\id LUK  
\h SAN LUCAS 
\toc1 Jág₁ Dse₃ quió'₅ Diú₄ a₂ca₂tó'₂ San Lucas ne₄ Si₂ 
\toc2 SAN LUCAS 
\toc3 Lc. 
\mt1 Jág₁ Dse₃ quió'₅ Diú₄ a₂ca₂tó'₂ San Lucas ne₄ Si₂ 
\c 1  
\s1 Jág₁ a₂ca₂rë₃lióg₃ Si₂ a₂ca₂jmo₃ San Lucas 
\p  
\v 1 Juɨn₅ bá₄ dsa₂ i₂qui₂ca₂nio₃ ne₄ ca₂can₃ ta₁ ca₂tó'₂ ne₄ si₂ ca₂le₃jë́₃ jág₁ 'a₂ lia'₂ dsón'₂ niog₅ ca₂lë₃ jë₄ quián₂ jnia'₅₄,  
\v 2 lia'₂ con'₂ lë́₅ ca₂jme₃tag₅ dsa₂ i₂ca₂të́₂ ne₄ lia'₂ con'₂ le₂'uɨg₅₄ jme₁ca₂rë₃lióg₃, ton'₂ ca₂jme₃'o₅₄ ca₂'ë́₂ jág₁ dse₃.  
\v 3 Ján₃ bá₄ le₂jaun₂, jniá₂ në́₃ ma₂cáun₃ 'í₁ dse₃ lɨn₃ 'a₂ lia'₂ ma₂já₅ jë₁le₂'uɨg₅₄, jaun₂ bá₄ lɨ́ng₂ dsi₂ten₅₄ a₂tó'₄ ne₄ si₂ la₂ ca₂le₃jë́₃ lia'₂ con'₂ lë́₅, a₂tsɨ́ng₂ ne'₅₄ 'ne₂, gui'₅₄ Teófilo,\f + \fr 1:3 \ft o₃, “'ne₂ i₂'nióg'₃ Diú₄.” \f* 
\v 4 ia₁jaun₂ ŋi'₅₄ dse₃ a₂dsón'₂ tí₅ jág₁ a₂ma₂ca₂rë₃tɨ́ng'₃. 
\s1 'Ë́₂ jág₁ ángel quián₅ Diú₄ a₂le₃chan₂ Juan₅₄ i₂chon₃ dsa₂ jmɨg₂ 
\p  
\v 5 Jmɨg₄ lia'₂ con'₂ jme₁lɨ́n₄ Herodes rag₅₄ 'uë₃ Judea, jme₁chan₂ jan₂ jme₂dsa₂ i₂jme₁chen₂ Zacarías, i₂jme₁tén₄ le₃quió'₅ co₂nió'₃ jme₂dsa₂ quián₅ Abías. Dsa₂ mɨ́₂ quián₅ jme₂dsa₂ 'éi₂ në́₃ jme₁chen₂ Elisabet, i₂jme₁lɨ́n₄ tsɨ₁jon₂ quián₅ jme₂dsa₂ Aarón.  
\v 6 Le₃oin₃ jme₁lɨ́in₄ dsa₂ dsen₃ le₃ne₄ Diú₄, jme₁jme₂ti₃ 'éi'₃ quió'₅ Te₁gui'₅₄. A₂chain₂ le₂jaun₂ në́₃, tsá₃ 'ein₂ qui₂le₃bóg'₂ dso₄ jua'₅₄ 'e₂ dso₄ le₃bóg'₂.  
\v 7 La₁ 'i₁jan₂ guein₂ tsá₃ i₂ma₂ca₂rë₃chán₃ quiáin₅, ia₁ jme₁lɨ́n₄ Elisabet jan₂ 'io₅₄ quen₂. Jme₁ma₂cain'₅₄ ma₂guein'₂ 'ŋio₅ lɨn₃ jain₂ jain₂. 
\p  
\v 8 Co₂ráun₂, ca₂lë₃ jme₁ca₂të́₂ jmɨg₄ a₂tɨn₅₄ jme₂dsa₂ i₂quian'₅₄ Zacarías a₂jme₃ti₃ ta₁ a₂tióin₂ ne₄ Diú₄,  
\v 9 a₂jmo₃ lia'₂ con'₂ lë́₅ tag₄ chí'₅ quió'₅ jme₂dsa₂. Të₃jë₄ jmɨg₄ jaun₂, ca₂o₃ág₃ jág₁ ca₂tɨ́n₂ Zacarías, a₂'í₂ dsi₂néi₂ ja₁jŋió₅ quió'₅ Te₁gui'₅₄ a₂dsɨ́'₂ chen₂.  
\v 10 Të₁lia'₂ 'ein₅₄ dsɨ́'₂ chen₂ ne₄chei₂ në́₃, dsa₂ juɨg₂ guë'₂ le₃ca₁'né₄ bá₄ le₁ŋɨi'₂ chi₂léin'₂ Diú₄. 
\p  
\v 11 Të₃jë₄ jaun₂ ca₂jme₃jnia₅ jan₂ ángel quián₅ Te₁gui'₅₄ ne₄ Zacarías të₂le₃ gu₂ ne₁ ja₁lë́₄ ne₄chei₂.  
\v 12 Jme₁ca₂jág₂ Zacarías, ca₂ja₃gó'₃ dsɨ́₅ 'ŋio₅ lɨn₃, ca₂lia'₂ tsá₃ a₂ŋi₅ jmo₃ ca₂jén'₃.  
\v 13 La₁ ca₂juá'₂ ángel: 
\p ―Zacarías, tsá₃ lë₁jmo₂ gang'₃, ia₁ ma₂nág₂ Diú₄ jág₁ quiáng'₂ a₂chi₁lein'₅₄, jaun₂ le₃chan₂ jan₂ guein₂ dsa₂ ŋe'₂ quián₅ Elisabet dsa₂ mɨ́₂ quiáng'₂. Guein₂ 'éi₂ quiang'₅₄ Juan₅₄.  
\v 14 Jmó'₂ 'io'₂ le₃chang'₂, o₂'ŋió₃ o₂jŋia₃ 'au'₂ në́₃, ján₃ bá₄ juɨn₅ i₂të₃ dsɨ́₅ jë₁ma₂chain₂.  
\v 15 Ia₁ léin₂ dsa₂ juɨn'₂ le₃ne₄ Te₁gui'₅₄. Tsá₃ vino 'ɨ́n'₂, on₃ guë'₂ ti₁jmɨ́g₃ në́₃; Jme₂dsí₂ Jŋió₅ bá₄ ma₂rë₂rɨn₅ të₂dsɨ́₅ né'₃ a₂le₃chain₂.  
\v 16 Co₃jéin'₂ juɨn₅ lɨn₃ dsa₂ juɨg₂ Israel le₃quió'₅ Te₁gui'₅₄ Diú₄ quiáin₅.  
\v 17 'Éi₂ i₂já₅ ne₄ juɨ₅ quió'₅ Te₁gui'₅₄, 'ein₅₄ jme₂dsí₂, ton'₂ 'io₂₃ juɨ₅bí₂ juɨ₁lia'₂ a₂jme₁'io₅ Elías, a₂jme₃dsiain₁₂ mɨ'₅₄ ja₁con₂ dsa₂, quian'₅₄ chi'₂-guein₂ quiáin₅, a₂co₃jéin'₂ juɨ₁lia'₂ i₂tsá₃ ne'₅₄, jme₃tag₂₃ le₃tɨin₂ le₃ŋɨ́i'₂ a₂dse₃. Le₂në₅ jmo₃ co₂jŋia₅₄ dsa₂ ia₁jaun₂ guein₃ Te₁gui'₅₄. 
\p  
\v 18 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Zacarías ca₂ŋɨ́i'₃ ángel: 
\p ―¿'A₂ bá₄ lia'₂ lé₂ le₃guion₅₄ jniá₂ a₂tí₅ dsón'₂ jág₁ në₅? Ia₁ dsa₂ ma₂guen'₂ bá₄ jniá₂, le₂jaun₂ guë'₂ dsa₂ mɨ́₂ quiáng₃ i₂ma₂dsɨ₁juɨn₅₄ ŋi₂ ján₃. 
\p  
\v 19 Jaun₂ ca₂ŋag₃ táng₃ ángel: 
\p ―Gabriel bá₄ jniá₂, chéng'₅ le₃ne₄ Diú₄. A₂cheng₅₄ bá₄ guio₃ a₂juá'₄ jág₁ dse₃ la₂ ne'₅₄.  
\v 20 La₁ të₂në₃, cóng'₂, tsá₃ ma₃jág₁ le₃dsiá'₁ ca₂lia'₂ ca₂lë₃ le₂në₅, 'uɨg₅₄ ia₁ a₂tsá₃ 'éng'₂ jág₁ quió₃ a₂le₃ti₃ jë₁ma₂dsɨn₃ jmɨg₄ jaun₂. 
\p  
\v 21 Dsa₂ juɨg₂ në́₃, le₁jŋia₂₃ a₂o₃'ɨn₅ Zacarías, dsɨ₂gó'₃ dsɨ́₅ ia₁ a₂ca₂rë₃'ɨn₄ 'éi₂.  
\v 22 Jme₁ca₂o₃'ɨ́in₃ në́₃, la₁ tsá₃ ma₃jág₁ le₂dsia₃, jaun₂ ca₂rë₃lí'₄ bá₄ dsa₂, cha₂ a₂ca₂jág₃ dsi₂néi₂ guá'₅ templo. A₂jŋia'₅₄ qui₂bí₂ gu₂ bá₄ jmo₂₃ léi₄, ia₁ ma₂coin₅₄. 
\p  
\v 23 Jme₁ca₂dsɨn₃ jmɨg₄ a₂jme₃ti₃ ta₁ jaun₂, jaun₂ ŋái'₃ bá₄ ja₁quió'₄.  
\v 24 Cang₂ jaun₂ në́₃, ca₂can₃ Elisabet dsa₂ mɨ́₂ quiáin₅ guein₂. Të₁lia'₂ jaun₂, tei₄ bá₄ ca₂'í₃ dsi₂néi₂ quió'₅ con'₂ 'ŋiá₂ tsɨ'₂. 'Ein₅₄ qui₂dsɨ₂jŋia₅ dsɨ́₅, lɨ́in₂:  
\v 25 “Co₂në₅ ca₂rë₃'ŋió₃ dsɨ́₅ Te₁gui'₅₄ a₂lɨ́ng₅ le₂la₂, ia₁jaun₂ tsá₃ ma₂'ag₃ dsa₂ 'lɨg'₅₄.” 
\s1 'Ë́₂ jág₁ jan₂ ángel quián₅ Diú₄ a₂le₃chan₂ Jesús 
\p  
\v 26 Jŋéi₂ tsɨ'₂ ma₂ne₁ŋó₄ a₂quian₅ Elisabet guein₂; Diú₄ në́₃ ca₂chein₃ táng₃ ángel Gabriel caun₂ juɨg₂ ja₁tén₄ Galilea ja₁chei₂ Nazaret,  
\v 27 a₂ca₂i₁jme₁jniai₂₃ ne₄ jan₂ dsa₂ mɨ₄ i₂jme₁ma₂lɨ'₅₄ jág₁ a₂jéin'₂ gu₂ quian'₅₄ i₂chen₂ José, jan₂ dsa₂ tsɨ₁jon₂ Rag₅₄ David. Dsa₂ mɨ₄ 'éi₂ jme₁chen₂ María.  
\v 28 Jaun₂ në́₃, ca₂'í₃ ángel dsi₂néi₂ ja₁'en₅₄ María, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―¡Siang'₃ María! ¡'E₂ guë́₄ dsen'₃ 'ne₂, ia₁ quiong'₅₄ Te₁gui'₅₄!\f + \fr 1:28 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ juá'₂ ján₃: “Ma₂jme₂gu'₅₄ Diú₄ jme₂gon'₅₄ 'ne₂ con'₂ guë́₄ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ mɨ́₂.” \f* 
\p  
\v 29 La₁ jme₁ca₂nág₂ María jág₁ në₅, 'ŋio₅ lɨn₃ ca₂i₃gó'₃ dsɨ́₅, jaun₂ ca₂'náu'₃ dsɨ́₅ 'e₂ bá₄ jein₅ jág₁ jaun₂.  
\v 30 Jaun₂ ca₂juá'₂ táng₃ ángel: 
\p ―Tsá₃ lë₁jmo₂ gang'₃, María, ia₁ a₂dse₃ dsɨ́₅ Diú₄ jmo₂₃ ja₁cong'₂.  
\v 31 Ŋí₂, 'í₂ jan₂ guein₂ të₂'au'₂; le₃chan₂ jan₂ guein₂ dsa₂ ŋe'₂ quiáng'₂, jaun₂ quiain'₅₄ JESÚS.  
\v 32 'Ŋio₅ juɨin'₂ léin₂; quiong₃ dsa₂ a₂lɨ́in₅ Ja₁ŋi'₅₄ Diú₄ i₂guá₅ guei'₅₄ lɨn₃. Te₁gui'₅₄ Diú₄ në́₃, dsiog₃ ne₄ta₁ quió'₅ David jme₂gui'₂.  
\v 33 Jaun₂ jme₃góin₃ con'₂ tan₅₄ ne₄ chi'₂ dsio₄ Jacob, jaun₂ tsá₃ ma₃lɨ́g'₂ jmɨg₄ dsɨ₃ŋɨ́₂ 'éi'₃ quió'₅. 
\p  
\v 34 Jaun₂ ca₂ŋag₃ María ca₂ŋɨ́i'₃ ángel: 
\p ―¿'A₂ bá₄ lia'₂ lé₂ a₂në₅? Ia₁ tsá₃ dsa₂ ŋe'₂ cuɨ́ng₅. 
\p  
\v 35 Jaun₂ ca₂ŋag₃ ángel: 
\p ―Jme₂dsí₂ Jŋió₅ bá₄ jmo₃ a₂lé₂ le₂jaun₂ ja₁cong'₂; juɨ₅bí₂ quió'₅ Te₁gui'₅₄ i₂guá₅ guei'₅₄ bá₄ lio₃ 'én'₁ quió'₅. Jaun₂ lë₃, guein₂ jŋió₅ i₂le₃chan₂ 'éi₂, quiong₃ dsa₂ Ja₁ŋi'₅₄ Diú₄.\f + \fr 1:35 \ft o₃, “Jaun₂ në́₃, guein₂ i₂le₃chan₂ 'éi₂ quiong₃ dsa₂ guein₂ jŋió₅.” \f* 
\v 36 Ján₃ bá₄ le₂në₅ Elisabet rɨ́ng'₂, o₁jŋia'₅₄ ma₂guein'₂, ma₂të́₂ jŋéi₂ tsɨ'₂ a₂quiain₂₃ guein₂, jaun₂ le₂në₅ bá₄ le₃chan₂ jan₂ guein₂ quián₅ i₂të́'₂ dsa₂ 'io₅₄ quen₂.  
\v 37 Ia₁ 'i₁caun₂ tsá₃ 'e₂ cha₂ jua'₅₄ a₂tsá₃ quɨ'₅₄ jmɨg₄ Diú₄. 
\p  
\v 38 Jaun₂ ca₂juá'₂ María: 
\p ―Ŋí₂, dsa₂ i₂jme₂ti₃ ta₁ ne₄ Te₁gui'₅₄ bá₄ jniá₂; juɨ₁le₅₄ ja₁cong₂ con'₂ lë́₅ jág₁ quiáng'₂. 
\p Jaun₂ ca₂ŋá'₃ ángel ja₁coin₂. 
\s1 Ca₂i₁jag₅₄ María ja₁quió'₄ Elisabet 
\p  
\v 39 Të₃jë₄ jmɨg₄ jaun₂, ca₂ŋó₃ María të₂le₃ dséi₂ juɨ₅ juɨg₂ niog₅ má'₂ ja₁tén₄ Judea.  
\v 40 Jaun₂ jme₁ca₂dsióg₃, ca₂'í₃ dsi₂néi₂ quió'₅ Zacarías, ca₂cuɨin₃ Diú₄ Elisabet.  
\v 41 Jme₁ca₂nág₂ Elisabet a₂cuag₅ María Diú₄, dsɨ₂juɨ₅ jaun₂ bá₄ ca₂jɨ́n'₂ guein₂ të₂dsɨ́₅, jaun₂ ca₂rë₃cain'₂ Jme₂dsí₂ Jŋió₅.  
\v 42 Jaun₂ ca₂'í₃ co₂mɨ'₅₄, juá'₂: 
\p ―¡'E₂ guë́₄ 'ŋio₅ jme₂gu'₅₄ Diú₄ 'ne₂, lia'₂ con'₂ guë́₄ 'i₁jan₂ dsa₂ mɨ́₂ sián'₂, le₂jaun₂ guë'₂ guein₂ quiáng'₂ në́₃!  
\v 43 ¿I₂'ein₂ bá₄ jniá₂, já₅ chog₅₄ Te₁gui'₅₄ quiáng₃ ja₂jag₅₄?  
\v 44 Ia₁ dsɨ₂juɨ₅ jme₁në₂cuag'₅₄ Diú₄, ca₂jɨ́n'₂ 'io'₂ jén'₅ guein₂ quiáng₃ të₂dsɨ₃.  
\v 45 ¡'E₂ guë́₄ dsen'₃ 'ne₂ a₂ca₂rë₃'éng'₂, ia₁ le₃ti₃ ja₁cong'₂ a₂ma₂juá'₂ Te₁gui'₅₄! 
\p  
\v 46 Jaun₂ María në́₃, ca₂juá'₂: 
\q1 Jme₂juɨn'₂ të₂dsɨ₃ Te₁gui'₅₄. 
\q1  
\v 47 Jme₂dsí₂ quió₃ në́₃, 'io'₂ jén'₅ 
\q2 le₃quió'₅ Diú₄ quiáng₃ i₂lió₂. 
\q1  
\v 48 Ia₁ Diú₄ ca₂jéin'₃ ne₅₄ ja₁con₂ jniá₂ 
\q2 dsɨ₂ŋég₂ i₂jme₂ti₃ quiáin₅. 
\q1 Jaun₂ në₃, le₂tan₅₄ le₃ne₄ juɨ₅ ja₁ŋó₄, 
\q2 të́₂ dsa₂ lɨ́ng₅ i₂rë₂gon'₅₄ quián₅ Diú₄. 
\q1  
\v 49 Ia₁ 'e₂ guë́₄ 'uan'₂ Diú₄, 
\q1 ia₁ ca₂jmo₃ caun₂ a₂juë'₂ ja₁cong₂; 
\q2 ¡'e₂ guë́₄ jŋió₅ a₂chein₂! 
\q1  
\v 50 Co₂tan₅₄ bá₄ ŋéi₂ dsɨ́₅ 
\q2 le₂tan₅₄ tsɨ₁jon₂ dsa₂ i₂jme₂go₃. 
\q1  
\v 51 Quian'₅₄ gu₂ bén₂, ca₂jmo₃ caun₂ a₂juë'₂ 
\q2 a₂tsá₃ 'ein₂ quɨ'₅₄ jmɨg₄. 
\q1 Ia₁ co₂ŋei'₅₄ ca₂guiain'₃ 'uë₃ 
\q2 dsa₂ i₂con'₂ ŋɨ́'₂ dsɨ́₅ guion₅₄ jmo₂₃ táin'₅. 
\q1  
\v 52 Ca₂'liain'₃ cau₅ i₂jme₁tián'₄ can'₅₄, 
\q2 a₂ca₂dsiain₃ táng₃ i₂jmo₅ me'₂. 
\q1  
\v 53 Dsa₂ i₂jme₁chan₂ 'on₄, 
\q2 ca₂jme₃tau₅₄ quian'₅₄ a₂dse₃. 
\q1 I₂ŋɨ́₄ jme₁chan₂ dse₃ guë'₂, 
\q2 ca₂'uág'₂ ca₂chei'₃ lɨ́in₃. 
\q1  
\v 54 Ca₂jme₃'oin₅₄ dsa₂ juɨg₂ Israel i₂jme₂ti₃ quiáin₅, 
\q2 ca₂dsia₃ ŋéi₂ dsɨ́₅ ca₂dsáu'₃ dsɨ́₅ 
\q1  
\v 55 con'₂ lë́₅ jág₁ quió'₅ 
\q2 ca₂tsɨ́'₃ Abraham jme₂gui'₂ jniog₄ 
\q2 quian'₅₄ ca₂le₃jɨ́n₃ tsɨ₁jon₂ quiáin₅ co₂tan₅₄. 
\p  
\v 56 Con'₂ 'nɨ₅ tsɨ'₂ ca₂dsɨn₃ ca₂'í₃ María ja₁quió'₄ Elisabet. Cang₂ jaun₂ ŋái'₃ táng₃ ja₁quió'₄. 
\s1 Ca₂rë₃chán₃ Juan₅₄ i₂chon₅ dsa₂ jmɨg₂ 
\p  
\v 57 Cang₂ jaun₂ ca₂dsɨn₃ jmɨg₄ a₂le₃chan₂ guein₂ quián₅ Elisabet, jaun₂ ca₂rë₃chán₃ jan₂ guein₂ dsa₂ ŋe'₂ quiáin₅.  
\v 58 Jaun₂ ca₂rë₃ŋi₅ o₁rɨin'₅₄, quian'₅₄ dsa₂ i₂tián'₅ cau₅ quió'₅ në́₃, 'a₂ lia'₂ ca₂jmo₃ Te₁gui'₅₄ dse₃ dsɨ́₅ ja₁con₂ 'éi₂. Jaun₂ ca₂jmo₃ 'io'₂ quiong'₅₄. 
\p  
\v 59 Jaun₂ ca₂lë₃ në́₃, jme₁ca₂të́₂ jŋia₃ jmɨg₄, ca₂o₃lén₂ dsa₂ ca₂ti₃ lo₄ guein₂, jaun₂ jme₁'nio₃ quiong₃ Zacarías lia'₂ chen₂ jmei₂.  
\v 60 La₁ ca₂juá'₂ chog₅₄ guein₂: 
\p ―Jan₂'ón₄. Juan₅₄ bá₄ le₃chein₂. 
\p  
\v 61 Jaun₂ ca₂ŋag₃ táng₃ dsa₂: 
\p ―'I₁jan₂ o₁rɨ́ng'₂ tsá₃ i₂chen₂ le₂në₅, jme₁né₄. 
\p  
\v 62 Jaun₂ ca₂jmo₃ dsa₂ léi₄ quian'₅₄ gu₂ a₂ca₂tsɨ́'₃ jmei₂ guein₂ 'a₂ guë'₂ lia'₂ 'nio₃ 'éi₂ le₃chen₂ guein₂.  
\v 63 Jaun₂ ca₂mɨ₃ 'éi₂ ca₂'nau₅₄ jau₅₄ 'ma₂, jaun₂ ne₄ jaun₂ ca₂tióng₃: “Juan₅₄ bá₄ chein₂.” Jaun₂ ca₂i₃gó'₃ dsɨ́₅ ca₂le₃jɨ́in₃ tioin'₅₄.  
\v 64 Dsɨ₂juɨ₅ jaun₂ ca₂ján₃ mɨ₂'o₄ Zacarías, ca₂'ág₂ 'ua₁ táng₃ le₁tsɨ'₂, ca₂dsia₃ jág₁, ca₂jme₃juɨin'₂ Diú₄.  
\v 65 Jaun₂ ca₂i₃gó'₃ dsɨ́₅ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂tián'₅ cau₅, jaun₂ le₂tan₅₄ juɨg₂ te₁'i₁ 'uë₃ má'₂ ja₁tén₄ Judea në́₃, ca₂i₃'ag₅₄ jág₁ ca₂le₃jë́₃ a₂ca₂lë₃ jaun₂.  
\v 66 Dsa₂ i₂qui₂ca₂rë₃ŋi₅ a₂jaun₂ në́₃, jme₁'nio'₂ dsɨ́₅ i₂gú'₃ jág₁ në₅, qui₂ŋɨ́i'₅ le₂jan₂ le₂jan₂ dsia₂₃: “¿'E₂ bá₄ lén₂ guein₂ 'éi₂?” Ia₁ dsón'₂ bá₄ dsau₅ léi₄ jme₁quiong'₅₄ Te₁gui'₅₄ guein₂ 'éi₂. 
\s1 Le₂la₂ canto a₂ca₂jme₃juɨn'₂ Zacarías Diú₄ 
\p  
\v 67 Zacarías jmei₂ guein₂ në́₃, rë₂cain'₂ Jme₂dsí₂ Jŋió₅, qui₂ca₂'ë₃ jág₁ ca₂cuë₃ Diú₄, ca₂juá'₂: 
\q1  
\v 68 Juɨ₁le₂juɨn'₂ Te₁gui'₅₄ Diú₄ 
\q2 quián₅ dsa₂ juɨg₂ Israel, 
\q1 ia₁ ma₂guain₂₃ jë₄ quián₂ jniog₄ 
\q2 dsa₂ juɨg₂ quiáin₅, ma₂ca₂lió₂. 
\q1  
\v 69 Ma₂ca₂cuag₃ jniog₄ jan₂ i₂'uan'₂ lɨn₃ 
\q2 i₂lɨ́n₅ lia'₂ lë́₅ caun₂ mɨ₁juɨ́₁, 
\q1 jan₂ i₂já₅ jë₄ tsɨ₁jon₂ David i₂ca₂jme₃ti₃ ta₁ ne₅₄, 
\q2 a₂ja₂lioin₅₄ dsa₂ quiáin₅. 
\q1  
\v 70 Le₂në₅ jág₁ quió'₅ ca₂cuë₃ ca₃ma₂lɨ́g'₂, 
\q1 ca₂juá'₂ të₂le₃ quian'₅₄ dsa₂ i₂jme₁'ë́₂ jág₁, 
\q2 i₂jme₁lë́₄ 'í₁ quiáin₅, 
\q1  
\v 71 jme₁ca₂juá'₂ a₂lió₂ o₄gú₃ dsa₂ i₂'iog₅₄, 
\q2 i₂uɨg₅ dsɨ́₅ jág₂ në́₃, 
\q1  
\v 72 ja₁juá'₂ në́₃ a₂tiá'₃ ŋéi₂ dsɨ́₅ 
\q2 ja₁con₂ dsa₂ can'₅₄ quián₂, 
\q2 ja₁juá'₂ në́₃ dsiog'₂ dsɨ́₅ jág₁ jŋió₅ quió'₅ ron₅. 
\q1  
\v 73 A₂në₅ bá₄ jág₁ jaun₂ ca₂quiog₂ 
\q2 jme₁ca₂'ɨin₃ 'ŋiog₅ 
\q2 ca₂tsɨ́'₃ Abraham jme₂gui'₂ jniog₄: 
\q1  
\v 74 a₂ca₂juá'₂ a₂lió₂ o₄gú₃ dsa₂ i₂'iog₅₄, 
\q2 ia₁jaun₂ dsiá₁ tiá₂ dsɨ₅ jme₁ti₁ ne₅₄, 
\q1  
\v 75 ia₁jaun₂ le₂chong₂ rë₂ le₃ne₅₄, lë́₅ 'í₁, 
\q2 ca₂le₃jë́₃ jmɨg₄ chong₂. 
\q1  
\v 76 Jaun₂ të₂le₃ ja₁con'₂ 'ne₂ guë'₂, jón₃, 
\q2 të́₂ dsa₂ a₂lɨ́ng'₅ jan₂ i₂'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄ 
\q2 i₂guá₅ guei'₅₄ lɨn₃, 
\q1 ia₁ gog'₅₄ ne₄ juɨ₅ quió'₅ Te₁gui'₅₄ 
\q2 a₂jmó'₂ co₂jŋia₅₄ juɨ₅ quió'₅. 
\q1  
\v 77 'Ne₂ bá₄ o₁jmo'₄ a₂le₃cuɨ́'₅ dsa₂ juɨg₂ quiáin₅ 
\q2 'e₂ jaun₂ a₂lión₂ dsa₂, 
\q2 të₂le₃ quian'₅₄ a₂'én₂ dsáu₁. 
\q1  
\v 78 Ia₁ ŋéi₂ bá₄ dsɨ́₅ Diú₄ quián₂ jniog₄. 
\q1 Jaun₂ lë₃, të₂ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃ bá₄ 
\q2 chein₂₃ caun₂ si₂, 
\q1 në₂jag₄ bá₄ ca₂jnia₃ caun₂ jmɨg₄ 'mɨ́₂ 
\q1  
\v 79 ja₁con₂ dsa₂ i₂tián'₅ jë₄ qui₁né'₃, 
\q2 ja₁'ei₅ 'én'₁ 'mú₃ në́₃, 
\q2 a₂jiog₃ jniog₄ caun₂ juɨ₅ ja₁'ag₃ tei₄. 
\p  
\v 80 Caun₂ ca₂i₃cón₃ bá₄ guein₂ 'éi₂, caun₂ rë₂'uain'₂ bá₄ të₂le₃ juɨ₅ jme₂dsí₂ në́₃; ca₂guá₂ caun₂ ja₁lë́₄ 'uë₃ quein₂ co₂'ŋiog₅, ca₂lia'₂ ca₂të́₂ jmɨg₄ a₂ca₂jme₃jniai₂₃ jɨn₄ dsa₂ juɨg₂ Israel. 
\c 2  
\s1 Ca₂rë₃chán₃ Jesús 
\r (Mateo 1:18-25) 
\p  
\v 1 Jaun₂ ca₂lë₃ në́₃ jmɨg₄ jaun₂ ca₂jmo₃ 'éi'₃ gui'₅₄ Emperador Augusto, a₂cho₃ si₂ tioin₃ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ ta₁caun₂ mɨ₂güɨ́g₃.  
\v 2 (Jë₁le₂'uɨg₅₄ si₂ në₅ ca₂cho₃ dsa₂ lia'₂ con'₂ jme₁lɨ́n₄ Cirenio dsi₄má'₂ 'uë₃ Siria.)  
\v 3 Jaun₂ jma₃quén₅ ca₂tɨ́n₂ dsa₂ ca₂le₃jɨ́in₃ dsɨ₃lein₃ juɨg₂ go₅₄, a₂qui₂dsɨ₃tioin₃ si₂. 
\p  
\v 4 Jaun₂ ca₂'í₃ José juɨ₅ ca₂o₃'ɨ́in₃ juɨg₂ Nazaret ja₁tén₄ 'uë₃ Galilea, ca₂ŋái'₃ juɨ₅ 'uë₃ Judea a₂dsiáin'₄ Belén, go₄ David, ia₁ dsa₂ tsɨ₁jon₂ David bá₄ jme₁lɨ́n₄ José.  
\v 5 Ca₂i₁tioin₃ si₂ ja₁jaun₂ quian'₅₄ María i₂ma₂lɨ'₅₄ jág₁ jéin'₂ gu₂ quiain'₅₄; ma₂quiain₂₃ bá₄ guein₂ ŋɨ₂₃.  
\v 6 Ca₂lë₃ në́₃, con'₂ ma₂tioin'₅₄ ja₁jaun₂, ca₂dsɨn₃ jmɨg₄ a₂le₃chan₂ guein₂ quiáin₅.  
\v 7 Ja₁jaun₂ ca₂rë₃chán₃ guein₂ ne₅₄ 'éi₂ quiáin₅, 'ein₅₄ ca₂lio₃ 'mɨ'₂, ca₂quio₂₃ 'ŋió'₃ tsɨ₁gu₅ ja₁guë́'₅ já'₂, 'uɨg₅₄ ia₁ a₂tsá₃ ma₃ja₁ca₂tɨ́in₂ dsi₂néi₂ ja₁siá'₂ ja₁jŋia₃. 
\s1 Ca₂jme₃jnia₅ ángel ne₄ dsa₂ i₂jmo₅ 'í₁ já'₂ cha'₂ 
\p  
\v 8 'Uë₃ jaun₂ jme₁tion'₅₄ jŋia₅ ja₁nau₂ co₂nió'₃ dsa₂ i₂jmo₅ 'í₁ já'₂ cha'₂ quián₅, a₂'uë₂ jaun₂.  
\v 9 Ca₂jme₃jnia₅ jan₂ ángel quián₅ Te₁gui'₅₄ ne₅₄, ca₂jnia₃ co₂tág₅ co₂'né'₅ quió'₅ Te₁gui'₅₄ le₃lág'₃ ja₁tioin'₅₄, jaun₂ ca₂rë₃gó'₅ 'ŋio₅ lɨn₃.  
\v 10 La₁ ca₂juá'₂ ángel: 
\p ―Tsá₃ jmo₂ 'nia'₂ gang'₃. Ŋí₂, a₂i₃'ë́₃ jág₁ dse₃ bá₄ jniá₂ guio₃, caun₂ jág₁ quió'₅ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂, jiá₃ cán₂ o₂'ŋió₃ dsɨ₅.  
\v 11 Ia₁ jmɨg₄ në₃, ca₂rë₃chan₂ o₄quián'₂ 'nia'₂ juɨg₂ go₄ David, jan₂ i₂lió₂, i₂lɨ́n₅ Te₁gui'₅₄ I₂rë₂'ɨ́n₁ quián₅ Diú₄.  
\v 12 Quian'₅₄ léi₄ la₂ o₁quion'₂ 'nia'₂ 'í₁: dsian'₂ 'nia'₂ guein₂ rë₂bón'₅ 'mɨ'₂, rë₂quiain₂₃ 'ŋió'₃ tsɨ₁gu₅ ja₁guë́'₅ já'₂. 
\p  
\v 13 Dsɨ₂juɨ₅ con'₂ tsá₃ jáin₅, ca₂jɨ́in₂ juɨn₅ lɨn₃ ángeles sián'₂ con₂ ángel 'éi₂, ca₂tóin'₂ jme₂juɨin'₂ Diú₄ ca₂juá'₂: 
\q1  
\v 14 ¡Juɨ₁le₂juɨn'₂ Diú₄ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃! 
\q2 Ne₄ gua'₅₄ 'uë₃ në́₃, 
\q1 juɨ₁'ei₅ tei₄ ja₁con₂ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ 
\q2 i₂ma₂dsia₅ Diú₄ dse₃ dsɨ́₅ o₄quió'₄. 
\p  
\v 15 Ca₂lë₃ në́₃, jme₁ma₂i₃len₃ ángeles guei'₅₄ i₂juɨ́g₃, jaun₂ ca₂jme₃lióg₃ dsa₂ i₂jmo₅ 'í₁ já'₂ cha'₂ 'éi₂ qui₂ca₂tsɨ́'₃ rɨin'₅₄: 
\p ―Ma₃ jniog₄ juɨ₅ Belén, ma₃ dsɨ₁jag₅₄ a₂ca₂lë₃ ja₁jaun₂, con'₂ lë́₅ jág₁ ma₂në₂'ë́₂ Te₁gui'₅₄. 
\p  
\v 16 Ca₂i₃léin₂ jaun₂ në́₃ të₂le₃ dséi₂. Dsón'₂ rë'₂ ja₁jaun₂ ca₂dsáin'₂ María quian'₅₄ José, guein₂ në́₃ rë₂quiain₂₃ 'ŋió'₃ gu₅ ja₁guë́'₅ já'₂.  
\v 17 Jme₁ca₂jág₂, jaun₂ guë́₄ ca₂dsia₃ 'a₂ lia'₂ lë́₅ jág₁ a₂ca₂nág₂, a₂ca₂'ë́₂ ángel a₂'ɨin₂₃ guein₂,  
\v 18 jaun₂ ca₂i₃gó'₃ dsɨ́₅ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂ca₂nág₂ jág₁ a₂dsia₅ dsa₂ i₂quián₅ já'₂ cha'₂ 'éi₂.  
\v 19 La₁ María në́₃, 'no'₂ bá₄ dsɨ́₅ ca₂le₃jë́₃, 'e₂ jein₅ a₂lë́₂ jaun₂.  
\v 20 Dsa₂ i₂jmo₅ 'í₁ já'₂ cha'₂ në́₃, ca₂i₃lein₃ bá₄ táng₃ qui₂jme₂juɨin'₂ Diú₄, qui₂cuë₂₃ ti₁'mag'₄ o₄quió'₄ ca₂le₃jë́₃ a₂ca₂të́₂ ne₅₄ quian'₅₄ a₂qui₂ca₂nág₂. Ia₁ ca₂le₃jë́₃ bá₄ ca₂rë₃ti₃ con'₂ lë́₅ ca₂juá'₂ ángel. 
\s1 Ca₂i₁jme₁jniai₂₃ guein₂ Jesús guá'₅ 
\p  
\v 21 Jme₁ca₂dsɨn₃ jŋia₃ jmɨg₄, ca₂ti₃ dsa₂ lo₄ guein₂, jaun₂ ca₂quiong₃ JESÚS\f + \fr 2:21 \ft Lia'₂ chen₂ Jesús (hebreo: Yeshua) jein₅ jág₁ “Lió₂ bá₄ Te₁gui'₅₄.” \f* lia'₂ con'₂ lë́₅ ca₂juá'₂ ángel ca₂tsɨ́'₃ María né'₃ a₂cáun₂. 
\p  
\v 22 Jme₁ca₂dsɨn₃ jmɨg₄ a₂'i₄ 'éi'₃ jmo₃ le₁jɨ́in₃ a₂jme₂ti₃ lia'₂ con'₂ lë́₅ 'Éi'₃ quió'₅ Moisés, ca₂i₁lein₅₄ Jerusalén jŋiai₂₃ guein₂ i₁jein'₅₄ ne₄ Te₁gui'₅₄.  
\v 23 Ca₂jmo₃ le₂në₅ ia₁ ton₅ ne₄ Si₂ quió'₅ Te₁gui'₅₄: “Ca₂le₃jɨ́n₃ guein₂ dsa₂ ŋe'₂ i₂ne₅₄ i₂le₃chan₂, léin₂ i₂lë́₅ 'í₁ quián₅ Te₁gui'₅₄.”\f + \fr 2:23 \ft Éxodo 13:2.\f* 
\v 24 Ja₁jaun₂ ca₂jén'₃ ján₃ con'₂ lë́₅ juá'₂ 'éi'₃ quió'₅ Te₁gui'₅₄: “On₃ i₁ju₂, o₃ co₂dsán'₃ i₁ju₂ bë₂ 'e₂.”\f + \fr 2:24 \ft Levítico 5:11; 12:8.\f* 
\p  
\v 25 Jmɨg₄ jaun₂, jme₁chan₂ jan₂ dsa₂ jë₄ juɨg₂ Jerusalén i₂jme₁chen₂ Simeón. Jme₁lɨ́in₄ jan₂ dsa₂ dsen₃ lɨn₃, i₂jme₁jme₂gan₃ Diú₄; jme₁chain₂ chi₁jŋia₂₃ a₂guán₂ i₂cuë₃ lián'₂ quió'₅ dsa₂ juɨg₂ Israel. Jme₁quiong'₅₄ Jme₂dsí₂ Jŋió₅;  
\v 26 'éi₂ bá₄ ma₂ca₂'ë́₂ jág₁ ne₅₄ a₂tsá₃ jóin₂ ca₂lia'₂ ca₂jɨ́in₂ de'₂ I₂rë₂'ɨ́n₁ quián₅ Te₁gui'₅₄.  
\v 27 Jmɨg₄ jaun₂ ŋó₃ jiog₅ Jme₂dsí₂ Jŋió₅ juɨ₅ guá'₅ templo. Ja₁jaun₂ jme₁'ein₅₄ në́₃ jme₁ca₂dsi₃lén₂ chog₅₄-jmei₂ guein₂ Jesús, jŋiai₂₃ guein₂ a₂jmo₃ quiong'₅₄ con'₂ lë́₅ tag₄ chí'₅ a₂quí'₅ 'Éi'₃.  
\v 28 Jaun₂ ca₂jŋau'₃ Simeón ca₂jŋai'₃ guein₂, ca₂jme₃juɨin'₂ Diú₄, ca₂juá'₂: 
\q1  
\v 29 Në₃ guë́₄ në́₃, 'ne₂ juɨg₃ quiáng₃, 
\q1 ma₂lé₂ dsiang'₅₄ tei₄ 
\q2 dsa₂ i₂jme₂ti₃ ne'₅₄, 
\q2 lia'₂ con'₂ lë́₅ jág₁ quiáng'₂. 
\q1  
\v 30 Ia₁ la₂ ca₂të́₂ ne₃ i₂ma₂cheng'₂ lió₂, 
\q1  
\v 31 i₂ma₂jmo'₅₄ co₂jŋia₅₄ quián₅ ca₂le₃jë́₃ juɨg₂ nación. 
\q1  
\v 32 I₂la₂ bá₄ i₂lɨ́n₅ si₂ 
\q2 i₂jmo₃ tág₅ ja₁con₂ dsɨ₂nau₂; 
\q1 i₂la₂ bá₄ i₂lɨ́n₅ dsa₂ i₂chi'₃ jlá'₁ 
\q2 juɨg₂ Israel quiáng'₂. 
\p  
\v 33 Ca₂i₃gó'₃ dsɨ́₅ bá₄ José quian'₅₄ chog₅₄ guein₂, o₄quió'₄ jág₁ a₂ca₂juá'₂ Simeón jaun₂, 'ɨin₂₃ guein₂.  
\v 34 Jaun₂ ca₂jme₃gu'₅₄ Simeón quió'₅, jaun₂ ca₂juá'₂ ca₂tsɨ́'₃ María chog₅₄ guein₂: 
\p ―Ŋí₂, 'en₅₄ juɨ₅ guein₂ la₂ já₅, jmo₃ a₂dsɨ₃gan'₅₄ 'uë₃ juɨn₅ dsa₂ juɨg₂ Israel, o₃ të₂le₃ ron'₂ juɨn₅ 'e₂. Já₅ lɨ́in₅ caun₂ léi₄ quió'₅ i₂'ag₃ i₂náu₃ quen₅ i₂le₃'iog₅₄.  
\v 35 Le₂në₅ bá₄ jióg'₃ 'í₁ le₃jniá₂ 'a₂ lia'₂ dsɨ₂jiog₅ dsɨ́₅ dsa₂ le₂jan₂ le₂jan₂. La₁ të₂le₃ ja₁cong'₂ në́₃, dsɨ₃ŋɨ́g'₂ në₂jag₄ bá₄ caun₂ ŋi₁tág₂ dsɨ₂tia₃ të₂'au'₂. 
\p  
\v 36 Ján₃ bá₄ jaun₂ jme₁'en₅₄ jan₂ guiong'₂ i₂chen₂ Ana, ja₁mɨ́g₄ Fanuel, dsa₂ tsɨ₁jon₂ Aser. 'Éi₂ në́₃ jme₁'ë́₂ jág₁ o₄quió'₄ Diú₄ ján₃. Jme₁ma₂guein'₂. Mei'₂ bá₄ lia'₂ con'₂ ca₂jen'₂ gu₂. Guio₃ ŋi₂ bá₄ ca₂rë₃quiain'₅₄ dsa₂ ŋe'₂ quiáin₅.  
\v 37 Quén'₂ ne₂guióg₂ rë₂dsɨ́₂ quén₂ (84) ŋi₂ a₂ca₂rë₃'nɨ́i₂.\f + \fr 2:37 \ft o₃, “Ma₂'ein₅₄ quén'₂ ne₂guióg₂ rë₂dsɨ́₂ quén₂ (84) ŋi₂.” \f* Guiong'₂ 'éi₂ në́₃ jme₁'ein₅₄ tián₂ i₁dsi₅ guá'₅. 'Uë₂-jmɨ₂ bá₄ jme₁jme₂ti₃ ne₄ Te₁gui'₅₄ chi₂léin'₂ Diú₄ a₂jme₂'ɨin₅₄ në́₃.  
\v 38 Hora jaun₂ dé₄ ca₂dsióg₃ ja₁tión₂ dsa₂, ca₂cuë́'₃ ti₁'mag'₄ Diú₄, ca₂dsia₃ jág₁ 'ɨin₂₃ guein₂ tsɨ́'₅ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂tion'₅₄ i₂le₁jŋia₅ a₂lión₂ dsa₂ juɨg₂ Jerusalén. 
\s1 Ca₂i₃lein₃ táng₃ Nazaret 
\p  
\v 39 Jaun₂ në́₃ jme₁ma₂ca₂lë₃ jmo₂₃ ca₂le₃jë́₃ con'₂ lë́₅ ta₁ quí'₅ 'Éi'₃ quió'₅ Te₁gui'₅₄, jaun₂ ca₂i₃lein₃ juɨ₅ 'uë₃ Galilea, ja₁niog₅ Nazaret, juɨg₂ go₅₄.  
\v 40 Guein₂ në́₃, caun₂ ca₂i₃juɨin'₂ bá₄, caun₂ ca₂rë₃'uáin'₃ në́₃, ton'₂ 'ŋio₅ lɨn₃ ŋi₅, Diú₄ bá₄ jme₁jme₂gu'₅₄. 
\s1 Lia'₂ con'₂ me'₂ Jesús ca₂dsióg₃ i₁dsi₅ guá'₅ 
\p  
\v 41 Ca₂le₃jë́₃ ŋi₂ jme₁dsɨ₂lén₂ chog₅₄-jmei₂ Jmɨg₄ Të₂'ɨn₅₄ a₂të₅ Jerusalén.  
\v 42 Jme₁ca₂dsɨ́'₃ Jesús guia₃-tɨ́n₂ ŋi₂, ca₂i₃léin₂ táng₃ co₂dsia₅ juɨ₅ Jerusalén. Ia₁ le₂jaun₂ tɨn₂ dsa₂ ca₂le₃jë́₃ ŋi₂ dsɨ₃léin₂ jmɨg₄ jaun₂.  
\v 43 Jme₁ca₂gú'₃ jmɨg₄, ca₂i₃lein₃ táng₃. Tsá₃ ca₂rë₃lí'₄ chog₅₄-jmei₂ jŋia'₅₄ jaun₂ bá₄ të₁'ŋia₄ Jesús Jerusalén,  
\v 44 ia₁ lɨ́in₂ ma₂ŋái'₅ bá₄ quiain'₅₄ dsa₂ sián'₂. Caun₂ jmɨg₄ ma₂ne₁ŋó₄ tioin'₅₄ juɨ₅ i₃lein₃ jme₁ca₂'nau'₂ jɨn₄ o₁rɨin'₅₄, jɨn₄ dsa₂ i₂cuɨin₂₃ në́₃.  
\v 45 La₁ tsá₃ ca₂dsáu'₂. Jaun₂ ca₂jéin'₃ táng₃ juɨ₅ ca₂i₃léin₂ Jerusalén ca₂i₁'niog'₂ ja₁jaun₂. 
\p  
\v 46 A₂'nɨ₅ jmɨg₄ jaun₂ jme₁ca₂dsáu'₂ i₁dsi₅ guá'₅, guá₅ jɨn₄ të₅juá'₅, nag₂₃ jág₁, ŋag₂₃ ŋɨ́i'₅ 'éi₂ në́₃.  
\v 47 Jaun₂ ca₂i₃gó'₃ dsɨ́₅ ca₂le₃jɨ́n₃ i₂tion'₅₄ nag₅ jág₁ quió'₅, ia₁ 'ŋio₅ lɨn₃ ŋi₅ 'a₂ lia'₂ qui₂jéin'₃ jág₁ quió'₅ dsa₂ 'éi₂.  
\v 48 Jme₁ca₂jág₂ chog₅₄-jmei₂, ca₂i₃gó'₃ dsɨ́₅, jaun₂ ca₂juá'₂ chog₅₄: 
\p ―Jón₃, ¿'e₂ lë₃ jmog'₅₄ le₂në₅? Ŋéi'₅, jniá₂ në́₃, ma₂në₂i₁nio₁ 'ɨ₅ dsɨ₅ 'niog'₂ jnia'₅₄. 
\p  
\v 49 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p ―¿'E₂ lë₃ 'nau'₂ 'nia'₂ jniá₂? ¿Tsa₁ ŋi'₅₄ 'nia'₂ a₂ca₂tɨ́ng₂ 'ú₄ ta₁ quió'₅ Ŋe'₃? 
\p  
\v 50 La₁ tsá₃ ca₂ŋɨ́'₂ dsɨ́₅ 'éi₂ 'e₂ jein₅ jág₁ jaun₂. 
\p  
\v 51 Jaun₂ ca₂jóin'₃ bá₄ quiain'₅₄ chog₅₄-jmei₂ juɨ₅ Nazaret. Caun₂ bá₄ ne'₅₄ ca₂le₃jë́₃ a₂të₂néi'₂ chog₅₄-jmei₂. La₁ tei₄ bá₄ 'ma₅ chog₅₄ dsɨ́₅ ca₂le₃jë́₃ a₂jaun₂.  
\v 52 Jaun₂ caun₂ ca₂i₃juɨn'₂ bá₄ Jesús, rë₂ niog₅ dsi₅₄, rë₂ chéin'₅ le₃ne₄ Diú₄, lia'₂ le₃ne₄ dsa₂ në́₃. 
\c 3  
\s1 'Ë́₂ Juan₅₄ i₂chon₅ dsa₂ jmɨg₂ jág₁ caun₂ 'uë₃ quein₂ co₂'ŋiog₅ 
\r (Mateo 3:1-12; Marcos 1:18; Juan 1:19-28) 
\p  
\v 1 Ŋi₂ guia₃-'ŋiá₂ lia'₂ con'₂ jme₁lɨ́n₄ emperador Tiberio, jmɨg₄ lia'₂ con'₂ jme₁lɨ́n₄ táng₃ Poncio Pilato dsi₄má'₂ 'uë₃ Judea; Herodes guë'₂ jme₁lɨ́n₄ rag₅₄ i₂jmo₅ 'éi'₃ 'uë₃ Galilea; Felipe rɨin'₅₄ guë'₂ jme₁lɨ́n₄ dsi₄má'₂ le₂tan₅₄ juɨg₂ Iturea quian'₅₄ Traconite; Lisanias në́₃ jme₁lɨ́n₄ dsi₄má'₂ quián₅ Abilinia.  
\v 2 Ján₃ bá₄ jmɨg₄ jaun₂ jme₁lɨ́n₄ jme₂dsa₂ dsen₅₄ Anás quian'₅₄ Caifás. Con'₂ jmɨg₄ jaun₂ dé₄ në́₃, ca₂të₃ Diú₄ ca₂të́'₃ Juan₅₄, ja₁ŋi'₅₄ Zacarías, 'uë₃ co₂'ŋiog₅ ja₁jme₁guá₄.  
\v 3 Juan₅₄ në́₃ ca₂ŋɨ₃ le₂tan₅₄ juɨg₂ te₁'i₁ ma₂quián₅ Cuá₃ Jordán, qui₂tsɨ́'₅ dsa₂ a₂'nió'₅ tsóin₃ jmɨg₂, cuë₃ léi₄ a₂ma₂ca₂dsi₃quén'₅ dsɨ́₅ ia₁jaun₂ le₃'én₂ Diú₄ dsáu₁.  
\v 4 Le₂në₅ bá₄ ca₂lë₃ ca₂rë₃ti₃ con'₂ lë́₅ jág₁ a₂ca₂tó'₂ Isaías ne₄ si₂, i₂jme₁'ë́₂ jág₁ o₄quió'₄ Diú₄, a₂ca₂juá'₂: 
\q1 Nag₃ dsa₂ co₂mɨ'₅₄ jág₁ 
\q2 caun₂ 'uë₃ co₂'ŋiog₅, a₂juá'₂: 
\q1 Jmo₄ 'nia'₂ co₂jŋia₅₄ juɨ₅ quió'₅ Te₁gui'₅₄; 
\q2 Nia₄ 'nia'₂ caun₂ juɨ₅ co₂dsau₅. 
\q1  
\v 5 Ca₂le₃jë́₃ jɨ'₅₄ siá₅ 'nió'₅ le₃can'₂, 
\q2 ca₂le₃jë́₃ dsɨ₂con'₂, má'₂, 'nió'₅ 'ag₃ co₂rë₂; 
\q1 Ca₂le₃jë́₃ juɨ₅ qui₂rë₂guion'₂, 'nió'₅ lé₂ co₂dsau₅, 
\q2 juɨ₅ a₂qui₂le₁quɨn'₅₄, 'nió'₅ lei₂. 
\q1  
\v 6 Ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ bá₄ jág₃ 
\q2 'a₂ lia'₂ lë́₅ a₂jmo₃ Diú₄ lió₂.\f + \fr 3:6 \ft Isaías 40:3-5.\f* 
\p  
\v 7 Jaun₂ ca₂'uɨn₂ dsa₂ quió'₅, ca₂o₃léin₂ mɨ₂₃ cho₃ Juan₅₄ jmɨg₂,\f + \fr 3:7 \ft lit. “tióg₂ Juan₅₄ jmɨg₂.” \f* jaun₂ ca₂juá'₂ 'éi₂: 
\p ―¡'Nia'₂ tsɨ₁jon₂ dsɨ₂mɨ'₂! ¿'Ein₂ bá₄ në₂chí'₃ 'nia'₂ a₂cuɨng'₂ long'₅₄ uɨg₅ a₂ja₂quián₃?  
\v 8 Cuë₄ 'nia'₂ léi₄ jaun₂ a₂të₃dsón'₂ ma₂ca₂dsi₃quén'₅ 'au'₂. 'A₃ lë₁juɨ₁dsi₂jŋia₅ 'au'₂ 'nia'₂ jua'₅₄ a₂jua'₅₄: “Lág₅ jnia'₅₄ tsɨ₁jon₂ Abraham”; ia₁ jniá₂ juá'₅, Diú₄ quɨ'₅₄ jmɨg₄ jmo₃ ca₂të₂ nɨ₁cang₁ tio'₅₄ la₂, lé₂ le₃jmói'₂ chi'₂-guein₂ quián₅ Abraham.  
\v 9 Ia₁ ma₂lë́₅ co₂jŋia₅₄ ŋi₁dsi₁ a₂qui₃uɨ́n'₂ nɨ₁'ma₂. Ca₂le₃jë́₃ 'ma₂ a₂tsá₃ dse₃ mɨ́g₂ 'ag₅, uɨ́n'₂ dsɨ₃to'₅₄ si₂. 
\p  
\v 10 Jaun₂ ca₂ŋag₃ dsa₂: 
\p ―¿'E₂ bá₄ le₃jmó₁ jnia'₅₄ jaun₂ në́₃? 
\p  
\v 11 Jaun₂ ca₂ŋag₃ táng₃: 
\p ―I₂cha₂ tɨn₃ dsán'₃ tsɨn'₅₄, juɨ₁cuë́'₄ co₂dsán'₃ i₂tsá₃ cha₂ quió'₅; le₂jaun₂ guë'₂ juɨ₁lia'₂ i₂cha₂ a₂guë́'₃, juɨ₁jme₂'oin₅₄ juɨ₁lia'₂ i₂tsá₃ cha₂ quió'₅. 
\p  
\v 12 Ca₂o₃lén₂ i₂lɨn₅₄ i₂cán₂ 'lia'₅₄ quián₅ dsɨ₂tan₅₄ në́₃, a₂'nio₃ tsóin₃ jmɨg₂, jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ Juan₅₄: 
\p ―Të₅, ¿'e₂ bá₄ lé₂ le₃jmó₁ jnia'₅₄? 
\p  
\v 13 Jaun₂ ca₂jéin'₃ táng₃ 'éi₂ jág₁: 
\p ―Tsá₃ jmó'₂ 'nia'₂ jua'₅₄ a₂cán'₁ ŋag₅₄ guë́₄ 'lia'₅₄ quió'₅ dsa₂, jua'₅₄ a₂dsɨ₁juɨn'₅₄ con'₂ 'éi'₃ quí'₅ si₂. 
\p  
\v 14 Ca₂o₃lén₂ i₂lɨn₅₄ 'lióg₂ në́₃, ca₂ŋag₃: 
\p ―Jnia'₅₄ guë'₂ në́₃: ¿'E₂ bá₄ ca₂tág₂ jnia'₅₄ jmó₁? 
\p Jaun₂ ca₂ŋag₃: 
\p ―Tsá₃ qui₁quiang'₄ dsa₂ juë́'₅, jua'₅₄ a₂qui₁jŋiá'₄ 'e₂ qui₁jŋiá'₄ quió'₅, on₃ guë'₂ qui₁'nɨ́g'₄ dsa₂ jua'₅₄ a₂lë₁qui₁'nɨ́i'₄. Juɨ₁le₂'ŋio₂ bá₄ 'au'₂ 'nia'₂ ján₃, con'₂ ma₂tí₅ 'liang'₅₄. 
\p  
\v 15 La₁ dsa₂ në́₃, tsá₃ tei₄ le₁'ág₄ dsɨ́₅ tioin'₅₄, le₁jŋia₂₃ le₃ŋi₅ chi₂jua'₂ Juan₅₄ 'éi₂ bá₄ lɨ́n₅ I₂rë₂'ɨ́n₁ quián₅ Diú₄.  
\v 16 Jaun₂ ca₂juá'₂ Juan₅₄ 'ŋiog₅, ca₂tsɨ́'₃ ca₂le₃jɨ́n₃: 
\p ―Jniá₂ në₂tiáng₃ 'nia'₂ jmɨg₂; la₁ i₂já₅ chi₂quɨ́n₃ në₅, tióg₂ Jme₂dsí₂ Jŋió₅, jë₄ si₂ në́₃. 'Éi₂ bá₄ i₂'uan'₂ guë́₄ lia'₂ con'₂ guë́₄ jniá₂, ca₂lia'₂ jŋia'₅₄ lau₂ ton₅ tag₅₄ bá₄ tsá₃ ca₂tɨ́ng₂ tsɨ'₅₄.  
\v 17 Ma₂chi₁chan'₂ si₂jmu₂ a₂jme₂dse₃ mɨ́g₂ trigo. Cág'₃ dse₃ lɨn₃, con'₂ dsia₃ jmá'₃ a₂dse₃, 'ma₃ dsi₂néi₂. Dsɨ́'₂ bá₄ jme₁qui₅ dsi₂si₂ ja₁tsá₃ lɨ́g'₂ jmɨg₄ éi₃. 
\p  
\v 18 Jaun₂ le₂në₅ bá₄, 'lióng₂ jág₁ dse₃ siá'₂ ca₂to'₂ Juan₅₄, ca₂jme₃tɨin₂₃ dsa₂ jág₁ dse₃. 
\p  
\v 19 Ján₃ bá₄ ca₂jéin₂ Rag₅₄ Herodes, ia₁ a₂jme₁ma₂guá₅ 'éi₂ quian'₅₄ 'io₅₄ Herodías dsa₂ mɨ́₂ quián₅ rɨin'₅₄,\f + \fr 3:19 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂: “Felipe rɨin'₅₄.” \f* ne₄ 'lióng₂ guë́₄ a₂'lɨg'₅₄ siá'₂ a₂jme₁jmo₅-dsáu₅ Herodes;  
\v 20 la₁ të₂le₃ ŋag₅₄ guë́₄ ca₂jme₃ja₃: né'₃ 'má₃ bá₄ ca₂tiáin₂ Juan₅₄. 
\s1 Ca₂chon₃ Juan₅₄ jmɨg₂ Jesús 
\r (Mateo 3:13-17; Marcos 1:9-11) 
\p  
\v 21 Jme₁ma₂ca₂lë₃ choin₂₃\f + \fr 3:21 \ft lit. “tiáin₂.” \f* jmɨg₂ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂, jme₁ma₂në₂chon₃a Jesús jmɨg₂, a₂ma₂chéin'₅ chi₂léin'₂ Diú₄ në́₃. Të₃jë₄ jaun₂ ca₂niá₃ dsɨ₄ i₂juɨ́g₃.  
\v 22 Ca₂sión₃ Jme₂dsí₂ Jŋió₅ chi₁dsáin₃ jniái₂ lia'₂ jniá₂ jan₂ i₁ju₂, ne₄ quió'₅. Jaun₂ ca₂né'₂ jág₁ a₂já₅ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃ a₂juá'₂: 
\p ―'Ne₂ bá₄ lɨ́ng'₅ jón₃ quiáng₃ i₂'nióg₃ guë́₄ lɨn₃; 'ŋio₂ bá₄ dsɨ₃ 'ŋio₅ lɨn₃ jɨng₅₄ 'ne₂.\f + \fr 3:22 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ chi₁ton₅ “i₂'nióg₃ guë́₄ lɨn₃”, a₂chi₁ton₅ táng₃ “jmɨg₄ në₃ ca₂lɨng₃ ŋéi'₅.” \f* 
\s1 Dsa₂ can'₅₄ quián₅ Jesús i₂qui₂ma₂ŋɨ́₂ ma₂dsi₃jo₃ 
\r (Mateo 1:1-17) 
\p  
\v 23 Con'₂ guióg₂-guiá₂ ŋi₂ bá₄ jme₁ma₂'en₅₄ Jesús lia'₂ con'₂ jme₁ca₂jme₃lióg₃ ca₂jme₃tɨin₂₃ dsa₂ jág₁ dse₃. Dsa₂ në́₃, jmo₂₃ dsɨ́₅ a₂lɨ́n₅ 'éi₂ ja₁ŋi'₅₄ Së́₄. 
\q1 Jaun₂ Së́₄ 'éi₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Elí. 
