\id 1CO - Caquinte -Peru 2008 (DBL -2013) \h 1 CORINTOQUITICA \toc1 Paavoro Itioncajiaqueneri Corintoquitica \toc2 1 Corintoquitica \toc3 1 Co. \mt2 PAAVORO ITIONCAJIAQUENERI \mt1 CORINTOQUITICA \is1 Antsatantaquemparoca \ip Ocatica iroguenti antsatantaquemparoca iroquetica itioncacaantaqueca Paavoro itioncajiaquenerigueti tsaroventajiacarica Jesoshi choocajianquitsica guinteninintsiqui pajitatsica Corinto. Iriraquea Paavoro iriovetaca jorio, cotanquitsi irio itigarancane Jesoshi tsavetantimojiaquerica teeca irijorijoigueji itsavetantimojiaqueri Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica, teetarite inquemisantajigueroji jorio itsavetantimojiavetacanarica. Irocashi itioncacotaqueri irira Paavoro otsipaqui paperiqui (Ya. 7.57–8.1; 9.1-31; 13.1–28.31), aisa itioncacotaqueri ichoocaquegueti Paavoro Corintoqui otsapaqui Ya. 18.1-18. Tequeratagueti intioncacaanteroji ocatica Paavoro itioncacaanquero otsipapae mavite paperi itioncajiaqueneri choocajianquitsica guinteninintsiqui pajitatsica Tesaronica. Paavoro icamantaqueri amitacoquerica intioncajiaquenerica Corintoquitica. Itioncacaantaquero ocatica paperi ajagantsini irooca 54 irooca 55, otsipatapojacagueti iquenaguetanaquegueti quepatsipaequi itsavetantavaequerigueti Jesoquirishito. Itioncacaantaquerogueti Paavoro ocatica paperi ichoocaque guinteninintsiqui pajitatsica Epeso (16.8; Ya. 19). \ip Ocaniqui paperiqui itioncacaantaqueca Paavoro itsatacaajiacaji aatimpajia tsaroventajigarica Jesoshi quero ancojiaquempani anchoocajiaquegueti. Yoguisotoajiaqueneri icoacojiaquerica Corintoquitica itioncajiaquenerigueti. Icoacoajiaqueri quero incojitaquempani irimanquigajitempagueti (capitoro 7), quero incojitaquerini iteshi yojocajitinirica irioshivijirentsi (cap. 8), aisa quero incojiaquempani intsatantajiaquemparoca cantashitatiaguetanquitsica yagavejacaajiaquerica Ishire Aapani Irioshi apaniropae tsaroventajiacarica (cap. 12–14). Itsatacaajiaqueri quero incojiaquempani incapiocajiaquenerigueti imentaquitsitepae intigarancacaantajiaquenerica coguitejacojianquitsica quemisantajiaquerica Jesoshi choocajianquitsica Jerosarequi (cap. 16). Aisa icantomajajiaqueri quemisantajiatsica Corintoqui yamenaquerigueti mana itsinampirejavacaajianaca tee intsipatavacaajiajempaji (cap. 1–3), aisa yamenaquerigueti choocajianquitsica Corintoqui teequea incantomajajigueriji irapiguemisantariteni icovaeguishetacagueti (cap. 5). Icantomajajiaqueri aisa yamenaquerigueti icatsimatavacaajiacagueti teequea irivetsinantavacaajiajempaji, irioquea yaventajianaca joesepae teeca intsaroventajiguempariji Jesoshi (cap. 6). Otsipaquea icantomajimentajiaqueri yantajiaqueca teeca oncameetsateji icapiocajiacagueti (cap. 11). Paavoro itsatacaajiaqueri quero incojiaquempani quemisantajiatsica, inquejejiaquempariquea itigarancanejia Jesoshi (cap. 4), aisa icamantaqueri inquejejiaquempari iriatimpa (cap. 9), aisa iquenquejacaajiajiri ishiraerijia quemisantajiaquerica Aapani Irioshi coramani (cap. 10). Aisa iquenquejacaajiajiri Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica tsavetacoquerica Jesoshi (cap. 15). \c 1 \p \v 1 Naroguenti Paavoro itigarancane Jesoquirishito, iriotari nintacaaquena Aapani Irioshi. Iriguenti notsipataca apitsaroventariteni Soseteneshi. \v 2 Imaica nonintaque nontioncajiaquempi aviatimpajia choocajiatsica Corintoqui tsaroventajigarica Aapani Irioshi. Inintacajaiaquempi pintsaroventajiaquempari Quirishito Jesoshi cameetsanijite irashintamajajiaquempiniji. Aisa inintacajaiaquempi povashiantajianaquero maasano teeca oncameetsateji irooqueate pisavicaventajianaje maasano inintaguetica iriatimpa, pintsipajiaquempari maasano choocajiatsica osamanipaequitica aventajigarica Amajirote Jesoquirishito. Iriatimpaqueate iriguenti irashijia Imajirojiate, aisa iriguentiqueate ashijia Amajirojiate maasano aatimpajia. \v 3 Namanacoventajiaquempiqueate incavintsajajiaquempinijite Aapani Irioshi aisa Amajirote Jesoquirishito, inchoocatacaajiaquempinijite cameetsa aatonijite pishoshoventajigaro taaca opajitapae. \s1 Paavoro ishineventacari Aapani Irioshi yamenaquegueti icavintsajajiaquerigueti Corintoquitica \p \v 4 Nocancaniquea nocanqueri Aapani Irioshi, “¡Arioteesa!”, namenaquegueti icavintsajajiaquempi aviatimpajia, pitsaroventajiacaritarite Quirishito Jesoshi. \v 5 Piquemisantajiaqueriquea irootaquequeate yagavejacaantajiaquempica piquenquetsajiaquegueti aisa pitsajiaquegueti. \v 6 Pitsajiaquetarite arimajaquea nocantamajataque notsavetanquerigueti Quirishito noquenquetsatacaajiaquempigueti iroaqueragueti. \v 7 Irootaquequeate tecatsi coguitejacojiaquempine pishirequi yagavejashirentacaajiaquempigueti Aapani Irioshi pantajiaqueneriniji poguijajiavajirigueti ironigaantajiajempaca Amajirote Jesoquirishito. \v 8 Iriatimpaqueate igantagaquea intampishitacajaiaquempi aatonijite povashiantajianajirotsi pitsaroventajiacarigueti, aatonijite ochoocati querocaca incantomajimentajiaquempica Amajirote Jesoquirishito savincaguiteriqui incoraquetantapojajempaca. \v 9 Irira Aapani Irioshi igantagaqueate inetsanatiro icantaguequeca, iriotaquequea cajemajiaquempica inintacaaquempiri pintsaroventajiaquempari Irijanite, irootaquetari pitsipamajatantajianacarica Amajirote Jesoquirishito. \s1 Icantajiaqueri: “Pinquemavacaajiaquempaja” \p \v 10 Imaica, napiguemisantarijiate, noncantajiaquempi quejetaca iriguentica cantanquitsi Amajirote Jesoquirishito, pinconoavacajaiaquempa pintsipatavacaamajajiaquempa, aatoqueate picatsimatavacaajiatsi mana pinquemavacaajiaquempa. \v 11 Manaqueate noncantajiaquempi imaica, napiguemisantarijiate, noquemacojiaquempitarite picatsimatavacaajiaca, icamantajiaquenatarite oconogaca Coroe. \v 12 Apaniropae picantajiaque: “Naatimpa iriguenti noquemisantaque Paavoro.” Itsipaqueate mana icantajiaque intati: “Iriguenti noquemisantaque Aporoshi.” Itsipaqueate mana icantajiaque: “Iriguentiqueate noquemisantaque Sepashi.”\f + \fr 1:12 \fk Sepashi. \ft Irootaque otsipa ivajiro Shimo Peerero. Pamenero Jn. 1.42.\f* Itsipaqueate cantajianquitsica: “Naatimpa iriguentiqueate noquemisantaque Quirishito.” \v 13 ¿Arimpate ivorocacampate Quirishito irootaquequeate piquejetantajiacaroca imaica? ¿Arimpate naroguenti yompajacojitaqueca nometojaventajiaquempi naatimpa Paavoro? ¿Arimpate poviñacajatacaantajiaca ivajiroqui Paavoro? \v 14 Noshinevencari Aapani Irioshi namenaquegueti tee noviñacajajiaquempiji naatimpa, iriguentiqueate apaniro noviñacajataque Quirishipo, jeri aisa Gayo. \v 15 Irootaquequeate aatoqueate quericaca cantashitatsine mana iviñacajatashijitaqueri impampiatacoquenaniji naatimpa. \v 16 Aisa noviñacajataqueri Esetepana jerijia iconoajiacaca itsovironaquitequi. Arigueti noviñacajataqueri itsipa tee nonquenquejajeroji. \v 17 Teenicate iroguenti intigaranquimentenaji Quirishito noviñacajatantaguiteni, iroguentiqueate itigaranquimenquena nontsavetantero Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica. Cotanquitsiqueate nocamantajiaquerigueti, tee nontsatacagueriji iquenquejaguetaqueca intati caquintejia. Iroomegueti nontsatacaaquerime iquenquejaguetica caquinte, aatome yaventajigarime Quirishito metojaventajiacajica coroshiqui. \s1 Aapani Irioshi caaviji itsamajati, yanaajiaqueri maasano tsajiavetatsica \p \v 18 Oraqueate atsavetanquerigueti Quirishito imetojaventajiacajigueti coroshiqui irirajiaqueate oananquitsineca camorecariqui yamenajiaqueroqueate teequeate querocaca oncameetsatantempaji. Cotanquitsiqueate aatimpajia imeshiajiaqueca Aapani Irioshi atsajiaque irootaquequeate imeshiantajiacajica. \v 19 Aritarite ocanque Itioncacaantaqueca ocanti: \q1 Coajica iramenitajiqueriqueate teequeate intsatimateji irirajia tsaguevetatsica. \q1 Ariqueate onquejetaquempaqueate maasano iquenquejajiguica tsatamampeajiatsica iramenajitaqueroqueate tee ontampaticamajateji. Naroguentitarite quejeguetaquerone imaica. \p \v 20 ¿Taa opajita ocameetsatantacaca itsatamampeajiacaca tsatamampeajiatsica, jeri aisa tsatacaantamampeajiatsica, jeri aisa quenquetsatacoventajiguiroca taaca opajitapae quepatsipaequitica? Yonigaanquerotarite Aapani Irioshi maasanopae ocatica itsatamampeajiacaca quepatsipaequitica teequeate onetsanamajatempaji. \v 21 Iriraqueate Aapani Irioshi caavijiqueate itsamajati, irootaquequeate icantantacaca aato inchiquioji itsatashitari caquintejia iraventajiavetaquemparogueti itsatamampeajiavetacaca, iriguentiqueate ininque irimeshiajiaque quemisantaqueroneca Quenquetsatsarentsi itsavetantajitaqueca, yamenajiavetacaroqueate itsipapae ijiqueroji teequeate onetsanamajatempaji. \v 22 Iriraqueate joriojia inintajiaque iramenacaajitaqueri oacaantantatsica intati. Iriraqueate guiriegojia manaqueate inintajiaque intsajiaque. \v 23 Cotanquitsiqueate naatimpajia manaqueate notsavetantajiaqueriqueate Quirishito yompajacojitaquerigueti. Iriraqueate joriojia manaqueate ocatsimatacajaiaqueri. Iriraqueate teeca irijorijoigueji manaqueate yamenajiaquero ijiqueroji teequeate onetsanatempaji. \v 24 Cotanquitsiqueate maasano inintacajaiaqueca Aapani Irioshi intsaroventajiaquempari iriogueti joriojia jerijia aisa guiriegojia itsajiaquequeate iroguenti imeshiimentajiaqueri Aapani Irioshi itsaroventajiacarigueti Quirishito. Aatomegueti yaventajigarime querocampamequea incojiaquempame irimeshiajiajempame, igantagatarite icanquequeate Aapani Irioshi paesatoniqui onquejetaquempa imaica, caavijitarite itsamajati. \v 25 Oraqueate itsatica Aapani Irioshi yamenajiavecaca caquintejiatsica ijiqueroji teequeate ontampaticamajateji, caaviji anaamajaquero itsajiguica iriatimpajia. Ariqueate oquejetacaqueate yagavejica Aapani Irioshi, yamenajiavecaroqueate iriatimpajia ijijiaquejite teeji iragavejeji Aapani Irioshi, caaviji anaamajaquero yagavejajiavetacaca iriatimpajia. \p \v 26 Pinquenquejajiguero, napiguemisantarijiate, quero picojiacani icajemajiaquempigueti. Teequeate poshequigueji tsamajajiavetacaroca itsatica caquinte, teequeate poshequigueji agavejajiavetanquitsica, teequeate poshequigueji anaantajiavetanquitsica. \v 27 Inintacajaiaqueritarite intsaroventajiaquempari teeca intsajiavetempaji cameetsanijite iroguipashiventajimentajiaquerinijite caavijica itsajiaveta. Ariqueate iquejejiaqueri aisa inintacajaiaqueri teeca iragavejajiavetempaji cameetsanijite iroguipashiventajiaquerinijite agavejajiavetatsica. \v 28 Inintacaaqueritarite intsaroventajiaquempariqueate teeca iranaantajigueji, jeriquea aisa teeca irinintajiteriji, jeriquea aisa teeca irishineventajitempariji aatonijite yanaantajiajitsi yamenapinijivetacaca yanaantajiaque. \v 29 Ariquea iquejetaquero Aapani Irioshi imaica aatonijite quericaca agavejatsi isemetimotiri. \v 30 Iriguentiquea Aapani Irioshi tsipashirentacajaiaquempirica Quirishito Jesoshi. Iriotari itigarancaqueca Aapani Irioshi antsatimentamajajiaquenijite. Iriatimpa iriguentiquea shetaqueroca aguempevaerejia cameetsanijite iramenimentajiacajinijite Aapani Irioshi quejevaetanaca teenica anquempevaejiguempaji. Aisa iriguentiquea agavejacaajiacaji ancomajajiaquempa asavicaventajiaqueroqueate inintaguequeca Aapani Irioshi. Imetojaventajiacaji imeshiajiacaji aatonijite yashintajijaaji ampatsini, iriguentiquea ashintajajine Aapani Irioshi. \v 31 Aritarite ocanqueni itioncajitaquerogueti ocanti: “Aatoqueate aventacota, irioquea ashineventamajataquempa Amajirote.” \c 2 \s1 Quero icoca Paavoro itsavetanquerigueti Quirishito \p \v 1 Napiguemisantarijiate, coramani noaquitigueti noquenquetsatacaajiaquitimpigueti notsavetanquerigueti Aapani Irioshi quero icota imeshiantigueti, teequeate nonquejetempariji iquenquetsajiavetacagueti tsamajavetaroca itsatica caquinte, teequea nonquenquetsateji cameetsanijite pishineventaquena naatimpa. \v 2 Aisa teequeate nonintimateji nonquenquejajeji otsipa nochoocatimojiaquempigueti, iriguentiqueate noquenquejamajataque Jesoquirishito imetojaventajiacajigueti coroshiqui. \v 3 Oraqueate nocatiimojiaquempigueti noquenquetsatacaajiaquempigueti manaqueate notsaroanaquequea intati nompioncanacaqueate, namenacatarite teequeate inchiquiojitsita nagavejempaji naatimpa. \v 4 Ariqueate oquejetaca aisa noquenquetsatacaajiaquempigueti notsavetanquerogueti Iguenquetsatsare Aapani Irioshi teequeate ariquea nonquejejiguempariji tsamajavetaroca itsatica caquinte iquenquetsajiguigueti, teequea noninteji nagavejanquempiro nocanqueca naatimpa, inchiquiojitsiqueate yagavejajiaquempiqueate Ishire Aapani Irioshi iquemisantacajaiaquempi, pamenajiaquetarite iriguentiquea agavejacaaquena Aapani Irioshi. \v 5 Oraqueate noquejetancaroca imaica aatonijite iroguenti piquemisantimentajigui pishinetimentajiguiro itsatica caquinte, manaqueate pinquemisantajiaque pamenajiaquegueti iriguenti agavejacaaquena Aapani Irioshi. \p \v 6 Cotanquitsiqueate oraqueate noquenquetsatacaajiaquerigueti irirajia quemisantamajajiananquitsica ariqueate nocamantajiguiriqueate taaca opajitapae managuetanquitsica, cotanquitsiquea teequeate iroguenti itsatica quepatsiquitica, aisa teequeate iroguenti itsajiguica majirontajiavetanquitsica imaica teroncaguetanajatsineca coajica. \v 7 Iroguentiqueate notsavetacotanque iquenquejaguetica Aapani Irioshi teeca intsajivetemparoji coramani. Aritarite tequeratagueti impeacaguemparoji quepatsi inintacajaiacaji irimeshiajiacaji intsipajianacaji ontaniqui jenoqui inquitequi. \v 8 Teequea intsatimajigueroji majirontajiavetanquitsica quepatsiqui imaica. Oraqueate intsajiaquerome aatomecajate yompajacojiguirime Amajirote caavijica yoganejencamajata. \v 9 Cotanquitsiqueate aritarite ocanque itioncacojitaquerogueti ocantiquea: \q1 Choocaquea oshequi cameetsaguetatsica inetsanataqueca Aapani Irioshi cameetsanijite incavintsajimentajiaquerinijite irirajia pintsajigarica, \q1 cotanquitsiqueate teequeate quericaca nejerone, \q1 tee inquemacotimajiteroji, \q1 aisa tee inquenquejimajiteroji. \m \v 10 Cotanquitsiqueate aatimpajia yonigaajiacajiroqueate Ishire Aapani Irioshi, itsamajaquerotarite maasano iquenquejaguetica Aapani Irioshi teeca intsajiteroji, iteroncamajaqueroqueate. \v 11 Arimpate caquinte teequeate inchoocateji tsateroneca taaca iquenquejaque, apaniroqueate itsataque iriatimpa ishirequi. Iriompa Aapani Irioshi aatoqueate quericaca tsatatsi taaca iquenquejaque, apaniroquea itsataqueroqueate Ishire. \v 12 Aatimpajiaquea imaica teenicate anquenquejajiajeji onquejetajemparoji iquenquejajiguica teeca intsaroventajiguempariji Aapani Irioshi, itigarancajiacajiritarite Aapani Irioshi Ishire cameetsanijite antsajiaquenijite inintacajaiacajica icavintsajajiacajigueti. \v 13 Oraqueate notsatacaantajiguirogueti maasano ocatica teequeate inchiquiojitsita nontsatacaantashijiguemparoji intati naatimpajia, iriguentitarite tsatacaajiaquenaroquea Ishire Aapani Irioshi. Aisa itsatacajaiaquenaro quero noncantajiaque nontsatacaantajiaquegueti, irooquea notsatacajaiaqueri irirajia ichoocashirentajiaqueca Ishire Aapani Irioshi. \p \v 14 Irirajiaqueate teeca inchoocashirentajigueriji teequeate irishineventajiavaquemparoqueate itsatacajaiacajica, yamenaquerotarite ijiqueroji tee onetsanatempaji. Teequeate iragavejeji intsatavaqueroji, teenicate inchoocashirenteriji Ishire Aapani Irioshi tsatacaaquerineca. \v 15 Cotanquitsi iriraqueate ichoocashirentaqueca irioquea tsatavaquero, aisa itsaque queroca cameetsatatsica aisa queroca teeca oncameetsateji. Iriraqueate teeca inchoocashirenteriji aatoquea yagaveji itsatacaguiritsi ichoocashirentaqueca, aato yagaveji icantiri queroca