\id ROM \h ROMANOS \toc1 PABLO TI' TS'IJBU JUN CHA'AN JINI AÑO' BɅ TI ROMA \toc2 ROMANOS \toc3 Ro. \mt1 PABLO TI' TS'IJBU JUN CHA'AN JINI AÑO' BɅ TI ROMA \c 1 \s1 Pablo mi' ts'ijbubeñob jun ochemo' bʌ ti' t'an Dios ya' ti Roma \p \v 1 Joñon Pablojon. Ajtroñelon i cha'an Jesucristo. Dios ti' pʌyʌyon cha'an yajcʌbil bʌ ajsubt'an ñumel i cha'an. Ti yʌq'ueyon ili toñel cha'an mic sub majlel jini wen bʌ t'an cha'an laj cotyʌntyel. \p \v 2 Jiñʌch jini wen bʌ t'an tsa' bʌ i wʌ subu Dios ti ñoj oniyix ti jini ts'ijbubil bʌ i t'an. Dios ti' c'ʌñʌ jini tsa' bʌ i xiq'ui i yʌle' cha'an i ts'ijbun ili t'an. \p \v 3 Jini wen bʌ t'an mi' subeñonla cha'an lac Yum Jesucristo i Yalobilʌch Dios. Mi' subeñonla cha'an ti ch'ocʌ wʌ' ti mulawil cha'an i ch'ʌme' i bʌc'tyal che' bajche' quixtyañu jach. Ti loq'ui ti i jiñʌjlel ñuc bʌ yumʌl David bʌ i c'aba'. \p \v 4 Cha'an ti cha' tyejchi loq'uel ba'an sajtyemo' bʌ, ti tsictiyi cha'an mach quixtyañu jach Jesucristo pero yoque Yalobil Dios am bʌ i p'ʌtyʌlel. Ch'ujulʌch i Ch'ujlel Cristo. \p \v 5 Cha'an jach ti yutslel i pusic'al, Dios ti yʌq'ueyon lojon c toñel cha'an ti lac Yum Jesucristo cha'an mic sub majlel i t'an ti ba'ical jach an quixtyañujob ti pejtyelel pañimil tyac cha'an mi quejel i ch'ujbiñob lac Yum Jesucristo yic'ot mi quejel i jac'ob. \p \v 6 Jatyetla je'el pʌybiletla ti Dios cha'an mi la' wajñel ti i cha'an Jesucristo. \p \v 7 Chʌncol c ts'ijbubeñetla jun ti pejtyelet bʌ la ya' bʌ añetla ti Roma, p'untyʌbilet bʌ la i cha'an Dios. Dios ti' pʌyʌyetla cha'an la' wac' la' bʌ Dios cha'an i cha'añetla. La' ajniquetla ti i yutslel i pusic'al Dios yic'ot i ñʌch'tyʌlel tyʌlem bʌ ti Dios lac Tyat yic'ot ti lac Yum Jesucristo. \s1 Pablo yom majlel ti Roma \p \v 8 Ñaxan mic suben Dios wocox i yʌlʌ cha'an ti Jesucristo cha'an ti la' pejtyelel. Como ti pejtyelel mulawil chʌncol i lu' yubiñob bajche' ñoj xuc'ul chʌncol la' ch'ujbin cha'an melelʌch jini wen bʌ t'an. \p \v 9 Mic cha'liben i toñel Dios ti jump'ej c pusic'al. Mic sub majlel jini wen bʌ t'an cha'an an laj cotyʌntyel che' mi lac ch'ujbin i Yalobil Dios. Dios yujil isujm che' mic cha'len oración, mic bej tyajetla ti oración. \p \v 10 Mic bej c'ajtiben Dios, mi chʌ'ʌch yom i pusic'al, cha'an mi an bajche' mi yʌq'ueñon c majlel cula'añetla che' bajche' tic pensali c cha'len c'ʌlʌ wajali. \p \v 11 Como wersa com cula'añetla cha'an mij cʌntisañetla ti yambʌ i sujmlel tyac tsa' bʌ i cʌntisʌyon Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios cha'an mi la' más xuc'chocon la' pusic'al ti Dios. \p \v 12 Jini com bʌ cʌl, jiñʌch che' ya' añon la' wic'ot mi lac motin ñuc isan lac pusic'al cha'an bajche' chʌncol lac motin ch'ujbin cha'an ajcotyaya lac cha'an Cristo. \p \v 13 Quermañujob, com mi la' ña'tyan cha'an cabʌl tic jop'o cula'añetla pero c'ʌlʌ wale ma'an ti mejliyon. Com c majlel ti cubi, cha'an Dios mi' c'ʌñon cha'an mij cʌntisañob ti wen bʌ t'an ya' ba'añetla, cha'an mi' tyajob i cotyʌntyel ti Cristo lajal bajche' quixtyañujob ti yambʌ pañimil tyac je'el che' tic subeyob i t'an Dios. \p \v 14 An tic wenta mic sub majlel i t'an Dios ba'an ti pejtyelel quixtyañujob ba'ical jach añob, mi cʌntisʌbil o mi mach'an cʌntisʌbil, mi añob cabʌl i ña'tyʌbal o mi mach'an i ña'tyʌbal. \p \v 15 Jin cha'an, ti jump'ej c pusic'al wersa com c subeñetla jini wen bʌ t'an cha'an laj cotyʌntyel jatyetla je'el ya' bʌ añetla ti Roma. \s1 Jini wen bʌ t'an, jiñʌch p'ʌtyʌl bʌ \p \v 16 Como joñon mach'an mij quisnin jini wen bʌ t'an cha'an laj cotyʌntyel. I cha'añʌch Dios jini wen bʌ t'an. Jin cha'an an i p'ʌtyʌlel cha'an i cotyan majchical jach mu' bʌ i ch'ujbin ti' pusic'al. Ti ñaxan jini jach ti subentiyon lojon israelon bʌ lojon. Pero wale mi subentyel majchical jach, mi israelob o mi mach israelobic. \p \v 17 Como jini wen bʌ t'an mi' tsictisʌbeñonla bajche' Dios mi' q'uel ti tyoj majchical jach bʌ quixtyañu. Mi q'uejlel ti tyoj cha'an jach mi' ch'ujbin ti' pusic'al. Ma'an yambʌ bajche' mi mejlel i q'uejlel ti tyoj. Ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios mi yʌl: Majchical jach mi' ch'ujbin cha'an ajcotyaya i cha'an Jesucristo mi q'uejlel ti tyoj ti Dios. Mi quejel i yʌq'uentyel tsiji' bʌ i cuxtyʌlel. Che' ts'ijbubil. \s1 Lu' an i mul quixtyañujob \p \v 18 Mi tsictiyel cha'an Dios ya' bʌ an ti panchan mi quejel i yʌq'uen i xot'ob i mul jini mach bʌ saj yom i ch'ujbin i t'an yic'ot jini mu' bʌ i cha'len i simaronlel. Cha'an ti caj jini mu' bʌ i cha'len mi' mʌtyʌbeñob yaño' bʌ i cañob jini melel bʌ t'an. \p \v 19 Chʌ'ʌch mi' cha'leñob aunque mi' wen ña'tyañob cha'an an Dios, como Dios i bajñel mi' lu' aq'uen quixtyañu i ña'tyañob. \p \v 20 Mach'an mi laj q'uele' Dios pero mi lac ña'tyan cha'an añʌch Dios che' mi laj q'uel chʌ bʌ yes ti' mele. C'ʌlʌ ti ñoj oniyix che' ti mejli mulawil c'ʌlʌ wale iliyi, cha'an ti caj i cha'libal ti' wen tsictiyi cha'an Diosʌch am bʌ i p'ʌtyʌlel mach'ʌ yujil jilel. Jin cha'an mach'an majch ch'ujbi i yʌle' cha'an mach'an ti' ña'tyʌ mi an Dios. \p \v 21 Pero aunque ti' cʌñʌyob cha'an jiñʌch Dios, mach'an ti' q'ueleyob ti ñuc che' bajche' Dios, mach'an ti yʌq'ueyob wocox i yʌlʌ. Mach'an sajlic i c'ʌjnibal pejtyel chʌ bʌ yes ti' pensaliyob. Ti lu' asiyi i pusic'al ti bibajax bʌ i pensal. An ti ic'tyojñal i pusic'al yubil. \p \v 22 Ti' lolon ña'tyʌyob añob i ña'tyʌbal. Pero ti i cha'libal ti' tsictiyi mach'an i ña'tyʌbal. Tontojob. \p \v 23 An i ñuclel jini Dios mach'ʌ saj yujil sajtyel. Pero quixtyañujob ti' lolon q'uexeyob Dios ti i loc'om tyac quixtyañujob yujil bʌ sajtyel. Jinic tyo ti' cuyuyob ti Dios i loc'om tyac xma'tye'mut, yic'ot i loc'om tyac lucum yic'ot i loc'om tyac chʌ bʌ animal tyac am bʌ chʌnts'ijt i yoc. \p \v 24 Cha'an ti caj che' ti' cha'liyob, Dios ti' cʌyʌ jini quixtyañujob cha'an i cha'leñob chʌ bʌ jach bʌ i tsuculel bajche' mi' bajñel pensaliñob ti' pusic'al. Ñoj quisintic jini tsa' bʌ i cha'leyob yic'ot i pi'ʌlob. \p \v 25 Como jini quixtyañujob mach yom i ch'ujbiñob jini melel bʌ t'an cha'an mi' cʌñob Dios, pero mi' ch'ujbiñob lot bʌ t'an. Ti' ch'ujutisʌyob i melbal Dios. Ti' q'ueleyob ti ñuc. Pero mach'an ti' ch'ujutisʌyob Dios tsa' bʌ i lu' mele pejtyelel chʌ bʌ an tyac. Jiñʌch jini yom bʌ mi sujbel ti ñuc ti bele' ora. Amén. \p \v 26 Pero cha'an mach'an ti' ch'ujutisʌyob Dios pero ti' ch'ujutisʌyob i melbal jach, Dios ti' cʌyʌ cha'an i cha'leñob ñoj bibajax bʌ i tsuculel. X'ixicob mach'an ti ajniyob yic'ot i ñoxi'al. Pero ti ajniyob yic'ot lajal x'ixico' bʌ. \p \v 27 Yic'ot winicob je'el mach'an ti ajniyob yic'ot i yijñam, pero ti laja ajniyob yic'ot lajal winicob bʌ. Ñoj quisintic bajche' ti' cha'leyob. Pero ti aq'uentiyob i xot'e' ti i bʌc'tyal jini bibajax bʌ tsa' bʌ i cha'leyob. \p \v 28 Cha'an mach yom i pensalin mi an Dios, Dios ti' cʌyʌ cha'an i pensaliñob chʌ bʌ jach bʌ i tsuculel yic'ot i cha'leñob jini mach bʌ yom i cha'leñob. \p \v 29 But'ul i pusic'al ili quixtyañujob ti pejtyelel chʌ bʌ mach'ʌ wen tyac. An t'an yic'ot yambʌ winic yambʌ x'ixic. Simaroñob. Más on yom chʌ bʌ yes an i cha'an. Ba'ic jach bʌ i tsuculel mi' cha'len. Mi' mich'q'uel chʌ bʌ an i cha'an yambʌ quixtyañujob. Ajtsʌnsayob. Bele' periyal bʌ t'an yom. Mi' lotin i pi'ʌlob. Mi' ñajti tyajob ti leco bʌ t'an i pi'ʌlob. Mi' cha'len jop't'an. \p \v 30 Mi' sub ti mach bʌ wen bʌ t'an yaño' bʌ. Mi' tsa'q'uel Dios. Mi' q'uel ti pec' i pi'ʌlob. Mi' lolon chan isan i bʌ ti' tyojlel i pi'ʌlob. Mi' lolon bajñel sub i ñuclel. Mi' bej pensalin bajche' ch'ujbi i cha'len yambʌ simaronlel. Mach'an mi' jac'ben i t'an i tyat i ña'. \p \v 31 Mach'an mi' ch'ʌmbeñob isujm chʌ bʌ wen, chʌ bʌ mach wen. Mach'an mi' ts'ʌctisan chʌ bʌ mi' lolon alob. Mach'an mi' cha'len p'untyaya. Mach'an mi' ñusʌben i mul i pi'ʌlob. Mach'an mi' p'untyan yaño' bʌ cha'an i cotyañob. \p \v 32 Mi' ña'tyañob cha'an Dios ti yʌlʌ cha'an majchical mi' cha'len che' bajche' jini yom sajtyel cha'an i xot'e' i mul. Aunque mi' ña'tyan cha'an chʌ'ʌch ti yʌlʌ Dios, mi' bej cha'len jini mach bʌ wen yic'ot je'el mi' mulan i q'uel che' yaño bʌ mi' cha'leñob. \c 2 \s1 Dios mi' cha'len tyoj bʌ melojel \p \v 1 Jin cha'an jatyet mu' bʌ a sub i mul majchical jach bʌ a pi'ʌlob cha'an jach a wom a bajñel otsan a bʌ che' bajche' ajmel mulilet, mi' tsictiyel an a bajñel a mul je'el. Como jini mu' bʌ i sub i mul i pi'ʌlob lajalʌch mi' cha'len mulil bajche' mi' sube' an i cha'an i pi'ʌl. \p \v 2 Pero la cujil isujm cha'an yoque tyoj mi' cha'len melojel Dios che' mi' mele' quixtyañu mu' bʌ i cha'len ili tyac. \p \v 3 Ixcu jatyet mu' bʌ a sub i mul a pi'ʌlob pero lajalʌch ma' bajñel cha'len, ¿ch'ujbi ba a puts'tyan i melojel Dios ma' lon al? Mach ch'ujbi. \p \v 4 ¿Chʌncol ba a p'aje' i yutslel i pusic'al Dios? Mach'an ma' saj ña'tyan yubil chucoch ma'an mi' wa' melet. Chʌncol a lolon q'uel che' bajche' lolom jach i yutslel i pusic'al Dios. Pero cha'an ti caj i yutslel chʌncol i jal pijtyañet cha'an a q'uextyan a pensal cha'an a cʌye' a mul. \p \v 5 Pero tsʌts a pusic'al. Mach a wom a q'uextyan a pensal cha'an a cʌye' a mul. Jin cha'an chʌncol jach a woc' isan a xot'mulil mu' bʌ a wersa xot'e' ti jim bʌ q'uin che' Dios mi quejel i yʌc' tyoj bʌ melojel bajche' yom. \p \v 6 Dios mi quejel i yʌq'uen jujuntiquil jiñʌch bajche' ti' cha'le. \p \v 7 Jini mu' bʌ i bele' cha'len wen bʌ cha'an wersa yom mi q'uejlel ti ñuc ti Dios yic'ot wersa yom jini wen tyac bʌ mach'ʌ yujil jilel, mi quejel i yʌq'uentyel i cuxtyʌlel mach'ʌ yujil jilel. \p \v 8 Pero jini mu' bʌ i cha'leñob bajche' yom i bajñel i pusic'al, mach'ʌ ba'an mi' jaq'ue jini melel bʌ pero che' jach mi' cha'len mach bʌ wen bʌ, mi quejel i yubiñob i mich'lel Dios. Mi quejel i yʌq'uentyelob i xot'ob i mul. \p \v 9 Ñoj mach cujch i wocol yic'ot i pensal mi quejel i yubiñob jujuntiquil mu' bʌ i cha'len i simaronlel. Chʌ'ʌch mi quejel i ñaxan yubiñob jini israel bʌ quixtyañujob tsa' bʌ i cha'leyob simaronlel. Ti wi'il mi quejel i yubin jini mach bʌ israelobic. \p \v 10 Pero jini israelob mu' bʌ i bele' cha'len wen bʌ mi quejel i sujbel ti ñuc, mi q'uejlel ti ñuc ti Dios. Mi quejel i yʌq'uentyelob i ñʌch'tyʌlel i pusic'al ti Dios. Ñaxan mi quejel i yʌq'uentyelob jini israel bʌ quixtyañujob, ti wi'il je'el jini mach bʌ israelobic. \p \v 11 Como Dios junlajal mi' q'uel quixtyañujob. \p \v 12 Ti pejtyelelob tsa' bʌ i cha'leyob mulil max tyo bʌ ubibil i cha'an i mandar Moisés mi quejel i lu' jilelob cha'an i mul. Dios mach'an mi quej i c'ʌñe' jini mandar tyac cha'an mi' melob. Jini tsa' bʌ i yubiyob jini mandar tyac, pero ti' cha'leyob mulil, Dios mi quejel i c'ʌñe' jini mandar cha'an mi' melob. \p \v 13 Como mach'an mi q'uejlel ti tyoj ti Dios jini mu' jach bʌ i nʌch'tyan bajche' ts'ijbubil ti mandar. Pero mi q'uejlel ti tyoj jini mu' bʌ i ch'ujbin bajche' ts'ijbubil. \p \v 14 Pero jini mach bʌ israelo' bʌ quixtyañu mach'ʌ ba'an i cha'an jini mandar tyac, che' ti i bajñel i pusic'al jach mi' cha'leñob che' bajche' ts'ijbubil ti mandar, che' bajche' an jini mandar tyac ti i pusic'al yubil. \p \v 15 Cha'an ti caj i cha'libal mi' pʌs'ob che' bajche' ya' ts'ijbubil mandar tyac ti i pusic'al. Ti i pusic'al mi' ña'tyañob chʌ bʌ yom i cha'leñob. Ti i pusic'al mi' pensaliñob mi añob i mul o mi tyojʌch i cha'libal. \p \v 16 Chʌ'ʌch mi quejel i yujtyel ti jim bʌ q'uin che' Dios mi quejel i c'ʌñe' Jesucristo cha'an mi' melob quixtyañujob cha'an jini tsa' bʌ i mucu cha'leyob. Chʌ'ʌch mi yʌle' ti jini wen bʌ t'an cha'an laj cotyʌntyel chʌncol bʌ c sub majlel. \s1 Jini israelob yic'ot i mandar Moisés \p \v 17 Jini c pi'ʌlob, jini israel bʌ quixtyañujob, mi' xuc'chocoñob i bʌ ti i mandar Moisés. Mi' lolon chan isañob i bʌ cha'an weñʌch añob mi yʌlob cha'an i cha'añob Dios. \p \v 18 Yujilob isujm chʌ bʌ yom Dios. Cha'an cʌntisʌbilob ti mandar tyac yujilob i yajcañob chʌ bʌ wen. \p \v 19 Mi' lolon ña'tyañob cha'an ch'ujbi i pʌse' i bijlel Dios jini mach'ʌ ba'an mi' ña'tyañob. Mi' lolon ña'tyañob cha'an mi' pʌs'eñob i sʌclel pañimil jini año' bʌ ti ic't'ojñal yubil. Chʌ'ʌch mi' lolon q'uelob i bʌ. \p \v 20 Mi' pensaliñob cha'an ajtyoj isayajob cha'an jini sojquemo' bʌ yic'ot mi yʌlob cha'an yujilob i cʌntisañob jini mach'ʌ cʌntisʌbilobic ti' t'an Dios. Mi' ña'tyañob cha'an ya' ti mandar tyac mi' tyajob i ña'tyʌbal yic'ot i sujmlel tyac. \p \v 21 Mi chʌ'ʌch yujilob i cʌntisan yaño' bʌ, ¿chucoch ma'ix mi' bajñel cʌntisañob i bʌ che' jini? Mi yʌlob cha'an mach wen i cha'len xujch'. ¿Chucoch mi bajñel cha'leñob xujch' che' jini? \p \v 22 Mi yʌlob cha'an mach