\id 1CO - Central Carrier NT -Canada 2011 (DBL -2013) \h 1 Corinth Whut'enne \toc1 Paul Corinth Whut'enne 'Udechoo Buts'ó K'eyanguz-i \toc2 1 Corinth Whut'enne \toc3 1 Co \mt1 Paul Corinth Whut'enne 'Udechoo Buts'ó K'eyanguz-i \c 1 \s1 Yak'usda ba 'ilhunaoodulhne keyoh Corinth ts'e, 'enne Paul hadih ubulhni \p \v 1 Si Paul ndet la Yak'usda hukwa' ninzun k'un'a, 'i be Sizi Gri oosal'a'-un\f + \fr 1:1 \ft Ndi khuni whusál'a'-un, 'i Abodun cha ni whe 'utni.\f* suhutni, 'ink'ez ndun neulhutsin Sosthenes huyulhni, 'en cha, \p \v 2 mbene la keyoh Corinth ts'e Yak'usda ba 'ilhunaoosdilne hinli, nohni ndi 'udustl'us k'ut nohts'o k'e'usges. Christ, Sizi ts'utni-un, 'en ooch'e'ne ahli 'inka 'et whe Yak'usda ba 'udun nenohninla. Yak'usda ooch'e'ne nohuwhutni. Nohni 'ink'ez mbene la neMoodihti Sizi Gri yoozi' be yuts'u tedudlihne, 'enne cha Yak'usda ooch'e'ne 'uhint'oh. 'Enne buMoodihti unli 'ink'ez wheni cha neMoodihti unli. \p \v 3 NeBá Yak'usda 'ink'ez Sizi Gri neMoodihti ts'un nohba tenadusdli 'et whe nohdzi doghel 'ink'ez ye unzoo-i nohbulh 'oot'e'. \s1 Yak'usda 'en gha ts'iyantsuk nohghalts'ut \p \v 4 Sizi Gri ooch'e'ne ahli 'et huwa Yak'usda ye unzoo-i nohghalts'ut. 'Et huwa sYak'usda ts'un 'ahoolhyiz musi dusni. \p \v 5 Yak'usda ye unzoo-i nohghalts'ut. 'Et huwa nts'en'a la 'en ghun t'eoonihzin 'ink'ez nts'en'a la ooghu yalhduk, 'et whuz un'a 'en gha ts'iyantsuk whe 'on nus unzoone sahli'. \p \v 6 Nts'en'a la Christ ghun nohdasni'-un, 'i ts'ih'un un'a nohdzi yudilts'ut. \p \v 7 'Et huwa 'aw hoonliyaz nohgha unt'ai-i 'aw nohba ndukw lhiloh whe neMoodihti Sizi Gri netoh be hoodutaltsilh-un, 'et huba sulh'i. \p \v 8 'Et 'udek'ez dzin whuts'un, 'et 'en gha be ts'ilhtus-i be nudutalhyalh 'et whuts'un. 'Et whe la neMoodihti Sizi Gri oodzin de, 'et dzin 'aw be nohk'eholts'it-i hootaloh. \p \v 9 Yak'usda 'aw nohla dootnih ait'oh. 'Et huwa duYe' bulh 'ilho oohle' ha nohka'dani'. NeMoodihti Sizi Gri 'en 'unt'oh. \s1 Lhch'az úzdotni Christ neba hukwa' ninzun eh? \p \v 10 Sulhutsinke, neMoodihti Sizi Gri 'en boozi' gha nohts'u tédusdlih, 'et nohnihch'oh nohtoh lhch'a natihdulh whuch'a, 'et huwa nohni 'ilhoh k'un'a za nuni untihzut nohts'u hukwa' nuszun. 'Et whe 'ilhone ahli hukw'un'a utihnelh 'ink'ez ts'iyantsuk whe lhgha nuni untihdeh 'ink'ez lhk'un'a za' tiht'elh. \p \v 11 Sulhutsinke Chloe ooyoh dilhts'ine, whulohne, 'enne bulatoh ts'e nohni lhedahdulh-un whulh 'údasts'o. \p \v 12 Njan 'et 'uwhudusni, whulohne nohtoh njan duhutni, “Paul ooch'e' usdli,” k'us “Apollos ooch'e' usdli,” k'us “Cephas ooch'e' usdli,” k'us “Christ ooch'e' usdli,” 'et whuz un'a hukwa lhedahdulh. \p \v 13 'Et ts'ih'un 'uhoont'oh nuhzun eh? Christ ch'az ditni eh? K'us Paul 'en eh tulalhgus k'ut nohba dazsai? K'us Paul boozi', 'i gha eh whe nohni too be 'ulhya? \p \v 14 Yak'usda musi dusni whe nohni nohtoh 'aw 'ilhoghun hoonts'i too be lhe'usdlel whe' hoont'oh. Crispus 'ink'ez Gaius 'enne za too be' busdla, \p \v 15 doo ka la whulohne 'uhudooni', sich'oh soozi' gha dune too be' ís'en hudooni' tilah. \p \v 16 'Ink'ez Stephanas ooyoh dilhts'ine, 'enne cha too be' busdla. 'Uyoonne cha tilah too be' usdla 'et 'aw whunalhuzuzni. \p \v 17 'Aw dune too be' oos'en huba iloh whe Christ whuz de whutl'a salh'a'. Khuni unzoo-i be bubulh yatisduk huba usinla. 'Aw dune khuni whunih be iloh njan nohbulh yasduk, doo ka la Christ ootulalhgus 'ants'et 'unt'oh oole'. \s1 Yak'usda ye ulhtus-i 'ink'ez ye whunih-i, Christ 'en 'unt'oh \p \v 18 Mbene la ninta' nisdilne ndi khuni tulalhgus ghun 'enne whusni khuni za buba yinli. 'Et hoonts'i wheni mbene la 'i be uzdutijihne ts'oole' huba' hoont'oh, ndi khuni 'i Yak'usda ye ulhtus-i neba 'unt'oh. \p \v 19 'Et whuz un'a Yak'usda ooghuni 'uk'eguz whe ndutni, \q1 “Mbe la whunih na'dudil'ine, \q2 'enne hiye whunih-i musai tiselh, \q1 'ink'ez mbe la ts'iyantsuk t'eooninzunne, \q2 'enne hiye t'eooninzun-i gak tiselh.” \p \v 20 Nts'e 'uhoont'oh whunihne hoonli? 'Ink'ez nts'e 'uhoont'oh Moses be 'udustl'us 'uk'ununáguzne hoonih? 'Ink'ez nts'e 'uhoont'oh mbe la ndi yun k'ut 'uk'enus whunih na'dunudzunne 'uhint'oh? Gak whe' hoont'oh! 'Et 'alha' hoont'oh ndai la ndi yun k'ut whut'enne ye whunih-i, 'i Yak'usda ts'iyawh be ts'uwhusnih yulhtsi? A, 'alha' hoont'oh. \p \v 21 'Et njan nduhoont'oh, Yak'usda whunih whe 'unt'oh 'et huwa whunenulhtun, ndi yun k'ut whut'enne, ndai la hiye whunih-i, 'i be 'enne 'aw Yak'usda t'ehinuzun. 'Et k'us ndi khuni unzoo-i ooba 'alha lhe'hoot'ohne, 'enne buba whusni k'un'a be yats'ulhduk le'hoont'oh, 'et hoonts'i 'i be Yak'usda hoont'i' whe mbene la ooba 'alha' hoont'ohne, 'enne hubulhyih. \p \v 22 Soo cho whunulh'en, ndunne Lizwifne huwa 'it'en-un za hukonuta 'ink'ez ndunne Greekne, 'enne hiye whunih-i za ha' hoozilhts'ai. \p \v 23 'Et hoonts'i wheni Christ tulalhgus k'ut dazsai-un, 'et za howu yats'ulhduk. 'Ink'ez 'alha 'i be ndunne Lizwifne 'ankw'us buba dzoh suli', 'ink'ez ndunne Greekne, 'enne ndi khuni whusni buba yuzdli'. \p \v 24 'Et hoonts'i mbene la hudutijih ha buka' dani' Lizwifne 'ink'ez Greekne, Christ 'en Yak'usda ye ulhtus-i buba unli, 'ink'ez ye whunih-i cha buba unli. \p \v 25 Ndai la Yak'usda ye whusni-i, 'i dune ye whunih-i, 'i anus 'ultus, 'ink'ez ndai la Yak'usda ye tetsun-i, 'i dune ye ulhtus-i, 'i anus 'ultus 'et huwa. \s1 NeMoodihti 'aw 'en za ncha ts'óolh'e' huba' hoont'oh \p \v 26 Sulhutsinke nohni 'oh da' dutihjih ha nohka' dani' inle', 'et dant'ohne ahli t'eoonuhzun. Nts'en'a la ndi yun k'ut whut'enne whuz un'a uninzunne ts'iyawh, 'aw lhane iloh nohtoh duba whutnihne unli, 'ink'ez 'aw lhane iloh nohtoh dune be hoolhtus unline, 'ink'ez 'aw lhane iloh nohtoh dune nchane unli. \p \v 27 'Et hoonts'i ndiz un'a Yak'usda hukwa' ninzun, ndi yun k'ut ndai la whusni-i, 'i be ndunne duba nawhutnihne, 'enne yooya ubutilhtselh. 'Ink'ez ndi yun k'ut ndai la huye tetsun huninzun-i, 'i be duba naltusne, 'enne yooya ubutilhtselh. \p \v 28 'Et ndunne tel'en whe whuzdli, 'ink'ez mbe la yuch'a yo nenilya, 'enne Yak'usda 'utahabanla. 'Ink'ez doo cha ndai la 'ants'i unli hoonts'i, 'i cha 'utahayanla, 'i be ndai la ndi yun k'ut 'unt'oh unli-i, 'i be gak yutilhtselh. 'Et whuz un'a Yak'usda hukwa' ninzun. \p \v 29 'Et whuz un'a 'aw 'ilhoghun hoonts'i Yak'usda nalh ncha na'dudol'e' ait'oh. \p \v 30 'Et huwa Yak'usda gha Christ, Sizi ts'utni-un, 'en ooch'e'ne ahli. 'En 'unt'oh Yak'usda gha be ts'uwhunih-i neba yulhtsi, 'ink'ez be ts'ih'un un'a 'uhoont'oh-i cha neba yulhtsi, 'ink'ez 'en gha 'udun neneninla, 'ink'ez naneoket cha 'uja. \p \v 31 'Et huwa 'et ndiz un'a 'uk'eyanguz whe ndutni, \q1 “Mbe la ncha na'dudutal'e' hukwa' 'ut'en, \q2 'et 'aw 'uhot'e' ait'oh. \q1 NeMoodihti 'aw 'en za uzdólhti' huba' hoont'oh.” \c 2 \s1 Sizi Gri tulalhgus k'ut neba dazsai-un, 'et huwun za nohbulh yatisduk \p \v 1 Sulhutsinke ndet la nohts'oh whusasya-un whe Yak'usda ghun nohbulh yasduk, 'aw 'ududiti' khuni 'i be 'ink'ez 'aw ndi yun k'ut huye whunih-i be cha nohbulh yalhusdih. \p \v 2 Seni lhadusdla 'et huwa 'udechoo nohtanusya whe 'aw 'udun seni toh whudo'a' hukwa lhe'nuszun. Sizi Gri ghun 'et cha 'ink'ez tulalhgus k'ut neba dazsai-un, 'et za seni toh whudo'a' hukwa' nuszun inle'. \p \v 3 'Et hoonts'i nohtanusya da', 'et whenuzjut 'ink'ez syust'e dutlut 'et huwun cha 'ink'ez tesun. \p \v 4 'Ink'ez sghuni be nohbulh yasduk, 'aw ndi yun k'ut dune ye whunih-i khuni ulhtus-i, 'i be nohbulh yalhusdih. 'Et k'us t'eoonahzun sghuni Ndoni ts'u hadilts'ut 'ink'ez dilhtus suli'. \p \v 5 'Et whe Yak'usda nohba 'alha' 'unt'oh, Yak'usda ye ulhtus-i, 'i be, 'aw dune ye whunih-i, 'i be iloh. \s1 Yak'usda ye whunih-i, 'i be yats'ulhduk \p \v 6 'Et hoonts'i mbene la dune suli'ne, 'enne khuni whunih-i be butoh yats'ulhduk. 'Et hoonts'i ndai la yun k'ut be whutnih-i k'us ndi yun k'ut whumoodihne, 'enne hiye whunih-i, 'aw 'i be iloh bubulh yats'ulhduk. Ndunne 'ants'i gaih gak hutileh. \p \v 7 'Et k'us Yak'usda ye whunih-i, 'i be yats'ulhduk. Ndi neghuni buba whe' hoont'oh hooyoh-un 'ink'ez nunut'i' bulh 'unt'oh. Yak'usda ndi yun itilelh whutso 'et whuz un'a lhaoodinla. 'I neba dizti' whe 'unt'oh. \p \v 8 Ndi khuni neba whe 'unt'oh hooyoh, 'i ndi yun whumoodihne 'aw 'ilhoghun daja ni t'eininzunne hooloh. 'Et ndi khuni neba whe 'unt'oh hooyoh t'ehininzun de, 'et de neMoodihti, mbe la dizti'-un, 'en 'aw da' tulalhgus k'elhúhiyilhtel oole'. \p \v 9 'Et hoonts'i ndiz un'a Yak'usda neba lhaoodinla. Nts'en'a la 'uk'ehooguz-un, 'et huwa 'uhooja whe ndutni, \q1 “Mbene la Yak'usda k'entsi'ne, \q2 ndet whe la Yak'usda buba lhaoodinla, \q2 'i ts'iyawh duna be lhuhuhoos'en, \q1 'ink'ez dudzeh whe 'aw lhuhodíts'il, \q2 whuz buba hooncha k'et 'aw howu nuni hunoozut ait'oh.” \p \v 10 'Et hoonts'i Yak'usda ooyughi 'i be whunenilhtan. 'Et Yak'usda ghun Ndoni neba nahoole-un ts'iyawh whunenulhtun, ndai la yoo yoh 'unt'oh-i, 'i hoonts'i 'i cha yunenulhtun. \p \v 11 'Et nohtoh nts'en'a la dune dahint'oh 'aw dune ts'ih'un t'ebuninzunne hooloh. Ooyughi ooyudin'ai-un 'i gha za t'eoonínzun. 'Et whuz un'a Yak'usda dant'oh la 'aw t'eininzun-un hooloh, Ndoni 'en za t'einínzun. \p \v 12 'Aw ndi yun k'ut ne'whut'en-un huwa iloh Yak'usda ghun t'ets'oninzun, Yak'usda ooyughi negha din'ai. 'Et whe la ndai la Yak'usda 'ants'i negha íyanlih-i, 'i ts'iyawh t'ets'unoozeh ha. \p \v 13 Di la ooghu yats'ulhduk-i, 'aw dune ye whunih-i iloh 'unt'oh whe whuneodulh'eh. Ndoni 'en gha whuts'odul'eh. 'I za ghu yats'ulhduk. 'Et whuz un'a nts'en'a la be 'alha' nudzun-i Ndoni ts'u hadults'it-i 'ink'ez nts'en'a la Ndoni ye yalhduk-i, 'i ts'iyawh lhzih neztilelh. 'Et whuz un'a Ndoni whuneodulh'eh. \p \v 14 'Et hoonts'i mbe la Ndoni lhit'ih-un, ndai la Yak'usda ooyughi oots'u hadults'it-i, 'i 'aw lheyulhchoot, whusni be hoonli k'un'a ba' yint'oh 'et huwa. Soo Ndoni 'en gha za t'ehontizeh, 'et huwa Ndoni daja ni 'aw t'eoonoozeh ait'oh. \p \v 15 'Ink'ez mbe la Ndoni yuk'une' 'ut'en unli-un, 'en ts'iyawh t'eooninzun. 'Aw 'uyoonne dune yuba nahooyehne hooloh. \p \v 16 'Et whuz un'a 'uk'eguz whe ndutni, \q1 “Mbe t'eooninzun neMoodihti daja ninzun, \q2 k'us mbe whuyodalh'e' whe hoonli t'ewhuntizeh?” \m 'Et hoonts'i wheni Christ beni neghu diz'ai, 'et huwa wheni t'ets'oninzun. \c 3 \s1 Ndoni ook'unulhe'zaht'enne ahli \p \v 1 'Ink'ez sulhutsinke nohni Ndoni k'une' 'ut'enne k'un'a, 'et 'aw whuz un'a nohbulh yaoosduk ait'oh. 'Et hoonts'i nohyust'e lubeshi oots'u nint'ine k'un'a, 'et whuz un'a nohbulh yasduk. Christ ooch'e'ne ahli 'et hoonts'i 'ants'i 'awhuz chalhtsul ahli hukw'un'a aht'oh. 'Et whuz un'a nohbulh yaoosduk huba' hoont'oh. \p \v 2 Lilet nohgha sdzoh. 'Ink'ez 'aw duts'un-i iloh nohghas'aih, 'aw tih'ulh huba soo lhe'ulhcho 'et huwa. 'Ink'ez 'awhuz tih'ulh huba soo lhe'aht'oh. \p \v 3 'Awhuz nohyust'e lubeshi ts'u nint'i. Nohni ts'iyawh eh t'eoonuhzun? Nohtoh 'oonih-i, 'i nohtoh hoonih, 'ink'ez lhedádulh, 'ink'ez lhendowh nenahdil hukw'un'a ahja. 