\id LUK - Diiloŋ-nelma cerma-na 
\h Like sɛbɛ 
\toc1 Likeŋ nyɛgãaŋ Yesu maama maŋ 
\toc2 Like 
\toc3 Like 
\mt1 Likeŋ 
\mt2 nyɛgãaŋ Yesu maama maŋ 
\imt1 Nelmuoyamma 
\ip Like nuŋgu saa waa Yesu *pɔpuɔrbiemba-na, ŋga fuɔ wuɔraaya baa Pol ba ta ba waŋ Diiloŋ-nelma‑i (File. 24). U yaa bi nyɛgãaŋ Yesu pɔpuɔrbiemba maacemma sɛbɛ‑i. Yesuŋ siire ce mamaŋ hiere, u wuɔraaya yuure ma yaaŋga‑i aa suɔ nyɛgɛ̃ŋ-ma. U sɛbɛ‑i-na, u pigãaŋ wuɔ Yesu yaa *Koŋkortieŋo‑i. U juɔ duɔ ji kor *Yuifubaa-ba‑i baa *niɛraamba‑i hiere ãmbabalma nammu-na. U waaŋ Yesu nelnyulmuŋ-kũŋgu‑i bɔi u sɛbɛ‑i-na. Wuɔ nuɔmba maama dɔlnu Yesu‑i, nawalaamba hujarre ko-yo, baa jaamba‑i baa sũntaamba‑i hiere. 
\ip U duɔŋ u sɛbɛ‑i baa *Nsãa-Batisi hommaŋ-kũŋgu ka cor baa Yesu hommaŋ-kũŋgu (sap. 1–2). Ku huoŋgu-na, u piiye Nsãa-Batisiŋ *baatiseŋ Yesu‑i dumaa baa *Sitãniŋ taa u taara u guɔl u gbeini‑i dumaa *hĩɛkuraaŋgu-na (sap. 3.1–4.13). Kufaŋgu huoŋgu-na, u suɔ dii u nuŋgu‑i Yesu nuŋ-ãndaaŋgu-na baa u ãncemma-na *Galile‑i-na (sap. 4.14–9.50). Yesuŋ taa dumaa Galile‑i-na kã *Yerusalɛmu‑i-na, u nuŋgu hii-ku. U waaŋ nelma bɔi u sɛbɛ‑i-na, a ne da banamba nunni saa hi-ma (sap. 9.51–19.27). 
\ip U piraaŋ u sɛbɛ‑i baa mamaŋ daa Yesu‑i Yerusalɛmu‑i-na. Wuɔ ba gbuu-yo *daaŋ-nu ko-yo, Diiloŋo yaŋ-ba aa sire-yuɔ. Kufaŋgu huoŋgu yaa nuɔ‑i uŋ nyugãaŋ kã Tuoŋo wulaa (sap. 19–24). 
\c 1  
\s1 Like piiye uŋ nyɛgãaŋ u sɛbɛ‑i yuŋgu maŋ nuɔ‑i 
\p  
\v 1 Tofil, mi ninsontieŋ nuɔ, Yesuŋ siire ce nelma maŋ i hɔlma-na, nuɔmba bɔi duɔŋ ta ba nyɛgɛ̃ŋ-ma.  
\v 2 Bamaŋ waa da-ma baa ba yufelle dii ma domma-na, aa ce ma wataamba, baŋ waaŋ-ma baa-ye dumaa, nuɔmba bi nyɛgãaŋ-ma dumɛi.  
\v 3 Ku'i ciɛ, mɛi fɛrɛ‑i, mi bi sire wuɔra yuure-mɛi fafamma a ne maŋ ciɛ dumaa. Miŋ juɔ suɔ ma yaaŋga‑i, mi da ku saaya mi gbura-mɛi nyɛgɛ̃ŋ-ma hã-ni  
\v 4 ŋ da ŋ suɔ wuɔ baŋ waaŋ mamaŋ baa-ni u maama-na coima sĩ. 
\s1 Dɔrpɔpuɔrbiloŋo caraaya Sakari‑i 
\p  
\v 5 *Erɔdiŋ waa nellentesĩnni‑na huɔŋgu maŋ nuɔ‑i *Yude‑i-na, *Diilojigãntieŋo naŋo waa Abiya baamba-na, ba taa ba bĩ-yo Sakari. U ciɛŋo waa *Aarɔ̃ hãayɛ̃lŋo; ba taa ba bĩ-yo Elisabɛti.  
\v 6 Sakari‑i baa u ciɛŋo‑i baa naa vii baa Diiloŋo‑i. Ba taa ba nu u nuŋgu‑i aa ta ba wuɔ u hũmelle‑i fafamma.  
\v 7 Ŋga Elisabɛti waa cɛnyɛiŋo, a ce ba ji vãa ba hãi‑i-na hiere ba saa da biloŋo baa ba-naa. 
\p  
\v 8 Yiiŋgu naŋgu-na, Sakari wuɔ suur *Diilodubuɔ‑i-na tuɔ ce u maacemma‑i, bafamba yiiŋgu'i waa.  
\v 9 Ku waa da ku bibirre hi bamaŋ, ba hiel nelduɔ suur ka ce mamaŋ dii cemma. Yiiŋ daaku-na, baa hiel Sakari yaa suur ka dii wusũnaŋo‑i.  
\v 10 Nuɔŋ baa yiɛra gɔ̃ŋgũɔŋgu-na ta ba cãrã Diiloŋo‑i.  
\v 11 Sakari juɔ'a u ne da Itieŋo *dɔrpɔpuɔrbiloŋo naŋo‑i u caaŋ-nu. Dɔrpɔpuɔrbiloŋo waa yiɛra wusũnaŋ‑igãŋga nadieŋ-na.  
\v 12 Sakari holle gbuu pãŋ caar, u kũɔma ta ma nyɛŋ.  
\v 13 Dɔrpɔpuɔrbiloŋo cira: «Sakari, baa yaŋ korma da-ni. Niŋ cãrãŋ kumaŋ Diiloŋo wulaa, u ka hã-ni baa-ku. Ŋ ciɛŋo ka ce kusũŋgu, a hoŋ naacombiloŋo. Duɔ hoŋ-yo, ŋ haa u yerre‑i Nsãa.  
\v 14 U homma ka dɔlnu-niɛ aa fɛ̃ ŋ huɔŋga‑i ŋaa bige‑i! Ku ka bi dɔlnu nuɔmba bɔi.  
\v 15 U ka waa nelbuɔ Diiloŋo wulaa. U siɛ ji tuɔ nyɔŋ kolma maŋ gbãa bel nɛliɛŋo. *Diiloŋ-Yalle ka yu u huɔŋga‑i aa u suɔ duɔ hoŋ.  
\v 16 U ka ce *Isirahɛl-baamba bɔi bir jo ba Tieŋo‑i Diiloŋo wulaa.  
\v 17 U ka ce Diiloŋo maacemma‑i baa *Eli huɔŋga temma, baa u himma bi temma a dii bisãlmba‑i baa ba bĩncuɔmba‑i ba-naa nuɔ. Bamaŋ sa nuɔŋ Diiloŋo nuŋgu‑i, u ka ce ba ta ba nu-ku. U ka tigiiŋ nuɔmba hɔmmu‑i a ce ba ta ba niya Itieŋo jomma‑i.»\f + \fr 1:17 \ft Malaki (Malachie) 3.23-24\f* 
\p  
\v 18 Sakari wuɔ cira: «Muɔ baa mi ciɛŋo‑i i vãa tĩ, dɛ‑i-na mi ce niɛ suɔ wuɔ ŋ waŋ ninsoŋo?» 
\p  
\v 19 Dɔrpɔpuɔrbiloŋ wuɔ cira: «Ba bĩ-mi Gabiryɛl. Mii dii baa Diiloŋo‑i u tuɔ puɔr-mi. U yaa puɔraa-mi wuɔ mi ji tũnu-niɛ baa neldɔdɔl daama‑i.  
\v 20 Ŋga niŋ'a ŋ saa hũu mi nelma‑i, ŋ ka ce bobo nuɔ, ŋ siɛ gbãa ta ŋ piiye a ji hi maŋ ka ce yiiŋgu maŋ nuɔ‑i. Miŋ waaŋ-ma baa-ni dumaa, ma yiiŋ da kuɔ hi, ma ka bi ce.» 
\p  
\v 21 Kuŋ ciɛ dumaaŋo-na, Sakari wuɔ vaaya dii huɔŋga-na. A ne da nuɔmba taa ba cie u helma‑i gɔ̃ŋgũɔŋgu-na. Uŋ vaaya dumaaŋo-na, kuɔ cu ba hɔmmu‑i.  
\v 22 Uŋ juɔ hel, u saa gbãa duɔ puur u nuŋgu‑i piiye baa-ba; wuɔ naa u tuɔ piiye baa u nammu. Baa pãŋ suɔ wuɔ bĩŋkũŋgu ciɛ-yo dii dũŋ-huɔŋga-na. 
\p  
\v 23 Uŋ juɔ bãl u maacemma‑i, wuɔ kũŋ.  
\v 24 Yinni saa da, kusũŋgu yiɛra u ciɛŋo-na. Wuɔ ce caamba ndii u sa hel, aa naa tuɔ piiye u huɔŋ-na wuɔ:  
\v 25 «Diiloŋo niɛ mi yaaŋ-na; senserre maŋ taa di da-mi baa nuɔmba‑i, u hurii-de.» 
\s1 Dɔrpɔpuɔrbiloŋo caraaya Maari‑i 
\p  
\v 26 Caamba niediei ku huoŋgu-na, Diiloŋ wuɔ puɔr *dɔrpɔpuɔrbiloŋo‑i\f + \fr 1:26 \ft Dɔrpɔpuɔrbiloŋ daayo‑i ba bĩ-yo Gabiryɛl, niɛŋ 1.19.\f* *Galile nelle nande-na ba bĩ-de Nasarɛti,  
\v 27 bilonyɔnyuroŋo naŋo wulaa ba bĩ-yo Maari. Baa naa bel-o dɔrruŋ tĩ. U dɔrŋo‑i ba taa ba bĩ-yo Yosɛfu. U waa jãmatigi *Davidi hãayɛ̃lŋo. 
\p  
\v 28 Dɔrpɔpuɔrbiloŋo kã ka suur Maari wulaa aa naa cira: «Maari, gbuŋ fɛ̃ ŋ huɔŋga‑i; Itieŋo ciɛ baa-ni. U kuɔnu u huɔŋga‑i baa-ni cor.»  
\v 29 Nel daama cu Maari huɔŋga‑i, u tuɔ piiye u huɔŋ-na wuɔ: «Nel hama‑i temma‑i dumandɛ‑i?» 
\p  
\v 30 Dɔrpɔpuɔrbiloŋo gbɛ̃-yo wuɔ: «Diiloŋo ciɛ baa-ni, baa yaŋ korma da-ni.  
\v 31 Ŋ ka ce kusũŋgu a hoŋ naacombiloŋo. Da ŋ hoŋ-yo, ŋ haa u yerre‑i Yesu.  
\v 32 U ka waa nelbuɔ, ba ka ta ba bĩ-yo Dɔrwuoŋo Biɛŋo. Diiloŋo ka ce-yo fɔ̃ŋgɔ̃tieŋo u haayiɛŋo‑i Davidi temma.  
\v 33 U ka tĩɛna *Isirahɛl-baamba yuŋ-nu gbula, aa u fɔ̃ŋgũɔ sa ji tĩ dede.» 
\p  
\v 34 Maari wuɔ cira: «Muɔmi sa bi suɔ bibiɛŋo yogo, ma ka ce niɛ gbãa ce?» 
\p  
\v 35 Dɔrpɔpuɔrbiloŋo gbɛ̃-yo wuɔ: «*Diiloŋ-Yalle ka jo ŋ wulaa, Dɔrwuoŋo ka hã-ni ku fɔ̃ŋgũɔ‑i. Ku'i ciɛ miɛ niŋ ka hoŋ naacombiloŋo maŋ, ba ka ta ba bĩ-yo Diiloŋ-Biɛŋo.  
\v 36 Ŋ daa na horoŋo‑i Elisabɛti‑i kɛ! Naacombiloŋ-kusũŋgu yiɛraaya-yuɔ; ŋ siɛ suɔ wuɔ u yaaŋga cãa. Baŋ taa ba gbɛ̃ umaŋ wuɔ cɛnyɛiŋo, u caamba niediei yaa dɛi kuŋ yaraa-yo.  
\v 37 Wɛima sa yar Diiloŋo‑i.» 
\p  
\v 38 Maari wuɔ cira: «Mii dii Itieŋo naŋ-na, u yaŋ ma ce ŋaa niŋ waaŋ-ma dumaa.» Uŋ waaŋ mafamma‑i, dɔrpɔpuɔrbiloŋo bir ta. 
\s1 Maari kãa Elisabɛti terieŋ-nu 
\p  
\v 39 Yibieŋa faŋa-na, Maari wuɔ sire gbãana kã *Yude nelle nande-na duɔ ka ne Elisabɛti‑i. Nelle fande waa tãnniŋ.  
\v 40 Uŋ kaa hi dii u gboluoŋgu‑i Sakari dumɛlle-na a jaal Elisabɛti‑i,  
\v 41 biloŋo pãŋ sagalla Elisabɛti kusũŋgu-na. *Diiloŋ-Yalle pãŋ yu Elisabɛti huɔŋga‑i.  
\v 42 U tuɔ piiye baa Maari‑i da gbagaga wuɔ: «Diiloŋo ciɛ baa-ni a yaŋ caamba‑i hiere, aa bi ce baa biloŋo maŋ ŋ kusũŋgu-na.»  
\v 43 Aa cira: «Mi Tieŋo nyu waa hie ji har mɛi temma‑i mi wulaa?  
\v 44 Miŋ nuɔ ŋ jaaluŋgu‑i, ku gbuu dɔlnu biloŋo‑i mi kusũŋgu-na; u sagalla.  
\v 45 Itieŋ uŋ puɔraa ba ji waŋ mamaŋ baa-ni, niŋ hũyãa-ma wuɔ ma ka ce, naŋ yuŋgu dɔlaa.» 
\p  
\v 46 Maari wuɔ bi pãŋ doŋ tuɔ hãl wuɔ: 
\q1 «Mɛi gbu mi jaal Itieŋo yaa mi huɔŋga-na. 
\q1  
\v 47 Diiloŋo maŋ kuraaŋ-miŋ, 
\q1 mi huɔŋga gbuu fɛ̃ baa-yo da hĩninni! 
\q1  
\v 48 U niɛ u maacembiloŋo yaaŋ-na. 
\q1 Coima saa fa, a doŋ fiɛfiɛ‑i-na, nuɔmbaŋ sireŋ ba jo dumaa, ba ka cira mi yuŋgu dɔlaa. 
\q1  
\v 49 Itieŋo ciɛ baa-mi cor. 
\q1 U fafaaŋgu temma si dii. 
\q1  
\v 50 Bamaŋ kãalãayãŋ-yuɔ, u ka tuɔ ce baa-ba baŋ sireŋ ba cu ba-naa dumaa. 
\q1  
\v 51 U ciɛ bɛmma; 
\q1 u duɔnya bombolmantaamba‑i. 
\q1  
\v 52 U hũyãa fɔ̃ŋgũɔ‑i fɔ̃ŋgɔ̃taamba wulaa 
\q1 aa ce nawalaamba da yuŋgu. 
\q1  
\v 53 Nyulmuŋ waa bamaŋ nuɔ‑i, u hãa ba wuo ye, 
\q1 aa bir waamba‑i u saa hã-ba bĩŋkũŋgu. 
\q1  
\v 54 U juɔ ji kãyã *Isirahɛl-baamba‑i. 
\q1 U juɔ ji kor u cãarãamba‑i. 
\q1 U saa yaŋ u ãnfafamma cemma‑i 
\q1  
\v 55 *Abiramu‑i-na baa u huoŋ-baamba-na. 
\q1 Uu naa pã nuŋgu faŋgu yaa baa i bĩncuɔmba‑i.» 
\p  
\v 56 Maariŋ kãa Elisabɛti terieŋgu-na, u ciɛ caamba siɛi temma aa suɔ bir kũŋ. 
\s1 Nsãa homma‑i 
\p  
\v 57 Elisabɛti kusũŋguŋ juɔ vãa, wuɔ bɔrɔ naacombiloŋo.  
\v 58 U caantaamba‑i baa u huraamba nu-ma wuɔ u buɔra. Kuɔ gbuu dɔlnu-bɛi wuɔ Diiloŋo firiinu u huɔŋga‑i baa-yo.  
\v 59 Yinni niehãi cor, niisiɛi-yiiŋgu-na, ba *jã biloŋo‑i\f + \fr 1:59 \ft Buolmaŋ-sɛbɛ (Lévitique) 12.3\f* aa haa tuoŋo yerre yaa yuɔ wuɔ Sakari.  
\v 60 Nyuŋo yagar aa cira: «I ka tiɛ bĩ-yo Nsãa.» 
\p  
\v 61 Baa cira: «Ba bĩ naŋ dũŋ-wuoŋ hayo‑i dumaaŋo-na?»  
\v 62 Aa yuu tuoŋo‑i bobomma-na uŋ taaraŋ u haa yerre maŋ u biɛŋo-na.  
\v 63 Tuoŋ wuɔ ce ba hã-yo yilaaŋgu. Uŋ hũyãa yilaaŋgu‑i wuɔ nyɛgɛ̃ŋ wuɔ: «U yerre yaa Nsãa.» Kuɔ cu ba hɔmmu‑i hiere.  
\v 64 Terduɔŋgu faŋgu-na, u jumɛlle pãŋ firnu, wuɔ doŋ tuɔ piiye aa tuɔ gbɛliɛŋ Diiloŋo‑i.  
\v 65 Korma pãŋ bel ba nelleŋ-baamba‑i baa-yo. Yibieŋa faŋa-na, nelma famma yaa waa *Yude nilɛiŋa faŋa‑na hiere.  
\v 66 Diiloŋo naa silaa ce baa naacombiloŋ daayo‑i cor, a ce umaŋ duɔ nu nel daama‑i, kutieŋo tuɔ yuu u fɛrɛ wuɔ: «Aa naacombiloŋ daayo duɔ ji waa niɛ?» 
\s1 Diiloŋo diyaa nalãaŋgu Sakari nuŋgu-na 
\p  
\v 67 Terduɔŋgu faŋgu-na, *Diiloŋ-Yalle pãŋ yu Sakari huɔŋga‑i. Diiloŋ wuɔ dii nel daama‑i u nuŋgu-na u tuɔ hãl-ma nalãaŋgu wuɔ: 
\q1  
\v 68 «Itieŋo gbĩɛ baa jaaluŋgu. 
\q1 *Isirahɛl-baamba Diiloŋo temma si dii. 
\q1 U juɔ ji kor u baamba‑i. 
\q1  
\v 69 U hãa-ye ninsoŋ-koŋkortieŋo. 
\q1 U hielaa-yo *Davidi hãayɛ̃lmba-na. 
\q1 U hielaa-yo u cãarãŋo dũŋ-nu hã-ye. 
\q1  
\v 70 Wuɔ ciɛ u *pɔpuɔrbiemba waŋ ma yaa dii ku huɔŋgu-na 
\q1  
\v 71 wuɔ u ka hũu-ye i bigãarãamba nammu-na. 
\q1  
\v 72 Diiloŋo firiinu u huɔŋga‑i baa i bĩncuɔmba‑i. 
\q1 Uŋ pãa nuŋgu maŋ u *tobisĩnni-na, ku maama saa karaanu-yuɔ. 
\q1  
\v 73 U pãa nuŋgu faŋgu yaa baa i bĩncɔiŋo‑i *Abiramu‑i 
\q1  
\v 74 wuɔ u ka hũu-ye i bigãarãamba nyisɛ̃nni-na 
\q1 aa ce i tiɛ cãa u yaa‑i aa korma baa ta ma da-ye. 
\q1  
\v 75 I ka waa nelfafaaŋ miɛ baa nelviiŋ miɛ yinni maŋ joŋ a ji hi i kuliiŋgu.» 
\m  
\v 76 Aa gbɛ̃ bɛpolŋo‑i wuɔ: 
\q1 «Mi biɛ, nuɔ fuɔ, ŋ ka ta yaaŋga Itieŋo-na 
\q1 ka cãa u hũmelle‑i,\f + \fr 1:76 \ft Malaki (Malachie) 3.1\f* 
\q1 a ce dumaaŋo-na ba ka ta ba bĩ-ni Dɔrwuoŋo pɔpuɔrbiloŋ nuɔ. 
\q1  
\v 77 Ŋ ka ce u baamba suɔ wuɔ 
\q1 Diiloŋo ka hur ba ãmbabalma‑i a kor-ba. 
\q1  
\v 78 Miɛ Diiloŋo faa aa u tiraa waa hujantieŋo. 
\q1 U ka pa bãfɛliɛŋgu yiɛ. 
\q1 Ku ka waa ŋaa bãansɛ̃niɛŋgu. 
\q1  
\v 79 U ka pa-ku hã bamaŋ dii kukulma-na. 
\q1 U ka pa-ku hã bamaŋ dii kuliiŋ-hũmelle-na. 
\q1 Bãfɛliɛŋgu faŋgu ka dii-ye yaafɛ̃lleŋ-hũmelle-na.»\f + \fr 1:79 \ft Isayi (Ésaïe) 9.1\f* 
\p  
\v 80 Naacombiloŋ wuɔ tuɔ vãa u jo, kunaŋ kuɔ bi ta ku naara u nelnulle‑i. U waa tĩɛna hĩɛŋ-nu. Huɔŋgu naŋgu juɔ hi, u doŋ tuɔ waŋ Diiloŋ-nelma‑i baa Isirahɛl-baamba‑i. 
\c 2  
\s1 Yesu homma‑i 
\r (Matie 1.18-25) 
\p  
\v 1 Maari kusũŋguŋ juɔ vãa, kuɔ saanu baa *Oromɛ ba *jãmatigi wuɔ ba kãŋ nuɔmba‑i hiere nelle-na. Ba taa ba bĩ-yo Ogisi.  
\v 2 Nuɔkãl daade temma saa ce dede. Huɔŋgu faŋgu-na, Kirinisi yaa waa Siiri yuŋgu-na.  
\v 3 Nɛliɛŋo nɛliɛŋo, u saaya u kã u neholleŋ ka nyɛgɛ̃ŋ u yerre‑i.  
\v 4-5 Yosɛfu waa *Davidi hãayɛ̃lŋo. U waa tĩɛna Nasarɛti, dii *Galile huɔŋ-na. Fuɔ wuɔ sire terieŋgu-na tuɔ kã u tonelle-na duɔ ka nyɛgɛ̃ŋ u yerre‑i baa u dɔrŋo‑i Maari‑i. Ba bĩ ba nelle‑i Betelɛmu; Davidi ba nelle yaa‑i difande‑i. Dii dii *Yude huɔŋ-na.  
\v 6 Baŋ kãa, Maari kusũŋgu ka bel-o dii terieŋgu-na  
\v 7 u hoŋ u bilodĩɛlãŋo‑i naacombiloŋo. Ba saa naa da muncɔmmu niraaŋ-dũŋgu-na. Wuɔ ce nyarkpãtãnni fĩnya biloŋo‑i aa galla-yuɔ kũnaŋ-na. 
\p  
\v 8 Nelle kɔtuɔŋgu-na, ãncĩinaamba namba waa ta ba cɔ ba tũlmba caaŋ-nu ba niya-bɛi.  
\v 9 Ba juɔ'a ba ne da Itieŋo *dɔrpɔpuɔrbiloŋo naŋo‑i ba yaaŋga-na; u caraaya-bɛi baa cecerma naŋ temma; ba hulɛiŋa pãŋ caar.  
\v 10 Dɔrpɔpuɔrbiloŋo gbɛ̃-ba wuɔ: «Baa na yaŋ korma da-na, mi juɔ baa neldɔdɔlma da mi ji tũnu-nɛi. Ma ka fɛ̃ nuɔmba hɔmmu‑i hiere:  
\v 11 Isuɔŋ daaku-na, na koŋkortieŋo huɔŋ Davidi ba nelle-na. Diiloŋ uŋ pãa nuŋgu‑i wuɔ u ka saaŋ *Koŋkortieŋo maŋ u yaa‑i, aa u yaa Itieŋo‑i.  
\v 12 Naŋ ka suɔ-yo dumaa ku yaa daaku: Da na ka hi, na ka da ba fĩɛnya bilosĩɛlãŋo naŋo baa nyarkpãtãnni aa galla-yuɔ kũnaŋ-na; u yaa‑i.»  
\v 13 Ba'a ba ne, a da dɔrpɔpuɔrbiemba namba juɔ ji naara daayo‑i, ba ta ba hãl ba tuɔlnu Diiloŋo‑i. Ba maama saa waa dɛi baa yuliiŋgu‑i. Ba taa ba hãl wuɔ: 
\q1  
\v 14 «Diiloŋo gbĩɛ baa tuɔlnumma dii dɔrɔ‑i-na, 
\q1 aa uŋ dɔlaa nelbiliemba‑i, yaafɛ̃lle waa hĩɛma-na.» 
\p  
\v 15 Dɔrpɔpuɔrbiembaŋ juɔ hãl tĩ, ba ta nyugũŋ dɔrɔ. Baŋ taa, ãncĩinaamba cira: «Yaaŋ i kã nelleŋ-huɔŋga-na i ka ne Diiloŋ uŋ puɔraa ba ji waŋ mamaŋ baa-ye maŋ ciɛ dumaa.»  
\v 16 Baa sire gbãana kã ka da Maari‑i baa Yosɛfu‑i baa bilosĩɛlãŋo‑i kũnaŋo-na.  
\v 17 Baŋ daa biloŋo‑i, baa doŋ ta ba piiye dɔrpɔpuɔrbiloŋ uŋ waaŋ mamaŋ u kũŋgu-na.  
\v 18 Umaŋ duɔ nu-ma, ku ce-yo gbɛrɛ.  
\v 19 Maari wuɔ bella nel daama‑i hiere u huɔŋ-na tuɔ jɔguɔŋ-ma; u saa yaŋ ma diei karaanu-yuɔ.  
\v 20 Ku huoŋgu-na, ãncĩinaamba bir gũunu. Dɔrpɔpuɔrbiloŋ uŋ waaŋ-ma baa-ba dumaa, ba bi kaa da-ma dumɛi. Baa ta ba hãl nɛini ba gbɛliɛŋ Diiloŋo‑i ba kũŋ. 
\s1 Yesu yerre haama‑i 
\p  
\v 21 Biloŋ uŋ juɔ da yinni niisiɛi‑i, baa *jã-yo\f + \fr 2:21 \ft Buolmaŋ-sɛbɛ (Lévitique) 12.3\f* aa haa u yerre‑i Yesu\f + \fr 2:21 \ft Niɛŋ Like 1.31.\f*. *Dɔrpɔpuɔrbiloŋo naa pigãaŋ Maari‑i yerre fande yaa‑i aa u kusũŋgu suɔ da ku yiɛra-yuɔ. 
