\id HEB - Ashéninka, Ucayali-Yurúa NT -Peru 2000 (DBL -2013) \h HEBER-THATORI \toc1 Rosankenaitziniri Heber-thatori \toc2 Heber-thatori \toc3 Heb. \mt1 ROSANKENAITZINIRI HEBER-THATORI \c 1 \s1 Pawa rotyaantakeri Itomi inkenkithatakotairi \p \v 1 Pairani, inkowerika Pawa riyotakayeri acharineete oitarika, iriira Kamantantaneri amerone ñaantsi. Osheki rapiipiintakero Pawa, rantakaayetakeriri Kamantantaneriite. \v 2 Iro kantacha rotyaantakairi Itomi irirori ikenkithatakotairi. Tema iriitake Itomi riwetsikakaake pairani jiroka kipatsi, iriitake rashitakaayeta okaatzi riwetsikayetakeri. \v 3 Iri Itomi roshiyakaakeri iriime rowaneenkatanewo, shipakiryaa ikanta. Ari roshiyawaitari jimpe ikanta Ashitariri. Tema shintsinkantsi riñaanetakari, iro kaari inashiyetanta okaatzi riwetsikayetakeri jaka kipatsiki. Rimonkaatapaintzirowa pairani inkiteshiretakaantai, jatai inkiteki, saikapai rakoperoki Ashitariri itsipatapaari ipinkathariwentantapai. \v 4 Arira retanakawo rawisayetziri imaninkarite Pawa, antawoite ririiperotakagaitairi irirori. \s1 Iriira Itomi anaayetairiri maninkariite \q1 \v 5 Tema Pawa kantawairi: \q1 Notomi nowimi eeroka. \q1 Naakatake pipaapateta iroñaaka. \m Ikantawairi eejatzi: \q1 Naakatake ashitzimiri. \q1 Eerokatake notominta. \m Tema Pawa tekaatsi apaani maninkari riñaanateri oshiyaarine jirika. \v 6 Paata arika rapiitairo rotyaantairi kipatsiki retakari itomintari, inkantaite: \q1 Inthaamentawaiyaari maawoini imaninkarite Pawa. \m \v 7 Jiroka ikenkithatakoitziri maninkariite, ikantaitzi: \q1 Iriira matakairine imaninkarite roshiyakotyaawo tampyainka. \q1 Iriira matakairine rotyaantaneete roshiyakotyaawo paampari. \m \v 8 Jiroka riñaawaitziri Itomi irirori, ikantzi: \q1 Pawa, eeroka kantaitaachane pimpinkathariwentantai. \q1 Ari poshiyakotaiyaari pinkatharipaini otzimimotziri rinchakiire rinantari ipinkathariwentantzi. \q1 Iro kantacha eeroka matairone pintampatzikashiretai arika pimpinkathariwentantai. \q1 \v 9 Eeroka kowirori kameethari, irooma kaariperori owanaa owatsimaimi. \q1 Iroowa risaipatziitotantaimiri Pawa, pimpinkatharitantaiyaari. Iriitake piwawane nintakaakemirori. \q1 Risaitantakemiri oyeenka pankirentsi ari pinkimoshiretairi tema pawisayetairi pitsipatapiintawetari. \m \v 10 Jiroka otsipa ikenkithatakoitziriri Itomi, ikantaitake: \q1 Pinkatharí, owakera etantanakari pairani, eerokatake wetsikakerori kipatsi. \q1 Eerokatake wetsikitakawori inkite. \q1 \v 11 Okaatzira piwetsikakeri, aritake ithonkaiya paata, irooma eeroka ari pashi powaatyeero. \q1 Oshiyaiyaawo piwetsikanewo paisatomawori kithaarentsi. \q1 \v 12 Tema arika ompaisatomawotake piithaare, pankowimawotziro, paminai otsipa owakerari pinkithaataiyaari. \q1 Ari pinkantairo paata eeroka piwetsikanewo kipatsi eejatzi inkite. \q1 Irooma eeroka ari pashi powaatyeero eero pipashiniwaitzi. \q1 Eero pithonkitaawo eejatzi. \m \v 13 Ikenkithatakoitakeri eejatzi, ikantaitzi: \q1 Pisaikapai nakoperoriki, ampinkathariwentante, irojatzi paata nowasanketantaiyaariri kisaneentakemiri, aripaite pimakoryaayitzitantaiyaari. \m Tema tekaatsi maninkari inkenkithawaitakairi Pawa roshiyakairi jirika. \v 14 Tema maawoini maninkariite, apatziro rotyaantaitziri irirori ramitakoyetairi atziripaini ikaatzi awisakoshireyetaatsine. \c 2 \s1 Antawoite owawisaakoshiretaantsi \p \v 1 Ontzimatye ankemisantero okaatzi riyotagaitakairi, eero apakaantaawo. \v 2 Tekaatsi materone rowashiñaagairo ikamantantakeri pairani maninkariite, rotyaantantaitakariri. Tema maawoini kaari owayempitatyaawone inkemisantairo, rowasanketaiteri ripiyathatakawowa. \v 3 Tema aaka rimaperoitai rowasankeetai, eerorika akemisantziro ikenkithatakoitziro antawoite awisakoshiretaantsi, retapaintari Awinkatharite Jesús ikenkithatakotapaintziro. Tema irootake ikamantayetairi aakapaini ikaatzira kemaperotakerori. \v 4 Iriira Pawa yotakaayetakairori imaperokitatya okaatzi ikamantaitakairi, tema rimatakaantakero ritasonkawentantaitzi, roñaagakaantakero kaari iñagaitapiintzi, Tasorenkantsi antakaantakerori jiroka, arira antakari ikowiri Pawa. \s1 Matakerori rowawisaakoshiretantzi \p \v 5 Okaatzira nokenkithatakotakemiri, te iri maninkariite rimatakayeri Pawa impinkathariwentairo jimpe risaikayeetai paata. \v 6 Apa atziripaini matairone. Tema ikantaitake pairani: \q1 ¿Iriiperoma atziripaini pikenkithashiretakotantariri? \q1 ¿Oitaka pikowantari pineshironkayetairi jirika? \q1 \v 7 Eepichoki iñiiro iroñaaka atziripaini te ranaantzi, iriira maninkariite anaakeriri. \q1 Iro kantacha, irootaintsi pamanthaitairi impinkatharentsitai, ontzimimotairi rowaneenkawo. \q1 Irijatzi anagairone maawoini piwetsikanewo. \q1 \v 8 Poshiyaiyaari ikanta pairani makoryaayitzitantariri iisaneentanewo, rimperayetaiyaari maawoini. \m Ari inkantakaayetaiyaari Pawa atziripaini, eerowa itzimapai apaani anagairine. Temaita iñaayetziro iroñaaka atziripaini jiroka. \v 9 Eenitzimaitacha apaani atziri rotyaantaitakeri, irijatzi ñaapaintzirori eepichokiini te rawisantzi, iri maninkariite anaakeriri. Iriira nokenkithatakotzi Jesús. Tema iri ñaapaintzirori ikemaatsiwaita irojatzi ikamantakari. Okanta ramanthaitaitakeri ipinkathaitantaariri, otzimimotairi rowaneenkawo. Irootake ikamawentantayetakairi maawoini, tema antawoite ineshironkayetai Pawa. \p \v 10 Tampatzika okanta tsika ikenakaakero Pawa, rishinetakeri Jesús inkemaatsiwaitya, ari rithonkakaakeri onkaate ranteri. Tema Jirika, ashiyetairi maawoini, iri kantakaantzirori itzimantaari maawoini, iriira kemaatsitakowentairi onkene rowawisaakoshiretai, intsipatantaiyaariri maawoini itomipaini janta rowaneenkawoki. \v 11 Jirokaga okantakota, roshiyakagai Jesús irirentzi, tema ari akaatziri apaapatetari Pawa. Ipaapatetari irirori tasorentsishiretakaantatsiri, apaapatetari eejatzi aakapaini itasorentsishiretakaayetaira Jesús. \v 12 Iro ikantantakari pairani: \q1 Nonkenkithatakotaimi risaikayetzira nirentziyetaari, \q1 Tsikarika rapatotapiintayeta, ari nonthaamentaimi nomampagaiyani. \m \v 13 Ikantake eejatzi: \q1 Nawentaanewo nowairi Pawa. \m Ikantake eejatzi: \q1 Jirika Naaka, notsipayetaari itomipaini Pawa ikaatzi ikempoyaakaayetaanari. \p \v 14 Akemetaga aakapaini atziritzira, otzimi awatha, otzimi araa. Ari ikantakari eejatzi Jesús irirori, iroowa ikamantakari. Aripaite roitsinampaakeri Kamaari. Tema otzimimowetatyaari Kamaari ishintsinka ikoshekantakariri kaamaneriite. \v 15 Ari ikenakaakero Cristo rontsiparyaakowentantairi athaawantayetaawowa kaamanetaantsi, oshiyawaitakawo atziritatyeeme kaamanetaantsi iro noshikaineme. \v 16 Imaperotatya, te iri maninkariite ripokashitake Cristo ineshironkayetairi. Aakaga ripokashitake, icharineyetaira Abraham-ni. \v 17 Irootake ratziritantakari roshiyayetai aaka irirentziyetai, ari rimonkaatakero ikowawetapiintakari Imperatasorentsiperori rimonkaaterome ketziroini. Antawo ineshironkatantai irirori, ikyaaryootake rimonkaatantakawori, iriira kantakaantairori ipeyakotantairori Pawa akaariperoshirewetakaga. \v 18 Tema ratziritakera Jesús ikemaatsitakagaitakari, iñaamashiretakaaweetakari. Iroowa rimatantawori ineshironkatai aakaite iñaamashiretakaitairowa kaariperori. \c 3 \s1 Iriira Jesús anairiri Moisés-ni \p \v 1 Iyekiite oiteshiretaarewo, nonkantaiyemini pikaatzira ikaimashireyetaimi Inkitesatzi: Pinkenkithashiretakotaiyaari Cristo Jesús, iriitake oshiyakariri otyaantaarewo, irijatzi oshiyakariri apaani Imperatasorentsiperori. \v 2 Roshiyakari otyaantaarewo ikyaaryoowentakero okaatzi ikantziriri otyaantziriri. Ari ikantakari eejatzi Jesús. Roshiyakotakari Moisés-ni, ikyaaryoowentakeniri isheninkapaini rashiyetari Pawa. Tema iitaitakeri isheninkapaini “Inampipanko Pawa”. \v 3 Iri kantacha Jesús, iriiperori rinatzi, ranairi Moisés-ni, tema iriitake wetsikakeriri pairani. Oshiyawaitakawo ikantaitapiintzi: “Pimpinkathatero nopanko.” Tema kaari pankotsi impinkathaite, iriira impinkathaite ashitawori ipanko. Tema ikaatzi wetsikirori pankotsi iriitake iriiperotatsiri. \f + \fr 3:3 \ft Iri Moisés-ni oshiyawori