\id PHP - Diiloŋ-nelma cerma-na \ide UTF-8 \h Filiputaamba sɛbɛ \toc1 Filiputaamba sɛbɛ \toc2 Filip. \toc3 Filip. \mt2 Polŋ nyɛgãaŋ sɛbɛ maŋ hã \mt1 Filiputaamba‑i \imt1 Nelmuoyamma \ip Pol yaa waaŋ Diiloŋ-nelma‑i baa Filiputaamba‑i ba nu-ma aa hũu-ma (Pɔpuɔr. 16.11-40). Ku huoŋgu-na, baa bel-o dii-yo kaso Yesu maama-na. Filiputaaŋ baa hiel moloŋo ba hɔlma-na baa coŋgoruoŋgu u kã ka hã Pol dii kaso‑i-na. Ba bĩ naacolŋo‑i Epafuroditi. Kufaŋgu maama yaa nuɔ‑i Pol nyɛgɛ̃ŋ sɛbɛ daayo‑i duɔ jaal-ba. \ip U duɔŋ a dii sirɛiŋa bɛi wuɔ ba nyaar *Neldɔdɔlma-na aa ba muonu-mɛi terni-na hiere. Wuɔ ba ta ba hiire ba fɛrɛ ŋaa Yesuŋ taa u hiire u fɛrɛ dumaa (sap. 1–2). U gbuɔya-bɛi wuɔ ba bel ba fɛrɛ coikartaamba-na, wuɔ da ŋ haa ŋ naŋga‑i Yesu‑i-na, ku yaa gbãa ce-ni nelviiŋ nuɔ Diiloŋo yufelle-na, Yuifu ba Diiloŋ-hũmelle wuɔsaaŋgu sĩ (sap. 3). U bi piiye baa-ba wuɔ ba yaŋ aa ba nunu ba-naa ba ce Itieŋo maacemma‑i (sap. 4). \ip U sɛbɛ huɔŋga-na hiere, u diyaa sirɛiŋa Diiloŋ-dũŋ-baamba-na wuɔ baŋ yeŋ Itieŋo horre-na, ba ta ba nyɛ. Wuɔ Yesuŋ hãa-ye kumaŋ, ku maaraa bĩmbĩnni‑i hiere, a ce dumaaŋo-na umaŋ duɔ haa u naŋga‑i yuɔ wɛima-na hiere, kutieŋo huɔŋga gbãa fɛ̃. \c 1 \s1 Jaaluŋgu \p \v 1 Muɔ Pol, muɔ baa Timote, miɛmɛi nyɛgãaŋ sɛbɛ daayo‑i. Yesu-Kirsa cãarãaŋ miɛ. I nyɛgãaŋ-yo diɛ hã namaa namaŋ hũyãa Yesu-Kirsa maama‑i a ce Diiloŋ-dũŋ-baaŋ namaa Filipu‑i-na, baa na yaataamba‑i, baa bamaŋ kãayãŋ-bɛi ba maacemma-na Diiloŋ-dũŋgu-na. \v 2 I To‑i Diiloŋo‑i, baa Itieŋo‑i Yesu-Kirsa‑i, ba kãyã-nɛi bɔi aa fɛ̃ na hɔmmu‑i. \s1 Polŋ cãrãŋ kumaŋ u hã Filiputaamba‑i \p \v 3 Da mi jɔguɔŋ na maama huɔŋgu huɔŋgu, mi jaal Diiloŋo‑i ma yerreŋ. \v 4 Da mi ta mi cãrã Diiloŋo‑i mi hã-na huɔŋgu huɔŋgu, mi huɔŋga fɛ̃ da yogogo. \v 5 Naŋ diyaa na naŋga‑i baa-mi *Neldɔdɔlma wamma-na, a doŋ dii yidĩɛlãŋgu maŋ naŋ nuɔ Diiloŋ-nelma‑i, ji hi baa nyuŋgo, ku'i fĩɛŋ mi huɔŋga‑i. \v 6 Mi suyaa kerre miɛ Diiloŋ uŋ duɔŋ maacenfafamma maŋ na hɔmmu-na, u siɛ yaŋ-ma boluoŋgu. U ka ce-ma ka bãl-ma Yesu-Kirsa jommaŋ-yiiŋgu-na. \v 7 Na maama dii kpelle mi