cameetsaguetatsica aisa queroca teeca oncameetsagueteji. \v 16 Aritarite ocanque itioncacojiquerogueti ocanti: “¿Queriqueate tsataqueroca iquenquejica Amajirote cameetsanijite intsatacaaquerinijite?” Cotanquitsiqueate aatimpajia iriguentiqueate tsatacaajiacaji Ishire Aapani Irioshi, irootaquequea atsatantajiacaroca iquenquejaguetica Quirishito. \c 3 \s1 Itsinampirejavacajaianacaqueate Corintoquitica \p \v 1 Imaica, napiguemisantarijiateni, noncantajiaquempiqueate oraqueate noquenquetsatacajaatimpigueti teequeate nonquejetacaajiguempiji noquenquetsatacaajiguirigueti quemisantamajajiguirica Ishire Aapani Irioshi, manaquea noquenquetsatacaajiaquempi noquejetacaajiaquempiqueate teeca inquemisantamajajigueriji, noquejetacaajiaquempi iriaqueraca aventajianacarica Quirishito, quejejiaquempitarite chaajaniquitirajaca iriaqueraca voananquitsica. \v 2 Iroguentiqueate notsatacajaiaquempica teeca omanempaji, noquejetacaajiaquempiqueate yatsojitirigueti chaajaniquitirajaca iriaqueraca voanquitsi tequeratatirajaca intijaiteriji, tequeratatirajatarite pagavejajigueji pintsajiavaqueroqueate mananquitsica. Arimpate imaica tequeratatiraja pagavejajigueji pitsajiavaqueroqueate, \v 3 tequeratatirajatarite pinquemisantamajajigueriji Ishire Aapani Irioshi. Pigantagatiraja picatsimatimentajiguiriqueate querocagueti icojiacani papiguemisantarite, aisa picatsimatavacaajiacaqueate pitsinampirejavacajaianacaqueate. Pigantagatiraja piquejejiacari tequeratatirajaca inquemisantajigueriji Aapani Irioshi. \v 4 Choocatarite cantanquitsica: “Naatimpa iriguenti noguijatacotaque Paavoro.” Itsipaquea cantanquitsica: “Naatimpaqueate iriguenti noguijatacotaque Aporoshi.” Piquejejiaqueroguetiqueate imaica manaqueate piquejejiacari intati teeca intsaroventempariji Aapani Irioshi. \p \v 5 ¿Taampa ipaji Paavoro? ¿Taampa ipaji Aporoshi? Mana amitantatsica nonajiaque intati, naroguentijiatari irajaanire Aapani Irioshi itigarancaqueca nonquenquetsatacaaquempiniji paventantajiacarica. Apaniropaequeate nonetsanajiaquero icantajiaquenaca Amajirote. \v 6 Naatimpaqueate quejetaca manaca noquitataquero oitsoqui, naroguentitarite tsatacaajiaquitimpiroca Icanqueca Aapani Irioshi. Iriraqueate Aporoshi quejetacaquea iriguentica orencacotavaqueroca, iriguentitarite tsatacaamajajiaquempiroqueate. Cotanquitsiqueate apaniroqueate Aapani Irioshi itampishitacajaiaquempiqueate arimpaniji pintsaroventamajajianaquempariqueate. \v 7 Teequea omanempaji iquitajitirogueti oitsoqui aisa yorencacojitirogueti, cotanquitsiqueate apaniroqueate Aapani Irioshi yagavejaquequeate intsoroacaaquero. \v 8 Iriraqueate quitajiatsica jeriqueate aisa orencacotiroca ariqueate iquejetavacaajiaca, cotanquitsiqueate coajica irovegarajitajeriqueate apaniropae querocagueti ovegaraquempani yantajiaquegueti. \v 9 Naatimpa ariqueate noquejetacariqueate Aporoshi, iriguentitarite notsipatashitaca nantajiguinirigueti Aapani Irioshi. Aviatimpajia manaqueate piquejejiacaro iniganquitejire Aapani Irioshi, aisa manaqueate piquejejiacaroqueate mapipanco itsinetacojitica. \p \v 10 Naatimpaqueate naroguenti quejetaca caavijica itsatiro tsinetacomajatiroca mapipanco, inintacaaquenatarite Aapani Irioshi naroqueti jivaqueroca noqueecashiquero notsinetacotantamajatacaro mapicota isavi cameetsaniji onquishomajatanaqueniji. Itsipaquea itantotavaquero. Cotanquitsiqueate apaniropae tantotavaqueroca irinetsanamajatavaqueroja aatonijite omanimotari. \v 11 Aatoquea queri agavejatsine inqueecaje otsipa quishotacajaeroneca. Iriotaque ocantacotaque Jesoquirishito quishotacaaqueroca. Iriotaque nocantacotaque notsatacajaiaquempigueti. \v 12 Cotanquitsiqueate irirajiaqueate tantojiavaqueroneca intantotantajiavaquemparoqueate cavorejamajatatsica icantajitica ooro, iriguentica itsipa cavorejatatsica icantajitica perata, iroguentica oganejencaguetatsica mapi, irooca ogota, irooca savoroquiji, irooca ovashi. \v 13 Oraqueate coajicaqueate aapojempagueti incatsimatantajiaquemparicaquea Aapani Irioshi maasano teeca intsaroventajiguempariji, ariqueate iramenajitaqueroqueate taa opajita itantotantajiacaro apaniropae. Iriguenticaqueate itantotantacaro ooro, iriguenticaqueate perata, iroguenticaqueate oganejencaguetatsica mapi, aatoqueate otaguirotsi paamari, quishovaetaquetarite. Cotanquitsiqueate iroguentigueti itantotantacaro ogota, iroguentica savoroquiji, iroguentica ovashi, ontaaquempaqueate. \v 14 Aatogueti otaga yantaqueca irovegarajiqueriqueate. \v 15 Oraqueate ontaaquempagueti ompomatsaquempaqueate maasano yantaqueca, cotanquitsiqueate iriatimpa aato itaga, onquejetaquempa manaqueate irajaitavajeri pajinigueti intaguempame. \p \v 16 ¿Arimpate teequeate pintsajigueji aviatimpajia quejejiaquempi iteemporote Aapani Irioshi, ichoocashirentajiaquempitarite Ishire? \v 17 Taacagueti pomatsataquerone iteemporote Aapani Irioshi, ari inquejetaqueri Aapani Irioshi, impomatsataqueriquea iriatimpa, yashintamajatacarotarite. Aviguentijiatari iteemporote. \p \v 18 Aato pamatavijatsi avisati. Choocagueti oraniqui aviatimpajiaqui jivetatsica itsamajati taaca opajitapae itsanirovecaca quepatsiquitica, iintsija iramenaquempaqueate iriatimpa teequeate intsatimateji. Iramanaquerigueti Aapani Irioshi ariqueate intsatacaaqueriqueate, coajica ariqueate intsamajatanaquequeate. \v 19 Maasanotarite itsajiguica quepatsiquitica ijivetacaroji cameetsavaeque, iriraquea Aapani Irioshi yamenaqueroqueate teequeate oncameetsateji. Choocaqueate itioncacojiqueca ocanti: “Iriraqueate Aapani Irioshi manaquea yoguipiashitantajigari intati tsanirojiavetatsica yamatavijantajiaquegueti, irisatitari amatavijaatsi, manaquea apitivitanajari iriatimpaqui.” \v 20 Aisa ocanti: “Iriraqueate Amajirote itsamajatiroquea maasano iquenquejajiguica caquinte tsanirovetatsica yamenitaqueriquea teequea oncameetsateji.” \v 21 Irootaquequeate imaica aatoquea pisemetacotsitajari irirajia caquintepae, maasanotarite choocaguetatsica ipeacaajiaquempiroquea Aapani Irioshi. \v 22 Ariqueate noquejetaca naatimpa aisa Aporoshi jeri aisa Sepashi,\f + \fr 3:22 \fk Sepashi. \ft Irootaque otsipa ivajiro Shimo Peerero.\f* itigarancajiaquenaqueate nontsatacajaiaquempi. Aisa ipeacaajiaquempiro maasano choocaguetatsica quepatsiqui. Ariguetiquea pinchoocajiaquegueti manacampaqueate pimetojajiaque intati, pishineventajiaquempariqueate. Pishinetimentajiaquemparoqueate choocaguetatsica imaica jeroqueate aisa choocaguetanquitsineca coajica, aviguentijiatarite ashintajigaroqueate maasano. \v 23 Aviatimpajia iriguentiqueate ashintajiguimpi Quirishito. Iriraquea Quirishito irioquea tigarancaqueri Aapani Irioshi. \c 4 \s1 Itigarancanejia Jesoquirishito \p \v 1 Pitsajiaquequea naroguentijiaquea irajaanirejia Quirishito, inintacajaiaquenatarite nontsatacajaiaquempiro iquenquejaguetica Aapani Irioshi teeca intsajiteroji. \v 2 Quericacaqueate inintacajaiqueca iroguentiqueate inintajiti irinetsanamajataquero maasano icanquerica nintacaaquerica. \v 3 Cotanquitsi queroca pincantajiaquena aviatimpajia aatoqueate querocaca nocantitsi naatimpa. Aviguentijiaca cantajiaquenane, iriguentica cantajiaquenane itsipa nonetsanajiaquerogueti icanquenaca Amajirote, aatoqueate querocaca nocanti. Iroguentica pincantajiaquena tee nonetsanateroji, ariqueate nonquejetaquempaqueate aisa, aatoqueate querocaca nocanti. Noquejetaca naatimpa namenacocagueti, teequeate noncanteji. \v 4 Namenavecaqueate naatimpa nonetsanaqueroqueate, cotanquitsiquea jmm iriompate Amajirote, inchiquiojitsitarite incantaquenaqueate iriatimpa. \v 5 Irootaquequeate nocantantajiaquempica imaica aatoqueate inchiquiojitsita picantajiguiritsi aviatimpajia papiguemisantarijiateni arica inetsanamajajiaquero icanquerica Amajirote, arica tee. Oraqueate incoraquepojajegueti iriatimpa ariquea ironigaajiapojaqueri tsitivetanquitsica ariqueate intsajitaqueroqueate quero iquenquejaguetaqueca apaniropae. Ariqueate irira Aapani Irioshi irishineventamajaquempariquea maasano netsanamajajiaqueroca inintaguetica, incantajiaqueriqueate: “Cameetsavaeque.” Cotanquitsiquea irirajia teemajaca irinetsanamajatero aato ishineventajigari. \p \v 6 Napiguemisantarijiate, maasano ocatica nocantaqueca imaica noquenquetsatacotacagueti naatimpa, jeroqueate aisa noquenquetsatacotaquerigueti Aporoshi, manaquea nocantajiaquempiqueate cameetsanijite pintsajiaqueroniji pinetsanajiaquero Itioncacaantaqueca Aapani Irioshi, aatoniji ichoocatajitsi pisemetacojiaquempaca itsipaqueate pincatsimajiaqueca. \v 7 ¿Ariquea quericampa amenajiaquempineca panajaiaqueri itsipa? ¿Arimpate pagavejaque aviatimpajia inchiquiojitsita aatogueti yagavejacaguimpi Aapani Irioshi? Iriogueti agavejacaaquempi, iroosacanicate ¿queroqueate ocotaca panaantacaca quejecaquea inchiquiojitsita pagavejajiaque aviatimpa? \p \v 8 ¿Arimpate jac tsamajajiaquempi maasano Iguenquetsatsare Aapani Irioshi, teempaquea pincoguimentajempaji intsatacajaitajempi? ¿Arimpate jac agavejamajajiaquempi? ¿Arimpate pipeajiaca majirontajiatsica panajaiaquenampa naatimpajia? ¡Arimajamequea pimpeamajajiaquempame majirontajiatsica cameetsamequea nonquejejiaquempamequea naatimpajia nomajirompojaquempamequea! \v 9 Namenajiaquetarite naatimpajia itigarancane Amajirote quejecaqueate manaca iquejetacaavaejiaquenaqueate Aapani Irioshi irirajia ipincajitica, quejecaqueate manaca inintajitaque irimetojajitaquena. Yamenajiaquenaqueate maasano: caquintejiatsica jerijia aisa irashivantijitete Aapani Irioshi. \v 10 Naatimpajia notsavetantajiaqueriqueate Quirishito irootaquequeate yamenantajiavetaquenaca teeca intsaroventajiguempariji teequeate nontsajigueji, cotanquitsiqueate aviatimpajia pitsaroventajiacarigueti Quirishito ariqueate pamenajiacaqueate pitsamajajiaque. Naatimpajia mana yamenajiaquena teequeate nagavejajigueji, cotanquitsiqueate aviatimpajia pamenajiaca pagavejamajajiaque. Aviguentijia ishineventajiaca, naatimpajia tee irinintajiavetenaji. \v 11 Natsipejiacaqueate notase jero aisa nomirejia, aisa notsoncashitequijacoca irosatiquea imaica. Itavatavaajiquenaquea, noanoaitapiniquequea, teequeate onchoocatajeji notsovironaquite. \v 12 Natsipejiacaqueate nantajiaquegueti nacoqui naanquempaca. Icatsimatsajivequenaquea, cotanquitsiqueate naatimpajia tee nompigajiguempariji, manaqueate nocantajiaqueri Aapani Irioshi incavintsajajiaqueri. Yatsipetacaajivetaquenaqueate, cotanquitsiqueate natsiperejacojiacaro. \v 13 Icantacantajivetaquenaquea, cotanquitsiqueate naatimpajia cameetsa noanaqueri. Iquempetacaajitaquena otaqui, quejevaequena cantaitero irosati imaica. \p \v 14 Teequeate iroguenti nontionquimentajiguempiji noguipashiventajiaquempi, manaqueate nonintaquequeate noncantomajajiaquempi nonquejetacaajiaquempi aviguentijiaca nirijanitejia nopintsamajajiacaca. \v 15 Inchoocajiavetaquempaqueate iroshequiamajavequempaqueate tsatacaajiaquempineca pintsaroventamajajiaquemparinijite Quirishito, cotanquitsiquea aatoquea yoshequiguitsi irijanintajiaquempineca, apanirotarite nococa naatimpa nirijanintajiaquempi, naroguentitari quemisantacaajiaquempi iroaqueragueti notsavetanquerigueti Quirishito Jesoshi notsatacaajiaquempirogueti Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica. \v 16 Irootaquequeate imaica nonintantacaca pinquejemajajiaquena naatimpa. \v 17 Irooquea nontigarancantaquemparica imaica Timoteo quejemajatacaquea irijani, nopintsamajatari. Iriatimpaqueate isavicaventamajatiro inintaguetica Amajirote. Oraqueate iroanaquegueti oraniqui inquenquejacaajiaquempiroqueate quero nocotaca naatimpa notsaroventarigueti Quirishito notsatacaantigueti querocagueti oraniqui icapiocajigagueti tsaroventajigarica Quirishito. \p \v 18 Piconoagarantajiacaqueate aviatimpajia panaantajiaque pijijiaqueji aato noanaque namenajiajatempi. \v 19 Cotanquitsiqueate iriogueti nintanquitsine Amajirote noanaquequea taampina, ariqueate namenajiajateri irirajia anaantaguetatsica arimajacagueti yagavejajiaque, manaca iquenquetsatashijiaca intati. \v 20 Aritarite imajirontagueti Aapani Irioshi, teequeate aparo inquenquetsatashitempa intati, manaqueate yagavejacaantiqueate aisa. \v 21 ¿Taaqueate pinintajiaque aviatimpajia? ¿Aricaqueate pinintajiaque noncantomajajiapojempi, irooca pinintajiaque noncavintsajajiapojempi cameetsaqueate nonquenquetsatacaajiapojempi? \c 5 \s1 Icantimentajiaqueriqueate inconoajiaquemparigueti antanquitsica tiontagantsi \p \v 1 Noquemacojiaquempi chooca apaniro papiguemisantarite peacaacaroca tiontagantsi caarica iquemacojiti inquempetajemparo impeacaguemparo teeca intsaroventajiguempariji Aapani Irioshi: ipashinincacarotari imanquigavetacaca iriri, yaajiroquea. \v 2 ¿Querocaquea picojiacaniquea aviatimpajia aventacojiaquempi? ¿Quero ocotacani teequea pishimampojancacotempariji? Pincantajiaqueriqueate quejequeroca imaica aatoqueate itsipajijaimpi. \v 3 Teequeate nontsipajiavetempiji, cotanquitsiqueate noquenquejajiaquempiquea quejeca manaca notsipajiaquempi. Iriraqueate quejequeroca imaica jac nocanquequea manaquea ipeacaaca covaeguisherentsi. \v 4 Irootaquequeate nocantantajiaquempica imaica queroqueate pincojiaquerini, quejevaetaca iriguentica cantanquitsi Amajirote Jesoquirishito. Pincapiocajiaquempagueti pintsajiaque nocancani noquenquejajiaquempiquea, aisa iragavejacaajiaquempiqueate Amajirote Jesoshi, \v 5 pincantajiaqueri aatonijite itsipajijaimpitsi picapiocapinijiacagueti cameetsanijite irantsipetacaimenquemparinijite Satanashi itsinoqui. Pinquejejiaquempaquea irovashiantanajeronijite yantaqueca imaica arinijite iraimentajitavajerinijite ishire coajica incoraquetajegueti Amajirote Jesoshi. \p \v 6 Teequeate oncameetsateji paventacojiacagueti piquejejiacagueti imaica. ¿Arimpa tee pintsajigueroji icantajitiro impeacajaitemparogueti pan: “Onconoaquemparogueti capichajaniqui anempoacaaqueroneca, ariqueate oncotanaquempa anempoanaquequea maasano ose”? \v 7 Imaicaqueate pincantajiaqueriqueate irira quejequeroca imaica aatoqueate itsipajijaimpi cameetsanijite pinquejejiaquemparonijite pan ishecajitaca Paashicoaqui teeca onconoguemparoji anempoantaca. Iriatimpa manatarite iquejetacaroqueate iroquetinica anempoantaca pan. Oraqueate aatogueti piquejejiguiritsi imaica manaqueate paajencatsijiaqueriqueate aviatimpajia aisa, pinquejejianaquempariqueate iriatimpa. Aviatimpajia manatarite piquejejiacaro oraqueate pan ishecajitaca Paashicoaqui teeca onconoguemparoji anempoantaca, imetojaventajiacajitarite Quirishito ishetaqueroqueate aguempevaerejia. Iquejetacariqueate ovejajaniqui imetojajitica ishecajitaca Paashicoaqui. \v 8 Iroosacanicate imaica anquejetaquempariqueate shineventacaroca Paashicoa ipishoncaquerogueti maasano iroquetinica anempoantaca pan, iintsija avashiantamajajianaqueroqueate maasano teeca oncameetsateji ancomajamajajianaquempa, ancantamajajianaque aatoqueate amatavijantajiajitsi. \p \v 9 Oraqueate notioncajiaquempigueti iroquetica nocantajiaquempiqueate aatoqueate piconoajigaritsi oashitiroca manquigarentsi teeca iro irashimajaca. \v 10 Cotanquitsiquea teequea irio noncantacoteji irirajia teeca intsaroventajiguempariji Quirishito oashitaqueroca manquigarentsi, jerijia nintsitantaguetiroca yashintaguetacaca igonoro, jerijia aitsitantajiatsica, iriguentica irioshivijitashitatsica irioshivijire. Oraqueate iriomegueti noncantacojiaqueme, queroquea poajianaqueme aatonijite piconoajijaaritsi. \v 11 Iriguentiqueate nocantacojiaquequeate irirajiaquea cantajiatsica: “Naroguentiqueate papiguemisantarite, naroguenti tsaroventarica