\id REV - Chung \ide UTF-8 \h Gia yə Jisɔs nì chusi \toc1 Kiŋwakti ki Gia yə Jisɔs nì chusiki i Jɔn \toc2 Kiŋwakti ki Gia \toc3 Gia \mt1 Kiŋwakti ki Gia yə Jisɔs nì chusiki i Jɔn \imt1 Gia yə yi kɔ i Kiŋwakti kələ mə \ip Kiŋwakti kələ kɔ kɔm gia yə Jisɔs Klistus nì chusiki i Jɔn waiŋ wi wi ntum. Jɔn nì nyaka kiŋwakti kələ i jɔbi wə bə nì bwili wi tsə jiə i tumi ki bɔkɔ kintəəŋ ki Batmɔs. Wi nì nyaka i bijuŋni bi bəni bə bumni biə nanitaŋ. Wi nì yisi nnyaka, yisi bəh gia yə Jisɔs mwi nì chusiki i wi a wi nyaka chiŋsi i bijuŋni biwɔ biə nanitaŋ. Gia yə yi biəliki yi kɔ mbaŋ wi gia yiduli yə wi nì yɛiŋki i fiɛŋ wə ka ndəmsi, yi num asi Nyɔ bɔiŋsiki bəni bə̀ bɔ kɔ mbu, jiə bəchu bə̀ i ŋgəkə wə. \iot Kifwu ki gia kə ki kɔ i Kiŋwakti kələ mə \io 1:1-8 Kin'yisi \io 1:9–3:22 Ndəmsi bi ninshiŋ bəh biŋwakti biə bi tsəki i bijuŋni bi bəni bə bumni biə nanitaŋ \io 4:1–8:1 Kiŋwakti kə bə nì laa baŋ bəh nyanti i kidi wə nanitaŋ \io 8:2–11:19 Kijəŋ nanitaŋ \io 12:1–13:18 Kiŋkum ki nyam yə yi bwɔsiki kətə bəh nyám yi gumini yifa \io 14:1–15:8 Bindəmsi bidɔkɔ chi chi \io 16:1-21 Biŋkuŋɔ biə nanitaŋ kɔ shɔm yi Nyɔ yi jumini \io 17:1–20:10 Bə laksi Babilɔn bəh nyam yi gumini bəh bəni bə̀ bɔ nyiki ntəkə a bɔ kɔ bəni bə ntum bə Nyɔ bəh ŋkpɛli \io 20:11-15 Nsaka wi gɔksini \io 21:1–22:5 Mbi wi bɛiŋ wimfiaŋ bəh kuku wimfiaŋ bəh Jɛlusalɛm wimfiaŋ \io 22:6-21 Kiŋkɔsi \c 1 \s1 Kin'yisi \p \v 1 Kiŋwakti kələ kɔ kɔm gia yə Nyɔ nì nya i Jisɔs Klistus a wi chusi i bəni bu, a num gia yə yi kaŋaki i dzɔ di i jɔbi wi juli wə. Jisɔs Klistus ka faaŋ chinda wi i mi wi wi nɔm Jɔn i fə a bɔ kiə gia yiwɔ. \v 2 Wi ka nyaka gia yichi yə wi nì yɛiŋ, yi num gia yi Nyɔ yələ bəh gia yə Jisɔs Klistus nì dzaka i wi. \v 3 Kimbɔiŋsi kimbum bi numki i mi wə wi bi faaki ntum wi Nyɔ wələ. Kimbɔiŋsi kimbum bi num tə i bəni bə̀ bɔ bi wɔkɔki gia yə bə nyaka i kiŋwakti kələ mə jiə, kɔm jɔbi wi gia yiwɔ si num kɔmsi dzə lɔ. \s1 Jɔn bɔni i bijuŋni bi bəni bə bumni nanitaŋ \p \v 4 Akɔ mih Jɔn, mih nyakaki kiŋwakti kələ i bijuŋni bi bəni bə bumni bə̀ nanitaŋ bɔ kɔ i kimbu ki mbi wi Ɛsia wə. Ma shɔm yi yindzɔŋni bəh kimbɔiŋni num i mbɛiŋ, ki dzə i Nyɔ wə wi kɔ, a num wə wi nì kɔ, a num wə wi kɔ i bi dzə. Ma kinduksi ki Nyɔ bəh kimbɔiŋni numki bəh mbɛiŋ, ki dzə tə i biŋ'waka biə nanitaŋ bi kɔ i kiŋkii ki nshiŋ,\fig Bijuŋni bi bəni bə bumni nanitaŋ i kwili wi Ɛsia wə|alt="The seven Churches in Asia" src="Chung NT Seven Churches-Plain.tif" size="span" loc="Revelation 1:4" copy="Wycliffe" ref="Kiŋwakti ki Gia 1:4"\fig* \v 5 bəh i Jisɔs Klistus a num wi wə wi si chusi gia yi ŋkɔŋ kɔm Nyɔ i bəni. A nì kɔ wi mi wi ninshiŋ i fiəni dza i kpi wə. Ayaka akɔ wi wə wi sakaki bəŋkuŋ bəchi fa kuku. Akɔ wi wə wi kɔŋki bukumbɛiŋ, wi bwili bukumbɛiŋ i chu bibukumbɛiŋ wə bəh mwa mu. \v 6 Wi kɔ wi fə̂ bukumbɛiŋ num bəni bə ŋkuŋ bi Nyɔ, fə̂ bukumbɛiŋ num bətii mfə gia bə Nyɔ wə wi kɔ Nyɔ wi num Ba wi. Mbum bəh ŋga numki i wi jɔbi wichi kiŋgɔksi kiwɔ kɔbi. Yi nûm ayaka. \p \v 7 Mbɛiŋ tsɛ̂iŋ, Jisɔs dzəki lə, wi bi dzəki i bikwu wə. Bəni bəchi num i bi yɛiŋ i wi wə na bəh bəni bə̀ bɔ nì bwaŋ wi bəh gɔŋ. Kitumi ki fa kuku kichi num i bi fiki bəh mindəm kɔm wi. Lə yi bi numki yaka. Yi nûm ayaka. \p \v 8 Bah Nyɔ dzakaki a ŋgaiŋ kɔ Alfa bəh Ɔmega. A num wə wi kɔ a num wə wi nì kɔ, a num wə wi kɔ bi dzə. A num wi Ŋga Bichi. \s1 Jɔn yɛiŋ Jisɔs \p \v 9 Akɔ mih Jɔn, waiŋnih wimbɛiŋ i Jisɔs wə, bukumbɛiŋ bəchi yɛiŋki ŋgəkə kɔm wi, num i ŋkuŋ bi kintəəŋ, kaŋa shɔm i gia yichi wə. Mih nì kɔ i Batmɔs tumi ki bɔkɔ kintəəŋ num bə nì bwili mih num bwilini kɔm gia yi Nyɔ yə mih nì fukuki chu dzaka kɔm Jisɔs. \v 10 A dzə num i chɔkɔ bi Bah wə mih nì kɔ i Kiŋ'waka ki Nyɔ wə, mih ka dza wɔkɔ ja yi dzaka i mih jum bəh ŋga aka jəŋ. \v 11 Yi nì dzakaki a, “Nyâka gia yələ wɔ yɛiŋki lə i kiŋwakti mə wɔ chîŋsi i bijuŋni bi bəni bə bumni nanitaŋ bɔ kɔ i tumi ki Ɛfɛsus, Similna, Bɛgamum, Tayatila, Saldis, Filadɛlfia bəh Lawdɛsia wə.” \p \v 12 Mih kabə fiəni gwu i yɛiŋ mi wə wi dzakaki i mih. Ayaka jɔbi wə mih nì tsɛiŋ tali, ka yɛiŋ biɛiŋ biə bə tɔmki naka bi baiŋsini yɛiŋ wə nanitaŋ num bə kɛiŋsi bəh chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli.\fig Bimbaiŋsi nanitaŋ bi Beju|alt="Seven golden lampstands" src="WA04002b.tif" size="col" loc="Revelation 1:2" copy="Graham Wade" ref="Kiŋwakti ki Gia 1:12"\fig* \v 13 Mi widɔkɔ num i biɛiŋ biə bə tɔmki naka bi baiŋsini yɛiŋ kintəəŋ aka mi wə yɛli wi kɔ Waiŋmi, num wi lɔh mbuŋ wi dəəŋ ka wafi daŋsi kiŋ'wafi i ki jum ki wə. \v 14 Juŋ yi fwu i fwu wi wə nì fukuki lə buuu aka ndaŋ wi fukuli, chu num aka kitəh ki dzaŋ. \v 15 Gvu yi nì tɔksiki aka chwaka ki bɔkɔli kə bə kpa ki ŋwaŋyi, ja yi jumi aka bɔkɔ yi gbɔni. \v 16 Wi nì kaŋaki bijɔŋ nanitaŋ i tsɛiŋ yi yiləkəli wə, nywɔ wi jum wə wi kwaki bimbu bichi buku i dzaka ki wə, shi bi baiŋ aka wɔŋ wi nshichuŋ. \p \v 17 Si mih yɛiŋ wi, ka gbɔ i wi nshiŋ ka numki aka kiŋkpili ki mi. Wi jiə tsɛiŋ yi yiləkəli i mih wə dzaka a, “Kiə wɔ ki lwâki kə. Akɔ mih Ninshiŋ a num mih Kiŋgɔksi. \v 18 Akɔ mih wə mih kɔ wiwɔm. Mih nì kɔ mih kpi, ayakalə tsɛ̂iŋ, mih fiəni chu wiwɔm, mih num i ni numki jɔbi wichi. A kaŋaki mih biŋ'wɛli bi kpi bəh bi tumi bi bəni bə kpili. \v 19 Ayakadəiŋ, nyâka gia yə wɔ yɛiŋ, yə yi kɔ i liə bəh yə yi ni dzə i jum wə. \v 20 Gia yi nyumini yə bijɔŋ biə nanitaŋ wɔ si yɛiŋ i tsɛiŋ yiŋ yiləkəli wə bəh biɛiŋ biə nanitaŋ bə kɛiŋsi bəh chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli kə bə tɔmki naka bi baiŋsini yɛiŋ chusiki yələ: Bijɔŋ biələ nanitaŋ kɔ bəchinda bə Nyɔ bə̀ bɔ kɔ bijuŋni bi bəni bə bumni biə nanitaŋ, biɛiŋ biə bə tɔmki naka ki baiŋsini yɛiŋ a num bijuŋni bi bəni bə bumni nanitaŋ biwɔ.” \c 2 \s1 Ntum wi Jisɔs wə wi tsəki i kijuŋni // ki bəni bə bumni i Ɛfɛsus \p \v 1 Mi wə mih nì yɛiŋ, wi dzaka i mih a, “Nyâka kiŋwakti i chinda wi Nyɔ wə wi kɔ wi kijuŋni ki bəni bə bumni i Ɛfɛsus a, ‘Wələ kɔ ndzaka wi wəmaka wə, wi kaŋaki bijɔŋ biə nanitaŋ i tsɛiŋ yi yiləkəli wə, wi nyani i kintəəŋ ki biɛiŋ biə nanitaŋ biə bə nì kɛiŋsi bəh chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli kə bə nì tɔmki naka bi baiŋsini yɛiŋ wə: \v 2 Mih kiəki lə kimfə kimbɛiŋ bəh si mbɛiŋ nɔmki bɔŋŋ, kiə tə shɔm yimbɛiŋ yi kaŋani bəh si mbɛiŋ kɔkə i bum gia yə bəni bəchu dzəki bəh yi. Mbɛiŋ kɔ num mbɛiŋ mɔm yɛiŋ lɔ bəni bə̀ bɔ bɔɔŋki gwu yibɔ a bɔ ŋgaiŋni kɔ bwa bə ntum bə Jisɔs bɔ kɔbi, ka yɛiŋ a bɔ kɔ bəni bə ntəkə. \v 3 Mih kiəki lə si mbɛiŋ kɛiŋsiki kaŋaki shɔm i gia yichi wə kɔm mih bɔh kə. \v 4 Ayakalə, gia yidɔkɔ kɔlə yə mih kaŋaki kɔm mbɛiŋ yi ndzɔŋ kə i mih. Mbɛiŋ chu kaŋaki kə kiŋkɔŋ kə mbɛiŋ nì kaŋaki i ninshiŋ. \v 5 Mbɛiŋ kwâka na di biə mbɛiŋ nì yisi kɔ ka mbɛiŋ gbɔyi. Mbɛiŋ kwûni shɔ́m yimbɛiŋ, mbɛiŋ fîəni fə̂ki asi mbɛiŋ nì fəki i ninshiŋ. Mbɛiŋ ka baaŋ i kwûni, mih ni dzə dzɔ bwili naka kimbɛiŋ kə mbɛiŋ tɔmki naka ki baiŋsini yɛiŋ i di biə ki si num. \v 6 Ayakalə, gia yindzɔŋni yə mbɛiŋ fəki kɔ a mbɛiŋ baiŋŋki lə nɔni ki bəni bə Nikɔlaus, a num gia yə mih baiŋŋki tə. \p \v 7 Mi wə wi kaŋaki bintuni, wi wɔ̂kɔ gia yə Kiŋ'waka ki Nyɔ dzakaki i binjuŋni bi bəni bə bumni. Mi wə wi ni tumdzi mih ni nya dzəh i wi i dzi mintam mi kpɛiŋ wə wi nyaki nɔni kə ki kɔ i di bi kinsaŋli ki Nyɔ wə.’” \s1 Ntum wi Jisɔs wə wi tsəki i kijuŋni // ki bəni bə bumni i Similna wə \p \v 8 Mi wiwɔ chu dzaka i mih a, “Nyâka kiŋwakti i chinda wi Nyɔ wə wi kɔ wi kijuŋni ki bəni bə bumni i Similna a, ‘Wələ kɔ ndzaka wi wəmaka wə wi kɔ wi Ninshiŋ a num wi Kiŋgɔksi. Akɔ wi wə wi nì kpi fiəni chu wiwɔm. \v 9 Mih kiəki lə bəŋgəkə bə̀ mbɛiŋ yɛiŋki bəh kifuu kimbɛiŋ, ayakalə mbɛiŋ kɔ bəni bə kiŋkɔkni. Mih kiəki lə ja yichu yə bəni dzakaki kɔm mbɛiŋ. Bɔ bɔɔŋki gwu yibɔ a bɔ ŋgaiŋni kɔ Bəju, bɔ kɔbi kə Bəju. Bɔ num i mbaŋ wi Satan wə. \v 10 Mbɛiŋ ma lwâki bəŋgəkə bə̀ mbɛiŋ kɔ i ni yɛiŋ. Mbɛiŋ wɔ̂kɔ, ŋkpɛli si num a i jiə mbɛiŋ bədɔkɔ i juŋ yi nsəŋ mə a bə mɔmsi mbɛiŋ. Mbɛiŋ num i ni yɛiŋ ŋgəkə i kaŋ wə jwɔfi. Kɔŋ mbɛiŋ numki na i tsə kpi mbɛiŋ num ndzɔŋ, ayakadəiŋ mih ni nya mbɛiŋ bəh kifɔ ki ŋkuŋ kə ki kɔ nɔni kə ki bi tsə kaa kə. \p \v 11 Mi wə wi kaŋaki bintuni, wi wɔ̂kɔ gia yə Kiŋ'waka ki Nyɔ dzaka i binjuŋni bi bəni bə bumni. Mi wə wi ni tumdzi, kpi yi kɔmsini bi kɔm kə wi.’” \s1 Ntum wi Jisɔs wə wi tsəki i kijuŋni // ki bəni bə bumni i Bɛgamum \p \v 12 Ayaka wi chu dzaka i mih a, “Nyâka kiŋwakti i chinda wi Nyɔ wə wi kɔ wi kijuŋni ki bəni bə bumni i Bɛgamum a, ‘Wələ kɔ ndzaka wi wəmaka wə wi kaŋaki nywɔ wi jum wə wi kwaki bimbu bichi: \v 13 Mih kiəki lə di biə mbɛiŋ nɔki. Mbɛiŋ nɔki na i di biə wə kiŋkii ki Satan kɔ. Ayakalə, mbɛiŋ num a i yɛli wuŋ wə bəh ŋga. Mbɛiŋ nì ka nəiŋma i jiəki shɔm i mih na i chɔkɔ bi Antibas wə mi wuŋ wi ŋkɔŋ wə. Wi nì dzakaki kɔm mih, bə wɔɔ wi i mbɛiŋ kintəəŋ fɛiŋ, i di biə Satan nɔki. \v 14 Ayakalə, mih kaŋaki lə gia yidɔkɔ twɛsi kɔm mbɛiŋ, yi ndzɔŋki kə i mih. Bəni bədɔkɔ kɔlə i mbaŋ wimbɛiŋ wə bɔ biəli nlani wi Balaam, wə wi nì lani Balak i fə gia yə bwa bə Islae bi ndamti gbɔyi yɛiŋ. Wi nì fə bɔ ka dziki biɛiŋ bidzini biə bə nì fə gia yɛiŋ i bənyɔ, chu fə bɔ ka nɔki nɔni ki kinyɛŋ num ki tɔkɔlini. \v 15 Ayaka yi kɔ a liŋ si mbɛiŋ kaŋaki bəni bədɔkɔ tə i mbaŋ wimbɛiŋ wə bɔ biəli nlani wi bəni bə Nikɔlaus. \v 16 Ayakadəiŋ, mbɛiŋ kwûni shɔm yimbɛiŋ. Mbɛiŋ ka bâaŋ i kwûni, mih ni fiəni dzə i mbɛiŋ wə i jɔbi wi juli wə, i jwɔ bəni bəwɔ bəh nywɔ wi jum wə wi bukuki i dzaka kəŋŋ wə. \v 17 Mi wə wi kaŋaki bintuni, wi wɔ̂kɔ gia yə Kiŋ'waka ki Nyɔ dzakaki i bijuŋni bi bəni bə bumni. Mi wə wi ni tumdzi, mih ni dzɔ nya mana i bəmana\f + \fr 2:17 \fr*\ft Mana kɔ biɛiŋ bi dzini biə Nyɔ nì nyaki i bəni bə Islae i chwa i jía mbaŋnyani \ft*\f* bə̀ wə, bə nì nyumi, mih chu nya wi bəh təh wi fukuli num bə nyaka yɛli wimfiaŋ yɛiŋ i təh wiwɔ wə, mi widɔkɔ kiə kə a kɔbi a wi wə wi dzɔ təh wiwɔ.’” \s1 Ntum wi Jisɔs wə wi tsəki i kijuŋni // ki bəni bə bumni i Tayatila \p \v 18 Mi wiwɔ chu dzaka i mih a, “Nyâka kiŋwakti i chinda wi Nyɔ wə wi kijuŋni ki bəni bə bumni i Tayatila a, ‘Wələ kɔ ndzaka wi Waiŋ Nyɔ. Akɔ wi wə dzə́kəh yi bɛliki aka lɔɔm wi gbuku, gvu yi tɔsi aka chwaka ki bɔkɔli bə kpa: \v 19 Mih kiəki lə kimfə kimbɛiŋ, kiə si mbɛiŋ kaŋaki kiŋkɔŋ, kiə tə shɔm yə mbɛiŋ jiə i mih wə bəh nɔm wə mbɛiŋ nɔmki bəh si mbɛiŋ kaŋaki shɔm. Mih kiəki lə tə a kimfə kimbɛiŋ ki liə ki ndzɔŋki tsəki lə kə mbɛiŋ nì kaŋaki i ninshiŋ. \v 20 Ayakalə, gia yidɔkɔ kɔlə yə mih kaŋaki kɔm mbɛiŋ yə yi ndzɔŋki kə i mih. Mbɛiŋ kɔ mbɛiŋ bee miŋkpaŋa wə Jɛsɛbɛl, wi ka fəki gia yə wi fəki. Wi bɔɔŋki gwu yi a ŋgaiŋ kɔ mi wi ntum wi Nyɔ, fwɔkyi bəni bəŋ bəh nlani wi, fə a bɔ fəki nɔni kinyɛŋ ki tɔkɔlini, chu dzi biɛiŋ bindzini biə bə kɔ bə fə gia yɛiŋ i bənyɔ. \v 21 Mih kɔ mih nya wi jɔbi i kwuni shɔm yi, ayakalə wi nəiŋma i kwuni i nɔni ki ki tɔkɔlini kiwɔ wə. \v 22 Mbɛiŋ wɔ̂kɔ, mih ni faaŋ lə jwɛiŋ i wi mə yi nɔsi