\id 1PE \h 1 PEDRO \toc1 Ji³ 'e³ Xe̱'n² 'e³ Ca²³jmée³ San Peen²³² \toc2 1 PEDRO \toc3 1 P. \mt1 Ji³ 'e³ Xe̱'n² 'e³ Ca²³jmée³ San Peen²³² \c 1 \s1 'E³ la²³ ca²³jmée³ ji³ Peen²³² 'e³ rɨ²³jóo² te'²³ dsa³ 'i³ sɨ³táan³ 'i³ ca²³sáan²³ ca²³jǿn²³ \p \v 1 Jné² Peen²³² rɨ³løn³¹na¹ dsa³ xiin²³ quien³² Jesucristo. Jné² rɨ²juøøn³¹na¹ 'nee'²³ 'i³ ca²³sáan²³ ca²³jǿn²³ la²³ca̱a̱n³, 'i³ ca²³ta'n²³ estado Ponto quia̱'² estado Galacia quia̱'² estado Capadocia quia̱'² estado Asia quia̱'² estado Bitinia. \v 2 Ca²³'náan²³ 'nee'²³ Dios Ñʉ'²ra² 'e³ la²³ ca²³lǿn³ 'ñée² mɨ²xe̱'n³¹ cɨ² 'e³ rɨ²³jmée²³. Ca²³'náan²³ 'nee'²³ 'e³ la²³ rɨ²³jmée²³ Espíritu Gáan³ 'e³ rɨ²³lín³na'³ rɨ³jɨ́n²na'³. Ca²³'náan²³ 'nee'²³ 'e³ la²³ rɨ²jmée²ra'³ quién²na'³ 'e³ la²³ jua'³ Jesucristo. Ca²³'náan²³ 'nee'²³ 'e³ la²³ rɨ²³jmée²³ jmɨ²³'ǿn² Jesucristo 'e³ rɨ²³jñi³ 'óo²ra'³: Cu²jmée³ cɨ² Dios 'e³ 'uǿn² quia̱'² 'nee'²³. Cu²jmée³ cɨ² 'e³ rɨ²³gua³ ca²³tó̱o̱²³ 'óo²ra'³. \s1 'E³ la²³ je̱³ra² la²³huøø'n³¹ 'e³ xen³na² 'e³ cɨ² rɨ²³'ióo²³ra² la²³jɨ³ 'e³ dxʉ́²³ \p \v 3 'Ne'² rɨ²mi³gáan²na² Dios quien³² Juii³ra² Jesucristo, 'e³ quie'²³ Jmii³ Juii³ra² Jesucristo co̱'³. Qui² bi²³ cuu'²³ dsɨ́² quia̱'² jne². Ca²³jmée³ 'e³ ca²³ji̱i̱'²³ co̱'³ Jesucristo. La'³ hua² 'e³ ca²³jmée³ 'e³ ca²³la²³xen³na² co̱'³. 'E³ jo̱³ ca²³jmée³ 'e³ je̱³ra² la²³huøø'n³¹ 'e³ xen³na² 'e³ rɨ²ji̱i̱'²³ra² co̱'³ miin²³na². \v 4 Je̱³ra² 'e³ rɨ²³'ióo²³ra² la²³jɨ³ 'e³ dxʉ́²³ 'e³ rɨ³lø³¹ 'i'²³ rɨ²³cuǿø²³ jne² Dios. Yʉʉ'³¹ güii³ 'aa³ Dios la²³jɨ³ 'e³ dxʉ́²³ 'e³ cɨ² rɨ²³'ién²na'³. 'A²³jia'³ jmɨ́ɨ² rɨ²³gua'²³ la²³jɨ³ 'e³ 'aa³ Dios quién²na'³. 'A²³jia'³ jmɨ́ɨ² li²³'lʉʉ'². 'A²³jia'³ rɨ²³yáan²³. \v 5 Sɨ³táan³na'³ quia̱'n²na'³ Dios. 'E³ jo̱³ 'aan³² 'nee'²³ ju²³bíi²³ quiee'³² Dios rɨ³nɨ²³ 'e³ la²³ rɨ²³láan² 'nee'²³ mɨ³rɨ³ti³ jmɨ́ɨ². Mɨ³'ien³ júu² rɨ³nɨ²³ 'e³ rɨ²³láan² 'nee'²³ Dios. Te³ 'íi² li²³lii²³ cɨ² jmɨ́ɨ² je² dsøn³. \p \v 6 'E³ jo̱³ hua² jmee²³ 'e³ bi²³ sɨ³li³jɨn³ 'óo²ra'³, juø'n³ quie'²³ rɨ³nɨ²³ 'ne'² rɨ²³jí̱i̱n²na'³ la²³jɨ³ u²³ŋɨ́³ dsɨ́ɨ² te³ jmii'³¹ lǿ². 'E³ quie'²³ ca²³ji̱i̱³ hua². \v 7 Qui² 'ne'² rɨ²³jí̱i̱n²na'³ 'e³ la²³ lǿ² sɨ³lí³ cu²nee³¹. Qui² soo³te'²³ cu²nee³¹ 'e³ la²³ li²³lii²³ xi² 'e̱'n³ quie'²³ jo̱³ 'ñén²³ cu²nee³¹. Jmoo³²te'²³ la'³ 'e³ jua'³te'²³ bi²³ quí̱i̱n²³ cu²nee³¹, juø'n³ quie'²³ sɨ³tɨ́²³ 'e³ sɨ³gua'²³. 'E³ quie'²³ la'³, sɨ³jí̱i̱n²na'³ u²³ŋɨ́³ dsɨ́ɨ² 'e³ la²³ li²³lii²³ 'e³ 'e̱'n³ quie'²³ sɨ³táan³na'³ ca³quie̱e̱². Bi²³ cɨ² quí̱i̱n²³ 'e³ sɨ³táan³na'³ ca³quie̱e̱² quia̱'n²na'³ Dios la²³ cɨ'²³ cu²nee³¹. 'E³ jo̱³ hua² rɨ²³mi²³gáan³te'²³ 'nee'²³, rɨ²³mi²³quí̱i̱n²³te'²³ 'nee'²³ mɨ³li³jnén³ co̱'³ Jesucristo. \p \v 8 'Náan²³na'³ Jesucristo, juø'n³ quie'²³ 'a²³jia'³ lɨ'³ ca³ñín²³na'³. 'E³ quie'²³ 'a²³jia'³ joon²³na'³ rɨ³nɨ²³. 'E³ quie'²³ sɨ³táan³na'³ quia̱'n²na'³. Bi²³ ma²³'nee³ jɨn³ 'óo²ra'³. 'A²³jia'³ ma²³ rɨ²³lí³ juø'² rɨ²jmee'n²³na'³ júu² 'e³ la²³'nɨɨ'n³¹ jɨn³ 'óo²ra'³. \v 9 'E³ sɨ³táan³na'³ quia̱'n²na'³ Dios hua² 'e³ rɨ²³jmée²³ 'e³ rɨ²³láan³ 'óo²ra'³. \p \v 10 Ca²³jua'³ dsa³ 'i³ ca²³'ɨ́ɨ³ júu² quiee'³² Dios mɨ²jaa²³² 'e³ cɨ² rɨ²³jmée²³ Dios 'e³ 'uǿn² quia̱'² dsa³, 'e³ la²³ jme'²³ 'nee'²³ rɨ³nɨ²³. 'No'² dsa³ 'i³ ca²³'ɨ́ɨ³ júu² quiee'³² Dios mɨ²jaa²³² 'e³ jua'³ 'née²³te'²³ rɨ²³dsóo²³ cɨ² dsɨ́²te'²³ 'e³ jmii'³¹ rɨ²³láan² dsa³ Dios. \v 11 'Née²³te'²³ rɨ²³dsóo²³ dsɨ́²te'²³ 'e³ 'i̱i̱² sɨɨ'³¹ 'en³² Espíritu quien³² Cristo 'i³ 'iún² dsɨ́²te'²³. 