'Et whuz un'a ndaht'en de, 'et 'alha la 'awhuz nohyust'e lubeshi ts'u nint'i whe aht'oh. Ndi yun k'ut whut'enne k'un'a ne'áht'en. \p \v 4 'Ilhoghun 'utni, “Si Paul ooch'e' 'ust'oh,” 'ink'ez 'uyoon cha 'et dutni, “Apollos ooch'e' usdli.” 'Et whuz un'a ndudahni de, 'et 'alha la 'awhuz nohyust'e lubeshi ts'u nint'i? \s1 Yak'usda 'en gha za ts'untiyeh. Soo cho khahdli, ndet dzin whusahoolts'ut de, 'et ts'iyawh 'ilho 'ut'en kwun be t'entidzeh \p \v 5 'Et huwa sudutahnelh hukwa' nuszun, Paul mbe unli, k'us Apollos 'en cha mbe 'unt'oh? 'Ants'i Yak'usda ba ne'ut'enne za 'uhint'oh. 'Enne bugha nohni ooba 'alha' hoont'ohne sahli'. Nts'en'a la neMoodihti Yak'usda ba ne'ut'enne 'ilhone whe bugha oonin'ai, 'et whuz un'a 'uja. \p \v 6 'A'nusdle, Apollos too be nainulhtsul, Yak'usda hainulhyeh. \p \v 7 'Et 'inka mbe la 'a'nanla-un, k'us mbe la too be nainulhtsul-un, 'enne 'ants'i 'uhint'oh. Yak'usda 'en gha za hantiyeh. \p \v 8 'Et 'awet 'a'nanla-un 'ink'ez too be nainilhtsul-un, 'enne 'ilhoh za 'uhint'oh. 'Et hoonts'i nts'en'a la 'ilhone whe dich'oh 'uhit'en hukw'un'a, 'et whuz un'a buba 'uk'elha whutaleh. \p \v 9 'Et huwa wheni Yak'usda ooch'e'ne 'ink'ez 'en ba lhulhut'enne ts'inli. 'Ink'ez nohni Yak'usda oohaniyeh k'et ahli 'ink'ez Yak'usda ooyoh cha ahli. \p \v 10 Yak'usda ye unzoo-i, nts'en'a la sgha inin'ai, 'et 'i gha si, yoh 'uwhulh'en-un be whunih-i k'un'a, ndi yoh ook'oh whuz'ai-i, 'i lhadusdla. 'Ink'ez ndo un'a 'uwhutilh'elhne huwolhle' nts'en'a la yoh 'uwhulh'en hukw'un'a. \p \v 11 'Aw dune, 'udun yoh ook'ehoolts'uk-i ooleh ait'oh. 'Ilho 'uda' 'uja, 'ink'ez ndi yoh ook'oh whuz'ai-i, 'i Sizi Gri, mbe la nets'u yoozi-i, 'en 'unt'oh. \p \v 12 'Et ndi yoh ook'oh whuz'ai-i mbe la ndo un'a 'uwhutilh'elh whe gold, silver, tse dizti'-i, k'us duchun, tl'o, tl'o zukw, 'et 'i be hoolya de, \p \v 13 'et ndet dzin whusahoolts'ut de, 'et ts'iyawh 'ilho 'ut'en kwun be t'entidzeh. Nts'en'a la be' hoolya-i kwun be t'enidzin hukw'un'a. \p \v 14 Ndi be' hoolya-i kwun be lhdik'il de, 'et de 'enne za whuba k'elha whutaleh. \p \v 15 'Et ndi be' hoolya-i dank'un de, 'et de 'enne ts'iyawh ninta hotalelh. 'Et hoonts'i yoh 'uhoonlane kwun toh hanabanla hukw'un'a ubulhyih. \p \v 16 'Aw t'eoonuzuhzun nohni Yak'usda oolugliz whucho ahli 'ink'ez Ndoni nohyudinda? \p \v 17 Mbe la Yak'usda ooyoh ninta' whunilh'en-un, 'en cha Yak'usda ninta' yutalh'elh, Yak'usda oolugliz whucho lubeshi huwu hooloh 'et huwa. 'Ink'ez nohni ndi lugliz whucho ahli. \s1 Ndi yun k'ut ye whunih-i, 'i Yak'usda ba whusni 'unt'oh \p \v 18 Khun nyunch'oh na'dunont'ah junih. 'Et nohtoh 'ilhoghun usda whe ndi yun k'ut ye whunih-i be dune whunih na'dunudzun de, 'et de dich'oh ndi yun k'ut whusni hininzun-i, whuz un'a na'dudooltselh huba' hoont'oh. 'Et whe ts'ih'un un'a whunih-un dune utileh. \p \v 19 Ndi yun k'ut ye whunih-i, 'i Yak'usda ba whusni k'un'a 'unt'oh. 'Et whuz un'a 'uk'ehóoguz, “Nyoonne whunihne dich'oh huye duzoh-i, 'i be Yak'usda uboolhgooh.” \p \v 20 'Ink'ez cha za 'uk'ehóoguz whe ndutni, “Nyoonne whunihne nts'en'a la nuni hunuzut-un, neMoodihti t'eooninzun 'i 'ants'i gaih unli.” \p \v 21 Ts'iyawh nohch'e' 'unt'oh. 'Et huwa 'aw 'ilhoghun dune 'on nus unzoo uzdooni' ait'oh. \p \v 22 Paul, k'us Apollos, k'us Cephas, k'us ndi yun k'ut, k'us be ts'ukhuna-i, k'us be yats'adlah-i, k'us 'andit ndai ts'ut'i-i, k'us ndet whusaootilts'ulh-un, 'i ts'iyawh nohch'e' 'unt'oh. 'Et huwa 'aw 'ilhoghun dune 'on nus unzoo uzdooni' ait'oh. \p \v 23 'Ink'ez nohni Christ ooch'e'ne ahli, 'ink'ez Christ, Yak'usda ooch'e' unli. \c 4 \s1 Yak'usda ghun buba whe' hoont'oh hooyoh-un, 'et whunohts'unoolhtun ha netl'ahon'ai \p \v 1 'Awet dune 'et ndiz un'a neghu nuni noozut, 'ants'i Christ la 'ut'enne 'uts'int'oh, 'ink'ez ndai la Yak'usda ghun buba whe' hoont'oh hooyoh-un, 'et whunohts'unoolhtun ha netl'ahon'ai. \p \v 2 'Aw 'et za iloh, mbe la yutl'ahon'ai-un, 'et ndun dune hit'aninootan huba' hoont'oh. \p \v 3 'Et nohni sba nahizuhya de k'us 'uyoonne cha but nenusya, 'ink'ez sba nahuhizya de, 'et hoonts'i ts'iyawh 'ants'i sba' hoont'oh. 'Aw sich'oh hoonts'i duba nahoosdeh ait'oh. \p \v 4 'Et seni toh diz'ai-i 'aw lhditsun 'et hoonts'i 'aw 'et whe iloh ts'ih'un dune usdli. 'Et neMoodihti 'en 'unt'oh sba nahuyeh-un 'unt'oh. \p \v 5 'Et huwa ndet dzin whusaootilts'ulh whuts'un, 'aw hoonliyaz buba nahoohyeh-un hooloh. NeMoodihti whusatiyalh whuts'un whuba sulh'ih. 'En 'unt'oh ndi tsalhgus yo ts'e nunu'i'-i, 'i ts'iyawh ts'et hanaítilelh. 'Ink'ez nts'en'a la dune budziyo ts'e 'uhuninzun-un, ts'iyawh ts'iyanne bunalhts'et haóotilelh. 'Et hukw'elh'az Yak'usda 'ilhone hinli whe hoonzoo whe ubulh buba whudutalhti'. \s1 'Ilhoghun dúlhti', k'us 'ilhoghun nohba 'ants'i oole' junih \p \v 6 Sulhutsinke wheni si 'ink'ez Apollos bulh ndai la oogha' ts'ut'en-i k'un'a nohni nohba. 'Et whe wheni negha 'on nus hodoolh'eh. Ndi 'uk'eguz-i 'on 'un khuni ootaná'doh'alh junih. 'Et whe 'ilhoghun dúlhti', k'us 'ilhoghun nohba 'ants'i oole' junih. \p \v 7 Mbe 'unohinla 'uyoon dulhulht'oh nohulhtsi? Gak! Di za 'int'i ndai la nghá lhikulh-i? Gak! 'Et hoonli ngha ninkat de, 'et di ha howindloh whe 'aw hoonli sgha lhikulh dutanelh? \p \v 8 'Awet lhai aht'i. 'Awet hoonzoo' aht'oh. Wheni neyit hoonts'i lerwene k'un'a aht'oh. 'Et 'alha uncha 'et whuz un'a aht'oh. 'Et whe la wheni cha nohbulh lerwene ts'oole'. \p \v 9 'Ink'ez nuszun wheni whel'a'ne hukw'e'i' 'uts'ultus 'et whuz un'a Yak'usda 'uneinla. 'Ants'i ts'iyanne nalh daztitsah hukw'un'a neinla. Ts'iyanne ndi yun k'ut ambez neneninla hukw'un'a whe nehunilh'en, lizasne 'ink'ez dunene cha 'enne ts'iyawh. \p \v 10 Wheni Christ ba whusnine ts'inli, 'et nohni Christ bulh whunihne ahli. Wheni tets'utsun 'ink'ez nohni ulhtus. Nohni dune nchane ahli, 'et wheni 'aw lhdíti'ne ts'inli. \p \v 11 'Andit dzin whuts'un neye'ults'ilh 'ink'ez t'a'ts'óosda. Nenaih lhe'izoo' 'ink'ez 'ants'i 'oh nuts'iya yoh cha lhts'uhoot'ih, 'ink'ez dunene ne-ehuzula. \p \v 12 Whenich'oh nela be 'uts'ut'en. Hoontsi'-i khuni be neghu yahalhduk 'et hoonts'i wheni khuni unzoo-i be bubulh yáts'ulhduk. Dzoh nunehulhdzut 'et hoonts'i soo whulh ts'uzyin. \p \v 13 Nech'az yahalhduk 'et hoonts'i wheni k'eke be bubulh yats'ulhduk. Ndi yun k'ut whuzukw le'ts'uja. 'Andit whuts'un ndi yun k'ut 'utsi'-iyaz k'un'a 'uts'ínt'oh. \s1 Suzkeh k'un'a nohk'esi', 'et huwa khuni ulhtus-i be nohbulh yasduk \p \v 14 Ndi 'uk'unususguz-i 'aw be yooya nohtiselh huba iloh usdla. Suzkeh k'un'a nohk'esi', 'et huwa khuni ulhtus-i be nohbulh yasduk. \p \v 15 Ndi yun k'ut soo 'uk'enus dune lhane whe Christ ghun whunohodulh'ehne hoonli de, 'et hoonts'i 'aw lhane iloh la nohbáke k'un'a lhunohonílh'en. Christ, Sizi ts'utni-un, 'en ooghuni unzoo-i, 'i be si sgha be ts'ukhuna-i ahti 'et huwa nohba susdli'. \p \v 16 'Et huwa nohts'u tedusdli si sk'un'a 'ooht'e'. \p \v 17 'Et huwa ndun Timothy nohts'o whes'a'. 'En sye' k'us ook'esi'-un k'un'a 'unt'oh. 'Ink'ez Christ ghun 'i ts'iyawh 'aw yula dootnih ait'oh. 'En si neMoodihti bulh be 'ut'en k'oh, 'et nohba whunatilnih. 'Ink'ez ndulcho whe ndet la Yak'usda ba 'ilhunaoodulhne, nts'en'a whubodus'eh si, 'i ts'iyawh nohba whunatilnih. \p \v 18 'Et nohtoh whulohne 'awhuz 'uhududilti', Paul 'aw whusalhtisyal huninzun 'et huwa. \p \v 19 'Et hoonts'i neMoodihti hukwa' ninzun de, 'et de 'aho nohts'o tísyalh. 'Et nohghu nusya de, 'et de ndunne 'ududilti'ne, 'aw bughuni iloh k'us huye ulhtus-i dant'oh, 'et nahootas'alh. \p \v 20 Yak'usda nohtoh k'une' yul'en-i 'aw khuni be iloh k'us ye ulhtus-i, 'i be 'unt'oh 'et huwa. \p \v 21 K'us ndet hukwa' nahzun whe nohts'u tisyalh? Tutsus tilah k'us be nék'ets'intsi'-i 'ink'ez nalhtsulyaz ne'nohtis'en tilah whe nohts'u tisyalh? \c 5 \s1 'Ilhunaoodulhne butoh lubeshi ninta' bulh'ih \p \v 1 'Et ts'iyanne whulh 'uhudits'o, nohtoh dune ts'eke bulh lubeshi 'uhulh'en-un. 'Et duhut'en-un, hukwaya hoonli k'et 'onghohne 'udun yun k'ut whut'enne 'aw howu yahutoolhdih ait'oh. Ts'iyanne whulh udits'o dune dubá oo'at 'en yuchan t'esti. \p \v 2 'Ink'ez nohni 'ududúlhti' 'et hoonts'i soo cho huwu ni oohle' huba' hoontoh, 'et mbe la nduja-un, 'en nohtahanaóolh'a' huba' hoont'oh. \p \v 3 Syust'e be nohtoh lhe'ust'oh 'et hoonts'i sich'oh syughi be nohtoh 'ust'oh 'ink'ez 'ants'i nohzih susda le'ust'oh. 'Et huwa si ndun mbe la lubeshi 'ulh'en-un, 'en 'uda' ba nahisda. \p \v 4 'Inka ndet la 'on 'at Sizi Gri neMoodihti boozi' gha 'ilhunaoozahdil de, 'ink'ez sich'oh syughi cha, 'ink'ez Sizi Gri ye ulhtus-i, 'i be, \p \v 5 'et ndet la 'ilhunaoodulh te, 'et de ndun mbe nduja-un, 'en Satan ootl'aitilhtelh ooyust'e ninta' yutalh'elh 'et wheni. 'Et whe la Sizi Gri neMoodihti oodzin de, 'et 'oh de de ndun ooyughi yutilhyih whe' hoont'oh. \p \v 6 Huwahdloh-un 'aw lhe'hoozoo'. 'Aw t'eoonuzuhzun eh 'ants'i ndi lhes ilhjut, 'i nilhtlus de, lhe'tinelh untildoh.\f + \fr 5:6 \ft Whuz un'a ndun dune oolubeshi butádutádoh ni whe 'utni.\f* \p \v 7 'Et ndi lhes ilhjut-i ts'iyawh 'untulhdil. 'I ooyit 'et whe la nohni 'andit lhes lhuntildoh-i k'un'a 'ooht'e'. Nohni 'andit lhes lhuntildoh-i k'un'a aht'oh 'et huwa. Christ, 'en Yak'usda be 'usbai neba unli, 'et wheni neba hizilhghi 'et huwa. \p \v 8 'Et huwa la ts'onólhni whe 'alhgoh na'ts'oot'alh le'ts'oot'en, 'aw lhes ilhjut-i bulh iloh. Ndi lhes ilhjut-i, 'i hoontsi'-un 'ink'ez lubeshi 'uts'ulh'en-un 'i k'un'a 'unt'oh. 'Et hoonts'i ndi 'andit lhes lhuntíldoh-i, 'i 'unt'oh be ts'ih'un 'uhoont'oh 'ink'ez khuni 'alha' 'unt'oh-i k'un'a 'unt'oh. \s1 Mbene la nebulh 'unt'ohne, 'enne za buba nats'oohooyeh huba' hoont'oh \p \v 9 'Et 'uda' 'udustl'us be nohdasni' mbe la dune ts'eke bulh lubeshi 'uhulh'en 'enne khun 'ilhiz oole' buch'oh 'ooht'e'. \p \v 10 'Et hoonts'i mbene la ooba 'alha lhe'hoot'ohne 'aw 'enne iloh buch'oh 'ooht'e' whe dune ts'eke bulh lubeshi 'ulh'enne, k'us 'uyoonne ch'e' ha' ninzunne cha, k'us 'undunut'ihne cha, k'us 'uk'eltsi ooba 'alha 'unt'ohne cha, 'aw 'enne iloh buch'oh 'ooht'e' iloh whe nohdúsni. 'Et whuz un'a ndaht'en de, 'ants'i ndi yun ooch'a tihyalh hukw'un'a 'utiht'elh le'hoont'oh, ts'iyanne ndi yun k'ut 'et nduhút'en 'et huwa. \p \v 11 'Et 'awet nohts'o k'e'isguz mbe la Sizi Gri gha neulhutsinke buts'útnine, 'ink'ez dune ts'eke bulh lubeshi 'ulh'en-un, k'us 'uyoonne ch'e' ha' ninzun-un cha, k'us 'uk'eltsi ooba 'alha 'unt'ohne, k'us 'uyoonne dzoh ne'duni'-un cha, k'us tanutnai-un, 'en cha, k'us 'undunut'ih-un cha, 'et mbe la Sizi Gri gha neulhutsinke buts'útnine ndunt'ohne dune, 'enne 'et nduhút'en de, 'aw 'en ubulh lhe'zooht'en, 'aw bubulh 'utih'ulh-un 'et hoonts'i 'aw 'uhot'e' ait'oh. \p \v 12 'Ink'ez mbene la nebulh lhe'it'ohne, 'enne si sba lhe'hoot'oh buba nahutisyeh huba. 