\id GAL \h GÁLATAS \toc1 Quityi nu nguscua San Pablo ndyaa ca slo ñati̱ jiꞌi̱ Jesucristo nde Galacia \toc2 GÁLATAS \toc3 Gá. \mt1 Quityi nu nguscua San Pablo ndyaa ca slo ñati̱ jiꞌi̱ Jesucristo nde Galacia \c 1 \p \v 1 Pablo laca naꞌ nu nscua̱ quityi re. Cña ꞌna laca chaꞌ tsaꞌa naꞌ chcuiꞌ naꞌ chaꞌ jiꞌi̱ Jesucristo loꞌo lcaa ñati̱. Siꞌi ñati̱ chalyuu ti laca nu cua nda cña biꞌ ꞌna, siꞌi ñati̱ laca nu nguane ꞌna chaꞌ cuaꞌni naꞌ cña biꞌ; Jesucristo loꞌo ycuiꞌ Ndyosi Sti Jesús, biꞌ laca nu cua nda cña biꞌ ꞌna. Ycuiꞌ Ndyosi ni, biꞌ laca nu nguaꞌni chaꞌ ndyuꞌú Jesús chaca quiyaꞌ loꞌo ngujuii yu. \v 2 Loꞌo naꞌ, loꞌo lcaa tyaꞌa ndiꞌi̱ naꞌ ca nde nu ntsuꞌu chaꞌ jiꞌi̱ nguꞌ loꞌo Jesús, nscua ya quityi re chaꞌ tsaa lcaa quichi̱ tyi cuꞌma̱ nguꞌ gálatas, lcaa quichi̱ su ntsuꞌu cuꞌma̱ taju ñati̱ jiꞌi̱ Jesucristo. \v 3 Ntiꞌ tsa naꞌ chaꞌ ñaꞌa̱ ti tya cuaꞌni ycuiꞌ Ndyosi Sti na chaꞌ tsoꞌo loꞌo ma̱, chaꞌ cuaꞌni Ni chaꞌ ti̱ ti tyiꞌi̱ cresiya jiꞌi̱ ma̱ xquiꞌya Jesucristo nu Xuꞌna na. \v 4 La cuiꞌ Jesús laca nu nda jiꞌi̱ ycuiꞌ ca loꞌo ngujuii yu chaꞌ cuityi̱ quiꞌya nu ntsuꞌu jiꞌna, chaꞌ juaꞌa̱ cuaꞌni lyaá Ni jiꞌna nde chalyuu su ngunuꞌu̱ tsa tyiquee ñati̱ xquiꞌya chaꞌ cuxi; ngulo ycuiꞌ Ndyosi Sti na cña jiꞌi̱ Jesús, liꞌ nguaꞌni yu cña biꞌ cuentya jiꞌna. \v 5 Biꞌ chaꞌ ná ngaꞌa̱ chaꞌ tye tsa̱ nu cuaꞌni tlyu na jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi. Juaꞌa̱ caca chaꞌ biꞌ lacua. \s1 Ngaꞌaa ntsuꞌu xaꞌ la chaꞌ nu taca cuaꞌni lyaá jiꞌi̱ ñati̱ jiꞌi̱ nu cuxi \p \v 6 Ndube tsa tiꞌ naꞌ chaꞌ yala ti ngutaꞌa̱chu̱ꞌ ma̱ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi, masi ngusubi Ni jiꞌi̱ ma̱ xquiꞌya chaꞌ ntsuꞌu tsa tyiquee Cristo ñaꞌa̱ jiꞌna; ndube tiꞌ naꞌ chaꞌ nduna ma̱ chaca chaꞌ nu siꞌi chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi laca, nu nacui̱ nguꞌ chaꞌ taca cuaꞌni lyaá jiꞌna jiꞌi̱ nu cuxi. \v 7 Pana liñi la ñacui̱ na chaꞌ ngaꞌaa ntsuꞌu xaꞌ la chaꞌ tsoꞌo jiꞌi̱ Jesucristo nu taca cuaꞌni lyaá jiꞌna. Ndiꞌya̱ ndyaca chaꞌ: Ntsuꞌu xi ñati̱ nu ndyuꞌni chaꞌ quichi̱ yaa chaꞌ hique ma̱; cua ntiꞌ tsa nguꞌ biꞌ, chaꞌ xcutsaꞌa̱ nguꞌ ñiꞌya̱ ntsuꞌu chaꞌ jiꞌi̱ Cristo. \v 8 Pana tlyu tsa quiꞌya sta Ni jiꞌi̱ ñati̱ nu chcuiꞌ sca chaꞌ cuiñi loꞌo ma̱ ñiꞌya̱ nu caca clyaá ma̱ jiꞌi̱ chaꞌ cuxi, nu culuꞌu jiꞌi̱ ma̱ sca chaꞌ nu siꞌi la cuiꞌ chaꞌ liñi laca, nu siꞌi chaꞌ nu cua nchcuiꞌ ya loꞌo ma̱ tya clyo. Loꞌo cuare, sta ycuiꞌ Ndyosi quiꞌya jiꞌi̱ ya si xcutsaꞌa̱ ya chaꞌ nu cua nda ya loꞌo ma̱; masi sca xca̱ nu ngutuꞌu ca slo ycuiꞌ Ndyosi laca nu chcuiꞌ chaꞌ cuiñi juaꞌa̱, xcubeꞌ Ni jiꞌi̱, chaꞌ tlyu tsa quiꞌya laca biꞌ. \v 9 Juaꞌa̱ ni naꞌ jiꞌi̱ ma̱ tya tsubiꞌ la, loꞌo la cuiꞌ chaꞌ laca nu ta naꞌ loꞌo ma̱ chaca quiyaꞌ juani: Tlyu tsa chaꞌ tiꞌí tyacua jiꞌi̱ ñati̱ si ta nguꞌ xaꞌ la chaꞌ loꞌo ma̱, ñiꞌya̱ nu cuaꞌni ma̱ chaꞌ clyaá ma̱ jiꞌi̱ nu cuxi, nu siꞌi la cuiꞌ chaꞌ nu cua ndyuna ma̱ tya clyo. \p \v 10 Loꞌo nacui̱ naꞌ juaꞌa̱, siꞌi chaꞌ ndyuꞌni cña tsa tiꞌ naꞌ chaꞌ caja ñati̱ ꞌna nu cuaꞌni chi̱ loo naꞌ. Tsa biꞌ ti chaꞌ tsoꞌo ntiꞌ naꞌ, si ycuiꞌ Ndyosi cuaꞌni chi̱ Ni loo naꞌ; siꞌi na cua ntiꞌ naꞌ chaꞌ tsoꞌo ti chcuiꞌ ñati̱ jnaꞌ. Ngaꞌaa caca cuaꞌni naꞌ cña jiꞌi̱ Cristo, si xcuiꞌ chaꞌ cuaꞌni tyaꞌa naꞌ loꞌo ñati̱ ntsuꞌu tyiquee naꞌ. \s1 Ñiꞌya̱ ngua chaꞌ ngujui cña jiꞌi̱ Pablo \p \v 11 Cua ntiꞌ naꞌ chaꞌ caca cuayáꞌ tsoꞌo tiꞌ ma̱ chaꞌ biꞌ, chaꞌ siꞌi sca chaꞌ nu nguaꞌya hique ti ñati̱ laca chaꞌ nu cua nda naꞌ loꞌo ma̱; chaꞌ jiꞌi̱ Jesús laca biꞌ, chaꞌ nu nchcuiꞌ ñiꞌya̱ taca clyaá ma̱ jiꞌi̱ nu cuxi. \v 12 Siꞌi ñati̱ laca nu nda chaꞌ biꞌ loꞌo naꞌ tya clyo, ni sca ñati̱ chalyuu ná nguluꞌu chaꞌ biꞌ ꞌna; ycuiꞌ Jesucristo nguluꞌu loo yu ꞌna, ycuiꞌ biꞌ laca nu cua nda chaꞌ biꞌ loꞌo naꞌ liꞌ. \p \v 13 Cua jlo tiꞌ ma̱ ñiꞌya̱ nu nguaꞌni naꞌ nde chalyuu tya saꞌni la, ñiꞌya̱ ndaquiyaꞌ tsa naꞌ jiꞌi̱ lcaa cña tacati nu nduꞌni nguꞌ judío tyaꞌa ya. Cua jlo tiꞌ ma̱ chaꞌ tiꞌí tsa nguxcubeꞌ naꞌ jiꞌi̱ lcaa ñati̱ nu ntsuꞌu chaꞌ jiꞌi̱ loꞌo Jesucristo nu ngua liꞌ; ngua tiꞌ naꞌ cuaꞌni tye naꞌ jiꞌi̱ ñati̱ biꞌ tsiyaꞌ ti. \v 14 Lye la nguaꞌni naꞌ lcaa cña tacati nu nduꞌni nguꞌ judío tyaꞌa ya nu loꞌo nduꞌni tlyu ya jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi. Xaꞌ nguꞌ quichi̱ tyi naꞌ nu tyaꞌa stuꞌba ti naꞌ loꞌo, ná stuꞌba nguaꞌni nguꞌ ñiꞌya̱ nu nguaꞌni naꞌ; lye la ndaquiyaꞌ naꞌ jiꞌi̱ lcaa lo chaꞌ nu ntsuꞌu jiꞌi̱ ya, nu cua nda jyoꞌo cusuꞌ loꞌo nguꞌ judío tyaꞌa ya tya saꞌni la. \v 15 Pana yala la nguaꞌni ycuiꞌ Ndyosi; masi bilya cala naꞌ cua ngusubi Ni ꞌna chaꞌ caca naꞌ ñati̱ jiꞌi̱ Ni, xquiꞌya chaꞌ juaꞌa̱ ngua tiꞌ ycuiꞌ Ni; na cua ngusubi Ni ꞌna xquiꞌya chaꞌ ntsuꞌu tsa tyiquee Ni ñaꞌa̱ Ni ꞌna. \v 16-17 Loꞌo juaꞌa̱ nguaꞌni Ni chaꞌ ndyuloo naꞌ jiꞌi̱ Jesús, nu sca ti Sñiꞌ ycuiꞌ Ni, chaꞌ liꞌ nchca ꞌna ta naꞌ chaꞌ jiꞌi̱ Ni loꞌo lcaa cuꞌma̱, ñati̱ nu ndiꞌi̱ xaꞌ tsuꞌ. Liꞌ ndachaꞌ naꞌ jiꞌi̱ lcaa ma̱ chaꞌ xquiꞌya Jesús taca clyaá ma̱ jiꞌi̱ chaꞌ cuxi nu ntsuꞌu jiꞌi̱ ma̱. Nu loꞌo ngusñi ca ti naꞌ chaꞌ biꞌ, liꞌ hora ti nduꞌu naꞌ ngutaꞌa̱ naꞌ nde loyuu su naa Arabia; ca biꞌ ngutiꞌi̱ naꞌ ycuiꞌ ti naꞌ. Ná ngutaꞌa̱ naꞌ ndyaana naꞌ sca cui̱i̱ nu ta sca ñati̱ loꞌo naꞌ; la cuiꞌ ti juaꞌa̱ ná ngutaꞌa̱ naꞌ nde quichi̱ Jerusalén chaꞌ chcuiꞌ naꞌ loꞌo nguꞌ tyaꞌa ndyuꞌni naꞌ cña nu ndiꞌi̱ nde jua, masi cua nda nguꞌ biꞌ chaꞌ jiꞌi̱ Jesús loꞌo ñati̱ clyo la, nu loꞌo tya lyiji cuna naꞌ chaꞌ biꞌ. Pana ngutaꞌa̱ naꞌ nde Arabia, loꞌo tiyaꞌ la liꞌ nguxtyu̱u̱ naꞌ ngutaꞌa̱ naꞌ nde quichi̱ Damasco. \p \v 18 Ngaꞌaa ndyaꞌa naꞌ nde Jerusalén liꞌ; pana ca loꞌo nduꞌu scua sna yija̱, liꞌ ngutaꞌa̱ naꞌ nde jua. Loꞌo liꞌ ndyuloo naꞌ jiꞌi̱ Pedro, ngutiꞌi̱ naꞌ tiꞌñu tsa̱ loꞌo yu liꞌ. \v 19 Ná naꞌa̱ naꞌ jiꞌi̱ xaꞌ tyaꞌa nguꞌ nu ngua tsaꞌa̱ jiꞌi̱ Cristo tya clyo ca biꞌ; sca ti yu Jacobo tyaꞌa Jesús nu Xuꞌna na, biꞌ nu cua naꞌa̱ naꞌ jiꞌi̱. \v 20 Chacuayáꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi, liñi tsa chaꞌ nu nscua naꞌ lo quityi re; ni sca chaꞌ cuiñi ná nscua naꞌ tsiyaꞌ ti re. \p \v 21 Tiyaꞌ la liꞌ ngutaꞌa̱ naꞌ nde loyuu su cuentya Siria, juaꞌa̱ nde loyuu su