\q1  
\v 24 Elí 'éi₂ guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Matat; 
\q1 Matat 'éi₂ guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Leví 
\q1 i₂jme₁lɨ́n₄ ja₁ŋi'₅₄ Melqui; 
\q1 Melqui në́₃ jme₁lɨ́n₄ chi'₂ quián₅ Jana, 
\q1 i₂jme₁lɨ́n₄ chi'₂ quián₅ José; 
\q1  
\v 25 José në₅ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ chi'₂ quián₅ Matatías; 
\q1 Matatías guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Amós; 
\q1 Amós jme₁lɨ́n₄ ja₁ŋi'₅₄ Nahum; 
\q1 Nahum guë'₂ jme₁lɨ́n₄ ja₁ŋi'₅₄ Esli, 
\q1 i₂jme₁lɨ́n₄ chi'₂ quián₅ Nagai 
\q1  
\v 26 i₂jme₁lɨ́n₄ chi'₂ quián₅ Ma'at; 
\q1 Ma'at guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Matatías; 
\q1 Matatías guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ chi'₂ quián₅ Semei; 
\q1 Semei 'éi₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ i₂chen₂ José; 
\q1 José guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Judá; 
\q1  
\v 27 Judá 'éi₂ guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Joana; 
\q1 Joana 'éi₂ guë'₂ në́₃ 
\q1 ca₂já₃ ca₂lɨin₃ chi'₂ quián₅ i₂jme₁chen₂ Resa; 
\q1 Resa guë'₂ në́₃ 
\q2 ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ i₂chen₂ Zorobabel; 
\q1 Zorobabel guë'₂ në́₃ 
\q2 ca₂já₃ ca₂lɨin₃ chi'₂ quián₅ i₂jme₁chen₂ Salatiel, 
\q1 i₂jme₁lɨ́n₄ ja₁ŋi'₅₄ Neri, 
\q1  
\v 28 i₂jme₁lɨ́n₄ ja₁ŋi'₅₄ Melqui, 
\q1 i₂jme₁lɨ́n₄ ja₁ŋi'₅₄ Adi, 
\q1 i₂jme₁lɨ́n₄ chi'₂ quián₅ i₂chen₂ Cosam, 
\q1 i₂jme₁lɨ́n₄ chi'₂ quián₅ Elmodam, 
\q1 i₂jme₁lɨ́n₄ chi'₂ quián₅ i₂jme₁chen₂ Er, 
\q1  
\v 29 i₂jme₁lɨ́n₄ chi'₂ quián₅ Josué; 
\q1 Josué në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Eliezer; 
\q1 Eliezer guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Jorim, 
\q1 i₂jme₁lɨ́n₄ ja₁ŋi'₅₄ Matat; 
\q1  
\v 30 Matat guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Leví; 
\q1 Leví guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Simeón; 
\q1 Simeón guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Judá; 
\q1 Judá guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ José; 
\q1 José 'éi₂ guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Jonán; 
\q1 Jonán 'éi₂ guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Eliaquim; 
\q1  
\v 31 Eliaquim guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Melea; 
\q1 Melea guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Mainán; 
\q1 Mainán guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Matata; 
\q1 Matata guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Natán; 
\q1  
\v 32 Natán guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ David; 
\q1 David 'éi₂ guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Isaí; 
\q1 Isaí guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Obed; 
\q1 Obed guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Bo'oz; 
\q1 Bo'oz guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Salmón; 
\q1 Salmón guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Na'asón; 
\q1  
\v 33 Na'asón guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Aminadab; 
\q1 Aminadab guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Aram; 
\q1 Aram guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Esrom; 
\q1 Esrom guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Fares; 
\q1 Fares guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Judá; 
\q1  
\v 34 Judá guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Jacob; 
\q1 Jacob guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Isaac; 
\q1 Isaac guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Abraham; 
\q1 Abraham guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Taré; 
\q1 Taré guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Nacor; 
\q1  
\v 35 Nacor guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Serug; 
\q1 Serug guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Ragau; 
\q1 Ragau guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Peleg; 
\q1 Peleg guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Heber; 
\q1 Heber guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Sala; 
\q1  
\v 36 Sala guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Cainán; 
\q1 Cainán guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Arfaxad; 
\q1 Arfaxad guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Sem; 
\q1 Sem guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Noé; 
\q1 Noé guë'₂ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Lamec; 
\q1  
\v 37 Lamec guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Matusalén; 
\q1 Matusalén guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Enoc; 
\q1 Enoc guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Jared; 
\q1 Jared guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Mahalale'el; 
\q1 Mahalale'el guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Cainán; 
\q1  
\v 38 Cainán guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Enós; 
\q1 Enós guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Set; 
\q1 Set guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ ja₁ŋi'₅₄ Adán; 
\q1 Adán guë'₂ në́₃ ca₂já₃ ca₂lɨin₃ co₂'nió'₄ ja₁ŋi'₅₄ Diú₄. 
\c 4  
\s1 Ca₂caun₃ i₂së₃dsen₃ táu₂ quió₅ Jesús 
\r (Mateo 4:1-11; Marcos 1:12-13) 
\p  
\v 1 Jaun₂ Jesús në́₃, ma₂rë₂rɨin₅ Jme₂dsí₂ Jŋió₅, ca₂o₃'ɨ́in₃ Cuá₃ Jordán. Ca₂jiog₃ Jme₂dsí₂ caun₂ 'uë₃ quein₂ co₂'ŋiog₅.  
\v 2 Ja₁jaun₂ ca₂i₁'i₅ të₂láu₃ jmɨg₄, ia₁jaun₂ cáun₂ táu₂ i₂së₃dsen₃. Tsá₃ 'e₂ ca₂guë́'₃ 'i₁ca₂juɨg₄ të₁lia'₂ jmɨg₄ jaun₂. Jme₁ca₂dsan₃ jaun₂, jaun₂ guë́₄ ma₂i₁cón'₅ 'ŋio₅ lɨn₃.  
\v 3 Jaun₂ ca₂juá'₂ i₂së₃dsen₃: 
\p ―Chi₂jua'₂ dsón'₂ lɨ́ng'₅ Ja₁ŋi'₅₄ Diú₄, jmo₄ juɨ₁le₅₄ i₁ŋí'₄ nɨ₁cang₁ në₅. 
\p  
\v 4 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p ―Chi₁ton₅ ne₄ Si₂: “On₃jua'₅₄ jmá'₃ quian'₅₄ i₁ŋí'₄ le₃tan₅₄ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ le₃chain₂.”\f + \fr 4:4 \ft Deuteronomio 8:3.\f* , \f + \fr 4:4 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ juá'₂ ján₃: “a₂'nió'₅ le₂chain₂ nag₃ jág₁ quió'₅ Diú₄ në́₃.”\f* 
\p  
\v 5 Jaun₂ ca₂jiog₃ táng₃ i₂së₃dsen₃ caun₂ má'₂ ja₁ŋei₅. Ja₁jaun₂ ca₂'ë₃ ca₂tiá₂ tei₄ ca₂le₃jë́₃ juɨg₂ te₁'i₁ gua'₅₄ 'uë₃.  
\v 6 Jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Gog'₂ 'ne₂ bá₄ dsia₅₄ jniá₂ ca₂le₃jë́₃ juɨg₂ në₅; 'ne₂ bá₄ gong'₂ lé₂, 'ó'₄ bí₂, qui₂jme₃juag'₂ dsa₂. Ia₁ a₂niog₅ ne₃ jniá₂ bá₄ në₅, ton'₂ lé₂ le₃cuë́₄ jniá₂ 'ein₂ 'nio₃ cuë́₄.  
\v 7 Jaun₂ a₂lé₂ quiáng'₂ në₁jua'₂ ca₂chi₁jne'₄ ne₃ jme₁juag'₂. 
\p  
\v 8 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p ―Ne₄ Si₂\f + \fr 4:8 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ juá'₂ le₂la₂ ján₃: “Jŋiag'₃ cau₅ quió₃ 'ne₂ Satanás, ia₁ ne₄ Si₂.” \f* quió'₅ Diú₄ chi₁ton₅: “Jme₁gan₃ 'nia'₂ Te₁gui'₅₄ Diú₄ quiáng'₂; ne₄ jan₂ 'éi₂ bá₄ ca₂tɨ́n'₂ 'nia'₂ jme₁ti'₄.”\f + \fr 4:8 \ft Deuteronomio 6:13.\f* 
\p  
\v 9 Cang₂ jaun₂ ca₂jiog₃ táng₃ i₂së₃dsen₃ juɨg₂ Jerusalén, jaun₂ ca₂i₁chei'₂ caun₂ ja₁lë́₄ ja₁ŋei₅ guë́₄ ne₄ nɨ₁'ia'₂ guá'₅ templo, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Chi₂jua'₂ 'ne₂ lɨ́ng'₅ Ja₁ŋi'₅₄ Diú₄, tian'₅₄ ca₂të₂ 'uë₃;  
\v 10 ia₁ chi₁ton₅ ne₄ Si₂: 
\q1 Dsiog₃ Diú₄ o₄gú₃ ángeles quiáin₅, 
\q2 jaun₂ jmo₃ 'í₁; 
\q1  
\v 11 guéi'₂ quian'₅₄ gu₂ 
\q2 ia₁jaun₂ tsá₃ jéng'₂ uɨg₅ nióg'₃ nɨ₁cang₁.\f + \fr 4:11 \ft Salmo 91:11-12.\f* 
\p  
\v 12 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p ―Ján₃ bá₄ juá'₂ ne₄ si₂: “Tsá₃ tang'₅₄ Te₁gui'₅₄ Diú₄ quiáng'₂.”\f + \fr 4:12 \ft Deuteronomio 6:16.\f* 
\p  
\v 13 Jme₁ca₂dsan₃ ca₂le₃jë́₃ a₂niog₅ ca₂juá'₂ i₂së₃dsen₃ a₂cáun₂ táu₂ jaun₂, jaun₂ ca₂i₃uɨ́in₂ co₂'na₂, në₁jua'₂ lɨ́g'₂ ca₂cuɨn₃ táng₃ jmɨg₄. 
\s1 Ca₂jme₃lióg₃ Jesús ca₂jme₃tag₂₃ 'uë₃ Galilea 
\r (Mateo 4:12-17; Marcos 1:14-15) 
\p  
\v 14 Ca₂ŋá'₃ táng₃ Jesús juɨ₅ 'uë₃ Galilea rë₂can'₂ Jme₂dsí₂ Jŋió₅ të₂dsɨ́₅. Le₂con₂ juɨg₂ te₁'i₁ ma₂quián₅ jaun₂, ca₂i₃'ag₅₄ jág₁ 'ag₅ dsa₂.  
\v 15 Ca₂i₁jme₁tɨin₂₃ dsa₂ le₂tan₅₄ guá'₅ sinagogas quió'₅ dsa₂, jaun₂ ca₂le₃jɨ́n₃ bá₄ dsa₂ jme₁jme₂juag'₂. 
\s1 Dsiáin'₃ táng₃ juɨg₂ Nazaret 
\r (Mateo 13:53-58; Marcos 6:1-6) 
\p  
\v 16 Jaun₂ ca₂ŋái'₃ juɨ₅ Nazaret, ja₁ca₂i₃juɨin'₂. Caun₂ jmɨg₄ sa₅₄ ca₂'í₃ dsi₂néi₂ guá'₅ sinagoga, ia₁ le₂jaun₂ tɨin₂. Jaun₂ ca₂nau₂ a₂'ɨ₃ Si₂.  
\v 17 Jaun₂ ca₂cuë₃ dsa₂ si₂ rë₂bɨn₅ quió'₅ Isaías i₂jme₁'ë́₂ jág₁ o₄quió'₄ Diú₄. Jme₁ma₂në₂néi'₃ si₂, jaun₂ ca₂dsó'₂ ja₁chi₁ton₅ le₂la₂: 
\q1  
\v 18 Dsɨ́n₂ Jme₂dsí₂ quián₅ Te₁gui'₅₄ ne₄ quió₃, 
\q2 ia₁ ma₂ca₂'ag₃ jniá₂ 
\q1 a₂i₁'ë́₃ jág₁ dse₃ jɨn₄ dsa₂ dsɨ₂ŋé₂. 
\q1 Ca₂chei₃ a₂i₁'ë́₃ jág₁ a₂lión₂ dsa₂ i₂qui₂le₁jnɨ́₅, 
\q2 ton'₂ ján₃ guë'₂ jmo₅₄ jnia₅₄ jme₁ne₁ dsa₂ i₂ten₄; 
\q2 qui₁long₁₂ dsa₂ i₂qui₂dsɨ₂ŋɨ́₂ uɨg₅ qui₂jmóg'₂ dsa₂; 
\q1  
\v 19 a₂'ë́₄ jmɨg₄ dse₃ a₂lió₂ Te₁gui'₅₄.\f + \fr 4:19 \ft Isaías 61:1-2.\f* 
\p  
\v 20 Jaun₂ ca₂bɨ́in₂ táng₃ si₂; ca₂jɨ́in'₃ dsa₂ i₂jme₂'o₅₄, jaun₂ ca₂guá₂ táng₃. Ia₁ jaun₂ bá₄ tion'₅₄ dsa₂ ca₂le₃jɨ́in₃ le₁ŋɨi'₂, jág₂.  
\v 21 Jaun₂ ca₂jme₃lióg₃ Jesús ca₂juá'₂: 
\p ―Jmɨg₄ në₃ ca₂të́₂ ne'₅₄ 'nia'₂ ca₂rë₃ti₃ a₂juá'₂ Si₂ në₅. 
\p  
\v 22 Ca₂le₃jɨ́n₃ bá₄ dsa₂ 'ɨin₂₃ dse₃ Jesús, dsɨ₂gó'₃ dsɨ́₅ ca₂le₃jë́₃ jág₁ jlá'₁ a₂'uë'₂ 'o₅₄. Jaun₂ qui₂ca₂ŋɨ́i'₃ rɨin'₅₄: 
\p ―¿On₁jua'₅₄ i₂në₅ 'éi₂ i₂lɨ́n₅ ja₁ŋi'₅₄ Së́₄? 
\p  
\v 23 Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―A₂dsɨ₂jó'₃ já₅ jmɨg₄ le₃jua'₅₄ 'nia'₂ juɨg'₅₄ jniá₂ quio₃\f + \fr 4:23 \ft quio₃: Jág₁ quió'₅ dsa₂ Jen'₅₄, co₂'nió'₄ le₃jua'₅₄, caun₂ jág₁ a₂ŋɨ́'₂ dsɨ́₅ a₂ca₂quiog₂ dsa₂ can'₅₄, a₂dsia₅ dsa₂.\f* la₂: “'Ne₂ të₅mɨ́₅ jma'₅₄ mɨ́₅ 'ŋiag'₂.” Le₃jua'₅₄ 'nia'₂ në́₃: “A₂ca₂rë₃ne₄ jnia'₅₄ a₂ca₂jmo'₅₄ Capernaum, ma₂në₃ jmo₄ ja₁lá₃ go'₅₄ ján₃.” 
\p  
\v 24 Caun₂ ca₂juá'₂ bá₄: 
\p ―A₂të₃dsón'₂ juá'₅ jniá₂ juɨ́g₂ 'nia'₂, 'i₁jan₂ dsa₂ i₂'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄, tsá₃ a₁jaun₂ jua'₅₄ a₂guei₃ dsa₂ dse₃ go₅₄.  
\v 25 Tí₅ bá₄ jág₁ quió₃ a₂juá'₅ la₂, juɨn₅ dsa₂ mɨ́₂ 'nág₂ i₂jme₁chan₂ Israel jmɨg₄ lia'₂ con'₂ jme₁chan₂ Elías i₂jme₁'ë́₂ jág₁ o₄quió'₄ Diú₄, lia'₂ con'₂ ca₂rë₃'ɨ́n₃ 'ŋio₅ lɨn₃ a₂guë́'₃ dsa₂ ta₁caun₂ juɨg₂ nación, ia₁ tsá₃ ma₃jmɨ́₅ ca₂tang₂ 'nɨ₅ ŋi₂ të₂ ca₂dsio₄.  
\v 26 La₁ ca₂lia'₂ quió'₅ 'i₁jan₂ 'io₅₄ 'nág₂ i₂jme₁chan₂ Israel, tsá₃ ca₂ŋe₄ Elías, jŋia'₅₄ lia'₂ quió'₅ jan₂ i₁náu₃ i₂jme₁guá₄ Sarepta\f + \fr 4:26 \ft 'Nio'₂ ja₁ton₅ 1 Reyes 17:7-24.\f* a₂niog₅ quián₅ ciudad Sidón bá₄.  
\v 27 Ján₃ bá₄ le₂jaun₂ jme₁chan₂ juɨn₅ dsa₂ i₂jme₁lɨ́n₄ 'mé'₅ 'iog₅ juɨg₂ Israel, lia'₂ con'₂ jmɨg₄ ca₂ŋɨ₃ Eliseo i₂jme₁'ë́₂ jág₁ o₄quió'₄ Diú₄ ján₃. La₁ ca₂lia'₂ 'i₁jan₂ i₂'éi₂ tsá₃ ca₂'lón₂, jŋia'₅₄ lia'₂ jan₂ i₂jme₁chen₂ Na'amán\f + \fr 4:27 \ft Na'amán: 'Í₂ 2 Reyes 5.\f* i₂jme₁chan₂ 'uë₃ Siria bá₄. 
\p  
\v 28 Jme₁ca₂nág₂ dsa₂ jág₁ në₅, ca₂le₃jɨ́n₃ con'₂ i₂tion'₅₄ guá'₅ sinagoga ca₂rë₃'néi₃ 'lɨg'₅₄.  
\v 29 Qui₂ca₂nau₂ tioin'₅₄, ca₂dsei₂₃ juɨg₂, ca₂i₃léin₂ le₁jiog₂₃ ca₂të₂ ne₄ má'₂ ja₁lë́₄ nɨ₁'lau₂ dsio'₅₄ juɨg₂, ia₁ a₂jme₁dsɨ₂jiog₅ dsɨ́₅ jme₁tón₂ ja₁jaun₂.  
\v 30 La₁ con'₂ ca₂ŋɨ₅ bá₄ 'éi₂ jë₄ quió'₅, ca₂lóin₂ ŋái'₅. 
\s1 Jan₂ dsa₂ i₂jme₁'en₅₄ jme₂dsí₂ 'lɨn'₅₄ 
\r (Marcos 1:21-28) 
\p  
\v 31 Jaun₂ ca₂ŋó₃ Jesús juɨg₂ Capernaum, caun₂ juɨg₂ tén₅ 'uë₃ Galilea. Ja₁jaun₂ ca₂jme₃tɨin₂₃ dsa₂ jme₁jmɨg₄ sa₅₄.  
\v 32 'Ŋio₅ lɨn₃ dsɨ₂gó'₃ dsɨ́₅ dsa₂ quian'₅₄ jág₁ quió'₅, ia₁ a₂'io₂₃ 'éi'₃ dsón'₂ bá₄ a₂jme₂tag₂₃.  
\v 33 Dsi₂néi₂ guá'₅ sinagoga ja₁tioin'₅₄ jaun₂, jme₁'en₅₄ jan₂ dsa₂ i₂'en₅₄ jme₂dsí₂ je₂na'₅₄ të₂dsɨ́₅. Jaun₂ ca₂guió'₃ 'éi₂, ca₂juá'₂: 
\p  
\v 34 ―¡'Ne₂ në́₃! ¿'E₂ lë₃ tiáng'₅ jë₄ quián₂ jnia'₅₄, 'ne₂ Jesús Nazareno?\f + \fr 4:34 \ft o₃, “i₂chan₂ Nazaret.” \f* ¿A₂i₃'éin'₃ jnia'₅₄ bá₄ 'ne₂ ŋe'₃? Guion₄ jniá₂ 'ein₂ lɨ́ng'₅: 'ne₂ lɨ́ng'₅ I₂jŋió₅ quián₅ Diú₄. 
\p  
\v 35 Jaun₂ ca₂jí₂ Jesús, ca₂juá'₂: 
\p ―¡Tei₄ jmo₄; tén₃ dsa₂ në₅! 
\p Jaun₂ je₂na'₅₄ në́₃, ca₂tón₂ 'uë₃ të₃ jág₅ ca₂le₃jɨ́n₃, jaun₂ guë́₄ ca₂o₃'ɨ́in₃, la₁ tsá₃ 'e₂ uɨg₅ ca₂jmóg'₂.  
\v 36 Jaun₂ ca₂ja₃gó'₃ dsɨ́₅ ca₂le₃jɨ́n₃, jaun₂ ca₂dsia₃ jág₁ jɨn₄ rɨin'₅₄, ca₂juá'₂: 
\p ―¿'E₂ bá₄ jág₁ në₅? I₂në₅ 'io₂₃ bí₂ jmo₂₃ 'éi'₃ lia'₂ ma₂'uɨn₂ bá₄ jme₂dsí₂ 'lɨn'₅₄ jë₁ma₂ca₂juá'₂. 
\p  
\v 37 A₂jaun₂ në́₃, ca₂i₃'ag₅₄ jág₁ le₂con₂ juɨg₂ te₁'i₁ ma₂quián₅ jaun₂. 
\s1 Ca₂jme₃'lión₂ Jesús ma₂chog₅₄ Si₂mu₅₄ Pe₄ 
\r (Mateo 8:14-15; Marcos 1:29-31) 
\p  
\v 38 A₂ca₂o₃'ɨ́n₃ Jesús guá'₅ sinagoga jaun₂, ca₂ŋó₃ ja₁quió'₄ Si₂mu₅₄. Ja₁jaun₂ jme₁rë₂quian₅ ma₂chog₅₄ 'éi₂ dso'₅₄ 'i₄ dséi₂ 'ŋio₅ lɨn₃. Jaun₂ ca₂mɨ₃ dsa₂ ne₅₄ o₄quió'₄ dsa₂ dso'₅₄.  
\v 39 Jaun₂ ca₂jme₃quiáin₃ cau₅ quió'₅ dsa₂ dso'₅₄, ca₂jéin₂ dso₄ dséi₂. Jaun₂ ca₂o₃'ág₃ dséi₂. Dsɨ₂juɨ₅ le₂jaun₂ bá₄ ca₂nau₂ dsa₂ i₂jme₁dso'₅₄, ca₂jme₃ti₃ ne₄ dsa₂ i₂tion'₅₄. 
\s1 Ca₂jme₃'lión₂ Jesús juɨn₅ dsa₂ dso'₅₄ 
\r (Mateo 8:16-17; Marcos 1:32-34) 
\p  
\v 40 Të₂le₃ ca₂nei₂ jmɨg₄ jaun₂, ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂chan₂ dsa₂ dso'₅₄ quián₅ juɨ₁'e₂ guë́₃ dso₄ lɨ́in₅, ca₂o₃jiog₃ dsa₂ ne₅₄. Jaun₂ qui₂ca₂téin₂ gu₂ le₂jan₂ le₂jan₂ dsa₂ dso'₅₄, ca₂jme₃'lió₂.  
\v 41 Juɨn₅ bá₄ jme₂dsí₂ je₂na'₅₄ qui₂ca₂'uɨ́in'₂ quió'₅ dsa₂, qui₂guió'₅ juá'₂: 
\p ―¡'Ne₂ lɨ́ng'₅ Ja₁ŋi'₅₄ Diú₄! 
\p La₁ Jesús në́₃, ca₂jí₂ bá₄, tsá₃ ca₂cuë₃ jmɨg₄ jua'₅₄ a₂juá'₂ guë́₄, ia₁ a₂ŋi₅ rë₂ bá₄ je₂na'₅₄ a₂lɨ́n₅ 'éi₂ I₂rë₂'ɨ́n₁ quián₅ Diú₄. 
\s1 Ca₂ton₃ Jesús jág₁ 'uë₃ Galilea 
\r (Marcos 1:35-39) 
\p  
\v 42 Jme₁jnia₃ jaun₂, ca₂o₃'ɨ́n₃ Jesús ŋó₃ caun₂ ja₁lë́₄ co₂'ŋiog₅. La₁ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ ca₂i₁nioi₁₂ ca₂'nau'₂. Jaun₂ në́₃ jme₁ca₂dsáu'₂, jme₁jnéi₂ juɨ₅ tsá₃ jme₁cuë₂₃ jmɨg₄ dsáin'₃.  
\v 43 Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―Ca₂tɨ́n₂ jniá₂ qui₂i₁'ë́₃ jág₁ juɨ₁lia'₂ ja₁gon₂ Diú₄, le₂tan₅₄ juɨg₂ ja₁siá'₂, ia₁ ta₁ në₅ chen₄ bá₄ jniá₂ guio₃. 
\p  
\v 44 Jaun₂ le₂në₅ bá₄ ca₂ŋɨ₃ Jesús ca₂'ë́₂ jág₁ le₂con₂ guá'₅ sinagogas a₂te₁'i₁ ja₁tén₄ Judea.\f + \fr 4:44 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ juá'₂: “Galilea.” \f* 
\c 5  
\s1 Ca₂jmo₃ Jesús ca₂jon₃ dsa₂ ju₄ 
\r (Mateo 4:18-22; Marcos 1:16-20) 
\p  
\v 1 Ca₂lë₃ co₂ráun₂ jme₁'en₅₄ Jesús chei'₅₄ Jmɨ₁ŋí'₄ Genesaret.\f + \fr 5:1 \ft Ján₃ bá₄ chei₂ “Jmɨ₁ŋí'₄ Galilea.” \f* Të₃jë₄ jaun₂ ca₂ŋɨ'₂ juɨn₅ lɨn₃ dsa₂, ca₂lia'₂ co₂'liog'₂ bá₄ tioin'₅₄, ia₁ 'nio₃ nag₃ jág₁ quió'₅ Diú₄.  
\v 2 Jaun₂ ca₂jág₃ Jesús tɨn₃ tsɨ₁mu₅ a₂le₁jë₁, le₁'ág₄ chei'₅₄ jmɨg₂, ia₁ dsa₂ i₂tsán'₂ ju₄ jme₁ma₂sióin₃ i₂ráng₃ 'má₅ quió'₅.  
\v 3 Jaun₂ ca₂'í₃ Jesús caun₂ tsɨ₁mu₅ jaun₂, a₂lë́₅ quió'₅ Si₂mu₅₄. Jaun₂ ca₂mɨ₃ a₂jiog₃ 'éi₂ ca₂juɨg₄ guë́₄ le₃ne₄ jmɨg₂. Jaun₂ ca₂guá₂ 'ŋió'₃ tsɨ₁mu₅, jaun₂ ja₁jaun₂ ca₂jme₃lióg₃ ca₂jme₃tɨin₂₃ dsa₂.  
\v 4 Jme₁ca₂dsan₃ cuë₂₃ jág₁, ca₂tsɨ́'₃ Si₂mu₅₄: 
\p ―Jŋiog'₅₄ mu₅ quiáng'₂ le₃ja₁jɨ'₂ guë́₄. Ja₁në₅ tiong₂ 'má₅ quiáng'₂, jaun₂ lén'₂ 'nia'₂ ju₄. 
\p  
\v 5 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Si₂mu₅₄: 
\p ―Të₅, la₂ tio'₅₄ bá₄ jnia'₅₄ ta₁jma₃ nei₅ ca₂néi₃, tsá₃ 'ein₂ já'₂ ma₂lag₅ jnia'₅₄; la₁ i₁tion₃ caun₂ ia₁ a₂juá'₂ 'ne₂. 
\p  
\v 6 Jme₁ca₂jmo₃ le₂jaun₂, ca₂lia'₂ juɨn₅ lɨn₃ ju₄ i₃ton'₅₄, jŋia'₅₄ mei'₂ tsá₃ ca₂gag₂ bá₄ 'má₅ quió'₅ tioin'₅₄.  
\v 7 Jaun₂ ca₂bí₂ gu₂ ca₂të́'₃ rɨin'₅₄ i₂jme₁tion'₅₄ tsɨ₁mu₅ caun₂, ia₁jaun₂ ja₃léin₂ jme₃'o₅₄. Jme₁o₃lén₂ 'éi₂ në́₃, ca₂jme₃cain'₂ ta₁tɨn₃ tsɨ₁mu₅, jŋia'₅₄ mei'₂ tsá₃ ca₂i₃guein'₅₄ bá₄ tioin'₅₄.  
\v 8 Jme₁ca₂jág₃ Si₂mu₅₄ në₅, ca₂ŋó₃ ca₂chi₃jné₃ ne₄ Jesús, ca₂juá'₂: 
\p ―Jŋia'₃ cau₅ quió₃, Te₁gui'₅₄, ia₁ dsa₂ cha₂ dsáu₁ bá₄ jniá₂. 
\p  
\v 9 Ia₁ dsɨ₂gó'₃ dsɨ́₅ Si₂mu₅₄ quian'₅₄ rɨin'₅₄, ia₁ a₂ŋɨ́₄ lë₃ 'ŋio₅ juɨn₅ ju₄ i₂ca₂join₃.  
\v 10 Ján₃ bá₄ le₂jaun₂ Jacobo quian'₅₄ Juan₅₄ i₂lɨ́n₅ ja₁ŋi'₅₄ Zebedeo, ia₁ co₂dsia₅ jme₁i₂nioi₅₄ quian'₅₄ Si₂mu₅₄ tsáin'₂ ju₄. La₁ Jesús në́₃ ca₂juá'₂ ca₂tsɨ́'₃ Si₂mu₅₄: 
\p ―Tsá₃ jmo₂ gang'₃. Ia₁ të₂le₃ ne₄ juɨ₅ ja₁dsau₅₄ në₅, ŋɨ́'₁ jmag'₅₄ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ juɨ₁lia'₂ jmag'₂ ju₄. 
\p  
\v 11 Jme₁ma₂në₂jŋióg'₃ tsɨ₁mu₅ quió'₅ le₃ja₁quein₂ chei'₅₄ jmɨg₂, ja₁jaun₂ ca₂dsia₃ jë₂, ca₂i₃léin₂ bá₄ quian'₅₄ 'éi₂. 
\s1 Ca₂jme₃'lión₂ Jesús jan₂ dsa₂ i₂lɨ́n₅ 'mé'₅ 'iog₅ 
\r (Mateo 8:1-4; Marcos 1:40-45) 
\p  
\v 12 Co₂ráun₂ jme₁'en₅₄ Jesús caun₂ juɨg₂, jaun₂ ca₂dsióg₃ jan₂ dsa₂ dso'₅₄ i₂lɨ́n₅ 'mé'₅ 'iog₅, ta₁jain₂. Jme₁ca₂jɨ́in₂ Jesús, ca₂tóin₂ të₂rë₃'éin₂ 'uë₃, ca₂mɨ₃ tion₅₄-jan₃, ca₂juá'₂: 
\p ―Te₁gui'₅₄, chi₂jua'₂ 'niog'₂, jŋia'₅₄ lia'₂ 'ne₂ bá₄ quɨ'₅₄ jmɨg₄ chi'₅₄ dso₄ a₂lɨ́ng₅. 
\p  
\v 13 Jaun₂ ca₂néi'₃ gu₂, ca₂nɨ́'₃ quió'₅ dsa₂ dso'₅₄, ca₂juá'₂: 
\p ―'Nio₃ jniá₂. Jmo₅₄ bá₄ le₁jɨ́ng'₃. 
\p Dsɨ₂juɨ₅ jme₁ca₂juá'₂ jaun₂, ca₂jŋia'₃ 'mé'₅ 'iog₅ a₂jme₁lɨ́in₄.  
\v 14 Jaun₂ ca₂jmo₃ Jesús 'éi'₃ a₂tsá₃ 'ein₂ tsɨ́'₃ 'i₁jan₂. Jŋia'₅₄ lia'₂ ca₂juá'₂: 
\p ―La₁ gua₂ o₂jme₁jnia₅ ne₄ jme₂dsa₂, o₄quió'₄ a₂ma₂le₁jɨ́ng'₃, o₂jmo₄ o₂jen'₅₄ ne₄ Diú₄ con'₂ lë́₅ 'Éi'₃ quió'₅ Moisés,\f + \fr 5:14 \ft 'Í₂ Levítico 14.\f* co₂'nió'₄ a₂jang'₅₄ jág₁ dsau₅ jɨn₄ dsa₂. 
\p  
\v 15 La₁ të₂le₃ lë́₅ guë́₄ ca₂i₃'ag₅₄ bá₄ jág₁ ca₂le₂con₂ a₂'ɨn₅ dsa₂ Jesús. Jaun₂ i₂juɨn₅ lɨn₃ dsa₂ i₂jme₁të₁ja₂lén₂ ŋɨi'₂ ja₂néi₃ jág₁, i₂'nio₃ 'lión₂ në́₃ 'e₂ caun₂ jmɨ₁uɨg₅ chain₂.  
\v 16 La₁ jme₁dsɨ₂uɨ́in₃ bá₄ 'nɨ'₂ juɨg₂ ja₁con'₂ 'ŋiog₅, chi₃léin'₂ Diú₄. 
\s1 Ca₂jme₃'lión₂ Jesús jan₂ dsa₂ 'lian'₂ 
\r (Mateo 9:1-8; Marcos 2:1-12) 
\p  
\v 17 Ca₂lë₃ co₂ráun₂ jme₁'en₅₄ Jesús jme₂tɨin₂₃ dsa₂. Le₂con₂ jaun₂, jme₁tián'₄ i₂lɨn₅₄ dsa₂ fariseos, të₅juá'₅ në́₃, i₂ja₂lén₂ le₂con₂ 'uë₃ Galilea, Judea, juɨg₂ Jerusalén në́₃. Ia₁ juɨ₅bí₂ quió'₅ Te₁gui'₅₄ bá₄ jme₁'io₅ Jesús, a₂jme₂'lióin₂ dsa₂.  
\v 18 Të₃jë₄ jaun₂, ca₂dsi₃lén₂ dsa₂ le₁jŋiai₂₃ jan₂ dsa₂ 'lian'₂, dsɨ́n₂ ne₄ tsɨ₁jein₁. Jme₁'no'₂ juɨ₅ dsɨ₃toin'₅₄ dsi₂néi₂, jme₁dsɨ₃quio₂₃ ne₄ Jesús.  
\v 19 Ia₁ tsá₃ ca₂dsó'₂ 'a₂ lia'₂ dsɨ₃toin'₅₄, ia₁ a₂ŋɨ́₄ lë₃ juɨn₅ dsa₂ tion'₅₄, jaun₂ ca₂uɨ́g₂ le₃co'₅₄ tsɨ₁'né₅. Jaun₂ ca₂niá₃ jë₄ gua'₅₄ lag₁, jaun₂ ca₂sió₂ lia'₂ jma₃quian'₅₄ tsɨ₁jein₁, dsi₂jo₂ jaun₂, ne₄ Jesús.  
\v 20 Jme₁ca₂jág₃ Jesús a₂'én₂ dsa₂ 'éi₂ 'ŋio₅ lɨn₃, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―'Ne₂ dsa₂, ma₂rë₂'én₄ bá₄ dsáu'₂. 
\p  
\v 21 Jaun₂ në́₃ ca₂jme₃lióg₃ të₅juá'₅ quian'₅₄ dsa₂ fariseos në́₃ ca₂i₃jŋia₅ dsɨ́₅: “¿I₂'ein₂ bá₄ në₅ jmái'₂ mɨ'₅₄ Diú₄ a₂juá'₂ le₂në₅? 'I₁jan₂ tsá₃ 'ein₂ lé₂ le₃'én₂ dsáu₁ dsa₂, jŋia'₅₄ lia'₂ Diú₄ bá₄.”  
\v 22 La₁ a₂lí'₄ rë₂ bá₄ Jesús 'e₂ a₂qui₂dsɨ₂jŋia₅ dsɨ́₅ dsa₂ 'éi₂, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―¿'E₂ bá₄ lë₃ dsɨ₂jiog₅ 'au'₂ 'nia'₂ le₂në₅?  
\v 23 ¿'E₂ a₂'ua₁ guë́₄ ta₁, a₂juá'₄ jniá₂ juɨg₅₄ dsa₂ la₂: “Ma₂rë₂'én₄ dsáu'₂”, o₃ a₂juɨg₅₄ 'e₂ jniá₂: “Nau₂, ŋɨ₄”?  
\v 24 Ia₁ dse₃ jaun₂. La₂ jmo₅₄ jniá₂ ia₁jaun₂ le₃ŋi'₅₄ 'nia'₂ a₂'io₅ bí₂ 'éi'₃ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ ne₄ gua'₅₄ 'uë₃ a₂qui₃'éin₂ dsáu₁ dsa₂. 
\p Jaun₂ guë́₄ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ 'lian'₂: 
\p ―'Ne₂ juɨ́g₂ jniá₂, nau₂, quion₂ tsɨ₁jein₁ quiáng'₂, guan'₂. 
\p  
\v 25 Dsɨ₂juɨ₅ jaun₂ të₃ jág₅ ca₂le₃jɨ́n₃, ca₂nau₂ ca₂cáun₃ tsɨ₁jein₁ quió'₅ ca₂ŋái'₃ jme₂juɨin'₂ Diú₄.  
\v 26 Jaun₂ ca₂i₃gó'₃ dsɨ́₅ ca₂le₃jɨ́n₃, ca₂jme₃juɨin'₂ Diú₄ në́₃. Jaun₂ të₃jë₄ dsɨ₂gó'₃ dsɨ́₅ jaun₂, qui₂ca₂tsɨ́'₃ rɨin'₅₄: 
\p ―Jmɨg₄ në₃ ca₂të́₂ ne₄ jniog₄ a₂dsɨ₂gó'₃ dsɨ₅. 
\s1 Ca₂të́'₃ Jesús Leví 
\r (Mateo 9:9-13; Marcos 2:13-17) 
\p  
\v 27 Cang₂ jaun₂ ca₂o₃'ɨ́in₃ táng₃. Ja₁ŋó₄ jaun₂, ca₂jɨ́in₂ jan₂ i₂chen₂ Leví i₂cán₂ 'lia'₅₄ a₂ca₂tɨ́n₂ dsɨ₂tan₅₄, guá₅ ja₁dsɨ₂qui₅ dsa₂ 'lia'₅₄. Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―Ŋia₅ chi₁co'₅₄ quió₃. 
\p  
\v 28 Ja₁jaun₂ ca₂dsia₃ jë₂, ca₂nau₂ ŋó₃ quiong'₅₄. 
\p  
\v 29 Ca₂i₁jmo₅₄ Leví caun₂ má₃ pa₁ dsi₂néi₂ quió'₅ o₄quió'₄ Jesús, jaun₂ ca₂ŋɨ'₂ juɨn₅ dsa₂ i₂cán₂ 'lia'₅₄ rɨin'₅₄. Juɨn₅ bá₄ dsa₂ sián'₂ në́₃ qui₂ca₂guë́'₃ quiain'₅₄.  
\v 30 La₁ dsa₂ fariseos quian'₅₄ të₅juá'₅ quiáin₅, chi₂ca₂'ɨin₃ dsa₂ i₂ma₂quian'₅₄ Jesús, ca₂juá'₂: 
\p ―¿'E₂ lë₃ qui₂quë́'₂ qui₂'ág'₂ 'nia'₂ co₂dsia₅ quian'₅₄ dsa₂ i₂cán₂ 'lia'₅₄ në₅, dsa₂ i₂le₁cán'₄ dso₄ në́₃? 
\p  
\v 31 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p ―Ma₁ tsá₃ të₅mɨ́₅ 'nió'₅ quió'₅ dsa₂ i₂le₁'ág₄ dse₃ dsɨ́₅; dsa₂ i₂le₁dso'₅₄ bá₄ 'nió'₅ quió'₅.  
\v 32 Tsá₃ ta₁ jaun₂ guio₃ jniá₂ a₂të́₄ dsa₂ dsen₃; a₂të́₄ dsa₂ i₂le₁cán'₄ dso₄ bá₄ jniá₂ guio₃, ia₁jaun₂ dsi₁quén'₅ dsɨ́₅. 
\s1 Ca₂ŋɨ́'₃ dsa₂ Jesús juɨ₁lia'₂ a₂jme₂'ɨn₅₄ dsa₂ 
\r (Mateo 9:14-17; Marcos 2:18-22) 
\p  
\v 33 Jaun₂ dsa₂ 'éi₂ në́₃ ca₂tsɨ́'₃ Jesús: 
\p ―¿'A₂ guë'₂ lia'₂ i₂gú'₃ jme₂'ɨn₅₄ dsa₂ i₂quian'₅₄ Juan₅₄, jë₂ qui₂tsɨ́'₅ Diú₄, le₂jaun₂ bá₄ dsa₂ quián₅ fariseos në́₃, la₁ dsa₂ quiáng'₂, guë́'₅ 'ɨ́n'₂ bá₄? 
\p  
\v 34 Jaun₂ ca₂jéin'₃ Jesús jág₁: 
\p ―¿Lé₂ le₃chi₁quian'₄ 'nia'₂ jmɨg₄ jme₃'ɨn₅₄ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂té₄ ja₁jen'₂ gu₂ dsa₂, chi₂jua'₂ jaun₂ bá₄ guá₅ guë'₂ dsa₂ ŋe'₂ i₂jen'₂ gu₂?  
\v 35 La₁ já₅ jmɨg₄ jë₁ma₂jŋia'₃ dsa₂ ŋe'₂ 'éi₂; jmɨg₄ jaun₂ guë́₄ ma₂lé₂ jme₃'ɨin₅₄. 
\p  
\v 36 Ján₃ bá₄ ca₂juá'₂ Jesús jág₁ jáng'₅ léi₄ la₂: 
\p ―Ma₁ tsá₃ 'ein₂ dsa₂ tióng₅ 'nau₅₄ 'mɨ'₂ 'mɨ́₂ tsɨ₁'mɨ'₂ gui'₅₄. Ia₁ në₁jua'₂ ca₂jmo₃ le₂jaun₂, a₂jŋia'₅₄ guéi₃ bá₄ caun₂ caun₂, ton'₂ tsá₃ ma₃rë₂ quɨn₅ tsɨ₁'mɨ'₂ gui'₅₄ quian'₅₄ 'nau₅₄ 'mɨ́₂.  
\v 37 Ján₃ guë'₂ tsá₃ tia'₂ dsa₂ vino 'mɨ́₂ nɨ₁lau₂ gui'₅₄, ia₁ në₁jua'₂ ca₂jmo₃ dsa₂ le₂jaun₂, a₂ne'₂ bá₄ nɨ₁lau₂ gui'₅₄ quian'₅₄ dsió'₁ vino 'mɨ́₂; téin₃ bá₄ vino, ton'₂ dsɨ₃'én₂ nɨ₁lau₂ gui'₅₄ në́₃.  
\v 38 Jaun₂ lë₃, lau₂ 'mɨ́₂ bá₄ 'nió'₅ tia'₃ dsa₂ vino 'mɨ́₂, ia₁jaun₂ rë₂ lé₂ 'í₁ le₃tɨn₃.  
\v 39 Ján₃ bá₄ le₂jaun₂ juɨ₁lia'₂ i₂ma₂'ɨn'₅ vino gui'₅₄ a₂ma₂ron₂, tsá₃ jiá₃ dsɨ́₅ 'ɨ́n'₂ vino 'mɨ́₂ a₂të₂ca₂jlen'₃. “Ia₁ tió'₅ a₂gui'₅₄” bá₄ juá'₂. 
\c 6  
\s1 Guén₂ dsa₂ quián₅ Jesús mɨ́g₂ trigo caun₂ jmɨg₄ sa₅₄ 
\r (Mateo 12:1-8; Marcos 2:23-28) 
\p  
\v 1 Caun₂ jmɨg₄ sa₅₄, ca₂ŋɨ₅ Jesús caun₂ ja₁nau₂ ja₁jnia₄ trigo. Jaun₂ ca₂gág₃ dsa₂ i₂quiain'₅₄ mɨ́'₂ trigo, qui₂ca₂guéin₂ ca₂guë́'₃.  
\v 2 Jaun₂ jme₁ca₂jág₂ i₂lɨn₅₄ dsa₂ fariseos, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―¿'E₂ lë₃ jmo'₂ 'nia'₂ a₂tsá₃ 'i₄ 'éi'₃ jmo₃ dsa₂ jme₁jmɨg₄ sa₅₄? 
\p Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p  
\v 3 ―¿Tsa₁ ma₂'í'₂ 'nia'₂ ja₁juá'₂ a₂ca₂jmo₃ David quiain'₅₄ rɨin'₅₄ jme₁ca₂tá'₂ i₁cón'₅?  
\v 4 Ca₂'í₃ dsi₂néi₂ quió'₅ Diú₄ ca₂can₃ i₁ŋí'₄ jŋió₅ a₂'i₄ 'éi'₃ a₂guë́'₃ jmá'₃ jme₂dsa₂. Ca₂guë́'₃, ca₂cuë́'₃ rɨin'₅₄ i₂jme₁quiain'₅₄ në́₃. 
\p  
\v 5 Ca₂juá'₂ Jesús ján₃: 
\p ―Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ bá₄ i₂quian₅ 'éi'₃ ne₄ quió'₅ jmɨg₄ sa₅₄. 
\s1 Dsa₂ i₂rë₂já'₃ caun₂ gu₂ 
\r (Mateo 12:9-14; Marcos 3:1-6) 
\p  
\v 6 Co₂ráun₂ táng₃ caun₂ jmɨg₄ sa₅₄ ca₂lë₃, ca₂'í₃ Jesús guá'₅ sinagoga, ca₂jme₃tɨin₂₃ dsa₂. Jë₄ jaun₂ jme₁'en₅₄ jan₂ dsa₂ i₂rë₂já'₃ gu₂ ne₁.  
\v 7 Ca₂tiog₃ dsa₂ fariseos quian'₅₄ të₅juá'₅ chi₂jua'₂ jme₃'lióin₂ 'éi₂ të₃ jmɨg₄ sa₅₄, ia₁ jme₁'no'₂ juɨ₅ 'a₂ lia'₂ jmo₃ dsáu₁ 'éi₂.  
\v 8 La₁ a₂ŋi₅ rë₂ bá₄ Jesús 'e₂ a₂dsɨ₂jiog₅ dsɨ́₅ dsa₂ 'éi₂ tióin₂, jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ i₂rë₂já'₃ gu₂: 
\p ―Nau₂, ŋia₅ dsi₂jo₂ la₂. 
\p Ca₂nau₂ bá₄ dsa₂ 'éi₂ ca₂ŋó₃.  
\v 9 Jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ Jesús dsa₂ i₂tión₂ jág₅: 
\p ―La₂ ŋag₄ jniá₂ caun₂ 'nia'₂: ¿'E₂ 'i₄ 'éi'₃ jmo₃ dsa₂ juɨ₁lia'₂ jme₁jmɨg₄ sa₅₄? ¿A₁dse₃, o₃ a₂'lɨg'₅₄ 'e₂? ¿A₂lióin₂ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ rɨin'₅₄, o₃ a₂jŋag'₃ 'e₂? 
\p  
\v 10 Jaun₂ ca₂jɨ́in₂ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂tión₂ le₃lág'₃ quió'₅, jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ dso'₅₄: 
\p ―Nei'₅₄ gog'₂. 
\p Jaun₂ ca₂néi'₃. Dsɨ₂juɨ₅ jaun₂ bá₄ ca₂lág₃ gu₂.  
\v 11 La₁ ca₂rë₃'né₃ bá₄ dsa₂ jain₂ jain₂ tioin'₅₄, ca₂jme₃lióg₃ ca₂tsɨ́'₃ rɨin'₅₄ 'e₂ jmái'₂ Jesús. 
\s1 Ca₂quión'₂ Jesús guia₃-tɨ́n₂ dsa₂ i₂chein₃ 'a₂ guë́₃ já'₄ chei₃ 
\r (Mateo 10:1-4; Marcos 3:13-19) 
\p  
\v 12 Ca₂lë₃ të₃jë₄ jmɨg₄ jaun₂, ca₂ŋó₃ Jesús juɨ₅ caun₂ má'₂ a₂chi₂i₁lein'₄ Diú₄. Të₁jma₃nei₅ bá₄ ca₂ŋɨi₅ chi₂léin'₂ Diú₄.  
\v 13 Jme₁jnia₃ táng₃ jaun₂, ca₂të́'₃ dsa₂ i₂quiain'₅₄, jaun₂ ca₂quióin'₂ guia₃-tɨ́n₂ 'éi₂. I₂'éi₂ në́₃ ca₂quiain₃, i₂chen₄ quiáin₅.\f + \fr 6:13 \ft griego: apóstolous (dsa₂ i₂chen₄).\f* 
\v 14 Le₂la₂ jme₁chein₂: Si₂mu₅₄ i₂ca₂quiain₃ Pe₄; Drë́₄ rɨn'₅₄ Si₂mu₅₄; Jacobob quian'₅₄ Juan₅₄ në́₃; Fe₂li₄, Bartolomé,  
\v 15 Të₅₄, To₁má₄, Jacobo\f + \fr 6:15 \ft o₃, Santiago.\f* i₂lɨ́n₅ ja₁ŋi'₅₄ Alfeo; Si₂mu₅₄ i₂lɨ́n₅ cananista.\f + \fr 6:15 \ft griego: Celotes, co₂'nió'₄ dsa₂ i₂nau₂ quen₅; jan₂ i₂'nio₃ táun₂ 'uë₃ 'éi'₃ quió'₅ Roma. Jma₃quén₅ ca₂quioin₃ le₃on₃ Si₂mu₅₄ 'éi₂, ia₁ ŋɨ́₄ lë₃ mei'₂ tsá₃ ca₂ne₅₄ a₂chein₂.\f* 
\v 16 Judas rɨn'₅₄ Jacobo; quian'₅₄ Judas Iscariote\f + \fr 6:16 \ft o₃, Judas i₂chan₂ Cariot; o₃ Judas i₂të₂jɨ́n₁.\f* i₂ca₂dsióg₃ ca₂'nɨi₃ Jesús cang₂. 
\s1 Jme₂tɨn₅ Jesús juɨn₅ lɨn₃ dsa₂ 
\r (Mateo 4:23-25) 
\p  
\v 17 Jme₁ca₂sióin₃ má'₂ jaun₂, quiain'₅₄ 'éi₂, jaun₂ ca₂nau₂ caun₂ ja₁lë́₄ ja₁jo₂. Ja₁jaun₂ në́₃ jme₁ma₂le₁ŋɨ'₂ juɨn₅ lɨn₃ dsa₂ i₂chan₂ ta₁caun₂ 'uë₃ Judea, i₂ja₂lén₂ Jerusalén, ca₂le₃jë́₃ juɨg₂ te₁'i₁ le₂tan₅₄ chei'₅₄ jmɨ₁ŋí'₄ ja₁niog₅ juɨg₂ Tiro quian'₅₄ Sidón në́₃,  
\v 18 ia₁ 'nio₃ dsa₂ nag₃ jág₁ quió'₅ Jesús, ton'₂ ia₁ 'nio₃ 'lióin₂ 'e₂ caun₂ dso₄ niog₅ lɨ́in₅. Le₂jaun₂ guë'₂ dsa₂ i₂chan₂ uɨg₅ co₂jmóg'₂ jme₂dsí₂ 'lɨn'₅₄, ja₁jaun₂ qui₂ca₂'lóin₂ bá₄ ján₃.  
\v 19 Qui₂ca₂'náu'₃ juɨ₅ a₂nɨ́i'₃ quió'₅ Jesús, ia₁ jme₁'io₅ 'éi₂ bí₂ a₂jme₁jme₂'lióin₂ ca₂le₃jɨ́n₃. 
\s1 Juɨ₁lia'₂ a₂dse₃, quian'₅₄ a₂tsá₃ dse₃ lia'₂ chan₂ dsa₂ 
\r (Mateo 5:1-12) 
\p  
\v 20 Jaun₂ ca₂jɨ́in₂ ca₂le₃jɨ́n₃ i₂ma₂quiain'₅₄, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―'E₂ guë́₄ dsen'₃ 'nia'₂ dsa₂ i₂chang'₂ ŋég'₂ le₃ne₄ Diú₄, ia₁ 'nia'₂ bá₄ ca₂tɨ́ng'₂ ja₁goin₂. 
\p  
\v 21 ’'E₂ guë́₄ dsen'₃ 'nia'₂ i₂chang'₂ 'ong'₅₄ rë₂në́₃, ia₁ 'ág'₄ bá₄ 'au'₂. Dsen'₃ 'nia'₂ i₂quɨ'₂-'o₅ jmɨg₄ në₃, ia₁ ŋág'₄ bá₄ 'nia'₂. 
\p  
\v 22 ’'E₂ guë́₄ dsen'₃ 'nia'₂ jë₁ma₂ca₂jme₃'iog₅₄ dsa₂, a₂'uág'₂, jë₁ma₂të́₂ rë₁të₃'o'₂, quiong₃ dsa₂ a₂'lɨng'₅₄ o₄quió'₄ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃. 
\p  
\v 23 'Jmo₄ 'nia'₂ 'io'₂ 'ŋio₅ lɨn₃, quian₂ 'nia'₂ o₂'ŋió₃ 'au'₂ jë₁ma₂të́₂ jmɨg₄ jaun₂, ia₁ le₂në₅ bá₄ guéi'₁ 'nia'₂ juë'₂ 'liang'₅₄ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃. Ia₁ le₂në₅ bá₄ ma₂jmo₃ dsa₂ can'₅₄ quiáin₅ ca₃ma₂lɨ́g'₂ ma₂jmái'₂ dsa₂ i₂jme₁'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄. 
\p  
\v 24 ’La₁ 'e₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ dsa₂ cha₂ cu₄, ia₁ ma₂gue'₅₄ bá₄ 'nia'₂ liang'₅₄. 
\p  
\v 25 ’'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ i₂chang'₂ qui₂le₁'ág'₃ 'au'₂, ia₁ já₅ jmɨg₄ jë₁le₃chang'₂ 'ong'₅₄. 'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ i₂chan₂ co₂ŋág₂ jmɨg₄ në₃, ia₁ já₅ bá₄ jmɨg₄ jë₁tóng'₁ 'lia'₂ 'au'₂ quɨ'₁-'áu'₂. 
\p  
\v 26 ’Juɨ́g'₂ bá₄ 'nia'₂ jë₁ma₂të́₂ rë₁qui₃'ag₃ dsa₂ dse₃, ia₁ le₂në₅ bá₄ ca₂jmo₃ dsa₂ can'₅₄ quiáin₅, ca₂'ɨin₃ dse₃ dsa₂ juɨ₁gan₂ i₂jme₁'ë́₂ jág₁ ma₂lɨ́g'₂. 
\s1 A₂jme₃'nio₃ dsa₂ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂'iog₅₄ 
\r (Mateo 5:38-48; 7:12) 
\p  
\v 27 ’La₁ 'nia'₂ dsa₂ i₂nag₅, juá'₅ jniá₂: Jme₁'nió₄ 'nia'₂ dsa₂ i₂'iog₅₄, jmo₄ a₂dse₃ ja₁con₂ dsa₂ i₂ja₂uɨn₅₄ dsɨ́₅ jág₂.  
\v 28 Caun₂ dse₃ bá₄ qui₁'ɨ́ng'₄ i₂'ag₅ 'lɨg'₅₄; chi₁len'₅₄ 'nia'₂ Diú₄ o₄quió'₄ i₂lë₁co₂jmóg'₂.  
\v 29 Chi₂jua'₂ 'ein₂ ca₂jnáu₃ ca₂ton₂ rë₂jog'₂, jein'₅₄ le₃ca₂ton₂ táng₃ o₁jnáu₄; chi₂jua'₂ 'ein₂ ca₂jŋiá'₂ 'mɨ'₂ dsiog₂ quiáng'₂, le₂jiog₅ tsɨ́ng'₂ a₂qui'₅₄ cuë'₅₄ ján₃, o₁quion₂.  
\v 30 Juɨ₁'ein₂ guë́₃ mɨ₅ 'e₂ mɨ₂₃, cuë'₅₄; chi₂jua'₂ 'e₂ caun₂ a₂jŋiá'₂ quiáng'₂, tsá₃ ma₃mag'₅₄.  
\v 31 Juɨ₁lia'₂ a₂'niog'₂ 'nia'₂ jmo₃ dsa₂ ja₁cong'₂, le₂jaun₂ jmo₄ 'nia'₂ ja₁coin₂. 
\p  
\v 32 ’Ia₁ në₁jua'₂ 'nióg'₃ jmá'₃ lia'₂ dsa₂ i₂'nio₃ 'nia'₂ guiong'₅₄, ¿'e₂ ti₁'mag'₄ ca₂tɨ́ng'₂ në₁jua'₂ le₂jaun₂? Ia₁ ján₃ bá₄ le₂në₅ jmo₅ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂'no₅ dso₄.  
\v 33 Ia₁ chi₂jua'₂ jmo'₂ 'nia'₂ dse₃ jmá'₃ lia'₂ ne₄ dsa₂ i₂jmo₅ dse₃ ja₁cong'₂, ¿'e₂ ti₁'mag'₄ ca₂tɨ́ng'₂ në₁jua'₂ le₂jaun₂? Ia₁ le₂në₅ bá₄ tion'₅₄ dsa₂ i₂'no₅ dso₄ ján₃.  
\v 34 Në₁jua'₂ qui₂dsi'₂ 'nia'₂ jmá'₃ lia'₂ le₃quió'₅ i₂lɨ́n'₂ 'nia'₂ le₃quɨ'₅₄ jmɨg₄ jéin'₃ quiáng'₂, ¿'e₂ ti₁'mag'₄ ca₂tɨ́ng'₂ në₁jua'₂ le₂jaun₂? Ia₁ le₂në₅ bá₄ tion'₅₄ guë'₂ dsa₂ i₂'no₅ dso₄ ján₃, qui₂dsi₂ quió'₅ rɨin'₅₄ jain₂ jain₂, ia₁jaun₂ qui₃gue₃ quió'₅ rɨin'₅₄.  
\v 35 La₁ 'nia'₂ në́₃, jme₁'nió₄ i₂'iog₅₄, jmo₄ a₂dse₃ ja₁coin₂; dsi₄ 'nia'₂ quió'₅, tsá₃ jmo₄ 'nia'₂ jua'₅₄ a₂ŋɨ́₄ 'ɨ₅ 'au'₂ a₂jaun₂. Jaun₂ le₂në₅ bá₄ guéi'₁ 'nia'₂ juë'₂ 'liang'₅₄, ton'₂ léng'₂ chi'₂-guein₂ quián₅ Diú₄ i₂guá₅ guei'₅₄. Ia₁ i₂'ua₁ dsɨ́₅ 'éi₂ ján₃ ja₁con₂ dsa₂ 'lɨn'₅₄, i₂jŋia'₅₄ ti₁'mag'₄ tsá₃ cuë₂₃.  
\v 36 Juɨ₁len'₅₄ 'nia'₂ dsa₂ ŋéi₂ dsɨ́₅, juɨ₁lia'₂ ŋéi₂ dsɨ́₅ Diú₄ Ŋéi'₅. 
\s1 Tsá₃ lë₁cáun₂ 'nia'₂ 'í₁ quió'₅ rɨ́ng'₂ 
\r (Mateo 7:1-5) 
\p  
\v 37 ’Tsá₃ lë₁cáun₂ 'nia'₂ 'í₁ ja₁con₂ rɨ́ng'₂, jaun₂ tsá₃ con₂ Diú₄ 'í₁ ja₁con'₂ 'nia'₂ guiong'₅₄. Tsá₃ 'lián'₅ 'nia'₂ rɨ́ng'₂ jaun₂ tsá₃ 'liog'₃ Diú₄ guion'₅₄ 'nia'₂ ján₃. 'Én₃ 'nia'₂ dsáu₁ rɨ́ng'₂, jaun₂ bá₄ 'én₂ Diú₄ dsáu'₂ 'nia'₂ guiong'₅₄.  
\v 38 Qui₂jme₁'on₁ 'nia'₂ rɨ́ng'₂, jaun₂ bá₄ jme₃'o₅₄ Diú₄ 'nia'₂, cuë₃ caun₂ 'éi'₃ tí₅, a₂tó'₅ tiá₂, a₂qui₂rë₂'ŋiá'₄ rë₂ lɨn₃, ca₂lia'₂ tsá₃ ma₃to'₂ ja₁'éi'₄ jmo₃, tó'₃ të₂jmu₂ quián'₂ 'nia'₂. Ia₁ 'éi'₃ jaun₂ bá₄ to'₂ Diú₄ juɨ₁lia'₂ lë́₅ 'éi'₃ a₂dsián'₅ 'nia'₂ rɨ́ng'₂ guiong'₅₄. 
\p  
\v 39 Jaun₂ ca₂cuë₃ Jesús jág₁ jáng'₅ léi₄ la₂: 
\p ―¿Lé₂ le₃jŋia₃ dsa₂ ten₄ jan₂ dsa₂ ten₄ rɨin'₅₄ a₂'ë₃ juɨ₅? ¿Tsa₁ tsɨ₃séin'₂ jua'₅₄ juɨ₁lia'₂ caun₂ siá₅?  
\v 40 'I₁jan₂ juɨ₁lia'₂ i₂'ɨ₅ si₂ tsá₃ lɨ́in₅ jua'₅₄ a₂juɨin'₂ guë́₄ con'₂ guë́₄ të₅ quiáin₅; ca₂lia'₂ ca₂dsó'₃ si₂ quió'₅, jaun₂ guë́₄ lé₂ le₃dsióg₄ léin₂ con'₂ lɨ́n₅ të₅ quiáin₅. 
\p  
\v 41 ’¿'A₂ bá₄ lia'₂ jŋiá'₄ 'ne₂ jme₁qui₅ pí'₁ a₂'i₄ jme₁ne₁ rɨ́ng'₂, ton'₂ tsá₃ leng'₅₄ a₂'i₄ nɨ₁'ma₂ chá₅ jme₁ne'₄ 'ŋiag'₂?  
\v 42 ¿'A₂ bá₄ lia'₂ tiá₂ 'au'₂ juɨg'₅₄ rɨ́ng'₂: “Rɨn'₅₄ jniog₄, cuë₄ jmɨg₄ o₁dsi₁₂ jme₁qui₅ pí'₁ a₂'i₄ jme₁ne'₄”? ¡'Ne₂ dsa₂ i₂lë₁jmo₅-dsáu₅ o₁ne₁! Dsi₄ de'₂ jŋiá₅ nɨ₁'ma₂ chá₅ a₂'i₄ jme₁ne'₄ 'ŋiag'₂, jaun₂ guë́₄ le₃jag'₅₄ rë₂ dsí'₁ qui₅ pí'₁ a₂'i₄ jme₁ne₁ rɨ́ng'₂. 
\s1 Të₂le₃ 'a₂ lia'₂ lë́₅ mɨ́g₂ a₂'ag₅ bá₄ nɨ₁'ma₂, jáng'₅ léi₄ 
\r (Mateo 7:17-20; 12:34-35) 
\p  
\v 43 ’Tsá₃ cha₂ nɨ₁'ma₂ dse₃ jua'₅₄ a₂lé₂ le₃'ag₃ mɨ́g₂ 'lɨg'₅₄; ján₃ guë'₂ le₂jaun₂ tsá₃ cha₂ nɨ₁'ma₂ 'lɨg'₅₄ jua'₅₄ lé₂ le₃'ag₃ mɨ́g₂ dse₃.  
\v 44 Le₂caun₂ le₂caun₂ bá₄ nɨ₁'ma₂ jau'₂ 'í₁ të₂le₃ 'a₂ lia'₂ lë́₅ mɨ́g₂ a₂'ag₅: ma₁ tsá₃ quɨn₅ dsa₂ mɨ́g₂ higos juɨ₁lia'₂ nɨ₁'ma₂ taun₅ chei₅₄, on₃ guë'₂ lé₂ le₃cág'₃ dsa₂ mɨ́g₂ uvas juɨ₁lia'₂ chi₁uɨ́ng₃ taun₅.  
\v 45 Ján₃ bá₄ le₂në₅ dsa₂ në́₃. Juɨ₁lia'₂ dsa₂ dsen₃, lia'₂ con'₂ lë́₅ a₂dse₃ a₂ma₂rë₂'ma₄ të₂dsɨ́₅, jmo₂₃ a₂dse₃; dsa₂ i₂'lɨn'₅₄ në́₃, lia'₂ con'₂ lë́₅ a₂'lɨg'₅₄ a₂ma₂rë₂'ma₄ të₂dsɨ́₅, jmo₂₃ a₂'lɨg'₅₄. Ia₁ lia'₂ con'₂ lë́₅ a₂'lióng₂ ŋag₅₄ cha₂ të₂dsɨ́₅ dsa₂, a₂jaun₂ bá₄ 'uë₂ mɨ₂'o₅₄. 