'Née²³te'²³ rɨ²³dsóo²³ dsɨ́²te'²³ 'e³ lɨɨ'³¹ rɨ²³lí³ la²³jɨ³ 'e³ 'e²³ Espíritu. Qui² ca²³jmée³ júu² jén²³ Espíritu 'e³ cɨ² rɨ²³dxi²³quié̱n² Cristo 'i³ rɨ²³xíin²³ Dios, 'e³ cɨ² li²³gáan³ cɨ̱ɨ̱n³ cɨ² co̱'³. \v 12 'E³ jo̱³ ca²³jmée³ Dios 'e³ ca²³dsóo²³ dsɨ́²te'²³ 'e³ 'a²³la³ miin²³ 'i³ rɨ³lø³¹ 'i'²³ 'e³ rɨ²³dxoo'²³ júu² 'e³ 'ɨɨ³te'²³. 'E³ quie'²³ rɨ³lø³¹ 'i'²³ 'e³ rɨ²³dxoo'²³ra². Rɨ³nɨ²³ hua² mɨ³dsóo²³ 'óo²ra'³. Qui² ca²³jme'n² júu² dsa³ 'i³ ca²³'ɨ́ɨ³ júu² dxʉ́²³ quién²na'³. Espíritu Gáan³ 'i³ ca²³xíin²³ Dios jí̱i̱n² yʉʉ'³¹ güii³, 'i³ 'í³ hua² 'i³ ca²³jmée³ 'e³ ca²³'ɨ́ɨ³te'²³ júu² dxʉ́²³ quién²na'³. Cu³xi³ ángeles 'née²³ rɨ²³dsóo²³ dsɨ́² 'e³ jmii'³¹ lǿ² júu² quiee'³² Cristo 'e³ 'ɨɨ³te'²³. \s1 'E³ la²³ 'née²³ Dios 'e³ rɨ²jmee²ra² 'e³ rɨ³jɨ́² \p \v 13 Rɨ²jmée²ra'³ ji̱i̱³ 'e³ rɨ²jmée²ra'³ 'i'²³ dxʉ́²³. Cu²taa'n²³cɨ²na'³ jmɨ́ɨ²³. 'Ne'² li²³nee² 'óo²ra'³ ca³quie̱e̱² 'e³ juo'³ra'³ bi²³ 'uǿn² rɨ²³jme'²³ 'nee'²³ Dios mɨ³li³jnén³ co̱'³ Jesucristo. \v 14 Rɨ²jmée²ra'³ 'e³ la²³ jmoo³² xii'³ pii'² 'i³ nuu³ xe̱'n² 'e³ la²³ jua'³ jmii³. 'A²³ ma²³ rɨ³jmee³ra'³ 'e³ la²³ ŋɨɨ²³ jmɨ² ŋú²ra'³, 'e³ la²³ ca²³jmée²ra'³ ma²i¹núu¹ cɨ², ma²'ii³¹ rɨ²³dsóo²³ 'óo²ra'³. \v 15 'Ne'² rɨ²³lín³na'³ rɨ³jɨ́n²na'³ 'e³ la²³ lǿn²³ 'ñée² 'i³ ca²³'náan²³ 'nee'²³. \v 16 Qui² to̱o̱²³ ji³ 'e³ la²³ ca²³jua'³ Dios: “'Ne'² rɨ²³lín³na'³ rɨ³jɨ́n²na'³. Qui² rɨ³løn³¹na¹ rɨ³jɨ́n²na²³ 'ñáan²³.” La'³ cu³lø³¹ ca²³jua'³ Dios. \p \v 17 “Ñu'n²” juɨɨ'³²ra'³ Dios 'i³ jmee²³ 'i'²³ xi² xa³ dsoo² quiee'³² dsa³. Jmee²³ 'i'²³ xi² xa³ dsoo² 'e³ la²³ lǿ² jmoo³² cɨ'³ la²³ jø̱n³ dsa³. 'E³ quie'²³ 'a²³la³ te³ 'a²³ jø'n³ ma² dsa³ 'i³ 'néen². 'E³ jo̱³ 'ne'² li²³'ñaa'n²³na'³ 'ñée² 'e³ la²³ nee'n²³²na'³ mɨ³¹güii³ la³. \v 18 Lǿn² 'nee'²³ Dios. Qui² 'née²³ 'e³ 'a²³jia'³ ma²³ rɨ²jmée²ra'³ la²³'nɨɨ'n³¹ ñu'n² tɨ³² 'i'²³ quiee'³² xi²'ióo² yi²³uu'²ra'³ jaa²³² 'e³ 'a²³'e³ xa³ jui³¹ quie'². 'A²³la³ jo̱³ cu²taa³, cu²nee³¹, la²³jɨ³ 'e³ sɨ³gua'²³, 'e³ ca²³quí². \v 19 'E³ quie'²³ ca²³quí² jmɨ²³'ǿn² Cristo 'e³ quí̱i̱n²³ ca³quie̱e̱². Qui² xen³ 'ñée² la²³ xen³ dsɨɨ³ joo³ 'i³ 'a²³jia'³ dsoo'²³², 'i³ 'a²³'e³ xa³ lǿn²³ sú̱n². \v 20 'Íi² rɨ²³lí³ mɨ³¹güii³ 'e³ ca²³lǿ²³ 'i'²³ 'e³ rɨ²³jú̱n³ Cristo. 'E³ quie'²³ rɨ³nɨ²³ ca²³la²³jnén³ 'ñée² 'e³ jua'³ rɨ²³jmée²³ co̱²juø'¹ quién²na'³. Qui² mɨ³tɨ́³ jmɨ́ɨ² je² dsøn³. \v 21 Ta² quiee'³² Cristo 'e³ sɨ³táan³na'³ quia̱'n²na'³ Dios 'i³ ca²³jmée³ 'e³ ca²³ji̱i̱'²³ co̱'³ 'ñée², 'i³ ca²³jmée³ 'e³ ca²³la²³gáan³ 'ñée². 'E³ jo̱³ hua² sɨ³táan³na'³ quia̱'n²na'³ Dios. 'I³ 'í³ hua² 'i³ xa̱a̱'n³ 'óo²ra'³. \p \v 22 Ca²³jmée³ Espíritu Gáan³ 'e³ jmee³ra'³ 'e³ la²³ jua'³ ju²dsoo³¹ quiee'³² Dios. La'³ hua² 'e³ ca²³jmée²ra'³ 'e³ ca²³jŋɨn³ 'óo²ra'³. 'E³ jo̱³ mɨ³la³'náan²³na'³ ca³quie̱e̱² te'²³ jó̱o̱²ra². 'A²³la³ te³ 'e³ jmee³ra'³ guóo². 'E³ quie'²³ rɨ²cuǿn¹na'³ miin²³na'³ 'e³ dxaa'n³¹ 'óo²ra'³ 'e³ li²³'náan²³cɨ²na'³ uu'n²na'³. \v 23 Ca²³la²³xen³na'³ co̱'³. 'E³ quie'²³ 'a²³la³ 'í³ dsa³ 'i³ ca²³jmée³ 'e³ ca²³la²³xen³na'³ co̱'³. Qui² rɨ³lø³¹ 'i'²³ 'e³ rɨ²³jú̱n³ dsa³. 'E³ quie'²³ ca²³jmée³ 'e³ ca²³la²³xen³na'³ co̱'³ júu² quiee'³² Dios 'e³ rɨ³ji̱'²³, 'e³ tii'n³¹ ca³cuaa³, 'e³ 'a²³jia'³ jmɨ́ɨ² rɨ²³gua'²³. \v 24 Qui² to̱o̱²³ ji³ júu² quiee'³² Dios: \q1 La²³ xen³ mɨ³¹ñii³ xen³ la²³jɨn³ dsa³ mɨ³¹güii³. \q1 La²³ xen³ mɨ²lí² xen³ la²³jɨ³ 'e³ jmee²³ 'e³ gáan³ dsa³. \q1 Sɨ³li³quiʉ̱ʉ̱³ mɨ³¹ñii³. 'E³ jo̱³ sɨ³jiʉ'² mɨ²lí². \p \v 25 'E³ quie'²³ tii'n³¹ ca³cuaa³ júu² quiee'³² Juii³ra². Júu² jo̱³ 'e³ rɨ³lø³¹ júu² dxʉ́²³ 'e³ ca²³'ɨ́ɨ³te'²³ quién²na'³. \c 2 \p \v 1 'E³ jo̱³ rɨ²je̱'n²³²na'³ la²³jɨ³ 'e³ 'a²³jia'³ dxʉ́²³, la²³jɨ³ 'e³ juun²³²na'³ dsa³. 