\id PHP - Caquinte -Peru 2008 (DBL -2013) \h PIRIPOQUITICA \toc1 Paavoro Itioncajiaqueneri Piripoquitica \toc2 Piripoquitica \toc3 Pp. \mt2 PAAVORO ITIONCAJIAQUENERI \mt1 PIRIPOQUITICA \is1 Antsatantaquemparoca \ip Ocatica iroguenti antsatantaquemparoca paperi itioncacaantaqueca Paavoro itioncajiaquenerigueti tsaroventajiacarica Jesoshi choocajianquitsica guinteninintsiqui pajitatsica Piripo. Iriraquea Paavoro iriovetaca jorio, cotanquitsi irio itigarancane Jesoshi tsavetantimojiaquerica teeca irijorijoigueji itsavetantimojiaqueri Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica, teetarite inquemisantajigueroji jorio itsavetantimojiavetacanarica. Irocashi itioncacotaqueri irira Paavoro otsipaqui paperiqui (Ya. 7.57–8.1; 9.1-31; 13.1–28.31), aisa itioncacotaqueri ichoocaquegueti Paavoro Piripoqui paperiqui Yantajiguica 16.11-40; 20.1-6. Itioncacaantaquero Paavoro ocatica paperi isantanatacotacagueti. Chooca quenquejajianquitsica itioncacaantaquero ajagantsiniqui 55 isantanatacotacagueti Epesoqui. Itsipajia iquenquejajiaque itioncacaantaquero irooca ajagantsiniqui 60, irooca otsipa ajagantsini arejevaetacaro ajagantsini 63, isantanatacotacagueti Iromaqui. Irootaquequea iquenquejantajitacaca, tequeratagueti intioncacaanteroji ocatica, itioncacaantaguequero paperipae itigarancajiaquenerica Tesaronicaquitica, aisa mavite paperi itioncacaantajiaquenerica Corintoquitica, aisa paperi itigarancajiaquenerica Garashiaquitica. Chooca itsipajia quenquejajianquitsica itioncacaantajiaqueneri Iromaquitica, Epesoquitica, Corosaquitica, jeri aisa Piremoni tequeratagueti intioncacaantajigueneri Piripoquitica. \ip Ocaniqui paperiqui Paavoro iquenquejacaajiajiri tsaroventajiatsica Piripoquitica icavintsajajiaquerigueti itigarancajiaqueneri imentaquitsitepae iramitacojiaqueriniji itsavetacotantaquerigueti Quirishito (2.25; 4.14-19). Isantanatacojivetacarigueti Paavoro, ogantaga ishinemajataca (1.12-26; 2.17-18; 3.20–4.1; 4.10-13). Itioncacaantajiaquenerigueti itsatacaajiaqueri iro ininqueca Aapani Irioshi ogantaga irishinejiaquempa quemisantajiaquerica, irooca onchoocaquegueti cameetsaguetatsica, irooca aisa managuetanquitsica ichoocajiaquegueti acaniqui quepatsiqui, ari iquejetaca iriatimpa Jesoquirishito (2.5-11). Itioncacotaqueri Timoteo (2.19-23), aisa Epaperorito (2.25-30), aisa itsavetacotaca yantaguetaqueca iriatimpa (1.3-8, 12-26; 3.4b-14), aisa icamantajiaqueri quero incojiaquempani inchoocajiaquenijite cameetsa quemisantajiatsica (1.9-11, 27–2.4; 2.12-16; 3.1-4a; 4.2-9). \c 1 \p \v 1 Naroguenti Paavoro, notsipatacari Timoteo, naroguentijia inintacajaiaqueca Jesoquirishito nantajiaqueneri. Imaica nontioncajiaquempiqueate maasano aviatimpajia choocajiatsica Piripoqui yashintajiacaca Aapani Irioshi, pitsaroventajiacaritarite Quirishito Jesoshi. Notioncajiaquempi maasano, aviatimpajia aisa quempoguijajiguirica quemisantajiatsica jerijia aisa amitacojiaquerica. \v 2 Namanacoventajiaquempiquea incavintsajajiaquempinijite Aapani Irioshi aisa Amajirote Jesoquirishito, inchoocatacaajiaquempinijite cameetsa aatonijite pishoshoventajigaro taaca opajitapae. \s1 Paavoro yamanacoventajiaqueriqueate quemisantajiatsica \p \v 3 Nocoguitaniqueate noquenquejajiaquempigueti nocantaqueri Aapani Irioshi noshinevaeca. \v 4 Namanacoventajiaquempigueti noshinevaetacaqueate \v 5 namenaquequea aquejetavacaajiaca antajiaqueneri Amajirote cameetsanijite intsavetantimentajiqueronijite Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica, piparianacaroquea iroaqueragueti piquemisantajiaquegueti arejevaecaquea imaica. \v 6 Notsamajaquequeate incoguitempani incavintsajajiaquempi Aapani Irioshi iragavejacaajiaquempi, incoguitempaniqueate