\id REV \h APOCALIPSIS \toc1 Sí² Hi³ Rá¹tioh³ Jáɨ¹³ Hi³ Jmɨ́¹ Ná¹hmá¹ Ná¹jnɨ́¹ Hi³ Má²ca³jñéih³ Dió³² \toc2 APOCALIPSIS \toc3 Ap. \mt1 Sí² Hi³ Rá¹tioh³ Jáɨ¹³ Hi³ Jmɨ́¹ Ná¹hmá¹ Ná¹jnɨ́¹ Hi³ Má²ca³jñéih³ Dió³² \c 1 \s1 La³ cun³ hi³ ca³hɨ́e³ Jesucristo ñí¹con² Juan² \p \v 1 Jesús Tsá² lɨ́n³ Cristo ca³ma³jnia² ñí¹con² *tsá² má²ná¹hlánh¹ joh¹ la³ cun³ hi³ ca³hɨ́e³ jáun² Dió³² ca³tɨ²¹ la³jɨ́³² la³ cun³ hi³ né³bí¹ lɨ́¹³; hi³ jáun² hí³ ca³zen³ jan² tsá²cuú² tsá²ta³ hi³ tsa³hɨeh¹ Juan² tsá² lɨ́n³ tsá² má²dí¹hlánh¹ joh¹ la³jɨ́³² hi³ jáun². \v 2 Hi³ jáun² hí³ né³ ca³ma³tson² la³jɨ́³², la³ cun³ jáɨ¹³ quioh²¹ Dió³² la³ má²quionh³ jú¹ tson² hi³ ca³cué³ jáun² Jesús Tsá² lɨ́n³ Cristo, jɨ³ la³jɨ́³² hi³ ca³jnia³ jáun² jéinh³² tsú². \p \v 3 Hénh³ ma³ jmɨ́¹ ren² nɨ́¹juáh³ tsá² hɨ³², hi³ náɨ³² jɨ³ hi³ taunh³² siáh³ ta²¹ la³ cun³ hi³ rá¹juáh³ jáɨ¹³ hi³ ca³cué³ lá² Dió³², quí¹ má²ja³quián³ bíh¹ lɨ³tí³. \s1 Juan² jmu² sí² ñí¹con² quiau³ cuáh³² \p \v 4 Jná¹³ la³² Juan², zein³² ná¹ sí² lá² ñí¹con² tá¹ quiaun³ nió³ hnoh² tsá² má²ná¹lɨ́n³ náh² cuáh³² tɨ³ hué³² Asia nɨ́². Cuɨ́¹ má¹hé¹ má¹mieh² náh² Dió³², jɨ³ hi³ cuɨ́¹ zian² náh² siáh³ cáun² hi³ re² hi³ tɨn² hi³ jmu³ Dió³², Tsá² qui³ zian² la³ cun³ jmɨ́¹tin², Tsá² zian² la³ tɨ³ ta³né³², hi³ la³ má²zian² jáun² bíh¹ siáh³ jmɨ́¹ tsú² jmɨ́¹ ja³²; hi³ tá¹ quiaun³ jmɨ́²chí³ joh¹ Dió³² tsá² tionh² hí³ ta³ ñí¹ tsú², ñí¹ cuá¹tón²¹ tsú² jáun² hmá²sɨ¹ quioh²¹ cuɨ́¹ jmu¹ siáh³ la³ nɨ́², \v 5 jɨ³ hi³ cuɨ́¹ jmu¹ siáh³ Jesús Tsá² lɨ́n³ Cristo, Tsá² zih³² re² lɨ́n³² jú¹ tson², Tsá² la³ñí¹ hi³ lɨ́n³ tsá² hmaɨ²¹ jmɨ́¹ ca³jenh¹³ ja¹ hla¹, Re²¹ Tsá² chín¹ ñí¹con² tsá² ná¹lɨ́n³ re²¹ ñí¹ hué²¹ lá². Hí³ bíh¹ jan² Tsá² jlánh¹ hniau³ dí², hi³ jáun² ca³hin³ tsú² tso³ quiú¹³ dí² cun³quionh³ jmɨ́²hán¹ hnga²; \v 6 hí³ bíh¹ má²ca³jmú³ siáh³ hi³ má²ná¹láɨ³ dí² cu³ nió³ tsá² ná¹lɨ́n³ re²¹, jɨ³ hi³ má²ná¹láɨ³ dí² siáh³ mí²tsáu² ñí¹con² Dió³² Jméi² dí². Cuɨ́¹ lɨ³quien² bíh¹ hnga² hí³ dí² jɨ³ hi³ cuɨ́¹ ho² siáh³ pí³ la³ cun³ jmɨ́¹hi³nio². ¡Tson² bíh¹ cu³tí³! \q1 \v 7 Sá¹nɨ́² jɨe³ dúh¹, juɨ³² ja¹ jnie² bíh¹ jáuh³ tsú², \q1 la³jɨ́n³² tsáu² bíh¹ jɨ́e³² tsú² nɨ́¹ má¹jaunh³², \q1 hí¹ la³ tɨ³ tsá² ca³hah³ yáh³ tsú² jɨ́e³²; \q1 hi³ la³jɨ́n³² la³jánh³ dú¹ ñí¹ tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³ bíh¹ ho³ jngɨh³ nɨ́¹ má¹jaunh³² tsú² jáun². \q1 Ján³, tson² bíh¹ la³ jáun² lɨ́¹³. \p \v 8 ―Jná¹³ bíh¹ lɨ́n³ ná¹ huéh³ la³ñí¹, hi³ ca³la³ tɨ³ huéh³ ñí¹ cá¹táuh³ ―juáh³ Dió³² Juo¹³ dí², Tsá² qui³ zian² hí³ la³ cun³ jmɨ́¹tin², Tsá² zian² la³ tɨ³ ta³né³², hi³ la³ má²zian² jáun² bíh¹ siáh³ jmɨ́¹ tsú² jmɨ́¹ ja³²; Dió³² Tsá² cú² juenh². \s1 Jmɨ́¹ cá¹jnia³ Cristo hi³ lin¹ hi³ quien² lɨ́n³² \p \v 9 Hi³ jáun² né³, jná¹³ Juan², jan² renh² hnoh² tsá² ma³tsoh¹ náh² honh² cu³lɨ²¹ quiúnh¹, tsá² cá²re² tiauh² dí² jo³cuo² Dió³² jɨ³ hi³ ná¹tion²³ dí² siáh³ tsɨ́³ cun³ñí¹ hi³ ca³tɨn¹ Jesús. Jná¹³ jmɨ́¹ cuá¹tson³ ná¹ cáun² hué³² nio² chu³ jmáɨ², hué³² jmáɨ² Patmos, cun³ñí¹ hi³ hléh²³ jná¹³ jáɨ¹³ quioh²¹ Dió³² jɨ³ hi³ zíh²³ jná¹³ siáh³ jú¹ tson² hi³ ca³tɨn¹ Jesús. \v 10 Hi³ jáun² jmɨ́¹ cá¹chó²¹ jmáɨ¹ ná¹chan¹ hi³ ca³tɨn¹ Tɨ³² Juo¹³ dí², [la³ cun³ dú²me¹ yáh³,] jmɨ́¹jáun² ca³jmú³ Jmɨ́²chí³ Chun¹ hi³ ca³jnia³ jéin³² jná¹³ la³ lá²: Cu³hna³² jná¹³ ca³náɨ³² cáun² mah¹ hi³ ñí¹ca³hléh³ tsáu² tiá³ lɨ́n³² la³jmɨ́¹ hén²³ cáun² mí¹ñí² trompeta, \v 11 hi³ ñí¹ca³juáh³ la³ lá²: \p ―Tón³ ñí¹ sí² la³ cun³ hi³ jɨ́eh³² nú² lá², hi³ jáun² zen² ñí¹con² tán¹ quiaun³ nió³ tsá² cuáh³² [hué³² Asia], la³ cun³ tsá² zian² já¹ juú² Éfeso, Esmirna, Pérgamo, Tiatira, Sardis, Filadelfia, jɨ³ Laodicea nɨ́² siáh³. \p \v 12 Hi³ jáun² ca³jinh¹ jná¹³, hi³ ca³lɨ³hnó³² jná¹³ jɨe²¹ nɨ́¹juáh³ hin² hleh³² ñí¹con² jná¹³. Jmɨ́¹ ca³jinh¹ jná¹³ jáun² né³, ca³jɨ́e³² jná¹³ quiau³ tse³ pih²¹ ha²¹ jmɨ² no¹ hi³ hún¹ sɨ́² hi³ lɨ́³ cú¹mí¹niau²¹ jmáh³²; \v 13 hi³ ja¹ ñí¹ ná¹táun³ tse³ pih²¹ jáun² né³ ca³jɨen¹ jná¹³ jan² Tsá² jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ tsá²mɨ³cuóun², hi³ dí¹quih³² cáun² hmɨh³² cuó² hi³ he² la³ tɨ³ coh³ ta³, hi³ ñí¹ tsɨ́³ né³ hñéih³ cáun² láu² lɨ́³ cú¹mí¹niau²¹. \v 14 Hi³ jñú² chí¹ tsú² né³, tiáu² lɨ́n³² bíh¹ ca³la³ jmɨ́¹ tiáu² jan³², ho³ la³jmɨ́¹ tiáu² jñú¹³ *já¹ziáh²; hi³ mɨ́¹ñí¹ tsú² siáh³ zɨ́n³ lɨ́n³² bíh¹ la³jmɨ́¹ lɨ́³ zɨ́h¹ sɨ́². \v 15 Ta³ tsú² siáh³ ca³la³ hi³ zɨ́n³ dáɨn³ bíh¹ la³jmɨ́¹ lɨ́³ cáun² mí¹ñí² rá²hu²¹ sɨ́²; hi³ nɨ́¹ má¹ca³hléh³ tsú² siáh³, tiá³ lɨ́n³² bíh¹ hén²³ mah¹ la³jmɨ́¹ hín¹ nɨ́¹juáh³ nɨ́¹ má¹cá²quɨ́h³² ma³ quin³² ma³ cu³ tsɨn¹ jmɨ́²miih²¹. \v 16 Cuá² chu²¹ zianh³² tsú² quiau³ chí¹jmaɨ²¹, ho³ tsú² né³ cuá²ha² cáun² mí¹táɨ³ hmu³ tá¹ tun³ jo²¹, hi³ jáun² ñí¹ tsú² siáh³ zɨ́n³ lɨ́n³² la³jmɨ́¹ pin³ hiú² nɨ́¹ má¹tɨ́³ chi³hiú². \p \v 17 Jmɨ́¹ ca³jɨen¹ jná¹³ tsú², jáun² ca³quɨnh³ ná¹ ta³ ñí¹ tsú² la³juah²¹ dúh¹ jan² tsá² jun³. Jmɨ́¹jáun² ca³tie³ tsú² jná¹³ cuo² cun³quionh³ cuá² chu²¹ quioh²¹, hi³ ca³juáh³ la³ lá²: \p ―Ha³ lɨ́² juenh³ na²¹, quí¹ jná¹³ bíh¹ la³² la³ cun³ jmɨ́¹ ca³lɨ³liau³ jɨ³ ca³la³ tɨ³ ñí¹ cá¹táuh³ siáh³. \v 18 Jná¹³ bíh¹ la³² Tsá² zian² ná¹, Tsá² jun³ ná¹ cu³tiá³, tɨ³la³ ta³né³² má¹ná¹, má²zian² jná¹³ la³ cun³ jmɨ́¹hi³nio² bíh¹. Jná¹³ bíh¹ quion¹ llave quioh²¹ hmú³² jɨ³ hi³ quioh²¹ ñí¹ tsá²tánh¹ tsá² má²cá²tsan³ nɨ́² siáh³. \v 19 Jáun² né³, tón³ ñí¹ sí² la³jɨ́³² hi³ má²lɨ́²jɨeh³ hnú² nɨ́²; la³ cun³ hi³ má²lɨ³² jɨ³ hi³ né³bí¹ lɨ́¹³ jmɨ́¹ tsú² jmɨ́¹ ja³² nɨ́² siáh³. \v 20 La³ cun³ hi³ hnió³ juáh³ quiau³ chí¹jmaɨ²¹ hi³ zionh¹ jná¹³ cuá² chu²¹, jɨ³ quiau³ tse³ míh¹ hún¹ sɨ́² hi³ lɨ́³ cú¹mí¹niau²¹ hi³ má²lɨ́²jɨeh³ nú² jáun², la³ lá² bíh¹ lɨ́³: Quiau³ chí¹jmaɨ²¹ jáun² lɨ́³ quiaun³ tsá²cuú² tsá²tán² jná¹³ bíh¹, tsá² tanh² hó¹ñí¹ tán¹ quiaun³ nió³ tsá² cuáh³² hí³, hi³ quiau³ tse³ míh¹ jáun² né³ lɨ́n³ siáh³ tán¹ quiaun³ nió³ tsá² cuáh³² hí³ bíh¹. \c 2 \s1 Jáɨ¹³ hi³ ca³tɨn¹ tsá² lɨ́n³ cuáh³² já¹ juú² Éfeso \p \v 1 ”Né³² né³, zen² jáɨ¹³ lá² ñí¹con² tsá²cuú² tsá²tán² jná¹³, tsá² cuá¹tanh² hó¹ñí¹ tsá² má²lɨ́n³ cuáh³² já¹ juú² Éfeso, hi³ zéih³ tsú² la³ lá²: \p “Tsá² zianh³² hí³ quiau³ chí¹jmaɨ²¹ tɨ³ cuá² chu²¹, Tsá² ngɨ³² hí³ ja¹ quioh²¹ tá¹ quiau³ tse³ míh¹ hún¹ sɨ́² hi³ lɨ́³ jáun² cú¹mí¹niau²¹ juáh³ la³ lá²: \v 2 Má²cuo² bíh¹ jná¹³ re² he³ lánh³ lɨ́³ táh³ hnoh², ño¹ bíh¹ jná¹³ hi³ hnoh² jmuh³² náh² ta²¹ la³ jonh³ jmɨ́¹ honh², jɨ³ he³ lánh³ rón³² tion²³ náh² siáh³ honh² nɨ́²; ja³bí¹ ño¹ jná¹³ hi³ cun³ tiá² jéin²³ bíh¹ hnoh² tsá² hláɨh¹, hi³ ño¹ jná¹³ siáh³ hi³ re² lɨ́n³² bíh¹ cá² lan²³ hnoh² tsá² lɨ́¹ ná¹juáh²³ hi³ lɨ́n³ *tɨ³² tsá² quian³² jë¹ Dió³², jáun² hnoh² má²ca³lɨ³ ñíh¹ hi³ tsá² tɨ́¹ jáɨn² bíh¹ hí³. \v 3 Ná¹tion²³ bíh¹ hnoh² honh² ja¹ la³jɨ́³² uu³mí²tsɨ³² hi³ ma³tsoh¹ náh² honh² cun³ñí¹ hi³ ca³tɨn¹ jná¹³, tiá² má²cá²huon³ yáh³ hnoh². \v 4 Tɨ³la³ zia³² bíh¹ cáun² hi³ hlah³ quián¹³ hnoh²: Hi³ tiú²uú² hnau³ yáh³ hnoh² jná¹³ la³ cun³ jmɨ́¹ hnau³ hnoh² jáun² jmɨ́¹tin². \v 5 Jáun² né³, cháu¹ náh² honh² ha³ lánh³ jmɨ́¹ má²zian² náh² ñí¹con² jná¹³ jmɨ́¹tin², hi³ cuɨ́¹ cha³conh² siáh³ honh² náh² ha³ lánh³ má²zian² náh² nɨ́² ta³né³²; jmu³ siáh³ la³ cun³ ta²¹ hi³ ca³jmuh³ náh² jáun² la³ jmɨ́¹ ñí¹, quí¹ nɨ́¹juáh³ tiá² jmúh¹³ náh² la³ nɨ́², jáun² jáunh¹³ jná¹³ hi³ já¹quin³² ná¹ tse³ míh¹ hún¹ sɨ́² nɨ́² ñí¹con² hnoh² nɨ́¹juáh³ tiá² la³ tsa³conh² yáh³ honh² náh². \v 6 Tson² bíh¹ jmuh³² hnoh² re² hi³ tiá² jen²³ náh² la³ cun³ hi³ jmu² tsá² cu³ nió³ haɨn²¹ tɨ³ con² Cú²la²¹, quí¹ ja³bí¹ jná¹³ siáh³ tiá² tɨ³² yáh³ tsɨn³² ná¹ tsá² hí³”. \p \v 7 ”Nɨ́¹juáh³ tsá² chi²¹ cuá¹, ¡cuɨ́¹ nie¹³ tsú² re² la³ cun³ hi³ juáh³ Jmɨ́²chí³ Chun¹ ñí¹con² tsá² ná¹lɨ́n³ cuáh³² la³ tán¹! Quí¹ nɨ́¹juáh³ tsá² ca³cah¹³ jmáɨ¹, tsá² hí³ bíh¹ cue¹ jná¹³ jáɨ¹³ hi³ cuh³ máɨ³ hi³ haɨ²¹ hmá² jmu² hi³ lɨ́¹³ zian² tsú² hi³ chi²¹ chu³ jo² hué¹³ Dió³² ñí¹ tianh³² tsú² tie³. \s1 Jáɨ¹³ hi³ ca³tɨn¹ tsá² lɨ́n³ cuáh³² já¹ juú² Esmirna \p \v 8 ”Né³² né³, zen² jáɨ¹³ lá² ñí¹con² tsá²cuú² tsá²tán² jná¹³, tsá² cuá¹tanh² hó¹ñí¹ tsá² má²lɨ́n³ cuáh³² já¹ juú² Esmirna, hi³ zéih³ la³ lá²: \p “Tsá² lɨ́n³ hí³ la³ñí¹ hi³ ca³la³ tɨ³ ñí¹ ca³táuh³, Tsá² ca³jun³ hi³ jáun² ca³jenh¹³ siáh³, Tsá² hí³ juáh³ la³ lá²: \v 9 Ño¹ bíh¹ jná¹³ re² he³ lánh³ rón³² ma³tsoh¹ náh² honh² jɨ³ hi³ má²tia³mii² náh² siáh³, tɨ³la³ uá¹ jáun² la³ jáun² né³, cun³ jáun² hánh³ bíh¹ hnoh². Ño¹ jná¹³ siáh³ lánh³ rón³² tú² hiáu³² hnoh² tsá² lɨ́¹ juáh³ hí³ hi³ lɨ́n³ *judíos, quí¹ tsá² hí³ dá² cáun² ná¹lɨ́n³ cu³ nió³ quioh²¹ *Satanás bíh¹. \v 10 Ha³ lɨ́² juenh³ náh² la³ cun³ hi³ má¹tsoh¹ náh² honh². Sá¹nɨ́² jɨe³, tia³juɨ³² lá² bíh¹ má²táuh³² tsá² hláɨnh¹ ma³ jan² hnoh² hñu³mí¹ñí², la³ cun³ hi³ ca³ lau³ tsú² hnoh². Quia³ jmáɨ¹ lɨ³ hniáuh³² má¹tsoh¹ hnoh² honh². Tɨ³la³ cuɨ́¹ tionh² náh² la³ má²tionh² jáun² ñí¹con² jná¹³, uá¹jinh¹ ca³la³ tɨ³ ñí¹ cá¹tsan³ náh², hi³ jáun² jná¹³ cué¹³ jáɨ¹³ hi³ lɨ́¹³ zian² náh² cun³ jmɨ́¹hi³nio² hi³ lɨ́³ jáun² la³juah²¹ dúh¹ cáun² *có²ron¹ná¹”. \p \v 11 ”Nɨ́¹juáh³ tsá² chi²¹ cuá¹, ¡cuɨ́¹ nie¹³ tsú² la³ cun³ hi³ juáh³ Jmɨ́²chí³ Chun¹ ñí¹con² tsá² ná¹lɨ́n³ cuáh³² la³ tán¹! Nɨ́¹juáh³ tsá² ca³cah¹³ jmáɨ¹, ha³ tiá² hi³ quiunh²¹ yáh³ tsú² ca³tɨ²¹ hmú³² ñí¹ má²tenh³. \s1 Jáɨ¹³ hi³ ca³tɨn¹ tsá² lɨ́n³ cuáh³² já¹ juú² Pérgamo \p \v 12 ”Né³² né³, zen² uá²jaɨ³² jáɨ¹³ lá² ñí¹con² tsá²cuú² tsá²tán² jná¹³, tsá² cuá¹tanh² hó¹ñí¹ tsá² má²lɨ́n³ cuáh³² já¹ juú² Pérgamo, hi³ zéih³ la³ lá²: \p “Tsá² quian³² hí³ mí¹táɨ³ hmu³ tá¹ tun³ jo²¹ juáh³ la³ lá²: \v 13 Ño¹ jná¹³ re² ha³ jinh¹ tionh² hnoh², hnoh² dá² tionh² ñí¹ cuá¹quien² Satanás bíh¹; tɨ³la³ uá¹ jáun² la³ jáun² tionh² náh² ñí¹ jáun², cun³ jáun² la³ má²zian² jáun² bíh¹ hnoh² hi³ ca³tɨn¹ jná¹³. Hí¹juáh³ tiá² ca³ma³zian¹³ yáh³ hnoh² hi³ ca³tɨn¹ jná¹³, uá¹jinh¹ jmáɨ¹ hi³ ca³jngɨh³ tsú² jáun² Antipas tsá² ca³náu² hí³ jáɨ¹³ la³ má²nau³² jáun² hi³ ca³tɨn¹ jná¹³, tsá² jun³ hí³ ñí¹ cuá³ nɨ́² Satanás. \v 14 Tɨ³la³ zia³² ca³lá² hi³ tiá² tɨ³² tsɨn³² jná¹³ hi³ jmuh³² hnoh², quí¹ cun³ñí¹ hi³ nɨ́² bí¹ tiáunh¹ ma³ jan² tsáu² ja¹ quián¹³ hnoh², tsá² tiá² hnió³ chá³² tɨ³ có³² la³ cun³ hi³ ca³ma³ta² hla¹ Balaam, tsá² ca³ma³tɨn² hla¹ Balac ha³ lánh³ rón³² ma³can² tsá² *Israel hi³ jmu³ tso³, hi³ cuh³ ngú³ quioh²¹ jáh³ má²lɨ́²jngɨh³ tsú² ta³ ñí¹ dió³² tsá² láɨn¹, jɨ³ hi³ lɨ́¹ jmu³ lɨ́¹ tsó²¹ nɨ́² siáh³. \v 15 Ja³bí¹ tiáunh¹ siáh³ ma³ jan² tsáu² ja¹ nɨ́² quián¹³ náh², tsá² taunh³² ta²¹ jáɨ¹³ quioh²¹ tsá² cu³ nió³ haɨn²¹ tɨ³ con² Cú²la²¹. \v 16 Jáun² né³, za¹ náh² jmɨ́¹ honh² ca³tɨ²¹ hi³ nɨ́², quí¹ lɨ́¹ zia³² lɨ́¹ jáunh¹³ ná¹ tia³juɨ³² hi³ já¹jmú³² ná¹ hniéi² quiúnh¹ tsá² hí³ cun³quionh³ mí¹táɨ³ hi³ cuá²ha² uen³² ná¹”. \p \v 17 ”Nɨ́¹juáh³ tsá² chi²¹ cuá¹, ¡cuɨ́¹ nie¹³ tsú² re² lɨ́n³² la³ cun³ hi³ juáh³ Jmɨ́²chí³ Chun¹ ñí¹con² tsá² ná¹lɨ́n³ cuáh³² la³ tán¹! Quí¹ nɨ́¹juáh³ tsá² ca³cah¹³ jmáɨ¹, tsá² hí³ bíh¹ cue¹ jná¹³ má³² hi³ jmáɨ² jáun² maná hi³ ná¹hmá¹ jáun², hi³ cuh³, cónh³ cá² máɨ³ quɨ́n¹ pih²¹ tiáu². Ñí¹ quɨ́n¹ pih²¹ jáun² né³ tón³² cáun² hi³ jmáɨ² tsú², hi³ hmaɨ²¹; hi³ jmáɨ² tsú² jáun² né³, jɨ́³²la³ hnga² bíh¹ tsá² he³ hí³ lɨ³ cuoh² hi³ jáun². \s1 Jáɨ¹³ hi³ ca³tɨn¹ tsá² lɨ́n³ cuáh³² já¹ juú² Tiatira \p \v 18 ”Né³² né³, zen² uá²jaɨ³² jáɨ¹³ lá² ñí¹con² tsá²cuú² tsá²tán² jná¹³, tsá² cuá¹tanh² hó¹ñí¹ tsá² má²lɨ́n³ cuáh³² já¹ juú² Tiatira, hi³ zéih³ la³ lá²: \p “Jon² Dió³² Tsá² zɨ́n³ mɨ́¹ñí¹ la³jmɨ́¹ lɨ́³ zɨ́h¹ sɨ́², Tsá² lɨ́³ siáh³ ta³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ mí¹ñí² zɨ́n³ lɨ́n³², hí³ bíh¹ juáh³ la³ lá²: \v 19 Jná¹³ cuo² lánh³ rón³² lɨ́³ táh³ hnoh²: hi³ hnau³ náh² jná¹³, hi³ nio² cáun² tán¹ honh² náh², hi³ ma³con²¹ náh² siáh³ la³jɨ́n³² tsáu², jɨ³ hi³ tion²³ náh² siáh³ honh² la³jɨ́³²; hi³ ño¹ jná¹³ siáh³ hi³ tɨ³ jlánh¹ bíh¹ hliáun³ ta²¹ chu²¹ má²ná¹jmuh³² náh² tá¹ la³ lá², la³ cónh³ bíh¹ jmɨ́¹tin². \v 20 Tɨ³la³ zia³² bíh¹ cáun² hi³ tiá² tɨ³² tsɨn³² jná¹³ hi³ jmuh³² hnoh²: Quí¹ nɨ́² bíh¹ cuá³ tsá²mɨ³ Jezabel, tsá² lɨ́¹ juáh³ hí³ hi³ lɨ́n³ jan² *tɨ³² jë¹ Dió³², tɨ³la³ má¹lɨ³² jáun² né³, sa³ má²can² bíh¹ tsú² tsáu² hi³ juáh³ dí² hi³ chu²¹ bíh¹ néh¹ nɨ́¹juáh³ hi³ jmu³ tsú² hi³ juón¹ quionh³ tsá² hlá² tsá² nɨ́², jɨ³ hi³ cuh³ siáh³ ngú³ quioh²¹ jáh³ má²lɨ́²jngɨh³ tsú² ñí¹con² dió³² tsá² láɨn¹. \v 21 Ca³cue³ bíh¹ jná¹³ tsá²mɨ³ nɨ́² jmáɨ¹ hi³ jmɨ́¹ lɨ³ tsa³conh² tsɨ́³ ca³tɨ²¹ hi³ hlah³ hi³ hó³² jáun², tɨ³la³ tiá² ca³lɨ³hnió³ yáh³ tsú². \v 22 Jáun² né³, sá¹nɨ́² niéi² náh² jáɨ¹³ lá²: Jná¹³ jmu¹ hi³ quió³² tsú² hi³ rá¹má²tso² lɨ́n³² tsɨ́³ la³ má²quionh³ jɨ³ la³jɨ́n³² tsá²ñuh² tsá² ja³² tsɨ́³ hi³ jmu² tso³ quionh³ dí², nɨ́¹juáh³ tsá²ñuh² tsá² tiá² chá³² tɨ³ có³² tá¹³ tsá²mɨ³ hí³. \v 23 Má¹hiá¹ má¹tsán¹³ jná¹³ siáh³ tsá² má²ca³hín¹³ jë¹ tsú² cun³quionh³ hi³ chéi³ hi³ uóu³², hi³ jáun² la³jɨ́n³² tsá² ná¹lɨ́n³ cuáh³² la³ tán¹ lɨ³ ñi³² hi³ jná¹³ bíh¹ Tsá² cuo² ná¹ jmɨ́¹ tsɨ́³ tsáu² jɨ³ hñu³ tsɨ́³ tsú² nɨ́² siáh³, hi³ jáun² jná¹³ bíh¹ má¹hmah²¹ ñí¹con² náh² la³ cun³ rón³² lɨ́³ ta²¹ hi³ jmuh³² náh². \v 24 Tɨ³la³ hnoh² tsá² Tiatira ñí¹ hná¹ nɨ́², tsá² tiá² táunh²³ náh² ta²¹ zión³² jáun², hi³ sa³jun³ ca³lɨ³ cuɨn² náh² siáh³ la³ cun³ hi³ juáh²³ jáun² tsá² hí³ jú¹ hún¹ quioh²¹ Satanás, ha³ tiú²uú² cué¹³ yáh³ jná¹³ cónh³í¹ cáun² liá¹ héi² ñí¹ hná¹ nɨ́² ñí¹con² hnoh². \v 25 Jɨ́³²la³ ti³ zianh³² náh² tiá³ juɨ³² hi³ má²quiánh¹ bí¹ náh² ca³la³ tɨ³ ñí¹ cuanh²¹ jná¹³. \v 26 Quí¹ nɨ́¹juáh³ tsá² ca³cah¹³ jmáɨ¹, jɨ³ hi³ jmu² siáh³ la³ má²jmu² jáun² la³ cun³ hi³ hnó³² jná¹³ ca³la³ ñí¹ cá¹táuh³ jmáɨ¹, jáun² tsá² la³ hí³ bíh¹ cue¹ jná¹³ jáɨ¹³ hi³ hau³ jáɨ¹³ ñí¹con² tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³. \v 27 La³jmɨ́¹ má²ca³cué³ jná¹³ jáun² Ñuh³² jáɨ¹³ hi³ ho² ná¹, la³ jáun² bíh¹ hau³ tsá² hí³ jáɨ¹³ hi³ ra³tsɨ³² héih³² ñí¹con² tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³, hi³ cuá¹ho² jáɨ¹³ cun³quionh³ cáun² hmá²hɨ́h¹ hi³ lɨ́³ mí¹ñí², hi³ jáun² juu³ tsunh³ tsú² tsáu² la³jmɨ́¹ juú² tsunh² tsú² cáun² hná¹ hia³² cuáh¹; \v 28 tsá² hí³ né³ cue¹ jná¹³ chí¹jmaɨ²¹ juenh¹³ hi³ ja³² tɨ³ ca³jniá³²”. \p \v 29 ”Nɨ́¹juáh³ tsá² chi²¹ cuá¹, ¡cuɨ́¹ nie¹³ tsú² re² lɨ́n³² la³ cun³ hi³ juáh³ Jmɨ́²chí³ Chun¹ ñí¹con² tsá² ná¹lɨ́n³ cuáh³² la³ tán¹! \c 3 \s1 Jáɨ¹³ hi³ ca³tɨn¹ tsá² lɨ́n³ cuáh³² já¹ juú² Sardis \p \v 1 ”Né³² né³, zen² uá²jaɨ³² jáɨ¹³ lá² ñí¹con² tsá²cuú² tsá²tán² jná¹³, tsá² cuá¹tanh² hó¹ñí¹ tsá² má²lɨ́n³ cuáh³² já¹ juú² Sardis, hi³ zéih³ la³ lá²: \p “La³ lá² juáh³ Tsá² jan² hí³ tá¹ quiaun³ jmɨ́²chí³ joh¹ Dió³² jɨ³ hi³ quian³² siáh³ tá¹ quiau³ chí¹jmaɨ²¹: Jná¹³ ño¹ la³ cun³ la³jɨ́³² hi³ jmuh³² hnoh², hi³ jáun² ño¹ jná¹³ hi³ hnoh² má²ná¹jún¹ bíh¹ uá¹jinh¹ la³jɨ́n³² tsáu² ná¹juáh²³ hi³ zian² bíh¹ hnoh². \v 2 ¡Nú¹ tianh³ dá² náh², hueh³ ziú³ máh¹! Jmu³ hua³hí¹³ la³ cun³ cú¹pih²¹ hi³ ziáun²³ nɨ́² quián¹³, ñeh² bíh¹ hi³ tsa³hín³ ca³la³ jɨ́³²; quí¹ má²cá²jɨ́e³² jná¹³ hi³ la³jɨ́³² hi³ jmuh³² hnoh² tiá² lɨ́³ yáh³ la³ cun³ jmɨ́¹ ca³tɨ²¹ lɨ́³ ta³ ñí¹ Dió³². \v 3 Cháu¹ honh² la³ cun³ hi³ má²ca³heh³ náh² jáun² jɨ³ hi³ má²ca³niéih² náh² jáun² siáh³, hi³ ma³ti²¹ re² tɨ³ chí¹ján³; za¹ jmɨ́¹ honh². Quí¹ nɨ́¹juáh³ tiá² hueh²¹ náh² ziú³ máh¹, jáun² jná¹³ jáunh¹³ ñí¹con² hnoh² la³jmɨ́¹ ja³² jan² háɨn² cáun² jmáɨ¹ hi³ tiá² ñíh¹ náh². \v 4 Tɨ³la³ cu³ jáun² zian² bíh¹ cu³ nió³ pih²¹ tsáu² já¹ juú² Sardis nɨ́², tsá² tiá² má²ca³ma³quiá¹ ha¹, tsá² hí³ tsa³ñi³táunh¹ quiúnh¹ jná¹³ hi³ ná¹quih³² hmɨh³² tiáu², quí¹ hi³ jáun² má²ca³tɨn¹ yáh³ tsú². \v 5 Nɨ́¹juáh³ tsá² ca³cah¹³ jmáɨ¹, tsá² hí³ bíh¹ lɨ́¹³ quɨ́h³² hmɨh³² tiáu², ha³ tiá² hin¹³ yáh³ jná¹³ hi³ jmáɨ² tsá² hí³ ñí¹ sí² ñí¹ rá¹tioh³ hi³ jmáɨ² tsá² lɨ́¹³ zian² cun³ jmɨ́¹hi³nio², tɨ³la³ jná¹³ dá² má¹tson¹³ bíh¹ ñí¹con² Ñuh³² jɨ³ ñí¹con² tsá²cuú² tsá²ta³ tsú² nɨ́² siáh³ hi³ tsá² joh² jná¹³ bíh¹ tsá² hí³”. \p \v 6 ”Nɨ́¹juáh³ tsá² chi²¹ cuá¹, ¡cuɨ́¹ nie¹³ tsú² re² lɨ́n³² la³ cun³ hi³ juáh³ Jmɨ́²chí³ Chun¹ ñí¹con² tsá² má²ná¹lɨ́n³ cuáh³² la³ tán¹! \s1 Jáɨ¹³ hi³ ca³tɨn¹ tsá² lɨ́n³ cuáh³² já¹ juú² Filadelfia \p \v 7 ”Né³² né³, zen² uá²jaɨ³² jáɨ¹³ lá² ñí¹con² tsá²cuú² tsá²tán² jná¹³, tsá² cuá¹tanh² hó¹ñí¹ tsá² má²lɨ́n³ cuáh³² já¹ juú² Filadelfia, hi³ zéih³ la³ lá²: \p “La³ lá² juáh³ Tsá² jlánh¹ hɨ́en¹, Tsá² tson² jë¹, Tsá² quian³² hí³ llave quioh²¹ hla¹ re²¹ Dá²vi²¹, Tsá² nia³² hí³ ho³hñú¹³, hi³ hí¹ jan² yáh³ tiú²uú² hin² lɨ́¹³ jnáɨ³² má¹lɨ³² jáun², hi³ nɨ́¹juáh³ nɨ́¹ má¹ca³jna³ tsú² ho³hñú¹³ né³, hí¹ jan² yáh³ tiú²uú² hin² lɨ́¹³ niá³² siáh³. Tsá² hí³ juáh³: \v 8 Jná¹³ cuo² lánh³ lɨ́³ ta²¹ quián¹³ hnoh². Sá¹nɨ́² jɨe³, jná¹³ má²cá²jmú³² hi³ há²na²¹ cáun² ho³hñú¹³ ñí¹con² hnoh², hi³ hí¹ jan² yáh³ tiá² hin² lɨ́¹³ jnáɨ³²; quí¹ uá¹jinh¹ cú¹pih²¹ pí³ zia³² quián¹³ náh², cu³ jáun² má²ca³tionh² bíh¹ náh² ta²¹ jáɨ¹³ quion²¹ jná¹³, ha³ tiá² má²ca³ma³zian¹³ yáh³ hnoh² ñí¹con² jná¹³. \v 9 Sá¹nɨ́² jɨeh³ dúh¹, tsá² joh¹ hí³ *Satanás tsá² tɨ́¹ jáɨn² hí³, tsá² lɨ́¹ ná¹juáh²³ hí³ hi³ lɨ́n³ *judíos ta³ tiá² lɨ́n³, ñí¹con² tsá² hí³ jmu¹ jná¹³ héih³² hi³ tsa³di³jñí³² ñí¹ hó²¹ máh¹ hnoh², hi³ jáun² lɨ³ ñi³² tsú² hi³ jná¹³ bíh¹ má²ca³ma³hnau¹ ná¹ hnoh². \v 10 Jmɨ́¹ cá¹juáh²¹ jná¹³ jáun² hi³ hniáuh³² cueh¹³ náh² honh² ca³ma³tih²¹ bíh¹ hnoh² héih³² jáun² quion²¹ jná¹³; hi³ jáun² dá² jná¹³ bíh¹ jmu¹ ná¹ hua³hí¹³ hnoh² nɨ́¹juáh³ nɨ́¹ má¹cua³² uu³mí²tsɨ³² hi³ má²ja³quián³ cua¹³ jáun² ñí¹ hué²¹ lá² hi³ ca³ lan³ ca³la³ jɨ́n³² tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³ lá². \v 11 Quí¹ má²ja³quián³ bíh¹ jáunh¹³ jná¹³; jáun² tiá³ zianh³² la³ cun³ hi³ zia³² nɨ́² ñí¹con² náh², hi³ jáun² hí¹ jan² tiá² hin² quin³ *có²ron¹ná¹ quián¹³ náh². \v 12 Nɨ́¹juáh³ tsá² ca³cah¹³ jmáɨ¹, tsá² hí³ bíh¹ jmu¹ jná¹³ hi³ lɨ́n³ la³juah²¹ dúh¹ cáun² pí²lia²¹ ñéih³ hñú³ hɨ́en¹ quioh²¹ Dió³² Juóu³² jná¹³, hi³ jáun² jmɨ́¹lɨ́h³ bíh¹ tiú²uú² cua³han² tsú² ñéih³ jáun². Tɨ³ coh³ quioh²¹ tsá² hí³ né³ tón¹³ jná¹³ hi³ jmáɨ² Dió³² Juóu³² jɨ³ hi³ jmáɨ² juú² quioh²¹ Dió³² Juóu³² jná¹³ hí³, la³ cun³ juú² Jerusalén hmaɨ²¹ yáh³, juú² ja³ jáun² ñí¹con² Dió³² Juóu³² jná¹³ tɨ³ hñu³mɨ³cuú²; ja³bí¹ tón¹³ jná¹³ siáh³ hi³ jmáɨ² huen² ná¹, cáun² hi³ jmáɨ² hmaɨ²¹”. \p \v 13 ”Nɨ́¹juáh³ tsá² chi²¹ cuá¹, ¡cuɨ́¹ nie¹³ tsú² re² lɨ́n³² la³ cun³ hi³ juáh³ Jmɨ́²chí³ Chun¹ ñí¹con² tsá² ná¹lɨ́n³ cuáh³² la³ tán¹! \s1 Jáɨ¹³ hi³ ca³tɨn¹ tsá² lɨ́n³ cuáh³² já¹ juú² Laodicea \p \v 14 ”Né³² né³, zen² siáh³ jáɨ¹³ lá² ñí¹con² tsá²cuú² tsá²tán² jná¹³, tsá² cuá¹tanh² hó¹ñí¹ tsá² má²lɨ́n³ cuáh³² zian² já¹ juú² Laodicea, hi³ zéih³ la³ lá²: \p “Tsá² jlánh¹ re² nau³² jáɨ¹³, Tsá² qui³ tson² jë¹, Tsá² lɨ́n³ hí³ mí¹zioh²¹ ca³tɨ²¹ la³jɨ́³² hi³ ca³jmú³ Dió³², Tsá² hí³ bíh¹ juáh³ la³jɨ́³² jáɨ¹³ ñí¹ hná¹ lá²: \v 15 Cuo² re² bíh¹ jná¹³ he³ lánh³ lɨ́³ ta²¹ quián¹³ hnoh². Tiá² má²zian² yáh³ hnoh² hi³ ca³tɨn¹ jná¹³ ca³la³ jonh³ jmɨ́¹ honh², hi³ sa³jun³ hau² yáh³ hnoh² jná¹³. ¡Sá¹jmɨ́¹ hi³ má²zian² hnoh² hi³ ca³tɨn¹ jná¹³ dúh¹, ho³ hi³ hau² náh² jná¹³! \v 16 Tɨ³la³ cun³ñí¹ hi³ ti³ lɨ́¹ lɨ́n³ náh² la³jmɨ́¹ lɨ́³ jmɨ² cháu³ bíh¹, sa³jun³ chéi³ sa³jun³ cuóuh³ yáh³, quí¹ hnoh² dá² cáun² lɨ́¹ haɨn²¹ náh² ja¹ bíh¹, hi³ jáun² dá² cáun² hñei²¹ bíh¹ jná¹³ hnoh² la³ jan² tsá² hñei³² cáun² hi³ tiá² jmá³. \v 17 Quí¹ hnoh² dá² jlánh¹ juáh³: Jnoh¹ bíh¹ cu³ nió³ tsá² hánh³ lɨ́n³², jlánh¹ re² má²ca³lɨ³ hánh³ jnoh¹, hi³ jáun² hí¹ cáun² yáh³ tiú²uú² hi³ lɨ³hniauh²³ quiú¹³. Hi³ tiá² ñíh¹ yáh³ náh² má¹lɨ³² jáun² hi³ hnoh² bíh¹ cu³ nió³ tsá² tsɨ́¹juɨ́³ cu³tí³, tsá² zenh² chu³ juɨ³², tsá² tia³mii², tsá² ten³, tsá² láun³ cuánh² cu³tí³. \v 18 Hi³ jáun² jná¹³ né³ juah³² hi³ chú³² láh¹³ hnoh² cú¹mí¹niau²¹ ñí¹con² jná¹³, hi³ má²ca³lɨ³ hngó³² cun³quionh³ sɨ́², hi³ jáun² bíh¹ ján¹ tson² lɨ³ hánh³ hnoh²; liá³ náh² siáh³ hmɨh³² tiáu² hi³ quɨ́h¹³ hi³ jáun² lɨ́¹³ chí¹jlɨn² náh², hi³ jáun² quin³ hua³heih²¹ quián¹³ náh²; hi³ liá³ náh² siáh³ mɨ́³ hi³ táh¹³ náh² mɨ́¹máh¹ hi³ jáun² lɨ́¹³ jɨeh²¹ hnoh². \v 19 Quí¹ jná¹³ dá² jin³² nɨ́¹juáh³ tsá² hno³ ná¹, jɨ³ hi³ tɨ́¹ jinh²¹ ná¹ tsú² siáh³; jáun² né³, ma³zián¹³ náh² hi³ ca³tɨn¹ jná¹³ ca³la³ jonh³ jmɨ́¹ honh², za¹ jmɨ́¹ honh² ca³tɨ²¹ hi³ hlah³ nɨ́². \v 20 Sá¹nɨ́² jɨe³ dúh¹, jná¹³ zenh² ho³hñú¹³ hi³ dí¹té²³ ná¹; nɨ́¹juáh³ lɨ³ua³ jan² tsá² náɨ³², hi³ niá³² tsú² siáh³ ho³hñú¹³ quioh²¹, jáun² jná¹³ né³ hu²¹ ñéih³ quioh²¹ tsú² hi³ jmu¹ ná¹ má³² cu³tsa³² quiúnh¹ tsú². \v 21 Nɨ́¹juáh³ tsá² ca³cah¹³ jmáɨ¹, tsá² hí³ bíh¹ cue¹ jná¹³ jáɨ¹³ hi³ tsa³cuá² cu³hén² ná¹, la³jmɨ́¹ ca³cah¹ jná¹³ jáun² jmáɨ¹, hi³ jáun² má²cuá¹tón²¹ jná¹³ cu³héin¹ Ñuh³²”. \p \v 22 ”Nɨ́¹juáh³ tsá² chi²¹ cuá¹, hi³ jáun² ¡cuɨ́¹ nie¹³ tsú² re² lɨ́n³² la³ cun³ hi³ juáh³ Jmɨ́²chí³ Chun¹ ñí¹con² tsá² má²ná¹lɨ́n³ cuáh³² la³ tán¹! \c 4 \s1 Má²tsú² má²jónh³² tsú² Dió³² hñu³mɨ³cuú² \p \v 1 Jmɨ́¹ má²lɨ³² jáun² né³ ca³jɨ́e³² jná¹³ cáun² ho³hñú¹³ hi³ há²na²¹ hñu³mɨ³cuú²; hi³ jáun² mah¹ hi³ la³ ca³náɨ³² jná¹³ jáun² jmɨ́¹tin² né³, ca³náɨ³² jná¹³ siáh³ hi³ ñí¹hleh²¹ siáh³ tsáu² la³jmɨ́¹ hén²³ cáun² mí¹ñí² trompeta, hi³ ñí¹juah²¹ la³ lá²: \p ―Uú³ hnú² tɨ³ lá², hi³ jáun² ñí¹ lá² hɨ́e¹³ jná¹³ la³ cun³ hi³ lɨ́¹³ jmɨ́¹tsú² jmɨ́¹ja³². \p \v 2 La³ cun³ jmɨ́¹jáun² né³ ca³jmú³ Jmɨ́²chí³ Chun¹ hi³ ca³jnia³ jéin³² jná¹³ cáun² hmá²sɨ¹ hi³ zeh² hñu³mɨ³cuú², ñí¹ hmá²sɨ¹ jáun² né³ cuá¹tsɨ²¹ jan² tsáu². \v 3 Ca³la³ cú²tú¹ cú²lí¹³ bíh¹ jniá³ Tsá² cuá¹tón²¹ hí³ ñí¹ hmá²sɨ¹ jáun², la³jmɨ́¹ zɨ́n³ quɨ́n¹ téh²³ tsú² jaspe ho³ cún¹ cornalina; hi³ la³ cu³ la³ jéin³ ñí¹ cuá¹tón²¹ tsú² jáun² né³ hen² jmɨ́²quɨ́n¹ réh² hi³ zɨ́n³ lɨ́n³² la³jmɨ́¹ zɨ́n³ cá² máɨ³ quɨ́n¹ esmeralda. \v 4 Cu³ jéin³ hmá²sɨ¹ jáun² ná¹táun³ siáh³ cónh³í¹ quiu³quiún³ hmá²sɨ¹ hi³ ná¹tsɨn¹ quiu³quiun³ tsá²daun³² tsá² ná¹quih³² hmɨh³² tiáu², hi³ ná¹hein³² siáh³ *có²ron¹ná¹ hi³ lɨ́³ cú¹mí¹niau²¹. \v 5 Ñí¹ hmá²sɨ¹ jáun² hia³² sɨ́² quioh²¹ miíh³², hi³ ca³la³ cú²tiú² cú²jan³² lɨ́n³² siáh³ nio² hi³ hén²³ tiá³ cu³tí³. Ta³ ñí¹ Tsá² cuá¹tón²¹ hí³ tsɨ́¹cau³² quiau³ sɨ́² hi³ jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ sɨ́² quɨ́² hmá²; sɨ́² jáun² né³ ca³tɨn¹ tá¹ quiaun³ jmɨ́²chí³ joh¹ Dió³². \v 6 Ta³ ñí¹ Tsá² cuá¹tsɨ²¹ hí³ hmá²sɨ¹ jáun² jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ cáun² jmɨ́²miih²¹ hi³ lɨ́³ jmáh³la³ hu³² hi³ nga² joh¹ cá² táun² cá² táun², hi³ lɨ́³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ jan³². \p La³ cu³ la³ jéin³ hmá²sɨ¹ jáun² tionh² siáh³ quiun³ tsá²cuú² tsá²chín³; tsá² hí³ né³ ná¹hó²¹ mɨ́¹ñí¹ tɨ³ ta³ ñí¹ jɨ³ tɨ³ cu³hna²¹ nɨ́² siáh³. \v 7 Tsá²cuú² tsá²chín³ la³ñí¹ hí³ jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ jan² hiah³², tsá² ñí¹ má²gon³ hí³ né³ jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ jan² cuá¹juɨ́² míh¹, tsá² ñí¹ má²gáun³ né³ jniá³ ñí¹ la³jmɨ́¹ jniá³ ñí¹ tsá²mɨ³cuóun², hi³ ñí¹ má²quiun³ tsá² hí³ né³ jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ jan² máɨ² hi³ hí¹ranh³². \v 8 Ma³ quin³² ma³ jan³² tsá²cuú² tsá²chín³ hí³ ná¹tsɨ²¹ ma³ jñéi³ chí¹ pí¹³, hi³ ná¹hó²¹ siáh³ mɨ́¹ñí¹ la³ coh³ la³ ñeh² quioh²¹. La³ huá² la³ jma² bíh¹ cun³ tiá² tunh²³ tsá² hí³ hi³ ná¹juáh²³ la³ lá²: \q1 ¡Tsá² hɨ́en¹, Tsá² hɨ́en¹, Tsá² hɨ́en¹ cu³tí³ bíh¹ Dió³² Juo¹³ dí², \q1 Tsá² cú² Tsá² juenh² cu³tí³ bíh¹, \q1 Tsá² qui³ zian² la³ cun³ jmɨ́¹tin², \q1 hi³ hí³ bíh¹ Tsá² zian² la³ má²zian² jáun²! \p \v 9 Ma³ quin³² ma³ cu³ jéin³² hi³ má²quien² tsá²cuú² tsá²chín³ hí³ Tsá² cuá¹tón²¹ hí³ ñí¹ hmá²sɨ¹ jáun², jɨ³ hi³ má²tsú² má²jónh³² tsú² siáh³ Tsá² hí³ hi³ cueh³² dí² tiá¹hmah¹ Tsá² zian² hí³ la³ cun³ jmɨ́¹hi³nio², \v 10 má¹lɨ³² jáun², tán¹ quiu³quiun³ tsá²daun³² hí³ tiánh²³ ná¹hin³ ca³la³ tɨ³ hué³² ta³ ñí¹ Tsá² cuá¹tón²¹ hí³ ñí¹ hmá²sɨ¹, hi³ má²tsú² má²jónh³² dí² Tsá² zian² hí³ la³ cun³ jmɨ́¹hi³nio², hi³ cha³² dí² siáh³ có²ron¹ná¹ hi³ ná¹hein³² ta³ ñí¹ Tsá² cuá¹tón²¹ hí³, hi³ juáh³ la³ lá²: \q1 \v 11 Hnú² Dió³² Juo¹³ jnoh¹, \q1 jan² hnú² bíh¹ ca³tɨ²¹ ma³quien² tsáu², \q1 jɨ³ hi³ ma³tsu³ ma³jáuh³² tsú², \q1 jɨ³ hi³ juáh³ tsú² hi³ hnú² bíh¹ Tsá² cú² juenh² nú²; \q1 quí¹ hnú² bíh¹ ca³jmuh³ la³jɨ́³² hi³ zia³², \q1 hi³ cun³ñí¹ hi³ tɨ³² honh² huen² bíh¹ hnú² ca³lɨ³zia³² la³jɨ́³² hi³ zia³². \c 5 \s1 Sí² rá¹pan² hi³ rá¹hñei³², jɨ³ hi³ rá¹quiun² tá¹ quiau³ jéin³² \p \v 1 Jáun² né³, jmɨ́¹jáun² ca³jɨ́e³² jná¹³ hi³ Tsá² cuá¹tsɨ²¹ hí³ ñí¹ hmá²sɨ¹ cuá¹zianh³² cuá² chu²¹ cáun² sí² rá¹pan² hi³ tioh³ huéh³ la³ coh³ la³ ñeh², hi³ rá¹hñei³² jɨ³ hi³ rá¹quiun² tá¹ quiau³ jéin³². \v 2 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ca³jɨen¹ jná¹³ jan² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³², tsá² jlánh¹ zia³² pí³ quioh²¹, hi³ hleh³² tiá³ lɨ́n³² hi³ nga² hi³ juáh³ la³ lá²: \p ―¿Hin² bíh¹ tsánh² ca³tɨn¹ záɨh³ tá¹ quiau³ hi³ rá¹hñéih³ sí² nɨ́² hi³ niá³²? \p \v 3 Tɨ³la³ hí¹ jan² yáh³ tiá² hin² zian² tsá² jmɨ́¹ ca³tɨn¹ niá³² sí² jáun² hi³ hɨ́³², sa³jun³ hñu³mɨ³cuú², sa³jun³ ñí¹ hué²¹ lá², hi³ sa³jun³ hñu³ hué³² siáh³. \v 4 Hi³ jáun² jná¹³ né³ ca³uó³² lɨ́n³² quí¹hliá² tiá² hin² tsanh³ yáh³ tsá² jmɨ́¹ lɨ́¹³ niá³² sí² jáun² hi³ hɨ́³². \v 5 Jmɨ́¹jáun² ca³záɨ³ jná¹³ jan² tsá²daun³² hí³ la³ lá²: \p ―Ha³ lɨ́²uú² uó² hnú², quí¹ Tsá² lɨ́n³ Hiah³², jan² Tsá² mí¹zionh² quioh²¹ hla¹ Judá, Tsá² jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ re²¹ Dá²vi²¹, hí³ bíh¹ má²ca³cah¹³ jmáɨ¹ hi³ jáun² hí³ bíh¹ má²ca³tɨn¹ niá³² sí² lá², hi³ ca³ tsú² tá¹ quiau³ hi³ rá¹hñéih³ sí² lá². \p \v 6 Jmɨ́¹jáun² ca³jɨen¹ jná¹³ jan² *Já¹ziáh² míh¹ hi³ zenh² ja¹ ñí¹ zeh¹ hmá²sɨ¹ quionh³ hmá²sɨ¹ hi³ ná¹tsɨn¹ jáun² tsá²daun³² hí³, la³ má²quionh³ tá¹ quiun³ tsá²cuú² tsá²chín³ hí³ nɨ́² siáh³. Já¹ziáh² míh¹ hí³ né³ má²quian³² cuoh² hi³ lin¹ hi³ má²ca³jngɨh³ tsú². Hí³ né³ jmɨ́¹ tsɨ²¹ quiau³ juɨ́¹³ hi³ jmɨ́¹ zia³² siáh³ quiau³ máɨ³ mɨ́¹ñí¹; la³jɨ́³² hi³ jáun² né³ lɨ́³ li²¹ hi³ ca³tɨn¹ tán¹ quiaun³ jmɨ́²chí³ joh¹ Dió³² hi³ má²ca³zen³ dí² ñí¹ quioh²¹ tá¹ cáun² ñí¹ cuá¹ ñí¹ hué²¹ lá². \v 7 Jáun² Tsá² lɨ́n³ Já¹ziáh² míh¹ hí³ ngau³ ñí¹ cuá¹tón²¹ Tsá² cuá¹tsɨ²¹ hí³ ñí¹ hmá²sɨ¹, hi³ ca³ñí¹quián¹³ sí² cuá¹zianh³² tsú² jáun² tɨ³ cuá² chu²¹. \v 8 Jmɨ́¹ má²lɨ́²quián³ Tsá² hí³ sí² jáun² né³, tá¹ quiun³ bíh¹ tsá²cuú² tsá²chín³ hí³ la³ má²quionh³ tá¹ quiu³quiun³ tsá²daun³² hí³ ca³jmú³ ná¹hin³ la³ tɨ³ hué³² ta³ ñí¹ Tsá² lɨ́n³ hí³ Já¹ziáh² míh¹. Ma³ quin³² ma³ jan³² tsá²daun³² hí³ jmɨ́¹ ná¹zianh³² ma³ cáun² tun³² pih²¹ hi³ caɨ³² tsú², hi³ ná¹zianh³² siáh³ ma³ cáun² uon² hi³ lɨ́³ cú¹mí¹niau²¹ hi³ canh² ziún². Ziún² jáun² né³ lɨ́³ la³jɨ́³² jáɨ¹³ hi³ ná¹hleh³² tsá² joh¹ Dió³² ñí¹con². \v 9 Hi³ jáun² tsá² hí³ jmɨ́¹ ná¹hɨe³² siáh³ cáun² sun¹ hmaɨ²¹ hi³ juáh³ la³ lá²: \q1 Hnú² bíh¹ ca³tɨn¹ nú² hi³ niáh¹³ sí² nɨ́², \q1 hi³ cáɨh¹ nú² tá¹ quiau³ hi³ chí¹hñéih²³ nɨ́², \q1 quí¹ hnú² bíh¹ ca³jngah³ tsáu²; \q1 hi³ cun³quionh³ jmɨ́²hán¹ nú² ca³lian³² nú² tsáu², \q1 hi³ jáun² lɨ́¹³ lɨ́n³ tsú² tsá² joh¹ Dió³², \q1 tsá² ja¹ quioh²¹ ca³la³ jánh³ dú¹ ñí¹ mí¹zionh² tsáu², \q1 la³jáh³ dú¹ ñí¹ juo³ tsá² jma², \q1 jɨ³ la³jɨ́n³² tsá² zian² ma³ quin³² ma³ caun³² hué³² nɨ́² siáh³. \q1 \v 10 Quí¹ má²ca³jmuh³ hnú² hi³ ná¹lɨ́n³ tsú² cu³ nió³ re²¹ jɨ³ mí²tsáu² nɨ́² siáh³ hi³ ca³tɨn¹ Dió³² Juo¹³ jnoh¹, \q1 hi³ jáun² tsa³tánh¹ tsú² hi³ tsa³háu³ jáɨ¹³ ñí¹ hué²¹ ó³². \p \v 11 La³ cun³ jmɨ́¹jáun² ca³jɨen¹ jná¹³ juóun³² lɨ́n³² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² tionh² la³ cu³ la³ jéin³ ñí¹ cuá¹tón²¹ Tsá² cuá¹tsɨ²¹ hí³ ñí¹ hmá²sɨ¹ jáun², la³ má²quionh³ tsá²cuú² tsá²chín³ hí³ jɨ³ tsá²daun³² hí³ nɨ́² siáh³, jɨ³ hi³ ca³náɨ³² jná¹³ siáh³ mah¹ hi³ ná¹hleh³² tsá²cuú² tsá²ta³ hí³ Dió³². Tɨ³ la³ mei²¹ cu³tí³ bíh¹ tsá² hí³ tionh² ñí¹ jáun² \v 12 hi³ ná¹hleh³² tiá³ lɨ́n³² hi³ ná¹juáh²³ la³ lá²: \q1 ¡Cun³ ca³tɨn¹ bíh¹ Tsá² lɨ́n³ hí³ *Já¹ziáh² míh¹, \q1 Tsá² ca³jngɨh³ tsú² hí³, \q1 hi³ cu³tí³ ho² jáɨ¹³, \q1 hi³ quioh²¹ la³jɨ́³² hi³ zia³², \q1 hi³ quia³lín³ siáh³ jmɨ́¹ tsɨ́³, \q1 hi³ ho² siáh³ pí³, \q1 jɨ³ hi³ hléh³² siáh³ tsáu² re² hi³ ca³tɨn¹ tsú², \q1 hi³ lɨ³ quien² tsú², \q1 jɨ³ hi³ ma³tsu³ ma³jáuh³² siáh³ tsáu²! \p \v 13 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ca³náɨ³² jná¹³ siáh³ hi³ ca³hléh³ jɨ³lɨn² tsá² ca³ma³jnia² Dió³² hñu³mɨ³cuú², jɨ³ ñí¹ hué²¹ lá², jɨ³ hñu³ hué³², jɨ³ hñu³ jmɨ́²miih²¹ nɨ́² siáh³, la³ cun³ la³jɨ́³² hi³ hu²¹ jmɨ́²chí³ hi³ zia³² la³ cu³ la³ juéh³ mɨ³cuú² yáh³, hi³ ca³juáh³ la³ lá²: \q1 ¡Cuɨ́¹ má¹tsú¹ má¹jónh²¹ tsáu² Tsá² cuá¹tón²¹ ñí¹ hmá²sɨ¹ \q1 la³ má²quionh³ Tsá² lɨ́n³ *Já¹ziáh² míh¹, \q1 hi³ cuɨ́¹ hleh²¹ tsú² siáh³ re² hi³ ca³tɨn¹ tsú², \q1 hi³ cuɨ́¹ lɨ³quien² tsú², \q1 hi³ cuɨ́¹ ná¹ho² tsú² siáh³ jáɨ¹³ ca³la³ cun³ jmɨ́¹hi³nio²! \p \v 14 Hi³ jáun² tá¹ quiun³ tsá²cuú² tsá²chín³ hí³ né³ ca³juáh³ siáh³: \p ―¡Tson² bíh¹ cu³tí³, la³ nɨ́² cuɨ́¹ lɨ́¹³! \p Hi³ jáun² tsá²daun³² hí³ ca³tiánh³ siáh³ ná¹hin³ ca³la³ tɨ³ hué³² ta³ ñí¹ tsá² gon³ nɨ́² hi³ ca³ma³tsu³ ma³jónh³² dí². \c 6 \s1 Tá¹ quiau³ hi³ rá¹hñéih²³ sí² \p \v 1 Jáun² né³, ca³jɨen¹ jná¹³ Tsá² lɨ́n³ *Já¹ziáh² míh¹ hi³ ca³ca³ cáun² hi³ chí¹hñéih²³ jáun² sí² rá¹pan² jáun². Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³ ca³náɨ³² jná¹³ hi³ ca³hléh³ jan² tsá²cuú² tsá²chín³ hí³, hi³ ca³hléh³ tiá³ la³jmɨ́¹ jmu² miíh³² hi³ ca³juáh³: \p ―¡Sá¹nɨ́² ña³² ñá²jɨe³! \p \v 2 Jmɨ́¹jáun² ca³jɨen¹ jná¹³ jan² tsa³cuá¹ tiáun². Tsá² cuá¹tsɨn¹ tsa³cuá¹ hí³ né³ jmɨ́¹ zianh³² cáun² hmá² jlie³² he² hñe¹³, cáun² hi³ jmu² tsa³háɨ³ hmá² zunh²¹. Jáun² hiauh³ cáun² *có²ron¹ná¹ hi³ lin¹ hi³ lɨ́n³ tsá² cah²³ jmáɨ¹ ja¹ hniéi², jáun² ngau³ siáh³ hi³ cah¹³ siáh³ jmáɨ¹ la³ má²cah²³ jáun². \p \v 3 Jáun² né³, jmɨ́¹ ca³ca³ Tsá² lɨ́n³ hí³ *Já¹ziáh² míh¹ ñí¹ má²tun³ hi³ chí¹hñéih²³ jáun² sí², ca³náɨ³² jná¹³ hi³ ñí¹ ca³hléh³ tsá²cuú² tsá²chín³ ñí¹ má²gon³ hí³, hi³ ñí¹juah²¹ siáh³ la³ lá²: \p ―¡Sá¹nɨ́² ña³² ñá²jɨe³! \p \v 4 Jmɨ́¹jáun² ja³ siáh³ jan² tsa³cuá¹ dáɨn³. Tsá² cuá¹tsɨn¹ tsa³cuá¹ hí³ né³ hiauh³ jáɨ¹³ hi³ jmu³ hi³ tiú²uú² tie³ tiánh³² tsá² zian² ñí¹ hué²¹ lá². Tsá² hí³ dá² jmu³ hi³ qui³ jngɨ́h³ bíh¹ tsá²ján² tsá²ján²; hi³ jáun² dá² tsá² cuá¹tsɨn¹ hí³ tsa³cuá¹ hiauh³ cáun² mí¹táɨ³ pa²¹ hi³ hmu³ tá¹ tun³ jo²¹. \p \v 5 Jáun² jmɨ́¹ ca³ca³ siáh³ Tsá² lɨ́n³ hí³ *Já¹ziáh² míh¹ ñí¹ má²hnɨ³² hi³ hñéih³ jáun² sí², jáun² ca³náɨ³² jná¹³ hi³ ñí¹ca³hléh³ siáh³ tsá²cuú² tsá²chín³ tsá² ñí¹ má²gáun³ hí³ la³ lá²: \p ―¡Sá¹nɨ́² ña³² ñá²jɨe³! \p Jmɨ́¹ cá¹jɨ́e²¹ jáun² jná¹³ ca³jnia³ siáh³ jan² tsa³cuá¹ liánh². Tsá² cuá¹tsɨn¹ tsa³cuá¹ hí³ né³ zianh³² cáun² má¹héih²¹. \v 6 Jáun² ca³náɨ³² jná¹³ siáh³ cáun² mah¹ ja¹ quioh²¹ tsá²cuú² tsá²chín³ hí³ hi³ ñí¹juah²¹ la³ lá²: \p ―Jɨ́³²la³ cá² cuah²¹ tán¹ bíh¹ cuú²miih²¹ jéi³²í¹ lɨ́¹³ lá³² tsú² cun³quionh³ cáun² *cú¹tiáu², hi³ hnɨ³² cuah²¹ bíh¹ cuú² miih²¹ cebada siáh³ la³ cun³ cáun² cú¹tiáu²; tɨ³la³ ha³ lɨ́² cua³hliah²¹ jmɨ² no¹ má¹ná¹, sa³jun³ mu² ráu³ mɨ³ uóun²jɨeh¹³. \p \v 7 Jáun² né³, jmɨ́¹ ca³ca³ Tsá² lɨ́n³ hí³ Já¹ziáh² míh¹ ñí¹ má²quiún³ hi³ rá¹hñéih²³ sí² jáun², jáun² ca³náɨ³² jná¹³ hi³ ñí¹ ca³juáh³ tsá² ñí¹ má²quiun³ tsá²cuú² tsá²chín³ hí³ la³ lá²: \p ―¡Sá¹nɨ́² ña³² ñá²jɨe³! \p \v 8 Jmɨ́¹ cá¹jɨ́e²¹ jná¹³ jáun² né³ ca³jnia³ jan² tsa³cuá¹ rénh² hlúnh¹. Tsá² cuá¹tsɨn¹ tsa³cuá¹ hí³ né³ jmáɨ² “Hmú³²”. Cu³hna²¹ tsá² hí³ né³ ja³ siáh³ jan² tsá² quioh²¹ ñí¹ tionh¹ hla¹. Tsá² gon³ hí³ né³ hiauh³ jáɨ¹³ hi³ jmu³ hian² tsɨ́³ ñí¹con² tsá² zian² cá² cuonh¹ mɨ³cuú², hi³ ma³hia³ ma³tsan² tsú² tsá² hí³ cun³quionh³ mí¹táɨ³, cun³quionh³ ho³cuóun³, cun³quionh³ tsáu¹, jɨ³ cun³quionh³ hi³ quɨeh¹³ tsú² siáh³ jáh³ hngá¹ jáh³ náɨ² zian² hngá¹máh³ lá². \p \v 9 Jáun² né³, jmɨ́¹ ca³ca³ Tsá² lɨ́n³ hí³ Já¹ziáh² míh¹ ñí¹ má²hñá³ hi³ chí¹hñéih²³ jáun² sí², jáun² ca³jɨ́e³² jná¹³ ñeh² ñí¹hiú¹³ hi³ tionh² jmɨ́²chí³ joh¹ tsá² má²cá²hiá² cá²tsan³ jmɨ́¹tin² cun³ñí¹ hi³ ca³hléh³ jú¹ chú³² quioh²¹ Dió³², jɨ³ cun³ñí¹ hi³ ca³zanh³ tsú² tiá³ jú¹ tson² hi³ ca³hiauh³ jáun². \v 10 Tsá² hí³ né³ ná¹hleh³² tiá³ lɨ́n³² hi³ ná¹juáh²³: \p ―Hnú² Dió³² Juo¹³ jnoh¹, Tsá² chun¹, Tsá² tson² jë¹, ¿lɨ́h³ máh³ chau²¹ jmáɨ¹ hi³ rá¹tsɨh³² hnú² héih³² ñí¹con² tsá² zian² ñí¹ hué²¹ ó³² hi³ jéinh¹ hnú² ñí¹con² tsú² cun³ñí¹ hi³ ca³táɨn³ tsú² jmɨ́²hán¹ jnoh¹? \p \v 11 Jmɨ́¹jáun² hiauh³ tsá² hí³ ma³ cáun² hmɨh³² tiáu² hi³ quɨ́h³², hi³ ca³záɨh³ tsú² siáh³ tsá² hí³ hi³ hniáuh³² ján³² cónh³í¹ cu³tiá³ tá¹la³ hián¹³ hi³ hiá¹ tsán¹³ siáh³ *tsá² má²ná¹hlánh¹ joh¹ Cristo raɨnh²¹ tsú² la³jmɨ́¹ má²cá²hiá² cá²tsan³ hí³ dí². \p \v 12 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ca³jɨ́e³² jná¹³ siáh³ hi³ ca³ca³ Tsá² lɨ́n³ hí³ Já¹ziáh² míh¹ ñí¹ má²jñéi³ hi³ chí¹hñéih²³ sí² jáun². Jmɨ́¹jáun² né³ ca³qui³ ca³jɨ́eh³ hué³² tiá³ lɨ́n³². Jáun² ca³nieh² hiú², hi³ ca³jnia³ la³jmɨ́¹ jniá³ cáun² hmɨh³² liáh² hi³ quɨh³² tsú² nɨ́¹juáh³ jmɨ́¹ nio² hlah³ tsɨ́³, hi³ zɨ́h² hí¹tán¹ né³ ca³jnia³ siáh³ la³jmɨ́¹ jniá³ jmɨ². \v 13 Hi³ ca³ziú² cá²súh³² siáh³ chí¹jmaɨ²¹ la³ tɨ³ hué³² la³jmɨ́¹ suh³² mɨ³ sí² co² ta³ zɨ́h³ nɨ́¹juáh³ jmɨ́¹ ja³² chí³ tiáu³. \v 14 Chi³cuú² ñí¹ haɨ²¹ chí¹jmaɨ²¹ né³ ca³quí² cá²pan³ la³jmɨ́¹ pan²³ tsú² cá² mu²¹ mɨ́¹ sí²; hi³ la³jɨ́³² hngá¹máh³ né³, jɨ³ la³jɨ́³² hué³² pih²¹ hi³ jmɨ́¹ tioh³ chu³ jmáɨ² ca³quí² cá²quin³ bíh¹ ñí¹ jmɨ́¹ nio¹. \v 15 Jmɨ́¹jáun² né³ tsá² ná¹lɨ́n³ re²¹ ñí¹ hué²¹ lá² ca³qui³ ca³hinh³ hñu³ hláu² hñu³ quɨ́n¹ ja¹ hngá¹ ja¹ náɨ², la³ má²quionh³ tsú² tsá² cá¹ tsá² pán¹, tsá² ná¹lɨ́n³ juo¹³ hliáu³, tsá² hánh³, jɨ³ tsá² huáh² tsɨ́³, la³ má²quionh³ la³jɨ́n³² tsá² má²ná¹hlánh¹ joh¹ tsáu² jɨ³ tsá² zian² hi³ ca³tɨn¹ hmóu³² nɨ́² siáh³. \v 16 Tsá² hí³ né³ juáh³ la³ lá², hi³ zaɨh³² máh³ jɨ³ hláu² quɨ́n¹: \p ―¡Cuɨ́¹ quí¹ cuɨ́¹ quɨh²¹ hnoh² ñí¹ quiú¹³ jnoh¹, jla¹ tiá³ hnoh² jnoh¹; jmu³ hi³ tiú²uú² jɨ́e³² Tsá² cuá¹tón²¹ ó³² ñí¹ hmá²sɨ¹, jɨ³ hi³ tiú²uú² jɨ́e³² Tsá² lɨ́n³ ó³² Já¹ziáh² míh¹, Tsá² rá²tsa² ó³² jnoh¹ héih³² ca³la³ hi³ míh²³ tsɨ́³! \v 17 Quí¹ má²cá²chó³² bíh¹ jmáɨ¹ jueh³² jáun², jmáɨ¹ hi³ ná¹jmúh³² tsú² tsáu² ca³la³ hi³ míh²³ lɨ́n³² tsɨ́³, hi³ ¿hin² dá² lɨ́¹³ tioh²¹ tsɨ́³ hi³ nɨ́²? \c 7 \s1 Tsá² ná¹quiánh¹ ja¹ quioh²¹ tsá² Israel \p \v 1 Jáun² né³, jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ca³jɨen¹ jná¹³ quiun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² hi³ ná¹táun³ tá¹ quiún³ cuoh¹ mɨ³cuú² hi³ ná¹jnaɨ³² juɨ²¹ tá¹ quiún³ mí¹zioh²¹ chí³, hi³ jáun² hí¹ cú¹pih²¹ chí³ tiá² póh³ ñí¹ hué²¹, sa³jun³ ñí¹ jmɨ́²miih²¹, sa³jun³ ñí¹con² hí¹ cáun² hmá². \v 2 Jmɨ́¹jáun² ca³jɨen¹ jná¹³ siáh³ jan² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² hi³ cuá¹ja³² tɨ³ juɨ³² ñí¹ hia³² hiú² hi³ zianh³² sello quioh²¹ Dió³² Tsá² juú²tsáun², jáun² ca³hóh³² tiá³ hi³ ca³liéinh³² tsá² quiun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³², tsá² hiauh³ hí³ jáɨ¹³ hi³ hliah³ ñí¹ hué²¹ jɨ³ jmɨ́²miih²¹ nɨ́² siáh³, hi³ juáh³ la³ lá²: \p \v 3 ―¡Ha³ lɨ́² lɨ́¹ má²hliah²¹ tín² ñí¹ hué²¹ nɨ́², sa³jun³ jmɨ́²miih²¹, sa³jun³ hmá², ta³ tiá² má²lɨ́²jmú¹³ jnoh¹ lin¹ chí¹quie¹³ tsá² ná¹lɨ́n³ *tsá² má²ná¹hlánh¹ joh¹ Dió³² Juo¹³ dí². \p \v 4 Jmɨ́¹jáun² ca³náɨ³² jná¹³ hi³ tsá² ná¹quian³² hí³ li²¹ jáun² tín³ hña³láu³ tsɨ²¹ tu³la³quiún³ mei²¹ tsáu² cun³ñí¹ jɨ³lɨn² tsá² ca³quiánh³ ja¹ tá¹ quia³tún³ nió³ tsá² *Israel. \v 5 Quia³tún³ mei²¹ tsá² jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ Judá hiauh³ li²¹ jáun², la³ má²quionh³ quia³tún³ mei²¹ tsá² jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ Rubén; quia³tún³ mei²¹ tsá² jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ Gad; \v 6 quia³tún³ mei²¹ tsá² jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ Aser; quia³tún³ mei²¹ tsá² jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ Neftalí; quia³tún³ mei²¹ tsá² jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ Manasés; \v 7 quia³tún³ mei²¹ tsá² jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ Sɨ³ñóh³; quia³tún³ mei²¹ tsá² jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ Leví; quia³tún³ mei²¹ tsá² jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ Isacar; \v 8 quia³tún³ mei²¹ tsá² jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ Zabulón; quia³tún³ mei²¹ tsá² jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ Sé³²; hi³ cónh³ quia³tún³ mei²¹ siáh³ tsá² jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ Benjamín. \s1 Tsá² juóun³² hmɨ́h¹ cu³tí³ bíh¹ ná¹quih³² hmɨh³² tiáu² \p \v 9 Jmɨ́¹ má²lɨ³² jáun² né³ ca³jɨen¹ jná¹³ siáh³ juóun³² hmɨ́h¹ cu³tí³ bíh¹ tsá² ná¹quih³² hmɨh³² tiáu², tsá² ja¹ quioh²¹ tsá² zian² ma³ quin³² ma³ caun³² hué³², la³jánh³ dú¹ ñí¹ mí¹zionh² tsáu², jɨ³ la³jáh³ dú¹ ñí¹ juo³ tsá² jma² nɨ́² siáh³; ca³la³ jun³ hi³ tián³ hɨn¹³ yáh³ tsá² hí³ hi³ tionh² ná¹táun³ ta³ ñí¹ Tsá² cuá¹tsɨ²¹ hí³ hmá²sɨ¹ jɨ³ ta³ ñí¹ Tsá² lɨ́n³ hí³ *Já¹ziáh² míh¹. Tsá² hí³ ná¹zianh³² mu²¹ hmá² zún³, \v 10 hi³ ná¹hleh³² tiá³ hi³ ná¹juáh²³ la³ lá²: \q1 ¡Jnoh¹ ca³liáu³ cun³ñí¹ hi³ ca³tɨn¹ Dió³² Juo¹³ dí², \q1 Tsá² cuá¹tón²¹ ñí¹ hmá²sɨ¹ quioh²¹, \q1 jɨ³ cun³ñí¹ hi³ ca³tɨn¹ Tsá² lɨ́n³ Já¹ziáh² míh¹ nɨ́² siáh³! \m \v 11 La³jɨ́n³² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² jmɨ́¹ tionh¹ la³ cu³ la³ jéin³ ñí¹ zeh¹ hmá²sɨ¹ jáun², jɨ³ la³ cu³ la³ jéin³ ñí¹ tionh¹ tsá²daun³² hí³ la³ má²quionh³ tá¹ quiun³ tsá²cuú² tsá²chín³ hí³ nɨ́² siáh³. Tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² hí³ né³ ca³tiánh³ ná¹hin³ ca³la³ tɨ³ hué³² ta³ ñí¹ Dió³² hi³ ca³ma³tsu³ ma³jónh³² dí², \v 12 hi³ ca³juáh³ la³ lá²: \q1 ¡Tson² bíh¹ cu³tí³! \q1 La³jɨ́n³² tsáu² bíh¹ ca³tɨn¹ ma³jnia² hi³ hnga² Dió³² Juo¹³ bíh¹ dí² ca³tɨ²¹ ma³tsu³ ma³jáuh³² tsáu², \q1 hi³ lɨ³ quien², \q1 hi³ quia³lín³ jmɨ́¹ tsɨ́³, \q1 hi³ cué³² tsáu² tiá¹hmah¹, \q1 hi³ hléh³² tsú² re² hi³ ca³tɨn¹ tsú², \q1 hi³ ho² siáh³ jáɨ¹³, \q1 jɨ³ hi³ ho² pí³ nɨ́² siáh³. \q1 Jáun² né³, la³jɨ́³² hi³ nɨ́² cuɨ́¹ lɨ́³ ca³la³ cun³ jmɨ́¹hi³nio². \q1 ¡Tson² bíh¹ cu³tí³ la³ jáun²! \p \v 13 Jáun² jan² tsá²daun³² hí³ ca³ngáɨ³ ñí¹con² jná¹³ hi³ ca³juáh³: \p ―¿Ñíh¹ hnú² hin² tsánh² tsá² ná¹quih³² nɨ́² hmɨh³² tiáu², hi³ ha³ jinh¹ ja³taunh²¹ tsú²? \p \v 14 Hi³ jáun² jná¹³ né³ ca³ngáɨ³²: \p ―Tɨ³², huen² bíh¹ hnú² ñíh¹. \p Hi³ jáun² tsá²daun³² hí³ né³ ca³juáh³ siáh³: \p ―Tsá² nɨ́² dá² tsá² má²ca³há² ca³nga² ja¹ la³jɨ́³² uu³mí²tsɨ³² huáh² tsɨ́³ lɨ́n³² jáun² bíh¹, hi³ má²ca³ráɨn³² tsú² ha¹ cun³quionh³ jmɨ́²hán¹ Tsá² lɨ́n³ Já¹ziáh² míh¹, hi³ jáun² má²ca³lɨ³ tiáu² ha¹ tsú². \q1 \v 15 Cun³ñí¹ hi³ jáun² bíh¹ tionh² tsú² ta³ ñí¹ Dió³² \q1 hi³ ná¹má²cú² má²háɨn³² tsú² Dió³² la³ huá² la³ jma² ñéih³ hñú³ hɨ́en¹ quioh²¹. \q1 Hi³ jáun² né³, Tsá² cuá¹tón²¹ nɨ́² ñí¹ hmá²sɨ¹ taunh¹³ hó¹ñí¹. \q1 \v 16 Tsá² nɨ́² tiú²uú² ma³tso² yáh³ tsɨ́³ hi³ ñí¹cuóunh²¹ ho³ hi³ hí¹quiéin² tsɨ́³, \q1 sa³jun³ ma³tso² tsú² tsɨ́³ hi³ chéi³ hiú², \q1 hi³ sa³jun³ uú² ma³tso² tsú² tsɨ́³ hi³ chéi³ jiéi³². \q1 \v 17 Quí¹ Tsá² lɨ́n³ nɨ́² Já¹ziáh² míh¹, \q1 Tsá² zenh² nɨ́² ta³ ñí¹ Tsá² cuá¹tón²¹ ñí¹ hmá²sɨ¹, \q1 Tsá² nɨ́² bíh¹ jmu³ hua³hí¹³ hi³ tsa³ñi³jau¹ ñí¹ ñei³² jmáɨ² hi³ jmu² hi³ lɨ́¹³ zian² tsú²; \q1 hi³ jáun² Dió³² né³ zí³² jmɨ² zɨ́h¹ hi³ taɨn³² ñí¹ tsá² nɨ́². \c 8 \s1 Ñí¹ má²quiau³ hi³ rá¹hñéih²³ sí² jɨ³ hú³ míh¹ ñí¹ toh² tsú² ziún² \p \v 1 Jáun² né³, jmɨ́¹ ca³ca³ Tsá² lɨ́n³ hí³ *Já¹ziáh² míh¹ ñí¹ má²quiau³ hi³ jmɨ́¹ rá¹hñéih²³ jáun² sí², jmɨ́¹jáun² ca³niau³ ta³máɨh³ pih²¹ hñu³mɨ³cuú² cun³ cá² tsá¹ o¹rá¹. \v 2 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ca³jɨen¹ jná¹³ quiaun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² hi³ ná¹táun³ ta³ ñí¹ Dió³², tsá² hí³ né³ hiauh³ quiau³ mí¹ñí² trompetas. \v 3 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ja³ siáh³ jan² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² hi³ ca³náu² ñí¹ lɨ́³ ñí¹hiú¹³, hi³ zianh³² cáun² hú³ míh¹ cú¹mí¹niau²¹ hi³ toh² tsú² sɨ́²táh² hi³ jɨn³² ziún². Jmɨ́¹jáun² hiauh³ hliáun³ ziún² hi³ jɨ́n³² hi³ jmu³ mí²ñí¹ ñí¹ quioh²¹ ñí¹hiú¹³ hi³ lɨ́³ jáun² jmáh³la³ cú¹mí¹niau²¹, hi³ zeh² jáun² ta³ ñí¹ Tsá² cuá¹tón²¹ hí³ ñí¹ hmá²sɨ¹ jáun², hi³ hlión³² hná¹ jáɨ¹³ quioh²¹ tsá² ná¹liéinh³² Dió³², la³ cun³ la³jɨ́n³² tsá² joh¹ Dió³². \v 4 Hi³ jáun² mí²ñí¹ ziún² jáun² cáu³ ñí¹ hó²¹ñí¹ Dió³², la³ má²quionh³ jáɨ¹³ hi³ ná¹hleh³² jáun² tsá² joh¹ Dió³² hi³ ná¹liéinh³² tsú² jáun² Dió³². \v 5 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³ ca³can³ siáh³ tsá²cuú² tsá²ta³ hí³ Dió³² hú³ pih²¹ jáun² hi³ ca³ma³cónh³² mɨ³ sɨ́²táh² hún¹ sɨ́² hi³ ná¹tsɨ²¹ jáun² ñí¹hiú¹³, hi³ jáun² ca³cuɨ́³ tsú² tɨ³ ñí¹ hué²¹ lá²; jmɨ́¹jáun² ca³hín¹ tiá³ lɨ́n³² hi³ ca³lɨ³ tiú² jan³² lɨ́n³², hi³ ca³quí² cá²zíh³² sɨ́² quioh²¹ miíh³² jɨ³ hi³ ca³jɨ́eh³ siáh³ hué³² tiá³ lɨ́n³². \s1 Quiau³ mí¹ñí² jiei³² tsú² \p \v 6 Jáun² né³, tá¹ quiaun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³², tsá² ná¹zianh³² hí³ mí¹ñí² trompeta ca³jmú³ hua³jan²¹ hi³ jiéi³². \v 7 Ca³jie³ bíh¹ tsá² la³ñí¹ hí³; jmɨ́¹jáun² ca³quí² cá²súh³² tsɨ́³ jɨ³ sɨ́² hi³ ná¹jan² jmɨ² hi³ ca³ziú² cá²súh³² ñí¹ hué²¹ lá². Jmɨ́¹jáun² né³ ca³cáu³ cáun² ñí¹ má²hnɨ³² cuonh¹ hué³², la³ má²quionh³ ñí¹ má²hnɨ³² tsoh³ hmá² jɨ³ la³jɨ́³² mɨ́²hó² mɨ́²náɨ² tsɨ²¹ ñí¹ jáun². \p \v 8 Jáun² tsá² ñí¹ má²gon³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² ca³jie³ siáh³ mí¹ñí² jáun² quioh²¹, jmɨ́¹jáun² ca³táh³ hñu³ jmɨ́²miih²¹ cáun² hi³ jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ cáun² máh³ hi³ hún¹ sɨ́²; jmɨ́¹jáun², jmɨ² bíh¹ lan³ cáun² ñí¹ má²hnɨ³² cuonh¹ jmɨ́²miih²¹. \v 9 Jmɨ́¹jáun² ca³hiá² cá²tsan³ ñí¹ má²hnɨ³² tsoh³ jáh³ jmáɨ² tiáunh¹ jmɨ́²miih²¹, hi³ jáun² ca³quí² ca³tsúnh² bíh¹ siáh³ ñí¹ má²hnɨ³² tsoh³ mu² hi³ jmɨ́¹ ñi³tú¹ ñi³lɨ́¹³ ñí¹ jáun². \p \v 10 Jáun² ca³jie³ siáh³ tsá² ñí¹ má²gáun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² mí¹ñí² quioh²¹, jmɨ́¹jáun² ca³táh³ cáun² chí¹jmaɨ²¹ pa²¹ lɨ́n²¹ chi³cuú² hi³ chí¹cau³² la³jmɨ́¹ cau³² cá² tsu²¹ quɨ́² hmá². Chí¹jmaɨ²¹ jáun² né³ ca³táh³ ñí¹ quioh²¹ cáun² ñí¹ má²hnɨ³² tsoh³ cua³ hi³ zia³² tá¹ cáun² hngá¹máh³, jɨ³ ñí¹ ñei³² jmáɨ² nɨ́² siáh³. \v 11 Chí¹jmaɨ²¹ jáun² né³ jmáɨ² hi³ Tsɨ́h³²; hi³ jáun² dá² tsɨ́h³² bíh¹ lɨ³ jmáɨ² ñí¹ cá¹táh³ chí¹jmaɨ²¹ jáun²; jáun² né³, juóun³² bíh¹ tsáu² cá²tsan³ cun³ñí¹ hi³ ca³lɨ³ tsɨ́h³² jmáɨ². \p \v 12 Ñí¹ má²quiun³ tsá²cuú² tsá²ta³ hí³ Dió³² ca³jie³ siáh³ mí¹ñí² quioh²¹; jmɨ́¹jáun² ca³jlɨ́³² ñí¹ má²hnɨ³² cuonh¹ hiú², ñí¹ má²hnɨ³² cuonh¹ zɨ́h², jɨ³ ñí¹ má²hnɨ³² nió³ chí¹jmaɨ²¹. Hi³ jáun² ca³nieh² bíh¹ ma³ cá² cuonh¹ hi³ jáun², hi³ jáun² tiú²uú² joh¹ jniá³ yáh³ lɨ³ ñí¹ má²hnɨ³² tsoh³ ta³ jma² la³ má²quionh³ ñí¹ má²hnɨ³² tsoh³ já¹niéi². \p \v 13 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ca³jɨ́e³² jná¹³ hi³ hí¹ranh³² jan² máɨ² chi³cuú² ñí¹ ñe¹ lɨ́n²¹, hi³ ñí¹ca³hléh³ tiá³ lɨ́n³² hi³ juáh³ la³ lá²: \p ―¡Hóh³², hen³ ma³ juo²³ tsá² zian² hngá¹máh³ nɨ́² nɨ́¹juáh³ nɨ́¹ má¹ca³jie³ tá¹ gáun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³², tsá² né³bí¹ jiéi²¹ mí¹ñí² quioh²¹! \c 9 \p \v 1 Hi³ jáun² né³, jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ca³jie³ tsá² ñí¹ má²hñá³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² mí¹ñí² quioh²¹. Jmɨ́¹jáun² ca³jɨen¹ jná¹³ jan² tsá² lɨ́n³ la³juah²¹ dúh¹ chí¹jmaɨ²¹, tsá² la³ má²ca³tánh³ hñu³mɨ³cuú² la³ tɨ³ ñí¹ hué²¹ lá²; tsá² hí³ né³ hiauh³ llave hi³ ho² jáɨ¹³ hñu³ háunh³. \v 2 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ca³nia³ tsú² hñu³ háunh³ jáun²; ñí¹ jáun² né³ ca³hué² mí²ñí¹ liáh² la³jmɨ́¹ hue³² mí²ñí¹ hñu³ pɨeh¹ pa²¹ lɨ́n²¹, jáun² hiú² ca³nieh² la³ má²quionh³ la³ tán¹ chi³cuú² cun³quionh³ mí²ñí¹ hi³ ca³hué² hñu³ háunh³ jáun². \v 3 Ja¹ mí²ñí¹ jáun² né³ ca³huén² juóun³² cu³tí³ náɨh² hi³ ja³tú¹ já¹lɨn³ tá¹ cáun² hngá¹máh³; jáh³ hí³ né³ hiauh³ pí³ hi³ la³ quian³² jáun² hñú³. \v 4 Hi³ hiauh³ siáh³ jáh³ cáun² héih³² hi³ tiá² hniáuh³² jmu³ hian² tsɨ́³ ñí¹con² mɨ́²hó² mɨ́²náɨ², jɨ³ hmá² nɨ́² siáh³, jɨ́³²la³ ti³ jmu³ jáh³ hian² tsɨ́³ ñí¹con² tsá² tiá² ná¹quian³² li²¹ quioh²¹ Dió³² chí¹quie¹³ bíh¹. \v 5 Sa³jun³ hiauh³ yáh³ jáh³ hí³ jáɨ¹³ hi³ jngɨh³ tsáu², quí¹ jɨ́³²la³ ti³ hiauh³ jáh³ jáɨ¹³ hi³ jmu³ hi³ ma³tso² lɨ́n³² tsáu² tsɨ́³ bíh¹ cun³ hñá³ zɨ́h²; hi³ ma³tso² tsú² jáun² tsɨ́³ lɨ́³ la³jmɨ́¹ má²tso² tsú² tsɨ́³ nɨ́¹ má¹lɨ́²heh³ jan² hñú³. \p \v 6 Jmáɨ¹ jáun² jlánh¹ quí¹ hnauh¹³ tsáu² he³ lánh³ rón³² hiá¹ tsán¹³, tɨ³la³ tiá² choh¹³ yáh³ tsú²; hi³ lɨ³ hniá¹ lɨ́n²¹ tsú² jún³, tɨ³la³ tiá² joh¹³ yáh³ tsú² hmú³². \p \v 7 Hi³ náɨh² hí³ né³ jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ tsa³cuá¹ má²tiáunh¹ hua³jan²¹ hi³ tsa³táunh¹ ñí¹ hniéi², chí¹ jáh³ jmɨ́¹ jniá³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ hi³ ná¹hun¹ *có²ron¹ná¹ hi³ lɨ́³ cú¹mí¹niau²¹, hi³ ñí¹ jáh³ jmɨ́¹ jniá³ siáh³ la³jmɨ́¹ jniá³ ñí¹ tsá²mɨ³cuóun². \v 8 Jñú² chí¹ jáh³ hí³ jmɨ́¹ cuó² la³jmɨ́¹ cuó² jñú² chí¹ tsá²mɨ³, jáun² ján¹ jáh³ jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ ján¹ hiah³². \v 9 Ñí¹ tsɨ́³ jáh³ hí³ jmɨ́¹ ná¹tsɨ²¹ zɨ́¹³ jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ cuoh²¹ mí¹ñí² ná¹juɨn¹; hi³ chí¹ pí¹³ jáh³ né³ hén²³ tiá³ la³jmɨ́¹ hén²³ nɨ́¹ má¹já²taunh²¹ tsa³cuá¹ cú²hé² lɨ́n³² hi³ cuounh³² hmá²lɨh³² ñí¹ tsa³jmú³ hniéi². \v 10 Chi²¹ ton² quɨen² jáh³ hí³ la³jmɨ́¹ chi²¹ quioh²¹ hñú³; quɨen² jáun² bíh¹ jáh³ quian³² pí³ hi³ lɨ́¹³ jmu³ hian² tsɨ́³ ñí¹con² tsáu² tán¹ tá¹la³ hñá³ zɨ́h² jáun². \v 11 Jáh³ hí³ né³ zian² jan² tsá² chín¹ juo¹³, jan² tsá² jmɨ́¹ lɨ́n³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³², la³ cun³ tsá² má²cuá¹ho² hí³ jáɨ¹³ hñu³ háunh³ jáun²; tsá² hí³ jmáɨ² Abadón cun³quionh³ jú¹ *hebreo, hi³ cun³quionh³ jú¹ *griego né³ jmáɨ² tsú² Apolión [hi³ hnió³ juáh³ “tsá² hnió³ hin³ la³jɨ́³²”.] \p \v 12 Ca³nga² bíh¹ la³ñí¹ uu³cha³tsɨ³², tɨ³la³ hniáuh³² bíh¹ cónh³í¹ tun³. \p \v 13 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³ ca³jie³ siáh³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² tsá² ñí¹ má²jñéi³ mí¹ñí² quioh²¹, jmɨ́¹jáun² ca³náɨ³² jná¹³ cáun² mah¹ ho³ tsáu² hi³ ñí¹ca³hléh³ ja¹ tá¹ quiún³ chí¹ juɨ́¹³ hi³ ná¹tsɨ²¹ jáun² cuoh¹ ñí¹hiú¹³ hi³ lɨ́³ jáun² cú¹mí¹niau²¹ jmáh³² hi³ zeh² jáun² ta³ ñí¹ Dió³². \v 14 Mah¹ jáun² ca³záɨh³ la³ lá² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² tsá² ñí¹ má²jñéi³, tsá² cun³ lɨ́²jiéi³² hí³ mí¹ñí²: \p ―Cuá² lion¹ tá¹ quiun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² tsá² ná¹hñéih¹ ó³² can³² cua³ jueh³² jmáɨ² Eufrates. \p \v 15 Jmɨ́¹jáun² ca³záɨnh³ tá¹ quiun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³², tsá² jmɨ́¹ má²ná¹tiáunh¹ hí³ hua³jan²¹ hi³ jngɨh³ ñí¹ má²hnɨ³² tsoh³ tsáu² jmɨ́¹ cá¹chó²¹ o¹rá¹, jmáɨ¹, zɨ́h² jɨ³ mii² hi³ má²tón³² nɨ́² siáh³. \v 16 Hliáu³ tsá² ná¹tsɨn¹ hí³ tsa³cuá¹ jmɨ́¹ tín³ tun³ nio² hña³láun³ mí²yaun²¹ tsáu²; la³ nɨ́² bíh¹ ca³náɨ³² jná¹³. \p \v 17 La³ nɨ́² bíh¹ lɨ³ jmɨ́¹ cá¹jnia³ jáun² jéin³² jná¹³ hi³ ca³jɨen¹ jná¹³ tsa³cuá¹ hí³ la³ má²quionh³ tsá² ná¹tsɨn¹ jáh³ hí³. Tsá² hí³ né³ jmɨ́¹ ná¹jóh²³ ñí¹ tsɨ́³ ma³ cáun² mí¹ñí² dáɨn³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ hi³ hún¹ sɨ́², hi³ há²su²¹ zɨ́n¹³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ lí¹³ jacinto, jɨ³ hi³ mí²niáu³ siáh³ la³jmɨ́¹ mí²niáu³ azufre. Mɨ³ chí¹ tsa³cuá¹ hí³ jmɨ́¹ jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ chí¹ hiah³², jáun² ho³ jáh³ jmɨ́¹ hue³² sɨ́², mí²ñí¹, jɨ³ juɨ²¹ quɨ́n¹ azufre. \v 18 Jmɨ́¹jáun² ca³hiá² cá²tsan³ ñí¹ má²hnɨ³² tsoh³ tsá² zian² ñí¹ hué²¹ lá² cun³quionh³ tá¹ hnɨ³² ñí¹ hi³ hlah³ hi³ hue³² jáun² ho³ tsa³cuá¹ hí³; la³ cun³ sɨ́², mí²ñí¹, jɨ³ juɨ²¹ quɨ́n¹ azufre hi³ hún¹ sɨ́² nɨ́² siáh³. \v 19 Quí¹ ho³ bíh¹ tsa³cuá¹ hí³ jmɨ́¹ zia³² pí³ quioh²¹ la³ má²quionh³ quɨen² jáh³ hi³ lɨ́¹³ jmu³ hian² tsɨ́³; quí¹ quɨen² jáh³ jmɨ́¹ jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ jan² jáh³ hláɨnh¹, hi³ jáun² cun³quionh³ hi³ jáun² bíh¹ uá²jaɨ³² jmu² jáh³ hian² tsɨ́³. \p \v 20 Tɨ³la³ tsá²mɨ³cuóun² tsá² ñí¹ hná¹ jáun² né³, tsá² tiá² cá²tsan³ cun³quionh³ uu³cha³tsɨ³² jáun², tsá² hí³ cun³ tiá² ca³chan³ bíh¹ tɨ³ có³² dió³² tsá² láɨn¹, dió³² ná¹lɨ́³ cun³quionh³ cuá² ta³ tsú² hmóu³². Cun³ tiá² ca³quin³ bíh¹ tsú² tɨ³ có³² hi³ má²tsú² má²jónh³² la³jánh³ dúh¹ ñí¹ jmɨ́²chí³ hláɨnh¹ jɨ³ dió³² tsá² láɨn¹ lɨ́³ jáun² cun³quionh³ cú¹mí¹niau²¹, mí¹ñí² cú¹tiáu², jɨ³ mí¹ñí² mí²niáu³, dió³² lɨ́³ quɨ́n¹, jɨ³ dió³² lɨ́³ hmá² nɨ́² siáh³; dió³² tiá² lin¹ jɨ́e³², sa³jun³ náɨ³² hi³ sa³jun³ tɨn² ngɨ́³² siáh³. \v 21 Hi³ sa³jun³ ca³chá³ bíh¹ tsú² tɨ³ có³² hi³ jngɨh² tsáu², hi³ lɨ́n³ tɨ³² mɨ́³ tsá² hláɨnh¹, hi³ jmú² tsau³² hi³ tiá² jmɨ́¹ ca³tɨn¹ jmu³ quionh³ tsá² hlá² tsá² nɨ́², hi³ sa³jun³ ca³chá³ tsú² siáh³ tɨ³ có³² hi³ han². \c 10 \s1 Tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² tsá² zianh³² cáun² sí² pih²¹ \p \v 1 Jáun² né³, jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ca³jɨen¹ jná¹³ jan² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³², jan² tsá² jlánh¹ ho² pí³. Tsá² hí³ né³ ja³ hñu³mɨ³cuú² hi³ dí¹tsaɨnh³² jnie²; jáun² tsáɨh³ chí¹ tsú² né³ hen² jmɨ́²quɨ́n¹, ñí¹ tsú² jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ hiú², hi³ ta³ tsú² né³ jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ zɨ́h¹ sɨ́². \v 2 Tsá² hí³ zianh³² cáun² sí² pih²¹ hi³ pan²³ tsú² hi³ má²rá¹ñeih³². Jáun² ca³di³chín³² quionh³ tɨ́¹ cuá² chu²¹ quioh²¹ ñí¹ jmɨ́²miih²¹, hi³ tɨ́¹ cuá² cáun¹ né³ ca³di³chín³² ñí¹ hué²¹. \v 3 Jmɨ́¹jáun² ca³hóh³² tsú² tiá³ lɨ́n³² la³jmɨ́¹ hóh³² hiah³² dáɨn³, hi³ jmɨ́¹ ca³hóh³² jáun² tsá² hí³ né³ ca³ngɨh³ siáh³ tá¹ quiau³ mah¹ jáun² quioh²¹ miíh³², hi³ ca³hléh³ tiá³. \v 4 Jmɨ́¹ má²lɨ́²hléh³² jáun² mah¹ quioh²¹ miíh³² né³, jmɨ́¹ má²tón¹³ jná¹³ ñí¹ sí² la³ cun³ hi³ ca³juáh³ mah¹ jáun², tɨ³la³ ca³náɨ³² jná¹³ siáh³ cáun² mah¹ ho³ tsáu² hñu³mɨ³cuú² hi³ ñí¹ca³juáh³ la³ lá²: \p ―Jnɨ́³ jáɨ¹³ hi³ má²lɨ́²juáh³ tá¹ quiau³ mah¹ quioh²¹ miíh³² nɨ́², ha³ lɨ́²tón³ ñí¹ sí². \p \v 5 Jáun² jná¹³ né³ ca³jɨen¹ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² tsá² dí¹chin¹ hí³ ñí¹ jmɨ́²miih²¹ jɨ³ ñí¹ hué²¹ lá² hi³ ca³zió³ cuá² chu²¹ quioh²¹ tɨ³ hñu³mɨ³cuú², \v 6 hi³ ca³ma³tson² tsú² jáɨ¹³ quioh²¹ cun³quionh³ hi³ ca³hɨen³ Tsá² zian² hí³ ca³la³ cun³ jmɨ́¹hi³nio², Tsá² ca³jmú³ la³ cu³ la³ juéh³ mɨ³cuú², jmɨ́²miih²¹, jɨ³ ca³la³ jɨ́³² hi³ zia³² ñí¹con² ma³ quin³² ma³ caun³² hi³ jáun² nɨ́² siáh³, hi³ ca³juáh³ la³ lá²: \p ―¡Ha³ tiú²uú² jmáɨ¹ zia³² yáh³ juáh¹³ hi³ lé³ bíh¹ ué³! \v 7 Quí¹ nɨ́¹juáh³ nɨ́¹ má¹cá²chó³² jmáɨ¹ hi³ jiéi³² tsá² ñí¹ má²quiaun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² mí¹ñí² quioh²¹, má¹jáun² má²cá²chó³² bíh¹ jmáɨ¹ hi³ lɨ³tí³ la³ cun³ hi³ jmɨ́¹ cuá¹hu²¹ jáun² tsɨ́³ Dió³², la³ cun³ jáɨ¹³ hi³ ca³hléh³ jáun² tsá² ca³lɨn³ hí³ *tɨ³² jë¹ Dió³², tsá² ca³lɨn³ hí³ quian²¹ tsú². \p \v 8 Mah¹ hi³ má²lɨ́²náɨ³² jná¹³ jáun², hi³ ja³ hñu³mɨ³cuú², ca³hléh³ siáh³ cónh³í¹ cu³ jéin³² ñí¹con² jná¹³ hi³ ca³juáh³ la³ lá²: \p ―Cua³², cuá²quián² sí² pih²¹ má²rá¹ñeih³² hi³ zianh³² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² zenh² ó³² ñí¹ jmɨ́²miih²¹ jɨ³ ñí¹ hué²¹. \p \v 9 Jáun² ngau³ jná¹³ ñí¹ zenh¹ tsá² hí³ hi³ ca³ñí¹mɨ́¹³ jná¹³ sí² pih²¹ jáun², hi³ jáun² tsá² hí³ né³ ca³záɨ³ jná¹³ la³ lá²: \p ―Jánh³² jaun³², tɨ³la³ quɨéɨh³ má¹ná¹. Jáun² sá¹nɨ́² jɨeh²¹ nú², la³jmɨ́¹ ráu³ jmɨ² toh¹ bíh¹ ráu³ nɨ́¹ má¹hi³² honh¹ nú², tɨ³la³ nɨ́¹ má¹cá²chó³² hñu³ henh¹ nú² né³, má¹jáun² má²tsɨ́h³² bíh¹. \p \v 10 Jáun² jná¹³ né³ ca³héi³² sí² pih²¹ jáun² hi³ ca³cué³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³², hi³ jáun² ca³cúh³² ná¹; jáun² la³jmɨ́¹ ráu³ jmɨ² toh¹ bíh¹ ráu³ jmɨ́¹ hi²¹ uen³² jná¹³, tɨ³la³ jmɨ́¹ má²lɨ́²cúh³² jná¹³ jáun² né³, sa³ tsɨ́h³² lɨ́n³² bíh¹ lɨ³ ta³ má²hu²¹ hñu³ hén² jná¹³. \v 11 Jmɨ́¹jáun² ca³juáh³ tsá² hí³ ñí¹con² jná¹³: \p ―Hniáuh³² cuá¹chú¹ cuá¹jah²¹ bíh¹ hnú² jáɨ¹³ hi³ cue³² Dió³² hñu³ honh² hi³ ca³tɨn¹ tsá² zian² ma³ quin³² ma³ caun³² hué³², ca³la³ jánh³ dú¹ ñí¹ juo³ tsá² jma², jɨ³ ñí¹con² tsá² ná¹lɨ́n³ re²¹ ñí¹ hliáun³ nɨ́² siáh³. \c 11 \s1 Gon³ tsá² nau³² jáɨ¹³ \p \v 1 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³, hiau³ jná¹³ cáun² hmá² héih³² hi³ jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ cáun² hmá² tá², hi³ jáun² ca³záɨ³ jná¹³ tsú² la³ lá²: \p ―Náu², cuá²quiú² héih³² hñú³ hɨ́en¹ quioh²¹ Dió³², jɨ³ ñí¹hiú¹³ nɨ́² siáh³, hi³ cuá²hin³² siáh³ jánh³ tsá² má²tsú² má²jónh³² Dió³² ñí¹ jáun². \v 2 Tɨ³la³ ha³ lɨ́² cua³chá¹ héih³² ñí¹ lɨ́³ ñí¹hñú³ cheih³² cuáh³² má¹ná¹, quí¹ ñí¹ jáun² dá² má²hiauh³² tsá² tiá² Dió³² má²cuóun³² bíh¹. Tsá² hí³ tsa³ha³ tsa³záuh³ juú² hɨ́en¹ hi³ tsa³jmú³ hian² tsɨ́³ cun³ tu³la³tún³ zɨ́h². \v 3 Jmáɨ¹ jáun² cue¹ jná¹³ jáɨ¹³ gon³ tsá² zih³² jú¹ tson² hi³ ca³tɨn¹ jná¹³. Tsá² hí³ né³ ná¹quih³² hmɨh³² liáh² hi³ lin¹ hi³ hlah³ nio² tsɨ́³, hi³ jáun² hléh³² tsú² jáɨ¹³ hi³ cue¹ jná¹³ hñu³ tsɨ́³ cun³ cú² mei²¹ tsɨ²¹ tun³ nio² hña³láu³ tsɨ²¹ hnaɨh³² nio² quiú³ jmáɨ¹. \p \v 4 Tsá² gon³ hí³ né³ ná¹lɨ́n³ tá¹ tun³ hmá² olivo jáun² jɨ³ tá¹ tun³ tse³ pih²¹ hún¹ sɨ́² hi³ nio² jáun² ñí¹ hó²¹ñí¹ Tsá² lɨ́n³ hú¹tá¹ Tsá² chín¹ hngá¹máh³ lá². \v 5 Nɨ́¹juáh³ zian² tsá² hnió³ jmu³ hian² tsɨ́³ ñí¹con² tsá² gon³ hí³, tɨ³ la³ ho³ tsá² hí³ dá² hue³² sɨ́² bíh¹ hi³ lɨ́¹³ hin³ dí² tsá² hau². La³ jáun² bíh¹ ca³tɨ²¹ jún³ lɨ³ua³ jan² tsá² hnió³ jmu³ hian² tsɨ́³ ñí¹con² tsú². \v 6 Ñí¹con² tsá² hí³ zia³² siáh³ pí³ hi³ lɨ́¹³ jmu³ hi³ tiú²uú² jmɨ́³ chau¹³ tá¹la³ hléh³² tsú² jáun² jáɨ¹³ hi³ cue³² Dió³² hñu³ tsɨ́³; ja³bí¹ ho² tsú² siáh³ jáɨ¹³ hi³ jmu³ hi³ jmáɨ² lan¹³ jmɨ², ho³ hi³ quiunh²¹ tsá² zian² ñí¹ hué²¹ lá² lɨ³ua³ cáun² uu³mí²tsɨ³² siáh³ siáh³. La³jɨ́³² hi³ jáun² jmu³ tsú² nɨ́¹juáh³ jáh³ jéin³² hnió³ tsú² jmu³ bíh¹. \p \v 7 Tɨ³la³ nɨ́¹ má¹ca³táuh³ tá¹³ tsá² hí³ né³, má¹jáun² cua³han² jan² jáh³ hláɨh¹ jáh³ hon² hún¹ hñu³ háunh³, hi³ jmu³ hniéi² quionh³ tsá² hí³; jáh³ hí³ bíh¹ cah¹³ jmáɨ¹ hi³ jngɨh³ tsá² gon³ hí³. \v 8 Hla¹ hí³ tá¹tonh¹ ja¹ hñú³ juú² jáun², juú² ñí¹ cá¹taun³ Tɨ³² Juo¹³ tsú² ñí¹ crei²¹; juú² jáun² jmáɨ² Sodoma jɨ³ Egipto ca³tɨ²¹ jú¹ jnɨ². \v 9 Ñí¹ jáun² tá¹tonh¹ hla¹ cun³ hnɨ³² jmáɨ¹ tón²¹ cú² chí²hiú² tá¹la³ ja³tú¹ ja³lɨn³ tsá² ja¹ quioh²¹ ca³la³ jánh³ dú¹ ñí¹ mí¹zionh² tsáu², hi³ la³jánh³ dú¹ ñí¹ juo³ tsá² jma², jɨ³ la³jɨ́n³² tsá² zian² ma³ quin³² ma³ caun³² hué³² nɨ́² siáh³. La³jɨ́n³² tsá² hí³ ja³jɨen³ hla¹ hí³, hi³ hí¹ jan² tiá² hin² cuéh³² tsú² jáɨ¹³ hi³ hón³² hla¹ hí³. \v 10 Tsá² zian² ñí¹ hué²¹ lá² jlánh¹ lɨ³ tsah³ ca³tɨ²¹ hi³ má²cá²tsan³ tsá² hí³, ca³la³ hi³ zia³² hi³ quí¹ hi³ cuen¹ tsú² tsá²ján² tsá²ján² cun³ñí¹ hi³ jlánh¹ ná¹hiún² tsɨ́³ ca³tɨ²¹ hi³ jáun²; quí¹ ñí¹con² hla¹ tsá² jmɨ́¹ hleh³² hí³ jë¹ Dió³² dá² jmɨ́¹ ja³² la³jáh³ dúh¹ ñí¹ uu³mí²tsɨ³² hi³ ca³ma³tso² jáun² tsá² zian² ñí¹ hué²¹ lá² tsɨ́³. \p \v 11 Tɨ³la³ jmɨ́¹ má²ca³tsɨn¹³ jáun² hnɨ³² jmáɨ¹ tón²¹ cú² chí²hiú² né³, Dió³² ca³jmú³ hi³ ca³jenh¹³ bí¹ siáh³ tsá² gon³ hí³, hi³ jáun² ca³nu³ ca³tiánh³; jáun² la³jɨ́n³² tsá² ca³jɨ́e³ hí³ hi³ ca³jenh¹³ tsú² ca³juénh² quiaun³ cu³tí³ bíh¹. \v 12 Jmɨ́¹jáun² ca³náɨ³² tsá² má²ca³jenh¹³ hí³ cáun² mah¹ pin³ lɨ́n³² hi³ ñí¹ja²¹ hñu³mɨ³cuú², hi³ ñí¹ca³juáh³ la³ lá²: \p ―¡Ñá²tánh¹ náh² tɨ³ chi³cuú² lá²! \p Jmɨ́¹jáun² ca³uɨnh³² tsá² gon³ hí³ juɨ³² ja¹ jnie² ñí¹ ta³ ñí¹ la³jɨ́n³² tsá² hau² hí³. \v 13 Jáun² la³ cun³ jmɨ́¹jáun² ca³jɨ́eh³ hué³² tiá³ lɨ́n³², jmɨ́¹jáun² ca³quɨ́² cá²cuon³ cáun² la³ cun³ quia³ tsoh³ já¹ juú² jáun², hi³ ca³tsan³ quiaun³ mei²¹ tsáu². Tá¹la³ má²ná¹juenh²¹ lɨ́n²¹ jáun² tsá² ca³ziaun³ hí³, ca³ma³quien² tsú² Dió³² Tsá² cuá¹quien² hñu³mɨ³cuú². \p \v 14 La³ nɨ́² bíh¹ ca³nga² uu³cha³tsɨ³² ñí¹ má²tun³; hi³ tia³juɨ³² lɨ́n³² bíh¹ má²ja³² siáh³ hi³ ñí¹ má²hnɨ³². \s1 Ñí¹ má²quiau³ mí¹ñí² hi³ jiei³² tsú² \p \v 15 Jáun² tsá² ñí¹ má²quiaun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² ca³jie³ mí¹ñí² quioh²¹, jmɨ́¹jáun² ca³náɨ³² jná¹³ hi³ ñí¹ca³hléh³ tsáu² tiá³ lɨ́n³² hñu³mɨ³cuú², hi³ ñí¹ca³juáh³: \q1 Má²cá²chó³² bíh¹ jmáɨ¹ hi³ Dió³² Juo¹³ dí² má²hau³ jáɨ¹³ tá¹ cáun² ñí¹ cuá¹ ñí¹ hué²¹ ó³², \q1 la³ má²quionh³ Tsá² lɨ́n³ Cristo; \q1 hí³ bíh¹ Tsá² lɨ³ chín¹ la³ cun³ jmɨ́¹hi³nio². \m \v 16 Hi³ jáun² tá¹ quiu³quiun³ tsá²daun³² tsá² tionh² hí³ ñí¹ hmá²sɨ¹ quioh²¹ ta³ ñí¹ Dió³² ca³tiánh³ ná¹hin³ la³ tɨ³ hué³² hi³ ca³ma³tsu³ ma³jónh³² Dió³², \v 17 hi³ ca³juáh³ la³ lá²: \q1 Hnú² Dió³² Juo¹³ jnoh¹, \q1 hnú² Tsá² cú² Tsá² juenh², \q1 hnú² bíh¹ Tsá² zian² nú², Tsá² qui³ zian² nú² la³ cun³ jmɨ́¹tin², \q1 cue³² jnoh¹ tiá¹hmah¹ quí¹ má²ca³jmuh²¹ bíh¹ hnú² ta²¹ pí³ hi³ ñi³hauh³² nú², \q1 hi³ má²ca³ma³liauh²¹ hnú² hi³ jmúh¹ héih³². \q1 \v 18 Tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³, tsá² tiá² má²cuóu³² hnú², má²ca³míh³ tsɨ́³ ñí¹con² hnú²; \q1 tɨ³la³ má²cá²chó³² bíh¹ jmáɨ¹ hi³ má¹jnia¹³ hnú² la³ cun³ hi³ míh²³ honh² nú² huen². \q1 Má²cá²chó³² siáh³ jmáɨ¹ hi³ rá¹tsɨh³² hnú² héih³² ñí¹con² tsá² má²cá²tsan³, \q1 hi³ jáun² tsá² quian²¹ hnú², tsá² ca³lɨn³ hí³ tɨ³² jëh² hnú² má²cueh¹ nú² la³ cun³ hi³ ca³tɨn¹ hiáuh³, \q1 hi³ hiáuh³ siáh³ la³jɨ́n³² tsá² joh² hnú² ñí¹ hná¹ nɨ́², tsá² ná¹má²quien² hnú², \q1 uá¹ hi³ tsá² má²lieih²¹ uá¹ hi³ tsá¹míh¹. \q1 Ja³bí¹ má²cá²chó³² siáh³ jmáɨ¹ hi³ má²má¹hiá¹ má¹tsán¹³ nú² siáh³ la³jɨ́n³² tsá² ná¹quí² ná¹hin²³ ñí¹ cuá¹ ñí¹ hué²¹ ó³². \p \v 19 Jmɨ́¹jáun² ca³niá³ ho³hñú¹³ hñú³ hɨ́en¹ jáun² quioh²¹ Dió³² hñu³mɨ³cuú², hi³ jáun² ca³jnia³ cuó² hi³ zeh² ñéih³ hñú³ hɨ́en¹ jáun², ñí¹ rá²hu²¹ jáɨ¹³ quioh²¹ nió³² hi³ ca³jmú³ jáun² Dió³². Jmɨ́¹jáun² né³ ca³ja³tu³ ja³lɨ́³ sɨ́² quioh²¹ miíh³², hi³ lɨ³ cú²tiú² cú²jan³² lɨ́n³², hi³ ca³quí¹ ca³hín¹, jɨ³ hi³ ca³qui³ ca³jɨ́eh³ hué³²; jmɨ́¹jáun² siáh³ ca³ziú² cá²hin³ hliáun³ cu³tí³ tsɨ́³. \c 12 \s1 Jáh³ hláɨnh¹ chín¹ jmu² hniéi² ñí¹con² tsá²mɨ³ \p \v 1 Né³² né³, jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ca³jnia³ siáh³ cáun² li²¹ tɨ³ chi³cuú² hi³ lɨ́³ la³ lá²: Ca³jɨen¹ jná¹³ jan² tsá²mɨ³ hi³ cuá¹pɨ́² cuá¹tsaɨnh³² hiú² la³ jan² tsá² cuá¹quih³² cáun² ha¹, hi³ he² siáh³ zɨ́h² ñeh² ta³ tsú², hi³ hun¹ siáh³ chí¹ tsú² cáun² *có²ron¹ná¹ hi³ lɨ́³ cun³quionh³ quia³tún³ chí¹jmaɨ²¹. \v 2 Tsá²mɨ³ hí³ né³ jmɨ́¹ cuá¹quian² jon², hi³ jáun² jmɨ́¹ má²cuá¹tɨ́² cuá¹hóh³² quí¹ hi³ má²quɨeh² héin¹ hi³ má²lɨ³zian² jon². \v 3 La³ cun³ jmɨ́¹jáun² ca³jɨ́e³² jná¹³ siáh³ cónh³í¹ cáun² li²¹ tɨ³ chi³cuú²: jmɨ́¹jáun² ca³jnia³ jan² jáh³ hláɨnh¹ pan¹ cu³tí³, jáh³ dáɨn³, hi³ tsɨ²¹ quiau³ máɨ³ mɨ³ chí¹, hi³ tsɨ²¹ siáh³ quia³ juɨ́¹³; hi³ ma³ quin³² ma³ cá² máɨ³ mɨ³ chí¹ né³ ná¹hun¹ ma³ cáun² có²ron¹ná¹ hi³ la³ ná¹hein³² tsá² quien². \v 4 Cun³quionh³ quɨen² bíh¹ jáh³ hláɨnh¹ hí³ ca³cuɨn³ tɨ³ hué³² cá² tsun¹ la³ cun³ hnɨ³² tsoh³ chí¹jmaɨ²¹ hi³ jmɨ́¹ tionh¹ hñu³mɨ³cuú². Jmɨ́¹jáun² ca³náu² siáh³ ta³ ñí¹ tsá²mɨ³ má²ñí¹lɨ³zian² hí³ jon², hi³ jmɨ́¹ hnió³ cunh¹³ dáɨn² jon² tsá²mɨ³ hí³ la³ cun³ nɨ́¹ má¹ca³lɨ³zian². \v 5 Ca³lɨ³zian² bíh¹ jon² tsá²mɨ³ hí³, jan² dún² tsá²ñuh² tsá² hau³ jáɨ¹³ ñí¹con² tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³ cun³quionh³ cáun² hmá²hɨ́h¹ hi³ lɨ́³ mí¹ñí²; dáɨn² hí³ né³ ca³cón³² tsú² la³ tɨ³ ñí¹ cuá³ Dió³² bíh¹. \v 6 Tsá²mɨ³ hí³ né³ ca³cuóun³ tɨ³ cuá¹ quiéin² ñí¹ má²lɨ́³ jáun² hua³jan²¹ hi³ ca³jmú³ Dió³² hi³ lɨ́¹³ ma³ton³ tsú² cun³ cu³ mei²¹ tsɨ²¹ tun³ nio² hña³láu³ tsɨ²¹ hnaɨh³² nio² quiú³ jmáɨ¹. \p \v 7 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³ ca³lɨ³ zia³² cáun² hniéi² hñu³mɨ³cuú². Mí²yi²¹ tsá² chín¹ ja¹ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³², la³ má²quionh³ tsá² quionh³ ca³tɨ́n³ quionh³ jáh³ hláɨnh¹ chín¹ hí³ la³ má²quionh³ siáh³ tsá²cuú² tsá²ta³. \v 8 Tɨ³la³ jáh³ hláɨnh¹ hí³ má¹ná¹, ha³ tiá² ca³cah¹³ yáh³ jmáɨ¹ quionh³ tsá²cuú² tsá²ta³, hi³ jáun² jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ha³ tiú²uú² hiauh³ yáh³ tsú² jáɨ¹³ hi³ tiánh³ hñu³mɨ³cuú². \v 9 Jmɨ́¹jáun² ca³tón³² tsú² jáh³ hláɨnh¹ chín¹ hí³ tɨ³ hué³², jáh³ hláɨnh¹ qui³ zian² hí³ la³ cun³ má²jun³ ne²¹ lɨ́n²¹, jáh³ jmáɨ² hí³ tsá² hláɨnh¹, hi³ jmáɨ² siáh³ *Satanás, tsá² má²can² tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³, ca³la³ má²quionh³ tsá²cuú² tsá²ta³ bíh¹ jáh³ hí³ ca³cuɨn³ tsú² tɨ³ hué³². \p \v 10 La³ cun³ jmɨ́¹jáun² ca³náɨ³² jná¹³ hi³ ñí¹ca³hléh³ jan² tsáu² tiá³ lɨ́n³² hñu³mɨ³cuú², hi³ ñí¹ca³juáh³: \q1 Má²cá²chó³² bíh¹ jmáɨ¹ hi³ má²ca³liáun³ tsá²mɨ³cuóun², \q1 hi³ má²ca³ma³jnia² bíh¹ siáh³ Dió³² Juo¹³ dí² pí³ quioh²¹ hi³ lɨ́n³ tsú² Re²¹ Tsá² chín¹, \q1 hi³ má²ca³ma³jnia² bíh¹ siáh³ Cristo la³ cun³ ta²¹ hi³ ho²; \q1 quí¹ tɨ³ cheih³² bíh¹ má²ca³tón³² tsú² tsá² jmɨ́¹ cha³² hí³ tsáu¹³ raɨnh²¹ dí² ñí¹con² Dió³² Juo¹³ dí² la³ huá² la³ jma². \q1 \v 11 Tsá² reh² dí² hí³ má²ca³cah¹³ jmáɨ¹ ñí¹con² tsá² hláɨnh¹ hí³ \q1 cun³quionh³ jmɨ² hi³ ca³táɨn² quioh²¹ Tsá² lɨ́n³ hí³ *Já¹ziáh² míh¹, \q1 jɨ³ cun³quionh³ jú¹ tson² hi³ ca³cué³ tsú² jáun²; \q1 quí¹ tsá² hí³ cun³ tiá² ca³hɨ́³ bíh¹ tsɨ́³ uá¹jinh¹ ca³la³ ñí¹ ca³cáɨn³ jmɨ́²chí³ quioh²¹. \q1 \v 12 