\id 1TI \h 1 Timoteo \toc1 Aꞌij tɨ tiraꞌuyúꞌuxacaꞌa ɨ́ San Pablo aꞌɨ́jna ɨ́ Timoteo, ɨ́ tɨ seɨj \toc2 1 Timoteo \toc3 1 Ti. \mt1 Aꞌij tɨ tiraꞌuyúꞌuxacaꞌa ɨ́ San Pablo aꞌɨ́jna ɨ́ Timoteo, ɨ́ tɨ seɨj \c 1 \s1 Aꞌíjna yuꞌuxari jetze pu rateújteꞌe \p \v 1 Inee, i nej iꞌi Pablo, nee nu neꞌɨ́n púꞌeen seɨ́j tɨ ravaɨreꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ Cɨríistuꞌu tɨ ajta Jesús púꞌeen. Ayee pu éeniꞌicɨꞌe naꞌantíhuau aꞌiné ayée pu tinaataꞌaíj ɨ́ Dios tɨ tuꞌirájtuaa, ajta ɨ́ Cɨríistuꞌu tɨ ajta iꞌi Jesús, ɨ́ tej rajchúꞌeveꞌe. \p \v 2 Ayee nu yé tíꞌimuayuꞌuseꞌe múꞌee, Timoteo, pej piyen nemuari yee niyauj aꞌiné múꞌee pej pajta piyen cheꞌatá penaꞌa tzáahuatiꞌiraꞌa ráꞌastijreꞌe ɨ́ tavástaraꞌa netɨ́j inee. Ayee nu tíꞌijhuauhuau múꞌeetzi jɨmeꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn ɨ́ Dios ɨ́ tɨ táꞌiyaꞌupua, ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ Cɨríistuꞌu tɨ ajta Jesús ɨ́ iꞌi tavástaraꞌa, michéꞌe meꞌɨ́n rɨ́ꞌɨ timuaachaꞌɨ́j muáꞌaraꞌani, michéꞌe majta muáꞌancuꞌuvajxɨꞌɨn, michéꞌe majta rɨ́ꞌɨ muꞌuhuáruuren ɨ́ áꞌa tzajtaꞌa. \s1 Jɨ́meꞌen ɨ́ mej huaꞌitzi jɨ́n tíꞌimuaꞌata \p \v 3 Netɨ́ꞌɨj neꞌuun auméꞌecaa u Macedonia, ayée nu timuaatáhuaviiriꞌi pej peꞌuun aꞌuteáturan aꞌujna Éfeso. Neajtahuaꞌa nu niyen tíꞌimuahuavii pej peꞌuun aꞌuteáturan pej pi piyen tihuaꞌutáꞌijmɨi ɨ́ seica ɨ́ teteca mej mi caí chéꞌe miyen tihuáꞌamuaꞌate meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ niuucari tɨ huaꞌitzi jɨ́n namuajreꞌe. \p \v 4 Mataꞌaj caí chéꞌe meꞌɨ́jna namuajra aꞌij mej tiꞌitɨ́j tihuáꞌaꞌixaateꞌe meꞌɨ́jna jɨmeꞌe aꞌij metiteejnéj ɨ́ huáacɨxaꞌastemuaꞌameꞌen. Cu xɨee mecaí jaꞌanáj raꞌantipuáꞌajteꞌesin mej miyen raataxáj yee aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen tɨ ayén huanéj ɨ́ seɨ́j jetze, ajta ɨ́ seɨj, seɨ́j pu ajta jetzen huanéj asta menaꞌa caí eꞌaráꞌasti ɨ́ Dios jemi. Naíjmiꞌi tɨ́j naꞌa, ayée puꞌu tíꞌivaɨreꞌe mej mi huateújneꞌusiꞌiteꞌen ɨ́ teɨte meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej caí aꞌij tirúꞌumuaꞌaree. Capu tiꞌitɨ́j vaɨreꞌe mej mi raanaíjmireꞌen aꞌij tɨ tíꞌijxeꞌeveꞌe ɨ́ Dios. Tɨ́ꞌij jaꞌatɨ́ ayén raanaíjmireꞌen, ayée pu tiúꞌujxeꞌeveꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn jaꞌatɨ́ ayén tiráꞌantzaahuateꞌen ɨ́ Dios. \p \v 5 Ayee tu een jɨ́n tíꞌimuaꞌijcateꞌe mej mi huaújxeꞌeveꞌen seɨj majta seɨj meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej urarɨ́ꞌen ɨ́ ru tzajtaꞌa, majta ɨ́ mej rɨ́ꞌɨ mé titeumuámuaꞌarejme, majta ɨ́ mej tzáahuatiꞌiraꞌa jɨ́n ráꞌastijreꞌe ɨ́ tavástaraꞌa. \p \v 6 Seica mú meri yaꞌuhuáꞌaxɨ mej miyen ꞌeeneꞌe. Aꞌɨ́j mú jɨ́n autéjhuii mej miyen tiuꞌutaxáj meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ niuucari tɨ caí tiꞌitɨ́j vaɨreꞌe. \p \v 7 Ayee mú tíꞌijxeꞌeveꞌe mej teꞌenteárute meꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej tihuáꞌumuaꞌaten aꞌij tɨ huataújmuaꞌa ɨ́ niuucari ɨ́ mej jɨ́n tíꞌaijta tɨ Moises raꞌuyúꞌuxacaꞌa. Mɨ́ majta aꞌɨ́ɨme, camu aꞌatzu yaúꞌitɨe aꞌij mej tiꞌixa. Camu majta ramuaꞌaree aꞌij tɨ een meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej jɨ́n miyen raataxáj yee ayée pu tiꞌayajna. \p \v 8 Teen tu ramuaꞌaree tɨ tíꞌivaɨreꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari ɨ́ mej jɨ́n tíꞌaijta, Moises tɨ raꞌuyúꞌuxacaꞌa. Tɨ́ ij ayén tiꞌitévaꞌɨrihuaꞌan, ayée pu ruxeꞌeveꞌe mej nain jɨ́n raꞌaráꞌastijreꞌen aꞌij tɨ tiúꞌujxeꞌeveꞌe. \p \v 9 Teajta, tiyen tíꞌijmuaꞌaree tɨjɨ́n ayée mú een jɨ́n raꞌuyúꞌuxacaꞌa aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari ɨ́ mej jɨ́n tíꞌaijta mej mi huaꞌutáꞌijmɨi aꞌɨ́mej ɨ́ mej aꞌij puaꞌa titetiújchaꞌɨɨ. Camu meꞌɨ́jna jɨ́n huaꞌutáꞌijmɨijra aꞌɨ́mej ɨ́ mej rɨ́ꞌɨ mé titeumuámuaꞌaree ɨ́ ru tzajtaꞌa. Aꞌɨ́ɨme mú xaa meꞌɨ́jna jɨ́n huaꞌutáꞌijmɨijra ɨ́ mej caí ranamuajracu aꞌij tɨ tiráꞌaxa ɨ́ niuucari ɨ́ mej jɨ́n tíꞌaijta, majta aꞌɨ́mej ɨ́ mej caí ráꞌastijreꞌe aꞌij tɨ tíꞌijxeꞌeveꞌe ɨ́ Dios. Majta seica, aꞌii mú aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ mej ráꞌaxɨeehuariꞌi ɨ́ huaꞌayeꞌira, majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej aꞌij puaꞌa titetiújchaꞌɨɨ, majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej rutáàta cuiꞌica, naꞌari runáàna, jaꞌatɨ́ tɨ naꞌa tɨ tíꞌitecuiꞌica. \p \v 10 Ayee mú majta ɨ́ niuucari jɨ́n huaꞌutáꞌijmɨijra aꞌɨ́mej ɨ́ mej xánaꞌacɨraꞌa ꞌúucate jemi, majta aꞌɨ́mej ɨ́ mej cheꞌatá menaꞌa xánaꞌacɨraꞌa huáꞌa jamuan ɨ́ tɨꞌɨríi caꞌɨ́n huáꞌa jamuan seica ɨ́ teteca. Ayee mú cheꞌatá seica meꞌɨ́jna jɨ́n ɨ́ niuucari huaꞌutáꞌijmɨijra aꞌɨ́mej ɨ́ mej seica viviꞌi mej mi tihuaꞌumuáristeꞌen caꞌanéeri jɨmeꞌe, majta aꞌɨ́mej ɨ́ mej tíꞌihuaꞌitaca, majta aꞌɨ́ɨn ɨ́ mej tíꞌitecuanamuajca. Tiꞌitɨ́j tɨ naꞌa tɨ caí naa ꞌeen, tɨ seɨcɨé ꞌeen, aꞌɨ́ɨ mú huaꞌutáꞌijmɨijra meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ niuucari ɨ́ mej jɨ́n tíꞌaijta, tiꞌitɨ́j tɨ naꞌa mej caí ranamuajracu ɨ́ niuucari tɨ rɨ́ꞌɨ tiúꞌuruure ɨ́ tiúꞌutzajtaꞌa. \p \v 11 Aꞌíjna i niuucari tɨ rɨ́ꞌɨ tiúꞌuruure, aꞌɨ́ɨ pu aꞌɨ́jna jɨ́n ayén tiráꞌaxa aꞌij tɨ tíꞌiraxa ɨ́ niuucari tɨ naa namuajreꞌe, tɨ ajta jɨ́n Dios tuꞌirájtuaani. Ajta aꞌɨ́ɨn Dios, aꞌɨ́ɨ pu aꞌɨ́jna jɨ́n tinaaꞌíjca ineetzi nej ni tihuaꞌutáꞌixaateꞌen neꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ niuucari. Aꞌɨ́j nu jɨ́n rɨ́ꞌɨ tiraatáꞌasin ɨ́ Dios. \s1 Aꞌɨ́ɨ pu tíꞌijteujtziꞌireꞌe aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ Dios ráꞌancuꞌuvajxɨ \p \v 12 Jéꞌecan nu tíꞌijteujtziꞌireꞌe neꞌɨ́jna ɨ́ Cɨríistuꞌu tɨ ajta iꞌi Jesús ɨ́ tavástaraꞌa ɨ́ nej jetzen aráncaꞌane. Ayee nu een jɨ́n tíꞌijteujtziꞌireꞌe aꞌiné ayée pu tiráꞌamitɨejteꞌecaꞌa nej caí tiꞌitɨ́j jɨ́n autéꞌɨtze. Aꞌɨ́ɨ pu naꞌantíhuau ineetzi nej ni raatévaɨreꞌen. \p \v 13 Jéjcua ɨmuá nu aꞌij puaꞌa tíꞌixaxaꞌataꞌa ɨ́ Dios jemi, neajta aꞌij puaꞌa huáꞌaruurejcaꞌa aꞌɨ́mej ɨ́ mej ráꞌastijreꞌe ɨ́ tavástaraꞌa. Jéihua nu huáꞌaneꞌusiꞌiteꞌecaꞌa. Aru capu amɨ́n aꞌij, Dios pu náꞌancuꞌuvajxɨ aꞌɨ́jna jɨmeꞌe nej caí ramuaꞌareerecaꞌa aꞌij nej rɨjca, neajta caí téꞌatzaahuateꞌecaꞌa. \p \v 14 Jéihua pu huápɨꞌɨ rɨ́ꞌɨ tinéjchaꞌɨ́ɨ jáꞌaraa ɨ́ tavástaraꞌa. Aꞌɨ́ɨ pu ajta ayén naatáꞌa nej ni ráꞌantzaahua neꞌɨ́jna ɨ́ Cɨríistuꞌu tɨ ajta ayén ántehuaa tɨjɨ́n Jesús. Ayee pu ajta naatáꞌa nej ni raxɨ́ꞌeveꞌe náꞌaraꞌani. \p \v 15 Ayee nu tíꞌimuaꞌixaateꞌe tzáahuatiꞌiraꞌa jɨmeꞌe tɨ ayén tiꞌayajna tɨ aꞌɨ́jna jɨ́n mú paꞌuvéꞌemej íiyen chaanaca japua aꞌɨ́jna ɨ́ Cɨríistuꞌu tɨ ajta iꞌi Jesús tɨ́ꞌij aꞌɨ́ɨn huaꞌirájtuaani aꞌɨ́mej ɨ́ mej aꞌij puaꞌa titetiújchaꞌɨɨ. Chéꞌe caí jaꞌatɨ́ ayén tíꞌixajta yee capu ayén tiꞌayajna. Nee nu ramuaꞌaree aꞌiné nee nu neꞌɨ́n púꞌeen i nej jaítzeꞌe aꞌij puaꞌa tiꞌitínchaꞌɨɨcaꞌa caí máàj jaꞌatɨ́. \p \v 16 Aꞌɨ́j pu jɨ́n Dios náꞌancuꞌuvajxɨ ineetzi i nej aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ nej jaítzeꞌe aꞌij puaꞌa tiꞌitínchaꞌɨɨcaꞌa tɨ́ꞌij aꞌɨ́ɨn Cɨríistuꞌu tɨ ajta iꞌi Jesús tihuaꞌutaseíjrateꞌen ɨ́ teɨte aꞌij tɨ een jɨmeꞌe ɨ́ Cɨríistuꞌu raayɨ́ꞌɨtɨ tɨ jaꞌatɨ́ tiuꞌutáꞌuuniꞌi nain jɨmeꞌe tɨ́j naꞌa tɨ aꞌij puaꞌa een. Aꞌɨ́ɨ pu ayén tíꞌijxeꞌeveꞌecaꞌa mej mi miyen raaseíj aꞌɨ́mej ɨ́ mej ráꞌantzaahuateꞌencheꞌe mej mi meꞌuun aꞌuteáturan jemin ruurican tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe. \p \v 17 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, ayén tiúꞌujxeꞌeveꞌe tej rɨ́ꞌɨ tiraatáꞌan tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe, teajta tiraatateújtziꞌireꞌen teꞌɨ́jna tɨ Tajtuhuan jɨ́n tiꞌitéjvee, tɨ caí jaꞌanáj rupuataꞌatan, tɨ ajta caí jaꞌanáj mɨꞌɨni, ɨ́ tej caí jaꞌanáj raseíj tajɨ́ꞌɨ jɨmeꞌe. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ aꞌɨ́ɨ naꞌa caj tiꞌiDioj. \p \v 18 Niyauj, mɨ pej iꞌi Timoteo, ayée nu tíꞌimuaꞌixaateꞌe aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej amuacaícan á jemi tiuꞌutaxájtacaꞌa aꞌɨ́mej ɨ́ mej tíꞌixaxaꞌataꞌa ɨ́ Dios jetze meꞌecan. Patáꞌaj piyen tiuꞌutatéseꞌen temuaꞌa naa peꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ pej jɨ́n tíꞌivaɨreꞌe ɨ́ tavástaraꞌa jemi. \p \v 19 Patáꞌaj pauj téꞌatzaahuateꞌe, pajta múꞌee rɨ́ꞌɨ tiꞌitiꞌáꞌachaꞌɨɨ puáꞌaraꞌani ɨ́ aꞌatzajtaꞌa tɨ́ꞌij caí aꞌuun huataseíjreꞌen tiꞌitɨ́j tɨ tiuꞌutéviꞌirasteꞌe. Seica mú meri mé rúuhuaꞌaxɨ mej téꞌatzaahuateꞌecaꞌa, majta, aꞌɨ́ɨ mú raatéxɨeehuatacaꞌa mej rɨ́ꞌɨ téꞌuseijreꞌecaa ɨ́ ru tzajtaꞌa. Ayee mú jɨ́n huarɨ́n, nain pu eꞌehuaújpuaꞌarixɨ ɨ́ mej jɨ́n téꞌatzaahuateꞌecaꞌa. \p \v 20 Aꞌɨ́mej jemi nu tiꞌixa ɨ́ mej huaꞌapua, aꞌɨ́jna ɨ́ Himeneo, ajta aꞌɨ́jna ɨ́ Alejandro. Aꞌɨ́mej nu neri tiuꞌutátui ɨ́ Satanás jemi mej mi ráamuaꞌati mej caí chéꞌe aꞌij puaꞌa tiraatáꞌan ɨ́ tavástaraꞌa aꞌɨ́jna jɨmeꞌe aꞌij mej rɨcɨ. \c 2 \s1 Jɨ́meꞌen aꞌij mej yeꞌí seɨ́j huatéjniuuni \p \v 1-2 Ayee pu tináꞌamitɨejteꞌe tɨ ayén ruxeꞌeveꞌe sej si siyen huárɨni. Setáꞌaj naíjmiꞌica jɨ́n huatéjniuuni. Aꞌɨ́j xu jɨ́n siyen tiraatáhuavii, seajta siyen huáꞌa jemi huatéjniuuni, seajta tíhuaꞌateújtziꞌire naíjmiꞌica jemi, aꞌɨ́mej ɨ́ mej Tajtuhuan jɨ́n títetéꞌuꞌupuꞌu, majta aꞌɨ́mej ɨ́ mej tíꞌaijta. Ayee xu huárɨni tej ti rɨ́ꞌɨ yee tíꞌitechejca, teajta raꞌaráꞌasten ɨ́ tayeꞌirá jɨmeꞌe, teajta rɨ́ꞌɨ tirájchaꞌɨ́ɨ táꞌaraꞌani ɨ́ tavástaraꞌa tɨ́ꞌɨj caí jaꞌatɨ́ tájaaxɨejteꞌe. \p \v 3-4 Ayee pu tiraavíjteꞌe sej si siyen huárɨni. Ayee pu tiraꞌaráanajche aꞌame ɨ́ Dios tɨ tuꞌirájtuaa, aꞌiné aꞌɨ́ɨ pu ayén tíꞌijxeꞌeveꞌe tɨ naíjmiꞌica huirájtuaani, mej mi ráamuaꞌaree nain tɨ́j naꞌa tɨ ayén tiꞌayajna aꞌɨ́jna jemi. \v 5 Ayee puꞌu tíꞌeen, aꞌiné seɨj puꞌu ɨ́ Dios, ajta seɨj puꞌu aꞌɨ́ɨ púꞌeen tɨ huáꞌa japua huániuuni ɨ́ teɨte ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi. Ajta pu teáataꞌa pɨ́rɨcɨ. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ Cɨríistuꞌu tɨ ajta iꞌi Jesús. \p \v 6 Aꞌɨ́ɨ pu huataújmuaɨꞌɨvejritacaꞌa tɨ́ꞌij aꞌɨ́ɨn tiuꞌutanájchita nain jɨmeꞌe ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ teɨte ɨ́ Dios jemi. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen aꞌɨ́jna tɨ Dios tihuaꞌutáꞌixaa á jéjreꞌe, aꞌatzaj tɨ puaꞌa raaxɨ́ꞌepɨꞌɨntare. \p \v 7 Mɨ́ neajta inee, aꞌɨ́j pu jɨ́n naꞌantíhuau nej ni tihuaꞌutáꞌixaateꞌen ɨ́ teɨte neꞌɨ́jna jɨmeꞌe nej ni tiuꞌutévaɨreꞌen ɨ́ Dios jemi. Ayee nu tíꞌimuaꞌixaateꞌe tzáahuatiꞌiraꞌa jɨmeꞌe. Canu tíꞌihuaꞌi. Nee nu xaa tihuáꞌamuaꞌate aꞌɨ́mej ɨ́ mej téꞌatzaahuateꞌe ɨ́ tavástaraꞌa jemi, neajta tihuaꞌutáꞌixaateꞌesin tzáahuatiꞌiraꞌa jɨmeꞌe aꞌɨ́mej ɨ́ mej majta Israél jetze ajtémeꞌecan. \p \v 8 Aꞌɨ́j nu jɨ́n niyen tíꞌijxeꞌeveꞌe matɨ́j menaꞌa aꞌúu mej aꞌucaíjmee, michéꞌe huatéjniuuni ɨ́ Dios jemi, miyen rɨ́ꞌɨ titeꞌurarɨ́ꞌeeneꞌen ɨ́ ru tzajtaꞌa majta caí níniuꞌucacu, majta caí rújaaxɨéeviꞌira. \p \v 9 Ajta aꞌɨ́ɨme ɨ́ ꞌuuca, ayée nu cheꞌatá tíꞌijxeꞌeveꞌe mej mi miyen tíꞌitechejca aꞌij tɨ tiraavíjteꞌe, michéꞌe miyen caí tíꞌitechejca meꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ tiuꞌutéviꞌirasteꞌe sino meꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ caí aꞌij puaꞌa tihuáꞌaseijrateꞌe. Michéꞌe caí ayée menaꞌa tevaꞌujhuáꞌatehuaꞌan ɨ́ rucɨpuá jetze aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ huápɨꞌɨ tíꞌijnajche, michéꞌe majta caí ayée menaꞌa teꞌucarújteꞌejméꞌen cumu tiꞌitɨ́j oro tɨ tiꞌipuꞌéeneꞌejmee, michéꞌe majta caí huápɨꞌɨ ayée menaꞌa teꞌecamuátzɨꞌɨviꞌijméꞌe meꞌɨ́jna jɨmeꞌe tiꞌitɨ́j perla, nusu mecaí ayée menaꞌa tiꞌiteújcheꞌetehuaꞌan meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ cɨ́ɨxuri tɨ huápɨꞌɨ tíꞌijnajche. \v 10 Michéꞌe miyen huárɨni ɨ́ ꞌuuca mej mi seica miyen ráamuaꞌareere mej rɨ́ꞌɨ tíꞌiteteɨte. Michéꞌe miyen tiúꞌuruuren aꞌij tɨ tíꞌixɨꞌepɨꞌɨn, aꞌiné ayée pu tihuaꞌuvíjteꞌe aꞌɨ́mej ɨ́ ꞌuuca ɨ́ mej miyen tiúꞌujseijrata mej miyen ráꞌastijreꞌe ɨ́ Dios jemi. \p \v 11 Ayee pu ruxeꞌeveꞌe aꞌɨ́mej jemi ɨ́ mej ꞌuuca mej mi ráarɨꞌɨren miyen tiꞌinamuáara, majta miyen tihuaꞌaráꞌastijreꞌen ɨ́ teteca. \v 12 Canu huaꞌatáꞌaca aꞌɨ́mej ɨ́ ꞌuuca mej mi tihuáꞌumuaꞌaten u teyujtaꞌa ɨ́ teteca, ni mej majta tíhuaꞌutaꞌaíjteꞌen. Ruxeꞌeveꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn ꞌɨ́itaꞌa aꞌuun teyujtaꞌa caí avéꞌeniuucaꞌan. \v 13 Ayee puꞌu tíꞌeen, aꞌiné Dios pu amuacaícan Adán huatétaahuacaꞌa. Ajta áꞌiyen aꞌɨ́ɨn Eva huatétaahuacaꞌa. \p \v 14 Ajta, aꞌɨ́ɨn Adán, aꞌɨ́ɨ pu ramuaꞌareerecaꞌa aꞌij tɨ rɨjcaa tɨ́ꞌɨj auteájturaa ɨ́ Dios jemi. Capu jaꞌatɨ́ ráacuanamua. Mɨ́ ajta aꞌɨ́ɨn Eva, Satanás pu xaa ráacuanamua. Aꞌɨ́j pu jɨ́n aꞌaturáa jáꞌaraa ɨ́ Dios jemi. \p \v 15 Aru Dios pu huaꞌirátuaasin aꞌɨ́mej ɨ́ ꞌuuca matɨ́ꞌɨj aꞌɨ́ɨme tiyaúumuaꞌa muáꞌaraꞌani tɨ puaꞌa miyen áꞌateeren mej téꞌatzaahuateꞌe, majta mej rɨ́ꞌɨ tihuáꞌajchaꞌɨ́ɨ ɨ́ seica. Majta mej urarɨ́ꞌenejmeꞌeni ɨ́ ru tzajtaꞌa meꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej miyen huárɨni aꞌij tɨ tiraavíjteꞌe. \c 3 \s1 Jɨ́meꞌen aꞌij mej yeꞌí huárɨni aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej tíꞌaijta teyujtaꞌa \p \v 1 Ayej xaa neꞌu tiꞌayajna aꞌíjna i niuucari. Tɨ́ puaꞌa jaꞌatɨ́ ayén raxɨ́ꞌeveꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn antiújmuaꞌareere aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ huaꞌachaꞌɨ́ɨ ɨ́ mej eꞌetiújseꞌɨri u teyujtaꞌa, aꞌɨ́ɨ pu xaa raxɨ́ꞌeveꞌe tɨ tiuꞌumuáriꞌihua tɨ iꞌi xɨ́ꞌepɨꞌɨn. \v 2 Aꞌɨ́j pu jɨ́n, ayén ruxeꞌeveꞌe tɨ ayén éeneꞌen aꞌɨ́jna tɨ ayén antiújmuaꞌaree aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ huaꞌachaꞌɨ́ɨ. Ruxeꞌeveꞌe tɨ caí tiꞌitɨ́j jɨ́n aꞌaturáa mej mi caí aꞌij puaꞌa tíꞌixajta ɨ́ teɨte, ajta tɨ seɨ́j naꞌa neɨche. Ajta ayén ruxeꞌeveꞌe tɨ rɨ́ꞌɨ tiꞌitiújchaꞌɨɨ, tɨ cɨ́j naꞌa tiꞌiyeꞌeca ɨ́ tiꞌitɨ́j nahuáj, ajta tɨ caí tiúꞌujxajtaveꞌe, mej mi rɨ́ꞌɨ tiraatáꞌan ɨ́ teɨte. Ajta ayén ruxeꞌeveꞌe tɨ huaꞌancuréꞌeviꞌitɨn temuaꞌa naa aꞌɨ́mej ɨ́ mej ramuáaren aꞌájna tɨ éꞌeche, ajta tɨ raayɨ́ꞌɨtɨhuaꞌan tɨ tihuáꞌumuaꞌaten temuaꞌa naa. \p \v 3 Ajta ayén ruxeꞌeveꞌe tɨ caí rutahuaíveꞌe, ajta tɨ caí runéꞌuseꞌeveꞌe, sino tɨ rɨ́ꞌɨ tejáꞌucati aꞌɨ́mej jemi ɨ́ teɨte, ajta tɨ caí tiꞌitɨ́j jɨ́n tíꞌijaaxɨejta. Ayee pu ajta ruxeꞌeveꞌe tɨ caí ramuájcheꞌe ɨ́ tumin tɨ ramuáꞌitɨcɨ. \v 4 Ayee pu ruxeꞌeveꞌe tɨ raayɨ́ꞌɨtɨhuaꞌan tɨ tíhuaꞌutaꞌaíjteꞌen temuaꞌa naa aꞌɨ́mej ɨ́ mej jemin éꞌeche, ajta ɨ́ yaújmuaꞌameꞌen. Ayee pu cheꞌatá naꞌa ruxeꞌeveꞌe mej raꞌaráꞌasten aꞌij tɨ tiraavíjteꞌe. \v 5 Ayee pu tíꞌeen, aꞌiné tɨ puaꞌa caí raayɨ́ꞌɨtɨhuaꞌan tɨ tíhuaꞌutaꞌaíjteꞌen aꞌɨ́mej ɨ́ mej jemin éꞌeche, capu aꞌij tíꞌirɨꞌɨri tɨ huáꞌuchaꞌɨɨn aꞌɨ́mej ɨ́ mej aꞌuun eꞌetiújseꞌɨri ɨ́ teyujtaꞌa mej mi tiraatateújtziꞌireꞌen ɨ́ Dios. \p \v 6 Ruxeꞌeveꞌe tɨ ari áꞌatee tɨ téꞌantzaahua. Naꞌari caí, aꞌɨ́ɨ pu