Quirishito”, cotanquitsiqueate igantagatirajaquea yaacojiguiro manquigarentsi, aricaquea igantagatiraja inintsiguetiri yashintaguetacaca igonoro, aricaquea irioshivijitashitaca irioshivijire, aricaquea igantagatiraja iquenquetsaguisheguetaquequeate intati, aricaquea igantagatiraja ishinquitaca, aisa aricaquea igantagatiraja yaitsitantagueti. Irioqueate iriguenti nocantaquequeate aatoquea piconoajijaari, aatoqueate pitsipajijaari pishecajiaquempagueti. \v 12-13 ¿Arimpa querocampate noncantajiaqueriqueate irirajia teeca intsaroventajiguempariji Quirishito? Iriguentiqueate Aapani Irioshi inchiquiojitsiquea incanqueri iriatimpa. Cotanquitsiqueate aviatimpajia pincantajiaqueriqueate quero incojitaquerini papiguemisantarite antaqueroca quempevaerentsi. Irootaquequeate nocantantajiaquempica imaica pincantajiaqueriqueate iriraquea manquigatacaroca imanquigavetacaca iriri aatonijite iconoajiajimpitsi picapiocapinijiacagueti. \c 6 \s1 Queroquea pincojiaquempani pivetsinantavacaajiaquempagueti \p \v 1 Arigueti pincatsimaquerigueti papiguemisantarite pamenaquerigueti querocagueti icotaquempi, ¿arimpate oncameetsataque poanaque pincamantaqueri joese cantacotantatsica teeca intsaroventajiguempariji Quirishito cameetsanijite incanque quero incojitaqueri irira picatsimataqueca? Iriguentijiaquea pincamantajiaquequeate papiguemisantarijiate cameetsanijite incantajiaquempinijite quero incojitaqueri. \v 2 ¿Arimpaqueate tee pintsajigueji aviatimpajia irirajiaqueate tsaroventajigarica Aapani Irioshi iriguentiqueate cantajianquitsine coajica queroqueate incojitaqueri maasano caquintejiatsica? Oraqueate arigueti pinquejejiaquempa imaica, caavijiqueate pagavejajiaquequeate pincantajiaque imaica quero incojitaquerini querica catsimatacaaquerineca irapiguemisantarite. \v 3 ¿Arimpate teempa pintsajigueji aroguentijiaquea cantajianquitsine quero incojitaqueri ashivantijite? Atsajiaquetarite ariqueate onquejetaquempa imaica coajica, iroosacanicate imaica caavijiqueate agavejajiaquequea ancantajiaque quero incojitaquero taaca opajitapae amenajiaqueca teeca oncameetsateji. \v 4 Arigueti picatsimatavacaajiaca querocagueti picotavacaajiacani, ¿queroqueate ocotaca iriguentiqueate paventajiaca teeca intsaroventajiguempariji Quirishito incantajiaquempiqueate quericaca quejetanquitsica? \v 5 Imaicaqueate imaica ariqueate mana notionquimentajiaquempi oca noguipashiventajiaquempinijite. ¿Arimpaqueate teempa inchoocatimateji apaniro papiguemisantarite tsatanquitsineca cantanquitsineca quero pincojiaquempani pivetsinantavacaajiaquempagueti? \v 6 Cotanquitsiquea picatsimataquerigueti papiguemisantarite, iriguentiqueate paventajiacaqueate joese cantacotantatsica teeca intsaroventajiguempariji Quirishito. \p \v 7 Oraqueate piquejejiacagueti imaica teequeate oncameetsateji. Arimequeate pantsiperejacojiavaquemparome querocagueti icojiaquempini papiguemisantarite. Quejecaqueate impomatsatsijiaquempirogueti taaca opajitapae pashintaguecaca irooca iramatavijaquempigueti, pantsiperejacojiaquemparoqueate. \v 8 Cotanquitsiqueate aviatimpajia patsipetacaantajiacaqueate, pamatavijantajiaquequeate, piquejetacaajianacariqueate aisa papiguemisantarijiate iriatimpajia. \p \v 9 ¿Arimpaqueate tee pintsajigueji maasano antajiatsica teeca oncameetsateji aatoquea yoguitsi ichoocaquegueti Aapani Irioshi? Inchiquiojija picomijigarotsi ocatica. Aatotarite yoajiguitsi ichoocaquegueti Aapani Irioshi oashitanaqueroca teeca iro imanquigare, jerijia irioshivijitashitatsica, jerijia aimentaroca imanquigare, jerijia cantatsajiguirica irapishirampariteni, \v 10 jerijia aitsitantajiatsica, jerijia nintajiatsica irajaarantajiaquempa, jerijia shinquijiatsica, jerijia cantacotashitantatsica, jerijia aisa amatavijantatsica. \v 11 Piconoagarantajiacaqueate aviatimpajia ariqueate piquejejiavecaqueate imaica, cotanquitsiqueate oraqueate pitsaroventajiacarigueti Amajirote Jesoquirishito ishejiaquempiroqueate maasano piguempevaerejia, yamenantajiaquempicaqueate Aapani Irioshi quejevaeca teeca pinquempevaetimajiguempaji, ariqueate yagavejacaajiaquempi Ishire Aapani Irioshi povashiantamajajianaqueroqueate pantaguishejiavetaca, ariqueate pisavicaventajianaqueroqueate inintaguetica Aapani Irioshi. \s1 Yashintajiacaji Aapani Irioshi atsinojia \p \v 12 Choocaqueate taaca opajitapae teeca incantimentenaroji Amajirote, cotanquitsiqueate mana nonquenapitsatapanajantero intati querocagueti namenaqueca naatimpa manaqueate ovashiantacaanaquenaro notsaroventamajatarigueti Amajirote. Teequeate incantimentenaroji Amajirote, cotanquitsiqueate querocagueti namenaqueca arica agavejaquena coajica, manaquea nontomicapitsapanajantero intati. \v 13 Arimajaqueate ipeacaaguecaroqueate Aapani Irioshi maasano ishecajiguetaca cameetsanijite oanaquenijite atsicotoqui anquemimentajianaquempanijite. Ariqueate oquejetaca atsicoto iroatimpa manaqueate ipeacaashitacaroqueate ontetantaquemparo ashecaguequempaca, cotanquitsiqueate coajica aatoqueate oquejetajatsi imaica, impejaerotarite Aapani Irioshi atsicoto aisa asheca. Cotanquitsiqueate atsino teequeate iroguenti impeacaashijigaji Aapani Irioshi oashitantajiaque. Iroguentiqueate ipeacaantajiacajica antsaroventajiaquempariqueate Amajirote, iriatimpaqueate Amajirote inchoocashirentajiacajiqueate. \v 14 Ariquea iquejetacaacariquea Aapani Irioshi Amajirote ivochantajiriqueate, ariqueate inquejejiacaji aatimpajia aisa irovochantajijaajiqueate coajica, yagavejamajatitarite. \p \v 15 ¿Arimpate teequeate pintsajigueji aviatimpajia yashintamajajiaquempiqueate Quirishito? Pitsino iroguenti irashi iriatimpa. ¿Queroqueate incoquempani yashincaca Quirishito iroashitanaquerogueti icantatsapinijitica? Inquejetaquerogueti imaica ¡ooshiatsi, quejevaecaqueate iriguentica quejequero Quirishito imaica! \v 16 ¿Arimpaqueate teequeate pintsajigueji querica oashitanaqueroneca icantatsapinijitica ariqueate incotanaquempa intsipamajatanaquemparoqueate quejecaqueate apanironica inchoocatanaquequeate? Aritarite ocanque itioncacojiquerogueti ocanti: “Iroaqueragueti mavite icarajiavetaca, cotanquitsiqueate ariqueate icojianaca quempetanaja apatsinoronica icantaja.” \v 17 Cotanquitsiqueate quericaca tsaroventamajatarica Amajirote itsipamajatacariqueate ariqueate iquejetanacariqueate iriatimpa quejetaca apanironica ichoocatanaque ishire. \p \v 18 Pishiapitsatanaqueroja quempevaetagantsi: aatoquea picantatsatimajiguirotsi teeca pimanquigatempaji; aisa manquigarentsi aatoquea pinevejigaritsi caarica manquigatimpi. Maasanotarite otsipapae quempevaetagantsi yantaguishejitica teesacona onquejetemparoji ocatica: iriraqueate cantatsataqueroca teeca iro imanquigare iquempevaetacaacaroquea itsino iriatimpa. \v 19 ¿Arimpate tee pintsajigueji aviatimpajia oraquea pitsino iroguentiquea ichoocatantacaca Ishire Aapani Irioshi itigarancajiaquempica? Oquejetacaroquea iteemporote. Teequea aviguenti ashintajatsine, \v 20 yamanantaquempitarite yovegarataquempi\f + \fr 6:20 \fk yamanantaquempitarite yovegarataquempi. \ft Irootaque yovegaratantaquempica imetojane Quirishito. Pamenero 1 Co. 7.23; Yonig. 5.9; Irm. 3.24.\f* cameetsanijite irashintamajajiaquempinijite. Irootaquequeate imaica nocantantajiaquempica pincomajamajajiguempaqueate cameetsanijite pamenacajaiaquerinijite maasano caavijiqueate yoganejencamajata Aapani Irioshi. Pinquejejiaquempaquea pitsinoqui [aisa pishirequi, iriotari ashintaroca]. \c 7 \s1 Icamantajiaqueri quero incojiaquempani manquigajiatsica \p \v 1 Imaicaqueate imaica irooqueate noncamantajiaquempi picoacojiaquenaca pitioncajiaquenagueti. Cameetsavaetaquequeate aatogueti imanquigajigatsi shirampari. \v 2 Cotanquitsiqueate aatonijite yoashitajirotsi manquigarentsi cameetsavaetaquequeate irimanquigajiaquempa apaniropae shirampari imanquigare. Ariqueate onquejejiaquempaqueate manquigarentsijia iroatimpajia omanquigajiaquempaqueate omanquigare. \v 3 Oraqueate manquigarentsi aatoqueate otsinampirejiritsi manquigataroca irininquegueti inquishotajemparo. Ariqueate inquejetaquempaqueate iriatimpa aatoqueate itsinampirejirotsi iroatimpa. \v 4 Oraqueate manquigarentsi manquigatatsica teenicaqueate ashintemparo otsino, iriguentitarite ashintaroqueate omanquigare. Ariqueate iquejetacaqueate manquigataroca, teequea irashintemparo iriatimpa itsino, iroguentitari ashintaroquea imanquigare. \v 5 Noncantantajiaquempicaqueate aatoqueate pitsinampirejavacajaiatsi, cotanquitsiqueate mavitegueti pinintajiaquegueti pinorijashijiajempa cameetsanijite pisavicaventajiaquero pamanajiaqueri Amajirote cameetsavaetaquequeate. Coajicaqueate pintsipatavacajaiajempaqueate aatonijite iquempevaetacaajiguimpitsi Satanashi imajirote ampatsini, aatotarite pagaveji pitampishitashijiguiro pinchoocatashijiaquempagueti. \v 6 Cotanquitsiqueate nocantajiaquempigueti imaica teequeate ariqueate noncantajiguempiji pimanquigajiaquempaja, manaqueate nocantajiaquempiqueate arigueti pinintajiaquegueti pimanquigajiaquempa cameetsavaetaquequea. Oraqueate aatogueti pinintajiguitsi cameetsavaetaque aisa. \p \v 7 Naatimpa nonintavecaqueate inquejejiaquename naatimpa maasano shiramparijia, cotanquitsiqueate irira Aapani Irioshi icantashitatijaiacaji apaniropae yagavejacaajiacajigueti. \v 8 Irirajiaqueate tequeratatirajaca irimanquigajiguempaji cameetsataquequea inchoocatashijiaquempa intati inquejejiaquenaqueate naatimpa. Ariquea onquejejiaquempa tequeratatirajaca omanquigajiguempa, jerojiaqueate metojacoguetanquitsica manquigataroca. \v 9 Cotanquitsiqueate aatogueti pagaveji pinchoocatashitempa cameetsavaequequea pimanquigatempa, anaaqueroqueate pinevetashiguecarogueti intati. \v 10 Cotanquitsiqueate oraquea manquigajiatsica noncantajiaqueroqueate aatoquea ovashiantajiguiritsi manquigataroca, teequea naroguenti cantatsine, iriguentiqueate cantanquitsi Amajirote. \v 11 Arigueti ovashiantanaqueri manquigataroca, aatoqueate omanquigatimatajatsi itsipa, cotanquitsiqueate oninquegueti ompiashitanajeriquea manquigataroca cameetsavaetaquequea. Ariquea inquejetaquempa shiramparijia aatoqueate yovashiantimajiguirotsi imanquigarejia. \p \v 12 Imaicaqueate imaica irioquea nonquenquetsatacaajiaque tsaroventajigarica Quirishito choocajiatsica imanquigarejia teeca ontsaroventajiguempariji, cotanquitsiqueate teequeate iriguenti cantatsine Amajirote, naroguentiquea cantanquitsi. Noncantajiaqueriqueate arigueti onintaque imanquigare quisho oanaqueri, aatoqueate yovashiantirotsi. \v 13 Ariqueate onquejetaquempa manquigarentsi tsaroventarica Quirishito choocagueti manquigataroca teeca intsaroventempariji, arigueti inintaque quisho iroaquero, aatoqueate ovashiantiritsi. \v 14 Iriatimpa teequea intsaroventavetempariji Quirishito, cotanquitsiqueate otsaroventacaritarite iroatimpa ariquea intsipatacaanquemparoqueate Aapani Irioshi incavintsajaqueri. Ariquea oquejetacaquea aisa manquigarentsi teeca ontsaroventempariji Quirishito, irioguetiqueate tsaroventarica manquigataroca ariqueate intsipatacaanquempariqueate Aapani Irioshi incavintsajaquero. Aatomequeate oquejetame imaica irijanijiate inquejemajajiaquemparime irijanijiate teeca intsaroventempariji Quirishito, cotanquitsiqueate imaica iriri iriguentiquea tsaroventarica irootaquequeate incavintsajantajiaquemparica Aapani Irioshi. \v 15 Cotanquitsiqueate choocagueti teeca intsaroventempariji Quirishito, iriogueti nintanquitsine irovashiantanajero imanquigare tsaroventarica, manaquea oncanque: “Querocagueti pininque, avirompate.” Ariquea oquejetacaquea manquigarentsi teeca ontsaroventempariji Quirishito irooguetiqueate nintanquitsineca ovashiantajeri omanquigare tsaroventarica, manaquea incanquero: “Querocagueti pininque, avirompate.” Ininquetarite Aapani Irioshi anchoocajiaquequeate cameetsa, teequeate irininteji ancatsimatavacaguempa. \v 16 Aviatimpaqueate manquigarentsi, tee pintsateji arica pagavejaque pimeshiacaanqueri manquigatimpica, arica aato. Ariquea piquejetacaqueate aviatimpa shirampari, tee pintsateji arica pagavejaque pimeshiacaanquero pimanquigare, arica aato. \p \v 17 Querocagueti picotacani iroaqueragueti icajemajiaquempigueti Aapani Irioshi imaicaqueate pantaqueneri iriatimpa, iriotarite nintacaaquempica pinquejetaquempaqueate imaica. Aritarite noquejejiguiriqueate imaica nocantajiguirigueti maasano tsaroventajigarica Aapani Irioshi querocagueti icapiocaventajiacari. \v 18 Arigueti itotsaiquijiquero pichonquimashi poguijatacotaquerogueti yamejigaca joriojia tequeratagueti incajemempi Quirishito, ari ocotaca aato pipashiventacagaro imaica. Oraqueate teegueti intotsaiquijitempiji ariqueate onquejetaquempaqueate aisa, ariqueate pincoquempani imaica aatoquea pitotsaiquitacaantatsi. \v 19 Teenicaqueate iroguenti irishineventempa Aapani Irioshi iramenaquempi itotsaiquitsijitaquempiro pichonquimashi, iroguentica tee intotsaiquijitempiji, manaqueate ishineventamajacaroqueate pinetsanapinitaquerogueti icantaguetaqueca iriatimpa. \v 20 Irootaquequeate nocantantacaca querocaqueate picojiacani iroaqueragueti icajemajiaquempigueti Aapani Irioshi, aritaque picotaca. \v 21 Arigueti yashintajitaquempi icajemajiaquempigueti Aapani Irioshi, aatoquea pishoshoventarotsi queroca pincojiaquempani pinchoocatashijiaquempagueti intati, cotanquitsiqueate arigueti irovashiantajitajempi cameetsavaetaquequeate irovashiantajitajempiqueate. \v 22 Maasanotarite yashintajitaca icajemajiaquerigueti Amajirote, quejecaqueate manaca ichoocatacajairiqueate intati, teetari irashintajempariji ampatsini. Irirajiaqueate teeca irashintajitempariji icajemajiaquerigueti Quirishito, iriguentiquea ashintajari Quirishito imaica. \v 23 Oquejetaca yamanantaquempi iriatimpa, imetojaventajiaquempitarite cameetsanijite irashintimentajiaquempinijite Aapani Irioshi. Imaicaquea imaica, aatoquea pishinetiri irashintajiajempi caquinte. \v 24 Irootaquequeate nocantantajiaquempica, napiguemisantarijiateni, queroquea picojiacani iroaqueragueti icajemajiaquempigueti Aapani Irioshi, ariquea picoca pintsipamajajiaquemparigueti iriatimpa, ariqueate irio tsipamajajiaquempine. \p \v 25 Imaica irooquea nonquenquetsatacojiaque tequeratatirajaca omanquigajiguempaji, cotanquitsiqueate teequea iriguenti cantenane Amajirote nonquenquetsatacojiaquero, inchiquiojiqueate naatimpa nonquenquetsatacojiaquero, namenaquequea icavintsajaquena Amajirote yagavejacaaquena nonquemisantamajataqueri. \v 26 Imaicaquea chooca atsipetagantsi, irootaquequea namenantacaca naatimpa oca: querocaca picocani imaica, aritaque pincoquempa. \v 27 Choocagueti pimanquigare, aato pinintitsi povashiantero. Oraqueate teegueti onchoocateji, aatoqueate pinintitsi pimanquigatempa. \v 28 Cotanquitsiqueate pimanquigatempagueti cameetsataquequeate, aatoquea icatsimatimentimpirotsi Aapani Irioshi. Ariquea oquejetacaqueate manquigarentsi iroatimpa omanquigaquempagueti cameetsataquequeate aisa. Cotanquitsiqueate quericaca manquigatanquitsineca irantsipetaquemparoqueate taaca opajitapae yatsipejigaca caquinte. Nonintavecaqueate aatosacona patsipemajajiga, irootaquequeate nocantantajiaquempica imaica. \p \v 29 Imaicaqueate imaica, napiguemisantarijiate, manaqueate nocantajiaquempi namenaque aatoquea osamanititsi agavejajigui antajiaqueneri Amajirote. Irootaquequeate noncantantajiaquempica imaica irirajia manquigajiatsica aatoqueate iroguentiqueate iquenquejajiguitsi imanquigarejia, manaqueate inquenquejamajajiaquequeate quero incojiaquempani irisavicaventajiaqueronijite maasano ininqueca Amajirote. \v 30 Ariqueate