\id 1PE - Caquinte -Peru 2008 (DBL -2013) \h 1 PEERERO \toc1 Iroquetica Itioncaqueca Peerero \toc2 1 Peerero \toc3 1 Pe. \mt2 IROQUETICA ITIONCAQUECA \mt1 PEERERO \is1 Antsatantaquemparoca \ip Ocatica iroguenti antsatantaquemparoca iroquetica itioncaqueca Peerero itioncajiaquenerigueti joriojia tsaroventajiacarica Jesoshi oaguetananquitsica quepatsipaequi icantajitica Ponto, Garashia, Caparoshia, Ashia, aisa Vitinia (1.1). Peerero irio jorio, irio itigarancane Jesoshi. Irocashi itioncacotaqueri irira Peerero otsipaqui paperiqui (Ya. 1.12–5.42; 8.14-25; 9.32–12.19; 15.7-11). Iquenquejajitaque itioncaquero ocatica paperi irooca ajagantsiniqui 63, irooca 64. Chooca quenquejajianquitsica itioncaquero ichoocaquegueti guinteninintsiqui pajitatsica Vavironia (5.13). Cotanquitsiquea iconoagarantajiaca pariacaroca quemisantajiaquerica Quirishito iquenquetsatacoquerogueti Iroma, teequea tampatica incanteroji ovajiro, mana yomanaquero, iquempetacaacaro Vavironia iponeajiacagueti catsimajiaquerica ivaesatiniteni paesatoniqui. (Pamenero Yonig. 14.8; 17.5; 18.2.) Chooca quenquejanquitsica arica ichoocaque Peerero Iromaqui itioncaquerogueti ocatica paperi. \ip Itioncajiaqueneri inquenquejacaajiaqueriniji joriojia quemisantajiaquerica Jesoshi intampishitashijiaquero yatsipeventajiacarigueti Amajirote yoguijajiavaquerogueti cameetsaguetatsica irantaguetaqueca Aapani Irioshi yamenajiaquerigueti iquemisantajiaqueri Jesoshi (1.2-12), yatsipeventajiacajitari iriatimpa (2.18-25). Itsatacaajiaqueri icantashitatiajiacari Ishire Aapani Irioshi (4.1-11). Icantajiaqueri irantsipejiaquempa acaniqui quepatsiqui quemisantajiaquerica Jesoshi (3.18-22; 4.12-19). Icantajiaqueri quero incojiaquempani inchoocajiaqueniji cameetsa igomajamajarejia Aapani Irioshi (1.13–2.3), aisa quero incojiaquempani irantajiaquenerigueti inintaguetica Aapani Irioshi (2.11-17). Itsatacaajiaqueri quero incojiaquempani shirampari aisa imanquigare inchoocajiaquegueti cameetsa (3.1-7), aisa quero incojiaquempani quempoguijajiguirica quemisantajiatsica (5.1-11). Icantajiaqueri irira Jesoshi iquempetacaro mapi anijatsica, irirajia quemisantajiatsica iquejejiacaro otsipapae mapicota anijatsica ipeacaantacaca Aapani Irioshi tsovironaqui inchoocashirentaqueca (2.4-10). \c 1 \p \v 1 Naroguenti Peerero tioncajiaquempiroca oca, naroguenti itigarancane Jesoquirishito. Imaica nonintaque nontioncajiaquempi paperi maasano aviatimpajia icoguiajiaqueca Aapani Irioshi porocajiananquitsica guinteninintsipaequi, oajiananquitsica Pontoqui, Garashiaqui, Caparoshiaqui, Ashiaqui jero aisa Vitiniaqui. \v 2 Igantagaqueate coramani icoguiajiaquempi Aapani Irioshi, itsatsijiaquempitarite tequeratagueti pinchoocateji. Ariqueate yogameetsashirentajiajimpi Ishire cameetsanijite pisavicaventajiaje inintaguetica iriatimpa. Icoguiajiaquempitari pinquemisantajiaqueriniji Jesoquirishito, intsiquirijashirentantajiajempironiji iriraja. Namanacoventajiaquempi incavintsajimentajiaquempiniji Aapani Irioshi inchoocatacaajiaquempinijite cameetsa aatonijite pishoshoguiteventajigaro taaca opajitapae. \s1 Peerero itsaroventacari Aapani Irioshi \p \v 3 Iintsija ashineventajiaquempari Irioshite Amajirote Jesoquirishito, iriotaque aisa Iriri, ancantajiaqueriquea: “Poganejencamajata.” Icavintsajamajajiacajiqueate irijanintantajiacajica quejetacaqueate iroaquerasano avojaijaiqueate cameetsanijite anijimentajiajenijite coajica. Ivochantajiritarite Jesoquirishito, irootaquequeate atsatantajiacaca anijajiajesacanica aatimpajia aisa oajianajesacanica ontaniqui jenoqui inquitequi. \v 4 Imeshiajiajajitarite Aapani Irioshi cameetsanijite oimentajianaquenijite ontaniqui jenoqui inquitequi ivetsicajiacajigueti anchoocatantajiapojempaca. Aatoqueate opejaa, aato ocantaiteti, aisa ocancaniquea oganejencaguitemajataquempa. Iquempoguijajiaquempiroquea ontaniqui inquitequi. \v 5 Paventajiacariquea Aapani Irioshi irootaquequea iquempoguijantajiaquempica iragavejanequi, ariquea inquejetanaquempa arejevaetantapojempaca parejejiapojempagueti ontaniqui inquitequi pamenajiapojero maasano ironigaantajiaqueca oncoramanitapojegueti. \v 6 Irootaquequeate pishinemajatantajiacaca. Arica imaica pantsipejiaquempa taaca opajitapae, cotanquitsi aato osamanititsi avisanaque maasano patsipejiavetaca. \v 7 Oraqueate patsipejiacagueti mana iramenajitaquero arimajaca