pankotsi, tema irijatzi isheninkapaini Judá-ite iitaitziri “Inampipanko Pawa”. \f* \v 4 Tema iri ashitawo pankotsi wetsikakerori, ariwaitake ikantaka pairani Pawa riwetsikantakawori maawoini. \v 5 Ikantaitake: \q1 Moisés kyaaryoowentakeriri isheninkapaini iitaitziri “Inampipanko Pawa”. \m Iri kantacha roshiyamatsitakari irirori apaani imperataarewo, ikenkithatakoyetairo onkaate awisatsine. \v 6 Iriima Cristo, iriitake tomintakariri ashitawori pankotsi, irijatzi jewatairi ikaatzi roshiyakagaitairi pankotsi. Aritake antsipataiyaari aakapaini iitaitziri “Inampipanko Pawa”, arika ankyaaryoowentairi, kisokero owanairi irojatzi weyaantapaakyaawone kiteesheri. \s1 Rimakoryaamento rashiyetaari Pawa \p \v 7 Jiroka ikantakeri Tasorenkantsi: \q1 Pinkemairi iroñaaka Pawa ikenkithawaitzi, ikantzi: \q1 \v 8 Eero pikisoshirewaitzi. \q1 Poshiyarikari pithokashitakenari pairani iñaantayetakena ochempiki. \q1 \v 9 Ari ikowakaawetakena picharineeteni nowasanketerime, iñaantashiretakena naaka, \q1 Okantawetaka iñagaiyawetakawoni noneshironkayetakeri okaatzi 40 osarentsi. \q1 \v 10 Irootake nokisantanakari, \q1 Nokantanake: Ari ikantapiintatya itzipinashirewaitzi, \q1 Te rantapiintziro nokowakairiri. \q1 \v 11 Noyatsimankakiini nokantanake: \q1 Eero nareetakagaari nimakoryaamentoki. \m \v 12 Iyekiite, kyaa pipakagairi Pawa, Kañaanetatsiri. Eero pikaariperoshirewaitzi, eero pithainkashirewaitzi. \v 13 Iro kameethatatsi pominthashiretawakayaani poshireyetaiya. Panteroota iroñaaka eero ramatawitaitantzimi pantayetairo kaariperori, piñiirokari pinkisoshirewaite. \v 14 Kisokerorika oweri Cristo, irojatzi weyaantapaakyaawone kiteesheri, aritake añagairo intsipayetai. \v 15 Irootake ikantantaitari: \q1 Pinkemairi iroñaaka ikenkithawaitzi Pawa, ikantzi: \q1 Eero pikisoshirewaitzi. \q1 Poshiyarikari pithokashitakenari pairani. \m \v 16 ¿Itzimika pithokashitakariri Pawa, ikemawetakawowa riñaane? ¿Kaarima jirikapaini ramayewetakarira Moisés-ni ipoñagaawowa Egipto-ki? \v 17 ¿Itzimika ikisapiintakeri Pawa okaatzi 40 osarentsi? ¿Kaarima antapiintakerori kaariperori, aperaatainchari janta ochempiki? \v 18 ¿Itzimika ikenkithatakoitakeri ikantaitake: \q1 Eero nareetakaayetaari nimakoryaamentoki? \m ¿Kaarima jirikapaini iitaitakeri piyathariite? \v 19 Ari añiiro kantakaawori kaari rareetakagaitantari, tema iro kantakaantzirori te ikemisantaiyini. \c 4 \p \v 1 Eenitatsi ikashaakaakairi aakapaini oshiyawaitakawori rareetakagaatyaime rimakoryaamentoki. Irootake pimpinkathatantaiyaariri, otzimikari otzikawakemine, eero pareetanta. \f + \fr 4:1 \ft Jiroka rimakoryaamento, tzimayetatsi oshiyakagainchari jaka. Tema pairani rimakoryaawentakero Pawa riwetsikantakawori kipatsi, roshiyakaakero “rimakoryaamento” jiroka kiteesheri 7-tapaintsiri rimakoryaantakari. Okanta osamanitake pairani, rishitowayetai Judá-ite janta Egipto-ki, 40 osarentsi ikenawaitake, irojatzi rareetantaari kipatsiki ikashaakaakeniriri Pawa. Irojatzi iitaitakeri jiroka kipatsi “rimakoryaamento”. Jirokaga oshiyakagainchari “rimakoryaamento” kemisantzinkaripaini: Eenitatsi kantatsiri: “Iro inkite rimakoryaamento kemisantzinkaripaini.” Itsipa kantatsiri: “Iroowa ‘rimakoryaamento’ rawentaashirenka, rowawisaakoshiretairira Pawa, te okowaatsikaita iñaashintsiyetaiya rawisakoshiretantaiyaari.”\f* \v 2 Tema akemayetairo aakapaini Kameethari Ñaantsi, ari oshiyayetaari acharineni pairani. Iri kantacha jirikapaini, te inintayimaityaawo ikemakotakeri, tema te rawentaashiretawo ikemayewetakari. \v 3 Irooma aakapaini awentaayetaarira, tema rareetakaayetai rimakoryaamentoki. Jiroka ikenkithatakoitakero rimakoryaamento, ikantake: \q1 Noyatsimankakiini nokantake: \q1 Eero nareetakaayetaari nimakoryaamentoki. \m Tema rithonkakero pairani Pawa rantawaire riwetsikantakawori kipatsi. \v 4 Tzimatsi tsika okenkithatakota 7-tapaintsiri kiteesheri, ikantaitzi: \q1 Jiroka kiteesheri 7-tapaintsiri, ari rithonkakero rantawaire Pawa, rimakoryaake. \m \v 5 Jiroka makoryagaantsi irojatzi ikenkithatakoitziri, ikantaitzi: \q1 Eero nareetakaayetaari nimakoryaamentoki. \m \v 6 Ari okantari. Irootake intzimantyaari makoryaashireyetaatsine. Iriima itsipapaini etayetakawori, te rareeyeta, tema te ikemisantziro ikenkithaweetakanarira Kameethari Ñaantsi. \v 7 Okanta awisake pairani osheki osarentsi, rapiitairo Pawa ikenkithatakotai otsipa rimakoryaamento, iitairo “iroñaaka”. Irootake rosankenatakotairi David-ni, ikantake pairani: \q1 Pinkemairi “iroñaaka” Pawa ikenkithawaitzi, ikantzi: \q1 Eero pikisoshirewaitzi. \m \v 8 Arika rimatakerome Josué rimakoryaaperotakaayetairime pairani acharineeteni, eero rapiitairome Pawa inkenkithatakotaime otsipa rimakoryaamento. \v 9 Arira ayotzi eenitatsi oshiyakagainchari rimakoryaamentoperotaiyaari rashiyetaari Pawa. \v 10 Iro roshiyakaawentakeri pairani Pawa rimakoryaawentakero rantawaire rithonkakerowa. Tema ari inkantayetaiyaari makoryaashireyetaatsiri ithonkaiya rantawaire. \p \v 11 Ontzimatye ankyaaryooyetai areetantaiyaari amakoryaashireyetai, oshiyarikari piyathayetainchari pairani. \v 12 Tema riñaane Pawa, owañaantanero inatzi, shintsiñaane okanta. Oshiyawo osataamentotsi apitekeromeni othoyempitzi, te ishenkaakanta itoyerokitante irojatzi inthomoiki aipathaki. Iro maperotzirori riñaane Pawa oshiyawaitakawo itoshiretatyaime, irootake yotakaantatsiri inkenkithashireetyaari, inkowashiryagaiteri eejatzi. \v 13 Tema ikaatzi riwetsikayetakeri Pawa tekaatsi apaani materone rimanapithatyaari eero iñaantaari. Pawa ari riyotakotairo maawoini antayetakeri, iriitake aminakoyetairone. \s1 Iri Jesús anairiri Imperatasorentsiperori \p \v 14 Jirika Jesús, Itomi Pawa, iriitake anairori inkite. Iriitake oshiyakagairi Imperatasorentsiperori. Irootake oisokerotantyaariri awentaashiretaari, tema ikemayeetai akantzi: “Nokemisantairi Jesús.” \v 15 Tema Jesús roshiyaari Imperatasorentsiperori, irootake ineshironkayetantairi ontzimerika añaantsipookite. Tema pairani irirori, tzimawetaka ikowashirewetakari, ari roshiyakotai añaayetzirowa awishimoyetairi aakapaini. Iro kantacha, te ikaariperotapaintzi eepichokiini. \v 16 Irootake awentaantyaariri amanaiyaari Jesús oshiyawaitakawo aatashiretaatyeeme tsika ipinkatharitai. Tema ineshironkayetai, aritake retakoyetai arika ankoityaashirewaite. \c 5 \p \v 1 Tema pairani Pawa owakeri atziri iitaitakeri Imperatasorentsiperori. Iriitake kantakowentairine atziripaini kaariperoshiretatsiri. Iri tagairone rashitakagaitariri Pawa. \v 2 Tema atziri rinatzi jirika Imperatasorentsitaarewo, oshekitzimotziri irirori ñaantsipooki. Irootake riyotantawori ramatsinkawentari tzipinashirewaitatsiri atziripaini ikaatzi pokashitziriri, masontzishireyetatsiri eejatzi. \v 3 Rimatzitawo irirori ritaawenta okaatzi rashitakaariri Pawa ompoñaantyaari impeyakoteniri ikaariperoshirewaitzira, rimatzitawo rantapiintziniriri atziripaini. \v 4 Tekaatsira Imperatasorentsitaarewo jitashitachane apaniroini, Pawaga jitayetakeriri roshiyakaakerira pairani Aarón-ni iitantakariri Imperatasorentsitaarewo. \p \v 5 Ari ikantakari eejatzi Cristo, te iri jitashitachane apaniroini, roshiyakotari Imperatasorentsitaarewo ompoñaantyaari inthaamentaityaari. Ashitariri matakerori, ikantziri: \q1 Notomi nowimi eeroka, \q1 Naakatake pipaapatetanaa iroñaaka. \q1 \v 6 Ikantakeri eejatzi: \q1 Eeroka kantaitachane pimperatasorentsitaarewote, \q1 Ari poshiyaiyaari ikantaga pairani Melquisedec. \p \v 7 Tema pairani ratziritapaintzi Cristo, riraaneentaka ramanamanaatari Pawa, ikaimakaimatake shintsiini ramanari Pawa, oshekitzimotziri ishintsinka, ari imatakyaame rowawisaakoterime eero rowamaantaitari. Tema Cristo pinkathatasorentsitane rinake, ikemisantakeri Pawa ikowakotakeriri. \f + \fr 5:7 \ft Jiroka ikantakeri Jesús, ramanamanaatakari Pawa, ikantzi: “Ashitanarí, pikowakaanaworika, pontsiparyaakowentena onkaate nonkemaatsityaari. Iro kantacha eero pimatanawo okaatzi nokowawetakari naaka, iroowa pimateri okaatzi pikowakaakenari eeroka.” Jiroka ikenakaakero Pawa ikemisantakeri Jesús ikowakotakeriri, ikisashitakaakari ikemaatsiyetakari, rishinetakeri inkamimotante rowañagairi eejatzi.