\id HEB - CHUNG \ide UTF-8 \h Hibulu \toc1 Kiŋwakti kə bə nì nyaka i Bəhibulu \toc2 Hibulu \toc3 Hib \mt2 Kiŋwakti kə bə nì nyaka i \mt1 Bəhibulu \imt1 Gia yə yi kɔ i Kiŋwakti ki Hibulu kələ mə \ip Bukumbɛiŋ tɔksiki kiəki kə mi wə wi nì nyaka kiŋwakti kələ, ayakalə bukumbɛiŋ kiə a bə nì nyaka i bəni bə Klistus bə̀ bɔ kɔ Bəhibulu. Hibulu kɔ yɛli wi Ju widɔkɔ. Bə nì nyaka i fə̂ a Bəju bə̀ bɔ nì kɔ bɔ jiə lɔ shɔm i Klistus wə bâaŋ a nûmki a yi wə, na si bəŋgəkə nì dzəki i bɔ i dzəh yiduli wə. A nì kɔ tə i fə̂ a bɔ kiə̂ a miŋkaiŋ mimfiaŋ mə Jisɔs dzə bəh mɔ kaŋaki lə ŋga tsə mikpu. Bə nì nyaka tə i tə̂fi a bɔ kîəki a gia yə Nyɔ kɔ wi kaka bəni yɛiŋ bi tsə kə i kuku. Bə kɔ bə chusi lɔ a gia yə Klistus Waiŋ Nyɔ dzə bəh yi tsəki lə yi bəni bə ntum bə Nyɔ bə kikpu, kɔm yibɔ nì kɔ a binjəŋnjəŋ, yi Klistus num gia yə yi kɔ yi ŋkɔŋ. \iot Kifwu ki gia kə ki kɔ i kiŋwakti kələ mə \io 1:1-3 Klistus tɔksi kɔ kimbwɔsi ki Nyɔ mwi \io 1:4–2:18 Klistus tsəki lə bəchinda bə Nyɔ \io 3:1–4:13 Klistus tsəki lə Muses bəh Jɔshua \io 4:14–7:28 Klistus kɔ tii mfə gia wə wi tsəki bətii mfə gia bəchi \io 8:1–9:28 Miŋkaiŋ mə Klistus dzə bəh mɔ tsəki lə mikpu \io 10:1-39 Mfə gia wə Klistus nì fə tsəki lə bimfə gia bichi \io 11:1–12:29 Kɔm njiə wi shɔm i Nyɔ \io 13:1-25 Kintəfi kigɔksini \c 1 \s1 Nyɔ kɔ wi dzaka lɔ i bukumbɛiŋ i Waiŋ wi wə \p \v 1 A nì kɔ i kikpu wə, Nyɔ nì dzakaki i bətii tii bəbukumbɛiŋ tsə dzəh i bəni bu bə ntum wə i jɔbi widuli wə bəh i dzə́h wə chi chi. \v 2 Ayakalə, i chɔkɔ bi gɔksini biələ wə, wi dzakaki lə i bukumbɛiŋ i waiŋ wi wə. Akɔ waiŋ wi wələ wi kɔ wi saiŋbwili wi, jiə a wi ni numki ndzi kwili i biɛiŋ bichi wə. Ayaka a num wi wə Nyɔ nì maa mbi wələ bəh biɛiŋ bichi tsə i wi kaŋ. \v 3 Baiŋni bi Nyɔ mwayi i waiŋ wi wə, wi num kimbwɔsi ki Nyɔ mwi. A fəki wi ka bɔɔli bəh nshwaiŋ numki. Ayaka wi fəki a bəh ja yi yə yi kaŋaki ŋga. Wi nì maiŋ chu bibukumbɛiŋ. Jɔbi wə wi nì maiŋ ka yaka i bɛiŋ shinum i tsɛiŋ yiləkəli yi Nyɔ wi Kiŋkɔkni wə. \s1 Waiŋ Nyɔ kɔkniki tsəki lə bəchinda bə Nyɔ \p \v 4 Yaka yi kɔ a, Nyɔ nì fə waiŋ wi kɔkni nalə tsə bəchinda bə Nyɔ, a liŋ asi yɛli wə Nyɔ du wi yɛiŋ kɔkniki nalə tsə kibɔ. \v 5 Bukumbɛiŋ kiəki lə a wi kɔkniki tsəki lə kɔm chinda wi Nyɔ widɔkɔ kɔkə wə Nyɔ nì num dzaka i wi a, \q1 “Wɔ kɔ Waiŋ wuŋ, \q1 Ndaiŋ mih dzaka lɔ a mih kɔ Ba wa.” \m Ayaka widɔkɔ kɔbi wə wi nì num dzaka kɔm wi a, \q1 “Mih ni numki Ba wa, \q1 wɔ num Waiŋ wuŋ.” \m \v 6 A nì kɔ jɔbi wə Nyɔ nì kɔ i faaŋ Waiŋ wi wi ninshiŋ i mbi wələ wə, wi dzaka a, \q1 “Bəchinda bə Nyɔ bəchi kɔ̂ksiki wi.” \m \v 7 Ayaka gia yə Nyɔ nì dzaka kɔm bəchinda bu kɔ yələ a, \q1 “Nyɔ si fə bɔ ka numki ka fiəkə, \q1 fə tə a bə̀ bɔ kɔ bəni bu bə nɔm \q1 numki aka lɔm wi gbuku.” \m \v 8 I fiəni dzə i Waiŋ wi, wi ka dzaka a, \q1 “Ɔ Nyɔ, wɔ ni numki lə i kiŋkii ka wə saka jɔbi wichi kiŋgɔksi kɔbi. \q1 Nɔni ki chəŋ bi numki mbəŋ wi ŋkuŋ wi ntɔŋ bia. \q1 \v 9 Wɔ kɔŋki num gia yi chəŋ, baiŋŋ yichu. \q1 Ayakadəiŋ, mih Nyɔ wə mih kɔ Nyɔ wa \q1 mih ka yaksi wɔ tsə bəni ba bə mbaŋ, \q1 si mih fiaŋsi wɔ bəh kwɔkɔ ki kinsaŋli.” \m \v 10 Ayaka wi chu dzaka tə i Waiŋ wi a, \q1 “Bah, akɔ wɔ wə wɔ nì maa mbi i kin'yisi wə, \q1 biɛiŋ bichi biə bi kɔ i bɛiŋ bi kɔ nɔm wa wi kaŋ. \q1 \v 11 Biɛiŋ biələ bi kaaki lə, wɔ bi baaŋ. \q1 Bi bi jwiŋki aka mbuŋ. \q1 \v 12 Wɔ bi kii bi aka dala. \q1 Wɔ bi kwuni bi aka mbuŋ jɔbi wə wi jwiŋ. \q1 Ayakalə, wɔ bi baaŋki asi wɔ kɔ. \q1 Jía ya bi kaa kə.” \m \v 13 Akɔ i winaiŋ chinda wi Nyɔ wə Nyɔ num dzaka i wi a, \q1 “Shînum i tsɛiŋ yiŋ yiləkəli wə, \q1 i tsə̂ bûku jɔbi wə mih bi nɔsiki \q1 bəni ba bə̀ bɔ baiŋŋki wɔ i wɔ nshiŋ \q1 ka kiŋgbɔkɔ ka ki gvu, \q1 wɔ tɔmyi gvu ya i bɔ bɛiŋ?” \m \v 14 Ntə bəchinda bə Nyɔ bələ kɔ a biŋ'waka biə bi nɔmki i Nyɔ, wi faaŋ bɔ, bɔ nyani gamti bəni bə̀ bɔ bi kwatiki mbɔiŋ a? \c 2 \s1 Kiə bukumbɛiŋ ki lɔtɔkɔ kə mbɔiŋ wə Jisɔs nì nyaniki fukuki kɔm wi \p \v 1 Yaka yi kɔ a bukumbɛiŋ kaŋaki i jîə mfi na bindzɔŋ i gia yə bukumbɛiŋ nì wɔkɔ, ka bukumbɛiŋ bi ma dza njəŋki nnyaki njəŋni. \v 2 Bəntum bə̀ bəchinda bə Nyɔ nì lakaki i kikpu wə nì kɔ gia yiləkə nalə a jɔbi wə mi ka bwiŋ nchi widɔkɔ nabə i nəiŋ i fə asi wi dzakaki, ma wəmaka kaŋaki ŋgɔm wi a liŋ. \v 3 Asi kɔ a yi numki yaka, a bi fə nə ka bukumbɛiŋ bi ma yɛiŋ ŋgəkə jɔbi wə bukumbɛiŋ lɔtɔkɔ mbɔiŋ wimbum wələ a wi kɔ fiɛŋ fi kilɔlɔ a? Mbɔiŋ wələ nì yisi Bah Jisɔs ka fukuki kɔm wi, bəni bə̀ bɔ nì wɔkɔ si wi fukuki ka tɔbi tə ŋkɔŋ biwɔ si bɔ nì fukuki i bukumbɛiŋ. \v 4 Nyɔ tə nì kɔ wi tɔbi yi bəh bənchəsi bə̀ bɔ chusiki ŋga bi bəh yi kaiŋyini bəh yi dzaka ki wɔmni yə yi nì numki. Ayaka wi chu gaa binya bi Kiŋ'waka ki Baiŋni asi wi nì kɔŋki i tɔbi yi yɛiŋ. \s1 Jisɔs kɔ mi wə wi tɔ dzəh yi mbɔiŋ i bukumbɛiŋ \p \v 5 Nyɔ nì ka jiə dəkə mbi wi dzəni wələ, wə bukumbɛiŋ dzakaki kɔm wi a, a bi sâkaki bəchinda bu. \v 6 Bə nyaka i di bidɔkɔ wə i Kiŋwakti ki Nyɔ wə kɔm gia yələ a, \q1 “Mi wiwɔm kɔ na finə wə wɔ kwakaki kɔm wi a? \q1 Waiŋ mi wiwɔm kɔ na finə wə wɔ kaŋaki jɔbi wi a? \q1 \v 7 I jɔbi wi juli wə lə wɔ nì fə a wi numki i di wə \q1 bi num di i bəchinda ba chɛiŋ. \q1 Ayaka wɔ ka bi tɔm wi a wi kaŋaki mbum bəh kiŋkɔksi. \q1 \v 8 Wɔ jiə lɔ biɛiŋ bichi i mi wiwɔm chɛiŋ, wi bə́ saka.” \m Asi Nyɔ nì jiə biɛiŋ bichi i mi wiwɔm chɛiŋ, fiɛŋ fidɔkɔ kɔbi fiə fi mɔŋ i wi kaŋ. Na si yi kɔ yakadəiŋ, bukumbɛiŋ kɛiŋki ki yɛiŋ kə a biɛiŋ bichi kɔ i mi wiwɔm chɛiŋ. \v 9 Bukumbɛiŋ yɛiŋki a Nyɔ nì fə Jisɔs, wi num i bəchinda bu chɛiŋ i jɔbi wi juli wə. Ayakalə, Nyɔ bi yaksi wi, wi kaŋa mbum bəh kiŋkɔksi kɔm wi nì yɛiŋ ŋgəkə ka wi kpi, kpi yi mi wichi kɔm shɔm yi Nyɔ yindzɔŋni i bəni wə. \v 10 Akɔ Nyɔ wə wi nì fə biɛiŋ bichi, ayaka biɛiŋ bichi num mbi. Si wi nì nəŋki a ŋgaiŋ ni dzɔ bəni bəduli bə̀ akɔ bwa bu a bɔ bi liə i mbum bi wə, yi ka num chəŋ a wi fə a Jisɔs yɛiŋ ŋgəkə ka wi ni numki mi wə wi kpɛiŋniki tsə bwili fwu i tɔ dzəh yi mbɔiŋ i bɔ. \v 11 Wi Jisɔs wə wi fəki ka bəni baiŋki i Nyɔ nshiŋ, yi num a wi bəh bəni bə̀ wi fəki a bɔ baiŋki, kaŋaki Ti wimu. Akɔ gia yə yi fə a wi ma gəmniki i bɔɔŋki bɔ a bwa bə nih bə ŋgaiŋ. \v 12 Wi nì kɔ wi dzaka i Nyɔ i jɔbi widɔkɔ wə a, \q1 “Mih bi dzasiki lə yɛli wa i bwa bə nih bəŋ kintəəŋ. \q1 Mih bi yə̂əŋ kɔ̂ksi lə wɔ i kijuŋni kibɔ kintəəŋ.” \m \v 13 Ayaka wi chu dzaka a, \q1 “Mih ni jîə lə mfi mbiŋ i Nyɔ wə.” \m Ka chu dzaka a, \q1 “Bə mih lə buku bwa bə̀ Nyɔ kɔ wi nya i mih.” \p \v 14 Si bwa bələ wi dzakaki lə, akɔ bəni bɔ kaŋa nyam yi gwu bəh mwa, wi Jisɔs ka dzɔ tə nyam yi gwu yi mi wiwɔm, ka wi kɔlə i kpi i bwiŋ ŋkpɛli wə wi kaŋaki ŋga bi kpi. \v 15 Wi ni fə yakadəiŋ ka bwili bəni bə̀ bɔ nì nɔki i mfá wə i nɔni kibɔ wə kichi kɔm bɔ nì lwaki kpi. \v 16 Yi lansiki chusiki lə a wi nì kaŋaki kə jɔbi i bəchinda bə Nyɔ wə. Wi nì kaŋaki num i chwɔŋkijuŋ ki Ablaham wə. \v 17 Akɔ gia yə yi nì fə a Jisɔs fiəni num ka bwa bə nih wi i gia yichi wə, ka wi bi num fwu wi bətii mfə gia wibɔ wə wi kwasiki nshɛiŋ i bɔ, num wi jiə tə shɔm i nɔm wi Nyɔ wə i fə kimaiŋ ka Nyɔ bi dalinyaki chu bibɔ. \v 18 Si wi nì yɛiŋ ŋgəkə, kimɔmsi dzə i wi, wi ka kiə si wi kɔ i gamtiki tə bəni bə̀ kimɔmsi dzəki i bɔ. \c 3 \s1 Jisɔs kɔkniki tsəki lə Muses \p \v 1 Ayakadəiŋ, bwa bə nih bəŋ bə̀ akɔ bəni bə baiŋni, bə̀ bə bɔɔŋ tə a bɔ bi liə lə i tumi ki bɛiŋ wə, mbɛiŋ jîə mfi bimbɛiŋ i Jisɔs wə. Wi kɔ waiŋ ntum wi Nyɔ chu num fwu wi bətii mfə gia i mbum wə bukumbɛiŋ si fuku i bəni a, akɔ wibukumbɛiŋ. \v 2 Wi nì nɔmki bəh shɔm