incavintsajajiaquempi inquejetacaajiaquempi iroaqueragueti piquemisantajianaque arejevaetapojempa aapojajempagueti incoraquetantapojajempaca Jesoquirishito. \v 7 Noshinetimentajianaquempiquea. Cameetsatarite nonquejetaquempagueti imaica, nopintsamajajiaquempitarite, namenaquempiquea yagavejacaajiaquempiqueate Aapani Irioshi patsipeventajiacaroquea Iguenquetsatsare, piquejejiaquenaqueate naatimpa nantaquenerigueti Amajirote. Coramaniquea tequeratagueti irisantanatacojitenaji choocanaqueate notsavetantaqueroquea Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica tsavetantaquerica Jesoquirishito, nocantajiaqueriqueate maasano iroguentiquea iroomajaca. Aviatimpajiaqueate picavintsajajiaquenaqueate pamitacojiaquenaquea. Ariqueate oquejetacaqueate imaica yoguijaajitaquenagueti santanaqui picoguitaniqueate picavintsajajiaquenaqueate. \v 8 Itsamajaqueroquea Aapani Irioshi nopintsamajajiaquempiquea noquenquejajiaquempiquea, iriguentitarite quenquejacaamajataquenaqueate Jesoquirishito. \v 9 Irootaquequea namanacoventantamajajiaquempica arimpaniji pimpintsatavacaamajajianaquempaqueate, pinquenquejamajajianaqueroqueate oganejencamajatatsicaquea, aisa pintsamajajianaqueroqueate maasano ininqueca Aapani Irioshi. \v 10 Namanacoventajiaquempiqueate pintsamajajiaqueronijite querocaca cameetsaguetatsica, pincomajamajajiaquempanijite, aatonijite ochoocati querocaca incantomajimentajiaquempica Quirishito savincaguiteriqui incoraquetantapojajempaca. \v 11 Yagavejacaajiaquempitarite Jesoquirishito pincomajamajajianaquempaqueate onquejetanaquemparo pimpitsaraquijacomajajianaquempa, irooquea irishineventantamajajitanaquemparica Aapani Irioshi, incantajitequea caavijiquea yoganejencamajata Aapani Irioshi. \s1 Ishinevaecaquea Paavoro itsavetantajiquerigueti Jesoquirishito \p \v 12 Napitsaroventarijiate, noninquequea pintsajiaquequeate isantanatacojivequenaqueate, cotanquitsiquea arimpaquea itsavetantamajajitanaqueroqueate Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica tsatacaajiacajica quero icota Jesoquirishito imeshiantigueti. \v 13 Maasanotarite coareta quempoguijajiguinirica itsovironaquite majirontatsica jerijiaquea maasano quemacotaquenaca isantanatacojitaquenagueti itsajiaquequeate iroguentiquea isantanatacotimentajiquenaqueate nococanitari notsavetanqueri Quirishito. \v 14 Choocaquea oshequi apitsaroventarijiate tsaroventajigarica Quirishito yamenajiaquenaguetiquea yoguijaajitaquenagueti santanaqui teequeate intsaroajianaquequeate iriatimpajia, icocaniquea itsavetantajiaqueroquea Iguenquetsatsare Aapani Irioshi. \p \v 15 Cotanquitsiqueate ichoocagarantajiaquequea itsipa manaqueate icatsimatimentajiaquenaroqueate intati yamenajiaquenagueti icaramirincatimentajianaquenaquea ontaniqui caquinte, irootaquequeate itsavetacotantavecariqueate, inintajiavetacatarite iranaajiaquename intati. Cotanquitsiqueate ichoocagarantajiacaqueate itsipa manaquea itsavetacovintsamajajiaqueri Quirishito, ishineventamajajiacarotarite Iguenquetsatsare Aapani Irioshi. \v 16 Iriatimpajiaquea ipintsamajajiaquenaquea yamenajiaquenagueti iriguentiquea nintacaaquena Aapani Irioshi nontsavetantajiaqueriquea Quirishito nontsatacajaiaqueriquea maasano quero icota imeshiantigueti. \v 17 Cotanquitsiquea irirajiaquea nintajiavetanquitsica iranaajiguena teequea irantamajateneriji Quirishito, manaquea itsavetantavetacariquea intati ijiqueji ari noshimampojancanaquempa, yamenajiaquenatarite isantanatacojitaquena. \v 18 Noncamantajiaquempiqueate choocaqueate tsavetantamajajiaquerica Quirishito. Choocajiaqueate aisa itsipa tsavetantajiguirica manaqueate inintajiaquequea intati irishimampojancacajaiaquena, cotanquitsiqueate naatimpa teequea