wi i naŋ bɛiŋ, wi bəh bəni bu bə̀ bɔ fəki kinyɛŋ ki tɔkɔlini nì numki i ŋgəkə wə a kɔbi wi nchiŋ, a kɔbi a bɔ kwuni lə na chu biəliki kimfə ki miŋkpaŋa wələ. \v 23 Mih ni wɔ̂ɔyi lə bwa bu bə mbaŋ. Ayakadəiŋ, bijuŋni bi bəni bə bumni bəchi bi kiə a, akɔ mih wə mih kiəki gia yə yi kɔ i kiŋkwaka ki bəni wə bəh yə yi kɔ i shɔ́m yibɔ wə. Mih ni gɔm lə mi wichi biələ asi nɔm wi kɔ. \p \v 24 Ayakalə, i mbɛiŋ bədɔkɔ bə̀ i Tayatila bə̀ bɔ numki kə i nlani wələ wə, num bɔ ka lani tə gia yə bəni bədɔkɔ bɔɔŋki a gia yi Satan yi nyumini, mih nì dzaka a mih ni chu jiə kə ntiə widɔkɔ i mbɛiŋ wə. \v 25 Yi kɔ a, mbɛiŋ kaŋaki gia yə mbɛiŋ kaŋa bəh ŋga, i tsə buku na i jɔbi wə mih bi dzəki. \v 26 Mi wə wi ni tumdzi, wə wi fəki gia yə mih nəŋki tsə kaasi, mih ni nya wi bəh ŋga i numki i bitumi bɛiŋ. \v 27 A liŋ si Ba wuŋ kɔ wi nya ŋga i mih, mih ni nya ŋga ma wi ni sâkaki bi bəh mbəŋ wi chwaka wi ŋkuŋ, bwuyiki bɔ yɛiŋ aka kəŋə yi nshwaiŋ yə bə bwuyi i biŋka biŋka wə. \v 28 Mih ni nya lə wi tə bəh jɔŋ wi kinchɔŋɔchɔŋɔ. \v 29 Mi wə wi kaŋaki bintuni, wi wɔ̂kɔ gia yə Kiŋ'waka ki Nyɔ dzakaki i bijuŋni bi bəni bə bumni.’” \c 3 \s1 Ntum wi Jisɔs wə wi tsəki i kijuŋni // ki bəni bə bumni i Saldis \p \v 1 Mi wə mih nì yɛiŋ ka chu dzaka i mih a, “Nyâka kiŋwakti i chinda wi Nyɔ wə wi kɔ wi kijuŋni ki bəni bə bumni i Saldis a, ‘Wələ kɔ ndzaka wi wəmaka wə wi kaŋaki biŋ'waka bi Nyɔ nanitaŋ bəh bijɔŋ nanitaŋ: Mih kiəki lə kimfə kimbɛiŋ. Mbɛiŋ chusiki i bəni a mbɛiŋ kɛiŋki bəwɔm ayakalə num mbɛiŋ kpiyi lɔ. \v 2 Mbɛiŋ yɔ̂mi, mbɛiŋ kpɛ̂iŋsi ŋga i gia yə yi baaŋ num yi si num tə a dzaka ki kpi wə. Mbɛiŋ kiəki a mih ka yɛiŋ dəkə si kimfə kimbɛiŋ ndzɔŋ tsə bwili i Nyɔ wuŋ nshiŋ. \v 3 Mbɛiŋ yîŋti gia yə mbɛiŋ nì lɔkɔli dzɔ a num yə mbɛiŋ nì wɔkɔ. Mbɛiŋ kâŋaki num yəmaka, ma mbɛiŋ kwûni shɔ́m yimbɛiŋ. Mbɛiŋ ka bâaŋ ki yɔ̂mi kə, ma mih bi dza dzə i mbɛiŋ aka ji, ayaka mbɛiŋ kiə kə jɔbi wiwɔ. \v 4 Ayakalə, mbɛiŋ kaŋaki a bəni twɛsi i Saldis maka bɔ jisi bəmbuŋ bəbɔ. Bəmaka bi nyaniki bəh mih num bɔ lɔh bəmbuŋ bə fukuli, kɔm bɔ kɔ bəni num bɔ kpɛiŋ. \v 5 Mi wə wi ni tumdzi bi lɔh lə tə bəmbuŋ bə fukuli. Wəmaka mi mih bi chiksi kə yɛli wi i kiŋwakti ki bəni bə̀ bɔ kaŋaki nɔni kə ki bi tsə kaa kə. Mih bi dzakaki bəh dzaka kəŋŋ kɔm wi i Ba wuŋ nshiŋ bə i bəchinda bu a mih kiəki lə wi. \v 6 Mi wə wi kaŋaki bintuni, wi wɔ̂kɔ gia yə Kiŋ'waka ki Nyɔ dzakaki i bijuŋni bi bəni bə bumni.’” \s1 Ntum wi Jisɔs wə wi tsəki i kijuŋni // ki bəni bə bumni i Filadɛlfia \p \v 7 Mi wiwɔ ka chu dzaka i mih a, “Nyâka kiŋwakti i chinda wi Nyɔ wə wi kɔ wi kijuŋni ki bəni bə bumni i Filadɛlfia a, ‘Wələ kɔ ndzaka wi wəmaka wə wi baiŋki, chu num wi ŋkɔŋ. Akɔ wi wə wi kaŋaki kiŋwɛli ki ntɔŋ wi Dɛbit. Jɔbi wə wi si wɛli, mi widɔkɔ bi ma numki wə wi bi fahki, wi si fah, mi widɔkɔ na numki wə wi kɔ i wɛli: \v 8 Mih kiəki lə kimfə kimbɛiŋ. Mbɛiŋ wɔ̂kɔ, mih kɔ mih wɛli jiə dzaka kijuŋ i mbɛiŋ kiyəə, mi widɔkɔ kɔkə wə wi kɔ i baŋ. Mih kiəki lə a mbɛiŋ kaŋaki kə ŋga bindzɔŋ, ayakalə mbɛiŋ jiə a ndzaka wuŋ. Mbɛiŋ na nəiŋ mih. \v 9 Mbɛiŋ wɔ̂kɔ, bəni bə̀ bɔ kɔ i mbaŋ wi Satan wə bə̀ bɔ dzakaki a bɔ kɔ Bəju bɔ nyi num ntəkə bɔ kɔbi Bəju, kɔ bəmaka mih bi fə bɔ dzə gbɔyi i gvu yimbɛiŋ wə ka bɔ bi kiə a mih kɔŋki lə mbɛiŋ. \v 10 Si mbɛiŋ kɔ mbɛiŋ jiə ndzaka wuŋ, kɔm kaŋa wi shɔm, mih tə bi tɔkni lə bəh mbɛiŋ i jɔbi wə mmɔmsi bi dzəki i mbi wələ wichi i mɔmsi bəni bəchi bə̀ bɔ kɔ fa kuku. \v 11 Mih dzəki lə i jɔbi wijuli wə. Mbɛiŋ kâŋa ndzɔŋ biɛiŋ biə mbɛiŋ kaŋaki, ka mi widɔkɔ bi ma lɔ̂kɔ kifɔ kimbɛiŋ ki ŋkuŋ. \v 12 Mi wə wi ni tumdzi, mih bi fə wi ka kintɔŋ ki juŋ yi fəni yi gia yi Nyɔ wuŋ. Ayaka wi kɔbi i bi chu lansi buku fɛiŋ. Mih bi nyaka lə yɛli wi Nyɔ wuŋ i wi wə, bəh yɛli wi kwili wi Nyɔ wuŋ wi num a Jɛlusalɛm num wi bukuki dzəki i Nyɔ wuŋ wə wi kɔ i bɛiŋ. Mih tə num i bi nyaka yɛli wuŋ wimfiaŋ i wi wə. \v 13 Mi wə wi kaŋaki bintuni wi wɔ̂kɔ gia yə Kiŋ'waka ki Nyɔ dzakaki i bijuŋni bi bəni bə bumni wə.’” \s1 Ntum wi Jisɔs wə wi tsəki i kijuŋni // ki bəni bə bumni i Lawdɛsia \p \v 14 Wi chu dzaka i mih a, “Nyâka kiŋwakti i chinda wi Nyɔ wə wi kɔ wi kijuŋni ki bəni bə bumni i Lawdɛsia a, ‘Wələ kɔ ndzaka wi wəmaka wə yɛli wi chu kɔ a, Yi nûm ayaka. Akɔ wəmaka wi si shi num a ja yi wə, a num wi wə wi fukuki ŋkɔŋ kɔm Nyɔ. A num wi kin'yisi ki gia yichi yə Nyɔ nì maa: \v 15 Mih kiəki lə kimfə kimbɛiŋ. Mbɛiŋ shi kɔ alə! Mbɛiŋ də kə, mbɛiŋ shili kə. Mih kɔŋki a mbɛiŋ si kaŋaki i də̂ki yudɔkɔ i shîliki! \v 16 Ayakadəiŋ, si mbɛiŋ chiŋ kɔ fimbɛiŋ i fintəŋ də kə, shili kə, mih ni chuh bwili lə mbɛiŋ i dzaka kiŋ wə. \v 17 Mbɛiŋ dzakaki a mbɛiŋ kɔ bəni bə kpɔ bəh a mbɛiŋ kpali lɔ chu nəŋ kə fiɛŋ fidɔkɔ. Mbɛiŋ dzakaki yakadəiŋ yɛiŋ kə a yimbɛiŋ fɔɔ num fɔɔni a? Mbɛiŋ kɔ bəni bə̀ nshɛiŋ kɔ i kwaki bəni bəh bɔ, chu num bəni bə kifuu, chu num bimfəkə bəh bəni bə̀ bɔ nyaniki bəh chwɔŋ biyəə! \v 18 Mih nəŋki i təfi mbɛiŋ a, mbɛiŋ tâŋ chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli i mih num bə kpa i gbuku wə wi baiŋ, ka mbɛiŋ numki bəni bə kpɔ. Mbɛiŋ tâŋ bəmbuŋ bə fukuli bə̀ mbɛiŋ ki baŋki chwɔŋ bimbɛiŋ biyəə yɛiŋ, ka bəni ma yɛiŋki bi mbɛiŋ gəmni. Mbɛiŋ tâŋ tə tsa yi dzə́kə i mih, mbɛiŋ fiaŋsi dzə́kə yimbɛiŋ yɛiŋ, ka mbɛiŋ yɛiŋki. \v 19 Bəni bə̀ mih kɔŋki mih si yɔli lə bɔ i kimfə kibɔ wə, nya ŋgəkə i bɔ i təfi bɔ. Ayakadəiŋ, mbɛiŋ chûsi kiŋkɔŋ i kwûni shɔm yimbɛiŋ. \v 20 Mbɛiŋ wɔ̂kɔ, mih kɔ i dzaka kifiəŋə wə kɔmyi. Mi ka wɔ̂kɔ ja yiŋ ka wɛ̂li dzaka kifiəŋə, mih ni liə tsə buku wi ni dziki i fiɛŋ fimu wə. \v 21 Mi wə wi ni tumdzi, mih bi nyâ lə wi bəh di i shinum buku wi i kiŋkii kəŋŋ wə, asi mih nì tumdzi ka shinum buku Ba wuŋ i kiŋkii ki wə. \v 22 Mi wə wi kaŋaki bintuni i wɔkɔ, wi wɔ̂kɔ gia yə Kiŋ'waka ki Nyɔ dzakaki i bijuŋni bi bəni bə bumni.’” \c 4 \s1 Jɔn yɛiŋ si bə nyaki kiŋkɔksi i Nyɔ i bɛiŋ \p \v 1 I yəmaka jum, mih chu tsɛiŋ ka yɛiŋ dzaka kifiəŋə kiyəə i bɛiŋ. Ayaka ja yə mih nì yisi wɔkɔ yi dzaka i mih aka sɔŋ, yi chu dzaka i mih a, “Yâka dzə̂ fa, mih chusi i wɔ gia yə yi kaŋaki ni dzɔ di i jɔbi wə jɔbi ni wələ tsə.” \v 2 Akisəkə, mih dza num i kaŋ yi Kiŋ'waka ki Nyɔ wə, mih ka yɛiŋ kiŋkii kə bɛiŋ, num mi widɔkɔ shinum yɛiŋ wə. \v 3 Mi wiwɔ nì ŋ'waŋyiki aka ŋkaiŋni wi kitəh kə ki ləkəki i kpɔ wə bə bɔɔŋ a jasba bəh kə bə bɔɔŋki a kanilian, num kikpa ki dzaŋ daa ka fiəli tali kiŋkii kiwɔ ki ŋ'waŋyi tə aka təh wə bə bɔɔŋki a ɛmelat. \v 4 Biŋkii bidɔkɔ mbaŋfia ntsɔ bənaa nì kɔ bi fiəli tali kiŋkii kiwɔ, bəchəʼ bədɔkɔ mbaŋfia ntsɔ bənaa numyi yɛiŋ bɛiŋ num bɔ lɔh bəmbuŋ bə fukuli, bwaŋ bifɔ bi ŋkuŋ num bə kɛiŋsi bəh chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli. \v 5 Dzaŋ yi mwayini buku dzə i kiŋkii kiwɔ wə, wamyi, jumi, naka bi baiŋsini nanitaŋ bɛli i kiŋkii kiwɔ nshiŋ a num biŋ'waka bi Nyɔ nanitaŋ. \v 6 Fiɛŋ fidɔkɔ nì kɔ tə i kiŋkii kiwɔ nshiŋ ki bwɔsi kinchwɔ kimbum, kidɔkɔ kə ki baiŋki lə ghaiŋ aka mijwɔ. \p Biɛiŋ biwɔm bidɔkɔ binaa nì kɔ num bi fiəli tali kiŋkii kiwɔ bimbu bichi, num dzə́kəh jikə i bi wə nalə i ninshiŋ bəh i jum wə. \v 7 Fiɛŋ fiwɔm fi ninshiŋ nì bwɔsiki bikɛm, fi kɔmsini bwɔsi naʼ yi nyukuni, ki kɔmsini i kifa wə kaŋa shi aka bi mi wiwɔm, kigɔksini bwɔsi mfaa ki fuli. \v 8 Biɛiŋ biwɔm biwɔ binaa nì kɔ bi kaŋa mbəkəli bisɔ bisɔ, num bi jikə bəh dzə́kəh i bɛiŋ bəh i nichɛiŋ. Biɛiŋ biwɔ nì shiki yəəŋki nchɔkɔ bəh nshiŋ bɔh kə. Bi nì yəŋəki a, \q1 “Nyɔ baiŋki lə! Nyɔ baiŋki lə! Nyɔ baiŋki lə! \q1 Akɔ wi Bah Nyɔ wə wi Kaŋaki Ŋga Bichi. \q1 Akɔ wi wə wi nì kɔ wi si num lɔ, a num wi wə wi kɔ, ayaka wi num i ni dzə.” \p \v 9 Na yibwiŋ biɛiŋ biwɔm biwɔ si tum lə bikum bi Nyɔ nya kiŋkɔksi bəh kiyɔŋni i wi wə wi kɔ wi shinum i kiŋkii wə a num wə wi kɔ wiwɔm jɔbi wichi kiŋgɔksi kɔbi, \v 10 bəchəʼ bəni bə̀ mbaŋfia ntsɔ bənaa ka gbɔ tsə i wi nshiŋ, wə wi kɔ wi shinum i kiŋkii wə, nya kiŋkɔksi kimbum i wə wi kɔ fɛiŋ wi num wiwɔm jɔbi wichi kiŋgɔksi kɔbi. Jɔbi wə bɔ ni fəki yakadəiŋ bɔ ka ni baayi bifɔ bibɔ bi ŋkuŋ, nɔsi i kiŋkii kiwɔ nshiŋ yəəŋ a, \q1 \v 11 “Wɔ kɔ Bah, num Nyɔ wibuku, \q1 wɔ kpɛiŋ, ka bə tumki bikum bia nya kiŋkɔkni i wɔ, \q1 kɔksi ŋga bia, kɔm a nì maa wɔ biɛiŋ bichi, \q1 a num i kiŋkɔŋ ka wə wɔ nì maa bi, na ka bi numki biwɔm.” \c 5 \s1 Waiŋ Jaka kɔ wi kpɛiŋ i wɛli nyanti yə nanitaŋ \p \v 1 Mih chu dza yɛiŋ kiŋwakti kidɔkɔ i tsɛiŋ yi yiləkəli yi mi wə wi ni shinum i kiŋkii kə wə num bə nyaka i kintəəŋ bəh i jum wə ka kii, laa baŋ i kidi nanitaŋ bəh nyanti. \v 2 Ayaka mih dza yɛiŋ tə chinda wi Nyɔ wi ləkəli widɔkɔ wi wili bəh ŋga bikəyi a, “Akɔ ndə wə wi kɔ wi kpɛiŋ i wɛli nyanti yiwɔ bəh i shwa kiŋwakti kələ a?” \v 3 Mi nì mɔŋ i bɛiŋ nabə i fa kuku nabə i fikuku chɛiŋ, wə wi kɔ i shwa kiŋwakti kiwɔ nabə i tsɛiŋ ləkə i kiŋwakti kiwɔ kintəəŋ. \v 4 Mih də na bəh ŋga kɔm mi nì mɔŋ wə wi kɔ wi kpɛiŋ i wɛli kiŋwakti kiwɔ nabə tsɛiŋ ləkə yɛiŋ kintəəŋ. \v 5 Ayaka mi widɔkɔ i mbaŋ wi bəchəʼ bə̀ wə, dzaka i mih a, “Kiə wɔ ki də̂ kə. Wɔ̂kɔli, mi wə bə bɔɔŋki a Bikɛm wi chwɔŋkijuŋ ki Juda, bə chu bɔɔŋ tə a Fintəŋ fi bwaŋni i chwɔŋkijuŋ ki Ŋkuŋ Dɛbit wə tumdzi, a num wi wə wi kɔ wi kpɛiŋ i bwiŋyi nyanti yiwɔ nanitaŋ i wɛli kiŋwakti kiwɔ.”\f + \fr 5:5 \fr*\ft Mi wə bə bɔɔŋki a Bikɛm i chwɔŋkijuŋ ki Juda, bə chu bɔɔŋ tə a Fintəŋ fi bwaŋni i chwɔŋkijuŋ ki Ŋkuŋ Dɛbit, akɔ Mbwili wə Nyɔ nì kaka.