yi yichi i Nyɔ wə wi nì jiə wi a wi nɔmki i wi asi Muses tə nì nɔmki bəh shɔm yi yichi i júŋ yi Nyɔ mə. \v 3 Ayakalə, Jisɔs kɔ mi wə bə kaŋaki i kɔ̂ksiki nalə tsə Muses, yi num a liŋ asi mi si maa juŋ ma bə ni kɔksiki wi tsə juŋ yiwɔ. \v 4 Juŋ yidɔkɔ kɔkə yə a ka maa dəkə mi yi. Ayakalə, mi wə wi maa biɛiŋ bichi kɔ Nyɔ. \v 5 Muses nì nɔmki na bindzɔŋ bəh shɔm yi yichi i juŋ yi Nyɔ wə ka waiŋ wi nɔm. Ayaka gia yichi yə wi nì fəki yi nì tɔbiki num gia yə Nyɔ bi dzakaki. \v 6 Ayakalə, Klistus tə bi dzə num i juŋ yi Nyɔ yiwɔ wə bəh shɔm yi yichi aka waiŋ wi dzu. Juŋ yi Nyɔ yələ kɔ bukumbɛiŋ i jɔbi wə bukumbɛiŋ ka num ndzɔŋ i gia yə bukumbɛiŋ kɔ bə kaŋa shɔm yɛiŋ ka tsɛiŋki tsəki a ninshiŋ kiə a bə bi kwatiki lə, bəh kiŋghaŋsi ki gwu. \s1 Kiə mi ki châsi kə gia yi Nyɔ \p \v 7 Ayakadəiŋ, bukumbɛiŋ wɔ̂kɔ gia yə Kiŋ'waka ki Baiŋni nì dzaka. Ki nì dzaka a, \q1 “Mbɛiŋ ka wɔkɔ Nyɔ dzaka i mbɛiŋ daiŋ, \q1 \v 8 kiə mbɛiŋ ki ləkə kə bəh fwu asi bətii tii bəmbɛiŋ nì siniki bəh Nyɔ \q1 jɔbi wə bɔ nì mɔmsiki Nyɔ i chwa. \q1 \v 9 Akɔ fɛiŋ wə bətii bəmbɛiŋ nì mɔmsi mih Nyɔ, \q1 bɔ yɛiŋ gia yi kaiŋni yə mih nì fə i jía mbaŋnyani wə. \q1 \v 10 Ayakadəiŋ, mih nì bɔksi shɔm bəh wəmaka ŋgɔkɔ wi bəni, ka dzaka a, \q1 ‘Shɔ́m yibɔ si num kə i mih wə. \q1 Bɔ kiəki kə dzə́h yiŋ.’ \q1 \v 11 Ayaka shɔm nì kɔ yi bɔkɔ mih, mih dzi ŋkaiŋ a, \q1 ‘Bɔ bi lansi liə kə i di mbiŋ bi wakani wə.’” \m \v 12 Bwa bə nih bəŋ, mbɛiŋ tɔ̂kniki a mi widɔkɔ i mbɛiŋ kintəəŋ ma nûmki wə wi kaŋaki shɔm yichu, yə yi nəiŋki wi i bum i Nyɔ, yə yi kɔ i fə a mbɛiŋ dza fiəni nyɔkɔ jum i Nyɔ wə wi kaŋaki nɔni. \v 13 Gia yə mbɛiŋ kaŋaki i fəki kɔ a mbɛiŋ shîliki shɔm yi mi i mi chɔkɔ bichi, si yi kɔ a chɔkɔ biwɔ kɔ, “Daiŋ.” Mbɛiŋ fə̂ki yaka ka gia yichu yidɔkɔ bi ma fwɔ̂kyi mi a wi dza yisi i ləkəki bəh fwu. \v 14 Mbɛiŋ kîəki a bukumbɛiŋ si num i fiɛŋ fimu wə bəh Klistus a i jɔbi wə bukumbɛiŋ ka kaŋa a gia yə bukumbɛiŋ ni num i yɛiŋ bɛiŋ i kikpu wə i tsə gɔksi. \v 15 Mbɛiŋ kwâkaki gia yə a, \q1 “Mbɛiŋ ka wɔkɔ Nyɔ dzaka i mbɛiŋ daiŋ, \q1 kiə mbɛiŋ ki ləkə kə bəh fwu asi bətii tii bəmbɛiŋ nì siniki bəh Nyɔ.” \m \v 16 Akɔ bəndə bə̀ bɔ nì wɔkɔ si Nyɔ dzakaki i bɔ bə́ sini bəh wi a? Ntə akɔ bəni bəchi bə̀ Muses nì dzɔ bwili i Ijib buku bəh bɔ a? \v 17 Ayaka akɔ bəndə bə̀ Nyɔ nì bɔksi shɔm bəh bɔ i jía wə mbaŋnyani a? Ntə akɔ a bɔ bə̀ bɔ nì fə chu, ka bi kpiyi i chwa a? \v 18 Ntə a chu kɔ bɔ bə̀ Nyɔ nì ŋkaiŋ a bɔ bi lansi liə kə i di bi bi wakani wə a? Ntə akɔ a bɔ bə̀ bɔ nì ləkəki bəh kifwu i wi a? \v 19 Ayakadəiŋ, bukumbɛiŋ yɛ̂iŋ a bəni bələ nì kɔkə i bi liə i di biwɔ wə, kɔm bɔ nì ka jiə dəkə shɔm i Nyɔ. \c 4 \s1 Kɔm nliə i ŋ'waka wi Nyɔ wə \p \v 1 Yaka yi kɔ a kiŋkaka kə Nyɔ nì kaka a bəni bi liə lə i ŋ'waka wə kɛiŋki a fɛiŋ. Ayakadəiŋ, bukumbɛiŋ tɔ̂kniki ka jɔbi wə bə bi tsɛiŋki, bə bi ma yɛiŋ mi widɔkɔ i mbɛiŋ wə, maka wi kpɛiŋ i liə fɛiŋ. \v 2 Mih dzakaki lə kɔm ntum wi ndzɔŋni wələ dzə lɔ i bukumbɛiŋ a liŋ asi wi nì dzə i bɔ. Ayakalə, ntum wiwɔ bɔ nì wɔkɔki nì ka gamti dəkə bɔ, kɔm wi nì dzə i bɔ, bɔ nəki bum kə. \v 3 I bukumbɛiŋ bə̀ bə kɔ bə bum, bi liəki lə i ŋ'waka wiwɔ wə. Ayaka i bəni bədɔkɔ bə̀ Nyɔ nì dzaka a, \q1 “Shɔm nì kɔ yi bɔkɔ mih, mih dzi ŋkaiŋ a, \q1 ‘Bɔ bi lansi liə kə i di mbiŋ bi wakani wə.’” \m Nyɔ nì dzakaki yakadəiŋ, a kɔbi a di bi wakani nì mɔŋ, kɔm nɔm wi nì kɔ wi kaa lɔ i chɔkɔ biə wi nì maa mbi. \v 4 Bukumbɛiŋ kîəki a bə kɔ bə nyaka i Kiŋwakti ki Nyɔ wə i di bidɔkɔ wə kɔm kaŋ yi nanitaŋ i dzəh yələ wə a, \q1 “Nyɔ nì nɔm bənɔm bu bəchi, \q1 i buku kaŋ nanitaŋ wə wi waka.” \m \v 5 Ayaka kɔm di biwɔ biə bukumbɛiŋ si dzakaki kɔm bi, wi chu dzaka a, “Bɔ bi lansi liə kə i di mbiŋ bi wakani wə.” \v 6 Yi kɛiŋki yi num alə a bəni bədɔkɔ bi liə lə i ŋ'waka wiwɔ wə. Ayaka bəni bə̀ bɔ nì yisi wɔkɔ ntum wi ndzɔŋni wələ nì ka liə dəkə kɔm bɔ nì wɔkɔ, ayakalə ka nəiŋ i fə asi Nyɔ nì dzaka. \v 7 Ayakadəiŋ, Nyɔ ka fiəni jiə chɔkɔ bidɔkɔ biə wi bɔɔŋki a, “Daiŋ.” Si wi nì jiə yaka ka dzaka gia yidɔkɔ tsə dzəh i Ŋkuŋ Dɛbit wə num jía tsə lɔ yiduli si bukumbɛiŋ kɔ bə si wɔkɔ lɔ a, \q1 “Mbɛiŋ ka wɔkɔ ja yi Nyɔ daiŋ, \q1 kiə mbɛiŋ ki lə̂kə kə bəh fwu.” \m \v 8 Yi kabə num a di biə Jɔshua nì dzɔ bəni tsə liə bəh bɔ i fɛiŋ wə a a nì kɔ asi num di bi wakani biə, yaka Nyɔ nì kɔkə i chu dzaka kɔm chɔkɔ bidɔkɔ a, akɔ chɔkɔ bi wakani. \v 9 Yaka yi kɔ a chɔkɔ bi wakani kɛiŋki lə i ninshiŋ i bəni bə Nyɔ a liŋ aka biə Nyɔ nì waka yɛiŋ. \v 10 Yi num a, mi ka liə i ŋ'waka wələ wə, yaka wəmaka waka lɔ i nɔm wi wichi wə a liŋ asi Nyɔ nì waka i chɔkɔ bi bi nɔm wə. \v 11 Ayakadəiŋ, bukumbɛiŋ mɔ̂msiki nalə i bi liə i ŋ'waka wələ wə, ka mi widɔkɔ bi ma gbɔ̂ a lɔɔ fwu wi wi ləkəli, ka bəni bə ninshiŋ bə̀. \v 12 Mbɛiŋ kiəki a ja yi Nyɔ kaŋaki lə nɔni, ayaka yi nɔm. Yi kwa tsə nywɔ wi jum wə wi kwaki bimbu bichi. Yi si liə tsə buku i di biə nɔni bəh kiŋ'waka ki mi chiŋniki, liə tsə buku tə i di biə bənyuŋ bəh bimɔŋ bi mi si chiŋni. Yi tɔyiki lə biŋkwaka bəh gia yə yi kɔ i wi shɔm. \v 13 Fiɛŋ fidɔkɔ kɔkə fiə Nyɔ nì maa fi nyumi i dzə́kəh yi wə. Biɛiŋ bichi chusiki lə ndaiŋ i dzə́kəh yi wə. Ayaka a num i wi, bukumbɛiŋ kaŋaki i bi nɔ̂myi dzaka kibukumbɛiŋ i wi nshiŋ. \s1 Jisɔs kɔ fwu wi bətii mfə gia wimbum \p \v 14 Ayakadəiŋ, si bukumbɛiŋ kɔ num bə dzaka lɔ a bukumbɛiŋ kaŋaki lə fwu wi bətii mfə gia wimbum, a num Jisɔs wə waiŋ Nyɔ, num wi yaka lɔ tɔli bɔɔli yaka tsə i bɛiŋ, bukumbɛiŋ kâŋa ndzɔŋ mbum wə bukumbɛiŋ si fuku i bəni.\fig Fwu wi bətii mfə gia |alt="High priest" src="hk00267c.tif" size="col" loc="Hebrew 4:14" copy="Horace Knowles" ref="Hibulu 4:14"\fig* \v 15 Fwu wibukumbɛiŋ wi tii mfə gia wələ kɔkə numki wi kwasi kə nshɛiŋ i bukumbɛiŋ i di biə bukumbɛiŋ bɔhyiki yɛiŋ. Akɔ mi wə bimɔmsi tə nì dzə i wi i dzəh yiduli wə asi bi dzəki i bukumbɛiŋ, ayakalə wi nəki fə kə chu. \v 16 Ayakadəiŋ, bukumbɛiŋ kîniki tsəki məŋni kə i kiŋkii ki Nyɔ wə i di biə wi chusiki shɔm yi yindzɔŋni, ka wi kwasiki nshɛiŋ i bukumbɛiŋ, ka jɔbi wə gia gaka bukumbɛiŋ wi ni chusi shɔm yindzɔŋni i bukumbɛiŋ wi gamti bukumbɛiŋ. \c 5 \p \v 1 Bukumbɛiŋ kîəki lə a bə si babwili fwu wi bətii mfə gia i bəni kintəəŋ jiə a wi nɔmki i Nyɔ kɔm bəni, wi ka dzɔki binya bi bəni nya i Nyɔ, fə tə bimfə gia i chu bi bəni wə. \v 2 Si wi fwu wi bətii mfə gia kɔ tə wi bɔhyi i dzə́h yiduli wə tə, wi kiə i num i kimbɔiŋni wə bəh bəni bə̀ bɔ kiəki kə gia yidɔkɔ chu fə bəndzani. \v 3 Kɔm mbɔhyi wi wələ, wi kaŋaki i fəki bəmfə gia i chu bi wə a liŋ asi wi fəki i bi bəni bədɔkɔ wə. \v 4 Mi si yaksi kə gwu yi a ŋgaiŋ kɔ fwu wi bətii mfə gia. Asi babwili Nyɔ wəmaka a liŋ asi wi nì babwili Ɛlɔŋ. \v 5 Yi kɔ a liŋ asi Klistus nì ka yaksi dəkə gwu yi a ŋgaiŋ numki fwu wi bətii mfə gia. A nì jiə Nyɔ wi ka dzaka a, \q1 “Wɔ kɔ̂ Waiŋ wuŋ, \q1 daiŋ mih dzaka a mih kɔ Ba wa.” \m \v 6 Ayaka wi chu dzaka i di bidɔkɔ wə tə a, \q1 “Wɔ kɔ̂ tii mfə gia wi kpamu i dzəh yə Mɛlkisɛdɛk kɔ yɛiŋ.” \p \v 7 A nì kɔ jɔbi wə Jisɔs nì kɔ i fa kuku, wi nì shiki tsaki lə i Nyɔ, də ja yaka bɛiŋ shisi mindəm i wi Nyɔ wə wi kɔ i bwili wi i kaŋ yi kpi wə. Si wi nì kɔ mi wi lwa Nyɔ chu kɔksi wi, Nyɔ ka wɔkɔ ntsa wi. \v 8 Na si Jisɔs nì kɔ waiŋ Nyɔ yakadəiŋ, bəŋgəkə bə̀ wi nì yɛiŋki bɔ nì fə wi lani i wɔkɔki a i Nyɔ shəŋ. \v 9 Yəmaka nì fə wi num mi num wi kpɛiŋ tsə bwili fwu, ka wi num dzəh yi mbɔiŋ i bəni bə̀ bɔ wɔkɔki i wi. Ayaka mbɔiŋ wələ num wi kpamu. \v 10 Nyɔ nì babwili Jisɔs a wi nûmki fwu wi bətii mfə gia asi Mɛlkisɛdɛk kɔ. \s1 