inquejejiaquempaqueate irirajia shimampojancajianquitsica irisavicaventajiaqueroqueate ininqueca Amajirote quejecaqueate teeca irishimampojancajempa. Ariqueate inquejejiaquempaqueate aisa shinejianquitsica. Iriojiaqueate quericaca ashintajianquitsica taaca opajitapae aatoqueate iroguenti ishineventatsi, quejetacatari tee irashintajiguemparoji, aatotarite icoguitani yashintajigaro. \v 31 Ariqueate inquejejiaquempaqueate aisa shineventajigaroca cameetsaguetatsica choocaguetatsica quepatsiqui, aatoqueate iroguenti ishineventamajajigatsi, aatonicate ocoguitani ochoocatitsi. \p \v 32 Teequeate noninteji pinquenquejajiaquero taaca opajitapae pishoshoventajiaquempaca. Iriraqueate teeca irimanquigatempaji iragavejaquequeate inquenquejaque quero incoquempani irisavicaventaqueronijite ininqueca Amajirote. \v 33 Cotanquitsiqueate iriraqueate choocatanquitsica imanquigare iquenquejaqueroqueate aisa choocaguetatsica quepatsiqui, iquenquejaquetarite quero incoquempani oshinevaetantanaquempaca imanquigare. \v 34 Ariqueate oquejetacaqueate aisa manquigarentsi choocatanquitsica omanquigare, teequeate onquejetemparoji teeca omanquigatempaji. Oraqueate teeca omanquigatempaji agavejaque onquenquejaque quero oncoquempani osavicaventaqueronijite ininqueca Amajirote, oncomajamajaquempaniji otsinoqui aisa oshirequi. Cotanquitsiqueate oraqueate manquigatatsica oquenquejaqueroqueate aisa choocaguetatsica quepatsiqui, oquenquejaquetarite quero oncoquempani irishinevaetantanaquempaca manquigataroca. \v 35 Oraqueate nocantajiaquempigueti imaica teequea ariqueate noncantimentajiguempiroji pimanquigajiaquempagueti, aparoqueate nocantajiaquempiqueate caaviji anaantaque ocameetsataque pinchoocajiaquegueti intati aatonijite taaca piquenquejajiguitsi otsipa, iroguentiqueate pisavicaventajiaquequea inintaguetica Amajirote pincomajamajajiaquempaquea pinchoocajiaquequea cameetsa. \p \v 36 Choocagueti cashianquitsica iroaqueragueti ininque irimanquigataquemparo manquigarentsi coajica, iramenavaquerogueti oquenquevarotanaque ariquea inintanaque irimanquigaquemparo, cameetsaquea irimanquigataquemparo, teequea incantimentanteroji Aapani Irioshi. \v 37 Cotanquitsiqueate choocagueti itsipa cashiavetanquitsica manaqueate iramenaquero cameetsataque aatogueti imanquigataro manquigarentsi, aisa aatogueti ochoocati taaca opajitapae onquenantaquempaca irimanquigatantaquemparoca, cameetsataquequeate aatoqueate imanquigataro. \v 38 Irootaquequeate noncantantajiaquempica imaica quericaca manquigataquemparoneca manquigarentsi icashiacaca cameetsavaetaquequeate, cotanquitsiqueate iriraqueate aatogueti imanquigata caavijiqueate ocameetsataque. \p \v 39 Oraqueate manquigarentsi manquigatanquitsica teequeate oncameetsateji ovashianquerigueti manquigataroca, cotanquitsiqueate arigueti irimetojanaje cameetsataquequeate omanquigatajempa itsipa quericaca onintaqueca iroatimpa, cotanquitsiqueate iriguentiqueate omanquigaquempa tsaroventarica Amajirote. \v 40 Cotanquitsiqueate naatimpa namenaque caavijiqueate oshinemajataquempaquea aatogueti omanquigatajatsi itsipa, aisa namenaquequea iriguentiquea cantaquena Ishire Aapani Irioshi. \c 8 \s1 Iteshi viratsipae yojocajiquenerica irioshivijitashijiguetaca \p \v 1 Imaicaqueate imaica irioqueate nonquenquetsatacotaque iteshi viratsipae imetojajitaqueca yojocajiquenerica irioshivijitashijiguetaca. Arimajaguitatsi atsajiavetacaqueate cameetsataque irishecajitaquemparigueti irira iteshipae, cotanquitsiqueate querica amenanquitsineca itsamajaquequeate manaqueate iraventacotanaquempaqueate. Cotanquitsiqueate oraqueate arimajagueti ancoquempani ampintsajiaquemparigueti apiguemisantarite, manaqueate antampishitavacaajiaquempaqueate cameetsanijite anquemisantamajajianaquerinijite Aapani Irioshi. \v 2 Quericaqueate jivetanquitsica itsaque, teequeate intsamajateji. \v 3 Cotanquitsiqueate ampintsajiaquemparigueti Aapani Irioshi, itsamajajiacajiquea iriatimpa. \p \v 4 Imaicaqueate nonquenquetsatacotaqueriqueate iteshi viratsipae imetojajitaqueca yojocajiquenerica irioshivijitashijiguetaca. Aatimpajia atsajiaquequeate maasano irioshivijitashijiguetaca intati teequeate queroca iragavejaquequeate, apaniroquea icoca Aapani Irioshimajaca ichoocaquequeate yagavejamajaquequeate. \v 5 Ichoocavetacaqueate ontaniqui jenoqui inquitequi jeroqueate aisa quepatsiqui oshequini itsaroventajiguevetacaca, jerijiaqueate imajirontajiguevetacaca, \v 6 cotanquitsiquea aatimpajia atsajiaquequeate teequeate inchoocateji itsipa Irioshimajaca, apaniroquea icoca Aapani Irioshi ichoocataquequeate. Iriguentitarite choocatacaaquero maasano choocaguetatsica, aisa aatimpajia iroguentiqueate achoocatashijiaque asavicaventajiaqueroqueate maasano inintaguequeca. Aisa choocaqueate apaniromajaca Amajirote, irioquea Jesoquirishito. Iriguentitarite peacaaguetacaroca maasano choocaguetatsica, aisa iriguentiqueate anijacaajiacajica aatimpajia. \p \v 7 Cotanquitsiqueate choocaqueate tsaroventajigarica Aapani Irioshi teeca intsamajateroji oca nocamantaquempica. Iconoagarancaqueate irirajia amejiavetatsica ishineventajiavetariqueate irioshivijitashiguetaca, igantagatirajaqueate itsaroacagari irishecajiaquemparigueti iteshi yojocajiquenerica irioshivijitashirentsi, yamenajiaquequeate irishecajiaquemparigueti manaqueate irantajiaquequeate teeca oncameetsateji quejecaqueate manaca ishineventajiacariqueate irioshivijitashijiguetaca. \v 8 Iriraqueate Aapani Irioshi aatoqueate iroguenti ishineventajiajiqueate ashecajiaquemparigueti, aatonicate ishineventamajajigaritsi shecajigarica, aisaquea aatoqueate icatsimatimentajiguiritsi teeca irishecajiguempariji. \v 9 Cotanquitsiqueate oraquea pincantajiaquegueti cameetsataque irishecajitaquemparigueti iteshi yojocajiquenerica irioshivijirentsi inchiquiojitsitaja piquempevaetacaajigaritsija papiguemisantarite tequeratatirajaca intsajigueji. \v 10 Pamenejate arigueti iramenaquempigueti papiguemisantarite tequerasanotirajaca intsateji shecaquempiqueate tsovironaquiqui itsaroventantajitarica irioshivijirentsi, ariqueate arica irinintaquequeate inquejetaquempaqueate iriatimpa, yamenaquempitarite aviguenti irapiguemisantarite. \v 11 Arigueti inquejetaquempa imaica aviguenti quejetacaantaqueri, aviguentitarite iramenacotaquequeate pinquejetaquerogueti imaica, ariqueate irovashiantanaqueroqueate iquemisantavetacagueti. Aviguentiquea quejetacaantaqueriquea papiguemisantarite imetojaventaqueca Quirishito. \v 12 Oraqueate pinquejetaquempagueti imaica pinquempevaetacaaquemparigueti papiguemisantarite tequeratatirajaca intsateji, iriraqueate Quirishito iramenaquempiqueate mana pantaque teeca oncameetsateji, iriatimpaqueate teenica irininteji anquempevaetacaguempari apiguemisantarite. \v 13 Irootaquequeate nonquejetantanaquempaca naatimpa namenaquegueti manaqueate nonquempevaetacaaquempari napiguemisantarite noshecatemparigueti iteshi, aatoja noshecatajaritsi aatonijite noquempevaetacagaritsi. \c 9 \s1 Quero icocani Paavoro isavicaventirogueti ininqueca Aapani Irioshi \p \v 1 Naatimpaqueate naroguenti itigarancane Amajirote Jesoshi, namenaqueritari, aisa iriguentitarite tigarancaquena notsavetantimojiaquempiqueate pitsaroventantajianacarica. Nagavejaquequeate nantaque taaca opajita teeca incantimentenaroji iriatimpa. \v 2 Arigueti choocagueti itsipa teeca irinintajigueji incantajiaquena itigarancane Quirishito, cotanquitsiqueate aviatimpajia pitsamajajiaque iriguentiqueate tigarancaquena, naroguentitarite quenquetsatacaajiaquempi pitsaroventantajiacarica. Aviguentijia imaica iramenajitaque intsatantajitaquempa naroguenti itigarancane Amajirote. \p \v 3 Jero imaica noncantajiaquerica irirajia tsojencaguevetaquenaca, noncantajiaqueriquea: \v 4 Cameetsavetacaqueate irojocajitaquena intati nosheca jeroqueate nomire querocagueti oraniqui nonchoocaqueni nontsavetantimoquerigueti. \v 5 Aisa cameetsavetacaqueate nomanquigataquempa manquigarentsi quemisantamajataquerica Quirishito nontsipatanaquemparonijite nonquejejiaquempariqueate itsipapae itigarancanejia Amajirote, jerijia iriguentijeguijiate, jerijia aisa Sepashi,\f + \fr 9:5 \fk Sepashi. \ft Irootaque otsipa ivajiro Shimo Peerero.\f* cotanquitsiquea teequea nonquejetero imaica. \v 6 Iriatimpajia teequea irishiacojigueji irisavicaventajiaqueronijite intsavetacotaqueri Quirishito, ¿arimpate pamenajiaque apaniro naatimpa nontsipataquempari Verenave nantsipeventajiaquemparo novegarajiaqueronijite nosheca? \v 7 Nonquejetacaguempiro: Iriraquea coareta ¿arimpate irovegarataque inchiquiojitsita iriatimpa isheca? Ariqueate iquejetaca sevaguetiroca ova ¿arimpaqueate isevatashitacaro intati teequea irishecatavaquemparo? Ariqueate iquejetaca quempoguijirica oveja iriatimpa ¿arimpaqueate incantimentajiqueriqueate irimiraquerogueti itsomija? \p \v 8 Imaica aatoja pijijiguitsi mana noquenquetsatacoguetaque intati itsatacaantica caquinteguetatsica. Irosatiquea iquejetantacaroca Aapani Irioshi itioncacaaquerigueti Moishishini coramani. \v 9 Ocanquetari itioncanaqueca Moishishini: “Aatoquea pisavotsovatiritsija caapironcaari pisagorejacaantaquemparigueti tirigoqui.” Oraqueate ocanquegueti imaica, ¿arimpate apaniro iriguenti icavintsajaque Aapani Irioshi caapironcaaripae? \v 10 ¿Teempaquea aroguentijia oshiacaantaca? Jeeje, aroguentijia itionquimentajiaquero, irooriji iriraqueate quitencavatsatashitiroca tirigo\f + \fr 9:10 \fk quitencavatsatashitiroca tirigo. \ft Pamenero ivaantorite Irocashiqui 9.62.\f* inquitataqueroniji itsaquequeate irojocajitajeneriqueate coajica onchoocatanaquegueti. Ariqueate iquejetaca isagorejacajaitica itsaquequeate irojocagarantajiqueneriqueate. \v 11 Imaica naatimpajia notsatacaajiaquempirogueti Icanqueca Aapani Irioshi quejecaqueate manaca noquitaguijiaqueroqueate Icanqueca pishirequi. ¿Imaicaquea aatompa pagavejajigui pojocagarantajiaquena nosheca, noitsaare, taaca opajitapae? ¿Pamenajiaquerompa tee oncameetsateji? Cameetsavetacaqueate, oquejetacatari yojocagarantajitinirigueti quitaguijiatsica. \v 12 Aritarite pojocagarantajiaqueneriqueate itsipapae tsatacaajiguimpica, naatimpajiaqueate caavijiqueate pojocagarantajiaquenamequeate. Cotanquitsiqueate naatimpajia teequeate noncantimajiguempiji pojocagarantajiaquena taaca opajitapae, manaqueate natsipetacaqueate aatoniji querica cantanquitsine mana notsavetanqueri Quirishito irovegarajiquenanijite, iroompa arica aato ininti iquemisantiro Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica tsavetacotaquerica. \v 13 Aviatimpajia pitsajiguitarite maasanoqueate amitacotantajiatsica teemporoqui itsaroventajitarigueti Aapani Irioshi ishecagarantajiacaroqueate maasano yamapinijiguequeca irojocajitaqueneri Aapani Irioshi. Irirajiaqueate savicaventajiguica itajaiaqueneriqueate iteshi viratsipae yojocajiquenerica Aapani Irioshi aretarequi yaagarantajiaquequeate ishecajiacariqueate, iriguentitarite cantanquitsi Aapani Irioshi. \v 14 Ariqueate oquejetacaqueate imaica iriguenti cantanquitsi Amajirote maasano tsavetantajiguiroca Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica cameetsataquequeate irojocajitaqueneriqueate taaca opajita coguitejimotacarica, iriguentiqueate jocajiaquenerine irirajia itsavetantimojiaqueca. \p \v 15 Cotanquitsiqueate naatimpa teequeate noncantajiguempiji pojocajiaquena taaca opajita coguitejimojiaquenaca, aisa imaica teequeate irooqueate nontionquimentajiguempiji noncantajiaquempi pojocajiaquena. Arimpate ometojanaquenagueti notase ometojenataquea, caavijiqueate anaaquequeate noshinemajacagueti notsavetantigueti intati aatoqueate taaca opajita namanimpitsi. \v 16 Naatimpaqueate notsavetantirogueti Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica teequeate nosemetimateji, iriguentitarite cantaquena Aapani Irioshi nontsavetantaqueroquea. Oraqueate aatogueti notsavetantiro ¡ooshiatsi! \v 17 Oraquea inchiquiojitsimequea noninque naatimpa nontsavetantaquero ariqueate noncantaquemequea irovegarajiquenaquea, cotanquitsiqueate teequea onquejetempaji imaica, iriguentitarite nintacaaquena Aapani Irioshi nontsavetantaquero. \v 18 Arisacanicate imaica ¿taaquea shinetacaaquenane? Teequea noninteji irovegarajiquena nontsavetanterogueti Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica, mana noshinevaetacaqueate nagavejaque nontsavetantero intati. \p \v 19 Cotanquitsiqueate imaica teequea inchoocateji ashinquenaneca, aatoqueate querica cantana taaqueate nosavicaventaque. Inchiquiojitsitaquea naatimpa noquejetacaacaquea naroguentinica irajaanirejia maasano, natsipeventajiacariqueate maasano nonintamajataque nonquemisantacaajiaqueri intsaroventajiaquemparinijite Quirishito. \v 20 Oraqueate notsipajiacarigueti nogonorojia joriojia noquejemajajiacariqueate iriatimpajia cameetsanijite nonquemisantacaimentajiaquerinijite. Teenicaqueate noguijatacovetajemparoji naatimpa itioncanaqueca Moishishini, cotanquitsiqueate noquejejiacariqueate iriatimpajia, noninquetarite nonquemisantacaajiaqueri. \v 21 Oraqueate notsipajiacarigueti teeca iroguijatacojigueroji itioncanaqueca Moishishini, ariquea noquejejiacari iriatimpajia cameetsanijite nonquemisantacaajiaqueri iriatimpajia aisa, cotanquitsiqueate nocancaniquea nonetsanamajatiro inintaguetica Aapani Irioshi, noquemisantaqueritarite Quirishito. \v 22 Oraqueate notsipajigarigueti quemisantajiguirica Quirishito tequeratatiraja intsamajajigueji, noquejejianacariqueate iriatimpajia cameetsanijite nontampishitacajaiaqueriniji arimpanijite inquemisantamajajianaqueriniji. Arimajatari noquejetaqueroqueate imaica quericaca notsipajiacaca manaqueate noquejejiacari iriatimpa cameetsanijite nonquemisantagarantacaajiaquerinijite irimeshiajiaquerinijite Aapani Irioshi. \v 23 Nosavicaventaquerotarite Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica, irootaquequeate noquejetantacaroca imaica aisa nonintaquetarite nontsipajiaquempariqueate maasano icavintsajajiguica Aapani Irioshi. \p \v 24 Aviatimpajia pitsajiguirotarite oraqueate ishiashiavijijigagueti iramenajiaque quericaca anaantanquitsineca, maasanoqueate ishiashiajianaca, cotanquitsiqueate coajica teequeate maasano iramatsaejiteriji, apaniroquea yamatsaejitaqueri iriraqueate anaantamajatanquitsica. Imaica aviatimpajia pinquejejiaquempari iriraqueate anaantamajatanquitsica pintampishitashijiaqueroqueate taaca opajitapae inintacajaiaquempica Aapani Irioshi cameetsanijite irishineventaquempinijite. \v 25 Maasanotarite nintajiatsica iranaantajigue irishiashiavijijiaquegueti icomajamajajiacaqueate cameetsanijite iragavejimentajiaquenijite iranaantajiaqueniji. Iriatimpajia manaqueate inintajiaque iranaantajiaque cameetsanijite iramatsaetimentajitaquerinijite amatsaerontsi teeca onquishoteji teroncanajatsineca. Cotanquitsiqueate aatimpajia iroguentiqueate ancomajatashijiaquempaqueate cameetsanijite irishineventajiacaji Aapani Irioshi irojocajiacajiro amatsaerontsimajaca caarica teroncatsi. \v 26 Irootaquequeate naatimpa noquejetantacarica shianquitsica teeca irishiashiavijitashitempaji intati. Aisa noquejetacariquea capojantatsica teeca incapojaguiteteji intati. \v 27 Oraqueate onintacaaguevetaquenaca notsino teequea nonquemisantavaquero, naroquea cantavaquero quero oncoquempani. Manaquea nocomajamajatanaca intati. Namenaquetari naatimpa notsatacajaiaqueriqueate itsipa intsaroventajiaquempari Aapani Irioshi, teequeate noninteji incanquena iriatimpa coajica: “Tee noshineventempiji.” \c 10 \s1 Icantajiaqueri aatoquea itsaroventajigaritsi