'A²³jia'³ ma²³ 'ne'² rɨ²jmée²ra'³ guóo². 'A²³jia'³ ma²³ 'ne'² rɨ²mɨ'n³na'³ mǿn²³na'³ uu'n²na'³ 'i³ sɨ³li'²³. 'A²³jia'³ ma²³ 'ne'² rɨ²lʉ́²ra'³ la²³jɨ³ 'iin³² júu² 'e³ 'a²³jia'³ 'nee'³¹. \v 2 Xen³na'³ la²³ xen³ xi³yu̱u̱n³ pii'². 'E³ jo̱³ 'ne'² li²³'née²³ quie'² 'óo²ra'³ 'ñén²³ jmɨ²³tʉʉ'² 'e³ 'ne'² quie'² 'óo²ra'³. 'Ne'² 'e³ jo̱³ 'e³ la²³ rɨ²³'ien³na'³, 'e³ la²³ rɨ²³láan³na'³. \v 3 Qui² mɨ³dsóo²³ 'óo²ra'³ 'e³ jmii'³¹ 'nɨɨ'n³¹ 'uǿn² Juii³ra². \s1 Xen³ Cristo la²³ xen³ cú̱u̱² 'e³ rɨ³ji̱'²³ \p \v 4 'Ne'² rɨ²³lín³na'³ mɨ³lén² Cristo. Qui² xen³ 'ñée² la²³ xen³ cú̱u̱² 'e³ rɨ³ji̱'²³. “'A²³jia'³ 'nee'³¹” ca²³jua'³ dsa³. 'E³ quie'²³ Dios ca²³'náan²³. Qui² jua'³ 'e³ bi²³ quí̱i̱n²³. \v 5 'E³ quie'²³ la'³ 'nee'²³ co̱'³. Xen³na'³ la²³ xen³ cú̱u̱² 'e³ rɨ³ji̱'²³. 'Ne'² rɨ²³dxén²te'²³ 'nee'²³ ñi'² je² 'laan³te'²³ 'ioo'³ je² sɨ³lí³ 'ñʉ² Dios 'e³ 'a²³jia'³ jné³. 'Ne'² rɨ²³lín³na'³ 'é̱e̱² jmii³ dsa³, 'e³ quie'²³ jmii³ dsa³ 'i³ rɨ³jɨ́n². 'E³ jo̱³ 'ne'² li²³xa³ 'e³ rɨ²cuøø³¹ra'³ Dios 'e³ la²³ xa³ 'e³ cuøø²³ Dios jmii³ dsa³. 'E³ quie'²³ 'a²³la³ 'e³ jné³ 'e³ rɨ²cuøø³¹ra'³. 'Óo²ra'³ rɨ²cuøø³¹ra'³ Dios. Dxʉ́²³ dsɨ́² Dios 'e³ rɨ²³có̱² la²³jɨ³ 'e³ cuøø³²ra'³. Qui² Jesucristo 'i³ ŋɨn³². \v 6 Qui² to̱o̱²³ ji³ je² ca²³jua'³ Dios: \q1 Je² xi̱i̱n³ Sión dxen²³ co̱o̱³ cú̱u̱². \q1 Dxen²³ cú̱u̱² 'e³ quie̱³ biin²³. \q1 Ca²³'náan²³na²³ cú̱u̱² jo̱³. \q1 Cú̱u̱² 'e³ bi²³ quí̱i̱n²³ hua² jo̱³. \q1 'E³ jo̱³ 'a²³jia'³ li²³'ii'²³ dsa³ 'i³ sɨ³táan³ quia̱'² 'ñée² 'i³ rɨ³løn³¹ cú̱u̱² 'e³ quie̱³ biin²³. \m La'³ cu³lø³¹ ca²³jua'³ Dios. \v 7 Móo³ra'³ 'nee'²³ 'i³ sɨ³táan³ 'e³ bi²³ quí̱i̱n²³ cú̱u̱² jo̱³. 'E³ quie'²³ jmoo³² dsa³ 'i³ 'a²³jia'³ sɨ³táan³ 'e³ la²³ to̱o̱²³ ji³ júu² quiee'³² Dios: \q1 'Ñée² cú̱u̱² 'e³ tó̱o̱²³ tɨ³² 'e³ jua'³ 'a²³jia'³ 'nee'³¹ mɨ³lǿ²³ cú̱u̱² 'e³ quie̱³ biin²³. \m \v 8 Co̱'³ cɨ'³ xa³ je² tó̱o̱²³ je² 'en³² 'ñée²: \q1 Cú̱u̱² 'e³ ti²³quie̱n³¹ dsa³, \q1 cú̱u̱² 'e³ jmee²³ 'e³ sɨ³'lǿn²³ dsa³. \m Sɨ³'lǿn²³ dsa³ 'e³ jua'³ 'a²³jia'³ jmoo³² 'e³ la²³ lǿ² júu² quiee'³² Dios. 'E³ quie'²³ rɨ³lø³¹ 'i'²³ 'e³ rɨ²³ji̱'²³te'²³ la'³. \s1 Rɨ³løn³¹na² dsa³ quien³² 'ñée² Dios \p \v 9 Rɨ³løn³¹na'³ dsa³ 'i³ ca²³'náan²³ Dios. Rɨ³løn³¹na'³ 'é̱e̱² jmii³ dsa³ 'i³ ca²³dxin³ 'ñée² 'i³ rɨ³løn³¹ Rey. Rɨ³løn³¹na'³ co̱o̱³ ta'n² dsa³ 'i³ rɨ³jɨ́n². Rɨ³løn³¹na'³ dsa³ quien³² 'ñée² Dios. 'E³ jo̱³ 'ne'² rɨ²jmee'n²³na'³ júu² 'e³ jmii'³¹ 'nɨɨ'n³¹ gáan³ la²³jɨ³ 'e³ jmee²³ 'ñée² 'i³ ca²³'náan²³ 'nee'²³. Qui² ca²³'náan²³ 'nee'²³ 'e³ jua'³ 'née²³ 'e³ 'a²³jia'³ ma²³ rɨ²ñí²ra'³ je² li³'o̱o̱³, 'e³ quie'²³ rɨ²ñí²ra'³ je² cuø²³ jmɨ́ɨ²³ 'e³ bi²³ rɨ³jii'³¹. \v 10 La²³ca̱a̱n³ mɨ³xa³ 'a²³jia'³ rɨ³løn³¹na'³ co̱o̱³ ta'n² dsa³. 'E³ quie'²³ rɨ³nɨ²³ mɨ³lǿn²³na'³ co̱o̱³ ta'n² dsa³ quien³² Dios. La²³ca̱a̱n³ mɨ²jo̱³ 'a²³jia'³ ca²³jmée³ Dios 'e³ bi²³ juɨɨ³² 'nee'²³. 'E³ quie'²³ rɨ³nɨ²³ jmee²³ Dios 'e³ bi²³ juɨɨ³² 'nee'²³. \s1 'E³ la²³ 'ne'² rɨ²jmee²ra² 'e³ la²³ dxi³ji̱i̱n³¹ rɨ²³jmóo² mozos quien³² Dios \p \v 11 Jné² rɨ²juøøn³¹na¹ 'nee'²³ 'i³ bi²³ 'náan²³na²³: Rɨ³løn³¹na'³ dsa³ 'i³ xen³ jia'³ cɨ'²³ 'i³ ca²³ta'n²³ la²³ca̱a̱n³ juɨɨ³ quiee'³² jia'³ cɨ'²³ dsa³. 'E³ jo̱³ rɨ²jmée²ra'³ co̱o̱³ mɨ²'áa² 'e³ 'a²³jia'³ rɨ²jmée²ra'³ 'e³ la²³ ŋɨɨ²³ jmɨ² ŋú²ra'³. Qui² nɨ́ɨn³ quia̱'² 'óo²ra'³ la²³jɨ³ 'e³ lø³² la'³. \v 12 Rɨ²jmée²ra'³ 'e³ la²³ dxi³ji̱i̱n³¹ jee²³² quiee'³² te'²³ dsa³ jia'³. Bi²³ 'ñe'² lʉ²³te'²³ 'en³²te'²³ 'nee'²³. Jua'³te'²³ 'e³ 'a²³jia'³ dxʉ́²³ jmee³ra'³. 