Kiə mi wi Klistus ki chu gûku kə gvu i jum wə \p \v 11 Gia kɛiŋki lə yiduli yə buku kɛiŋki i dzaka kɔm gia yələ. Ayakalə, yi ləkəki lə i lumsi a yi baiŋki i mbɛiŋ, kɔm mbɛiŋ kpəsiki lə i wɔkɔ gia. \v 12 Asi kɔ i numki i liə mbɛiŋ laniki bəni lanini. Mbɛiŋ yiŋni dza bə́ num lɔ a bə chu laniki mbɛiŋ bəh gia kɔm gia yi Nyɔ, a num yə bə si yisi yɛiŋ. Mbɛiŋ kɛiŋki a ka bwa bənchiŋ bə̀ bɔ mahki mbɛiŋŋ i gia yi Nyɔ wə, bɔ dzi kə biɛiŋ bidzini biləkəli. \v 13 Mi wə wi kɛiŋki wi mah mbɛiŋŋ wi kɔkə i numki num wi takpɛiŋ i gia yi chəŋ i gia yi Nyɔ wə. Wi kɔ aka fiaŋ fi bɔɔli fiə fi kɛiŋki fi mah num mbɛiŋŋ. \v 14 Biɛiŋ bidzini bi ləkəli si dzi num bəni bə̀ bɔ takpɛiŋ. Bələ kɔ bəni bə̀ bɔ kɔ bɔ lani lɔ i tsɛiŋ i kiə chi chi i biɛiŋ bindzɔŋni bəh bichu. \c 6 \p \v 1 Si yi kɔ yakadəiŋ, bukumbɛiŋ bêe nlani kɔm Klistus, wə bukumbɛiŋ nì yisi kəə lani, i tsəki i ninshiŋ i yi bəni bə̀ bɔ kɔ bɔ takpɛiŋ lɔ. Bukumbɛiŋ ma chu yisi i chɔkɔki chaka ki nlani wə wi kɔ a bəni kwûni shɔm yibɔ i bimfə bibɔ biə bi dzəki bəh kpi, bəh nlani wə wi kɔ a bəni kɔ i jiə shɔm i Nyɔ. \v 2 Yi kɔ tə a bukumbɛiŋ kɔkə i fiəni yisi i laniki kɔm ŋ'wɔkɔ wi bəni,\f + \fr 6:2 \fr*\ft Ŋ'wɔkɔ wi bəni wələ kɔ si Bəju nì shiki fəki, ayaka yi num tə i njuliki bəni bə Klistus i bɔkɔ.\ft*\f* bəh i jiəki kaŋ i bəni wə. Ayaka bukumbɛiŋ kɔkə i fiəni yisi i laniki kɔm mbuku wi kpi bəh kɔm nsaka wi gɔksini wə ntəiŋ wiwɔ kɔ wi kpamu. \v 3 Biɛiŋ biələ kɔ bukumbɛiŋ kɔlə i bêe bi i tsə̂ki ninshiŋ, jɔbi wə Nyɔ ka beeka. \v 4 Bukumbɛiŋ bêe, kɔm bəni ka numki num bə nì fuku baiŋsi lɔ gia yi Klistus i bɔ, num bɔ mɔm lɔ kinya kə ki dzəki i bɛiŋ, bɔ kaŋa tə Kiŋ'waka ki Baiŋni, bɔ dza fiəni chu gbɔ buku i yi wə, dzəh lansi mɔŋ na ka bə fə bɔ kwuni shɔ́m yibɔ i fiəni dzə num. \v 5 Bəni bələ mɔm wɔkɔ lɔ ndzɔŋni bi gia yi Nyɔ, chu kiə ŋga bi nɔni kə ki dzəki i ninshiŋ. \v 6 Bɔ ka liə i gia yələ wə, fiəni chu gbɔ buku i yi wə, yaka dzəh mɔŋ yə bə kɔ i fə a bɔ fiəni kwuni shɔ́m yibɔ i fiəni dzə, kɔm gia yə bɔ fə kɔ a bɔ fiəni dzɔ waiŋ Nyɔ ka baŋŋ i kintasi wə bəh kaŋ yibɔ, ŋgəmsi wi i ndaiŋ wə. \v 7 Khə wə dzaŋ dzəki yɛiŋ jɔbi wichi liə i kuku, ayaka wi nya biɛiŋ i bəni bə̀ bɔ nɔm khə wiwɔ kɔm bɔ, a bɔ bɔiŋki yɛiŋ, wi si kwati lə kimbɔiŋsi ki Nyɔ. \v 8 Ayakalə, a kabə kɔɔ num bifaka bəh bəmbwaŋyi i khə wiwɔ wə, yaka wi ni fiəni chu wi kilɔlɔ. A kabə num yaka lɔiŋ ni kwa wi, bə ni kpa wi kpaŋni. \p \v 9 Nsɛ́iŋ yiŋ yi shɔm, namana yaka si buku dzakaki lə, buku kiəki lə a mbɛiŋ num fimbɛiŋ i gia yə yi ndzɔŋki tsə yibɔ, a num yi, yi dzəki bəh mbɔiŋ i mbɛiŋ. \v 10 Nyɔ kɔkə Nyɔ wi kiŋlɔ, wə wi kɔ i bi dali nɔm wimbɛiŋ wə mbɛiŋ nɔmki bəh kiŋkɔŋ kimbɛiŋ kə mbɛiŋ nì chusiki i kin'yisi wə i dzə buku i liə i bəni bə̀ bɔ kɔ mbu kɔm wi. \v 11 Buku nəŋki a mi bəh fwu wi nûmki i gia wə i tsə buku i kiŋgɔksi wə, ka mbɛiŋ bi kwati gia yə mbɛiŋ jiə mfi bichi yɛiŋ tsɛiŋ tsə a ninshiŋ i yi wə, \v 12 mbɛiŋ ma fəki kikpəŋ. Mbɛiŋ sîniki i bəni bə̀ bɔ nì jiə shɔm i Nyɔ, ka kaŋa shɔm kwati fiɛŋ fiə Nyɔ nì kaka. \s1 Nyɔ si kwuni kə kiŋkaka ki \p \v 13 Mbɛiŋ yîŋti jɔbi wə Nyɔ nì fə kiŋkaka i Ablaham. Jɔbi wə wi nì fəki wi kaiŋ num yɛli wi mwi kɔm mi nì mɔŋ wə wi nì kɔkniki tsəki wi, wə wi kɔ i kaiŋ yɛli wi. \v 14 Jɔbi wə wi nì kaiŋ wi dzaka a, “I yi ŋkɔŋ wə, mih ni bɔiŋsi lə wɔ mih fə bwa ba du bɔ ləŋki ləŋni.” \v 15 Si Ablaham nì wɔkɔ yakadəiŋ, kaŋa shɔm ka wɔkɔliki, ka bi nyani dzə kwati fiɛŋ fiə Nyɔ nì kaka i wi. \v 16 Akɔ ŋkɔŋ a jɔbi wə mi ka dzi ŋkaiŋ wi kaiŋ yɛli wi mi wə wi kɔkniki tsəki wi, yaka ŋkaiŋ biwɔ kɔlə i təiŋ nsaka. \v 17 Yi kɔ a liŋ asi Nyɔ nì nəŋki fə kiŋkaka, wi ka nəŋki i fə a bəni bə̀ bɔ nəŋki i kwati fiɛŋ fiə wi nì kaka, kiə na bindzɔŋ a ŋgaiŋ bi kwuni kə gia yə ŋgaiŋ nəŋki. Ayaka jɔbi wə wi nì kaka wi ka dzi ŋkaiŋ. \v 18 Si Nyɔ nì kaka ka chu dzi kaiŋ yakadəiŋ, gia yələ dzə buku yifa yə bə kɔkə i kwuni, kɔm yi nì buku num i dzaka ki Nyɔ, wə wi kɔkə i bi lansi nyi ntəkə. Ayakadəiŋ, ma bukumbɛiŋ bə̀ bə kɔ bə yɔkɔ kumi i wi chɛiŋ ka kaŋaki shɔ́m yi ləkəli i lɔkɔli dzɔ fiɛŋ fiə bə jiə, bukumbɛiŋ tsɛiŋ tsə i ninshiŋ i fi wə. \v 19 Gia yələ bukumbɛiŋ tsɛiŋki tsəki i ninshiŋ i yi wə akɔ yə yi kaŋa shɔ́m yibukumbɛiŋ ŋkɔŋ ŋkɔŋ ləkə aka kintukpa ka shɔm yibukumbɛiŋ ma nəŋniki. Akɔ yi yə yi fə ka bukumbɛiŋ numki i tsə liə tsə i nɔni ki Nyɔ wə i mbuŋ jum num bə shəŋsi baŋ di biwɔ yɛiŋ. \v 20 Akɔ fɛiŋ Jisɔs nì liə ka mi wibukumbɛiŋ wi ninshiŋ i kɛiŋsi di i bukumbɛiŋ. Wi kɔ fwu wi bətii mfə gia, wə wi bi baaŋ a kpamu aka Mɛlkisɛdɛk. \c 7 \s1 Kɔm tii mfə gia wə Mɛlkisɛdɛk \p \v 1 Mɛlkisɛdɛk wələ nì kɔ ŋkuŋ wi Salɛm, chu num tii mfə gia wi Nyɔ wə wi kɔ Fwu wi Biɛiŋ Bichi wə. Ayaka a bi dzə num i jɔbi widɔkɔ wə, Ablaham laa jum\f + \fr 7:1 \fr*\ft Ablaham nì tsə i yɛlih Lɔt i kaŋ yi bəŋkuŋ bə̀ wə\ft*\f* tumdzi bəŋkuŋ bədɔkɔ. Mɛlkisɛdɛk baŋsi bəh wi i jɔbi wə wi nì kwɛki, ka lɔɔ kimbɔiŋsi i wi wə. \v 2 Ablaham gaa biɛiŋ biə wi nì tumdzi i di bi jum wə bimbu jwɔfi nya kimbu kimu i biɛiŋ bichi i kintəəŋ i Mɛlkisɛdɛk. Fwu wi gia yə a Mɛlkisɛdɛk kɔ a, “Ŋkuŋ wi Chəŋ.” Ayaka yɛli wi widɔkɔ num a, “Ŋkuŋ wi kimbɔiŋni” kɔm wi kɔ ŋkuŋ wi Salɛm.\f + \fr 7:2 \fr*\ft Salɛm kɔ a, “Kimbɔiŋni” a num yɛli wi Jɛlusalɛm, num bə təiŋ a wi juli.\ft*\f* \v 3 Wi kaŋaki kə ba wi bəh nih wi nabə chwɔŋkijuŋ. Nɔni ki kaŋaki kə kin'yisi nabə kiŋgɔksi. Wi kɔ tii mfə gia wi kpamu aka Waiŋ Nyɔ. \p \v 4 Mbɛiŋ tsɛ̂iŋ ŋkaiŋni wi mi wə Mɛlkisɛdɛk nì kɔ wi! Wi nì kɔ mi wi kɔkni nalə. Na Ablaham wə wi nì kɔ tikwili i chwɔŋkijuŋ ki bəni bə Islae nì dzɔ biɛiŋ biə wi nì tumdzi i di bi jum wə gaa i bimbu jwɔfi, ka nya kimbu kimu i jwɔfi kintəəŋ i wi. \v 5 Yə kɔm bwa bə Lɛwi bə̀ bɔ si nɔm nnɔm wi bətii mfə gia, num di bidɔkɔ dzaka i bənchi bə Muses wə a, a bə dzɔ̂ki biɛiŋ i bəni bə Islae kimbu kimu i jwɔfi kintəəŋ. Ayaka bəni bələ nì kɔ bwa bə nih bəbɔ, bɔ bəchi num bwa bə Ablaham. \v 6 Mɛlkisɛdɛk wələ nì kɔkə mi i chwɔŋkijuŋ ki Lɛwi wə. Ayakalə, akɔ wi wə wi nì dzɔki biɛiŋ i Ablaham kimbu kimu i jwɔfi kintəəŋ, lɔɔ kimbɔiŋsi i wi wə, ayaka Ablaham num mi wə Nyɔ nì fə kiŋkaka i wi. \v 7 Bə məŋniki kə a mi wə wi jiəki kimbɔiŋsi i mi widɔkɔ wə kɔkniki tsəki lə wə wi jiəki kimbɔiŋsi i wi wə. \v 8 Bətii mfə gia bələ i chwɔŋkijuŋ ki Lɛwi dzɔki biɛiŋ i bəni kimbu kimu i jwɔfi kintəəŋ, ayaka bə̀ bɔ dzɔki kɔ bəni bə̀ bɔ kpiyi. Ayakalə, Mɛlkisɛdɛk dzɔ biɛiŋ kimbu kimu i jwɔfi kintəəŋ, i Ablaham, yi num Kiŋwakti ki Nyɔ dzaka i bukumbɛiŋ a, akɔ mi wi num i bi fiəli. \v 9 Bə kɔlə i dzaka a Lɛwi mwi wə chwɔŋkijuŋ ki dzɔki biɛiŋ i bəni kimbu kimu i jwɔfi kintəəŋ wi nì nya mbi biɛiŋ i Mɛlkisɛdɛk i kaŋ yi Ablaham wə. \v 10 Bə kɔlə dzaka yakadəiŋ kɔm jɔbi wə Mɛlkisɛdɛk nì baŋsi bəh Ablaham a nì kɔ Lɛwi kɛiŋ i Ablaham shɔm, wə wi nì kɔ tii wi bətii tii wibɔ. \p \v 11 Asi kɔ a, nɔm wə chwɔŋkijuŋ ki Lɛwi fəki ka bətii mfə gia kpɛiŋniki i fəki a bəni numki chəŋ i Nyɔ nshiŋ tsə bwili fwu, ma ŋgəkə wi tii mfə gia widɔkɔ ni chu numki nə? Bukumbɛiŋ kiəki a Nyɔ nya bənchi i bəni bə Islae biəli nɔm wə bətii mfə gia i chwɔŋkijuŋ ki Lɛwi fəki. Yi ka numki yakadəiŋ, bə ka yiŋni dzakaki a wəmaka tii mfə gia kaŋaki i nûmki i dzəh yə Mɛlkisɛdɛk kɔ, tsə dzəh yə tii mfə gia wi chwɔŋkijuŋ ki Ɛlɔŋ nì kɔ yɛiŋ a? \v 12 Akɔ ŋkɔŋ a bə ka kwuni chwɔŋkijuŋ ki bətii mfə gia, yaka kɔ a bə kaŋaki lə tə i kwuni bənchi. \v 13 Mi wələ bə dzakaki kɔm wi, akɔ wə wi nì buku i chwɔŋkijuŋ kidɔkɔ wə chi, maka mi num buku i chwɔŋkijuŋ kiwɔ wə i nɔmki i tɔŋ wi mfə gia