\s1 Yesu pãmma‑i da ba hã Diiloŋo‑i 
\p  
\v 22 Naacombiloŋ u bĩncuɔmba yuŋ-maama migãamaŋ-yiiŋguŋ juɔ hi ŋaa maŋ waaŋ dumaa *Moisi *ãnjĩnamma-na\f + \fr 2:22 \ft Niɛŋ Buolmaŋ-sɛbɛ‑i-na (Lévitique) 12.3-8.\f*, baa bi kã baa naacombiloŋo‑i *Diilodubuɔ‑i-na dii *Yerusalɛmu‑i-na da ba ka pã-yo hã Diiloŋo‑i  
\v 23 ŋaa maŋ bi nyɛgãaŋ dumaa Diiloŋ-nelma-na wuɔ: \qt «Naacombilodĩɛlãŋo saaya u pã hã Diiloŋo.»\qt*\f + \fr 2:23 \ft Helmaŋ-sɛbɛ (Exode) 13.2,12\f* 
\v 24 Baa naa bi saaya ba pã niikonni a saa baa ãnjĩnaduɔŋ daama‑i: koŋhuriimba hãi sisɔ nɔnsɔr ba huriimba hãi. 
\p  
\v 25 A ne da bĩncɔiŋo naŋo waa Yerusalɛmu‑i-na, ba taa ba bĩ-yo Siminyɔ. U taa u nu Diiloŋo nuŋgu‑i aa tiraa vii baa-yo. Umaŋ naa saaya u jo ji kor *Isirahɛl-baamba‑i u taa u niya u jomma‑i. *Diiloŋ-Yalle waa-yuɔ.  
\v 26 Dii naa tũnu-yuɔ wuɔ Itieŋ uŋ ka saaŋ *Koŋkortieŋo maŋ, u ka da-yo baa u yufelle aa suɔ ku.  
\v 27 Diiloŋ-Yalleŋ waa-yuɔ dumaaŋo-na, wuɔ kã Diilodubuɔ‑i-na. Baŋ kãa baa Yesu‑i da ba ka pã-yo hã Diiloŋo‑i ŋaa maŋ nyɛgãaŋ dumaa ãnjĩnamma-na,  
\v 28 Siminyɔ wuɔ hũu-yo tũu-yo aa naa cira: 
\q1  
\v 29 «Itie, fiɛfiɛ fuɔ, niŋ waaŋ mamaŋ ma ciɛ. 
\q1 Ŋ cãarãŋo huɔŋga fĩɛ; ŋ gbãa hũu-yo dumaa. 
\q1  
\v 30 Mi daa Koŋkortieŋo‑i baa mi yufelle. 
\q1  
\v 31 Niŋ saaŋ umaŋ hã nelbiliemba‑i hiere, mi daa-yo. 
\q1  
\v 32 U yaa *niɛraamba fitĩnuɔ‑i. 
\q1 U yaa ka ce ba suɔ ŋ saaŋgu. 
\q1 Aa ce ŋ baamba‑i Isirahɛl-baamba da yerre.» 
\p  
\v 33 Kuɔ cu naacombiloŋo bĩncuɔmba hɔmmu‑i.  
\v 34 Siminyɔ wuɔ cãrã Diiloŋo‑i hã-ba aa naa gbɛ̃ nyuŋo‑i wuɔ: «Ŋ biɛŋo jomma ka kɔsuɔŋ nuɔmba bɔi *Isirahɛl-na aa bi kor nuɔmba bɔi. U ka pigãaŋ Diiloŋo sĩnni‑i, ŋga nuɔmba ka bigãaŋ-yo.  
\v 35 A ce dumaaŋo-na, u ka puure nuɔmba bɔi kusũŋ-maama. Aa nuɔ fuɔ, ciɛŋ nuɔ, ãnjɔguɔma ka gbuu ko-ni.» 
\p  
\v 36 *Diilopɔpuɔrbiloŋo naŋo bi waa ba taa ba bĩ-yo Ani. Asɛr dũŋ-wuoŋo'i waa. Ba taa ba bĩ u to‑i Faniɛl. Uu naa gbuu vãa ce cicɔrŋo. Uŋ siire u bilosĩnni-na aa naacolŋo maŋ jã-yo, naacolŋo ciɛ bieŋ niehãi baa-yo aa ku aa yaŋ-yo.  
\v 37 U saa tuɔ naa Diilodubuɔ‑i-na. U taa u dii sũŋgu‑i aa tuɔ cãrã Diiloŋo‑i bãaŋgu‑i baa isuɔŋgu‑i. A ne da u bieŋ komuɔŋa naa baa a naa'i waa belle fande-na.  
\v 38 Fuɔ wuɔ bi jo huɔŋgu faŋgu-na ji da naacombiloŋo‑i. Wuɔ jaal Diiloŋo‑i aa naa tuɔ piiye u maama baa bamaŋ taa ba niya Yerusalɛmu kormaŋ-yiiŋgu‑i. 
\p  
\v 39 Mamaŋ nyɛgãaŋ ãnjĩnamma-na, Yesu bĩncuɔmbaŋ kaa ce-ma tĩ, baa bir kã Nasarɛti‑i-na; ba nelle yaa‑i difande‑i dii *Galile‑i-na. 
\p  
\v 40 Naacombiloŋ wuɔ tuɔ vãa u jo; u taa u nu nelma‑i ŋaa bige‑i! Diiloŋo naa firnu u huɔŋga‑i baa-yo. 
\s1 Ba kãa baa Yesu‑i ponsaaŋ-nu 
\p  
\v 41 Belle belle, Yesu bĩncuɔmba taa ba kã ba ce *kɔrsĩnni tĩmmaŋ-ponsaaŋgu‑i *Yerusalɛmu‑i-na.  
\v 42 Yesuŋ juɔ da bieŋ cĩncieluo a hãi, baa kã baa-yo.  
\v 43 Ponsaaŋguŋ kaa bãl, baa gũunu. Yesu wuɔ yaŋ-ba aa tĩɛna dii Yerusalɛmu‑i-na ba saa suɔ.  
\v 44 Nuɔmba naa maara cor hũmelle-na. Baŋ naa-yo, ba da niɛ sĩ uu dii nuɔmba hɔlma-na. Ba wuɔ yififiiŋgu, moloŋ yufelle saa haa-yuɔ. Ba doŋ ta ba taara-yuɔ nuɔmba-na  
\v 45 ba sa da-yo. Ba naa ba bir ta ba taara ba kã Yerusalɛmu‑i-na.  
\v 46 Yinni hãi cor, siɛliŋ-yiiŋgu‑i, ba kã ka da-yo *Diilodubuɔ‑i-na; u tĩɛnaana *ãnjĩnamma pigãataamba hɔlma-na tuɔ yuu-ba ba ta ba piiye u tuɔ nu.  
\v 47 Bamaŋ waa hiere, u maama cu ba hɔmmu‑i.  
\v 48 U bĩncuɔmbaŋ kaa da-yo dumaaŋo-na, kuɔ ce-ba gbɛrɛ. Nyuŋ wuɔ cira: «Naacombilo, ŋ ciɛ bige‑i yiɛ dumandɛ‑i-na? Ŋ ciɛ i hulɛiŋa fũnuŋ caar i sire tiɛ taara-niɛ.» 
\p  
\v 49 Yesu wuɔ cira: «Bige‑i ciɛ na ta na taara-miɛ? Na saa suɔ wuɔ mi saaya mi waa mi To dũŋgu-na wɛi?» 
\p  
\v 50 Ba saa suɔ u nelma yuŋgu‑i.  
\v 51 Wuɔ naa wuɔ sire ba ta Nasarɛti‑i-na. U taa u nu u bĩncuɔmba nuŋgu‑i. Mamaŋ ciɛ cor hiere, nyuŋo saa yaŋ ma diei karaanu-yuɔ. 
\p  
\v 52 Yesu wuɔ tuɔ vãa u jo aa kunaŋgu bi ta ku naara u nelnulle‑i. U maama taa ma dɔlnu Diiloŋo‑i aa bi ta ma dɔlnu nuɔmba‑i. 
\c 3  
\s1 Nsãaŋ ciɛ u maacemma‑i dumaa 
\r (Matie 3.1-12; Marke 1.1-8; Nsãa 1.19-28) 
\p  
\v 1 *Oromɛ ba *jãmatigi maŋ ba naŋ bĩŋ-yoŋ Tibɛr, uŋ daa bieŋ cĩncieluo baa a ndii‑i belle maŋ nuɔ‑i fɔ̃ŋgũɔ‑i-na, belle fande-na *Pɔ̃se-Pilati yaa waa *Yude yuŋgu-na aa *Erɔdi waa *Galile yuŋ-nu, u mɔlɔ̃‑i Filipu fuɔ waa Iture yuŋ-nu baa Tirakoniti bi yuŋ-nu, Lisaniyasi fuɔ waa Abilɛni yuŋ-nu.  
\v 2 Ani‑i baa Kayifu‑i ba yaa waa *Diilojigãntaamba yuntaamba‑i. Belle fande'i nuɔ‑i Diiloŋ uŋ caraaya Sakari biɛŋo‑i Nsãa‑i *hĩɛkuraaŋgu-na a piiye baa-yo.  
\v 3 Uŋ piiye baa-yo dumaaŋo-na, wuɔ tuɔ wuɔra nilɛiŋa maŋ *Yurdɛ̃ kɔtɔnni-na u waŋ baa nuɔmba‑i wuɔ ba nanna ba cilɔbabalaŋo‑i aa ba *batiseŋ ku yaa Diiloŋo ka hur ba ãmbabalma‑i.  
\v 4 Diiloŋ uŋ puɔraa *Isayi waŋ mamaŋ, ma'i sĩ daama‑i wɛi? Isayi waaŋ-ma wuɔ: 
\q1 \qt «Molo dii tuɔ hohuola hĩɛkuraaŋgu-na wuɔ:\qt* 
\q1 \qt ‹Migãaŋ Itieŋo hũmieŋa‑i.\qt* 
\q1 \qt Cãaŋ-yaŋ na viinu-yɛi.\qt* 
\q1  
\v 5 \qt Diiyaanuŋ fonni‑i!\qt* 
\q1 \qt Tãnniŋ yeŋ terni maŋ nuɔ‑i baa tãntũnni‑i,\qt* 
\q1 \qt na herra-niɛ na saanu-niɛ.\qt* 
\q1 \qt Hũmieŋaŋ miɛlãa terni maŋ nuɔ‑i, na viinu-yɛi,\qt* 
\q1 \qt aa amaŋ cuolaanu, na diinu-yɛi.\qt* 
\q1  
\v 6 \qt Nuɔmba‑i hiere ba ka da Diiloŋ uŋ ka kor-ba dumaa.›»\qt*\f + \fr 3:6 \ft Isayi (Ésaïe) 40.3-5\f* 
\p  
\v 7 Nuɔmba bɔi taa ba jo Nsãa tuɔ batiseŋ-ba. Wuɔ tuɔ waŋ baa-ba wuɔ: «Nelbabalaaŋ namaa temma‑i daana‑i, hai juɔ tũnu-nɛi wuɔ da na batiseŋ Diiloŋo siɛ ka gãŋ baa-na?  
\v 8 Taa na ce kumaŋ faa, ku yaa ka pigãaŋ wuɔ na naana na cilɔbabalaŋo‑i kelkel. Baa na ta na ne wuɔ sĩ *Abiramuŋ yeŋ na bĩncɔiŋo Diiloŋo siɛ ka gãŋ baa-na! Mi tũnu-nɛi, naŋ fiɛ da tãmpĩɛŋa maŋ daaya‑i, Diiloŋo gbãa bir-a ce-ya Abiramu hãayɛ̃lmba namaa fuoŋgu-na\f + \fr 3:8 \ft Niɛŋ Nsãa sɛbɛ‑i-na 8.33-39.\f*.  
\v 9 Maale nuŋgu saaraa jĩna. Tibiiŋgu maŋ da ku saa maŋ biefɛfɛiŋa, ku jũŋ aa sɛnu.» 
\p  
\v 10 Nuɔŋ baa ta ba yuu-yo wuɔ: «Kufaŋgu terieŋgu-na, i saaya i ce bige‑i?» 
\p  
\v 11 Wuɔ gbɛ̃-ba wuɔ: «Joŋgorbaa-ba hãi da ba waa baa nuɔni maŋ, umaŋ saa da bĩŋkũŋgu ŋ hã-yo u diei, aa niiwuoŋ da ni bi waa baa nuɔni maŋ, umaŋ saa da duɔ wuo ŋ hã-yo.» 
\p  
\v 12 *Nampohũutaamba namba naa bi jo u duɔ ji batiseŋ-ba, bafaŋ baa yuu-yo wuɔ: «Hãalãtie, miɛ i saaya i ce bige‑i?» 
\p  
\v 13 Wuɔ gbɛ̃ bafamba‑i wuɔ: «Nuɔmbaŋ saaya ba ta ba pã kumaŋ ba hã-na, baa na ta na hũu na cor kufaŋgu‑i.» 
\p  
\v 14 Sorosibaa-ba namba yuu-yo wuɔ: «Aa miɛ fuɔ, i saaya i ce bige‑i?» 
\p Wuɔ gbɛ̃ bafamba‑i wuɔ: «Baa na ta na du nuɔmba‑i na hũu ba gbeiŋa‑i. Taa na yii baa na cufaluŋgu yaa yoŋ.» 
\p  
\v 15 Diiloŋ uŋ pãa nuŋgu‑i wuɔ u ka saaŋ *Koŋkortieŋo maŋ, nuɔmba taa ba niya u jomma‑i. Baŋ juɔ da Nsãa‑i ba da niɛ sĩ u yaa‑i.  
\v 16 Nsãa wuɔ gbɛ̃-ba wuɔ: «Muɔmi batiseŋ-na baa hũmma yoŋ, ŋga unaa jo dii, u fɔ̃ŋgũɔ jĩɛnya mɛi wuoŋo‑i, mɛi saa piɛra u natãaŋgu‑i. Fuɔ ka batiseŋ-na baa *Diiloŋ-Yalle baa dãamu.  
\v 17 Kɔkɔruɔŋgu dii u naŋga-na. U ka pe u dĩmma‑i. Duɔ ji pe-ma tĩ hiere torre-na, u ka kũɔl belle‑i dii-de inɔŋgɔ̃-na aa sɛnu fuoru‑i baa dãamu. Dãamu fammu sa dĩŋ dede.» 
\p  
\v 18 Nsãa taa u dii nelma bɔi nuɔmba tũnni-na, a ce dumaaŋo-na u taa u waŋ *Neldɔdɔlma‑i baa-ba.  
\v 19 Erɔdi wuɔ hũyãa u mɔlɔ̃ ciɛŋo a dii-yo. Ba taa ba bĩ ciɛŋo‑i Erodiyadi. Aa naa tiraa ce wɛima bɔi ma saa fa. U yaa waa nellentieŋo‑i Galile‑i-na. Nsãa wuɔ fulnu-yuɔ wuɔ u maacemma saa fa.  
\v 20 Wuɔ ce baa bel Nsãa‑i dii-yo kaso, a migãaŋ tuɔ naara kunaŋgu u cãlmuɔ‑i-na. 
\s1 Yesu batisemma‑i 
\r (Matie 3.13-17; Marke 1.9-11) 
\p  
\v 21 Nuɔmba‑i hiere ba kãa ka *batiseŋ. Baŋ taa ba batiseŋ huɔŋgu-na, Yesu wuɔ bi kã ba ka batiseŋ-yo. Baŋ baatiseŋ-yo tĩ, wuɔ tuɔ cãrã Diiloŋo‑i. Dɔrɔ wuɔ puur.  
\v 22 *Diiloŋ-Yalle hel koŋhuruŋ temma jo ji diire-yuɔ. Baa nu molo piiye dɔrɔ‑i-na wuɔ: «Mi Biɛŋo yaa nuɔŋo‑i, ŋ maama sa suɔ aa dɔlnu-miɛ; nuɔnɛi fĩɛŋ mi huɔŋga‑i.»\f + \fr 3:22 \ft Gbɛliɛmaŋ-nalãaŋgu (Psaume) 2.7; Isayi (Ésaïe) 42.1\f* 
\s1 Yesu bĩncuɔmbaŋ cuu ba-naa dumaa ku yaa daaku 
\r (Matie 1.1-17) 
\p  
\v 23 Yesuŋ duɔŋ u maacemma‑i huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, u waa baa bieŋ komorre baa cĩnciel temma. Nuɔmba taa ba jɔguɔŋ wuɔ Yosɛfu biɛŋo. 
\li1 Yosɛfu to‑i ba taa ba bĩ-yo Eli. 
\li1  
\v 24 Eli to‑i ba taa ba bĩ-yo Mata. 
\li1 Mata to‑i ba taa ba bĩ-yo Levi. 
\li1 Levi to‑i ba taa ba bĩ-yo Mɛlki. 
\li1 Mɛlki to‑i ba taa ba bĩ-yo Yanai. 
\li1 Yanai to‑i ba taa ba bi bĩ-yo Yosɛfu. 
\li1  
\v 25 Yosɛfu faŋo to‑i ba taa ba bĩ-yo Matatiyasi. 
\li1 Matatiyasi to‑i ba taa ba bĩ-yo Amɔsi. 
\li1 Amɔsi to‑i ba taa ba bĩ-yo Nahɔmu. 
\li1 Nahɔmu to‑i ba taa ba bĩ-yo Ɛsili. 
\li1 Ɛsili to‑i ba taa ba bĩ-yo Nagai. 
\li1  
\v 26 Nagai to‑i ba taa ba bĩ-yo Maatĩŋo. 
\li1 Maatĩŋ to‑i ba taa ba bi bĩ-yo Matatiyasi. 
\li1 Matatiyasi faŋo to‑i ba taa ba bĩ-yo Semiɛ. 
\li1 Semiɛ to‑i ba taa ba bĩ-yo Yosɛki. 
\li1 Yosɛki to‑i ba taa ba bĩ-yo Yoda. 
\li1  
\v 27 Yoda to‑i ba taa ba bĩ-yo Yohana. 
\li1 Yohana to‑i ba taa ba bĩ-yo Eresa. 
\li1 Eresa to‑i ba taa ba bĩ-yo Sorobabɛl. 
\li1 Sorobabɛl to‑i ba taa ba bĩ-yo Salatiɛl. 
\li1 Salatiɛl to‑i ba taa ba bĩ-yo Neri. 
\li1  
\v 28 Neri to‑i ba taa ba bi bĩ-yo Mɛlki. 
\li1 Mɛlki faŋo to‑i ba taa ba bĩ-yo Adi. 
\li1 Adi to‑i ba taa ba bĩ-yo Kosamu. 
\li1 Kosamu to‑i ba taa ba bĩ-yo Ɛlmadamu. 
\li1 Ɛlmadamu to‑i ba taa ba bĩ-yo Ɛr. 
\li1  
\v 29 Ɛr to‑i ba taa ba bi bĩ-yo Yesu. 
\li1 Yesu faŋo to‑i ba taa ba bĩ-yo Eliesɛr. 
\li1 Eliesɛr to‑i ba taa ba bĩ-yo Yorimu. 
\li1 Yorimu to‑i ba taa ba bi bĩ-yo Mata. 
\li1 Mata faŋo to‑i ba taa ba bi bĩ-yo Levi. 
\li1  
\v 30 Levi faŋo to‑i ba taa ba bĩ-yo Siminyɔ. 
\li1 Siminyɔ to‑i ba taa ba bĩ-yo Yuda. 
\li1 Yuda to‑i ba taa ba bi bĩ-yo Yosɛfu. 
\li1 Yosɛfu faŋo to‑i ba taa ba bĩ-yo Yonamu. 
\li1 Yonamu to‑i ba taa ba bĩ-yo Eliyakimu. 
\li1  
\v 31 Eliyakimu to‑i ba taa ba bĩ-yo Meleya. 
\li1 Meleya to‑i ba taa ba bĩ-yo Mena. 
\li1 Mena to‑i ba taa ba bĩ-yo Matata. 
\li1 Matata to‑i ba taa ba bĩ-yo Natamu. 
\li1 Natamu to yaa *Davidi. 
\li1  
\v 32 Davidi to yaa Yese. 
\li1 Yese to yaa Yobɛdi. 
\li1 Yobɛdi to yaa Bosi. 
\li1 Bosi to yaa Sala. 
\li1 Sala to yaa Nasɔ̃. 
\li1  
\v 33 Nasɔ̃ to yaa Aminadabu. 
\li1 Aminadabu to yaa Adimɛ. 
\li1 Adimɛ to yaa Arni. 
\li1 Arni to yaa Esirɔmu. 
\li1 Esirɔmu to yaa Perɛsi. 
\li1 Perɛsi to yaa *Yuda. 
\li1  
\v 34 Yuda faŋo to yaa *Yakɔbu. 
\li1 Yakɔbu to yaa *Isaki. 
\li1 Isaki to yaa *Abiramu. 
\li1 Abiramu to yaa Tera. 
\li1 Tera to yaa Nahɔr. 
\li1  
\v 35 Nahɔr to yaa Seruge. 
\li1 Seruge to yaa Erehu. 
\li1 Erehu to yaa Pelɛgi. 
\li1 Pelɛgi to yaa Ebɛr. 
\li1 Ebɛr to yaa Sala. 
\li1  
\v 36 Sala faŋo to yaa Kanamu. 
\li1 Kanamu to yaa Arpasadi. 
\li1 Arpasadi to yaa Sɛmu. 
\li1 Sɛmu to yaa *Nowe. 
\li1 Nowe to yaa Lemɛki. 
\li1  
\v 37 Lemɛki to yaa Matusalɛmu. 
\li1 Matusalɛmu to yaa Enɔki. 
\li1 Enɔki to yaa Yerɛdi. 
\li1 Yerɛdi to yaa Maleleyɛl. 
\li1 Maleleyɛl to yaa Kenamu. 
\li1  
\v 38 Kenamu to yaa Enɔsi. 
\li1 Enɔsi to yaa Sɛti. 
\li1 Sɛti to yaa Adãma. 
\p Diiloŋ uŋ hielaa miwaaŋo‑i u maa Adãma faŋo yaa jĩna. 
\c 4  
\s1 Sitãni taara duɔ guɔl Yesu gbeini‑i 
\r (Matie 4.1-11; Marke 1.12-13) 
\p  
\v 1 *Diiloŋ-Yalle naa yu Yesu huɔŋga‑i. Uŋ hilaa *Yurdɛ̃‑i-na, diɛ kã baa-yo *hĩɛkuraaŋgu-na.  
\v 2 Uŋ kãa terieŋgu-na, *Sitãni wuɔ nyaanu-yuɔ duɔ ka guɔl u gbeini‑i. U ciɛ yinni komuɔŋa hãi baa-yo tãalma-na. Yinni fanni-na, Yesu saa dii kuuwuoŋgu u nuŋgu-na. Ku huoŋgu-na, nyulmu sire cuɔl-o.  
\v 3 Sitãni wuɔ gbɛ̃-yo wuɔ: «Da kuɔ Diiloŋ-Biɛŋo yaa nuɔŋo‑i kelkel, ce tãmpɛ̃l daade bir kuuwuoŋgu i ne!» 
\p  
\v 4 Yesu wuɔ cira: «Ma nyɛgãaŋ Diiloŋ-nelma-na wuɔ: \qt ‹Niiwuoni‑i yoŋ, ni siɛ gbãa ce nɛliɛŋ nuɔ ŋ ba.›\qt*\f + \fr 4:4 \ft Ãnjĩnamma tiyemmaŋ-sɛbɛ (Deutéronome) 8.3\f*»  
\v 5 Uŋ waaŋ mafamma‑i, Sitãni nyugũŋ baa-yo dɔrɔ a ka pigãaŋ-yo nilɛiŋa‑i hiere hĩɛma-na da hɔlhɔlhɔl  
\v 6 aa cira: «Niŋ daa nilɛiŋa maŋ daaya‑i hiere baa a huɔya-niini‑i, mɛi waaŋa; da miɛ mi ka ce kumaŋ baa-ya mi ce.  
\v 7 Da ŋ dũuna jaal-mi, mi ka hã-ni baa-ya.» 
\p  
\v 8 Yesu wuɔ cira: «Ma nyɛgãaŋ Diiloŋ-nelma-na wuɔ: \qt ‹Ŋ saaya ŋ ta ŋ dũuna ŋ jaal Itieŋo‑i Diiloŋo yaa‑i; aa ŋ ta ŋ cãa u yaa u diei yoŋ.›\qt*\f + \fr 4:8 \ft Ãnjĩnamma tiyemmaŋ-sɛbɛ (Deutéronome) 6.13\f*» 
\p  
\v 9 Sitãni wuɔ hiire baa-yo a kã baa-yo *Yerusalɛmu‑i-na, ka haa-yo *Diilodubuɔ dɔrɔ‑i-na aa cira: «Da kuɔ Diiloŋ-Biɛŋo yaa nuɔŋo‑i kelkel, tie ŋ diire hĩɛma-na i ne. Ma sĩ ma nyɛgãaŋ Diiloŋ-nelma-na wuɔ: 
\q1  
\v 10 \qt ‹Diiloŋo ka ce u *dɔrpɔpuɔrbiemba ta ba niya-niɛ.›\qt* 
\m  
\v 11 Aa tiraa cira: 
\q1 \qt ‹Ba ka tũu-ni ba nammu-na\qt* 
\q1 \qt ŋ baa ka tisĩŋ ŋ fɛrɛ terieŋgu.›\qt*\f + \fr 4:11 \ft Gbɛliɛmaŋ-nalãaŋgu (Psaume) 91.11-12\f*» 
\p  
\v 12 Yesu wuɔ cira: «Ma bi nyɛgãaŋ Diiloŋ-nelma-na wuɔ: \qt ‹Baa dãŋ Itieŋo‑i Diiloŋo‑i ŋ ne.›\qt*\f + \fr 4:12 \ft Ãnjĩnamma tiyemmaŋ-sɛbɛ (Deutéronome) 6.16\f*» 
\p  
\v 13 Sitãni wuɔ ce ji gbɛ̃; u saa ji gbãa guɔl Yesu gbeini‑i. Wuɔ naa u ta aa yaŋ-yo tuɔ cie huɔŋgu naŋgu. 
\s1 Yesuŋ duɔŋ u maacemma‑i dumaa Galile‑i-na 
\r (Matie 4.12-17; Marke 1.14-15) 
\p  
\v 14 *Sitãniŋ juɔ ta aa yaŋ Yesu‑i, wuɔ bir kã *Galile‑i-na baa *Diiloŋ-Yalle fɔ̃ŋgũɔ‑i. Uŋ kãa, baa fũnuŋ ta ba gbɛliɛŋ-yo terni-na hiere.  
\v 15 U taa u waŋ Diiloŋ-nelma‑i *Diilonelhãalãdũnni-na. Nuɔmba‑i hiere ba taa ba kaal-o. 