\ft*\f* \p \v 6 Mih dza yɛiŋ Waiŋ Jaka, num wi num i fintəŋ fintəŋ kiŋkii wə, bəh biɛiŋ biwɔm binaa bəh bəchəʼ, wi num a bə kum. Wi nì kaŋaki bitiə nanitaŋ bəh dzə́kə nanitaŋ. Dzə́kəh yiwɔ num biŋ'waka bi Nyɔ nanitaŋ biə wi faaŋ bi waŋ mbi wichi. \v 7 Waiŋ Jaka wiwɔ ka tsə dzɔ kiŋwakti kiwɔ i tsɛiŋ yiləkəli yi mi wə wi nì kɔ wi shinum i kiŋkii wə. \v 8 Si wi nì dzɔ kiŋwakti kiwɔ yakadəiŋ, biɛiŋ biə binaa bi ni kɔ biwɔm tasi bəh bəchəʼ bəni bə̀ mbaŋfia ntsɔ bənaa ka buku tsə gbɔyi i Waiŋ Jaka wə nshiŋ. Mi wimu wimu i bɔ wə kaŋa chəŋŋ wi kwuŋni bəh bilɛti bi chwaka ki kpɔ bibɔkɔli num bi jikə bəh njiəŋ. Ayaka njiəŋ wələ num ntsa wi bəni bə̀ bɔ kɔ bə Nyɔ. \v 9 Biɛiŋ biə bəh bəchəʼ bəni bə̀ ka yəəŋ njaŋ wimfiaŋ widɔkɔ wi dzaka a, \q1 “Akɔ wɔ wə wɔ kpɛiŋniki i dzɔ kiŋwakti kiwɔ, \q1 i wɛli nyanti yiwɔ, \q1 kɔm bə nì kɔ bə kum wɔ, \q1 mwa ma yɛlih bəni i chu wə nya bɔ i Nyɔ. \q1 Ayaka bəni bələ buku i chwɔŋkijuŋ kichi bəh já yichi, \q1 bəh ŋkaiŋni wi bəni bəchi, bəh bitumi bichi. \q1 \v 10 Wɔ nya bɔ bəh bəŋkuŋ, \q1 fə bɔ num bətii mfə gia bə Nyɔ wibuku. \q1 Ayaka bɔ num i bi sakaki nshwaiŋ yələ.” \p \v 11 Si mih nì tsɛiŋki, ka chu wɔkɔ ja yi bəchinda bə Nyɔ bɔ num i bənchuku bənchuku wə bəh i bəmalam bəmalam wə. Bɔ nì kɔ num bɔ num i bɛiŋ fiəli tali i kiŋkii wə bəh biɛiŋ biə bi kɔ biwɔm tasi bəh bəchəʼ bə̀. \v 12 Bɔ ni yəəŋki bəh ŋga dzaka a, \q1 “Waiŋ Jaka wə bə nì kum, \q1 akɔ wi wə wi kpɛiŋni i kaŋaki ŋga, \q1 bəh mbum bəh mfi bimbum \q1 bəh yɛli wimbum bəh kiŋkɔkni bəh kimbɔiŋsi.” \m \v 13 Mih ka dza wɔkɔ biɛiŋ bichi biə Nyɔ nì maa, biə bi kɔ bɛiŋ bəh biə bi kɔ i kuku bəh i fikuku chɛiŋ bəh i kinchwɔ kimbum wə, na bəh biɛiŋ bichi biə bi nì kɔ i bi di biələ wə, bi yəəŋ a, \q1 “Kimbɔiŋsi bəh kiŋkɔkni bəh mbum bəh ŋga \q1 a kaŋaki wi wə wi shinum i kiŋkii wə, \q1 bəh i Waiŋ Jaka wələ jɔbi wichi kiŋgɔksi kɔbi!” \m \v 14 Si bi ni yəəŋki yakadəiŋ, biɛiŋ binaa biə bi nì kɔ biwɔm bum a, “Yi nûm ayaka!” Bəchəʼ bəwɔ gbɔyi i kuku yaksi na bəh ŋga. \c 6 \s1 Waiŋ Jaka ka wɛli nyánti nanitaŋ \p \v 1 Mih ka tsɛiŋki si Waiŋ Jaka wə wɛli nyanti yi ninshiŋ i yə nanitaŋ kintəəŋ, mih ka wɔkɔ fiɛŋ fidɔkɔ fimu i mbaŋ wi biɛiŋ biə binaa biwɔm dzaka bəh ja aka dzaŋ yi wamni, dzaka a, “Dzə̂!” \v 2 Mih dzaka a mih tsɛiŋ, ka yɛiŋ kikum kifukuli kidɔkɔ i mih nshiŋ, mi wi yɔkɔni wiwɔ kaŋa kisɔɔ i kaŋ. Ayaka bə ka bwaŋ kifɔ ki ŋkuŋ i wi fwuŋ, wi buku tsə aka mi wə wi nì tumki dziki gɔ́ŋ. \p \v 3 Waiŋ Jaka dzə wɛli nyanti yi kɔmsini yə, mih ka wɔkɔ fiɛŋ fi kɔmsini fiə i biɛiŋ biwɔm biə kintəəŋ, fi dzaka a, “Dzə̂!” \v 4 Ayaka kikum kidɔkɔ buku dzə, ki bɔkɔ lə kaaaŋ, bə ka nya nywɔ wi jum wimbum i mi wə wi yɔkɔki yɛiŋ bɛiŋ, ka nya tə wi bəh ŋga i dzɔ̂ bwîli kimbɔiŋni fa kuku ka bəni wɔɔyiki bədɔkɔ. \p \v 5 Waiŋ Jaka dzə wɛli nyanti yi kikɔmsi kitali yə, mih ka wɔkɔ fiɛŋ fi kikɔmsi kitali i biɛiŋ biwɔm binaa biə kintəəŋ, fi dzaka a, “Dzə̂!” Mih ka dzaka a mih tsɛiŋ, ka yɛiŋ kikum kijisi kidɔkɔ i mih nshiŋ, ayaka mi wə wi nì yɔkɔki yɛiŋ bɛiŋ kaŋa fiɛŋ fiə bə fəkəki biɛiŋ yɛiŋ wə i wi kaŋ. \v 6 Ayaka mih ka dza wɔkɔ aka ja yidɔkɔ yi dzaka i kintəəŋ ki biɛiŋ biwɔm binaa biə a, “Mi ni dzɔ lə ŋgɔm wi chɔkɔ bichili ka wi taŋ ŋkwani wi gəŋkpaiŋ yɛiŋ, nabə i dzɔ ŋgɔm wi chɔkɔ bichili ka wi taŋ miŋkwani mi gəŋ mitali yɛiŋ. Ayakalə, kiə wɔ ki nə̂ŋni kə miə bəh mbih!” \p \v 7 Waiŋ Jaka dzə wɛli nyanti yina yə, mih ka wɔkɔ kikɔmsi kinaa i biɛiŋ biwɔm binaa biə kintəəŋ, fi dzaka a, “Dzə̂!” \v 8 Mih ka dzaka a mih tsɛiŋ, ka yɛiŋ kikum num ki ju, yɛli wi mi wə wi nì yɔkɔki yɛiŋ bɛiŋ num a kpi, Tumi ki Bəŋkwu biəli wi i jum wə. Bə ka nya bɔ bəh ŋga a bɔ dzɔ̂ bəni i kimbu kimu i kinaa kə kintəəŋ fa kuku bə kâasi bɔ bəh bənywɔ bə jum bəh dzɔŋ bəh jwɛ́iŋ bəh nyám yi chwa yi fa kuku. \p \v 9 Waiŋ Jaka dzə wɛli nyanti yi kikɔmsi kite yə, mih ka yɛiŋ biŋ'waka bi bəni i tɔŋ wi fəni gia chɛiŋ. Biŋ'waka biələ kɔ bi bəni bə̀ bɔ nì wɔɔyi kɔm gia yi Nyɔ bəh gia yə bɔ nì dzakaki num a yi bɛiŋ. \v 10 Bi wili bəh ŋga a, “Ɔ Bah Nyɔ wə wi kɔ i Biɛiŋ Bichi Bɛiŋ, wɔ wə wɔ baiŋki num ŋkɔŋ. Wɔ bi wɔkɔli i tsə buku dəiŋ ka wɔ təiŋ nsaka wibuku i chukuli chu bi bəni bə̀ bɔ nì wɔɔyi buku, bɔ num i mbi wə a?” \v 11 Bə ka nya na ndə i bɔ kintəəŋ bəh mbuŋ wi fukuli, ka dzaka a bɔ wâka dzɔ̂ twɛsi, i tsə buku i jɔbi wə bə bi wɔɔyi kaasi bwa bə nih bəbɔ bə̀ bɔ kɔ tə bəni bə nɔm bə Nyɔ num bə nì kɔ i wɔɔyi bɔ asi bə nì wɔɔyi bɔ. \p \v 12 Waiŋ Jaka dzə wɛli nyanti yi kikɔmsi kisɔɔ yə, mih tsɛiŋ ka yɛiŋ si nshwaiŋ nəŋniki na bəh ŋga, wɔŋ fiəni ka jiki lə tiktiktik ka mbuŋ wi kpi, fiəŋŋ wi chili fiəni ka bɔkɔki lə buuu aka mwa. \v 13 Bijɔŋ ka bukuki i bɛiŋ gbɔyi i kuku aka mintam mi kɛiŋ mə mɔ kɛiŋki minchiŋ fiəkə yiləkəli tsə səkəsi mɔ. \v 14 Bɔɔli dza kii gwu ka ndzɛni wi kiŋwakti ka laka. Ŋkwúŋ bəh tumi ki bɔkɔ kintəəŋ kichi dza nyə i kidi kə ki nì kɔ. \v 15 Bəŋkuŋ bə fa kuku, bəh bəni bəmbum bəmbum bəchi, bəh kifwu ki bəni bə jum, bəh bəni bə kpɔ bəmbum bəmbum, bəh bəni bə ŋga, bəh na bəni bənchi, nabə mfá, nabə bəh bə̀ bɔ kɔkə mfá, ka nyumiki i bita mə bəh i biaŋa chɛiŋ i ŋkwuŋ wə. \v 16 Bɔ nì nyumiki yakadəiŋ, wili bɔɔŋ ŋkwúŋ bəh kibiaŋa dzaka a, “Mbɛiŋ gbɔ̂yi i buku wə bâŋ buku ka mi wə wi shinum i kiŋkii wə ma yɛ̂iŋki buku, bəh tə a Waiŋ Jaka wə ma chusi shɔm yi yi bɔkɔli yə i buku. \v 17 Chɔkɔ biə bɔ bi chusiki shɔm yibɔ yi bɔksini dzə kpɛiŋ lɔ, mi kɔkə wə wi kɔ i num i bɔ nshiŋ.” \c 7 \s Bə fə bənchəsi i bəni bə Islae bənchuku gbi // mbaŋnyani ntsɔ bənaa a (144,000). \p \v 1 Si yəmaka nì tsə, mih yɛiŋ bəchinda bə Nyɔ bənaa num bɔ numyi i bɛiŋ i bimbu bi mbi binaa, kəŋ fiəkə yə yi bukuki dzəki i bimbu biwɔ wə, a yi ma tsəki i kuku nabə i kinchwɔ kimbum wə, nabə i kɛiŋ wə. \v 2 Mih ka chu yɛiŋ chinda wi Nyɔ widɔkɔ, wi buku dzə i kimbu kə wɔŋ bukuki yɛiŋ, wi kaŋa fiɛŋ fi Nyɔ wə wi kaŋaki nɔni, fiə wi chəsiki bəni bu yɛiŋ. Wi ka bɔɔŋ bəchinda bə Nyɔ bə̀ bənaa bəh ja yiləkəli. Bəchinda bələ kɔ bə̀ bə nì nya ŋga i bɔ, a bɔ bəkəli nshwaiŋ bəh kinchwɔ kimbum. \v 3 Wi bɔɔŋ ka dzaka a, “Kiə mbɛiŋ ki bə̂kəli kə nshwaiŋ nabə kinchwɔ kimbum nabə kɛiŋ, maka buku jiə bənchəsi i shi bi bəni bə nɔm bə Nyɔ wi buku wə.” \v 4 Ayaka mih ka wɔkɔ a bəni bə̀ bə nì chəsi nì kɔ bənchuku gbi bəh mbaŋnyani ntsɔ bənaa a (144,000), num bɔ buku i chwɔŋbijuŋ bichi wə i Islae. \v 5 Bə nì chəsi bəni i chwɔŋkijuŋ ki Juda wə, bənchuku jwɔfi ntsɔ bəfa, i chwɔŋkijuŋ ki Leubɛŋ wə, bənchuku jwɔfi ntsɔ bəfa, i chwɔŋkijuŋ ki Gad wə, bənchuku jwɔfi ntsɔ bəfa, \v 6 i chwɔŋkijuŋ ki Ashɛl wə, bənchuku jwɔfi ntsɔ bəfa, i chwɔŋkijuŋ ki Naftali wə, bənchuku jwɔfi ntsɔ bəfa, i chwɔŋkijuŋ ki Manase wə, bənchuku jwɔfi ntsɔ bəfa, \v 7 i chwɔŋkijuŋ ki Semeɔn wə, bənchuku jwɔfi ntsɔ bəfa, i chwɔŋkijuŋ ki Lɛwi wə, bənchuku jwɔfi ntsɔ bəfa, i chwɔŋkijuŋ ki Isaka wə, bənchuku jwɔfi ntsɔ bəfa \v 8 i chwɔŋkijuŋ ki Sɛbulun wə, bənchuku jwɔfi ntsɔ bəfa i chwɔŋkijuŋ ki Yɔsɛf wə, bənchuku jwɔfi ntsɔ bəfa i chwɔŋkijuŋ ki Bɛnjamen wə, bə chəsi bənchuku jwɔfi ntsɔ bəfa. \s Mbaŋ wi bəni wə wi kɔ lə maaa \p \v 9 Si yəmaka nì tsə, mih tsɛiŋ ka yɛiŋ mbaŋ wi bəni lə maaa a num wə mi kɔkə i fa. Num bɔ buku i bitumi wə bichi, bəh i chwɔŋbijuŋ wə bichi, bəh bəni bəchi, bəh já yichi, num bɔ numbɛiŋ i kiŋkii ki ŋkuŋ nshiŋ bəh i Waiŋ Jaka nshiŋ, num bɔ lɔh bəmbuŋ bə fukuli bəh biali yi sɔm i kaŋ yibɔ wə. \v 10 Bɔ nì wiliki bə ja yiləkəli dzaka a, “Mbɔiŋ dzəki num i Nyɔ wibuku wə wi kɔ wi shinum i kiŋkii wə bəh i Waiŋ Jaka wə.” \v 11 Bəchinda bə Nyɔ bəchi numyi i bɛiŋ fiəli baŋsi kiŋkii, bəh bəchəʼ bə̀ bəh biɛiŋ biwɔm binaa biə, ka gbɔyiki tumkwusi shi bibɔ i kiŋkii nshiŋ, ka nyaki kiŋkɔksi kimbum i Nyɔ. \v 12 Bɔ nì fəki yakadəiŋ, dzakayi a, “Yi nûm ayaka! Kiŋkɔksi bəh mbum bəh mfi bi kɔ num a kaŋaki Nyɔ wibuku. Bukumbɛiŋ nyâki kiyɔŋni i wi. A num wi wə wi kaŋaki kiŋkɔkni bəh ŋga bi ləkəli i jɔbi wichi wə kiŋgɔksi kɔbi! Yi nûm ayaka.” \p \v 13 Ayaka chəʼ widɔkɔ i bəchəʼ bə̀ kintəəŋ, bikə i mih a, “A fa kɔ bəndə, num bɔ lɔh bəmbuŋ bə fukuli a? Bɔ buku faiŋ?” \v 14 Mih ka chukuli i wi a, “Tikwili, a kiəki a wɔ.” Ayaka wi dzaka i mih a, “A fa kɔ bəni bə̀ bɔ buku i ŋgəkə wimbum wə. Bɔ kɔ bɔ wɔkɔ bəmbuŋ bəbɔ i mwa mi Waiŋ Jaka wə, bɔ bə́ fuku. \v 15 Ayakadəiŋ bɔ ka numki i kiŋkii ki Nyɔ nshiŋ, ka nɔmki i wi nchɔkɔ bəh nshi i juŋ yi fəni yi gia mə. Wi wə wi kɔ wi num i kiŋkii wə wi ni numki bəh bɔ, wi num kinjəŋnjəŋ kibɔ. \v 16 Dzɔŋ bi chu lansi wɔɔ kə bɔ, kindɔŋ kɔbi bi chu wɔmki bɔ. Wɔŋ bi chu twɛiŋ kə bɔ, di bishili bi chu tumtiki kə bɔ. \v 17 Yi bi numki yaka, kɔm Waiŋ Jaka wə wi kɔ i kintəəŋ kiŋkii wə bi tɔkniki bəh bɔ aka ntɔkni shwáŋ, wi dzɔ bɔ tsə chiŋsi i di biə mwi mə mɔ shiki jɔbi wichi bukuki. Nyɔ bi yaŋa bwili lə midɛm michi i dzə́kəh yibɔ wə.” \c 8 \s1 Waiŋ Jaka wɛli nyanti yi gɔksini \p \v 1 Waiŋ Jaka dzə wɛli nyanti yi nanitaŋ i kiŋwakti kiwɔ wə, di kpichumi i bɛiŋ lə mɔɔɔŋ i tsə buku i kiŋka ki mbiəŋə wə. \v 2 Ayaka mih ka yɛiŋ bəchinda bə Nyɔ nanitaŋ bə̀ bɔ si numbɛiŋ i Nyɔ nshiŋ. Bə nya kijəŋ nanitaŋ i bɔ.\fig Jəŋ|alt="Seven trumpets" src="bk00180c.tif" size="col" loc="Revelation 8:2" copy="Louise Bass" ref="Kiŋwakti ki Gia 8:2"\fig* \v 3 Chinda wi Nyɔ widɔkɔ dza dzə numbɛiŋ i di biə tɔŋ wi fəni wi gia nì kɔ, wi kaŋa finshwali fiə bə kpaki njiəŋ yɛiŋ, num bə kɛiŋsi bəh chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli. Bə nya njiəŋ widuli i wi i chiŋni i tɔŋ wi fəni wi gia wə, bəh ntsa wi bəni bəchi bə̀ bɔ kɔ bə Nyɔ. Ayaka tɔŋ wiwɔ num bə kɛiŋsi bəh chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli, wi num i kiŋkii nshiŋ. \v 4 Ayaka wi kpa, miəkə mi njiəŋ miwɔ bəh ntsa wi bəni bə̀ bɔ kɔ bə Nyɔ buku i kaŋ yi chinda wə, yaka tsə i Nyɔ nshiŋ. \v 5 Chinda wi Nyɔ wiwɔ ka dza dzɔ finshwali fiə bə kpaki njiəŋ yɛiŋ, dzɔ gbuku i tɔŋ wi fəni wi gia wə, jiə jiksi yɛiŋ, ka lɔɔ i nshwaiŋ wə. Si wi lɔɔ yakadəiŋ, dzaŋ yisi i mwayiki yi wamyi jumi, nshwaiŋ nəŋni. \s1 Bəchinda bə Nyɔ yisi i tɔŋki kijəŋ kinaa \p \v 6 Bəchinda bə Nyɔ nanitaŋ bə̀ bɔ nì kaŋaki kijəŋ nanitaŋ ka kɛiŋsi gwu i tɔŋki kijəŋ kiwɔ. \p \v 7 Chinda wi Nyɔ wi ninshiŋ ka tɔŋ ŋ'wi jəŋ, kitəh kidzaŋ bəh gbuku num bə fwɛŋni bəh mwa shuku i nshwaiŋ wə. Ayaka kimbu ki nshwaiŋ kimu i bitali biə kintəəŋ fii, kimbu ki kɛiŋ kimu i bitali biə kintəəŋ fii, mfwaŋ biə bi təkəki bichi fii tə. \p \v 8 Chinda wi Nyɔ wi kɔmsini tɔŋ ŋ'wi jəŋ, ayaka bə lɔɔ fiɛŋ fidɔkɔ gbuku bɛli yɛiŋ fi num ka ŋkwuŋ wimbum widɔkɔ. Fiɛŋ fiwɔ gbɔ shi i kinchwɔ kimbum wə. Ayaka kimbu ki bɔkɔ yimbum kimu i kintəəŋ bitali wə fiəni chu mwa. \v 9 Ayaka kimbu kimu i kintəəŋ bitali wə i biɛiŋ biwɔm wə i kinchwɔ kimbum mə kpiyi. Ayaka kimbu kimu i kintəəŋ bitali wə i bəŋgwuki wimbum i bɔkɔ shakyi. \p \v 10 Chinda wi Nyɔ wi tali tɔŋ ŋ'wi jəŋ, jɔŋ wimbum widɔkɔ nyə i bɛiŋ bɛli aka naka ki baiŋsini gbɔ baŋ kimbu kimu i kintəəŋ bitali wə i binchwɔ wə bəh dzə́ŋə yi mwi yə mwi bukuki yɛiŋ. \v 11 Yɛli wi jɔŋ wiwɔ kɔ a Nlɔ. Si wi gbɔ yaka, kimbu kimu i kintəəŋ bitali wə i binchwɔ wə fiəni ka lɔki. Bəni bəduli kpiyi kɔm bɔ nì mu mwi miwɔ, kɔm jɔŋ wiwɔ nì kɔ wi fə bɔkɔ yiwɔ ka lɔki. \p \v 12 Chinda wi Nyɔ wi ki kɔmsini kinaa tɔŋ ŋ'wi jəŋ, ayaka fiɛŋ fidɔkɔ chɔkɔ chafi kimbu kimu i kintəəŋ bitali ki wɔŋ wə. Chafi kimbu kimu i kintəəŋ bitali ki fiəŋŋ wə ayaka chafi tə kimbu kimu i kintəəŋ bitali bijɔŋ wə. Ayaka bimbu bibɔ kimu kimu ka jiki. Baiŋni na chu baiŋki i kimbu ki nshiŋ kimu wə bəh ki nchɔkɔ i kintəəŋ bitali wə. \p \v 13 Mih ka tsɛiŋki, ka wɔkɔ mfaa də bəh ja yiləkəli si wi nì fuliki i kintəəŋ ki bɔɔli wə dzakayi a, “Ŋgəkə əy, ŋgəkə əy, ŋgəkə əy, i bəni bə̀ bɔ kɔ i fa kuku i jɔbi wə bə ni tɔŋki kiŋka kijəŋ kə ki bɛsi kə bəchinda bətali kɔ i tɔŋ.” \c 9 \s1 Bə tɔŋ jəŋ wi kiŋkani kite \p \v 1 Chinda wi Nyɔ wi kiŋkani kite tɔŋ jəŋ wi, mih yɛiŋ jɔŋ widɔkɔ wə wi nì nyə bɛiŋ gbɔ i kuku. Ayaka bə nya kiŋwɛli i jɔŋ wiwɔ kə ki wɛliki fəŋ kə ki shiki lə ŋɔɔɔŋ. \v 2 Jɔŋ wiwɔ ka wɛli dzaka ki fəŋ kiwɔ, fimiəkə buku fɛiŋ lə maaa ka fiki buku, aka biɛiŋ wə jɔbi wə bə juŋni ka kpa. Fimiəkə fiə fi nì buku i fəŋ kiwɔ wə nì fə wɔŋ bəh bɔɔli nyə ka jiki num jini. \v 3 Chumi buku i fimiəkə fiwɔ mə shi dzə i nshwaiŋ wə. Ayaka bə nya chumi yiwɔ bəh ŋga i taaki ka nyɛiŋ yi nshwaiŋ, \v 4 bə nəiŋ a kiə yi ki bə̂kəli kə na finə fi kɔɔki, i nshwaiŋ wə kɔŋ a numki mfwaŋ nabə kpɛiŋ, a bə nya a ŋgəkə i ŋkaiŋni wi bəni bə̀ bɔ kaŋaki kə ki chəsi ki Nyɔ i shi bibɔ chɛiŋ. \v 5 Bə nì bee a bə chəbsi bɔ i kifiəŋŋ kite wə. Ayakalə, a bə ma i wɔ̂ɔyi lɔ bɔ. Ŋgəkə wibɔ nì kɔ aka ŋgəkə wi nyɛiŋ i jɔbi wə yi ta mi. \v 6 I kifiəŋŋ kite kələ wə bəni bi nəŋki kpi bɔ yɛiŋ kə i yi wə. Bɔ bi dəki lə i kpi, kpi gɛiŋ lɔ bɔ. \p \v 7 Chúmi yələ nì kɔ aka bikum biə bi kɛiŋsi gwu i buku tsə i di bi jum wə. Biɛiŋ bidɔkɔ nì kɔ i kifwu kibɔ wə aka bifɔ bi bəŋkuŋ biə bə kɛiŋsi bəh chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli, bishi bibɔ nì kɔ aka shi bi bəni. \v 8 Kiluli kibɔ kifwu nì kɔ aka ki bəkaŋa, jəŋ yibɔ num aka yi bikɛm. \v 9 Yi nì kaŋaki mbami bi num aka chwaka ki bəni bə jum kə bɔ si baaŋ kijum yɛiŋ wə. Jɔbi wə yi si fuli bibəkəli bibɔ ka kɔmki aka bəkɔdɔk bəduli biə bikum si guku jɔbi wə bi yɔkɔki tsəki i di bi jum wə.