huɔŋga-na cor, a ce da mi ta mi jɔguɔŋ na kũŋgu‑i jɔguɔŋ daama temma‑i, mi ninsoŋo. Diiloŋ uŋ ciɛ baa-mi aa hã-mi maacemma maŋ, na kãayã-miɛ mi ce-ma. Na kãayã-miɛ kaso‑i-na bande‑i-na. Miŋ ŋa naa bi waa mi fɛrɛŋ nuɔ huɔŋgu-na ta mi waŋ Neldɔdɔlma‑i mi pigãaŋ nuɔmba‑i, ba da ba hũu-ma wuɔ ninsoŋo, na kãayã-miɛ. \v 8 Yesu-Kirsaŋ dɔl-eŋ dumaa, muɔmi bi dɔl-na dumɛi, Diiloŋo yaa mi siɛra. \p \v 9 Miŋ cãrãŋ mamaŋ Diiloŋo wulaa mi hã-na, ma yaa daama: Mi taara naŋ dɔl na-naa dumaa, u yaŋ kunaŋgu ta ku suur-kuɔ ku naara a ce na ta na suɔ ninsoŋo‑i aa ta na nu nelma‑i ma numma‑i. \v 10 Ku yaa na ka ta na suɔ kumaŋ faa cemma. Mafaŋ da ma ce, molo siɛ da cãl-na, na ka waa nelviiŋ namaa ta na cie *Kirsa jommaŋ-yiiŋgu‑i. \v 11 Yesu-Kirsa ka ce na ãncemma‑i hiere ma fa. Ku yaa ka ce nuɔmba ta ba gbɛliɛŋ Diiloŋo‑i aa ta ba tuɔlnu-yuɔ. \s1 Pol wɛima‑i hiere ma kãa ka jũŋ Kirsa yaa nuɔ‑i \p \v 12 Tobiŋ namaa, mi taara na suɔ wuɔ mamaŋ daa-mi daama‑i, ma birii yaŋ aa ce *Neldɔdɔlma kã yaaŋ-na. \v 13 A ce dumaaŋo-na, sorosibaa-ba maŋ niɛyaŋ *jãmatigi‑i a naara nuɔmba‑i hiere ba suyaa wuɔ ba diyaa-mi kaso‑i-na *Kirsa maama yaa nuɔ‑i. \v 14 Baŋ bilaa-mi, ku kãayã Diiloŋ-dũŋ-baamba bɔi ba da holle Itieŋo hũmelle-na. Ba wuɔra ba waŋ Neldɔdɔlma‑i halle ba sa kãalã nɛliɛŋo baa ma wamma‑i. \v 15 Mi suyaa miɛ ba hɔlma-na, banamba waŋ Kirsa maama‑i baa nenemuŋgu, banamba ta ba waŋ-ma baa yɛlma; ŋga banamba bi dii ta ba waŋ-ma baa hɔfafaŋga. \v 16 Kufaŋgu taamba‑i mi maama dɔlnu-bɛi. Ba suyaa wuɔ Diiloŋo ciɛ mi jo Neldɔdɔlma maama yaa nuɔ‑i da mi ji kaala-mɛi baa nuɔmba‑i. \v 17 Aa yaŋ bamaŋ waaŋ-maŋ baa yɛlma‑i, ba huɔya-maama saa fa, ba taara kunaŋgu naara mi mulĩɛma‑i kaso‑i-na. \v 18 Ŋga ba waaŋ-ma baa yɛlma o, ba waaŋ-ma baa hɔfafaŋga o, wɛima sĩ. Kumaŋ gbãaŋ, Kirsa maama yaa waaŋ. Mi huɔŋga fĩɛ baa ku yaa‑i aa mi siɛ yaŋ ka guɔla. \v 19 Mi suyaa miɛ mafamma‑i daama‑i hiere, na Diilocãrãlle‑i a naara Yesu-Kirsa *Yalle ka ce ma dɔl-mi. \v 20 Mi tĩɛnaana baa mafamma cemmaŋ-maama‑i mi huɔŋga-na aa mi yaaŋga siɛ ture gbula. Mi suyaa miɛ mi cicɛ̃lma o, mi kuliiŋgu o, mi ka ta mi ce Kirsa yerre ta di du. \v 21 Mɛi wulaa, da mi waa cicɛ̃lma‑i, mi wɛima‑i hiere ma kãa ka jũŋ Kirsa yaa nuɔ‑i. Da mi bi tiraa ku, mi saa cii. \v 22 Ŋga da kuɔ da mi tĩɛ cicɛ̃lma‑i mi ka gbãa fa wɛima, terieŋgu faŋgu-na da ba yuu-mi, mi sa suɔ miŋ ka par mamaŋ. \v 23 Da ba cira mi par, mi huɔŋga dii sɔmma hãi: Kanaŋga'a mi ku, kanaŋga'a mi tĩɛ cicɛ̃lma. A ku ka waa baa Kirsa‑i, mi taara ku yaa‑i. Ku yaa faa yaŋ. \v 24 Ŋga namaa maama-na, da mi tĩɛ cicɛ̃lma, ku ka buɔ-nɛi. \v 25 Miŋ suyaa mafamma‑i, mi suyaa miɛ mi ka tiraa da huɔŋgu baa-na, a kãyã-nɛi Diiloŋ-hũmelle-na aa bi fɛ̃ na hɔmmu‑i diɛ. \v 26 Terieŋgu faŋgu-na, da mi ji gbãa hel kaso‑i-na bir kã na wulaa, ku ka fɛ̃ na hɔmmu‑i Kirsa horre-na aa naara kunaŋgu u jaaluŋgu-na. \s1 Vaaŋ na fɛrɛ baa Diiloŋ-maama‑i \p \v 27 Kumaŋ gbãaŋ, na ta na wuɔ na saanu baa *Kirsa *Neldɔdɔlma‑i. A ce dumaaŋo-na, mi juɔ gbãa kã wa, mi saa ji gbãa kã wa, da mi jaal yuu, mi nu ba'a na bilaa Diiloŋ-maama‑i nammu hãi, aa bel na-naa fafamma aa ce kuuduɔŋgu aa vaa na fɛrɛ baa maacemma‑i nuɔmba bɔi da ba nu Neldɔdɔlma‑i. \v 28 Baa na ta na kãalã na bigãarãamba‑i, ku yaa ba ka suɔ wuɔ ba kã dãamu-na aa namaa na ta na kã Diiloŋ-nelleŋ. Diiloŋo'i ciɛ mafamma‑i hiere. \v 29 Kumaŋ ciɛ mi ta mi waŋ mafamma‑i, Diiloŋo saa ce baa-ye wuɔ i hũu Kirsa maama yoŋ, u bi ciɛ baa-ye wuɔ i mulĩɛŋ u maama-na. \v 30 Naŋ ŋa naa da-mi maluŋgu maŋ nuɔ‑i, mii dii-kuɔ yogo, na saa bi yaŋ-ma suɔma; namaa na suurii ku yaa nuɔ‑i dumandɛ‑i-na. \c 2 \s1 Biyaaŋ Yesu-Kirsa gboluoŋgu‑i \p \v 1 Naŋ dii sirɛiŋa na-naa nuɔ *Kirsa horre-na, aa u nelnyulmu ta mu fɛ̃ na hɔmmu‑i, naŋ yeŋ kuuduɔŋgu baa *Diiloŋ-Yalle‑i, naŋ dɔl baa na-naa aa ta na ce hujarre na-naa nuɔ, \v 2 da na ta na taara mi huɔŋga fɛ̃ gbarnu, taa na nunu na-naa. Terieŋgu faŋgu-na, na saaya na ta na dɔl na-naa aa ce na hɔmmu‑i kuuduɔŋgu baa na ãnjɔguɔma‑i hiere. \v 3 Da na'a na ce kumaŋ, baa na ce-ku baa yɛlma, baa na bi ce-ku baa bombolma. Yaaŋ aa na ta na hiire na fɛrɛ. Taa na jĩna na fɛrɛ banamba