\r (Matie 13.53-58; Marke 6.1-6) 
\p  
\v 16 Yiiŋgu naŋgu-na, wuɔ ji kã Nasarɛti‑i-na. U vãa kusuɔŋ-nu'i. *Yitĩɛnaŋguŋ juɔ hi, wuɔ kã *Diilonelhãalãdũŋgu-na. U taa u kã koko. Diiloŋ-nelmaŋ juɔ hi kalamma, wuɔ sire duɔ kalaŋ.  
\v 17 Baa hã-yo *Diilopɔpuɔrbiloŋo‑i *Isayi sɛbɛ yaa wuɔ u kalaŋ. Wuɔ puur terieŋgu maŋ uŋ nyɛgãaŋ wuɔ: 
\q1  
\v 18 \qt «Itieŋo *Yalle dii mi yuŋgu-na.\qt* 
\q1 \qt Na saa da, u hielaa-mi\qt* 
\q1 \qt mi da mi waŋ *Neldɔdɔlma‑i baa sũntaamba‑i.\qt* 
\q1 \qt U puɔraa-mi\qt* 
\q1 \qt mi da mi waŋ baa kɔraamba‑i wuɔ kɔrsĩnni tĩɛ,\qt* 
\q1 \qt aa waŋ baa yiriemba‑i wuɔ ba yufieŋa ka puur,\qt* 
\q1 \qt aa bamaŋ dii pɔrtɔmma-na wuɔ pɔrtɔmma tĩɛ,\qt* 
\q1  
\v 19 \qt aa waŋ baa-ba wuɔ Diiloŋo ka firnu u huɔŋga‑i baa nuɔmba‑i fiɛfiɛ‑i-na.»\qt*\f + \fr 4:19 \ft Isayi (Ésaïe) 61.1-2\f* 
\p  
\v 20 Uŋ kalaaŋ tĩ, wuɔ suuye sɛbɛ‑i aa hã Diilonelhãalãdũŋgu maacenceroŋo‑i baa-yo aa tĩɛna. Nuɔmba‑i hiere baa dĩŋ-yuɔ ta ba ne-yo.  
\v 21 Wuɔ cira: «Miŋ kalaaŋ nelma maŋ daama‑i, ma ciɛ nyuŋgo daayo'i nuɔ‑i.»  
\v 22 Nuɔmba kar da hãmmu! Wuɔ cor tuɔ piiye. U nelma taa ma suurnu nuɔmba‑i ma cor. Ba hɔmmu cu; ba ta ba yuu ba-naa wuɔ: «Yosɛfu biɛŋo'i sĩ wɛi?» 
\p  
\v 23 Yesu wuɔ gbɛ̃-ba wuɔ: «Yiiŋgu dii baa yiiŋgu, na ka naŋ gbãnalãaŋ daaku‑i baa-mi wuɔ: ‹Pɛrruntie, sire ŋ fɛrɛ i ne!› Aa na ka cira: ‹I nuɔ niŋ ciɛ mamaŋ hiere Kafarnamu‑i-na, ce ma temma naŋ fɛrɛŋ nelle-na i ne.›»  
\v 24 Aa tiraa gbɛ̃-ba wuɔ: «Yaaŋ mi waŋ ninsoŋo‑i baa-na: Diilopɔpuɔrbiloŋo‑i, u nelleŋ-baamba sa kãŋ-yo.  
\v 25 Yaaŋ mi tũnu-nɛi, *Eli bãaŋgu-na, bikulcaamba bɔi waa *Isirahɛl-na, Diiloŋ wuɔ ce bieŋa siɛi baa caamba niediei u saa dãa. Nyul muɔ suur nelle-na\f + \fr 4:25 \ft Jãmatigi ba sɛbɛdĩɛlãŋo (1 Rois) 17.1\f*.  
\v 26 Ŋga Diiloŋ wuɔ yaŋ bafamba‑i aa puɔr Eli‑i bikulciɛŋo naŋ wulaa Sarɛputa, dii Sidɔ̃\f + \fr 4:26 \ft Jãmatigi ba sɛbɛdĩɛlãŋo (1 Rois) 17.8-16\f*.  
\v 27 Aa Diilopɔpuɔrbiloŋo‑i Elise bãaŋgu-na, *wontuɔrmba bɔi waa Isirahɛl-na, ŋga Elise saa ji sire u diei *Isirahɛl-baamba-na; u yaaŋ bafamba‑i aa sire umaŋ naa hilaa Siiri mara‑i-na jo, ba taa ba bĩ-yo Naama\f + \fr 4:27 \ft Jãmatigi ba sɛbɛhãalĩŋo (2 Rois) 5.1-14\f*.» 
\p  
\v 28 Baŋ juɔ nu mafamma‑i, ba hɔmmu pãŋ guɔla hiere.  
\v 29 Ba nelle waa tãnuŋ-nu. Baa sire tisĩŋ-yo hiel-o Diilonelhãalãdũŋgu-na, a hel baa-yo nelleŋ-huɔŋga-na, a nyugũŋ baa-yo tãnuŋgu dɔrɔ‑i-na wuɔ ba ka sɛ-yo nanna.  
\v 30 Yesu wuɔ yaŋ-ba aa yɛgɛl hel ba hɔlma-na ta. 
\s1 Yesuŋ siire jaamba‑i dumaa Kafarnamu‑i-na 
\r (Marke 1.21-28) 
\p  
\v 31 Yesuŋ hilaa Nasarɛti‑i-na, wuɔ ta kã Kafarnamu. *Galile nelle nande‑i difande‑i. Uŋ kãa, wuɔ kã *Diilonelhãalãdũŋgu-na *yitĩɛnaŋgu-na ka tuɔ waŋ Diiloŋ-nelma‑i.  
\v 32 U taa u piiye baa bibɛsĩnni u yaŋ *ãnjĩnamma pigãataamba‑i; a ce dumaaŋo-na, u nelma taa ma suurnu nuɔmba‑i ma cor.  
\v 33 Naacolŋo naŋo waa ba hɔlma-na, *jĩna waa u yuŋgu-na. Wuɔ kaasĩŋ da gbagaga wuɔ:  
\v 34 «Nasarɛtitaaŋ Yesu! I ciɛ-ni niɛ? Ŋ juɔ da ŋ ji kɔsuɔŋ-ye wuɔ bige‑i ciɛ? Mi suɔ-ni, Diiloŋ-nolŋo yaa nuɔŋo‑i.» 
\p  
\v 35 Yesu wuɔ cira: «Suuye ŋ nuŋgu‑i aa ŋ cor ŋ hel naacolŋo-na.» Jĩna wuɔ mal naacolŋo‑i nuɔmba-na aa naa hel u saa ce kuubabalaaŋgu yuɔ.  
\v 36 Kuɔ ce nuɔmba‑i gbɛrɛ, baa ta ba piiye baa ba-naa wuɔ: «Naacolŋ daayo hii dɛ! Baa jĩnabaa-ba‑i hiere u donya-bɛi baa u nuŋ-ãndaaŋgu.»  
\v 37 Kuŋ ciɛ dumaaŋo-na, u yerre gbuo terni‑i hiere. 
\r (Matie 8.14-17; Marke 1.29-34) 
\p  
\v 38 Uŋ hilaa *Diilonelhãalãdũŋgu-na, wuɔ kã Simɔ cĩiŋ-nu. Simɔ cura sa waa hĩnni; u kũɔma naa gbuu huol da pãmpãmpãŋ, u galla. Ba cãrã Yesu‑i wuɔ u sire-yuɔ.  
\v 39 U kã ka ture ciɛŋo yudɔrɔ‑i-na, a nuola jarma‑i. Ciɛŋo pãŋ da u fɛrɛ terduɔŋgu faŋgu-na. Wuɔ sire tuɔ ce ba nersĩnni‑i. 
\p  
\v 40 Bãaŋguŋ juɔ ta ku suur huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, jaambaŋ waa baa bamaŋ hiere nelle-na, baa jo baa-ba. Yesu wuɔ tuɔ haa u nammu‑i bɛi u sire-bɛi.  
\v 41 Jaaŋ daaba hɔlma-na, *jĩnabaa-ba waa nuɔmba bɔi-na. Duɔ donya umaŋ baamba‑i, ba ta ba kaasĩŋ wuɔ: «Diiloŋ-Biɛŋo yaa nuɔŋo‑i kelkel!» Jĩnabaa-ba naa suɔ wuɔ Diiloŋ uŋ pãa nuŋgu‑i aa saaŋ *Koŋkortieŋo maŋ, u yaa Yesu‑i; a ce dumaaŋo-na Yesu tuɔ nuola-bɛi, u sa yaŋ ba da piiye. 
\r (Marke 1.35-39) 
\p  
\v 42 Cuoŋ juɔ kaal, u sire kã hĩɛŋ-nu. Nuɔmba taara-yuɔ ka da-yo aa ta ba taara ba bella-yuɔ u baa da ta aa yaŋ-ba.  
\v 43 Wuɔ waŋ baa-ba wuɔ: «Mi saaya mi wuɔra waŋ *Diiloŋ-bãaŋgu *Neldɔdɔlma‑i nilɛiŋa naŋa-na hiere; Diiloŋo puɔraa-mi baa ma yaa.»  
\v 44 Aa naa ta tuɔ wuɔra *Yude *Diilonelhãalãdũnni-na u waŋ Diiloŋ-nelma‑i. 
\c 5  
\s1 Gbɛrɛ-tetebelle 
\p  
\v 1 Yiiŋgu naŋgu-na, Yesu kãa Genesarɛti dalaŋga-na. Nuɔmba kũɔl ba-naa kã u wulaa da ba ka nu Diiloŋ-nelma‑i.  
\v 2 Wuɔ da benni nanni‑i ni hãi hũmma nuŋgu-na, ni taamba naa hel ta ba saara ba jɔnaamba‑i.  
\v 3 Wuɔ kã ka suur kunaŋgu-na, Simɔ kũŋgu'i waa aa ce u forra-kuɔ cɛllɛ koŋkondaaŋgu-na. Uŋ furaaya-kuɔ, Yesu wuɔ tĩɛna a doŋ tuɔ waŋ Diiloŋ-nelma‑i u pigãaŋ nuɔmba‑i. 
\p  
\v 4 Uŋ juɔ piiye tĩ, wuɔ gbɛ̃ Simɔ‑i wuɔ: «Kã pututu terieŋgu-na, na ka naŋ na jɔnaamba‑i.» 
\p  
\v 5 Simɔ wuɔ cira: «Hãalãtie, i naaŋ juɔŋo‑i cɔ i saa da bĩŋkũŋgu bel, ŋga niŋ waaŋ-ma dɛi, mi siɛ yagar ŋ nuŋgu‑i.» Aa naa ta.  
\v 6 Baŋ kãa ka naŋ ba jɔnaamba‑i, baa bel titiraamba‑i jɔnaamba yu ta ba yii da ba kar.  
\v 7 Ba nabentaamba namba waa, baa fara bĩ ba jo baa ba beŋo‑i a ji kãyã-bɛi ba jul titiraamba‑i. Baŋ julii-ba, benni‑i ni hãi‑i-na niɛ yu ta ni yii da ni nyiɛrã hũmma-na.  
\v 8 Simɔ-Piɛrŋ daa mafamma‑i, wuɔ kã ka dũuna Yesu caaŋgu-na aa naa cira: «Itie, muɔŋo‑i ãmbabalmanceroŋ muɔ, baa piɛ-mi.»  
\v 9 Titiraaŋ daaba ciinumma diyaa korma yuɔ baa bamaŋ waa baa-yo hiere beŋo-na.  
\v 10 Halle u nagbosobaa-ba‑i Sebede bɛpuɔmba‑i korma bi bilaa-ba. Ba taa ba bĩ unaŋo‑i Sake aa bĩ unaŋo‑i Nsãa. Yesu wuɔ waŋ baa Simɔ‑i wuɔ: «Baa yaŋ korma da-ni, a doŋ nyuŋgo, ŋ ka yaŋ tetebelle‑i aa ta ŋ dii nuɔmba‑i Diiloŋ-hũnuŋ-nu.»  
\v 11 Yesuŋ waaŋ mafamma‑i, baa hel baa ba benni‑i bomborma-na ka yaŋ-ni aa cu u huoŋ-nu. 
\s1 Yesu siire wontorŋo naŋo 
\r (Matie 8.1-4; Marke 1.40-45) 
\p  
\v 12 Yiiŋgu naŋgu-na, Yesu kãa nelle nande-na. *Wontorŋo naŋo da-yo aa piɛ ka dũuna u caaŋ-nu aa cira: «Itie, da ŋ ta ŋ taara mi jarma ta-miɛ, mi suyaa miɛ ku siɛ yar-ni.»  
\v 13 Yesu wuɔ haa u naŋga‑i yuɔ aa naa cira: «Mi taara ŋ jarma ta.» Naacolŋo jarma pãŋ ta yuɔ terduɔŋgu faŋgu-na.  
\v 14 Yesu wuɔ waŋ-ma kuola-mɛi baa-yo wuɔ u baa yaŋ ma hel; aa u kã *Diilojigãntieŋo wulaa u ka ne-yo, aa u pã niikonni maŋ dii pãmma u hã-yo u migãaŋ u yuŋ-maama‑i ŋaa *Moisiŋ nyɛgãaŋ-ma dumaa\f + \fr 5:14 \ft Niɛŋ Buolmaŋ-sɛbɛ‑i-na (Lévitique) 14.2-32.\f*. Ku yaa nuɔmba ka suɔ wuɔ u jarma taa-yuɔ kelkel. 
\p  
\v 15 Kufaŋguŋ ciɛ, Yesu yerre migãaŋ ta di du di kã. Nuɔmba bɔi taa ba jãnu ba-naa ba nu u nelma‑i. Jaamba taa ba cãrã-yuɔ u tuɔ sire-bɛi ba jarma-na.  
\v 16 Ŋga huɔŋgu naŋ-nu duɔ ce, u yaŋ-ba aa ta kã u deŋ ka cãrã Diiloŋo‑i aa bir jo. 
\s1 Yesu siire murgu naŋo 
\r (Matie 9.1-8; Marke 2.1-12) 
\p  
\v 17 Yiiŋgu naŋgu-na, Yesu taa u waŋ Diiloŋ-nelma‑i u pigãaŋ nuɔmba‑i. A ne da *Farisĩɛbaa-ba namba waa tĩɛna ba hɔlma-na, baa *ãnjĩnamma pigãataamba namba. Banamba taa ba hel *Galile, banamba *Yude, halle banamba naa hel *Yerusalɛmu‑i-na jo. Itieŋo fɔ̃ŋgũɔ waa baa-yo u tuɔ sire jaamba‑i.  
\v 18 Balamba namba tũu murgu naŋo‑i kuugallaŋ-nu jo baa-yo, wuɔ ba ji suur jĩna-yuɔ Yesu caaŋgu-na.  
\v 19 A ne da nuɔmba naa yu dũŋgu‑i, ba saa suɔ baŋ ka suur baa-yo dumaa. Ba naa ba nyugũŋ dũŋgu dɔrɔ‑i-na, aa kaasĩŋ-ku dii-yo baa u kuugallaŋgu‑i nuɔmba hɔlma-na jĩna-yuɔ Yesu caaŋgu-na.  
\v 20 Yesu wuɔ ne da ba haa ba naŋga‑i yuɔ cor, wuɔ gbɛ̃ ba jɛiŋo‑i wuɔ: «Mi jĩɛ, ŋ ãmbabalma hurii hiere.»  
\v 21 Ãnjĩnamma pigãataamba‑i baa Farisĩɛbaa-ba doŋ ta ba piiye wuɔ: «Hai moloŋo‑i daayo‑i aa u tuɔ tuora Diiloŋo‑i? Da ma hel Diiloŋo-na, hai moloŋo‑i gbãa hur u nanolŋo ãmbabalma‑i?» 
\p  
\v 22 Yesu wuɔ suɔ baa-ba, wuɔ gbɛ̃-ba wuɔ: «Bige‑i ciɛ na ta na jɔguɔŋ nel daama temma‑i na hɔmmu-na?  
\v 23 A hur u ãmbabalma‑i, baa a ce u sire a tuɔ wuɔ‑i, ma hãi‑i-na, namaa daa hama‑i ce fɛ̃u yaŋ?  
\v 24 Ŋga mi ka sire naacolŋ daayo‑i ku yaa na ka suɔ wuɔ Diiloŋo hãa *Moloŋ-Biɛŋo‑i ku fɔ̃ŋgũɔ‑i hĩɛma-na u tuɔ hur nelbiliemba ãmbabalma‑i.» Uŋ waaŋ mafamma‑i, wuɔ gbɛ̃ murgu‑i wuɔ: «Sire ŋ biɛ ŋ kuugallaŋgu‑i ŋ kũŋ, muɔmɛi waaŋ-ma dumaa.» 
\p  
\v 25 Naacolŋo bi sire ba yufelle-na a biɛ u kuugallaŋgu‑i tuɔ gbɛliɛŋ Diiloŋo‑i u kũŋ.  
\v 26 Maa ce-ba hiere gbɛrɛ; baa ta ba piiye wuɔ: «Diiloŋo‑i bibiɛŋo!» Korma taa ma da-ba a ce ba ta ba piiye wuɔ: «I daa gbɛrɛ-wɛima nyuŋgo‑i-na.» 
\s1 Yesu bĩɛ Levi‑i 
\r (Matie 9.9-13; Marke 2.13-17) 
\p  
\v 27 Yesuŋ hilaa terieŋgu-na, wuɔ da *nampohũutieŋo naŋo tĩɛnaana u maacemmaŋ-dũŋgu-na, ba taa ba bĩ-yo Levi. Wuɔ waŋ baa-yo wuɔ: «Levi, sire i ta.»  
\v 28 Levi bi pãŋ nanna u maacemma‑i aa sire cu u huoŋ-nu. 
\p  
\v 29 Ku huoŋgu-na, Levi wuɔ ce kãlle u dumɛlle-na Yesu yerreŋ aa bĩ u jo ba ji ta ba wuo niiwuoni‑i. Nuɔmba bɔi waa baa-ba. Nampohũutaamba waa ba hɔlma-na.  
\v 30 *Farisĩɛbaa-ba daa mafamma‑i ce bige‑i baa *ãnjĩnamma pigãataamba‑i? Kuɔ gbuu jaŋ-ba; baa ta ba waana aa naa ta ba piiye baa Yesu *hãalãbiemba‑i wuɔ: «Bige‑i ciɛ na ta na wuo aa ta na nyɔŋ baa nelbabalaaŋ daaba temma‑i?» 
\p  
\v 31 Yesu wuɔ gbɛ̃-ba wuɔ: «Da ŋ waa hĩnni, ŋ ka ce bige‑i pɛrruntieŋ terieŋ-nu?  
\v 32 Mi saa jo nelfafaaŋ maa-na, ŋga mi juɔ nelbabalaaŋ maa-na ba da ba nanna ba cilɔbabalaŋo‑i.» 
\s1 Yesu piiye sũŋgu maama 
\r (Matie 9.14-17; Marke 2.18-22) 
\p  
\v 33 Baŋ waa mafamma-na, *Farisĩɛbaa-ba namba yuu-yo wuɔ: «*Nsãa-Batisi *hãalãbiemba dii sũŋgu‑i aa ta ba cãrã Diiloŋo‑i, miɛ baamba bi dii aa ta ba cãrã, bige‑i ciɛ naŋ baamba sa dii?» 
\p  
\v 34 Yesu wuɔ siɛ-ba baa gbãnalãaŋgu wuɔ: «Nɛliɛ gbãa tuɔ jã ciɛŋo aa na ce u jɛ̃naamba dii sũŋgu ku yiiŋgu-na dɔrbiɛŋo yufelle-na wɛi?  
\v 35 Ŋga yiiŋgu dii baa yiiŋgu, ba ka bel dɔrbiɛŋo‑i ta baa-yo. Kufaŋgu yinni'i nuɔ‑i baŋ ka dii sũŋgu‑i.» 
\p  
\v 36 Aa naa tiraa naŋ gbãnalãaŋgu naŋgu baa-ba wuɔ: «Ba sa taal joŋgorfɛlɛŋo‑i a nar uucɔlɔŋo. Da ŋ ce-ma, joŋgorfɛlɛŋo kompaŋga siɛ biɛ baa uucɔlɔŋo kaaŋga‑i, u yaa daayo u taalaa tĩ.  
\v 37 Ba sa bi dii duvɛ̃nfɛlɛŋo‑i cirkpɔcɔlɔŋ-na. Umaŋ duɔ ce-ma, cirkpuɔ ka muonu aa duvɛ̃ŋo ka kũnna.  
\v 38 Ŋga da ŋ'a ŋ dii duvɛ̃nfɛlɛŋo‑i, ŋ saaya ŋ dii-yo cirkpɔfɛlɛŋ-na.  
\v 39 Na saa da, umaŋ duɔ tuɔ nyɔŋ duvɛ̃ncɔlɔŋo‑i uufɛlɛŋo sa dɔlnu-yuɔ a ce dumaaŋo-na u sa taara-yuɔ.» 
\c 6  
\s1 Yitĩɛnaŋgu maama 
\r (Matie 12.1-8; Marke 2.23-28) 
\p  
\v 1 *Yitĩɛnaŋgu naŋgu-na, Yesubaa-ba taa ba karnu sonni nanni ba cor. U *hãalãbiemba ta ba kar bile‑i ba hu-yo ba natiɛŋa-na ba wuo.  
\v 2 *Farisĩɛbaa-ba namba ta ba waŋ baa-ba wuɔ: «Bige‑i ciɛ na ta na ce kumaŋ saa saaya cemma yitĩɛnaŋgu-na?» 
\p  
\v 3 Yesu wuɔ gbɛ̃-ba wuɔ: «Nyulmu naŋ bilaa *Davidi‑i wuɔ ce kumaŋ baa u nuɔmba‑i\f + \fr 6:3 \ft Niɛŋ Samiɛl sɛbɛdĩɛlãŋo-na (1 Samuel) 21.2-7.\f*, ma sĩ na kalaaŋ-ku kɛ?  
\v 4 U naŋ suurii Diiloŋ-dũŋgu-na dumaa a biɛ Diiloŋ-buruo‑i ba wuo. A ne da a saa baa miɛ Diiloŋ-hũmelle‑i, bamaŋ si dii *Diilojigãntaamba, ba saa saaya ba wuo buruo faŋo‑i.»  
\v 5 Uŋ waaŋ mafamma‑i, wuɔ cira: «*Moloŋ-Biɛŋo yaa yitĩɛnaŋgu tieŋo‑i.» 
\s1 Yesu siire nagãduɔla naŋo 
\r (Matie 12.9-14; Marke 3.1-6) 
\p  
\v 6 *Yitĩɛnaŋgu bi naŋgu-na, Yesu wuɔ suurii *Diilonelhãalãdũŋgu-na tuɔ waŋ Diiloŋ-nelma‑i. A ne da naacolŋo naŋo waa ba hɔlma-na, u nadienaŋga naa minaŋ.  
\v 7 *Ãnjĩnamma pigãataamba‑i baa *Farisĩɛbaa-ba kã ka tĩɛna ta ba ne Yesu‑i wuɔ duɔ sire jɛiŋo yitĩɛnaŋgu-na ba da ãntãalãmma haa-yuɔ.  
\v 8 Yesu wuɔ suɔ baa-ba. Wuɔ gbɛ̃ naacolŋo‑i wuɔ: «Sire ŋ jo ŋ ji yiɛra nuɔmba yaaŋga-na.» Naacolŋ wuɔ sire jo ji yiɛra.  
\v 9 Yesu wuɔ cira: «Yaaŋ mi yuu-na nelma diei: A saa baa miɛ Diiloŋ-hũmelle‑i, bige‑i faa cemma yitĩɛnaŋgu-na? Ãnfafamma'i faa cemma waa ãmbabalma? Da ŋ da molo yii duɔ ku, ku saaya ŋ kor-o waa ku saaya ŋ yaŋ u ku?»  
\v 10 Aa naa wuɔra ne ba yammu‑i hiere aa waŋ baa naacolŋo‑i wuɔ: «Fara ŋ naŋga‑i.» Naacolŋ wuɔ bi fara u naŋga‑i, kaa bir ka temma‑i.  
\v 11 Ba hɔmmu gbuu pãŋ du hiere; baa ta ba yuu ba-naa wuɔ: «I ka ce Yesu daayo‑i niɛ?» 
\s1 Yesu fiɛlaa u pɔpuɔrbiemba‑i 
\r (Matie 10.1-4; Marke 3.13-19) 
\p  
\v 12 Yibieŋa faŋga-na, Yesu wuɔ kã tãnuŋgu naŋgu-na ka cãrã Diiloŋo‑i cɔ u yufieŋ-na.  
\v 13 Cuoŋ juɔ kaal, wuɔ bĩ u *hãalãbiemba‑i a fiɛl cĩncieluo ba hãi bɛi, a tuɔ bĩ-ba *pɔpuɔrbiemba.  
\v 14 Uŋ fiɛlaa bamaŋ ba yirɛiŋa yaa daaya: Simɔ, (Yesu wuɔ bĩ Simɔ faŋo yaa Piɛr‑i,) baa u hãaŋo‑i Ãndere, baa Sake, baa Nsãa, baa Filipu, baa Batelemi,  
\v 15 a naara Matie, baa Toma, baa Alfe biɛŋo‑i Sake, baa Simɔ maŋ taa u kuye u nelle maama‑i,  
\v 16 a naara Sake biɛŋo‑i *Yuda, baa *Yuda‑Isikaro maŋ juɔ hel Yesu huoŋgu-na. 
\s1 Jaamba bɔi juɔ Yesu ji sire-bɛi 
\r (Matie 4.23-25) 
\p  
\v 17 Yesuŋ juɔ fiɛl u *pɔpuɔrbiemba‑i tĩ, wuɔ hiire baa-ba tãnuŋgu-na ka yiɛra baa-ba kpaŋkpataaŋgu naŋgu-na. U *hãalãbiemba namba waa terieŋgu faŋgu-na, baa sa waa dɛi baa yuliiŋgu‑i a naara nelpũŋgu naŋgu. Banamba taa ba hel *Yude, banamba *Yerusalɛmu, banamba Tiir, banamba Sidɔ̃ dii dãmmaŋ-nuoraaŋgu caaŋ-nu.  
\v 18 Baa juɔ da ba ji nu Yesu nelma yaa‑i aa u duɔ sire jaamba‑i ba jarma-na. Wuɔ bi donya *jĩnabaa-ba‑i u hiel-ba nuɔmba yunni-na.  
\v 19 Fɔ̃ŋgũɔ naŋo taa u hel Yesu‑i-na u sire-bɛi ba jarma-na, a ce dumaaŋo-na, baa ta ba taara ba yiɛya-yuɔ hiere. 