wə. \v 14 Mi wələ kɔ Bah wibukumbɛiŋ. Ayaka yi num ŋkɔŋ a wi nì buku i chwɔŋkijuŋ ki Juda wə. Ayaka Muses nì ka num dzaka dəkə gia yidɔkɔ kɔm chwɔŋkijuŋ kələ i jɔbi wə wi nì dzakaki kɔm bətii mfə gia. \s1 Jisɔs kɔ tii mfə gia i dzəh yi Mɛlkisɛdɛk wə \p \v 15 Gia yələ bə dzakaki kɔm yi lə, yi lansi chusi gwu yi mwi asi tii mfə gia widɔkɔ buku aka Mɛlkisɛdɛk. \v 16 Wi dza fiəni chu tii mfə gia a num kə i dzəh yə nchi dzakaki a mi kaŋaki i nûmki i chwɔŋkijuŋ ki bətii mfə gia wə. Wi kɔ tii mfə gia a num i ŋga bi nɔni kə ki bi tsə kaa kə. \v 17 Akɔ gia yə bə nyaka kɔm yi a, \q1 “Wɔ kɔ tii mfə gia wə wi kɔ kpamu i dzəh yi Mɛlkisɛdɛk wə.” \m \v 18 Yi bə́ num a, dzəh yikpu yə bə nì fəki gia yɛiŋ kɔ num bə jikli bee yi, kɔm yi kaŋaki kə ŋga nabə nɔm. \v 19 Bənchi bə Muses nì ka lansi fə gia yi ndzɔŋ tsə bwili fwu. Ayakalə, i liə Nyɔ chusi lɔ dzəh yə yi ndzɔŋki nalə i bukumbɛiŋ i jiəki mfi yɛiŋ a num yə yi tsəki yəmaka. Akɔ yi yə bukumbɛiŋ tsəki yɛiŋ na ka bə kɔmsi i Nyɔ wə. \p \v 20 I chu kpɛiŋsi yɛiŋ wə kɔ a jɔbi wə Nyɔ nì jiəki tii mfə gia i dzəh yimfiaŋ yələ wə, wi dzi ŋkaiŋ, məŋni si wi nì dzi ŋkaiŋ jɔbi wə wi nì jiəki bədɔkɔ bə̀. \v 21 Ayakalə, jɔbi wə wi nì jiəki wələ, wi dzi ŋkaiŋ kɔm wi, ka dzaka a, \q1 “Mih Bah dzi ŋkaiŋ, \q1 mih kɔbi i bi kwuni ja yiŋ, \q1 ‘Wɔ kɔ tii mfə gia wə wi kpamu.’” \m \v 22 Miŋkaiŋ mələ Nyɔ nì dzi yi chusiki a Jisɔs kɔ mi wə wi fə miŋkaiŋ mimfiaŋ mələ num mɔ num ndzɔŋ tsə mikpu. \p \v 23 Bətii mfə gia bə ninshiŋ nì kɔ bəduli, kɔm kpi nì kɔkə i bee a mi baaŋ a i fəki nɔm wi bəmfə gia. \v 24 Ayakalə, Jisɔs kɔ mfih tii mfə gia wi jɔbi wichi kɔm nɔni ki kaŋaki kə kiŋgɔksi. \v 25 Ayakadəiŋ, wi kɔlə bwiliki bəni jɔbi wichi bə̀ bɔ kɔmsiki tsəki i Nyɔ wə tsə dzəh i wi wə. Wi bwiliki yakadəiŋ, kɔm wi kɔlə jɔbi wichi tsa Nyɔ kɔm bɔ. \p \v 26 Yi kɔ chəŋ a bukumbɛiŋ kâŋaki ŋkaiŋni wi fwu wi bətii mfə gia wələ. Wi kɔ mfih mi wə wi baiŋki, wi kaŋaki kə ŋgəkə widɔkɔ nabə ndi widɔkɔ i wi wə. Wi kɔ num wi num mfih chi chi i bəni bəchu wə. Nyɔ yakasi lɔ wi, wi tsə tɔli bɔɔli ka tsə i bɛiŋ. \v 27 Wi kaŋaki kə mfih jɔbi i fəki bimfə gia asi kifwu ki bətii mfə gia si shi fə bimfə gia chɔkɔ bichi. Bɔ si bə́ fə bɔ yisi fə i gwu yibɔ wə, i maiŋ chu bibɔ, na ka bɔ fəki bi bəni. Wi fə ŋ'wi mfə gia a kpamu si wi nì nya gwu yi i təiŋ bəni yɛiŋ. \v 28 I jɔbi wi bənchi bə Muses wə nì kɔ bə sabi bətii mfə gia a num bəni bə̀ bɔ bɔɔyiki i nyam yi gwu wə a bɔ numki kifwu. Ayakalə, i bənchi bələ jum, Nyɔ fə kiŋkaka ki ka dzi ŋkaiŋ, ka saiŋbwili num Waiŋ wi wə wi fə wi kpɛiŋ kpamu kiŋgɔksi kɔbi. \c 8 \s1 Jisɔs kɔ fwu wi bətii mfə gia wi miŋkaiŋ mimfiaŋ \p \v 1 Fwu wi gia wə bukumbɛiŋ dzakaki kɔm wi kɔ a, bukumbɛiŋ kaŋaki lə ŋkaiŋni wi fwu wi bətii mfə gia widɔkɔ a num mi wə wi shinum i tsɛiŋ yiləkəli yi kiŋkii ki Nyɔ wi Kiŋkɔkni i bɛiŋ. \v 2 Wi kɔ mi wi nɔm i di biə Nyɔ kɔ, wi nɔm i nɔni ki Nyɔ kə ki kɔ na kintaŋ ki ŋkɔŋ ki Nyɔ, maka a kɛiŋsi bəni. A kɛiŋsi Bah Nyɔ kintaŋ kiwɔ. \v 3 Na winaiŋ fwu wi bətii mfə gia kɔ num Nyɔ si ba jiə, a wi nyâki binya chu fə̂ tə bimfə gia i Nyɔ. Ayakadəiŋ, yi ndzɔŋ tə a tii mfə gia wələ kâŋaki lə tə fiɛŋ fiə wi kɔ i nya i Nyɔ. \v 4 Asi kɔ a wi numki fa kuku, ma wi kɔkə na tii mfə gia, kɔm bətii mfə gia si num lɔ fɛiŋ bə̀ bɔ nyaki binya biəli si nchi wi Muses nəŋki. \v 5 Nɔm wə bə nɔmki fa kuku kɔ a kimbwɔsi bəh kinjəŋnjəŋ ki nɔm wə wi kɔ i nɔni ki Nyɔ wə i bɛiŋ. Akɔ gia yə yi nì kɔ jɔbi wə Muses nì nəŋki i maa kintaŋ ki Nyɔ i fa kuku, wi Nyɔ nì təfi wi dzaka a tɔkni, \q1 “Yɛ̂iŋ a wɔ fə̂ biɛiŋ bichi bi num a liŋ, \q1 ka biə mih nì chusi i wɔ i ŋkwuŋ bɛiŋ.” \m \v 6 Ayakalə, Jisɔs kɔ num bə nya nɔm i wi, wi kɔkni tsə wi bətii mfə gia bə ninshiŋ a liŋ si miŋkaiŋ mə wi num i fintəŋ fintəŋ i Nyɔ nshiŋ bəh mi wiwɔm, mɔ kɔkniki lə tə tsə mikpu. Mɔ tsəki kɔm mɔ biəliki biŋkaka biə bi tsəki bi ninshiŋ. \v 7 A kabə num a miŋkaiŋ mi ninshiŋ mələ nì kaŋaki kə ŋgəkə widɔkɔ, ma ŋgəkə chu mɔŋ i nəŋki bidɔkɔ. \v 8 Nyɔ nì kɔ wi yɛiŋ a ŋgəkə kɔlə bəh bəni, wi ka dzaka a, \q1 “Mih Bah dzakaki a chɔkɔ dzəki lə \q1 biə mih bi dzi Miŋkaiŋ Mimfiaŋ, \q1 bəh juŋ yi Islae bəh yi Juda. \q1 \v 9 Ayaka miŋkaiŋ mələ kɔkə ka mə mih nì dzi \q1 buku bətii tii bəbɔ, \q1 chɔkɔ biə mih nì kaŋa bɔ i tsɛiŋ wə, \q1 dzɔ buku bəh bɔ i tumi ki Ijib wə. \q1 Bɔ nì ka num baaŋ dəkə a miŋkaiŋ mələ bɛiŋ. \q1 Ayakadəiŋ, mih ka nyɔkɔ jum yiŋ i bɔ. Yələ dzakaki mih Bah. \q1 \v 10 Bah Nyɔ dzakaki a, akɔ miŋkaiŋ mələ, \q1 mih bi dzi buku bɔ i kaŋ yiwɔ jum, \q1 mih bi jiə bənchi bəŋ i shɔ́m yibɔ mə, \q1 mih chu nyaka yi i biŋkwaka bibɔ wə. \q1 Mih bi numki Nyɔ wibɔ, bɔ num bəni mbəŋ. \q1 \v 11 Mi bi chu lani kə mi wi wi kwili widɔkɔ lanini \q1 nabə waiŋnih wi, dzaka a wi kîə Bah Nyɔ, \q1 kɔm mi wichi bi kiə lə mih \q1 i yisi i mi wi nchiŋ i tsə buku i wimbum. \q1 \v 12 Mih ni kwasi lə nshɛiŋ i bɔ, \q1 mih dalinya gia yibɔ yichu. \q1 Mih bi chu kwaka kə chu bibɔ.” \m \v 13 Si Nyɔ nì dzaka a miŋkaiŋ mimfiaŋ bi numki lə, yaka wi nì kɔ wi yɛiŋ lɔ a miŋkaiŋ mi ninshiŋ mə kɔ fiɛŋ fikpu. Ayaka fiɛŋ ka numki fikpu nabə a fi jwiŋ, yaka fi baaŋ a twɛsi i laka i bəni nshiŋ. \c 9 \s1 Dzəh yi kɔksini yikpu bəh yifiaŋ \p \v 1 Yi kɔ a, miŋkaiŋ mi ninshiŋ nì kaŋaki bənchi bɔ chusi dzəh yə bəni kɔksiki Nyɔ yɛiŋ, chu kaŋa di biə bɔ nì kɛiŋsi a, akɔ kintaŋ ki Nyɔ i fa kuku. \v 2 Bə nì kɔ bə maa kintaŋ bəh mbuŋ ka təiŋni bimbu bifa, kimbu kininshiŋ i fintəŋ nì kɔ di biə bə nì bɔɔŋki a Di bi Baiŋni. Di biələ kɔ num fiɛŋ fiə bə nì tɔmki naka ki baiŋsini yɛiŋ bəh kibaŋ kə bə si jiə blɛd wə bə baa jiə akɔ wi Nyɔ. \v 3 Ayaka kimbu ki kɔmsini num kə bə nì bɔɔŋki a Di biə bi Lansiki Baiŋki nalə. Di biələ nì kɔ i mbuŋ widɔkɔ jum num bə nì təiŋni kintaŋ kiwɔ yɛiŋ i fintəŋ. \v 4 Di biələ kɔ biə tɔŋ wi njiəŋ nì kɔ, num bə kɛiŋsi tɔŋ wiwɔ bəh chwaka ki kpɔ kibɔkɔli. Ayaka kintaiŋntaiŋ ki miŋkaiŋ mə Nyɔ nì dzi bəh bəni num tə fɛiŋ, num bə kɛiŋsi ka laa baŋ gwu yiwɔ yichi bəh chwaka ki kpɔ kibɔkɔli. I kintaiŋntaiŋ kələ mə kilɛti ki mana nì kɔlə yɛiŋ, num bə kɛiŋsi tə bəh chwaka ki kpɔ kibɔkɔli. Ayaka mbəŋ wi Ɛlɔŋ wə bidzɛni nì tɔki yɛiŋ num tə i kintaiŋntaiŋ kiwɔ mə. Ayaka baŋ bitəh biə bə nì nyaka bənchi bəh miŋkaiŋ yɛiŋ num tə i kintaiŋntaiŋ kiwɔ mə. \v 5 I kintaiŋntaiŋ kələ bɛiŋ nì kɔ num bə tɔm biɛiŋ bidɔkɔ bi num aka bəchinda bə Nyɔ bə mbaiŋ, num bi nì kɔ bi yasi gwu yibɔ i bɛiŋ i kiŋkii ki Nyɔ ki ndalinya chu. Biɛiŋ biələ kɔ bukumbɛiŋ kɔbi i dzaka tsəsi kɔm bi i liə. \fig Biɛiŋ bidɔkɔ bi bwɔsi bəchinda bə Nyɔ|alt="The cherubim of glory" src="co00887c.TIF" size="col" loc="Hebrew 9:5" copy="David C. Cook" ref="Hibulu 9:5"\fig* \p \v 6 Si bə nì sisi biɛiŋ biələ i dzəh yələ wə lə, bətii mfə gia bə́ liə i kimbu kininshiŋ kiwɔ wə chɔkɔ bichi fə nɔm wibɔ fɛiŋ. \v 7 Ayakalə, mi wə wi nì kɔ i shiki liəki i kimbu ki kɔmsini kiwɔ wə nì kɔ a fwu wi bətii mfə gia shəŋ. Wi nì shiki liəki fɛiŋ a ŋkpani wimu i jia wə. Ayaka wi nì liəki kə fɛiŋ mwa mi nyam kɔbi mə wi kɔ i fə mfə gia yɛiŋ i gwu yi bəh i chu biə bəni fəki kiə kə. \v 8 Ayakadəiŋ, yələ kɔ dzəh yə Kiŋ'waka ki Baiŋni chusiki i bəni a, dzəh yə mi nì kɔ i liə tsə i Di biə bi Lansiki Baiŋki nalə, bi nì ka wɛli dəkə gwu yi, si kintaŋ ki Nyɔ ki ninshiŋ kə nì kɛiŋki ki num fɛiŋ. \v 9 Biɛiŋ biələ bichi kɔ kinchəsi i gia yə yi dzɔki di i jɔbi wi liə wələ wə. Ayaka yələ chusiki a biɛiŋ biə bə nì nyaki i Nyɔ bəh bimfə gia biə bə nì fəki i Nyɔ nì kɔkə i fə a shɔ́m yi bəni bə̀ bɔ kɔksiki Nyɔ baiŋki