huoŋ-nu. \v 4 Baa na ta na jɔguɔŋ namaa maama yoŋ; taa na bi jɔguɔŋ banamba maama. \v 5 Biyaaŋ Yesu-Kirsa gboluoŋgu‑i: \q1 \v 6 Uu dii kuuduɔŋgu baa Diiloŋo‑i dii ku domma-na, \q1 ŋga u saa ne kufaŋgu‑i. \q1 \v 7 U yaaŋ aa ce u fɛrɛ ŋaa kɔriɛŋo. \q1 U ciɛ u fɛrɛ kuuduɔŋgu baa nelbiliemba‑i. \q1 U ciɛ u fɛrɛ nelbiloŋo nelbiliemba hɔlma-na. \q1 \v 8 U siyaa hiire u fɛrɛ a nu Diiloŋo nuŋgu‑i aa hũu-ma ku kulbabalaaŋgu‑i *daaŋgu-na. \q1 \v 9 Ku'i ciɛ Diiloŋo haa-yo dɔrɔ \q1 aa hã-yo yuntesĩnni maŋ maaraa yuntesĩnni‑i hiere. \q1 \v 10 U taara bamaŋ dii dɔrɔ‑i-na baa hĩɛma-na baa bamaŋ suurii hĩɛma-na, ba ta ba dũuna ba jaal-o. \q1 \v 11 U taara nuɔmba‑i hiere ba suɔ-ma aa waŋ-ma wuɔ: \q1 «Yesu-Kirsa yaa Itieŋo‑i!» a ce i To‑i Diiloŋo yerre ce bɔi. \s1 Diiloŋ-dũŋ-baambaŋ saaya ba waa dumaa \p \v 12 Terieŋgu faŋgu-na, mi jɛ̃naaŋ namaa, miŋ ŋa naa waa baa-na, na taa na nu mi nuŋgu‑i. Nyuŋgo‑i-na, miŋ fiɛ'a mii si dii, diyaaŋ kunaŋgu na naara-kuɔ. Vaaŋ na fɛrɛ baa na koŋkoro kũŋgu‑i aa na ta na kãalã Diiloŋo‑i. \v 13 Na saa da, Diiloŋ uŋ taaraŋ kumaŋ, u yaa diyaaŋ ku cemmaŋ-maama‑i na hɔmmu-na aa hã-na ku fɔ̃ŋgũɔ‑i na ta na ce-ku. \p \v 14 Da na ta na ce mamaŋ, molo baa waana, molo baa bi ce ãndapirre; \v 15 ku yaa na ka waa nelfafaaŋ namaa, na hɔmmu ka waa welewele. Na ka waa Diiloŋ-bisãlŋ namaa. Cãlmuɔ siɛ waa nɛi huhurmantaamba hɔlma-na baa nelbabalaamba hɔlma-na miwaaŋ daayo-na. Na ka waa ŋaa fitĩnuɔ ba hɔlma-na \v 16 ta na waŋ cicɛ̃lmaŋ-nelma‑i baa-ba. Ku yaa *Kirsa jommaŋ-yiiŋgu‑i mi huɔŋga ka fɛ̃ baa-na da yogogo. Dumaaŋo-na, mi maacemma ka waa baa yuŋgu, mi mulĩɛma siɛ ce gbãŋgbãŋ. \v 17 Naŋ hũyãa Yesu maama‑i aa ce mamaŋ hiere hã Diiloŋo‑i, kuu dii ŋaa na hielaa na fɛrɛ sɔrguɔ; a ce dumaaŋo-na, da ba fiɛ ko-mi, ku ka perieŋ yuliiye na sɔrguɔ‑i. Mafaŋ da ma ce, mi huɔŋga ka fɛ̃; aa mi huɔŋ da ka fɛ̃, namaa muumu ka bi fɛ̃ mɛi kaaŋga temma‑i. \v 18 Namaa fɛrɛ‑i, na hɔmmu saaya mu fɛ̃ aa mɛi kaaŋga bi fɛ̃ namaa muumu temma‑i. \s1 Pol taara u puɔr Timote‑i baa Epafuroditi‑i \p \v 19 Itieŋo‑i Yesu-Kirsa duɔ siɛ, ku