'Et mbene la nebulh 'unt'ohne, 'enne za buba nats'otiyeh huba' hoont'oh. \p \v 13 'Et hoonts'i ndunne mbene la nebulh lhé'it'ohne, 'enne Yak'usda buba nahutiyeh. 'Et huwa neulhutsin tank'us ne'út'en-un, 'en nohnich'oh nohtahanaóolh'alh. \c 6 \s1 Khun te Yak'usda ba nohulhutsin unli-un, 'en ndi yun k'ut nahiyilh-un but neóolhtelh junih \p \v 1 'Et mbe la nohtoh ooba 'alha' hoont'oh-un, 'et 'uyoon bulh dulhyoh 'uhutni de, 'et nts'en'a 'uwhutat'elh whe ooba 'alha lhe'hoot'ohne but nebutalhtelh buba nahoodeh ha? 'Aw nduhóot'en huba lhe'hóot'oh! 'Ink'ez nts'en'a 'uwhutat'elh whe Yak'usda ooch'e'ne 'aw bubut neyolhtelh ait'oh? \p \v 2 'Aw t'eoonuzáhzun eh yak'usda ooch'e'ne ndi yun k'ut ooba 'alha lhe'hoot'ohne, 'enne buba nahotiyeh? 'Et nohni ndi yun k'ut ooba 'alha lhe'hoot'ohne buba nahutihyeh de, 'et nts'en'a ndi hoonliyaz lhdulhyoh 'unt'oh-i nohni ba nahutihyeh huba soo lheahtoh? \p \v 3 'Aw eh t'eoonuzáhzun Lizasne, 'enne hoonts'i buba nats'otiyeh? 'Et 'alha 'uhoont'oh. 'Et huwa ndi yun k'ut lhdulhyoh 'unt'oh-i ghun nats'otiyeh huba soo' ts'ulzoo' whe' ts'int'oh? \p \v 4 'Et ndi yun k'ut whe 'ut'en lhdulhyoh 'unt'oh-i ghun buba nats'otiyeh de, 'et de nohni Yak'usda ba 'ilhunaoosdilne toh, mbene la nohba soo lhe'ilzoo'ne ooba 'alha' hoont'ohne hoonts'i, 'enne za nohba nahutiyehne ubuzulhtsi. \p \v 5 Yooya oohle' 'inka' nohdusni. 'Et 'alha lakw nohni nohtoh 'aw 'ilhoghun hoonts'i dune whunih-un nohba nahutiyeh-un hooloh? \p \v 6 'Et hoonts'i lhe'ahja! 'Ilhoghun dune dulhutsin ba nahutideh ts'e yoolhti. Ndunne nahiyilhne ooba 'alha lhe'hoot'ohne 'et hoonts'i bubut nenilhti. \p \v 7 'Ink'ez njan dune ba nahutide ts'e yoolhti, 'et whe 'uda' nohnich'oh ch'a na'nulhde whuzdli'. Dune 'ats'un un'a ne'nohulh'en de, di ha whulalhts'uzahtni? K'us dune noh'e'huwhulhts'it de, 'et cha whute 'uhoont'oh. \p \v 8 'Et hoonts'i nts'en'a la daht'en-un, 'et whe ninta' aht'i 'ink'ez nohulhutsinke 'e'whulhts'it. \p \v 9 'Aw t'eoonuzahzun, nts'e la Yak'usda whe lerwe unli-un, 'et mbene la ts'ih'un lhe'it'ohne, 'enne 'aw bugha lhuhootas'al? Khun nohnich'oh na'dunooht'ah junih! Mbene la dune ts'eke bulh lubeshi 'ulh'enne, k'us 'uk'eltsi ooba 'alha 'unt'ohne, k'us mbene la lhghu dilhts'ine lubeshi ts'u nint'ine hinli, k'us dudulh dunene hoontsi' k'un'a bulh ninta' ut'ihne 'ink'ez ts'ekoo dudulh ts'ekoo bulh ninta 'ut'ihne, \p \v 10 k'us 'undunut'ihne cha, k'us 'uyoonne ch'e' ha' ninzunne, k'us tanutnaine cha, k'us 'uyoonne dzoh ne'duni'ne, k'us 'on nus dáhatnine cha, 'enne ts'iyawh ndunt'ohne nts'e la Yak'usda lerwe unli-un, ndai la Yak'usda ooch'e unli-i, 'i 'aw huyólhchoot ait'oh. \p \v 11 'Ink'ez nohni whulohne nohtoh 'et daht'en inle'. 'Et hoonts'i whuz un'a tunanohuzguz le'aht'oh. Yak'usda ba 'udun nenohninla cha, 'ink'ez ts'ih'un dune nohulhtsi. 'Et ndi ts'iyawh Sizi Gri neMoodihti boozi' gha 'ink'ez neYak'usda ooyughi gha cha 'et whuz un'a 'unohínla. \s1 Neyust'e 'ink'ez neyughi te, 'i be Yak'usda uzdólhti' \p \v 12 'Et 'aw hoonliyaz whuch'a nusjoot-un hooloh, 'et hoonts'i whulukhun sba lhe'hoozoo'. Hoonliyaz whuch'a nusjoot-un hooloh, 'et hoonts'i 'aw hoonli k'une' sool'en-i hooloh, 'ilhiz wheni 'et ndutist'elh. \p \v 13 T'alh-i nebut ba 'unt'oh 'ink'ez nebut t'alh-i ba 'unt'oh, 'et hoonts'i 'et ndi nankult'oh 'i Yak'usda 'ants'i 'unt'oh yutilhtselh. 'Et whuz un'a nduhoont'oh, neyust'e 'aw dune k'us ts'eke bulh lubeshi 'uhulh'en hukw'un'a be' ts'oot'en huba lhe'yilel. 'Et neyust'e neMoodihti ba 'ulya 'ink'ez neMoodihti neyust'e ba 'unt'oh. \p \v 14 'Et Yak'usda ye ulhtus-i, 'i be neMoodihti dunaidilhti, 'ink'ez wheni cha ye ulhtus-i, 'i be dunanedutalelh. \p \v 15 'Aw eh t'eoonuzáhzun nohyust'e Christ ooyust'e whuloh unli? Nts'en'a 'uwhutat'elh whe Christ ooyust'e whuloh unli-i whe 'ul'en-un ts'eke ooyust'e whuloh tiselh? 'Aw whuz un'a lhe'hoot'oh! \p \v 16 'Aw eh t'eoonuzáhzun dune ts'eke 'ul'en-un ts'u nedinja 'et buyust'e 'ilho suli' hukw'un'a 'uhint'oh? 'Et whuz un'a 'uk'ehooguz whe ndutni, “Nanki 'ilho yust'e suli?” \p \v 17 'Et mbe la Sizi Gri ts'u nedinja-un, ooyughi cha 'en bulh 'ilho suli' whe 'unt'oh. \p \v 18 'Et huwa dune k'us ts'eke bulh lubeshi 'uhulh'en 'et nduhoont'oh-un whuch'a ne'ooht'en. 'Et 'uyoo lubeshi 'aw neyust'e gha lhitasnal, 'et hoonts'i mbene la dune k'us ts'eke bulh ninta' 'ant'en de, 'et de dich'oh duyust'e lubeshi be ninta' yulh'ih. \p \v 19 Nohyust'e 'i Ndoni oolugliz whucho 'unt'oh 'ink'ez nohyudinda, 'aw t'eoonuzáhzun eh? 'En 'unt'oh Yak'usda nohgha inin'ai 'et huwa 'aw nohnich'oh ch'e' lhahloh. \p \v 20 Lhe'hoolcho whe 'uneinla 'et whe Yak'usda naneonket 'inka nohyust'e 'i be 'ink'ez nohnich'oh nohyughi 'i be cha Yak'usda ba whudolhti' ooch'e'ne sahli' 'et huwa. \c 7 \s1 Lhgho dilhts'i-un huwun \p \v 1 'Et 'awet ndai la sts'o k'ehguz-i, 'i ghun 'et nohdutasnelh, dune ts'eke bulh ninta lhe'ust'i 'et hoonzoo. \p \v 2 'Et hoonts'i dune k'us ts'eke bulh lubeshi 'uhulh'en 'et nduhoontoh-un whuch'a 'et huwa dune 'ilhone hinli whe didutch'oh bu'at hóle' 'ink'ez ts'ekoo cha dich'oh buki hóle' huba' hoont'oh. \p \v 3 'Et dune du'at ts'ih'un un'a yuk'eootsi' yughusda huwa 'ink'ez ts'eke duki cha 'et whuz un'a za yuk'eootsi' huba' hoont'oh. \p \v 4 Mbe la ts'eke ooki hoonli-un, 'en duyust'e yumoodih lhiloh, ooki 'en za yumoodih unli. 'Ink'ez whuz un'a za mbe la dune oo'at hoonli-un, 'en duyust'e yumoodih lhiloh, oo'at 'en za yumoodih unli. \p \v 5 'Aw lhch'oh oohke' huba lhe'hoot'oh. 'Et hoonts'i 'atsulyaz whe soo hootahni 'ink'ez tenadutihdli hukwa' nuhzun de, 'et nanulht'o soo lhgha hoonuht'i' de, 'et soo' whutat'elh. 'Et hukw'elh'az doo cha za lhk'eoohtsi' 'ink'ez lhzih nenaooht'as, doo ka la 'aw nohyust'e ooghu tihle huba soo lhe'aht'oh de, 'et whe Satan nohootalhdzih. \p \v 6 'Aw 'oh te ne'ooht'en ha iloh 'unohdusni. 'Ants'i 'et whuz un'a 'et doht'en hukwa' nuhzun de, 'et huwa dusni. \p \v 7 'Et ts'iyanne dune si sk'un'a za nducha 'uhint'oh 'et whuz un'a hukwa' nuszun. 'Et hoonts'i Yak'usda ts'iyanne 'ilhone hinli whe ndai la huwa yu'aih-i, 'i bugha inin'ai. Ts'iyawh 'ilhone hinli lhendowh didowh-i, 'i bugha inin'ai. \p \v 8 'Et 'awet mbene la soh núdilhne 'ink'ez tsandilhne cha, 'enne diz un'a 'ubudúsni, si sk'un'a za 'uhint'oh de, 'et de buba hootazoo'. \p \v 9 'Et hoonts'i 'aw 'oohududotun ait'oh de, lhgho dólts'i'. 'Ants'i kwun k'un'a lhts'onint'i de, lhgho dilhts'i de, 'et 'on nus soo' hoont'oh. \s1 Lhghu dilhts'ine 'aw lhch'a nahoodilh ait'oh \p \v 10 'Et 'awet mbene la lhghuskene, 'aw si iloh dusni, neMoodihti ndi khuni yutulhuhizye' 'i 'unt'oh, 'aw ts'eke duki ch'a naooja' junih. \p \v 11 'Et hoonts'i duki ch'a nasja de, 'et de 'aw 'uyoon ghu naooda' junih. 'Et hoonts'i hukwa' huninzun de, huhoont'i' whe lhzih nenahoot'as huba' hoont'oh. 'Ink'ez dune du'at 'ún yutooneh junih. \p \v 12 'Et 'awet whulohne nohtoh, si nohdutasnelh, 'aw neMoodihti iloh 'utni. Mbe neulhutsin 'en oo'at ooba 'alha' hoont'oh-un lhiloh de, 'et hoonts'i duki 'ilhiz oole' hizih ooda' hukwa' ninzun de, 'et de du'at 'ún yutooneh huba lhe'hoot'oh. \p \v 13 'Ink'ez ts'eke 'en ooki ooba 'alha' hoont'oh-un lhiloh de, 'et hoonts'i 'ilhiz wheni yuzih tidalh hukwa' ninzun de, 'et de duki 'ún yutooneh junih. \p \v 14 'Et ooki ooba 'alha' hoont'oh-un lhiloh, 'et hoonts'i 'en oo'at 'en gha Yak'usda ba 'udun nelti whe 'unt'oh. 'Et whuz un'a oo'at ooba 'alha' hoont'oh-un lhiloh, 'et hoonts'i ooki 'en gha Yak'usda ba 'udun nelti whe 'unt'oh. 'Et whuz un'a ndulhúhoot'oh de, 'et de buzkehke Yak'usda ba 'ats'un un'a 'uhutit'elh whe' 'uhoont'oh. 'Et hoonts'i 'enne Yak'usda ba 'udun nelyanne huzdli'. \p \v 15 'Et hoonts'i mbe la ooba 'alha' hoont'oh-un lhiloh whenája de, whute natooja'. 'Et whuz un'a nduhooja de, 'et de mbe la neulhutsin k'us neulhtus unline, 'aw lhts'u nóhnoolht'ine holoh huba' hoont'oh. 'Et hoonts'i nedzi doghel-i, 'i be ndi yun k'ut uzdolts'i', 'et huba Yak'usda 'utáhanéanla. \p \v 16 'Et nohni nohgha tilah nohkike hudoojih. 'Ink'ez nohni nohgha tilah noh'atke hudoojih, 'inka' dusni. \s1 Dant'ohne ahli whe Sizi Gri ts'u nálhyane sahli', 'et whuz un'a za 'ooht'e' \p \v 17 'Et 'awet nts'en'a la ndulcho whe Yak'usda ba 'ilhunaoosdilne bube' 'ut'en k'oh buba 'uwhusdla, 'et nohni cha 'et whuz un'a nohba whutat'elh. 'Et nts'o whuda' Yak'usda 'utahanohanla 'ink'ez nts'en'a la ndi yun k'ut dolhts'i', whute 'et whuz un'a ndi yun k'ut dulhts'i. \p \v 18 Mbe la 'uda' yuka dune unli-i k'ut huyuzt'us 'ink'ez 'utahayalhti de, 'et de lhit'us hukw'un'a 'oot'e' junih. K'us mbe lhit'us-un unli da', 'ink'ez 'utahayalhti de, 'et de yuka dune unli-i k'ut huyuzt'us hukw'un'a 'oot'e' junih. \p \v 19 'Et yuka dune unli-un k'ut huyuzt'us k'us lhit'us-un, 'i 'ants'i 'uhoont'oh. Yak'usda ooghuni netl'aídan'ai ook'une' ts'ut'en de, 'et za neba hooncha whe' hoont'oh. \p \v 20 Nts'en'a la 'ilhone hinli whe dahint'oh la whe 'utahabalhti, 'et whuz un'a 'uhoot'e' huba' hoont'oh. \p \v 21 Nyun 'ulhna inli whe 'utahanyalhtih de, 'et huwuni onle' junih. 'Et hoonts'i nyumoodih nladutitnih de, 'et de ndineh. \p \v 22 'Et mbene la neMoodihti 'utahayalhti-un 'ulhna unli hoonts'i, 'en neMoodihti yula naditni k'un'a 'unt'oh 'et huwa. 'Et whuz un'a mbene la neMoodihti dutijih ha yuka' dani', 'ulhna lhiloh hoonts'i, Sizi Gri ye 'ulhna unli. \p \v 23 Dahoolcho whe nanohonket, 'et huwa 'aw dune be 'ulhna oolhe' junih. \p \v 24 Sulhutsinke nts'en'a la daht'oh dune ahli whe Yak'usda 'utahanohanla, 'et whuz un'a za 'ooht'e' huba' hoont'oh. \s1 Mbe la 'aw dune k'us ts'eke t'elhnusze-un, 'enne bughun yatilhduk \p \v 25 'Et 'awet mbe la 'aw dune k'us ts'eke t'elhnusze-un, 'enne bughun nohbulh yatisduk. 'Enne bughun neMoodihti 'aw khuni stl'alhdi'al 'et hoonts'i neMoodihti sgha te'ninzun whe st'aninintan-un ooba tisdleh 'et huwa ndiz un'a nohbulh yatisduk. \p \v 26 Ndai la 'andit be dzoh nahdeh-i 'et whu la gha ts'e dune nts'en'a la 'uhint'oh la, 'et whuz un'a za 'uhoot'e' huba' hoont'oh nuszun. \p \v 27 Ts'eke ghu sinda de, ooch'a natandalh hukwa 'ont'en junih. 'Et soh ninya de, 'et de 'uyoon ha' nonzin junih. \p \v 28 'Et hoonts'i lhghu sahke de, 'aw lubeshi lhuhooloh. 'Ink'ez ts'eke 'aw dune t'elhnusze-un ki yut'i de, 'aw ooba lubeshi lhuhooloh. 'Et hoonts'i mbene la lhghu dilhts'ine, 'enne ndi yun k'ut dzoh notideh, 'ink'ez 'et whuch'a whuz un'a nohba hukwa' nuszun. \p \v 29 Sulhutsinke 'andit ts'ih'un un'a nohdutasnelh, ndet la nohts'u hoolts'ulh-un 'awet nilhdukw whe 'uhoont'oh. 'Inka njan whuts'un ndiz un'a dune uztileh whe 'uhoont'oh. Mbe la bu'at hoonine, 'enne hoonts'i bu'at hooloh k'un'a 'uhint'oh. \p \v 30 Mbene la 'uk'enudlehne, 'aw 'uk'elhnusdlene k'un'a 'uhint'oh. 'Et mbene la huhoont'i'ne, 'aw lhuhoot'i'ne k'un'a 'uhint'oh. 