Jáun² né³² né³, ma³hiún¹³ hnú² honh² hñu³mɨ³cuú², \q1 la³jɨ́n³² náh² tsá² tionh² náh² ñí¹ lá². \q1 Tɨ³la³ ¡jlánh¹ juon²³ hnoh², tsá² zian² náh² ñí¹ hué²¹ nɨ́² jɨ³ jmɨ́²miih²¹ nɨ́² siáh³! \q1 Quí¹ nɨ́² bíh¹ má²ngau³² tsá² hláɨnh¹ ca³la³ hi³ míh²³ lɨ́n³² tsɨ́³, \q1 hi³ má²lɨ́²son² ñí¹ tionh¹ hnoh² nɨ́², \q1 quí¹ re² lɨ́n³² bíh¹ ñi³² tsú² hi³ cú¹pih²¹ jmáɨ¹ bíh¹ jéi³²í¹ zia³² quioh²¹. \p \v 13 Jmɨ́¹ ca³lɨ³tsɨn² tsá² hláɨnh¹ hi³ má²lɨ́²tiáun³² tsú² tɨ³ hué³², jáun² ca³hɨ́¹ ca³tsɨn¹ tsú² tsá²mɨ³ ca³lɨ³zian² hí³ jon². \v 14 Tɨ³la³ tsá²mɨ³ hí³ má¹ná¹, ca³hiauh³ tun³ chí¹ pí¹³ máɨ² pan¹, hi³ jáun² lɨ́¹³ ranh¹³, hi³ tsó³² tɨ³ cuá¹ quiéin² ñí¹ tiú²uú² lɨ́¹³ chauh¹ jáh³ hláɨnh¹ hí³. Ñí¹ jáun² né³ hiáuh³ tsá²mɨ³ hí³ má³² cuh³ tá¹la³ ngá¹³ hnɨ³² mii² tón³² jáun². \v 15 Jáun² jáh³ hláɨnh¹ chín¹ hí³ jlánh¹ ca³huéh³ jmáɨ² ho³, hi³ jáun² tá¹ron³ cáun² cua³ hi³ lɨ́¹³ tsa³den³ tsá²mɨ³ hí³; \v 16 tɨ³la³ cuá¹ hué²¹ né³ ca³ma³hau³ bíh¹ quioh²¹ tsá²mɨ³ hí³, quí¹ cuá¹ hué²¹ dá² ca³qui³ ca³nia³ bíh¹ ho³ hi³ ca³hɨnh³ jmɨ́² cua³ hi³ ca³hué² jáun² ho³ jáh³ hláɨnh¹ chín¹ hí³. \v 17 Jmɨ́¹jáun² tɨ³ lɨ³mí¹ ca³míh³ bí¹ tsɨ́³ jáh³ hláɨnh¹ chín¹ hí³ ñí¹con² tsá²mɨ³ hí³, jáun² ngau³ hi³ ja³jmú³ hniéi² quionh³ tsá² jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ tsá²mɨ³ hí³ ñí¹ hná¹ jáun², la³ cun³ la³jɨ́n³² tsá² ná¹má²tí³² hí³ héih³² quioh²¹ Dió³² yáh³, tsá² hleh³² la³ má²hleh³² jáun² jú¹ tson² hi³ ca³hiauh³ tsú² jáun² ñí¹con² Jesús. \c 13 \s1 Jan² jáh³ hion² hñu³ jmɨ́²miih²¹ \p \v 1 Jáun² né³, ca³jɨ́e³² jná¹³ hi³ ca³náu² tsá² hláɨnh¹ hí³ can³² jmɨ́²miih²¹. Jmɨ́¹jáun² ca³jɨen¹ jná¹³ siáh³ jan² jáh³ hlah³ lɨ́n²¹ jniá³ hi³ ca³hion² hñu³ jmɨ́²miih²¹; jáh³ hí³ tsɨ²¹ quiau³ máɨ³ chí¹ hi³ cónh³ quia³ juɨ́¹³. Ma³ quin³² ma³ caun³² juɨ́¹³ jáun² jáh³ jmɨ́¹ ná¹hun¹ ma³ cáun² *có²ron¹ná¹ hi³ la³ ná¹hein³² tsá² quien². Ma³ quin³² ma³ cá² máɨ³ chí¹ jáh³ jmɨ́¹ ná¹tón²¹ ma³ cá² jon¹ jáɨ¹³ hi³ chú² lén³² jáh³ Dió³². \v 2 La³jmɨ́¹ jniá³ jan² hiah³² huénh³ bíh¹ jniá³ jáh³ hláɨh¹ hí³, tɨ³la³ cuú² ta³ jáh³ má¹ná¹, jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ cuú² ta³ jáh³ náɨ² cánh¹ bíh¹, jáh³ téh²³ tsú² oso, hi³ ho³ jáh³ jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ ho³ hiah³² dáɨn³ cánh¹. Jáun² jáh³ hláɨnh¹ chín¹ hí³ né³ ca³cué³ pí³ hi³ ho² ñí¹con² jáh³ hláɨh¹ hí³, la³ má²quionh³ jɨ³ hmá²sɨ¹ ñí¹ cuá³, jɨ³ hi³ ca³cué³ siáh³ jáɨ¹³ quien² hi³ ho². \v 3 Cá² máɨ³ chí¹ jáh³ hláɨh¹ hí³ jmɨ́¹ cuɨ́h² hi³ jmɨ́¹ jniá³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ hi³ má²jún¹ mɨ³ chí¹ jáun²; tɨ³la³ la³ bíh¹ ñí¹ jmɨ́¹ cuɨ́h² jáun² quioh²¹ jáh³, hi³ jáun² tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³ né³ ca³ja³cáun² lɨ́n³² tsɨ́³ jmɨ́¹ ca³jɨ́e³ hi³ jáun², jáun² jlánh¹ ca³tanh² dí² ta²¹ jáh³ hláɨh¹ hí³. \v 4 Jáun² jlánh¹ ca³ma³tsu³ ma³jónh³² tsú² jáh³ hláɨnh¹ chín¹ hí³ quí¹hliá² ca³cué³ jáɨ¹³ hi³ ho² ñí¹con² jáh³ hláɨh¹ hí³, hi³ ca³ma³tsu³ ma³jónh³² tsú² siáh³ jáh³ hláɨh¹ hí³ uá²jaɨ³², hi³ juáh³ la³ lá²: \p ―¿Hin² bí¹ tsánh² cu³ ren³ quionh³ jáh³ lá²? ¿Hin² ya³ tsánh² tioh²¹ jmu³ hniéi² quionh³ tsú²? \p \v 5 Ja³bí¹ ca³hiauh³ jáh³ hláɨh¹ hí³ jáɨ¹³ hi³ jmu³ tonh² hi³ chu³ lén³² Dió³², jɨ³ hi³ ca³lɨ³hiáun¹ siáh³ hi³ hau³ jáɨ¹³ tá¹ tu³la³tún³ zɨ́h². \v 6 Jáh³ hláɨh¹ hí³ né³, ca³chu³ ca³lén³² Dió³² jɨ³ hi³ ca³tu³ ca³hión³² siáh³ Dió³², jɨ³ hñu³mɨ³cuú² ñí¹ cuá³ jáun² Dió³², la³ má²quionh³ la³jɨ́n³² tsá² tionh² ñí¹ jáun². \v 7 Ja³bí¹ hiauh³ siáh³ jáh³ hláɨh¹ hí³ pí³ hi³ jmu³ hniéi² ñí¹con² tsá² joh¹ Dió³² ca³la³ ñí¹ ca³láɨh¹³; hi³ hiauh³ siáh³ jáɨ¹³ hi³ hau³ jáɨ¹³ ñí¹con² la³jánh³ dú¹ ñí¹ mí¹zionh² tsáu², la³jáh³ dú¹ ñí¹ juo³ tsá² jma², jɨ³ ñí¹con² la³jɨ́n³² tsá² zian² ma³ quin³² ma³ caun³² hué³² nɨ́² siáh³. \v 8 Jáun² la³jɨ́n³² bíh¹ tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³ ca³ma³tsu³ ma³jónh³² jáh³ hláɨh¹ hí³, la³ cun³ tsá² tiá² má²ná¹tioh³ hí³ hi³ jmáɨ² ñí¹ sí² quioh²¹ Tsá² lɨ́n³ *Já¹ziáh² míh¹, Tsá² ca³jun³ hí³. Sí² jáun² né³ tioh³ hi³ jmáɨ² jmáh³la³ tsá² ca³tɨn¹ hi³ lɨ́¹³ zian², hi³ ná¹tioh³ ñí¹ sí² ca³la³ cun³ jmɨ́¹ ca³lɨ³liau³ hngá¹máh³ lá². \p \v 9 Nɨ́¹juáh³ tsá² chi²¹ cuá¹, jáun² cuɨ́¹ nie¹³ re²: \q1 \v 10 Nɨ́¹juáh³ tsá² ca³tɨn¹ lɨ³tson³, \q1 jáun² cu³tí³ bíh¹ lɨ³tson³ tsú²; \q1 hi³ nɨ́¹juáh³ tsá² ca³tɨn¹ jún³ cun³quionh³ mí¹táɨ³ hmu³ tá¹ tun³ jo²¹ né³, \q1 jáun² cun³quionh³ mí¹táɨ³ jáun² bíh¹ jún³ tsú². \m Cun³ñí¹ hi³ jáun² né³, jáun² tsá² joh¹ Dió³² hniáuh³² cuéh³² tsɨ́³, jɨ³ hi³ nio² cáun² tsɨ́³ la³ má²nio² jáun². \p \v 11 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³ ca³jɨen¹ jná¹³ siáh³ jan² jáh³ hláɨh¹ hi³ cuá¹hion² hñu³ hué³². Jáh³ hí³ tsɨ²¹ juɨ́¹³ hi³ jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ juɨ́¹³ *já¹ziáh² míh¹, tɨ³la³ la³jmɨ́¹ hleh³² jáh³ hláɨnh¹ chín¹ hí³ bíh¹ hleh³² jáh³. \v 12 Ñí¹con² jáh³ hláɨh¹ ñí¹ má²gon³ hí³ jmɨ́¹ zia³² siáh³ la³jɨ́³² jáɨ¹³ hi³ ho³ jáh³ hláɨh¹ la³ñí¹ hí³, hi³ jáun² ca³hléh³ cha¹³ jáh³ hí³, hi³ jáun² ca³jmú³ héih³² hi³ la³jɨ́n³² tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³ ca³tɨn¹ ma³tsu³ ma³jónh³² jáh³ hláɨh¹ la³ñí¹ hí³, jáh³ hláɨh¹ ca³hin³ hí³ ñí¹ jmɨ́¹ cuɨ́h² jáun² chí¹ hi³ jmɨ́¹ má²jún¹. \v 13 Jáh³ ñí¹ má²gon³ hí³ jmu² siáh³ hliáun³ li²¹ hi³ lɨ́³ hua³jueh³² hi³ ca³la³ hi³ jmu² siáh³ hi³ so²³ sɨ́² chi³cuú² hi³ cha²³ ñí¹ hué²¹ lá² ñí¹ ta³ ñí¹ la³jɨ́n³² tsá² zian² hngá¹máh³ lá². \v 14 Hi³ jáun² cun³quionh³ la³jɨ́³² li²¹ hi³ ca³jmú³ jáh³ hí³ cun³quionh³ jáɨ¹³ hi³ ho² cha¹³ jáh³ hláɨh¹ la³ñí¹ hí³ né³, ca³ma³can² tsá² zian² ñí¹ hué²¹ lá². Jáun² ca³jmú³ siáh³ héih³² ñí¹con² tsá² zian² hngá¹máh³ lá² hi³ jmah³ tsú² jan² jáh³ láɨn¹ la³ cun³ rón³² jniá³ jáh³ hláɨh¹ la³ñí¹ hí³, jáh³ jmɨ́¹ cuɨ́nh² hí³ quionh³ mí¹táɨ³, tɨ³la³ má²laɨn³² bíh¹. \v 15 Jáun² jáh³ hláɨh¹ ñí¹ má²gon³ hí³ hiauh³ jáɨ¹³ hi³ tónh³² jmɨ́²chí³ quioh²¹ nóh³² má²dí¹láɨn¹ jáh³ hláɨh¹ la³ñí¹ hí³, hi³ ca³la³ hi³ lɨ́¹³ hléh³² siáh³ nóh³² dí¹láɨn¹ jáun², jɨ³ hi³ jmu³ hi³ hiá¹ tsán¹³ tsá² tiá² hnió³ ma³tsu³ ma³jáuh³². \v 16 Ja³bí¹ ca³jmú³ siáh³ jáh³ ñí¹ má²gon³ hí³ héih³² hi³ ca³la³ jɨ́n³² tsáu² hniáuh³² taun³ cáun² li²¹ cuá² chu²¹ quioh²¹ ho³lá²dá² chí¹quie¹³, uá¹ hi³ tsá¹míh¹ ho³ tsá² má²lieih²¹, uá¹ hi³ tsá² hánh³ ho³ tsá² tia³mii², uá¹ hi³ *tsá² má²ná¹hlánh¹ ho³ tsá² zian² hi³ ca³tɨn¹ hmóu³². \v 17 Ja³bí¹ ca³jmú³ siáh³ jáh³ hí³ héih³² hi³ hí¹ jan² tiá² hin² lɨ́¹³ lá³² ho³ hi³ hna³ nɨ́¹juáh³ tiá² la³ quian³² yáh³ tsú² li²¹ hi³ lɨ́³ jáun² hi³ jmáɨ² jáh³ hláɨh¹ hí³, ho³lá²dá² número quioh²¹ hi³ jmáɨ² jáh³ hí³. \p \v 18 Hniáuh³² quia³lín³ jmɨ́¹ tsɨ́³ bíh¹ tsú² ca³tɨ²¹ hi³ nɨ́². Jáun² lɨ³ua³ jan² tsá² quia³lín³ jmɨ́¹ tsɨ́³ bíh¹ lɨ́¹³ hnauh¹³ he³ hnió³ juáh³ número jáun² quioh²¹ jáh³ hláɨh¹ hí³, quí¹ número jáun² dá² lɨ́³ hi³ jmáɨ² jan² tsáu² bíh¹, hi³ tí³ jñéi³ nio² hña³láu³ tsɨ²¹ hnaɨh³² nio² quiú³ jñéi³. \c 14 \s1 Sun¹ hi³ ná¹hɨe³² tsá² má²ca³liáun³ \p \v 1 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³ ca³jɨen¹ jná¹³ Tsá² lɨ́n³ hí³ *Já¹ziáh² míh¹ hi³ zenh² tsɨ³ máh³ Sión la³ má²quionh³ tán¹ hña³láun³ tsɨ²¹ tu³la³quiún³ mei²¹ tsá² má²ná¹tón²¹ hí³ chí¹quie¹³ hi³ jmáɨ² Já¹ziáh² míh¹ hí³, jɨ³ hi³ jmáɨ² Jméi² tsú² nɨ́² siáh³. \v 2 Jmɨ́¹jáun² ca³náɨ³² jná¹³ cáun² mah¹ hi³ ja³ hñu³mɨ³cuú². Mah¹ jáun² niéih³ la³jmɨ́¹ niéih³ cuú²jëh³ ñí¹ hí¹cha²³ jmáɨ² ñí¹ ñe¹ lɨ́n²¹, jɨ³ la³jmɨ́¹ niéih³ mah¹ quioh²¹ miíh³² nɨ́² siáh³; máh¹ hi³ ca³náɨ³² jná¹³ jáun² dá² lɨ́³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ sun¹ quioh²¹ tsá² ná¹quien² tun³² pih²¹ hi³ caɨ³² tsú². \v 3 Tsá² hí³ jmɨ́¹ ñí¹ná¹hɨe³² cáun² sun¹ hmaɨ²¹ ñí¹ ta³ ñí¹ Tsá² cuá¹tsɨ²¹ hí³ hmá²sɨ¹, ñí¹ ta³ ñí¹ tá¹ quiun³ tsá²cuú² tsá²chín³, jɨ³ ñí¹ ta³ ñí¹ jɨ³lɨn² tsá²daun³² hí³ nɨ́² siáh³; hí¹ jan² yáh³ tiá² hin² jmɨ́¹ lɨ́¹³ lɨ³ tɨn² sun¹ jáun², jɨ́³²la³ hmóu³² tsá² hña³láun³ tsɨ²¹ tu³la³quiún³ mei²¹ hí³ bíh¹ tɨn², tsá² ca³liáun³ hí³ ñí¹ hué²¹ lá². \v 4 Tsá² hí³ bíh¹ tsá² tiá² lɨ́¹ má²ca³cuu³ ca³hlianh³ quionh³ tsá²mɨ³ juón¹, tsá² hí¹ cónh³ tiá² lɨ́¹ ca³jmu³ ca³tsau³ yáh³. Tsá² hí³ dá² ñi³táunh¹ cu³chin¹ cu³hna²¹ Tsá² lɨ́n³ hí³ Já¹ziáh² míh¹ lɨ³ua³ cáun² ñí¹ tsó²¹. Tsá² hí³ má²ca³liáun³ ja¹ quioh²¹ tsá²mɨ³cuóun² cun³quionh³ hi³ ca³ma³hmah¹ Tsá² lɨ́n³ hí³ Já¹ziáh² míh¹, hi³ ná¹lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ hi³ lau³² la³ñí¹, hi³ cue³² tsáu² ñí¹con² Dió³² jɨ³ ñí¹con² Tsá² lɨ́n³ hí³ Já¹ziáh² míh¹. \v 5 Tsá² hí³ bíh¹ tsá² tiá² ca³hléh³ hí¹ cáun² jú¹ tɨ́¹jáɨ², hú¹tá¹ tsá² jɨn² cu³tí¹³ bíh¹ hí³. \s1 Jáɨ¹³ hi³ ngaɨ³² gáun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² \p \v 6 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ca³jɨen¹ jná¹³ siáh³ jan² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² hi³ hí¹ranh³² chi³cuú² ñí¹ ñe¹ lɨ́n²¹. Tsá² hí³ né³ quian³² jú¹ chú³² hi³ quien² la³ cun³ jmɨ́¹hi³nio² hi³ hléh³² ñí¹con² tsá² tionh² ñí¹ hué²¹ lá², la³ cun³ la³jɨ́n³² tsá² zian² ma³ quin³² ma³ caun³² hué³², ca³la³ jánh³ dú¹ ñí¹ mí¹zionh² tsáu², jɨ³ la³jáh³ dú¹ ñí¹ juo³ tsá² jma² nɨ́² siáh³. \v 7 Tsá² hí³ né³ ca³hléh³ tiá³ hi³ ca³juáh³ la³ lá²: \p ―Juénh² náh² jmu³ ñí¹con² Dió³², jɨ³ hi³ ma³quien¹³ náh² tsú², quí¹ má²cá²chó³² bíh¹ jmáɨ¹ hi³ má²ra³tsɨ³² Dió³² héih³²; jáun² ma³tsú¹ ma³jonh²¹ náh² Tsá² ca³jmú³ hí³ la³ cu³ la³ juéh³ mɨ³cuú², la³ má²quionh³ jmɨ́²miih²¹ jɨ³ la³jɨ́³² ñí¹ ñei³² jmáɨ² nɨ́² siáh³. \p \v 8 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ja³ siáh³ tsá² ñí¹ má²gon³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³², hi³ ca³juáh³: \p ―¡Má²já²hín³ bíh¹ juú² Babilonia, má²já²hín³ bíh¹ juú² chín¹ hi³ jlánh¹ jmɨ́¹ jmu² hi³ hen² tsɨ́³ tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³ la³jɨ́³² hi³ hlah³ hi³ hó³², la³juah²¹ dúh¹ hi³ ca³hinh³ tsú² tsá² hí³ mu² ráu³ má²zéih¹! \p \v 9 Jmɨ́¹jáun² la³juɨ³² ja³ siáh³ tsá² ñí¹ má²gáun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² hi³ hún¹ cú²tiú² cú²jan³² lɨ́n³², hi³ juáh³ la³ lá²: \p ―Lɨ³ua³ jan² tsá² má²tsú² má²jónh³² jáh³ hláɨh¹ la³ñí¹, jɨ³ la³ má²quionh³ nóh³² hi³ dí¹láɨn¹ jáh³ hí³, jɨ³ hi³ he³ tsú² siáh³ li²¹ hi³ taun³ jáun² chí¹quie¹³ ho³lá²dá² cuo² tsú², \v 10 jáun² tsá² la³ hí³ bíh¹ ca³tɨn¹ quiunh²¹ la³jɨ́³² la³ cun³ hi³ ma³tsau¹³ jáun² Dió³² ca³la³ hi³ míh²³ lɨ́n³² tsɨ́³, la³jmɨ́¹ hɨ́nh²³ tsú² mu² ráu³ hngó³² hi³ má²zéih¹ lɨ́n²¹. Tsá² la³ hí³ bíh¹ tsa³ma³tso² tsɨ́³ ja¹ sɨ́² lɨ́³ cun³quionh³ juɨ²¹ quɨ́n¹ azufre ñí¹ ta³ ñí¹ la³jɨ́n³² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² tsá² chun¹, jɨ³ ñí¹ ta³ ñí¹ hnga² Tsá² lɨ́n³ hí³ *Já¹ziáh² míh¹. \v 11 Ca³la³ cun³ jmɨ́¹hi³nio² bíh¹ cuá³² mí²ñí¹ ñí¹ ná¹má²tso² jáun² tsá² hí³ tsɨ́³; cun³ tiá² tie³ nio² bíh¹ ñí¹ tionh¹ tsú² jáun² la³ huá² la³ jma², nɨ́¹juáh³ tsá² má²tsú² má²jónh³² jáh³ hláɨh¹ hí³ la³ má²quionh³ nóh³² hi³ dí¹láɨn¹ jáh³, ho³ lɨ³ua³ jan² tsá² he³ siáh³ li²¹ quioh²¹ hi³ jmáɨ² jáh³ hí³. \p \v 12 Jáun² né³, hniáuh³² tion³ tsɨ́³ bíh¹ tsá² joh¹ Dió³², tsá² má²má²tí³² hí³ héih³² quioh²¹ Dió³² jɨ³ hi³ nio² siáh³ cáun² tsɨ́³ ñí¹con² Jesús. \p \v 13 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ca³náɨ³² jná¹³ siáh³ cáun² mah¹ hi³ ñí¹ca³hléh³, hi³ ñí¹juah²¹: \p ―Tón³ ñí¹ sí² jáɨ¹³ lá²: “Hénh³ ma³ jmɨ́¹ ren² tsá² hiá¹ tsán¹³ hi³ tanh² ta²¹ Tɨ³² Juo¹³ dí² né³² tɨ³ chí¹ján³”. \p Jáun² Jmɨ́²chí³ Chun¹ siáh³ ñí¹ca³juáh³: \p ―Ján³, má²tiánh³ tsú² tie³ cun³ñí¹ hi³ ca³tɨ²¹ la³jɨ́³² ta²¹ hi³ lɨ́²jmú³, quí¹ ta²¹ hi³ ca³jmú³ tsú² tsa³toh³ cu³lɨ²¹ quionh³ tsú² ñí¹ tsa³tiánh² tsú² jáun² tie³. \s1 Hi³ ca³láu² cuá¹ hué²¹ \p \v 14 Jmɨ́¹ má²lɨ³² jáun² né³ ca³jɨ́e³² jná¹³ cáun² jnie² tiáu²; ñí¹ jnie² jáun² né³ cuá¹tsɨ²¹ jan² tsá² jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ tsá²mɨ³cuóun². Tsá² hí³ jmɨ́¹ hun¹ cáun² *có²ron¹ná¹ hi³ lɨ́³ cú¹mí¹niau²¹ chí¹, jɨ³ hi³ zianh³² siáh³ cáun² mí¹jla² rá¹lɨnh² hmu³ lɨ́n³². \v 15 Jáun² cua³han³ siáh³ jan² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² ñéih³ hñú³ hɨ́en¹ jáun² hi³ hleh³² tiá³ lɨ́n³² hi³ liéinh³² tsá² cuá¹tsɨ²¹ hí³ ñí¹ jnie², hi³ juáh³: \p ―¡Má²ca³láu² bíh¹ máɨ³ ñí¹ hué²¹ nɨ́², má²juú² bíh¹; né³² né³, tiú¹ chí² hieh² quionh³ mí¹jla² rá¹lɨnh² nɨ́² quián¹³, jáun² quiaun²! \p \v 16 Jáun² tsá² cuá¹tsɨ²¹ hí³ ñí¹ jnie² né³ ca³nga³ mí¹jla² quioh²¹ ñí¹ hué²¹ lá² hi³ ca³ziu³ ca³liauh³ la³jɨ́³² la³ cun³ hi³ ca³láu² hngá¹máh³ lá². \p \v 17 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³ cua³han³ siáh³ jan² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² ñéih³ hñú³ hɨ́en¹ zeh² jáun² hñu³mɨ³cuú², hi³ zianh³² siáh³ cáun² mí¹jla² rá¹lɨnh² hi³ hmu³ lɨ́n³². \v 18 Jáun² cua³han³ siáh³ cónh³í¹ jan² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² ñí¹ lɨ́³ ñí¹hiú¹³, tsá² hí³ ho² jáɨ¹³ ñí¹con² sɨ́²; tsá² hí³ ca³hléh³ tiá³ hi³ ca³teh³ tsá² zianh³² hí³ mí¹jla² rá¹lɨnh² hmu³ lɨ́n³², hi³ ca³juáh³ la³ lá²: \p ―Ngáɨ¹ mí¹jla² rá¹lɨnh² hmu³ nɨ́² quián¹³ chí² hieh² mɨ³ uóun²jɨeh¹³ hi³ zia³² ñí¹ hué²¹ nɨ́², quí¹ má²juú² lɨ́n³² bíh¹. \p \v 19 Jáun² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² hí³ ca³nga³ mí¹jla² jáun² quioh²¹ ñí¹ hué²¹ lá², hi³ ca³tiú³ chí² hieh² mɨ³ uóun²jɨeh¹³ hi³ má²ca³láu² jáun² ñí¹ hué²¹ lá², jáun² ca³tóh³ tsú² tɨ³ ñeh² ñí¹ lɨ́¹³ jlinh³ tsú² hi³ quiáuh³² jmaɨh²¹; hi³ jáun² né³ hnió³ juáh³ ca³tɨ²¹ la³jɨ́³² hi³ ma³tsau¹³ tsú² jáun² Dió³² ca³la³ hi³ míh²³ lɨ́n³² tsɨ́³. \v 20 Mɨ³ uóun²jɨeh¹³ jáun² né³ ca³quiauh³ tsú² jmaɨh²¹ ñí¹ lɨ́³ tɨ³ cheih³² juú²; jmɨ́¹ ca³quiauh³ tsú² jáun² jmaɨh²¹ mɨ³ uóun²jɨeh¹³ né³, jmɨ² bíh¹ ca³hué², hi³ lɨ³ cáun² cho² ñe¹ la³ cun³ tiéh¹ ho³ jan² tsa³cuá¹. Ñí¹ ca³ta³ná¹ho³ jmɨ² jáun² tí³ cun³ hnɨ³² nio² hña³láu³ kilómetros. \c 15 \s1 Quiaun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³², tsá² quian³² quiau³ uu³mí²tsɨ³² ñí¹ má²ca³táuh³ \p \v 1 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ca³jɨ́e³² jná¹³ siáh³ cáun² li²¹ hi³ cáu² hi³ jueh³² lɨ́n³² hñu³mɨ³cuú². Ca³jɨen¹ jná¹³ quiaun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² hi³ ná¹quian³² tá¹ quiau³ uu³mí²tsɨ³² ñí¹ má²ca³táuh³; hi³ jáun² né³, cun³quionh³ hi³ jáun² bíh¹ má²tsá¹³ hi³ míh²³ tsɨ́³ Dió³². \p \v 2 Ca³jɨ́e³² jná¹³ siáh³ cáun² hi³ jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ jmɨ́²miih²¹ hi³ lɨ́³ hu³² má²ná¹jan² quionh³ sɨ́². Can³² jmɨ́²miih²¹ jáun² né³ jmɨ́¹ ná¹táun³ la³jɨ́n³² tsá² ca³cah¹³ jmáɨ¹ ñí¹con² jáh³ hláɨh¹ hí³ jɨ³ ñí¹con² nóh³² hi³ dí¹láɨn¹ jáh³ jɨ³ número quioh²¹ hi³ jmáɨ² jáh³ siáh³. Tsá² hí³ né³ ná¹zianh³² ma³ cáun² tun³² pih²¹ caɨ³² tsú² hi³ má²ca³cué³ Dió³², \v 3 hi³ jáun² má²ná¹hɨe³² sun¹ hi³ la³ ca³hɨ́e³ hla¹ Moisés tsá² quian²¹ Dió³², jɨ³ sun¹ quioh²¹ Tsá² lɨ́n³ hí³ *Já¹ziáh² míh¹ nɨ́² siáh³, hi³ juáh³ la³ lá²: \q1 Hnú² Dió³² Juo¹³ jnoh¹, Tsá² cú² juenh² lɨ́n³², \q1 hi³ cáu² hi³ jueh³² lɨ́n³² bíh¹ má²ca³jmuh³ hnú², \q1 hnú² Re²¹ Tsá² chín¹ ñí¹con² la³jɨ́³² hué³² hi³ zia³² tá¹ cáun² hngá¹máh³, \q1 hnú² bíh¹ lɨ́n³ nú² Tsá² chun¹, Tsá² ma³tih²¹ jëh² la³ cun³ la³jɨ́³² hi³ jmuh³². \q1 \v 4 Hnú² Tɨ³² Juo¹³ jnoh¹, ¿hin² bí¹ tsánh² tiá² jmu³ juénh² ñí¹con² hnú², \q1 hin² bí¹ tsánh² tiá² ma³quien² hnú²? \q1 