noshimampojanquempaji, manaqueate noshinevaetanacaquea namenaquerigueti iriguentiquea itsavetantaquequea Quirishito. \p Imaicaquea arimpa noamajatanaque noshinemajatanaquempaquea, \v 19 notsaquetari pamanacoventajiaquenagueti aisa yamitacotaquenagueti Ishire Jesoquirishito, irooquea iraantajitavajenaca. \v 20 Teequea noninteji nantaque taaca opajita guipashivenquenaneca, manaquea noninque nonquemisantamajatanaqueriquea Quirishito, aatoquea notsaroguitsi. Arigueti osamaniguetiquea nonchoocaque, aricampa irimetojajiquenaquea, noninquequeate noncoguitempaniquea nonquejetaquempa imaica intsaroventimentamajajiquemparinijite Quirishito. \v 21 Imaicaqueate imaica choocatirajanagueti iroguentiquea noninque nonchoocaventaqueroqueate nantaqueneriqueate Quirishito. Cotanquitsiquea caavijiquea anaaquero nometojaquegueti, noninquequeate manaquea noanaque iriatimpaqui noncoguitempaniquea nonconoapojempariquea. \v 22 ¿Querocacaquea caavijica anaantamajatanquitsica? Jmm, teequea nontsateji. Iroguentiqueate notsaquequea choocatirajanagueti acaniqui quepatsiqui noncoguitempani nontsavetanqueriqueate Quirishito intsaroventimentajiaquemparinijite itsipa caquinte. \v 23 ¿Querocaquea noncoquempani? Omanamajatacaquea, mavitetarite noninquequea. Nonintavecaqueate nometojaque imaica noanaquequea nonconoapojajempariquea Quirishito noshinevaetapojajempaquea. \v 24 Cotanquitsiqueate ariquea nonintavajiqueate aatotaquea nometoji, namenaquetarite caaviji ocameetsataque nonchoocataquequea namitacomajajiaquempinijite. \v 25 Irootaquequeate notsatantacaca aatotaquea nometojitsi, iroguentiquea nonchoocatashitaque nontampishitacajaiaquempiquea pishinevaejiaquempanijite pintsaroventamajajianaquemparigueti Jesoquirishito. \v 26 Oraquea irovashiantajitajenagueti ariquea noncoraquetajatequea namenajiajatempi pintsatimentajiaquenijite manaqueate icavintsajamajataquenaqueate Quirishito Jesoshi, ariquea pishineventamajajianaquempari. \p \v 27 Jeroquea aparo pinquempejianaquempa: pincomajamajapinijiaquempaquea pinquejetantanaquemparoca ocanqueca Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica tsavetantirica Quirishito. Pinquejejiaquempagueti, aricagueti noashijianaquempiquea iroguenticaquea nonchoocavetaquempaquea osamani, nonquemacojiaquempiquea picancani pitsaroventamajajianacari Quirishito teequeate povashiantajigueriji, aisa piconoavacajaianacaquea patsipeventajiacaroquea Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica pitsatacajaiaqueriquea maasano quero ocanti. \v 28 Aatoquea pitsaroacagaritsi catsimajiaquempineca, ariqueate iramenajiaquempigueti teequea pintsaroacaajiguempariji ariquea intsamajajiaquequea iriatimpajia arimajaquea incatsimamajajiaqueriquea Aapani Irioshi oncoramanitapojajegueti, cotanquitsiquea aviatimpajia manaquea iraajiavajempiquea. \v 29-30 Teequeate apaniroquea irinintacaajiguempiji Aapani Irioshi pintsaroventamajajiaquempariquea Quirishito. Inintacajaiaquempiqueate aisa pantsipeventajiaquempariqueate pinquejejiaquenaquea naatimpa natsipeventarigueti Quirishito, aisa imaica piquemacojiaquenaquea atsipetanatsinaqueate. \c 2 \s1 Pinquejejiaquempariqueate Quirishito \p \v 1 Imaica itampishitacajaiaquempiquea Quirishito, aisa ipintsamajajiaquempi irootaquequea pishinevaetantajiacaca. Aisa ichoocashirentajiaquempiquea Ishire Aapani Irioshi aisa picavintsajavacaajiacaquea pipintsatavacaajiacaquea. \v 2 Irootaquequea nocantantajiaquempica pinintajiaquegueti pishinetacaajiaquenaquea, pincomajajiaquempaqueate aatoquea picatsimatavacaajiga, pimpintsatavacaamajajiguempaqueate, pinquemavacaamajajiguempaquea aisa pintsipatavacaamajajiguempaquea pantajiaquenerigueti Amajirote. \v 3 Aatoquea pinintajiguitsi