\id HEB  - Asheninka Pichis NT -Peru 2008 (DBL -2013) 
\h HEBREO-PAYEENI 
\toc1 Josankinayeetziniri Hebreo-Payeeni 
\toc2 Hebreo-payeeni 
\toc3 He. 
\mt1 Josankinayeetziniri Hebreo-Payeeni  
\c 1  
\s1 Pava jotyaantakeri Itomi iñaaventairi  
\p
\v 1 Pairani, inkoverika Pava iriyotakayeri acharineete ompaityaarika, iri kamantantaneri amerone ñaantsi. Osheki japiipiitakero Pava, tzimatsi jimatakaayetakeriri kamantantaneriite.  
\v 2 Iro kantacha ovakera iroñaaka, jotyaantakairi Itomi irirori iñaaventairi. Tema iriitake Itomi jovetsikakaake pairani iroka kipatsi, iriitake jashitakaayeta okaratzi jovetsikayetakeri.  
\v 3 Iri Itomi ikempitakaantakari iriimi irovaneenkatane, shipakiryaa ikanta. Ari ikempivaitari irirori tsika ikanta Ashitariri. Tema shintsinkantsi onatzi iñaanetakari, iro kaari onashiyetanta okaratzi jovetsikayetakeri jaka kipatsiki. Aritakeranki jimonkaraapaintziro omatantyaari inkiteshiretakaantai, jiyaatai inkiteki, saikapai irakojanoriki Ashitariri itsipatapaari ipinkathariventantzi.  
\v 4 Ari opoñaanakari janaakoyetziri imaninkarite Pava, iniroite jiriiperotakaitairi irirori.   
\s1 Iri Itomi anaakoyetairiri maninkariite  
\q1
\v 5 Tema Pava kantavairi:  
\q1 Notomi novimi eeroka.  
\q1 Naakatake pirintana iroñaaka.  
\m Ikantavairi eejatzi:  
\q1 Naakatake pirintaa.  
\q1 Eerokatake notomintaa.  
\m Tema Pava tekatsira aparoni maninkari inkanteri kempityaarone iroka.  
\v 6 Apaata aririka irapiitairo irotyaantairi jaka kipatsiki iponkitzitanakari itomiitari, inkantayeete:  
\q1 Intharomentaiyaari maaroni imaninkarite Pava.   
\m
\v 7 Tzimatsi eejatzi iñaaventakoitziri jaka maninkariite, jiroka ikantaitzi:  
\q1 Iriitake matakairi imaninkarite inkempitakotyaaro tampyeenka.  
\q1 Iriitake matakairi irotyaantaneete inkempitakotyaarimi paampari.   
\m
\v 8 Irooma aririka iriñaaventakoteri Itomi irirori, jiroka ikantzi:  
\q1 Pava, eeroka kantaitaachane pimpinkathariventantai.  
\q1 Ari pinkempitakotaiyaari pinkathariite otzimimotziri irinchakiire inantari ipinkathariventantzi. Iro kantacha aña eeroka matairone pintampatzikashiretai aririka pimpinkathariventantai.   
\q1
\v 9 Eeroka kovirori kameethari, irooma kaariperori ovana ovatsimaimi.  
\q1 Irootake isaipatziitotantaamiri Pava, pimpinkatharitantaiyaari. Iriitake pivavane matakemirori.  
\q1 Isaitantaamiro yeenkantsi ari pikimoshiretairi tema panaakoyetairi pikaratapiintavetari.   
\m
\v 10 Jiroka pashine iñaaventakoyeetziri Itomi, ikantaitake:  
\q1 Pinkatharí, ovakera etantanakari pairani eerokatake ovetsikakero kipatsi.  
\q1 Eerokatake ovetsikajaantakero inkite.   
\q1
\v 11 Iroka okaratzi povetsikakeri, aritake aperotaiya apaata, irooma eeroka ari pinkantaitaatyeeni.  
\q1 Ari onkempitakoyetaiyaaro okaratzi povetsikane aparoni paisatomairi kithaarentsi.   
\q1
\v 12 Tema aririka ompaisatomaitake piithaare, pankoviimaitziro, pamenai pashine ovakerari pinkithaataiyaari.  
\q1 Arira pinkempitagairori apaata eeroka povetsikane kipatsi ipoña inkite.  
\q1 Irooma eeroka ari pinkantaitatyeeni eero pipashinevaitai.  
\q1 Eero paperotaatsi.   
\m
\v 13 Iñaaventakoyeetakeri eejatzi, ikantaitzi:  
\q1 Pisaikapai nakojanoriki, ampinkathariventante, irojatzi apaata novasankitaantakyaariri kisaneentayetakemiri, aripaite paatzikantaiyaari piitzi.  
\m Tema tekatsi maninkari inkempitakaanteri Pava inkanteri iroka.  
\v 14 Tema maaroni maninkariite, intaani jotyaantayeetziri irirori irampitakoyetairi atziriite intzime avisakoshireyetaatsine.   
\c 2  
\s1 Iniroite ovavisaakoshiretaantsi  
\p
\v 1 Ontzimatye ankempisantero okaratzi jiyotaayetakairi, onkantya eero ovashaantantaro.  
\v 2 Te aritzi anashitakaayetaiyaaro otzimi jotyaantantaitakariri pairani maninkariite inkamantantero. Tema maaroni kaari ovayempitatyaarone inkempisantairo, jovasankitaayeetakeri ipiyathatakaro.  
\v 3 Aakara irimaperoyeete irovasankitagaite, eerorika ovayempitayetaaro iñaaventakoyeetziro iniroite avisaakoshiretaantsi, otzimi jetapaintari Avinkatharite Jesús iñaaventapaintziro. Tema irootake ikamantayetairi aakaite ikaratzi kemayetajaantakerori.  
\v 4 Iriitajaantake Pava iyotakaayetakairori omaperotatya okaratzi ikamantayeetakairi, tema jimatakaantakero itasonkaventantayeetzi, joñaakakaantakero kaari iñeetapiintzi, Tasorentsinkantsi antakaantakero iroka, ari omatajaantakari ikoviri Pava.   
\s1 Itzimi matakerori jovavisaakoshiretantzi  
\p
\v 5 Tera iri maninkariite irimatakayeri Pava impinkathariventairo tsika asaikayetai apaata, otzimi noñaaventakemiri.  
\v 6 Añaajaantake atziriite irinatye intzime matairone. Tema ikantaitakeranki:  
\q1 ¿Iriiperoma atziriite pipampithashiretakotantariri?  
\q1 ¿Opaitama pikovantari pineshinonkayetairi?   
\q1
\v 7 Aña kapichera jiñiiro iroñaaka atziriite te iranaakotante, iri maninkariite anaakoneentakeri.  
\q1 Iro kantacha, irootaatsi pamathaitairi inkene iñaapinkatharentsitai, otzimimotairi irovaneenkaro.  
\q1 Iri anaakoyetairone maaroni povetsikane.   
\q1
\v 8 Pinkempitakagaiyaari ikantaranki aatzikiriri iisaneentane, iromperayetaiyaari maaroni.  
\m Arira inkantakayetaiyaari Pava atziriite, tema tekatsi aparoni kaari anaakotantaatsine. Iro kantacha, tekera iriñaayetero iroñaaka atziriite iroka.  
\v 9 Iro kantacha, tzimatsi aparoni atziri jotyaantaitakeri, irijatzi ñaapaintzirori kapicheeni te iranaakotante, aña iri anaakotakeriri maninkariite. Iriitakera noñaaventzi Jesús. Tema iriitake ñaakero ikemaantsitaka irojatzi ikamantakari, ipoña jamathaitaitakeri ari okanta jiñaapinkathayeetantaariri, otzimimotairi irovaneenkaro. Irootakera ikamimentantakairi maaroni, tema iniroite ineshinonkayetai Pava.   
\p
\v 10 Ovana otampatzikatataike tsika ikenakaakero Pava ishinetakeri Jesús inkemaantsivaitya, ari jothotyaakaakeriri onkarate iranteri. Tema Irika, itzimi ashiyetariri maaroni, itzimi kantakaantziri itzimayetantari maaroni, irijatzitajaantake kemaantsitakoventaari inkene irovavisaakoshireyetairi, ari onkantya intsipatantaiyaariri maaroni itomiitari janta irovaneenkaroki.  
\v 11 Jiroka okantakotajaanta, ikempitakaantai Jesús irirentzi, tema ari akaratziri irintari Pava. Jirintari irirori itasorentsishiretakaantzi, irintari eejatzi aakaite itasorentsishiretakaayetaira Jesús.  
\v 12 Iro ikantantakari pairani:  
\q1 Noñaaventakotaimi eeroka isaikayetzi nirentziyetaari,  
\q1 Tsikarika japatotapiintayeta, ari nontharomentaimi nompanthagaiyeni.   
\m
\v 13 Ikantake eejatzi:  
\q1 Naventaane novairi Pava.  
\m Ipoña eejatzi ikantzi:  
\q1 Jirika Naaka, notsipayetaari itomiite Pava ikaratzi ikempoyaakaayetaanari.   
\p
\v 14 Akantajaantayetakara aakaite atziritzi, otzimi avatha, otzimi iraane, ari ikantakari eejatzi Jesús irirori, iro okantantakari ikami. Aripaite joitsinampaakeriri kamaari. Tema otzimimovetatyaari kamaari ishintsinka jimaimanetantariri kaamaneriite.  
\v 15 Ari ikenakaakerori Cristo itsiparyaakoventantairi atharovakaayetaro kaamanetaantsi, kempitavaitanakami atziritanakityeemi kaamanetaantsi iroorikami otzikayetanakaimi.  
\v 16 Omaperotatya, tera iri maninkariite impokashitake Cristo irineshinonkayetairi. Aakara ipokashitake, icharineyetaira Abraham-ni.  
\v 17 Irootake jatziritajaantantaari ikempitayetai aaka jirentziyetaira, ari okanta jimonkaraantaarori irirori ikovapiintavetakari irimonkarayeromi pairani omperatasorentsijanori. Ovana ineshinonkatantataike irirori, ikyaaryootake imonkaraantakarori, iri kantakaantaarori okanta Pava ipeyakotantaarori akaariperoshirevetaka.  
\v 18 Tema jatziritakera Jesús ikemaantsitakaitakari, ari ineveshiretakaavaiveetakari. Irootake imatantarori jineshinonkatai iroñaaka akaratzi ineveshiretakaavaitaitaro kaariperori.   
\c 3  
\s1 Iri Jesús anaakotziriri Moisés  
\p
\v 1 Iyekiite itasorentsishiretakaitane, nonkantaiyemini pikaratzi ikaimashiretaimi Inkitesatzi: Pimpampithashiretakotaiyaari Cristo Jesús, iriitake kempitakariri aparoni otyaantaari, irijatzi kempitakariri aparoni omperatasorentsijanori.  
\v 2 Ikantaranki aparoni otyaantaari ikyaaryooventziro okaratzi ikantziriri otyaantziriri. Ari ikantakari eejatzi Jesús. Ikempitakotakari Moisés-ni, ikyaaryooventakeneri isheninkapayeeni jashiyetari Pava, itzimi ipaiyeetakeri “Inampivanko Pava.”  
