\id JAS \h SANTIAGO \toc1 JUN TSA' BɅ I TS'IJBU SANTIAGO \toc2 SANTIAGO \toc3 Stg. \mt1 JUN TSA' BɅ I TS'IJBU SANTIAGO \c 1 \s1 Santiago mi' ts'ijbuben jini pujquemo' bʌ quixtyañujob \p \v 1 Joñon Santiagojon. Ajtoñelon i cha'an Dios yic'ot lac Yum Jesucristo. Mic chocbeñetla tyʌlel saludos jini doce mujch'ob i jiñʌjlelet bʌ la Israel pam pujquemet bʌ la ti pejtyel mulawil. \s1 Lac ña'tyʌbal tyʌlem bʌ ti Dios \p \v 2 Quermañujob yom c'ajacña la' woj mi la' wubin che' mi la' niq'ui ñusan wocol tyac bʌ. \p \v 3 La' wujilʌch isujm che' mi la' ñusan wocol ti uts'at mi tsictiyel chʌncox la' wen ch'ujbin. Che' jini, mu' tyo mejlel la' más cuche' wocol ti uts'at. \p \v 4 Jop'ox la' cuche' wocol ti wen. Che' jini mi' p'ʌtyʌliyel la' pusic'al. Ch'ujbi la' lu' cuche' chʌ bʌ yes wocol tyac bʌ. Mi p'ʌtyʌl la' pusic'al ma'ix chʌ bʌ tyo yom la' cha'an. \p \v 5 Mi an juntiquil ba' añetla an tyo bʌ yom i ña'tyʌbal, la' i c'ajtiben Dios. Dios mi quej i yʌq'uen. Ti yonlel mi quej i yʌq'uen pejtyel quixtyañu mu' bʌ i c'ajtiben Dios. Ma'ix mi' mimich' aq'uen. \p \v 6 Pero yom i c'ajtiben che' ti jump'ej i pusic'al mi' ch'ujbin. Mach yom cha'chajp i pensal. Jini cha'chajp bʌ i pensal che' bajche' wits'law bʌ ja' mu' bʌ i nijcan ic' ti mar como mach'an xuc'ul. \p \v 7 Jini cha'chajp bʌ i pensal mach yom i lolon ña'tyan mi an chʌ bʌ yes mi quej i yʌq'uentyel ti lac Yum. \p \v 8 Mach ch'ujbi ajnic ti xuc'ul jini am bʌ cha'chajp i pensal. \p \v 9 Jini p'ump'un bʌ hermañu yom c'ajacña yoj mi yubin cha'an mi q'uejlel ti ñuc ti Dios. \p \v 10 Jini am bʌ cabʌl chʌ bʌ yes an i cha'an yom c'ajacña i yoj mi yubin che' mi ju'sʌntyel. Como jini rico bʌ ñumel jach mi ñumel. Jini rico bʌ che' bajche' i nich pimel mu' bʌ i p'ajtyel. \p \v 11 Che' mi pasel q'uin che' cʌlʌx mi ticwan, mi tyʌquin jini pimel. Mi p'ajtyel i nich. Mi lajmel i c'otyajlel. Chʌ'ʌch je'el jini rico bʌ. Mi sajtyel che' chʌncol tyo i bej oc'an chʌ bʌ an i cha'an. \s1 Ilpusic'lʌntyel yic'ot i nijcʌntyel ti simaronlel \p \v 12 C'ajacña yoj jini mu' bʌ i cuche' wocol ti wen. Como che' tsa'ix i ñusʌ ti wen mi quej i yʌq'uentyel i majtyan. Mi quej i q'uejlel ti wen ti Dios. Mi quej i yʌq'uentyel i cuxtyʌlel mach'ʌ yujil jilel tsa' bʌ i wʌ alʌ Dios. Mi quej i yʌq'ueñonla laj cuxtyʌlel mu' bʌ lac p'untyan Dios. \p \v 13 Che' an majch mi' pensalin i niq'ui cha'len mach'ʌ wen, mach yom i lolon ña'tyan mi Dios mi' nijcʌben i pusic'al cha'an i cha'len mach'ʌ wen. Como Dios mach'an mi' pensalin i cha'len mach'ʌ wen. Como Dios mach'an mi' nijcʌben i pusic'al i niq'ui cha'len quixtyañu mach'ʌ wen. \p \v 14 Xiba mi