\f* \v 8 Ikantawetaka Cristo iriiwetaka Itomi Pawa, ikemaatsitapainta, tema iñaakero jimpe okanta ikemisantaitzi. \v 9 Okanta rimonkaatakagaitakeri ranteri, ari imatakari rowawisaakoshiretairi maawoni kemisantairine, ari inkantaitaatyeero rawisakotai. \v 10 Ari okantakari, Pawaga Imperatasorentsitakaari, ari oshiyawo jimpe ikanta rimperatasorentsitakaari pairani Melquisedec. \s1 Ikamantantaitziro arika pipakayero awentaashiretari \p \v 11 Tzimatsi osheki nokowawetari niyotaimi tsika ikantakota jirika. Iro kantacha owanaa opomeentsita nimatemiro, tema kisoshire pikantayetaka, osamani onkantya pinkemathatantyaawori. \v 12 Tema osamanitake, noshiyakaaminthaitzi eerokatake yotaantayetanaatsineme. Iro kantacha eeniro okowa iita yotaayetemine eerokapaini, irojatzi rapiiyetaime etayetawori riyotaantaitziro riñaane Pawa. Poshiyawaitakari tsika ikanta ithotagaitziri, te ipaitziri kisori owanawontsi. \v 13 Ari pikantakari eerokapaini, ariityaakemi eenchaaniki ithotagaitziri, tekera piñaantapiintawoota kameethashiretakaantatsiri. \v 14 Iriima ikaatzi owayetawori kisori owanawontsi, ariityaake ikaatzi ñaantapiintawori, te opomeentsitzimotari riyotero oita kameethatatsiri, eejatzi kaariperotatsiri. \c 6 \p \v 1 Ontzimatye niyaatakairo niyotaaperotemiro otsipa jimpe ikantakota Cristo. Te onkameethate napiipiintemiro okaatzi piyotzitakari eerokapaini. Tema riyotagaitzitakemiro ripakagaitairowa kaariperori kaamaneshiretakaantatsiri. Riyotagaitzitakemiro eejatzi rawentaashiretaitaarira Pawa. \v 2 Riyotagaitzitakemiro omitsitsiyaataantsi, otzimikapatziitotaantsi, rañaakagaitairi kamayetatsiri, rowasankeyeetairi kaariperoshireri. \v 3 Irootake aatakaantyaawori inashitachari, onkamintha iri kowatsine Pawa. \v 4 Onkamintha eero aminaashiwaita pikemathawetakari, ritasonkawentakemi, risaikashirewetantakemi Tasorenkantsi, \v 5 piñaawetakawo okameethatzimotzimi riñaane Pawa, piñaawetakawo eejatzi ishintsinka onkaate roñaagantairi paata. \v 6 Tema ikaatzi ñaawetakawori jiroka, ripakaanairo eejatzi, eero rimatairo ripiyashiretai rookawentantaiyaawori iyaariperonka. Oshiyawaitakawowa iriitakeme apiitairone inkentakotairi Itomi Pawa, oshiyawaitakawo eejatzi iriime thainkimawaitairine ipiyotaiyanira atziripaini. \v 7 Oshiyaawo owaantsi irenkapathatziri inkani arika impankitantaityaawo. Iroorika shookanaintsine pankirentsi pinatachari, iri Pawa tasonkawentakeriri pankitakerori. \v 8 Iroome yoshiitachane ishookanake kitochee, tsitamaishi onkantya, tekaatsi pantyaawone, katsimashire inkantya pankitakerori, ritagaitairowa paata. \p \v 9 Irooma eerokapaini, netakotané, niyotzi naaka eero poshiyakotawo noshiyakaawentakeri, pantanairo kameethari owakeraga rowawisaakoshiretaitakemi. \v 10 Tema Pawa tampatzikashireri rinatzi, eero ipeyakotaimiro pantayetakeri eerokapaini, petakotaiyaari ikaatzi aakoyetairiri iwairo Irirori, eekero piyaatakaatyeero petakotyaari. \v 11 Iroowa nokowakoyetaimiri, ari pinkantapiintatyeeya poñaagantairo piriiperoshireyetai, irojatzi imonkaatantaiyaari okaatzi poyaakoshiretaiyarini. \v 12 Eero piperashirewaita eerokapaini, iro kameethatatsi poshiyakotyaari jatakairori ikemisantanai, kamaitanaawori. Tema iriitake aayetairone ikashaakagaitakairi. \p \v 13 Tema pairani owakera Pawa ikashaakaakeniri Abraham-ni, tekaatsi anairine Pawa raakotakerowa iwairo, iri yoterone imaperotatya rimonkaawainete. Iriira aakotainchari apaniroini iwairo Pawa, \v 14 ikantakeri Abraham: \q1 Imapero nitasonkawentemi Naaka, \q1 Imapero noshekyeemiri Naaka pincharineyetyaari. \m \v 15 Te rathawaawaineta Abraham-ni, amatsinka royaawentaka, iñagairo ikashaakagaitziriri. \v 16 Tema arika inkowapiinte atziripaini riyote kyaaryooperorika imatya ikashaakagaitziriri, raakotziri iwairo anayiriri, ari riyoite imapero rimonkaawaitzi. \v 17 Ari oshiyawetakawo okaatzi rantakeri Pawa, raakotaka iwairo irirori ompoñaantyaari riyoitero imapero imatantyaari okaatzi ikashaakagaitakeriri. Tekaatsi kanterone rowashiñagairo ikenkithashiretakari ranteri. \v 18 Iro otzimantanakari apite kaari rinashitakagaita. Iro ayotantaari te ithaiyaneta Pawa, iroowa thaamentashireperotakagairi awentaashitaarira Irirori, ayotzi ari imonkaataiya oyaakoneentziri. \f + \fr 6:18 \ft Tema tzimatsi apite kantakotachari kaari rinashitakagaityaari. Jiroka etawori: “Pawa te ithaiyaneta, aritake imonkaataakya okaatzi ikashaakagaitakeriri.” Jiroka apitetanaintsiri: “Tekaatsi owashiñeerone raakotaaga apaniroini iwairo Pawa, tema tekaatsi anairine irirori.”\f* \v 19 Iroowa oyaakoneentanka roshiyakagaitziri tenari owaatzinkirori antawoite pitotsi eero amaatanta. Ari oshiyawo oyaakoneentanka, owaatzinkashire owayetai. Irootake kantakaawori oshiyakotantyaariri kyaatsiri rotantotaitantawowa tontamawotatsiri. \f + \fr 6:19 \ft Iro ikenkithatakoitzi tontamawotatsiri rotantotantaitawori tasorentsipanko, iro iitaitziri tasorentsinaki inatzi janta. Apawosatzi inkye Imperatasorentsitaarewo, te ripiyapiyata inkye. Iroowa ikantaitziri: “Ari janta roñaaganta Pawa.” Iroowa roshiyakagaitziri inkite añagairira Pawa paata.\f* \v 20 Ari anewiyataawo aakapaini kantacha ankyaayetai oshiyakawori jiroka, arika oyaatakotanairi Jesús roshiyakagaitakeri kyagaintsiri janta. Tema iri Jesús roshiyakagaitakeri pairani Melquisedec. Iriitake Jesús Imperatasorentsiperori iroñaaka, tema rashi rowatyeero irirori. \c 7 \s1 Rimperatasorentsinka Melquisedec \p \v 1 Tema Melquisedec, iriira pinkathariwentantaintsiri Salem-ki, rimperatasorentsite rinatzi Jenokisatzi Pawa. Iriitake aawairiri pairani Abraham-ni ripiyaawowa raperaatakerira itsipa pinkatharipaini romanatziri, ritasonkawentawairi. \f + \fr 7:1 \ft Jiroka “Salem”, owairo inatzi pairani nampitsi tekera inampitanakawoota Judá-ite janta, irootake iitaitziri iroñaaka Jerusalén. \f* \v 2 Irijatzi ipake pairani Abraham-ni owaagawontsi okaatzi raapithatantakeri romanatantzira. Tema Melquisedec, roshiyakagaitziro iwairo: “Pinkathari kameethaini”. Otsipa roshiyakagaitziro: “Pinkathari saikakaantatsiri kameethaini”. Tema jiroka jitachari “Salem”, wairontsi ini ikantaitziro “saikaantsi kameetha”. \f + \fr 7:2 \ft Jiroka kantakotachari ipakeriri Abraham-ni pairani Melquisedec: Arika raapithatante romanataga Abraham-ni onkaate 10, apaani rashitakaakyaari Melquisedec. Ari ikantakero maawoini raapithatantakeri, ontzimerika 10, apaani rashitakaakyaariri Melquisedec.\f* \v 3 Te riyotzitaitziri iwairo ipaapatetari, te riyotaitzi eejatzi iitarika charinetanariri. Oshiyawaitakawo te ontzimeme tsikarika impoñeeyaame, tsikarika rithonka eejatzi, roshiyakotakari Itomi Pawa, ari rashi rowatziiro rimperatasorentsitaarewotzi. \p \v 4 Ari añiiro iriiperori rinake Melquisedec. Tema Abraham-ni, acharineyetanakari aakapaini, iri ipake pairani okaatzi raapithatziriri pinkatharipaini romanatakeri. \v 5 Iro oshiyakawori rantapiintakeri pairani Leví-ite. Ipayetziri apaani oshekitzimotziriri isheninka ontzimerika 10, tema iro ishinetantziri Inintakaantaitanewo rantayeteri Imperatasorentsitaarewo. Iro rametaiyarini, tema isheninkapaini rinatzi icharineyetari Abraham-ni. \v 6 Iriima Melquisedec, kaari isheninka Judá-ite. Te ayotziri iita charinetariri. Iri kantacha Abraham-ni, ikashaakaaperoitakeniri pairani, iriitakera ipake Melquisedec apaani kaatatsiri 10 raapithatantakeri romanataga. Ikanta Melquisedec ritasonkawentanakeri Abraham-ni. \v 7 Imaperotatya ikantapiintaitzi: “Itzimirika tasonkawentantatsiri, ranairira ritasonkawentziri.” \v 8 Itzimirika ipaitziri apaani oitarika kaatatsiri 10 jaka kipatsiki, atziri rinayetzi, kaamaneri. Iriima Melquisedec, roshiyakaatzi kañaaneri rini irirori. \v 9 Irojatzi rantakeri isheninkapaini Leví, ipashitapiintaitari. Oshiyawaitakawo iriitakeme pinakowentantatsine, tema irootake rantakeri Abraham-ni icharinetakari, \v 10 retanakawo ripinakowentantake pairani ipashitakari Melquisedec ritonkyotantawaariri romanataga. Tekera itzimiita