'Et mbene la hoonli ooketne, 'aw buch'e' lhiloh le'hint'oh. \p \v 31 'Ink'ez mbene la ndi yun k'ut whuch'e'-i, 'i huyut'i de, 'aw buch'e' lhiloh k'un'a 'uhint'oh. Ndi yun k'ut uzdilhts'i-un hukw'un'a gak whutaleh 'et huwa. \p \v 32 Howuni ahli-un, 'et whuch'a nohts'u hukwa' nuszun. Whunilh'en, mbe la soh nuyá-un, 'en neMoodihti be 'ut'en k'oh 'ink'ez nts'en'a la ba hootazoo', 'et za howu ni aztan. \p \v 33 'Et hoonts'i mbe la oo'at hoonli 'en nts'en'a la ndi yun k'ut uzdilhts'i-un hukw'un'a 'ink'ez du'at nts'en'a la ooba hootazoo' ninzun-un, 'et za howu ni aztan. \p \v 34 'Et mbene la ooki hoonli-un 'ink'ez 'aw dune t'enuszun-un bulh lhents'un un'a 'uhint'oh. Ndun 'aw dune t'enuszun-un neMoodihti 'en za ghun nuni nuzut. 'Et whe 'en duyust'e 'ink'ez dich'oh ooyughi bulh 'i cha lubeshi ooghu hooloh-un unli. 'Et mbe la ooki hoonli-un, 'en ndi yun k'ut uzdilhts'i-un hukw'un'a, 'ink'ez nts'en'a la ooki ba hootazoo', 'et za howu nuni nuzut. \p \v 35 'On 'un nohba hootazoo'-un, 'et huwa ndi khuni nohdusni. 'Aw k'oh nónust'i iloh whe' dusni. 'Et hoonts'i ndai nohnich'oh be tihzoo'-i 'ink'ez nts'en'a la 'aw whelhahtsaz whe nohdzi ndulcho 'i be neMoodihti oogha' dunulhya, 'et huwa ndi khuni nohdusni. \p \v 36 'Et 'aw dune t'enuszun-un ndun dune yulh ninta' tit'elh ninzun de, 'ink'ez 'awet k'éninyai whe 'uda' teninya whe 'unt'oh, 'et de whute lhghu hooke' huba' hoont'oh, 'aw lhuhóotsi'. \p \v 37 'Et hoonts'i mbe la dune dudzi dulcho-i be dant'oh whe dune tileh 'et t'eooninzun de, 'ink'ez 'et huwa 'aw 'at tit'elh hukwa lhe'ust'en whe dich'oh hukwa' ninzun hukw'un'a 'unt'oh de, 'et ndiz un'a dudzi be nahizya 'et whe soo' tit'elh. \p \v 38 'Et whe la mbe la 'at tit'elh-un 'et dúja de, 'et hoonzoo whe' hoont'oh. 'Ink'ez mbe la 'at lhít'el de, 'et 'on nus hootázoo'. \p \v 39 'Et Moses be 'udustl'us ndutni, “Mbe la ooki hoonli-un, 'et ooki 'awhuz khuna de, 'et 'ilhiz oole' lhulh uhoot'e' huba' hoont'oh. 'Et ooki dazsai de, mbe yuka' ninzun ghu natidalh, 'et whuz un'a 'oot'e', hukwa' ninzun de.” 'Et hoonts'i Yak'usda ooba 'alha' yint'oh-un, 'en za yughu nooda' huba' hoont'oh. \p \v 40 'Et hoonts'i nts'en'a la hoont'i' whe dant'oh de, whuz un'a za 'oot'e'. 'Et whuz un'a nahizusya. 'Ink'ez si cha Yak'usda dich'oh ooyughi ust'i nuszun. \c 8 \s1 Nohulhutsinke bugha te'noohzin \p \v 1 'Et 'awet ndi ndai la t'alh-i 'uk'eltsi gha t'aíh-i 'et huwun nohbulh yátisduk. Soo t'ets'onínzun be t'eoonudzun-i ts'ut'i 'ink'ez ndi be t'eoonudzun-i 'et whuloh te 'ududílti' neilh'i. 'Et hoonts'i be nek'etsi'-i, 'i be 'on nus Yak'usda ba ts'ilhtus neílh'i. \p \v 2 'Et mbe la ts'iyantsuk duba t'enaoonúdzun-un, 'en ndet la t'eóonózin huba' hoont'oh-un, 'et 'aw t'eóonúszun. \p \v 3 'Et hoonts'i mbene la Yak'usda k'entsi'ne, 'enne Yak'usda t'ebunínzun. \p \v 4 'Et 'awet ndi t'alh-i 'uk'eltsi gha t'aih-i uzti'ulh, 'i ghun nohbulh yatisduk. 'Et ndi yun k'ut nts'e la 'uk'eltsi 'unt'oh 'et hoonts'i 'ants'i unli 'i t'ets'onínzun. 'Ink'ez 'uyoo Yak'usda lhiloh, 'ilhoghun za Yak'usda unli. \p \v 5 Lhane 'et whuz un'a nduhútni, yak'uz ts'e yak'usda huldlai. 'Ink'ez 'alha 'uhoont'oh ndunne nduhutni yak'usda huldlai 'ink'ez moodihtine cha huldlai hutni. \p \v 6 'Et ndahútni 'et hoonts'i, wheni neba Yak'usda 'ilhoghun za unli, neBá 'en 'unt'oh. 'En za ts'iyaitsuk oots'u hayúkat whe' hoont'oh. 'En za ba ts'oot'en ha ndi yun k'ut uzdilhts'i. 'Ink'ez neMoodihti 'ilhoghun za unli, Sizi Gri 'en 'unt'oh. 'En gha la ts'e ts'iyaitsuk 'ulya, 'ink'ez wheni cha 'en gha za ts'ukhuna. \p \v 7 'Et hoonts'i 'aw ts'iyanne ndi be t'eoonudzun-i lhuhít'i'. 'Ink'ez 'andit whuts'un ndi t'alh-i 'uk'eltsi gha t'aih-i, 'i huya'alh whe nyoo 'uk'eltsi ooch'e' huninzun 'ink'ez 'awhuz buba 'alha 'uhoont'oh. 'Et huwa 'et ndi huya'alh 'et whe buyo ts'e oogha t'ets'oninzun-i\f + \fr 8:7 \ft Ndi khuni, ‘Neyo ts'e oogha t'ets'oninzun-i,’ 'i hoonli ts'ih'un un'a k'us tank'us un'a 'úhoont'oh-un, 'i gha t'ets'oninzun, ts'utni whe' ts'utni.\f* tetsun-i, 'i be ntsi' yulhtsi. \p \v 8 'Et hoonts'i 'ants'i t'alh-i 'aw 'i be Yak'usda nalh unzoone lhts'íloh. Ts'an'al de, 'et whe 'aw 'on nus soo zoo' ts'oole' ait'oh. 'Et 'aw lhts'i'ulh de, 'et whe 'aw 'on nus neba whutát'elh le lhe'ts'it'oh. \p \v 9 Nohnich'oh khahdli doo ka la ndai la khuni nohtl'aidan'ai-i, 'i gha la ndunne tetsunne tank'us hunoot'i. \p \v 10 Soo cho whunilh'en, nyun be t'eoonudzun-i 'int'i, 'ink'ez nyulhutsin cha buyo ts'e oogha t'ets'oninzun-i tetsun de, 'en 'uk'eltsi lugliz 'et higha hiya'aih-i 'et sinda whe nyunilh'en ndi t'alh-i 'uk'eltsi gha t'aih-i, 'i in'alh de, 'et 'alha lakw 'en cha whuz nilht'i ndi t'alh-i 'uk'eltsi gha t'aih-i 'uti'ulh eh? A, 'alha 'en cha whuz ntalht'i yuti'ulh wheni. \p \v 11 'Et 'inka nyulhutsin 'uk'eltsi ghun beni toh diz'ai-i tetsun-un unli, 'en be t'eoonudzun-i 'int'í-i, 'i be ninta' whutálh'elh, Christ yuba dazsai hoonts'i. \p \v 12 'Et nohulhutsinke nohni nohgha lubeshi 'uhulh'en de, buyo ts'e oogha t'ets'oninzun-i cha undólhdah la. 'Et whuz un'a za ndutiht'elh de, 'et de Christ 'en cha ooch'a lubeshi itálhchulh. \p \v 13 'Et huwa ndi t'alh-i huwa t'aih-i, 'i gha sulhutsin tank'us 'óoneh de, 'et de 'aw 'on 'at 'utsung óos'alh ait'oh, doo ka la si sgha sulhutsin tank'us 'óoneh. \c 9 \s1 Paul didutch'oh khunayalduk nts'en'a la Sizi Gri ba whel'a'-un unli \p \v 1 'Et 'alha lakw si whel'a'-un usdli? 'Et 'alha lakw ndai la Yak'usda ba 'utis'elh-i, 'i ts'iyawh stl'ahon'ai? 'Et 'alha lakw neMoodihti Sizi Gri us'en? 'Et 'alha lakw ndai 'ut'en neMoodihti 'en ba 'us'en-i, 'i be buba 'alha 'uhoont'ohne sahli'? 'Et ts'iyawh ts'ih'un 'alha 'uhoont'oh. \p \v 2 'Et 'onghohne buba whel'a'-un lhusdloh de, 'et hoonts'i 'alha nohni nohba whel'a'-un usdli. 'Ink'ez nts'en'a la ts'iyanne t'ehinozin si whel'a'-un 'ust'oh, 'et neMoodihti nohyudinda 'ink'ez 'et whe snutsi k'oh ts'e aht'oh. \p \v 3 'Et mbene la sch'az ditnine, 'enne 'et ndiz un'a 'ubudutasnelh, \p \v 4 'et 'alha lakw hukwa' uzninzun totsuk 'uzti'ulh 'ink'ez 'uztitnelh, 'et Yak'usda neba' hoonla? \p \v 5 'Ink'ez wheni cha eh neba' hoonla whe mbene la neulhtuske buts'utni hukwa' uzninzun de, 'enne hoonts'i bughu ts'ooda' huba' hoont'oh? 'Et 'onghunne whel'a'ne cha, neMoodihti bulhutsinke cha, 'ink'ez Cephas cha, 'enne cha bu'at hoonli. 'Et 'enne buk'un'a 'uts'oot'e' ha eh 'uneinla? \p \v 6 'Et k'us si 'ink'ez Barnabas 'aw wheni za eh nela be uztit'elh uzti'ulh huba? Nohba ts'ih'un 'uhoont'oh eh? 'Awundooh! \p \v 7 'Et mbe la salda unli whe ndai la ye ndunidzit-i dich'oh yuk'elha lhuhoolh'ih eh? K'us mbe la soo ha' nulhyeh-un, 'en ndai la hainulhyeh-i, 'i yuloh ti'ulh eh? K'us mbe la musdoos yughundli-un unli whe oolilet yuloh 'utnai eh? \p \v 8 'Et njan nohbulh yasduk-un dune k'un'a iloh 'unohdusni. Moses be 'udustl'us 'i k'un'a 'unohdusni. \p \v 9 'Et ndutni, “Ndet la musdoos dune tl'o mai' 'uzti'ulh wheni 'uyulh'en te, 'aw 'uti'ulh whuch'a 'enol'a' ait'oh,” ni. \p \v 10 Yak'usda musdoos dune yughu ni unli k'us wheni neba 'et ndi ts'iyawh utni eh? 'Et 'alha wheni neba ndi 'uk'uneyuzguz. 'Et whe la 'et mbe la haniyeh k'et 'et whulh ch'ul-un, 'ink'ez mbe la tl'o mai' oonuyin-un khun la whuloh buts'u natookat huninzun. \p \v 11 'Ink'ez wheni nohtoh Yak'usda ooghuni nohnat 'a'nule le'uja de, 'et de nohba hooncha eh whe nohts'un ndai la be uzdunidzit-i whuloh be neghohle' huba' hoont'oh? A, 'alha' hoont'oh. \p \v 12 'Et 'onghunne nohghunline, hoonli bughahle, di ha wheni negha lhe'zahloh? 'Et hoonts'i ndai la Yak'usda negha ooninla 'aw 'et whuz un'a ndulhts'it'el inle'. 'Et k'us ts'iyawh soo whulh ts'uzyin doo ka la khuni unzoo-i Christ ghun doo ka la ninta' ts'uholh'en. \p \v 13 'Aw t'eoonuzáhzun mbene la Lizwifne bulugliz whucho bez ts'e 'ut'enne, 'enne ndi lugliz whucho huwa t'aih-i hiloh oo'alh huba' hoont'oh. 'Ink'ez mbene la loodel nat 'ut'enne, 'enne ndi loodel k'ut huwa t'aih-i 'enne cha 'et whuz un'a za. \p \v 14 'Et whuz un'a mbene la khuni unzoo-i be yalhduk unline, ndai la hiye ndunidzit-i, ndi khuni unzoo-i, 'i gha 'i bugha iyunkat. 'Et whuz un'a neMoodihti nets'u hukwa' dani'. \p \v 15 'Et hoonts'i ndai la Yak'usda khuni 'et netl'aídan'ai-i, 'et 'i be nohdusni, 'et hoonts'i 'aw hoonli 'ants'et nohghu lhuschulh inle'. 'Ink'ez 'aw 'et whuz un'a iloh nohts'o k'elhe'usgus. Soo hoonust'i' whe nja duhoont'oh-un, 'et howu yasduk te, 'i 'ants'i hóle' hukwa lhe'nuszun. 'Et hoonts'i 'et ndudútisnelh de, 'et whutso unducha dasusai 'et de sich'oh 'on nus sba hootazoo'. \p \v 16 'Aw whe' duduzti' iloh whe ndi khuni unzoo-i be nohbulh yasduk. Ndi khuni stl'adílts'ut-i 'ants'i 'oh whuya ist'elh-un 'etsul oosdleh ait'oh. 'Et ndi khuni unzoo-i be yalhuzusduk de, dawhultsi'-un 'et whuch'a ootasdoh! \p \v 17 Ndi 'us'en-i, sdzi ndulcho 'i be 'us'en de, 'et de sba 'uk'elha whutaleh. 'Et hoonts'i ndi 'us'en oosdleh huba' hoont'oh de 'ink'ez 'et huwa 'us'en de, 'et de 'ants'i 'ut'en stl'alts'ut-i k'un'a 'us'en hukw'un'a 'uwhutat'elh. \p \v 18 'Et daja nuhzun? Di za sba k'elha tileh? Nohdutasnelh. Nts'oh tula ndi khuni unzoo-i Christ ghun, 'i be nohbulh yatisduk, 'aw 'uk'elha iloh be nohbulh yatisduk. Whel'a'-un 'ust'oh 'et huwa stl'ahóolts'ut whe ndi 'ut'en us'en-i ha nohni sba k'elha hoolhtselh huba' hoont'oh. 'Et hoonts'i 'aw ndulhusdoh. 'Et 'awet sghuni ulhchoot de, 'et 'awet sba k'elha whuzdli' whe 'uhoont'oh. \s1 Ts'iyanne ba 'ulhna na'duzúzsi, ni Paul \p \v 19 'Et 'aw 'ulhna lhusdloh 'et hoonts'i ts'iyanne ba 'ulhna na'duzuzsi. 'Et whe la 'on nus 'ultsukne uboosyih. \p \v 20 Lizwifne bulh 'ust'oh de, 'et Lizwif k'un'a na'duzuzsi, 'et tilah Lizwifne 'on nus lhane uboosyih. 'Ink'ez ndai la Moses be 'udustl'us yuk'une' 'ut'enne, 'enne buk'un'a 'ust'oh na'duzuzsi, 'et tilah ndunne 'on nus lhane uboosyih. \p \v 21 'Et mbene la Moses be 'udustl'us yuyit 'unt'ohne, 'enne buk'un'a 'ust'oh na'duzuzsi. 'Et tilah mbene la Moses be 'udustl'us yit 'unt'ohne, 'enne cha uboosyih. 'Et hoonts'i ndet la Yak'usda neba lhuhizye' 'et 'aw whuyit lhe'duzusni, et Christ ndet la neba 'utni-un hukw'un'a 'ust'oh 'et huwa. \p \v 22 'Ink'ez tetsunne toh 'ust'oh de, 'enne buk'un'a si cha tesun tileh, 'et whé tilah uboosyih. 'I be la whuch'a bósdeh. 'Et huwa njan 'et ndust'en-un niz de haoodanzut ndai la is'en-i 'et whe whulohne tilah uboosyih. \p \v 23 'Inka ndi khuni unzoo-i, 'i gha 'ust'en. 'Et de la ndai la unzoo-i negha ninla, 'i 'alhgoh la ts'ólhchoot. \s1 Whuch'a' tisdoh hukwa' nuszun, ni Paul \p \v 24 'Aw t'eoonuzuhzun mbe la lhghu natulwusne butoh 'ilhoghun za whuch'a 'alhdoh. Nohni cha 'et whuz un'a whuch'a nilhde-un k'un'a 'utihnelh. \p \v 25 Mbe la soo hoolhdzihne dich'oh khudli. 'Et lhghu natilwusne ndi whuch'a italhdoh-i 'utsi' tileh. 'Et hoonts'i wheni be whuch'a ts'otalhdoh-i 'aw 'utsi' oole' ait'oh. \p \v 26 'Et 'inka si cha whuz un'a ndoya uzgih. 'Ants'i 'oh whunilhchoh núzgaih iloh whe 'ust'en. 'Ink'ez ndai la be whesyaih-un, 'aw 'ants'i 'oh nuduzchus iloh whe 'ust'en. \p \v 27 Sich'oh syust'e be syaih 'et whe sk'une' tit'en. 