yilpusic'leñonla che' mi' nijcʌbeñonla lac pusic'al lac niq'ui cha'len mach'ʌ wen mu' bʌ lac bajñel pensalin yic'ot la com bʌ ti lac pusic'al. \p \v 15 Ti caj jini mach'ʌ wen mu' bʌ lac mulan lac bajñel pensalin mi yʌq'ueñonla lac yajlel ti mulil. Che' jini mi lac satjyel che' tsa'ix lac yoque cha'le mulil. \p \v 16 P'untyʌbilet bʌ la quermañujob, mach la' lotin la' bʌ. \p \v 17 Pejtyel chʌ bʌ wen, pejtyel ts'ʌcʌl bʌ mu' bʌ la cʌq'uentyel lu' tyʌlem ti Dios ya' ti panchan. Jini ti yʌc'ʌ c'ajc tyac am bʌ ti panchan. Mach'an mi ts'in q'uextyʌyel Dios. Mach sajlic an i yʌxñal como mach'an mi q'uextyʌyel. \p \v 18 Tsa'ix i yʌc'onla laj cuxtyʌlel mach'ʌ yujil jilel cha'an ti jini yoque melel bʌ t'an cha'an chʌ'ʌch yom Dios. Tsa'ix i cotyʌyonla cha'an lajalonla che' bajche' ñaxan bʌ i wut chʌ bʌ tyac ti ñaxan bʌ ti c'ʌn'ʌ. Jini tsa' bʌ ñaxan ac'ʌ i wut tyac ti aq'uenti cha'an i majtyan Dios ti ñoj oniyix loq'uem ti pejtyel jini tsa' bʌ i yʌc'ʌ Dios. \s1 Yoque wen bʌ i ch'ujbintyel Dios \p \v 19 Jin cha'an p'untyʌbilet bʌ la hermañujob, jujuntiquiletla yom ora mi la' ñʌch'tyan pero mach yom mi la' wa' jaq'ue'. Mach yom mi la' wa' mich'an. \p \v 20 Como jini mich' bʌ quixtyañu ma' mi' cha'len mu' bʌ i mulan Dios. \p \v 21 Cʌyʌxla pejtyel mach'ʌ wen bʌ la' pensal yic'ot mu' bʌ la' niq'ui cha'len como yonlel jini mach'ʌ wen. Ch'ujbin ti' pec'lel la' pusic'al jini t'an tsa' bʌ pʌjq'ui yubil ti la' pusic'al. Añʌch i p'ʌtyʌlel jini t'an cha'an i cotyañonla. \p \v 22 Ch'ujbinla jini mu' bʌ i subeñetla Dios ti' t'an. Mach cha'anic jach mi la' lolon ñʌch'tyan. Muc' jach la' lo'lon la' bʌ yubil che' muc' jach la' ñʌch'tyan. \p \v 23 Jini muc' jach bʌ i yubin pero mach'an mi' ch'ujbin lajalʌch bajche' quixtyañu mu' bʌ i q'uel i bʌ ti espejo. \p \v 24 Mi' q'uel i bʌ bajche' yilal. Mi majlel. Ora mi ñajayel i cha'an bajche' yilal i yʌxñal. \p \v 25 Mi mach'an mi ñajayel i cha'an tsa' bʌ yubi pero mi ti' jac'ʌ jini wen bʌ xic'ojel mu' bʌ i colonla, mi chʌncol i yoque ch'ujbin, tijicña mi quej i yajñel. \p \v 26 Mi an majch mi lolon al chʌncox i wen ch'ujbin ti' pusic'al, pero mach yujil i tic'ol i yac' chʌncol jach i lotin i bʌ. Ma'ix i c'ʌjnibal bajche' mi' ch'ujbin. \p \v 27 Che' mi laj cotyan meba' alp'eñalob yic'ot meba' x'ixicob che' an i wocol jiñʌch yoque wen bʌ i ch'ujutisʌntyel Dios ti' wut Dios lac Tyat. Yic'ot che' mach'anix mi la cotsan lac mul ti jini mach'ʌ wen tyac i cha'an bʌ mulawil. \c 2 \s1 Junlajal uts yom mi laj q'uel quixtyañu \p \v 1 Quermañujob, jatyetla mu' bʌ la' ch'ujbin lac Yum Jesucristo am bʌ i ñuclel yom junlajal lu' uts mi