Leví-ni, rantzitakawo ketziroini Abraham-ni jiroka. \p \v 11 Pairani, ikaatzi Imperatasorentsitaarewo, icharineete Aarón-ni rinatzi, iitaitziri “Leví-ite”. Ari okanta Inintakaantaitakeri. Iri kantacha jirikapaini Imperatasorentsitaarewo, te rimatzimaitawo rowameethashiretante. Arime rimatakero, eero rosankenatakotaime itsipa Imperatasorentsitaarewo oshiyariri Melquisedec, kaari charinetariri Aarón-ni. \v 12 Imaperotatya itzimai itsipa Imperatasorentsitaarewo kaari icharineta Aarón. Irootake inashitantaiyaari Inintakaantaitanewo, intzimantaiyaari itsipa Imperatasorentsitaarewo. \v 13 Tema jirika ikenkithatakoitakeri oshiyakariri Melquisedec, kaari icharinetari Leví-ni, itsipasatzi rinatzi, kaari tzimatsine apaani icharine rimperatasorentsitaityaari. \v 14 Jirika oshiyakariri Melquisedec, iri Awinkatharite Jesucristo, icharinetakari Judá. Tema pairani rosankenareki Moisés-ni, te rishinetaantsite rimperatasorentsitaarewote charinetariri Judá. \p \v 15 Ari okoñaaperotziri ontzimatye ripoke itsipa Imperatasorentsitaarewo oshiyaarine Melquisedec. \v 16 Jirika itsipa pokatsine paata, rinashitya, ontzime ishintsinka, eero ikaamanetai. Iriira anairiri itsipapaini Imperatasorentsitaarewo okenkithatakotakeriranki pairani Inintakaantaitanewo, icharineyetakari ketziroini Leví-ni. \v 17 Tema iri ikenkithatakoitake, ikantaitzi: \q1 Eeroka kantaitachane pimperatasorentsitai, \q1 Ari poshiyaari ikanta pairani Melquisedec. \m \v 18 Ari okanta, tema okaatzi Inintakaantaweetakari, ontzimatye ripakagaitero, te imatero owameethashiretante, tzimatsira yotapainchari. \v 19 Tema tekaatsi apaani owameethashirete Inintakaantaitanewo. Iri kantacha tzimai itsipa poyaataawori, iriitake matakaayetairone okaakishiretaiyaari Pawa, tema iri oyaakoneentairi. \p \v 20 Iroowa ikashaakagairi jiroka Pawa, tema pairani apaniroini raakotaka iwairo riyotaitantyaari imapero imonkaatya. \v 21 Tema ikaatzira Imperatasorentsitaintsiri pairani, te raakota iwairo Pawa rowantaitakariri jirika. Iriima itsipa raakotawentakari iwairo, tema ikantaitzi: \q1 Pinkathari aakotaincha iwairo, te roipithokanetziro riñaane. \q1 Pashi powaatyeero eeroka pimperatasorentsitai, \q1 Ari poshiyaiyaari ikantaga pairani Melquisedec. \m \v 22 Ari okanta, iriitake Jesús yotakagairori imapero imonkaataiya okaatzi raapatziyawakagaitakaga, irootake awisakerori otsipa etawetanakawori pairani raapatziyawakagaitakaga. \p \v 23 Tema pairani ikaatzi Imperatasorentsiwetainchari, osheki poyaayetakariri iriroripaini. Ikamapiintayetake jirikapaini, te riyaatakairo rantayeterime, ontzimatye intzime itsipa poyaatyaarine. \v 24 Iriima Jesús, kañaaneri rinatzi irirori, iri kantaitaachane rimperatasorentsite. \v 25 Iriira Jesús owawisaakoshiretapiintairine okaakishiretaiyaarine Pawa, inkantakowentapiintairi. \p \v 26 Iriitake Imperatasorentsitaarewo akoityaaperotakeri. Jiroka ikanta irirori: Itasorentsishiretzi, ikameethashiretzi, ikiteshiretzi, te itsipayetari kaariperoshireri, rawisaperotairi inkitesatzi. \v 27 Jirika Jesús te roshiyari Imperatasorentsiwetainchari pairani. Tema arika ritagaiteniri atziripaini rashitakaariri Pawa, retawo irirori ikowakotziri Pawa impeyakotawakeri ikaariperoshiretzi. Iriima Jesús rithotyaakero maawoini, rimonkaatakero rishinetakaga pairani apaniroini roshiyakotakari ratsipetakagaitanariri Pawa. \v 28 Ikaatzi Imperatasorentsitakaakeri pairani Inintakaantaitanewo, atziri rini, jentashireri, ikaamaneyetzi. Iriima Itomipero Pawa pokaintsiri, awisakeranki pairani osheki osarentsi, iri rimperatasorentsitakaakeri Pawa raakotaka iwairo pairani. Iri monkaatakerori kameethaini, ari ashi owatyeero. \c 8 \s1 Iriira Jesús kantakowentantaatsiri owakeratantaari aapatziyawakagaantsi \p \v 1 Jiroka otzinkamiperotari ikantaitakeri: Iriira Cristo Imperatasorentsiwentairi, iri saikaatsiri rakoperoki Pinkatharipero, itsipataari ipinkathariwentantai inkiteki. \v 2 Oshiyawaitakawo ari rantawaiteme tasorentsithaanteki, temaita rantawaite tasorentsithaanteki riwetsikakeri pairani atziripaini, inkiteki rantawaitzi, riwetsikakaantairi Pawa. \v 3 Tema ikaatzi Imperatasorentsitaintsiri pairani, eenitatsi rashitakaariri Pawa, ritayiniri. Ari ikantakari Jesucristo irirori, tzimatsi rashitakaariri Pawa. \v 4 Tera ishinetaantsite rowaiteri Jesucristo rimperatasorentsitantyaari, risaikantawetapaintari kipatsiki. Te ishinetakaantziro Inintakaantaitanewo, tema kaari isheninkapaini Leví-ni. \v 5 Tema jirikapaini Imperatasorentsitaarewo oshiyakaawontsi rinamatsitake, eenitatsi inewiyataitari jimpe onkantaiya inkiteki. Irootake ikantaitakeriri pairani Moisés, riwetsikero tasorentsithaante, ikantaitakeri: \q1 Piwetsikero poshiyakayero, tsika okanta piñaawyaatakawo otzishiki. \m \v 6 Ari ikantaari Jesús Imperatasorentsitaarewo rinatzi, ranagairi rimperatasorentsitaitari atziri. Tema rowakeratai Pawa otsipa aapatziyawakagaantsi, iri ikashaakaakairi Cristo inkantakowentayetai, irootake anagairori okaatzi ikashaakaawetakariri pairani, anagairo etakawori aapatziyawakagaantsi. \v 7 Eenitatsi koityagainchari etakawori aapatziyawakagaantsi kaari rimonkaataite, irootake okowantakari ontzimai otsipa owakerari, poyaataiyaawone. \v 8 Jiroka koityagainchari, tema ikantaitake pairani: \q1 Ikantzi Awinkatharite: \q1 Paminero onkaate awisatsine paata, \q1 Ari napiitairo naapatziyaiyaari icharinepaini Israel-ni, icharinepaini Judá-ni. \q1 \v 9 Arika nowakeratairo aapatziyawakagaantsi, eero oshiyaawo naapatziyawetakarira icharinepaini. \q1 Tema pairani noshiyakaakeri nakathataatyeerime, \q1 Naakame amairine nomishitowantaariri Egipto-ki. \q1 Te rimonkaatzimaitawo iriroripaini aapatziyawakagaantsi, \q1 Iroowa nipakaantaawori nokempoyaawentziri. \q1 Ari ikantake ikenkithawaitzi Pinkathari. \q1 \v 10 Rapiitakero ikenkithawaitzi, ikantzi: \q1 Jiroka owakerari aapatziyawakagaantsi iñagairi paata isheninkapaini Israel: \q1 Ari niyoshiretakaayetairi kameethari rantayetairi. \q1 Oshiyawaityaawo nosankenashiretantaatyaarime Nonintakaantanewo, \q1 Naakatake Iwawanetaiya, \q1 Iriiyetake nashitaiyaari Naaka. \q1 \v 11 Te onkowaiya riyotaawakagaiya, \q1 Apatziro inkantairi isheninka: “Piyotairi Awinkatharite.” \q1 Maawoini riyoyetaina. \q1 Ari riyoyetaina iriiperoripaini eejatzi ashironkainkaripaini, maawoini. \q1 \v 12 Osheki noneshironkatairi ikaariperoshiretakera, \q1 Arira nompeyakotainiri. \m \v 13 Tema iitaitakero “owakerari aapatziyawakagaantsi”, ari riyoitzirori jiroka etawetakawori, paisato inatzi. Tema okaatzi paisatotaintsiri, rookaitziro. \c 9 \p \v 1 Jiroka etakawori aapatziyawakagaantsi, iro Inintakaantakeri Pawa riyotantaityaari tsika inkantaitya impinkathaiteri. Ari okenkithatakotari tasorentsithaante tsika ipinkathaitakeri. \v 2 Jiroka tasorentsithaante, apite okanta rinashitaitakawo rotantotaitziro. Janta okimiinakitzi ikyaapiintaitzira, ari rowaitziri ootamentotsi, menkochaanikiki, itsipatagaitakero pan tasorentsitatsiri. Ari iitaitziro “tasorentsinaki”. \v 3 Irooma inthomoikinta, ithatashiitakero tontamawori, oryaaninaki okanta. Ari iitaitzirori “tasorentsinakiperori”. \v 4 Ari isaikiri ritaantapiintaitawori kasankari, ari isaikiri eejatzi tasorentsimoko. Iroowa riwetsikaitziri poreryaari jiroka. Ari owakotari inthomoiki eepichokiini “maná” riwetsikañakitashitakero poreryaari. Ari rowaitzirori ikotzi Aarón-ni shookaintsiri pairani, ari isaikitari eejatzi mapikota rosankenaitakerowa aapatziyawakagaantsi. \f + \fr 9:4 \ft Ikantakoitziri “poreryaari”, iriitakera ooro. \f* \v 5 Okanta jeñokiini tasorentsimokoki, ari rowaitake riwetsikaitake roshiyakaawo maninkari, iriitake tsimankantakawori ishiwanki itatawo tasorentsimoko. Iro iitaitziri “Ineshironkamento”. Iro kantacha eero niyaatakairo nonkenkithatakotemiro jimpe okantayeta apaanipaini. \p \v 6 Ari riwetsikaitakero maawoini jiroka. Osheki rantapiintakeri Imperatasorentsitaarewo antawoki tasorentsinakiki, ari rantayetziro inkene impinkathatasorentsite. \v 7 Irooma inthomoikiperonta tasorentsinakiperoriki, apa rishinetaitziri inkye