\id HEB \h Hebreos \toc1 Ɨ́ tɨ téꞌeyuꞌusiꞌihuacaꞌa aꞌɨ́mej jemi ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan \toc2 Hebreos \toc3 He. \mt1 Ɨ́ tɨ téꞌeyuꞌusiꞌihuacaꞌa aꞌɨ́mej jemi ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan \c 1 \s1 Aꞌɨ́ɨ pu yaujraꞌan tíꞌitaꞌixaateꞌe ɨ́ ruyáꞌupua jetze meꞌecan \p \v 1 Ayee pu jéjcua ɨmuá, Dios muꞌiitɨ́ tihuaꞌutáꞌixaa ɨ́ tavaújsimuaꞌacɨꞌɨ, muꞌiicáca jɨmeꞌe ɨ́ niuucari. Aꞌajnáꞌɨmua Dios pu ayén seica huataꞌítecaꞌa mej mi tiuꞌutaxáj Dios jetze meꞌecan. \v 2 Mɨ́ ajta íjii, tej huáteɨte, tɨ́j naꞌa tɨ nain araúrastejsin, aꞌɨ́ɨn Dios ayén tiraꞌíjca ɨ́ ruyauj tɨ ij aꞌɨ́ɨn titaatáꞌixaateꞌen ɨ́ Dios jetze meꞌecan. Aꞌɨ́ɨ pu ajta ayén tíraꞌantíhuaꞌu tɨ́ꞌij nain tíꞌijcɨꞌɨti aꞌɨ́jna ɨ́ yaujraꞌan. Dios pu ajta jamuan tiúꞌutaahuacaꞌa ɨ́ chaanaca ɨ́ tej japuan yen seijreꞌe. \p \v 3 Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ yaujraꞌan, ayée pu nain jɨ́n cheꞌatá naꞌa rɨ́ꞌɨ huápɨꞌɨ naa seijreꞌe tɨ́j ajta ɨ́ Dios. Ajta ɨ́ téviraꞌan, ayée pu cheꞌatá naꞌa seijreꞌe tɨ́j ajta ɨ́ Dios. Aꞌɨ́ɨ pu ajta ravíꞌi tɨ́j naꞌa tɨ íiyen tíꞌiseijreꞌe ɨ́ chaanaca japua, ajta u ta japua. Runiuuca pu jɨ́n huápɨꞌɨ antiújmuaꞌaree, aꞌɨ́ɨ pu ayén rɨcɨ tɨ́ꞌij áꞌateeviꞌin. Tɨ́ꞌɨj aꞌɨ́ɨn yaujraꞌan tihuaꞌacáꞌariꞌiriꞌi ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi, aj puꞌi aꞌuun aꞌujyeíjxɨ ɨpuari japua rurɨꞌɨríintaꞌa aꞌɨ́jna tɨ nain jɨ́n antiújmuaꞌaree, tɨ júteꞌe éꞌeseijreꞌe. \s1 Ajta aꞌɨ́ɨn yaujraꞌan, jaítzeꞌe pu veꞌecán jɨ́n tiꞌitéjvee mecaí aꞌɨ́mej ɨ́ mej tíꞌivaɨreꞌe u ta japua \p \v 4 Ayee pu ꞌeen jɨ́n huarɨ́j, ajta ayén teꞌirájraa tɨ aꞌɨ́ɨn ayén huápɨꞌɨ jaítzeꞌe rɨꞌéeneꞌe jáꞌaraa mecaí aꞌɨ́mej ɨ́ xɨéjniuꞌucari ɨ́ mej ta japua tíꞌivaɨreꞌe. Ajta jeíhua pu jaítzeꞌe tíꞌivaɨreꞌe ɨ́ Dios jemi aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ jɨ́n Dios ari raatamuáꞌa ɨ́ ruyauj caí aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ ajta jɨ́n huaꞌutamuáꞌa aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej ta japua tíꞌivaɨreꞌe. \v 5 Ayee puꞌu xaa, Dios capu jaꞌanáj ayén tiraataꞌixaa seɨ́j tɨ huáꞌa jetze ajtémeꞌecan tɨ́j ayén tiraataꞌixaa ɨ́ ruyauj tɨjɨ́n: \q1 Múꞌee pej niyauj púꞌeen. \q1 Neajta inee, íjii nu muaꞌantíhuau. \m Ajta ayén tɨjɨ́n: \q1 Nee nu yaꞌupuáaraꞌan puꞌéeneꞌe naꞌame. \q1 Ajta amɨ́n, amɨ́ pu niyauj puꞌéeneꞌe aꞌame. \m \v 6 Ajta, tɨ́ꞌɨj ayén yeꞌeráaviꞌitɨ íiyen chaanaca japua aꞌɨ́jna tɨ jéjcua ɨmuá seijreꞌecaꞌa, ayée pu tiuꞌutaxájtacaꞌa tɨjɨ́n: \q1 Michéꞌe meꞌɨ́n raateánajche matɨ́j menaꞌa puaꞌamé \q2 ɨ́ mej tíꞌivaɨreꞌe ɨ́ Dios jemi. \m \v 7 Ajta, ayée pu huáꞌa jɨmeꞌe tiꞌixa aꞌɨ́mej ɨ́ mej ta japua tíꞌivaɨreꞌe tɨjɨ́n: \q1 Ayee pu huáꞌaruure aꞌɨ́mej ɨ́ mej tíꞌivaɨreꞌe u ta japua \q2 mej mi miyen seijreꞌe tɨ́j eeca, \q2 majta mej mi miyen seijreꞌe tɨ́j taij tɨ áꞌataa \q2 aꞌɨ́ɨme ɨ́ tɨ tihuáꞌaijteꞌe. \m \v 8 Mɨ́ ajta, jɨ́meꞌen ɨ́ ruyauj, ayée pu tiꞌixa tɨjɨ́n: \q1 Múꞌee, mɨ pej Dios púꞌeen, \q1 múꞌee pej antíꞌamuaꞌaréere puaꞌamé \q2 tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe. \q1 Pepuꞌuri icu ruꞌitéechui ɨ́ ꞌitzɨ́ ɨ́ mej jɨ́n ráamuaꞌaree \q2 pej urarɨ́ꞌen jɨ́n seijreꞌe, \q2 pej pajta xɨ́ꞌepɨꞌɨn tíꞌaijta aꞌij tɨ tiraavíjteꞌe. \q1 \v 9 Múꞌee pej raataxɨ́ꞌeve mej rɨ́ꞌɨ tiꞌitiújchaꞌɨɨ \q2 tzáahuatiꞌiraꞌa jɨmeꞌe. \q1 Ajta, capu aꞌatzu muaꞌaránajchecaꞌa \q2 mej aꞌij puaꞌa tiꞌitiújchaꞌɨɨcaꞌa. \q1 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, aꞌɨ́ɨn Dios ɨ́ pej jemin seijreꞌe, \q2 aꞌɨ́ɨ pu ayén rɨ́ꞌɨ timuaateájtuaa \q2 patáꞌaj jaítzeꞌe huatáꞌatemuaꞌaveꞌen \q2 mecaí aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej múꞌeetzi jamuan seijreꞌe. \m \v 10 Ajta ayén tɨjɨ́n: \q1 Múꞌee, nevástaraꞌa, jéjcua ɨmuá pej raatétaahuacaꞌa ɨ́ chaanaca. \q1 Ajta, tɨ́j naꞌa tɨ íiye seijreꞌe u ta japua, \q2 amuájcaꞌa pej jɨ́n raatétaahuacaꞌa. \q1 \v 11 Aꞌɨ́ɨ pu teꞌentipuáꞌajte tɨ́j naꞌa puaꞌamé \q2 tɨ tíꞌiseijreꞌe. \q1 Mɨ́ pajta múꞌee, paúcheꞌe pej huatevée puaꞌamé. \q1 Ajta tɨ́j naꞌa tɨ tiúꞌutaavijhuacaꞌa, \q2 ayée pu tiuꞌutémíꞌimeꞌecantari \q2 tɨ́j cɨ́ɨxuri tɨ caí chéꞌe tiꞌitɨ́j vaɨreꞌe. \q1 \v 12 Ayee pej raatéxuꞌutaꞌinaxɨꞌɨsin tɨ́j cɨ́ɨxuri tɨ míꞌimeꞌecan, \q2 ɨ́ mej raateájtutzi. \q1 Naímiꞌi pu seɨcɨé ruruuren. \q1 Mɨ́ pajta múꞌee, paúcheꞌe piyen cheꞌatá penaꞌa seijreꞌe \q2 tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe. \q1 Capej jaꞌanáj áꞌapuaꞌaren. \m \v 13 Dios capu jaꞌanáj ayén tiraataꞌixaa seɨ́j tɨ ta japua tíꞌivaɨreꞌe sino ruyauj pu xaa ayén tiuꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: \q1 Patáꞌaj yé aꞌujyeíjxɨꞌɨn nejrɨꞌɨríntaꞌa. \q1 Patáꞌaj piyen huácatii ajta nenaꞌa caí huaꞌantimuáꞌitɨn \q2 aꞌɨ́mej ɨ́ mej muájchaꞌɨɨreꞌe \q2 mej mi miyen timuaꞌaráꞌastijreꞌen múꞌeetzi. \p \v 14 Capu xaa neꞌu ayén tihuaꞌutáꞌixaa aꞌɨ́mej ɨ́ mej ta japua tíꞌivaɨreꞌe aꞌiné aꞌɨ́ɨ mú aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ xɨéjniuꞌucari tɨ Dios ayén tihuáꞌaijteꞌe mej mi miyen tíꞌivaɨreꞌe méꞌujujhuaꞌaneꞌen, mej mi huaꞌutévaɨreꞌen aꞌɨ́mej ɨ́ tɨ huáꞌacɨꞌɨti tɨ Dios huaꞌirájtuaani. \c 2 \s1 Tej nuꞌu raꞌaráꞌastijreꞌen ɨ́ tej ráanamuajriꞌi \p \v 1 Aꞌɨ́j pu jɨ́n ayén ruxeꞌeveꞌe tej jaítzeꞌe temuaꞌa naa raꞌaráꞌastijreꞌen teꞌɨ́jna ɨ́ tej ráanamuajriꞌi, tej ti caí yáꞌuhuaꞌaxɨn. \v 2-3 Jee xaa neꞌu, aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari ɨ́ mej mejmíꞌi raataxájtacaꞌa aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej ta japua tíꞌivaɨreꞌe, aꞌɨ́ɨ pu xaa tíꞌivaɨreꞌecaꞌa. Ajta jaꞌatɨ́ tɨ naꞌa tɨ caí tiꞌitɨ́j jɨ́n raꞌaráꞌastijre, ayée pu puaíjtzi ancuréꞌa aꞌij tɨ tiraavíjteꞌecaꞌa. Tɨ́ puaꞌa ajmíꞌi ayén tihuáꞌuruu: ¿Aꞌiné auj tíꞌirɨꞌɨri tɨ caí puaíjtzi taatáꞌan tɨ puaꞌa tiyen tiraatéxɨeehua teꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ jɨ́n Dios tuꞌirátuaasin, tɨ ajta jeíhua huápɨꞌɨ ruxeꞌeveꞌe? \p Amuacaícan, tavástaraꞌa pu ayén raataxájtacaꞌa. Ajta áꞌiyen, seica mú taataꞌixaa aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej ráanamuajriꞌi. \v 4 Dios pu ajta teꞌanxájtacaꞌa aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ayén huarɨ́j tiꞌitɨ́j jɨmeꞌe tɨ huápɨꞌɨ ruxeꞌeveꞌe, ajta tiꞌitɨ́j ɨ́ tej jɨ́n rɨ́ꞌɨ teꞌutaseíj. Aꞌɨ́ɨ pu ajta raateájtuaa ɨ́ ruxɨ́ejniuꞌuca huáꞌa jemi aꞌij tɨ tiraꞌaránajchecaꞌa tɨ ij aꞌɨ́ɨn xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ayén huaꞌutáꞌan aꞌij mej yeꞌí tiraayɨ́ꞌɨtɨhuaꞌan. \s1 Cɨríistuꞌu pu ayén huanúꞌihuacaꞌa matɨ́j aꞌɨ́mej ɨ́ júutzimuaꞌameꞌen \p \v 5 Ajta, capu Dios ayén aꞌɨ́jna jɨ́n tihuauꞌíjca aꞌɨ́mej ɨ́ mej ta japua tíꞌivaɨreꞌe mej mi meꞌɨ́jna jɨ́n antiújmuaꞌareere muáꞌaraꞌani ɨ́ chaanaca mej japuan huachéjmeꞌe muáꞌajuꞌu, aꞌɨ́jna ɨ́ chaanaca ɨ́ tej jɨ́meꞌen tiꞌixa. \v 6 Ayee pu jaꞌatɨ́ jaꞌanáj ayén tíꞌixajtacaꞌa tɨjɨ́n: \q1 Múꞌee Dios, múꞌeetzi jemi tɨ caí aꞌatzu tiꞌitɨ́j jɨ́n ruxeꞌeveꞌe ɨ́ teteca, matɨ́j menaꞌa puaꞌamé. \q1 ¿Aꞌiné ꞌeen jɨ́n piyen raꞌutámuaꞌareeriꞌi? \q1 Ajta, aꞌɨ́ɨn tɨ jetzen airaújneijte ɨ́ teáataꞌa, \q1 ¿aꞌiné ꞌeen jɨ́n piyen rɨ́ꞌɨ tiraatáꞌaca \q2 pej piyen rɨ́ꞌɨ tirájchaꞌɨɨ? \q1 \v 7 Ayee pej ráaruu tɨ ij aꞌatzu áꞌateeviꞌin \q2 tɨ jaítzeꞌe cɨliéeneꞌe jɨ́n tiꞌitevée áꞌaraꞌani \q2 caí aꞌɨ́mej ɨ́ mej ta japua tíꞌivaɨreꞌe. \q1 Mɨ́ pajta múꞌee, rɨ́ꞌɨ pej tiraatáꞌa peꞌɨ́jna jɨmeꞌe \q2 pej raꞌantíhuaꞌu tɨ jeíhua huápɨꞌɨ tiráacɨꞌɨti \q2 mej mi naímiꞌi naa rɨ́ꞌɨ tiraꞌutaseíj. \q1 \v 8 Pajta piyen tiꞌitɨ́j jɨ́n tiraꞌíjca \q2 tɨ́ꞌij aꞌɨ́ɨn ayén tihuaꞌaꞌaíteꞌe aꞌame ɨ́ teɨte \q2 mej mi naímiꞌi caꞌanéeri jɨ́n raꞌaráꞌastijreꞌen. \p Tɨ́ puaꞌa ayén aꞌɨ́jna jɨ́n tiraꞌíjcatacheꞌe mej mi naímiꞌi raꞌaráꞌastijreꞌen, capu méꞌe jéꞌe tiꞌitɨjtacaꞌa tɨ caí raꞌaráꞌastijreꞌecaꞌa. Mɨ́ ajta íjii, ayée pu jépɨꞌɨn seijreꞌe mej caí xɨ naímiꞌi miyen ráꞌastijreꞌe. \p \v 9 Mɨ́ ajta itejmi, ayée pu jépɨꞌɨn seijreꞌe jɨ́meꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús. Dios pu ayén ráaruu tɨ ij aꞌatzu áꞌateeviꞌin jaítzeꞌe cɨliéeneꞌe jɨ́n tiꞌitevée áꞌaraꞌani mecaí aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej ta japua tíꞌivaɨreꞌe. Ajta íjii, Dios pu ayén rɨ́ꞌɨ raateájtuaa, ajta veꞌecán jɨ́n tiraꞌíjca, aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn Jesús ayén rajpuaíitzi jáꞌaraa aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ huamɨ́ꞌɨ. Dios pu ayén rɨ́ꞌɨ tihuaꞌutáꞌa ɨ́ teɨte aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn Jesús ayén naíjmiꞌica jetze meꞌecan huamɨ́ꞌɨ. \p \v 10 Nain pu tiraacɨ́ꞌɨ aꞌɨ́jna, ajta nain pu ayén jemin tíꞌiseijreꞌe aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ayén nain tiúꞌutaahuacaꞌa. Ayee puꞌu xaa ruxeꞌeveꞌecaꞌa tɨ aꞌɨ́ɨn huaꞌirájtuaani muꞌiicáca ɨ́ ruyaujmuaꞌa mej mi jemin huateáturan tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe. Aꞌɨ́j pu jɨ́n ayén tiraavíjteꞌe tɨ ayén raanaíjmireꞌen aꞌɨ́jna tɨ jáꞌitaꞌa véꞌejvee aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ayén rajpuaíitzi jáꞌaraa, aꞌɨ́jna tɨ huaꞌirátuaasin ɨ́ ruyaujmuaꞌa. \v 11 Ajta aꞌɨ́ɨn tɨ huateúraꞌate aꞌɨ́mej, ajta aꞌɨ́mej tɨ aꞌɨ́ɨn ari huaꞌitéviꞌitɨcɨ, naímiꞌi mú seɨ́j menaꞌa jetze ajtémeꞌecan. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, capu ratéviꞌirasteꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn ayén huaꞌatamuáꞌamuateꞌen tɨjɨ́n: “Neꞌihuaamuaꞌa mú púꞌeen.” \p \v 12 Ajta ayén tɨjɨ́n: \q1 Nee nu huaꞌutánamuajristeꞌesin \q2 aꞌij pej ántehuaa huáꞌa jemi ɨ́ neꞌihuaamuaꞌa. \q1 Nee nu rɨ́ꞌɨ timuaatáꞌasin huáꞌa tzajtaꞌa \q2 aꞌɨ́mej ɨ́ mej eꞌetiújseꞌɨri. \m \v 13 Ajtahuaꞌa ayén tɨjɨ́n: \q1 Nee nu áꞌancaꞌane ɨ́ jemin. \m Ajtahuaꞌa rujéjcuatzeꞌe, ayén tɨjɨ́n: \q1 Yee nu huatéjvee huáꞌa jamuan ɨ́ yaújmuaꞌameꞌen \q2 tɨ Dios naatáviꞌitɨste. \p \v 14-15 Majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ yaújmuaꞌameꞌen, ayée mú miyen cheꞌatá menaꞌa éeneꞌen téhuaꞌiraꞌa, majta miyen éeneꞌen téxuureꞌe, aꞌɨ́j pu jɨ́n Jesús ayén huaújruu tɨ́ꞌij ayén cheꞌatá naꞌa éeneꞌen tehuáꞌiraꞌacaꞌa, ajta ayén éeneꞌen téxuureꞌecaꞌa matɨ́j aꞌɨ́mej. Ayee pu ꞌeen jɨ́n huarɨ́j tɨ́ꞌij ayén raꞌantipuáꞌajteꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ tɨ aꞌɨ́jna jɨ́n antiújmuaꞌaree ɨ́ mej jɨ́n huácuiꞌini ɨ́ teɨte. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tiyaaruꞌu. \p Aꞌɨ́j pu jɨ́n Jesús huáꞌa jetze meꞌecan huamɨ́ꞌɨ, tɨ ij ajta huaꞌirájtuaani aꞌɨ́mej ɨ́ mej caꞌanéeri jɨ́n seijreꞌecaꞌa tɨ́j naꞌa mej auj ruuri mej miyen tíꞌitziɨɨneꞌecaꞌa mej huácuiꞌini. \v 16 Jee xaa neꞌu ayén tiꞌayajna, capu ayén huaújruu matɨ́j aꞌɨ́mej ɨ́ mej ta japua tíꞌivaɨreꞌe tɨ́ꞌij huaꞌutévaɨreꞌen sino ayée pu huaújruu matɨ́j aꞌɨ́mej ɨ́ mej Abraham jetze airaújneijte. \p \v 17 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, ayén ruxeꞌeveꞌecaꞌa tɨ aꞌɨ́ɨn ayén seɨcɨé huaújruuren tɨ ij ayén éeneꞌen seijreꞌe matɨ́j aꞌɨ́ɨme ɨ́ ihuáamuaꞌameꞌen nain jɨmeꞌe tɨ ij ayén aꞌɨ́jna jɨ́n teꞌenteárute ɨ́ Dios jemi, tɨ ij ayén nain jɨ́n tiuꞌutévaɨreꞌen ɨ́ Dios jemi, tɨ ij ajta ayén huáꞌancuꞌuvajxɨꞌɨn ɨ́ teɨte tɨ ij ajta caí jaꞌanáj tiꞌitɨ́j jɨ́n atéꞌɨtzeꞌaraꞌan, tɨ ij ajta huáꞌariꞌi ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi. \v 18 Puꞌuri xaa neꞌu rɨꞌɨrí tɨ aꞌɨ́ɨn ayén huaꞌutévaɨreꞌen aꞌɨ́mej ɨ́ mej áꞌaviicuaꞌireꞌe tiꞌitɨ́j jɨmeꞌe, aꞌiné aꞌɨ́ɨ pu ari rajpuaíitzi jáꞌaraa, ajta ráꞌuviicuaꞌiriꞌi. \c 3 \s1 Jaítzeꞌe pu veꞌecán jɨ́n tiꞌitéjvee ɨ́ Jesús caí aꞌɨ́jna ɨ́ Moisés \p \v 1 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, ayée xu huárɨni, neꞌihuaamuaꞌa, mɨ tɨ Dios amuaꞌitéviꞌitɨcɨ, aꞌiné múꞌejmi pu huatáꞌinee aꞌɨ́ɨn tɨ júteꞌe éꞌeseijreꞌe sej si naímiꞌi siyen huateáturan ɨ́ jemin. Setáꞌaj siyen seꞌɨ́jna jetze tiúꞌumuaꞌati seꞌɨ́jna jetze ɨ́ Jesús tɨ Dios ayén aꞌɨ́jna jɨ́n tiraꞌíjca tɨ titaatáꞌixaateꞌen aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ niuucari ɨ́ tej ráꞌastijreꞌe. Aꞌɨ́ɨ pu Jesús ajta nain jɨ́n tíꞌivaɨreꞌe ɨ́ Dios jemi tɨ ij taatévaɨreꞌen itejmi. \v 2 Ayee pu cheꞌatá naꞌa Jesús pu nain jɨ́n araúraste aꞌɨ́jna jemi tɨ ayén raꞌantíhuaꞌu tɨ́j ajta aꞌɨ́ɨn Moisés ayén nain jɨ́n araúraste tɨ́ꞌɨj ajmíꞌi tíꞌivaɨreꞌecaꞌa ɨ́ chiꞌiraꞌan jetze ɨ́ Dios. \p \v 3 Mɨ́ ajta, Dios pu ayén tiraaxɨ́ꞌepɨꞌɨntariꞌiriꞌi tɨ ayén tiraavíjteꞌe tɨ jaítzeꞌe rɨ́ꞌɨ tiraateájtuaani aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús caí aꞌɨ́jna ɨ́ Moisés. Jee xaa neꞌu, jaítzeꞌe tu rɨ́ꞌɨ tiratáꞌaca teꞌɨ́jna tɨ chiꞌi taꞌahuaca tecaí teꞌɨ́jna ɨ́ chiꞌi. \v 4 Ayee pu tiꞌayajna aꞌiné tɨ́j naꞌa tɨ tíꞌiseijreꞌe ɨ́ chiꞌi, jaꞌatɨ́ pu ráꞌajtaahuacaꞌa. Mɨ́ ajta Dios, aꞌɨ́ɨ pu nain tiúꞌutaahuacaꞌa tɨ́j naꞌa tɨ tíꞌiseijreꞌe. \p \v 5 Ajta aꞌɨ́ɨn Moisés, nain pu jɨ́n araúraste tɨ́ꞌɨj auj tíꞌivaɨreꞌecaꞌa ɨ́ chiꞌiraꞌan jetze ɨ́ Dios. Ayee pu ꞌeen jɨ́n huarɨ́j, aꞌɨ́ɨ pu ajta ayén teꞌanxájtacaꞌa aꞌij mej méjcaꞌi huáyee tiuꞌutaxájtacheꞌe. \v 6 Mɨ́ ajta aꞌɨ́ɨn Cɨríistuꞌu, aꞌɨ́ɨ pu ayén nain jɨ́n araúraste tɨ́ꞌɨj tíꞌivaɨreꞌecaꞌa ɨ́ ruche. \p Jee xaa, aꞌɨ́ɨ pu yaujraꞌan púꞌeeneꞌe aꞌɨ́jna tɨ huatéechiꞌi. Teajta iteen, teen tu teɨtestemuaꞌameꞌen púꞌeen, teen tu teajta teꞌuun aꞌujteí ɨ́ chiꞌiraꞌan jetze, tɨ puaꞌa tiyen teꞌutáviicuaꞌi tej taxɨéehua tejáꞌuxajtaneꞌen teꞌɨ́jna ɨ́ tej jɨ́n tátemuaꞌaveꞌe teꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ tej rachúꞌeveꞌe. \s1 Aꞌɨ́ɨ mú nuꞌu huaújseꞌupeꞌen ɨ́ Dios jemi aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej teɨtestemuaꞌameꞌen púꞌeen \p \v 7 Aꞌɨ́j xu jɨ́n, setáꞌaj ráanamua temuaꞌa naa aꞌij tɨ tiꞌixa aꞌɨ́jna ɨ́ xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios, ayén tɨjɨ́n: \q1 Tɨ́ puaꞌa íjii seráanamua tɨ ayén tejáꞌamuaꞌixaateꞌe \q2 ɨ́ xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios. \q1 \v 8 Caxu siyen cheꞌatá senaꞌa raꞌantánaamuan \q2 ɨ́ aꞌamua tzajtaꞌa matɨ́j aꞌɨ́ɨme \q2 ɨ́ mej ajcaꞌihuáꞌɨmua huataújtzeꞌire ineetzi. \q1 Aꞌájna xɨcáaraꞌan mej jetzen aꞌij tiráataahuacaꞌa \q2 mej mi nejaꞌupuáꞌajteꞌen aꞌájna aꞌu tɨ caí éꞌetiꞌitɨjcaꞌa. \q1 \v 9 Aꞌuu mú miyen aꞌij tiráataahuacaꞌa mej mi naamuáꞌitɨn, \q2 majta miyen meꞌuun éꞌetee \q2 aꞌachú cumu huaꞌapuate nineꞌiraꞌa \q2 mej tíꞌiseij netɨ́j nenaꞌa rɨjcaa. \q1 \v 10 Aꞌɨ́j nu jɨ́n huaꞌutájaaxɨejviꞌiriꞌi neꞌɨ́mej \q2 ɨ́ teɨtejraꞌa. \q1 Neajta niyen tiuꞌutáneixaa yee jaꞌanáj tɨ naꞌa \q2 aꞌɨ́ɨ mú aꞌij puaꞌa tíꞌimuaꞌatze ɨ́ ru tzajtaꞌa. \q1 Majta, camu aꞌatzu ramuaꞌaree aꞌij nej tíꞌijxeꞌeveꞌe. \q1 \v 11 Aꞌɨ́j nu jɨ́n, neniúꞌucaraꞌa \q1 nu jɨ́n niyen teꞌatánratziiriꞌi \q2 mej caí jaꞌanáj meꞌuun aꞌuteáruti \q2 aꞌu mej eꞌehuaújseꞌupeꞌen ineetzi jamuan. \m Ayee pu xaa tiuꞌutaxájtacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Dios. \p \v 12 Rɨ́ꞌɨ xuꞌu, neꞌihuaamuaꞌa, tɨ ij caí ayén huataseíjreꞌen múꞌejmi jemi seɨ́j tɨ aꞌij puaꞌa tiꞌitiújchaꞌɨɨ ɨ́ ru tzajtaꞌa, tɨ ajta caí téꞌatzaahuateꞌe. Caxu raatáꞌacareꞌen seɨ́j tɨ ayén ꞌeen tɨ aꞌɨ́ɨn ayén áꞌujcaꞌane tɨ mé rúurɨeni aꞌɨ́jna ɨ́ Dios tɨ iꞌirúuri. \v 13 Seajta múꞌeen, setáꞌaj caꞌaníjraꞌa huataúraꞌan seɨj seajta seɨj tɨ́j naꞌa nain xɨcáaraꞌan tzajtaꞌa sej seuj ruuri tɨ ij caí seɨ́j múꞌeen ayén raꞌantánaamuan ɨ́ ru tzajtaꞌa aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ayén ráacuanamua aꞌɨ́jna tɨ aꞌij puaꞌa ꞌeen. \p \v 14 Jee xaa neꞌu, ayée pu ruxeꞌeveꞌe sej siyen huárɨni, aꞌiné ayée pu tiꞌitɨ́j tíꞌitacɨꞌɨti jamuan ɨ́ Cɨríistuꞌu tɨ puaꞌa tiyen teuj teꞌutáviicuaꞌi tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe ɨ́ tej jɨ́n tátemuaꞌaveꞌe teꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ tej rachúꞌeveꞌe tetɨ́ꞌɨj titeꞌutéjhuii. \p \v 15 Ayee pu xaa aꞌij tɨ téꞌuyuꞌusiꞌihuacaꞌa ɨ́ yuꞌuxari jetze tɨjɨ́n: \q1 Tɨ́ puaꞌa íjii seráanamua tɨ ayén tejáꞌamuaꞌixaateꞌe \q2 ɨ́ xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios. \q1 Caxu siyen cheꞌatá senaꞌa raꞌantánaamuan \q2 ɨ́ aꞌamua tzajtaꞌa matɨ́j aꞌɨ́ɨme \q2 ɨ́ mej ajcaꞌihuáꞌɨmua huataújtzeꞌire ineetzi jemi. \p \v 16 Majta aꞌɨ́ɨme, ɨ́ mej ráanamuajriꞌi, majta raꞌutéxɨeehuariꞌiriꞌi, aꞌii mú aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ Moisés teecan huaꞌiráaviꞌitɨ aꞌujna u Egipto. \v 17 Ajta aꞌɨ́ɨme, ɨ́ tɨ Dios ayén áꞌatee huaꞌapuate nineꞌiraꞌa tɨ huáꞌajaaxɨejviꞌi aꞌɨ́mej, aꞌii mú aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ mej auteájturaa ɨ́ Dios jemi, majta áꞌupuaꞌarecaꞌa meꞌújna jáꞌahuaꞌa aꞌu tɨ caí éꞌetiꞌitɨjcaꞌa. \v 18 Aꞌɨ́ɨ mú majta meꞌɨ́n púꞌeen ɨ́ tɨ huáꞌa jɨ́meꞌen Dios ayén teꞌataújratziiriꞌi mej nuꞌu caí jaꞌanáj meꞌuun aꞌuteáruti aꞌu mej eꞌehuaújseꞌupeꞌen aꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej caí raꞌaráꞌastijre. \p \v 19 Jee xaa neꞌu, ayée pu tiꞌayajna tɨ ayén titáꞌamitɨejteꞌe tɨ caí ayén huaꞌucɨ́ꞌɨ mej meꞌuun aꞌuteárute aꞌu mej eꞌehuaújseꞌupeꞌen aꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej caí téꞌantzaahua. \c 4 \s1 Dios pu taatáꞌasin tej ti jemin eꞌehuátaseꞌupeꞌen \p \v 1 Aúcheꞌe pu ayén tíꞌivaɨreꞌe ɨ́ niuucari tɨ jɨ́n Dios ayén teꞌataújratziiriꞌi tɨ íꞌirɨꞌɨri tej teꞌuun aꞌuteárute aꞌu tɨ aꞌɨ́ɨn taatáꞌasin tej teꞌuun eꞌehuátaseꞌupeꞌen. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, tichéꞌe rɨ́ꞌɨ tenaꞌa tɨ ij caí ayén teꞌirájraꞌani tɨ seɨ́j múꞌeen tiꞌitɨ́j jɨ́n autéꞌɨtzen tɨ ij caí ráacɨꞌɨti tɨ aꞌuun aꞌuteárute. \v 2 Ayee puꞌu, ayée pu cheꞌatá naꞌa taacɨ́ꞌɨ ɨ́ niuucari tɨ jɨ́n Dios tuꞌirájtuaani, tɨ́j ajta tihuaꞌucɨ́ꞌɨ aꞌɨ́mej. Mɨ́ ajta, capu aꞌatzu aꞌij tihuaꞌutévaɨ ɨ́ mej ráanamuajriꞌi aꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej caí téꞌantzaahua matɨ́ꞌɨj ráanamuajriꞌi. \p \v 3 Ajta íjii, iteen i tej téꞌantzaahua, teen tu teꞌuun aꞌuteáruti aꞌu tej eꞌehuátaseꞌupeꞌen. Ayee pu huataújmuaꞌa tɨ ayén tíꞌitacɨꞌɨti aꞌiné ayée pu Dios tiuꞌutaxájtacaꞌa huáꞌa jɨmeꞌe tɨjɨ́n: \q1 Neniúꞌucaraꞌa nu jɨ́n teꞌatánratziiriꞌi \q2 mej caí jaꞌanáj meꞌuun aꞌuteáruti \q2 aꞌu mej eꞌehuaújseꞌupeꞌen ineetzi jamuan. \p Mɨ́ ajta, tɨ́j naꞌa aꞌájnáꞌɨmua tɨ raatétaahuacaꞌa ɨ́ chaanaca tɨ yú eꞌiréꞌene, puꞌuri cɨꞌɨpiihuacaꞌa ɨ́ tɨ jɨ́n Dios tiuꞌumuárɨej. \v 4 Jee xaa neꞌu, aꞌiné mé jáꞌahuaꞌa pu ayén tiuꞌutaxájtacaꞌa aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ xɨcáaraꞌan taꞌaráhuaꞌapua. Ayen tɨjɨ́n: \q1 Ajta aꞌájna xɨcáaraꞌan jetze ɨ́ taꞌaráhuaꞌapua, \q1 Dios ayén raatapuáꞌajtacaꞌa ɨ́ tɨ jɨ́n tiuꞌumuárɨej. \q1 Tɨꞌɨquí huaújseꞌupe. \p \v 5 Ajta, teucheꞌe tu teꞌɨ́jna jɨ́meꞌen tiꞌixa ɨ́ niuucari tɨ jɨ́meꞌen tiraataxájtacaꞌa ɨ́ Dios tɨjɨ́n: \q1 Camu nuꞌu jaꞌanáj meꞌuun aꞌuteáruti \q1 mej mi neetzi jamuan eꞌehuaújseꞌupeꞌen. \p \v 6 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, camuchéꞌe mú miyen seijreꞌe seica ɨ́ mej xaa meꞌuun aꞌuteárute mej mi jamuan ɨ́ Dios eꞌehuaújseꞌupeꞌen. Mɨ́ majta aꞌɨ́ɨme, ɨ́ tɨ amuacaí huáꞌa jemi raateájtuaa ɨ́ niuucari tɨ jɨ́n Dios huaꞌirátuaaníicheꞌen, camu meꞌuun aꞌuteájrupi meꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej caí raꞌaráꞌastijre. \v 7 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, puꞌuri jeíhua aꞌateeviꞌi tɨ́ꞌɨj aꞌɨ́ɨn Dios raatáꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ David teecan tɨ ayén tiuꞌutaxáj tɨ Dios ayén raaxɨ́ꞌepɨꞌɨntare jaꞌanáj tɨ ayén tejaꞌuréꞌenejsin aꞌájna xɨcáaraꞌan tɨ ayén raatamuáꞌa tɨjɨ́n “íjii.” Ayee pu aꞌɨ́jna jɨ́n tiuꞌutaxájtacaꞌa tɨjɨ́n: \q1 Tɨ́ puaꞌa íjii seráanamua aꞌij tɨ tiꞌixa ɨ́ Dios, \q1 caxu raꞌantánaamuan ɨ́ áꞌamuatzajtaꞌa. \p \v 8 Ajta, tɨ puaꞌa aꞌɨ́ɨn Josué teecan ayén huaꞌutaꞌaníicheꞌen mej huaúuseꞌupeꞌencheꞌe, capu ayén raataxájtancheꞌe ɨ́ Dios aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ seɨ́j jetze ɨ́ xɨcaj. \v 9-10 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, aúcheꞌe pu tura huáꞌa jemi ɨ́ mej teɨtestemuaꞌameꞌen púꞌeen ɨ́ Dios mej mi jamuan huaújseꞌupeꞌen, aꞌiné jaꞌatɨ́ tɨ naꞌa tɨ ayén aꞌuun aꞌuteárute tɨ ij eꞌehuaújseꞌupeꞌen ɨ́ Dios jamuan, aꞌɨ́ɨ pu ayén cheꞌatá naꞌa raatapuáꞌajta ɨ́ tɨ jɨ́n tíꞌimuarɨꞌe tɨ́j ajta Dios tiraatapuáꞌajtacaꞌa ɨ́ tɨ jɨ́n tiuꞌumuárɨej. \v 11 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, tichéꞌe tiyen ahuátacaꞌanen nain jɨmeꞌe tacaꞌaníjraꞌa tej ti teꞌuun aꞌuteárute, tɨ ij caí jaꞌatɨ́ ayén cheꞌatá naꞌa huárɨni aꞌij mej mejmíꞌi huarɨ́j aꞌɨ́ɨme, ɨ́ mej caí teꞌaráꞌaste meꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej caí téꞌantzaahua. \p \v 12 Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ niuucari tɨ Dios jetze airáninei, aꞌɨ́ɨ pu eꞌihuarújteꞌen, ajta tíꞌimɨjhuaca huápɨꞌɨ. Temuaꞌa pu teꞌurúꞌipi ɨ́ tatzajtaꞌa. Jaítzeꞌe pu tíꞌivaɨreꞌe caí ɨ́ chun tɨ huaꞌapua jɨ́n ajcámɨɨmɨ, tɨ ajta huápɨꞌɨ antámɨɨmɨ, ɨ́ mej majta jɨ́n rasiꞌicheca ɨ́ carij tɨ ruvíꞌi, majta jɨ́n raꞌutasíꞌiche ɨ́ tuꞌutanaj. Aꞌuu pu xaa urúꞌipi aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari ɨ́ xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan jetze ɨ́ tevi, ajta ɨ́ muaꞌatzíireꞌaraꞌan jetze. Temuaꞌa pu raayɨ́ꞌɨtɨ tɨ ayén raatámitɨejteꞌen aꞌij tɨ seɨ́j tíꞌimuaꞌatze, ajta aꞌij tɨ seɨ́j tíꞌijxeꞌeveꞌe tɨ ayén huárɨni. \v 13 Tiꞌitɨ́j tɨ naꞌa tɨ ayén tíꞌiseijreꞌe, tɨ ajta aꞌɨ́jna jetze ajtémeꞌecan aꞌɨ́jna tɨ Dios ayén tiúꞌutaahuacaꞌa, tɨ́j naꞌa tiꞌipuaꞌamé, ayée pu jéjreꞌe seijreꞌe ɨ́ jemin. Ajta ayén ruxeꞌeveꞌe tej naímiꞌi tiyen tiuꞌutaseíjrata ɨ́ jemin. Ajta, capu tiꞌitɨ́j rúꞌavaa ɨ́ jemin. \s1 Jesús pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ jaítzeꞌe veꞌecán jɨ́n tiꞌitéjvee tɨ́ꞌij ta japua huániuuni \p \v 14 Ayee nu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe. Puꞌuri seijreꞌe ɨ́ ta jemi seɨ́j tɨ veꞌecán jɨ́n tíꞌivaɨreꞌe ta jetze meꞌecan ɨ́ Dios jemi. Ajta aꞌɨ́ɨ pu ari aꞌuun aꞌujnéj u ta japua. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, tichéꞌe tiyen tacaꞌaníjraꞌa jɨ́n teuj ráꞌastijreꞌe teꞌɨ́jna ɨ́ tej téꞌatzaahuateꞌe. \v 15 Aꞌiné aꞌɨ́ɨ pu veꞌecán jɨ́n tíꞌivaɨreꞌe ta jetze meꞌecan ɨ́ Dios jemi, aꞌɨ́ɨ pu raayɨ́ꞌɨtɨ tɨ ayén táꞌancuꞌuvajxɨꞌɨn aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tej caí tácacaꞌanej ɨ́ ta tzajtaꞌa. Aꞌɨ́ɨ pu cheꞌatá naꞌa nain jɨ́n tirajpuaíjtzicaꞌa tetɨ́j iteen tirajpuaíjtzi. Ajta, aꞌɨ́ɨ pu caí tiꞌitɨ́j jɨ́n atéꞌɨtzeaara. \p \v 16 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, tichéꞌe tiyen taxɨ́ꞌeviꞌiraꞌa jɨ́n ajteáxɨɨre teꞌájna vejliꞌi aꞌu tɨ aꞌutéjvee ɨ́ ɨpuari aꞌu tɨ aꞌɨ́ɨn eꞌecájca ɨ́ Dios tɨ ij aꞌɨ́ɨn ayén táꞌancuꞌuvajxɨꞌɨn, tɨ́ꞌij ajta rɨ́ꞌɨ titaatáꞌan, tɨ ij ajta taatévaɨreꞌen jaꞌanáj tɨ naꞌa tɨ ruxeꞌeveꞌe. \c 5 \s1 Jesús pu veꞌecán jɨ́n tiꞌitéjvee ɨ́ Dios jemi ta jetze meꞌecan \p \v 1 Ayee pu ꞌeen aꞌɨ́jna jɨmeꞌe jaꞌatɨ́ tɨ naꞌa tɨ ayén veꞌecán jɨ́n tíꞌivaɨreꞌe ɨ́ Dios jemi. Amuacaí mú miyen raꞌavéꞌehuausin huáꞌa tzajtaꞌa ɨ́ teɨte. Matɨ́ꞌɨj mi miyen tíꞌiraꞌíjcateꞌen tɨ ij aꞌɨ́ɨn huáꞌa japua huániuuni ɨ́ Dios jemi. Aꞌɨ́ɨ pu ajta tiuꞌutámuaɨꞌɨvajta aꞌɨ́jna ɨ́ mej raatapuaíjveꞌesin ɨ́ Dios, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ yeꞌemuaate ɨ́ mej huaꞌutámuaɨꞌɨvajta meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi. \v 2 Aꞌiné aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ ajta ramuaꞌaree tɨ caí ruseɨ́j téꞌeviicuaꞌi, aꞌɨ́ɨ pu ajta raayɨ́ꞌɨtɨ tɨ huáꞌancuꞌuvajxɨꞌɨn aꞌɨ́mej ɨ́ mej caí aꞌij tirúꞌumuaꞌaree, ajta aꞌɨ́mej ɨ́ mej tiꞌitɨ́j jɨ́n atéꞌɨtzeaara ɨ́ Dios jemi. \v 3 Aꞌɨ́j pu jɨ́n ruxeꞌeveꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn amuacaícan ayén tiuꞌutámuaɨꞌɨvajta aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn ruseɨ́j tiꞌitɨ́j jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi. Ajta áꞌiyen, ayée pu ruxeꞌeveꞌe tɨ ayén cheꞌatá naꞌa huárɨni huáꞌa jɨmeꞌe ɨ́ teɨte ɨ́ mej miyen cheꞌatá menaꞌa tiꞌitɨ́j jɨ́n titeꞌuteájturaa ɨ́ Dios jemi. \p \v 4 Ajta, capu jaꞌatɨ́ ayén ruseɨ́j teꞌenteárute aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ayén tiuꞌutévaɨreꞌen ɨ́ Dios jemi, sino tɨ puaꞌa Dios ayén aꞌɨ́jna jɨ́n tiraꞌíjcateꞌe aꞌij tɨ ayén tiraꞌíjca aꞌɨ́jna ɨ́ Aarón teecan. \v 5 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, capu ayén ruseɨ́j huataújtuaa aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús tɨ ayén veꞌecán jɨ́n teꞌenteárute tɨ ij ayén tiuꞌutévaɨreꞌen ɨ́ Dios jemi. Capu xaa neꞌu, sino Dios pu ayén tiraataꞌixaa tɨjɨ́n: \q1 Múꞌee pej niyauj pɨ́rɨcɨ. \q1 Ijii nu niyen muaatéyaꞌupuatacaꞌa. \m \v 6 Ajta puaꞌamecɨé pu ayén tiꞌixa tɨjɨ́n: \q1 Múꞌee pej piyen peꞌɨ́jna jɨ́n tíꞌivaɨreꞌe ɨ́ Dios jemi \q1 tɨ́j ajta veꞌecán jɨ́n tíꞌivaɨreꞌe \q1 aꞌɨ́jna ɨ́ Melquisedec tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe. \p \v 7 Tɨ́ꞌɨj auj yen seijreꞌecaꞌa íiyen chaanaca japua, Jesús pu ayén huatéeniu, ajta raatéjhuau aꞌɨ́jna jemi tɨ raayɨ́ꞌɨtɨhuaꞌa tɨ ruꞌirájtuaani. Jéihua pu ayén huaújyeinecaꞌa aꞌɨ́jna jemi tɨ́ꞌij aꞌɨ́ɨn caí raatáꞌacareꞌen tɨ huámɨꞌɨni. Ajta aꞌɨ́ɨn Dios ayén ráanamuajriꞌi aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ayén huataúraꞌa tɨ ayén araúrasten aꞌij tɨ tíꞌijxeꞌeveꞌecaꞌa ɨ́ Dios. \p \v 8 Ayee pu i yaujraꞌan pu púꞌeeneꞌe, aúcheꞌe pu ayén rɨ́ꞌɨ ráaruu tɨ ayén raꞌaráꞌastijreꞌen aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ tɨ jɨ́n rajpuaíjtzicaꞌa. \v 9 Ajta, tɨ́ꞌɨj Dios ayén raanaíjmire, Jesús pu aꞌɨ́jna jɨ́n teꞌenteájrupi aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn ayén huaꞌirájtuaani tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe naíjmiꞌica aꞌɨ́mej ɨ́ mej ráꞌastijreꞌe. \v 10 Ajta Dios ayén aꞌɨ́jna jɨ́n tiraꞌíjca tɨ ij ayén cheꞌatá naꞌa veꞌecán jɨ́n tiuꞌutévaɨreꞌen ɨ́ Dios jemi tɨ́j ajta tiuꞌutévaɨ aꞌɨ́jna ɨ́ Melquisedec. \s1 Mej nuꞌu jaítzeꞌe yaúꞌitɨée muáꞌaraꞌani ɨ́ Dios jemi \p \v 11 Jéihua tu tejáꞌamuaꞌixaateꞌecu teꞌɨ́jna jɨmeꞌe. Mɨ́ ajta, jéꞌecan pu muárɨꞌeri tej tiyen temuaꞌa naa tejámuaatáꞌixaateꞌen aꞌiné caxu caꞌanacan yaúꞌitɨée xáꞌajuꞌun. \v 12 Jee xaa neꞌu, íjii tej tiyen tejáꞌamuaꞌixaateꞌe, ayée pu tiraavíjteꞌecacheꞌen sej siyen rujɨ́ɨmuaꞌa senaꞌa tihuáꞌumuaꞌaten ɨ́ seica. \p Mɨ́ ajta caí caxu, sino ayée pu ruxeꞌeveꞌe tɨ jaꞌatɨ́ ayén ajtahuaꞌa tejamuáamuaꞌaten ɨ́ mej jɨ́n autéjhuiica mej tihuáꞌumuaꞌaten meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ niuucari tɨ Dios jetze aꞌuvéꞌeyeꞌi. Ayee xu ꞌeen matɨ́j aꞌɨ́ɨme ɨ́ tɨꞌɨríi ɨ́ mej rumuaꞌatɨ́ léechi yeꞌeca, mej caí xɨ yáꞌujepɨꞌɨraꞌa ɨ́ cuaꞌira. \p \v 13 Jaꞌatɨ́ tɨ naꞌa tɨ ayén ꞌeen tɨ́j paꞌarɨꞌɨ tɨ léechi jɨ́n ruuri, capu xɨ yaúꞌitɨe aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari ɨ́ mej jɨ́n tihuáꞌumuaꞌaten aꞌij tɨ yeꞌí seɨ́j rɨ́ꞌɨ tiꞌitiújchaꞌɨɨ ɨ́ Dios jemi. \v 14 Mɨ́ ajta, aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ ayén tíꞌivaɨreꞌe tɨ́j ɨ́ cuaꞌira ɨ́ mej racuaꞌaca ɨ́ mej vaujsi, ayée pu tihuáꞌacɨꞌɨti mej mi meꞌɨ́jna jɨ́n tihuáꞌumuaꞌaten aꞌɨ́mej ɨ́ mej meri vaujsi, ɨ́ mej majta meri raayɨ́ꞌɨtɨ tɨ ayén tihuáꞌamitɨejteꞌe tɨ puaꞌa tiꞌitɨ́j ayén tíꞌixɨꞌepɨꞌɨn nusu caí. Ayee pu ꞌeen jɨ́n miyen raayɨ́ꞌɨtɨ meꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej miyen rɨ́ꞌɨ tiꞌitiújchaꞌɨɨ ɨ́ Dios jemi. \c 6 \p \v 1 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, tichéꞌe tiyen mé rúuhuaꞌaxɨn teꞌɨ́jna ɨ́ mej jɨ́n amuacaí titáꞌitɨiiriꞌi jɨ́meꞌen ɨ́ Cɨríistuꞌu tej ti tiyen jaítzeꞌe huavaújseꞌen ɨ́ Dios jemi. Tichéꞌe caí chéꞌe teꞌɨ́jna jetze ucáajuꞌun, aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ jɨ́meꞌen raxa tej seɨcɨé tiúꞌumuaꞌati teꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ yeꞌirá tɨ caí chéꞌe tiꞌitɨ́j vaɨreꞌe ɨ́ Dios jemi, nusu tɨ jɨ́meꞌen raxa tej ráꞌatzaahuateꞌen ɨ́ Dios. \v 2 Ajta seica tɨ ayén tíꞌitaꞌaijteꞌe tej nuꞌu huatámuaɨꞌɨvijhua naꞌari tej nuꞌu huaꞌavéꞌemuarɨꞌen caꞌɨ́n tɨ jɨ́meꞌen raxa aꞌájna xɨcáaraꞌan ɨ́ mej jetzen aꞌitajúꞌun aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej meri huácuii. Ajta, aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ jɨ́meꞌen raxa tɨ Dios ayén huáꞌaxɨjteꞌen seɨj ajta seɨj aꞌij tɨ tíꞌiracɨꞌɨti tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe. Naíjmiꞌi tɨ́j naꞌa ɨ́ tej teuchén tiraataxájtacaꞌa, ayée puꞌu ꞌeen ɨ́ mej jɨ́n amuacaí titáꞌitɨiiriꞌi. Puꞌuri ruxeꞌeveꞌe tej jaítzeꞌe huavaújseꞌen ɨ́ Dios jemi. \v 3 Ayee tu teꞌɨ́jna jɨ́n rɨni tɨ puaꞌa Dios ayén titaatáꞌacareꞌen. \p \v 4 Mɨ́ majta seica, ayée mú meri huarɨ́j. Seɨj pu jaꞌanáj ayén tihuáꞌamitɨejteꞌecaꞌa tɨ ayén tiꞌayajna aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari. Muꞌuri jaꞌanáj raamuáꞌa aꞌɨ́jna tɨ Dios huaꞌutapuaíjve tɨ ajta júteꞌe aꞌuvéꞌemej. Ajta aꞌɨ́ɨn xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios ayén huáꞌa tzajtaꞌa huateájturaa. \v 5 Aꞌɨ́ɨ mú majta raataxɨ́ꞌeve aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ iꞌirɨ́ꞌen, tɨ ajta Dios jemi u aꞌuvéꞌemej. Majta mú raꞌancuréꞌa meꞌɨ́jna ɨ́ muárɨꞌeriꞌiraꞌa tɨ jɨ́n Dios ayén tiuꞌutaꞌaíjta tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe. \p \v 6 Matɨ́ꞌɨj mi mé rúurɨe. Aꞌɨ́j pu jɨ́n capu aꞌatzu aꞌij tíꞌirɨꞌɨri tɨ ayén huaꞌujéjcuareꞌen mej mi majtáhuaꞌa seɨcɨé tiúꞌumuaꞌati. Capu xaa neꞌu, aꞌiné aꞌɨ́ɨ mú majtáhuaꞌa rujɨ́ɨmuaꞌa ráꞌutatan ɨ́ cúruu jetze meꞌɨ́jna tɨ yaujraꞌan púꞌeen ɨ́ Dios. Majtahuaꞌa mú á jéjreꞌe huáꞌa tzajtaꞌa ɨ́ teɨte, aꞌɨ́ɨ mú majta ráꞌaxɨeehuariꞌi. \p \v 7 Ayee pu cheꞌatá naꞌa tíꞌirɨneca huáꞌa tzajtaꞌa ɨ́ teɨte tɨ́j ajta ayén tíꞌirɨneca ɨ́ chuej japua matɨ́ꞌɨj huatéviiye. Dios pu ayén rɨ́ꞌɨ tiratáꞌaca aꞌɨ́jna ɨ́ chuej tɨ puaꞌa matɨ́ꞌɨjtá huatéviiye, ayén japuan tiuꞌunén aꞌɨ́jna tɨ tihuaꞌatévaꞌɨri aꞌɨ́mej ɨ́ mej japuan tíꞌihuaꞌaste. \v 8 Mɨ́ ajta, tɨ puaꞌa japuan tiuꞌunén aꞌɨ́jna tɨ tétzicareꞌe, ajta aꞌɨ́jna tɨ tiúꞌuxuꞌuhuaꞌateꞌe matɨ́ꞌɨj huatéviiye, capu tiꞌitɨ́j vaɨreꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ chuej. Jee xaa neꞌu, ayée pu tíꞌirɨꞌɨri tɨ ayén téꞌeme tɨ Dios aꞌij puaꞌa ráaruuren, ajta ayén tiraateátaiira. \s1 Tɨ́ nuꞌu rɨ́ꞌɨ naꞌa neꞌu tɨ́n ahuáꞌavaɨreꞌe mej mauj ruuri \p \v 9 Capu amɨ́n aꞌij tej tiyen tejáꞌamuaꞌixaateꞌe, mɨ tej jáꞌamuaxeꞌeveꞌe, aꞌiné ayée pu titáꞌamitɨejteꞌe múꞌejmi jɨmeꞌe tɨ caí ayén tejamuáacɨꞌɨti aꞌɨ́jna tɨ aꞌij puaꞌa ꞌeen, sino sej siyen raꞌancuréꞌasin tɨ́j naꞌa tɨ ayén tiꞌiseíireꞌe aꞌame aꞌájna xɨcáaraꞌan tɨ jetzen Dios amuaꞌirájtuaani. \v 10 Dios pu xaa raꞌutámuaꞌareeriꞌi aꞌij tɨ tiraavíjteꞌe ɨ́ sej jɨ́n tiuꞌumuárɨej, sej seajta huaꞌutaxɨ́ꞌeve ɨ́ Dios jetze meꞌecan aꞌɨ́mej ɨ́ tɨ huaꞌiráviꞌitɨcɨ ɨ́ Dios. Capu aꞌatzu yáꞌuhuaꞌana ɨ́ Dios sej seri jɨ́n tihuaꞌutévaɨ, sej seajta seúcheꞌe tiꞌitɨ́j jɨ́n tihuaꞌatévaꞌɨri. \p \v 11 Ayee tu tíꞌijxeꞌeveꞌe múꞌejmi jɨmeꞌe sej si siyen cheꞌatá senaꞌa aꞌaraujcaꞌanéecan jɨ́n siyen rɨjca seica jɨmeꞌe tɨ ij Dios ayén amuaanaíjmireꞌen aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ sej jɨ́n rachúꞌeveꞌe ajta naꞌa caí nain teꞌentipuáꞌare. \v 12 Setáꞌaj caí siyen huáꞌɨnaꞌaseꞌe sino siyen cheꞌatá senaꞌa huárɨni matɨ́j aꞌɨ́mej ɨ́ mej raꞌancuréꞌasin meꞌɨ́jna tɨ jɨ́n Dios teꞌataújratziiriꞌi tɨ ayén tihuáꞌucɨꞌɨti aꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej téꞌatzaahuateꞌe, majta mej teꞌutáviicuaꞌiriꞌi. \s1 Ayee pu téꞌeme aꞌij tɨ Dios teꞌataújratziiriꞌi \p \v 13 Tɨ́ꞌɨj Dios ayén teꞌataújratziiriꞌi aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham jemi, aꞌɨ́ɨ pu ayén ruseɨ́j tiraataꞌixaa ɨ́ runiuuca jɨmeꞌe, aꞌiné capu méꞌe jáꞌa huaꞌacaꞌa jaꞌatɨ́ tɨ jaítzeꞌe veꞌecán jɨ́n tiꞌitéveecaꞌa tɨ ij ayén niúucareꞌaraꞌan jɨ́n tiraatáꞌan. \v 14 Ayee pu tiraataꞌixaa tɨjɨ́n: “Huápɨꞌɨ nu rɨ́ꞌɨ timuaateátuaasin. Jéihua nu huápɨꞌɨ huaꞌutámuꞌiirejsin ɨ́ áꞌayaujmuaꞌa.” \p \v 15 Ajta aꞌɨ́ɨn Abraham, tɨ́ꞌɨj aꞌateeviꞌi tɨ ayén rachúꞌeveꞌe ruxɨ́ꞌeviꞌiraꞌa jɨmeꞌe, aj puꞌi ayén raꞌancuréꞌa aꞌɨ́jna tɨ jɨ́n Dios teꞌataújratziiriꞌi. \p \v 16 Jee xaa neꞌu, aꞌiné ayée mú tíꞌijrɨꞌɨre ɨ́ teteca mej runiuuca tiꞌitáꞌaca aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ niuucajtzeꞌen aꞌɨ́jna tɨ jaítzeꞌe veꞌecán jɨ́n tiꞌitéjvee mecaí aꞌɨ́ɨme. Ajta jaꞌanáj tɨ naꞌa mej tiꞌitɨ́j jɨ́n tiújteaꞌaxɨꞌɨn, ayée mú ramuaꞌaree tɨ ari rɨ́ꞌɨ tiꞌihuaújxɨꞌepɨꞌɨntare tɨ́ꞌɨj seɨ́j runiuuca jɨ́n ayén tiꞌitáꞌaca. \v 17 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, tɨ́ꞌɨj Dios ayén tiraaxɨ́ꞌepɨꞌɨntare tɨ ayén tihuaꞌutaseíjrateꞌen temuaꞌa naa aꞌɨ́mej ɨ́ tɨ tihuáꞌacɨꞌɨti mej mi ráamuaꞌaree tɨ caí aꞌatzu rɨꞌɨrí tɨ seɨcɨé huárɨni aꞌɨ́jna jɨmeꞌe aꞌij tɨ aꞌɨ́ɨn ari tiraaxɨ́ꞌepɨꞌɨntare, aꞌɨ́ɨ pu ajta ayén runiuuca jɨ́n tiraataxájtacaꞌa. \p \v 18 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, tíꞌihuaꞌapua pu tíꞌiseijreꞌe tɨ caí jaꞌatɨ́ raayɨ́ꞌɨtɨ tɨ seɨcɨé tiúꞌuruuren ɨ́ tatzajtaꞌa, tɨ jɨ́meꞌen caí rɨꞌɨrí tɨ Dios ayén tiuꞌutéehuaꞌita: aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen, aꞌɨ́jna ɨ́ tɨ jɨ́n teꞌataújratziiriꞌi, ajta runiuuca tɨ jɨ́n tiuꞌutaxájtacaꞌa. Aꞌɨ́j tu jɨ́n huatétacaꞌanen temuaꞌa naa, iteen i tej jemin ajteáxɨɨrecaꞌa tɨ ij aꞌɨ́ɨn tachaꞌɨ áꞌaraꞌani, tej ti tiyen raꞌancuréꞌan ɨ́ tej rachúꞌeveꞌe, aꞌɨ́jna tɨ ajta ayén raateájtuaa itejmi jemi. \p \v 19 Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ tej rachúꞌeveꞌe, ayée pu caꞌaníjraꞌa tatáꞌaca tɨ ij caí tiꞌitɨ́j táꞌɨtziiteꞌe ɨ́ tatzajtaꞌa, tɨ ij caí tiꞌitɨ́j taꞌantimuáꞌitɨn. Cu xɨee aꞌɨ́ɨ pu aꞌuteájrupi u ta japua, huaritaꞌan aꞌɨ́jna ɨ́ cɨ́ɨxuri tɨ jáꞌitaꞌa eꞌecáaviɨj. \p \v 20 Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Jesús, aꞌɨ́ɨ pu amuacaí aꞌuteájrupi tɨ ij aꞌɨ́ɨn ta japua huániuuni, aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ Dios ayén aꞌɨ́jna jɨ́n tiraꞌíjca tɨ i aꞌɨ́ɨn ayén cheꞌatá naꞌa veꞌecán jɨ́n tiuꞌutévaɨreꞌen ɨ́ Dios jemi tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe tɨ́j ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Melquisedec. \c 7 \s1 Jaítzeꞌe pu veꞌecán jɨ́n tiꞌitéjvee ɨ́ Jesús caí ɨ́ Melquisedec \p \v 1-3 Ajta aꞌɨ́ɨn Melquisedec, capu tíyaꞌupuacaꞌa, ajta capu tináànacaꞌa. Capu ajta ámitɨeereꞌe jaꞌatɨ́ tɨ jetzen airaújneijte, capu ajta ayén ámitɨeereꞌe jaꞌanáj tɨ huanúꞌihuacaꞌa naꞌari jaꞌanáj tɨ huamɨ́ꞌɨ. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, ayée pu cheꞌatá naꞌa huaújruu tɨ́j ajta seɨ́j tɨ yaujraꞌan púꞌeen ɨ́ Dios. Ajta aꞌɨ́ɨ pu ayén veꞌecán jɨ́n tiꞌitevée aꞌame ɨ́ Dios jemi tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe. Aꞌajnáꞌɨmua aꞌɨ́ɨ pu ajta aꞌɨ́jna jɨ́n tiꞌitéveecaꞌa ɨ́ rey jɨmeꞌe aꞌɨ́mej jemi ɨ́ mej Salem éꞌechejcaꞌa, ajta veꞌecán jɨ́n tiꞌitéveecaꞌa aꞌɨ́jna jemi ɨ́ Dios tɨ nain jɨ́n antiújmuaꞌaree. \p Ajta aꞌɨ́jna ɨ́ mej jɨ́n miyen ratamuáꞌamua tɨjɨ́n Melquisedec, ayée pu huataújmuaꞌa tɨjɨ́n “Rey tɨ rɨ́ꞌɨ naa tíꞌaijta”. Ajta aꞌɨ́jna tɨ rey púꞌeen tɨ Salem éꞌemeꞌecan, ayée pu huataújmuaꞌa tɨjɨ́n “Rey tɨ rɨ́ꞌɨ tihuáꞌajchaꞌɨɨ mej mi ruxɨéehua tíꞌiteseijreꞌe”. Aꞌɨ́ɨ pu raꞌantinájchecaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham teecan tɨ́ꞌɨj aꞌuun pu pɨ́jéꞌejve aꞌu tɨ huajáꞌucuii aꞌɨ́mej ɨ́ reeyejte. Ajta, aꞌɨ́ɨn Melquisedec ayén rɨ́ꞌɨ tiraateájtuaa. Tɨꞌɨj jí Abraham ayén raatapuaíjve tamuáamuataꞌa puaꞌamé tɨ aꞌɨ́jna jetze ajtémeꞌecantacaꞌa tɨ́j naꞌa tɨ ayén tihuáꞌariꞌiriꞌi. \s1 Jéꞌecan pu veꞌecán jɨ́n tiꞌitéveecaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Melquisedec \p \v 4 Setáꞌaj siyen seꞌɨ́jna jetze tiúꞌumuaꞌati tɨ huápɨꞌɨ veꞌecán jɨ́n tiꞌitéveecaꞌa ɨ́ Dios jemi aꞌɨ́jna tɨ tayaaxúj púꞌeen. Ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham teecan, aꞌɨ́ɨ pu ayén raatapuaíjve aꞌachú cumu tamuáamuataꞌa puaꞌamé tɨ aꞌɨ́jna jetze ajtémeꞌecantacaꞌa tɨ́j naꞌa tɨ ayén tihuáꞌariꞌiriꞌi. \p \v 5 Jee xaa neꞌu, aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej Leví jetze airaújneijte ɨ́ mej majta tiꞌitɨ́j jɨ́n títetateí ɨ́ Dios jemi, ayée mú tiuꞌutaꞌaíjtiꞌire mej miyen huaꞌutáhuavii ɨ́ teɨte aꞌachú cumu tamuáamuataꞌa puaꞌamé ɨ́ mej tíꞌijchaꞌɨɨ aꞌij tɨ téꞌeyuꞌusiꞌi aꞌɨ́jna jetze ɨ́ yuꞌuxari ɨ́ mej jɨ́n tíꞌaijta. Ayee mú xaa neꞌu huáꞌahuaviiracaꞌa ɨ́ ruꞌihuaamuaꞌa. Capu amɨ́n aꞌij, tɨ puaꞌa aꞌɨ́ɨ mú majta Abraham jetze airaújneijte aꞌɨ́ɨme ɨ́ ihuáamuaꞌameꞌen. \p \v 6 Mɨ́ ajta amɨ́n, ɨ́ tɨ caí huáꞌa jetze ajtémeꞌecan, aꞌɨ́ɨ pu raꞌancuréꞌa aꞌɨ́jna Abraham jemi aꞌachú cumu tamuáamuataꞌa puaꞌamé. Aꞌɨ́ɨ pu ajta rɨ́ꞌɨ raateájtuaa aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham. Ajta Dios pu tiꞌitɨ́j jɨ́n teꞌataújratziiriꞌi aꞌɨ́jna jemi ɨ́ Abraham. \v 7 Ajta, naímiꞌi mú miyen ramuaꞌaree tɨ ayén tiꞌayajna tɨ aꞌɨ́ɨn tɨ jaítzeꞌe veꞌecán jɨ́n tiꞌitéjvee ayén rɨ́ꞌɨ tiratáꞌaca ɨ́ Dios jetze meꞌecan aꞌɨ́jna tɨ cɨliéeneꞌe jɨ́n tiꞌitéjvee. \p \v 8 Ajta, ayée pu tíꞌirɨneca íiyen chaanaca japua mej mi miyen raꞌancuréꞌan meꞌɨ́jna ɨ́ tamuáamuataꞌa tɨ puaꞌamé aꞌɨ́ɨme ɨ́ teɨte ɨ́ mej majta cuiꞌica. Mɨ́ ajta, ayée pu tiꞌiteújxajta tɨ aꞌájnáꞌɨmua, aꞌɨ́ɨ pu ayén raꞌancuréꞌa aꞌɨ́jna tɨ auj jɨ́n ruuri. \p \v 9-10 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, rɨꞌɨrí tej tiyen raataxáj yee aꞌɨ́ɨ pu Leví ajta ayén tiuꞌunájchitacaꞌa aꞌachú cumu tamuáamuataꞌa puaꞌamé aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ aúcheꞌe huataseíjreꞌesin aꞌɨ́jna jetze ɨ́ ruyaaxu, aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham teecan. Leví pu xaa tiuꞌunájchitacaꞌa aꞌájna tɨ́ꞌɨj Melquisedec ayén raꞌantinájchecaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham teecan. \s1 Cɨríistuꞌu pu veꞌecán jɨ́n tiꞌitevée aꞌame tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe \p \v 11 Ajta, tɨ puaꞌa rɨꞌɨríistancheꞌe tɨ huaꞌunaíjmireꞌen ɨ́ teɨte ɨ́ Dios jemi aꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej veꞌecán jɨ́n títetateí aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej Leví jetze ajtémeꞌecan, capu aꞌatzu ruxeꞌeveꞌe áꞌameꞌencheꞌe tɨ seɨ́j ayén huataseíjreꞌen tɨ ayén cheꞌatá naꞌa veꞌecán jɨ́n tiuꞌutévaɨreꞌen tɨ́j ajta tiuꞌutévaɨ aꞌɨ́jna ɨ́ Melquisedec, tɨ ajta caí Leví jetze ajtémeꞌecantacaꞌa. Capu xaa neꞌu ayén ruxeꞌeveꞌe áꞌameꞌencheꞌe, aꞌiné aꞌɨ́ɨn niuucari ɨ́ mej jɨ́n tíꞌaijta, aꞌɨ́ɨ pu ayén huataseíjre huáꞌa jemi ɨ́ mej Leví jetze ajtémeꞌecantacaꞌa. \p \v 12 Mɨ́ ajta xaa, tɨ puaꞌa ayén ruxeꞌeveꞌe mej seɨcɨé huárɨni mej mi huaꞌantíhuauni aꞌɨ́mej ɨ́ mej teꞌenteárute ɨ́ Dios jemi, ayée pu cheꞌatá naꞌa ruxeꞌeveꞌe mej seɨcɨé ráaruuren ɨ́ niuucari ɨ́ mej jɨ́n tiuꞌutaꞌaíjta. \p \v 13 Jee xaa neꞌu, ayée pu tiꞌayajna, aꞌiné aꞌɨ́jna ɨ́ tej jɨ́meꞌen raxa, seɨ́j pu teɨtejraꞌa jetze ajtémeꞌecan, ajta capúu xɨ jaꞌanáj jaꞌatɨ́ ayén tiꞌitɨ́j jɨ́n tiuꞌutévaɨ ɨ́ Dios jemi, tɨ ajta aꞌɨ́jna teɨtejraꞌa jetze ajtémeꞌecan. \p \v 14 Jee sein, aꞌɨ́ɨn tavástaraꞌa ayén Judá jetze airaújneijte. Ajta aꞌɨ́ɨn Moisés teecan capu jaꞌanáj tiꞌitɨ́j huataxájtacaꞌa aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ teɨtejraꞌa, tɨ huáꞌa jetze huataseíjreꞌencheꞌe aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej veꞌecán jɨ́n tiꞌitevée muáꞌajuꞌuncheꞌe ɨ́ Dios jemi. \p \v 15 Jee xaa, ayée pu tiꞌayajna xaa neꞌu, tɨ seɨ́j ayén huataseíjre tɨ ayén cheꞌatá naꞌa veꞌecán jɨ́n tiꞌitéjvee ɨ́ Dios jemi tɨ́j ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Melquisedec. \v 16 Ajta aꞌɨ́ɨn, capu ayén aꞌɨ́jna jɨ́n tiraꞌíjca aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ayén araúrasten aꞌij mej tiraꞌuyúꞌuxacaꞌa aꞌɨ́ɨme ɨ́ teteca ɨ́ mej cuiꞌica aꞌij tɨ tiúꞌujxeꞌeveꞌe tɨ seɨ́j jetzen airaanen tɨ́ꞌij tiꞌitɨ́j jɨ́n teꞌenteárute ɨ́ Dios jemi. \p Capu xaa neꞌu ayée naꞌa, sino aꞌɨ́ɨ pu aꞌɨ́jna jɨ́n ayén teꞌenteájrupi aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ayén ruurican seíireꞌe aꞌame tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe. Ajta, capu rɨꞌɨrí tɨ jaꞌatɨ́ raꞌupuáꞌajteꞌen. \v 17 Ajta, ayén jɨ́meꞌen tiuꞌutaújxajtacaꞌa tɨjɨ́n: \q1 Múꞌee pe piyen cheꞌatá penaꞌa \q2 veꞌecán jɨ́n tiꞌitevée puaꞌamé ɨ́ Dios jemi \q2 tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe tɨ́j ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Melquisedec. \p \v 18 Ayee pu téꞌeme, aꞌiné Dios pu ari ayén raꞌuréꞌuu aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ amuacaí raateájtuaa aꞌɨ́mej jemi ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecantacaꞌa. Ayee pu aꞌɨ́jna jɨ́n huarɨ́j aꞌiné camu téꞌeviicuaꞌiracaꞌa aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej veꞌecán jɨ́n títetatéꞌecaꞌa, ajta capu tiꞌitɨ́j tiuꞌutévaɨ aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari. \v 19 Jee xaa, capu tiꞌitɨ́j huanaíjmire aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari ɨ́ mej jɨ́n tíꞌaijtacaꞌa, sino aꞌɨ́ɨ pu xaa tɨ́ꞌɨj Dios ayén raateájtuaa itejmi jemi aꞌɨ́jna tɨ jaítzeꞌe rɨ́ꞌen ɨ́ tej rachúꞌeveꞌe, ɨ́ tej teajta jɨ́n vejliꞌi ajteáxɨɨre jemin ɨ́ Dios. \p \v 20 Ayee pu ajta ꞌeen jɨ́n jaítzeꞌe tíꞌivaɨreꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ tej rachúꞌeveꞌe aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ Dios ayén runiuuca tiuꞌutáꞌan, ayén raateájtuaa itejmi jemi. Majta aꞌɨ́mej ɨ́ seica, ayée pu Dios caí runiuuca jɨ́n tiuꞌutáꞌa aꞌɨ́mej jɨmeꞌe. Capu amɨ́n aꞌij, maúcheꞌe mú veꞌecán jɨ́n teꞌenteájrupi ɨ́ Dios jemi. \p \v 21 Mɨ́ ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús, aꞌɨ́ɨ pu aꞌɨ́jna jɨ́n ayén teꞌenteájrupi niuucajtzeꞌen aꞌɨ́jna tɨ jɨ́meꞌen tiuꞌutaxájtacaꞌa tɨjɨ́n: \q1 Tavástaraꞌa, múꞌee pej veꞌecán jɨ́n tiꞌitevée puaꞌamé \q2 ɨ́ Dios jemi tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe, \q2 ajta aꞌɨ́ɨ pu caí jaꞌanáj ruhuáritaꞌa cáame. \p \v 22 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, ayén éeneꞌe jáꞌaraa tɨ aꞌɨ́ɨn Jesús aꞌɨ́ɨn púꞌeeneꞌe ɨ́ tej jɨ́n ráamuaꞌaree tɨ jeíhua huápɨꞌɨ jaítzeꞌe rɨ́ꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ jéjcua ɨ́ tɨ jɨ́n Dios teꞌataújratziiriꞌi itejmi jemi. \v 23 Majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej mejmíꞌi veꞌecán jɨ́n tiuꞌutévaɨ ɨ́ Dios jemi, muꞌiitɨ́ mú miyen aráꞌasecaꞌa meꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej caí aꞌachú áꞌatee mej miyen meꞌɨ́jna jɨ́n tiuꞌutévaɨreꞌen aꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej cuiꞌicaa. \p \v 24 Mɨ́ ajta amɨ́n ɨ́ Jesús, aꞌiné amɨ́ pu ayén seíireꞌe aꞌame tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe, aꞌɨ́ɨ pu ajta veꞌecán jɨ́n tiꞌitevée aꞌame ɨ́ Dios jemi tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe. \v 25 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, aꞌɨ́ɨ pu raayɨ́ꞌɨtɨ tɨ nain jɨ́n huaꞌirájtuaani aꞌɨ́mej ɨ́ mej huataújtuiireꞌen ɨ́ Dios jemi meꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej ráꞌastijreꞌe meꞌɨ́jna ɨ́ Jesús. Ayee puꞌu xaa neꞌu, aꞌiné ayée pu ꞌeen jɨ́n ruurican huateáturaasin tɨ ij huáꞌa japua huániuuni. \p \v 26 Aꞌɨ́j pu ajta jɨ́n, ayée pu tiraavíjteꞌecaꞌa tɨ ayén ta japua huániuuni seɨ́j tɨ ayén ꞌeen tɨ́j aꞌɨ́jna tɨ ayén veꞌecán jɨ́n tiꞌitéjvee ɨ́ Dios jemi. Aꞌɨ́ɨ pu rɨꞌéeneꞌecán jɨ́n huateájturaa ɨ́ Dios jemi. Ajta, capu aꞌatzu tiꞌitɨ́j jɨ́n aꞌij puaꞌa huáꞌaruuren ɨ́ teɨte. Capu ajta tiꞌitɨ́j jɨ́n atéꞌɨtzeaara ɨ́ Dios jemi. Ajta, capu ayén tiꞌitiújchaꞌɨɨ matɨ́j ɨ́ seica ɨ́ mej aꞌij puaꞌa tíꞌiteseijreꞌe ɨ́ Dios jemi. Dios pu ajta ayén rɨ́ꞌɨ raateájtuaa tɨ ij aꞌɨ́ɨn ayén jemin aꞌuteáturan júteꞌɨmua u ta japua. \p \v 27 Ajta, capu ayén ruxeꞌeveꞌe tɨ aꞌɨ́jna Jesús ayén tiuꞌutámuaɨꞌɨvejta ɨ́ ru jɨ́meꞌen nain xɨcaj tzajtaꞌa, capu ajta huáꞌa jɨ́meꞌen ɨ́ teɨte matɨ́j tíꞌijrɨꞌɨre aꞌɨ́ɨme ɨ́ seica ɨ́ mej veꞌecán jɨ́n títetateí ɨ́ Dios jemi. Capu xaa neꞌu, aꞌiné ayée pu seɨ́j naꞌa huarɨ́j nain jɨmeꞌe tɨ́ꞌɨj aꞌɨ́ɨn ruseɨ́j huataújmuaɨꞌɨvejtacaꞌa. \v 28 Ajta, aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari ɨ́ mej jɨ́n tíꞌaijta, ayée pu huaꞌantíhuauca mej mi veꞌecán jɨ́n tiuꞌutévaɨreꞌen aꞌɨ́ɨme ɨ́ teɨte ɨ́ mej caí téꞌeviicuaꞌi ɨ́ ru tzajtaꞌa. Mɨ́ ajta, aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari ɨ́ tɨ jɨ́n Dios teꞌataújratziiriꞌi, aꞌɨ́ɨ pu ayén raꞌantíhuaꞌu aꞌɨ́jna ɨ́ yaujraꞌan tɨ ari huateújnaijmire tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe. \c 8 \s1 Jesús pu veꞌecán jɨ́n tiꞌitéjvee u ta japua \p \v 1 Ajta aꞌɨ́jna ɨ́ tej jɨ́meꞌen tiꞌixa, ayée pu huataújmuaꞌa. Puꞌuri seɨ́j ayén veꞌecán jɨ́n tiꞌitéjvee ɨ́ Dios jemi tɨ ayén ta japua niuuca. Aꞌɨ́ɨ pu ari aꞌuun aꞌujyeíjxɨ rurɨꞌɨríintaꞌa aꞌu tɨ eꞌecájca aꞌɨ́jna tɨ huápɨꞌɨ naa seijreꞌe aꞌujna júteꞌe. \v 2 Aꞌuu pu tíꞌivaɨreꞌe u teyujtaꞌa, aꞌɨ́jna jetze ɨ́ ɨnaamua tɨ tzáahuatiꞌiraꞌa jɨ́n aꞌutéjvee aꞌu tɨ Dios éꞌeseijreꞌe. Capu tevi ráꞌajtaahuacaꞌa sino tavástaraꞌa puꞌu. \p \v 3 Ayee pu tíꞌijcɨꞌɨcɨpua jaꞌatɨ́ tɨ naꞌa tɨ veꞌecán jɨ́n tiꞌitéjvee ɨ́ Dios jemi tɨ aꞌɨ́ɨn raateájtuaani ɨ́ meesa japua aꞌɨ́jna tɨ tiuꞌutapuaíjveꞌen, ajta ɨ́ tiꞌitén mej huaꞌutámuaɨꞌɨvejtacaꞌa. Aꞌɨ́j pu jɨ́n ayén ruxeꞌeveꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn Jesús ajta tiꞌitɨ́j huatámuaɨꞌɨvejta. \p \v 4 Tɨ́ puaꞌa aꞌɨ́ɨn ayén huatéveecacheꞌen íiyen chaanaca japua, capu aꞌatzu rɨꞌɨríistancheꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn ayén veꞌecán jɨ́n tiuꞌutévaɨreꞌen ɨ́ Dios jemi, aꞌiné maúcheꞌe mú seica miyen seijreꞌe ɨ́ mej miyen meꞌɨ́jna jɨ́n tíꞌimuaɨꞌɨvejtaca ɨ́ mej jɨ́n tiuꞌutapuaíjve ɨ́ Dios jemi, aꞌij tɨ téꞌeyuꞌusiꞌi aꞌɨ́jna jetze ɨ́ niuucari ɨ́ mej jɨ́n tíꞌaijta. \v 5 Majta aꞌɨ́ɨme, ayée mú tíꞌivaɨreꞌe aꞌɨ́jna tɨ ayén seijreꞌe tɨ́j cɨéenimeꞌaraꞌan aꞌɨ́jna tɨ júteꞌe éꞌeseijreꞌe. \p Majta, matɨ́ꞌɨj miyen araúrasten ɨ́ huaꞌayeꞌira, ayée mú tíꞌiraꞌɨjchue aꞌij tɨ tzáahuatiꞌiraꞌa jɨ́n seijreꞌe ɨ́ júteꞌe ɨ́ Dios jemi. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, tɨ́ꞌɨj Moisés teecan ayén aꞌutecheníicheꞌen tɨ ráꞌajtaahua aꞌɨ́jna ɨ́ ɨnaamua tɨ Dios ayén tiraatáꞌitɨiiriꞌi, ayée pu tiraataꞌixaa tɨjɨ́n: “Patáꞌaj hui piyen nain jɨ́n huárɨni aꞌij nej timuaataseíjrate patɨ́ꞌɨj peꞌuun aꞌutéveecaꞌa ɨ́ jɨrí japua.” \s1 Cɨríistuꞌu pu nuꞌu raateájtuaa itejmi jemi ɨ́ niuucari tɨ jaítzeꞌe rɨ́ꞌen caí ɨ́ tɨ míꞌimeꞌecan \p \v 6 Mɨ́ ajta íjii, Cɨríistuꞌu puꞌuri ayén raꞌancuréꞌa tɨ ayén aꞌɨ́jna jɨ́n tiuꞌutévaɨreꞌen aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ jaítzeꞌe rɨ́ꞌen ɨ́ Dios jemi caí aꞌɨ́jna ɨ́ mej jɨ́n tíꞌivaɨreꞌe íiyen chaanaca japua. Ayee pu cheꞌatá naꞌa jaítzeꞌe rɨ́ꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari ɨ́ tɨ jɨ́n ta japua huaniú. Ayee pu ꞌeen jɨ́n jaítzeꞌe rɨ́ꞌen aꞌiné jaítzeꞌe pu rɨ́ꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari ɨ́ tɨ Dios ayén raatáꞌa, tɨ ajta jaítzeꞌe rɨ́ꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ tɨ jɨ́n teꞌataújratziiriꞌi tɨ tíꞌitacɨꞌɨti. \p \v 7 Ajta aꞌɨ́ɨn niuucarijraꞌa ɨ́ tɨ jɨ́n amuacaí Dios teꞌataújratziiriꞌi, tɨ puaꞌa ayén caí tiꞌitɨ́j jɨ́n teꞌutéturaancheꞌe, capu aꞌatzu huataujcɨꞌɨpuáacheꞌe tɨ seɨ́j ayén huáteuni ɨ́ tɨ jɨ́n Dios ayén teꞌateújratziira. \v 8 Mɨ́ ajta Dios, ayée pu huáꞌa jetze teꞌujpuáꞌajte mej caí aꞌatzu araúraste meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ niuucari tɨ amuacaí raateájtuaa huáꞌa jemi. Aꞌɨ́j pu jɨ́n ayén tiuꞌutaxájtacaꞌa tɨjɨ́n: \q1 Ayee pu tiꞌixa ɨ́ tavástaraꞌa yee meꞌecui xaa, neꞌu. \q1 Puꞌuri aꞌájna xɨcáaraꞌan jetze tejaꞌuréꞌenejsin \q2 nej jetzen jéjcuacan jɨ́n niuucari tihuaꞌutáꞌasin \q2 ɨ́ nej jɨ́n teꞌatánratziira neꞌɨ́mej jemi \q2 ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan, \q1 neajta huáꞌa jemi ɨ́ teɨtestemuaꞌameꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ Judá. \q1 \v 9 Canu niyen cheꞌatá nenaꞌa éeniꞌicɨꞌen \q2 ɨ́ niuucari huaꞌutáꞌasin netɨ́j tihuaꞌutáꞌa \q2 aꞌɨ́mej ɨ́ huáꞌavaujsimuaꞌacɨꞌɨ, \q1 aꞌájna xɨcáaraꞌan nej jetzen huaꞌutévaɨ, \q1 neajta huaꞌiráaviꞌitɨ aꞌujna u Egipto, \q2 aꞌiné camu áꞌatee mej miyen huárɨni \q2 aꞌij nej neꞌɨ́jna jɨ́n tihuauꞌíjca neꞌɨ́jna jetze \q2 ɨ́ niuucari nej raateájtuaa aꞌɨ́mej jemi. \q1 Mɨ́ ajta, capu chéꞌe nej jetze ruxeꞌeveꞌecaꞌa \q2 nej rɨ́ꞌɨ tihuáꞌuchaꞌɨn. \q1 \v 10 Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ niuucari tɨ jéjcua \q2 ɨ́ nej jɨ́n teꞌatánratziira aꞌɨ́mej jemi \q2 ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan. \q1 Ayee pu ajta tiꞌixa ɨ́ tavástaraꞌa tɨjɨ́n: \q1 Tɨ́ꞌɨj teꞌentipuáꞌare aꞌájna xɨcáaraꞌan jetze, \q2 ayée nu caꞌaníjraꞌa huaꞌutáꞌasin \q2 mej mi raꞌutámuaꞌaree ɨ́ ru tzajtaꞌa \q2 ɨ́ niuucari ɨ́ nej jɨ́n tíꞌaijta. \q1 Ayee nu raateátuaasin ɨ́ neniuuca huáꞌaxɨejniuꞌuca jetze, \q2 seɨ́j neajta seɨ́j, temuaꞌa naa. \q1 Neajta nu inee huáꞌa Dios puꞌéeneꞌe naꞌame. \q1 Majta aꞌɨ́ɨme, aꞌɨ́ɨ mú neteɨ́testemuaꞌa muáꞌajuꞌu. \q1 \v 11 Majta aꞌɨ́ɨme, camu chéꞌe miyen tíhuaꞌutáꞌitɨiira \q2 ɨ́ ruxɨ́ꞌej teɨte yee setáꞌaj ráamuaꞌati ɨ́ tavástaraꞌa. \q1 Camu xaa neꞌu, aꞌiné naímiꞌi \q2 mú miyen nemuaꞌatée muáꞌajuꞌu, \q1 matɨ́j menaꞌa puaꞌamé ɨ́ teɨte, \q2 aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej cɨliéeneꞌe jɨ́n títetateí, \q1 majta aꞌɨ́mej ɨ́ mej veꞌecán jɨ́n títetateí. \q1 \v 12 Neajta inee, nee nu niyen tíhuaꞌutáꞌuuniꞌira \q2 ɨ́ mej jɨ́n aꞌij puaꞌa tiꞌitiújchaꞌɨɨcaꞌa ineetzi jemi. \q1 Neajta, canu chéꞌe jaꞌanáj niyen raꞌutámuaꞌareeriꞌi \q2 ɨ́ mej jɨ́n neetzi jemi auteájturaa. \p \v 13 Ayee puꞌu naꞌa, aꞌiné tavástaraꞌa pu ayén jɨ́meꞌen tiꞌixa yee “jéjcuacan nu jɨ́n niuucari huateátuaasin”, ayée pu ꞌeen jɨ́n ajta ayén tiraaxɨ́ꞌepɨꞌɨntare tɨ ari míꞌimeꞌecan aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ amuacaí huáꞌa jemi raateájtuaa. Ajta aꞌɨ́ɨn tɨ ari míꞌimeꞌecánta jáꞌaraa, ajta caí chéꞌe tiꞌitɨ́j vaɨreꞌe, puꞌuri tɨ́n antipuáꞌari nain jɨmeꞌe. \c 9 \s1 Ɨ́ ɨnaamua tɨ yen seijreꞌecaꞌa íiyen chaanaca japua \p \v 1 Ajta jɨ́meꞌen ɨ́ niuucari tɨ amuacaí aꞌɨ́mej jemi raateájtuaa, ayée pu jetzen téꞌeyuꞌusiꞌihuacaꞌa aꞌij mej yeꞌí huárɨni mej mi ranáꞌamicheꞌen ɨ́ Dios, ajta aꞌij tɨ éeneꞌe seíireꞌe aꞌame aꞌɨ́jna ɨ́ ɨnaamua. \v 2 Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ ɨnaamua, huaꞌapua pu jɨ́n ájtaavijhuacaꞌa ɨ́ mej tzajtaꞌan teꞌiráꞌa ɨ́ mej jɨ́n tíꞌinaꞌamicheꞌe. Ajta tzajtaꞌan ɨ́ tɨ á jéjreꞌe ájtaavijhuacaꞌa, aꞌúu pu aꞌutéveecaꞌa aꞌɨ́jna tɨ antitátzajmee, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ meesa tɨ ajta japuan eꞌetiáꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ pan tɨ Dios jemi huatétuiihuacaꞌa. Ayee pu téjaꞌarájtehuaa tɨ nuꞌu “aꞌájna aꞌu tɨ Dios huateúraꞌate.” \p \v 3 Ajta, huaritaꞌan aꞌɨ́jna cɨ́ɨxuri tɨ jáꞌitaꞌa eꞌecáaviɨj tɨ huaꞌapua, aꞌúu pu seɨ́j aꞌutéveecaꞌa ɨ́ ɨnaamua. Ayee mú teꞌetamuáꞌamua tɨjɨ́n “Aꞌɨ́jna tɨ Dios huápɨꞌɨ huateúraꞌate”. \v 4 Aꞌuu pu tzajtaꞌan seijreꞌecaꞌa aꞌɨ́jna tɨ oro jɨ́n taavíjhuacaꞌa, mej majta japuan tíꞌimuaɨꞌɨvejtacareꞌe cɨ́tziveꞌeri jɨmeꞌe. Aꞌuu mú majta ruꞌuteájtuaa aꞌɨ́jna ɨ́ chiꞌiraꞌan tɨ oro jɨ́n nain japua cámeijriꞌihuacaꞌa, tɨ ajta urámuaacaꞌa aꞌɨ́jna tetej tɨ jetzen téꞌeyuꞌusiꞌihuacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ jɨ́n Dios amuacaí teꞌataújratziiriꞌi. Aꞌuu pu ajta huiirájcati aꞌɨ́jna ɨ́ xaꞌari tɨ oro jɨ́n taavíjhuacaꞌa, tɨ ajta tzajtaꞌan urámuaanicaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ cuaꞌira, aꞌɨ́jna ɨ́ mej miyen ratamuáꞌamua tɨjɨ́n maná. Aꞌuu pu ajta huiirácaꞌatii aꞌɨ́jna ɨ́ Aarón itzɨ́j tɨ jetzen teꞌejtaneájxɨ. \p \v 5 Majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej ta japua tíꞌivaɨreꞌe, ɨ́ mej majta huápɨꞌɨ naa seijreꞌe, aꞌúu mú japuan utiúꞌuucaꞌa aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej huaꞌapua. Aꞌɨ́ɨ mú ruꞌana jɨ́n raꞌaváꞌanajcaꞌa aꞌujna aꞌu tɨ Dios tihuaꞌutáꞌuuniꞌiracareꞌe. Aꞌiné tiꞌimuꞌíi ɨ́ mej meꞌuun teꞌiráꞌa, capu cɨꞌɨpe tej íjii tiuꞌutaxáj seexuꞌijméꞌen nain tɨ́j naꞌa. \p \v 6 Matɨ́ꞌɨj meri nain rɨ́ꞌɨ tiúꞌuruu, jaꞌanáj tɨ naꞌa mú meꞌuun aꞌuteáruꞌipicheꞌe tzajtaꞌan ɨ́ tɨ amuájca ɨ́ ɨnaamua aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej veꞌecán jɨ́n tíꞌivaɨreꞌecaꞌa ɨ́ Dios jemi mej mi miyen huárɨni aꞌij mej meꞌɨ́jna jɨ́n titeꞌentiújmuaꞌaree aꞌij tɨ tiúꞌujxeꞌeveꞌe. \p \v 7 Ajta ɨ́ seɨ́j jetze ɨ́ ɨnaamua, seɨ́j puꞌu aꞌuun aꞌuteáruꞌipi tɨ́j naꞌa sei nineꞌiraꞌa jɨmeꞌe. Aꞌɨ́ɨ pu aꞌɨ́ɨn puꞌéeneꞌe aꞌɨ́jna tɨ jaítzeꞌe veꞌecán jɨ́n tíꞌivaɨreꞌecaꞌa ɨ́ Dios jemi. Ajta aꞌɨ́jna huajáasimeꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ xúureꞌe tɨ jɨ́n tiuꞌutámuaɨꞌɨvejta ɨ́ rujɨ́ɨmuaꞌa ɨ́ tɨ jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi, ajta aꞌɨ́mej jɨmeꞌe ɨ́ teɨte, ɨ́ mej jɨ́n Dios jemi auteájturaa. \p \v 8 Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios, ayée pu jɨ́meꞌen tíꞌitaꞌixaateꞌe tɨ ayén huataújmuaꞌa tɨ caí xɨ teꞌentácuuniꞌi tej ti teꞌuun aꞌuteárute aꞌájna tɨ jeíhua huápɨꞌɨ huateúraꞌate ɨ́ Dios tɨ puaꞌa auj aꞌuun aꞌutéveeca aꞌɨ́jna ɨ́ ɨnaamua tɨ á jéjreꞌe éꞌeseijreꞌe. \v 9 Ajta aꞌɨ́ɨn tɨ á jéjreꞌe éꞌeseijreꞌe, ayée pu huataújmuaꞌa ɨ́ huaꞌayeꞌira ɨ́ mej íjii huáteɨte. Ayee mú tíꞌijrɨꞌɨre aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej miyen araúrasten meꞌɨ́jna ɨ́ yeꞌirá. Aꞌɨ́ɨ mú tíꞌitatúꞌiri ɨ́ Dios jemi tiꞌitɨ́j tɨ naꞌa mej tíꞌipuaijveꞌe, majta ɨ́ mej raatámuaɨꞌɨvajta. \p Mɨ́ ajta, tɨ́j naꞌa tɨ ayén ꞌeen ɨ́ mej