piquemisantamajataque, aricampa tee. Quejevaetaca cavorejatatsica icantajitica ooro itajaitirigueti cameetsanijite intaimentajiqueronijite conoacarica, iriguentiqueate igotanajatsine cavorejatanquitsica. Ivegaramajavetacaqueate ooro cotanquitsiqueate oncoramanitapojegueti interoncanajempa. Aviatimpajia caaviji panajaiaqueri ooro, irootaquequeate imaica pantsipemajataquempagueti maasano arimpagueti pinquemisantamajatanaqueri irishineventamajataquempiqueate Jesoquirishito oncoramanitapojajegueti incoraquetajegueti incantajiaquempiqueate: “Cameetsavaequempiqueate, imaicaqueate iintsija naajianaquempi jenoqui inquitequi picancaniqueate pinconoajiaquena naatimpa, noshineventajiaquempitarite.” \v 8 Teequeate pinejajiavetempariji, cotanquitsi pipintsajiacari. Tee pinejajiavetempariji imaica, cotanquitsiquea paventajianacari, irootaquequeate pishinemajatantajiacaca. Caaviji pishinemajajiaca, oganejencavaeca ocatica shinevaetagantsi, \v 9 imeshiajiaquempitari pishirequi aatoniji pipejaijaa, irootaquetari paventimentantajiacarica. \p \v 10 Coramani irirajia tsavetantajiatsica yapatsajavantamajajiaquero Itioncacaantaqueca Aapani Irioshi, aisa iquenquejamajajiaquero intsajiaque quero incojiaquempini Aapani Irioshi incavintsajajiaquempigueti irimeshiajiaquempigueti, aisa irajaijaempigueti coajica, ariqueate iquenquetsatacojiaquero aisa. \v 11 Iriraqueate Ishire Quirishito choocashirentajiaquerica iquenquetsashirentacaajiaqueritarite itsatacajaiaqueri irantsipeventajiacaji Quirishito coajica, ariqueate irimetojaventajianacaji, coajica iramenajero iroganejencare. Ariqueate iriatimpajia iquenquejamajajiaquero inintamajajiaquetarite intsajiaqueme querocaqueate aanquempaca inquejetaquempa imaica, aisa quero oncoguetanaquempani. \v 12 Cotanquitsi ariqueate itsatacajaiaqueri Aapani Irioshi aatoqueate yamenajiguiro iriatimpajia onetsanamajataquempagueti maasano itsavetantajiaqueca, iriguentijiatarite amenajiaquerone impoiguetanquitsineca. Irootarite imaica itsavetantajiaqueca quenquetsatacaajiaquempica icamantajiaquempigueti quero icota Aapani Irioshi imeshiantigueti, iriotaquequeate agavejacaajiaquerica Ishire Aapani Irioshi poneanquitsica jenoqui inquitequi. Iriraquea irashivantijitete Aapani Irioshi inintajiavetaca intsamajajiaqueromequeate maasano ocatica itsavetantajiaqueca. \s1 Aapani Irioshi inintaque incomajamajajiaquempa maasano quemisantajiguirica \p \v 13 Irootaquequeate nocantantajiaquempica imaica pinquenquejamajajiaqueroja quero pincojiaquempani pincomajamajajiaquempagueti aisa pinquenquejamajajiguero quero incojiaquempi Aapani Irioshi incavintsajajiaquempigueti coajica incoraquetajegueti Jesoquirishito. \v 14 Pinquemisantamajajiaqueri Aapani Irioshi, aviguentijiatarite irijanijiate. Aatoquea piquejejijaa coramani tequeratagueti pintsajigueriji pantaquerogueti pinintashiguetacaca intati. \v 15 Iroguentiquea pinquempejiaquempariquea Iriomajatatsica cajemajiaquempica teequea incovaeguishetimatempaji, pinquejetantajiaquempaca aviatimpajia pincomajamajajiaquempaja querocaca pantajiaqueca. \v 16 Aritarite ocantaque Itioncacaantaqueca: “Pincomajamajajiaquempaja aviatimpajia, irooriji nocomajamajataca naatimpa.” \p \v 17 Piquenquetsatacaajiguirigueti Aapani Irioshi picantajiguiri: “Aapani.” Iroosacanicate imaica picancanija pimpincatsamajajiaqueri irosati pimetojajianaje, teenicate inchoocatenica apaniro iranaaque impintsamajataquempaca. Irosatiquea mana ipintsamajajiacari maasano intati, yamenajiaqueritarite ariqueate iquejetavacaajiaca maasano. Irootaquequeate icantomajantajiacarica maasano antaguishejiguiroca teeca oncameetsateji. \v 18 Coramani mana poguijatacojiavetacaroqueate itsatacaajiaquempica pivaesatinite, cotanquitsi manaqueate poguijatacotamampeajiacaro intati, teequeate omeshiajiguempiji. Cotanquitsi coajica yaajiajimpiqueate Aapani Irioshi aatonijite piquempejijaa imaica. Tee irioqueate irovegaratantajiguempiji imentaquipae teroncanajatsineca yaajiajimpigueti, \v 19 iroguentiqueate yovegaratantajiaquempi iriraja Quirishito quejetacarica ovejajaniqui teeca incovaeguishetempaji, teeca inchacotimateji.\f + \fr 1:19 \ft Coramani yamejiacaqueate joriojia icarajiguiniriqueate Aapani Irioshi oveja, cotanquitsi iriguenti icarajiaqueneri oveja cameetsamajatanquitsica quericaca \fk teeca inchacotimateji. \ft Ariqueate iquejetaca Quirishito iriatimpa icameetsamajataque teequeate inquempevaetimatempaji, irootaquequeate yagavejantacaca imetojaventajiacaji.