wen mi' cha'leñob i tsuculel quixtyañujob. ¿Chucoch chʌ'ʌch mi' bajñel cha'leñob, che' jini? Mi' wen ts'a'q'uelob dios tyac melel bʌ ti c'ʌbʌl. Pero mi yochelob i xujch'iben chʌ bʌ an ya' ti i yotyotlel tyac. \p \v 23 Mi' wen chan isañob i bʌ cha'an cʌñʌlob i cha'an jini mandar tyac pero mi yʌc'ob ti wajlentyel Dios cha'an chʌncol i ñusañob jini mandar tyac. \p \v 24 Jin cha'an an i sujmlel jini Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios ba' mi yʌle': Jini mach bʌ israelobic bʌ quixtyañujob mi' tyaje' Dios ti leco bʌ t'an cha'an ti caj i cha'libal jini israelo' bʌ. Che' mi yʌle' ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios. \p \v 25 Como jini israel bʌ quixtyañujob melelʌch an i c'ʌjnibal tsep pʌchʌlel i cha'an mi ti' ts'ʌctisʌ ti pejtyelel bajche' xiq'uil ti i mandar Moisés mu' bʌ i jac'ob. Pero mi ti' ñusʌyob jini mandar tyac, che' bajche' mach'an ti tsepbenti i pʌchʌlel che' jini como chʌncol i yajñelob lajal bajche' mach bʌ israel bʌ quixtyañujob. \p \v 26 Yic'ot je'el, mi jini mach bʌ tsepbil i pʌchʌlel bʌ quixtyañu, jiñʌch jini mach bʌ israelob, mi tyojʌch mi' cha'len bajche' mi yʌle' ti mandar, lajal mi quejel i q'uejlel che' bajche' jini tsepbil bʌ i pʌchʌlel aunque mach tsepbil i cha'an. \p \v 27 Como che' ts'ʌcʌl mi' jac'ben jini mandar tyac jini mach bʌ israel bʌ quixtyañu jiñʌch jini mach bʌ tsepbil bʌ i pʌchʌlel, mi yʌc' ti tsictiyel la' mul jatyetla mu' bʌ la' ñusan mandar tyac, aunque an la' cha'an jini ts'ijbubil bʌ mandar yic'ot je'el tsepbil la' pʌchʌlel. \p \v 28 I tyʌlel i cha'año' bʌ Dios jini israelob. Pero ma'ix mi yochel ti i cha'an bʌ Dios cha'an jach israel bʌ quixtyañu i tyat i ña' mi cha'an jach mi' ch'ʌm i marcajlel tsep pʌchʌlel ti i bʌc'tyal. \p \v 29 Pero jini yoque israel bʌ quixtyañu jiñʌch jini tsa' bʌ yʌc'ʌ ti tyoj isʌntyel i pusic'al ti Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios mach ti mandar tyac jach tsa' bʌ ts'ijbunti ti quixtyañu. Jini yoque israel bʌ, mach'an mi sujbel ti wen ti quixtyañu, pero ti Dios. \c 3 \p \v 1 ¿Am ba chʌ bʌ och más wen che' israelob che' bajche' che' mach bʌ israelo' bʌ quixtyañu? ¿Am ba i c'ʌjnibal che' tsepbilix i pʌchʌlel winicob? \p \v 2 Añʌch. An cabʌl i c'ʌjnibal. Pero jini más c'ʌjnibal bʌ, jiñʌch cha'an ti aq'uentiyob jini israelob i cʌñʌtyan jini t'an tsa' bʌ subu Dios. \p \v 3 ¿Pero chʌ bʌ mi yujtyel mi cha'tiquil uxtiquil ma'ix bej xuc'ul mi yajñelob? ¿Mach'a ba'an bej xuc'ul Dios aunque ma'ix xuc'ul quixtyañu? ¿O mu' ba i lajmel i ts'ʌctisan jini tsa' bʌ i wʌ alʌ? \p \v 4 Mach'an. Mi sajlic. Aunque lu' xlotyob ti pejtyelel quixtyañujob, pero Dios bʌ, lu' melelʌch mi' cha'len ti pejtyelel chʌ bʌ tyac jach mi' cha'len. Ti' Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios mi' tyaje' Dios ti t'an. Mi yʌle': \q1 Jatyet Dios, che' ma' wʌc' a t'an mi quejel i lu' ña'tyañob cha'an ñoj melel bajche' ma' wʌle'. \q1 Che' mi' pensaliñob quixtyañujob mi tyojetyʌch o mi ma'ix tyojet, mi quejel a loq'uel ti wen como ma'an majch ch'ujbi i saj ale' cha'an ma'ix tyojet. \m Che' mi yʌle' ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios. \p \v 5 Pero mi ti caj lac simaronlel mi más tsictiyel cha'an tyoj i pusic'al Dios, ¿chuqui yom mi la cʌle' che' jini? ¿Yom ba mi la cʌle' cha'an ma'ix tyoj mi' cha'len Dios che' mi yʌq'ueñonla lac xot'e' lac mul? (Chʌncol cʌle' bajche' mi lolon alob quixtyañujob.) \p \v 6 Mach'an. Mach che'ic yom mi la cʌle'. Mi machic tyoj Dios, ¿bajche' ch'ujbi i melob quixtyañujob am bʌ ti mulawil che' jini? \p \v 7 Pero an jini mu' bʌ i lolon alob cha'an quixtyañujob mi' cotyan Dios che' mi' cha'leñob lot, como cha'an ti caj i lot mi wen tsictiyel cha'an ñoj melelʌch tsa' bʌ i yʌlʌ Dios como Dios ma' ba' bʌ ora mi' cha'len lot. Che' jini mi quejel i lolon alob: ¿Chucoch mi yʌlon ti xmulil Dios mi ti caj c lot mi más tsictiyel i yutslel? lolon che'ob. \p \v 8 Mi lolon yʌlob: ¿Mach ba yom mi lac bej cha'len lac simaronlel cha'an mi tsictiyel i wenlel Dios? Chʌ'ʌch muc'on lojon ti cʌntisa mi lolon alob lamitalob. Pero chʌ'ʌch mi' lolon alob cha'an jach yom i yʌc' ti yʌsintyel lojon j cʌntisa. Pero jini mu' bʌ i yʌl bajche' jini, yom ajlic cha'an mi quejel i xot' i mul. \s1 Lu' an i mul quixtyañujob \p \v 9 ¿Bajche' yom mi lac pensalin che' jini? ¿Más ba weñonla israelon bʌ la che' bajche' jini mach bʌ israelobic ma' wʌl? Mach'an. Mi sajlic. Como tsa'ix la quilʌ cha'an an i mul israelob yic'ot mach bʌ israelob como ti pejtyelelonla che' bajche' chuculonla ti i p'ʌtyʌlel mulil. \p \v 10 Ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios mi yʌle': \q1 Ma'an majch tyoj, mi junticlec. \q1 \v 11 Ma'an majch yom i ch'ʌme' isujm. \q1 Ma'an majch yom i ch'ujbin Dios. \q1 \v 12 Ti pejtyelelob ti' t'uñuyob majlel yambʌ bij. Ti pejtyelelob ti sʌtyʌob i bʌ ti i simaronlel. \q1 Ma'an majch mi' cha'len chʌ bʌ wen, mi junticlec. \q1 \v 13 Tsucul i t'an che' bajche' i tyuwel muconibʌl che' tyocol i ti'. \q1 Lot jach muc'ob. \q1 Xʌctyubil i t'an che' bajche' ti i venenojlel lucum. \q1 \v 14 Ch'ʌcojel jach bʌ t'an mi' cha'leñob. Mi' wen wajleñob i bʌ. \q1 \v 15 Ti saj ora jach wa' yom i tsʌnsan i pi'ʌlob. \q1 \v 16 Cha'an ti caj bajche' mi yajñelob mi jisʌbeñob i tijicñʌyel quixtyañujob. Mi yʌq'ueñob i ñusan wocol. \q1 \v 17 Mach'an mi saj ña'tyañob bajche' mi ñʌch'tisañob jini yomob periyal. \q1 \v 18 Mach'an mi pensaliñob bajche' an Dios cha'an mi' bʌc'ñan. Mach'an mi saj yʌc' ti ñuc. \m Che' mi yʌle' ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios. \p \v 19 La cujil isujm cha'an ti pejtyelel quixtyañujob añob bʌ ti' wenta jini oniyix bʌ mandar yom i lu' jac'beñob bajche' ts'ijbubil ti mandar. Ma'an majch ch'ujbi i yʌle' mach'an i mul como junlajal an lac mul ti lac pejtyelel. Mi quejel lac wersa mel lac bʌ ya' ba'an Dios. \p \v 20 Ma'an majch mi q'uejlel ti tyoj ti Dios cha'an jach i bele' jac'ben jini oniyix bʌ mandar. Como an jach i c'ʌjnibal jini mandar tyac cha'an i yʌq'ueñonla lac ña'tyan cha'an xmulilonla. \s1 An laj cotyʌntyel cha'an mi lac ch'ujbin Cristo \p \v 21 Dios chʌncol i yʌq'ueñonla lac ña'tyan bajche' ch'ujbi laj q'uejlel ti tyoj ti i wut. Como tsiquil mach ch'ujbi laj q'uejlel ti tyoj cha'an i jac'bentyel i mandar Moisés. Jini chʌncol bʌ i pʌs'eñonla jiñʌch jini tsa' bʌ i wʌ tyajle ti t'an ti jini oniyix bʌ mandar yic'ot jini tsa' bʌ i wʌ ts'ijbu jini tsa' bʌ i xiq'ui yʌle' Dios ti ñoj oniyix. \p \v 22 Dios mi' q'uelonla ti tyoj che' mi lac ch'ujbin cha'an ajcotyaya lac cha'an Jesucristo. Majchical jach mi' ch'ujbin mi q'uejlel ti tyoj como Dios junlajal mi' q'uelonla. \p \v 23 Como ti pejtyelel quixtyañu tsa'ix i lu' cha'leyob mulil. Ma'an majch mi q'uejlel ti ñuc ti Dios. \p \v 24 Pero Dios cha'an ti i yutslel i pusic'al ti majtyan jach mi' q'uelob ti tyoj quixtyañujob. Ti cotyʌntiyob ti Cristo Jesús. \p \v 25 Dios ti' wa'choco Cristo cha'an i bec i ch'ich'el ti cruz cha'an i xot'ben i mul majchical jach mi' ch'ujbin ti' pusic'al. Cha'an ti yʌc'ʌ ti sajtyel Cristo cha'an i mul ti pejtyelel quixtyañujob, Dios ti' tsictisʌ cha'an tyojʌch bajche' mi' cha'len. \p \v 26 Pero che' ñac ti sajti Cristo ti cruz ti tsictiyi cha'an ñoj tyojʌch Dios como ti q'uejli ti tyoj jini oniyix bʌ quixtyañujob pero mi' q'uel ti tyoj wale iliyi je'el majchical jach mi' ch'ujbin ajcotyayajʌch i cha'an Jesús. \p \v 27 ¿Bajche' ch'ujbi i chan isañob i bʌ quixtyañujob che' jini? Mach ch'ujbi. ¿Chucoch mach ch'ujbi? Como mi ch'ujbiyʌch laj q'uejlel ti tyoj cha'an ts'ʌcʌl ti lac lu' jac'be i mandar Moisés, an jini mu' bʌ i chan isan i bʌ ti caj, che' jini. Pero mach saj ch'ujbi i chan isañob i bʌ como mach'an mi laj q'uejlel ti tyoj cha'an ti lac ch'ujbi mu' bʌ i xic'onla jini mandar pero cha'an ti lac ch'ujbi Cristo ti lac pusic'al. \p \v 28 Tsiquilʌch, che' jini, mi q'uejlel ti tyoj ti Dios quixtyañu cha'an jach mi' ch'ujbin cha'an ajcotyayajʌch i cha'añob Cristo. Dios mach'an mi' ch'ʌm ti' wenta mi ti' jac'ʌyob bajche' ti xijq'uiyob ti mandar o mi mach'an ti' jac'ʌyob. \p \v 29 Ixcu Dios, ¿jim ba i Dios jach israelob? ¿Mach ba jinic i Dios jini mach bʌ israelobic je'el? Jiñʌchi. Como Dios, i Diosʌch israelob yic'ot mach bʌ israelobic. \p \v 30 Como an juntiquil jach Dios. Jiñʌch jini mu' bʌ i q'uel ti tyoj majchical jach mi' ch'ujbin Cristo ti' pusic'al, mi israel bʌ quixtyañu, jiñʌch jini tsepbil bʌ i pʌchʌlel o mi mach bʌ israelob jiñʌch jini mach bʌ tsepbil bʌ i pʌchʌlel. \p \v 31 ¿Mu' ba la quisʌben i c'ʌjnibal jini mandar che' jini cha'an ti lac ch'ujbi cha'an Cristo ajcotyayajʌch lac cha'an? Mach'an. Mi sajlic. Pero mi lac más ña'tyan an i c'ʌjnibal jini mandar tyac. \c 4 \s1 Bajche' ti' ch'ujbi Dios Abraham \p \v 1 Che' jini, mi quejel la cʌle': ¿Chuquiyes ti' cha'le jini lac yum ti ñoj oniyix Abraham bʌ i c'aba' cha'an ti q'uejli ti tyoj ti Dios? \p \v 2 Como mi melelʌch tsa'iqui q'uejli ti tyoj ti Dios cha'an chʌ bʌ wen ti' cha'le, che' jini ch'ujbiyʌch i chan isan i bʌ ti caj. Pero mach ch'ujbi i chan isan i bʌ ti' tyojlel Dios. \p \v 3 Mi yʌle' ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios bajche' ti q'uejli ti tyoj Abraham. Mi yʌl: Abraham ti' ch'ujbi cha'an melelʌch mi yujtyel ti pejtyelel jini tsa' bʌ i wʌ alʌ Dios. Jasʌl ti yubi Dios cha'an mi' q'uele' ti tyoj. Chʌ'ʌch mi yʌle' ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios. \p \v 4 Che' an majch mi' cha'len toñel mi yʌq'uentyel i tyojol cha'an jini tsa' bʌ i cha'le. Mach'an mi yʌq'uentyel che' bajche' mi i majtyan jach, pero mi yʌq'uentyel che' bajche' yoque i tyojol tsa' bʌ i ganari. \p \v 5 Pero ma'an chʌ bʌ ch'ujbi lac saj cha'len mu' bʌ i yʌq'uen Dios i q'uelonla ti tyoj. Pero mi' q'uelonla ti tyoj che' mi lac ch'ujbin cha'an melelʌch tsa' bʌ i yʌlʌ Dios. Como Dios bʌ yi mi' q'uel ti tyoj xmulilob mu' bʌ i ch'ujbin. \p \v 6 Jini lac yum ti ñoj oniyix David bʌ i c'aba' ti yʌlʌ bajche' an c'ajacña bʌ i yoj jini quixtyañu mu' bʌ i q'uejlel ti tyoj ti Dios che' mach'an chʌ bʌ ch'ujbi i bajñel cha'len mu' bʌ i yʌq'uen Dios i q'uele' ti tyoj. \p \v 7 David ti yʌlʌ: \q1 C'ajacña i yoj jini quixtyañu ñusʌbilix bʌ i simaronlel, jini yʌpbilix bʌ i mul ti Dios. \q1 \v 8 C'ajacña i yoj jini quixtyañu mach bʌ ba'an mi q'uejlel ti xmulil ti lac Yum. \m Che' ti yʌlʌ David. \p \v 9 Ixcu jini tijicñiyel, ¿jini jach ba mi yʌq'uentyelob jini tsepbil bʌ i pʌchʌlel ma' wʌl, o jim ba i cha'an je'el jini mach bʌ tsepbil i pʌchʌlel? Ixcu jini Abraham, tsa'ix la cʌlʌ cha'an ti q'uejli ti tyoj ti Dios cha'an ti' ch'ujbi melelʌch mi yujtyel tsa' bʌ subenti ti Dios. \p \v 10 Pero che' ñac ti q'uejli ti tyoj ti Dios jini Abraham, ¿tsepbilix ba i pʌchʌlel o max tyo tsepbilic? Ti q'uejli ti tyoj ti Dios che' max tyo tsepbil i pʌchʌlel. \p \v 11 Ti wi'il tyo ti tsepbenti i pʌchʌlel Abraham cha'an i sellojlel ti' bʌc'tyal cha'an tsa'ix q'uejli ti tyoj ti Dios che' ñac max tyo tsepbil i pʌchʌlel cha'an ti' ch'ujbi cha'an melelʌch tsa' bʌ subenti ti Dios. Jin cha'an ti ochi Abraham ti i tyat yubil, ti pejtyelelob mu' bʌ i ch'ujbiñob cha'an melelʌch mu' bʌ i yʌl Dios, aunque ma'an ti tsepbentiyob i pʌchʌlel. Lajal bajche' Abraham, mi q'uejlelob ti tyoj ti Dios je'el. \p \v 12 Abraham i tyatyʌch jini israelob tsa'ix bʌ tsepbentiyob i pʌchʌlel. Pero mach cha'an jach ti tsepbentiyob i pʌchʌlel pero cha'an ti' ch'ujbiyob melelʌch tsa' bʌ i yʌlʌ Dios che' bajche' ti' ch'ujbi Dios Abraham che' ñac max tyo ti tsepbenti i pʌchʌlel. \s1 Dios mi yʌq'ueñonla jini tsa' bʌ i wʌ alʌ che' mi lac ch'ujbin \p \v 13 Dios ti' wʌ sube Abraham yic'ot i jiñʌjlel cha'an mi yʌq'uentyelob pañimil ti' wenta. Mach che'ic ti subentiyob cha'an ti caj Abraham ti' ch'ujbi jini mandar tyac, pero cha'an ti' ch'ujbi cha'an melelʌch mi yujtyel ti pejtyelel tsa' bʌ i subenti ti Dios. Che' jini ti q'uejli ti tyoj ti Dios. \p \v 14 Mi jini jach mi yʌq'uentyelob pañimil ti' wenta jini mu' bʌ i ch'ujbiñob jini mandar tyac, lolom jach i ch'ujbintyel Dios, che' jini. Mi che'iqui, ma'an sajlic i c'ʌjnibal jini tsa' bʌ i wʌ alʌ Dios. \p \v 15 Como jini mandar muc' jach i sub an xot'mulil cha'an i ñusʌntyel mandar. Machic an mandar, mach'an i ñusʌntyel mandar. \p \v 16-17 Jin cha'an ti' yutslel i pusic'al, Dios mi quejel i yʌq'uen pañimil ti' wenta jini tsa' bʌ i ch'ujbiyob cha'an melelʌch jini tsa' bʌ i wʌ alʌ Dios. Tsiquilʌch che' jini, cha'an jini t'an tsa' bʌ wʌ subenti Abraham xuc'ulʌch cha'an i jiñʌjlel Abraham je'el. Mach cha'anic jach i jiñʌjlel mu' bʌ i ch'ujbiben i mandar Moisés, pero cha'an je'el jini mu' bʌ i ch'ujbin cha'an melelʌch i t'an Dios lajal bajche' ti' ch'ujbi Abraham. Como Abraham ti ochi ti lac tyat yubil, ya' ti' tyojlel Dios tsa' bʌ i ch'ujbi. Ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios mi yʌle': Tsa'ix cotsʌyet ti i tyat ti' tyojlel yonlel quixtyañujob ti cabʌl pañimil tyac. Che' ts'ijbubil. Jiñʌch bʌ Dios mu' bʌ i cuxtisan sajtyemo' bʌ, mu' bʌ i mel ti' p'ʌtyʌlel jach bʌ i t'an jini tsiquil tyac bʌ max tyo bʌ ba'an ti yambʌ ora. \p \v 18 Aunque ma'an tsiquil ti' wut Abraham bajche' mi quej i ts'ʌctiyel jini t'an tsa' bʌ wʌ subenti ti Dios, ti' bej ch'ujbi ti i xuc'tyʌlel i pusic'al cha'an mi quejel i yochel ti tyat i yonlel quixtyañujob ti cabʌl pañimil tyac bajche' ti wʌ subenti ti Dios. Como ti wʌ subenti: Chʌ'ʌch mi quejel i yajñel i yonlel a jiñʌjlelob. Che' yʌlol. \p \v 19 Pero Abraham ma'an ti' saj cʌyʌ i ch'ujbin cha'an mi yujtyel jini tsa' bʌ wʌ subenti ti Dios, aunque ti' ña'tyʌ ma'ix i p'ʌtyʌlel cha'an mi tyʌlel i yalobilob yic'ot i yijñam como yomox i tyaj cien año i jabilelob. \p \v 20 Pero wen xuc'ul ti' bej ch'ujbi jini t'an tsa' bʌ wʌ subenti ti Dios. Ma'an ti' saj cʌyʌ i ch'ujbin pero ti' más xuc'choco i pusic'al ti Dios. Ti' subu i ñuclel Dios. \p \v 21 Ti jump'ej i pusic'al ti' ch'ujbi cha'an an i p'ʌtyʌlel Dios cha'an i cha'len ti pejtyelel jini tsa' bʌ i wʌ alʌ mi quejel i cha'len. \p \v 22 Jin cha'an ti q'uejli ti tyoj ti Dios cha'an jach ti' ch'ujbi. \p \v 23 Mach cha'anic jach Abraham ti ts'ijbunti ili t'an ba' mi yʌl cha'an ti q'uejli ti tyoj cha'an ti' ch'ujbi melel mi yujtyel bajche' ti wʌ alʌ Dios. \p \v 24 Pero ti ts'ijbunti cha'añonla je'el. Como che' mi lac ch'ujbin Dios tsa' bʌ tyeche loq'uel lac Yum Jesús ba'an sajtyemo' bʌ, mux laj q'uejlel ti tyoj ti Dios je'el. \p \v 25 Como Dios ti yʌc'ʌ ti tsʌnsʌntyel lac Yum Jesús cha'an i xot'beñonla lac mul. Ti cha' tyejchi loq'uel ba'an sajtyemo' bʌ cha'an ch'ujbi laj q'uejlel ti tyoj ti Dios. \c 5 \s1 Jini mu' bʌ la cʌq'uentyel che' mi laj q'uejlel ti tyoj \p \v 1 Cha'an ti lac ch'ujbi cha'an Cristo mi' cotyañonla tsa'ix q'uejliyonla ti tyoj ti Dios. Jin cha'an tsa'ix utsisʌbentiyonla lac pusic'al yic'ot Dios cha'an ti lac Yum Jesucristo. \p \v 2 Ochemonixla ti i yutslel i pusic'al Dios cha'an ti lac ch'ujbi cha'an Cristo mi' cotyañonla. Mi lac xuc'chocon lac bʌ ti i yutslel i pusic'al Dios. Tijicñayonla cha'an la cujil isujm mi quejel la cʌq'uentyel i ñuclel Dios mu' bʌ quej i tsictiyel ti lac tyojlel. \p \v 3 Mach jinic jach tijicñayonla cha'an jini chʌncol bʌ lac pijtyan, pero tijicñayonla je'el cha'an lac wocol como la cujil isujm che' an lac wocol mi' p'ʌtyʌlitisan lac pusic'al cha'an mi lac más cuche' ti wen. \p \v 4 Che' mi laj cuche' ti wen lac wocol mi' xuc'chocobeñonla lac pusic'al. Che' xuc'ul lac pusic'al tijicñayonla mi lac pijtyan jini mu' bʌ i yʌq'ueñonla Dios. \p \v 5 Che' mi lac pijtyan jini mu' bʌ i yʌq'ueñonla Dios, mach lolom mi lac pijtyan. Dios ti' c'ʌñʌ Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel tsa' bʌ i yʌq'ueyonla cha'an i but'beñonla lac pusic'al ti i p'untyaya Dios cha'añonla. \p \v 6 Pero che' ñac mach ch'ujbi lac bajñel cotyan lac bʌ che' ti yoque i yorojlel tsa' bʌ i wʌ yajcʌ Dios, Cristo ti sajti ti cruz cha'an xmulilob. \p \v 7 Casi ma'an majch mu' bʌ i yʌlol yʌc' i bʌ ti sajtyel cha'an yambʌ quixtyañu aunque tyoj bʌ quixtyañu. Pero c'o'ojl an jini mach'ʌ saj yujil bʌq'uen mu' bʌ i yʌc' i bʌ ti sajtyel cha'an juntiquil ñoj uts bʌ quixtyañu. \p \v 8 Pero Dios mi' pʌs'eñonla cha'an mi' p'untyañonla como ti sajti Cristo cha'añonla che' ñac xmulilon tyo la. \p \v 9 Wale, cha'an mi laj q'uejlel ti tyoj ti Dios cha'an ti caj ti sajti Cristo cha'añonla, más tyo melel mi quej i cotyañonla Cristo cha'an mach'an mi quejel lac majlel ti xot'mulil. \p \v 10 Che' ñac chʌncol tyo laj contrajin Dios, ti yutsisʌbeyonla lac pusic'al la quic'ot cha'an ti caj ti sajti i Yalobil cha'añonla. Wale, che' jini, che' utsonixla la quic'ot Dios más tyo melel an laj cotyʌntyel cha'an cha' cuxul Cristo. \p \v 11 Mach jinic jach jini, pero tijicñayonla je'el cha'an lac Diosʌch cha'an ti sajti lac Yum Jesucristo cha'añonla. Como Cristo ti yutsisʌ lac pusic'al yic'ot Dios. \s1 Adán yic'ot Cristo \p \v 12 Ti ñaxan an juntiquil jach bʌ winic Adán bʌ i c'aba' tsa' bʌ i cha'le mulil. Cha'an ti caj mulil ti queji i sajtyel quixtyañujob. Wale ti pejtyelelob mi sajtyelob como ti pejtyelelob mi' cha'leñob mulil. \p \v 13 Che' ñac max tyo ba'an ts'ijubil bʌ mandar, anix mulil ti mulawil. Pero che' ñac max tyo ba'an ti aq'uenti mandar, max tyo ti ajli mi an i mul quixtyañujob. \p \v 14 Pero c'ʌlʌ che' ñac wa' an ti mulawil jini ñaxan bʌ winic Adán bʌ i c'aba', c'ʌlʌ jintyo wʌ' an ti mulawil Moisés, ti lu' sajtiyob xmulilob, aunque mach junlajal i mul bajche' Adán tsa' bʌ i ñusʌbe i tic'oñel Dios. Cha'an ti caj chʌ bʌ ti' cha'le Adán ti ochiyonla ti xmulil. Cha'an chʌ bʌ ti' cha'le Cristo, ti' loc'sʌyonla ti xmulil che' ti tyʌli wʌ' ti mulawil. \p \v 15 Pero mach ch'ujbi lac saj laje' jini tsa' bʌ i cha'le Adán yic'ot jini lac majtyan mu' bʌ i yʌq'ueñonla Dios. Como cha'an ti caj i mul jini juntiquil winic Adán bʌ i c'aba' cabʌlob ti sajtiyob. Pero jini laj cotyʌntyel mu' bʌ i yʌq'ueñonla Dios ti lac majtyan jach cha'an ti yutslel i pusic'al, ti aq'uentiyob i yonlelob cha'an ti jini juntiquil winic Jesucristo. Jini tsa' bʌ i cha'le Cristo jiñʌch cha'an i wenlel ti yonlelob. \p \v 16 Mach ch'ujbi lac saj laje' i mul jini juntiquil winic Adán bʌ i c'aba' yic'ot jini laj cotyʌntyel mu' bʌ i yʌq'ueñonla Dios. Como cha'an ti caj jini tsa' bʌ i cha'le jini juntiquil ti wʌ ajli cha'an mi quejel i xot'e' i mul quixtyañu. Pero mach che'iqui cha'an laj cotyʌntyel. Como ti majtyan jach Dios mi' q'uelob ti tyoj winicob aunque ti' cha'leyob cabʌl mulil. \p \v 17 Cha'an ti' mul juntiquil winic mi wersa sajtyel quixtyañujob. Pero cha'an ti cabʌl i yutslel i pusic'al Dios, ti juntiquil je'el, jiñʌch Jesucristo, mi quejel i yʌq'uentyel tsiji' bʌ i cuxtyʌlel ti' majtyan jach majchical yom i ch'ʌme'. Mi q'uejlelob ti tyoj ti Dios. \p \v 18 Cha'an ti' mul jini juntiquil, jiñʌch Adán, ti wʌ ajli cha'an mi quejel i xot'e' i mul ti pejtyelel quixtyañujob. Che' je'el cha'an ti' tyoj bʌ i cha'libal juntiquil, jiñʌch Jesucristo, mi cojlelob ti xot'mulil cha'an i yʌq'uentyelob tsiji' bʌ i cuxtyʌlel. \p \v 19 Che' bajche' ti q'uejliyob ti xmulil cabʌlob cha'an ti juntiquil jach winic tsa' bʌ i ñusʌbe bajche' ti subenti ti Dios, che' je'el cabʌl mi quejel i q'uejlel ti tyoj ti Dios cha'an jini yambʌ juntiquil winic tsa' bʌ i jac'ʌ bajche' ti subenti ti Dios. \p \v 20 Ti ts'ijbunti jini mandar cha'an mi lac más ña'tyan añʌch lac mul. Pero che' ñac ti lac más ña'tyʌ an cabʌl lac mul ti queji lac ña'tyan más on tyo i yutslel Dios. \p \v 21 Che' bajche' mulil ti' wersa yʌc'ʌ ti sajtyel quixtyañujob, che' bajche' jini che' Dios mi' q'uelonla ti tyoj ti yutslel i pusic'al mi yʌq'ueñonla laj cuxtyʌlel mach'ʌ yujil jilel cha'an ti lac Yum Jesucristo. \c 6 \s1 Mi laj cojlel loq'uel ti' p'ʌtyʌlel mulil \p \v 1 ¿Chʌ bʌ yom mi lac cha'len, che' jini? ¿Yom ba mi lac bej cha'len mulil cha'an Dios mi' más pʌs'eñonla i yutslel i pusic'al? \p \v 2 Mach'an. Mi sajlic. Sajtyemonixla yubil cha'an ma'ix mi lac bej jaq'ue' mulil. ¿Bajche' ch'ujbi lac bej cha'len mulil, che' jini? \p \v 3 ¿Mach ba la' wujil isujm cha'an ti lac pejtyelel tsa' bʌ lac ch'ʌmʌ ja' mi la cajñel la quic'ot Cristo? Cha'an ti sajti Cristo cha'añonla, che' bajche' chʌncol lac cʌc' lac bʌ ti sajtyel la quic'ot yubil che' mi lac ch'ʌme' ja'. \p \v 4 Ti sajtiyonla yubil. Cha'an ti lac ch'ʌmʌ ja' che' bajche' ti mujquiyonla la quic'ot Cristo yubil. Jin cha'an che' bajche' ti tyejchi loq'uel Cristo ba'an sajtyemo' bʌ cha'an ti' ñuclel Dios lac Tyat, che' joñonla je'el ti tyejchiyonla yubil cha'an ch'ujbi la cajñel ti tsiji' bʌ laj cuxtyʌlel. \p \v 5 Como mi añonla ti Cristo cha'an ti sajtyiyonla yubil che' bajche' ti sajti Cristo, mi lac tyejchel ti tsiji' bʌ laj cuxtyʌlel je'el che' bajche' ti tyejchi Cristo. \p \v 6 Como che' ñac ti' bajle ti cruz Cristo che' bajche' ya' ti bajle tsucul bʌ lac pusic'al yic'ot je'el cha'an i jisʌntyel i simaronlel lac pusic'al cha'an ma'ix bej chuculonla ti' p'ʌtyʌlel mulil. \p \v 7 Como che' an majch mi sajtyel, tsa'ix cojli ti' p'ʌtyʌlel mulil. \p \v 8 Mi ti sajtiyonla la quic'ot Cristo, la cujil isujm mi quejel lac cha' cuxtiyel la quic'ot je'el. \p \v 9 Como la cujil isujm cha'an ti cha' tyejchi loq'uel Cristo ba'an sajtyemo' bʌ, ma'an ba' bʌ ora mi quejel i cha' sajtyel. Mach ch'ujbi i cha' sajtyel. \p \v 10 Como che' ñac ti sajti Cristo jasʌl junyajlel ti sajti cha'an i lu' xot'beñob i mul quixtyañujob. Pero wale cha' cuxulix cha'an mi' tsictisan i ñuclel Dios. \p \v 11 Jatyetla, je'el, ña'tyanla che' bajche' sajtyemetixla cha'an mach'an mi' nijcʌbeñetla la' pusic'al mulil. Pero ña'tyanla che' bajche' cha' cuxuletla cha'an mi la' tsictisan i ñuclel Dios, como tyem añonla la quic'ot lac Yum Cristo Jesús. \p \v 12 Jin cha'an, che' wʌ tyo añonla ti mulawil mach yom mi lac saj cʌc' lac pusic'al i yotsañonla ti mulil. Como mulil mi' jop' i wersa nijcʌbeñonla lac jaq'ue' i tsuculel lac pusic'al. \p \v 13 Mach yom mi la cʌc' lac bʌc'tyal i cha'len mulil. Pero jini yom bʌ, jiñʌch cha'an la cʌc' lac bʌ ti Dios. Como tsa'ix sajtiyonla la quic'ot Cristo yubil. Wale anix tsiji' bʌ laj cuxtyʌlel. Yom mi la cʌc' lac bʌ ti Dios cha'an i c'ʌñonla lac cha'len wen bʌ lac cha'libal. \p \v 14 Como mach ch'ujbi i bej yʌsañonla mulil como wale ma'ix añonla ti' wenta jini oniyix bʌ mandar pero añonla ti' wenta i yutslel i pusic'al Dios. \s1 Lajoñel cha'an chʌ bʌ mi lac yumin \p \v 15 ¿Bajche' ma' pensalin che' jini? ¿Yom ba mi lac cha'len mulil che' ma'ix bej añonla ti' wenta oniyix bʌ mandar pero añonixla ti' wenta i yutslel i pusic'al Dios? Mach'an. Mi sajlic. \p \v 16 Como wen la' wujil isujm che' mi la cʌc' lac bʌ ti' wenta juntiquil yumʌl, i winiconla jini yumʌl che' jini. Wersa mi lac jaq'ue' chʌ bʌ mi' xic'onla lac cha'len. Che' bajche' jini, che' mi la cʌc' lac bʌ cha'an mi lac yumin mulil, wersa mi lac xot'e' lac mul che' mi lac sajtyel. Che' mi la cʌc' lac bʌ cha'an mi lac yumin Dios, mi yʌq'ueñonla la cajñel ti tyoj. \p \v 17 Ti wajali ti la' wʌc'ʌ la' bʌ la' yumin mulil. Pero wale, wocox i yʌlʌ Dios tsa'ix la' ch'ujbibe ti jump'ej la' pusic'al i cʌntisʌ tsa' bʌ aq'uentiyetla ti Dios. \p \v 18 Wale tsa'ix cojliyetla ti mulil tsa' bʌ la' yumi. Tsa'ix ochiyetla ti i winiquetla Dios cha'an mi la' cha'len chʌ bʌ tyoj ti' wut. \p \v 19 (Chʌncol c subeñetla jini t'an ti lajoñel tyac como mero wocol mi la' ch'ʌm'en isujm.) Che' lajal bajche' ti wajali ti la' wʌc'ʌ la' bʌ cha'an mi la' cha'len ba'ical bʌ la' tsuculel yic'ot la' simaronlel jintyo ma'ix i p'isol la' simaronlel. Wale, che' jini, yom mi la' wʌc' la' bʌ cha'an mi la' cha'len chʌ bʌ tyoj ti' wut Dios cha'an mi la' wajñel ti i cha'añetla Dios ti junyajlel. \p \v 20 Como che' ñac chʌncol tyo la' wʌc' la' bʌ la' yumin mulil mach libre añetla cha'an mi la' cha'len chʌ bʌ tyoj. \p \v 21 ¿Chʌ bʌ yes i c'ʌjnibal jini tsa' bʌ la' cha'le wajali mu' bʌ la' quisnin la' cha' pensalin? Ma'ix sajlic i c'ʌjnibal. Che' jach mi yʌc'onla ti xot'mulil che' mi lac sajtyel. \p \v 22 Pero wale tsa'ix colbentiyetla ti i p'ʌtyʌlel mulil. Ti ochiyetla ti i winic Dios. Mi la' wochel ti i cha'añet bʌ la Dios. Mi quejel la' wʌq'uentyel la' cuxtyʌlel mach'ʌ yujil jilel. \p \v 23 I tyojol lac mul jiñʌch che' mi quejel lac majlel ti xot'mulil che' mi lac sajtyel, pero lac majtyan mu' bʌ i yʌq'ueñonla Dios jiñʌch laj cuxtyʌlel mach'ʌ yujil jilel che' mi la cajñel la quic'ot Cristo Jesús lac Yum. \c 7 \s1 Lajoñel cha'an ñujpuñel \p \v 1 Quermañujob, cʌñʌl bʌ la' cha'an jini mandar tyac, la' wujil isujm cha'an añob ti' wenta mandar quixtyañujob che' jach che' cuxulob tyo. \p \v 2 Che' bajche' che' an i ñoxi'al x'ixic, jini mandar cha'an ñujpuñel mi yʌle' cha'an wersa mi yajñel yic'ot i ñoxi'al che' cuxul tyo i ñoxi'al. Pero mi ti sajti, librejix jini x'ixic. Mach bej an ti' wenta jini mandar. \p \v 3 Mi ti ajni yic'ot yambʌ winic che' cuxul tyo i ñoxi'al, i tsuculelʌch mi' cha'len. Pero mi ti sajti i ñoxi'al, mach bej an ti' wenta i mandar ñujpuñel. Mach i tsuculel mi ti' cha'le ñujpuñel yic'ot yambʌ winic. \p \v 4 Quermañujob, jiñʌch bajche' añetla wajali je'el. La' noxi'alʌch jini mandar tyac yubil como ti la' wersa