'Et 'aw ndiz un'a ndulhuzust'en de, lhenyoone khuni unzoo-i be bubulh yasduk hoonts'i sich'oh sba dzoh naóodle' la. \c 10 \s1 Netsoda'ne, 'enne bugha whuts'odul'eh \p \v 1 'Et 'awet sulhutsinke njan netsoda'ne, 'enne bunats'odoolnoh hukwa lhe'nuszun. Soo kw'us yanyus ts'e 'unt'ohne, yatoo' toh lhuhúzdil. \p \v 2 'Et netsoda'ne kw'us 'ink'ez yatoo' 'i bulh ts'iyawh Moses ts'un too be' yinla. \p \v 3 Ts'iyawh ndai la t'alh-i yak'uz hainkat-i, 'i ndunne ts'iyawh huyan'al. \p \v 4 'Ink'ez ts'iyawh ndai la huyitnai' yak'uz ts'e hahuyanla 'i 'alhgoh huyitnai'. Ndi yak'uz whutse' 'i buwhusaínilts'ut, 'et huwa 'i oots'u hayíjul-i, 'i ts'iyawh 'alhgoh huyitnai'. 'Ink'ez ndi tse 'i Christ unli inle' 'unt'oh. \p \v 5 'Et hoonts'i k'us lhane Yak'usda ba 'aw lhe'hízoo'. 'Et huwa dune lhuhoot'ih-un ts'e buzi ndulcho whe núdist'ai suli'. \p \v 6 'Et ndi ts'iyawh oogha t'ets'oninzun-i neba suli' hukw'un'a 'uhooja. 'Et huwa la 'aw 'enne buk'un'a lubeshi uztilh'elh hukwa' uznoozin ait'oh. \p \v 7 'Ink'ez whulohne, 'enne buk'un'a 'uk'eltsi nohba 'alha 'oot'e' junih. 'Et whuz un'a 'uk'une'úsgus whe ndutni, “Dunene hudilhts'i, na'hit'al 'ink'ez 'uhitnai' cha' huja. 'Et 'awet do dindil 'ink'ez 'uk'enus hoontsi' k'un'a nahúwhulhya.” \p \v 8 'Enne buk'un'a ts'ekoo bulh lubeshi olhchoot junih! Whulohne 'et whuz un'a lubeshi 'uhinla. 'Et whu la gha ts'e 'ilhudzin 23,000ne 'et 'ultsukne yaidla. \p \v 9 'Enne buk'un'a Christ ts'oolhdzih le'ts'oot'en junih. Whulohne huyóolhdzai 'et huwa tl'ughus be higan. \p \v 10 'Ink'ez 'enne buk'un'a howu tádohtni tuzai junih! Whulohne 'et whuz un'a nduhuja 'et huwa mbe la musai 'ulhtsih-un ndunne howu tahúditni tuzaine, 'enne ts'iyawh gak hubulhtsi. \p \v 11 'Et ndi 'i ts'iyawh buba 'et 'úhooja 'i ts'iyawh ooghá t'ets'onozin ha ndóohooja, 'ink'ez neba 'uk'eyanguz whe wheni uneúlhni. Wheni 'uts'int'oh nts'en'a la ndi yun k'ut uzdilhts'i-un hukw'un'a, wheni neba 'awet whula toh suli'. \p \v 12 'Et huwa mbe la soo usyin unli-un na'dunúdzun-un, 'en soo cho howole' doo ka la naoolts'it. \p \v 13 'Et ndet whe la netsudule dunene ubóolhdzih, whuz un'a za nohni cha nohóolhdzai. 'Et hoonts'i Yak'usda 'aw nela dootnih ait'oh. Ndet whe la netsudule nohóolhdzih, 'et dáwhultsuk ulhtus-i be whulh áhyin, 'et za Yak'usda ba soo' whutat'elh. 'Et nohóolhdzih de, 'et de whuz un'a whuch'a natihdulh whuz un'a Yak'usda nohba' whutilelh. \s1 'Uk'eltsi ts'u teni' noolhdzin junih \p \v 14 'Inka ook'esi'ne, ndi 'uk'eltsi nohba 'alha' 'unt'oh-i, 'i ooch'a ne'ooht'en huba' hoont'oh. \p \v 15 Whunihne k'un'a ahli 'et huwa diz un'a nohbulh yasduk. 'Inka njan huwun nohbulh yasduk-un nohnihch'oh soo cho ts'ih'un neóonah'aih 'ink'ez 'et whe nohnich'oh soo ts'ih'un neóonah'aih. \p \v 16 Et ndi lubot 'i be musi ts'utni, 'et 'alha Christ duzkai' bulh úts'int'oh nuhzún eh? A! 'Ink'ez ndi lhes lhts'e uzdanyuz 'et 'alha Christ ooyust'e bulh 'uts'int'oh nuhzun eh? A! \p \v 17 'Et huwa daltsukne ts'inli, 'et hoonts'i ndi lhes 'ilho za 'uts'int'oh 'ink'ez ndi yust'e 'ilho za unli. Ndi lhes 'ilho wheni ts'iyawh bulh uts'int'oh 'et huwa. \p \v 18 Israel oodune'ne k'oh ts'e t'eóonúhzun eh? Soo cho whunulh'en, mbe la loodel gha t'aih-i huyan'alne, 'enne ndi loodel bulh 'úhint'oh. \p \v 19 Daja dusni 'et t'eóonúhzun eh? Daja nuhzun? 'Uk'eltsi hoonli 'unt'oh eh? K'us 'uk'eltsi gha t'aih-i, 'i cha eh hoonli unli? 'Awundooh! \p \v 20 'Et 'udun yun k'ut whut'enne ndai la 'uk'eltsi gha huya'aih-i, 'i ntsi'ne nududehne, 'enne buts'u hitoolhdilh 'aw Yak'usda ts'un iloh. 'Ink'ez nohni ntsi'ne nududehne bulh 'utiht'elh nohba hukwa lhe'núszun 'et huwa. \p \v 21 NeMoodihti oolubot 'ink'ez ntsi'ne nududehne bulubot bulh 'aw lhtats'ootnai' aít'oh. 'Et neMoodihti ooludab 'ink'ez cha ntsi'ne nududehne buludab 'aw nankilt'oh ook'ut 'uts'oo'alh huba lhe'hóot'oh. 'Aw whuz un'a 'uhóneh aít'oh! \p \v 22 'Et neMoodihti 'óotálnih uztilhtselh eh? 'Aw 'et duts'óot'en huba lhe'hóot'oh. 'En ba nus ts'ilhtus nahzun eh? 'Awundooh! \s1 Nts'en'a la Yak'usda whe dulhti'-un, 'et whuz un'a dune oohle' huba' hoont'oh \p \v 23 'Et 'aw hoonliyaz whuch'a nusjoot-un hooloh, 'et hoonts'i whulukhun sba lhuhóozoo'. Hoonliyaz whuch'a nusjoot-un hooloh, 'et hoonts'i whulukhun ndutist'elh de 'aw dune whe bula 'e'whudóneh ait'oh. \p \v 24 'Et huwa ndet la wheni za neba unzoo-i, 'i ha' ts'oot'en aít'oh. 'Uyoonne ba unzoo-i, 'i za ha' ts'oot'en. \p \v 25 'Et ndai la 'ilhunaoodulhne huye 'óoket-i, 'i ts'iyawh ah'alh whe 'unt'oh. 'Ink'ez nohyo ts'e oogha t'ets'oninzun-i hoonts'i, ooka' oodolhkut junih. \p \v 26 Ndi yun k'ut 'ink'ez ndai la hoonli-i, 'i ts'iyawh neMoodihti 'en ooch'e' 'et huwa. \p \v 27 'Et ooba 'alha lhe'hoot'ohne, 'enne ndet la nohghu nuhúzya 'ink'ez whuz tanyalh de, ndai nohbut néhininla-i, 'i ooh'alh 'ink'ez nohyo ts'e oogha t'ets'oninzun-i hoonts'i ooka' oodolhkut junih. \p \v 28 'Et hoonts'i dune nohdutánelh, “Ndi 'uk'eltsi gha t'aih-i 'unt'oh,” 'et de 'aw lhuzooh'al. Mbe la nohdutánelh-un 'ink'ez ooyo ts'e oogha t'ets'oninzun-i 'et huwa 'et la 'aw lhuzooh'al. 'Et hoonts'i ndi yun k'ut 'ink'ez ndai la hoonli-i, 'i ts'iyawh neMoodihti 'en ooch'e' 'unt'oh. \p \v 29 Ndi neyo ts'e oogha t'ets'oninzun-i ooghu yasduk-un, 'aw nohni nohyo ts'e oogha t'ets'oninzun-i, 'et iloh howu yasduk. Ndun ooyo ts'e oogha t'ets'oninzun-i, 'i ghu yasduk whe' dusni. 'Et di ha 'uyoon ooyo ts'e oogha t'ets'oninzun-i, 'i be 'aw hoonli whe whuch'a nusjoot-un, nts'en'a 'uyoonne beni tidiz'ai 'i sba nahutiyelh? \p \v 30 'Et t'alh-i ha musi dusni whe us'al 'et hoonts'i sghu yahalhduk. 'Et di ha sghu yahalhduk musi dusni 'et hoonts'i? \p \v 31 'Et 'inka ndet la ah'alh totsuk, 'ink'ez ahtnai-i de cha, k'us nts'oh daht'en 'i cha, 'et ts'iyawh 'i be 'et nts'en'a la Yak'usda whé dulhti'-un, 'et whuz un'a za dune oohle' huba' hoont'oh. \p \v 32 'Et huwa Lizwifne cha, 'ink'ez 'udun yun k'ut whut'enne cha, 'ink'ez Yak'usda ba 'ilhunaoodúlhne, 'enne cha, mbene hinli hoonts'i, 'et hoonliyaz 'óohneh buba dzoh junih. \p \v 33 Si cha whuz un'a 'et ts'iyanne ts'un ooszoo' hukwa 'ust'en. Sich'oh hootást'e' hukwa lhe'zust'en. K'us ndet la ts'iyanne ba hoonzoo 'oh túne' 'ust'en, 'et huwa 'enne tilah hudoojih. \c 11 \p \v 1 Nts'en'a la Christ k'un'a 'ust'oh, 'et nohni cha si sk'un'a 'ooht'e'. \s1 Netsi k'e'uzbal-i whe tenazdudli huwun \p \v 2 'Et 'awet sulhutsinke nja dudusni soo iht'en. Ts'iyantsuk whe snalhnih. 'Et whunohodus'eh-un ts'iyawh hoohtun. \p \v 3 Njan t'ewhuntihzin hukwa' nuszun, Christ 'en za dunene ts'iyawh an ndo 'unt'oh. Dunene, 'enne za ts'ekoo an ndo 'úhint'oh. 'Ink'ez Yak'usda 'en za Christ an ndo 'unt'oh. \p \v 4 'Et mbe la dunene ootsi k'e'uzbal whe tenadudli 'ink'ez k'us nus hoo'en de, 'et de mbe la dunene an ndo 'unt'oh-un, 'en yooya yutilhtselh. \p \v 5 'Et mbe la ts'eke ootsi k'ulhe'ibal whe tenadudli 'ink'ez k'us nus hoo'en de, 'et de mbe la ts'eke an ndo 'unt'oh-un, 'en yooya yutilhtselh. 'Ants'i ootsigha' hooloh le'tit'elh 'et huwa. \p \v 6 'Et 'aw dutsi k'et tilhbal hukwa lhe'nizun de, 'et dutsi dulcho nahinoozo. 'Et hoonts'i hukwaya unli ootsigha' dunene k'un'a hananit'az k'us hananidzo de, 'et de dutsi k'e'oolhbal huba' hoont'oh. \p \v 7 'Et 'alha dunene, 'enne Yak'usda k'eguz-i k'un'a 'uhint'oh, 'ink'ez ye dizti'-i k'un'a 'uhint'oh. 'Et huwa dutsi k'e'oolhbal ait'oh. 'Et ts'ekoo 'enne dune huye dizti'ne 'uhint'oh. \p \v 8 Dune, 'en 'aw ts'eke ts'u halhizulh, 'et ts'eke 'en dune ts'u hainzut 'et huwa. \p \v 9 'Ink'ez Yak'usda dune 'aw ts'eke ba lhe'yilel, 'et ts'eke 'en dune ba 'uyinla. \p \v 10 'Et huwa ndunne Lizasne, 'enne bula toh ts'e ndet la ts'ekoo buba' hoonla-un 'i butsi k'eoobal huba' hoont'oh. \p \v 11 'Ink'ez neMoodihti ooch'e'ne 'uts'int'oh. 'Et huwa dunene, 'enne ts'ekoo yit 'uhoot'e' ait'oh, 'ink'ez ts'ekoo 'enne dunene yit 'uhoot'e' ait'oh. \p \v 12 'Et ts'eke dune ts'u hainzut 'ink'ez dune ts'eke gha whuzdli', 'ink'ez ts'iyawh Yak'usda ts'u hainde-i, 'i 'unt'oh. \p \v 13 Nohnich'oh ts'ih'un un'a whe duba nahutihdeh. 'Et mbe la ts'ekoo unline tenahududli de 'aw dutsi k'ulhehilhbal de, 'et nohba ts'ih'un 'uhoont'oh eh? 'Et nohba dahoont'oh? \p \v 14 Njan ndet za whuts'odil'e' ndi yun k'ut? Soo cho whunulh'en, dune ootsigha' dinyiz de, 'et ooba hukwaya hoonli whe' hoont'oh. \p \v 15 'Et hoonts'i ts'eke ootsigha' dinyiz de, 'et whe 'en ba hoonzoo, ootsigha' dinyiz-un, 'et ooghá whunt'ai ootsi k'e'uzbal le'oot'e' ha. \p \v 16 'Et mbe la njan whudulhyoh 'udutinelh hukwa' ninzun de, 'et ndiz un'a za nja dudusni, 'et diz whuz un'a za neba' hoont'oh whe' hoont'oh. Wheni cha 'ink'ez yun k'ut dune ts'iyawh mbene la Yak'usda unidulhne 'ilhunahodulh totsuk. \s1 NeMoodihti hulhgha na'ut'alh-un huba \p \v 17 'Et 'awet ndi be bunohodus'eh-i ulhtus whe be nohbulh yasduk. Ts'iyawh 'ilhunaoozahdil de, 'aw soo 'áht'en lhduzusni. 'Et 'ats'un un'a aht'en nohdusni. \p \v 18 'Udechoo khuni dusts'o-i ndet la Yak'usda ba 'ilhunaoohdulh totsuk, ndet la 'ilhunaoohdulh te, 'et hoonts'i whulohne nohtoh lhdulhyoh 'udahni, 'et whulh údusts'o. 'Ink'ez sba 'alha' hoont'oh. \p \v 19 'Et nohtoh lhelhts'un un'a didohne hinli 'et whuz un'a 'et dótanelh. 'Et whe la mbene nohtoh Yak'usda ba unzoone, 'enne ts'iyanne t'ebuntizeh whe' hoont'oh. \p \v 20 'Et huwa ndet la 'ilhunaoozahdil whe 'et hulhgha neMoodihti na'ut'alh-un huba, 'aw 'et huba iloh whusahdil. \p \v 21 Lhe'ahja nohnich'oh 'onghohne butso hulhgha t'alh-i ah'al. 'Et huwa whulohne buye'ilts'ul 'ink'ez whulohne tahanísnai'. \p \v 22 'Aw yoh lhuwhaht'i utih'ulh k'us tatihtnelh whuba whe aht'en? K'us ndi Yak'usda ba 'ilhunaoohdulh te 'ants'i nohba hoonli eh? 'Ink'ez mbe la hoonliyaz lhit'ih-un be yooya ubutalhtselh. Daja uncha nohdosni'? Soo 'aht'en nohdusni eh? Gak! 'Aw soo 'aht'en lhduzusni. \s1 NeMoodihti whusanatidalh whuts'un, ndi lhes ts'oo'alh 'ink'ez ndi lubot be ts'ootnai', 'et whuz un'a neba dazsai-un oonaztilnih \p \v 23 'Et neMoodihti khuni stl'adan'ai 'ink'ez 'i 'unt'oh nohtl'as'ai whe ndutni, neMoodihti Sizi Gri 'ulhdzis da' ndet da' butl'a ihitilhtelh whutso, 'et lhes yilhchoot. \p \v 24 'Udechoo musi ni 'ink'ez lhts'edanyuz. 'Et ndubulhni, “Ndi lhes ulhchoot 'ink'ez ah'alh. Ndi syust'e 'unt'oh. 'I nohni nohba lhts'ehidanyuz. 'Et ndulh'en whe snalhnih.” \p \v 25 'Ink'ez ndi lubot 'et whuz un'a za 'uja. 'Uhan'al hukw'elh'az ubudani', “Ndi lubot 'i 'andidi khuni nohba lhadúsdla-i, 'i 'unt'oh. Suzkai' gha nohba usdla. 'Et ahnai totsuk, 'et ndaht'en whe snalhnih.” \p \v 26 'Inka ndi lhes tih'ulh 'ink'ez ndi lubot tihnelh de, 'et 'ahoolhyiz 'et ndutilh'elh totsuk, neMoodihti whusanatidalh whuts'un 'et za ndólh'en. 