aꞌujtzaahuateꞌen aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ veꞌecán jɨ́n tiꞌitéjvee. Tɨ́ puaꞌa ayén téꞌujtzaahuateꞌe, Dios pu ayén cheꞌatá tíꞌijxɨꞌepɨꞌɨntareꞌen aꞌij tɨ ari tiraaxɨ́ꞌepɨꞌɨntare ɨ́ tiyaaruꞌu jemi. \p \v 7 Ajta ayén ruxeꞌeveꞌe mej jemin ramuaꞌareere tɨ rɨ́ꞌɨ tíꞌitevij aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej caí téꞌatzaahuateꞌe. Naꞌari caí, seica mú raꞌutéxɨeehuariꞌira, ajta aꞌɨ́ɨn tiyaaruꞌu, aꞌɨ́ɨ pu jɨ́meꞌen ayén tiraatémuaꞌitɨ. \s1 Aꞌij mej yeꞌí huárɨni aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej tíꞌivaɨreꞌe u teyujtaꞌa \p \v 8 Jɨ́meꞌen aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej tíꞌivaɨreꞌe u teyujtaꞌa, ayée pu ruxeꞌeveꞌe mej miyen rɨ́ꞌɨ mé titéꞌujujhuaꞌaneꞌen mej caí tíꞌihuaꞌita, mej mi ráꞌantzaahuateꞌen ɨ́ teɨte. Ajta ayén ruxeꞌeveꞌe mej caí jeíhua rayeꞌeca tiꞌitɨ́j nahuáj, majta mej caí ramuájcheꞌe ɨ́ tumin mej ramuáꞌitɨcɨ aꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej huáꞌucuanamua ɨ́ seica. \p \v 9 Ayee pu ajta ruxeꞌeveꞌe mej nain jɨ́n téꞌatzaahuateꞌen aꞌɨ́jna tɨ rúꞌavaatacaꞌa ɨ́ Dios jemi, aꞌij tɨ tiúꞌuruu ɨ́ tavástaraꞌa. Jéꞌecan pu ruxeꞌeveꞌe mej miyen tirúꞌumuaꞌareere ɨ́ ru tzajtaꞌa tɨ ayén tiꞌayajna. \p \v 10 Tɨ́ puaꞌa miyen tíꞌijxeꞌeveꞌe mej mi tiuꞌutévaɨreꞌen u teyujtaꞌa, aꞌɨ́ɨ pu ruxeꞌeveꞌe mej meꞌɨ́n teɨte amuacaícan miyen tiraaxɨ́ꞌepɨꞌɨntareꞌen aꞌɨ́mej jemi ɨ́ mej tíꞌivaɨreꞌecu. Tɨ́ puaꞌa caí tiꞌitɨ́j aꞌij tihuáꞌaturaateꞌe, aj pu rɨꞌɨríista aꞌame mej miyen tiuꞌutévaɨreꞌen. \p \v 11 Ayee pu cheꞌatá naꞌa tíꞌeen aꞌɨ́mej jemi ɨ́ ꞌuuca ɨ́ mej huajáꞌuviꞌitɨn. Jéꞌecan pu ruxeꞌeveꞌe mej miyen rɨ́ꞌɨ mé titéꞌujujhuaꞌaneꞌen. Ruxeꞌeveꞌe mej caí aꞌij puaꞌa tiúꞌujxajtaveꞌe, majta caí rutáꞌaruaijveꞌe, mej caí tiꞌitɨ́j jɨ́n atéꞌɨtzeꞌaraꞌan. \p \v 12 Majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej tíꞌivaɨreꞌe u teyujtaꞌa, ayée pu ruxeꞌeveꞌe tɨ seɨ́j naꞌa neɨche, ajta tɨ raayɨ́ꞌɨtɨhuaꞌan tɨ temuaꞌa naa tíhuaꞌutaꞌaíjteꞌen ɨ́ ruyaujmuaꞌa, ajta aꞌɨ́mej ɨ́ seica ɨ́ ruteɨ́testemuaꞌa. \p \v 13 Tɨ́ puaꞌa seɨ́j rɨ́ꞌɨ tiuꞌutévaɨreꞌen u teyujtaꞌa, ayée pu raamuáꞌitɨn mej rɨ́ꞌɨ tiraatáꞌan ɨ́ teɨte meꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ rɨ́ꞌɨ tiuꞌutévaɨ. Ajta pu Dios raatácaꞌanistiꞌireꞌesin tɨ ij auj tíꞌivaɨreꞌe, ajta caí tíꞌitziɨɨneꞌe aꞌiné aꞌɨ́ɨ pu téꞌaste aꞌɨ́jna ɨ́ Cɨríistuꞌu jemi tɨ ajta iꞌi Jesús. \s1 Jɨ́meꞌen ɨ́ niuucari tɨ jéꞌiyecan jɨ́n namuajreꞌe, tɨ ajta titaataseíjrate ɨ́ Dios \p \v 14-15 Ijii, nej tíꞌimuayuꞌuseꞌe, ayée nu tíꞌijxeꞌeveꞌe nej caꞌanacan neꞌuun aꞌutevée náꞌaraꞌani múꞌeetzi jemi. Aru tɨ puaꞌa náꞌateeviꞌin niyájna, ayée nu tíꞌijxeꞌeveꞌe pej ráamuaꞌaree aꞌij mej tiꞌitɨ́j jɨ́n huárɨni aꞌɨ́ɨme ɨ́ teɨtestemuaꞌameꞌen ɨ́ Dios, aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej eꞌetiújseꞌɨri u teyujtaꞌa mej mi tiraatateújtziꞌireꞌen meꞌɨ́jna ɨ́ Dios tɨ iꞌirúuri. Aꞌii mú aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ mej tihuáꞌaꞌixaateꞌe ɨ́ niuucari tɨ ayén tiꞌayajna ɨ́ Dios jemi. Majta aꞌɨ́ɨme, camu taúraꞌaca mej seɨcɨé tihuaꞌutémuaꞌitɨn. \p \v 16 Jee xaa neꞌu, ayée pu tiꞌayajna, capu huaꞌitzi naꞌa. Huápɨꞌɨ pu muárɨꞌeri tɨ jaꞌatɨ́ ráamuaꞌati aꞌɨ́jna tɨ rúꞌavaa ɨ́ Dios jemi, ɨ́ tej jɨ́n tiyen tíꞌiyeꞌira, aꞌiné ayée pu tiujuꞌurɨ́j: \q1 Aꞌɨ́ɨ pu ayén huataseíjre tehuáꞌiraꞌacan jɨmeꞌe. \q1 Ajta aꞌɨ́ɨn xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios, \q2 aꞌɨ́ɨ pu ayén téꞌaxajtacaꞌa \q2 tɨ ayén tiꞌayajna ɨ́ Cɨríistuꞌu jemi. \q1 Majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej ta japua tíꞌivaɨreꞌe, aꞌɨ́ɨ mú raaseíj. \q1 Majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ teɨtejraꞌa \q2 mej yen huachéjme íiyen chaanaca japua, \q2 seica mú miyen tihuaꞌutáꞌixaa aꞌij tɨ aꞌɨ́ɨn huarɨ́j. \q1 Majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej yen huachéjme íiyen chaanaca japua, \q2 muꞌiitɨ́ mú téꞌantzaahua aꞌɨ́jna jemi. \q1 Ajta Dios pu yaꞌuvíꞌitɨ ɨ́ ta japua \q2 tɨ ij aꞌuun nain jɨ́n antiújmuaꞌareere áꞌaraꞌani. \c 4 \s1 Jɨ́meꞌen aꞌɨ́mej ɨ́ mej raatéxãeehuatá muáꞌajuꞌu mej mi caí chéꞌe téꞌatzaahuateꞌen \p \v 1 Ajta aꞌɨ́ɨn xɨéjniuꞌucareꞌaraꞌan ɨ́ Dios, aꞌɨ́ɨ pu ayén tiꞌixa eꞌehuauritɨéecan jɨmeꞌe tɨ nuꞌu ayén téꞌeme méjcaꞌihua yee tɨ́ꞌɨj teꞌentipuáꞌarijmeꞌen. Seica mú nuꞌu yáꞌuhuaꞌaxɨjsin ɨ́ mej téꞌatzaahuateꞌe. Aꞌɨ́ɨme mú nuꞌu namuaara muáꞌajuꞌu ɨ́ xɨéjniuꞌucari ɨ́ mej tihuáꞌahuaitzeꞌe, majta mú ranamuajran aꞌij tɨ aꞌɨ́ɨn tiyaaruꞌu tihuáꞌamuaꞌaten. \p \v 2 Aꞌɨ́j pu jɨ́n ayén huataseíjreꞌesin mej miyen huaꞌitzi jɨ́n tihuáꞌamuaꞌaten meꞌɨ́jna jɨmeꞌe aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej tíꞌihuaꞌitaca, ɨ́ majta aꞌij puaꞌa titetiújchaꞌɨɨ. Capu rɨꞌɨrí tɨ jaꞌatɨ́ huaꞌutatéviꞌimuaꞌan. Aꞌiné camu miyen rɨcɨ aꞌij mej tirúꞌumuaꞌaree ɨ́ ru tzajtaꞌa tɨ ayén tiraavíjteꞌe, cu xɨee