la' q'uele'. \p \v 2 C'o'ojlʌch ti ochi ba' much'quilbiletla juntiquil am bʌ sortija ti' c'ʌb melel bʌ ti oro. [Sortija yom i yʌle' mʌpc'a'.] Lʌpʌl i cha'an wen bʌ i pislel. C'o'ojlʌch ti ochi je'el juntiquil p'ump'un bʌ lʌpʌl bʌ i cha'an tsucul bʌ i pislel. \p \v 3 C'o'ojlʌch ti la' sube' am bʌ wen bʌ i pislel: Buchi' wʌ'i ti wen bʌ buchlibʌl, che'etla. Pero jini p'ump'un bʌ mi la' suben: Wa'i wʌ'i o buchi' wʌ' ti lum, che'etla. \p \v 4 Mach junlajal chʌncol la' q'uelob ti uts. Che' bajche' melojel muq'uetla yubil cha'an ti mach'ʌ wen bʌ la' pensal che' ma'an junlajal mi la' q'uel ti uts la' pi'ʌlob. \p \v 5 P'untyʌbilet bʌ la hermañujob, ubinla: Dios ti yajcʌ jini p'ump'un bʌ wʌ' ti mulawil cha'an mi yochel ti rico yubil che' mi' wen ch'ujbin ti' pusic'al. Ti yajcʌ je'el cha'an mi yʌq'uentyel i yochel ba' mi' cha'len yumʌl Dios. Tsa'ix i wʌ alʌ Dios mi quej i yʌq'ueñonla mu' bʌ lac p'untyan Dios. \p \v 6 Pero chʌncox la' wʌc' ti quisnil jini p'ump'uño' bʌ. ¿Mach'a jinic ricojo' bʌ mu' bʌ i tyʌc'lañetla mu' bʌ i pʌyetla ba'an jini am bʌ i ye'tyel? ¿Chucoch ma' más q'uel ti wen che' jini? \p \v 7 ¿Mach ba jinic jini ricojo' bʌ mu' bʌ i contrajin i t'an Cristo yom bʌ q'uejlel ti ñuc? Pero mi la' pejcʌntyel ti i cha'año' bʌ Cristo. \p \v 8 Weñʌch mi la' cha'len che' mi la' yoque jac' jini más ñuc bʌ mandar am bʌ ti Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios mu' bʌ yʌle': P'untyan a pi'ʌlob che' bajche' ma' bajñel p'untyan a bʌ, che'en. \p \v 9 Pero mi mach junlajal mi la' q'uel chʌncol la' wotsan la' mul. Mi la' wʌjlel ti xmulil cha'an ti mandar Dios. \p \v 10 Como mi an juntiquil mu' bʌ i lu' jac' pejtyel jini mandar, pero mi ti' ñusʌ jump'ej mi yʌjlel ti xmulil. Como lajalʌch che' bajche' ti' lu' ñusa ti pejtyel i mandar, Dios. \p \v 11 Jini jach bʌ Dios tsa' bʌ yʌlʌ: Mach a cha'len a tsuculel, ti yʌlʌ je'el: Mach a cha'len tsʌnsa, che'en. Che' jini mi mach'an mi' cha'len i tsuculel, pero mi' cha'len tsʌnsa tsa'ix i ñusʌbe i mandar Dios. \p \v 12 Yom mi la' cha'len wen bʌ t'an. Yom mi la' wajñel ti wen. Como mi quej lac mel lac bʌ cha'an ti mandar. Jiñʌch jini mandar mu' bʌ i colonla. \p \v 13 Dios ma'ix mi quej i p'untyañob ti yorojlel melojel jini mach'ʌ ba'an ti' p'untyʌyob yaño' bʌ. Pero jini tsa' bʌ i p'untyʌyob yaño' bʌ mi quej i ganarin ti yorojlel melojel. \s1 Weñʌch lac cha'libal che' mi lac ch'ujbin Dios \p \v 14 Quermañujob, ma'ix i c'ʌjnibal mi an majch mi yʌle': Mic ch'ujbin tic pusic'al, che'en, pero mach'an chʌ bʌ wen mi' cha'len. Ma'an mi cotyʌntyel che' mi lolon al mi' ch'ujbin Dios che' ma'ix mi' yoque ch'ujbin