panaimanajigueri papitsaroventarite. Aatoquea piquenquejajiguirotsi pantajiaque paventacojiaquempaca. Majereni pincanquempa, pimpintsamajaquempariquea maasano pinquejetacaguempari pipintsamajatacarigueti anaamajaquempica. \v 4 Aatoquea apaniro piquenquejatsi aviatimpa, pinquenquejacojiaqueriqueate aisa itsipapae. \p \v 5 Pincoguitempaniquea pinquejejiaquempariquea Quirishito Jesoshi, pinquenquejajigue quejetaca iquenquejaqueca. \v 6 Arimpate iriatimpa iriguentivetacaqueate Irioshimajaca, cotanquitsiquea teequeate iranaanteji. Irootaquequeate icanquerigueti Iriri incoraquequequeate acaniqui quepatsiqui irivoaque inquejejiacajiquea aatimpajia, teequea incantanaquequea: “Aatoquea noguitsi, naroguentitari Irioshi.” \v 7-8 Manaquea yovashiantaguetanaqueroqueate maasano yashintaguevetaca icoraquequitiquea acaniqui quepatsiqui, ivoaquitiquea icaquintemajatanaquequea, teequea irimajirontajempaji, manaquea iquejetanacariquea yomperaperaitaca. Yatsipetacaqueate iquemisantacocaquea intati. Icoguitaniquea iquemisantamajataqueri Iriri, jeroquea inchiquiojita ipanacaroquea imetojantacaca imetojaventajiacajiqueate coroshiqui. \v 9 Irootaquequeate icajemantanacarica Aapani Irioshi irimajirontamajatapojajempanijite, yanaacaavaetajiri irootaquequea ivajiro anaavaetantacaroca ivajiropae maasano. \v 10 Iquejetantacaricaqueate imaica irogueroventajiaquemparinijite Jesoshi maasanojia choocaguetatsica jenoqui inquitequi, acaniqui quepatsiqui, aisa isavipatsaqui. \v 11 Maasanoquea incantajiaquequea: “Jesoquirishito iriguentiquea Majirontamajatatsica”, ariquea intsaroventajitaquempariquea Aapani Irioshi. \s1 Ironigaacaantajiaquempa arimajaca itsaroventamajatacari Jesoquirishito \p \v 12 Nopintsamajajiacaca, coramaniquea nochoocavecagueti aviatimpajiaqui piquemisantamajajiaquenaqueate pinetsanamajajiaqueroquea maasano nocantajiaquempica. Cotanquitsiquea imaica nochoocaquegueti osamani noninquequea arimpaquea pinquemisantamajajianaquenaqueate. Imeshiajiaquempitarite Aapani Irioshi nocantantajiaquempicaquea pimpincatsamajajiaqueriqueate pinetsanamajajiaqueroqueate maasano inintaqueca. \v 13 Iriguentitarite quenquetsashirentacaajiaquempiqueate Aapani Irioshi pinintimentajiaquenijite pantajiaquequea maasano ininqueca iriatimpa, aisa iriguentiquea tampishitacaajiaquempineca pagavejantajiaquempaca pantantajiaquemparoca. \p \v 14 Maasanoquea pantaguequeca arigueti asereaquempi aatoquea picantanaque pitse pitse, manaquea pishinevaetanaquempaquea intati, aisa aatoquea pipigatsatavacaanaca, \v 15 aatoniji ochoocatitsi querocaca incantomajimentajitaquempica. Aisa netsana poguero piguenquejane, aatoquea piconoaguishetiroquea covaeguisherentsi pinquejemajatimentajiaquemparinijite Aapani Irioshi, aviguentijiatarite irijanijiate. Ariquea irirajiaquea antaguishejiaqueroca covaeguisherentsi iramenajiaquempiqueate quejevaejiaquempi impoquiropae iquitamiriaquitigueti opitsecaquegueti, teetari pinquejejiguempariji iriatimpajia, manaquea picomajamajatanacaquea intati, \v 16 aisa pitsatacaantamajajiaqueroquea Quenquetsatsarentsimajaca Anijacaantantatsica. Ariqueate incoraquetajategueti Quirishito noshinevaequempaqueate, iramenaquenatarite teequea nantsipeventashitempariquea intati, manaquea noquemisantacaamajajiaquempiquea. \v 17 Noquejetacaroquea imirajitaca ishaguitsijitantacarica viratsi itaajiquenerigueti Aapani Irioshi, aviguentijia quejejiaquempiquea itaajiquenerica, patsipeventajiacaritari paventajiacaca pantajiaqueneriquea. Natsipevetacaquea, iro cotanquitsi noshinevaetaca namenajiaquempigueti aviatimpajia pishinevaejianaca. \v 18 Imaicaquea ariquea pinquempejiaquempaqueate aviatimpajia aisa pishinejiaquempaquea pamenajiaquenagueti nococaniquea