\id 1PE \h 1 PEDRO \toc1 Sí² La³ñí¹ Quioh²¹ Pé¹ \toc2 1 PEDRO \toc3 1 P. \mt1 Sí² La³ñí¹ Quioh²¹ Pé¹ \c 1 \s1 Pé¹ jmu² cáun² sí² hi³ ca³tɨn¹ tsá² ná¹yanh³² tá¹ cáun² hngá¹máh³ \p \v 1 Jná¹³ Pé¹, jan² *tɨ³² tsá² quian³² jë¹ Jesucristo, cuá¹jmu² jná¹³ sí² lá² hi³ ca³tɨn¹ hnoh² tsá² má²ca³huén² náh² hué³² quián¹³, hi³ má²tiáunh¹ náh² hué³² ñí¹ uóunh³, uá¹la³ cun³ hué³² Ponto, Galacia, Capadocia, Asia jɨ³ Bitinia nɨ́² siáh³. \v 2 Hnoh² bíh¹ ná¹lɨ́n³ náh² tsá² má²ca³quianh³ Dió³² Jméi² dí² la³ cun³ rón³² hi³ ca³lɨ́n¹³ tsú² jáun² la³ cun³ jmɨ́¹tin² lɨ́n³². Cun³quionh³ Jmɨ́²chí³ joh¹ tsú² má²ca³jmú³ hi³ ná¹chan¹ hnoh² ñí¹con², hi³ jáun² lɨ́¹³ má¹tih²¹ náh² re² ñí¹con² tsú², jɨ³ hi³ jáun² lɨ³ jɨn² náh² siáh³ cun³quionh³ jmɨ́²hán¹ Jesucristo. Cuɨ́¹ má¹mieh² náh² Dió³² ca³la³ hi³ lɨ́¹ tú² lɨ́¹ ziáun²³, jɨ³ hi³ cuɨ́¹ zian² náh² siáh³ cáun² hi³ re² hi³ tɨn². \s1 Zia³² hi³ hu²¹ tsɨ́³ tsú² hi³ hú¹tá¹ lɨ³tí³ \p \v 3 Hénh³ ma³ chun¹ Dió³² Jméi² Jesucristo Tɨ³² Juo¹³ dí², quí¹ cun³ñí¹ hi³ jlánh¹ ca³ja³ lɨ́n³² mií³ tsɨ́³ tsú², jáun² ca³jmú³ tsú² hi³ lɨ³zian² dí² siáh³ cáun² hi³ hmaɨ²¹ cun³quionh³ hi³ ca³jmú³ tsú² hi³ ca³jenh¹³ jáun² Jesucristo ja¹ tsá² má²cá²tsan³. Cun³ñí¹ hi³ jáun² bíh¹ ná¹hé² ná¹jan³² dí² hi³ zia³² hi³ hú¹tá¹ lɨ³tí³ ñí¹con² dí². \v 4 Ja³bí¹ la³ jáun², cun³ñí¹ hi³ jáun² siáh³ né¹ dí² hi³ hiáu¹³ dí² hi³ lɨ́¹ cué²¹ jáun² Dió³² hi³ ná¹hmouh²¹ tsú² jáun² hñu³mɨ³cuú² hi³ ca³tɨn¹ tsá² joh¹; cáun² hi³ jmɨ́¹lɨ́h³ tiá² tsúnh¹³, sa³jun³ hliáh¹³, hi³ sa³jun³ lɨ́¹ yieih²¹ siáh³ la³jmɨ́¹ yieih³² lí¹³. \v 5 Hi³ cun³ñí¹ hi³ nio² cáun² honh² náh² ñí¹con² Dió³² né³, hi³ jáun² hí³ bíh¹ jmu² hua³hí¹³ hnoh² cun³quionh³ pí³ quioh²¹, ca³la³ ñí¹ ca³tú¹ ca³tsɨn¹³ náh² jmáɨ¹ hi³ liáun³ náh². Hi³ Dió³² né³ hún¹ hua³jan²¹ hi³ ma³jnia³² ha³ lánh³ rón³² liáu³² tsú² hnoh² ñí¹ ca³táuh³ jmáɨ¹. \p \v 6 Hi³ jáun² bíh¹ jlánh¹ má²ná¹hiún² lɨ́n³² honh² náh², uá¹jinh¹ lɨ³ hniáuh³² má¹tsoh¹ lɨ́n²¹ náh² honh² cu³tiá³ cun³quionh³ hliáun³ ñí¹ uu³mí²tsɨ³². \v 7 Quí¹hliá² hi³ nio² jáun² cáun² honh² náh² lɨ́³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ cú¹mí¹niau²¹ bíh¹, hi³ taunh³² tsú² tín² ja¹ sɨ́² hi³ jɨ́e²³ tsú² nɨ́¹juáh³ jáun² hi³ hngó³². La³ jáun² bíh¹ lɨ́³ hi³ taunh³² tsú² jáun² ta²¹, quí¹ nɨ́¹juáh³ hi³ tióh³² tsú² la³jɨ́³² uu³mí²tsɨ³², jáun² hi³ nio² jáun² cáun² tsɨ́³ tsú² né³, lɨ́³ cáun² hi³ tɨ³ jlánh¹ bíh¹ quien² la³ cónh³ bíh¹ cú¹mí¹niau²¹ hi³ zia³² jáɨ¹³ hi³ lɨ́¹³ tsa³hín³. Hi³ jáun² nɨ́¹juáh³ la³ má²nio² jáun² cáun² honh² náh² ja¹ la³jɨ́³² hi³ há² ngá² náh², jáun² nɨ́¹ má¹jaunh³² Jesucristo má²ma³quien² tsú² hnoh² hi³ he³ tsú² cáun² hi³ re² hi³ tɨn² cu³tí³. \p \v 8 Hnoh² tsá² hno³ náh² Jesucristo uá¹jinh¹ ta³ tiá² má²ca³jɨen¹ náh²; hi³ uá¹ jáun² la³ jáun² tiá² má²ca³jɨen¹ náh² tsú², má²nio² bíh¹ cáun² honh² náh² hi³ ca³tɨn¹ hí³ dí². Cun³ñí¹ hi³ jáun² né³, lɨ́²tsɨnh¹ lɨ́n²¹ bíh¹ náh², ca³la³ hi³ tiú²uú² tsɨ³² héih³², ca³la³ hi³ tiú²uú² lin¹ he³ lánh³ rón³² lɨ³ juáh¹³, quí¹ cáun² hi³ ja³² ñí¹con² Dió³² bíh¹ jaun³²; \v 9 quí¹hliá² hnoh² bíh¹ má²ná¹héih²³ náh² la³ cun³ hi³ jmɨ́¹ hu²¹ jáun² honh² náh² jmɨ́¹ ca³tianh³² náh² tsú² ta²¹, hi³ liáu³ jáun² jmɨ́²chí³ quián¹³ náh². \p \v 10 Hi³ ca³tɨ²¹ hi³ lɨ́¹³ liáun³ dí² jáun² né³, tsá² lɨn³ *tɨ³² jë¹ Dió³², tsá² jmɨ́¹ zian² jmɨ́¹tin², ca³quí² ca³hnauh² re² lɨ́n³² he³ lánh³ lɨ́¹³ choh¹³, hi³ ca³hléh³ tsú² jáɨ¹³ hi³ ca³cué³ Dió³² hñu³ tsɨ́³ hi³ zia³² hi³ cué³² Dió³² ñí¹con² hnoh² cun³ñí¹ hi³ ja³² mií³ tsɨ́³. \v 11 Jmɨ́²chí³ joh¹ Cristo bíh¹ ca³jmú³ hi³ ca³lɨ³ ñi³² tsá² ca³lɨn³ hí³ tɨ³² jë¹ Dió³² ta³ tin² he³ lánh³ rón³² ma³tso² Tsá² lɨ́n³ Cristo tsɨ́³, jɨ³ ha³ lánh³ rón³² lɨ³ quien² tsú² nɨ́¹ má¹lɨ³² jáun² siáh³. Hi³ jáun² tsá² hí³ jmɨ́¹ ná¹hnauh² tsɨ́³ hi³ hnió³ lɨ³ ñi³² hi³ hin² dá² tsánh² Tsá² hí³ hi³ já³², hi³ hín² jmáɨ¹ lɨ³tí³ siáh³ la³ cun³ hi³ juáh³ jáun² Jmɨ́²chí³ cuá³ hí³ hñu³ tsɨ́³ tsú². \v 12 Tɨ³la³ Dió³² né³, ca³jmú³ hi³ ca³lɨ³ ñi³² tsá² hí³ hi³ jun³juáh¹³ ca³tɨn¹ hmóu³² yáh³ tsú² jáɨ¹³ hi³ ca³hléh³ jáun² hmóu³², tɨ³la³ jáɨ¹³ jáun² dá² ca³tɨn¹ hnoh² bíh¹. Jáun² né³, jáɨ¹³ jáun² bíh¹ má²ca³niéih² hnoh² ñí¹con² tsá² ngaɨ³² jú¹ chú³² hi³ lɨ́¹³ liáu³ dí², tsá² hleh³² hí³ cun³quionh³ pí³ quioh²¹ Jmɨ́²chí³ Chun¹ Tsá² ca³zen³ hí³ Dió³². Hi³ hí¹ la³ tɨ³ hmóu³² yáh³ tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³² hniá¹ hi³ há¹ ngɨ¹³ hi³ jáun². \s1 Dió³² té²³ hi³ jmú¹³ dí² ná¹chan¹ \p \v 13 Hi³ jáun² né³, jmu³ náh² hua³jan²¹ jmɨ́¹ honh², ma³tɨn¹³ náh² hi³ jmúh¹³ héih³² ñí¹con² náh² hmóu³². Héi³ náh² honh² ñí¹con² Dió³² hi³ cu³tí³ zia³² hi³ cué³² tsú² nɨ́¹ má¹cuanh³² Jesucristo cun³ñí¹ hi³ ja³² mií³ tsɨ́³. \v 14 Ma³li²¹ hnoh² hi³ ná¹lɨ́n³ náh² jon² tsú² tsá² nieh³; ha³ lɨ́²uú² ma³zián¹³ náh² la³ cun³ lɨ́³ hi³ jmɨ́¹ dí¹quiaunh²¹ jáun² honh² náh² jmɨ́¹tin², jmɨ́¹ tiá² Dió³² má²cuóun³² náh². \v 15 Tɨ³ re² bíh¹ ma³zián¹³ náh² hi³ chun¹ náh², quí¹ Dió³² Tsá² ca³te³ hnoh² dá² jan² Tsá² chun¹ bíh¹; \v 16 quí¹ ñí¹ Sí² rá¹juáh³: “Jmu³ náh² chun¹, quí¹ jná¹³ dá² jan² Tsá² chun¹ bíh¹”. \p \v 17 Nɨ́¹juáh³ hnoh² teh³² Dió³² “Tia²¹”, jáun² tianh³² náh² tsú² ta²¹ la³jɨ́³² jmáɨ¹ tá¹la³ zian² náh² ñí¹ hué²¹ lá², quí¹ hí³ bíh¹ rá²tsɨ³² héih³² ñí¹con² ma³ quin³² ma³ jan³² tsáu² nɨ́¹juáh³ he³ lánh³ rón³² jmu² tsú², hi³ Dió³² hí³ né³ cónh³ tiá² jmu² bíh¹ hi³ siánh³ tsáu² tsá² hlá² tsá² nɨ́². \v 18 Quí¹ Dió³² má²ca³liáu³² náh² hi³ jmɨ́¹ zian² náh² cáun² hi³ tiá² tsú²ta²¹, la³ cun³ rón³² lɨ́³ ta³ hi³ jmɨ́¹ raunh³² jáun² tsá²daun³² jmɨ́¹tin². Hi³ hnoh² ná¹ñíh¹ re² lɨ́n³² hi³ jun³juáh¹³ cun³quionh³ hi³ lɨ́¹ tsá²hín³ yáh³ ca³lɨ³ hmáh¹ hi³ ca³liáun³ hnoh² jáun², la³ cun³ cú¹mí¹niau²¹ ho³lá²dá² cú¹tiáu², \v 19 quí¹ cun³quionh³ jmɨ́²hán¹ Cristo bíh¹ ca³liáun³ hnoh² jmɨ́¹ ca³cuen³ tsú² jáun² hnga² hi³ jún³. Hí³ bíh¹ ca³lɨn³ la³jmɨ́¹ lɨ́n³ jan² *já¹ziáh², jan² jáh³ hí¹ cú¹pih²¹ tiá² cuú² tiá² hliánh² hi³ sa³jun³ quián¹ siáh³. \v 20 Quí¹ la³ cun³ jmɨ́¹tin² máh³ ca³lɨ³hiáun¹ Cristo hi³ ca³tɨ²¹ hi³ nɨ́², jmɨ́¹ ñeh² bíh¹ hi³ lɨ́¹³ la³ cu³ la³ juéh³ mɨ³cuú²; tɨ³la³ cun³ñí¹ hi³ ca³tɨn¹ hnoh² bíh¹, hi³ jáun² dá² ñí¹ ca³táuh³ jmáɨ¹ lá² bíh¹ má²ca³lɨ³jnia² tsú². \v 21 Cun³ñí¹ hi³ ca³tɨn¹ Cristo bíh¹ hi³ tanh²³ hnoh² ta²¹ Dió³², Tsá² ca³jmú³ hí³ hi³ ca³jenh¹³ tsú² ja¹ hla¹, jɨ³ hi³ má²ca³ma³quien² tsú² siáh³ Cristo; hi³ jáun² né³, hnoh² má²ca³tianh³² ta²¹ Dió³² jɨ³ hi³ má²ná¹hen² siáh³ honh² náh² ñí¹con² tsú². \p \v 22 Hi³ jáun² né³, cun³quionh³ hi³ ca³tionh² náh² jáun² ta²¹ jú¹ tson², má²ca³jmuh³ náh² jɨ² jmɨ́¹ honh² [cun³quionh³ Jmɨ́²chí³ Chun¹], hi³ jáun² lɨ́¹³ hi³ cu³tí³ má¹hno¹ náh² tsá² reh² dí². Hi³ jáun² né³, hniáuh³² bíh¹ hi³ má¹hnáu³ náh² quiúnh¹ tsá²ján² tsá²ján² ca³la³ jonh³ jmɨ́¹ honh² náh², jɨ³ ca³la³ jɨ́³² huá² pí³ quián¹³ náh² nɨ́² siáh³. \v 23 Quí¹ hnoh² má²ca³lɨ³zian² náh² siáh³ cáun² hi³ hmaɨ²¹; jun³juáh¹³ uú² cun³quionh³ ñeh² mí¹ziúh² náh², tsá² lɨ́¹³ jún³ yáh³, tɨ³la³ cun³quionh³ jáɨ¹³ liéih³² quioh²¹ Dió³² bíh¹ hi³ lɨ³ quien² la³ cun³ jmɨ́¹hi³nio². \v 24 Quí¹ ñí¹ Sí² rá¹juáh³: \q1 La³jɨ́n³² tsá²mɨ³cuóun² lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ náɨ², \q1 hi³ la³jɨ́³² hi³ zioh² tsú² siáh³ lɨ́³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ lí¹³, \q1 lɨ́²quiéin² bíh¹ náɨ² hi³ jáun² suh³² bíh¹ siáh³ lí¹³; \q1 \v 25 tɨ³la³ jáɨ¹³ quioh²¹ Tɨ³² Juo¹³ dí² má¹ná¹, \q1 quien² la³ cun³ jmɨ́¹hi³nio² bíh¹. \m Hi³ jáɨ¹³ jáun² né³, lɨ́³ jú¹ chú³² hi³ má²ca³hléh³ tsú² ñí¹con² hnoh². \c 2 \p \v 1 Cun³ñí¹ hi³ jáun² né³, chá¹ náh² tɨ³ có³² la³jɨ́³² ñí¹ hi³ hlah³; ha³ lɨ́²uú² ma³can¹³ náh² tsáu², sa³jun³ hniáuh³² lɨ́n³ náh² la³ cá¹ la³ jéinh¹, hi³ sa³jun³ hniáuh³² uóu³² honh² náh², hi³ sa³jun³ hniáuh³² tú¹ hion¹³ náh² siáh³ tsáu². \v 2 Tɨ³la³ hnoh² dá² hniáuh³² jmúh¹³ la³jmɨ́¹ jmu² jan² dáɨn² cun³ ca³lɨ³zian² bíh¹ hi³ hniá¹ jmɨ́² tiuh²¹; quí¹ cun³quionh³ hi³ hniá¹ hnoh² húh¹³ jmɨ́² tiuh²¹ hngó³², la³ cun³ jmɨ́² tiuh²¹ hi³ cue³² pí³ ñí¹con² jmɨ́²chí³ quián¹³ hnoh², hi³ jáun² bíh¹ cuóun¹³ náh² jɨ³ hi³ lɨ́¹³ liáun³ náh² siáh³, \v 3 quí¹ hnoh² bíh¹ má²ca³lɨ³tsɨn² náh² hi³ Tɨ³² Juo¹³ dí² jan² Tsá² chun¹ bíh¹. \s1 Cristo lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ cá² máɨ³ quɨ́n¹, tɨ³la³ hi³ liéih³² má¹na²¹ \p \v 4 Hi³ jáun² né³, ma³janh² náh² tɨ³ ñí¹con² Tɨ³² Juo¹³ dí², Tsá² lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ cá² máɨ³ quɨ́n¹, tɨ³la³ quɨ́n¹ liéih³² má¹ná¹; quɨ́n¹ hi³ ca³quiáh³ Dió³² hi³ lɨ́³ cá² máɨ³ quɨ́n¹ hi³ jlánh¹ bíh¹ quien², uá¹jinh¹ tsáu² tiá² quiú² tiá² jéih³². \v 5 Ja³bí¹ hnoh² uá²jaɨ³² ná¹lɨ́n³ náh² la³jmɨ́¹ lɨ́³ quɨ́n¹ hu²¹ jmɨ́²chí³, hi³ jmúh³² Dió³² ta²¹ hi³ lɨ́¹³ hná¹ hiah³² cuáh³² quioh²¹ hi³ lɨ́³ jáun² cun³quionh³ jmɨ́²chí³; jɨ³ hi³ lɨ́n¹³ náh² siáh³ cu³ nió³ mí²tsáu² tsá² ná¹chan¹ ñí¹con² Dió³², tsá² zia³² hi³ ná¹jéinh²³ náh² ñí¹con² Dió³² cun³quionh³ Jesús Tsá² lɨ́n³ Cristo. Hi³ Dió³² né³ cun³ tɨ²¹ bíh¹ tsɨ́³ la³ cun³ hi³ jéinh¹³ náh² jáun² cun³quionh³ jmɨ́²chí³ quián¹³. \v 6 Cun³ñí¹ hi³ jáun² bíh¹, rá¹juáh³ ñí¹ Sí² quioh²¹ Dió³² la³ lá²: \q1 Tsɨ³ máh³ Sión chan²¹ jná¹³ jan² Tsá² lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ quɨ́n¹ hi³ hu²¹ cuoh¹ jmɨ́h¹ hiah³², \q1 cá² máɨ³ quɨ́n¹ ná¹quiáh¹ hi³ jlánh¹ bíh¹ quien²; \q1 nɨ́¹juáh³ tsá² tanh² ta²¹ tsá² hí³ né³, \q1 cónh³ tiá² chau²¹ bíh¹ jmáɨ¹ hi³ tá¹zanh¹ tsú² ñí¹ hua³heih²¹. \p \v 7 Hi³ jáun² ñí¹con² hnoh² tsá² táunh²³ ta²¹ né³, quien² lɨ́n³² bíh¹ quɨ́n¹ jáun²; tɨ³la³ ca³tɨn¹ tsá² tiá² ta²¹ taunh³² má¹ná¹, lɨ́²tí³ bíh¹ la³ cun³ hi³ rá¹juáh³ ñí¹ Sí², hi³ juáh³ la³ lá²: \q1 Quɨ́n¹ hi³ tiá² ca³jeih²¹ jáun² tsá² ná¹lɨ́n³ tɨ³² hiah³², \q1 ti³tsóh³dí¹ quɨ́n¹ jáun² bíh¹ ca³lɨ³ cá² máɨ³ quɨ́n¹ hi³ jlánh¹ bíh¹ quien² hi³ hu²¹ cuoh¹ jmɨ́h¹ hiah³². \m \v 8 Hi³ ja³bí¹ lɨ́²tí³ siáh³ la³ cun³ hi³ rá¹juáh³ jáun² la³ lá²: \q1 Hí³ bíh¹ lɨ́n¹³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ cá² máɨ³ quɨ́n¹ hi³ lɨ́¹ quí² lɨ́¹ hinh³² tsáu², \q1 quɨ́n¹ jmu³ hi³ quɨnh³ tsáu². \m Tsá² lɨ́¹ quí² lɨ́¹ hinh³² quɨ́n¹ jáun² né³, quí² hinh³² cun³ñí¹ hi³ jmu² la³ uá¹ tiá² náɨ³² jú¹ chú³² quioh²¹ Dió³² bíh¹; quí¹ cun³ jáun² má²lɨ́²zeh³ Dió³² yáh³ tsú² hi³ quiunh²¹ la³ jáun². \p \v 9 Tɨ³la³ hnoh² má¹ná¹, ná¹lɨ́n³ náh² cu³ nió³ tsá² má²ná¹quiánh¹, tsá² má²ná¹lɨ́n³ mí²tsáu² tsá² ná¹jmu² ta²¹ ñí¹con² Tsá² lɨ́n³ hí³ Re²¹. Ná¹lɨ́n³ náh² siáh³ cu³ nió³ *tsá² má²ná¹hlánh¹ joh¹ Dió³², tsá² má²ná¹chan¹ hi³ ca³tɨn¹ tsú². Ca³tɨ²¹ hi³ nɨ́² bíh¹ ca³quianh³ hnoh² Dió³², hi³ jáun² ca³tɨn¹ hnoh² cuá¹ngáɨ¹ jáɨ¹³ hi³ ca³tɨ²¹ ta²¹ cáu² jueh³² quioh²¹ Dió³², Tsá² ca³te³ náh² hí³ jmáɨ¹ hi³ jmɨ́¹ tionh¹ hnoh² jáun² ñí¹ já¹niéi² hi³ ca³nga² hnoh² tɨ³ ñí¹ tie³ joh¹. \v 10 Jmɨ́¹tin² tiá² jmɨ́¹ tionh¹ yáh³ náh² jo³cuo² Dió³², tɨ³la³ ta³né³² má¹ná¹, má²ná¹lɨ́n³ náh² tsá² joh¹ tsú². Jmɨ́¹tin² ha³ tiá² ca³taunh² yáh³ hnoh² Dió³² hó¹ñí¹, tɨ³la³ ta³né³² má¹ná¹, Dió³² má²ja³² mií³ tsɨ́³ ñí¹con² hnoh². \s1 Cuɨ́¹ ná¹zian² náh² hi³ ná¹má²cú¹ má²haɨn²¹ náh² Dió³² \p \v 11 Hi³ jáun² né³ reh² tsá² hnau³ jná¹³, tsá² ná¹lɨ́n³ náh² tsá² hué³² siáh³ tá¹la³ tionh² náh² cheih³² ñí¹ hɨ́n¹³, tsá² zian² náh² la³juah²¹ dúh¹ tsá² lɨ́¹ ñi³tú¹ ñi³lɨn¹³, hlɨ́¹ lieh¹ jná¹³ hnoh² hi³ chú³² tiá² má¹tih²¹ náh² la³ cun³ hi³ dí¹quian¹ cuá² tanh¹ náh² jmu³, quí¹ hi³ jáun² dá² tɨ³ jmu² hniéi² quionh³ jmɨ́¹ honh² bíh¹ náh². \v 