'E³ quie'²³ cu²jóo¹te'²³ 'e³ jmee³ra'³ 'e³ dxʉ́²³ xi³nu³ la'³ jmee³ra'³. Jo̱³ hua² rɨ²³mi²³gáan³te'²³ Dios mɨ³rɨ³ti³ 'e³ rɨ²³jmée²³ 'i'²³ 'ñée² xi² xa³ dsoo² quiee'³² dsa³. \p \v 13-14 'Náan²³na'³ Juii³ra². 'E³ jo̱³ dxi³ji̱i̱n³¹ 'e³ rɨ²jmée²ra'³ 'e³ la²³ jua'³ la²³jɨn³ dsa³ 'i³ ta'n² ta², juø'n³ quie'²³ 'ñée² rey, juø'n³ quie'²³ dxi² juɨɨ³ pii'². Rey hua² 'i³ 'uee'n³ cɨ² júu² quiee'³². 'E³ quie'²³ 'i³ 'í³ hua² 'i³ xiin²³ dxi² juɨɨ³ pii'² 'e³ rɨ²³jmóo² jñiin²³ dsa³ 'i³ 'a²³jia'³ dxʉ́²³ jmoo³². 'E³ quie'²³ dxʉ́²³ rɨ²³'én²te'²³ dsa³ 'i³ dxʉ́²³ jmoo³². \v 15 'Née²³ Dios 'e³ rɨ²jmée²ra'³ 'e³ dxʉ́²³. Qui² jo̱³ hua² rɨ²³quín³ 'e³ lʉ²³ dsa³ 'i³ bi²³ gøn³ 'i³ 'a²³'e³ xa³ ñi³² 'e³ la²³ lʉ²³. \p \v 16 Rɨ²jmée²ra'³ 'e³ la²³ dxi³ji̱i̱n³¹ rɨ²³jmóo² dsa³ 'i³ 'a²³'i̱³ xen³ té̱e̱³ quie'², 'i³ 'a²³la³ 'í³ mozos. 'E³ quie'²³ 'a²³jia'³ joo'²³ 'e³ rɨ²juo'²ra'³ 'e³ jo̱³ xa³ ca³dsaan³² 'e³ rɨ²jmée²ra'³ 'e³ 'a²³jia'³ dxʉ́²³. Qui² 'a²³'i̱³ xen³ 'i³ té̱e̱³ quién²na'³. Rɨ²jmée²ra'³ 'e³ la²³ dxi³ji̱i̱n³¹ rɨ²³jmóo² 'i³ rɨ³løn³¹ mozos quien³² Dios. \v 17 'Ne'² rɨ²'óo²ra'³ u²³go³ u²³'iʉʉ²³ quia̱'n²na'³ la²³jɨn³ dsa³. 'Ne'² li²³'náan²³na'³ te'²³ jó̱o̱²ra². 'Ne'² li²³'ñaa'n²³na'³ Dios. 'Ne'² rɨ²'óo²ra'³ u²³go³ u²³'iʉʉ²³ quia̱'n²na'³ dxi² juɨɨ³ gáan³. \s1 'E³ la²³ lǿ² 'e³ ca²³dxi²³quié̱n² Cristo \p \v 18 Jné² rɨ²juøøn³¹na¹ 'nee'²³, te'²³ 'i³ rɨ³løn³¹ mozos: Rɨ²jmée²ra'³ 'e³ la²³ jua'³ juii³ra'³. Rɨ²'óo²ra'³ u²³go³ u²³'iʉʉ²³ quia̱'n²na'³. 'A²³la³ 'nɨɨ'n³¹ juii³ra'³ 'i³ dxún²³, 'i³ 'uǿn², 'i³ rɨ²jmee'³¹ra'³ la'³. 'E³ quie'²³ la'³ rɨ²jmee'³¹ra'³ juii³ra'³ 'i³ jmoo³² la³jmøn³¹. \v 19 Qui² 'née²³ Dios xi³nu³ rɨ²³táa²³ dsa³ 'e³ la²³ cuøø²³te'²³ u²³ŋɨ́³ dsɨ́ɨ², juø'n³ quie'²³ 'a²³jia'³ 'e̱'n³ 'e³ xa³ 'e³ ca²³jmée³. 'Née²³ Dios xi³nu³ rɨ²³táa²³ dsa³ mɨ³rɨ³ji̱i̱'²³te'²³ la'³ 'e³ jua'³ líi²³te'²³ Dios. \v 20 'E³ quie'²³ xi³nu³ jmee³ra'³ 'e³ 'a²³jia'³ dxʉ́²³, jo̱³ rɨ²³cuǿ²³te'²³ quién²na'³, 'a²³'e³ cua̱a̱n²tu² xa³ xi³nu³ rɨ²³tén²na'³ 'e³ sɨ³jí̱i̱n²na'³ la'³, ¿mɨ³naa'³¹? Qui² lii²³ xa³ 'e³ ca²³jmée²ra'³. 'E³ quie'²³ 'née²³ Dios xi³nu³ sɨ³tén²na'³ 'e³ jme'²³te'²³ 'nee'²³, juø'n³ quie'²³ ca²³jmée²ra'³ jmø'n² 'e³ dxʉ́²³. \v 21 Qui² ca²³'náan²³ 'nee'²³ Dios 'e³ jua'³ 'née²³ 'e³ rɨ²jmée²ra'³ la'³. Qui² ca²³dxi²³quié̱n² Cristo 'e³ jua'³ 'néen² 'nee'²³. La'³ hua² ca²³cuǿ³ jui³¹ quién²na'³ 'e³ la²³ rɨ²³lí³ juø'² rɨ²qui̱i̱'³¹ra'³ 'ñée². \v 22 'A²³jia'³ ca²³jmée³ 'ñée² 'e³ xa³ dsoo² quiee'³². 'A²³jia'³ lɨ'³ ca³lʉ́³ u²³sɨ²³júu². \v 23 'A²³'e³ xa³ 'e³ ca²³jua'³ 'ñée², 'e³ ca²³sɨ'²³ dsa³ 'i³ bi²³ 'ñe'² ca²³lʉ́³ quie'². 'A²³jia'³ ca²³sɨ'²³ dsa³ 'e³ cɨ² rɨ²³ñí²te'²³ 'e³ jmii'³¹ rɨ²³ji̱'²³te'²³ ma²ca¹dxi¹quié̱n² 'ñée². 'E³ quie'²³ ca²³dxén² 'ñée² guoo³ Dios 'i³ jmee²³ 'i'²³ ca³dsaan³² xi² xa³ dsoo² quiee'³² dsa³. \v 24 Quie̱³ jmɨ² ŋu² 'ñée² dsoo² quiee³²ra² 'e³ la²³ jú̱n²³ ta̱a̱n²³ 'mo³ cruz. La'³ ca²³jmée³ 'ñée² 'e³ la²³ rɨ²tʉ²³²ra² 'e³ xa³ dsoo² quiée²ra², 'e³ la²³ rɨ²jmee²ra² 'e³ ca³dsaan³². Ca²³la²³xa³ je² ca²³lǿ²³ quie'² la²³'nɨɨ'n³¹ 'e³ ca²³jmín²te'²³. La²³nɨ³ hua² 'e³ ca²³'lóo³ 'óo²ra'³. \v 25 Sɨ³caa'n³²na'³ jui³¹ mɨ²jo̱³ 'e³ la²³ sɨ³caa'n³² jui³¹ dsɨɨ³ joo³. 'E³ quie'²³ mɨ³i³guiin³²na'³ co̱'³ rɨ³nɨ²³ quie'² juii² dsɨɨ³ joo³ 'i³ mi³qui³ 'óo²ra'³. \c 3 \s1 'E³ la²³ dxi³ji̱i̱n³¹ rɨ²³jmóo² dsa³ 'i³ xen³ uu'n² \p \v 1 'E³ quie'²³ la'³ rɨ²juøøn³¹na¹ 'nee'²³, te'²³ mɨ́³: 'Ne'² rɨ²jmée²ra'³ 'e³ la²³ 'née²³ dsóo²³ quien³²na'³. La'³ rɨ²jmée²ra'³ 'e³ la²³ rɨ²³có̱² júu² quiee'³² Dios dsóo²³ quien³²na'³ ca³dxáan²na'³ 'i³ 'a²³jia'³ jmoo³² 'e³ la²³ lǿ². 