Imperatasorentsiperori. Apawosatzi ikyaapiintzi osarentsiki. Arika inkye janta, raanake riraa piratsi ritsikirisantyaawo iitaitziri “Ineshironkamento Pawa”. Ompoñaantyaari ineshironkateri Pawa, eero rowasankewentantari iyaariperoshirenka. Ari ikantaitziriri eejatzi atziripaini kaariperoshireyetatsiri. \v 8 Eenitatsira riyotakaayetairi Tasorenkantsi, jiroka okanta: Pairani otzimantawetari tasorentsithaante, te okanta inkye atziripaini janta otasorentsiperonakitzinta. \v 9 Jiroka okantakota: Apaani atziri amamatsitziriri ratsipetakaanewo rashitakayaariri Pawa, kaarira jiroka kantakayaarine impinkathashireperotantyaariri Pawa. \v 10 Apatziro ritzitaiyakawoni owanawontsi, riraitziri, inkiwayetapiintaiya eejatzi. Iro Inintakaantaitakeri koñaayetatsiri rantayetairo, irootake rantaitakeri irojatzi rowakeratakaantaawori Pawa aapatziyawakagaantsi. \p \v 11 Ari ripokakeri Cristo, iriitake oshiyawetariri Imperatasorentsitaarewo. Temaita inkye tasorentsiperonakiki riwetsikanewoki atziripaini. Irooma ikyiira irirori, inkite inatzi, jimpe janta anintagaiyaaga paata. Oshiyakaapairo tasorentsinakipero, kaarira atziri wetsikerone. \v 12 Tema Cristo te roshiyari atziri Imperatasorentsitaarewo kyaapiintatsiri tasorentsiperonakiki raanakeri riraa piratsi. Iriira shinetainchari rowamagaiteri risakotapaintziro riraa, inkene iñaayetairo maawoini rashi rowaatyeero rowawisaakoshireyetai. \f + \fr 9:12 \ft Ikenkithatakotaitziri jaka “piratsi”, iriira cabra-paini eejatzi waaka. \f* \v 13 Roshiyakagaitziri okameethatzimotziri Pawa riraa piratsi, eejatzi isamampote, oshiyawo iro kitewathatakairineme atziri rantakerowa ipinkaitziri. \v 14 Irooma riraa Cristo, iro maperotzirori okiteshiretakaantzi. Tekaatsi oita inkenakaashityaari, irijatziita shinetaincha rowamagaiteri, ikantakaakari Tasorenkantsi. Iriitake oshetapithataimirori kaariperori pikenkithashiretanewo, tema pantayetakero kaamanetakaantatsiri. Ontzimatye pantayetairo ikowakayimiri Pawa, Kañaaneri. \p \v 15 Iriitake Cristo rotyaantakeri Pawa inkantakowentairi atziripaini, opoñaantaari rowakeratairo aapatziyawakagaantsi. Tema okantakota owakerari aapatziyawakagaantsi, ontzimatye inkame apaani, ompoñaantyaari rawisakoyetai piyathatakawori etawori aapatziyawakagaantsi. Ari iñagaitairo ikashaakagaitakairi pairani ankañaanetai. Jiroka aapatziyawakagaantsi, oshiyawaitakawo osankenarentsi okenkithatakota rashitaitari, okenkithatakotziri ashiyetaiyaawone arika inkamake ipaapateetari. \v 16 Iro kaari riyotanta aayeterone okaatzi rashitakaantaitari, apa riyote arika inkamake ipaapate. \v 17 Eeniro rañi ipaapatetari, eero ipitaitari inintakagaitakeri rashitaiyaawo. Apa impaitairi arika inkamake. \v 18 Ari oshiyawo, retaitanakari etawori aapatziyawakagaantsi, tzimatsi iita kamatsiri, riraa retantaitanakari. \v 19 Tema pairani rithonkakero Moisés riñaanatakeniri atziripaini Inintakaantanewo, raake riraa piratsi, itsipataakero ñaa, raake inchatewa, rankowitake kityonkamawotatsiri, ritsikirisantakawo osankenatainchari, eejatzi atziripaini. \f + \fr 9:19 \ft Kantakotachari jaka “inchatewa”, irootake iitaitziri eejatzi “isopo”. \f* \v 20 Ikantakeri: \q1 Jiroka iraantsi iro ooñaawontaperoterone aapatziyawakagaantsi, iroowa Inintakaantakeri Pawa. \m \v 21 Ritsikirisantakawo iraantsi tasorentsithaante, ari ikantakero okaatzi saikatsiri inthomoikinta. \v 22 Tema ritsikirisantaitakawo riraa piratsi, rimonkaatanairo Inintakaantaitziri, oshiyawaitanakawo iroome oitewathatantatsine. Tema eerorika otzimi iraantsi, eero ipeyakotantairome Pawa kaariperori. \s1 Iri Cristo matakerori rowawisaakoshiretantzi \p \v 23 Irootake rowamagaitantariri piratsi ritagaitziniri Pawa, oshiyawaitakawo inkitewathatakaantatyeeme. Irooma awisaintsiri inkiteki, rotyaantakeri Pawa inkamawentante Cristo, inkiteshiretakaantayetai, anaanakero ikamawentantzira piratsi. \v 24 Tema te ikyi Cristo tasorentsinakiperoriki riwetsikanewoki atziripaini. Iroowa oshiyakaawentacha inkiteki jimpe ikenai Cristo, ikantakowentai risaikira Pawa. \v 25 Tera rapiipiintapaintziro Cristo inkamimotante. Te oshiyawo rantziri Imperatasorentsitaarewo kyaawetapiintachari apawosatzi osarentsiki tasorentsinakiperoki. Te iri ashitakyaawone riraa risakoyetziri. \v 26 Iriime roshiyakyaame Cristo Imperatasorentsitaarewo, osheki rapiipiinterome inkamawentante. Ari retanakyaawome inkemaatsiwentantya owakera iwetsikantanakari kipatsi. Te ari onkantya, tema apawosatzi ikamawentantapaintzi. Ari ikantaitanakitziiro roitsinampaanakero kaariperori. \v 27 Oshiyawaitakawo ikantaitziri: “Maawoini atziri apawosatzi inkame, Pawaga yotairine arika rowasanketairi.” \v 28 Iro rantakeri Cristo, apawosatzi ikamake ikemaatsiwentakotari osheki kaariperoshireri. Iro kantacha ripiyai paata irirori, eero ikemaatsitakagaitawaari rowawisaakotairira ikaatzi oyaakoyetairiri. \c 10 \p \v 1 Iro oshiyakawori aamparentsi jiroka Inintakaantaitanewo. Okantaganki aamparentsi te otzimanetzi owatha, apatziro riyotaitziro eenitatsi iita ashitawori raampare. Ari okantari eejatzi Inintakaantaitanewo, riyoitzi tzimatsi paata kameethataatsine. Inintakaantaitake ritagaitapiinteniri Pawa maawoini osarentsiki, iro kantacha te owameethashireperoteri atziripaini antayetakerori. \v 2 Imaperotatyeeyaame owameethashireperotante, ikaatzi antayetakerori ari ripakaakerome, tema oiteshiretakeri, eero okatsitzimoshirewaitzirime rantayetakerowa kaariperori. \v 3 Te ari onkantya, tema rantapiintashitakawo awisayetzira osarentsipaini, ritagaitapiintzinirira Pawa, ikenkithashiretakotawowa iyaariperoshirenka. \v 4 Tema rowamagaitapiintziri piratsi ikapathainkatakagaitziri, te imatzimaityaawo ompeyakoperotero iyaariperonka atziri. \v 5 Irooma ripokakera pairani Cristo jaka kipatsiki, ikantakeri Pawa: \q1 Te pikowaatsikaitairo ramayeetaimi ratsipetakagaitanewo rashitakagaitemiri. \q1 Iroowa pikowaperotake potyaantena naaka natziritzimotante, noshiyakotyaari ratsipetakagaitanewo. \q1 \v 6 Te apa inimotemi ritagaitzimiri piratsi okantakaantziro iyaariperoshirenka jirikapaini. \q1 \v 7 Nonkante Naaka: \q1 Pawá, nipokake naaka nantairo okaatzi pikowakaakenari eeroka, \q1 Tema rosankenatakoitakena pairani onkaate nanteri. \m \v 8 Pinkenkithashiretero kantatsiri jaka: \q1 Te pikowajaantairi ramayeetemiri piratsi rashitakagaitemiri, ritagaitemiri. \q1 Te inimotemi ritaawentemiro iyaariperoshirenka. \m Iro kantacha, ¿kaarima Inintakaantaitanewo okaatzi añaakeri? \v 9 Pinkenkithashireterotya otsipa kantatsiri: \q1 Nipokake naaka nantairo okaatzi pikowakaakenari eeroka, \m Jiroka apiitainchari ikantaitakeri, poyaataawori etanakawori pairani. \v 10 Ikowake Pawa oshiyaawo iwatha Cristo okaatzi ritagaitziniriri, opoñaantari ikamawentapaintziri maawoini atziripaini. Arira opoñagaari rowameethashireyetai aakapaini. \p \v 11 Pairani, maawoini Imperatasorentsitaarewo raminiri Pawa rashitakaariri, rapiipiintziro kiteesheriki ritayiniri piratsi. Temaita rimatziro ripakaaperotakaantero kaariperori. \v 12 Iriima Cristo, apawosatzi rishinetaka rowamaawentaiteri iyaariperonka atziripaini, saikai rakoperoki Pawa itsipataari ipinkathariwentantzi, \v 13 ari risaiki royaawenta irojatzi roitsinampaaperotantaiyaariri iisaneentane, roshiyakagairi rimakoryaayitzimento. \v 14 Irootake rantantakawori apawosatzi ikamawentakero iyaariperonka atziripaini, tema ari rashi rowatyeero rowameethashireperoyetai. \v 15 Ari ikantakari Tasorenkantsi riyotakaakai imaperotatya. Tema iri etakawori rosankenatakaantake: \q1 \v 16 Ikantake ikenkithawaitake Pinkathari, ikantzi: \q1 Jiroka owakerari aapatziyawakagaantsi iñagaitairi paata: \q1 Ari niyoshiretakaayetairi kameetha rantaiteri \q1 Oshiyawaityaawo nosankenashiretatyeenirime Nonintakaantane. \m \v 17 Eekero ikantatzi: \q1 Ari nompeyakotainiri ripiyathatakaga, rantayetakerowa kaariperori. \m \v 18 Tema ipeyakotakaantairo Pawa ikaariperoshiretaitzira, te okameethatzi ritagaitainiri iroñaaka. \p \v 19 Iyekiite, tema kapathainka ikantaka Jesucristo rowamaantaitakariri, awentaashire