irioshivijitashijiguetaca intati \p \v 1 Imaica, napiguemisantarijiate, nonintaque nonquenquejacaajiajempiro quero ocotacani paesatoniqui ichoocajiaquegueti novaesatinijiateni ontaniqui oquitamampororoipojaquegueti. Maasanoqueate omararotacojiaqueriqueate mararo, aisa maasanoqueate yagategateitanaquero Quentijani Quityoncajaro ocaranarejajatanaquequea niganquija opijoncaguitetanaquequea. \v 2 Ontaniqui mararoqui aisa quentijaniqui quejecaqueate manaca iviñacajajitaqueriqueate iroonijite intsatantajitaquemparoca iriguenti iroguijatacojigue Moishishini. \v 3 Ariqueate oquejetaca aisa maasano ishecajiacaroqueate manaa yojocajiaquenerica Aapani Irioshi. \v 4 Aisa maasanoquea imirajiacaroqueate oja yojocajiaquenerica Aapani Irioshi imotojataqueneriquea mapiqui. Oraqueate mapi iriguenti quejecaro Quirishito tsipajiacarica ontaniqui oquitamampororoipojaquegueti. \v 5 Maasanoquea yamenajiavecaroquea maasano ocatica, cotanquitsiqueate iriraquea Aapani Irioshi tee irishineventajiguempariji oshequini yamenajiaquerigueti teequeate inquemisantamajajigueriji, irootaquequeate imetojantajianacaquea ontaniqui oquitamampororoipojaquegueti. \p \v 6 Ariqueate oquejetacaquea imaica cameetsanijite amenajiaquero aatimpajia aatonijite aquempejigaritsi iriatimpajia anintajiaque antajiaque teeca irininteroji Aapani Irioshi antajiaque. \v 7 Irootaquequeate nocantantajiaquempica aviatimpajia imaica aatoquea pitsaroventajigaritsi irioshivijitashijiguetaca intati pinquejejiaquempariqueate iriatimpajia, iconoagarantajiacatarite itsaroventajiacari. Ariqueate ocantaquequeate Itioncacaantaqueca Aapani Irioshi ocanti: “Iriatimpajia isavicaventajiaqueroqueate ishecajiaca aisa imirajiaca, ariqueate iteroncajianaquerogueti icatintiitanaca itontoroncaventajiaqueri irioshivijitashitaca itsaroventajiacariqueate.” \v 8 Aisa aatoquea oashitantajigui aquempejigaritsi iriatimpajia yoashitantajiguigueti ariqueate imetojajiaquequeate aparo savincaguiteri 23,000. \v 9 Ariqueate oquejetaca aisa aatoqueate amenantajigaritsi Amajirote. Aatoquea aquejejigari iriatimpajia iconoagarantajiacaqueate yamenantajiacari irosatiquea itigarancantajiacanarica camaarini yatsicajiaqueriquea, ariqueate imetojajianaque. \v 10 Jeroqueate aisa aatoqueate atsojenquitiritsi Aapani Irioshi irioca itsipa, aquejejigaritsi iriatimpajia iconoagarantajiacaqueate itsojenquitsijiaqueri, ipincajiaquero yojocajiaquenerica icantajiaquero tee oncameetsateji, ariqueate itigarancajiaqueneriqueate irashivantite imetojajiaqueri. \p \v 11 Ariqueate iquejejiaqueriqueate Aapani Irioshi imaica anquenquejajiaqueronijite, ariqueate itioncacojiqueroqueate antsajiaquenijite aatimpajia choocajiatsica imaica pajinigueti aapojempa savincaguiteripae vegaratapojaatsineca. Ininquetarite Aapani Irioshi antsajiaquero aatoniji aquejejigaritsi iriatimpajia. \v 12 Pamenavequempagueti pagavejaque pitampishitashiquero quempevaerentsi, ¡shoshoh! Pagamajamajaquemparoja aatoniji piquempevaeta. \v 13 Taacaqueate opajita coraquetashijiaquempica teequeate apaniro oncoraquetashijiguempi aviatimpajia, ocoraquetashijiguiriquea aisa maasano caquintejiatsica. Cotanquitsiqueate Aapani Irioshi icoguitanitari inetsanatiro icantica, paventajiaquemparigueti aatoquea yoguishinejiro oncoraquetashijiaquempime agavejajianaquempimeca, manaqueate intsatacajaiaquempiqueate quero pincojiaquempani aatonijite agavejajiguimpi taaca opajitapae coraquetashijiaquempica. \p \v 14 Irootaquetari nocantantajiaquempica imaica, nopintsamajajiaca, aatoqueate pitsaroventajigaritsi irioshivijitashijiaca intati. \v 15 Manaquea noquenquetsatacaajiaquempiquea imaica notsaquetari pinquemajiavaquena, aisa pitsajiaque pincantajiaque arica nocantamajataque arica tee. \v 16 Oraqueate atsipatavacaajiacagueti aquenquetsatacaajiaqueriqueate Aapani Irioshi ashineventajiacaro amire cantacotaqueroca iriraja Quirishito osotoajatanaquegueti imetojaventajiacajigueti. Oraqueate aquejejiacagueti imaica manaqueate iramenajitaquero atsipatavacaajiaca aquenquejajiaqueroquea iriraja shetaqueroca aguempevaerejia. Ariqueate oquejetaca aisa ashecajigarogueti pan quejecaroca itsino manaquea iramenajitaqueroquea atsipatavacaajiaca aquenquejajiaquero yompajacojitaquerigueti. \v 17 Oshequi acarajiavecaquea aatimpajia tsaroventajigarica Quirishito, cotanquitsiqueate maasanoqueate atsipatavacaajiacaqueate ashecajiacarogueti ocatica pan, aparotarite ocanca. Irootaquequeate maasano aatimpajia ashecajigarogueti atsipatavacaamajajiacaqueate quejecaqueate apaniroca achoocajiaque. \p \v 18 Pinquenquejajiguerijate ichoviquijiani Ishiraerini queroqueate icojigani. Iriraqueate shecajigarica iteshi viratsipae yojocajiquenerica Aapani Irioshi aretarequi itsipamajatariqueate Aapani Irioshi. \v 19 Cotanquitsiquea iriraqueate irioshivijitashijiguetaca intati teequeate noncanteji arimaja irioshivaequempate, aisa teequeate noncantempi iriraqueate viratsipae yojocajiguetinirica icantashitatiaca, manaqueate iquejetacariquea itsipapae iteshi. \v 20 Manaqueate nocanque irirajiaqueate jocajiguinirica iteshi irioshivijitashijiaca iriguentiquea yojocaquene ampatsinipae, teequeate iriguenti irojoquene Aapani Irioshi. Naatimpaquea teequea nonintimateji pintsipajiaquempari ampatsinipae. \v 21 Oraqueate pimirajigarogueti vinoja quejetacaroca iriraja Amajirote, aato pagaveji pimiraventajigari aisa ampatsinipae pishineventajiaquempari. Ariqueate oquejetacaqueate aisa pitsipatavacaajigagueti pishecaventajigarigueti Amajirote piquenquejajiaquerigueti imetojaventajiacajigueti, aatoqueate pagavejimajiguitsi pishecaventajigari aisa ampatsinipae. \v 22 ¿Arimpa anintajiaque incatsimajiacaji Amajirote ashineventajiaquemparigueti irioshivijitashijitaca intati? ¿Arimpate atampishimajati anajaiaqueri Amajirote? \p \v 23 Arimajaqueate chooca taaca opajitapae teeca incantimenteroji Amajirote, cotanquitsiqueate querocaca anejajiaqueca manaqueate ovashiantacajaianacajiro atsaroventamajajigarigueti Amajirote, teequeate oncameetsateji antajiaquerogueti. Teequeate incantimentajiavetajiroqueate, cotanquitsiqueate querocaca anejajiaqueca arigueti aato otampishitacajaiguiritsi apiguemisantarijiateni inquemisantamajajianaqueniji, arisacanicate aatoqueate antajiguirotsi. \v 24 Aatoqueate aparo aquenquejatsi aatimpa, anquenquejajiaqueriqueate apiguemisantarijiate aisa. \p \v 25 Cameetsataquequeate pishecajiaquempariqueate iteshipae yojocajiqueca ontaniqui yovegaratapinijitigueti iteshi, aatoqueate picoacojiguiritsi queroqueate yaajitaquerini aatonijite piquenquejajiguirotsi aricaqueate cameetsataque pishecajiaquemparigueti arica tee. \v 26 Maasanotarite quepatsi jeroqueate aisa maasano choocaguetatsica iriguentiquea ashintaro Amajirote. \p \v 27 Arigueti incajemajiaquempi teeca intsaroventempariji Quirishito irishecaquempagueti pincavintsajajiaqueriqueate aviatimpajia poajianaque, cotanquitsiqueate pishecajiaquemparoquea taaca opajita yojocajiaquempica. Aatoqueate picoacojiguiritsi iteshi aricaca yojocajivetacanari irioshivijitashijiguetaca intati aatonijite piquenquejajiajirotsi aricaca cameetsataque pishecajiaquemparigueti aricaca tee. \v 28-29 Cotanquitsiqueate oraqueate choocagueti cantajiaquempineca incanquegueti: “Iricatica irica iteshi yojocajivetacanarica irioshivijitashiguetaca intati”, ariqueate aatoqueate pishecajigaritsi, manaqueate pinquenquejajiaqueriqueate irira camantajiaquempica. Iriatimpaquea yamenaquetarite arica tee oncameetsateji irishecaquemparigueti irootaquequeate icantantacaca imaica. Iroosacanicate arigueti yamenaque iriatimpa tee oncameetsateji irishecaquemparigueti, aatoqueate pishecataritsi. Pishecajiavequemparigueti aatoqueate queroca icojiguimpitsi pishecajiaquempaca, cotanquitsiqueate irioqueate pinquenquejajiaque irira camantajiaquempica aatonijite piquempevaetacaimajigaritsi. \p Cotanquitsiquea arica chooca cantanquitsineca: “¿Querocaca ocotacani tee oncameetsateji noshecataquempari iteshi yamenaqueca itsipa arica teeca oncameetsateji, teenicaqueate incantimenteroji Aapani Irioshi? \v 30 Nocancaniquea noshecatarigueti iteshi noshineventariqueate Aapani Irioshi notsaquequea iriguenti jocaquenari. ¿Querocampaquea oncoquempa incantajiaquena tee oncameetsateji noshecataquemparigueti?” \v 31 Imaicaqueate imaica noncantajiaquempiqueate quero ocotacani. Maasanoqueate taaca opajita pantajiaque pamenacajaiaqueriqueate maasano arimaja yagavejamajati Aapani Irioshi, iroogueti pishecajiacagueti, iroguentigueti pimirajiacagueti, aisa taaca opajitapae pantajiguica. \v 32 Aatoqueate aquempevaetacaajigaritsi apiguemisantarite. Aisa aatoqueate antajiguitsi taaca opajitapae iramenajiacajigueti teeca intsaroventajiguempariji Quirishito ariqueate aato inintajiguitsi intsaroventajiguempari iriatimpajia aisa, iriguenticaqueate joriojia, iriguenticaqueate teeca irijorijoigueji. \v 33 Ariqueate noquejetacaquea naatimpa manaquea nonintaque noshinetacaajiaquempariquea maasano, teequeate narosati quenquejaatsine, iriguentiqueate noquenquejajiaque itsipa queroquea noncojiaqueri cameetsanijite irimeshiimentajiaquerinijite Quirishito. \c 11 \p \v 1 Noninquequeate poguijatacojiaquenaqueate pinquejejiaquena naatimpa noguijatacotirigueti Quirishito. \s1 Quero oncoquempani manquigarentsi amanaquerigueti Aapani Irioshi icapiocajiacagueti \p \v 2 Noshineventajiaquempiqueate namenaquegueti picancaniquea piquenquejajiaquena, aisa picancani piquenquejajiaquero notsatacajaiaquempica pinetsanajianaqueroqueate. \v 3 Cotanquitsiquea jeroquea ocatica noninque pintsajiaque: iriraquea shirampari irio cantaquerine Quirishito quero incoquempani, oraqueate manquigarentsi irioquea cantaquerone manquigataroca, ariqueate iquejetacaquea Quirishito iriatimpa irioquea cantaquerine Aapani Irioshi. \v 4 Irootaquequeate iriraquea shirampari iramanaquerigueti Aapani Irioshi ontaniqui icapiocajiagueti aisa intsavetanterogueti Icanqueca Aapani Irioshi, teequea irametemparoji intatainatempa. Oraqueate intatainataquempagueti quejecaqueate iriguentica iquemisanti irapicaquinteteni, teequea iriguentiquea inquemisantamajateji Quirishito. \v 5 Cotanquitsiqueate oraqueate manquigarentsi iroguentiquea ametaro ontatainataquempa amanaquerigueti Aapani Irioshi picapiocajiagueti irosati ontsavetanterogueti icanqueroca. Oraqueate aatogueti otatainatatsi manaqueate quejetaca teeca onquemisanteriji manquigataroca aisa quejetacaquea manaca yojocaguinajiqueroqueate. \v 6 Oraqueate aatogueti onintitsi ontatainataquempa iintsija ojocaguinataquempaquea. Cotanquitsiqueate teequea ametemparoji manquigarentsi onquejetaquempari shirampari, ompashivenquempatari ojocaguinatacaanquempagueti irooca aamajaquerogueti omae, irootaquequea nocantantacaca iintsija ontatainataquempa. \p \v 7 Cotanquitsiqueate irira shirampari aatoqueate itatainatatsi, aritarite iquejevecariqueate Aapani Irioshi, aisa irootaquequeate iramenantajiquemparoca arimaja yagavejamajati Aapani Irioshi. Oraqueate manquigarentsi ontatainataquempagueti irootaquequeate iramenantajitaquemparoca yanaantaque shirampari. \v 8 Iriquetitarite ipeacaaca Aapani Irioshi shirampari, ariqueate yaaqueroqueate imerequi ipeacaantacaro manquigarentsi, teequeate iroquetiqueate impeacaguempa manquigarentsi. \v 9 Teequea impeacagueriji shirampari ashi manquigarentsi, iroguentiquea ipeacaacanariquea manquigarentsi irashi shirampari. \v 10 Irootaquequeate imaica cameetsataque ontatainataquempa manquigarentsi cameetsanijite iramenajiaqueronijite irashivantijitete Aapani Irioshi arimajaquea oquemisantaqueriqueate manquigataroca. \v 11 Cotanquitsiquea atsaroventajiacarigueti Amajirote yamenajiacajiquea ariqueate aquejetavacaajiacaquea: teequeate inchoocatashitajempa intati shirampari, ariqueate oquejetacaqueate manquigarentsi teequeate onchoocatashitempa intati. \v 12 Iroorijite iroaqueragueti ipeacaacarogueti Aapani Irioshi manquigarentsi iroguentiquea ipeacaantacaro imerequi shirampari, ariqueate iquejejiacaquea shiramparijia iroguentiquea oajiaqueri manquigarentsijia, cotanquitsiqueate iriguenti anijacaajiaqueriqueate Aapani Irioshi peacaaguetacaroca maasano. \v 13 Iintsijate pamenajigueroqueate aviatimpajia: ¿Ari cameetsataque amaneri Aapani Irioshi manquigarentsi aatogueti otatainata? \v 14 Aatimpajia teequeate amejiguemparoji irontijavenajaquempaquea shirampari, impashiventacaaquemparoquea. \v 15 Cotanquitsiqueate oraqueate manquigarentsi irooquea iroguenti cameetsataquequea ontijavenajaquempaqueate. Irootarite oshineventacaqueate iroatimpa, aisa iroguentitarite ochoocatashitaque omae onticaacotaqueroqueate aatonijite ejeguinatitsi. \v 16 Cotanquitsiqueate choocagueti cantanquitsineca teequea ariquea onquejetempaji imaica, nonintaque intsataque naatimpajiaquea irooquea namejigaquea noquejejiga imaica. Ariquea iquejejiacaquea aisa maasano tsaroventajigarica Aapani Irioshi querocagueti icapiocapinijiaca. \s1 Paavoro icantomajajiaqueri Corintoquitica \p \v 17 Cotanquitsiqueate oraquea noncantajiaquempigueti imaica aatoqueate noshineventajiguimpitsi manaqueate noncantomajajiaquempiquea, irosatitarite picapiocajiagueti tee oncameetsateji pantajiaqueca, teequea pintampishitavacaajiguempa pinquemisantamajajianaqueniji. \v 18 Noquemacojiaquempitarite irosati picapiocajiacagueti teequeate pinconoavacaamajajiguempaji. Naatimpa nocantanaque arimajacampate. \v 19 Aritarite oquejetantanacaca imaica pitsinampirejavacaantajianacaca irootari yamenantajitacaca queriquea caavijica yanaaque itsaroventamajatari Amajirote. \v 20 Irootaquequeate picapiocajiavetacaqueate pishecaventajiacarigueti Amajirote piquenquejajiaquerigueti imetojaventajiacajigueti, teequeate ariquea pinquejetacaajiguemparo itsatacajaiacajica iriatimpa, quejevaecaqueate teeca iriguenti pinquenquejajigue. \v 21 Teetari poguijavacaajiguempaji pintsipatavacajaiaquempa pishecajiaquempagueti. Manaqueate pishecatapitsatavacaajiacaqueate pamajiavetacaca. Iconoagarantajiacaqueate tee inquemajiguempaji, itsipaqueate mana iquenajiaquero intati imirajiaca iroosati ishinquitantajianaca. \v 22 Aatoquea piquejejiguiro imaica. Pamenajiavecaquea piquejejiaquerogueti imaica arimequeate pishecajiaquempame pitsovironaquitepaequi. Oraqueate piquejejiaquerogueti imaica mana panaimanajiaqueriquea papiguemisantarijiate, aisa mana poguipashiventajiaqueriquea coguitejacojianquitsica. Imaica ¿queroqueate noncojiaquempi? ¿Arimpa noshineventajiaquempiqueate? Aatoquea noshineventajiguimpitsi piquejejiacagueti imaica. \s1 Quero ancojiaqueroni ashecaventajiaquemparigueti Amajirote anquenquejajiaquerigueti imetojaventajiacajigueti \p \v 23 Notsatacajaiavequempitarite coramani itsatacaaquenaca Amajirote, nocanti: Iroompa opitsecanaquegueti iraacaantantajiquemparica Amajirote Jesoshi irimetojantajitaquemparica, yaaqueroqueate pan yajiricaquero, \v 24 icantiquea: “Arioteesa, Aapani.” Ariqueate icotarejaquero, icanti: “Paajiavaqueja pishecajiavaquemparo. Iroguenti notsino,\f + \fr 11:24 \fk Iroguenti notsino. \ft Pamenero Mt. 26.26-28.\f* metojaventajiaquempineca. Pinquejepinijiaquempa imaica pishecaventajiaquena pinquenquejajiajenaqueate naatimpa.” \v 25 Ariqueate iteroncanaquerogueti ishecajiacagueti, iquejetaqueroquea chovintyoriqui, yaacotaquero, icanti: “Ocatica choocatanquitsica chovintyoriquiqui ocantacoquero iroaqueraro paaquito\f + \fr 11:25 \ft Oraquea \fk paaquito \ft iroguenti icantamajajitirica itsipa irinetsanamajajitenerica. Ocaticaquea \fk iroaqueraro paaquito \ft icantajiacajiquea Aapani Irioshi irishetacotajeri igovaeguishere maasano aventaventaquemparineca Meshiantatsica metojaventajiacajica. Ochoocaguetaquequea paaquitopae iroquetinica icanquerica Noeni, otsipa icanquerica Averaameni, otsipa icantajiaquerica ishiraerijia ichoocaquegueti Moishishini, otsipa icanquerica Taavini.