\id COL \h Colosenses \toc1 Aꞌij tɨ tiraꞌuyúꞌuxacaꞌa ɨ́ San Pablo aꞌɨ́mej ɨ́ mej Colosas aꞌuchéjmeꞌecaa \toc2 Colosenses \toc3 Col. \mt1 Aꞌij tɨ tiraꞌuyúꞌuxacaꞌa ɨ́ San Pablo aꞌɨ́mej ɨ́ mej Colosas aꞌuchéjmeꞌecaa \c 1 \s1 Pablo pu huáꞌateujteꞌe \p \v 1-2 Inee, i nej iꞌi Pablo, nee nu neajta huáꞌa jetze ajtémeꞌecan aꞌɨ́mej ɨ́ tɨ tíhuaꞌutaꞌaíj aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús, ɨ́ tɨ ajta iꞌi Cɨríistuꞌu. Ayee nu tíꞌivaɨreꞌe ɨ́ Cɨríistuꞌu jemi, aꞌiné ayée pu tíꞌijxeꞌeveꞌe ɨ́ Dios. Jamuan neꞌíjna i neꞌihuaaraꞌa, aꞌíjna i Timoteo, ayée nu tejáꞌamuayuꞌuseꞌe mɨ sej Colosas éꞌeche, múꞌeen mɨ sej aꞌutéꞌuu ɨ́ Dios jemi. \p Ayee tu tejáꞌamuateujteꞌe múꞌeen, mɨ sej seúcheꞌe téꞌeviicuaꞌi, seꞌɨ́jna jɨmeꞌe sej ráꞌatzaahuateꞌe seꞌɨ́jna ɨ́ Cɨríistuꞌu. Chéꞌe aꞌɨ́ɨn ɨ́ tɨ táꞌiyaꞌupua ɨ́ tɨ iꞌi Dios, chéꞌe amɨ́n rɨ́ꞌɨ tejáꞌamuachaꞌɨ́ɨ áꞌaraꞌani, chéꞌe ajta amuaꞌanpuáꞌajteꞌen ɨ́ áꞌamuaxɨejniuꞌuca tzajtaꞌa. \s1 Pablo pu huáꞌahuaviitzeꞌe aꞌɨ́mej ɨ́ mej téꞌatzaahuateꞌe \p \v 3 Jaꞌanáj tɨ naꞌa tej tíꞌijhuavii teꞌɨ́jna ɨ́ Dios, ɨ́ tɨ rájyaꞌupua aꞌɨ́jna ɨ́ tavástaraꞌa, aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús tɨ ajta iꞌi Cɨríistuꞌu, jaꞌanáj tɨ naꞌa tej tíꞌijhuavii múꞌejmi jɨmeꞌe, jéꞌecan tu tátemuaꞌaveꞌe ɨ́ Dios jemi. \v 4 Ayee tu rɨcɨ teꞌɨ́jna jɨmeꞌe tej teri yáꞌumuaꞌareeriꞌi sej nuꞌu ráꞌatzaahuateꞌe seꞌɨ́jna ɨ́ Cɨríistuꞌu tɨ iꞌi Jesús, seajta nuꞌu jeíhua huáꞌixeꞌeveꞌe naíjmiꞌica ɨ́ mej aꞌutéꞌuu ɨ́ Dios jemi. \p \v 5 Ayee xu rɨjca, aꞌiné seúcheꞌe rajchúꞌeveꞌe seꞌɨ́jna ɨ́ tɨ Dios áꞌamuaꞌɨneꞌe ɨ́ ta japua. Tetɨ́ꞌɨj caí xɨ tejamuaatayúꞌuse, múꞌeen xu seri sejmíꞌi ráanamuajriꞌi seꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ jɨ́meꞌen raxa ɨ́ Dios aꞌatzáahuatiꞌireꞌe jɨmeꞌe. \v 6 Aꞌíjna i niuucari ayén cheꞌatá naꞌa huataseíjre múꞌejmi jemi tɨ́j ajta huataseíjre nainjapua ɨ́ chaanaca. Ayee pu seijreꞌe teɨte tzajtaꞌa tɨ́j cɨyej tɨ ájvaujseꞌesin, tɨ ajta antatácaꞌa. \p Ayee pu cheꞌatá naꞌa tíꞌiruure múꞌejmi jemi. Tɨ́j aúcheꞌe naꞌa setɨ́ꞌɨj amuacaícan ráamuaꞌareeriꞌi iyeꞌehuaritɨéecan jɨmeꞌe tɨ Dios tzɨ́teꞌe rɨ́ꞌɨ áꞌamuachaꞌɨɨ tɨ́j naꞌa aꞌɨ́ɨn niuucari teꞌutéjche tɨ rɨ́ꞌɨ amuáaruuren. \v 7 Naíjmiꞌi tɨ́j naꞌa aꞌíjna, aꞌɨ́ɨ pu tejamuaamuáꞌate aꞌɨ́jna ɨ́ Epafras tɨ ta jamuan tíꞌivaɨreꞌe. Jéꞌecan tu raxɨ́ꞌeveꞌe teꞌɨ́jna. Ajta aꞌɨ́ɨn, huápɨꞌɨ pu ta jetze meꞌecan tíꞌivaɨreꞌe ɨ́ Cɨríistuꞌu jemi. Capu tiꞌitɨ́j jɨ́n ateáturaaveca. \p \v 8 Aꞌɨ́ɨ pu ajta ari titaatáꞌixaa ɨ́ sej rɨ́ꞌɨ huápɨꞌɨ ruꞌihuaamuaꞌa seijreꞌe seꞌɨ́jna jɨmeꞌe sej jetzen araújcaꞌane ɨ́ xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios. \p \v 9 Aꞌɨ́j tu jɨ́n, catu jaꞌanáj raatapuáꞌajtacaꞌa tej Dios tíꞌijhuavii múꞌejmi jɨmeꞌe. Nain xɨcaj tzajtaꞌa tɨ yú eꞌiréꞌene tɨ́ꞌɨj amɨ́n titaatáꞌixaa, ayée tu rɨcɨ. Dios tu tíꞌijhuavii tɨ i aꞌɨ́ɨn tejamuáamuaꞌaten nain jɨmeꞌe sej si ráamuaꞌaree aꞌij tɨ tíꞌijxeꞌeveꞌe ɨ́ Dios, sej si temuaꞌa mé titeumuámuaꞌaree, tɨ ij aꞌɨ́ɨn xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios amuaatáꞌan sej si ráamuaꞌaree aꞌij sej yeꞌí huárɨni eꞌehuauritɨéecan jɨmeꞌe temuaꞌa naa. \p \v 10 Ayee tu een jɨ́n tíꞌijhuavii sej si siyen huárɨni aꞌij tɨ tihuaꞌuvíjteꞌe aꞌɨ́mej ɨ́ mej ramuaꞌate aꞌɨ́jna ɨ́ tavástaraꞌa. Teajta sej si siyen rɨ́ꞌɨ raatáꞌan seꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ sej jɨ́n tíꞌimɨjhuacareꞌe. Setáꞌaj siyen éeneꞌen tɨ́j cɨyej tɨ ájvaujseꞌesin, tɨ ajta antatácaꞌa. Ajta sej si jaítzeꞌe raayɨ́ꞌɨtɨhuaꞌan aꞌij tɨ een ɨ́ Dios. \v 11 Chéꞌe Dios amuaatáꞌan nain ɨ́ caꞌaníjraꞌa ɨ́ áꞌamuatzajtaꞌa aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ muárɨꞌeriꞌireꞌaraꞌan ɨ́ tej jɨ́n rɨ́ꞌɨ tiraꞌutaseíjra. Aj xu si jetzen araújcaꞌanejsin sej si teꞌutáviicuaꞌi, sej si seajta seuj raachúꞌeveꞌen aꞌij tɨ tiꞌitɨ́ áꞌamuaruuren, sej si seajta huaújtemuaꞌaveꞌen. \p \v 12 