antsipashiretaiyaari Pawa, oshiyawaityaawo ankyagaatyeeme tasorentsinakiperoriki. \v 20 Tema ratziritake Cristo, irootake okantantaari ankyaayetai inkiteki, iro oshiyarime ankyagaatyeeme ithataitakerowa tontamawotatsiri tasorentsinakiperoriki. Aaka omapokayetairori jiroka kaari rimataitzi pairani, iroowa kañaanetakaantaatsiri. \v 21 Roshiyakari iroñaaka Cristo iriime Imperatasorentsiperowentaine akaatzira rashiyetai Pawa. \v 22 Ari okanta. Kyaaryooperoini ankantaiya antsipashiretaiyaari Pawa, imaperowa oshiretaiyaari. Kiteshirera ikantakaayetai, eero akenkithashiretakotaawo kaariperori. Oshiyawaitaawo inkiwantaatyeerome ñaa kityaanikiri. \v 23 Kiso owanakeri awentaashiretaari, ikemayeetakai akantake: “Noyaakoneentanewo rinatzi Cristo.” Tema tsika itzimi kashaakagairori, kisokero rowakai irirori. \v 24 Ontzimatye ankenkithashiretakotairo tsika onkantya ominthashiretakaantyaariri itsipa retakotane, rantayetairo kameethari. \v 25 Eero apakairo apatotapiintaiya, tema tzimayetatsi pakaayetakerori. Ontzimatye ominthashiretakagaiyaari akaataiyinira. Eekero aatatye antanairo ayotaira aritake ripiyai Cristo. \s1 Ikamantaitziriri antzirori inintakaanekiini kaariperori \p \v 26 Ayowetaawowa irooperotatsiri, arika othatagairo antapiintanairo kaariperori, tera ipeyakoitairo ayaariperonka. \v 27 Ikamantaitakai anthaawashirete rowasanketaitai, tema Pawa rithonkaatyeeri ritaayetairi ikaatzi kisaneentakeriri. \v 28 Pairani, iitarika piyathatakyaawone Inintakaantaitane rosankenatakeri Moisés, te ineshironkaitziri rowamagaitziri inkaaterika mawa thawetakoterine. Ari rowamagaitakeri eejatzi intzimaatsikaiterika apite thawetakoterine. \v 29 ¿Tema imaperotatya rowasanketaiteri maninterone rantzimotakairi Itomi Pawa? Tema roshiyakagaitakero raatzikashiwaitaitawo kaari pantyaawone, imanintashiwaitakyaawome ikapathainkatake ikamawentantake. Ari rithainkashiretakero raapatziyantzi Pawa ikashaakaawetakari intasorentsishiretakairi. Ikaweyawaitakeri Tasorenkantsi neshironkatantaneri. \v 30 Irooma aakapaini ayotziri kantaintsiri: \q1 Naakatake owasanketantatsine, \q1 Naaka piyakowentantatsine. \q1 Iro ikantakeri Pinkathari. \m Ikantaitzi eejatzi: \q1 Rowasanketairi Pinkathari ikaatzi rashitari irirori. \m \v 31 ¡Antawoitewé inthaawashiretaite riyotaite iriitakera owasanketantaatsine Pawa Kañaaneri! \p \v 32 Pinkenkithashiretakotya. Tema eerokatake kemisantanaintsiri pairani, oshiyawaitakawo pinkiteesheenkatakotaatyeeme. Irojatzi piñaantakawori ikemaatsitakagaitakemi. \v 33 Piñaayetakero eejatzi ikisaitzimi, rowatsinagaitzimi tsika rapatoita. Poimoshirenkayetakeri awishimotziri okaatzi piñaakeri eeroka. \v 34 Poimoshirenkayetakeri ikaatzi romonkyagaitakeri, piñaayetakero eejatzi raapithaitakemiro oshekitzimotzimiri. Iro kantacha, eekero piyaatatzi pominthashiretanaka, tema piyotaiyironi onkaate piñagairi paata, osheki okameethaperotzi, eero ithonkaawo. \v 35 Irootake eero pipakaantawo okaatzi pawentaanaari, tema antawoite ripinaitaimi paata. \v 36 Kisashire pinkantya pantayetanairo ikowakaimiri Pawa, piñaantaiyaawori ikashaakaakemiri. \q1 \v 37 Tema ikantzi Pawa: \q1 Eero rishenkaa rareetantyaari okaakitzimataintsiri, \q1 Eero osamani inkantya. \q1 \v 38 Tampatzikashire rinatye awentaashireri, ari iñagairo rañaantaiyaawo. \q1 Irooma arika ripiyashiretai, eero rinimotakaanawo. \m \v 39 Irooma aakapaini, te oshiyari piyashiretachari, rithonkaitairi. Oshireyetaaga aakapaini, ari añagairo añaashireyetai. \c 11 \s1 Awentaashirenkantsi \p \v 1 Jiroka okantakota awentaashirenkantsi. Oshiyatyaawo arika inkantashireete: “Ari imatakya nokowaperotanewo.” Riyoshiryaanake aritake imatakya ikowiri, okantawetaka te iñiiro. \v 2 Iroowa rawentaashirenka acharinepaini inimotakagairiri Pawa. \v 3 Iro awentaashirenkantsi kantakaawori amatantawori akemathatairo jimpe okantakota riwetsikantakawori Pawa kipatsi. Apatziro riñaawaitake, wetsikanaka. Ari opoñaanakari iwetsikanaka iñaayeetairi iroñaaka eejatzi kaari koñaayetatsine. \p \v 4 Iro rawentaashirenka Abel kantakaawori ritaantanariri Pawa rashitakaariri, anaanakero rashitari Caín rashitakaawetariri Pawa. Iro kameethataintsi ritaanewo Abel. Ikantanake Pawa: “Kameethashireri rinatzi Abel.” Okantawetaka ikamake Abel, eeniro akemakotapiintziri oshiyawaitakawo irojatzi inkenkithawaiteme irirori, tema iro kantakaantzirori ikemisantake. \v 5 Iroowa rawentaashirenka Enoc kantakaawori raantaitaariri. Te ikami. Te iñagaitairi, ragairira Pawa inkiteki. Pairani eeniro risaiki kipatsiki, ikantakeri Pawa: “Eeroka inimotakaaperotakenawori.” \v 6 Tema kaari tzimatsine rawentaashirenka, te inimotziri Pawa. Arika inkowaite riyoperoitairi Pawa, ontzimatye inkemisantai, inkante: “Imaperotatyaaga itzimi Pawa.” Inkante eejatzi: “Arira rimatakaayetairi Pawa kowaperotaatsine riyotairi.” \v 7 Iroowa rawentaashirenka Noé kantakaawori riwetsikantakawori antawoite pitotsi rowawisaakotantaariri isheninkapaini. Imapero ipinkathatasorentsitake irirori. Tema iri Pawa kamantakeriri onkaate awisatsine, kaari iñagaitzi pairani. Iroowa kowaperotachari rowasanketaiteri isaawikisatzipaini. Arira rowameethashiretairiri Pawa jirika Noé, tema irojatzi ikashaakagaitairiri eejatzi kemisantzinkaripaini. \p \v 8 Iro rawentaashirenka Abraham kantakaawori ikemisantantakariri Pawa ikantakeri pairani rishitowe inampiki riyaatero otsipaki nampitsi ikowakaakeriri. Iro rantakeri Abraham, jatake okantawetaka te iñiiro jimpe riyaate. \v 9 Iro rawentaashirenka Abraham kantakaawori rimatantawori inampitawo otsipaki kipatsi tsika te itzimapai isheninka irirori. Ari risaikakeri, ipankotari mashitsimashi. Ari ikantzitakari Isaac, Jacob, tema irijatzi ikashaakagaitakeri eejatzi. \v 10 Iro rimatantakawori Abraham inampitaawo, tema riyotzi ari inkañaanetai inkiteki. Oshiyawaitakawo inewiyataatyeeyaawome nampitsi riwetsikairi Pawa, tsika inampiperotaiyaawo paata. \v 11 Ari okantaka eejatzi Sara, owaiyaawo okantakaawo awentaashirenka. Antawokiwetaka, kaawetapaaka oñaaga owaiyantaari. Iro kantacha, owaiyaawo, tema awentaashiretaari Pawa rimonkaatainiro ikantakerori pairani. \v 12 Eejatzi ikantari oime Sara, ayimawetakari rantyashiparinka, rowaiyakagaawo iina, shekitai icharinepaini, roshiyaari ishekitzi impokiro, roshiyaawo impaneki oshekitzi ñaacheraaki. Imapero ishekiperotai, tekaatsi materone riyoitairi jimpe ikaatzi ishekitzi. \p \v 13 Maawoini jirikapaini (Abraham, Isaac, Jacob, Sara), ikamakotakero rawentaashirenka, te rithotyiimaitaawo iñagairo okaatzi ikashaakagaitakeriri. Apatziro inewiyatakawo. Intaina okantaka inkite ikowashiretakeri inampitantaiyaawo. Irootake ikantantakari: “Asaikashiwaiminthataka kipatsiki, kaari anampi, oshiyakowaitakari kaari tzimatsine isheninkapaini.” \v 14 Tema ikenkithawaitakotakero awisaintsiri, ari ayoperotziri imapero rithotyaakotzi otsipa nampitsi jimpe inampiperotaiyaawo kameethaini. \v 15 Iroome inkenkithatakoteri ripiyamatsitaime inampipainiki ipoñaayetakawowa pairani, ari rimatakerome ripiyayetai. \v 16 Te ari okanta. Tema eenitatsi otsipa nampitsi ikowaperotakeri anaaperotzirori janta inkite. Irootakera riwetsikakeniriri Pawa rashiite jirikapaini, tema Pawa te ikaaniwentziri ikantapiintziri “Nowawané”. \p \v 17 Iro rawentaashirenka Abraham kantakaakawori ritaantyaanaririme Pawa rapintzite itomi Isaac, tema Pawa iñaantatyaawo rawentaashirenka Abraham. Iroowetainchame rapintzireerime itomi, \v 18 okantawetaka ikantakeri Pawa: \q1 Iriira Isaac piñaantaiyaariri intzimai osheki pincharinetaiyaari. \m \v 19 Tema Abraham rawentaashiretakari Pawa riyotzi arira rowañagairi kamatsiri. Iroowa roipiyantariri Pawa Isaac, tema iri oshiyakaawentakerori arika rañagaitai. \v 20 Iro rawentaashirenka Isaac kantakaawori ritasonkawentantakariri Jacob itsipataakeri Esaú, iro oshiyakaawentacha awisayetaatsine paata. \v 21 Iro rawentaashirenka Jacob kantakaakawori ritasonkawentantakariri apitepaini itomi José. Irojatzi rawentaashirenka Jacob-ni kantakaawori ithaamentantariri Pawa ikotzipookitakaga ikamimatakera. \v 