\id JAS \h SANTIAGO \toc1 Sí² Quioh²¹ Santiago \toc2 SANTIAGO \toc3 Stg. \mt1 Sí² Quioh²¹ Santiago \c 1 \s1 Jacobo Jmu² Cáun² Sí² Hi³ Ca³tɨn¹ Tsá² *Judíos, Tsá² Má²tiáunh¹ Ñí¹ Hliáun³ \p \v 1 Jná¹³ la³² Jacobo, tsá² lɨ́n³ jná¹³ jan² *tsá² má²dí¹hlánh¹ joh¹ Dió³² jɨ³ Jesucristo Tɨ³² Juo¹³ dí², juanh³² jná¹³: “Hia² hnoh²”, tá¹ quia³tún³ nió³ hnoh² tsá² *Israel, tsá² má²ná¹yanh³² náh² tá¹ cáun² hngá¹máh³. \s1 Dió³² jmu² hi³ lɨ́¹³ quia³lín³ jmɨ́¹ tsɨ́³ tsáu² \p \v 2 Hnoh² reh², ma³hiún¹³ hnoh² honh² lɨ³ua³ cáun² hi³ quiunh³² náh², \v 3 quí¹ la³ cun³ hi³ má²ca³lɨ³ ñíh¹ hnoh² jáun² hi³ tɨ³ jlánh¹ bíh¹ re² lɨ́²tɨn² tsú² hi³ jmu³ juenh² tsɨ́³, nɨ́¹juáh³ zia³² hi³ cá² lau²³ ca³tɨ²¹ hi³ taunh³² tsú² jáun² ta²¹. \v 4 Hi³ jáun² né³, chá¹ hnoh² cáun² honh², hi³ jáun² lɨ́¹³ lɨ³tɨn² hnoh² re² hi³ jmúh¹³ náh² juenh² honh², hi³ jáun² hnoh² lɨ́¹³ lɨ́n³ náh² tsá² má²hún¹ tsɨ́³, tsá² má²ca³hiá² ca³táunh³ ca³la³ tán¹ hián² cu³tí³, la³ cun³ tsá² tiá² hi³ lɨ³hniauh²³ hí¹ cáun² ñí¹con² yáh³. \p \v 5 Lɨ³ua³ jan² hnoh² tsá² tiá² re² má²jniá³ jmɨ́¹ honh² náh², mɨ́¹ náh² ñí¹con² Dió³², hi³ jáun² lɨ́¹³ hián¹³ náh², quí¹ hí³ bíh¹ cue³² ca³la³ hi³ lɨ́¹ má²tú² má²ziáun²³ ñí¹con² ca³la³ jɨ́n³² tsáu², ha³ tiá² jin²³ yáh³ tsú² tsá² hiú² tsá² mɨ³² ñí¹con². \v 6 Tɨ³la³ hniáuh³² mɨ́³² tsú² hi³ hu²¹ cáun² tsɨ́³ má¹ná¹, hí¹ cú¹pih²¹ yáh³ tiá² hniáuh³² hu²¹ tun³ tsɨ́³ tsú²; quí¹ nɨ́¹juáh³ hi³ hu²¹ tun³ tsɨ́³ tsú², jáun² lɨ́n³ tsú² la³jmɨ́¹ lɨ́³ cu³ jláɨ³ jmɨ́²miih²¹ bíh¹, hi³ hlia³² chí³ tɨ³ hlá² tɨ³ nɨ́². \v 7 Tsá² la³ hí³ tiá² hniáuh³² yáh³ hi³ cáun² lɨ́¹ lɨ́n¹³ hi³ hiáuh³ hi³ jmɨ́¹ cué²¹ jáun² Dió³² Juo¹³ dí²; \v 8 quí¹ tsá² la³ hí³ dá² cáun² lɨ́¹ tɨ́² lɨ́¹ jeinh³² tsɨ́³ tɨ³ hlá² tɨ³ nɨ́² bíh¹. \p \v 9 Hi³ jáun² né³, cuɨ́¹ jmu¹ tsah³ tsá² reh² dí², tsá² tsɨ́¹juɨ́³, quí¹ cun³ñí¹ hi³ má²ca³ta³zanh¹ tsú² re². \v 10 Hi³ tsá² hánh³ né³, cuɨ́¹ jmu¹ tsah³ quí¹ cun³ñí¹ hi³hliá² má²ca³méih³ hi³ quien² tsú², quí¹ tsá² ná¹hánh³ dá² lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ lí¹³ hi³ tiá² má²hɨ́e² bíh¹. \v 11 Quí¹ nɨ́¹ má¹ca³hiá² hiú², hi³ má¹lɨ³² jáun² né³, chei³² lɨ́n³², jáun² lɨ́²quiéin² bíh¹ náɨ², hi³ suh³² siáh³ lí¹³ quioh²¹, jáun² lɨ́¹ ca³há² ca³nga² bíh¹ hi³ jmɨ́¹ jniá³ jáun² chú³² lɨ́n³². La³ jáun² bíh¹ quiunh³² uá²jaɨ³² tsá² hánh³, cu³diá²jan² bíh¹ tsá²hín³ tsú² tá¹la³ cuá¹jmu² jáun² tá¹³. \s1 Jun³juáh¹³ Dió³² yáh³ jmu² hi³ lɨ́¹ hen² tsɨ́³ tsú² hi³ tiá² ca³tɨ²¹ \p \v 12 Hen³ ma³ jmɨ́¹ ren² tsá² tion² tsɨ́³ ca³la³ jɨ́³² hi³ quiunh³²; quí¹ nɨ́¹ má¹ca³nga² tsú² la³jɨ́³² hi³ jáun², hiáuh³ bíh¹ tsú² la³ cun³ hi³ ca³jmú³ jáun² Dió³² jáɨ¹³ hi³ cué³² ñí¹con² tsá² hniau³ dí², hi³ lɨ́¹³ zian² dí² quionh³ tsá² ca³cah¹³ hí³ jmáɨ¹ quionh³. \v 13 Tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ ca³chó³² cáun² jmáɨ¹ hi³ hniá¹ tsú² cáun² hi³ tiá² ca³tɨ²¹ né³, tiá² hniáuh³² yáh³ hi³ cáun² lɨ́¹ lɨ́n¹³ tsú² hi³ Dió³² bíh¹ cá² lau²³ cun³quionh³ hi³ hlah³ jáun². Quí¹ hí¹ cónh³ yáh³ tiá² lɨ́¹³ hi³ hen² tsɨ́³ Dió³² hi³ hlah³, sa³jun³ cá² lan²³ tsú² tsáu² cun³quionh³ hi³ hlah³. \v 14 Tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ hi³ hniá¹ tsú² la³ cun³ hi³ tiá² ca³tɨ²¹ né³, jáun² hi³ jáun² má²ja³² ca³la³ tɨ³ ñeh² hñu³ tsɨ́³ hnga² bíh¹ tsú²; quí¹ hñu³ tsɨ́³ hnga² bíh¹ tsú² dí¹quian¹ hi³ jáun². \v 15 Hi³ nɨ́¹ má¹ca³lɨ́n¹³ tsú² jmu³ la³ cun³ hi³ má²hniá¹ jáun² jmu³ né³, má¹jáun² má²lɨ́¹³ tso³ bíh¹. Jáun² nɨ́¹ má¹ca³lɨ³ pin³ tso³ tán¹ hián² cu³tí¹³ né³, jáun² má¹jáun² má²jún³ bíh¹ tsú² ñí¹con² Dió³². \p \v 16 Hnoh² reh², tsá² hnau³ jná¹³ lɨ́n³², ha³ lɨ́² lɨ́¹ cuɨ́¹ lɨ³can² hnoh²; \v 17 quí¹ ca³la³ jɨ³lɨ³² hi³ chu²¹, jɨ³ la³jɨ́³² hi³ quien² ca³la³ tán¹ hián², cáun² lɨ́¹ cue³² bíh¹ Dió³² Jméi² dí², Tsá² cuá³ hñu³mɨ³cuú². Hí³ bíh¹ Tsá² lɨ́n³ mí¹zioh²¹ quioh²¹ la³jɨ́³² joh¹ hi³ jniá³ jáun² tɨ³ chi³cuú²; Dió³² Tsá² lɨ́n³ la³ má²lɨ́n³ jáun² yáh³. Tɨ³la³ Tsá² hí³ má¹ná¹, tiá² zan² yáh³ la³jmɨ́¹ za² joh¹ hi³ ja³² jáun² chi³cuú², hi³ cáun² lɨ́¹ jmu² hính¹³ tɨ³ hlá² tɨ³ nɨ́². \v 18 Hí³ bíh¹ Tsá² ca³lɨ́n¹³ hi³ ma³jniau² dí² hi³ hmaɨ²¹ cun³quionh³ jú¹ tson² quioh²¹. Cun³ñí¹ hi³ jáun² né³, má²láɨ³ dí² tsá² má²ná¹chan¹ ñí¹con² tsú² ja¹ quioh²¹ la³jɨ́³² hi³ ca³jmú³ tsú² jáun², la³jmɨ́¹ má²ná¹chan¹ jáun² la³jɨ́³² hi³ lau³² la³ñí¹. \s1 Tsá² má²tí³² la³ cun³ hi³ náɨ³² \p \v 19 Hi³ jáun² né³ reh², tsá² jlánh¹ hnau³ jná¹³, hniáuh³² lɨ³ ñíh¹³ náh² hi³ tianh¹³ náh² hua³jan²¹ hi³ náɨh¹ náh² jáɨ¹³ hi³ hleh³² tsáu²; tɨ³la³ tiá² hniáuh³² yáh³ hi³ la³juɨ³² hléh¹³ hnoh² má¹ná¹, sa³jun³ hniáuh³² hi³ la³juɨ³² má²míh³ honh² náh², \v 20 quí¹ tsá² míh²³ tsɨ́³ cun³ tiá² lɨ́¹³ bíh¹ jmu³ la³ cun³ hi³ tɨ³² tsɨ́³ Dió³². \v 21 Hi³ jáun² bíh¹ hniáuh³² cháh¹³ hnoh² tɨ³ có³² la³jɨ́³² hi³ tiá² jɨ² hi³ má²chí¹mɨ³² jáun² honh² hnoh², la³ má²quionh³ jɨ³lɨ³² hi³ hlah³ hi³ jlánh¹ má²ca³lɨ³ hliáun³ jáun²; tɨ³la³ hi³ nio² re² honh² bíh¹ hnoh² cuéh¹ náh² jáɨ¹³ hi³ lɨ́¹³ lɨ³ quien² jú¹ tson² hi³ má²ca³jñí³ jáun² Dió³² hñu³ honh² náh², la³ cun³ jáɨ¹³ hi³ jmu³ hi³ liáun³ náh². \p \v 22 Hi³ jáun² hniáuh³² má¹tih²¹ bíh¹ hnoh² la³ cun³ hi³ hɨe³² jú¹ tson² jáun², quí¹ nɨ́¹juáh³ cáun² ti³ lɨ́¹ naɨh³² náh², jáun² la³ jáun² lɨ́¹ lɨ́²can² náh² hmóu³² bíh¹. \v 23 Quí¹ tsá² ti³ lɨ́¹ náɨ³² jú¹ tson² hi³ tiá² má²tí³² yáh³ tsú² má¹lɨ³² jáun², jáun² tsá² la³ hí³ dá² lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́n³ jan² tsá² má²lɨ́²jɨ́e³ ñí¹ cun³quionh³ cáun² hu³² bíh¹. \v 24 Quí¹ nɨ́¹ má¹lɨ́²jɨ́e³ tsú² lánh³ lɨ́³ ñí¹, jáun² la³juɨ³² tsá²có³ bíh¹ tsɨ́³ tsú² lánh³ lɨ́³ ñí¹ nɨ́¹ má¹lɨ³² jáun². \v 25 Tɨ³la³ tsá² taun² re² ñí¹ liei²¹ chu²¹ quioh²¹ Dió³² né³, liei²¹ hi³ jmu² jáun² hi³ lɨ́¹³ liáun³ tsú², hi³ má²tí³² tsú² re², hi³ tiá² tsá²có³ tsɨ́³ tsú² hi³ náɨ³², jáun² tsá² la³ hí³ bíh¹ jlánh¹ lɨ³ hiún² tsɨ́³ ca³tɨ²¹ la³ cun³ la³jɨ́³² hi³ jmu² jáun². \p \v 26 Nɨ́¹juáh³ zian² tsá² lɨ́n²³ hi³ jlánh¹ re² má²tí³² cuáh³² quioh²¹, tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ cáun² lɨ́¹ ja³tú² ja³lɨ́²³ bíh¹ ho³ tsú² má¹lɨ³² jáun², jáun² tsá² la³ hí³ cáun² lɨ́¹ má²can² hnga² bíh¹, hi³ tiá² lin¹ lɨ́²quien² yáh³ hi³ jlánh¹ má²tí³² tsú² jáun² cuáh³². \v 27 Tɨ³la³ tsá² má²tí³² cuáh³², cáun² hi³ jɨ² hi³ hngó³² ta³ ñí¹ Dió³² Jméi² dí² né³, jáun² tsá² la³ hí³ bíh¹ jmu² la³ lá²: Má²hon³ tsú² tsá¹míh¹ hnáɨ³, jɨ³ tsá²mɨ³ hnáɨ³ nɨ́² siáh³ ja¹ lɨ³ua³ cáun² uu³mí²tsɨ³² hi³ zian² tsú², hi³ hua³hín¹³ tsú² siáh³ hnga² hi³ tiá² ma³quiá¹ jmɨ́²chí³ quioh²¹ cun³quionh³ hi³ zia³² jáun² ñí¹ hué²¹ lá². \c 2 \s1 Tiá² hniáuh³² jmu² tsú² hi³ quien² jan², hi³ jan² tiá² quien² \p \v 1 Hnoh² reh², tsá² tanh²³ náh² ta²¹ Jesucristo Tɨ³² Juo¹³ dí², Tsá² cú² juenh², tiá² ca³tɨn¹ ya³ náh² jmúh¹³ quien² jan², hi³ jan² tiá² quien². \v 2 Jmú¹³ jáɨ¹³: Nɨ́¹juáh³ ja¹ ñí¹ ná¹ngɨh³² náh² ca³hi³ jan² tsá² quih³² hmɨh³² chu²¹, hi³ tioh³ siáh³ anillo hi³ lɨ́³ cú¹mí¹niau²¹ cuo² tsú², hi³ tá¹la³ jáun² né³ ca³hi³ siáh³ jan² tsá² tia³mii² quih³² tsɨ́¹ hmɨh³² tseh¹, \v 3 tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ hnoh² jlánh¹ ca³ma³quien¹³ náh² tsá² quih³² hí³ hmɨh³² chu²¹, hi³ juoh¹ náh² tsú² la³ lá²: “Ñí³ ñí¹ chu²¹ lá²”; tɨ³la³ tsá² tia³mii² hí³ né³ juoh¹ náh² la³ lá²: “Tɨ³ ó³² cuá²náu² hnú², ho³lá²dá² hué³² lɨn²¹ lá² ñí³”, \v 4 hi³ nɨ́¹juáh³ la³ jáun² bíh¹ la³ jmuh³² náh² né³, jáun² má²ná¹jmuh³² náh² quien² jan², hi³ jan² tiá² quien² bíh¹ ja¹ quián¹³ náh² hmóu³², hi³ má²ná¹chú¹ ná¹ñih²¹ náh² tsáu² hi³ hu²¹ hlah³ honh² náh². \p \v 5 Hnoh² reh², tsá² jlánh¹ hnau³ jná¹³ lɨ́n³², niéi² náh² re² jáɨ¹³ hi³ juanh²¹ jná¹³ lá²: Dió³² má²ca³quianh³ tsá² tia³mii² zian² ñí¹ hué²¹ lá², hi³ jáun² cun³quionh³ hi³ nio² cáun² tsɨ́³ tsú² ñí¹con² Dió³², lɨ́¹³ lɨ́n³ tsú² jan² tsá² hánh³, ¿tiá¹ tson²? Tsá² la³ hí³ bíh¹ hiáuh³ jáɨ¹³ hi³ tsa³tiánh² ñí¹ cuá¹quien² Dió³², la³ cun³ jáɨ¹³ hi³ ca³jmú³ jáun² Dió³² ñí¹con² tsá² cu³tí³ hniau³ hí³ dí². \v 6 Tɨ³la³ hnoh² má¹ná¹, chin²³ náh² hua³heih²¹ tsá² tia³mii². ¿Haun¹³ juáh¹³ chín¹dí¹ tsá² hánh³ bíh¹ tsá² jmu² hian² tsɨ́³ hi³ quin²³ hi³ quián¹³ hnoh² dúh¹, hi³ tú² hna² tsú² siáh³ ñí¹ta²¹? \v 7 Hnoh², tsá² má²ná¹láɨn¹ náh² Cristo, ¿haun¹³ juáh¹³ chín¹dí¹ tsá² hánh³ hí³ bíh¹ tú² hión³² hi³ jmáɨ² tsú² dúh¹, hi³ jlánh¹ bíh¹ chu²¹ jáun², hi³ má²ná¹jmáɨ² náh² jáun² ta³né³²? \p \v 8 Hi³ jáun² né³, nɨ́¹juáh³ cu³tí¹³ ma³tih²¹ náh² liei²¹ hi³ quien² jáun² la³ñí¹, la³ cun³ jáɨ¹³ hi³ rá¹juáh³ jáun² ñí¹ Sí² quioh²¹ Dió³², hi³ juáh³ jáun² la³ lá²: “Hniáuh³² má¹hno¹ hnoh² tsá²mɨ³cuóun² renh² la³jmɨ́¹ hno³ náh² hmóu³²”, jáun² má²ná¹jmuh³² re² bíh¹ hnoh² nɨ́¹juáh³ la³ jáun². \v 9 Tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ jmuh³² náh² quien² jan² né³, hi³ jan² tiá² quien², jáun² tso³ bíh¹ má²ná¹jmuh³² náh², quí¹ liei²¹ quioh²¹ Dió³² jmu² lin¹ hi³ tiá² jmuh³² yáh³ hnoh² la³ cun³ hi³ ca³tɨ²¹. \v 10 Quí¹ nɨ́¹juáh³ jan² tsá² má²tí³² la³jɨ́³² héih³² quioh²¹ liei²¹, tɨ³la³ sa³ la³ zia³² bíh¹ cáun² hi³ tiá² ca³ma³tí³² tsú² má¹lɨ³² jáun², jáun² má²ren² bíh¹ tsú² tso³, la³juah²¹ dúh¹ hi³ tiá² lɨ́² ma³tí³² hí¹ cáun² bíh¹ tsú² héih³² quioh²¹ liei²¹ lɨ́²³. \v 11 Quí¹ Dió³² ca³juáh³ la³ lá²: “Ha³ lɨ́² jmú² náh² juón¹”, hi³ ca³juáh³ siáh³: “Ha³ lɨ́² jngɨh³ náh² tsáu²”. Jáun² né³, uá¹jinh¹ jan² tsá² tiá² lɨ́¹ jmú² lɨ́¹ tsau³², tɨ³la³ já² jngɨh² bíh¹ tsú² tsáu², jáun² ñí¹ nɨ́² bíh¹ tsá²hín³ tsú², hi³ tiá² la³ lɨ́²ma³tí³² yáh³ tsú² héih³² quioh²¹ liei²¹ jáun². \v 12 Hniáuh³² hléh¹³ hnoh² jɨ³ hi³ má¹zián¹³ náh² la³jmɨ́¹ zian² tsá² ná¹ñi³² hi³ chau²¹ jmáɨ¹ tá¹tsɨ²¹ héih³² ñí¹con² bíh¹, la³ cun³ lɨ́³ jáun² héih³² quioh²¹ Cristo hi³ jmu² hi³ lɨ́¹³ liáu³ dí². \v 13 Quí¹ tsá² tiá² jmu² juenh² tsɨ́³ ñí¹con² tsáu², sa³jun³ jmu³ yáh³ Dió³² juenh² tsɨ́³ ñí¹con² tsú² hnga² nɨ́¹ má¹cá²chó³² jmáɨ¹ hi³ ra³tsa² Dió³² héih³² quioh²¹ tsú². Tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ tsá² jmu² juenh² tsɨ́³ ñí¹con² tsáu² né³, jáun² tiú²uú² zia³² yáh³ hi³ háɨnh¹³ ñí¹con² tsú² nɨ́¹ má¹ca³ta³tsɨn¹ tsú² héih³². \s1 Cun³quionh³ hi³ jmu² bíh¹ tsú² lɨ³ lin¹ nɨ́¹juáh³ tson² nio² cáun² tsɨ́³ ñí¹con² Dió³² \p \v 14 Hnoh² reh² ¿ha³ dá² jinh¹ quien² hi³ juáh³ tsú² hi³ nio² cáun² tsɨ́³ ñí¹con² Dió³², nɨ́¹juáh³ tiá² lin¹ hi³ chu²¹ jmu² yáh³ tsú²? ¡Cun³ tiá² lɨ́¹³ bíh¹ liáu³² hi³ nio² jáun² cáun² tsɨ́³ tsú²! \v 15 Jmú¹³ jáɨ¹³: Nɨ́¹juáh³ zian² jan² tsá²mɨ³ reh² dí², ho³lá²dá² tsá²ñuh² hi³ tiá² ha¹ zia³², sa³jun³ zia³² bíh¹ hi³ cuh³ tsú² cun³jmá² cun³ jnia³², hi³ má¹lɨ³² jáun² né³, \v 16 ma³ jan² hnoh² ti³ lɨ́¹ juouh³² náh² tsá² hí³ la³ lá²: “Cuánh² cáun² hi³ re² hi³ tɨn²; cuɨ́¹ lɨ³chanh³² nú², hi³ cuɨ́¹ conh²¹ siáh³ henh¹ nú²”, tɨ³la³ já² hí¹ cáun² yáh³ tiá² hi³ lɨ́²cuéh³ náh² tsú² má¹lɨ³² jáun², ¿ha³ dá² jinh¹ quien² hi³ juáh³ hnoh² la³ jáun²? \v 17 La³ jáun² bíh¹ lɨ́³ hi³ tiá² lin¹ zia³² ñí¹ jmu³ ta²¹ yáh³ hi³ ti³ lɨ́¹ juáh²³ tsú² hi³ nio² cáun² tsɨ́³ ñí¹con² Dió³², nɨ́¹juáh³ tiá² lin¹ zia³² yáh³ hi³ jmu² tsú². Hi³ lɨ́¹ juáh²³ tsú² jáun² hi³ nio² cáun² tsɨ́³, jáun² má²lɨ́³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ cáun² hi³ jún¹ bíh¹ jaun³². \p \v 18 Jáun² né³, lɨ́¹³ zian² tsá² záɨh³² raɨnh²¹ la³ lá²: “Hnú² bíh¹ jan² tsá² nio² cáun² honh², tɨ³la³ jná¹³ né³, lɨ́n³ ná¹ jan² tsá² jmu² ta²¹ bíh¹”. Tɨ³la³ jná¹³ né³ juanh³²: Ma³li²¹ hnú² ha³ lánh³ rón³² nio² cáun² honh² nɨ́¹juáh³ hnú² jan² tsá² tiá² lin¹ zia³² hi³ jmuh³²; hi³ jáun² jná¹³ má¹li²¹ hi³ nio² jáun² cáun² tsɨn³² cun³quionh³ hi³ jmu² ná¹. \v 19 ¿Hí¹ má²nio² cáun² honh² hnú² hi³ zian² jan² tán¹ Dió³²? Chú³² bíh¹ nɨ́¹juáh³ lɨ́n²³ hnú² la³ jáun². Ja³bí¹ jmɨ́²chí³ hláɨnh¹ yáh³ ná¹lɨ́n²³ la³ jáun², hi³ ca³la³ quí² juan²³ bíh¹ hi³ juénh². \v 20 Hnú², ¡tsá² cáun¹ nú²! Sá¹nɨ́² cónh³ jmɨ́¹ jmu¹ jná¹³ lin¹ hi³ tiá² lin¹ ñí¹ quien² hi³ juáh²³ tsú² hi³ nio² cáun² tsɨ́³, nɨ́¹juáh³ tiá² lin¹ zia³² yáh³ hi³ chu²¹ hi³ jmu² tsú². \v 21 Jáun² né³, ¿haun¹³ juáh¹³ hnga² hla¹ Há²bran²¹, jméi² dí¹hio³ ñú¹deh³ dí², ca³lɨn³ la³juah²¹ dúh¹ jan² tsá² chun¹ ñí¹con² Dió³² cun³quionh³ hi³ ca³jmú³ tsú² jáun², jmɨ́¹ ca³jéin³² tsú² jáun² Isaac jon² ñí¹con² Dió³², hi³ ca³ra³tsɨn² tsú² jáun² ñí¹hiú¹³ míh¹? \v 22 Jáun² né³, cun³quionh³ la³ nɨ́² ca³lɨ³ lin¹ hi³ nio² cáun² tsɨ́³ tsú², ¿tiá¹ tson²? Hi³ jáun² bíh¹ ca³hia³ ca³táuh³ tán¹ hián² cu³tí³ hi³ nio² jáun² cáun² tsɨ́³ tsú² cun³ñí¹ hi³ zia³² hi³ ca³jmú³ tsú² jáun². \v 23 La³ jáun² bíh¹ ca³lɨ³tí³ jáɨ¹³ quioh²¹ Dió³² ñí¹ rá¹juáh³ jáun² la³ lá²: “Dió³² ca³heh³ Há²bran²¹ la³juah²¹ dúh¹ jan² tsá² chun¹ cu³tí³ cun³ñí¹ hi³ ca³chá³ tsú² jáun² cáun² tsɨ́³”. La³ jáun² bíh¹ lɨ³ hi³ ca³lɨn³ tsú² há²mei²¹ joh¹ Dió³². \p \v 24 Jáun² né³, cun³quionh³ la³ nɨ́² má²ca³lɨ³ lin¹ hi³ jun³juáh¹³ cun³quionh³ jmáh³la³ hi³ nio² cáun² tsɨ́³ yáh³ tsú² lɨ́¹³ lɨ́n³ tsú² la³juah²¹ dúh¹ jan² tsá² chun¹ ñí¹con² Dió³², tɨ³la³ hniáuh³² hi³ zia³² hi³ jmu² bíh¹ tsú² uá²jaɨ³². \v 25 Ja³bí¹ la³ jáun² ca³lɨ³ siáh³ ñí¹con² hla¹ tsá²mɨ³ Rahab, tsá² lɨ́¹ jmɨ́¹ jmú² jmɨ́¹ tsau³² hí³ hi³ quí² jéin³² hnga². Dió³² ca³heh³ tsá² hí³ la³juah²¹ dúh¹ jan² tsá² chun¹ cu³tí³ jmɨ́¹ ca³cué³ tsú² jáun² hñú¹³ ñí¹con² tsá² ca³ñí¹quí¹ ñí¹lian¹³ hí³ juú²co¹ tsú², tsá² zéin¹ hí³ hla¹ Josué, hi³ ca³hɨ́e³ tsú² siáh³ cáun² juɨ³² siáh³ hi³ tsa³tánh¹ tsú² jmɨ́¹ tɨ³ ñí¹ tsa³tánh¹. \v 26 Jáun² né³, tiá² lin¹ ñí¹ jmu² ta²¹ yáh³ hi³ ti³ lɨ́¹ juáh³ tsú² hi³ nio² cáun² tsɨ́³, nɨ́¹juáh³ tiá² lin¹ zia³² yáh³ hi³ jmu² tsú²; la³jmɨ́¹ tiá² ta²¹ jmu² ngú³ nɨ́¹juáh³ hi³ tiá² jmɨ́²chí³ hu²¹. \c 3 \s1 Ta²¹ hi³ jmu² zɨ́h¹ tsú² \p \v 1 Hnoh² reh², tiá² hniáuh³² hi³ zian² juóun³² tsá² jmu² pí³ hi³ lɨ́n¹³ tɨ³² ja¹ quián¹³ hnoh², quí¹ la³ cun³ hi³ má²né¹ dí² hi³ tɨ³ jlánh¹ bíh¹ huáh² tsɨ́³ héih³² hi³ tá¹tsɨn¹ tsá² ná¹lɨ́n³ tɨ³². \v 2 ¿Haun¹³ juáh¹³ la³jáɨ³² bíh¹ dí² jmu³² hi³ tiá² ca³tɨ²¹ dúh¹? Tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ zian² jan² tsá² tiá² hleh³² hí¹ cu³ jéin³² cáun² hi³ tiá² ca³tɨ²¹ hléh³², jáun² tsá² la³ hí³ lɨ́n³ jan² tsá² má²ca³hiá² ca³táunh³ tán¹ hián² cu³tí³ bíh¹, jan² tsá² má²tɨn² jmu² re² lɨ́n³² héih³² ñí¹con² hnga². \v 3 Quí¹ nɨ́¹ má¹ca³táunh¹³ dí² mí¹ñí² ho³ tsa³cuá¹, jáun² taunh¹³ jáh³ ta²¹; má¹jáun² né³, má²lɨ́¹³ bíh¹ jmú¹³ dí² héih³² ñí¹con² jáh³. \v 4 Ja³bí¹ la³ jáun² lɨ́³ siáh³ quioh²¹ mu² cáh¹. Uá¹jinh¹ cáh¹ lɨ́n²¹, hi³ pin³ lɨ́n³² siáh³ chí³ hi³ hlia³², tɨ³la³ cun³ jáun² tsá² cuá¹quian³² mu², tióh³² bíh¹ tsú² jmu² héih³² ñí¹con² mu² jáun² hi³ tsó³² juɨ³² ñí¹ hnió³ tsú² hi³ tsó³² cun³quionh³ zɨ́h¹ mu² hi³ lɨ́³ jáun² cun³quionh³ cáun² jo²¹ hmá² míh¹ hi³ he² jáun² tɨ³ cu³hna²¹ hi³ hu²¹ jáun² chu³ jmáɨ². \v 5 La³ jáun² bíh¹ lɨ́³ siáh³ zɨ́h¹ dí² uá²jaɨ³², uá¹jinh¹ cáun² hi³ pih²¹ lɨ́n²¹ bíh¹ jaun³², tɨ³la³ cun³ jáun² hliáun³ lɨ́n³² bíh¹ hi³ jmu². Uá¹la³ cun³ cáun² sɨ́² pih²¹, cun³quionh³ hi³ pih²¹ jáun² bíh¹ lɨ́¹³ có³² cáun² já¹hngá¹ pa²¹ lɨ́n²¹. \v 6 Hi³ ja³bí¹ zɨ́h¹ dí² siáh³ lɨ́³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ cáun² sɨ́². Zɨ́h¹ dí² jáun² bíh¹ jlánh¹ hlah³ la³ cónh³ bíh¹ la³jɨ́³² ñí¹ pih²¹ ñí¹ siún¹ quiú¹³ dí², hi³ jáun² tá¹ jan² bíh¹ dí² má²tsá²hliánh² lɨ́²³. Sɨ́² hi³ chí¹hún¹ jáun² zɨ́h¹ dí² ja³² la³ tɨ³ quiu³juóu³² bíh¹, hi³ jlánh¹ cue³² uu³mí²tsɨ³² la³ cun³ jmáɨ¹ hi³ ziáun² dí². \v 7 La³jɨ́n³² ñí¹ jáh³ bíh¹ tɨn² tsá²mɨ³cuóun² ma³táɨn³², hi³ hí¹ la³ tɨ³ má²ca³ma³táɨn³² yáh³ tsú²; uá¹la³ jáh³ cánh¹, jáh³ ngɨ³² rón³² hué³², tan³² nɨ́², jɨ³ jáh³ jmáɨ² nɨ́² siáh³. \v 8 Tɨ³la³ uá¹jinh¹ tɨn² tsáu² ma³táɨn³² jáh³, tɨ³la³ hí¹ jan² bíh¹ tiá² hin² tɨn² ma³táɨn³² zɨ́h¹ hnga². Zɨ́h¹ dí² jáun² dá² cáun² ti³ tɨn² jmu² hlaɨh³ bíh¹, la³ cun³ hi³ dí¹quian¹ hnga², hi³ jlánh¹ quian³² no¹ huáh² tsɨ́³ hi³ lɨ́¹³ jngah³. \v 9 Quí¹ sa³ cun³quionh³ zɨ́h¹ jáun² bíh¹ dí² ma³quien¹³ dí² Dió³² Jméi² dí², hi³ cun³quionh³ zɨ́h¹ jáun² bíh¹ dí² siáh³ chú¹ juon¹ dí² tsá²mɨ³cuóun² raɨnh²¹ dí², tsá² lɨ́²ma³zian² hí³ Dió³² la³ cun³ rón³² lɨ́³ jáun² nóh³² quioh²¹ dí² hnga². \v 10 Sa³ cáun² ho³ jáun² bíh¹ dí² hue³² jú¹ chu²¹ la³ má²quionh³ jú¹ hlah³. Hnoh² reh², tiá² jmɨ́¹ ca³tɨ²¹ cu³tí¹³ yáh³ hi³ lɨ́¹³ la³ jáun². \v 11 ¿Hí¹ lɨ́¹³ bíh¹ hion¹³ jmɨ² cuóuh³ cu³tsa³² quionh³ jmɨ² ñeh¹ nɨ́¹juáh³ cáun² ñí¹ hion² jmáɨ² dúh¹? \v 12 Hi³ sa³jun³ háɨ³² yáh³ huɨ́h² pih²¹ hmá² sí² co², sa³jun³ lɨ́¹³ ha³ siáh³ mɨ³ hmá² sí² co² hmáɨh³² uóun²jɨeh¹³. Reh², la³ jáun² bíh¹ lɨ́³ siáh³ hi³ hí¹ cónh³ yáh³ tiá² lɨ́¹³ hion¹³ jmɨ² cuóuh³ ñí¹ qui³ má²hion² jmɨ² ñeh¹. \s1 Tɨ³ hñu³mɨ³cuú² bíh¹ ja³² pí³ hi³ lɨ́¹³ lɨ́n³ tsú² jan² tsá² quia³lín³ jmɨ́¹ tsɨ́³ \p \v 13 Hi³ jáun² né³, nɨ́¹juáh³ ja¹ quián¹³ hnoh² zian² jan² tsá² quia³lín³ jmɨ́¹ tsɨ́³, tsá² cháunh²³ re² chí¹, cuɨ́¹ jmu¹ tsú² lin¹ cun³quionh³ hi³ zian² tsú² hi³ chun¹, jɨ³ cun³quionh³ hi³ chu²¹ hi³ jmu² tsú². Tɨ³la³ la³ cun³ qui³ jmu² jan² tsá² quia³lín³ jmɨ́¹ tsɨ́³ má¹na²¹, hniáuh³² jmu³ tsú² hi³ tiá² quien² hnga² tá¹la³ jmu² tsú² jáun² hi³ chu²¹. \v 14 Tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ cuéh¹ hnoh² jáɨ¹³ hi³ lɨ́¹³ lɨ́n³ náh² tsá² ja³²lɨ³ uóu³² tsɨ́³, hi³ cáun² lɨ́¹ zian² náh² ca³tɨn¹ hmóu³², jáun² tiá² ca³tɨn¹ náh² jmúh¹³ tonh² hi³ jlánh¹ re² cháunh²³ honh² náh²; quí¹ má²ná¹jlɨ́h²³ bí¹ náh² jú¹ tson² cun³quionh³ jú¹ tɨ́¹jáɨ² nɨ́¹juáh³ la³ jáun². \v 15 Quí¹ jun³juáh¹³ Dió³² yáh³ jmu² hi³ cháunh²³ chí¹ tsú² la³ nɨ́², hmóu³² bíh¹ tsá² zian² ñí¹ hué²¹ lá² hnauh² chí¹ la³ nɨ́². Cáun² hi³ tɨn² hmóu³² tsá²mɨ³cuóun² bíh¹ nɨ³², hi³ cháunh²³ nɨ́² chí¹ tsú² ja³² ñí¹con² tsá² hláɨnh¹ bíh¹. \v 16 Quí¹ ñí¹ zian² tsá² uóu³² tsɨ́³, tsá² lɨ́¹ zian² jmáh³la³ hi³ ca³tɨn¹ hmóu³², jáun² ñí¹ la³ jáun² cáun² tiáunh¹ tsú² cú²tiú² cú²jan³² bíh¹, hi³ zia³² siáh³ la³jáh³ dú¹ ñí¹ hi³ hlah³. \v 17 Tɨ³la³ la³ cun³ hi³ cháunh²³ jáun² tsɨ́³ tsú² hi³ ja³² ñí¹con² Dió³² má¹ná¹, lɨ́³ cáun² hi³ jɨ² bíh¹ la³ñí¹ la³ján³. Tsá² quia³lín³ jmɨ́¹ tsɨ́³ la³ hí³ bíh¹ lɨ́n³ jan² tsá² jmu² hi³ lɨ́¹³ niau²¹ tie³, jan² tsá² jmu² juenh² tsɨ́³, tsá² huá¹ chí¹, tsá² ja³² mií³ tsɨ́³, tsá² jmu² cá² ñí¹ hi³ chu²¹, tsá² jɨ́en³² tsáu² cú²re² he², tsá² tiá² zaɨ³² jë¹. \v 18 Jáun² né³, tsá² má²re² hniéi² quioh²¹ tsáu², hi³ hnió³ hi³ zian² tsáu² cáun² hi³ re² hi³ tɨn², tsá² la³ hí³ bíh¹ jmu² hi³ tá²tsɨ²¹ héih³² cú²tso². \c 4 \s1 Tsá² jéih³² hi³ zia³² ñí¹ hué²¹ lá² \p \v 1 ¿He³ láɨh³² zia³² hniéi² ja¹ quián¹³ hnoh², hi³ tiá² re² tiáunh¹ náh² cá²honh¹? ¿Haun¹³ juáh¹³ cun³ñí¹ hi³hliá² dí¹quiaunh²¹ honh² náh² hi³ hlah³ bíh¹, hi³ jáun² hú¹pɨ́² hú¹juoun³² honh² náh², quí¹ cun³ñí¹ hi³ zia³² hi³ hniá¹ náh²? \v 2 Quí¹ zia³² bíh¹ hi³ hniá¹ hnoh² quioh²¹ tsáu², tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ tiá² la³ ca³lɨ³ zia³² yáh³ hi³ jáun² quián¹³ hnoh² né³, jáun² cáun² jngɨh²³ bíh¹ náh² tsú². Hi³ nɨ́¹juáh³ tiá² ca³janh¹ hnoh² hi³ jmɨ́¹ hen² jáun² honh² náh² né³, jáun² cáun² lɨ́¹ ja³² uóu³² honh² bíh¹ náh², hi³ jmuh³² náh² hniéi², hi³ quiú² tɨn²³ náh² quiúnh¹ tsáu². Cun³ñí¹ hi³ tiá² mɨh³² ñí¹con² Dió³² bíh¹ náh², hi³ jáun² bíh¹ tiá² chanh¹ hnoh² la³ cun³ hi³ jmɨ́¹ hniá¹ náh² jáun². \v 3 Hi³ uá¹jinh¹ mɨh³² náh², cun³ jáun² tiá² hián¹³ bíh¹ náh², quí¹ cun³ñí¹ hi³ hu²¹ siánh³ honh² náh² tá¹la³ mɨh³² náh² jáun², hi³ lɨ́¹ hnáuh² náh² má¹hiúnh¹³ honh² hmóu³² cun³quionh³ hi³ jmɨ́¹ hniá¹ náh² jáun² hian³. \v 4 ¡Hnoh², tsá² lɨ́n³ náh² la³jmɨ́¹ lɨ́n³ tsá²mɨ³ juón¹! ¿Tiá¹ má²ñíh¹ hnoh² hi³ tsá² jéih³² hi³ zia³² ñí¹ hué²¹ lá², tsá² la³ hí³ má²lɨ́n³ jan² tsá² hon² Dió³² bíh¹? Quí¹ lɨ³ua³ jan² tsá² tɨ³² tsɨ́³ hi³ zia³² ñí¹ hué²¹ lá², tsá² la³ hí³ má²ná¹háun³ bíh¹ quionh³ Dió³². \v 5 Quí¹ jun³juáh¹³ cáun² ti³ lɨ́¹ rá¹juáh³ yáh³ jáɨ¹³ quioh²¹ Dió³² ñí¹ rá¹juáh³ jáun² la³ lá²: “Jmɨ́²chí³ Chun¹ ca³tanh² hí³ Dió³² hñu³ tsɨ́³ dí² jlánh¹ hniau³ dí² ca³la³ hi³ hɨ³² lɨ́n³² tsɨ́³”. \v 6 Hi³ jáun² né³, tɨ³ lɨ³mí¹ má²ca³ma³hé² ma³mieh² bíh¹ dí² Dió³², la³ cun³ rá¹juáh³ jáun² jáɨ¹³ quioh²¹ Dió³², hi³ juáh³ la³ lá²: “Dió³² tiá² cué³² jáɨ¹³ hi³ lɨ́¹³ lɨ³ quien² tsá² jmu² quien² hnga², tɨ³la³ má²hé² má²mieh² tsú² tsá² tsɨ́¹juɨ́³ bíh¹”. \v 7 Jáun² né³, jɨenh²¹ náh² hmóu³² ñí¹con² Dió³²; hi³ jmu³ náh² huáh² chinh³² ñí¹con² tsá² hláɨnh¹, hi³ jáun² cuon³ tsú² ñí¹con² náh². \v 8 Jmu³ náh² pí³ hi³ lɨ³ cuóun³² náh² Dió³², hi³ jáun² Dió³² lɨ³ cuóu³² siáh³ hnoh². Hnoh² tsá² ná¹ren² náh² tso³, ma³jɨ́¹³ náh² cuonh², hi³ jáun² lɨ́¹³ ná¹chan¹ ñí¹con² Dió³². Hi³ hnoh² né³, tsá² nio² tun³ honh², ma³jɨ́¹³ náh² honh², hi³ jáun² niau²¹ cáun² honh² náh². \v 9 Chá¹ náh² hlaɨh³ honh², hi³ uo³ náh² ca³la³ hi³ jngɨh³² honh² náh². Cha³ jmɨ́¹ jú¹ jmɨ́¹ ngáɨh¹³ náh², cuɨ́¹ taɨn²¹ jmɨ́²zɨ́h¹ máh¹ náh²; hi³ cha³ jmɨ́¹ má¹hiúnh¹³ náh² honh² né³, cuɨ́¹ niau²¹ hlah³ honh² náh². \v 10 Jmu³ náh² hi³ tsɨ́¹juɨ́³ náh² ta³ ñí¹ Dió³² Juo¹³ dí², jáun² hí³ né³ ziau³ chi³cuú² hi³ lɨ³ quien² náh². \s1 Tsá² chú² ñih²³ raɨnh²¹ \p \v 11 Hnoh² reh², tiú²uú² hniáuh³² ziú¹ hɨen¹³ náh² tsá²ján² tsá²ján²; quí¹ tsá² hleh³² hlah³ quioh²¹ raɨnh²¹, ho³ hi³ chú² ñih²³ siáh³ raɨnh²¹, tsá² la³ hí³ dá² hleh³² hlah³ ca³tɨ²¹ liei²¹ jáun² quioh²¹ Dió³² bíh¹, hi³ chú² ñih²³ tsú² siáh³ liei²¹ jáun². Quí¹ nɨ́¹juáh³ la³ chú¹ la³ ñih²¹ hnú² liei²¹ jáun², jáun² jmuh³² hnú² la³jmɨ́¹ jmu² jan² tsá² lɨ́n³ jue²¹ bíh¹ cha³ jmɨ́¹ má¹tih²¹ hnú² la³ cun³ hi³ juáh³ jáun² liei²¹. \v 12 Quí¹ jan² tán¹ bíh¹ Tsá² ca³quiú² héih³² zian², hi³ lɨ́n³ siáh³ Jue²¹; hnga² hí³ bíh¹ siáh³ tɨn² lión³² tsáu², ho³lá²dá² hi³ hin³ tsú² tsáu². Hi³ jáun² né³ ¿hin² dá² tsánh² hnú², jáun² sa³ hnú² yáh³ hnáuh² jmúh¹³ jue²¹ hi³ rá¹tsɨh³² héih³² ñí¹con² tsá²mɨ³cuóun² renh²? \s1 Tiá² hniáuh³² jmu² tsú² tonh² ca³tɨ²¹ hi³ hu²¹ tsɨ́³ tsú² jmu³ \p \v 13 Hi³ jáun² né³, hnoh² tsá² juáh³ la³ lá²: “Né³² ho³ tsa³háu² tsáu¹³ jnoh¹ cú²juú² cun³ cáun² mii², hi³ tsá¹hnáu¹³ jnoh¹ quɨe³”, niéi² náh² re² jáɨ¹³ lá²: \v 14 ¡Hí¹juáh³ he³ lɨ́¹³ tsa³háu² yáh³ tiá² hi³ ñíh¹ hnoh², tiá¹³ bíh¹ tiá³ jlánh¹ ñíh¹ hnoh² hi³ he³ lɨ́¹³ jmɨ́¹tsú² jmɨ́¹ja³²! Quí¹ jmáɨ¹ hi³ zian² hnoh² jáun² dá² lɨ́³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ cáun² jnie³ cháun¹ bíh¹, cáun² hi³ lɨ́¹ jnia² cu³tiá³ pih²¹, hi³ la³juɨ³² yein³² siáh³. \v 15 La³ lá² bíh¹ jmɨ́¹ hniáuh²¹ juáh¹³ hnoh²: “Nɨ́¹juáh³ Dió³² Juo¹³ dí² hnió³, jáun² ziáun² bíh¹ dí² hi³ jmú¹³ dí² hi³ lá² ho³ hi³ ó³²”. \v 16 Tɨ³la³ hnoh² má¹ná¹, cá² ñí¹ hléh¹ jú¹ tú² ráun³ bíh¹ hnoh² hi³ jmuh³² náh² tonh² lɨ́n³²; tɨ³la³ jáɨ¹³ la³ nɨ́² né³, hú¹tá¹ jú¹ hlah³ bíh¹. \v 17 Hi³ jáun² nɨ́¹juáh³ zian² tsá² má²ñi³² he³ hi³ chu²¹ jmu³, tɨ³la³ má¹lɨ³² jáun² né³, tiá² hi³ jáun² jmu² yáh³ tsú², hi³ jáun² tsá² la³ hí³ má²ca³lɨ³ren² tso³ bíh¹. \c 5 \s1 Háɨnh¹³ bíh¹ quioh²¹ tsá² hánh³ \p \v 1 Ja³bí¹ hnoh² siáh³, tsá² hánh³, ¡niéi² náh² re² jáɨ¹³ lá²! Uo³ hnoh² hi³ tɨ́¹ hoh³ náh² hi³ ca³tɨ²¹ uu³cha³tsɨ³² hi³ né³bí¹ má¹tsoh¹ náh² honh². \v 2 Lɨ́³ la³juah²¹ dúh¹ hi³ má²ca³cáh² bíh¹ la³jɨ́³² hi³ zia³² jáun² quián¹³ náh²; hi³ hmɨh³² chu²¹ hi³ nio³ náh² jáun² né³, lɨ́³ la³juah²¹ dúh¹ hi³ má²ca³cúh² mí¹cháu² bíh¹. \v 3 La³jmɨ́¹ lɨ́³ hi³ má²ca³hiá² juóuh³² bíh¹ mí¹ñí² cú¹tiáu² jɨ³ mí¹ñí² cú¹mí¹niau²¹ jáun² quián¹³ hnoh². Juóuh³² jáun² né³ má²li²¹ hi³ tson² bíh¹ má²ca³lɨ³ren² náh² tso³, hi³ jáun² cun³quionh³ juóuh³² jáun² bíh¹ cón³² hnoh² la³juah²¹ dúh¹ hi³ hún¹ sɨ́². Quí¹ jmáɨ¹ hi³ tiauh² dí² lá² jlánh¹ má²ca³cháh¹ hnoh² cu³lɨ²¹ hi³ lɨ́¹³ lɨ³ hánh³ náh². \v 4 Sá¹nɨ́² niéi² náh², jɨe³ cónh³ tso³ tiá² cha³² quɨe³ hi³ jmɨ́¹ hniáuh²¹ má¹hmah²¹ náh² ñí¹con² tsá² ca³jmú³ ta²¹ ñí¹náɨ² quián¹³ náh²; hi³ Dió³² Tsá² lɨ́n³ Juo¹³ hliáu³ tionh² hñu³mɨ³cuú² né³, má²ca³náɨ³² jáɨ¹³ hi³ tú² hna² jáun² tsá² ca³jmú³ hí³ ta²¹ ñí¹con² náh². \v 5 Jlánh¹ re² ma²ca³ma³zián¹³ hnoh² ñí¹ hué²¹ lá², hi³ cáun² lɨ́¹ má²ca³ma³hiúnh¹³ hnoh² honh² hi³ jmúh¹³ náh² lɨ³ua³ cáun² hi³ ca³lɨ³ hniá¹ náh² jmúh¹³. ¡La³jmɨ́¹ má²cánh¹ tsú² cuá¹juɨ́² hi³ má²jngɨh³ bíh¹ tsú², má²ca³ma³hion²¹ náh² honh²! \v 6 Hi³ cáun² lɨ́¹ ca³ra³can³² náh² tso³ tsá² tiá² tso³ ren², hi³ ca³jngɨh³² náh²; uá¹jinh¹ tsá² tiá² hi³ hlah³ ca³jmú³ hí¹ cáun² ñí¹con² hnoh². \s1 Tsá² hu²¹ cáun² tsɨ́³ hi³ ná¹hé² ná¹jan² Jesucristo \p \v 7 Hi³ jáun² né³ reh², tsá² ná¹janh³² náh² hi³ jáunh³ Tɨ³² Juo¹³ dí², hniáuh³² ná¹hu²¹ honh² náh² ca³tɨ²¹ jmáɨ¹ jáun² la³jmɨ́¹ ná¹hu²¹ tsɨ́³ tsá² zia³² hi³ má²jná¹ ñí¹náɨ² quioh²¹, tsá² ná¹hé² ná¹jan³² hi³ chau¹³ jmɨ́³ la³ cun³ jmáɨ¹ hi³ lɨ³ hniáuh³², quí¹ hu²¹ tsɨ́³ tsú² hi³ ló³² re² hi³ quioh²¹. \v 8 