Dios ti' pusic'al. \p \v 15 La' lac poj al an juntiquil hermano mi hermana mach bʌ jasʌl i pislel i we'el i yuch'el cha'an ti jujump'ej q'uin. \p \v 16 La' lac poj al an juntiquiletla mi la' wʌle': Cucu, q'uelex a bijlel. Wen moso a bʌ. Wen cha'len uch'el, che'et. Pero mi mach'an chʌ bʌ yes ti a wʌq'ue, lolon jachix ti a wʌlʌ. \p \v 17 Chʌ'ʌch je'el mi chʌncol la cʌle' mi lac ch'ujbin Dios ti lac pusic'al, pero mi mach'anix tsiquil ti lac melbal lolon jachix che' jini. \p \v 18 Pero mi an juntiquil mu' bʌ yʌle': Ma' ch'ujbin Dios ti a pusic'al, che'et. Joñon mic cha'len wen bʌ, che'en. Pʌs'eñon bajche' ma' ch'ujbin Dios che' ma'ix ma' cha'len wen bʌ. Joñon mic pʌs'eñet mic ch'ujbin Dios tic pusic'al cha'an ti wen bʌ mic cha'len, che'en. \p \v 19 Chʌncox a ña'tyan an jach juntiquil Dios. Weñʌch ma' ña'tyan. Jinic tyo xibajob je'el mi' ña'tyan an Dios. Tsitsiñayob ti bʌq'uen. \p \v 20 Jatyet mach'anix ma' ña'tyan mi chʌncol lac lolon ale' mi lac ch'ujbin Dios ti lac pusic'al pero mi mach'an tsiquil wen bʌ lac melbal lolom jach mi la cʌl che' jini. \p \v 21 Dios ti' q'uele ti tyoj lac yum ti ñoj oniyix Abraham bʌ i c'aba' cha'an ti jini tsa' bʌ i cha'le. Abraham ti yʌq'ue Dios i yalobil Isaac bʌ i c'aba' cha'an tsʌnsʌbil bʌ i majtyan yubil. \p \v 22 Q'uele awilan, ti tsictiyi Abraham ti' wen ch'ujbi ti' pusic'al cha'an ti jini tsa' bʌ i cha'le. Ts'ʌcʌl bajche' ti yʌlʌ melelʌch i t'an Dios como ti tsictiyi che' ñac ti' jac'be i t'an. \p \v 23 Che' jini ti ts'ʌctiyi jini ts'ijbubil bʌ ti' t'an Dios mu' bʌ yʌle': Abraham ti' ch'ujbi Dios ti' pusic'al. Jasʌl ti yubi Dios cha'an i q'uel ti tyoj Abraham. Abraham ti pejcʌnti ti i pi'ʌl Dios. \p \v 24 Wale q'uele awilan, Dios mi' q'uel ti tyoj quixtyañu cha'an ti jini mu' bʌ i cha'len, mach cha'anic jach mi yʌle' melelʌch i t'an Dios. \p \v 25 Chʌ'ʌch ti ujti yic'ot juntiquil 'ixic Rahab bʌ i c'aba' tsa' bʌ cabʌl cha'le i tsuculel che' ñac ti' choño i bʌ, pero ti' cotyʌyob jini ajq'uel pañimilob che' ñac ti' pʌyʌ ochel ti c'aj oj yic'ot ti' cha' pʌs'eyob yambʌ bij cha'an mi sujtyelob. Dios ti' q'uele ti tyoj cha'an ti' cotyʌyob i cha'año' bʌ Dios. \p \v 26 Ma'ix i c'ʌjnibal lac bʌc'tyal mi loq'uemix lac ch'ujlel. Chʌ'ʌch je'el ma'ix i c'ʌjnibal mi lac lolon al melelʌch i t'an Dios che' ma'ix mi lac yoque ch'ujbin ti lac pusic'al che' ma'ix tsiquil wen bʌ lac cha'libal. \c 3 \s1 La cac' \p \v 1 Quermañujob, mach yom cabʌletla mi la' wotsan la' bʌ ti ajcʌntisajob. Como la' wujilʌch más tsʌts mi quej i melonla Dios ti' yorojlel melojel ajcʌntisajon bʌ la mi an lac mul. \p \v 2 Ti lac pejtyelel mi la