'E³ la²³ joo³² 'e³ jmii'³¹ 'nɨɨ'n³¹ dxʉ́²³ jmoo³² mɨ²³quie'²te'²³, jo̱³ rɨ²³có̱²te'²³ júu² quiee'³² Dios, juø'n³ quie'²³ 'a²³'e³ xa³ rɨ²³jua'³ mɨ²³quie'²te'²³. \v 2 Qui² rɨ²³jóo² dsóo²³ quien³²na'³ 'e³ jmii'³¹ 'nɨɨ'n³¹ rɨ³jɨ́² jmee³ra'³, 'e³ jmii'³¹ 'nɨɨ'n³¹ 'oo³ra'³ u²³go³ u²³'iʉʉ²³. \v 3 'A²³la³ jo̱³ 'e³ bi²³ jmee'n²³na'³ mɨ²dxí²ra'³ 'e³ jmee²³ 'e³ bi²³ li'n²na'³. 'A²³la³ jo̱³ 'e³ te̱e̱³²ra'³ la²³jɨ³ 'e³ rɨ³lø³¹ cu²nee³¹. 'A²³la³ jo̱³ 'e³ cɨ'³ra'³ 'mɨɨ'³ 'e³ bi²³ dxʉ́²³ 'e³ jmee²³ 'e³ bi²³ li'n²na'³ ca³quie̱e̱². Qui² te³ rɨ³dsɨ³² ñi'² la²³jɨ³ 'e³ lø³² la'³. \v 4 'E³ quie'²³ 'ne'² rɨ²jmée²ra'³ 'e³ li²³li'n²na'³ dsoo'² la²³ ñʉ'²³ 'óo²ra'³ je² 'a²³jia'³ jné³. 'Ne'² li²³'uǿn²³na'³. 'Ne'² rɨ²³gua³ ca²³tó̱o̱²³ 'óo²ra'³. La²³jɨ³ 'e³ lø³² la'³ hua² jua'³ Dios 'e³ bi²³ quí̱i̱n²³. Jo̱³ hua² 'a²³jia'³ rɨ²³dxen³ 'e³ li'n²na'³. \v 5 'E³ quie'²³ la'³ ca²³jmóo² 'e³ li'n² te'²³ mɨ́³ 'i³ rɨ³jɨ́n² 'i³ xen³ mɨ²jaa²³² 'i³ xa̱a̱'n³ dsɨ́² Dios. Ca²³jmóo² 'e³ la²³ 'née²³ dsóo²³ quien³²te'²³. \v 6 La'³ ca²³jmée³ Sara co̱'³. Ca²³jmée³ 'e³ la²³ 'née²³ Abraham dsóo²³ quien³². “Juiin²³” ca²³jua'³ 'ñée². Ca²³sɨ'²³ dsóo²³ quien³². Rɨ³løn³¹na'³ 'é̱e̱² jo̱o̱³¹ Sara xi³nu³ jmee³ra'³ 'e³ dxʉ́²³, xi³nu³ 'a²³jia'³ juøø'n²³na'³. \p \v 7 'E³ quie'²³ la'³ 'nee'²³, te'²³ dsóo²³, co̱'³: 'Ne'² 'e³ dxʉ́²³ rɨ²jmée²ra'³ 'i'²³ 'e³ la²³ nee'n²³²na'³ quia̱'n²na'³ mɨ²³quién²na'³. 'Ne'² rɨ²'óo²ra'³ u²³go³ u²³'iʉʉ²³ quia̱'n²na'³ mɨ²³quién²na'³. Qui² bi²³ cɨ² 'a²³jia'³ 'uee'n³ mɨ́³ la²³ cɨ'²³ dsóo²³. Te³ 'e³ 'uǿn² Dios 'e³ jmee²³ 'e³ rɨ³ji̱'n²na'³ ca³ti³². Rɨ²jmée²ra'³ la'³ 'e³ la²³ 'a²³jia'³ li²³xa³ 'e³ rɨ²³jníin²³ 'e³ lʉ́²ra'³ quia̱'n²na'³ Dios. \s1 'E³ la²³ lǿ² 'e³ jme'²³te'²³ dsa³ 'i³ bi²³ dxʉ́²³ jmoo³² \p \v 8 'E³ jo̱³ rɨ²juøøn³¹na¹ la²³jɨn³ 'nee'²³: Co̱o̱³ 'iin³² 'i'²³ hua² rɨ²jmée²ra'³. 'Ne'² rɨ²³lí³ co̱o̱³ 'iin³² 'óo²ra'³. 'Ne'² li²³'náan²³na'³ te'²³ jó̱o̱²ra² 'e³ la²³ dxi³ji̱i̱n³¹ 'e³ 'néen² dsa³ jó̱o̱². 'Ne'² rɨ²³'uó³ 'óo²ra'³. 'Ne'² rɨ²jmée²ra'³ 'e³ 'uǿn²³na'³. \v 9 'A²³ rɨ³jmee'³²ra'³ 'e³ 'a²³jia'³ dxʉ́²³ dsa³ 'i³ jme'²³ 'nee'²³ 'e³ 'a²³jia'³ dxʉ́²³. 'A²³ rɨ³lʉn²³²na'³ 'ñe'² dsa³ 'i³ 'ñe'² lʉn³² 'nee'²³. 'E³ quie'²³ rɨ²juɨɨ'³¹ra'³ Dios 'e³ cu²mi³jé̱e̱n² dsa³ 'í³. Qui² ca²³'náan²³ 'nee'²³ Dios 'e³ jua'³ rɨ²³'ién²na'³ u²³li²³jé̱e̱³. \v 10 Qui² to̱o̱²³ ji³ júu² quiee'³² Dios: \q1 'A²³jia'³ joo'²³ rɨ²³lʉ́²³ 'e³ 'a²³jia'³ dxʉ́²³ dsa³ 'i³ 'née²³ rɨ²³gua³ dxʉ́²³, dsa³ 'i³ 'née²³ 'e³ li²³dxʉ́²³ xen³. \q1 'A²³jia'³ joo'²³ rɨ²³lʉ́²³ u²³sɨ²³júu². \q1 \v 11 'Ne'² li²³'aa²³ la²³jɨ³ 'e³ 'a²³jia'³ dxʉ́²³. \q1 'Ne'² rɨ²³jmée²³ 'e³ dxʉ́²³. \q1 'Ne'² rɨ²³'no'²³ jui³¹ 'e³ rɨ²³lʉ́²³ co̱o̱³ júu² quia̱'² dsa³. \q1 'Ne'² 'e³ dxaa'n³¹ dsɨ́² rɨ²³jmée²³ la'³. \q1 \v 12 Qui² mi³quin³ Juii³ra² dsa³ 'i³ rɨ³løn³¹ ca³dsaan³². \q1 Nuu³ 'ñée² 'e³ la²³ jua'³te'²³ 'e³ la²³ lʉ²³te'²³ quia̱'²te'²³. \q1 'E³ quie'²³ 'a²³jia'³ rɨ³løn³¹ co̱o̱³ júu² Juii³ra² quia̱'² dsa³ 'i³ jmoo³² 'e³ 'a²³jia'³ dxʉ́²³. \m La'³ cu³lø³¹ to̱o̱²³ júu² quiee'³² Dios. \p \v 13 'A²³'e³ xa³ ca³dsaan³² 'e³ rɨ²³jme'²³te'²³ 'nee'²³ xi³nu³ dxaa'n³¹ 'óo²ra'³ 'noo³ra'³ rɨ²jmée²ra'³ 'e³ dxʉ́²³, ¿mɨ³naa'³¹? \v 14 'E³ quie'²³ bi²³ dxʉ́²³ quién² 'nee'²³ xi³nu³ rɨ²³jme'²³te'²³ 'nee'²³ 'e³ jua'³te'²³ jmee³ra'³ 'e³ ca³dsaan³². 'A²³jia'³ 'ne'² li²³'ñaa'n²³na'³ dsa³. 'A²³jia'³ 'ne'² 'e³ li²³ñúun³ 'óo²ra'³. \v 15 Ñʉ'²³ 'óo²ra'³ rɨ²'óo²ra'³ u²³go³ u²³'iʉʉ²³ quia̱'n²na'³ Cristo 'i³ rɨ³løn³¹ Juii³ra'³. 