tsə bwili fwu. \v 10 Biɛiŋ biwɔ kaŋaki shəŋ gia i fə a bəh biɛiŋ bidzini bəh bi muni, bəh dzəh yə bəni wɔkɔki gwu yibɔ yɛiŋ i baiŋki i Nyɔ nshiŋ. Ayaka biɛiŋ biələ kɔ biɛiŋ biə bi kɔmki a nyam yi gwu shəŋ, biə bɔ nì kaŋaki i fəki i tsə buku i jɔbi wə ŋkwuni bi dzəki. \p \v 11 Ayakalə, si Klistus fwu wi bətii mfə gia kɔ num wi dzə lɔ, a num wi wə wi dzə bəh biɛiŋ bi bindzɔŋni, wi ka liə i kintaŋ mə, a num kimbum kə ki baiŋki tsə bwili fwu. Kələ kɔkə kə a maa bəni. Yi num a a kɔkə kintaŋ ki fa kuku. \v 12 Di biə wi nì liə, akɔ di bi Lansi Baiŋ Nalə. Ayaka wi nì liə fɛiŋ a ŋkpani wimu yi kaa yakadəiŋ. Wi nì ka liə dəkə fɛiŋ bəh mwa mi bíi nabə mi bwa bə naʼ. Wi nì liə fɛiŋ num bəh mwa mu. Asi wi nì fə yakadəiŋ, yələ ka təiŋ bukumbɛiŋ i chu wə, ntəiŋ wələ kɔ wi kpamu. \v 13 Jɔbi wə mi kɔ bəh chi i gwu yi wə, bə dzɔ mwa mi bíi bəh mi bwa bənaʼ, bəh kibwu ki dɔmi ki naʼ yə bə kpa yi fii, mikə tsə i wəmaka wə, ka wi fiəni numki wi baiŋ. \v 14 Yi kabə num yakadəiŋ, yaka mwa mi Klistus kɔkə i fə gia yi tsə yəmaka a? Wi nya gwu yi ndi widɔkɔ kɔbi i Nyɔ nshiŋ tsə dzəh i Kiŋ'waka kə ki kɔ ki kpamu. Wi nì fə yakadəiŋ, ka wɔkɔ shɔ́m yibukumbɛiŋ i gia yə yi dzəki bəh kpi, ka bukumbɛiŋ nɔ̂mki i Nyɔ wə wi kaŋaki nɔni. \v 15 Akɔ gia yə Klistus kɔ mi wə wi num i ninshiŋ i miŋkaiŋ mimfiaŋ mələ wə i fintəŋ i Nyɔ bəh mi wiwɔm. Ayaka wi num ka bəni bə̀ Nyɔ bɔɔŋ a, akɔ mbu bi kwati di i kinsaŋli kə ki kɔ ki kpamu kə Nyɔ kaka bɔ yɛiŋ. Bɔ bi kwatiki lə kɔm wi kɔ wi kpi lɔ, ayaka kpi yiwɔ təiŋ bɔ i ŋgəkə wə wi nì kɔ i dzə kɔm chu bibɔ biə bɔ nì shiki fəki i ninshiŋ i miŋkaiŋ mikpu wə. \v 16 Bukumbɛiŋ kîəki a mi ka nya kichumi ki kpi,\f + \fr 9:16 \fr*\ft Kichumi ki kpi bəh miŋkaiŋ kɔ gia yimu i já yi Glik wə.\ft*\f* mi kɔkə i biəli kichumi kiwɔ maka bə yɛiŋ a mi wiwɔ kpi lɔ. \v 17 Yi kɔ yakadəiŋ, kɔm kichumi ki kpi kaŋaki kə ŋga maka mi wiwɔ kpi. Bə kɔbi i biəli kichumi ki kpi mi wə wi təfi kɛiŋ wiwɔm. \v 18 Akɔ gia yə na miŋkaiŋ mi ninshiŋ nì kɔkə i num maka bə kum nyam a mwa miwɔ buku. \v 19 A nì kɔ jɔbi wə Muses nì kɔ wi fa kaasi gia yichi i Kiŋwakti ki Bənchi wə i bəni bəchi, wi ka dzɔ cha yi kpɛiŋ yi yisɔb num bə lim biluli bi shwaŋ yɛiŋ num bə fiaŋsi bi bɔkɔ. Asi wi dzɔ yakadəiŋ ka juli i mwa mi bwa bənaʼ wə, bəh mi bíi, bəh i mwi mə, ka mikə i Kiŋwakti ki Bənchi kiwɔ wə, mikə tə i bəni bəchi wə. \v 20 Asi wi nì mikəki yakadəiŋ dzaka a, “Mwa mələ kɔ mi miŋkaiŋ mə Nyɔ ntəiŋ bəh mbɛiŋ, dzaka a mbɛiŋ nûmki a mɔ wə.” \v 21 Wi mikə tə mwa miwɔ i kintaŋ ki Nyɔ kə wə bəh biɛiŋ bichi i kintaŋ kiwɔ mə biə bə fəki n'yaksi yɛiŋ. \v 22 Yi kɔ na ŋkɔŋ a, biɛiŋ biduli nì yisi kɔ nchi chusi a bə kaŋaki i fə a bəh mwa ka bi baiŋki. Ayaka bə nì kɔkə i dalinya chu bi mi maka bə kum fiɛŋ a mwa miwɔ buku. \s1 Mfə gia wə Jisɔs nì fə a kpamu wɔkɔki lə chu bi bəni \p \v 23 Yi nì kpɛiŋniki lə a bə wɔkɔ biɛiŋ biələ bi kɔ a bimbwɔsi bi biɛiŋ bi bɛiŋ i dzəh yələ wə. Ayakalə, wɔkɔ biə bi lansi kɔ bi bɛiŋ num bəh bimfə gia biə bi tsəki biəmaka. \v 24 Yi kɔ a Klistus nì liə i nɔni ki Nyɔ wə, maka a fə kaŋ yi mi wiwɔm, kə ki kɔ a kimbwɔsi ki nɔni ki Nyɔ ki ŋkɔŋ ŋkɔŋ. Wi nì liə num i bɛiŋ mwi. Ayaka a num fɛiŋ wi kɔ i liə i Nyɔ nshiŋ tsa Nyɔ i bukumbɛiŋ. \v 25 Wi nì kɔkə fɛiŋ yakadəiŋ i chu fəki bimfə gia bəh gwu yi i Nyɔ i kiŋkani wə kiŋkani wə, ka si fwu wi bətii mfə gia nì shiki liəki i Di biə bi Lansiki Baiŋki Nalə i jia jia wə, i fə bimfə gia bəh mwa mə mɔ kɔkə na mmi. \v 26 A kabə num a yəmaka nì kɔ yi ŋkɔŋ, ma Klistus nì kaŋaki i kpiki fiəni dza, i fiəni kpiki i yisi na si bə nì maa mbi. Ayakalə, si yi kɔ, wi dzə a kpamu yi kaa yakadəiŋ. Wi dzə i jɔbi wələ wə i jɔbi wə mbi si kaa tsə i dzɔ gwu yi i fə mfə gia yɛiŋ, kpi i wɔkɔ bwili chu. \v 27 Yi kɔ a liŋ si yi kɔ a mi kaŋaki i kpî a ŋkpani wimu ayaka i yəmaka chɛiŋ wi ni wɔkɔliki a nsaka, \v 28 yi num asi Klistus nì nya gwu yi ka kpi i bəni bɛiŋ kpamu i giŋ chu bi bəni bəduli. Ayaka wi num i bi fiəni dzə i ndzə wi kɔmsini wə, wi chu kɔbi i bi fə gia bəh chu. Wi bi dzə a i bwili bəni bə̀ bɔ lansiki wɔkɔliki wi. \c 10 \s1 Mfə gia wə Jisɔs nì fə dzɔ di bi bimfə gia bichi \p \v 1 Bənchi bə̀ Nyɔ nì nya i Muses kɔ a kinjəŋnjəŋ ki gia yindzɔŋni yə yi nì kaŋaki i bi dzə num. Bɔ kɔbi gia yi ŋkɔŋ yə yi nì kaŋaki i bi dzə num. Bɔ shiki a fəki bimfə gia i jia jia wə, na bi kaŋa kə gia yidɔkɔ i fə a bəni bə̀ bɔ kɔmsiki dzəki i Nyɔ wə baiŋki tsə bwili fwu. \v 2 Asi kɔ a bimfə gia biələ kɔlə i fə a bɔ baiŋki yakadəiŋ, ma bɔ ka baaŋ dəkə a fəki bimfə gia biduli, kɔm bəni bə̀ bɔ kɔksiki Nyɔ ni numki num bɔ wɔkɔ lɔ chu bibɔ kpamu, ayaka shɔm yibɔ ma ni chu sakaki bɔ i chu bibɔ wə. \v 3 Ayakalə, bimfə gia biələ bə fəki bi yiŋniki fəki bəni yiŋni kwaka num chu bibɔ i jia jia wə. \v 4 Yi num yakadəiŋ, kɔm mwa mi bənaʼ\f + \fr 10:4 \fr*\ft Bənaʼ bələ ni shi kɔ a bənaʼ bənyuku.\ft*\f* bəh mi bíi nì kɔkə i wɔkɔ bwili chu bi mi. \v 5 Akɔ gia yə yi nì fə Klistus jɔbi wə wi nì dzə i fa kuku, dzaka i Nyɔ a, \q1 “Wɔ kaŋaki kə kiŋkɔŋ i bimfə gia biə bə fəki bəh nyám, \q1 bəh i biɛiŋ biə bə nyaki i wɔ. \q1 Wɔ kɛiŋsi num gwu yi mi wiwɔm i mih. \q1 \v 6 Nyám yə bə nyaki bə kpa fə bimfə gia yɛiŋ i wɔ, \q1 bəh biɛiŋ biə bə nyaki a bə fə bimfə gia yɛiŋ \q1 i wɔkɔ bwili chu bi bəni, bi ka lansi fə dəkə a wɔ saŋliki. \q1 \v 7 Mih ka dzaka a, \q1 ‘Ɔ Nyɔ tsɛ̂iŋ, mih dzə i fə gia yə wɔ kɔŋki, \q1 asi bə nyaka kɔm mih i Kiŋwakti ka wə.’” \m \v 8 Wi nì yisi dzaka i Nyɔ a, \q1 “Wɔ kaŋaki kə kiŋkɔŋ nabə i wɔkɔki ndzɔŋni bəh bimfə gia, \q1 bəh binya biə bə nyaki i wɔ bəh nyám yə bə nyaki \q1 i wɔ bəh biɛiŋ biə bə fəki gia yɛiŋ i wɔ, \q1 bəh biɛiŋ biə bə nyaki a bə fəki bimfə gia yɛiŋ \q1 i wɔkɔ bwili chu i bəni wə.” \m Ayaka biɛiŋ biələ bə fəki biəli asi nchi nəŋki. \v 9 Si wi dzaka yakadəiŋ, ka dzaka kpɛiŋsi i Nyɔ a, \q1 “Tsɛ̂iŋ, mih dzə i fə gia yə wɔ kɔŋki.” \m Wi nì dzaka yakadəiŋ, ka chiksi bimfə gia bikpu biə i jiə kimfiaŋ. \v 10 Si Jisɔs Klistus nì fə gia yə Nyɔ nì kɔŋki a wi fə, gwu yi yə wi nì nya a kpamu yi kaa yakadəiŋ, wi fə bukumbɛiŋ ka baiŋki. \p \v 11 Na winaiŋ tii mfə gia si tsə num i di bi bi nɔm wə chɔksi chɔksi fə bimfə gia fiəni chukuli kiŋkani bəh kiŋkani, na bimfə gia biwɔ kɔbi i dzɔ bwili chu bi bəni. \v 12 Ayakalə, Klistus nì fə ŋ'wi mfə gia a ŋkpani wimu yi kpɛiŋ yaka i wɔkɔ bwili chu bi bəni kpamu. Si wi fə yakadəiŋ ka shinum i tsɛiŋ yi Nyɔ yiləkəli wə. \v 13 Wi kɔ fɛiŋ i yisi i jɔbi wiwɔ wə, wɔkɔli i tsə buku jɔbi wə Nyɔ bi nɔsiki bəmbaiŋŋni bu i kuku ka kiŋgbɔkɔ ki kigvu, ayaka wi tɔmyi gvu yi i bɔ bɛiŋ. \v 14 Mfə gia wi wimu wələ fə, bəni bə̀ wi fəki bɔ baiŋ, bɔ bə́ baiŋ tə i Nyɔ nshiŋ jɔbi wichi tsə bwili fwu. \v 15 Kiŋ'waka ki Baiŋni dzakaki tə i bukumbɛiŋ tɔbi gia yələ. Ki nì kɔ ki yisi dzaka a, \q1 \v 16 “Bah Nyɔ dzakaki a, akɔ miŋkaiŋ mələ \q1 mih bi dzi buku bɔ i kaŋ yiwɔ jum: \q1 Mih bi jiə bənchi bəŋ i shɔ́m yibɔ mə, \q1 mih chu nyaka yi i biŋkwaka bibɔ wə.” \m \v 17 Si wi dzaka yakadəiŋ ka chu kpɛiŋsi a, \q1 “Mih bi chu kwaka kə chu bibɔ nabə bimfə bibɔ bichu” \m \v 18 Yi kabə num a, bə dalinya chu bi bəni, yaka ŋgəkə chu mɔŋ wə bə kɔ i nəŋki biɛiŋ biə bə fəki bimfə gia yɛiŋ i wɔkɔ bwili chu i bəni wə. \s1 Bukumbɛiŋ kîniki kɔ̂msi tsə̂ i Nyɔ wə \p \v 19 Bwa bə nih bəŋ, yi bə́ num a mwa mi Jisɔs wɛli lɔ dzəh yə bukumbɛiŋ kɔ i liə, chu lwa kə i liə tsə i Di biə bi Lansiki Baiŋki Nalə. \v 20 Bukumbɛiŋ kɔlə i tsə i dzəh yimfiaŋ yə yi nyaki nɔni yə Jisɔs nì wɛli i bukumbɛiŋ. Wi nì wɛli