\s1 Tɨn₃ né₃ 'uɨg₅₄ cha₂ 
\r (Mateo 7:24-27) 
\p  
\v 46 ’¿'E₂ bá₄ lë₃ të́'₅ 'nia'₂ jniá₂, “Te₁gui'₅₄, Te₁gui'₅₄”, ton'₂ tsá₃ jmo'₂ guë'₂ 'nia'₂ a₂juá'₅?  
\v 47 Le₂jan₂ le₂jan₂ i₂të₁ja₂lén₂ ne₃, i₂ja₂néi₃ jág₁ quió₃, ton'₂ ne'₅₄ në́₃, la₂ 'ɨ́in₄ 'a₂ lia'₂ lɨ́in₅:  
\v 48 lɨ́in₅ juɨ₁lia'₂ jan₂ dsa₂ i₂ca₂jmóg'₃ 'né₅, ca₂guéi₃ 'ei₄ de'₂ jŋiá₅ ca₂lia'₂ ca₂të́₂ ne₄ nɨ₁'lau₂. Ne₄ jaun₂ ca₂jme₃lióg₃ 'uɨg₅₄ 'ia'₂. Jme₁ca₂juë'₂ jmɨg₂, ca₂dság'₃ jmɨg₂ tiá₂ 'ei₅ dso'₂ tsɨ₁'né₅ jaun₂. La₁ ca₂lia'₂ jŋia'₅₄ tsá₃ ca₂'ŋiá'₂, ia₁ rë₂ jme₁lë́₄.  
\v 49 La₁ juɨ₁lia'₂ i₂nag₅ jág₁ quió₃, ton'₂ tsá₃ nei'₅₄ guë'₂ në́₃, lɨ́in₅ juɨ₁lia'₂ lɨ́n₅ dsa₂ i₂ca₂chi'₃ 'ne₄ jŋia'₅₄ dsɨ́₂ ne₄ 'uë₃ bá₄, tsá₃ 'uɨg₅₄ 'ia'₂ ca₂jmo₃. Jme₁ca₂dság'₃ tiá₂ 'ei₅ jmɨg₂ dso'₂ tsɨ₁'né₅ jaun₂, ca₂quɨ'₃ bá₄, co₂ŋei'₅₄ ca₂'en₃. 
\c 7  
\s1 Ca₂jme₃'lión₂ Jesús jan₂ dsa₂ mozo quián₅ juɨg₅₄ 'lióg₂ romano 
\r (Mateo 8:5-13) 
\p  
\v 1 Jme₁ca₂dsan₃ cuë₂₃ jág₁ le₂në₅, ca₂le₃jɨ́n₃ bá₄ dsa₂ qui₂ca₂nág₂, jaun₂ ca₂ŋó₃ juɨ₅ juɨg₂ Capernaum.  
\v 2 Ja₁jaun₂ jme₁guá₄ jan₂ juɨg₅₄ 'lióg₂ romano i₂jme₁'ŋio₅ jan₂ dsa₂ i₂jme₁jme₂ti₃ ne₅₄, i₂jme₁'nioi₃ lɨn₃. 'Éi₂ në́₃ jme₁dso'₅₄ jme₁ma₂rë₂quiain₂₃ jóin₂.  
\v 3 Jme₁ca₂rë₃ŋi₅ juɨg₅₄ 'lióg₂ a₂'ɨn₅ dsa₂ Jesús, jaun₂ ca₂chein₃ jan₂-on₃ dsa₂ can'₅₄ quián₅ dsa₂ judíos a₂i₃léin₂ a₂i₁mɨ₂ ne₄ Jesús a₂jiá₃ jme₃'lióin₂ dsa₂ mozo quiáin₅.  
\v 4 Jme₁dsi₃léin₂ ja₁'en₅₄ Jesús, ca₂mɨ₃ tion₅₄-jan₃, ca₂juá'₂: 
\p ―Ca₂tɨ́n₂ bá₄ gui'₅₄ juɨg₅₄ 'lióg₂ 'éi₂ a₂jme₁'oin'₄,  
\v 5 ia₁ 'ŋio₅ lɨn₃ bá₄ 'nioi₃ dsa₂ juɨg₂ go₄ jniog₄. Ia₁ 'éi₂ bá₄ ca₂jmo₃ 'éi'₃ a₂ca₂lág₃ guá'₅ sinagoga quián₂ jnia'₅₄. 
\p  
\v 6 Jaun₂ ca₂ŋó₃ bá₄ guë'₂ Jesús quian'₅₄ 'éi₂. La₁ jme₁ma₂ja₂quián₃ dsi₁léin₂ dsi₂néi₂ jme₁ca₂chen₃ táng₃ gui'₅₄ juɨg₅₄ 'lióg₂ jan₂-on₃ a₂mei₅₄ quiáin₅, a₂quian₅ jág₁ a₂juá'₂: 
\p ―Te₁gui'₅₄, tsá₃ cán'₁ ta₁ jua'₅₄ a₂gog'₅₄ të₂ ja₁quió₃, ia₁ tsá₃ ca₂tɨ́ng₂ jua'₅₄ a₂o₁'ú'₃ dsi₂néi₂ quió₃.  
\v 7 'Uɨg₅₄ jaun₂ i₂jiog₅ dsɨ₃, ¿i₂'ein₂ bá₄ jniá₂ jua'₅₄ nei₅₄ 'ŋió₃ të₂ ja₁cong'₂? La₁ tió'₅ jua'₅₄ ca₂jon₄ bá₄ jág₁ quiáng'₂ të₂në₅, ia₁jaun₂ jŋia₃ dso'₅₄ mozo quiáng₃.  
\v 8 Ia₁ le₂në₅ bá₄ jniá₂ 'ŋió₃ chéng'₅ jme₂ti₅₄ ne₄ juɨg₃, ján₃ bá₄ niog₅ gu₃ 'lióg₂ i₂te₁neg'₄. Në₁jua'₂ ca₂juɨ́g₂ jniá₂, “Gua₂ jó₄”, ja₁jaun₂ dsó₃ bá₄; në₁jua'₂ ca₂juɨ́g₂ “Ŋia₅ ja₁lá₃”, jiá₃ bá₄. Ján₃ guë'₂ le₂jaun₂ në₁ca₂juɨ́g₂ “O₂jmo₄ a₂la₂ a₂ó₃”, a₂jaun₂ dsɨ₃jmó₂ bá₄. 
\p  
\v 9 Jme₁ca₂nág₂ Jesús jág₁ në₅, ca₂i₃gó'₃ dsɨ́₅ o₄quió'₄ dsa₂ 'éi₂, jaun₂ ca₂jéin'₃ ca₂jɨ́in₂ dsa₂ i₂quiain'₅₄, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Të₃dsón'₂ bá₄, ca₂lia'₂ 'i₁jan₂ dsa₂ chan₂ Israel tsá₃ ma₂ca₂dsán'₂ jniá₂ i₂'én₂ lia'₂ 'én₂ dsa₂ në₅. 
\p  
\v 10 Jme₁ca₂dsi₃len₃ dsa₂ i₂chen₄ 'éi₂ dsi₂néi₂, ma₂ca₂'lón₂ bá₄ dsa₂ mozo i₂jme₁dso'₅₄. 
\s1 Ca₂jme₃jen'₅₄ Jesús ja₁ŋi'₅₄ jan₂ 'io₅₄ 'nág₂ 
\p  
\v 11 Cang₂ jaun₂ ca₂ŋó₃ táng₃ Jesús caun₂ juɨg₂ ja₁chei₂ Nain, jaun₂ ca₂jme₃quiain'₅₄ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ quiáin₅, i₃léin₂ quian'₅₄ juɨn₅ guë́₄ dsa₂ sián'₂ në́₃.  
\v 12 Jme₁ja₂quián₃ dsióg₄ ja₁dsɨ₂ton'₅₄ dsa₂ o₄'né₄ juɨg₂, ca₂jág₃ ca₂'uɨn₂ dsa₂ i₃'óin₃ jan₂ 'lag₄, i₂jan₂ tan₅₄ 'éi₂ ja₁ŋi'₅₄ jan₂ 'io₅₄ 'nág₂. Juɨn₅ lɨn₃ bá₄ dsa₂ juɨg₂ i₂jme₁quiong'₅₄ i₃'o₃.  
\v 13 Ca₂tá'₂ ŋéi₂ dsɨ́₅ Te₁gui'₅₄ jme₁ca₂jág₂, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Tsá₃ 'au₂. 
\p  
\v 14 Jaun₂ ca₂jme₃quiáin₃ ca₂nɨ́i'₃ tsɨ₁gu₅. Ca₂jŋia₃ bá₄ guë'₂ dsa₂ i₂jme₁le₁te₂, jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús ca₂tsɨ́'₃ 'lag₄: 
\p ―¡'Ne₂ juɨ́g₂ jniá₂ chi'₂, nau₂! 
\p  
\v 15 Jaun₂ në́₃ ca₂guá₂ 'lag₄, ca₂jme₃lióg₃ ca₂dsia₃ jág₁, jaun₂ ca₂jáng'₂ Jesús ne₄ chog₅₄.  
\v 16 Jme₁ca₂të́₂ ne₄ dsa₂ a₂ca₂lë₃ jaun₂, ca₂i₃gó'₃ dsɨ́₅ ca₂le₃jɨ́in₃, jaun₂ ca₂jme₃juɨin'₂ Diú₄, ca₂juá'₂: 
\p ―Ma₂ca₂rë₃jniá₂ jan₂ dsa₂ juɨn'₂ i₂'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄ jë₄ quián₂ jniog₄. 
\p Juá'₂ në́₃: 
\p ―Ma₂guan₅ Diú₄ a₂jme₃'oin₅₄ dsa₂ juɨg₂ quiáin₅. 
\p  
\v 17 Le₂con₂ ja₁tén₄ 'uë₃ Judea, le₂con₂ ma₂quián₅ jaun₂ në́₃, qui₂ca₂rë₃ŋi₅ dsa₂ a₂ca₂jmo₃ Jesús jaun₂. 
\s1 Dsa₂ i₂ca₂chen₃ Juan₅₄ i₂chon₅ dsa₂ jmɨg₂ 
\r (Mateo 11:2-19) 
\p  
\v 18 Ca₂rë₃ŋi₅ Juan₅₄ ca₂le₃jë́₃ a₂jaun₂, ia₁ ca₂dsia₃ dsa₂ i₂jme₁quiain'₅₄. Jaun₂ ca₂të́'₃ on₃ dsa₂ 'éi₂,  
\v 19 jaun₂ ca₂chei₃ ne₄ Te₁gui'₅₄ a₂dsɨ₃ŋag₅₄ chi₂jua'₂ të₃dsón'₂ lɨ́in₅ dsa₂ i₂lë́₅ jág₁ jiá₃, o₃ jŋiai₃ i₂sián'₂ 'e₂.  
\v 20 Jaun₂ dsa₂ 'éi₂ në́₃, ca₂jme₃quiáin₃ con₂ Jesús jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Juan₅₄ i₂chon₅ dsa₂ jmɨg₂ në₂chei₃ jnia'₅₄ a₂ŋag₄ 'ne₂ chi₂jua'₂ të₃dsón'₂ lɨ́ng'₅ i₂lë́₅ jág₁ jiá₃, ¿o₃ jŋia₄ jnia'₅₄ i₂sián'₂ 'e₂? 
\p  
\v 21 Të₃jë₄ jaun₂, ca₂jme₃'lión₂ Jesús juɨn₅ lɨn₃ dsa₂ i₂jme₁le₁dso'₅₄, ca₂le₃jë́₃ ne₅₄ jmɨ₁uɨg₅ a₂jme₁le₁quian₅ dsa₂; lia'₂ jme₂dsí₂ 'lɨn'₅₄ në́₃ qui₂ca₂'uɨ́in'₂; qui₂ca₂jmóg'₃ jme₁ne₁ dsa₂ i₂jme₁ten₄.  
\v 22 Jaun₂ guë́₄ ca₂jéin'₃ jág₁ quió'₅ 'éi₂, ca₂juá'₂: 
\p ―O₂nó'₅ 'nia'₂ o₂dsia₄ o₂chei'₅₄ Juan₅₄ 'e₂ ca₂të́₂ ne'₅₄, 'e₂ a₂qui₂në₂nei'₂ në́₃. Qui₂jág₅ juɨ₁lia'₂ dsa₂ ten₄; të₁i₂nio₄ táng₃ dsa₂ i₂tsá₃ lé₂ jme₁i₂nio₄; të₂tsɨn'₅₄ le₁jɨ́n₃ i₂jme₁lɨ́n₄ 'mé'₅ 'iog₅; qui₂nag₅ táng₃ dsa₂ i₂jme₁guɨn₄ në́₃; le₂jaun₂ guë'₂ 'lag₄ në́₃ qui₂jein'₅₄ táng₃; ja₁con₂ dsa₂ dsɨ₂ŋé₂ dsɨ₂'ag₅ jág₁ dse₃ a₂lión₂ dsa₂.  
\v 23 'E₂ guë́₄ dsen₃ dsa₂ i₂tsá₃ 'ag₅ caun₂-tɨn₃ dsɨ́₅ o₄quió₃ jniá₂. 
\p  
\v 24 Jme₁ma₂i₂len₃ dsa₂ i₂ca₂chen₃ Juan₅₄ 'éi₂, jaun₂ ca₂jme₃lióg₃ Jesús ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ a₂'ɨin₂₃ Juan₅₄, ca₂juá'₂: 
\p ―¿'E₂ ca₂i₁jag'₄ 'nia'₂ lia'₂ con'₂ i₁nóg'₄ 'uë₃ quein₂ co₂'ŋiog₅ jaun₂? ¿O₃ bá₄ ca₂jag'₅₄ 'nia'₂ ca₂'nau₂ nɨ₁'ma₂ ta₅ a₂lë₁qui₂bí₂ dsí₂ ja₁jaun₂?  
\v 25 Chi₂jua'₂ on₃ jaun₂, ¿'e₂ guë'₂ ca₂i₁jag'₄ 'nia'₂? ¿O₃ bá₄ ca₂jɨng'₅₄ jan₂ dsa₂ i₂qui'₂ tsɨn'₅₄ jlá'₁ 'e₂? La₁ on₃ le₂jaun₂. Ia₁ ŋi'₅₄ bá₄ 'nia'₂, ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂të₁i₂nio₄ jlán'₁ i₂qui₂cuë́'₅ o₂'ŋió₃ o₂jŋia₃ dsɨ₅, i₂tion'₅₄ juɨ₁lia'₂ dsi₂néi₂ quió'₅ rag₅₄ bá₄ i₂le₂'éi₂.  
\v 26 Jaun₂ në́₃, ¿'e₂ guë'₂ ca₂i₁jag'₄ 'nia'₂? ¿O₃ bá₄ jan₂ dsa₂ i₂'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄ 'e₂ ca₂jɨn'₅₄ 'nia'₂? Dsón'₂ bá₄ jaun₂. Jan₂ i₂lɨ́n₅ i₂juɨn'₂ guë́₄ lia'₂ con'₂ guë́₄ jan₂ i₂'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄ bá₄ ca₂i₁jɨn'₄ 'nia'₂, juá'₅ jniá₂.  
\v 27 Juan₅₄ bá₄ 'éi₂ i₂'ɨn₅ Si₂ quió'₅ Diú₄ ja₁juá'₂: 
\q1 Tsɨng₅₄ jan₂ dsa₂ quiáng₃ ne₄ juɨ₅ quiáng'₂, jón₃, 
\q2 a₂dsɨ₃can₅ jág₁, jmo₃ co₂jŋia₅₄ juɨ₅.\f + \fr 7:27 \ft Malaquías 3:1.\f* 
\p  
\v 28 Juá'₅ jniá₂ juɨ́g₂ 'nia'₂, ca₂lia'₂ 'i₁jan₂ dsa₂ tsá₃ ma₂ca₂rë₃chán₃ i₂juɨn'₂ guë́₄ lia'₂ con'₂ guë́₄ Juan₅₄. La₁, i₂lɨ́n₅ i₂me'₂ guë́₄ ja₁gon₂ Diú₄, i₂'éi₂ lɨ́n₅ i₂juɨn'₂ guë́₄ lia'₂ con'₂ guë́₄ 'éi₂. 
\p  
\v 29 (Ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂ca₂nág₂, lia'₂ dsa₂ i₂cán₂ 'lia'₅₄ në́₃, jme₁ca₂jŋói₂ jmɨg₂ ca₂cho₃ Juan₅₄, le₂në₅ bá₄ ca₂jme₃jniai₂₃, Diú₄ bá₄ i₂lɨ́n₅ i₂qui₂dsɨ₅ 'éi'₃ tí₅.  
\v 30 La₁ dsa₂ fariseos quian'₅₄ të₅juá'₅ në́₃, tsá₃ ca₂gue₃ cho₃ Juan₅₄ jmɨg₂; le₂në₅ bá₄ a₂ca₂rë₃jniái₂ ján₃ a₂tsá₃ ji'₅₄ a₂jme₁'nio₃ Diú₄ jmo₃ quiong'₅₄.) 
\p  
\v 31 ―¿'A₂ lia'₂ le₃jua'₅₄ lɨ́n₅ dsa₂ i₂chan₂ jmɨg₄ në₃? ¿'E₂ bá₄ quian'₅₄ le₃quɨ́ng₄ lɨ́in₅?  
\v 32 Lɨ́in₅ juɨ₁lia'₂ lɨ́n₅ i₂bë'₅₄ i₂tón'₅ qui₂guió'₅ jmái'₂ rɨin'₅₄ jë₄ 'ma'₅₄, juá'₂: 
\q1 Në₂jéi₄ jnia'₅₄ te₁fi₁ o₄quián'₂ 'nia'₂, 
\q2 la₁ tsá₃ në₂dsián'₃ 'nia'₂; 
\q1 ján₃ guë'₂ në₂jmó₁ jnia'₅₄ son₅₄ quió'₅ 'lag₄ 
\q2 la₁ tsá₃ ca₂tá'₂ guë'₂ 'lia'₂ 'au'₂ 'nia'₂. 
\p  
\v 33 'Ia₁ ca₂guan₃ Juan₅₄ i₂chon₅ dsa₂ jmɨg₂, i₂tsá₃ jme₁guë́'₅ i₁ŋí'₄, on₃ guë'₂ vino jme₁'ɨ́n'₂ në́₃, ca₂'ɨin'₅₄ 'nia'₂ a₂'ein₅₄ jme₂dsí₂ je₂na'₅₄.  
\v 34 Ca₂guan₃ guë'₂ táng₃ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ i₂tɨn₂ guë́'₅, 'ɨ́n'₂ në́₃; la₁ 'nia'₂ juá'₂ 'ɨ́in'₅ a₂lɨ́in₅ jlé₂ 'í₅, má₄ jmɨ́g₃ në́₃, a₂lɨ́in₅ a₂mei₅₄ quián₅ dsa₂ cha₂ dsáu₁, quian'₅₄ dsa₂ i₂cán₂ 'lia'₅₄ quián₅ dsɨ₂tan₅₄ në́₃.  
\v 35 Rë₂jniá₂ bá₄ a₂ŋɨ́₄ lë₃ ŋɨ́'₂ dsɨ́₅ Diú₄, a₂tɨin₂, të₂le₃ quian'₅₄ 'a₂ lia'₂ lë́₅ jmo₅ chi'₂-guein₂ quiáin₅. 
\s1 'En₅₄ Jesús dsi₂néi₂ quió'₅ Si₂mu₅₄ dsa₂ i₂lɨ́n₅ fariseo 
\p  
\v 36 Jaun₂ ca₂të₃ jan₂ dsa₂ fariseo ca₂të́'₃ Jesús a₂i₁guë'₂ dsi₂néi₂ quió'₅. Ca₂'í₃ bá₄ guë'₂ Jesús dsi₂néi₂ quió'₅ dsa₂ fariseo 'éi₂ jme₁dsióg₃, jaun₂ ca₂guá₂ ne₄ mesa.  
\v 37 Të₃jë₄ jaun₂, ca₂dsióg₃ jan₂ 'io₅₄ i₂'no₅ dso₄ i₂jme₁ŋɨ₅ juɨg₂ jaun₂, ia₁ jme₁ca₂rë₃ŋi₅ a₂'en₅₄ Jesús guë́'₅ dsi₂néi₂ quió'₅ dsa₂ fariseo 'éi₂. Jaun₂ ca₂dsióg₃ quian₅ caun₂ nɨ₁tsɨ́₅ pí'₁ jlá'₁ a₂lë́₅ quian'₅₄ alabastro, a₂'a₄ no'₅₄ mɨ₂juɨg₂.  
\v 38 Ca₂guá₂ 'o₂₃ cau₅ ja₁tióng₂ tag₄ Jesús, ca₂jme₃lióg₃ 'ág₂ jmɨg₂ 'ei₅ jme₁ne₁₂ co'₅₄ tag₄ 'éi₂. Jaun₂ ca₂jme₃quéin₃ táng₃ quian'₅₄ jŋi₂ dsi₅₄, jaun₂ ca₂chen'₃, jaun₂ ca₂tsáng₂ no'₅₄ mɨ₂juɨg₂.  
\v 39 Jme₁ca₂jág₃ dsa₂ fariseo i₂quió'₅ dsi₂néi₂, ca₂i₃jiog₅ dsɨ́₅: “Jua'₅₄ mei'₂ guë́₃ të₃dsón'₂ dsa₂ në₅ lɨ́in₅ jan₂ i₂'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄, jme₁le₃lí'₄ 'a₂ lia'₂ lɨ́n₅ dsa₂ i₂nɨ́'₅ quió'₅. Ia₁ jan₂ 'io₅₄ i₂'no₅ dso₄ bá₄ në₅.”  
\v 40 Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús ca₂tsɨ́'₃ 'éi₂: 
\p ―Si₂mu₅₄, cha₂ caun₂ jág₁ a₂'nio₃ juɨg₅₄ 'ne₂. 
\p ―Jua'₅₄ 'ne₂, Të₅ ―ca₂ŋag₃. 
\p  
\v 41 Jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―On₃ dsa₂ jme₁le₁rɨ́n₃ cu₄ quió'₅ jan₂ dsa₂ i₂tɨn₂ jme₁dsi₂ cu₄. Jan₂ jme₁rɨn₂ ca₂jau₅₄ mei₅ 'éi'₃ cu₄ denarios, jan₂ guë'₂ jme₁rɨn₂ të₂láu₃-guiá₃.  
\v 42 Ca₂'én₂ bá₄ guë'₂ dsa₂ juɨg₅₄ cu₄ dsáu₁ jë₁le₃oin₃ le₂jaun₂, ia₁ tsá₃ guë'₂ quɨ'₅₄ jmɨg₄ jáng'₃. Jaun₂ tsá₃ ma₃tion₅₄ ca₂mág₃ cú₁. Jaun₂ në́₃, ¿'ein₂ i₂on₃ 'éi₂ i₂'nioi₃ guë́₄? 
\p  
\v 43 Ca₂ŋag₃ táng₃ Si₂mu₅₄: 
\p ―Dsa₂ i₂jme₁rɨn₂ guë́₄ 'lióng₂, lɨ́n₂ jniá₂. 
\p ―Dsau₅ bá₄ le₂në₅ ―ca₂ŋag₃ Jesús.  
\v 44 Jaun₂ ca₂jɨ́in₂ táng₃ 'io₅₄, ca₂tsɨ́'₃ táng₃ Si₂mu₅₄: 
\p ―¿Jɨng'₄ dsa₂ mɨ́₂ la₂? Jme₁në₂'ú₃ dsi₂néi₂ quiáng'₂, tsá₃ jmɨg₂ në₂cuë'₅₄ a₂jŋí₃ tag₃; la₁ 'io₅₄ la₂ në́₃ ma₂në₂rang₃ tag₃ quian'₅₄ jmɨg₂ 'ei₅ jme₁ne₁₂, ton'₂ ma₂në₂chí₃ táng₃ quian'₅₄ jŋi₂ dsi₅₄.  
\v 45 Ján₃ bá₄ le₂jaun₂, tsá₃ në₂chen'₅₄ quió₃ jme₁guang₁₂. 'Io₅₄ la₂ guë'₂ në́₃, ca₂lia'₂ tsá₃ 'na₂ bá₄ caun₂ chen'₂ tag₃.  
\v 46 Tsá₃ no'₅₄ ma₂në₂'ág'₂ jua'₅₄ a₂ma₂në₂tsáng'₃ dsi₃; la₁ 'io₅₄ la₂ guë'₂ në́₃, ma₂në₂'ág₂ no'₅₄ mɨ₂juɨg₂ tag₃.  
\v 47 'Uɨg₅₄ në₅ në́₃ juá'₅ jniá₂ ia₁ a₂ŋɨ́₄ lë₃ 'lióng₂ dso₄ jme₁rë₂cáin'₄, la₁ ma₂rë₂'én₄, a₂jaun₂ bá₄ lë₃ ŋɨ́₄ lë₃ cuë₂₃ léi₄ a₂'nio₃. La₁ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂ca₂juɨg₄ bá₄ dsáu₁ rë₂'én₄, me'₂ bá₄ cuë₂₃ léi₄ a₂'nio₃. 
\p  
\v 48 Jaun₂ guë́₄ ca₂juá'₂ ca₂tsɨ́'₃ 'io₅₄: 
\p ―Ca₂le₃jë́₃ bá₄ dsáu'₂ ma₂rë₂'én₄. 
\p  
\v 49 Ca₂le₃jɨ́n₃ guë́₄ dsa₂ sián'₂ i₂jme₁tián'₄ ne₄ mesa quiain'₅₄, ca₂dsia₃ tsɨ́'₅ rɨin'₅₄: 
\p ―¿I₂'ein₂ bá₄ në₅, ca₂të₂ dsáu₁ dsa₂ qui₂'éin₂? 
\p  
\v 50 La₁ Jesús në́₃, ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ mɨ́₂ 'éi₂: 
\p ―Ia₁ a₂'éng'₂, ma₂ca₂lóng'₂ në́₃. Guan'₂ tei₄ quiáng'₂. 
\c 8  
\s1 Dsa₂ mɨ́₂ i₂jme₁i₂nio₄ jme₂'on₅₄ Jesús 
\p  
\v 1 Cang₂ jaun₂, ca₂i₁ŋɨ₂ Jesús le₂tan₅₄ juɨg₂ ca'₅₄, le₂tan₅₄ juɨg₂ pí'₁ në́₃, qui₂i₁jme₁tɨin₂₃ dsa₂ jág₁ dse₃ juɨ₁lia'₂ ja₁gon₂ Diú₄. Jme₁quiain'₅₄ bá₄ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂.  
\v 2 Ján₃ guë'₂ jme₁quiain'₅₄ dsa₂ mɨ́₂ i₂ma₂ca₂'uɨ́in'₂ jme₂dsí₂ 'lɨn'₅₄ quió'₅, i₂ma₂ca₂jme₃'lióin₂ dso₄ a₂jme₁lɨ́in₄ në́₃. Jɨn₄ 'éi₂ jme₁ŋɨ₅ jan₂ i₂chen₂ María i₂të́'₂ Magdalena,\f + \fr 8:2 \ft o₃, “i₂chan₂ Magdala.” \f* i₂ma₂'uɨ́n'₂ Jesús guion₃ je₂na'₅₄ të₂dsɨ́₅;  
\v 3 ján₃ bá₄ jme₁ŋɨ₅ i₂chen₂ Juana i₂lɨ́n₅ dsa₂ mɨ́₂ quián₅ Cuza, dsa₂ i₂niog₅ ne₄ 'e₂ a₂cha₂ quió'₅ Herodes; ján₃ bá₄ jme₁ŋɨ₅ i₂chen₂ Susana; i₂juɨn₅ bá₄ i₂sián'₂ guë́₄ i₂jme₁i₂nio₄ quiong'₅₄, jme₁jme₂'o₅₄ quian'₅₄ 'e₂ a₂cha₂ quió'₅. 
\s1 Jág₁ jáng'₅ léi₄ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂séi₂ mɨ́g₂ jon₂ 
\r (Mateo 13:1-9; Marcos 4:1-9) 
\p  
\v 4 'Lióng₂ juɨg₂ ja₁jme₁tón'₅ dsa₂ juɨ₅ dsɨ₂léin₂ dsɨ₂jɨin₅₄ Jesús. Jë₁ma₂le₁ŋɨ'₂ dsa₂ juɨin₅ në́₃, jaun₂ ca₂dsia₃ jág₁ jáng'₅ léi₄ la₂, ca₂juá'₂: 
\p  
\v 5 ―Jan₂ dsa₂ ca₂ŋe₄ ja₁nau₂ ca₂i₁séi₄ mɨ́g₂ jon₂. Jme₁ma₂'ein₅₄ séi₂ në́₃, a₂lɨn₅₄ mɨ́g₂ i₂ga'₅₄ le₂'i₄ juɨ₅ qui₂ca₂tsó'₃ dsa₂; i₁tan₅ guë'₂ në́₃ ca₂guë́'₃ ca₂dsio₄.  
\v 6 Ca₂dsio₄ guë'₂ në́₃ ca₂i₃to'₅₄ jë₄ nɨ₁cang₁; jme₁ca₂'ia₂, ca₂rë₃quéin₃ bá₄ ia₁ tsá₃ gua'₅₄ cha₂ jua'₅₄ a₂güɨ́g'₂.  
\v 7 Ca₂dsio₄ guë'₂ ca₂séi'₂ jë₄ nɨ₁taun₅. La₁ nɨ₁taun₅ bá₄ tiá₂ ca₂jo₃ jme₁ca₂'ia₂.  
\v 8 La₁ ca₂dsio₄ guë'₂ në́₃ ca₂tɨ́n₂ ja₁dse₃ gua'₅₄; a₂jaun₂ ca₂i₃cón₃, ca₂rau₂ dse₃ lɨn₃, caun₂ 'ŋiá₂-láu₂ mɨ́g₂ lia'₂ ca₂mɨ́g₂ jon₂ a₂ca₂séi₂. 
\p Jme₁ma₂lë₅ jme₂tag₂₃ le₂në₅, ca₂juá'₂ tiá₂: 
\p ―Chi₂jua'₂ 'ein₂ 'nia'₂ dsi₅₄ rë₂gua₄, nei₂ 'nia'₂ rë₂. 
\s1 Ta₁ quí'₅ jág₁ a₂jáng'₅ léi₄ 
\r (Mateo 13:10-17; Marcos 4:10-12) 
\p  
\v 9 Jaun₂ ca₂ŋag₃ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ 'e₂ bá₄ jein₅ jág₁ a₂cuë₂₃ jaun₂. Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p  
\v 10 ―Diú₄ bá₄ jmo₅ a₂rë₂ŋɨ́'₂ 'au'₂ 'nia'₂ jág₁ a₂rë₂'ma₄ quió'₅, 'a₂ lia'₂ lë́₅ ja₁goin₂. La₁ dsa₂ sián'₂ në́₃, juɨ́g₂ jniá₂ të₂le₃ quian'₅₄ jág₁ jáng'₅ léi₄, ia₁jaun₂: 
\q1 I₂në₂jág₃, la₁ tsá₃ le₃lí'₄ 'e₂ në₂jág₃; 
\q1 i₂në₂néi₂ në́₃, la₁ tsá₃ le₃lí'₄ 'e₂ në₂néi₂, 
\q2 on₃ guë'₂ le₃ŋɨ́i'₂.\f + \fr 8:10 \ft Isaías 6:9.\f* 
\s1 Juá'₂ Jesús 'e₂ jág₁ dsau₅ jein₅ jág₁ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂séi₂ mɨ́g₂ jon₂ 
\r (Mateo 13:18-23; Marcos 4:13-20) 
\p  
\v 11 ’A₂la₂ bá₄ jein₅ jág₁ a₂jáng'₅ léi₄: A₂lë́₅ co₂'nió'₄ mɨ́g₂ jon₂, jág₁ dse₃ quió'₅ bá₄ Diú₄ jaun₂.  
\v 12 Juɨ₁lia'₂ ca₂dsio₄ mɨ́g₂ jon₂ a₂i₃ga'₅₄ le₂'i₄ juɨ₅ guë'₂ në́₃, le₂jaun₂ lɨ́n₅ juɨ₁lia'₂ ca₂dsion₄ dsa₂ i₂nag₅ jág₁ dse₃; la₁ i₂së₃dsen₃ guë'₂ në́₃, ja₂jŋiá'₃ jág₁ dse₃ jme₁ma₂'i₄ dsɨ́₅, ia₁jaun₂ tsá₃ ma₃le₃'éin₂ jua'₅₄ a₂lióin₂.  
\v 13 Co₂'nió'₄ mɨ́g₂ jon₂ a₂i₃to'₅₄ jë₄ nɨ₁cang₁ guë'₂ në́₃, co₂'nió'₄ lɨ́n₅ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂guen₅ 'ŋio₂ dsɨ́₅ jág₁ dse₃ jë₁ma₂ca₂nág₂. La₁ cang₂ jaun₂ tsá₃ tiá₂ tióin₂; lɨ́in₅ në₂jag₄ bá₄ a₂tsá₃ jmú₄ cha₂ juɨ₅ jme₂dsí₂ quió'₅. Co₂'na₂ bá₄ rë₂'éin₂, ia₁ jë₁ma₂ca₂i₃ŋɨ́i₂ 'e₂ caun₂ juɨ₅bí₂ a₂cáun₂ táu₂, dsɨ₂lein₅ táng₃ le₃ca'₃, tí₂ jág₁.  
\v 14 Co₂'nió'₄ jon₂ a₂ca₂séi'₂ jë₄ nɨ₁taun₅ guë'₂ në́₃, co₂'nió'₄ lɨ́n₅ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂nag₅ jág₁, la₁ të₂le₃ ne₄ juɨ₅ ja₁i₂léin₂ jaun₂, të₂ ca₂juɨg₄ bá₄ jme₂gain₂₃ dsɨ́₅ a₂jo₅ bí₂ a₂quian₅ o₂me'₅₄ dsɨ₅, a₂ja₂ dsɨ́₅ le₃cha₂ cu₄ 'lióng₂, a₂'nio₃ cuë́'₅ o₂'ŋió₃ o₂jŋia₃ dsɨ₅; i₂në₅ në́₃ lɨ́in₅ co₂'nió'₄ mɨ́g₂ a₂tsá₃ ma₃lé₂ rón₃.  
\v 15 La₁ ca₂dsio₄ mɨ́g₂ jon₂ a₂ca₂séi₂ ja₁dse₃ gua'₅₄, co₂'nió'₄ lɨ́n₅ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂dse₃ dsɨ́₅ i₂caun₂ ne'₅₄, tsán'₂ tiá₂ jág₁ a₂nag₂₃, caun₂ juɨn'₂ bá₄ dsɨ́₅, 'lióng₂ a₂dse₃ rë₂jniá₂ a₂jmo₂₃ chain₂. 
\s1 Jág₁ jáng'₅ léi₄ juɨ₁lia'₂ nɨ₁tsɨ́₅ chi₁guí'₂ si₂ 
\r (Marcos 4:21-25) 
\p  
\v 16 ’'I₁jan₂ dsa₂ tsá₃ guí'₅ si₂ caun₂ nɨ₁tsɨ́₅, jua'₅₄ a₂jlë́₂ o₃ a₂chi'₂ né'₃ tsɨ₁cama 'e₂. A₂'ag₅ guei'₅₄ bá₄ dsa₂ si₂, ia₁jaun₂ jniá₂ quió'₅ i₂dsɨ₂ton'₅₄.  
\v 17 Ján₃ bá₄ le₂jaun₂, 'i₁caun₂ a₂rë₂'ma₄ jlë₅ cha₂ jua'₅₄ a₂lɨ́n₂ dsa₂ a₂tsá₃ le₃jniá₂; tion₅₄ bá₄ rë₂jniá₂. Ján₃ guë'₂ le₂jaun₂ 'i₁caun₂ jág₁ tsá₃ cha₂ jua'₅₄ lɨ́n₂ dsa₂ a₂tsá₃ 'ein₂ le₃ŋi₅: tion₅₄ bá₄ rë₂ŋi₅ dsa₂. 
\p  
\v 18 ’Quion₂ de'₂ 'nia'₂ 'í₁ rë₂ jaun₂, 'a₂ lia'₂ lë́₅ nag'₂, ia₁ juɨ₁lia'₂ i₂ma₂ŋɨ́'₂, Diú₄ bá₄ jmo₃ a₂le₃ŋɨ́i'₂ guë́₄. La₁ juɨ₁lia'₂ i₂tsá₃ 'nio₃ le₃ŋɨ́'₂ guë'₂ në́₃, ca₂të₂ a₂jme₁ma₂ŋɨ́i'₂, lɨ́in₂, jŋia'₃. 
\s1 Chi'₂ rɨn'₅₄ Jesús, quian'₅₄ chog₅₄ 
\r (Mateo 12:46-50; Marcos 3:31-35) 
\p  
\v 19 Jaun₂ ca₂dsi₃lén₂ chi'₂ rɨn'₅₄ Jesús quian'₅₄ chog₅₄, jme₁'nio₃ jme₁ŋɨ́i₃ ca₂të₂ ja₁'en₅₄ 'éi₂, la₁ tsá₃ lé₂, ia₁ juɨn₅ lɨn₃ dsa₂ tion'₅₄.  
\v 20 Jaun₂ jan₂ dsa₂ sián'₂ bá₄ ca₂ŋag₃ jág₁ ca₂juá'₂: 
\p ―Chog'₂ quian'₅₄ chi'₂ rɨ́ng'₂ në₅ tióin₂ ca₁'né₄, 'nio₃ jɨ́in₂ 'ne₂. 
\p  
\v 21 Jaun₂ ca₂ŋag₃: 
\p ―Dsa₂ i₂nag₅ jág₁ quió'₅ Diú₄, ton'₂ jme₂ti₃, 'éi₂ bá₄ lɨ́n₅ cha₃, rɨ́ng'₃ në́₃. 
\s1 Ca₂jmo₃ Jesús ca₂'ág₂ tei₄ jmɨ₁ŋí'₄, ca₂jŋia'₃ dsí₂ në́₃ 
\r (Mateo 8:23-27; Marcos 4:35-41) 
\p  
\v 22 Co₂ráun₂ ca₂'í₃ Jesús caun₂ tsɨ₁mu₅, jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ quiáin₅: 
\p ―Ma₃dsau₅₄ quióng₄ le₃ca₂taun₂. 
\p Jaun₂ ca₂i₃léin₂ bá₄.  
\v 23 Të₁lia'₂ tioin'₅₄ 'ain₂₃ jmɨ₁ŋí'₄, la₁ 'éi₂ në́₃ ca₂güɨin₂ bá₄. Të₃jë₄ jaun₂ ca₂'ág₂ dsí₂ tiá₂ lɨn₃ ne₄ jmɨg₂. Ca₂rë₃lióg₃ i₃'a₄ jmɨg₂ 'ŋió'₃ tsɨ₁mu₅, ca₂lia'₂ ma₂lé₂ dsɨ₃guein'₅₄ bá₄, go'₂ lɨn₃ tioin'₅₄.  
\v 24 Jaun₂ ca₂i₁ŋei₂₃ Jesús, ca₂juá'₂: 
\p ―¡Të₅! ¡Të₅! ¡Dsɨ₃'éin₂ jniog₄! 
\p Jaun₂ ca₂nau₂ bá₄ guë'₂ Jesús ca₂të₂ ca₂jéin₂ dsí₂, a₂jná'₅ jmɨg₂ në́₃. Dsɨ₂juɨ₅ le₂jaun₂ bá₄ ca₂të₁tsɨ'₅₄ táng₃ tei₄.  
\v 25 Jaun₂ tsɨ́'₅ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂: 
\p ―¿'A₂ ŋó₅ a₂'én'₂ 'nia'₂? 
\p Ca₂lia'₂ lë₁quian₅ juë́'₅ lɨn₃ bá₄ tioin'₅₄ dsɨ₂gó'₃ dsɨ́₅, dsia₂₃ tsɨ́'₅ rɨin'₅₄: 
\p ―¿'Ein₂ bá₄ lɨ́n₅ dsa₂ në₅, tɨin₂ jmo₃ 'éi'₃ tsɨ́'₅ të₂ dsí₂, jmɨg₂ në́₃, ne'₅₄ a₂juá'₂? 
\s1 Dsa₂ chan₂ Gerasa i₂tion'₅₄ jme₂dsí₂ 'lɨn'₅₄ 
\r (Mateo 8:28-34; Marcos 5:1-20) 
\p  
\v 26 Jaun₂ guë́₄ ca₂dsi₃léin₂ 'uë₃ Gerasa\f + \fr 8:26 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ juá'₂: “Gadara”; a₂siá'₂ guë'₂ në́₃, juá'₂: “Gergesa”; ján₃ bá₄ le₂në₅ \f* a₂ron₅ le₃'ŋo'₅₄ jmɨg₂ ja₁ron₅ 'uë₃ Galilea.  
\v 27 Jme₁ca₂o₂'ɨ́n₃ Jesús a₂të₁tsɨin'₅₄ 'uë₃, jaun₂ ca₂jme₃quián₃ jan₂ dsa₂ juɨg₂ jaun₂ cau₅ quió'₅. Dsa₂ 'éi₂ në́₃, lɨ́g'₂ bá₄ qui₂ca₂jo₃ jme₂dsí₂ je₂na'₅₄. Lɨ́g'₂ bá₄ ŋɨ₂₃ tsá₃ ma₃tsɨn'₅₄ quɨ́'₅, on₃ guë'₂ ma₃jua'₅₄ a₂guá₅ dsi₂néi₂; tau₂ 'ŋio₅ quió'₅ 'lag₄ bá₄ jme₁ma₂guá₅.  
\v 28 Jme₁ca₂jɨ́in₂ Jesús, jaun₂ ca₂guió'₃ co₂mɨ'₅₄, ca₂chi₃jné₃ ne₄ 'éi₂, ca₂juá'₂ tiá₂ lɨn₃: 
\p ―¿'E₂ bá₄ lë₃ ŋe'₃ i₃tiáng'₃ jë₄ quián'₂ jniá₂, 'ne₂ Jesús Ja₁ŋi'₅₄ Diú₄ i₂guá₅ guei'₅₄ lɨn₃? Mɨ₂₃ jniá₂ ne'₅₄, tsá₃ cuë₂ uɨg₅. 
\p  
\v 29 Ca₂juá'₂ le₂në₅ ia₁ jme₁ma₂në₂jmo₃ Jesús 'éi'₃ a₂o₃'ɨn₅ jme₂dsí₂ 'lɨn'₅₄ quió'₅. 'Lióng₂ ráun₂ bá₄ le₂jŋiá₅ jme₁ma₂ca₂jŋau'₃ i₂'lɨn'₅₄. Jaun₂ o₁jŋia'₅₄ ma₂qui₂ma₂'néi₂ dsa₂ mɨ₂gu₂ mɨ₂tag₅₄ quian'₅₄ ŋí₁ cadenas ia₁jaun₂ lé₂ 'í₁, la₁ ca₂le₃jë́₃ bá₄ jme₁gág₅. Jme₁'liog'₂ je₂na'₅₄ a₂jme₁dsɨ₂ŋɨ́₃ uɨ́ng₂ gua'₅₄ quein₂ ja₁co₂'ŋiog₅. 
\p  
\v 30 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p ―¿'A₂ bá₄ lia'₂ cheng'₂? 
\p Jaun₂ ca₂ŋag₃: 
\p ―Juɨn₅\f + \fr 8:30 \ft griego: legión.\f* bá₄ cheng₂. 
\p Le₂në₅ ca₂juá'₂ chein₂ ia₁ a₂juɨn₅ je₂na'₅₄ i₂jme₁tion'₅₄ quió'₅. 
\p  
\v 31 Jaun₂ jme₂dsí₂ 'éi₂ në́₃ qui₂ca₂mɨ₃ tion₅₄ ne₄ Jesús ia₁jaun₂ tsá₃ guiog'₃ 'éi₂ ca₂të₂ ja₁ca₂jein₃ chi₁dsio₅₄.  
\v 32 Jaun₂ jme₁tion'₅₄ juɨn₅ i₁ŋí₅ caun₂ dsɨ₂con'₂. Jaun₂ ca₂mɨ₃ jme₂dsí₂ a₂cuë₃ Jesús jmɨg₄ a₂dsɨ₃toin'₅₄ quió'₅ i₁ŋí₅. Jaun₂ ca₂cuë₃ bá₄ guë'₂ Jesús jmɨg₄.  
\v 33 Jaun₂ qui₂ca₂'uɨn₂ bá₄ je₂na'₅₄ quió'₅ dsa₂ 'éi₂; ca₂i₃léin₂ i₃toin'₅₄ quió'₅ i₁ŋí₅. Ca₂le₃jɨ́n₃ i₁ŋí₅ 'éi₂ në́₃ ca₂i₁nioi₁₂ co₂'ei₅ 'lɨg'₅₄, qui₂ca₂sein'₃ tsag₂ siá₅ ca₂séin'₂ të₂ dsi₂jmɨg₂. Ja₁jaun₂ ca₂dsain₃ ca₂'ɨn'₃ jmɨg₂. 
\p  
\v 34 Jme₁ca₂të́₂ ne₄ dsa₂ i₂jme₁jmo₅ 'í₁ i₁ŋí₅ 'e₂ ca₂lë₃, ca₂i₃lein₃ ca₂cuɨng₃ ca₂i₁dsia₂ jë₄ juɨg₂, ja₁nau₂ në́₃.  
\v 35 Jaun₂ ca₂i₁len₅₄ dsa₂ juɨg₂ i₁jag₅₄ a₂ca₂lë₃ ja₁jaun₂. Jme₁ca₂dsi₃léin₂ ja₁'en₅₄ Jesús, ca₂jɨ́in₂ dsa₂ i₂ma₂'uɨn₂ je₂na'₅₄ të₂dsɨ́₅. Jaun₂ ma₂guá₅ con₂ Jesús ma₂qui'₂ tsɨn'₅₄, ma₂'en₅₄ bá₄ dsɨ́₅. Jaun₂ ca₂i₃gó'₃ dsɨ́₅ dsa₂ jme₁ca₂jág₂.  
\v 36 Dsa₂ i₂ca₂të́₂ ne₄ a₂ca₂lë₃ jaun₂, ca₂dsia₃ ca₂tsɨ́'₃ táng₃ i₂ca₂dsi₃lén₂ 'éi₂ 'a₂ lia'₂ ca₂'lón₂ dsa₂ i₂jme₁tion'₅₄ je₂na'₅₄ të₂dsɨ́₅.  
\v 37 Jaun₂ në́₃, ca₂le₃jɨ́n₃ bá₄ dsa₂ chan₂ le₃lág'₃ juɨg₂ 'uë₃ Gerasa ca₂tsɨ́'₃ Jesús a₂o₃'ɨin₅ ja₁jaun₂, ia₁ 'ŋio₅ lɨn₃ të₂tsɨ'₅₄ go₂'i₃ tion'₅₄ dsa₂. Jaun₂ ca₂ŋá'₃ bá₄ 'éi₂ ca₂'í₃ táng₃ tsɨ₁mu₅.  
\v 38 Dsa₂ i₂ca₂'uɨn₂ jme₂dsí₂ je₂na'₅₄ quió'₅ në́₃, jme₁mɨ₂₃ ne₄ Jesús a₂jme₁dsó₃ quiong'₅₄. La₁ 'éi₂ në́₃ ca₂jmo₃ 'éi'₃ a₂jŋia₃ bá₄, ca₂juá'₂: 
\p  
\v 39 ―Guan'₂ bá₄ quiáng'₂, o₂dsia₄ ca₂le₃jë́₃ 'e₂ në₂jmo₃ Diú₄ ja₁cong'₂. 
\p Ca₂ŋá'₃ bá₄ guë'₂ dsa₂ 'éi₂ quió'₅, ca₂i₁dsia₂ le₂tan₅₄ jë₄ juɨg₂ 'e₂ ca₂jmo₃ Jesús quiong'₅₄. 
\s1 Ja₁mɨ́g₄ Jairo, quian'₅₄ 'io₅₄ i₂ca₂nɨ́'₃ tsɨn'₅₄ Jesús 
\r (Mateo 9:18-26; Marcos 5:21-43) 
\p  
\v 40 Jme₁ca₂dsián'₃ táng₃ Jesús le₃'ŋo'₅₄ jmɨg₂, qui₂ca₂guei₃ dsa₂ a₂'ŋio₂ dsɨ́₅, ia₁ ca₂le₃jɨ́in₃ bá₄ jme₁ma₂le₁jŋiog₂₃ tioin'₅₄.  
\v 41 Të₃jë₄ jaun₂, ca₂dsióg₃ jan₂ dsa₂ i₂chen₂ Jairo, i₂niog₅ gu₂ guá'₅ sinagoga. Dsa₂ 'éi₂ në́₃ ca₂chi₃jné₃ ne₄ Jesús jme₁dsióg₃, ca₂mɨ₃ tion₅₄-jan₃ ia₁jaun₂ dsó₃ ja₁quió'₄.  
\v 42 Ia₁ jme₁chan₂ jan₂ tan₅₄ ja₁mɨ́g₄, i₂jme₁ma₂'en₅₄ con'₂ guia₃-tɨ́n₂ ŋi₂, i₂jme₁ma₂i₁jón₂. Jme₁ma₂'en₅₄ Jesús juɨ₅ ŋó₃ ja₁quió'₄ 'éi₂, juɨn₅ lɨn₃ dsa₂ i₂i₃lén₂ quiong'₅₄, lia'₂ qui₂rë₂quɨ́n'₅ bá₄ Jesús ŋó₃. 
\p  
\v 43 Jë₄ jaun₂, ŋó₃ jan₂ dsa₂ mɨ́₂ i₂dso'₅₄ ma₂guia₃-tɨ́n₂ ŋi₂ a₂tɨin₂,\f + \fr 8:43 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ juá'₂ ján₃: “Jme₁ma₂'éin₂ ca₂le₃jë́₃ cu₄ a₂jme₁cha₂ quió'₅ quian'₅₄ të₅mɨ́₅.” \f* la₁ ca₂lia'₂ 'i₁jan₂ tsá₃ 'ein₂ ma₂ca₂tió'₃ jme₃'lió₂. 
\p  
\v 44 'Io₅₄ 'éi₂ në́₃ ca₂jme₃quiáin₃ të₂le₃ chi₁co'₅₄ quió'₅ Jesús. Jaun₂ ca₂nɨ́i'₃ chei'₅₄ tsɨn'₅₄ 'éi₂. Co₂tan₅₄ dsɨ₂juɨ₅ le₂jaun₂ bá₄ ca₂quion₂ jmɨ₂ 'ain₅₄. 
\p  
\v 45 Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―¿'Ein₂ në₂nɨ́'₃ quió₃? 
\p Ca₂le₃jɨ́n₃ bá₄ dsa₂ ŋag₂₃ juá'₂ tsá₃ ŋi₅. 
\p Jaun₂ ca₂juá'₂ Pe₄:\f + \fr 8:45 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ juá'₂ ján₃: “Pe₄ quiain'₅₄ rɨin'₅₄.” \f* 
\p ―Të₅, jág'₂ bá₄ 'ne₂ chi₁quɨ́'₅ co₂'liog'₂ dsa₂ ca₂taun₂ ca₂taun₂ ja₂náu₅. 
\p  
\v 46 La₁ caun₂ ca₂juá'₂ bá₄ Jesús: 
\p ―Chan₂ i₂në₂nɨ́'₃ quió₃, ia₁ ca₂rë₃léi₄ jniá₂ o₂'ág₃ bí₂ quió₃. 
\p  
\v 47 'Io₅₄ në́₃, jme₁ca₂rë₃lí'₄ a₂tsá₃ ma₃lé₂ jua'₅₄ a₂'mai₃, já₃ jlein₂₃, ca₂chi₃jné₃ ne₄ 'éi₂. Të₃ jág₅ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ ca₂juá'₂ lia'₂ tí₅ jág₁ 'e₂ 'uɨg₅₄ ca₂nɨ́i'₃ quió'₅ 'éi₂, ton'₂ ca₂jáng'₃ jág₁ dsau₅ a₂ca₂'lóin₂ dsɨ₂juɨ₅ le₂jaun₂. 
\p  
\v 48 Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―Jón₃, ne₄ ia₁ a₂'éng'₂, ca₂'lóng'₂ bá₄. Guan'₂ tei₄ quiáng'₂. 
\p  
\v 49 Të₃jë₄ juá'₂ jág₁ jaun₂ jme₁ca₂dsióg₃ jan₂ dsa₂ i₂chen₄ dsi₂néi₂ quió'₅ i₂niog₅ gu₂ guá'₅, ca₂juá'₂: 
\p ―Ma₂jon₅ bá₄ chi'₂ quiáng'₂. 'A₃ ma₃cuë'₂ ta₁ Të₅. 
\p  
\v 50 La₁ ca₂nág₂ bá₄ Jesús, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Tsá₃ lë₁jmo₂ 'lia'₂ 'au'₂. Jŋia'₅₄ con'₂ 'én₃ bá₄, jaun₂ në₃ jag'₅₄ i₂'lión₂ bá₄ chi'₂ quiáng'₂. 
\p  
\v 51 Jme₁ca₂dsióg₃ dsi₂néi₂, tsá₃ ca₂cuë₃ jmɨg₄ jua'₅₄ dsɨ₃ton'₅₄ 'i₁jan₂ i₂sián'₂, jŋia'₅₄ lia'₂ Pe₄, Juan₅₄, Jacobo\f + \fr 8:51 \ft o₃, Santiago.\f* në́₃, quian'₅₄ jmá'₃ chog₅₄-jmei₂ chi'₂ 'éi₂ bá₄ i₃ton'₅₄.  
\v 52 Jaun₂ quɨ'₂-'o₅ bá₄ dsa₂ quɨ'₂ dsɨ́₅ lɨn₃ tioin'₅₄, o₄quió'₄ chi'₂. Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―Tsá₃ 'au₂ 'nia'₂; on₃jua'₅₄ i₂rë₂jon₅₄ në₅. Jŋia'₅₄ lia'₂ a₂rë₂güɨ́in₃ bá₄. 
\p  
\v 53 La₁ jŋia'₅₄ ca₂ŋɨ́i₂ bá₄ 'éi₂ tioin'₅₄, ia₁ ŋi₅ rë₂ bá₄ a₂jme₁ma₂rë₂jon₅₄ dsón'₂ bá₄ chi'₂. 
\p  
\v 54 Jaun₂ ca₂tɨ́in₂ gu₂ chi'₂ 'éi₂, ca₂juá'₂ tiá₂: 
\p ―¡Jón₃, nau₂! 
\p  
\v 55 Ca₂gú'₃ táng₃ jme₂dsí₂ quió'₅; dsɨ₂juɨ₅ jaun₂ bá₄ ca₂nau₂. Jaun₂ ca₂jmo₃ Jesús 'éi'₃ a₂cuë₃ dsa₂ a₂guë́'₃.  
\v 56 Jaun₂ dsɨ₂gó'₃ dsɨ́₅ 'ŋio₅ lɨn₃ chog₅₄-jmei₂. La₁ Jesús në́₃ ca₂juá'₂ a₂tsá₃ 'ein₂ tsɨ́'₃ 'i₁jan₂ a₂ca₂lë₃ jaun₂. 
\c 9  
\s1 Ca₂chen₃ Jesús chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ 
\r (Mateo 10:5-15; Marcos 6:7-13) 
\p  
\v 1 Ca₂ŋɨ́'₂ Jesús chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ quiáin₅ ca₂cuë₃ juɨ₅bí₂ a₂'io₃ 'éi'₃ ne₄ quió'₅ ca₂le₃jɨ́n₃ jme₂dsí₂ je₂na'₅₄, a₂lé₂ qui₂jme₃'lióin₂ dsa₂ juɨ₁'e₂ guë́₃ dso₄ niog₅ lɨ́in₅.  
\v 2 Ca₂chei₃ a₂dsɨ₃'ë́₃ jág₁ juɨ₁lia'₂ ja₁gon₂ Diú₄, a₂dsɨ₃jme₁'lioin₅₄ dsa₂ i₂le₁dso'₅₄.  
\v 3 Jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Tsá₃ 'e₂ cán'₁ 'nia'₂ 'i₁caun₂ le₂'i₄ juɨ₅, on₃ guë'₂ 'ma₂'ɨ₅₄, on₃ guë'₂ tsɨ₁na'₅₄ on₃ guë'₂ i₁ŋí'₄, on₃ guë'₂ cu₄, on₃ guë'₂ tsɨ́n'₂ 'nia'₂ siá'₂ cán'₁.  
\v 4 Le₂caun₂ dsi₂néi₂ ja₁dsi₁nó'₅ 'nia'₂, ja₁jaun₂ jan'₄ 'nia'₂ ca₂lia'₂ ca₂të́₂ jmɨg₄ a₂o₁nog'₄ táng₃.  
\v 5 Le₂caun₂ juɨg₂ ja₁tsá₃ guei₅ dsa₂, co₂dsia₅ 'uɨn'₂ 'nia'₂ juɨg₂ jaun₂, séi'₃ 'nia'₂ 'liog₂ tag'₅₄, a₂jmó'₂ léi₄ a₂tsá₃ ma₃'e₂ 'uɨn'₄ 'nia'₂ quiain'₅₄. 
\p  
\v 6 Jaun₂ qui₂ca₂'uɨn₂ bá₄ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂, ca₂i₃léin₂ le₂tan₅₄ juɨg₂ i₁'ë́₄ jág₁ dse₃, i₁jme₁'lioin₂₃ dsa₂ në́₃. 
\s1 Ca₂jon₃ Juan₅₄ i₂chon₅ dsa₂ jmɨg₂ 
\r (Mateo 14:1-12; Marcos 6:14-29) 
\p  
\v 7 Jaun₂ ca₂rë₃ŋi₅ Rag₅₄\f + \fr 9:7 \ft griego: tetrarca (i₂gon₂ jmo₅ 'éi'₃ 'uë₃ Galilea).\f* Herodes ca₂le₃jë́₃ 'e₂ niog₅ lë́₂. La₁ tsá₃ caun₂ a₂i₃jiog₅ dsɨ́₅, ia₁ dsia₅ i₂lɨn₅₄, Juan₅₄ bá₄ 'éi₂ ŋɨ₅ a₂ma₂ca₂jein'₅₄ táng₃.  
\v 8 I₂lɨn₅₄ guë'₂ dsia₅ a₂ma₂ca₂jme₃jnia₅ Elías; i₂sián'₂ guë'₂ dsia₅ a₂ma₂ca₂jen'₅₄ táng₃ jan₂ i₂jme₁'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄ ma₂lɨ́g'₂.  
\v 9 La₁ Rag₅₄ Herodes 'ŋiog₅ guë'₂ në́₃ juá'₂: 
\p ―Jua'₂ jniá₂ 'ŋió₃ ca₂jmo₃ 'éi'₃ a₂ca₂quí'₃ dsa₂ dsɨ₂lag₄ 'éi₂. ¿'Ein₂ guë'₂ në₅, tsá₃ caun₂ jág₁ guion₁₂ a₂jmo₂₃? 
\p Jaun₂ Herodes në́₃ jme₁'no'₂ juɨ₅ a₂jme₃jein'₂. 
\s1 Ca₂jme₃tan₅₄ Jesús 'ŋiá₂ mei₅ dsa₂ 
\r (Mateo 14:13-21; Marcos 6:30-44; Juan 6:1-14) 
\p  
\v 10 Jme₁ca₂o₃len₃ dsa₂ i₂chen₄ quiáin₅ 'éi₂, jaun₂ ca₂dsia₃ ca₂tsɨ́'₃ Jesús 'e₂ niog₅ ca₂jmo₃ ja₁i₁lein₅₄. Jaun₂ ca₂jiog₃ Jesús a₂i₃léin₂ con'₂ guioin₅₄ caun₂ juɨg₂ ja₁chei₂ Betsaida.  
\v 11 La₁ tion₅₄ bá₄ ca₂i₃lén₂ dsa₂ sián'₂ jme₁ca₂rë₃ŋi₅; ca₂guei₃ bá₄ guë'₂ Jesús qui₂ca₂jme₃tag₂₃ jág₁ juɨ₁lia'₂ ja₁gon₂ Diú₄ ca₂jme₃'lióin₂ dsa₂ i₂jme₁le₁dso'₅₄ në́₃. 
\p  
\v 12 Të₂le₃ ca₂'láu₂ jmɨg₄ jaun₂, ca₂o₃lén₂ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ ca₂tsɨ́'₃ Jesús: 
\p ―'Ei'₂ jág₁ dsa₂, ia₁jaun₂ dsɨ₃lein₅ dsɨ₃'nióg₂ a₂guë́'₃, juɨ₁dsi₂'nio'₂ ja₁jŋia₃ le₂con₂ juɨg₂ pí'₁ ma₂quián₅ në₅, ia₁ tsá₃ 'e₂ cha₂ ja₁lá₃. 
\p  
\v 13 La₁ Jesús guë'₂ në́₃ ca₂juá'₂: 
\p ―Cuë'₅₄ 'nia'₂ dsa₂ a₂guë́'₃. 
\p Jaun₂ ca₂ŋag₃ 'éi₂ táng₃: 
\p ―Tsá₃ 'e₂ cha₂ jua'₅₄ a₂le₃cue₅₄ jnia'₅₄ dsa₂, jŋia'₅₄ lia'₂ 'ŋiá₂ i₁ŋí'₄ bá₄ 'i₄; quian'₅₄ on₃ i₁ju₁, jŋia'₅₄ lia'₂ në₁jua'₂ dsɨ₁liá₄ má₃ con'₂ tɨ́n'₂ guë́'₃ ca₂le₃jɨ́n₃. 
\p  
\v 14 Con'₂ 'ŋiá₂ mei₅ dsa₂ 'éi₂ jme₁lë́₂, jmá'₃ dsa₂ ŋe'₂. 
\p Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús ca₂tsɨ́'₃ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ quiáin₅: 
\p ―Chei'₅₄ 'nia'₂ dsa₂ juɨ₁tiain'₄ juɨ₁jmo₁₂ jma₃të₂lón₃-guián₂ lia'₂ co₂niói'₃. 
\p  
\v 15 Jaun₂ ca₂jmo₃ bá₄ guë'₂ 'éi₂ 'éi'₃ a₂tian'₃ dsa₂.  
\v 16 Jaun₂ ca₂tɨ́n₂ Jesús ta₁'ŋiá₂ i₁ŋí'₄, le₃on₃ i₁ju₁ në́₃. Ca₂chóg'₃ ne₅₄ juɨ₅ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃, ca₂jme₃jŋiói₃ a₂jaun₂. Jaun₂ guë́₄ ca₂'niai₃, ca₂cuë́'₃ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂. 'Éi₂ guë'₂ në́₃ ca₂dsió'₃ jɨn₄ dsa₂.  