siɛ vaaya, mi ka puɔr Timote ka ne-na aa jo ji tũnu-miɛ mi huɔŋga fɛ̃. \v 20 Fuɔ yaa dii tuɔ hel u jɔguɔŋ na maama‑i kelkel mɛi temma‑i. U yaa u da-u-diei yoŋ. \v 21 Banamba‑i hiere ba yaaŋ Yesu-Kirsa maama‑i aa ta ba yii baa ba fɛrɛŋ-maama. \v 22 Namaa fɛrɛ‑i na daa Timoteŋ ciɛ maacemma‑i cemma maŋ: U vaa u fɛrɛ ce Diiloŋ-maacemma‑i baa-mi ŋaa bisãlãaŋ uŋ vaa u fɛrɛ ce maacemma‑i baa u bĩncɔiŋo dumaa. \v 23 Mi yuŋ-maaŋ da ma gbãŋ kaala, mi ka puɔr u yaa na wulaa. \v 24 Aa mi suyaa miɛ Itieŋo siɛ yaŋ ku da huɔŋgu u ka ce mɛi fɛrɛ‑i mi da mi fɛrɛ kã na wulaa. \p \v 25 Mi niɛ da ku saaya mi ce mi natobiŋo‑i Epafuroditi bir kã na wulaa. U yaa mi nabentieŋo maaceŋ daama-na, u yaa kãayãŋ-miɛ maluŋ daaku-na. Na puɔraa u yaa baa na kakãyãŋgu‑i u ji hã-mi. \v 26 Na kũɔma gbuu bel-o. U nuɔ wuɔ na nuɔ u jarma kũŋgu‑i, a ce dumaaŋo-na u huɔŋga saa tĩɛna terduɔŋ-nu. \v 27 Coima saa fa, u jaaŋ. U jaaŋ fuɔ tuɔ yii duɔ ku; ŋga Diiloŋo ciɛ hujarre-yuɔ aa sire-yuɔ. Aa fuɔ da-u-diei nuɔ sĩ yoŋ, u bi ciɛ hujarre muɔŋo-na ni ma'i sĩ kunaŋgu naa naara mi sũlma‑i. \v 28 Mi ka gbãŋ hã-yo hũmelle‑i donduo u kã na ka da-yo si na hɔmmu ka fɛ̃. Mafaŋ da ma bi ce, kunaŋgu ka bi parra mɛi ãnjɔguɔma-na. \v 29 Duɔ hi, na bel-o fafamma. Namaa wuoŋo‑i Kirsa horre-na. Nuɔmba famba temma saaya na ta na kãŋ-ba. \v 30 Bige‑i ciɛ mi waŋ-ma dumaaŋo-na? U taa u yii duɔ ku *Kirsa maacemma maama-na. Naŋ saaŋ-yo u duɔ ji ce maacemma maŋ hã-mi na fuoŋgu-na, u ciɛ-ma fuɔ tuɔ yii duɔ tĩɛ-maŋ. \c 3 \s1 Yesu maama yaa yuŋgu \p \v 1 Tobiŋ namaa, mamaŋ tĩyãa ma yaa daama: Naŋ yeŋ Itieŋo horre-na, taa na gbu na nyɛ. Miŋ waaŋ mamaŋ baa-na cor, da mi fiɛ bir jo-mɛi, mɛi wulaa wɛima sĩ. Aa ku yaa faa baa namaaŋo‑i. \v 2 Bilaaŋ na fɛrɛ nelbabalaamba-na. Juoraaŋ daaba temma‑i, ba yii baa *jãmmaŋ-kũŋgu yaa yoŋ. \v 3 Da ŋ nu wuɔ ninsoŋ-*sĩnjãaŋgu‑i, ku yaa miɛ kũŋgu‑i. Hama‑i nuɔ‑i? *Diiloŋ-Yalle fande fɛrɛ yaa kãayãŋ-yiɛ i tiɛ cãa Diiloŋo‑i, aa i sa ne *Kirsa‑i ye. A naara kufaŋgu‑i i saa haa i naŋga‑i nelbilieŋ-ãncemmaŋ. \v 4 A ne da mɛi naa gbãa bi haa mi naŋga‑i