\v 3 Iro kantacha Jesús iriira matzirori jiriiperotzi janaakotziri Moisés-ni, tema iriitake ovetsikakeriri pairani. Iroovaitake ikantayeetapiintzi: “Piñaapinkathatero nopanko.” Tema kaarira pankotsi inkantakoperoyeete iriñaapinkathaitero, aña iri iñaapinkathatzi ashitarori ipanko. Tema itzimira ovetsikirori pankotsi iriira iriiperotatsiri.\f + \fr 3.3 \ft Iriira Moisés kempitarori pankotsi, tema irijatzi isheninkamirinkaite judío-payeeni ipaitayeetziri “Inampivanko Pava.”\f*  
\v 4 Tema iri ashitarori pankotsika itzimi ovetsikakerori, iroovaitake ikempitaakero pairani Pava jovetsikantayetakarori maaroni.  
\v 5 Ikantaitake:  
\q1 Moisés kyaaryooventakeriri isheninkapayeeni ipaiyeetziri “Inampivanko Pava.”  
\m Iro kantacha ikempitakomatsitakari irirori aparoni omperataari, iñaaventayetairo onkarate avisatsineri.  
\v 6 Iriroma Cristo, iriitajaantake tomintariri ashitarori pankotsi, iriitake jevatairi ikaratzi ikempitakaantaitaari pankotsi. Aritakera ankaratairi aakaite irikaite ipaiyeetakeri “Inampivanko Pava” aririka ankyaaryooventairi, kisorika ovanairi irojatzi ovekaraantapaakyaarone kitaite.   
\s1 Imakoryaamento jashiyetaari Pava  
\p
\v 7 Jiroka ikantakeri Tasorentsinkantsi:  
\q1 Pinkemairi iroñaaka Pava iñaavaitzi, ikantzi:   
\q1
\v 8 Eero pikisoshirevaitzi.  
\q1 Pikempitarikari pithokashitakanari pairani jiñaantayeetakana tsika te inampiitaro.   
\q1
\v 9 Arira ikovakaavetakana pivaisatziite novasankitaayeterimi, iñaantashiretakana naaka,  
\q1 Okantavetaka iñaavetaiyakaro noneshinonkataiyakerini okaratzi 40 osarentsi.   
\q1
\v 10 Irootake nokisantanakari,  
\q1 Nokantake: Ari ikantapiintatya itzipinashirevaita,  
\q1 Te iraniitantapiintaiyaaro nokovakairiri.   
\q1
\v 11 Noyatsimanekiini nokantanake:  
\q1 Eerora nareetakaayetaari nomakoryaamentoki.   
\m
\v 12 Iyekiite, ñaa povashaantzirikari Pava, Kañaanetatsiri. Eero pikaariperoshirevaitzi, eero pithainkashirevaitzi.  
\v 13 Iro aritatsi pominthashiretavakaapiintya poshireyetaiya. Petataityaaroota iroñaaka onkantya eero jamataviitantami pantayetairo kaariperori, irojatzi piñaantyaarori pinkisoshirevaite.  
\v 14 Aririka oisokerotziitanaiyaari Cristo, irojatzi overaantapaakyaarone kitaite, aritake añeero amatero intsipaminthayetai.  
\v 15 Irootake ikantantaitari:  
\q1 Pinkemairi iroñaaka iñaavaitzi Pava, ikantzi:  
\q1 Eero pikisoshirevaitzi.  
\q1 Pikempitarikari pithokashitakanari pairani.   
\m
\v 16 ¿Itzimikama matakerori ipithokashitakari, ikemataavetakaro iñaane Pava? ¿Kaarima irikaite ijevatakeri Moisés-ni ipoñaakaakari Egipto-ki?  
\v 17 ¿Itzimikama ikisapiintayetakeri Pava okaratzi 40 osarentsi? ¿Kaarima antapiintakerori kaariperori, itzimi aperotainchari janta tsika te inampiitaro?  
\v 18 ¿Itzimikama iñaaventaitake inkantaitake:  
\q1 Eerora nareetakaayetaari nomakoryaamentoki?  
\m ¿Kaarima ikantayeetake piyathariite?  
\v 19 Ari añiirori kantakaantzirori kaari jareetakaayeetantaari, tema iro kantakaantakerori te inkempisantaiyeni.   
\c 4  
\p
\v 1 Eenirora otzimi ishinetayetakairi aakaite kempivaitakarori irareetakaayetaimi imakoryaamentoki. Irootake piñaapinkathatantaiyaariri, otzimikari ompaitya otzikaavakemiri, iro eero pareetantaa.\f + \fr 4.1 \ft Iroka imakoryaamento, tzimayetatsi oshiyakaaventachari jaka. Tema pairani, jimakoryaaventakerora, Pava jovetsikakeri kipatsi, ikempitakaantakero “imakoryaamento” iroka 7-tapaintsiri kitaite jimakoryaantakari. Ikanta osamanitakeranki, ishitovayetzi Judío-payeeni janta Egipto-ki, 40 osarentsi ikekenavaiyetake, irojatzi jareetantakari kipatsiki otzimi ishinetakeneriri Pava. Irojatzira iroka kipatsi ipaiyeetakeri “imakoryaamento.” Jirokara oshiyakaaventachari iroñaaka kempitarori “Imakoryaamento” kempisantzinkariite, tema tzimatsi kantatsiri: “Iro inkite imakoryaamento kempisantzinkariite.” Tzimatsi pashine kantatsiri: “Iro ‘imakoryaamento’ iroka aventaashiretaneri irovavisaakoshiretante Pava, tema te onkovajaantya iriñaashintsivaitya onkantya iravisakoshiretantaiyaari.”\f*  
\v 2 Tema akemayetairo aakaite Kameethari Ñaantsi, ari akempiyetaari ikantara avaisatziite pairani. Iro kantapainchari irikaite, te iranintaamaityaaro ikemakoyevetavakari, tema te iraventaashiretanakyaaro ikemayevetakari.  
\v 3 Irooma aakaite aventaayetakari, aritake irareetakaayetai imakoryaamentoki. Jiroka iñaaventakero imakoryaamento, ikantake:  
\q1 Noyatsimanekiini nokantanake:  
\q1 Eerora nareetakaayetaari nomakoryaamentoki.  
\m Aña ithonkatakero pairani Pava irantavaitane ovakera jovetsikantakarori kipatsi.  
\v 4 Tema tzimatsi tsika oñaaventakota 7-tapaintsiri kitaite, ikantaitzi:  
\q1 Iroka 7-tapaintsiri kitaite, ari ikaratapaakero irantavaire Pava, imakoryaake.   
\m
\v 5 Iroka makoryaantsi irojatzira iñaaventakoitziri, ikantaitzi:  
\q1 Eerora nareetakaayetaari nomakoryaamentoki.   
\m
\v 6 Ari okantari. Irootake intzimantyaari tsika inkarate makoryaashireyetaatsine. Iriroma pashineete etayetakarori, te irareetayetya, tema te inkempisante ikinkithaveetaniri Kameethari Ñaantsi.  
\v 7 Okanta avisanake pairani osheki osarentsi, japiitairo Pava iñaaventai pashine imakoryaamento, ipaitairo “iroñaaka.” Irootakera josankinatakotairi David-ni, ikantakeranki:  
\q1 Pinkemairi “iroñaaka” Pava iñaavaitzi, ikantzi:  
\q1 Eero pikisoshirevaitzi.   
\m
\v 8 Aririkami irimatakeromi Josué imakoryaaperotakaayetairimi pairani avaisatziite, eerotya japiitairomi Pava iñaaventaimi pashine imakoryaamento.  
\v 9 Arira ayotziri eenirotatsi oshiyakaaventachari imakoryaamentoperotaiyaari jashiyetaari Pava.  
\v 10 Iroora joshiyakaaventakeri pairani Pava jimakoryaaventakero irantavaitane ithonkakero. Tema ari inkempiyetaiyaari makoryaashireyetaatsine ari onthonkaiyaari irantavaitane.   
\p
\v 11 Ontzimatyeera ankyaaryooventairo areetantaiyaari amakoryaashireyetai, akempiyetaarikari piyathayetainchari pairani.  
\v 12 Tema iñaane Pava, ovañaantane onatzi, shintsiñaane okanta. Okempitakara aparoni osataamentotsite thoyempiperotatsiri apimitzikarateki, te oshenkaakanta ontoshenotonkiyetante irojatzi inthomoi iipathantsiki. Iroora maperotzirori iñaane Pava kempitavaitaka ontoshiretatyeemi, irootake iyotakaanterone impampithashireyeetyaari, inkovashireyeeteri eejatzi.  
\v 13 Tema ikaratzi jovetsikayetakeri Pava tekatsira aparoni materone iromanapithatyaari eero iñaantaari. Aña Pava ari iriyotakotairo maaroni antayetakeri, iriitakera amenakoyetairone.   
\s1 Iri Jesús anaakotziri omperatasorentsijanori  
\p
\v 14 Irika Jesús, Itomi Pava, iriitake anaaperotakerori inkite. Iriitake ankempitakaantya omperatasorentsijanori. Irootake oisokerotantyaariri aventaashiretaari ikemayeetai akantake: “Nokempisantairi Jesús.”  
\v 15 Tema Jesús ikempitaarira omperatasorentsijanori, irootake jineshinonkayetantairi ontzimerika pomerentsitzimoyetaineri. Tema pairani irirori, tzimavetaka ikovashirevetakari, ari ikempitakotakai añaayetziro avishimoyetairi aakaite. Iro kantachari, tera inkaariperotaajatapainte kapicheeni.  
\v 16 Irootake aventaantyaariri añaañaatairi Jesús kempivaitaka aatashiretaatyeerimi tsika impinkatharitai. Tema aritake ineshinonkayetai, ari inkaminthaayetai aririka ankovityaashirevaite.   
\c 5  
\p
\v 1 Tema Pava ovakeri pairani atziri impairyeeteri omperatasorentsijanori. Iriitake kantakoventayetairine atziriite kaariperoshireyetatsiri. Iri pomeyetairone jashitakaitariri Pava.  
\v 2 Tema atziri jinake irika omperatasorentsitaari, otzimimotziri opaita pomerentsitzimoyetariri. Irootake jiyotantarori jamatsinkaventari tzipinashirevaiyetachari atziriite ikaratzi pokashitziriri, masontzishireyetatsiri eejatzi.  
\v 3 Jimatzitaro irirori ipomeventa okaratzi jashitakaariri Pava inkene impeyakoteneri ikaariperoshirevaitzi, jantziro ikempitapiintziniri atziriite.  
\v 4 Tekatsimaita omperatasorentsitaari pairyaashitachane apaniro, aña Pava ovayetziriri, ikempitaakeri jovakeri pairani Aarón-ni.   
\p
\v 5 Ari ikantakari eejatzi Cristo, te iri pairyaashitachane apaniro ikempitakotaari omperatasorentsitaari onantari intharomentaventaityaari. Aña Ashitariri matakerori, ikantziri:  
\q1 Notomi novimi eeroka,  
\q1 Naakatake pirintanaa iroñaaka.   
\q1
\v 6 Ipoña ikantake eejatzi:  
\q1 Eeroka kantaitaachane pomperatasorentsitaarite,  
\q1 Ari pinkempityaari ikantaranki Melquisedec.   