\v 17 Ca₂le₃jɨ́n₃ bá₄ ca₂guë́'₃ ca₂lia'₂ ca₂'ág'₃ dsɨ́₅. Jme₁ca₂lë₃ jaun₂, guia₃-tɨ́n₂ tsɨ₁mɨ'₂ tá₁ ca₂cág'₃ dsa₂ jmá'₃ 'nau₅₄ a₂ca₂chóng₃. 
\s1 Ca₂juá'₂ Pe₄ lia'₂ tí₅ jág₁ a₂lɨ́n₅ Jesús I₂rë₂'ɨ́n₁ quián₅ Diú₄ 
\r (Mateo 16:13-19; Marcos 8:27-29) 
\p  
\v 18 Co₂ráun₂ 'en₅₄ Jesús 'ŋiog₅ chi₂léin'₂ Diú₄, i₂jme₁quiain'₅₄ bá₄ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂, jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p ―¿'E₂ 'ag₅ dsa₂ jniá₂? ¿'Ein₂ lɨ́n₅ jniá₂, dsia₅ dsa₂? 
\p  
\v 19 Jaun₂ ca₂ŋag₃ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂: 
\p ―I₂lɨn₅₄ dsa₂ dsia₅ a₂lɨ́ng'₅ Juan₅₄ i₂chon₅ dsa₂ jmɨg₂; i₂lɨn₅₄ guë'₂ dsia₅ a₂lɨ́ng'₅ Elías; i₂lɨn₅₄ guë'₂ dsia₅ táng₃ a₂lɨ́ng'₅ i₂sián'₂ i₂jme₁'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄, a₂ca₂jein'₅₄ táng₃. 
\p  
\v 20 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p ―¿'Nia'₂ guë'₂ në́₃? ¿'E₂ guë'₂ juá'₂ 'nia'₂ 'ein₂ lɨ́n₅ jniá₂? 
\p Jaun₂ ca₂ŋag₃ Pe₄: 
\p ―'Ne₂ lɨ́ng'₅ I₂rë₂'ɨ́n₁ quián₅ Diú₄. 
\s1 'Ë́₂ Jesús jág₁ a₂jóin₂ 
\r (Mateo 16:20-28; Marcos 8:30--9:1) 
\p  
\v 21 Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús a₂jmo₃ tei₄, a₂tsá₃ 'ein₂ tsɨ́'₃ jág₁ jaun₂.  
\v 22 Jaun₂ ca₂juá'₂ në́₃: 
\p ―Co₂në₅ 'en₅₄ 'éi'₃ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ a₂dsɨ₃ŋɨ́i₂ uɨg₅ 'ŋio₅ lɨn₃; jme₃'iog₅₄ dsɨ₂gui'₅₄ can'₅₄, lia'₂ juɨg₅₄ jme₂dsa₂, të₅juá'₅ në́₃. Quɨn'₃ dsa₂ jág₁ a₂jŋag'₃, la₁ jein'₅₄ bá₄ táng₃ a₂'nɨ₅ jmɨg₄ jaun₂. 
\p  
\v 23 Jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ ca₂le₃jɨ́n₃: 
\p ―Në₁jua'₂ chan₂ i₂'nio₃ jiá₃ chi₁co'₅₄ quió₃, co₂dsia₅ juɨ₁dsi₂'én₂ dsɨ́₅ 'ŋiog₅, juɨ₁'ei₅₄ bá₄ caun₂ dsɨ́₅ ca₂le₃jë́₃ jmɨg₄ o₁jŋia'₅₄ ca₂join₃,\f + \fr 9:23 \ft lit. “juɨ₁quian₅₄ cróg₄ quió'₅ ca₂le₃jë́₃ jmɨg₄.” \f* juɨ₁jia₂ chi₁co'₅₄ quió₃.  
\v 24 Ia₁ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂'nio₃ le₃chan₂ dse₃ mɨ₂güɨ́g₃ la₂, dsɨ₃'én₂ quió'₅; la₁ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂quí'₃ dsɨ́₅ juɨ₁dsi₂ŋɨ́i₂ 'e₂ dsɨ₃ŋɨ́i₂ o₄quió₃ jniá₂, lí'₂, tɨ́in'₄ bá₄.  
\v 25 Ia₁ ¿'e₂ bá₄ ta₁ jmo₃ a₂lí'₄ dsa₂ ca₂le₃jë́₃ a₂cha₂ ne₄ gua'₅₄ 'uë₃ la₂, në₁jua'₂ dsɨ₃'éin₂ bá₄ guë'₂?  
\v 26 Ia₁ në₁'ein₂ gui'₅₄ jén'₅ o₄quió₃ jniá₂ quian'₅₄ o₄quió'₄ jág₁ quió₃, ján₃ bá₄ le₂jaun₂ le₃gui'₅₄ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ 'ag₃ jë₁ma₂të́₂ rë₁jŋiói'₂ ma₂lɨ́in₅ Rag₅₄ jlán'₁ juɨ₁lia'₂ jlán'₁ Jmei₂, quian'₅₄ ángeles jŋió₅ quiáin₅.  
\v 27 A₂dsɨ₂jó'₃ juɨ́g₂ jniá₂ 'nia'₂, chan₂ bá₄ 'nia'₂ i₂lɨn₅₄ i₂tión₂ jë₄ la₂, i₂tsá₃ dsián₃ ca₂lia'₂ ca₂të́₂ ne₅₄ bí₂ 'éi'₃ quió'₅ Diú₄. 
\s1 Ca₂rë₃tsɨ́n₃ Jesús lia'₂ jniái₂ 
\r (Mateo 17:1-8; Marcos 9:2-8) 
\p  
\v 28 Con'₂ jŋia₃ jmɨg₄ cang₂ a₂ca₂juá'₂ Jesús le₂në₅, ca₂ŋó₃ juɨ₅ má'₂ i₁chi₂i₁lein'₄ Diú₄, jme₁quiain'₅₄ Pe₄, Jacobo, Juan₅₄ në́₃.  
\v 29 Të₃jë₄ chi₂léin'₂ Diú₄, ca₂rë₃tsɨ́in₃ lia'₂ jniái₂. Tsɨn'₅₄ në́₃ ca₂rë₃tsɨ́n₃ ca₂jnia₃ tiog₂ jau₂, ca₂lia'₂ tág₅ 'ŋio₅ lɨn₃.  
\v 30 Të₃jë₄ jaun₂, ca₂jnia₃ on₃ dsa₂, dsia₂₃ jág₁ quian'₅₄ Jesús. Moisés quian'₅₄ Elías bá₄ 'éi₂.  
\v 31 Ca₂lia'₂ co₂tág₅ co₂'né'₅ bá₄ ca₂jniai₃, tióin₂ dsia₂₃ a₂niog₅ lé₂, 'mú₃ a₂gue₃ jë₄ juɨg₂ Jerusalén, a₂le₃ti₃ 'éi'₃ a₂'ein₅₄.  
\v 32 Të₃ ma₃i₁güɨ́n₃ 'ŋio₅ lɨn₃ bá₄ Pe₄ quiain'₅₄ rɨin'₅₄, ca₂jme₃jnio₅₄ ne₅₄ ca₂jɨ́in₂ Jesús jniái₂ co₂tág₅ quian'₅₄ dsa₂ on₃ i₂quiain'₅₄.  
\v 33 Jme₁ma₂i₂uɨ́n₃ dsa₂ 'éi₂ cau₅ quió'₅, jaun₂ ca₂juá'₂ Pe₄ ca₂tsɨ́'₃ Jesús: 
\p ―Të₅, ¡'e₂ guë́₄ dse₃ lia'₂ tio'₅₄ jniog₄ ja₁lá₃! Në₃ o₁jmó₁ 'nɨ₅ tsɨ₁'io₅ láu₃: caun₂ quiáng'₂, caun₂ quió'₅ Moisés, caun₂ guë'₂ quió'₅ Elías në₃. 
\p La₁ a₂lë₁ca₂juá'₂ bá₄ Pe₄, on₃jua'₅₄ jaun₂ lí'₄ a₂të₂'ɨ₂₃ le₂jaun₂. 
\p  
\v 34 Të₃ dsia₂₃ jág₁ le₂jaun₂, jme₁gua₃ jnei₅ ca₂jlɨin₃, jaun₂ guë́₄ ca₂ja₃gó'₃ tioin'₅₄ jme₁ca₂i₃'én₂ 'éi₂ jë₄ jnei₅.  
\v 35 Jë₄ jnei₅ jaun₂ ca₂né'₂ jág₁, ca₂juá'₂: 
\p ―I₂la₂ bá₄ jón₃ I₂rë₂'ɨ́n₁ quiáng₃. Nei₂ 'nia'₂ jág₁ quió'₅. 
\p  
\v 36 Jme₁ma₂në₂néi₂ jág₁ jaun₂, jua'₂ 'ŋiog₅ bá₄ Jesús ma₂chéin'₅ jme₁ca₂jág₃. La₁ jmɨg₄ jaun₂, tei₄ bá₄ ca₂jmo₃ tsá₃ 'ein₂ ca₂tsɨ́'₃ 'i₁jan₂ a₂ca₂të́₂ ne₅₄ jaun₂. 
\s1 Ca₂jme₃'lión₂ Jesús jan₂ chi'₂ i₂jme₁'en₅₄ jme₂dsí₂ 'lɨn'₅₄ 
\r (Mateo 17:14-21; Marcos 9:14-29) 
\p  
\v 37 Jme₁jnia₃, ca₂sióin₃ táng₃ má'₂ jaun₂, con'₂ guë'₂ juɨn₅ lɨn₃ dsa₂ ca₂jme₃jein'₂.  
\v 38 Të₃ jɨn₄ dsa₂ jaun₂, ca₂juá'₂ tiá₂ jan₂ dsa₂ ca₂tsɨ́'₃ Jesús: 
\p ―Të₅, jmo₄ dse₃ 'au'₂, jɨn₄ co₂nio₄ chi'₂ quiáng₃, i₂jan₂ la₂ bá₄ la₂ quiáng₃ chan₂.  
\v 39 Jme₂dsí₂ 'lɨn'₅₄ bá₄ i₂co₂jmóg'₂ guió'₅ co₂tiá₂ jén'₅ dso₄ 'ei₂, qui₂'uë́'₅ jan₅ mɨ₂'o₅₄. I₂'lɨn'₅₄ në́₃, jmóg'₂, ca₂lia'₂ jaun₂ guë́₄ téi₂ ca₂lia'₂ ma₂jén'₃ uɨg₅ 'ŋio₅ lɨn₃.  
\v 40 Jme₁ma₂në₂juɨ́g₂ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ quiáng'₂ a₂jme₁dsei₂₃, la₁ tsá₃ ca₂tió'₃. 
\p  
\v 41 Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―¡'En₁ jmá'₃ 'nia'₂ dsa₂ chan₂ jmɨg₄ në₃ tsá₃ 'e₂ 'éng'₂! ¿Je₂liá'₂ jmɨg₄ jmá'₃ 'nió'₅ jmo₅₄ tió'₅ dsɨ₃ jɨn'₄ 'nia'₂? Ŋɨ₅₄ chi'₂ quiáng'₂ le₃la₂. 
\p  
\v 42 La₁ jme₁ma₂ŋó₅ chi'₂ le₃ne₄ Jesús, i₃'ɨ́in₃ táng₃ ca₂tón₂ jme₂dsí₂ je₂na'₅₄ qui₂ca₂ba₂lág'₂. La₁ dsɨ₂juɨ₅ le₂jaun₂ ca₂jí₂ Jesús ca₂jéin₂ i₂'lɨn'₅₄, ca₂jme₃'lióin₂ chi'₂. Jaun₂ ca₂jáng'₂ ne₄ jmei₂. 
\p  
\v 43 A₂jaun₂ në́₃, ca₂i₃gó'₃ dsɨ́₅ ca₂le₃jɨ́n₃ 'a₂ lia'₂ juɨn'₂ Diú₄. 
\s1 Ca₂'ë́₂ táng₃ Jesús jág₁ a₂jóin₂ 
\r (Mateo 17:22-23; Marcos 9:30-32) 
\p Të₃ tion'₅₄ dsa₂ dsɨ₂gó'₃ dsɨ́₅ a₂jmo₅ Jesús, jaun₂ ca₂juá'₂ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ guia₃-tɨ́n₂ quiáin₅: 
\p  
\v 44 ―Rë₂ nei₂ 'nia'₂ jág₁ quió₃ la₂: ŋi'₅₄ ta₁ ja₁dsau₅₄ në₅, jáng'₂ dsa₂ quió'₅ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ o₄gú₃ dsa₂. 
\p  
\v 45 La₁ jág₁ jaun₂ në́₃, tsá₃ ca₂ŋɨ́'₂ dsɨ́₅ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂, ia₁ tsá₃ jme₁ma₂'i₄ 'éi'₃ a₂le₃ŋɨ́i'₂. Jaun₂ tsá₃ ca₂tiá₂ dsɨ́₅ a₂ŋɨ́i'₃ Jesús 'e₂ 'nio₃ juá'₂ quian'₅₄ jág₁ jaun₂. 
\s1 ¿'Ein₂ lɨ́n₅ i₂dsen₅₄ guë́₄? 
\r (Mateo 18:1-5; Marcos 9:33-37) 
\p  
\v 46 Jaun₂ ca₂tsɨ́n₂ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ con'₂ guioin₅₄, ne₄ juɨ₁lia'₂ 'ein₂ i₂lén₂ i₂dsen₅₄ guë́₄ jë₄ quió'₅.  
\v 47 La₁ jme₁ca₂rë₃lí'₄ Jesús 'e₂ a₂dsia₂₃, jaun₂ ca₂cain₃ jan₂ guein₂ ca₂dsiog₃ cau₅ quió'₅.  
\v 48 Jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂guen₅ guein₂ la₂ o₄quió₃ jniá₂, guei₂₃ jniá₂; juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂guei₅ jniá₂, ján₃ guë'₂ guein₂₃ i₂ca₂chei₃. Ia₁ juɨ₁lia'₂ i₂jmo₅ me'₂ guë́₄ jë₄ ca₂le₃jɨ́n'₃ 'nia'₂, i₂'éi₂ bá₄ i₂lɨ́n₅ i₂dsen₅₄ guë́₄. 
\s1 I₂tsá₃ 'iog₅₄ jniog₄, i₂quian'₅₄ jniog₄ bá₄ 'éi₂ 
\r (Marcos 9:38-40) 
\p  
\v 49 Jaun₂ në́₃ ca₂juá'₂ Juan₅₄: 
\p ―Të₅, ma₂jɨn₄ jnia'₅₄ jan₂ dsa₂ 'uɨ́in'₂ jme₂dsí₂ je₂na'₅₄ quian'₅₄ bí₂ 'éi'₃ a₂'ó'₅ 'ne₂. Tsá₃ ma₃ca₂cuë₅₄ jnia'₅₄ jmɨg₄, ia₁ tsá₃ guë'₂ ŋɨ₂₃ quian'₅₄ jniog₄. 
\p  
\v 50 La₁ Jesús në́₃ ca₂juá'₂: 
\p ―Tsá₃ jmó'₂ 'nia'₂ le₂jaun₂ a₂jnɨg'₅₄. Ia₁ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂tsá₃ 'iog₅₄, të₂le₃ quián₂ jniog₄ bá₄ tión₂ i₂le₂'éi₂. 
\s1 I₃jen₅₄ Jacobo quian'₅₄ Juan₅₄ ca₂jí₂ Jesús 
\p  
\v 51 Jme₁ma₂ja₂quián₃ të₅₄ jmɨg₄ a₂dsán'₃ táng₃ Jesús guei'₅₄ i₂juɨ́g₃, ca₂'ág₂ caun₂ dsɨ́₅ ca₂'í₃ juɨ₅ a₂dsióg₄ Jerusalén.  
\v 52 Ca₂chein₃ dsa₂ i₃lén₂ ne₄ juɨ₅ i₃jmó₂ co₂jŋia₅₄ ja₁jŋia₃ caun₂ juɨg₂ pí'₁ niog₅ 'uë₃ Samaria.  
\v 53 La₁ tsá₃ ca₂guen₃ dsa₂ Jesús ja₁jaun₂, ia₁ ca₂rë₃lí'₄ a₂'ein₅₄ juɨ₅ ŋó₅ juɨ₅ Jerusalén bá₄.  
\v 54 Jaun₂ në́₃, jme₁ca₂rë₃ŋi₅ Jacobo quian'₅₄ Juan₅₄ a₂tsá₃ guei₅ dsa₂, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Te₁gui'₅₄, ¿tsa₁ dse₃ jmó₁ jniog₄ 'éi'₃ a₂sió₃ si₂ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃ ia₁jaun₂ 'én₂ juɨg₂ la₂?\f + \fr 9:54 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ juá'₂ ján₃: “juɨ₁lia'₂ ca₂jmo₃ Elías.” \f* 
\p  
\v 55 Jaun₂ ca₂jén'₃ Jesús ca₂jí₂.\f + \fr 9:55 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ juá'₂ ján₃: “ca₂juá'₂: ―Tsá₃ len'₅₄ 'nia'₂ guiong'₅₄ 'ein₂ jme₂dsí₂ ca₂jo₃ 'nia'₂. Ia₁ tsá₃ ta₁ jaun₂ já₅ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ a₂'éin₂ dsa₂, të₂le₃ a₂lió₂ bá₄.” \f* 
\p  
\v 56 Jaun₂ ca₂i₃léin₂ bá₄ táng₃ juɨg₂ siá'₂. 
\s1 Dsa₂ i₂jme₁'nio₃ jme₃quian'₅₄ Jesús 
\r (Mateo 8:19-22) 
\p  
\v 57 Ja₁i₃léin₂ jaun₂, ca₂juá'₂ jan₂ dsa₂: 
\p ―Te₁gui'₅₄, 'nio₃ jniá₂ jme₁quion₁ 'ne₂ le₂con₂ ja₁gog'₅₄. 
\p  
\v 58 Jaun₂ ca₂ŋag₃ táng₃ Jesús: 
\p ―Juɨ₁lia'₂ i₁güɨ₅, i₂'io₅ to₄ bá₄ 'éi₂; ján₃ bá₄ le₂jaun₂ juɨ₁lia'₂ i₁tan₅ i₂i₂nio₄ guei'₅₄, tio'₅₄ tsag₄ bá₄ 'éi₂ ján₃. La₁ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ në́₃ tsá₃ ja₁cha₂ quió'₅, jua'₅₄ ja₁lé₂ le₃jŋia₃. 
\p  
\v 59 Jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ i₂sián'₂: 
\p ―Ŋia₅ quian'₅₄ jniá₂. 
\p La₁ ca₂ŋag₃ 'éi₂: 
\p ―Te₁gui'₅₄,\f + \fr 9:59 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ chi₁ton₅ jág₁ “Te₁gui'₅₄.” \f* juɨ₁i₁'óng₃ de'₂ ŋe'₃. 
\p  
\v 60 Jaun₂ ca₂ŋag₃ táng₃ Jesús: 
\p ―Juɨ₁dsi₂'ón₃ 'lag₄, 'lag₄ rɨin'₅₄. La₁ 'ne₂, juɨ́g₂ jniá₂, gua₂ o₂'ë́₃ jág₁ juɨ₁lia'₂ 'a₂ lia'₂ lë́₅ ja₁gon₂ Diú₄. 
\p  
\v 61 Jaun₂ ca₂juá'₂ táng₃ jan₂: 
\p ―Te₁gui'₅₄, 'nio₃ jniá₂ nei₅₄ quian'₅₄ 'ne₂, la₁ juɨ₁i₁'éi'₃ de'₂ jág₁ i₂chan₂ quió₃. 
\p  
\v 62 La₁ Jesús në́₃ ca₂juá'₂: 
\p ―Dsa₂ i₂ma₂në₂'éi₂ caun₂ dsɨ́₅ a₂jme₃quiong'₅₄, në₁jua'₂ ca₂'ág₂ caun₂-tɨn₃ dsɨ́₅, lɨ́in₅ lia'₂ lɨ́n₅ jan₂ i₂jme₂lióg₃ quiá'₂ 'uë₃, jéin'₅ le₃ca'₃. Tsá₃ ta₁ tén₄ dsa₂ i₂le₂'éi₂ le₃ja₁gon₂ Diú₄. 
\c 10  
\s1 Chen₅ Jesús 'nag'₂ ne₂guión₂ rë₂dsɨ́₂ guian₃ dsa₂ 
\p  
\v 1 Cang₂ jaun₂ ca₂quión'₂ Te₁gui'₅₄ 'nag'₂ ne₂guión₂ rë₂dsɨ́₂ guian₃ (70) dsa₂ sián'₂.\f + \fr 10:1 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ chi₁ton₅ “'nag'₂ ne₂guión₂ rë₂dsɨ́₂ guia₃-tɨ́n₂ (72) dsa₂ sián'₂.” \f* Jaun₂ qui₂ca₂chein₃ jma₃on₃ jma₃on₃ 'éi₂ i₃léin₂ ne₄ juɨ₅ quió'₅, ca₂le₃jë́₃ juɨg₂ ja₁'ein₅₄ juɨ₅ dsióg₄. 
\p  
\v 2 Ca₂tsɨ́'₃ 'éi₂: 
\p ―Juɨn₅ lɨn₃ bá₄ dsa₂ 'nio₃ gue₃ jág₁ quió'₅ Diú₄; lë́₅ në₂jag₄ bá₄ 'lióng₂ lɨn₃ a₂ca₂rau₂, la₁ dsa₂ i₂jmo₃ ta₁ bá₄ tsá₃ juɨn₅ chan₂. Jaun₂ lë₃, mɨ₄ 'nia'₂ chei'₅₄ Juɨg₅₄ ja₁nau₂ juɨ₁chein₁₂ dsa₂ i₂jmo₃ ta₁ cág'₃.  
\v 3 Jag₄ 'nia'₂ jaun₂, 'nia'₂ tsɨ́n₂ jniá₂ o₁nóg'₅ lɨ́ng'₅ co₂'nió'₄ guein₂ já'₂ cha'₂ jɨn₄ dsɨg₂ náu₂.  
\v 4 Tsá₃ tsɨ₁na'₅₄ cán'₁ 'nia'₂, on₃ guë'₂ lau₂ tó'₅ cu₄, on₃ guë'₂ lau₂ ton₅ tag'₄ 'nia'₂ siá'₂ cán'₁. Tsá₃ jme₁'ag'₄ 'nia'₂ le₂'i₄ juɨ₅ jua'₅₄ a₂dsiá'₁ 'nia'₂ jág₁ uë́₂ quian'₅₄ dsa₂.  
\v 5 Jë₁ma₂të́₂ rë₁tón'₂ 'nia'₂ dsi₂néi₂ quió'₅ dsa₂ ja₁jan'₄, cuɨn₅₄ de'₂ 'nia'₂ dsa₂ Diú₄ juɨg'₅₄ le₂la₂: “Juɨ₁'ei₅ bá₄ tei₄ tion'₄ 'nia'₂ dsi₂néi₂ la₂.”  
\v 6 Chi₂jua'₂ dsa₂ i₂quió'₅ dsi₂néi₂ jaun₂ 'ua₁ bá₄ dsɨ́₅, të₃'ŋiá₄ bá₄ jág₁ a₂'ei₅ tei₄ quián'₂ 'nia'₂ ja₁coin₂. La₁ në₁jua'₂ tsá₃ le₂jaun₂, të₃'ŋiá₄ bá₄ táng₃ ja₁con'₂ 'nia'₂ guiong'₅₄ jág₁ a₂'ei₅ tei₄ jaun₂.  
\v 7 Caun₂ bá₄ ja₁o₁jŋia'₄ 'nia'₂, qué'₂, 'én'₂ 'nia'₂ 'e₂ caun₂ a₂niog₅ cuë₅ dsa₂; ia₁ a₂co₂jaun₂ ca₂tɨ́n₂ bá₄ dsa₂ 'liain'₅₄ ta₁ quió'₅. Jaun₂ tsá₃ i₁nio'₄ 'nia'₂ le₂'í₁ 'né₅.  
\v 8 Jë₁ma₂dsi₃nóg'₅ le₂caun₂ juɨg₂ ja₁guei₅ dsa₂, qué'₂ 'nia'₂ juɨ₁'e₂ guë́₃ a₂cuë₅ dsa₂.  
\v 9 Jme₁'lion₅₄ 'nia'₂ dsa₂ dso'₅₄ i₂chan₂ ja₁jaun₂, chei'₅₄: “Ma₂ja₂quián₃ bí₂ 'éi₂ quió'₅ Diú₄ ja₁con'₂ 'nia'₂.”  
\v 10 La₁ në₁jua'₂ ca₂dsi₃nó'₅ 'nia'₂ caun₂ juɨg₂ ja₁tsá₃ guei₅ dsa₂, 'uɨn'₂ 'nia'₂ jë₄ calles, chei'₅₄:  
\v 11 “Le₂jiog₅ 'liog₂ te₁'i₁ go'₄ 'nia'₂, a₂qui₂ca₂quen'₂ tag₄ jnia'₅₄, la₂ séi'₄ jnia'₅₄, a₂jmó₁ léi₄ tsá₃ ma₃'e₂ 'uag₄ jnia'₅₄ quian'₅₄ 'nia'₂. La₁ dsá₂ 'au'₂ 'nia'₂ jmo₄, ma₂ja₂quián₃ bí₂ 'éi'₃ quió'₅ Diú₄ ja₁cong'₂.”  
\v 12 Juá'₅ jniá₂ juɨ́g₂ 'nia'₂, 'ŋio₅ lɨn₃ guë́₄ uɨg₅ a₂'ë́₂ Diú₄ jmɨg₄ jaun₂ ja₁con₂ dsa₂ 'éi₂, lia'₂ con'₂ guë́₄ dsa₂ juɨg₂ Sodoma. 
\s1 Juɨg₂ ja₁tsá₃ ne'₅₄ dsa₂ 
\r (Mateo 11:20-24) 
\p  
\v 13 ’¡'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ dsa₂ juɨg₂ Corazín! ¡'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ dsa₂ juɨg₂ Betsaida! Ia₁ jua'₅₄ mei'₂ guë́₃ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ chan₂ Tiro quian'₅₄ Sidón ca₂të́₂ ne₅₄ juɨ₁lia'₂ juɨ₅bí₂ juë'₂ a₂niog₅ lë́₂ jë₄ quián'₂ 'nia'₂ jmɨg₄ në₃, lɨ́g'₂ bá₄ tsá₃ ma₂quɨ́'₂ 'mɨ'₂ taun₅ jme₁tiain'₃ jë₄ jua₂ në́₃, jme₁jmo₃ léi₄ a₂ca₂dsi₃quén'₅ dsɨ́₅.  
\v 14 La₁ jë₁ma₂të́₂ rë₁qui₃dsɨ₅ Diú₄ 'éi'₃, 'ŋio₅ lɨn₃ guë́₄ 'ŋio₅ uɨg₅ guéi'₁ 'nia'₂ con'₂ guë́₄ uɨg₅ a₂ca₂gue₃ dsa₂ i₂chan₂ Tiro quian'₅₄ Sidón.  
\v 15 'Ne₂ guë'₂ juɨg₂ Capernaum, ¿a₁rong'₂ ŋei₅ të₂ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃, lɨ́ng'₂? 'En₁ bá₄ 'ne₂ sióng'₃ ca₂të₂ ja₁ca₂tɨ́n₂ 'lag₄.\f + \fr 10:15 \ft griego: hades, co₂'nió'₄ a₂juá'₂, ja₁quió'₄ 'lag₄.\f* 
\p  
\v 16 ’Dsa₂ i₂nag₅ jág₁ quián'₂ 'nia'₂, jág₁ quió₃ jniá₂ bá₄ nag₂₃. Dsa₂ i₂tsá₃ guen₅ 'nia'₂, jniá₂ bá₄ a₂tsá₃ guei₂₃. I₂tsá₃ guei₅ jniá₂, ján₃ bá₄ le₂jaun₂ tsá₃ guein₂₃ i₂ca₂chei₃ jniá₂. 
\s1 Ca₂dsi₃len₃ táng₃ i₂'nag'₂ ne₂guión₂ rë₂dsɨ́₂ guian₃ 
\p  
\v 17 Ca₂o₃len₃ táng₃ 'io'₂ jén'₅ ta₁'nag'₂ ne₂guión₂ rë₂dsɨ́₂ guian₃ (70)\f + \fr 10:17 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ chi₁ton₅ “ta₁'nag'₂ ne₂guión₂ rë₂dsɨ́₂ guia₃-tɨ́n₂ (72).” \f* dsa₂ 'éi₂, jaun₂ dsia₂₃, juá'₂: 
\p ―Te₁gui'₅₄, ca₂lia'₂ jiog₅ je₂na'₅₄ bá₄ nag₅ gau₂ jág₁ quián₂ jnia'₅₄ jë₁ma₂ca₂'ɨ́n₂ jnia'₅₄ 'ne₂. 
\p  
\v 18 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p ―Ján₅. Ma₁ jág₅ bá₄ jniá₂ jme₁ca₂tán'₂ Satanás guei'₅₄ i₂juɨ́g₃ lia'₂ ja₁ta'₂ caun₂ si₁ŋí'₃.\f + \fr 10:18 \ft 'Nio'₂ ja₁ton₅ Isaías 14:12-15; Apocalipsis 9:1; 12:9.\f* 
\v 19 'Éi'₃ jaun₂ bá₄ ma₂cuë́₃ jniá₂ 'nia'₂ a₂'ó'₅ 'nia'₂ bí₂ 'éi'₃ a₂lé₂ le₃qui₁tsong'₅₄ dsɨ₂mɨ'₂, i₁'né₅ në́₃, a₂tiang'₃ ne₄ ca₂le₃jë́₃ juɨ₅bí₂ a₂gu₂dsí₂ i₂'io'₅₄, ca₂lia'₂ jŋia'₅₄ tsá₃ 'e₂ jén'₄ 'nia'₂ guiong'₅₄.  
\v 20 La₁ tsá₃ jmo₂ 'nia'₂ 'io'₂ ia₁ a₂nag₅ gau₂ jme₂dsí₂ 'lɨn'₅₄ jág₁ quián'₂ 'nia'₂. A₂jaun₂ bá₄ jmo₄ 'nia'₂ 'io'₂ ia₁ a₂ma₂le₁tong'₂ ne₄ si₂ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃. 
\s1 Jmei₂ quian'₅₄ Ja₁ŋi'₅₄ 
\r (Mateo 11:25-27; 13:16-17) 
\p  
\v 21 Hora jaun₂, ca₂jmo₃ Jme₂dsí₂ Jŋió₅ a₂'io'₂ jén'₅ lɨn₃ Jesús, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Jme₂juɨ́n'₁ jniá₂ 'ne₂, Tia₅₄, Juɨg₅₄ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃, gua'₅₄ 'uë₃ në́₃, ia₁ ma₂ca₂'ma'₅₄ a₂në₅ ja₁con₂ dsa₂ i₂ŋɨ́₄ tɨn₂ si₂, i₂ŋɨ́'₂ dsɨ́₅ në́₃, a₂ma₂ca₂jme₁jniag'₂ le₃ja₁con₂ dsa₂ i₂lɨ́n₅ lia'₂ lɨ́n₅ guein₂ i₂tsá₃ 'e₂ cuɨ́'₅. Dsón'₂ bá₄ jaun₂, Tia₅₄ quiáng₃, ia₁ le₂në₅ 'ŋio₂ 'au'₂. 
\p  
\v 22 Jaun₂ ca₂jén'₃ Jesús, ca₂juá'₂:\f + \fr 10:22 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ chi₁ton₅ “jaun₂ ca₂jén'₃ Jesús, ca₂juá'₂.” \f* 
\p ―Ŋe'₃ jniá₂ ma₂dsia₃ o₄gu₃ ca₂le₃jë́₃. Jaun₂ 'i₁jan₂ tsá₃ 'ein₂ cuɨn₅ 'ein₂ 'éi₂ i₂lɨ́n₅ Ja₁ŋi'₅₄, jŋia'₅₄ lia'₂ 'ŋiog₅ bá₄ Jmei₂. Ján₃ guë'₂ le₂jaun₂, 'i₁jan₂ tsá₃ 'ein₂ cuɨn₅ 'ein₂ 'éi₂ lɨ́n₅ Jmei₂, jŋia'₅₄ lia'₂ Ja₁ŋi'₅₄ bá₄ i₂cuɨg₅, jaun₂ jme₂jniog₂₃ ne₄ dsa₂ i₂'ŋio₂ dsɨ́₅ Ja₁ŋi'₅₄ jme₂jniog₂₃. 
\p  
\v 23 Jaun₂ ca₂jéin'₃, ca₂tsɨ́'₃ jmá'₃ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ guioin₅₄: 
\p ―'E₂ guë́₄ dsen₃ dsa₂ i₂të₅ ne₄ juɨ₁lia'₂ a₂niog₅ jág'₂ 'nia'₂,  
\v 24 ia₁ a₂dsɨ₂jó'₃ juá'₅ jniá₂, juɨn₅ rag₅₄ ma₂lɨ́g'₂, lia'₂ dsa₂ i₂jme₁'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄ në́₃, jme₁'ɨ́n₅ dsɨ́₅ jme₁të₃ ne₅₄ juɨ₁lia'₂ a₂niog₅ të₅ ne'₅₄ 'nia'₂ rë₂në́₃, la₁ tsá₃ ca₂jág₃. Ján₃ bá₄ jme₁'ɨ́n₅ dsɨ́₅ nag₃ juɨ₁lia'₂ a₂niog₅ nag'₂ 'nia'₂ jmɨg₄ në₃, la₁ tsá₃ ca₂nág₂. 
\s1 Jág₁ jáng'₅ léi₄: a₂dse₃ ca₂jmo₃ jan₂ dsa₂ chan₂ Samaria 
\p  
\v 25 Co₂ráun₂ ca₂nau₂ jan₂ të₅juá'₅, a₂jŋia'₅₄ con'₂ cáun₂ táu₂ bá₄ ca₂ŋag₃: 
\p ―Të₅, ¿'e₂ 'nió'₅ jmo₅₄ jniá₂, ia₁jaun₂ tɨng₅₄ ja₁le₃chang₂ co₂tan₅₄? 
\p  
\v 26 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p ―¿'E₂ 'éi'₃ tio'₅₄ ne₄ Si₂ guë'₂? ¿'A₂ lia'₂ ŋɨ́'₂ 'au'₂ a₂'ɨ'₂? 
\p  
\v 27 Jaun₂ ca₂ŋag₃ táng₃ të₅juá'₅ 'éi₂: 
\p ―“Jme₁'nió₄ Te₁gui'₅₄ Diú₄ quiáng'₂ ca₂le₃jë́₃ 'au'₂, ca₂le₃jë́₃ jme₂dsí₂, ca₂le₃jë́₃ juɨ₅bí₂, quian'₅₄ ca₂le₃jë́₃ a₂ŋɨ́'₂ dsei'₂ në́₃;\f + \fr 10:27 \ft Deuteronomio 6:5.\f* ján₃ guë'₂ le₂jaun₂ jme₁'nióg'₄ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ rɨ́ng'₂ juɨ₁lia'₂ 'nióg'₃ 'ŋiag'₂.”\f + \fr 10:27 \ft Levítico 19:18.\f* 
\p  
\v 28 Jaun₂ ca₂ŋag₃ táng₃ Jesús: 
\p ―Dse₃ lɨn₃ bá₄ në₂ŋag'₅₄. Në₁jua'₂ ca₂jmo'₅₄ le₂në₅, léng'₂ bá₄ ja₁le₃chang'₂ co₂tan₅₄. 
\p  
\v 29 La₁ të₅ 'éi₂ jme₁'nio₃ chein'₃ dse₃, jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ Jesús: 
\p ―¿'Ein₂ 'éi₂ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ rɨ́ng'₃? 
\p  
\v 30 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús ma₂të₂chan'₂ jág₁ jaun₂, ca₂juá'₂: 
\p ―Jan₂ dsa₂ jme₁'en₅₄ juɨ₅ o₂'ɨ́in₃ Jerusalén ca₂sióin₃ a₂dsióg₄ juɨg₂ Jericó. Dsa₂ 'ang₂ bá₄ ca₂jo₃ ca₂chei'₃ lɨ́in₃, ca₂cuë₃ dsa₂ 'ŋio₅ lɨn₃ jŋia'₅₄ mei'₂ tsá₃ ca₂jŋag'₃. Jaun₂ guë́₄ ca₂i₃lein₅.  
\v 31 Jë₂ lia'₂ juɨ₅ jaun₂ 'en₅₄ juɨ₅ já₅ jan₂ jme₂dsa₂. La₁ con'₂ ca₂quiá₂ cau₅ bá₄ ca₂ŋɨi₅ jme₁ca₂jág₂.  
\v 32 Ján₃ bá₄ ca₂já₃ táng₃ jan₂ dsa₂ i₂lɨ́n₅ tsɨ₁jon₂ Leví, con'₂ ca₂quiá₂ cau₅ bá₄ ján₃, ca₂ŋɨi₅.  
\v 33 La₁ jan₂ dsa₂ i₂chan₂ Samaria 'ein₅₄ juɨ₅, ca₂dsióg₃ ja₁ron₅ dsa₂ dso'₅₄, ca₂tá'₂ ŋéi₂ dsɨ́₅ jme₁ca₂jág₂.  
\v 34 Jaun₂ ca₂jme₃quiáin₃ cau₅ quió'₅, ca₂'ág₂ aceite quian'₅₄ vino ja₁rë₂cuɨ́'₃, ca₂lio₃. Jaun₂ ca₂tág₃ co₁lag₁ bú'₄ quiáin₅, ca₂jiog₃ caun₂ 'né₅ ja₁jŋia₅ dsa₂. Ja₁jaun₂ ca₂jmo₃ 'í₁.  
\v 35 Jme₁jnia₃ jaun₂, ca₂dsi₂ tɨn₃ cu₄ 'ua'₂ ca₂cuë́'₃ dsa₂ juɨg₅₄ dsi₂néi₂, ca₂juá'₂: “Jmo₄ co₂nio₄ 'í₁ dsa₂ në₅. Në₁jua'₂ 'e₂ ca₂'éng'₃ guë́₄ quiáng'₂, la₂ bá₄ jáng'₄ jë₁ma₂guióng'₃.” Në₃ në́₃ jaun₂.  
\v 36 ¿'Ein₂ dsa₂ i₂ún₂ 'éi₂ lɨ́ng'₂ ca₂jmo₃ dsɨ́₅ a₂lɨ́n₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ rɨn'₅₄ dsa₂ i₂ca₂jmá'₂ dsa₂ 'ang₂? 
\p  
\v 37 Jaun₂ ca₂ŋag₃ táng₃ të₅juá'₅: 
\p ―I₂ca₂tá'₂ ŋéi₂ dsɨ́₅ dsa₂ 'éi₂. 
\p Jaun₂ ca₂ŋag₃ táng₃ Jesús: 
\p ―Guan'₂, le₂në₅ jmo₄ 'ne₂ ján₃. 
\s1 Ca₂dsióg₃ Jesús dsi₂néi₂ quió'₅ Marta quian'₅₄ María 
\p  
\v 38 Con'₂ tioin'₅₄ juɨ₅, ca₂'í₃ Jesús caun₂ juɨg₂ pí'₁. Ja₁jaun₂ ca₂guei₃ jan₂ dsa₂ mɨ́₂ i₂chen₂ Marta dsi₂néi₂ quió'₅.  
\v 39 'Éi₂ në́₃ jme₁chan₂ jan₂ rɨin'₅₄ i₂chen₂ María. 'Éi₂ në́₃ tei₄ bá₄ ca₂guá₂ cau₅ mɨ₂tag₄ Te₁gui'₅₄, nag₂₃ jág₁ a₂juá'₂ 'éi₂.  
\v 40 Marta guë'₂ në́₃ 'ein₅₄ tsá₃ rë₂jɨin₅₄ jmo₂₃ ta₁ a₂cha₂ dsi₂néi₂, jaun₂ guain₃ o₃chi'₅₄ Jesús, ca₂juá'₂: 
\p ―Te₁gui'₅₄, ¿tsa₁ dsan₂ 'au'₂ a₂tsá₃ 'e₂ jme₂'o₅₄ 'io₅₄ rɨ́ng'₃? 'Ŋió₃ bá₄ 'eng₅₄ tsá₃ rë₂jɨng₅₄ jme₂ti₅₄. Chei'₅₄ juɨ₁jme₂'o₅₄. 
\p  
\v 41 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Te₁gui'₅₄: 
\p ―Marta, Marta, jág₅ bá₄ jniá₂ 'ŋio₅ tsá₃ rë₂jɨng'₅₄ 'eng'₅₄ dsan₂ 'au'₂ 'lióng₂ ta₁ a₂jmo'₂.  
\v 42 La₁ caun₂ bá₄ a₂dsen₅₄ guë́₄ a₂ca₂tɨ́n₂ dsa₂ nag₃. María rɨ́ng'₂ në́₃, në₂quió'₃ a₂dse₃ guë́₄, jaun₂ 'i₁jan₂ tsá₃ 'ein₂ le₃jŋiá'₂ a₂ma₂në₂quió'₃. 
\c 11  
\s1 Jme₂tag₅ Jesús 'a₂ lia'₂ chi₃lén'₂ dsa₂ Diú₄ 
\r (Mateo 6:9-15; 7:7-11) 
\p  
\v 1 Co₂ráun₂ jme₁'en₅₄ Jesús chi₂léin'₂ Diú₄. Jme₁ca₂lë₃ jaun₂, ca₂juá'₂ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ quiáin₅: 
\p ―Te₁gui'₅₄, jme₁tag₅ 'a₂ lia'₂ chi₂len'₄ jnia'₅₄ Diú₄, juɨ₁lia'₂ ca₂jme₃tag₅ Juan₅₄ ca₂jme₃tɨin₂₃ dsa₂ quiáin₅. 
\p  
\v 2 Jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Le₂la₂ jua'₅₄ 'nia'₂ jë₁ma₂të́₂ rë₁chi₁leng'₄ Diú₄: 
\q1 Tia₅₄, 'ne₂ i₂ŋéi'₂ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃\f + \fr 11:2 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ chi₁ton₅ “'ne₂ i₂ŋéi'₂ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃.” \f* 
\q2 juɨ₁jme₂gó'₃ dsa₂ a₂rë₂jŋió₄ a₂cheng'₂. 
\q1 Juɨ₁le₅₄ bá₄ 'éi'₃ quiáng'₂, 
\q1 juɨ₁le₅₄ bá₄ a₂'ŋio₂ 'au'₂ 'ne₂, ne₄ gua'₅₄ 'uë₃, 
\q2 juɨ₁lia'₂ lë́₂ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃.\f + \fr 11:2 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ chi₁ton₅ “juɨ₁le₅₄ bá₄ 'éi'₃ quiáng'₂, juɨ₁le₅₄ bá₄ a₂'ŋio₂ 'au'₂ 'ne₂ ne₄ gua'₅₄ 'uë₃, juɨ₁lia'₂ lë́₅ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃.” \f* 
\q1  
\v 3 Cuë₄ a₂'nió'₅ que₅₄ jnia'₅₄ jmɨg₄ në₃. 
\q1  
\v 4 'Én₃ dsáu₁ jnia'₅₄, 
\q2 juɨ₁lia'₂ 'én₅ jnia'₅₄ dsáu₁ rɨn'₅₄. 
\q1 'A₃ cuë₂ jmɨg₄ jiá₃ juɨ₅bí₂ a₂cáun₂ táu₂, 
\q2 të₂le₃ lio₄ bá₄ o₄gú₃ i₂së₃dsen₃.\f + \fr 11:4 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ chi₁ton₅ “të₂le₃ lio₄ bá₄ o₄gú₃ i₂së₃dsen₃.” \f* 
\p  
\v 5 Ca₂juá'₂ Jesús në́₃: 
\p ―Jua'₅₄ mei'₂ guë́₃ le₃jua'₅₄, chan₂ jan₂ 'nia'₂ i₂dsióg₄ a₂'uë₂ quió'₅ a₂mei₅₄ quián₅, të́₂, juá'₂: “Jmo₄ dse₃ 'au'₂ rɨn'₅₄ jniog₄, dsi₄ 'nɨ₅ i₁ŋí'₄.  
\v 6 Ia₁ lia'₂ guan₅ quió₃ jan₂ a₂mei₅₄ quiáng₃ 'ein₅₄ juɨ₅; ia₁ tsá₃ 'e₂ cha₂ 'i₁caun₂ quió₃ a₂le₃cuë́₄.”  
\v 7 Dsa₂ dsi₂néi₂ në́₃ lé₂ le₃ŋag₃ të₃ rë₂quiain₂₃: “Tsá₃ cuë₂ o₂me'₅₄ dsɨ₅, ia₁ ma₂chi₁jnág₅ o₄'né₄ quió₃; chi'₂-guein₂ quiáng₃ në́₃ ma₂tiáin'₅ le₁güɨ́in₃. Jaun₂ tsá₃ lé₂ no₅₄ jua'₅₄ cuë₅₄ a₂mɨ'₂.”  
\v 8 Jaun₂ juá'₅ jniá₂, tion₅₄ bá₄ náu₃ cuë₃ ca₂le₃jë́₃ 'e₂ a₂mɨ₅ 'éi₂, on₃jua'₅₄ jmo₃ ia₁ lë́₅ a₂mei₅₄, të₂le₃ 'uɨg₅₄ ia₁ a₂ŋɨ́₄ lë₃ tion₅₄ mɨ₃ bá₄.  
\v 9 Jaun₂ le₂në₅ bá₄ juɨ́g₂ jniá₂ 'nia'₂: Mɨ₄ 'nia'₂, jaun₂ ŋeg'₂ bá₄; 'niai'₂ 'nia'₂, jaun₂ dsiain'₂; quein₄ 'nia'₂ o₄'né₄ té₃, jaun₂ niá₂.  
\v 10 Ia₁ juɨ₁lia'₂ i₂mɨ₅ 'e₂ mɨ₅, gue₂₃. Le₂jaun₂ juɨ₁lia'₂ i₂'no'₂ 'e₂ 'no'₂, dso'₂ bá₄. Le₂jaun₂ guë'₂ quió'₅ juɨ₁lia'₂ i₂të́₂, niá₂ bá₄ o₄'né₄. 
\p  
\v 11 ’O₃ bá₄ chan₂ i₂lɨn₅₄ 'nia'₂ jmo₅, jë₁ma₂ca₂mɨ₃ guein₂ quiáng'₂ i₁ŋí'₄, ¿cuë'₂ 'nia'₂ ca₂mɨ́g₂ nɨ₁cang₁? O₃ në₁jua'₂ ca₂mɨi₃ jan₂ i₁ju₁, ¿cuɨ́in'₅ 'nia'₂ jan₂ dsɨ₂mɨ'₂?  
\v 12 O₃ jë₁ma₂ca₂mɨ₃ ca₂mɨ́g₂ mɨ₂jlag₂, ¿o₃ bá₄ cuɨ́in'₅ jan₂ i₁'né₅ 'e₂?  
\v 13 Chi₂jua'₂ 'nia'₂ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ i₂'nau'₂ dso₄ chang'₂, tɨng'₂ cuë'₂ bá₄ chi'₂-guein₂ quiáng'₂ a₂dse₃, ¡'ë₂ guë́₄ bá₄ Ŋéi'₅ 'nia'₂ i₂guá₅ guei'₅₄ cuɨin₃ Jme₂dsí₂ Jŋió₅ quiáin₅ quió'₅ ca₂le₃jɨ́n₃ i₂mɨ₅! 
\s1 Juá'₂ dsa₂ a₂'io₅ Jesús juɨ₅bí₂ quió'₅ Be'elzebú 
\r (Mateo 12:22-30; Marcos 3:19-27) 
\p  
\v 14 Co₂ráun₂ táng₃ jme₁'en₅₄ Jesús dsein₂₃ jan₂ jme₂dsí₂ je₂na'₅₄ i₂jmo₅ a₂tsá₃ lé₂ dsia₃ dsa₂ jág₁. Jme₁ca₂o₃'ɨ́n₃ je₂na'₅₄ quió'₅ dsa₂, jaun₂ guë́₄ ca₂dsia₃ táng₃ dsa₂ 'éi₂ jág₁. Jaun₂ ca₂i₃gó'₃ dsɨ́₅ dsa₂ tioin'₅₄.  
\v 15 La₁ i₂lɨn₅₄ guë'₂ ca₂dsia₃ 'ɨin₂₃ Jesús: 
\p ―Quɨ'₅₄ i₂në₅ jmɨg₄ 'uɨ́in'₂ je₂na'₅₄ quian'₅₄ juɨ₅bí₂ quió'₅ Be'elzebú, i₂lɨ́n₅ juɨg₅₄ je₂na'₅₄. 
\p  
\v 16 I₂lɨn₅₄ guë'₂ në́₃, a₂jŋia'₅₄ con'₂ cáun₂ táu₂ bá₄ jme₁mɨ₂₃ a₂jme₁jmo₃ Jesús a₂sió₃ caun₂ léi₄ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃.  
\v 17 La₁ a₂ŋi₅ rë₂ bá₄ Jesús 'a₂ lia'₂ dsɨ₂jiog₅ dsɨ́₅ dsa₂ 'éi₂. Jaun₂ lë₃ ca₂juá'₂: 
\p ―Juɨ₁lia'₂ caun₂ juɨg₂ nación, tioin'₅₄ mɨ'₅₄ guioin₅₄, tioin'₅₄ le₁dsoin'₅₄, dsɨ₃'én₂ bá₄ juɨg₂ jaun₂. Le₂jaun₂ guë'₂ juɨ₁lia'₂ caun₂ dsi₂néi₂ tion'₅₄ dsa₂ le₁dsoin'₅₄ tsá₃ caun₂ jág₁ 'ei₅, ján₃ bá₄ dsɨ₃'én₂ dsi₂néi₂ jaun₂.  
\v 18 Le₂në₅ bá₄ ján₃, në₁jua'₂ ca₂lë₃ le₁dso'₅₄ juɨ₅bí₂ quió'₅ i₂së₃dsen₃, ¿'a₂ guë'₂ lia'₂ lé₂ le₃quɨ'₅₄ guë́₄ jmɨg₄ jiog₃ ne₄ta₁ quió'₅? Juá'₅ jniá₂ le₂në₅ ia₁ juá'₂ 'nia'₂, quian'₅₄ bí₂ quió'₅ Be'elzebú bá₄ a₂'uɨn'₄ jniá₂ je₂na'₅₄.  
\v 19 La₁ chi₂jua'₂ le₂jaun₂ 'uɨin'₄ jniá₂ quian'₅₄ bí₂ quió'₅ Be'elzebú, ¿'ein₂ guë'₂ quió'₅ bí₂ quian₅ i₂quian'₅₄ 'nia'₂ a₂lé₂ le₃'uág'₂ ján₃? Jaun₂ juɨ₁lia'₂ lë́₅ jmo₅ dsa₂ 'éi₂ bá₄ jióg'₂ 'í₁ a₂tsá₃ tí₅ jág₁ quián'₂ 'nia'₂.  
\v 20 La₁ chi₂jua'₂ jaun₂ quian'₅₄ juɨ₅bí₂ a₂tɨn₂ Diú₄ lon₄ jniá₂ dsa₂ o₄gú₃ je₂na'₅₄, jaun₂ le₂në₅ bá₄ jau'₂ jág₁ dsau₅ a₂ma₂gua₅ bí₂ 'éi'₃ quió'₅ Diú₄ ja₁con'₂ 'nia'₂. 
\p  
\v 21 ’Juɨ₁lia'₂ jan₂ dsa₂ 'uan'₂ chain₂ rë₂jáin₁, 'io₂₃ ca₂le₃jë́₃ a₂'nió'₅ quió'₅ jmo₃ 'nei₂, jaun₂ lë́₅ 'í₁ ca₂le₃jë́₃ 'e₂ tio'₅₄ dsi₂néi₂.  
\v 22 La₁ në₁ca₂já₃ jan₂ i₂'uan'₂ guë́₄ lia'₂ con'₂ guë́₄ 'ŋiog₅ 'éi₂, në₁ca₂jo₃ në́₃, i₂'éi₂ guë'₂ në́₃ jŋiá'₂ ca₂le₃jë́₃ a₂ŋɨ́₄ lë₃ bein'₂ jmo₂₃ a₂'uain'₂. Jaun₂ jmo₂₃ dsióg₂ ca₂le₃jë́₃ a₂ca₂lɨ́'₃. 
\p  
\v 23 ’Juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂tsá₃ chén'₅ le₃quió₃ jniá₂, i₂'iog₅₄ bá₄ 'éi₂. Juɨ₁lia'₂ i₂tsá₃ cág'₅ co₂lë₅ quian'₅₄ jniá₂, jŋia'₅₄ jmo₅ tsɨ₁rë₂ja₅₄. 
\s1 Jme₂dsí₂ 'lɨn'₅₄ i₂dsián'₅ táng₃ 
\r (Mateo 12:43-45) 
\p  
\v 24 ’Juɨ₁lia'₂ jan₂ jme₂dsí₂ 'lɨn'₅₄ i₂o₂'ɨn₅ quió'₅ dsa₂, dsɨ₂ŋɨ́₃ le₂tan₅₄ ja₁quein₂ dsɨ₂'nio'₂ ja₁jŋia₃. Në₁jua'₂ tsá₃ dso'₂ ja₁'í₂ në́₃, 'no'₂ dsɨ́₅: “Nég'₄ táng₃ dsi₂néi₂ quió₃ ja₁o₂'ɨ́ng₃.”  
\v 25 Jë₁ma₂dsiáin'₃, jein'₂ táng₃ dsa₂ 'éi₂ ma₂lɨ́in₅ co₂'nió'₄ bá₄ caun₂ dsi₂néi₂ a₂chí'₅ rë₂, rë₂'ia'₅₄, rë₂lag₄ në́₃.  
\v 26 Jaun₂ dsó₅ táng₃ dsɨ₂quiáin₂ guë́₄ guion₃ jme₂dsí₂ i₂'lɨn'₅₄ guë́₄ lia'₂ 'ŋiog₅, jaun₂ dsɨ₂tiain'₂ ca₂le₃jɨ́in₃ të₂dsɨ́₅ dsa₂ 'éi₂. Jaun₂ dsa₂ 'éi₂ në́₃ 'ŋio₅ lɨn₃ guë́₄ le₃'lɨin'₅₄ dsióg₄ lia'₂ con'₂ guë́₄ jme₁lɨ́in₄ le₂jŋiá₅.\f + \fr 11:26 \ft 'Nio'₂ ja₁ton₅ 2 Pedro 2:20.\f* 
\s1 'A₂ lia'₂ 'nió'₅ jmo₃ dsa₂ ia₁jaun₂ le₃chain₂ dse₃ 
\p  
\v 27 Të₃ 'en₅₄ Jesús dsia₂₃ le₂në₅, ca₂juá'₂ tiá₂ jan₂ dsa₂ mɨ́₂ të₃jɨn₄ dsa₂: 
\p ―¡'E₂ guë́₄ dsen₃ dsa₂ mɨ́₂ i₂ca₂caun₃ 'ne₂, i₂ca₂'éin'₃ dsi'₅₄ quió'₅! 
\p  
\v 28 Jaun₂ ca₂ŋag₃: 
\p ¡Të₂le₃ ja₂lɨn₃ guë́₄ dsen₃ dsa₂ i₂nag₅ 'e₂ juá'₂ Diú₄, ton'₂ jme₂ti₃! 
\s1 Léi₄ a₂lɨ́n₅ Jonás 
\r (Mateo 12:38-42; Marcos 8:12) 
\p  
\v 29 Caun₂ qui₂ŋɨ'₂ bá₄ dsa₂ ja₁chén'₄ Jesús, jaun₂ 'éi₂ në́₃ ca₂jme₃lióg₃ ca₂juá'₂: 
\p ―'Ŋio₅ lɨn₃ ma₂'lɨn'₅₄ dsa₂ rë₂në́₃, mɨ₂₃ a₂jmo₅₄ jniá₂ léi₄ juë'₂. La₁ tsá₃ ma₂'e₂ léi₄ jua'₅₄ a₂jmo₄ guë́₄ jniá₂, jŋia'₅₄ lia'₂ caun₂ léi₄ a₂ca₂lë₃ quian'₅₄ Jonás bá₄.  
\v 30 Ia₁ le₂në₅ juɨ₁lia'₂ Jonás ca₂lɨin₃ caun₂ léi₄ të₂le₃ ja₁con₂ dsa₂ i₂jme₁chan₂ Nínive jmɨg₄ jaun₂, le₂në₅ bá₄ ján₃, Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ léin₂ caun₂ léi₄ a₂jáng'₃ jág₁ dsau₅ ja₁con₂ dsa₂ i₂chan₂ jmɨg₄ në₃.  
\v 31 Jë₁ma₂të́₂ rë₁qui₃dsɨ₅ Diú₄ 'éi'₃, náu₃ 'io₅₄ rag₅₄ i₂jme₁chan₂ të₂le₃ sur, jein'₅₄ quian'₅₄ dsa₂ ŋe'₂ i₂chan₂ jmɨg₄ në₃. 'A₂ lia'₂ niog₅ ca₂jmo₃ 'éi₂, jióg'₂ 'í₁ a₂rë₂cán'₄ dsa₂. Ia₁ 'io₅₄ 'éi₂ ca₂'í₃ juɨ₅ ca₂já₃ uɨ́ng₂ lɨn₃ guain₃ ca₂o₃néi₃ jág₁ ca'₅₄, ca₂o₃dso₅₄ dsɨ́₅ 'a₂ lia'₂ niog₅ dsi₄ Salomón. La₁ në₃ në́₃, la₂ chén'₅ jan₂ i₂juɨn'₂ guë́₄ lia'₂ Salomón.  
\v 32 Ján₃ bá₄ náu₃ i₂jme₁chan₂ Nínive, jein'₅₄ quian'₅₄ dsa₂ ŋe'₂ i₂chan₂ jmɨg₄ në₃, jë₁ma₂të́₂ rë₁qui₃dsɨ₅ Diú₄ 'éi'₃. 'A₂ lia'₂ niog₅ ca₂jmo₃ 'éi₂ ma₂lɨ́g'₂ jióg'₂ 'í₁ a₂rë₂cán'₄ dsa₂ jmɨg₄ në₃. Ia₁ 'éi₂ ca₂jme₃tsɨ́in₃ dsɨ́₅ jme₁ca₂'ë́₂ Jonás jág₁ quió'₅ Diú₄. La₁ në₃ në́₃, la₂ chén'₅ jan₂ i₂juɨn'₂ guë́₄ lia'₂ Jonás. 
\s1 Dsa₂ i₂lɨ́n₅ lia'₂ lë́₅ caun₂ si₂ 
\r (Mateo 5:15; 6:22-23) 
\p  
\v 33 ’'I₁jan₂ dsa₂ tsá₃ guí'₅ caun₂ si₂ nɨ₁tsɨ́₅ jua'₅₄ chi'₃ ja₁chi₁quion'₅₄.\f + \fr 11:33 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ juá'₂ ján₃: “on₃ guë'₂ né'₃ tsɨ₁gu₅.” \f* A₂'ag₅ guei'₅₄ bá₄ dsa₂ si₂, ia₁jaun₂ jág₃ dsa₂ i₂dsɨ₃ton'₅₄ dsi₂néi₂.  
\v 34 Jme₁ne₁ dsa₂ lë́₅ co₂'nió'₄ caun₂ nɨ₁tsɨ́₅ a₂guí'₂ si₂ quió'₅ nɨ₁ŋɨ₁ dsa₂. Chi₂jua'₂ dse₃ jme₁ne'₄, ta₁jang'₂ bá₄ tág₅ si₂ quiáng'₂. La₁ në₁jua'₂ tsá₃ dse₃, ta₁jang'₂ bá₄ chéng'₅ qui₁né'₃.  
\v 35 Të₃ŋi'₅₄ 'nia'₂ jaun₂, ia₁ con'₂ tsá₃ ŋó₅ në₁jua'₂ si₂ quiáng'₂ tsá₃ jniá₂.  
\v 36 Chi₂jua'₂ ta₁jang'₂ tág₅ bá₄ si₂ quiáng'₂, tsá₃ qui₁né'₃ lë́₅. Jniág'₂ bá₄ lia'₂ ja₁jniá₂ tág₅ caun₂ si₂. 
\s1 Jme₂cáun'₂ Jesús quió'₅ dsa₂ fariseos quian'₅₄ të₅juá'₅ 
\r (Mateo 23:1-36; Marcos 12:38-40; Lucas 20:45-47) 
\p  
\v 37 Jme₁ca₂dsan₃ cuë₂₃ jág₁, ca₂tág₃ jan₂ dsa₂ fariseo a₂i₃guë́'₃ quiong'₅₄. Jme₁ca₂dsióg₃ dsi₂néi₂ ca₂guá₂.  
\v 38 Dsa₂ fariseo 'éi₂ në́₃, i₃gó'₃ dsɨ́₅ ia₁ tsá₃ ca₂jme₃ti₃ Jesús con'₂ lë́₅ tag₄ a₂chí'₅, a₂rang₃ gu₂ né'₃ a₂guë́'₃.  
\v 39 La₁ Te₁gui'₅₄ në́₃, ca₂juá'₂: 
\p ―'Nia'₂ dsa₂ fariseos lɨ́ng'₅ lia'₂ lë́₅ nɨ₁vaso, nɨ₁uɨng₅, a₂jŋia'₅₄ le₁jë́₃ jmá'₃ le₃co'₅₄, la₁ të₂le₃ juɨ₅ jme₂dsí₂ quiáng'₂, qui₂rë₂can'₂ ca₂le₃jë́₃ a₂'lɨg'₅₄ a₂jmo'₂: tsá₃ mag'₂ 'au'₂ 'nia'₂ ma₂qui₂ma₂'ang'₂ quió'₅ dsa₂.  
\v 40 ¡'E₂ bá₄ tsá₃ ŋɨ́'₂ 'au'₂ 'nia'₂! ¿On₁jua'₅₄ i₂ca₂jmo₃ le₃co'₅₄, ca₂jmo₃ le₃'ŋió'₂ ján₃?  
\v 41 Ja₂lɨn₃ guë́₄ dsióg₅ jen'₅₄ de'₂ 'nia'₂ a₂te₁'i₁ quiáng'₂, jaun₂ guë́₄ lé₂ le₃të₃tsɨn'₅₄ 'nia'₂ le₁jɨ́ng'₃ le₃ja₁con₂ Diú₄. 
\p  
\v 42 ’¡'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ dsa₂ fariseos! Ia₁ a₂jme₂tí'₁ 'nia'₂ jmo'₂, cuë'₂ Diú₄ caun₂ qui'₅₄ a₂guia₃ a₂'i₄ 'éi'₃ cuë'₅₄, ca₂lia'₂ ca₂le₃jë́₃ ne₅₄ ma₁'au₂ a₂lë́₂ ma₂juɨg₂ má₃ bá₄ jáng'₄ 'nia'₂. La₁ con'₂ ma₂ŋɨ'₅₄ bá₄ 'nia'₂ juɨ₅ dse₃ të₃dsón'₂ ja₁'ŋio₂ dsɨ́₅ Diú₄, ja₁jme₁jme₁'nió'₄ 'nia'₂ Diú₄: a₂në₅ bá₄ a₂dsen₅₄ guë́₄ a₂ca₂tɨ́n'₂ 'nia'₂ jmó'₂, la₁ on₃jua'₅₄ a₂tsá₃ ma₃jme₁ti'₄ 'nia'₂ 'éi'₃. 