Jáun² né³, ja³bí¹ hnoh² siáh³ hniáuh³² cháh¹³ náh² tiá³ honh² ca³tɨ²¹ hi³ hu²¹ jáun² honh² náh² hi³ má²ja³quián³ jáunh³ Tɨ³² Juo¹³ dí². \p \v 9 Hnoh² reh², ha³ lɨ́² chú¹ lɨ́² ñih²¹ náh² tsá²ján² tsá²ján², jáun² tiá² tá¹tsɨn¹ náh² héih³², quí¹ má²ja³quián³ cu³tí¹³ bíh¹ jáunh³ Dió³² Tsá² lɨ́n³ Jue²¹. \v 10 Hi³ jáun² né³ reh², chú³² jmu³ náh² la³jmɨ́¹ ca³jmú³ jáun² la³jɨ́n³² tsá² ca³lɨn³ hí³ *tɨ³² jë¹ Dió³², tsá² ca³hléh³ hí³ cha¹³ Tɨ³² Juo¹³ dí²; uá¹jinh¹ ca³ma³tso² lɨ́n³² tsú² tsɨ́³, tɨ³la³ ca³tiánh³ bíh¹ tsú² hi³ ná¹hu²¹ cáun² tsɨ́³. \v 11 Sá¹nɨ́² jɨe³, jnoh¹ ná¹láɨ²³ hi³ jlánh¹ jmɨ́¹ ren² tsá² ca³ma³tso² hí³ tsɨ́³. Uá¹la³ cun³ hi³ má²ca³niéih² náh² jáun² hi³ ca³tɨn¹ hla¹ Job; tsá² hí³ jlánh¹ re² ca³cueh³ tsɨ́³ ñí¹ ca³la³ jɨ́³² hi³ ca³quiúnh³², hi³ ná¹ñíh¹ náh² siáh³ he³ ca³hiauh³ tsú² ñí¹con² Dió³² jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun², quí¹ Dió³² jlánh¹ chun¹ hi³ ja³² lɨ́n³² mií³ tsɨ́³. \p \v 12 Jáun² né³ reh², zia³² bíh¹ siáh³ cáun² jú¹ tson² hi³ jlánh¹ bíh¹ quien² hi³ juáh³ la³ lá²: Tiá² hniáuh³² má¹quien¹³ náh² jáɨ¹³ quián¹³ cun³quionh³ hi³ hɨen¹³ náh² Dió³², sa³jun³ hi³ hɨen¹³ náh² tsá² zian² ñí¹ hué²¹ lá² siáh³, sa³jun³ hí¹ cáun² hi³ siáh³ siáh³ tiá² hniáuh³² hɨ́eh¹ náh² hi³ má¹quien¹³ náh² jáɨ¹³ quián¹³. Quí¹ jáɨ¹³ la³ nɨ́² tiá² lin¹ lɨ³ hniáuh³² yáh³ nɨ́¹juáh³ hi³ ná¹lɨ́n³ hnoh² tsá² tson² jëh² náh², uá¹ hi³ ca³juah²¹ náh²: “Tson²”, uá¹ hi³ ca³juah²¹ náh²: “Tiá² tson²”; quí¹ nɨ́² lɨ́¹ ca³ta³zanh¹ náh² ñí¹ hlah³. \s1 Lánh³ rón³² hniáuh³² liéinh³² tsú² Dió³² \p \v 13 Hi³ jáun² né³, nɨ́¹juáh³ ja¹ quián¹³ hnoh² zian² jan² tsá² má²tso² tsɨ́³, cuɨ́¹ liéinh²¹ tsú² Dió³². Hi³ nɨ́¹juáh³ zian² tsá² re² nio² tsɨ́³, jáun² cuɨ́¹ má¹quien² tsú² Dió³² cun³quionh³ hi³ hɨe³² tsú² jáun² sun¹. \v 14 Hi³ nɨ́¹juáh³ zian² jan² tsá² tsáun¹, cuɨ́¹ tiéh¹³ tsú² tsá²daun³² tsá² ná¹ñí¹ cuáh³², jáun² tsá² hí³ tsa³táunh¹ hi³ tsa³lienh³ Dió³² cha¹³ Tɨ³² Juo¹³ dí² hi³ ca³tɨn¹ tsú², hi³ jñéi³ tsú² siáh³ no¹ chí¹ tsú². \v 15 Jáun² nɨ́¹ má¹ca³liéinh³² tsú² jáun² Dió³² hi³ ná¹tioh³ cáun² tsɨ́³ tsú², lan¹³ bíh¹ tsá² tsáun¹. Dió³² bíh¹ jmah³ tsá² hí³; hi³ nɨ́¹juáh³ ren² tsú² tso³, ja³bí¹ hin³ siáh³ tsáu¹³ tsú² uá²jaɨ³². \v 16 Jáun² né³, cun³ñí¹ hi³ jáun² bíh¹ chú³² ton¹³ náh² tsáuh³ ñí¹con² tsá²ján² tsá²ján², hi³ lienh¹ náh² siáh³ Dió³² ca³tɨn¹ tsá²ján² tsá²ján², jáun² lan¹³ náh². Nɨ́¹juáh³ jan² tsá² zian² la³ cun³ hi³ tɨ³² tsɨ́³ Dió³² liéinh³² Dió³² [ca³la³ jonh³ jmɨ́¹ tsɨ́³], hú¹tá¹ cu³tí³ jmu³ bíh¹ ta²¹. \v 17 Uá¹la³ cun³ hi³ ca³lɨ³ jáun² ñí¹con² Líh³, tsá² jmɨ́¹ lɨ́n³ hí³ tɨ³² jë¹ Dió³² jmɨ́¹tin². Ja³bí¹ tsá² hí³ siáh³ jmɨ́¹ lɨ́n³ jan² tsá² lɨ́¹ tsáu² la³ jnoh¹ bíh¹; tɨ³la³ jmɨ́¹ ca³liéinh³² tsú² jáun² Dió³² né³, hi³ ca³mɨ́³ tsú² hi³ tiú²uú² chau¹³ jmɨ́³, jáun² ca³quin³ bíh¹ jmɨ́³ cun³ hnɨ³² mii² tón³² hué³² ñí¹ jmɨ́¹ cuá³ tsú² jáun². \v 18 Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³, ca³liéinh³² tsú² siáh³ Dió³², jáun² ca³jauh³ bíh¹ siáh³ jmɨ́³ hué³² jáun², jáun² ca³cuú² ca³láu² bíh¹ re² la³jɨ́³² hi³ lau³ cuá¹ hué²¹. \p \v 19 Hnoh² reh², nɨ́¹juáh³ ja¹ quián¹³ hnoh² zian² jan² tsá² cón³² siáh³ jan² tsá² jmɨ́¹ má²ngau³² tɨ³ có³² ca³tɨ²¹ jú¹ tson², \v 20 jáun² cháu¹ náh² honh² hi³ tsá² jmu² ta²¹ la³ jáun² má²ca³lión³² jan² tsá² jmɨ́¹ má²jún¹ bíh¹, hi³ jmu² tsú² siáh³ hi³ lɨ́¹³ hin³ ca³la³ jɨ́³² tso³ hi³ jmɨ́¹ ren² jáun² tsá² hí³. [Cun³ nɨ́² bíh¹ tí³ jáɨ¹³ hi³ juanh³² jná¹³ ñí¹con² hnoh² reh².]