'Et 'i be neba dazsai-un whubuznoolhtun. \s1 Sizi neba dazsai-un oonaztilnih whutso, na'uzdunool'en, 'awhuz tilah lubeshi bulh 'uts'int'oh \p \v 27 'Et huwa mbe la ndi lhes yuti'ulh 'ink'ez neMoodihti oolubot yutitnelh whe hiba soo lhe'hildzoo' whe huyilhchoot de, 'en nduja de, neMoodihti ooyust'e 'ink'ez buzkai' bulh 'i gha lubeshi ilhchoot. \p \v 28 'Et dune dich'oh na'dunul'en 'et hukw'elh'az ndi lhes huyoo'alh 'ink'ez ndi lubot huyootnai'. \p \v 29 'Et mbe la yuba 'ants'i whe ndi yu'alh 'ink'ez yutnai' de, 'et Yak'usda yuba nahutiyeh, 'et dich'oh khanáwhunt'ai. Dich'oh 'aw ts'ih'un un'a whe neMoodihti ooyust'e ghun t'ewhunúszun 'et huwa. \p \v 30 'Et huwa la lhane nohtoh tehutsun suli', whulohne hunduda cha suli', 'ink'ez lhane 'ilhiz nahunistez.\f + \fr 11:30 \ft Ndi nahunistez ni-un, 'et yahadla ni whe 'utni.\f* \p \v 31 'Et huwa t'ena'uzdunudzun whe whenich'oh na'uzdunool'en de, 'et de neMoodihti 'aw neba nahooyeh ait'oh. \p \v 32 'Ink'ez neMoodihti neba nahuyeh de, 'et neoolhtsas. 'Et whe la 'aw ndi yun k'ut whudune'ne bubulh neba nahoodeh ait'oh. \p \v 33 'Et huwa sulhutsinke, nkede la utih'ulh huba 'ilhunaoohdulh te, lhba sulh'i. \p \v 34 Mbene la ooye'ilts'ulne duyoh ts'e 'uhoo'alh. 'Et whe la nkede la 'ilhunaoohdulh de, 'aw nohba nahoodeh ait'oh. 'Ink'ez 'udun cha whunohodutis'eh-un ndet la nohts'óozusya de, 'et ts'iyawh ts'ih'un un'a nohba neootas'alh. \c 12 \s1 Lhenyoo negankat-i 'et hoonts'i 'ilhoghun za Ndoni 'en za ts'iyawh negha yúle \p \v 1 'Et 'awet sulhutsinke dant'oh-i Ndoni negha yú'aih, 'i neghalts'ulh, 'i ghun 'et cha t'eóonóhzin nohba hukwa' nuszun. \p \v 2 T'eóonúhzun ooba 'alha' hoont'ohne lháhloh inle'. 'Et huwa nts'en'a la ndi yun k'ut dalhts'i' hukw'un'a, 'et ndi 'uk'eltsi yalhúlhduk-i ook'oh ts'e ook'úne' aht'en ínle'. \p \v 3 'Et huwa noheni taóodutalts'ulh hukwa' nuszun. Soo cho whunulh'en, 'aw 'ilhoghun dune Yak'usda ooyughi gha Sizi Gri 'en untsi' dooni' ait'oh. 'Et whuz un'a 'aw dúzdooni' aít'oh whe' hoont'oh. 'Ink'ez Ndoni 'en gha za ts'utni Sizi Gri 'en neMoodihti ts'ilh'i. \p \v 4 'Et 'awet lhenyoo neghankat-i 'et hoonts'i 'ilhoghun za Ndoni 'en za ts'iyawh negha yúle. \p \v 5 'Et lhat-un whe neMoodihti ooba ne'ts'ut'en. \p \v 6 Lhat-un whe Yak'usda ba' ts'oot'en huba' hoont'oh 'ink'ez 'en Yak'usda za ts'iyawh ye 'út'en lhaídulh'ih. \p \v 7 'Et ts'iyawh 'ilho whe Ndoni be hóodiltsih le'hoont'oh whe wheni ts'iyawh neba hoonzoo tileh. \p \v 8 'Et 'ilhoghun dune, 'en Ndoni gha khuni be ts'uwhunih-i, 'i yugha nín'ai. 'Et 'uyoon dune cha whuz un'a za Ndoni 'en za khuni be t'eoonudzun-i yugha óonin'ai. \p \v 9 'Et 'uyoon cha Ndoni 'en za be 'alha' hoont'oh-i yugha nínla 'ink'ez doo cha 'uyoon, 'en cha Ndoni 'en za ulhtus-i whe dune soo na'ulh'en-un, 'et yugha óoninai. \p \v 10 'Et doo cha 'uyoon 'en ulhtus-i be huwa 'ít'en tuné' tit'en 'et yutl'ahón'ai. 'Et doo cha 'uyoon buba nus hóo'en 'et yugha óonin'ai. 'Et doo cha 'uyoon 'et nahootá'alh nts'en'a la buyughi lhelhts'un un'a 'unt'oh 'et yugha óonin'ai. 'Et doo cha 'uyoon lhelhts'un un'a yahatilhduk-un yutl'ahón'ai. 'Et 'uyoon doo cha lhelhts'un un'a yahalhduk-un, 'et t'ewhuntázin 'et yutl'ahón'ai. \p \v 11 'Ink'ez ndi ndunt'oh-i ts'iyawh 'ilho Ndoni za nts'en'a la hukwa' ninzun k'un'a, 'et whuz un'a buba lhk'éhónla. 'Ink'ez 'andit ndet la butaoonínla 'ilho Ndoni 'i be za 'uwhut'en. \s1 Christ ooyust'e lhai unli, 'et hoonts'i 'ilho za unli \p \v 12 Ndiz un'a njan dúhoont'oh, dune yust'e 'ilho za unli. Neyust'e lhat-un wheni 'ulya whe 'unt'oh, 'et hoonts'i 'ilho za unli. Christ 'en cha 'et whuz un'a ndunt'oh. \p \v 13 'Ink'ez 'ilho Ndoni 'en gha wheni ts'iyawh too be' ts'ulya whe 'ilho yust'e ts'uzdli'. 'Et Lizwifne ts'inli, k'us 'udun yun k'ut whut'enne ts'inli, k'us 'ulhnane ts'inli, k'us oola naditnine ts'inli, nts'oh dant'ohne ts'inli hoonts'i 'ilho Ndoni 'i gha ts'iyawh ts'itnai' neyulhtsi. \p \v 14 Neyust'e 'ilho za unli 'et hoonts'i lhat-un wheni 'ulya whe 'unt'oh. \p \v 15 Nulh'en dune ke 'i utni, “'Aw úla lhusdloh, 'et huwa yust'e ooch'e' lhe'ust'oh.” 'Et whuz un'a yalhduk de, 'et ndi yust'e ooch'e' lhiloh eh? 'Awundooh! \p \v 16 'Ink'ez dune dzo 'i utni, “'Aw 'una lhusdloh, 'et huwa yust'e ooch'e' lhe'ust'oh.” 'Et whuz un'a yalhduk de, 'et ndi yust'e ooch'e' lhiloh eh? 'Awundooh! \p \v 17 'Et dune yust'e ts'iyawh 'una unli de, 'et de nts'en'a suba hoonliyaz dóts'o? K'us yust'e ts'iyawh 'udzo unli de, 'et de nts'en'a suba hoonliyaz 'oolhtsun? 'Aw 'uhót'e' ait'oh! \p \v 18 'Et 'inka Yak'usda neyust'e lhat-un wheni 'ulya yulhtsi, 'et whuz un'a hukwa' ninzun 'inka 'et dúyinla. \p \v 19 Nts'en'a suba 'ilho za oole'? 'Et 'úja de, 'et nts'en'a suba yust'e oole'? 'Aw 'uhót'e' ait'oh! \p \v 20 'Et whe la yust'e lhat-un wheni 'ulya unli 'et hoonts'i 'ilho za unli. \p \v 21 'Ink'ez 'una 'ula, “'Aw nka' nooszin aít'oh,” dooní' ait'oh. 'Ink'ez cha 'utsi 'uke, “'Aw nka' nooszin aít'oh,” dooni' ait'oh. \p \v 22 'Et k'us ndi yust'e whuloh tube tetsun unli uzninzun 'et hoonts'i 'i ooyit 'aw 'uts'oot'e' aít'oh. \p \v 23 'Ink'ez ndi yust'e whuloh ndai la 'aw lhdíti' uzninzun, 'i 'unt'oh 'on nus unzoo 'ink'ez sóo ne'ts'oolh'en huba' hoont'oh. 'Ink'ez ndi yust'e whuloh ndet la 'aw dune nalhts'et huba lhe'hóozoo' 'i 'unt'oh 'uk'enus sóo ne'ool'en huba' hoont'oh. \p \v 24 Ndet la 'uyust'e soo ot'en de, 'awet soo 'únt'oh. 'Et hoonts'i Yak'usda ts'iyawh lhkayánla. 'Et whe la ndai la yust'e whuloh ootoh huyooloh-i, 'i ba 'on nus ooba idízti' k'un'a 'uyínla. \p \v 25 'Et diz un'a yust'e 'aw lhk'eookat aít'oh. 'Et hoonts'i ndai la yust'e whuloh ts'iyawh lhgha hudli. \p \v 26 'Et yust'e whuloh 'ilho hoonts'i dzoh nuzut de, ts'iyawh 'alhgoh dzoh nuhudeh. 'Et 'ilho yust'e whuloh hidílhti' de, ts'iyawh 'alhgoh lhba huhóont'i'. \p \v 27 'Et whuz un'a za nohni cha Christ ooyust'e aht'oh. 'Ilhone ahli whe 'i yust'e whuloh aht'oh. \p \v 28 'Et huwa 'ilhunaoodulhne butoh, Yak'usda dich'oh 'utahábanla whe whél'a'ne, 'enne 'udechoo nébuninla. 'Et nus hoo'enne whulh nat-un nébuninla. 'Et dune hodulh'ehne whulh tat-un nébuninla. 'Et 'on 'at-un huwa 'ít'en túne' 'ut'enne nébuninla. 'Et 'on 'at-un butl'a hón'ai whe dune soo na'bulh'enne nébuninla. 'Et 'on 'at-un 'uyoonne la 'ut'enne nébuninla. 'Et 'on 'at-un dune moodihne nébuninla, 'ink'ez whulohne lhelh ts'un un'a yahalhduk nébuninla. \p \v 29 'Et wheni ts'iyawh eh whél'a'ne ts'inli? Wheni ts'iyawh eh nus hoo'enne ts'inli? 'Et wheni ts'iyawh eh dune hodulh'ehne ts'inli? Wheni ts'iyawh eh huwa 'ít'en túne' uztit'elh? \p \v 30 'Et wheni ts'iyawh eh netl'ahóolts'ut dune soo ná'ts'ulh'en? Wheni ts'iyawh eh lhelh ts'un un'a yaztilhduk? Wheni ts'iyawh eh lhelh yoo khuni t'eznuzih netl'ahóolts'ut? 'Awundooh! \p \v 31 'Et ndi 'uk'enus uzoo'-i negha nt'ai-i soo cho hukwa' nuhzun, 'ink'ez 'on nus hoonzoo-un, 'et whunóhuntistun. \c 13 \s1 Be nék'ets'intsi'-i, 'i 'uk'enus dizti' whe' hoont'oh \p \v 1 'Et dune bughuni hiye yalhduk-i 'ink'ez lizasne hiye yalhduk-i cha, 'et whuz un'a ts'iyawh be yasduk, 'et hoonts'i be nék'ets'intsi' lhúst'ih de, 'et de luglos cho 'ink'ez luglosyaz 'ants'i 'alhgoh lhendunuts'o le'dutisnelh. \p \v 2 'Et dune buba nus hoos'en de, 'ink'ez buba whé' hoont'oh hooyoh-un ts'iyawh t'eóonúszun de, 'ink'ez khuni be t'eóonudzun-i 'et cha t'eooniszin de, 'ink'ez ts'iyawh be 'alha' hoont'oh-i 'ust'i de whe dzulh hoonts'i 'udun netís'alh de, whuz un'a 'et dust'oh whe be nék'ets'intsi'-i lhúst'ih de, 'et de 'aw hoonli lhúsloh. \p \v 3 Ndai la ook'e dune ts'inli ts'iyawh howa núsdla de, 'ink'ez syust'e cha duták'un whuba butl'a yísti, 'ink'ez be nék'ets'intsi'-i ooyit 'ust'oh de, 'et de 'aw sba k'elha hole' aít'oh. \p \v 4 Ndi be nék'ets'intsi'-i, 'i gha hoonli talhódini. 'I gha nedzi unzoo hukw'un'a 'uts'int'oh. 'I gha 'aw howu lhe'ts'oolhni 'ink'ez 'aw dune 'uzdudil'i whe yalhts'ulhduk cha, 'ink'ez 'aw ts'incha nalhe'uzdudíl'i. \p \v 5 Ndi be nék'ets'intsi'-i, 'i gha 'aw 'uyoonne hoontsi' k'un'a bubulh úts'oot'e' ait'oh. 'Aw whenich'oh hukwa' uzninzun te né'ts'oot'en aít'oh. 'I gha 'aw 'a cho ts'onólch'e aít'oh 'ink'ez 'aw hoontsi'-un huwun nuní uznoozut aít'oh. \p \v 6 'I gha ndai la 'aw ts'ih'un un'a lhe'ít'oh de, 'aw ts'uhót'e' aít'oh. 'Et hoonts'i ndai la khuni 'alha' 'unt'oh-i, 'i be ts'uhóont'i'. \p \v 7 Ndi be nék'ets'intsi'-i, 'i gha 'aw whe 'etsul uts'ooneh aít'oh. Ts'iyan tsuk neba 'alha' hoont'oh. Nts'oh dáhoont'oh whe hukwa ts'e ts'úhooli, 'ink'ez 'et ts'iyan tsuk whúlh ts'úzyin. \p \v 8 Ndi be nék'ets'intsi'-i 'aw oolatoh hooloh. 'Et hoonts'i ndi be nus t'eoonudzun-i 'et 'etsul 'uwhutánelh. 'Et lhents'un un'a yaduk-un, 'et cha gak whutaleh. 'Ink'ez ndi be t'eóonudzun-i, 'i cha 'etsul 'utinelh. \p \v 9 'Andit ndi be t'eóonudzun-i whuloh za ts'ut'i 'ink'ez ndi be nus t'eoonudzun-i, 'i cha whuloh za ts'ut'i 'et huwa. \p \v 10 'Et hoonts'i 'oh de oola toh tileh de, nkede la whusahóolts'ut de, 'et de ndet la whuloh za unli-i, 'i ts'iyawh 'etsul 'uwhutánelh. \p \v 11 'Et ts'oodun usdli da', 'et ts'oodun k'un'a yasduk, ts'oodun k'un'a nuní nuszut, 'ink'ez ts'oodun k'un'a lhtahawhúsdle. 'Et 'awet dune susdli', 'et ndai la be ts'oodunne k'úne' zust'en-un, ts'iyawh 'udun neóonusdla. \p \v 12 'Et whuz un'a za be ná'uzdunul'en 'utsi'-i, na'dunuz'en lé'ust'oh. 'Et 'awet whusahoolts'ut de, 'et whuzis'en-un, 'et soo ts'ih'un nts'en'a la ts'unul'en, 'et whuz un'a ts'uhoo'en suli'. 'Et 'awet whulukhun za t'eóonúszun 'et hoonts'i ndet la whusahoolts'ut de, 'et de nts'en'a la Yak'usda t'esunínzun, 'et si cha whuz un'a za ts'iyantsuk t'ewhuntiszeh. \p \v 13 'Et 'awet ndi tawh whúdidoh-un, be 'alha' hoont'oh-i, be hukwa' tse hóodli-i, 'ink'ez be nék'ets'intsi'-i 'et ta whult'oh 'awhuz 'et njan whuzdla. 'Ink'ez 'uk'enus dízti'-i, 'i bé lhk'ets'utsi'-i, 'i 'unt'oh. \c 14 \s1 Bé nus hoot'en-i, 'i 'uk'enus ooka' noohzin huba' hoont'oh \p \v 1 'Et 'awet ndi be nék'etsintsi'-i, 'i za soo cho ts'u náht'i. 'Ink'ez ndai la Ndoni negha íninla-i, 'i soo cho ooka' noohzin. 'Et ndi be nus hoot'en-i, 'i 'uk'enus ooka' noohzin huba' hoont'oh. \p \v 2 'Et mbe la lhelhyoo khuni be yalhduk-un, 'en Yak'usda ts'un yálhduk, 'aw dune ts'un yalhduk iloh whe utni, daja ni-un 'aw dune t'ehonúszun 'et huwa. 'Ants'i buba whe' hoont'oh hooyoh-un, duyughi gha yálhduk 'et huwa. \p \v 3 'Et hoonts'i buba nus hoo'en-un, 'en dune ts'un yalhduk. 'Et whe la 'on nus Yak'usda ba hilhtus oole', budziyo hoolhtus lheh, 'ink'ez budzi do óot'e' ha. \p \v 4 'Et lhelhts'un un'a khuni be yalhduk-un, dich'oh 'on nus Yak'usda ba ulhtus na'dudulhtsi. 'Et hoonts'i ndun nus hoo'en-un, 'en ndunne 'ilhunaoodulhne 'on nus Yak'usda ba hilhtus hoole' ubulhtsi. \p \v 5 Ts'iyawh unducha lhelhts'un un'a khuni be yalhduk 'et hoonts'i nus hoo'enne oohle' 'et 'on nus nohba hukwa' nuszun. Mbe la nus hoo'en-un, 'en nohni nohba lhelhts'un un'a yalhduk-un anus ncha whe 'unt'oh. Mbe la lhelhts'un un'a khuni be yalhduk-un, ndet 'uwhúlhni 'aw t'ets'onuszun. 'Et nts'en'a la daja ni t'eooniszin de, 'et de za ts'ih'un un'a daja ni t'ets'ontizeh. 