\p  
\v 43 ’¡Juɨ́g'₂ 'nia'₂ dsa₂ fariseos! Ia₁ 'ŋio₅ lɨn₃ të₅ 'au'₂ a₂tiáng'₄ jláng'₁ ja₁dsen₅₄ guë́₄ juɨ₁lia'₂ dsi₂néi₂ guá'₅ sinagogas. Ján₃ bá₄ të₅ 'au'₂ 'nia'₂ qui₃cuag₃ dsa₂ Diú₄ juɨ₁lia'₂ jë₄ 'ma'₅₄ a₂jme₂go₃ dsa₂ 'ŋio₅ lɨn₃. 
\p  
\v 44 ’¡'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂!\f + \fr 11:44 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ chi₁ton₅ ján₃: “'nia'₂ të₅juá'₅, 'nia'₂ dsa₂ fariseos në́₃ a₂lë₁jmo'₂ góg'₂ a₂o₁ne₁.\f* Ia₁ lɨ́ng'₅ juɨ₁lia'₂ lë́₅ tau₂ 'ŋio₅ a₂tsá₃ léi₄ cha₂. Dsa₂ në́₃ qui₂ŋɨ́i₅ ne₄, të₃ tsá₃ ŋi₅.” 
\p  
\v 45 Jaun₂ ca₂ŋag₃ jan₂ të₅juá'₅: 
\p ―Të₅, a₂juá'₂ 'ne₂ në₅, a₂të₂'ó'₁ jnia'₅₄ bá₄ 'ne₂. 
\p  
\v 46 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p ―¡Juɨ́g'₂ 'nia'₂ të₅juá'₅! Ia₁ quian'₄ 'nia'₂ lio₅₄ guei₂ i₂sián'₂, la₁ guion'₅₄ 'nia'₂ në́₃, ca₂lia'₂ jŋia'₅₄ gog'₂ tsá₃ 'niog'₂ tí'₄. 
\p  
\v 47 ’¡Juɨ́g'₂ 'nia'₂! Ia₁ qui₂chog'₂ 'nia'₂ nɨ₁'ia'₂ jlá'₁ quió'₅ 'lag₄ i₂jme₁'ë́₂ jág₁ quió'₅ Diú₄, ton'₂ dsa₂ can'₅₄ quián'₂ 'nia'₂ guiong'₅₄ qui₂ca₂jme₃dsiog₂₃.  
\v 48 Jaun₂ në́₃, lia'₂ lë́₅ jmo'₂ 'nia'₂, cuë'₂ léi₄ co₂'nió'₄ caun₂ bá₄ 'ei₅ jág₁ 'nia'₂ quian'₅₄ dsa₂ can'₅₄ quiáng'₂. Ia₁ dsa₂ can'₅₄ ca₂jme₃dsiog₂₃; 'nia'₂ guë'₂ ma₂ja₂nióg'₅ chog'₂ nɨ₁'ia'₂. 
\p  
\v 49 ’Jaun₂ lë₃ Diú₄, ia₁ a₂tɨin₂ a₂ma₂ŋi₅ bá₄ a₂lé₂, ca₂juá'₂: “Qui₁tsɨng₅₄ dsa₂ i₂dsɨ₃can₅ i₂dsɨ₃'ë́₃ jág₁ quió₃. I₂lɨn₅₄ 'éi₂ jme₃dsian₅ dsa₂; i₂lɨn₅₄ guë'₂ qui₃'ein₃.”  
\v 50 Jaun₂ në́₃ ca₂të₂ dsa₂ chan₂ jmɨg₄ në₃ bá₄ rë₂cán'₄ 'mú₃ quió'₅ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂'ë́₂ jág₁ i₂ma₂dsan₃ ca₂le₃ ca₂nio₃ mɨ₂güɨ́g₃.  
\v 51 Ca₂lia'₂ con'₂ jme₁ca₂jon₃ Abel, ca₂të₂ jmɨg₄ i₁ca₂jon₃ Zacarías i₂ca₂jŋɨ'₃ dsa₂ jë₄ ja₁lë́₄ ne₄chei₂ quian'₅₄ ja₁jŋió₅, dsa₂ chan₂ jmɨg₄ në₃ bá₄, juá'₅ jniá₂, quí₃ 'mú₃ quió'₅ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂ma₂dsan₃ 'éi₂. 
\p  
\v 52 ’¡'E₂ guë́₄ juɨ́g'₂ 'nia'₂ të₅juá'₅! Ia₁ 'nia'₂ bá₄ ma₂rë₂'móg'₄ jág₁ quió'₅ Diú₄ a₂lë́₅ co₂'nió'₄ ŋí₁ llave quió'₅ o₄'né₄ ja₁jme₁le₃tɨn₂, le₃ŋɨ́'₂ dsa₂. On₃ guë'₂ guion'₅₄ 'nia'₂ tóng'₄, on₃ guë'₂ cuë'₂ 'nia'₂ jmɨg₄ dsɨ₃ton'₅₄ i₂'nio₃ tón'₃. 
\p  
\v 53 Jme₁ca₂dsan₃ juá'₂ Jesús le₂në₅, ca₂rë₃'né₃ 'lɨg'₅₄ dsa₂ fariseos, të₅juá'₅ në́₃. Jaun₂ ca₂jme₃lióg₃ jmóg'₂ mɨ'₅₄, tsá₃ caun₂ a₂qui₂ca₂ŋag₃, a₂jme₁jmo₂₃ tion₅₄ lia'₂ jme₁jéin'₃ 'éi₂ jág₁.  
\v 54 Ia₁ jme₁'nio₃ jo₅₄ jua'₅₄ ca₂jon₄ bá₄ jág₁ 'lia'₂ jme₁'ŋiá₃ 'éi₂. 
\c 12  
\s1 Ca₂jme₃tag₅ Jesús a₂tsá₃ jmo₃ dsa₂ a₂jŋia'₅₄ con'₂ dse₃ le₁'ág₄ o₁ne₁ 
\p  
\v 1 Të₃jë₄ jaun₂, të₂le₃ mei₅ bá₄ dsa₂ i₂ca₂ŋɨ'₂, ca₂lia'₂ qui₂co₂'liain'₂ rɨin'₅₄. Jaun₂ Jesús në́₃ jŋiá₅ de'₂ dsa₂ i₂quiain'₅₄ bá₄ ca₂tsɨ́'₃: 
\p ―Të₃ŋi'₅₄ 'nia'₂ quian'₅₄ juɨ₅ lia'₂ lë́₅ quian₅ dsa₂ fariseos\f + \fr 12:1 \ft lit. “levadura quió'₅ dsa₂ fariseos.” \f* co₂'nió'₄ i₂lë₁jmo₅-dsáu₅ o₁ne₁.  
\v 2 Ia₁ 'i₁caun₂ a₂rë₂'ma₄ jua'₅₄ lɨ́n₂ dsa₂ a₂tsá₃ le₃jniá₂, tion₅₄ bá₄ rë₂jniá₂; ján₃ bá₄ tsá₃ cha₂ 'i₁caun₂ a₂rë₂jlë₅ jua'₅₄ lɨ́n₂ dsa₂ a₂tsá₃ 'ein₂ le₃ŋi₅, tion₅₄ bá₄ rë₃ŋi₅ dsa₂.  
\v 3 Jaun₂ në́₃, ca₂le₃jë́₃ 'e₂ a₂dsia₅ dsa₂ jë₄ qui₁né'₃, jiá₃ bá₄ le₃ja₁jniá₂ si₂. Le₂jaun₂ juɨ₁lia'₂ jág₁ a₂dsia₅ dsa₂ jë₄ të₃co'₅₄ a₂qui₂le₁jnág₅ 'né₅, a₂dsɨ₃'ag₅ bá₄ jaun₂.\f + \fr 12:3 \ft lit. “a₂táun₂ dsa₂ jág₁ tióin₂ guei'₅₄ 'né₅ bá₄ a₂jaun₂.” \f* 
\s1 I₂'ein₂ ca₂tɨ́n₂ dsa₂ jme₃gain₃ 
\r (Mateo 10:28-31) 
\p  
\v 4 ’'Nia'₂ a₂mei₅₄ quiáng₃, juɨ́g₂ jniá₂ 'nia'₂, tsá₃ jmo₂ 'nia'₂ gang'₃ i₂jme₂dsian₅ nɨ₁ŋɨ́₅, ia₁ tsá₃ ma₃a₂siá'₂ jua'₅₄ a₂'io₂₃ guë́₄ bí₂ jmo₃.  
\v 5 Jaun₂ la₂ juá'₅ jniá₂ 'ein₂ dsón'₂ i₂ca₂tɨ́n'₂ 'nia'₂ jme₁gang'₃: i₂'éi₂ bá₄ jme₁gan'₃ 'nia'₂ jmo₄ i₂'io₅ bí₂, jme₃dsiog₂₃, ton'₂ 'io₂₃ bí₂ 'liog'₃ ja₁'lɨg'₅₄ ján₃.  
\v 6 ¿Tsa₁ 'nɨ₅ dsa₂ 'ŋiá₂ i₁tan₅ tei₄ quian'₅₄ tɨn₃ ŋí₁ guéin₂? La₁ 'i₁jan₂ 'éi₂ tsá₃ dsɨ₂'én₂ dsɨ́₅ Diú₄.  
\v 7 Jag₄ 'nia'₂ jaun₂, 'ŋio₅ lɨn₃ guë́₄ dsan₂ dsɨ́₅ Diú₄ 'nia'₂, le₂jiog₅ jŋi₂ dsei'₂ 'nia'₂, ma₂ŋi₅ bá₄ Diú₄ je₂liá'₂ mɨ'₂ tí₅. Jaun₂ tsá₃ jmo₂ 'nia'₂ gang'₃, ia₁ 'ŋio₅ guë́₄ quen'₄ 'nia'₂ lia'₂ con'₂ guë́₄ juɨn₅ i₁tan₅. 
\s1 Dsa₂ i₂jme₂jnia₅ cuɨin₂₃ Jesús 
\r (Matt 10:32-33; 12:32; 10:19-20) 
\p  
\v 8 ’Juá'₅ jniá₂, ca₂le₃jɨ́n₃ i₂jme₂jnia₅ ja₁con₂ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ a₂cuɨg₂₃ jniá₂, ján₃ bá₄ le₂jaun₂ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ 'ag₃ jme₃jniog₂₃ a₂cuɨg₂₃ ja₁con₂ ca₂le₃jɨ́n₃ ángeles quián₅ Diú₄.  
\v 9 La₁ juɨ₁lia'₂ i₂tsá₃ 'ag₅ a₂cuɨg₂₃ jniá₂ ja₁con₂ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃, ján₃ bá₄ le₂jaun₂ tsá₃ 'ɨ́in₄ jniá₂ a₂cuɨ́in₅ ja₁con₂ ángeles quián₅ Diú₄.  
\v 10 Ia₁ juɨ₁'ein₂ guë́₃ i₂'ɨn₅ 'lɨg'₅₄ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃, cha₂ bá₄ o₂'én₂ dso₄ quió'₅. La₁ juɨ₁lia'₂ i₂juá'₂ 'lɨg'₅₄ 'ɨin₂₃ Jme₂dsí₂ Jŋió₅, tsá₃ ma₃o₂'én₂ dso₄ cha₂.  
\v 11 Jë₁ma₂ca₂jŋia₃ dsa₂ 'nia'₂ ne₄ dsɨ₂tan₅₄ quián₅ guá'₅, o₃ jë₁ma₂ca₂jiog₃ ne₄ i₂con₂ 'í₁, ne₄ dsa₂ i₂qui₂dsɨ₅ 'éi'₃ në́₃, tsá₃ jmó'₂ 'nia'₂ 'ɨ₅ 'au'₂ jua'₅₄ tsá₃ ŋi'₅₄ 'a₂ lia'₂ ŋag'₅₄, 'o₃ 'e₂ juɨg'₅₄.  
\v 12 Ia₁ 'ŋiog₅ bá₄ Jme₂dsí₂ Jŋió₅ jme₃tag₂₃ 'e₂ a₂ca₂tɨ́n'₂ 'nia'₂ ŋag'₅₄, jë₁ma₂ca₂të́₂ hora jaun₂. 
\s1 Go'₂ në₁'ein₂ ca₂dsia₃ le₁má'₂ 'ŋio₅ lɨn₃ jmo₃ dsɨ́₅ jmá'₃ quió'₅ 'ŋiog₅ 
\p  
\v 13 Jan₂ dsa₂ i₂jme₁'en₅₄ jë₄ jaun₂ në́₃, ca₂tsɨ́'₃ Jesús: 
\p ―Të₅, chei'₅₄ co₂nio₄ dsó₂ rɨ́ng'₃ juɨ₁cuë₁₂ con'₂ a₂ca₂tɨ́ng₂ a₂cha₂ quió'₅ 'lag₄ ŋe'₃. 
\p  
\v 14 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p ―'Ne₂ dsa₂, ¿'ein₂ ca₂dsiog₃ jniá₂ a₂lɨ́ng₅ jan₂ i₂dsió'₅ 'e₂ a₂ca₂tɨ́n'₂ 'nia'₂? 
\p  
\v 15 Ján₃ bá₄ ca₂juá'₂: 
\p ―Të₃ŋi'₅₄ 'nia'₂ tsá₃ i₂jmo₂ jua'₅₄ a₂ŋɨ́₄ lë₃ 'ɨ́n₅ 'au'₂ a₂le₃cha₂ quiáng'₂. Ia₁ on₃jua'₅₄ jmá'₃ a₂ŋɨ́₄ cha₂ quió'₅ dsa₂ le₃chain₂. 
\p  
\v 16 Jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ táng₃ dsa₂ jág₁ jáng'₅ léi₄ la₂: 
\p ―Jme₁chan₂ jan₂ dsa₂ i₂jme₁cha₂ cu₄ 'ŋio₅ lɨn₃. 'Lióng₂ lɨn₃ jme₁rau₂ quió'₅.  
\v 17 Jaun₂ ca₂i₃jiog₅ dsɨ́₅: “¿'E₂ bá₄ jmo₅₄ jniá₂ në́₃? Tsá₃ ma₃cha₂ ja₁tó'₄ a₂ca₂rau₂ quió₃.”  
\v 18 Jaun₂ ca₂i₃jiog₅ dsɨ́₅: “Le₂la₂ jmo₅₄. Quɨ́'₄ tsɨ₁'io₅ a₂tióng₂ në₅, jaun₂ jmo₅₄ a₂ca'₅₄ guë́₄. Jaun₂ ja₁jaun₂ tó'₄ trigo, quian'₅₄ ca₂le₃jë́₃ guë́₄ a₂cha₂ quió₃.  
\v 19 Jaun₂ guë́₄ 'náu'₄ dsɨ₃: 'Lióng₂ ma₂niog₅ le₁má'₂, ma₂len₅ 'lióng₂ ŋi₂; ma₂lé₂ jan₅₄, gua₅₄ tei₄, guë'₅₄, guɨ'₅₄, cuë́₄ o₂'ŋió₃ o₂jŋia₃ dsɨ₃.” La₁ Diú₄ në́₃ ca₂juá'₂ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ 'éi₂:  
\v 20 “¡'E₂ guë́₄ con'₅₄ 'ne₂ lɨ́ng'₅! Jua'₂ a₂'uë₂ në₃ mág₄ jniá₂ 'mú₃ quiáng'₂. Ca₂le₃jë́₃ a₂ma₂dsia'₅₄ 'ne₂ rë₂, ¿'ein₂ bá₄ quió'₅ lé₂?”  
\v 21 Le₂në₅ dsɨ₂ŋɨ́₂ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂dsia₅ le₁má'₂ jmá'₃ quió'₅ 'ŋiog₅, la₁ të₂tsɨin'₅₄ lɨ́in₃ le₃ja₁con₂ Diú₄. 
\s1 I₂jmo₅ 'í₁ bá₄ Diú₄ chi'₂-guein₂ quiáin₅ 
\r (Mateo 6:25-34) 
\p  
\v 22 Jme₁ca₂dsan₃ jaun₂, ca₂tsɨ́'₃ táng₃ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ quiáin₅: 
\p ―Juɨ́g₂ jniá₂ 'nia'₂, tsá₃ jmo₂ 'nia'₂ jua'₅₄ a₂ŋɨ́₄ dsan₂ 'au'₂ 'e₂ a₂quë'₅₄ të₁lia'₂ chang'₂, on₃ guë'₂ o₄quió'₄ nɨ₁ŋɨ'₁, jua'₅₄ dsan₂ 'au'₂ 'e₂ quɨ'₅₄.  
\v 23 Ia₁ jme₂dsí₂ bá₄ a₂quen₅ guë́₄ lia'₂ con'₂ guë́₄ má₃. Ján₃ guë'₂ le₂jaun₂ nɨ₁ŋɨ₁ bá₄ dsa₂ a₂quen₅ guë́₄ lia'₂ con'₂ guë́₄ 'mɨ'₂.  
\v 24 Ŋí₂ de'₂ 'nia'₂ juɨ₁lia'₂ i₁qui₂lia'₂. Tsá₃ 'e₂ jne₂₃, on₃ guë'₂ 'e₂ cha₂ a₂le₃rau₂ quió'₅, on₃ guë'₂ 'io₅ chí'₅ quió'₅. Diú₄ bá₄ i₂jme₂tau₅₄. ¡Jaun₂ 'ŋio₅ lɨn₃ guë́₄ bá₄ quen'₄ 'nia'₂ lia'₂ con'₂ guë́₄ i₁tan₅ 'éi₂!  
\v 25 ¿I₂'ein₂ 'nia'₂ i₂lé₂ le₃jmo₃ le₃chain₂ guë́₄ uë́₂,\f + \fr 12:25 \ft o₃, “I₂'ein₂ 'nia'₂ i₂lé₂ le₃jmo₃ a₂dsɨ₃cóin₃ guë́₄ caun₂ lë₂.” \f* ne₄ ia₁ a₂ŋɨ́₄ lë₃ 'ɨ₅ 'au'₂ 'nia'₂ chang'₂?  
\v 26 Chi₂jua'₂ tsá₃ quɨn'₅₄ 'nia'₂ jmɨg₄ quian'₅₄ a₂ca₂juɨg₄ në₅, ¿'e₂ guë'₂ lë₃ ŋɨ́₄ dsan₂ 'au'₂ 'nia'₂ quian'₅₄ a₂siá'₂?  
\v 27 Ŋí₂ de'₂ 'nia'₂ ján₃ 'a₂ lia'₂ qui₂dsɨ₂cón₃ lí₁. Tsá₃ tsɨ₁ŋi₅ lé₂ tsë́'₃, on₃ guë'₂ lé₂ ta₃. Jaun₂ juɨ́g₂ jniá₂ 'nia'₂, ca₂lia'₂ jŋia'₅₄ Rag₅₄ Salomón, quian'₅₄ ca₂le₃jë́₃ a₂jlá'₁ a₂jme₁cha₂ quió'₅, tsá₃ ca₂rë₃jláin'₁ bá₄ guë́₄ juɨ₁lia'₂ jlá'₁ lí₁.  
\v 28 Chi₂jua'₂ le₂në₅ chi'₅ Diú₄ jlá'₁ nau₂ a₂cha₂ 'ŋa₁, a₂jŋia'₅₄ jniá₂ jlá'₁ ca₂tiá₂ co₂lág₂, ia₁ juɨ₁la₂ 'ióg₃ dsɨ́'₂ dsa₂, 'ë₂ guë́₄ bá₄ 'nia'₂, dsa₂ i₂'én₂ ca₂juɨg₄, jmo₃ bá₄ Diú₄ 'í₁.  
\v 29 Jaun₂ juá'₅ jniá₂, tsá₃ i₁niog'₄ jua'₅₄ a₂ŋɨ́₄ dsan₂ 'au'₂ 'e₂ quë'₅₄ 'ag'₅₄. Tsá₃ can₂ 'nia'₂ o₂i₁ dsɨ₅ quian'₅₄ a₂jaun₂,  
\v 30 ia₁ jmá'₃ a₂në₅ bá₄ a₂ŋɨ́₄ lë₃ 'nio'₃ dsɨ₂nau₂. Ia₁ i₂ŋi₅ bá₄ Ŋéi'₅ a₂'nió'₅ ca₂le₃jë́₃ a₂në₅ quián'₂ 'nia'₂.  
\v 31 La₁ 'nio'₂ de'₂ jŋiá₅ 'nia'₂ ja₁goin₂, jaun₂ ca₂le₃jë́₃ a₂në₅ të₁ja₃lé₂ a₂ma₂ŋag₅₄ cuë₃. 
\s1 A₂quen₅ lɨn₃ a₂cha₂ quió'₅ dsa₂ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃ 
\r (Mateo 6:19-21) 
\p  
\v 32 ’Nia'₂ já'₂ cha'₂ quiáng₃, tsá₃ lë₁jmo₂ 'nia'₂ gang'₃, o₁jŋia'₅₄ la₂ tsá₃ juɨn'₅ 'nia'₂, la₁ 'ŋio₂ dsɨ́₅ Ŋéi'₅ cuë₃ ja₁goin₂.  
\v 33 'Nag₄ 'nia'₂ a₂cha₂ quiáng'₂; jme₂'on₅₄ i₂te₂ŋé₂. Jŋia'₅₄ lia'₂ le₂në₅ bá₄ dsióg₄, të₃ron₅₄ të₂'mɨ'₂ a₂tsá₃ ton₅ jmɨg₄ le₃'áu₂ quián'₂ 'nia'₂; caun₂ a₂quen₅ lɨn₃ 'ó'₄ 'nia'₂ quiáng'₂ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃ a₂tsá₃ ton₅ jmɨg₄ dsiá₃, ja₁tsá₃ lɨ́g'₂ jmɨg₄ dsióg₄ 'ang₂, on₃ guë'₂ i₁tsan'₅₄ lé₂ le₃'én₂.  
\v 34 Ia₁ juɨ₁lia'₂ ja₁rë₂'mú'₄ 'nia'₂ quiáng'₂, ja₁jaun₂ bá₄ 'i₄ 'au'₂. 
\s1 'Nió'₅ bá₄ a₂chan₂ dsa₂ rë₂jáin₁ 
\p  
\v 35 ’Rë₂ján'₁ 'nia'₂ chang'₂, le₁lɨng'₄, le₁guí'₂ si₂ tsɨ́₅ quiáng'₂.  
\v 36 Juɨ₁len'₅₄ 'nia'₂ në₂jag₄ bá₄ dsa₂ i₂chi₁jŋia₅ guan'₂ juɨg₅₄ ŋó₃ ja₁niog₅ jmɨg₄. Rë₂ján'₁ 'nia'₂ chang'₂, ia₁jaun₂ lé₂ le₃na'₅₄ 'nia'₂ dsɨ₂juɨ₅ jë₁ma₂të́₂ rë₁guáin'₃ quein₃ o₄'né₄.  
\v 37 'E₂ guë́₄ dsen₃ dsa₂ i₂le₁ne₅₄ jë₁ma₂ca₂guán'₃ juɨg₅₄. A₂dsɨ₂jó'₃ juá'₅ jniá₂, 'ŋiog₅ bá₄ 'éi₂ dsiog₃ ne₄ mesa, ton'₂ quɨ́'₃ 'mɨ'₂ a₂jme₂ti₃ ŋág₃ má₃.  
\v 38 'E₂ guë́₄ dsen₃ dsa₂ i₂tion'₅₄ le₁ne₅₄ jë₁ma₂ca₂jo₃ juɨg₅₄ o₁jŋia'₅₄ la₂ ca₂guáin'₃ a₂'uë₂ dsi₃nei₅, o₃ ma₂ca₂ŋɨ́₂ dsi₃nei₅ 'e₂.  
\v 39 La₁ juɨ₁le₂ŋi'₅₄ 'nia'₂ a₂la₂ ján₃, jua'₅₄ mei'₂ guë́₃ ŋi₅ dsa₂ quió'₅ dsi₂néi₂ 'e₂ hora jiá₃ dsa₂ 'ang₂, guá₃ rë₂nei₅₄, jmo₂₃ 'í₁, tsá₃ cuë₃ jmɨg₄ 'í₂ dsa₂ 'éi₂, 'ang₃.  
\v 40 Le₂në₅ bá₄ 'nia'₂ ján₃, rë₂jáng'₁ chang'₂, ia₁ con'₂ tsá₃ 'ein₂ lɨ́n₂ bá₄, të₃tsɨn'₅₄ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃. 
\s1 Juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂tsá₃ rë₂ti'₅₄ ta₁ quió'₅ 
\r (Mateo 24:45-51) 
\p  
\v 41 Jaun₂ në́₃ ca₂ŋag₃ Pe₄: 
\p ―Te₁gui'₅₄, ¿a₁në₂chei'₅₄ jmá'₃ jnia'₅₄ jág₁ jáng'₅ léi₄ në₅, o₃ a₂në₂chei'₅₄ ca₂le₃jɨ́n₃ 'e₂? 
\p  
\v 42 Jaun₂ ca₂juá'₂ Te₁gui'₅₄: 
\p ―¿I₂'ein₂ 'éi₂, lɨ́n'₂ 'nia'₂, lɨ́n₅ dsa₂ dsen₃ i₂rë₂ti'₅₄, niog₅ dsi₄, i₂ca₂dsiog₃ juɨg₅₄ nio₃ ne₅₄ jmo₃ ta₁ dsi₂néi₂, a₂ag'₃ ŋɨi'₃ dsa₂ hora ca₂tɨ́in₂?  
\v 43 'E₂ guë́₄ dsen₃ dsa₂ i₂niog₅ ne₄, i₂jo₅ juɨg₅₄ jme₂ti₃ bá₄ ta₁ quió'₅, i₁guain'₂.  
\v 44 A₂dsɨ₂jó'₃ juá'₅ jniá₂, dsiog₃ juɨg₅₄ a₂nio₃ ne₅₄ ca₂le₃jë́₃ a₂cha₂ quió'₅.  
\v 45 La₁ në₁jua'₂ lɨ́n₂ dsa₂ i₂niog₅ ne₄ 'éi₂, le₃'ag₄ bá₄ guan'₂ juɨg₅₄, chi₂jua'₂ ca₂jme₃lióg₃ ca₂jmái'₂ uɨg₅ dsa₂ ŋe'₂, dsa₂ mɨ́₂ në́₃ i₂jme₂ti₃ ta₁, ton'₂ 'ŋiog₅ guë'₂ ca₂'í₃ guë́'₅, 'ɨ́n'₂, ca₂rë₃'ein₅ bá₄ 'ŋiog₅,  
\v 46 la₁ con'₂ tsá₃ jáin₅, con'₂ caun₂ hora a₂tsá₃ ŋi₅ bá₄ guan'₂ juɨg₅₄; uɨg₅ gau₂ 'ŋio₅ lɨn₃ bá₄ cuë₃ 'éi₂, co₂jaun₂ bá₄ uɨg₅ gue₃ con'₂ lë́₅ tɨn₃ dsa₂ i₂tsá₃ 'én₂. 
\p  
\v 47 ’Juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂ŋi₅ 'e₂ 'nio₃ juɨg₅₄, la₁ tsá₃ 'e₂ co₂jŋia₅₄ jmo₂₃, on₃ guë'₂ jme₂ti₃ a₂juá'₂ 'éi₂, cán₂ uɨg₅ dsɨ₃bain₅₄ ca₂lia'₂ ton₅ 'mɨ₅ 'lióng₂ lɨn₃ nɨ₁ŋɨ₁₂.  
\v 48 La₁ juɨ₁lia'₂ i₂tsá₃ 'e₂ ca₂rë₃ŋi₅ ton'₂ jmo₅-dsáu₅ cosa a₂ca₂tɨ́in₂ gue₃ uɨg₅, tsá₃ lɨn₅₄ 'lióng₂ 'mɨ₅ cán₂. Juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂'lióng₂ të₂no₄ gu₂ a₂ca₂tɨ́in₂ jme₃ti₃, ján₃ bá₄ 'lióng₂ a₂mág₃ juɨg₅₄. Ján₃ guë'₂ le₂jaun₂ juɨ₁lia'₂ i₂ma₂dsia₅ dsa₂ 'lióng₂ ne₅₄, 'lióng₂ guë́₄ a₂chi₃quióng₂ dsa₂ jmɨg₄ jáng'₃. 
\s1 Jesús bá₄ 'uɨn₄ a₂lë́₂ le₁dson'₅₄ dsa₂ 
\r (Mateo 10:34-36) 
\p  
\v 49 ’A₂i₃'ɨng₅₄ si₂ mɨ₂güɨ́g₃ la₂ bá₄ jniá₂ guio₃. ¡'E₂ guë́₄ 'ɨ́n₅ dsɨ₃, jua'₅₄ ma₂cau₂ bá₄ co₂ŋei'₅₄ të₂në₃!  
\v 50 La₁ tion₅₄ niog₅ tiáng₄ juɨ₅ ja₁dsɨ₃ŋɨ́g₂ mɨ'₅₄ 'ŋio₅ lɨn₃. Jaun₂, ¡'e₂ guë́₄ 'ŋio₅ o₂i₁ dsɨ₅ chang₂, ca₂lia'₂ ca₂rë₃ti₃ ta₁ a₂guio₃!  
\v 51 ¿Lɨ́n'₂ 'nia'₂ a₂guio₃ jniá₂ i₃'ei₃ tei₄ mɨ₂güɨ́g₃ la₂? On₃jua'₅₄ le₂jaun₂. A₂i₃jmo₃ le₁dson'₅₄ dsa₂ bá₄ jniá₂ guio₃.  
\v 52 Ia₁ të₂le₃ ne₄ juɨ₅ ja₁dsau₅₄ në₅, juɨ₁lia'₂ caun₂ dsi₂néi₂ ja₁lë́₂ 'ŋiá₂ dsa₂, lé₂ le₁dson'₅₄,  
\v 53 ún₂ jme₃'ŋiai₅₄ on₃; i₂on₃ jme₃'ŋiai₅₄ i₂ún₂ táng₃; juɨ₁lia'₂ jmei₂ dsa₂ tóin'₃ mɨ'₅₄ quian'₅₄ ja₁ŋi'₅₄, ja₁ŋi'₅₄ guë'₂ 'í₂ mɨ'₅₄ quian'₅₄ jmei₂; juɨ₁lia'₂ chog₅₄ tóin'₃ mɨ'₅₄ quian'₅₄ ja₁mɨ́g₄, ja₁mɨ́g₄ guë'₂ 'í₂ mɨ'₅₄ quian'₅₄ chog₅₄. Juɨ₁lia'₂ i₂lɨ́n₅ ma₂chog₅₄ dsa₂, tóin'₃ mɨ'₅₄ quian'₅₄ lo₅₄, juɨ₁lia'₂ mɨ₂lo₅₄ 'í₂ mɨ'₅₄ quian'₅₄ ma₂chog₅₄. 
\s1 Juɨ₁lia'₂ jme₁cha₂ léi₄ guei'₅₄ 
\r (Mateo 16:1-4; Marcos 8:11-13) 
\p  
\v 54 Ján₃ bá₄ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂: 
\p ―Jme₁cáun'₂ 'nia'₂ 'í₁ guei'₅₄ jme₁tsau₂ jnei₅ le₃ja₁rɨn₂ 'iog₂, jag'₄ 'nia'₂, jiá₃ jmɨ́₅, dsón'₂ bá₄ le₂jaun₂ lë́₂.  
\v 55 Jaun₂ jme₁ja₂ dsí₂ të₂le₃ sur, jag'₄ 'nia'₂ dséi₃ 'iog₂ në₃. Jaun₂ dsón'₂ bá₄ le₂jaun₂ lë́₂ ján₃.  
\v 56 ¡'Nia'₂ dsa₂ i₂jŋia'₅₄ dse₃ le₁'ág₄ o₁ne₁! Ŋi'₅₄ 'nia'₂ 'a₂ lia'₂ jua'₅₄ 'e₂ niog₅ të₅ ne'₅₄ 'nia'₂ guei'₅₄, quian'₅₄ 'e₂ lë́₂ ne₄ gua'₅₄ 'uë₃. ¿'A₂ bá₄ lia'₂ tsá₃ tɨn'₂ 'nia'₂ caun'₅₄ 'í₁ léi₄ a₂ma₂cha₂ rë₂në́₃? 
\s1 Jme₁jen'₂ jág₁ quian'₅₄ dsa₂ i₂'iog₅₄ 
\r (Mateo 5:25-26) 
\p  
\v 57 ’¿'E₂ lë₃ tsá₃ cáun'₂ 'nia'₂ 'í₁ jë₄ quiáng'₂ guiong'₅₄ a₂dsi₂ten₅₄ jmó'₂?  
\v 58 Jë₁ma₂'eng'₅₄ juɨ₅ dsióg'₄ ne₄ dsɨ₂tan₅₄ quian'₅₄ dsa₂ i₂'nag₅, jme₁jen'₂ 'nia'₂ jág₁ le₂'i₄ juɨ₅ jme₁dsian₅ mɨ'₅₄ a₂chang'₂ quiain'₅₄. Ia₁ con'₂ tsá₃ ŋó₅ në₁jua'₂ ca₂tsag'₂ të₃ne₄ dsɨ₂tan₅₄ i₂qui₂dsɨ₅ 'éi'₃. 'Éi₂ në₃ jáng'₃ ne₄ 'lióg₂; 'lióg₂ guë́₄ në́₃ to'₂ né'₃ 'má₃.  
\v 59 Juá'₅ jniá₂, o₁lɨ́g'₂ tsá₃ o₃'ɨng'₂ ja₁jaun₂ ca₂lia'₂ ca₂qui'₅₄ jë₁ca₂tó'₂ ŋí₁ guéin₂ a₂rɨng'₂. 
\c 13  
\s1 A₂quen₅ lɨn₃ bá₄ a₂dsɨ₂quén'₅ dsɨ́₅ dsa₂ 
\p  
\v 1 Jmɨg₄ jaun₂ i₂lɨn₅₄ dsa₂ i₂jme₁tion'₅₄ guë́₄ ca₂dsia₃ ca₂tsɨ́'₃ Jesús 'a₂ lia'₂ ca₂jme₃dsian₅ Pilato i₂lɨn₅₄ dsa₂ chan₂ Galilea. Ca₂cóin'₂ jmɨ₄ dsa₂ 'éi₂ quian'₅₄ jmɨ₄ já'₂ i₂ca₂jme₃dsian₅ dsa₂ i₂jéin'₂ ne₄ Diú₄. 
\p  
\v 2 Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús në́₃: 
\p ―¿Lɨ́n'₂ 'nia'₂ në́₃, dsa₂ chan₂ Galilea 'éi₂ ca₂i₃ŋɨ́i₂ le₂jaun₂ ia₁ 'lióng₂ guë́₄ dso₄ jme₁le₁cáin'₄ lia'₂ con'₂ guë́₄ dsa₂ go₅₄?  
\v 3 Juá'₅ jniá₂, on₃jua'₅₄ le₂jaun₂; ia₁ le₂në₅ bá₄ 'nia'₂ ján₃, në₁jua'₂ tsá₃ ca₂dsi₃quén'₅ 'au'₂, dsiáng'₃ ján₃.  
\v 4 ¿On₃ bá₄ lɨ́n'₂ 'nia'₂, 'ŋio₅ lɨn₃ guë́₄ jme₁le₁cán'₄ dso₄ dsa₂ i₂guia₃-jŋiá₂ i₂ca₂dsan₃ 'éi₂, lia'₂ con'₂ ca₂quɨ'₃ nɨ₁'ia'₂ ŋei₅ ja₁chei₂ Siloé, lia'₂ con'₂ guë́₄ ca₂le₃jɨ́n₃ i₂tián'₅ Jerusalén?  
\v 5 Juá'₅ jniá₂, on₃jua'₅₄ le₂jaun₂; ia₁ ján₃ bá₄ le₂në₅ 'nia'₂, në₁jua'₂ tsá₃ ca₂dsi₃quén'₅ 'au'₂, dsiáng'₃ bá₄ ján₃. 
\s1 Jág₁ jáng'₅ léi₄ quió'₅ nɨ₁'ma₂ higuera a₂tsá₃ mɨ́g₂ 'ag₅ 
\p  
\v 6 Jaun₂ ca₂juá'₂ táng₃ Jesús jág₁ jáng'₅ léi₄ la₂: 
\p ―Jan₂ dsa₂ jme₁jnia₄ caun₂ 'ma₂ a₂'ag₅ mɨ́g₂ higo ja₁nau₂ quió'₅, jaun₂ ca₂i₁jag₅₄ chi₂jua'₂ ma₂le₁'ág₄ mɨ́g₂. Tsá₃ mɨ́g₂ cha₂ guë'₂ në́₃, jme₁dsióg₃.  
\v 7 Jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ i₂jmo₅ 'í₁ ja₁nau₂ jaun₂: “Ma₂'nɨ₅ ŋi₂ guio₂₃ i₂jág₃ nɨ₁'ma₂ në₅ chi₂jua'₂ le₁'ág₄ mɨ́g₂, la₁ caun₂ tsá₃ mɨ́g₂ cha₂ bá₄ lia'₂ co₂ráun₂ guio₅₄. Qui'₅₄ co₂ŋei'₅₄. Tsá₃ ta₁ jmo₃ jŋia'₅₄ jme₂dsiá₃ 'o'₅₄ 'uë₃ bá₄.”  
\v 8 La₁ dsa₂ i₂jmo₅ 'í₁ ja₁nau₂ 'éi₂ në́₃ ca₂ŋag₃: “Te₁gui'₅₄, cuë₄ jmɨg₄ o₁dsi₅₄ guë́₄ caun₂ ŋi₂ la₂; jmo₅₄ dse₃ le₃lág'₃, tó'₄ 'mɨg₄ já'₂ në́₃,  
\v 9 o₁ne₄ chi₂jua'₂ 'ag₃ mɨ́g₂ ŋi₂ caun₂. Në₁jua'₂ tsá₃ 'e₂ mɨ́g₂ cha₂ i₁jáun₃, jaun₂ guë́₄ uɨ́n'₂.” 
\s1 Ca₂jme₃'lión₂ Jesús jan₂ 'io₅₄ i₂jme₁quɨn'₅₄ mɨ₂ca'₅₄ caun₂ jmɨg₄ sa₅₄ 
\p  
\v 10 Caun₂ sa₅₄, jme₁'en₅₄ Jesús jme₂tɨin₂₃ dsa₂ dsi₂néi₂ guá'₅ sinagoga. 
\p  
\v 11 Ja₁jaun₂ jme₁'en₅₄ jan₂ 'io₅₄ i₂ma₂guia₃-jŋiá₂ ŋi₂ dso'₅₄. Ca₂jmóg'₂ jme₂dsí₂ 'lɨn'₅₄ rë₂guen'₂ mɨ₂ca'₅₄, jme₁ŋɨ₂₃ tsá₃ lé₂ néi'₃ rë₂. 
\p  
\v 12 Jme₁ca₂jág₂ Jesús, jaun₂ ca₂të₃, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―'Io₅₄, ma₂ca₂'lóng'₂ bá₄ dso₄ a₂jme₁lɨ́ng'₄. 
\p  
\v 13 Jaun₂ ca₂téi₂ gu₂. Dsɨ₂juɨ₅ le₂jaun₂ bá₄ ca₂néi'₃ mɨ₂ca'₅₄ 'io₅₄, jaun₂ ca₂jme₃juɨin'₂ Diú₄. 
\p  
\v 14 La₁ dsa₂ i₂niog₅ ne₄ guá'₅ sinagoga, ca₂rë₃'néi₃ quian'₅₄ Jesús ia₁ ca₂jme₃'lióin₂ dsa₂ 'éi₂ të₃ jmɨg₄ sa₅₄. Jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ i₂tion'₅₄: 
\p ―Jŋéi₂ jmɨg₄ bá₄ ca₂tɨ́n₂ dsa₂ jmo₃ ta₁; juɨ₁ja₂lén₂ 'ein₂ 'nio₃ 'lión₂ jë₄ semana, on₃jua'₅₄ rë'₂ jme₁sa₅₄. 
\p  
\v 15 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Te₁gui'₅₄ ca₂tsɨ́'₃ 'éi₂: 
\p ―¡'Nia'₂ dsa₂ i₂jŋia'₅₄ dse₃ le₁'ág₄ o₁ne₁! ¿Tsa₁ 'ein₂ 'nia'₂ chén'₂ ca₁juɨ₅ o₃ bú'₄ quián₅ jua'₅₄ tsá₃ dsɨ₃jiog₃ dsɨ₃'ein'₅₄ jmɨg₂ o₁jŋia'₅₄ lë́₅ sa₅₄?  
\v 16 Ia₁ dsa₂ mɨ́₂ la₂, i₂lɨ́n₅ jan₂ tsɨ₁jon₂ Abraham; i₂së₃dsen₃ jme₁ma₂'nei'₂ ma₂guia₃-jŋiá₂ ŋi₂. Jaun₂ në́₃, ¿tsa₁ ca₂tɨ́in₂ chein'₂ ján₃ jŋia'₅₄ të₃ jmɨg₄ sa₅₄? 
\p  
\v 17 Jme₁ca₂juá'₂ Jesús le₂në₅, ca₂rë₃gui'₅₄ bá₄, ca₂le₃jɨ́n₃ con'₂ dsa₂ i₂'iog₅₄. La₁ 'io'₂ jén'₅ të₅ dsɨ́₅ bá₄ dsa₂ i₂tion'₅₄, ca₂le₃jë́₃ a₂jlá'₁ jmo₅ 'éi₂. 
\s1 Jág₁ jáng'₅ léi₄ juɨ₁lia'₂ mɨ́g₂ jon₂ quió'₅ nɨ₁'ma₂ mostaza 
\r (Mateo 13:31-32; Marcos 4:30-32) 
\p  
\v 18 Ca₂juá'₂ në́₃: 
\p ―¿'A₂ lia'₂ le₃juá'₄ lë́₅ ja₁gon₂ Diú₄? ¿'E₂ quian'₅₄ lé₂ le₃quɨ́ng₄?  
\v 19 Lë́₅ juɨ₁lia'₂ mɨ́g₂ jon₂ nɨ₁'ma₂ mostaza\f + \fr 13:19 \ft mostaza: On₃jua'₅₄ mɨ₁jáng'₅ a₂cuɨ́'₅ dsa₂ go₄ jniog₄; caun₂ nɨ₁'ma₂ dsón'₂ bá₄ jaun₂ a₂chei₂ Brassica nigra.\f* a₂ca₂jne₃ jan₂ dsa₂ ja₁nau₂ quió'₅. Jaun₂ ca₂i₃cón₃ ca₂dsióg₃ ca₂lë₃ caun₂ nɨ₁'ma₂ pa₁; i₁tan₅ në́₃ ca₂tó'₂ tsag₅₄ gu₂ nei'₅₄ jaun₂. 
\s1 Jág₁ jáng'₅ léi₄ juɨ₁lia'₂ 'a₂ lia'₂ ron'₂ i₁ŋí'₄ 
\r (Mateo 13:33) 
\p  
\v 20 Ca₂juá'₂ Jesús le₂la₂ ján₃: 
\p ―¿'E₂ quian'₅₄ lé₂ le₃quɨ́ng'₄ lë́₅ ja₁gon₂ Diú₄?  
\v 21 Lë́₅ juɨ₁lia'₂ lë́₅ levadura a₂co₂güɨ́n'₂ jan₂ 'io₅₄ jë₄ 'nɨ₅ tio'₅₄ 'ma₂\f + \fr 13:21 \ft griego: sata, (caun₂ tio'₅₄ 'éi'₃ 'ma₂ jaun₂ 'éi₄ con'₂ 22 litros.)\f* ti₁can₁ i₁ŋí'₄. Quian'₅₄ co₁séin'₄ levadura bá₄ guion'₂ ca₂le₃jë́₃ ti₁can₁. 
\s1 Jág₁ jáng'₅ léi₄ quió'₅ o₄'né₄ dsag₂ 
\r (Mateo 7:13-14, 21―23) 
\p  
\v 22 Lia'₂ con'₂ ma₂'ein₅₄ juɨ₅ a₂dsióg₄ Jerusalén, qui₂ca₂i₁jme₁tɨin₂₃ guë́₄ dsa₂ le₂tan₅₄ juɨg₂ te₁'i₁ ja₁ca₂ŋɨi₅. 
\p  
\v 23 Jaun₂ ca₂ŋag₃ jan₂ dsa₂: 
\p ―Te₁gui'₅₄, ¿me'₂ bá₄ dsa₂ i₂tɨ́n'₅? 
\p Jaun₂ ca₂ŋag₃: 
\p  
\v 24 ―Quen'₂ 'nia'₂ bí₂ tióng'₂ juɨ₅ o₄'né₄ dsag₂; ia₁ juá'₅ jniá₂, juɨn₅ i₂'nio₃ tón'₃, la₁ tsá₃ le₃quɨ'₅₄ jmɨg₄.  
\v 25 Ia₁ con'₂ tsá₃ ŋó₅ jë₁ma₂të́₂ rë₁náu₃ juɨg₅₄ dsi₂néi₂, jnéi₃ o₄'né₄, 'nia'₂ në́₃ i₂të₃tsɨng'₅₄ le₃ca₁'né₄, jme₁lióg'₄ to'₅₄ mɨ'₅₄ të́'₄: “¡Te₁gui'₅₄! Nia₄ o₄'né₄, tió'₄ jnia'₅₄.” 'Éi₂ në́₃ ŋag₃: “Tsá₃ cuɨ́n₅ jniá₂ 'nia'₂; tsá₃ guion₅₄ a₂já'₄ ja₂nó'₅ 'nia'₂.”  
\v 26 Jaun₂ guë́₄ jme₁lióg'₄ 'nia'₂ jua'₅₄: “Jnia'₅₄ bá₄ la₂ i₂ma₂que₅₄ ma₂'ne'₅₄ co₂lë₅ quian'₅₄ 'ne₂; jua'₂ 'ne₂ bá₄ guë'₂ ca₂jme₁tag'₂ jnia'₅₄ jɨn₄ juɨn₅ dsa₂.”  
\v 27 Jaun₂ dsa₂ juɨg₅₄ dsi₂néi₂ në́₃, ŋag₃: “Ma₂në₂juá'₃ jniá₂ tsá₃ guion₅₄ i₂'ein₂ 'nia'₂. Cau₅ jŋia'₃ 'nia'₂ ca₂le₃jɨ́ng'₃ i₂jmo₅ dsó'₅ a₂'lɨg'₅₄.”  
\v 28 Ja₁jaun₂ qui₂o₁'o'₄ o₁quɨ́g'₃ 'nia'₂ jan'₅₄, jë₁ma₂të́₂ rë₁jɨng'₅₄ Abraham, Isaac, Jacob, quian'₅₄ ca₂le₃jɨ́n₃ guë́₄ dsa₂ i₂jme₁'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄, tioin'₅₄ ja₁gon₂ Diú₄, la₁ 'nia'₂ guë'₂ në́₃, dsɨ₃gang'₅₄ uɨ́ng₂.  
\v 29 Ia₁ qui₂ja₃len₅ i₂chan₂ ca₂taun₂ ca₂taun₂ mɨ₂güɨ́g₃ ja₃tiain'₂ guë́'₃ co₂dsia₅ ja₁gon₂ Diú₄.  
\v 30 La₁ lé₂, chan₂ i₂lɨn₅₄ i₂tión₂ le₃jë₁ca₂tó'₂, të₃tsɨin'₅₄ le₃ne₄ juɨ₅; i₂tión₂ le₃ne₄ juɨ₅ rë₂në́₃ guë'₂ në́₃, të₃tsɨin'₅₄ le₃jë₁ca₂tó'₂. 
\s1 Ca₂'o₃ Jesús o₄quió'₄ dsa₂ juɨg₂ Jerusalén 
\r (Mateo 23:37-39) 
\p  
\v 31 Hora jaun₂ dé₄ dsi₃lén₂ i₂lɨn₅₄ dsa₂ fariseos, ca₂juá'₂: 
\p ―Co₂ŋei'₅₄ dse₃ jú₅ ja₁lá₃, quian₂ juɨ₅ quiáng'₂, ia₁ 'nio₃ Herodes jŋag'₃. 
\p  
\v 32 Jaun₂ ca₂ŋag₃ táng₃ Jesús: 
\p ―O₂nó'₅ 'nia'₂, o₂chei'₅₄ dsɨ₂ma₂jág₂\f + \fr 13:32 \ft lit. “dsɨ₂güɨ₅”, co₂'nió'₄ le₃jua'₅₄, dsa₂ i₂'io₅ mai₅₄.\f* 'éi₂: “Ŋí₂, la₂ bá₄ 'ú₄, në₃, 'ióg₃ në́₃; në₃ bá₄ guë́₄ 'uɨng'₅₄ jme₂dsí₂ je₂na'₅₄ quió'₅ dsa₂, në₃ guë́₄ qui₂jme₁'liong₅₄ dsa₂. 'Ióg₃ caun₂ guë́₄ 'ŋia₅ quió₃.”  
\v 33 A₂caun₂ jmo₅₄ bá₄ jniá₂ ta₁ a₂ca₂tɨ́ng₂ jmo₅₄ të₁lia'₂ chang₂, ia₁ tsá₃ lé₂ le₃jón₂ jan₂ dsa₂ i₂'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄ uɨ́ng₂ ja₁lë́₄ juɨg₂ Jerusalén.  
\v 34 ¡'Nia'₂ dsa₂ juɨg₂ Jerusalén! ¡'Nia'₂ dsa₂ juɨg₂ Jerusalén, 'nia'₂ i₂jme₂dsiáng'₁ dsa₂ i₂'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄, 'nia'₂ i₂qui₂jnag'₅₄ cang₄ dsa₂ i₂chen₅ Diú₄ jɨn'₄ 'nia'₂! ¡'Lióng₂ ráun₂ jme₁'ɨ́n₅ dsɨ₃ jme₁chi₁liang'₂ chi'₂-guein₂ juɨg₂ la₂ quiáng'₂, juɨ₁lia'₂ jmo₅ i₁tsɨ́n'₃ a₂chi₂lain'₂ guein₂ quiáin₅ to'₂ né'₃ tsɨ₁rë₂cu₅, la₁ guion'₅₄ 'nia'₂ tsá₃ ca₂gue'₅₄!  
\v 35 Ŋí₂ në́₃, të₃tsɨ'₅₄ chi₁güɨ́g'₂ dsi₂néi₂ quiáng'₂. Juá'₅ jniá₂, o₁lɨ́g'₂ tsá₃ ma₃jag'₅₄ jniá₂, ca₂lia'₂ ca₂të́₂ jmɨg₄ ja₁jua'₅₄ 'nia'₂: “Juɨ₁le₂jŋió₃ i₂në₅ i₂já₅ o₄quió'₄ Te₁gui'₅₄.” 
\c 14  
\s1 Ca₂jme₃'lión₂ Jesús jan₂ dsa₂ i₂jme₁guion₂ 
\p  
\v 1 Co₂ráun₂ guë'₂ ca₂lë₃ táng₃ caun₂ jmɨg₄ sa₅₄ a₂ca₂ŋó₃ Jesús i₃guë́'₃ ja₁quió'₄ jan₂ dsa₂ dsen₅₄ quián₅ dsa₂ fariseos; i₂lɨn₅₄ guë'₂ dsa₂ fariseos sián'₂ a₂jŋia'₅₄ tiog₂₃ bá₄ tioin'₅₄. 
\p  
\v 2 Ja₁jaun₂ jme₁'en₅₄ jan₂ dsa₂ dso'₅₄ i₂guion₂. 
\p  
\v 3 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús ca₂tsɨ́'₃ të₅juá'₅ quian'₅₄ dsa₂ fariseos, ca₂juá'₂: 
\p ―¿'I₄ 'éi'₃, o₃ tsá₃ 'i₄ 'éi'₃ jme₃'lión₂ dsa₂ dsa₂ dso'₅₄ jme₁jmɨg₄ sa₅₄? 
\p  
\v 4 La₁ tei₄ bá₄ i₃léin₂, tsá₃ 'e₂ ŋi₅ ŋag₃. Jaun₂ ca₂jŋai'₃ dsa₂ dso'₅₄, ca₂jme₃'lió₂. Jaun₂ ca₂dsióg'₂ quió'₅. 
\p  
\v 5 Jaun₂ ca₂juá'₂ ca₂tsɨ́'₃ 'éi₂: 
\p ―¿I₂'ein₂ 'nia'₂, tsá₃ dsɨ₃dsen₅ dsɨ₂juɨ₅ chi'₂ quián₅,\f + \fr 14:5 \ft Cha₂ a₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ a₂juá'₂: “dsɨ₃dsen₅ bú'₄ quián₅.” \f* o₃ jan₂ ca₁juɨ₅ 'e₂ në₁jua'₂ ca₂táin'₂ né'₃ táu₃ jŋia'₅₄ të₃ jmɨg₄ sa₅₄? 
\p  
\v 6 La₁ tsá₃ ca₂tió'₃ ŋag₃ jág₁ në₅. 
\s1 Tsá₃ dsióg₅ jua'₅₄ quió'₃ dsa₂ 'ma₂sɨ₅₄ ja₁dsen₅₄ guë́₄ 
\p  
\v 7 Jme₁ca₂të́₂ ne₄ Jesús 'a₂ lia'₂ quió'₅ dsa₂ i₂té₄ jmá'₃ lia'₂ ja₁dsen₅₄ guë́₄ ja₁tiain'₂, jaun₂ ca₂cuë₃ jág₁ a₂jáng'₅ léi₄ la₂: 
\p  
\v 8 ―Në₁jua'₂ 'ein₂ të́₂ ja₁niog₅ jmɨg₄ jen'₂ gu₂ dsa₂, tsá₃ ne'₅₄ juɨ₁lia'₂ ja₁dsen₅₄, ia₁ con'₂ tsá₃ ŋó₅ në₁jua'₂ ca₂dsióg₃ jan₂ i₂dsen₅₄ guë́₄ lia'₂ 'ne₂.  
\v 9 Ia₁ ¿'e₂ bá₄ lé₂ në₁jua'₂ dsa₂ i₂në₂té₂ le₂on'₃ 'nia'₂ juá'₂: “I₂la₂ cuë'₅₄ ja₁ŋéi'₂”? Jaun₂ të₃ ma₂gueng'₅₄ bá₄ gog'₅₄ o₁né'₂ të₂ jë₁ca₂tó'₂.  
\v 10 La₁ juá'₅ jniá₂, chi₂jua'₂ lɨ́g'₂ në₁'ein₂ ca₂të₃, të₂le₃ jë₁ca₂tó'₂ bá₄ ne'₅₄, ia₁jaun₂ dsa₂ i₂në₂té₂ lé₂ le₃juá'₂: “A₂mei₅₄ quiáng₃, ja₁dsen₅₄ guë́₄ la₂ i₂né₂.” Jaun₂ le₂në₅ bá₄ jme₃juag'₂ dsa₂ i₂quë́'₂ quiang'₅₄.  
\v 11 Ia₁ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂jme₂can'₅₄ guion₅₄, sióin₃ të₂le₃ jë₁ca₂tó'₂; dsa₂ i₂jmo₅ me'₂ guë'₂ në́₃, roin'₂ guei'₅₄. 
\p  
\v 12 Jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ ján₃, dsa₂ i₂ca₂të₃ 'éi₂: 
\p ―Jë₁ma₂të́₂ rë₁'niog'₂ jmó'₂ caun₂ má₃ a₂ŋɨg'₅₄ dsa₂, tsá₃ të'₅₄ juɨ₁lia'₂ dsa₂ a₂mei₅₄ quiáng'₂, on₃ guë'₂ juɨ₁lia'₂ i₂lɨ́n₅ o₁rɨ́ng'₂, on₃ guë'₂ juɨ₁lia'₂ i₂cha₂ cu₄ tián'₅ cau₅ quiáng'₂ në́₃. Ia₁ con'₂ tsá₃ ŋó₅, dsa₂ le₂'éi₂, lé₂ le₃të́₂, a₂jéin'₃ táng₃ quiáng'₂.  
\v 13 Jaun₂ në́₃, në₁jua'₂ 'niog'₂ jmó'₂ caun₂ jmɨg₄, te'₂ jmá'₃ lia'₂ dsa₂ te₂ŋé₂, dsa₂ 'lian'₂, dsa₂ ten₄, dsa₂ guian'₅₄ në́₃.  
\v 14 Jaun₂ le₂në₅ bá₄ le₃chang'₂ dse₃. Ia₁ dsa₂ 'éi₂ në́₃, tsá₃ quɨ'₅₄ jmɨg₄ le₃jéin'₃ quiáng'₂, la₁ i₁jáun₃ bá₄ tɨ́ng'₄ quiáng'₂, i₁jen'₅₄ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ dsen₃. 
\s1 Jág₁ jáng'₅ léi₄ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂té₄ ja₁niog₅ jmɨg₄ 
\r (Mateo 22:1-10) 
\p  
\v 15 Jan₂ dsa₂ i₂jme₁guá₄ cau₅ i₂ca₂nág₂ jág₁ në₅, ca₂tsɨ́'₃ Jesús: 
\p ―'E₂ guë́₄ dsen₃ i₂tian'₃ guë́'₃\f + \fr 14:15 \ft lit. “guë́'₃ i₁ŋí'₄.” \f* ja₁gon₂ Diú₄. 
\p  
\v 16 Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―Jme₁chan₂ jan₂ dsa₂ i₂ca₂cuë₃ caun₂ má₃ pa₁, jaun₂ ca₂të́'₃ juɨn₅ dsa₂.  
\v 17 Jme₁ca₂të́₂ hora a₂nio₃ jmɨg₄ në́₃, ca₂chein₃ dsa₂ i₂jme₂ti₃ ta₁ ne₅₄, i₁chi'₄ dsa₂ i₂ma₂lë́₅ jág₁ dsi₁lén₂: “I₂nó'₅ 'nia'₂, ia₁ ma₂lë́₅ co₂jŋia₅₄ ca₂le₃jë́₃.”  
\v 18 La₁ ca₂le₃jɨ́n₃ bá₄ ca₂juá'₂ tsá₃ jɨin₅₄. I₂le₂'uɨg₅₄ ca₂ŋag₃: “Caun₂ 'uë₃ lia'₂ në₂lá₂; ja₁jaun₂ nei₅₄ i₁jág₃. 'Én₃ dso₄ quió₃ tsá₃ lé₂ nei₅₄.”  
\v 19 I₂sián'₂ guë'₂ táng₃ ca₂juá'₂: “'Ŋiá₂ dsán'₃ ca₁juɨ₅ i₂quia'₂ 'uë₃ i₂të₂ca₂láng₂, i₂'éi₂ nei₅₄ i₁quión₃ 'í₁ chi₂jua'₂ ma₂téin₅ jmo₃ ta₁. 'Én₃ dso₄ quió₃ tsá₃ lé₂ nei₅₄.”  
\v 20 I₂sián'₂ guë'₂ ca₂juá'₂ táng₃: “Gu₃ lia'₂ në₂jeng'₅₄; jaun₂ lë́₃, tsá₃ lé₂ nei₅₄.”  
\v 21 Jaun₂ jme₁dsián'₃ mozo 'éi₂ ca₂jmóg'₃ jág₁ ne₄ juɨg₅₄, jaun₂ ca₂rë₃'né₃ bá₄ juɨg₅₄. Jaun₂ ca₂juá'₂ tsɨ́'₅ táng₃ mozo 'éi₂: “Co₂chi'₅₄ o₂ŋɨ₄ jë₄ calles, le₂tan₅₄ ja₁le₁ŋɨ'₂ dsa₂ juɨn₅ jë₄ juɨg₂, qui₂o₂quian₅ dsa₂ te₂ŋé₂, dsa₂ 'lian'₂, i₂guian'₅₄, i₂ten₄ në́₃.”  
\v 22 Jme₁co₂lág₂ jaun₂, ca₂juá'₂ dsa₂ mozo 'éi₂: “Gui'₅₄, ma₂në₂jmo₃ con'₂ lë́₅ në₂jua'₅₄. Jo₂ bá₄ guë́₄ dsi₂néi₂.”  
\v 23 Jaun₂ ca₂juá'₂ táng₃ juɨg₅₄: “Gua₂ táng₃ jë₄ calles le₂tan₅₄ ja₁lë́₄ o₄juɨ₅, o₂quian₅ tion₅₄ dsa₂ i₂jeng'₂, jaun₂ can'₂ dsi₂néi₂ quió₃.  
\v 24 Ia₁ le₂në₅ bá₄ juá'₅ jniá₂, 'i₁jan₂ i₂jme₁lë́₄ jág₁ ca₂të́₃ le₂'uɨg₅₄ 'éi₂, tsá₃ quein'₃ jë₄ jmɨg₄ quió₃.” 
\s1 'Ŋio₅ bá₄ 'ua'₂ ta₁ a₂jme₃quian'₅₄ dsa₂ Te₁gui'₅₄ 
\r (Mateo 10:37-38) 
\p  
\v 25 Juɨn₅ lɨn₃ dsa₂ i₂jme₁ma₂quian'₅₄ Jesús. Jaun₂ ca₂jéin'₃ ca₂juá'₂: 
\p  
\v 26 ―Chi₂jua'₂ 'ein₂ 'ei₅ dsɨ́₅ jme₃quiong'₅₄ jniá₂, në₁jua'₂ tsá₃ ca₂tén'₃ dsɨ́₅ téin₂ jmei₂, chog₅₄, dsa₂ mɨ́₂ quiáin₅, chi'₂-guein₂ quiáin₅, ca₂le₃jɨ́n₃ guë́₄ o₁rɨin'₅₄ në́₃; në₁jua'₂ tsá₃ ca₂tén'₃ dsɨ́₅ le₂jiog₅ jme₂dsí₂ quió'₅ në́₃, tsá₃ lé₂ le₃léin₂ dsa₂ quiáng₃.  
\v 27 Jua'₅₄ 'ein₂ tsá₃ ca₂tén'₃ dsɨ́₅ gue₃ 'mú₃,\f + \fr 14:27 \ft lit. “tsá₃ cán₂ cróg₄ quió'₅.” \f* jiá₃ chi₁co'₅₄ quió'₅, tsá₃ lé₂ le₃léin₂ dsa₂ quiáng₃.  
\v 28 Jua'₅₄ mei'₂ guë́₃ chan₂ jan'₂ 'nia'₂ i₂'nio₃ chi'₃ caun₂ nɨ₁'ia'₂ ŋei₅, ¿on₁ jŋiá₅ de'₂ con₂ 'í₁ chi₂jua'₂ ma₂len₅ cu₄ quió'₅ ca₂lia'₂ a₂'ió'₄ a₂jaun₂?  