\f* \v 20 Coramani tequeratagueti impeacaguemparo Aapani Irioshi quepatsi igantagaqueate icantsitaca quero incoquempani Quirishito, cotanquitsiquea imaica pajinigueti aapojempa savincaguiteripae vegaratapojaatsineca yonigaantaqueriquea incavintsajajiaquempiniji. \v 21 Pitsajiaquerigueti Quirishito paventajiacariquea Aapani Irioshi tancorejajirica imetojavetacagueti, aisa yoganejencatacaajari, irootaquequea paventantajiacarica Aapani Irioshi, poguijajiavaqueri incavintsajajiaquempi. \p \v 22 Piquemisantamajajiaquerogueti Quenquetsatsarentsimajaca ishejiajimpiro piguempevaere, imaicaquea jac netsanamajajianaquempi cameetsanijite arimaja pimpintsatimentajiaquemparinijite papiguemisantarijiateni. Imaica picancaniquea pimpintsatavacaamajajiaquempaja aatoqueate picatsimatavacaimajijaatsi. \v 23 Quejejiaquempiqueate iroaquerasanoca pivoajiaji. Teequeate iriguenti oacaantajiguempine caquinte metojajijaatsineca, iriguentiqueate irijanintajiguimpi Aapani Irioshi, piquemisantajiaquerotarite Iguenquetsatsare. Oraqueate Iguenquetsatsare anijaque, oncoguitempani onchoocaguiteni, aato opega. \v 24 Aritarite ocanti tioncanquitsica: \q1 “Maasano caquintejia manaqueate iquejejiacaro cataroshi ometojitagueti, ariqueate iquejejiaca iriatimpajia teequeate inquishojigueji. \q1 Ariqueate oquejetaca aisa yanaantajiguigueti manaquea oquejetacaro ovempenaquipae teequeate onquishopempenaquiteji, ariqueate inquejejiaquempa iriatimpajia aatoqueate igantaga yanaantajigui. \q1 \v 25 Cotanquitsi oraqueate Iguenquetsatsare Amajirote oncoguitempani onchoocaguiteni.” \m Irootaquequeate quenquetsatsarentsi itsavetantajitaqueca icamantajitaquempirogueti Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica. \c 2 \p \v 1 Irootaquequeate nocantantajiaquempica povashiantajianajero maasano pantaguevetacaca teeca oncameetsateji. Aatoqueate pamatavijantajiaji, aisa aato picantashijiaja intati. Aato picatsimatacotsitiri itsipa querocagueti icocani jero aisa taaca opajita yashintacaca, aisa aato pinijashitantajiaja. \v 2 Aviatimpajia pinintamajajiaqueroja Iguenquetsatsare Aapani Irioshi, pinquejejiaquemparija chaajaniquitirajaca iriaqueraca voanquitsi yametarogueti itsomi imponcantanaquempaca. Ariqueate pinquejejiaquempa pinquenquejamajajiaqueroja Quenquetsatsarentsimajaca ontampishitacaajiaquempiniji pishirequi arimpanijite pinquemisantamajajianaqueri Aapani Irioshi irosati irajaianaquempi jenoqui inquitequi. \v 3 Pitsajiaquetarite yoganejencamajataca Amajirote, icavintsajajiaquempitarite. \p \v 4 Pinquempejijiapojaquempari iriatimpa quempetacaroca mapi anijatsica. Irirajia caquinte imanintajiavetacaro ocatica mapi yantajiguirogueti mapipanco, cotanquitsi Aapani Irioshi icoguiaquero, ishinevencaro yamenaquerotarite oganejencamajata. \v 5 Aisa aviatimpajia mana piquejejiacaro otsipapae mapicota anijatsica ipeacaantacaca Aapani Irioshi tsovironaqui inchoocashirentaqueca. Aisa piquejejiacari isaserorotejiate, quejetaca pitaajiaqueneri viratsi ishineventacaca pisavicaventamajaquerogueti maasano inintaguetica, piquemisantajiaqueritari Jesoquirishito. \v 6 Aritarite ocanti itioncajitica coramani: \q1 Icanti Aapani Irioshi: “Nonquejetaquempari coguiaqueroca mapi yantaquerogueti mapipanco, icoguiaquero cameetsamajatanquitsica ompeaquempanijite anaantamajatanquitsineca. Aritarite nocoguiaqueri Quirishito nontigarancaqueri Shionequi, namenaqueritarite caaviji yoganejencata. \q1 Maasanoqueate quemisantajiaquerineca aatoquea ipashiventa.” \m \v 7 Aviatimpajia quemisantajiatsica pamenajiaqueri yoganejencamajata. Irira teeca inquemisantajigueriji iriotaquequeate ocantacotaque itioncacojiquerigueti ocanti: \q1 “Iriraqueate antajiguiroca mapipanco itsinetacotantarogueti mapicota imanintaqueroqueate mapicota cameetsamajatanquitsica, \q1 cotanquitsi opejaaqueate anaantamajatanquitsica quishotacaaqueroca otsipapae.” \m \v 8 Aisa onetsanataca itioncacojiquerogueti ocanti: \q1 “Iriatimpa mana iquejetacaro mapi itivatantajitaca ariqueate iromposantajitaquemparo.” \m Teenicate irinintajigueji inquemisantajiaquero Iguenquetsatsare Aapani Irioshi, irootaquequea tee intsatantajiavaquemparica Quirishito, mana icomijiavacari, irootaquetarite icantaque Aapani Irioshi coramani. \p \v 9 Cotanquitsi aviatimpajia