noshinevaetanacaquea natsipeventacarigueti. \s1 Timoteo aisa Epaperorito \p \v 19 Irininquegueti Amajirote Jesoshi, iroaquerasanoquea nontigarancaqueriquea Timoteo iramenajiaquitempi. Irarejepojajempagueti incoraquetajegueti noshinevaetanaquempaquea nonquemacojiajempigueti. \v 20 Tee anejerijiquea itsipa quejetaquemparineca iriatimpa, iquejetaquenaqueate naatimpa noquenquejamajajiguimpigueti. \v 21 Itsipapaequea iriguentiquea quenquejacojiajatsi, teequea irioquea inquenquejamajajigue Quirishito Jesoshi. \v 22 Cotanquitsiquea aviatimpajia pitsamajajiguiritari Timoteo itsipamajatanaqueate yamiquenaquea notsavetantirogueti Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica quejevaecaquea irio nirijanitemajaca. \v 23 Arigueti nontsaqueguetiquea querocaca incojiaquenani santanatacojiaquenaca nontigarancaqueriquea iramenajiaquitempi. \v 24 Ariquea nonquejetaquempaquea naatimpa, noquenquejaquetari inintaque Amajirote iroguipaquijajiajena taampina, ariquea noncoraquetaquitequea namenajiajatempi. \p \v 25-26 Coramani pitigarancajiaqueriquea papitsaroventariteni Epaperorito iramitacoquena. Irioquea notsipatashitaca notsavetantaquerigueti Quirishito. Imaicaquea namenaquequea cameetsataque nontigarancajeri iroanaje pinejajiavajeriquea, ininquequeate inchiquiojita iramenajiapojajempi, itsaquetarite piquemacojiaqueri yashinoncajavaetaca. \v 27 Arimajaquea yashinoncajamajatacaquea pajinimequea irimetojeme, cotanquitsiquea icavintsajaqueriquea Aapani Irioshi. Teequea apaniroquea incavintsajeriji iriatimpa, icavintsajaquenaqueate naatimpa aisa aatoniji noshimampojancamajata. \v 28 Irootaquequea nonintantacaca nontigarancajeri taampina iroanajequea aviatimpajiaqui cameetsaniji pishinetimentajianajempaniji, aatonijite noshimampojanquimentajiguimpitsi. \v 29 Iriatimpa iriguentiqueate papitsaroventarite pinconoajiavajempariquea pincavintsajajiavajeriquea, ariquea pinquejetacaajiaquempariquea maasano quejejiacarica iriatimpa. \v 30 Coramaniquea pajinimetarite irimetojaventanaquerome yantaquenerica Quirishito. Iriguentiqueate coraquetanquitsica yamiquenaquea, teenicate pagavejajigueji aviatimpajia pinchoocajiaque naatimpaqui pamijiaquenaquea. \c 3 \s1 Inchiquiojitaja piconoajigaritsijate cantashitatigaroca Quenquetsatsarentsimajaca \p \v 1 Imaica, napitsaroventarijiate, pishineventamajajiguempariqueate Amajirote. Teequea nomperatemparoquea notioncajiajimpigueti aisa, napijijiajimpiquea nocantajiaquempica coramani pincomajatimentajiaquempanijite aatonijite querica amatavijajiguimpitsi. \v 2 Pagamajajiaquempari irirajia amatavijantatsica quempevetacarica shiishi, pagamajajiaquempari irirajia peacagaroca covaeguisherentsi, irirajia nintanquitsica intotashivijitacaantempi intati pitsinoqui.\f + \fr 3:2 \fk nintanquitsica intotashivijitacaantempi intati pitsinoqui. \ft Iriojia icantacotaque irirajia cantajianquitsica intotsaiquimashitacaantempa maasano cameetsanijite irishineventavaquempari Aapani Irioshi.\f* \v 3 Aroguentijiatari totsaiquimashimajatanquitsica, atsaroventamajajiacaritarite Aapani Irioshi yagavejacaajiacajigueti Ishire, yashintajiacajiquea Quirishito Jesoshi irooquea ashineventajiaca, teequea aventajiguemparo amenavequempaca atsinoqui. \v 4 Cotanquitsiqueate naatimpa noninquemeguetiquea naventavetaquemparo amenaqueca atsinoqui, nagavejaquemequeate. Choocagueti jivetatsica iragavejaque iraventemparo amenaqueca itsinoqui cameetsaniji iro irimeshiantajitaquemparica, caaviji anaaque nashi naatimpa naventavetaquempameca. \v 5 Iroorijite novoaqueguetiquea iroompaquea aapojacagueti 8 savincaguiteri itotsaiquijiqueroqueate nochonquimashi, naroguentitarite ishiraeri ichoviquini Vejamineni, evereomajaca