\p
\v 7 Tema pairani jatziritapaintzi Cristo, jiraaneentaka jiñaañaatakeri Pava, ikaikaimatake shintsiini jamaniri. Aña Pava, otzimimotziri ishintsinka, ari onkantakemi irovavisaakoteri eero jovamaantayeetari. Tema Cristo ñaapinkathatasorentsitaneri jinake, ikempisantakeri Pava ikovakotakeriri.\f + \fr 5.7 \ft Jiroka ikantakeri Jesús, jiñaañaatakeri Pava, ikantzi: “Ashitanarí, pishinetanarika, pintsiparyaakoventena onkarate nonkemaantsityaari. Iro kantacha eerora pimatanaro okaratzi nokovavetakari naaka, iro pimate okaratzi pikovakaakenari eeroka.” Jirokara ikenakaakero Pava ikempisantakeri Jesús ikovakotakeriri, jamavetakaakeri ikemaantsiyetakari, ishinetakeri inkamimotante jovañagairi eejatzi.\f*  
\v 8 Okantavetaka Cristo iriivetaka Itomi Pava, ikemaantsitapainta, tema ari jiñaakero tsika okanta ikempisantaitzi.  
\v 9 Ikanta jimonkaratakaayeetakeri iranteri, arira omatakari jovavisaakoshiretairi inkarate kempisantairine, ari inkantaitatyeero iravisakotai.  
\v 10 Ari okantakari, Pava omperatasorentsitakaariri, ari okempitakaro tsika okanta jomperatasorentsitakaakari pairani Melquisedec.   
\s1 Ikamantantaitziro aririka ovashaantero aventaashiretari  
\p
\v 11 Tzimatsi osheki nokovavetari niyotaimiri tsika ikantakota irika. Iro kantacha ovana opomerentsita nomatemiro, tema kisoshire pikantayetaka, osamani onkantya pinkemathatantyaarori.  
\v 12 Tema ari osamanitakera, noñaajaantakemi eerokatake iyotaantayetanaatsinemi. Iro kantacha eeniro okova intzime impaitya iyotaayetemine eerokaite, irojatzi irapiitayetaimi etayetarori jiyotaantaitziro iñaane Pava. Okempivaitakaro tsika ikantaitziri aparoni ithotaayetziri, tekera onkante impayeeteri tatsinaari ovanarontsi.  
\v 13 Ari pikantari eerokaite, iriivaiyetake eenchaaniki ithotaayetziri, tema tekera piñaantapiintayetyaaroota otzimi kameethashiretakaantatsiri.  
\v 14 Iriima itzimi ovayetakarori tatsinaari ovaritentsi, iriivaiyetake ikaratzi ñaantapiintayetakarori, te opomerentsitzimotari iriyotero otzimi kameethatatsiri, otzimi kaariperotatsiri.   
\c 6  
\p
\v 1 Ontzimatye niyaatakaanakero niyotaaperotemiro pashine tsika ikantakota Cristo. Tera arite napiipiitemiro okaratzi piyotziyetakari eerokaite, okempitatya okantakota iroka: Jovashaantayeetairo kaariperori kaamaneshiretakaantatsiri. Javentaashireyeetanaari Pava.  
\v 2 Jiyotaayeetakemiro eejatzi oviinkaataantsi, eejatzi otzimikapatziitotaantsi, eejatzi irañaakaayeetairi kamayetatsiri, impoña irovasankitaayeetairi kaariperoshireri.  
\v 3 Irootakera aatakaantyaarori pashinetatsiri, inkamintha iri kovatsine Pava.  
\v 4 Onkamintha eero amenaashivaita pikemathayevetavakari, itasonkaventayeevetakami, inampishirevetantakami Tasorentsinkantsi,  
\v 5 piñaayevetakaro okameethatzimotzimi iñaane Pava, piñaayevetakaro eejatzi ishintsinka onkarate irooñaarontayetairi apaata.  
\v 6 Tema ikaratzi ñaayevetakarori iroka, ipoña jovashaantairo, eerora imataajatairo impiyashiretai irookaventantaiyaarori iyaariperonka. Kempivaitakami iriiyetakemi apiitaironemi impaikakotakaantairimi Itomi Pava, kempitavaitaka iriimi thainkimavaitairinemi eejatzi ipiyotaiyani atziriite.  
\v 7 Okantaranki aparoni ovaantsi irenkapathatziri inkane, aririka impankiitantyaaro, iroorika shookayetaintsineri pankirentsi pinarontsitachari, iriira Pava tasonkaventakeriri pankitakerori.  
\v 8 Irooma iro iyoshiitachane oshookake kitochee, ipoña tovarishi, tekatsira apantyaarone, katsimashire inkantya pankitakerori, intaayeetairo apaata.   
\p
\v 9 Irooma eerokaite, netakoyetané, niyotajaantzi eerora pikempitakotaro noshiyakaaventakeri, tema niyotaiyini naaka pantanairo kameethari ovakera jovavisaakoshireyeetaimi.  
\v 10 Tema Pava tampatzikashire inatzi, eero ipeyakotaimiro pantayetakeri eerokaite, petakoyetanaari ikaratzi pairyaayetairiri Irirori, eekerora piyaatakaatziiro petakoyetari.  
\v 11 Irootakera nokovakoyetaimiri, ari pinkantapiintatyeeya poñaakantairo pinkyaaryooshireyetai, irojatzi omonkarayetantaiyaari okaratzi poyaakoshiretaiyarini.  
\v 12 Iro eero piperashiretante eerokaite, aña iro aritatsi pinkempitakoyetyaari ikaratzi jatakairori ikempisantanai, ikaratzi kamaitanaarori. Tema iriitake aayetairone ishinetaantaitakeri.   
\p
\v 13 Tema pairani ovakera Pava ishinetaakeneri Abraham-ni, tekatsira aparoni anaakoterine Pava intzime impairyaakero ivairo, iri iyoterone eejatzi omaperotatya irimonkaravainete. Aña iri pairyaachari apaniro ivairoki Pava,  
\v 14 ikantakeri Abraham:  
\q1 Omapero nontasonkaventemi Naaka,  
\q1 Omapero noshekyeemiri Naaka pincharinentyaari.   
\m
\v 15 Tera irathavaavainetatyeeya Abraham-ni, amatsinka joyaaventaka, jiñaakero ishinetaitakeneriri.  
\v 16 Tema aririka inkovapiinte atziriite iriyote omaperorika omatya ishinetaantziri, ipairyiiro ivairo aparoni itzimi anaakotziriri, ari iriyoyeete omapero irimonkaravainete.  
\v 17 Ari okempivaivetakaro okaratzi jantakeri Pava, ipairyaaka irirori omatantyaari ishinetaantakeri. Tekatsi kanterone impashinetakairo okaratzi ipampithashiretakari iranteri.  
\v 18 Ari okanta otzimantanakari apite kaari ikantayeetai impashinetakaayeetairo. Iro omatantari ayotai te ithaiyaneta Pava, irootake poshenkashireperotairi aakaite aventaashireyetaari Irirori, ayotzi ari omonkarataiya oyaakoneentari.\f + \fr 6.18 \ft Tema tzimatsi apite kantakotachari jaka kaari inkantayeete impashinetakaayeetairo. Jiroka etarori: “Pava te ithaiyaneta, aritake omonkarataakya okaratzi ishinetaantakeri.” Jiroka apitetanaintsiri: “Tekatsi pashinetakagairone ipairyaaka apaniro ivairoki Pava, tema tekatsi anaakoterine irirori.”\f*  
\v 19 Iro oyaakoneentanka joshiyakaaventaitziri jaka okempitaro aparoni tenari ayeentaatziirori iniroite pitotsi eero amaatanta. Ari okempitari oyaakoneentanka, ayeentaperoshire ovayetai. Irootake kantakaarori ankempitakotantyaariri itzimi kyaatsiri janta tsika jotantotaitantaro tontamaitatsiri.\f + \fr 6.19 \ft Iro iñaaventakoyeetzi tontamaitatsiri jotantayeetantarori tasorentsipanko, iro ipaitayeetzi tasorentsisaante onatzi janta. Intaani inkye omperatasorentsitaneri, tera iraakoventyaaro inkyaapiinte. Iro ikantayeetzi “ari janta joñaakanta Pava.” Irootakera oshiyakaaventarori inkite tsika janta añeeri Pava apaata.\f*  
\v 20 Ari añaamampyaarori aakaite kantatsi ankyaayetai janta kempitakarori iroka, aririka oyaampoiritanairi Jesús itzimi joshiyakaaventaitakeri kyagaintsiri janta. Tema iri Jesús joshiyakaaventake pairani Melquisedec. Iriitake Jesús omperatasorentsijanori iroñaaka, ari inkantaitaatyeeni irirori.   
\c 7  
\s1 Iromperatasorentsinka Melquisedec  
\p
\v 1 Tema Melquisedec, iri pinkathariventantaintsi Salem-ki, iromperatasorentsite inake Jenokisatzi Pava. Iriitake aavairiranki ipiyaaro Abraham-ni japerotakeri pashine pinkathariite jovayiritari, itasonkaventavairi.\f + \fr 7.1 \ft Iroka vairontsi “Salem” irootake ipaitaitziri nampitsi Jerusalén pairani tekera inampitaro Judío-payeeni janta.\f*  
\v 2 Irijatzi ipakeranki Abraham-ni ovaakarontsi okaratzi jaapithatantakeri jovayirita. Tema Melquisedec, tzimatsi oshiyakaaventachari ivairo. Jiroka etarori oshiyakaaventa: “Pinkathari kameethashireri.” Jiroka apitetaintsiri oshiyakaaventa ivairo ipinkathariventantzi Salem-ki: “Pinkathari saikakaantatsiri kameetha.”\f + \fr 7.2 \ft Jiroka kantakotachari ipakeriri Abraham-ni pairani Melquisedec. Aririka iraapithatante jovayirita Abraham-ni onkarate 10, aparoni irashitakaakyaari Melquisedec. Ari ikantakerori maaroni jaapithatantakeri, ontzimerika 10, aparoni irashitakaakyaari Melquisedec.\f*  
\v 3 Te iriyoyeetero ivairo ashitariri, te iriyoyeete eejatzi itzimi icharineyetanakari. Kempitavaitaka te ontzimemi tsika ipoñaantanakari, tsika ithonkaka eejatzi, ikempitakotakari Itomi Pava, ari ikantaitatziiro irirori jomperatasorentsitaaritzi.   
\p
\v 4 Ari añiirori iriiperori inake Melquisedec. Tema Abraham-ni, itzimi acharineyetanakari aakaite, iri ipake pairani okaratzi jaapithatziriri pinkathariite jovayiritakari.  
\v 5 Iroora kempitakarori okaratzi jantapiintayetakeri pairani Leví-mirinkaite. Ipayeetziri aparoni tzimimotziriri isheninka ontzimerika 10, tema iro oshinetaantziri Ikantakaantaitane irantayeteri omperatasorentsitaari. Iro jametaiyarini, tema irimirinkaite inatzi icharineyetari Abraham-ni.  
\v 6 Iriima Melquisedec kaari asheninkata a-judío-yetzira aaka, kaari ayotaajatzi ipaita charinetariri. Iro kantacha, Abraham-ni, itzimi ishinetaaperoyeetakeneri pairani, iriitajaantakera pakeri Melquisedec aparoni karatatsiri 10 jaapithatantakeri jovayirita. Ipoña Melquisedec itasonkaventajaantanakeri Abraham-ni.  
\v 7 Omaperotatya ikantapiintayeetzi: “Itzimirika tasonkaventantatsiri, janayiri itzimi itasonkaventaitziri.”  
