\id 1CO \h 1 CORINTIOS \toc1 CO⁴RA⁴LIE⁵ MA²JYI³ I⁴A⁴SAG⁴ PA³² I²CON²³ CUAH³ A³TIONH² CORINTO \toc2 1 CORINTIOS \toc3 1 Co. \mt1 CO⁴RA⁴LIE⁵ MA²JYI³ I⁴A⁴SAG⁴ PA³² I²CON²³ CUAH³ A³TIONH² CORINTO \c 1 \s1 A⁴sag⁴ Pa³² i²con²³ cuah³ a³tionh² Corinto \p \v 1 Jnia⁴, Pa³², a⁴te⁴ jnia⁴ Jon⁴dai¹ con⁴juah⁴ heih⁴³ quieh¹i³ i⁴lain⁴ˉ⁴ jan³ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo; sag³⁴ˉ⁴ ma²jyi³ la³ jian²³ˉ⁵ Sóstenes reunh⁴ˉ¹, \v 2 i²con²³ cuah³ quian¹ Jon⁴dai¹ a³tionh² je¹jeu³ Corinto, i⁴ti²cúanh¹ˉ³ i²con²³ Jon⁴dai¹ con⁴juah⁴ i⁴tionh²ˉ³ i²con²³ Cristo Jesús. A⁴te⁴ hnei³ Jon⁴dai¹ i⁴lainh⁴ˉ³ a³tsein²³ tionh²ˉ³ jianh²ˉ³ la⁴jang³⁴ a³teh² Re¹ Jesucristo quian⁴ˉ¹ la⁴tan² m⁵cu³, Se³ño²³ quian¹i³ tionh² jian³ Se³ño²³ quian⁴ˉ¹ liah⁴. \v 3 Jon⁴dai¹ Jmai³ ma⁵ho³² hnei³ tionh²ˉ³ jian³ Re¹ Jesucristo liah⁴, jian³ ua²júan⁴i³ i⁴tionh²ˉ³ hyon³ hoh⁴³ˉ³ tionh²ˉ³ liah⁴. \s1 A⁴hyieh³i³ i⁴tsei³⁴ i⁴quieh¹ m⁴tyi⁴ con⁴juah⁴ Cristo \p \v 4 La⁴jeg³⁴ nie⁴³ cúa³⁴ˉ⁴ ti²hmah³² i²con²³ Jon⁴dai¹ nei² quianh³ˉ³ tionh²ˉ³, nei² quieh¹ i⁴tsei³⁴ tsei⁴³i³ i⁴a⁴júan⁴i³ i²conh²ˉ³ con⁴juah⁴ Cristo Jesús. \v 5 Quie¹ a⁴hyanh³ˉ³ la⁴jeg³⁴ nai² i⁴tsei³⁴ i⁴a⁴cúa⁴ Jon⁴dai¹ nei² quieh¹ i⁴tionh²ˉ³ i²con²³ Cristo, i⁴hleh³ˉ³ re³ jian³ i⁴ŋangh⁴ˉ³. \v 6 Quie¹ a⁴ma⁴jniah³²ˉ³ i⁴chie⁴³ jau²³ quieh¹ Cristo i⁴hleh³ jnie³². \v 7 I⁴jon³ a⁵sie⁴³ ta¹ i⁴cúa²³ Jon⁴dai¹ ma⁵si³hain⁴ i²conh² hnei³ i¹con³, ta¹la⁴ ti²jianh³ˉ³ jm² i⁴jionh⁴ Re¹ Jesucristo quian⁴ˉ¹. \v 8 Hei⁴ pi²³i³ júan³⁴ i⁴sa⁴teinh⁴³ hoh⁴³ˉ³ liah⁴a² a⁴toh⁴, canh⁴a² i¹jan³ sa⁴li⁴cúa³⁴ hnei³ chie³² jm² i⁴ma⁵jnia³² Re¹ Jesucristo quian⁴ˉ¹. \v 9 Quie¹ Jon⁴dai¹ a³ni²tei⁴³ jau²³ quieh¹, hei⁴i³ a³hain⁴ a³a⁴te⁴ hnei³ tionh²ˉ³ i⁴cang³⁴ hoh⁴³ˉ³ jianh²ˉ³ Jesucristo A³jon⁴³i³, Re¹ quian⁴ˉ¹. \s1 Tionh² cuah³ ma⁵quein²³ co³hei²tsei³ \p \v 10 Goh³ quian³⁴ˉ⁴, mh⁵ˉ⁵ hnei³ tionh²ˉ³ con⁴juah⁴ jm³i⁴sain³ Re¹ Jesucristo quian⁴ˉ¹ i⁴hanh⁵ˉ³ con³ co³hei²tsei³ i⁴sa⁴tionh²ˉ³ ma⁵quein²³ jo³², quie¹ hniah³ tionh²ˉ³ re³ con³ co³hei²tsei³ jian³ i⁴quein⁴³ hoh⁴³ˉ³ co³nai² i⁴ti²júanh³ˉ³. \v 11 Goh³ quian³⁴ˉ⁴, jeu³⁴ˉ⁴ hnei³ i⁴la³ tionh²ˉ³, quie¹ ra⁵yan³²ˉ⁴ jau²³ i⁴a⁴tya⁴ a³tionh² jauh³² quieh¹ Cloé i⁴sia³ hnai³qui³ jenh²ˉ³ tionh²ˉ³. \v 12 Hnie³⁴ ra³juah⁴, i⁴con⁴jan³ hnei³ hleh³ˉ³ ma⁵quein²³, quie¹ ca³chion²³ hnei³ juah⁴: “Jnia⁴ lang⁴³ quian¹ Pa³²”; conh⁴liah⁴ i²ca³chion²³ juah⁴: “Jnia⁴ lang⁴³ quian¹ Apolos”; conh⁴liah⁴ i²ca³chion²³ juah⁴: “Jnia⁴ lang⁴³ quian¹ Pe³²”; conh⁴liah⁴ i²co⁴meih³ juah⁴: “Jnia⁴ lang⁴³ quian¹ Cristo.” \v 13 I² jon³ ne⁵, ¿o⁴ li⁴ni²jeun² he³² Cristo, lainh⁴ˉ³? ¿O⁴ li⁴ta⁴ton³² Pa³² crau¹ nei² quianh³ˉ³ tionh²ˉ³? ¿Jian³ o⁴ la⁴sonh⁴ˉ³ jm³ con⁴juah⁴ jm³i⁴sain³ Pa³²? \v 14 Cúah⁵ˉ⁵ Jon⁴dai¹ ti²hmah³² quie¹ i¹jan³ hnei³ tionh²ˉ³ sa⁴a⁴sion⁵ˉ⁵ jm³, quie¹ Crispo jian²³ Gayo pa² a⁴sion⁵ˉ⁵. \v 15 I² la⁴ne³ i¹jan³ sa⁴li⁴juah⁴ i⁴a⁴son⁴i³ jm³ con⁴juah⁴ jm³i⁴sain³ jnia⁴. \v 16 Jian³ a³tei⁴³ jau²³ quian¹ Estéfanas pa² a⁴sion⁵ˉ⁵ liah⁴, i² coh⁵ ne³ ne⁵, a⁵sie⁴³ ma⁵tyon²³ tsei³⁴ˉ⁴ juah⁴ a⁴sion⁵a² jnia⁴ a³sang²³. \v 17 Quie¹ a⁵sia³ a⁴sai⁴ jnia⁴ Cristo juah⁴ i⁴sion²³ˉ⁵ chie³ jm³, i⁴jon³pa² a⁴sai⁴i³ jnia⁴ i⁴hleh¹ˉ⁴ jau²³ quieh¹ pi²³i³, a⁵jon⁴³ con⁴juah⁴ hlion⁴ jau²³ i⁴tang³⁴ˉ⁴ húan⁵, canh⁴a² sa⁴júan³²ˉ⁴ la⁴con³ i⁴sa⁴quein⁴³ i⁴jaun² Cristo nei² crau¹. \s1 Ma⁴jnia³ Cristo ua³pei⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ jian³ i⁴ŋang⁴i³ liah⁴ \p \v 18 Quie¹ jau²³ quieh¹ Cristo i⁴jaun²i³ ton³i³ crau¹ leg⁴³ la⁴con³ jau²³ can³ tsei⁴³ i²con²³ la⁴jang³⁴ a³tionh² jeu³ si⁵hain⁴; i² i²con²³ jnia¹ ne⁵, la⁴conh⁴ jnia¹ a³lion⁴ˉ¹, quian³ jau²³ la³ ua³pei⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, \v 19 liah⁴i² ra³sag² Ma²jyi³: \q1 Jeun²³ˉ⁵ i⁴ŋang⁴ la⁴jang³⁴ a³ti²tang³, \q1 jian³ tya¹ˉ⁴ ta⁵co⁴³ co³hei²tsei³ quieh¹ a³ti²ŋang⁴ liah⁴. \p \v 20 ¿Liah⁴a² ta⁴sangh² a³ti²ŋang⁴, jian³ o⁴ a²teg²³ quian¹ lai²³ jian³ o⁴ a³tang³ jang²³ nei² jau²³ quieh¹ m⁵cu³? ¿O⁴ a⁵sia³ ma³a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ sa⁴quein⁴³ i⁴ŋang⁴i³ m⁵cu³ la³, lainh⁴ˉ³? \v 21 Quie¹ ñi³ Jon⁴dai¹ re³ liah⁴ júan³i³, quie¹ sa⁴ra⁵cu²³ a³m⁵cu³ quieh¹i³ con⁴juah⁴ i⁴ti²tang³i³ húan⁴i³ tionh², quie¹ ra⁵hnie³⁴ Jon⁴dai¹ lion⁴ la⁴jang³⁴ a³hain⁴ i²con²³i³ con⁴juah⁴ jau²³ quieh¹i³ i⁴si³hleh², i⁴lain⁴ chie³ quian¹ m⁵cu³ leg⁴³ jau²³ can³ tsei⁴³. \p \v 22 Quie¹ judío tionh² hnie³⁴i³ je³⁴i³ jmah³ ua³júah², jian³ chie³ griego liah⁴, hnoh³i³ jmah³ i⁴ŋang⁴i³. \v 23 I² jnie³² ne⁵, hleh³ jnie³² nei² quieh¹ Cristo a³ta⁴ton³² crau¹. I² judío tionh² ne⁵, hieh¹i³ jau²³ la³, jian³ i²con²³ chie³ sang²³ liah⁴, leg⁴³ jau²³ la³ jau²³ can³ tsei⁴³ i²con²³i³ tionh². \v 24 I² i²con²³ la⁴jang³⁴ a³ten² quian¹ Jon⁴dai¹ ne⁵, ua²hain³a² judío jian³ o⁴ chie³ griego, Cristo pa² ma³jnia³ ua³pei⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ jian³ i⁴ŋang⁴ Jon⁴dai¹ liah⁴. \v 25 Ua²liah⁴a² leg⁴³ la⁴con³ jau²³ can³ tsei⁴³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ la³, eu⁴³a² tyein² quein⁴³ la⁴conh⁴a² i⁴ŋang⁴ chie³ quian¹ m⁵cu³; jian³ ua²liah⁴a² leg⁴³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ la³ la⁴con³ i⁴sa⁴quian³ ua³pei⁴, eu⁴³a² hlion⁴ ua³pei⁴ quian³ la⁴conh⁴a² chie³ quian¹ m⁵cu³. \v 26 Jian³ hniah³ li⁴ñih¹ˉ³ tionh²ˉ³, goh³ quian³⁴ˉ⁴, i⁴ma³a⁴te⁴ hnei³ Jon⁴dai¹, ua²liah⁴a² sa⁴jeun⁴³ hnei³ langh⁴³ˉ³ a³ŋang⁴ con⁴juah⁴ m⁵cu³, a⁵ga⁴ chie³ canh² jian³ jeun³ a³quein⁴³. \v 27 Quie¹ a⁴quianh⁴³ Jon⁴dai¹ a³sa⁴ŋang⁴ jen² m⁵cu³, canh⁴a² la⁴jon³ li⁴hyeih¹ la⁴jang³⁴ a³ŋang⁴, jian³ a⁴quianh⁴³i³ a³sa⁴huanh³ jen² m⁵cu³, canh⁴a² li⁴hyeih¹ a³huanh⁴³. \v 28 Quie¹ a⁴quianh⁴³ Jon⁴dai¹ a³sa⁴quein⁴³ jen² m⁵cu³, jian³ a³sa⁴ron⁴³i³ jeu³, jian³ a³sa⁴tei⁴³ ta¹, canh⁴a² ua⁵jeu³² i⁴quein⁴³ a³ma²quein⁴³, \v 29 canh⁴a² i¹jan³ sa⁴li⁴júan³⁴ ron⁴ ta⁵nei² Jon⁴dai¹. \v 30 Quie¹ hña³pa² Jon⁴dai¹ a⁴júan⁴ a⁴hanh⁵ˉ³ naih⁵ ni²tsei⁴³ Cristo Jesús, jian³ a⁴júan⁴i³ i⁴ŋangh⁴ˉ³ con⁴juah⁴ Cristo, jian³ i⁴je³i³ hnei³ la⁴jan³ a³tsein²³, jian³ i⁴cúanh¹ˉ³ jian³ i⁴lonh²ˉ³. \v 31 Canh⁴a² la⁴ne³, liah⁴i² ra³sag² Ma²jyi³: “A³hain⁴ a³i²júan³⁴ ron⁴, ua²júan⁴i³ ron⁴ nei² quieh¹ Se³ño²³.” \c 2 \s1 Jau²³ quieh¹ Cristo a³ta⁴ton³² crau¹ \p \v 1 I² jon³ ne⁵, goh³ quian³⁴ˉ⁴, con³ma²ñei³²ˉ⁴ ni²hleh³ˉ⁴ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i²conh²ˉ³ tionh²ˉ³, a⁵sia³ a⁴hleh³ˉ⁴ con⁴juah⁴ quie¹ i⁴tang³⁴ˉ⁴ hlion⁴ jau²³ jian³ o⁴ jau²³ i⁴co³ naih⁵. \v 2 A⁵sia³, quie¹ con³ma²si²sainh⁴³ˉ⁴ jenh²ˉ³ tionh²ˉ³, a⁵sie⁴³ i⁴seg³⁴ ma⁵yan³²ˉ⁴, jmah³ i⁴quieh¹ Jesucristo pa² a⁴hleh³ˉ⁴, jian³ nei² quieh¹ i⁴ta⁴ton³²i³ crau¹. \v 3 Jian³ ma⁴jnia³²ˉ⁴ jenh²ˉ³ tionh²ˉ³ i⁴sa⁴huanh³ˉ⁴, jian³ to⁵o³jlen²³ˉ⁵, co⁴³ˉ⁴. \v 4 Jian³ con³ma²a⁴hleh³ˉ⁴, a⁵sia³ a⁴hleh³ˉ⁴ jau²³ co³ naih⁵ i⁴tang³ m⁵cu³, quie¹ a⁴hleh³ˉ⁴ con⁴juah⁴ ua³pei⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, con⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹i³, \v 5 canh⁴a² hainh⁴ˉ³ tionh²ˉ³ con⁴juah⁴ ua³pei⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, a⁵jon⁴³ con⁴juah⁴ i⁴ŋang⁴ m⁵cu³. \s1 Ma³jnia³ Jon⁴dai¹ co³hei²tsei³ quieh¹ con⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹i³ \p \v 6 I² jon³ ne⁵, quie¹ hleh³ jnie³² jau²³ i⁴ŋang⁴i³ hlion⁴ jen² a³ma³ti²don³ tionh². I² i⁴ŋang⁴i³ ne³, a⁵jon⁴³ i⁴quieh¹ m⁵cu³ la³ jian³ a⁵ga⁴ i⁴quieh¹ a³ti²júan³ heih⁴³ m⁵cu³ la³, a³hain⁴ a³si⁵hain⁴ ta¹tia⁴. \v 7 Quie¹ hleh³ jnie³² i⁴ŋang⁴i³ quieh¹ Jon⁴dai¹, i⁴ŋang⁴i³ ma²ni²hma² la³ i⁴jon³ i⁴a⁴tonh³ Jon⁴dai¹ heih⁴³ naih⁵i² a⁴leg³⁴ m⁵cu³, canh⁴a² hyan⁴ˉ¹ joh¹. \v 8 Jian³ i¹jan³ a³ti²júan³ heih⁴³ nei² m⁵cu³ la³, sa⁴ra⁵ñi³i³ jau²³ jon³, quie¹ juah⁴ne³ ma²ra⁵ñi³i³, a⁵sian⁴³ Se³ño²³ júanh⁴³ ma²a⁴tion⁴i³ crau¹. \v 9 Quie¹ liah⁴i² ra³juah⁴ ra³sag² Ma²jyi³: \q1 A⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ re³ i⁴sa⁴ma³a⁴je³⁴ i¹jan³ jian³ i⁴sa⁴ma³a⁴nau⁴i³, \q1 jian³ i¹jan³ sa⁴ma³a⁴júan⁴ co³hei²tsei³ nei² jon³ liah⁴; \q1 a⁴júan⁴i³ la⁴ne³ nei² quieh¹ la⁴jang³⁴ a³hnio³⁴i³. \m \v 10 I² jnia¹ ne⁵, a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ i⁴ra⁵nia²ˉ¹ la⁴jeg³⁴ i⁴ne³ con⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹i³, quie¹ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ ñi³ la⁴jeg³⁴ jian³ la⁴teg⁴ i⁴tyein² jeuh⁴³ quieh¹ Jon⁴dai¹. \p \v 11 Quie¹ ¿hain³ ñi³ co³hei²tsei³ i⁴júan³ chie³? Quie¹ m⁴tyi⁴ quieh¹ pi²³i³ ñi³ hña³ i⁴hei¹ naih⁵ ni²tsei⁴³i³; jian³ la⁴ne³ liah⁴, i¹jan³ sa⁴ñi³ co³hei²tsei³ quieh¹ Jon⁴dai¹, M⁴tyi⁴ quieh¹ hña³ pi²³i³ ñi³. \v 12 Jian³ jnia¹ liah⁴, a⁵sia³ m⁴tyi⁴ quieh¹ m⁵cu³ a⁴hyei²ˉ¹, quie¹ a⁴hyei²ˉ¹ M⁴tyi⁴ ja³⁴ i²con²³ Jon⁴dai¹, canh⁴a² li⁴nia²ˉ¹ la⁴jeg³⁴ i⁴quieh¹ Jon⁴dai¹ i⁴a⁴cúa⁴i³ i²con²³ˉ¹. \v 13 Jian³ hleh³ jnie³² la⁴jeg³⁴ i⁴la³ con⁴juah⁴ jau²³ i⁴a⁴he⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ a⁵jon⁴³ con⁴juah⁴ jau²³ i⁴ra⁵tang³ jnie³² húan⁴. La⁴ne³ tyieh⁵ jnie³² jau²³ quieh¹ M⁴tyi⁴ la⁴jang³⁴ a³quian³ M⁴tyi⁴. \p \v 14 I² a³hain⁴ a³sa⁴quian³ M⁴tyi⁴ ne⁵, sa⁴hyei³i³ jau²³ quieh¹ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, quie¹ leg⁴³ i²con²³i³ jau²³ can³ tsei⁴³. I⁴jon³ sa⁴li⁴ŋang⁴i³, quie¹ leg⁴³ jau²³ i⁴hniah³ li⁴ŋang⁴i³ con⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹. \v 15 I² a³hain⁴ a³quian³ M⁴tyi⁴ ñi³i³ o⁴ i⁴tsei³⁴ jian³ o⁴ i⁴hlagh³² la⁴jeg³⁴ i⁴sia³; jian³ a⁵sian⁴³ a³li⁴can³⁴ jau²chie⁴³ i²con²³i³. \v 16 Quie¹ ra³juah⁴ ra³sag²: “¿Hain³ ra⁵ñi³ co³hei²tsei³ quieh¹ Se³ño²³? ¿Jian³ hain³ lei⁴ li⁴he³⁴ quieh¹i³, lainh⁴ˉ³?” I² jnia¹ ne⁵, ma³le²³ˉ¹ co³hei²tsei³ quieh¹ Cristo. \c 3 \s1 A³ti²júan³ ta¹ quieh¹ Jon⁴dai¹ \p \v 1 I² jon³ ne⁵, goh³ quian³⁴ˉ⁴, sa⁴ma²li⁴hlenh²ˉ⁵ hnei³ ma²jon³ liah⁴i² hlenh⁴³i³ chie³ a³ma³ti²quian³ re³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, quie¹ a⁴hlenh⁵ˉ⁵ hnei³ liah⁴i² hlenh⁴³i³ chie³ quian¹ m⁵cu³, i⁴ti²peih¹ˉ³ nei² jau²³ quieh¹ Cristo. \v 2 Quie¹ a⁴heh⁵ˉ⁵ hnei³ jau²³ sa⁴jeuh⁴³ ñeih³² la⁴jan³ a³teih⁴ jeh²; a⁵sia³ a⁴guenh³²ˉ⁴ hnei³ ma³⁴ i⁴queuh³ a³ma³canh², quie¹ sa⁴ma²tianh³²ˉ³ tionh²ˉ³ ma³⁴ ne³ ma²jon³; jian³ tieh²la³ liah⁴, sa⁴tianh³² pi¹ hnei³. \v 