tiyaaruꞌu pu huáꞌataixɨꞌɨ ɨ́ huaꞌamuꞌúu jetze. \p \v 3 Aꞌɨ́ɨ mú huaꞌutáꞌijmɨijra ɨ́ teɨte mej caí huateneɨ́chen, mej caí huatévicheꞌen. Majta miyen tíhuaꞌutaꞌaíjteꞌesin mej caí ráacuaꞌani tiꞌitɨ́j tɨ tíꞌicuaꞌiriꞌi. Aru aꞌɨ́ɨn Dios, nain pu yen tiuꞌuteájtuaa mej mi raꞌancuréꞌan ɨ́ teɨte ɨ́ mej téꞌatzaahuateꞌe, majta ramuaꞌaree tiꞌitɨ́j tɨ ayén tiꞌayajna, mej mi meꞌɨ́jna jɨ́n tiraatateújtziꞌireꞌen. \p \v 4-5 Aꞌiné temuaꞌa pu tiꞌirɨ́ꞌeen naíjmiꞌi tɨ́j naꞌa tɨ Dios tiúꞌutaahuacaꞌa, capu ayén tiraavíjteꞌe tɨ jaꞌatɨ́ tiꞌitɨ́j mé úrɨeni sino chéꞌe aꞌɨ́ɨn raꞌancuréꞌan. Chéꞌe ajta aꞌɨ́jna jɨ́n tiraatateújtziꞌireꞌen ɨ́ Dios jemi, aꞌiné puꞌuri aꞌuun eꞌavíitziꞌireꞌe ɨ́ Dios jemi aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ aꞌɨ́ɨn Dios ari ayén tiuꞌutátuiireꞌesin tɨ́ꞌɨj huatéjniuuni ɨ́ Dios jemi. \s1 Jɨ́meꞌen aꞌɨ́jna tɨ temuaꞌa naa tíꞌivaɨreꞌe ɨ́ Jesús jemi \p \v 6 Patáꞌaj piyen tihuaꞌutáꞌan mej mi ráamuaꞌati ɨ́ aꞌihuáamuaꞌa aꞌíjna i nej neri muaatáꞌixaa. Tɨ́ puaꞌa piyen huárɨni, temuaꞌa pej tiuꞌutévaɨreꞌesin ɨ́ Cɨríistuꞌu jemi tɨ ajta iꞌi Jesús. Petiuꞌutévaɨreꞌesin peꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ́j naꞌa pej páꞌarɨꞌɨstacaꞌa, múꞌee pej ranamuájracaꞌa ɨ́ niuucari pej jetzen téꞌantzaahua, ɨ́ niuucari ɨ́ mej temuaꞌa naa timuaamuáꞌate. \p \v 7 Capej ráꞌatzaahuateꞌe aꞌɨ́jna ɨ́ niuucari tɨ caí Dios jemi éꞌemeꞌecan, tiꞌitɨ́j mej tíꞌimuarita tɨ caí ayén tiꞌayajna, tɨ caí tiꞌitɨ́j vaɨreꞌe. Patáꞌaj piyen ámuaꞌate peꞌɨ́jna jɨmeꞌe pej piyen huárɨni aꞌij tɨ tíꞌijxeꞌeveꞌe ɨ́ Dios. \p \v 8 Cɨ́j pu caj tíꞌivaɨreꞌe tɨ puaꞌa piyen huáꞌacuaꞌajteꞌen peꞌɨ́jna jɨmeꞌe pej raatáꞌan ɨ́ aꞌatzajtaꞌa pej pi huatéꞌacaꞌane ɨ́ muaꞌatéviraꞌa jetze. Aru tíꞌivaɨreꞌe tɨ́j naꞌa naíjmiꞌica tɨ puaꞌa piyen ámuaꞌate peꞌɨ́jna jɨmeꞌe pej piyen huárɨni aꞌij tɨ tíꞌijxeꞌeveꞌe ɨ́ Dios. Tíꞌivaɨreꞌe íjii pej yen huateáturan íiyen chaanaca japua, ajta timuaatévaꞌɨre pej pi ruuri puáꞌaraꞌani tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe. \p \v 9 Ayee nu tíꞌimuaꞌixaateꞌe tzáahuatiꞌiraꞌa jɨmeꞌe tɨ ayén tiꞌayajna. Chéꞌe caí jaꞌatɨ́ ayén seɨcɨé tíꞌixajta. \v 10 Ayee tu een jɨ́n tíꞌimɨjhuaca, teajta tíꞌiteseꞌecaꞌa tej tiyen raachúꞌeveꞌen teꞌɨ́jna jemi ɨ́ Dios tɨ iꞌirúuri, tɨ ajta rɨ́ꞌɨ tihuaꞌatáꞌaca naíjmiꞌica ɨ́ teɨte jaítzeꞌe. Aꞌɨ́ɨ pu ajta huaꞌirátuaasin aꞌɨ́mej ɨ́ mej téꞌatzaahuateꞌe. \p \v 11 Paúcheꞌe tihuáꞌamuaꞌate, pajta pauj tíhuaꞌutaꞌaíjteꞌen peꞌɨ́jna jɨmeꞌe nej yé tíꞌimuayuꞌuseꞌe. \v 12 Capej tiꞌitáꞌacareꞌen tɨ jaꞌatɨ́ muacáxɨeehuata aꞌɨ́jna jɨmeꞌe pej pauj temuaij, sino ayée pepuꞌu rɨ́ꞌɨ tejáꞌucheꞌecaneꞌen temuaꞌa naa mej mi aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej téꞌatzaahuateꞌe miyen cheꞌatá menaꞌa áꞌujujhuaꞌaneꞌen patɨ́j múꞌee aꞌɨ́jna jɨmeꞌe aꞌij pej tihuáꞌixaateꞌe, aꞌij pej rɨ́ꞌɨ tiꞌitiꞌáꞌachaꞌɨɨ, ajta aꞌij pej tihuáꞌaxeꞌeveꞌe. Michéꞌe majta miyen cheꞌatá menaꞌa timuáꞌɨjchue patɨ́j múꞌee aꞌɨ́jna jɨmeꞌe aꞌij pej tiráꞌastijreꞌe ɨ́ tavástaraꞌa, ajta aꞌij pej teꞌurarɨ́ꞌen ɨ́ aꞌatzajtaꞌa. \p \v 13 Ayee pej rɨjca asta necaí uvéꞌenen, patáꞌaj piyen huaꞌutánamuajristeꞌen ɨ́ yuꞌuxari jetze ɨ́ teɨte tzajtaꞌa, pajta tihuaꞌutáꞌixaateꞌen, pajta tihuáꞌumuaꞌaten. \v 14 Capej raxɨéehuata aꞌɨ́jna tɨ Dios muaatapuaíjve matɨ́ꞌɨj mej vaujsi muaꞌajtamuárɨej, majta tiuꞌutaxájtacaꞌa múꞌeetzi jɨmeꞌe ɨ́ Dios jetze meꞌecan. \p \v 15 Patáꞌaj piyen raruure peꞌɨ́jna jɨmeꞌe, patáꞌaj nain jɨ́n tíꞌamuaꞌate mej mi naímiꞌi miyen tiraaseíj pej raanaíjmireꞌen ɨ́ tɨ múꞌeetzi jemi huateájturaa. \v 16 Rɨ́ꞌɨ pepuꞌu peꞌɨ́jna jɨmeꞌe aꞌij pej tiꞌitɨ́j ruure, pajta aꞌij pej tiꞌitɨ́j tihuáꞌamuaꞌate. Patáꞌaj piyen teꞌutáviicuaꞌi peꞌɨ́jna jɨmeꞌe aꞌiné tɨ puaꞌa piyen huárɨni, múꞌee pej aseɨ́j huiiráꞌatuaasin, pajta huaꞌirátuaasin aꞌɨ́mej ɨ́ mej muánamuajran. \c 5 \s1 Aꞌij tɨ yeꞌí tiꞌitiújchaꞌɨɨ áꞌaraꞌani aꞌɨ́mej jemi ɨ́ mej téꞌatzaahuateꞌe \p \v 1 Capej aꞌij puaꞌa tiꞌijteáꞌaxɨꞌɨ seɨj tɨ ari vástacɨraꞌi, sino rɨ́ꞌɨ pej tiraatájeeve cumu aꞌatáàta pepuꞌu. Ajta aꞌɨ́ɨme ɨ́ teteca ɨ́ mej caí xɨ vaújsicɨraꞌi, patáꞌaj rɨ́ꞌɨ tihuaꞌutájeeve cumu aꞌihuáamuaꞌa pepuꞌu. \v 2 Patáꞌaj rɨ́ꞌɨ tihuaꞌutájeeve ɨ́ ꞌuuca ɨ́ mej meri ucarijse cumu aꞌanáàna pepuꞌu, majta aꞌɨ́mej ɨ́ mej caí xɨ ucarijse cumu áꞌacuꞌutzimuaꞌa pepuꞌu naꞌari áꞌajuutzimuaꞌa. Patáꞌaj rɨ́ꞌɨ tihuaꞌutájeeve aꞌij tɨ tiraavíjteꞌe nain jɨmeꞌe. \p \v 3 Ajta aꞌɨ́ɨme ɨ́ ꞌuuca ɨ́ mej meri huaújseɨstarecaꞌa, tɨ puaꞌa ayén tiꞌayajna mej huaújseɨstarecaꞌa, majta ɨ́ mej caí aꞌij tíꞌijviicuaꞌi, patáꞌaj huaꞌutévaɨreꞌen. \v 4 Naꞌari caí, tɨ puaꞌa auj tiyaúumuaꞌa caꞌɨ́n auj tíyeꞌecuajmuaꞌa, ayée pej huárɨni. Michéꞌe aꞌɨ́ɨme miꞌi rɨ́ꞌɨ ráaruuren mej meꞌɨ́jna jɨ́n teꞌaráꞌasten mej huaꞌutévaɨreꞌen ɨ́ ruxɨ́ꞌej teɨte. Matɨ́ꞌɨj miyen huarɨ́n, muꞌuri xaa tiuꞌunájchitacaꞌa meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ mej