\v 8 Itzimirika ipayeetziri aparoni opaitarika karatatsiri 10 jaka kipatsiki, atziri jinayetzi, kaamaneri. Iriima Melquisedec, kempivaitakami kañaaneri irinakemi irirori.  
\v 9 Irojatzi jantakeri Leví-mirinkaite, ikaratzi ipashitapiintayeetaari. Aña kempivaitaka iriitakemi pinakoventantatsinemi, tema irootake jantakeri ivaisatzite Abraham-ni,  
\v 10 etanakaro ipinakoventantake pairani ipashitakariranki Melquisedec jomonthaantavaariri jovayirita. Tema tekeramintha intzimaajate Leví-ni, aritake jantzitakaro Abraham-ni iroka.   
\p
\v 11 Pairani, ikaratzi omperatasorentsitaari, icharineete Aarón-ni inatzi, ikantayeetziri “Leví-mirinkaite.” Ari okanta Ikantakaantaitakeri. Iro kantacha irikaite omperatasorentsitaari, te irimatajaantero irovameethashiretante. Arimi irimatakero, eerotya josankinatakoyeetaimi pashine omperatasorentsitaari kempitaariri Melquisedec, kaari charinetariri Aarón-ni.  
\v 12 Omaperora itzimai pashine omperatasorentsitaari kaari icharineta Aarón. Irootake ovashiñaantaiyaari Ikantakaantaitane, onantyaari intzimai pashine omperatasorentsitaari.  
\v 13 Tema irika iñaaventaitakeri kempitaariri Melquisedec, kaarira icharineete Leví-ni, pashinemirinkaite inatzi, kaari tzimaajatatsine aparoni isheninka intzime iromperatasorentsitaityaari.  
\v 14 Irika kempitakariri Melquisedec, iriira Avinkatharite Jesucristo, itzimi icharinetakari Judá. Tema pairani irosankinareki Moisés-ni, te oshinetaantsite iromperatasorentsitaarite charinetariri Judá.   
\p
\v 15 Ari okoñaaperotziri ontzimatye impoke pashine omperatasorentsitaari kempityaarine Melquisedec,  
\v 16 te iromperatasorentsivetya inkempityaari oñaaventziri Ikantakaantaitane itzimi icharinematsitari Leví-ni. Aña iri kempityaarine aparoni tzimatsiri ishintsinka, kaari kaamanetatsine.  
\v 17 Tema iri jiñaaventayeetake, ikantaitzi:  
\q1 Eeroka kantaitaachane pomperatasorentsitai,  
\q1 Ari pinkempityaari ikantaranki Melquisedec.   
\m
\v 18 Ari okanta, tema okaratzi Ikantakaantaveetakari, otzimi irovashaantaite, tera omatero ovameethashiretante, eeniro kovityaachari.  
\v 19 Tema tekatsi aparoni ovameethashirete Ikantakaantaitane. Iro kantacha otzimaira pashine impoyaataarori, irootakera matakaayetairone okaakishiretaiyaari Pava, tema iro oyaakoneenteri.   
\p
\v 20 Irootakera ishinetaakairi iroka Pava, tema iriitakeranki pairyeencha apaniro ivairo iriyoyeetantyaari omapero omonkaratya.  
\v 21 Iriroma pashine omperatasorentsitaintsiri, tera impairyaajatya Pava jovayetantakariri irikaite. Aña, iri ipairyaaventaka pashine, ikantakeri:  
\q1 Iri Pinkathari pairyaamentakami, te joipithokanetziro iñaane.  
\q1 Eeroka kantaitaachane pomperatasorentsitai,  
\q1 Ari pinkempityaari ikantaranki Melquisedec.   
\m
\v 22 Ari okanta, iriitakera iroñaaka Jesús iyotakaayeetairori omapero omonkarataiya okaratzi jantzimotavakaitakari, irootake anaakotakerori pashine etavetanakarori pairani jantzimotavakaitakari.   
\p
\v 23 Tema ikaravetaka pairani omperatasorentsivetainchari, osheki tzimaintsiri impoyaayetakariri iriroriite. Tema ikamapiintayetake irikaite, te onkante iriyaatakairo irantayeterimi, aña ontzimatye intzime pashine impoyaatyaarine.  
\v 24 Iriima Jesús, kañaaneri jini irirori, iri kantaitaachane iromperatasorentsite.  
\v 25 Ari okanta, iriira Jesús ovavisaakoshiretapiintairine okaakishiretaiyaarine Pava, inkantakoventapiintairi.   
\p
\v 26 Iriitajaantake iroñaaka omperatasorentsitaari akovityaaperovetakari. Jiroka ikantari irirori: Itasorentsishiretzi, ikameethashiretzi, ikiteshiretzi, te isaikimoyetairi kaariperoshireri, janaaperotairo inkite.  
\v 27 Irika Jesús te inkempityaari omperatasorentsijanovetainchari pairani. Tema aririka impomeyeteneri atziriite jashitakaayetariri Pava, jetaro irirori ikovakotziri Pava impeyakotavakeri ikaariperoshiretzi. Iriima Jesús jothotyaakero maaroni, jimonkaratakero ishinetakaranki apaniro inkempitakotyaari ipomeyeetziniriri Pava.  
\v 28 Ikaratzi omperatasorentsitakaayetakari Ikantakaantaitane, atziri inayetzi, shipetashireri, ikaamaneyetzi. Iriima Itomijanori Pava pokaintsiri avisakeranki osheki osarentsi, iriira jomperatasorentsitakaakeri Pava ipairyaakaranki ivairoki. Iri monkaratajaantakerori kameethaini, arira onkantaitaatyeeni.   
\c 8  
\s1 Iri Jesús kantakoventantaatsi ovakeratantaari antzimotavakaantsi  
\p
\v 1 Jiroka iroñaaka otzinkamiperotajaantari ikantayeetakeri: Iriitajaantakera Cristo omperatasorentsiventairi, iri saikaatsiri irakojanoriki Pinkathariperori, itsipataari ipinkathariventantai inkiteki.  
\v 2 Okempivaitaaro ari irantavaitemi tasorentsithaanteki, iro kantacha, tera ari irantavaimatsite tasorentsithaanteki otzimi jovetsikakeri pairani atziriite, aña inkiteki jantavaitai, tsika otzimi jovetsikakaantairi Pava.  
\v 3 Tema ikaratzi omperatasorentsitaintsiri pairani, tzimatsi jashitakaariri Pava, ipometayetziniri. Ari ikempitakari eejatzi Jesucristo, tzimatsi opaita jashitakaariri Pava.  
\v 4 Iro kantacha, te onkantavetya iromperatasorentsitemi Jesucristo, isaikantavetapaintari kipatsiki, te oshinetakaantero Ikantakaantaitane, tema te isheninkamirinkaitetari Leví-ni.  
\v 5 Tema irikaite omperatasorentsitaari oshiyakaarontsi inamatsiyetake, aña tzimatsi iñaamampyeetakari tsika onkantaiya kyaaryooperoini janta inkiteki. Irootake ikantayeetakeriri pairani Moisés, tsika inkantya irovetsikero tasorentsithaante, ikantayeetakeri:  
\q1 Pinkempitakaantero povetsikero, tsika okanta piñaamampyaakaro otzishiki.   
\m
\v 6 Ari ikantaari Jesús omperatasorentsitaari jinatzi, janaakotairi jomperatasorentsitaitaari atziri. Tema Pava jovakeratai pashine antzimotavakaantsi, iri ishinetagaine iroñaaka Cristo ikantakoventayetai, irootakera anaakotairori okaratzi ishinetantavetakari pairani, iro anaakotairori etakarori antzimotavakaantsi.  
\v 7 Tema tzimatsi kovityeenchari etakarori antzimotavakaantsi kaari imonkarayetake, irootake okovantakari ontzime pashine ovakerari, impoyaataiyaarone.  
\v 8 Jiroka otzimi kovityeenchari, tema ikantaitakeranki:  
\q1 Ikantzi Avinkatharite:  
\q1 Pamenero onkarate avisatsineri apaata,  
\q1 Ari napiitairo ontzime nantzimotairiri icharinepayeeni Israel-ni, icharinepayeeni Judá-ni.   
\q1
\v 9 Aririka novakeratairo antzimotavakaantsi, eero okempitaaro nantzimovetakariri ivaisatziite.  
\q1 Tema pairani nokempitakaantaari nakathataatyeerimi,  
\q1 Naakami eevatairinemi nomishitovantaariri Egipto-ki.  
\q1 Tera imonkaraamaitaro iriroriite okaratzi nantzimotavakaiyaari,  
\q1 Iro opoñaantari novashaantziro nokempoyaaventziri.  
\q1 Arira ikantake jiñaavaitake Pinkathari.   
\q1
\v 10 Japiitakero iñaavaitake eejatzi, ikantzi:  
\q1 Jiroka ovakerari antzimotavakaantsi iriñeeri apaata Israel-mirinkaite:  
\q1 Ari niyoshiretakaayetairi kameethari onkarate irantayetairi.  
\q1 Onkempivaityaaro nosankinashiretaatyeenerimi nokantakaantane,  
\q1 Naakatake inkempitakaantai Ivavane,  
\q1 Iriiyetake nashitaiyaari Naaka.   
\q1
\v 11 Te onkovajaantaiya iriyotaavakaavaitaiya,  
\q1 Intaani ikantayetairi isheninka: Piyoshireperotairi Avinkatharite.  
\q1 Tema maaroni iriyoyeetaina.  
\q1 Ari iriyoyetaina iriiperoriite irojatzi ashinonkaaneriite, maaroni.   
\q1
\v 12 Osheki noneshinonkatairi ikaariperoshireyetake,  
\q1 Ari nompeyakotaineri.   
\m
\v 13 Tema ipaiyeetakerora “Antzimotavakaantsi ovakerari,” ari jiyotakoyeetzirori iroka etavetakarori, kempivaitake paisatorimi onatzi. Tema okaratzi paisatotaintsiri, jookayeetziro.   
\c 9  
\p
\v 1 Okanta iroka etakarori antzimotavakaantsi, iro ikantakaantakeri Pava iriyotayeetantyaari tsika inkantaitya iñaapinkathayeetairi. Ari oñaaventari tasorentsithaante tsika janta iñaapinkathayeetairi.  
\v 2 Iroka tasorentsithaante, apite okanta jinashiyeetakaro jotantaitziro. Janta antarosaantetzi tsika ikyaapiintaitzi, ari jovayeetakeri ootamentotsi, menkochaaniki, ipoña tasorentsitanta. Ari ipaiyeetzirori “tasorentsisaante.”  
\v 3 Irooma inthomointa, tsika ithatashiitakero tontamairi, iryaaninaki okanta. Ari ipaitayeetzirori “tasorentsisaanteperori.”  
\v 4 Ari osaikiri itaantapiintaitarori kasankainkari, ari osaikiri eejatzi tasorentsinaki. Iro jovetsikayeetanta poreryaari iroka. Ari ovakotari inthomointa eepiyokiini “maná” jovetsikañakitashiitakero poreryaari. Ari jovayeetziro ikotzi Aarón-ni shookaintsiri pairani, ari osaikitari eejatzi mapikota tsika osankinataka antzimotavakaantsi.\f + \fr 9.4 \ft Ikantakoyeetziri jaka poreryaari, iriitakera oro.\f*  
\v 5 Okanta jeñokiini tasorentsinaki, ari jovayeetake jovetsikaitziri iroshiyakaaro maninkariite, iriitake otsimankantakaro ishivanki otatari tasorentsinaki. Iro ipaiyeetziri “Ineshinonkamento.” Iro kantacha eero niyaatakairo noñaaventemiro tsika okantayeta aparopayeeni.   