'Ne'² rɨ²jmée²ra'³ ji̱i̱³ 'e³ la²³ li²³xa³ júu² 'e³ rɨ²juɨɨ'³¹ra'³ la²³jɨn³ dsa³ 'i³ ŋɨɨ²³ júu² 'e³ 'ee² júu² 'e³ nee² 'óo²ra'³, 'e³ 'ee² 'noo³¹ jo̱³ra'³. 'E³ 'uǿn²³na'³ 'ne'² rɨ²jmee'n²³na'³ júu². 'Ne'² rɨ²'óo²ra'³ u²³go³ u²³'iʉʉ²³ 'e³ la²³ rɨ²jmee'n²³na'³ júu². \v 16 Rɨ²jmée²ra'³ 'e³ la²³ móo³ra'³ miin²³na'³ 'e³ dxʉ́²³. Jo̱³ hua² li²³'ii'²³ dsa³ 'i³ jua'³ 'e³ 'a²³jia'³ dxʉ́²³ jmee³ra'³. Qui² li²³lii²³ 'e³ dxʉ́²³ jmee³ra'³ 'e³ jmee³ra'³ 'e³ la²³ dxi³ji̱i̱n³¹ rɨ²³jmóo² dsa³ quien³² Cristo. Li²³'ii'²³ dsa³ 'í³ mɨ³rɨ³lʉ³ 'ñe'² 'en³² 'nee'²³. \v 17 Bi²³ cɨ² dxʉ́²³ quiée²ra² 'e³ rɨ²³jme'²³te'²³ jne² 'e³ jua'³te'²³ jmee³ra² 'e³ dxʉ́²³ la²³ cɨ'²³ 'e³ jua'³te'²³ jmee³ra² 'e³ 'a²³jia'³ dxʉ́²³. 'E³ quie'²³ te³ jmii'³¹ rɨ²³jua'³ Dios quiée²ra². \p \v 18 Qui² ca³dxa³ hua² jú̱n²³ 'ñée² Cristo 'e³ jua'³ ca²³yʉ́ʉ³ dsoo² quiee'³² dsa³. Jú̱n²³ 'i³ rɨ³løn³¹ ca³dsaan³² 'e³ 'iin³¹ te'²³ 'i³ 'a²³jia'³ rɨ³løn³¹ ca³dsaan³². Jú̱n²³ 'e³ la²³ rɨ²³lí³ juø'² rɨ²³sɨ²³jáan³ jne² xi²ñi² Dios. Jmɨ² ŋu² hua² jú̱n²³ ma²ca¹jŋɨ'n¹te'²³. 'E³ quie'²³ dsɨ́² hua² bi²³ ca²³jmée³ ta² ma²ca¹jmée³ Dios 'e³ ca²³ji̱i̱'²³ co̱'³. \v 19 Dsɨ́² hua² ñíin² i²'ii³ júu² je² nee'²³² dsɨ́² te'²³ dsa³ 'i³ rɨ³jú̱n² 'i³ 'é̱e̱² 'e³ ta'n² i²³ñí². \v 20 Qui² la²³ca̱a̱n³ mɨ³xa³ 'a²³jia'³ ca²³jmóo² dsa³ 'í³ 'e³ la²³ 'née²³ Dios, juø'n³ quie'²³ có̱²³ u²³juee'³ dsɨɨ³² 'ñée². Có̱²³ u²³juee'³ dsɨɨ³² la²³huøø'n³¹ 'e³ ca²³jmée³ móo² Noé. 'E³ quie'²³ 'a²³jia'³ juɨ́ɨn²³ dsa³, 'nɨɨ'n³¹ jñén²³ hua², 'i³ ca²³láan³ ma²ca¹cø̱'n¹ jmɨɨ³. \v 21 'E³ quie'²³ sɨ³láan³na² rɨ³nɨ²³. La²³ xen³ 'e³ ca²³láan³ dsa³ 'í³ ma²ca¹cø̱'n¹ jmɨɨ³ la'³ xen³ jne² 'e³ la²³ sɨ³saan²³na² jmɨɨ³. 'A²³la³ jo̱³ 'e³ te³ sɨ³ba²³ so'³ 'e³ to̱o̱²³ jmɨ² ŋú²ra² 'e³ sɨ³saan²³na² jmɨɨ³. Qui² ŋɨɨ'³²ra² Dios 'e³ la²³ rɨ²³lí³ juø'² rɨ²jmee²ra² 'e³ la²³ ne³ra² miin²³na² 'e³ dxʉ́²³. La'³ hua² sɨ³láan³na² 'e³ juaa'³ra² ca²³ji̱i̱'²³ co̱'³ Jesucristo. \v 22 Ŋø'n² yʉʉ'³¹ güii³ 'ñée². Jen³¹ jaan²³ 'e³ dxʉ́²³ Dios rɨ³nɨ²³. Rɨ³løn³¹ juii² ángeles quia̱'² juii² la²³jɨn³ dxi² juɨɨ³ quia̱'² cɨ² 'i³ 'uee'n³ júu² quiee'³². 'Ñée² rɨ³løn³¹ juii² la²³jɨn³. \c 4 \s1 'E³ la²³ 'ne'² rɨ²jmee²ra² ta² 'e³ la²³ lǿ² ju²³bíi²³ 'e³ ca²³cuǿø²³ jne² Dios \p \v 1 Ca²³dxi²³quié̱n² jmɨ² ŋu² Cristo. 'E³ jo̱³ 'ne'² rɨ²jmée²ra'³ 'e³ dxʉ́²³ 'óo²ra'³ 'e³ rɨ²³dxi²³quié̱n²na'³ 'e³ la²³'nɨɨ'n³¹ 'e³ dxʉ́²³ dsɨ́² 'ñée² 'e³ ca²³dxi²³quié̱n². Qui² 'a²³jia'³ ma²³ 'née²³ rɨ²³jmée²³ 'e³ xa³ dsoo² quiee'³² dsa³ 'i³ mɨ³dxi³quié̱n² jmɨ² ŋu². \v 2 'E³ jo̱³ hua² 'ne'² rɨ²jmée²ra'³ 'i'²³ 'e³ la²³ ca²³jmée³ 'i'²³ 'ñée² 'e³ la²³ rɨ²jmée²ra'³ 'e³ la²³ 'née²³ Dios la²³cuaa'n³¹ mɨ³¹güii³ quien³²na'³. Jo̱³ 'a²³jia'³ ma²³ rɨ²jmée²ra'³ 'e³ la²³ ŋɨɨ²³ jmɨ² ŋú²ra'³. \v 3 Ca²³líi² la²³'nɨɨ'n³¹ 'e³ ca²³jmée²ra'³ la²³ca̱a̱n³ mɨ³xa³ cɨ² 'e³ la²³ 'née²³ rɨ²³jmóo² dsa³ jia'³. Qui² ca²³jmée²ra'³ tu³cua̱a̱n²tu² 'e³ la²³ 'née²³ jmɨ² ŋú²ra'³. Ca²³jmée²ra'³ 'e³ la²³ 'iin²³ dsɨ́² jmɨ² ŋú²ra'³. Ca²³ŋøn³na'³. Ca²³'i̱i̱'³ ca²³quie'³ra'³ tu³cua̱a̱n²tu² je² nee'n²³²na'³ mɨ²juee'³. Ca²³mi²³gáan²na'³ ne'n², juø'n³ quie'²³ 'a²³jia'³ joo'²³. \v 4 Bi²³ juø'²³ ti³cø̱n³¹te'¹ 'e³ 'a²³jia'³ ma²³ jmee³ra'³ 'e³ 'a²³jia'³ dxʉ́²³ 'e³ la²³ jmoo³² miin²³ te³ jmii'³¹ 'née²³te'²³. 'E³ jo̱³ hua² 'e³ bi²³ 'ñe'² lʉ²³te'²³ 'en³²te'²³ 'nee'²³. \v 5 'E³ quie'²³ 'e³ cɨ² rɨ²³noo³te'²³ xi²ñi² 'ñée² 'i³ rɨ²³jmée²³ 'i'²³ xi² dxʉ́²³ 'e³ la²³ ca²³jmóo² dsa³ 'i³ rɨ³ji̱'²³ quia̱'² dsa³ 'i³ rɨ³jú̱n². 