raatámuaɨꞌɨvajta, capu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ xaa raanaíjmireꞌen ɨ́ muaꞌatzíireꞌaraꞌan aꞌɨ́jna tɨ ranaꞌamiche ɨ́ Dios. \v 10 Capu xaa neꞌu, aꞌiné ayée puꞌu aꞌɨ́jna jɨ́n tíꞌivaɨreꞌe ɨ́ mej racuaꞌaca nusu mej rayeꞌeca naꞌari ɨ́ mej jɨ́n huatéꞌɨɨhuaxɨꞌɨn, naíjmiꞌi tɨ́j naꞌa pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ mej menaꞌa jɨ́n tíꞌaijta aꞌij tɨ huárɨni ɨ́ rujɨ́ɨmuaꞌa. Ayee pu tiꞌihuaújxɨꞌepɨꞌɨntare mej miyen rɨcɨ asta naꞌa caí Dios ayén raanaíjmireꞌen tɨ́j naꞌa tɨ tíꞌiseijreꞌe. \s1 Ɨ́ xúureꞌe tɨ jɨ́n huaújnaijmire ɨ́ niuucari tɨ jéjcua \p \v 11 Ajta íjii, Cɨríistuꞌu pu ayén huataseíjre itejmi jemi aꞌiné aꞌɨ́ɨ pu veꞌecán jɨ́n tiꞌitéjvee ɨ́ Dios jemi tɨ ij ayén aꞌɨ́jna jɨ́n rɨ́ꞌɨ titaatáꞌan tɨ́j naꞌa tɨ íꞌixɨꞌepɨꞌɨn ꞌeen tɨ auj ayén tejaꞌuréꞌenejsin. Aꞌuu pu jáꞌitaꞌa aꞌuteájrupi ɨ́ ɨnaamua jete tɨ jaítzeꞌe tíꞌivaɨreꞌe, tɨ ajta jeíhua jaítzeꞌe huateújnaijmire, aꞌiné capu ayén ájtaavijhuacaꞌa muájcaꞌa jɨmeꞌe. \v 12 Seɨ́j puꞌu aꞌuun aꞌuteájrupi aꞌujna tɨ Dios ayén huateúraꞌate. Ajta, capu aꞌɨ́ɨn huajáasimeꞌe aꞌuun aꞌuteájrupi ɨ́ huaꞌaxuureꞌe aꞌɨ́mej ɨ́ caurasi nusu aꞌɨ́mej ɨ́ viseáaruꞌuse, sino ruxuureꞌe pu jɨ́n aꞌuun aꞌuteájrupi tɨ ij raatáhuauni tɨ tiuꞌutanájchita huáꞌa jetze meꞌecan ɨ́ teɨte tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi. \p \v 13 Jee xaa neꞌu, cɨ́j pu caj tíꞌivaɨreꞌecaꞌa mej miyen huáꞌaruuren aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej tiꞌitɨ́j jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi, mej miyen huaꞌutéꞌɨɨraxɨꞌɨn meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ huaꞌaxuureꞌe ɨ́ caurasi, ajta ɨ́ huaꞌaxuureꞌe ɨ́ tuuruꞌuse. Majta mú jɨ́n huaꞌacáviviiraca ɨ́ nasíjraꞌan ɨ́ viseáaruꞌu tɨ huáàcaj ɨ́ mej raateátai. \v 14 Aꞌɨ́j pu jɨ́n jeíhua pu huápɨꞌɨ jaítzeꞌe jamuaatéꞌɨɨraxɨꞌɨn ɨ́ aꞌamua muaꞌatzíiraꞌa jetze aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ xúureꞌe tɨ Cɨríistuꞌu raꞌiráaxɨre. Ajta, aꞌɨ́jna jetze ɨ́ xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios tɨ rusén jɨ́n seijreꞌe, aꞌɨ́j pu jetze huateújcaꞌanejcaꞌa tɨ ij ayén caí tiꞌitɨ́j jɨ́n aꞌaturáa tɨ́ꞌɨj huataújmuaɨꞌɨvejtacaꞌa ɨ́ Dios jemi. Ayee pu ꞌeen jɨ́n huarɨ́j sej si siyen raatapuáꞌajta sej ráꞌastijreꞌe seꞌɨ́jna ɨ́ yeꞌirá tɨ caí chéꞌe tiꞌitɨ́j vaɨreꞌe, sej si tiuꞌutévaɨreꞌen seꞌɨ́jna jemi ɨ́ Dios tɨ iꞌirúuri. \p \v 15 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, aꞌɨ́ɨ pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen tɨ ayén tiraaxɨ́ꞌepɨꞌɨntare tɨ Dios jéjcuacan jɨ́n teꞌateújratziira huáꞌa jemi tɨ huaꞌutajé mej mi miyen raꞌancuréꞌan aꞌɨ́jna tɨ tihuáꞌacɨꞌɨti tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe aꞌij tɨ Dios teꞌataújratziiriꞌi. Ayee pu téꞌeme, aꞌiné Cɨríistuꞌu pu huamɨ́ꞌɨ aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ij huáꞌariꞌi ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi matɨ́ꞌɨj mauj ráꞌastijreꞌecaꞌa meꞌɨ́jna ɨ́ niuucari ɨ́ tɨ amuacaí jɨ́n teꞌataújratziiriꞌi ɨ́ Dios. \p \v 16 Ayee pu tíꞌeen, tɨ puaꞌa ayén seijreꞌe ɨ́ cuapée tɨ jetzen téꞌeyuꞌusiꞌi tɨ nuꞌu ayén tíꞌiracɨꞌɨti seɨ́j ɨ́ jaꞌatɨ, amuacaícan pu ayén ruxeꞌeveꞌe tɨ aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ́ huámɨꞌɨni tɨ ayén cuapée jɨ́n teꞌataújratziiriꞌi. \v 17 Jee xaa neꞌu, aj pu xaa ayén tíꞌivaɨreꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ cuapée tɨ puaꞌa ayén huámɨꞌɨni aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ́ tɨ aꞌɨ́jna jɨ́n teꞌataújratziiriꞌi. Ajta, tɨ puaꞌa auj ruuri aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ, capu aꞌatzu tiratévaꞌɨri ɨ́ seɨ́j aꞌɨ́jna ɨ́ cuapée ɨ́ jaꞌatɨ́ tɨ ayén tíꞌiracɨꞌɨti. \p \v 18 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, ayée pu ajta ayén ruxeꞌeveꞌecaꞌa tɨ aꞌɨ́ɨn niuucari tɨ amuacaícan jɨ́n teꞌataújratziiriꞌi ɨ́ Dios, aꞌɨ́ɨ pu ajta aꞌɨ́jna jɨ́n tiꞌihuaújxɨꞌepɨꞌɨntariꞌiriꞌi aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ tiꞌitɨ́j ruxuureꞌe airáaxɨre. \v 19 Tɨ́ꞌɨj aꞌɨ́ɨn Moisés teecan ayén tihuaꞌutánamuajriste naíjmiꞌica ɨ́ teɨte tɨ́j naꞌa ayén téꞌeyuꞌusiꞌihuacaꞌa jetzen ɨ́ niuucari ɨ́ mej jɨ́n tíꞌaijta, aꞌɨ́ɨ pu tírajnájchi aꞌɨ́jna ɨ́ huaꞌaxuureꞌe ɨ́ viseáaruꞌu, ajta jamuan ɨ́ huaꞌaxuureꞌe ɨ́ caurasi aꞌɨ́jna ɨ́ jaj jamuan, ajta jamuan aꞌɨ́jna ɨ́ muxaj tɨ paꞌu, ajta jamuan aꞌɨ́jna ɨ́ hisopo piꞌista. Aj pu ij, aꞌɨ́jna jɨ́n, ayén raatétzutijraxɨ ɨ́ yuꞌuxari tɨ jíriꞌi, ajta huaꞌutétzutijraxɨ naíjmiꞌica ɨ́ teɨte. \p \v 20 Ayee pu aꞌɨ́jna jɨ́n huarɨ́j, aj puꞌi ayén tihuaꞌutáꞌixaa tɨjɨ́n: “Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ xúureꞌe tɨ jɨ́n ayén tiúꞌuxɨꞌepɨꞌɨntariꞌihuacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ jɨ́n Dios ayén teꞌataújratziiriꞌi múꞌejmi jemi. Ayee nu neꞌɨ́jna jɨ́n huarɨ́j aꞌij tɨ aꞌɨ́ɨn titaataꞌaíj.” \v 21 Ajta aꞌɨ́ɨn Moisés teecan, ayén cheꞌatá naꞌa xúureꞌe jɨ́n raatétzutijraxɨ aꞌɨ́jna ɨ́ ɨnaamua, ajta tɨ́j naꞌa tiꞌipuaꞌamé ɨ́ xaꞌari, ajta ɨ́ tuxaꞌa ɨ́ mej jɨ́n tíꞌivaɨreꞌe aꞌujna ɨnaamua jete. \p \v 22 Jee xaa neꞌu, ayén tiꞌayajna. Jɨ́meꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari ɨ́ mej jɨ́n tíꞌaijta, tɨ́muaꞌa mú tɨ́n nain huateúꞌɨꞌiraxɨ xúureꞌe jɨmeꞌe. Ajta, tɨ puaꞌa caí tiꞌitɨ́j raꞌiráxɨreꞌen ɨ́ ruxuureꞌe, capu aꞌij tíꞌirɨꞌɨri tɨ ayén tihuaꞌutáꞌuuniꞌi ɨ́ teɨte ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi. \s1 Ɨ́ muaɨꞌɨvéjri tɨ xaa jaítzeꞌe rɨ́ꞌen \p \v 23 Aꞌɨ́j pu jɨ́n ayén ruxeꞌeveꞌecaꞌa mej miyen raatéꞌɨiraxɨꞌɨn tɨ́j naꞌa tɨ ayén seijreꞌecaꞌa tɨ́j cɨéenimeꞌaraꞌan púꞌeen aꞌɨ́jna tɨ júteꞌe éꞌeseijreꞌe. Ajta ayén ruxeꞌeveꞌecaꞌa tɨ jaꞌatɨ́ ayén raatéꞌɨiraxɨꞌɨn aꞌɨ́jna tɨ júteꞌe éꞌeseijreꞌe aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ muaɨꞌɨvéjri tɨ jaítzeꞌe rɨ́ꞌen caí ɨ́ mej jɨ́n miyen tíꞌijrɨꞌɨre íiyen chaanaca japua. \p \v 24 Ajta aꞌɨ́ɨn Cɨríistuꞌu, capu aꞌuun aꞌuteájrupi ɨnaamua jete tɨ muájcaꞌa jɨ́n ájtaavijhuacaꞌa, tɨ ajta ayén ꞌeen tɨ́j cɨéenimeꞌaraꞌan aꞌɨ́jna tɨ júteꞌe éꞌeseijreꞌe, sino aꞌúu pu u ta japua aꞌuteájrupi ɨ́ Dios jemi ta jetze meꞌecan. \p \v 25 Ajta, capu aꞌuun aꞌuteájrupi tɨ ij muꞌiitɨ́ huataújmuaɨꞌɨvejta tɨ́j ajta aꞌɨ́ɨn tɨ veꞌecán jɨ́n tíꞌivaɨreꞌe íiyen chaanaca japua. Ayee pu tɨ́j naꞌa seɨ́j nineꞌiraꞌa jetze aꞌɨ́ɨ pu aꞌuteáruꞌipi aꞌájna tɨ Dios huateúraꞌate tɨ ij raatétzutijraxɨꞌɨn xúureꞌe jɨmeꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn ruseɨ́j caí raꞌiráaxɨre, sino seɨ́j puꞌu aꞌuun aꞌuteájrupi aꞌɨ́jna ɨ́ Cɨríistuꞌu. \v 26 Naꞌari caí, ayée pu ruxeꞌeveꞌe áꞌameꞌencheꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn muꞌiitɨ́ rajpuaíitzi áꞌameꞌencheꞌe tɨ́j naꞌa tɨ huataseíjre ɨ́ chaanaca tej japuan yen seijreꞌe. \p Mɨ́ ajta, ayée pu xaa neꞌu tiꞌayajna tɨ aꞌɨ́ɨn seɨ́j naꞌa ayén huataseíjre íjii tɨ ari nain teꞌentipuáꞌajte tɨ ij raꞌantipuáꞌajteꞌen ɨ́ mej jɨ́n atéꞌɨtzeaara ɨ́ Dios jemi. Ayee pu ꞌeen jɨ́n raꞌantipuáꞌajte aꞌɨ́jna tɨ ruseɨ́j huataújmuaɨꞌɨvejtacaꞌa. \v 27-28 Ajta, ayée pu tiꞌihuaújxɨꞌepɨꞌɨntariꞌiriꞌi aꞌɨ́mej jemi ɨ́ teɨte tɨ seɨ́j naꞌa ayén tiráacɨꞌɨti ɨ́ teáataꞌa tɨ huámɨꞌɨni, ajta áꞌiyen Dios ráꞌaxɨjteꞌen. Ayee pu cheꞌatá naꞌa ꞌeen tɨ aꞌɨ́ɨn Cɨríistuꞌu seɨ́j naꞌa huataújmuaɨꞌɨvejtacaꞌa huáꞌa jetze meꞌecan ɨ́ teɨte tɨ ij huáꞌariꞌi ɨ́ mej jɨ́n muꞌiitɨ́ auteájturaa ɨ́ Dios jemi. Ajta, aꞌɨ́ɨ pu ajtahuaꞌa huataseíjreꞌesin huáꞌa jemi ɨ́ mej aꞌujcaꞌanéecan jɨ́n rachúꞌeveꞌe. Capu chéꞌe puaíjtzi huaꞌutáꞌasin aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej jɨ́n áꞌatura ɨ́ teɨte sino aꞌɨ́ɨ pu icu huaꞌirátuaasin. \c 10 \s1 Capu rɨꞌɨrí tɨ aꞌɨ́ɨn niuucari ɨ́ mej jɨ́n tíꞌaijta ayén huaꞌunaíjmireꞌen ɨ́ teɨte \p \v 1 Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ niuucari ɨ́ mej jɨ́n tíꞌaijta, ayée puꞌu naꞌa ꞌeen tɨ́j cɨéenimeꞌaraꞌan tɨ́j naꞌa tɨ íꞌixɨꞌepɨꞌɨn tɨ ayén tejaꞌuréꞌenejsin. Capu aꞌɨ́ɨn púꞌeen aꞌɨ́jna tɨ tzáahuatiꞌiraꞌa jɨ́n seijreꞌe ɨ́ Dios jemi. Ajta, aꞌiné ayée pu ruxeꞌeveꞌe mej miyen cheꞌatá menaꞌa tiuꞌutámuaɨꞌɨvejta tɨ́j naꞌa seɨ́j nineꞌiraꞌa jɨmeꞌe, aꞌɨ́j pu jɨ́n capu aꞌatzu aꞌij tíꞌirɨꞌɨri tɨ aꞌɨ́ɨn niuucari ayén huaꞌunaíjmireꞌen aꞌɨ́mej ɨ́ mej jemin ajteáxɨɨri ɨ́ Dios jemi. \p \v 2 Naꞌari caí, tɨ puaꞌa pɨ́ naꞌa, ¿ni qui mecaí raatapuáꞌajtancheꞌe mej miyen tiuꞌutámuaɨꞌɨvejta? Jee xaa neꞌu, aꞌiné tɨ puaꞌa miyen tihuaꞌutáꞌuuniꞌiracheꞌen ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi, camu chéꞌe miyen raꞌutámuaꞌaréerejcheꞌe mej tiꞌitɨ́j jɨ́n auteáturan. \p \v 3 Mɨ́ ajta, ayée mú meꞌɨ́jna jɨ́n raꞌutámuaꞌaree tɨ́j naꞌa seɨ́j nineꞌiraꞌa ɨ́ mej jɨ́n Dios jemi auteájturaa meꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej miyen tíꞌimuaɨꞌɨvejtaca. \v 4 Ayee puꞌu naꞌa, aꞌiné capu rɨꞌɨrí tɨ ayén aꞌɨ́jna jɨ́n tihuaꞌutáꞌuuniꞌi ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ huaꞌaxuureꞌe aꞌɨ́mej ɨ́ tuuruꞌuse, majta aꞌɨ́mej ɨ́ caurasi. \v 5 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, tɨ́ꞌɨj aꞌɨ́ɨn Cɨríistuꞌu yen huataseíjre íiyen chaanaca japua, ayée pu tiuꞌutaxájtacaꞌa tɨjɨ́n: \q1 Capej piyen raataxɨ́ꞌeve nej tiꞌitɨ́j tiuꞌutámuaɨꞌɨvejta \q1 naꞌari nej tiꞌitɨ́j tiuꞌutátuiireꞌen múꞌeetzi jemi, \q1 sino ayée pej rɨ́ꞌɨ náaruu ɨ́ nej ratéhuaꞌiraꞌa. \q1 \v 6 Capu aꞌatzu muaꞌaránajchecaꞌa \q1 mej miyen tiuꞌutámuaɨꞌɨvejta múꞌeetzi jemi \q2 ɨ́ mej huaꞌuteátaij naꞌari \q1 ɨ́ mej miyen tiuꞌutátuiriꞌi múꞌeetzi jemi aꞌɨ́jna jɨmeꞌe \q1 ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa múꞌeetzi jemi. \q1 \v 7 Netɨ́ꞌɨj ni niyen tiuꞌutáneixaa yee: \q1 “Meꞌecui xaa, ayée nu ꞌeen jɨ́n mú aꞌuvéꞌemej \q2 nej ni niyen teꞌaráꞌasten aꞌij pej tíꞌijxeꞌeveꞌe, \q1 múꞌee, mɨ pej Dios púꞌeen, aꞌij tɨ neetzi jɨmeꞌe \q2 téꞌeyuꞌusiꞌi ɨ́ yuꞌuxari jetze tɨ jíriꞌi.” \p \v 8 Amuacaí pu ayén tiuꞌutaxájtacaꞌa yee tɨ Dios caí raꞌaránajchecaꞌa mej miyen tiuꞌutámuaɨꞌɨvejta naꞌari mej tiꞌitɨ́j tiuꞌutátuiireꞌen ɨ́ jemin. Ajta yee tɨ caí raataxɨ́ꞌeve mej miyen tiuꞌutámuaɨꞌɨvejtacaꞌa ɨ́ mej huaꞌuteátaij nusu mej meꞌɨ́jna jɨ́n tiuꞌutámuaɨꞌɨvejtacaꞌa meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi. Naímiꞌi tɨ́j naꞌa mej miyen tíꞌimuaɨꞌɨvejta, ayée pu tíhuaꞌutaꞌaíj mej miyen huárɨni aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari ɨ́ mej jɨ́n tíꞌaijta. \p \v 9 Ajta áꞌiyen ayén tiuꞌutaxájtacaꞌa tɨjɨ́n: “Meꞌecui xaa, ayée nu ꞌeen jɨ́n mú aꞌuvéꞌemej nej ni niyen teꞌaráꞌasten aꞌij pej tíꞌijxeꞌeveꞌe múꞌee, mɨ pej Dios púꞌeen.” Ayee pu huataújmuaꞌa aꞌɨ́jna tɨ raataxájtacaꞌa tɨ aꞌɨ́ɨn ari raꞌuréꞌuu aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ amuacaí huatétuiihuacaꞌa tɨ ij raateájtuaani ɨ́ tuꞌuvéꞌeteajtɨ. \v 10 Ajta, aꞌiné ayén ruxɨ́ꞌeviꞌiraꞌa jɨ́n mú aꞌuvéꞌemej, aꞌɨ́ɨ pu ajta ayén tuꞌiráaviꞌitɨ tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ayén huataújmuaɨꞌɨvejtacaꞌa ɨ́ rutevij jɨmeꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús tɨ ajta Cɨríistuꞌu púꞌeen. \s1 Cɨríistuꞌu pu ayén tihuaꞌutáꞌuuniꞌi ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi \p \v 11 Ajta jaꞌatɨ́ tɨ naꞌa tɨ veꞌecán jɨ́n tiꞌitéjvee ɨ́ Dios jemi, ayée pu nain tújcaꞌari tzajtaꞌa tíꞌivaɨreꞌe aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ tɨ jɨ́n tiraꞌíjca. Jaꞌanáj tɨ naꞌa ayén cheꞌatá naꞌa tíꞌimuaɨꞌɨvejtaca, aꞌɨ́jna tɨ caí tiꞌitɨ́j vaɨreꞌe tɨ ij tihuaꞌutáꞌuuniꞌi ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi. \p \v 12 Mɨ́ ajta aꞌɨ́ɨn Cɨríistuꞌu, tɨ́ꞌɨj ayén seɨ́j naꞌa tiuꞌutámuaɨꞌɨvejtacaꞌa tɨ ij ayén tihuaꞌutáꞌuuniꞌi tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi, aꞌɨ́ɨ pu aꞌuun aꞌujyeíjxɨ rɨꞌɨríintaꞌa ɨ́ Dios. \v 13-14 Aj puꞌi aꞌutéjche tɨ raachúꞌeveꞌen asta naꞌa caí temuaꞌa naa tihuaꞌutémuaꞌitɨn naíjmiꞌica ɨ́ mej rájchaꞌɨɨreꞌe, aꞌiné seɨ́j pu jɨ́n ɨ́ muaɨꞌɨvéjri, ayén huaꞌunaíjmire tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe aꞌɨ́mej ɨ́ tɨ huaꞌiráaviꞌitɨ. \v 15 Ajta aꞌɨ́ɨn xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios, ayée pu cheꞌatá naꞌa tiꞌixa itejmi jemi. Amuacaí pu ayén tiuꞌutaxájtacaꞌa tɨjɨ́n: \q1 \v 16 Ayee pu tiꞌixa ɨ́ tavástaraꞌa tɨ jɨ́meꞌen yee: \q1 Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ niuucari \q2 ɨ́ nej jɨ́n teꞌatánratziiriꞌi huáꞌa jemi \q2 tɨ́ꞌɨj teꞌentipuáꞌare aꞌájna xɨcáaraꞌan jetze. \q1 Nee nu niyen huaꞌutáꞌasin mej mi miyen raꞌutámuaꞌaree ɨ́ ru tzajtaꞌa \q2 ɨ́ niuucari ɨ́ nej jɨ́n tíꞌaijta. \q1 Neajta nu niyen raateátuaasin neꞌɨ́jna ɨ́ niuucari \q2 ɨ́ huáꞌamuaꞌatziiraꞌa jetze. \m \v 17 Ajta ayén tiꞌixa tɨjɨ́n: \q1 Canu chéꞌe raꞌutámuaꞌareeriꞌi \q2 ɨ́ mej jɨ́n neetzi jemi auteájturaa \q2 naꞌari ɨ́ mej jɨ́n aꞌij puaꞌa tiꞌitiújchaꞌɨɨcaꞌa. \p \v 18 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, camu chéꞌe miyen tíꞌimuaɨꞌɨvejtaca meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi, aꞌiné Dios pu ari tihuaꞌutáꞌuuniꞌiriꞌi. \s1 Mej nuꞌu teꞌutáviicuaꞌi \p \v 19 Ajta íjii, neꞌihuaamuaꞌa, ayée pu tiꞌitáꞌaca tej ti taxɨéehua teꞌuun aꞌuteárute teyujtaꞌa aꞌu tɨ Dios eꞌirájca aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn Jesús raꞌiráaxɨre ɨ́ ruxuureꞌe ta jetze meꞌecan. \p \v 20 Aꞌɨ́j pu jɨ́n ayén jéjcuacan jɨ́n taatájuyete ɨ́ tej japuan huajúꞌun tej ti teajta jáꞌitaꞌa aꞌuteárute aꞌu tɨ eꞌecáaviɨj aꞌɨ́jna ɨ́ cɨ́ɨxuri tej ti teꞌuun tzajtaꞌan ruurican jɨ́n huateáturan teꞌɨ́jna jemi aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ rujɨ́meꞌen huataújmuaɨꞌɨvejtacaꞌa. Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ cɨ́ɨxuri, yee pu huataújmuaꞌa ɨ́ téviraꞌan aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús. \v 21 Ajta, íjii pu ayén veꞌecán jɨ́n tíꞌivaɨreꞌe ɨ́ jemin ta jetze meꞌecan ɨ́ tej teɨtestemuaꞌameꞌen púꞌeen ɨ́ Dios. \p \v 22 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, tichéꞌe tiyen vejliꞌi ajteáxɨɨre ɨ́ jemin tetɨ́j teɨte ɨ́ tej tzáahuatiꞌiraꞌa jɨ́n urarɨ́ꞌen seijreꞌe ɨ́ ta tzajtaꞌa. Tichéꞌe taxɨéehua jemin ajteáxɨɨre teꞌɨ́jna jɨmeꞌe tej tiyen ráꞌatzaahuateꞌe tɨ ayén tiꞌayajna tɨ aꞌɨ́ɨn Dios rɨ́ꞌɨ titaatáꞌasin aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn Cɨríistuꞌu ari taatéꞌɨiraxɨ ɨ́ taxɨejniuꞌuca jetze tej ti caí chéꞌe raꞌutámuaꞌaree ɨ́ tamuaꞌatzíiraꞌa jetze aꞌɨ́jna tɨ aꞌij puaꞌa ꞌeen. Nain pu jɨ́n icu, taatéꞌɨiraxɨ ɨ́ ta jetze. \p \v 23 Tichéꞌe tiyen teꞌɨ́jna jɨ́n teꞌutáviicuaꞌi tej teuj tiyen téꞌatzaahuateꞌe aꞌij tej teri tihuaꞌutáꞌixaa ɨ́ teɨte aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ tej rachúꞌeveꞌe. Chéꞌe caí tiꞌitɨ́j ayén caꞌaníjraꞌa tatáꞌacareꞌen tej ti caí chéꞌe téꞌatzaahuateꞌe ɨ́ Cɨríistuꞌu, aꞌiné aꞌɨ́ɨ pu caí jaꞌanáj tiꞌitɨ́j jɨ́n atéꞌɨtzeaara tɨ runiuuca jɨ́n teꞌataújratziiriꞌi itejmi jemi. \v 24 Tichéꞌe tiyen huárɨni tej ti caꞌaníjraꞌa huatátaꞌan seɨj teajta seɨj tej ti huátaxeꞌeveꞌen, teajta tiyen huárɨni tɨ xɨ́ꞌepɨꞌɨn jɨmeꞌe. \p \v 25 Tichéꞌe caí raxɨéehuata tej tiyen caí chéꞌe eꞌetítaseꞌɨrihuaꞌan aꞌij mej tíꞌijrɨꞌɨre ɨ́ seica, sino tichéꞌe jaítzeꞌe caꞌaníjraꞌa huatátaꞌan tej ti tiyen rɨ́ꞌɨ tiꞌihuátaxeꞌeveꞌen tetɨ́j taꞌihuaamuaꞌa teꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ayén titáꞌamitɨejteꞌe tɨ aꞌájna xɨcáaraꞌan jetze ari tejaꞌuréꞌenejsin. \s1 Mej nuꞌu caí chéꞌe aꞌij puaꞌa tiꞌitiújchaꞌɨɨ \p \v 26-27 Mɨ́ ajta, tɨ puaꞌa tiyen taxɨ́ꞌeviꞌiraꞌa jɨ́n teuj tiyen aꞌij puaꞌa tiꞌitítachaꞌɨɨ tetɨ́ꞌɨj teri ráamuaꞌareeriꞌi aꞌij tɨ tiráꞌaxa aꞌɨ́jna jetze ɨ́ yuꞌuxari tɨ tzáahuatiꞌiraꞌa jɨ́n téꞌaxa, capu chéꞌe tíꞌitacɨꞌɨti seɨ́j ɨ́ muaɨꞌɨvéjri ɨ́ tɨ jɨ́n Dios titaatáꞌuuniꞌi, sino aꞌɨ́ɨ puꞌu xaa ayén tíꞌitacɨꞌɨti aꞌɨ́jna tɨ tziɨ́ɨniꞌireꞌe, tɨ aꞌɨ́ɨn Dios puaíjtzi jɨ́n taatáꞌasin. Huápɨꞌɨ pu puaíjtzi jɨ́n huaꞌutáꞌasin aꞌɨ́mej ɨ́ mej rájchaꞌɨɨreꞌe. Ayee pu aꞌɨ́jna jɨ́n huáꞌaruuren tɨ́j taij tɨ nain jɨ́n tíꞌitaꞌiraca aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ huápɨꞌɨ niuꞌucamɨꞌɨ. \p \v 28 Jɨ́meꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ raꞌutéyuꞌuxacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Moisés teecan, tɨ puaꞌa huaꞌapua, naꞌari huaíca metiꞌiseíiracaꞌa tɨ jaꞌatɨ́ ayén tiꞌitɨ́j jɨ́n auteájturaa aꞌɨ́jna jemi ɨ́ niuucari ɨ́ mej jɨ́n tíꞌaijta, tɨ puaꞌa miyen raataxáj yee aꞌɨ́ɨ pu tiꞌitɨ́j jɨ́n auteájturaa, camu chéꞌe ráꞌancuꞌuvajxɨꞌɨsin, sino méjjeꞌicatan. \v 29 Ajta jaítzeꞌe pu aꞌij puaꞌa tíꞌiracɨꞌɨti aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ tɨ puaꞌa mé rúurɨeni aꞌɨ́jna tɨ yaujraꞌan púꞌeen ɨ́ Dios. Jéihua pu huápɨꞌɨ jaítzeꞌe puaíjtzi jɨ́n tiraatáꞌasin aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ ayén raatéxɨeehuatacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ xúureꞌe tɨ jɨ́n raaxɨ́ꞌepɨꞌɨntare aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ jɨ́n Dios teꞌataújratziiriꞌi, tɨ ajta jɨ́n Dios ruꞌiráaviꞌitɨ. Aꞌɨ́j pu ajta jɨ́n raataniúꞌucaste aꞌɨ́jna ɨ́ xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios. \p \v 30 Ayee pu téꞌeme, aꞌiné tuꞌuri ramuaꞌate aꞌɨ́jna tɨ ayén raataxájtacaꞌa tɨjɨ́n: “Ayee pu tíꞌinecɨꞌɨcɨpua ineetzi nej ni puaíjtzi raatáꞌan neꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ.” Ajta ayén tiuꞌutaxájtacaꞌa tɨjɨ́n: “Tavastaraꞌa pu huáꞌaxɨjteꞌen ɨ́ ruteɨ́testemuaꞌa.” \p \v 31 Jee xaa neꞌu, jeíhua pu huápɨꞌɨ tziɨ́ɨniꞌireꞌe tɨ Dios tɨ iꞌirúuri ayén raꞌuxɨ́jteꞌen seɨ́j tɨ aꞌij puaꞌa tiꞌitiújchaꞌɨɨ ɨ́ jemin. \s1 Ruxeꞌeveꞌe mej nuꞌu teꞌutáviicuaꞌi \p \v 32 Setáꞌaj raꞌutámuaꞌaree aꞌij tɨ éeniꞌicɨꞌe seijreꞌecaꞌa aꞌájnáꞌɨmua, setɨ́ꞌɨj amuacaí raꞌancuréꞌa seꞌɨ́jna ɨ́ tavástaraꞌa. Aj xu si teꞌutáviicuaꞌiriꞌi seꞌɨ́jna ɨ́ sej jɨ́n huáviicuaꞌire. Jéihua xu rajpuaíjtzicaꞌa. \v 33 Aꞌajnáꞌɨmua neꞌu mú miyen amáꞌuxɨeehuariꞌiriꞌi, metiꞌiseíiracaꞌa ɨ́ teɨte. Majta, aꞌij mú puaꞌa amuáaruu. Aꞌajnáꞌɨmua neꞌu, múꞌeen xu seajta caꞌaníjraꞌa huaꞌutáꞌa aꞌɨ́mej ɨ́ seica, ɨ́ mej miyen cheꞌatá menaꞌa rajpuaíjtzicaꞌa, aꞌiné naímiꞌi xu ruꞌihuaamuaꞌa púꞌeen. \p \v 34 Múꞌeen xu huáꞌancuꞌuvajxɨ aꞌɨ́mej ɨ́ mej aiteánamiꞌihuacaꞌa. Seajta siyen seꞌɨ́jna jɨ́n huataújtemuaꞌave temuaꞌa naa matɨ́ꞌɨj miyen tejamuáꞌariꞌiriꞌi ɨ́ sej tíꞌijchaꞌɨɨcaꞌa. Ayee xu ꞌeen jɨ́n siyen huataújtemuaꞌave, aꞌiné xuꞌuri ramuaꞌareerecaꞌa rujɨ́ɨmuaꞌa sej siyen tíꞌijchaꞌɨɨ ɨ́ Dios jemi seꞌɨ́jna tɨ tejáꞌamuaꞌa tɨ jaítzeꞌe rɨ́ꞌen, tɨ ajta ayén seíireꞌe aꞌame tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe. \p \v 35 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, caxu yáꞌujɨpuan ɨ́ sej aꞌujcaꞌanéecan jɨ́n rachúꞌeveꞌe, aꞌiné jeíhua pu huápɨꞌɨ tejáꞌamuacɨꞌɨti aꞌɨ́jna jɨmeꞌe sej siyen teꞌutáviicuaꞌiriꞌi. \v 36 Jee xaa neꞌu, ayée pu ruxeꞌeveꞌe sej siyen teꞌutáviicuaꞌi, sej si seajta siyen huárɨni aꞌij tɨ aꞌɨ́ɨn tíꞌijxeꞌeveꞌe tɨ i ayén tejamuáacɨꞌɨti aꞌɨ́jna ɨ́ tɨ jɨ́n Dios teꞌataújratziiriꞌi múꞌejmi jemi. \p \v 37 Ayee puꞌu naꞌa, aꞌiné capu aꞌatzu áꞌateeri aꞌij tɨ téꞌeyuꞌusiꞌi tɨjɨ́n: \q1 Aꞌɨ́jna tɨ yé uvéꞌenejsin, \q2 aꞌɨ́ɨ pu xaa huataseíjreꞌesin. \q1 Capu chéꞌe áꞌateeri. \q1 \v 38 Ajta aꞌɨ́ɨn tɨ rɨꞌéeneꞌecán jɨ́n huateájturaa ineetzi jemi, \q2 aꞌɨ́ɨ pu aꞌɨ́jna jɨ́n ruuri aꞌame \q2 aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ téꞌatzaahuateꞌe. \q1 Mɨ́ ajta, tɨ puaꞌa aꞌɨ́ɨn caújxɨeehuata, \q2 capu aꞌatzu naꞌaranáache aꞌame yú ne tzajtaꞌa. \p \v 39 Mɨ́ teajta iteen, catu huáꞌa jetze ajtémeꞌecan ɨ́ mej miyen caújxɨeehuataca, aꞌɨ́ɨme ɨ́ tɨ Dios huaꞌantipuáꞌajteꞌesin. Catu xaa neꞌu, sino teen tu huáꞌa jetze ajtémeꞌecan ɨ́ mej téꞌatzaahuateꞌe, aꞌɨ́ɨme ɨ́ tɨ Dios huaꞌirátuaasin tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe. \c 11 \s1 Aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej téꞌantzaahua \p \v 1 Ayee pu tíꞌeen tej tiyen téꞌatzaahuateꞌe, aꞌɨ́j tu jɨ́n tiyen ramuaꞌaree tɨ ayén téꞌeme aꞌɨ́jna ɨ́ tej jɨ́n tíꞌichuꞌeveꞌe. Aꞌɨ́j tu ajta jɨ́n ramuaꞌaree tɨ ayén tiꞌayajna ɨ́ tej caí rasiseꞌi. \v 2 Aꞌɨ́jna jɨ́n mej téꞌantzaahua aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej mejmíꞌi seijreꞌecaꞌa ɨ́ tavaújsimuaꞌacɨꞌɨ, aꞌɨ́j pu jɨ́n Dios ayén rɨ́ꞌɨ tihuaꞌutéxajtacaꞌa. \p \v 3 Aꞌɨ́jna jɨ́n tej téꞌatzaahuateꞌe, aꞌɨ́j pu jɨ́n ayén titáꞌamitɨejteꞌe tɨ naíjmiꞌi tɨ́j naꞌa íjii tɨ tíꞌiseijreꞌe, ayée pu ꞌeen jɨ́n huataseíjre aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ caí seijreꞌecaꞌa, aꞌiné Dios pu ayén raataxájtacaꞌa. \p \v 4 Aꞌɨ́jna jɨ́n tɨ ayén téꞌantzaahua aꞌɨ́jna ɨ́ Abel teecan, aꞌɨ́j pu jɨ́n ayén tiuꞌutámuaɨꞌɨvejtacaꞌa ɨ́ Dios jemi tiꞌitɨ́j jɨmeꞌe tɨ jaítzeꞌe rɨꞌéeneꞌecán jɨ́n seijreꞌecaꞌa ɨ́ Dios jemi caí aꞌɨ́jna tɨ jɨ́n tiuꞌutámuaɨꞌɨvejtacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Caín teecan. Aꞌɨ́j pu jɨ́n Dios ayén jɨ́meꞌen tiraataxájtacaꞌa tɨ aꞌɨ́ɨn Abel rɨꞌéeneꞌecán jɨ́n huateájturaa ɨ́ jemin aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ raꞌancuréꞌa aꞌɨ́jna tɨ jɨ́n tiuꞌutámuaɨꞌɨvejtacaꞌa. Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Abel, aꞌɨ́ɨ pu xaa huamɨ́ꞌɨ. Mɨ́ ajta, aúcheꞌe pu tíꞌitaꞌixaateꞌe aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ téꞌantzaahua. \p \v 5 Aꞌɨ́jna jɨ́n tɨ téꞌantzaahua aꞌɨ́jna ɨ́ Enóc, aꞌɨ́j pu jɨ́n Dios ayén yaꞌuvíꞌitɨ u ta japua tɨ ij caí ráacɨꞌɨti tɨ huámɨꞌɨni. Majta ɨ́ seica, camu méꞌe yáꞌuteu aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ Dios yaꞌuvíꞌitɨ. Ayee mú jɨ́meꞌen tiuꞌutaxájtacaꞌa tɨ nuꞌu raꞌaránajchecaꞌa ɨ́ Dios aꞌij tɨ tiꞌitiújchaꞌɨɨcaꞌa. \v 6 Ajta tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ caí téꞌatzaahuateꞌe, capu aꞌatzu rɨꞌɨrí tɨ aꞌɨ́ɨn jaꞌatɨ́ ayén huárɨni aꞌij tɨ tiraꞌaráanajche ɨ́ Dios. \p Ayee pu tíꞌeen, aꞌiné tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ ayén raxɨ́ꞌeveꞌe tɨ vejliꞌi ajteáxɨɨre ɨ́ Dios jemi, amuacaí pu ayén ruxeꞌeveꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn jaꞌatɨ́ ayén téꞌantzaahuateꞌen tɨ Dios seijreꞌe, ajta tɨ aꞌɨ́ɨn Dios ayén rɨ́ꞌɨ tihuaꞌatáꞌaca aꞌɨ́mej ɨ́ mej aꞌujcaꞌanéecan jɨ́n rahuauhuau. \p \v 7 Aꞌɨ́ɨ pu ajta téꞌantzaahua aꞌɨ́jna ɨ́ Noé teecan. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, tɨ́ꞌɨj Dios ayén tiraatániuꞌuche aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ nuꞌu ayén tejaꞌuréꞌenejsin, aj puꞌi aꞌɨ́ɨn Noé ráꞌantzaahua, ajta áꞌiyen raatétaahuacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ canuuhuaꞌa tɨ veꞌée, tɨ́ꞌij ajta jɨ́n huaꞌutévaɨ ɨ́ ruteɨ́testemuaꞌa mej mi caí huácuiꞌini. Ayee pu aꞌɨ́jna jɨ́n huarɨ́j, aꞌɨ́ɨ pu huaꞌutáꞌa aꞌɨ́mej ɨ́ mej íiyen japuan seijreꞌecaꞌa ɨ́ chaanaca mej ráamuaꞌaree mej caí xɨ́ꞌepɨꞌɨn rɨjcaa ɨ́ Dios jemi. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, ayée pu tiraacɨ́ꞌɨ aꞌɨ́jna ɨ́ Noé teecan tɨ́ꞌij ayén rɨꞌéeneꞌecán jɨ́n huateáturan ɨ́ Dios jemi aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ téꞌantzaahua. \p \v 8 Ayee pu cheꞌatá naꞌa téꞌantzaahua aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham teecan. Aꞌɨ́j pu jɨ́n ayén raꞌaráꞌastijre tɨ́ꞌɨj Dios ayén raataꞌítecaꞌa tɨ aꞌuun áꞌuraꞌani aꞌujna aꞌu tɨ yéꞌecɨꞌɨti. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, aꞌɨ́ɨn caí ramuaꞌareerecaꞌa aꞌu tɨ áꞌume, aꞌɨ́ɨ pu aꞌuun áꞌuraa. \v 9 Aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ téꞌantzaahua, aꞌɨ́ɨ pu áꞌucatii aꞌu tɨ caí éꞌemeꞌecan, aꞌájna seɨ́j chuéjraꞌa japua tɨ jɨ́meꞌen Dios ayén teꞌataújratziiriꞌi tɨ ayén yéꞌecɨꞌɨti. Aꞌuu pu áꞌucatii navij chiꞌiraꞌa jete aꞌɨ́jna jamuan ɨ́ Isaac teecan, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Jacobo teecan, ɨ́ tɨ huáꞌa jemi Dios ayén cheꞌatá naꞌa aꞌɨ́jna jɨ́n teꞌataújratziiriꞌi tɨ ayén tihuáꞌucɨꞌɨti tɨ́j ajta tíꞌijcɨꞌɨti aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham teecan. \p \v 10 Aꞌɨ́j pu jɨ́n ayén huarɨ́j aꞌiné ayée pu tíꞌijchuꞌeveꞌecaꞌa tɨ aꞌuun aꞌuteárute aꞌájna chajtaꞌa tɨ caí jaꞌatɨ́ jaꞌanáj ratéꞌuuna aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ Dios ruseɨ́j ráasiɨɨmuaꞌa aꞌij tɨ seíireꞌe aꞌame, ajta ráꞌajtaahuacaꞌa. \p \v 11 Aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ téꞌantzaahua aꞌɨ́jna ɨ́ Sara teecan, aꞌɨ́j pu jɨ́n Dios ayén tiraatáꞌa tɨ ayén paꞌarɨꞌɨ huataseíjreꞌen ɨ́ jetzen, capu amɨ́n aꞌij tɨ ari huápɨꞌɨ ucaristacaꞌa. Ayee pu aꞌɨ́jna jɨ́n ayén tiraacɨ́ꞌɨ aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ayén tiráꞌamitɨejteꞌecaꞌa tɨ aꞌɨ́ɨn Dios ayén araúrastejsin aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ tɨ jɨ́n teꞌataújratziiriꞌi. \v 12 Aꞌɨ́j mú jɨ́n miyen airáane muꞌiitɨ́ meꞌɨ́jna jetze seɨ́j tɨ ari áꞌameꞌerejcaꞌa. Ayee mú muꞌiitɨ́ huataseíjre ɨ́ yaújmuaꞌameꞌen matɨ́j menaꞌa puaꞌamé ɨ́ xuꞌuraꞌave ɨ́ mej júteꞌe éꞌeseijreꞌe, nusu matɨ́j majta miyen aráꞌasecaꞌa tɨ́j ɨ́ sej tɨ aꞌuun éꞌejca aꞌu tɨ eꞌeveꞌeꞌástɨme ɨ́ jaj tɨ veꞌée. Ayee mú muꞌiicáa tɨ caí rɨꞌɨrí tɨ jaꞌatɨ́ huaꞌutéꞌitɨen. \p \v 13 Naímiꞌi aꞌɨ́ɨme mej caí xɨ raꞌancuréꞌacaꞌa meꞌɨ́jna tɨ jɨ́n Dios teꞌataújratziiriꞌi aꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej téꞌantzaahua, aꞌɨ́ɨ mú huácuii. Cu xɨee muꞌuri aꞌɨmuá raseíira, majta aꞌɨmuá aꞌutéꞌuu maraatateújte meꞌɨ́jna tɨ tihuáꞌacɨꞌɨti aꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej téꞌantzaahua. Ayee mú meꞌɨ́jna jɨ́n huarɨ́j, ayée mú majta meꞌɨ́jna jɨ́n tiraataxájtacaꞌa yee mej caí huáꞌa jetze ajtémeꞌecantacaꞌa aꞌɨ́mej ɨ́ mej íiyen huachéjme chaanaca japua, majta caꞌaníjraꞌa jɨ́n u eꞌeráacɨ ɨ́ ruche. \p \v 14 Ajta, tɨ puaꞌa miyen tíꞌixajta ɨ́ teɨte matɨ́j aꞌɨ́ɨme, ayée pu huataújmuaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ mej miyen tiꞌixa tɨjɨ́n muꞌuri seɨ́j chuéjraꞌa úuhuaumen aꞌu mej aꞌutéꞌen. \v 15 Ajta aꞌɨ́jna ɨ́ seɨ́j chuéjraꞌa ɨ́ mej nuꞌu rúuhuaumen, capu aꞌájna pɨ́tejáꞌarɨcɨ aꞌu mej u eꞌeráacɨ, aꞌiné tɨ puaꞌa miyen raꞌutámuaꞌaréerejcheꞌe meꞌɨ́jna ɨ́ chuéjraꞌa ɨ́ mej japuan eꞌeráacɨ, ayée pu rɨꞌɨríistacaꞌa mej huaréꞌecɨɨnejcheꞌe. \p \v 16 Mɨ́ majta aꞌɨ́ɨme, muꞌuri miyen raxɨ́ꞌeveꞌecaꞌa mej aꞌuun aꞌutéꞌen seɨ́j chuéjraꞌa japua tɨ jaítzeꞌe rɨ́ꞌen. Ayee pu huataújmuaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨjɨ́n seɨ́j chuéjraꞌa mú úuhuaumen tɨ ta japua éꞌeseijreꞌe. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, capu ratéviꞌirasteꞌe ɨ́ Dios mej miyen raatámuaꞌati tɨjɨ́n huáꞌa Dios pu púꞌeen, aꞌiné aꞌɨ́ɨ pu ari rɨ́ꞌɨ ráaruu seɨ́j chajtaꞌa aꞌu mej aꞌuteáturan tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe. \p \v 17-18 Aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ téꞌantzaahua aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham teecan, aꞌɨ́j pu jɨ́n tɨ́ꞌɨj Dios ayén raatéeseij, aꞌɨ́ɨ pu raatámuaɨꞌɨvajtacaꞌa ɨ́ ruyauj aꞌɨ́jna ɨ́ Isaac teecan. Aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ tɨ raꞌancuréꞌa aꞌɨ́jna tɨ jɨ́n teꞌataújratziiriꞌi ɨ́ Dios, aꞌɨ́ɨ pu ajta ayén titaúuraꞌacareꞌe tɨ raatámuaɨꞌɨvajta ɨ́ ruyauj tɨ seɨ́j naꞌa púꞌeen, tɨ ajta jɨ́meꞌen Dios ayén raataxájtacaꞌa tɨjɨ́n: “Naímiꞌi ɨ́ mej aꞌiránejsin múꞌeetzi jetze, ayée mú raatámuaꞌatzi tɨjɨ́n huáꞌayaꞌupua pu púꞌeen aꞌɨ́jna ɨ́ Isaac.” \p \v 19 Aꞌɨ́j pu jɨ́n ayén tiráꞌamitɨejteꞌecaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Abraham tɨ aꞌɨ́ɨn Dios raayɨ́ꞌɨtɨhuaꞌa tɨ huaꞌajjájpuan aꞌɨ́mej ɨ́ teteca ɨ́ mej meri huácuii. Ajta, tɨ́ꞌɨj Dios ayén raatátui ɨ́ yaujraꞌan, ayée pu tiraatámitɨejte tɨ aꞌɨ́ɨn Isaac aꞌitáraa huáꞌa tzajtaꞌa ɨ́ mej meri huácuii. \p \v 20 Aꞌɨ́jna jɨ́n tɨ méꞌe ajta téꞌantzaahua, aꞌɨ́jna ɨ́ Isaac teecan, aꞌɨ́j pu jɨ́n ayén rájhuaviiriꞌi ɨ́ Dios tɨ aꞌɨ́ɨn rɨ́ꞌɨ tihuaꞌuteájtuaani mejcaꞌihuáyee ɨ́ yaújmuaꞌameꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ Jacobo teecan, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Esaú teecan. \p \v 21 Aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ téꞌantzaahua aꞌɨ́jna ɨ́ Jacobo teecan, aꞌɨ́j pu jɨ́n tɨ́ꞌɨj ari áꞌameꞌerejcaꞌa, aicaújtuta japuan ɨ́ ruꞌitzɨ́j, rɨ́ꞌɨ tihuaꞌuteájtuaa seɨj ajta seɨj ɨ́ yaújmuaꞌameꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ José teecan. Aꞌɨ́ɨ pu ajta ranáꞌamicheꞌe ɨ́ Dios. \p \v 22 Aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ téꞌantzaahua aꞌɨ́jna ɨ́ José teecan, aꞌɨ́j pu jɨ́n, tɨ́ꞌɨj ari vástacɨraꞌitacaꞌa, ayée pu tihuaꞌutáꞌixaa aꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej nuꞌu miyen huiráajuꞌun aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecantacaꞌa mej mi seɨ́j chuéjraꞌa japua aꞌutéꞌen. Ajta pu ayén tíhuaꞌutaꞌaíj aꞌu mej téjeꞌeváꞌanan ɨ́ tíꞌicariiraꞌan. \p \v 23 Aꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej téꞌantzaahua ɨ́ vaújsimuaꞌameꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ Moisés teecan, aꞌɨ́j pu jɨ́n, tɨ́ꞌɨj huanúꞌihuacaꞌa, aꞌɨ́ɨ mú raatéꞌavaatacaꞌa huaíca máxcɨraꞌi jɨmeꞌe aꞌiné ayée pu tihuáꞌamitɨejteꞌecaꞌa tɨ naa seijreꞌecaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ paꞌarɨꞌɨ. Majta, camu raatátziɨn aꞌɨ́jna ɨ́ tɨ jɨ́n tiuꞌutaꞌaíjtacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ rey mej nuꞌu huáꞌucuiꞌini ɨ́ tɨꞌɨríi mej teteca. \p \v 24 Aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ téꞌantzaahua aꞌɨ́jna ɨ́ Moisés teecan, tɨ́ꞌɨj ari vástacaꞌa, capu huataúraꞌa mej miyen raatámuaꞌati tɨjɨ́n yaujraꞌan pu púꞌeen aꞌɨ́jna ɨ́ ꞌɨ́itaꞌa ɨ́ rey tɨ rapeꞌeri. \v 25 Ayee pu tiraaxɨ́ꞌepɨꞌɨntare tɨ ayén rajpuaíitzi áꞌaraꞌani aꞌɨ́mej jamuan ɨ́ mej teɨtestemuaꞌameꞌen púꞌeen ɨ́ Dios. Ajta, capu aꞌatzu raꞌaránajchecaꞌa tɨ ayén aꞌatzu áꞌateeviꞌin huataújtemuaꞌaveꞌen aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ayén huárɨni aꞌɨ́jna tɨ aꞌij puaꞌa ꞌeen ɨ́ Dios jemi. \p \v 26 Ayee pu tiráꞌamitɨejteꞌecaꞌa tɨ ayén jaítzeꞌe ratévaꞌɨri mej miyen tiráꞌuxɨeehuariꞌi Cɨríistuꞌu jetze meꞌecan caí tɨ ayén tiratévaꞌɨri tɨ́j naꞌa tɨ huápɨꞌɨ tíꞌijnajche ɨ́ mej tíꞌijchaꞌɨɨ aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej tíꞌaijtacaꞌa aꞌujna u Egipto. Ayee pu ꞌeen jɨ́n ayén rachúꞌeveꞌecaꞌa aꞌɨ́jna tɨ tíꞌiracɨꞌɨti ɨ́ Dios jemi. \p \v 27 Aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ téꞌantzaahua, aꞌuun pu eꞌerájraa u Egipto. Ajta, capu raatátziɨn tɨ puaꞌa jeíhua huápɨꞌɨ huataniúꞌucan aꞌɨ́jna ɨ́ rey, sino temuaꞌa pu teꞌutáviicuaꞌiriꞌi. Cu xɨee tɨ cuj aꞌɨmuá raseíirecaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Dios tɨ caí seijreꞌe. \p \v 28 Aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ téꞌantzaahua, aꞌɨ́j pu jɨ́n ayén teꞌaráꞌaste aꞌɨ́jna xɨcáaraꞌan tɨ jetzen Dios tihuaꞌutáꞌuuniꞌi. Ayee pu ꞌeen jɨ́n raꞌajtépɨtijraxɨ xúureꞌe jɨmeꞌe tɨ i caí ayén tihuáꞌucɨꞌɨti aꞌɨ́jna tɨ huáꞌacuiꞌini aꞌɨ́mej ɨ́ mej anáatéꞌee huanúnuꞌihuacaꞌa. \p \v 29 Aꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej téꞌantzaahua ɨ́ teɨte, aꞌɨ́j mú jɨ́n miyen antacɨ́j ɨ́ jaj japua tɨ veꞌée tɨ ayén téjaꞌarájtehuaa tɨjɨ́n Jaj tɨ Paꞌu. Ayee mú japuan antacɨ́j tɨ́j chuej tɨ huáchi. Mɨ́ majta, aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej Egipto éꞌemeꞌecantacaꞌa, matɨ́ꞌɨj miyen raataxɨ́ꞌeve mej miyen cheꞌatá menaꞌa huárɨni, matɨ́ꞌɨj mi auujámɨj. \p \v 30 Aꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej téꞌantzaahua ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecantacaꞌa, aꞌɨ́j pu jɨ́n matɨ́ꞌɨj meri aráhuaꞌapua xɨcaj puaꞌamé ataújnajchecaꞌa aꞌujna chajtaꞌa, aj puꞌi áꞌavatzɨ ɨ́ jaxuꞌu ɨ́ tɨ jɨ́n réꞌenamiꞌihuacaꞌa aꞌujna chajtaꞌa, u Jericó. \p \v 31 Aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ téꞌantzaahua aꞌɨ́jna ɨ́ Rahab teecan, aꞌɨ́jna ɨ́ ꞌɨ́itaꞌa tɨ huáꞌajijveꞌecaꞌa mej mi jamuan jiꞌipiteꞌe, aꞌiné aꞌɨ́ɨ pu temuaꞌa naa huaꞌancuréꞌeviꞌitɨ aꞌɨ́mej ɨ́ mej miyen teꞌuhuaréꞌixɨꞌereꞌen ɨ́ chajtaꞌa, aꞌɨ́j pu jɨ́n caí huamɨ́ꞌɨ huáꞌa jamuan ɨ́ mej caí raꞌaráꞌastijre ɨ́ Dios. \p \v 32 ¿Tiꞌitájni neajtahuaꞌa amuaatáꞌixaateꞌen? Capu tíꞌicɨꞌɨpe nej niyen tejámuaatáꞌixaateꞌen aꞌij mej huarɨ́j aꞌɨ́jna ɨ́ Gedeón teecan, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Barac teecan, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Sansón teecan, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Jefté teecan, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ David teecan, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Samuel teecan, majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej Dios jetze meꞌecan tíꞌixaxaꞌataꞌa. \p \v 33 Ayee mú huaꞌutéemuaꞌitɨ aꞌɨ́mej ɨ́ mej títetatéꞌecaꞌa ɨ́ rey jɨmeꞌe seɨ́j chuéjraꞌa japua, majta rɨ́ꞌɨ tiuꞌutaꞌaíjtacaꞌa, majta raꞌancuréꞌa aꞌɨ́jna tɨ jɨ́n Dios teꞌataújratziiriꞌi. Majta seica miyen huaꞌancáanajxɨ huáꞌateniꞌitzeꞌe ɨ́ muajyéte. Matɨ́j menaꞌa mej miyen huarɨ́j, ayée mú meꞌɨ́jna jɨ́n huarɨ́j aꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej téꞌantzaahua. \p \v 34 Majta seica miyen raꞌujéꞌica ɨ́ taij tɨ ij caí huaꞌuteátaira, majta seica huataúruu mej mi caí huáꞌucuiꞌini. Ayee pu tihuáꞌuruu aꞌɨ́mej ɨ́ mej caí rucacáꞌanejcaꞌa. Caꞌaníjraꞌa pu xaa huaꞌutáꞌa mej mi miyen huateújcaꞌanen temuaꞌa naa. Matɨ́ꞌɨj mi miyen huaꞌutéemuaꞌitɨ matɨ́j menaꞌa mej jɨ́n huanéꞌuse, majta huaꞌutamuári aꞌɨ́mej ɨ́ xantaaruꞌu ɨ́ mej seɨj chuéjraꞌa japua éꞌemeꞌecantacaꞌa. \v 35 Majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ ꞌuuca, ayée mú majtáhuaꞌa huaꞌancuréꞌeviꞌitɨ ɨ́ ruteɨ́testemuaꞌa ɨ́ mej majtáhuaꞌa aitacɨ́j huáꞌa tzajtaꞌa ɨ́ mej meri huácuii. \p Majta seica, ayée mú rajpuaíitzi muáꞌaraa meꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej caí huaꞌatáꞌacareꞌe mej huaꞌirájtuaani aꞌu mej huaꞌiteáana. Ayee mú ꞌeen jɨ́n huarɨ́j meꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej miyen rachúꞌeveꞌecaꞌa mej majtáhuaꞌa huatarún mej mi meꞌuun ruuri aꞌuteáturan seɨ́j chuéjraꞌa japua tɨ jaítzeꞌe rɨ́ꞌen. \v 36 Majta seica miyen rajpuaíjtzi muáꞌaraa meꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej huáꞌuxɨeehuariꞌiriꞌi nusu mej huaꞌutéevajxɨ naꞌari mej huaꞌanájɨꞌɨcɨꞌexɨ cadeena jɨmeꞌe naꞌari mej huaꞌitéanajxɨ. \p \v 37 Ayee mú majta huáꞌuruu. Mehuaꞌuteátuꞌasixɨ tetej jɨmeꞌe. Majta jáꞌitaꞌa huaꞌutaveíjchixɨ. Majta huáꞌucuii chun jɨmeꞌe tɨ ruxɨ́ꞌejtaꞌa teꞌejcamɨ́ɨmɨjmee. Ayee mú ꞌeeneꞌen tiꞌitéchejcaꞌa meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ huaꞌanavij ɨ́ cáneꞌaxɨ nusu ɨ́ huaꞌanavij ɨ́ caurasi. Camu aꞌij tíꞌijviicuaꞌiracaꞌa. Jéihua mú rajpuaíjtzicaꞌa. Majta aꞌij mú puaꞌa tihuáꞌajchaꞌɨɨcaꞌa. \v 38 Camu huatéechiꞌicaꞌa: aꞌu tɨ naꞌa mú áꞌujujhuaꞌaneꞌecaꞌa, aꞌu tɨ caí éꞌe tíꞌitɨɨtacaꞌa, majta aꞌu tɨ aꞌujɨ́rimeꞌecaꞌa. Majta aꞌúu mú éꞌechejcaꞌa aꞌu tɨ éꞌeteastaꞌa, majta meꞌújna cuunístaꞌa, ajta aꞌu tɨ naꞌa tɨ huacúunijmee tɨ́j naꞌa íiyen chaanaca japua. \p Mɨ́ majta aꞌɨ́ɨme, jeíhua mú huápɨꞌɨ jaítzeꞌe tíꞌivaɨreꞌecaꞌa ɨ́ Dios jemi mecaí aꞌɨ́mej ɨ́ mej caí huáꞌaxeꞌeveꞌecaꞌa. \v 39-40 Dios pu ayén rɨ́ꞌɨ tihuaꞌuteájtuaa naíjmiꞌica aꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej téꞌantzaahua. Mɨ́ majta aꞌɨ́ɨme, camu xɨ raꞌancuréꞌa aꞌɨ́jna tɨ jɨ́n Dios teꞌataújratziiriꞌi aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ Dios ari titaaxɨ́ꞌepɨꞌɨntariꞌiriꞌi itejmi jemi aꞌɨ́jna tɨ jaítzeꞌe rɨ́ꞌen tɨ aꞌɨ́ɨn ayén téjmi jamuan huaꞌunaíjmireꞌen aꞌɨ́mej. \c 12 \s1 Aꞌij tɨ yeꞌí rɨ́ꞌɨ tiꞌitiújchaꞌɨɨ aꞌɨ́jna tɨ Cɨríistuꞌu jemi seijreꞌe \p \v 1 Aꞌiné jeíhua mú ta jemi huatéꞌuu ɨ́ mej tíꞌiseij, tichéꞌe tiyen raatéxɨeehua teꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ayén tamuárɨꞌeristeꞌe, tichéꞌe teajta raatapuáꞌajta teꞌɨ́jna ɨ́ tej jɨ́n atéꞌɨtzeaara ɨ́ Dios jemi, teꞌɨ́jna tɨ jaꞌanáj tɨ naꞌa tatéjɨꞌɨqui. Tichéꞌe tiyen teꞌutáviicuaꞌi temuaꞌa naa tej ti xɨ́ꞌepɨꞌɨn rɨjca teꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ tɨ jɨ́n Dios titaaꞌíjca tej raꞌantipuáꞌajteꞌen íiyen chaanaca japua. \p \v 2 Tichéꞌe temɨ́jna jetze arátacaꞌanen ɨ́ Jesús, aꞌɨ́jna tɨ amuacaí taataseíjrate aꞌij tɨ tíꞌijxeꞌeveꞌe ɨ́ Dios. Aꞌɨ́ɨ pu ajta ayén taanaíjmireꞌen ɨ́ Dios jemi aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tej tiyen téꞌantzaahuateꞌen. Aꞌiné aꞌɨ́ɨ pu ayén ramuaꞌareerecaꞌa tɨ ayén tiráacɨꞌɨti aꞌɨ́jna tɨ jɨ́n huataújtemuaꞌave, aꞌɨ́j pu jɨ́n ayén ráꞌuviicuaꞌiriꞌi mej ráꞌutatan ɨ́ cúruu jetze. Capu jetzen ruxeꞌeveꞌecaꞌa mej miyen meꞌɨ́jna jɨ́n puaíjtzi raatáꞌan tɨ ayén ratatéviꞌiraꞌasteꞌecaꞌa. Ajta íjii, án pu eꞌecájca rɨꞌɨríintaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ ɨpuari aꞌu tɨ japuan Dios eꞌecájca. \p \v 3 Setáꞌaj siyen seꞌɨ́jna jetze tiúꞌumuaꞌati aꞌij tɨ aꞌɨ́ɨn huarɨ́j tɨ ayén teꞌutáviicuaꞌiriꞌi temuaꞌa naa aꞌɨ́mej ɨ́ mej jeíhua huápɨꞌɨ rájchaꞌɨɨreꞌecaꞌa ɨ́ Dios jemi. Setáꞌaj siyen seꞌɨ́jna jetze raꞌutámuaꞌaree sej si caí cuaꞌana, tɨ i caí utévatziɨn ɨ́ aꞌamua tzajtaꞌa. \v 4 Caxuu xɨ siyen áꞌaviicuaꞌire ajta senaꞌa caí raꞌiráaxɨre ɨ́ áꞌamuaxuureꞌe seꞌɨ́jna jɨmeꞌe sej seꞌɨ́jna jamuan áꞌaviicuaꞌireꞌe tɨ́j naꞌa tɨ aꞌij puaꞌa ꞌeen ɨ́ Dios jemi. \v 5 Seajta siyen yaꞌuhuáꞌaxɨ seꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ jɨ́n Dios ayén caꞌaníjraꞌa ámuaatáꞌaca, tɨ́j huaꞌatáàta ayén tihuáꞌaꞌixaateꞌe ɨ́ ruyaujmuaꞌa tɨjɨ́n: \q1 Niyauj, capej ráꞌaxɨeehuata \q2 tɨ tavástaraꞌa ayén tíꞌimuaꞌitɨii, \q1 capej pajta piyen axɨeemɨsteꞌe \q2 tɨ puaꞌa aꞌɨ́ɨn puaíjtzi muaatáꞌan. \q1 \v 6 Capej xaa neꞌu piyen huárɨni, \q2 aꞌiné tavástaraꞌa pu ayén tíꞌiraꞌitɨii \q2 aꞌɨ́jna tɨ raxɨ́ꞌeveꞌe, \q1 ajta ayén puaíjtzi ratáꞌaca jaꞌatɨ́ tɨ naꞌa \q2 tɨ ayén raꞌancuréꞌeviꞌitɨ tɨ́j ruyauj. \p \v 7 Ruxeꞌeveꞌe sej siyen teꞌutáviicuaꞌi aꞌiné Dios pu áꞌamuaꞌitɨi. Ayee pu cheꞌatá naꞌa áꞌamuaruure tɨ́j seɨ́j teáataꞌa ayén huáꞌaruure ɨ́ ruyaujmuaꞌa. Jaꞌatɨ́ tɨ naꞌa tɨ yaꞌupuáaraꞌan púꞌeen ayén tihuáꞌitɨii ɨ́ ruyaujmuaꞌa aꞌachú mej puaꞌamé. \v 8 Tɨ́ puaꞌa ayén tihuáꞌucɨꞌɨti matɨ́j menaꞌa puaꞌamé ɨ́ mej yaújmuaꞌameꞌen púꞌeen tɨ huáꞌayaꞌupua ayén tihuáꞌitɨii, ajta tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ caí ayén tejáꞌamuaꞌitɨii, aꞌɨ́j xu jɨ́n caí yaújmuaꞌameꞌen púꞌeen, sino aꞌɨ́ɨme xu púꞌeen ɨ́ mej cháꞌa menaꞌa huanúnuꞌihuacaꞌa, ɨ́ mej caí tíyaꞌupua. \p \v 9 Ajta iꞌi, naímiꞌi tu tetɨ́j tenaꞌa puaꞌamé tiyen tíyaꞌupuacaꞌa, teajta tu tiyen huáꞌastijreꞌecaꞌa teꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej titáꞌitɨiiriꞌi. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, jeíhua pu jaítzeꞌe ayén tiraavíjteꞌe tej tiyen raꞌaráꞌastijreꞌen teꞌɨ́jna ɨ́ tayáꞌupua tɨ rusén jɨ́n seijreꞌe, tej ti jemin ruuri táꞌaraꞌani. \v 10 Aꞌɨ́ɨme ɨ́ tayáꞌupua, ayée mú aꞌatzu menaꞌa aꞌateeviꞌi miyen titaatáꞌitɨiiriꞌi aꞌij tɨ tihuaꞌaránajchecaꞌa. \p Mɨ́ ajta aꞌɨ́ɨn Dios, ayée pu ꞌeen jɨ́n ayén tíꞌitaꞌitɨii tɨ ij rɨ́ꞌɨ táaruuren, tej ti tiyen urarɨ́ꞌeneꞌacan jɨ́n huateáturan tɨ́j ajta aꞌɨ́jna. \v 11 Jee xaa, capu naa tiuꞌase tɨ puaꞌa auj tíꞌitaꞌitɨiira, sino teen tu rajpuaíjtzi. Mɨ́ ajta, tɨ́ꞌɨj ajtahuaꞌa rɨ́ꞌɨ titaatépuaꞌajteꞌen tej ti rɨ́ꞌɨ tíꞌitachaꞌɨɨ́ táꞌaraꞌani teꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ayén titaatáꞌitɨiiriꞌi aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ tej rajpuaíjtzicaꞌa. \s1 Mej nuꞌu caí tiꞌitɨ́j jɨ́n auteáturan \p \v 12 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, setáꞌaj huateújcaꞌanen. Caxu siyen seijreꞌe tɨ́j jaꞌatɨ́ tɨ ruxɨéemɨsteꞌe, tɨ caí rucaꞌané ɨ́ rumuájcaꞌa jetze, ajta rutunúj jetze. \v 13 Setáꞌaj rɨ́ꞌɨ huaújruuren nain jɨmeꞌe sej si temuaꞌa naa titeejúꞌun ɨ́ Dios jemi, sej si caí chéꞌe aꞌij puaꞌa huatzúnaꞌicheꞌen, sino sej si huarún temuaꞌa naa. \v 14 Setáꞌaj seꞌɨ́jna jɨ́n tiuꞌutatéseꞌen sej ruxɨéehua naa tíꞌiteseijreꞌe naíjmiꞌica jemi ɨ́ teteca. Setáꞌaj seajta sej siyen rɨꞌéeneꞌecán jɨ́n huateáturan ɨ́ aꞌamua tzajtaꞌa, aꞌiné tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ caí ayén urarɨ́ꞌeneꞌe ɨ́ ru tzajtaꞌa, capu jaꞌanáj raseijran ɨ́ tavástaraꞌa. \p \v 15 Caxu raatáꞌacareꞌen tɨ seɨ́j múꞌeen ayén tiꞌitɨ́j jɨ́n auteáturan tɨ ij caí chéꞌe Dios ayén rɨ́ꞌɨ tiraatáꞌan. Rɨ́ꞌɨ xuꞌu múꞌeen tɨ caí ayén huataseíjreꞌen múꞌejmi jemi jaꞌatɨ́ tɨ ayén seɨcɨé áꞌamuaruuren tɨ ij ayén tejamuaɨ́ꞌɨtziiteꞌen, tɨ ajta ayén caꞌaníjraꞌa huaꞌutáꞌan jeíhua ɨ́ teɨte mej mi miyen tiꞌitɨ́j jɨ́n autéꞌɨtzen ɨ́ Dios jemi. \p \v 16 Rɨ́ꞌɨ xuꞌu seajta, tɨ́ꞌij caí jaꞌatɨ́ ayén tiúꞌujxanaꞌacɨraꞌate naꞌari raatéxɨeehua aꞌɨ́jna tɨ Dios raateájtuaa itejmi jemi tɨ́j aꞌɨ́jna ɨ́ Esaú. Aꞌɨ́ɨ pu ayén ráatuaa aꞌɨ́jna tɨ racɨꞌɨtíicheꞌen, tɨ áꞌareꞌaraꞌan puꞌéeneꞌe aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ Israél jetze ajtémeꞌecan. Aꞌɨ́ɨ pu ajta aꞌɨ́ɨn puꞌéeneꞌe tɨ amuacaí huanúꞌihuacaꞌa. Ajta ayée pu ꞌeen jɨ́n ráatuaa aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ huatáꞌicuatacaꞌa. \p \v 17 Seajta seri ramuaꞌaree aꞌij tɨ teꞌirájraa. Tɨ́ꞌɨj ajtahuaꞌa ayén raataxɨ́ꞌeve tɨ ayén tíꞌiracɨꞌɨti aꞌɨ́jna tɨ jɨ́n Dios ayén rɨ́ꞌɨ tiraateájtuaani, ayée pu raaréꞌitecaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ yaꞌupuáaraꞌan. Capu chéꞌe huatárɨꞌɨristarecaꞌa tɨ caújxɨeehuata. Capu amɨ́n aꞌij tɨ ajta ruyeine rájhuau. \s1 Aꞌɨ́jna ɨ́ jɨrí, ɨ́ Sinaí, ajta ɨ́ seɨ́j ɨ́ Sión \p \v 18 Ajta, caxu siyen cheꞌetá senaꞌa ajteáxɨɨrecaꞌa ɨ́ Dios jemi matɨ́j aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej meꞌuun aꞌatanéj jɨrí jetze aꞌu tɨ caí huaꞌutáꞌa mej japuan áꞌujujhuaꞌaneꞌen, aꞌu tɨ jetzen jeíhua áꞌataacaꞌa, aꞌu tɨ aꞌutɨ́caꞌacaꞌa. Huápɨꞌɨ pu xaa huatɨ́caꞌacaa, ajta jéꞌecan mú viiyecaꞌa japuutzari jɨmeꞌe. \v 19 Ajta ayén jaꞌatɨ́ ucájijhuacaꞌa trompeeta jetze. Aj pu i seɨ́j ayén tiuꞌutaxájtacaꞌa. Huápɨꞌɨ pu tziɨ́niꞌireꞌecaꞌa ɨ́ tɨ namuajreꞌecaꞌa. Aꞌɨ́j mú jɨ́n miyen tirájhuaviiriꞌi ɨ́ teɨte tɨ aꞌɨ́ɨn caí chéꞌe ayén tihuáꞌaꞌixaateꞌe. \p \v 20 Ayee mú huarɨ́j aꞌiné camu aꞌatzu ráꞌaviicuaꞌirecaꞌa meꞌɨ́jna tɨ ayén tíhuaꞌutaꞌaíj tɨjɨ́n: “Tɨ́ puaꞌa tiꞌitɨ́j ayén japuan áꞌucheꞌecaneꞌen ɨ́ jɨrí, capu amɨ́n aꞌij tiꞌitɨ́j tɨ pɨ́rɨcɨ, setáꞌaj siyen raateátuꞌasixɨꞌɨn tetej jɨmeꞌe.” \v 21 Jee xaa neꞌu, huápɨꞌɨ pu tziɨ́ɨnisiꞌi seijreꞌecaꞌa ɨ́ tɨ raaseíj aꞌɨ́jna ɨ́ Moisés teecan. Aꞌɨ́j pu jɨ́n ayén tiuꞌutaxájtacaꞌa tɨjɨ́n: “Nénvivej neꞌɨ́jna jɨmeꞌe nej tíꞌitziɨɨneꞌe.” \p \v 22 Mɨ́ ajta, caxu siyen seꞌújna ajteáxɨɨrecaꞌa, sino seɨ́j xuꞌu jetze, aꞌɨ́jna ɨ́ jɨrí tɨ ayén téjaꞌarájtehuaa tɨjɨ́n Sión, aꞌu tɨ éꞌeseijreꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ chajtaꞌa aꞌu tɨ áꞌuca ɨ́ Dios tɨ ruuri, aꞌujna u Jerusalén tɨ júteꞌe éꞌeseijreꞌe. Aꞌuu mú majta eꞌetiújseɨɨre muꞌiitɨ́ ɨ́ mej ta japua tíꞌivaɨreꞌe mej mi meꞌújna tiúꞌuyesten. Majta ayée mú puaꞌamé tɨ caí rɨꞌɨrí tɨ jaꞌatɨ́ ayén huaꞌutéꞌitɨen aꞌachú mej aráꞌase. \p \v 23 Múꞌeen xu seajta huáꞌa jamuan ajteáxɨɨrecaꞌa ɨ́ mej miyen eꞌetiújseɨɨre meꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ayén cheꞌatá tihuáꞌacɨꞌɨti tɨ́j ayén tiráacɨꞌɨti aꞌɨ́jna ɨ́ yaujraꞌan tɨ amuacaí huanúꞌihuacaꞌa. Aꞌɨ́ɨ mú majta meri áꞌayuꞌusiꞌi meꞌújna u ta japua. Seajta múꞌeen, ayée xu jemin ajteáxɨɨrecaꞌa seꞌɨ́jna jemi tɨ huáꞌaxɨjteꞌe ɨ́ teɨte. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ Dios tɨ naíjmiꞌica tíꞌaijteꞌe. \p Múꞌeen xu seajta huáꞌa jamuan eꞌetiújseɨj ɨ́ huáꞌaxɨejniuꞌuca aꞌɨ́mej ɨ́ teteca ɨ́ mej urarɨ́ꞌeneꞌacan jɨ́n huateájturaa ɨ́ Dios jemi, aꞌɨ́ɨme tɨ ajta Dios huaꞌunaíjmire. \p \v 24 Xuꞌuri seajta ajteáxɨɨrecaꞌa seꞌɨ́jna jemi ɨ́ Jesús, aꞌɨ́jna tɨ ayén raaxɨ́ꞌepɨꞌɨntare aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ niuucari tɨ jaítzeꞌe rɨ́ꞌen, tɨ ajtahuaꞌa jɨ́n teꞌataújratziiriꞌi ɨ́ Dios. Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ xúureꞌaraꞌan tɨ aꞌɨ́ɨn raꞌiráaxɨre, jaítzeꞌe pu rɨꞌéeneꞌecán jɨ́n seijreꞌe ɨ́ Dios jemi caí ɨ́ tɨ Abel teecan yáꞌurɨe, aꞌiné aꞌɨ́jna ɨ́ tɨ Jesús ayén raꞌiráaxɨre, aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ jɨ́n Dios rɨ́ꞌɨ titaatáꞌa itejmi. \p \v 25 Rɨ́ꞌɨ xuꞌu múꞌeen, sej si caí siyen raatéxɨeehua seꞌɨ́jna tɨ tejáꞌamuaꞌixaateꞌe. Jee xaa neꞌu, camu huateújvaɨ aꞌɨ́mej matɨ́ꞌɨj raatéxɨeehuatacaꞌa aꞌɨ́jna tɨ íiyen chaanaca japua tihuaꞌutajé. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, capu aꞌatzu aꞌij huatárɨꞌɨristari tej tiyen huatétavaɨreꞌen tɨ puaꞌa tiyen raatéxɨeehua teꞌɨ́jna tɨ ayén tíꞌitajee tɨ júteꞌe éꞌeseijreꞌe. \p \v 26 Aꞌajnáꞌɨmua, aꞌɨ́ɨ pu raatáruureajxɨ ɨ́ chaanaca tɨ́ꞌɨj tiuꞌutaxájtacaꞌa. Mɨ́ ajta íjii, puꞌuri ajtahuaꞌa ayén teꞌataújratziiriꞌi tɨjɨ́n: “Neajtahuaꞌa nu niyen raatáruureajxɨꞌɨsin neꞌɨ́jna ɨ́ chaanaca, neajta naíjmiꞌi tɨ́j naꞌa tɨ éꞌeseijreꞌe u ta japua.” \v 27 Aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ jɨ́meꞌen yee “neajtahuaꞌa nu raatáruureajxɨꞌɨsin”, ayée pu huataújmuaꞌa tɨ amuacaí raatáruureajxɨꞌɨsin tɨ́j naꞌa tɨ tiúꞌutaavijhuacaꞌa. Aj puꞌi tiꞌitíꞌasin tɨ ij ayén huateáturan aꞌɨ́jna tɨ caí rɨꞌɨrí tɨ jaꞌatɨ́ ayén raatáruureajxɨꞌɨn. \p \v 28-29 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, tichéꞌe teꞌɨ́jna jɨ́n huatátatemuaꞌaveꞌen teꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ayén tíꞌitacɨꞌɨti tej teꞌuun aꞌuteáturan seɨ́j chuéjraꞌa japua tɨ caí jaꞌatɨ́ raayɨ́ꞌɨtɨ tɨ raatáruureajxɨꞌɨn. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, tichéꞌe teajta tiyen ranáꞌamicheꞌen teꞌɨ́jna ɨ́ Dios aꞌij tɨ tiraꞌaráanajche. Tichéꞌe tiyen rátziɨɨneꞌe raꞌaráꞌastijreꞌen, aꞌiné aꞌɨ́jna ɨ́ Dios ɨ́ tej ranaꞌamiche, ayée pu ꞌeen tɨ́j taij tɨ nain tíꞌitaꞌiraca. \c 13 \s1 Aꞌij tej nuꞌu tiyen huárɨni \p \v 1 Setáꞌaj seuj huaújxeꞌeveꞌen tɨ́j ruꞌihuaamuaꞌa. \v 2 Caxu yáꞌuhuaꞌanan sej temuaꞌa naa huaꞌancuréꞌeviꞌitɨn ɨ́ taꞌihuaamuaꞌa ɨ́ sej caí huáꞌamuajte aꞌiné matɨ́ꞌɨj seica miyen huarɨ́j, ayée pu teꞌirájraa mej caí ramuaꞌareerecaꞌa miyen huaꞌancuréꞌeviꞌitɨ aꞌɨ́mej ɨ́ mej ta japua tíꞌivaɨreꞌecaꞌa. \p \v 3 Setáꞌaj huaꞌutámuaꞌaree seꞌɨ́mej ɨ́ mej aiteánamiꞌi yee cumu múꞌeen xu seajta huáꞌa jamuan aiteánamiꞌi. Setáꞌaj seajta huaꞌutámuaꞌaree seꞌɨ́mej ɨ́ mej aꞌij puaꞌa huáꞌaruure aꞌiné naímiꞌi tu seɨ́j tenaꞌa jetze ajtémeꞌecan. \p \v 4 Michéꞌe naímiꞌi miyen tíꞌimuajca tɨ íꞌixɨꞌepɨꞌɨn mej huanéjneꞌɨche ɨ́ teɨte. Caxu huaꞌatáꞌacareꞌen mej miyen tíꞌixanaꞌacɨreꞌe ɨ́ mej meri néjneꞌɨche aꞌiné Dios pu xaa huáꞌaxɨjteꞌen aꞌɨ́mej ɨ́ mej aꞌij puaꞌa tiꞌitiújchaꞌɨɨ, majta aꞌɨ́mej ɨ́ mej tíꞌixanaꞌacɨreꞌe. \p \v 5 Caxu siyen huataúraꞌan sej siyen jaítzeꞌe raxɨ́ꞌeveꞌe ɨ́ tumin secaí máàj tiꞌitɨ. Setáꞌaj siyen seꞌɨ́jna jɨ́n huataújtemuaꞌaveꞌen seꞌɨ́jna jɨmeꞌe sej caj tíꞌijchaꞌɨɨ, aꞌiné ayée pu tiuꞌutaxájtacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ tavástaraꞌa tɨjɨ́n: “Canu jaꞌanáj mé mú jaúujɨsin. Canu neajta jaꞌanáj mú jaꞌuhuáꞌaxɨjsin.” \v 6 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, rɨꞌɨrí tej tiyen taxɨéehua tiuꞌutaxáj yee: \q1 Tavástaraꞌa pu nevaɨreꞌe, \q2 aꞌɨ́j nu jɨ́n caí tíꞌitziɨɨneꞌe \q2 aꞌij mej neruuren ɨ́ teɨte. \p \v 7 Setáꞌaj huaꞌutámuaꞌaree aꞌɨ́mej teteca, ɨ́ mej tejamuáꞌitɨiiriꞌi meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ niuucari tɨ Dios jetze aꞌuvéꞌemej. Setáꞌaj seꞌɨ́jna jetze tiúꞌumuaꞌati aꞌij tɨ huáꞌa jemi teꞌirájraa sej si siyen cheꞌatá senaꞌa raꞌaráꞌastijreꞌen seꞌɨ́jna ɨ́ Jesús matɨ́j aꞌɨ́ɨme. \p \v 8 Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Jesús tɨ ajta Cɨríistuꞌu púꞌeen, ayée pu cheꞌatá seijreꞌe íjii, tɨ́j ajta seijreꞌecaꞌa jéjcua ɨmuá, tɨ́j ajta ayén seíireꞌe aꞌame tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe. \v 9 Caxu huataúraꞌan tɨ jaꞌatɨ́ ayén amuaacuanamuan aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ niuucari mej chéꞌe menaꞌa jɨ́n tejáꞌamuaꞌitɨii tɨ seɨcɨé huataújmuaꞌa aꞌij tej tejamuáꞌitɨiiriꞌi iteen. Mɨ́ seajta múꞌeen, setáꞌaj siyen huateújcaꞌanen ɨ́ ru tzajtaꞌa seꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ Dios tiꞌitɨ́j jɨ́n rɨ́ꞌɨ tejamuaatáꞌa. Capu aꞌatzu aꞌij tíꞌirɨꞌɨri sej seꞌɨ́jna jɨ́n sej huateújcaꞌanen ɨ́ ru tzajtaꞌa seꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ yeꞌirá tɨ ayén tihuáꞌaijteꞌe tiꞌitɨ́j cuaꞌira mej ráacuaꞌani. Capu aꞌatzu huaꞌutévaɨ aꞌɨ́mej ɨ́ mej meꞌɨ́jna jɨ́n raꞌaráꞌastijre. \p \v 10 Ajta ayée pu Dios raateájtuaa itejmi jemi ɨ́ mej japuan tíꞌimuaɨꞌɨvajtaca tɨ jɨ́meꞌen caí ayén huaꞌatáꞌaca mej jetzen tiúꞌucuaꞌani aꞌɨ́mej ɨ́ mej meꞌuun tíꞌivaɨreꞌe ɨ́ ɨnaamua jete. \v 11 Ayee pu cheꞌatá naꞌa tiráaruu aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús tɨ́j ajta aꞌɨ́ɨn tɨ veꞌecán jɨ́n tiꞌitéjvee ɨ́ Dios jemi ayén huáꞌaruurejcaꞌa aꞌɨ́mej ɨ́ yeꞌemuaate ɨ́ mej huaꞌutámuaɨꞌɨvajtacaꞌa meꞌɨ́jna jetze meꞌecan ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi ɨ́ teɨte. Tɨ́ꞌɨj ari huáꞌucuii, aj puꞌi aꞌuun raatétuaacareꞌe ɨ́ huaꞌaxuureꞌe aꞌujna ɨnaamua jete. Ajta ɨ́ huáꞌa huaꞌiraꞌa, aꞌɨ́ɨ pu aꞌuun raatétuaacareꞌe á puaꞌacɨé aꞌu mej aꞌuchéjmeꞌecaa ɨ́ teɨte, tɨ ij aꞌuun raateátaiira. \p \v 12 Ajta aꞌɨ́ɨn Jesús, ayée pu cheꞌatá naꞌa tirajpuaíjtzicaꞌa á puaꞌacɨé ɨ́ chajtaꞌa jetze tɨ ij ayén rɨꞌéeneꞌecán jɨ́n huaꞌiráviꞌitɨn ɨ́ ruteɨ́testemuaꞌa aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ raꞌiráaxɨre ɨ́ ruxuureꞌe. \v 13 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, tichéꞌe tiyen jemin ajteáxɨɨre á puaꞌacɨé aꞌu tej tejmíꞌi aꞌuchéjmeꞌecaa tej ti tiyen cheꞌatá tenaꞌa teꞌutáviicuaꞌi teꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ tiuꞌutéviꞌirasteꞌe tɨ́j ajta aꞌɨ́ɨn teꞌutáviicuaꞌiriꞌi. \p \v 14 Ayej xaa neꞌu ayén tiraavíjteꞌe aꞌiné capu ayén raateájtuaa itejmi jemi chajtaꞌa tɨ íiyen seijreꞌe chaanaca japua tɨ áꞌateeviꞌin sino teucheꞌe tu ráahuausin teꞌɨ́jna tɨ ayén auj huataseíjreꞌesin. \v 15 Aꞌiné Jesús pu ayén ta japua huaniú, tichéꞌe tiyen jaꞌanáj tɨ naꞌa niuucajtzeꞌen rɨ́ꞌɨ tiraateájtuaani ɨ́ Dios jemi. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tej jɨ́n tíꞌimuaɨꞌɨvajtaca, aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari ɨ́ tej jɨ́n huatátatemuaꞌaveꞌen, ɨ́ tej teajta jɨ́n raꞌutámuaꞌaree. \v 16 Caxu yáꞌuhuaꞌanan sej siyen rɨjca seꞌɨ́jna tɨ íꞌixɨꞌepɨꞌɨn, seajta siyen tihuaꞌutévaɨreꞌen ɨ́ seica seꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ sej tíꞌijchaꞌɨɨ, aꞌiné temuaꞌa pu raꞌaráanajche ɨ́ Dios sej siyen seꞌɨ́jna jɨ́n rɨ́ꞌɨ tiraatáꞌacareꞌen aꞌij sej rɨcɨ. Tij siyen tiuꞌutámuaɨꞌɨvejta ɨ́ Dios jemi. \p \v 17 Setáꞌaj huaꞌaráꞌastijreꞌen seꞌɨ́mej ɨ́ mej miyen antiújmuaꞌaree teyujtaꞌa. Setáꞌaj siyen huárɨni aꞌij mej tejáꞌamuaꞌaijteꞌe, aꞌiné aꞌɨ́ɨ mú áꞌamuachaꞌɨ́j muáꞌayeꞌi meꞌɨ́jna jɨmeꞌe sej si siyen raꞌaráꞌastijreꞌen ɨ́ Dios. Majta mú miyen ramuaꞌaree tɨ ayén ruxeꞌeveꞌe mej raatánamuajristeꞌen ɨ́ Dios aꞌij mej tiꞌitɨ́j jɨ́n huarɨ́j. Michéꞌe miyen ruxɨéehua tejamuaatáꞌitɨii, aꞌiné capu aꞌatzu aꞌij tejámuatévaꞌɨri tɨ puaꞌa miyen huataújxɨeemɨsteꞌen meꞌɨ́jna jɨmeꞌe sej muárɨꞌeri huaꞌatáꞌaca. \s1 Aꞌɨ́jna tɨ jɨ́n raꞌantipuáꞌajte \p \v 18 Ayee pu titáꞌamitɨejteꞌe yú tatzajtaꞌa tej nain jɨ́n xɨ́ꞌepɨꞌɨn rɨcɨ, teajta tiyen tíꞌijxeꞌeveꞌe tej tiyen huárɨni aꞌij tɨ tiraavíjteꞌe. Aꞌɨ́j xu jɨ́n, setáꞌaj seuj rahuaviira ɨ́ Dios jemi itejmi jɨmeꞌe. \v 19 Neajta nu niyen áꞌamuajee caꞌanín jɨmeꞌe sej si jaítzeꞌe siyen huárɨni sej rájhuavii ɨ́ Dios jemi tɨ ij ajtahuaꞌa naatáꞌan nej caꞌanacan múꞌejmi jemi aꞌutéveeca. \p \v 20-21 Tichéꞌe tiyen rɨ́ꞌɨ tiraatáꞌacareꞌen teꞌɨ́jna ɨ́ Dios tɨ rɨ́ꞌɨ tuꞌuhuatépuaꞌajteꞌen, tɨ ajta raꞌajjáj huáꞌa tzajtaꞌa ɨ́ mɨꞌɨchite aꞌɨ́jna ɨ́ tavástaraꞌa aꞌɨ́jna tɨ Jesús púꞌeen. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen tɨ ayén veꞌecán jɨ́n antiújmuaꞌaree aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ huaꞌachaꞌɨ́ɨ áꞌaraꞌani ɨ́ ruteɨ́testemuaꞌa tɨ́j seɨ́j tɨ huáꞌa cujtaꞌa huaméꞌen ɨ́ cáneꞌaxɨ. Ayee pu éeniꞌicɨꞌe seijreꞌe aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ raꞌiráaxɨre ɨ́ ruxuureꞌe tɨ ij ayén raaxɨ́ꞌepɨꞌɨntareꞌen aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ jɨ́n Dios teꞌataújratziiriꞌi tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe. \p Chéꞌe aꞌɨ́ɨn Dios ayén amuaanaíjmireꞌen nain jɨmeꞌe tɨ xɨ́ꞌepɨꞌɨn ꞌeen sej si siyen huárɨni aꞌij tɨ aꞌɨ́ɨn tíꞌijxeꞌeveꞌe. Chéꞌe aꞌɨ́ɨn ayén amuáaruuren sej si siyen ꞌeeneꞌen seijreꞌe aꞌij tɨ tiraꞌaráanajche aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn Jesús tɨ ajta Cɨríistuꞌu púꞌeen ayén aꞌamua japua huaniú. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, tichéꞌe tiyen rɨ́ꞌɨ tiratáꞌacareꞌen tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe. \p \v 22 Neꞌihuaamuaꞌa, ayée nu tejáꞌamuahuavii sej siyen ráꞌuviicuaꞌi seꞌɨ́jna ɨ́ niuucari ɨ́ nej jɨ́n caꞌaníjraꞌa amuatáꞌaca, aꞌiné cɨ́j nuꞌu caj niyen tejámuaatáꞌitɨiiriꞌi. \v 23 Setáꞌaj ráamuaꞌaree mej meri raatátuaa ɨ́ taꞌihuaaraꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Timoteo. Tɨ́ puaꞌa caꞌanacan yé raꞌasti, nee nu ráꞌaviꞌitɨn neetzi jamuan, aj nu ni aꞌuméꞌe naꞌame múꞌejmi jemi tej ti naímiꞌi amuaaséij. \p \v 24 Setáꞌaj huaꞌutateújteꞌen aꞌɨ́mej ɨ́ mej nain jɨ́n antiújmuaꞌaree múꞌejmi jemi, seajta naíjmiꞌica ɨ́ tɨ Dios huateúraꞌate. Majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej miyun Italia éꞌemeꞌecan, aꞌɨ́ɨ mú naíjmiꞌi yé áꞌamuateujteꞌe. \p \v 25 Chéꞌe aꞌɨ́ɨn Dios rɨ́ꞌɨ tejamuaatáꞌacareꞌen naíjmiꞌica múꞌejmi. Yee puꞌu xaa. Chéꞌe ayén téꞌaraꞌani.