12 Jmu³ náh² chun¹ ja¹ tsá² tiá² Dió³² má²cuóun³²; hi³ jáun² la³ jáun² bíh¹ lɨ́¹³ ma³quien² tsá² hí³ Dió³² nɨ́¹ má¹jaunh³² Dió³² hi³ ja³quiaun² jú¹ tson², quí¹ cun³ñí¹ hi³ jɨ́e³ tsú² hi³ chu²¹ hi³ jmuh³² hnoh² jáun², uá¹jinh¹ tsá² hí³ cáun² lɨ́¹ ná¹hleh³² hlah³ quián¹³ hnoh² ta³né³², hi³ ná¹jɨ́e³² tsú² hnoh² la³juah²¹ dúh¹ tsá² hláɨh¹ tsá² hon². \p \v 13 Né³² né³, cun³ñí¹ hi³ ca³tɨn¹ Tɨ³² Juo¹³ dí², tianh³² náh² ta²¹ ca³la³ jɨ́n³² tsá² ná¹ho² ta²¹, tsá² má²ca³chan³ tsá² zian² ñí¹ hué²¹ lá², la³ñí¹ la³ján³ *tsá² cuá¹lɨ́n³ mɨ³chí¹, quí¹ cun³ñí¹ hi³ jlánh¹ záu² jáɨ¹³ hi³ cuá¹ho² tsú². Ja³bí¹ la³ jáun² hniáuh³² tanh¹³ náh² ta²¹ \v 14 tsá² ho² ta²¹ hi³ zen² tsá² hí³, hi³ ma³tson¹³ tsú² tsá² hláɨh¹ tsá² hon², jɨ³ hi³ hleh³² tsú² siáh³ re² hi³ ca³tɨn¹ tsá² jmu² hi³ chu²¹. \v 15 Quí¹hliá² Dió³² hnió³ hi³ cun³quionh³ hi³ jmúh¹³ hnoh² hi³ chu²¹, lɨ́¹³ jnɨ́³² ho³ tsá² cáun¹ te³, tsá² cáun² lɨ́¹ hleh³² jmáh³la³ jáɨ¹³ hi³ lɨ́¹ chin² chí¹ hmóu³². \p \v 16 Ma³zián¹³ náh² la³jmɨ́¹ zian² tsá² má²ca³liáun³ ñí¹con² lɨ³ua³ cáun² hi³ jmɨ́¹ lɨ́¹³ zaunh³ tiá³ quioh²¹; tɨ³la³ jun³juáh¹³ hi³ jmúh¹³ náh² hi³ hlah³ yáh³ má¹ná¹ quí¹hliá² cun³ñí¹ hi³ zian² náh² jáun² re² tɨn². Tɨ³ re² jmu³ náh² la³jmɨ́¹ lɨ́³ hi³ ná¹lɨ́n³ náh² tsá² má²dí¹hlánh¹ joh¹ Dió³² bíh¹. \v 17 Tianh³² náh² ta²¹ ca³la³ jɨ́n³² tsáu². Ma³hno¹ náh² tsá² reh², jmu³ náh² juénh² ñí¹con² Dió³², hi³ tianh³² náh² siáh³ ta²¹ tsá² cuá¹lɨ́n³ mɨ³chí¹. \s1 Cristo lɨ́n³ nóh³² ca³tɨn¹ tsá² má²tso² tsɨ́³ \p \v 18 Hi³ hnoh² tsá² lɨ́n³ náh² quian²¹ né³, tianh³² náh² ta²¹ re² lɨ́n³² tsá² lɨ́n³ juóuh³² náh²; tɨ³la³ jun³juáh¹³ jmáh³la³ tsá² chun¹ yáh³, sa³jun³ jmáh³la³ tsá² ngɨ²³ jáɨ¹³, tɨ³la³ la³jɨ́n³² jɨ³ tsá² hian² tsɨ́³ bíh¹. \v 19 Quí¹ hi³ jáun² bíh¹ jmu³ hi³ tá¹zanh¹ tsú² re², nɨ́¹juáh³ hi³ má²tso² tsú² tsɨ́³ cáun² hi³ tiá² jmɨ́¹ ca³tɨ²¹ bíh¹, cun³ñí¹ hi³ jmɨ́¹ tsɨ́³ tsú² má²hniá¹ jmáh³la³ hi³ ca³tɨn¹ Dió³². \v 20 Quí¹ tiá² lin¹ ñí¹ quien² yáh³ hi³ cueh¹³ hnoh² honh² ja¹ la³jɨ́³² uu³mí²tsɨ³² nɨ́¹juáh³ cun³ñí¹ hi³ la³ ca³jmuh³ hi³ hlah³ bíh¹ hnoh², quí¹ cun³ ca³tɨn¹ bíh¹ hnoh² má¹tsoh¹ honh² nɨ́¹juáh³ la³ jáun². Tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ la³ ná¹tion²³ náh² honh² ja¹ la³jɨ́³² uu³mí²tsɨ³² hi³ ca³lɨ³ zia³² cun³ñí¹ hi³ jmuh³² náh² hi³ chu²¹ né³, hi³ jáun² bíh¹ jmu³ hi³ tá¹tonh¹ hnoh² re² ta³ ñí¹ Dió³². \v 21 Cun³ñí¹ hi³ ca³tɨ²¹ hi³ nɨ́² bíh¹ ca³te³ hnoh² Dió³², quí¹ Cristo má²ca³ma³tso² tsɨ́³ hi³ ca³tɨn¹ hnoh², hi³ ca³quiú² tsú² cáun² nóh³², hi³ jáun² la³ jáun² hniáuh³² ñí¹táunh¹ hnoh² la³jmɨ́¹ ca³ngɨ́³ hnga² tsú². \v 22 Hí³ dí² né³, hí¹ cáun² yáh³ tso³ tiá² ca³jmú³, hi³ jmɨ́¹lɨ́h³ tiá² ca³hué² siáh³ jú¹ tɨ́¹jáɨ² ho³ tsú². \v 23 Jmáɨ¹ hi³ tɨ́² tú² tɨ́² hiáu³² tsáu² quioh²¹ tsú² ha³ tiá² tɨ́² jin²³ yáh³ tsú² tsá² hí³; jmáɨ¹ hi³ tɨ́² jmu² tsáu² hi³ má²tso² tsú² tsɨ́³, ha³ tiá² tɨ́² jeinh³² yáh³ tsú² ñí¹con² tsá² hí³, tɨ³la³ jo³cuo² Dió³² bíh¹ ca³chan³ tsú² hnga², Tsá² rá²tsɨ³² héih³² la³ cun³ ca³tɨ²¹. \v 24 Hnga² bíh¹ Cristo ca³caun² tso³ quiú¹³ dí² cun³quionh³ hi³ ca³jɨ́enh³ tsú² jáun² ngú³ quioh²¹ hi³ jún³ ñí¹ crei²¹, quí¹ hi³ jáun² lɨ́¹³ jún³ dí² ca³tɨ²¹ tso³, hi³ jáun² lɨ́¹³ má¹ziáun¹³ dí² la³ cun³ tɨ³² tsɨ́³ Dió³². Hí³ dá² ca³cuu³ ca³jmɨ́³ quí¹ hi³ jáun² lɨ́¹³ lan¹³ hnoh² bíh¹. \v 25 Hnoh² jmɨ́¹ ñi³táunh¹ náh² jmɨ́¹tin² la³jmɨ́¹ ñi³táunh¹ *já¹ziáh² má²já²cuɨn³; tɨ³la³ ta³né³² né³, má²cá²jính³² náh² tɨ³ ñí¹con² Cristo Tsá² lɨ́n³ la³jmɨ́¹ lɨ́n³ jan² tsá² jmu² hua³hí¹³ já¹ziáh², Tsá² tanh² hó¹ñí¹ jmɨ́²chí³ quián¹³ náh². \c 3 \s1 Lánh³ rón³² hniáuh³² ma³zian² tsá² má²jenh² cuo² \p \v 1 Ja³bí¹ hnoh² siáh³ tsá²mɨ³ tsá² má²ca³jenh² cuonh² náh², tianh³² náh² ta²¹ tsá²ñuh² ñí²cuoh² náh². Hi³ jáun² né³, nɨ́¹juáh³ zian² ma³ jan² tsá²ñuh² hí³ hi³ tiá² ta²¹ taunh³² jáɨ¹³ quioh²¹ Dió³², lɨ́¹³ bíh¹ niau²¹ cáun² tsɨ́³ tsú² ñí¹con² Dió³² cun³ñí¹ hi³ má²jɨ́e²³ tsú² he³ lánh³ rón³² má²zian² hnoh²; ca³la³ hí¹juáh³ tiú²uú² jáɨ¹³ hniauh³ yáh³ \v 2 cun³ñí¹ hi³ jɨ́e²³ tsú² hi³ jlánh¹ má²chun¹ ñí²cuo² jɨ³ hi³ jlánh¹ má²taunh² ta²¹. \v 3 Cha³ jmɨ́¹ jmúh¹³ náh² hɨ³² lɨ́n³² honh² hi³ jmah²¹ náh² re² lɨ́n³² tɨ³ coh³, la³ cun³ hi³ jmouh³² tsú² re² lɨ́n³² chí¹, ho³ hi³ háɨ³² tsú² mí¹ñí² pih²¹ zɨ́n³ tɨ³ hlá² tɨ³ nɨ́² quioh²¹, ho³lá²dá² hi³ quɨh³² tsú² hmɨh³² jlánh¹ chú³² jniá³, \v 4 tɨ³ quien² bíh¹ jmúh¹³ náh² cú²jueh³² hi³ chú³² jniá³ hñu³ honh² náh². Juenh² honh² náh² ma³zián¹³, hi³ tiá² hniéi² hnáuh² náh², quí¹ hi³ jáun² bíh¹ tiá² lɨ́¹ tsa³hín³; quí¹ quien² lɨ́n³² bíh¹ ñí¹con² Dió³² hi³ ma³zian² tsú² la³ nɨ́². \v 5 Quí¹ la³ nɨ́² bíh¹ jmɨ́¹ jmah³² tsá²mɨ³ tsá² jmɨ́¹ ná¹chan¹ ñí¹con² Dió³², tsá² jmɨ́¹ zian² cá²jmáɨ¹; tsá²mɨ³ hí³ jmɨ́¹ ná¹hen² tsɨ́³ ñí¹con² Dió³² jɨ³ hi³ jmɨ́¹ tanh² tsú² siáh³ ta²¹ tsá²ñuh² ñí²cuo². \v 6 La³ nɨ́² bíh¹ ca³jmú³ hla¹ Sara, hi³ ca³tanh² ta²¹ hla¹ Há²bran²¹ ñí²cuo² jɨ³ hi³ ca³záɨh³ tsú² siáh³ Há²bran²¹ hí³: “Hnú², juóu³² jná¹³”. Ja³bí¹ hnoh² siáh³ lɨ́¹³ lɨ́n³ náh² la³jmɨ́¹ lɨ́n³ hla¹ tsá²mɨ³ hí³ cun³quionh³ hi³ jmuh³² náh² hi³ chu²¹, hi³ hí¹ cú¹pih²¹ tiá² cú² tiá² juénh² náh². \p \v 7 Ja³bí¹ hnoh² siáh³ tsá²ñuh², cuɨ́¹ lɨ́n³ náh² tsá² ngɨ²³ jáɨ¹³ hi³ ñíh¹ náh² lánh³ zian² tsá²mɨ³ ñí²cuoh² náh². Jmu³ náh² quien² tsú² la³ cun³ hi³ ca³tɨn¹ tsú², jun³juáh¹³ jmáh³la³ hliá² hi³ jlánh¹ háɨnh¹³ tsáunh¹ yáh³ tsá²mɨ³, tɨ³la³ cun³ñí¹ hi³ ca³ja³ mií³ tsɨ́³ Dió³² ñí¹con² tá¹ gon³ bíh¹ hnoh², hi³ jáun² cáun² jáɨ¹³ bíh¹ ca³jmú³ tsú² ñí¹con² hnoh² hi³ lɨ́¹³ zian² náh² cun³ jmɨ́¹hi³nio². Jmu³ náh² la³ nɨ́², hi³ jáun² tiá² zia³² hi³ chí¹cuú² chí¹jnáɨ²³ nɨ́¹ má¹ca³lienh¹ náh² Dió³². \s1 Tsá² má²tso² tsɨ́³ cun³ñí¹ hi³ jmu² hi³ chu²¹ \p \v 8 Jáun² ñí¹ ca³la³ jɨ́³² hi³ nɨ́² né³, la³ lá² bíh¹ lɨ́³, hi³ hniáuh³² má¹zián¹³ náh² hi³ ná¹tioh³ cáun² honh² náh² jɨ³ hi³ lɨ́n¹³ náh² la³juah²¹ dúh¹ hi³ lɨ³ quián¹³ hmóu³² náh² nɨ́¹juáh³ lɨ³ua³ cáun² hi³ ca³lɨ³ quioh²¹ tsá² siánh³; hi³ ná¹hnáu³ náh² la³ cun³ ca³tɨ²¹ hi³ renh² náh². Hniáuh³² ja³² mií³ honh² náh² siáh³, hi³ lɨ́n³ náh² tsá² tiá² cáun² lɨ́¹ jmu² quien² hnga². \v 9 Ha³ lɨ́² jéinh¹ náh² hi³ hlah³ ñí¹con² tsá² jmu² hlah³, sa³jun³ quiú¹ jin¹³ náh² tsá² quiú² je²³. Cha³ jmɨ́¹ jmúh¹³ hnoh² la³ nɨ́² né³, tɨ³ re² bíh¹ má¹mieh¹³ náh² tsá² hí³, quí¹ Dió³² má²ca³te³ hnoh² hi³ héih¹ náh² hi³ ma³mieh² bíh¹ tsú². \v 10 Quí¹ la³ cun³ rá¹juáh³ ñí¹ Sí²: \q1 Tsá² hnió³ zian² hiún² tsɨ́³ jɨ³ hi³ zian² siáh³ re² tɨn², \q1 hniáuh³² jmu³ hua³hí¹³ bíh¹ tsú² zɨ́h¹ hi³ jáun² tiá² hléh³² jú¹ hlah³, \q1 jɨ³ hi³ hua³hín¹³ tsú² ho³ siáh³ hi³ jáun² tiá² hléh³² jú¹ tɨ́¹jáɨ². \q1 \v 11 Cha³ jmɨ́¹ jmu³ tsú² hi³ hlah³, \q1 hniáuh³² jmu³ tsú² jmáh³la³ hi³ chu²¹ bíh¹, \q1 hi³ hniáuh³² hnauh¹³ tsú² ca³la³ jonh³ jmɨ́¹ tsɨ́³ he³ lánh³ lɨ́¹³ niau²¹ tie³ quioh²¹. \q1 \v 12 Quí¹ Tɨ³² Juo¹³ dí² tanh² hó¹ñí¹ tsá² chun¹ bíh¹, \q1 hi³ náɨ³² tsú² siáh³ he³ hiú² mɨ³² tsá² hí³; \q1 tɨ³la³ ñí¹con² tsá² jmu² hi³ hlah³ né³, \q1 tɨ³ có³² bíh¹ háɨ³² tsú² ñí¹. \p \v 13 ¿Hin² dá² tsánh² lɨ́¹³ jmoh³ hnoh² hian² tsɨ́³ nɨ́¹juáh³ jmáɨ¹ ca³la³ jɨ́³² dí¹quian¹ hnoh² jmúh¹³ hi³ chu²¹? \v 14 Tɨ³la³ cun³ jáun² lɨ³ zia³² bíh¹ hi³ chu²¹ quián¹³ hnoh² uá¹ cun³ ca³ma³tsoh¹ náh² honh² cun³ñí¹ hi³ jmuh³² hi³ chu²¹. Ha³ lɨ́² jmú² náh² juénh² ñí¹con² hí¹ jan² tsáu², hi³ sa³jun³ hniáuh³² hú¹ cóh²¹ honh² náh², \v 15 tɨ³la³ jmu³ náh² hi³ quien² Cristo hñu³ honh² náh² la³ cun³ ca³tɨ²¹ hi³ lɨ́n³ tsú² Juo¹³ dí². Jmáɨ¹ ca³la³ jɨ́³² hniáuh³² tiáunh¹ náh² hua³jan²¹ hi³ ngáɨh¹ náh² jë¹ ca³la³ jɨ́n³² tsá² nga² jú¹ tson² ca³tɨ²¹ la³ cun³ hi³ ná¹hé² ná¹janh³² hnoh² jáun²; \v 