'Et whe la 'ilhunaoodulhne Yak'usda ba hilhtus hútile. \s1 Mbe lhelhts'un un'a khuni be yalhduk-un, 'et 'uyoo khuni ye yátilhduk-i daja ni whe 'utni t'einoozeh 'et huba soo cho tenadoodli \p \v 6 'Et 'awet sulhutsinke nohghu nusya de lhelhts'un un'a be yaduk-i be nohbulh yásduk de, 'et de nts'en'a suba nohba hózoo'? 'Et hoonts'i ndai la nohba whe 'útni hooyoh-i, k'us be t'eóonudzun-i, k'us bé nus hoot'en, k'us be whúnohts'odulh'eh-i, 'et whuz un'a nohbulh yasduk de, 'aw 'et de za nohba hootázoo'. \p \v 7 Ndai la nulhúkhusna-i 'ants'i ndai la oolaz dunul'ai whe be ts'ujun-i k'us 'ult'o-i, 'i bé' dists'ai 'ink'ez 'ilhoh k'un'a za dusts'o de, 'et nts'en'a suba shun t'eznoozeh? \p \v 8 'Ink'ez be ts'ujun huye jih-i 'uts'un un'a bé' dists'ai de, 'et de nts'en'a suba lhutiganne lhahádootneh eh? \p \v 9 Nohni cha 'et whuz un'a za lhents'un un'a yalhduk de, 'et nts'en'a suba daja dahni-un t'ets'onoozeh? 'Ants'i taza-i k'uz yalhduk le'dutihnelh. \p \v 10 'Et lhat-un ndi yun k'ut lhelhts'un un'a khuni be yats'ulhduk. 'I ts'iyawh 'ilho whe hoonli-unyaz 'uwhúlhni. \p \v 11 'Et huwa daja ni 'aw t'eóonuzúszun de, 'et de mbe la lhelhts'un un'a khuni be yalhduk-un, 'en lhendowh didowh-un sba le'hoont'oh 'ink'ez si cha lhelhdowh didowh-un ooba lé'ust'oh. \p \v 12 'Et whuz un'a nohni ndai la Ndoni negha óonin'ai-un soo cho ooka' nahzun 'ilhunaoodulhne hilhtus huboolhtselh ha. 'Et huwa ndet la Ndoni ts'un 'uk'enus nohba hootázoo'-un, 'i soo ts'ih'un ooka' nahzun. 'Et whuz un'a 'ooht'e' huba' hoont'oh. \p \v 13 Njan howa mbe lhelhts'un un'a khuni be yalhduk-un, 'et 'uyoo khuni ye yátilhduk-i daja ni whe 'utni t'einoozeh 'et huba soo cho tenadoodli. 'Et whe la daja ni-un t'ehonoozeh. \p \v 14 'Et ndi lhelhts'un un'a khuni be tenadusdli de, 'et de sich'oh syughi 'i be tenadutisdli 'et huwa. 'Et hoonts'i sich'oh seni ba 'et 'ants'i whutále. \p \v 15 Nts'en'a 'uk'enus neba hootázoo'? Daja nuhzun? Diz un'a 'on nus soo' hoont'oh, 'et sich'oh syughi cha 'ink'ez sich'oh seni be cha tenadutisdli. 'Et sich'oh syughi cha 'ink'ez sich'oh seni be shun be cha tisjun. \p \v 16 'Et hoonts'i nyunch'oh nyughi 'i be za khuni be yailhduk, 'et Yak'usda dílhti' whe yailhduk de, 'et whe 'ilhoghun t'eoonuszunne butoh usda-un, ndi khuni dizti'-i be yailhduk de, nyudits'o de, 'et de nts'en'a ndo honeh dooni', daja ni-un 'aw t'eoonuszun 'et huwa. \p \v 17 'Et 'alha nghuni dizti'-i, 'i tube únzoo. 'Et hoonts'i ndun t'elhonusze-un, 'et huwa Yak'usda ba 'aw ulhtus oole' aít'oh. \p \v 18 Yak'usda musi dusni ndi lhelhts'un un'a khuni be yalhduk-un si nohanus lhat-un whe lhents'un un'a yasduk. \p \v 19 'Et hoonts'i 'ilhunaoosdilne butoh, kwulai' khuni be hoonts'i nohbulh yátisduk de, 'et lhai cho lhelhyoo khuni be nohbulh yátisduk-un, 'et whanus hoonzoo. 'Et hukwa' nuszun. \s1 Lhelhyoo khuni be yaduk-i, 'i ooba 'alha lhe'hóot'ohne, 'enne za buba whe hoodal'en 'unt'oh \p \v 20 Sulhutsinke ts'oodunne k'un'a 'ooht'e' junih noheni be. 'Et chalhts'ul dahínt'oh la 'aw hoontsi'-un t'ehonuszun, 'et whuz un'a 'ooht'e'. 'Et hoonts'i dune suli'-un k'un'a nuní noohzut. \p \v 21 'Et Yak'usda ooghuni k'ut 'uk'unuzguz 'et ndutni, \q1 “Lhane lhelhyoo khuni be yalhduk, \q2 'ink'ez dune 'ats'un keyoh whut'enne, \q1 'enne bugha nyoonne Lizwifne 'i be bubulh yátisduk, \q2 'et hoonts'i 'aw sodóts'o hukwa lhe'hunízun.” \p \v 22 'Et whe la ndi lhelhyoo khuni 'i be Lizwifne, 'enne buba whe hóodal'en. Mbene la ooba 'alha' hoont'ohne ba lhe'ít'oh. Ooba 'alha lhe'hóot'ohne, 'enne za buba 'unt'oh. 'Et hoonts'i nts'en'a la dune Yak'usda buba nus hoo'en-i, 'i be ooba 'alha' hoont'ohne buba 'unt'oh, ooba 'alha lhe'hóot'ohne, 'enne ba lhe'yít'oh. \p \v 23 'Et huwa Yak'usda ba 'ilhunaoodulhne, 'enne ts'iyawh 'ilhoh 'ilhunahootádulh de, 'ink'ez ts'iyawh 'ilhone whe lhelhyoo khuni be yahutilhduk de, 'et whuz un'a 'uhóoja whe whulhodulh'ene k'us ooba 'alha lhe'hóot'ohne, 'enne nohgho nindil 'ink'ez nohzih hudilhts'i de, 'et 'alha lakw nohni whusnine ahli nohódutánelh eh? A, 'alha' hoont'oh! \p \v 24 'Et hoonts'i ts'iyawh Yak'usda be nus húhoo'en de, 'et whe 'ilhoghun butoh whulhodulh'e-un k'us 'aw ooba 'alha lhe'hóot'oh-un nohghu ninya 'ink'ez nohzih usda de, 'et ndunne nus hoo'enne, 'enne bugha ndet whe la ninta' 'ut'ih-un unli, 'et nahootá'alh. Uboozílhts'ai huwa ts'iyanne hiba nahizya. \p \v 25 'Et whe la dudzi yo whe untilh'i-i, 'i ts'iyanne nalhts'et haóotilts'ulh whe' hoont'oh. 'Et huwa nachánitno, Yak'usda ts'un teni' untilhdzilh, 'ink'ez 'alha Yak'usda nohtoh 'únt'oh dutinelh. \s1 Yak'usda ba 'ilhunaoohdulh de, ndiz un'a dutihnelh \p \v 26 'Et sulhutsinke, 'et whu la gha ts'e, nkede la 'ilhunaootáhdulh, 'oh de de, 'ilhone ahli whe daja dutihnelh? 'Et huwa 'on nus ndo tihyih 'ink'ez lhat-un lhut'ewhuntilhdzeh. 'Et whe 'ants'i nus lhúnulht'i lé'aht'oh. 'Ilhoghun ahli whe Ndoni nohgha whunin'ai-un, whuz un'a 'ooht'en. 'Et 'ilhoghun Yak'usda ts'un uztijun-un whut'i, k'us 'ilhoghun whubodutilh'eh-un whut'i, k'us 'ilhoghun 'uyoo khuni bé nohtoh yatilhduk-un whut'i, k'us 'ilhoghun ndai la Yak'usda ts'un be hóodiltsih-un whut'i, k'us 'ilhoghun ooghuni daja dutinelh-un whut'i. \p \v 27 Mbe la 'uyoo khuni bé nohtoh yatilhduk de, yuba yatilhduk-un ut'i de, 'et ndudóoni'. 'Et nane k'us tane 'uyoo khuni be yatilhduk de, 'enne za 'udooni'. 'Ilhone hinli whe 'et dódooni'. \p \v 28 'Et hoonts'i yuba yatilhduk-un hooloh de, 'et de 'ilhunaoosdilne butoh 'ants'i t'edoosnih. Didutch'oh dudzi yo whe 'ink'ez Yak'usda ts'un cha yaoolhduk. \p \v 29 'Et mbe la nus hóo'enne 'ants'i nane k'us tane, 'enne za Yak'usda ooghuni be yahoolhduk. 'Et ndai la hiye yaílhduk-i, 'et 'onghohne, 'enne daja hutni-un, 'uyoonne ba ts'ih'un un'a 'unt'oh tilah k'us 'ats'un un'a tilah 'unt'oh. \p \v 30 'Ink'ez butoh 'ilhoghun hoonliyaz benghun néwhults'ut, 'et howu yatilhduk de, 'et 'udechoo yatilhduk-un, 'en t'edoosnih. \p \v 31 'Et whuz un'a 'ilhone ahli whe nus hóoh'en de, 'et de la ts'iyawh 'on nus soo t'ewhunoohzeh, 'ink'ez ts'iyawh buba nus whúnulht'i whe bula 'ooht'en. \p \v 32 'Ink'ez dich'oh ooyughi 'i be ndet la nus hoo'en, dich'oh za k'úne' whul'en. \p \v 33 'Et Yak'usda 'en ndai la be nédzi dizghel-i 'en oots'u hayúkat. 'Et hoonts'i dune ye dulhyoh 'uhudutni-i, 'aw 'en oots'u halheyuskat. 'Et whuz un'a nts'oh tula yak'usda ooch'e'ne 'ilhunahodulh-un, 'et ndi be nedzi dizghel-i diz'ai. \p \v 34 'Et nohni 'ilhunaoohdulh te, 'et nohts'ekoo 'enne t'ehudoosni huba' hoont'oh. 'Enne yahutilhduk huba lhe'hóot'oh, dune an nyo 'uhint'oh 'et huwa. Moses be 'udustl'us 'i cha 'et whuz un'a za 'et ndutni. \p \v 35 'Et ts'ekoo hoonliyaz hodutil'eh hukwa' huninzun de, duyoh ts'e dukike 'enne hubuhoodolhkut. Yak'usda ba 'ilhunaoodúlhne butoh, ts'eke yalhduk de, nohba hukwaya hoonli whe' hoont'oh. \p \v 36 Daja nuhzun, Yak'usda ooghuni nohni eh nohts'u hadílts'ut? 'Ink'ez nohni za eh nohts'u hadúkat? 'Awundooh! \p \v 37 'Et mbene la nus hoo'en na'dunúdzunne k'us Ndoni hoonliyaz 'enne bugha ínin'ai, 'et whuz un'a dóninzun de, 'et ndiz un'a cha ndunóozin, ndai ghun nohts'o k'e'isguz-i, 'i Yak'usda khuni netl'aídan'ai-i, 'i za 'unt'oh. \p \v 38 'Et hoonts'i mbene la hoonli t'eóonínzun na'dunúdzunne, 'enne cha whute whuz un'a 'uhoot'e'. \p \v 39 'Et sulhutsinke 'on 'un cha nus hoo'enne tihle soo cho hukwa' nuhzun, 'ink'ez mbene la lhelhyoo khuni be yálhdukne, 'enne cha whuch'a bunóhyoot junih. \p \v 40 'Inka ts'iyawh hoonzoo hukw'un'a 'ink'ez ts'ih'un un'a 'uhót'e'. \c 15 \s1 Christ dunadija-un 'alha' hoont'oh \p \v 1 'Et 'awet sulhutsinke ndi khuni unzoo-i be nohbulh yásduk. Soo cho t'entihzeh hukwa' nuszun. 'Uda' úlhchoot 'ink'ez 'et huwa 'i be ndi yun k'ut dúlhts'i. \p \v 2 'Ink'ez ndi khuni be nohbulh yásduk-i, 'i soo cho oohtun de, 'et 'i be dahjih. 'Et hoonts'i 'ants'i nohba 'alha' hoont'oh de, 'aw ook'e dóohjih aít'oh. \p \v 3 'Et 'udechoo da' nohni nohtl'ahoos'ai ndet la stl'ahóolts'ut-un, nts'en'a la Christ nelubeshi k'elha dazsai. 'Et whuz un'a Yak'usda ooghuni 'et ndutni. \p \v 4 'Ink'ez nts'en'a whula 'ahuyalhti. 'Et whulh tat dzin dunadija. 'Et whuz un'a Yak'usda ooghuni 'et cha ndutni. \p \v 5 'Ink'ez nts'en'a la Cephas yunalh ts'et hainya, 'et hukw'elh'az nyoonne whunizyai 'on 'at nane, 'enne bunalh ts'et hainya. \p \v 6 'Et hukw'elh'az 500ne neyulhutsinke 'et ts'iyawh 'alhgoh bunalh ts'et hainya. 'Et k'us lhane 'awhuz hukhuna, 'et 'onghohne 'ilhiz nahunistez. \p \v 7 'Et James 'en cha yunalh ts'et hainya, 'ink'ez whél'a'ne, 'enne ts'iyawh bunalh ts'et hainya. \p \v 8 'Ink'ez 'udek'ez, si cha, 'aw soo 'oh whuya whudizulh whe whúzusdli iloh, 'et hoonts'i snalh ts'et hainya. \p \v 9 Whel'a'ne butoh si 'uk'enus buk'e'i 'ust'oh na'dunúsdzun. 'Et Yak'usda ba 'ilhunaoodulhne, 'enne dzoh nubusdeh inle', 'et huwa 'aw whél'a'-un sodutánelh-un 'et huba soo lhe'uzdzoo'. \p \v 10 'Et hoonts'i Yak'usda ye unzoo-i, 'i gha nts'en'a la dast'oh, 'et whuz un'a za 'ust'oh. 'Ink'ez Yak'usda whe sts'un únzoo-i, 'aw 'ants'i lhe'hóot'oh. 'Et k'us whel'a'ne butoh buba nus 'ultus-i be 'ist'en. 'Aw si iloh, Yak'usda ye unzoo-i sulh 'únt'oh, 'i be 'úst'en. \p \v 11 'Et huwa si sgha k'us 'onghohne bugha, nts'en'a la Yak'usda ooghuni be nohbulh yáts'ulhduk, 'et whuz un'a za neghuni nohba 'alha' 'unt'oh. \s1 T'ets'oninzun Christ yaidlane toh dunadija \p \v 12 T'eóonúhzun Christ yaidlane toh danadija. 'Et whuz un'a wheni nelatoh ts'e whudáhts'o. 'Ink'ez nts'en'a whulohne nohni yaidlane 'aw dunadudódilh aít'oh dahni? \p \v 13 Ndiz un'a nja dúhoont'oh, ndunne yaidlane 'aw dunahudódilh aít'oh de, 'et de Christ 'en cha 'aw dunalhdídal. \p \v 14 'Ink'ez Christ 'en cha 'aw nalhehítnal de, 'et de 'en ghun neghuni 'aw hoonliyaz lhiloh whé 'unt'oh, 'ink'ez be nohba 'alha 'uwhutát'elh, 'i cha 'ants'et 'uwhutát'elh. \p \v 15 'Et hoonts'i yaidlanne dunalhodídulh de, Christ 'en cha 'aw dunalhdidal. 'Ink'ez wheni cha Yak'usda ghun whuts'it be yaztilhduk whe' hoont'oh. 'Et whuz un'a ts'iyanne toh be hóodilts'ai, wheni 'uts'utni Yak'usda 'en gha Christ nahítnah whe dunadija 'et huwa. \p \v 16 'Et yaidlane dunalhodídulh de, Christ 'en cha 'aw dunalhdídal whe' hoont'oh. \p \v 17 'Ink'ez Christ 'aw dunalhdídal de, 'et de be nohba 'alha' hoont'oh-i 'aw hoonliyaz lhiloh whé 'unt'oh 'ink'ez 'awhuz nohlubeshi bulh 'áht'oh. \p \v 18 'Ink'ez mbene la Christ ooch'e'ne hinli whe yaidlane, 'enne ts'iyawh 'ilhiz wheni ninta' ninkatne hinli. \p \v 19 'Et ndai la Christ ts'un ooka tse ts'úhooli ndi yun k'ut uzdilhts'i-un huba za 'unt'oh de, 'et de ts'iyanne toh wheni 'uk'enus tel'enne ts'inli. \s1 Dats'utsah-i, 'i 'udek'ez 'uch'az ditni-i unli, 'i musai tileh \p \v 20 'Et hoonts'i 'alha yaidlane toh Christ 'en 'uja dunadija. 'Ilhiz nanistezne toh 'en 'udechoo dunadija-un whuzdli'. \p \v 21 Dune, 'en gha dune yahadlah 'ink'ez dune, 'en gha nahahítnaih 'et huwa. \p \v 22 'Et nts'en'a la Adam 'en gha ts'iyanne yats'adlah, 'et whuz un'a Christ, 'en za dunabudile 'ink'ez nahuhítnaih. \p \v 23 'Et hoonts'i 'ilhone hinli whe nts'oya buba hoozulh whe bugha óonin'ai, 'et whuz un'a 'uhutit'elh. Christ 'en 'udechoo-un suli'. 