ch'ujbi jini mandar. Pero ti sajtiyonla yubil cha'an mach'an mi lac jac' jini mandar tyac como che' bajche' ti sajtiyonla yic'ot Cristo che' ñac ti tsʌnsʌnti ti cruz. Mach bej añonla ti' wenta lac wersa ch'ujbin jini mandar tyac. Libre añonla la cajñel yic'ot Cristo tsa' bʌ tyejchi loq'uel ba'an sajtyemo' bʌ. Mi lac ch'ujbiben i t'an. Mi lac cha'len wen bʌ lac cha'libal bajche' yom Dios. \p \v 5 Ti wajali ti lac cha'le lac simaronlel chʌ bʌ jach bʌ yom lac bajñel pusic'al. Pero cha'an ti lac ña'tyʌ bajche' tiq'uil ti mandar, lac pusic'al ti' más nijcʌbeyonla lac cha'len jini mach bʌ wen. Jini lac simaronlel mi quejel i yʌc'onla ti sajtyel. \p \v 6 Pero tsa'ix loq'uiyonla ti' wenta jini mandar tsa' bʌ lac yumi. Wale libre añonla. An tsiji' bʌ laj cuxtyʌlel cha'an Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios cha'an mi lac cha'liben i troñel Dios. Ma'an mi lac wersa cha'len bajche' ts'ijbubil ti mandar. \s1 Jini mulil am bʌ ti lac pusic'al \p \v 7 ¿Chuquiyes i sujmlel jini tsa' bʌ cʌlʌ, che' jini? ¿Mulil ba jini mandar tyac? Mach'an. Mi sajlic. Machic an mandar mach'an ti laj cʌñʌ mulil. Mach'an ti lac ña'tyʌ mi mulil che' mi lac mulʌben chʌ bʌ yes an i cha'an lac pi'ʌlob machic ti' subu mandar ba' mi yʌle': Mach a mulʌben chʌ bʌ yes an i cha'an a pi'ʌlob, che'en. \p \v 8 Che' mi lac cʌn bajche' tiq'uilonla ti mandar, lac pusic'al mi utsi quejel i wersa mulan i cha'len jini tiq'uil bʌ. Como che' ñac max tyo ti laj cʌñʌ bajche' mi' tic'onla mach'an tsiquil mulil yubil como mach'an ti lac ña'tyʌ mi chʌncol lac cha'len tiq'uil bʌ. \p \v 9 Che' max tyo ubibil lac cha'an mandar, weñʌch añonla ti la cubi. Pero che' ñac ti la cubi mandar, ti lac ña'tyʌ cha'an anix lac mul. Ti queji lac ña'tyan cha'an wersa mi lac xot' lac mul. \p \v 10 Ti ujti, che' jini, cha'an jini mandar tsa' bʌ aq'uentiyonla cha'an i yʌq'ueñonla tsiji' bʌ laj cuxtyʌlel mi ts'ʌcʌl mi lac ch'ujbiben, che' jach ti yʌq'ueyonla lac xot' lac mul como mach'an ts'ʌcʌl ti lac ch'ujbibe. \p \v 11 Como ti yʌq'ueyonla lac lotin lac bʌ. Ti lac lolon ña'tyʌ cha'an ch'ujbi lac lu' jaq'ue' bajche' mi yʌl mandar. Ti jini jach bʌ mandar mi' tsictisʌbeñonla cha'an mi yʌc'onla ti xot'mulil ti caj lac mul. \p \v 12 Jin cha'an, ch'ujul jini mandar como tyʌlem ba'an Dios. Lajal ch'ujul je'el jujump'ej i tic'oñel am bʌ ti mandar. Tyojʌch. Weñʌch. \p \v 13 ¿Pero ch'ujbi ba i yʌc'onla ti xot'mulil jini wen bʌ mandar? Mach'an. Mi sajlic. Jiñʌch mulil mu' bʌ i yʌc'onla ti xot'mulil cha'an tsictiyic mulilʌch. Ti c'ʌjni jini wen bʌ mandar cha'an mi' tsictisan ñoj bibajax jini lac mul. \p \v 14 Como la cujil tyʌlem jini mandar ti Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios. Pero joñon quixtyañujon jach. Chuculon ti' p'ʌtyʌlel mulil. \p \v 15 Mach'an mic ch'ʌmben isujm chʌ bʌ och chʌ'ʌch mi yujtyel, pero mach'an mic cha'len jini wen bʌ com bʌ c cha'len. Pero jini mu' bʌ c ts'a'q'uel, jiñʌch mu' bʌ c yoque cha'len. \p \v 16 Che' jini, che' mic cha'len jini mach'ʌ wen bʌ mach bʌ c com cha'len, chʌncol cʌc' c t'an cha'an weñʌch jini mandar. \p \v 17 Jin cha'an mach joñonic chʌncol bʌ c cha'len jini mu' bʌ c ts'a'q'uel, pero jiñʌch mulil am bʌ tic pusic'al mi yʌq'ueñon c cha'len jini mach'ʌ wen bʌ mach bʌ com cha'len. \p \v 18 Como cujil isujm mach'an chʌ bʌ wen ti bajñel bʌ c pusic'al. Como com c cha'len chʌ bʌ wen, pero mach ch'ujbi c cha'len. \p \v 19 Mach'an mic cha'len jini wem bʌ com bʌ c cha'len, pero jini mach'ʌ wen mach bʌ com c cha'len, jiñʌch mu' bʌ c bej cha'len. \p \v 20 Jin cha'an che' mic bej cha'len jini mach bʌ com c cha'len, mach joñonic chʌncol c cha'len, pero jiñʌch mulil am bʌ tic pusic'al mi yʌq'ueñon c cha'len. \p \v 21 Jiñʌch bajche' mi yujtyel tic pusic'al mi cubin: Jini mulil am bʌ tic pusic'al mi' nijcʌbeñon cha'an che' com c cha'len wen bʌ, jini jach mi' wersa aq'ueñon c cha'len mach'ʌ wen. \p \v 22 Tic pusic'al mic wen mulan i mandar Dios. Ñoj weñʌch jini mandar mi cubin. \p \v 23 Pero mic ña'tyan an chʌ bʌ an ti bajñel c pusic'al mu' bʌ i yʌq'ueñon j contrajin c bʌ. Jiñʌch jini mulil am bʌ tic pusic'al tsa' bʌ i wersa chucuyon ti' p'ʌtyʌlel yubil. \p \v 24 Pero ñoj p'ump'uñon, che' jini. ¿Majchqui mejl i tic'beñon bajñel c pusic'al cha'an ma'an mi yʌc'on ti xot'mulil? \p \v 25 Jin jach Dios ch'ujbi i tic'beñon bajñel yom bʌ c pusic'al cha'an ti lac Yum Jesucristo. Wocox i yʌlʌ Dios. Che' jini cujil isujm yom mic ch'ujbin c xic'ol ti Dios. Pero bajñel yom bʌ c pusic'al mi' jop' i xic'on c cha'len mulil. \c 8 \s1 Laj cuxtyʌlel tyʌlem bʌ ti Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios \p \v 1 Jin cha'an, wale ma'ix xot'mulil cha'an jini año' bʌ ti Cristo Jesús. Mi' cha'leñob bajche' yom Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios mach jinic bajche' bajñel yom i pusic'al. \p \v 2 An i p'ʌtyʌlel Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios cha'an i yʌq'ueñonla tsijib bʌ laj cuxtyʌlel. Cha'an añonla ti Cristo Jesús ti' coloyonla ti i p'ʌtyʌlel mulil mu' bʌ i yʌc'onla ti sajtyel. \p \v 3 Como mach ch'ujbi i cotyañonla i mandar Moisés como cha'an ti caj i tsuculel lac pusic'al mach saj ch'ujbi lac lu' jac'ben jini mu' bʌ i xic'onla lac cha'len. Pero Dios ch'ujbi i cotyañonla. Ti' choco tyʌlel i Yalobil tsa' bʌ i ch'ʌmʌ i bʌc'tyal che' bajche' quixtyañu jach cha'an i yac' i bʌ i xot'beñonla lac mul. Aunque ti' ch'ʌmʌ i bʌc'tyal che' bajche' quixtyañu jach pero mach'an ti' cha'le mulil. Dios ti yʌc'ʌ ti sajtyel che' bajche' tsʌnsʌbil bʌ i majtyan cha'an i xot'beñonla lac mul. Chʌ'ʌch ti xojt'i mulil che' bajche' jini che' ñac ti poj ajni che' bajche' quixtyañu jach jini Jesús. \p \v 4 Chʌ'ʌch ti' cha'le Dios cha'an i yʌq'ueñonla lac cha'len tyoj bʌ bajche ti' xiq'uiyonla ti mandar. Como wale ma'ix mi la cajñel bajche' bajñel yom lac pusic'al pero mi la cajñel bajche' yom Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios am bʌ ti lac pusic'al. \p \v 5 Como jini mu' bʌ i bajñel pensalin bajche' bajñel yom i pusic'al, jin jach mi' pensalin jini mach bʌ wen i cha'an bʌ mulawil. Pero jini mu' bʌ i pensalin bajche' yom Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios mi' pensalin bajche' yom Dios. \p \v 6 Jini mu' bʌ i bele' pensalin jini mach bʌ wen i cha'an jach bʌ mulawil mi quejel i yʌq'uentyel i xot' i mul. Jini mu' bʌ i bele' pensalin chʌ bʌ yom Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios mi quejel i yʌq'uentyel i cuxtyʌlel mach'ʌ yujil jilel yic'ot i ñʌch'tyʌlel i pusic'al. \p \v 7 Jini mu' bʌ i bele' pensalin mach bʌ wen i cha'an jach bʌ mulawil mi' contrajin Dios. Como mach yom i jac'ben bajche' xiq'uil ti i mandar Dios, mach ch'ujbi i jaq'ue' je'el. \p \v 8 Jin cha'an, jini mu' bʌ i cha'len bajche' bajñel yom i pusic'al mach ch'ujbi i cha'len jini mu' bʌ i mulan Dios. \p \v 9 Pero jatyetla mach'an mi la' wajñel bajche' yom la' pusic'al. Mi la' wajñel bajche' yom Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios ya' bʌ an la' wic'ot. Jini mach'ʌ ba'an Ch'ujul bʌ Ch'ujlel Cristo yic'ot, mach i cha'anic Cristo. \p \v 10 Pero mi an Cristo ti la' pusic'al aunque mi sajtyel la' bʌc'tyal bajche' i tyʌlel mi sajtyel cha'an ti caj mulil, pero anix i cuxtyʌlel la' ch'ujlel como tsa'ix i yʌq'ueyetla tyoj bʌ la' pusic'al Dios. \p \v 11 Mi an la' wic'ot Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios tsa' bʌ tyeche loq'uel Cristo Jesús ba'an sajtyemo' bʌ, mi quejel i tyejch isañetla loq'uel ba'an sajtyemo' bʌ je'el. Mi quejel i yʌq'uen i cuxtyʌlel lac bʌc'tyal cha'an ti Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel am bʌ la quic'ot. \p \v 12 Quermañujob, an ti lac wenta chʌ bʌ mi lac cha'len. Mach lac wenta mi lac wersa ajñel bajche' mi' xic'onla lac pusic'al. \p \v 13 Como mi chʌncol jach la' wajñel bajche' mi' wersa bajñel xiq'uetla la' pusic'al mi quejel la' wʌq'uentyel xot'mulil. Pero mi ti lac cha'le bajche' mi' xic'onla Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios, cha'an mi laj cʌye' mulil, che' jini mi quejel la cajñel ti laj cuxtyʌlel mach'ʌ yujil jilel. \p \v 14 Ti pejtyelelob mu' bʌ i tyoj isʌntyelob majlel ti Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios i yalobilobʌch Dios. \p \v 15 Como jini Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios tsa' bʌ aq'uentiyonla ti Dios, mach'an mi yʌq'ueñonla lac cha' bʌc'ñan xot'mulil bajche' juntiquil ajtroñel mi' bʌc'ñan simaron bʌ i yum. Pero mi yotsañonla ti yalobil Dios. Jini Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios mi yʌq'ueñonla la cʌl: C Tyat, cho'onla. \p \v 16 Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios mi yʌq'ueñonla lac ña'tyan ti lac pusic'al je'el cha'an i yalobilonla Dios. \p \v 17 Cha'an i yalobilonla Dios mi quejel la cʌq'uentyel ti Dios jini wen bʌ tsa' bʌ i wʌ alʌ. Lajal bajche' mi yʌq'uen Cristo chʌ'ʌch mi quejel i yʌq'ueñonla je'el. Mi ti lac ñusʌ wocol cha'an ti caj mi lac tsʌclen majlel Cristo mi quejel lac motin ochel ti' ñuclel ti panchan la quic'ot. \p \v 18 Cujil isujm cha'an mach ch'ujbi lac laje' jini wocol tyac mu' bʌ lac ñusan ti ili bʌ ora yic'ot i c'otyajlel i ñuclel Cristo mu' bʌ quejel lac pʌs'entyel ti tyal tyo bʌ ora. \p \v 19 Ti pejtyelel chʌ bʌ ti mejli ti Dios chʌncol i wen pijtyan jintyo i yorojlel mi tsictisʌntyel majchqui i yalobilob Dios. \p \v 20 Como ti pejtyel chʌ bʌ an tyac ma'an ti ts'ʌctiyi i c'ʌjnibal bajche' yom, mach cha'an che' ti yʌlo yajcʌ, pero cha'an chʌ'ʌch yom Dios. Pero tyal i yorojlel mi quejel i ts'ʌctiyel bajche' yom, cha'an chʌ'ʌch yom Dios. \p \v 21 Pero tyal i yorojlel che' ma'ix mi quejel i sajtyel ti pejtyel chʌ bʌ an, mi jinic mu' bʌ i colel, ma'ix mi' pʌc'mʌl majlel. Chʌ'ʌch mi quejel i yujtyel ti jim bʌ ora che' Dios mi quejel i yʌq'uen i ñuclel i yalobilob. \p \v 22 La cujil isujm c'ʌlʌ ti tyejchibal mulawil c'ʌlʌ wale iliyi, ti pejtyelel i melbal Dios mu' ti ajacniyel. Mi yilan wocol che' bajche' juntiquil x'ixic mu' bʌ ti bajq'uel. \p \v 23 Mach jinic jach pejtyel chʌ bʌ an ti mulawil mi yilan wocol pero ñoj wocol mi la cubin joñonla je'el aunque ti aq'uentiyonla jini ñaxan bʌ lac majtyan ti Dios, jiñʌch Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios. Chʌncolonla ti pijt jintyo mi tsictiyel cha'an i yalobilonla Dios che' mi quejel la cʌq'uentyel tsiji' bʌ lac bʌc'tyal. \p \v 24 Che' ñac ti cotyʌntiyonla ti queji lac pijtyan jini mu' tyo bʌ quejel la cʌq'uentyel. Pero mi chʌncol laj q'uel jini tsa' bʌ lac pijtyʌ, mach yoque pijtyayajic, como ma'ix chʌ bʌ och mi lac bej pijtyan como chʌncox laj q'uele'. \p \v 25 Pero mi chʌncol lac pijtyan jini max tyo bʌ an mi laj q'uel, ti' xuc'tyʌlel lac pusic'al yom mi lac wersa bej pijtyan. \p \v 26 Che' je'el, che' la com lac cha'len oración Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios mi' cotyañonla che' mach'an mi lac ña'tyan bajche' yom mi lac pejcan Dios. Che' chʌncol lac pensalin Dios ti oración pero ma'ix mi loq'uel t'an ti lac ti', jini Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios mi' pejcʌbeñonla Dios ti oración ti t'an mach bʌ mejl la cʌl bajche' com lac pejcan ti oración. \p \v 27 Dios mu' bʌ i cʌmben i pusic'al quixtyañujob yujil chʌ bʌ chʌncol i c'ajtin Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel como Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios mi' c'ajtiben Dios cha'an i cotyan i cha'año' bʌ bajche' yom i pusic'al Dios. \s1 Mi lac wen ganarin \p \v 28 La cujil ti pejtyelel chʌ bʌ jach mi yujtyel, Dios mi' c'ʌñe' cha'an i wenlel jini mu' bʌ i p'untyañob Dios tsa' bʌ pʌjyi bajche' ti' wʌ ña'tyʌ Dios i cha'len ti ñoj oniyix. \p \v 29 Como che' ñac max tyo ti' mele mulawil Dios ti' wʌ ña'tyʌ majchqui mi quejel i yochel ti i yalobilob. Ti' wʌ yajcʌ cha'an i yajñel bajche' i yalobil. I Yalobil Dios ti ochi ti ascuñʌl yubil. Che' jini ti' tyaja cabʌl i yijts'iñob yubil. \p \v 30 Dios ti' pʌyʌ cha'an mi yochel ti i cha'an jini tsa' bʌ i wʌ yajcʌ. Ti' q'uele ti tyoj jini pʌyʌbilo' bʌ i cha'an. Tyal i yorojlel jini tsa' bʌ q'uejli ti tyoj mi quejel i yʌq'uentyelob i ñuclel bajche' i Yalobil Dios. \p \v 31 ¿Chuqui yom mi la cʌl, che' jini? Che' Diosʌch am bʌ la quic'ot cha'an i cotyañonla, ¿majchqui ch'ujbi i yʌsiñonla che' jini? Ma'an majch. \p \v 32 Dios mach'an ti' cotyʌ cha'an mach'an mi sajtyel i Yalobil, pero ti yʌc'ʌ ti tsʌnsʌntyel cha'an ti lac pejtyelel. Mi ti yʌq'ueyonla i Yalobil, ¿mach ba muq'uic i yʌq'ueñonla ti pejtyel chʌ bʌ tyac yom? Muc'ʌch. \p \v 33 ¿Majchqui ch'ujbi i jop'ben i mul jini