Quí¹ jɨ́³²la³ huen² hnú² bíh¹ Tsá² hɨ́en¹ nú², \q1 hi³ jáun² dá² la³jɨ́n³² tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³ bíh¹ ja³tú¹ ja³lɨn³ hi³ ma³tsu³ ma³jáuh³² hnú², \q1 quí¹ má²ca³jɨ́e³ bíh¹ tsú² hi³ hnú² bíh¹ rá²tsɨh³² héih³² la³ cun³ ca³tɨ²¹. \p \v 5 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ca³jɨ́e³² jná¹³ siáh³ hi³ ca³niá³ ñí¹ jlánh¹ bíh¹ hɨ́en¹ quioh²¹ hñú³ hɨ́en¹ tɨ³ hñu³mɨ³cuú², ñí¹ nio¹ jáun² jáɨ¹³ quioh²¹ nió³² hi³ ca³jmú³ jáun² Dió³². \v 6 Ñéih³ hñú³ hɨ́en¹ jáun² bíh¹ ca³huén² tá¹ quiaun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³², tsá² ná¹quian³² hí³ tá¹ quiau³ uu³mí²tsɨ³² jueh³² jáun²; tsá² hí³ ná¹quih³² hmɨh³² zɨ́n³ tiáu² jon³ cu³tí³, hi³ ná¹hñéih³ siáh³ láu² cú¹mí¹niau²¹ ñí¹ tsɨ́³ tsú². \v 7 Jáun² jan² tsá² quiun³ tsá²cuú² tsá²chín³ hí³ ca³zianh³ tá¹ quiaun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² ma³ cáun² uon² hi³ lɨ́³ cú¹mí¹niau²¹, hi³ ca³la³ hi³ ná¹canh² hi³ míh²³ jáun² tsɨ́³ Dió³² Tsá² zian² hí³ cun³ jmɨ́¹hi³nio². \v 8 Hi³ ñéih³ hñú³ hɨ́en¹ jáun² né³ ca³cónh³² mí²ñí¹ hi³ lɨ³ cun³ñí¹ hi³ jlánh¹ cuá¹quien² lɨ́n³² Dió³² jɨ³ hi³ cun³ñí¹ hi³ jlánh¹ ho² tsú² pí³ nɨ́² siáh³. Hi³ jáun² hí¹ jan² yáh³ tiá² hin² jmɨ́¹ lɨ́¹³ hí³ ñéih³ jáun², ca³la³ tɨ³ ñí¹ ca³táuh³ tá¹ quiau³ uu³mí²tsɨ³² hi³ má²ná¹zianh³² jáun² tsá²cuú² tsá²ta³ hí³ Dió³² máh³ má²lɨ́¹³. \c 16 \s1 Uon² tioh³ uu³mí²tsɨ³² \p \v 1 Jáun² jná¹³ ca³náɨ³² siáh³ cáun² mah¹ hi³ ñí¹ja²¹ tɨ³ ñéih³ hñú³ hɨ́en¹ jáun² hi³ ñí¹ca³záɨh³ tsú² tá¹ quiaun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² la³ lá²: \p ―Cuá²can²¹ náh² ñí¹ hué²¹ ó³² tá¹ quiau³ uon² hi³ ná¹canh² hi³ míh²³ jáun² tsɨ́³ Dió³². \p \v 2 Jáun² ngau³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² tsá² la³ñí¹ hi³ ca³ñí¹can¹ uon² jáun² quioh²¹ ñí¹ hué²¹, jmɨ́¹jáun² ca³la³ jɨ́n³² tsá² má²ná¹quian³² li²¹ quioh²¹ hi³ jmáɨ² jáh³ hláɨh¹ hí³ jɨ³ hi³ má²tsú² má²jónh³² tsú² siáh³ nóh³² hi³ dí¹láɨn¹ jáh³ hí³, ca³hián² hmah² hlah³ hi³ cú² hi³ chéi³ cu³tí³. \p \v 3 Jáun² ngau³ siáh³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³², tsá² ñí¹ má²gon³ hi³ ca³ñí¹can¹ uon² quioh²¹ ñí¹ jmɨ́²miih²¹, jmɨ́¹jáun² né³ ca³jéinh³² jmɨ² tá¹ cáun² jmɨ́²miih²¹ la³juah²¹ dúh¹ jmɨ́²hán¹ tsá² lɨ́²jngah³ tsáu², jmɨ́¹jáun² ca³hiá² cá²tsan³ ca³la³ jánh³ dú¹ ñí¹ jáh³ jmɨ́¹ tiáunh¹ hñu³ jmɨ́²miih²¹. \p \v 4 Ñí¹ má²gáun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² ca³can³ siáh³ uon² quioh²¹ ñí¹ quioh²¹ la³jɨ́³² jmɨ́² cua³ jɨ³ la³jáh³ dú¹ ñí¹ ñei³² jmáɨ² nɨ́² siáh³, hi³ jáun² jmɨ² bíh¹ ca³lan³ la³jɨ́³² jmáɨ². \v 5 Jáun² ca³náɨ³² jná¹³ hi³ ca³hléh³ tsá²cuú² tsá² ta³ Dió³², tsá² ho² hí³ jáɨ¹³ ñí¹con² jmáɨ², hi³ ca³juáh³: \q1 Hnú² bíh¹ jan² Tsá² rá²tsɨh³² héih³² re², \q1 Tsá² chun¹ nú², \q1 Tsá² qui³ cónh³ jmɨ́¹ zian² nú², hi³ zian² nú² la³ má²zian² jáun², \q1 quí¹ hnú² bíh¹ má²lɨ́²ra³tsɨh³² héih³² la³ cun³ ca³tɨ²¹, \q1 \v 6 quí¹ tsá² ó³² bíh¹ ca³táɨn³ jmɨ́²hán¹ tsá² joh² hnú², \q1 jɨ³ jmɨ́²hán¹ tsá² jmɨ́¹ ná¹lɨ́n³ tɨ³² jëh² hnú² nɨ́² siáh³, \q1 hi³ jáun² dá² jmɨ² bíh¹ má²lɨ́²hinh²¹ nú² tsú² ta³né³²; \q1 quí¹ la³ nɨ́² ca³tɨn¹ quiunh²¹ yáh³ tsú². \p \v 7 Hi³ jáun² ca³náɨ³² jná¹³ siáh³ cáun² mah¹ hi³ ñí¹ja²¹ la³ tɨ³ ñí¹ zeh¹ jáun² ñí¹hiú¹³, hi³ ñí¹ca³juáh³: \p ―Tson² bíh¹ cu³tí³, hnú² Tɨ³², Dió³² Tsá² cú² Tsá² juenh², hnú² bíh¹ Tsá² rá²tsɨh³² héih³² ca³la³ re² tso² cu³tí³ la³ cun³ ca³tɨ²¹. \p \v 8 Jáun² ja³ siáh³ tsá² ñí¹ má²quiun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² hi³ ca³can³ siáh³ uon² quioh²¹ ñí¹ quioh²¹ hiú²; jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³ ca³chéi³² lɨ́n³² bíh¹ hiú², ca³la³ hi³ ca³cáun³ bíh¹ tsáu² cun³quionh³ hi³ chéi³. \v 9 Tɨ³la³ jmɨ́¹ ca³cáun³ tsú² cun³quionh³ hi³ jlánh¹ chéi³ jáun² né³, tɨ³ ca³chu³ ca³juóun³² bíh¹ tsú² Dió³² Tsá² ho² hí³ jáɨ¹³ ñí¹con² la³jɨ́³² uu³mí²tsɨ³² jáun², cha³ jmɨ́¹ tsa³conh² tsɨ́³ tsú² hi³ jmɨ́¹ lɨ́¹³ lɨ³ ma³quien² tsú² Dió³². \p \v 10 Hi³ jáun² tsá² ñí¹ má²hñá³ tsá²cuú² tsá²ta³ hí³ Dió³² ca³can³ siáh³ uon² quioh²¹ ñí¹ hmá²sɨ¹ ñí¹ cuá¹quien² jáh³ hláɨh¹ hí³; jáun² jmɨ́¹jáun² ca³lɨ³ já¹niéi² la³ tán¹ ñí¹ hu²¹ cuo² jáh³ hí³. Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³ má²quí² má²juoun³² tsáu² zɨ́h¹ cun³ñí¹ hi³ má²zian² hi³ chéi³ hi³ uóu³² cu³tí³. \v 11 Tsá² hí³ né³, tɨ³ ca³chu³ ca³juóun³² bíh¹ Dió³² Tsá² quioh²¹ hñu³mɨ³cuú² cun³ñí¹ hi³ má²má²tso² tsɨ́³ hi³ chéi³ hi³ uóu³² jɨ³ hi³ má²tsɨn¹ siáh³ hmah² hlah³ jáun²; cun³ tiá² ca³ja³conh² bíh¹ tsɨ́³ tsú² ca³tɨ²¹ la³jɨ́³² ta²¹ hlah³ hi³ ná¹jmú². \p \v 12 Jáun² ja³ siáh³ tsá² ñí¹ má²jñéi³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² hi³ ca³can³ siáh³ uon² quioh²¹ ñí¹ quioh²¹ cua³ jueh³² jmáɨ² Eufrates; jmɨ́¹jáun² ca³lɨ³ quiéin² cua³ jáun², hi³ jáun² ca³niá³ juɨ³² ñí¹ ja³táunh¹ tsá² ná¹lɨ́n³ re²¹, tsá² ja³táunh¹ tɨ³ juɨ³² ñí¹ hia³² hiú². \p \v 13 Jmɨ́¹jáun² ca³jɨen¹ jná¹³ gáun³ jmɨ́²chí³ hláɨnh¹ hi³ jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ jɨeh². Jan² cua³han³ ho³ jáh³ hláɨnh¹ chín¹ hí³, jan² cua³han³ ho³ jáh³ hláɨh¹ la³ñí¹ hí³ hi³ cónh³ jan² cua³han³ siáh³ ho³ tsá² jlánh¹ juáh³ hí³ hi³ lɨ́n³ *tɨ³² jë¹ Dió³². \v 14 Jmɨ́²chí³ hláɨnh¹ hí³ dá² ca³la³ hi³ jmu² li²¹ hi³ lɨ́³ hua³jueh³². Hí³ bíh¹ tsa³táunh¹ hi³ tsa³ngɨh¹ tsá² ná¹lɨ́n³ re²¹ zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³, hi³ tsa³jmú³ cá²hon³ hi³ jmu³ hniéi² nɨ́¹ má¹cá²chó³² jmáɨ¹ jueh³² jáun² quioh²¹ Dió³² Tsá² cú² Tsá² juenh². \p \v 15 ―Sá¹nɨ́² jɨe³, cu³diá²jan² pih²¹ la³ lá² bíh¹ jáunh¹³ jná¹³ la³jmɨ́¹ ja³² jan² háɨn². Hénh³ ma³ jmɨ́¹ ren² nɨ́¹juáh³ tsá² cuá¹zian² tsɨ́³ jɨ³ hi³ cuá¹quih³² siáh³ ha¹ la³ má²quih³² jáun², quí¹ nɨ́² lɨ́¹ ca³lɨ³ jnia² hi³ láun³ tsú², hi³ jáun² tiá² jɨ́e³ tsáu² ñí¹ hua³heih²¹ quioh²¹ tsú². \p \v 16 Jáun² né³, ca³cuu³ ca³ngɨh³ bíh¹ jmɨ́²chí³ hí³ tsá² ná¹lɨ́n³ re²¹ máɨ² ñí¹ téh²³ tsú² jáun² Armagedón cun³quionh³ jú¹ *hebreo. \p \v 17 Jmɨ́¹jáun² né³ ja³ siáh³ tsá² ñí¹ má²quiaun³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² hi³ ca³can³ uon² quioh²¹ ja¹ chí³; jmɨ́¹jáun² ca³náɨ³² jná¹³ cáun² mah¹ tiá³ cu³tí¹³ hi³ ñí¹ja²¹ la³ tɨ³ ñéih³ hñú³ hɨ́en¹, la³ tɨ³ ñí¹ zeh¹ hmá²sɨ¹ quioh²¹ Dió³², hi³ ñí¹ca³juáh³ la³ lá²: \p ―¡Má²ca³táuh³ bíh¹ la³jɨ́³²! \p \v 18 Jáun² jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³ ja³tu³ ja³lɨ́³ sɨ́² quioh²¹ miíh³², hi³ ca³lɨ³ tiú² jan³², hi³ ca³quí¹ ca³hín¹ tiá³ lɨ́n³²; hi³ ca³qui³ ca³jɨ́eh³ siáh³ hué³² tiá³ tiá² tí¹ tiá² nio³ cu³tí¹³, cáun² hi³ tiá² má²lɨ³² hí¹ cónh³ la³ cun³ jmɨ́¹ ca³lɨ³zian² tsáu² ñí¹ hué²¹ lá², quí¹ cun³ tiá² cunh³ bíh¹ quionh³ la³ cun³ hi³ má²lɨ³² jmɨ́¹tin². \v 19 Jmɨ́¹jáun² ca³tsáun³ hnɨ³² tsoh³ juú² chín¹ jáun², hi³ juú² cáh¹ juú² pa²¹ hi³ zia³² tá¹ cáun² hngá¹máh³ né³ ca³juú² ca³tsúnh²; hi³ Dió³² né³ tsau³ tsɨ́³ juú² Babilonia juú² chín¹ jáun², hi³ ca³hinh³ dí² mu² ráu³ hi³ dí¹canh² jáun² copa quioh²¹, la³ cun³ hi³ niéih³ jáun² hi³ ma³tson¹³ dí² juú² jáun² ca³la³ hi³ míh²³ lɨ́n³² tsɨ́³. \v 20 Jmɨ́¹jáun² né³, cáun² lɨ́¹ ca³yéin² bíh¹ la³jɨ́³² hué³² pih²¹ hi³ jmɨ́¹ tioh³ jáun² chu³ jmáɨ² jɨ³ ñí¹ jmɨ́¹ lɨ́³ hngá¹máh³ nɨ́² siáh³. \v 21 Ja³bí¹ jmɨ́¹jáun² siáh³ ca³súh³² tsɨ́³ cáh¹ cu³tí³ ñí¹ quioh²¹ tsáu², hi³ héi² cun³ quiéinh³ nio² quiú³ cuah²¹. Jmɨ́¹jáun² la³jɨ́n³² bíh¹ tsáu² ca³chu³ ca³juóun³² siáh³ Dió³² cun³ñí¹ hi³ ca³tɨ²¹ uu³mí²tsɨ³² jáun², quí¹ hi³ jáun² dá² cáun² hi³ huáh² tsɨ́³ lɨ́n³² bíh¹ hi³ ca³ma³tso² tsáu² tsɨ́³. \c 17 \s1 Jmáɨ¹ hi³ tsa³hín³ tsá²mɨ³ hláɨh¹ \p \v 1 Jmɨ́¹ má²lɨ³² jáun² la³ jáun² né³, jan² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² tsá² quiaun³ jmɨ́¹ ná¹zianh³² hí³ uon² ca³záɨ³ jná¹³ la³ lá²: \p ―Sá¹nɨ́² ña³² ñá²jɨe³, lá² hɨ́e¹³ jná¹³ he³ lánh³ rón³² tá¹tsɨn¹ héih³² tsá²mɨ³ tsá² jlánh¹ juón¹ cuá¹tsɨ²¹ ñí¹ jmáɨ² zia³² tá¹ cáun² hngá¹máh³. \v 2 La³jɨ́n³² bíh¹ tsá² ná¹lɨ́n³ re²¹ zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³ lɨ́¹ má²ca³jmu³ ca³tsau³ quionh³ tsá²mɨ³ hí³, jɨ³ la³jɨ́n³² tsá² zian² hngá¹máh³ bíh¹ má²ca³ma³héinh³² siáh³ quionh³ mu² ráu³ hi³ ca³tɨ²¹ hi³ juón¹ tsá²mɨ³ hí³. \p \v 3 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³, ca³jau³ jná¹³ tsá²cuú² tsá²ta³ hí³ Dió³² juɨ³² jmɨ́²chí³ tɨ³ ñí¹ lɨ́³ cuá¹ quiéin². Jáun² ñí¹ jáun² ca³jɨen¹ jná¹³ jan² tsá²mɨ³ hi³ cuá¹tsɨn¹ jan² jáh³ hláɨh¹ dáɨn³. Ca³la³ hi³ rá²láɨn¹ bíh¹ jáh³ hí³ cun³quionh³ huéh³ lɨ́³ jáɨ¹³ hi³ chú² hi³ lén³² Dió³². Jáh³ hí³ tsɨ²¹ quiau³ máɨ³ mɨ³ chí¹, hi³ cónh³ siáh³ quia³ juɨ́¹³. \v 4 Tsá²mɨ³ hí³ jmɨ́¹ cuá¹quih³² hmɨh³² zɨ́n¹³ jɨ³ hmɨh³² dáɨn³, hi³ jmɨ́¹ cuá¹láɨn¹ siáh³ cun³quionh³ cú¹mí¹niau²¹, quɨ́n¹ zɨ́n³ chú³² jniá³, jɨ³ cun³quionh³ máɨ³ pih²¹ zɨ́n³ hi³ téh²³ tsú² perla nɨ́² siáh³. Tsá²mɨ³ hí³ cuá¹zianh³² cáun² copa hi³ lɨ́³ cú¹mí¹niau²¹, ca³la³ hi³ canh² bíh¹ la³jáh³ dú¹ ñí¹ hi³ hlah³ hi³ hó³² cun³ñí¹ hi³ jlánh¹ juón¹ tsú². \v 5 Chí¹quie¹³ tsá²mɨ³ hí³ jmɨ́¹ tón²¹ cáun² jáɨ¹³ hi³ ná¹hmá¹ ná¹jnɨ́¹ hi³ juáh³ jáun²: “Babilonia juú² chín¹, mí¹ziú¹³ ca³la³ jɨ́n³² tsá²mɨ³ juón¹ jɨ³ mí¹zioh²¹ la³jɨ́³² ñí¹ hi³ hlah³ hi³ hó³² hi³ zia³² ñí¹ hué²¹ lá²”. \v 6 Tsá²mɨ³ ca³jɨen¹ jná¹³ hí³ má²cuá¹hein²¹ cun³quionh³ jmɨ́²hán¹ tsá² joh¹ Dió³², la³ cun³ jmɨ́²hán¹ la³jɨ́n³² tsá² zih³² hí³ jú¹ tson² hi³ ca³tɨn¹ Jesús. \p Lɨ́¹ tiá² ño¹ he³ jmu¹ bíh¹ jná¹³ lɨ³ jmɨ́¹ cá¹jɨ́e²¹ jáun². \v 7 Hi³ jáun² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² hí³ ca³záɨ³ jná¹³: \p ―¿He³ láɨh³² sa³ tsá²cáun² lɨ́n³² honh² hnú²? Lá² hɨ́e¹³ ná³ la³ cun³ he³ hnió³ juáh³ hi³ ca³tɨn¹ tsá²mɨ³ nɨ́² jɨ³ hi³ ca³tɨn¹ jáh³ hláɨh¹ cuá¹tsɨn¹ tsú² nɨ́², jáh³ chi²¹ nɨ́² quiau³ máɨ³ mɨ³ chí¹ hi³ cónh³ quia³ juɨ́¹³. \v 8 Jáh³ hláɨh¹ má²lɨ́²jɨen¹ hnú² nɨ́² dá² jan² jáh³ jmɨ́¹ zian² jmɨ́¹tin² bíh¹, tɨ³la³ tiú²uú² jáh³ nɨ́² zian² yáh³ ta³né³²; tɨ³la³ cun³ jáun² jáh³ nɨ́² dá² hion¹³ bíh¹ hñu³ háunh³ ñeh² bíh¹ hi³ chau²¹ jmáɨ¹ hi³ tsó³² jáh³ ñí¹ má²tsa³hín³. Jáun² la³jɨ́n³² tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³, tsá² qui³ tiá² jmɨ́¹ ná¹tón²¹ hi³ jmáɨ² ñí¹ sí² la³ cun³ jmɨ́¹ ca³lɨ³liau³ hngá¹máh³, la³ cun³ sí² hi³ rá²tiáunh¹ tsá² ca³tɨn¹ hi³ lɨ́¹³ zian², tsá² hí³ jlánh¹ tsa³cáun² lɨ́n³² tsɨ́³ nɨ́¹ má¹ca³jɨ́en³² jáh³ hláɨh¹ jmɨ́¹ zian² hí³ jmɨ́¹tin² hi³ tiú²uú² zian² yáh³ ta³né³², tɨ³la³ chau²¹ bíh¹ jmáɨ¹ jáuh³ siáh³. \p \v 9 ”Lá² zia³² cáun² hi³ lɨ́¹³ ngɨ¹³ tsá² quia³lín³ jmɨ́¹ tsɨ́³: Tá¹ quiau³ máɨ³ mɨ³ chí¹ jáh³ hí³ hnió³ juáh³ ca³tɨ²¹ quiau³ máh³ míh¹ ñí¹ cuá¹tsɨ²¹ tsá²mɨ³ ó³²; ja³bí¹ la³ jáun² hnió³ juáh³ siáh³ hi³ ca³tɨn¹ quiaun³ tsá² lɨ́n³ re²¹. \v 10 Hñá³ re²¹ hí³ má²já²hín³, hi³ cónh³ jan² né³ cuá¹ho² bíh¹ jáɨ¹³ ta³né³², hi³ tsá² ñí¹ má²quiaun³ né³ tiá² má²hó² yáh³ jáɨ¹³. Tɨ³la³ nɨ́¹ má¹cuán² tsá² ñí¹ má²ca³táuh³ né³, pih²¹ jmáɨ¹ bíh¹ cuá³² tsú² hi³ cuá¹ho² jáɨ¹³. \v 11 Hi³ jáh³ hláɨh¹ jmɨ́¹ zian² hí³ jmɨ́¹tin² né³, hi³ ta³né³² tiú²uú² zian² yáh³, jáh³ hí³ bíh¹ lɨ́n¹³ siáh³ cónh³í¹ jan² re²¹ tsá² ñí¹ má²jña³. Hí³ bíh¹ jan² tsá² ja¹ re²¹ tsá² quiaun³ hí³; nɨ́¹ má¹lɨ³² jáun² né³ tá¹zanh¹ tsú² ñí¹ má²tsa³hín³. \p \v 12 ”La³ cun³ quia³ juɨ́¹³ jáh³ hi³ má²lɨ́²jɨeh³ hnú² nɨ́² hnió³ juáh³ hi³ ca³tɨn¹ quian³ re²¹ tsá² tiá² má²ná¹ho² jáɨ¹³ ta³né³² bíh¹; cun³ cáun² o¹rá¹ bíh¹ hau³ tsá² hí³ jáɨ¹³ hi³ ná¹lɨ́n³ re²¹ cu³lɨ²¹ quionh³ jáh³ hláɨh¹ hí³. \v 13 Cáun² bíh¹ hi³ ná¹tioh³ tsɨ́³ tsá² hí³ jɨ³lɨn², hi³ cué³² pí³ quioh²¹ ñí¹con² jáh³ hláɨh¹ hí³ la³ má²quionh³ jɨ³ jáɨ¹³ hi³ ná¹ho² nɨ́² siáh³. \v 14 La³jɨ́n³² bíh¹ tsá² hí³ jmu³ hniéi² ñí¹con² Tsá² lɨ́n³ hí³ *Já¹ziáh² míh¹, tɨ³la³ Já¹ziáh² míh¹ hí³ bí¹ láɨh¹³ hniéi² jáun², quí¹ hí³ bíh¹ lɨ́n³ Tsá² chín¹ ñí¹con² tsá² ná¹chín¹ jɨ³ Re²¹ Juo¹³ tsá² ná¹lɨ́n³ re²¹ nɨ́² siáh³; hi³ tsá² quionh³ Tsá² lɨ́n³ hí³ Já¹ziáh² míh¹ né³, tsá² má²ná¹tén¹ bíh¹, tsá² má²ná¹quiánh¹, tsá² má²tí³² re² ñí¹con² tsú². \p \v 15 Hi³ ca³záɨ³ jná¹³ siáh³ tsá²cuú² tsá²ta³ hí³ Dió³² la³ lá²: \p ―Jmáɨ² zia³² tá¹ cáun² hngá¹máh³ hi³ lɨ́²jɨeh³ hnú² jáun² hi³ cuá¹tsɨ²¹ tsá²mɨ³ juón¹ hí³, hnió³ juáh³ tsá² juóun³² tsá² hmɨ́h¹ tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³ bíh¹, ca³la³ jáh³ dú¹ ñí¹ juo³ tsá² jma². \v 16 Tá¹ quia³ juɨ́¹³ hi³ má²lɨ́²jɨeh³ hnú² jáun² né³, la³ má²quionh³ jɨ³ hnga² jáh³ hláɨh¹ hí³ lɨ³ hon² bíh¹ tsá²mɨ³ juón¹ hí³; ca³la³ hi³ lɨn²¹ zenh² jmu³ dí², hi³ jmu³ dí² ca³la³ hi³ láun³ cuánh², hi³ má²cu³ má²hɨ́nh³ bíh¹ tsú² ngú³ quioh²¹ tsá²mɨ³ hí³, hi³ jɨn³ dí² siáh³ cun³quionh³ sɨ́². \v 17 Dió³² má²ca³jmú³ tsɨ́³ tsá² quian³ hí³ hi³ jmu³ la³ cun³ hi³ lɨ́n²³ dí² hnga², tsá² hí³ jmu³ cá²hon³ hi³ cuéh³² jáh³ hláɨh¹ hí³ jáɨ¹³ hi³ ná¹ho² hi³ hau³, ca³la³ ñí¹ ca³lɨ³tí³ la³ cun³ hi³ má²ca³juáh³ jáun² Dió³². \v 18 Jáun² né³, tsá²mɨ³ má²lɨ́²jɨen¹ hnú² hí³ dá² lɨ́n³ juú² chín¹ hi³ jmu² jáun² héih³² ñí¹con² tsá² ná¹lɨ́n³ re²¹ zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³ bíh¹. \c 18 \s1 Jmɨ́¹ já¹hín³ juú² Babilonia \p \v 1 Jmɨ́¹ má²lɨ³² jáun² né³ ca³jɨen¹ jná¹³ siáh³ jan² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² hi³ ja³ hñu³mɨ³cuú²; tsá² hí³ né³ ho² jáɨ¹³ quien² lɨ́n³². Jmɨ́¹jáun² táɨ³ tá¹ cáun² cuá¹ hué²¹ joh¹ hi³ quian³² tsá² hí³. \v 2 Tsá² hí³ né³ ca³hléh³ tiá³ lɨ́n³² hi³ ca³juáh³: \q1 ¡Má²já²hín³, cu³tí³ má²já²hín³ bíh¹ Babilonia juú² chín¹! \q1 Ñí¹ tionh¹ tsá² hláɨnh¹ bíh¹ má²cá²jéinh³² juú² jáun², \q1 ñí¹ tionh¹ la³jánh³ dú¹ ñí¹ jmɨ́²chí³ hláɨnh¹, \q1 hi³ má²lɨ́³ siáh³ za³ la³jánh³ dú¹ ñí¹ quiuh²¹ tan³², la³ cun³ tan³² hláɨh¹ tan³² hon², jáh³ tiá² jɨn². \q1 \v 3 Quí¹ juú² jáun² jmɨ́¹ lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́n³ jan² tsá²mɨ³ juón¹ hi³ má²quioh²¹ la³jɨ́n³² tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³, \q1 hi³ tsáu² né³ ca³lɨ³ hen² cun³quionh³ mu² ráu³ hi³ lɨ́³ hi³ juón¹ tsú² jáun². \q1 Jɨ³ tsá² ná¹lɨ́n³ re²¹ uá²jaɨ³² lɨ́¹ ca³jmu³ ca³tsau³ quionh³ tsú², \q1 hi³ tsá² zia³² hi³ ñi³jmú¹ ñi³hna¹ siáh³, tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³, \q1 má²ca³lɨ³ hánh³ cun³quionh³ la³jɨ́³² hi³ jmɨ́¹ dí¹quiaunh²¹ jáun² tsɨ́³ tsú². \p \v 4 Jmɨ́¹jáun² ca³náɨ³² jná¹³ siáh³ hi³ ñí¹ca³hléh³ jan² tsáu² hñu³mɨ³cuú² hi³ ñí¹ca³juáh³: \q1 Huen³ hnoh² já¹ juú² nɨ́², hnoh² tsá² tionh² jo³uón³² jná¹³, \q1 hi³ jáun² tiá² tsa³tsáɨnh² hnoh² tso³ quioh²¹ juú² nɨ́², \q1 hi³ sa³jun³ má¹tsoh¹ náh² siáh³ honh² la³ cun³ hi³ ma³tso² juú² nɨ́² tsɨ́³. \q1 \v 5 Quí¹ la³ tɨ³ hñu³mɨ³cuú² bíh¹ má²ca³ta³ná¹juɨ²¹ tsáu¹³ juú² nɨ́²; \q1 hi³ Dió³² né³, má²tsau³² tsɨ́³ ca³tɨ²¹ la³jɨ́³² hi³ hlah³ hi³ hó³² hi³ jmú² juú² nɨ́². \q1 \v 6 Jáun² jéinh¹ ñí¹con² juú² nɨ́² la³ cun³ rón³² lɨ́³ hi³ má²ca³jmúh³² tsú² tsá² siánh³, \q1 ma³hmah²¹ ñí¹con² tsú² tun³ nió³ la³ cónh³ bíh¹ hi³ má²ca³jmú³. \q1 Hinh²¹ náh² tsú² mu² ráu³ má²zéih¹ tun³ nió³ la³ cónh³ bíh¹ hi³ ca³hinh³ tsú² jáun² tsá² siánh³. \q1 \v 7 La³ cun³ rón³² hi³ ca³ma³quien² juú² nɨ́² hnga² \q1 jɨ³ hi³ ca³jmú³ tonh² hi³ ma³zian² re² tɨn² cu³tí¹³, \q1 la³ jáun² ma³tson¹³ náh² tsú² hi³ zian² hi³ chéi³ hi³ uóu³²; \q1 quí¹ hí³ jlánh¹ lɨ́n²³ hñu³ tsɨ́³ la³ lá²: \q1 Lá² cuá¹tón²¹ jná¹³ la³jmɨ́¹ cuá³ jan² tsá²mɨ³ lɨ́n³ re²¹, \q1 ha³ tiá² hnáɨ³ yáh³ jná¹³, \q1 