'Et hukw'elh'az mbene la Christ ooch'e'ne hinli whe buba whusanátidalh, 'et de 'enne cha dunahudutádulh 'ink'ez nahuhitátnaih. \p \v 24 'Et whulatoh suli' de, nduwhi ts'iyawh 'uda' 'uhooja tileh. 'Et 'oh de de oola toh whutáleh de, ts'iyanne moodihtine, ndi yun k'ut be ts'ilhtus cha, ndet la ndi yun k'ut 'ink'ez yat cha, 'i ts'iyawh 'alhgoh musai yutilhtselh. 'Et hukw'elh'az ndai la Sizi Gri dich'oh za yugha lerwe unli-un, 'i ts'iyawh Yak'usda tl'aítilelh. 'Et whuz un'a 'udek'ez dzin whutáleh whe' hoont'oh. \p \v 25 'Et ndet whuts'un la duYe' yuch'a ne'ut'enne, 'enne duBá duke tl'ah nébutalelh 'ink'ez buk'edútat'us de, 'et whuts'un 'ink'ez ts'iyaitsuk an do 'unt'oh. 'Et whe lerwe tileh huba' 'unt'oh. \p \v 26 'Ink'ez be dats'utsah-i, 'i 'udek'ez 'uch'az ditni-i unli, 'i musai tileh. \p \v 27 'Et huwa nja dutni, “Ts'iyaitsuk dudanyo 'unt'oh yulhtsi.” 'Et hoonts'i 'oh da' 'uk'eyánguz whe ndutni, “Ts'iyaitsuk dudanyo 'unt'oh yulhtsi,” 'et hoonts'i 'aw Yak'usda duYe' Sizi Gri an nyo ne'dudoltelh ait'oh ni whe 'utni. \p \v 28 'Et 'oh de de, nkede la ts'iyaitsuk dudanyo 'unt'oh yutilhtselh de, 'et de si ooYe' 'en cha duBá yanyo 'unt'oh 'udutiltselh. 'En 'unt'oh ts'iyaitsuk dudanyo 'unt'oh yulhtsi-un. 'Et whe la Yak'usda dich'oh ts'iyaitsuk an ndo tileh. \s1 Whulohne Sizi Gri dunadija-un 'awhuz buba 'alha lhe'hoot'oh \p \v 29 'Et 'alha yaidlane dunalhodídulh de, 'ink'ez ndunne yaidlane 'uyoonne, 'enne buba too be' buhulh'en, 'ink'ez 'et de dahútinelh? 'Et di ha ndunne yaidlane 'uyoonne, 'enne buba too be' buhulh'en? Gak 'ants'et 'uhut'en. \p \v 30 'Ink'ez di ha wheni cha dzin totsuk 'ahoolhyiz neba wheóonujut? Nohni daja nuhzun? \p \v 31 'Ink'ez nts'en'a la hootáht'e'-un si cha 'et whuz un'a Christ neMoodihti Sizi ts'utni-un, 'en gha ootást'e'. 'Ink'ez nohdusni, ndi khuni be yasduk-un, 'i gha dzin totsuk dásaih. \p \v 32 'Et keyoh Ephesus ts'e dune k'un'a si khuna-iti be núsya. 'Et dahoont'oh huwa 'usja nuhzun? Nts'en'a 'uhoont'oh sba hootázoo'? 'Et yaidlane dunalhodídulh de, whute 'uts'oo'alh, tats'ootnai', bunde yats'itádlah 'et huwa. \p \v 33 Nanooht'ah junih! Ntsi'ne bubulh áht'en de, 'et de noh'e'ut'en k'oh hoonzoo-un ts'iyawh ninta' tit'elh. \p \v 34 Ndai la ts'ih'un 'unt'oh-i, 'i doo cha za noheni tánadih'aih hukwa 'ulh'en. Lubeshi 'ulh'en-un 'etsul ahneh! Whulohne 'awhuz Yak'usda ghun ts'ih'un t'ehonúszun. Yooya oohle' ha 'unohdúsni. \s1 Yaidlane dunahudutádulh de, dant'oh-i yust'e be whusanáhutidulh? \p \v 35 'Et whulohne nduhútni, “Nts'en'a la yaidlane dunáhudutádulh? Dant'oh-i yust'e be whusanáhutidalh?” \p \v 36 Tube whuzahnih! Soo cho whunulh'en, ndai la 'ananla-i, dazsai de za, 'et whuz un'a za nahitátnalh. \p \v 37 'Ink'ez ndi whé 'ílh'en 'aninle, 'et ndai tileh hanányai de, 'et 'ananla-i, 'i iloh 'unt'oh 'ants'i oomai' 'i za 'unt'oh. \p \v 38 'Et hoonts'i Yak'usda nts'en'a la hukwa' ninzun, 'et whuz un'a 'uyulh'ih. 'Ink'ez ndi oomai' ts'iyawh lhelhdoh didowh 'i 'unt'oh. \p \v 39 'Ink'ez ndai khuna-i tsung ts'iyawh 'aw lhk'un'a lhe'ít'oh. Dune tsung 'i uyoo 'unt'oh. Khuna-i tsung 'i cha 'uyoo 'unt'oh. 'Et lho tsung 'i cha 'uyoo 'unt'oh. 'Et dut'ai tsung 'i cha 'uyoo 'unt'oh. \p \v 40 'Et yak'uz whut'enne buyust'e hoonli 'ink'ez ndi yun k'ut whut'enne, 'enne cha buyust'e hoonli. 'Et hoonts'i yak'uz whut'enne buyust'e hiyé dizti'-i 'ink'ez ndi yun k'ut whut'enne buyust'e hiyé dizti'-i, 'i bulh lhelhyoo 'unt'oh. \p \v 41 'Et sa 'i cha be yúdizti'-i hoonli. 'Ulhdzis ooza' 'i cha be yúdizti'-i hoonli. Sum 'i cha be yúdizti'-i hoonli. 'Et ndi sum ts'iyawh be yúdizti'-i, 'i lhenyoo unli. \p \v 42 'Et yaidlanne dunahudidil de, 'et cha lhents'un un'a 'uhint'oh. Nts'en'a la buyust'e 'anulye-i k'un'a, 'i tilhjut whe 'unt'oh. 'Et dunahudidil de, 'aw buyust'e oolhjut ait'oh. \p \v 43 'Et buyust'e lhdíti' whe 'ahuyalhti. 'Et hoonts'i dizti'-i whe dunádutádulh. Tetsun whe 'ahuyalhti, 'et hoonts'i ulhtus whe dunádutádulh. \p \v 44 Yinka dune yust'e k'un'a unli whe 'ahuyalhti. 'Et dunahudutádulh de, 'et cha yak'uz huba 'uyoo buyust'e natidleh. 'Et ndi yun k'ut uzdilhts'i-un huba, neyust'e ts'ut'i. 'Et ndo yak'uz whuba 'uyoo neyust'e natídleh. \p \v 45 'Et whuz un'a 'uk'ehóoguz whe 'et dutni, “'Et 'udechoo dune 'en Adam yúlhni 'et oozul khuna suli'.” 'Et 'udek'ez-un Adam 'en gha neyughi khuna, 'et whuz un'a 'uneínla. \p \v 46 'Et hoonts'i neyust'e 'aw yak'uz huba lhe'ít'oh. Neyust'e ndi yun k'ut whuch'e' 'unt'oh. 'Et dats'uzsai hukw'elh'az yak'uz huba 'uyoo neyust'e nádlih. \p \v 47 'Et Yak'usda 'udechoo dune 'en ndi yun k'ut whutl'us 'i dune yulhtsi. 'Et whulh nat-un dune, 'en neMoodihti, 'en yak'uz ts'e hainzut-un 'unt'oh. \p \v 48 'Et ndun dune whutl'us be 'ulya-un, dant'oh whe dune unli, 'et mbene la whutl'us be 'ulyanne, 'enne 'en k'un'a 'uhint'oh. 'Et whuz un'a ndun yak'uz ts'u haínzut-un, dant'oh-un unli, 'et mbene la yak'uz huba 'unt'ohne, 'enne 'en k'un'a 'uhint'oh. \p \v 49 'Et ndun whutl'us be 'ulya-un dant'oh dune unli inle', 'et wheni cha 'en bundúts'últ'oh. 'Et whuz un'a ndun yak'uz ts'u hainzut-un, 'en dant'oh dune unli 'et whuz un'a wheni cha 'en bunduts'últ'oh uztileh. \s1 Bé dats'utsah-i, 'i cha hooloh tileh \p \v 50 'Et sulhutsinke njan dunóhdusni, ndet la Yak'usda whe lerwe unli-un, 'et ndi yun k'ut neyust'e 'i be iloh Yak'usda ndai la yut'i-i 'aw ts'ólhchoot ait'oh. Ndi yun k'ut neyust'e tilhjut-i, ndai la lhtilhjut-i, 'i be iloh ts'uhootálhchulh 'et huwa. \p \v 51 'Et 'awet soo zúlhts'ai. Ba whé' hoont'oh hooyoh-i, 'i ghun nohbulh yátisduk. Whulohne 'aw 'ilhiz nalhts'untistus, 'et hoonts'i ts'iyawh lhents'un un'a na'uztitnelh. \p \v 52 Tube khun 'uwhutánelh, 'ants'i ts'oonults'ilh hukw'un'a ba 'uwhutánelh. 'Oh de de 'udek'ez be ts'újun huye jih-i be' dists'ai de, 'et whuz un'a 'uwhutánelh. 'Et 'oh whuya whudizulh yaidlane, buyust'e 'aw lhilhjut whe dunáhudutádulh, 'ink'ez wheni ts'iyawh lhents'un un'a na'uztitnelh. \p \v 53 'Et whe la ilhjut-i, 'i 'aw lhílhjut natidleh. 'Ink'ez ndi bé dats'utsah-i, 'i 'aw be dalhts'utsa-i natidleh. \p \v 54 'Et nkede la ilhjut-i, 'aw lhilhjut nasdli' de, 'ink'ez bé dats'utsah-i, 'i cha hooloh suli' de, 'et 'oh whuya whudizulh de, 'uk'ehooguz-un ts'iyawh 'et 'awet lhaóodutanelh. 'Et huwa whuz un'a ndutni, “Bé dats'utsah-i, ooch'a' ninde whe 'unt'oh.” \q1 \v 55 'Et huwa 'uts'utni, bé dats'utsah-i 'aw 'on 'at be dats'ootsah aít'oh. \q2 'Ink'ez ndet yaidlanne hudilhts'i, \q2 'aw nehotun ait'oh. \p \v 56 'Alha ndi bé dats'utsah-i, 'i lubeshi 'i gha' hooja. 'Ink'ez Moses ooghuni k'uzninyuz-un, 'i be t'ets'onanzin lubeshi dáltus la whe 'unt'oh. \p \v 57 'Et hoonts'i neMoodihti Sizi Gri, 'en gha Yak'usda whuch'a ts'ulhdehne neulhtsi. 'Et huwa tube cho musi uzninzun. \p \v 58 'Et huwa sulhutsinke, ulhtusne oohle'. Khun nahóohnah junih! 'Ahoolhyiz neMoodihti be 'ut'en k'oh soo cho 'uwhulh'en. T'eóonúhzun 'andit nts'en'a neMoodihti ba 'aht'en, 'et huwa 'aw 'ants'et iloh 'aht'en whe' hoont'oh. \c 16 \s1 Yak'usda ooch'e'ne sooneya buba 'ilhunats'oz'ai-i \p \v 1 'Et 'awet ndi Yak'usda ooch'e'ne sooneya buba 'ilhunats'oz'ai-i, 'i ooghu yatisduk. 'Et ndet la yun k'ut Galatia 'ilhunahodulh, nts'en'a la butoh budásni' da', 'et nohni cha 'et whuz un'a ndóht'en. \p \v 2 'Et 'ilhone ahli whe daltsuk at'en be hoonzoo' ahja, 'et whuz un'a lisman 'udechoo dzin, 'i whuloh lhadáhle. 'Et de nohts'óozusya de, 'et 'oh whuya whudizulh-un 'ilhuna'óh'alh huba lhe'hóot'oh. \p \v 3 Ndet la nohts'óozusya, 'et de nahootás'alh ndi nohe'dustl'us 'i be mbene la nohba unzoone unli, 'enne ndi sooneya Yak'usda ooch'e'ne buba bugha ínah'ai-i, 'i bulh Jerusalem ts'u 'ubutis'alh. \p \v 4 'Et si cha whuz tisyalh huba hootázoo' de, 'et de 'enne sulh útidulh. \s1 Paul datínelh \p \v 5 'Et yun k'ut Macedonia 'et 'oh whuya lhutísyalh. 'Et 'oh whuya lhusúsya de, 'et 'awet nohts'u tísyalh. \p \v 6 'Atsul whuba tilah 'et nohzih oosda' k'us khit duwhulyiz tilah nohzih oosda'. 'Et whe la nts'e la tisyalh ts'e, nohni sla ooht'en ha. \p \v 7 'Oh whuya usyalh de, 'aw nohk'ulh túzisyal. 'Et huwa 'aw 'andit nohoos'en ait'oh. 'Et hoonts'i sMoodihti usunínzun de, 'et huwa 'atsulyaz nducha nohzih usda'. \p \v 8 'Et hoonts'i ndet dzin 'uhoont'oh Pentecost huwhútni-un, 'et whuts'un keyoh Ephesus tisdalh. \p \v 9 'Et 'ants'i dati k'us úncha-i, 'i sba dáhaidantan lé'hooja, 'ink'ez lhane sch'az ditnine unli. \p \v 10 'Et Timothy nohghu ninya de, 'aw hoonli whe lhníljut whe nohzih ooda'. 'Et ts'iyawh nohni nohba 'uhoont'oh. Si sk'un'a neMoodihti be 'ut'en k'oh ne'ut'en 'et huwa. \p \v 11 'Et huwa nohni nohtoh 'en 'ants'i nohba oole' junih. 'Et hoonts'i oodzi dizghel whe sts'u nátoolh'a'. Si 'ink'ez lhulhutsinke wheni ts'iyawh ooba ts'ilh'i. \p \v 12 'Et neulhutsin Apollos 'en ghun 'unohdutásnelh. 'Andit neulhutsinke bulh nohts'u tóoya' 'et ooba hukwa' nuszun, 'et hoonts'i 'aw hukwa lhe'nizun. 'Et huwa sa' howu bulh yásduk. 'Et hoonts'i nts'owhuya whudizulh-un 'et ooba hoonzoo de, 'et de la nohts'u tóoya'. \s1 Soo cho huwahli \p \v 13 'Et soo cho huwahli. Be 'alha' hoont'oh-i, 'i be whuduts'o whe sahyin. Nohni nohdzi hóoni whe 'et núdolhya'. Ulhtusne oohle'. \p \v 14 Ndai la ooghahna-i, 'i ts'iyawh be nék'ets'intsi'-i be 'oolh'en. \p \v 15 'Et sulhutsinke khuni ulhtus-i be nohdutásnelh. T'eóonáhzun Stephanas 'ink'ez ooyoh dilhts'ine, 'enne yun k'ut Achaia 'et 'udechoo ooba 'alha' hoont'ohne huzdli'. 'Ink'ez t'eóonáhzun nts'en'a la Yak'usda ooch'e'ne buba né'hutit'en-un huwa' hududulya. \p \v 16 'Et huwa nohdutásnelh, ndunt'ohne 'ink'ez mbene la soo cho hoolhtus whe nebulh 'út'enne, 'enne nohnich'oh butl'á' dudulhye. \p \v 17 Nkeda' Stephanas, Fortunatus, 'ink'ez Achaicus, 'enne sgho nindil da', 'et huwa whunúsni. Ndai la sghá lhikulh-i 'enne bugha sgha nínkat. \p \v 18 'Et whu la gha ts'e sich'oh syughi 'ink'ez nohnich'oh nohyughi cha 'enne bugha do na'uja. 'Et huwa ndunt'ohne, 'enne ts'ih'un un'a ne'boolh'en. \s1 Yak'usda yé unzoo-i nohbulh óot'e' \p \v 19 'Et yun k'ut Asia nts'e la 'ilhunahodulh-un, 'enne cha ts'iyawh hadih nohuhútni. Aquila, Priscilla, 'ink'ez duyoh Yak'usda ba 'ilhunaoodúlhne, 'enne cha soo cho hadih nohuhútni. \p \v 20 Ts'iyawh neulhutsinke, 'enne cha hadih nohuhútni. Lubeshi yit nalhudahts'oos. 'I be la hadih lhudahtni. \p \v 21 Si Paul sich'oh sla be 'uk'unusúsguz. 'I be hadih nohdúsni. \p \v 22 NeMoodihti Sizi Gri mbene la 'en yuk'elhítsi'-un, 'en Yak'usda ye huske-i, 'i be ook'ehóotalts'ulh. O sMoodihti 'a cho nets'ínyalh! \p \v 23 NeMoodihti Sizi Gri ye unzoo-i, 'i nohbulh 'óot'e' 'et za nohba hukwa' nuszun. \p \v 24 Be nóhk'esi'-i Christ Sizi 'en gha, 'i ts'iyawh nohbulh 'óot'e' hukwa' nuszun. 'Et ndo honeh.