cuentya Cilicia. \v 22 Pana nu xaꞌ la taju ñati̱ tyaꞌa ngusñi na chaꞌ jiꞌi̱ Jesucristo nu ndiꞌi̱ quichi̱ su cuentya Judea, tya lyiji tyuloo nguꞌ biꞌ ꞌna nu ngua liꞌ. \v 23 Pana cua ndyuna nguꞌ chaꞌ ꞌna loꞌo nchcuiꞌ ñati̱ ꞌna ndiꞌya̱: “Nu ñati̱ nu ngua tiꞌ cuaꞌni tye jiꞌna biꞌ, juani cua nguxcutsaꞌa̱ Ni cresiya jiꞌi̱ yu, chaꞌ cua ntsuꞌu chaꞌ jiꞌi̱ yu loꞌo Jesús”, nacui̱ nguꞌ jiꞌi̱ tyaꞌa nguꞌ. “Juani ndyaꞌa̱ yu nda yu chaꞌ loꞌo xaꞌ la ñati̱, chaꞌ loꞌo ñati̱ biꞌ caca xñi nguꞌ chaꞌ jiꞌi̱ Jesús”, nacui̱ nguꞌ. \v 24 Loꞌo liꞌ nguxana nguaꞌni tlyu nguꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi xquiꞌya naꞌ. \c 2 \s1 Nu xaꞌ la tyaꞌa ñati̱ nde Jerusalén ntucuá nguꞌ chaꞌ nu nchcuiꞌ Pablo \p \v 1 Cua ndyaꞌa tii jlyacua yija̱, liꞌ xaꞌ ndyaꞌa̱ nde Jerusalén chaca quiyaꞌ; loꞌo Bernabé ndyaꞌa̱, loꞌo juaꞌa̱ ndyaa loꞌo ya jiꞌi̱ Tito. \v 2 Ndyaa ya Jerusalén, xquiꞌya chaꞌ cua nguaꞌni ycuiꞌ Ndyosi chaꞌ nguaꞌya sca chaꞌ hique naꞌ chaꞌ tyaa ya; biꞌ chaꞌ loꞌo cua ndyalaa ya quichi̱ biꞌ, liꞌ ndyaꞌa̱ ca su ntucua nguꞌ ycuiꞌ ti nguꞌ, nchcuiꞌ naꞌ loꞌo nguꞌ nu laca loo la jiꞌi̱ taju tyaꞌa ñati̱ jiꞌi̱ Cristo quichi̱ biꞌ. Liꞌ ndachaꞌ naꞌ jiꞌi̱ nguꞌ biꞌ, nchcuiꞌ naꞌ ni chaꞌ nu nda naꞌ loꞌo nguꞌ xaꞌ tsuꞌ cuentya jiꞌi̱ Cristo, chaꞌ nguaꞌni lyaá Cristo jiꞌna jiꞌi̱ nu cuxi. Juaꞌa̱ nchcuiꞌ naꞌ loꞌo nguꞌ biꞌ, xquiꞌya chaꞌ ná ntiꞌ naꞌ chaꞌ culacua cuxi tiꞌ nguꞌ biꞌ ñaꞌa̱ nguꞌ jnaꞌ; ná ntiꞌ naꞌ chaꞌ chcuiꞌ nguꞌ chaꞌ ná tsoꞌo laca chaꞌ nu nda naꞌ loꞌo cuꞌma̱ nguꞌ xaꞌ tsuꞌ tya tsubiꞌ la, masi chcuiꞌ nguꞌ chaꞌ ná tsoꞌo nduꞌni naꞌ juani. \v 3 Loꞌo juaꞌa̱ yu Tito tyaꞌa ndyaꞌa̱ naꞌ ni, ná nchcuiꞌ nguꞌ loꞌo yu chaꞌ siꞌyu quiji̱ yu chaꞌ culacua̱ yu ñiꞌya̱ nduꞌni nguꞌ judío, masi nguꞌ xaꞌ tsuꞌ laca yu. \v 4 Pana ngulaa xi xaꞌ la ñati̱ slo ya liꞌ, nguꞌ nu cuiñi ti nchcuiꞌ chaꞌ ntsuꞌu chaꞌ jiꞌi̱ nguꞌ loꞌo Cristo; na nduꞌni ti nguꞌ chaꞌ tyaꞌa na laca nguꞌ biꞌ. Cuaana ti ngutiꞌi̱ nguꞌ biꞌ laja lcaa tyaꞌa na chaꞌ ñaꞌa̱ cuayáꞌ nguꞌ biꞌ jiꞌi̱ ya, si culacua̱ nguꞌ nu ndyaꞌa̱ loꞌo ya, si ná culacua̱ nguꞌ. Ngua tiꞌ nguꞌ biꞌ tacu̱ꞌ chaꞌ tsoꞌo jiꞌi̱ Jesús loꞌo na, chaꞌ ná ndiya tiꞌ nguꞌ chaꞌ tsoꞌo ndiꞌi̱ tyiquee na chalyuu xquiꞌya Jesús; ngua tiꞌ nguꞌ biꞌ tatsaa nguꞌ jiꞌna chaꞌ cuaꞌni na lcaa lo cña nu ngulo jyoꞌo cusuꞌ jiꞌi̱ nguꞌ judío tyaꞌa ya. \v 5 Pana ná ndaquiyaꞌ ya jiꞌi̱ chaꞌ nu nchcuiꞌ nguꞌ biꞌ tsiyaꞌ ti. Ngua tiꞌ ya chaꞌ ná chcunaꞌ tsiyaꞌ ti ni sca chaꞌ liñi nu cua nda Cristo loꞌo na, nu loꞌo cua nguaꞌni lyaá yu jiꞌna; ngua tiꞌ ya chaꞌ tyanu tsoꞌo lcaa chaꞌ biꞌ neꞌ cresiya jiꞌi̱ ma̱. \p \v 6 Ná ndube tiꞌ naꞌ masi nacui̱ nguꞌ chaꞌ tlyu tsa ñati̱ laca nu nguꞌ nu laca loo jiꞌna biꞌ; jlo tiꞌ naꞌ chaꞌ sca ti cuayáꞌ laca lcaa na cuentya jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi. Pana masi loo laca nguꞌ biꞌ, ná ngulo nguꞌ biꞌ cña jnaꞌ chaꞌ culuꞌu naꞌ xaꞌ la chaꞌ jiꞌi̱ cuꞌma̱ nguꞌ xaꞌ tsuꞌ. \v 7 Ndiꞌya̱ ngua: ngutucuá nguꞌ biꞌ jiꞌi̱ chaꞌ nu nchcuiꞌ naꞌ loꞌo nguꞌ; cua ngüiñi chaꞌ jiꞌi̱ nguꞌ biꞌ loꞌo naꞌ liꞌ; cua ngua cuayáꞌ tiꞌ nguꞌ chaꞌ cua nda ycuiꞌ Ndyosi cña ꞌna chaꞌ tsaꞌa̱ ta naꞌ chaꞌ jiꞌi̱ Ni loꞌo cuꞌma̱ nguꞌ xaꞌ tsuꞌ, ñiꞌya̱ taca clyaá ma̱ jiꞌi̱ nu cuxi. Loꞌo juaꞌa̱ nacui̱ nguꞌ chaꞌ cua nda Ni la cuiꞌ cña jiꞌi̱ nu Pedro biꞌ, chaꞌ chcuiꞌ yu chaꞌ tsoꞌo biꞌ loꞌo nguꞌ judío. \v 8 La cuiꞌ ycuiꞌ Ndyosi nu nda jiꞌi̱ Pedro ndyaa nclyuꞌu yu chaꞌ jiꞌi̱ Ni jiꞌi̱ nguꞌ judío, la cuiꞌ ycuiꞌ Ndyosi biꞌ laca nu cua nda Ni ꞌna ndyaꞌa naꞌ nclyuꞌu naꞌ chaꞌ tsoꞌo biꞌ jiꞌi̱ nguꞌ xaꞌ tsuꞌ. \p \v 9 Biꞌ chaꞌ ngutucuá nguꞌ cña ꞌna, nu Jacobo loꞌo Pedro loꞌo Juan biꞌ, la cuiꞌ nguꞌ nu laca loo jiꞌi̱ nguꞌ tyaꞌa ngusñi na chaꞌ jiꞌi̱ Cristo. Stuꞌba ti nchcuiꞌ nguꞌ biꞌ, chaꞌ tsoꞌo tsa nguaꞌni ycuiꞌ Ndyosi loꞌo naꞌ nu loꞌo nda Ni cña biꞌ ꞌna. Liꞌ ngusñi yaꞌ tyaꞌa ya loꞌo nguꞌ biꞌ, naꞌ loꞌo Bernabé, chaꞌ caca cuayáꞌ tiꞌ ya chaꞌ tsoꞌo ti ntiꞌ nguꞌ ñaꞌa̱ nguꞌ jiꞌi̱ ya, chaꞌ stuꞌba ntsuꞌu chaꞌ jiꞌi̱ nguꞌ loꞌo ya, chaꞌ tya tsaa la ya quichi̱ tyi nguꞌ xaꞌ tsuꞌ. Tyanu ycuiꞌ nguꞌ biꞌ ca su ndiꞌi̱ tyaꞌa ya, nu nguꞌ judío biꞌ liꞌ. \v 10 Tsa biꞌ ti chaꞌ nchcuiꞌ nguꞌ loꞌo ya, nu ngüijña nguꞌ jiꞌi̱ ya chaꞌ lcaa tyempo tyiꞌu tiꞌ na na laca nu lyiji jiꞌi̱ nu nguꞌ tiꞌi tyaꞌa na nu ndyanu nde Judea. Biꞌ laca nu ndyuꞌni cña tiꞌ naꞌ chaꞌ cuaꞌni naꞌ. \s1 Lye xi nchcuiꞌ Pablo loꞌo Pedro nde quichi̱ Antioquía \p \v 11 Loꞌo liꞌ ndyalaa Pedro nde quichi̱ Antioquía, ca su ndiꞌi̱ naꞌ. Tiyaꞌ la liꞌ ndyaꞌa̱ naꞌ slo yu, nguaꞌa naꞌ jiꞌi̱ yu xquiꞌya chaꞌ cua ntsuꞌu sca chaꞌ cuxi nu ndyuꞌni yu. \v 12 Ndiꞌya̱ ngua chaꞌ biꞌ: Nu loꞌo ndyalaa ca ti yu, ná ngua tyujuꞌu tiꞌ yu; ndyacu yu loꞌo nguꞌ tyaꞌa na ca biꞌ, masi nguꞌ xaꞌ tsuꞌ laca nguꞌ. Pana nu loꞌo ndyalaa xi xaꞌ la tyaꞌa nguꞌ judío nu nda Jacobo jiꞌi̱ lijya̱, liꞌ ngutaꞌa̱chu̱ꞌ yu; ngaꞌaa ntajaꞌa̱ cacu yu loꞌo nguꞌ xaꞌ tsuꞌ biꞌ liꞌ. Cua ndyutsi̱i̱ yu si ñaꞌa̱ nguꞌ judío tyaꞌa yu jiꞌi̱ yu chaꞌ ndyacu yu loꞌo nguꞌ xaꞌ tsuꞌ biꞌ, chaꞌ ná ntsuꞌu chacuayáꞌ jiꞌi̱ nguꞌ judío chaꞌ cacu nguꞌ loꞌo nguꞌ xaꞌ tsuꞌ, xquiꞌya chaꞌ ná lubii nguꞌ xaꞌ tsuꞌ tsiyaꞌ ti ngua tiꞌ nguꞌ judío. \v 13 Loꞌo liꞌ la cuiꞌ juaꞌa̱ nguaꞌni xaꞌ la nguꞌ judío tyaꞌa ntsuꞌu chaꞌ jiꞌna loꞌo Cristo, sca ti cuayáꞌ siyaꞌ tyiquee nguꞌ loꞌo Pedro; loꞌo ycuiꞌ Bernabé ngua tiꞌ yu cuaꞌni yu ñiꞌya̱ nu nguaꞌni nguꞌ biꞌ, chaꞌ siyaꞌ tsa tyiquee nguꞌ. \v 14 Pana nu loꞌo ngua cuayáꞌ tiꞌ naꞌ chaꞌ ná ndyuꞌni nguꞌ ñiꞌya̱ nu ndyuꞌu chaꞌ tsoꞌo nu nguluꞌu Cristo jiꞌna chaꞌ clyaá na jiꞌi̱ nu cuxi, liꞌ nchcuiꞌ naꞌ loꞌo Pedro slo lcaa nguꞌ nu ngusñi chaꞌ jiꞌi̱ Cristo quichi̱ biꞌ. Ndiꞌya̱ ni naꞌ jiꞌi̱ yu liꞌ: “Nguꞌ judío laca nuꞌu̱”, nacui̱ naꞌ jiꞌi̱ Pedro biꞌ. “Tya loꞌo ndyalaa nuꞌu̱ ca nde, cua nguaꞌni nuꞌu̱ ñiꞌya̱ nu nduꞌni nguꞌ xaꞌ tsuꞌ re, chaꞌ tyaꞌa na laca nguꞌ cuentya jiꞌi̱ Cristo; ná nguaꞌni nuꞌu̱ ñiꞌya̱ nu nduꞌni nguꞌ judío tyaꞌa quichi̱ tyi na. Biꞌ chaꞌ lacua, ná tsoꞌo si juani ntiꞌ nuꞌu̱ chaꞌ tatsaa nuꞌu̱ jiꞌi̱ nguꞌ xaꞌ tsuꞌ re, chaꞌ cuaꞌni nguꞌ ñiꞌya̱ nu nduꞌni nguꞌ judío.” Juaꞌa̱ nacui̱ naꞌ jiꞌi̱ yu. \s1 Stuꞌba chaꞌ laca jiꞌi̱ nguꞌ judío loꞌo lcaa ñati̱ chalyuu \p \v 