yajcʌbilo' bʌ i cha'an ya' ti tyojlel Dios? Ma'an majch. Como jiñʌch Dios mu' bʌ i q'uelob ti tyoj. \p \v 34 ¿Majchqui ch'ujbi i yʌl cha'an wersa mi la xot' lac mul? Ma'an majch. Cristo ti sajti cha'an i xot'beñonla lac mul. Ti tyejchi loq'uel ba'an sajtyemo' bʌ. Wale ya'an ti' ñoj Dios ba' mi' pejcʌbeñonla Dios. \p \v 35 ¿Am ba chʌ bʌ ch'ujbi i quipañonla loq'uel ba'an Cristo cha'an i cʌy i p'untyañonla? Mach'an. ¿Ixcu mi an ba lac wocol, mi pensal, mi tyʌc'lʌntyel, mi wi'ñal, mi ma'ix lac pislel, mi an bʌbʌq'uen bʌ, mi bʌq'uentic mi lac tsʌnsʌntyel? Mach'an chʌ bʌ mi yʌq'uen Dios i cʌy i p'untyañonla. \p \v 36 Como ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios mi yʌle': \q1 Cha'an ti caj mi lojon c ch'ujbiñet an yom bʌ i tsʌnsañon lojon c'ʌlʌ mi ñumel q'uin. \q1 Cho'on jach lojon bajche' tiñʌme' cha'an mic tsʌnsʌntyel lojon mi' lolon cha'leñob. \m Chʌ'ʌch ts'ijbubil. \p \v 37 Pero aunque an cabʌl lac wocol mi lac wen ganarin ti Cristo mu' bʌ i p'untyañonla. \p \v 38-39 Jin cha'an ch'ujbi lac junyajlel ña'tyan cha'an mach'an sajlic chʌ bʌ ch'ujbi i quipañonla loq'uel ba'an Dios cha'an i cʌy i p'untyañonla. Mi ti tsʌnsʌntiyonla, mi cuxulon tyo la mi' p'untyañonla. Mi ajtroñelobic i cha'an Dios ch'oyolob ti panchan ch'ujbi i yʌq'uen i cʌy Dios i p'untyañonla. Mi xibajic, mi yajtroñelobic i cha'an xiba, mi chʌ bʌ tyaquic an wale, mi jinic tyo mu' bʌ yujtyel ti tyal tyo bʌ ora, mi chʌ bʌ tyaquic jach an ti panchan mi an ti mulawil, mach'an sajlic i melbal bʌ Dios ch'ujbi bʌ i quipañonla loq'uel ba'an Dios tsa' bʌ i pʌs'eyonla ti lac Yum Jesucristo bajche' c'amel mi' p'untyañonla. \c 9 \s1 Dios ti yajcʌ israelob \p \v 1 Cha'an i cha'añon Cristo ñoj melelʌch jini mu' bʌ c subeñetla. Mach'an mic cha'len lot. Cʌntisʌbilon ti Ch'ujul bʌ i ch'ujlel Dios am bʌ tic pusic'al. Cha'an lajal mi' cha'len t'an c pusic'al bajche' c ti' cujil cha'an melelʌch jini c t'an. \p \v 2 Ñoj ch'ʌjyem c pusic'al. C'ux mi cubin tic pusic'al ti pejtyel ora como mach yom i ch'ujbin Cristo jini c pi'ʌlob israelob. \p \v 3 Muq'uic i cotyʌntyel c pi'ʌlob israelob mi ti cʌc'ʌ c bʌ ti xot'mulil, mi ch'ujbiyic c chojquel ti' tyojlel Cristo chʌ'ʌch mic cha'len como wersa com mi cotyʌntyelob como jiñʌch yoque c pi'ʌlob yubil como junlajal lojon c yum ti ñoj oniyix. \p \v 4 I jiñʌjlelob Israel. Dios ti' pʌyʌyob cha'an mi yotsañob ti yalobilob. Ti tsictiyi i c'otyajlel i ñuclel Dios ti i tyojlelob. Ti yʌq'ueyob trato bʌ t'an yic'ot i mandar Moisés. Ti cʌntisʌntiyob bajche' yom i ch'ujutisañob Dios. Ti' wʌ subeyob cha'an mu' bʌ i yʌq'ueñob ti tyal tyo bʌ ora jini wʌ albil bʌ i cha'an Dios. \p \v 5 Israelob i jiñʌjlel cojax tyo bʌ lojon c yum Abraham. Che' ñac ti' ch'ʌmʌ i bʌc'tyal Cristo, loq'uem je'el ba'an israelob. Diosʌch Cristo. An ti' wenta ti pejtyelel chʌ bʌ tyac jach an. La' sujbic i ñuclel ti bele' ora. Amén. \p \v 6 Mach ch'ujbi la cʌl cha'an ma'ix ti ts'ʌctiyi jini wʌ albil bʌ t'an tsa' bʌ yʌq'ueyob israelob Dios. Pero mach lu' i cha'añob Dios ti pejtyelelob i jiñʌjlelob Israel. \p \v 7 Mach ti pejtyelel i jiñʌjlelob Abraham mi quejel i yajñel che' bajche' yoque i jiñʌjlelob. Pero Dios ti' wʌ sube: I yalobilob Isaac mi quejel i yochelob ti yoque a jiñʌjlelob. Che' ti subenti Abraham. \p \v 8 Jini mi yʌq'ueñonla lac ña'tyan cha'an ma'an mi yajñel ti i yalobil Dios cha'an jach yajcʌbil ti Dios Abraham i yumob ti ñoj oniyix. Pero jini jach mi yajñel ti yalobilob Dios jini mu' bʌ i ch'ujbiñob cha'an melelʌch jini wʌ albil bʌ t'an tsa' bʌ i sube Abraham Dios. \p \v 9 Jiñʌch jini wʌ albil bʌ t'an tsa' bʌ i sube Abraham Dios. Ti yʌlʌ: Ti wʌ ña'tyʌbil bʌ ora mi quejel c pʌs c p'ʌtyʌlel. Mi quejel i ch'oc an alo' bʌ i yalobil Sara. Che' ti subenti Abraham. \p \v 10 Mach jinic jach jini pero an yambʌ tsa' bʌ ujti je'el. Ti ñumi ora. I yalobil Sara, lac yum bʌ ti ñoj oniyix Isaac bʌ i c'aba' ti coli. Ti' pʌyʌ yijñam Rebeca bʌ i c'aba'. Ti' ch'ocʌ lut bʌ i yalobil. \p \v 11-13 Pero che' ñac max tyo ch'ocayob, che' max tyo ti' cha'leyob mi chʌ bʌ wen mi chʌ bʌ mach'ʌ wen, Dios ti' wʌ sube Rebeca: Jini ascuñʌl bʌ mi quejel i cha'liben i toñel jini ijts'iñʌl bʌ, che'en. Jini mi' loq'uel bajche' an ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios ba' Dios ti wʌ alʌ: Mic p'untyan Jacob pero Esaú ma'ix mic ñoj p'untyan, che'en. Chʌ'ʌch ts'ijbubil. Cha'an chʌ'ʌch an ti' t'an Dios, tsiquilʌch, che' jini, cha'an Dios cha'an jach ti wʌ ña'tyʌ chʌ'ʌch yom i cha'len, mi' yajcan ba' bʌ yom i pʌye' cha'an mi yochel ti i cha'an bʌ. Mach'an mi yajcʌntyel cha'an ti caj bajche' mi' cha'len pero cha'an chʌ'ʌch yom i pusic'al Dios. \p \v 14 ¿Chʌ bʌ yom mi la cʌl che' jini? ¿Mu' ba la cʌle' cha'an mach'an tyoj Dios che' mi' p'untyan juntiquil, pero ma'an mi' ñoj p'untyan yambʌ? Mach che' yom mi la cʌle'. \p \v 15 Como Dios ti' sube Moisés: Mi quej c p'untyan jini com bʌ c p'untyan. Mi quej c pʌs'en i yutslel c pusic'al jini com bʌ c pʌs'en, che'en. \p \v 16 Tsiquil, che' jini, mi p'untyʌntyel quixtyañu mach cha'an che' yom i pusic'al quixtyañu, mi cha'anic chʌncol i wersa sajcan i p'untyʌntyel. Mi p'untyʌntyel cha'an jach Dios ti wʌ yajcʌ majchqui yom i p'untyan. \p \v 17 Ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios mi yʌl cha'an Dios ti' sube jini ñuc bʌ yumʌl ya' ti pañimil Egipto bʌ i c'aba'. Ti yʌlʌ: Tic wa'chocoyet ti ñuc bʌ yumʌl cha'an jach mic pʌs c p'ʌtyʌlel ti a tyojlel, cha'an mi pujquel majlel j c'aba' ti pejtyelel mulawil. Che' ti yʌlʌ Dios. \p \v 18 Tsiquil, che' jini, Dios mi' p'untyan majchqui jach yom i p'untyan, yic'ot mi yʌq'uen i tsʌts an i pusic'al majchqui jach yom i tsʌts an. \p \v 19 Pero mi chʌ'ʌch an bajche' jini, mi quejel a c'ajtibeyon: ¿Chucoch mi' bele' al Dios añʌch i mul quixtyañu, che' jini? ¿Majchqui ch'ujbi i contrajin chʌ bʌ yom Dios? che'etla mi quejel la' c'ajtibeñon. \p \v 20 Pero jatyetla, quixtyañujet jach la. ¿Majchetqui che' jini cha'an ma' letsan a t'an ti' contra Dios? Ixcu jini p'ejt, ¿yom ba i suben xmel p'ejt: ¿Chucoch chʌ'ʌch ti a meleyon? che'en. \p \v 21 Pero jini xmel p'ejt ch'ujbiyʌch i c'ʌn jini oc'ol chʌ'ʌch bajche' yom. Ti junc'ojl oc'ol mi' mel cha'p'ej p'ejt, jump'ej mu' bʌ i c'ʌjñel ti ñuc bʌ i c'ʌjnibal, yambʌ mu' bʌ i c'ʌjñel cha'an mach'ʌ ñoj an i c'ʌjnibal. \p \v 22 ¿Chuqui, che' jini? Dios, aunque yom i pʌs i mich'lel yic'ot i p'ʌtyʌlel, jal ti' cuchbeyob i mul quixtyañujob tsa' bʌ tyejchbeyob i mich'lel. C'ʌjnibal jach ili quixtyañujob cha'an mi jisʌntyel. \p \v 23 Wen jal ti' cuchbon lac mul cha'an yom i yʌc' ti tsictiyel i c'otyajlel i ñuclel cha'añonla p'untyʌbilon bʌ la i cha'an, como ti wʌ yajcʌyonla cha'an mi yʌq'ueñonla i ñuclel. \p \v 24 Joñonla pʌybilonla i cha'an Dios. An tsa' bʌ i pʌyʌ loq'uel ba'an israelob. An yambʌ pʌyʌbilo' bʌ loq'uel ba'an mach bʌ israelobic. \p \v 25 Che' bajche' mi yʌle' ti' t'an Dios ya' ti jun Oseas bʌ i c'aba'. Mi yʌl: \q1 Jini mach bʌ c cha'añob ti yambʌ ora mi quej c pejcañob tic cha'añob. \q1 Jini mach bʌ p'untyʌbilob ti yambʌ ora mi quej c pejcañob ti p'untyʌbilob bʌ c cha'an. \q1 \v 26 Ya' ti jini jach bʌ jun ti subentiyob: Mach c cha'añetla. Che' ti yʌlʌ Dios. \q1 Ya' ti jini jach bʌ lum mi quejel i pejcʌntyelob ti yalobilob jini cuxul bʌ Dios. \m Che' ti yʌlʌ Dios ti jun Oseas bʌ i c'aba'. \p \v 27 Isaías je'el ti' tyaja ti t'an jini israelo' bʌ quixtyañujob. Ti yʌlʌ: Aunque ñoj i yonlelob jini israelob che' bajche' an i ji'il colem ja', pero ma'ix ñoj cabʌlob mi quejel i cotyʌntyelob. \p \v 28 Como che' lac Yum mi quejel i yʌc' melojel ti mulawil ts'ʌcʌl yic'ot ti ora jach mi quejel i melob quixtyañujob. Che' ti yʌlʌ Isaías. \p \v 29 Yic'ot an yambʌ t'an tsa' bʌ i ñaxan alʌ Isaías che' ti' tyaja ti t'an israelob. Ti yʌlʌ: \q1 Lac Yum jiñʌch i yum mulawil yic'ot ti pejtyelel i bʌl. Machic ti' cʌybeyonla cha'tiquil uxtiquil la calobilob cha'an mi cha' oc'an quixtyañujob \q1 lajal ti jisʌntiyonla bajche' jini año' bʌ ti lum tyac Sodoma yic'ot Gomorra bʌ i c'aba'. \m Che' ti yʌlʌ Isaías. \s1 Israelob yic'ot i t'an Dios \p \v 30 ¿Chʌ bʌ yom mi la cʌl, che' jini? Mi la cʌl cha'an jini mach'ʌ israelo' bʌ quixtyañujob mach'ʌ ba'an ti sajcʌyob i tyoj isʌntyel ti Dios, jiñobʌch ti q'uejli ti tyoj ti Dios cha'an ti' ch'ujbiyob cha'an ajcotyaya i cha'an Cristo. \p \v 31 Pero jini israelob tsa' bʌ lolon jop'oyob i tyoj isañob i bʌ yic'ot Dios cha'an i jac'bentyel i mandar Moisés cha'an i yʌq'uentyelob i q'uejlel ti tyoj ti Dios, mach'an ti' q'ueleyob ti tyoj ti Dios como ma'an ti mejli i lu' jac'ben ti ts'ʌcʌl pejtyelel jini mandar tyac. \p \v 32 ¿Chucoch mach'an ti q'uejliyob ti tyoj ti Dios? Como ti' jop'o i q'uejlel ti tyoj cha'an mi' cha'leñob ti pejtyelel bajche' ts'ijbubil ti jini mandar tyac, mach cha'anic ti' ch'ujbiyob Cristo ti' pusic'al. Ti' jats'ʌyob i yoc ti tyun yubil. Como Cristo che' bajche' tyun ya' ti bij ba' mi ñumel quixtyañu. \p \v 33 Jiñʌch jini tyun mu' bʌ i tyaje' ti t'an Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios ba' Dios ti yʌlʌ: \q1 Joñon ti cʌc'ʌ ya' ti Sión juntiquil che' bajche' tyun yubil ba' mi' jats'ob i yoc quixtyañujob, che' bajche' colem tyun yubil mu' bʌ i yʌc'ob ti yajlel. \q1 Pero majchical jach mu' bʌ i ch'ujbin jini juntiquil che' bajche' tyun bʌ yubil, mach'an ba' bʌ ora mi quejel i yʌlob cha'an mach'an wen cha'an ti' ch'ujbiyob. \m Che' mi yʌle' ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios. \c 10 \p \v 1 Quermañujob, ti pejtyelel c pusic'al wersa com mi cotyʌntyelob c pi'ʌlob israelo' bʌ. Mij c'ajtiben Dios ti oración cha'an mi cotyʌntyelob. \p \v 2 Cujil isujm mi' ch'ujutisañob Dios ti jump'ej i pusic'al pero mach'an mi' ch'ʌm'eñob isujm bajche' Dios yom i cotyan quixtyañujob. \p \v 3 Mach'an mi' ña'tyañob bajche' Dios mi yʌq'uen quixtyañujob tyoj bʌ i pusic'al. Mi' bajñel jop' i tyoj isan i bʌ cha'an q'uejlic ti tyoj ti Dios. Ma'an mi yʌc'ob i bʌ ti Dios cha'an mi q'uejlel ti tyoj. \p \v 4 Como ti Cristo ti ts'ʌctiyi i c'ʌjnibal i mandar Moisés. Jin cha'an mi' q'uel ti tyoj ti pejtyelelob mu' bʌ i ch'ujbiñob Cristo ti' pusic'al. \p \v 5 Ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios, Moisés ti' tyaja ti t'an jini quixtyañujob mu' bʌ i bajñel jop' i tyoj isan i bʌ cha'an mi q'uejlel ti tyoj ti Dios cha'an i ch'ujbintyel mandar tyac. Ti yʌlʌ: Jini mu' bʌ i junyajlel jac'ben ti ts'ʌcal jini mandar tyac c'ajacña i yoj mi yajñel wʌ' ti mulawil yic'ot mi quejel i yʌq'uentyel tsiji' bʌ i cuxtyʌlel mach'ʌ yujil jilel. \p \v 6 An t'an ti' t'an Dios je'el cha'an jini mu' bʌ i q'uejlel ti tyoj ti Dios cha'an mi' ch'ujbiñob Cristo ti' pusic'al. Mi yʌl: Mach yom a wʌle' ti a pusic'al, ¿majchqui mi quejel i letsel majlel ti panchan? che'etla, cha'an mi pʌye' jubel Cristo i cotyañonla. \p \v 7 Yic'ot mach yom a wʌle', ¿majchqui mi quejel i jubel majlel ba'an sajtyemo' bʌ? che'etla, cha'an mi' pʌy letsel Cristo. \p \v 8 ¿Chʌ bʌ yom i yʌle' ili t'an? Mi yʌle': Ya'an lʌc'ʌl ba'añet i t'an Dios. An ti la' ti' cha'an mi la' sub. An ti la' pusic'al cha'an mi la' ch'ʌmben isujm. Che' mi yʌle'. Jiñʌch jini t'an mu' bʌ lac sub majlel cha'an an laj cotyʌntyel che' mi lac ch'ujbin Cristo ti lac pusic'al. \p \v 9 Mi ti a subu ti a ti' mi a yumʌch Jesús, mi ti a ch'ujbi ti a pusic'al cha'an tsa'ix i tyeche loq'uel Dios ba'an sajtyemo' bʌ, mi quejel a cotyʌntyel. \p \v 10 Como che' mi lac ch'ujbin Jesucristo ti lac pusic'al mi laj q'uejlel ti tyoj ti Dios. Che' mi lac sub ti' tyojlel quixtyañujob cha'an tsa'ix lac ch'ujbi che' jini mi laj cotyʌntyel. \p \v 11 Mi yʌle' ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios: Mach'an majch mu' bʌ i ch'ujbin Jesucristo mu' bʌ quejel i yʌle' cha'an ma'ix wen cha'an ti' ch'ujbi. Che' ts'ijbubil. \p \v 12 Como Dios junlajal mi' q'uel quixtyañu mi israelob mi mach bʌ israelobic. Juntiquil jach lac Yum, jiñʌch i Yum ti pejtyelelob. Mi wen yʌq'ueñob i yutslel i pusic'al ti pejtyelelob mu' bʌ i c'ajtin i cotyʌntyel. \p \v 13 Como mi yʌle' ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios: Majchical jach mi' pejcan lac Yum cha'an i c'ajtin i cotyʌntyel mi quejel i cotyʌntyel. Chʌ'ʌch ts'ijbubil. \p \v 14 ¿Pero bajche' ch'ujbi i pejcañob lac Yum cha'an i c'ajtin i cotyʌntyel mi mach'an ti' ch'ujbiyob cha'an ajcotyayajʌch i cha'an? ¿Bajche' ch'ujbi i ch'ujbiñob lac Yum mi mach'an ba' bʌ ora ti yubibeyob i t'an? ¿Bajche' ch'ujbi i yubiñob i t'an Dios mi mach'an majch mi' subeñob? \p \v 15 ¿Bajche' ch'ujbi i sujbel majlel i t'an Dios mi mach'an majch mi' chocob