icoguiajiaquempi Aapani Irioshi igonorontajiajimpi, inintacajaiaquempi pimpeajiaquempa isaserorotejiate Majirontamajatatsica. Aisa inintacajaiaquempi pincomajamajajiaquempaqueate maasano, yashintamajajiaquempitarite. Mana oquejetaca imaica cameetsanijite pincamantimentajiaquerinijite maasano quero icota Aapani Irioshi, caaviji yoganejencamajata. Coramani teequeate pintsajiavetempaji quejevaevetacaqueate manaca pipitsecacojiaque intati, pantaguishejiavetacarotarite teeca oncameetsateji, cotanquitsi ariqueate imeshiajiajimpi quejevaetaca manaca pisavincaguitetacojianaji, teenicatarite pantajiajeroji pantaguishejiavetacaca coramani. \v 10 Coramani tee irashintajiavetempiji Aapani Irioshi, cotanquitsi imaica aviguentijiaqueate irijanijiate. Aisa teequeate queri incavintsajajiavetempiji, cotanquitsi imaica icavintsajajiaquempiqueate Aapani Irioshi. \p \v 11 Napiguemisantarijiateni nopintsamajajiacaca, aato osamani pichoocajigui acaniqui quepatsiqui. Ariguenti poajianaque pinchoocamajajiapojaquequea ontaniqui jenoqui inquitequi ichoocaquegueti Quirishito. Nocantantajiaquempicaqueate pintampishitashijiaquerojate maasano teeca oncameetsateji ishineventajiacaca caquinte, quejetacaquea ashimirintacaro pishire arisanoja oquempevaeshirentacaajianajimpitsi. \v 12 Imaica pinconoajiaquemparigueti teeca inquemisantajigueji cameetsaqueate pinchoocajigue. Ariguetija irinijashijiavetaquempi ijiqueji irooquea pantajiaque teeca oncameetsateji, cotanquitsi coajica iramenajiaquempi arimaja picomajamajajiaca irishineventajiavaquempariqueate Aapani Irioshi incoraquetajegueti, incantajiaqueri: “Arimajasacanicate yantajiaque cameetsatatsica.” \s1 Peerero icantajiaqueri inquemisantajiaquerija majirontajiatsica \p \v 13 Aviatimpajia piquemisantajiaquerigueti Amajirote, imaica pinquemisantajigueri aisa maasano pimajirojiate choocatanquitsica acaniqui quepatsiqui. \v 14 Pinquemisantajigueri pimajirote anaantatsica aisa quejemajirovecarica itigarancaqueca incantajiaqueriqueate antaguishejiguiroca teeca oncameetsateji incantomajajiaqueri, jero aisa irishineventajiaquempari netsanajianquitsica. \v 15 Irootarite ininqueca Aapani Irioshi pinetsanamajajiaquempaja cameetsanijite poguemisantimentajiaquerinijite nijashijiaquempica teeca intsajigueriji Aapani Irioshi. \v 16 Tecatsi omperajiaquempine imaica, nocantantajiaquempica pantajiaquero cameetsaguetatsica. Aatoquea picantitsi: “Imaica nantaguishetaque taaca opajitapae nonintaguetica naatimpa, tecatsitarite omperataquenane.” Aato ocameetsati pinquejetaquempagueti. Pinquemisantajiaquerija Aapani Irioshi ashintamajajiaquempica. \v 17 Cameetsaja pinquenquetsatacaajigueri maasano caquinte, paajiavaqueri maasano. Pimpintsajiaquemparija papiguemisantarijiateni. Pimpincatsajiaqueriqueate Aapani Irioshi, pintsaroventajiaquempari. Pimpincatsajiaqueri aisa pimajirojiate, cameetsaja pinquenquetsatacaajiaqueri. \s1 Quero incojiaquempani aajanirentsijia \p \v 18 Aviatimpajia yomperajiacaca, pinquemisantamajajigueri omperajiguimpica aato pipigatsajigari. Aato apaniro piquemisantajiguiri cavintsajajiaquempica, pinquemisantajiaqueriqueate aisa semajiguimpica. \v 19 Incatsimatashijitaquempigueti intati pantsiperejacojiaquemparoqueate. Pinquejejiaquempagueti imaica pintsajiaque iriguenti piquemisantajiaque Aapani Irioshi, ariqueate imaica irishineventaquempi. \v 20 Oraqueate managueti pantsipejiaquempa incatsimatimentajitaquempirogueti pantaquerogueti teeca oncameetsateji, ¿arimpate irooqueate irishineventimenquempi Aapani Irioshi? Aatoqueate. Cotanquitsi oraqueate iroogueti pantsipejiaquempa pimajeretanaque incatsimatashijitaquempigueti intati pantaquerogueti cameetsatatsica, ariqueate imaica irishineventimentajiaquempiro. \v 21 Irootaquequeate inintaque Aapani Irioshi pinquejejiaquempa imaica. Pinquenquejamajajiaqueri Quirishito yatsipeventajiacajigueti, ariqueate intsatacajaiaquempi quero pincojiaquempani pantsipejiaquempagueti incatsimatashijitaquempigueti intati. \v 22 Iriatimpa tee inquempevaetempaji, aisa teequeate iramatavijantimateji. \v 23 Oraqueate inijashijitacarigueti teequeate impigatantempaji. Aisa yatsipetacaajitacarigueti teequeate incatsimajigueriji atsipetacaajiacarica, mana icantaque: “Inchiquiojita incantaque Aapani Irioshi quero incojiaquempani.” \v 24 Oraqueate imetojaventajiacajigueti Quirishito coroshiqui manaqueate