jon³ a⁴cúa² jnie³² jeu³ ŋo³⁴ hña³ jie³ jnie³². \v 16 Ŋo³⁴ jnie³² jeu³ ta⁴coh⁵ con³ o⁵tyieh⁴³ peih¹ i⁴sain³ Clauda jeu³ sa⁴pain⁴ ja³ tyi⁴, i² jon³ a⁴sieh² jnie³² a²úan⁴³ peih¹ ma²ya¹hñei⁴³ coh⁵ a²úan⁴³. \v 17 I² con³ma²a⁴soh³ joh⁴³, jon³ a⁴hyienh⁵i³ a²hnai³² a²úan⁴³ júah³ canh⁴a² tieh¹, quie¹ júan³i³ co³hei²tsei³ tionh² lei⁴ li⁴tang⁵ i²ñei⁴³ nei² o¹sag² i²teh²i³ Sirte. Jon³ a⁴jyie²³i³ la⁴jeg³⁴ a²hmh³ cah² ti¹hag⁵ yeih³² a²úan⁴³, jon³ ŋo³⁴ a²úan⁴³ hña³ con⁴juah⁴ tyi⁴. \v 18 Con³ma²a⁴jnia³⁴, liah⁴ma²pain⁴ jon³pa² tyi⁴, i⁴jon³ ma⁴lie⁵i³ ton²³i³ lie²³ joh⁴³ jm³ñih¹ canh⁴a² li⁴panh⁴ a²úan⁴³; \v 19 i² con³ma²a⁴teg⁴ hneng³ jm² chie²³ tyi⁴ tia⁴, jon³ a⁴tien² jnie³² la⁴jeg³⁴ i⁴quieh¹ a²úan⁴³. \v 20 Jian³ hlion⁴ jm² ua⁴jeu³² i⁴sa⁴jnia⁴ hyie³, a⁵ga⁴ jah⁴nai⁴³, i⁴jon³ a⁵sie⁴³ co³hei²tsei³ ma⁵júan³ jnie³² juah⁴ i⁴lion⁴a² jnie³², quie¹ liah⁴ma²pain⁴ jon³pa² tyi⁴. \p \v 21 Jian³ hlion⁴ jm² ma³ŋo²³ liah⁴ i⁴so⁵quih⁴ jnie³², i²jon³ a⁴no³ Pa³² to⁵chieh³² jen²i³ tionh², a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ tionh²ˉ³ la⁴jangh³ˉ³, ta² ma²re³ juah⁴ ma²a⁴roh²ˉ³ jeu³ jau²³ quien⁴ˉ⁴ i⁴sa⁴ma²húa⁵ˉ¹ o⁵tyieh⁴³ Creta. I¹ sa⁴ma²le¹ˉ¹ ma²eu⁴³ hlagh³² la³ jian³ i¹ sa⁴ma²a⁴hain³⁴ la⁴jeg³⁴ i⁴ne³. \v 22 I² tieh²la³ ne⁵, jeu³⁴ˉ⁴ hnei³ tionh²ˉ³ i⁴re³ tyah²ˉ³ hoh⁴³, quie¹ i¹jan³ hnei³ sa⁴jaunh⁴, jmah³ a²úan⁴³pa² si⁵hain⁴. \v 23 Quie¹ je¹nai³ ma³hm⁴ a⁴ma⁴jnia³² ángel quian¹ Jon⁴dai¹ i²con²³ˉ⁵, a³hain⁴ a³tain⁴³ˉ⁴ jian³ a³cúa³⁴ˉ⁴ cúa³tag³⁴ i²con²³, \v 24 a³a⁴sag⁴³ jnia⁴: “Pa³², a⁵júan³ hnei³ canh⁴³, quie¹ hniah³ ua²ma⁴jniah³²ˉ³ ta⁵nei² gobierno César ton³²nie⁴³, jian³ lion⁴³pa² Jon⁴dai¹ la⁴jang³⁴ a³tionh² joh⁴³ a²úan⁴³ ne³ jianh²ˉ³ ne³.” \v 25 I² jon³ ne⁵, hnei³ tionh²ˉ³, re³ tya² hnei³ hoh⁴³, quie¹ hain³² tsei³⁴ˉ⁴ i²con²³ Jon⁴dai¹ li⁴tei⁴³ liah⁴ ma³a⁴juah⁴i³ ne³. \v 26 Quie¹ hniah³ ta⁵canh¹ˉ¹ ton³²nie⁴³ con³ o⁵tyieh⁴³. \p \v 27 I² con³ma²a⁴nai³ a²teg⁴ teun³⁴ sa³ma², jon³ a⁴tyie³⁴ jnie³² jm³ñih¹ i⁴sain³ Adriático jie³ jnie³² tyi⁴ liah⁴ a³jo³² a³jo³²; i² con³ma²a⁴teg⁴ i⁴húa²³, jon³ a⁴júan⁴ a³júan³ ta¹ joh⁴³ a²úan⁴³ co³hei²tsei³ i⁴ma³o¹tang³⁴i³ i²chie³² i²quein³. \v 28 I² jon³ a⁴tya⁴i³ heih⁴³ conh⁴ tei⁴³ i⁴jeuh³, jon³ a⁴je³⁴i³ i⁴tei⁴³ quie⁴ ñi⁴; i² con³ma²a⁴ŋeng⁴i³ i²meih³, jon³ a⁴tya⁴i³ heih⁴³ liah⁴ i⁴seg³⁴, jon³ a⁴je³⁴i³ i⁴tei⁴³ quia⁵hña⁴ ñi⁴. \v 29 Jian³ nei² quieh¹ i⁴júan³i³ co³hei²tsei³ i⁴lei⁴ li⁴ta⁵tsain¹ a²caun² cah², jon³ a⁴tiah⁴i³ quin⁴ a²ñi²³ hyei³ jo³² ta⁵ta³jmh¹ ya¹nie³² hnai³², jian³ lain⁴i³ a²juah⁴ ma²a⁴jnia³⁴pa². \v 30 I² la⁴jang³⁴ a³júan³ ta¹ joh⁴³ a²úan⁴³ ma²hnie³⁴i³ lion⁴³i³, a⁴tiah⁴i³ a²úan⁴³ peih¹ joh⁴³ jm³ñih¹, a⁴júan⁴i³ la⁴con³ ma²hnie³⁴i³ tiah³i³ a²ñi²³ hyei³ jo³² ta⁵nei² a²úan⁴³ júah³. \v 31 I² jon³ a⁴juah⁴ Pa³² i²con²³ jeu³² a²hlie⁴ hain⁴ jian³ a²hlie⁴ quian¹: \p ―Juah⁴ne³ húan⁵ a³ne³ tionh² i²la³, a⁵sian⁴³ hnei³ lionh⁴³ tionh²ˉ³ liah⁴. \p \v 32 Ma²jon³ a⁴tei⁴ a²hlie⁴ hain⁴ tionh² a²hnai³² ya¹hñei⁴³ a²úan⁴³ peih¹ jon³, a⁴gue³⁴i³. \p \v 33 I² con³ma²ma³si³jnia³⁴, a⁴hlenh⁴³ Pa³² la⁴jang³⁴ i⁴queuh⁴³i³, a⁴juah⁴i³: \p ―Ma³a⁴teg⁴ teun³⁴ sa³ma² i⁴so⁵queuh³ˉ³ re³, quie¹ jmah³ i⁴ti²tionh²ˉ³ jianh³ˉ³ henh⁴ i⁴lei⁴. \v 34 I⁴jon³ jeu³⁴ˉ⁴ hnei³ i⁴queuh²ˉ³ tionh²ˉ³ canh⁴a² li⁴huah³ hoh⁴³ˉ³, quie¹ i¹con³ hmh⁴ o¹tyih³ˉ³ sa⁴si⁵hain⁴ tionh²ˉ³. \p \v 35 I² con³ma²a⁴juah⁴i³ jau²³ ne³, jon³ a⁴tang⁴ Pa³² a²hei⁴³ñih¹, a⁴cúa⁴i³ ti²hmah³² i²con²³ Jon⁴dai¹ ta⁵nei² la⁴jang³⁴. Ma²jon³ a⁴jeun³⁴i³ jian³ a⁴queuh³i³. \v 36 Jian³ la⁴jang³⁴ re³ a⁴tya⁴ tsei⁴³, jian³ a⁴queuh³i³ liah⁴. \v 37 Jian³ la⁴conh⁴ la⁴jag³⁴ jnie³² i⁴tieh² jnie³² joh⁴³ a²úan⁴³, tain⁴³ teun³⁴ nia⁴lon⁴ ra³tsain²³ to⁴lo⁵quian⁴ ni²tsain¹ qui⁴jñi⁴ chie³. \v 38 I² con³ma²a⁴queuh³i³ liah⁴a² a⁴lag³⁴ tsei⁴³ tionh², ma²jon³ a⁴ma⁴panh⁴i³ a²úan⁴³, a⁴ton³⁴i³ la⁴jeg³⁴ o¹m⁴ trigo joh⁴³ jm³ñih¹. \s1 A⁴jeun⁴ a²úan⁴³ joh⁴³ jm³ñih¹ \p \v 39 I² con³ma²a⁴jnia³⁴ o³re³, jon³ sa⁴cuh² a³júan³ ta¹ quieh¹ a²úan⁴³ húa³⁴ jon³, jon³ a⁴je³⁴i³ con³ ta⁵i²ni²hein³² jm³ i²jnia⁴ i²chie³²; jon³ ma²hnie³⁴i³ si⁵hei⁴i³ jeu³ jon³ tionh² teg⁴ i²chie³² a¹juah⁴ liah⁴ li⁴lei⁴. \v 40 Jon³ a⁴tei⁴i³ a²hnai³² ti²hñei⁴³ a²ñi²³ hyei³ jon³, a⁴ha⁵ joh⁴³ jm³ñih¹, jian³ a⁴saih⁵i³ a²hnai³² ma²hñei⁴³ a²hma³júah¹ heu⁴ i⁴hnoh³i³ jeu³. Jon³ a⁴sieh³i³ con³ a²hmh³ júah² i⁴quieh¹ ma³tyi² a²úan⁴³ i⁴can⁵ tyi⁴, ma²jon³ a⁴ŋeng⁴ a²úan⁴³ ta⁵i²chie³² quian³ tyi⁴. \v 41 Jon³ a⁴tyie³⁴i³ con³ nei²cuanh³ i²ta⁴tsain¹ a²úan⁴³, jon³ a⁴jeun⁴ jo³² ta⁴coh⁵cah³² con⁴juah⁴ i⁴pain⁴ jm³ñih¹ jian²³ tyi⁴, quie¹ a⁵sie⁴³ a⁴sein⁵ ta⁵ma³tyi², ra³hon³ o¹sag². \v 42 Ma²jon³ a⁴júan⁴ a²hlie⁴ tionh² re³ i⁴jŋangh³i³ la⁴jang³⁴ a³chion³², canh⁴a² sa⁴cm³⁴i³ ton³ i⁴ta⁵tsei³i³ jm³. \v 43 I² jeu³² a²hlie⁴ ne⁵, hnie³⁴i³ lion⁴³i³ Pa³² ton³²nie⁴³, i⁴jon³ sa⁴a⁴cúa⁴i³ jeu³, quie¹ a⁴júan⁴i³ heih⁴³ i²con²³ la⁴jang³⁴ a³tang²³ jm³ i⁴juan³⁴i³ ñeih³² i⁴chianh³i³ teg⁴ i²quein³; \v 44 i² la⁴jang³⁴ a³sang²³ ne⁵, li⁴juan³⁴i³ jeu³ nei² jo³²hma³ jian³ o¹leuh² quieh¹ a²úan⁴³. I² la⁴ne³ a⁴lon⁴i³ la⁴jang³⁴i³ tionh², i⁴ta⁴canh¹i³ teg⁴ i²chie³². \c 28 \s1 Hein² Pa³² o⁵tyieh⁴³ Malta \p \v 1 I² con³ma²a⁴tyieh³ jnie³² i²chie³² jon³ i⁴re³, jon³ ra⁵nia² jnie³² i⁴sain³ o⁵tyieh⁴³ jon³ Malta. \v 2 Jian³ a³tionh² i²jon³, hlion⁴ i⁴tsei³⁴ tsei⁴³i³ a⁴júan⁴i³ i²con²³ jnie³², quie¹ hlion⁴ o¹jm⁴³ chie²³ jian³ ta² cuh⁴ liah⁴, i⁴jon³ a⁴júan⁴i³ con³ o¹jyi³ loh⁴³ jian³ a⁴te⁴i³ jnie³² i⁴ma⁴húan²³ jnie³². \v 3 I² jon³ a⁴jaih³ Pa³² meih³ a²cu¹ quein³, jon³ a⁴ni⁴tsei⁵i³ nei² o¹jyi³, con³ a⁴la³ ua⁵hag⁴³ jan³ a⁵mh³ quie¹ eu⁴³ tyei⁴, a⁴tang⁴i³ si¹cúa³ Pa³², ya¹nio²i³. \v 4 I² con³ma²a⁴je³⁴ la⁴jang³⁴ a³sian³ i²jon³ i⁴ya¹nio² a⁵mh³ si¹cúa³ Pa³², jon³ a⁴júanh⁴i³ húan⁴i³: \p ―Leg⁴³ re³ lang⁴³ a³ñih³ ne³ jan³ a³jŋangh² chie³, quie¹ la⁴ton³² a⁴lon⁴i³ nei² jm³ñih¹, tieh²la³ so⁵lion⁴i³ juah⁴ i⁴li⁴sian³a² chie³ nei² quieh¹ i⁴hniah³ jia³⁴ jau²chie⁴³ i²con²³i³. \p \v 5 I² Pa³² ne⁵, a⁴quieh³i³ a⁵mh³ hain⁴ nei² jyi³, jian³ i¹con³ a⁵sia³ i⁴a⁴jainh⁴³i³. \v 6 I² a³hain⁴ tionh² ne⁵, ma²ti²jian²³i³ i⁴yon⁴³ Pa³² jian³ o⁴ i⁴ma²cangh³i³ jaun²i³ conh⁴ a⁴la³; jian³ ta² úa⁴ ma²jian²³i³ tionh² i⁴lei⁴ la⁴ne³, i² con³ma²a⁴je³⁴i³ tionh² i¹con³ a⁵sia³ i⁴a⁴jainh⁴³i³, jon³ a⁴júan⁴i³ co³hei²tsei³ seg²³, lain⁴i³, juah⁴i³ i⁴lang⁴³i³ jan³ neih³². \p \v 7 Jian³ hloh³² jon³ ma²ra³quia³ húa³⁴ quieh¹ a³tyein² quian¹ o⁵tyieh⁴³ jon³, a³sain³ Publio, a³hain⁴ a³a⁴hyei⁴³ jnie³² re³ i²a⁴jian² jnie³² ta¹la⁴ hneng³ jm². \v 8 Jian³ ma²jon³ liah⁴ ra³quian³ jmai³ Publio a³ra³chieh¹, a³ra³tyein⁴, jian³ a³cauh³ hein², i² jon³ a⁴hei³⁴ Pa³² i²ra³quian³i³ ua⁵je³²i³; i² con³ma²a⁴mh³i³ Jon⁴dai¹, jon³ a⁴tei³⁴i³ si¹cúa³ he³²i³, jon³ a⁴huan⁴ quieh¹i³. \v 9 I² con³ma²a⁴leg³⁴ jon³, jon³ a⁵han² la⁴jang³⁴ a³sang²³ a³quian¹ o⁵tyieh⁴³ jon³ a³ti²chieh¹, jian³ a⁴huan⁴ quieh¹i³ liah⁴. \v 10 Jian³ ta² hlion⁴ a⁴ma⁴ho³²i³ jnie³²; jian³ con³ma²a⁴han⁵ jnie³² a²úan⁴³ liah⁴ i⁴seg³⁴ i⁴chieh² jnie³², jon³ a⁴cúa⁴i³ jnie³² la⁴conh⁴ i⁴hniah³ quieh¹ ho³²jeu³. \s1 A⁴tyie³⁴ Pa³² Roma \p \v 11 I² con³ma²ua⁴jeu³² on³ segh³ i⁴tieh² jnie³² o⁵tyieh⁴³ jon³, jon³ a⁴han⁵ jnie³² con³ a²úan⁴³ i⁴ja³⁴ Alejandría i⁴ma²a⁴jian⁴ i²jon³ jain³ cu⁴; jian³ tionh² on³⁴ nioh⁵ ma³tyi² a²úan⁴³, jan³ sain³ Cástor jian³ jan³ sain³ Pólux. \v 12 Jon³ a⁴tyie³⁴ jnie³² jeu³ Siracusa i²a⁴jian² jnie³² hneng³ jm². \v 13 Jon³ ŋo³⁴ jnie³² la⁴can²³ i²jm¹ liah⁴i² a⁴tyie³⁴ jnie³² jeu³ Regio. I² con³ma²ua⁴jeu³² i²con³ jm² i⁴seg³⁴, jon³ ja³⁴ tyi⁴ ta⁵ñei³⁴, jon³ a⁴tyie³⁴ jnie³² jeu³ Puteoli liah⁴ma²tyie⁴ chie²³ tyi⁴. \v 14 I²jon³ i²a⁴jainh³ jnie³² co⁴meih³ si³reunh⁴ˉ¹, jian³ a⁴m⁴i³ i²con²³ jnie³² i⁴jian² jnie³² con³ sa³ma² jen²i³ tionh², ma²jon³ a²ma⁴ ŋo³⁴ jnie³² Roma. \v 15 I² con³ma²ra⁵ñi³ si³reunh⁴ˉ¹ a³tionh² i²jon³ i⁴tyie¹ jnie³², jon³ a⁴húan³i³ tionh² ua⁵jien⁴³i³ jnie³² teg⁴ jeu³ Foro de Apio jian³ teg⁴ jeu³ Tres Tabernas. I² con³ma²a⁴je³ Pa³² quieh¹i³, jon³ a⁴cúa⁴i³ ti²hmah³² i²con²³ Jon⁴dai¹, ta² a⁴lag³⁴ tsei⁴³i³ liah⁴. \v 16 I² con³ma²a⁴tyie³⁴ jnie³² Roma, jon³ a⁴cúah³ jeu³² a²hlie⁴ hain⁴, a⁴cúanh³i³ la⁴jang³⁴ a³chion³² joh⁴³ cúa³ a³tyein² quian¹ a²hlie⁴ a³ti²hion⁴³ a³chion³² i²jon³, jian³ a⁴cúa⁴i³ jeu³ i⁴canh⁴ cua³⁴ Pa³² hña³ i⁴hie⁵ jan³ a²hlie⁴. \s1 Hleh² Pa³² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ Roma \p \v 17 Jian³ liah⁴ma²hneng³ jm² a⁴tyie³⁴i³ Roma, jon³ a⁴júan⁴ Pa³² jau²³ i⁴ŋangh⁴³ la⁴jang³⁴ a³tyein² quian¹ judío a³tionh² i²jon³; i² con³ma²a⁴ŋangh³i³, jon³ a⁴juah⁴i³: \p ―Hnei³ tionh²ˉ³, a³co³²ˉ⁴, canh⁴a² li⁴ñih¹ˉ³ nei² quien⁴ˉ⁴, ua²liah⁴a² i¹con³ hlagh³² sa⁴a⁴hleh³ˉ⁴ i²con²³ a³jeu³ quian⁴ˉ¹, jian³ a⁵ga⁴ nei² quieh¹ liah⁴ tang²³ jmai³sie²³ˉ¹, i² jon³ ne⁵, a⁴sonh³i³ jnia⁴, a⁴cúah³i³ jnia⁴ i⁴chion³²ˉ⁴ joh⁴³ cúa³ chie³ romano je¹jeu³ Jerusalén. \v 18 I² hei⁴i³ tionh², con³ma²a⁴can³⁴i³ jau²chie⁴³ quien⁴ˉ⁴, ma²i²lie⁴³i³ jnia⁴ quie¹ sa⁴a⁴chieh¹i³ i¹con³ chie³² i⁴li⁴jaun⁴ˉ⁴. \v 19 I² judío tionh² ne⁵, sa⁴a⁴cúa⁴i³, i⁴jon³ ra⁵hniah³ a⁴m³⁴ˉ⁴ ton³²nie⁴³ i⁴can³⁴ gobierno César jau²chie⁴³ i²con²³ˉ⁵, a⁵jon⁴³ quieh¹ i⁴sia³ nei² i⁴hnang²³ˉ⁵ a³co³²ˉ⁴. \v 20 Nei² ne³pa² a⁴teh⁵ˉ⁵ hnei³ tionh²ˉ³ i⁴hno⁵ˉ⁵ jen³²ˉ⁴ hnei³ jian³ i⁴hlenh²ˉ⁵ hnei³ tionh²ˉ³; quie¹ nei² quieh¹ con³ i⁴hain³² tsei⁴³ la⁴jag³⁴ˉ¹ sa¹jeun³ Israel, nei² ne³pa² si²hñi⁴³ˉ⁴ chion³²ˉ⁴. \p \v 21 I² a⁴juah⁴ a³hain⁴ tionh²: \p ―I¹con³ ma²jyi³ sa⁴ma³a⁴hyeih² jnie³² nei² quianh³ˉ³ juah⁴ i⁴a⁴sain⁴ a³tionh² húa³⁴ Judea, jian³ i¹jan³ a³co³²ˉ¹ sa⁴ma³cuan²³ liah⁴ juah⁴ a³hleh² hlagh³² nei² quianh³ˉ³. \v 22 I² jon³ ne⁵, hnie³ jnie³² nai² jnie³² liah⁴ co³hei²tsei³ quianh³ˉ³, quie¹ nia² jnie³² i⁴la⁴tan²pa² hleh²i³ hlagh³² nei² quieh¹ jo³² ne³. \p \v 23 