cotsan cabʌl lac mul. Jini mach'ʌ ba'an mi saj otsan i mul bʌ winic cha'an ti' t'an, ts'ʌcʌlʌch i wenlel jini quixtyañu. Yujilʌch i tic'ol pejtyel i pusic'al che' jini. \p \v 3 Che' mi la cotsan i tsucu tyaq'uinlel i yej jini caballo cha'an mi tyoj isʌntyel majlel ba' la com majlel chʌncol lac nijcan majlel pejtyel i bʌc'tyal che' jini. \p \v 4 Q'uelela awilan jini barco. Aunque wen colem aunque mi nijcʌyel ti p'ʌtyʌl bʌ ic' pero jini ajnijca barcojob mi' choc majlel ba'ical yom cha'an ti saj jach bʌ i nijcʌjib. \p \v 5 Chʌ'ʌch mi yujtyel yic'ot la cac' je'el. I saj jach am bʌ ti lac bʌc'tyal. Pero cabʌl chʌ bʌ mi' tyech la cac'. Colem bʌ matye'el mi jilel cha'an ti i saj jach bʌ c'ajc. \p \v 6 C'ajcʌch yubil la cac'. Ts'ʌbʌl yubil ti c'ajc che' bajche ti infierno mach'ʌ ba'an mi saj yajpel cha'an tyʌlem ba'an xiba jini mach'ʌ wen mu' bʌ i yʌle'. Yoque simaron la cac' chucul bʌ ti lac bʌc'tyal. Jin cha'an mi' lu' xaxan lac bʌc'tyal yubil cha'an simaroniyiconla. Mi' tyechbeñoñla lac simaronlel c'ʌlʌ che' alʌlon tyo la c'ʌlʌ che' ñoxonixla. \p \v 7 Quixtyañu ch'ujbi i yuts isan pejtyel chʌ bʌ tyac ti animal. Ch'ujbi i yuts isan simaron bʌ animal yic'ot xma'tye'mut yic'ot lucum tyac yic'ot animal am bʌ ti ja'. Tsa'ix i yuts isʌ. \p \v 8 Pero mach'an quixtyañu ch'ujbi bʌ yuts isan la cac'. Jiñʌch simaron bʌ mach'ʌ ba'an mi yʌc' i bʌ ti uts isʌntyel. But'ulix ti veneno yubil. \p \v 9 Ti mismo jini jach bʌ la cac' mi lac sub i ñuclel Dios lac Tyat yic'ot mi la ch'ʌque' lac pi'ʌlob, Dios bʌ ti' mele je'el che' bajche' an Dios. \p \v 10 Ti jin jach bʌ la cac' mi laj c'ʌñe' lac sub i ñuclel Dios mi lac ch'ʌque' lac pi'ʌlob. Quermañujob mach yom lac cha'len che' bajche' jini. \p \v 11 ¿Mejl ba i loq'uel sumuc bʌ ja' yic'ot mach'ʌ sumuc ti jump'ej jach i pasib ja'? Mach mejl. \p \v 12 Quermañujob, ¿mejl ba i yʌc' aceituna bʌ i wut jini higuera bʌ tye'? ¿Mejl ba i yʌc' i wut higo ti yʌq'uil ts'ujsub? Mach mejl. Chʌ'ʌch je'el mach loc' sumuc bʌ yic'ot mach'ʌ sumuc bʌ ja' ti jump'ej jach bʌ i pasib ja'. \s1 Jini yoque wen bʌ lac ña'tyʌbal \p \v 13 Mi an juntiquil ba' añetla wen am bʌ i ña'tyʌbal, wen niq'ui yujil bʌ, la' i tsictisan ti wen bʌ i cha'libal. Mach'an mi chan isan i bʌ jini am bʌ wen bʌ i ña'tyʌbal. \p \v 14 Pero mi chʌncol jach la' ts'a'q'uel che' an chʌ bʌ an i cha'an yambʌ la' pi'ʌl, mi muc' jach la' mel chʌ bʌ yom la' bajñel pusic'al, mach yom la' lolon q'uel la' bʌ ti ñuc che' bajche' mi an cabʌl la' ña'tyʌbal. Como muq'uet jach la ti lot. Mach melelic. \p \v 15 Como jini lac pensal che' bajche' jini, mach tyʌlemic ti Dios. Tyʌlem jach