nonaque, noguenquetsatsare iroguentiqueate evereotsa, naroguentiquea pariseomajaca notsipajiacariqueate nogonorojia pariseojia nonetsanajiavetacaroquea itioncacotanaqueca Moishishini. \v 6 Caavijiquea nonintamajaveca nontsaroventamajataquemparime Aapani Irioshi, nocatsimatantajianacaricaquea tsaroventajiacarica Quirishito, nojiqueji arijiquea icantashitatiacaro nonetsanaguevecaca, namenavecatarite caavijiquea nocomajamajatacaquea. \v 7 Cotanquitsiquea imaica teequeate nonquenquejacotajeroji maasano noshineventavetacaca coramani, teequea noshineventajemparoquea iriguentinijite nonquenquejamajaquequea Quirishito nontsamajatimenquerinijite. \v 8 Caavijiquea anaaqueroquea oganejencamajataca nontsamajataqueriqueate Amajirote Quirishito Jesoshi, anaaguequeroqueate maasano. Namenaguetanaqueroqueate maasano nonintaguevetanica quejetanacaquea cajarashitequi nontsatimentamajataquerinijite iriatimpa, \v 9 aisaquea nonconoimentamajaquemparinijite. Teequea noncameetsatashitempaji naatimpa. Nonetsanaguevecaroquea itioncanaqueca Moishishini, cotanquitsiquea tee onetsanatenaji. Manaquea naventacarigueti Quirishito, irootaquequea inetsanatantaquenaca Aapani Irioshi. Ariquea inquejetacaguempariquea maasano aventajiaquemparineca irinetsanajiaqueriquea. \v 10 Imaicaquea naatimpa manaquea nonintamajataquequea nontsamajaqueri Quirishito. Noninquequea iragavejacaaquenaquea naatimpa quejetacaquea yagavejacaaquerigueti Aapani Irioshi yovochantajirigueti. Aisa noninquequea nantsipevenquempari nonquejetaquempariquea iriatimpa yatsipeventajiacajigueti. Teequea noninteji nonquenquejajeroquea nonintaguevetacaca naatimpa, quejecaquea manaca notsipatacari Quirishito imetojaquegueti, ariquea nometojapitsatanaqueroquea maasano nonintaguevetacaca. \v 11 Noninquetarite nontancorejanaje oncoramanitapojajegueti nonchoocapojajequea iriatimpaqui. \s1 Isavicaventamajatica Paavoro \p \v 12 Teequea noncanteji netsanataca maasano nocantacoguequeca imaica, aisa teequea noncanteji jac cameetsamajatanajana. Manaquea panquenatanatsinaquea nonetsanatimenqueroniji inintacaaquenaca Quirishito Jesoshi iroorijite yashintajana. \v 13 Napitsaroventarijiate, tequerataqueate nonetsanamajaguetaquero maasano inintacaaquenaca. Cotanquitsiquea jeroquea nosavicaventica imaica: teequea noninteji nonquenquejacotajero querocaca nantaguetaqueca coramani, manaquea arimpaquea noamajatanaque nomoncaraqueroniji inintacaaquenaca. \v 14 Ariqueate noncotanaquempaniqueate imaica incavintsajimenquenanijite Aapani Irioshi iraanaquenaquea jenoqui inquitequi, irootaquetari icajemantimentajiacajica aventacarigueti Quirishito Jesoshi. \v 15 Maasanoqueate tsaroventamajajigarica Quirishito ariqueate inquejejiaquempaquea imaica. Choocaguetiqueate itsipaquea cantashitatiacaroca iquenquejajiaquegueti, inchiquiojitaquea ironigaajiaqueriqueate Aapani Irioshi. \v 16 Cotanquitsiquea aatimpajia iintsija anetsanajiaqueroquea maasano itsatacajaiacajica iriatimpa. \p \v 17 Napitsaroventarijiate, pincomajajiguempaqueate pinquempejiaquenaqueate naatimpa nocomajamajataca, nonigaajiaquempirotarite naatimpajia quero nocojigaquea noquemisantamajajiguirigueti Quirishito. Nocantantajiaquempicaquea anquejejianaquempariqueate maasano quejejiaqueroca imaica. \v 18 Nocantajiavequempiqueate coramani, cotanquitsiqueate imaica noncantsijiajempiqueate aisa, choocaqueate oshequini teeca irinintajigueroji Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica tsavetantaquerica Quirishito imetojaventajiacajigueti coroshiqui imeshiajiacajiqueate. Noshimampojanquimentajiacariqueate irirajia quejejianquitsica imaica, oparijaatantanacaca nojaquija nocantajiaquempigueti. \v 19 Iriatimpajia iroaroaitanaquequea