\v 29 Ia₁ në₁jua'₂ tsá₃ le₂jaun₂, jme₃lióg₃ 'uɨg₅₄ 'ia'₂, tsá₃ tió'₅ guë'₂ jme₃'ió'₃, ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂jág₃ a₂jaun₂, a₂lë₁co₂jmóg'₂ co₃ŋág₂ bá₄.  
\v 30 Dsia₃: “Dsa₂ në₅ con'₂ jŋia'₅₄ ca₂jme₃lióg₃ 'uɨg₅₄, la₁ tsá₃ guë'₂ quɨ'₅₄ jmɨg₄ jme₃'ió'₃.”  
\v 31 O₃ juɨ₁lia'₂ jan₂ rag₅₄ guë'₂, i₂jmo₃ 'nei₂ quian'₅₄ jan₂ rag₅₄ sián'₂, ¿tsa₁ jŋiá₅ de'₂ guá₃ con₂ 'í₁ chi₂jua'₂ tió'₅ quian'₅₄ guian₃ mei₅ 'lióg₂ quiáin₅, dsɨ₃quɨ́in'₂ quian'₅₄ guión₂ mei₅?  
\v 32 Chi₂jua'₂ ma₂lí'₄, tsá₃ tió'₅ në́₃, të₁lia'₂ uɨ́ng₂ guë́₄ já₅ rag₅₄ jan₂, chein₃ dsa₂ i₂quian₅ jág₁ a₂mɨ₂₃ dsian₅ co₂ŋei'₅₄ mɨ'₅₄.  
\v 33 Le₂në₅ bá₄ chi₂'ein₂ 'nia'₂ i₂tsá₃ ca₂tén'₃ dsɨ́₅ tí₂ ca₂le₃jë́₃ a₂cha₂ quió'₅, tsá₃ lé₂ le₃léin₂ dsa₂ quiáng₃. 
\s1 Jág₁ jáng'₅ léi₄ juɨ₁lia'₂ 'a₂ lia'₂ lë́₅ tsɨ₁ŋi₁ 
\r (Mateo 5:13; Marcos 9:50) 
\p  
\v 34 ’(Juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂quian'₅₄ jniá₂ lɨ́in₅ juɨ₁lia'₂ lë́₅ tsɨ₁ŋi₁.) A₂dse₃ bá₄ tsɨ₁ŋi₁ të₁lia'₂ ŋi'₅₄. La₁ në₁jua'₂ ca₂'en₃ ŋi'₅₄ në́₃, ¿'a₂ bá₄ lia'₂ lé₂ le₃lei₂ táng₃?  
\v 35 Tsá₃ ma₃'e₂ ta₁ tí₄, on₃ guë'₂ lé₂ le₃lé₂ gua'₅₄, on₃ guë'₂ ma₂tí₅ ta₁ jua'₅₄ a₂le₃lé₂ ca₂bë'₅₄ 'o'₅₄. Jŋia'₅₄ lia'₂ a₂dsɨ₃ga'₅₄ uɨ́ng₂ bá₄. I₂dsi₅₄ gua₄, rë₂ juɨ₁nei₅₄. 
\c 15  
\s1 Jág₁ jáng'₅ léi₄ juɨ₁lia'₂ jan₂ já'₂ cha'₂ i₂ca₂i₃cón'₅ 
\r (Mateo 18:10-14) 
\p  
\v 1 Ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂cán₂ 'lia'₅₄ quián₅ dsɨ₂tan₅₄, quian'₅₄ guë́₄ dsa₂ i₂le₁cán'₄ dso₄ sián'₂, ca₂o₃léin₂ ja₁'en₅₄ Jesús, a₂o₃néi₃. 
\p  
\v 2 'Uɨg₅₄ jaun₂, dsa₂ fariseos quian'₅₄ të₅juá'₅ ca₂chi₂ca₂'ɨin₃ Jesús. Ca₂juá'₂: 
\p ―Dsa₂ në₅ qui₂guein₂₃ bá₄ dsa₂ i₂le₁cán'₄ dso₄, guë́'₅ co₂lë₅ quiong'₅₄. 
\p  
\v 3 Jaun₂ lë₃ ca₂juá'₂ Jesús jág₁ jáng'₅ léi₄ la₂: 
\p  
\v 4 ―¿I₂'ein₂ 'nia'₂, juɨ₁lia'₂ i₂'ŋio₅ caun₂ 'ŋiá₂-lón₂ já'₂ cha'₂, në₁jua'₂ ca₂i₃cón'₅ jan₂, tsa₁ ja₁co₂'ŋiog₅ jaun₂ toin'₂ i₂quéin'₂ ne₂guión₂ rë₂dsɨ́₂ guia₃-né₂ (99) con'₂ i₂te₂, dsó₃ táng₃ dsɨ₂juɨ₅, dsɨ₂'niai'₂ i₂jan₂ i₂i₃cón'₅ 'éi₂, 'nau'₂ ca₂lia'₂ ca₂dsáu'₂?  
\v 5 Jë₁ma₂ca₂dsáu'₂ në́₃, të₂ juɨ₅ co₁dsi₁₂, jóin'₅ táng₃ 'io'₂ jén'₅.  
\v 6 Jë₁ma₂dsiáin'₃ dsi₂néi₂ në́₃, ŋɨ́i'₂ ca₂le₃jɨ́n₃ a₂mei₅₄ quiáin₅, quian'₅₄ guë́₄ dsa₂ i₂tián'₅ cau₅ quió'₅. Jaun₂ juá'₂: “Në₃ o₁tió'₄, jmó₁ 'io'₂ quian'₅₄ jniá₂, ia₁ dsán'₅ bá₄ já'₂ cha'₂ i₂jme₁ma₂i₂cón'₅ quiáng₃.”  
\v 7 Juá'₅ jniá₂, 'ŋio₅ lɨn₃ guë́₄ bá₄ cha₂ o₂'ŋió₃ dsɨ₅ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃ o₄quió'₄ jan₂ dsa₂ i₂rë₂cán'₄ dso₄, i₂dsɨ₂quén'₅ dsɨ́₅, lia'₂ con'₂ guë́₄ o₄quió'₄ i₂quéin'₂ ne₂guión₂ rë₂dsɨ́₂ guia₃-né₂ (99) dsa₂ “dsen₃” i₂tsá₃ 'e₂ 'nió'₅ jme₃tsɨ́n₃ dsɨ́₅. 
\s1 Jág₁ jáng'₅ léi₄ juɨ₁lia'₂ caun₂ cu₄ 'ua'₂ a₂i₃có'₅ 
\p  
\v 8 ’O₃ juɨ₁lia'₂ jan₂ dsa₂ mɨ́₂ i₂'io₅ guia₃ cu₄ 'ua'₂,\f + \fr 15:8 \ft griego: dracma (co₂'nió'₄ 'lian'₅₄ dsa₂ co₂jmɨg₄ ta₁).\f* në₁jua'₂ ca₂i₃có'₅ caun₂, ¿tsa₁ téi₂ si₂, 'iá'₂ dse₃ lɨn₃ dsi₂néi₂, 'no'₂ ca₂lia'₂ ca₂dsó'₂?  
\v 9 Jë₁ma₂ca₂dsó'₂ në́₃, jmo₂₃ 'io'₂, ŋɨ́i'₂ 'io₅₄ a₂mei₅₄ quiáin₅, i₂tián'₅ cau₅ quió'₅ në́₃, jaun₂ juá'₂: “Në₃ o₁jmó₁ 'io'₂ quian'₅₄ jniá₂, ia₁ dsó'₅ bá₄ cu₄ a₂jme₁ma₂i₂'ág₃ quió₃.”  
\v 10 Jaun₂ le₂në₅ bá₄ juɨ́g₂ jniá₂ 'nia'₂, chan₂ o₂'ŋió₃ o₂jŋia₃ dsɨ₅ ángeles quián₅ Diú₄ o₄quió'₄ jan₂ dsa₂ i₂rë₂cán'₄ dso₄, i₂ma₂ca₂dsi₃quén'₅ dsɨ́₅. 
\s1 Jág₁ jáng'₅ léi₄ juɨ₁lia'₂ jan₂ dsó₂ i₂ca₂dsián'₃ táng₃ quió'₅ jmei₂ 
\p  
\v 11 Ca₂juá'₂ Jesús ján₃: 
\p ―Jan₂ dsa₂ jme₁chan₂ on₃ ja₁ŋi'₅₄.  
\v 12 I₂lɨ́n₅ i₂me'₂ guë́₄ ca₂tsɨ́'₃ jmei₂: “Tia₅₄, cuë₄ ca₂dsio₄ cu₄ quiáng'₂ con'₂ ca₂tɨ́ng₂.” Jaun₂ jmei₂ në́₃ ca₂dsió'₃ 'e₂ a₂cha₂ quió'₅, jma₃quén₅ ca₂cuë́'₃ chi'₂ quiáin₅ con'₂ ca₂tɨ́in₂.  
\v 13 Mei'₂ bá₄ cang₂ jaun₂, dsó₂ i₂me'₂ guë́₄ qui₂ca₂'nag₃ a₂jme₁ma₂lë́₅ quió'₅. Quian'₅₄ cu₄ jaun₂ ca₂'í₃ juɨ₅ i₁ŋɨ₂ uɨ́ng₂ caun₂ 'uë₃ siá'₂. Ja₁jaun₂ ca₂i₁'éin₄ jë₂ cu₄ quió'₅, tsá₃ 'en₅₄ dsɨ́₅ ca₂rë₃cháin₃.  
\v 14 Jme₁ma₂dsó'₃ jë₂ cu₄ në́₃, 'ŋio₅ lɨn₃ ca₂rë₃'ɨ́n₃ a₂guë́'₃ dsa₂ juɨg₂ jaun₂. 'Eí₂ në́₃ ma₂ŋɨ₂₃ 'oin₅₄.  
\v 15 Jaun₂ ŋó₃ i₃'nióg₂ ta₁ a₂jmo₃ quió'₅ dsa₂ juɨg₂ jaun₂. Jaun₂ dsa₂ 'éi₂ në́₃ ca₂chei₃ ja₁nau₂ quió'₅ a₂ŋɨi'₃ i₁ŋí₅.  
\v 16 Jë₁ma₂të́₂ rë₁guë́'₃ i₁ŋí₅, ca₂lia'₂ ma₂le₃guë́'₃ 'ŋiog₅ cuá'₁ tsɨ₁rë₂jnei₂ a₂guë́'₅ já'₂, la₁ 'i₁jan₂ tsá₃ 'ein₂ ca₂cuë₃ a₂guë́'₅.  
\v 17 Jaun₂ ca₂i₃jŋia₅ dsɨ́₅: “¡Të₁lia'₂ juɨn₅ mozos i₂'ŋio₅ ŋe'₃, cha₂ qui₂rë₂tsón₂ a₂guë́'₅, jniá₂ në́₃ ja₁lá₃ jŋɨ́g'₅ dsɨ₃ 'ong₅₄!  
\v 18 'Ag₅₄ caun₂ dsɨ₃, nég'₄ táng₃ dsi₂néi₂ quió'₅ ŋe'₃. Juɨg₅₄ le₂la₂: Tia₅₄ quiáng₃, 'e₂ guë́₄ juë'₂ dso₄ ca₂'no₃ ne₄ Diú₄ quian'₅₄ ja₁cong'₂;  
\v 19 jŋia'₅₄ tsá₃ ma₃ca₂tɨ́ng₂ a₂të́'₄ jniá₂ jón₃. La₁ jag₄ jniá₂ lia'₂ ja₁jɨng'₅₄ jan₂ dsa₂ i₂tion₄ quiáng'₂ bá₄.  
\v 20 Jaun₂ ca₂nau₂ ca₂'í₃ juɨ₅ jóin'₃ táng₃ quió'₅ jmei₂. La₁ uɨ́ng₂ bá₄ guë́₄ jóin'₅, jme₁ca₂jág₂ jmei₂. Ca₂tá'₂ ŋéi₂ dsɨ́₅, ca₂ŋó₃ co₂chi'₅₄, ca₂cág'₃ cu₅ ca₂chen'₃ quió'₅ 'io'₂ jén'₅.  
\v 21 Jaun₂ guë́₄ ca₂juá'₂ ja₁ŋi'₅₄: “Tia₅₄ quiáng₃, 'e₂ guë́₄ juë'₂ dso₄ ca₂'no₃ ne₄ Diú₄ quian'₅₄ ja₁cong'₂; jŋia'₅₄ tsá₃ ma₃ca₂tɨ́ng₂ a₂të́'₄ jniá₂ jón₃.”\f + \fr 15:21 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ chi₁ton₅ le₂la₂ ján₃: “La₁ jag₄ jniá₂ lia'₂ ja₁jɨng'₅₄ jan₂ dsa₂ i₂tion₄ quiáng'₂ bá₄.” \f* 
\v 22 La₁ jmei₂ në́₃, ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ i₂jme₂ti₃ ta₁ tion'₅₄ quiáin₅: “¡Ma₂në₃ co₂chi'₅₄! O₂dsi₄ 'mɨ'₂ a₂lë́₅ a₂dse₃ guë́₄, queng'₅₄ chi'₂ quiáng₃; caun₂ guë'₂ anillo tio'₂ chi₁gú₃. Co₂dsán'₃ guë'₂ nɨ₁lau₂ to'₅₄ 'nia'₂ tag₅₄;  
\v 23 Jaun₂ o₁te'₄ 'nia'₂ ca₁juɨ₅ i₂ma₂'on'₅₄ chén'₅, jaun₂ jŋɨ́i'₄ 'nia'₂. ¡Jaun₂ que₅₄, tió'₄ jmó₁ 'io'₂!  
\v 24 Ia₁ chi'₂ në₅ quiáng₃, në₂jag₄ i₂jme₁ma₂jon₅ bá₄ në₅, la₁ chain₂ bá₄; jme₁ca₂i₃cóin'₅, la₁ ma₂dsáin'₅ bá₄.” Jaun₂ ca₂jme₃lióg₃ jmɨg₄ tioin'₅₄. 
\p  
\v 25 ’Të₁lia'₂ jaun₂, chi'₂ ja₁ŋi'₅₄ i₂lɨ́n₅ i₂juɨn'₂ guë́₄, jme₁'ein₅₄ ja₁nau₂. Jme₁ma₂ja₂quián₃ guain'₂ dsi₂néi₂, ca₂nág₂ i₁niog₅ son₅₄ i₁dsan₅ dsa₂.  
\v 26 Jaun₂ ca₂të́'₃ jan₂ dsó₂ ca₂ŋag₃ 'e₂ niog₅ lë́₂.  
\v 27 Jaun₂ juá'₂ 'éi₂: “Dsó₂ rɨ́ng'₂ bá₄ guán'₅, jaun₂ ŋéi'₅ në́₃ në₂jmo₃ 'éi'₃ në₂jŋɨ'₃ dsa₂ ca₁juɨ₅ i₂jme₁chén'₄ 'on'₅₄, ia₁ guáin'₅, dsein₃ bá₄, tsá₃ 'e₂ lɨ́in₅.”  
\v 28 La₁ ca₂rë₃'né₃ bá₄ rɨin'₅₄ i₂juɨn'₂ 'éi₂. Tsá₃ 'nio₃ 'í₂ dsi₂néi₂; jaun₂ ca₂o₃'ɨ́n₃ jmei₂, ca₂juá'₂ jág₁ 'ua₁.  
\v 29 La₁ 'éi₂ në́₃ ca₂ŋag₃ ca₂tsɨ́'₃ jmei₂: “Ca₂le₃jë́₃ ŋi₂ ma₂guio₃ gua₅₄ jme₃tí₂ ta₁ ne'₅₄, tsá₃ lɨ́g'₂ jua'₅₄ ma₂jmo₃ tsá₃ nag₅₄ ja₁cong'₂. Ca₂lia'₂ jŋia'₅₄ jan₂ chein₂ lau₂ bá₄ tsá₃ ma₂cuag'₅₄ jniá₂ jua'₅₄ jmo₅₄ jmɨg₄ quian'₅₄ a₂mei₅₄ quiáng₃.  
\v 30 Në₃ guë́₄ tɨng'₂ jmó'₂ jmɨg₄ ia₁ guán'₅ ja₁ŋí'₄ në₅, i₂lë₁qui₂i₁'én₄ cu₄ quiáng'₂, qui₂i₁ŋɨ₂ lia'₂ lë́₂ dsɨ́₅ quian'₅₄ 'io₅₄ ga₂. Në₃ në́₃, jmɨg₄ jmo'₂ o₄quió'₄, jŋɨ́g'₅ ca₁juɨ₅ i₂'on'₅₄ guë́₄ jme₁chén'₄.”  
\v 31 Jaun₂ ca₂ŋag₃ jmei₂: “Jón₃, ma₁ co₂tan₅₄ bá₄ ŋéi'₂ 'ne₂ quian'₅₄ jniá₂; a₂quián'₂ 'ne₂ bá₄ ca₂le₃jë́₃ a₂cha₂ quió₃.  
\v 32 La₁ në₃ në́₃ co₂në₅ ca₂tág₂ jmó₁ jmɨg₄, quián₁ o₂'ŋió₃ dsɨ₅, ia₁ guán'₅ rɨ́ng'₂, në₂jag₄ i₂jme₁ma₂jon₅, la₁ në₃ ma₂chain₂ bá₄ táng₃; jme₁ca₂i₃cóin'₅, la₁ ma₂dsáin'₅ bá₄.” 
\c 16  
\s1 Jág₁ jáng'₅ léi₄ juɨ₁lia'₂ jan₂ dsa₂ i₂tsá₃ ca₂rë₃ti'₅₄ 
\p  
\v 1 Ca₂juá'₂ Jesús ján₃ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ i₂quiain'₅₄: 
\p ―Jme₁chan₂ jan₂ dsa₂ cha₂ cu₄ jme₁'ŋioi₂₃ jan₂ dsa₂ i₂niog₅ gu₂ dsi₂néi₂ quió'₅; la₁ ca₂i₁dsia₂ jan₂ dso₄, ia₁ juá'₂ a₂lë₁jme₁qui₂'én₂ 'éi₂ a₂cha₂ quió'₅ juɨg₅₄.  
\v 2 Jaun₂ ca₂të₃ juɨg₅₄ ca₂juá'₂: “¿I₂'e₂ bá₄ jág₁ në₅ nag₂₃ quián'₂ 'ne₂? Jang'₅₄ cuentas quiáng'₂, ta₁ a₂lɨ́ng'₅, ia₁ ja₁lá₃ jŋia'₃ ta₁ a₂niog₅ gog'₂.”  
\v 3 Jaun₂ dsa₂ 'éi₂ në́₃ ca₂'náu'₃ dsɨ́₅: “¿'E₂ bá₄ jmo₅₄ jniá₂? Jŋiá'₂ juɨg₃ ta₁ quió₃. Tsá₃ béng₂ jua'₅₄ jmo₅₄ ta₁ ja₁nau₂, ján₃ guë'₂ gui'₄ jniá₂ jua'₅₄ a₂lë₁mɨ₁₂ jme₃'o₅₄ dsa₂.  
\v 4 Ma₂guion₄ 'a₂ lia'₂ jmo₅₄ ia₁jaun₂ guei₃ dsa₂ sián'₂ dsi₂néi₂ quió'₅ jë₁ma₂të₁tsɨng'₅₄ tsá₃ ta₁ cha₂ jmo₅₄.”  
\v 5 Jaun₂ ca₂të́'₃ të₃ qui₂ján₃ dsa₂ i₂jme₁le₁rɨ́n₃ quió'₅ juɨg₅₄. I₂le₂'uɨg₅₄ ca₂tsɨ́'₃: “¿Je₂liá'₂ rɨng'₂ quió'₅ gui'₅₄?”  
\v 6 Jaun₂ ca₂juá'₂ 'éi₂: “Caun₂ 'ŋiá₂-láu₂ ba₂rɨg₅₄\f + \fr 16:6 \ft lit. “caun₂ 'ŋiá₂-láu₂ batous”, (caun₂ 'éi'₃ a₂jme₁'io₅ dsa₂, a₂'a₄ con'₂ 37 litros le₂caun₂).\f* no'₅₄.” Jaun₂ juá'₂: “La₂ ron₅ si₂ ja₁ton₅ con'₂ a₂rɨng'₂. Né₂, ma₂në₃ jmo₄ táng₃ caun₂ a₂siá'₂, tió'₃ jŋia'₅₄ të₂láu₃-guiá₂ bá₄ taun'₅₄ a₂le₃rɨng'₂.”  
\v 7 Jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ táng₃ jan₂ i₂sián'₂: “'Ne₂ guë'₂, ¿je₂liá'₂ rɨng'₂?” Jaun₂ juá'₂: “Caun₂ mei₅ 'ma₂ cuɨg₂.”\f + \fr 16:7 \ft lit. “caun₂ 'ŋiá₂-láu₂ korous mɨ́g₂ trigo”, (caun₂ 'éi'₃ a₂'éi₄ con'₂ guia₃ 'ma₂ le₂caun₂).\f* Jaun₂ ca₂ŋag₃: “Jón'₅ si₂ ja₁ton₅ a₂rɨng'₂; jmo₄ táng₃ caun₂ a₂siá'₂ tió'₃ quéin'₂ co₂ne₂guióg₂ bá₄ taun'₅₄.”  
\v 8 Juɨg₅₄ në́₃, rë₂ bá₄ ca₂'ɨin₃ dsa₂ i₂tsá₃ ca₂rë₃ti'₅₄ 'éi₂, ia₁ 'ŋioi₅₄ ca₂jmo₃. Ia₁ ja₂lɨn₃ guë́₄ bá₄ 'ŋio₅₄ juɨ₁lia'₂ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ jmɨg₄ në₃, lia'₂ con'₂ guë́₄ chi'₂-guein₂ i₂i₂nio₄ ja₁jniá₂ si₂.  
\v 9 Jaun₂ juɨ́g₂ jniá₂ 'nia'₂, 'nio'₂ 'nia'₂ juɨ₅ 'a₂ lia'₂ léng'₂ a₂mei₅₄ quian'₅₄ cu₄ cha₂ mɨ₂güɨ́g₃ 'lɨg'₅₄ la₂, ia₁jaun₂ jë₁ma₂ca₂dsa₃ cu₄, chan₂ bá₄ i₂le₃guéi'₂ 'nia'₂ ja₁o₁tiáng'₂ dse₃ co₂tan₅₄.  
\v 10 Juɨ₁lia'₂ i₂rë₂ti'₅₄ rë₂ quian'₅₄ ca₂juɨg₄ a₂të₂no₄ gu₂, ján₃ bá₄ le₂jaun₂ rë₂ti'₅₄ quian'₅₄ 'lióng₂. Le₂jaun₂ guë'₂ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂tsá₃ rë₂ti'₅₄ quian'₅₄ ca₂juɨg₄, ján₃ bá₄ le₂jaun₂ tsá₃ rë₂ti'₅₄ quian'₅₄ 'lióng₂.  
\v 11 Jaun₂ në́₃, në₁jua'₂ tsá₃ rë₂ten'₅₄ 'nia'₂ quian'₅₄ cu₄ cha₂ mɨ₂güɨ́g₃ 'lɨg'₅₄ la₂, ¿'ein₂ bá₄ i₂lé₂ le₃'ág₃ caun₂ dsɨ́₅ ja₁con'₂ 'nia'₂ quian'₅₄ a₂lë́₅ a₂quen₅ të₃dsón'₂?  
\v 12 Në₁jua'₂ tsá₃ rë₂ten'₅₄ 'nia'₂ quian'₅₄ a₂lë́₅ quió'₅ dsa₂ sián'₂, ¿'ein₂ bá₄ dsia₃ gog'₂ 'nia'₂ juɨ₁lia'₂ a₂ca₂tɨ́n'₂ 'nia'₂ guiong'₅₄?  
\v 13 'I₁jan₂ dsa₂ i₂ma₂'lian'₅₄ tsá₃ lé₂ le₃jme₃ti₃ ta₁ ne₄ on₃ juɨg₅₄. Ia₁ jme₃'ŋiai₅₄ jan₂, jan₂ guë'₂ jme₃'nioi₃; o₃ jme₂gain₃ jan₂, jan₂ guë'₂ tsá₃ juɨ₅ toin'₂. Tsá₃ 'ein₂ 'nia'₂ lé₂ le₃jme₃ti₃ lia'₂ ne₄ Diú₄, lia'₂ ne₄ Cu₄ në́₃. 
\p  
\v 14 Dsa₂ fariseos në́₃, jme₁tioin'₅₄ 'nag₂₃ jë₂ jág₁ në₅. Jaun₂ jŋia'₅₄ ca₂ŋág₂ 'nei₂ bá₄ jme₁ca₂nág₂, ia₁ lɨ́in₅ dsa₂ i₂ŋɨ́₄ dsɨ₅₄ cu₄. 
\p  
\v 15 Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―'Nia'₂ jmo'₂ a₂dseng'₃ të₃ne₄ dsa₂, la₁ cuɨ́'₅ bá₄ Diú₄ dse₃ 'a₂ lia'₂ lë́₅ 'au'₂ 'nia'₂. Ia₁ juɨ₁lia'₂ i₂jmo₅ dsɨ́₅ a₂ŋɨ́₄ lë₃ dsein₅₄ 'ŋio₅ quein₅, a₂jaun₂ 'io'₅₄ Diú₄. 
\s1 'Éi'₃ Juá'₅, quian'₅₄ ja₁gon₂ Diú₄ 
\p  
\v 16 ’Jme₁ron₅ 'Éi'₃ Juá'₅, quian'₅₄ Si₂ quió'₅ dsa₂ i₂jme₁'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄, ca₂lia'₂ ca₂të́₂ jmɨg₄ a₂jme₁chan₂ Juan₅₄. Ca₂le₃jaun₂ qui₂dsɨ₂'ag₅ jág₁ juɨ₁lia'₂ ja₁gon₂ Diú₄; ma₂ja₂lén₂ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ qui₂quɨ́n'₅ bí₂ a₂tóin'₃.  
\v 17 Tsá₃ guë́₄ 'e₂ ta₁ quian₅ a₂dsɨ₃ŋɨ́₂ dsɨ₁ guei'₅₄ quian'₅₄ gua'₅₄ 'uë₃, lia'₂ con'₂ guë́₄ dsɨ₃'én₂ caun₂ léi₄ pí'₁ a₂le₁ton₅ 'Éi'₃, jua'₅₄ a₂tsá₃ le₃ti₃. 
\s1 Jme₂tag₅ Jesús 'a₂ lia'₂ lë́₅ juɨ₁lia'₂ a₂tén₂ dsa₂ dsɨ₂i₂gu₂ 
\r (Mateo 19:1-12; Marcos 10:1-12) 
\p  
\v 18 ’Në₁jua'₂ jan₂ dsa₂ ŋe'₂ ca₂téin₂ dsa₂ mɨ́₂ quiáin₅, a₂jéin'₂ táng₃ gu₂ quian'₅₄ i₂sián'₂, 'no₂₃ dso₄. Ján₃ guë'₂ le₂jaun₂ në₁jua'₂ dsa₂ ŋe'₂ ca₂cain₃ dsa₂ mɨ́₂ i₂ma₂téi₂ dsɨ₂i₂gu₂, ján₃ bá₄ co₂jaun₂ 'no₂₃ dso₄ ján₃. 
\s1 Jan₂ dsa₂ cha₂ cu₄, quian'₅₄ Lázaro 
\p  
\v 19 ’Jme₁chan₂ jan₂ dsa₂ cha₂ cu₄ i₂jme₁quɨ́'₅ jmá'₃ tsɨn'₅₄ jlá'₁, quian'₅₄ 'mɨ'₂ 'uɨ'₃ a₂chein'₅₄ ta₁jain₂, në́₃. Le₂'o₃ jmɨg₄ bá₄ jme₁cuë́'₅ o₂'ŋió₃ o₂jŋia₃ dsɨ₅, jme₁jmo₂₃ jmɨg₄ jlá'₁.  
\v 20 Jme₁chan₂ táng₃ jan₂ dsa₂ te₂ŋé₂ i₂jme₁chen₂ Lázaro,\f + \fr 16:20 \ft Lia'₂ chen₂ Lázaro jein₅ jág₁, dsa₂ i₂jme₂'o₅₄ Diú₄.\f* i₂dso'₅₄ jme₁qui₂rë₂can'₂ 'mé'₅ nɨ₁ŋɨ₁₂. Jme₁dsɨ₂dsiog₃ dsa₂ o₄'né₄ quió'₅ dsa₂ cha₂ cu₄.  
\v 21 Dsa₂ te₂ŋé₂ 'éi₂ në́₃ jme₁'nio₃ jme₃tain'₅₄ quian'₅₄ a₂tsɨ₂séi'₂ ne₄ mesa. Ca₂të₂ dsɨ₂jɨ'₅₄ jme₁ja₂lén₂ ja₂'lí'₃ ne₄ 'mé'₅ quió'₅.  
\v 22 Cang₂ jaun₂ ca₂jon₃ bá₄ dsa₂ dsɨ₂ŋé₂ 'éi₂, ca₂tág₃ ángeles ja₁con₂ Abraham. Cang₂, ca₂jon₃ bá₄ dsa₂ cha₂ cu₄ 'éi₂ ján₃. Ca₂'ó₂ bá₄ dsa₂ në́₃.  
\v 23 Jme₁ma₂'ein₅₄ ŋág₅ uɨg₅ ja₁dsɨ₂len₅ 'lag₄,\f + \fr 16:23 \ft griego: hades, co₂'nió'₄ a₂juá'₂, ja₁quió'₄ 'lag₄.\f* ca₂chóg'₃ ne₅₄ ca₂jɨ́in₂ uɨ́ng₂ Abraham quian'₅₄ Lázaro cau₅ quió'₅.  
\v 24 Jaun₂ ca₂guió'₃ co₂mɨ'₅₄ ca₂juá'₂: “Tia₅₄ Abraham, dsia₄ ŋéi₂ 'au'₂ jniá₂, chen₅ Lázaro në₅ juɨ₁tia₅₄ chi₁gú₃ né'₃ jmɨ́g₃, juɨ₁jia₂ jme₃güɨg'₂ le₁tsɨ'₃. Ia₁ 'ŋio₅ lɨn₃ uɨg₅ ŋag₅₄ 'eng₅₄ jë₄ si₂ la₂.”  
\v 25 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Abraham: “Jón₃, dsá₂ 'au'₂ jmo₄, ca₂gue'₅₄ bá₄ 'ne₂ a₂dse₃ të₁lia'₂ ca₂rë₃cháng'₃. Lázaro la₂ në́₃, tsá₃ 'e₂ dse₃ ca₂rë₃cháin₃. Jaun₂ rë₂në́₃ në́₃ gue₂₃ lián'₂ chain₂ dse₃ ja₁lá₃. 'Ne₂ guë'₂ ma₂ŋag'₅₄ uɨg₅ ja₁në₅.  
\v 26 Ton'₂ jɨ'₅₄ ŋei₅ lɨn₃ lë́₅ jë₄ quián₂ jniog₄, jaun₂ tsá₃ 'ein₂ lé₂ le₃ŋɨ́₃ të₂le₃ në₅, on₃ guë'₂ i₂tion'₅₄ ja₁në₅ lé₂ ŋɨ́i₃ le₃la₂.”  
\v 27 Jaun₂ ca₂ŋag₃ táng₃: “Mɨ₅ jniá₂ ne'₅₄ jaun₂, tia₅₄, a₂dsiang'₅₄ i₂në₅ dsɨ₃con₅₄ jág₁ dsau₅ dsi₂néi₂ quió'₅ ŋe'₃,  
\v 28 ia₁ 'ŋiá₂ chi'₂ rɨ́ng'₃ i₂chan₂ guë́₄, ia₁jaun₂ tsá₃ ja₃ŋag₅₄ uɨg₅ ja₁lá₃.”  
\v 29 Jaun₂ ca₂ŋag₃ táng₃ Abraham: “I₂ma₂rón'₅ si₂ bá₄ ó₃ ca₂quiog₂ Moisés quian'₅₄ dsa₂ i₂jme₁'ë́₂ jág₁. ¡Juɨ₁tion'₅₄ juɨ₅ a₂juá'₂ 'éi₂!”  
\v 30 Jaun₂ ca₂ŋag₃ táng₃: “Jan₂'ón₄, tia₅₄ Abraham, ia₁ në₁ca₂dsián'₂ jan₂ 'lag₄ dsi₁con₃ jág₁, dsɨ₃quén'₅ bá₄ dsɨ́₅.”  
\v 31 La₁ ca₂ŋag₃ táng₃ 'éi₂: “Chi₂jua'₂ tsá₃ nag₅ gau₂ a₂juá'₂ Moisés, quian'₅₄ dsa₂ i₂jme₁'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄ në́₃, ján₃ bá₄ le₂jaun₂ tsá₃ 'e₂ gau₂ nag₃ o₁jŋia'₅₄ la₂ ca₂jen'₅₄ jan₂ 'lag₄ dsi₁con₃ jág₁.” 
\c 17  
\s1 A₂go'₂ në₁jua'₂ 'ein₂ ca₂tian'₃ dso₄ 
\r (Mateo 18:6-7, 21―22; Marcos 9:42) 
\p  
\v 1 Ca₂juá'₂ Jesús ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ i₂quiain'₅₄: 
\p ―Tion₅₄ niog₅ le₃cha₂ bá₄ a₂jmo₃ a₂qui₃nió₃ dsa₂. ¡La₁ 'e₂ guë́₄ juɨ́g₂ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂'uɨn₄ a₂dsɨ₂gan'₅₄ rɨin'₅₄!  
\v 2 Ja₂lɨn₃ guë́₄ dse₃ jua'₅₄ tón₂ dsa₂ ne₄ jmɨ₁ŋí'₄ chi₁quein₅ nɨ₁to₂ dsɨ₂lag₅₄, lia'₂ con'₂ guë́₄ jmo₃ tián'₃ dso₄ jan₂ dsa₂ dsɨ₂ŋé₂ la₂.  
\v 3 Të₃ŋi'₅₄ 'nia'₂ jaun₂. 
\p 'Chi₂jua'₂ 'ein₂ rɨ́ng'₂ jmóg'₂ mɨ'₅₄, jéin₃. Në₁jua'₂ ca₂jme₃tsɨ́in₃ dsɨ́₅, 'én₃ dsáu₁.  
\v 4 O₁jŋia'₅₄ guio₃ ráun₂ në₂jmóg'₂ mɨ'₅₄ co₂jmɨg₄, në₁jua'₂ guio₃ ráun₂ ca₂já₃ ne'₅₄, juá'₂: “Tsá₃ ma₃jmo₅₄”, 'én₃ dsáu₁. 
\s1 Bí₂ a₂'io₅ a₂'én₂ dsa₂ 
\p  
\v 5 Ca₂juá'₂ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ ca₂tsɨ́'₃ Te₁gui'₅₄: 
\p ―Jmo₄ juɨ₁le₂'éin₂ guë́₄ jnia'₅₄. 
\p  
\v 6 Jaun₂ ca₂ŋag₃ táng₃ Te₁gui'₅₄: 
\p ―Tsá₃ a₂nag₅₄ jŋia'₅₄ con'₂ tí₅ ca₂mɨ́g₂ mɨ₂jon₂ quió'₅ nɨ₁'ma₂ mostaza\f + \fr 17:6 \ft mostaza: On₃jua'₅₄ mɨ₁jáng'₅ a₂cuɨ́'₅ dsa₂ go₄ jniog₄; caun₂ nɨ₁'ma₂ dsón'₂ jaun₂ a₂të́'₂ të₅sí₃ Brassica nigra.\f* bá₄ 'én'₂ 'nia'₂, lé₂ le₃juɨg'₅₄ nɨ₁'ma₂ sicómoro\f + \fr 17:6 \ft sicómoro: mei'₂ tsá₃ nɨ₁'ma₂ Ficus sycomorus. 'Nio'₂ ja₁ton₅ Amós 7:14.\f* chí'₅ në₅, “Jŋiag'₃ ja₁në₅, o₂nau₂ ne₄ jmɨ₁ŋí'₄”, le₂jaun₂ dsón'₂ lé₂ bá₄. 
\s1 'A₂ ca₂tɨ́n₂ jmo₃ dsa₂ i₂jme₂ti₃ 
\p  
\v 7 ’Jua'₅₄ mei'₂ guë́₃ jan'₂ 'nia'₂ chan₂ jan₂ dsa₂ i₂jmo₅ ta₁ ja₁nau₂ quió'₅, o₃ jmo₂₃ 'í₂ já'₂ cha'₂ 'e₂, jua'₅₄ mei'₂ guë́₃ ma₂guáin'₅ ja₁nau₂, ¿o₃ bá₄ juɨg'₂ 'nia'₂: “Ŋɨ₅₄ i₂né₂ jaun₂ quë'₅₄”?  
\v 8 Ma₁ tsá₃ le₂jaun₂. ¿O₃ juɨg'₂ le₂la₂ 'e₂: “jmo₄ co₂jŋia₅₄ a₂guë'₅₄, jmo₄ co₂jŋia₅₄ quiáng'₂, jaun₂ ŋag'₅₄ dsiá'₁ quió₃. Ca₂lia'₂ jë₁ma₂ca₂lë₃ guë'₂, guɨ'₂ në́₃, jaun₂ guë́₄ quë'₅₄, 'ag'₅₄ 'ne₂”?  
\v 9 ¿Cuë́'₅ ti₁'mag'₄ dsa₂ 'éi₂ ia₁ jme₃ti₃ con'₂ lë́₅ a₂të₁néi'₂? Jan₂'ón₄.  
\v 10 Le₂në₅ bá₄ 'nia'₂ ján₃, jë₁ma₂ca₂lë₃ jmo'₂ ca₂le₃jë́₃ a₂juá'₂ Diú₄, ca₂tɨ́n'₂ 'nia'₂ jua'₅₄: “Tsá₃ 'e₂ ta₁ téi₄ jnia'₅₄ ja₁cong'₂, ia₁ tsá₃ 'e₂ ŋag₅₄ jua'₅₄ në₂jmó₁ jnia'₅₄, jŋia'₅₄ con'₂ a₂ca₂tág₂ jnia'₅₄ jmó₁ bá₄ në₂jmó₁.” 
\s1 Ca₂jme₃'lión₂ Jesús guian₃ dsa₂ i₂jme₁lɨ́n₄ 'mé'₅ 'iog₅ 
\p  
\v 11 Con'₂ siá'₂, ca₂'í₃ táng₃ Jesús juɨ₅ a₂dsióg₄ Jerusalén, qui₂ca₂ŋɨi₅ le₂tan₅₄ 'uë₃ Samaria quian'₅₄ Galilea. 
\p  
\v 12 Jme₁ca₂dsióg₃ caun₂ juɨg₂ bë'₅₄, ca₂jme₃jein'₂ guian₃ dsa₂ i₂le₁dso'₅₄ lɨ́n₅ 'mé'₅ 'iog₅, la₁ uɨ́ng₂ bá₄ ca₂nau₂ ja₁chén'₄ Jesús.  
\v 13 Ca₂juá'₂ tiá₂: 
\p ―¡Jesús, Të₅, dsia₄ ŋéi₂ 'au'₂ jnia'₅₄! 
\p  
\v 14 Jme₁ca₂jág₂ Jesús, ca₂juá'₂: 
\p ―O₂nó'₅ 'nia'₂ o₂jme₁jnia₅ ne₄ jme₂dsa₂. 
\p Jë₄ i₂léin₂ jaun₂ bá₄, ca₂jŋia₃ 'mé'₅ a₂jme₁lɨ́in₄. 
\p  
\v 15 Jaun₂ në́₃ jan₂ 'éi₂, jme₁ca₂rë₃lí'₄ ca₂jŋia₃ dso'₅₄, ca₂jéin'₃ táng₃ ne₅₄, jme₂juɨin'₂ Diú₄ co₂mɨ'₅₄. 
\p  
\v 16 Ca₂tóin₂ 'uë₃ cau₅ mɨ₂tag₄ Jesús, cuë₂₃ ti₁'mag'₄. Jan₂ dsa₂ chan₂ Samaria bá₄ 'éi₂. 
\p  
\v 17 Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―¿On₁jua'₅₄ guian₃ lë́₂ i₂ca₂'lón₂? ¿Na₅ guë'₂ i₂ŋi₃ 'éi₂?  
\v 18 ¿Jan₂ dsɨ₂nau₂ la₂ bá₄ i₂jón'₅ jme₂juɨin'₂ Diú₄? 
\p  
\v 19 Jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ 'éi₂: 
\p ―Nau₂, guan'₂ quiáng'₂. Ca₂'lóng'₂ ia₁ 'éng'₂ bá₄. 
\s1 'A₂ lia'₂ lé₂ i₁guá₂ 'éi'₃ quió'₅ Diú₄ 
\r (Mateo 24:23-28, 36―41) 
\p  
\v 20 Jaun₂ ca₂ŋag₃ dsa₂ fariseos ca₂ŋɨ́i'₃ Jesús lɨ́g'₂ guá₂ jmɨg₄ a₂le₃gon₂ Diú₄. Jaun₂ ca₂ŋag₃ 'éi₂: 
\p ―On₃jua'₅₄ a₂cha₂ léi₄ a₂rë₂jniá₂ guá₂ 'éi'₃ quió'₅ Diú₄.  
\v 21 Jaun₂ tsá₃ 'ein₂ lé₂ le₃juá'₂, jua'₅₄ “ŋí₂ ja₁lá₃ já₅”, o₃ “jó₄ já₅.” Ia₁ a₂ma₂'i₄ bá₄ 'éi'₃ quió'₅ Diú₄ jɨn'₄ 'nia'₂. 
\p  
\v 22 Jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ táng₃ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂: 
\p ―Já₅ jmɨg₄ ja₁lé₂ 'au'₂ 'nia'₂ 'niog'₂ jag'₅₄ jmɨg₄ a₂le₃gon₂ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃, la₁ tsá₃ jaun₂ të₅₄ ne'₅₄ 'nia'₂.  
\v 23 Ia₁ já₅ jmɨg₄ i₁tsɨ́'₃ dsa₂ 'nia'₂: “ŋí₂ ja₁lá₃ já₅”, o₃ “jó₄ já₅.” La₁ tsá₃ o₁nó'₅ 'nia'₂, on₃ guë'₂ juɨ₁le₂'én'₂ 'nia'₂ quió'₅ i₂juá'₂ le₂në₅.  
\v 24 Ia₁ juɨ₁lia'₂ të₂tsɨ'₅₄ si₁ŋí'₃ ca₂taun₂ ca₂taun₂ guei'₅₄ mɨ₂güɨ́g₃, le₂jaun₂ bá₄ lé₂ jë₁ma₂të́₂ rë₁të₃tsɨn'₅₄ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃.  
\v 25 La₁ jŋiá₅ de'₂ ca₂tɨ́in₂ ŋág₃ uɨg₅ 'ŋio₅ lɨn₃, jme₃'iog₅₄ dsa₂ chan₂ jmɨg₄ në₃.  
\v 26 Ia₁ juɨ₁lia'₂ ca₂lë₃ jmɨg₄ lia'₂ con'₂ jme₁chan₂ Noé, le₂jaun₂ bá₄ lé₂ táng₃ jmɨg₄ quió'₅ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃.  
\v 27 Ia₁ jme₁tion'₅₄ dsa₂ 'éi₂ jmɨg₄ jaun₂ qui₂guë́'₅, qui₂'ɨ́n'₂ në́₃, jme₁qui₂jéin'₂ gu₂, qui₂cuɨin₂₃ chi'₂ quiáin₅ a₂jéin'₂ gu₂, ca₂lia'₂ jme₁ca₂dsióg₃ jmɨg₄ i₁ca₂'í₃ Noé 'ŋió'₃ nɨ₁barco, a₂ca₂can'₂ rë'₂ jmɨg₂ ta₁caun₂ mɨ₂güɨ́g₃, ca₂i₃'én₂ ca₂le₃jɨ́n₃.  
\v 28 Le₂në₅ bá₄ ca₂lë₃ ján₃ jmɨg₄ quió'₅ Lot. Jme₁tion'₅₄ dsa₂ qui₂guë́'₅, qui₂'ɨ́n'₂, i₂tion'₅₄ qui₂lá₅, qui₂'nag₂₃, qui₂jne₂₃ 'e₂ qui₂jne₂₃, qui₂jmóg'₅ 'ne₄ në́₃.  
\v 29 La₁ jme₁ca₂dsióg₃ jmɨg₄ a₂o₂'ɨ́n₃ Lot juɨg₂ Sodoma, a₂ca₂tang₂ rë'₂ si₂, ca₂séi'₂ nɨ₁cang₁ azufre le₁guí'₂ si₂ guei'₅₄, ca₂i₃'én₂ táng₃ ca₂le₃jɨ́n₃.  
\v 30 Le₂jaun₂ bá₄ lé₂ táng₃ jmɨg₄ i₁jme₃jnia₅ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃.  
\v 31 Jmɨg₄ jaun₂, chi₂jua'₂ 'ein₂ 'en₅₄ co'₅₄ 'ne₄, juɨ₁te₁'i₁ bá₄ 'e₂ te₁'i₁ dsi₂néi₂ quió'₅, tsá₃ o₁sióin₄ jua'₅₄ a₂'uë́'₃ a₂jaun₂. Ján₃ bá₄ le₂jaun₂ juɨ₁lia'₂ i₂'en₅₄ ja₁nau₂, tsá₃ ma₃o₁jŋioi'₅₄ jua'₅₄ a₂ja₃quián₂ 'e₂ ja₃quián₂ a₂cha₂ quió'₅.  
\v 32 Dsá₂ 'au'₂ 'nia'₂ jmo₄ 'e₂ ca₂i₃ŋɨ́₂ 'io₅₄ quián₅ Lot.  
\v 33 Ia₁ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂'nio₃ le₃chan₂ dse₃, dsɨ₃'én₂ quió'₅; la₁ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂dsɨ₃'én₂ quió'₅, le₃chain₂ bá₄ dse₃. 
\p  
\v 34 ’Juá'₅ jniá₂, 'uë₂ jaun₂, on₃ dsa₂ i₂tián'₅ caun₂ tsɨ₁cama; jan₂ i₂dsɨ₃lén₃, jan₂ guë'₂ i₂të₃'ŋiá₄.  
\v 35 Ján₃ guë'₂ le₂jaun₂, on₃ dsa₂ mɨ́₂ i₂tion'₅₄ éi'₅ co₂lë₅; jan₂ i₂dsɨ₃lén₃, jan₂ guë'₂ i₂të₃'ŋiá₄.\f + \fr 17:35 \ft Chog₅₄ si₂ a₂gui'₅₄ guë́₄, tsá₃ chi₁ton₅ versículo 36 a₂juá'₂: “On₃ dsa₂ ŋe'₂ i₂tion'₅₄ jmo₅ ta₁ ja₁nau₂; jan₂ i₂dsɨ₃lén₃, i₂jan₂ guë'₂ i₂të₃'ŋiá₄.” \f* 
\p  
\v 37 Jaun₂ ca₂ŋag₃ dsa₂: 
\p ―¿A₂já'₄ bá₄ lé₂ a₂në₅, Te₁gui'₅₄? 
\p Jaun₂ ca₂ŋag₃ táng₃ 'éi₂: 
\p ―Juɨ₁lia'₂ ja₁ron₅ nɨ₁ŋɨ₁ 'lag₄, ja₁jaun₂ ŋɨ'₂ i₁tú₃ tsɨn'₅₄. 
\c 18  
\s1 Jág₁ jáng'₅ léi₄ juɨ₁lia'₂ jan₂ 'io₅₄ 'nág₂ quian'₅₄ jan₂ juë́₄ 
\p  
\v 1 Ca₂juá'₂ Jesús caun₂ jág₁ a₂jáng'₅ léi₄, a₂ca₂jme₃tɨin₂₃ dsa₂ a₂ca₂tɨ́in₂ chi₃léin'₂ Diú₄ tián₂, tsá₃ o₁'ú'₄ dsɨ́₅. 
\p  
\v 2 Ca₂juá'₂ le₂la₂: 
\p ―Caun₂ juɨg₂ jme₁guá₄ jan₂ juë́₄ i₂tsá₃ Diú₄ gan₃, on₃ guë'₂ dsan₂ dsɨ́₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ në́₃.  
\v 3 Ján₃ bá₄ juɨg₂ jaun₂ jme₁chan₂ jan₂ 'io₅₄ 'nág₂ i₂jme₁ja₂ i₂gú'₃ ja₃jɨin₅₄ juë́₄ 'éi₂, jme₁ja₂jua'₅₄: “Jme₁rë₂ jág₁ quió₃, qui₂dsɨ₅ 'éi'₃ quió'₅ dsa₂ i₂jmóg'₂ jniá₂.”  
\v 4 Uë́₂ bá₄ tsá₃ juɨ₅ tón'₂ 'éi₂ jua'₅₄ jme₃rë́₃. La₁ cang₂ bá₄ ca₂i₃jŋia₅ dsɨ́₅: “O₁jŋia'₅₄ la₂ tsá₃ Diú₄ gáng₅, on₃ guë'₂ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ dsan₂ dsɨ₃ në́₃,  
\v 5 la₁ia₁ 'uɨg₅₄ a₂ŋɨ́₄ lë₃ cuë₅ o₂me'₅₄ dsɨ₃ 'io₅₄ 'nág₂ në₅, qui₁dsɨ₅ jniá₂ co₂ŋei'₅₄ 'éi'₃ o₄quió'₄, con'₂ tsá₃ ŋó₅ në₁jua'₂ caun₂ le₂në₅ ŋɨ₃, jmo₃ dsɨ₃mé'₂ dsɨ₃.” 
\p  
\v 6 Jaun₂ ca₂juá'₂ Te₁gui'₅₄: 
\p ―Ŋí₂ rë₂ a₂juá'₂ juë́₄ 'lɨn'₅₄ 'éi₂.  
\v 7 ¿Tsa₁ lɨ́n'₂ 'nia'₂, jme₃rë́₃ bá₄ Diú₄ 'e₂ a₂mɨ₅ dsa₂ i₂rë₂quion'₅₄ quiáin₅ i₂quɨ'₂-'áu'₂ ca₂nei₂ ca₂jnia₃? ¿Tsa₁ lɨ́n'₂ 'nia'₂ caun₂ juɨn'₂ dsɨ́₅ bá₄ quiong'₅₄?  
\v 8 Juɨ́g₂ jniá₂ 'nia'₂, dsɨ₂juɨ₅ bá₄ qui₃dsɨ₅ Diú₄ 'éi'₃ o₄quió'₄ i₂mɨ₅. La₁, jë₁ma₂të́₂ rë₁guan'₂ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃, ¿dsiain'₂ bá₄ guë́₄ dsa₂ 'én₂ ne₄ gua'₅₄ 'uë₃? 
\s1 Jág₁ jáng'₅ léi₄ juɨ₁lia'₂ on₃ dsa₂: jan₂ dsa₂ fariseo, jan₂ guë'₂ dsa₂ i₂mɨ₅ 'lia'₅₄ a₂ca₂tɨ́n₂ dsɨ₂tan₅₄ 
\p  
\v 9 Ca₂juá'₂ Jesús caun₂ jág₁ jáng'₅ léi₄ a₂ca₂tɨ́n₂ con'₂ i₂lɨ́n₂ lɨ́in₅ dsa₂ dsen₃, tsá₃ dsáu₅ dsɨ́₅ rɨin'₅₄ sián'₂. Ca₂juá'₂: 
\p  
\v 10 ―On₃ dsa₂ ca₂i₃lén₂ guá'₅ templo i₁chi₂i₁lein'₄ Diú₄. Jan₂ 'éi₂ jme₁lɨ́n₄ fariseo, jan₂ guë'₂ i₂jme₁lɨ́n₄ ta₁ i₂mɨ₅ 'lia'₅₄ a₂ca₂tɨ́n₂ dsɨ₂tan₅₄.  
\v 11 Dsa₂ fariseo në́₃, të₃ chéin'₅ bá₄ chi₂lí'₂ con'₂ 'ŋiog₅, ca₂juá'₂ le₂la₂: “Cuë́₅ jniá₂ ti₁'mag'₄, 'ne₂ Diú₄ quiáng₃, ia₁ tsá₃ lɨ́ng₅ juɨ₁lia'₂ lɨ́n₅ i₂lɨn₅₄: i₂qui₂'ang₅, i₂tsá₃ dse₃ jmo₅ ja₁con₂ rɨn'₅₄, i₂nió'₅ jág₁ quian'₅₄ dsa₂ i₂tsá₃ lɨ́n₅ dsɨ₂i₂gu₂, ca₂lia'₂ jŋia'₅₄ lia'₂ lɨ́n₅ dsa₂ i₂mɨ₅ 'lia'₅₄ në₅, tsá₃ lɨ́ng₅.  
\v 12 Jme₂'ɨng₅₄ në́₃ tɨn₃ ráun₂ lia'₂ caun₂ semana, ton'₂ cuë₅ bá₄ jniá₂ caun₂ qui'₅₄ a₂guia₃ quió₃, jë₂ con'₂ a₂lág₂.”  
\v 13 La₁ dsa₂ i₂mɨ₅ 'lia'₅₄ 'éi₂ guë'₂ në́₃, uɨ́ng₂ bá₄ chéin'₅, ca₂lia'₂ jŋia'₅₄ ne₅₄ bá₄ tsá₃ tiá₂ dsɨ́₅ chóg'₃ guei'₅₄. Jŋia'₅₄ con'₂ qui₂quein₂₃ le₁dsɨ́₅ bá₄ chéin'₅, juá'₂: “Diú₄ quiáng₃, dsia₄ ŋéi₂ 'au'₂ jniá₂ ia₁ rë₂cáng'₄ dso₄.”  
\v 14 Jaun₂ juɨ́g₂ jniá₂ 'nia'₂, dsa₂ i₂mɨ₅ 'lia'₅₄, 'éi₂ bá₄ tiá₂ rë₂ të₁tsɨn'₅₄ ne₄ Diú₄ ŋái'₅ quió'₅, lia'₂ con'₂ guë́₄ i₂jan₂. Ia₁ ca₂le₃jɨ́n₃ i₂jme₂can'₅₄ guion₅₄, sióin₃; la₁ i₂jmo₅ me'₂ guë'₂ në́₃, roin'₂ guei'₅₄. 
\s1 Ca₂jme₃gon'₅₄ Jesús chi'₂-guein₂ 
\r (Mateo 19:13-15; Marcos 10:13-16) 
\p  
\v 15 Co₂ráun₂ guë'₂, qui₂ca₂o₃jŋia₃ dsa₂ guein₂ quiáin₅ ne₄ Jesús, ia₁jaun₂ qui₃téi₂ gu₂. La₁ ca₂jí₂ bá₄ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ jme₁ca₂jág₂. 
\p  
\v 16 Jaun₂ ca₂të́'₃ Jesús guein₂, jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂: 
\p ―Cuë₄ 'nia'₂ jmɨg₄ ja₃lén₂ chi'₂-guein₂ ja₁cong₂; tsá₃ lë₁jnɨi'₅₄ juɨ₅. Ia₁ juɨ₁lia'₂ i₂le₂në₅ bá₄ guë'₂ i₂tɨn₃ ja₁gon₂ Diú₄.  
\v 17 A₂dsɨ₂jó'₃ juɨ́g₂ jniá₂ 'nia'₂, dsa₂ i₂tsá₃ gue₅ ja₁gon₂ Diú₄ juɨ₁lia'₂ gue₅ jan₂ i₂bë'₅₄, o₁lɨ́g'₂ jmɨg₄ tsá₃ 'í₂ ja₁jaun₂. 
\s1 Jan₂ dsó₂ chi'₂ i₂cha₂ cu₄ ca₂dsia₃ jág₁ quian'₅₄ Jesús 
\r (Mateo 19:16-30; Marcos 10:17-31) 
\p  
\v 18 Jan₂ i₂lɨ́n₅ dsa₂ dsen₅₄ ca₂ŋɨ́i'₃ Jesús: 
\p ―Të₅ dsen₃, ¿'e₂ bá₄ 'nió'₅ jmo₅₄ jniá₂ ia₁jaun₂ tɨng₅₄ ja₁le₃chang₂ co₂tan₅₄? 
\p  
\v 19 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p ―¿'E₂ lë₃ quiong'₅₄ jniá₂ a₂dseng₃? 'I₁jan₂ i₂dsen₃ tsá₃ chan₂, jŋia'₅₄ lia'₂ jan₂ Diú₄ bá₄.  
\v 20 Tɨng'₂ bá₄ 'Éi'₃ Juá'₅: “Tsá₃ nióg'₄ jág₁ quian'₅₄ dsa₂ i₂tsá₃ lɨ́n₅ dsɨ₂i₂gog'₂; tsá₃ jŋɨ́g'₄ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ rɨ́ng'₂; tsá₃ 'áng'₁; tsá₃ jmó'₂ dsáu₁ rɨ́ng'₂ quian'₅₄ jág₁ të₂jág₁; jme₁gang'₃ chog'₂-ŋéi'₅.” 
\p  
\v 21 Ca₂ŋag₃ 'éi₂: 
\p ―Lia'₂ con'₂ bɨn'₅₄ bá₄ jniá₂ ma₂guio₃ jme₂tí₁ ca₂le₃jë́₃ 'éi'₃ në₅. 
\p  
\v 22 Jme₁ca₂nág₂ Jesús a₂në₅, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―'Nió'₅ bá₄ guë́₄ caun₂ quiáng'₂: 'nag₄ ca₂le₃jë́₃ a₂cha₂ quiáng'₂. Jaun₂ dsio'₅₄ quió'₅ dsa₂ te₂ŋé₂. Jaun₂ guë́₄ le₃cha₂ 'lióng₂ quiáng'₂ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃. Jaun₂ ŋia₅ chi₁co'₅₄ quió₃ o₁ló₄. 
\p  
\v 23 La₁ jme₁ca₂nág₂ dsa₂ 'éi₂ jág₁ në₅, ca₂tá'₂ 'lia'₂ dsɨ́₅ 'ŋio₅ lɨn₃, ia₁ 'ŋio₅ lɨn₃ jme₁cha₂ cu₄. 
\p  
\v 24 Jme₁ca₂jág₂ Jesús, ca₂juá'₂:\f + \fr 18:24 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅ si₂ juá'₂: “jme₁ca₂jág₃ Jesús chén'₅ dsa₂ 'éi₂ 'lia'₂ dsɨ́₅, ca₂juá'₂:” \f* 
\p ―¡'E₂ guë́₄ quian₅ ta₁ a₂tón'₃ dsa₂ cha₂ cu₄ ja₁gon₂ Diú₄!  
\v 25 Ja₂lɨn₃ guë́₄ tsá₃ ta₁ quian₅ a₂lé₂ le₃ŋɨ₅ jan₂ camello juɨ₅ tau₂ mɨ₂cu₄, lia'₂ con'₂ guë́₄ jan₂ dsa₂ cha₂ cu₄ ŋɨi₅ 'í₂ ja₁gon₂ Diú₄. 
\p  
\v 26 Jme₁ca₂nág₂ dsa₂ i₂tión₂ jë₄ jaun₂, ca₂juá'₂: 
\p ―¿I₂'ein₂ bá₄ guë'₂ i₂tɨ́n'₄ jaun₂? 
\p  
\v 27 Jaun₂ ca₂juá'₂ táng₃: 
\p ―Ca₂le₃jë́₃ a₂tsá₃ quɨ'₅₄ jmɨg₄ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ jmo₃, Diú₄ lé₂ le₃jmo₃. 
\p  
\v 28 Jaun₂ ca₂juá'₂ Pe₄: 
\p ―Te₁gui'₅₄, ma₁ jnia'₅₄ ma₂ca₂tí₄ ca₂le₃jë́₃ a₂jme₁cha₂ quián₂, a₂ma₂ja₂náu₅ 'én₅ 'ne₂. 
\p  
\v 29 Jaun₂ ca₂ŋag₃ táng₃: 
\p ―A₂dsɨ₂jó'₃ juɨ́g₂ jniá₂ 'nia'₂, 'i₁jan₂ tsá₃ jua'₅₄ a₂lë₁táun₂ 'ne₄, téin₂ chog₅₄-jmei₂, o₁rɨin'₅₄, dsa₂ mɨ́₂, chi'₂-guein₂ quiáin₅ në́₃, o₄quió'₄ ja₁gon₂ Diú₄,  
\v 30 jua'₅₄ tsá₃ gue₃ tson₂ guë́₄ ne₄ gua'₅₄ 'uë₃ la₂, ton'₂ le₃chain₂ dse₃ co₂tan₅₄ mɨ₂güɨ́g₃ caun₂. 
\s1 Con'₂ siá'₂ táng₃ ca₂'ë́₂ Jesús jág₁ a₂jóin₂ 
\r (Mateo 20:17-19; Marcos 10:32-34) 
\p  
\v 31 Jaun₂ ca₂të́'₃ Jesús cau₅ jmá'₃ lia'₂ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ quiáin₅, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Në₃ guë́₄ në́₃ ca₂të́₂ jmɨg₄ a₂dsau₅₄ juɨg₂ Jerusalén, ja₁niog₅ le₃ti₃ ca₂le₃jë́₃ con'₂ lë́₅ ca₂tó'₂ dsa₂ i₂'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄ ne₄ si₂, a₂'ɨin₂₃ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃.  
\v 32 Jáng'₂ dsa₂ o₄gú₃ dsɨ₂nau₂, ja₁lë₁co₃jmóg'₂ dsa₂, qui₃të₃'o'₂ dsa₂, a₂qui₃'ŋéi₂ dsa₂ në́₃.  
\v 33 Jaun₂ jë₁ma₂ca₂lë₃ bóg₂, jaun₂ guë́₄ jŋag'₃. La₁ jë₁ma₂ca₂të́₂ 'nɨ₅ jmɨg₄, jein'₅₄ bá₄ táng₃. 
\p  
\v 34 La₁ 'éi₂ në́₃, tsá₃ 'e₂ ca₂ŋɨ́i'₂ 'i₁caun₂ jág₁ në₅, ia₁ lë́₅ jág₁ a₂rë₂'ma₄ bá₄ guë́₄ ja₁coin₂, tsá₃ jein₅ dsɨ́₅ 'e₂ jaun₂. 
\s1 Ca₂jme₃'lión₂ Jesús jan₂ dsa₂ ten₄ juɨg₂ Jericó 
\r (Mateo 20:29-34; Marcos 10:46-52) 
\p  
\v 35 Con'₂ jme₁ma₂ja₂quián₃ dsióg₄ Jesús juɨg₂ Jericó, jme₁guá₄ jan₂ dsa₂ ten₄ cau₅ juɨ₅, mɨ₂₃ a₂jme₃'o₅₄ dsa₂ cu₄. 