yaitajianacajiro aguempevaerejia itsinoqui yatsipeventajiacaji aatonijite icatsimatimentajiro Aapani Irioshi. Imetojaventantajiacajica aatonijite aquempevaejiajatsi, manaqueate ancomajamajajianajempa intati. Yompajacojitaqueri coroshiqui cameetsanijite irimeshiimentajiajinijite ancoguitempaniniji anijajiajeniji. \v 25 Coramani manaqueate piquejejiavecari intati oveja timpinanquitsica, cotanquitsi imaica pipianaja ichoocaquegueti Quempoguijantatsica Agamajacoshirentaquempica. \c 3 \s1 Quero incojiaquempani shirampari aisa imanquigare inchoocajiaquegueti cameetsa \p \v 1-2 Aviatimpajia manquigarentsijia pinquemisantamajajiaquerija manquigatimpica. Irioguetiqueate teeca inquemisantero Iguenquetsatsare Aapani Irioshi cotanquitsi iramenaquempigueti pinquejetaquero imaica arica irinintanaque inquemisantanaque iriatimpa aisa. Aatoqueate icoacota pinquenquetsatacaajeri pincantajiaqueriqueate inquemisantajiaque, yamenaquempitarite picomajamajajiaca, piquemisantajiaqueri. \v 3 Aato iroguenti piquenquejajiguitsi pinetsanamajajiaquempagueti pinetsanajiaquero pitsinoquitica quejetacaroca pimae jero pinenquequijiaquempa taaca opajitapae vegaramajatanquitsica jero aisa pinquitsaajiaquempa quitsaarentsi cameetsamagotanquitsica. \v 4 Iroguenti pinetsanajiaque pishire pinquenquejajiaque quero pincojiaquempani pinchoocatimentajiaqueniji cameetsa aatonijite osemashirentacaguimpi taaca opajita. Aritarite anetsanajiaquerogueti ashire ancoguitempani anchoocajiaque cameetsa. Irootaquequeate inintamajatica Aapani Irioshi. \v 5 Aritarite oquejejiaca manquigarentsijia coramanitica quemisantamajajiguirica Aapani Irioshi, ochoocajiaque cameetsa, aisa oquemisantamajajiguiri manquigataroca. \v 6 Ariqueate oquejetaca coramani Sarani iroatimpa, oquemisantamajatiri Averaameni, aisa opincatsamajatiri amenaquerigueti iriguenti ashintaro. Imaica aviatimpajia pinchoocajiaquegueti cameetsa, aisa aatogueti pitsaroajigui, ariqueate pinquejejiaquemparo iroatimpa. \p \v 7 Aviatimpajia shiramparijia cameetsaqueate poajiaquero pimanquigarejia, teesaconatarite ontampishimajajigueji onquejejiguempi aviatimpajia, aisa mavitetarite icavintsajajiaquempi Aapani Irioshi imeshiajiaquempigueti cameetsanijite irosatiniji pinchoocajiaque iriatimpaqui. Pinquejejiaquempa imaica cameetsaqueate poajiaquero pimanquigarejia cameetsanijite inquemimentajiaquempinijite Aapani Irioshi pamanajiguerigueti. \s1 Quero ancojiaquerini atsipetacaajiacajica \p \v 8 Imaicaquea imaica mana noncantajiaquempi pinquemavacaajiaquempaja, aisa pincavintsajavacaajiaquempaja. Pimpintsajiaquemparija papiguemisantariteni, pincavintsajantajiaquequeate, aatoqueate pinintajigui panaantajiaque. \v 9 Querocagueti incojiaquempini itsipa aatoja pipigajigari. Incatsimajiaquempigueti incatitsajiaquempigueti, aatoja pipigajigari. Iroguentiquea pamanajiaqueri Aapani Irioshi incavintsajaqueri. Irootaquetari inintacaantajiaquempica Aapani Irioshi incavintsajimentajiaquempinijite. \v 10 Ocanquetarite itioncacojiqueca ocanti: \q1 “Quericaca nintanquitsineca irishinevaequempa aisa iriguintenitaquempa cameetsa, \q1 aatoqueate inijaguishevaeti, aisa aatoquea yamataga. \q1 \v 11 Aato yantaguishetajiro teeca oncameetsateji, mana irantaque cameetsaguetatsica, \q1 irinintamajataquequeate inchoocajiaque cameetsa. \q1 \v 12 Icavintsajajiguiritarite Amajirote maasano quemisantajiguirica, \q1 aisa icancani iquemajiguiri quenquetsatacaajiguirica, \q1 cotanquitsi iriraqueate antaguishetiroca teeca oncameetsateji teequeate irishineventajiguempariji.” \p \v 13 Pinintamajajiaquegueti pantajiaquero cameetsaguetatsica, ariqueate querocampate incatsimatimenquempica. \v 14 Cotanquitsi inchoocajiaquegueti catsimatimentajiaquempironeca pantaquegueti cameetsaguetatsica, picancaniquea pishinejiaquempa. Aatoqueate pitsaroacagari, aatoja pishoshoguiteta. \v 15 Manaqueate pintsaroventamajajiaquempari Quirishito, pamenajiaqueriqueate tee inquempevaetempaji, pincantajiaqueri: “Aviguenti Nomajirote.” Incoacojiaquempigueti quero ocotaca piquemisantantacarica Aapani Irioshi, pishinejiaquempaqueate pincantajiaqueriqueate. Pincamantamajajiaqueri quero picotacani pitsatantajiacaca poajianaque jenoqui inquitequi ichoocaquegueti Aapani Irioshi picancaniquea pinchoocajiapojaque. \v 16 Cotanquitsi cameetsaqueate pinquenquetsatacaajiaqueri, aatoja picatsimajiguiri. Pinetsanamajajiaquempaja