16 tɨ³la³ má¹lɨ³² jáun² né³, jun³juáh¹³ hniáuh³² jmúh¹³ quien² yáh³ hnoh², quí¹ tsá² hí³ bíh¹ tɨ³ hniáuh³² jmúh¹³ hnoh² quien². Jmu³ náh² jmáh³la³ hi³ lɨ³ lɨ́¹³ niau²¹ tie³ hñu³ jmɨ́¹ hñu³ honh² náh²; hi³ jáun² tsá² hleh³² hlah³ ca³tɨ²¹ hi³ chu²¹ hi³ jmuh³² náh² jáun² cun³ñí¹ hi³ tanh²³ náh² ta²¹ Cristo né³, lɨ́¹³ lɨ³ heh³ cun³quionh³ jë¹ hmóu³². \p \v 17 Jáun² né³, tɨ³ jlánh¹ bíh¹ re² hi³ má²tso² tsú² tsɨ́³ cun³ñí¹ hi³ jmu² hi³ chu²¹ nɨ́¹juáh³ la³ jáun² la³ hnió³ Dió³², la³ cónh³ bíh¹ hi³ jmu³ tsú² hi³ hlah³. \v 18 Quí¹ hnga² Cristo, jan² Tsá² tiá² tso³ ren² bíh¹ ca³jun³ cha¹³ tsá² ná¹ren² tso³. Cu³ jéin³² la³ lá² bíh¹ ca³jun³ tsú² cun³ñí¹ hi³ ca³tɨ²¹ tso³ quiú¹³ dí², hi³ jáun² lɨ́¹³ jáu³² tsú² hnoh² tɨ³ ñí¹con² Dió³². Ca³jun³ tsú² la³ cun³ hi³ ca³tɨ²¹ hi³ jmɨ́¹ dí¹ngú³ tsú², tɨ³la³ ca³jenh¹³ tsú² siáh³ la³ cun³ hi³ ca³tɨ²¹ hi³ lɨ́n³ tsú² jmɨ́²chí³. \v 19 Hi³ jáun² tá¹la³ ca³lɨn³ tsú² jáun² jmɨ́²chí³ né³, ñéi¹ tsú² hi³ ca³ñí¹hléh² jáɨ¹³ ñí¹con² jmɨ́²chí³ tsá² jmɨ́¹ ná¹tson³. \v 20 Tsá² jmɨ́¹ ná¹tson³ hí³ né³, tsá² tiá² ca³jmú³ nieh³ cá²jmáɨ¹ lɨ́n²¹, jmáɨ¹ hi³ ca³jmú³ jáun² Dió³² juenh² lɨ́n³² tsɨ́³ hi³ cuá¹hé² cuá¹jan³² tá¹la³ lɨ́¹³ cuó² pa²¹ lɨ́n²¹ hi³ ca³jmú³ jáun² hla¹ Noé. Jmɨ́¹jáun² cú¹pih²¹ lɨ́n²¹ bíh¹ tsáu² ca³liáun³, jña³ tsáu² bíh¹ tsá² hí³ cun³ñí¹ la³jɨ́n³² tsá² ca³liáun³ cun³quionh³ jmáɨ² jáun². \v 21 Hi³ jáun² né³, jmáɨ² jáun² jmɨ́¹ lɨ́³ cáun² henh¹³ ca³tɨ²¹ jmáɨ² hi³ zaun³² tsú² jmáɨ¹ hi³ ziáun² dí² lá² bíh¹; la³ cun³ lɨ́³ hi³ má²ná¹liáun¹ dí² jmáɨ¹ hi³ né³². Hi³ zaun³² tsú² jáun² jmáɨ² né³ jun³juáh¹³ jmu² hi³ lɨ́²jɨ² ngú³ quioh²¹ tsú² tɨ³ coh³ yáh³, quí¹ cun³quionh³ hi³ jáun² mɨ³² tsú² ñí¹con² Dió³² hi³ lɨ́¹³ jɨ² jmɨ́¹ tsɨ́³ ca³tɨ²¹ la³jɨ́³² hi³ lɨ́n²³ bíh¹ tsú². Hi³ má²ná¹liáun¹ dí² cun³quionh³ hi³ jáun² cun³ñí¹ hi³ ca³jenh¹³ Jesucristo, \v 22 Tsá² ca³zanh³² hí³ hñu³mɨ³cuú², hi³ jáun² má²cuá¹tón²¹ tɨ³ cuá² chu²¹ quioh²¹ Dió³². Tsá² hí³ bíh¹ Tsá² cuá¹quien² ñí¹con² la³jɨ́n³² tsá²cuú² tsá²ta³ Dió³², la³ má²quionh³ la³jɨ́n³² tsá² ná¹chín¹, jɨ³ la³jɨ́n³² tsá²cuú² tsá²chín³ nɨ́² siáh³. \c 4 \s1 Ca³ta¹ dí² jmú¹³ tá¹³ Dió³² la³ cun³ lɨ́³ pí³ hi³ má²ca³hiau³ dí² \p \v 1 Hi³ jáun² né³, la³jmɨ́¹ ca³ma³tso² jáun² Cristo tsɨ́³ tá¹la³ jmɨ́¹ lɨ́n³ tsú² jáun² tsá² ngú³, ja³bí¹ hnoh² siáh³ hniáuh³² cháh¹³ cáun² honh² hi³ má¹tsoh¹ honh². Quí¹ nɨ́¹juáh³ tsá² má²ca³ma³tso² tsɨ́³ tá¹la³ lɨ́n³ tsú² tsá² ngú³, hi³ jáun² tsá² la³ hí³ bíh¹ má²ca³chá³ tɨ³ có³² tso³, \v 2 hi³ jáun² lɨ́¹³ zian² tsú² la³ cun³ hnió³ Dió³² ñí¹ hná¹ jmáɨ¹ hi³ zian² tsú² jáun², hi³ jáun² tsá² la³ hí³ tiú²uú² lɨ³ hniá¹ yáh³ jmu³ la³ cun³ hi³ qui³ hniá¹ jáun² tsá²mɨ³cuóun² jmu³. \v 3 Má²hliáun³ lɨ́n³² bíh¹ hi³ má²ca³jmuh³ náh² jmɨ́¹tin², la³ cun³ hi³ jlánh¹ zaɨn³² jáun² tsá² tiá² má²cuóun³² Dió³²; má²tioh²¹ bíh¹ cu³ nɨ́². Quí¹ jmáɨ¹ jáun² jmɨ́¹ zian² hnoh² hi³ jmɨ́¹ dí¹quiaunh²¹ honh² náh² hi³ lɨ́¹ jmú¹ lɨ́¹ cuóh¹³, hi³ jmɨ́¹ ma³heinh²¹ náh² jɨ³ hi³ jmɨ́¹ ná¹cú² ná¹húh²³ náh² ca³la³ hi³ cú²tiú² cú²jan³² nio², hi³ ná¹cuú² ná¹húh²³ náh² jmáɨ² tɨ³ chí¹nga², jɨ³ ná¹má²tsú¹ má²jonh²¹ náh² dió³² tsá² láɨn¹, tsá² tiá² ca³tɨ²¹ ma³tsu³ ma³jónh³² tsú². \v 4 Hi³ jáun² tsá² tiá² ta²¹ tanh² Dió³² hí³ né³, lɨ́¹ tsá²cáun² tsɨ́³ bíh¹ hi³ ca³tɨn¹ hnoh² quí¹hliá² tiú²uú² jmuh³² yáh³ hnoh² hi³ hlah³ quiúnh¹ tsú², hi³ jáun² dá² má²tú² má²hiáu³² bíh¹ tsú² hnoh² ta³né³². \v 5 Tɨ³la³ tsá² hí³ dá² ca³tɨn¹ jɨ́enh³² jú¹ tson² quioh²¹ ñí¹con² Tsá² má²cuá¹hún¹ hí³ hua³jan²¹ hi³ ra³tsɨ³² héih³² ñí¹con² tsá² zian² jɨ³ tsá² má²cá²tsan³ nɨ́² siáh³. \v 6 Cun³ñí¹ hi³ jáun² bíh¹ hí¹ la³ tɨ³ tsá² má²ná¹jún¹ yáh³ má²ca³náɨ³² jú¹ chú³² quioh²¹ Dió³², la³ cun³ tsá² má²ca³ta³tsɨn¹ hí³ héih³² la³ cun³ qui³ quiunh³² la³jɨ́n³² tsá² ngú³. Ca³náɨ³² bíh¹ tsú² jú¹ chú³² quí¹ jáun² lɨ́¹³ lɨ³ zian² tsú² la³jmɨ́¹ zian² hnga² Dió³² ta³ má²lɨ́n³ tsú² jáun² jmɨ́²chí³. \p \v 7 Hi³ jáun² né³, má²janh² bíh¹ má²he² jmáɨ¹ hi³ tsa³hín³ la³jɨ́³² hi³ zia³². Hi³ jáun² ma³zián¹³ náh² hi³ tɨn² náh² jmúh¹³ héih³² ñí¹con² náh² hmóu³², jɨ³ hi³ tianh¹³ náh² hi³ cu³tí³ ná¹zian² honh² náh² hi³ lienh¹ náh² Dió³². \v 8 Hi³ ñí¹ ca³la³ jɨ́³² nɨ́² né³, ma³hnáu³ náh² tsá²ján² tsá²ján² ca³la³ jonh³ jmɨ́¹ honh²; quí¹ tsá² ná¹hnáu³, cun³ chin² bíh¹ tsɨ́³ la³ jáh³ dú¹ ñí¹ tsáu¹³ tsá²ján² tsá²ján². \v 9 Hen³ náh² tsá²ján² tsá²ján² hñuh³² náh², tɨ³la³ jun³juáh¹³ ta³ ma³quí¹ ma³tsan¹³ honh² yáh³ náh² má¹ná¹. \v 10 Ma³ quin³² ma³ jan³² hnoh² má²ca³hian³ náh² ma³ cá² ñí¹ pí³ ñí¹con² Dió³². Jáun² hniáuh³² lɨ́n¹³ náh² tsá² jmúh³² ta²¹ re² la³ cun³ rón³² lɨ́³ hi³ lɨ́¹ má²ca³cué³ náh² jáun² Dió³², hi³ má¹hon¹ náh² jáun² tsá²ján² tsá²ján². \v 11 Hi³ jáun² nɨ́¹juáh³ zian² tsá² hleh³² né³, jáun² jáɨ¹³ quioh²¹ tsú² hniáuh³² lɨ́³ jë¹ Dió³² bíh¹. Lɨ³ua³ jan² tsá² má²cón³² tsáu², cuɨ́¹ jmu¹ tsú² cun³quionh³ pí³ hi³ cue³² Dió³². Hi³ jáun² la³jɨ́³² hi³ jmuh³² náh² né³, jmu³ náh² cun³ñí¹ hi³ hnáuh² náh² hi³ lɨ³ quien² Dió³² cun³ñí¹ hi³ ca³tɨn¹ Jesús Tsá² lɨ́n³ Cristo, quí¹ hnga² hí³ bíh¹ ca³tɨn¹ lɨ³quien² hi³ lɨ́n³ Tsá² cú² juenh² ca³la³ cun³ jmɨ́¹hi³nio². Tson² bíh¹ cu³tí³ la³ jáun². \s1 Tsá² hen² tɨ³ con² Cristo má²tso² tsɨ́³ \p \v 12 Hi³ jáun² né³ reh², tsá² hnau³ lɨ́n³² jná¹³, ha³ lɨ́² cuɨ́¹ cha³cáun² honh² náh² ca³tɨ²¹ hi³ má²cá² má²lau²³ hnoh² jáun² ta³né³², hi³ lɨ́³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ cáun² sɨ́² huáh² tsɨ́³ lɨ́n³². Ha³ lɨ́² cuɨ́¹ lɨ́n¹³ náh² hi³ ná¹quiunh³² náh² cáun² hi³ tiá² jmɨ́¹ ca³tɨ²¹. \v 13 Tɨ³ re² bíh¹ hi³ jmúh¹³ náh² tsɨnh¹ quí¹hi³hliá² hnoh² ná¹má²tsoh¹ honh² uá²jaɨ³² la³jmɨ́¹ ca³ma³tso² Cristo tsɨ́³, hi³ jáun² lɨ³ hiún² honh² náh² ca³la³ hi³ tiá² tsɨ³² héih³² nɨ́¹juáh³ jmáɨ¹ hi³ má²cuá¹jáunh²³ tsú² hi³ lin¹ hi³ quien² lɨ́n³². \v 14 Tɨ³ jlánh¹ bíh¹ jmɨ́¹ ren² náh² nɨ́¹juáh³ hi³ tú² hiáu³² tsáu² hnoh² cun³ñí¹ hi³ ca³tɨn¹ Cristo, quí¹hliá² Jmɨ́²chí³ Tsá² cuá¹quien², Tsá² ja³² ñí¹con² Dió³² cuá³ hñu³ honh² hnoh². [Tsá² tú² hiáu³² náh² hí³ dá² hleh³² hlah³ hi³ ca³tɨn¹ Jmɨ́²chí³ hí³ bíh¹, tɨ³la³ hnoh² né³ tɨ³ ná¹ma³quien¹³ bíh¹ náh² tsú².] \v 15 Nɨ́¹juáh³ zian² hnoh² ma³tsoh¹ honh², tɨ³la³ ha³ lɨ́² cuɨ́¹ lɨ³ zian² hí¹ jan² tsá² má²tso² tsɨ́³ cun³ñí¹ hi³ lɨ́²jngɨh³ tsáu², ho³ hi³hliá² lɨ́²háɨn³, ho³lá²dá² hi³ lɨ́²jmú³ hi³ hlah³ hi³ hó³², sa³jun³ cun³ñí¹ hi³hliá² lɨ́¹ lóh³² náh² tanh¹ cáun² jáɨ¹³ hi³ tiá² ca³tɨn¹ náh². \v 16 Tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ zian² náh² ma³tsoh¹ honh² cun³ñí¹ hi³ haɨn²¹ náh² tɨ³ con² Cristo, ha³ tiá² hniáuh³² yáh³ lɨ³ hinh¹ náh², tɨ³la³ hniáuh³² má¹quien¹³ náh² Dió³² bíh¹ quí¹hi³hliá² má²té²³ hnoh² tsáu² tsá² má²láɨn¹ Cristo. \p \v 17 Quí¹ né³² má²cá²chó³² jmáɨ¹ hi³ má²lɨ³liau³ hi³ ra³tsɨ³² Dió³² héih³², ñí¹con² tsá² tionh² jo³cuo² tsú² tín². Hi³ jáun² nɨ́¹juáh³ ta³bí¹ ñí¹con² jnoh¹ la³ má²lɨ³liau³ hi³ ra³tsɨ³² Dió³² héih³², cónh³ bíh¹ tiá² lɨ³ huáh² tsɨ́³ jmáɨ¹ hi³ ra³tsɨ³² tsú² héih³² ñí¹con² tsá² tiá² ta²¹ taunh³² jú¹ chú³² quioh²¹. \v 18 La³ cun³ rá¹juáh³ ñí¹ Sí²: “Nɨ́¹juáh³ tion³ cu³tí¹³ bíh¹ la³ liáun³ tsá² zian² cun³ tɨ³² tsɨ́³ Dió³², ¿he³ bí¹ lánh³ rón³² quiunh²¹ tsá² tiá² má²zian² hi³ ca³tɨn¹ Dió³², jɨ³ tsá² jmu² tso³ nɨ́² siáh³?” \v 19 Cun³ñí¹ hi³ jáun² bíh¹ hniáuh³² jmu³ tsú² hi³ chu²¹ la³ má²jmu² jáun² nɨ́¹juáh³ tsá² má²tso² tsɨ́³ la³ cun³ hi³ hnió³ Dió³², jɨ³ hi³ hniáuh³² chá³² tsú² siáh³ jmɨ́¹ tsɨ́³ jo³cuo² Dió³² Tsá² lɨ́²jmú³, quí¹ hí³ bíh¹ jan² Tsá² má²tí³² jë¹. \c 5 \s1 Hlɨ́² liéinh³² tsú² tsá² tanh² ta²¹ Cristo \p \v 1 Né³² né³, hnó³² jná¹³ hléh¹³ tun³ hnɨ³² jon¹ jáɨ¹³ ñí¹con² tsá²daun³² tsá² ná¹ñí¹ ja¹ quián¹³ hnoh², quí¹ ja³bí¹ jná¹³ uá²jaɨ³² jan² tsá² má²liei²¹ ná¹ cú²ren² quiúnh¹ tsá² hí³. Jná¹³ lɨ́n³ jan² tsá² nau³² jáɨ¹³ ca³tɨ²¹ ha³ lánh³ rón³² ca³ma³tso² Cristo tsɨ́³, hi³ ja³bí¹ jná¹³ uá²jaɨ³² hiáu¹³ jáɨ¹³ quiúnh¹ tsá² hí³ hi³ zian² jnoh¹ cáun² hi³ quien² la³jmɨ́¹ zian² Cristo nɨ́¹ má²cá²jnia³ tsú² jáun² hi³ quien² lɨ́n³². \v 2 Hi³ jáun² la³jmɨ́¹ jmu² tsú² hua³hí¹³ *já¹ziáh², hnoh² siáh³ hniáuh³² jmúh¹³ náh² hua³hí¹³ tsá² joh¹ Dió³², tsá² má²ca³chan³ hí³ Dió³² jo³cuonh² náh². Jmu³ náh² la³ jáun² hi³ hu²¹ re² honh² náh², [la³ cun³ hnió³ Dió³² hi³ jmúh¹³ náh²,] jun³juáh¹³ hi³hliá² jmu² tsáu² héih³² yáh³, hi³ sa³jun³ hi³hliá² hen² honh² náh² quɨe³ yáh³ siáh³. Jmu³ náh² ta²¹ quián¹³ ca³la³ jonh³ jmɨ́¹ honh² náh². \v 3 Ha³ lɨ́² jmú² náh² quien² lɨ́n³² ñí¹con² tsá² tionh² hí³ jo³cuonh² náh², tɨ³la³ hnoh² dá² hniáuh³² jmúh¹³ náh² hi³ lɨ́n³ náh² cáun² nóh³² bíh¹ ñí¹con² tsú². \v 4 Hi³ jáun² nɨ́¹ má¹cuanh³² Tsá² chín¹ Juo¹³ tsá² ná¹jmu² hua³hí¹³ já¹ziáh², má¹jáun² hián¹³ náh² cáun² hi³ tɨ³ jlánh¹ bíh¹ quien² la³ cónh³ bíh¹ *có²ron¹ná¹ hi³ hiáuh²³ tsá² láɨh²³ nɨ́¹juáh³ ñí¹ co² tsú²; tɨ³la³ hi³ hián¹³ hnoh² má¹ná¹, jmɨ́¹lɨ́h³ bíh¹ tiá² lɨ́¹ tsa³hín³. \p \v 5 Ja³bí¹ la³ jáun² siáh³ hnoh² tsá² tsá¹míh¹, tianh³² náh² ta²¹ tsá² má²lieih²¹. La³jɨ́n³² tsáu² bíh¹ hniáuh³² tanh¹³ ta²¹ tsá²ján² tsá²ján² hi³ jmu³ tsú² hi³ tiá² quien² hmóu³², quí¹ ñí¹ Sí² rá¹juáh³ la³ lá²: \q1 Dió³² dá² hon² bíh¹ tsá² jmu² tonh², \q1 tɨ³la³ má²hé² má²mieh² bíh¹ tsú² lɨ³ua³ jan² tsá² tiá² jmu² pan¹ hnga². \m \v 6 Jáun² jmu³ náh² hi³ tsɨ́¹juɨ́³ náh² ta³ ñí¹ Dió³² Tsá² cú² juenh², hi³ jáun² hí³ bíh¹ ziau³ náh² nɨ́¹juáh³ nɨ́¹ má¹cá²chó³² héih³². \v 7 La³jɨ́³² hi³ hɨ³² honh² náh² chá¹ náh² jo³cuo² Dió³², quí¹ hí³ bíh¹ taunh² hnoh² hó¹ñí¹. \p \v 8 Jáun² né³, tianh³ náh² hua³jan²¹ jɨ³ hi³ zian² honh² náh² nɨ́² siáh³; quí¹ tsá² hláɨnh¹ tsá² hau² náh² hí³ tɨ́² ngɨ³² la³jmɨ́¹ ngɨ³² jan² hiah³² hi³ tɨ³ hóh³², hi³ hnah² nɨ́¹juáh³ hin² tsánh² lɨ́¹³ hin³ dí². \v 9 Jáun² jmu³ náh² pí³ hi³ jáun² tiá² lɨ́¹ cah¹³ tsú² jmáɨ¹, ma³zián¹³ náh² hi³ nio² cáun² tán¹ honh² náh². Cuɨ́¹ lɨ³ ñíh¹ náh² hi³ la³jɨ́n³² bíh¹ renh² náh² tsá² zian² tá¹ cáun² hngá¹máh³ ná¹má²tso² tsɨ́³ cá²ren² la³ nɨ́² uá²jaɨ³². \v 10 Tɨ³la³ nɨ́¹ má¹ca³nga² hi³ ma³tsoh¹ náh² nɨ́² honh² cu³tiá³, Dió³² jmu³ hi³ tɨnh²¹ honh² náh², hi³ niau²¹ cáun² tán¹, hi³ niau²¹ tiá³ honh² náh², jɨ³ hi³ zeh³ tsú² siáh³ hnoh² ñí¹ hí¹ cáun² tiá² hi³ háɨnh¹³ zia³². Quí¹ hnga² Dió³² hí³ bíh¹ jlánh¹ ja³² mií³ tsɨ́³, jɨ³ hi³ má²ca³te³ dí² tsú² hi³ tsá¹ma³ziáun¹³ dí² cáun² hi³ quien² la³jmɨ́¹ cuá¹quien² tsú² hnga² cun³ñí¹ hi³ má²ca³cunh³ dí² jáun² quiúnh¹ Cristo. \v 11 Hnga² hí³ bíh¹ cuɨ́¹ lɨ³quien² [jɨ³ hi³ cuɨ́¹ cuá¹pin³ siáh³] la³ cun³ jmɨ́¹hi³nio². Tson² bíh¹ cu³tí³ la³ jáun². \s1 Hah² Pé¹ jáɨ¹³ \p \v 12 Hi³ jáun² né³ reh², la³ cun³ cú¹pih²¹ jáɨ¹³ hi³ tioh³ sí² lá², má²lɨ́²jmú³² jná¹³ cun³quionh³ hi³ má²lɨ́²ma³hau³ reh² dí² Silvano, jan² tsá² cuóun³² jná¹³ hi³ má²tí³² re². Cuá¹jmu² jná¹³ sí² lá² quí¹hliá² hnó³² jná¹³ hi³ hlɨ́¹ lieh¹ ná¹ hnoh², hi³ hnó³² jná¹³ zíh¹³ jú¹ tson² hi³ la³jɨ́³² hi³ má²hé² má²mieh² náh² Dió³² jmu² lin¹ hi³ cu³tí³ hniau³ tsú². Jáun² né³, ¡ha³ lɨ́² chá² náh² tun³ honh²! \p \v 13 Tsá² ná¹lɨ́n³ cuáh³² tionh² já¹ juú² lá², ñí¹ téh²³ tsú² lá² Babilonia, tsá² má²ca³quianh³ hí³ Dió³² la³jmɨ́¹ má²ca³quianh³ tsú² hnoh² siáh³, tsá² hí³ zen² jáɨ¹³ lá² quionh³ Marcos jón³² jná¹³ nɨ́² siáh³, hi³ juáh³: “Hia² náh²”. \v 14 Ren¹ náh² tsá²ján² tsá²ján² hi³ re² nio² honh² náh², la³ cun³ qui³ ráɨn³² tsú² jan² raɨnh²¹. \p Hi³ cuɨ́¹ zian² náh² cáun² hi³ re² hi³ tɨn² ca³la³ jɨ́n³² náh² tsá² tionh² náh² jo³cuo² [Jesús] Tsá² lɨ́n³ Cristo. [Cun³ nɨ́² bíh¹ tí³ jáɨ¹³.]