Jon³ a⁴tien⁴i³ con³ jm² tionh² i⁴ŋangh⁴³i³, jon³ a⁴ŋangh³ jeun⁴³ chie³ jauh³² i²ua²cua⁴³ Pa³². I² jon³ a⁴hlenh⁴³ Pa³² a³hain⁴ tionh² nei² quieh¹ liah⁴ leg⁴³ i⁴tionh² chie³ naih⁵ heih⁴³ hm³⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, liah⁴ma²ra⁴lie⁵ to⁵hie³ liah⁴a² a⁴teg⁴ ta⁵hlo⁴, ma²hnie³⁴i³ cagh¹i³ jm² i⁴li⁴hain⁴ a³hain⁴ tionh² i²con²³ Jesús con⁴juah⁴ ma²jyi³ i⁴a⁴sag⁴ M³se²³ jian³ la⁴jang³⁴ a³sain² quian¹ Jon⁴dai¹. \v 24 Ca³chion²³ a³hain⁴ tionh² a⁴hyei⁴ jau²³ i⁴a⁴hleh⁴ Pa³², jian³ ca³chion²³ sa⁴i²li⁴hain⁴. \v 25 I² la⁴ne³ sa⁴con³ co³hei²tsei³ tionh²i³ tionh², jon³ ma⁴lie⁵i³ chianh²i³; i² Pa³² ne⁵, a⁴hleh⁴i³ jau²³ la³, a⁴juah⁴i³: \p ―Re³ a⁴hleh⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ i²con²³ jmai³sie²³ˉ¹ con⁴juah⁴ Isaías, a³sain² hain⁴, con³ma²a⁴juah⁴i³: \q1 \v 26 Cua³ ua⁴saih³² a³jeu³ ne³: \q1 Ua²liah⁴a² nauh³ˉ³, sa⁴legh⁴ ua²ra⁵ŋangh⁴ˉ³ tionh²ˉ³; \q1 jian³ ua²liah⁴a² jeh⁴ˉ³, sa⁴legh⁴ ua²a⁴henh³ tyih³ˉ³ tionh²ˉ³; \q1 \v 27 quie¹ eu⁴³ huah³ m⁴tyi⁴ quieh¹ a³jeu³ ne³, \q1 jian³ sa⁴legh⁴ ua²a⁴henh³ jau²³ ta³ra³cua¹i³ ua²liah⁴a² nau³i³, \q1 quie¹ ma³a⁴tau⁴ m⁴nei²i³, \q1 canh⁴a² so⁵je³⁴i³, \q1 jian³ so⁵naih¹i³, \q1 jian³ a⁵ga⁴ li⁴ŋang⁴i³, \q1 jian³ sa⁴i²sag³⁴i³ co³hei²tsei³ quieh¹, \q1 canh⁴a² ma²júan³²ˉ⁴ i⁴huan⁴ quieh¹i³. \m \v 28 I² jon³ ne⁵, hniah³ li⁴ñih¹ˉ³ tionh²ˉ³ tieh²la³ i⁴sain³⁴ Jon⁴dai¹ jau²³ liah⁴ lion³i³ chie³ la³ i²con²³ a³sa⁴lang⁴³ judío ta⁵i²chie³⁴ la³, jian³ nau³⁴i³ tionh² liah⁴. \p \v 29 I² con³ma²a⁴hleh⁴i³ jau²³ ne³, jon³ ua⁵han² la⁴jang³⁴ judío jian³ ti²jang²³i³ nei² jon³. \p \v 30 Jon³ a⁴jian⁴ Pa³² i²jon³ to⁵ñi³ con³ jauh³² i⁴ni²hmah², i²a⁴hyein⁴³i³ la⁴jang³⁴ a³si³je³² quieh¹i³. \v 31 Jian³ a⁴hleh⁴i³ jau²³ liah⁴ leg⁴³ naih⁵ heih⁴³ hm³⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ a⁴hlenh⁴³i³ chie³ nei² quieh¹ Re¹ Jesucristo, i⁴re³ si¹ja⁵ jeu³ jian³ i⁴sa⁴hnia²³ i¹jan³ liah⁴.