'E³ cɨ² rɨ²³jme'n²te'²³ júu² 'e³ jmii'³¹ ca²³jmóo²te'²³. \v 6 Qui² 'e³ jo̱³ hua² ca²³la²³'íi² júu² dxʉ́²³ 'e³ ca²³núu³ dsa³ 'i³ jú̱n²³. Qui² 'née²³ Dios 'e³ rɨ²³ji̱i̱'²³ dsɨ́²te'²³ 'e³ la²³ rɨ³ji̱'²³ dsɨ́² 'ñée², juø'n³ quie'²³ ca²³ji̱'²³ jmɨ² ŋu²te'¹ 'e³ la²³ sɨ³ji̱'²³ jmɨ² ŋu² la²³jɨn³ dsa³. \p \v 7 Mɨ³ rɨ²³dxen³ la²³jɨ³ 'e³ xa³ mɨ³¹güii³. 'E³ jo̱³ 'ne'² rɨ²'áan¹na'³ miin²³na'³. Cu²taa'n²³cɨ²na'³ jmɨ́ɨ²³ 'e³ la²³ rɨ²³lí³ juø'² rɨ²lʉ́²ra'³ quia̱'n²na'³ Dios. \v 8 'Ne'² ca³quie̱e̱² 'e³ li²³'náan²³quien²³na'³ uu'n²na'³. Qui² ñúun³ la²³jɨ³ dsoo² 'e³ jmoo³² uu'n²na'³ 'e³ 'a²³jia'³ rɨ²jmée²ra'³ quién²na'³ xi³nu³ bi²³ 'náan²³na'³. \v 9 'E³ dxʉ́²³ 'óo²ra'³ 'ne'² rɨ²tøø³¹ra'³ dsa³ xi²ñʉ'¹ quien³²na'³ ca²³ji̱i̱³. \v 10 Xa³ ju²³bíi²³ 'e³ cuøø²³ 'nee'²³ Dios 'e³ sɨ³'ién²na'³ cɨ'³ la²³ jø̱n³na'³. 'E³ jo̱³ 'ne'² rɨ²jmée²ra'³ co̱²juø'¹ quie'² uu'n²na'³ ju²³bíi²³ 'e³ sɨ³'ién²na'³. Qui² 'ne'² 'e³ dxʉ́²³ rɨ²jmée²ra'³ ta² quia̱'n²na'³ la²³jɨ³ 'iin³² u²³li²³jé̱e̱³ 'e³ cuøø²³ 'nee'²³ Dios. \v 11 Dsa³ 'i³ 'ɨɨ³ júu² 'ne'² rɨ²³lʉ́²³ 'e³ la²³ lǿ² júu² quiee'³² Dios. Dsa³ 'i³ jmee²³ co̱²juø'¹ 'ne'² rɨ²³jmée²³ 'e³ la²³'nɨɨ'n³¹ lǿ² ju²³bíi²³ 'e³ cuø²³ Dios. 'Ne'² rɨ²jmée²ra'³ lii²³ la²³jɨ³ 'e³ jmee³ra'³ 'e³ la²³ rɨ²³lí³ juø'² rɨ²³mi²³gáan³ dsa³ Dios 'e³ jua'³te'²³ bi²³ jmee²³ ta² Jesucristo. Qui² dxi³ji̱i̱n³¹ 'e³ rɨ²³mi²³gáan³te'²³ Dios ca³cuaa³. Dxi³ji̱i̱n³¹ 'e³ li²³røøn³ 'ñée² ca³cuaa³. Amén. \s1 'E³ la²³ 'ne'² rɨ²³jmóo² dsa³ 'i³ dxi³quié̱n² dsoo² 'e³ rɨ³løn³¹te'¹ dsa³ quien³² Cristo \p \v 12 Jné² rɨ²juøøn³¹na¹ 'nee'²³ 'i³ bi²³ 'náan²³na²³: 'A²³jia'³ 'ne'² 'e³ juø'²³ rɨ²³ti²³cø̱n³¹na'³ 'e³ bi²³ dxi³quié̱n²na'³. Qui² dxi³quié̱n²na'³ 'e³ la²³ li²³lii²³ xi² 'e̱'n³ quie'²³ dsɨ́² sɨ³táan³na'³. 'A²³jia'³ 'ne'² rɨ²lǿn³na'³ 'e³ bi²³ juø'²³ cu³lø³¹ sɨ³lí³. \v 13 'E³ quie'²³ 'ne'² rɨ²jmée²ra'³ 'e³ jɨn³ 'óo²ra'³ 'e³ juo'³ra'³ dxi³quié̱n²na'³ 'e³ la²³ ca²³dxi²³quié̱n² Cristo. Jo̱³ hua² bi²³ ma²³'nee³ li²³jɨn³ 'óo²ra'³ mɨ³li³lii²³ 'e³ jmii'³¹ 'nɨɨ'n³¹ gáan³ 'ñée². \v 14 Bi²³ dxʉ́²³ quién² 'nee'²³ xi³nu³ jin³²te'²³ 'nee'²³ 'e³ jua'³te'²³ rɨ³løn³¹na'³ dsa³ quien³² Cristo. Qui² 'iún² 'óo²ra'³ Espíritu 'i³ Gáan³ quien³² Dios. 'A²³jia'³ dxʉ́²³ lʉ²³ miin²³ 'en³²te'²³ Espíritu. 'E³ quie'²³ 'nee'²³ hua² 'i³ mi³gáan²na'³. \v 15 'E³ quie'²³ xi³nu³ dxi³quié̱n²na'³, 'a²³ cu²dxi³quié̱n²na'³ 'e³ la²³ dxi³quié̱n² dsa³ 'i³ jmoo³² 'móo², dsa³ 'i³ jmoo³² 'i̱i̱³, dsa³ 'i³ jmoo³² 'e³ 'a²³jia'³ dxʉ́²³, dsa³ 'i³ 'mɨ'n² la²³ dxaan³ miin²³ te³ jmii'³¹ jmoo³² dsa³. \v 16 Xi³nu³ dxi³quié̱n²na'³ dsoo² 'e³ rɨ³løn³¹na'³ dsa³ quien³² Cristo, 'a²³jia'³ 'ne'² li²³'íin²na'³. 'Ne'² rɨ²mi³gáan²na'³ Dios 'e³ juo'³ra'³ rɨ³løn³¹na'³ dsa³ quien³² Cristo. \p \v 17 Qui² mɨ³tɨ́³ 'e³ sɨ³li³láa²³ 'e³ joo³² Dios xi² xa³ dsoo² quiee'³² dsa³. 'E³ quie'²³ xe̱'n² cɨ² rɨ²³jóo² xi² xa³ dsoo² quiee'³² 'i³ xen³ quie'² 'ñée². Xi³nu³ 'e³ la²³ sɨ³jí̱i̱³ra² miin²³na² 'e³ sɨ³li³láa²³ 'e³ joo³² Dios xi² xa³ dsoo² quiee'³² dsa³, bee'² cɨ² bíi²³ rɨ²³ji̱'²³ dsa³ 'i³ 'a²³jia'³ jmoo³² 'e³ la²³ lǿ² júu² dxʉ́²³ quiee'³² Dios, ¿mɨ³naa'³¹? \v 18 'E³ quie'²³ xi³nu³ cu³dsɨɨ³² sɨ³láan³ dsa³ 'i³ rɨ³løn³¹ ca³dsaan³², ¿jmii'³¹ cɨ² rɨ²³ji̱'²³ dsa³ 'i³ 'a²³jia'³ 'aa³ u²³go³ u²³'iʉʉ²³ quia̱'² Dios, dsa³ 'i³ bi²³ jmee²³ 'e³ xa³ dsoo² quiee'³²? \v 19 'E³ jo̱³ cu²jmóo¹quie'²³te'²³ 'e³ dxʉ́²³ te'²³ dsa³ 'i³ dxi³quié̱n² 'e³ la²³ cuø²³ júu² Dios. Cu²dxá³te'²³ dsɨ́²te'²³ guoo³ Dios 'i³ ca²³jmén² dsa³, 'i³ jmee²³ 'e³ la²³ jua'³ 'ñée² 'e³ rɨ²³jmée²³. \c 5 \s1 'E³ la²³ cuø²³ jui³¹ quie'² dsa³ 'i³ sɨ³táan³ \p \v 1 Xa³ co̱o̱³ júu² 'e³ rɨ²juøøn³¹na¹ te'²³ jó̱o̱²ra² 'i³ dxi³ 'i'²³ jee²³² quien³²na'³. Qui² 'i³ 'í³ jné² co̱'³. Ca²³maan²³ 'e³ jmii'³¹ 'nɨɨ'n³¹ ca²³dxi²³quié̱n² Cristo. 