hi³ jáun² hí¹ cónh³ yáh³ tiá² lɨ³ cuo² jná¹³ he³ dá² jaun³² hi³ ho² hi³ jngɨh² tsú². \q1 \v 8 Cun³ñí¹ hi³ jáun² bíh¹ quiunh²¹ tsú² la³jɨ́³² uu³mí²tsɨ³² cáun² jmáɨ¹ cu³tsa³² la³ lá²; \q1 hi³ hiá¹ tsán¹³ tsá² joh¹, \q1 hi³ ná¹ho² ná¹jngɨh², \q1 hi³ já³² ho³cuóun³. \q1 Hi³ má¹lɨ³² jáun² né³ có³² siáh³ juú² jáun² cun³quionh³ sɨ́²; \q1 quí¹ Dió³², Tsá² má²lɨ́²ra³tsa² hí³ héih³² dá² jan² Tsá² ho² pí³ bíh¹. \p \v 9 Má¹jáun² má²ho³ má²jngɨh³ lɨ́n³² tsá² ná¹lɨ́n³ re²¹ zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³, hi³ chá³² hlah³ lɨ́n²¹ tsɨ́³ nɨ́¹ má¹ca³jɨ́e³ tsú² mí²ñí¹ hi³ má²cau³² juú² jáun². La³ nɨ́² bíh¹ jeinh²¹ tsá² ná¹lɨ́n³ hí³ re²¹, tsá² lɨ́¹ ca³jmu³ ca³tsau³ quionh³ juú² lɨ́n³ jáun² la³jmɨ́¹ lɨ́n³ jan² tsá²mɨ³ juón¹, juú² hi³ ca³jmú³ hi³ ná¹zian² tsú² re² tɨn² cun³quionh³ la³jɨ́³² hi³ jmɨ́¹ zioh². \v 10 Ñí¹ uóunh³ tionh² bíh¹ tsú² jɨ́e³ cun³ñí¹ hi³ juénh² ca³tɨ²¹ la³ cun³ hi³ má²má²tso² juú² jáun² tsɨ́³, hi³ ná¹juáh²³ la³ lá²: \q1 ¡Hóh³², hen³ ma³ hlah³! \q1 ¡Jlánh¹ juon²³ hnú², hnú² Babilonia juú² chín¹, juú² pin³! \q1 Sa³ cu³diá²jan² pih²¹ la³ lá² bíh¹ ca³ta³tsɨn¹ hnú² héih³². \p \v 11 Ja³bí¹ tsá² zia³² hi³ ñi³jmú¹ ñi³hna¹ zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³ siáh³ ho³ jngɨh³ hi³ chá³² hlah³ tsɨ́³ hi³ ca³tɨn¹ juú² jáun², quí¹ tiú²uú² hin² zian² yáh³ tsá² lɨ́¹³ lá³² hi³ hna² tsú², \v 12 uá¹la³ cun³: cú¹mí¹niau²¹, mí¹ñí² cú¹tiáu², quɨ́n¹ zɨ́n³ chú³² jniá³, máɨ³ pih²¹ zɨ́n³ hi³ téh²³ tsú² perla, hmɨh³² chu²¹ hi³ lɨ́³ cun³quionh³ mí²ñi³² hi³ huéh²³ tsú² chí² ta³ náɨ² lino, hmɨh³² mí²ñi³² hmá¹³ jáh³, la³ cun³ hmɨh³² quian²¹ hin³² zɨ́n¹³ pin³, jɨ³ hi³ quian²¹ hin³² dáɨn³ nɨ́² siáh³; la³jɨ́³² ñí¹ hmá² ja³² má²ró³², la³jɨ́³² hi³ lɨ́³ cun³quionh³ ján¹ cuó² quioh²¹ jáh³, la³jɨ́³² hi³ lɨ́³ cun³quionh³ hmá² hmuh²¹ lɨ́n²¹, mí¹ñí² mí²niáu³ bronce, mí¹ñí² hierro, jɨ³ hi³ lɨ́³ cun³quionh³ cún¹ tiáu² hi³ téh²³ tsú² marmol nɨ́²; \v 13 cuáh¹³ hmá² canela, la³jɨ́³² ñí¹ háu² má²ró³², ziún², jmɨ² má²ró³², no¹ má²ró³², mu² ráu³ mɨ³ uóun²jɨeh¹³, no¹ quioh²¹ hmá² olivo, juɨ²¹ cuú²miih²¹ la³ñí¹, cuú²miih²¹, cuá¹juɨ́², *já¹ziáh², tsa³cuá¹, hmá² lɨh³² cuounh³² jáh³, hi³ la³ jɨ³ tsáu² yáh³ nɨ́² siáh³ jmɨ́¹ hna² tsú². \v 14 Jáun² záɨh³² tsú² juú² jáun² la³ lá²: \q1 La³jɨ́³² bíh¹ la³ cun³ hi³ jlánh¹ jmɨ́¹ dí¹quiaunh²¹ honh² hnú², \q1 tɨ³ có³² bíh¹ má²cá²quin³, \q1 hi³ la³jɨ́³² hi³ jlánh¹ hmuh²¹ hi³ jlánh¹ chú³² jniá³, má²ca³yéin² bíh¹, \q1 hi³ jáun² ¡hí¹ cónh³ yáh³ tiú²uú² lɨ́¹³ jáuh³ ñí¹con² nú²! \p \v 15 Tsá² jmú² tsá² hna² la³jɨ́³² hi³ nɨ́², tsá² ca³lɨ³ hánh³ cun³quionh³ hi³ ca³láɨh¹³ hi³ jmu² ta²¹ nɨ́² tá¹tonh¹ ñí¹ uóunh³ cun³ñí¹ hi³ juénh² tsú² la³ cun³ tí³ hi³ má²má²tso² juú² jáun² tsɨ́³. Tsá² hí³ ho³ jngɨh³, hi³ niau²¹ hlah³ lɨ́n²¹ tsɨ́³, \v 16 hi³ hóh³² hi³ juáh³ la³ lá²: \q1 ¡Hóh³², hen³ ma³ hlah³! \q1 ¡Hen³ ma³ juo²³ juú² chín¹ nɨ́² hi³ jmɨ́¹ jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ jan² tsá²mɨ³ \q1 hi³ quih³² hmɨh³² mí²ñi³² lino hi³ lɨ́¹ zɨ́n¹³ pin³ jɨ³ hmɨh³² dáɨn³ nɨ́² siáh³, \q1 hi³ cuá¹tú¹ cuá¹láɨn¹ cun³quionh³ cú¹mí¹niau²¹, quɨ́n¹ zɨ́n³ chú³² jniá³, jɨ³ máɨ³ pih²¹ zɨ́n³ nɨ́² siáh³; \q1 \v 17 sa³ cun³quienh¹³ la³ lá² bíh¹ já¹hín³ la³ cun³ la³jɨ́³² hi³ jmɨ́¹ zioh² juú² nɨ́²! \p Jáun² la³jɨ́n³² tsá² ná¹chín¹ tiáunh¹ hñu³ mu², tsá² ná¹quian³² mu², jɨ³ tsá² ñi³jmú¹ ñi³hna¹ nɨ́², la³ cun³ la³jɨ́n³² tsá² jmu² ta²¹ hi³ ñi³tú¹ ñi³lɨn¹³ ñí¹ jmɨ́²miih²¹, ñí¹ uóunh³ bíh¹ ca³ta³tonh¹ \v 18 jmɨ́¹ ca³jɨ́e³ jáun² mí²ñí¹ hi³ má²cau³² juú² jáun², jáun² ca³tɨ³ ca³hóh³² hi³ ca³juáh³: \p ―¡Jmɨ́¹lɨ́h³ bíh¹ tiú²uú² chauh¹ dí² siáh³ cáun² juú² hi³ cu³ hi³ ren³ quionh³ juú² chín¹ ó³²! \p \v 19 Hi³ jáun² la³jɨ́n³² tsá² hí³ ca³qui³ ca³tóh³ hliáu² chí¹ hi³ ca³ho³ ca³jngɨh³, hi³ ná¹jéinh³² hlah³ hi³ juáh³ la³ lá²: \q1 ¡Hóh³², hénh³ ma³ hlah³! \q1 ¡Jlánh¹ juo²³ juú² chín¹ nɨ́²! \q1 Já² cun³quionh³ la³jɨ́³² hi³ zioh² hí³ bíh¹ dí² jmɨ́¹ má²ca³lɨ³ hánh³ jɨ³lɨn² tsá² ná¹quian³² mu² ñí¹ jmɨ́²miih²¹. \q1 ¡Sa³ cun³quienh¹³ la³ lá² bíh¹ já¹hín³!” \q1 \v 20 Tɨ³la³ hnoh² má¹ná¹, ma³hiún¹³ náh² honh² hi³ ca³tɨn¹ juú² jáun², \q1 hnoh² tsá² qui³ tionh² náh² hñu³mɨ³cuú², \q1 hnoh² tsá² má²ná¹quiánh¹ joh¹ Dió³², \q1 jɨ³ hnoh² tsá² ná¹lɨ́n³ náh² tɨ³² tsá² quian³² jë¹ Dió³², \q1 jɨ³ hnoh² tsá² ná¹lɨ́n³ *tɨ³² jë¹ Dió³² nɨ́² siáh³, \q1 quí¹ má²lɨ́²ra³tsɨ³² bíh¹ Dió³² héih³² ñí¹con² juú² nɨ́² cun³ñí¹ hi³ ca³tɨn¹ hnoh². \p \v 21 Jáun² jan² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² tsá² pin³ lɨ́n³² ca³can³ cá² máɨ³ quɨ́n¹ pa²¹ lɨ́n²¹ hi³ tí³ la³jmɨ́¹ tí³ quɨ́n¹ hi³ daɨh³² tsú² cuú², hi³ ca³tón³² dí² quɨ́n¹ jáun² hñu³ jmɨ́²miih²¹, hi³ jáun² ca³juáh³: \q1 Hnú² Babilonia juú² chín¹, \q1 la³ nɨ́² bíh¹ tsa³hín³ nú², la³jmɨ́¹ juóun³² tsú² tsáu² hué³² tiá³ lɨ́n³², \q1 hi³ jáun² hí¹ jan² bíh¹ tiú²uú² hin² chauh¹ hnú². \q1 \v 22 Cun³ tiú²uú² hin² jmu³ bíh¹ sun¹ ja¹ hñú³ hi³ cóh³² tun³² pih²¹ hi³ caɨ³² tsú², \q1 sa³jun³ uú² jiéi³² tsú² hmá² tá² le², \q1 hi³ sa³jun³ uú² jiéi³² tsú² siáh³ mí¹ñí² trompeta; \q1 hí¹ jan² yáh³ tsá² jmu² lɨ³ua³ cáun² ta²¹ tiú²uú² lɨ³ zian² ñí¹con² hnú², \q1 sa³jun³ uú² ne³ tsú² mah¹ quioh²¹ quɨ́n¹ hi³ daɨh³² tsú² cuú². \q1 \v 23 Hí¹ cáun² yáh³ joh¹ sɨ́² tiú²uú² jnia³, \q1 sa³jun³ uú² ne³ tsú² jáɨ¹³ hi³ hleh³² tsá²mɨ³ tsá²ñuh², tsá² jenh¹³ cuo²; \q1 la³ jáun² bíh¹ lɨ́¹³ quí¹ tsá² jmú² tsá² hna² joh² hnú² bíh¹ tsá² jlánh¹ jmɨ́¹ ná¹quien² tá¹ cáun² hngá¹máh³, \q1 hi³ la³jɨ́n³² tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³ bíh¹ ca³lɨ³can² cun³ñí¹ hi³ jlánh¹ ca³lɨn³ hnú² jan² tsá² hláɨnh¹. \p \v 24 Quí¹ juú² nɨ́² bíh¹ ca³ta³can¹ jmɨ́²hán¹ tsá² ca³lɨn³ tɨ³² jë¹ Dió³², jɨ³ la³jɨ́n³² tsá² joh¹ Dió³² ñí¹ hná¹ nɨ́², la³ má²quionh³ jmɨ́²hán¹ la³jɨ́n³² tsá² ca³jngah³ tsáu² tá¹ cáun² cuá¹ hué²¹ nɨ́² nɨ́² siáh³. \c 19 \s1 Má²tsú² má²jónh³² tsú² Dió³² hñu³mɨ³cuú² \p \v 1 Jáun² né³, jmɨ́¹ má²lɨ³² jáun² ca³náɨ³² jná¹³ cáun² mah¹ tiú² jan³² cu³tí¹³, hi³ lɨ́³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ hi³ ñí¹hleh²¹ ca³la³ juóun³² hmɨ́h¹ cu³tí³ tsáu² hñu³mɨ³cuú², hi³ ñí¹juah²¹ la³ lá²: \q1 ¡Hénh³ ma³ chun¹ Dió³²! \q1 Ñí¹con² Dió³² bíh¹ ja³² hi³ lɨ́¹³ liáun³ tsú²; \q1 hnga² hí³ bíh¹ ca³tɨn¹ lɨ³ quien², \q1 hi³ hnga² hí³ bíh¹ siáh³ ho² pí³, \q1 \v 2 quí¹ hí³ bíh¹ Tsá² rá²tsɨ³² héih³² re² la³ cun³ ca³tɨ²¹, \q1 quí¹ má²lɨ́²ra³tsɨ³² bíh¹ tsú² héih³² ñí¹con² juú² hi³ lɨ́³ jáun² la³jmɨ́¹ lɨ́n³ jan² tsá²mɨ³ juón¹, \q1 tsá² jlánh¹ jmɨ́¹ hliah²³ hí³ cuá¹ hué²¹ cun³quionh³ la³jɨ́³² hi³ jmɨ́¹ jmú² jmɨ́¹ tsau³². \q1 Dió³² bíh¹ má²lɨ́²jéinh³² ñí¹con² tsú² ca³tɨ²¹ hi³ ca³táɨn² jmɨ́²hán¹ *tsá² jmɨ́¹ má²ná¹hlánh¹ joh¹ Dió³². \p \v 3 Jáun² ñí¹ca³juáh³ siáh³ tsá² hí³ cónh³í¹ cu³ jéin³²: \q1 ¡Hénh³ ma³ chun¹ Dió³²! \q1 Mí²ñí¹ hi³ má²caun³² tsá²mɨ³ juón¹ hí³ má²ná¹cua³² ca³la³ cun³ jmɨ́¹hi³nio² bíh¹. \p \v 4 Jmɨ́¹jáun² tán¹ quiu³quiun³ tsá²daun³² hí³ la³ má²quionh³ tá¹ quiun³ tsá²cuú² tsá²chín³ hí³ ca³tiánh³ ná¹hin³ ca³la³ tɨ³ hué³² hi³ ca³ma³tsu³ ma³jónh³² Dió³² Tsá² cuá¹tón²¹ hí³ ñí¹ hmá²sɨ¹, hi³ ca³juáh³ la³ lá²: \p ―¡Tson² bíh¹ la³ jáun²! ¡Hénh³ ma³ chun¹ Dió³²! \p \v 5 Hi³ jáun² chu³ jo² ñí¹ zeh¹ jáun² hmá²sɨ¹ ñí¹ja²¹ siáh³ cáun² mah¹ hi³ ñí¹ca³juáh³: \q1 ¡Ma³tsú¹ ma³jonh²¹ náh² Dió³² \q1 la³jɨ́n³² hnoh² tsá² má²ná¹hlánh¹ náh² joh¹ Juo¹³ dí², \q1 tsá² tanh²³ náh² tsú² ta²¹, \q1 la³jɨ́n³² tsá¹míh¹ jɨ³ tsá² má²lieih²¹! \s1 Jmáɨ¹ hi³ jenh¹³ cuo² Tsá² lɨ́n³ Já¹ziáh² míh¹ \p \v 6 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ca³náɨ³² jná¹³ cáun² mah¹ lɨ́³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ hi³ ñí¹hleh²¹ juóun³² lɨ́n³² tsáu², la³jmɨ́¹ lɨ́³ hi³ ñí¹hén¹³ cáun² jmɨ́² cua³ pa²¹, hi³ ñí¹hén¹³ tiá³ lɨ́n³² la³jmɨ́¹ niéih³ mah¹ quioh²¹ miíh³², hi³ ñí¹juah²¹ la³ lá²: \q1 ¡Hénh³ ma³ chun¹ Dió³²! \q1 Quí¹ Dió³² Juo¹³ dí² Tsá² cú² juenh² má²cuá¹ho² jáɨ¹³. \q1 \v 7 ¡Cuɨ́¹ jmú¹³ dí² tsah¹, \q1 cuɨ́¹ má¹hiún¹³ dí² tsɨ́³, \q1 jɨ³ hi³ cuɨ́¹ má¹quien¹³ dí² siáh³ Dió³², \q1 quí¹ má²cá²chó³² bíh¹ jmáɨ¹ hi³ jenh¹³ cuo² Tsá² lɨ́n³ *Já¹ziáh² míh¹, \q1 quí¹ má²cuá¹hún¹ bíh¹ hua³jan²¹ tsá²mɨ³ tsá² má²nióh³² tsú² jáɨ¹³ quionh³! \q1 \v 8 Hi³ tsá²mɨ³ hí³ né³ má²hiauh³² cáun² hmɨh³² tiáu² jon³ hi³ lɨ́³ quionh³ mí²ñi³² lino hi³ quɨ́h³²; \q1 cáun² hmɨh³² zɨ́n³ lɨ́n³² bíh¹ hi³ jáun², hi³ jɨ² cu³tí³, \q1 quí¹ cun³quionh³ hmɨh³² tiáu² jáun² bíh¹ lɨ́²lin¹ hi³ Dió³² tɨ³² tsɨ́³ la³jɨ́³² ta²¹ hi³ ca³jmú³ jáun² tsá² joh¹. \p \v 9 Jáun² tsá²cuú² tsá²ta³ hí³ Dió³² ca³záɨ³ jná¹³ la³ lá²: \p ―Tón³ ñí¹ sí² jáɨ¹³ lá²: “Jlánh¹ jmɨ́¹ ren² tsá² má²ná¹tén¹ hi³ ja³jmú³ má³² jmáɨ¹ ñí¹ jenh¹³ cuo² Tsá² lɨ́n³ *Já¹ziáh² míh¹”. \p Hi³ ca³juáh³ siáh³: \p ―La³jɨ́³² jáɨ¹³ nɨ́² dá² ja³ tá²chi²¹ ñí¹con² hnga² bíh¹ Dió³². \p \v 10 Jmɨ́¹jáun² ca³quɨnh² jná¹³ tɨ³ rá¹hin³ ta³ ñí¹ tsá² hí³, hi³ ca³lɨ³hnó³² jná¹³ má¹tsú¹ má¹jonh²¹ tsú², tɨ³la³ tsá² hí³ né³ ca³juáh³: \p ―Ha³ lɨ́² jmú² hnú² la³ nɨ́²; quí¹ ja³bí¹ jan² tsá² lɨ́n³ quian²¹ Dió³² bíh¹ jná¹³ la³jmɨ́¹ lɨ́n³ nɨ́² hnú² la³ má²quiúnh¹ nú² la³jɨ́n³² jo³ renh² nú², tsá² ná¹hleh³² hí³ jú¹ tson² quioh²¹ Jesús. Dió³² dá² ma³tsú¹ ma³jonh²¹. Quí¹ lɨ³ua³ jan² tsá² hleh³² jú¹ tson² quioh²¹ Jesús bíh¹ hleh³² jáɨ¹³ hi³ cue³² Jmɨ́²chí³ Chun¹ hñu³ tsɨ́³, la³ cun³ qui³ hleh³² jáun² lɨ³ua³ jan² tsá² lɨ́n³ *tɨ³² jë¹ Dió³². \s1 Tsá² cuá¹tsɨn¹ tsa³cuá¹ tiáun² \p \v 11 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³ ca³jɨ́e³² jná¹³ hi³ há²na²¹ hñu³mɨ³cuú², jáun² né³ ja³ jan² tsa³cuá¹ tiáun²; Tsá² cuá¹tsɨ²¹ cu³hna²¹ tsa³cuá¹ hí³ né³ jmáɨ² “Tsá² Chun¹ Tsá² má²tí³² jë¹”. Hí³ bíh¹ rá²tsɨ³² héih³² re² jɨ³ hi³ jmu² siáh³ hniéi². \v 12 Mɨ́¹ñí¹ Tsá² hí³ lɨ́³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ zɨ́h¹ sɨ́², hi³ chí¹ tsú² né³ ná¹hun¹ hliáun³ *có²ron¹ná¹, hi³ la³ ná¹hun¹ chí¹ tsá² ho² jáɨ¹³; hi³ tón³² siáh³ cáun² hi³ jmáɨ² tsú² hi³ tiá² hin² cuoh² hí¹ jan², jɨ́³²la³ hnga² bíh¹ tsú² ñi³² he³ lánh³ hnió³ juáh³ hi³ jáun². \v 13 Tsá² hí³ quih³² siáh³ cáun² hmɨh³² má²ná¹quí¹ ná¹quɨ́eh¹ jmɨ², hi³ hi³ jmáɨ² tsú² né³ lɨ́³ “Jë¹ Dió³²”. \v 14 Jáun² hliáu³ tsá² zian² hñu³mɨ³cuú² né³ hí¹ja³táunh¹ siáh³ cu³hna²¹ tsú² hi³ ná¹tsɨn¹ tsa³cuá¹ tiáun². Tsá² hí³ ná¹quih³² hmɨh³² hi³ lɨ́³ mí²ñi³² lino chu²¹, hi³ tiáu², hi³ jɨ². \v 15 Hi³ jáun² ho³ Tsá² chín¹ hí³ né³ chi²¹ siáh³ cáun² mí¹táɨ³ hmu³ lɨ́n³² tá¹ tun³ jo²¹, hi³ cun³quionh³ mí¹táɨ³ jáun² né³ tsa³ma³tsan² tsú² tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³, la³jɨ́n³² tsá² hon² Dió³². Hí³ bíh¹ Tsá² cuá³² hi³ cuá¹ho² jáɨ¹³ cun³quionh³ cáun² hmá²hɨ́h¹ hi³ lɨ́³ mí¹ñí². Hí³ bíh¹ Tsá² jmu³ hi³ quiunh²¹ tsáu² la³ cun³ rón³² hi³ cuá¹míh²³ tsɨ́³ Dió³² Tsá² cú² juenh², la³ jan² tsá² há² zauh³² ñí¹ quiauh³² tsú² jmaɨh²¹ mɨ³ uóun²jɨeh¹³. \v 16 Tsá² hí³ tón³² ha¹ hi³ jmáɨ², jɨ³ tsoh² quiú¹ tsú² siáh³, hi³ juáh³ la³ lá²: “Re²¹ Juo¹³ tsá² ná¹lɨ́n³ re²¹ jɨ³ Tsá² chín¹ Juo¹³ tsá² ná¹chín¹”. \p \v 17 Jmɨ́¹jáun² ca³jɨen¹ jná¹³ jan² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² hi³ zenh² la³ re² ñí¹ he² hiú². Tsá² hí³ né³ ca³hóh³² ca³la³ hi³ chi²¹ tiú² mah¹ tiú² jan³², hi³ ca³záɨh³ la³jɨ́n³² quiuh²¹ tan³², jáh³ ranh³² chi³cuú², hi³ juáh³ la³ lá²: \p ―¡Ñá²tú¹ ñá²lɨn³ hnoh², cuú¹ngɨh²¹ náh² ñí¹ nɨ́² hi³ ñá¹cú¹ ñá¹hính³ náh² má³² hi³ má²jmu³ Dió³² hliáun³ cu³tí³, \v 18 hi³ ñá¹cú¹ ñá¹hính³ náh² ngú¹³ tsá² ná¹lɨ́n³ re²¹, ngú¹³ tsá² ná¹lɨ́n³ juo¹³ hliáu³, ngú¹³ tsá² jlánh¹ ná¹pin³, ngú¹³ tsá² ná¹tsɨn¹ tsa³cuá¹, jɨ³ la³ má²quionh³ ngú¹³ tsa³cuá¹ joh¹ tsú² nɨ́² siáh³, ca³la³ jánh³ dú¹ ñí¹ tsáu², uá¹ hi³ tsá² zian² hi³ ca³tɨn¹ hmóu³², ho³lá²dá² tsá² má²ná¹hlánh¹ joh¹ tsáu², uá¹ hi³ tsá¹míh¹ uá¹ hi³ tsá² má²lieih²¹! \p \v 19 Jmɨ́¹ má²lɨ́²náɨ³² jná¹³ jáɨ¹³ jáun² né³, ca³jɨen¹ ná¹ jáh³ hláɨh¹ hí³ la³ má²quionh³ la³jɨ́n³² tsá² ná¹lɨ́n³ re²¹ tá¹ cáun² hngá¹máh³, jɨ³ la³ má²quionh³ siáh³ la³jɨ́n³² hliáu³ joh¹ hi³ má²ná¹ngɨh³² hi³ má²jmu³ hniéi² ñí¹con² Tsá² cuá¹tsɨn¹ hí³ tsa³cuá¹ la³ má²quionh³ siáh³ hliáu³ joh¹. \v 20 Tɨ³la³ jáh³ hláɨh¹ hí³ né³ ca³janh³² bíh¹ hi³ ca³lɨ³tson³ la³ má²quionh³ tɨ³² jë¹ Dió³² tɨ́¹jáɨ² joh¹, tsá² jlánh¹ jmɨ́¹ jmu² hí³ li²¹ hi³ lɨ́³ hua³jueh³² cha¹³ jáh³ hí³, hi³ tɨ́² má²can² tsá² má²ca³héi³ hí³ li²¹ quioh²¹ jáh³ hláɨh¹ hí³, la³ cun³ tsá² má²tsú² má²jónh³² nóh³² dí¹láɨn¹ jáh³ hí³ yáh³. Jáun² jáh³ hí³ né³, la³ má²quionh³ tɨ³² jë¹ ca³sunh³ chu³ sɨ́² ta³ liéih³², ñí¹ tioh³ jáun² juɨ²¹ quɨ́n¹ azufre hi³ ná¹cua³² sɨ́² chéi³ cu³tí¹³. \v 21 Hi³ tsá² ñí¹ hná¹ jáun² né³, cun³quionh³ mí¹táɨ³ hmu³ tá¹ tun³ jo²¹ hi³ chi²¹ jáun² ho³ Tsá² cuá¹tsɨn¹ hí³ tsa³cuá¹ bíh¹ ca³hiá² cá²tsan³, hi³ jáun² la³jɨ́n³² bíh¹ quiuh²¹ tan³² lah³ má³² quionh³ ngú¹³ la³jɨ́n³² tsá² hí³. \c 20 \s1 Cú² mei²¹ mii² rá²hñéih¹ tsá² hláɨnh¹ \p \v 1 Hi³ jáun² né³, ca³jɨen¹ jná¹³ siáh³ jan² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² hi³ cuá¹son² hñu³mɨ³cuú², hi³ zianh³² cáun² llave quioh²¹ hñu³ háunh³, la³ má²quionh³ cáun² cá²den¹ná¹ jueh³². \v 2 Jáun² hí³ né³ ca³zanh³ jáh³ hláɨnh¹ chín¹, jáh³ hláɨnh¹ qui³ zian² hí³ má²cá²jmáɨ¹ lɨ́n²¹, tsá² hláɨnh¹ lɨ́¹ tú² lɨ́¹ hna² hí³ tsáu², la³ cun³ *Satanás bíh¹ hí³, hi³ jáun² ca³hñéih³² dí² tá¹ cú² mei²¹ mii²; \v 3 hi³ jáun² ca³tón³² dí² hñu³ háunh³ jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun², hi³ ca³jnáɨ³² dí², ca³jna³ tsú² tiá³ lɨ́n³² ho³hñú¹³, jáun² tiú²uú² lɨ́¹³ ma³can² jáh³ hláɨnh¹ hí³ tsá² zian² hngá¹máh³ lá² ca³la³ ñí¹ ca³tsɨn¹³ tá¹ cú² mei²¹ mii²; má¹lɨ³² jáun² né³ záɨnh³ siáh³ cónh³í¹ cu³tiá³. \p \v 4 Jmɨ́¹jáun² ca³jɨ́e³² jná¹³ hliáun³ hmá²sɨ¹, hi³ ñí¹ hmá²sɨ¹ jáun² né³ ca³na³tsɨ́n³² tsá² má²lɨ́²héi³ jáɨ¹³ hi³ ra³tsɨ³² héih³². Ja¹ quioh²¹ tsá² hí³ né³ ca³jɨen¹ jná¹³ jmɨ́²chí³ joh¹ tsá² má²cá²hiá² cá²tsan³ hi³ ca³jngah³ tsáu² cun³ñí¹ hi³ hleh³² jáɨ¹³ hi³ ca³tɨn¹ Jesús, jɨ³ cun³ñí¹ hi³ ca³tɨ²¹ jáɨ¹³ quioh²¹ Dió³². Tsá² hí³ dá² tiá² ca³ma³tsu³ ma³jónh³² yáh³ jáh³ hláɨh¹ hí³, sa³jun³ nóh³² hi³ dí¹láɨn¹ jáh³ hí³, hi³ sa³jun³ ca³hen³ tsú² siáh³ hi³ taun³ li²¹ quioh²¹ jáh³ hí³ chí¹quie¹³ ho³lá²dá² cuo². Hi³ jáun² bíh¹ má²ca³jenh¹³ tsá² hí³, hi³ má²ná¹ho² jáɨ¹³ quionh³ Cristo tá¹ cú² mei²¹ mii². \v 5 Zian² cónh³í¹ cu³ nió³ tsá² má²cá²tsan³ hi³ tiá² má²ca³jenh¹³, tɨ³la³ jenh¹³ tsú² ca³la³ ñí¹ ca³tsɨn¹³ cú² mei²¹ mii² máh³; quí¹ hi³ la³ñí¹ ca³jenh¹³ bíh¹ tsáu² ja¹ hla¹ jmɨ́¹jáun². \v 6 Hénh³ ma³ jmɨ́¹ ren² tsá² chun¹, tsá² ca³jenh¹³ la³ñí¹, quí¹ tiú²uú² pí³ ho² yáh³ hmú³² ñí¹ má²tun³ hi³ ca³tɨn¹ tsá² hí³, tɨ³la³ tsá² hí³ dá² má²ná¹lɨ́n³ mí²tsáu² joh¹ Dió³² quionh³ Cristo bíh¹, hi³ jáun² tsá² hí³ hau³ jáɨ¹³ quionh³ Cristo tá¹ cú² mei²¹ mii². \s1 Tsá² lɨ́¹ quí² lɨ́¹ cha³² hí³ tso³ má²tánh³² ñí¹ hlah³ \p \v 7 Jáun² nɨ́¹ má¹ca³tsɨn¹³ cú² mei²¹ mii² né³, má²liáun³ bí¹ siáh³ Satanás ñí¹ cuá¹jnaɨ³² jáun², \v 8 hi³ jáun² má²tsa³ma³can² siáh³ tsá² zian² tá¹ quiún³ cuoh¹ cuá¹ hué²¹ lá²; la³ cun³ Gog yáh³ quionh³ tsá² zian² ñí¹ hu²¹ cuo² tsú², tsá² Magog, hi³ jáun² tsá² hí³ cuú¹ ngɨh¹³ hi³ jmu³ hniéi²; tsá² juóun³² hmɨ́h¹ cu³tí³ bíh¹ tsá² hí³, la³juah²¹ dúh¹ záɨ¹ táh¹ hi³ tioh³ can³² jmɨ́²miih²¹. \p \v 9 Jáun² ja³taunh²¹ tsú² hi³ ca³jmú³ ná¹yanh³² tá¹ cáun² hué³², hi³ ca³ñí¹jmú¹³ ná¹pɨ́² ná¹danh³² la³ cu³ la³ jéin³ ñí¹ tionh¹ tsá² joh¹ Dió³², la³ cun³ tsá² zian² juú² hi³ jlánh¹ hnio³ jáun² Dió³², tɨ³la³ hñu³mɨ³cuú² ca³táh³ cáun² sɨ́² hi³ jáun² ca³cáun³ ca³la³ jɨ́n³² tsá² hí³. \v 10 Hi³ jáun² tsá² hláɨnh¹ tsá² jlánh¹ jmɨ́¹ má²cau² quioh²¹ tsá² hí³ né³ ca³tón³² tsú² chu³ sɨ́² ñí¹ tioh³ juɨ²¹ quɨ́n¹ azufre hi³ ná¹cua³² sɨ́² chéi³ cu³tí³, ñí¹ má²cuá¹hún¹ jáun² jáh³ hláɨh¹ hí³ la³ má²quionh³ tsá² jlánh¹ jmɨ́¹ juáh²³ hí³ hi³ cuá¹lɨ́n³ *tɨ³² jë¹ Dió³²; ñí¹ jáun² bíh¹ ma³tso² tsú² tsɨ́³ hi³ jlánh¹ huáh² lɨ́n³² tsɨ́³ ca³la³ huá² la³ jma² la³ cun³ jmɨ́¹hi³nio² cu³tí³. \s1 Tsá² cuá¹tón²¹ ñí¹ hmá²sɨ¹ tiáu² ra³tsɨn² héih³² tsáu² \p \v 11 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³ ca³jɨ́e³² jná¹³ cáun² hmá²sɨ¹ tiáu², ñí¹ jáun² né³ cuá¹tsɨ²¹ jan² tsáu². Jáun² cuá¹ hué²¹ né³ quionh³ la³jɨ́³² hi³ jniá³ chi³cuú² ca³cuóun³ bíh¹ ñí¹ hó²¹ñí¹ Tsá² hí³, ha³ tiú²uú² lin¹ ñí¹ cá¹jnia³ yáh³. \v 12 Jmɨ́¹jáun² ca³jɨen¹ jná¹³ hla¹ tsá² má²cá²tsan³, la³jɨ́n³² tsá¹míh¹ jɨ³ tsá² má²lieih²¹, hi³ ná¹táun³ ta³ ñí¹ Tsá² cuá³ hí³ ñí¹ hmá²sɨ¹ jáun²; jmɨ́¹jáun² ca³qui³ ca³nia³ tsú² sí². Ca³niá³ bíh¹ siáh³ cónh³í¹ cáun² sí², sí² hi³ ná¹tiáunh¹ tsá² hiáuh³ jmáɨ¹ hi³ lɨ́¹³ zian². Jmɨ́¹jáun² ca³ta³tsɨn¹ héih³² la³jɨ́n³² hla¹ hí³ la³ cun³ rón³² lɨ́³ hi³ jmɨ́¹ má²rá¹tón³² la³jɨ́³² sí² jáun², lin¹ la³ cun³ rón³² lɨ́³ ta²¹ hi³ ca³jmú³. \v 13 Hi³ jáun² jmɨ́²miih²¹ ca³jɨenh³ hla¹ hi³ jmɨ́¹ tiáunh¹ tɨ³ ñeh² quioh²¹, jáun² hmú³² né³ la³ má²quionh³ ñí¹ tiáunh¹ tsá² má²cá²tsan³ ca³jɨenh³ siáh³ hla¹ tsá² jmɨ́¹ tiáunh¹ ñí¹ jáun², hi³ jáun² ca³ta³tsɨn¹ héih³² ma³ quin³² ma³ jan³² la³ cun³ lɨ́³ ta²¹ hi³ ca³jmú³. \v 14 Jáun² hmú³² né³ la³ má²quionh³ ñí¹ jmɨ́¹ tiáunh¹ jáun² tsá² má²cá²tsan³, ja¹ sɨ́² jáun² bíh¹ já¹taunh²¹. Ñí¹ ná¹cua³² jáun² sɨ́² né³ lɨ́³ hmú³² ñí¹ má²tenh³. \v 15 Hi³ jáun² lɨ³ua³ jan² tsá² tiá² tsauh³ hi³ jmáɨ² ñí¹ sí² hi³ rá²tiáunh¹ tsá² hiáuh³ jmáɨ¹ hi³ lɨ́¹³ zian² né³, ja¹ sɨ́² jáun² bíh¹ já¹taunh²¹ siáh³ la³jɨ́n³² tsá² hí³. \c 21 \s1 Chi³cuú² hmaɨ²¹ quionh³ cáun² hué³² hmaɨ²¹ \p \v 1 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³ ca³jɨ́e³² jná¹³ cáun² chi³cuú² hmaɨ²¹, jɨ³ cáun² hué³² hmaɨ²¹ siáh³; quí¹ chi³cuú² jɨ³ hué³² hi³ jmɨ́¹ lɨ́³ la³ñí¹ lɨ́¹ cá¹hin³ bíh¹, hi³ sa³jun³ jmɨ́²miih²¹ yáh³ uú² zia³² lɨ³. \v 2 Jáun² ca³jɨ́e³² jná¹³ siáh³ juú² hɨ́en¹, Jerusalén hmaɨ²¹ hi³ cuá¹sau² hñu³mɨ³cuú² hi³ ja³ ñí¹con² Dió³², ca³la³ hi³ tú¹ láɨ¹ re² lɨ́n³², la³jmɨ́¹ cuá¹tú¹ cuá¹láɨn¹ jan² tsá²mɨ³ tsá² má²jenh¹³ cuo² quionh³ tsá²ñuh² tsá² má²nióh³² jáɨ¹³ quionh³. \v 3 Jmɨ́¹jáun² ca³náɨ³² jná¹³ cáun² mah¹ hi³ ja³ chu³ jo² ñí¹ zeh¹ jáun² hmá²sɨ¹, hi³ ñí¹ca³hléh³ tsáu² tiá³ lɨ́n³² hi³ ñí¹ca³juáh³ la³ lá²: \p ―Sá¹nɨ́² jɨe³ né³, ta³né³² má²cuá³ Dió³² ja¹ quioh²¹ tsá²mɨ³cuóun². Ma³zian² Dió³² quionh³ tsú², hi³ jáun² tsá² nɨ́² né³ lɨ́n¹³ tsá² tionh² jo³cuo² Dió³², hi³ Dió³² né³ lɨ́n¹³ Dió³² Juo¹³ tsá² nɨ́². \v 4 Hi³ hí³ bíh¹ Tsá² zí³² siáh³ jmɨ² zɨ́h¹ hi³ taɨn³² ñí¹ tsá² nɨ́². Má¹jáun² tiú²uú² hin² jún³ yáh³, tiú²uú² hin² niau²¹ yáh³ hlah³ tsɨ́³, sa³jun³ uú² hau³ tsú², hi³ sa³jun³ lɨ³ zia³² bíh¹ hi³ chéi³ hi³ uóu³²; quí¹ má²ca³nga² bíh¹ la³ cun³ hi³ qui³ jmɨ́¹ lɨ́³ jmɨ́¹tin². \p \v 5 Hi³ jáun² Tsá² cuá¹tón²¹ hí³ ñí¹ hmá²sɨ¹ né³ ca³juáh³: \p ―Sá¹nɨ́² jɨe³ dúh¹, ¡jná¹³ jmu¹ hmaɨ²¹ ca³la³ jɨ́³² hi³ zia³²! \p Ja³bí¹ ca³juáh³ tsú² siáh³: \p ―Tón³ ñí¹ sí² jáɨ¹³ hi³ juah²¹ jná¹³ hná¹ lá², quí¹ jáɨ¹³ hú¹tá¹ jú¹ tson² bíh¹ jaun³², jáɨ¹³ hi³ hú¹tá¹ cu³tí³ lɨ³tí³ bíh¹. \p \v 6 Jmɨ́¹jáun² ca³záɨ³ tsú² jná¹³ la³ lá²: \p ―Má²lɨ³² bíh¹. Jná¹³ bíh¹ lɨ́n³ ná¹ huéh³ la³ñí¹ hi³ ca³la³ tɨ³ huéh³ ñí¹ cá¹táuh³ siáh³, la³ cun³ Tsá² zian² ca³la³ cun³ jmɨ́¹ ca³lɨ³liau³ yáh³ jɨ³ la³ tɨ³ ñí¹ táuh³ siáh³. Nɨ́¹juáh³ tsá² hí¹quiéin² tsɨ́³, jná¹³ bíh¹ cue¹ tsú² jmáɨ² hɨ́nh³, jmáɨ² hi³ chí¹ñei³² hi³ jmu³ hi³ lɨ́¹³ zian² tsú², cáun² hi³ lɨ́¹ cue¹ cu³tí³ bíh¹ jná¹³ tsú². \v 7 Tsá² cah¹³ jmáɨ¹ bíh¹ hiáuh³ la³jɨ́³² hi³ nɨ́², hi³ jná¹³ né³ lɨ́n¹³ Dió³² Juo¹³ tsú², hi³ hí³ né³ lɨ́n¹³ jón³² jná¹³. \v 8 Tɨ³la³ hi³ ca³tɨn¹ tsá² juénh² má¹ná¹, tsá² tiá² ta²¹ haɨh²¹, tsá² jmu² hi³ hlah³ hi³ hó³², tsá² jngɨh² tsáu², tsá² jmu² hi³ juón¹, tsá² lɨ́n³ tsá² hláɨnh¹, tsá² má²tsú² má²jónh³² dió³² tsá² láɨn¹, jɨ³ la³jɨ́n³² tsá² tɨ́¹ jáɨn² nɨ́² siáh³, la³ cun³ hi³ hiáuh¹³ tsá² la³ hí³, hi³ tsa³táunh¹ chu³ sɨ́² bíh¹ ñí¹ tioh³ juɨ²¹ quɨ́n¹ azufre hi³ ná¹cua³² sɨ́² chéi³ cu³tí¹³; hi³ jáun² bíh¹ lɨ́³ hmú³² ñí¹ má²tenh³. \s1 Juú² Jerusalén hmaɨ²¹ \p \v 9 Jáun² né³, jan² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³², tsá² quiaun³ jmɨ́¹ ná¹zianh³² hí³ uon² hi³ ca³la³ hi³ ná¹canh² quiau³ ñí¹ uu³mí²tsɨ³² hi³ quioh²¹ ñí¹ ca³táuh³, tsá² hí³ ja³ ñí¹con² jná¹³ hi³ ca³juáh³ la³ lá²: \p ―Sá¹nɨ́² ña³² ñá²jɨe³ ñí¹ lá², jáun² jná¹³ hɨen²¹ tsá²mɨ³ tsá² jenh¹³ cuo² quionh³ Tsá² lɨ́n³ hí³ *Já¹ziáh² míh¹. \p \v 10 Jmɨ́¹jáun² ca³jau³ jná¹³ tsú² juɨ³² jmɨ́²chí³ cáun² tsɨ³ máh³ pa²¹, máh³ ñe¹ lɨ́n²¹; ñí¹ jáun² ca³hɨ́e³ tsú² jná¹³ Jerusalén juú² hɨ́en¹ hi³ cuá¹sau² hñu³mɨ³cuú² hi³ ja³ ñí¹con² Dió³². \v 11 Juú² jáun² jniá³ ca³la³ cú²tú¹ cú²lí¹³ la³jmɨ́¹ jniá³ hnga² Dió³². Joh¹ hi³ quian³² jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ cá² máɨ³ quɨ́n¹ zɨ́n³ chú³² jniá³, quɨ́n¹ jaspe, hi³ jniá³ la³jmɨ́¹ jniá³ cá² máɨ³ quɨ́n¹ hu³². \v 12 Juú² jáun² hu²¹ hñu³ hiah³² jueh³² lɨ́n³² hi³ ñe¹ lɨ́n²¹, cáun² hñu³ hiah³² hó³² quia³tún³ ho³hñú¹³ quioh²¹, hi³ ma³ quin³² ma³ caun³² ho³hñú¹³ né³ tionh² ma³ jan² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³². La³ ma³ cáun² ho³hñú¹³ jáun² ná¹tón²¹ hi³ jmáɨ² ma³ quin³² ma³ cu³ nió³ tsá² tá¹ quia³tún³ tsoh³ tsá² *Israel. \v 13 Tɨ³ juɨ³² ñí¹ hia³² hiú² hó³² hnɨ³² ho³hñú¹³, hnɨ³² ho³hñú¹³ hó³² tɨ³ la³ ñéi³², hnɨ³² ho³hñú¹³ hó³² jo²¹ tɨ³ la³ quián³, hi³ cónh³ siáh³ hnɨ³² ho³hñú¹³ hó³² tɨ³ juɨ³² ñí¹ tá²tsɨ²¹ hiú². \v 14 Jmɨ́h¹ hiah³² hu²¹ juú² jáun² hu²¹ quia³tún³ máɨ³ quɨ́n¹ hi³ lɨ́³ mí¹zioh²¹ hiah³², ma³ quin³² ma³ cá² máɨ³ quɨ́n¹ jáun² né³ ná¹tón²¹ hi³ jmáɨ² ma³ quin³² ma³ jan³² *tɨ³² tsá² quian³² jë¹ *Já¹ziáh² míh¹ hí³. \p \v 15 Tsá² ca³hléh³ hí³ ñí¹con² jná¹³ jmɨ́¹ zianh³² cáun² hmá² héih³² hi³ hu²¹ jñéi³ lɨ́² hi³ lɨ́³ cú¹mí¹niau²¹, hi³ chá³² tsú² héih³² juú² jáun² la³ má²quionh³ ho³hñú¹³ jɨ³ hiah³² hi³ hu²¹ juú² nɨ́² siáh³. \v 16 Juú² jáun² dá² lɨ́³ rá¹quiún³ cuonh¹ bíh¹, cá²ren² bíh¹ tɨ³ la³ hú³ quionh³ tɨ³ la³ cuó². Ca³chá³ bíh¹ tsú² héih³² juú² jáun² cun³quionh³ hmá² héih³² jáun², jáun² tí³ tun³ mei²¹ tsɨ²¹ tun³ nio² hña³láu³ kilómetros rá¹quiún³ cuonh¹, jɨ³ tɨ³ la³ ñe¹ hná¹ hiah³² nɨ́² siáh³ cá²ren² bíh¹ tí³. \v 17 Ca³chá³ bí¹ siáh³ tsá² hí³ héih³² tɨ³ la³ hmɨh²¹ hná¹ hiah³², hi³ jáun² tí³ hña³láu³ tsɨ²¹ tu³la³quiún³ lɨ́², quí¹ ja³bí¹ la³jmɨ́¹ lɨ́³ héih³² hi³ cha³² tsá²mɨ³cuóun² bíh¹ lɨ́³ héih³² quioh²¹ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² uá²jaɨ³². \p \v 18 Hná¹ hiah³² jáun² lɨ́³ cun³quionh³ quɨ́n¹ zɨ́n³ chú³² jniá³ hi³ téh²³ tsú² jaspe, juú² jáun² né³ lɨ́³ siáh³ quionh³ cú¹mí¹niau²¹ hngó³² la³jmɨ́¹ lɨ́³ hu³² hngó³². \v 19 Jmɨ́h¹ hiah³² hu²¹ juú² jáun² ná¹tú¹ ná¹láɨ¹ cun³quionh³ la³jáh³ dú¹ ñí¹ quɨ́n¹ chú³² jniá³. Quɨ́n¹ la³ñí¹ hi³ hu²¹ jmɨ́h¹ hiah³² jáun² lɨ́³ quɨ́n¹ téh²³ tsú² jaspe, quɨ́n¹ ñí¹ má²tun³ máɨ³ lɨ́³ quɨ́n¹ hi³ téh²³ tsú² zafiro, quɨ́n¹ ñí¹ má²hnɨ³² máɨ³ lɨ́³ quɨ́n¹ hi³ téh²³ tsú² ágata, quɨ́n¹ ñí¹ má²quiún³ máɨ³ lɨ́³ quɨ́n¹ esmeralda, \v 20 quɨ́n¹ ñí¹ má²hñá³ máɨ³ lɨ́³ quɨ́n¹ ónice, quɨ́n¹ ñí¹ má²jñéi³ máɨ³ lɨ́³ quɨ́n¹ cornalina, quɨ́n¹ ñí¹ má²quiau³ máɨ³ lɨ́³ quɨ́n¹ crisólito, quɨ́n¹ ñí¹ má²jña³ máɨ³ lɨ́³ quɨ́n¹ berilo, quɨ́n¹ ñí¹ má²ñu³ máɨ³ lɨ́³ quɨ́n¹ topacio, quɨ́n¹ ñí¹ má²quia³ máɨ³ lɨ́³ quɨ́n¹ crisoprasa, quɨ́n¹ ñí¹ má²quia³cáun² máɨ³ lɨ́³ quɨ́n¹ jacinto, hi³ quɨ́n¹ ñí¹ má²quia³tún³ máɨ³ né³ lɨ́³ quɨ́n¹ amatista. \v 21 Tá¹ quia³tún³ ho³hñú¹³ jáun² ná¹lɨ́³ cun³quionh³ cá² máɨ³ perla; hi³ ja¹ hñú³ quioh²¹ juú² jáun² né³ lɨ́³ cun³quionh³ cú¹mí¹niau²¹ hngó³² la³jmɨ́¹ lɨ́³ hu³² hi³ ngá² joh¹ cá² táun² cá² táun². \p \v 22 Tɨ³la³ tiá² hñú³ hɨ́en¹ ca³jɨ́e³² yáh³ jná¹³ já¹ juú² jáun², quí¹ hnga² bíh¹ Dió³² Tsá² cú² juenh² Juo¹³ dí² lɨ́n³ hñú³ hɨ́en¹ já¹ juú² jáun², la³ má²quionh³ Tsá² lɨ́n³ hí³ Já¹ziáh² míh¹ nɨ́² siáh³. \v 23 Hi³ jáun² ñí¹con² juú² jáun² tiú²uú² joh¹ hiú² lɨ³ hniauh³ yáh³, hi³ sa³jun³ joh¹ zɨ́h² lɨ³ hniauh³, quí¹ joh¹ hi³ quian³² hnga² bíh¹ Dió³² tiéi³ juú² jáun², hi³ Já¹ziáh² míh¹ bíh¹ lɨ́n¹³ siáh³ sɨ́² já¹ juú² jáun². \v 24 La³jɨ́n³² bíh¹ tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³ má¹jáun², má²lɨ́¹³ ñi³táunh¹ cun³quionh³ joh¹ hi³ cue³² juú² jáun²; hi³ la³jɨ́n³² bí¹ siáh³ re²¹, tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³ ma³quien² juú² jáun² cha³ jmɨ́¹ ma³quien² hmóu³². \v 25 Hi³ la³jɨ́³² ho³hñú¹³ hiah³² hu²¹ juú² jáun² né³, cun³ jmɨ́¹lɨ́h³ tiá² jna¹³ bíh¹ ta³ jma², quí¹ sa³jun³ uú² lɨ³ zia³² yáh³ já¹niéi² ñí¹ jáun²; \v 26 hi³ la³jɨ́n³² tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³ ma³quien² juú² jáun² cha³ jmɨ́¹ ma³quien² hmóu³², jɨ³ hi³ hléh³² tsú² siáh³ re² hi³ ca³tɨn¹ juú² jáun². \v 27 Hí¹ cáun² bíh¹ hi³ tiá² jɨ² tiá² lɨ́¹³ hí³ já¹ juú² jáun², sa³jun³ tsá² jmú² tsau³² hi³ hlah³ hi³ hó³², sa³jun³ tsá² tɨ́¹ jáɨn² nɨ́² siáh³; jɨ́³²la³ tsá² má²ná¹tón²¹ hí³ hi³ jmáɨ² ñí¹ sí² hi³ raunh³² jáun² Tsá² lɨ́n³ hí³ Já¹ziáh² míh¹ bíh¹ lɨ́¹³ tónh³² já¹ juú² jáun², la³ cun³ sí² hi³ rá²tiáunh¹ jáun² tsá² hiáuh³ jmáɨ¹ hi³ lɨ́¹³ zian². \c 22 \p \v 1 Jáun² né³, tsá²cuú² tsá²ta³ hí³ Dió³² ca³hɨ́e³ jná¹³ siáh³ cáun² jmɨ² cua³ hi³ jmu² hi³ lɨ́¹³ zian² tsú², ca³la³ hi³ rá¹zɨ́n³ lɨ́n³² la³jmɨ́¹ zɨ́n³ hu³². Cua³ jáun² chí¹ñei³² ñí¹ zeh¹ hmá²sɨ¹ quioh²¹ Dió³² jɨ³ Tsá² lɨ́n³ hí³ *Já¹ziáh² míh¹ nɨ́² siáh³, \v 2 hi³ jáun² rá¹ngɨ³² ñí¹ lɨ́³ ja¹ hñú³ jueh³². Ma³ quin³² ma³ caun³² jo²¹ cua³ jáun² chi²¹ hmá² jmu² hi³ lɨ́¹³ zian² tsú², hmá² jáun² háɨ³² máɨ³ quia³tún³ jéin³² cú² mii², cu³ jéin³² la³ ma³ quin³² ma³ caun³² zɨ́h²; mu²¹ hmá² jáun² jmu² ta²¹ hi³ hin²³ lɨ³ua³ cáun² hi³ zian² tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³. \v 3 Hí¹ cáun² yáh³ hi³ ca³chá³ Dió³² ñí¹ hlah³ tiú²uú² lɨ³ zia³² ñí¹ jáun²; já¹ juú² jáun² bíh¹ tá¹zah¹ hmá²sɨ¹ quioh²¹ Dió³² quionh³ Tsá² lɨ́n³ hí³ Já¹ziáh² míh¹, hi³ jáun² *tsá² má²ná¹hlánh¹ joh¹ tsú² né³ ma³cu³ ma³háɨ³². \v 4 Jɨ́e³ bíh¹ tsú² hó¹ñí¹ Dió³², hi³ chí¹quie¹³ tsú² né³ taun³ siáh³ hi³ jmáɨ² Dió³². \v 5 Jáun² ha³ tiú²uú² já¹niéi² lɨ³ zia³² yáh³, hi³ jáun² tiú²uú² joh¹ sɨ́² lɨ³ hniauh³ yáh³ quioh²¹ tsú², sa³jun³ joh¹ hiú² lɨ³ hniauh³, quí¹ hnga² bíh¹ Dió³² Juo¹³ dí² tiéi³ joh¹ quioh²¹ ñí¹ jáun²; hi³ la³jɨ́n³² tsá² hí³ né³ zian² la³jmɨ́¹ zian² re²¹ ñí¹ jáun² ca³la³ cun³ jmɨ́¹hi³nio². \s1 Jmáɨ¹ hi³ jáunh³ Cristo \p \v 6 Tsá² hí³ ca³juáh³ siáh³ la³ lá² ñí¹con² jná¹³: \p ―Jáɨ¹³ lá² dá² hú¹tá¹ jú¹ tson² bíh¹, jáɨ¹³ hi³ cu³tí³ lɨ³tí³; hi³ jáun² Dió³² Juo¹³ dí², Tsá² chín¹ ñí¹con² jmɨ́²chí³ quioh²¹ tsá² ná¹lɨ́n³ *tɨ³² jë¹ Dió³², hí³ bíh¹ ca³zen³ tsá²cuú² tsá²ta³ hi³ ja³ma³jnia³² ñí¹con² tsá² joh¹ la³jɨ́³² hi³ má²ja³quián³ lɨ́¹³. \p \v 7 ―¡Tia³juɨ³² lɨ́n³² bíh¹ má²jáunh¹³ jná¹³! ―ca³juáh³ Jesús. ¡Hénh³ ma³ jmɨ́¹ ren² tsá² haɨh²¹ ta²¹ jáɨ¹³ hi³ ca³cué³ Dió³² hi³ má²rá¹tioh³ ñí¹ sí² lá²! \p \v 8 Hi³ jná¹³ bíh¹ la³², Juan², tsá² ca³náɨ³² ná¹ jɨ³ hi³ ca³jɨ́e³² ná¹ la³jɨ́³² hi³ nɨ́². Jmɨ́¹ má²lɨ́²náɨ³² jná¹³ né³, jɨ³ hi³ má²lɨ́²jɨ́e³² jná¹³ siáh³, ca³quɨnh² jná¹³ tɨ³ rá¹hin³ ta³ ñí¹ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² tsá² ca³hɨ́e³ jná¹³ hí³ la³jɨ́³² hi³ jáun², hi³ jmɨ́¹ hnó²¹ jná¹³ má¹tsú¹ má¹jonh²¹ tsú². \v 9 Tɨ³la³ tsá² hí³ má¹ná¹, ca³záɨ³ jná¹³ la³ lá²: \p ―Ha³ lɨ́² jmú² hnú² la³ nɨ́², quí¹ ja³bí¹ jan² tsá² lɨ́n³ quian²¹ Dió³² bíh¹ jná¹³ la³jmɨ́¹ lɨ́n³ hnú², jɨ³ la³jɨ́n³² jon³ renh² nú² tsá² ná¹lɨ́n³ tɨ³² jë¹ Dió³² ñí¹ hná¹ nɨ́², jɨ³ la³jɨ́n³² tsá² má²tí³² jáɨ¹³ hi³ rá¹tioh³ sí² nɨ́² siáh³. Jáun² hnga² bíh¹ Dió³² hniáuh³² má¹tsú¹ má¹jonh²¹ nú². \p \v 10 Jáun² ca³záɨ³ jná¹³ siáh³ tsá² hí³: \p ―Ha³ lɨ́² jnɨ́² jáɨ¹³ hi³ má²lɨ́²cué³² Dió³² hi³ má²rá¹tioh³ sí² nɨ́² ca³tɨ²¹ hi³ lɨ́¹³ jmɨ́¹ tsú² jmɨ́¹ ja³², quí¹ má²ja³quián³ lɨ³tí³ bíh¹ la³jɨ́³² hi³ nɨ́². \v 11 Tá¹la³ jáun² né³, nɨ́¹juáh³ tsá² zian² cun³quionh³ hi³ tiá² jéih³² Dió³² cuɨ́¹ zian² la³ má²zian² jáun²; nɨ́¹juáh³ tsá² tiá² jɨn², cuɨ́¹ lɨ́n³ tsú² la³ má²lɨ́n³ jáun²; hi³ jáun² nɨ́¹juáh³ tsá² zian² la³ cun³ tɨ³² tsɨ́³ Dió³² cuɨ́¹ zian² tsú² la³ má²zian² jáun², nɨ́¹juáh³ tsá² má²cuá¹chan¹ ca³tɨ²¹ hi³ chu²¹, cuɨ́¹ cuá¹chan¹ tsú² la³ má²cuá¹chan¹ jáun². \p \v 12 ―Sá¹nɨ́² jɨe³, cu³tí³ má²jáunh¹³ bíh¹ jná¹³, ca³la³ má²quiáun¹ ná¹ la³ cun³ hi³ lɨ́¹³ hiáuh³ tsáu² ma³ quin³² ma³ jan³² nɨ́¹juáh³ ha³ lánh³ rón³² lɨ́³ tá¹³. \v 13 Jná¹³ bíh¹ la³² Tsá² lɨ́n³ huéh³ la³ñí¹ ca³la³ tɨ³ huéh³ ñí¹ táuh³, Tsá² ñí¹ ca³lɨ³liau³ jɨ³ ca³la³ tɨ³ ñí¹ táuh³, Tsá² lɨ́n³ ná¹ mí¹zioh²¹ jɨ³ la³ tɨ³ ñí¹ ca³tú² ca³hián². \p \v 14 ”Hénh³ ma³ jmɨ́¹ ren² nɨ́¹juáh³ tsá² ma³jɨ² ha¹, quí¹ jáun² lɨ́¹³ cuh³ máɨ³ hi³ háɨ³² hmá² cue³² jmáɨ¹ hi³ lɨ́¹³ zian² tsú², jɨ³ hi³ jáun² lɨ́¹³ hí³ siáh³ juɨ³² ho³hñú¹³ hiah³² hu²¹ juú² jáun². \v 15 Cheih³² jáun² bíh¹ tá¹tonh¹ tsá² ná¹lɨ́n³ tsáɨ², tsá² lɨ́n³ tsá² hláɨnh¹, tsá² juón¹, tsá² jngɨh² tsáu², tsá² má²tsú² má²jónh³² dió³² tsá² láɨn¹, jɨ³ la³jɨ́n³² tsá² jéih³² jú¹ tɨ́¹jáɨ² nɨ́² siáh³. \p \v 16 ”Jná¹³ la³², Jesús, má²lɨ́²zéin³² ná¹ jan² tsá²cuú² tsá²tán² hi³ cué³² jú¹ tson² ñí¹con² hnú² hi³ ca³tɨn¹ tsá² má²ná¹lɨ́n³ cuáh³². Jná¹³ bíh¹ Tsá² lɨ́n³ ná¹ chí² zen² hi³ ca³hion² quioh²¹ hla¹ Dá²vi²¹, la³ cun³ Tsá² jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ tsú², hi³ lɨ́n³ jná¹³ siáh³ chí¹jmaɨ²¹ juenh¹³ hi³ hian³² tɨ³ ca³jniá³². \s1 Cáun² jáɨ¹³ hi³ té²³ tsú² ñí¹ má²ca³táuh³ \p \v 17 Jáun² né³, Jmɨ́²chí³ Chun¹ quionh³ jɨ³ tsá² má²nióh³² jáɨ¹³ quionh³ Tsá² lɨ́n³ hí³ *Já¹ziáh² míh¹ juáh³: \p ―¡Ña³²! \p Hi³ jáun² tsá² náɨ³² né³ cuɨ́¹ juáh¹³ siáh³: \p ―¡Ña³²! \p Hi³ jáun² nɨ́¹juáh³ tsá² hí¹quiéin² tsɨ́³, cuɨ́¹ já² tsú²; quí¹ nɨ́¹juáh³ tsá² hnió³ hɨ́nh³ jmáɨ² hi³ jmu² hi³ lɨ́¹³ zian² tsú², jmáɨ² tiá² hmah²¹ quien² hí¹ cú¹pih²¹, jáun² cuɨ́¹ hính¹³ tsú². \s1 Ñí¹ ca³táuh³ hɨe³² ha³ lánh³ hniáuh³² jmu³ tsú² \p \v 18 Jná¹³ bíh¹ tsá² cué²³ ná¹ jú¹ tson² ñí¹con² tsá² náɨ³² jáɨ¹³ hi³ má²lɨ́²cué³² Dió³² hi³ má²rá¹tioh³ sí² lá², hi³ juah³² jná¹³ la³ lá²: Nɨ́¹juáh³ lɨ³ua³ jan² tsá² ná²tsɨn³ jáɨ¹³ lá², ja³bí¹ Dió³² na³tsɨn³ uu³mí²tsɨ³² quioh²¹ tsú², la³ cun³ uu³mí²tsɨ³² hi³ rá¹juáh³ jáun² hnga² sí² lá². \v 19 Hi³ lɨ³ua³ jan² tsá² quin³ siáh³ cá² jon¹ jáɨ¹³ hi³ má²lɨ́²cué³² Dió³² hi³ má²rá¹tioh³ sí² lá², jáun² ja³bí¹ Dió³² quin³ siáh³ jáɨ¹³ ñí¹con² tsú² hi³ jmɨ́¹ lɨ́¹³ cuh³ máɨ³ hi³ háɨ³² hmá² jmu² hi³ lɨ́¹³ zian² tsú², hmá² hi³ rá¹hɨe³² ñí¹ sí² lá², hi³ sa³jun³ lɨ³ zia³² siáh³ jáɨ¹³ hi³ hí³ tsú² juú² hɨ́en¹ hi³ rá¹hɨe³² ñí¹ sí² lá². \p \v 20 Tsá² má²tson² la³jɨ́³² hi³ nɨ́², juáh³ la³ lá²: \p ―Ján³, tia³juɨ³² lɨ́n³² bíh¹ má²jáunh¹³ jná¹³. \p Re² bíh¹ la³ jáun². ¡Ñah³² hniu³² Jesús Tɨ³² Juo¹³ jnoh¹! \p \v 21 Cuɨ́¹ má¹hé¹ má¹mieh² Jesús Tɨ³² Juo¹³ dí² la³jɨ́n³² hnoh². Cun³ nɨ́² bíh¹ tí³ jáɨ¹³ nɨ́².