dzəh yələ bəh gwu yi, yi bə́ num a wi baa bwili num mbuŋ wə bə nì təiŋni baŋ di biwɔ yɛiŋ. \v 21 Bukumbɛiŋ si kaŋa tii mfə gia wimbum wə wi kaŋaki ŋga i juŋ yi Nyɔ wə. \v 22 Si yi kɔ yakadəiŋ, bukumbɛiŋ kîniki kɔ̂msiki tsə̂ki i Nyɔ kpəŋ bəh shɔm yimu, ayaka num bukumbɛiŋ jiə shɔm yichi i wi wə kiməŋni kidɔkɔ kɔbi nalə. Bukumbɛiŋ kiniki tsəki kɔm bə mikə lɔ shɔm yibukumbɛiŋ bəh mwa mi Klistus yi bə́ baiŋ, yi kɔbi i chu sakaki bukumbɛiŋ i gia yidɔkɔ wə. Ayaka bukumbɛiŋ chu num bə wɔkɔ lɔ gwu yibukumbɛiŋ bəh mwi mi baiŋni tə. \v 23 Bukumbɛiŋ numki ndzɔŋki i gia yə bukumbɛiŋ tsɛiŋki tsəki i ninshiŋ i yi wə, a num yə bukumbɛiŋ si dzaka i bəni kɔm yi. Kiə bukumbɛiŋ ma fûmniki, kɔm mi wə wi nì kaka bukumbɛiŋ si num a i ja yi wə. \v 24 Bukumbɛiŋ tsɛiŋki tə dzəh i shîliki shɔ́m yi mi bəh mi i kɔŋniki bəh i fə̂ki gia yə yi ndzɔŋki. \v 25 Kiə bukumbɛiŋ ki bêe kə i dzəki i kijuŋni wə asi bəni bədɔkɔ dza ka fəki. Bukumbɛiŋ shîliki shɔ́m yibukumbɛiŋ, tsə si bukumbɛiŋ si yɛiŋ a chɔkɔ bi Bah wibukumbɛiŋ bi dzəni si juli dzə. \p \v 26 Bukumbɛiŋ kîəki a bukumbɛiŋ ka chu dzâ bə́ fə chu, fə yakadəiŋ kiə, num bukumbɛiŋ nì dzɔ lɔ dzəh yi ŋkɔŋ yiwɔ, ma bukumbɛiŋ kiəki a kimfə gia kidɔkɔ chu mɔŋ kə bə kɔ i chu fə i chu bibukumbɛiŋ wə. \v 27 Mi ka fə yakadəiŋ, wi wɔkɔliki a wɔkɔlini bəh nlwa num nsaka wi Nyɔ bəh gbuku wichu wə wi bi yaŋaki bəni bə̀ bɔ kɔ bəmbaiŋŋni bə Nyɔ. \v 28 Jɔbi wə mi bwiŋ nchi wi Muses, bəni num bəfa nabə bətali i tɔbi a bɔ yɛiŋ gia yə wi fə, yaka nsaka kwa wəmaka, bə wɔɔ wi wɔɔni kwasi kə nshɛiŋ. \v 29 Yi kabə nûm yakadəiŋ, ma mbɛiŋ kwakaki a mi wə wi sɛiŋsiki waiŋ Nyɔ, dzɔ mwa mi miŋkaiŋ mə Nyɔ ni təiŋ i wɔkɔ wi yɛiŋ a wi baiŋki a, akɔ fiɛŋ fikilɔlɔ, tɔyi tə Kiŋ'waka ki Baiŋni kə ki dzəki bəh ŋgamti wi Nyɔ i bəni, yaka ŋgəkə wə wəmaka mi bi kwati bi numki dəiŋ a? \v 30 Ŋgəkə wi bi gumiki lə kɔm bukumbɛiŋ kiəki lə mi wə wi nì dzaka a, \q1 “Akɔ mih wə mih kɔ i chukuli kinchukuli, \q1 a num mih wə mih bi nyaki ŋgɔm wibɔ.” \m Ayaka wi chu dzaka a, \q1 “Akɔ mih Bah wə wi bi sakaki bəni bəŋ.” \m \v 31 Akɔ gia yi gumini yimbum i gbɔ i kaŋ yi Nyɔ wə wi kaŋaki nɔni. \p \v 32 Mbɛiŋ kwâka i kaŋ yi tsəni wə si bə nì baiŋsi fwu wimbɛiŋ kɔm gia yi Nyɔ. Mbɛiŋ nì kaŋa shɔm bə́ jwɔ bəh bəŋgəkə bə̀ bɔ nì dzəki i mbɛiŋ. \v 33 Jɔbi widɔkɔ nì kɔlə, bəni nì shiki tɔyiki mbɛiŋ chu chəbsi mbɛiŋ i ndaiŋ wə. Jɔbi widɔkɔ, mbɛiŋ nì chiŋni i mbaŋ wi bəni bə̀ bə nì nyaki tə ŋgəkə i bɔ i dzə́h yiwɔ wə. \v 34 Mbɛiŋ nì shiki kwasiki nshɛiŋ bəh bəni bə̀ bɔ kɔ i juŋ yi nsəŋ wə gamti bɔ. Bə nì shiki lɔkɔki biɛiŋ bimbɛiŋ, mbɛiŋ bee a beeni num lɔ bəh kinsaŋli, kɔm mbɛiŋ kiəki lə a mbɛiŋ kaŋaki lə bidɔkɔ bi tsə biəmaka ayaka a num biə bi bi numki jɔbi wichi. \v 35 Ayakadəiŋ, kiə mbɛiŋ ki bêe kə gia yə mbɛiŋ si num i yɛiŋ bɛiŋ məŋni kə, kɔm akɔ gia yə yi kaŋaki ŋgɔm wimbum. \v 36 Gia yimbum yə mbɛiŋ nəŋki i liə kɔ i kâŋaki shɔm ka mbɛiŋ fə̂ki num gia yə Nyɔ nəŋki, ma mbɛiŋ ka bi kwati biɛiŋ biə wi kaka bukumbɛiŋ yɛiŋ. \v 37 Bə nyaka a, \q1 “A baaŋ a twɛsi mi wə wi kaŋaki i dzə, ni dzə buku lə. \q1 Wi ni mɔti kə. \q1 \v 38 Mi wuŋ wi chəŋ bi kwatiki lə nɔni \q1 kɔm shɔm yə wi jiə i mih. \q1 Ayakalə, wi ka fiəni chu bəh kijum, \q1 shɔm yiŋ ma ni ndzɔŋki bəh wi.” \m \v 39 Ayakalə, bukumbɛiŋ kɔkə fibukumbɛiŋ ka bəmaka bə̀ bɔ fiəni gbɔyi i jum wə num i bi laka. Bukumbɛiŋ kɔ num fibukumbɛiŋ bəni bə̀ bɔ jiə shɔm i Nyɔ num biŋ'waka bibɔ num i bi bɔiŋ. \c 11 \s1 Kɔm njiə shɔm i Nyɔ \p \v 1 I jiə shɔm i Nyɔ kɔ i tsɛiŋki tsəki a ninshiŋ i fiɛŋ fiə Nyɔ kɔ wi kaka mi yɛiŋ, wi kiə na bindzɔŋ a wi bi kwati lə fi, kiə tə na bindzɔŋ a fi kɔlə fɛiŋ maka wi yisi yɛiŋ. \v 2 Nyɔ nì saiŋki bəni bə ninshiŋ kɔm bɔ nì jiə shɔm i wi. \v 3 Akɔ tə shɔm yə bukumbɛiŋ jiə i Nyɔ yi fə bukumbɛiŋ kiə ndzɔŋ a Nyɔ nì maa mbi wələ a bəh ja, biɛiŋ biə bukumbɛiŋ yɛiŋki nì buku i biə bə kɔkə i yɛiŋ. \s2 Abɛl \p \v 4 Akɔ shɔm yə Abɛl nì jiə i Nyɔ yi fə ka wi fə mfə gia wi chəŋ wi tsə wi Kɛɛn. Ayaka Nyɔ ka dzɔ wi a wi kɔ mi wi wi chəŋ, ka dzɔ kinya ki i tɔbi a wi kɔ mi wi chəŋ. Abɛl nì kɔ wi kpi, ayakalə shɔm yə wi nì jiə i Nyɔ yi fə bukumbɛiŋ bə́ wɔkɔ wi kɛiŋ dzaka i bukumbɛiŋ i dzə buku bidaiŋ. \s2 Ɛnɔk \p \v 5 Akɔ tə a shɔm yə Ɛnɔk nì jiə i Nyɔ ka Nyɔ bi dzɔ tsə bəh wi i bɛiŋ wiwɔm maka wi musi kpi. Bə nì dza na chu yɛiŋ i wi wə, kɔm Nyɔ nì kɔ wi dzɔ lɔ wi i bɛiŋ. Na ka Nyɔ dzɔ Ɛnɔk i bɛiŋ Kiŋwakti ki Nyɔ dzaka a wi nì fəki Nyɔ wɔkɔ ndzɔŋni. \v 6 Ayakadəiŋ, mi kabə num wə wi ka jiə dəkə shɔm i Nyɔ, yaka wi kɔkə i fə a Nyɔ wɔkɔki ndzɔŋni bəh wi nalə, kɔm mi kabə nəŋ i kɔmsiki tsəki i Nyɔ kpəŋ, yaka wi kaŋaki lə i bum a Nyɔ kɔlə, bəh a wi maktiki lə mi wichi wə wi lansiki nəŋki wi. \s2 Nɔa \p \v 7 Akɔ tə a shɔm yə Nɔa nì jiə i Nyɔ jɔbi wə Nyɔ nì təfiki wi kɔm biɛiŋ biə bi nì kɛiŋki i bi dzə maka wi num yɛiŋ, wi wɔkɔ i Nyɔ ka kɛiŋsi ŋgwuki wimbum i gamti juŋ yi yɛiŋ. Si wi nì jiə shɔm yakadəiŋ yi ka chusi a bəni bədɔkɔ i mbi wələ wə kɔ bə chu i Nyɔ nshiŋ. A num a wi wə Nyɔ nì nya di bi mi wi chəŋ i wi, biə wi si nya mi wə wi jiə shɔm i wi. \s2 Ablaham bəh Sɛla \p \v 8 Akɔ tə a shɔm yə Ablaham nì jiə i Nyɔ ka wi wɔkɔ i Nyɔ i jɔbi wə Nyɔ nì bɔɔŋ wi a wi buku bee tumi kibɔ wi tsə i kidɔkɔ wə wi num i ni kwati tumi kiwɔ ka ŋki. Si Ablaham wɔkɔ yakadəiŋ buku, ka bə́ tsə a tsəni kiə kə di biə wi tsəki. \v 9 Akɔ shɔm yə wi nì jiə i Nyɔ na ka wi tsə nɔki i tumi kə Nyɔ nì kaka i wi, wi tsə ka numki ka mi wi tumi. Wi nì kɔ fɛiŋ nyani nɔ nnya i bintaŋ mə bəh Ayjik bəh Yakɔb bə̀ Nyɔ nì kaka bɔ bəchi a tumi kiwɔ bi numki kibɔ. \v 10 Wi nì nɔki i bintaŋ mə yakadəiŋ kɔm wi nì tsɛiŋki tsəki a ninshiŋ i liə i kwili wə chaka kiwɔ nì chɔkɔ Nyɔ ki asi kwili wiwɔ bi numki, ka maa. \p \v 11 Akɔ tə a shɔm yə Ablaham nì jiə i Nyɔ ka wi bwɔ waiŋ num wi jwiŋ tsə lɔ, Sɛla tə kɔbi i chu bwɔ. Yi nì num yaka kɔm Ablaham nì kɔ wi bum a kiŋkaka ki Nyɔ si tsə kə i kuku.\f + \fr 11:11 \fr*\ft Biŋwakti bikpu bidɔkɔ kaŋaki lə tə di biələ a, “Akɔ tə a shɔm yə Sɛla nì jiə i Nyɔ yi fə ka wi kaŋa ŋga i num bəh tɔɔ num wi jwiŋ wi kɔbi i chu bwɔ. Yi nì num yakadəiŋ kɔm Sɛla nì kɔ wi bum a…”\ft*\f* \v 12 Yi ka bə num a mi wimu wə Ablaham wə wi nì kɔ wi jwiŋ nalə, num a dzaka ki kpi wə, ŋgɔkɔ wi mi nì buku i gwu yi wə bɔ du aka bijɔŋ i bɛiŋ bəh aka mishambu i kpa wi kinchwɔ kimbum wə mɔ kɔbi ka mi fa kaasi. \p \v 13 Bəni bələ bəchi nyani lə na chu kwati fiɛŋ fiə Nyɔ nì kaka, bɔ nyani lə dzə kpiyi jiə a shɔm i Nyɔ wə. Bɔ nì yɛiŋ i fi wə a kɛiŋ i dzəh yi dəəŋ, ka dzɔ fi bəh kinsaŋli, dzaka bəh dzaka kibɔ a, bɔ ŋgaiŋni kɔ bəni bə dzəni, bɔ kumi i nshwaiŋ yələ wə. \v 14 Bəni kabə dzaka yakadəiŋ, yi chusi na bindzɔŋ a bɔ kɛiŋki bɔ nəŋ tumi kə akɔ kibɔ. \v 15 A nì kɔ a bɔ chu kwakaki kɔm tumi kə bɔ nì buku dzə yɛiŋ, ma bɔ nì nəŋ dzəh i fəni chu fɛiŋ. \v 16 Ayakalə, si yi kɔ, bɔ nì nəŋki num tumi kə ki tsəki kəmaka, a num tumi ki bɛiŋ. Ayakadəiŋ, Nyɔ si gəmni kə i jɔbi wə bə bɔɔŋki wi a Nyɔ wibɔ, kɔm wi kɔ wi kɛiŋsi jiə kwili i bɔ. \p \v 17 Akɔ shɔm yə Ablaham nì jiə i Nyɔ a jɔbi wə Nyɔ mɔmsi wi, wi bum i dzɔ waiŋ wi wə Ayjik i fə mfə gia yɛiŋ i Nyɔ. Ayaka Ablaham kɔ wə Nyɔ nì kaka a ŋgɔkɔ wi mi bi bukuki i wi wə. Wi bum ka dzɔ waiŋ wi a num a kaa a wi, a ŋgaiŋ fə mfə gia yɛiŋ. \v 18 Waiŋ wi wələ kɔ wə Nyɔ nì dzaka i Ablaham a, \q1 “Akɔ i Ayjik wə, bwa bə̀ bɔ bi duki yɛli wa bi bukuki.” \p \v 19 Ablaham nì kiəki lə a mi ka kpi na kpini, Nyɔ kɔlə i fə a wi fiəni wiwɔm. Ayakadəiŋ, i dzəh yidɔkɔ wə bə kɔlə