Ayee xu een jɨ́n tíꞌijteujtziꞌireꞌe xáꞌaraꞌani ɨ́ tɨ táꞌiyaꞌupua, aꞌiné aꞌɨ́ɨ pu amuaatáꞌa sej si raꞌancuréꞌan seꞌɨ́jna ɨ́ tɨ tejamuáacɨꞌɨti sexuꞌijméꞌen aꞌájna aꞌutɨ́ jaꞌanáj tɨ naꞌa huáneeriꞌi. Ayee pu cheꞌatá naꞌa tejáꞌamuacɨꞌɨti seɨ́j ajta mɨ seɨj tɨ́j ayén tihuáꞌacɨꞌɨti ɨ́ seica ɨ́ mej huatéꞌuu ɨ́ Dios jemi. \p \v 13 Ayee pu téꞌeme, aꞌiné aꞌɨ́ɨ pu tuꞌirájtuaa aꞌujna aꞌu tɨ aꞌutɨ́caꞌa jaꞌanáj tɨ naꞌa tɨ́ꞌij caí chéꞌe títaꞌaíjteꞌen aꞌɨ́jna tɨ aꞌuun antiújmuaꞌaree. Dios pu tajaꞌaráaviꞌitɨ aꞌujna aꞌu tɨ tejéꞌaijta aꞌɨ́jna ɨ́ yaujraꞌan tɨ huápɨꞌɨ raxɨ́ꞌeveꞌe. \v 14 Ayee pu tiuꞌutanájchitacaꞌa ɨ́ tej jɨ́n téꞌechaꞌɨɨcaꞌa ɨ́ Dios jemi aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn yaujraꞌan ta jetze meꞌecan huamɨ́ꞌɨ, ajta titaatáꞌuuniꞌiriꞌi ɨ́ tej jɨ́n auteájturaa ɨ́ jemin. \s1 Dios pu nuꞌu taꞌanpuáꞌajte aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ Cɨríistuꞌu huamɨ́ꞌɨ ta jetze meꞌecan \p \v 15 Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ yaujraꞌan, aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tej jetzen ráamuaꞌaree aꞌij tɨ een ɨ́ Dios ɨ́ tej caí rasiseꞌi. Aꞌii pu ajta aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ amuacaí seijreꞌecaꞌa tɨ́ꞌɨj caí xɨ méꞌe jéꞌe tiꞌitɨjcaꞌa. \v 16 Aꞌɨ́j pu jamuan Dios nain tiúꞌutaahuacaꞌa, tɨ́j naꞌa tiꞌipuaꞌamé ɨ́ ta japua tɨ tejéꞌeseijreꞌe, ajta tɨ́j naꞌa puaꞌamé tɨ tejéꞌeseijreꞌe íiyen chaanaca japua, nain ɨ́ tej rasiseꞌi, ajta nain ɨ́ tej caí rasiseꞌi. \p Majta meꞌɨ́n ɨ́ xɨéjniuꞌucari ɨ́ mej tejéꞌaijta u ta japua, Dios pu nain huáꞌutaahuacaꞌa aꞌachú mej puaꞌamé. Aj pu i huaꞌantíhuau mej mi miyen cheꞌatá manaꞌa tiuꞌutévaɨreꞌen ɨ́ ta japua matɨ́j tajtúhuaani, aꞌajhuáase, muayajtúumuaꞌa tɨ veꞌée, pixcaa muayúu, ajta tenáantzi. Nain pu tiúꞌutaahuacaꞌa jamuan ɨ́ Cɨríistuꞌu, ajta Cɨríistuꞌu pu huaꞌancuréꞌeviꞌitɨ. \p \v 17 Cɨríistuꞌu pu ayén seijreꞌecaꞌa tɨ́ꞌɨj caí xɨ méꞌe éꞌe tíꞌitɨɨtacaꞌa. Ajta nain pu Cɨríistuꞌu jetze araújcaꞌane tɨ ij teꞌutáviicuaꞌiran. \v 18 Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ veꞌecán jɨ́n antiújmuaꞌaree ruteɨ́testemuaꞌa jɨmeꞌe, aꞌɨ́mej ɨ́ mej téꞌatzaahuateꞌe. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ jetzen tiuꞌunéj nain tɨ tíꞌiseijreꞌe, ajta aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ amuacaí aꞌitáraa huáꞌa tzajtaꞌa ɨ́ mɨꞌɨchite. Aꞌɨ́j pu jɨ́n ayée pu éeneꞌe áꞌaraꞌani tɨ jaítzeꞌe veꞌetɨ́ aꞌame nain jɨmeꞌe. \p \v 19 Ayee puꞌu, raꞌaránajchecaꞌa ɨ́ Dios tɨ Cɨríistuꞌu ayén cheꞌatá naꞌa éeneꞌe áꞌaraꞌani ɨ́ ruxɨ́ꞌej Dios nain jɨmeꞌe. \v 20 Ajta, raꞌaránajchecaꞌa tɨ Cɨríistuꞌu jamuan huaꞌutéjpuaꞌajteꞌen ɨ́ mej rájchaꞌɨɨreꞌe mej mi rɨ́ꞌɨ titeeteáturan ɨ́ Dios jemi. Naíjmiꞌica aꞌɨ́mej ɨ́ mej ta japua tejéꞌeseijreꞌe, majta aꞌɨ́mej ɨ́ mej yen seijreꞌe íiyen chaanaca japua, aꞌɨ́ɨ pu huaꞌutépuaꞌajtacaꞌa aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ Cɨríistuꞌu raꞌiráaxɨre ɨ́ ruxuureꞌe ɨ́ cúruu jetze, tɨ́ꞌɨj huamɨ́ꞌɨ ta jetze meꞌecan. \p \v 21 Seajta múꞌeen, amuacaí, caxu xɨ́ꞌepɨꞌɨn éeneꞌe ɨ́ Dios jemi, seajta rájchaꞌɨɨreꞌecaꞌa ɨ́ aꞌamua tzajtaꞌa seꞌɨ́jna jɨmeꞌe aꞌij sej yeꞌí tíꞌijrɨꞌɨrejcaꞌa. \v 22 Mɨ́ ajta Dios pu ari amuaꞌanpuáꞌajte aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ Cɨríistuꞌu huamɨ́ꞌɨ jetzen ɨ́ cúruu. Cɨríistuꞌu pu aꞌamua japua huaniú aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ tirajpuaíjtzicaꞌa ɨ́ ru jetze. Aj pu i amuáꞌaviꞌitɨn ɨ́ Dios jemi, múꞌeen mɨ sej aꞌutéꞌuu xáꞌajuꞌun jemin. Caxu chéꞌe jaꞌanáj tiꞌitɨ́j jɨ́n auteáturan ɨ́ Dios jemi. Capu ajta jaꞌatɨ́ múꞌejmi jetze tiꞌitɨ́j jɨ́n teꞌupuáꞌajteꞌesin. \p \v 23 Ayee pu téꞌeme tɨ puaꞌa seuj teꞌutáviicuaꞌi sej téꞌatzaahuateꞌe, ajta tɨ puaꞌa secaí yáꞌuhuaꞌanan ɨ́ sej seuj rachúꞌeveꞌen aꞌij tɨ tíꞌixaxaꞌa ɨ́ niuucari tɨ jɨ́n Dios amuaꞌirájtuaani. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ niuucari ɨ́ mej meri tihuaꞌutáꞌixaa nainjapua. Mɨ́ neajta inee, Dios pu ajta ayén tinaaꞌíjca nej ni neꞌɨ́jna jɨ́n tiuꞌutévaɨreꞌen. \s1 Pablo pu nuꞌu aꞌɨ́jna jɨ́n antiújmuaꞌaree tɨ huaꞌutévaɨreꞌen aꞌɨ́mej ɨ́ mej eꞌetiújseꞌɨri ɨ́ Dios jemi \p \v 24 Ajta íjii, nee nu huatántemuaꞌaveꞌe neꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ayén tejámuaatévaꞌɨrihuaꞌan ɨ́ nej jɨ́n tirajpuaíjtzi naꞌaraa. Neajta niyen raanaíjmireꞌen ɨ́ ne jetze jɨmeꞌe ɨ́ tɨ teꞌáꞌatura mej mi ráamuaꞌaree aꞌij tɨ tirajpuaíjtzicaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Cɨríistuꞌu. Aꞌɨ́j nu jɨ́n nehuáꞌavaɨreꞌe aꞌɨ́mej, ɨ́ tɨ jɨ́n Cɨríistuꞌu antiújmuaꞌaree, aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej iꞌi teɨtestemuaꞌameꞌen. \v 25 Nee nu xaa teꞌenteájrupi neꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ jɨ́n Dios ayén tinaaꞌíjca nej ni niyen huárɨni aꞌij tɨ Dios ayén tiraaxɨ́ꞌepɨꞌɨntare. Aꞌɨ́j nu jɨ́n tejámuaatáꞌixaateꞌesin nain jɨmeꞌe ɨ́ niuucari tɨ jetzen raxa ɨ́ Dios. \p \v 26 Aꞌíjna i niuucari, aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ rúꞌavaa tɨ Dios ramuaꞌareerecaꞌa avíitzi jɨmeꞌe, ajcaꞌihuáꞌɨmua, nain xɨcaj tzajtaꞌa tɨ yú eꞌiréꞌene. Aꞌɨ́ɨ ɨ́ mej amuacaícan éꞌechejcaꞌa, camu aꞌatzu ramuaꞌareerecaꞌa aꞌij tɨ Dios rɨníicheꞌen. Aru íjii, puꞌuri tihuaꞌutáꞌixaa mé jéjreꞌe huáꞌa jemi ɨ́ mej aꞌutéꞌuu ɨ́ Dios jemi. \v 27 Ayee pu raaxɨ́ꞌepɨꞌɨntare ɨ́ Dios tɨ tihuaꞌutáꞌixaateꞌen mé jéjreꞌe mej mi ráamuaꞌaree tɨ jéꞌecan pu naa seijreꞌe aꞌíjna ɨ́ tɨ rúꞌavaa huáꞌa tzajtaꞌa ɨ́ teɨte ɨ́ mej miyen aꞌuchéjme nainjapua, íiyen ɨ́ chaanaca japua. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ Cɨríistuꞌu tɨ aꞌamua tzajtaꞌa éꞌeseijreꞌe. Aꞌɨ́ɨ pu ajta amuaatáꞌasin sej si raseijran tɨ jéꞌecan pu naa seijreꞌe ɨ́ Dios jemi. \p \v 28 Teajta iteen, ayée tu tihuáꞌixaateꞌe ɨ́ teɨte aꞌij tɨ tiꞌitɨ́j huáruu aꞌɨ́jna ɨ́ Cɨríistuꞌu. Naíjmiꞌica tu rɨ́ꞌɨ tiꞌixáateꞌe, teajta iyeꞌehuaritɨéecan jɨ́n tu tihuáꞌamuaꞌaten mej mi ráamuaꞌaree tzáahuatiꞌiraꞌa jɨmeꞌe tɨ tiuꞌutátuiireꞌen puaꞌa ayén tiꞌayajna nusu caí. Ayee tu een jɨ́n rɨcɨ tej ti urarɨ́ꞌeneꞌacan jɨ́n tiuꞌutátuiireꞌen ɨ́ Dios jemi aꞌájna xɨcájraꞌa jetze tetɨ́ꞌɨj huáꞌanviꞌitɨn naíjmiꞌica ɨ́ Cɨríistuꞌu jemi. \p \v 29 Aꞌɨ́j nu jɨ́n niyen caꞌanín jɨ́n tíꞌimɨjhuaca, neajta niyen tíꞌiteseꞌe nain jɨmeꞌe aꞌachú tɨ caj tínetáꞌaca ɨ́ caꞌaníjraꞌa, neajta nain jɨ́n ɨ́ nej jɨ́n áꞌancaꞌane. \c 2 \s1 Aꞌij pu nuꞌu téꞌujmuaꞌate aꞌɨ́mej jemi ɨ́ mej Colosas aꞌuchéjme \p \v 1 Aꞌɨ́j nu jɨ́n niyen raxɨ́ꞌeveꞌe sej si ráamuaꞌaree nej aꞌamua japua tíꞌiteseꞌesin jeíhua. Ayee nu cheꞌatá nenaꞌa huáꞌa japua tíꞌiteseꞌe aꞌɨ́mej ɨ́ mej Laodicea éꞌeche, neajta aꞌɨ́mej ɨ́ mej caí jaꞌanáj naaseíj neneerime jetze. \p \v 2 Ayee nu een jɨ́n rɨcɨ mej mi huateújcaꞌane ɨ́ ru tzajtaꞌa, mej mi majta naíjmiꞌi ruꞌihuaamuaꞌa muáꞌaraꞌani temuaꞌa naa meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej huaújxeꞌeveꞌe rujɨ́ɨmuaꞌa. Ayee nu raxɨ́ꞌeveꞌe tɨ tihuáꞌacɨꞌɨti tiꞌitɨ́ tɨ jéꞌecan tihuaꞌutévaꞌɨrihuaꞌan mej mi yaúꞌitɨée muáꞌaraꞌani nain jɨmeꞌe, mej mi majta ráamuaꞌaree tɨ ayén tiꞌayajna aꞌɨ́jna tɨ rúꞌavaata ɨ́ Dios jemi. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen aꞌɨ́jna tɨ iꞌi Cɨríistuꞌu. \v 3 Naíjmiꞌi ɨ́ tɨ ruxeꞌeveꞌe tej ti rɨ́ꞌɨ mé titeumuámuaꞌaree, jaítzeꞌe pu titaatévaꞌɨrihuaꞌan caí tumin tɨ rúꞌavaata teástaꞌa. Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Cɨríistuꞌu, aꞌɨ́ɨ pu taatáꞌasin tej ti yaúꞌitɨée táꞌaraꞌani nain jɨmeꞌe, tej ti ráamuaꞌaree tzáahuatiꞌiraꞌa jɨmeꞌe. \p \v 4 Ayee nu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe tɨ ij caí jaꞌatɨ́ amuaacuanamuan aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ niuucari ɨ́ tɨ caí jéꞌiyecan jɨ́n namuajreꞌe. \v 5 Canu xaa yeꞌeche aꞌamua jamuan, sino ayée nu yeꞌɨmuá yé huaca. Capu amɨ́n aꞌij. Jéihua nu amuaꞌatamuáꞌareeri yú ne tzajtaꞌa, cu xɨee nej cu vejliꞌi aꞌutéjvee múꞌejmi jemi. Jéꞌecan nu huatántemuaꞌaveꞌe neꞌɨ́jna jɨmeꞌe nej neri ramuaꞌaree ɨ́ sej rɨ́ꞌɨ ruꞌihuaamuaꞌa temuaꞌa naa, Seajta teꞌutáviicuaꞌi seꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ sej ráꞌatzaahuateꞌe seꞌɨ́jna ɨ́ Cɨríistuꞌu. \s1 Dios pu nuꞌu huaꞌunaíjmireꞌe ɨ́ Cɨríistuꞌu jemi \p \v 6 Aꞌiné xuꞌuri autéjhuii sej ráꞌantzaahuateꞌen seꞌɨ́jna tɨ aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ iꞌi tavástaraꞌa, aꞌɨ́jna Jesús tɨ ajta iꞌi Cɨríistuꞌu, setáꞌaj siyen rɨ́ꞌɨ titeetéꞌuuca aꞌij tɨ tiraavíjteꞌe aꞌɨ́jna jemi. \v 7 Setáꞌaj siyen seꞌíjna jetze ucarute ɨ́ sej rájteuni ɨ́ Cɨríistuꞌu jemi sej si siyen cheꞌatá senaꞌa teꞌutáviicuaꞌi tɨ́j cɨyej tɨ ajtanáanaꞌajme téteꞌɨmua chuaataꞌa. Xuꞌuri cɨ́j caj yaúꞌitɨe ɨ́ Cɨríistuꞌu jemi. Setáꞌaj siyen tihuaújmuaꞌaten sej si yaúꞌitɨée xáꞌaraꞌani nain jɨmeꞌe, sej si jaítzeꞌe teꞌutáviicuaꞌi seꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ sej ráꞌatzaahuateꞌe aꞌij mej meri tejamuaamuáꞌate. Setáꞌaj seajta huápɨꞌɨ tiraatateújtziꞌireꞌen ɨ́ Dios. \p \v 8 Rɨ́ꞌɨ xuꞌu múꞌeen, caxu huaꞌatáꞌacareꞌen mej amuaatémuaꞌitɨn seica jɨmeꞌe niuucari ɨ́ mej jɨ́n tíꞌihuaꞌitaca. Ayee mú tíꞌijxeꞌeveꞌe mej mi miyen tejamuáꞌariꞌi ɨ́ sej jɨ́n téꞌatzaahuateꞌe meꞌɨ́jna jɨmeꞌe aꞌij mej tirájteu rujɨ́ɨmuaꞌa, ɨ́ niuucari tɨ caí tiꞌitɨ́j vaɨreꞌe. Aꞌɨ́jna, ɨ́ mej tíꞌixaxaꞌa, camu aꞌij tirájteu ɨ́ Cɨríistuꞌu jemi, sino ayée muꞌu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej rujɨ́ɨmuaꞌa menaꞌa tirájteu, naꞌari ɨ́ mej jɨ́n tíꞌimuaꞌata meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej rájyeꞌirajcaꞌa ɨ́ jéjcua. \p \v 9 Ayee puꞌu, aꞌiné nain tɨ́j naꞌa tɨ Dios een, aꞌɨ́ɨ pu huateájturaa ɨ́ Cɨríistuꞌu jemi ɨ́ ru jetze. \v 10 Ajta Dios pu ayén amuaanaíjmire ɨ́ Cɨríistuꞌu jemi sej si ruuri xáꞌaraꞌani jemin. Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Cɨríistuꞌu, aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ taꞌanájca huáꞌa jemi matɨ́j menaꞌa puaꞌamé éꞌeseijreꞌe ɨ́ xɨéjniuꞌucari ɨ́ mej teꞌáijta, majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej títetéꞌuꞌupuꞌu u ta japua. \p \v 11 Seajta múꞌeen, xuꞌuri raꞌaráꞌaste seꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej raꞌantisíꞌicheca ɨ́ runavij. Mɨ seajta, caxu raꞌaráꞌaste seꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej teteca miyen amuáaruu ɨ́ rumuájcaꞌa jɨmeꞌe sino Cɨríistuꞌu puꞌu ayén raꞌaráꞌaste múꞌejmi jetze meꞌecan tɨ́ꞌɨj huamɨ́ꞌɨ ɨ́ cúruu jetze. Aꞌɨ́ɨ ɨ pu nain amuáꞌariꞌiriꞌi ɨ́ sej jɨ́n aꞌij puaꞌa rɨjca tɨ ij caí chéꞌe tejámuaataꞌaíjteꞌen ɨ́ aꞌamua jetze. \p \v 12 Ayee pu tiráꞌamitɨejteꞌe ɨ́ Dios tɨ ayén tejamuáaruu setɨ́ꞌɨj huámuaɨꞌɨvijhuacaꞌa. Xɨee sej cu múꞌeen avaꞌujnáa ɨ́ Cɨríistuꞌu jamuan. Ayen cheꞌatá naꞌa tɨ́j sej múꞌeen aꞌitácɨɨne ɨ́ mɨꞌɨchite tzajtaꞌa jamuan ɨ́ Cɨríistuꞌu. Ayee pu een aꞌɨ́jna jɨmeꞌe sej múꞌeen ráꞌatzaahuateꞌe seꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ muárɨꞌeriꞌiraꞌa Dios tɨ jɨ́n raꞌajjáj aꞌɨ́jna ɨ́ Cɨríistuꞌu huáꞌa tzajtaꞌa ɨ́ mɨꞌɨchite. \p \v 13 Aꞌájnáꞌɨmua, ayée xu éeneꞌe ɨ́ ru tzajtaꞌa, seúcheꞌe xu mɨꞌɨchite puꞌéeneꞌe ɨ́ Dios jemi, seꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ sej auteájturaa u Dios jemi, seajta seꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej caí miyen amuaꞌantisíjchixɨ ɨ́ áꞌamuanavi jetze. Mɨ ajta íjii, Dios pu ajtahuaꞌa amuaatatɨ́ste ɨ́ áꞌamuaxɨejniuꞌuca sej si aꞌutéꞌuu xáꞌaraꞌani ɨ́ Cɨríistuꞌu jamuan. Nain pu ari tejámuaatáꞌuuniꞌiriꞌi ɨ́ sej jɨ́n auteájturaa ɨ́ jemin. \v 14 Aꞌɨ́ɨ pu xaa raꞌuréꞌuu aꞌɨ́jna tɨ téꞌeyuꞌusiꞌihuacaꞌa, ɨ́ tɨ jetzen ráꞌaxajtacaꞌa ɨ́ niuucari tɨ jɨ́meꞌen téjmi jetze tiꞌitɨ́j jɨ́n teꞌujpuáꞌajte, ɨ́ tej jɨ́meꞌen téꞌechaꞌɨɨcaꞌa. Aꞌɨ́ɨ pu antipuáꞌariꞌiraꞌa aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ráꞌutatai ɨ́ cúruu jetze jamuan aꞌɨ́jna ɨ́ Cɨríistuꞌu. \p \v 15 Majta meꞌɨ́n ɨ́ xɨéjniuꞌucari ɨ́ mej tíꞌaijta, majta ɨ́ mej títetateí ɨ́ ta japua, Cɨríistuꞌu pu huajáꞌuriiriꞌi ɨ́ mej jɨ́n antiújmuaꞌareerecaꞌa. Aꞌɨ́ɨ pu ajta huaꞌutatéviꞌiraste mé jéjreꞌe. Huaꞌaveꞌejáapuajméꞌe, pu aꞌiteájraa. Huaꞌutéemuaꞌitɨ aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ huamɨ́ꞌɨ ɨ́ cúruu jetze. \s1 Mej nuꞌu ráahuauni aꞌɨ́jna tɨ ɨ́ júteꞌe éꞌemeꞌecan \p \v 16 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, michéꞌe mi caí áꞌamuamuaireꞌe meꞌɨ́jna jɨmeꞌe aꞌij sej tiúꞌucuaꞌani, aꞌij sej yeꞌí titeeyéꞌen, nusu aꞌɨ́jna xɨcájraꞌa tɨ jetzen ayén nuꞌu ruxeꞌeveꞌe sej tiúꞌuyesten tɨ teꞌuteꞌitɨén ɨ́ máxcɨraꞌi, naꞌari tɨ teꞌaráꞌasti jaꞌanáj mej ruseꞌupi. \v 17 Naíjmiꞌi tɨ́j naꞌa tɨ ayén tíꞌeen, cu xɨee tɨ jaꞌatɨ́ huácɨen jetze áꞌucheꞌecan. Ayee pu tíꞌivaɨreꞌe tej ti tiyen ráamuaꞌaree aꞌij tɨ tejaꞌuréꞌenejsin. \p Mɨ́ ajta, ɨ́ tɨ xɨ́ꞌepɨꞌɨn tɨ́n, aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen, aꞌɨ́jna ɨ́ Cɨríistuꞌu. \v 18 Majta meꞌɨ́n ɨ́ mej huaꞌaráanajche mej rucɨɨniveꞌe jéjreꞌecɨtzeꞌe, aꞌɨ́ɨme ɨ́ teteca mú nuꞌu tíhuaꞌutateújtziꞌireꞌe aꞌɨ́mej ɨ́ mej títetateí ɨ́ ta japua. Mɨ́ seajta múꞌeen, caxu huaꞌatáꞌacareꞌen miyen tejamuáꞌariꞌiran meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ sej seri raamuáꞌitɨ ɨ́ Dios jemi. Aꞌɨ́ɨ mú xaa rucɨɨniveꞌe meꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej mi nain tiuꞌutaxáj aꞌij mej nuꞌu tiuꞌuseíj aꞌij tɨ tíꞌeen u ta japua. Majta jeíhua ahuaújtzaahuateꞌen meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ huáꞌamuaꞌatziiraꞌa ɨ́ mej rujɨ́ɨmuaꞌa manaꞌa tirájteu. \v 19 Muꞌuri mé rúurɨe meꞌɨ́jna ɨ́ taꞌanájca ɨ́ tej jetzen airáneajxɨꞌɨn, ɨ́ tej jetzen arátacaꞌane tej ti tiyen cheꞌatá tenaꞌa naímiꞌi huavaújseꞌen aꞌij tɨ Dios titatáꞌaca tɨ́j ajta tiújviꞌiraxɨꞌɨn ɨ́ cari táataꞌa jamuan. \p \v 20 Casiꞌi múꞌeen, Cɨríistuꞌu pu aꞌamua japua huaniú tɨ́ꞌɨj huamɨ́ꞌɨ, ajta camu chéꞌe tejáꞌamuaꞌaijteꞌe meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ huáꞌamuaꞌatziiraꞌa ɨ́ seica ɨ́ teteca. Tɨ́ puaꞌa ayén, aꞌiné een jɨ́n siyen cheꞌatá senaꞌa tíꞌijrɨꞌɨre matɨ́j ɨ́ seica ɨ́ mej miyen tíꞌijxeꞌeveꞌe mej tejámuaataꞌaíjteꞌen meꞌɨ́jna jɨmeꞌe aꞌij mej meri tíꞌijrɨꞌɨrejcaꞌa. \v 21 Ayee mú tejáꞌamuaꞌixaateꞌe tɨjɨ́n: “Caxu raꞌajtamuáꞌamuateꞌen. Caxu raꞌajtácuaꞌan. Caxu raꞌajtémɨjhuaꞌan.” \p \v 22 Naíjmiꞌi tɨ́j naꞌa ɨ́ niuucari tɨ ayén een, naímiꞌi pu jɨ́meꞌen raxa tiꞌitɨ́ tɨ antipuáꞌari aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej raaxɨ́n. \v 23 Ayej xaa neꞌu, ayée pu tihuáꞌamitɨejteꞌe tɨ iꞌi xɨ́ꞌepɨꞌɨn tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ raꞌaráꞌastijreꞌen aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ niuucari tɨ ayén een. Cɨ xɨee rɨ́ꞌɨ mú mé titeumuámuaꞌaree, cu xɨee tɨ tiꞌitiáꞌa ɨ́ tɨ jɨ́n tiꞌitéveecaꞌa ruxɨ́ꞌeviꞌiraꞌa jɨmeꞌe, cu xɨee puaíjtzi pu raatáꞌan ɨ́ ru jetze. \p Mɨ́ ajta, capu tiꞌitɨ́j vaɨreꞌe sino ayée puꞌu mej mi huataúraꞌan rujɨ́ɨmuaꞌa manaꞌa micu. \c 3 \s1 Aꞌij mej nuꞌu yeꞌí huárɨni aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej téꞌatzaahuateꞌe \p \v 1 Ayee pu tiráꞌamitɨejteꞌe ɨ́ Dios ɨ́ sej seri seajtáhuaꞌa huatarúu jamuan ɨ́ Cɨríistuꞌu. Aꞌɨ́ɨ j pu jɨ́n, ayée pu ruxeꞌeveꞌe sej siyen tiúꞌumuaꞌati seꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ tɨ tejéꞌeseijreꞌe u ta japua aꞌu tɨ Cɨríistuꞌu nain jɨ́n antiújmuaꞌaree u Dios jemi. \p \v 2 Setáꞌaj siyen tiúꞌumuaꞌati seꞌɨ́jna jɨmeꞌe u tɨ tejéꞌeseijreꞌe u ta japua. Caxu siyen senaꞌa tiúꞌumuaꞌati seꞌɨ́jna jɨmeꞌe u tɨ tíꞌiseijreꞌe íiyen chaanaca japua. \v 3 Ayee xu huárɨni, aꞌiné xuꞌuri huácuii u Cɨríistuꞌu jamuan. Ajta, Cɨríistuꞌu pu amuaatéꞌɨne u ta japua u Dios jemi u sej jɨ́n ruuri xáꞌaraꞌani