\s1 Yesu gboya u hãalãbiemba‑i 
\r (Matie 5.1-12) 
\p  
\v 20 Nuɔmbaŋ nii Yesu‑i-na da ba yiɛya-yuɔ, wuɔ wuɔra ne u *hãalãbiemba‑i aa naa cira: 
\q1 «Sũntaaŋ namaaŋo‑i, na yunni dɔlaa; 
\q1 *Diiloŋ-nelle‑i namaa diele‑i. 
\q1  
\v 21 Nyulmuŋ yeŋ namaa namaŋ nuɔ‑i fiɛfiɛ‑i-na, na yunni dɔlaa; 
\q1 niiwuoni kaa haaya baa-na. 
\q1 Namaa namaŋ kaalaaŋ fiɛfiɛ‑i-na, na yunni dɔlaa; 
\q1 na kaa waa nyɛmbĩnniŋ. 
\q1  
\v 22 Nuɔŋ da ba bigãaŋ-na, 
\q1 da ba nanna-nɛi, 
\q1 da ba ta ba tuora-nɛi, 
\q1 sisɔ da ba ta ba bĩɛna na yirɛiŋa‑i *Moloŋ-Biɛŋo maama-na, na yunni dɔlaa. 
\m  
\v 23 Taa na gbu na nyɛ yiiŋgu faŋgu-na, aa na ta na muora na gbugbanni‑i; Diiloŋo kaa pã-na bɔi dɔrɔ‑i-na. Na saa da, ba bĩncuɔmba ciɛ karaaŋgu faŋgu temma yaa‑i baa *Diilopɔpuɔrbiemba‑i. 
\q1  
\v 24 Ŋga waaŋ namaaŋo‑i, sũlma haraa-nɛi; 
\q1 na ciɛ na bãaŋgu‑i tĩ. 
\q1  
\v 25 Niiwuoniŋ haaya baa namaa namaŋ fiɛfiɛ‑i-na, sũlma haraa-nɛi; 
\q1 na kaa waa nyulmu-na. 
\q1 Namaa namaŋ dii nyɛmbĩnni-na fiɛfiɛ‑i-na, sũlma haraa-nɛi; 
\q1 na kaa waa kuliiŋ-kaaluŋ-nu. 
\q1  
\v 26 Nuɔmba‑i hiere da ba ta ba bĩ na yefafalle, 
\q1 ŋaa ba bĩncuɔmba naŋ bĩŋ coikartaamba maŋ naa ciɛ ba fɛrɛ Diilopɔpuɔrbiemba 
\q1 ba yefafalle‑i dumaa, sũlma haraa-nɛi.» 
\s1 Taa na dɔl na bigãarãamba‑i 
\r (Matie 5.38-48; 7.12) 
\p  
\v 27 «Namaa namaŋ karaa na tũnni‑i ta na nu mi nelma‑i, yaaŋ mi tũnu-nɛi: Taa na dɔl na bigãarãamba‑i, taa na ce ãnfafamma bamaŋ diyaaŋ luŋgu nɛi.  
\v 28 Umaŋ duɔ haa u nubabalaaŋgu nuɔni maŋ nuɔ‑i, baa waasa kutieŋo-na, yaŋ aa ŋ ta ŋ jɔguɔŋ kuufafaaŋgu baa-yo. Taa na cãrã Diiloŋo‑i na hã bamaŋ ciɛŋ-naŋ kuujaŋgu‑i.  
\v 29 Umaŋ duɔ caa ŋ tũŋ daaku‑i, bir daaku‑i ŋ hã-yo. Umaŋ duɔ biɛ ŋ joŋgorbuɔ‑i, baa cie-yo ŋ joŋgoryelle-na.  
\v 30 Umaŋ duɔ cãrã ŋ wulaa, hã-yo. Aa umaŋ duɔ biɛ bĩŋkũŋgu ŋ wulaa, baa yuu-yo ku maama.  
\v 31 Naŋ taaraŋ nuɔmba ta ba ce kumaŋ ba hã-na, taa na ce ku temma na bi hã-ba.  
\v 32 Da na ta na dɔl na dɔdɔltaamba yoŋ, na jaaluŋgu sĩ Diiloŋo wulaa. Na saa da, halle bamaŋ sa wuɔyaaŋ Diiloŋ-hũmelle‑i ba dɔl ba dɔdɔltaamba‑i.  
\v 33 Da na ta na bi ce ãnfafamma‑i bamaŋ ciɛŋ ãnfafamma‑i nɛi yoŋ, na jaaluŋgu sĩ Diiloŋo wulaa. Halle bamaŋ sa wuɔyaaŋ Diiloŋ-hũmelle‑i ba ce kufaŋgu‑i.  
\v 34 Aa da na ta na dii cɛ̃miɛŋa‑i naŋ suyaa wuɔ bamaŋ ka gbãa suu-ya, na jaaluŋgu sĩ Diiloŋo wulaa. Halle bamaŋ sa wuɔyaaŋ Diiloŋ-hũmelle‑i, da ba suɔ wuɔ umaŋ ka gbãa suu cɛ̃mɛlle‑i ba dii-de u'i nuɔ‑i.  
\v 35 Ŋga, taa na dɔl na bigãarãamba‑i, taa na ce ãnfafamma bɛi, taa na hã aa na baa ta na cie ku sɔlaaŋgu huoŋgu-na. Ku yaa Diiloŋo ka pã-na bɔi. Aa na ka waa Dɔrwuoŋo bɛŋ namaa. U yaa faa. U faa baa nuɔmba‑i hiere ka hel baa bamaŋ sa suyaaŋ ãnfafamma‑i baa nelbabalaamba‑i hiere.  
\v 36 Na saaya na waa hujantaaŋ namaa, ŋaa na Toŋ yeŋ hujantieŋo dumaa.» 
\s1 Yesuŋ waaŋ mamaŋ a kã cãlmuɔ yaŋga-na 
\r (Matie 7.1-5) 
\p  
\v 37 «Baa na ta na cãl na-naa, ku yaa Diiloŋo siɛ ka cãl-na. Baa na ta na haa cãlmuɔ-cãŋkuɔle na-naa nuɔ, ku yaa Diiloŋo siɛ ka haa cãlmuɔ-cãŋkuɔle nɛi. Umaŋ duɔ cãl nuɔni maŋ, ce jande aa ŋ yaŋ-yo, ku yaa nuɔ da ŋ bi cãl Diiloŋo‑i u ka ce jande aa yaŋ-ni.  
\v 38 Niŋ fiŋ baa kekerieŋgu maŋ ŋ hã nuɔmba‑i, ba ka fi baa ku yaa hã-ni, terieŋgu faŋgu-na, yaŋ ŋ naŋga ta ka fara, ku yaa ba ka fi naŋ kũŋgu‑i aa fɛ̃l-ku ku yu kũnna hã-ni.» 
\p  
\v 39 Yesu wuɔ naŋ gbãnalãaŋgu baa-ba wuɔ: «Namaa daa yiro gbãa bel u nayiroŋ nagãŋ-na ba kã terieŋgu aa ba siɛ ka par suur fuoŋ-nu wɛi?  
\v 40 *Hãalãbiloŋo sa suɔ u yaŋ u hãalãtieŋo‑i, ŋga hãalãbiloŋo maŋ duɔ hãalã ka hi u fuoŋgu‑i, u ka tuɔ suɔ ŋaa u hãalãtieŋ uŋ suɔ dumaa. 
\p  
\v 41 «Naŋ ciɛ niɛ da hũyãŋo‑i unaŋ yufelleŋ aa daabolma‑i naŋ yufelle-na ŋ saa da-ma?  
\v 42 Daabolma‑i naŋ fɛrɛŋ yufelle-na jũnnu dumandɛ‑i ŋ bir ŋ gbɛ̃ ŋ nabentieŋo‑i wuɔ: ‹Yaŋ mi hiel hũyãŋo‑i ŋ yufelle-na hã-ni.› Ãŋgbãŋgbãama! Hiel daabolma‑i ŋ yufelle-na igɛ̃na, ku yaa ŋ ka ta ŋ da dɛi a gbãa hiel hũyãŋo maŋ ŋ nabentieŋo yufelle-na.» 
\r (Matie 7.16-20; 12.33-35) 
\p  
\v 43 «Tibifafaaŋgu sa maŋ biebabalɛiŋa, tibibabalaaŋgu sa bi maŋ biefɛfɛiŋa.  
\v 44 Ba suɔ tibinni‑i ni bieŋa'i nuɔ‑i. Ba sa yagal musĩɛŋa kaapugammu-na, aa ba sa bi biɛra hãlɛ̃iŋa caaterreŋ-yuŋ-nu.  
\v 45 Nɛliɛŋ nuɔ ŋ huɔŋgaŋ yuu baa mamaŋ, ma yaa hilaaŋ ŋ nuŋgu-na. Nelfɛfɛiŋo‑i u ãnfafamma hel u hɔfafaŋga'i nuɔ‑i aa nelbabalaŋo‑i u maacembabalamma hel u hɔbabalaŋga'i nuɔ‑i.» 
\s1 Jaagɔciraamba hãi maama 
\r (Matie 7.24-27) 
\p  
\v 46 «Bige‑i ciɛ na ta na bĩ-mi ‹Itie, Itie›, aa da mi waŋ mamaŋ baa-na, na siɛ ce-ma?  
\v 47 Umaŋ duɔ jo ji nu mi nelma‑i aa ce-ma, mi ka pigãaŋ-na kutieŋ uŋ saa baa umaŋ:  
\v 48 U saa baa nɛliɛŋo maŋ wuɔ u ma dũŋgu, aa hĩŋ ka hi tãmpɛ̃lle‑i jĩna ku tuole‑i. Ku tuoleŋ jĩɛna fafamma aa u ma-ku, diiloŋoŋ juɔ tã, kanni gbar, hũmma bũŋ ka naŋ-ku, ma saa gbãa naara-kuɔ.  
\v 49 Ŋga umaŋ juɔŋ u nu mi nelma‑i aa u sa ce-ma, u saa baa umaŋ wuɔ u ma dũŋgu aa u saa hĩŋ jĩna ku tuole‑i aa ma-ku. Diiloŋoŋ juɔ tã, hũmma bũŋ ka naŋ-ku, ku pãŋ cii hiere, bĩŋkũŋgu saa tĩɛ.» 
\c 7  
\s1 Yesu siire sorosi ba yuntieŋo naŋo maacembiloŋo‑i 
\r (Matie 8.5-13) 
\p  
\v 1 Yesuŋ juɔ piiye u nelma‑i tĩ baa nuɔmba‑i, wuɔ ta kã Kafarnamu.  
\v 2 *Oromɛ ba sorosi ba yuntieŋo naŋo waa nelle fande-na, u maacembiloŋo naŋo maama waa kpelle yuɔ. Maacembiloŋ daayo tuɔ jaŋ. U jarma waa kpelle.  
\v 3 Yesuŋ juɔ, sorosi ba yuntieŋ daayo nu-ma. Wuɔ puɔr *Yuifu ba bĩncuɔmba namba‑i u wulaa, wuɔ ba ka cãrã-yuɔ u ji sire u maacembiloŋo‑i hã-yo.  
\v 4 Bĩncuɔŋ daaba kã ka ta ba cãrã Yesu‑i aa ta ba piiye wuɔ: «Naacolŋ daayo saaya kãyãmma.  
\v 5 Yuifubaa miɛ i maama dɔlnu-yuɔ; ŋ saa da, u'i maa i *Diilonelhãalãdũŋgu‑i hã-ye.» 
\p  
\v 6 Yesu wuɔ ta tuɔ kã baa-ba sorosi ba yuntieŋo cĩiŋgu-na. Baŋ kaa piɛ cĩiŋgu‑i, ba suu baa sorosi ba yuntieŋo tiraa puɔr u jɛ̃naamba namba Yesu wulaa. Baa waŋ baa Yesu‑i wuɔ: «Itie, i jĩɛŋ wuɔ i ji waŋ baa-ni, wuɔ ŋ baa mulĩɛŋ ŋ fɛrɛ; kɛrɛ nuɔ ŋ saa saaya ŋ suur fuɔ temma dumɛlle-na  
\v 7 ku'i ciɛ ŋ da u saa siɛ jo u fɛrɛ ŋ wulaa. Ŋga da ŋ siɛ, ŋ waŋ nelma diei, u maacembiloŋo ka sire.  
\v 8 Wuɔ fuɔ fɛrɛ‑i nuɔmba dii u yuŋ-nu, aa fuɔ bi waa banaŋ yuŋ-nu. Duɔ gbɛ̃ umaŋ wuɔ: ‹Kã ŋ ka ce daaku!› Ŋ da kutieŋo kãa. Duɔ bi gbɛ̃ umaŋ wuɔ: ‹Jo bande!› Ŋ da kutieŋo bi juɔ. Duɔ bi tiraa gbɛ̃ u maacembiloŋo‑i wuɔ: ‹Ce daama!› Ŋ da u ciɛ-ma.» 
\p  
\v 9 Yesu wuɔ kar da hãmmu! Naacolŋ uŋ juɔ piiye tĩ, Yesu wuɔ bir u yaaŋga‑i nuɔmba-na aa naa cira: «Yaaŋ mi tũnu-nɛi; *Isirahɛl-na hiere, mi saa da umaŋ haa u naŋga‑i miɛ naacolŋ daayo temma‑i.»  
\v 10 Sorosi ba yuntieŋo pɔpuɔrbieŋ baa bir ta ba kũŋ. Baŋ kaa hi cĩiŋgu‑i, baa da maacembiloŋ daayo siire da yeryer u temma‑i. 
\s1 Bikulciɛŋo naŋo biɛŋo kuu Yesu sire-yuɔ 
\p  
\v 11 Ku huoŋgu-na, Yesu wuɔ ta tuɔ kã nelle nande-na, ba bĩ-de Nayine. U *hãalãbiemba waa baa-yo a naara nelpũŋgu naŋgu.  
\v 12 Baŋ kaa ta ba suur nelle-na, baa suu baa ba tũyãa bikuloŋo naŋo ta ba kã da ba ka fuure. U waa naacombiloŋo, aa u yaa waa u diei u nyu wulaa, a ne da u to naa ku aa yaŋ-ba. Nuɔmba bɔi taa ba kã u fuuremma-na.  
\v 13 Yesuŋ daa nyuŋo‑i, u hujarre gbuu ko-yo, wuɔ waŋ baa-yo wuɔ: «Ciɛŋ nuɔ, budii; baa kaal.»  
\v 14 Aa naa piɛ ka haa u naŋga‑i kuloŋo-na. Bamaŋ naa tũyãa-yo baa yiɛra. Wuɔ waŋ baa-yo wuɔ: «Naacombilo, sire!»  
\v 15 Wuɔ bi yiiye sire tĩɛna, aa doŋ tuɔ piiye. Yesu wuɔ gbɛ̃ nyuŋo‑i wuɔ: «Biɛ ŋ biɛŋo yaa‑i.»  
\v 16 Korma pãŋ bel-ba hiere terieŋgu faŋgu-na. Baa ta ba gbɛliɛŋ Diiloŋo‑i aa ta ba piiye wuɔ: «*Diilopɔpuɔrbilobuɔ hilaa-yiɛ. Diiloŋo juɔ ji kãyã u nuɔmba‑i.»  
\v 17 Nelma famma gbuo *Yude‑i hiere baa nilɛiŋa maŋ u kɔtɔnni-na. 
\s1 Nsãa-Batisi puɔraa u hãalãbiemba‑i Yesu wulaa 
\r (Matie 11.2-6) 
\p  
\v 18 Yesuŋ ciɛ mamaŋ hiere, Nsãa *hãalãbiemba kã ka tũnu-yuɔ baa-ma.  
\v 19 Wuɔ bir puɔr ba hãi Yesu wulaa wuɔ ba ka yuu-yo kɛrɛ *Koŋkortieŋo maŋ saaya u jo, u yaa ufaŋo‑i wɛi sisɔ uu dii huoŋ-nu?  
\v 20 Baa kã ka da Yesu‑i, baa cira: «*Nsãa-Batisi puɔraa-ye ŋ wulaa, wuɔ i ji yuu-ni kɛrɛ Koŋkortieŋo maŋ saaya u jo, u yaa nuɔŋo‑i wɛi sisɔ uu dii huoŋ-nu?»  
\v 21 A ne da huɔŋgu faŋgu-na, Yesu waa tuɔ sire jaamba bɔi ba jarma-na aa tuɔ donya *jĩnabaa-ba‑i nuɔmba yunni-na aa bi tuɔ puur yiriemba yufieŋa‑i.  
\v 22 Wuɔ waŋ baa-ba wuɔ: «Kãaŋ na ka tũnu Nsãa‑i baa naŋ daa kumaŋ, baa naŋ nuɔ mamaŋ: \qt Yiriemba yufieŋa puurii, murgubaa-ba siire ta ba wuɔ,\qt* *wontuɔrmba jarma taa bɛi, \qt tugbentaamba tũnni puurii, bikuomba siire aa sũntaamba nuɔ *Neldɔdɔlma‑i.\qt*\f + \fr 7:22 \ft Niɛŋ Isayi sɛbɛ‑i-na (Ésaïe) 35.5-6; 61.1.\f* 
\v 23 Umaŋ gbeini‑i da ni saa ji guɔl mi huoŋgu-na kutieŋo yuŋgu dɔlaa.» 
\s1 Nsãa-Batisi sĩnni‑i 
\r (Matie 11.7-19) 
\p  
\v 24 Nsãa pɔpuɔrbieŋ baŋ taa, Yesu wuɔ tuɔ taara u pigãaŋ nuɔmba‑i baa Nsãa sĩnni‑i, wuɔ yuu-ba wuɔ: «Na kãa ka ne bige‑i *hĩɛkuraaŋgu-na? Fafalmuŋ sagallaŋ hĩɛŋgu‑i dumaa na kãa ka ne ku yaa wɛi?  
\v 25 Namaa kãa ka ne bige‑i? Na kãa ka ne umaŋ diyaa bĩmbĩfafanni wɛi? Ma sĩ bamaŋ diyaaŋ bĩmbĩfafanni‑i aa ta ba ce ba bãaŋgu‑i baa dii jãmatigi ba dũnniŋ kɛ?  
\v 26 Ŋga namaa kãa ka ne bige‑i? Ma sĩ na kãa ka ne *Diilopɔpuɔrbiloŋo'i kɛ? Aa naacolŋo faŋo‑i, mi tũnu-nɛi, u maaraa Diilopɔpuɔrbiemba‑i.  
\v 27 Mamaŋ nyɛgãaŋ Diiloŋ-nelma-na wuɔ: \qt ‹Mi ka puɔr mi pɔpuɔrbiloŋo wuɔya ta ŋ yaaŋ-na ka cãa ŋ hũmelle‑i›\qt*\f + \fr 7:27 \ft Malaki (Malachie) 3.1\f*, ba gbɛ̃ Nsãa yaa‑i.  
\v 28 Yaaŋ mi tũnu-nɛi, Nsãa temma saa hi hoŋ caaŋ-biemba-na yogo, a ne da umaŋ si dii baa yuŋgu *Diiloŋ-nelle-na u maaraa Nsãa‑i.  
\v 29 Nuɔmba‑i hiere ka hel baa *nampohũutaamba‑i ba nuɔ Nsãa nelma‑i aa suɔ wuɔ Diiloŋo maacemma vii, ba ce Nsãa *batiseŋ-ba.  
\v 30 Ŋga *Farisĩɛbaa-ba‑i baa *ãnjĩnamma pigãataamba yagaraa wuɔ Nsãa baa batiseŋ-ba. A ce dumaaŋo-na, Diiloŋ uŋ taa u taara u ce kumaŋ hã-ba, ba cĩinaana-kuɔ.» 
\p  
\v 31 Yesu wuɔ tiraa cira: «Mi gbãa saa fiɛfiɛ ku nuɔmba‑i baa haba‑i?  
\v 32 Mi gbãa saa-ba baa bisãlmba maŋ tĩɛnaana ponsanatigerreŋ. Banamba ta ba waŋ baa banamba‑i wuɔ: 
\q1 ‹I hulii tulammu hã-na, na saa nyɛŋ, 
\q1 i hãl kuliiŋ-nɛini hã-na, na saa kaal.› 
\m  
\v 33 *Nsãa-Batisiŋ juɔ aa u sa dii dĩbelle u nuŋgu-na, u sa nyɔŋ kolma, na cira wuɔ *jĩna dii u yuŋgu-na.  
\v 34 *Moloŋ-Biɛŋ uŋ wuo aa tuɔ nyɔŋ, na tiraa sire ta na piiye wuɔ: ‹Naacolŋ daa fuɔ bi yii baa niiwuoni yaa yoŋ baa konyɔlle, aa tiraa sire bel jĩɛru baa nampohũutaamba baa nelbabalaamba.›  
\v 35 Ŋga bamaŋ siyaa Diiloŋo nelma‑i ba suyaa wuɔ ma faa.» 
\s1 Yesu kãa Simɔ cĩiŋ-nu 
\p  
\v 36 *Farisĩɛyiɛŋo naŋo waa, ba taa ba bĩ-yo Simɔ. Yiiŋgu naŋgu-na, wuɔ ji bĩ Yesu‑i wuɔ ba ka wuo niiwuoni u terieŋgu-na. Yesu wuɔ kã ba ka ta ba wuo.  
\v 37 A ne da saasorciɛŋo naŋo waa nelle fande-na. Wuɔ nu-ma wuɔ Yesu dii Simɔ terieŋgu-na ba ta ba wuo niiwuoni. Wuɔ kã baa natikolo-hũmma *alabati-kamoeleŋ  
\v 38 ka yiɛra saanu baa Yesu gbeini‑i tuɔ kaal. Uŋ kaal dumaaŋo-na, nyinyɔlma ta ma kũnna Yesu gbeini-na. Wuɔ ce u yukuɔsĩnni‑i a hurre-niɛ aa pũrã-niɛ nammu hãi aa ce natikolo-hũŋ daama‑i a kũnna-niɛ. 
\p  
\v 39 Simɔ daa mafamma‑i ce bige‑i, u pãŋ tuɔ piiye u huɔŋ-na wuɔ: «Kuɔ naacolŋ daayo waa *Diilopɔpuɔrbiloŋo ninsoŋo, ciɛŋo maŋ yiɛyaayaŋ-yuɔ daayo‑i uu naa suɔ wuɔ cɛfɛfɛiŋo sĩ.» 
\p  
\v 40 Yesu wuɔ cira: «Simɔ, nelma dii mi da mi waŋ-ma baa-ni.» 
\p Simɔ wuɔ: «Hãalãtie, waŋ-ma.» 
\p  
\v 41 Yesu wuɔ cira: «Naacolŋo naŋo cɛ̃mɛlle waa nuɔmba hãi nuɔ; dĩɛlã-wuoŋo‑i neifieŋ-komuɔŋa hãi baa cĩncieluo, hãalĩŋ-wuoŋo‑i neifieŋa ndii.  
\v 42 Ba saa gbãa da ba pã-ya, u ce hujarre bɛi aa ce ba yaŋ-ya. Ba hãi‑i-na, cɛ̃mɛllentieŋo maama ka dɔlnu hai yaŋ?» 
\p  
\v 43 Simɔ wuɔ cira: «Mɛi huɔŋ-na, umaŋ gbeiŋa‑i waa bɔi u maama ka dɔlnu u yaa yaŋ.» 
\p Yesu wuɔ cira: «Ŋ waaŋ ninsoŋo.»  
\v 44 Aa naa bir u yaaŋga‑i ciɛŋo-na, aa gbɛ̃ Simɔ‑i wuɔ: «Ŋ daa ciɛŋ daayo‑i kɛ? Miŋ diyaa mi gboluoŋgu‑i ŋ dumɛlle-na, ŋ saa hã-mi hũmma mi saara mi gbeini‑i. Ŋga fuɔ kaalaa kũnna u nyinyɔlma‑i mi gbeini-na a saara-niɛ hã-mi, aa hurre-niɛ baa u yukuɔsĩnni‑i.  
\v 45 Ŋ saa jãrã-miɛ pũrã-miɛ, ŋga fuɔ‑i, dii uŋ suurii ŋ dumɛlle-na ji hi baa fiɛfiɛ, u saa yaŋ mi gbeini pũrãmma‑i.  
\v 46 Ŋ saa hure namma mi yuŋgu-na, ŋga ciɛŋ daayo kũɔna natikolo-hũmma mi gbeini-na.  
\v 47 Ku'i ciɛ mi ta mi tũ-niŋ miɛ: Mi maamaŋ dɔlaanu-yuɔ dɔlnumma maŋ daama‑i, ku pigãaŋ wuɔ u ãmbabalma‑i baa ma ciinumma‑i hiere, ma hurii. Ŋga umaŋ ãmbabalma‑i da ma saa hur bɔi, mi maama sa dɔlnu kutieŋo‑i bɔi.»  
\v 48 Aa naa waŋ baa ciɛŋo‑i wuɔ: «Ŋ ãmbabalma hurii.»  
\v 49 Bamaŋ waa juwuoterieŋgu-na baa doŋ ta ba jɔguɔŋ wuɔ: «Naacolŋ daa fuɔ hilaa hie aa tuɔ gbã u hur ãmbabalma‑i?»  
\v 50 Yesu wuɔ waŋ baa ciɛŋo‑i wuɔ: «Niŋ haa ŋ naŋga‑i miɛ ŋ kuraa, kã fiɛi.» 
\c 8  
\s1 Caamba namba taa ba kãyã Yesu‑i baa u hãalãbiemba‑i 
\p  
\v 1 Ku huoŋgu-na, Yesu wuɔ ji sire tuɔ wuɔra nilɛiŋa-na hiere u waŋ *Diiloŋ-bãaŋgu *Neldɔdɔlma‑i u kã. U *hãalãbieŋ cĩncieluo ba hãi baamba waa baa-yo  
\v 2 a naara caamba namba. Wuɔ duɔnya *jĩnabaa halaŋ-ba caamba famba yunni-na, aa naa bi sire banamba jarma namma-na. Ba taa ba bĩ unaŋo‑i Maari. Fuɔ taa u hel Magidala. Jĩnabaa niehãi naa hilaa fuɔ‑i-na.  
\v 3 Aa bĩ unaŋo‑i Sani. Fuɔ bɔlɔ waa *Erɔdi dumɛlle maacembiemba yuntieŋo naŋo, ba taa ba bĩ-yo Kusa. Aa ta ba bĩ unaŋo‑i Susani a naara capũŋgu naŋgu. Ba taa ba ce ba nagãŋ-niini‑i ba kãyã Yesu‑i baa u hãalãbiemba‑i. 
\s1 Nuɔmbaŋ bel Diiloŋ-nelma‑i dumaa 
\r (Matie 13.1-23; Marke 4.1-20) 
\p  
\v 4 Nuɔmba taa ba hel nilɛiŋa-na hiere ba jo ba nu Yesu nelma‑i. Yiiŋgu naŋgu-na, wuɔ naŋ gbãnalãaŋ daaku‑i baa-ba wuɔ:  
\v 5 «Naacolŋo naŋo kãa ka naŋ fũma u suoŋgu-na. Unaŋo kã ka diire hũmelleŋ-huɔŋ-na. Nuɔmba ta ba cor ba fĩɛna-yuɔ; huriimba jo ji wuo-yo hiere.  
\v 6 Unaŋo kã ka diire tãmpɛ̃lleŋ-terieŋ-nu a pa, kpekpelma ce u ku.  
\v 7 Unaŋo kã ka diire hĩɛŋ-nu; hĩɛŋgu tu suuye-yuɔ.  
\v 8 Umaŋ diiriiye suoŋ-huɔŋga-na, munterfafammu-na, u sire gbuu kpatalla.» Yesuŋ waaŋ mafamma‑i, u piiye da gbagaga wuɔ: «Umaŋ duɔ u ka nu, u nu!» 
\p  
\v 9 U *hãalãbiemba yuu-yo wuɔ: «Gbãnalãaŋ daaku yuŋgu yaa wuɔ niɛ?» 
\p  
\v 10 U cira: «Diiloŋo ciɛ baa namaaŋo‑i. U *nellentesĩnni maama maŋ fuyaa, u pigãaŋ namaaŋo‑i baa-ma. Ŋga ma piiye baa banamba‑i gbãnɛiniŋ; a ce dumaaŋo-na, 
\q1 \qt da ba ne-ma, ba siɛ da ma terieŋgu‑i,\qt* 
\q1 \qt aa da ba nu-ma, ba siɛ suɔ ma yuŋgu‑i.\qt*\f + \fr 8:10 \ft Isayi (Ésaïe) 6.9\f*» 
\m  
\v 11 Aa naa cira: «Mi gbãnalãaŋgu yuŋgu yaa daaku: Diiloŋ-nelma yaa fũma‑i, aa nuɔmba hɔmmu yaa u mundiiremmu‑i.  
\v 12 Nuɔmba naŋ hɔmmu dii ŋaa hũmelleŋ-huɔŋga, da ba nu Diiloŋ-nelma‑i, ba yaŋ *Sitãni jo ji hiel-ma ba hɔmmu-na, a ce dumaaŋo-na ba siɛ da hũu-ma aa kor.  
\v 13 Banaŋ hɔmmu dii ŋaa tãmpɛ̃lleŋ-terieŋgu, da ba nu Diiloŋ-nelma‑i, ma gbuu dɔlnu-bɛi; ba hũu-ma. Ŋga ma siɛ gbãa naŋ kaasĩnni. Da ku ji huol, ba har jĩna.  
\v 14 Banaŋ hɔmmu dii ŋaa hĩɛŋ-terieŋgu, da ba nu Diiloŋ-nelma‑i, ba yaŋ ãnjɔguɔma‑i baa gbeiŋ-maama‑i a naara ba kusũŋ-maama jo ji suuye-mɛi. A ce dumaaŋo-na ma siɛ gbãa dii belle ba wulaa.  
\v 15 Banaŋ hɔmmu dii ŋaa hĩɛfafamma, da ba nu Diiloŋ-nelma‑i, ba hũu-ma aa bel-ma baa hɔfafaŋga aa nyaar ta ba wuɔ ma hũmelle‑i diŋ saaya di wuɔ dumaa.» 
\s1 Fitĩŋ-gbãnalãaŋgu 
\r (Marke 4.21-25) 
\p  
\v 16 Yesu wuɔ tiraa naŋ gbãnalãaŋ daaku‑i baa-ba wuɔ: «Ba sa celieŋ fitĩnuɔ‑i aa ce bĩŋkũŋgu cure-yuɔ. Da ba celieŋ-yo, ba haa-yo dɔrɔ ku yaa ŋ da dũŋ-huɔŋga ciɛ gbaa hiere.  
\v 17 Ku wɛima si dii mamaŋ siɛ ji hel bomborma-na, aa ku nelma si dii mamaŋ siɛ ji nu.  
\v 18 Kuŋ yeŋ baa umaŋ, ba ka hã-yo naara, aa umaŋ kuu sĩ baa-yo, cɛllɛ kũŋgu maŋ uŋ haa u naŋga‑i kuɔ, ba ka hũu-ku aa yaŋ-yo. Terieŋgu faŋgu-na, na saaya na ta na suɔ nelma numma.» 
\s1 Yesu nyu‑i baa u hãmba juɔ u wulaa 
\r (Matie 12.46-50; Marke 3.31-35) 
\p  
\v 19 Yesuŋ waa tuɔ waŋ Diiloŋ-nelma‑i, u nyu‑i baa u hãmba jo da ba ji ne-yo; jo ji da nuɔmba yuu, ba saa gbãa da ba piɛ u caaŋ-nu.  
\v 20 Baa waŋ ba Yesu‑i wuɔ: «Ŋ nyu‑i baa ŋ hãmba juɔ da ba ji ne-ni, baa dii gɔ̃ŋgũɔŋgu-na.» 
\p  
\v 21 Yesu wuɔ cira: «Bamaŋ nuɔŋ Diiloŋ-nelma‑i aa ce-ma, ba yaa mɛi nyubaa-ba‑i, ba yaa mɛi hãmba‑i.» 
\s1 Yesu yiɛraaya fafalmu 
\r (Matie 8.23-27; Marke 4.35-41) 
\p  
\v 22 Yiiŋgu naŋgu-na, Yesu wuɔ ji bel nyugũŋ beŋo naŋo-na baa u *hãalãbiemba‑i aa naa cira: «Yaaŋ i karnu dalaŋga‑i i kã bombor damaalɛi‑i.» Baa bi ta ta ba karnu ba kã.  
\v 23 Ba'a ba kã yaaŋga-na, Yesu wuɔ duɔfũŋ. Ba kaa hi hɔlma namma‑i, fafalmu naŋ temma sire suuye-bɛi. Hũmma doŋ ta ma suur beŋo-na. Baa ta ba yii da ba kunu.  
\v 24 Hãalãbiemba ta ba kaasĩŋ wuɔ: «Hãalãtie, sire, i yii diɛ ku!» Yesu wuɔ sire nuola fafalmu‑i baa hũmma‑i niɛ kã ka ciire.  
\v 25 Kuɔ cu ba hɔmmu‑i, ba kũɔŋ maa ta ma nyɛŋ. Wuɔ waŋ baa-ba wuɔ: «Namaa na'a na haa na naŋga‑i miɛ hie?» Baa ta ba piiye ba-naa nuɔ wuɔ: «Nɛliɛŋ hayo‑i temma‑i dumandɛ‑i? Fuɔ dii niɛ aa duɔ nuola fafalmu‑i baa hũmma‑i ni kã ka ciire ni temma‑i?» 
\s1 Yesu duɔnya jĩnabaa naacolŋo naŋo-na 
\r (Matie 8.28-34; Marke 5.1-20) 
\p  
\v 26 Yesubaa-baŋ karaanu ka hi Geresa‑i dii Galile dalaŋga bomborma namma-na, baa huɔl.  
\v 27 *Jĩna ba nolŋo naŋo waa nelle fande-na, u bãaŋgu cuɔ. U waa tuɔ wuɔra u bĩŋ tãmporuoŋgu aa tuɔ kã u cɔ cĩncuɔŋ-na. Yesubaa-baŋ huɔlaa u da-ba, u ta tuɔ jãrã-bɛi.  
\v 28 Uŋ juɔ hi, u kaasĩŋ aa dũuna Yesu caaŋgu-na aa piiye da gbagaga wuɔ: «Dɔrwuoŋo Biɛŋ nuɔ, mi ciɛ-ni niɛ? Jande, baa ce hɔdorre baa-mi.» 
\p  
\v 29 Yesu wuɔ nuolaaya jĩnabaa-ba‑i wuɔ ba hel-yuɔ ku'i ciɛ wuɔ tuɔ piiye dumaaŋo-na. Ku waa da ku sire-yuɔ yiiŋgu maŋ nuɔ‑i, ba bel-o vaa-yo baa jɔlgɔbaa jĩna. Ŋga da ba fiɛ vaa-yo, u kar jɔlgɔbaa-ba‑i aa suur hĩɛŋ-nu.  
\v 30 Jĩnabaa daaba naa ciinu cor u yuŋgu-na. Yesu wuɔ yuu-yo wuɔ: «Ba bĩ-ni niɛ?» 
\p Wuɔ cira: «Ba bĩ-mi Sãlle.» 
\p  
\v 31 Jĩnabaa-ba bir yaŋ aa ta ba cãrã Yesu‑i wuɔ u baa donya-bɛi ba kã yaahuol-terieŋgu-na. 
\p  
\v 32 A ne da pɛrsãlle nande waa ta di wuora tãnuŋgu-na. Jĩnabaa-ba cãrã Yesu‑i wuɔ u yaŋ ba ka suur pɛrmba famba yaa nuɔ‑i. Yesu wuɔ hã-ba hũmelle‑i.  
\v 33 Baa hel naacolŋo‑na a kã ka suur pɛrmba-na. Pɛrmba pãŋ ta ba gbar ba hiire, ba kã ba kunu dalaŋga-na.  
\v 34 Nuɔmba waa ta ba ceŋ-ba. Baŋ juɔ da ba gbaraa ka kunu hiere dumaaŋo-na, baa pisãllã baa gbaruŋgu; banamba kã nelleŋ-huɔŋga-na, banamba kã sonni-na ka waŋ-ma.  
\v 35 Nuɔmba hel da ba ji ne. Baŋ juɔ ji hi, baa da naacolŋ daayo diyaa bĩmbĩnni tĩɛna da welewele Yesu caaŋgu-na. Korma pãŋ ta ma da-ba.  
\v 36 Bamaŋ waa da baŋ duɔnya jĩnabaa daaba‑i dumaa naacolŋo-na, baa ta ba piiye ba tũnu banamba‑i.  
\v 37 Kor maa gbuu ta ma da Geresataamba‑i. Baa cãrã Yesu‑i wuɔ u ce jande aa u ta u halaŋ ba terieŋgu-na. Wuɔ kã ka nyugũŋ beŋo-na duɔ bir.  
\v 38 Uŋ duɔnya jĩnabaa-ba‑i naacolŋo maŋ nuɔ‑i, wuɔ cãrã-yuɔ wuɔ u yaŋ u kã baa-yo. Yesu wuɔ cira:  
\v 39 «Yaŋ aa ŋ kũŋ ŋ ka tũnu nuɔmba‑i Diiloŋ uŋ ciɛ kumaŋ niɛ.» Naacolŋ wuɔ ta ka tuɔ wuɔra u waŋ Yesuŋ ciɛ kumaŋ yuɔ hiere. 
\s1 Yesu yiɛraaya ciɛŋo naŋ tãmma aa sire bikuloŋo naŋo 
\r (Matie 9.18-26; Marke 5.21-43) 
\p  
\v 40 Yesuŋ hilaa Geresa‑i-na jo, nuɔmba kũɔl ba-naa kã ka yu-yuɔ. Ba taa ba niya u jomma‑i hiere.  
\v 41 Naacolŋo naŋo waa, ba taa ba bĩ-yo Yarusi. U waa *Diilonelhãalãdũŋgu yuntieŋo. Wuɔ jo ji dũuna Yesu caaŋgu-na a tuɔ cãrã-yuɔ wuɔ u kã u dumɛlle-na  
\v 42 kɛrɛ u biloduɔla yii baa u yuŋgu. Biloŋo bieŋ cĩncieluo baa a hãi waa belle fande-na. Yesu wuɔ ta ba ta ba kã. Nuɔmba fũnuŋ yu-yuɔ ta ba nogol-o terni-na hiere.  
\v 43 Ciɛŋo naŋo bi waa ba hɔlma-na, u tãmma taa ma kũnna. Ku bieŋ cĩncieluo baa a hãi waa belle fande-na. U ciɛ pɛrru‑i ji gbɛ̃. U gbeiŋa tiraa tĩ aa tãmma saa yiɛra.  
\v 44 Ciɛŋ daayo piɛ Yesu huoŋ-yaŋga a yiɛya u joŋgoruo tũŋgu‑i. Uŋ yiɛyaaya joŋgoruo‑i terieŋgu maŋ nuɔ‑i, tãmma pãŋ yiɛra.  
\v 45 Yesu wuɔ suɔ wuɔ molo yiɛyaaya-yuɔ. Wuɔ yuu wuɔ: «Hai moloŋo‑i yiɛyaaya-miɛ?» 
\p Wulawula wuɔ fuɔ sĩ, wulawula wuɔ fuɔ sĩ. Piɛr wuɔ cira: «Hãalãtie, molo saa yiɛya-niɛ, nuɔmba yaa yuu ta ba tisĩŋ-ni.» 
\p  
\v 46 Yesu wuɔ cira: «Molo yiɛyaaya-miɛ. Mi daa kunaŋgu paraaya-miɛ ku'i ciɛ mi suɔ.» 
\p  
\v 47 Ciɛŋ daa uŋ daa Yesu suyaa dumaaŋo-na, u kũɔma doŋ ta ma nyɛŋ. Wuɔ piɛ dũuna u yaaŋga-na, aa naa piiye nuɔmba‑i hiere ba yufelle-na kumaŋ ciɛ u yiɛya-yuɔ. Aa fafalmuŋ daa-yuɔ terduɔŋgu faŋgu-na dumaa, wuɔ tiraa waŋ mafamma‑i.  
\v 48 Yesu wuɔ gbɛ̃-yo wuɔ: «Mi bilo, niŋ haa ŋ naŋga‑i miɛ, ŋ kuraa. Kã ŋ kã fiɛi.» 
\p  
\v 49 Yesuŋ taa u waŋ mafamma‑i huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, moloŋ wuɔ hel Diilonelhãalãdũŋgu yuntieŋo cĩiŋgu-na ji waŋ baa-yo wuɔ: «Baa yaŋ hãalãtieŋo mulĩɛŋ u fɛrɛ, ŋ biloŋo jarma yaraa-yo.»  
\v 50 Yesu wuɔ nu-ma. Wuɔ waŋ baa Yarusi‑i wuɔ: «Baa tie holle. Da ŋ haa ŋ naŋga‑i miɛ, ŋ biloŋo ka sire.» Uŋ waaŋ mafamma‑i, baa cor ta ba kã.  
\v 51 Baŋ kaa hi cĩiŋgu‑i, u saa siɛ molo suur baa-yo dũŋgu-na. U ciɛ fuɔ baa Piɛr baa Nsãa baa Sake a naara biloŋo to‑i baa u nyu‑i ba'i suur baa-yo yoŋ.  
\v 52 Nuɔmba‑i hiere ba waa kaaluŋ-nu. Yesu wuɔ gbɛ̃-ba wuɔ: «Baa na kaal, u saa ku, u duɔfũŋ.»  
\v 53 Baa bir yaŋ aa ta ba cɔ̃muɔŋ-yo. Bafamba wulaa ma tĩɛ.  
\v 54 Yesu wuɔ bel biloŋo naŋga‑i, aa naa piiye da gbagaga wuɔ: «Bilo, sire!»  
\v 55 Biloŋ wuɔ puur u yufieŋa‑i aa pãŋ yiiye sire. Yesu wuɔ cira ba hã-yo bĩŋkũŋgu u wuo.  
\v 56 Kuɔ ce u bĩncuɔmba‑i gbɛrɛ. Yesu wuɔ waŋ baa-ba wuɔ ba baa yaŋ ma hel. 
\c 9  
\s1 Yesu puɔraa u hãalãbiemba‑i 
\r (Matie 10.5-15; Marke 6.7-13) 
\p  
\v 1 Ku huoŋgu-na, Yesu wuɔ tigiiŋ u *hãalãbieŋ cĩncieluo ba hãi baamba‑i a hã-ba himma baa fɔ̃ŋgũɔ ba da ba gbãa ta ba donya *jĩnabaa-ba‑i hiere aa ta ba sire jaamba‑i.  
\v 2 Uŋ ciɛ mafamma‑i, wuɔ puɔr-ba wuɔ ba wuɔra waŋ *Diiloŋ-bãaŋgu maama‑i aa sire jaamba‑i.  
\v 3 Aa naa waŋ baa-ba wuɔ: «Da na'a na ta, molo baa biɛ bũɔle, molo baa biɛ buɔra, molo baa biɛ niiwuoni, molo baa biɛ gbeiŋa, molo baa bi biɛ joŋgorbaa-ba hãi.  
\v 4 Da na kã terieŋgu terieŋgu, aa ba ka hã-na dũŋgu wuɔ na ta na cɔ, na tĩɛ dũŋgu faŋgu-na fuɔ na tamma.  
\v 5 Ŋga da na kã da na ka har bamaŋ nuɔ‑i aa ba yagar, na pir na nallu‑i na ta. Ku yaa ba ka suɔ wuɔ ba maacemma saa fa.»  
\v 6 U hãalãbiemba ta ta ba wuɔra nilɛiŋa-na hiere ba waŋ *Neldɔdɔlma‑i aa ta ba sire jaamba‑i ba kã. 
\s1 Erɔdi huɔŋga cuu 
\r (Matie 14.1-12; Marke 6.14-29) 
\p  
\v 7 Mamaŋ ciɛŋ hiere, *Erɔdi maŋ waa *Galile yuŋgu-na wuɔ nu-ma. Uŋ nuɔ-ma, u huɔŋ kaa cu. Banamba taa ba piiye wuɔ *Nsãa-Batisi yaa siire kuoŋ-nelle-na a jo.  
\v 8 Banaŋ ba'a *Eli yaa caraaya-bɛi. Banaŋ ba'a yiinataaŋ *Diilopɔpuɔrbiloŋo naŋo'i siire kuoŋ-nelle-na jo.  
\v 9 Erɔdi wuɔ cira: «Mi ciɛ ba kar Nsãa yuŋgu‑i, hai moloŋo‑i daayo fuɔ?» Aa naa tuɔ taara u da Yesu yufelle. 
\s1 Yesu hãa nelpũŋgu naŋgu wuo ye 
\r (Matie 14.13-21; Marke 6.30-44; Nsãa 6.1-14) 
\p  
\v 10 Yesu *pɔpuɔrbiembaŋ kaa bir jo, baa jo ji tũnu-yuɔ baa baŋ kaa ce mamaŋ hiere. Yesu wuɔ ce ba hel nelleŋ-huɔŋga-na kã ba deŋ, dii nelle nande caaŋgu-na ba bĩ-de Betisada.  
\v 11 Baŋ fiɛ ta, nuɔmba yagar nu-ma, aa sire nyaa u huoŋ-nu. Baŋ kaa hi, Yesu wuɔ hã-ba muntĩɛnammu aa biɛ *Diiloŋ-nellentesĩnni maama‑i waŋ baa-ba aa bi sire jaamba maŋ waa ba hɔlma-na. 
\p  
\v 12 Bãaŋguŋ juɔ doŋ ta ku hir huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, u *hãalãbieŋ cĩncieluo ba hãi baamba kã u wulaa ka cira: «Itie, iŋ yeŋ hĩɛŋgu-na dumandɛ‑i aa bãaŋgu ta ku suur, ŋ sa ce nuɔmba bɔrɔ kã nilɛiŋa maŋ kɔtɔnni-na ka taara niiwuoni wuo, baa muncɔmmu wɛi?» 
\p  
\v 13 Yesu wuɔ cira: «Namɛi saaya na hã-ba niiwuoni‑i ba wuo.» 
\p Baa cira: «*Buruo u ndii dii baa-ye yoŋ baa titiraamba hãi. Da ŋ bi'a miɛmɛi ka sãa ji hã nelpũŋ daaku‑i hiere ŋ waŋ-ma.»  
\v 14 A ne da bɛmba maŋ waa, ba yuu nuɔmba neifieŋa hãi nuɔsiba ndii temma. 
\p Yesu wuɔ cira: «Ciɛŋ ba tĩɛna nuɔmba komuɔŋa hã-a-hãi baa cĩncielbaa.»  
\v 15 U hãalãbiemba ce nuɔmba tĩɛna.  
\v 16 Yesu wuɔ biɛ buruo u ndii daayo‑i baa titiraamba hãi baaŋ daaba‑i a ciir u yuŋgu‑i dɔrɔ‑i-na aa jaal Diiloŋo‑i. Uŋ jaalaa Diiloŋo‑i, wuɔ bũlnu-niɛ hã u hãalãbiemba calnu-niɛ hã nuɔmba‑i.  
\v 17 Nuɔmba wuo hiere niɛ yar-ba. Hãalãbiemba gbura ni boini‑i a dii-ni segeyufieŋ cĩncieluo baa a hãi a ta baa-ni. 
\s1 Yesu sĩnni yaa hani‑i? 
\r (Matie 16.13-28; Marke 8.27–9.1) 
\p  
\v 18 Yiiŋgu naŋgu-na, Yesu kãa u deŋ ka tuɔ cãrã Diiloŋo‑i. U *hãalãbiemba waa baa-yo. Wuɔ yuu-ba wuɔ: «Nuɔmba waŋ wuɔ niɛ mɛi kũŋgu-na?» 
\p  
\v 19 Baa cira: «Banamba ciɛra wuɔ nuɔnɛi *Nsãa-Batisi‑i, banaŋ ba'a nuɔnɛi *Eli‑i, banaŋ ba'a yiinataaŋ *Diilopɔpuɔrbiloŋo naŋo'i birii jo nuɔŋo‑i.» 
\p  
\v 20 Yesu wuɔ yuu-ba wuɔ: «Namaa fuɔ, na'a hai moloŋ muɔmɛi?» 
\p Piɛr wuɔ cira: «Diiloŋ uŋ pãa nuŋgu‑i wuɔ u ka saaŋ *Koŋkortieŋo maŋ, u yaa nuɔŋo‑i.» 
\p  
\v 21 Yesu wuɔ waŋ-ma kuola-mɛi baa-ba wuɔ ba baa yaŋ molo nu-ma.  
\v 22 Aa naa cira: «*Moloŋ-Biɛŋo saaya u gbuu mulĩɛŋ. Nelle bĩncuɔmba‑i baa *Diilojigãntaamba yuntaamba‑i a naara *ãnjĩnamma pigãataamba ka cĩina-yuɔ aa bel-o ko-yo. Ŋga da ba ko-yo, u ka ce yinni hãi yoŋ hĩɛma-na, siɛliŋ-yiiŋgu-na u ka sire hel jo.» 
\p  
\v 23 Aa naa waŋ baa-ba wuɔ: «Nuɔni maŋ da ŋ ta ŋ taara ŋ nyaanu-miɛ, ŋ saaya ŋ cĩina ŋ fɛrɛ aa ŋ jo i ta. Aa ŋ saaya ŋ ta ŋ siɛ mulĩɛma‑i baa kuliiŋgu‑i yinni maŋ joŋ.  
\v 24 Umaŋ duɔ tuɔ kaal baa u yuŋgu yoŋ, kutieŋo ka kɔsuɔŋ u fɛrɛ; ŋga umaŋ duɔ tuɔ kɔsuɔŋ u fɛrɛ mɛi maama-na, kutieŋo ka da cicɛ̃lma maŋ siɛ ji tĩ dede.  
\v 25 Da ŋ da ŋ yufieŋ-niini‑i hiere hĩɛma-na aa ka caa, yuŋ haku‑i dii-kuɔ?  
\v 26 Umaŋ duɔ tuɔ ce senserre u sa taara ba suɔ wuɔ u cuu mi huoŋ-nu, aa bi tuɔ ce senserre baa mi nelma wamma‑i, Moloŋ-Biɛŋ duɔ ka bir jo baa u fɔ̃ŋgũɔ‑i, baa u To wuoŋo‑i a naara u To u dɔrpɔpuɔrbiemba wuoŋo‑i, u ka bi ce senserre baa kutieŋo maama‑i.  
\v 27 Yaaŋ mi waŋ ninsoŋo‑i baa-na: Banamba dii na hɔlma-na bande‑i-na, ba ka da *Diiloŋ-bãaŋgu‑i baa ba yufelle aa suɔ ku.» 
\s1 Yesu birii u deŋ birma 
\r (Matie 17.1-8; Marke 9.2-8) 
\p  
\v 28 Yesuŋ waaŋ mafamma‑i, yinni niisiɛi temma cor, wuɔ ce fuɔ baa Piɛr, baa Nsãa a naara Sake ba kã tãnuŋgu naŋgu-na da ba ka cãrã Diiloŋo‑i.  
\v 29 Uŋ kaa tuɔ cãrã Diiloŋo‑i u yaaŋga fũnuŋ bir ka deŋ birma aa u joŋgorbaa-ba bir baapiɛlmba ta ba gbu ba caa da muimui.  
\v 30 Wuɔ u ne da nuɔmba hãi juɔ ji ta ba piiye baa-yo: *Moisi baa *Eli.  
\v 31 Dɔrcecerma namma'i naa dii-ba huɔŋga ba ta ba piiye baa Yesu‑i uŋ ka ku kuliiŋgu maŋ *Yerusalɛmu‑i-na a perieŋ u maacemma‑i bãl-ma.  
\v 32 Ŋ siɛ suɔ wuɔ Piɛrbaa-ba naa kor duɔfũŋ bir ba nammu‑i ba honniŋ, ŋga ba yagar sire da cecer daama diyaa Yesu‑i huɔŋga baa muɔŋ daaba‑i ba hãi‑i-na u caaŋ-nu.  
\v 33 Nuɔŋ daabaŋ juɔ ta ba ta, Piɛr wuɔ waŋ baa Yesu‑i wuɔ: «Hãalãtie, i jomma faa bande‑i-na dɛ! Ŋ sa yaŋ i ce gbuganni siɛi wɛi? Ku diei naŋ kũŋgu, ku diei Moisi kũŋgu, aa ku diei kũŋgu naŋgu‑i Eli kũŋgu.» U taa u piiye dumaa u yuŋ-nu, u sa suɔ uŋ waŋ mamaŋ.  
\v 34 Uŋ taa u waŋ mafamma‑i huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, duherru nandu jo ji cĩnnu-bɛi. Korma ta ma da-ba.  
\v 35 Ba'a ba ne, da molo piiye duherru-na wuɔ: «Mi Biɛŋo yaa daayo‑i, mi hielaa u yaa‑i. Taa na nu u nuŋgu‑i\f + \fr 9:35 \ft Isayi (Ésaïe) 42.1; Like 3.22\f*.»  
\v 36 Moloŋ daa uŋ juɔ piiye tĩ, *hãalãbiemba da Yesu yaa u diei yoŋ; ba saa da moloŋo baa-yo. Kuŋ ciɛ dumaaŋo-na, ba fĩinaŋ nel daama-na, ba saa waŋ-ma baa moloŋo huɔŋgu faŋgu-na. 
\s1 Yesu duɔnya jĩna naacombiloŋo naŋo-na 
\r (Matie 17.14-18; Marke 9.14-27) 
\p  
\v 37 Ku cuo kaala‑i-na, Yesu wuɔ hiire tãnuŋgu-na baa u *hãalãbiemba‑i. Nelpũŋgu naŋgu jo u wulaa.  