'E³ quie'²³ 'e³ cɨ² li²³gáan³na²³ mɨ³li³lii²³ 'e³ jmii'³¹ 'nɨɨ'n³¹ gáan³ Cristo. Jné² rɨ²juøøn³¹na¹ 'nee'²³: \v 2 Rɨ²mi³quin²³na'³ dsɨɨ³ joo³ quien³² Dios 'i³ ta'n² guoo³²ra'³. 'A²³la³ la²³bii²³ te̱e̱n³ dsa³ 'nee'²³ 'e³ rɨ²mi³quin²³na'³ dsɨɨ³ joo³. 'Ne'² rɨ²jmée²ra'³ la'³ 'e³ dxʉ́²³ 'óo²ra'³, 'e³ la²³ 'née²³ Dios. 'A²³la³ te³ 'e³ juo'³ra'³ 'noo³ra'³ cuu² 'e³ rɨ²jmée²ra'³ la'³. Rɨ²mi³quin²³na'³ dsɨɨ³ joo³ 'e³ juo'³ra'³ 'e³ bi²³ dxʉ́²³ 'óo²ra'³ 'e³ rɨ²mi³quin²³na'³. \v 3 'A²³ rɨ³mi³gáan²na'³ miin²³na'³ quia̱'n²na'³ dsa³ 'i³ ta'n² guoo³²ra'³ 'e³ juo'³ra'³ bi²³ 'uee'n³ júu² quien³²na'³. 'E³ la²³ jmee³ra'³ 'e³ dxʉ́²³ miin²³na'³, rɨ²cuǿ²ra'³ jui³¹ quie'² te'²³ dsɨɨ³ joo³ 'e³ jmii'³¹ 'ne'² rɨ²³jmóo² 'e³ dxʉ́²³. \v 4 Mɨ³li³jnén³ co̱'³ 'ñée² juii² 'i³ gáan³ cɨ² 'i³ mi³quin³ la²³jɨn³ dsɨɨ³ joo³, rɨ²³'ién²na'³ lɨɨ'² sɨɨ³ 'e³ bi²³ rɨ³jii'³¹, 'e³ 'a²³jia'³ jmɨ́ɨ² rɨ²³gua'²³. \p \v 5 'E³ quie'²³ la'³, rɨ²juøøn³¹na¹ 'nee'²³, te'²³ xii'³ 'i³ cua̱a̱n³ cɨ²: Rɨ²jmée²ra'³ 'e³ la²³ lǿ² jui³¹ 'e³ cuø²³ 'i³ mɨ³dxún²³ cɨ². Bi²³ 'uǿn²³na'³ rɨ²jmée²ra'³ la²³jɨn³na'³ quia̱'n²na'³ uu'n²na'³. Qui² to̱o̱²³ ji³ júu² quiee'³² Dios: \q1 Jniin²³ Dios jui³¹ quie'² dsa³ 'i³ mi³gáan³ miin²³. \q1 'E³ quie'²³ bi²³ 'uǿn² jme'²³ dsa³ 'i³ mi³'uǿn²³ miin²³. \m \v 6 Rɨ²jmée²ra'³ 'e³ 'uǿn²³na'³ jo̱o̱²³na²³. Qui² ta'n²na'³ guoo³ Dios 'i³ bi²³ 'uee'n³. Jo̱³ hua² rɨ²³jmée²³ 'ñée² 'e³ li²³gáan³na'³ mɨ³rɨ³ti³ jmɨ́ɨ² la'³. \v 7 Rɨ²dxá²ra'³ guoo³ Dios la²³jɨ³ u²³ŋɨ́³ dsɨ́ɨ² quien³²na'³. Qui² nee² dsɨ́² 'ñée² 'nee'²³. \p \v 8 Cu²taa'n²³cɨ²na'³ jmɨ́ɨ²³. Rɨ²mi³quii²³²ra'³ jo̱o̱²³na²³. Qui² hui²³dsɨ́ɨn² quia̱'² 'nee'²³ mɨ²³sɨ²³quiʉ'². Xen³ la²³ xen³ 'ioo'³ loo³¹ 'i³ bi²³ yoo'²³, 'i³ ŋɨ́³ i²³la³ i²³nɨ³. 'Naa'n³ dsa³ 'i³ 'née²³ rɨ²³cu'n³. \v 9 'A²³jia'³ rɨ²cuǿ²ra'³ júu² 'e³ rɨ²³'í³ jo̱o̱²³na²³. 'E³ 'uee'n³ 'óo²ra'³ 'ne'² rɨ²³sɨ²³táan³cɨ²na'³ quia̱'n²na'³ júu² quiee'³² Dios. Qui² móo³ra'³ 'e³ dxi³quié̱n² te'²³ jó̱o̱²ra'³ 'i³ nee'n²³² la²³ca̱a̱n³ mɨ³¹güii³ 'e³ la²³ dxi³quié̱n² 'nee'²³. \v 10 Mɨ³rɨ³lii³² 'e³ mɨ³dxi³quié̱n²na'³ ca²³ji̱i̱³, rɨ²³jmée²³ Dios 'e³ rɨ²³'ien³na'³. Rɨ²³jmée²³ 'e³ 'uee'n³ cɨ² 'óo²ra'³. Rɨ²³jmée²³ 'e³ rɨ²nóo²ra'³ 'uaa'³. La'³ rɨ²³jmée²³ 'ñée² Dios 'i³ bi²³ ñúun³ 'iin³² jmee²³ 'e³ 'uǿn² quia̱'² 'nee'²³. Ca²³'náan²³ 'nee'²³ 'e³ la²³ li²³gáan³na'³ 'e³ la²³ gáan³ 'ñée² ca³cuaa³ 'e³ jua'³ rɨ³løn³¹na'³ dsa³ quien³² Jesucristo. \v 11 Cu²mi³gáan³ dsa³ Dios ca³cuaa³. Cu²li³røøn³ ca³cuaa³. Amén. \s1 'E³ la²³ cuø²³ u²³juee'n³¹ je² dsøn³ \p \v 12 Jmee²³ co̱²juø'¹ quián²³ Silas 'e³ la²³ jmeen²³ ji³ pii'² la³ 'e³ rɨ²joo³¹ra'³. Qui² lǿn³na²³ 'e³ jmee²³ jó̱o̱²ra² Silas 'e³ la²³ jua'³ Dios 'e³ rɨ²³jmée²³. Jné² cuøn²³ jui³¹ quién²na'³. Juøøn³²na²³ 'nee'²³ 'e³ júu² la³ rɨ³lø³¹ ca³quie̱e̱² jui³¹ 'e³ bi²³ 'uǿn² jme'²³ jne² Dios. 'E³ jo̱³ rɨ²jmée²quie²³ra'³ 'e³ la²³ lǿ². \p \v 13 Cuø²³ u²³juee'n³¹ quia̱'² 'nee'²³ te'²³ dsa³ quien³² Jesús 'i³ nee'n²³² juɨɨ³ Babilonia 'i³ ca²³'náan²³ Dios 'e³ la²³ ca²³'náan²³ 'nee'²³. 'E³ quie'²³ la'³ cuø²³ u²³juee'n³¹ Marcos 'i³ rɨ³løn³¹ 'é̱e̱² ja̱a̱n²³ co̱'³. \v 14 Rɨ²cuǿ²ra'³ u²³juee'n³¹ quia̱'n²na'³ jó̱o̱²ra² uu'n²na² 'e³ la²³ li²³lii²³ 'e³ 'náan²³na'³. \p Cu²gua³ ca²³tó̱o̱²³ 'óo²ra'³ la²³jɨn³ 'nee'²³ 'i³ rɨ³løn³¹ dsa³ quien³² Jesucristo. Nɨ³ mɨ³líi².