\p
\v 6 Aritake jovetsikayeetakero maaroni iroka. Osheki jantapiintakeri omperatasorentsitaari janta antaroki tasorentsisaante, ari jantayetzirori inkene iriñaapinkathatasorentsite.  
\v 7 Irooma iyaaperotanake inthomointa tasorentsisaanteperoriki, intaani ishinetaitziri inkye omperatasorentsijanori. Aparosatzira ikyaapiintzi osarentsiki. Aririka inkyaake janta, iraanake irira piratsi intsikirisantyaaro ipaitayeetziro “Ineshinonkamento Pava.” Ari onkantya irineshinonkatantyaariri Pava, eero jovasankitaaventantari iyaariperoshirenka. Ari ikempitaayetziriri eejatzi atziriite kaariperoshireyetatsiri.  
\v 8 Ari okanta, tzimatsi jiyotakaayetairi Tasorentsinkantsi, jiroka okanta: Pairani otzimantavetari tasorentsithaante, te onkante inkyaayete atziriite janta otasorentsisaanteperotzi.  
\v 9 Jiroka okantakota: Aririka impayeeteri Pava jashitakaitariri, aririka impomeyeeteneri, tera iro matakaajaanterine iñaapinkathashiretairi Pava inkene intampatzikayetairo ipampithashiretari.  
\v 10 Aña intaani intzitaiyaaro ovaritentsi, jimireyeetari, inkivayetapiintaiya eejatzi. Iro ikantakaantaitakeri otzimi koñaayetatsiri irantayeetero, irootake irantayeete irojatzi irovakeratakaantaiyaarori Pava antzimotavakaantsi.   
\p
\v 11 Ari mataka ikoñaatai Cristo, iriitake kempitaariri iroñaaka omperatasorentsitaari. Iro kantacha, tera inkyaajate tasorentsisaanteperoriki otzimi jovetsikayetakeri atziriite, aña jimatakero inkyaake irirori inkiteki tsika intaani añaamampyaayetakaro iroñaaka, otzimi anaakoperotantatsiri.  
\v 12 Tema Cristo te inkempityaari omperatasorentsitaari atziritatsiri itzimi kyaamatsitapiintatsiri tasorentsisaanteperoriki iraanake iriraane piratsi. Aña iriitajaantake shinetaincha irovamagaiteri irisakotapaintero iriraane, inkene iriñaayetairo maaroni ari inkantaitaatyeeni iravisakoshireyetai.\f + \fr 9.12 \ft Jiñaaventaitziri jaka ikantaitzi piratsi, iri iñaaventayeetzi cabra-payeeni ipoña vaca.\f*  
\v 13 Oshiyakaaventziro aririka ookimotyaari Pava iriraane piratsi, eejatzi isamampote, kempivaitaka iro kitevathatakairine atziri itzimi antakerori ipinkayeetziri.  
\v 14 Irooma iriraane Cristo, iro maperotakerori okantakaakaro pikiteshiretantayetaari. Tema ikempitara irirori tekatsi ompaitya inkenakaashityaari, irijatzita shinetainchari irovaiteri, ikantakaakari Tasorentsinkantsi. Iriitake oshepithataimirori kaariperori pipampithashiretane, tema pantayetakero kaamanetakaantatsiri. Aña ontzimatye pantayetairo okaratzi ikovakaimiri Pava, Kañaaneri.   
\p
\v 15 Iriitakera Cristo itzimi jotyaantakeri Pava inkantakoventairi atziriite, ari okanta jovakeratakaantaarori antzimotavakaantsi. Tema okantakota ovakerari antzimotavakaantsi, ontzimatye inkame aparoni, iro iravisakotantaiyaari piyathatakarori paisatori antzimotavakaantsi. Ari iriñeetairo ishineyetakairo pairani ankañaanetai. Iroka antzimotavakaantsi, iroovaitake aparoni osankinarentsi tsika oñaaventayeta okaratzi jashiyeetari, oñaaventayetziri eejatzi intzime ashiyetaiyaarone aririka inkamaminthatake ashitaaniri.  
\v 16 Iro kaari jiyoperoyeetanta intzime aayeterone okaratzi jashitakaayeetantari, intaani jiyoyeetzi aririka inkamake ashitaaniri.  
\v 17 Eenirora jañi ashitaaniri, eero ipitaitari itzimi ishinetaitakeneri irashitaiyaaro. Intaani impayeetairi aririka inkamake.  
\v 18 Ari okempitari, jetajaantayeetantanakarori paisatori antzimotavakaantsi, tzimatsi ipaita kamaintsiri, iriraanera jetantayeetanakari.  
\v 19 Tema pairani ithonkakero Moisés iñaanatakeneri atziriite Ikantakaantane, jaake iriraane piratsi, itentaakero jiñaa, jaake inchashiteva, jankoviitake kityonkamaitatsiri, itsikirisantakaro osankinatainchari, ari ikempitaakeriri eejatzi atziriite.\f + \fr 9.19 \ft Kantakotachari jaka inchashiteva, irootakera ipaiyeetziri eejatzi “isopo.”\f*  
\v 20 Ikantakeri:  
\q1 Iroka iraantsi iro ooñaarontaperoterone antzimotavakaiyaari, irootake ikantakaantakeri Pava.   
\m
\v 21 Itsikirisantakaro eejatzi iraantsi janta tasorentsithaanteki, ari ikempitaakerori okaratzi saikatsiri inthomointa.  
\v 22 Ari okanta, tema kempivaitaka aririkami intsikirisantaityaaro iriraane piratsi, imonkaratanairo Ikantakaantaitziri, kempivaitaka iroomi oitevathatantatsine. Tema eerorika otzimi iraantsi, eero ipeyakotantairo Pava kaariperori.   
\s1 Iri Cristo matakerori jovavisaakoshiretantzi  
\p
\v 23 Irootake ikamimentantari piratsi ipomeyeetziniri Pava kempivaitaka inkitevathatakaantatyeemi. Irootake kempitakarori okaratzi avisaintsiri inkiteki, jotyaantakeri Pava inkamimentante Cristo, inkiteshiretakaantayetairi. Iro anaakotakerori ikamimentantzi piratsi.  
\v 24 Tema te inkye Cristo tasorentsisaanteperoriki irovetsikamatsitane atziriite. Aña irootataike oshiyakaaventacha inkiteki tsika ikenai Cristo, inkantakoventayetai isaikira Pava.  
\v 25 Tema te japiipiitapaintziro Cristo ikamimotantzi. Ari opashinetziri jantziri omperatasorentsitaari itzimi kyaavetapiintachari aparosatzi osarentsiki tasorentsisaanteperoriki. Te iri ashitaajatyaarone iriraa isakotayeetziri.  
\v 26 Arimi iroshiyamatsityaarimi Cristo ikaratzi omperatasorentsitaari, osheki irapiipiiteromi inkamimentante. Arimi iretanakyaaro inkemaantsiventantyaami ovakera ovetsikantakari kipatsi. Aña aparosatzi ikamimentantapaintzi. Ari ikantaitanaatziiro joitsinampaakero kaariperori.  
\v 27 Iroovaitake ikantaitziri: “Maaroni atziri aparosatzi okanta ikami, impoña Pava amenakotairone ishire.”  
\v 28 Iro jantakeri Cristo, aparosatzi ikamake ikemaantsiventakotari osheki kaariperoshireri. Iro kantacha eejatzi inkoñaatapai apaata irirori, eerova ikemaantsitakaitavaari, aña irovavisaakotairi ikaratzi oyaakoneentakeriri.   
\c 10  
\p
\v 1 Iroora Ikantakaantaitane oshiyakarori aamparentsi. Tema okantara aparoni aamparentsi te ontzimanete ovatha, intaani jiyotayeetzi tzimatsira ipaita ashitaro iraampare. Ari okantari eejatzi Ikantakaantaitane, iyotaakai tzimatsi apaata kameethataatsine. Ikantakaantaitake ontzimatye impometapiintayetaineri Pava maaroni osarentsiki, iro kantacha tera ovameethaperoshiretziri atziriite antayetakerori.  
\v 2 Arimi omaperotya ovameethaperoshiretante, ikaratzi antayetakero arimi irovashaantakeromi, tema aritakemi oiteshiretakeri, eero iyaatzimi onkatsitzimoshirevaiterimi jantayetakero kaariperori.  
\v 3 Aña te ari onkantya, iro jantapiintakeri avisayetzira osarentsipayeeni, ipometapiintayetziniri Pava, ipampithashiretakotaro iyaariperoshirenka.  
\v 4 Tema jovamaayetapiintziri piratsiite ikapathainkatakaitziri, tera omatero ompeyakoperotero iyaariperonka atziri.  
\v 5 Irooma ipokakeranki Cristo jaka kipatsiki, ikantakeri Pava:  
\q1 Te pinkovamatsitairo iramayeetaimi piratsi jashitakaayeetamiri, ipomeyeetzimiri.  
\q1 Aña naakatake potyaantake natzirite, nonkempitakotyaari ipomeyeetzimiri.   
\q1
\v 6 Tera intaani onimotemi ipometayeetzimiri piratsi okantakaantziro iyaariperoshirenka irikaite.   
\q1
\v 7 Nonkante Naaka:  
\q1 Pavá, nopokake naaka nantairo okaratzi pikovakaakenari eeroka,  
\q1 Tema aritake josankinatakoyeetakena pairani onkarate nanteri.   
\m
\v 8 Pinkinkishiretero kantatsiri jaka:  
\q1 Te pinkovamatsitairo iramayeetaimi piratsi jashitakaayeetamiri, impomeyeetaimiri. Te onimotemi impomeventemiro iyaariperoshirenka.  
\m Iro kantacha, ¿kaarima ikantakaantaitziri iroka?  
\v 9 Intsityaa pinkinkishiretero pashine kantatsiri:  
\q1 Nopokake naaka nantairo okaratzi pikovakaakenari eeroka,  
\m Iroka apiitainchari ikantaitakeri, impoyaataro etanakarori pairani.  
\v 10 Aña ikovake Pava onkempityaaro ivatha Cristo okaratzi ipomeyeetziniriri, ari okanta ikamimentantapaintariri maaroni atziriite. Arira opoña jovameethashireyetai aakaite.   
\p
\v 11 Pairani, maaroni omperatasorentsitaari jaminiri Pava jashitakaariri, japiipiitziro kitaiteriki ipometziniri piratsi. Temaita irimatero irovashaantaperotakaantero kaariperori.  
\v 12 Irooma Cristo, aparosatzi ishinetaka irovamaaventaiteri iyaariperonka atziriite, ipoña isaikai irakojanoriki Pava itsipataari ipinkathariventantzi,  
\v 13 ari isaiki joyaaventa irojatzi iroitsinampaantaperotaiyaariri, ikempitakaantairi imakoryaakiimento.  
\v 14 Irootakera jantantakarori aparosatzi ikamimentantakero iyaariperonka atziriite, ari ikantaitaatyaani jovameethashireperoyetairi.  