\v 38 Naacolŋo naŋo waa ba hɔlma-na. Wuɔ piiye da gbagaga wuɔ: «Hãalãtie, jande, ne mi biɛŋo‑i, u yaa u diei yoŋ mi wulaa.  
\v 39 *Jĩna dii u yuŋgu-na. Duɔ sire-yuɔ dumandɛ‑i, u tugol kaasĩŋ. Duɔ kaasĩŋ, jĩna mal-o u tuɔ tãrã aa sãmpugaaru ta du hel u nuŋgu-na. Duɔ sire-yuɔ, u mulĩɛŋ-yo da suu aa suɔ ji ciire-yuɔ.  
\v 40 Mi cãarã ŋ hãalãbiemba‑i miɛ ba donya-yuɔ, ba saa gbãa.» 
\p  
\v 41 Yesu wuɔ cira: «Fiɛfiɛ ku nuɔŋ namaaŋo‑i na sa hũu nɛliɛŋ maama; na saa fa. Na daa niɛ sĩ mi ka tĩɛna baa-na gbula a tiera na nonni‑i wɛi?» Aa naa gbɛ̃ naacolŋo‑i wuɔ: «Jo baa ŋ biɛŋo‑i bande.»  
\v 42 Naacombiloŋ uŋ kaa tuɔ piɛ Yesu‑i, jĩna wuɔ sire-yuɔ. Wuɔ cii pãŋ tuɔ tãrã. Yesu wuɔ nuola jĩna‑i wuɔ u cor hel naacombiloŋo-na. U bi siremma yaa dumaaŋo-na u jarma-na. Wuɔ hã u to‑i baa-yo.  
\v 43 Nuɔmba maŋ waa hiere kuɔ ce-ba gbɛrɛ. Wulawula wuɔ Diiloŋo hii, wulawula wuɔ Diiloŋo hii. 
\s1 Yesu tirii u kuliiŋgu maama‑i 
\r (Matie 17.22-23; Marke 9.30-32) 
\p Yesu ãncemmaŋ taa ma ce nuɔmba‑i hiere gbɛrɛ dumaaŋo-na, wuɔ waŋ baa u *hãalãbiemba‑i wuɔ:  
\v 44 «Karaaŋ na tũnni‑i na nu nel daama‑i fafamma: Ba ka bel *Moloŋ-Biɛŋo‑i hã nelbiliemba‑i baa-yo ba ko-yo.»  
\v 45 U hãalãbiemba saa suɔ u nelma yaaŋga‑i; ma yuŋgu naa fuo-bɛi, ba saa gbãa da ba suɔ-ma. Ba siɛ bi siɛ da ba yuu-yo. 
\s1 Hayo‑i nelbuɔ‑i hãalãbiemba-na? 
\r (Matie 18.1-5; Marke 9.33-37) 
\p  
\v 46 Ku huoŋgu-na, Yesu *hãalãbiemba ji ta ba fanu ba-naa da ba suɔ umaŋ nelbuɔ‑i ba hɔlma-na.  
\v 47 Yesu wuɔ suɔ baa-ba, wuɔ biɛ bisãmbiloŋo naŋo jĩna u caaŋgu-na aa naa waŋ baa-ba wuɔ:  
\v 48 «Umaŋ duɔ ne muɔŋo‑i aa bel bisãmbiloŋ daayo‑i fafamma, kuu dii ŋaa kutieŋo bilaa mɛi fɛrɛ yaa‑i; aa umaŋ duɔ bel muɔŋo‑i fafamma, kuu dii ŋaa u bilaa umaŋ puɔraa-mi. Na saa da, umaŋ duɔ ce u fɛrɛ cɛkũɔ na hɔlma-na hiere, u yaa‑i nelbuɔ‑i.» 
\p  
\v 49 Nsãa wuɔ waŋ baa-yo wuɔ: «Hãalãtie, i daa naacolŋo naŋo taa u bĩ ŋ yerre‑i aa tuɔ donya *jĩnabaa-ba‑i. Miɛ ne da u sa nyaanu-niɛ baa miɛŋo‑i, i ce u yaŋ.» 
\p  
\v 50 Yesu wuɔ cira: «Baa na cie-yo, umaŋ duɔ saa bigãaŋ-na, kutieŋo dii baa-na.» 
\s1 Yesu kãmma‑i Yerusalɛmu‑i-na 
\p  
\v 51 Diiloŋ uŋ ŋa naa saaya u hũu Yesu‑i yinni maŋ nuɔ‑i, niŋ juɔ ta ni piɛ, wuɔ sire wuɔ fuɔ fuɔ kã *Yerusalɛmu‑i-na.  
\v 52 Aa naa puɔr nuɔmba ta u yaaŋ-na. Kutaambaŋ kaa hi *Samari nelle nande‑i, baa yiɛra wuɔ ba tigiiŋ cie-yo.  
\v 53 Ŋga baŋ waa da ba cor kã Yerusalɛmu‑i-na, nelle fande taamba saa hũu-ma u duɔ har ba nelle-na.  
\v 54 Baŋ juɔ hi da-ma dumaaŋo-na, Sake‑i baa Nsãa‑i baa cira: «Itie, ŋ sa yaŋ i ce Diiloŋo naar ko-ba wɛi?»  
\v 55 Yesu wuɔ bir nuola-bɛi.\f + \fr 9:55 \ft Banamba naaraaya wuɔ: «Na saa suɔ wuɔ na balaaŋ cor wɛi? *Moloŋ-Biɛŋo saa jo duɔ ji ko nuɔmba, ŋga u juɔ duɔ ji kor-ba.» Saa-ku baa Like 19.10.\f* 
\v 56 Aa ba cor ta ba kã nelle nande. 
\s1 Ba nyaanu Yesu‑i niɛ? 
\r (Matie 8.19-22) 
\p  
\v 57 Baŋ kãŋ hũmelle-na, naacolŋo naŋo gbɛ̃ Yesu‑i wuɔ: «Itie, mi ka ta mi nyaanu-niɛ niŋ kãŋ terni maŋ nuɔ‑i hiere.» 
\p  
\v 58 Yesu gbɛ̃-yo wuɔ: «Muncɔmmu dii baa bũɔrãamba‑i, aa kamma dii baa huriimba‑i; ŋga terieŋgu si dii baa *Moloŋ-Biɛŋo‑i u duɔ tuɔ cĩnnu u yuŋgu‑i.»  
\v 59 Aa naa miɛl waŋ baa unaŋo‑i wuɔ: «Jo i ta». 
\p Naacolŋo gbɛ̃-yo wuɔ: «Yaŋ mi to duɔ ku mi fuure-yuɔ tĩ, mi ka suɔ jo i ji tiɛ wuɔra.» 
\p  
\v 60 Yesu wuɔ gbɛ̃-yo wuɔ: «Yaŋ kuomba fuure ba nakuomba‑i, aa nuɔŋo‑i ŋ kã ŋ ka ta ŋ wuɔra ŋ waŋ *Diiloŋ-bãaŋgu maama‑i baa nuɔmba‑i.» 
\p  
\v 61 Unaŋ wuɔ tuɔ piiye baa Yesu‑i wuɔ: «Itie, mɛi ka ta mi nyaanu-niɛ, ŋga yaŋ mi ka cãrã hũmelle‑i cĩiŋgu-na igɛ̃na.» 
\p  
\v 62 Yesu wuɔ cira: «Ŋ saa da, umaŋ duɔ tuɔ kũ baa niimba‑i aa tuɔ miɛl u ne u huoŋgu-na, kutieŋo siɛ gbãa guona Diiloŋ-suoŋgu-na.» 
\c 10  
\s1 Yesu puɔraa nuɔmba komuɔŋa siɛi baa cĩncieluo ba hãi 
\p  
\v 1 Ku huoŋgu-na, Yesu wuɔ tiraa hiel nuɔmba komuɔŋa siɛi baa cĩncieluo ba hãi a puɔr-ba ba hã-ba-hãi nilɛiŋa-na hiere baa terni maŋ uŋ ŋa naa saaya u kã-niɛ, ba da ba ta u yaaŋ-na.  
\v 2 Aa naa waŋ baa-ba wuɔ: «Dĩmma dii bɔi ŋga ma kartaamba saa ciinu. Cãarãŋ suontieŋo‑i u puɔr nuɔmba namba naara.»  
\v 3 Aa naa cira: «Miŋ puɔraa-na dumandɛ‑i, kuu dii ŋaa mi ciɛŋ tũlmba ka dii-ba maamunaamba-na.  
\v 4 Da na'a na ta, molo baa biɛ gbeiŋa, molo baa biɛ buɔra, molo baa bi biɛ naatɛnni. Aa da na ta na kã, molo baa ka yiɛra hũmelle-na wuɔ u jaal moloŋo.  
\v 5 Da na ka suur cĩiŋgu maŋ nuɔ‑i, mamaŋ dii cemma igɛ̃na ma yaa daama, na cira: ‹Tĩyãaŋ dɛi.›  
\v 6 Da kuɔ yaafɛ̃llentieŋo dii cĩiŋgu faŋgu-na, na jaaluŋgu ka hi-yo, da ma'i sĩ ku ka bir jo na wulaa.  
\v 7 Da ba jãrã-nɛi fafamma terieŋgu maŋ nuɔ‑i, na har na tĩɛna kusuɔŋ-nu'i. Da ba hã-na kumaŋ, na hũu na wuo. Da ba bi hã-na kuunyɔŋgu maŋ, na hũu na nyɔŋ. Maacembiloŋo saaya baa u maacemma sullu. Baa na ta na horuonu na muŋharmunterni‑i.  
\v 8 Da na suur nelle maŋ nuɔ‑i, da ba bel-na fafamma aa hã-na kumaŋ, na hũu na wuo fiɛi.  
\v 9 Aa jaamba maŋ dii nelle fande-na, na sire-bɛi aa na waŋ baa nuɔmba‑i wuɔ *Diiloŋ-bãaŋgu piyaa-ba tĩ.  
\v 10 Ŋga da na suur nelle maŋ nuɔ‑i, aa ba yagar ba saa hã-na muntĩɛnammu, na kã nelleŋ-huɔŋga-na na ka cira:  
\v 11 ‹I pirii i nallu‑i na nelle-na, ŋga mamaŋ dii, na saaya na suɔ wuɔ Diiloŋ-bãaŋgu piyaa tĩ.›  
\v 12 Mi tũnu-nɛi, bamaŋ da ba saa ka hã-na muntĩɛnammu, Diiloŋ duɔ ji tuɔ yuu nuɔmba‑i yiiŋgu maŋ nuɔ‑i, uŋ ka haa kumaŋ kutaamba-na, ku ka balaŋ yaŋ Sodɔmutaamba kũŋgu‑i\f + \fr 10:12 \fk Sodɔmutaamba kũŋgu‑i: \ft Niɛŋ Miwaaŋo jĩnammaŋ-sɛbɛ‑i-na (Genèse) 19.24-28.\f*.» 
\r (Matie 11.20-24) 
\p  
\v 13 Aa naa cira: «Korasitaaŋ namaaŋo‑i, sũlma haraa-nɛi! Betisadataaŋ namaaŋo‑i, sũlma haraa-nɛi! Gbɛrɛ-wɛima maŋ ciɛ namaa hɔlma-na, kuɔ maa naa ce Tiir nelle yaa nuɔ‑i baa Sidɔ̃ nelle-na, dii yiinaa nilɛiŋa faŋa taamba naa kũnna cuoŋgu ba fɛrɛŋ nuɔ aa dii buɔrbaa joŋgor ba temma a pigãaŋ wuɔ ba naana ba cilɔbabalaŋo‑i.  
\v 14 Terieŋgu faŋgu-na, Diiloŋ duɔ ji tuɔ yuu nuɔmba‑i yiiŋgu maŋ nuɔ‑i, uŋ ka haa kumaŋ nɛi, ku ka balaŋ yaŋ Tiirtaamba kũŋgu‑i baa Sidɔ̃taamba kũŋgu‑i hiere.  
\v 15 Kafarnamutaaŋ namaaŋo‑i, na daa niɛ sĩ namɛi ka maar nuɔmba‑i hiere wɛi? Na tãal na fɛrɛ; namɛi ka waa ba hieroŋo‑i hiere ba huoŋ-nu.» 
\p  
\v 16 Aa naa waŋ baa uŋ hielaa bamaŋ duɔ puɔr-ba wuɔ: «Da na kã, umaŋ duɔ ka nu na nunni‑i, kutieŋo nuɔ mɛi nuŋgu yaa‑i; umaŋ duɔ ka cĩina-nɛi, u cĩinaana muɔmɛi. A ne da umaŋ duɔ cĩina muɔŋo‑i, u cĩinaana umaŋ puɔraa-mi.» 
\p  
\v 17 *Pɔpuɔrbiembaŋ kãa aa jo, ba jo ji ta ba nyɛ da musɛ̃musɛ̃ aa ta ba piiye baa Yesu‑i wuɔ: «Itie, halle baa *jĩnabaa-ba‑i hiere, diɛ piiye baa-ba aa bĩ ŋ yerre‑i ba nu i nunni‑i.» 
\p  
\v 18 Yesu wuɔ cira: «Mi daa *Sitãni hilaa dɔrɔ‑i-na jo ji diire ŋaa diiloŋ-nyiɛsĩmma.  
\v 19 Niɛŋ, mi hãa-na himma‑i ninsoŋo na ta na gbã na fĩɛna jɛ̃naamba‑i baa namɛlmba‑i, aa ta na gbã na yar bigãarãŋo‑i; a ce dumaaŋo-na bĩŋkũŋgu siɛ gbãa ce kuubabalaaŋgu nɛi.  
\v 20 Na saa da! Kumaŋ saaya ku fɛ̃ na hɔmmu‑i ku'i sĩ wuɔ *jĩnabaa-ba nuɔ na nunni‑i, ŋga ku yaa daaku: Na saaya na suɔ wuɔ na yirɛiŋa nyɛgãaŋ dii dɔrɔ‑i-na.» 
\s1 Yesu huɔŋga fĩɛ 
\r (Matie 11.25-27; 13.16-17) 
\p  
\v 21 Terduɔŋgu faŋgu-na, *Diiloŋ-Yalle pãŋ ce Yesu huɔŋga fɛ̃. Wuɔ cira: «Baba, nuɔnɛi Yuntieŋ nuɔ dɔrɔ‑i-na baa hĩɛma-na hiere. Niŋ fuyaa ŋ huɔŋga‑i cɛ̃cɛ̃muntaamba-na baa sɛbɛsuɔtaamba-na, aa cɛr pigãaŋ bisãmbiemba‑i baa-ka, ŋ jaaluŋgu bɔi. Ninsoŋo, ŋ ciɛ ŋ huɔŋga yaa dumaaŋo-na Baba.» 
\p  
\v 22 Aa naa cira: «Mi To birii wɛima‑i hiere hã-mi. Da ma hel Tuoŋo-na, molo sa suɔ Bɛpolŋo‑i, aa da ma bi hel Bɛpolŋo-na baa uŋ taaraŋ u pigãaŋ bamaŋ baa-yo, molo sa suɔ Tuoŋo‑i.»  
\v 23 Aa naa bir fulnu u *hãalãbiemba‑i ba kula wuɔ: «Naŋ daŋ kumaŋ daaku‑i, bamaŋ daaŋ-kuŋ ba yunni dɔlaa.  
\v 24 Yaaŋ mi tũnu-nɛi, *Diilopɔpuɔrbiemba bɔi baa fɔ̃ŋgɔ̃taamba bɔi taa ba taara ba da naŋ daŋ kumaŋ, aa nu naŋ nuŋ mamaŋ, ŋga ba saa ji gbãa\f + \fr 10:24 \ft Niɛŋ Piɛr dĩɛ. 1.10-12.\f*.» 
\s1 Samariyiɛŋo naŋo maama 
\p  
\v 25 *Ãnjĩnamma pigãatieŋo naŋo sire yiɛra aa yuu Yesu‑i baa nel daama‑i duɔ cure-yuɔ wuɔ: «Hãalãtie, da mi ta mi taara mi ka da cicɛ̃lma maŋ sa tĩɛŋ dede‑i, mi saaya mi ta mi ce bige‑i?» 
\p  
\v 26 Yesu wuɔ yuu-yo wuɔ: «Ba nyɛgãaŋ wuɔ niɛ *ãnjĩnamma-na?» 
\p  
\v 27 Naacolŋ wuɔ cira: «Ba ciɛra wuɔ: \qt ‹Ŋ saaya ŋ dɔl Itieŋo‑i Diiloŋo‑i baa ŋ huɔŋga‑i hiere, baa ŋ kusũŋgu‑i hiere, baa ŋ fɔ̃ŋgũɔ‑i hiere,\qt* baa ŋ ãnjɔguɔma‑i hiere, \qt aa ŋ bi dɔl ŋ nanolŋo‑i ŋaa niŋ dɔl ŋ fɛrɛ dumaa\qt*.›\f + \fr 10:27 \ft Ãnjĩnamma tiyemmaŋ-sɛbɛ (Deutéronome) 6.5; Buolmaŋ-sɛbɛ (Lévitique) 19.18\f*» 
\p  
\v 28 Yesu wuɔ cira: «Ma yaaŋga yaa‑i. Da ŋ ta ŋ ce mafamma‑i, ŋ ka da cicɛ̃lma maŋ sa tĩɛŋ dede‑i.»\f + \fr 10:28 \ft Niɛŋ Buolmaŋ-sɛbɛ‑i-na (Lévitique) 18.5.\f* 
\v 29 Ŋga ãnjĩnamma pigãatieŋo tuɔ taara u pigãaŋ Yesu‑i wuɔ u nelma saa kã hĩɛŋ-nu. U bir yuu-yo wuɔ: «Mi nanolŋo yaa hai?» 
\p  
\v 30 Yesu wuɔ siɛ-yo baa nel daama‑i wuɔ: «Naacolŋo naŋo hilaa *Yerusalɛmu‑i-na a tuɔ hiire u kã Yeriko. Uŋ kãŋ hũmelle-na, cuobaa-ba ka cie-yo hũu u bĩmbĩnni‑i, aa gbuu muo-yo ta ba yii da ba ko-yo. Baŋ muyaa-yo dumaaŋo-na, ba nanna-yuɔ aa ta.  
\v 31 *Diilojigãntieŋo naŋo tuɔ jo ji da-yo, u ciɛl cor aa yaŋ-yo.  
\v 32 *Levitiyiɛŋo naŋo jo ji ce maaduɔma.  
\v 33 *Samariyiɛŋo naŋo jo ji hi da-yo, u hujarre gbuu ko-yo.  
\v 34 U yiɛra. Duvɛ̃ waa baa-yo, u ce duvɛ̃ŋ daayo‑i a saar u pãnni‑i aa hure namma niɛ aa vaaya-niɛ. Uŋ ciɛ mafamma‑i, kakũmuɔ waa baa-yo; u tɛtɛŋ-yo haa-yo u kakũmuɔ‑i-na a kã baa-yo niraaŋ-muŋharmu nammu-na ka migãaŋ bel-o fafamma.  
\v 35 Ku cuo kaala‑i-na, u hiel warbieŋa\f + \fr 10:35 \ft Ku birii a saanu baa cerma. Ma nyɛgãaŋ girɛkimma-na wuɔ: «Wuɔ hiel *deniebaa-ba hãi hã terientieŋo‑i.»\f* hã terientieŋo‑i, wuɔ u hũu u tuɔ bel jɛiŋo‑i, kɛrɛ fuɔ cor yaaŋ-na. Da a ji yor a da u saa jo, u ce fuɔ waaŋa u tuɔ bel-o, duɔ ji jo, u ka pã-ya hã-yo.» 
\p  
\v 36 Yesu wuɔ yuu ãnjĩnamma pigãatieŋo‑i wuɔ: «Naŋ huɔŋga-na, balaŋ daaba‑i ba siɛi‑i-na, hayo‑i niɛ jɛiŋ daayo‑i wuɔ u nanolŋo?» 
\p  
\v 37 Ãnjĩnamma pigãatieŋ wuɔ cira: «Umaŋ ciɛ hujarre‑i yuɔ, u yaa‑i.» 
\p Yesu wuɔ cira: «Kã ŋ ka ta ŋ ce dumɛi!» 
\s1 Nɛliɛŋoŋ saaya u par mamaŋ 
\p  
\v 38 Yesuŋ taa u kã *Yerusalɛmu‑i-na baa u *hãalãbiemba‑i, ba kã ka hi nelle nande‑i. Ciɛŋo naŋo waa nelle fande-na, ba taa ba bĩ-yo Marti. Marti wuɔ ce ba har u wulaa.  
\v 39 U hãaŋo waa, ba taa ba bĩ-yo Maari. Maari wuɔ kã ka tĩɛna Yesu caaŋgu-na tuɔ nu u tuɔ piiye.  
\v 40 A ne da huɔŋgu faŋgu-na, Marti yaaŋga naa gbuu huol baa gonyamma‑i. Wuɔ jo ji tuɔ piiye baa Yesu‑i wuɔ: «Itie, mi hãaŋoŋ yaaŋ mi ta mi gonya mi da-mi-diei naŋ daa ku biyaa wɛi? Ŋ sa waŋ baa-yo u jo ji kãyã-miɛ wɛi?» 
\p  
\v 41 Yesu wuɔ cira: «Marti, ne hãa, ŋ huɔŋga yuu baa nelma bɔi, ku'i ciɛ ŋ yaaŋga huol huolŋ daama temma‑i.  
\v 42 Nɛliɛŋ nuɔ ŋ saaya ŋ ne wɛima diei par. Daŋ'a ŋ par, ŋ ne mamaŋ faa. Maariŋ paraa mamaŋ, ma yaa faa; molo si dii duɔ ji hũu-ma u wulaa.» 
\c 11  
\s1 Yesu pigãaŋ u hãalãbiemba‑i baŋ cãrãŋ Diiloŋo‑i dumaa 
\r (Matie 6.9-13; 7.7-11) 
\p  
\v 1 Yiiŋgu naŋgu-na, Yesu waa terieŋgu naŋgu-na tuɔ cãrã Diiloŋo‑i. Uŋ juɔ cãrã tĩ, u *hãalãbiloŋo naŋo waŋ baa-yo wuɔ: «Itie, hãalã-yiɛ i tiɛ cãrã Diiloŋo‑i ŋaa Nsãa uŋ hãalãayã u hãalãbiemba‑i dumaa.» 
\p  
\v 2 Yesu wuɔ cira: «Da na'a na cãrã Diiloŋo‑i, ciɛraŋ: 
\q1 ‹I To nuɔ, 
\q1 yaŋ nuɔmba‑i hiere ba suɔ wuɔ nuɔnɛi Diiloŋ nuɔŋo‑i. 
\q1 Pa ŋ bãaŋgu‑i yiɛ. 
\q1  
\v 3 Ta ŋ hã-ye niiwuoni‑i yinni maŋ joŋ. 
\q1  
\v 4 Umaŋ duɔ cãl miɛŋo‑i i ce-yo jande. 
\q1 Diɛ bi cãl-ni ŋ ce-ye jande; 
\q1 ŋ baa gãŋ baa-ye. 
\q1 Baa yaŋ wɛima gbãa tãal-e dii-ye kuubabalaaŋgu cemma-na.›» 
\p  
\v 5 Uŋ waaŋ mafamma‑i, u tiraa cira: «Namaaŋo-na, umaŋ duɔ sire kã u jĩɛŋo naŋ wulaa isuɔholleŋ ka tuɔ muo dũŋgu‑i yuɔ, wuɔ u sire hã-yo niiwuoni,  
\v 6 kɛrɛ u jĩɛŋo naŋo haraa-yuɔ, u saa da kuuwuoŋgu duɔ hã-yo.  
\v 7 U jĩɛŋo tĩɛ dii dũŋgu-na aa cira: ‹Baa mulĩɛŋ-muɔ; mi gaala tĩ baa mi bisãlmba‑i aa dũŋgu tiraa gbonu, mi siɛ gbãa sire da mi biɛ niiwuoni hã-ni.›  
\v 8 Yaaŋ mi tũnu-nɛi, naacolŋ duɔ cor tuɔ muo dũŋgu‑i, u jĩɛŋ duɔ fiɛ'a u saa ne ba jĩɛsĩnni‑i aa sire, uŋ muo u huol u yaaŋ-na u ka sire hã-yo uŋ taaraŋ nimaŋ hiere. 
\p  
\v 9 «Yaaŋ mi tũnu-nɛi: Cãarãŋ! Ba ka hã-na. Taaraayaŋ! Na ka da. Bĩɛŋ! Ba ka siɛ-na.  
\v 10 Umaŋ cãarãŋ ba hã u yaa‑i, umaŋ taaraayaŋ u yaa daaŋ, aa umaŋ bĩɛŋ ba siɛ u yaa‑i. 
\p  
\v 11 «Namaaŋo-na, hai moloŋ biɛŋo‑i duɔ cãrã teterieŋo u wulaa, u yaŋ-yo aa bel jĩɛŋo hã-yo?  
\v 12 Sisɔ duɔ cãrã cumɛlle, u yaŋ-yo aa bel namiɛŋo hã-yo?  
\v 13 Namaa namaŋ balaaŋ, da na ta na suɔ-ma na hã na bisãlmba‑i bĩmbĩfafanni, ku ce niɛ aa na To‑i dɔrɔ‑i-na, bamaŋ cãarãŋ u *Yalle‑i u siɛ hã-ba baa-de?» 
\s1 Yesu hilaa baa u himma‑i hie? 
\r (Matie 12.22-30; Marke 3.22-27) 
\p  
\v 14 Yiiŋgu naŋgu-na, Yesu waa tuɔ donya *jĩna naŋo‑i naacolŋo naŋo-na. Jĩna wuɔ ciɛ naacolŋo‑i bobo. Uŋ juɔ hel, naacolŋo doŋ tuɔ piiye, kuɔ cu nuɔmba hɔmmu‑i.  
\v 15 Banamba ta ba piiye wuɔ: «Jĩna ba yuntieŋo‑i *Bɛlsebul\f + \fr 11:15 \ft *Sitãni yerre nande yaa *Bɛlsebul.\f* yaa hãa-yo himma‑i u tuɔ donya jĩnabaa-ba‑i.»  
\v 16 Banamba ta ba taara ba cure-yuɔ, baa cira wuɔ da kuɔ Diiloŋo puɔraa u yaa‑i, u ce bĩŋkũŋgu pigãaŋ-ba ba ne.  
\v 17 Yesu wuɔ suɔ ba huɔya-maama‑i, wuɔ gbɛ̃-ba wuɔ: «Da ŋ da neduɔleŋ-baaŋ namaaŋo‑i na sa gbo, yiiŋgu dii baa yiiŋgu, na nelle ka muonu.  
\v 18 Namaa naŋ ciɛra wuɔ Bɛlsebul hãa-mi himma‑i mi ta mi donya jĩnabaa-ba‑i hãa, *Sitãni duɔ tuɔ gãŋ baa fuɔ fɛrɛŋ baamba‑i, u fɔ̃ŋgũɔ ce niɛ aa cɔ u wulaa?  