nelbilieŋ-ãncemma-na a yaŋ nuɔmba‑i hiere. Mii naa gbãa haa-ka yaŋ-ba niɛ niɛ? \v 5 Muɔŋo‑i *Ebireyiɛŋ muɔ, mi bĩncuɔmba‑i Ebirebaa. *Isirahɛl hãayɛ̃lŋ muɔ aa *Bensaamiɛ dũŋ-wuoŋ muɔ. Miŋ huɔŋ, yinni niehãi cor, niisiɛi yiiŋgu-na ba jã-mi. Mi waa *Farisĩɛyiɛŋ muɔ, mi wuɔyaa *Yuifu ba Diiloŋ-hũmelle‑i Farisĩɛbaa-baŋ wuɔ-deŋ dumaa. \v 6 Mii naa vaa mi fɛrɛ baa di kũŋgu‑i fuɔ ta mi wuɔra mi ce Diiloŋ-dũŋ-baamba‑i sũlma. Mi wuɔyaa-de diŋ saaya di wuɔ dumaa, molo saa naa waa u gbãa cãl-mi di wuɔsaaŋgu-na. \v 7 Daama‑i hiere mii naa da ŋaa ma gbãa kãyã-miɛ, ŋga nyuŋgo‑i-na, miŋ suyaa Yesu-Kirsa‑i, mi daa yuŋgu si dii-mɛi. \v 8 Coima saa fa, miŋ juɔ gbãa suɔ Itieŋo‑i Yesu-Kirsa‑i, mi daa ku temma si dii aa da daama‑i hiere ãnsɔsɔmma. Fuɔ maama'i nuɔ‑i miŋ siyaa hiel mi naŋga‑i wɛima-na hiere. Mi daa daama‑i hiere ŋaa hũini. Mi ciɛ mafamma‑i da mi gbãa da mi da Kirsa‑i \v 9 a waa baa u yaa‑i. Ku saa ce ŋaa miŋ wuɔyaa Yuifu ba Diiloŋ-hũmelle‑i ku'i ciɛ-mi nelviiŋ muɔ dɛ! Ku'i sĩ. Miŋ hũyãa Kirsa maama‑i, ku'i ciɛ-mi nelviiŋ muɔ. Viisĩnni fanni‑i, da ŋ hũu Kirsa maama‑i, Diiloŋo jãrã-niɛ baa-ni. \p \v 10 Miŋ taaraŋ kumaŋ, mi taara mi suɔ Kirsa‑i baa himma maŋ ciɛ u sire hel kuomba hɔlma-na. Mi taara mi mulĩɛŋ fuɔ temma‑i aa ku fuɔ kuliiŋgu temma‑i \v 11 a gbãa da mi bi sire kuomba hɔlma-na. \s1 Miŋ donyaŋ kumaŋ mi donya ku yaa‑i \p \v 12 Ku saa ce ŋaa miŋ donyaŋ kumaŋ mi hii-ku dɛ! Mi saa hi-ku. Yesu-Kirsaŋ hii muɔŋo‑i bel-mi, ku'i ciɛ mi vaa mi fɛrɛ da mi bi hi miŋ donyaŋ kumaŋ. \p \v 13 Tobiŋ namaa, mɛi huɔŋ-na, miŋ donyaŋ kumaŋ mi saa hi-ku yogo, ŋga mi ciɛ nelma diei: Mamaŋ ciɛ cor hiere, mi hielaa-ma mi huɔŋga-na aa vaa mi fɛrɛ baa mamaŋ juɔŋ. \v 14 Terieŋgu faŋgu-na, Diiloŋ uŋ ciɛ Yesu-Kirsa bĩ-ye duɔ ka pã-ye baa kumaŋ dɔrɔ‑i-na, mi donya ku yaa‑i. \p \v 15 Miɛ maŋ naaŋ kaasĩnni Diiloŋ-hũmelle-na hiere, nel daama yaa saaya ma waa i hɔmmu-na. Ŋga da kuɔ na hɔmmu calaanu terieŋgu naŋ-nu, Diiloŋo ka kaala ku terieŋgu‑i baa-na. \v 16 Da ku fiɛ ce niɛ niɛ, iŋ wuɔyaa hũmelle maŋ ji hi baa nyuŋgo, yaaŋ i cor