\fig Bəkɔtɔk biə bikum gukuki tsəki i di bi jum wə|alt="Chariots with horses rushing into battle" src="hk00191c.tif" size="col" loc="Revelation 9:9" copy="Horace Knowles" ref="Kiŋwakti ki Gia 9:9"\fig* \v 10 Yi kaŋa kiwini bəh fiəli aka nyɛ́iŋ. Ayaka ŋga bibɔ biə bɔ nyaki ŋgəkə yɛiŋ i bəni wə i kifiəŋŋ kite wə nì kɔ i kiwini kibɔ wə. \v 11 Bɔ nì kaŋaki ŋkuŋ wibɔ num chinda wə wi tsɛiŋki fəŋ kə ki shiki lə ŋɔɔɔŋ, yɛli wi i já yi Hibulu wə kɔ a Abadɔn, ayaka num i já yi Glik wə a, Abɔliɔn (yɛli wələ kɔ a mi wə wi bəkəliki num bəkəlini). \p \v 12 Yələ yi tsə lə kɛiŋki ŋgəkə wi ninshiŋ. Ayakalə, mbɛiŋ wɔ̂kɔli, bəŋgəkə bədɔkɔ kɛiŋki bɔ biəli bəfa bələ jum. \s1 Bə tɔŋ jəŋ wi sɔɔ \p \v 13 Chinda wi Nyɔ wi sɔɔ tɔŋ ŋ'wi jəŋ, mih wɔkɔ ja yidɔkɔ buku dzə i kitiə kinaa kiwɔ wə bi num i tɔŋ wi fəni wi gia wə bə kɛiŋsi bəh chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli, wi num i Nyɔ nshiŋ, \v 14 dzakayi i chinda wi Nyɔ wə, wi kikɔmsi ki sɔɔ wə wi nì kaŋaki jəŋ a, “Shwali bəchinda bənaa bə̀ bɔ kɔ bə kaŋa kɔmsi tsə i kinchwɔ kimbum yi Yuflɛtis wə.” \v 15 Ayakadəiŋ, chinda wi Nyɔ ka shwa bənaa bə̀. Bəchinda bəwɔ num bə nì kɛiŋsi jiə bɔ ka wɔkɔliki jɔbi bəh chɔkɔ bəh fiəŋŋ bəh jia yə bə bi shwali bɔ, bə wɔɔ kimbu kimu i kintəəŋ bitali bi bəni wə. \v 16 Mih nì wɔkɔ si mbaŋ wi bəni bə jum bə bikum nì kɔ. Bɔ nì kɔ bəmalam gi yifa (200,000,000). \v 17 Bikum biə mih nì yɛiŋ i fiɛŋ wə ka ndəmsi, bəni bə̀ bɔ nì yaka yɛiŋ bɛiŋ nì kɔ i dzəh yələ wə lə: bəni bəwɔ nì lɔh chwaka bidɔkɔ baaŋ bijum bibɔ yɛiŋ, ntsəŋə wiwɔ nì bɔkɔki ka gbuku chu num aka bɔɔli, chu num tə lə ŋaaa. Kifwu ki bikum biwɔ nì bwɔsiki bi bəbikɛm, gbuku bəh fimiəkə bəh fiɛŋ fidɔkɔ ka mikaiŋ mi gbuku mə mɔ bɛliki, buku i dzaka kibɔ wə. \v 18 Biɛiŋ bi bəŋgəkə biələ biə bi nì kɔ, gbuku bəh fimiəkə bəh fiɛŋ ka mikaiŋ mi gbuku mə mɔ bɛliki, bi nì bukuki i bikum biwɔ dzəkə wɔɔyi bəni i kimbu kimu i kintəəŋ bitali wə. \v 19 Ŋga bi bikum biwɔ kɔ num i dzaka kibɔ wə bəh i biwini bibɔ wə. Biwini bibɔ num aka júŋŋ, kaŋa kifwu, a num fiɛŋ fiə bɔ bɛiŋsiki bəni yɛiŋ. \p \v 20 Na si yi nì num yakadəiŋ, kiŋka ki bəni bəh biɛiŋ bi bəŋgəkə biələ nì ka wɔɔyi bɔ, bɔ nì ka kwuni na shɔ́m yibɔ i gia yə bɔ nì fəki bəh kaŋ yibɔ. Bɔ nì ka kwuni i bee i tsaki i bəchinda bə ŋkpɛli bəh mimɔsɔ nabə fiə bə kɛiŋsi bəh chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli nabə ki fukuli nabə kinaiŋ, nabə kitəh, nabə kpɛiŋ. Mimɔsɔ mələ kɔbi na i yɛiŋ biɛiŋ nabə i wɔkɔ nabə i nyani. \v 21 Bɔ nì ka kwuni tə shɔ́m i wɔɔyiki bəni nabə i fiiŋki nabə i nɔki nɔni kinyɛŋ ki tɔkɔlini nabə ji. \c 10 \s1 Chinda wi Nyɔ wə wi nì kaŋaki fiŋwakti num bə wɛli \p \v 1 Mih chu yɛiŋ chinda wi Nyɔ widɔkɔ wi ləkəli wə wi shi dzə i bɛiŋ, num bikwu lim wi ka mbuŋ, num kikpa kidzaŋ daa i fwu wi bɛiŋ. Shi bi nì kɔ aka wɔŋ, gvu yi num asi kilɔɔm ki gbuku si yaka. \v 2 Wi nì kaŋaki fiŋwakti fidɔkɔ i wi kaŋ bə wɛli. Wi shi dzə tɔm gbu wi, wi tsɛiŋ yiləkəli i kinchwɔ kimbum mə, tɔm wi tsɛiŋ yi kiməkə i nshwaiŋ wə. \v 3 Si wi tɔm yakadəiŋ, wam bəh ŋga asi bikɛm si wam. Asi wi wam yakadəiŋ, dzaŋ yə yi si wamyi kiŋkani nanitaŋ ka dzaka. \v 4 Si dzaŋ yə yi si wamyi kiŋkani nanitaŋ yiwɔ dzaka yakadəiŋ, mih bə́ nəŋ i nyaka gia yiwɔ ja, yə dzaka i bɛiŋ a, “Jîə gia yə dzaŋ yə yi si wamyi kiŋkani nanitaŋ dzaka i shɔm. Kîə wɔ ki nyâka kə i kiŋwakti mə.” \v 5 Chinda wə mih nì yɛiŋ wi num i kinchwɔ kimbum bəh i nshwaiŋ wə dzasi tsɛiŋ yi yiləkəli i bɛiŋ, \v 6 kaiŋ i yɛli wi mi wə wi kɔ jɔbi wichi kiŋgɔksi kɔbi, a num wi wə wi nì maa bɔɔli bəh biɛiŋ bichi biə bi kɔ i yɛiŋ wə, bəh nshwaiŋ bəh biɛiŋ bichi biə bi kɔ i yɛiŋ wə, bəh kinchwɔ kimbum bəh biɛiŋ bichi biə bi kɔ fɛiŋ wə. Wi kaiŋ dzaka a, “Nyɔ ni chu mɔ̂ti kə i fə gia yə wi nəŋki! \v 7 A bi numki i chɔkɔ bi chinda wi Nyɔ wi kiŋkani nanitaŋ bi tɔŋ ŋ'wi jəŋ, Nyɔ bi fə gia yə wi nì nyumiki yi dzə kpɛiŋ si wi nì kɔ wi dzaka lɔ i bəni bu bə nɔm bə̀ bɔ kɔ bəni bu bəntum.” \p \v 8 Ja yə mih nì wɔkɔki i bɛiŋ chu dzaka i mih a, “Tsə̂ dzɔ̂ kiŋwakti kə bə wɛli i chinda wi Nyɔ wə kaŋ wə wi num i kinchwɔ kimbum bɛiŋ bəh i nshwaiŋ wə.” \v 9 Ayakadəiŋ, mih ka tsə i chinda wi Nyɔ wiwɔ dzaka i wi a wi nya fiŋwakti fiwɔ i mih. Wi dzaka i mih a, “Kɔ̂ɔ dzî. Jɔbi wə ki ni shi i tɔ wa mə ki nì lɔki. Ayakalə, ki ni njwɔŋki i dzaka ka wə aka nyu.” \v 10 Mih ka dzɔ fiŋwakti fiwɔ i chinda wi Nyɔ wiwɔ kaŋ, ka dzi. Si mih nì dziki ki njwɔŋ i dzaka kəŋŋ wə aka nyu, Ayakalə, jɔbi wə ki nì shi i tɔɔ mə ki lɔ. \v 11 Si mih nì dzi, bə ka dzaka i mih a, “Wɔ kaŋaki chu dzâka ntum wi Nyɔ i bəni. Ntum wələ kɔ kɔm chwɔŋkijuŋ ki bəni bəh kitumi bəh bəni bə̀ bɔ dzakaki ŋkaiŋni yi já bəh bəŋkuŋ.” \c 11 \s1 Bəni bə ntum bə Nyɔ bəfa \p \v 1 Bə dza nya kimfəkə i mih ki num aka mbəŋ, dzaka i mih a, “Tsə̂ fə̂kə juŋ yi fəni gia yi Nyɔ bəh tɔŋ wi fəni gia, wɔ fa tə bəni bə̀ bɔ tsaki yɛiŋ, \v 2 ayakalə kîə wɔ ki fə̂kə kə tɔkɔ wi biŋ. Bêe biəmaka di kɔm bi kɔ num bə nya i bəni bə̀ bɔ kɔkə Bəju. Bɔ bi yaka i kwili wi baiŋni fuŋ, chəbsi kwili wiwɔ i tsə buku i kifiəŋŋ wə mbaŋnyani ntsɔ bəfa. \v 3 Mih bi nya lə ŋga i bəni bəŋ bəfa bə̀ bɔ dzakaki kɔm mih, bɔ bi laka ntum wuŋ i bəni i kaŋ wə nchuku gi yifa bəh mbaŋ bisɔ (1,260). Bɔ bi lakaki yaka num bɔ lɔh bəmbuŋ bə kpi.” \p \v 4 Bəni bəfa bələ kɔ kɛiŋ yi Ɔlif yifa bəh naka bifa biə bə tɔmki naka ki baiŋsini yɛiŋ ki si shi num i Bah nshiŋ wə wi kaŋaki nshwaiŋ. \v 5 Ayaka mi kabə nəŋ i bi fə gia yichu bəh bɔ, gbuku bi buku i dzaka kibɔ wə wi dzi mbaiŋŋni wibɔ. Yələ kɔ dzəh yə na ndə wə wi nəŋki i fə gia yichu bəh bɔ bi kpiki ayaka. \v 6 Bɔ kaŋaki lə ŋga biə bɔ kɔ i baŋ bɔɔli ka dzaŋ ma mɔm na i təkə i nshwaiŋ wə, i kaŋ yə wə bɔ ni lakaki ntum wi Nyɔ yɛiŋ. Bɔ kaŋa tə ŋga biə bɔ kɔ i fiəni mwi michi a mɔ fiəni chu mwa bəh ŋga biə bɔ kɔ i faaŋ ŋkaiŋni bifum bichi i nshwaiŋ wə na yibwiŋ bɔ kɔŋki. \p \v 7 Jɔbi wə bɔ bi kaasi i dzaka gia yə bɔ kaŋaki i dzaka, kiŋkum ki nyam yə bi buku i fəŋ kə ki shiki lə ŋɔɔɔŋ, yi bi tum jum bəh bɔ, yi tumdzi bɔ, ka yi bi wɔɔyi bɔ, \v 8 kiwini kibɔ bi nɔyi baaŋki dzəh yi kwili wə. Kikwili kələ kɔ kə bə bɔɔŋki i já yi ndi wə a Sɔdɔm nabə a Ijib, a num fɛiŋ di biə bə nì baŋŋ Bah wibɔ i kintasi wə. \v 9 I kaŋ wə yitali bəh kiŋka ŋgɔkɔ wi bəni, na i kinaiŋ kintɔŋ wə, na bə̀ bɔ dzakaki na yinaiŋ já, nabə kikwili kinaiŋ, bɔ bi tsɛiŋki si kiwini kibɔ nɔyi bɔ bi nəiŋ a bə ma ləə. \v 10 Bəni bə̀ bɔ kɔ fa kuku bi laŋki a kpiyi bəni bələ lə a. Bɔ bi ka saŋliki, mi chiŋsi kinya i mi, mi chiŋsi i mi. Bɔ bi fəki yaka kɔm bəni bə ntum bə Nyɔ bəfa bələ dzə bəh ŋgəkə wimbum i bəni wə fa kuku. \p \v 11 Yi dzə num si kaŋ yitali bəh kiŋka yələ dzə tsə, kiŋ'waka kə ki nyaki nɔni dza dzə i Nyɔ wə, liə i bɔ mə, bɔ fiəni dzayi. Bəni yɛiŋ yaka ndzaŋ kwa bɔ. \v 12 Bəni bələ bəfa ka wɔkɔ ja yi dzaka i bɛiŋ na bəh ŋga dzaka i bɔ a, “Mbɛiŋ yâka dzə̂ fa!” Ayaka bɔ ka yakaki tsəki i bɛiŋ i bikwu wə, bəmbaiŋŋni bəbɔ tsɛiŋ. \v 13 A jɔbi wiwɔ wə, nshwaiŋ dza nəŋni na bəh ŋga bəh ŋga, kimbu ki kwili kimu i jwɔfi kintəəŋ muku. Bəni bənchuku nanitaŋ (7,000) kpiyi si nshwaiŋ yiwɔ ni nəŋniki. Kiŋka ki bəni bə̀ bɔ nì baaŋ, num bəh ndzaŋ na bəh ŋga, ka tumyiki bikum bi Nyɔ wə wi kɔ bɛiŋ. \p \v 14 Yələ yi tsə lə, kɔ ŋgəkə wi kɔmsini. Ayakalə, mbɛiŋ wɔ̂kɔli, ŋgəkə wi ŋkaiŋni kitali ni dzə lə i jɔbi wi juli wə. \s1 Bə tɔŋ jəŋ wi nanitaŋ \p \v 15 Chinda wi Nyɔ wi nanitaŋ tɔŋ ŋ'wi jəŋ, mih wɔkɔ já yi dzaka i bɛiŋ bəh ŋga dzakayi a, “Ŋkuŋ bi fa kuku fiəni chu bi Bah wibukumbɛiŋ bəh Kimbwili wə wi nì kaka, wi num i bi sakaki jɔbi wichi kiŋgɔksi kɔbi.” \v 16 Ayaka bəchəʼ bəni bə̀ mbaŋfia ntsɔ bənaa bə̀ bɔ nì shinum i biŋkii bibɔ wə i Nyɔ nshiŋ ka gbɔyiki tumkwusi bishi bibɔ i kuku, nya kiŋkɔksi kimbum i Nyɔ. \v 17 Bɔ ni fəki yakadəiŋ, dzakayi a, \q1 “Buku nyâki kiyɔŋni i wɔ, \q1 Bah Nyɔ wə wi Kaŋaki Ŋga Bichi, \q1 akɔ wɔ wə wɔ kɔ i liə, a num wɔ wə wɔ nì kɔ wɔ si num. \q1 Buku nyâki kiyɔŋni kɔm wɔ kɔ wɔ dzɔ lɔ \q1 ŋga bia bimbum ka yisi i sakaki. \q1 \v 18 Bəni bə̀ bɔ kiəki kə wɔ\f + \fr 11:18 \fr*\ft Bəni bələ kɔ bə bɔɔŋ bɔ chəŋ a, “Tumi”\ft*\f* nì bɔksi shɔm, \q1 ayaka jɔbi wə wɔ kɔ i chusi shɔm ya yi bɔksini kpɛiŋ lɔ. \q1 A num jɔbi wə wɔ kɔ i sakaki bəni bə̀ bɔ kɔ bɔ kpiyi. \q1 A chu num tə jɔbi wə wɔ kɔ i makti bəni ba bə nɔm bə̀ bɔ kɔ \q1 bəni ba bə ntum, \q1 i chu makti bəni bə̀ bɔ kɔ bəh Nyɔ, \q1 i makti tə bəni bəchi bə̀ bɔ kɔksiki yɛli wa, \q1 nabə bənchiŋ bənchiŋ nabə bəmbum bəmbum. \q1 A num tə i jɔbi wə wɔ kɔ i kaasi bəni \q1 bə̀ bɔ bəkəliki di bichi fa kuku.” \p \v 19 Bə ka dza wɛli dzaka ki fiəŋə ki juŋ yi fəni gia yi Nyɔ i bɛiŋ. Kintaiŋntaiŋ ki miŋkaiŋ mi Nyɔ kə ki nì kɔ i juŋ yi fəni yi gia yiwɔ mə kiyəŋə. Ayaka dzaŋ dza ka mwayiki, wamyi, jumi, nshwaiŋ nəŋni, kitəh kidzaŋ kimbum kimbum shuku. \c 12 \s1 Miŋkpaŋa widɔkɔ bəh kiŋkum ki nyam kidɔkɔ ki bwɔsi kətə \p \v 1 Mih dza yɛiŋ gia yi dzaka kiwɔmni yidɔkɔ i bɛiŋ. A nì kɔ miŋkpaŋa widɔkɔ wi lɔh wɔŋ i gwu wə ka mbuŋ, fiəŋŋ num i gvu yi chɛiŋ, num wi bwaŋ kifɔ ki ŋkuŋ bijɔŋ num yɛiŋ wə jwɔfi ntsɔ bəfa. \v 2 Wi nì kɔ bəh tɔɔ wi nɔmh i bwɔ, wi wɔkɔ lɔli bi nɔm də. \p \v 3 Mih dza chu yɛiŋ gia yi dzaka ki wɔmni yidɔkɔ i bɛiŋ. A nì kɔ kiŋkum ki nyam kibɔkɔli kidɔkɔ, ki bwɔsi nyam yi kətə. Ayaka yi kaŋa kifwu nanitaŋ bəh bitiə jwɔfi, bəh bifɔ bi ŋkuŋ binchiŋ binchiŋ nanitaŋ i kifwu kiwɔ wə. \v 4 Wi tum wini wi yaŋa dzɔ kimbu kimu i kintəəŋ ki bitali bijɔŋ wə i bɛiŋ lɔɔ shi i kuku. Ayaka kiŋkum ki nyam kiwɔ dza tsə num i miŋkpaŋa wə wi nì kɔ a bwɔ nshiŋ, ka jɔbi wə miŋkpaŋa wiwɔ bwɔ ŋgaiŋ nì bwiŋyi dzi waiŋ wiwɔ a dzini. \v 5 Wi bwɔ waiŋ nyukuni, a num wə wi bi sakaki bitumi bichi bəh mbeŋ wi ŋkuŋ wi chwaka. Ayakalə, asi wi nì bwɔ, bə chufi dzɔ waiŋ wiwɔ tsə bəh wi i bɛiŋ i Nyɔ, wi num kɔmsi i kiŋkii ki wə. \v 6 Miŋkpaŋa wiwɔ ka gɛiŋ tsə num i chwa i di biə Nyɔ nì kɔ wi sisi jiə lɔ i wi. I di biə bə bi tɔkniki bəh wi i kaŋ wə nchuku bəh gi yifa bəh mbaŋ bisɔ (1,260). \p \v 7 Ayaka jum dza yisi i tumi ki Nyɔ wə, chinda wi Nyɔ wə Maikɛl bəh mbaŋ wi bəchinda ka jwɔki bɔ bəh kiŋkum ki nyam yə yi bwɔsiki kətə. Ayaka nyam yiwɔ bəh bəchinda bu bɔŋ jwɔ chukuli, \v 8 ayakalə bə tumdzi kiŋkum ki nyam kiwɔ bəh mbaŋ wi, bɔ na chu kwati di i tumi ki Nyɔ wə. \v 