camorecariqui. Iroguentitarite ichoocaventajiaquequeate isheca, quejetaca iro irioshite. Teequea impashiventajiguempaji yantaguishejiaquerogueti covaeguisherentsi, manaquea isemetacojiaqueroquea intati. Iroguentiqueate iquenquejajiaquequea quepatsipaequitica. \v 20 Cotanquitsiquea aatimpajia atsajiaquequea manaquea oajianaquequeate jenoqui inquitequi ancoguitempaniqueate anchoocajiaque ontaniqui. Irootaquequeate imaica oguijantajiacaricaqueate incoraquetajegueti Amajirote Jesoquirishito meshiajiacajica, iriguentitarite aajianajajineca. \v 21 Oraquea incoraquepojajegueti incantashitatijaiapoajajiroqueate atsinojia teetarite onetsanamajatempaji, oganejencatanajempaquea onquejevetanaquemparoniji irashi iriatimpa itsino oganejencatagueti. Iroguentiquea incantashitatiantajiacajiroquea iragavejane yagavejancarocaqueate maasano. \c 4 \s1 Icantajiaqueriquea irishinejiaquempaquea \p \v 1 Imaica, napitsaroventarijiate, irootaquequea nocantantajiaquempica pincoguitempanija pintsaroventamajajianaquemparija Amajirote. Naatimpa noquenquejajiajimpiquea noninquequea nonejajiaquitempi iroorijite nopintsajiaquempiquea. Aviatimpajiaquea pishinetacaajiaquenaquea, aviguentijiatarite noshinetimentajiacaca. \p \v 2 Oraqueate Evoria aisa Shintique noninquequea ovetsinantavacaajiajempaqueate onconoavacaajiajempanijite, iroguentijiatarite tsaroventajigarica Amajirote Jesoquirishito. \v 3 Aviatimpa napitsaroventarite, notsipatashitacaca antaquenerigueti Amajirote, noninquequeate pintsatacaajiaqueroquea ovetsinantavacaajiajempaqueate onetsanatanajempanijite. Iroguentijiatarite notsipatashijiaca coramaniqui natsipeventajiacarogueti Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica notsavetantajiaquerigueti Jesoquirishito. Jeriqueate aisa notsipatashijiacaca Querimente jerijia aisa itsipapae amitacojiaquenaca, tioncacoguetacatari ontaniqui jenoqui inquitequi itioncacotantajiacarica Aapani Irioshi maasano choocajiapojajatsineca ontaniqui jenoqui inquitequi aatonijite imetojajiajitsi. \p \v 4 Pincoguitempanijate pishinetimentajiaquempariqueate Amajirote. Noncantsijiajempiquea aisa pishinejiguempa. \v 5 Pincavintsajantajiaquequeate, aatoquea pipigatsatantajiatsi iramenimentajiaquempinijite maasano picomajamajajiacaquea intati, irooshipojajitari incoraquetaje Amajirote. \v 6 Aatoquea querocaca pishoshoventajiajatsi, manaquea pincamantajiaqueriquea Aapani Irioshi pamanajiaqueriqueate taaca pinintajiaqueca. Pincoquempaniquea pishineventaquempariquea pincanqueriquea: “¡Ariotesaa!” \v 7 Pinquejejiaquempaguetiquea imaica iroguishinejamajajiaquempiquea. Pincoguitempaniquea pishinemajajiaquempaquea pishirequi aatoniji pishoshoguitejiajatsi, pitsaroventamajajiacaritarite Quirishito Jesoshi. Cotanquitsiquea aatoquea oquejetarotsi oguishinejantajiguigueti aatimpajia, caavijitarite anaaqueroquea. Aatimpajiaquea teequeate agavejajigueji antsajiaquero quero icojiacajini Aapani Irioshi yoguishinejajiacajigueti. \s1 Icantajiaqueriquea inquenquejacojiaqueroquea cameetsaguetatsica \p \v 8 Imaica, napitsaroventarijiate, apanivaniquea noncantajiaquempi noninquequea pinquenquejacoguequeroja maasano iroomajaguetatsica teeca amatavijanteji, jeroquea aisa maasano atsatacoguetica caavijica ocameetsamajati. Manaquea pinquenquejajigueja pantajigue cameetsaguetatsica, aatoquea piquenquejajigui pantajigue covaeguisherentsi. Pinquenquejajigueja quero pincojiaquempa pincomajamajajiaquempagueti, aisa pinquenquejamajajigue quero pincojiaquerini pigonoropae pinchoocatantajiaquempaca cameetsa. Pinquenquejacojigueroja maasano acantacojiaqueca oganejencavaeca. Iroguentiqueate pinquenquejacojigue maasano cameetsaguetatsica caavijica ishineventacaca Aapani Irioshi. \v 9 