baa-de. \p \v 17 Tobiŋ namaa, taa na ce ŋaa muɔ miŋ ciɛ dumaa. Bamaŋ suurii miɛ nallu-na, taa na ne ba yaa‑i aa na ta na ce. \v 18 Mi waaŋ-ma titirre-mɛi cor baa-na miɛ *Kirsaŋ kuu yuŋgu maŋ nuɔ‑i *daaŋgu-na, nuɔmba bɔi sa kãŋ-ku, a ce dumaaŋo-na kutaamba ciɛ Yesu bigãarãamba. Mi tiraa mi tir ma yaa baa-na aa ta mi kaal. \v 19 Kufaŋgu taamba yaaŋ Diiloŋo‑i aa ta ba cãa ba kusũnni. Kumaŋ saaya ku da-ba senserre, ba gbɛliɛŋ ba fɛrɛ ku yaa nuɔ‑i. Ba sa jɔguɔŋ manamma miwaaŋo huoŋgu-na. Ba kã da ba ka kɔsuɔŋ ba fɛrɛ. \v 20 A ne da miɛŋo‑i, Diiloŋ-nelle taamba yaa miɛŋo‑i. Itieŋo‑i Yesu-Kirsa ka hel kusuɔŋ-nu'i ji kor-e. I ne fuɔ hũmelle yaa‑i dɛ‑i-na. \v 21 Duɔ jo, u ka bir i kũɔsɔsɔŋ daama‑i ce-ma ma waa baa fɔ̃ŋgũɔ ŋaa fuɔ maamaŋ yeŋ dumaa. Uŋ ceŋ wɛima hiere baa himma maŋ, u ka ce-ma baa ma yaa‑i. \c 4 \s1 Ãndaperieŋgu \p \v 1 Tobiŋ namaa, na maama dɔlnu-miɛ, na kũɔma gbuu fũnuŋ bel-mi! Namɛi fĩɛŋ mi huɔŋga‑i aa namɛi mi mulĩɛma sullu‑i! Naŋ saaya na bel Itieŋo nelma‑i kpelle dumaa, mi waaŋ ma yaa baa-na daama‑i. \p \v 2 Evodi, nuɔ baa Sɛ̃ntisi‑i, jande mi gbu mi cãrã-nɛi, naŋ yeŋ Itieŋo horre-na baa na-naa, yaaŋ aa na ta na nunu na-naa. \v 3 Mi nahãal, naŋ fɛrɛ‑i, jande, mi haa mi naŋga‑i nuɔnɛi nuɔ‑i, kãyã caaŋ daaba‑i ba suur ba-naa nuɔ. Ba yaa mulãaŋ baa-mi baa Kilema‑i a naara mi nabaamba namba‑i *Neldɔdɔlma wamma-na. Diiloŋo nyɛgãaŋ bafamba yirɛiŋa‑i tĩ cicɛ̃lmaŋ-sɛbɛ‑i-na. \p \v 4 Naŋ yeŋ Itieŋo horre-na, taa na nyɛ yinni maŋ joŋ. Mi tiraa tir-ma: Taa na nyɛ! \v 5 Bilaaŋ nuɔmba‑i hiere da hĩɛhĩɛ. Itieŋo jomma piyaa. \v 6 Baa na tie holle baa bĩŋkũŋgu, kumaŋ maama‑i da ma waa-nɛi na cãrã-kuɔ Diiloŋo wulaa aa na ta na bi jaal-o. \v 7 Mafaŋ da ma ce, Diiloŋ-hɔfɛ̃lle maŋ maaraa nelbiliemba ãnjɔguɔma‑i hiere, di ka ce Yesu-Kirsa maama tĩɛ na hɔmmu-na baa na ãnjɔguɔma-na. \p \v 8 Tobiŋ namaa, miŋ ka perieŋ baa mamaŋ ma yaa daama: Nelma maŋ ninsoŋo‑i hiere, baa mamaŋ sa bĩɛnaanaŋ nɛliɛŋ yerre, mamaŋ vii, mamaŋ kuɔŋ, mamaŋ huhurma si dii-mɛi, nelma maŋ faa hiere, mi taara na ta na yii baa ma yaa‑i. \v 9 Miŋ hãalãayã-nɛi