ti ili mulawil. I cha'an jach quixtyañu yic'ot i cha'an xiba. \p \v 16 Como ba'ical an ts'a'q'uelol cha'an chʌ bʌ an i cha'an i pi'ʌlob yic'ot i melol chʌ bʌ yes bajñel yom i pusic'al mach ñʌch'ʌlic ya'i. Ya'an pejtyel mach'ʌ wen. \p \v 17 Pero jini tyʌlem bʌ i ña'tyʌbal ti Dios sʌc mi yajñelob. Che' jini ñʌch'ʌl mi yajñelob. Utsob. Ch'ujbi i pejcʌntyel ti wen. Mi' p'untyañob i pi'ʌlob. Mi' melob chʌ bʌ wen. Mach'an cha'chajp i pensal. Mach'an mi' lolon pʌs i bʌ ti wen. \p \v 18 Jini chʌncol bʌ i yajñel ti ñʌch'ʌl chʌncox i cotyan i yajñel ti ñʌch'tyʌlel yaño' bʌ. Mi quej i yajñelob ti wen. \c 4 \s1 I mulʌntyel am bʌ ti mulawil \p \v 1 ¿Baqui tyʌlem contrajiya yic'ot la' wʌl'en la' bʌ am bʌ ti la' tyojlel? Tyʌlem ti i mulʌntyel mach'ʌ wen mu' bʌ i contrajin i mulʌntyel wen bʌ ti la' pusic'al. \p \v 2 An chʌ bʌ la' wom. Che' jini mi la' cha'len tsʌnsa che' mach'an mi la' wʌq'uentyel. Mi la' contrajin la' bʌ. Mi la' cha'len periyal che' an chʌ bʌ mi la' ts'a'q'uel che' mach'an mi la' wʌq'uentyel. Mach'an mi la' wʌq'uentyel jini mu' bʌ la' mulan como mach'an mi la' c'ajtiben Dios. \p \v 3 Che' mi la' c'ajtiben, mach'an mi la' wʌq'uentyel como mach wen i c'ʌjnibal mi la' c'ajtiben. Como la' wom jach la' c'ʌñe' cha'an chʌ bʌ jach mi' bajñel mulan la' pusic'al. \p \v 4 Quixtyañujob, mach xuc'uleticla. ¿Mach'a ba'an mi la' ña'tyan jini mu' bʌ i tsʌclen mu' bʌ i mulan i cha'an jach bʌ mulawil mach i cha'anic Dios jini quixtyañu che' jini? Majchical jach yom bʌ i tsʌclen mu' bʌ i mulañob jini i cha'an jach bʌ mulawil, mi yochel ti' contra Dios. \p \v 5 Mach lolomic jach mi yʌl Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios: Jini Ch'ujul bʌ i Ch'ujlel tsa' bʌ i yʌq'ueyonla Dios cha'an mi yajñel ti joñonla, i bajñel yom i yajñel ti lac pusic'al como mi' p'untyañonla, che'en. \p \v 6 Pero más tyo mi' cotyañonla Dios ti yutslel. Mi yʌl Ts'ijbubil bʌ i T'an Dios: Dios mi' contrajin jini mu' bʌ i chan isan i bʌ pero mi' cotyan ti yutslel jini mu' bʌ i ju'san i pusic'al, che'en. \p \v 7 Ac'ʌ la' bʌ ti Dios. Pʌsʌ la' bʌ ti' contra xiba. Che' jini mi quej i puts'tyañetla. \p \v 8 Yom la' lʌc' Dios. Dios mi' lʌq'uetla je'el. Xmulilet bʌ la, cʌyʌx la' mul cha'an sʌc aquetla. Jatyetla la' wom bʌ la' p'untyan Dios che' chʌncol tyo la' mulan jini mach'ʌ wen bʌ i cha'an jach bʌ mulawil, sʌc isan la' pusic'al. \p \v 9 Yom ch'ʌjyemetla. Cha'lenla uq'uel. Q'uextyan la' tse'ñal cha'an uq'uiquetla. Q'uextyan la' tijicñʌyel cha'an ch'ʌjyemeticla. \p \v 10 Peq'uisan la' bʌ ti' tyojlel lac Yum. Jini mi quej i yʌq'ueñetla la' ñuclel. \s1 Che' mi lac mel lac pi'ʌl \p \v 11 Hermañujob, mach yom mi la' tyaje' la' bʌ ti mach'ʌ wen bʌ t'an. Jini mu' bʌ i tyaje' ti t'an juntiquil hermañu o jini mu' bʌ i lolon jop'ben i mul i pi'ʌl mi' tyaj ti mach'ʌ wen bʌ t'an i mandar Dios yubil. Aunque jatyet ma' jac'ben i mandar Dios i wentyʌlel chʌncol jach a wʌq'uen i mel i bʌ i mandar Dios. Che' bajche' ñuc a we'tyel ma' lolon cuy a bʌ. \p \v 12 An juntiquil jach tsa' bʌ i yʌc'ʌ jini mandar. Jiñʌch jini am bʌ ye'tyel. Jiñʌch ch'ujbi bʌ i cotyañet, ch'ujbi bʌ i jisañet. Jixcu jatyet, ¿chuquiyeset cha'an a mel a pi'ʌl? \s1 Mach la cujil chʌ bʌ mi yujtyel ijc'ʌl \p \v 13 Wale ubin iliyi, jatyetla mu' bʌ la' wʌ al: Wʌle iliyi mi ijc'ʌl mi quej lac majlel ya'i o ba'ical bʌ lum. Yʌ'ʌch mi lac ñusan jump'ej jab ti mʌñoñel, ti choñoñel, ti ganar tyaq'uin, che'etla. \p \v 14 Mach'an majch yujil isujm chʌ bʌ mi quej yujtyel ijc'ʌl. ¿Pero chuquiyes jini laj cuxtyʌlel? Lajalʌch bajche' tyocal mu' bʌ i poj tsictiyel. Mi cha' sʌc lajmel. \p \v 15 Jiñʌch yom bʌ la' wʌle': Mi chʌ'ʌch yom lac Yum mi la cajñel ya'i. Mi lac cha'len iliyi mi ix'ʌyi, che'etla. \p \v 16 Pero jatyetla wersa mi la' chan isan la' bʌ ti la' t'an. Pejtyel jini i chan isʌntyelʌch la' bʌ jiñʌch mach'ʌ wen. \p \v 17 Jini yujil bʌ isujm bajche' yom i cha'len wen bʌ pero mach'an mi' cha'len, mi yotsan i mul. \c 5 \s1 Cha'an ricojob \p \v 1 Ubinla ricojet bʌ la. Cha'lenla uq'uel. Cha'lenla oñel cha'an ti caj jini wocol mu' bʌ quej la' ubin. \p \v 2 Chʌ bʌ an la' cha'an chʌncox ti pʌc'mʌl. Jini wen bʌ la' pislel chʌncox i jilel ti' joch'il. \p \v 3 La' tyaq'uin chʌncox ti tyʌ'iyel. I tyʌ'il mi yʌc' ti tsictiyel la' mul. Jin cha'an la' bʌc'tyal mi quej yilan wocol che' bajche' chʌncol i pulel ti c'ajc. Tsa'ix la' woq'uisʌ la' ricojlel ti ili cojix bʌ q'uin majlel. \p \v 4 Jini la' wajtroñel mach'ʌ ba'an ts'ʌcʌl ti la' wʌq'ue i tyojol ti la' cholel mi yʌl'etla yubil. Lac Yum bʌ i Yum bʌ cabʌlob tsa'ix i yubi i t'an jini xc'ajbalob che' ñac ti yʌl'ʌyetla. \p \v 5 Tsa'ix ajniyetla ti chʌ bʌ yes jach mi la' mulan yic'ot chʌ bʌ yes jach la' wom la' cha'len wʌ' ti mulawil. Jatyetla, tsa'ix jujp'iyetla yubil bajche' animal. Wale chʌncox i lʌq'ue' i yorojlel la' tsʌnsʌntyel. \p \v 6 Tsa'ix la' lolon aq'ue i xot' i mul jini mach'ʌ ba'an i mul. Tsa'ix la' tsʌnsʌ. Mach'an ti' jop'o i cotyañob i bʌ. \s1 Bajche' mi laj cuch wocol yic'ot oración \p \v 7 Jin cha'an hermañujob, wen pijtyanla ti' ñʌch'tyʌlel la' pusic'al c'ʌlʌ jintyo mi tyʌlel lac Yum. Che' bajche' jini mu' bʌ ti toñel ti i cholel mi' wen pijtyan i wut i pʌc'ʌb ti' ñʌch'tyʌlel i pusic'al. Mi' pijtyan ja'al cha'an