téꞌechaꞌɨcaꞌa ruvaújsimuaꞌa jemi naꞌari ruyeꞌecuajmuaꞌa jemi. Ajta aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ rɨ́ꞌɨ tiratáꞌaca ɨ́ Dios. \p \v 5 Patáꞌaj piyen huárɨni, tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ xaa huaújseɨstarecaꞌa, tɨ ajta caí aꞌij tíꞌijviicuaꞌi, aꞌɨ́ɨ pu xaa téꞌantzaahuateꞌe ɨ́ Dios jemi, ajta téniúuveꞌe nain xɨcaj tzajtaꞌa, ajta nain tɨ́caꞌari tzajtaꞌa tɨ ꞌij ayén tíꞌijhuaviira tɨ ꞌij Dios raatévaɨreꞌen. \p \v 6 Ajta aꞌɨ́ɨn ɨ́ ꞌɨ́itaꞌa tɨ huaújseɨstarecaꞌa, tɨ puaꞌa ayén rɨ́ꞌɨ tiraꞌaráanajche aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ naa seijreꞌe jemin, cu xɨee tɨ huamɨ́ꞌɨ ɨ́ Dios jemi. Mɨ́ ajta, aúcheꞌe pu ruuri. \v 7 Patáꞌaj pajta huaꞌutánamuajristeꞌen ɨ́ teɨte peꞌɨ́jna ɨ́ niuucari mej mi caí tiꞌitɨ́j jɨ́n aꞌaturáa muáꞌaraꞌani, tɨ́ꞌij ajta caí jaꞌatɨ́ tiꞌitɨ́j jɨ́n huáꞌa jetze tíꞌijpuaꞌajteꞌe. \p \v 8 Tɨ́ puaꞌa jaꞌatɨ́ caí tihuaꞌutévaɨreꞌen aꞌɨ́mej ɨ́ ruteɨ́testemuaꞌa, aꞌɨ́mej ɨ́ mej jaítzeꞌe vejliꞌi jemin éꞌeche, aꞌɨ́ɨ pu aꞌɨ́jna jɨ́n mé rúurɨe tɨ ráꞌatzaahuateꞌecaꞌa ɨ́ Dios jemi. Jaítzeꞌe pu aꞌij puaꞌa rɨcɨ caí seɨ́j tɨ aꞌij puaꞌa tiꞌitiújchaꞌɨɨ, tɨ ajta caí jaꞌanáj ráꞌatzaahuateꞌe. \p \v 9 Jɨ́meꞌen aꞌɨ́mej ɨ́ mej huaújseɨstarecaꞌa, aꞌɨ́mej pepuꞌu auyúꞌuxan ɨ́ mej miyen rájchaꞌɨɨ aꞌachú cumu huaícate nineꞌiraꞌa o jaítzeꞌe nineꞌiraꞌa. Ajta, ayée pu ruxeꞌeveꞌe tɨ caí jaꞌanáj tíꞌixanaꞌacɨreꞌe jemin ɨ́ rucɨ́n teecan. \p \v 10 Ayee pu ajta ruxeꞌeveꞌe, mej naímiꞌi ramuaꞌareere ɨ́ teɨte tɨ puaꞌa xɨ́ꞌepɨꞌɨn huarɨ́j tiꞌitɨ́j jɨmeꞌe, tɨ rɨ́ꞌɨ tihuaꞌuxáꞌapuairiꞌi ɨ́ tɨꞌɨríi caꞌɨ́n tɨ huaꞌancuréꞌeviꞌitɨ aꞌɨ́mej ɨ́ mej rámuaarecareꞌe nusu tɨ huaꞌanájaꞌusixɨ ɨ́ huáꞌɨɨca jetze aꞌɨ́mej ɨ́ mej huatéꞌuu ɨ́ Dios jemi naꞌari tɨ huaꞌutévaɨ aꞌɨ́mej ɨ́ mej tihuaꞌamuárɨꞌeristeꞌe o tɨ ayén huataúraꞌa tɨ ayén huárɨni tiꞌitɨ́j tɨ aꞌij tíꞌixɨꞌepɨꞌɨn. \p \v 11 Ajta aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej huataújseɨ́starecaꞌa, ɨ́ mej mauj téemuastacaꞌa, capej piyen huáꞌayuꞌuxa jetzen ɨ́ cuapée, aꞌiné tɨ́ꞌɨj ari jaítzeꞌe huaꞌutáꞌasi mej huavícheꞌen, majta caí chéꞌe raxɨ́ꞌeveꞌe muáꞌajuꞌu mej tiuꞌutévaɨreꞌen ɨ́ Cɨríistuꞌu jemi, aꞌɨ́ɨ mú xaa huatévicheꞌesin. \p \v 12 Tɨ́ puaꞌa piyen huaꞌuyúꞌuxan ɨ́ cuapée jetze, ajta tɨ puaꞌa miyen huatévicheꞌen, aꞌɨ́ɨ mú rajpuaíitzi muáꞌajuꞌun ɨ́ Dios jemi aꞌiné muꞌuri raꞌutéxɨeehuariꞌiriꞌi ɨ́ mej amuacaícan jɨ́n teꞌataújratziiriꞌi ɨ́ Dios jemi. \v 13 Ajta aꞌɨ́jna jɨmeꞌe, ayée mú tíꞌijrɨꞌɨre mej áꞌujujhuaꞌaneꞌen ɨ́ huáꞌachiꞌi tzajtaꞌa méyee, majta méyee. Ayee mú jɨ́n méꞌujujhuaꞌan aꞌiné ayée mú rɨcɨ aꞌij tɨ tiꞌitɨ́j tihuaꞌaráanajche. Ayee mú áꞌujujhuaꞌan méyee, majta méyee mej jeíhua tiúꞌujxajtaveꞌe, majta jeíhua tiúꞌurihuaꞌuveꞌe meꞌɨ́jna jɨmeꞌe aꞌij tɨ rɨcɨ ɨ́ xɨ́ꞌejraꞌan tevi. Ajta, ayée teꞌirájraꞌani mej jeíhua tiúꞌujxajtaveꞌe tɨ caí ayén tiraavíjteꞌe. \p \v 14 Ayee pu tíꞌirɨneca aꞌɨ́mej jemi ɨ́ mej mauj téemuastacaꞌa ɨ́ mej huataújseɨ́starecaꞌa. Aꞌɨ́j nu jɨ́n niyen tíꞌimuaꞌixaateꞌe tɨjɨ́n michéꞌe huatévicheꞌen mej mi tiyaúumuaꞌa muáꞌaraꞌani. Michéꞌe majta rɨ́ꞌɨ tiuꞌumuárɨꞌen aꞌu mé éꞌeche mej mi caí raatáꞌan meꞌɨ́jna tɨ tájchaꞌɨɨreꞌe tɨ tiꞌitɨ́j jɨ́n huáꞌa jetze teꞌujpuáꞌajteꞌen. \v 15 Ayee pu tiꞌayajna mej seica meri mé rúurɨe ɨ́ mej amuacaícan teꞌataújratziiriꞌi ɨ́ Dios jemi mej mi raꞌaráꞌasten meꞌɨ́jna ɨ́ Satanás. \p \v 16 Ajta aꞌɨ́ɨn ꞌɨ́itaꞌa tɨ ajta téꞌatzaahuateꞌe, tɨ puaꞌa á mé éꞌeche jemin seica ɨ́ mej huaújseɨstarecaꞌa, chéꞌe aꞌɨ́ɨn huaꞌutévaɨreꞌen tɨ ij caí huáꞌamuarɨꞌeristeꞌe aꞌɨ́mej ɨ́ mej tíꞌivaɨreꞌe u teyujtaꞌa. Tɨ́ puaꞌa ayén huárɨni, aj pu xaa huatárɨꞌɨristari aꞌɨ́mej jemi ɨ́ mej teyujtaꞌa tíꞌivaɨreꞌe mej mi huaꞌutévaɨreꞌen ɨ́ mej caí aꞌij tíꞌijviicuaꞌi ɨ́ mej huaújseɨstarecaꞌa. \p \v 17 Patáꞌaj piyen huáꞌuruuren aꞌɨ́mej ɨ́ mej antiújmuaꞌaree u teyujtaꞌa. Tɨ́ puaꞌa xɨ́ꞌepɨꞌɨn merɨcɨ, ayée pu tiraavíjteꞌe pej temuaꞌa rɨ́ꞌɨ tihuaꞌatáꞌacareꞌen tiꞌitɨ́j jɨmeꞌe tɨ tihuáꞌaturaateꞌe. Patáꞌaj jaítzeꞌe rɨ́ꞌɨ tihuaꞌutáꞌan aꞌɨ́mej mej miꞌi huateújcaꞌanen meꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej tihuaꞌutáꞌixaateꞌen, majta mej tihuáꞌumuaꞌaten. \p \v 18 Ayee pej huárɨni, aꞌiné ayée pu téꞌeyuꞌusiꞌi ɨ́ yuꞌuxari jetze tɨjɨ́n: “Caxu raꞌamuajɨ́ꞌɨquihuaꞌan mɨ puuya tɨ rayún ɨ́ triigu ruɨ́ɨca jɨmeꞌe sino chéꞌe rɨꞌɨriistan tɨ cɨ́j caj tiráacuaꞌani.” \p Ajta pu ayén téꞌeyuꞌusiꞌi tɨjɨ́n: “Ayee pu tiraavíjteꞌe mej mi tiraanájchiteꞌe jaꞌatɨ́ tɨ tíꞌimɨjhuaca aꞌachú tɨ caj tiraamuáꞌitɨ.” \p \v 19 Tɨ́ puaꞌa jaꞌatɨ́ tiꞌitɨ́j jɨ́n jetzen tíꞌijpuaꞌajteꞌe seɨj tɨ huaꞌachaꞌɨ́ɨ u teyujtaꞌa, tɨ puaꞌa aꞌɨ́ɨ naꞌa tíꞌijpuaꞌajteꞌe, capej ranamuajra. Aru tɨ puaꞌa mé huaꞌapua naꞌari mehuaíca miyen jetzen tíꞌijpuaꞌajteꞌe, aj pej xaa ráanamua. \p \v 20 Majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej huaꞌachaꞌɨ́ɨ ɨ́ teɨte teyujtaꞌa, tɨ puaꞌa aꞌij puaꞌa mé titetiújchaꞌɨɨ ɨ́ Dios jemi, patáꞌaj huaꞌajteáꞌaxɨꞌɨn, metiꞌinamuáaraca ɨ́ teɨte, mej mi ráamuaꞌaree ɨ́ seica mej mi caí miyen titéꞌɨtzee tiꞌitɨ́j jɨmeꞌe tɨ caí xɨ́ꞌepɨꞌɨn. \p \v 21 Jemin ɨ́ Dios, neajta jemin ɨ́ Cɨríistuꞌu tɨ ajta iꞌi Jesús, neajta huáꞌa jemi ɨ́ mej tíꞌivaɨreꞌe ɨ́ ta japua, Dios tɨ huaꞌantíhuau, ayée nu tíꞌimuaꞌijcateꞌe patáꞌaj nain jɨ́n naꞌaráꞌastijreꞌen aꞌij nej neri timuáꞌixaa. Capej tiꞌitɨ́j jɨ́n aꞌij rɨjca peꞌɨ́jna jɨmeꞌe pej seɨj jaítzeꞌe xeꞌeveꞌe, pajta seɨj caí piyen tíꞌixeꞌeveꞌe sino patáꞌaj piyen cheꞌatá penaꞌa huáꞌuruuren naíjmiꞌica. \p \v 22 Capej aꞌiyéꞌitzeꞌe pej raꞌavéꞌemɨjhuaꞌan seɨj ɨ́ jaꞌatɨ tiꞌitɨ́j tɨ aꞌij jɨ́meꞌen pej pi caí jamuan auteáturan ɨ́ Dios jemi. Patáꞌaj aseɨ́j rɨ́ꞌɨ tihuáꞌachaꞌɨɨn patáꞌaj caí tiꞌitɨ́j jɨ́n auteáturan ɨ́ Dios jemi, seɨj jamuan ɨ́ tevi. \p \v 23 Patáꞌaj raatapuáꞌajta pej caí aꞌɨ́ɨ penaꞌa jaj yeꞌeca. Patáꞌaj cɨ́j caj tiꞌitɨ́j nahuáj tiuꞌuyéꞌen aꞌiné jeíhua pej tíꞌicuiꞌi muáꞌa tzajtaꞌa. \p \v 24 Aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ seica ɨ́ teteca, á jéjreꞌe pu seijreꞌe ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi tɨ ij amuacaícan puaíjtzi huaꞌutáꞌan. Ajta seica jɨmeꞌe, capu aꞌij ámitɨeereꞌe amuacaícan ɨ́ mej jɨ́n auteájturaa ɨ́ Dios jemi, sino méjcaꞌi huáyee xaa tejaꞌuréꞌenejsin aꞌájna xɨcáaraꞌan tɨ jetzen huataseíjreꞌesin. \v 25 Ayee pu cheꞌatá naꞌa een aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ tɨ xɨ́ꞌepɨꞌɨn ɨ́ mej jɨ́n meri tiuꞌutévaɨ, aꞌɨ́ɨ pu á jéjreꞌe seijreꞌe. Naꞌari tɨ puaꞌa caí amuacaí ámitɨeereꞌe, méjcaꞌi huáyee pu huataseíjreꞌesin. Capu rɨꞌɨrí tɨ huateúravaa tɨ́j naꞌa rusén jɨmeꞌe. \c 6 \p \v 1 Ayee pu ruxeꞌeveꞌe múꞌejmi jemi setɨ́j senaꞌa puaꞌamé mej caꞌanéeri jɨ́n tejáꞌamuamuaristeꞌe tɨ i ayén tejamuáꞌamitɨejteꞌe tɨ ayén raavíjteꞌe sej huaꞌaráꞌastijreꞌen aꞌɨ́mej ɨ́ mej tejáꞌamuaꞌaijteꞌe. Naꞌari tɨ puaꞌa secaí siyen huárɨni, aꞌɨ́ɨ mú aꞌij puaꞌa tiuꞌutaxájta meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ tej tiyen ratamuáꞌamua tɨjɨ́n Dios tɨ taꞌivástaraꞌa, majta meꞌɨ́jna jɨmeꞌe aꞌij tej tíꞌimuaꞌata. \p \v 2 Ajta, aꞌiné aꞌɨ́ɨ mú ɨ́ mej tejáꞌamuaꞌaijteꞌe, aꞌɨ́ɨ mú majta téꞌatzaahuateꞌe, ayée xu huárɨni. Caxu huáꞌaxɨeehuariꞌira seꞌɨ́jna jɨmeꞌe sej ruꞌihuaamuaꞌa ɨ́ tavástaraꞌa jemi, sino ayée xu jaítzeꞌe tihuaꞌutévaɨreꞌen. Ayee xu huárɨni aꞌiné jaítzeꞌe pu tihuáꞌacɨꞌɨti aꞌɨ́mej ɨ́ mej tejáꞌamuaꞌaijteꞌe aꞌɨ́jna jɨmeꞌe sej siyen tihuaꞌutévaɨreꞌen, majta miyen téꞌatzaahuateꞌe, ajta Dios pu huáꞌaxeꞌeveꞌe. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ ruxeꞌeveꞌe pej piyen tihuáꞌumuaꞌaten. Pajta, patáꞌaj caꞌaníjraꞌa huaꞌutáꞌan mej mi miyen huárɨni. \s1 Jɨ́meꞌen ɨ́ tɨ tzáahuatiꞌiraꞌa jɨ́n tájchaꞌɨɨreꞌe \p \v 3-4 Seica mú miyen tíꞌimuaꞌataca meꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ caí ayén tiꞌayajna, tɨ seɨcɨé een aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ niuucari tɨ rɨ́ꞌɨ táaruuren tɨ jɨ́meꞌen taamuáꞌate ɨ́ tavástaraꞌa ɨ́ Jesús tɨ ajta iꞌi Cɨríistuꞌu. Majta miyen tíꞌimuaꞌataca aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ seɨcɨé een aꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ niuucari tɨ tzáahuatiꞌiraꞌa jɨ́n tiꞌixa ɨ́ Dios jemi. Tɨ́ puaꞌa jaꞌatɨ́ ayén éeneꞌen, capu tiꞌitɨ́j úꞌumuaꞌaree sino áꞌujtzaahuateꞌe puꞌu. Jéihua pu tiúꞌurihuaꞌuveꞌe nain jɨmeꞌe, ajta runéꞌuseꞌeveꞌe aꞌɨ́jna jɨmeꞌe aꞌij tɨ huataújmuaꞌa seɨj ɨ́ niuucari. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ teꞌiráayeꞌi tɨ ayén rɨcɨ. Muaújchueereꞌe rujɨ́ɨmuaꞌa naꞌari muaújteseꞌe. Majta aꞌij puaꞌa tiúꞌujxajtaveꞌe caꞌɨ́n sei pu ayén tíꞌijxajtziꞌi ɨ́ ruxɨ́ꞌej tevi tɨ ij aꞌij puaꞌa ráaruuren. \p \v 5 Jaꞌanáj tɨ naꞌa muaújteseꞌe aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej aꞌij puaꞌa mé titeumuámuaꞌaree. Aꞌɨ́ɨ pu tiyaaruꞌu tihuáꞌariꞌiriꞌi ɨ́ mej amuacaícan jɨ́n rúꞌumuaꞌareerecaꞌa tzáahuatiꞌiraꞌa jɨmeꞌe. Aꞌɨ́j pu jɨ́n ayén tihuáꞌamitɨejteꞌe mej miyen tiraamuáꞌitɨn meꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej huataújseijrata mej nuꞌu Cɨríistuꞌu jemi tíꞌivaɨreꞌe. \v 6 Mɨ́ ajta, tɨ puaꞌa jaꞌatɨ́ rɨ́ꞌɨ huáꞌuruuren aꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ ráꞌastijreꞌe ɨ́ Dios, jeíhua pu aꞌɨ́jna jɨ́n raamuáꞌitɨn, tɨ puaꞌa ajta rutémuaꞌaveꞌe. \p \v 7 Aꞌiné tetɨ́ꞌɨj huataseíjre íiyen chaanaca japua, catu tiꞌitɨ́j uvéꞌeneijte. Ajta, tetɨ́ꞌɨj huirácɨɨne tiyánna chaanaca japua, catu tiꞌitɨ́j áꞌatɨni. \v 8 Ayee pu éeneꞌe, tichéꞌe huátatemuaꞌaveꞌen teꞌɨ́jna jɨmeꞌe tej tíꞌijchaꞌɨɨ ɨ́ tej tíꞌicuaꞌa, ajta ɨ́ tej jɨ́n tiꞌitétacheꞌete. \p \v 9 Majta aꞌɨ́ɨme ɨ́ mej miyen raxɨ́ꞌeveꞌe mej huateújchijteaanita, ayée mú ꞌeen matɨ́ꞌɨj aꞌɨ́ɨme ɨ́ tiꞌitén jaꞌatɨ́ tɨ caujnari jɨ́n huaꞌutéejɨꞌɨcɨꞌe. Aꞌɨ́ɨ pu huaꞌutánamua ɨ́ huáꞌa tzajtaꞌa mej mi jeíhua tíꞌijxeꞌeveꞌe, mej caí jɨ́n rɨ́ꞌɨ mé teuúmuámuaꞌareꞌe, tɨ jeíhua aꞌij puaꞌa tiúꞌuruure. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ nain tihuáꞌariꞌira, tɨ huaꞌantipuáꞌajteꞌesin rusén jɨmeꞌe. \p \v 10 Aꞌiné aꞌij pu jetze airáninei naíjmiꞌi tɨ́j naꞌa tɨ aꞌij puaꞌa seijreꞌe aꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej huápɨꞌɨ tumin necuaꞌatzeꞌe. Majta seica, aꞌɨ́ɨ mú meri raꞌatéxɨeehuatacaꞌa ɨ́ mej téꞌatzaahuateꞌe meꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej jeíhua huápɨꞌɨ ranecuaꞌatzeꞌe ɨ́ tumin. Matɨ́ꞌɨj miyen huárɨni, jeíhua mú rajpuaíitzi muáꞌajuꞌu. \s1 Tɨ́ nuꞌu tíꞌiteseꞌe temuaꞌa naa tɨ́ꞌij raatémuaꞌitɨn ɨ́ tɨ xɨ́ꞌepɨꞌɨn ꞌeen \p \v 11 Pajta múꞌee, mɨ pej ráꞌastijreꞌe ɨ́ Dios, patáꞌaj caí aꞌatzu téꞌaste peꞌɨ́jna jɨmeꞌe sino ayée pepuꞌu huárɨni. Patáꞌaj piyen tiráahuauuni pej urarɨ́ꞌeneꞌen ɨ́ aꞌatzajtaꞌa, pajta patáꞌaj rɨ́ꞌɨ tíꞌichejca ɨ́ Dios jemi. Pajta patáꞌaj téꞌatzaahuateꞌe tzáahuatiꞌiraꞌa jɨmeꞌe. Ayee pepuꞌu pajta tiráahuauuni pej huáꞌaxeꞌeveꞌe temuaꞌa naa ɨ́ teɨte, pej teꞌutáviicuaꞌi, pajta ayén huateáꞌapuaꞌajteꞌe mɨ aꞌatzajtaꞌa. \p \v 12 Patáꞌaj tíꞌiteseꞌe temuaꞌa naa pej pi raatémuaꞌitɨn peꞌɨ́jna tɨ xɨ́ꞌepɨꞌɨn een aꞌɨ́jna jɨmeꞌe pej téꞌatzaahuateꞌe. Patáꞌaj tíꞌiteseꞌe peꞌɨ́jna huatémuaꞌitɨn pej ruuri puáꞌaraꞌani rusén jɨmeꞌe ɨ́ Dios jemi, aꞌiné aꞌɨ́j pu jɨ́n Dios muaatajé aꞌájna xɨcáaraꞌan pej jetzen raatáꞌa áꞌaniuuca metiꞌiseíiracaꞌa ɨ́ teɨte. Xɨ́ꞌepɨꞌɨn pej raataxájtacaꞌa pej nuꞌu raꞌaráꞌastijreꞌen ɨ́ tavástaraꞌa jemi. \p \v 13 Ayee nu tíꞌimuaꞌijcateꞌe tiꞌitɨ́j jɨmeꞌe jemin ɨ́ Dios tɨ naíjmiꞌica huaꞌatáꞌaca mej ruuri muáꞌaraꞌani, ajta jemin ɨ́ Cɨríistuꞌu tɨ ajta iꞌi Jesús tɨ ajta xɨ́ꞌepɨꞌɨn tiuꞌutaxájtacaꞌa tɨ́ꞌɨj aꞌɨ́ɨn tíꞌixaateꞌecaꞌa jemin aꞌɨ́jna ɨ́ tajtuhuan tɨ ayén ántehuaacaꞌa tɨjɨ́n Póncio Pilato. \p \v 14 Ayee nu tíꞌimuaꞌijcateꞌe pej piyen raꞌaráꞌastijreꞌen nain jɨ́n aꞌij nej neri tímuaataꞌaíj, pej pi caí tiꞌitɨ́j jɨ́n auteáturan, tɨ ij caí jaꞌatɨ́ tiꞌitɨ́j jɨ́n múꞌeetzi jetze teꞌujpuáꞌajteꞌen. Patáꞌaj pauj piyen rɨjca tɨ́j naꞌa tɨ yú aucaꞌitɨ́ aꞌame asta caí ajtahuaꞌa yé huataseíjreꞌen ɨ́ tavástaraꞌa, aꞌɨ́jna ɨ́ Jesús tɨ ajta iꞌi Cɨríistuꞌu. \p \v 15 Ajta ayén téꞌeme tɨ́ꞌɨj Dios ayén raaxɨ́ꞌepɨꞌɨntareꞌen yee puꞌuri raavíjteꞌe tɨ ajtahuaꞌa huataseíjreꞌen. Ajta aꞌɨ́ɨn Dios, aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tej rɨ́ꞌɨ tiraatáꞌaca, ɨ́ tɨ ruseɨ́j nain japua tíꞌaijta. Aꞌɨ́ɨ pu huáꞌamuꞌucán púꞌeen aꞌɨ́mej ɨ́ mej Tajtuhuan jɨ́n títetéꞌuꞌupuꞌu. Aꞌii pu ajta aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ huaꞌavastaraꞌa aꞌɨ́mej ɨ́ tej tiyen huaꞌatamuáꞌamua tɨjɨ́n yee tavástaraꞌa, ɨ́ mej miyánna seijreꞌe íiyen chaanaca japua. \p \v 16 Aꞌɨ́ɨ puꞌu naꞌa aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ caí jaꞌanáj mɨꞌɨni, ajta aꞌɨ́ɨn pu aꞌuun áꞌuca aꞌu tɨ ayén jeíhua áꞌutaaca aꞌu tej caí aꞌarájvee ɨ́ jemin. Capu jaꞌatɨ́ jaꞌanáj raaseíj, ajta capu rɨꞌɨrí tɨ jaꞌatɨ́ rujɨ́ꞌɨ jɨ́n raaseíj. Tichéꞌe rɨ́ꞌɨ tiraatáꞌan, ajta chéꞌe aꞌɨ́ɨn nain jɨ́n antiújmuaꞌaréere áꞌaraꞌani rusén jɨmeꞌe. \p \v 17 Ayee pej tíhuaꞌutaꞌaíjteꞌen aꞌɨ́mej ɨ́ mej chíjteaani púꞌeen, ɨ́ mej yen huachéjme íiyen chaanaca japua mej mi caí huáꞌaxɨeehuata ɨ́ seica ɨ́ mej caí aꞌij tíꞌijviicuaꞌi. Michéꞌe majta caí meꞌɨ́jna jɨ́n áꞌujtzaahuateꞌe meꞌɨ́jna jɨmeꞌe mej jeíhua tíꞌijchaꞌɨɨ tɨ huápɨꞌɨ tíꞌijnajche, aꞌiné capu rɨꞌɨrí mej ráamuaꞌaree aꞌij tɨ tíhuaꞌatévaꞌɨrihuaꞌan méjcaꞌi huáyee. Aꞌɨ́j pu jɨ́n, michéꞌe ráꞌatzaahuateꞌe ɨ́ Dios tɨ ruxɨ́ꞌeviꞌiraꞌa jɨ́n taatapuaíjveꞌesin naíjmiꞌi tɨ́j naꞌa tej ti teꞌɨ́jna jɨ́n huátatemuaꞌaveꞌen. \p \v 18 Patáꞌaj tíhuaꞌutaꞌaíjteꞌen mej mi miyen huárɨni ɨ́ tɨ iꞌi xɨ́ꞌepɨꞌɨn jɨmeꞌe, mej mi jeíhua huápɨꞌɨ miyen tiuꞌumuárɨꞌen meꞌɨ́jna jɨmeꞌe tɨ xɨ́ꞌepɨꞌɨn, mej mi ruxɨ́ꞌeviꞌiraꞌa jɨ́n tihuaꞌutáꞌan ɨ́ mej caí aꞌij tíꞌijviicuaꞌi, mej mi ráꞌujcaꞌane mej tiuꞌán temuaꞌa naa aꞌɨ́jna mej tíꞌijchaꞌɨɨ. \v 19 Tɨ́ puaꞌa miyen huárɨni, jeíhua mú huápɨꞌɨ ratéꞌavaata ɨ́ Dios jemi tɨ tíhuaꞌatévaꞌɨrihuaꞌan méjcaꞌi huáyee rusén jɨmeꞌe. Ayee mú miyen huarɨ́n, aꞌɨ́ɨ mú xaa ramuaꞌaréeren mej meꞌuun teꞌenteárute ɨ́ Dios jemi mej mi ruuri muáꞌaraꞌani rusén jɨmeꞌe. Aꞌii pu aꞌɨ́ɨn púꞌeen ɨ́ tɨ tíhuaꞌatévaꞌɨrihuaꞌan tzɨ́teꞌe. \s1 Jɨ́meꞌen ɨ́ tɨ raꞌantipuáꞌari \p \v 20 Múꞌee, mɨ pej iꞌi Timoteo, patáꞌaj rɨ́ꞌɨ penaꞌa pej pi nain jɨ́n teꞌaráꞌasten Dios tɨ jɨ́meꞌen timuaꞌíjca. Capej aꞌatzu ráꞌaste ɨ́ mej jeíhua tiúꞌujxajtaveꞌe meꞌɨ́jna jɨmeꞌe ɨ́ niuucari tɨ caí tiꞌitɨ́j vaɨreꞌe, ajta tɨ seɨcɨé ꞌeen. Ayee mú téꞌujtzaahuate mej tirúꞌumuaꞌaree, aru capu ayén tiꞌayajna. Camu aꞌatzu rúꞌumuaꞌaree. \p \v 21 Majta seica meri huáꞌunamuajriꞌi. Ayee mú jɨ́n huarɨ́n, matɨ́ꞌɨj mi meꞌɨ́n caꞌanacan yaꞌuhuáꞌaxɨ ɨ́ mej téꞌatzaahuateꞌe. Aj mú mi ajtacɨ́j ɨ́ tavástaraꞌa jemi, micu. Yee pu i cu. Chéꞌe aꞌij tíꞌimuavaɨreꞌe.