baa nelma maŋ, naŋ nuɔ mamaŋ mi nuŋgu-na baa naŋ daa miŋ ciɛ mamaŋ, taa na ce ma yaa‑i. Mafaŋ da ma ce, Diiloŋo‑i Hɔfɛ̃llentieŋo ka waa baa-na. \s1 Pol jaalaa Filiputaamba‑i \p \v 10 Na gbãaŋ tiraa pigãaŋ-mi wuɔ na saa nanna-miɛ. Maa naa waa na hɔmmu-na dii yiinaa, ŋga na saa naa da na fɛrɛ da na ce-ma. A ce dumaaŋo-na, mi huɔŋga gbuu fɛ̃ da yogogo baa Itieŋo hũmelle wuɔsaaŋgu‑i. \v 11 Ku saa ce ŋaa mɛi naaluɔ‑i ciɛ mi ta mi piiye daama‑i dɛ! Ma'i sĩ. Mɛi sa jaana bĩŋkũŋgu; ku miɛŋ-mi. \v 12 Mi suɔ mi fɛrɛŋ belma naaluɔ-huɔŋgu-na, aa bi suɔ mi fɛrɛŋ belma kuŋ yeŋ baa-mi huɔŋgu-na. Hɔnni-na hiere baa wɛima-na hiere mɛi dii mi fɛrɛŋ nuɔ. Mi wuyaa ye o, mi saa wuo ye o, mii dii mi fɛrɛŋ nuɔ. Mi daa bĩŋkũŋgu o, mi saa da bĩŋkũŋgu o, mii dii mi fɛrɛŋ nuɔ. \v 13 *Kirsa ciɛ mi ta mi gbã mi hĩrã ku makpãaŋo‑i. U yaa diyaaŋ ku fɔ̃ŋgũɔ‑i miɛ. \v 14 Ŋga naŋ suyaa-ma kãyã-miɛ mi sũlma-na, ku faa. \p \v 15 Filipu Diiloŋ-dũŋ-baaŋ namaaŋo‑i, na saa bi yaŋ-ma suɔma, miŋ duɔŋ *Neldɔdɔlma wamma‑i huɔŋgu maŋ nuɔ‑i aa hel Maseduɔni‑i-na, Diiloŋ-dũŋ-baamba-na hiere, namɛi kãayã-miɛ yoŋ baa na nagãŋ-niini‑i. \v 16 Miŋ ŋa naa fiɛ waa Tesalonike‑i-na, na kãayã-miɛ ku yuu niele. \v 17 Ku saa ce ŋaa mi taara na ta na hel na kãyã muɔ yinni maŋ joŋ, ŋga mi taara kunaŋgu naara na ãnfafamma sullu‑i. \v 18 Naŋ saaŋ nimaŋ miɛ hiere, mi daa-ni; Epafuroditi juɔ ji hã-mi baa-ni. Na ciɛ mi ce bĩŋkũntieŋ muɔ. Mi sa tiraa taara bĩŋkũŋgu. Na kakãyãŋgu dii ŋaa tãmmaŋ-kũŋgu. Tãmmaŋ-kũŋgu maŋ ku hũlãaŋgu dɔlaanu Diiloŋo‑i u siɛ-ku. \v 19 Miŋ cuu Diiloŋo maŋ huoŋ-nu'i, bĩŋkũŋgu saa naa baa-yo. Naŋ taaraŋ nimaŋ hiere u ka hã-na baa-ni Yesu-Kirsa horre-na. \v 20 Yaaŋ i tiɛ gbɛliɛŋ i To‑i Diiloŋo‑i hɔnni maŋ joŋ. Ma ciɛ. \s1 Jaaluperieŋgu \p \v 21 Jaalaaŋ na nelleŋ-baamba maŋ hũyãa Yesu-Kirsa maama‑i a ce Diiloŋ-dũŋ-baamba. I baamba maŋ dii baa-mi bande‑i-na, ba jaalaa-na. \p \v 22 Diiloŋ-dũŋ-baamba maŋ dii bande‑i-na hiere, ba jaalaa-na. I baamba maŋ bi ciɛŋ *jãmatigi maacemma‑i ba gbuu pã na jaaluŋgu. \v 23 Itieŋo‑i Yesu-Kirsa u kãyã-nɛi hiere.