i pʌc'. Mi cha' pijtyan yambʌ ja'al cha'an colic i pac'. Wi'il tyo mi quej i c'ajben i wut ñuc bʌ i c'ʌjnibal. \p \v 8 Wen pijtyanla ti' ñʌch'tyʌlel la' pusic'al je'el. Xuc'chocon la' pusic'al como ma'ix jal mach tyal lac Yum. \p \v 9 Hermañujob, mach yom la' tyaj la' bʌ ti mach'ʌ wen bʌ t'an cha'an mach'an mi quej la' mel la' bʌ. Diosʌch jini Juez. Añʌch ti ti' otyot yubil como i yorojlelix melojel. \p \v 10 Quermañujob, tsʌclen bajche' ti' yilʌyob wocol, bajche' ti cuchuyob wocol ti uts'at jini tsa' bʌ i xiq'ui i yʌle' Dios ti ñoj oniyix. Ti' cha'leyob t'an cha'an lac Yum ti' majñʌbeyob i ti'. \p \v 11 Mi la' ña'tyan c'ajacña i yoj jini mu' bʌ i cuche' i wocol ti wen. Tsa'ix la' wubi bajche' ti' cuchu wocol ti uts'at jini winic Job bʌ i c'aba'. La' wujilʌch bajche' ti' cha' wen cotyʌ lac Yum jini Job che' ujtyemix i wocol. Mi' wen p'untyañonla lac Yum. \p \v 12 Quermañujob, mach yom mi la' saj ale': Melelʌch mi' q'uelon Dios, che'et. Mach yom mi la' tyaj ti t'an Dios mi mulawilic cha'an la' wa'chocon la' t'an. Mach yom la' wʌle' melelʌch mi yilañon ti chʌbʌyic jach yes bʌ yambʌ t'an tyac. Che' mi la' wʌl: Chʌ'ʌchi, chʌ'ʌchi, che'etla. Che' mi la' wʌl: Mach che'iqui, mach che'iqui, che'etla. Yom chʌ'ʌch mi la' wʌl cha'an machic ba'an mi yʌq'ueñetla la' xot' la' mul Dios. \p \v 13 Mi an juntiquiletla am bʌ i wocol, yom i cha'len oración. Mi an majch c'ajacña i yoj yom i c'ʌye' i ñuclel Dios. \p \v 14 Mi an majch c'am, yom i pʌye' ancianojob mu' bʌ i cʌñʌtyan ochemo' bʌ ti' t'an Dios cha'an i melben oración. Mi yulben aceite jini c'am bʌ che' mi' c'ʌñob i p'ʌtyʌlel lac Yum. \p \v 15 Che' mi' ch'ujbin che' muc'ob ti oración mi quej i cotyʌntyel jini xc'am'an. Lac Yum mi quej i tyejch isan. Mi ti' cha'le mulil mi quej i ñusʌbentyel. \p \v 16 Jin cha'an c'ajtiben la' bʌ cha'an mi la' ñusʌben la' bʌ la' mul che' an la' mul. Tyaja la' bʌ ti oración cha'an lajmisʌntiquetla. P'ʌtyʌl i yoración tyoj bʌ winic tsa' bʌ i cha'le ti jump'ej i pusic'al. \p \v 17 Elías tsa' bʌ i xiq'ui i yʌle' Dios winicʌch je'el. Lajal bajche'onla. Che' ñac ti' c'ajtibe Dios ti oración cha'an mach ñumic ja'al, ti lajmi ja'al ti mulawil uxp'ej jab tyʌlel i xiñil jabil. Mach'an ti saj ñumi ja'al. \p \v 18 Ti wi'il che' ñac ti' cha' c'ajtibe Dios ti cha' ñumi ja'al. Ti' cha' cha'leyob c'ajbal. \p \v 19 Quermañujob, mi an juntiquiletla mi ti la' cʌyʌ jini melel bʌ t'an, yambʌ yom i cha' pʌyetla tyʌlel. \p \v 20 Ña'tyanla jini mu' bʌ i cha' sutquin xmulil ti tyoj bʌ bij, mi' cotyan jini xmulil cha'an i tyaj i cuxtyʌlel mach'ʌ yujil jilel. Mi quej i ñusʌbentyel cabʌl i mul.