cameetsanijite impashiventimentajianaquempanijite quericaca catsimatimentajiaquempirineca Quirishito arigueti irivosantejimentajitaquempiri iramenajiaquempigueti piquemisanqueri. \v 17 Iriogueti nintanquitsine Aapani Irioshi pantsipejiaquempa incatsimatimentajiquempirogueti cameetsaripae, cameetsavaetaque, caavijitarite anaaque ocameetsamajataque onquejetaquempagueti imaica, anaaquero pantsipejiaquempagueti incatsimatimentajiquempirogueti pantajiguirogueti teeca oncameetsateji. \s1 Yatsipetacagueti Quirishito \p \v 18 Aritarite yatsipetaca Quirishito aisa. Imetojaventajiacajigueti irishejiaqueronijite aguempevaerejia, apatiroqueate imetojaventajiacaji yagaqueroquea maasano. Iriatimpa yoganejencamajatacaqueate teequeate inquempevaetempaji, cotanquitsi imetojaventajiacaji aatimpajia quempevaejiatsica cameetsanijite iraajianacaji anconoajiaquempariniji Aapani Irioshi. Imetojajivetacari itsinoqui, cotanquitsi yanijacaajiri Ishire. \v 19 Yoashirentanaquequea iquenquetsatacaajiaquitiriqueate ishirejia ashitacoshirejianquitsica. \v 20 Iriojiatarite teeca inquemisantajigueji coramani ichoocaquegueti Noeni. Oraqueate tequeratagueti interonqueroji inirojegui quenajarontsi icantajitica aareca, irira Aapani Irioshi osamaniqueate yoguijajiavecari teetaqueate irantsipetacaajiguempariji. Oraqueate iteroncaquerogueti quenajarontsi, ariqueate itejaquero inirojenca incani anancacojianaqueri maasano, ariqueate iteroncajiaca yojocajajiaca. Iriguentinivani yaajiavaji 8 amajatacojianquitsica aarecaqui. \v 21 Irooquea ogomarotaque imaica piviñacajajiacagueti iraajiavajempiniji Aapani Irioshi. Tee irooquea piviñacajatashijiguempaji pinquivero cantaitero pitsinoqui, manaqueate piviñacajatantajiacaca pincantajiaqueriniji Aapani Irioshi pinintaque irishejiajempi pishirequi aatoniji ochoocataji incantomajimentaquempica manaquea pinquenquejajianaquero cameetsaguetatsica. Ipochatanajitarite Jesoquirishito yagavejantacaca iraajiavajempi. \v 22 Cotanquitsi ipochatanaji ariqueate yoanaji jenoqui inquitequi. Imaica chooca isavicaque itincamijempequiqui Aapani Irioshi imajirontamajatagueti, yanaajiaqueri maasano: irashivantijitete Aapani Irioshi, majirontaguevetatsica, agavejantaguevetatsica, maasano. \c 4 \p \v 1 Nocamantantajiaquempicaqueate imaica cameetsataque pantsipejiaquempagueti aviatimpajia pinquejejiaquempari Jesoquirishito yatsipeventajiacajigueti itsinoqui. Antsipeventajiaquemparigueti iriatimpa atsinoqui, aato aquenquejajiajiro teeca oncameetsateji. \v 2 Imaica choocatirajajigueti atsinoqui acaniqui quepatsiqui, aatoqueate coanatsi antaguishejiguero taaca opajitapae teeca oncameetsateji, iroguenti anquenquejamajajiaque antajiaque inintaguetica Aapani Irioshi. \v 3 Coramani pantaguishejiaquetarite taaca opajitapae teeca oncameetsateji ishineventaca teeca inquemisanteriji Aapani Irioshi. Poashijiaquero manquigarentsi aisa piquenquejaguishejiaquero teeca oncameetsateji. Pishinquijiaca, aisa picapiocajiaca cameetsanijite pishinquijiaquempa pantaguishejiaqueniji teeca oncameetsateji. Icantavecaqueate Aapani Irioshi: “Aatoja pitsaroventari itsipa”, cotanquitsi teequeate pinquemisantajigueriji, arimpaquea pijatiri pitsaroventajianacari pirioshivijitashitacaca. \v 4 Imaica teenicate pinconoajiajempariji antaguishejiguiroca teeca oncameetsateji, irootaquequeate icantantajianacaca: “Querocate icojianacani imaica teequeate inconoajiajajiji”, ariqueate inijashijianaquempi. \v 5 Cotanquitsi chooca ontaniqui inquitequi irira Cantimentantatsica, incoacojiavaqueriqueate irira nijashijiaquempica, incantajigueri: “¿Quero ocotaca pinijashitantajiavetacarica irira quemisantajiaquenaca?” Aritarite incantimentajiaqueriqueate maasano taaca opajitapae yantajiaqueca maasano quempevaejiatsica imaica, iriocampa metojajianquitsica jerijia tequerataca irimetojajigueji. \v 6 Irootaquequeate iquenquetsatacaantajitacarica irirajiaqueate metojajianquitsica coramani. Imetojajiavetaca, iriguentijiatarite quempevaejiatsica quejecarica maasano igonorojia, cotanquitsi iquenquetsatacaajitaqueri itsavetacojitaquero Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica cameetsanijite incoguitempaninijite inchoocajiaque ishirejia inquempejiajempari Aapani Irioshi. \s1 Icantajiaqueriqueate incavintsajajiaquerija irapiguemisantariteni \p \v 7 Imaica pajiniqueate aguempa onteroncantapojempaca