\f* nonetsanataqueca osotoajatanaquegueti noriraja. Pinquejepinijiaquempa imaica pimirapinijiaquerogueti, pinquenquejajiajenaqueate naatimpa.” \v 26 Aritarite pishecatapinijiaquemparogueti ocatica pan, pimirajiaquerogueti choocatanquitsica chovintyoriquiqui, ariquea irooquea pintsavetacotantemparoca imetojane Amajirote arejevaetempa incoraquetantapojajempaca. \p \v 27 Irootaquequeate imaica nocantantajiaquempica quericaca shecatashitaquemparoneca intati, irooca irimirashitaquemparogueti intati aatogueti iriguenti iquenquejitsi Amajirote imetojaventajiacajigueti, inchiquiojitsitaquea inquejetacaanquempa iriatimpa, icovaeguishequerotarite itsino jero aisa iriraja Amajirote. \v 28 Irootaquequeate quericaca nintanquitsineca irishecaquemparo pan aisa irimiraquero vinoja inquenquejajerigueti Amajirote imetojaventajiacajigueti iroquetiquea inquenquejamajaquequeate, iroompaqueate arigueti icomajamajaca cameetsataquequeate irishecaquemparo aisa irimiraquero. \v 29 Quericacatari shecatashitaquemparoneca intati, aisa irimirashitaquemparogueti intati, aatogueti iquenquejirotsi iroguenti ocantacotaque itsino Amajirote, inchiquiojita inquejetacaantaquempa iriatimpa irishecataquemparogueti aisa irimiraquemparogueti, incatsimatimentajiqueriquea. \v 30 Irootaquequeate pojoquijigarantantajianacaca, itsipaquea teequeate intampishijigueji, itsipaquea mana imetojajiaque. \v 31 Oraqueate iroquetitaquea amenashirentamajajiaquempaqueate acomajajiacaca ariquea querocampa incatsimatimentantajiacajica Aapani Irioshi. \v 32 Cotanquitsiqueate oraquea iramenajiacajigueti Aapani Irioshi antajiaquerogueti teeca oncameetsateji, incantomajajiacajiqueate aatonijite itsipatacaantajiajiritsi teeca intsaroventajiguempariji incatsimatimentajiaquerigueti coajica. \p \v 33 Irootaquequeate imaica, napiguemisantarijiate, nocantantajiaquempica oraqueate pincapiocajiaquempagueti pishecaventajiaquemparigueti pinquenquejajiajerigueti Amajirote imetojaventajiacajigueti poguijavacaajiaquempa pintsipatavacajaiaquempa. \v 34 Quericaqueate taseanquitsica irishecatanaquempa itsovironaquitequi aatonijite icatimatiro ontaniqui picapiocajiacagueti, aatonijite icatsimatimentiri Aapani Irioshi. Oraqueate otsipapae picoacojiaquenaca noncamantajiaquempiquea coajica noanaquegueti nonejajiaquitempigueti. \c 12 \s1 Quero icota Ishire Aapani Irioshi yagavejacaajiacajigueti \p \v 1 Imaica napiguemisantarijiateni, noninque noncamantajiaquempi quero icota Ishire Aapani Irioshi yagavejacaajiacajigueti apaniropae. Noninque pintsamajajiaquero aatoniji picomijigaro. \v 2 Aviatimpajia pitsajiaquetarite tequeratagueti pintsaroventajiguempariji Quirishito manaquea yamatavijajiaquempiqueate ampatsini pishineventantajiacarica irioshivijitashijiguetaca intati teeca inquenquetsajigueji. \v 3 Irootaquequeate nonintantacaca pintsajiaque teequeate iriguenti quenquejacaguerine Ishire Aapani Irioshi quericaca cantanquitsineca: “Tee incameetsateji Jesoshi.” Aisaquea aatoqueate querica cantanquitsineca inchiquiojiqueate: “Jesoshi iriguenti Majirontamajatatsica”, aatogueti iriguenti quenquejacaguiri Ishire Aapani Irioshi. \p \v 4 Icantashitatiacajaiavecajiqueate yagavejacaajiacajigueti apaniropae, cotanquitsiqueate iriguenti agavejacaajiacaji Ishire Aapani Irioshi. \v 5 Aisa acantashitatijaiavecaqueate antajiaqueca apaniropae, cotanquitsiqueate apaniroqueate antajiaqueneri Amajirote. \v 6 Teequea anquejetacaamajajiavetemparoji querocagueti icojiguiro itsipa yantajiguigueti, cotanquitsiqueate iriguentiquea agavejacaajiacaji Aapani Irioshi apaniropae. \v 7 Yagavejacaajiacajitarite Ishire Aapani Irioshi apaniropae cameetsanijite amitavacaimentajiaquempanijite arimpanijite anquemisantamajajianaqueri Amajirote. \v 8 Apaniroquea yagavejacaaqueriqueate Ishire intsavetanquero itsatacaaquerica. Itsipaqueate iroguenti yagavejacaaqueri intsatavaquero itsavetantajiquerogueti Icanqueca Aapani Irioshi ariqueate intsatacaantanaquequea iriatimpa. \v 9 Itsipaqueate iroguenti yagavejacaaqueri intsamajaque caaviji yagavejamajati Aapani Irioshi yaventashirentamajatantacarica. Ariqueate itsipa iroguenti yagavejacaaqueri irogueshijiaqueri joquijiguetatsica. \v 10 Iconoagarantajiaca itsipa iroguenti yagavejacaajiaqueri ironigaantajiaquero oacaantantatsica intati. Itsipaquea iroguenti yagavejacaajiaqueri intsavetanquero icanquerica Aapani Irioshi. Itsipaquea iroguenti yagavejacaaqueri intsatavaqueri quenquetsatatsica iriguentica agavejacaaqueri Ishire Aapani Irioshi iriguentica agavejacaaqueri ampatsinipae. Choocaqueate itsipa iroguenti yagavejacaaqueri inquenquetsatantaguetaquemparo otsipapae quenquetsatsarentsipae teeca inquenquetsatantajitemparoji, ariqueate itsipa yagavejacaaqueriqueate intsaque impitsocavaquero cameetsaniji intsatimentajiaqueronijite maasano queroqueate icanti. \v 11 Pamenequeate imaica yagavejacaajiavetacajiqueate taaca opajitapae cotanquitsiqueate iriguentiqueate Ishire Aapani Irioshi agavejacaajiacajiquea, apanirotarite icota. Yagavejacaajiacajiqueate apaniropae antajiaque taaca ininqueca iriatimpa antajiaque. \p \v 12 Apaniroqueate ochoocavetaca itsino caquinte, cotanquitsiqueate choocaguequequeate iraco, iguiti, iguempita, maasano. Ariqueate aquejejiacaqueate maasano aatimpajia tsaroventajigarica Quirishito oshequiajiavetacaqueate aisa acantashitatijaiavetaca, cotanquitsiqueate apaniroquea ichoocataque atsaroventajiacaca quejetaca apaniroquea achoocajiaque. \v 13 Ariqueate oquejetaca aisa apanirotarite icotaca Ishire Aapani Irioshi viñacajatacaajiacajica, ariqueate atsipatavacaajiacaqueate quejeca apaniroca achoocajiaque. Aconoagarantajiavecaqueate aroguentijia joriojia aisa guiriegojia. Ariqueate oquejetaca aisa aconoagarantajiavecaqueate manaquea yaajanijitacaji, aisa aconoagarantajiavecaqueate manaquea achoocajiaque intati, cotanquitsiqueate ichoocashirentajiacajigueti Ishire Aapani Irioshi aquejetavacaajiacaqueate. \p \v 14 Oraquea itsino caquinte teequea manaquea onchoocatashitempaji yamenantaca intati. Choocaqueate aisa yajiricantaca, jero aisa yanijitantaca, jeroqueate aisa iquemantaca, maasano. \v 15 Oraqueate onquenquetsataquemegueti iguiti oncanquemegueti: “Iroorijite imaica tee nonquejetemparoji iraco, teequea irashintenaji”, aatoqueate yovashiantajiro, igantagaqueate irashintemparo. \v 16 Iroomegueti quenquetsatanquitsineme iguempita oncanquemegueti: “Iroorijite tee nonquejetemparoji iroquija, teequea irashintenaji”, aatoquea yovashiantajiro, igantagaquea irashintemparo. \v 17 Iroomegueti choocatanquitsine intati iroquija, ¿taaquea inquemantaquempame? Ariquea oquejetaca aisa iroomegueti choocatanquitsine intati iguempita, ¿taaquea inquemajencatantaquempame? \v 18 Cotanquitsiquea Aapani Irioshi inetsanataquero atsino ipeacaacarogueti, irootaquequeate ochoocatantaguetacaca aquemantajiacaca, aisaquea amenantajiacaca, jeroqueate aisa anijitantajiacaca, maasano. Aisa ichoocatacaaguetacajiroqueate querocagueti ininqueca inchoocatacaacajiro. \v 19 Oraqueate iroomegueti choocatanquitsine intati amenantaca ¿querocampate onchoocaqueni atsino? \v 20 Cotanquitsiquea teequea ari onquejetempaji imaica, manaquea ochoocaguetaquequeate aisa aguiti, aguempita, aco, maasano. Oquejeguevetacaqueate imaica ochoocaguetaquequeate maasano, cotanquitsiquea apaniroqueate ochoocaque atsino. \p \v 21 Oraqueate aquija aatoqueate ocantimajiguirotsi aco: “Teequeate nonintempiji.” Ariquea oquejetacaquea aguito iroatimpa aatoquea ocantimatiro aguiti: “Teequeate nonintempiji.” \v 22 Choocatarite atsinoqui taaca opajitapae teeca ontampishiteji, cotanquitsiqueate anintamajajiaqueroqueate, teequea onchoocatashitempaji intati. \v 23 Ariquea oquejetaca aisa teeca anintajigueji iramenajiguequero, caavijiqueate acomajamajajiaqueroquea irootaquequeate aquitsaatantajiacaca aatonijite yamenajiguetirotsi, apashiventacajaiacarotarite. \v 24-25 Cotanquitsiquea oraquea teeca ampashiventacajaiguemparoji teequea anquejejigueroji imaica. Ariqueate iquejetacaajiacajiqueate Aapani Irioshi aatimpajia tsaroventajigarica, itsipatacaantajiacaji cameetsanijite ancavintsajajiaqueriniji caarica inintajiveta aatonijite acatsimatavacaajiatsi antsinampirejavacajaiaquempaqueate, manaquea anquenquejavacajaiaquempaquea ancavintsajavacaajiaquempa intati. \v 26 Arigueti yatsipetacagueti apaniro, maasanoqueate atsipejiaca. Oraqueate managueti ishineventajitacarigueti itsipa, ariqueate aquejejiacaquea aatimpajia maasano atsipajiacariqueate ashinejiacaquea. \p \v 27 Irootaquequeate aviatimpajia imaica pitsaroventajiacarigueti Quirishito piconoavacaajiacaqueate quejecaquea apaniroca pichoocataque, piquejejiacarotarite itsino Quirishito. \v 28 Avegarajiacaquea oshequi tsaroventajigarica Quirishito cotanquitsiqueate Aapani Irioshi inintacajaiacajiqueate apaniropae antajiaqueneri. Iriquetiquea yoguijivajiaquequeate itigarancanejia Quirishito intsavetantajiaqueriqueate. Itsipajia inintacajaiaque tsavetantajiaqueroca icantajiaquerica. Ariqueate iquejejiaqueriquea aisa tsatacaantajiaqueroca Iguenquetsatsare Aapani Irioshi. Ariqueate iconoagarantajiacaqueate itsipa inintacajaiaqueri ironigaantajiaquero oacaantantatsica intati. Itsipaqueate manaqueate inintacajaiaqueriqueate irogueshijiaqueri joquijiguetatsica, itsipaquea manaquea incavintsajantajiaque, itsipaquea manaquea incantajiaqueriqueate irapiguemisantarite taacaqueate irantajiaque, ariqueate itsipa manaquea inquenquetsatantajiaquemparoqueate otsipapae quenquetsatsarentsipae teeca inquenquetsatantajitempaji. \v 29 ¿Arimpa maasano iriguentijia itigarancanejia Quirishito? ¿Arimpa maasano iriguentijia tsatacaantajiguiroca Iguenquetsatsare Aapani Irioshi? Ariquea oquejetacaquea aisa ¿arimpa maasano yagavejajiaque ironigaantajiaquero oacaantantatsica intati? \v 30 ¿Arimpa maasano yagavejajiaquequeate irogueshijiaqueri joquijiguetatsica? ¿Arimpa maasano iquenquetsatantajiacaro otsipapae quenquetsatsarentsipae teeca inquenquetsatantajitempaji? Ariquea oquejetacaquea aisa ¿arimpa maasano yagavejajiaquequeate impitsocajiavaquero cameetsaniji intsatimentajiaqueronijite maasano queroca icanti quenquetsatantaroca? Teequeate. \v 31 Cotanquitsiquea pinintamajajiaquequeate iragavejacaajiaquempi Aapani Irioshi pantajiaqueneri caavijica anaantaque ontampishitacajaiaqueriniji papiguemisantarite. Cotanquitsiquea choocaqueate otsipa noninque nontsatacajaiaquempi imaica, caavijiqueate oganejencamajataca. \c 13 \s1 Quero icotani pintsatantatsica \p \v 1 Arigueti nonquenquetsatantaguevetaquemparoqueate otsipapae quenquetsatsarentsipae irooca iguenquetsatsare irashivantijitete Aapani Irioshi, cotanquitsiqueate aatogueti nopintsamajatanta, manaqueate noquenquetsatamampeacaquea intati, quejecaqueate cavorejamentatatsica iteencajitirogueti opojimatanaquequea teen teen teen, teequea queroca oncanteji. \v 2 Aisa manaca nagavejavetaquempagueti nontsavetantavequemparo icanquenaca Aapani Irioshi, cotanquitsiqueate aatogueti nopintsamajatanta, teequea noncameetsatimateji. Ariqueate oquejetaca aisa arigueti nontsaguevequemparo taaca opajitapae teeca intsajivetemparoji, managueti nontsitacaguevequemparo nontsaguevequemparoqueate maasano, cotanquitsiqueate aatogueti nopintsamajatanta, nontsatashiquemparoquea intati. Aisa managueti nontsavetaquemparoqueate yagavejaque Aapani Irioshi iragavejacaaquena nogaaquero otsempi, cotanquitsiqueate aatogueti nopintsamajatanta, manaquea nontsatashiquemparoqueate intati, teequea noncameetsatimateji. \v 3 Ariqueate oquejetaca aisa arigueti nojocashijiavetaquenempari coacojianquitsica maasano nashintaguevetaca, aisa arigueti incatsimatimentajiquena nontsaroventaquemparigueti Aapani Irioshi intaimentantajiquenaca, cotanquitsiqueate aatogueti nopintsamajatanta, ¿arimpa irishineventaquenaquea Aapani Irioshi? \p \v 4 Iriraquea pintsatantamajatatsica yatsiperejacoca intati, aisa caavijiquea icavintsajanti. Teequea incatsimatimenteriji itsipa yamenaquerigueti yanaaqueri, teequea irisemeteji, aisa teequea iraventacotimatempaji. \v 5 Iriraquea pintsatantamajatatsica ichoocaque cameetsa, manaquea yamenaquerogueti guipashiventajaguetirica itsipa aatoquea iquejetiro imaica. Teequeate apaniro inquenquejacotempaji iriatimpa. Teequeate incatsimateji, aisa teequea incoguitempani inquenquejaguiteroni querocagueti icoquerini itsipa, manaqueate ipeacotajaro intati. \v 6 Iriraquea pintsatantamajatatsica yamenaquegueti yantajitaqueroqueate teeca oncameetsateji, teequeate oshinetacaguempariji, manaquea oshimampojancacaanacari intati. Cotanquitsiqueate iroguentigueti yantajitaque cameetsaguetatsica irosati iquenquetsajitaquerogueti arimajatatsica, ariquea irishinevaetanaquempa. \v 7 Querocagueti incovetaquempariquea igonoro irantsiperejacotemparo, manaqueate incoguitempani impintsamajatanaquempari. Arigueti inquemacotaqueri inijashinajitacari aato yaquiro iriatimpa, manaqueate incantanaque intati: “Jmm arica tee inquejetempaji iriatimpa.” Arigueti iramenavetaquemparo yantaguishetaque teeca oncameetsateji manaquea inquenquejanaque intati: “Arica impishoncajero coajica.” Arigueti irantsipetacajaitempari icancaniquea impintsatantanaquempa. \p \v 8 Aatoquea opega pintsamajatagantsi. Intsavetantajivetemparogueti icanquerica Aapani Irioshi, ari ovegarapojempa; inquenquetsatantajivetemparogueti quenquetsatsarentsipae teeca inquenquetsatantajitemparoji, majere incantanajempa; intsajiguevetempaca, mana oshetajempa intati. \v 9 Imaicaquea imaica teequea antsamajajigueji, aisa teequea antsamajajigueji antsavetantajigueroji Iguenquetsatsare Aapani Irioshi. \v 10 Cotanquitsiquea oraquea coajica incantashitatiamajajiacajigueti Aapani Irioshi, aatoquea aquejejijaa imaica teemajaquea antsajigueji. \v 11 Oraqueate chaajaniquitirajanagueti noquejemajatacariqueate maasano chaajaniquitica iquenquetsatigueti aisa iquenquejajiguigueti. Cotanquitsiquea noquenquevaritanaquegueti teequea nonquejetajempariji chaajaniquitirajaca. \v 12 Ariqueate oquejetaca imaica teemajaquea antsamajajigueji quero icota Aapani Irioshi, quejecaquea manaca amenantajiacaroquea amenajarontsi teemajaca onconijateji, cotanquitsiqueate coajicaquea amenamajajiaqueriquea ariquea antsamajajiaque quero icota quejetaca yamenamajajiacajigueti aatimpajia, itsamajajiacajiquea. \v 13 Ancoguitempaniquea antsaroventamajajiaquempari Aapani Irioshi, ancoguitempani antsamajajiaquequea irinetsanamajajiaquero maasano icantaqueca, aisa ancoguitempaniquea ampintsamajatantajiaquempaquea, cotanquitsiquea caaviji ocameetsamajataque ampintsamajatantajiaquempaquea. \c 14 \s1 Quero incojiaquempani tsavetantajiguiroca icanquerica Aapani Irioshi aisa quero incojiaquempani quenquetsatantajigaroca quenquetsatsarentsipae teeca intsajiteji \p \v 1 Pinintajiaquequeate pimpintsatantamajataquempa, aisa pinintaquequeate iragavejacaajiaquempi Ishire Aapani Irioshi taaca inintaque iragavejacaajiaquempi, iroguentiquea pinintamajajiaqueja pintsavetantajiaqueroqueate incantajiaquempica Aapani Irioshi. \v 2 Iriraquea quenquetsatantaroca quenquetsatsarentsi teeca inquenquetsatantajitemparoji, iriguentiqueate iquenquetsatacaaquequea Aapani Irioshi. Teequea iriguenti inquenquetsatacaaquequea