9 Bə bwili kiŋkum ki nyam kiwɔ ki bwɔsi kətə ka laaŋ ki bəh bəchinda bu, bɔ shi gbɔ i kuku. Kiŋkum ki nyam kələ kɔ num Juŋŋ yi kikpu yə yi kɔ ŋkpɛli, chu num Satan. A num wi wə wi fwɔkyiki bəni i mbi wələ wə wichi. Bə nì laaŋ wi tasi bəh bəchinda bu bɔ shi gbɔ i kuku. \p \v 10 Mih dza wɔkɔ ja yi dzaka na bəh ŋga i tumi ki Nyɔ wə a, \q1 “Akɔ i liə Nyɔ ki bwiliki bəni bu, \q1 i chusiki ŋga bi bi nɔm, \q1 i sakaki ŋkuŋ bi, \q1 Kimbwili wi wə wi nì kaka ni chusi tə ŋga bi i nsaka wi wə. \q1 Yi nûm yaka i liə kɔm bə kɔ bə laaŋ shi mi wiwɔ i kuku \q1 wə wi ni shi kɔ i Nyɔ wibukumbɛiŋ nshiŋ, \q1 a num wə wi jiəki gia i bwa bə nih bəbukumbɛiŋ fuŋ nshiŋ bəh nchɔkɔ. \q1 \v 11 Ayakalə, bə tum dzi lɔ wi \q1 kɔm mwa mi Waiŋ Jaka bəh gia yi Nyɔ yə bɔ beeŋki nsaka wiwɔ. \q1 Ayaka bɔ nì kɔŋki kə nɔni kibɔ \q1 na i dzəh yə bɔ kɔ i lwaki kpi. \q1 \v 12 Ayakadəiŋ, ma tumi ki Nyɔ laŋki, \q1 bəh bəni bəchi bə̀ bɔ kɔ yɛiŋ, laŋki tə. \q1 Ayakalə, ŋgəkə wimbum kɔ i mbɛiŋ i kuku bəh kinchwɔ kimbum, \q1 kɔm ŋkpɛli kɔ wi shi dzə i mbɛiŋ wə. \q1 Wi jikə bəh shɔm yi bɔkɔli nalə, \q1 kɔm wi kiəki lə a jɔbi wi ŋgaiŋ baaŋ a twɛsi.” \p \v 13 Jɔbi wə kiŋkum ki nyam kə ki bwɔsiki kətə nì yɛiŋ a bə laaŋ bwili ŋgaiŋ, wi shi gbɔ i kuku, wi ka daa n'yɔkɔ i miŋkpaŋa wə chɛiŋ, wə wi nì bwɔ waiŋ nyukuni. \v 14 Ayakalə, bə nì nya bibəkəli bi mfaa wimbum bifa i miŋkpaŋa wiwɔ a wi fuli bəh bi i yɔkɔ gɛiŋ juŋŋ yiwɔ i tsə numki i chwa i jía yitali wə bəh kiŋka bə tɔkni i wi. \v 15 Ayaka juŋŋ yiwɔ ka bwiliki mwi i dzaka ki wə, mɔ shi aka bɔkɔ, i miŋkpaŋa wiwɔ chɛiŋ a ŋgaiŋ dzɔ nyə bəh wi. \v 16 Ayakalə, nshwaiŋ gamti miŋkpaŋa wiwɔ, wɛli dzaka ki ka məə bɔkɔ yə kiŋkum ki nyam kiwɔ nì bwiliki i dzaka ki wə. \v 17 Nyam yiwɔ ka bɔksi shɔm bəh miŋkpaŋa wiwɔ, ka nyə tsə fasi jum i jwɔ kiŋka ki bwa bə kpaŋa wiwɔ, a num bə̀ bɔ jiəki bənchi bə Nyɔ chu beeŋ nsaka wi Jisɔs. \v 18 Ayaka wi\f + \fr 12:18 \fr*\ft Biŋwakti bikpu bidɔkɔ kaŋaki i di biələ wə a, “Ayaka mih ka tsə...” \ft*\f* ka tsə ka numki i kinchwɔ kimbum kpəŋ. \c 13 \s1 Nyam yi gumini yə nì buku i kinchwɔ kimbum wə \p \v 1 Mih ka chu dza yɛiŋ nyam yi gumini yi buku dzə i bɔkɔ, yi kaŋa kifwu nanitaŋ bəh bitiə jwɔfi bəh bifɔ bi ŋkuŋ i fwu wi bitiə biwɔ wə jwɔfi, kiyɛli kə ki nì bəkəliki yɛli wi Nyɔ nì kɔ i bifwu biwɔ wə. \v 2 Nyam yiwɔ yə mih nì yɛiŋ yi nì bwɔsiki jum, gvu yi num aka yi nyam yidɔkɔ bə bɔɔŋki a bɛɛ, dzaka ki num aka ki kibaba. Kiŋkum ki nyam kə ki bwɔsiki kətə, ki ka nya nyam yiwɔ bəh ŋga bi bəh kiŋkii ki a wi sakaki bəh ŋga bimbum. \v 3 Fwu wi nyam yiwɔ widɔkɔ nì kaŋaki lə ŋkaiŋni wi biəkə yidɔkɔ num yi nì kɔlə i wɔɔ wi wɔɔni, ayakalə num yi nì bɔnih lɔ. Ayaka dzaka wɔm bəni bəchi fa kuku, bɔ ka gbɔyiki i nyam yiwɔ chɛiŋ. \v 4 Ayaka bəni ka nyaki kiŋkɔksi kimbum i kiŋkum ki nyam kə ki nì bwɔsiki kətə, kɔm ki nì kɔ ki nya nyam yi gumini yiwɔ bəh ŋga bi. Ayaka bɔ ka nyaki tə kiŋkɔksi kimbum i kiŋkum ki nyam kiwɔ dzaka a, “Akɔ ndə ka nyam yi gumini, a num ndə i jwɔ yi a?” \p \v 5 Bə nì bee nyam yiwɔ yi ka kaŋaki dzaka, yi num i dzakaki já yi ghaŋsini gwu, yi chu bəkəli yɛli wi Nyɔ, num bəh chu bee tə a yi sakaki i kifiəŋŋ wə mbaŋnyani ntsɔ bəfa. \v 6 Yi ka yisi ka dzakaki já yichu kɔm Nyɔ, bəkəli yɛli wi bəh di biə Nyɔ kɔ fɛiŋ bəh bəni bə̀ bɔ kɔ i tumi ki Nyɔ wə. \v 7 Bə nì kɔ bə bee tə a yi laa jum i bəni bə̀ bɔ kɔ bə Nyɔ, i tumdzi bɔ, bee tə a yi kaŋaki ŋga i di bichi bəh i bəni bəchi bəh i bəni bə já yichi, bəh i bitumi bichi. \v 8 Bəni bəchi i fa mbi wə bi nyaki lə kiŋkɔksi kimbum i wi. Bəni bələ kɔ mi wichi wə bə nì ka nyaka dəkə yɛli wibɔ i kiŋwakti wə na ka mbi yisi. Kiŋwakti kələ kɔ kə kiyɛli ki bəni bə̀ bɔ kaŋaki nɔni kɔ yɛiŋ mə, num kiŋwakti ki Waiŋ Jaka wə bə nì kum. \p \v 9 Mi wə wi kaŋaki bintuni, wi wɔ̂kɔ. \v 10 A kabə num a mi kɔ a bə ni kwa wi kwani, ma bə nì kwa. Mi kabə num a bə ni wɔɔ wi bəh nywɔ wi jum, ma bə ni wɔ̂ɔ wi bəh nywɔ wi jum wiwɔ. Yələ gia tsəki i bəni bə̀ bɔ kɔ bə Nyɔ a bɔ kâŋa shɔm, bɔ jîəki shɔm i wi. \s1 Nyam yi gumini yə nì buku i kuku \p \v 11 Mih chu dza yɛiŋ nyam yi gumini yidɔkɔ num yi buku i kuku, yi kaŋa bitiə bifa aka waiŋ shwaŋ, wi dzaka aka kiŋkum ki nyam yə yi bwɔsiki kətə. \v 12 Yi nì chusiki ŋga bi nyam yi gumini yi ninshiŋ yə yichi, i yɛli wi nyam yiwɔ wə. Ayaka yi fə kuku wichi bəh bəni bəchi i mbi wə ka nyaki kiŋkɔksi kimbum i wi bəh ŋga bi nyam yi ninshiŋ yə biəkə yi nì kɔ i wɔɔ wi wɔɔni num biəkə yiwɔ bɔnih lɔ. \v 13 Yi nì fəki kinchəsi kə ki chusiki ŋga bi fə na gbuku nyə shi dzə i bɛiŋ bəni yɛiŋ. \v 14 Si bə nì bee a yi fə kinchəsi kə ki chusiki ŋga i yɛli wi nyam yi ninshiŋ yə wə yi ni gumiki yaka, yi ka fwɔkyiki bəni bə̀ bɔ kɔ i mbi wələ wə bəh bi. Ayaka yi ka dzaka bə fə kimbwɔsi ki nyam yə bə nì bɛiŋsi bəh nywɔ wi jum ayaka yi kɛiŋ yi wɔm. \v 15 Bə nì bee a yi nya kiŋ'waka i kimbwɔsi ki kiŋkum ki nyam yə, ka yi kɔ i dzakaki, yi fə̂ bə wɔɔyi bəni bəchi bə̀ bɔ nəiŋki i nyaki kiŋkɔksi kimbum i kimbwɔsi kə. \v 16 Yi nì dzaka a bə fə kinchəsi i bəni bəchi i tsɛiŋ yiləkəli wə nabə shi chɛiŋ, a bə fə i na ndə wə kɔŋ wi numki winchiŋ nabə wimbum, nabə i bəni bə kpɔ nabə i bəni bə kifuu, nabə mfá nabə bə̀ bɔ kɔkə mfá, \v 17 ka mi ma taŋ nabə i taŋni wi kaŋaki kə kinchəsi kiwɔ. Kinchəsi kələ kɔ yɛli wi kiŋkum ki nyam kə, nabə nyaka wi yɛli wi kiŋkum ki nyam kə. \v 18 Yələ kɔ gia yi nəŋ mfi bimbum. Mi wə wi kaŋaki mfi wi fâ nyaka wələ wi kɔ yɛli wi nyam yələ wi wɔ̂kɔ. Nyaka wələ num yɛli wi mi wiwɔm, nyaka wiwɔ num a, (666). \c 14 \s1 Waiŋ Jaka bəh bəni 144,000 \p \v 1 Mbɛiŋ wɔ̂kɔ, si mih ni chu tsɛiŋ, mih dza yɛiŋ Waiŋ Jaka num wi num i ŋkwuŋ wi Sayɔŋ wə, bəni bənchuku gbi bəh mbaŋnyani ntsɔ bənaa (144,000) num bəh wi. Bəni bələ nì kɔ bə̀ bɔ nì kaŋaki kinchəsi ki yɛli wi bəh wi Ba wi i shi chɛiŋ. \v 2 Mih wɔkɔ ja yi dzə i bɛiŋ yi jumi aka mwi mə mɔ gbɔki i fəŋ wə, yi jumi tə aka dzaŋ yə yi wamyiki. Ja yə mih nì wɔkɔ yi nì dzakaki aka kichəŋŋ bəni kɔmyiki. \v 3 Bɔ nì yəəŋki njaŋ wimfiaŋ widɔkɔ i kiŋkii ki ŋkuŋ nshiŋ bəh i biɛiŋ biwɔm binaa nshiŋ bəh i bəchəʼ nshiŋ. Mi widɔkɔ nì ka kiə dəkə njaŋ wiwɔ a kɔbi a bəni bə̀ bənchuku gbi bəh mbaŋnyani ntsɔ bənaa a. A num bə̀ bə nì yɛlih bɔ i chu wə i fa kuku. \v 4 Bələ kɔ bəni bə̀ bɔ nì ka bəkəli dəkə gwu yibɔ bəh bəkaŋa, kɔm bɔ nì ka kiə dəkə bəkaŋa. Akɔ bɔ bə̀ bɔ si biəli Waiŋ Jaka i na faiŋ wə wi tsəki. Bəni bələ kɔ bə̀ bə nì yɛlih i ŋgɔkɔ wi bəni bəwɔm bəchi kintəəŋ a bɔ num ka mintam mi Nyɔ mi ninshiŋ bəh mi Waiŋ Jaka. \v 5 Gia yi ntəkə yidɔkɔ nì ka num buku dəkə i dzaka kibɔ wə. Bɔ num ŋgbɔ widɔkɔ kɔbi. \s1 Ndzaka wi bəchinda bətali bə Nyɔ \p \v 6 Ayaka mih chu dza yɛiŋ chinda wi Nyɔ widɔkɔ wi fuli i kintəəŋ ki bɔɔli wə. Wi nì kaŋaki ntum wi ndzɔŋni wə wi kɔ i jɔbi wichi i fukuki i bəni bəchi bə̀ bɔ kɔ i mbi wələ wə. Wi nì kɔ i fukuki i bitumi bichi, bəh i bəŋkuŋ bəchi, bəh bəni bə̀ bɔ dzakaki na yi naiŋ já nabə winaiŋ ŋkaiŋni wi bəni bəchi. \v 7 Chinda wiwɔ wam na bəh ŋga a, “Mbɛiŋ lwâki Nyɔ tûmyi bikum bi, kɔm jɔbi wi, wi nsaka dzə kpɛiŋ lɔ. Mbɛiŋ nyâ kiŋkɔksi kimbum i wi kɔm wi maa bɔɔli bəh nshwaiŋ bəh kinchwɔ kimbum bəh bidi biə mwi bukuki fɛiŋ i kuku.” \p \v 8 Chinda wi Nyɔ widɔkɔ wi kɔmsini, ka biəliki wi dzakayi a, “Babilɔn wimbum kɔ wi gbɔ lɔ, wi gbɔ lɔ. Akɔ wi wə wi fə bitumi bichi mu nɔni ki tɔkɔlini ka mbih.” \p \v 9 Chinda wi Nyɔ widɔkɔ wi kiŋkɔmsi kitali ka biəliki tə bɔ, wili na bəh ŋga a, “Na ndə wə wi ka mɔmsi i nya kiŋkɔksi kimbum i nyam yi gumini yə bəh kimbwɔsi ki nyam yiwɔ, kaŋa tə kinchəsi i shi chɛiŋ nabə i tsɛiŋ yi wə, \v 10 yaka wi bi mu lə shɔm yi Nyɔ yi bɔksini asi mi si mu mbih. Shɔm yi bɔksini yiwɔ kɔ num wi shuku i bwam wi, wi bɔksini shɔm maka wi kpɛiŋni. Wəmaka mi kɔ bə bi lɔɔki wi i fiɛŋ wə fi fii aka mikaiŋmigbuku, wi yɛiŋ ŋgəkə fɛiŋ. Yələ gia bi numki num i bəchinda bə Nyɔ bə baiŋni nshiŋ bəh Waiŋ Jaka. \v 11 Fimiəkə bi yakaki jɔbi wichi kiŋgɔksi kɔbi i di biə bə lɔɔ bɔ i ŋgəkə wə. Bəni bələ bɔ nyaki kiŋkɔksi kimbum i nyam yi gumini bəh kimbwɔsi ki nyam yiwɔ bəh bəni bə̀ bɔ kaŋaki kinchəsi ki yɛli wi, bɔ bi kaŋaki kə ŋ'waka i ŋgəkə wibɔ wə nshi nabə nchɔkɔ.” \v 12 Yələ gia tsəki i bəni bə̀ bɔ kɔ bə Nyɔ num bɔ bə̀ bɔ jiəki bənchi bə Nyɔ, bɔ jiə shɔm i Jisɔs wə, a bɔ kaŋaki i kaŋaki shɔm. \p \v 13 Mih dza wɔkɔ ja yi dzaka i tumi ki Nyɔ wə yi dzaka i mih a, “Nyâka yələ: I yisi i liə tsəki səki ndzɔŋni bimbum kɔ i bəni bə̀ bɔ kpiyiki num bɔ chiŋni bəh Bah.” Kiŋ'waka ki Nyɔ bum a, “Ndzɔŋni bimbum kɔ i bɔ ŋkɔŋ, bɔ ni waka lə i biluŋ bibɔ wə, kɔm mfə wibɔ wi ndzɔŋni ni biəli lə bɔ.” \s1 Ŋkɔh wə wi kɔ nsaka wi Nyɔ \p \v 14 Mbɛiŋ wɔ̂kɔli, mih dza tsɛiŋ mih yɛiŋ bikwu bi fuku fukuni, num mi num i bikwu biwɔ wə wi bwɔsi mi wə yɛli wi kɔ Waiŋmi, num wi bwaŋ kifɔ ki ŋkuŋ num bə kɛiŋsi bəh chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli, wi kaŋa fiŋkɔfi i wi kaŋ fi num aka kintɔ ki juŋ ki kwa. \v 15 Chinda wi Nyɔ widɔkɔ dza buku dzə i juŋ yi fəni yi gia mə, wam i mi wə wi ni shinum i bikwu wə bəh ŋga, dzaka a, “Kwâ fiŋkɔfi fia fi kɔhni ma wɔ kɔ̂h ŋkɔh bəh fi. Jɔbi wi kɔhni kpɛiŋ lɔ, ayaka mbi wələ kpɛiŋ lɔ i ŋkɔh wə.” \v 16 Ayakadəiŋ, mi wə wi nì shinum i bikwu wə ka lɔɔ fiŋkɔfi fi i nshwaiŋ wə, fə ŋkɔh i nshwaiŋ wə. \p \v 17 Chinda wi Nyɔ widɔkɔ chu buku dzə i juŋ yi fəni yi gia wə i bɛiŋ, wi kaŋa tə fiŋkɔfi i wi kaŋ fi num aka kintɔ ki juŋ ki kwa. \v 18 Chinda wi Nyɔ widɔkɔ ka buku i tɔŋ wi fəni wi gia wə, num wə wi kaŋaki ŋga i gbuku bɛiŋ. Wi wam bəh ŋga i widɔkɔ wə wi nì kaŋaki fintɔ fi kwani fiə a, “Lɔɔ̂ fiŋkɔfi fiwɔ ma wɔ təiŋyi kaka ki mintam mi mbih i nshwaiŋ wə, kɔm mintam miwɔ bɔkɔ lɔ.”