\p  
\v 36 Jme₁ca₂nág₂ a₂qui₂ca₂ŋɨ₅ juɨn₅ dsa₂, jaun₂ ca₂ŋag₃ 'e₂ niog₅ lë́₂. 
\p  
\v 37 Jaun₂ ca₂juá'₂ dsa₂: 
\p ―Jesús chan₂ Nazaret bá₄ në₅ já₅. 
\p  
\v 38 Jaun₂ 'éi₂ në́₃ ca₂juá'₂ tiá₂ ca₂tsɨ́'₃ Jesús: 
\p ―¡Jesús, tsɨ₁jon₂ David, dsia₄ ŋéi₂ 'au'₂ jniá₂! 
\p  
\v 39 Ca₂jí₂ bá₄ dsa₂ i₂ja₂lén₂ ne₄ juɨ₅ ia₁jaun₂ jmo₃ tei₄, la₁ të₂le₃ lë́₅ guë́₄ qui₂ca₂'áu'₂ bá₄ 'ein₅₄, ca₂juá'₂: 
\p ―¡'Ne₂ tsɨ₁jon₂ David, dsia₄ ŋéi₂ 'au'₂ jniá₂! 
\p  
\v 40 Ca₂nau₂ Jesús, jaun₂ ca₂jmo₃ 'éi'₃ a₂dsɨ₃quión₂ dsa₂. Jme₁ca₂dsióg₃ cau₅ quió'₅, jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p  
\v 41 ―¿'E₂ 'niog'₂ jmo₅₄ jniá₂ quiáng'₂? 
\p Jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Te₁gui'₅₄, a₂jnia₅₄ jme₁ne₃ bá₄ jniá₂ 'nio₃. 
\p  
\v 42 Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―¡Gue₄, juɨ₁jnia₅₄ quiáng'₂! Ma₂ca₂'lóng'₂ bá₄, ia₁ 'éng'₂. 
\p  
\v 43 Dsɨ₂juɨ₅ jaun₂ bá₄ ca₂jnia₃ mɨ₂ne₅₄. Jaun₂ ca₂ŋó₃ chi₁co'₅₄ quió'₅, jme₂juɨin'₂ Diú₄. Ca₂le₃jɨ́n₃ bá₄ dsa₂ i₂ca₂të́₂ ne₄ a₂ca₂lë₃ jaun₂ ca₂jme₃juɨin'₂ Diú₄ ján₃. 
\c 19  
\s1 Jesús quian'₅₄ Zaqueo 
\p  
\v 1 Ca₂'í₃ Jesús juɨg₂ Jericó. Jaun₂ jme₁ma₂ŋó₅ jë₄ juɨg₂,  
\v 2 ja₁jaun₂ jme₁chan₂ jan₂ dsa₂ cha₂ cu₄ i₂chen₂ Zaqueo, i₂lɨ́n₅ dsa₂ juɨn'₂ quián₅ dsa₂ i₂cán₂ 'lia'₅₄ quián₅ dsɨ₂tan₅₄. 
\p  
\v 3 'Éi₂ në́₃, jme₁'no'₂ juɨ₅ jɨ́in₂ 'ein₂ 'éi₂ Jesús. La₁ tsá₃ lé₂, ia₁ a₂ŋɨ́₄ lë₃ juɨn₅ dsa₂ tion'₅₄. Ia₁ jan₂ dsa₂ 'on'₂ bá₄ 'éi₂. 
\p  
\v 4 Jaun₂ ca₂ŋó₃ co₂chi'₅₄ le₃ne₄ juɨ₅, ca₂uɨ́g₂ guei'₅₄ caun₂ nɨ₁'ma₂ sicómoro,\f + \fr 19:4 \ft sicómoro: mei'₂ tsá₃ nɨ₁'ma₂ Ficus sycomorus. 'Nio'₂ ja₁ton₅ Amós 7:14.\f* ia₁ 'nio₃ jɨ́in₂ Jesús, ia₁ juɨ₅ jaun₂ jme₁ŋɨ́i₃. 
\p  
\v 5 Jme₁ca₂dsióg₃ Jesús, jaun₂ ca₂jág₃ guei'₅₄, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Zaqueo, ma₂në₃ sión₅, ia₁ ja₁quiáng'₂ ca₂tɨ́ng₂ i₁jŋia₁₂ në₃. 
\p  
\v 6 Jaun₂ ca₂sióin₃ co₂chi'₅₄, ca₂guei₃ 'io'₂ jén'₅. 
\p  
\v 7 Jme₁ca₂jág₃ dsa₂, jaun₂ ca₂chi₂ca₂'ag₃ ca₂juá'₂: 
\p ―Dsi₂néi₂ quió'₅ jan₂ dsa₂ cha₂ dsáu₁ bá₄ ŋó₅ i₂jŋia₅₄. 
\p  
\v 8 Zaqueo në́₃, jme₁ca₂nau₂ ne₅₄ jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ Te₁gui'₅₄: 
\p ―Te₁gui'₅₄, dsio'₄ jniá₂ ca₂dsio₄ a₂cha₂ quió₃, cuë́₄ dsa₂ te₂ŋé₂. Ján₃ guë'₂ le₂jaun₂ chi₂jua'₂ 'ein₂ quió'₅ ma₂'ang₃ a₂juɨ₁gang₂, jɨin'₅₄ táng₃ jniá₂ quén₂ ráun₂ lë́₅ guë́₄ co₂jaun₂. 
\p  
\v 9 Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―Jmɨg₄ në₃ ca₂lón₂ dsa₂ dsi₂néi₂ la₂. Ia₁ ján₃ bá₄ lɨ́in₅ tsɨ₁jon₂ quián₅ Abraham.  
\v 10 Ta₁ në₅ já₅ bá₄ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃, a₂ja₂'niai'₂ a₂ja₂lioin₅₄ dsa₂ i₂ma₂i₂cón'₅. 
\s1 Jág₁ jáng'₅ léi₄ juɨ₁lia'₂ guia₃ 'éi'₃ cu₄ 'ua'₂ 
\r (Mateo 25:14-30) 
\p  
\v 11 Të₃ tion'₅₄ dsa₂ nag₂₃ jág₁ jaun₂, jaun₂ ca₂juá'₂ táng₃ caun₂ jág₁ jáng'₅ léi₄, ia₁ ma₂quián₅ bá₄ dsióg₄ Jerusalén, ton'₂ ia₁ lɨ́n₂ dsa₂ le₃jniá₂ dsɨ₂juɨ₅ jaun₂ 'éi'₃ quió'₅ Diú₄.  
\v 12 Jaun₂ në́₃ ca₂juá'₂: 
\p ―Jme₁chan₂ jan₂ dsa₂ i₂lɨ́n₅ tsɨ₁jon₂ dsa₂ jlán'₁. Ca₂ŋó₃ caun₂ juɨg₂ uɨ́ng₂ ja₁'ag₃ dsa₂ a₂léin₂ rag₅₄, jaun₂ guë́₄ jŋiói'₂ táng₃.  
\v 13 La₁ né'₃ a₂o₃'ɨin₅, ca₂të́'₃ guian₃ dsa₂ i₂jme₂ti₃ ta₁ ne₅₄. Jaun₂ le₂jan₂ le₂jan₂ 'éi₂ ca₂cuë́'₃ jma₃cáun₃ cu₄ 'ua'₂ a₂chei₂ mina.\f + \fr 19:13 \ft mina: co₂'nió'₄ 'lian'₅₄ dsa₂ con'₂ 'nɨ₅ tsɨ'₂ ta₁.\f* Jaun₂ ca₂juá'₂: “Jmo₄ 'nia'₂ ta₁ cu₄ në₅ qui₁dsag'₂ 'nia'₂ ca₂lia'₂ ca₂të́₂ jmɨg₄ i₁guang'₂ táng₃.”  
\v 14 La₁ dsa₂ go₅₄ në́₃ ca₂rë₃'iog₅₄, ca₂chein₃ co₂nió'₃ dsa₂ ca₂i₁chi'₄ dsa₂ ja₁jaun₂: “Tsá₃ 'niog₂ jnia'₅₄ jme₃gón₃ i₂në₅ jë₄ quián₂.”  
\v 15 La₁ tion₅₄ bá₄ ca₂lɨn₃ 'éi₂ rag₅₄. Jme₁ca₂guáin'₃ táng₃ go₅₄, jaun₂ ca₂të́'₃ dsa₂ i₂jme₂ti₃ quiáin₅ i₂ca₂cuë́'₃ cu₄ 'éi₂, ia₁ 'nio₃ con₂ 'í₁ jma₃je₂liá'₂ tí₅ a₂ma₂të₁dsɨ₅₄ quió'₅ le₂jain₂ le₂jain₂.  
\v 16 Jaun₂ ca₂dsióg₃ i₂le₂'uɨg₅₄, ca₂juá'₂: “Gui'₅₄, con'₂ guë́₄ guia₃ co₂jaun₂ ma₂të₁dsɨ₅₄ cu₄ mina quiáng'₂.”  
\v 17 Jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ 'éi₂: “'E₂ guë́₄ dse₃, téng'₅ bá₄ ta₁; ca₂jme₁ti'₄ bá₄ dse₃ quian'₅₄ a₂ca₂juɨg₄ a₂ca₂dsia₃ jniá₂ gog'₂. Në₃ në́₃ dsia₄ jniá₂ gog'₂ a₂jmó'₂ 'éi'₃ ne₄ guia₃ juɨg₂.”  
\v 18 Jaun₂ ca₂guan₃ táng₃ i₂ca₂të́₂ on₃, ca₂juá'₂: “Gui'₅₄, 'ŋiá₂ guë́₄ co₂jaun₂ ma₂të₁dsɨ₅₄ cu₄ mina jaun₂ quiáng'₂.”  
\v 19 Le₂jaun₂ bá₄ ca₂tsɨ́'₃ i₂'éi₂ ján₃: “'Ne₂ guë'₂ jmó'₂ 'éi'₃ ne₄ 'ŋiá₂ juɨg₂.”  
\v 20 Jaun₂ ca₂já₃ táng₃ jan₂ ca₂juá'₂: “La₂ bá₄ ron₅ cu₄ quiáng'₂, gui'₅₄. Ca₂'ma₃ bá₄ jniá₂ dsɨ́₅ pe₁guí₄.  
\v 21 A₂gán₅ 'ne₂ bá₄ jniá₂, ia₁ guion₅₄ lɨ́ng'₅ dsa₂ tsau₂ dsɨ́₅, të₂le₃ dséi₂ mág'₂ quiáng'₂. Ia₁ cáun'₂ ja₁tsá₃ 'e₂ ca₂qui₁dsag'₂ 'ŋiag'₂, ton'₂ cag'₅₄ ja₁tsá₃ 'e₂ ca₂jŋí'₂.”  
\v 22 Jaun₂ ca₂ŋag₃ táng₃ 'éi₂: “¡'E₂ bá₄ tsá₃ ta₁ téng'₄! Lia'₂ con'₂ lë́₅ jág₁ quiáng'₂ qui₁dsɨ₅ jniá₂ 'éi'₃. Chi₂jua'₂ ma₂ŋi'₅₄ lɨ́ng₅ dsa₂ i₂tsau₂ dsɨ́₅, cáun₄ a₂tsá₃ 'e₂ ca₂qui₁dsag'₂ 'ŋió₃, ton'₂ cag'₅₄ ja₁tsá₃ 'e₂ ca₂jan₃,  
\v 23 ¿'E₂ 'uɨg₅₄ tsá₃ ca₂i₁tio'₂ banco cu₄ quió₃ jaun₂ në́₃, ia₁jaun₂ jë₁ma₂guáng'₅ la₂, jme₁guéi'₄ lia'₂ jma₃quian'₅₄ a₂të₁dsɨ₅₄?”  
\v 24 Jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ i₂jme₁tión₂ cau₅: “Jŋiá'₃ 'nia'₂ cu₄ mina a₂chan'₂ i₂në₅. Cuë'₅₄ i₂'io₅ guia₃.”  
\v 25 Jaun₂ ca₂juá'₂ 'éi₂: “Gui'₅₄, ma₁ ma₂'io₅ bá₄ i₂në₅ guia₃ minas.”  
\v 26 Jaun₂ ca₂ŋag₃ rag₅₄: “A₂dsɨ₂jó'₃ juɨ́g₂ jniá₂ 'nia'₂, ca₂le₃jɨ́n₃ juɨ₁lia'₂ i₂ma₂le₁'io₅, ŋei₂ guë́₄; la₁ i₂tsá₃ 'e₂ qui₁dsag'₂, ca₂të₂ a₂jme₁ma₂niog₅ gu₂, co₂ŋei'₅₄ jŋia'₃.  
\v 27 La₁, juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂'iog₅₄ i₂tsá₃ 'ŋio₂ dsɨ́₅ gua₅₄ jmo₅₄ 'éi'₃ ja₁coin₂, o₂quiain₅ 'nia'₂ ja₁lá₃, jaun₂ jme₁dsiain'₂ 'nia'₂ ne₃.” 
\s1 Ca₂dsióg₃ Jesús juɨg₂ Jerusalén 
\r (Mateo 21:1-11; Marcos 11:1-11; Juan 12:12-19) 
\p  
\v 28 Jme₁ca₂dsan₃ tsɨ́'₅ dsa₂ le₂në₅, ca₂'ág₂ táng₃ ne₅₄ juɨ₅, ca₂uɨ́g₂ tso₄ a₂dsióg₄ Jerusalén. 
\p  
\v 29 Jme₁ma₂ja₂quián₃ dsióg₄ juɨg₂ Betfagé quian'₅₄ Betania, a₂te₁'i₁ cau₅ má'₂ chei₂ Olivos, ja₁jaun₂ ca₂chein₃ on₃ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ quiain₅.  
\v 30 Ca₂juá'₂: 
\p ―O₂nó'₅ 'nia'₂ juɨg₂ niog₅ 'ŋo'₅₄ ó₃. Jë₁ma₂ca₂dsi₃nóg'₅, dsian'₂ 'nia'₂ jan₂ bú'₄ chéin'₅ rë₂'ŋe'₅₄, i₂tsá₃ 'ein₂ ma₂co₁dsag₅₄. Chein'₅₄ 'nia'₂ jaun₂ të'₅₄ ja₁lá₃.  
\v 31 Në₁jua'₂ 'ein₂ ca₂ŋag₃ 'e₂ lë₃ tsɨin'₅₄, jaun₂ juɨg'₅₄: “Ia₁ 'niói'₅ quió'₅ Te₁gui'₅₄.” 
\p  
\v 32 Ca₂i₃lén₂ bá₄ guë'₂ i₂chen₄ 'éi₂ në́₃. Ca₂lë₃ rë'₂ lia'₂ con'₂ lë́₅ jág₁ jaun₂. 
\p  
\v 33 Jme₁ma₂tioin'₅₄ chéin'₂ bú'₄, ca₂juá'₂ juɨg₅₄ já'₂: 
\p ―¿'E₂ 'uɨg₅₄ tsɨn'₅₄ 'nia'₂ bú'₄? 
\p  
\v 34 Jaun₂ ca₂ŋag₃: 
\p ―Ia₁ 'niói'₅ quió'₅ Te₁gui'₅₄. 
\p  
\v 35 Jaun₂ ja₂lein₃ bá₄ te₂ ja₁'en₅₄ Jesús. Qui₂ca₂dsia₃ tsɨ₁'mɨ'₂ mɨ₂ca'₄ dsɨ₂bú'₄, jaun₂ guë́₄ ca₂dsiain₃ Jesús guei'₅₄. 
\p  
\v 36 Le₃ne₄ juɨ₅ ja₁ŋó₄ Jesús, qui₂ca₂já₃ dsa₂ 'mɨ'₂ le₂'i₄ juɨ₅. 
\p  
\v 37 Con'₂ jme₁ma₂ja₂quián₃ jein₅₄ Má'₂ Olivos, ca₂jme₃lióg₃ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂quiain'₅₄ ca₂tóin'₂ co₂mɨ'₅₄ jmo₂₃ 'io'₂ jme₂juɨin'₂ Diú₄ në́₃, o₄quió'₄ ca₂le₃jë́₃ juɨ₅bí₂ a₂ma₂jmo₃ Jesús, a₂qui₂ma₂të́₂ ne₅₄. 
\p  
\v 38 Ca₂juá'₂: 
\p ―¡Juɨ₁le₂juɨn'₂ bá₄ Rag₅₄ në₅ i₂já₅ o₄quió'₄ Te₁gui'₅₄! ¡Juɨ₁'ei₅ bá₄ tei₄ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃! ¡Juɨ₁le₂juɨn'₂ bá₄ Diú₄ le₂tan₅₄ ja₁ŋei₅ në́₃! 
\p  
\v 39 I₂lɨn₅₄ dsa₂ fariseos i₂tion'₅₄ jë₄ jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Të₅, jén₃ dsa₂ i₂quiang'₅₄. 
\p  
\v 40 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p ―Juɨ́g₂ jniá₂ 'nia'₂, jua'₅₄ mei'₂ guë́₃ dsɨ₂lén₂ i₂në₅ tei₄, nɨ₁cang₁ guë'₂ tó'₃ mɨ'₅₄. 
\p  
\v 41 Jme₁ma₂ja₂quián₃ dsióg₄ 'nɨ'₂ juɨg₂ Jerusalén, ca₂'o₃ o₄quió'₄ dsa₂ juɨg₂,  
\v 42 ca₂juá'₂: 
\p ―¡Juɨ₁lia'₂ bá₄ ŋɨ́'₂ 'au'₂ 'nia'₂ jmɨg₄ në₃ a₂dse₃ já₅ jɨn'₄ 'nia'₂ a₂jme₁le₃chang'₂ 'ag₃ tei₄! La₁ rë₂'ma₄ jlë₅ le₃ja₁cong'₂.  
\v 43 Ia₁ jiá₃ jmɨg₄ ja₁tsá₃ ma₃'e₂ ŋi'₅₄ 'nia'₂ jmó'₂. Ia₁ cho₃ dsa₂ i₂'iog₅₄ caun₂ nɨ₁'ia'₂ le₃lág'₃ quián'₂ 'nia'₂, a₂jë₃lɨ'₅₄, qui₃tiog₃ dsa₂ në́₃ le₂tan₅₄ ja₁lë́₄ o₄juɨ₅.  
\v 44 Jnáu'₂ dsa₂ 'uë₃ 'nia'₂, jme₃dsiog₂₃ lia'₂ jma₃quian'₅₄ chi'₂-guein₂ quiáng'₂. 'I₁ca₂mɨ́g₂ cang₄ tsá₃ ma₃'e₂ le₁juɨ́₄ lé₂ ja₁lá₃. Ia₁ tsá₃ ca₂rë₃len'₄ 'nia'₂ lia'₂ con'₂ jmɨg₄ jme₁'nio₃ Diú₄ jme₃gu'₅₄. 
\s1 Ca₂'uɨ́n'₂ Jesús dsa₂ i₂jme₁tion'₅₄ dsia₅ 'ma'₅₄ i₁dsi₅ guá'₅ 
\r (Mateo 21:12-17; Marcos 11:15-19; Juan 2:13-22) 
\p  
\v 45 Jaun₂ ca₂'í₃ Jesús i₁dsi₅ guá'₅ templo, ca₂jme₃lióg₃ qui₂ca₂'uɨ́in'₂ dsa₂ i₂jme₁ma₂tion'₅₄ 'nag₅\f + \fr 19:45 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂: “i₂jme₁ma₂tion'₅₄ 'nag₅, lá₅ ja₁jaun₂.” \f* ja₁jaun₂.  
\v 46 Ca₂juá'₂: 
\p ―Ne₄ Si₂ juá'₂: “'Né₅ quió₃ lé₂ ca₂ne₅₄ 'né₅ ja₁chi₂lén'₂ dsa₂ Diú₄.”\f + \fr 19:46 \ft Isaías 56:7.\f* La₁ 'nia'₂ në́₃ ma₂jmo'₅₄ në₂jag₄ bá₄ të₂'lau₂ quió'₅ dsa₂ 'ang₂.\f + \fr 19:46 \ft Jeremías 7:11.\f* 
\p  
\v 47 Ca₂le₃jë́₃ jmɨg₄ bá₄ jme₁jme₂tɨn₅ Jesús dsa₂ i₁dsi₅ guá'₅. La₁ juɨg₅₄ jme₂dsa₂ quian'₅₄ të₅juá'₅, dsa₂ can'₅₄ quián₅ juɨg₂ në́₃, caun₂ 'no'₂ juɨ₅ 'a₂ lia'₂ jŋag'₃. 
\p  
\v 48 La₁ tsá₃ dso'₂ guë'₂ juɨ₅ 'a₂ lia'₂ jmo₃, ia₁ ca₂le₃jɨ́n₃ bá₄ dsa₂ i₂tion'₅₄, nag₂₃ tei₄ lɨn₃. 
\c 20  
\s1 A₂'io₅ Jesús 'éi'₃ 
\r (Mateo 21:23-27; Marcos 11:27-33) 
\p  
\v 1 Co₂ráun₂ jme₁ma₂'en₅₄ Jesús jme₂tɨin₂₃ dsa₂ jág₁ dse₃ i₁dsi₅ guá'₅ templo, jme₁ca₂dsi₃lén₂ juɨg₅₄ jme₂dsa₂, të₅juá'₅, quian'₅₄ gui'₅₄ can'₅₄ në́₃.  
\v 2 Ca₂juá'₂: 
\p ―Jmo₄ jág₁ 'e₂ ta₁ lɨ́ng'₅. ¿'Ein₂ ca₂cuë₃ bí₂ 'éi'₃ a₂jmo'₂ le₂në₅? 
\p  
\v 3 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús, ca₂juá'₂: 
\p ―Ján₃ bá₄ ŋag₄ jniá₂ caun₂ jág₁ 'nia'₂:  
\v 4 ¿'Ein₂ ca₂chen₃ Juan₅₄ a₂o₃choin₃ dsa₂ jmɨg₂? ¿Ca₂chei₃ Diú₄, o₃ ca₂chei₃ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ 'e₂? Ŋag₄ de'₂ 'nia'₂ a₂në₅. 
\p  
\v 5 Jaun₂ ca₂dsia₃ jág₁ guioin₅₄, ca₂juá'₂: 
\p ―Në₁jua'₂ ca₂chei₅₄ jniog₄ i₂chen₄ quián₅ Diú₄ bá₄ 'éi₂, në₃ cón'₅ bá₄ juá'₂: “¿'E₂ guë'₂ lë₃ tsá₃ ca₂rë₃'én'₂ 'nia'₂ jág₁ quió'₅?”  
\v 6 Në₁jua'₂ ca₂ŋag₄ guë'₂ jniog₄ dsa₂ bá₄ i₂ca₂chen₃ 'éi₂, në₃ cón'₅ bá₄ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ juɨg₂ qui₃dsag₅ cang₄. Ia₁ 'én₂ dsón'₂ bá₄ dsa₂ juɨg₂ a₂jme₁lɨ́n₄ Juan₅₄ jan₂ i₂'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄. 
\p  
\v 7 Jaun₂ ca₂ŋag₃: 
\p ―Tsá₃ a₂jaun₂ ne₄ jnia'₅₄. 
\p  
\v 8 Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―Ján₃ bá₄ le₂në₅ tsá₃ juá'₄ jniá₂ 'ein₂ cuë₅ bí₂ 'éi'₃ a₂jmo₂₃ ca₂le₃jë́₃ 'e₂ a₂jmo₂₃. 
\s1 Jág₁ jáng'₅ léi₄ juɨ₁lia'₂ co₂nió'₃ dsa₂ 'lɨn'₅₄ i₂jmó'₂ ta₁ ja₁nau₂ 
\r (Mateo 21:33-44; Marcos 12:1-11) 
\p  
\v 9 Jaun₂ ca₂jme₃lióg₃ táng₃ Jesús ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ juɨg₂ caun₂ jág₁ jáng'₅ léi₄ la₂, ca₂juá'₂: 
\p ―Jme₁chan₂ jan₂ dsa₂ i₂ca₂jmo₃ caun₂ ja₁nau₂ ca₂chéin'₃ uɨng₂ mɨ́g₂ uvas. Cang₂ jaun₂ ca₂o₃'ɨ́in₃ bá₄ ca₂ŋó₃ uë́₂ ja₁siá'₂. Gu₂ dsa₂ sián'₂ bá₄ ca₂dsia₃ ja₁nau₂ quió'₅.  
\v 10 Jme₁ca₂të́₂ jein₂ a₂ca₂rau₂ ja₁nau₂, ca₂chein₃ jan₂ dsa₂ i₂jme₂ti₃ quiáin₅, a₂i₁mag₂₃ con'₂ a₂ca₂tɨ́in₂ ne₄ dsa₂ i₂jmo₅ ta₁ ja₁nau₂ 'éi₂. La₁ jë₂ bá₄ ca₂cuë₃ tioin'₅₄, ca₂dsióg'₂ lɨ́in₃.  
\v 11 Jaun₂ dsa₂ juɨg₅₄ ja₁nau₂, ca₂chein₃ táng₃ jan₂ i₂sián'₂, la₁ le₂jaun₂ bá₄ ca₂jmóg'₂ táng₃: jŋia'₅₄ ca₂të₂ca₂'o'₂ bá₄ ca₂cuë₃ tioin'₅₄, ca₂dsióg'₂ lɨ́in₃ táng₃.  
\v 12 Jë₁ca₂të́₂ 'nag'₂, ca₂chein₃ táng₃ jan₂ i₂sián'₂. La₁ ján₃ bá₄ le₂jaun₂ qui₂ca₂jmóg'₂ uɨg₅, ca₂dsei₂₃ tioin'₅₄. 
\p  
\v 13 ’Jaun₂ ca₂juá'₂ juɨg₅₄ ja₁nau₂: “¿'E₂ jmo₅₄ jniá₂ në́₃? Chi'₂ quiáng₃ i₂'nióg₃ guë́₄ lɨn₃ tsɨng₅₄. 'An₁ jme₃gain₃ bá₄ i₂në₅.”  
\v 14 La₁ jme₁ca₂jág₂ i₂tion'₅₄ jmo₅ ta₁, ca₂quɨin'₃ jág₁, ca₂juá'₂: “I₂në₅ bá₄ tɨn₃ a₂la₂ cang₂. Në₃ o₁jŋɨ́i'₄ jniog₄, ia₁jaun₂ jniog₄ bá₄ lé₂ quián₂.”  
\v 15 Jaun₂ ca₂dsei₂₃ ca₂i₁jŋag'₂ 'nɨ'₂ ja₁nau₂. ¿'E₂ bá₄ jmo₃ dsa₂ i₂quió'₅ ja₁nau₂ në́₃, quian'₅₄ dsa₂ 'éi₂?  
\v 16 Guain'₂ jme₃dsiain₂₃ dsa₂ i₂tion'₅₄ ja₁nau₂. O₄gú₃ i₂sián'₂ bá₄ ŋág₃ ja₁nau₂ quió'₅. 
\p Jme₁ca₂nág₂ dsa₂ jág₁ në₅, ca₂juá'₂: 
\p ―¡Tsá₃ juɨ₁le₅₄ le₂në₅! 
\p  
\v 17 Jaun₂ ca₂jág₂ Jesús, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―¿'E₂ guë'₂ 'nió'₄ jein₅ jág₁ ja₁juá'₂ ne₄ Si₂? 
\q1 Nɨ₁cang₁ a₂tsá₃ ca₂rë₃ji'₅₄ të₅'ia'₂, 
\q2 ca₂dsióg₃ ca₂lë₃ nɨ₁cang₁ a₂dsen₅₄ guë́₄ 
\q1 të₁ron₅₄ qui'₅₄ 'ia'₂.\f + \fr 20:17 \ft Salmo 118:22.\f* 
\m  
\v 18 Ca₂le₃jɨ́n₃ i₂tsɨ₃sén'₂ ne₄ nɨ₁cang₁ jaun₂ lé₂ le₁juɨg₁ le₁dsog'₅₄ quió'₅; në₁jua'₂ nɨ₁cang₁ guë'₂ në́₃ ca₂tá'₂ ne₄ quió'₅, lé₂ 'liog₂. 
\p  
\v 19 Dsɨ₂juɨ₅ jaun₂ jme₁'nio₃ juɨg₅₄ jme₂dsa₂, të₅juá'₅ në́₃, jme₁tsáun'₂, ia₁ ca₂rë₃lí'₄ a₂'ɨn₅ 'éi₂ bá₄ Jesús, a₂ca₂juá'₂ jág₁ jáng'₅ léi₄ jaun₂.\f + \fr 20:19 \ft 'Nio'₂ ja₁ton₅ Isaías 5:7.\f* La₁ dsa₂ juɨg₂ bá₄ ca₂rë₃gain₃. 
\s1 Jág₁ juɨ₁lia'₂ 'lia'₅₄ a₂ca₂tɨ́n₂ dsɨ₂tan₅₄ 
\r (Mateo 21:45-46; 22:15-22; Marcos 12:12-17) 
\p  
\v 20 Cón'₂ ca₂chein₃ dsa₂ i₂jŋia'₅₄ con'₂ tiog₅, tsá₃ jme₂li₅₄, jmo₂₃ a₂lɨ́in₅ dsa₂ dsen₃, jme₁'no'₂ juɨ₅ 'a₂ lia'₂ jme₁jo₁₂ jua'₅₄ ca₂jon₄ bá₄ jág₁ 'lia'₂ jme₁'ŋiá₃ Jesús. Jaun₂ jme₁dsi₁jáng'₂ ne₄ bí₂ 'éi'₃ a₂'io₅ dsi₄má'₂.  
\v 21 Jaun₂ ca₂ŋɨ́i'₃ Jesús jág₁ la₂: 
\p ―Të₅, ne₄ jnia'₅₄ dsón'₂ bá₄ lia'₂ tí₅ jág₁ jme₂tɨ́ng'₁ dsa₂, tsá₃ jua'₅₄ jma₃quén₅ jɨng'₅₄ dsa₂; jme₂tɨ́ng'₁ dsa₂ con'₂ lë́₅ juɨ₅ tí₅ quió'₅ Diú₄.  
\v 22 Jua'₅₄: ¿'I₄ 'éi'₃ qui₅₄ 'lia'₅₄ quió'₅ dsɨ₂tan₅₄ César, o₃ tsá₃ qui₅₄ 'e₂? 
\p  
\v 23 La₁ ca₂rë₃lí'₄ bá₄ Jesús mai₅₄ quió'₅ dsa₂ 'éi₂. Jaun₂ ca₂ŋag₃:\f + \fr 20:23 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ chi₁ton₅ ján₃: “¿'E₂ lë₃ cáun'₂ táu₂ 'nia'₂ jniá₂?” \f* 
\p  
\v 24 ―'Ë₄ de'₂ 'nia'₂ caun₂ cu₄ 'ua'₂.\f + \fr 20:24 \ft griego: denario.\f* ¿'Ein₂ quió'₅ nió'₄ chi₁ton₅? ¿'A₂ lia'₂ chein₂ juá'₂ letras tio'₅₄ në₅? 
\p  
\v 25 ―Quió'₅ gui'₅₄ emperador César bá₄ ―juá'₂ jaun₂ në́₃. 
\p Jaun₂ guë́₄ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―Jang'₅₄ guë'₂ 'nia'₂ jaun₂ në́₃, ne₄ César con'₂ a₂ca₂tɨ́n₂ César; ne₄ Diú₄ në́₃ jang'₅₄ 'nia'₂ con'₂ a₂ca₂tɨ́n₂ Diú₄. 
\p  
\v 26 Jaun₂ tsá₃ ca₂tió'₃ jua'₅₄ a₂jo₅₄ quian'₅₄ jág₁ të₃jë₄ jág₅ dsa₂ jaun₂. Të₂le₃ ca₂i₃gó'₃ dsɨ́₅ bá₄ jág₁ a₂ca₂jéin'₃ Jesús; tei₄ bá₄ co₂ŋei'₅₄ ca₂i₃léin₂. 
\s1 Ca₂ŋag₃ dsa₂ saduceos juɨ₁lia'₂ a₂jen'₅₄ 'lag₄ 
\r (Mateo 22:23-33; Marcos 12:18-27) 
\p  
\v 27 Jaun₂ ca₂jme₃quián₃ i₂lɨn₅₄ dsa₂ saduceos, i₂jme₂tag₅ a₂tsá₃ jen'₅₄ 'lag₄, ca₂o₃ŋag₅₄: 
\p  
\v 28 ―Të₅, ca₂quiog₂ Moisés si₂ a₂juá'₂, në₁jua'₂ ca₂jon₃ jan₂ dsa₂ ŋe'₂ të₃ tsá₃ ca₂can₃ 'io₅₄ quiáin₅ guein₂, tion₅₄ 'nió'₅ jén'₂ gu₂ dsó₂ rɨn'₅₄ dsa₂ ŋe'₂ i₂ca₂jon₃ quian'₅₄ 'io₅₄ 'nág₂ 'éi₂, ia₁jaun₂ guein₂ i₂le₃chan₂ quiáin₅, lé₂ co₂'nió'₄ tsɨ₁jon₂ 'lag₄ rɨin'₅₄.  
\v 29 Jaun₂ në́₃, jme₁chan₂ guion₃ dsa₂ ŋe'₂ i₂jme₁lë́₄ rɨn'₅₄. Ca₂jen'₂ gu₂ i₂le₂'uɨg₅₄, la₁ ca₂join₃ bá₄ të₃ tsá₃ guein₂ ca₂can₃ 'io₅₄ quiáin₅.  
\v 30 Jaun₂ ca₂caun₃ táng₃ i₂ca₂të́₂ on₃,\f + \fr 20:30 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂: “ca₂caun₃ táng₃ i₂ca₂të́₂ on₃, la₁ ján₃ bá₄ le₂jaun₂ ca₂join₃, tsá₃ guein₂ ca₂can₃ 'io₅₄.” \f* 
\v 31 le₂jaun₂ bá₄ i₂ca₂të́₂ ún₂ në́₃, ca₂cain₃ 'io₅₄ 'éi₂. Le₂jaun₂ bá₄ ca₂lë₃ quian'₅₄ ta₁guion₃. Ca₂dsain₃ bá₄; 'i₁jan₂ guein₂ tsá₃ ca₂can₃ 'io₅₄.  
\v 32 Jë₁ca₂tó'₂, ca₂jon₃ bá₄ 'io₅₄ ján₃.  
\v 33 Jaun₂ në́₃, jmɨg₄ jë₁ma₂të́₂ rë₁jen'₅₄ 'lag₄, ¿'ein₂ bá₄ quián₅ lé₂ 'io₅₄ 'éi₂? Ia₁ ta₁guion₃ bá₄ guë'₂ dsa₂ ŋe'₂ i₂ca₂guá₂ quiain'₅₄. 
\p  
\v 34 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p ―Dsa₂ i₂chan₂ ne₄ gua'₅₄ 'uë₃ jmɨg₄ në₃, tioin'₅₄ qui₂jéin'₂ gu₂, qui₂jéin'₂ gu₂ chi'₂ quiáin₅ në́₃.  
\v 35 La₁ i₂ca₂tɨ́n₂ tɨ́n'₄ ja₁tiain'₃ mɨ₂güɨ́g₃ caun₂, i₂tɨn₅₄ jen'₅₄ ja₁jme₁rë₂'lɨin₅₄, ja₁jaun₂ guë́₄ tsá₃ ma₃'ein₂ jén'₂ gu₂, on₃ guë́₄ qui₃jéin'₂ guë́₄ gu₂ chi'₂ quiáin₅.  
\v 36 Ia₁ tsá₃ ma₂'ein₂ lé₂ dsián₃. Ja₁jaun₂ ma₂léin₂ juɨ₁lia'₂ lɨ́n₅ ángeles, léin₂ jaun₅ Diú₄, ia₁ ma₂ca₂rë₃cháin₃ táng₃.  
\v 37 La₁ juɨ₁lia'₂ a₂jen'₅₄ 'lag₄, ca₂të₂ Moisés ca₂cuë₃ léi₄ jme₁ca₂tó'₂ ne₄ Si₂ a₂ca₂lë₃ quian'₅₄ nɨ₁'ma₂ taun₅, ja₁juá'₂ 'ɨin₂₃ Te₁gui'₅₄: “Diú₄ quián₅ Abraham, Diú₄ quián₅ Isaac, Diú₄ quián₅ Jacob.”  
\v 38 Jaun₂ në́₃ tsá₃ lɨ́in₅ Diú₄ quián₅ 'lag₄; Diú₄ quián₅ dsa₂ i₂jén'₃ bá₄ lɨ́in₅, ia₁ o₄quió'₄ 'éi₂ bá₄ chan₂ le₃jɨ́n₃. 
\p  
\v 39 Jaun₂ ca₂ŋag₃ i₂lɨn₅₄ të₅juá'₅: 
\p ―Të₅, 'ŋio₅ jlá'₁ jág₁ quiáng'₂. 
\p  
\v 40 Tsá₃ ma₃ca₂tiá₃ dsɨ́₅ jua'₅₄ a₂ŋag₃ guë́₄ 'e₂ ŋag₃. 
\s1 ¿'Ein₂ tsɨ₁jon₂ quián₅ lɨ́n₅ I₂rë₂'ɨ́n₁ quián₅ Diú₄? 
\r (Mateo 22:41-46; Marcos 12:35-37) 
\p  
\v 41 Ca₂juá'₂ Jesús ca₂tsɨ́'₃ dsa₂: 
\p ―¿'A₂ lia'₂ lë́₅ në́₃ a₂juá'₂ dsa₂ a₂lɨ́n₅ tsɨ₁jon₂ David I₂rë₂'ɨ́n₁ quián₅ Diú₄?  
\v 42 Jua'₂ 'ŋiog₅ bá₄ guë'₂ David ca₂tióng₃ ne₄ si₂ Salmos, ca₂juá'₂: 
\q1 Ca₂juá'₂ Diú₄ ca₂tsɨ́'₃ Te₁gui'₅₄ quiáng₃: 
\q2 “Né₂ con₂ jniá₂ të₂le₃ gu₃ ne₁, 
\q1  
\v 43 ca₂lia'₂ ca₂të́₂ jmɨg₄ 
\q2 a₂tón'₄ jniá₂ dsa₂ i₂'iog₅₄ o₄tag'₄.”\f + \fr 20:43 \ft Salmo 110:1.\f* 
\m  
\v 44 Chi₂jua'₂ le₂në₅ juá'₂ David të́₂ Te₁gui'₅₄, ¿'a₂ bá₄ lia'₂ lë́₅ jaun₂ a₂juá'₂ lɨ́in₅ jaun₅ 'éi₂? 
\s1 Jme₂cáun'₂ Jesús quió'₅ të₅juá'₅ 
\r (Mateo 23:1-36; Marcos 12:38-40; Lucas 11:37-54) 
\p  
\v 45 Të₃ nag₅ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂tion'₅₄, ca₂tsɨ́'₃ dsa₂ i₂quiain'₅₄ le₂la₂: 
\p  
\v 46 ―Te₃ŋi'₅₄ 'nia'₂ quian'₅₄ të₅juá'₅, ia₁ 'ŋio₅ 'ŋio₂ dsɨ́₅ i₂nioi₅₄ jláin'₁ le₁qui'₂ tsɨ₁'mɨ'₂ chen'₅₄ jang₄; të₅ dsɨ́₅ qui₂cuag₃ dsa₂ Diú₄ juɨ₁lia'₂ jë₄ 'ma'₅₄, jmá'₃ lia'₂ ne₄ 'ma₂sɨ₅₄ dsen₅₄ bá₄ 'no'₂ tiain'₃ juɨ₁lia'₂ dsi₂néi₂ guá'₅ sinagogas; le₂jaun₂ bá₄ 'no'₂ ja₁jme₂juag'₂ dsa₂ juɨ₁lia'₂ ja₁niog₅ jmɨg₄ në́₃.  
\v 47 Qui₂jŋiá'₂ 'ne₄ 'io₅₄ 'nág₂; a₂tsá₃ jme₂li₅₄ jmo₂₃ chi₂léin'₂ Diú₄ uë́₂. Tson₂ guë́₄ uɨg₅ 'ë́₂ Diú₄ quió'₅ i₂le₂në₅. 
\c 21  
\s1 Ca₂tó'₂ 'io₅₄ 'nág₂ te₂ŋé₂ cu₄ quió'₅ 
\r (Marcos 12:41-44) 
\p  
\v 1 Jaun₂ ca₂chóg'₃ Jesús ne₅₄, ca₂jɨ́in₂ dsa₂ cha₂ cu₄ i₂dsɨ₂lén₂ dsɨ₂tio'₂ cu₄ 'ŋió'₃ tsɨ₁gu₅ ja₁tio'₅₄ ofrendas. 
\p  
\v 2 Jaun₂ ca₂jɨ́in₂ táng₃ jan₂ 'io₅₄ 'nág₂ te₂ŋé₂ ca₂tó'₂ tɨn₃ ŋí₁ guéin₂.\f + \fr 21:2 \ft lit. “tɨn₃ ŋí₁ lepta.” \f* 
\v 3 Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―A₂dsɨ₂jó'₃ juɨ́g₂ jniá₂ 'nia'₂, 'lióng₂ guë́₄ në₂tió'₂ 'io₅₄ 'nág₂ te₂ŋé₂ në₅ lia'₂ con'₂ guë́₄ ca₂le₃jɨ́n₃ i₂ma₂në₂tió'₂.  
\v 4 Ia₁ 'éi₂ në́₃, cu₄ a₂ma₂qui₂rë₂tsón₂ bá₄ jaun₂ quió'₅ cuë₂₃; dsa₂ mɨ́₂ në₅ në́₃, në₂cuë₃ ca₂le₃jë́₃ a₂jme₁ron₅ quió'₅ bá₄, 'nió'₄ a₂jme₁lá₃ a₂guë́'₃. 
\s1 A₂dsɨ₃'én₂ bá₄ guá'₅, jág₁ 'ë́₂ Jesús 
\r (Mateo 24:1-2; Marcos 13:1-2) 
\p  
\v 5 I₂lɨn₅₄ dsa₂ jme₁tióin₂ dsia₂₃ jág₁ a₂ja₂né₂ guá'₅ templo, ia₁ a₂ŋɨ́₄ lë₃ jlá'₁ nɨ₁cang₁ a₂le₁juɨ́₄, ca₂le₃jë́₃ guë́₄ a₂jlá'₁ tio'₅₄ a₂qui₂ma₂cuë₃ dsa₂ co₂'nió'₄ ofrendas. Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p  
\v 6 ―Ca₂le₃jë́₃ a₂jág'₂ 'nia'₂ tióng'₂ në₅, já₅ caun₂ jmɨg₄ jë₁dsɨ₃'én₂, tsá₃ ma₃'e₂ nɨ₁cang₁ te₂'ŋiá₄ jua'₅₄ a₂le₁juɨ́₄ guë́₄ lé₂. 
\s1 Léi₄ a₂le₃cha₂ jmɨg₄ jë₁ca₂tó'₂ 
\r (Mateo 24:3-28; Marcos 13:3-23) 
\p  
\v 7 Jaun₂ ca₂ŋag₃ dsa₂ në́₃: 
\p ―Të₅, ¿lɨ́g'₂ jaun₂ lé₂ a₂në₅? ¿'E₂ bá₄ léi₄ le₃cha₂ jë₁ma₂ja₂quián₃ lé₂ a₂jaun₂? 
\p  
\v 8 Jaun₂ ca₂ŋag₃: 
\p ―Jmo₄ 'nia'₄ 'í₁ tsá₃ i₂cuɨ́n₅ 'nia'₂ jua'₅₄ a₂jme₃gau₅ dsa₂. Ia₁ i₂juɨn₅ lɨn₃ i₂të₁i₃nio₄ i₂juá'₂ i₂nioi₅₄ o₄quió₃ jniá₂, a₂juá'₂ në́₃: “Jniá₂ bá₄ 'éi₂”; juá'₂ ján₃: “Ma₂ja₂quián₃ jmɨg₄ jaun₂”. La₁ tsá₃ i₂o₂nó'₅ 'nia'₂ chi₁co'₅₄ quió'₅.  
\v 9 Ia₁ jë₁ma₂ca₂nei'₂ 'nia'₂ 'ei₅ jág₁ a₂nio₃ 'nei₂, tón'₃ dsa₂ mɨ'₅₄ në́₃, tsá₃ tón'₁ 'nia'₂ go₂'i₃, ia₁ le₂jaun₂ de'₂ jŋiá₅ ca₂tɨ́n₂ lé₂ bá₄, la₁ on₃jua'₅₄ a₂ma₂dsian₅ dsɨ₂juɨ₅ jaun₂. 
\p  
\v 10 Jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ táng₃ dsa₂: 
\p ―Qui₃nio₃ 'nei₂ juɨ₁lia'₂ caun₂ juɨg₂, qui₂quɨ́in'₂ quian'₅₄ juɨg₂ siá'₂; jme₃'uán'₃ dsa₂ ca₂taun₂ ca₂taun₂.  
\v 11 Qui₂dsɨ₃bi₅₄ 'uë₃ tiá₂, jiá₃ 'on₅₄ dsa₂ ca₂le₂con₂, 'í₂ jmɨ₁uɨg₅ në́₃; jnia₅₄ gau₂ dsɨ₁ guei'₅₄, 'lióng₂ léi₄ ca'₅₄ qui₂le₃jniá₂.  
\v 12 La₁ né'₃ a₂lé₂ ca₂le₃jë́₃ a₂në₅, qui₃tsán'₂ dsa₂ 'nia'₂ qui₂co₃'ein₃ dsa₂. Dsi₁jang'₂ dsa₂ o₄gú₃ dsɨ₂tan₅₄ quián₅ guá'₅ sinagoga, jaun₂ guë́₄ to'₂ né'₃ 'má₃. Dsi₁jó₂ ne₄ rag₅₄ ne₄ dsi₄má'₂ në́₃ 'uɨg₅₄ quió₃ jniá₂.  
\v 13 Ja₁jaun₂ cuɨn₃ jmɨg₄ a₂jang'₅₄ 'nia'₂ jág₁ dsau₅ a₂'ág'₄ jniá₂.  
\v 14 'Éi₂ 'nia'₂ caun₂ 'au'₂, tsá₃ 'náu'₂ 'nia'₂ 'au'₂ të₃jŋiá₅ 'a₂ lia'₂ long'₅₄,  
\v 15 ia₁ 'ŋió₃ bá₄ jniá₂ cuë₅₄ jág₁ a₂tɨng'₂ a₂ŋi'₅₄ 'nia'₂ 'a₂ lia'₂ ŋag'₅₄, ca₂lia'₂ jŋia'₅₄ tsá₃ ma₃'e₂ ŋi₅ ŋag₃ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂'iog₅₄ 'éi₂.  
\v 16 Ca₂të₂ chog'₂-ŋéi'₅ 'nia'₂ qui₃jáng'₂, ca₂të₂ chi'₂ rɨ́ng'₂, o₁rɨ́ng'₂, a₂mei₅₄ quiáng'₂ në́₃. I₂lɨn₅₄ 'nia'₂ jme₃dsiog₅ dsa₂.  
\v 17 Ca₂le₂con₂ bá₄ jme₃'ŋia₅₄ dsa₂ 'nia'₂ o₄quió₃ jniá₂.  
\v 18 La₁ tsá₃ can₂ 'nia'₂ o₂i₁ dsɨ₅, ia₁ ca₂lia'₂ jŋia'₅₄ 'i₁ca₂mɨ'₂ jŋi₂ dsei'₂ 'nia'₂ tsá₃ dsɨ₃'én₂.  
\v 19 Në₁jua'₂ ca₂nau'₂ 'nia'₂ tiá₂, dsi₁no'₃ 'nia'₂ tɨ́n'₄ jme₂dsí₂ quiáng'₂. 
\p  
\v 20 ’Jë₁ma₂ca₂jag'₅₄ 'nia'₂ ma₂le₁lio₃ 'lióg₂ le₃lág'₃ juɨg₂ Jerusalén, jaun₂ guë́₄ le₃len'₅₄ 'nia'₂ ma₂ja₂quián₃ 'én₂.  
\v 21 Dsa₂ i₂tián'₅ 'uë₃ Judea jmɨg₄ jaun₂, juɨ₁cuɨng₁₂ le₃má'₂; i₂tián'₅ jë₄ juɨg₂ guë'₂ në́₃, juɨ₁'uɨin₂; juɨ₁lia'₂ i₂tion'₅₄ ja₁nau₂ guë'₂, tsá₃ ma₃juɨ₁ja₂lein₅.  
\v 22 Ia₁ lé₂ jmɨg₄ a₂le₃chan₂ dsa₂ gue₃ jmɨ₁uɨg₅ 'ŋio₅ lɨn₃, a₂le₃ti₃ ca₂le₃jë́₃ lia'₂ con'₂ lë́₅ juá'₂ ne₄ Si₂.  
\v 23 ¡Juɨ́g₂ juɨ₁lia'₂ dsa₂ mɨ́₂ i₂le₁quian₅ guein₂, juɨ₁lia'₂ i₂chan₂ guein₂ bë'₅₄ i₂'ɨ́n'₂ dsi'₅₄ quió'₅ në́₃, jmɨg₄ jaun₂! Ia₁ go₂'i₃ 'ŋio₅ lɨn₃ të₃tsɨ'₅₄ gua'₅₄ 'uë₃, a₂le₃jniá₂ a₂'ne₂ Diú₄ ne₄ quió'₅ dsa₂ juɨg₂ la₂;  
\v 24 ia₁ dsɨ₃gan'₅₄ i₂dsián₃ quian'₅₄ ŋi₁tág₂; i₂lɨn₅₄ guë'₂ qui₃të₂ dsa₂ le₁'ŋei'₅₄ ca₂le₂con₂ go₄ dsɨ₂nau₂. Co₂dsia₅ qui₃tsó'₃ dsɨ₂nau₂ juɨg₂ Jerusalén, ca₂lia'₂ ca₂dsɨn₃ jmɨg₄ quió'₅ dsɨ₂nau₂ a₂'i₄ 'éi'₃ tóin'₃ goin₂. 
\s1 'A₂ lia'₂ lé₂ i₁jŋió'₂ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ 
\r (Mateo 24:29-35, 42―44; Marcos 13:24-37) 
\p  
\v 25 ’Jmɨg₄ jaun₂ lé₂ léi₄ të₂le₃ quian'₅₄ 'iog₂, tsɨ'₂, nei₅ në́₃. Ta₁caun₂ gua'₅₄ 'uë₃ tón'₃ dsa₂ tiá'₃ quɨ'₂ dsɨ́₅, tsá₃ a₂ŋi₅ jmo₃, jmɨ₁ŋí'₄ guë'₂ në́₃ lé₂ gau₂ qui₃jná'₃.  
\v 26 Tón'₃ dsa₂ qui₃nei'₂ a₂le₃gó'₃, 'ɨ₅ dsɨ́₅ ne₄ ca₂le₃jë́₃ 'e₂ niog₅ lé₂ mɨ₂güɨ́g₃. Ia₁ ca₂të₂ juɨ₅bí₂ a₂cha₂ guei'₅₄ mɨ₂güɨ́g₃ qui₃guian'₃.  
\v 27 Jaun₂ guë́₄ jɨ́n₂ dsa₂ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ jiá₃ jë₄ jnei₅ a₂'uain'₂ a₂jláin'₁ 'ŋio₅ lɨn₃.  
\v 28 Jë₁ma₂ca₂rë₃lióg₃ lë́₂ a₂në₅, quen'₂ 'nia'₂ bí₂, 'a₃ jlian₅₄ 'nia'₂,\f + \fr 21:28 \ft lit. “nau₂ 'nia'₂ chog'₅₄ ne'₅₄.” \f* ia₁ ja₃quián₂ jmɨg₄ a₂lión'₂ 'nia'₂ co₂ŋei'₅₄. 
\p  
\v 29 Jaun₂ ca₂juá'₂ táng₃ caun₂ jág₁ jáng'₅ léi₄ la₂: 
\p ―Ŋí₂ 'nia'₂ juɨ₁lia'₂ lë́₂ quian'₅₄ nɨ₁'ma₂ higuera, juɨ₁'e₂ guë́₃ nɨ₁'ma₂ siá'₂ në́₃;  
\v 30 jë₁ma₂ca₂ne'₅₄ mog'₅₄, cáun'₂ 'nia'₂ 'í₂ guiong'₅₄ a₂ja₂quián₃ jein₂ 'iog₂ bá₄ jaun₂.  
\v 31 Ján₃ bá₄ le₂në₅, jë₁ma₂të́₂ ne'₅₄ 'nia'₂ lë́₂ ca₂le₃jë́₃ a₂në₅, le₃ŋi'₅₄ 'nia'₂ a₂ma₂ja₂quián₃ le₃gon₂ Diú₄.  
\v 32 A₂dsɨ₂jó'₃ juá'₅ jniá₂ juɨ́g₂ 'nia'₂, tsá₃ dsɨ₃ŋɨ́₂ tsɨ₁jon₂ jmɨg₄ në₃,\f + \fr 21:32 \ft o₃, “né'₃ a₂dsián₃ dsa₂ i₂lɨ́n₅ raza la₂.” \f* ca₂lia'₂ ca₂lë₃ ca₂le₃jë́₃ a₂në₅.  
\v 33 Dsɨ₃ŋɨ́₂ guei'₅₄ mɨ₂güɨ́g₃ quian'₅₄ gua'₅₄ 'uë₃, la₁ jág₁ quió₃ në́₃, o₁lɨ́g'₂ tsá₃ dsɨ₃ŋɨ́₂ jua'₅₄ tsá₃ le₃ti₃. 
\p  
\v 34 ’Të₃ŋi'₅₄ 'nia'₂, tsá₃ i₂jme₂cán'₁ táng₃ 'nia'₂ 'au'₂ a₂i₂niog'₅₄ dsɨng'₅₄ le₁'eng'₅, tsá₃ caun₂ a₂'ɨ₅ 'au'₂ a₂chang'₂ mɨ₂güɨ́g₃ la₂, con'₂ tsá₃ ŋó₅ në₁jua'₂ ca₂jo₃ jmɨg₄ jaun₂ 'nia'₂ co₂tiá₂.  
\v 35 Juɨ₁lia'₂ ja₁ta'₂ caun₂ tsɨ₁liá₂ bá₄ lé₂ jmɨg₄ jaun₂ ne₄ quió'₅ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂tián'₅ ne₄ gua'₅₄ 'uë₃.  
\v 36 Jaun₂ chan'₂ 'nia'₂ rë₂jáng'₁, chi₁leng'₄ Diú₄ ca₂le₃jë́₃ jmɨg₄, ia₁jaun₂ bá₄ quɨn'₅₄ 'nia'₂ jmɨg₄ lióng'₂ ne₄ ca₂le₃jë́₃ a₂niog₅ lé₂ në₅, ia₁jaun₂ dsi₁nóg'₅ të₃tsɨng'₅₄ ne₄ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃. 
\p  
\v 37 Ca₂le₃jë́₃ jmɨg₄ bá₄ jme₁jme₂tag₂₃ i₁dsi₅ guá'₅ templo, jë₁ma₂ca₂nei₂ dsó₅ dsɨ₂jŋia₅₄ má'₂ ja₁chei₂ Olivos. 
\p  
\v 38 Ca₂le₃jɨ́n₃ bá₄ dsa₂ jme₁ja₂léin₂ të₂ o₃'iog₂ i₁dsi₅ guá'₅ a₂ja₂néi₃ jág₁ a₂cuë₂₃. 
\c 22  
\s1 Ca₂jmo₃ dsa₂ jág₁ a₂tsáin'₂ Jesús 
\r (Mateo 26:1-5, 14―16; Marcos 14:1-2, 10―11; Juan 11:45-53) 
\p  
\v 1 Jme₁ma₂ja₂quián₃ jmɨg₄ quió'₅ i₁ŋí'₄ a₂tsá₃ levadura rë₂jŋia₅, a₂chei₂ Jmɨg₄ Të₂'ɨn₅₄.  
\v 2 Jaun₂ qui₂ca₂'náu'₃ dsɨ́₅ juɨg₅₄ jme₂dsa₂, të₅juá'₅ në́₃, 'a₂ lia'₂ cuɨn₃ jmɨg₄ jŋag'₃, ia₁ a₂gain₃ dsa₂ juɨg₂ bá₄. 
\p  
\v 3 Jaun₂ ca₂'í₃ Satanás dsɨ́₅ Judas, i₂të́'₂ Iscariote, i₂jme₁lɨ́n₄ jan₂ dsa₂ i₂guia₃-tɨ́n₂. 
\p  
\v 4 Judas 'éi₂ në́₃ ca₂ŋei₅₄ ca₂i₁jmo₅₄ jág₁ quian'₅₄ juɨg₅₄ jme₂dsa₂, quian'₅₄ i₂lɨ́n₅ 'lióg₂ dsen₅₄ quián₅ guá'₅ templo në́₃, 'a₂ lia'₂ jáng'₂ jɨ́in'₂ Jesús o₄gú₃. 
\p  
\v 5 Jaun₂ 'io'₂ jén'₅ bá₄ dsa₂ 'éi₂, ca₂jmo₃ jág₁ a₂cuë₃ cu₄. 
\p  
\v 6 Jaun₂ ca₂cuë₃ Judas jág₁ quió'₅. Jaun₂ ca₂'náu'₃ dsɨ́₅ 'a₂ lia'₂ jáu₂ juɨ₅ a₂jáng'₂ con'₂ jme₁tsá₃ juɨn₅ dsa₂ ma₃quiain'₅₄. 
\s1 Má₃ jë₁ca₂tó'₂ quió'₅ Te₁gui'₅₄ 
\r (Mateo 26:17-29; Marcos 14:12-25; Juan 13:21-30; 1 Corintios 11:23-26) 
\p  
\v 7 Ca₂të́₂ jme₁ca₂të́₂ jmɨg₄ quió'₅ i₁ŋí'₄ a₂tsá₃ levadura rë₂jŋia₅, con'₂ ca₂tɨ́n₂ dsa₂ jme₂dsiain₂₃ guein₂ já'₂ cha'₂ quián₅ Jmɨg₄ Të₂'ɨn₅₄. 
\p  
\v 8 Jaun₂ ca₂chen₃ Jesús Pe₄ quian'₅₄ Juan₅₄, ca₂juá'₂: 
\p ―O₂nó'₅ 'nia'₂ o₂jmo₄ co₂jŋia₅₄ má₃ quián₂ jniog₄ a₂que₅₄ Jmɨg₄ Të₂'ɨn₅₄. 
\p  
\v 9 Jaun₂ ca₂ŋag₃ 'éi₂: 
\p ―¿A₂já'₄ 'niog'₂ dsɨ₁jmó₁ jnia'₅₄ co₂jŋia₅₄? 
\p  
\v 10 Jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Jë₁ma₂dsi₃nó'₅ 'nia'₂ jë₄ juɨg₂, jme₃jein'₂ jan₂ dsa₂ ŋe'₂ i₂ŋá'₅ quion₂ caun₂ nɨ₁dsɨg₁ 'a₄ jmɨg₂. O₁'éin'₃ 'nia'₂ ca₂të₂ dsi₂néi₂ ja₁'í₂.  
\v 11 Jaun₂ juɨg'₅₄ 'nia'₂ dsa₂ juɨg₅₄ dsi₂néi₂: “Le₂la₂ juá'₂ Të₅ tsɨ́'₅ 'ne₂: ¿Na₂ bá₄ dsi₂néi₂ ja₁guë'₅₄ má₃ quió'₅ Jmɨg₄ Të₂'ɨn₅₄ quiang'₅₄ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ quiáng₃?”  
\v 12 Jaun₂ 'ë₃ caun₂ ja₁lë́₄ dsi₂néi₂ juë'₂ guei'₅₄ ja₁ma₂lë́₅ co₂jŋia₅₄ quió'₅. Ja₁jaun₂ jmo₄ co₂jŋia₅₄. 
\p  
\v 13 Jaun₂ ca₂i₃lén₂ bá₄ 'éi₂ në́₃. Ca₂lë₃ rë'₂ lia'₂ con'₂ lë́₅ jág₁ jaun₂. Ja₁jaun₂ ca₂jmo₃ má₃ quió'₅ jmɨg₄. 
\p  
\v 14 Jme₁ca₂të́₂ hora jaun₂, ca₂guá₂ Jesús ne₄ mesa, quiain'₅₄ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂\f + \fr 22:14 \ft griego: apóstolous (dsa₂ i₂chen₄).\f* quiáin₅.  
\v 15 Jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ 'éi₂: 
\p ―¡Lɨ́g'₂ bá₄ 'ɨ́n₅ dsɨ₃ guë'₅₄ má₃ Jmɨg₄ Të₂'ɨn₅₄ la₂ quian'₅₄ 'nia'₂, né'₃ a₂dsɨ₃ŋɨ́g₂ uɨg₅!  
\v 16 Ia₁ juá'₅ jniá₂ juɨ́g₂ 'nia'₂, tsá₃ ma₃lɨ́g'₂ jmɨg₄ jua'₅₄ guë'₅₄ guë́₄ má₃ le₂la₂ ca₂lia'₂ ca₂të́₂ jmɨg₄ i₁le₃ti₃ ja₁gon₂ Diú₄. 
\p  
\v 17 Jaun₂ ca₂tɨ́in₂ copa, ca₂cuë́'₃ ti₁'mag'₄ Diú₄, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Ján'₅ 'nia'₂ a₂la₂; jmo₄ dsióg₁ jɨn₄ rɨ́ng'₂.  
\v 18 Ia₁ juá'₅ jniá₂, tsá₃ ma₃lɨ́g'₂ jmɨg₄ jua'₅₄ a₂guɨ'₅₄ guë́₄ jmɨ'₅₄ mɨ́g₂ uvas le₂la₂, ca₂lia'₂ ca₂të́₂ jmɨg₄ i₁le₃ti₃ ja₁gon₂ Diú₄. 
\p  
\v 19 Jaun₂ ca₂tɨ́in₂ táng₃ caun₂ i₁ŋí'₄, ca₂cuë́'₃ ti₁'mag'₄ Diú₄. Jaun₂ ca₂'niai₃ ca₂cuë́'₃ 'éi₂, ca₂juá'₂: 
\p ―Ŋɨ₃ bá₄ jniá₂ i₁ŋí'₄ la₂, a₂ma₂rë₂jang'₅₄ o₄quián'₂ 'nia'₂. Jmo₄ 'nia'₂ a₂la₂ a₂dsiog'₂ 'au'₂ jniá₂.\f + \fr 22:19 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ chi₁ton₅ “a₂ma₂rë₂jang'₅₄ o₄quián'₂ 'nia'₂. Jmo₄ 'nia'₂ a₂la₂ a₂dsiog'₂ 'au'₂ jniá₂”, on₃ guë'₂ versículo 20.\f* 
\p  
\v 20 Ján₃ bá₄ le₂në₅, jme₁ma₂ca₂lë₃ guë́'₅ i₁ŋí'₄, ca₂can₃ táng₃ copa, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―A₂'a₄ copa la₂, lë́₅ jág₁ 'mɨ́₂ a₂të₃ron₅₄, a₂lɨ'₅₄ të₂le₃ quian'₅₄ jmɨ₃ a₂dsɨ₃'o₅₄ o₄quián'₂ 'nia'₂.\f + \fr 22:20 \ft 'Nio'₂ ja₁ton₅ Éxodo 24:8.\f* 
\p  
\v 21 ’La₁ në₃ në́₃, ne₄ mesa la₂ guá₅ quian'₅₄ jniá₂ i₂jáng'₂.  