3 Quie¹ langh⁴³ pi¹ hnei³ tionh²ˉ³ liah⁴i² lang⁴³ chie³ quian¹ m⁵cu³; quie¹ ta¹la⁴ eu⁴³ hoh⁴³ˉ³ jian³ i⁴jangh²ˉ³ jian³ i⁴tionh²ˉ³ ma⁵quein²³ co³hei²tsei³, ¿o⁴ a⁵sia³ langh⁴³ˉ³ liah⁴i² lang⁴³ chie³ quian¹ m⁵cu³, lainh⁴ˉ³, jian³ ŋengh³ˉ³ liah⁴i² ŋeng²³ la⁴jang³⁴? \v 4 Quie¹ la⁴teg⁴i² hleh² jan³ hnei³ tionh²ˉ³: “Chie⁴³pa² lang⁴³ jnia⁴ quian¹ Pa³²”, jian³ i²jan³ juah⁴: “Jnia⁴ lang⁴³ quian¹ Apolos”, ¿o⁴ a⁵sia³ langh⁴³ˉ³ liah⁴i² lang⁴³ chie³ quian¹ m⁵cu³, lainh⁴ˉ³? \p \v 5 I² jon³ ne⁵, ¿hain³ hain⁴ Pa³² jian³ hain³ hain⁴ Apolos i²conh²ˉ³ tionh²ˉ³? Quie¹ lang⁴³ jnie³² jmah³ a³cúa²³ cúa³tag³² i²con²³ Jon⁴dai¹ a³con⁴juah⁴ i⁴ra⁵hainh⁴ˉ³ i²con²³ Se³ño²³. Jian³ con⁴jan³ jnie³² a⁴júan² jnie³² ta¹ i⁴a⁴cúa⁴ Se³ño²³. \v 6 Jnia⁴ a⁴jan³⁴ˉ⁴, Apolos a⁴sie⁴ jm³, i² ta⁵i²ua⁵cúan³ ne⁵, Jon⁴dai¹pa² a⁴júan⁴. \v 7 I² la⁴ne³ jon³, i¹jan³ sa⁴quein⁴³, a⁵ga⁴ a³jnei³, a⁵ga⁴ a³sie³ jm³, quie¹ jan³ Jon⁴dai¹pa², a³hain⁴ a³júan³ i⁴si³cúan³. \v 8 I² a³jnei³ jian³ a³sie³ jm³, co³nai² pi²³i³ tionh², ua²liah⁴a² ma⁵hmah³² Jon⁴dai¹ quieh¹i³ con⁴jan³i³ la⁴conh⁴ ta¹ i⁴a⁴júan⁴i³. \v 9 Quie¹ lang⁴³ jnie³² a³júan³ ta¹ quieh¹ Jon⁴dai¹ co³nai², i² hnei³ langh⁴³ˉ³ húa³⁴ i²júan³ Jon⁴dai¹ ta¹, jian³ la⁴con³ a²hnei⁴³ i⁴júan³ Jon⁴dai¹ liah⁴. \v 10 Jian³ con⁴juah⁴ ta¹ i⁴a⁴cúa⁴ Jon⁴dai¹ i²con²³ˉ⁵, i⁴tsei³⁴ tsei⁴³i³, i⁴lang⁴³ jnia⁴ la⁴jan³ teg³hyah³ a³a⁴seih⁴ ta³jmh¹, jian³ a³sang²³pa² sie³ nei² jon³. Jian³ con⁴jan³ hniah³ júan³⁴i³ jian³i³ liah⁴ sie³i³. \v 11 Jian³ i¹jan³ so⁵li⁴seih³ ta³jmh¹ i⁴seg³⁴ liah⁴i² leg⁴³ i⁴ma³si²seih⁴³, a³hain⁴ Jesucristo. \v 12 Jian³ ca³chion²³ lei⁴ li⁴sie³⁴ nei² ta³jmh¹ jon³ i⁴leg⁴³ o¹cau³²nie¹, i⁴leg⁴³ o¹cau³² tie³, jian³ a²caun² quein⁴³ hlion⁴, jian³ i⁴leg⁴³ a²hma³, o¹ñei³, jian³ o¹úan³² ma²ho³. \v 13 I² ma²jon³ li⁴jnia³ ta¹ quieh¹ con⁴jan³, jm² i⁴can³⁴ Jon⁴dai¹ jau²chie⁴³; quie¹ lei⁴ lei³ jnia⁴ con⁴juah⁴ o¹jyi³ loh⁴³, quie¹ o¹jyi³ loh⁴³ jon³ con⁴³ jau²chie⁴³ liah⁴ leg⁴³ ta¹ i⁴a⁴júan⁴ con⁴jan³. \v 14 Juah⁴ne³ tieh¹ a²hnei⁴³ i⁴a⁴júan⁴ jan³ je¹ o¹jyi³ loh⁴³, jon³ hyieh⁴i³ hmah¹ quieh¹. \v 15 I² juah⁴ne³ co³⁴ a²hnei⁴³ je¹ o¹jyi³ loh⁴³ i⁴a⁴sie⁴ jan³, jon³ si⁵hain⁴ la⁴jeg³⁴, ua²liah⁴a² lion⁴i³ la⁴ton³², la⁴jan³ a³lion⁴ je¹ o¹jyi³ loh⁴³. \p \v 16 ¿O⁴ a⁵sia³ ñih¹ˉ³ tionh²ˉ³ i⁴langh⁴³ˉ³ cuah³ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ i⁴hein² M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ naih⁵ ni²hoh⁴³ˉ³ tionh²ˉ³? \v 17 Quie¹ juah⁴ne³ ma⁴hain³ jan³ cuah³ quieh¹ Jon⁴dai¹, jon³ ma⁵hain³ Jon⁴dai¹ quieh¹i³ liah⁴; quie¹ cúanh¹ cuah³ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ hnei³pa² tionh²ˉ³ langh⁴³ cuah³ jon³. \p \v 18 I¹jan³ hnei³ sa⁴hniah³ ma⁵can³ húan⁴, quie¹ juah⁴ne³ sian³ jenh²ˉ³ tionh²ˉ³ a³lain⁴ i⁴ŋang⁴i³ hlion⁴ con⁴juah⁴ i⁴ŋang⁴ m⁵cu³, hniah³ júan⁵i³ la⁴jan³ a³sa⁴ŋang⁴, canh⁴a² la⁴ne³ tyie¹i³ ŋang⁴i³ i⁴chie⁴³. \v 19 Quie¹ la⁴jeg³⁴ i⁴ŋang⁴ m⁵cu³, i¹con³ sa⁴quein⁴³ i²con²³ Jon⁴dai¹, quie¹ ra³sag² Ma²jyi³: “Júan³ Jon⁴dai¹ i⁴hñi³i³ a³ti²ŋang⁴ a²sei⁴ húan⁴i³, i⁴júan³i³ con⁴juah⁴ i⁴nei²³ tsei⁴³i³.” \v 20 Conh⁴liah⁴ ra³juah⁴: “Ñi³ Se³ño²³ co³hei²tsei³ quieh¹ a³ti²ŋang⁴ i⁴sa⁴quein⁴³ i¹con³.” \v 21 I² la⁴ne³ jon³, i¹jan³ sa⁴hniah³ júan³⁴ ron⁴ juah⁴ i⁴ya¹hang²³i³ a³ñih³; quie¹ la⁴jeg³⁴pa² tainh⁴³ˉ³: \v 22 ua²hain³a² Pa³², ua²hain³a² Apolos, ua²hain³a² Pe³², jian³ o⁴ m⁵cu³ la³, jian³ i⁴sianh³ˉ³, jian³ húan³⁴, jian³ i⁴sia³ tieh²la³, jian³ i⁴ta⁵i²chie³²ˉ¹ la³, la⁴jeg³⁴ ne³pa² tainh⁴³ˉ³ tionh²ˉ³; \v 23 jian³ hnei³ tionh²ˉ³ liah⁴, langh⁴³ˉ³ quian¹ Cristo, jian³ Cristo lang⁴³ a³quian¹ Jon⁴dai¹. \c 4 \s1 Ta¹ i⁴júan³ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo \p \v 1 I² la⁴ne³ jon³, hniah³ jeh³²ˉ³ jnie³² liah⁴i² jen³i³ a³cúa²³ cúa³tag³² i²con²³ Cristo, a³hei¹ joh⁴³ cúa³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i⁴ma²ni²hma². \v 2 I² jon³ ne⁵, a³hain⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ con³ ta¹, hniah³ ma⁵jnia³i³ i⁴re³ ma³tei⁵i³. \v 3 I² jnia⁴ ne⁵, a⁵sia³ co³hei²tsei³ júan³⁴ˉ⁴ hlion⁴ o⁴ quie¹ i⁴canh³ˉ³ jnia⁴ jau²chie⁴³ jian³ o⁴ i⁴can²³ jan³ júa¹. Jian³ i¹ i²con²³ˉ⁵ húan⁵ sa⁴can³⁴ˉ⁴ jau²chie⁴³ liah⁴ lang⁴³ˉ⁴. \v 4 Quie¹ ua²liah⁴a² sa⁴hnang⁴³ m⁴tyi⁴ quien⁴ˉ⁴ húan⁵, a⁵sia³ hnie³⁴ ra³juah⁴ i⁴sa⁴ren³⁴ˉ⁴ chie³²; quie¹ Se³ño²³pa² tain⁴³ can³⁴ jau²chie⁴³ i²con²³ˉ⁵. \v 5 I² la⁴ne³ jon³, a⁵can³ hnei³ jau²chie⁴³ tionh²ˉ³ naih⁵i² sa⁴teg³ jm²; jian² hnei³ la⁴conh⁴i² jonh³ Se³ño²³, quie¹ hei⁴ pi²³i³ taih³ joh¹ i⁴júan³ chie³ i²naih³, jian³ júan³⁴i³ i⁴jñeih³ co³hei²tsei³ i⁴júan³ chie³ naih⁵ ni²tsei⁴³i³ tionh², i² ma²jon³ júan³⁴ Jon⁴dai¹ i⁴júanh⁴³ con⁴jan³ la⁴conh⁴ haih¹ li⁴lei⁴. \p \v 6 I² la⁴ne³ jon³, goh³ quian³⁴ˉ⁴, a⁴can³⁴ˉ⁴ jau²³ nei² quieh¹ i⁴tsei³⁴ quianh³pa² hnei³ i⁴a⁴hen⁵ˉ⁵ húan⁵ˉ⁵ jian³ Apolos, canh⁴a² li⁴ñih¹ˉ³ con⁴juah⁴ liah⁴ ma⁴jnia³² jnie³² ne³, i⁴sa⁴ua²jeunh³²ˉ³ la⁴conh⁴ ra³sag² Ma²jyi³, jian³ canh⁴a² i¹jan³ sa⁴júan³⁴ ron⁴ nei² quieh¹ jan³ jnie³² jian³ o⁴ i⁴sa⁴ron⁴³i³ jeu³ i²jan³ jnie³² liah⁴. \v 7 Quie¹ juah⁴ne³ la⁴ne³, ¿hain³ júanh⁵ˉ³, lainh⁴ˉ³? ¿Jian³ o⁴ henh⁴ sia³ quianh³ˉ³ i⁴sa⁴ma³a⁴hyanh³ˉ³ a⁴cúa⁴ Jon⁴dai¹? I² juah⁴ne³ hei⁴i³ a⁴cúa⁴ ne⁵, ¿e⁴le³⁴ ronh⁴ˉ³ júanh³ˉ³ la⁴con³ i⁴sa⁴ma³a⁴hyeih²pa² hnei³ júanh³ˉ³? \p \v 8 Langh⁴³ˉ³ tionh²ˉ³, lainh⁴ˉ³, la⁴jan³ a³jlanh², i⁴sia³ quianh³ˉ³ la⁴jeg³⁴ la⁴conh⁴ i⁴hnoh³ˉ³, jian³ la⁴con³ i⁴ma³langh⁴³ˉ³ re¹ i⁴so⁵hniah³ jnie³². Ta² re³ juah⁴ne³ i⁴chie⁴³ ma²langh⁴³ˉ³ re¹, canh⁴a² ma²tieh² jnie³² júan² jnie³² heih⁴³ jie³ˉ¹. \v 9 Quie¹ lain³⁴ jnia⁴ i⁴a⁴ro⁴³ jnie³² Jon⁴dai¹ la⁴teg⁴ ta³ra³pei¹ la⁴conh⁴ jnie³² a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹i³, jian³ la⁴jan³ a³hei¹ heih⁴³ jaun⁴; quie¹ ma³a⁴tyie³⁴ jnie³² i⁴je³ jnie³² m⁵cu³ tionh² i⁴ji³ŋang⁴i³ jnie³², jian³ ti²je²³ ángel jian³ ti²je³ jnie³² la⁴jang³⁴ chie³ liah⁴. \v 10 Quie¹ lang⁴³ jnie³² la⁴jan³ a³can³ tsei⁴³ nei² quieh¹ Cristo; i² hnei³ tionh²ˉ³ ne⁵, ta² hlion⁴ ti²ŋangh⁴ˉ³ i⁴quieh¹ Cristo, lainh⁴ˉ³. Jian³ jnie³² lang⁴³ a³sa⁴huanh³; i² hnei³ tionh²ˉ³ lang⁴³ a³huanh⁴³. Jian³ sa⁴ro⁴³ jnie³² chie³ jeu³, hnei³pa² na²o⁴ ma³co⁴³i³ tionh²ˉ³. \v 11 Jian³ la⁴teg⁴ tieh²la³ cuan⁴³ jnie³², jian³ i⁴quein³ tsei⁴³ jnie³², jian³ sa⁴sia³ i⁴quian⁴ jnie³², jian³ i⁴júanh¹i³ jnie³², jian³ sa⁴sia³ jauh³² quian⁴ jnie³² juah⁴ i⁴lei³ jnia⁴ seih⁴³. \v 12 Jian³ ta² ma³húah⁴³ tsei⁴³ jnie³² i⁴júan³ jnie³² ta¹ jeu³ si¹cúa³ jnie³². Jian³ sag⁴³ jnie³² chie³ jau²hlagh³², i² jnie³² ne⁵, jainh⁴ jnie³² jau²³ tsei²³. Jian³ hag²³i³ jnie³², jian³ cúah⁵ jnie³² tsei⁴³ liah⁴. \v 13 Jian³ hleh²i³ hlagh³² nei² quian⁴ jnie³², jian³ jnie³² liah⁴ jainh⁴ jnie³² con³ jau²³ tsei²³. Jian³ je³i³ jnie³² liah⁴i² je²³i³ con³ ma²qui³ la⁴teg⁴ tieh²la³, jian³ a³sa⁴quein⁴³ la⁴conh⁴a² la⁴jang³⁴. \p \v 14 Jian³ a⁵sia³ ua²sag³⁴ˉ⁴ i⁴la³ o⁴ canh⁴a² li⁴hyeinh³²ˉ³, a⁵sia³, quie¹ i⁴hlenh⁵ˉ⁵ hnei³pa² i⁴langh⁴³ˉ³ si³jon³⁴ˉ⁴ a³hno⁵ˉ⁵. \v 15 Júan³²ˉ¹, ua²liah⁴a² ma²tionh² la⁴teg⁴ quia³⁴ mai²³ a²teg²³ quianh³ˉ³ a³ti²he²³ nei² quieh¹ Cristo, a⁵sia³ jeun⁴³ naih⁴³ˉ³ leg⁴³; quie¹ lang⁴³ jnia⁴ naih⁴³ˉ³ con⁴juah⁴ jau²³ tsei²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i⁴a⁴hlenh⁵ˉ⁵ hnei³ jian³ con⁴juah⁴ i⁴ra⁵hainh⁴ˉ³ i²con²³ Cristo Jesús. \v 16 I² la⁴ne³ jon³, mh⁵ˉ⁵ hnei³ tionh²ˉ³ i⁴júanh²ˉ³ liah⁴ júan³⁴ˉ⁴. \p \v 17 Jian³ nei² ne³ sain³⁴ˉ⁴ Ti³mo³te³² i²conh²ˉ³ tionh²ˉ³, a³hain⁴ a³lang⁴³ a³jon³⁴ˉ⁴ a³hno⁵ˉ⁵ con⁴juah⁴ Se³ño²³ jian³ a³ni²taih⁴³. Hei⁴i³ chie³⁴ si⁵tyon¹i³ hoh⁴³ˉ³ liah⁴ júan³⁴ˉ⁴ i⁴hain⁴ˉ⁴ i²con²³ Cristo, jian³ liah⁴i² heh⁵ˉ⁵ la⁴jang³⁴ cuah³ la⁴tan² i²tionh²i³. \v 18 I² ca³chion²³ hnei³ tionh²ˉ³, ta² ma³ra⁵ronh⁴ˉ³, quie¹ i⁴lainh⁴ˉ³ so⁵ni¹jen³²ˉ⁴ hnei³. \v 19 Quie¹ nai³²ˉ⁴ ta¹tia⁴ i²conh²ˉ³ tionh²ˉ³, a¹juah⁴ne³ hnie³⁴ Se³ño²³. Ma²jon³ li⁴yan³²ˉ⁴ i²con²³ a³ron⁴ hain⁴ tionh², o⁴ quian³i³ ua³pei⁴ o⁴ hleh²i³ jmah³ jau²³ lang³⁴. \v 20 Quie¹ lei³ jnia⁴ a³tionh² naih⁵ heih⁴³ hm³⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ con⁴juah⁴ ua³pei⁴ i⁴quian³i³, a⁵jon⁴³ ta⁵la⁴ tang³i³ jau²³. \v 21 I² jon³ ne⁵, ¿liah⁴ hnoh³ˉ³ tionh²ˉ³? ¿O⁴ hnoh³ˉ³ nai³²ˉ⁴ ni¹júanh⁵ˉ⁵ hnei³, jian³ o⁴ nai³²ˉ⁴ i⁴hno⁵ˉ⁵ hnei³ jian³ i⁴huan³² m⁴tyi⁴ quien⁴ˉ⁴? \c 5 \s1 A⁴gmh⁴ heih⁴³ i²con²³ jan³ a³hlenh⁴³ a³m⁴ sang³⁴ \p \v 1 Quie¹ chie⁴³pa² sia³ jau²³ nei² quianh³ˉ³ tionh²ˉ³ i⁴sian³ jan³ a³hlenh⁴³ a³m⁴ sang³⁴ jenh²ˉ³ tionh²ˉ³, quie¹ juah⁴i³ i⁴jan³ hnei³ hlenh⁵ˉ³ a³m⁴ quian¹ naih⁴³ˉ³. I¹ jen² a³sa⁴cm²³ Jon⁴dai¹ sa⁴si³lei⁴ la⁴ne³. \v 2 I² hnei³ tionh²ˉ³ ne⁵, ta² ronh⁴ˉ³. ¡Eu⁴³a² re³ ma²hniah³ júanh²ˉ³ chionh⁴ hoh⁴³ˉ³, jian³ i⁴tyeinh³²ˉ³ a³ñih³ hain⁴ a³a⁴tanh⁴ chie³² pain⁴ ne³ jenh²ˉ³! \v 3 Quie¹ ua²liah⁴a² sa⁴sainh⁴³ jnia⁴ jenh²ˉ³ tionh²ˉ³ i⁴si²chion³ˉ⁴, quie¹ sainh⁴³ˉ⁴ con⁴juah⁴ m⁴tyi⁴ quien⁴ˉ⁴; jian³ ma³a⁴queih³ˉ⁴ heih⁴³ i²con²³ a³a⁴tanh⁴ chie³² ne³ la⁴con³ i⁴si²sainh⁴³ˉ⁴ jenh²ˉ³. \v 4 Hniah³ ŋangh⁴³ hnei³ tionh²ˉ³ con⁴juah⁴ jm³i⁴sain³ Re¹ Jesucristo quian⁴ˉ¹, jian³ hein³² jnia⁴ jenh²ˉ³ tionh²ˉ³ con⁴juah⁴ m⁴tyi⁴ quien⁴ˉ⁴, jian³ hei¹ ua³pei⁴ quieh¹ Re¹ Jesús jenh²ˉ³ liah⁴. \v 5 I² a³ñih³ hain⁴ ne⁵, hniah³ cúanh³²ˉ⁴ joh⁴³ cúa³ a⁵lainh³² canh⁴a² jeun³⁴i³ he³²i³, jian³ canh⁴a² la⁴ne³ lion⁴ m⁴tyi⁴ quieh¹i³ jm² i⁴jionh⁴ Re¹ Jesús. \p \v 6 I⁴jon³ sa⁴re³ i⁴júanh³ˉ³ ronh⁴ˉ³. ¿O⁴ sa⁴ñih¹ˉ³ liah⁴i² juah⁴ jau²³: “Co⁴meih³pa² o¹sieh³² hei⁴³ñih¹ júan³ i⁴yienh³ la⁴jeg³⁴ o¹can²”? \v 7 I² la⁴ne³ jon³ qui⁴³ hnei³ i⁴hlagh³² i⁴ti²júanh³ˉ³ i⁴leg⁴³ liah⁴i² leg⁴³ o¹sieh³² hei⁴³ñih¹ don⁵, canh⁴a² lainh⁴ˉ³ la⁴con³ a²hei⁴³ñih¹ i⁴queuh³i³ jm² i⁴a⁴lon⁴ a³jeu³ Israel húa³⁴ Egipto, i⁴leg⁴³ o¹can² hm³⁴ i⁴sa⁴hei¹ o¹sieh³², jian³ langh⁴³ hnei³ tionh²ˉ³ la⁴con³ i⁴sa⁴hei¹ o¹sieh³² jon³; quie¹ a⁴jaun³⁴ Cristo nei² quian⁴ˉ¹, jian³ hei⁴ pi²³i³ lang⁴³ A⁵a³siah³ quian¹ jm² jon³ quian⁴ˉ¹. \v 8 I² la⁴ne³ jon³ hniah³ júan³²ˉ¹ con⁴juah⁴ co³hei²tsei³ tsei²³ jian³ i⁴ni²tei⁴³, liah⁴i² leg⁴³ a²hei⁴³ñih¹ i⁴sa⁴hei¹ o¹sieh³² i⁴queuh³i³ jm² i⁴a⁴lon⁴ a³jeu³ húa³⁴ Egipto; sa⁴hniah³ júan³²ˉ¹ con⁴juah⁴ i⁴hlagh³² jian³ i⁴hyan³ tsei⁴³ˉ¹, i⁴leg⁴³ liah⁴i² leg⁴³ o¹sieh³² hei⁴³ñih¹ don⁵. \p \v 9 Quie¹ a⁴sag³⁴ˉ⁴ ma²jyi³ seg²³ liah⁴ma²jia⁴³ i⁴sa⁴hniah³ ma²reunh¹ˉ³ a³ti²hlenh⁴³ a³m⁴ sang³⁴. \v 10 A⁵sia³ ra³juah⁴ juah⁴ i⁴queinh³²ˉ³ i²con²³ a³tionh² m⁵cu³ a³ti²hlenh⁴³ a³m⁴ sang³⁴, jian³ o⁴ a³tsainh³ a³hnie³⁴ hlion⁴, jian³ o⁴ a³hang³, jian³ o⁴ a³ti²ma³con⁴³ nioh⁵; quie¹ juah⁴ne³ la⁴ne³ hniah³ ma²jauh¹ˉ³ o³tan² m⁵cu³ la³. \v 11 Quie¹ a⁴sag³⁴ˉ⁴ nei² quieh¹ i⁴sa⁴ma²reunh¹ˉ³ jianh²ˉ³ i¹jan³ a³juah⁴ lang⁴³ a³reunh⁴ˉ¹ jian³ hlenh⁴³i³ a³m⁴ sang³⁴, jian³ o⁴ a³tsainh³ a³hnie³⁴ hlion⁴, jian³ o⁴ a³ma³con⁴³ nioh⁵, jian³ o⁴ a³hlagh³² ho³², jian³ o⁴ a³hain⁴³, jian³ o⁴ a³júan³ hang³. I¹ sa⁴hniah³ queuh²ˉ³ jianh²ˉ³ a³la⁴ne³. \v 12 Quie¹ sa⁴tain⁴³ˉ⁴ can¹ˉ⁴ jau²chie⁴³ i²con²³ a³sa⁴hain⁴ tionh². ¿O⁴ a⁵sia³ canh³ˉ³ jau²chie⁴³ i²con²³ a³tionh² jenh²ˉ³, lainh⁴ˉ³? \v 13 I² i²con²³ a³sa⁴hain⁴ ne⁵, Jon⁴dai¹pa² tain⁴³ can³⁴ jau²chie⁴³. I² la⁴ne³ jon³ tyein³² hnei³ a³hlangh² ne³ jenh²ˉ³ tionh²ˉ³. \c 6 \s1 A³tionh² hnai³qui³ ta⁵nei² júa¹ a³sa⁴hain⁴ \p \v 1 Quie¹ la⁴teg⁴i² jan³ hnei³ tionh²ˉ³ sian³ hnai³qui³ jian²³ i²jan³, ¿liah⁴ cúan²³ li⁴ua²mh²ˉ³ i⁴lei⁴ re³ i²con²³ júa¹ a³sa⁴hain⁴? ¿O⁴ sa⁴li⁴mh²ˉ³ i²con²³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹, lainh⁴ˉ³? \v 2 ¿O⁴ sa⁴ñih¹ˉ³ tionh²ˉ³ i⁴can³⁴ la⁴jang³⁴ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ jau²chie⁴³ i²con²³ m⁵cu³? I² juah⁴ne³ canh²ˉ³ jau²chie⁴³ i²con²³ m⁵cu³ tionh²ˉ³, ¿o⁴ sa⁴haih¹ i⁴canh²ˉ³ jau²chie⁴³ nei² peih¹ ne³, lainh⁴ˉ³? \v 3 ¿O⁴ sa⁴ñih¹ˉ³ tionh²ˉ³ i⁴le³²ˉ¹ jau²chie⁴³ la⁴teg⁴ i²con²³ ángel tionh²? ¿I² la⁴conh⁴a² i⁴quieh¹ m⁵cu³ la³ ne⁵? \v 4 I² juah⁴ne³ sian³ hnei³ a³tionh² hnai³qui³ i⁴quieh¹ m⁵cu³ la³, ¿i² liah⁴ cúan²³ li⁴hnah³²ˉ³ a³sa⁴quein⁴³ hlion⁴ i²con²³ cuah³ a³can³⁴ jau²chie⁴³? \v 5 Jian³ jeu³⁴ˉ⁴ hnei³ i⁴la³ canh⁴a² li⁴hyeinh³²ˉ³. ¿O⁴ i¹jan³ a³ŋang⁴ sa⁴sian³ jenh²ˉ³ tionh²ˉ³ a³li⁴júan³⁴ re³ i⁴si³tang⁴ si³reunh¹i³? \v 6 Quie¹ la⁴teg⁴i² tionh² si³reunh⁴ˉ¹ hnai³qui³, jon³ chie²³i³ si³ma⁴jnia³²i³ ta⁵nei² júa¹ a³sa⁴ti²hain⁴. \p \v 7 Quie¹ i⁴chie⁴³ sa⁴re³ júanh³ˉ³, tei⁴³i² sia³ hnai³qui³ jenh²ˉ³ tionh²ˉ³. ¿E⁴le³⁴ sa⁴cúah⁵ˉ³ hoh⁴³ i⁴hlagh³² júan³i³ i²conh²ˉ³? ¿Jian³ e⁴le³⁴ sa⁴ma⁵hyonh²ˉ³ hoh⁴³ i⁴qui²³i³ i⁴quianh³ˉ³? \v 8 I² hnei³ tionh²ˉ³ ne⁵, júanh³ˉ³ i⁴hlagh³² jian³ júanh³ˉ³ hang³ la⁴teg⁴ i²con²³ si³reunh³ˉ³. \p \v 9-10 ¿O⁴ sa⁴ñih¹ˉ³ la⁴jang³⁴ a³hlangh² sa⁴li⁴si⁵hei⁴i³ i²ua²júan³ Jon⁴dai¹ heih⁴³? Jian³ a⁵ua²lainh²ˉ³ ca³, quie¹ sa⁴tyanh¹ i²ua²júan³ Jon⁴dai¹ heih⁴³ a³ti²hlenh⁴³ a³sa⁴lang⁴³ i³cúa³i³, a⁵ga⁴ a³ti²ma³con⁴³ nioh⁵, a⁵ga⁴ a³ti²hlenh⁴³ i³cúa³ chie³, a⁵ga⁴ a³sion² tionh², a⁵ga⁴ a³ti²hlenh⁴³ a³ñi³reunh¹, a⁵ga⁴ a³ti²júan³ hang³, a⁵ga⁴ a³tsainh³ a³hnie³⁴ hlion⁴, a⁵ga⁴ a³hain⁴³ tionh², jian³ o⁴ a³hlagh³² ho³² tionh², jian³ a⁵ga⁴ a³ti²qui²³ i⁴quieh¹ chie³ con⁴juah⁴ i⁴nei²³ tsei⁴³i³. \v 11 Quie¹ la⁴ne³ ma²langh⁴³ hnei³ ca³chion²³ tionh²ˉ³; i² tieh²la³ ma³ti²cangh⁴ˉ³ jian³ i⁴cúanh¹ˉ³ jian³ i⁴ma³je³ hnei³ Jon⁴dai¹ la⁴jan³ a³tsein²³ con⁴juah⁴ jm³i⁴sain³ Re¹ Jesús jian³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ quian⁴ˉ¹. \s1 Hniah³ li⁴tsei³⁴ heh³²ˉ³ \p \v 12 I² jon³ ne⁵, juah⁴ chie³: “Ra³cúa²³pa² jeu³ i⁴júan¹ˉ⁴ i⁴hno⁵ˉ⁵.” I⁴chie⁴³pa², quie¹ a⁵jon⁴³ la⁴jeg³⁴ tsei³⁴. I⁴chie⁴³pa² sia³ jeu³ i⁴li⁴júan¹ˉ⁴ la⁴jeg³⁴, quie¹ sa⁴hniah³ cúa¹ˉ⁴ jeu³ i⁴cagh¹ jm² i²con²³ˉ⁵ la⁴jeg³⁴ i⁴jon³. \v 13 Quie¹ juah⁴i³ liah⁴: “La⁴jeg³⁴ i⁴queuh³i³, quieh¹ hein² pi²³i³; jian³ hein²i³ liah⁴, hyeih² jmah³ i⁴queuh³ pi²³i³.” I² Jon⁴dai¹pa² ma⁵tieh⁴ li⁵teun⁴ nai² i⁴ne³. Quie¹ a⁵jon⁴³ i⁴chie⁴³ juah⁴ he³²i³ leg⁴³ quieh¹ i⁴hlenh⁴³i³ a³sa⁴lang⁴³ i³cúa³i³; quie¹ co³nai² i⁴tain⁴³ Se³ño²³pa² he³²i³, jian³ Se³ño²³pa² quieh¹ he³²i³ liah⁴. \v 14 Jian³ liah⁴i² a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ i⁴a⁴hyon²³ Se³ño²³, la⁴ne³ júan³⁴i³ i⁴hyon⁴³ jnia¹ con⁴juah⁴ ua³pei⁴ quieh¹i³. \p \v 15 ¿O⁴ sa⁴ñih¹ˉ³ i⁴leg⁴³ heh³²ˉ³ tionh²ˉ³ i⁴quian³ he³² Cristo? ¿O⁴ li⁴qui²³ˉ⁵ con³ i⁴quian³ he³² Cristo i⁴júan³²ˉ⁴ he³² a³m⁴ sa⁴jmh³, lainh⁴ˉ³? Quie¹ sa⁴ra³cúa²³. \v 16 ¿Jian³ o⁴ sa⁴ñih¹ˉ³ tionh²ˉ³ la⁴teg⁴i² ra⁵jian²³ jan³ chie³ a³m⁴ sa⁴jmh³, jon³ lain⁴i³ con³ he³² jian²³i³? Quie¹ ra³juah⁴ ra³sag²: “Li⁵uan⁴i³ la⁴jon³ lain⁴i³ con³ he³².” \v 17 I² la⁴teg⁴i² jan³ chie³ jainh³ tsei⁴³ jian²³ Se³ño²³, jan³pa² lang⁴³i³ nei² quieh¹ m⁴tyi⁴. \p \v 18 Quein⁴³ hnei³ o³tan² chie³² i⁴hlenh⁴³i³ a³sa⁴lang⁴³ i³cúa³i³, quie¹ la⁴jeg³⁴ chie³² seg³⁴ i⁴ta³canh¹ chie³, ta³canh¹i³ coh⁵ he³² pi²³i³. I² chie³² i⁴hlenh⁴³i³ a³m⁴ ne⁵, júan³i³ i⁴sa⁴quein⁴³ he³² o³tan². \v 19 ¿Jian³ o⁴ sa⁴ñih¹ˉ³ tionh²ˉ³ i⁴leg⁴³ heh³²ˉ³ cuah³ quieh¹ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ i⁴quianh²ˉ³ i⁴a⁴cúa⁴ Jon⁴dai¹ jian³ i⁴hei¹ naih⁵ ni²hoh⁴³ˉ³ tionh²ˉ³, jian³ a⁵sie⁴³ langh⁴³ˉ³ i⁴quianh³ˉ³ húanh⁴ˉ³? \v 20 Quie¹ a⁴lan³⁴ hnei³ Jon⁴dai¹ i⁴quein⁴³ hlion⁴. I⁴jon³ hniah³ júanh²ˉ³ i⁴júanh⁴³ Jon⁴dai¹ i⁴júan³ heh³²ˉ³ jian³ m⁴tyi⁴ quianh³ˉ³ liah⁴, quie¹ li⁵teun⁴ ne³ tain⁴³ Jon⁴dai¹. \c 7 \s1 Jau²³ nei² quieh¹ i⁴sanh¹i³ \p \v 1 Jian³ nei² quieh¹ ma²jyi³ i⁴a⁴sainh⁴ˉ³ i²con²³ˉ⁵, tieh²la³ jainh³²ˉ⁴ jau²³. I⁴chie⁴³pa² re³ quieh¹ a³ñih³ i⁴sa⁴sanh¹i³. \v 2 I² nei² quieh¹ i⁴jeun⁴³ a³ti²hlenh⁴³ a³m⁴ ne⁵, i⁴jon³ hniah³ cua³⁴ a³ñih³ jian²³ ma⁵jan³ a³m⁴ quian¹; conh⁴liah⁴ co⁴jon³ a³m⁴ liah⁴, con⁴jan³i³ hniah³ cua³⁴i³ jian²³i³ jan³ a³ñih³ quian¹. \v 3 Jian³ hniah³ ma⁴tei⁵ a³ñih³ i²con²³ i³cúa³ la⁴teg⁴i² jia²³ si³hyonh³ a³m⁴ quian¹i³; conh⁴liah⁴ co⁴jon³ a³m⁴ liah⁴, hniah³ hyein⁵i³ i²con²³ i³cúa³ la⁴ne³. \v 4 Jian³ he³² a³m⁴ liah⁴, a⁵jon⁴³ i⁴tain⁴³ hña³, quie¹ tain⁴³ i³cúa³ pi²³i³; jian³ la⁴ne³ liah⁴, he³² a³ñih³, a⁵sia³ tain⁴³ hña³, quie¹ tain⁴³ a³m⁴ quian¹ pi²³i³. \v 5 I² la⁴ne³ jon³, sa⁴júanh²ˉ³ juah⁴ i⁴sa⁴hyeinh⁵ˉ³ jon³reunh³ tionh²ˉ³ juah⁴ne³ sa⁴júanh²ˉ³ re³ li⁵uanh⁴ˉ³ ñeih³²jia⁴³ ta¹la⁴ con³ teun³⁴ jm² i⁴sa⁴jainh⁴³ˉ³, canh⁴a² co³nai² jmah³ i⁴mh³²ˉ³ Jon⁴dai¹ tionh²ˉ³. I² coh⁵ jon³ a²ma⁴ hniah³ li⁵jianh²ˉ³ jon³reunh³ tionh²ˉ³; quie¹ con³na¹a⁴júan⁴ a⁵lainh³² i⁴tianh⁵ˉ³ chie³² i²con²³ a³sa⁴lang⁴³ i³cúah³ˉ³, juah⁴ne³ sa⁴tianh³²ˉ³ li⁵uanh⁴ˉ³ tionh²ˉ³. \p \v 6 Jian³ jeu³⁴ˉ⁴ hnei³ i⁴ne³ quie¹ i⁴ra³cúa²³ jeu³pa², a⁵jon⁴³ con³ heih⁴³. \v 7 Jian³ ta² ma²re³ juah⁴ne³ la⁴jang³⁴ ma²lang⁴³ liah⁴i² lang⁴³ˉ⁴; i² ma⁵con⁴jan³ ne⁵, ma⁵quein²³ lang⁴³i³ a⁴cúa⁴ Jon⁴dai¹, quie¹ jan³ lang⁴³ con³ nai² jian³ i²jan³ lang⁴³ i²con³ nai². \p \v 8 I⁴jon³ jeu³⁴ˉ⁴ a³tionh² hña³ tionh² jian³ a³m⁴ hnang⁴ i⁴eu⁴³a² re³ i⁴liah⁴ma³tionh²i³ ne³ la⁴jon³ liah⁴i² lang⁴³ jnia⁴. \v 9 I² juah⁴ne³ sa⁴tieh¹i³ ne⁵, eu⁴³a² re³ ua²sanh⁴i³, quie¹ eu⁴³a² quein⁴³ sanh⁴i³ la⁴conh⁴a² i⁴ua⁵jeu³² tyei⁴ lain⁴i³. \p \v 10 I² la⁴jang³⁴ a³ma³ti²sanh¹ ne⁵, júan³⁴ˉ⁴ heih⁴³ i²con²³i³, a⁵jon⁴³ heih⁴³ quien⁴ˉ⁴, heih⁴³ quieh¹ Se³ño²³pa², i⁴sa⁴hniah³ tyon⁴ a³m⁴ jian²³ i³cúa³. \v 11 I² juah⁴ne³ tyon⁴i³ jian²³ i³cúa³ ne⁵, jon³ hniah³ cua³⁴i³ i⁴sa⁴sanh⁴i³, jian³ o⁴ hniah³ lain⁴³i³ jian²³ a³ñih³ quian¹ liah⁴ i⁴seg³⁴. Jian³ a³ñih³ liah⁴ sa⁴hniah³ ton³⁴i³ i³cúa³. \p \v 12 Jian³ juah³ˉ⁴ i⁴la³ liah⁴ i²con²³ i²co⁴hna³ i⁴leg⁴³ co³hei²tsei³ quien⁴ˉ⁴, a⁵jon⁴³ heih⁴³ quieh¹ Se³ño²³: juah⁴ne³ jan³ a³reunh⁴ˉ¹ sian³ a³m⁴ quian¹ a³sa⁴hain⁴, i² juah⁴ne³ hyon³ tsei⁴³ a³m⁴ cua⁴³ jian²³i³, jon³ sa⁴hniah³ tyon⁴ a³ñih³ jian²³i³. \v 13 Conh⁴liah⁴ la⁴jon³ liah⁴, juah⁴ne³ a³m⁴ reunh⁴ˉ¹ sian³ a³ñih³ quian¹ a³sa⁴hain⁴, i² juah⁴ne³ hyon³ tsei⁴³ a³ñih³ cua⁴³ jian²³i³, jon³ sa⁴hniah³ tyon⁴ a³m⁴ jian²³i³. \v 14 Quie¹ a³ñih³ a³sa⁴hain⁴ ma³lang⁴³i³ a³cúanh¹ i²con²³ Jon⁴dai¹ con⁴juah⁴ i⁴hain⁴ i³cúa³i³, jian³ a³m⁴ a³sa⁴hain⁴ ma³lang⁴³i³ a³cúanh¹ i²con²³ Jon⁴dai¹ con⁴juah⁴ i⁴hain⁴ i³cúa³i³. I² juah⁴ne³ sa⁴leg⁴³ la⁴ne³, jon³ ma²lang⁴³ si³jonh³ˉ³ liah⁴i² lang⁴³ jon⁴³segh³² a³sa⁴ti²hain⁴, quie¹ ton³²nie⁴³ cúanh¹ pi²³i³ i²con²³ Jon⁴dai¹. \v 15 I² juah⁴ne³ a³sa⁴hain⁴ hain⁴ hnie³⁴ tyon⁴, li⁴tyon⁴ pi²³i³. I² juah⁴ne³ tyon⁴ a³reunh⁴ˉ¹ la⁴ne³, a³m⁴ jian³ o⁴ a³ñih³, jon³ ma³a⁴sein³ pi²³i³ nei² jon³, quie¹ a⁴te⁴ jnia¹ Jon⁴dai¹ sian³ˉ¹ hyon³ tsei⁴³ˉ¹. \v 16 Quie¹ ¿liah⁴ cúan²³ ñih¹ˉ³, hnei³ a³m⁴, lainh⁴ˉ³ cangh³²ˉ³ jm² i⁴lion⁴ i³cúah³ˉ³? Jian³ o⁴ hnei³ a³ñih³, ¿liah⁴ cúan²³ ñih¹ˉ³, lainh⁴ˉ³ cangh³²ˉ³ jm² i⁴lion⁴ i³cúah³ˉ³? \p \v 17 I² con⁴jan³ hniah³ cua³⁴ liah⁴ a⁴cúa⁴ Se³ño²³ i²con²³i³ jian³ liah⁴ lang⁴³i³ con³ma²a⁴te⁴ Jon⁴dai¹ quieh¹i³. I⁴ne³pa² heih⁴³ júan³⁴ˉ⁴ i²con²³ la⁴jang³⁴ cuah³. \v 18 Juah⁴ne³ a⁴teh³ Jon⁴dai¹ jan³ a³gm² he³², hniah³ li⁴sian³i³ liah⁴ma³leg⁴³ jon³; jian³ juah⁴ne³ a⁴teh³i³ jan³ a³sa⁴gm² he³², jon³ sa⁴hniah³ gm⁴ quieh¹i³. \v 19 Quie¹ i¹con³ sa⁴quein⁴³ i⁴gm² he³²i³, jian³ o⁴ i⁴sa⁴gm², quie¹ i⁴la³pa² quein⁴³ i⁴ma³tei⁵i³ heih⁴³ quieh¹ Jon⁴dai¹pa². \v 20 Quie¹ liah⁴ lang⁴³ con⁴jan³ con³ma²ra⁵ten²i³, liah⁴ma³lang⁴³ jon³ pi²³i³ cua³⁴i³. \v 21 Juah⁴ne³ langh⁴³ˉ³ a³júan³ quian¹ chie³ con³ma²a⁴te⁴i³ hnei³, sa⁴hniah³ júanh²ˉ³ co³hei²tsei³ i⁴lionh⁴ˉ³; jian³ juah⁴ne³ cúa²³ jm² i⁴li⁴lionh⁴ˉ³ ne⁵, jon³ tsei³⁴sa² hniah³ hnoh²ˉ³ liah⁴ li⁴lei⁴. \v 22 Quie¹ a³lang⁴³ a³júan³ quian¹ chie³ con³ma²a⁴te⁴ Se³ño²³ quieh¹i³, tieh²la³ lang⁴³i³ jan³ a³lon² i²con²³ Se³ño²³; conh⁴liah⁴ la⁴ne³ liah⁴ a³hain⁴ a³sa⁴lang⁴³ a³júan³ quian¹ chie³ con³ma²a⁴te⁴ Se³ño²³ quieh¹i³, tieh²la³ lang⁴³i³ a³júan³ quian¹ Cristo. \v 23 Quie¹ a⁴lan³⁴i³ hnei³ tionh²ˉ³ i⁴quein⁴³ hlion⁴; i⁴jon³ sa⁴hniah³ juah⁴ i⁴júan³⁴ chie³ a³quian¹ hnei³. \v 24 Quie¹ con⁴jan³ hnei³ tionh²ˉ³, goh³ quian³⁴ˉ⁴, juah⁴ liah⁴ langh⁴³ˉ³ con³ma²ra⁵tenh²ˉ³, liah⁴ma³langh⁴³ jon³pa² hnei³ hniah³ li⁴sianh³ˉ³ ta⁵nei² Jon⁴dai¹. \p \v 25 I² nei² quieh¹ a³m⁴ a³sa⁴ma³ti²sanh¹ ne⁵, sa⁴quian³²ˉ⁴ heih⁴³ i⁴a⁴cúa⁴ Se³ño²³ nei² ne³; co³hei²tsei³ quien⁴ pe²³ˉ⁴ cúa¹ˉ⁴ i⁴lang⁴³ˉ⁴ jan³ a³hain³² hoh⁴³ˉ³ i²con²³, nei² quieh¹ i⁴joh³ ñei⁴ tsei⁴³ Jon⁴dai¹ i²con²³ˉ⁵. \v 26 Quie¹ lain³⁴ jnia⁴ nei² quieh¹ jm² jeuh⁴³ i⁴tieh²ˉ¹ ne³⁴ i⁴eu⁴³a² re³ quieh¹ a³ñih³ i⁴sian³i³ liah⁴ma³lang⁴³i³ ne³. \v 27 Juah⁴ne³ sian³ a³m⁴ quianh³ˉ³, sa⁴hniah³ tyonh⁴ˉ³; jian³ juah⁴ne³ sa⁴sian³ a³m⁴ quianh³ˉ³ liah⁴, sa⁴hniah³ hnah³²ˉ³ juah⁴ i⁴sanh⁴ˉ³. \v 28 Jian³ juah⁴ne³ sanh⁴ˉ³ liah⁴, a⁵sia³ chie³² ta²canh¹ˉ³; jian³ juah⁴ne³ sanh⁴ jan³ a³m⁴ maih⁴³, a⁵sia³ chie³² ta⁵canh¹i³ liah⁴. I² a³ti²sanh¹ ne⁵, li⁴sian³i³ co³jain¹tsei³ quieh¹ m⁵cu³ la³, jian³ jnia⁴pa² ma²hno⁵ˉ⁵ i⁴sa⁴sianh³ˉ³ co³jain¹tsei³. \p \v 29 Quie¹ jeu³⁴ˉ⁴ hnei³ i⁴la³, goh³ quian³⁴ˉ⁴: Quie¹ a⁵sie⁴³ ma⁵hlion⁴ jm² sia³. Quie¹ la⁴jang³⁴ a³ti²sanh¹ hniah³ júan⁵i³ la⁴jan³ a³sa⁴sian³ a³m⁴ quian¹, \v 30 jian³ la⁴jang³⁴ a³ti²chionh⁴ tsei⁴³ hniah³ júan⁵i³ la⁴jan³ a³sa⁴chionh⁴ tsei⁴³, jian³ la⁴jang³⁴ a³ti²si³hyonh³ la⁴con³ i⁴sa⁴si³hyonh³i³, jian³ la⁴jang³⁴ a³ti²la²³ hniah³ júan³⁴i³ la⁴con³ i⁴sa⁴quieh¹i³ i⁴la²³i³. \v 31 Jian³ la⁴jang³⁴ a³ti²can²³ co³hyon²³tsei³ i⁴quieh¹ m⁵cu³ la³, hniah³ júan⁵i³ la⁴jan³ a³sa⁴quian³ co³hyon²³tsei³ i⁴ne³; quie¹ i⁴sia³ m⁵cu³ niah⁴ˉ¹ la³, ma³si³tya³pa². \p \v 32 Jian³ ma²hno⁵ˉ⁵ i⁴sa⁴sianh³ˉ³ hlion⁴ co³hei²tsei³. Quie¹ a³ñih³ hña³ júan³ co³hei²tsei³ jmah³ i⁴tain⁴³ Se³ño²³, jian³ liah⁴ li⁴teg³⁴ tsei⁴³ Se³ño²³. \v 33 I² a³ti²sanh¹ ne⁵, júan³i³ co³hei²tsei³ nei² quieh¹ i⁴sia³ m⁵cu³ la³ jian³ liah⁴ li⁴teg³⁴ tsei⁴³ a³m⁴ quian¹i³. \v 34 Jian³ la⁴ne³ liah⁴ a³m⁴ a³ti²sanh¹ jian³ a³m⁴ maih⁴³, ma⁵quein²³ ma³jnia³i³, quie¹ a³m⁴ maih⁴³ tionh² júan³ co³hei²tsei³ jmah³ i⁴tain⁴³ Se³ño²³, canh⁴a² li⁴sian³i³ cúanh¹i³ he³²i³ jian³ m⁴tyi⁴ quieh¹i³. I² a³ti²sanh¹ ne⁵, júan³i³ co³hei²tsei³ i⁴sia³ m⁵cu³ la³ jian³ liah⁴ li⁴teg³⁴ tsei⁴³ a³ñih³ quian¹i³. \p \v 35 Quie¹ jeu³⁴ˉ⁴ hnei³ i⁴ne³, i⁴tsei³⁴ quianh³pa² hnei³ tionh²ˉ³, a⁵jon⁴³ i⁴hnia³⁴, canh⁴a² re³ neih²ˉ³ hei¹ jeu³, canh⁴a² sa⁴sia³ i⁴júan³ co⁴jag⁵ i⁴cúah³ˉ³ cúah³tagh¹ i²con²³ Se³ño²³. \p \v 36 Jian³ juah⁴ne³ sian³ a³júan³ co³hei²tsei³ nei² quieh¹ i⁴ma³ua³jeu³² ñi³ quieh¹ a³m⁴ jon⁴³i³ i⁴hnie³⁴i³ i⁴sanh⁴i³, li⁴sianh⁴³ pi²³i³ liah⁴i² hnie³⁴i³ júan³⁴i³, jian³ a⁵jon⁴³ chie³². \v 37 I² a³sang²³ ne⁵, juah⁴ne³ júan³i³ con³ co³hei²tsei³ i⁴sa⁴hniah³ cúan⁵i³ a³jon⁴³ sanh⁴ ton³²nie⁴³, re³ júan³i³ la⁴ne³, quie¹ li⁴júan³⁴i³ liah⁴ hnie³⁴i³. \v 38 Jian³ liah⁴, re³pa² júan³ a³cúan⁴³ a³jon⁴³ i⁴sanh⁴; i² a³sa⁴cúan⁴³ a³jon⁴³ i⁴sanh⁴ ne⁵, eu⁴³a² re³ júan³i³. \p \v 39 Jian³ a³m⁴ a³ti²sanh¹ hniah³ cua³⁴i³ jian²³ i³cúa³ con⁴juah⁴ lai²³ ta¹la⁴ sian³i³; i² juah⁴ne³ a⁴jaun³⁴ i³cúa³i³ ne⁵, si¹ja⁵ jeu³ li⁴sanh⁴i³ jian²³i³ a³sang²³, ua²hain³a² hnio³⁴i³ a⁴leg³⁴ na¹lang⁴³i³ chie³ quian¹ Se³ño²³pa². \v 40 Jian³ lain³⁴ jnia⁴ i⁴eu⁴³a² tsei³⁴ sian³i³ lei⁴ juah⁴ne³ so⁵sanh⁴i³ liah⁴ i⁴seg³⁴. Quie¹ lain³⁴ˉ⁴ i⁴hleh³ˉ⁴ con⁴juah⁴ co³hei²tsei³ i⁴a⁴cúa⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹. \c 8 \s1 Ma³⁴ i⁴tya²³i³ ta⁵nei² nioh⁵ \p \v 1 Tieh²la³ jeu¹ˉ⁴ hnei³ nei² quieh¹ ma³⁴ i⁴tya²³i³ ma³con⁴³i³ nioh⁵. I⁴chie⁴³pa² nia²ˉ¹ la⁴jag³⁴ˉ¹ nei² jon³; jian³ i⁴ñi³i³ jon³ júan³ li⁴ron⁴i³, i² i⁴hnio³⁴i³ ne⁵, júan³ i⁴si³cúan³i³. \v 2 Juah⁴ne³ sian³ a³lain⁴ ma³ñi³ re³, quie¹ i¹leuh² sa⁴ñi³i³ liah⁴ ma²hniah³ li⁴ñi³i³. \v 3 I² juah⁴ne³ sian³ a³hnio³⁴ Jon⁴dai¹, Jon⁴dai¹pa² cu²³ quieh¹i³. \p \v 4 I² jon³ ne⁵, nei² quieh¹ ma³⁴ i⁴a⁴tya⁴i³ i⁴ma⁴con⁴³i³ nioh⁵, i⁴chie⁴³pa² i¹con³ sa⁴quein⁴³ nioh⁵ m⁵cu³ la³, jian³ a⁵sian⁴³ a³sang²³ ma⁵sian³, jan³ Jon⁴dai¹pa². \v 5 Quie¹ ua²liah⁴a² sian³ jeun⁴³ a³teh²i³ neih³², ua²hain³a² a³tionh² cuah³²húa³⁴ la³ jian³ o⁴ ñi⁴jeu⁵ (quie¹ jeun⁴³ neih³² sian³ jian³ nioh⁵ canh² liah⁴). \v 6 I² i²con²³ jnia¹ ne⁵, jan³ Jon⁴dai¹pa² sian³, a³hain⁴ Jmai³²ˉ¹ a³a⁴júan⁴ la⁴jeg³⁴ i⁴sia³ jian³ sian³ˉ¹ i⁴quieh¹ hei⁴i³. Jian³ jan³pa² A³tyein² sian³, a³hain⁴ Jesucristo, jian³ con⁴juah⁴ hei⁴ pi²³i³ a⁴leg³⁴ la⁴jeg³⁴ i⁴sia³, jian³ la⁴teg⁴ jnia¹ liah⁴. \p \v 7 Jian³ a⁵sian⁴³ la⁴jang³⁴ ti²ñi³ i⁴la³. Quie¹ ca³chion²³ ma²tang²³ tsei⁴³ liah⁴ma²ma³con⁴³i³ nioh⁵ la⁴teg⁴ tieh²la³, jian³ queuh³i³ ma³⁴ jon³ la⁴con³ i⁴ma³con⁴³i³ nioh⁵; i² co³hei²tsei³ quieh¹i³ ne⁵, sa⁴pain⁴, i⁴jon³ jainh⁴³i³ la⁴jan³ a³tianh⁵ chie³², lain⁴i³. \v 8 I⁴chie⁴³pa² a⁵jon⁴³ nei² quieh¹ ma³⁴ juah⁴ eu⁴³ pi¹ hyei⁵ jnia¹ Jon⁴dai¹; jian³ a⁵jon⁴³ quie¹ i⁴quih⁴ˉ¹ i⁴eu⁴³a² li⁴tsein³⁴ˉ¹, jian³ a⁵jon⁴³ quieh¹ i⁴sa⁴quih⁴ˉ¹ liah⁴ juah⁴ i⁴eu⁴³a² hlangh²ˉ¹. \v 9 Jianh³ˉ³ júan² hnei³ tionh²ˉ³ i⁴si¹ja⁵ jeu³ quianh³ˉ³ con³na¹a⁴júanh²ˉ³ i⁴tianh⁵ a³sa⁴huanh³ chie³². \v 10 I² hnei³ ñih¹ˉ³ la⁴jeg³⁴ i⁴ne³, juah⁴ne³ a⁴neih⁴ˉ³ a⁴cauh⁴³ˉ³ i²tionh² nioh⁵, i²jon³ a⁴je³ hnei³ jan³ a³reunh³ˉ³ a³sa⁴huanh³ co³hei²tsei³ quieh¹, ¿sa¹ chie⁴³ a⁵sie⁴³ tei⁴³ je²³i³ queuh⁴³i³ ma³⁴ i⁴tya²³i³ ma³con⁴³i³ nioh⁵? \v 11 I² la⁴ne³ nei² quieh¹ i⁴ñih¹ˉ³ i⁴ne³, júanh³ˉ³ i⁴si³hain⁴ a³reunh³ˉ³ a³sa⁴huanh³, a³hain⁴ a³jaun² Cristo nei² quieh¹. \v 12 Quie¹ la⁴teg⁴i² júanh³ˉ³ la⁴ne³, júanh³ˉ³ i⁴tianh⁵ˉ³ chie³² i²con²³ si³reunh³ˉ³ i⁴hliah⁴ tsei⁴³ a³sa⁴huanh³, jian³ ta⁵canh¹ˉ³ chie³² i²con²³ Cristo hña³ liah⁴. \v 13 I² jon³ ne⁵, juah⁴ne³ júan³⁴ˉ⁴ i⁴tianh⁵ a³reunh³ˉ⁴ chie³² nei² quieh¹ i⁴queuh³ˉ⁴, eu⁴³a² quein⁴³ so⁵legh⁴ ua²a⁴queuh³ˉ⁴ o¹ŋeu⁴³, canh⁴a² sa⁴júan³²ˉ⁴ i⁴tianh⁵ a³reunh³ˉ⁴ chie³². \c 9 \s1 I⁴tain⁴³ júan³⁴ jan³ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo \p \v 1 Quie¹ lang⁴³ˉ⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo jian³ li⁴júan³²ˉ⁴ henh⁴ hno⁵ˉ⁵, jian³ ma³a⁴jen³²ˉ⁴ Jesús Se³ño²³ quian⁴ˉ¹, jian³ hnei³pa² tionh²ˉ³ langh⁴³ ta¹ i⁴a⁴júan³⁴ˉ⁴ con⁴juah⁴ Se³ño²³. \v 2 Quie¹ ca³chion²³ li⁴lain⁴ i⁴sa⁴lang⁴³ˉ⁴ jan³ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo; i² hnei³ tionh²ˉ³ ne⁵, ti²ñih¹ˉ³ re³ i⁴lang⁴³ˉ⁴, quie¹ i⁴ra⁵hainh⁴ hnei³ i²con²³ Se³ño²³, lei³ jnia⁴ i⁴lang⁴³ˉ⁴ jan³ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹i³. \p \v 3 Quie¹ a³si³he⁴³ jnia⁴ tionh², i⁴la³pa² jau²³ jainh³²ˉ⁴ i²con²³i³: \v 4 ¿O⁴ sa⁴haih¹ li⁴quih² jnie³² jian³ li⁴hneih² jnie³², lainh⁴ˉ³? \v 5 ¿Jian³ o⁴ lainh⁴ˉ³ sa⁴haih¹ i⁴li⁴jian¹ jnie³² ma⁵jan³ a³m⁴ reunh⁴ˉ¹ a³lei⁴ i³cúa³ jnie³², a³li⁴ua²jan³² jnie³², la⁴jon³ liah⁴i² ua³jan³² a³sang²³ quian¹ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo tionh², la⁴jon³ liah⁴i² júan³ si³reunh¹ Se³ño²³, jian³ liah⁴i² ŋeng²³ Pe³² liah⁴? \v 6 ¿Jian³ o⁴ jmah³ jnie³² jie³ jnie³² Be²³pa² tain⁴³ jnie³² júan² jnie³² ta¹ quian⁴ i⁴ua⁵jeun³² jnie³² jm²? \v 7 ¿Jian³ hain³ chie²³ a²hlie⁴ i⁴tain⁴³i³ hña³ la⁴jeg³⁴ i⁴quieh¹, lainh⁴ˉ³? ¿Jian³ o⁴ hain³ jnei³ o¹m⁴ ya¹gm³jeh² i⁴sa⁴queuh³i³ o¹m⁴ quieh¹, lainh⁴ˉ³? ¿Jian³ o⁴ hain³ hion⁴³ a⁵a³siah³ juah⁴ i⁴sa⁴hangh²i³ o¹jeh² quieh¹i³, lainh⁴ˉ³? \v 8 I² jon³ ne⁵, ¿o⁴ hleh³ˉ⁴ i⁴la³ liah⁴i² leg⁴³ co³hei²tsei³ quieh¹ chie³, lainh⁴ˉ³? ¿O⁴ a⁵sia³ ra³juah⁴ lai²³ la⁴ne³ liah⁴, lainh⁴ˉ³? \v 9 Quie¹ ra³juah⁴ ra³sag² lai²³ quieh¹ M³se²³: “Sa⁴hniah³ tonh²ˉ³ a²hnai³² ho³² a²cua³²jeu²³ a³jeun²³ o¹m⁴ trigo.” ¿O⁴ ua⁵sag² i⁴ne³ quie¹ i⁴júan³ Jon⁴dai¹ co³hei²tsei³ nei² quieh¹ jmah³ a²cua³²jeu²³ tionh², lainh⁴ˉ³? \v 10 Quie¹ a⁵sia³, quie¹ a⁴hleh⁴i³ jau²³ ne³ nei² quian⁴ jnia¹pa². Quie¹ ua⁵sag² lai²³ jon³ nei² quian⁴ˉ¹; quie¹ a³quiah³ húa³⁴, jian³ a³he²³ o¹m⁴ hniah³ hang⁵i³ tsei⁴³i³ i⁴hyei³⁴i³ la⁴conh⁴ i⁴tain⁴³i³. \v 11 Jian³ la⁴ne³ juah⁴ne³ a⁴jnia² jnie³² jenh²ˉ³ tionh²ˉ³ i⁴quieh¹ m⁴tyi⁴, ¿o⁴ a⁵sia³ tain⁴³ jnie³² hyei² jnie³² i⁴sia³ quianh³ˉ³, lainh⁴ˉ³? \v 12 Jian³ juah⁴ sia³ jeu³ i⁴hyei³ a³sang²³ i⁴sia³ quianh³ˉ³ tionh²ˉ³, ¿conh⁴a² sa⁴tain⁴³ jnie³² li⁴hyei² jnie³² i⁴sia³ quianh³ˉ³? \p Jian³ a⁵sia³ ma³a⁴m² jnie³² i¹conh⁴ i⁴tain⁴³ jnie³². A⁵sia³, quie¹ cúah⁵ jnie³² tsei⁴³ la⁴jeg³⁴, canh⁴a² sa⁴júan² jnie³² i⁴hnia³⁴ i⁴jñeih² jau²³ quieh¹ Cristo. \v 13 ¿O⁴ sa¹ ñih¹ˉ³ tionh²ˉ³ la⁴jang³⁴ a³júan³ ta¹ quieh¹ cuah³júah² queuh³i³ i⁴quieh¹ cuah³, jian³ la⁴jang³⁴ a³júan³ ta¹ quieh¹ ni²hyie⁴ tain⁴³i³ queuh⁴³i³ o¹ŋeu⁴³ i⁴jeng³i³ jon³? \v 14 Jian³ la⁴ne³ heih⁴³ a⁴tonh³ Se³ño²³ liah⁴ i²con²³ la⁴jang³⁴ a³hleh² jau²³ quieh¹i³, i⁴hniah³ li⁴sian³i³ con⁴juah⁴ ta¹ i⁴hleh²i³ jau²³ jon³. \v 15 I² jnia⁴ ne⁵, i¹conh⁴ sa⁴ma³a⁴júan³⁴ˉ⁴ liah⁴i² hei¹ heih⁴³ ne³, jian³ a⁵sia³ ua²sag³⁴ˉ⁴ i²conh²ˉ³ tionh²ˉ³ juah⁴ canh⁴a² júanh²ˉ³ i²con²³ jnia⁴ la⁴ne³. ¡Quie¹ eu⁴³a² re³ hno⁵ˉ⁵ jaun⁴ˉ⁴ naih⁵i² qui³⁴ jan³ i⁴si³hyonh³ˉ⁴ nei² ne³! \p \v 16 Jian³ i⁴hleh³ˉ⁴ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, a⁵sia³ ron⁴ˉ⁴ júan³⁴ˉ⁴, quie¹ hniah³ hleh¹ˉ⁴ ton³²nie⁴³. ¡Quie¹ jeu²³ jnia⁴ juah⁴ne³ sa⁴hleh³ˉ⁴ jau²³ la³! \v 17 Jian³ liah⁴ juah⁴ne³ júan³⁴ˉ⁴ i⁴hyon³ tsei³⁴ˉ⁴, hyie⁴ˉ⁴ hmah¹ quien⁴ˉ⁴. Jian³ juah⁴ne³ júan³⁴ˉ⁴ ta⁵li⁴hnai³ liah⁴, jon³pa² a⁴tonh³ Jon⁴dai¹ ta¹ la³ joh⁴³ cúa³⁴ˉ⁴. \v 18 ¿Henh⁴ leg⁴³ hmah¹ quien⁴ˉ⁴ juah⁴ne³ la⁴ne³? Quie¹ hmah¹ quien⁴ˉ⁴ leg⁴³ i⁴hleh³ˉ⁴ jau²³ quieh¹ Cristo i⁴ta² hleh³ˉ⁴ o³tan², quie¹ sa⁴hno⁵ˉ⁵ júan¹ˉ⁴ hlenh⁴ˉ⁴ i⁴tain⁴³ˉ⁴ ma²m¹ˉ⁴, i⁴lang⁴³ˉ⁴ jan³ a³hleh² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹. \p \v 19 Jian³ ua²liah⁴a² sa⁴lang⁴³ˉ⁴ a³júan³ quian¹ i¹jan³, quie¹ ma³a⁴júan⁵ˉ⁵ la⁴jan³ a³júan³ quian¹ la⁴jang³⁴, canh⁴a² la⁴ne³ jeun⁴³ li⁴jon⁴ˉ⁴ quian¹ Cristo. \v 20 Quie¹ la⁴teg⁴i² hein³²ˉ⁴ jen² judío júan⁵ˉ⁵ la⁴jan³ judío, canh⁴a² li⁴jon⁴i³ jnia⁴ tionh², hnie³⁴ ra³juah⁴, júan⁵ jnia⁴ la⁴jan³ a³ma³co⁴³ lai²³ nei² quieh¹ la⁴jang³⁴ a³ma³co⁴³ hain⁴, canh⁴a² li⁴jon⁴i³ jnia⁴ tionh², ua²liah⁴a² a⁵jon⁴³ i⁴chie⁴³ i⁴ma⁵co³²ˉ⁴ lai²³ jon³. \v 21 Jian³ nei² quieh¹ a³sa⁴ti²ma³co⁴³ lai²³ jon³, júan⁵ jnia⁴ la⁴jan³ hei⁴i³ tionh², canh⁴a² li⁴jon⁴i³ jnia⁴ liah⁴, ua²liah⁴a² ma⁵co³²ˉ⁴ lai²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, quie¹ ma⁵co³²ˉ⁴ lai²³ quieh¹ Cristo. \v 22 Jian³ ma³júan⁵ˉ⁵ la⁴jan³ a³sa⁴huanh³, la⁴teg⁴i² hein³²ˉ⁴ jen² a³sa⁴huanh³ tionh², canh⁴a² li⁴jon⁴i³ jnia⁴. Hnie³⁴ ra³juah⁴, ma³a⁴júan⁵ˉ⁵ liah⁴i² ti²lang⁴³ la⁴jang³⁴, ma⁵quein²³, canh⁴a² la⁴jon³ li⁴lion⁴ ca³chion²³ a¹juah⁴ liah⁴ li⁴lei⁴. \v 23 Júan³⁴ˉ⁴ la⁴jeg³⁴ i⁴ne³ nei² quieh¹ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, canh⁴a² li⁴quien⁴ˉ⁴ la⁴jeg³⁴ i⁴jainh² jau²³ ne³. \p \v 24 ¿O⁴ sa¹ ñih¹ˉ³ nei² quieh¹ a³co³ jeu³ra³tyi⁴, la⁴jang³⁴ ŋeng²³ jeu³ra³tyi⁴, jian³ jan³pa² laih⁴? I⁴jon³ ŋeng² hnei³ jeu³ra³tyi⁴ tionh²ˉ³ la⁴ne³, canh⁴a² sia³ i⁴lainh⁴ˉ³. \v 25 Jian³ la⁴jang³⁴ a³co³, i¹con³ a⁵sia³ i⁴júan³i³ i⁴li⁴hliah⁴ he³²i³. Hei⁴i³ tionh² júan³ la⁴ne³ quie¹ i⁴hnie³⁴i³ laih⁴i³ con³ a²sag³ i⁴leg⁴³ o¹úan³² i⁴sa⁴tieh¹ úa⁴; i² jnia¹ ne⁵, quie⁴ˉ¹ quie¹ hnie³⁴ˉ¹ hyei³²ˉ¹ con³ i⁴lain⁴ˉ¹ i⁴sa⁴legh⁴ ua²a⁴jeun⁴. \v 26 Jian³ la⁴ne³ jnia⁴ liah⁴, sa⁴ŋeng³⁴ˉ⁴ jeu³ra³tyi⁴ liah⁴i² ŋeng²³ a³sa⁴ñi³ jainh¹ tyie¹i³, jian³ sa⁴co³⁴ˉ⁴ m⁴jah³ juah⁴ i⁴quein²³ˉ⁵ ta⁵co⁴³. \v 27 A⁵sia³, quie¹ heh⁵ˉ⁵ ma²eu⁴³ he³⁴ˉ⁴, jian³ júan³⁴ˉ⁴ heih⁴³ i²con²³ he³⁴ˉ⁴ i⁴ma⁵co⁴³ jnia⁴ ta⁵li⁴hnai³, canh⁴a² sa⁴ta⁵sangh²ˉ⁵ hlagh³² ta⁵ma³a⁴heh⁵ˉ⁵ a³sang²³. \c 10 \s1 Co³ jia²³ i⁴ma³con⁴³i³ nioh⁵ \p \v 1 Goh³ quian³⁴ˉ⁴, sa⁴hno⁵ˉ⁵ juah⁴ i⁴sa⁴tyon²³ hoh⁴³ˉ³ tionh²ˉ³ i⁴a⁴ŋeng⁴ la⁴jang³⁴ jmai³sie²³ˉ¹ jeu³ naih⁵ o¹jnai⁴³ jon³, jian³ la⁴jang³⁴ pi²³ a⁴han³i³ Jm³ñih¹ Yein⁴. \v 2 I² la⁴ne³ a⁴leg³⁴ la⁴con³ i⁴a⁴son⁴i³ jm³ la⁴jang³⁴i³ tionh² con⁴juah⁴ o¹jnai⁴³ jian³ jm³ñih¹ jon³, i⁴a⁴lang³⁴i³ chie³ quian¹ M³se²³. \v 3 Jian³ la⁴jang³⁴i³ a⁴queuh³i³ co³nai² a²hei⁴³ñih¹ quieh¹ ñi⁴jeu⁵, \v 4 jian³ a⁴hangh³i³ co³nai² o¹jm³ quieh¹ ñi⁴jeu⁵, quie¹ a⁴hangh³i³ co³nai² o¹jm³ i⁴a⁴hya³ a²caun² hlo³ quieh¹ ñi⁴jeu⁵, a³a⁴ŋeng⁴ jian²³ a³hain⁴ tionh². I² a²caun² jon³ lang⁴³ Cristo. \v 5 I² jon³ ne⁵, jeun⁴³ a³hain⁴ tionh², a⁴jain²³ tsei⁴³ Jon⁴dai¹ quieh¹i³, i⁴jon³ a⁴chian³⁴ a³hain⁴ tionh² i²a⁵sian⁴³ a³sian³ jon³. \p \v 6 A⁴leg³⁴ la⁴jeg³⁴ i⁴ne³ con³ i⁴ra³he²³ nei² quian⁴ˉ¹ jm² i⁴tieh²ˉ¹ ne³⁴, canh⁴a² sa⁴júan³²ˉ¹ i⁴tsainh³ˉ¹ la⁴jeg³⁴ i⁴hlagh³², liah⁴i² ra⁵tsainh³ a³hain⁴ tionh². \v 7 Jian³ sa⁴hniah³ ma²conh³²ˉ³ nioh⁵ tionh²ˉ³ liah⁴i² a⁴júan⁴ ca³chion²³ a³hain⁴, liah⁴i² ra³juah⁴ ra³sag²: “A⁴cua⁴ a³jeu³ a⁴queuh³ hangh³i³ tionh², jian³ ma²jon³ ra⁴hang³²i³ a⁴co⁴i³.” \v 8 Jian³ sa⁴hniah³ hlenh³²ˉ¹ a³m⁴ sang³⁴, liah⁴i² a⁴hlenh⁴³ ca³chion²³ a³hain⁴ tionh² a³m⁴ sang³⁴, jian³ a⁴chian³⁴i³ tionh² qui⁴hneng³ mai²³ con³ jm² a⁴la³. \v 9 Jian³ sa⁴hniah³ le³²ˉ¹ jau²chie⁴³ i²con²³ Se³ño²³, liah⁴i² a⁴con²³ ca³chion²³ a³hain⁴ tionh², jian³ a⁴chian³⁴i³ a⁴cauh³ a⁵mh³ quieh¹i³. \v 10 Jian³ sa⁴hniah³ hleh²ˉ³ hlagh³² i²con²³ Jon⁴dai¹ liah⁴ sianh³ˉ³, liah⁴i² a⁴júan⁴ ca³chion²³ a³hain⁴ tionh², jian³ a⁴chian³⁴i³, a⁴ma⁴tyie³ ángel quian¹ húan³⁴ quieh¹i³. \p \v 11 La⁴jeg³⁴ i⁴ne³ a⁴jainh⁴³ jmai³sie²³ˉ¹, jian³ ua⁵sag² Ma²jyi³, i⁴leg⁴³ con³ i⁴ra³he²³ i²con²³ˉ¹ i⁴ra³hleh⁴³ jnia¹, i⁴tieh²ˉ¹ jm² ma³o¹tieh⁴ la³. \v 12 I² la⁴ne³ jon³ a³hain⁴ a³lain⁴ sainh⁴³ re³, hniah³ júan³⁴i³ jian³i³ con³na¹a⁴cangh³i³. \v 13 Jian³ a⁵jon⁴³ jmah³ i²conh² hnei³ jia²³ i⁴hnie³⁴ júanh²ˉ³ i⁴hlagh³², quie¹ jia²³ i²con²³ la⁴jang³⁴. I² Jon⁴dai¹ ne⁵, ni²tei⁴³ jau²³ quieh¹i³, hei⁴i³ júan³⁴ i⁴sa⁴ua⁵jeu³² i⁴hnie³⁴ júanh²ˉ³ i⁴hlagh³², quie¹ la⁴conh⁴ li⁴tianh³²pa² hnei³, quie¹ cúa³⁴ Jon⁴dai¹ jeu³ liah⁴ li⁴seinh⁴³ˉ³ la⁴teg⁴i² jia²³ i⁴i²júanh²ˉ³ i⁴hlagh³², canh⁴a² la⁴ne³ li⁴tianh³²ˉ³. \p \v 14 I² la⁴ne³ jon³, goh³ quian³⁴ˉ⁴ a³hno⁵ˉ⁵, quein⁴³ hnei³ i⁴ma³con⁴³i³ nioh⁵. \v 15 Hlenh⁵ˉ⁵ hnei³ liah⁴i² hlenh⁴³i³ a³ti²ŋang⁴, jian³ quien²³ hnei³ jau²chie⁴³ i⁴juah³ˉ⁴ la³. \v 16 La⁴teg⁴i² hneih⁴ˉ¹ a²va²so³ o¹bein² cúah¹ i⁴cúa²³ˉ¹ ti²hmah³² i²con²³ Jon⁴dai¹, ¿sa¹ chie⁴³ lain²³ˉ¹ jan³ jian²³ jm³yein⁴ quieh¹ Cristo? Jian³ la⁴teg⁴i² quih⁴ˉ¹ a²hei⁴³ñih¹ i⁴jeun⁵ˉ¹, ¿sa¹ chie⁴³ lain²³ˉ¹ jan³ jian²³ he³² Cristo liah⁴? \v 17 Jian³ ua²liah⁴a² jeu⁴³ˉ¹ leg⁴³, con³ a²hei⁴³ñih¹pa² quih⁴ˉ¹ la⁴conh⁴ la⁴jag³⁴ˉ¹, i⁴jon³ lang⁴³ˉ¹ con³ he³²pa² la⁴conh⁴ la⁴jag³⁴ˉ¹ nei² quieh¹ con³ a²hei⁴³ñih¹. \p \v 18 ¿Sa¹ jenh⁵ˉ³ Israel tionh² liah⁴ júan³i³? La⁴conh⁴ a³queuh³ o¹ŋeu⁴³ i⁴cúa²³i³ i⁴jeng³i³ ni²hyie⁴, ¿sa¹ chie⁴³ lain²³i³ jan³ jian²³ ni²hyie⁴ jon³? \v 19 A⁵sia³ juah³ˉ⁴ i⁴ne³ juah⁴ i⁴quein⁴³ nioh⁵, jian³ a⁵ga⁴ o¹ŋeu⁴³ i⁴tya²³i³ ma³con⁴³i³ nioh⁵. \v 20 Quie¹ jeu³⁴ˉ⁴ hnei³ i⁴la³, la⁴teg⁴i² cúa²³ chie³ sang²³ o¹ŋeu⁴³ i²con²³ nioh⁵, cúa²³i³ i²con²³ m⁴tyi⁴ hlagh³² pi²³, a⁵jon⁴³ i²con²³ Jon⁴dai¹, jian³ sa⁴hno⁵ jnia⁴ juah⁴ i⁴lainh⁴ˉ³ jan³ tionh²ˉ³ jianh²ˉ³ m⁴tyi⁴ hlagh³². \v 21 Quie¹ sa⁴haih¹ li⁴hauh²ˉ³ a²va²so³ quieh¹ Se³ño²³ jian³ hauh⁴ˉ³ a²va²so³ quieh¹ m⁴tyi⁴ hlagh³²; jian³ sa⁴haih¹ li⁴queuh²ˉ³ nei² mesa quieh¹ Se³ño²³ jian³ queuh³ˉ³ nei² mesa quieh¹ m⁴tyi⁴ hlagh³². \v 22 ¿O⁴ hnie³⁴ˉ¹ júan²ˉ¹ i⁴tyeih⁴³ Se³ño²³ i⁴júanh¹i³ jnia¹? ¿Jian³ o⁴ eu⁴³a² hlion⁴ ua³pei⁴ le²ˉ¹ la⁴conh⁴a² hei⁴i³, lainh⁴ˉ³? \s1 Ua²liah⁴a² sia³ jeu³, hniah³ hnoh⁴³i³ i⁴tsei³⁴ quieh¹ a³sang²³ \p \v 23 Quie¹ juah⁴i³: “Ra³cúa²³pa² jeu³ i⁴júan¹ˉ⁴ la⁴jeg³⁴ i⁴hno⁵ˉ⁵.” I⁴chie⁴³pa², jian³ a⁵jon⁴³ la⁴jeg³⁴ tsei³⁴. I⁴chie⁴³pa² sia³ jeu³ i⁴li⁴júan¹ˉ⁴ la⁴jeg³⁴, jian³ a⁵jon⁴³ la⁴jeg³⁴ ma³ho³² i⁴si⁵cúan³i³. \v 24 Quie¹ i¹jan³ sa⁴hniah³ hnoh⁴³i³ i⁴tsei³⁴ quieh¹ hña³, hniah³ hnoh⁴³i³ i⁴tsei³⁴ quieh¹ a³sang²³. \p \v 25 Jian³ la⁴jeg³⁴ o¹ŋeu⁴³ i⁴sia³ i²hnang³i³, cauh⁴³ hnei³ i⁴sa⁴ŋangh²ˉ³ jainh¹ ja³⁴ nei² quieh¹ i⁴hei¹ co³hei²tsei³ quianh³ˉ³ nei² ne³; \v 26 quie¹ m⁵cu³ la³, jian³ la⁴jeg³⁴ i⁴sia³, i⁴quieh¹ Se³ño²³pa². \p \v 27 Jian³ juah⁴ne³ a⁴te⁴ hnei³ jan³ a³sa⁴hain⁴ jauh³² quieh¹, i²jon³ tyieh⁴ˉ³, cauh⁴³ hnei³ la⁴jeg³⁴ i⁴tya³⁴i³ ta⁵mah²ˉ³ i⁴sa⁴ŋangh²ˉ³ jainh¹ ja³⁴ nei² quieh¹ i⁴hei¹ co³hei²tsei³ quieh¹ a³sang²³. \v 28 Jian³ juah⁴ne³ sag⁴³ hnei³ jan³: “O¹ŋeu⁴³ i⁴a⁴tya⁴i³ ma⁴con⁴³i³ nioh⁵ pi²³ la³”, jon³ sa⁴hniah³ queuh²ˉ³ nei² quieh¹ a³a⁴juah⁴ hain⁴, jian³ nei² quieh¹ i⁴hei¹ co³hei²tsei³ quieh¹i³ nei² jon³; quie¹ m⁵cu³ la³, jian³ la⁴jeg³⁴ i⁴sia³, i⁴quieh¹ Se³ño²³pa². \v 29 Juah³ˉ⁴, nei² quieh¹ co³hei²tsei³ quieh¹ a³sang²³, a⁵jon⁴³ nei² quianh³ˉ³. \p Jian³ li⁴juah¹ˉ⁴: “¿Henh⁴le³⁴ si³he⁴³i³ jnia⁴ i⁴li⁴júan³²ˉ⁴ henh⁴ hno⁵ˉ⁵ nei² quieh¹ co³hei²tsei³ quieh¹ a³sang²³? \v 30 I² juah⁴ne³ cúa³⁴ˉ⁴ ti²hmah³² i²con²³ Jon⁴dai¹ nei² quieh¹ i⁴queuh³ˉ⁴, ¿e⁴le³⁴ si³he⁴³i³ jnia⁴ i⁴queuh³ˉ⁴ ne⁵?” \v 31 I² juah⁴ne³ queuh³ˉ³ jian³ o⁴ hauh⁴ˉ³, jian³ juah⁴ne³ júanh³ˉ³ i²con³ i⁴seg³⁴ liah⁴, júan² hnei³ tionh²ˉ³ i⁴lei⁴ júanh⁴³ Jon⁴dai¹. \v 32 Sa⁴hniah³ júanh²ˉ³ i¹con³ juah⁴ i⁴li⁴tianh⁵ chie³ chie³², ua²hain³ˉ² judío, jian³ o⁴ a³sa⁴lang⁴³ judío, jian³ o⁴ cuah³ quian¹ Jon⁴dai¹ liah⁴. \v 33 Quie¹ jnia⁴ liah⁴, júan³⁴ˉ⁴ i⁴teg³ tsei⁴³ la⁴jang³⁴; quie¹ sa⁴hnoh³²ˉ⁴ i⁴tsei³⁴ quien⁴ˉ⁴ húan⁵ˉ⁵, quie¹ hnoh³²ˉ⁴ i⁴tsei³⁴ quieh¹ jeun⁴³pa², canh⁴a² lion⁴i³ tionh². \c 11 \p \v 1 Júan² hnei³ liah⁴ júan³⁴ jnia⁴, la⁴jon³ liah⁴i² júan³⁴ˉ⁴ liah⁴ a⁴júan⁴ Cristo. \s1 Nei² quieh¹ a³m⁴ i²ŋangh³i³ \p \v 2 Goh³ quian³⁴ˉ⁴, ta² re³ júanh³ˉ³ tionh²ˉ³ quie¹ tyon²³ hoh⁴³ˉ³ jnia⁴ la⁴jeg³⁴ nie⁴³, jian³ i⁴tionh²ˉ³ liah⁴ma³tionh²ˉ³ jon³ jau²³ i⁴a⁴heh⁵ˉ⁵ hnei³. \v 3 I² jon³ ne⁵, hno⁵ˉ⁵ li⁴ñih¹ˉ³ i⁴quian³ Jon⁴dai¹ ma³tyi² i²con²³ Cristo, jian³ Cristo quian³ ma³tyi² i²con²³ la⁴jang³⁴ a³ñih³, jian³ a³ñih³ quian³ ma³tyi² i²con²³ a³m⁴ liah⁴. \v 4 Jian³ juah⁴ne³ jleg²³ a³ñih³ ma³tyi² la⁴teg⁴i² mh²i³ Jon⁴dai¹ jian³ o⁴ la⁴teg⁴i² hleh²i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, ua³hyeih² jnia⁴ ma³tyi²i³. \v 5 Jian³ juah⁴ne³ sa⁴jleg²³ a³m⁴ ma³tyi² la⁴teg⁴i² mh²i³ Jon⁴dai¹ jian³ o⁴ la⁴teg⁴i² hleh²i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, ua³hyeih² jnia⁴ ma³tyi²i³ liah⁴, leg⁴³ la⁴con³ i⁴taih¹ cuah³ ma³tyi²i³. \v 6 Jian³ juah⁴ne³ sa⁴jleg²³ a³m⁴ ma³tyi², eu⁴³a² quein⁴³ ua²taih³i³; i² juah⁴ne³ ua³hyeih² jnia⁴ quieh¹ a³m⁴ i⁴taih²i³ o¹tyi²i³ jian³ o⁴ i⁴taih¹ cuah³, jon³ hniah³ jleg³⁴i³. \v 7 Jian³ sa⁴hniah³ jleg³⁴ a³ñih³ ma³tyi², quie¹ lang⁴³i³ nioh⁵ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ lei³ jnia⁴ i⁴júanh⁴³ Jon⁴dai¹ con⁴juah⁴ hei⁴i³, jian³ lei³ jnia⁴ i⁴júanh⁴³ a³ñih³ con⁴juah⁴ a³m⁴. \v 8 Quie¹ a⁵sia³ a⁴júan⁴³ Jon⁴dai¹ a³ñih³ con⁴juah⁴ he³² a³m⁴, quie¹ a³m⁴pa² a⁴júan⁴³i³ con⁴juah⁴ he³² a³ñih³. \v 9 Jian³ a⁴júan⁴³i³ a³m⁴ nei² quieh¹ a³ñih³, a⁵hei⁴³ a³ñih³ nei² quieh¹ a³m⁴. \v 10 I⁴jon³ hniah³ jleg³⁴ a³m⁴ ma³tyi² con³ i⁴júan³ lei³ i⁴sian³ a³júan³ heih⁴³ i²con²³i³, nei² quieh¹ ángel tionh². \v 11 I² i⁴tieh²ˉ¹ i²con²³ Se³ño²³, sa⁴li⁴sian³ a³ñih³ juah⁴ i⁴sa⁴sian³ a³m⁴, conh⁴liah⁴ co⁴jon³ a³m⁴, sa⁴li⁴sian³i³ juah⁴ i⁴sa⁴sian³ a³ñih³. \v 12 Quie¹ juah⁴ne³ i⁴chie⁴³ a⁴lang³⁴ a³m⁴ con⁴juah⁴ a³ñih³, conh⁴liah⁴ i⁴chie⁴³pa² li⁴sian³ a³ñih³ con⁴juah⁴ a³m⁴; jian³ la⁴jeg³⁴ jia²³ i²con²³ Jon⁴dai¹. \p \v 13 Júan² hnei³ con³ co³hei²tsei³ tionh²ˉ³, ¿o⁴ tsei³⁴ i⁴sa⁴jleg³ ma³tyi² a³m⁴ la⁴teg⁴i² mh²i³ Jon⁴dai¹ jian³ o⁴ a⁵sia³? \v 14 Húan⁴pa² chie³ ti²laih² i⁴ua³hyeih² jnia⁴ i⁴cúa²³ a³ñih³ jeu³ si³cúan³ o¹tyi²i³, \v 15 jian³ la⁴ne³ liah⁴, con³ i⁴tsei³⁴ quieh¹ a³m⁴ i⁴cúa²³i³ jeu³ si³cúan³ o¹tyi²i³; quie¹ a⁴cúa⁴ Jon⁴dai¹ i⁴cúa³ o¹tyi² a³m⁴ canh⁴a² ra³jleg³ ma³tyi²i³ niah¹ a²hmh³. \v 16 Juah⁴ne³ sian³ jan³ a³hnie³⁴ jang³⁴ nei² ne³, hniah³ li⁴ñi³i³ a⁵ga⁴ jnie³² jian³ a⁵ga⁴ cuah³ quian¹ Jon⁴dai¹ ñi³i³ i²con³ i⁴tang²³i³ i⁴seg³⁴. \s1 Sa⁴re³ júan³i³ ma³⁴ quieh¹ Se³ño²³ \p \v 17 Ta⁵i⁴sag¹ˉ⁴ i⁴la³ i²conh²ˉ³ tionh²ˉ³, sa⁴li⁴juah¹ˉ⁴ i⁴eu⁴³ re³ júanh³ˉ³, quie¹ sa⁴si³lei⁴ i⁴tsei³⁴ i²conh²ˉ³ tei⁴³i² ŋangh³ˉ³, quie¹ lei⁴ i⁴hlagh³²pa². \v 18 Quie¹ co⁴ra⁴lie⁵ ñeih³² ra⁵yan³²ˉ⁴ i⁴ti²tyonh³²ˉ³ tei⁴³i² ŋangh³ˉ³ cuah³, jian³ hain⁴ˉ⁴ co⁴meih³ la⁴ne³. \v 19 Quie¹ hniah³ ton³²nie⁴³ ti²tyonh³²ˉ³ la⁴ne³, canh⁴a² li⁴jnia³ hain³ lang⁴³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ i⁴chie⁴³. \v 20 Quie¹ la⁴teg⁴i² ŋangh³ˉ³ i⁴queuh³ˉ³ ma³⁴ quieh¹ Se³ño²³, lei³ jnia⁴ i⁴sa⁴quieh¹ Se³ño²³ la⁴ne³. \v 21 Quie¹ la⁴teg⁴i² queuh³ˉ³, ma⁵quein²³ si³jian⁴³ ca³chion²³ queuh³ ma³⁴ quieh¹; jian³ ta¹la⁴ jon³ ti²cúanh⁴³ ca³chion²³, jian³ ca³chion²³ ma³ti²hain⁴³. \v 22 ¿I² henh⁴ júanh³ˉ³ ne⁵? ¿O⁴ a⁵sia³ jauh³² quianh³ˉ³ sia³ li⁴queuh²ˉ³ hauh²ˉ³ tionh²ˉ³? Quie¹ i⁴júanh³ˉ³ la⁴ne³, sa⁴ronh⁵ˉ³ jeu³ cuah³ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ júanh³ˉ³ i⁴li⁴hyeih¹ a³sa⁴sia³ quieh¹. ¿I² henh⁴ li⁴juah¹ˉ⁴ ne⁵, o⁴ ta² re³ júanh³ˉ³? Quie¹ a⁵sia³ re³ júanh³ˉ³ tionh²ˉ³. \s1 Ma³⁴ quieh¹ Se³ño²³ \r (Mt. 26.26‑29; Mr. 14.22‑25; Lc. 22.14‑20) \p \v 23 Quie¹ a⁴hyei³⁴ˉ⁴ jau²³ la³ i⁴a⁴cúa⁴ Se³ño²³ hña³ jian³ i⁴ma³a⁴heh⁵ˉ⁵ hnei³: Quie¹ je¹nai³ i⁴a⁴cúanh³i³ Re¹ Jesús, hlo³⁴ jon³pa² a⁴tang⁴ Jesús a²hei⁴³ñih¹; \v 24 i² con³ma²a⁴cúa⁴i³ ti²hmah³² i²con²³ Jmai³i³, jon³ a⁴jeun³⁴i³, a⁴juah⁴i³: “Janh³ i⁴la³ tionh²ˉ³, cauh⁴³; i⁴la³pa² leg⁴³ he³⁴ˉ⁴ i⁴cúa¹ˉ⁴ i⁴jaun⁴ i⁴tsei³⁴ nei² quianh³ˉ³ tionh²ˉ³. Júanh¹ hnei³ la⁴la³ i⁴tyonh²ˉ³ hoh⁴³ jnia⁴.” \v 25 Conh⁴liah⁴ la⁴ne³, con³ma²a⁴queuh³i³ ma³⁴, jon³ a⁴tang⁴i³ a²va²so³ o¹bein², a⁴juah⁴i³: “O¹bein² tieh³² a²va²so³ la³ ra³he²³ i⁴lei⁴ re³ con³ jau²³ hm³⁴ con⁴juah⁴ jm³yein⁴ quien⁴ˉ⁴. La⁴jeg³⁴ nie⁴³ hauh²ˉ³, júan² hnei³ i⁴tyonh²ˉ³ hoh⁴³ jnia⁴.” \v 26 I² la⁴ne³ la⁴jeg³⁴ nie⁴³ queuh³ˉ³ a²hei⁴³ñih¹ ne³ jian³ i⁴hauh⁴ˉ³ o¹bein² tieh³² a²va²so³ ne³, ma⁵jniah³ˉ³ i⁴jaun² Se³ño²³ la⁴conh⁴i² jonh³i³. \s1 La⁴la³ hniah³ júan³⁴i³ ma³⁴ quieh¹ Se³ño²³ \p \v 27 I² jon³ ne⁵, juah⁴ hain³ queuh³ a²hei⁴³ñih¹ ne³ jian³ o⁴ hangh²i³ o¹bein² tieh³² a²va²so³ quieh¹ Se³ño²³ i⁴sa⁴júan³i³ liah⁴ teg³ tsei⁴³ Jon⁴dai¹, tianh⁵i³ chie³² i²con²³ he³² Se³ño²³ jian³ jm³yein⁴ quieh¹ Se³ño²³ liah⁴. \v 28 I² jon³ ne⁵, con⁴jan³ hniah³ con⁴³ jau²chie⁴³ liah⁴ lang⁴³i³ naih⁵i² queuh⁴³i³ a²hei⁴³ñih¹ jian³ i⁴hangh³i³ o¹bein². \v 29 Quie¹ juah⁴ne³ queuh³i³ jian³ o⁴ hangh²i³ i⁴sa⁴ñi³i³ i⁴ra³he²³ he³² Se³ño²³, queuh³i³ hangh²i³ i⁴hyieh⁴ ma²eu⁴³ pi²³i³. \v 30 Nei² ne³ jeun⁴³ hnei³ ti²chieh¹ˉ³ jian³ sa⁴ti²huanh³ˉ³ tionh²ˉ³, jian³ jeun⁴³ ma³a⁴jaun³⁴ liah⁴. \v 31 Quie¹ juah⁴ne³ re³ ma²le⁴ˉ¹ jau²chie⁴³ i²con²³ˉ¹ húan⁴ˉ¹, jon³ sa⁴ma²li⁴queih³ Se³ño²³ heih⁴³ i²con²³ˉ¹. \v 32 Quie¹ la⁴teg⁴i² queih² Se³ño²³ heih⁴³ i²con²³ˉ¹, júanh¹i³ jnia¹, canh⁴a² sa⁴si⁵hain⁴ˉ¹ co³nai² jie³ˉ¹ m⁵cu³. \p \v 33 I² la⁴ne³ jon³, goh³ quian³⁴ˉ⁴, la⁴teg⁴i² ŋangh³ˉ³ i⁴júanh³ˉ³ ma³⁴ quieh¹ Se³ño²³, jian³² hnei³ a³jan³ jan³ i⁴queuh²ˉ³ co⁴chia³. \v 34 Jian³ juah⁴ne³ sian³ a³cúanh⁴³, ua²queuh⁴³i³ jauh³² quieh¹, canh⁴a² sa⁴ŋangh⁴³ˉ³ i⁴he³⁴ hnei³ Jon⁴dai¹ ma²eu⁴³. Jian³ la⁴teg⁴i² ñei¹ pe²³ˉ⁴, ni¹júan³⁴ˉ⁴ re³ nei² seg³⁴. \c 12 \s1 Ta¹ i⁴cúa²³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ i²con²³ con⁴jan³ \p \v 1 Goh³ quian³⁴ˉ⁴, hno⁵ˉ⁵ li⁴ñih¹ˉ³ nei² quieh¹ ta¹ i⁴cúa²³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹. \p \v 2 Quie¹ ñih¹ˉ³ tionh²ˉ³ liah⁴ma²sa⁴hainh⁴ˉ³ i⁴ma²tionh²ˉ³ jeu³ conh², jian³ ma²ya¹hanh²ˉ³ coh⁵cah³² nioh⁵ a³sa⁴hleh² hain⁴. \v 3 Jian³ liah⁴, hno⁵ˉ⁵ li⁴ñih¹ˉ³ i⁴la³, i¹jan³ a³hleh²: “¡A²la³a² tyie¹ Jesús si⁵hain⁴!” juah⁴ hleh²i³ con⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹. Jian³ i¹jan³ sa⁴li⁴juah⁴ “¡I⁴lang⁴³ Jesús A³tyein²!” juah⁴ne³ sa⁴hleh²i³ con⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹. \p \v 4 Jian³ ua²liah⁴a² ma⁵quein²³ ta¹ hyieh⁴ con⁴jan³, con³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹pa² cúa²³. \v 5 Jian³ ua²liah⁴a² ma⁵quein²³ cúa²³ chie³ cúa³tag³², i²con²³ jan³ Se³ño²³pa² cúa²³i³. \v 6 Jian³ ua²liah⁴a² ma⁵quein²³ ta¹, jan³ Jon⁴dai¹pa² júan³ la⁴jeg³⁴ i²con²³ la⁴jang³⁴. \v 7 Quie¹ cúa²³ Jon⁴dai¹ i²con²³ con⁴jan³ con³ i⁴lei³ jnia⁴ i⁴quian³i³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, i⁴tei⁴³ ta¹ quieh¹ la⁴jang³⁴. \v 8 Quie¹ con⁴juah⁴ M⁴tyi⁴, cúah² Jon⁴dai¹ ca³chion²³ i⁴hleh²i³ jau²³ ŋang⁴i³ hlion⁴, jian³ i²ca³chion²³ cúah²i³ i⁴hleh²i³ i⁴ñi³i³ hlion⁴ con⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ jon³. \v 9 Jian³ ca³chion²³ hyieh⁴ i⁴hain⁴i³ hlion⁴ con⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ jon³, jian³ ca³chion²³ hyieh⁴ ua³pei⁴ i⁴huan⁴ quieh¹ a³chieh¹ con⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ jon³ liah⁴. \v 10 Jian³ ca³chion²³ hyieh⁴ i⁴júan³i³ ua³júah², jian³ ca³chion²³ hyieh⁴ i⁴hleh²i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹. Jian³ ca³chion²³ cúah² Jon⁴dai¹ i⁴li⁴ñi³i³ hain³ hleh² con⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ jian³ hain³ hleh² con⁴juah⁴ m⁴tyi⁴ jau²ta³jau²³, jian³ ca³chion²³ hyieh⁴ i⁴hleh²i³ jau²jm⁴³ seg³⁴, jian³ ca³chion²³ hyieh⁴ i⁴júanh²i³ i⁴hleh²i³ jau²jm⁴³ jon³. \v 11 La⁴jeg³⁴ nai² i⁴ne³, con³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹pa² júan³, a³tyieh⁵ ma⁵quein²³ ta¹ i²con²³ con⁴jan³ chie³ liah⁴ hnie³⁴i³ cúa³⁴i³. \p \v 12 Júan³²ˉ¹, con³ he³² hlion⁴ nai² i⁴quian³ jian³ con³pa² ra³lag¹; jian³ la⁴ne³pa² Cristo liah⁴. \v 13 Quie¹ la⁴jag³⁴ˉ¹ a⁴lang³⁴ˉ¹ con³ he³² con⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ con³ma²a⁴son⁴ˉ¹ jm³, ua²henh⁴a² ma²lang⁴³ˉ¹ o⁴ judío jian³ o⁴ griego, jian³ o⁴ a³júan³ quian¹ chie³, jian³ o⁴ a³sa⁴júan³ quian¹ chie³; jian³ la⁴jag³⁴ jnia¹ a⁴hyei²ˉ¹ con³ M⁴tyi⁴. \p \v 14 Jian³ he³² liah⁴ hlion⁴ nai² quian³, a⁵jon⁴³ con³. \v 15 Juah⁴ne³ juah⁴ si¹tag³²: “Sa⁴lang⁴³ jnia⁴ i⁴quian³ he³² la³, quie¹ sa⁴lang⁴³ˉ⁴ si¹cúa³”, ¿o⁴ i⁴jon³ so⁵lang⁴³i³ i⁴quian³ he³², lainh⁴ˉ³? \v 16 Jian³ juah⁴ne³ juah⁴ ta³ra³cua¹: “Sa⁴lang⁴³ jnia⁴ i⁴quian³ he³² la³, quie¹ sa⁴lang⁴³ˉ⁴ m⁴nei²”, ¿o⁴ i⁴jon³ so⁵lang⁴³i³ i⁴quian³ he³² liah⁴, lainh⁴ˉ³? \v 17 Quie¹ juah⁴ne³ jmah³ m⁴nei² ma²ho³ la⁴tan² he³², ¿liah⁴a² ma²li⁴nau³⁴i³? Jian³ juah⁴ jmah³ ta³ra³cua¹ ma²leg⁴³ la⁴tan² he³², ¿liah⁴a² ma²li⁴jengh³i³ juah⁴ne³ la⁴jon³? \v 18 Quie¹ Jon⁴dai¹pa² a⁴júan⁴ a⁴si⁴tyi⁵i³ hlion⁴ nai² he³², jainh¹ i²cúan²³ li⁴si⁴tyi⁵ liah⁴ ra⁵hnie³⁴i³. \v 19 Quie¹ juah⁴ne³ jmah³ con³ nai² ma²leg⁴³, sa⁴ma²leg⁴³ he³². \v 20 I² jon³ ne⁵, ua²liah⁴a² hlion⁴ nai² leg⁴³, con³ he³²pa² ra³lag¹. \p \v 21 Jian³ sa⁴li⁴juah⁴ m⁴nei² i²con²³ si¹cúa³: “Sa⁴hniah³ hnei³ i²con²³ˉ⁵”; a⁵ga⁴ li⁴juah⁴ ma³tyi² i²con²³ si¹tag³²: “Sa⁴hniah³ hnei³ i²con²³ˉ⁵.” \v 22 A⁵jon⁴³ la⁴jon³, quie¹ i⁴ya¹ha¹ he³²ˉ¹ i⁴lain⁴ˉ¹ sa⁴hniah³, i⁴jon³pa² tyein² hniah³. \v 23 Jian³ i⁴ya¹ha¹ he³²ˉ¹ i⁴lain⁴ˉ¹ sa⁴ro³ˉ¹ jeu³, eu⁴³a² tyein² re³ hei⁴ˉ¹ a²hmh³ i²jon³. Jian³ i⁴ya¹ha¹ he³²ˉ¹ i⁴sa⁴hniah³ li⁴jnia⁵, tyein² re³ hie³ˉ¹ i²jon³ liah⁴. \v 24 Quie¹ i⁴ya¹ha¹ he³²ˉ¹ i⁴lain⁴ˉ¹ tsei³⁴ jnia⁴ jon³, a⁵sia³ hniah³ jleg³⁴ ton³²nie⁴³. Quie¹ la⁴ne³ a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ he³² chie³ canh⁴a² re³ hie³⁴ chie³ i⁴lain⁴i³ sa⁴quein⁴³ jon³. \v 25 A⁴júan⁴i³ la⁴ne³ canh⁴a² sa⁴ti²tyonh² he³²i³, jian³ canh⁴a² co⁴jon³ i⁴ya¹ha¹ júan³⁴ co³hei²tsei³ nei² quieh¹ reunh¹. \v 26 Jian³ la⁴ne³, juah⁴ne³ can²³ ma²eu⁴³ con³ i⁴tyi¹ he³²i³, la⁴jeg³⁴ reunh¹pa² can²³ ma²eu⁴³ co³nai². I² juah⁴ne³ júan³i³ i⁴júanh⁴³ con³ i⁴tyi¹ he³²i³, la⁴jeg³⁴ reunh¹pa² lei⁴ si³hyonh³. \p \v 27 I² la⁴ne³ jon³, hnei³ tionh²ˉ³ langh⁴³ˉ³ he³² Cristo, jian³ con⁴jan³ hnei³ langh⁴³ˉ³ i⁴ya¹ha¹ he³²i³ jon³. \v 28 I² la⁴ne³ ne⁵, ma⁵quein²³ ta¹ a⁴tonh³ Jon⁴dai¹ joh⁴³ cúa³ cuah³ tionh²: co⁴ra⁴lie⁵ ñeih³² tionh² a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo; a²teg⁴ teun³⁴ tionh² a³hleh² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹; jian³ a²teg⁴ hneng³ tionh² a³lang⁴³ teg²³; jon³ a²ma⁴ a³júan³ ua³júah² tionh²; coh⁵ jon³ a²ma⁴ a³júan³ i⁴huan⁴ quieh¹ a³chieh¹, jian³ a³ma³hon³² chie³, jian³ a³ti²je²³ nei² quieh¹ cuah³, jian³ a³hleh² jau²jm⁴³ seg³⁴. \v 29 I² jon³ ne⁵, ¿o⁴ lang⁴³ la⁴jang³⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo, lainh⁴ˉ³? ¿Jian³ o⁴ lang⁴³ la⁴jang³⁴ a³hleh² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹? ¿Jian³ o⁴ la⁴jang³⁴ lang⁴³ teg²³? ¿Jian³ o⁴ la⁴jang³⁴ júan³ ua³júah²? \v 30 ¿Jian³ o⁴ quian³ la⁴jang³⁴ i⁴júan³i³ i⁴huan⁴ quieh¹ a³chieh¹? ¿Jian³ o⁴ hleh² la⁴jang³⁴ jau²jm⁴³ seg³⁴? ¿Jian³ o⁴ júanh² la⁴jang³⁴ jau²³ quieh¹ jau²jm⁴³ seg³⁴ jon³, lainh⁴ˉ³? \v 31 I² jon³ ne⁵, júan² hnei³ i⁴hyeih²ˉ³ ta¹ i⁴tyein² tsei³⁴ tionh²ˉ³. Jian³ heh² pe¹ˉ⁴ hnei³ tionh²ˉ³ i²con³ jeu³ tyein² tsei³⁴. \c 13 \s1 I⁴hnio³⁴i³ \p \v 1 Jian³ juah⁴ne³ hleh³ˉ⁴ jau²jm⁴³ quieh¹ chie³ jian³ o⁴ i⁴quieh¹ ángel, jian³ sa⁴sia³ i⁴hno⁵ˉ⁵ chie³, lang⁴³ jnia⁴ liah⁴i² leg⁴³ con³ a²ñi²³ i⁴ŋangh³ jian³ o⁴ cuah²ñi²³ i⁴júan³ ti³jan²³. \v 2 Jian³ juah⁴ne³ hleh³ˉ⁴ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ yan³²ˉ⁴ la⁴jeg³⁴ i⁴quieh¹ Jon⁴dai¹ i⁴ni²hma², jian³ ŋang⁴ˉ⁴ la⁴jeg³⁴ nai², jian³ i⁴hain⁴ˉ⁴ hlion⁴ mai²³ i⁴li⁴qui²³ˉ⁵ mah⁴ ta⁵co⁴³, jian³ juah⁴ne³ sa⁴sia³ i⁴hno⁵ˉ⁵ chie³, i¹con³ a⁵sia³ i⁴quein⁴³ˉ⁴. \v 3 Jian³ juah⁴ne³ tyieh⁵ˉ⁵ i⁴sia³ quien⁴ˉ⁴ i²con²³ a³ti⁴ñei³ i⁴queuh⁴³i³, jian³ juah⁴ne³ cúah³²ˉ⁴ la⁴teg⁴ he³⁴ˉ⁴ húan⁵ˉ⁵ i⁴jeng³⁴i³, jian³ sa⁴sia³ i⁴hno⁵ˉ⁵ chie³, i¹con³ sa⁴tei⁴³ ta¹ i⁴júan³⁴ˉ⁴ jon³. \p \v 4 A³hain⁴ a³hnio³⁴ chie³, júanh³ tsei⁴³i³; jian³ tsei³⁴ tsei⁴³i³, jian³ sa⁴eu⁴³ tsei⁴³i³; jian³ sa⁴júan³i³ ñei⁴³, a⁵ga⁴ júan³i³ ron⁴. \v 5 Jian³ sa⁴júan³i³ i⁴sa⁴haih¹ li⁴lei⁴, jian³ sa⁴sian³i³ jeu³ nei² quieh¹ hña³i³; jian³ a⁵sia³ m³tsainh²i³, jian³ sa⁴tonh²i³ tsei⁴³. \v 6 Jian³ sa⁴júan³i³ si³hyonh³i³ nei² quieh¹ i⁴hlagh³², quie¹ júan³i³ si³hyonh³i³ nei² quieh¹ jau²³ ni²tei⁴³. \v 7 Jian³ cúah²i³ tsei⁴³ la⁴jeg³⁴, jian³ hain⁴i³ la⁴jeg³⁴, jian³ hain³² tsei⁴³i³ la⁴jeg³⁴, jian³ tieh¹i³ la⁴jeg³⁴. \p \v 8 Quie¹ i⁴hnio³⁴i³ chie³ sa⁴legh⁴ ua²ua⁴jeu³². I² i⁴hleh²i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ ne⁵, ua⁵jeu³², jian³ ua⁵jeu³²pa² i⁴hleh²i³ jau²jm⁴³ seg³⁴, jian³ i⁴ŋang⁴i³ liah⁴, ua⁵jeu³²pa². \v 9 Quie¹ con³ i²meih³pa² nia²ˉ¹, jian³ con³ i²meih³pa² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ hleh²ˉ¹ liah⁴ tieh²la³. \v 10 I² tei⁴³i² ma³a⁴tyie³⁴ jm² i⁴ŋang⁴ˉ¹ ni²hyan³² ne⁵, jon³ ua⁵jeu³² i⁴co⁴meih³ jon³. \p \v 11 Quie¹ con³ma²lang⁴³ˉ⁴ yein³, ma²hleh³ˉ⁴ liah⁴i² hleh² yein³, jian³ ma²júan³⁴ˉ⁴ co³hei²tsei³ liah⁴i² júan³ yein³, jian³ ma²lain³⁴ˉ⁴ liah⁴i² lain⁴ yein³; i² con³ma²ra⁴don⁵ˉ⁵ ne⁵, jon³ a⁴tei⁵ˉ⁵ la⁴jeg³⁴ i⁴júan³ yein³. \v 12 Jian³ la⁴ne³pa² niah⁴ˉ¹ tieh²la³ la⁴jan³ a³je²³ con³ a²heu³ i⁴so⁵lain³ re³; i² la⁴teg⁴i² jon³ ne⁵, niah³²ˉ¹ si¹jia⁵ o³tan². Tieh²la³ co⁴meih³pa² yan³²ˉ⁴, i² la⁴teg⁴i² jon³pa² li⁴yan³²ˉ⁴ la⁴jon³ liah⁴i² cu²³ jnia⁴ Jon⁴dai¹. \p \v 13 I² tieh²la³ ne⁵, hneng³pa² i⁴la³ sa⁴ua⁵jeu³²: i⁴hain⁴i³, i⁴hain³² tsei⁴³i³ jian³ i⁴hnio³⁴i³; jian³ i⁴tyein² quein⁴³ conh⁴ li⁵hneng³ ne³, i⁴hnio³⁴ pi²³i³. \c 14 \s1 Nei² quieh¹ i⁴hleh²i³ jau²jm⁴³ seg³⁴ \p \v 1 Júan² hnei³ tionh²ˉ³ i⁴tyein² hnoh⁴³ˉ³ chie³, jian³ i⁴hnoh³ˉ³ hyeih²ˉ³ ta¹ i⁴cúa²³ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ conh⁴a² la⁴jeg³⁴ i⁴tyein² hnoh³ˉ³ hyeih²ˉ³ i⁴hleh²i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹. \v 2 Quie¹ a³hain⁴ a³hleh² jau²jm⁴³ seg³⁴, a⁵sia³ hlenh⁴³i³ chie³, quie¹ hlenh⁴³ Jon⁴dai¹ pi²³i³. Quie¹ i¹jan³ sa⁴ŋang⁴, quie¹ hleh²i³ con⁴juah⁴ M⁴tyi⁴ quieh¹ Jon⁴dai¹ jau²³ i⁴ni²hma². \v 3 I² a³hain⁴ a³hleh² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ ne⁵, hlenh⁴³i³ a³sang²³ canh⁴a² si⁵cúan³i³, jian³ tonh³i³ jeu³ tsei²³, jian³ canh⁴a² lag¹ tsei⁴³i³. \v 4 I² a³hain⁴ a³hleh² jau²jm⁴³ seg³⁴ ne⁵, júan³ i⁴si³cúan³ hña³ pi²³i³; i² a³hleh² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ ne⁵, júan³i³ i⁴si³cúan³ a³lang⁴³ cuah³. \p \v 5 Jian³ ma²hno⁵ pe²³ˉ⁴ hleh² hnei³ jau²jm⁴³ seg³⁴ la⁴jangh³ˉ³ tionh²ˉ³; quie¹ eu⁴³a² tyein² hno⁵ˉ⁵ i⁴canh²ˉ³ i⁴hleh²ˉ³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹; quie¹ eu⁴³a² tyein² re³ i⁴quian³i³ i⁴hleh²i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ la⁴conh⁴a² i⁴hleh²i³ jau²jm⁴³ seg³⁴, juah⁴ne³ sa⁴júanh²i³ jau²³, canh⁴a² lei⁴ si⁵cúan³ a³lang⁴³ cuah³. \v 6 Jian³ liah⁴, goh³ quian³⁴ˉ⁴, juah⁴ne³ nai³²ˉ⁴ i²conh²ˉ³ tionh²ˉ³ i⁴ni¹hleh³ˉ⁴ jmah³ jau²jm⁴³ seg³⁴, i¹con³ sa⁴tei⁴³ ta¹ lei⁴ i²conh²ˉ³ tionh²ˉ³, juah⁴ne³ sa⁴hlenh²ˉ⁵ hnei³ tionh²ˉ³ jau²³ i⁴cúa²³ Jon⁴dai¹, jian³ o⁴ jau²³ i⁴ŋang⁴i³ ni²tei⁴³, jian³ o⁴ jau²³ i⁴a⁴hyei³⁴ˉ⁴, jian³ o⁴ jau²³ liah⁴ hniah³ canh²ˉ³ tionh²ˉ³. \p \v 7 Júan³²ˉ¹, la⁴jeg³⁴ i⁴sa⁴sian³ i⁴júan³ seun²³, liah⁴i² leg⁴³ a²lau⁴³ ma³ta³ jian³ o⁴ a²teun³ arpa, juah⁴ne³ sa⁴chie²³i³ con⁴juah⁴ solfa, sa⁴li⁴ñi³ a³ti²nau³ hain³ seun²³ júan³i³. \v 8 Jian³ nei² quieh¹ a²hlie⁴ liah⁴, juah⁴ne³ sa⁴jai²³i³ a²lau⁴³ trompeta liah⁴ hniah³ jai³⁴i³, i¹jan³ sa⁴li⁴júan³⁴ co³jian¹ i⁴si⁵júan⁴i³ hnai³. \v 9 Jian³ la⁴ne³pa² hnei³ tionh²ˉ³ liah⁴, juah⁴ne³ sa⁴hleh³ˉ³ jau²³ i⁴li⁴ŋang⁴ chie³, ¿liah⁴ cúan²³ li⁴ñi³i³ henh⁴ hleh³ˉ³? ¡Quie¹ hlenh⁵ tyi⁴pa² hnei³ la⁴ne³! \v 10 I⁴chie⁴³pa² hlion⁴ nai² jau²jm⁴³ sia³ m⁵cu³ la³, jian³ la⁴jeg³⁴pa² ŋang⁴ a³ti²ŋang⁴. \v 11 I² juah⁴ne³ sa⁴ŋang⁴ jnia⁴ henh⁴ ra³juah⁴ jau²jm⁴³ i⁴hleh² jan³ i²con²³ˉ⁵, lang⁴³ jnia⁴ la⁴jan³ a³sian³ ta⁵seg³⁴ i²con²³ a³hain⁴, jian³ hei⁴i³ liah⁴ lang⁴³ la⁴jan³ a³sian³ ta⁵seg³⁴ i²con²³ˉ⁵. \v 12 Jian³ la⁴ne³ hnei³ tionh²ˉ³ liah⁴, ta² hnoh³ˉ³ jang³⁴ hoh⁴³ˉ³ tionh²ˉ³ i⁴hyeih²ˉ³ ta¹ i⁴cúa²³ M⁴tyi⁴; i⁴jon³ tyein² júan² hnei³ i⁴hnoh³ˉ³ hyeih²ˉ³ i⁴jon³ i⁴júan³ i⁴si³cúan³ a³lang⁴³ cuah³. \p \v 13 I² la⁴ne³ a³hain⁴ a³hleh² jau²jm⁴³ seg³⁴, hniah³ mh³i³ Jon⁴dai¹ i⁴cúa³⁴i³ i⁴júanh³i³ jau²³ a⁴hleh⁴i³ jon³. \v 14 Quie¹ juah⁴ne³ mh⁵ˉ⁵ Jon⁴dai¹ jeu³ jau²jm⁴³ seg³⁴, m⁴tyi⁴ quien⁴ pe²³ˉ⁴ m²³, jian³ sa⁴ŋang⁴ˉ⁴ o³tan². \v 15 I² jon³ ne⁵, ¿liah⁴a² hniah³ júan³²ˉ⁴? Quie¹ hniah³ mh²ˉ⁵ Jon⁴dai¹ jeu³ m⁴tyi⁴ quien⁴ˉ⁴, jian³ hniah³ mh²i³ jnia⁴ liah⁴ con⁴juah⁴ i⁴ŋang⁴ˉ⁴. Jian³ hniah³ he¹ˉ⁴ seun²³ jeu³ m⁴tyi⁴ quien⁴ˉ⁴, jian³ hniah³ he¹ˉ⁴ con⁴juah⁴ i⁴ŋang⁴ˉ⁴ liah⁴. \v 16 Quie¹ juah⁴ne³ cúah³ hnei³ ti²hmah³² i²con²³ Jon⁴dai¹ con⁴juah⁴ jmah³ jeu³ m⁴tyi⁴ quianh³ˉ³, i² chie³ peih¹ a³si²nau³ hlonh²ˉ³ hain⁴, sa⁴li⁴juah⁴i³ “la⁴ne³pa²”, quie¹ sa⁴ŋang⁴i³ jau²³ i⁴a⁴cúah²ˉ³ ti²hmah³². \v 17 I² hnei³, i⁴chie⁴³ re³ cúah³ˉ³ ti²hmah³² i²con²³ Jon⁴dai¹ la⁴ne³, i² a³sang²³, sa⁴si³cúan³i³. \v 18 Jian³ cúah⁵ˉ⁵ Jon⁴dai¹ ti²hmah³² quie¹ hlion⁴ pi¹ jau²jm⁴³ seg³⁴ hleh³ˉ⁴ la⁴conh⁴a² la⁴jangh³ˉ³ tionh²ˉ³; \v 19 quie¹ i²con²³ cuah³, tyein² hno⁵ˉ⁵ hleh¹ˉ⁴ quin⁴ hña⁴ jon¹ jau²³pa² i⁴ŋang⁴ˉ⁴, canh⁴a² li⁴heh²ˉ⁵ a³sang²³ la⁴conh⁴a² i⁴hleh¹ˉ⁴ quia³⁴ mai²³ jon¹ jau²³, jau²jm⁴³ seg³⁴. \p \v 20 Goh³ quian³⁴ˉ⁴, a⁵júan³ hnei³ co³hei²tsei³ tionh²ˉ³ liah⁴i² júan³ yein³, quie¹ hniah³ júanh³²ˉ³ yein³ nei² quieh¹ i⁴hlagh³²pa², jian³ hniah³ júanh³²ˉ³ a³ma³don⁵ liah⁴i² co³hei²tsei³ ti²júanh³ˉ³. \v 21 Quie¹ ra³juah⁴ ra³sag² ma²jyi³ quieh¹ lai²³: “Hleh¹ˉ⁴ i²con²³ a³jeu³ la³ jeu³ jau²jm⁴³ seg³⁴ con⁴juah⁴ a³sian³ ta⁵seg³⁴; a⁵ga⁴ la⁴ne³ ro⁵i³ jnia⁴ jeu³, juah⁴ Se³ño²³.” \v 22 I² la⁴ne³ jon³, ta¹ i⁴hleh²i³ jau²jm⁴³ seg³⁴ jon³ júan³ lei³ i²con²³ a³sa⁴hain⁴, a⁵jon⁴³ i²con²³ a³ti²hain⁴; jian³ ta¹ i⁴hleh²i³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ júan³ lei³ i²con²³ a³ti²hain⁴, a⁵jon⁴³ i²con²³ a³sa⁴hain⁴. \v 23 I² jon³ ne⁵, la⁴teg⁴i² ti²ŋangh³ la⁴jang³⁴ cuah³ con³ i²ti²ŋangh³, jian³ la⁴jang³⁴ hleh² jau²jm⁴³ seg³⁴, i² jon³ a⁴han⁵ a³sa⁴ma³ñi³ re³ jian³ o⁴ a³sa⁴hain⁴ tionh², ¿o⁴ a⁵sia³ li⁴juah⁴i³ i⁴ti²ŋoh⁴³ˉ³ tionh²ˉ³? \v 24 I² juah⁴ne³ la⁴jang³⁴ ti²hleh² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ ne⁵, i² jon³ a⁴tyie³⁴ jan³ a³sa⁴hain⁴ jian³ o⁴ jan³ a³sa⁴ma³ñi³ re³, jon³ li⁴chie⁴³ tsei⁴³i³ i⁴ren³i³ chie³² jian³ tainh⁴³i³ tsei⁴³ i⁴ti²hleh² la⁴jang³⁴. \v 25 I² la⁴ne³ li⁴jñeih³ co³hei²tsei³ i⁴júan³i³ naih⁵ ni²tsei⁴³i³, jian³ li⁴si⁴jnei⁵i³ i⁴queinh³i³ ma³tyi² i⁴ma⁵con⁴³i³ Jon⁴dai¹, juah⁴i³: “I⁴chie⁴³pa² sainh⁴³ Jon⁴dai¹ jenh²ˉ³ tionh²ˉ³.” \p \v 26 Quie¹ la⁴jon³ ne⁵, goh³ quian³⁴ˉ⁴, la⁴teg⁴i² ŋangh³ˉ³ tionh²ˉ³, con⁴jan³ hnei³ ma⁵a³quian³ seun²³, ma⁵a³quian³ i⁴he²³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, ma⁵a³hleh² jau²jm⁴³ seg³⁴, jian³ ma⁵a³quian³ jau²³ i⁴cúa²³ Jon⁴dai¹ i²con²³i³, jian³ ma⁵a³júanh² jau²jm⁴³ seg³⁴. Tsei³⁴pa²; quie¹ la⁴jeg³⁴ hniah³ lei⁴ i⁴si³cúan³ cuah³. \v 27 Quie¹ la⁴teg⁴i² hleh²i³ jau²jm⁴³ seg³⁴, hniah³ hleh³ on³⁴ jian³ o⁴ on³ eu⁴³ jeun⁴³, jian³ ma⁵jan³pa²; jian³ hniah³ jan³ a³júanh² jau²³. \v 28 I² juah⁴ne³ sa⁴sian³ a³li⁴ŋang³⁴, jon³ sa⁴hniah³ hleh³i³ o³tan² i²con²³ cuah³, quie¹ hniah³ hlenh⁵i³ hña³ naih⁵ m⁴tyi⁴ quieh¹, jian³ i²con²³ Jon⁴dai¹. \v 29 Conh⁴liah⁴ la⁴ne³ liah⁴ la⁴jang³⁴ a³hleh² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, hniah³ hleh³ on³⁴ jian³ o⁴ on³, jian³ i²ca³chion²³ hniah³ con⁴³i³ jau²chie⁴³. \v 30 Jian³ juah⁴ne³ cúa²³ Jon⁴dai¹ jau²³ i²con²³ jan³ a³ua²cua⁴³, jon³ hniah³ jian³⁴ a³si²hleh². \v 31 Quie¹ li⁴hleh²ˉ³ tionh²ˉ³ la⁴jangh³ˉ³ ma⁵jan³ hnei³, canh⁴a² la⁴jang³⁴ li⁴ŋang⁴ jian³ li⁴lai⁴³ tsei⁴³i³. \v 32 Jian³ la⁴jang³⁴ a³hleh² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, hniah³ júan³⁴i³ heih⁴³ i²con²³ m⁴tyi⁴ quieh¹, \v 33 quie¹ lang⁴³ Jon⁴dai¹ a³júan³ i⁴tionh² chie³ con³ co³hei²tsei³pa², a⁵hei⁴³ a³júan³ i⁴tionh² chie³ i⁴sa⁴hei¹ jeu³. \p Jian³ la⁴jon³ liah⁴i² júan³ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹ la⁴jeg³⁴ cuah³, \v 34 sa⁴hniah³ hleh³ a³m⁴ tionh² cuah³, quie¹ sa⁴ra³cúa²³ la⁴ne³, quie¹ hniah³ ron⁵i³ jeu³ a³ñih³ liah⁴ ra³juah⁴ lai²³. \v 35 Jian³ juah⁴ne³ sia³ con³ i⁴hnie³⁴i³ li⁴ñi³i³, hniah³ ŋangh³i³ i³cúa³ jauh³²; quie¹ sa⁴re³ jnia⁴ juah⁴ne³ hleh² jan³ a³m⁴ cuah³. \p \v 36 ¿O⁴ lainh⁴ˉ³ i⁴ra⁴lie⁵ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i²conh²ˉ³ tionh²ˉ³? ¿Jian³ o⁴ lainh⁴ˉ³ jmah³ i²conh² hnei³pa² ma³a⁴tyie³⁴ tionh²ˉ³? \v 37 Jian³ juah⁴ne³ lain⁴ jan³ i⁴lang⁴³i³ a³hleh² jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ o⁴ lain⁴i³ i⁴quian³i³ ta¹ i⁴cúa²³ M⁴tyi⁴, hniah³ li⁴ñi³i³ i⁴ua²sag³⁴ˉ⁴ la³ i⁴leg⁴³ heih⁴³ quieh¹ Se³ño²³. \v 38 Jian³ juah⁴ne³ sa⁴ro³i³ jeu³, jon³ sa⁴ronh³²i³ hnei³ jeu³ liah⁴. \p \v 39 I² la⁴ne³ jon³, goh³ quian³⁴ˉ⁴, júan² hnei³ i⁴tyein² hnoh³ˉ³ hleh²ˉ³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹, jian³ a⁵hnia³ hnei³ i⁴hleh²i³ jau²jm⁴³ seg³⁴. \v 40 Jian³ júan² hnei³ i⁴hei¹ jeu³ la⁴jeg³⁴ jian³ liah⁴ ra³cúa²³. \c 15 \s1 Nei² quieh¹ i⁴hyon⁴³ a³jaun² \p \v 1 Jian³ i⁴la³ liah⁴, goh³ quian³⁴ˉ⁴, hno⁵ˉ⁵ tyon³²ˉ⁴ hoh⁴³ˉ³ jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ i⁴a⁴hleh³ˉ⁴ i²conh²ˉ³ tionh²ˉ³, i⁴jon³ i⁴a⁴hyeih²ˉ³ jian³ i⁴sa⁴teinh⁵ˉ³ hoh⁴³. \v 2 Jian³ con⁴juah⁴ jau²³ i⁴a⁴hlenh⁵ˉ⁵ hnei³ ne³, ma³a⁴lonh⁴ˉ³ tionh²ˉ³, juah⁴ne³ liah⁴ma³quianh²ˉ³ jon³ jian³ juah⁴ne³ ra⁵hainh⁴ˉ³ jang³⁴ hoh⁴³, a⁵jon⁴³ i⁴sa⁴tei⁴³ ta¹. \p \v 3 Quie¹ co⁴ra⁴lie⁵ ñeih³² a⁴heh⁵ˉ⁵ hnei³ liah⁴ jau²³ a⁴hyei³⁴ˉ⁴: I⁴a⁴jaun³⁴ Cristo nei² quieh¹ chie³² quian⁴ˉ¹, liah⁴i² ra³sag² Ma²jyi³; \v 4 jian³ a⁴hon³⁴i³, jian³ a⁴hyon²³i³ con³ma²a⁴teg⁴ hneng³ jm², liah⁴i² ra³juah⁴ Ma²jyi³; \v 5 jian³ i⁴ma⁴jnia³²i³ i²con²³ Pe³², jian³ coh⁵ jon³ ma⁴jnia³²i³ i²con²³ a³quia⁵teun⁴ chie³ quian¹i³. \v 6 Jian³ coh⁵ jon³ liah⁴, ma⁴jnia³²i³ i²con²³ leg⁴³ co³jo³² mai²³ si³reunh⁴ˉ¹ conh⁴ a⁴la³, jian³ jeun⁴³ pi¹i³ tionh² sian³ tieh²la³, jian³ ca³chion²³pa² ma³a⁴chian³⁴. \v 7 Jian³ ta⁴coh⁵ jon³ liah⁴, a⁴ma⁴jnia³²i³ i²con²³ Jacobo; jian³ jon³ a²ma⁴ ma⁴jnia³²i³ i²con²³ la⁴jang³⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹i³. \p \v 8 Jian³ ta⁵i²a⁴toh⁴ quieh¹ la⁴jang³⁴, a⁴ma⁴jnia³²i³ i²con²³ jnia⁴ i⁴lang⁴³ˉ⁴ la⁴jan³ a³ra⁵sian³ sa⁴ni²hyan³² segh³. \v 9 Quie¹ sa⁴quein⁴³ jnia⁴ la⁴conh⁴a² la⁴jang³⁴ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹ Jesucristo, jian³ sa⁴haih¹ i⁴li⁴te³⁴i³ jnia⁴ jan³ a³hei¹ joh⁴³ cúa³ ta¹ quieh¹i³, quie¹ a⁴hang³⁴ jnia⁴ cuah³ quian¹ Jon⁴dai¹. \v 10 I² nei² quieh¹ i⁴ra⁵tsei³⁴ tsei⁴³ Jon⁴dai¹ ne⁵, tieh²la³ lang⁴³ˉ⁴ liah⁴ lang⁴³ˉ⁴ la³; jian³ i⁴ra⁵tsei³⁴ tsei⁴³i³ i²con²³ˉ⁵ jon³, hlion⁴ tei⁴³ ta¹; quie¹ hlion⁴ ta¹ ma³a⁴júan³⁴ˉ⁴ la⁴conh⁴a² la⁴jang³⁴i³ tionh²; jian³ a⁵hei⁴³ jnia⁴ a⁴júan³⁴ˉ⁴, quie¹ Jon⁴dai¹pa² a⁴júan⁴ con⁴juah⁴ i⁴ra⁵tsei³⁴ tsei⁴³i³ i²con²³ˉ⁵ jon³. \v 11 Jian³ a⁵sia³ i⁴leg⁴³ ua²hain³ˉ² a⁴júan⁴, hei⁴i³ tionh² jian³ o⁴ jnia⁴, la⁴ne³pa² hleh³ jnie³², jian³ la⁴ne³pa² jau²³ ra⁵hainh⁴ˉ³. \p \v 12 Jian³ juah⁴ne³ si³hleh² jau²³ quieh¹ Cristo i⁴a⁴hyon²³i³ jen² a³jaun², ¿liah⁴ cúan²³ juah⁴ ca³chion²³ hnei³ tionh²ˉ³ i⁴a⁵sian⁴³ a³jaun² hyon⁴³? \v 13 I² juah⁴ne³ sa⁴hyon⁴³ a³jaun² ne⁵, a⁵sian⁴³da³ Cristo la⁴hyon²³, juah⁴ne³ la⁴jon³. \v 14 Jian³ juah⁴ne³ sa⁴a⁴hyon²³ Cristo, i¹con³ sa⁴quein⁴³ jau²³ i⁴hleh³ jnie³² juah⁴ne³ la⁴jon³, jian³ i¹con³ sa⁴quein⁴³ i⁴ti²hainh⁴ˉ³ tionh²ˉ³ liah⁴. \v 15 Jian³ ta³sangh² jnie³² a³hleh² jau²ta³jau²³ nei² quieh¹ Jon⁴dai¹, quie¹ ma³a⁴juah² jnie³² i⁴a⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ i⁴a⁴hyon²³ Cristo; quie¹ juah⁴ne³ sa⁴i⁴chie⁴³ hyon⁴³ la⁴jang³⁴ a³jaun², a⁵sia³da³ i⁴chie⁴³ la⁴júan⁴ Jon⁴dai¹ i⁴a⁴hyon²³ Cristo, juah⁴ne³ la⁴jon³. \v 16 Quie¹ juah⁴ i⁴chie⁴³ sa⁴hyon⁴³ a³jaun² tionh², a⁵sian⁴³da³ Cristo la⁴hyon²³. \v 17 I² juah⁴ne³ sa⁴a⁴hyon²³ Cristo ne⁵, i¹con³ sa⁴quein⁴³ i⁴ti²hainh⁴ˉ³ tionh²ˉ³, jian³ liah⁴ma³ti²renh³ jon³pa² hnei³ chie³². \v 18 Jian³ liah⁴ la⁴jang³⁴ a³ma³a⁴jaun³⁴ ra⁵hain⁴ i²con²³ Cristo, ma³ua⁵hain⁴ pi²³i³ ta³sagh³². \v 19 Jian³ juah⁴ne³ jmah³ nei² m⁵cu³ la³ hain³² tsei⁴³ˉ¹ i²con²³ Cristo, eu⁴³ jeu²³ jnia¹ la⁴conh⁴a² la⁴jang³⁴ chie³. \p \v 20 Quie¹ a⁵jon⁴³ la⁴ne³, quie¹ i⁴chie⁴³pa² a⁴hyon²³ Cristo jen² a³jaun², a³nai² a³a⁴hyon²³ co⁴ra⁴lie⁵ jen² a³jaun² jian³ i⁴hyon⁴³ la⁴jang³⁴ la⁴ne³. \v 21 Quie¹ liah⁴i² a⁴hei³⁴ húan³⁴ m⁵cu³ la³ nei² quieh¹ jan³ chie³, la⁴ne³ hyon⁴³ la⁴jang³⁴ a³jaun² nei² quieh¹ i⁴a⁴hyon²³ jan³ ñeih³². \v 22 Jian³ la⁴ne³ liah⁴i² jaun⁴ la⁴jang³⁴ a³lang⁴³ jeun³ A³dang²³, jian³ la⁴ne³ li⁴sian³ la⁴jang³⁴ con⁴juah⁴ i⁴lang⁴³i³ a³quian¹ Cristo liah⁴. \v 23 Jian³ ma⁵con³pa² hniah³ si⁵lei⁴: Quie¹ a⁴hyon²³ Cristo ñeih³², a³nai² co⁴ra⁴lie⁵ jen² a³jaun²; i² jon³ a²ma⁴ hyon⁴³ la⁴jang³⁴ a³quian¹ Cristo la⁴teg⁴i² jionh⁴ pi²³i³. \v 24 Jon³ a²ma⁴ tieh⁴ o³tan² la⁴teg⁴i² cúah³ Cristo ta¹ i²con²³ Jon⁴dai¹ Jmai³, la⁴teg⁴i² ma³a⁴jeun³⁴i³ la⁴jeg³⁴ heih⁴³ jian³ ta¹ jian³ ua³pei⁴ quieh¹ a³hie²³. \v 25 Quie¹ hniah³ júan³⁴ Cristo heih⁴³ la⁴teg⁴i² a⁴cagh¹i³ jm² i²con²³ la⁴jang³⁴ a³hie²³. \v 26 I²a⁴toh⁴ a³hie²³ i²con²³ˉ¹ i⁴jeun³⁴i³, húan³⁴pa². \v 27 Quie¹ a⁴tonh³ Jon⁴dai¹ joh⁴³ cúa³tag³² Cristo la⁴jeg³⁴. I² tei⁴³i² ra³juah⁴ i⁴a⁴tonh³ Jon⁴dai¹ joh⁴³ cúa³i³ la⁴jeg³⁴, a⁵sia³ ra³juah⁴ i⁴hein² Jon⁴dai¹ joh⁴³ cúa³i³, quie¹ Jon⁴dai¹pa² a⁴tonh³ joh⁴³ cúa³i³ la⁴jeg³⁴. \v 28 I² tei⁴³i² ma³hei¹ joh⁴³ cúa³ A³jon⁴³ Jon⁴dai¹ la⁴jeg³⁴, ma²jon³ tonh³i³ liah⁴ joh⁴³ cúa³ Jmai³i³ a³ma²a⁴tonh³ joh⁴³ cúa³i³, canh⁴a² lain⁴ Jon⁴dai¹ a³júan³ heih⁴³ i²con²³ la⁴jang³⁴ jian³ la⁴jeg³⁴. \p \v 29 ¿Liah⁴a² ti²sion⁴³i³ jm³ nei² quieh¹ a³jaun², juah⁴ne³ i⁴chie⁴³ sa⁴hyon⁴³ a³jaun²? ¿I² e⁴lagh³ ti²sion⁴³i³ jm³ nei² quieh¹ a³jaun² juah⁴ne³ la⁴ne³? \p \v 30 ¿I² e⁴le³⁴ tieh² jnie³² i⁴co³ jia²³ ne⁵, juah⁴ne³ la⁴jon³? \v 31 Quie¹ i⁴chie⁴³pa², goh³ quian³⁴ˉ⁴, la⁴jeg³⁴ jm²pa² sian³⁴ˉ⁴ i⁴co³ jia²³ li⁴jaun⁴ˉ⁴; i⁴chie⁴³pa² liah⁴i² júan³⁴ˉ⁴ ron⁴ nei² quianh³ˉ³ tionh²ˉ³ i²con²³ Re¹ Jesucristo quian⁴ˉ¹, leg⁴³ la⁴ne³. \v 32 ¿Jian³ o⁴ la⁴júan³⁴ˉ⁴ co³hei²tsei³ liah⁴i² júan³ chie³, con³ma²a⁴tag² jnie³² jie³ jnie³² a²hyah³ con³, je¹jeu³ Efeso, lainh⁴ˉ³? ¿Quie¹ henh⁴ ta¹ tei⁴³ juah⁴ne³ la⁴ne³? Quie¹ juah⁴ne³ sa⁴hyon⁴³ a³jaun², chie⁴³pa² li⁴juah⁴i³ tionh²: “Ua²quih³²ˉ¹, ua²hneih³²ˉ¹, la⁴tang³ˉ¹, quie¹ hie³⁴ jaun⁴ˉ¹.” \p \v 33 A⁵ua²lainh²ˉ³ ca³ tionh²ˉ³, quie¹ ñi³reunh¹i³ hlangh² júan³ si³hain⁴ tsei⁴³i³ jeu³ tsei²³. \v 34 Júanh¹ co³hei²tsei³ quianh³ re³ tionh²ˉ³, a⁵ma⁵ta⁵canh¹ chie³²; quie¹ ca³chion²³ hnei³ tionh²ˉ³ sa⁴cmh⁴³ˉ³ re³ Jon⁴dai¹. Jian³ jeu³⁴ˉ⁴ hnei³ i⁴ne³ canh⁴a² li⁴hyeinh³²ˉ³. \p \v 35 Jian³ li⁴ŋang³⁴ jan³: “¿Liah⁴ pi² hyon⁴³ a³jaun², liah²? ¿Liah⁴ pi² leg⁴³ he³²i³ i⁴can³⁴i³ tionh²?” \v 36 ¿A¹ sa⁴ŋoh⁴³ˉ³, liah²? Quie¹ a⁵jon⁴³ la⁴tan² o¹m⁴ i⁴janh³ˉ³ hya²³, jmah³ o¹tsei⁴³pa². \v 37 Quie¹ i⁴janh³ˉ³ a⁵jon⁴³ i⁴ma³leg⁴³ o¹sieh³² si²hya²³, quie¹ leg⁴³ o¹m⁴ lang³⁴pa², ua²hain³a² o¹m⁴ trigo jian³ o⁴ o¹m⁴ seg³⁴. \v 38 Ma²jon³ cúa²³ Jon⁴dai¹ i⁴lai⁴³ o¹m⁴ jon³ liah⁴ hnie³⁴i³, jian³ conh⁴ co³ nai² o¹m⁴ cúa²³i³ liah⁴ hniah³ jnia⁴ sieh³² hyie⁴³. \v 39 Jian³ la⁴jeg³⁴ he³² liah⁴, sa⁴co³nai² leg⁴³; quie¹ he³² chie³ con³ nai²pa² leg⁴³, jian³ he³² jah⁴ quin⁴ cúa³tag³², i⁴seg³⁴ nai²pa² leg⁴³, jian³ he³² jon⁴³tan²³ ne³, i⁴seg³⁴pa² leg⁴³, jian³ he³² jah⁴ tionh² joh⁴³ jm³, i⁴seg³⁴pa² leg⁴³ liah⁴. \v 40 Jian³ la⁴ne³ liah⁴, sia³ he³² quieh¹ ñi⁴jeu⁵ jian³ he³² quieh¹ nei² cuah³²húa³⁴ la³; jian³ i⁴seg³⁴pa² tsei³⁴ jnia⁴ he³² quieh¹ ñi⁴jeu⁵, jian³ ma⁵quein²³ tsei³⁴ jnia⁴ he³² quieh¹ nei² cuah³²húa³⁴ la³. \v 41 Jian³ hyie³ liah⁴, i⁴seg³⁴pa² leg⁴³ joh¹ quieh¹i³, jian³ segh³ liah⁴, i⁴seg³⁴pa² leg⁴³ joh¹ quieh¹i³, jian³ joh¹ quieh¹ jah⁴nai⁴³ liah⁴, i⁴seg³⁴pa² leg⁴³; jian³ ma⁵quein²³pa² jnia⁴ joh¹ quieh¹ jah⁴nai⁴³ tionh² liah⁴. \v 42 Jian³ la⁴ne³ si⁵lei⁴ liah⁴ tei⁴³i² hyon⁴³ a³jaun². He³²i³ i⁴ho²³i³ i⁴jyah², jon³ hyie⁴³ con³ i⁴so⁵legh⁴ ua²a⁴jyah³. \v 43 He³²i³ i⁴ho²³i³ so⁵quein⁴³, jon³ hyie⁴³ i⁴quian³ joh¹. He³²i³ i⁴ho²³i³ sa⁴huanh³, jon³ hyie⁴³ con³ i⁴quian³ ua³pei⁴. \v 44 I⁴ho²³i³ he³²i³ quieh¹ cuah³²húa³⁴ la³, jon³ hyie⁴³ con³ he³²i³ quieh¹ ñi⁴jeu⁵. Jian³ liah⁴i² sia³ he³² quieh¹ cuah³²húa³⁴ la³, la⁴ne³pa² sia³ he³² quieh¹ ñi⁴jeu⁵ liah⁴. \p \v 45 Quie¹ la⁴ne³ ra³juah⁴ Ma²jyi³: “Quie¹ A³dang²³ ñeih³² a⁴lang³⁴ ra⁴lie⁵ jan³ chie³ a³sian³.” I² A³dang²³ i²a⁴toh⁴ ne⁵, a⁴lang³⁴i³ m⁴tyi⁴ a³júan³ i⁴li⁴sian³ chie³. \v 46 Quie¹ he³² ra⁴lie⁵ sa⁴leg⁴³ he³² quieh¹ m⁴tyi⁴, quie¹ leg⁴³ he³² quieh¹ cuah³²húa³⁴ la³pa². Coh⁵ ne³pa² jia²³ i⁴leg⁴³ i⁴quieh¹ m⁴tyi⁴. \v 47 Quie¹ chie³ a³a⁴lang³⁴ ra⁴lie⁵, a⁴lang³⁴i³ o¹cuah³² jian³ a³sian³ cuah³²húa³⁴ la³; i² i²a⁴teg⁴ on³⁴ chie³, a³hain⁴ Se³ño²³, a³quian¹ ñi⁴jeu⁵. \v 48 I² he³² a³tionh² cuah³²húa³⁴ la³ leg⁴³ liah⁴i² leg⁴³ he³² a³a⁴lang³⁴ o¹cuah³² hain⁴; i² he³² a³lang⁴³ quian¹ ñi⁴jeu⁵ tionh², lai⁴³ liah⁴i² leg⁴³ he³² a³quian¹ ñi⁴jeu⁵ hain⁴. \v 49 La⁴jon³ liah⁴i² lang⁴³ jnia¹ jeun³ chie³ a³a⁴lang³⁴ o¹cuah³² hain⁴, la⁴ne³pa² lain⁴ˉ¹ liah⁴i² lang⁴³ a³quian¹ ñi⁴jeu⁵ hain⁴ liah⁴. \p \v 50 Jian³ hno⁵ˉ⁵ jeu¹ˉ⁴ hnei³ i⁴la³, goh³ quian³⁴ˉ⁴, i⁴sa⁴li⁴tyanh¹ a³quian³ he³² liah⁴ tieh²ˉ¹ la³ i²ua²júan³ Jon⁴dai¹ heih⁴³; quie¹ i⁴sa⁴tieh¹ úa⁴ sa⁴li⁴tyieh¹ i²sia³ i⁴sa⁴legh⁴ ua²a⁴jeun⁴. \v 51 Jeh³², jeu¹ˉ⁴ hnei³ con³ jau²³ ni²hma² la³: A⁵sian⁴³ la⁴jag³⁴ jnia¹ jaun⁴ˉ¹, quie¹ sag⁴pa² jnia¹ la⁴jag³⁴ˉ¹ \v 52 conh⁴ a⁴la³, liah⁴i² hmeih²i³ jian³ hoh²i³ m⁴nei², tei⁴³i² a⁴hain³² a²lau⁴³ trompeta i²a⁴toh⁴. Quie¹ jai³⁴i³ a²lau⁴³ trompeta, jian³ hyon⁴³ la⁴jang³⁴ a³jaun² i⁴so⁵legh⁴ ua²a⁴jaun³⁴i³; i² jnia¹ ne⁵, sag⁴pa² jnia¹. \v 53 Quie¹ he³²ˉ¹ i⁴sa⁴tieh¹ úa⁴ la³, hniah³ ton³²nie⁴³ can³⁴ i⁴so⁵legh⁴ ua²a⁴jeun⁴; jian³ he³²ˉ¹ ta² jaun⁴ la³, hniah³ can³⁴ i⁴so⁵legh⁴ ua²a⁴jaun³⁴. \v 54 I² la⁴teg⁴i² ma³a⁴can³⁴ he³²ˉ¹ ta² jaun⁴ la³ i⁴so⁵legh⁴ ua²a⁴jeun⁴, jian³ tei⁴³i² ma³a⁴can³⁴ he³²ˉ¹ ta² jaun⁴ la³ i⁴so⁵legh⁴ ua²a⁴jaun³⁴, ma²jon³ li⁴tei⁴³ jau²³ i⁴ra³sag²: “Ma³a⁴cangh³²ˉ¹ jm² o³tan² húan³⁴. \v 55 Hnei³, húan³⁴, ¿nah⁴³ ua³pei⁴ quianh³ˉ³ i⁴júanh³²ˉ³ jnie³²? ¿Jian³ nah⁴³ jm² a⁴cangh³²ˉ³ jnie³², hnei³ i²tyanh² a³jaun²?” \v 56 Quie¹ cagh¹ húan³⁴ jm² i⁴jŋangh²i³ chie³ nei² quieh¹ chie³² i⁴ren³ chie³, jian³ tsei³⁴sa² re³ tagh³ chie³² nei² quieh¹ lai²³, quie¹ ta³canh¹ chie³ chie³². \v 57 I² eu⁴³ ma³tsei²³ ti²hmah³² Jon⁴dai¹ i⁴júan³i³ i⁴cangh³²ˉ¹ jm² con⁴juah⁴ Re¹ Jesucristo quian⁴ˉ¹. \p \v 58 I² la⁴ne³ jon³ ne⁵, hnei³ tionh²ˉ³ goh³ quian³⁴ˉ⁴ a³hno⁵ˉ⁵, ua²tionh²ˉ³ tia⁴ i⁴sa⁴teinh³ hoh⁴³ˉ³ i⁴ti²júanh³ˉ³ ta¹ quieh¹ Se³ño²³ hlion⁴ conh⁴ con³ jm²; quie¹ ñih¹ˉ³ tionh²ˉ³ tei⁴³ ta¹, ta¹ i⁴júanh³ˉ³ ne³ i²con²³ Se³ño²³. \c 16 \s1 Jaih²i³ o¹cau³² i⁴quieh¹ si³reunh¹i³ \p \v 1 Jian³ nei² quieh¹ i⁴jaih⁵ˉ³ o¹cau³² quieh¹ si³reunh⁴ˉ¹, júan² hnei³ liah⁴i² a⁴jeu³⁴ˉ⁴ la⁴jang³⁴ cuah³ a³tionh² húa³⁴ Galacia. \v 2 Jm² ra⁴lie⁵ sa³ma² ma⁵co⁴jña³⁴ jm², con⁴jan³ hnei³ hniah³ tyah²ˉ³ ma⁵co⁴meih³ la⁴conh⁴ lainh⁴ˉ³ tionh²ˉ³; re³ hie² hnei³ canh⁴a² sa⁴hniah³ juah⁴ jon³ pi¹ jaih²ˉ³ tei⁴³i² a⁴ñei³⁴ˉ⁴. \v 3 I² la⁴teg⁴i² a⁴ñei³⁴ˉ⁴ ne⁵, jon³ sain¹ˉ⁴ chie³ ta⁵ Jerusalén, a³hain⁴ a³hnah³²ˉ³ a³cúah³²ˉ³ ma²jyi³ a³si⁵can³ o¹cau³² quianh³ˉ³ tionh²ˉ³ i⁴quieh¹ si³reunh⁴ˉ¹ a³tionh² i²jon³. \v 4 Jian³ juah⁴ne³ hniah³ ton³²nie⁴³ i⁴nai³²ˉ⁴, jon³ nai³²ˉ⁴ jian²³i³ jnia⁴. \s1 Liah⁴i² hnie³⁴ Pa³² chie³⁴ \p \v 5 Jian³ ñei¹ˉ⁴ i²conh²ˉ³ tionh²ˉ³ tei⁴³i² ma³ua⁴jeun³²ˉ⁴ húa³⁴ Macedonia, quie¹ hniah³ ua²jeun³²ˉ⁴ la⁴tan² jon³ ñeih³² i⁴ñei¹ˉ⁴ Corinto. \v 6 Jian³ li⁴jian¹ˉ⁴ jenh²ˉ³ tionh²ˉ³ úa⁴ meih³ jian³ o⁴ la⁴tan² ta¹la⁴ jain³ cu⁴, jian³ la⁴ne³ li⁴ma²hoh³²ˉ⁴ jnia⁴ jainh¹ i⁴hniah³ nai³²ˉ⁴. \v 7 Quie¹ sa⁴hno⁵ˉ⁵ ni¹jen³²ˉ⁴ hnei³ tionh²ˉ³ i⁴hein³²ˉ⁴ jeu³; a⁵sia³, quie¹ hno⁵ˉ⁵ jian¹ˉ⁴ úa⁴ meih³ jenh²ˉ³ tionh²ˉ³, a¹juah⁴ne³ hnie³⁴ Jon⁴dai¹. \v 8 Quie¹ jian¹ˉ⁴ je¹jeu³ Efeso la³ la⁴teg⁴ jm² to⁴lo⁵quia⁴. \v 9 Quie¹ ta² si¹ja⁵ jeu³ i⁴júan³⁴ˉ⁴ ta¹ quieh¹ Se³ño²³ jian³ ta² hlion⁴ tei⁴³ ta¹, ua²liah⁴a² jeun⁴³ a³hie²³. \p \v 10 I² juah⁴ne³ a⁴tyie³⁴ Ti³mo³te³² i²conh²ˉ³ tionh²ˉ³, júan² hnei³ i⁴cua³⁴i³ jenh²ˉ³ tionh²ˉ³ i⁴sa⁴sian³i³ co³hei²tsei³, quie¹ lang⁴³i³ a³júan³ ta¹ quieh¹ Se³ño²³ a³lia⁴ jnia⁴. \v 11 I² jon³ ne⁵, i¹jan³ hnei³ sa⁴hniah³ juah⁴ i⁴sa⁴ronh³²i³ hnei³ jeu³; a⁵sia³, quie¹ hniah³ ma²honh³²i³ hnei³ i⁴jia²³i³ hyon³ tsei⁴³i³, i⁴jia²³i³ i²con²³ jnia⁴, quie¹ ti²jian⁵i³ jnie³² jie³ jnie³² si³reunh⁴ˉ¹. \p \v 12 Jian³ nei² quieh¹ Apolos reunh⁴ˉ¹, hlion⁴ nie⁴³ ma³a⁴jeu³⁴i³ jnia⁴ i⁴ma²chie³⁴i³ jian²³ si³reunh⁴ˉ¹ i⁴si⁵je³²i³ hnei³ tionh²ˉ³; jian³ sa⁴jia²³ m⁴tyi⁴ quieh¹i³ juah⁴ i⁴hnie³⁴i³ chie³⁴i³ tieh²la³; ma²jon³pa² chie³⁴i³ tei⁴³i² a⁴tag⁴. \s1 A⁴toh⁴ jau²³ i⁴ua⁵sag² \p \v 13 Júan² hnei³ i⁴ti²sian³ hoh⁴³ˉ³ jian³ i⁴re³ ti²hainh⁴ˉ³. Júan² hnei³ liah⁴i² lang⁴³ jan³ a³tyein⁴, jian³ cúah² hnei³ pei⁴. \v 14 Jian³ la⁴jeg³⁴ i⁴júanh³ˉ³, júan² hnei³ i⁴hnioh⁴ˉ³. \p \v 15 I² jon³ ne⁵, goh³ quian³⁴ˉ⁴, quie¹ ñih¹ˉ³ tionh²ˉ³ i⁴ñeih³² ra⁵hain⁴ a³tionh² jauh³² quieh¹ Estéfanas jau²³ quieh¹ Jon⁴dai¹ húa³⁴ Acaya; jian³ hei⁴i³ tionh² queunh³ tsei⁴³i³ i⁴cúa²³i³ cúa³tag³² i²con²³ la⁴jang³⁴ chie³ quian¹ Jon⁴dai¹. \v 16 I⁴jon³ hno⁵ˉ⁵ i⁴ronh³²ˉ³ jeu³ a³la⁴hain⁴ tionh² jian³ la⁴jang³⁴ a³ma³ho³² jian³ a³júan³ ta¹. \v 17 Ta² si³hyonh³ˉ⁴ a⁴leg³⁴ quie¹ cuan³⁴ Estéfanas hain⁴, jian³ Fortunato jian³ Acaico, quie¹ a⁴júan⁴i³ i⁴si³hyonh³ jnia⁴ tionh² nei² quianh³ hnei³ tionh²ˉ³, quie¹ sa⁴ti²tieh²ˉ¹ jie³ˉ¹. \v 18 Quie¹ a⁴júan⁴i³ i⁴a⁴lag³⁴ tsei⁴³ m⁴tyi⁴ quien⁴ˉ⁴ jian³ m⁴tyi⁴ quianh³ˉ³ tionh²ˉ³. Jian³ hniah³ ma²conh³²ˉ³ a³la⁴hain⁴. \p \v 19 La⁴jang³⁴ cuah³ a³tionh² húa³⁴ Asia la³, a⁴sain⁴ jau²³ i⁴tyon²³ tsei⁴³i³ hnei³ tionh²ˉ³. Jian³ Aquila jian²³ A¹pri³sci²la³ i³cúa³ jian³ la⁴jang³⁴ cuah³ a³ŋangh³ jauh³² quieh¹i³, a⁴sain⁴i³ hlion⁴ jau²³ i⁴tyon²³ tsei⁴³i³ hnei³ con⁴juah⁴ Se³ño²³. \v 20 Jian³ la⁴jang³⁴ si³reunh⁴ˉ¹ a³tionh² i²la³ a⁴sain⁴ jau²³ i⁴tyon²³ tsei⁴³i³ liah⁴. Ma⁴con³² hnei³ a³jan³ jan³ si³reunh⁴ˉ¹ i⁴hnioh⁴ˉ³ jang³⁴ hoh⁴³ˉ³. \p \v 21 Jnia⁴ Pa³² ua²sag³⁴ˉ⁴ jau²³ i⁴tyon²³ tsei³⁴ˉ⁴ hnei³ la³ tionh²ˉ³, jeu³ si¹cúa³⁴ˉ⁴ húan⁵ˉ⁵. \p \v 22 Juah⁴ne³ sian³ a³sa⁴hnio³⁴ Re¹ Jesucristo, ua²yi⁴hain⁴i³, quie¹ ma³o¹jionh⁴ Se³ño²³ liah⁴. \p \v 23 Re¹ Jesucristo pa² ma⁵ho³² hnei³ la⁴jangh³ˉ³ tionh²ˉ³. \v 24 Jian³ hno⁵ˉ⁵ hnei³ la⁴jangh³ˉ³ tionh²ˉ³ con⁴juah⁴ Cristo Jesús. La⁴ne³pa².