\v 19 Sitãni duɔ hã-muɔ himma‑i mi ta mi donya jĩnabaa-ba‑i, namaa baamba fuɔ, hai moloŋo‑i hãa bafamba‑i ba ta ba donya-bɛi? Na saa da, namaa fɛrɛŋ baamba yaa ka karnu ciiruo‑i.  
\v 20 Muɔ fuɔ, Wɛimantieŋo yaa hãa-mi himma‑i mi ta mi donya jĩnabaa-ba‑i. Ku yaa pigãaŋ wuɔ *Diiloŋ-bãaŋgu paa-nɛi tĩ. 
\p  
\v 21 «Fɔ̃ŋgɔ̃tieŋo maŋ jĩɛna kuumuoŋgu u caaŋ-nu tuɔ niya u dumɛlle‑i, cuoyuo sa siɛ suur-yuɔ.  
\v 22 Ŋga umaŋ fɔ̃ŋgũɔ‑i jĩɛnya fuɔ wuoŋo‑i duɔ jo, uŋ haa u naŋga u kuumuoŋgu maŋ nuɔ‑i, u hũu-ku aa biɛra u bĩmbĩnni‑i hiere calnu-niɛ hã nuɔmba. 
\p  
\v 23 «Umaŋ duɔ uu si dii baa-mi, kutieŋo bigãaŋ-mi, aa umaŋ duɔ u sa tigiiŋ baa-mi, u pisãllã.» 
\r (Matie 12.43-45) 
\p  
\v 24 «*Jĩna duɔ hel moloŋo-na, u kã ka tuɔ wuɔra u bĩŋ hĩɛŋ-nu duɔ taara muntĩɛnammu. Duɔ saa ka da, u cira: ‹Mi ka bir kã mi muntercɔlɔmmu-na.›  
\v 25 Aa bi bir. Duɔ kã ka da kutieŋo gbuu migãaŋ u huɔŋga‑i da welewele aa tigiiŋ-ka,  
\v 26 u bir ka bĩ u najĩnabaa niehãi, bamaŋ balaaŋ yaŋ ufaŋo‑i, ba jo ji suur tĩɛna-kɛi. Da ba jo ji waa dumaaŋo-na, ku migãaŋ balaŋ kutieŋo-na a yaŋ dĩɛlã-kũŋgu‑i.» 
\p  
\v 27 Yesuŋ taa u waŋ mafamma‑i, ciɛŋo naŋo piiye da gbagaga nuɔmba-na wuɔ: «Ciɛŋo maŋ huɔŋ-ni aa fiɛ-ni u yuŋgu dɔlaa!»  
\v 28 Yesu wuɔ yaŋ aa gbɛ̃-yo wuɔ: «Cira, bamaŋ nuɔŋ Diiloŋ-nelma‑i aa wuɔ ma hũmelle‑i ba yunni dɔlaa.» 
\s1 Nuɔmba ciɛra Yesu ce bĩŋkũŋgu ba ne 
\r (Matie 12.38-42) 
\p  
\v 29 Nuɔmbaŋ gbuu ji ta ba ciinu huɔŋgu maŋ nuɔ‑i Yesu caaŋgu-na, wuɔ cira: «Fiɛfiɛ ku nuɔŋ namaaŋo‑i na saa fa; na ciɛra mi ce bĩŋkũŋgu hã na ne. Ŋga bĩŋkũŋgu sa ce dii hã-na, mamaŋ daa *Yonasi‑i ma ka saanu baa-na.  
\v 30 Yonasiŋ waa kumaŋ Ninivetaamba wulaa\f + \fr 11:30 \ft Yonasi (Jonas) 3.3-5\f*, *Moloŋ-Biɛŋo ka waa kufaŋgu temma yaa‑i namaa na wulaa.  
\v 31 Gɛ̃ŋgɛryiiŋgu-na, Seba nellentieŋo ka da nuŋgu fiɛfiɛ ku nuɔŋ namaaŋo-na. Fuɔ siire termaaŋ daaku-na a karnu nilɛiŋa‑i hiere duɔ ji nu *Salomɔ nelma‑i\f + \fr 11:31 \ft Jãmatigi ba sɛbɛdĩɛlãŋo (1 Rois) 10.1-10\f*, a ne da namaa hɔlma-na bande‑i-na, moloŋo dii umaŋ maaraa Salomɔ‑i aa na yagar na sa nu u nuŋgu‑i.  
\v 32 Ninivetaamba nuɔ Yonasi nuŋgu‑i aa nanna ba cilɔbabalaŋo‑i\f + \fr 11:32 \ft Yonasi (Jonas) 3.5-10\f*, a ne da namaa hɔlma-na bande‑i-na, moloŋo dii umaŋ maaraa Yonasi‑i, aa na yagar wuɔ na siɛ nu u nuŋgu‑i. Terieŋgu faŋgu-na, Diiloŋ duɔ ji tuɔ yuu nuɔmba‑i, Ninivetaamba ka cira na cãlãa cemma.» 
\s1 Fitĩŋ-gbãnalãaŋgu 
\r (Matie 5.15; 6.22-23) 
\p  
\v 33 «Molo sa celieŋ fitĩnuɔ‑i aa fuo-yo, sisɔ aa ce bĩŋkũŋgu cure-yuɔ. Da ŋ celieŋ-yo, ŋ haa-yo dɔrɔ dũŋ-huɔŋga ce cerre hiere.  
\v 34 Nɛliɛŋ nuɔ ŋ yufieŋa yaa naŋ fɛrɛŋ kerre fitĩnuɔ‑i. Ŋ yufieŋ da a fa, ŋ waa cecerma-na; ŋga ŋ yufieŋ da a saa fa, ŋ waa kukulma-na.  
\v 35 Terieŋgu faŋgu-na, gbãŋ fitĩnuɔ maŋ dii baa-ni u baa ji dĩŋ aa yaŋ-ni.  
\v 36 Da ŋ waa hiere cecerma-na, ŋ bĩŋkũŋgu diei si dii kukulma-na, ŋ ka waa ŋaa ŋ suurii fitĩŋ-dũŋ-nu.» 
\s1 Yesu haa cãlmuɔ Farisĩɛbaa-ba-na 
\r (Matie 23.1-36; Marke 12.38-40) 
\p  
\v 37 Yesuŋ juɔ piiye tĩ, *Farisĩɛyiɛŋo naŋo bĩ-yo wuɔ ba ka wuo niiwuoni u cĩiŋgu-na. Yesu wuɔ kã ba ka ta ba wuo.  
\v 38 Uŋ ŋa u saa saara u nammu‑i aa suɔ duɔ wuo niiwuoni‑i, kuɔ ce Farisĩɛyiɛŋ daayo‑i gbɛrɛ.  
\v 39 Yesu wuɔ gbɛ̃-yo wuɔ: «Farisĩɛbaa namaaŋo‑i, naa dii ŋaa nɛliɛŋo maŋ saaraa kalni honni‑i aa yaŋ ni hɔmmu yu baa duganni. Da na ce na migãaŋ na kũɔma yaa da welewele aa na hɔmmu yu baa cuosĩnni baa balaaŋgu.  
\v 40 Mimiɛl namaa temma‑i daana‑i, umaŋ ciɛ huoŋgu‑i u'i saa ce huɔŋga‑i wɛi?  
\v 41 Firiinuŋ na hɔmmu‑i baa sũntaamba‑i ŋ ka da na birii nuɔfafaaŋ namaa. 
\p  
\v 42 «Farisĩɛbaa namaaŋo‑i, sũlma haraa-nɛi; da na ce na dii Diiloŋo *yufelle‑i ka cor baa niifiɛlu‑i du sĩnni-na hiere aa na siɛ bi ce kumaŋ vii, na siɛ bi tiraa dɔl Diiloŋo‑i. A ne da, naa naa saaya na ta na ce ma yaa‑i igɛ̃na aa suɔ haa manamma‑i ma dɔrɔ. 
\p  
\v 43 «Farisĩɛbaa namaaŋo‑i, sũlma haraa-nɛi; da na suur *Diilonelhãalãdũŋgu-na, na taara na tĩɛna yaaŋ-na. Na taara da na waa nuɔmba-na, ba ta ba piɛ ba jaal-na.  
\v 44 Sũlma haraa-nɛi; naa dii ŋaa cĩncuɔŋa maŋ gbuyaanu, nuɔmba saa suɔ wuɔ munterbabalammu, ba ta ba wuɔ ba cor a dɔrɔ.» 
\p  
\v 45 *Ãnjĩnamma pigãatieŋo naŋo gbɛ̃-yo wuɔ: «Hãalãtie, da ŋ ta ŋ piiye dɛ‑i-na, ma sĩ ŋ bi tuora miɛ fɛrɛ‑i kɛ?» 
\p  
\v 46 Yesu wuɔ cira: «Ãnjĩnamma pigãataaŋ namaaŋo‑i, sũlma bi haraa-nɛi; da na ce na biɛ coŋgorni maŋ nɛliɛ siɛ gbãa tũu-ni a hã nuɔmba‑i wuɔ ba tũu, aa na siɛ bi bel ba tũu.  
\v 47 Sũlma haraa-nɛi; na bĩncuɔmbaŋ kuɔ *Diilopɔpuɔrbiemba maŋ, na siire ta na ma ba cĩncuɔŋa‑i.  
\v 48 Naŋ ciɛ mafamma‑i, kuu dii ŋaa na pigãaŋ wuɔ na bĩncuɔmbaŋ ciɛ kumaŋ ku faa. Bafamba kuɔ Diilopɔpuɔrbiemba‑i aa namaa ta na ma ba cĩncuɔŋa‑i.  
\v 49 Ku'i ciɛ Diiloŋ uŋ suɔ wɛima‑i hiere, u waŋ-ma gbar-ma wuɔ: ‹Mi ka saaŋ mi pɔpuɔrbiemba namba hã-ba. Ba ka ko banamba bɛi, aa ce banamba kpãncɔ̃lgũɔ.›  
\v 50 Diilopɔpuɔrbiemba maŋ baŋ kuɔ-ba a doŋ dii miwaaŋo domma-na, Diiloŋo kaa yuu fiɛfiɛ ku nuɔŋ namaaŋo‑i kumaŋ ciɛ na ko-ba.  
\v 51 Yaaŋ mi tũnu-nɛi, baŋ kuɔ Abɛl\f + \fr 11:51 \ft Miwaaŋo jĩnammaŋ-sɛbɛ (Genèse) 4.8\f* aa ko bamaŋ cu-yo hiere a ji hi Sakari\f + \fr 11:51 \ft Ãncɔlɔmmaŋ-sɛbɛhãalĩŋo (2 Chroniques) 24.20-22\f* maŋ baŋ kuɔ-yo mumbuolmuŋ-terieŋgu hɔlma-na baa *Diilodubuɔ‑i, ba kaa yuu-na kumaŋ ciɛ na ko-ba. 
\p  
\v 52 «Ãnjĩnamma pigãataaŋ namaaŋo‑i, sũlma haraa-nɛi! Naŋ fuyaa mamaŋ gbãa ce nuɔmba suɔ Diiloŋo‑i; naa dii ŋaa nɛliɛŋo maŋ gbuɔnu dũŋgu aa fuo diele‑i. Fuɔ siɛ suur aa bamaŋ taaraayaŋ ba suur u siɛ bi yaŋ ba da suur.» 
\p  
\v 53 Yesuŋ juɔ hel juwuoterieŋgu-na, ãnjĩnamma pigãataamba‑i baa Farisĩɛbaa-ba jo ji yu-yuɔ ta ba waana baa-yo aa ta ba yuu-yo baa nelma bɔi  
\v 54 wuɔ sĩ u ka piiye cãl ba da ãntãalãmma haa-yuɔ. 
\c 12  
\s1 Umaŋ saaya kãalãmma 
\r (Matie 10.26-33) 
\p  
\v 1 Yesuŋ taa u piiye baa *Farisĩɛbaa-ba‑i, nuɔŋ baa kũɔl ba-naa jo ji yu-yuɔ. Wuɔ waŋ baa u *hãalãbiemba‑i wuɔ: «Bilaaŋ na fɛrɛ Farisĩɛ ba dawɔruɔ‑i-na; uu dii ŋaa konsiini. Baa na yaŋ ba ji celieŋ-na baa-yo.  
\v 2 Nelma maŋ fuyaa hiere, ma ka hel.  
\v 3 Da na fiɛ fuo waŋ mamaŋ, ma ka nu. 
\p  
\v 4 «Mi jɛ̃naaŋ namaa, yaaŋ mi tũnu-nɛi, baa na ta na kãalã umaŋ gbãa ko-na yoŋ aa u siɛ gbãa ce kunaŋgu nɛi.  
\v 5 Mi ka pigãaŋ-na naŋ saaya na ta na kãalã umaŋ. Na saaya na ta na kãalã Diiloŋo yaa‑i. Da ŋ ku, u yaa gbãa dii-ni dãamu-na. Coima saa fa, na saaya na ta na kãalã u yaa‑i.  
\v 6 Na saa da, ba sa suor tigãlãamba ndii warbieŋa hãi yoŋ wɛi? A ne da u diei maama sa karaanu Diiloŋo‑i.  
\v 7 Halle na yukuɔsĩnni maŋ daani‑i, Diiloŋo kãaŋ-ni hiere. Terieŋgu faŋgu-na, baa na ta na tie holle; na bɔyaa tigãlãamba-na titirre. 
\p  
\v 8 «Mi tũnu-nɛi: Umaŋ duɔ yiɛra-mɛi nuɔmba yaaŋga-na wuɔ mɛi wuoŋo, *Moloŋ-Biɛŋo kaa yiɛra-mɛi *dɔrpɔpuɔrbiemba yaaŋga-na wuɔ kutieŋo‑i fuɔ bi wuoŋo.  
\v 9 Ŋga umaŋ duɔ cĩina-miɛ nuɔmba yaaŋga-na, Moloŋ-Biɛŋo kaa bi cĩina kutieŋo‑i dɔrpɔpuɔrbiemba yaaŋga-na.  
\v 10 Umaŋ duɔ waŋ noparaaŋ-ãndaaŋgu baa Moloŋ-Biɛŋo‑i, jande gbãa ce kutieŋo-na, ŋga umaŋ duɔ waŋ noparaaŋ-ãndaaŋgu baa *Diiloŋ-Yalle‑i, jande cɛraa u ce kutieŋo-na.  
\v 11 Da ba bĩ-na yiiŋgu yiiŋgu *Diilonelhãalãdũnni-na, sisɔ yaataamba wulaa, sisɔ fãamaaŋ ba terieŋ-nu; baa na yaŋ na hɔmmu cu wuɔ na siɛ ka suɔ naŋ ka waŋ mamaŋ a kor.  
\v 12 Da na ka hi, Diiloŋ-Yalle ka pigãaŋ-na naŋ saaya na waŋ mamaŋ.» 
\s1 Wɛiŋo maŋ milãaŋ u gbãnalãaŋgu 
\p  
\v 13 Yesuŋ taa u piiye, naacolŋo naŋo tĩɛ dii nuɔmba-na aa gbɛ̃-yo wuɔ: «Hãalãtie, waŋ baa mi mɔlɔ̃‑i u yaŋ i calnu i to ciiluŋgu‑i.» 
\p  
\v 14 Yesu wuɔ cira: «Mi jĩɛ, hai juɔ haa-mi gɛŋgɛrtie muɔ na yuŋgu-na, sisɔ caltie muɔ, mi da mi cal namaa ciiluŋgu?»  
\v 15 Aa naa waŋ baa nuɔmba‑i hiere wuɔ: «Bilaaŋ na fɛrɛ, baa na yaŋ gbeiŋ-maama yu na hɔmmu‑i ji cor. Na suyaa wuɔ nɛliɛŋ nuɔ da ŋ fiɛ waa wɛiŋ nuɔ niɛ niɛ, ŋ wɛisĩnni siɛ gbãa haa kunaŋgu ŋ yinni-na.»  
\v 16 Aa naa naŋ gbãnalãaŋ daaku‑i baa-ba wuɔ: «Belle nande-na, wɛiŋo naŋo dĩmma naa gbuu ce.  
\v 17 U tuɔ piiye u huɔŋ-na wuɔ: ‹Mundiimu sĩ baa-mi, mi ka ce dĩŋ daama‑i niɛ?›  
\v 18 Aa ji cira: ‹Mi suyaa miŋ ka ce kumaŋ. Mi ka muonu mi inɔŋgɔ̃baa-ba‑i aa ma bɔ̃mbɔ̃ŋ-baamba a dii-ma baa mi nagãŋ-niini‑i hiere.  
\v 19 Da mi gbãa ce mafamma‑i, mi dĩmmaŋ ciinu, mi ka tĩɛna ta mi wuo yoŋ aa ta mi nyɔŋ, aa bi ta mi ce mi bãaŋgu‑i. Mi ka ce bieŋa bɔi, mi siɛ guona.›  
\v 20 Diiloŋo gbɛ̃-yo wuɔ: ‹Ŋ milãaŋ ŋ sa cɛ̃, isuɔŋ daaku-na ŋ ka ku. Da ŋ ku, niŋ daa dĩmma maŋ daama‑i ma ka ce hai maama‑i?›» 
\p  
\v 21 Yesu wuɔ cira: «Kuuduɔŋgu yaa baa bamaŋ gbaraaŋ ba nyaanu miwaaŋ daayo wɛisĩnni‑i aa yaŋ Diiloŋ-niini‑i.» 
\s1 Hɔcugbãŋgbãlãnde 
\r (Matie 6.25-34) 
\p  
\v 22 Ku huoŋgu-na, Yesu wuɔ gbɛ̃ u *hãalãbiemba‑i wuɔ: «Da mi ta mi piiye baa-na wuɔ na baa tie holle baa na niiwuoniŋ-kũŋgu‑i, baa na niidiiniŋ-kũŋgu‑i;  
\v 23 kuu dii ŋaa nɛliɛŋ nuɔ ŋ yuŋgu bɔyaa niiwuoni-na aa ŋ kũɔma bɔyaa niidiini-na.  
\v 24 Niɛŋ huriimba‑i! Ba sa guona, aa inɔŋgɔ̃baa-ba bi sĩ baa-ba, ŋga Diiloŋo hã ba ta ba wuo. Na saa buɔ huriimba-na titirre wɛi?  
\v 25 Namaaŋo-na, hai moloŋo‑i baa u hɔculle‑i hiere u gbãa naara kunaŋgu u yinni-na?  
\v 26 Ku fɔ̃ŋgũɔ ŋ'a uu si dii-nɛi na da na ce maayilemma famma‑i, bige‑i ciɛ na hɔmmu ta mu cu baa na niiwuoniŋ-kũŋgu‑i baa na niidiiniŋ-kũŋgu‑i?  
\v 27 Niɛŋ pũlmaŋ puŋ ma fa dumaa, a ne da ma sa ce maacemma, ma sa bi sũ joŋgorbaa. Mi tũnu-nɛi, halle *Salomɔ‑i baa u wɛisĩnni‑i hiere, u saa ji dii kompaŋga maŋ faa yaŋ pũlma‑i dede.  
\v 28 Hĩɛŋgu maŋ hĩɛŋgu, Diiloŋ duɔ diyaa-kuɔ fafamma nyuŋgo‑i-na diyaaŋ daama temma‑i, aa bisĩnuɔ dãamu waa da mu caa-ku; namaa namaŋ nelbilieŋ namaa, u ka diiya-nɛi ka hi hie? Na saa haa na naŋga‑i Diiloŋo-na ku haama.  
\v 29 Baa na yaŋ na hɔmmu ta mu cu baa na niiwuoniŋ-kũŋgu‑i. Baa na ta na hel na jɔguɔŋ-ma.  
\v 30 Bamaŋ sa suyaaŋ Diiloŋo‑i, ba yaa gbagbaraayaŋ nifanni huoŋ-nu. Namaa To suyaa wuɔ ni maama dii-nɛi.  
\v 31 Yaaŋ u maama yaa yu na hɔmmu‑i igɛ̃na, na ka da u hãa-na baa daani‑i naara. 
\p  
\v 32 «Cɛllɛ-baaŋ namaa namaŋ nuɔ mi babĩmuɔ‑i, baa na yaŋ korma da-na. Ku dɔlaanu na To‑i u hã-na u nelle‑i.  
\v 33 Suoraaŋ na nagãŋ-niini‑i aa na hã sũntaamba baa gbeiŋa faŋa‑i. Da na ce mafamma‑i, kuu dii ŋaa na tieraaya gbeibuɔ jĩna *Diiloŋ-nelle-na. Gbeiŋa faŋa sa ji tĩ dede, a sa bi ji kã terieŋgu. Molo si dii duɔ ji biɛ-ya na wulaa terieŋgu-na, nyɛi bi si dii duɔ ji wuo-ya.  
\v 34 Nɛliɛŋ nuɔ niŋ tieraaya kusuɔŋ-nu ŋ huɔŋga dii kusuɔŋ-nu'i.» 
\s1 Baa na gonya duɔfũmmu 
\p  
\v 35 «Tigiiŋ na fɛrɛ, baa na yaŋ na fitĩmbaa-ba dĩŋ.  
\v 36 Na saaya na waa ŋaa maacembiemba maŋ ba yuntieŋo kãa bilohĩyãlle aa ba tĩɛna ta ba cie u jomma‑i wuɔ duɔ jo ba hĩl dumɛlle‑i hã-yo.  
\v 37 Ba yuntieŋ duɔ jo ji da ba saa kor duɔfũŋ, ba yunni dɔlaa. Mi tũnu-nɛi, ŋ da ba yuntieŋo biyaa maacemmaŋ-joŋgoruo dii, aa ce ba tĩɛna u hã-ba niiwuoni ba wuo.  
\v 38 Duɔ fiɛ jo isuɔholleŋ, sisɔ cuo kaalmaŋ-caaŋ-nu, a jo ji da ba saa duɔfũŋ, ba yunni ka dɔl.  
\v 39 Na saa da, da ŋ suɔ cuoyuo uŋ ka suur-niɛ huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, ŋ siɛ yaŋ u ji kanu ŋ dũŋgu‑i.  
\v 40 Namaa fɛrɛ‑i naŋ'a na saa tĩɛna baa-ma wuɔ *Moloŋ-Biɛŋo ka jo huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, u jo huɔŋgu faŋgu'i nuɔ‑i. Terieŋgu faŋgu-na, na saaya na tigiiŋ na fɛrɛ.» 
\p  
\v 41 Piɛr yuu-yo wuɔ: «Itie, gbãnalãaŋ daaku vii *hãalãbieŋ miɛ yoŋ wɛi, sisɔ ku vii nuɔmba‑i hiere?» 
\p  
\v 42 Yesu wuɔ cira: «Da ŋ nu wuɔ maacembiloŋo maŋ vii, aa tuɔ cɛ̃, u yaa umaŋ u yuntieŋo kãa nelle aa ce u tuɔ ne u dumɛlle‑i aa tuɔ hã u namaacembiemba namba‑i niiwuoni‑i fafamma.  
\v 43 U yuntieŋ duɔ ka bir jo ji da u ciɛ u maacemma‑i maŋ saaya ma ce dumaa, fuɔ yuŋgu dɔlaa.  
\v 44 Mi tũnu-nɛi, u yuntieŋo ka haa-yo u nagãŋ-niini yuŋ-nu hiere.  
\v 45 Ŋga duɔ da niɛ sĩ u yuntieŋo siɛ bir jo fiɛfiɛ, aa doŋ tuɔ muo u namaacembiemba‑i, ku bɛmba‑i baa ku caamba‑i hiere, tuɔ wuo aa tuɔ nyɔŋ u ye;  
\v 46 uŋ ŋ'a u saa tĩɛna baa yiiŋgu maŋ maama‑i, baa huɔŋgu maŋ maama‑i, u yuntieŋo jo huɔŋgu faŋgu'i nuɔ‑i. Duɔ jo ji da-yo dumaaŋo-na, uŋ ka haa kumaŋ yuɔ, u'i ka suɔ-ku. U ka ce-yo ŋaa bamaŋ sa nuɔŋ Diiloŋ-nuŋgu‑i baŋ ceŋ-baŋ dumaa. 
\p  
\v 47 «Maacembiloŋo maŋ suyaa u yuntieŋoŋ taaraŋ kumaŋ, aa u saa taara u ce-ku, fuɔ temma‑i ba sa muo-yo ce hujarre-yuɔ.  
\v 48 Ŋga maacembiloŋo maŋ sa suyaaŋ u yuntieŋoŋ taaraŋ kumaŋ, duɔ ce mamaŋ saaya ba muo-yo, ba sa muo fuɔ temma‑i bɔi. Da ba hã nuɔni maŋ bɔi, ba ka yuu-ni bɔi, da ba hã nuɔni maŋ bɔi ŋ tiera, ba ka yuu-ni cor nuŋgu faŋgu‑i.» 
\s1 Yesu saa jo baa yaafɛ̃lle 
\r (Matie 10.34-36) 
\p  
\v 49 «Muɔmi juɔ baa dãamu'i hĩɛma-na. Mi taara dãaŋ daamu ta mu caa.  
\v 50 Wɛima dii da ma da-mi, da ma saa da-mi cor, mi huɔŋga siɛ gbãa tĩɛna terduɔŋ-nu. 
\p  
\v 51 «Na daa niɛ sĩ mi juɔ baa yaafɛ̃lle'i hĩɛma-na wɛi? Coima, mi juɔ baa bɔrɔmma.  
\v 52 Nuɔmba ka doŋ ta ba gãŋ dũnni dũnni. Bamaŋ da ba waa ba ndii ba dũŋgu-na, ba siɛi ka ta ba gãŋ baa ba hãi aa ba hãi bi ta ba gãŋ baa ba siɛi.  
\v 53 Tonaamba ka ta ba gãŋ baa bɛpuɔmba‑i; bɛpuɔmba bi ta ba gãŋ baa tonaamba‑i. Nyunaamba ka ta ba gãŋ baa ba biemba‑i; biemba bi ta ba gãŋ baa nyunaamba‑i. Hũɔyãamba ka ta ba gãŋ baa ba caamba‑i; caamba bi ta ba gãŋ baa hũɔyãamba‑i\f + \fr 12:53 \ft Mise (Michée) 7.6\f*.» 
\r (Matie 16.2-3) 
\p  
\v 54 Yesu wuɔ tiraa waŋ baa nuɔmba‑i wuɔ: «Da na da diiloŋo biilii, na cira: ‹U ka dãa›, aa ma bi ce.  
\v 55 Aa da na da fafalmu kã bãpagũŋgu-na, na cira: ‹Babãaŋgu ka waa›, aa ma bi ce.  
\v 56 Huhurmantaaŋ namaa temma‑i daana‑i, na ciɛ niɛ ta na suɔ diiloŋo yammu‑i na bɔrɔ-muɔ aa na sa suɔ mamaŋ ciɛŋ fiɛfiɛ‑i ma yuŋgu‑i?  