\v 15 Ari ikempitakari Tasorentsinkantsi jiyotakaakai omaperotatya. Tema iri etakaro josankinatakaantake:   
\q1
\v 16 Ikantake jiñaavaitake Pinkathari, ikantzi:  
\q1 Jiroka ovakerari antzimotavakaantsi iriñeetairi apaata:  
\q1 Ari niyoshiretakaayetairi kameethari onkarate irantayeeteri  
\q1 Onkempivaityaaro nosankinashiretaatyeenerimi nokantakaantane.   
\m
\v 17 Eekero ikantatzi:  
\q1 Ari nompeyakotaineri ipiyathataka, jantayetakero kaariperori.   
\m
\v 18 Tema aritake ipeyakotantairo Pava ikaariperoshireyeetzi, te ariperotai impomeyeetaineri iroñaaka.   
\p
\v 19 Irootake iyekiite, tema kapathainka ikantaka Jesucristo jovamaantaitakariri, aventaashire antsipashiretaiyaari Pava, onkempivaityaaro ankyaatyeemi tasorentsisaanteperoriki.  
\v 20 Tema jatziritakera Cristo, irootake okantantaari ankyaayetai inkiteki, iro oshiyakaaventachari ankyaatyeemi ithatayeetakero tontamaitatsiri tasorentsisaanteperoriki. Aakara omapokayetaarori iroka kaari jimayeetzi pairani, irootake kañaanetakaantaatsiri.  
\v 21 Ikempitaari iroñaaka Cristo iriimi omperatasorentsijanoventaineri akaratzi jashiyetaira Pava.  
\v 22 Ari okanta. Kyaaryooperoini ankantaiya antsipashiretaiyaari Pava, mapero ankantya oshiretaiyaari. Kiteshire ikantakaayetai, eero apampithashiretakoyetaaro kaariperori. Aña ankempitakaantya inkivantatyeeromi jiñaa kiteshaari.  
\v 23 Kiso ovanakero aventaashiretaari, ikemayeetakai akantake: “Noyaakoneentane inatzi Cristo.” Tema tsika itzimi shinetakairori, kiso jovakai irirori.  
\v 24 Ontzimatye ampampithashiretakotairo tsika onkantya aminthashiretakaantyaariri pashine iretakotantya, irantayetairo kameethari.  
\v 25 Eero ovashaantziro apatotapiintya, tema tzimayetatsi ovashaantayetakerori. Aña ontzimatye aminthashiretakaiyaari akarataiyini. Eekero aatatye antanairo ayotaira aritake impiye Cristo.   
\s1 Ikamantayeetariri antzirori inintakaanekiini kaariperori  
\p
\v 26 Tema aritake ayotairo kyaaryootatsiri, aririka othataanakyaaro ovashaantanakero, impoña aatakairo antayetero kaariperori, tera impeyakoitairo ayaariperonka.  
\v 27 Aña ikamantayeetatyee antharovashirete irovasankitayeetai, tema Pava iraperotairi intaayetairi ikaratzi kisaneentakeri.  
\v 28 Pairani, intzimerika piyathatakyaarone Ikantakaantane Moisés, te ineshinonkaitari, aña jovamaayeetziri inkaraterika mava kantakoterine. Ari irovamaayeetakeri eejatzi inkarataajaterika apite kantakoterine.  
\v 29 ¿Tema omaperota irovasankitaiteri itzimirika manintakerori jantzimotajaantakairi Itomi Pava? Tema okempivaitakaro jaatzikashivaitaitaro kaari apantaro, irimanintashivaitakyaaromi ikapathainkatake ikamimentantake. Ari ithainkashiretakerori jantzimotantziri Pava ishinetaavetaniri intasorentsishiretakairi. Ikaviyavaitakeri Tasorentsinkantsi neshinonkataneri.  
\v 30 Irooma aakaite ayotziri itzimi kantaintsiri:  
\q1 Naakatake ovasankitaantatsine,  
\q1 Naaka piyakoventantachaneri.  
\q1 Iroora ikantakeri Pinkathari.  
\m Ikantaitzi eejatzi:  
\q1 Jovasankitaayetziri Pinkathari ikaratzi jashitaari irirori.   
\m
\v 31 ¡Kempitataika iniroitemi intharovashireyeetakemi jiyotayeetai iriitajaantakemi ovasankitaayetantaatsine Kañaaneri Pava!   
\p
\v 32 Pimpampithashiretakotya. Tema eerokayetake pairani kempisantanaintsiri, kempivaitaka pinkitainkatakotaatyeemi. Ipoña piñaakero ikemaantsitakaayeetakami.  
\v 33 Piñaayetakero eejatzi ikisayeetzimi, jovatsinaayetzimi tsika ipiyotayeeta. Piposhenkayetakari avishimoyetziri okaratzi piñaakeri eeroka.  
\v 34 Piposhenkayetakari ikaratzi jashitakoyeetakeri, piñaayetakero eejatzi jaapithayeetakemiro tzimimoyetzimiri. Iro kantacha, eekero piyaatatzi piminthashiretanaka, tema piyotaiyini onkarate piñeeri apaata, osheki okameethaperotzi, te othonkaneta.  
\v 35 Irootake eero povashaantantaro okaratzi paventaanaari, tema iniroite impinayeetaimi apaata.  
\v 36 Amave pinkantya pantayetanairo ikovakaayetzimiri Pava, ari onkantya piñaantaiyaarori ishinetaakemiri.   
\q1
\v 37 Tema ikantzi Pava:  
\q1 Eero ishenkaa irareetantyaari okaakitzimataintsiri,  
\q1 Eero osamani inkantya.   
\q1
\v 38 Tampatzikashire irinaatye aventaashireri, ari iriñeero irañaantaiyaaro.  
\q1 Irooma aririka impiyashiretai, eerora jinimotakaanaro.   
\m
\v 39 Irooma aakaite, te akempitari ikaratzi piyashiretachari, itzimi iraperoyeetairi. Aña oshireyetaara aakaite, ari añeero añaashireyetai.   
\c 11  
\s1 Aventaashirenkantsi  
\p
\v 1 Jiroka okantakota aventaashirenkantsi. Okempitatya aririka inkantashireete: “Aritake omatakya nokovaperotane.” Jiyomampyaaperotajaantake aritake omatakya ikoviri, onkantavetakya tekera iriñeero.  
\v 2 Iro iraventaashirenka avaisatziite kantakaarori okanta Pava iñaaventantakariri kameethaini.  
\v 3 Iro aventaashirenkantsi kantakaarori amatantarori akemathatairo tsika okantajaantaka jovetsikantakarori Pava kipatsi. Intaani jiñaavaitake, matanaka ovetsika. Ari opoñaanakari ovetsikanaka iñaayeetairi iroñaaka kaari koñaataajatatsiri pairani.   
\p
\v 4 Iro iraventaashirenka Abel kantakaari ipometantakaniri Pava jashitakaariri, anaakotanakero irashi Caín jashitakaavetariri Pava. Iro ookimotakari ipometakeri Abel. Ari ikantake Pava: “Kameethashire inatzi Abel.” Okantavetaka ikamake Abel, eeniro akemakotapiintziri kempivaitajaantaka irojatzi iriñaavaitemi irirori, tema iro kantakaarori ikempisantake.  
\v 5 Iro iraventaashirenka Enoc kantakaari jaantaitaariri, te iriñeero inkame. Te iriñeetairi, tema inkiteki jagairi Pava. Pairani eeniro isaiki kipatsiki, ikantakeri Pava: “Eerokara inimotakaaperotakenari.”  
\v 6 Tema aparoni kaari materone ontzime iraventaashirenka, te onimoteri Pava. Aña aririka inkovayeete iriyoperoitairi Pava, ontzimatye inkempisantai, omapero tzimatsi Pava. Ontzimatye inkempisantai ari irimatakaayetairi Pava inkarate kovaperotaatsine iriyotairi.  
\v 7 Iro iraventaashirenka Noé kantakaari jovetsikantakarori iniroite pitotsi inkene irovavisaakoteri isheninkamirinkaite. Kyaaryoo iñaapinkathatasorentsitanetake irirori. Tema iri Pava kamantakeri onkarate avisatsine, kaari iñeetaajatzi pairani. Iroora opoñaantari jiñeetakero iro apantaperotaro irovasankitaayeetairi osavisatziite. Arira jovameethashiretakeriri Pava, tema irootake ishinetaayetakeneriri kempisantaneriite.   
\p
\v 8 Iro iraventaashirenka Abraham kantakaarori ikempisantantakariri Pava ikantakeriranki irishitove inampiki iriyaatero pashine nampitsi otzimi ishinetaakeneriri. Iro jantakeri Abraham, jatake okantavetaka te iriñeero tsika iriyaatenta.  
\v 9 Iro iraventaashirenka Abraham kantakaarori jimatantakarori jinampitaro pashine kipatsi tsika te itzimapai isheninka irirori. Ari isaikakeri ipankoshetatari meshinantsimai. Ari ikempitaakari Isaac, Jacob, tema irijatzi ishinetaayeetakeneri eejatzi.  
\v 10 Iro jimatantakarori Abraham inampitakaro, tema jiyotzi ari inkañaanetai inkiteki. Kempivaitaka iri ñaamampyaakarori aparoni nampitsi otzimajaantzi jovetsikairi Pava, tsika irinampiperotaiyaaro apaata.  
\v 11 Aña omatzitaikaro iroori Sara, ovaiyantai okantakaaro aventaashirenka. Aritake antarokonavetaka, karavetapaaka ovaiyantantyaari. Iro kantacha, omatairo ovaiyantai, tema aventaashiretanakari Pava aritake imonkaratakenero ishinetaakenerori.  
\v 12 Ari okanta. Oimera Sara, itzimi ayimavetakari irantarikonanka, jovaiyantakairo iina, irojatzi joshekitantaari icharineyetari, ikempitaari joshekitzi impokiro, ikempitaaro impane oshekitzi janta jiñaathapyaaki. Omapero joshekiperotai, tekatsi materone iriyoyeetai tsika ikaratzi joshekitzi.   
\p
\v 13 Maaroni irikaite (Abraham, Isaac, Jacob, Sara), ikamakoyetakero iraventaashirenka, te iriñaajatero okaratzi ishinetaayeetakeriri. Intaani jiñaamampyaayetanakaro. Intaina okantaka inkite ikovashiretakeri inampitaiyaaro. Irootake ikantayetantari: “Asaikaminthatashitara kipatsiki, kaari anampi, akempitakovaitakari aparoni kaari tzimatsine isheninkamirinkaite.”  
\v 14 Tema jiñaavaitaitakero kantainchari ñaantsi, ari ayoperotziri omapero ikokovaitzi pashine nampitsi tsika inampiperotajaantaiyaaro kameethaini.  
\v 15 Iroomi iriñaaventayete impiyamatsiyetaimi inampiiteki ipoñaayetakaro pairani, aritya irimatakeromi impiyayetai.  
\v 16 Aña tzimatsi pashine ikovaperotakeri otzimi anaakoperotzirori, jantara inkiteki ikoviro. Irootajaantakera jovetsikakeneriri Pava irashiite irikaite, tema Pava te ipashiventakotari ikantapiintakeri “Novavané.”   