maasano acaniqui quepatsiqui. Nocantantajiaquempica pinquenquejamajajiaqueja quero pincojiaquempa, pincomajajiguempaja. Irosati pinquenquetsatacaajiaqueri Aapani Irioshi. \v 8 Pinintamajajigueja pimpintsatavacaamajajiaquempa. Pinquejejiaquempagueti imaica aatoquea piquenquejajiguiro quero incojiaquempini papiguemisantarijiateni, manaqueate pimpeacotajemparo. \v 9 Paavacaajiavaquempa, poguimaajiavaqueri osamanipaequitica, aato picantimanatiri. \v 10 Aapani Irioshi icantashitatijaiaquempiqueate yagavejacaajiaquempi apaniropae. Irootaquequeate nocantantajiaquempica imaica querocaca yagavejacaajiaquempica irootaquequeate pisavicaventajiaque cameetsanijite pamitacojiaquerinijite papiguemisantariteni, cotanquitsi pisavicaventamajajiaquerojate cameetsanijite iramenimentajitaqueronijite arimaja icavintsajantamajati Aapani Irioshi. \v 11 Choocagueti tsavetantatsica irooqueate intsavetantaque icanqueca Aapani Irioshi. Choocagueti amitacojiguirica irapiguemisantariteni irooqueate iramitacomajajiaqueri, itampishitacaaqueritari Aapani Irioshi. Pinquejejiaquempa imaica cameetsanijite intsaroventimentajitaquemparinijite Aapani Irioshi, iriguentitarite agavejacaaquempine Jesoquirishito. Iintsija acancanija antsaroventajiaquempari, iriguentitarite caavijica yagavejamajati. Ari oncoquempa. \s1 Icantajiaqueriqueate irishinejiaquempaja yatsipeventajiacarigueti Quirishito \p \v 12 Nopintsamajajiacaca, aato poajianaque intati patsipejiacagueti, aato picantajigui: “¿Queroca ocotacani ocatica?” Aritarite onquejetaquempani imaica cameetsanijite iramenajiaquempinijite Aapani Irioshi arimajaca piquemisantamajataqueri. \v 13 Coramani yatsipevaetaca Quirishito. Imaica pishinejiguempa, piquejejiacaritarite iriatimpa patsipejiacagueti cameetsanijite pishinetimentajiaquempanijite oncoramanitapojajegueti iramenajitaqueriqueate irimajirontamajatapojaquempa. \v 14 Pishinejiaquempaqueate irivosantejajitaquempigueti iramenajiaquempigueti piquemisanqueri Quirishito. Ichoocashirentajiaquempitarite Ishire Aapani Irioshi, iriguentiquea Oganejencari. \p \v 15 Inchiquiojitaja patsipeventajigarotsija pimetojantajiaquegueti, jero aisa pincoshijiaquegueti, aisa pantaguishejiaquerogueti otsipapae teeca oncameetsateji. Aisa inchiquiojia patsipeventajigarotsija piticaavaquerigueti taaca opaji irante. \v 16 Iroogueti pantsipeventajiaquempa pinquemisantajiaquerigueti Quirishito, aatoja pipashiventajiga, manaqueate pintsaroventajiaquempari Aapani Irioshi pamenajiaquegueti iriguenti patsipeventajiaca Quirishito. \v 17 Aapojacatarite impariantanaquemparoca Aapani Irioshi iramenantajiaquemparica maasano, cotanquitsi iriqueti parianacaro atsipejianquitsi irijanintajiacaca cameetsanijite iramenajitaquero arimaja iquemisantamajajiaque aricampa tee. Aritarite aquejejianaca aatimpajia imaica atsipejiacagueti, iriompate irirajia teeca inquemisantajigueroji Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica itigarancaqueca Aapani Irioshi ¿quero incojiaquempani iriatimpajia? Arimaja irantsipemajajiaquempa. \v 18 Irantsipejiavetaquempaqueate quemisantajiatsica, cotanquitsi Aapani Irioshi irajaiavajeri. Irirampani covaeguishetatsica teeca inquemisanteriji Aapani Irioshi, ¿quero incojiaquempani iriatimpajia? \v 19 Irootaquequeate noncantantajiaquempica iriogueti nintanquitsi Aapani Irioshi pantsipeventajiaquemparo inintaguetica iriatimpa, arimpaqueate pantajianaqueroja cameetsaguetatsica. Iriotaquetarite peacaajiacaji, irooqueate cameetsataquequeate pinquenquetsatacaajiaqueri pincantajiaqueriqueate: “Nonintaque pamenacomajataquena, notsataquetarite pinetsanatero maasano picantaqueca.” Aatotarite yamatavijiguimpi Aapani Irioshi. \c 5 \s1 Peerero icamantajiaquerigueti quempoguijajiguirica quemisantajiatsica \p \v 1 Imaica nonintaque nontsatacaajiaquempi aviatimpajia quempoguijajiguirica quemisantajiatsica capiocapinijiatsica ontaniqui, naroguentitari aisa quempoguijajiguirica quemisantajiatsica. Naroguentitarite amenamajataquerica Quirishito yatsipetacagueti. Oncoramanitapojajegueti incoraquetajategueti ironigaampojempa yoganejencavaeca, ariqueate intsipatanajena naatimpa aisa, nonquejevetanaquempari. \v 2 Imaica irootaquequeate noncantantajiaquempica ocatica: Pinquempoguijamajajiaquerija papiguemisantarijiateni, inintacajaiaquempitarite Aapani Irioshi pinquempoguijajiaqueri. Pintsatacaajiaqueriqueate, aatoja