15 Nu cuare ni, nguꞌ judío laca ya tya loꞌo ngula ya chalyuu nu ndaquiyaꞌ jiꞌi̱ lcaa chaꞌ nu nda ycuiꞌ Ndyosi loꞌo ya; siꞌi na ndaquiyaꞌ ya jiꞌi̱ cua ñaꞌa̱ ca chaꞌ cuxi ñiꞌya̱ nduꞌni nguꞌ xaꞌ tsuꞌ. \v 16 Pana jlo tiꞌ ya chaꞌ ná taca ca tsoꞌo cresiya jiꞌi̱ ya cuentya jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi, masi nduꞌni ti ya cua ñaꞌa̱ ca cña nu nda jyoꞌo Moisés chaꞌ cuaꞌni ya; sca ti si jlya tiꞌ ya jiꞌi̱ cña nu nguaꞌni Jesucristo cuentya jiꞌna, liꞌ taca ca tsoꞌo cresiya jiꞌi̱ ya. Biꞌ chaꞌ loꞌo cuare cua ngusñi ya chaꞌ jiꞌi̱ Jesucristo, chaꞌ taca ca tsoꞌo cresiya jiꞌi̱ ya cuentya jiꞌi̱ ycuiꞌ Ni, chaꞌ nu jlya ti tiꞌ ya jiꞌi̱ Jesús, ngaꞌaa siꞌi xquiꞌya cña nu ndyuꞌni ya nu nda jyoꞌo Moisés jiꞌi̱ ya. Ni sca na ná taca jiꞌna ca tsoꞌo cresiya jiꞌna cuentya jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi xquiꞌya chaꞌ ndaquiyaꞌ ti na sca chaꞌ nu nda jyoꞌo cusuꞌ loꞌo na. \p \v 17 Tsoꞌo lacua. Masi nguꞌ judío laca ya, cua jlo tiꞌ ya chaꞌ xquiꞌya cña nu cua nguaꞌni Cristo cuentya jiꞌna, biꞌ chaꞌ taca caca lubii cresiya jiꞌi̱ ya cuentya jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi. La cuiꞌ ti chaꞌ, ngaꞌa̱ chaꞌ chcuiꞌ ya jiꞌi̱ ycuiꞌ ca ya chaꞌ loꞌo lcaa nguꞌ judío tyaꞌa ya ntsuꞌu quiꞌya jiꞌi̱ ya, ñiꞌya̱ loꞌo nacui̱ ya chaꞌ ntsuꞌu quiꞌya jiꞌi̱ nguꞌ xaꞌ tsuꞌ. Pana siꞌi Cristo laca nu nguaꞌni chaꞌ laca ya ñati̱ cuxi. \v 18 Biꞌ chaꞌ ngaꞌaa ndaquiyaꞌ ya jiꞌi̱ chaꞌ cusuꞌ nu jlya tsa tiꞌ ya jiꞌi̱ nquichaꞌ; loꞌo juani si xaꞌ taquiyaꞌ ya jiꞌi̱ chaꞌ cusuꞌ nu ntsuꞌu jiꞌi̱ ya, liꞌ ntsuꞌu quiꞌya jiꞌi̱ ya loꞌo ycuiꞌ Ndyosi chaca quiyaꞌ xquiꞌya chaꞌ siꞌi na tyucui tyiquee ya ngusñi ya chaꞌ jiꞌi̱ Jesucristo. \v 19 Loꞌo naꞌ ni, ná nchca cuaꞌni naꞌ lcaa chaꞌ cusuꞌ biꞌ, biꞌ chaꞌ cua ndye chaꞌ jnaꞌ loꞌo chaꞌ biꞌ; juani xcuiꞌ ndiꞌi̱ naꞌ chalyuu chaꞌ cuaꞌni naꞌ lcaa ñaꞌa̱ cña nu ntiꞌ ycuiꞌ Ndyosi chaꞌ cuaꞌni naꞌ. \v 20 Cuentya jiꞌi̱ chaꞌ cusuꞌ biꞌ laca naꞌ ñiꞌya̱ laca si cua ngujuii naꞌ, ñiꞌya̱ laca si stuꞌba ti ngaꞌa̱ naꞌ lo crusi loꞌo Jesús; juani ngaꞌaa siꞌi ycuiꞌ ca ti naꞌ laca naꞌ loo neꞌ cresiya ꞌna, chaꞌ Cristo laca nu laca loo neꞌ cresiya ꞌna juani. Ndiꞌi̱ tsoꞌo ti naꞌ chalyuu juani sca ti xquiꞌya chaꞌ jlya tiꞌ naꞌ jiꞌi̱ cña nu cua nguaꞌni ycuiꞌ Jesús, nu sca ti Sñiꞌ ycuiꞌ Ndyosi; biꞌ laca nu ntsuꞌu tsa tyiquee ñaꞌa̱ jnaꞌ, biꞌ laca nu cua nda chacuayáꞌ jiꞌi̱ nguꞌ chaꞌ cujuii nguꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ yu cuentya jnaꞌ. \v 21 Siꞌi chaꞌ ná ndube tiꞌ naꞌ jiꞌi̱ lcaa chaꞌ tsoꞌo nu nguaꞌni ycuiꞌ Ndyosi loꞌo nguꞌ judío tyaꞌa ya; laca chaꞌ ndube tsa tiꞌ naꞌ chaꞌ ná taca ca tsoꞌo cresiya jiꞌna cuentya jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi, masi tsoꞌo tsa ndaquiyaꞌ na jiꞌi̱ cña nu nclyo chaꞌ cusuꞌ biꞌ jiꞌna. Ndube tsa tiꞌ naꞌ chaꞌ ná ngujuii Jesús juaꞌa̱ ti; ntsuꞌu cña nu nguaꞌni yu loꞌo ngujuii yu lo crusi biꞌ, na cua nguaꞌni tsoꞌo yu jiꞌi̱ cresiya jiꞌna cuentya jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi nu ngua liꞌ. \c 3 \s1 Sca ti loꞌo xñi na chaꞌ jiꞌi̱ Cristo, liꞌ caca quiñi tsoꞌo chaꞌ jiꞌna loꞌo ycuiꞌ Ndyosi \p \v 1 Na tonto tsa ma̱, cuꞌma̱ nguꞌ gálatas, chaꞌ nduna ma̱ chaꞌ nu nda nu nguꞌ cuiñi biꞌ; laca ma̱ ñiꞌya̱ si ntsuꞌu nu nguaꞌni cuchaꞌa̱ jiꞌi̱ ma̱. Biꞌ chaꞌ juani ngaꞌaa ntiꞌ ma̱ xñi la ma̱ chaꞌ liñi nu cua nda Cristo loꞌo na. Pana loꞌo nda ya chaꞌ jiꞌi̱ Cristo loꞌo ma̱ tya clyo, liꞌ nguluꞌu tsa ya jiꞌi̱ ma̱ ñiꞌya̱ ngua loꞌo ngujuii Jesucristo lo crusi xquiꞌya na; juaꞌa̱ nguluꞌu ya jiꞌi̱ ma̱ ñaꞌa̱ cuayáꞌ nu ngua cuayáꞌ tsoꞌo tiꞌ ma̱ chaꞌ biꞌ. \v 2 Xacui̱ ma̱ chaꞌ ꞌna lacua: ¿Ha cua ndyanu Xtyiꞌi ycuiꞌ Ndyosi neꞌ cresiya jiꞌi̱ ma̱ juani? ¿Ñiꞌya̱ ngua jiꞌi̱ ma̱ chaꞌ ngujui Xtyiꞌi ycuiꞌ Ndyosi jiꞌi̱ ma̱ lacua? ¿Ha ngujui Xtyiꞌi Ni jiꞌi̱ ma̱ xquiꞌya chaꞌ cua nguaꞌni ma̱ cña nu nscua lo chaꞌ cusuꞌ biꞌ chaꞌ cuaꞌni ma̱? Siꞌi. Cua jlo tiꞌ ma̱ chaꞌ ngujui Xtyiꞌi ycuiꞌ Ni jiꞌi̱ ma̱ loꞌo ngusñi ma̱ chaꞌ liñi nu cua nda ya loꞌo ma̱, chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Cristo. \v 3 ¿Ni chaꞌ laca tonto tsa nclyacua tiꞌ ma̱ juani? Xquiꞌya cña nu ndyuꞌni Xtyiꞌi ycuiꞌ Ndyosi loꞌo ma̱, biꞌ chaꞌ nguxana ca ti ma̱ chaꞌ ntsuꞌu chaꞌ jiꞌi̱ ma̱ loꞌo ycuiꞌ Ndyosi nquichaꞌ; pana nu juani ni, xquiꞌya chaꞌ lye tsa cuaꞌni cña tiꞌ ycuiꞌ ca ma̱, juaꞌa̱ ntiꞌ ma̱ chaꞌ caca jiꞌi̱ ycuiꞌ ca ma̱ quiñi tsoꞌo chaꞌ jiꞌi̱ ma̱ loꞌo ycuiꞌ Ni. \v 4 Masi nguaꞌni Ni quiñaꞌa̱ chaꞌ tlyu ca slo ma̱ tya tsubiꞌ la, ntsuꞌu quiyaꞌ nclyacua tiꞌ naꞌ chaꞌ ná ngua tsoꞌo cresiya jiꞌi̱ ma̱ tsiyaꞌ ti, nu loꞌo ñaꞌa̱ naꞌ ñiꞌya̱ nu ndyuꞌni ma̱. Pana jlo tiꞌ naꞌ chaꞌ ngua tsoꞌo la xi cresiya jiꞌi̱ ma̱ xquiꞌya chaꞌ tlyu biꞌ. \v 5 Na cua nda ycuiꞌ Ndyosi Xtyiꞌi ycuiꞌ Ni chaꞌ tyanu neꞌ cresiya jiꞌi̱ ma̱, loꞌo xquiꞌya nu biꞌ cua ngujui ñiꞌya̱ caca tyu̱u̱ lo chaꞌ tlyu nu ndyuꞌni ycuiꞌ Ndyosi nde su ndiꞌi̱ cuꞌma̱. Loꞌo nduꞌni Ni juaꞌa̱, siꞌi xquiꞌya chaꞌ ndaquiyaꞌ ma̱ jiꞌi̱ chaꞌ cusuꞌ biꞌ; pana nduꞌni Ni juaꞌa̱, xquiꞌya chaꞌ jlya tiꞌ ma̱ loꞌo ndyuna ma̱ chaꞌ tsoꞌo jiꞌi̱ cña nu cua nguaꞌni Jesús cuentya jiꞌna. \p \v 6 Nu jyoꞌo cusuꞌ jiꞌi̱ ya, nu Abraham biꞌ ni, cua jlya tsa tiꞌ nu cusuꞌ biꞌ lcaa chaꞌ nu cua nda ycuiꞌ Ndyosi loꞌo yu. Xquiꞌya chaꞌ cua jlya tiꞌ yu chaꞌ biꞌ, liꞌ ntucuá Ni chaꞌ jiꞌi̱ yu ñiꞌya̱ si ngua yu sca ñati̱ nu nduꞌni xcuiꞌ chaꞌ tsoꞌo. \v 7 Loꞌo juaꞌa̱ ngaꞌa̱ chaꞌ ca cuayáꞌ tiꞌ ma̱ chaꞌ cua ñaꞌa̱ ca ñati̱ nu ngusñi chaꞌ jiꞌi̱ Cristo, chañi chaꞌ laca ñati̱ biꞌ ñiꞌya laca nguꞌ judío, chaꞌ ndyuꞌni nguꞌ biꞌ la cuiꞌ ñiꞌya̱ nu nguaꞌni jyoꞌo Abraham, masi tyempo juani. \v 8 Cua nscua lo quityi cusuꞌ chaꞌ ndiꞌya̱ nchcuiꞌ ycuiꞌ Ndyosi loꞌo nu Abraham biꞌ nu ngua saꞌni: “Caca tsoꞌo cresiya jiꞌi̱ lcaa ñati̱ nu ndiꞌi̱ xaꞌ tsuꞌ xquiꞌya nuꞌu̱”, nacui̱ Ni jiꞌi̱ Abraham. Ycuiꞌ Ndyosi laca nu cua nda chaꞌ biꞌ loꞌo jyoꞌo biꞌ yala la, chaꞌ juaꞌa̱ loꞌo cuꞌma̱ nguꞌ xaꞌ tsuꞌ caca tsoꞌo cresiya jiꞌi̱ ma̱ cuentya jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi nde loo la, nu loꞌo xñi ma̱ chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ni. \v 9 Tsoꞌo