\p
\v 17 Iro iraventaashirenka Abraham kantakaakarori impometantyaanerimi Pava irapintzite itomi Isaac, tema Pava iñaantatyaaro iraventaashirenka Abraham. Iroovetainchami irapintziryeerimi irovaiyantane,  
\v 18 okantavetaka ikantakeri Pava:  
\q1 Iri Isaac piñaantaiyaari intzimai osheki pincharinetyaari.   
\m
\v 19 Tema Abraham javentaashiretakari Pava jiyotzi ari irovañagairi kamatsiri. Irootake Pava joipiyantaaniriri Isaac, tema iri oshiyakaaventakero irañaayeetai.  
\v 20 Iro iraventaashirenka Isaac kantakaarori itasonkaventantakariri Jacob ipoña Esaú, iro oshiyakaaventacha avisayetatsineri apaata.  
\v 21 Iro iraventaashirenka Jacob kantakaakarori itasonkaventantakariri apiteroite itomi José. Irojatzi iraventaashirenka Jacob-ni kantakaarori itharomentantakari Pava ikotziporokitantakari ikamimatake.  
\v 22 Iro iraventaashirenka José kantakaari ikantantanakari ikamimatake, ikantzi: “Aririka irishitovayetai Egipto-ki asheninka itzimi icharineyetari Israel, iramenai tsika inampitaiyaaro.” Ikantake eejatzi: “Ontzimatyeera iraayeetanairo apaata notonkiporoki.”   
\p
\v 23 Iro iraventaashirenka ashitariri Moisés kantakaari jomanantakariri ireenchaanite ovakera itzimapaake, irojatzi itzimakotantakari mava kashiri. Tema kameethaini ikantaka eenchaaniki. Ari jiñaakaarori ashitariri Moisés okaratzi ikantakaantakeri pinkathari, irovayeeteri maaroni eenchaaniki inkarate shiramparitatsine.  
\v 24 Iro iraventaashirenka Moisés kantakaari kaari ikovanta incharinetyaari pinkathari Faraón, okantavetaka iro oimotantakeri irishinto pinkathari.  
\v 25 Aña iro ikovake inkempiyaari atziriite jashitari Pava, ari itsipatakari isheninkapayeeni jovasankitaavaitaitziri, te inkovaajatero iranintaavaityaaro kapicheeni inevetashiyetari irirori.  
\v 26 Tema jiyotake Moisés okovaperota irovinkatharyaaventaiteri Cristo, iro anayirori ontzimimotairimi irashaakaro Egipto-satzi. Aña iro jiñaamampyaakari impinayeetairiri apaata.  
\v 27 Iro iraventaashirenka Moisés kantakaari ishiyantakari Egipto-ki. Tera iro ishitovantaajatyaari itharovakaari pinkathari inkisaneenteri, aña ikyaaryooventatziiro onkarate irantakairiri Pava, okempivaitakaro iriñaavorotatyeerimi Pava kaari koñaanetatsine.  
\v 28 Iro iraventaashirenka Moisés kantakaarori jimonkarayiro ikantakaantaitakero anankoryaantsi, itsikirisantakaro iraantsi eero jovamaantari maninkari aperotaneri iponkitzitari irovaiyaneete.   
\p
\v 29 Iro aventaashirenkantsi kantakaarori jimontyeetantakarori Inkaare Kityonkaari, janiitaiyakeni okisopathatakera. Irooma jimavetapaakaro Egipto-satzi, piinkaiyakeni.  
\v 30 Iro aventaashirenkantsi kantakaarori jimatantakarori jinkijinkitakero Jericó okaratzi 7 kitaite, irojatzi jiñaantayeetakarori oporokathapitake nampitsi.  
\v 31 Iro aventaashirenka Rahab kantakaarori aakameethatantakariri ovayiriite amenarontachari, ari okanta te otsipatantari piyathariite japeroitakeri. Okantavetaka iroka Rahab mayempiro onavetaka.   
\p
\v 32 ¿Nonkinkithatakoterima pashine? Eerora nothotyaakotziri. Jirika ikaratzi: Gedeón, Barac, Sansón, Jefté, David, Samuel, ipoña kamantantaneriite.  
\v 33 Iro iraventaashirenka irikaite kantakaayetaari okanta: Itzimantari oitsinampaayetairiri pinkathariite, pashine tampatzikashireyetaatsiri, pashine ñaayetairori ishinetaitakeneri, pashine jookaveetakari imoronaki kashekari te jatsikiri,  
\v 34 pashine jookaveetaka paampariki te itaga, pashine jamathaataitaka irovathaiterimi, pashine ishintsitakaitai, pashine ñaaperotaacha jovayirita, pashine jomishiyayetake ovayiriite poñaachari pashine nampitsi.  
\v 35 Tzimatsi tsinane ñaayetairiri osheninkamirinkaite jañaayetai ikamaveta. Iro kantacha tzimatsi pashine kamimayetaintsiri jomposavaitaitakeri, te irovashaantanakero iraventaashirenka irapakaantaityaarimi. Aña oyaaneenta ikanta irañaaperoyetai apaata, eero okempitaaro añaavetara iroñaaka.  
\v 36 Tzimatsi itzimi ithainkavaitaitziri ipoña ipasavaitaitakeri, pashine joosoyeetakeri ipoña jashitakoyeetakeri.  
\v 37 Tzimatsi ipicheetakeri, pashine itankaitakeri, pashine josataayeetakeri. Tzimatsi pashine anii aniivaitatsiri intaani ikithaamatsitakari meshinantsimai, pashine kovityaaperovaitane ikantaka, pashine osheki ikokovayeetakeri, pashine ikemaantsitakaitakari.\f + \fr 11.37 \ft Ikantakoyeetziri jaka meshinantsimai, iroora imeshina oisha ipoña cabra.\f*  
\v 38 Pashine ikenavaiyetake tsika te inampiitaro ipoña otzishimashiki, pashine inampiyetakaro omoronaki. Tera aritaajate ankempitakaanteri irikaite osavisatziite. Aña iriitake apantaperotachari.   
\p
\v 39 Iro iraventaashirenka irikaite kantakaarori okanta Pava iñaaventantaariri kameethaini, okantaveta tekera iriñaayetairo ishinetaayetakeriri.  
\v 40 Tema iñaamampyaakaro Pava otzimi anayirori: Ikovakaakairo aakaite antsipayetaiyaari irikaite, inkameethashiretakaayetai maaroni.   
\c 12  
\s1 Kempoya ovanairi Jesús  
\p
\v 1 Irootakera, añaashintsiyetantyaari eejatzi aakaite, ankempitakaantero oyiishitantatyeemi, okempivaitakaro eejatzi impiyotatyeeyaami irikaite iramenayetaimi matayetakerori javentaashirenetaka, intzime amatakoyetairi aakaite. Amatantyaarori ashiye shintsiini, ookanairo aithaare amatsinkakairi ashiye. Iro oshiyakaaventachari aithaare aririka ookaventairo akaariperoshirevaitzi. Ari añeerori aakoventyaaro ashiyapiintai.  
\v 2 Ikempitara shiyachari ikamaitaro jameniro tsika irareetya, ari ankempitanaiyaari aakaite, kempoya ovanairi Jesús itzimi etakarori javentaashiretakaayetakai. Iriitake monkaratakairone eejatzi aventaashiretane. Iriitake ankempitakotaiya, tema jiñaamampyaakaro irirori iranintaiyaari. Irootake jamavetantakarori ipaikakoveetakari, aritzimotakeri ipashiventakaitakari ikamavetapainta. Ari saikai iroñaaka irakojanoriki Pava ipinkathariventantai.   
\p
\v 3 Aririka ankinkishiretakoteri Jesús ikanta jamavetakero ikisaneentavaitakeri kaariperoshireri, iro tharomentashiretakaine eejatzi aakaite amavetero, eero okantzimoneentashivaitai.  
\v 4 Aritake piñaashintsiyetakari eerokaite kaariperori, iro kantacha tekera piñeero inkapathainkatakaimi.  
\v 5 Aamaa pipeyaakotaaro ishintsithatantamiro Pava osankinarentsi, ikempitakaantami eerokami itomiite, ikantzimi:  
\q1 ¡Notomí! Eero pimanintziro aririka irovasankitaimi Pivinkatharite.  
\q1 Eero okantzimoneentavaitami aririka ishintsithatemi.   
\q1
\v 6 Tema iri iretakotajaantane Pinkathari jiñaantakaapiintari,  
\q1 Maaroni ikempitakaantaari itomi, jovasankitairi.   
\m
\v 7 Onkarate avishimoyetemiri pinkempitakaantero Avinkatharite ñaantakaashiretamirori. Tema ikempitakaantaami Pava eeroka itomi. ¿Tema jovasankitaapiintziri itomi ikaratzi ashitaaniyetachari?  
\v 8 Ontzimatye irovasankitaayetai maaroni. Terika piñeero eeroka, kempitaka tekera itomiperotami Pava, aña otomi mayempiro pinatzi.  
\v 9 Okempitara eejatzi, tzimatsi koñaaneri ashitairi ovasankitairi, añaapinkathatziri irirori. ¿Eeroma amaperotzirori añaapinkathatairi Ashitairi kaari koñaaneri, onantyaari añaashireyetai?  
\v 10 Tema ikaratzi ashitairi koñaaneri kapiche jovasankitaayeyetai, tsika okantzimotari irirori. Iriima Pava jovasankitaayetai irirori onkantya inkameethashiretakaantairi, ari onkantake eejatzi intasorentsishiretakai ikempitara irirori.  
\v 11 Te onimoshireyetai irovasankitaaminthaitai, aña osheki onkantzimoneentashirevaitai. Iro kantacha apaata, ikaratzi kaari maninterone jovasankitaayetziri, aririka inkameethashireyetai, ari iñeero isaikai kameethaini.   
\s1 Aparatakerori ineshinonka Pava  
\p
\v 12 Irootakera piñaashintsitantyaari pinkempityaari ñaantapiintakarori ishiya, iñaashintsita ishevata ishipetashempavetaka, ari ikempitairori eejatzi ishipetayeretovetaka, iñaashintsita.  
\v 13 Pinkempitayetaiyaari eerokaite shiyapiintachari tsika okameevokitzi kaari ñaayeterone inkithoke ishipetakiitake. Aña ontzimatye intekatsikiite.  
\v 14 Aakameetha pinkantavakaiya, piñaashintsitya pintasorentsishirete. Tema eerorika pimatayetairo iroka, eerora piñeeri Añaapinkathatane.  
\v 15 Paamaventyaari inkarate aparatakerone jineshinonkayetai Pava. Paamaventyaari oitzipinaashiretaneri, joitzipinairikari ikaratzi kempisantayetatsiri.  
\v 16 Paamaventyaari mayempitatsiri. Paamaventyaari thainkatasorentsitaneri kempityaarine pairani Esaú, ikovajaantzi irovavakya aparosatzi, ari ipimantakerori ikashiyakaitariri iriira iponkitzitarora itzimi.  
\v 17 Tema piyotzi eerokaite aritake jimatakero Esaú kantachari, osheki ikovavetaa iriñeeromi intasonkaventayeeteri, iniroite jiraakotakaro. Iro kantacha te iriñaamaitaiyaaro tsika inkenakagairo irovashiñaantaiyaarori ikenakaashitakari.   
\p
\v 18 Tema te pikempitari eerokaite aakerori pairani Ikantakaantaitane. Jiyaataiyake irirori otzishiki tsika otzimi koñaanetatsiri. Osheki otaantzi, tsireniki okantaka, ooreenkatake, iniroite otampyaatake.  