piperajiga. Inchiquiojita pinintajianaque aviatimpajia pintsatacaajiaqueri, aatoqueate icantajiguimpi itsipa, aisa aatoja iro pitsatacaashitanti paaqueniji imentaquipae, manaquea pinintamajajigue pamitacojiaqueri. \v 3 Aatoja picatsimatsajiguiri pinquempoguijajiaquerigueti, manaqueate cameetsaqueate pinchoocajiaque cameetsanijite iroguijatacojianaquempinijite iriatimpajia. \v 4 Pinquejejiaquempagueti imaica, oncoramanitapojajegueti incoraquetajegueti Jesoquirishito quempoguijajiajica maasano aatimpajia, irajaianajempi intsipajianaquempiqueate jenoqui inquitequi, incavintsajamajajiaquempiqueate pincoguitempani pinchoocamajajiaquequeate cameetsa pinquejejiaquempariqueate iriatimpa. \p \v 5 Imaica aviatimpajia quemisantajiatsica pinquemisantamajajiaquerija quempoguijajiguimpica, aisa maasano pinquemisantavacaajiaquempaja, aato pinintajigui panaantajiaque. Aritarite itioncacojiquerogueti ocanti: \q1 “Aapani Irioshi ipigajiacari irirajia aventacojiatsica, \q1 cotanquitsi icavintsajamajajiaqueriqueate irirajia teeca iraventacojiguempaji.” \m \v 6 Irootaquequeate nocantantajiaquempica pimpincatsamajajiaquerijate Aapani Irioshi agavejamajatatsica. Oncoramanitapojaquegueti aapojempagueti irinintanaquegueti incovejencatacaajiaquempi, incovejencatacaajiaquempiqueate. \v 7 Taaca opajitapae piquenquejajiguica aatoja pishoshoguiteventajigaro, manaqueate pincantajiaqueriqueate Aapani Irioshi incavintsajajiaquempiqueate, igantagatarite iquenquejajiaquempi tee impeacojiguempiji. \p \v 8 Pinquenquejamajajiaque cameetsa, pagamajavaquemparija imajirote ampatsini catsimajiaquempica. Iquejetacariquea chaonari icantigueti morororo, iquenaguetanaque yamenaguetanaque irishecaquempaca. \v 9 Cotanquitsiqueate pintampishitashijiaquerija aatoqueate piquemisantajiguiri. Picancaniqueate pinquemisantamajajianaqueri Amajirote, aatoja povashiantajiguiro piquemisantajiaquerigueti, pitsajiaquetarite ariqueate iquejejiaca papiguemisantarijiateni guinteninijiatsica osamanipaequitica yatsipejiacaroqueate taaca opajitapae. \v 10 Ariqueate pinquejejiaquempagueti imaica pantsipejiaquempagueti, iriraquea Aapani Irioshi iramitacojiaquempiqueate aatonijite povashiantajiguiro piquemisantajiaquegueti, aisa intampishitacajaiaquempi jero aisa inquemisantacaamajajiaquempiqueate. Ariqueate osamanijencaquegueti pinquejejiaquempa imaica, ariqueate intsipajianaquempi jenoqui inquitequi pincoquempaniquea pinchoocajiapoje ontaniqui, pinquejejiaquempariqueate iriatimpa icovejencatigueti, irootaquetari inintacaajiaquempi Aapani Irioshi, aisa icavintsajamajajiaquempiqueate piquemisantajiaqueritarite Jesoquirishito. \v 11 Iintsija acancaniquea antsaroventajiaquempari, iriguentitarite caavijica yagavejamajati, incoguitempani irimajirontamajaguitempani. Ari oncoquempa. \p \v 12 Chooca acaniqui notsipatacari Shirivano. Iriatimpa iriguenti papiguemisantariteni quemisantamajatirica Quirishito. Iriotaquequeate notsipatashitacaca notioncajiaquempigueti capichaji notsavetanquerigueti Aapani Irioshi quero icota icavintsajajiaquempigueti, aisa notampishitacajaiaquempiqueate cameetsanijite arimpanijite pinquemisantamajajianaqueri. Aato povashiantajiajiro piquemisantajiaqueca. \p \v 13 Irirajiaqueate apiguemisantarijiateni guintenijiatsica Vavironiaqui\f + \fr 5:13 \fk Vavironia. \ft Iconoagarantajiaca pariacaroca quemisantajiaquerica Quirishito iquenquetsatacoquerogueti Iroma, teequea tampatica incanteroji ovajiro, mana yomanaquero, iquempetacaacaro Vavironia iponeajiacagueti catsimajiaquerica ivaesatiniteni paesatoniqui. (Pamenero Yonig. 14.8; 17.5; 18.2.) Arica ichoocaque Peerero Iromaqui itioncaquerogueti ocatica paperi.\f* inintajiaque pinquemacojiaqueri iquenquejajiajimpi. Iriraqueate Aapani Irioshi inintacajaiaqueri iriatimpajia inquemisantajiajeri inquejejiaquempiqueate aviatimpajia. Ariqueate iquejetaca aisa notsatacaane Maricoshi nopeaqueca nirijanite, iriatimpa inintaque pinquemacojiaqueri iquenquejajiajimpi. \v 14 Netsana pinintavorotavacaavaquempa,\f + \fr 5:14 \fk Netsana pinintavorotavacaavaquempa. \ft Yamejiaca coramani inintavorotavacaajiavaca yamenavacaajiacagueti, ari iquejejiaca tsaroventajigarica Quirishito coramani.\f* pimpintsatavacajaiaquempa. Namanacoventajiaquempi piguintenijiaquempanijite cameetsa maasano aviatimpajia quemisantajiguirica Quirishito. Ari oncoquempa.