i dzɔ a Ayjik nì kɔ wi kpi ka Nyɔ fiəni nya wi i Ablaham wiwɔm. \s2 Ayjik \p \v 20 Akɔ shɔm yə Ayjik nì jiə tə i Nyɔ ka wi bi chubi Yakɔb bəh Ɛsau ka dzaka i bɔ kɔm kimbɔiŋsi ki Nyɔ kə ki bi dzəki i bɔ wə. \s2 Yakɔb \p \v 21 Akɔ tə shɔm yə Yakɔb nì jiə i Nyɔ ka jɔbi wə wi nì kpiki, wi chubi bwa bə waiŋwi Yɔsɛf. Si wi nì chubi yakadəiŋ num wi ŋgwuŋ i mbəŋ wi bɛiŋ nya kiŋkɔksi i Nyɔ. \s2 Yɔsɛf \p \v 22 Akɔ tə shɔm yə Yɔsɛf nì jiə i Nyɔ ka jɔbi wə wi nì kɔ a kpi ka təfi kpi yi chusi a bəni bə Islae bi baaŋ bukuki lə i tumi ki Ijib wə. Ka chu dzaka i bɔ a jɔbi wə bɔ bi nəŋki i buku fɛiŋ bɔ dzɔ bikɔŋɔ bi ŋgaiŋ. \s2 Tii Muses bəh nih Muses \p \v 23 Akɔ shɔm yə tii Muses bəh nih Muses nì jiə i Nyɔ ka bɔ nyumi Muses i kifiəŋŋ kitali wə a bə ma wɔɔ jɔbi wə bɔ nì bwɔ wi. Bɔ nì nyumi yakadəiŋ kɔm bɔ nì yɛiŋ a wi kɔ waiŋ nyukuni wi ndzɔŋ nalə. Ayaka bɔ nəki lwa kə i bwiŋ nchi wə ŋkuŋ nì bwili. \s2 Muses \p \v 24 Akɔ shɔm yə Muses nì jiə tə i Nyɔ yi fə, jɔbi wə wi nì kɔɔ yaka yi fə a wi nəiŋma a bə ma bɔɔŋki ŋgaiŋ a waiŋ waiŋ ŋkuŋ Fɛlɔ. \v 25 Wi nì saiŋ n'yi num i yɛiŋki num ŋgəkə bəh bəni bə̀ bɔ kɔ bə Nyɔ, kɔbi i wɔkɔki ndzɔŋni i biɛiŋ bichu wə bi num a jɔbi wi juli wə. \v 26 Wi nì kɔ wi dzɔ a bə ka ŋgəmsi ŋgaiŋ kɔm ŋgaiŋ kɔ mi wi Mbɔiŋsi wə Nyɔ nì kaka, tsə a ŋgaiŋ kwatiki kpɔ wi Ijib wichi. Wi nì dzɔ yakadəiŋ kɔm wi nì tsɛiŋki tsəki a ninshiŋ i mbee wə wi kɔ i bi dzə i wi. \v 27 Akɔ shɔm yə wi nì jiə i Nyɔ ka wi dza buku i Ijib lwa kə shɔm yi ŋkuŋ yi bɔkɔli a wi kɔlə i fə gia yidɔkɔ bəh wi. Wi nì kɔ wi kaŋa shɔm dza ka tsəki kɔm wi nì tsɛiŋki num a ninshiŋ ka wi yɛiŋki lə Nyɔ wə bə si yɛiŋ kə bəh dzə́kəh. \v 28 Akɔ tə shɔm yə wi nì jiə i Nyɔ yi nì fə ka wi jiə Dzini bi Ntsədaŋ, wi fə bə dzɔ mwa fiaŋsi i dzaka bibɔ bifiəŋə wə, ka Chinda wi Kpi wə wi nì wɔɔyiki bwa bənyuku bə ninshiŋ i chwɔŋɔkijuŋ wə ma ni wɔɔyi bwa bəbɔ bənyuku i jɔbi wə wi dzə buku i dzaka bifiəŋə bi bəni bə Islae wə wi ni tsə daŋsi. \s2 Bəni bə Islae \p \v 29 Akɔ tə shɔm yə bəni bə Islae nì jiə i Nyɔ ka bɔ tsə daŋ Bɔkɔ Yimbum yi Bɔkɔli i kuku, aka bɔ tsəki num i nshwaiŋ yi wɔmni wə. Ayaka bəni bə Ijib nì dzə buku tə i bɔkɔ yiwɔ wə bə́ mɔmsi i daŋ tə, yi kɔ nyə bəh bɔ bəchi. \v 30 Akɔ tə shɔm yə bəni bəwɔ nì jiə, yi nì fə bɔ i jɔbi wə bɔ nì tsə buku i Jɛliku, nyani tali kwili wiwɔ, jɔbi wə bɔ nì nyani tali yaka i buku kaŋ nanitaŋ bimbu bi kwili biwɔ bichi mukuyi. \s2 Lahab \p \v 31 Akɔ tə shɔm yə Lahab miŋkpaŋa wi tɔkɔlini nì jiə i Nyɔ ka wi bɔiŋ wi na kpi i mbaŋ wi bəni bəbɔ bə tumi bə̀ bɔ nì ləkəki bəh kifwu i Nyɔ. Wi nì ka kpi dəkə, kɔm bəni bə Islae nì kɔ bɔ faaŋ bəni a bɔ dzə wɛli tsɛiŋ tumi kiwɔ, miŋkpaŋa wiwɔ ka dzɔ bɔ i wi dzu. \s2 Gidiɔn, Balak, Samsen, Jɛfta, Dɛbit bəh Samwɛl // bəh bəni bə ntum bə Nyɔ bədɔkɔ \p \v 32 Asi kɔ a mih faaki bəni bə̀ bɔ nì jiə shɔm i Nyɔ, ma mih ni fa i tsə buku faiŋ? Jɔbi mɔŋ wə mih kɔ i yisi i fukuki gia yi bəni ka Gidiɔn, Balak, Samsen, Jɛfta nabə Dɛbit bəh Samwɛl bəh bəni bə ntum bə Nyɔ bədɔkɔ. \v 33 Bəni bələ bəchi kɔ bə̀ bɔ nì jiə shɔm i Nyɔ. Bədɔkɔ tumdzi jum, bədɔkɔ saka i dzəh yi chəŋ wə, bədɔkɔ kaŋa gia yə Nyɔ nì kaka bɔ bəh yi, bədɔkɔ kaŋa ŋga i baŋ dzaka bi júm a yi ma bwiŋyi dzi bɔ. \v 34 Bədɔkɔ nì kaŋaki lə ŋga i fə a gbuku wə wi nì bɛliki wi gumi, nyummi. Ayaka bədɔkɔ kaŋa ŋga i buku i kaŋ yi bəni bə̀ bɔ nì nəŋki i gbayi bɔ bəh bənywɔ bə jum. Ayaka bədɔkɔ bə̀ bɔ nì chusiki a bɔ kɔ bə kikpəŋ, bɔ dza fiəni bəŋga. Ayaka bədɔkɔ fiəni chu bəni bə jum bələkəli, ayaka bədɔkɔ kɔŋŋ bəni bə jum bə tumi kidɔkɔ bɔ fuli fulini. \v 35 Bədɔkɔ nì kɔ bəkaŋa bə̀ bɔ nì jiə tə shɔm i Nyɔ. Ayaka Nyɔ fə bəni bəbɔ bədɔkɔ bə̀ bɔ nì kɔ bɔ kpiyi lɔ fiəni bəwɔm dzə num bəh bɔ. Bəni bədɔkɔ kɔ bə nì kwaki bə chəbsi bɔ, ayaka bɔ nì kɔŋki kə a bə bee bɔ, kɔm bɔ nì yɛiŋ a bɔ ka kpi, bɔ nì fiəni dza i kpi wə i kwati nɔni kə ki ndzɔŋki tsəki kələ. \v 36 Bədɔkɔ kɔ num bə nì nyiksi bɔ, twɛiŋ bəh ŋgaŋa gwu yibɔ kpɔkyi, ka kaŋaki bədɔkɔ bəh bənsəŋ fa i juŋ yi nsəŋ mə. \v 37 Bədɔkɔ kɔ bə nì tumyi bəh kitəh bɔ kpiyi, chu baka bədɔkɔ bəh bənywɔ bə̀ bə bakaki kɛiŋ yɛiŋ bɔ buku bimbu bifa bifa, gbayi bədɔkɔ bəh bənywɔ bə jum bɔ kpiyi. Bədɔkɔ nì nyaniki nnyaki lɔh num dzú yi shwaŋ bəh yi bíi. Bɔ nì kɔ bəni bə kifuu, bəni njəŋsi bɔ chu chəbsi bɔ. \v 38 Bɔ nì nyaniki nɔki i bichwali wə bəh i ŋkwúŋ wə bəh i bitaa wə bəh i dzə́ŋə wə. A nì kɔ bəni mbi wələ num maka wi kpɛiŋ i bɔ i nɔki i yɛiŋ wə. \p \v 39 Bəni bələ bəchi lə kɔ num bɔ nì jiə shɔm i Nyɔ, ayaka Nyɔ saiŋ bɔ nalə. Ayakalə, mi widɔkɔ i bɔ wə nəki kwati kə fiɛŋ fiə Nyɔ nì kaka. \v 40 Bɔ nì ka kwati dəkə kɔm Nyɔ nì kaŋaki lə kimfasi kindzɔŋni i bukumbɛiŋ ki tsə kibɔ, ka yi numki a jɔbi wə bɔ bi chiŋni bukumbɛiŋ bəh bɔ, ka bɔ bi numki tə num bɔ kpɛiŋ i Nyɔ nshiŋ tsə bwili fwu. \c 12 \s1 Nyɔ lumsiki lə bwa bə̀ bɔ kɔ mbu \p \v 1 Si bukumbɛiŋ si num num mbaŋ wi bəni bə̀ bɔ nì jiə shɔm i Nyɔ fiəli tali bukumbɛiŋ ka kinchəsi, bukumbɛiŋ bûku i bəntiə bəchi bə̀ bɔ tasiki bukumbɛiŋ, bəh chu biə bi si kɔmsi lim bukumbɛiŋ, bə kâŋa shɔm i yɔ̂kɔki n'yɔkɔ wə Nyɔ kɔ wi jiə i bukumbɛiŋ nshiŋ. \v 2 Bukumbɛiŋ bə́ yɔkɔ bə bwâŋ dzə́kəh a Jisɔs wə. Akɔ wi wə wi nì wɛli dzəh i bukumbɛiŋ i jiə shɔm i Nyɔ, a num wi wə wi fəki shɔm yə bukumbɛiŋ jiə i Nyɔ kpɛiŋniki tsə bwili fwu. Wi nì kaŋa shɔm bum i kpi i kintasi wə. Wi nì ka tsɛiŋ dəkə ŋkaiŋni kpi yi ŋgəmni yiwɔ, kɔm wi nì tsɛiŋki tsəki a ninshiŋ a ndzɔŋni biə bi kɔ i wi nshiŋ. I liə wi si num num wi shinum i tsɛiŋ yiləkəli yi ki kiŋkii ki Nyɔ wə. \v 3 Mbɛiŋ kwâkaki kɔm mi wə wi nì dzɔ ŋkaiŋni ŋgəkə wə bəni bəchu nì nyaki i wi, ka yəmaka ni fə shɔ́m yibukumbɛiŋ ma ni dəki, i bi dzə bɔh i dzəh. \v 4 Jum yə mbɛiŋ tumki bəh chu mbɛiŋ kɛiŋki maka mbɛiŋ tum i tsə buku i yə wini wi mi ki nɔki i kuku. \v 5 Mbɛiŋ dali lə ntəfi wə Nyɔ nyaki i mbɛiŋ ka bwa bu a? Wi dzakaki a, \q1 “Waiŋ wuŋ, jɔbi wə Bah lumsiki wɔ, kiə wɔ ki dzɔ̂ kə yi ka gia yikilɔlɔ. \q1 Jɔbi wə wi yɔliki wɔ i gia wə, kiə shɔm ki kpîni kə wɔ. \q1 \v 6 Kîə a Bah si lûmsi num mi wə wi kɔŋki, \q1 wi twɛiŋ num na winaiŋ waiŋ wə wi dzɔki a akɔ ŋ'wi.” \p \v 7 Mbɛiŋ kâŋaki shɔm i bəŋgəkə bə̀ mbɛiŋ yɛiŋki, mbɛiŋ kiəki a Nyɔ lumsiki lə mbɛiŋ ka bwa bu. Waiŋ widɔkɔ kɔlə wə ba wi si lumsi kə wi a? \v 8 Nyɔ ka bee i lumsiki mbɛiŋ asi wi si lumsiki bwa bu bəchi, yaka mbɛiŋ mɔŋ dəkə bwa bu, yaka mbɛiŋ kɔ bwa bə kuku. \v 9 Bukumbɛiŋ kaŋaki lə tə bətii bəbukumbɛiŋ fa kuku bə̀ bɔ nì shiki lumsiki bukumbɛiŋ ayaka bukumbɛiŋ kɔksi bɔ. Asi kɔ a bukumbɛiŋ kɔksiki bɔ yakadəiŋ, yaka bukumbɛiŋ mɔŋ i nya gwu yibukumbɛiŋ i Tii wi biŋ'waka bibukumbɛiŋ i tsə yakadəiŋ, i bi kwati nɔni ki kpamu a? \v 10 Bətii bəbukumbɛiŋ bə̀ lumsiki bukumbɛiŋ a jɔbi wi juli wə asi bɔ yɛiŋki a yi kɔ chəŋ i bɔ. Ayakalə, Nyɔ lumsi bukumbɛiŋ mbee wiwɔ num wibukumbɛiŋ ka bukumbɛiŋ baiŋki asi wi baiŋki. \v 11 Jɔbi wə bə si twɛiŋ mi i lumsi wi, wi ka wɔkɔki lɔli i jɔbi wiwɔ wə, wi saŋli kə. Ayaka jɔbi wə wəmaka jɔbi tsə, gia yiwɔ dzə num bəh kimbɔiŋni bəh nɔni ki chəŋ i wəmaka mi wə bə lani wi i dzəh yələ wə. \p \v 12 Ayakadəiŋ, mbɛiŋ fə̂ tsɛ́iŋ yimbɛiŋ yə yi kɔ num yi bɔh lɔ fiəni ləkə, ma mbɛiŋ fə tə binyu bimbɛiŋ biə bi nyumiki fiəni ləkə. \v 13 Mbɛiŋ fə dzə́h ma yi num chəŋ i gvu yimbɛiŋ yə mbɛiŋ səŋki yɛiŋ ma yi bwiŋ kaasi, bi ləkəki num ləkəni. \s1 Ntəfi kɔm i wɔkɔki i Nyɔ bindzɔŋ \p \v 14 Mbɛiŋ mɔ̂msiki nalə i nɔ̂ki i kimbɔiŋni wə mbɛiŋ bəh bəni bəchi, chu mɔ̂msi tə i nɔki nɔni ki baiŋni. Mi kabə num wi nɔ kə nɔni ki baiŋni, yaka wi bi yɛiŋ kə Bah. \v 15 Mbɛiŋ tɔ̂kniki, a mi widɔkɔ bi ma baaŋ i kwati ŋgamti wi Nyɔ, chu tɔ̂kniki tə ka ŋgɔkɔ wichu widɔkɔ bi ma buku i mbɛiŋ kintəəŋ wə wi kɔ i dzə bəh ŋgəkə wi num i bəkəli bəni bəduli. \v 16 Mbɛiŋ tɔ̂kniki tə a mi widɔkɔ i mbɛiŋ kintəəŋ ki kâŋa kə nɔni kinyɛŋ ki tɔkɔlini. Kiə mi tə ki nə̂iŋ kə gia yi Nyɔ ka Ɛsau wə wi nì taŋni di bi ka kukuli i dzini bi kpaŋni wimu wə. \v 17 Ntə mbɛiŋ kiəki lə si yəmaka nì tsə wi dza bə́ chu nəŋ i kwati kimbɔiŋsi kələ i ba wi kaŋ, ba wi məŋni məŋnini a? Namana yaka si wi nì nəiŋki bəh mindəm i dzə́kəh yi wə i kwati kimbɔiŋsi kələ, dzəh yi ŋkwuni nì chu mɔŋ. \p \v 18 Mbɛiŋ kîəki a di biə mbɛiŋ numki yɛiŋ i liə kɔkə ka bi fa kuku biə bəni bə Islae nì numki yɛiŋ bə num i kɔm bi. Bɔ nì num yaka,\f + \fr 12:18 \fr*\ft Di biə bɔ nì numki a nì kɔ i ŋkwuŋ wi Sina chɛiŋ.