\v 19 Ikemakero ityootaitzi. Ikemake eejatzi iniroite iñaavaitaitzi, ari itharovaiyanake, osheki jamanaiyavetaka eero ikemantaro kantachari.  
\v 20 Tema osheki itharovakaitakaro okaratzi ikantakaantayeetakeri, ikantaitzi:  
\q1 Eero pikenayetzi jaka otzishiki. Te aritaajate pinkenakaayeteri kapicheeni pipirayetari janta. Aririka inkenayeetake kapicheeni janta, ontzimatye intsitokayeeteri, ontzimaye irovathaatyeeteri.   
\m
\v 21 Omaperoitaka okoveenkatzi ikantzi Moisés:  
\q1 Iniroite notharovake, okavaitakana.   
\m
\v 22 Te pikempitari eerokaite ikaratzi ñaakerori, aña eerokaite oshiyakariri ikaratzi jataintsi otzishiki paitachari Sion, saikatsiri nampitsiki Jerusalén-ki. Iroora oshiyakaaventachari piyaayetai inkiteki tsika isaiki Pava Kañaaneri. Tema ari pintsipataiyaari eerokaite ipiyotapaa maninkariite.  
\v 23 Pintsipataiyaari ikaratzi piyotachari janta javentaashiretaari Iponkitzitane Pava, tema iriiyetake osankinatakotainchari irisaikayetai inkiteki. Pintsipatajaantaiyaari Pava, intzime amenakoyetairine maaroni. Pintsipataiyaari ishireete kempisantzinkariite itzimi jothotyeetakeri ikameethashiretakaitairi iroñaaka.  
\v 24 Pintsipataiyaari eerokaite Jesús, itzimi poñaakaantanaarori ovakerari antzimotavakaantsi, itzimi kapathainkataintsiri ikamimentayetakai. Tema iroka iriraane Jesús kempivaitakami oñaavaitatyeemi, anaanakero oñaaventakeri pairani iriraane Abel.\f + \fr 12.24 \ft Pairani itsitokantakariri Caín irirentzi Abel, ikantake Pava: “Kempivaitaka onkaimatyeemi iriraane Abel ikokovatzi inkisaventayeetyaari.” Ari opoñaari ikantayeetzi kempivaitaka oñaavaitatyeemi iraantsi. Irooma oñaavaitzi iraane Cristo, tera inkove inkisaventaityaari, aña okovi ompeyakotantero kaariperori.\f*   
\p
\v 25 Paamaiya paparatzirikari Pava aririka iriñaanashiretemi. Tema pairani ikaratzi kemavetakariri Pava jiñaavaitzi jaka kipatsiki, jovasankitaakeri jimanintakero okaratzi ikantziriri. Aakara irimaperote irovasankitaayetai, aririka ampiyashiretake akemayevetakari jiñaaneshiretakai inkitesatzi.  
\v 26 Pairani aririka iriñaavaite Pava, jontziñaakaaro kipatsi. Irooma iroñaaka, tzimatsi okaratzi ishinetaakairi, ikantzi:  
\q1 Ari napiitairo nontziñaakairo, tera intaani kipatsi, aña ari omatzitaiya inkite eejatzi.   
\m
\v 27 Tzimatsi opaita oshiyakaaventachari ikantziri: “Ari napiitairo.” Iroora oshiyakaaventacha aririka irotekairo okaratzi jovetsikayetakeri, iraperotairo irovetsikane kaari enitanetatsine, intaani osaikayetai enitatsiri.  
\v 28 Irooma aakaite, impinkathariventayetai janta tsika enitanetapai. Irootake ampaasoonketantyaariri Pava, ñaapinkatha ovairi, antavaitaineri.  
\v 29 Tema Pava, iriitake kempitakariri aparoni paampari pometantaneri.   
\c 13  
\s1 Irantanairi kempisantatsiri  
\p
\v 1 Ontzimatye petakotapiintanaiyaari “Iyekiite.”  
\v 2 Eero povashaantziro poimaayeteri pipankoki areeyetachari pinampiki. Tema itzimayetzi antakerori, tekatsi kamanterine, iriira maninkariite joimaake ipankoki.  
\v 3 Eero pipeyakotaro paamaventaiyaari pikaratzi pikempisantayetai itzimi jashitakoyeetziri. Pinkempitakaantero aririkami pinkarateri irashitakoyeetemi. Ari pinkempitairiri ikaratzi jovatsinaavaitaitzi, paamaventaiyaari, tema piyotzi eeroka tsika okantavaita aririka inkemaantsitakaayetai.  
\v 4 Pinkinataiyaari pitsipa, eero japitevaitami pashine. Tema jovasankitairi Pava itzimi mayempitatsiri.  
\v 5 Eero pinevetapiintashitari poshekyeeri kireeki. Onimotemi piñiiro tzimimotajaantakemiri. Tema iri Pava payetemirone kovityiimotamiri, jiroka ikantake:  
\q1 Eero nookaventataitzimi.  
\q1 Eero novapintaimi.   
\m
\v 6 Irootake aventaashiretantyaariri aakaite, ankantayetai:  
\q1 Iri Novinkatharite kaminthainari.  
\q1 Tekatsi nontharovakaiya.  
\q1 ¿Tzimatsima inkantaina atziri?   
\p
\v 7 Pinkinkishiretakoteri jevatakaimiri pikempisantayetai, itzimi ñaaventapiintzimirori iñaane Pava. Pinkinkishiretakoteri tsika ikantayeta isaiki, opaita jimonkaraayetakeri iriroriite. Pinkempitakotaiyaari tsika ikantakero javentaashireyetaka.  
\v 8 Irojatzi ikanta iroñaaka Jesucristo, tsika ikantapainta, ari inkantaitaatyeeni irirori.  
\v 9 Eero pishinetairi iramataviyetemi iyotaantzirori kaari tampatzikatatsine, kaari ikemapiintaitzi. Tema iriitake Pava tampatzikashiretakaayetairi, jineshinonkayetaira. Kaarira tampatzikashiretakaantatsine ampinkavaitero jovayeetari. Tema tzimatsi matayevetakarori iroka, temaita ovameethashireteri.  
\v 10 Okempivaitakaro ontzimimoyetaimi ovakerari pomepirinimentotsi. Itzimi jovamaitakeri janta, kamimentakairi aakaite. Te aritaajate irovayetaiyaari antavaitatsiri tasorentsithaanteki.\f + \fr 13.10 \ft Kantakotachari jaka antavaitatsiri tasorentsithaanteki, iriiyetakera omperatasorentsitaari. Itzimi ishineyeetake irovapiintyaari tzimakaarantatsiri piratsi, tzimakaarantatsiri okitho pankirentsi okaratzi jamayetziri atziriite irashitakaiyaari Pava. Irooma pomepirinimentotsi, ari intaapiintayeeteneri Pava okaratzi jashitakaayeetariri, ari ikovakotapiintziriri impeyakotaineri iyaariperonka. Iro kantacha ipaikakoyeetakeriranki Cristo, irojatzi ikamantakari okanta ipeyakoperotantaarori irirori kaariperori, iroora impoyaatapaakarori okaratzi itaapiintayeetakero jashitakaitariri Pava janta pomepirinimentoki. Tema iroka inchakota tsika ikamake Cristo ipaikakoyeetakeri, iro kempitanaarori iroomi ovakerari pomepirinimentotsi. Tera aritanai irika omperatasorentsitaari iroyaari itzimi kamaintsiri janta. Ari okantari eejatzi, ikaratzi pankiventarori irimonkarayeteromi ikantakaantaitane, ikantakaantaitane, ikaratzi pinkavaitzirori ovaritentsi, ikokovavetaro impeyakoyeetaineri iyaariperonka, eerora jiñeero irirori iranintagaiyaaro okaratzi ikamimentantakera Cristo.\f*  
\v 11 Tema jayiroranki omperatasorentsijanori iriraane piratsi inthomoi tasorentsithaanteki onkantya ipeyakoyeetantyaariri iyaariperonka, jaayetziro ivathara piratsi othapitapaara nampitsi ari impomeyeterori.  
\v 12 Ari okempitakari eejatzi, jovamaayeetakeri Jesús othapiki nampitsi, ari ikemaantsitakoventantari ikapathainkatake jovameethashireyetantairi.  
\v 13 Ontzimatye ankempitakaantero aakaite ashitovatyeemi nampitsiki aatatyee tsika isaiki Jesús, manintaari irovayeetai ikempitaitakeri pairani irirori.  
\v 14 Tema jaka tsika asaikayetzi iroñaaka eero okantaitatyaani. Irootake añaamampyaantarori tsika anampitaiyaaro apaata.  
\v 15 Irootakera, antharomentantyaariri, ampairyeero ivairo irirori. Iroora impoyaataarori okitho pankirentsi jashitakaayetakariri pairani.  
\v 16 Ari okempitari eejatzi, eero povashaantziro kameethari, pimpavakaiya tzimimotzimiri. Irojatzi kempitakarori ookimotariri pairani Pava ipometayeetziniri.  
\v 17 Eero pipiyathatari jevayetziriri kempisantanaatsiri, iriitake aamaventashireyetamiri. Iri kamantairine apaata Pava opaita avishimoyetakeriri jaamaventakoshireyetakami. Kameetharika onkantya inkinkithateri, kimoshire inkantayetaiya iriroriite, eejatzi pinkempitaiyaari eerokaite. Irooma ovashirerika onkantakaiyaari inkinkithateri, eejatzira onkempitzimotaiyaami eerokaite apaata, eero apantzimotaami.   
\p
\v 18 Pamanakotapiintaina onkantya iriñaantayeetyaanari tampatzikashire nonatzi. Kempitaka iro nomatakeri.  
\v 19 Pamanakotapiintaina eejatzi niyaatashitantyaamiri thaankiini eerokaite.   
\s1 Overaantarori ovethataantsi ipoña tasonkaventaantsi  
\p
\v 20 Noñaañaatziri Pava, tema iriitake kameetha saikakaayetemine, iriitake ovañagairiranki Avinkatharite Jesucristo ikamavetaka. Iri Pava kempitakaantakari iriiperori aamakoventariri oisha. Osheki ikapathainkatake jovakeratakaantaarori antzimotavakaantsi kantaitaachari iroñaaka.  
\v 21 Namanakoventakemi irovetsikashiretantyaamiri pimayetairo kameethari ikovakaimiri. Pamaneri eejatzi eeroka pimatantyaarori okaratzi onimotziriri, tema ayotzi iriitajaantake Jesucristo matakairone. Arira inkantaitatyeeni iñaapinkathayeetairi irirori. Ari onkantyaari.   
\p
\v 22 Iyekiite, eero pisamaro pinkempisantero okaratzi nosankinatakemiri, tema te oshekiperote.  
\v 23 Nokovi piyote eejatzi jomishitovayeetairi iyeki Timoteo. Aririka irareetapaiya jaka, iriitake nontsipatanakyaari niyaatashitemi noñeemi.  
\v 24 Povethatyaanari ikaratzi jevatzimiri janta, eejatzi pashine itasorentsitakaitairi. Ari ikempitari Italia-satziite jovethayetami.  
\v 25 ¡Onkamintha irineshinonkayeetaimi maaroni eerokaite janta! Ari onkantyaari.