\f + \fr 14:18 \fr*\ft Mintam mələ kɔ i já yi ŋkali wə a, “grapes.” \ft*\f* \v 19 Ayakadəiŋ, chinda wi Nyɔ wiwɔ ka lɔ̂ɔ fiŋkɔfi fi i nshwaiŋ wə, kɔ̂ɔyi mintam mi mbih miwɔ i nshwaiŋ wə, juŋni, bakti i kishwa kimbum kə bə fəki mbih yɛiŋ, yələ chusiki gia yə shɔm yi Nyɔ yi bɔkɔli bi fəki bəh bəni. \v 20 Bɔ ka dəŋyi mintam mi mbih miwɔ bəh gvu i kwili wə i biŋ, a buku num mwa, mɔ jikə i yaka tsə aka i dzaka ki kikum, dza ləŋ tsə buku ka bəmay gi yifa. \c 15 \s1 Bəŋgəkə nanitaŋ bə̀ bɔ kɔ i kiŋgɔksi wə \p \v 1 Mih chu dza yɛiŋ ŋkaiŋni fiɛŋ fi dzaka ki wɔmni fidɔkɔ i bɛiŋ, a num na fiɛŋ fi dzaka ki wɔmni fi mbum. A nì kɔ bəchinda bə Nyɔ nanitaŋ bɔ kaŋa bəŋgəkə nanitaŋ bə̀ akɔ kiŋgɔksi i nya i bəni, kɔm bələ kɔ bə̀ Nyɔ nì chusi kaasi shɔm yi yi bɔksini yɛiŋ. \p \v 2 Mih chu dza yɛiŋ fiɛŋ fidɔkɔ fi bwɔsi kinchwɔ kimbum kidɔkɔ ki num ka bə si fwɛŋni bəh gbuku, ki baiŋ aka mijwɔ. Bəni bədɔkɔ num kɔmsi i kinchwɔ kimbum kiwɔ kpəŋ, a num bə̀ bɔ tumdzi nyam yi gumini yiwɔ bəh kimbwɔsi ki bəh nyaka wə wi kɔ yɛli wi nyam yiwɔ. Bɔ nì num fɛiŋ yakadəiŋ kaŋa kichəŋŋ ki Nyɔ i káŋ yibɔ wə, \v 3 yəəŋ njaŋ wi Muses wə mi wi nɔm wi Nyɔ bəh njaŋ wi Waiŋ Jaka. Bɔ nì yəəŋki a, \q1 “Ɔ Bah Nyɔ wə Wi Kaŋaki Ŋga Bichi, \q1 biɛiŋ biə wɔ fə kɔ na bimbum bəh bi kaŋyini. \q1 Ɔ wɔ kɔ Ŋkuŋ i bitumi bichi,\f + \fr 15:3 \fr*\ft Biŋwakti bikpu bidɔkɔ kaŋaki a, “Ŋkuŋ wi jɔbi wichi”, bidɔkɔ a, “Ŋkuŋ wi bəni bə̀ akɔ bə Nyɔ.” \ft*\f* \q1 ayaka dzəh yə wɔ fəki gia yɛiŋ kɔ yi chəŋ bəh yi ŋkɔŋ. \q1 \v 4 Ɔ Bah, mi wə wi kɔkə i lwaki wɔ, tumyi bikum bia kɔ ndə? \q1 Num a wɔ shəŋ wi baiŋni. \q1 Bitumi bichi bi dzəki nya kiŋkɔksi kimbum i wɔ, \q1 kɔm bɔ yɛiŋ gia yə wɔ fəki num chəŋ.” \p \v 5 Si yəmaka nì tsə, mih dza tsɛiŋ, ka yɛiŋ num bə wɛli juŋ yi fəni yi gia i bɛiŋ yə yi kɔ kintaŋ ki chusi a Nyɔ kɔlə bəh bəni. \v 6 Ayaka bəchinda bə Nyɔ bə̀ nanitaŋ bɔ nì kaŋaki bəŋgəkə nanitaŋ bɔ ka buku i juŋ yi fəni yi gia yiwɔ wə. Bɔ nì kɔ bɔ tum bəmbuŋ bɔ mwaŋyi nalə, wafi bichumni bimbuŋ i bijum bibɔ wə num bə kɛiŋsi bəh chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli. \v 7 Ayaka fiɛŋ fimu fidɔkɔ i mbaŋ wi biɛiŋ biwɔm biə binaa ka nya bilɛti nanitaŋ i bəchinda bə̀ nanitaŋ num bə kɛiŋsi bəh chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli. Bilɛti biwɔ nì kɔ num bi jikə bəh shɔm yi bɔkɔli yi Nyɔ wə wi kɔ jɔbi wichi kiŋgɔksi kɔbi. \v 8 Juŋ yi fəni yi gia dza jikə bəh fimiəkə fiə fi nyəki dzəki i baiŋni bi Nyɔ wə, bəh i ŋga bi wə. Ayaka yi ka numki a mi nì kɔkə i chu liə i juŋ yi fəni yi gia yi Nyɔ wə, i tsə buku si bəŋgəkə nanitaŋ bə̀ bəchinda bə Nyɔ bə̀ nanitaŋ nì kaŋaki i nya i bəni nì dzə kaa. \c 16 \s1 Bilɛti nanitaŋ bi shɔm yi Nyɔ yi bɔksini \p \v 1 Mih ka dza wɔkɔ ja yi dzaka bəh ŋga i juŋ yi fəni yi gia wə yi dzaka i bəchinda bə Nyɔ bə̀ nanitaŋ a, “Mbɛiŋ tsə̂ shuku shɔm yi Nyɔ yi bɔksini yə i bilɛti biə wə nanitaŋ i nshwaiŋ wə.” \v 2 Ayaka chinda wi Nyɔ wi ninshiŋ ka tsə shuku ŋki kilɛti ki shɔm yi Nyɔ yi bɔksini yə i nshwaiŋ wə. Ayaka biəkə yi gumini yi lɔli dza kwa bəni bə̀ bɔ nì kaŋaki kinchəsi ki nyam yi gumini yələ nya kiŋkɔksi kimbum i kimbwɔsi ki nyam yiwɔ. \v 3 Chinda wi Nyɔ wi kɔmsini shuku ŋki kilɛti i kinchwɔ kimbum wə, bɔkɔ yiwɔ fiəni chu aka mwa mi kiŋkpili ki mi. Ayaka biɛiŋ bichi biə bi nì nɔki i bɔkɔ yiwɔ wə kpiyi. \v 4 Chinda wi Nyɔ wi kiŋkɔmsi kitali shuku ŋki kilɛti i binchwɔ wə bəh i bidi biə mwi bukuki yɛiŋ, ayaka bi ka fiəni chu mwa. \v 5 Ayaka mih wɔkɔ si chinda wi Nyɔ wə wi tɔkniki bəh bɔkɔ yiwɔ dzakaki a, \q1 “Nyɔ, wɔ kɔ Nyɔ wi chəŋ i dzəh yə wɔ təiŋyiki bənsaka bələ yɛiŋ. \q1 Wɔ wə wɔ kɔ i liə, num wɔ nì kɔlə. \q1 Ɔ Nyɔ, wɔ wə wɔ kɔ wi baiŋni. \q1 \v 6 Bəni bələ kɔ bə̀ mwa mi bəni bə̀ bɔ kɔ mba \q1 bəh bəni ba bə ntum kɔ i kaŋ yibɔ wə. \q1 Wɔ ka nya mwa i bɔ, bɔ mu. \q1 Wələ kɔ na ŋgɔm wibɔ.” \m \v 7 Ayaka mih dza wɔkɔ ja yidɔkɔ buku i tɔŋ wi fəni wi gia wə tɔbi a, \q1 “Aaŋ, Bah Nyɔ wə Wi Kaŋaki Ŋga Bichi, \q1 wɔ təiŋyiki bənsaka ba biəli dzəh yi ŋkɔŋ bəh yi chəŋ!” \p \v 8 Chinda wi Nyɔ wi kiŋkɔmsi kinaa shuku ŋki kilɛti num i wɔŋ wə, ayaka wɔŋ wiwɔ kaŋa dzəh i ŋghiŋyi kpayi bəni aka gbuku. \v 9 Ayaka nshili wi ləkəli ka bukuki i wɔŋ wiwɔ wə kpayi bəni. Ayakalə, bɔ nəki kwuni kə shɔ́m yibɔ, i tumyiki bikum bi Nyɔ. Bɔ bəkəli lɔ yɛli wi Nyɔ wə wi kaŋaki ŋga i bəŋgəkə bələ wə. \p \v 10 Chinda wi Nyɔ wi kiŋkɔmsi kite shuku ŋki kilɛti num i kiŋkii ki nyam yi gumini yə wə, kwili wə nyam yiwɔ nì sakaki nì dza bə́ ji num jini. Ayaka bəni num i nshili wə nɔmyi kilɔm kibɔ. \v 11 Bɔ dza ka tɔyiki lɔ Nyɔ wə wi kɔ bɛiŋ kɔm lɔli bəh biəkə yibɔ. Ayakalə, nəki kwuni kə i kimfə kibɔ wə. \p \v 12 Chinda wi Nyɔ wi kiŋkɔmsi kisɔɔ shuku ŋki kilɛti num i kinchwɔ kimbum ki Yuflɛts wə, mwi miwɔ ka wɔm, i kɛiŋsi dzəh ka bəŋkuŋ bə̀ bɔ kɔ i kimbu kə wɔŋ bukuki ni tsə yɛiŋ. \v 13 Mih ka dza yɛiŋ biŋ'waka bi jisi bidɔkɔ bitali bi bwɔsi bikwɔ. Bi buku i dzaka kiŋkum ki nyam yə yi bwɔsiki kətə, bəh i dzaka ki nyam yi gumini yə wə, bəh i dzaka ki mi wə wi nyiki ntəkə a ŋgaiŋ kɔ mi wi ntum wi Nyɔ. \v 14 Biŋ'waka biələ kɔ num bəchinda bə ŋkpɛli. Ayaka a num bɔ bə̀ bɔ fəki bənchəsi bə̀ bɔ chusiki ŋga bibɔ. Bɔ nyaniki tsəki i bəŋkuŋ bətumi wə bəchi, fa kuku juŋni bɔ a bɔ sisi jum yə yi bi numki i chɔkɔ bimbum bi Nyɔ wə wi Kaŋaki Ŋga Bichi. \p \v 15 Jisɔs nì kɔ wi dzaka a, “Mbɛiŋ wɔ̂kɔli, mih bi dzəki ka ji. Ndzɔŋni bimbum kɔ mi wə wi tsəŋəki, wə wi kaŋa bəmbuŋ bu i gwu wə ka wi bi ma tumbuku bəh chwɔŋ kiyəə ka bəni ma yɛiŋki gwu yi wi ŋgəmni.” \p \v 16 Biŋ'waka biwɔ bi ka juŋni bəŋkuŋ bəwɔ i di biə bə bɔɔŋki i já yi Hibulu mə a Amagedɔn. \p \v 17 Chinda wi Nyɔ wi kiŋkɔmsi kinanitaŋ shuku ŋki kilɛti i bɛiŋ i fiəkə wə. Ayaka ja yiləkəli buku dzə i juŋ yi fəni gia wə i kiŋkii ki ŋkuŋ wə dzaka bəh ŋga a, “Yi nûm lɔ!” \v 18 Ayaka dzaŋ dza ka mwayiki, waŋyi, jumi nshwaiŋ nəŋni bəh ŋga bəh ŋga. Wəmaka nnəŋni wə nshwaiŋ nì nəŋni bəh ŋga bəh ŋga lə, nì ka num num dəkə i yisi na si mi nì yisi i numki i nshwaiŋ wə. Wəmaka nnəŋni nì kɔ wi gumini. \v 19 Kwili wimbum gaali i fintəŋ i bimbu bitali wə. Ayaka bikwili bimbum biə bi kɔ i bitumi wə ka sɛiŋki. Nyɔ kwaka kwili wələ Babilɔn, ka nya bwam wi wi shɔm yi bɔksini yə a wi kuŋsi. \v 20 Bitumi bichi biə bi kɔ i bɔkɔ kintəəŋ gɛiŋ, ŋkwuŋ tə bɔŋ laka. \v 21 Ayaka kitəh kidzaŋ kimbum kimbum ka gbɔyiki i bɛiŋ nji wimu num aka bəkilu mbaŋnyani. Ayaka kitəh kidzaŋ kiwɔ nì gbɔyiki i bəni wə. Bɔ ka tɔyiki lɔ Nyɔ, kɔm wi chiŋsi ŋgəkə wi kitəh kidzaŋ i bɔ wə. Ŋgəkə wiwɔ nì gumiki nalə. \c 17 \s1 Miŋkpaŋa wi tɔkɔlini wi chuchu bəh nyam yi gumini \p \v 1 Chinda wi Nyɔ widɔkɔ i kintəəŋ ki bəchinda bə Nyɔ bə̀ nanitaŋ bɔ nì kaŋaki bilɛti nanitaŋ dza dzə dzaka i mih a, “Dzə̂ ma mih chûsi wɔ ŋgəkə wə bə kɔ i bi nya i miŋkpaŋa wi tɔkɔlini wi chuchu wələ wi kɔ wi shinum i bɔ́kɔ yiduli wə. \v 2 Miŋkpaŋa wələ kɔ wə bəŋkuŋ bə fa nshwaiŋ wə nì ndzɔniki bəh wi, nɔni ki ki tɔkɔlini kwa lɔ bəni bə fa nshwaiŋ wə ka mbih.” \p \v 3 Ayaka chinda wi Nyɔ wiwɔ dza dzɔ mih, mih num i kaŋ yi Kiŋ'waka ki Nyɔ wə, ka tsə i chwa. Mih ka yɛiŋ miŋkpaŋa widɔkɔ num wi shinum i nyam yi gumini wə yi bɔkɔ lə bɛli num gwu yi yichi jikə bə kiyɛli ki bəkəli yɛli wi Nyɔ. Nyam yiwɔ nì kaŋaki kifwu nanitaŋ bəh bitiə jwɔfi. \v 4 Miŋkpaŋa wiwɔ nì kɔ num wi lafi gwu bəh bəmbuŋ bə bəni bəmbum bə bɔkɔli, wi mwayi i gwu wə bəh minchiŋ num bə kɛiŋsi bəh chwaka ki kpɔ kibɔkɔli bəh ŋkaiŋni wi kitəh ki kpɔ wi ləkəli bəh ki kpɔ ki fukuli. Wi nì kaŋaki bwam i wi kaŋ num bə kɛiŋsi bəh chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli num wi jikə bəh biɛiŋ bigumini bəh kinyɛŋ ki tɔkɔlini. \v 5 Bə nì kɔ bə nyaka yɛli i shi bi chɛiŋ num wi nyumini a, “Babilɔn wimbum wə nih miŋkpaŋa wi tɔkɔlini bəh wi gia yi gumini i nshwaiŋ wə.” \v 6 Mih ka yɛiŋ miŋkpaŋa wiwɔ num wi mu mwa mi bəni bə̀ bɔ kɔ bə Nyɔ, bəh bə̀ bə nì wɔɔyi kɔm Jisɔs, num mwa miwɔ kwa wi ka mbih. \p Si mih yɛiŋ miŋkpaŋa wiwɔ yakadəiŋ, dzaka wɔm mih na bəh ŋga. \v 7 Ayaka chinda wi Nyɔ wiwɔ bikə i mih a, “Dzaka wɔmki wɔ kɔm nə? Mih ni fuku lə i wɔ gia yi nyumini yə yi kɔ kɔm miŋkpaŋa wələ bəh nyam yi gumini yələ yi kaŋaki kifwu nanitaŋ bəh bitiə jwɔfi, yə yi giŋ wi. \v 8 Nyam yi gumini yə wɔ yɛiŋ lə, yi nì kɔlə yi wɔm, ayakalə i liə yi chu mɔŋ. Yi kɔ a buku yaka dzə i fəŋ kə ki shiki lə ŋɔɔɔŋ, yi tsə sə num i di biə bə ni kaasi bəh yi fɛiŋ. Dzaka bi wɔmki lə bəni bə̀ bɔ kɔ i fa mbi wələ wə, maka bə nyaka kiyɛli kibɔ i kiŋwakti ki bəni bə̀ bɔ kaŋaki nɔni i yisi si mbi nì yisi. Dzaka bi wɔmki lə bɔ si bɔ bi yɛiŋki nyam yələ, kɔm nyam yiwɔ nì kɔlə yi wɔm, ayakalə i liə yi chu mɔŋ, yi num i bi fiəni chu dzə. \v 9 Yələ gia kɔ yə yi nəŋki fwu wə wi kaŋaki mfi bimbum. Kifwu ki nyam kə nanitaŋ kɔ ŋkwúŋ nanitaŋ yə miŋkpaŋa wiwɔ numki yɛiŋ wə. Kifwu kiwɔ num tə bəŋkuŋ nanitaŋ. \v 10 Bəŋkuŋ bəte num bɔ gbɔyi lɔ, wi mu num, widɔkɔ kɛiŋ ki dzə kə. Jɔbi wə wəmaka ni dzə, wi ni num a fijɔbi wə twɛsi. \v 11 Yə yi kɔ kɔm nyam yi gumini yə yi nì kɔ, ayaka i liə yi chu mɔŋ, yi num tə ŋkuŋ, ŋkuŋ wələ num wi kiŋkɔmsi ki nyaŋ, ayakalə wi num i mbaŋ wi bəŋkuŋ bə nanitaŋ wə. Jɔbi wə wəmaka ni dzə tə wi ka ni tsə i di biə bə ni kaasi bəh wi. \p \v 12 Bitiə biələ jwɔfi wɔ yɛiŋ lə kɔ num bəŋkuŋ jwɔfi bə̀ bɔ kɛiŋki maka bə nya bɔ bəh ŋga bi sakani. Jɔbi wə bə bi tɔmki bɔ, ma bɔ ka bi kaŋa ŋga i sakaki bəh nyam yi gumini yə. Ayakalə, bɔ bi saka a mbiəŋə wimu wə. \v 13 Bələ bəchi kaŋaki kiŋkwaka kimu. Ayaka bɔ bi nya ŋga bibɔ bi sakani bichi i nyam yi gumini yə. \v 14 Bɔ bi chiŋni tumki jum bəh Waiŋ Jaka, ayakalə Waiŋ Jaka bi gaka bɔ, kɔm wi kɔ Bah wi bəbah bəchi, bəh Ŋkuŋ wi bəŋkuŋ bəchi. Wi bi tumdzi bəh bəni bu bə̀ wi bɔɔŋ ka sabibwili ayaka bɔ tɔbi wi jɔbi wichi.” \p \v 15 Ayaka chinda wi Nyɔ wə dzaka i mih a, “Bɔ́kɔ yə wɔ si yɛiŋ miŋkpaŋa wi tɔkɔlini wə shinum yɛiŋ wə, akɔ bəni bəh mbaŋ wi bəni bəh kitumi bəh bəni bə̀ bɔ dzakaki na yinaiŋ já. \v 16 Bitiə jwɔfi biə wɔ si yɛiŋ yaka, bɔ bəh nyam yi gumini yə bi chiŋni baiŋŋki lə miŋkpaŋa wi tɔkɔlini wə. Bə bi lɔkɔki biɛiŋ bi bichi ma wi baaŋ a bəh chwɔŋ kiyəə, bə bi ŋɔŋki nyam yi yi gwu, bə kpa kaasi wi bəh gbuku. \v 17 Yələ gia kɔ a jiə Nyɔ i shɔm yibɔ wə a bɔ fə̂ gia yə wi kɔŋki, ka fə̂ a bɔ kâŋaki kiŋkwaka kimu i nya ŋga bibɔ bi sakani i nyam yi gumini yə i tsə buku si gia yi Nyɔ bi dzə kpɛiŋki. \v 18 Ayaka miŋkpaŋa wə wɔ si yɛiŋ yakadəiŋ, kɔ kwili wə wi kaŋaki ŋga i bəŋkuŋ bəchi bɛiŋ i nshwaiŋ wə.” \c 18 \s1 Si kwili wi Babilɔn bi gbɔki \p \v 1 Si yəmaka nì tsə, mih yɛiŋ chinda wi Nyɔ widɔkɔ shi dzə i bɛiŋ kaŋa ŋga bimbum, ayaka baiŋni bi baiŋ i kuku wichi. \v 2 Wi ka wam bəh ja yiləkəli a, “Babilɔn wimbum kɔ wi gbɔ lɔ! Wi gbɔ lɔ! Wi fiəni chu lɔ di biə bəchinda bə ŋkpɛli nɔki fɛiŋ. Wi kɔ taa wi biŋ'waka bəchu bichi. Wi kɔ taa wi minyəni mə mɔ nyɛŋki bəh mə bə baiŋki michi. \v 3 Wi gbɔ kɔm bitumi bichi mu nɔni ki kinyɛŋ ki tɔkɔlini ki kwa bɔ ka mbih, bəŋkuŋ bə fa nshwaiŋ wə kɔ num bɔ fə lɔ nɔni kinyɛŋ ki tɔkɔlini bəh wi. Bəni bə shi bəchi fa nshwaiŋ wə kɔ num bɔ kpali lɔ i gwu yi wə, kɔm kpɔ wi nɔni kichu wi bakti jiə.” \p \v 4 Ayaka mih chu wɔkɔ ja yidɔkɔ si yi wiliki i tumi ki bɛiŋ wə dzaka a, \q1 “Bəni bəŋ, mbɛiŋ bûku nyə̂ fɛiŋ, \q1 ka mbɛiŋ ma bi liə i chu bi wə, \q1 bəh a, mbɛiŋ ma bi liə tə i ŋgəkə wə wi dzəki i wi. \q1 \v 5 Chu bi kɔ bə tum bi jikə yaka tsə buku i bɛiŋ, \q1 Nyɔ kɔ wi kwaka wi i gia yi yichu wə. \q1 \v 6 Bə fə̂ bəh wi, asi wi fə bəh bəni bədɔkɔ. \q1 Bə fiəni gɔ̂m wi i kimfə ki wə kiŋkani kifa. \q1 Bə chwâli mbih mə akɔ ŋgəkə i bwam wə kiŋkani kifa \q1 i bwam wə wi si chwali yɛiŋ, \q1 bə nyâ wi mu. \q1 \v 7 Bə fə̂kə ŋgəkə bəh lɔli bə nyâ i wi \q1 a num a liŋ si wi nì ghaŋsiki gwu i mbum kintəəŋ dzi kidəəŋ ki. \q1 Wi si fə wi shinum ka chɔkɔki kijum dzaka a, \q1 ‘Mih kɔ Yaa i kiŋkii wə, \q1 mih kɔkə kpə ŋkwu, \q1 mih bi lansi də kə chuŋsi fwu.’ \q1 \v 8 Si wi dzakaki yakadəiŋ, akɔ ayaka si ŋgəkə bi dzə, \q1 i gwu yi wə kpaŋ wimu. \q1 Jwɛiŋ bi gbɔ i gwu yi wə, wi bi dəki wi chuŋsi fwu. \q1 Ayaka dzɔŋ bi kwa tə wi. \q1 Bə bi kpa wi bəh gbuku, \q1 kɔm Bah Nyɔ wə wi bi saka wi kɔ wə wi kaŋaki ŋga. \s1 Bəni bə fa nshwaiŋ wə bi dəki lə Babilɔn \p \v 9 Bəŋkuŋ bə fa nshwaiŋ wə bə̀ bɔ nì fəki kinyɛŋ ki tɔkɔlini bəh wi, num i kidəəŋ wə bəh wi, bi dəki fii bəh mindəm jɔbi wə bɔ bi yɛiŋki si fimiəkə yakaki i gwu yi wə si wi fiiki. \v 10 Bɔ bi numki i dzəh yi dəəŋ bəh lwa si bɔ yɛiŋki bə chəbsiki wi. Bɔ bi chamyiki dzakayi a, ‘Ɛy mih! Ɛy mih! Babilɔn, wɔ kwili! Wɔ kwili wi ŋga! Ŋgəkə dzə i wɔ wə a mbiəŋə wimu wə lə a?’ \p \v 11 Bəni bə shi fa nshwaiŋ wə bi dəki lə wi chuŋsi kifwu kɔm mi chu mɔŋ wə wi kɔ i taŋki biɛiŋ bibɔ. \v 12 Mi chu mɔŋ wə wi kɔ i taŋki biɛiŋ bibɔ ka biə bə kɛiŋsi bəh chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli nabə bi fukuli, nabə wə bə kɛiŋsi bəh ŋkaiŋni wi kitəh ki kpɔ wi ləkəli nabə ki kpɔ wi fukuli. Mi chu kɔbi wə wi kɔ i taŋki bəmbuŋ bəbɔ bətɔsini nabə bə̀ bɔ libliki bɔkɔki, nabə bə bɔnini nabə bə̀ bɔ bɔkɔki lə gbuu. Ayaka mi chu kɔbi wə wi kɔ i taŋki kɛiŋ yibɔ yi tsəŋə yindzɔŋni, nabə biɛiŋ bibɔ bichi biə bə kɛiŋsi bəh jəŋ yi dzəkə bəh biɛiŋ bichi biə bə kɛiŋsi bəh kɛiŋ yi kpɔ yiləkəli bəh chwaka ki bɔiŋnini nabə kitəh ki mwayini.\fig Bə kɛiŋsi bəh chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli nabə bi fukuli|alt="Cargo of gold, silver, jewels and pearls" src="hk00144c.tif" size="col" loc="Revelation 18:12" copy="Horace Knowles" ref="18:12"\fig* \v 13 Mi chu mɔŋ wə wi kɔ i taŋki kɛiŋ yibɔ yə bə kɛiŋsiki fiaŋsi bi tsəŋə yindzɔŋni yɛiŋ bəh biɛiŋ bi tsɛŋə yindzɔŋni biə bə jiəki biɛiŋ bidzini yɛiŋ bəh njiəŋ bəh ŋkaiŋni bi fiaŋsi bi tsɛŋə yindzɔŋni yidɔkɔ, bəh ŋkaiŋni njiəŋ widɔkɔ,\f + \fr 18:13 \fr*\ft Ŋkaiŋni wi njiəŋ wələ i já yi ŋkali wə kɔ a, “frankincense”, ŋkaiŋni bi fiaŋsi bi tsɛŋə yindzɔŋni yələ num a, “myrrh”. \ft*\f* bəh mbih bəh miə bəh muku mi gəŋ bəh gəŋ yibɔ. Mi chu mɔŋ wə wi kɔ i bi taŋki bənaʼ bəbɔ bəh shwáŋ bəh bikum bəh bəkɔtɔ bəbɔ bə̀ a gukuki nyám. Ayaka mi chu kɔbi wə wi kɔ i taŋki tə bəni bəwɔm bəbɔ bə̀ bɔ taŋniki a, akɔ mfá. \v 14 Bɔ bi dzakaki lə i wi a, ‘Biɛiŋ bichi biə shɔm ya ni kɔ yɛiŋ bi dza nyə, kpɔ wa bə mbum bia bichi kaa lɔ, wɔ kɔbi i bi chu lansi yɛiŋ bi.’ \v 15 Bəni bə shi bə̀ bɔ nì taŋniki biɛiŋ biələ kwati kpɔ i wi kaŋ, bi numki i dzəh yi dəəŋ bəh ndzaŋ si bɔ yɛiŋki wi wi yɛiŋ ŋgəkə. Bɔ bi jumki bəh mindəm, chuŋsi kifwu təm gia i gwu yibɔ wə dzakayi a, \v 16 ‘Ɛy mih! Ɛy mih! Nshɛiŋ yimbum i kwili wələ wi nì kɔ wi lafi gwu bəh bəmbuŋ bə tɔsini bɔ libliki bɔkɔki bəh bə̀ bɔ bɔkɔki lə gbuuu, mwayi i gwu wə bəh biɛiŋ num bə kɛiŋsi bəh chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli bəh ŋkaiŋni wi kitəh ki kpɔ kiləkəli bəh kpɔ wi fukuli wi ləkəli. \v 17 Bə yaŋa mbum bi a mbiəŋə wimu wə lə a?’ \p Ayaka bətii kwili bəŋgwuki bəchi bəh bəni bə̀ bɔ nì nyaniki i bəŋgwuki wə bəh bə̀ bɔ nì nɔmki yɛiŋ bəh bəni bəchi bə̀ bɔ nì nyaniki i bɔkɔ fə shi, bi numki tə i dzəh yi dəəŋ wə. \v 18 Bɔ bi yɛiŋki fimiəkə fi yaka si wi fiiki bɔ bi nya ja yi mindəm dzaka a, ‘Kwili wə wi si kɔ i num ka kwili wələ chu kɔ winaiŋ a?’ \v 19 Bɔ bi chum kwɔŋɔ fukuh i kifwu kibɔ wə, si bɔ dəki chuŋsi kifwu, nya ja yi mindəm dzaka a, ‘Ɛy mih! Ɛy mih! Nshɛiŋ yimbum i kwili wələ, bəni bəchi bə̀ bɔ kaŋaki bəŋgwuki i bɔkɔ kwati mbum i mbum bi wə! Yaka bə kaasi wi a mbiəŋə wimu wə a?’ \v 20 Mbɛiŋ bə̀ mbɛiŋ kɔ i tumi ki Nyɔ wə, mbɛiŋ lâŋki fimbɛiŋ i gia yə yi num i wi. Mbɛiŋ bəchi bə̀ mbɛiŋ kɔ bəni bə Nyɔ bəh bwa bə ntum bə Jisɔs bəh bəni bə ntum bə Nyɔ bəchi, lâŋki kɔm Nyɔ kɔ wi təiŋ lɔ nsaka i gia yə wi fə i mbɛiŋ!” \p \v 21 Ayaka chinda wi Nyɔ wi ləkəli widɔkɔ ka dza giŋ kifaŋ kitəh wi num aka nəkə wi gɔkɔni wimbum, lɔɔ shi wi i kinchwɔ kimbum wə lə gbuuum. Si wi lɔɔ shi yakadəiŋ ka dzaka a, “Akɔ ayaka si bə bi lɔɔ shiki wɔ kwili wi Babilɔn, wɔ bi shi bəh ŋga ayakadəiŋ, bə kɔbi i bi chu yɛiŋ wɔ wə. \v 22 Bə kɔbi i bi chu wɔkɔ kichəŋŋ na twɛsi nabə júm nabə kisɔŋ nabə kijəŋ i wɔ wə. Bə kɔbi i bi chu yɛiŋ na mi wi nɔm, fiɛŋ fidɔkɔ kɔŋ a numki na finaiŋ i wɔ wə. Bə kɔbi i bi chu wɔkɔ na ŋkɔm wi naka i wɔ wə. \v 23 Naka ki baiŋsini bi chu baiŋ kə i wɔ wə. Bə bi chu wɔkɔ kə ja yi nyum miŋkpaŋa na twɛsi nabə yi miŋkpaŋa wimfiaŋ dzaka i wɔ wə. Yi bi numki yakadəiŋ kɔm bəni bə shi bə̀ i wɔ wə nì kɔ bəni bəmbum fa kuku, wɔ nì fwɔkyi kitumi kichi bəh mfim bia. \v 24 Akɔ i kwili wələ wə mwa mi bəni bə ntum bə Nyɔ bəh bəni bə̀ akɔ bə Nyɔ kɔ i wi kaŋ. Ayaka a num wi wə bəni bəchi bə̀ bə wɔɔyiki i fa kuku kɔ i wi kaŋ.” \c 19 \s1 Bə nya kiŋkɔksi i Nyɔ \p \v 1 Si yəmaka nì tsə, mih dza wɔkɔ fiɛŋ fii i tumi ki bɛiŋ wə aka mbaŋ wi bəni wimbum, wili a, \q1 “Kiŋkɔksi nûm i Nyɔ wibuku wə. \q1 Akɔ wi wə wi bwiliki bəni, a kaŋaki wi mbum bəh ŋga. \q1 \v 2 Wi təiŋyiki bənsaka bu biəli ŋkɔŋ bəh dzəh yi chəŋ. \q1 Wi faaŋ lɔ ŋgəkə i miŋkpaŋa wi tɔkɔlini wə \q1 wi nì bəkəli nshwaiŋ yichi bəh nɔni ki ki tɔkɔlini. \q1 Wi kɔ wi chukuli i miŋkpaŋa wiwɔ gia yi \q1 bəni bu bə nɔm bə̀ wi ni wɔɔyiki.” \m \v 3 Ayaka bɔ chu fiəni wili a, \q1 “Kiŋkɔksi nûm i Nyɔ wə. \q1 Miəkə mə mɔ yakaki i kwili wələ wə bi yakaki jɔbi wichi kiŋgɔksi kiwɔ kɔbi.” \m \v 4 Bəchəʼ bəni bə̀ mbaŋfia ntsɔ bənaa bəh biɛiŋ biwɔm biə binaa gbɔ i kuku nya kiŋkɔksi kimbum i Nyɔ wə, wi shinum i kiŋkii ki wə. Ayaka bɔ bə́ dzaka a, “Yi nûm ayaka. Kiŋkɔksi nûm i Nyɔ wə.” \p \v 5 Ja yidɔkɔ ka buku dzə i kiŋkii kiwɔ wə dzaka a, \q1 “Mbɛiŋ bəchi bə̀ mbɛiŋ kɔ bəni bə nɔm bə Nyɔ, \q1 mbɛiŋ kɔ̂ksi Nyɔ wibukumbɛiŋ, \q1 mbɛiŋ bəchi bə̀ mbɛiŋ lwaki wi, nabə bənchiŋ bənchiŋ bəh bəmbum bəmbum, \q1 mbɛiŋ nyâki kiŋkɔksi i wi.” \s1 Dzini bi ndzɔ wi miŋkpaŋa wi Waiŋ Jaka \p \v 6 Mih dza wɔkɔ fiɛŋ fi num aka ja yi mbaŋ wi bəni wimbum, yi fii aka ja yi bɔ́kɔ yə yi shiki i kaŋŋ wə, wam aka dzaŋ yə yi wamyiki bəh ŋga a, \q1 “Kiŋkɔksi nûm i Nyɔ wə, \q1 kɔm Bah wibukumbɛiŋ wə Nyɔ \q1 wə wi Kaŋaki Ŋga Bichi si saka lɔ. \q1 \v 7 Bukumbɛiŋ sâŋliki, bə lâŋ, nyâ kiŋkɔksi i wi, \q1 kɔm jɔbi wi ndzɔni wi miŋkpaŋa wi Waiŋ Jaka dzə lɔ, \q1 Kpə wi num wi kɛiŋsi lɔ gwu yi. \q1 \v 8 Bə nya lɔ wi bəh mbuŋ wi num lə lwɛslwɛslwɛs \q1 baiŋ mwayi, wi lɔh.” \m (Mbuŋ wələ kɔ kimfə ki chəŋ ki bəni bə̀ bɔ kɔ bə Nyɔ). \p \v 9 Ayaka chinda wi Nyɔ wə ka chu dzaka i mih a, “Nyâka shi yələ a, ‘Ndzɔŋni bimbum kɔ i bəni bə̀ bə kɔ num bə laka bɔ a bɔ dzə i dzini bi ndzɔ wi miŋkpaŋa wimfiaŋ wi Waiŋ Jaka wə.’” Ayaka wi chu dzaka i mih a, “Bəndzaka bələ kɔ na bəndzaka bə ŋkɔŋ bə Nyɔ.” \v 10 Mih ka dza gbɔ i gvu yi wə i nyâ kiŋkɔ̂ksi kimbum i chinda wi Nyɔ wiwɔ. Wi ka dzaka i mih a, “Kiə wɔ ki fə̂ kə yaka. Mih kɔ tə a mi wi nɔm ka wɔ bəh bwa bə nah bə̀ bɔ kɔ bɔ kaŋa gia yə bɔ dzakaki kɔm Jisɔs. Nyâ kiŋkɔksi kimbum num i Nyɔ wə. Gia yələ bə dzakaki kɔm Jisɔs \f + \fr 19:10 \fr*\ft Nabə a, “…Gia yələ Jisɔs dzakaki…”\ft*\f* akɔ na yi mwi yə bəni bə ntum bə Nyɔ nì dzakaki.” \s1 Waiŋ Nyɔ tumdzi bəmbaiŋŋni bu \p \v 11 Mih dza yɛiŋ si bɛiŋ wɛli, kikum ki fukuli kidɔkɔ num fɛiŋ. Mi wə wi yɔkɔki i ki bɛiŋ bə bɔɔŋ a Mi wə Wi kɔ Wi num a Ja yi wə bəh a Mi wi Ŋkɔŋ, wi si təiŋyi bənsaka bu nabə i tum jum yi chəŋ. \v 12 Dzə́kəh yi kɔ aka lɔm wi gbuku, bifɔ bi ŋkuŋ biduli num i fwu wi wə. Wi nì kaŋaki yɛli num bə nyaka i wi wə mi widɔkɔ kiə kə wi a kɔbi a wi. \v 13 Wi nì kɔ num bə tum dala wi dəəŋ i gwu yi wə num bə juli i mwa mə. Yɛli wə bə nì bɔɔŋki wi yɛiŋ kɔ a Gia yi Nyɔ. \v 14 Ayaka bəni bə jum bə tumi ki bɛiŋ biəli wi i jum wə bɔ num i bikum bi fukuli bɛiŋ num bɔ lɔh bəmbuŋ bɔ num lə lwɛslwɛslwɛs, baiŋ fuku lə buuu. \v 15 Nywɔ wi kwani wi jum nì bukuki i dzaka ki wə, a num wə wi bi tumdzi bitumi yɛiŋ wə, saka bɔ bəh ŋga bimbum. Wi bi bwili shɔm yi bɔkɔli yi Nyɔ wə wi Kaŋaki Ŋga Bichi chusi i bəni. Shɔm yi Nyɔ yələ kɔ yə yi fukusiki na bəh ŋga asi bə si dəiŋyi mitam mbih ləŋ buku. \v 16 I mbuŋ wi wə bəh i jəŋ yi wə kɔ num bə nyaka yɛli wələ yɛiŋ a, “Ŋkuŋ wi bəŋkuŋ, bəh Bah wi bəbah.” \p \v 17 Ayaka mih chu yɛiŋ chinda wi Nyɔ widɔkɔ wi numbɛiŋ i kintəəŋ ki wɔŋ wə. Wi nì numki yaka wi wili bɔɔŋ minyəni michi mə mɔ fuliki bɛiŋ wi dzaka a, “Mbɛiŋ dzə juŋni i bini bimbum biə Nyɔ fə. \v 18 Mbɛiŋ ni dzi lə biwini bi bəŋkuŋ, bəh kifwu ki bəni bə jum, bəh bəni bə̀ bɔ kaŋaki ŋga, bəh bikum bəh bəni bə̀ bɔ yɔkɔki bi, bəh bi bəni bəchi bə̀ bɔ kɔ mfá, bəh bə̀ bɔ kɔkə mfá, bəh bə̀ bɔ kɔ bənchiŋ bənchiŋ bəh bəmbum bəmbum.” \v 19 Mih ka yɛiŋ nyam yi gumini bəh bəŋkuŋ bə kuku bəh bəni bəbɔ bə jum bɔ juŋni i tum jum bəh mi wə wi num i kikum wə, bəh mbu bəni bə jum. \v 20 Ayaka jum yisi, bə ka kwa nyam yi gumini yiwɔ, bəh mi wə wi nyiki ntəkə a ŋgaiŋ kɔ mi wi ntum wi Nyɔ. Mi wələ kɔ wə wi si dzə i nyam yiwɔ nshiŋ, fə gia yi dzaka ki wɔmni. Gia yiwɔ num yə yi nì fwɔkyiki bəni bɔ kaŋa bənchəsi bə nyam yi gumini yiwɔ i gwu yibɔ wə, nya kiŋkɔksi kimbum i kimbwɔsi ki nyam yi gumini yiwɔ. Wi nì lɔɔ bɔ bəfa bələ bɔ kɛiŋki bəwɔm i limi ki di bimu wə a num gbuku bəh mikaiŋ migbuku mɔ fiiki fɛiŋ. \v 21 Ayaka wi wə wi shinum i kikum kə bɛiŋ ka gbayiki kiŋka ki bəni bə̀ bəh nywɔ wi jum wə wi nì bukuki i dzaka ki wə, minyəni michi ka dziki gwu yi bəni bəwɔ a kidəŋ kibɔ wə. \c 20 \s1 I sakaki i tsə buku jía nchuku \p \v 1 Ayaka mih ka dza yɛiŋ chinda wi Nyɔ widɔkɔ si wi shiki dzəki i bɛiŋ kaŋa kiŋ'wɛli ki fəŋ kə ki shiki lə ŋɔɔɔŋ, bəh nsəŋ wimbum i tsɛiŋ yi wə. \v 2 Ayaka wi kwa kiŋkum ki nyam yə yi bwɔsiki kətə a num juŋŋ yi kikpu yə yi kɔ ŋkpɛli chu num Satan, ka kaŋa yi bəh nsəŋ a wi nûm fɛiŋ i tsə̂ bûku jía nchuku. \v 3 Si wi kaŋa yakadəiŋ, wi ka lɔɔ shi i fəŋ kə ki shiki lə ŋɔɔɔŋ, ka fah, laa baŋ dzaka kiwɔ a wi nûmki i yɛiŋ kintəəŋ, ka wi bi ma chu nyaniki fwɔkyi bəni i bitumi wə, i tsə buku na ka jía nchuku yə bi tsə. I yəmaka chɛiŋ bə bi ka chu shwa wi wi ghani i fijɔbi wi twɛsi wə. \p \v 4 Mih ka chu yɛiŋ biŋkii bi bəŋkuŋ, ayaka bəni bə̀ bɔ nì shinum i yɛiŋ wə akɔ bə̀ bə nya ŋga bi sakani bənsaka i kaŋ yibɔ wə. Ayaka mih ka yɛiŋ tə biŋ'waka bi bəni bə̀ bə nì wɔɔyi təiŋyi kifwu kibɔ kɔm bɔ nì fukuki kɔm Jisɔs bəh kɔm gia yi Nyɔ. Bəni bələ kɔ bə̀ bɔ nì ka nya dəkə kiŋkɔksi kimbum i nyam yi gumini yə bəh i kimbwɔsi ki ayaka bɔ nì ka fə dəkə kinchəsi ki nyam yi gumini yiwɔ i shi bibɔ wə nabə i tsɛiŋ yibɔ wə. Bələ kɔ bə̀ bɔ nì fiəni dzə bəwɔm i sakaki bɔ bəh Klistus i jía nchuku wə. \v 5 Bəni bələ bɔ nì fiəni dzə bəwɔm lə akɔ num ndza wi ninshiŋ. Kiŋkaa ki bəni bə̀ bɔ nì kpiyi nì ka fiəni dzayi dəkə bəwɔm, i tsə buku na si jía nchuku nì tsə. \v 6 Bəni bə̀ bɔ kɔ bəh ndzɔŋni bimbum bəh baiŋni, kɔ bə̀ bɔ bi kaŋaki di i ndza wi kpi wi ninshiŋ wələ wə. Kpi yi kɔmsini chu kaŋaki kə ŋga i bɔ fuŋ. Bɔ bi numki num bətii mfə gia bə Nyɔ bəh mbwili wə Nyɔ nì kaka, bɔ bəh bɔ bi numki i sakaki i tsə buku i jía nchuku wə. \s1 Bə bi kaasi lə Satan \p \v 7 Jɔbi wə jía yələ nchuku bi tsəki, ma bə bi ka shwa yatɔkɔ Satan i juŋ yi nsəŋ wə, \v 8 wi bi buku dzə i nyaniki fwɔkyiki bitumi bichi biə bi kɔ i bimbu bi mbi wə binaa. Bitumi biwɔ num Gɔg bəh Magɔg. Wi bi juŋniki bɔ, bɔ sisi i tum jum. Bɔ bi ləŋki aka mishambu i kinchwɔ kimbum wə. \v 9 Bɔ bi buku waŋ tsə mbi wələ wichi fiəlibaŋ di bi bəni bə̀ akɔ bə Nyɔ bəh kwili wə wi kɔ i wi shɔm. Ayakalə, gbuku bi nyə dzə i bɛiŋ wi kaasi bɔ bəchi. \v 10 Bə bi ka kwa ŋkpɛli wə wi nyaniki fwɔkyiki bɔ, bə lɔɔ i limi ki di bimu, biə gbuku bəh miŋkaiŋ mi gbuku fiiki yɛiŋ, i di biə nyam yi gumini yə bəh mi wə wi nyiki ntəkə a ŋgaiŋ kɔ mi wi ntum wi Nyɔ kɔ. Bɔ bi numki fɛiŋ yɛiŋ ŋgəkə nchɔkɔ bəh nshi jɔbi wichi na kiŋgɔksi kɔbi. \s1 Nsaka wi gɔksini \p \v 11 Ayaka mih ka dza yɛiŋ kiŋkii kimbum kifukuli, chu yɛiŋ mi wə wi nì shinum i ki wə. Ayaka bɔɔli bəh nshwaiŋ dza nyə i wi nshiŋ ka laka, bə nəki chu yɛiŋ kə bɔ i di bidɔkɔ wə. \v 12 Mih yɛiŋ tə bəni bəchi bə̀ bɔ nì kɔ bɔ kpiyi lɔ bəmbum bəh bənchiŋ bənchiŋ, num bɔ numbɛiŋ i kiŋkii nshiŋ. Ayaka bə wɛ̂li biŋwakti, wɛli chuku kidɔkɔ num ki kiyɛli ki bəni bə̀ bɔ kaŋaki nɔni. Bɔ ka yisi i təiŋyiki bənsaka wi bəni bə̀ bɔ nì kɔ bɔ kpiyi lɔ, biəli asi kimfə ki mi nì kɔ a num asi bə nyaka i biŋwakti biwɔ wə. \v 13 Bɔkɔ yimbum yə bwili bəni bə̀ bɔ nì kɔ bɔ kpiyi lɔ yɛiŋ bɔ dzə. Ayaka kpi bəh tumi ki bəni bə kpiyini kə bwili tə bəni bə̀ bɔ nì kɔ bɔ kpiyi lɔ yɛiŋ bɔ dzə. Bɔ ka təiŋyiki bənsaka bəh mi biəli gia yə wi nì kɔ wi fə lɔ. \v 14 Ayaka bə ka lɔɔ kpi bəh tumi ki bəni bəkpili i limi ki di bimu, biə gbuku fiiki yɛiŋ. Limi kələ gbuku fiiki yɛiŋ akɔ kpi yi kɔmsini. \v 15 Yɛli wi mi kabə num maka bə nyaka wi i kiŋwakti ki bəni bə̀ bɔ kaŋaki nɔni, yaka bə bi lɔɔ lə wi i limi kə gbuku fiiki yɛiŋ. \c 21 \s1 Bɔɔli wimfiaŋ bəh kuku wimfiaŋ \p \v 1 Mih dza ka yɛiŋ lɔ bɔɔli wimfiaŋ bəh kuku wimfiaŋ, kɔm bɔɔli wikpu bəh kuku wikpu nì kɔ num wi dza laka lɔ, kinchwɔ kimbum tə chu kɔbi. \v 2 Mih ka yɛiŋ kwili wi baiŋni, a num Jɛlusalɛm wimfiaŋ wi buku dzə i bɛiŋ i Nyɔ ka shiki dzəki aka miŋkpaŋa wimfiaŋ wə bə lafi i tsə nya i nyuwi. \v 3 Ayaka mih ka wɔkɔ ja yi dzaka i kiŋkii kə bɛiŋ na bəh ŋga a, “Mbɛiŋ tsɛ̂iŋ, di biə Nyɔ ni nɔki si num lɔ bəh bəni. Wi ni nɔki bəh bɔ. Bɔ ni numki bəni bu, wi Nyɔ mwi num bəh bɔ, wi num Nyɔ wibɔ. \v 4 Wi ni yaŋa mindəm michi i dzə́kəh yibɔ wə. Ayaka bəni kɔbi i bi chu kpiyiki, gia yidɔkɔ bi num kə a bəni chuŋsiki kifwu nabə də nabə i wɔkɔki lɔli bidɔkɔ, kɔm gia yə yi nì yisi kɔ yi tsə lɔ.” \p \v 5 Ayaka wi wə wi num i kiŋkii wə ka dzaka a, “Mbɛiŋ tsɛ̂iŋ, mih ni fə gia yichi i liə yi fiəni chu yimfiaŋ.” Wi chu dzaka i mih a, “Nyâka gia yələ i kiŋwakti wə, kɔm bəndzaka bələ kɔ bə ŋkɔŋ a num bə̀ bəni kɔ i jîəki mfi yɛiŋ wə.” \v 6 Wi chu fiəni dzaka i mih a, “Yi num lɔ. Akɔ mih Alfa, a num mih Ɔmega. Akɔ mih kin'yisi, a num mih Kiŋgɔksi. Mi wə kindɔŋ wɔmki wi mih ni nya lə wi bəh mwi mi dzəŋə mə mɔ nyaki nɔni wi mu maka wi gɔm fiɛŋ fidɔkɔ. \v 7 Mi wə wi bi tumdzi, wi bi kwati biɛiŋ biələ bichi i mih. Mih bi numki Nyɔ wi, wi num waiŋ wuŋ. \v 8 Ayakalə, bəni bə̀ bɔ kaŋaki kə shɔm bəh bə̀ bɔ kɔ maka bɔ bum i Nyɔ, bəh bə̀ bɔ fəki gia yichu bəh bə̀ bɔ wɔɔyiki bəni bəh bə̀ bɔ fəki kinyɛŋ ki tɔkɔlini bəh bə̀ bɔ kɔ bəmfim bəh bə̀ bɔ tsaki bənyɔ bədɔkɔ bəh bəni bəchi bə̀ bɔ nyiki ntəkə, di bibɔ bi numki num i limi ki di bimu biə gbuku bəh miŋkaiŋ mi gbuku fiiki yɛiŋ. Ayaka yələ kɔ kpi yi kɔmsini.” \s1 Jɛlusalɛm wimfiaŋ \p \v 9 Ayaka chinda wi Nyɔ widɔkɔ i mbaŋ wi bəchinda bə Nyɔ bə̀ nanitaŋ nì kaŋaki bilɛti nanitaŋ num bi jikə bəh bəŋgəkə bəgɔksini nanitaŋ bə, dza dzə dzaka i mih a, “Dzə̂ mih chûsi Miŋkpaŋa wimfiaŋ wə akɔ kpə Waiŋ Jaka i wɔ.” \v 10 Wi ka giŋ mih, mih num i Kiŋ'waka ki Nyɔ wə, buku wi tsə i ŋkwuŋ wimbum wi dəəŋ widɔkɔ wə. Wi chusi mih bəh kwili wi baiŋni wə akɔ Jɛlusalɛm, num wi buku i bɛiŋ i Nyɔ wə ka shiki dzəki. \v 11 Wi nì shiki yakadəiŋ, baiŋni bi Nyɔ baiŋ i wi wə mwayi aka tə widɔkɔ wi mwayiki bə bɔɔŋ a Jasba, baiŋ lə saksak aka mijwɔ. \v 12 Kwili wiwɔ nì kaŋaki lə mbaiŋ wimbum wi ndəŋəyaka, kidzaka num i mbaiŋ wiwɔ wə jwɔfi ntsɔ bəfa, bəchinda bə Nyɔ jwɔfi ntsɔ bəfa num i dzaka biwɔ wə. Bə nì kɔ bə nyaka biyɛli bi chwɔŋbijuŋ bi Islae jwɔfi ntsɔ bəfa i dzaka bi mbaiŋ biwɔ wə. \v 13 Dzaka biələ nì kɔ i kimbu kə wɔŋ bukuki yɛiŋ bitali, num i kimbu ki dzəgwuŋ wə bitali, num i kimbu kishɛiŋ wə bitali, num i kimbu kə wɔŋ liəki bitali. \v 14 Kitə ki chaka ki mbaiŋ kiwɔ nì kɔ jwɔfi ntsɔ bəfa num bə nyaka biyɛli bi bwa bə faaŋni bə Waiŋ Jaka bə̀ jwɔfi ntsɔ bəfa i bi wə. \p \v 15 Chinda wi Nyɔ wə wi nì dzakaki i mih nì kaŋaki kimfəkə num mbəŋ num bə kɛiŋsi bə chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli. Kimfəkə kiwɔ nì kɔ i fəkə kwili wiwɔ bəh dzaka bi mbaiŋ bəh bimbu bi mbaiŋ. \v 16 Kwili wiwɔ nì kɔ bimbu binaa bi num a liŋ bichi, dəəŋ biwɔ bəh yamni biwɔ nì kɔ a liŋ. Ayaka wi ka fəkə kwili wiwɔ bəh mbəŋ wi wə, wi buku bəmay nchuku bəh giyite (1,500). Asi wi si fəkə yamni biwɔ bəh dəəŋ biwɔ bəh ndəŋəyaka wiwɔ wi buku a liŋ. \v 17 Wi fəkə tə nchumi\f + \fr 21:17 \fr*\ft Nabə ndəŋəyaka wiwɔ.\ft*\f* wi kimbu kiwɔ wi num bəntəm mbaŋtia ntsɔ bəsɔ (36) i kifəkə wə. Ayaka chinda wi Nyɔ wə nì fəkəki bəh kimfəkə a num ki mi wiwɔm si wi fəkəki yɛiŋ. \v 18 Bə nì maa bimbu biwɔ bəh kitəh ki kpɔ kiləkəli kidɔkɔ bə bɔɔŋ a Jasba, kwili wiwɔ mwi num bə maa bəh chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli a kiki, ki baiŋ lə saksak aka mijwɔ. \v 19 Bə nì lafi chaka ki mbaiŋ kikwili kiwɔ bəh ŋkaiŋni kitəh ki ntsuŋ kiləkəli kidɔkɔ chi chi. Ki ninshiŋ nì kɔ bə bɔɔŋ a Jasba, ki kɔmsini num a Safiya, ki kiŋkɔmsi kitali num a Agɛt, ki kiŋkɔmsi ki naa num a Ɛmelal, \v 20 ki kiŋkɔmsi kitəh kiwɔ num a Ɔniks, ki kiŋkɔmsi kisɔɔ num a Kanilian, ki kiŋkɔmsi ki nanitaŋ num a Klisɔlit, ki kiŋkɔmsi ki nyaŋ num a Bɛlil, ki kiŋkɔmsi ki bwukə num a Tɔbas, ki kiŋkɔmsi ki jwɔfi num a Klisɔblɛs, ki kiŋkɔmsi ki jwɔfi ntsɔ mu num a Jasint, ki kiŋkɔmsi ki jwɔfi ntsɔ bəfa num a Ɛmelal. \v 21 Dzaka bi mbaiŋ biələ jwɔfi ntsɔ bəfa nì kɔ num bə kɛiŋsi bəh kpɔ wi fukuli jwɔfi ntsɔ bəfa, i dzaka ki mbaiŋ kimu wə num bə nì kɛiŋsi bəh kpɔ wi fukuli wimu. Dzəh yi kwili yiwɔ nì kɔ num bə kɛiŋsi bəh chwaka ki kpɔ ki bɔkɔli a kiki, dzəh yiwɔ baiŋtɔli aka mijwɔ. \p \v 22 Mih nì ka yɛiŋ dəkə juŋ yi fəni yi gia i kwili wələ wə, kɔm Bah Nyɔ wə wi Kaŋaki Ŋga Bichi bəh Waiŋ Jaka nì kɔ num juŋ yi fəni yi gia fɛiŋ. \v 23 Ayaka kwili wiwɔ nì nəŋki kə wɔŋ nabə fiəŋŋ i baiŋki fɛiŋ, kɔm baiŋni bi Nyɔ nì kɔ baiŋni fɛiŋ, ayaka Waiŋ Jaka num naka ki baiŋsini kiwɔ fɛiŋ. \v 24 Bitumi bichi bi nyaniki num i baiŋni bi kwili wiwɔ wə, bəŋkuŋ bə fa kuku bi dzəki bəh mbum bibɔ i kwili wələ wə. \v 25 Bə bi baŋ kə dzaka bi mbaiŋ bi kwili wələ na i chɔkɔ bimu wə, kɔm biŋ bi lansi ji kə fɛiŋ. \v 26 Bə bi dzəki bəh mbum bəh kiŋkɔkni ki bitumi bichi i kwili wələ wə. \v 27 Ayakalə, fiɛŋ fiə fi kɔ fi baiŋ kə bi lansi liə kə i kwili wələ wə. Mi wə wi fəki gia yi gumini nabə wə wi nyiki ntəkə bi liə kə yɛiŋ. A bi liə a bəni bə̀ bɔ kɔ bə nyaka kiyɛli kibɔ i kiŋwakti ki Waiŋ Jaka kə ki kɔ num bə nyaka kiyɛli kə ki kaŋaki nɔni yɛiŋ. \c 22 \s1 Bɔkɔ yə yi nyaki nɔni \p \v 1 Chinda wi Nyɔ wə chusi mih bɔkɔ yə yi nyaki nɔni yi buku dzə i kiŋkii ki Nyɔ bəh Waiŋ Jaka chɛiŋ, yi shiki yi baiŋ alə saksak aka mijwɔ. \v 2 Yi nì shiki yakadəiŋ tsə i kintəəŋ ki dzəh ki kwili kiwɔ wə. Kpɛiŋ wə wi nyaki nɔni nì kɔɔki lə i kikpa ki bɔkɔ kiwɔ kichi wə. Kpɛiŋ wələ nì wumki mintam ŋkaiŋni jwɔfi ntsɔ bəfa i jia wə, wum i na winaiŋ fiəŋŋ wə.\f + \fr 22:2 \fr*\ft Nabə a, “…wum mintam jwɔfi ntsɔ bəfa chi chi i jia wə.” \ft*\f* Dzɛŋni wi kpɛiŋ wələ nì kɔ tsa bə chuku mi wichi yɛiŋ. \v 3 Fiɛŋ fiə Nyɔ kɔ wi faaŋ lɔiŋ yɛiŋ bi lansi numki kə i kwili wələ wə. A bi numki num kiŋkii ki Nyɔ bəh ki Waiŋ Jaka fɛiŋ. Bəni bu bə nɔm bi nyaki kiŋkɔksi kimbum i wi. \v 4 Bɔ bi yɛiŋki lə shi bi, yɛli wi bi numki num bə nyaka i shi bibɔ chɛiŋ. \v 5 Biŋ bi chu ji kə fɛiŋ, bɔ bi chu nəŋ kə baiŋni biə a nyaki naka ki baiŋsini nabə wɔŋ, kɔm Bah Nyɔ bi numki baiŋni bibɔ. Bɔ bi sakaki aka bəŋkuŋ jɔbi wichi kiŋgɔksi kɔbi. \s1 Jisɔs dzəki lə i fijɔbi wə twɛsi \p \v 6 Ayaka chinda wi Nyɔ wə ka dzaka i mih a, “Bəndzaka bələ kɔ bə ŋkɔŋ a num bə̀ bəni kɔ i jiəki mfi yɛiŋ. Bah wə wi kɔ Nyɔ wi biŋ'waka bi bəni bu bə ntum, wi faaŋ chinda wi a wi dzə̂ fûku i bəni bu bə nɔm, gia yə yi kaŋaki i ni dzɔ̂ di i jɔbi wijuli wə.” \v 7 Jisɔs dzakaki a, “Mbɛiŋ wɔ̂kɔli, mih dzəki lə i jɔbi wə twɛsi.” Ndzɔŋni bimbum kɔ bi mi wə wi jiə ntum wi Nyɔ wələ wi kɔ bəndzaka bə̀ bɔ kɔ i kiŋwakti kələ mə. \p \v 8 Mih Jɔn kɔ num mih nì wɔkɔ chu yɛiŋ gia yələ yichi. Ayaka jɔbi wə mih nì wɔkɔ ka chu yɛiŋ yi gia yakadəiŋ, ka gbɔ i gvu yi chinda wi Nyɔ wə wi nì chusiki gia yiwɔ i mih, i nya kiŋkɔksi kimbum i wi. \v 9 Ayakalə, wi dzaka i mih a, “Kiə wɔ ki mɔ̂m kə. Mih kɔ tə a mi wi nɔm aka wɔ bəh bwa bə nah bə̀ bɔ kɔ bəni bə ntum bə Nyɔ bəh bəni bə̀ bɔ jiəki bəndzaka bə̀ bɔ kɔ i kiŋwakti kələ mə. Nyâ kiŋkɔksi kimbum num i Nyɔ.” \p \v 10 Ayaka chinda wi Nyɔ wə chu dzaka i mih a, “Kiə wɔ ki nyûmi kə ntum wi Nyɔ wələ wə wi kɔ bəndzaka bə̀ bɔ kɔ i kiŋwakti kələ mə, kɔm jɔbi wə yi bi numki si num kɔmsi dzə lɔ. \v 11 Mi wə wi fəki gia yichu fə̂ki gia yichu, mi wə wi fəki kinyɛŋ wi baaŋ a fə̂ki kinyɛŋ. Mi wə wi fəki gia yindzɔŋni fə̂ki gia yindzɔŋni, mi wə wi baiŋŋki wi baaŋ a bâiŋŋki.” \p \v 12 Jisɔs dzaka a, “Mbɛiŋ wɔ̂kɔli, mih dzəki lə i jɔbi wə twɛsi. Ayaka mih dzəki bəh ŋgɔm i gɔm mi wichi biəli kimfə ki. \v 13 Akɔ mih Alfa, a num mih Ɔmega. Akɔ mih ninshiŋ, a num mih jum wə. Akɔ mih Kin'yisi, a num mih Kiŋgɔksi.” \p \v 14 Dzɔŋni bimbum kɔ i bəni bə̀ bɔ wɔkɔ bəmbuŋ bəbɔ, ka bɔ liə i dzaka ki mbaiŋ wə i liə tsə i kwili wiwɔ wə, ka bɔ bi kwati di i dzi i kpɛiŋ wə wi nyaki nɔni. \v 15 Bəni bə̀ bɔ num baaŋ biŋ i dzaka ki mbaiŋ wə kɔ bə̀ bɔ fəki aka bíə, bəh bə̀ bɔ fakaki, bəh bə̀ bɔ fəki kinyɛŋ ki tɔkɔlini, bəh bə̀ bɔ wɔɔyiki bəni, bəh bə̀ bɔ tsaki bənyɔ bədɔkɔ, na bəh bəni bə̀ bɔ kɔŋki ntəkə, nyi ntəkə. \p \v 16 “Mih Jisɔs fâaŋ chinda wuŋ i mbɛiŋ i dzaka gia yə yi tsəki i bijuŋni bi bəni bə bumni wə. Mih kɔ Waiŋ bəh Fintəəŋ fiə fi tumbuku i chwɔŋkijuŋ ki Ŋkuŋ Dɛbit wə, num mih Jɔŋ wi kinchɔŋɔchɔŋɔ.” \p \v 17 Kiŋ'waka ki Nyɔ bəh Miŋkpaŋa wi Mfiaŋ dzaka a, “Dzə̂!” Na ndə wə wi wɔkɔki, dzaka tə a “Dzə̂!” Mi wə kindɔŋ wɔmki wi dzə̂, mi wə wi nəŋki i dzə, wi dzə̂, kɔm wi ni kwati lə mwi mə mɔ nyaki nɔni maka wi gɔm fiɛŋ fidɔkɔ. \s1 Ntəfi wi gɔksini \p \v 18 Mih kiŋki mi wichi wə wi wɔkɔki ntum wi Nyɔ wələ wə wi kɔ bəndzaka bə̀ bɔ bukuki i kiŋwakti kələ mə a, mi ka mɔm i kpɛiŋsi gia i yɛiŋ wə, ma Nyɔ tə bi kpɛiŋsi i gwu yi wə bəŋgəkə bə̀ bə dzaka i kiŋwakti kələ mə. \v 19 Mi ka mɔm i dzɔ bwili gia i bəndzaka bə̀ bɔ bukuki i kiŋwakti kələ mə bə̀ akɔ ntum wi Nyɔ, ma Nyɔ tə bi ma bee a wi kwati ŋki kimbu i kpɛiŋ wə wi nyaki nɔni bəh mbi di i kwili wi baiŋni wə a num yə bə nyaka i kiŋwakti kələ mə. \p \v 20 Mi wə wi dzaka kɔm gia yələ dzakaki a, “I yi ŋkɔŋ wə, mih dzəki lə i jɔbi wə twɛsi.” Yi nûm ayaka. Bah Jisɔs, dzə̂! \v 21 Ma Bah Jisɔs chûsi mbɛiŋ bəchi bə̀ bɔ kɔ bəni bə Nyɔ bəh shɔm yi yindzɔŋni. Yi nûm ayaka.