ti ntiꞌ Ni ñaꞌa̱ Ni jiꞌi̱ Abraham nu ngua saꞌni, xquiꞌya chaꞌ ngusñi nu cusuꞌ biꞌ chaꞌ nu nchcuiꞌ ycuiꞌ Ni loꞌo yu; biꞌ chaꞌ caca cuayáꞌ tiꞌ na chaꞌ tsoꞌo ntiꞌ Ni ñaꞌa̱ Ni jiꞌna, cua ñaꞌa̱ ca na nu xñi na chaꞌ jiꞌi̱ Cristo. \p \v 10 Pana cua ñaꞌa̱ ca ñati̱ nu tsa biꞌ ti cña ntiꞌ chaꞌ taquiyaꞌ jiꞌi̱ chaꞌ cusuꞌ nu nguscua jyoꞌo Moisés, tyanu yabeꞌ hichu̱ꞌ ñati̱ biꞌ, chaꞌ ndiꞌya̱ nchcuiꞌ quityi jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi: “Tyanu yabeꞌ hichu̱ꞌ lcaa ñati̱ si ná taquiyaꞌ nguꞌ jiꞌi̱ lcaa ca chaꞌ nu nscua lo quityi biꞌ”. \v 11 Biꞌ chaꞌ caca jlo tiꞌ na chaꞌ ná nchca ca lubii cresiya jiꞌna cuentya jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi loꞌo ndaquiyaꞌ ti na jiꞌi̱ cña nu nda chaꞌ cusuꞌ biꞌ, chaꞌ ná nchca tyiꞌu tiꞌ na lcaa ca chaꞌ biꞌ. Chaca chaꞌ nchcuiꞌ quityi biꞌ: “Caca tsoꞌo cresiya jiꞌna cuentya jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi xquiꞌya chaꞌ ngusñi na chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ni; liꞌ taca caja sca chalyuu nu ná ngaꞌa̱ chaꞌ tye tsiyaꞌ ti jiꞌna”. \v 12 Pana loꞌo xcuiꞌ ndaquiyaꞌ na jiꞌi̱ chaꞌ cusuꞌ biꞌ, liꞌ ná ntsuꞌu sca chaꞌ jiꞌi̱ Cristo nu ngaꞌa̱ chaꞌ xñi na hasta ca neꞌ cresiya jiꞌna, chaꞌ ndiꞌya̱ nchcuiꞌ chaꞌ cusuꞌ biꞌ loꞌo na: “Sca ti si cuaꞌni na lcaa ca cña nu culo ycuiꞌ Ndyosi jiꞌna, caca tyiꞌi̱ tsoꞌo ti na chalyuu liꞌ”, nacui̱ quityi biꞌ. \p \v 13 Cua ngulo Cristo jiꞌna jiꞌi̱ yabeꞌ nu ngusta ycuiꞌ Ndyosi hichu̱ꞌ na xquiꞌya chaꞌ ná ndaquiyaꞌ na jiꞌi̱ lcaa chaꞌ tsiyaꞌ ti nu nda Ni loꞌo na; yabeꞌ nu ntsuꞌu jiꞌna biꞌ cua ndyanu hichu̱ꞌ ycuiꞌ Jesús liꞌ. Ndiꞌya̱ nscua chaꞌ lo quityi jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi: “Si tlyu tsa yabeꞌ ntsuꞌu jiꞌi̱ sca ñati̱, ntsuꞌu chaꞌ cujuiꞌi̱ caꞌa̱ nguꞌ jiꞌi̱ ñaꞌa̱ luꞌú ti lo sca yaca ndu̱ chaꞌ cajaa yu”. \v 14 Juaꞌa̱ ngua chaꞌ loꞌo nguꞌ xaꞌ tsuꞌ caja chaꞌ tsoꞌo jiꞌi̱ nguꞌ xquiꞌya Jesucristo, chaꞌ tsoꞌo nu cua ngüiñi jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi loꞌo nu jyoꞌo Abraham biꞌ nu ngua saꞌni. Liꞌ caca jiꞌi̱ nguꞌ xaꞌ tsuꞌ ñiꞌya̱ nu nchcuiꞌ ycuiꞌ Ndyosi loꞌo Abraham, chaꞌ caja Xtyiꞌi ycuiꞌ Ni jiꞌi̱ lcaa na nu loꞌo xñi na chaꞌ jiꞌi̱ Cristo. \s1 Saꞌni la cua ngüiñi chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi loꞌo Abraham \p \v 15 Cuꞌma̱ tyaꞌa ntsuꞌu chaꞌ jiꞌna loꞌo Cristo, ta naꞌ sca cui̱i̱ loꞌo ma̱ juani cuentya jiꞌi̱ sca ñati̱ nu ntiꞌ quiñi sca chaꞌ jiꞌi̱ yu loꞌo tyaꞌa yu. Clyo culo nguꞌ sca quityi. Loꞌo cua ndye ngua stuꞌba chaꞌ biꞌ jiꞌi̱ nguꞌ, liꞌ ngaꞌaa caca jiꞌi̱ xaꞌ ñati̱ tacu̱ꞌ nguꞌ jiꞌi̱ chaꞌ biꞌ; ngaꞌaa caca xcutsaꞌa̱ la nguꞌ chaꞌ biꞌ. \v 16 Juaꞌa̱ nguaꞌni ycuiꞌ Ndyosi loꞌo nu Abraham biꞌ; cua ngüiñi chaꞌ jiꞌi̱ Ni loꞌo jyoꞌo cusuꞌ biꞌ, juaꞌa̱ loꞌo sca ñati̱ nu tyuꞌu jiꞌi̱ jyoꞌo cusuꞌ biꞌ tyempo nde loo la. Ná nacui̱ quityi jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi chaꞌ quiñi chaꞌ jiꞌi̱ Ni loꞌo tyu̱u̱ tyaꞌa ñati̱ biꞌ. “Na cua ngüiñi chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi loꞌo sca ti ñati̱ nu tyuꞌu jiꞌi̱ Abraham nde loo la”, nacui̱ quityi. Loꞌo nu sca ti ñati̱ biꞌ ni, Cristo laca biꞌ. \v 17 Ndiꞌya̱ chaꞌ ntiꞌ naꞌ chcuiꞌ naꞌ loꞌo ma̱: Cua ngua stuꞌba chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi loꞌo Abraham nu ngua liꞌ; cua ndyaꞌa jacua siyento ntucua calaa tyii yija̱ tya loꞌo cua ngüiñi chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ni loꞌo nu cusuꞌ biꞌ, loꞌo liꞌ nda ycuiꞌ Ndyosi chaꞌ loꞌo Moisés chaꞌ culo yu cña jiꞌi̱ nguꞌ cuentya jiꞌi̱ Ni. Biꞌ chaꞌ ná ngua jiꞌi̱ chaꞌ nu nda Moisés biꞌ tacu̱ꞌ lo chaꞌ nu cua ngüiñi jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi loꞌo Abraham nu ngua saꞌni la, chaꞌ ná taca cuaꞌa nguꞌ jiꞌi̱ chaꞌ biꞌ tsiyaꞌ ti. \v 18 Si ntsuꞌu chaꞌ taquiyaꞌ na jiꞌi̱ lcaa cña nu ngulo Moisés jiꞌna, chaꞌ juaꞌa̱ clyaá na jiꞌi̱ nu cuxi, liꞌ ngaꞌaa ntiꞌ chaꞌ jlya tiꞌ na chaꞌ nu cua ngüiñi jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi loꞌo na chaꞌ cuaꞌni lyaá Ni jiꞌna. Pana chaꞌ liñi laca chaꞌ cua ngüiñi chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ni loꞌo Abraham, chaꞌ cuaꞌni Ni sca chaꞌ xlyaꞌbe loꞌo na nu loꞌo cuaꞌni lyaá Ni jiꞌna. \p \v 19 ¿Ni chaꞌ laca ngulo ycuiꞌ Ndyosi cña jiꞌi̱ nu jyoꞌo Moisés biꞌ, chaꞌ nguscua yu cña biꞌ lo quityi cuentya jiꞌi̱ Ni lacua? Tiyaꞌ la ngua chaꞌ nda Ni chaꞌ biꞌ loꞌo Moisés, chaꞌ caca cuayáꞌ tiꞌ na ñiꞌya̱ nu nacui̱ ycuiꞌ Ndyosi chaꞌ laca scaa chaꞌ cuxi. Pana xti ti tyempo ndalo chaꞌ biꞌ ñaꞌa̱ cuayáꞌ nu ndyalaa Cristo, la cuiꞌ tyaꞌa ñati̱ jiꞌi̱ jyoꞌo Abraham; na cua nchcuiꞌ ycuiꞌ Ndyosi chaꞌ jiꞌi̱ nu Cristo biꞌ nu loꞌo cua ngüiñi chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ni loꞌo jyoꞌo cusuꞌ Abraham biꞌ tya clyo. Nu loꞌo nda Ni chaꞌ biꞌ loꞌo nu jyoꞌo Moisés biꞌ ni, loꞌo xca̱ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ni ndu̱ lo xlya caꞌya biꞌ cuentya jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi, chaꞌ chcuiꞌ loꞌo nu cusuꞌ Moisés biꞌ. Claꞌbe la biꞌ ngutu̱ jyoꞌo Moisés biꞌ chaꞌ chcuiꞌ yu loꞌo ñati̱, chaꞌ tuꞌba jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi ngua nu cusuꞌ biꞌ. \v 20 Pana juani ná nduꞌni chaꞌ caja sca ñati̱ chalyuu nu caca tuꞌba jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi chaꞌ chcuiꞌ Ni loꞌo na. Cua ngüiñi chaꞌ jiꞌi̱ Ni loꞌo na nu ngua saꞌni si jlya tiꞌ na jiꞌi̱ chaꞌ biꞌ, la cuiꞌ chaꞌ nu cua nguaꞌni Jesús cuentya jiꞌna juani. \s1 Nde laca cña nu nguaꞌni chaꞌ cusuꞌ biꞌ \p \v 21 Tsoꞌo si cuaꞌni na cña nu nscua lo quityi cusuꞌ chaꞌ cuaꞌni na lacua. Loꞌo juaꞌa̱ nduꞌni tsa chaꞌ xñi na lcaa chaꞌ nu nda ycuiꞌ Ndyosi loꞌo ñati̱. Pana masi taquiyaꞌ na jiꞌi̱ lcaa chaꞌ cusuꞌ biꞌ, ná taca caja chalyuu cucui biꞌ jiꞌna juaꞌa̱ ti; ná taca ca tsoꞌo cresiya jiꞌna cuentya jiꞌi̱ ycuiꞌ Ni xquiꞌya chaꞌ ndyuꞌni ti na lcaa cña nu nscua lo quityi cusuꞌ biꞌ chaꞌ cuaꞌni na; ná caca juaꞌa̱ tsiyaꞌ ti. \v 22 Cua nchcuiꞌ quityi jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi chaꞌ nu cuxi laca loo la jiꞌi̱ lcaa ñati̱ chalyuu, ñiꞌya̱ si na cua laca na preso jiꞌi̱. Si jlo tiꞌ na chaꞌ nu cuxi laca loo jiꞌna, liꞌ taca jiꞌi̱ Ni cuaꞌni lyaá Ni jiꞌna; ta Ni chalyuu cucui jiꞌna liꞌ, nu loꞌo xñi na chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Jesucristo. Biꞌ laca nu chaꞌ tsoꞌo nu cua ngüiñi jiꞌi̱ ycuiꞌ Ni loꞌo na. \p \v 23 Loꞌo tya lyiji ca̱a̱ Jesucristo ni, tya lyiji caja ñiꞌya̱ jlya tsoꞌo tiꞌ na chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ni; biꞌ chaꞌ ngua chaꞌ cusuꞌ biꞌ loo jiꞌna, ñaꞌa̱ cuayáꞌ caca jlya tsoꞌo tiꞌ na jiꞌi̱ Ni xquiꞌya Cristo. \v 24 Laca chaꞌ cusuꞌ biꞌ loo jiꞌna ñiꞌya̱ ntiꞌ si laca na sca nu sube; nguluꞌu chaꞌ cusuꞌ biꞌ xi chaꞌ liñi jiꞌna ñaꞌa̱ cuayáꞌ nu ñaa ycuiꞌ Cristo. Pana juani cuaꞌni Cristo chaꞌ caca tsoꞌo cresiya jiꞌna cuentya jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi, ñiꞌya̱ nu ntiꞌ ycuiꞌ Ni chaꞌ caca na nu loꞌo jlya tiꞌ na jiꞌi̱ nu Cristo biꞌ. \v 25 Loꞌo juani taca jlya tsoꞌo tiꞌ na jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi xquiꞌya Jesucristo, ngaꞌaa siꞌi chaꞌ cusuꞌ nu laca loo jiꞌna. \p \v 26 Sñiꞌ ycuiꞌ Ndyosi laca lcaa cuꞌma̱ juani loꞌo ngusñi ma̱ chaꞌ jiꞌi̱ Jesucristo, xquiꞌya chaꞌ cua ntsuꞌu chaꞌ jiꞌi̱ ma̱ loꞌo Ni. \v 27 Loꞌo ngua stuꞌba chaꞌ jiꞌna loꞌo Ni, liꞌ cua ntyucuatya nguꞌ jiꞌi̱ lcaa na chacuayáꞌ jiꞌi̱ Cristo, chaꞌ juaꞌa̱ cua ndyanu lcaa chaꞌ jiꞌi̱ Cristo neꞌ cresiya jiꞌna, ñiꞌya̱ ntiꞌ si cua laca chaꞌ biꞌ sca lateꞌ nu quixi̱i̱ chu̱ꞌ na. \v 28 Nu loꞌo cua ngua stuꞌba chaꞌ jiꞌna loꞌo Jesucristo, la cuiꞌ tyempo biꞌ ngua stuꞌba chaꞌ jiꞌna loꞌo tyaꞌa ñati̱ na; biꞌ chaꞌ ngaꞌaa chcuiꞌ na chaꞌ nguꞌ judío laca ya, chaꞌ nguꞌ xaꞌ tsuꞌ laca ma̱; ngaꞌaa chcuiꞌ na chaꞌ msu nu ngüiꞌya ñati̱ laca ma̱, chaꞌ ñati̱ nu ndiꞌi̱ tsoꞌo ti laca na; ngaꞌaa chcuiꞌ na chaꞌ quiꞌyu laca na, chaꞌ cunaꞌa̱ laca ma̱. Lcaa na, stuꞌba chaꞌ jiꞌna loꞌo tyaꞌa na juani. \v 29 Nu loꞌo ngusñi na chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Cristo, liꞌ la cuiꞌ juaꞌa̱ laca na ñati̱ nu ndyuꞌu jiꞌi̱ jyoꞌo Abraham, masi tiyaꞌ la ñaa na chalyuu. Su cua ndye, liꞌ tyanu chaꞌ jiꞌna, lcaa ñaꞌa̱ chaꞌ nu cua ngüiñi jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi loꞌo nu Abraham biꞌ cua saꞌni la chaꞌ tyacua jiꞌna. \c 4 \p \v 1 Ndiꞌya̱ chaꞌ ntiꞌ naꞌ ta naꞌ loꞌo ma̱: Sca nu sube ni, masi nguxtyanu jyoꞌo sti lcaa chaꞌ tsoꞌo jiꞌi̱ loꞌo ngujuii sti, chaꞌ tya cuañiꞌ nu sube biꞌ, stuꞌba ntiꞌ loꞌo msu nu ngüiꞌya ti sti; na jiꞌi̱ nu sube biꞌ laca lcaa chaꞌ tsoꞌo biꞌ, pana tya lyiji casuꞌ yu. \v 2 Ni jacuaꞌ tyalaa tsa̱ nu caja chaꞌ nu nguxtyanu jyoꞌo sti nu sube biꞌ jiꞌi̱, xaꞌ ñati̱ laca loo jiꞌi̱ nu sube biꞌ, xaꞌ ñati̱ laca nu ndyiꞌya loo cña jiꞌi̱ nu sube biꞌ. \v 3 La cuiꞌ juaꞌa̱ laca jiꞌna loꞌo Jesús. Loꞌo tya lyiji cuna na chaꞌ jiꞌi̱ Jesús, caca ñacui̱ na chaꞌ tya sube na, xquiꞌya chaꞌ tya nduꞌni na cña nu ndatsaa cua ñaꞌa̱ ca joꞌó jiꞌna, ñiꞌya̱ nu nduꞌni ti xaꞌ ñati̱. \v 4 Pana loꞌo cua ndyalaa tsa̱ nu nduꞌu scua chaꞌ nu ngüiñi jiꞌi̱ Ni loꞌo na, liꞌ cua nda ycuiꞌ Ndyosi jiꞌi̱ Sñiꞌ ycuiꞌ ca Ni ñaa chalyuu; sñiꞌ sca nu cunaꞌa̱ nguꞌ judío ngua nu Jesús biꞌ, loꞌo juaꞌa̱ ndaquiyaꞌ tsa yu jiꞌi̱ lcaa chaꞌ cusuꞌ nu jlya tiꞌ nguꞌ judío. \v 5 Juaꞌa̱ ñaa Jesús nde chalyuu chaꞌ cuaꞌni lyaá yu jiꞌna jiꞌi̱ yabeꞌ nu ntsuꞌu jiꞌna xquiꞌya chaꞌ cusuꞌ biꞌ. Loꞌo juaꞌa̱ ta Ni chacuayáꞌ juani chaꞌ cua cusuꞌ la na, chaꞌ tyanu chaꞌ jiꞌna ñiꞌya̱ nu nscua chaꞌ tyacua jiꞌna, xquiꞌya chaꞌ laca na sñiꞌ ycuiꞌ Ni. \p \v 6 Biꞌ chaꞌ laca cua nda ycuiꞌ Ndyosi Xtyiꞌi ycuiꞌ Ni nu tyanu neꞌ cresiya jiꞌi̱ ma̱, chaꞌ culuꞌu Ni jiꞌi̱ ma̱ chaꞌ cua laca ma̱ sñiꞌ ycuiꞌ Ni. Xtyiꞌi ycuiꞌ Ni nduꞌni chaꞌ taca chcuiꞌ na loꞌo ycuiꞌ Ndyosi chañi ca: “¡Papá! ¡Sti naꞌ!” ñacui̱ na. \v 7 Ngaꞌaa laca ma̱ ñiꞌya̱ laca sca msu nu ngüiꞌya ti ñati̱, na cua laca ma̱ sñiꞌ ycuiꞌ Ndyosi; biꞌ chaꞌ juani ta Ni lcaa chaꞌ nu ndyanu chaꞌ tyacua jiꞌi̱ ma̱ chacuayáꞌ jiꞌi̱ Cristo, chaꞌ laca ma̱ sñiꞌ ycuiꞌ Ni. \s1 Ndube tsa tiꞌ Pablo ñiꞌya̱ nu nguñiloꞌo nguꞌ jiꞌi̱ nguꞌ gálatas \p \v 8 Saꞌni la loꞌo tya lyiji caca cuayáꞌ tsoꞌo tiꞌ ma̱ chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi, xaꞌ la joꞌó ndatsaa jiꞌi̱ ma̱ chaꞌ cuaꞌni ma̱ cña jiꞌi̱, joꞌó nu siꞌi joꞌó nu chañi ca. \v 9 Loꞌo juani cua nslo ma̱ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi; hasta tsoꞌo la ñacui̱ na, cua ndyuloo ycuiꞌ Ni jiꞌi̱ ma̱. ¿Ni chaꞌ laca ntiꞌ ma̱ tyaꞌa̱chu̱ꞌ ma̱ jiꞌi̱ chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi lacua? Xaꞌ cuaꞌni ma̱ cña nu ndatsaa cua ñaꞌa̱ ca joꞌó nu cuxi ti biꞌ jiꞌi̱ ma̱ liꞌ, joꞌó nu ntsuꞌu jiꞌi̱ ñati̱ ti; pana ná ndyuꞌu tsoꞌo chaꞌ biꞌ tsiyaꞌ ti, ná caca cuaꞌni lyaá joꞌó biꞌ jiꞌna. \v 10 Loꞌo juani caca tsoꞌo cresiya jiꞌi̱ ma̱ cuentya jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi si taquiyaꞌ ma̱ jiꞌi̱ tsa̱ tacati jiꞌi̱ nguꞌ judío, ntiꞌ ma̱, masi taꞌa nu ndacui snuꞌ tsa̱, masi taꞌa loꞌo cuañiꞌ coꞌ, masi taꞌa nu nduꞌni nguꞌ ndacui sca yija̱; \v 11 biꞌ chaꞌ quiñaꞌa̱ tsa chaꞌ nclyacua tiꞌ naꞌ si ná nguaꞌnijoꞌo tsiyaꞌ ti lcaa chaꞌ nu nguluꞌu naꞌ jiꞌi̱ ma̱, si xlyaꞌbe ti nguluꞌu naꞌ chaꞌ biꞌ jiꞌi̱ ma̱. \p \v 12 Cuꞌma̱ tyaꞌa ntsuꞌu chaꞌ jiꞌna loꞌo Jesucristo, tyaꞌna chcuiꞌ naꞌ loꞌo ma̱ juani, chaꞌ cua ntiꞌ naꞌ chaꞌ caca ma̱ ñiꞌya̱ nu laca naꞌ tsiyaꞌ ti. Ngaꞌaa nchca tatsaa nguꞌ ꞌna juani loꞌo chaꞌ cusuꞌ biꞌ, masi nguꞌ judío laca naꞌ; stuꞌba ti laca naꞌ loꞌo cuꞌma̱ juani, chaꞌ cua ngulaá naꞌ jiꞌi̱ nu chaꞌ cusuꞌ nu ndatsaa tsa ꞌna. Tya loꞌo ñaa naꞌ ca slo ma̱ tya clyo, ná sca chaꞌ cuxi nguaꞌni ma̱ loꞌo naꞌ. \v 13 Cua jlo tiꞌ ma̱ ñiꞌya̱ ngua ꞌna nu loꞌo nda naꞌ chaꞌ loꞌo ma̱ tya clyo, chaꞌ taca cuaꞌni lyaá Cristo jiꞌna; quicha tsa naꞌ nu ngua liꞌ, biꞌ chaꞌ ngua laja ꞌna chaꞌ ta naꞌ chaꞌ biꞌ loꞌo ma̱. \v 14 Loꞌo juaꞌa̱ ná nchcuiꞌ cuxi ma̱ ꞌna liꞌ, ná nguloꞌo ma̱ ꞌna, masi tya xi tya ndalo ma̱ ꞌna chaꞌ quicha tsa naꞌ; xaꞌ ñaꞌa̱ nguaꞌni ma̱ loꞌo naꞌ liꞌ, ntucuá ma̱ chaꞌ jnaꞌ ñiꞌya̱ si cua laca naꞌ sca xca̱ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi, ñiꞌya̱ si cua laca naꞌ ycuiꞌ Jesucristo. \v 15 Tsoꞌo tsa ntsuꞌu