jemin. \p \v 4 Ajta aꞌɨ́ɨn u Cɨríistuꞌu, aꞌɨ́jna tej jetzen arátacaꞌane tej iꞌi ruuri, tɨ́ꞌɨj aꞌɨ́ɨn huataseíjreꞌen mé jéjreꞌe, aj tu ti tiyen cheꞌatá tenaꞌa huataseíjreꞌen jamuan. Nain pu ayén naa tíꞌiseíireꞌe áꞌame huápɨꞌɨ mej mi naíjmiꞌi naa rɨ́ꞌɨ tiraꞌutaseíj. \s1 Jɨ́meꞌen ɨ́ mej mejmíꞌi tíꞌijrɨꞌɨrejcaꞌa, ajta ɨ́ tɨ jéjcuacan jɨ́n seijreꞌe \p \v 5 Aꞌɨ́ɨ j pu jɨ́n, setáꞌaj siyen raatapuáꞌajta naíjmiꞌi tɨ́j naꞌa tɨ aꞌij puaꞌa een, tɨ aꞌamua jetze aiirániineica. Caxu huáꞌa jamuan jiꞌipiteꞌen u sej caí naíjmiꞌi jiꞌipi. Caxu chéꞌe siyen rɨjca ɨ́ ruxánaꞌacɨreꞌe jɨmeꞌe. Caxu seajta taúraꞌacareꞌen tɨ tejámuaataꞌaíjteꞌen ɨ́ aꞌamua jetze tɨ aiirániineica. Caxu chéꞌe rahuauca ɨ́ tɨ aꞌij puaꞌa een. \p Seajta iꞌi, caxu tíꞌimuajcheꞌe. Jaꞌatɨ́ tɨ ayén tíꞌimuajcheꞌe, ayée pu cheꞌatá naꞌa een u Dios jemi tɨ́j aꞌɨ́jna ɨ́ jaꞌatɨ tɨ ranáꞌamicheꞌe ɨ́ tɨ caí Dios púꞌeen. \v 6 Puꞌuri tejaꞌuréꞌenejsin tɨ ꞌutévatzɨjsin ɨ́ puaíjtzi huáꞌa japua ɨ́ mej caí meꞌɨ́jna jɨ́n raꞌaráꞌastijreꞌe ɨ́ Dios. Jéꞌecan mú tirajpuaíitzi muáꞌajuꞌun. \p \v 7 Seajta múꞌeen, ayée xu amuacaícan rɨjcaꞌa nain jɨmeꞌe tɨ aꞌij puaꞌa een, setɨ́ꞌɨj seúcheꞌe ráꞌastejcaꞌa nain tɨ ayén. \v 8 Ajta íjii, ayée pu ruxeꞌeveꞌe sej tiꞌicaúraꞌariꞌi naíjmiꞌi tɨ́j naꞌa tɨ ayén een: Caxu níniuꞌucacu, ni caxu rújaaxɨéeviꞌira, ni caxu rutéꞌaxɨꞌɨ, ni caxu aꞌij puaꞌa éeneꞌen, ni caxu aꞌij puaꞌa tihuáꞌixaateꞌe huáꞌa jemi ɨ́ teɨte. Caxu seajta aꞌij puaꞌa tíꞌixajta. \p \v 9 Caxu tíꞌiruꞌixaateꞌe huaꞌitzi jɨmeꞌe seɨ́j ajta seɨj, aꞌiné xuꞌuri raatapuáꞌajtacaꞌa seꞌɨ́jna tɨ míꞌimeꞌecan tɨ úꞌuseijreꞌecaꞌa ɨ́ aꞌamua jetze. Seajta nain mé úurɨeeni aꞌij tɨ yeꞌí rɨjcaꞌa aꞌɨ́jna tɨ míꞌimeꞌecan. \v 10 Ari múꞌeen, xuꞌuri tiꞌihuaújchejte seꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ tiꞌirɨ́ꞌeen, tɨ tiꞌijéjcua. Dios pu auj amuaajéjcuareꞌesin ɨ́ aꞌamua tzajtaꞌa sej si siyen éeneꞌe xáꞌaraꞌani tɨ́j aꞌɨ́jna tɨ amuaateájtuaa íiyen chaanaca japua, sej si nain jɨ́n ráamuaꞌati. \p \v 11 Ajta ɨ́ Dios, capu jetzen ruxeꞌeveꞌe tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ Israél jetze ajtémeꞌecan nusu tɨ puaꞌa iꞌi Griego púꞌeeneꞌen. Capu ajta jetzen ruxeꞌeveꞌe tɨ puaꞌa peri raꞌaráꞌaste peꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej muaꞌantisíjchecaꞌa áꞌa navij nusu pecaí. Capu amɨ́n aꞌij tɨ puaꞌa aꞌɨmuá péꞌemeꞌecan, naꞌari seɨj chuéjraꞌa japua peꞌeche. Capu ajta aꞌij íꞌirɨni tɨ puaꞌa seica pej jemin tíꞌivaɨreꞌe naꞌari pej piyen tihuáꞌaijteꞌe ɨ́ seica. Ayee puꞌu, Cɨríistuꞌu pu xaa aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ ruxeꞌeveꞌe. Nain pu jɨ́n raꞌaráꞌasten. Ajta aꞌɨ́ɨn pu huateáturaasin huáꞌa tzajtaꞌa ɨ́ ruteɨ́testemuaꞌa aꞌu tɨ naꞌa mej menaꞌa aꞌuchéjme. \p \v 12 Ayee puꞌu, Dios pu amuaꞌantíhuaꞌu. Xuꞌuri huatéꞌuu jemin, ajta aꞌɨ́ɨ pu amuáꞌixeꞌeveꞌe. Sej si siyen huárɨni aꞌij tɨ tiraavíjteꞌe. Setáꞌaj ahuaújcuꞌuven seɨ́j seajta seɨj. Setáꞌaj rɨ́ꞌɨ huáꞌachaꞌɨɨ ɨ́ seica, caxu áꞌujtzaahuateꞌe, caxu seajta rucɨɨniveꞌe. Setáꞌaj siyen teꞌutáviicuaꞌi tiꞌitɨ́ tɨ aꞌij tejáꞌamuaruure. \p \v 13 Setáꞌaj siyen ráꞌuviicuaꞌi seɨ́j seajta seɨj. Setáꞌaj seajta tiuꞌutaúruuniꞌi tɨ puaꞌa seɨj rájaaxɨejteꞌen ɨ́ ruxɨ́ꞌej tevi. Aꞌiné tavástaraꞌa pu ari múꞌejmi tiuꞌutáꞌuuniꞌiriꞌi, setáꞌaj siyen cheꞌatá senaꞌa tiuꞌutaúruuniꞌi seɨ́j seajta mɨ seɨj. \v 14 Ajta, ɨ́ tɨ jaítzeꞌe ruxeꞌeveꞌe caí máà niuucari, setáꞌaj siyen huaújxeꞌeveꞌen. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ sej jɨ́n avaújseɨjtareꞌen sej si seɨj senaꞌa teɨtejraꞌa puꞌéeneꞌen xáꞌaraꞌani. Ajta, aꞌɨ́ɨ pu amuaanaíjmireꞌesin. \p \v 15 Chéꞌe Cɨríistuꞌu amuaꞌanpuáꞌajteꞌen ɨ́ aꞌamua tzajtaꞌa sej si ruꞌihuaamuaꞌa xáꞌaraꞌani temuaꞌa naa. Ayee pu tejamuaatajé ɨ́ tavástaraꞌa sej si siyen xɨ́ꞌepɨꞌɨn éeneꞌe seɨ́j ajta mɨ seɨj, aꞌiné naímiꞌi xu ruseáxuꞌitareꞌen. Seajta siyen tiꞌijtéujtziꞌireꞌen ɨ́ Dios. \p \v 16 Setáꞌaj siyen tiúꞌumuaꞌati jeíhua seꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ niuucari tɨ jɨ́meꞌen raxa ɨ́ Cɨríistuꞌu sej si ráamuaꞌaree aꞌij sej tihuáꞌumuaꞌaten ɨ́ seica, aꞌij sej yeꞌí rɨ́ꞌɨ mé titeumuámuaꞌareꞌen sej si tihuáꞌaꞌixaateꞌen nain eꞌehuauritɨéecan jɨmeꞌe. Seajta chuiicari xu jɨ́n tiraatateújtziꞌireꞌen ɨ́ Dios. Ayee xu tiuꞌutáchuiica ɨ́ ru tzajtaꞌa seꞌɨ́jna jɨmeꞌe chuiicari tɨ yuꞌuxari jetze meꞌecan, nusu chuiicari tɨ Dios jetze raxa, naꞌari tiꞌitɨ́ tɨ rɨ́ꞌɨ amuaatámuaꞌatziite ɨ́ xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios. \p \v 17 Ayee puꞌu, setɨ́j senaꞌa tiꞌixa, setɨ́j senaꞌa rɨcɨ, setáꞌaj siyen huárɨni nain jɨ́meꞌen niuucajtzeꞌen ɨ́ tavástaraꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús. Setáꞌaj tiraatateújtziꞌireꞌen ɨ́ Dios ɨ́ táꞌiyaꞌupua jamuan ɨ́ Cɨríistuꞌu. \s1 Aꞌij mej yeꞌí huárɨni ɨ́ mej téꞌatzaahuateꞌe aꞌɨ́mej jemi ɨ́ teɨte \p \v 18 Múꞌeen, mɨ sej viɨ́cheꞌe, setáꞌaj raꞌaráꞌastijreꞌen aꞌɨ́mej jemi áꞌamuacɨnastemuaꞌa, aꞌiné ayée pu tiraavíjteꞌe ɨ́ tavástaraꞌa jemi. \v 19 Seajta múꞌeen, mɨ sej neɨche, setáꞌaj rɨ́ꞌɨ tihuáꞌajchaꞌɨ́ɨ xáꞌaraꞌani temuaꞌa naa aꞌɨ́mej ɨ́ sej huajáꞌuviꞌitɨn. Caxu aꞌij tihuáꞌajeeve. \p \v 20 Seajta múꞌeen, mɨ sej huaꞌatáàtajmuaꞌa, setáꞌaj siyen nain jɨ́n huaꞌaráꞌastijreꞌen matɨ́j menaꞌa tejamuáꞌixaateꞌen aꞌɨ́ɨme ɨ́ ruvaújsimuaꞌa, aꞌiné aꞌɨ́ɨ pu rɨ́ꞌɨ tiraatáꞌasin aꞌɨ́jna ɨ́ tavástaraꞌa. \p \v 21 Seajta múꞌeen, mɨ sej huáꞌavaujsimuaꞌa, caxu huápɨꞌɨ huaꞌajteáꞌaxɨꞌɨ aꞌɨ́mej ɨ́ ruyaujmuaꞌa mej mi caí aꞌij puaꞌa téꞌujmuajte. \p \v 22 Seajta múꞌeen, mɨ sej tíꞌijtiꞌireꞌe, setáꞌaj nain jɨ́n raꞌaráꞌastijreꞌen aꞌɨ́mej ɨ́ mej tejáꞌamuaꞌaijteꞌe. Setáꞌaj siyen tiuꞌumuárɨꞌen temuaꞌa naa setɨ́j senaꞌa tiraayɨ́ꞌɨtɨ aꞌiné múꞌeen xu ráꞌatzaahuateꞌe seꞌɨ́jna ɨ́ tavástaraꞌa. Caxu raatapuáꞌajta seꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ́ꞌɨj caí méꞌe jáꞌahuaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ tɨ tejáꞌamuaꞌaijteꞌe. Seica mú miyen rɨcɨ. Aj mú caj tíꞌimuarɨꞌe tɨ puaꞌa aꞌɨ́ɨn tɨ tihuáꞌaijteꞌe tɨ huáꞌaseijra. Ayee muꞌu rɨcɨ mej mi rɨ́ꞌɨ raatáꞌan. \p \v 23 Mɨ́ seajta múꞌeen, setɨ́j senaꞌa rɨcɨ, setáꞌaj siyen cheꞌatá senaꞌa tiuꞌumuárɨꞌen tzáahuatiꞌiraꞌa jɨmeꞌe setɨ́j tiraatévaɨreꞌencheꞌe seꞌɨ́jna ɨ́ tavástaraꞌa. Caxu siyen senaꞌa tiuꞌumuárɨꞌen mej mi amuaaséij aꞌɨ́ɨme ɨ́ teteca. \v 24 Xuꞌuri ramuaꞌaree tɨ aꞌɨ́ɨn tavástaraꞌa, aꞌɨ́ɨ pu ajta tejámuaatanájchiteꞌesin ɨ́ tɨ rujɨ́ɨmuaꞌa. Aúcheꞌe pu tejáꞌamuacɨꞌɨti aꞌɨ́jna sej raamuáꞌitɨ, aꞌiné aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ sej tíꞌijvaɨreꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ tavástaraꞌa tɨ ajta iꞌi Cɨríistuꞌu. \p \v 25 Mɨ́ ajta, aꞌɨ́ɨn ɨ́ tɨ aꞌij puaꞌa rɨcɨ, ayée pu cheꞌatá naꞌa aꞌij puaꞌa tíꞌijcɨꞌɨti. Ruxɨ́ꞌej pu tihuáꞌaruuren ɨ́ Dios jemi, capu jaꞌatɨ́ jaítzeꞌe rɨ́ꞌen caí ɨ́ seɨj ɨ́ jemin. \c 4 \p \v 1 Seajta múꞌeen, mɨ sej tihuáꞌaijteꞌe, setáꞌaj tíhuaꞌutapuaíjveꞌen tɨ́j naꞌa ɨ́ tɨ ruxeꞌeveꞌe, tɨ́j naꞌa tɨ ayén tiraavíjteꞌe tɨ tihuáꞌacɨꞌɨti. Ayee xu huárɨni aꞌiné xuꞌuri ramuaꞌaree tɨ seɨ́j ajta tejáꞌamuaꞌaijteꞌe múꞌejmi. Júteꞌe pu éꞌeseijreꞌe aꞌɨ́jna. \s1 Jɨ́meꞌen ɨ́ tɨ teꞌentipuáꞌari, ajta ɨ́ tɨ jɨ́meꞌen caꞌaníjraꞌa huaꞌutáꞌasin \p \v 2 Setáꞌaj seuj rahuaviira ɨ́ Dios jemi. Caxu aꞌij ruaaca. Seajta múꞌeen, seúcheꞌe tíꞌijteujtziꞌireꞌe ɨ́ Dios. \v 3 Seajta, setáꞌaj siyen seuj rahuaviira ɨ́ Dios jemi itejmi jɨmeꞌe tɨ ij Dios ayén taataseíjrateꞌen aꞌij tɨ yeꞌí tiꞌitɨ́ huáruuren tej ti tiyen tihuaꞌutáꞌixaateꞌen ɨ́ niuucari, tej ti teꞌɨ́jna huaꞌutaseíjrateꞌen ɨ́ Cɨríistuꞌu, aꞌɨ́jna tɨ rúꞌavaata ɨ́ Dios jemi. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, nuꞌuri aiteánamiꞌi. \p \v 4 Seucheꞌe xu seajta rahuaviira ɨ́ Dios jemi neetzi jɨmeꞌe nej ni eꞌehuauritɨéecan jɨ́n tihuáꞌaꞌixaateꞌen aꞌij tɨ tiraavíjteꞌe nej niyen rɨcɨ. \p \v 5 Ayee xu rɨjca múꞌeen, caxu chéꞌe senaꞌa áꞌujujhuaꞌaneꞌen huáꞌa jamuan ɨ́ mej caí téꞌatzaahuateꞌe, sino ayée xuꞌu rɨjca matɨ́j teɨte ɨ́ mej rɨ́ꞌɨ metíteumuámuaꞌaree. Jaꞌanáj tɨ naꞌa tɨ íꞌirɨꞌɨri sej siyen huárɨni ɨ́ tɨ iꞌi xɨ́ꞌepɨꞌɨn, ayée xuꞌu rɨjca. \v 6 Setáꞌaj rɨ́ꞌɨ huaꞌatáꞌacareꞌen seꞌɨ́jna jɨmeꞌe sej siyen tíꞌixaxaꞌa, mej mi meꞌɨ́jna jɨ́n ráamuaꞌaree ɨ́ sej caí rucɨɨniveꞌe. Seajta siyen tihuáꞌaꞌixaateꞌen mej mi huajɨ́jxɨn, mej mi rɨꞌéeneꞌe muáꞌaraꞌani. \s1 Jɨ́meꞌen ɨ́ tɨ teꞌentipuáꞌari \p \v 7 Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Tíquico aꞌɨ́jna ɨ́ taꞌihuaaraꞌa ɨ́ Cɨríistuꞌu jemi, aꞌɨ́ɨ pu tejámuaatáꞌixaateꞌesin nain aꞌij tɨ tíꞌinevaɨreꞌe ineetzi. Jéihua nu raxɨ́ꞌeveꞌe nemɨ́jna. Aꞌii pu ari rɨ́ꞌɨ tináavaɨ araꞌaxcáacan jɨmeꞌe. Capu jaꞌanáj áꞌɨtzee. Ajta, naíjmiꞌi tu tíꞌivaɨreꞌe ɨ́ tavástaraꞌa jemi. \v 8 Aꞌɨ́ɨ j nu jɨ́n neraataꞌíiti múꞌejmi jemi tɨ ij ayén tejámuaatáꞌixaateꞌen aꞌij tɨ tíꞌitavaɨreꞌe, tɨ ij rɨ́ꞌɨ jamuaatáꞌan. \p \v 9 Neajta nu jamuan raataꞌíti neꞌɨ́jna ɨ́ Onésimo, ɨ́ tɨ múꞌejmi jetze ajtémeꞌecan. Jéꞌecan tu teajta raxɨ́ꞌeveꞌe teꞌɨ́jna ɨ́ taꞌihuaaraꞌa. Capu ajta jaꞌanáj áꞌɨtzee. Aꞌɨ́ɨ mú nain jɨ́n tejámuaatáꞌixaateꞌesin aꞌij tɨ tíꞌiruure iiyecuí. \p \v 10 Majta meꞌɨ́n ɨ́ taꞌihuaamuaꞌa, aꞌɨ́ɨ mú áꞌamuateujteꞌe, amuacaícan aꞌɨ́jna ɨ́ Aristarco tɨ ajta ayajna aiteánamiꞌi nee jamuan, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Marcos, tɨ iꞌi neuseájraꞌan pɨ́rɨcɨ aꞌɨ́jna ɨ́ Bernabé. Xuꞌuri ramuaꞌaree aꞌij sej yeꞌí huárɨni aꞌɨ́jna jɨmeꞌe, tɨ jɨ́meꞌen yee tɨ puaꞌa aꞌɨ́ɨn aꞌuréꞌenen múꞌejmi jemi aꞌɨ́jna ɨ́ Marcos, setáꞌaj raꞌancuréꞌeviꞌitɨn temuaꞌa naa. \p \v 11 Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Jesús, ɨ́ tɨ ajta ayén ántehuaa tɨjɨ́n Justo, aꞌɨ́ɨ pu ajta áꞌamuateujteꞌe. Aꞌíime ɨ́ mej huaíca, aꞌii muꞌu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ mej Israél jetze ajtémeꞌecan, ɨ́ mej miyen neetzi jetze téꞌejtévaɨreꞌe tej ti tiyen tihuaꞌutáꞌixaateꞌen ɨ́ teɨte jɨ́meꞌen ɨ́ Dios tɨ tíꞌaijta íiyen chaanaca japua. Jéꞌecan mú rɨ́ꞌɨ naatáꞌa ineetzi. \p \v 12 Ajtahuaꞌa seɨ́j pu áꞌamuateujteꞌe, aꞌɨ́jna ɨ́ Epafras. Aꞌɨ́ɨ pu ajtémeꞌecan múꞌejmi jetze, ajta pu ravaɨreꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús tɨ iꞌi Cɨríistuꞌu. Jaꞌanáj tɨ naꞌa pu tíꞌiteseꞌe aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ rahuavii ɨ́ Dios jemi múꞌejmi jɨmeꞌe, sej si teꞌutáviicuaꞌi, sej si caí tiꞌitɨ́j jɨ́n auteáturan, sej si seajta raꞌaráꞌastijreꞌen nain jɨmeꞌe aꞌij tɨ tíꞌijxeꞌeveꞌe ɨ́ Dios. \v 13 Ayee nu tejáꞌamuaꞌixaateꞌe tɨ ayén tiꞌayajna. Aꞌɨ́ɨjna ɨ́ Epafras, jéꞌecan pu tíꞌiteseꞌe múꞌejmi jɨmeꞌe, ajta aꞌɨ́mej jɨmeꞌe ɨ́ mej meꞌuun aꞌuchéjme, aꞌájna jáꞌahuaꞌa Laodicea, majta ɨ́ mej seɨ́j jetze éꞌeche ɨ́ chajtaꞌa aꞌájna Hierápolis. \v 14 Aꞌɨ́ɨ mú majta áꞌamuateujteꞌe, aꞌɨ́jna ɨ́ Lucas, ɨ́ tɨ tihuáꞌahuaꞌate, ɨ́ tej raxɨ́ꞌeveꞌe, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Demas. \p \v 15 Setáꞌaj siyen huaꞌutateújteꞌen neetzi jetze meꞌecan aꞌɨ́mej ɨ́ taꞌihuaamuaꞌa Laodicea mej aꞌuchéjme, seajta seꞌɨ́jna ɨ́ Ninfas. Setáꞌaj seajta huaꞌutateújteꞌen aꞌɨ́mej ɨ́ mej eꞌetiújseꞌɨri aꞌu tɨ éꞌeche ɨ́ Ninfas. \p \v 16 Setɨ́ꞌɨj seri raꞌujíjve seꞌíjna i yuꞌuxari sej si naíjmiꞌi ráanamua, setáꞌaj siyen tiuꞌutaꞌíte mej mi huaꞌutánamuajristeꞌen aꞌɨ́ɨme Laodicea mej éꞌeche. Ajta ɨ́ seɨ́j ɨ́ yuꞌuxari, Laodicea tɨ éꞌemeꞌecan, setáꞌaj seajta raꞌujíjveꞌen sej si seajta naíjmiꞌi ráanamua. \v 17 Seajta, setáꞌaj siyen tiraataꞌixaateꞌen seꞌɨ́jna ɨ́ Arquipo yee: “Rɨ́ꞌɨ pepuꞌu múꞌee, pej pi nain jɨ́n raꞌaráꞌasten ɨ́ tavástaraꞌa tɨ tímuaaꞌíjcate.” \p \v 18 Inee, i nej iꞌi Pablo, aꞌij nu jetze jáꞌamuateujteꞌe aꞌíjna i nej raꞌuyúꞌuxacaꞌa nemuajcaꞌa jɨmeꞌe. Caxu yáꞌuhuaꞌanan ɨ́ nej aiteánamiꞌi. Chéꞌe aꞌij tejáꞌamuavaɨreꞌe. Ayee pu icu.