Coramani nochoocatimojiaquitimpigueti piquemisantajiaquenaqueate notsatacajaiaquempigueti, aisa pamenajiaquena quero nocota. Imaicaquea imaica noninquequea pinetsanamajajiaqueroqueate maasano notsatacajaiaquempica, aisa pincomajamajajiaquempaqueate pinquejejiaquenaquea naatimpa nocomajamajatagueti. Pinquejejiaquempaguetiqueate imaica iriraquea Aapani Irioshi quisho iroaquempi, inchoocatacaajiaquempiquea cameetsa aatoniji taaca opajita pishoshoventajiajatsi. \s1 Iriraquea Piripoquitica icavintsajajiaqueriquea Paavoro \p \v 10 Imaica noshinetacaquea noshinetimentanacariquea Amajirote namenaquegueti piquenquejajiajanaquea irootaquequea picavintsajantajiajanaca. Cotanquitsiquea teequea noncanteji pipeacojiavetajana coramani, notsaquetarite piquenquejajiavetaquenaquea cotanquitsiquea teequea pagavejajigueji pincavintsajajiguena. \v 11 Teequea noncanteji nocoguitejacoca, irooriji namecaroquea nococani noshinevaetaca, aatogueti ochoocaveta shinetanatsinaquea. \v 12 Notsamajaquerotarite quero noncoquempa nantsipetaquempagueti. Ariguetiquea noncoguitejacoquempagueti aricaquea aato, iroocaquea nontaseaquegueti ariguetiquea onchoocaquegueti oshequiavaetaquegueti nosheca, cotanquitsiquea aatoquea noshimampojancatsi, nococaquea noshinevaetanaquempaquea. \v 13 Nagavejaguequeroqueate maasano inintacaaquenaca Aapani Irioshi, iriguentitarite agavejacaaquenaqueate Quirishito. \v 14 Cotanquitsiquea cameetsavaetaquequea picavintsajajiaquenagueti, pitigarancacaantajiaquenaquea nocoguitejacovetacaca. \p \v 15 Notsaquequea teequeate pimpeacojiguenaquea arejevaecaroquea coramani notsavetanquerogueti Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica Maseroniaqui. Irootapojegueti nosotoanaque noanaquegueti osamani, apaniroquea picojiaca aviatimpajia Piripoquitica picavintsajajiaquenaqueate pitigarancacaantantajiaquenaca nocoguitejacovetacaca. Itsipapae quemisantajiatsica teequea irojocajiguenaji. \v 16 Ariquea piquejetaqueroquea aisa choocatirajanagueti Tesaronicaqui pitigarancacaantajiaquenaquea nocoguitejacovetacaca, coajicaquea papijitsijiajanaquequea aisa. \v 17 Noshinevaetanacaquea namenaquegueti pojocajiaquena, cotanquitsiquea arimpaqueate noshinemajatanacaqueate notsaquetarite incavintsajajiaquempiqueate Aapani Irioshi, yamenaquempitari iriatimpa picavintsajaquenagueti. \v 18 Yojocapojajanaroquea Epaperorito maasano pitigarancacaantaquenaca, choocaquea imaica anaapojajiroquea nocoguitejacovetacaca, oshequiavaepojiquea. Namenaquequea mana pojocajiaquenaqueate quejecaquea irioca pojocajiaquene Aapani Irioshi. Ishineventanacaroquea iriatimpa, yamenaquerotarite oganejencavaeca, oquejetimotacari casancajencari. Oquempetacaro aisa imetojajiquenerigueti viratsipae itajaiqueneri. \v 19 Ariquea Nirioshite irojocamajajiaquempiro maasano coguitejimojiaquempica, oganejencavaetacatari iragavejane aisa yashintavaetacaca yashintacaacarica Quirishito Jesoshi. \v 20 Ancoguitempaniqueate antsaroventajiaquempariquea Aapani Irioshi, aatotari oteroncajatsi intsaroventajitaquemparigueti. Ari oncoquempa. \s1 Icamantajiaqueriquea iquenquejajiaqueri maasano \p \v 21 Pincamantajigueriquea maasano tsaroventamajajigarica Quirishito Jesoshi nococaniquea noquenquejajiaquempi. Iriraquea napitsaroventarijiate notsipatsipaitacaca inintajiaquequea pinquemacojiaqueri icancaniquea iquenquejajiaquempi. \v 22 Ariquea iquejejiacaquea maasano quemisantajiatsica choocajiatsica acaniqui, ininquequea pinquemacojiaqueri icancaniquea iquenquejajiaquempi. Iriguentiqueate nintamajajianquitsi pinquemacojiaqueri choocajiatsica itsovironaquitequi Sesa. \v 23 Noninquequeate incavintsajashirentajiaquempiquea Amajirote Jesoquirishito maasano aviatimpajia pishirequi.