igonorojia, teenicate inquemajigueriji. Iriguenti agavejacaaqueri Ishire Aapani Irioshi iquenquetsatantacaroca, cotanquitsiquea iroguenti iquenquetsatacotaque teeca intsajiteroji. \v 3 Cotanquitsiquea iriraquea tsavetantaqueroca icanquerica Aapani Irioshi, iriguentiqueate iquenquetsatacaaque irapiguemisantarijiate itampishitacajaiaqueriqueate arimpaniji inquemisantamajajianaquequea manaquea aisa irishinetacajaiaquempariquea. \v 4 Iriraquea quenquetsatantaroca quenquetsatsarentsi teeca intsajiteroji, irisatiquea tampishitacaajatsi inquemisantamajatanaquequeate. Cotanquitsiquea iriraquea tsavetantaqueroca icanquerica Aapani Irioshi, iriguentiquea itampishitacajaiaquequea maasano irapiguemisantarijiateni arimpaniji inquemisantamajajianaquequea. \v 5 Nonintavecaqueate iragavejacaajiaquempi Ishire Aapani Irioshi maasano aviatimpajia pinquenquetsatantajiaquemparoqueate quenquetsatsarentsipae teeca inquenquetsatantajitemparoji, cotanquitsiquea caavijiquea nonintamajataquequea iragavejacaajiaquempiqueate pintsavetantajiaquero icanquempica Aapani Irioshi, caavijitari oganejencavaetaca pintsavetanquegueti anaaqueroquea pinquenquetsatantaquemparogueti quenquetsatsarentsi teeca intsajiteroji aatogueti ichoocati pitsocavaqueroneca pincantajiaquerogueti cameetsaniji pintampishitacaimentajiaqueriniji papiguemisantarijiateni incoguitempaniquea inquemisantamajajianaque. \p \v 6 Imaicaquea, napiguemisantarijiate, arigueti noanaque namenajiaquempigueti iroogueti nonquenquetsatantaquemparoqueate quenquetsatsarentsipae teeca intsajiteroji ¿arimpate irooqueate nontampishitacaantajiaquempi? Cotanquitsiquea oraquea managueti nonquenquetsatacaantajiaquempiroquea piguenquetsatsare nontsatacajaiaquempi yonigaaquenaca Aapani Irioshi irooca itsatacaaquenaca, iroogueti noncamantajiaquempi icanquenaca Aapani Irioshi nontsatacajaiaquempigueti, ariqueate irooquea nontampishitacaantajiaquempiquea. \v 7 Nonquejetacaaquempiroqueate soncari: teequea anijavetempaji cotanquitsiquea pojimavaetaquequea. Oraquea isoncajitirogueti, aatogueti inetsanajitirotsi, aatoqueate itsajitavaquero querocaca ocantini. Ariqueate oquejetacaquea itencatsajitica iroatimpa itencatsajitirogueti. \v 8 Ariqueate oquejetacaqueate aisa yoajiguigueti yashimirintajigagueti, aatogueti inetsanajitirotsi itivojitigueti tivorentsi, aatoquea itsajitavaquero taaquea itivotantajitacaroca, aatoquea quericaca netsanatatsi iroanaque irashimirintaquempa. \v 9 Ariqueate piquejejiacaqueate aisa aviatimpajia pinquenquetsatantajiguemparogueti quenquetsatsarentsipae teeca intsajigueteroji ¿queroquea incojitaquempani inquemantajitavaquempica pincantavequemparigueti? Quejetacaquea mana piquenquetsatashitaca intati. \v 10 Choocavecaquea oshequini quenquetsatsarentsipae cantashitatiaguetanquitsica, cotanquitsiquea maasano aquemajiguiro aguenquetsatsare. \v 11 Cotanquitsiquea arigueti inquenquetsatacaaquenaqueate itsipa teeca nontsateroji iguenquetsatsare intsaquequea teequea naroguenti igonoro. Ariquea nonquejetaquempaqueate naatimpa nontsataquequea teequea irio nogonoro. \v 12 Irootaquequea noncantantajiaquempica imaica notsataquequea pinintajiaquequeate iragavejacaajiaquempi Ishire Aapani Irioshi taaca opajitapae, ariqueate imaica iroomajaquea pinintamajajiaqueja oraqueate tampishitacajaiaquerineca papiguemisantarijiate incoguitempaniniji inquemisantamajajianaqueri Amajirote. \p \v 13 Quericaquea quenquetsatantaquemparoneca quenquetsatsarentsi teeca intsajiteroji iramanaqueriqueate Aapani Irioshi iragavejacaaqueri impitsocavaqueroquea icanquerica. \v 14 Pamenenaja naatimpa arigueti nonquenquetsatacaaqueri Aapani Irioshi quenquetsatsarentsiqui teeca intsajiteroji manaqueate nonquenquetsatacaaqueri noshirequi, cotanquitsiquea aatoquea notsati quero nocanti. \v 15 Iroosacanica ¿queroquea noncoquempaquea? Nonquenquetsatacaaqueriqueate Aapani Irioshi noshirequi, cotanquitsiquea nontsatavaqueroqueate aisa nocanquerica. Namashaiventaqueriquea noshirequi, cotanquitsiquea aisa nontsatavaqueroqueate namashaiquegueti. \v 16 Pamenejate aviatimpa arigueti pishineventaquempari Aapani Irioshi cotanquitsiquea iroogueti pinquenquetsatantaquempa quenquetsatsarentsi teeca intsajiteroji, ariquea ¿quero incoquempani intsatantavaquemparoca papiguemisantarite teeca intsateroji quenquetsatsarentsi piquenquetsatantacaca cameetsanijite intsipataquempinijite irishinevenquempariquea iriatimpa aisa? \v 17 Pinquejetaquerogueti imaica oncameetsaguevetaquempaquea pincanquerica Aapani Irioshi, cotanquitsiquea aatogueti iquemajiguimpi papiguemisantarite aatoquea otampishitacajaiguiri. \v 18 Naatimpaquea noshineventacariquea Aapani Irioshi namenaquegueti yagavejacaaquenaquea Ishire noquenquetsatantacaroca quenquetsatsarentsipae teeca intsajiteroji. Noquenquetsatantacaroquea naatimpa oshequi. Piquenquetsatantacarogueti aviatimpajia maasano teequea omoncaratemparoji. \v 19 Cotanquitsiqueate nontsipajiaquemparigueti napiguemisantarijiate noncapiocajiaquempagueti, namenaquequea caavijiquea anaaque ocameetsataque nonquenquetsataquequeate capichaji notsataqueca naatimpa cameetsanijite nontsatacajaiaqueri, anaaqueroqueate noncantacoguitempanigueti nonquenquetsaguitenigueti oshequini quenquetsatsarentsiqui teeca intsajiteji, aatotari iquemajitavaquena. \p \v 20 Imaica, napiguemisantarijiate, noncantajiaquempiquea aato piquenquejajigui quejejiaca iquenquejajiguica chaajaniquitirajaca, manaqueate pinquejejiaquempariquea maasano quenquevarijia tsajiatsica iquenquejamajati. Aparoquea pinquejejiaquempariquea iriaqueraca voanquitsi, teequeate inquenquejero quero incojiaquempani irantajiaquero teeca oncameetsateji. \v 21 Ocantiquea Itioncacaantaqueca Aapani Irioshi: \q1 “Icanti Amajirote: ‘Nontigarancajiaqueneri itsipapaetica quenquetsatantajigaroca otsipapae quenquetsatsarentsi, \q1 inquenquetsatacaajiapojaqueri iricaticajia incamantajiavetaquempariquea nocanqueca, cotanquitsiquea igantaga aato iquemisantajigana.’ ” \m \v 22 Irootaquequea atsatantajiacaca yagavejacaajiacaji Ishire Aapani Irioshi anquenquetsatantajiaquemparo otsipapae quenquetsatsarentsi teeca intsajiteji cameetsanijite intsajianaqueniji teeca inquemisantajigueji incatsimajiaqueriquea Aapani Irioshi. Cotanquitsiquea anquenquetsatantajiaquemparogueti aguenquetsatsare yagavejacaajiacajigueti antsavetantajiaquero icantajiacajica Aapani Irioshi, iroguentiquea tampishitacajaiaquerine quemisantajiatsica, ariquea irijamajatanaque intsaroventamajatanaquempari. \v 23 Oraquea pincapiocajiaquempagueti iroguentigueti maasano pinquenquetsatantajiaquempa quenquetsatsarentsipae teeca intsajiteroji, ariguetiquea inquijapojaque itsipa teeca intsaroventempariji Quirishito iriguentica tequeratatirajaca intsateji quero picojiaca piquejejiacagueti imaica, ¿arimpate aato icomijiguimpi ijiquequeate ariji pishoncacojiacaquea? \v 24 Cotanquitsiquea irooca pinquenquetsatantaquemparo piguenquetsatsare pintsavetantajiaquerogueti icanquempica Aapani Irioshi, arigueti inquijapojaque itsipa teeca intsaroventempariji iriguentica tequeratatirajaca intsateji, inquemajiaquempigueti ariqueate iramenaquempa iriguentiquea quempevaetatsica inquenquejanaqueroquea yantavetacaca. \v 25 Intsapojaquequea covaeguishetaca iquenquejaguetaqueca itsitivetacaca, ariquea irogueroventanaquempariquea Aapani Irioshi intsaroventaquempariquea, incantaque: “Arimajasacanicate itsipajiaquempi Aapani Irioshi.” \p \v 26 Irootaquequea imaica, napiguemisantarijiate, noncantantajiaquempica oraquea pincapiocajiguempagueti iroguentiquea pincapiocaventajiaquempa pintampishitavacaajiaquempaquea. Pinconoagarantajiaquempa pincantajiaqueriqueate maasano: “Iintsija amashaiventajigueri Aapani Irioshi.” Ariquea itsipa manaqueate intsatacaantaque. Itsipaquea manaqueate intsavetanqueroqueate icanquerica Aapani Irioshi. Itsipa manaqueate inquenquetsatantaquemparoqueate quenquetsatsarentsi teeca intsajiteroji, ariquea itsipa impitsocavaquero icantaqueca. \v 27 Oraquea pinquenquetsatantajiguemparogueti quenquetsatsarentsipae teeca intsajigueteroji ariquea inquenquetsate mavite arica mavitepae, cotanquitsiquea apanirota quenquetsatavanquitsine, aisa inchoocataquequea apaniro pitsocavaqueroneca. \v 28 Oraquea aatogueti ichoocati pitsocavaqueroneca ariquea aatoquea piquenquetsatantaro picapiocajiacagueti, manaquea pamenajiaque pinchoocaquegueti apaniro, ariquea cameetsavaequequea pinquenquetsatantajiaquemparoqueate inquemajiaquempiquea Aapani Irioshi. \v 29 Ariquea oquejetaca aisa iroguentigueti pintsavetantajiaquequeate icantajiaquempica Aapani Irioshi, ariquea inquenquetsate mavite arica mavitepae, ariquea itsipajia capiocajianquitsica incantajiaquequea iriguentica agavejacaaqueri Ishire Aapani Irioshi aricampa teeca. \v 30 Cotanquitsiqueate choocagueti itsipa savicanquitsica iquenquetsashirentacaaqueriqueate Aapani Irioshi irioquea tsavetantaquerone imaica, iriraqueate iriquetica quenquetsatanquitsica interoncanajeroqueate cameetsanijite irioquea quenquetsatapojaatsine. \v 31 Ariqueate pinquejejiaquempaquea imaica apaniropae quenquetsatanquitsine arinijite pagavejimentajiaqueronijite maasano pintsavetantajiaquero icanquempica Aapani Irioshi cameetsanijite pintsatacaimentajiaquerinijite maasano papiguemisantarijiate, aisa pintampishitacaimentajiaquerinijite. \v 32 Iriraquea yagavejacaajiaqueca Ishire Aapani Irioshi intsavetantajiaquero icanquerica Aapani Irioshi irinetsanajiaqueroquea intsavetantajiaquerogueti, aatoquea ininti apaniro inquenquetsaquequea iriatimpa. \v 33 Teetari irininteji Aapani Irioshi ancantavacaajiaquempa manaqueate ininque anetsanajiaqueroqueate maasano. Ariquea iquejejiaca igomajamajarejia Quirishito querocagueti icapiocapinijiaca. \p \v 34 Oraquea pincapiocapinijiaquempagueti majereniquea oncanquempa manquigarentsijia, teenica irishinejiteroji onquenquetsategueti iroatimpajia. Aritarite ocanquequea itioncanaqueca Moishishini onquemisantajiaquequea. \v 35 Oraquea onintajiaquegueti ontsajiaque taaca opajita, oncoacotaqueriqueate manquigataroca otsovironaquitequi. Teequea oncameetsateji onquenquetsajiaquegueti manquigarentsijia icapiocapinitagueti maasano. \v 36 ¿Arimpate oponeaca Iguenquetsatsare Aapani Irioshi aviatimpaqui? ¿Iroocampa apaniro aviatimpaqui arejetapojaca? \v 37 Quericaquea amenanquitsineca yagavejacaaqueri Ishire Aapani Irioshi intsavetanquero icanquerica Aapani Irioshi, iroguentigueti yamenaque yagavejacaaqueri taaca opajitapae otsipa, intsaquequeate iriguentiquea cantaquena Amajirote noquejetancaroca imaica notioncajiaquempigueti. \v 38 Aatogueti iquemisantiro oca, aatoquea piquemisantiri iriatimpa. \p \v 39 Irootaquequea imaica, napiguemisantarijiate, noncantantajiaquempica pinintamajajiaqueja iragavejacaajiaquempi Ishire Aapani Irioshi pintsavetantajiaquero icanquempica, aisa aatoqueate picantimentajiguiritsiqueate itsipa inquenquetsatantajiguemparogueti quenquetsatsarentsipae teeca intsajiteroji. \v 40 Maasanoquea pantajiaqueca pinetsanatavaqueroquea cameetsa. \c 15 \s1 Ipochatanajigueti Quirishito \p \v 1 Imaica, napiguemisantarijiate, nonintaquequea nonquenquejacaajiajempiroqueate Quenquetsatsarentsi Oganejencatatsica notsavetantajiaquempica, ariqueate piquemisantajiavaquero, irosati imaica picancaniquea piquemisantajianaque, pitsamajajiaquequea iroomajaca. \v 2 Irooquea meshiantajiaquempica arigueti quisho poajiguero Quenquetsatsarentsi notsavetantimoquempica, aisa teegueti pinquemisantamampeajiguempaji intati. \p \v 3 Ariqueate iroquetiquea notsatacajaiaquempiqueate itsatacajaiquenaca naatimpa, nocantajiaquempiquea imetojaventajiacajiqueate Quirishito irishetajero aguempevaerejia, aritarite ocantsitaca Itioncacaantaqueca Aapani Irioshi. \v 4 Yoguijaajivetacariqueate omoroqui, ariquea aapojacagueti 3 savincaguiteri ipochatanajiqueate, aritarite ocantsitaca aisa Itioncacaantaqueca Aapani Irioshi. \v 5 Ariqueate yonigaacariquea Sepashi,\f + \fr 15:5 \fk Sepashi. \ft Irootaque otsipa ivajiro Shimo Peerero.\f* ariquea iquejetacaajiacariqueate aisa itsatacaanejia carajiavetanquitsica 12. \v 6 Coajicaquea yonigaajiajariquea aisa oshequini apiguemisantarijiate icapiocajiacagueti. Icarajiavaetaquequea yanaaqueroquea 500. Imaica choocatirajaqueate oshequi amenajiaquerica, cotanquitsiquea iconoacaquea imetojajiaque. \v 7 Yonigaacariqueate aisa Santiago\f + \fr 15:7 \fk Santiago. \ft Iguenquetsatsarequi guiriego ipajita \fk Iakobos. \ft Iconoagarantaca quimajareri yoguipitsocaquerogueti ivajiro ipajitiri \fk Santiago, \ft itsipa ipajitiri \fk Jacobo. \ft Mavite oponeaca iguenquetsatsarequi evereo, ipajitiri \fk Yaakob.\f* ariquea iquejetacaajiacari maasano itigarancanejia. \v 8 Coajicaquea yonigaaquenaquea naatimpa, manaquea noquejetacariquea chaajaniquitirajaca voashitatsica niganqui. \v 9 Caavijitarite yanaaquenaquea iriquetica peajianquitsica itigarancane, teenicaquea nomoncaratempariji iriatimpajia. Aatomequea naroguentime itigarancane, caavijitari nocatsimajiavetacari quemisantajiguirica Quirishito natsipetacaajiacariquea. \v 10 Cotanquitsiquea icavintsajaquenaquea Aapani Irioshi iquejetacaaquenaqueate itigarancane, ariquea nanajaiaqueriquea maasano itigarancane nantaquenerigueti, cotanquitsiquea teequea inchiquiojitsi nagavejashitempa naatimpa nantaqueneri, iriguentiqueate agavejacaaquenaquea Aapani Irioshi cavintsajaquenaca. \v 11 Cotanquitsiquea imaica aatoquea iroguenti noquenqueji queri caavijica yanaaque, naroguentica, iriguentica itsipapae itigarancanejia, maasanotarite notsavetantajiaqueriqueate Aapani Irioshi nocamantajiaquempiquea quero icota Aapani Irioshi imeshiantigueti, irootaquequea piquemisantantajiacaca. \s1 Intancoretancoreitanajegueti \p \v 12 Itsavetantajiqueritarite Quirishito ipochatanajigueti imetojavetacagueti. ¿Queroqueate ocotaca piconoagarantajiacaquea aviatimpajia picantajiaque aatoquea itancorejajiti? \v 13 Aatomegueti arimajatime itancorejajiti, aatome ipochatime Quirishito. \v 14 Aatomegueti ipochatime Quirishito, manamequea nonquenquetsavijitashitaquempame intati, arimequea pinquejejiaquempame aviatimpajia manamequea pinquemisantamampeaquempame intati. \v 15 Aatomegueti itancorejajitime, antsaqueme teequea irovochateriji Aapani Irioshi Quirishito. Arime onquejetaquempame imaica naatimpajia manameca namataaventashijiaquemparime Aapani Irioshi notsavetantajiaquerigueti nocantajiaquegueti yovochantajiriqueate Quirishito. \v 16 Picantajiaquetarite aatoquea itancorejajiti, iroosacanica aatomegueti arimajatime itancorejajiti, arime inquejetaquempame Quirishito iriatimpa aatome ipochatime. \v 17 Oraquea aatomegueti itancorejajime Quirishito maname pinquemisantashijiaquempame intati, aatome imeshiajiguimpime Aapani Irioshi choocatirajamequea piguempevaerejia incatsimatantajiaquempimeca. \v 18 Arimequea onquejetaquempame, inquejetaquempamequea aisa metojajianquitsica tsaroventajiacarica Quirishito iroajianaquemequea camorecariqui. \v 19 Oraquea aatomeguetiquea arimajatime antancorejajianaje coajica, iroosacanica maname antsaroventashijiaquemparime Quirishito intati, maname ancantashijiavetaquempame imaica intancorejajitanaje, cotanquitsiquea coajicaquea amenajiaquempame caavijiquea acota aatimpajia amatavijajiacaquea aatimpa, incantacojitacajime: “Oo caaviji yatsipetashitaca intati.” \p \v 20 Cotanquitsiquea teequea ariquea onquejetempajiqueate imaica, atsajiaquetarite arimaja ipochatanajiqueate Quirishito imetojavetacagueti. Iriotarite pariacaroca ipochatanajiqueate