majlel ti subt'an? Mi yʌle' ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios: Ñoj cotyajax jini mu' i tyʌlelob i sub jini t'an cha'an bajche' mi lac tyaj i ñʌch'tyʌlel lac pusic'al. Jiñʌch jini wen t'an cha'an laj cotyʌntyel. Che' mi yʌle' ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios. \p \v 16 Pero mach ti pejtyelel mi' ch'ujbiñob cha'an ñoj melel jini wen t'an cha'an laj cotyʌntyel. Che'ʌch bajche' ti yʌlʌ Isaías je'el. C Yum, mach'an cabʌlob mi' ch'ujbiñob cha'an ñoj melel jini t'an mu' bʌ lojon c subeñob. Che' ti yʌlʌ Isaías. \p \v 17 Pero jini tsa' bʌ ch'ujbiyob ti' ch'ujbiyob cha'an ti yubiyob jini t'an. Jini t'an tsa' bʌ yubiyob jiñʌch t'an cha'an Cristo. \p \v 18 Che' jini mij c'ajtibeñetla, ixcu jini mach'ʌ ba'an ti' ch'ujbiyob, ¿mach'a ba'an ti yubiyob jini t'an? Tsa'ix i yubiyob. Como ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios mi yʌle': \q1 Tsa'ix pujqui majlel jini t'an ti pejtyelel mulawil. \q1 Tsa'ix c'oti t'an c'ʌlʌ ti junwejl mulawil. \m Che' ts'ijbubil. \p \v 19 Che' jini an chʌ bʌ yambʌ mij c'ajtibeñetla. ¿Mach'a ba'an ti' ch'ʌmbeyob isujm jini israelob cha'an jini t'an tsa' bʌ subentiyob? Tsa'ix i ch'ʌmbeyob isujm, yubil. Como che' ñac max tyo ti' cha'le t'an Isaías, ñaxan Dios ti' cʌmbe i ti' Moisés i yʌle': \q1 Mi quej j c'ʌñe' mach'ʌ israelobic bʌ quixtyañujob cha'an i yʌq'ueñetla la' mich'q'uelob cha'an ti caj mi' tyajob i wenlel. \q1 Mi quej j c'ʌñob jini mach'ʌ ba'an i ña'tyʌbal cha'an i tyejchbeñetla la' mich'lel cha'an ti caj ti aq'uentiyob i wenlel ti Dios. \m Che' ti yʌlʌ Moisés. \p \v 20 Ti wi'il Isaías ti' cha'le ch'ejl bʌ t'an tsa' bʌ subenti ti Dios. Ti yʌlʌ: \q1 Jini mach'ʌ ba'an ti' sajcʌyon ti' tyajayoñob. \q1 Tic tsictisʌbe c bʌ ti jini mach'ʌ ba'an ti' c'ajtibeyon majchonqui. \m Che' ti yʌlʌ Dios ti ti' Isaías. \p \v 21 Che' ti' tyaja ti' t'an israelob, Dios ti' c'ʌmbe i ti' Isaías i yʌle': Ti pejtyelel q'uin chʌncol c pʌye' quixtyañujob mach bʌ yomob i ch'ujbiñoñob cha'an mi yʌq'ueñoñob i bʌ. Mi' contrajiñob c t'an. Che' ti yʌlʌ Dios, che'en Isaías. \c 11 \s1 Israelob tsa' bʌ tyajayob i cotyʌntyel \p \v 1 Wale mij c'ajtibeñetla, ¿tsa'ix ba junyajlel cʌjyiyob ti Dios jini israelob, jiñʌch i cha'añob. Mach'an. Mi sajlic. Como joñon israelon je'el. Jini c yum ti ñoj oniyix, jiñʌch Benjamín, i jiñʌjlel Abraham. \p \v 2 C'ʌlʌ ñoj oniyix Dios ti wʌ yajcʌ jini israelob cha'an i cha'año' bʌ. Ma'an ti junyajlel cʌjyiyob. ¿C'ajal ba la' cha'an bajche' an ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios? Che' mu' ti oración, Elías ti' subu Dios i mul israelob. Ti yʌlʌ: \p \v 3 C Yum, tsa'ix i tsʌnsʌyob tsa' bʌ a xiq'ue i yʌle' a t'an. Tsa'ix i jemeyob jini yajnib tyac ba' ma' wʌq'uentyel a majtyan. C bajñel ti cʌyleyon. Yom i tsʌnsañoñob je'el. Che' ti yʌlʌ Elías. \p \v 4 Pero Dios ti' jac'ʌ: Mach a bajñel ti cʌyleyet. Tsa'ix j cʌñʌtyʌyob siete mil winicob mach'ʌ ba'an ti' ñoc chocoyob i bʌ i ch'ujutisañob jini dios tye' Baal bʌ i c'aba'. Che' ti yʌlʌ Dios. \p \v 5 Che' bajche' wale iliyi je'el mach'an ti' lu' cʌjyiyob ti Dios ti pejtyelel israelob. Pero añob jini tsa' bʌ yajcʌntiyob ti Dios cha'an ti yutslel i pusic'al. \p \v 6 Dios mi yajcan quixtyañujob cha'an ti yuts'lel i pusic'al Dios, mach cha'anic wen bʌ i cha'libal quixtyañujob. Mi tsa'ic i yajcʌyob cha'an wen bʌ i cha'libal, mach cha'anic i yutslel i pusic'al mi yajcʌntyelob, che' jini. \p \v 7 ¿Chʌ bʌ yes i sujmlel jini tsa' bʌ ujti, che' jini? Jini israelob ti' sʌcleyob bajche' mi' bajñel tyoj isañob i pusic'al yic'ot Dios. An tsa' bʌ q'uejliyob ti tyoj ti Dios, pero jini jach jini tsa' bʌ yajcʌntiyob ti Dios. Ti tsʌts isʌnti i pusic'al jini yaño' bʌ. \p \v 8 Che' bajche' mi yʌle' ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios: Dios ma'an ti yʌq'ueyob i ch'ʌmbeyob isujm. An i wut pero mach'an mi' ch'ʌmbeñob isujm jini mu' bʌ i q'uelob. An i chiquin pero mach'an mi' ña'tyañob i sujmlel jini mu' bʌ yubiñob. Chʌ'ʌch mi yujtyel c'ʌlʌ wale. Che' mi yʌle' ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios. \p \v 9 David ti yʌlʌ je'el: \q1 La' pʌntiyic ti yac yubil jini wen tyac bʌ mu' bʌ i mulañob, \q1 cha'an mi chujquelob, cha'an mi yajlelob, cha'an mi yʌq'uentyel i xot'ob i mul. \q1 \v 10 La' yajpic i wut cha'an ma'an mi c'otyel i wut. \q1 La' i bej cha'len cotyocniyel majlel yubil cha'an ti bele' ora. \m Che' ti yʌlʌ David. \s1 I cotyʌntyel jini mach bʌ israelobic \p \v 11 Wale mij c'ajtibeñetla, ¿tsa' ba i junyajlel cʌjyiyob ti Dios israelob cha'an ti' poj jats'ʌyob i yoc cha'an mach'an ti' ch'ujbiyob Cristo ti' pusic'al? Mach'an. Pero cha'an mach'an ti jac'beyob Dios jini israelob, tsa'ix cotyʌntiyob jini mach bʌ israelobic. Jiñʌch chʌ bʌ mi quejel i c'ʌñe' Dios cha'an i yʌq'uen israelob i mulan i cotyʌntyel che' ñac mi yilan cotyʌbilobix jini mach bʌ israelobic. \p \v 12 Cha'an mach'an ti' ch'ujbiyob Cristo israelob, ti aq'uentiyob i wenlel Dios yambʌ quixtyañujob año' bʌ ti pejtyelel mulawil. Che' jini, mi ti caj ti chilbentiyob i cha'an bʌ israelob ti aq'uenti jini mach bʌ israelobic, ñoj más wen mi quejel i yʌq'uentyelob ti pejtyelel año' bʌ ti mulawil che' mi' ch'ujbiñob Cristo jini israelob je'el. \p \v 13 Wale an chʌ bʌ mic subeñetla mach bʌ israeletla. Dios ti' chocoyon majlel ti sub t'an ya' ba'añetla. Mic ña'tyan wen ñuc jini c troñel. \p \v 14 Jini com bʌ, jiñʌch cha'an c pi'ʌlob jini israelob bʌ mi yilan bajche' añetla che' an la' cotyʌntyel ti Dios. Cha'an che' mi' q'ueletla mi quejel i wersa mulan i yajñel bajche' añetla. Che' jini cha'tiquil, uxtiquil mi cotyʌntyelob je'el. \p \v 15 Cha'an ti caj ti' cʌjyiyob israelob ti Dios, ti lajmisʌbentiyob i contrajiya ti' tyojlel ti pejtyelelob yaño' bʌ quixtyañujob. ¿Mach ba ñoj c'otyajax mi quejel i yujtyel che' Dios mi' q'uel ti tyoj jini israelob? Che' bajche' mi ti tyejchiyob loq'uel ba'an sajtyemo' bʌ. \p \v 16 Jini israelob che' bajche' junc'ojl sa'. Mi ti aq'uenti Dios jini ñaxan bʌ junq'uej waj jiñʌch i señʌjlel cha'an lu' i cha'añʌch Dios ti pejtyel jini sa' yubil. Mi i cha'añʌch Dios i wi' tye', lu' i cha'añʌch Dios i c'ʌb tyac je'el. Mi lac ña'tyan, che' jini, i cha'añʌch Dios Abraham, jini cha'an i cha'añʌch Dios yaño' bʌ israelob je'el como lu' i jiñʌjlel Abraham. \p \v 17 Jini israelob tsa' bʌ i cʌyʌyob Dios chʌ'ʌch añob bajche' i c'ʌb tyac jini olivo tye' tsa' bʌ tsejpi loq'uel ti i tye'el. Pero jatyetla mach bʌ israeletla lajaletla bajche' i c'ʌb tyac olivo tye' tsa' bʌ bajñel coli ti ma'tye'el. Ti otsʌntiyetla ya' ba' ti tsejpi loq'uel jini ñaxan bʌ i c'ʌb tyac. Che' jini, mi la' tyaj tsiji' bʌ la' cuxtyʌlel ti' wi' yubil. \p \v 18 Pero jatyetla tsa' bʌ otsʌntiyetla ti tye' yubil, mach yom mi la' lolon sub la' bʌ ti ñuc ti' contra i c'ʌb tye' tsa' bʌ tsejpi loq'uel. Mi ti a subu a bʌ ti ñuc, yom c'ajal la' cha'an cha'an mach'an chʌncol la' wʌq'uen i p'ʌtyʌlel i wi' jini tye' pero jini i wi' tye' mi yʌq'ueñetla la' p'ʌtyʌlel. \p \v 19 C'o'ojl mux la' wʌle': Melel, pero ti tsejpi loq'uel lamital i c'ʌb tyac cha'an ti otsʌntiyonla che'etla. \p \v 20 Melelʌch. Pero ti tsejpi loq'uel yubil cha'an mach'an ti ch'ujbiyob Dios ti' pusic'al. Jatyetla ti otsʌntiyetla cha'an jach ti la' ch'ujbi Dios. Ma' mi la' chan isan la' bʌ che' jini. Wen q'uele la' bʌ. \p \v 21 Como mi Dios mach'an ti' ñusʌbeyob i mul jini israelob jini yoque i c'ʌb olivo yubil cha'an mach'an ti' ch'ujbiyob Cristo, mach'an mi quej i ñusʌbeñetla la' mul je'el. \p \v 22 Ña'tyanla bajche' an i yutslel Dios. Pero an i p'ʌtyʌlel je'el che' mi yʌq'ue' xot'mulil. Ti p'ʌtyʌlel i t'an ti yʌq'ue xot'mulil israelob tsa' bʌ i ñusʌbeyob i t'an. Pero tsa'ix i pʌs'eyetla i yutslel Dios. Pero mi ma'ix mi la' bej ajñel ti i yutslel mi quej la' tsejpel loq'uel je'el. \p \v 23 Pero jini israelob tsa' bʌ tsejpiyob loq'uel cha'an mach'an ti ch'ujbi Dios ti' pusic'al, mi ti cha' ch'ujbi mi quej i cha' otsʌntyelob yubil. Como an i p'ʌtyʌlel Dios cha'an i yotsan. \p \v 24 Como jatyetla mach bʌ israeletla, tsa'ix tsejpiyetla loq'uel ti juntyejc olivo tye' tsa' bʌ bajñel coli ti ma'tye'el. Ti otsʌntiyetla ti jini wen bʌ olivo tye' yubuil. Mi ch'ujbi la' wotsʌntyel che' mach yoque i c'ʌbeticla, jinic tyo israelob más ch'ujbi i cha' otsʌntyelob como jiñʌch yoque i c'ʌb jini olivo tye' yubil. \s1 Mi quej i cotyʌntyelob israelob \p \v 25 Hermañujob, com mi la' ña'tyan jini cʌntisa cha'an israelob max tyo bʌ ba'an tsictiyem ti yambʌ ora. Ame mi la' lolon chan isan la' bʌ ti la' pusic'al. Lamitalob israelob ti' tsʌts isʌbentiyob i pusic'al pero mach ti junyajlel jach. Jini jach tsʌts mi cʌytyʌl jintyo mi c'otyel i yorojlel che' ts'ʌcʌl ti' ch'ujbi Dios jini mach bʌ israelob jiñʌch jaytiquil wʌ yajcʌbilo' bʌ mi quejel i ch'ujbiñob. \p \v 26 Che' mi cotyʌntyelob jaytiquilob jini mach bʌ israelob mu' bʌ quej i cotyʌntyelob, che' jini ti jim bʌ ora ti pejtyelel israelob mi quejel i cotyʌntyelob. Como ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios mi yʌl: \q1 Jini Ajcotyayaj mi quejel i loq'uel tyʌlel ti Sión, \q1 Mi quejel i loc'sʌbeñob ti pejtyelel i simaronlel ti' pusic'al israelob, i jiñʌjlelob Jacob. \q1 \v 27 Chʌ'ʌch mi quej c ts'ʌctisan jini trato bʌ c t'an quic'otyob \q1 che' mic ñusʌbeñob i mul. \m Che' mi yʌl Dios ti Ts'ijbubil bʌ i T'an. \p \v 28 Jini israelob mi contrajintyelob ti Dios cha'an ti' ñusʌbeyob i t'an cha'an laj cotyʌntyel. Pero cha'an ti' contrajiyob Dios israelob, ti queji ti sujbel jini wen bʌ t'an ya' ba'añetla mach bʌ israelet bʌ la. Pero aunque chʌ'ʌch ti' cha'le Dios, mu' tyo i bej p'untyañob israelob como yajcʌbil i cha'an Dios jini i yumob ti ñoj oniyix. \p \v 29 Dios mach'an mi' q'uextyan i pensal cha'an chʌ bʌ tyac mi yʌq'uen. Mach'an mi' q'uextyan i pensal cha'an mu' bʌ i pʌye' cha'an mi yochel ti i cha'an. \p \v 30 Ti oniyix jatyetla mach bʌ israelet la ti la' ñusʌbe i t'an Dios. Pero wale Dios mi' p'untyañetla como jini israelob ti' ñusʌbeyob i t'an. \p \v 31 Lajal bajche' jatyetla ti la' ñusʌbe i t'an Dios ti ñoj oniyix, chʌ'ʌch chʌncox i ñusʌben i t'an Dios israelob je'el. Pero Dios mi quejel i pʌs'eñob israelob i p'untyʌntyel chʌ'ʌch bajche' mi' p'untyañetla mach bʌ israelet la. \p \v 32 Como Dios mi yʌle' ti xmulilob ti pejtyelel quixtyañu cha'an ti' ñusʌbeyob i t'an. Pero cha'an lu' xmulilob, Dios ch'ujbi i lu' pʌs'eñob i p'untyaya. \p \v 33 Ma'an i p'isol jini wen tyac bʌ i cha'an Dios yic'ot i ña'tyʌbal. Mach ch'ujbi laj cʌmben i ña'tyʌbal. Mach ch'ujbi lac saj ch'ʌmben isujm jini mu' bʌ i cha'len. \p \v 34 Como ¿am ba majch mi' ch'ʌmben isujm chʌ bʌ mi' ña'tyan lac Yum? ¿Am ba majch ti' cʌntisʌ lac Yum? Mach'an majch. \p \v 35 ¿Am ba majch ti ñaxan aq'ue i majtyan Dios cha'an mi' cha' ch'ʌmben i q'uexol? Ma'an majch. \p \v 36 Como ch'oyol ti Dios ti pejtyelel chʌ bʌ an. Lu' i melbalʌch. Ti' lu' mejli cha'an mi tsictiyel i ñuclel. La' sujbic i ñuclel Dios ti pejtyelel ora. Amén. \c 12 \s1 Jini tsijib bʌ laj cuxtyʌlel ti Cristo \p \v 1 Jin cha'an quermañujob, cha'an ñoj cabʌl ti' p'untyʌyonla Dios yom mi laj cʌc' lac bʌ ti Dios che' bajche' cuxul bʌ i majtyan yubil mu' bʌ i mulan Dios. Como chʌ'ʌch yom mi lac ch'ujutisan Dios ti pejtyelel lac pusic'al. \p \v 2 Mach yom mi la' cha'len mach'ʌ wen bajche' i tyʌlel mi' cha'leñob jini año' bʌ ti mulawil. Pero jini yom bʌ jiñʌch cha'an q'uextiyic la' pensal cha'an mi' tsijibtisʌntyel la' pusic'al. Che' jini ch'ujbi la' cʌn chʌ bʌ yom Dios. Mi la' cʌn chʌ bʌ wen tyac, chʌ bʌ mi' mulan Dios yic'ot ts'ʌcʌl mi la' mele' bajche' yom Dios. \p \v 3 Dios ti yʌq'ueyon j c'ʌjnibal ti subt'an cha'an ti yutslel i pusic'al. Jin cha'an mic subeñetla ti jujuntiquiletla mach yom mi la' ña'tyan ti la' pusic'al más an la' ñuclel bajche' an la' ñuclel. Pero ti tyoj bʌ la' pensal ti jujuntiquil yom i pensalin chʌ bʌ yes yoque i c'ʌjnibal tsa' bʌ aq'uenti ti Dios cha'an ti' ch'ujbi cha'an mi' cha'len chʌ bʌ yom Dios. \p \v 4 Ti' bʌc'tyal jujuntiquil an cabʌl chʌ bʌ tyac chucul. Pero mach junchajpic jach i c'ʌjnibal jini chucbil tyac bʌ. \p \v 5 Che' je'el ochemon bʌ la ti' t'an Dios, aunque cabʌlonla, jump'ej jach lac bʌc'tyal yubil che' mi la cajñel yic'ot Cristo. Lac tyem cha'añʌch lac bʌ ti jump'ej jach bʌc'tyalʌl yubil. \p \v 6 Dios, ti yutslel i pusic'al, ti yʌq'ueyonla laj c'ʌjnibal ti jujuntiquilonla jiñʌch bajche' yom Dios. Mach junlajal ti yʌc'onla laj c'ʌjnibal. Yom mi laj c'ʌn laj c'ʌjnibal. Mi an laj c'ʌjnibal ti subt'an, yom mi lac sub ti p'isol bajche' Dios mi yʌq'ueñonla lac ch'ujbin. \p \v 7 Mi ti yʌq'ueyonla laj c'ʌjnibal cha'an laj cotyan yaño' bʌ, yom mi lac cha'len cotyaj ti jump'ej lac pusic'al. Mi an laj c'ʌjnibal lac cha'len cʌntisa yom mi lac cha'len ti wen. \p \v 8 Jini yujil i ñuc isʌben i pusic'al i pi'ʌl, la' i bej cha'len. Jini mu' bʌ i yʌq'uen i pi'ʌlob chʌ bʌ an i cha'an, yom i yʌq'uen ti pejtyel i pusic'al. Jini am bʌ i ye'tyel cha'an i tyoj'isan ochemo' bʌ ti' t'an Dios, yom i wen cha'len ti xuc'tyʌlel i pusic'al. Jini mu' bʌ i p'untyan año' bʌ i wocol cha'an i cotyan, yom i cha'len ti' tijicniyel i pusic'al. \s1 Jini yom bʌ i cha'len ochemo' bʌ ti' t'an Dios \p \v 9 Yom mi la' p'untyan la' bʌ ti pejtyel la' pusic'al. Choco loq'uel ti la' pusic'al ti pejtyel i simaronlel. Bej cha'lenla chʌ bʌ tyac wen. \p \v 10 P'untyan la' bʌ ti pejtyel la' pusic'al che' bajche' la' wijts'in la' bʌ. Yom mi la' más q'uel ti ñuc la' pi'ʌlob bajche' mi la' bajñel q'uel la' bʌ. \p \v 11 Bej cha'lenla wersa. Mach yom ts'ubetla. Cha'libenla i toñel lac Yum ti pejtyel la' pusic'al. \p \v 12 Yom tijicñayetla cha'an jini chʌncol bʌ la' bej pijtyan ti lac Yum. Yom mi la' cuche' ti wen la' wocol. Mach yom la' saj cʌy la' cha'len oración. \p \v 13 Che' an i wocol ochemo' bʌ ti' t'an Dios cotyañob ti chʌ bʌ tyac yom i cha'an. Pʌyʌla ochel ti la' wotyot mu' bʌ i jula'añetla. \p \v 14 Aq'uenla i yutslel la' t'an jini mu' bʌ i tyʌc'lañetla. Mach yom mi la' ch'ʌque'. Yom mi la' c'ajtiben Dios i yutslel i t'an ti' tyojlelob. \p \v 15 Yom c'ajacña la' woj yic'ot c'ajacñayob bʌ i yoj. Cha'lenla uq'uel yic'ot jini muc'ob bʌ ti uq'uel. \p \v 16 Ajñenla ti jump'ej la' pusic'al yic'ot la' pi'ʌlob. Mach yom mi la' q'uel la' bʌ ti ñuc pero lajal ajñenla awic'ot jini mu' bʌ i q'uelob i bʌ ti pec'. Mach yom mi la' lolon ña'tyan jatyetla an cabʌl la' bajñel ña'tyʌbal. \p \v 17 Mach yom mi la' q'uextyan i simaronlel yambʌ quixtyañu. Jop'oxla la' cha'len wen bʌ ti' tyojlelob ti pejtyelel quixtyañujob. \p \v 18 Cha'lenla ti pejtyelel bajche' ch'ujbi la' cha'len, cha'an mi mux i mejlel mi la' wajñel ti ñʌch'ʌl yic'ot ti pejtyel quixtyañujob. \p \v 19 P'untyʌbilet bʌ la quermañujob, mach yom mi la' bajñel q'uextyʌben i simaronlel yaño' bʌ. La' ajnic. Dios mi quejel i q'uextyʌben. Como mi yʌle' ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios: An tic wenta mij q'uextyʌben i simaronlel. Joñon mi cʌq'uen i xot'e' chʌ bʌ ti' cha'le ti a contra, che' mi yʌl lac Yum ti Ts'ijbubil bʌ i T'an. \p \v 20 Mi yʌle' je'el: Che' mi yubin wi'ñal a contra, we'isan. Mi tyʌquin i ti', aq'uen chʌ bʌ mi' jap. Mi chʌ'ʌch mi la' cha'len mi quej i quisnin i bʌ cha'an jini tsa' bʌ i cha'le ti a contra. Che' mi yʌle' ti' t'an Dios. \p \v 21 Che' an la' contrajintyel, ma' mi la' q'uextyʌben i simaronlel, pero yom mi la' cha'len uts bʌ ti i tyojlel. \c 13 \p \v 1 Ti jujuntiquil wersa yom mi' ch'ujbiben i t'an jini año' bʌ ye'tyel ti mulawil. Como Dios ti yʌc'ʌ i t'an cha'an i wa'chocontyel e'tyelʌl tyac. Dios ti' wa'chocoyob jini año' bʌ ye'tyel. \p \v 2 Jin cha'an, jini mu' bʌ i ñusʌbeñob i t'an jini año' bʌ ye'tyel chʌncol i ñusʌben jini wa'chocobil bʌ i cha'an Dios. Jini mu' bʌ i ñusañob t'an añʌch i mul. Mi quej i xot' i mul ti tyojlel am bʌ ye'tyel. \p \v 3 Como mach wa'chocobil am bʌ ye'tyel cha'an i bʌc'tisan quixtyañu mu' bʌ i cha'len chʌ bʌ wen pero jini jach mu' bʌ i cha'len simaronlel. Mi mach a wom a bʌc'ñan jini am bʌ ye'tyel, bej cha'lenla wen bʌ. Che' jini mi' q'uelet ti wen. \p \v 4 Como jini am bʌ ye'tyel i winicʌch Dios cha'an ma' cʌñʌtyʌntyel. Mi chʌncol a cha'len simaronlel, yom mi la' bʌc'ñan che' jini, como mach lolomic jach an i ye'tyel cha'an i yʌq'ueñet a xote' jini tsa' bʌ a cha'le. Dios mi' c'ʌñe' jini am bʌ ye'tyel cha'an i yʌq'uen i xote' i mul jini mu' bʌ i cha'len simaronlel. \p \v 5 Jin cha'an yom mi la' ch'ujbiben i t'an jini año' bʌ ye'tyel, mach cha'an jach mi la' bʌc'ñan i yʌq'ueñet a xot' a mul, pero cha'an mach'an mi quej ti t'an la' pusic'al. \p \v 6 Jin cha'an yom mi la' wʌc' tyojoñel je'el cha'an i cotyʌntyelob jini año' bʌ ye'tyel. Como i winicobʌch Dios chʌncol bʌ i cha'libeñob i ye'tyel cha'an lac wenlel. \p \v 7 Aq'ueñob ti pejtyelelob jini yom bʌ i yʌq'uentyelob. Jini mu' bʌ i ch'ʌme' tyojoñel, aq'uenla. Jini mu' bʌ i ch'ʌme' tyojoñel cha'an chʌ bʌ an la' cha'an, aq'uenla je'el. Jini yom bʌ q'uejlic ti ñuc q'uelela ti ñuc. Jini yom bʌ sujbic ti ñuc, subula i ñuclel. \p \v 8 Tyojo la' bet ti pejtyelel bajche' ti a wʌc'ʌ a t'an. Como chʌ'ʌch an ti a wenta. Como cha'an p'untyaya, an ti la' wenta la' bej p'untyan la' bʌ, como jini mu' bʌ i p'untyan i pi'ʌlob ts'ʌcʌl mi' ch'ujbiben bajche' mi xijq'uelob ti mandar. \p \v 9 Mi yʌle' ti mandar tyac: Mach a pejcan yambʌ winic yambʌ x'ixic. Mach a cha'len tsʌnsa. Mach a cha'len xujch'. Mach a cha'len lot ti' contra a pi'ʌlob. Mach a mich'q'uel chʌ bʌ an i cha'an a pi'ʌlob. Che' mi yʌl ti mandar. Pero ts'ʌcʌl mi lac jac' ili mandar yic'ot ti pejtyelel yambʌ mandar tyac che' mi lac ch'ujbiben jini jump'ej mandar ba' mi' yʌle': P'untyan a pi'ʌlob che' bajche' ma' bajñel p'untyan a bʌ. Che' an ti mandar. \p \v 10 Jini mu' bʌ i p'untyan i pi'ʌlob mach'an chʌ bʌ mi' cha'len ti' contra. Jin cha'an, che' mi lac cha'len p'untyaya, ts'ʌcʌl chʌncol lac jac' jini mandar. \p \v 11 Yom mi la' cha'len pejtyel bajche' tic subetla, pero com je'el mi lac ña'tyan jiñʌch i yorojlel yom mi lac p'ixtisan lac bʌ ti wʌyel yubil. Como wale más lʌc'ʌlix i yorojlel mi quej i tyʌlel Cristo che' bajche' che' ñac ti lac ñaxan ch'ujbi melelʌch i t'an. \p \v 12 Yomox ñumel ac'bʌlel. Yomox sʌc'an yubil como lʌc'ʌlix i cha' tyʌlel lac Yum. Jin cha'an yom mi laj cʌy lac cha'len mu' bʌ i cha'leñob ti ic't'ojñal yubil. La' la cajñel ti wen che' bajche' quixtyañu mu' bʌ i cha'len xʌmbal ti q'uinil yubil. \p \v 13 La' lac cha'len bajche' yom che' añonla ti q'uinil. Mach yom mi lac cha'len q'uixnijel, mi lecojic bʌ q'uinijel tyac, mi t'anic yic'ot yambʌ winic yambʌ 'ixic, mi yanic bʌ bibajax bʌ mu' bʌ i cha'leñob, mi periyalic, mi i mich'q'uelolic chʌ bʌ i cha'an lac pi'ʌlob. \p \v 14 Pero jini yom bʌ, jiñʌch cha'an mi la cʌc' lac bʌ ti Cristo cha'an mi la cajñel che' bajche' yom lac yum Jesucristo. Yom mi laj cʌy lac pensalin lac cha'len chʌ bʌ mi' xic'onla lac cha'len jini lac bajñel pusic'al. \c 14 \s1 Mach yom a lolon al mi mach wen mi' cha'len yambʌ che' mach'an ma' ña'tyan \p \v 1 Mi an juntiquil ochem bʌ ti' t'an Dios pero mi max tyo mi' wen ch'ʌmben i sujmlel jini t'an, pʌyʌla ochel ya' ba' mi la' much'quin la' bʌ, pero mach cha'anic jach la' wom la' cʌlʌx pejcan cha'an mu' bʌ i pensalin ti cha'chajplel i pusic'al. \p \v 2 La' lac poj ale': An ochemo' bʌ mu' bʌ i ña'tyan cha'an ch'ujbiyʌch i lu' c'uxe' chʌ bʌ c'uxbil. Pero jini max tyo ti' wen ch'ʌmbeyob isujm, ma'ix mi lu' c'uxe'. Jini jach mi' c'uxob pʌc'bil tyac bʌ. \p \v 3 Jini mu' bʌ i c'uxe' ti pejtyelel chʌ bʌ c'uxbil, mach yom i yʌle' cha'an mach wen mi' cha'len jini mach bʌ yom i lu' c'uxe'. Jini mach bʌ yom i lu' c'uxe' chʌ bʌ tyac, mach yom i lolon yʌle' ti' pusic'al cha'an an i mul jini mu' bʌ i lu' c'uxe' como i cha'añʌch Dios jini quixtyañu je'el. \p \v 4 ¿A wenta ba cha'an ma' wʌle' mach wen mi' cha'len i winic juntiquil yumʌl? I wentajʌch i yum jini winic cha'an mi' q'uel mi wen o mi mach wen mi' cha'len. Pero weñʌch mi quejel i yujtyel yic'ot jini ochemo' bʌ ti' t'an Dios como an i p'ʌtyʌlel Dios yic'ot cha'an i cotyan cha'an weñʌch mi yujtyel. \p \v 5 La' lac poj cha' ale: An je'el jini mu' bʌ i q'uel ti más ñuc jump'ej q'uin bajche' yambʌ q'uin. An yaño' bʌ junlajal mi' q'uelob ti pejtyelel q'uin tyac. Pero ti jujuntiquil yom i wen ña'tyan ti jump'ej i pusic'al bajche' yom. \p \v 6 Jini mu' bʌ i mel q'uin cha'an i ch'ujutisan lac Yum, mi' mele' cha'an i nuc isan lac Yum. Jini mach bʌ ba'an mi mel q'uin mi' ñusan i mele' cha'an i ñuc isʌntyel lac Yum je'el. Jini mu' bʌ i lu' c'uxe' chʌ bʌ c'uxbil chʌ'ʌch mi' cha'len cha'an mi' ñuc isan lac Yum como mi' suben Dios wocox i yʌlʌ. Jini mach bʌ ba'an mi' c'uxe' ti pejtyelel chʌ bʌ tyac, chʌ'ʌch mi' cha'len je'el cha'an i ñuc isʌntyel lac Yum. Mi' suben Dios wocox i yʌlʌ je'el. \p \v 7 Joñonla, che' ochemonla ti' t'an Dios, añonla ti' c'ʌb lac Yum. Ma'an mi lac cha'len bajche' mi lac bajñel mulan ti lac pusic'al. Mi la cajñel bajche' yom lac Yum. I wentajonla Dios mi cuxulonla o mi ti sajtiyonla. \p \v 8 Che' cuxulon tyo la, cuxulonla cha'an mi lac cha'len bajche' yom lac Yum. Che' mi lac sajtyel mi lac sajtyel cha'an che' yom lac Yum. Jin cha'an, mi cuxulonla o mi sajtyemonla, i cha'añonla lac Yum. \p \v 9 Como ti sajti Cristo. Ti cha' tyejchi loq'uel ba'an sajtyemo' bʌ. Cha' cuxulix cha'an mi yochel ti' Yum sajtyemo' bʌ yic'ot cuxulo' bʌ. \p \v 10 Jatyet, ¿chucoch ma' lolon al ti a pusic'al an i mul a wermañu che' mach'an ma' ña'tyan? ¿Chucoch ma' ts'a'q'uel a wermañu? Como ti lac pejtyelel mi quejel lac wa'tyʌl ya' ba' mi' melonla Cristo. \p \v 11 Mi yʌle' ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios: \q1 Lajal melel ili t'an che' bajche' melelʌch cuxulon, che' mi yʌl lac Yum. Ti pejtyelel quixtyañujob mi quejel i wersa ñoc chocoñob i bʌ tic tyojlel. \q1 Ti pejtyelelob mi quejel i subob i bʌ cha'an joñon Dioson. \m Che' ts'ijbubil. \p \v 12 Che' jini ti jujuntiquilonla mi quejel lac sub lac bʌ ya' ti tyojlel Dios. \s1 Mach a wac' ti yajlel ti mulil a wermañu \p \v 13 Che' jini mach yom mi lac bej al ti lac pusic'al mi an i mul lac pi'ʌlob che' mach'an mi lac ña'tyan. An ti lac wenta lac wersa ña'tyan cha'an mach'an mi lac saj cha'len chʌ bʌ tyac mu' bʌ i yʌsan ti mulil la quermañu, mi chʌ bʌ yes mi yʌc' i yajlel ti mulil. \p \v 14 Cha'an ti lac ch'ujbi ajcotyaya lac cha'an lac Yum Jesús, mi lac wen ña'tyan ti jump'ej lac pusic'al cha'an mach'an chʌ bʌ tic'bil cha'an laj c'uxe'. Lu' c'uxbilʌch. Pero mi an majch mu' bʌ i bajñel pensalin cha'an mach wen i c'uxe' chʌ bʌ jach, che' jini mach wen i c'uxe' como chʌ'ʌch mi' bajñel pensalin ti' pusic'al. \p \v 15 Aunque mach'an chʌ bʌ mi yʌl a pusic'al che' ma' c'uxe' chʌ bʌ jach, pero mi cha'an ti a c'uxu ti a tyejchbe i ch'ʌjyemlel i pusic'al a wermañu cha'an ti caj mach yom c'uxol mi' lolon ña'tyan, che' jini mi ti a bej c'uxu mach'an ma' p'untyan a wermañu, yubil. Mach yom a wʌc' ti yajlel a wermañu cha'an jach a wom a c'uxe' chʌ bʌ jach, como Cristo ti sajti cha'an a wermañu je'el. \p \v 16 Aunque ma' ña'tyan wen jini chʌncol bʌ a cha'len, pero mach yom a wʌc' ti tyechol mach'ʌ wen bʌ t'an ti caj. \p \v 17 Che' mi lac yumin Dios mach jinic mi yʌq'ueñonla lac pensalin chʌ bʌ yom mi laj c'ux chʌ bʌ yom mi lac jap. Pero mi yʌq'ueñonla lac pensalin cha'an yom mi la cajñel ti tyoj cha'an mi la cajñel ti ñʌch'tyʌlel lac pusic'al yic'ot ti c'ajacña bʌ la coj ch'oyol bʌ ti Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios. \p \v 18 Jini mu' bʌ i ña'tyan aunque mach'an chʌ bʌ mi' cha'len mi ti' c'uxu chʌ bʌ jach, pero mach'an mi' c'uxe' cha'an mi' p'untyan i yermañu, mi' cha'liben i toñel Cristo. Mi q'uejlel ti wen ti Dios yic'ot ti quixtyañujob. \p \v 19 Che' jini, la' lac wersa ña'tyan chʌ bʌ tyac yom cha'an mi la cajñel ti ñʌch'ʌl yic'ot cha'an bajche' yom mi lac motin xuc'chocon lac bʌ ti lac Yum. \p \v 20 Mach a mʌctyʌben i nijcʌbentyel i pusic'al quixtyañu ti Dios cha'an ti caj chʌ bʌ jach ma' c'ux. Melel, weñʌch ti pejtyelel chʌ bʌ tyac an. Pero mi an juntiquil la quermañu mu' bʌ i pensalin cha'an mulilʌch i c'uxe' chʌ bʌ mi laj c'ux, pero mi ti wersa c'uxu che' mi yilan chʌncol laj c'uxe', tsa'ix la cʌc'ʌ ti yajlel ti mulil yubil como ti' c'uxu jini mu' bʌ i bajñel pensalin tiq'uil i c'uxe'. \p \v 21 Weñʌch mach'an mi la' bej c'uxe' we'el mi mach'an mi la' jape' vino mi mach'an mi la' cha'len chʌ bʌ tyac mu' bʌ i yʌq'uen i yajlel ti mulil la quermañu, o mu' bʌ i yʌq'uen cha'chajplel i pensal cha'an bajche' mi' ch'ujbin lac Yum. \p \v 22 Jini mu' bʌ a ch'ujbin, ch'ujbin ti pejtyelel a pusic'al ti' tyojlel Dios. Tijicña jini winic mach'ʌ ba'an chʌ bʌ mi yʌle' i pusic'al cha'an jini mu' bʌ i cha'len. \p \v 23 An i mul jini mu' bʌ i c'uxe' chʌ bʌ tyac che' cha'chajp i pensal cha'an mi' pensalin mi wen o mi mach wen i c'uxe'. Como mach'an ti' c'uxu ti jump'ej i pusic'al. Che' mi lac pensalin ti lac pusic'al cha'an mach che'ic yom mi lac cha'len pero mi ti lac cha'le, mulilʌch che' jini como mach'an ti lac cha'le ti jump'ej lac pusic'al. \c 15 \s1 Yom lac cha'len mu' bʌ i q'uel ti wen la quermañu \p \v 1 Joñonla, xuc'ulon