22 Iro rawentaashirenka José kantakaawori riñaawaitantakari ikamimawetakaga, ikantzi: “Arika rishitowayetai Egipto-ki asheninkapaini icharineyetari Israel, raminai tsika inampitaiyaawo.” Ikantake eejatzi: “Ontzimatye ragaitanairo paata notonkipooki.” \p \v 23 Iro rawentaashirenka ipaapate Moisés kantakaawori rimanantakariri reenchaanikite owakera itzimapaake, irojatzi itzimakotantakari mawa kashiri. Tema kameethaini ikantaka eenchaaniki. Te ithaawantanakawo ipaapate Moisés inintakaantakeri pinkathari, rowamagaiteri maawoini eenchaaniki ikaatzira shiramparitatsine. \v 24 Iro rawentaashirenka Moisés kantakaawori kaari ikowanta incharinetyaari pinkathari Faraón, okantawetaka oimotantakeri rishinto pinkathari. \v 25 Iro ikowaperotake intsipatyaari atziripaini rashitari Pawa, intsipatyaari isheninkapaini rowasankewaitaitziri, te ikowaatsikaitziro inintaawaityaawo eepichokiini iñaamatashiyetari irirori. \v 26 Tema riyotzitaka Moisés okowaperota rithainkaiteri Cristo, anairo oshekitzimotzirira rashaagawo Egipto-satzi. Iro inewiyatakari ripinaitairiri paata. \v 27 Iro rawentaashirenka Moisés kantakaawori rishiyantakari risaikawetaga Egipto-ki. Tera iro rishiyantakari inthaawantaperotyaari pinkathari rowasanketeri. Iroowa rishiyantakari, tema ikyaaryoowentatziiro rantakairiri Pawa, oshiyawaitakawo iñaawootaatyeerime Pawa kaari koñaanetatsine. \v 28 Iro rawentaashirenka Moisés kantakaawori imonkaatziro inintakaantaitakeri anonkoryagaantsi, ritsikirisantakawo iraantsi eero rowamaantari maninkari thonkaatakeriri retanakari rowaiyanepaini. \p \v 29 Iro rawentaashirenka kantakaawori rimontyagaiyantakaworini Inkaare Kityonkaari, ranashitantaiyanakawoni okisopathatanakera. Irooma rimawetapaakawo Egipto-satzi, piinkaiyakeni. \v 30 Iro rawentaashirenka kantakaawori rimatantakawori rinkirinkitakero Jericó okaatzi 7 kiteesheri, irojatzi iñaantaitakawori ipookanake otantonampitaga nampitsi. \v 31 Iroowa awentaashirenka Rahab kantakaawori aakameethatantawakariri aminaantakitzirori romanatyaaga, iro opoñaantari kaari otsipatantari piyathariite raperaataitakeri. Okantawetaka jiroka Rahab mayempiro inaweta. \p \v 32 ¿Nonkenkithatakoterima itsipa? Eero nithotyaakotziri. Jirika ikaatzi: Gedeón, Barac, Sansón, Jefté, David, Samuel, eejatzi Kamantantaneriite. \f + \fr 11:32 \ft Ikaatzi ashitawori iwairo jaka: Gedeón, Barac, Sansón, Jefté, iri jewayetakeriri Judá-ite pairani, owakera inampitantakawori Canaán-ki. Iro kipatsi ikashaakaakeriri Pawa inampityaawo janta. Jirikapaini jewari itsipatakari rowayerite ontzimatye romanatya rimatantyaawori inampityaawo janta tsika ikashaakaakeri Pawa. \f* \v 33 Iroowa rawentaashirenka jirikapaini kantakaayetariri oitarikapaini. Jiroka rantayetziri: Itzimayetzi oitsinampaayetairiri pinkatharipaini, itsipa tampatzikashireyetaatsiri, itsipa ñaayetairori ikashaakagaitakeriri, itsipa rookaweetakari omoonakiki itzimira manitzi te ratsikiri, \v 34 itsipa rookaweetakari paampariki te ritaga, itsipa romaathaitakari rowathagaiterime, itsipa retsiyatakotakagaitairi, itsipa ririiperotakairi romanatantari, itsipa romishiyayetake owayeripaini poñaachari otsipaki nampitsi. \v 35 Tzimatsi tsinane ñaayetairiri osheninkapaini rañaayetairiri ikamawetakaga. Iro kantacha tzimatsi itsipa kamayetaintsiri romposawaitaitakeri, te ripakaanakero rawentaashirenka ripakagaitantyaaririme. Oyaawenta ikanta rañaaperotai paata, eero oshiyaawo añaawetaga iroñaaka. \v 36 Eenitatsi rithainkawaitaitziri iroowa ripasaitantyaariri, itsipa roosoyeetakeri iroowa romonkyagaitantariri. \v 37 Eenitatsi rishemyagaitziri, itsipa ritankaitakeri, itsipa rosataayeetakeri. Tzimatsi itsipa anashinashiwaitachari apatziro ikithaamatsitari mashitsimashi, itsipa koityaaperowaitzinkari, itsipa osheki rithotyaakoitakeri, itsipa ikemaatsitakagaitakari. \f + \fr 11:37 \ft Ikantakoitziri jaka “mashitsimashi”, iro imashi oweja eejatzi cabra. \f* \v 38 Itsipa ikenawaiyetake otzishiki, ochempiki, omoonakiki, ari inampiyewetakawo. Te onkantaatsikaitya oshiyakayeri jirikapaini isaawikisatzi. Iriitake iriiperotatsiri. \p \v 39 Iro rawentaashirenka jirikapaini inimotakagairiri Pawa kameethaini, okantawetaka tekera iñaayetairoota ikashaakagaitakeriri. \v 40 Tema inewiyatakawo Pawa anairori jiroka: Ikowakaakairo aakapaini antsipayetaiyaari jirikapaini, inkameethashiretakaayetai maawoini. \c 12 \s1 Kempoyaane owairi Jesús \p \v 1 Irootake añaashintsitantyaari eejatzi aakapaini, oshiyakayero anaakotantatyeeme. Oshiyakayero eejatzi impiyotatyeeyaame jirikapaini, raminayetaime matayetakerori rawentaashiretaka, oshiyakoyetairi aakapaini. Amatantyaawori ashiye shintsiini, ookanairo aithaare amatsinkakagairi arika ashiye. Iroowa roshiyakagaitziri aithaare arika ookairo akaariperoshirewaitzi. Ari añagairo ankamaitaiyaawo ashiyapiintai. \v 2 Ikanta shiyachari ikamaitawo raminiro tsika rareetya, ari ankantaiyaari aakapaini, kempoyaane owanairi Jesús etakawori rawentaashiretakagai. Iriitake monkaatakayaawone awentaashiretanewo. Iriitake oshiyakotaiya, tema inewiyatakawo irirori inintaayetaiyaari. Irootake ikisashitantakawori ikentakoweetakarira, okameethatzimotakeri ikaaniwentaitakeri ikamawetapaintaga. Ari risaikai iroñaaka rakoperoki Pawa ipinkathariwentantai. \p \v 3 Arika ankenkithashiretakoteri Jesús ikisashitakawo ikisaneentawaitakeri kaariperoshireri, iroowa thaamentashiretakagaine aakapaini ankisashityaawo, eero okantzimoneentawaitai. \v 4 Piñaashintsitapiintawo eerokapaini kaariperori pipakagairome, iro kantacha tekera ritsitokaitzimiita. \v 5 Aamaa pipeyakotairo ishintsineentantzimirori Pawa osankenarentsi, roshiyakaakemi eerokame itomipaini, ikantzimi: \q1 ¡Notomí! Eero pimanintziro arika rowasanketaimi Piwinkatharite. \q1 Eero okantzimoneentawaitzimi arika ishintsineentemi. \q1 \v 6 Tema retakotanewo rowiri Pinkathari iñaantapiintari, \q1 Maawoini roshiyakagairi itomi, rowasanketziri. \m \v 7 Onkaate awishimoyetemine poshiyakairo Awinkathariteme ñaantakaashiretemirone. Tema roshiyakagaimi Pawa eerokame itomi. ¿Tema rowasanketapiintziri itomi ikaatzi ipaapateetari? \v 8 Ontzimatye rowasankeyetai maawoini. Terika piñiiro eeroka, oshiyakawo tekera itomiperotzimiita Pawa, otomira mayempiro pinatzi. \v 9 Ari okantari eejatzi, eenitatsi apaapate koñaawoini owasanketairi, apinkathatzitari irirori. ¿Eeroma amaperotziro ampinkathatairi Apaapate kaari koñaanetatsine, añaashiretantaiyaari? \v 10 Tema ikaatzi apaapatetari koñaatatsiri, eepichokiinira rowasankeyetai ikowiri irirori. Irooma rowasanketairika Pawa inkameethashiretakaantairi, arira onkantakya eejatzi intasorentsishiretakaayetai tsika ikantakaga irirori. \v 11 Te inimoyetai rowasankeminthaitai, osheki onkantzimoneentawaitai. Iro kantacha paata, ikaatzi kaari maninterone rowasanketaitziri, arika inkameethashireyetai, arira iñagairo risaikai kameethaini. \s1 Apaatakerori ineshironka Pawa \p \v 12 Irootake piñaashintsitantyaawori poshiyaari ñaantapiintakawori rishiya, iñaashintsita rishewata rishipetashempawetakaga, ari oshiyawo eejatzi rishipetayerowetakaga, iñaashintsita. \v 13 Poshiyayetaiyaari eerokapaini shiyapiintachari tsika okameethawokitzi kaari ñeerone rikithowe rishipetayitzitakera. Ontzimatye intekatsiyitzite. \v 14 Aakameetha pinkantawakagaiya, piñaashintsitya pintasorentsishirete. Eerorika pimayetairo jiroka, eero piñagairi Apinkathatanewo. \v 15 Paamayaari apaatakerori ineshironkayetaira Pawa. Paamayaari oitzipinaashiretantaneri, roitzipinairikari kemisantayetaatsiri. \v 16 Paamayaari mayempitatsiri. Paamayaari thainkatasorentsitaneri oshiyariri pairani Esaú. Tema antawoite ayimatakeri ritashe, ikowakiperotake roya, ari riyomparitakanari rowanawo irirentzi, ipakeri ikashaakagaitziriri irirori retakawowa itzimake ketziroini. \v 17 Tema piyotzi eerokapaini rantakero Esaú awisaintsiri, osheki ikowawetaawo iñagairome ritasonkawentaiteri, antawoite riraakotakawo. Iro kantacha te iñiimaitaawo jimpe inkenakagairo rowashiñaantaiyaawori ikenakaashitakari. \p \v 18 Te poshiyari