tyiquee ma̱ ñaꞌa̱ ma̱ ꞌna nu ngua tyempo biꞌ; hasta culo ma̱ la cuiꞌ ca siꞌyu cloo ma̱ chaꞌ ta ma̱ ꞌna ngua tiꞌ ma̱ nquichaꞌ, chaꞌ cua ntiꞌ tsa ma̱ xtyucua ma̱ jnaꞌ. Loꞌo juani ni, ¿na laca ngua jiꞌi̱ ma̱ juani? \v 16 ¿Ha ntiꞌ ma̱ chaꞌ tyaꞌa cusu̱u̱ ma̱ laca naꞌ xquiꞌya chaꞌ liñi nu nda naꞌ loꞌo ma̱? \p \v 17 Chañi chaꞌ ntiꞌ tsa nu nguꞌ cuiñi biꞌ, chaꞌ taquiyaꞌ ma̱ jiꞌi̱ chaꞌ nu nchcuiꞌ nguꞌ biꞌ loꞌo ma̱. Pana siꞌi chaꞌ tsoꞌo tyiquee nguꞌ ndyuꞌni nguꞌ juaꞌa̱; na cua ntiꞌ nguꞌ biꞌ, chaꞌ ngaꞌaa taquiyaꞌ ma̱ jiꞌi̱ chaꞌ nu nchcuiꞌ ya loꞌo ma̱, chaꞌ taquiyaꞌ la ma̱ jiꞌi̱ ycuiꞌ ca nguꞌ biꞌ. \v 18 Tsoꞌo tsa si loꞌo xaꞌ la ñati̱ culuꞌu nguꞌ la xi chaꞌ liñi jiꞌi̱ ma̱, si ntsuꞌu chaꞌ tsoꞌo tyiquee nguꞌ ñaꞌa̱ nguꞌ jiꞌi̱ ma̱. Tsoꞌo si juaꞌa̱ caca tyucui tyempo, masi ndiꞌi̱ naꞌ loꞌo ma̱, masi ná ndiꞌi̱ naꞌ. \v 19 Chaca quiyaꞌ tiꞌí tsa ntsuꞌu tyiquee naꞌ ñaꞌa̱ naꞌ jiꞌi̱ ma̱, chaꞌ ñiꞌya̱ laca sñiꞌ naꞌ, juaꞌa̱ laca ma̱; ñaꞌa̱ naꞌ jiꞌi̱ ma̱ ñiꞌya̱ si laca naꞌ sca nu cunaꞌa̱ nu tiꞌí tsa nchcubeꞌ jiꞌi̱ chaꞌ cua cala ti sñiꞌ. Talo chaꞌ tiꞌí biꞌ ꞌna ñaꞌa̱ cuayáꞌ nu tyuꞌu xcuiꞌ chaꞌ jiꞌi̱ Cristo tyiquee ma̱. \v 20 Pana ná jlo tiꞌ naꞌ tsiyaꞌ ti ñiꞌya̱ scua naꞌ quityi re nu tsaa slo ma̱ juani; tsoꞌo la si caja ñiꞌya̱ nu tsaꞌa naꞌ slo ma̱ chaꞌ chcuiꞌ naꞌ xi loꞌo ma̱, chaꞌ ná tyiqueeꞌ xaꞌ ñaꞌa̱ chaꞌ chcuiꞌ na liꞌ. \s1 Ñiꞌya̱ ngua chaꞌ jiꞌi̱ Agar loꞌo jiꞌi̱ Sara \p \v 21 Cuꞌma̱, cua ntiꞌ ma̱ taquiyaꞌ ma̱ jiꞌi̱ chaꞌ cusuꞌ biꞌ ti. Tsoꞌo lacua. ¿Ha bilya cuna ma̱ chaꞌ re, nu nchcuiꞌ chaꞌ jiꞌi̱ Abraham? \v 22 Nacui̱ quityi chaꞌ ngula tucua tyaꞌa sñiꞌ jyoꞌo Abraham biꞌ: nu clyo ngua sñiꞌ nu cunaꞌa̱ cuaꞌ, sca nu cunaꞌa̱ nu cua ngüiꞌya yu chaꞌ cuaꞌni cña jiꞌi̱ yu; nu chaca biꞌ ngua sñiꞌ ycuiꞌ clyoꞌo yu, sca nu cunaꞌa̱ nu ndiꞌi̱ tsoꞌo ti. \v 23 Sñiꞌ nu cunaꞌa̱ cuaꞌ biꞌ ni, ngula biꞌ juaꞌa̱ ti, ñiꞌya̱ nu nclya lcaa nu sube chalyuu; pana sñiꞌ ycuiꞌ clyoꞌo yu ni, ngula biꞌ xquiꞌya sca chaꞌ nu cua nda ycuiꞌ Ndyosi loꞌo sti, xtyaꞌa̱ saꞌni la, nu loꞌo nacui̱ Ni chaꞌ cala sñiꞌ nguꞌ. \v 24 Sca cui̱i̱ nu nda naꞌ loꞌo ma̱ laca chaꞌ biꞌ: tucua tyaꞌa nguꞌ cunaꞌa̱ ngua biꞌ, nu juaꞌa̱ ntiꞌ ñacui̱ chaꞌ ntsuꞌu tucua lo chaꞌ nu nda ycuiꞌ Ndyosi loꞌo ñati̱ chalyuu. Lo xlya caꞌya Sinaí nu nscua nde Arabia, ca biꞌ nguxana tsaca chaꞌ; stuꞌba ntiꞌ chaꞌ biꞌ loꞌo Agar, nu cunaꞌa̱ nu ngüiꞌya ti jyoꞌo Abraham. Ñati̱ nu jlya tsa tiꞌ jiꞌi̱ chaꞌ biꞌ, laca nguꞌ ñiꞌya̱ laca sca msu nu ngüiꞌya ti ñati̱. \v 25 Stuꞌba ñaꞌa̱ naa Agar biꞌ loꞌo caꞌya Sinaí biꞌ, chaꞌ juaꞌa̱ ndyuꞌu chaꞌ biꞌ chaꞌcña jiꞌi̱ nguꞌ Arabia; la cuiꞌ caꞌya biꞌ laca su nda ycuiꞌ Ndyosi chaꞌ loꞌo nguꞌ judío tya clyo. Hasta juani tlyu tsa cña ngaꞌa̱ chaꞌ cuaꞌni lcaa nguꞌ judío cuentya jiꞌi̱ chaꞌ cusuꞌ biꞌ, tsa lo cña ñiꞌya̱ nu nguaꞌni jyoꞌo Agar cuentya jiꞌi̱ jyoꞌo Abraham nu ngua saꞌni la. Loꞌo nu nguꞌ judío nu ndiꞌi̱ quichi̱ Jerusalén ni, cua ntiꞌ nguꞌ biꞌ tatsaa nguꞌ jiꞌna juani chaꞌ taquiyaꞌ na jiꞌi̱ lcaa cña biꞌ. \v 26 Pana cua ngujui chaca chaꞌ jiꞌna, xquiꞌya chaca nu cunaꞌa̱ biꞌ nu ngua clyoꞌo Abraham, nu cunaꞌa̱ nu ndiꞌi̱ tsoꞌo ti biꞌ. Chaca lo Jerusalén cucui laca loo jiꞌna, biꞌ laca ñiꞌya̱ si laca quichi̱ tyi lcaa na nu jlya tiꞌ na jiꞌi̱ Jesucristo; taca tyiꞌi̱ tsoꞌo ti na ca biꞌ. \v 27 Ntsuꞌu sca chaꞌ nu nscua lo quityi cusuꞌ nu nchcuiꞌ ndiꞌya̱: \q1 Cuaꞌni chaa tiꞌ nuꞌu̱, maꞌ cusuꞌ nu ná ndyiji sñiꞌ, masi ná tucui ntsuꞌu jinuꞌu̱. \q1 Chaa tiꞌ xiꞌya nuꞌu̱, maꞌ cusuꞌ, masi bilya jlo tiꞌ nuꞌu̱ ñiꞌya̱ ndyaa chaꞌ nclya nu sube. \q1 Ntsuꞌu quiñaꞌa̱ la sñiꞌ nu cunaꞌa̱ nu ná ngujui sñiꞌ tya clyo; \q1 ndiꞌi̱ xti la sñiꞌ nu cunaꞌa̱ nu ntsuꞌu quiꞌyu jiꞌi̱. \m Juaꞌa̱ nscua lo quityi jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi. \p \v 28 Isaac sñiꞌ ycuiꞌ clyoꞌo Abraham ngula xquiꞌya sca chaꞌ nu cua nda ycuiꞌ Ndyosi loꞌo nguꞌ cusuꞌ jiꞌi̱, chaꞌ caca juaꞌa̱. Loꞌo cuꞌma̱, tyaꞌa ngusñi na chaꞌ jiꞌi̱ Jesús ni, loꞌo cuꞌma̱ loꞌo naꞌ laca na sñiꞌ ycuiꞌ Ndyosi juani, xquiꞌya sca chaꞌ nu cua nda Ni loꞌo na. \v 29 Nu loꞌo ngutiꞌi̱ jyoꞌo Abraham biꞌ chalyuu, nu sñiꞌ nu ngula juaꞌa̱ ti ni, biꞌ laca nu nguaꞌni lyaꞌ tiꞌ jiꞌi̱ Isaac, sñiꞌ ycuiꞌ clyoꞌo yu, masi ngula nu Isaac biꞌ xquiꞌya sca chaꞌ nu nda Xtyiꞌi ycuiꞌ Ndyosi loꞌo nguꞌ. La cuiꞌ juaꞌa̱ laca juani, chaꞌ nxu̱u̱ tyaꞌa nguꞌ biꞌ loꞌo na, chaꞌ siꞌi sñiꞌ ycuiꞌ Ndyosi laca nguꞌ biꞌ. \v 30 Loꞌo juaꞌa̱ ntsuꞌu chaca chaꞌ nu nchcuiꞌ quityi cusuꞌ biꞌ, chaꞌ ndiꞌya̱ nacui̱ clyoꞌo Abraham biꞌ: “Culoꞌo jiꞌi̱ nu cunaꞌa̱ nu ngüiꞌya ti nuꞌu̱ chaꞌ tyaa choꞌ, tyaaloꞌo jiꞌi̱ sñiꞌ biꞌ. Ná taca tyanu chaꞌ tsoꞌo nu ntsuꞌu jinuꞌu̱ loꞌo tyucuaa sñiꞌ nuꞌu̱. Ná nchca ca stuꞌba chaꞌ jiꞌi̱ sñiꞌ nu cunaꞌa̱ cuaꞌ biꞌ loꞌo sñiꞌ naꞌ, chaꞌ sca nu cunaꞌa̱ nu ndiꞌi̱ tsoꞌo ti laca naꞌ”, nacui̱ clyoꞌo Abraham biꞌ. \v 31 Loꞌo lcaa na tyaꞌa ngusñi na chaꞌ jiꞌi̱ Cristo ni, siꞌi sñiꞌ nu cunaꞌa̱ nu ndiꞌi̱ ndyuꞌni cña msu ti laca na; na ndiꞌi̱ tsoꞌo ti na ñiꞌya̱ ngutiꞌi̱ Isaac, sñiꞌ nu cunaꞌa̱ nu ndiꞌi̱ tsoꞌo ti biꞌ. \c 5 \s1 Ñaꞌa̱ ti tya tyiꞌi̱ tsoꞌo ti na chalyuu lacua \p \v 1 Cua nguaꞌni lyaá Cristo jiꞌna, chaꞌ taca tyiꞌi̱ tsoꞌo ti na chalyuu. Biꞌ chaꞌ ñaꞌa̱ ti tya tyiꞌi̱ tsoꞌo ti ma̱ chalyuu lacua; ngaꞌaa ta ma̱ tyempo chaꞌ caca loo xaꞌ ñati̱ jiꞌi̱ ma̱, ñiꞌya̱ si cua ngüiꞌya nguꞌ jiꞌi̱ ma̱ chaꞌ cuaꞌni ma̱ cña jiꞌi̱ nguꞌ. \p \v 2 Cuaꞌa̱ jyaca̱ ma̱ jiꞌi̱ chaꞌ nu nchcuiꞌ naꞌ loꞌo ma̱. Pablo laca naꞌ nu nda naꞌ chaꞌ re loꞌo ma̱. Ndiꞌya̱ nacui̱ naꞌ jiꞌi̱ ma̱: Ngaꞌaa caca xtyucua Cristo jiꞌi̱ ma̱ si ta ma̱ chacuayáꞌ chaꞌ siꞌyu nguꞌ quiji̱ ma̱ ñiꞌya̱ nu nduꞌni nguꞌ judío chaꞌ culacua̱ nguꞌ. \v 3 Tya chcuiꞌ naꞌ chaꞌ biꞌ loꞌo ma̱ chaca quiyaꞌ: Loꞌo ngulacua̱ ma̱ ñiꞌya̱ si laca ma̱ sca nguꞌ judío, liꞌ ntsuꞌu chaꞌ cuaꞌni ma̱ lcaa ñaꞌa̱ chaꞌ nu nscua lo quityi cusuꞌ cuentya jiꞌi̱ nguꞌ judío biꞌ. \v 4 Nu cuꞌma̱ nu jlya tsa tiꞌ ma̱ chaꞌ caca tsoꞌo cresiya jiꞌi̱ ma̱ cuentya jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi si nduꞌni tacati ma̱ jiꞌi̱ chaꞌ cusuꞌ biꞌ, na cua ngulochu̱ꞌ ma̱ jiꞌi̱ Cristo; ngaꞌaa ndube tiꞌ ma̱ chaꞌ ntsuꞌu tsa tyiquee ycuiꞌ Ndyosi ñaꞌa̱ Ni jiꞌi̱ ma̱ si juaꞌa̱ nduꞌni ma̱. \v 5 Pana nu na ni, tsoꞌo tsa ntsuꞌu tyiquee na ndu̱ tiꞌ na chaꞌ cuaꞌni Ni chaꞌ ca tsoꞌo lijyi cresiya jiꞌna cuentya jiꞌi̱ ycuiꞌ Ni, nu loꞌo tsaa na tsaa tyiꞌi̱ na loꞌo Ni. Biꞌ laca cña nu nduꞌni Xtyiꞌi ycuiꞌ Ni neꞌ cresiya jiꞌna, xquiꞌya chaꞌ ngusñi na chaꞌ jiꞌi̱ Cristo. \v 6 Loꞌo juaꞌa̱ si chañi chaꞌ stuꞌba ntsuꞌu chaꞌ jiꞌna loꞌo Jesucristo, liꞌ ná nduꞌni chaꞌ masi ngulacua̱ na, masi ná ngulacua̱ na. Sca ti chaꞌ ndulo tsa jiꞌna chaꞌ cuaꞌni na, chaꞌ xñi tsoꞌo la na chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ni; loꞌo liꞌ caca cuaꞌni na chaꞌ tsoꞌo ti tyuꞌu tyiquee na ñaꞌa̱ na jiꞌi̱ tyaꞌa ñati̱ na. \p \v 7 Tsoꞌo tsa ndyuꞌni ma̱ nquichaꞌ. ¿Tilaca laca nu ndacu̱ꞌ chaꞌ jiꞌi̱ ma̱, chaꞌ ngaꞌaa taquiyaꞌ la ma̱ jiꞌi̱ chaꞌ liñi nu cua nda Cristo loꞌo ma̱? \v 8 Ycuiꞌ Ndyosi ngusubi jiꞌi̱ ma̱ tya clyo, pana siꞌi ycuiꞌ Ni laca nu nguaꞌni chaꞌ nñiloꞌo nguꞌ jiꞌi̱ ma̱ juani. \v 9 Culacua xi tiꞌ ma̱ ni cña cuaꞌni xi ca ti scua̱ tiyeꞌ, nu loꞌo suꞌba nguꞌ jiꞌi̱ lo quiñaꞌa̱ catyá xlyá; la cuiꞌ juaꞌa̱ cña nu cuaꞌni chaꞌ cuxi nu nda nguꞌ biꞌ loꞌo ma̱. \v 10 Cuentya jnaꞌ, ndyiꞌu tsa tiꞌ naꞌ jiꞌi̱ ma̱ xquiꞌya ycuiꞌ nu Xuꞌna na, chaꞌ jlya tiꞌ naꞌ chaꞌ stuꞌba ti ntsuꞌu tyiquee ma̱ loꞌo chaꞌ nu cua nchcuiꞌ ca naꞌ. Ná nduꞌni chaꞌ tilaca laca nu ndyaꞌa̱ nchcuiꞌ chaꞌ cuiñi loꞌo ma̱ chaꞌ xcutsi̱i̱ jiꞌi̱ ma̱, xcubeꞌ tsa ycuiꞌ Ndyosi jiꞌi̱ ñati̱ biꞌ. \p \v 11 Cuꞌma̱ tyaꞌa ngusñi na chaꞌ jiꞌi̱ Cristo, jlo tiꞌ ma̱ chaꞌ ngaꞌaa cuaꞌni lyaꞌ tiꞌ nguꞌ judío ꞌna si cachaꞌ naꞌ jiꞌi̱ ma̱ chaꞌ culacua̱ ma̱ ñiꞌya̱ nduꞌni nguꞌ biꞌ; pana ñaꞌa̱ ti tiꞌí tiꞌ nguꞌ biꞌ jnaꞌ, xquiꞌya chaꞌ ná nda naꞌ chaꞌ biꞌ loꞌo ma̱, chaꞌ sca ti nchcuiꞌ naꞌ loꞌo cuꞌma̱ ñiꞌya̱ ndyuꞌu chaꞌ loꞌo ngujuii Jesús lo crusi. \v 12 Nu nguꞌ nu ndyaꞌa̱ ndatsaa jiꞌi̱ ma̱ chaꞌ culacua̱ ma̱ cuentya jiꞌi̱ nguꞌ, tsoꞌo la masi tye cuañaꞌ ycuiꞌ ca nguꞌ siꞌyu nguꞌ, si juaꞌa̱ ntiꞌ nguꞌ. \p \v 13 Cua ngusubi ycuiꞌ Ndyosi jiꞌi̱ ma̱ chaꞌ caca tyiꞌi̱ tsoꞌo ti ma̱ chalyuu. Tsa biꞌ ti chaꞌ, tii ti tiꞌ ma̱ tyiꞌi̱ ma̱ chalyuu; ná clyana ma̱ chaꞌ cuxi nu cuaꞌni ma̱ laja loꞌo ndiꞌi̱ tsoꞌo ti ma̱, chaꞌ siꞌi na ndiꞌi̱ tsoꞌo ti na chaꞌ culiji na na nu ntsuꞌu jiꞌna juaꞌa̱ ti. Ntsuꞌu chaꞌ xtyucua na jiꞌi̱ tyaꞌa ñati̱ na xquiꞌya chaꞌ ntsuꞌu tsa tyiquee na ñaꞌa̱ na jiꞌi̱ nguꞌ, biꞌ chaꞌ ndiꞌi̱ tsoꞌo ti na. \v 14 Liꞌ taca cuaꞌni na lcaa cña nu ntiꞌ ycuiꞌ Ndyosi chaꞌ cuaꞌni na, si taquiyaꞌ na jiꞌi̱ sca ti chaꞌcña nu nchcuiꞌ ndiꞌya̱: “Ngaꞌa̱ chaꞌ tsoꞌo ti tyuꞌu tyiquee na ñaꞌa̱ na jiꞌi̱ xaꞌ la ñati̱, ñiꞌya̱ nu tsoꞌo tsa ntsuꞌu tyiquee na ñaꞌa̱ na jiꞌi̱ ycuiꞌ ca ti na”. \v 15 Pana si xcuiꞌ chaꞌ cusu̱u̱ ntsuꞌu jiꞌi̱ ma̱ loꞌo tyaꞌa ma̱, si xcuiꞌ na cuaꞌni ñuꞌu̱ ma̱ jiꞌi̱ tyaꞌa ma̱ ntiꞌ ma̱, ná tyiqueeꞌ tye chaꞌ jiꞌi̱ ma̱ loꞌo tyaꞌa ma̱ tsiyaꞌ ti. Ngaꞌa̱ chaꞌ cuiꞌya ma̱ cuentya chaꞌ ná cuaꞌni ma̱ juaꞌa̱. \s1 Tsoꞌo la si cube tiꞌ na jiꞌi̱ chaꞌ nu nda Xtyiꞌi ycuiꞌ Ndyosi chaꞌ tyanu neꞌ cresiya jiꞌna \p \v 16 Ndiꞌya̱ chaꞌ ta naꞌ loꞌo ma̱: Ta ma̱ chacuayáꞌ chaꞌ caca Xtyiꞌi ycuiꞌ Ndyosi loo neꞌ cresiya jiꞌi̱ ma̱ ca su ndiꞌi̱ ma̱; liꞌ ngaꞌaa jña tiꞌ tyiquee ma̱ chaꞌ cuaꞌni ma̱ cua ñaꞌa̱ ca chaꞌ cuxi nu ndiya tiꞌ ma̱, chaꞌ laca ma̱ ñati̱ chalyuu. \v 17 Nu chaꞌ cuxi nu ndiya tiꞌ na ni, nxu̱u̱ tyaꞌa chaꞌ biꞌ loꞌo chaꞌ nu nda Xtyiꞌi ycuiꞌ Ndyosi chaꞌ tyanu neꞌ cresiya jiꞌna. Loꞌo juaꞌa̱ Xtyiꞌi ycuiꞌ Ndyosi ni, biꞌ laca nu nxu̱u̱ tyaꞌa loꞌo chaꞌ cuxi nu ndiya tiꞌ na chaꞌ cuaꞌni na, chaꞌ laca na ñati̱ chalyuu. Ná stuꞌba chaꞌ biꞌ tsiyaꞌ ti; biꞌ chaꞌ ngaꞌaa caca cuaꞌni ma̱ cua ñaꞌa̱ ca chaꞌ cuxi nu ndiya tiꞌ ma̱, nu nguaꞌni ma̱ cua tsubiꞌ la. \v 18 Loꞌo taquiyaꞌ ma̱ jiꞌi̱ chaꞌ nu nda Xtyiꞌi ycuiꞌ Ndyosi chaꞌ tyanu neꞌ cresiya jiꞌi̱ ma̱, liꞌ ngaꞌaa siꞌi chaꞌ cusuꞌ nu nda ñati̱ ti nu caca loo jiꞌi̱ ma̱ liꞌ. \p \v 19 Ndiꞌya̱ laca chaꞌ cuxi nu ndiya tiꞌ ñati̱ chalyuu, si ná ta nguꞌ chacuayáꞌ chaꞌ caca Xtyiꞌi ycuiꞌ Ndyosi loo neꞌ cresiya jiꞌi̱ nguꞌ: xcuiꞌ na nñiloꞌo ti nguꞌ jiꞌi̱ nu cunaꞌa̱, xcuiꞌ na nduꞌni subaꞌ nguꞌ loꞌo ñati̱, cuxi tsa nduꞌni nguꞌ loꞌo tyaꞌa ñati̱ nguꞌ; \v 20 juaꞌa̱ nduꞌni tlyu nguꞌ jiꞌi̱ lcui̱ joꞌó; juaꞌa̱ nduꞌni cuchaꞌa̱ nguꞌ biꞌ jiꞌi̱ tyaꞌa ñati̱ nguꞌ, loꞌo juaꞌa̱ liyeꞌ tiꞌ nguꞌ ñaꞌa̱ nguꞌ jiꞌi̱ tyaꞌa ñati̱ nguꞌ, lye tsa nxu̱u̱ tyaꞌa nguꞌ; juaꞌa̱ ndacui tsa tiꞌ nguꞌ jiꞌi̱ chaꞌ tsoꞌo nu ntsuꞌu jiꞌi̱ tyaꞌa ñati̱ nguꞌ, chaꞌ xi ndaca tsa nchca ñasi̱ꞌ nguꞌ; ná ntajaꞌa̱ nguꞌ tsiyaꞌ ti tyaꞌa̱ tyiquee nguꞌ chaꞌ jiꞌi̱ tyaꞌa ñati̱ nguꞌ, tsa cuꞌ ti ndyaꞌa̱ tyiquee nguꞌ chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ ca nguꞌ; juaꞌa̱ nclyana tsa nguꞌ chaꞌ cusu̱u̱ loꞌo tyaꞌa ñati̱ nguꞌ, ndatsaa nguꞌ jiꞌi̱ tyaꞌa ñati̱ nguꞌ chaꞌ ná cuaꞌni stuꞌba chaꞌ jiꞌi̱ nguꞌ loꞌo xaꞌ la tyaꞌa nguꞌ; \v 21 la cuiꞌ juaꞌa̱ xcuiꞌ na nxlyaá ti nguꞌ na nu ntsuꞌu jiꞌi̱ tyaꞌa ñati̱ nguꞌ, ndujuii nguꞌ jiꞌi̱ tyaꞌa nguꞌ; xcuiꞌ na cuꞌbi ti nguꞌ, loꞌo juaꞌa̱ ntsuꞌu nguꞌ nu chcu̱ꞌ tsa ndacu, chaꞌ quiñaꞌa̱ tsa na ntiꞌ nguꞌ biꞌ cacu nguꞌ; loꞌo juaꞌa̱ tya ntsuꞌu xaꞌ la chaꞌ cuxi nu nduꞌni nguꞌ. Liñi tsa chaꞌ nu ta naꞌ loꞌo ma̱ juani ñiꞌya̱ nu ni naꞌ jiꞌi̱ ma̱ tya tsubiꞌ la, chaꞌ ná caca tyuꞌu chaꞌ jiꞌna loꞌo ycuiꞌ Ndyosi nu loꞌo caca ycuiꞌ Ni loo ca nde loo la, si tsa cuꞌ ti cuaꞌni na chaꞌ cuxi juaꞌa̱. \p \v 22 Xaꞌ ñaꞌa̱ cña nduꞌni Xtyiꞌi ycuiꞌ Ndyosi neꞌ cresiya jiꞌna: nduꞌni Ni chaꞌ tyuꞌu tyiquee na ñaꞌa̱ na jiꞌi̱ tyaꞌa ñati̱ na; juaꞌa̱ nduꞌni Ni chaꞌ chaa tiꞌ na cuentya jiꞌi̱ Ni, chaꞌ ti̱ ti tyiꞌi̱ tyiquee na, chaꞌ talo tyiquee na jiꞌi̱ tyaꞌa ñati̱ na; juaꞌa̱ nduꞌni Ni chaꞌ ca tyaꞌna tiꞌ na ñaꞌa̱ na jiꞌi̱ ñati̱, chaꞌ xcuiꞌ tsoꞌo ti cuaꞌni na loꞌo ñati̱, chaꞌ liñi ti cuaꞌni na loꞌo ñati̱; \v 23 juaꞌa̱ nduꞌni Xtyiꞌi ycuiꞌ Ndyosi loꞌo na chaꞌ ná quiñaꞌa̱ chaꞌ ntsuꞌu tyiquee na cuentya jiꞌi̱ ycuiꞌ ca na, nduꞌni Ni chaꞌ taca jiꞌna cuaꞌa na jiꞌi̱ ycuiꞌ ca na liꞌ. Ngaꞌaa ntsuꞌu chaꞌ sta ycuiꞌ Ndyosi quiꞌya jiꞌna, si cuaꞌni na juaꞌa̱. \v 24 Cua ngujuii Cristo lo crusi chaꞌ cati̱ quiꞌya nu ntsuꞌu jiꞌna; biꞌ chaꞌ cua nguaꞌni tye na jiꞌi̱ lcaa chaꞌ cuxi nu ntsuꞌu neꞌ cresiya jiꞌna tya tsubiꞌ la, lcaa na nu ndacui tiꞌ na jiꞌi̱ nquichaꞌ, nguaꞌni tye na jiꞌi̱ xquiꞌya chaꞌ ntsuꞌu chaꞌ jiꞌna loꞌo ycuiꞌ Cristo. Loꞌo juaꞌa̱ lcaa chaꞌ nu tiji̱ꞌ tiꞌ na jiꞌi̱, cua nguxtyanu na jiꞌi̱ chaꞌ cuxi biꞌ juani. \v 25 Tya loꞌo ngusñi na chaꞌ biꞌ clyo, liꞌ ngujui chalyuu tsoꞌo jiꞌna xquiꞌya Xtyiꞌi ycuiꞌ Ndyosi. Juani tsoꞌo la si taquiyaꞌ na chaꞌ nu nda Xtyiꞌi ycuiꞌ Ndyosi loꞌo na chaꞌ tyanu neꞌ cresiya jiꞌna lcaa seꞌi̱ su ndiꞌi̱ na. \p \v 26 La cuiꞌ ti ná tsoꞌo si chcuiꞌ tyucuaa tiꞌ na loꞌo ñati̱, chaꞌ juaꞌa̱ caja quiñaꞌa̱ tsa chaꞌ cusu̱u̱ jiꞌna loꞌo tyaꞌa ñati̱ na liꞌ, chaꞌ tyixi tyiquee na. Loꞌo juaꞌa̱ ná tsoꞌo si ñaꞌa̱ tiꞌí na jiꞌi̱ tyaꞌa na. \c 6 \s1 Xtyucua na jiꞌi̱ ñati̱ tyaꞌa ntsuꞌu chaꞌ jiꞌna loꞌo Cristo \p \v 1 Cuꞌma̱ nguꞌ tyaꞌa na, ndiꞌya̱ ngaꞌa̱ chaꞌ cuaꞌni ma̱ loꞌo ñaꞌa̱ ma̱ chaꞌ ngua cuxi cresiya jiꞌi̱ sca nguꞌ tyaꞌa ngusñi ma̱ chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi, xquiꞌya chaꞌ nguaꞌni yu sca chaꞌ cuxi: ngaꞌa̱ chaꞌ xtyucua ma̱ xi jiꞌi̱ yu biꞌ, chaꞌ cati̱ quiꞌya nu ntsuꞌu jiꞌi̱ yu, chaꞌ tucuá yu cña jiꞌi̱ Cristo chaca quiyaꞌ, chaꞌ tyaꞌa ntsuꞌu chaꞌ jiꞌi̱ ma̱ loꞌo Xtyiꞌi ycuiꞌ Ndyosi laca yu. Tsa tsoꞌo ti chcuiꞌ ma̱ loꞌo yu biꞌ. Loꞌo juaꞌa̱ tii ti tiꞌ ma̱ tyiꞌi̱ ycuiꞌ ca ma̱ chaꞌ ná cuaꞌni ma̱ la cuiꞌ chaꞌ cuxi ñiꞌya̱ nu nguaꞌni yu biꞌ. \v 2 Cuaꞌni ma̱ chaꞌ stuꞌba ti caca tyiquee ma̱ loꞌo tyaꞌa ma̱, chaꞌ caca xtyucua ma̱ jiꞌi̱ nguꞌ loꞌo sca chaꞌ nu ntsuꞌu jiꞌi̱ nguꞌ, chaꞌ ná cuaꞌni nguꞌ sca chaꞌ cuxi. Juaꞌa̱ taca taquiyaꞌ tsoꞌo na lcaa cña nu nda Cristo chaꞌ cuaꞌni na. \p \v 3 Na ñiloꞌo ti na jiꞌi̱ ycuiꞌ ca na si culacua tiꞌ na chaꞌ tsoꞌo tsa laca na cuentya jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi; tsoꞌo la si ta na cuentya chaꞌ ná sca na laca na cuentya jiꞌi̱ ycuiꞌ Ni. \v 4 Ntsuꞌu chaꞌ cuiꞌya na cuentya ñiꞌya̱ nu ndiꞌi̱ scaa na chalyuu. Si chañi chaꞌ tsoꞌo tsa nduꞌni na, chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ na laca chaꞌ biꞌ; ná ntsuꞌu chaꞌ cuaꞌni tyucuaa tiꞌ na loꞌo xaꞌ la ñati̱. \v 5 Ngaꞌa̱ chaꞌ talo na jiꞌi̱ cña jiꞌna, lcaa chaꞌ nu ndyacua jiꞌna chalyuu. \p \v 6 Lcaa tyaꞌa na nu ndyaca tsaꞌa̱ na chaꞌ tsoꞌo nu cua nda Cristo biꞌ, ntsuꞌu chaꞌ ta na xi chaꞌ tsoꞌo nu ntsuꞌu jiꞌna chaꞌ caja cua ñaꞌa̱ ca na nu tyiji̱ yuꞌu jiꞌi̱ mstru nu nguluꞌu chaꞌ tsoꞌo biꞌ jiꞌna. \p \v 7 Ná culacua tiꞌ ma̱ chaꞌ caca cñiloꞌo na jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi. Ná tucui caca jiꞌi̱ cuaꞌni juaꞌa̱, chaꞌ ñiꞌya̱ nu ndyuꞌni sa scaa na chalyuu, juaꞌa̱ tyacua chaꞌ jiꞌna tiyaꞌ la nde slo ycuiꞌ Ndyosi. Ñiꞌya̱ ntiꞌ loꞌo cataa na sca siꞌyu ni, chaꞌ la cuiꞌ siꞌyu nu ndyataa na, nde loo la la cuiꞌ biꞌ tyuꞌu lo na nu ndyataa na, siꞌi xaꞌ lo siꞌyu; \v 8 juaꞌa̱ laca ñati̱ na loꞌo ndiꞌi̱ na chalyuu, chaꞌ loꞌo cuaꞌni na cua ñaꞌa̱ ca chaꞌ cuxi nu ndiya tiꞌ na chaꞌ cuaꞌni na, ná sca chaꞌ tsoꞌo tyacua jiꞌna nu loꞌo cua ndye chalyuu. Tsa lo cua ti chaꞌ, ntsuꞌu chaꞌ cajaa na, loꞌo juaꞌa̱ ti culiji yuꞌu ti lcaa chaꞌ tsoꞌo nu ntsuꞌu jiꞌna. Pana si cuaꞌni na lcaa ñaꞌa̱ cña nu ntiꞌ Xtyiꞌi ycuiꞌ Ndyosi chaꞌ cuaꞌni na, tsoꞌo tsa tyuꞌu chaꞌ jiꞌna liꞌ; caja chalyuu nu ná ngaꞌa̱ chaꞌ tye jiꞌna. Talo ycuiꞌ ca na liꞌ, ná tye cña jiꞌna juaꞌa̱ ti. \v 9 Biꞌ chaꞌ ná tsoꞌo si ca taja tiꞌ na chaꞌ cuaꞌni na chaꞌ tsoꞌo laja loꞌo ndiꞌi̱ na chalyuu. Loꞌo tyalaa hora biꞌ, liꞌ tyuꞌu tucua chaꞌ tsoꞌo nu nacui̱ Ni chaꞌ tyacua jiꞌna nde loo la, la cuiꞌ chaꞌ nu tyiqueeꞌ tsa ngujuatya na jiꞌi̱; pana ntsuꞌu chaꞌ talo na, chaꞌ ná ca taja tiꞌ na nduꞌni na cña tsoꞌo. \v 10 Biꞌ chaꞌ tsoꞌo si lcaa quiyaꞌ loꞌo ñaꞌa̱ na ñiꞌya̱ caca xtyucua na jiꞌi̱ cua ñaꞌa̱ ca ñati̱, liꞌ cuaꞌni clya na chaꞌ xtyucua na jiꞌi̱ nguꞌ biꞌ. Clyo nduꞌni chaꞌ xtyucua na jiꞌi̱ tyaꞌa na, nu nguꞌ nu ntsuꞌu chaꞌ jiꞌi̱ loꞌo Cristo. \s1 Chaꞌ nu nscua Pablo su cua tye ti quityi \p \v 11 Loꞌo juani scua ycuiꞌ ca ti naꞌ tucua sna tya siꞌyu chaꞌ lo quityi re. Tyaca̱ꞌ chaꞌ tonu letra nscua naꞌ. \v 12 Nu ñati̱ nu ndatsaa tsa jiꞌi̱ ma̱ chaꞌ siꞌyu quiji̱ ma̱ ñiꞌya̱ nu nduꞌni nguꞌ judío chaꞌ culacua̱ nguꞌ ni, nduꞌni nguꞌ juaꞌa̱ chaꞌ ntiꞌ nguꞌ chaꞌ caca stuꞌba chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ nguꞌ loꞌo tyaꞌa nguꞌ judío; liꞌ ná cuaꞌni lyaꞌ tiꞌ tyaꞌa nguꞌ judío jiꞌi̱ nguꞌ biꞌ si ngusñi nguꞌ chaꞌ jiꞌi̱ Jesucristo nu ngujuii lo crusi, ntiꞌ nguꞌ. \v 13 Loꞌo ycuiꞌ nguꞌ nu cua ngulacua̱ nguꞌ juaꞌa̱ ni, ná ndaquiyaꞌ nguꞌ jiꞌi̱ lcaa ca cña nu nscua lo chaꞌ cusuꞌ chaꞌ cuaꞌni na biꞌ. Tsa biꞌ ti chaꞌ ntiꞌ nguꞌ, chaꞌ caja ñiꞌya̱ nu chcuiꞌ nguꞌ chaꞌ tyixi loꞌo tyaꞌa nguꞌ: Cua ngulacua̱ nguꞌ jua xquiꞌya ycuiꞌ ya, ñacui̱ nguꞌ jiꞌi̱ tyaꞌa nguꞌ liꞌ. \v 14 Pana nu naꞌ ni, sca ti chaꞌ tsoꞌo ntsuꞌu chalyuu ntiꞌ naꞌ, chaꞌ nu ngujuii ycuiꞌ Jesucristo nu Xuꞌna na lo crusi cuentya jiꞌna; biꞌ chaꞌ ngaꞌaa ntiꞌ naꞌ ta naꞌ xaꞌ la chaꞌ loꞌo ñati̱. Loꞌo juaꞌa̱ xquiꞌya chaꞌ ngujuii ycuiꞌ Cristo, ngaꞌaa caca tatsaa nu cuxi nu ntsuꞌu chalyuu jnaꞌ, chaꞌ ngaꞌaa ntsuꞌu chaꞌ jnaꞌ loꞌo chaꞌ cuxi nu ntsuꞌu chalyuu juani. \v 15 Nu loꞌo stuꞌba ntsuꞌu chaꞌ jiꞌna loꞌo Jesucristo, ná nduꞌni chaꞌ masi ngulacua̱ na, masi ná ngulacua̱ na, sca ti cuayáꞌ laca na. Sca ti chaꞌ nu ndulo la jiꞌna juani, chaꞌ xcutsaꞌa̱ Ni tsiyaꞌ ti lcaa chaꞌ nu nduꞌni na loꞌo ndiꞌi̱ na chalyuu, chaꞌ xcuiꞌ chaꞌ tsoꞌo cuaꞌni na liꞌ. \v 16 Lcaa ñati̱ nu nduꞌni juaꞌa̱ xquiꞌya Jesús laja loꞌo ndiꞌi̱ nguꞌ chalyuu, taca tyiꞌi̱ tyiquee nguꞌ ti̱ ti liꞌ, loꞌo juaꞌa̱ cuaꞌni tyaꞌna tiꞌ ycuiꞌ Ndyosi jiꞌi̱ nguꞌ biꞌ liꞌ; juaꞌa̱ cuaꞌni Ni loꞌo lcaa na nu chañi chaꞌ laca na ñati̱ jiꞌi̱ Ni. \p \v 17 Tya tsubiꞌ la, tlyu tsa cña nda ma̱ ꞌna, chaꞌ ná ndaquiyaꞌ ma̱ jiꞌi̱ chaꞌ nu nchcuiꞌ naꞌ loꞌo ma̱; biꞌ chaꞌ juani ngaꞌaa cuaꞌni ma̱ chaꞌ cusu̱u̱ loꞌo naꞌ chaca quiyaꞌ. Cua ntsuꞌu cuayáꞌ nu nscua lo cuañaꞌ naꞌ, biꞌ laca cuayáꞌ su nguxcubeꞌ nguꞌ ꞌna xquiꞌya chaꞌ ndyuꞌni naꞌ cña jiꞌi̱ Jesús. \p \v 18 Cuꞌma̱ tyaꞌa ngusñi na chaꞌ jiꞌi̱ ycuiꞌ Ndyosi, lcaa hora tyiꞌu tiꞌ ma̱ jiꞌi̱ ycuiꞌ Jesucristo nu Xuꞌna na, chaꞌ xcuiꞌ tsoꞌo ti nduꞌni Ni loꞌo ma̱. Loꞌo juaꞌa̱ chañi tsa chaꞌ caca chaꞌ biꞌ.