\ft*\f* gbuku yaka lə wumwumwum, biŋ ji, ji lə maaa, fiəkə yiləkəli tsə tə lə kukuku. \v 19 Bɔ nì wɔkɔki lə tə si sɔŋ shakyiki di, ayaka ja yidɔkɔ dzaka. Gia yə ja yiwɔ nì dzakaki nì gumsi bɔ, bɔ ka tsa a ja yiwɔ ma chu dzâka i bɔ. \v 20 Bɔ nì tsaki yakadəiŋ kɔm gia yə ja yiwɔ nì dzakaki nì tsəki lə ŋga bibɔ. Ja yiwɔ nì dzakaki kiŋ i bɔ a, \q1 “Kiə fiɛŋ ki kîni dzə̂ kə i ŋkwuŋ wələ wə. \q1 A kabə num na nyam, bə tûmyi bəh kitəh yi kpi.” \m \v 21 I yi ŋkɔŋ wə, biɛiŋ biə bə nì yɛiŋki fɛiŋ nì gumiki na bəh ŋga. Ayaka Muses mwi dzaka a, “Nlwa wi gumini fə gwu dza bə́ nyum mih.” \p \v 22 Mbɛiŋ kɔ fimbɛiŋ num mbɛiŋ num i Ŋkwuŋ wi Sayɔŋ wə, a num kwili wi Nyɔ wə wi kaŋaki nɔni, wi num tə Jɛlusalɛm wi bɛiŋ. A num i fɛiŋ wə bəchinda bə Nyɔ bə̀ mi kɔkə i fa kɔ num bɔ chiŋni bə́ laŋ i juŋ yiwɔ wə. \v 23 Mbɛiŋ dzə lɔ i juŋ yi bəni bə Nyɔ wə bə̀ bɔ kɔ bwa bu bə ninshiŋ, bə nyaka kiyɛli kibɔ i kiŋwakti wə i bɛiŋ. Mbɛiŋ dzə lɔ i Nyɔ nshiŋ wə wi təiŋyiki bənsaka bə bəni bəchi. Mbɛiŋ dzə lɔ tə i biŋ'waka bi bəni bə̀ bɔ kɔ chəŋ num Nyɔ fə bɔ bə́ baiŋ tsə bwili fwu. \v 24 Mbɛiŋ dzə lɔ tə i Jisɔs wə wi numki i ninshiŋ miŋkaiŋ mimfiaŋ i fintəŋ fintəŋ i Nyɔ bəh bəni, dzə tə i mwa mi Jisɔs nshiŋ mə bə nì mikəki i bukumbɛiŋ wə. Mwa mələ dzakaki gia yi ndzɔŋ tsə yi mwa mi Abɛl. \p \v 25 Mbɛiŋ tɔ̂kniki i nəiŋki i bûm i mi wə wi dzakaki i mbɛiŋ. Mbɛiŋ kwakaki a bəni bə Islae nì ka buku dəkə i kaŋ yi ŋgəkə wə wi nì dzə i bɔ kɔm bɔ nì nəiŋ i bum yi mi wə Nyɔ nì saiŋbwili wi ni dzakaki i bɔ fa nshwaiŋ wə tsə dzəh i wi wə, yaka kɔ a dzəh kɔkə i bukumbɛiŋ i bi buku i kaŋ yi ŋgəkə wə jɔbi wə bukumbɛiŋ ka nəiŋ i bûm mi wə wi dzakaki i bukumbɛiŋ num i bɛiŋ na? \v 26 A nì kɔ jɔbi wiwɔ wə wi nì dzaka kuku nəŋni. I liə wi kaka a, \q1 “Jɔbi wə mih ni chu nəŋni, \q1 a ni nəŋni kə a nshwaiŋ shəŋ. \q1 Bɔɔli tə ni nəŋni lə.” \p \v 27 Ndzaka wə a, “Jɔbi wə mih ni chu nəŋni”, chusiki a Nyɔ bi dzɔ bwili lə biɛiŋ bichi biə wi nì maa biə bə kɔ i nəŋni, a bi baaŋ a biɛiŋ biə bə kɔkə i nəŋni. \v 28 Yi bə́ num a bukumbɛiŋ nyâki kiyɔŋni i Nyɔ a ŋkuŋ biə bukumbɛiŋ dzɔki akɔ biə bə kɔkə i chu nəŋni. Ayakadəiŋ, bukumbɛiŋ yaksiki Nyɔ i dzəh yə wə wi bum, nyâ kiŋkɔ̂ksi i wi, lwa wi. \v 29 Bukumbɛiŋ nyâki yakadəiŋ kɔm, \q1 “Nyɔ wibukumbɛiŋ kɔ ka gbuku wə wi kɔ i fiisiki biɛiŋ fisini.” \c 13 \s1 Ntəfi wi gɔksini \p \v 1 Mbɛiŋ bâaŋ a kɔ̂ŋniki gwu yimbɛiŋ ka bwa bə nih. \v 2 Kiə mbɛiŋ ki bêe kə i dzɔ̂ki bəni bətumi i júŋ yimbɛiŋ wə. Mbɛiŋ kîəki a bəni bədɔkɔ dzɔ̂ lɔ yakadəiŋ bɔ dzɔ num bəchinda bə Nyɔ kiə kə. \v 3 Mbɛiŋ kwâkaki bəni bə̀ bɔ kɔ i júŋ yi nsəŋ mə, num aka mbɛiŋ bɔ bəchi kɔ i juŋ yi nsəŋ mə. Mbɛiŋ kwâkaki tə bəni bə̀ bə chəbsiki bɔ, a kabə chəbsiki tə num mbɛiŋ. \p \v 4 Mi wichi nyâki kiŋkɔksi i ndzɔ wi miŋkpaŋa bəh minyuku. Mi ki bəkəli kə naŋ ki miŋkpaŋa bəh minyuku. Mbɛiŋ kîəki a Nyɔ bi sakaki lə bəni bəchi bə̀ bɔ nɔki nɔni kinyɛŋ bəh bə̀ bɔ kɔ bɔ dzɔ bəkaŋa bəh bənyuku bɔ buku biŋ. \p \v 5 Kiə mbɛiŋ ki jîə kə mfi bimbɛiŋ i kpɔ wə i nɔni kimbɛiŋ wə. Mi wɔ̂kɔki ndzɔŋni i biɛiŋ biə wi kaŋaki, kɔm Nyɔ kɔ wi dzaka a, \q1 “Mih bi lansi bee kə wɔ, \q1 mih kɔbi i bi lansi dali wɔ.” \p \v 6 Yələ gia ka fə bukumbɛiŋ bə́ dzaka na kiməŋni kɔbi asi mi widɔkɔ nì dzaka a, \q1 “Bah kɔ ŋgamti wuŋ. \q1 Mih kɔbi i lwaki gia yidɔkɔ. \q1 Mi kɔ i fə nə bəh mih?” \p \v 7 Mbɛiŋ yîŋtiki bəni bə̀ bɔ nì kɔ kifwu kimbɛiŋ bə̀ bɔ nì fukuki gia yi Nyɔ i mbɛiŋ. Mbɛiŋ yîŋti si bɔ nì nɔki nɔni kibɔ i tsə gɔksi, ma mbɛiŋ sîni dzɔ̂ dzəh yə bɔ nì jiə shɔm yɛiŋ i Nyɔ. \v 8 Jisɔs Klistus si kwuni kə. Si wi ni kɔ i ŋgbu, wi kɔ ayaka daiŋ, a nûm ayaka si wi bi numki jɔbi wichi. \p \v 9 Kiə mbɛiŋ ki bêe kə a bəni dzəki bəh bəŋkani bənlani bədɔkɔ bə̀ mi kiəki kə di biə bənlani bəwɔ buku, dzə ləŋti mbɛiŋ yɛiŋ. Yi ndzɔŋki a shɔ́m yibukumbɛiŋ ləkəki kɔm ŋgamti wi Nyɔ i bukumbɛiŋ, a kɔbi i numki kɔm bənchi bə biɛiŋ bidzini. Bənchi bələ lansiki gamtiki kə na bəni bə̀ bɔ biəliki bɔ. \v 10 Bukumbɛiŋ kaŋaki lə tɔŋ wi fəni wi gia, ayaka bətii mfə gia bə̀ bɔ nɔmki i kintaŋ ki Nyɔ kə ki kɔ fa kuku kaŋaki kə na ŋga i dzi fiɛŋ num fi buku i tɔŋ wələ wə. \v 11 Mbɛiŋ kîəki a, bə si dzɔ nyám yə fwu wi bətii mfə gia si fə gia yɛiŋ bəh mwa miwɔ, i Di biə bi Lansiki Baiŋki kɔm chu bi bəni, buku bəh yi i kwili kintəəŋ bə kpa yi fii. \v 12 Jisɔs tə nì kpi i kwili biŋ ka ŋgaiŋ wɔkɔ bwili chu bi bəni bəh mwa mu. \v 13 Ayakadəiŋ, bukumbɛiŋ tə bûku i kwili kintəəŋ bə biəli wi fɛiŋ i kwati tə bəntɔyi bə̀ wi mwi nì kwati fɛiŋ. \v 14 Bukumbɛiŋ kiəki lə a kwili wələ bukumbɛiŋ kɔ yɛiŋ lə kɔkə di biə bukumbɛiŋ bi baaŋki yɛiŋ jɔbi wichi. Bukumbɛiŋ tsɛiŋki tsəki i ninshiŋ i kwili wə wi kɛiŋki wi dzə. \v 15 Ayakadəiŋ, bukumbɛiŋ tsə̂ki dzəh i Jisɔs chɛiŋ i fəki mfə gia wi ŋkɔksi i Nyɔ jɔbi wichi a num yə yi bukuki i dzaka kibukumbɛiŋ wə fuku kɔm mi wə wi kɔ wi. \v 16 Kiə mbɛiŋ ki dâli kə i fəki kimfə kindzɔŋni bəh i gaaki biɛiŋ bimbɛiŋ biə mbɛiŋ kaŋaki bəh bəni bədɔkɔ. Mbɛiŋ kabə fə yakadəiŋ, ma yəmaka ni numki mfə gia wə Nyɔ wɔkɔki ndzɔŋni yɛiŋ. \p \v 17 Mbɛiŋ wɔ̂kɔki i bəni bə̀ bɔ kɔ kifwu kimbɛiŋ, fə̂ gia yə bɔ nəŋki, kɔm bɔ tɔkniki i biŋ'waka bimbɛiŋ ka bəni bə̀ bɔ bi kɔmyiki dzaka kɔm nɔm wibɔ i Nyɔ. Mbɛiŋ fə̂ki yakadəiŋ ka bɔ fəki nɔm bəbɔ bəh kinsaŋli, num kə i nshɛiŋ nshɛiŋ wə. Bɔ kabə fəki bəh nshɛiŋ, yəmaka ma ni gamti mbɛiŋ. \p \v 18 Mbɛiŋ tsâki i buku. Buku kiəki lə na ŋkɔŋ a shɔ́m yibuku sakaki kə buku i gia yidɔkɔ wə, kɔm buku si kɔŋ lə i fəki gia yichi bəh kiŋkɔksi. \v 19 Mih lansiki tsaki mbɛiŋ a mbɛiŋ tsâki nalə, ka mih kɔ i kɔmsi fiəni dzə i mbɛiŋ wə. \s1 Ntsa bəh kimbɔni \p \v 20 Nyɔ wə wi kɔ Nyɔ wi kimbɔiŋni num wə wi nì fiəni dzasi Jisɔs wə Bah wibukumbɛiŋ wə wi kɔ Ntɔkni Shwáŋ wimbum i kpi wə. Wi nì bwili tsə dzəh i ŋga bi mwa miŋkaiŋ mə mɔ kɔ mi kpamu. \v 21 Mih tsaki a wi nya mbɛiŋ bəh biɛiŋ bindzɔŋni bichi, ka mbɛiŋ fəki gia yichi yə wi nəŋki. Mih tsa tə a wi nɔmki gia yichi i bukumbɛiŋ tsə dzəh i kaŋ yi Jisɔs Klistus wə yə wi yɛiŋki a yi ndzɔŋki lə i wi. Bukumbɛiŋ tûmyiki bikum i Jisɔs Klistus wələ jɔbi wichi na kiŋgɔksi kɔbi. Yi nûm ayaka. \p \v 22 Bwa bə nih bəŋ, mih tsaki a mbɛiŋ kâŋa shɔm yimbɛiŋ i wɔkɔ ja yiŋ yi ntəfini yələ mih nyakaki i mbɛiŋ lə. Gia yə mih nyakaki kɔ alə kpuuuk. \v 23 Mih nəŋki a mbɛiŋ kîə a waiŋnih wibukumbɛiŋ wə Timɔti kɔ num bə bwili lɔ wi i juŋ yi nsəŋ mə. Wi ka kɔmsi dzə liə, ma buku wi ni nyani gvu wimu i dzə yɛiŋ mbɛiŋ. \v 24 Mbɛiŋ bɔ̂ni i bəni bə̀ bɔ kɔ kifwu kimbɛiŋ kichi bəh bəni bə̀ akɔ bə Nyɔ bəchi i mih. Bwa bə nih bəbukumbɛiŋ bə Itali chiŋsiki tə kimbɔni i mbɛiŋ. \v 25 Ma kiŋkɔŋ ki Nyɔ nûmki bəh mbɛiŋ bəchi.