eerokapaini aakerori pairani Inintakaantaitanewo. Riyaataiyakeni otzishiki koñaatatsiri. Osheki itaantzi, tsireniki okantaka, ooreenkakitake, antawoite otampyaatake. \v 19 Ikemakero rityootaitzi. Ikemake eejatzi antawoite ikenkithawaitaitzi, ari ithaawaiyanakeni, osheki ramanaiyawetakani eero ikemantari ñaawaitaintsiri. \v 20 Tema osheki ithaawantaitakawo okaatzi inintakaantaitakeri, ikantaitzi: \q1 Eero pikenayetzi otzishiki. Te okameethatzi pinkenakairi eepichokiini pipirayetari janta. Arika inkenaitake eepichokiini janta, ontzimatye ritsitokaiteri, ontzimatye rowathagaiteri. \m \v 21 Imaperotatya okoweenkatzi, ikantake Moisés: \q1 Antawoite nothaawake, okawaitanakena. \m \v 22 Te poshiyari eerokapaini ikaatzi ñaakerori, tema eerokapaini oshiyakariri jataintsi otzishiki jitachari Sion, saikatsiri nampitsiki Jerusalén. Iro oshiyakaawentachari piyaayetai inkiteki risaikira Pawa Kañaaneri. Ari pintsipataiyaari eerokapaini ipiyotapaaga maninkariite. \v 23 Pintsipataiyaari ikaatzi piyotachari janta rawentaashiretaarira Reeware Itomi Pawa, tema iriiyetake osankenatakotainchari risaikayetai inkiteki. Pintsipaperotaiyaari Pawa, yotairone jimpe inkantairi maawoini. Pintsipataiyaawo ishirepaini kemisantzinkaripaini rithotyaakagaitakeri ikameethashiretakagaitairi iroñaaka. \v 24 Pintsipataiyaari eerokapaini Jesús, kantakowentairi otzimaira owakerari aapatziyawakagaantsi, kapathainkataintsiri ikamawentayetakaira. Jiroka riraa Jesús oshiyawaitakawo onkenkithawaitatyeeme, anaanakero okenkithatakotakeri pairani riraa Abel. \f + \fr 12:24 \ft Pairani ritsitokantakariri Caín irirentzi Abel, ikantake Pawa: “Oshiyawaitakawo onkaimaatyeeme riraa Abel ikowi inkisawentaiteri.” Ari opoñaari ikantaitzi oshiyawaitakawo iñaawaitaatyeeme iraantsi. Irooma okenkithawaitzi riraa Cristo, te okowi inkisawentaitero, okowatziira ompeyakotakaantero kaariperori.\f* \p \v 25 Paamaya, papaatzirikari Pawa arika riñaanashiretemi. Tema pairani ikaatzi kemawetakariri Pawa ikenkithawaitzi kipatsiki, rowasanketakeri imanintakerowa okaatzi ikantziriri. Aakaga rimaperote rowasankeyetai, arika apiyashiretake akemayewetakari riñaanashireyetakaira Inkitesatzi. \v 26 Pairani arika inkenkithawaite Pawa, rontziñiiro kipatsi. Irooma iroñaaka, tzimatsi ikantairi, ikantzi: \q1 Ari napiitairo nontziñaakagairo, te apa kipatsi, tema ari onkantzitaiya inkite eejatzi. \m \v 27 Tzimatsi oita oshiyakaawentachari ikantziri: “Ari napiitairo.” Iroowa oshiyakaawentachari arika rotekairo riwetsikaitakeri, rithonkairo riwetsikane kaari enitatsine, apatziro isaikayetai enitatsiri. \v 28 Irooma aakapaini, impinkathariwentayetai tsika enitapai. Irootake awetharyaantyaariri Pawa, pinkathaga owairi, antawaitainiri. \v 29 Tema Pawa, iriitake oshiyawori paampari taantaneri. \c 13 \s1 Rantanairi kemisantatsiri \p \v 1 Ontzimatye petakotapiintanaiyaari “Iyekiite”. \v 2 Eero pipakairo poimaante pinampiki. Tema tzimatsi pairani antakerori, te riyotzi iriira maninkari roimaake inampiki. \v 3 Eero pipakairo pineshironkateri romonkyagaitziri pikaayetzira pikemisantzi. Poshiyakayero ari pinkaateme romonkyagaitemi. Ari pinkanteriri ikaatzi rowatsinaawaitaitziri, pineshironkateri, piyotzi eeroka jimpe okantawaita inkemaatsitakagaitairika. \v 4 Pinkinatawakaiya paawakaaga, eero pimanakaawaitashitanta. Tema rowasanketziri Pawa mayempitatsiri. \v 5 Eero piñaamatashitari koriki. Pinkimoshirewentero okaatzi tzimimotzimiri. Tema iri Pawa payetemirone koityiimotakemiri, jiroka ikantake: \q1 Eero nookanawentzimi. \q1 Eero nowapintaimi. \m \v 6 Iroowa awentaashiretantyaariri aakapaini, ankantai: \q1 Iri Nowinkatharite neshironkatainane. \q1 Tekaatsi nonthaawantya. \q1 ¿Tzimatsima inkantaina atziri? \p \v 7 Pinkenkithashiretakoteri jewatakayimiri pikemisantayetai, kenkithatakotapiintakemirori riñaane Pawa. Pinkenkithashiretakoteri jimpe ikantayeta risaiki, oita rimonkaayetakeri irirori. Poshiyakotaiyaari tsika ikanta rawentaashireyetakaga. \v 8 Irojatzira ikanta iroñaaka Jesucristo tsika ikantapainta, rashi rowaatyeero irirori paata. \v 9 Eero pishinetziri ramatawitemi yotaantzirori kaari kameethatatsi, kaari ikemapiintaitzi. Tema Pawa iri kameethashiretakaayetairi, ineshironkayetaira. Te owameethashiretantzi ampinkawaitero rowaitari. Eenitatsi antawetakawori jiroka, temaita owameethashireteri. \v 10 Oshiyawaitakawo ontzimaime owakerari taapokimentotsi. Eenitatsi rowamagaitakeri janta, iriira kamawentakairi aakapaini. Te inkantaatsikaitaiya Imperatasorentsitaarewo rowaiyaari irirori tasorentsithaanteki. \f + \fr 13:10 \ft Pairani iriira Imperatasorentsitaarewo rishinetaitakeri rowapiintyaari tzimagaantatsiri piratsi, tzimagaantatsiri okithoki pankirentsi ramiri atziripaini rashitakaari Pawa. Irooma taapokimentotsi, ari ritaapiintaitziniri Pawa okaatzi rashitakaitariri, ari ikowakotapiintziri impeyakoiteniri iyaariperonka. Iro kantzimaitacha ikentakoitakerira pairani Cristo, ikamake ipeyakotantairori ayaariperonka. Iro poyaatapaakawori okaatzi ritaapiintaitziri rashitakagaitariri Pawa taapokimentotsiki. Tema jiroka inchakota jimpe ikamake Cristo ikentakoitakerira, iro oshiyanaawori iroome owakerari taapokimentotsi. Te inkantanaiya Imperatasorentsitaarewo royaari kamaintsiri janta. Iroowa opoñaantari eejatzi, ikaatzi tzimawentzirori rimonkaayetairome inintakaantaitanewo, ikaatzi pinkawaitzirori owanawontsi, rithotyaakowetawo impeyakoitainiri iyaariperonka, eero iñagairo inintagaiyaawo ikamawentantakera Cristo. \f* \v 11 Tema rayiro pairani Imperatasorentsiperori riraa piratsi inthomoiki tasorentsithaanteki impeyakotantaityaanariri iyaariperonka, raayetziro iwatha piratsi othapiki nampitsi ari ritaayetzirori. \v 12 Ari oshiyakawo eejatzi, rowamagaitantakariri Jesús othapiki nampitsi, ari ikemaatsitakowentakai ikapathainkatake rowameethashiretantairi. \v 13 Ontzimatye oshiyakagairo aakapaini ashitowaatyeeme nampitsiki aataime risaikira Jesús, manintaarewo rowayeetai, ikantaitakerira pairani irirori. \v 14 Tema jaka asaikayetzira iroñaaka, eero ashi owaatyeero. Irootake anewiyatantakawori tsika anampitaiyaawo paata. \v 15 Irootake nokantantzimirori: Ontzimatye anthaamentyaari, aakotairi iwairo irirori. Iroowa poyaataawori okithoki pankirentsi rashitakagaitariri pairani. \v 16 Ari oshiyawo eejatzi, eero pipakairo kameethatatsiri, pimpawakayaawo tzimotzimiri. Irootake oshiyaawori inimotziriri pairani Pawa ritagaitziniriri. \v 17 Eero pipiyathatari jewayetzimiri pikemisantanaira, iriitake kempoyaashiretzimiri. Iri kamantairine paata Pawa oita awishimoyetakeriri ikempoyaashireyetakemira. Kameetharika ikenkithatake, kimoshire inkantaiya iriroripaini, ari pinkantaiyaari eerokapaini. Irooma owashire ikenkithatake, ari pinkantaiyaari eerokapaini paata, eero opantzimotaimi. \p \v 18 Pamanakotapiintaina iñaantaitenari kameethashireri nokanta. Iroowa nantakeri. \v 19 Pamanakotapiintaina eejatzi niyaatashitantemiri intsipaite eerokapaini. \s1 Weyaantawori wethataantsi, tasonkawentaantsi eejatzi \p \v 20 Namanamanaatari Pawa, tema iriitake saikakaayetaimine kameetha, iriitake owañagairiri pairani Awinkatharite Jesucristo ikamawetakaga. Iri Pawa oshiyakaakeriri iriiperori kempoyiiriri oweja. Osheki ikapathainkatake rowakeratakaantaawori aapatziyawakagaantsi kantaitaachari iroñaaka. \v 21 Namanakotzimi riwetsikashiretantemiri pantayetanairo kameethari ikowakaimiri. Pamañaari eejatzi eeroka pimatantyaawori kameethatzimotziriri, tema ayotzi iriitake Jesucristo matakairone. Ari rashi rowaatyeero impinkathaitairi irirori. Ari onkantaitaatyeeyaani. \p \v 22 Iyekiite, eero pisamawo pinkemisantero okaatzi nosankenatakemiri, tema te oshekiperotzi. \v 23 Nokowi piyote eejatzi romishitowaitairi iyeki Timoteo. Arika rareetaiya jaka, iriitake nontsipatanakyaari niyaatashitemi noñeemi. \v 24 Piwethatenari ikaatzi jewatzimiri janta, eejatzi itsipa oiteshiretaarewo. Ari ikantari Italia-satzipaini riwethayetzimi. \v 25 ¡Onkamintha ineshironkaitaimi maawoini eerokapaini janta! Ari onkantaitaatyeeyaani.