\v 22 Dsón'₂ bá₄ 'en₅₄ juɨ₅ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ dsióg₄ ja₁'ein₅₄ 'éi'₃ dsióg₄, la₁ ¡'e₂ guë́₄ juɨ́g₂ dsa₂ i₂jáng'₂! 
\p  
\v 23 Jaun₂ ca₂jme₃lióg₃ tsɨ₂ca₂jɨ́in₂ quiain'₅₄ rɨin'₅₄, 'ein₂ bá₄ 'éi₂ i₂jmo₃ le₂jaun₂. 
\s1 Ca₂tsɨ́in₂ o₄quió'₄ 'ein₂ i₂lén₂ i₂dsen₅₄ guë́₄ 
\p  
\v 24 Ján₃ bá₄ ca₂lë₃ mɨ'₅₄ jë₄ quió'₅, ne₄ 'uɨg₅₄ 'ein₂ 'éi₂ i₂lén₂ i₂dsen₅₄ guë́₄. 
\p  
\v 25 Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―Ca₂le₃jɨ́n₃ rag₅₄ quián₅ dsɨ₂nau₂, tiain'₂₃ goin₂ jmo₂₃ 'éi'₃ lia'₂ lë́₂ dsɨ́₅. Le₂jaun₂ guë'₂ i₂le₁'io₅ 'éi'₃ i₂le₁'ɨ́n₁ quiáin₅, 'ag₅ dsa₂ a₂lɨ́in₅ dsa₂ i₂jmo₅ a₂dse₃.  
\v 26 La₁ tsá₃ le₂jaun₂ lé₂ quian'₅₄ 'nia'₂. Juɨ₁lia'₂ i₂can'₅₄ jë₄ quián'₂ 'nia'₂, juɨ₁jmo₁₂ mei'₂. Le₂jaun₂ guë'₂ i₂cán₂ ne₄ juɨ₅, juɨ₁jmo₁₂ në₂jag₄ bá₄ i₂jme₂ti₃.  
\v 27 Jaun₂ në́₃, ¿'ein₂ i₂dsen₅₄ guë́₄: i₂guá₅ ne₄ mesa, o₃ i₂dsia₅ má₃ 'e₂? ¿'On₁ i₂guá₅ ne₄ mesa bá₄? La₁ jniá₂ 'eng₅₄ jë₄ quián'₂ 'nia'₂, lɨ́ng₅ jan₂ i₂jme₂ti₃.  
\v 28 'Nia'₂ guë'₂ lɨ́ng'₅ i₂ma₂ja₂nóg'₅ quiong'₅₄ jniá₂ jë₄ uɨg₅ a₂qui₂ma₂i₂ŋɨ́g₂.  
\v 29 'Uɨg₅₄ në₅ në́₃, dsián₄ jniá₂ 'nia'₂ ja₁o₁tiáng'₂ gong'₂, juɨ₁lia'₂ ma₂dsiog₃ Ŋe'₃ jniá₂,  
\v 30 ia₁jaun₂ o₁qué'₂ o₁'én'₂ 'nia'₂ ne₄ mesa quió₃ ja₁gong₂, ja₁jaun₂ o₁tián'₂ 'nia'₂ ne₄ta₁ a₂qui₁dsɨ'₂ 'éi'₃ quió'₅ ta₁guia₃-tɨ́n₂ nió'₃ tsɨ₁jon₂ dsa₂ juɨg₂ Israel. 
\s1 Ŋi₅ bá₄ Jesús a₂tsá₃ tion₃ Pe₄ a₂cuɨg₂₃ 
\r (Mateo 26:31-35; Marcos 14:27-31; Juan 13:36-38) 
\p  
\v 31 Ján₃ bá₄ ca₂juá'₂ Te₁gui'₅₄: 
\p ―Si₂mu₅₄, Si₂mu₅₄ ―ca₂tsɨ́'₃ Pe₄―, i₂së₃dsen₃ ma₂në₂mag₃ 'ŋiái'₂ 'nia'₂ lia'₂ ja₁'ŋiá'₂ dsa₂ trigo,  
\v 32 la₁ jniá₂ ma₂në₂mɨ₃ o₄quián'₂ 'ne₂, ia₁jaun₂ tsá₃ dsiá₃ éi₃ a₂'éng'₂. 'Ne₂ në́₃, jë₁ma₂ca₂jéin'₃ táng₃ 'au'₂, cuë'₅₄ bí₂ rɨ́ng'₂. 
\p  
\v 33 Jaun₂ 'éi₂ në́₃ ca₂ŋag₃: 
\p ―Te₁gui'₅₄, caun₂ bá₄ ma₂'ei₅ dsɨ₃ i₁'ú₃ né'₃ 'má₃ co₂lë₅ quian'₅₄ 'ne₂, o₁jŋia'₅₄ 'mú₃ ca₂quɨ́n₂. 
\p  
\v 34 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p ―Pe₄, jniá₂ guë'₂ juá'₅, tsá₃ 'o₃ të₁guí₄ dsó₂ në₃, ca₂lia'₂ ma₂në₂jua'₅₄ 'ne₂ 'nɨ₅ ráun₂ a₂tsá₃ tóng'₄ a₂cuɨg'₂ jniá₂. 
\s1 Ma₂ja₂quián₃ hora gue₃ Jesús uɨg₅ 
\p  
\v 35 Jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Lia'₂ con'₂ ca₂tsɨ́ng₂ 'nia'₂, lia'₂ con'₂ tsá₃ tsɨ₁na'₅₄ jme₁le₁quian'₄, on₃ guë'₂ të₂lau₂, on₃ guë'₂ nɨ₁lau₂ ton₅ tag'₅₄ në́₃, ¿cha₁ a₂ca₂rë₃'nió'₅ quián'₂ 'nia'₂? 
\p 'Éi₂ në́₃, ca₂ŋag₃: 
\p ―'I₁caun₂ tsá₃ ca₂rë₃'nió'₅. 
\p  
\v 36 Jaun₂ ca₂juá'₂ táng₃: 
\p ―Në₃ guë́₄ në́₃ i₂'io₅ tsɨ₁na'₅₄, të₂lau₂ në́₃ juɨ₁quian₅₄. I₂tsá₃ 'io₅ ŋi₁tág₂ në́₃, o₁'nag₁₂ mɨ₂dsióg₂ quió'₅ ia₁jaun₂ lá₃ ŋi₁tág₂.  
\v 37 Ia₁ juá'₅ jniá₂, tion₅₄ niog₅ le₃ti₃ ja₁con₂ jniá₂ ja₁juá'₂ ne₄ Si₂ le₂la₂: “Ŋó₃ jë₄ quió'₅ dsa₂ i₂le₁cán'₄ dso₄, ia₁ ca₂jmo₃ dsa₂ dsɨ́₅ në₂jag₄ bá₄ a₂rë₂cáin'₄ dso₄ ján₃.”\f + \fr 22:37 \ft Isaías 53:12.\f* Ia₁ ca₂le₃jë́₃ a₂niog₅ juá'₂ ne₄ Si₂ a₂'ag₂₃ jniá₂, tion₅₄ niog₅ le₃ti₃. 
\p  
\v 38 Jaun₂ ca₂juá'₂ 'éi₂: 
\p ―Te₁gui'₅₄, la₂ tiá'₅ tɨn₃ ŋi₁tág₂. 
\p Jaun₂ ca₂ŋag₃ táng₃: 
\p ―Tió'₅ bá₄ në₅. 
\s1 Ca₂chi₂lén'₂ Jesús Diú₄ caun₂ ja₁chei₂ Getsemaní 
\r (Mateo 26:36-46; Marcos 14:32-42) 
\p  
\v 39 Jaun₂ guë́₄ në́₃ o₂'ɨ́in₃ ŋó₃ juɨ₅ Má'₂ Olivos, ia₁ le₂jaun₂ tɨin₂ bá₄. Jaun₂ ca₂i₃lén₂ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ quiong'₅₄. 
\p  
\v 40 Jme₁ca₂dsióg₃ ja₁jaun₂, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Chi₁len'₅₄ 'nia'₂ Diú₄ ia₁jaun₂ tsá₃ jo₅₄ juɨ₅bí₂ a₂cáun₂ táu₂. 
\p  
\v 41 Jaun₂ ca₂ŋó₃ Jesús 'ŋiog₅ uɨ́ng₂ con'₂ ja₁tág'₅ ca₂mɨ́g₂ nɨ₁cang₁ a₂táun₂ dsa₂. Ja₁jaun₂ ca₂chi₃jné₃ ca₂chi₃léin'₂ Diú₄. 
\p  
\v 42 Ca₂juá'₂: 
\p ―Tia₅₄, ¿tsa₁ cuɨn₅ jmɨg₄ jŋiá'₄ uɨg₅ dsɨ₃ŋɨ́g₂ la₂? La₁ia₁, juɨ₁le₅₄ bá₄ a₂'ŋio₂ 'au'₂ 'ne₂, on₃jua'₅₄ con'₂ 'nio₃ jniá₂. 
\p  
\v 43 Jaun₂ ca₂jme₃jnia₅ jan₂ ángel ne₅₄, i₂ca₂sión₃ juɨ₅ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃, a₂ca₂cuë₃ bí₂. 
\p  
\v 44 Hora jaun₂ ca₂ŋág₃ uɨg₅ 'ŋio₅ lɨn₃, jaun₂ të₂le₃ lë́₅ guë́₄ ca₂chi₃léin'₂ Diú₄; ca₂tein₃ jme₁dsiog₂ në₂jag₄ bá₄ jmɨ₂ qui₂ca₂dsá₂ të₂ 'uë₃.\f + \fr 22:44 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ chi₁ton₅ versículos 43 quian'₅₄ 44.\f* 
\p  
\v 45 Jme₁ca₂nau₂ ja₁chi₂léin'₂ Diú₄ jaun₂, guáin'₃ ja₁tián'₄ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂. La₁ le₁güɨ́n₃ bá₄ 'éi₂ tiáin'₅ ca₂jo₃, 'uɨg₅₄ ia₁ a₂ŋɨ́₄ lë₃ 'lia'₂ dsɨ́₅. 
\p  
\v 46 Jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―¿'E₂ lë₃ le₁güɨ́n'₃ 'nia'₂ tiáng'₅? Nau₂, chi₁len'₅₄ 'nia'₂ Diú₄ ia₁jaun₂ tsá₃ jo₃ juɨ₅bí₂ a₂cáun₂ táu₂. 
\s1 Ma₂le₁te₂ dsa₂ Jesús 
\r (Mateo 26:47-56; Marcos 14:43-50; Juan 18:2-11) 
\p  
\v 47 Të₃jë₄ juá'₂ Jesús jaun₂, jme₁ca₂dsi₃lén₂ juɨn₅ dsa₂. Jaun₂ ca₂dsióg₃ i₂të́'₂ dsa₂ Judas, i₂jme₁lɨ́n₄ jan₂ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂, quian₅ ne₄ juɨ₅. Jaun₂ ca₂jme₃quiáin₃ con₂ Jesús a₂jme₁chen'₃\f + \fr 22:47 \ft Jme₁tɨn₂ quió'₅ dsa₂ judíos a₂chen'₂ jú'₅ rɨin'₅₄ jë₁cuag₃ Diú₄.\f* quió'₅. 
\p  
\v 48 La₁ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―Judas, ¿'e₂? ¿Le₁në₅ bá₄ jɨng'₅₄ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃, a₂chén'₁ quió'₅? 
\p  
\v 49 Jme₁ca₂jág₃ i₂quian'₅₄ Jesús a₂lë́₂ jaun₂, ca₂juá'₂: 
\p ―Te₁gui'₅₄, ¿qui'₅₄ jnia'₅₄ quian'₅₄ ŋi₁tág₂? 
\p  
\v 50 Jan₂ 'éi₂ në́₃ ca₂quí'₃ quió'₅ i₂jme₂ti₃ ta₁ quián₅ jme₂dsa₂ dsen₅₄, ca₂jŋiá'₂ rë₂gua₅₄ ne₁. 
\p  
\v 51 Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―'A₃ ma₃jmai'₅₄. 
\p Jaun₂ ca₂chóng'₃ táng₃ rë₂gua₄ 'éi₂, ca₂jme₃'lió₂.  
\v 52 Jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ juɨg₅₄ jme₂dsa₂, 'ɨ'₅₄ guá'₅, gui'₅₄ can'₅₄ në́₃ i₂dsi₃lén₂ tsáun'₂: 
\p ―¿'E₂? ¿Juɨ₁lia'₂ jë₁tsán'₂ dsa₂ 'ang₂ ja₂nóg'₅ qui₂le₁quian'₄ ŋi₁tág₂, 'ma₂ në́₃?  
\v 53 Lɨ́g'₂ bá₄ 'eng₅₄ tián₂ quian'₅₄ 'nia'₂ i₁dsi₅ guá'₅, tsá₃ ma₂chong'₂ 'nia'₂ ja₁jaun₂. La₁ në₃ guë́₄, 'au'₂ 'nia'₂ bí₂ tiá₂ 'au'₂ jmó'₂, në₃ lia'₂ chí'₅ qui₁né'₃. 
\s1 Tsá₃ tion₅ Pe₄ a₂cuɨin₂₃ Jesús 
\r (Mateo 26:57-58, 69―75; Marcos 14:53-54, 66―72; Juan 18:12-18, 25―27) 
\p  
\v 54 Jme₁ma₂në₂chóng'₂, ca₂tág₃ juɨ₅ ja₁quió'₄ jme₂dsa₂ dsen₅₄. La₁ Pe₄ në₃, uɨ́ng₂ bá₄ të₂quɨ́in₃ ŋó₃ 'ein₂₃. 
\p  
\v 55 Dsa₂ 'éi₂ në́₃, ca₂dsia₃ si₂ i₁dsi₅, ca₂tiáin'₂ le₃lág'₃ cau₅ si₂; jë₄ jaun₂ ca₂guá₂ Pe₄ ján₃. 
\p  
\v 56 Të₃jë₄ jaun₂, ca₂rë₃lí'₄ jan₂ 'io₅₄ i₂jme₂ti₃ ta₁ ja₁jaun₂, a₂guá₅ Pe₄ cau₅ si₂. Caun₂ ca₂jág₂ tiá₂, ca₂juá'₂: 
\p ―Ján₃ bá₄ jme₁quiain'₅₄ i₂në₅. 
\p  
\v 57 La₁ 'éi₂ në́₃, tsá₃ ca₂tioin₃, ca₂juá'₂: 
\p ―Tsá₃ 'éi₂ cuɨ́n₅ jniá₂, 'ne₂ 'io₅₄. 
\p  
\v 58 Jme₁co₂lág₂ jaun₂, ca₂guan₃ táng₃ jan₂, ca₂jág₂, jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Jme₁quiain'₅₄ 'ne₂ ján₃, ¿lia'₅₄? 
\p ―Jan₂'ón₄. Tsá₃ dsa₂ 'éi₂ jme₁quian'₄ jniá₂, 'ne₂. 
\p  
\v 59 Con'₂ caun₂ hora cang₂ jaun₂, tion₅₄ bá₄ tsá₃ jme₁cán₂ jan₂ jág₁, ca₂juá'₂: 
\p ―Të₃dsón'₂ jan₂ i₂jme₁quiain'₅₄ bá₄ në₅, ia₁ Galilea bá₄ ja₁chain₂. 
\p  
\v 60 Jaun₂ ca₂juá'₂ táng₃ Pe₄: 
\p ―Të₃dsón'₂ rë'₂ juá'₅ jniá₂ la₂, ca₂lia'₂ jŋia'₅₄ tsá₃ cuɨ́ng₅ 'ein₂ 'éi₂ 'ɨ́n'₅ 'nia'₂. 
\p Të₃jë₄ dsia₂₃ jág₁ jaun₂ jme₁ca₂'o₃ të₁guí₄ dsó₂.  
\v 61 Jaun₂ ca₂jén'₃ Te₁gui'₅₄ ca₂jɨ́in₂ Pe₄, ca₂jmo₃ a₂dsiog'₂ dsɨ́₅ 'éi₂ 'e₂ a₂ma₂në₂juá'₂ le₂jŋiá₅: “Tsá₃ 'o₃ të₁guí₄ dsó₂ në₃, ca₂lia'₂ ma₂në₂jua'₅₄ 'ne₂ 'nɨ₅ ráun₂, a₂tsá₃ tóng'₄ a₂cuɨg'₂ jniá₂.” 
\p  
\v 62 Jaun₂ ca₂o₃'ɨ́in₃ ca₂tá'₂ quɨ'₂ dsɨ́₅, ca₂'o₃ 'ŋio₅ lɨn₃.\f + \fr 22:62 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ chi₁ton₅ versículo 62.\f* 
\s1 A₂lë₁qui₂co₂jmá'₂ dsa₂ Jesús 
\r (Mateo 26:67-68; Marcos 14:65) 
\p  
\v 63 Dsa₂ i₂niog₅ jmo₅ 'í₁ Jesús në́₃, a₂lë₁qui₂co₂jmóg'₂ tioin'₅₄, ca₂cuë₃ në́₃. 
\p  
\v 64 Ca₂'néi₂ jme₁ne₁ Jesús, qui₂ca₂quein₃ dsɨ₂ne₅₄\f + \fr 22:64 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ chi₁ton₅ “qui₂ca₂quein₃ dsɨ₂ne₅₄.” \f* jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―¡Dsi₄ jág₁ 'ein₂ në₂quein₃ quiáng'₂! 
\p  
\v 65 'Lióng₂ lɨn₃ bá₄ ca₂juá'₂ tioin'₅₄, a₂të₂'o'₂. 
\s1 Ca₂chen'₃ dsa₂ Jesús ne₄ dsɨ₂tan₅₄ quián₅ guá'₅ 
\r (Mateo 26:59-66; Marcos 14:55-64; Juan 18:19-24) 
\p  
\v 66 Jme₁jnia₃ jaun₂, qui₂ca₂ŋɨ'₂ ca₂le₃jɨ́n₃ gui'₅₄ can'₅₄ quián₅ dsa₂ judíos, juɨg₅₄ jme₂dsa₂, të₅juá'₅ në́₃. Jme₁ma₂le₁ŋɨi'₂, ca₂dsi₁jŋia₃ dsa₂ Jesús ne₅₄. Jaun₂ ca₂ŋag₃: 
\p  
\v 67 ―¿Dsón'₂ 'ne₂ lɨ́ng'₅ I₂rë₂'ɨ́n₁ quián₅ Diú₄? 
\p Jaun₂ ca₂ŋag₃: 
\p ―O₁jŋia'₅₄ ca₂juá'₃ jniá₂, jniá₂ 'éi₂, a₂dsón'₂ tsá₃ le₃'én'₂ bá₄ 'nia'₂.  
\v 68 Në₁jua'₂ ca₂ŋag₄ jniá₂ 'e₂ ca₂ŋag₅₄ ne'₅₄ 'nia'₂, a₂dsón'₂ on₃jua'₅₄ a₂jaun₂ jein'₅₄ 'nia'₂ jág₁ quió₃.\f + \fr 22:68 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ juá'₂ ján₃: “on₃ guë'₂ jaun₂ a₂lo'₅₄ 'nia'₂.” \f* 
\v 69 La₁ në₃ në́₃, të₂le₃ ne₄ juɨ₅ ja₁ŋó₄ në₅, guá₃ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃, të₂le₃ gu₂ ne₁ Diú₄ i₂'uan'₂ guë́₄ lɨn₃. 
\p  
\v 70 Jaun₂ ca₂ŋag₃ ca₂le₃jɨ́n₃: 
\p ―¿Ia₁ 'ne₂ bá₄ lɨ́ng'₅ Ja₁ŋi'₅₄ Diú₄, jaun₂? 
\p ―Jniá₂ bá₄ lɨ́ng₅, juɨ₁lia'₂ ma₂në₂jua'₅₄ 'nia'₂ në₅. 
\p  
\v 71 Jaun₂ ca₂juá'₂ tioin'₅₄: 
\p ―¿'Ein₂ guë́₄ jmá'₃ dsa₂ 'niog₂ jniog₄ jáng'₃ jág₁ dsau₅? Jua'₂ jniog₄ guio₅₄ ma₂në₂néi₁ jág₁ a₂ma₂në₂'uë́'₃ i₂në₅ 'ŋiog₅ mɨ₂'o₅₄ chéin'₅. 
\c 23  
\s1 Ca₂dsián'₃ Jesús ne₄ Pilato 
\r (Mateo 27:1-2, 11―14; Marcos 15:1-5; Juan 18:28-38) 
\p  
\v 1 Jaun₂ qui₂ca₂nau₂ ca₂le₃jɨ́n₃ ca₂jŋiai₃ Jesús ne₄ Pilato. 
\p  
\v 2 Ja₁jaun₂ guë́₄ ca₂'náu'₃ dsáu₁ Jesús, ca₂juá'₂: 
\p ―Ca₂jon₃ jnia'₅₄ dsa₂ la₂ jme₁'ein₅₄ dsia₂₃ mɨ'₅₄ jɨn₄ dsa₂ juɨg₂ quián₂ jnia'₅₄. Ŋɨ₂₃ toin'₂ dsa₂ jág₁ a₂tsá₃ ma₂'ein₂ quí₃ 'lia'₅₄ a₂ca₂tɨ́n₂ César; a₂jme₂tɨin₂₃ dsa₂ juá'₂ a₂lɨ́in₅ I₂rë₂'ɨ́n₁ quián₅ Diú₄, co₂'nió'₄ a₂lɨ́in₅ rag₅₄. 
\p  
\v 3 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Pilato: 
\p ―¿Dsón'₂ lɨ́ng'₅ Rag₅₄ quián₅ dsa₂ judíos? 
\p Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p ―Le₂në₅ bá₄, juɨ₁lia'₂ juá'₂ 'ne₂ në₅. 
\p  
\v 4 Jaun₂ ca₂juá'₂ táng₃ Pilato ca₂tsɨ́'₃ juɨg₅₄ jme₂dsa₂, quian'₅₄ dsa₂ juɨg₂: 
\p ―Tsá₃ 'e₂ dsáu₁ dsa₂ në₅ dso'₂ jniá₂ 'i₁caun₂. 
\p  
\v 5 La₁ të₂le₃ lë́₅ guë́₄ co₂mɨ'₅₄ ca₂tóin'₂, ca₂juá'₂: 
\p ―La₁ 'ŋio₅ lɨn₃ dsia₂₃ mɨ'₅₄ ŋɨ₂₃, jme₂tɨin₂₃ dsa₂ ta₁caun₂ 'uë₃ Judea. Ca₂jme₃lióg₃ Galilea, rë₂në́₃ guë'₂ ma₂ŋɨ₂₃ ja₁lá₃ jmo₂₃ le₂jaun₂. 
\s1 Ca₂dsián'₂ Pilato Jesús ne₄ Herodes 
\p  
\v 6 Jme₁ca₂nág₂ Pilato a₂në₅, jaun₂ ca₂ŋag₃ chi₂jua'₂ 'uë₃ Galilea chan₂ dsa₂ 'éi₂. 
\p  
\v 7 Jme₁ca₂rë₃ŋi₅ në́₃, a₂lɨ́n₅ Jesús dsa₂ chan₂ të₂le₃ 'uë₃ ja₁niog₅ gu₂ Herodes, jaun₂ ca₂dsióg'₂ ne₄ 'éi₂. Ia₁ jme₁ŋɨ₂₃ juɨg₂ Jerusalén jmɨg₄ jaun₂. 
\p  
\v 8 'Io'₂ jén'₅ bá₄ Rag₅₄ Herodes jme₁ca₂jɨ́in₂ Jesús, ia₁ lɨ́g'₂ bá₄ 'ɨ́n₅ dsɨ́₅ jág₂, ia₁ jme₁ma₂nág₂ bá₄ 'ei₅ jág₁ a₂'ɨn₅ dsa₂ 'éi₂. Ia₁ jme₁'ɨ́n₂ dsɨ́₅ jág₃ 'e₂ caun₂ o₂dsain₂ jmo₃. 
\p  
\v 9 'Lióng₂ a₂qui₂ca₂ŋɨ́i'₃ Jesús, la₁ tsá₃ ma₃'e₂ ca₂ŋag₃ 'éi₂ 'i₁caun₂. 
\p  
\v 10 Ja₁jaun₂ jme₁tión₂ juɨg₅₄ jme₂dsa₂ quian'₅₄ të₅juá'₅ në́₃, caun₂ qui₂ca₂'náu'₃ tion₅₄ dsáu₁ 'éi₂. 
\p  
\v 11 Jaun₂ Herodes në́₃, quian'₅₄ 'lióg₂ quiáin₅, lë₁qui₂ca₂jmóg'₂ tioin'₅₄, ca₂quei'₃ 'mɨ'₂ jlá'₁, jaun₂ ca₂dsióg'₂ bá₄ táng₃ ne₄ Pilato. 
\p  
\v 12 Jmɨg₄ jaun₂ bá₄ ca₂jmo₃ Pilato a₂mei₅₄ quian'₅₄ Herodes, ia₁ jme₁le₁'ŋiai₁₂ rɨin'₅₄ le₂jŋiá₅. 
\s1 Ca₂o₃'ág₃ 'éi'₃ a₂jón₂ Jesús 
\r (Mateo 27:15-26; Marcos 15:6-15; Juan 18:39-19:16) 
\p  
\v 13 Jaun₂ ca₂ŋɨ́'₂ Pilato juɨg₅₄ jme₂dsa₂, quian'₅₄ i₂lɨ́n₅ ta₁, quian'₅₄ dsa₂ juɨg₂ në́₃.  
\v 14 Jaun₂ ca₂tsɨ́'₃ dsa₂: 
\p ―O₂jon'₅₄ 'nia'₂ ne₃ dsa₂ la₂, ia₁ juá'₂ 'nia'₂ a₂dsia₂₃ mɨ'₅₄ jɨn₄ dsa₂. Të₃ ne'₅₄ 'nia'₂ ma₂qui₂në₂ŋag₄ jniá₂, tsá₃ 'e₂ dsáu₁ dso'₂ jniá₂ 'i₁caun₂, lia'₂ con'₂ lë́₅ dso₄ a₂jme₂cain'₅₄ 'nia'₂.  
\v 15 On₃ guë'₂ Herodes ca₂dsó'₂, jaun₂ la₂ bá₄ ca₂dsióg'₂ táng₃. Jaun₂ 'i₁caun₂ tsá₃ 'e₂ cha₂ jua'₅₄ ca₂tɨ́in₂ gue₃ 'mú₃.  
\v 16 La₁ jmo₅₄ 'éi'₃ a₂bóg₂ dsa₂, jaun₂ guë́₄ loin₅₄. 
\p  
\v 17 Jme₁jmɨg₄ të₂'ɨn₅₄, jme₁chí'₄ tag₄ quió'₅ Pilato jme₁lióin₂ jan₂ dsa₂ 'né₅ 'má₃, jme₁chei'₂ le₃jɨn₄ dsa₂.\f + \fr 23:17 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ chi₁ton₅ versículo 17.\f* 
\p  
\v 18 La₁ dsa₂ juɨg₂ në́₃ co₂ŋei'₅₄ ca₂le₃jɨ́in₃ ca₂tóin'₂ co₂mɨ'₅₄ ca₂juá'₂: 
\p ―¡Cau₅ jŋiá'₃ i₂në₅! ¡Barrabás bá₄ lion₄ quián₂ jnia'₅₄! 
\p  
\v 19 Barrabás 'éi₂ ca₂to'₂ dsa₂ né'₃ 'má₃ 'uɨg₅₄ ia₁ ca₂dsia₃ caun₂ mɨ'₅₄ jë₄ juɨg₂, ton'₂ ia₁ jme₁ma₂jŋɨi'₃ dsa₂ në́₃. 
\p  
\v 20 Jme₁'nio₃ bá₄ Pilato jme₁lióin₂ Jesús, jaun₂ jme₁ca₂tsɨ́'₃ bá₄ guë́₄ dsa₂.  
\v 21 La₁ të₂le₃ lë́₅ guë́₄ co₂mɨ'₅₄ ca₂tón'₂ bá₄ dsa₂, guió'₅ juá'₂: 
\p ―¡Tióin₃ cróg₄! ¡Tióin₃ cróg₄! 
\p  
\v 22 Jë₁ŋó₄ 'nɨ₅ ráun₂ ca₂juá'₂ táng₃ Pilato tsɨ́'₅ dsa₂: 
\p ―¿'E₂ guë'₂ 'lɨg'₅₄ ma₂jmo₃? Tsá₃ 'e₂ dsáu₁ i₂në₅ dso'₂ jniá₂ jua'₅₄ a₂ca₂tɨ́in₂ jóin₂. Jmo₅₄ jniá₂ 'éi'₃ a₂bóg₂ dsa₂ jaun₂ guë́₄ loin₅₄. 
\p  
\v 23 La₁ tion₅₄ ca₂mɨ₃ dsa₂ tioin'₅₄ co₂mɨ'₅₄ a₂tion₃ cróg₄. Ca₂lë₃ rë'₂ con'₂ lë́₅ 'ɨ́n₅ dsɨ́₅ dsa₂ juɨg₂ lé₂. 
\p  
\v 24 Jaun₂ co₂ŋei'₅₄ me'₂ ca₂jmo₃ Pilato 'éi'₃ a₂lé₂ con'₂ lë́₅ mɨ₅ dsa₂. 
\p  
\v 25 Jaun₂ ca₂lióin₂ bá₄ dsa₂ i₂jme₁'en₅₄ né'₃ 'má₃, i₂jme₁ma₂dsia₃ mɨ'₅₄, i₂ma₂jŋɨ'₃ dsa₂ në́₃. Jaun₂ ca₂jáng'₂ ca₂jɨ́in'₂ Jesús o₄gú₃ dsa₂ juɨg₂ o₁jmo₁₂ quiong'₅₄ con'₂ 'ɨ́n₅ dsɨ́₅ jmo₃. 
\s1 Ca₂tion₃ dsa₂ cróg₄ Jesús 
\r (Mateo 27:32-44; Marcos 15:21-32; Juan 19:17-27) 
\p  
\v 26 Con'₂ ma₂tioin'₅₄ juɨ₅ jŋiai₂₃ Jesús ja₁dsɨ₃tion₃ cróg₄, ca₂chi₃quiáin₂ tion₅₄ jan₂ dsa₂ chan₂ 'uë₃ Cirene, i₂chen₂ Si₂mu₅₄, i₂'en₅₄ juɨ₅ jón'₅ ja₁nau₂, a₂cán₂ cróg₄ dsó₃ le₃chi₁co'₅₄ quió'₅ Jesús. 
\p  
\v 27 Juɨn₅ lɨn₃ bá₄ dsa₂ juɨg₂ i₃lén₂ 'ein₂₃, dsa₂ mɨ́₂ në́₃ i₃lén₂ quɨ'₂-'o₂₃ 'lia'₂ dsɨ́₅ quɨ'₂-'óin'₂ Jesús. 
\p  
\v 28 Jaun₂ ca₂jén'₃ Jesús, ca₂juá'₂: 
\p ―'Nia'₂ dsa₂ mɨ́₂ chan₂ Jerusalén, 'a₃ ma₃'au₂ 'nia'₂ o₄quió₃ jniá₂. 'O₄ bá₄ 'nia'₂ o₄quiáng'₂ guiong'₅₄, o₄quió'₄ chi'₂-guein₂ quiáng'₂ në́₃.  
\v 29 Ia₁ já₅ jmɨg₄ jë₁juá'₂ dsa₂: “'E₂ guë́₄ dsen₃ juɨ₁lia'₂ dsa₂ mɨ́₂ i₂tsá₃ lé₂ cán₂ guein₂; 'e₂ guë́₄ dsen₃ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂tsá₃ guein₂ ca₂'í₃ të₂dsɨ́₅, on₃ guë'₂ dsi'₅₄ quió'₅ ca₂guén'₃ guein₂ në́₃.”  
\v 30 Jmɨg₄ jaun₂ jme₃lióg₃ dsa₂ tsɨ́'₃ nɨ₁má'₂: “Lá'₃ ne₄ quián₂ jnia'₅₄”, juá'₂ në́₃ tsɨ́'₃ dsɨ₂con'₂: “'Mog₅₄ jnia'₅₄.”  
\v 31 Ia₁ chi₂jua'₂ le₂la₂ jmo₅ dsa₂ jmái'₂ i₂tsá₃ ca₂tɨ́n₂ gue₃ uɨg₅, ¿'ë₂ guë́₄ bá₄ dsɨ₃nɨ́₂ i₂ca₂tɨ́n₂ dsón'₂?\f + \fr 23:31 \ft lit. “ia₁ chi₂jua'₂ nɨ₁'ma₂ rë'₂ co₂jmo₅ dsa₂ le₂në₅, ¿'ë₂ guë́₄ bá₄ lé₂ quian'₅₄ nɨ₁'ma₂ quein₂?” \f* 
\p  
\v 32 Ján₃ bá₄ jme₁le₁jŋiai₂₃ guë́₄ on₃ dsa₂ i₂le₂cán'₄ dso₄, a₂jme₂dsiog₂₃ co₂lë₅ quian'₅₄ Jesús. 
\p  
\v 33 Jme₁ca₂dsi₃léin₂ ja₁të́'₂ dsa₂ Dsɨ₂con'₂ Nɨ₁mu₅ Mɨ₂dsi₄ 'Lag₄,\f + \fr 23:33 \ft ja₁chei₂ “Gólgota” quian'₅₄ arameo; quian'₅₄ latín guë'₂, chei₂ “Calvario.” \f* ja₁jaun₂ ca₂tion₃ cróg₄ quian'₅₄ le₃on₃ dsa₂ 'lɨn'₅₄ 'éi₂, jan₂ të₂le₃ gu₂ ne₁, jan₂ guë'₂ të₂le₃ gu₂ jen₅. 
\p  
\v 34 [Jaun₂ ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―Tia₅₄, 'én₃ dsáu₁, ia₁ tsá₃ ŋi₅ a₂jmo₂₃.]\f + \fr 23:34 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ chi₁ton₅ jág₁ në₅.\f* 
\p Jaun₂ ca₂co₃ dsɨ₂'lióg₂ ca₂tóin'₂ ca₂jmo₃ le₁dso'₅₄ nɨ₁tsɨn'₅₄ Jesús.\f + \fr 23:34 \ft 'Nio'₂ ja₁ton₅ Salmo 22:18.\f* 
\p  
\v 35 Jaun₂ jme₁tión₂ dsa₂ juɨg₂ cau₅, jág₅. Dsɨ₂tan₅₄ në́₃ jme₁tión₂, qui₂co₂jmóg'₂ burlas, ca₂juá'₂: 
\p ―Qui₂ma₂lióin₂ i₂sián'₂; në₃ në́₃, juɨ₁lioin₅₄ 'ŋiog₅ chi₂jua'₂ dsɨ₂jó'₃ lɨ́in₅ I₂rë₂'ɨ́n₁ rë₂quion'₅₄ quián₅ Diú₄. 
\p  
\v 36 Dsɨ₂'lióg₂ në́₃ ca₂jmóg'₂ burlas ca₂jme₃quiáin₃ ca₂jén'₃ vino jen'₂,  
\v 37 ca₂juá'₂: 
\p ―Chi₂jua'₂ lɨ́ng'₅ Rag₅₄ quián₅ dsa₂ judíos, lion₄ 'ŋiag'₂. 
\p  
\v 38 Jaun₂ ca₂tióng₃ dsa₂ letras dsi₄ cróg₄ tio'₅₄ 'nɨ₅ né₃ jág₁ jmei₅: griego, latín, hebreo në́₃, co₂'nió'₄ a₂juá'₂: “RAG₅₄ QUIÁN₅ DSA₂ JUDÍOS BÁ₄ LA₂.” 
\p  
\v 39 Jan₂ i₂rë₂cán'₄ dso₄ i₂jme₁rë₂ton₅ cau₅ quió'₅ ca₂të₂ca₂'o'₂, ca₂juá'₂: 
\p ―¿On₁ 'ne₂ lɨ́ng'₅ I₂rë₂'ɨ́n₁ quián₅ Diú₄? Ma₂në₃ lion₄ 'ŋiag'₂, jaun₂ lo'₅₄ jnia'₅₄ në́₃. 
\p  
\v 40 La₁ ca₂jí₂ bá₄ rɨin'₅₄ ca₂juá'₂: 
\p ―¿'En₁ jmá'₃ tsá₃ gan'₃ 'ne₂ Diú₄? Jua'₂ uɨg₅ le₂në₅ bá₄ guei'₂ ján₃.  
\v 41 La₁ jniog₄ a₂ca₂tág₂ dsón'₂ guei₂ uɨg₅ la₂, lia'₂ con'₂ lë́₅ a₂ma₂jmó₁; la₁ dsa₂ la₂ në́₃, 'i₁caun₂ tsá₃ 'e₂ rɨin₂. 
\p  
\v 42 Jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Jesús, juɨ₁dsiog'₂ bá₄ 'au'₂ jniá₂, jë₁ma₂dsiáng'₃ ja₁gong'₂. 
\p  
\v 43 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p ―A₂dsɨ₂jó'₃ juɨ́g₂ jniá₂ 'ne₂, jmɨg₄ në₃ të₃tsɨng'₅₄ quian'₅₄ jniá₂ Ja₁jlá'₁.\f + \fr 23:43 \ft griego: paradeiso (Paraíso).\f* 
\s1 Ca₂jon₃ Jesús 
\r (Mateo 27:45-56; Marcos 15:33-41; Juan 19:28-30) 
\p  
\v 44 Con'₂ dsi₃ní'₃,\f + \fr 23:44 \ft lit. “hora jŋéi₂.” \f* të₁tsɨ'₅₄ qui₁né'₃ ta₁caun₂ gua'₅₄ 'uë₃, ca₂lia'₂ ca₂të́₂ hora ŋí₁ 'nɨ₅\f + \fr 23:44 \ft lit. “hora ŋi₃.” \f* le₃ca₂'láu₂. 
\p  
\v 45 'Iog₂ co₂dsia₅ ca₂rë₃liá'₃; tsɨ₁'mɨ'₂ cortina a₂jme₁'ei₅ dsi₂néi₂ guá'₅ templo, co₂dsia₅ ca₂chen₃ ca₂lë₃ tɨn₃ dso'₅₄ jo₂. 
\p  
\v 46 Hora jaun₂, ca₂guió'₃ Jesús, ca₂juá'₂: 
\p ―¡Tia₅₄ quiáng₃, o₄gog'₂ 'ne₂ dsia₅₄ jme₂dsí₂ quió₃! 
\p Caun₂ jaun₂ bá₄ a₂ca₂juá'₂ guë́₄, co₂tan₅₄ ca₂join₃. 
\p  
\v 47 Jme₁ca₂jág₃ juɨg₅₄ 'lióg₂ a₂ca₂lë₃ jaun₂, ca₂jme₃juɨin'₂ Diú₄, ca₂juá'₂: 
\p ―Dsón'₂ bá₄ tsá₃ 'e₂ jme₁rɨn₂ dsa₂ la₂. 
\p  
\v 48 Ca₂le₃jɨ́n₃ bá₄ dsa₂ i₂jme₁tion'₅₄ i₂ca₂jág₃ a₂ca₂lë₃ jaun₂, ca₂i₃lein₃ quein₂₃ dsɨ́₅.\f + \fr 23:48 \ft Co₂'nió'₄ a₂jmo₂₃ léi₄ a₂quɨ'₂ dsɨ́₅.\f* 
\p  
\v 49 Ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂jme₁cuɨn₅ Jesús quian'₅₄ dsa₂ mɨ́₂ i₂jme₁ma₂quiong'₅₄ të₂ Galilea, jme₁tióin₂ uɨ́ng₂ jág₅ ca₂le₃jë́₃ a₂në₅. 
\s1 Ca₂'on₃ Jesús 
\r (Mateo 27:57-61; Marcos 15:42-47; Juan 19:38-42) 
\p  
\v 50 La₁ ca₂lë₃ në́₃, jan₂ dsa₂ i₂chen₂ José, i₂jme₁quen'₅₄ lɨ́in₅ ta₁ jɨn₄ dsɨ₂tan₅₄ quián₅ guá'₅, jme₁lɨ́in₄ dsa₂ dsen₃ i₂'ua₁ dsɨ́₅.  
\v 51 Së́₄ 'éi₂ në́₃, i₂chan₂ juɨg₂ Arimatea ja₁tén₄ Judea, tsá₃ ca₂rë₃'ŋió₃ dsɨ́₅ lia'₂ niog₅ ca₂jmo₃ dsɨ₂tan₅₄ rɨin'₅₄, ia₁ jme₁chi₁jŋia₂₃ le₃gon₂ Diú₄. 
\p  
\v 52 Jaun₂ ca₂ŋei₅₄ në́₃ i₁mɨ₂ jág₁ ne₄ Pilato a₂dsɨ₃sioin₅₄ 'lag₄ Jesús cróg₄ a₂dsɨ₃'ó₃. 
\p  
\v 53 Jme₁ca₂sió₂, ca₂lio₃ caun₂ 'mɨ'₂ tióg₃. Jaun₂ ca₂i₁quio₂₃ 'ŋió'₃ tau₂ 'ŋio₅ a₂jme₁ma₂lë́₅ ca₂jmo₃ dsa₂ dsɨ́₅ nɨ₁'lau₂, ja₁tsá₃ 'ein₂ 'lag₄ ma₂'í₅. 
\p  
\v 54 Ia₁ jmɨg₄ jaun₂ tion'₅₄ dsa₂ jmo₂₃ co₂jŋia₅₄ a₂'nió'₅ quió'₅ jmɨg₄ sa₅₄ a₂jë₁ca₂jnia₃ jaun₂. 
\p  
\v 55 La₁ dsa₂ mɨ́₂ i₂ma₂ja₂lén₂ quian'₅₄ Jesús të₂ Galilea, ca₂o₃léin₂ ca₂jág₃ 'a₂ lia'₂ ca₂quion₅ dsa₂ 'lag₄ né'₃ táu₂. 
\p  
\v 56 Jme₁ca₂dsi₃lein₃ quió'₅, ca₂jmo₃ co₂jŋia₅₄ no'₅₄ mɨ₂juɨg₂ quian'₅₄ guë́₄ ma₁'au₂ në́₃, a₂dsɨ₃tsɨin₅₄ Jesús. 
\p Jme₁ca₂jnia₃ sa₅₄ jaun₂, ca₂tiáin'₂ ca₂jŋia₃ lia'₂ con'₂ lë́₅ 'Éi'₃. 
\c 24  
\s1 Ca₂jen'₅₄ táng₃ Jesús 
\r (Mateo 28:1-10; Marcos 16:1-8; Juan 20:1-10) 
\p  
\v 1 Jë₁le₂'uɨg₅₄ jmɨg₄ semana, ca₂i₃lén₂ táng₃ dsa₂ mɨ́₂ të₂ o₃'iog₂ lɨn₃, i₁jag₅₄ tau₂ 'ŋio₅ le₁quian₅ no'₅₄ mɨ₂juɨg₂ a₂jme₁ma₂lë́₅ co₂jŋia₅₄ quió'₅; [lë́₂ bá₄ guë́₄ dsa₂ mɨ́₂ sián'₂ i₂ca₂jme₃quiong'₅₄].\f + \fr 24:1 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ le₁ton₅ jág₁ në₅.\f* 
\v 2 Jme₁ca₂dsi₃léin₂ ja₁jaun₂, jua'₂ cau₅ bá₄ ma₂i₂mu₃ nɨ₁cang₁ a₂jme₁rë₂jnɨ₅ tau₂ 'ŋio₅.  
\v 3 Jaun₂ ca₂i₃toin'₅₄, la₁ tsá₃ ma₃nɨ₁ŋɨ₁ 'lag₄ [Te₁gui'₅₄ Jesús]\f + \fr 24:3 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ le₁ton₅ jág₁ në₅.\f* ca₂dsó'₂ ja₁jaun₂.  
\v 4 [Jaun₂ ca₂lë₃],\f + \fr 24:4 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ le₁ton₅ jág₁ në₅.\f* të₃ tióin₂ dsɨ₂gó'₃ dsɨ́₅ jaun₂, tsá₃ a₂ŋi₅ jmo₃, jme₁ca₂jɨ́in₂ on₃ dsa₂ i₂qui'₂ tsɨn'₅₄ tág₅, tión₂ cau₅ quió'₅. 
\p  
\v 5 Të₃ ma₂gó'₅ jaun₂, ca₂'ɨin₃ ne₅₄ të₂ 'uë₃. Jaun₂ ca₂juá'₂ dsa₂ 'éi₂: 
\p ―¿'E₂ lë₃ 'na'₂ 'nia'₂ jan₂ i₂jén'₃ jɨn₄ 'lag₄?  
\v 6 Tsá₃ 'éi₂ chan₂ ja₁lá₃. Ma₂ca₂jein'₅₄ bá₄. Juɨ₁dsiog'₂ 'au'₂ 'nia'₂ a₂ca₂juá'₂ lia'₂ con'₂ jme₁ŋɨ₂₃ Galilea,  
\v 7 jme₁ca₂juá'₂ a₂ca₂tɨ́n₂ Jaun₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ jáng'₂ dsa₂ o₄gú₃ dsa₂ 'lɨn'₅₄, a₂tion₃ dsa₂ cróg₄, la₁ a₂'nɨ₅ jmɨg₄ jaun₂ jein'₅₄ táng₃. 
\p  
\v 8 Jaun₂ guë́₄ ca₂dsáu'₃ dsɨ́₅ 'io₅₄ jág₁ jaun₂ quió'₅ Jesús.  
\v 9 Jme₁dsi₃lein₃ jaun₂, ca₂dsia₃ ca₂tsɨ́'₃ ta₁guia₃-ján₃ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ i₂jme₁lë́₂ guë́₄, ca₂tsɨ́'₃ ca₂le₃jɨ́n₃ guë́₄ dsa₂ sián'₂ në́₃.  
\v 10 Dsa₂ mɨ́₂ i₂jme₁quion₂ jág₁ në₅ ne₄ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂: María i₂chan₂ Magdala, Juana, María chog₅₄ Jacobo, quiain'₅₄ guë́₄ dsa₂ mɨ́₂ sián'₂. 
\p  
\v 11 La₁ jme₁ca₂nág₂ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ jág₁ në₅, a₂lë₁të₂'ɨ₅ bá₄ 'io₅₄ 'éi₂, lɨ́in₂, jaun₂ tsá₃ ca₂rë₃'éin₂. 
\p  
\v 12 La₁ Pe₄ në́₃, ca₂o₃'ɨ́in₃ ŋó₃ co₂chi'₅₄ ca₂i₁jag₅₄ dsi₂néi₂ tau₂ 'ŋio₅. Jaun₂ jmá'₃ tsɨ₁'mɨ'₂ tióg₃ bá₄ ca₂jág₃ niog₅. Ca₂ŋái'₃ bá₄ táng₃ jaun₂ në́₃, dsɨ₂gó'₃ dsɨ́₅ 'e₂ ca₂lë₃. 
\s1 A₂ca₂lë₃ dsi₂juɨ₅ ja₁ŋó₄ juɨg₂ Emaús 
\r (Marcos 16:12-13) 
\p  
\v 13 Jmɨg₄ jaun₂ dé₄, on₃ dsa₂ 'éi₂ tioin'₅₄ juɨ₅ i₃léin₂ juɨ₅ juɨg₂ ja₁të́'₂ dsa₂ Emaús, a₂niog₅ con'₂ guia₃-cáun₃ kilómetros ja₁niog₅ Jerusalén.  
\v 14 Jaun₂ dé₄ tsɨ́'₅ rɨin'₅₄ i₃léin₂ ca₂le₃jë́₃ 'e₂ niog₅ ca₂lë₃.  
\v 15 Të₃ dsia₂₃ i₃léin₂ jaun₂, ca₂jme₃quián₃ Jesús ŋó₃ quiong'₅₄.  
\v 16 La₁ juɨ₁'a₂ guë́₃ la₂ jág₂ i₃léin₂, cha₂ a₂jmo₅ a₂tsá₃ rë₂cuɨg₂₃ 'ein₂ 'éi₂. 
\p  
\v 17 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús: 
\p ―¿'E₂ bá₄ jág₁ dsia'₂ 'nia'₂ ja₂nóg'₅? 
\p Jaun₂ ca₂nau₂ ca₂tiá₂ tei₄, le₁'ág₄ 'lia'₂ dsɨ́₅ bá₄.  
\v 18 Jaun₂ ca₂ŋag₃ jan₂ i₂chen₂ Cleofas: 
\p ―¿On₁ bá₄ jan'₂ 'ne₂ lɨ́ng'₅ dsa₂ i₂lia'₂ të₁tsɨn'₅₄ guan₅ Jerusalén, jaun₂ tsá₃ ŋi'₅₄ 'e₂ niog₅ ca₂lë₃ dsióg₂-jo₃ në₅? 
\p  
\v 19 Jaun₂ ca₂ŋag₃: 
\p ―¿'E₂ ca₂lë₃ guë'₂? 
\p Jaun₂ ca₂ŋag₃ táng₃: 
\p ―A₂ca₂lë₃ quian'₅₄ Jesús i₂chan₂ Nazaret, i₂jme₁lɨ́n₄ jan₂ i₂jme₁'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄, i₂'uan'₂ të₂le₃ quian'₅₄ ca₂le₃jë́₃ a₂niog₅ ca₂jmo₃, i₂'uan'₂ të₂le₃ quian'₅₄ jág₁ a₂ca₂jme₃tag₂₃, lia'₂ le₃ne₄ Diú₄ lia'₂ le₃ne₄ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ në́₃;  
\v 20 'a₂ lia'₂ ca₂jáng'₂ juɨg₅₄ jme₂dsa₂ quian'₅₄ dsɨ₂tan₅₄ quián₂ jnia'₅₄, ca₂dsi₂ 'éi'₃ ca₂jŋag'₃ tioin'₅₄, ca₂tion₃ cróg₄.  
\v 21 Jnia'₅₄ jme₁'ɨ́n₂ dsɨ₅ chong₂, a₂lág₂ jnia'₅₄ 'éi₂ bá₄ lɨ́n₅ i₂jme₁lión₂ juɨg₂ Israel. La₁ në₃ në́₃, ma₂'nɨ₅ jmɨg₄ ca₂lë₃ le₂në₅.  
\v 22 I₂lɨn₅₄ dsa₂ mɨ́₂ i₂tion'₅₄ jë₄ quián₂ jnia'₅₄ ma₂në₂quiong₃ jnia'₅₄ juë́'₅, ia₁ ma₃i₁jag₅₄ të₂ o₃'iog₂ ma₂'mɨ́g₂ tau₂ 'ŋio₅, juá'₂.  
\v 23 Tsá₃ nɨ₁ŋɨ₁ 'lag₄ dsó'₅. A₂jaun₂ bá₄ dsia₂₃ o₃lein₃ a₂në₂jme₃jnia₅ ángeles ne₅₄, a₂në₂juá'₂ i₂chan₂ bá₄ 'éi₂.  
\v 24 Jaun₂ në́₃, ma₂i₁len₅₄ i₂lɨn₅₄ rɨn'₅₄ jnia'₅₄ ma₂i₁jag₅₄ tau₂ 'ŋio₅. Jua'₂ dsón'₂ bá₄ dsau₅ con'₂ lë́₅ jág₁ jmóg'₅ dsa₂ mɨ́₂ 'éi₂, la₁ 'éi₂ guë'₂ në́₃ tsá₃ në₂jɨ́in₂, juá'₂. 
\p  
\v 25 Jaun₂ ca₂ŋag₃ Jesús ca₂tsɨ́'₃ 'éi₂: 
\p ―¡'En₁ jmá'₃ tsá₃ 'e₂ ca₂ŋɨ́'₂ 'au'₂ 'nia'₂! ¿Lɨ́g'₂ bá₄ le₃'én'₂ 'nia'₂ ca₂le₃jë́₃ a₂niog₅ ca₂juá'₂ dsa₂ i₂jme₁'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄?  
\v 26 Ia₁ ¿on₁ le₂jaun₂ 'i₄ 'éi'₃ ca₂tɨ́n₂ I₂rë₂'ɨ́n₁ quián₅ Diú₄, dsɨ₃ŋɨ́i₂ ca₂le₃jë́₃ a₂në₅ de'₂ jŋiá₅, jaun₂ guë́₄ dsiáin'₄ ja₁le₃juɨin'₂ táng₃? 
\p  
\v 27 Jaun₂ qui₂ca₂juá'₂ 'a₂ lia'₂ niog₅ juá'₂ ne₄ Si₂ quió'₅ Diú₄; ca₂jme₃lióg₃ de'₂ jŋiá₅ ja₁juá'₂ ne₄ si₂ quió'₅ Moisés, ŋó₃ ca₂'ë₃ le₂tan₅₄ si₂ quió'₅ dsa₂ i₂jme₁'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄, ja₁juá'₂ 'ɨin₂₃ 'éi₂ 'ŋiog₅. 
\p  
\v 28 Jaun₂ ja₂quián₃ dsi₁léin₂ juɨg₂ pí'₁ ja₁tioin'₅₄ juɨ₅ dsi₁léin₂. La₁ dsa₂ 'éi₂ con'₂ jme₁ma₂ŋó₅ co₂dsau₅ bá₄ ca₂jmo₃. 
\p  
\v 29 La₁ i₂on₃ 'éi₂ në́₃ ca₂chi₃quióng₂ jmɨg₄ a₂jŋia₃, ca₂juá'₂: 
\p ―Në₃ o₁jŋia₁ quian'₅₄ jnia'₅₄, ia₁ ca₂rɨn₂ bá₄ 'iog₂, ca₂'láu₂ ca₂nei₂ bá₄ la₂. 
\p Jaun₂ ca₂'í₃ dsi₂néi₂ ja₁jŋia₃ quian'₅₄ 'éi₂. 
\p  
\v 30 Jaun₂ ca₂lë₃, jme₁ma₂guá₅ ne₄ mesa quian'₅₄ 'éi₂, ca₂can₃ i₁ŋí'₄, ca₂jme₃jŋiói₃, jaun₂ guë́₄ ca₂'niai₃ ca₂cuë́'₃ le₃on₃ i₂quiain'₅₄. 
\p  
\v 31 Të₃jë₄ jaun₂ në₂jag₄ a₂jaun₂ guë́₄ ca₂niá₃ jme₁ne₁₂ lɨ́in₂, jaun₂ guë́₄ ca₂rë₃cuɨg₂₃. La₁ dsɨ₂juɨ₅ jaun₂ ca₂i₃cóin'₅ të₃ ne₅₄. 
\p  
\v 32 Jaun₂ guë́₄ ca₂dsia₃ jág₁ guioin₅₄: 
\p ―Dsón'₂ bá₄ lia'₂ tio'₅₄ juɨ₅ ja₂náu₅, ca₂lë₃ dsɨ₅ néi₁ ca₂le₃jë́₃ 'e₂ niog₅ në₂juá'₂ në₂jme₃ŋɨ́i'₂ dsɨ₅ jniog₄ a₂juá'₂ Si₂. 
\p  
\v 33 Dsɨ₂juɨ₅ le₂jaun₂ bá₄ ca₂tóin'₂ táng₃ juɨ₅ ja₂lein₃ Jerusalén. Jme₁o₃lein₃ jaun₂, tion'₅₄ ta₁guia₃-ján₃ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ i₂lë́₂ guë́₄, le₁ŋɨi'₂ quian'₅₄ guë́₄ dsa₂ sián'₂.  
\v 34 Jaun₂ juá'₂ 'éi₂ tioin'₅₄: 
\p ―Të₃dsón'₂ bá₄ ma₂ca₂jen'₅₄ Te₁gui'₅₄. Ia₁ ma₂në₂jme₃jniai₂₃ ne₄ Si₂mu₅₄. 
\p  
\v 35 Jaun₂ guë́₄ ca₂jmóg'₃ táng₃ i₂on₃ 'éi₂ jág₁ 'a₂ lia'₂ ca₂lë₃ le₂'i₄ juɨ₅, 'a₂ lia'₂ ca₂rë₃cuɨg₂₃ con'₂ jme₁ca₂'niai₃ i₁ŋí'₄. 
\s1 Ca₂jme₃jnia₅ Jesús jë₄ quió'₅ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ 
\r (Mateo 28:16-20; Marcos 16:14-18; Juan 20:19-23) 
\p  
\v 36 Të₃ tioin'₅₄ dsia₂₃ jág₁ jaun₂, jme₁ca₂jme₃jnia₅ Jesús ca₂nau₂ jë₄ quió'₅.\f + \fr 24:36 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ juá'₂ ján₃: “co₂tan₅₄ ca₂cuag₃ Diú₄, ca₂juá'₂: ―Siang'₃. Juɨ₁'ei₅ bá₄ tei₄ tion'₅₄ 'nia'₂.” \f* 
\p  
\v 37 Ca₂i₃gó'₃ dsɨ́₅ tioin'₅₄, lɨ́in₂ jan₂ jme₂dsí₂ bá₄ 'éi₂ ŋɨ₅. 
\p  
\v 38 Jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―¿'E₂ lë₃ ŋɨ́₄ lë₃ tion'₅₄ 'nia'₂ chí'₅ go₂'i₃? ¿'E₂ lë₃ ŋɨ́₄ 'lióng₂ a₂'náu'₂ 'nia'₂ 'au'₂?  
\v 39 La₂ jag₄ 'nia'₂ o₄gu₃ o₄tag₃. Jniá₂ bá₄ la₂. I₂nó'₅ 'nia'₂ i₂nɨ́g'₃ quió₃ i₂jag₄ 'nia'₂. Jan₂ jme₂dsí₂, on₃jua'₅₄ i₂ton₅ ŋɨ́₅ on₃ i₂'en₅₄ mu₅, juɨ₁lia'₂ jág'₂ 'nia'₂ lɨ́n₅ jniá₂. 
\p  
\v 40 Të₃ juá'₂ le₂në₅, qui₂ca₂'ë₃ o₄gú₃ o₄tag₁₂ në́₃. 
\p  
\v 41 Të₃ tioin'₅₄ jaun₂ dsɨ₂gó'₃ dsɨ́₅ tsá₃ 'éin₂ o₄quió'₄ a₂ŋɨ́₄ lë₃ 'io'₂ jén'₅, jme₁ca₂juá'₂ Jesús: 
\p ―¿Cha₁ a₂le₃que₅₄ ca₂la₂ ja₁lá₃? 
\p  
\v 42 Jaun₂ ca₂o₃can₅ ca₂'nau₅₄ quió'₅ i₁ju₁ cuɨ₂ ne₄ si₂, [quian'₅₄ guë'₂ ca₂jne₄ nɨ₁tá'₅ cuɨng₅].\f + \fr 24:42 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ tsá₃ chi₁ton₅ jág₁ në₅.\f* 
\p  
\v 43 Jaun₂ ca₂gue₃ ca₂guë́'₃ guá₅ të₃ne₄ ca₂le₃jɨ́n₃. 
\p  
\v 44 Jaun₂ ca₂juá'₂ në́₃: 
\p ―Ma₁ ca₂juá'₃ jniá₂ le₂jŋiá₅ lia'₂ con'₂ jme₁ŋɨ₂₃ jɨn'₄ 'nia'₂, a₂tion₅₄ le₃ti₃ ca₂le₃jë́₃ lia'₂ con'₂ lë́₅ tio'₅₄ ne₄ Si₂ 'Éi'₃ quió'₅ Moisés, ne₄ Si₂ quió'₅ dsa₂ i₂jme₁'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄, ne₄ Salmos në́₃, ja₁'ag₂₃ jniá₂. 
\p  
\v 45 Jaun₂ guë́₄ ca₂jme₃ŋɨ́i'₂ dsɨ́₅ 'éi₂ a₂juá'₂ Si₂,  
\v 46 jaun₂ ca₂juá'₂: 
\p ―Le₂në₅ bá₄ tio'₅₄ ne₄ Si₂: a₂tion₅₄ bá₄ dsɨ₃ŋɨ́₂ uɨg₅ I₂rë₂'ɨ́n₁ quián₅ Diú₄, la₁ jein'₅₄ bá₄ táng₃ a₂'nɨ₅ jmɨg₄;  
\v 47 a₂tion₅₄ dsɨ₃'ag₅ jág₁ në́₃, a₂'nió'₅ qui₂dsɨ₃quén'₅ dsɨ́₅ dsa₂ ia₁jaun₂ bá₄ lé₂ le₃'én₂ dsáu₁. Jág₁ në₅ dsó₃ qui₂rë₂'ë́₂ o₄quió₃, ne₄ ca₂le₃jɨ́n₃ i₂chan₂ gua'₅₄ 'uë₃, la₁ Jerusalén de'₂ jŋiá₅ ja₁le₃lióg₃.  
\v 48 'Nia'₂ në́₃ i₂qui₂ca₂të́₂ ne'₅₄ ca₂le₃jë́₃ a₂niog₅ ca₂lë₃, qui₂o₁jang'₄ 'nia'₂ jág₁ dsau₅.  
\v 49 Jaun₂ në́₃, tsɨn₅₄ jniá₂ i₂ma₂lë́₅ jág₁ chen₃ Ŋe'₃. La₁ jŋia₄ guë́₄ 'nia'₂ juɨg₂ la₂, ca₂lia'₂ ca₂lë₃ le₁lɨn'₄ 'nia'₂ quian'₅₄ juɨ₅bí₂ a₂sió₃ guei'₅₄. 
\s1 Ca₂uɨ́g₂ Jesús guei'₅₄ i₂juɨ́g₃ 
\r (Marcos 16:19-20) 
\p  
\v 50 Jaun₂ ca₂jŋiai₃ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂ të₂ juɨg₂ Betania, jaun₂ ca₂cho₃ gu₂ ne₄ quió'₅ ca₂le₃jɨ́n₃, ca₂jme₃gu'₅₄.  
\v 51 Ca₂lë₃ në́₃, të₃jë₄ jme₂gu'₅₄ jaun₂, ca₂i₃uɨ́in₂.\f + \fr 24:51 \ft A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ juá'₂ ján₃: “ca₂ŋái'₃ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃.” \f* 
\p  
\v 52 'Éi₂ në́₃, ja₂lein₃ bá₄ táng₃ Jerusalén, jmo₂₃ 'io'₂ 'ŋio₅ lɨn₃,  
\v 53 le₃ó₃ jmɨg₄ bá₄ jme₁ŋɨi'₂ i₁dsi₅ guá'₅ jme₂juɨin'₂ Diú₄. 
\p Co₂në₅.