iroaqueragueti, ijivajiaqueriquea maasano metojajianquitsica tancorejajianajatsineca oncoramanitapojajegueti. \v 21 Aritarite oquejetacaquea iroaqueragueti apaniroquea pariacaro metojavetanquitsica ariquea imetojajitanaquequea imaica, ariquea oquejetacaquea aisa apaniroqueate jivatanquitsica ipochatanajiquea imetojavetacagueti. \v 22 Maasanoqueate ichoviquijianaqueca Araini ametojaquequea. Ariquea oquejetacaquea aisa maasanoquea tsaroventajiacarica Quirishito intancorejajianaje. \v 23 Cotanquitsiquea iriquetitari pochatanajatsi Quirishito. Ariquea incoraquetajategueti intancorejajianajequeate maasano tsaroventajiacarica. \v 24 Ariquea oncaratapojaque maasano, iriraqueate Quirishito iragavejajiaqueriqueate maasano imajirojiate quepatsiquitica, jerijiaquea imajirojiate teeca inconijateji, jerijiaquea aisa agavejajiatsica, apaniroquea iriatimpa irimajirontajiaquempariqueate maasano choocajiatsica acaniqui quepatsiqui jero aisa jenoqui inquitequi. Ariquea incanqueriquea Aapani Irioshi: “Jero imaica, Aapani, apaniroquea aviatimpa pimajirontamajata.” \v 25 Iriraquea Quirishito irimajirontaquempaqueate irosatiquea iragavejajiaquerigueti Aapani Irioshi maasano catsimajiaquerica, impincatsajiaquerinijite Quirishito. \v 26 Coajicaquea aato imetojajitajitsi. \v 27 Aritari iriraquea Aapani Irioshi yagavejacaamajaqueriqueate Quirishito yanaamajatantacarocaqueate maasano. Cotanquitsiquea oraquea ocanquegueti itioncajitaquerogueti yanaamajataquero maasano, teequea ariquea oncanteji yanaaqueri Aapani Irioshi aisa, iriguentitarite agavejacaaqueriquea. \v 28 Ariquea iragavejajiaquerigueti Aapani Irioshi maasano, irimajirontajiaquemparigueti Quirishito maasano, iriatimpaquea incanqueri Aapani Irioshi agavejacaaquerica: “Imaica, Aapani, apaniroquea picoca aviatimpa pimajirontamajatacaqueate, aviguenti anaaquena.” Ariquea onquejetaquempaquea cameetsanijite apaniroquea irimajirontamajaquempanijite Aapani Irioshi, iranaajiaqueriquea maasano. \p \v 29 Choocaquea aviatimpaqui irirajia cantajiatsica aato itancorejajiti, cotanquitsiquea iconoagarantajiacaqueate iviñacajatashitavajariquea metojaguetatsica. Iroomajataquemegueti icantavetacagueti aatoquea itancorejajiti, ¿queroquea ocotaca iviñacajatashitantavajarica? \v 30 Ariquea noquejejiacaquea naatimpajia oraquea aatomegueti itancorejajiti ¿arimpa nantsipeventapinijiaquero nantajiaquenerigueti Amajirote? Maname nantsipetashitaquempame intati. \v 31 Nocantaguitanitarite natsipetacaqueate. Maasano savincaguiteriqui chooca nintavetanquitsica irimetojena, arimajaquea nocantamajataque. Ariquea oquejetaca aisa arimajaqueate noshinemajaca namenajiaquempigueti pitsaroventajiacarigueti Amajirote Jesoquirishito. \v 32 Yatsipetacaajitaquenaquea Epesoqui icatsimajitaquenaquea, quejeca manaca ipishoncajitaquena casecariqui irishecaquena. Oraqueate arimajame aatomegueti itancorejajiti maname nantsipetashitaquempame intati, cameetsame nonquejejiaquemparime cantajiatsica: “Jame ashecajiguempa aisa ashinquijiguempa, osaitequeratari ametoje.” \p \v 33 Inchiquiojitaja yamatavijajitimpitsi piquejejigaritsi. Icantamajajititari: “Pintsipajiaquemparigueti teeca incomajajiguempaji manaqueate pinquejetanaquempari iriatimpa.” \v 34 Iintsija pinquenquejamajataje, manaquea pincomajamajajiaquempaquea intati, aatoquea piquempevaejiaja. Piconoagarantajiacatarite teequeate pintsajigueriji Aapani Irioshi. Manaquea intati nocantajiaquempiqueate imaica irooniji pimpashiventantajianaquempaca. \s1 Quero oncoquempani intancoretancoreitanajegueti metojajiavetanquitsica \p \v 35 Cotanquitsiquea arica inchoocaque nintanquitsineca incanque: “¿Queroca oncoquempani intancorejantajianajempaca metojajianquitsica? Oraqueate intancoretancoreitanajegueti ¿querocaca oncotajempani itsino?” \v 36 Quericaca quejequeroneca imaica cantanquitsineca, teequea intsateji. Itsajitaquerotarite aatogueti iquitaguijitiro, aatoquea otsorogui. Ontsoroanaquegueti ompejaempaquea oratica oitsoqui. \v 37 Oraquea iquitajitirogueti teequea iro inquitatacojite otasaquiji, ojempequi, ovana, maasano; iroguentiqueate iquitajiti oitsoqui, irooca tirigo irooca taaca opajitapae otsipa choocatatsica oitsoqui. \v 38 Ariquea inchiquiojita yoguitsoroaquero Aapani Irioshi iriatimpa, iquejetacaamajatajaroquea querocagueti inintacaaqueroni. Pameneroja iquitajitirogueti tirigoitsoqui iroguentiquea tsoroananquitsi tirigo. Ariquea oquejetacaquea oitsoquipae iquitajiquerogueti irosati tsoroanajatsine. Ocantashitatiaguecaquea teequea onquejetavacaguempaji. \v 39 Ariqueate oquejetaca aisa maasano anijaguetatsica, teequea inquejetavacaguempa manaquea icantashitatiaguecaquea. Pamenerija caquinte teequea inquejetempariji canaaguetatsica. Ariquea iquejeguecaquea aisa araguetatsica, teequea inquejetempariji choocaguetatsica ojaaquiniqui. Maasanoquea icantashitatiaguecaquea. \v 40 Ariquea oquejetaca aisa choocaqueate choocajiatsica jenoqui inquitequi aisaquea acaniqui quepatsiqui, cotanquitsiquea teequea inquejetavacaguempa yoganejencaguecagueti, icantashitatijaiacatarite yoganejencajiacagueti choocajianquitsica jenoqui inquitequi, ariquea iquejejiaca aisa choocaguetatsica quepatsiqui icantashitatiaguecaqueate yoganejencajiacagueti. \v 41 Pamenerijate catsirincaiteri ivoreguigueti teequea inquejetempariji iquitasetigueti taai, aisaquea teequea inquejetempariji iquitamiriaquitigueti impoquiropae, cotanquitsiquea iconoagarantacaquea irira anaantanquitsica iquitamiriaquimajatanaquequea, itsipaquea teesaconaquea. \p \v 42 Ariquea oquejevecaquea aisa intancorejajianajegueti metojajianquitsica. Oraquea iquitajiquerigueti yavejancavetanacaquea, cotanquitsiquea intancorejanajegueti aatoquea yavejancaja. \v 43 Oraquea iquitajiquerigueti itsino teequeate irishineventajitajemparoji, cotanquitsiquea intancorejanajegueti aatoquea oquempetaja imaica manaquea oganejencamajatanaquempaquea. Ari oquejetaca aisa iquitajiquerigueti teequea intampishiteji, cotanquitsiquea intancorejanajegueti incantapanajante intampishimajatanaquequea. \v 44 Iroaqueragueti irooquea iquitajitaque itsino gametatsica ocaniqui quepatsiqui, cotanquitsiquea coajica manaquea ontancorejanaje otsipa itsino iroaquerari gametanquitsineca ontaniqui jenoqui inquitequi. Choocatarite gametatsica ocaniqui quepatsiqui. Ariqueate oquejetaca aisa choocaquea gametatsica jenoqui inquitequi. \v 45 Aritarite ocanquequea itioncajitaqueca ocanti: Iriraqueate Araini iriquetica pariavecaro “ipeacaajitacari anijatsica”. Imaicaquea irira Arai impoitajatsica\f + \fr 15:45 \ft Ocanquegueti \fk Arai impoitajatsica \ft iriotaque ocantacotaque Quirishito.\f* irioquea anijacaantantatsica, yanijacaacajitarite Ishire. \v 46 Cotanquitsiquea teequea iroqueti pariguemparone atsinojia gametanquitsineca jenoqui inquitequi. Iroquetiquea pariacaro gametatsica quepatsiqui, ariquea omapojempaquea gametanquitsineca jenoqui inquitequi, impoitapojequea. \v 47 Iriraquea iriquetica ipeacajaitacaca iroguentiquea ipeacaantajitacariqueate quepatsi, aisa manaquea ichoocataque ocaniqui quepatsiqui. Iriraquea impoitajatsica manaquea iponeaca jenoqui inquitequi. \v 48 Ijamirincataquequea caquinte ariquea iquejetacariquea Araini ipeacaantajitacariquea quepatsi, iriotarite paesatijianaquerica iroaqueragueti. Ariquea inquejejiaquempaquea aisa maasano tsaroventajiacarica iriraquea poneanquitsica jenoqui inquitequi, ariquea inquejejianajempariquea iriatimpa. \v 49 Aritarite aquejejiacariquea iriraquea ipeacaantajitacaca quepatsi, ariqueate anquejejiaquempariqueate aisa irira poneanquitsica jenoqui inquitequi. \p \v 50 Imaica, napiguemisantarijiate, nonintaquequea noncamantajiaquempi oraquea aquejejigagueti acaniqui atsinojigagueti aisa arirajajiguigueti, aatoquea ojaiguitsi jenoqui ichoocaquegueti Aapani Irioshi. Oraquea atsinojia teequeate onquishoteji irootaquequeate aatoquea agavejajigui oantajianaquemparo ontaniqui jenoqui inquitequi, ontaniquitarite aatoquea ametojajiajitsi. \v 51 Aisa imaica nonintaquequea pintsajiaque teeca intsajiteji. Aatoquea ametojajigui maasano, cotanquitsiquea maasanoquea ancantashitatijaianajempaquea, irojocajiacajitarite Aapani Irioshi atsinojia iroaquerari. \v 52 Iroompaqueate anquemajiavaquerogueti intivojiquerogueti tivorentsi carapojeroneca, ariquea ancojianaquempa ancampanajante ancantashitatijaianaquempa. Intivojitaquerogueti tivorentsi ariqueate inquenapanajante intancorejajianajequea metojajiavetanquitsica, ariquea aatoquea imetojimajiaji, aatimpajiaquea tequeratatirajaca ametojajigueji ancantashitatijaianaquempaqueate. \v 53 Oraquea atsinojia avejancatsica aatotarite irooquea anijanajatsine, otsipaquea piajeroneca aato avejancajatsi. Ocaticaquea imaicatica iroguentiquea metojatsica, jeroquea otsipa piajeroneca aatoquea ometojajitsi. \v 54 Aapojempagueti avejancatsica ompeajempagueti caarica avejancatsi, aisa oratica metojatsica ompeajempagueti caarica metojatsi, ari onetsanatanaquempaquea itioncajitica cantatsica: \q1 “Iteroncajiquero metojagantsi yanajaiquero.” \q1 \v 55 “Metojagantsi, ¿querocaquea pitseji? \q1 Areshi,\f + \fr 15:55 \ft Oraquea \fk Areshi \ft iroguenti ichoocajiaquegueti metojatsica. Iquejetacaaca acaniqui, quejetaca iquenquetsatacaaquero “Metojagantsi” aisa “Areshi”.\f* ¿arimpa pagavejaque panaante imaica?” \m \v 56 Oraquea quempevaerentsi, iroguenti otseji metojagantsi. Oraquea cantacaantanentsi, iroguenti otampishica quempevaerentsi. \v 57 Cotanquitsiquea imaica arioteesaa icavintsajajiacajiquea Aapani Irioshi yagavejacaajiacaji antampishitashitimentajiaqueronijite quempevaerentsi aatoniji aquempevaejiaja, atsaroventajiacaritarite Amajirote Jesoquirishito. \v 58 Irootaquequea imaica, napiguemisantarijiate nopintsamajajiacaca, nocantantajiaquempica picancaniquea pinquemisantamajajiaqueri Amajirote pintampishitashimajajiaqueri nintajiavetanquitsica irovashiantacaajiaquempiro piquemisantajiaquegueti. Aisa picancaniquea pantamajajiaqueneri, aatoquea piperajiga, pitsamajajiaquetarite aatoquea mana pantajiguiniri intati. \c 16 \s1 Incapiocajiaqueneriqueate imentaquipae intigarancajiaqueneri irapiguemisantarijiate \p \v 1 Imaicaquea imaica irooquea noncamantamajajiaquempi quero pincojiaquempani pincapiocajiaquenerigueti imentaquipae pintigarancajiaquenerigueti igomajamajarejia Aapani Irioshi. Manaquea noninque pinquejetacaajiaquemparoqueate nocantajiaquerica apiguemisantarijiateni Garashiaquitica. \v 2 Pincoguitempaniquea savincaguiteriqui pariantajemparoca semana\f + \fr 16:2 \ft Iroguenti opariantanaja semana savincaguiteri tominco.\f* apaniropae aviatimpajia paagarantajiaque pimentaquitsitepae ivegarajitimpirogueti pantajiguica. Iriraquea aamajatanquitsica iraagarantaquequea oshequi. Iriraquea capichajica aanquitsica iraagarantaquequea capichajiquea. Ariquea pojoquijijiaqueriquea ontaniqui pitsovironaquitequi pojoquijitashiquempariquea tiijacoñaji aatoniji iroaquera pincapiocajianaqueri noncoraquepojaquegueti. \v 3 Ariquea narejetapojaquempagueti nontigarancajiaqueriqueate irirajia pinintajiaqueca iroajianaque Jerosarequi. Nontioncavaquequeate paperi irajaianaquenerinijite imentaquipae pintigarancajiaqueneriquea apiguemisantarijiate choocajiatsica ontaniqui. \v 4 Arigueti namenaque cameetsataque noanaque naatimpa aisa, ariquea nontsipajianaquempariquea. \p \v 5 Oraquea noncoraquequegueti manaquea noapanajante Maseroniaqui, ariquea narejevaetapojaquempa oraniqui Corintoqui. Noninquetarite noapanajante Maseroniaqui. \v 6 Aviatimpajiaqui arica osamani nonconoajiaquitempiquea, arica nontejaatacovaequitequea irosatiquea ajagantsitanajegueti, ariqueate pagavejajiaquequea pincavintsajajiavaquena noanaquegueti querocagueti noncantanaquempa aisa. \v 7 Teequea noninteji mana namenajiapanajantempi intati, manaquea nonintaquequea osamani nonconoajianaquempiquea, iriogueti nintanquitsine Amajirote. \v 8 Cotanquitsiquea imaica mana noninque nonchoocatanaque acaniqui Epesoqui irosati arejetantapojempaca savincaguiteri Pentecoshite. \v 9 Namenavecaquea choocaquea oshequi catsimajiaquenaca, cotanquitsiquea aisa choocaquea oshequi tsaroventajigarica Aapani Irioshi. Ariquea oquejetacaquea aisa choocaquea oshequi nintanquitsica nonquenquetsatacaajiaqueri. \s1 Iteroncaquerogueti itioncaguetaqueca \p \v 10 Arigueti irarejetapojaquempagueti Timoteo oraniqui pincavintsajajiavaquerija pinconoajiavaquempariquea cameetsanijite irishinetaquempanijite, aatoniji ishoshoguiteta. Aritarite iquejetaquenaquea naatimpa, yantiniriquea Amajirote. \v 11 Irootaquequea nocantantajiaquempica inchiquiojija pitsojencavaqueritsi. Ariguetiquea incantanajempagueti pincavintsajajiavajerija pinquenquetsatacaajiavajeriquea cameetsanijite incoraquetaje acaniqui, noguijajiritarite incoraquetaje iriatimpa jerijia aisa apiguemisantarijiate oguijaguijaitaquerineca. \v 12 Iriraquea apiguemisantarite Aporoshi nocantavecariqueate iroanaque oraniqui irinejajiaquitempime, intsipajianaquemparime itsipapae tsaroventajigarica Quirishito. Teequeate irininteji iroanaque imaica, cotanquitsiquea coajica iragavejaquegueti ariquea iroanaque. \p \v 13 Inchiquiojija yamatavijajitimpitsija yovashiantacajaiguimpirotsi piquemisantajiaquegueti. Manaquea picancaniquea pinquemisantamajajianaque. Aatoquea pitsaroimentajiguiro piquemisantajiaquerigueti Quirishito, manaquea pintampishitashijiaqueroquea. \v 14 Taaca opajitapae pantajiaqueca pimpintsatavacaajiaquempaquea. \p \v 15 Napiguemisantarijiate, aviatimpajia pitsajiaquetarite iriraqueate Esetepana jerijia iconoajiaca iriguentijia iriquetica tsaroventajiacari Amajirote Acayaqui, ariqueate isavicaventajiaqueroquea icavintsajajiaqueri igomajamajarejia Aapani Irioshi, yamitacojiaqueriquea. \v 16 Imaicaquea noninque pinetsanajiavaqueroja incanquempigueti iriatimpajia, cotanquitsiquea aatoquea apaniro iriatimpajia. Ariquea pinquejejiaquempariquea aisa maasano quejejigarica iriatimpajia yamitacotantajiguigueti, aisa yantajiguinirigueti Amajirote. \v 17 Jeematsitia icoraquegajoitaquequea acaniqui Esetepana, aisa Jorotonato, jeriqueate aisa Acaico, yoguishinejajiaquenatarite noquenquejajiaquempigueti pichoocajiaquegueti osamani. \v 18 Yoguishinejajiaquenaquea naatimpa aisa aviatimpajia. Pishineventajiaquempariquea iriatimpajia pamenajiaquerigueti caaviji yantajiaqueneri Amajirote. \p \v 19 Iriraquea tsaroventajigarica Quirishito capiocapinijiatsica iguintenipaequi Ashiaqui inintajiaquequea pinquemacojiaqueriqueate irosatiquea iquenquejajiaquempi. Ariquea iquejetacaquea Aquira aisa iroatimpa Pirishira jerijiaquea aisa maasano capiocapinijiatsica itsovironaquitequi, inintajiaquequea pinquemacojiaqueri irosatiquea iquenquejajiaquempi, iquejejiaquempitari pitsaroventajiacarigueti Amajirote. \v 20 Ariquea iquejejiacaquea aisa maasano apiguemisantarijiate acaniqui icancani iquenquejajiaquempi. Netsana pinintavorotavacaavaquempa.\f + \fr 16:20 \fk Netsana pinintavorotavacaavaquempa. \ft Yamejiaca coramani inintavorotavacaajiavaca yamenavacaajiacagueti, ari iquejejiaca tsaroventajigarica Quirishito coramani.\f* \p \v 21 Naatimpa Paavoro ocatica imaica inchiquiojita notioncaquero nacoqui, noncantajiaquempiquea noquenquejajiaquempi. \p \v 22 Quericaquea teeca impintsamajatempariquea Amajirote incatsimajitaqueriquea. ¡Nomajirote, pincoraquetajequeti! \p \v 23 Namanacoventajiaquempiquea incavintsajimentajiaquempinijite Amajirote Jesoquirishito. \v 24 Nopintsamajataquempiqueate maasano aviatimpajia, atsaroventajiacaritari Quirishito Jesoshi. Ari oncoquempa.