bʌ la ti jini mu' bʌ lac ch'ujbin, yom mi laj cuchben i c'unlel jini c'un bʌ la quermañu. Mach yom mi lac cha'len chʌ bʌ bajñel yom lac pusic'al. \p \v 2 Ti jujuntiquilonla, yom mi lac cha'len jini mu' bʌ i q'uel ti wen la quermañujob cha'an i wenlel yic'ot cha'an i xuc'choncontyel i pusic'al ti lac Yum. \p \v 3 Como Cristo mach'an ti' cha'le chʌ bʌ bajñel yom i pusic'al pero ti ujti yic'ot bajche' mi yʌle' ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios. Cristo ti' sube Dios: Che' ñac ti yʌl'eyetyob, ti yʌl'eyoñob, che'en. Che' ts'ijbubil. \p \v 4 Como ti pejtyelel tsa' bʌ ts'ijbunti ti' t'an Dios ti ñoj oniyix, ti ts'ijbunti cha'an laj cʌntisʌntyel. Mi yʌq'ueñonla i xuc'tyʌlel lac pusic'al yic'ot i ñuc isʌntyel cha'an mach'an mi lac lujb'an laj cuche' ti wen lac wocol. \p \v 5 Jini Dios mu' bʌ i yʌq'ueñonla i xuc'tyʌlel yic'ot i ñuc isʌntyel lac pusic'al, la' i yʌq'ueñetla la' motin ajñel ti jump'ej la' pusic'al che' bajche' yom Cristo Jesús. \p \v 6 Che' jini, ti jump'ej la' pusic'al ch'ujbi la' motin sub i ñuclel Dios, i Tyat lac Yum Jesucristo. \s1 I subol i t'an Dios ba'an mach bʌ israelob \p \v 7 Jin cha'an, cha'an i ñuc isʌntyel Dios, q'uele la' bʌ ti wen che' bajche' ti' q'ueleyetla ti wen. \p \v 8 Mic subeñetla cha'an ti tyʌli Cristo cha'an i cotyan israelob cha'an mi' ts'ʌctisan jini t'an tsa' bʌ wʌ subentiyob lac yumob ti ñoj oniyix. Che' bajche' jini mi yʌc' ti tsictiyel cha'an melelʌch mi' ts'ʌctisan Dios jini tsa' bʌ i wʌ alʌ mi quej i cha'len. \p \v 9 Ti tyʌli je'el cha'an mi yʌq'ueñob jini mach bʌ israelobic cha'an i subeñob i ñuclel Dios cha'an ti' p'untyʌntiyob je'el. Che' bajche' mi yʌle' ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios. Cristo ti' pejcʌ Dios. Ti yʌlʌ: \q1 Jini cha'an mi quej c sub a wenlel ya' ba'añob mach bʌ israelobic. \q1 Ti c'ay mi quej c tsictisan a ñuclel. \m Che' ts'ijbubil. \p \v 10 Ya' ti yambʌ t'an ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios mi yʌle': \q1 Jatyetla mach bʌ israelet la, motin tijicnisan la' pusic'al la' wic'ot jini yajcʌbilo' bʌ i cha'an Dios. \m Che' ts'ijbubil. \p \v 11 Ya' ti yambʌ t'an mi yʌle': \q1 Subula i ñuclel Dios ti pejtyeletla mach bʌ israeletic la. \q1 Subula i ñuclel Dios ti pejtyelel quixtyañujob ti pejtyelel pañimil tyac. \m Che'ʌch ts'ijbubil. \p \v 12 Ti yʌlʌ Isaías je'el: \q1 Mi quej i tyʌlel juntiquil i jiñʌjlel Isaí. \q1 Mi quej i cha'len yumʌl ti pejtyelel ba'an mach bʌ israelobic. \q1 Mi quej i ch'ujbiñob cha'an jiñʌch mu' bʌ i yochel ti ajcotyaya i cha'añob je'el. \m Che' ti yʌlʌ. \p \v 13 Dios mu' bʌ yʌq'ueñetla la' pijtyan la' q'uel i ñuclel, la' i wen yʌq'ueñetla i tijicniyel la' pusic'al yic'ot i ñʌch'tyʌlel cha'an chʌncol la' ch'ujbin Dios. La' i jambeñetla la' pusic'al Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios cha'an mi quej la' wen ña'tyan cha'an melelʌch mi quej i tsictiyel bajche' chʌncol la' pijtyan. \p \v 14 Quermañujob, cujil isujm an cabʌl i yutslel la' pusic'al yic'ot yaño' bʌ. Cujil isujm je'el cha'an tsa'ix la' wen cʌñʌ i t'an Dios yic'ot la' wujil la' cʌntisan la' bʌ. \p \v 15 Wersa tic xiq'ui c bʌ cha'an mic ts'ijbubeñetla ili t'an. Pero che' jach mic cha'len cha'an mic cha' c'ajtisʌbeñetla jini cʌñʌlix bʌ la' cha'an. Dios, ti' yutslel i pusic'al ti yʌq'ueyon que'tyel cha'an chʌ'ʌch mic cha'len. \p \v 16 Ti yʌq'ueyon i yutslel i pusic'al cha'an mic sub Jesucristo ya' ba'an jini mach bʌ israelobic. Che' mic sub jini wen bʌ t'an mic cha'len c toñel cha'an i cotyʌntyelob cha'an mi cʌq'uen Dios jini mach bʌ israelo' bʌ cha'an i majtyan yubil. Jiñʌch i majtyan yom bʌ i ch'ʌm Dios ch'ujutisʌbil i cha'an Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios. \p \v 17 Tijicñayon cha'an wen tic cha'libe i toñel Dios. Wen tic cha'le mach cha'anic c bajñel c toñel, pero cha'an Cristo ti' cotyʌyon. \p \v 18 Mach'an chʌ bʌ yambʌ com c subeñetla. Jini jach com tsictisʌbeñetla jini tsa' bʌ i cha'le Cristo che' ñac ti' c'ʌñʌyon. Che' ñac tic subeyob i t'an Dios jini mach bʌ israelobic, Dios ti' c'ʌñʌ c t'an yic'ot bajche' tic cha'le cha'an i yʌq'ueñob i ch'ujbiben Dios. \p \v 19 Dios ti' pʌsʌ i p'ʌtyʌlel ti seña tyac yic'ot ti ñuc tyac bʌ i p'ʌtyʌlel. Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios ti' cha'le toñel ti i p'ʌtyʌlel ti' pusic'alob cha'an ti' ch'ujbiyob. Che'ʌch ts'ʌcʌl tic wen subu majlel jini t'an cha'an laj cotyʌntyel ti Cristo c'ʌlʌ ti Jerusalén c'ʌlʌ ti pañimil Ilírico bʌ i c'aba'. \p \v 20 Che' jini mic wen cha'len wersa c sub jini t'an cha'an laj cotyʌntyel ba' max tyo bʌ ba'an ubibilob i cha'an i c'aba' Cristo, como mach com c cha'len toñel ba' ti' tyeche i toñel yambʌ. \p \v 21 Pero jini com bʌ c subeñob jiñʌch bajche' mi yʌle' ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios. Mi yʌle': \q1 Jini mach bʌ ba'an ti saj subentiyob i t'an Cristo mi quej i jajmelob i wut yubil. \q1 Jini max tyo ba'an ti yubiyob i t'an mi quej i ch'ʌmbeñob isujm. \m Che' ts'ijbubil ti' t'an Dios. \s1 Pablo mi' ña'tyan i majlel ti Roma \p \v 22 Jin cha'an, wersa com c subeñob i t'an Dios jini max tyo bʌ ubibilob i cha'an. Aunque cabʌl tic jop'o tyʌlel cula'añetla pero max tyo ti mejliyon ti tyʌlel. \p \v 23 Pero wale tsa'ix ujti c toñel wʌ' ti ili lum tyac. Anix cabʌl jab com c tyʌlel ya' ba'añetla. \p \v 24 Ba' bʌ ora mic majlel ti pañimil España bʌ i c'aba, com c poj jula' añetla che' mic ñumel ya' ba' añetla. Tijicña mi quej cubin cha'an mij q'ueletla. Che' jini che' tsa'ix cula'ayetla com mi la' cotyañon c majlel ya'i. \p \v 25 Pero wale mi quej c majlel ya' ti Jerusalén cha'an mic ch'ʌme' majlel tyaq'uin cha'an p'ump'uño' bʌ ochemo' bʌ ti' t'an Dios ya'i. \p \v 26 Como jini año' bʌ ti Macedonia yic'ot ti Acaya tsa'ix i much'quiyob tyaq'uin tsa' bʌ i lajayob i t'an i much'quin cha'an i chocob majlel i majtyan ba'an jini p'ump'uño' bʌ ochemo' bʌ ti' t'an Dios ya' ti Jerusalén. \p \v 27 Chʌ'ʌch ti' mulayob i cotyañob jini israelo' bʌ ochemo' bʌ ti' t'an Dios jini mach bʌ israelobic. Chʌ'ʌch yom yubil como jini israelo' bʌ ti' cotyʌyob jini mach bʌ israelobic cha'an ti' subeyob jini wen bʌ t'an cha'an laj cotyʌntyel ti Cristo. Jin cha'an jini mach bʌ israelo' bʌ hermañujob yomob i cotyañob jini israelo' bʌ hermañujob ti chʌ bʌ an i cha'añob. \p \v 28 Ba' bʌ ora mi yujtyel ili c toñel cha'an mi cʌq'ueñob jini tyaq'uin mi quej c loq'uel majlel cha'an mic majlel ya' ti España. Com cula'añetla che' mic ñumel majlel. \p \v 29 Cujil isujm che' mic tyʌlel ya' ba' añetla mi quej i motin yʌq'ueñonla Cristo cabʌl i yutslel i pusic'al, joñon che' mic sube' i t'an, jatyetla che' mi la' wubin. \p \v 30 Wale mic subeñetla, la' wocolic hermañujob, cha'an ti lac Yum Jesucristo yic'ot cha'an ti caj mi lac p'untyan lac bʌ cha'an ti Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel Dios, cha'lenla wersa quic'ot ti oración. \p \v 31 Pejcʌbeñonla Dios cha'an mach'an mi' tyʌc'lañoñob jini mach bʌ saj yom i ch'ujbin Cristo ya' ti pañimil Judea bʌ i c'aba'. C'ajtibenla Dios je'el cha'an hermañujob ya' ti Jerusalén mi quej i mulan i ch'ʌmob jini tyaq'uin chʌncol bʌ c ch'ʌmbeñob majlel. \p \v 32 C'ajtibenla Dios je'el cha'an mi chʌ'ʌch yom i pusic'al, tijicña c pusic'al mij c'otyel ti jula' ya' ba' añetla, yic'ot cha'an mi ñuc isʌntyel c pusic'al che' ya' añon la' wic'ot. \p \v 33 La' ajnic la' wic'ot ti la' pejtyelel jini Dios mu' bʌ i yʌq'ueñonla i ñʌch'tyʌlel lac pusic'al. Amén. \c 16 \s1 Saludo tyac \p \v 1 Com mi la' cʌn la quermana Febe. Mi' cha'len cotyaj che' bajche' diácono ba'an ochemo' bʌ ti' t'an Dios ya' ti Cencrea. \p \v 2 Pʌyʌla ochel ti la' wotyot che' bajche' yom che' hermañujonla ti lac Yum. Cotyanla mi an chʌ bʌ yom i cha'an como tsa'ix i cotyʌyob cabʌlob. Tsa'ix i cotyʌyon je'el. \p \v 3 Aq'ueñob saludos Priscila yic'ot Aquila. Ti' cha'lebeyob i toñel Cristo Jesús quic'ot. \p \v 4 Colel i tsʌnsʌntyelob cha'an ti' cotyʌyoñob. Mic subeñob wocox i yʌlʌ. Mach c bajñel jach mic subeñob wocox i yʌlʌ pero ti pejtyelel mach bʌ israelobic bʌ hermañujob je'el ba'ical jach mi' much'quiñob i bʌ mi subeñob wocox i yʌlʌ, jini cha'tiquilob. \p \v 5 Aq'ueñob saludos je'el jini hermañujob mu' bʌ i much'quiñob i bʌ ya' ti yotyot Priscila yic'ot Aquila. Aq'uen saludos je'el jini p'untyʌbil bʌ Epeneto bʌ i c'aba', uts bʌ quic'ot. Jiñʌch jini ñaxan bʌ tsa' bʌ i ch'ujbi lac Yum ya' ti pañimil Acaya bʌ i c'aba'. \p \v 6 Aq'uenla saludos jini María tsa' bʌ i cha'le cabʌl toñel ya' ba'añetla. \p \v 7 Aq'ueñob saludos Andrónico yic'ot Junias, jini israelo' bʌ c pi'ʌlob. Ti cʌjchiyob je'el. Ñuc mi q'uejlelob cha'an jini chocolo' bʌ majlel ti subt'an. Ñaxan ti' ch'ujbiyob Cristo ti' pusic'al. Wi'ilon je'el. \p \v 8 Aq'uen saludos Amplias, jini uts bʌ quic'ot mu' bʌ c p'untyan ti lac Yum. \p \v 9 Aq'uen saludos Urbano, mu' bʌ ti toñel la quic'ot ti i toñel Cristo Jesús. Aq'uen saludos je'el Estaquis mu' bʌ c p'untyan. \p \v 10 Aq'uen saludos Apeles tsa' bʌ i cuchu ti wen cabʌl wocol cha'an ti' ch'ujbi Cristo. Aq'uen saludos je'el jini año' bʌ ti yotyot Aristóbulo. \p \v 11 Aq'uen saludos Herodión, juntiquil israel bʌ c pi'ʌl. Yic'ot aq'uen saludos je'el jini mu' bʌ i ch'ujbin lac Yum año' bʌ ti yotyot Narciso. \p \v 12 Aq'uen saludos Trifena yic'ot Trifosa mu' bʌ i wen cha'libeñob i toñel lac Yum. Aq'uen saludos je'el jini p'untyʌbil bʌ la quermana Pérsida tsa' bʌ i cha'libe cabʌl i toñel lac Yum je'el. \p \v 13 Aq'uen saludos Rufo, wen ñuc bʌ ti lac Yum. Aq'uen saludos i ña' je'el. Che' bajche' c ña'ʌch ti cubi. \p \v 14 Aq'uen saludos je'el Asíncrito, yic'ot Flegonte, yic'ot Hermas, yic'ot Patrobas yic'ot Hermes yic'ot yambʌ hermañujob ya' bʌ añob yic'ot. \p \v 15 Aq'uen saludos je'el Filólogo yic'ot Julia yic'ot Nereo yic'ot x'ixic bʌ i yijts'in yic'ot Olimpas yic'ot ti pejtyelelob hermañujob ti Cristo je'el ya' bʌ añob yic'ot. \p \v 16 Aq'uen la' bʌ saludos. Chucben la' bʌ la' c'ʌb. Ti pejtyelel hermañujob ti Cristo ti ba'ical jach mi' much'quiñob i bʌ mi' chocbeñetla tyʌlel saludos. \p \v 17 Hermañujob, ti wocol t'an mic subeñetla, ña'tyanla majchqui jini yom bʌ i t'oxetla. Mi' jop' i yʌsañetla ti mulil. Chʌncol i contrajiñob jini t'an tsa' bʌ cʌntisʌntiyetla. Mach yom mi la' much'quin la' bʌ yic'otyob. \p \v 18 Como jini mu' bʌ i cha'len bajche' jini ma'an mi' cha'leñob bajche' yom lac Yum. Pero che' jach mi' cha'leñob bajche' bajñel yom i pusic'al. Ti uts bʌ t'an yic'ot c'otyajax bʌ t'an mi' lotiñob quixtyañujob mach bʌ ba'an mi' ña'tyan mi simaroñob. \p \v 19 Ti pejtyelel quixtyañujob mi' lu' ña'tyañob bajche' ti la' ch'ujbibe i t'an Dios. Jin cha'an tijicñayon cha'añetla. Com mi la' cʌn jini wen bʌ cha'an mi la' cha'len wen bʌ. Mach com mi la' cʌn la' cha'len mach'ʌ wen. \p \v 20 Dios mu' bʌ i yʌq'ueñonla i ñʌch'tyʌlel lac pusic'al mach jalix mi quejel i jisʌben i p'ʌtyʌlel Satanás cha'an ma'ix i bej tyʌc'lañonla. La' ajnic la' wic'ot i yutslel i pusic'al lac Yum Jesucristo. \p \v 21 Mic chocbeñetla tyʌlel saludos Timoteo, jini c pi'ʌl ti toñel. Che' je'el Lucio yic'ot Jasón yic'ot Sosípater jini israelo' bʌ c pi'ʌlob. \p \v 22 Joñon Terciojon chʌncol bʌ j cotyan ti ts'ijb Pablo cha'an ili jun, mic chocbeñetla tyʌlel saludos ti lac Yum. \p \v 23 Mi yʌq'ueñetla saludos Gayo, i yum ili otyot ba' poj jijlemon yic'ot ba' mi' much'quiñob i bʌ ochemo' bʌ ti' t'an Dios. Mi yʌq'ueñet saludos Erasto jini am bʌ ye'tyel ti tesorero cha'an lum. Yic'ot je'el, mi yʌq'ueñetla saludos lac hermano Cuarto. \p \v 24 La' ajnic i yutslel i pusic'al lac Yum Jesucristo la' wic'ot ti la' pejtyelel. Amén. \s1 I subentyel i ñuclel Dios \p \v 25 La' lac suben i ñuclel Dios. Dios ch'ujbi i más xuc'chocobeñetla la' pusic'al che' bajche' mi yʌle' jini wen bʌ t'an cha'an laj cotyʌntyel tsa' bʌ c subeyetla che' ñac tij cʌntisʌyetla cha'an Jesucristo. Mi' xuc'chocobeñetla la' pusic'al bajche' mi yʌle' Dios ti i t'an max tyo bʌ ti yʌc'ʌ ti tsictiyel ti yambʌ ora c'ʌlʌ ñoj oniyix che' max tyo ti mejli mulawil, c'ʌlʌ wale. \p \v 26 Pero wale tsictiyemix jini t'an ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios tsa' bʌ yʌc'ʌ i ts'ijbuñob winicob tsa' bʌ xiq'ui yʌle' Dios ti ñoj oniyix. Dios, jini cuxul bʌ ti bele' ora, ti' xiq'uiyob quixtyañujob cha'an i puque' majlel ili t'an cha'an jini am bʌ ti pejtyelel pañimil mi quejel i ch'ujbiñob Cristo yic'ot mi' jac'beñob i t'an. \p \v 27 La' sujbic i ñuclel Dios jini cojach bʌ, jini am bʌ ti pejtyelel ña'tyʌbalʌl. La' sujbic i ñuclel ti Jesucristo c'ʌlʌ ti bele' ora. Amén.