\v 57 Bige‑i ciɛ na sa suɔ-ma ce kumaŋ faa cemma?  
\v 58 Moloŋ cɛ̃mɛl da di waa-niɛ, aa kutieŋo bĩ-ni, da na ta na kã hũmelle-na, gbãŋ baa-yo ŋ cãrã-yuɔ. Ni ma'i sĩ, duɔ kã baa-ni fãamaambaa-ba wulaa, ba ka hã kpãŋkpannintaamba baa-ni ba dii-ni kaso.  
\v 59 Mi tũnu-nɛi, da ba dii-ni kaso‑i-na, da ŋ saa ji pã ŋ cɛ̃mɛlle tĩ hiere, ŋ cɛraa ŋ da muŋhelmu.» 
\c 13  
\s1 Yesu wuɔ nuɔmba nanna ba cilɔbabalaŋo‑i 
\p  
\v 1 *Pilati wuɔ puɔraa ba ka ko Galiletaamba namba *Diilodubuɔ‑i-na. Ba waa ta ba buol. Yesuŋ waa tuɔ waŋ nel daama‑i, nuɔmba namba jo ji ta ba piiye mafamma‑i baa-yo.  
\v 2 Yesu wuɔ cira: «Na daa niɛ sĩ Galiletaaŋ daabaŋ kuu kuliiŋgu maŋ, ku pigãaŋ wuɔ ba yaa balaaŋ yaŋ Galiletaamba‑i hiere wɛi?  
\v 3 Na karaa coima! Da na saa nanna na cilɔbabalaŋo‑i, na ka ku kulduɔŋgu baa-ba.»  
\v 4 Aa naa cira: «Nuɔmba cĩncieluo niisiɛi maŋ Siloe dujaataama naŋ cii haa-bɛi ko-ba, na daa niɛ sĩ ba yaa balaaŋ yaŋ Yerusalɛmutaamba‑i hiere wɛi?  
\v 5 Na karaa coima! Da na saa nanna na cilɔbabalaŋo‑i, na ka ku kulduɔŋgu baa-ba.» 
\p  
\v 6 Yesu wuɔ naŋ gbãnalãaŋ daaku‑i baa-ba wuɔ: «Naacolŋo naŋo diyaa *ɛrɛsɛ̃-suoŋgu, aa sũ *yensãaŋgu kuɔ. Yiiŋgu naŋgu-na, u jo ji taara u saa da belle kuɔ.  
\v 7 U waŋ baa u maacembiloŋo‑i wuɔ: ‹Bieŋa siɛi yaa dɛ‑i tibiiŋ daaku sa maŋ. Jã-ku ŋ nanna! Ku tĩyãa ta ku bɔ̃nɔŋ hĩɛma‑i gbãŋgbãŋ.›  
\v 8 Maacembiloŋo gbɛ̃-yo wuɔ: ‹Yaŋ ku cɔnu bende‑i-na; mi ka hĩŋ ku yuŋgu‑i aa dii hũɔŋgu ne  
\v 9 sĩ ku ka maŋ belle maŋ juɔŋ. Da ku saa maŋ, i ka suɔ jã-ku nanna.›» 
\s1 Yesu siire ciɛŋo naŋo yitĩɛnaŋgu-na 
\p  
\v 10 *Yitĩɛnaŋgu naŋgu-na, Yesu kãa *Diilonelhãalãdũŋgu naŋgu-na ka tuɔ waŋ Diiloŋ-nelma‑i u pigãaŋ nuɔmba‑i.  
\v 11 A ne da ciɛŋo naŋo waa baa-ba dũŋgu-na, *jĩna waa u yuŋgu-na a ce-yo jɛiŋo. Uŋ gaala jarma-na, ku bieŋ cĩncieluo baa niisiɛi waa belle fande-na. U saa gbãa tuɔ ciir u wuɔ.  
\v 12 Yesuŋ daa-yo, wuɔ bĩ u jo. Uŋ juɔ, wuɔ cira: «Ciɛŋ nuɔ, ŋ jarma taa-niɛ.»  
\v 13 Aa naa bi haa u nammu‑i yuɔ. Ciɛŋ wuɔ bi pãŋ ciir yiɛra derre! Uŋ ciirii yiɛra dumaaŋo-na, wuɔ tuɔ gbɛliɛŋ Diiloŋo‑i. 
\p  
\v 14 Yesuŋ siire jɛiŋo‑i yitĩɛnaŋgu-na, ku saa dɔlnu Diilonelhãalãdũŋgu yuntieŋo‑i, wuɔ tuɔ waŋ baa nuɔmba‑i wuɔ: «Maacemmaŋ-yinni dii yinni niediei saahɔlma-na\f + \fr 13:14 \ft Helmaŋ-sɛbɛ (Exode) 20.9-10; Ãnjĩnamma tiyemmaŋ-sɛbɛ 5.13-14\f*; na saaya na ta na jo yinni fanni'i nuɔ‑i ba ta ba sire-nɛi na jarma-na; bige‑i ciɛ na sire jo yitĩɛnaŋgu-na?» 
\p  
\v 15 Yesu wuɔ cira: «Huhurmantaaŋ namaa temma‑i daana‑i! Namaaŋo-na, niintaamba‑i baa kakũntaamba‑i, da ku waa yitĩɛnaŋgu‑i ba sa kã baa-ba ba ka nyɔŋ hũmma wɛi?  
\v 16 Aa ciɛŋo maŋ daayo‑i, ma sĩ *Abiramu hãayɛ̃lŋo naŋo‑i kɛ? *Sitãniŋ ciɛ-yo jɛiŋo ku bieŋ cĩncieluo baa niisiɛi yaa dɛ‑i. Miŋ daa-yo, mii naa yaŋ-yo baa u jarma‑i wuɔ yitĩɛnaŋgu wɛi?» 
\p  
\v 17 Yesu bigãarãamba waa nuɔmba hɔlma-na. Uŋ piiye dumaaŋo-na, senserre gbuu da-ba. A ne da uŋ taa u ce himma maŋ, ma taa ma dɔlnu nuɔmba‑i hiere. 
\s1 Diiloŋ-bãaŋgu doŋ tɛ̃ntɛ̃ŋ 
\r (Matie 13.31-33; Marke 4.30-32) 
\p  
\v 18 Ku huoŋgu-na, Yesu wuɔ cira: «Mi gbãa saa *Diiloŋ-nellentesĩnni‑i baa bige‑i?  
\v 19 Mi gbãa saa-ni baa mutardi-belle\f + \fr 13:19 \ft Mutardi-belle dii cɛkũɔ ŋaa sɔrhɛ̃belle.\f*. Da ŋ duu-de, di sire pa ce tibiiŋgu, huriimba ta ba jo ba sɛ kamma ku negemmu-na.» 
\p  
\v 20 Aa tiraa cira: «Mi gbãa saa Diiloŋ-nellentesĩnni‑i baa bige‑i?  
\v 21 Mi gbãa saa-ni baa konsiini. Da ba par-ni ba nakoluoŋ-nu a du farniŋ-jũmmu‑i kolloyufieŋa siɛi baa-ni; ni sire ce jũmmu nyurã.» 
\s1 Hũmelle maŋ kãaŋ Diiloŋ-nelle-na 
\r (Matie 7.13-14,21-23) 
\p  
\v 22 Yesu wuɔ cor tuɔ suur nilɛiŋa-na hiere u waŋ Diiloŋ-nelma‑i u kã *Yerusalɛmu‑i-na.  
\v 23 Naacolŋo naŋ wuɔ yuu-yo wuɔ: «Itie, ku ce ŋaa nuɔmba maŋ ka suur Diiloŋ-nelle-na ba siɛ ciinu wɛi?» 
\p Yesu wuɔ cira:  
\v 24 «Gbãaŋ kpelle na suur baa dumɛlle maŋ wullu diele yaa‑i. Mi tũnu-nɛi, nuɔmba bɔi ka cira ba suur baa-de, ŋga ba siɛ gbãa.  
\v 25 Dumɛllentieŋ duɔ ji sire a gbonu dũŋgu‑i aa yaŋ namaa namaŋ gɔ̃ŋgũɔŋgu-na, na ka doŋ ta na muo dũŋgu‑i aa ta na piiye baa-yo wuɔ: ‹Itie, jande hĩl dũŋgu‑i i suur!› U ka cira u sa suɔ-na. 
\p  
\v 26 «Kufaŋgu huɔŋgu-na, na ka doŋ ta na piiye baa-yo wuɔ: ‹I saa tiɛ wuo aa tiɛ nyɔŋ baa nuɔnɛi wɛi? Nuɔnɛi saa ta ŋ wuɔra ŋ waŋ Diiloŋ-nelma‑i ŋ pigãaŋ-ye nilɛiŋa-na wɛi?› 
\p  
\v 27 «U ka bir waŋ baa-na wuɔ: ‹Kãaŋ na halaŋ mi caaŋ-nu, mi sa suɔ-na, na hieroŋo‑i hiere ãmbabalmanciraaŋ namaa.›  
\v 28 Da na ka da *Abiramu‑i baa *Isaki‑i baa *Yakɔbu‑i a naara *Diilopɔpuɔrbiemba‑i hiere *Diiloŋ-nelle-na, aa ba cie namaaŋo‑i wuɔ na siɛ da suur, na hɔmmu ka gbuu guɔla na ta na kaal.  
\v 29 Nuɔmba ka hel terni-na hiere a jo u kãlle-na ji ta ba wuo aa ta ba nyɔŋ.  
\v 30 Huɔŋgu faŋgu-na, bamaŋ dii huoŋgu-na fiɛfiɛ‑i-na, banamba ka ta yaaŋ-na, aa bamaŋ dii yaaŋga-na, banamba ka bir tĩɛ huoŋ-nu.» 
\r (Matie 23.37-39) 
\p  
\v 31 Yesuŋ taa u waŋ mafamma‑i huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, *Farisĩɛbaa-ba namba piɛ u caaŋ-nu a waŋ baa-yo wuɔ: «*Erɔdi taara duɔ ko-ni, ta bande‑i-na ŋ kã yaŋga naŋga!» 
\p  
\v 32 Yesu wuɔ cira: «Kãaŋ na ka waŋ baa jumɛlĩɛŋo faŋo‑i wuɔ nyuŋgo‑i baa bisĩnuɔ‑i mi donya *jĩnabaa aa sire jaamba; daakũŋgu‑i, mi bãl mi maacemma‑i.  
\v 33 Ŋga nyuŋgo‑i baa bisĩnuɔ‑i baa daakũŋgu‑i, mi saaya mi cor baa mi hũmelle‑i ta mi kã *Yerusalɛmu‑i-na. *Diilopɔpuɔrbiloŋo saa saaya u ku yaŋga naŋga.» 
\p  
\v 34 Aa naa cira: «E Yerusalɛmutaaŋ namaa! Namɛi kuɔŋ Diilopɔpuɔrbiemba‑i. Diiloŋ duɔ saaŋ umaŋ hã-na, na naŋ kutieŋo‑i baa tãmpɛ̃lɛ̃iŋa ko-yo. Mɛi ciɛ ji gbɛ̃. Mi na'a mi tigiiŋ-na ŋaa kũɔnaŋoŋ tigiiŋ u biemba‑i dumaa aa pũl-bɛi, ŋga na saa hũu-ma.  
\v 35 Diiloŋo ka yaŋ na nelle‑i hã-na. Aa mi tũnu-nɛi, da na saa ji ta na cira: ‹Itieŋ uŋ saaŋ umaŋ u jo, Diilo baa-yo› na siɛ tiraa da mi yufelle.» 
\c 14  
\s1 Farisĩɛ ba yuntieŋo naŋo ciɛ kãlle aa bĩ Yesu‑i 
\p  
\v 1 *Yitĩɛnaŋgu naŋgu-na, Yesu kãa *Farisĩɛ ba yuntieŋo naŋo dumɛlle-na ba da ba ka wuo niiwuoni. Nuɔmba bir ka yaŋ aa ta ba ne Yesu‑i wuɔ sĩ u ka ce cãl.  
\v 2 A ne da naacolŋo naŋo waa u yaaŋga-na, kũɔnyurãmmaŋ-jarma waa-yuɔ.  
\v 3 Wuɔ yuu *ãnjĩnamma pigãataamba‑i baa Farisĩɛbaa-ba‑i wuɔ: «A saa baa miɛ Diiloŋ-hũmelle‑i, da ŋ sire jɛiŋo yitĩɛnaŋgu-na ku faa waa ku saa fa?»  
\v 4 Ba saa seŋ sũnuŋgu yuɔ. Wuɔ bel naacolŋo‑i a sire-yuɔ u jarma-na, aa naa ce u kũŋ. 
\p  
\v 5 Naacolŋ uŋ taa, wuɔ tiraa yuu-ba wuɔ: «Namaaŋo-na, umaŋ biɛŋo‑i duɔ par suur hũnfuoŋ-nu yitĩɛnaŋgu-na, kutieŋo yaŋ-yo dii wuɔ yitĩɛnaŋgu wɛi? Da ku fiɛ waa u niiŋo, u yaŋ-yo dii hũnfuoŋgu-na wuɔ yitĩɛnaŋgu-na wɛi?»  
\v 6 Ba saa da mumpiiyemmu. 
\p  
\v 7 Baŋ bĩɛ bamaŋ kãlle-na, Yesu wuɔ ne da umaŋ duɔ jo, u tuɔ taara u tĩɛna yaaŋ-na. Wuɔ waŋ baa-ba wuɔ:  
\v 8 «Moloŋ duɔ bĩ-ni u kãlle-na, da ŋ kã, baa wuɔya ŋ ka tĩɛna yaaŋga-na. Uŋ bĩɛ bamaŋ, kuniɛ sĩ unaa maaraa nuɔŋo‑i ŋ sa suɔ.  
\v 9 Da ŋ kã ka tĩɛna yaaŋga-na, kãllentieŋo duɔ ka jo ji cira ŋ sire ka tĩɛna huoŋ-nu aa hã unaŋo teterre fande‑i, ŋ yaaŋga ka ce wullu.  
\v 10 Da ba bĩ-ni, da ŋ kã, tĩɛna huoŋ-nu. Ku yaa umaŋ bĩɛ-na duɔ ka jo ji da-ni huoŋgu-na, u ka cira: ‹Mi jĩɛ, sire ŋ ji tĩɛna yaaŋ-na.› Kufaŋgu huɔŋgu-na, u ka ce-ni bɔi nuɔmba-na.  
\v 11 Umaŋ duɔ tuɔ tɛtɛŋ u fɛrɛ, ba ka hiire-yuɔ, ŋga umaŋ duɔ tuɔ hiire u fɛrɛ, ba ka tɛtɛŋ-yo.» 
\p  
\v 12 Mafammaŋ curaa, wuɔ waŋ baa umaŋ taa u ce kãlle‑i wuɔ: «Da ŋ ta ŋ ce kãlle‑i, ku saa saaya ŋ bĩ ŋ jɛ̃naamba yoŋ, baa ŋ hãmba, baa ŋ huraamba, baa ŋ caantaamba maŋ waamba‑i. Da ŋ bĩ ba yaa yoŋ, yiiŋgu dii baa yiiŋgu, bafamba ka bi ce aa bĩ-ni. Niŋ ciɛ ãnfafamma maŋ bɛi, ma sɔlaaŋgu ka suu yiiŋgu faŋgu-na.  
\v 13 Da ŋ'a ŋ ce kãlle‑i, ŋ saaya ŋ bĩ baa sũntaamba‑i, baa jaamba‑i, baa murgubaa-ba‑i, baa yiriemba‑i.  
\v 14 Bafamba siɛ gbãa pã ŋ babĩmuɔ sullu‑i hã-ni. Diiloŋo'i kaa pã-ni uŋ ka sire nelviimba‑i yiiŋgu maŋ nuɔ‑i. A ce dumaaŋo-na ŋ yuŋgu ka dɔl.» 
\p  
\v 15 Naacolŋo naŋo waa tuɔ wuo baa-ba, uŋ juɔ nu nel daama‑i, wuɔ gbɛ̃ Yesu‑i wuɔ: «Jaa bamaŋ ka da wuo niiwuoni‑i *Diiloŋ-nelle-na ba yunni ka dɔl dumɛi!» 
\p  
\v 16 Yesu wuɔ naŋ gbãnalãaŋ daaku‑i baa-yo wuɔ: «Naacolŋo naŋo taa u ce kãlle aa tũnu nuɔmba bɔi.  
\v 17 Niiwuoniŋ-huɔŋguŋ juɔ hi, u puɔr u maacembiloŋo‑i wuɔ u ka bĩ-ba.  
\v 18 Maacembiloŋ duɔ kã ka bĩ umaŋ, kutieŋo gbɛ̃-yo wuɔ u siɛ gbãa kã. Dĩɛlã-wuoŋo gbĩɛ-yo wuɔ: ‹Mi sãa suoŋgu, mi saaya mi kã ka ne-ku. Kã ŋ ka waŋ baa ŋ yuntieŋo‑i wuɔ u ce jande mi siɛ gbãa hi baa-na.›  
\v 19 U cor kã unaŋo wulaa, fuɔ ka gbɛ̃-yo wuɔ: ‹Mi sãa niikũrãamba duɔŋa ndii, mi saaya mi kã ka kũ baa-ba ne. Kã ŋ ka waŋ baa ŋ yuntieŋo‑i wuɔ u ce jande kɛrɛ mi siɛ gbãa hi baa-na.›  
\v 20 U cor kã unaŋo wulaa, fuɔ ka tiraa gbɛ̃-yo wuɔ: ‹Mi jãa ciɛŋo fɛlɛmma mi siɛ gbãa hi baa-na.› 
\p  
\v 21 «Maacembiloŋo bir kã ka tũnu u yuntieŋo‑i baa-ma. U yuntieŋo huɔŋga pãŋ guɔla, u waŋ baa-yo wuɔ: ‹Baa tĩɛna; bir ŋ kã nelleŋ-huɔŋga-na ŋ ka bĩ sũntaamba‑i baa nagãduɔlbaa-ba‑i baa yiriemba‑i baa murgubaa-ba‑i ba jo.›  
\v 22 Maacembiloŋo bir ta. Uŋ kãa aa bir jo kufaŋgu‑i, u jo ji waŋ baa u yuntieŋo‑i wuɔ: ‹Mi bĩɛ nuɔmba jo, ŋga muntĩɛnammu tĩyãa yogo.›  
\v 23 U yuntieŋo tiraa waŋ baa-yo wuɔ: ‹Bir ŋ kã sonniŋ-hũmieŋa-na ŋ ka gbãŋ baa nuɔmba‑i ba jo ji yu mi dũŋgu‑i.  
\v 24 Yaaŋ mi tũnu-nɛi, miŋ bĩɛ bamaŋ dĩɛlũɔ‑i-na, ba siɛ da wuo mi niiwuoni‑i.›» 
\s1 Ŋ saaya ŋ ce bige‑i igɛ̃na aa suɔ cu Yesu huoŋ-nu? 
\r (Matie 10.37-38) 
\p  
\v 25 Nuɔmba bɔi baa cuu Yesu huoŋ-nu ta ba kã *Yerusalɛmu‑i-na. Yesu wuɔ waŋ baa-ba wuɔ:  
\v 26 «Nuɔni maŋ da ŋ ta ŋ nyaanu-miɛ, ŋ saaya ŋ ce-mi bɔlbɔl ŋ to‑i-na, baa ŋ nyu‑i-na, baa ŋ ciɛŋo-na, baa ŋ bisãlmba-na, baa ŋ hãmba-na, baa ŋ mɔlbaa-ba-na, baa ŋ tũɔbaa-ba-na, halle baa naŋ fɛrɛ‑i-na. Ni ma'i sĩ, ŋ siɛ gbãa cu mi huoŋ-nu.  
\v 27 Aa nuɔni maŋ da ŋ'a ŋ sa siɛ mulĩɛma‑i baa kuliiŋgu‑i, ŋ siɛ gbãa cu mi huoŋ-nu.  
\v 28 Na hɔlma-na, umaŋ duɔ cira u ma dubuɔ, ma sĩ u tĩɛna igɛ̃na a ne dũŋguŋ ka yu dumaa, aa ne da kuɔ gbeiŋa maŋ dii baa-yo a ka gbãa baal-ku.  
\v 29 Ni ma'i sĩ, duɔ jĩna ku tuole‑i, aa u saa ji gbãa baal-ku, nuɔmba ka ta ba nyɛ-yo  
\v 30 aa ta ba piiye wuɔ: ‹Bombolma sa suɔ aa dɔlnu naacolŋ daayo‑i; u siire wuɔ fuɔ ma dubuɔ, u yaa daayo ku juɔ yar-o baalma.›  
\v 31 Kuuduɔŋgu yaa‑i baa nellentieŋo maŋ dii baa sorosibaa neifieŋa ndii. Duɔ da bɛrru baa u nanellentieŋo maŋ dii baa sorosibaa neifieŋ-cĩncieluo, u saaya u tĩɛna igɛ̃na a ne da kuɔ fuɔ sorosibaa neifieŋa ndii ka gbãa ce bɛrru‑i baa sorosibaa neifieŋ-cĩncieluo‑i.  
\v 32 Duɔ da u siɛ gbãa, ŋ da u diyaa nuɔmba ka cãrã-yuɔ; u siɛ yaŋ u ji jo ji diire-yuɔ.  
\v 33 Mamaŋ dii, umaŋ duɔ saa ne u nagãŋ-niini‑i aa yaŋ-ni, kutieŋo siɛ gbãa cu mi huoŋ-nu. 
\p  
\v 34 «Dãmma‑i bĩŋkũfafaaŋgu, ŋga da ma ji saara, ma gbãa tiraa ce niɛ ce kpɛ̃nnɛ?  
\v 35 Ma siɛ bi gbãa ce hũɔŋgu, ma siɛ bi tiraa gbãa fa manamma ba biɛ ka kũnna fuoreŋ. Umaŋ duɔ u ka nu, u nu!» 
\c 15  
\s1 Bige‑i fĩɛŋ Diiloŋo huɔŋga‑i? 
\r (Matie 18.12-14) 
\p  
\v 1 *Nampohũutaamba‑i baa ãmbabalmanciraamba taa ba kã Yesu wulaa ba kã ba nu u nelma‑i.  
\v 2 *Farisĩɛbaa-ba‑i baa *ãnjĩnamma pigãataamba ta ba waana wuɔ u ciɛ niɛ yaŋ nelbabalaamba ta ba piɛ-yo aa tiraa tuɔ siɛ u wuo niiwuoni‑i baa-ba? 
\p  
\v 3 Yesu wuɔ naŋ gbãnalãaŋ daaku‑i baa-ba wuɔ:  
\v 4 «Namaaŋo-na, tũlmba komuɔŋa ndii da ba waa baa umaŋ, aa u diei balla-bɛi, kutieŋo siɛ yaŋ komuɔŋa naa baa cĩncieluo nennaa baamba ta ba wuora aa kã ka taara umaŋ baala wɛi?  
\v 5 Duɔ ka da-yo, u huɔŋga ka gbuu fɛ̃ u tũu-yo kũŋ baa-yo  
\v 6 ka bĩ u jɛ̃naamba‑i baa u caantaamba‑i a waŋ baa-ba wuɔ: ‹Mi daa mi tũmaaŋo‑i, yaaŋ na hɔmmu fɛ̃ mɛi kaaŋga temma‑i.›» 
\p  
\v 7 Yesuŋ waaŋ mafamma‑i, wuɔ cira: «Yaaŋ mi tũnu-nɛi, ãmbabalmanceroŋo diei duɔ nanna u cilɔbabalaŋo‑i, kuŋ fɛ̃ŋ Diiloŋo huɔŋga‑i dumaa dɔrɔ‑i-na, nuɔmba komuɔŋa naa baa cĩncieluo nennaa maŋ saa nanna ba cilɔbabalaŋo‑i wuɔ sĩ bafamba vii, ba siɛ gbãa fɛ̃-ka dumaaŋo-na.» 
\p  
\v 8 Aa naa tiraa cira: «Neifieŋ-cĩncieluo duɔ waa baa ciɛŋo maŋ, aa neifelle balla dũŋ-huɔŋga-na u wulaa, u siɛ celieŋ fitĩnuɔ aa pir dũŋgu‑i hiere a taara-diɛ wɛi?  
\v 9 Duɔ da-de, u huɔŋga ka gbuu fɛ̃ u bĩ u jɛ̃naamba‑i baa u caantaamba‑i a waŋ baa-ba wuɔ: ‹Mi daa mi warbelle‑i, yaaŋ na hɔmmu fɛ̃ mɛi kaaŋga temma‑i.›  
\v 10 Yaaŋ mi tũnu-nɛi, ãmbabalmanceroŋo diei duɔ nanna u cilɔbabalaŋo‑i, *dɔrpɔpuɔrbiemba waa hɔfɛ̃lle fande temma yaa nuɔ‑i dɔrɔ‑i-na.» 
\s1 Naacolŋo naŋo biɛŋo gbaraa aa ka bir jo 
\p  
\v 11 Yesu wuɔ tiraa cira: «Naacolŋo naŋo waa baa bɛpuɔmba hãi.  
\v 12 Yiiŋgu naŋgu-na, bisãlãaŋo gbɛ̃ tuoŋo‑i wuɔ: ‹Baba, miɛ iŋ saaya i da kumaŋ ŋ nagãŋ-niini-na, hã muɔ baa mi kũŋgu‑i fiɛfiɛ.› Tuoŋo cal u nagãŋ-niini‑i hã-ba.  
\v 13 Yinni saa da, hãaŋo suor fuɔ niini‑i aa biɛ gbeiŋa faŋa‑i kã hĩɛŋ-nu baa-ya, kã ka bĩɛna-yɛi hiere kakarkuoŋ-na.  
\v 14 U gbeiŋaŋ kaa tĩ huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, nyulmu naŋ temma suur nelle fande-na a ce u sa da niiwuoni u wuo.  
\v 15 A ne da naacolŋo naŋo waa nelle fande-na tuɔ heŋ pɛrmba, naacombiloŋo kã u wulaa wuɔ u ka taara maacemma. Naacolŋo biɛ-yo u tuɔ ceŋ u pɛrmba‑i.  
\v 16 Nyulmuŋ gbu mu ko-yo dumaaŋo-na, u tuɔ nenu pɛrmba niiwuoni‑i. Ŋga hai ka hã fuɔ baa-ni?  
\v 17 U gbuu ji tĩɛna jɔguɔŋ da suu, aa cira: ‹Maacembiemba maŋ dii baa mi to‑i hiere, niiwuoni sa tĩ-bɛi, aa muɔmɛi daami ta mi ku nyulmu-na.  
\v 18 Mi ka sire bir kã mi to wulaa ka waŋ baa-yo wuɔ mi cãlãa Diiloŋo‑i aa tiraa cãl fuɔ fɛrɛ‑i.  
\v 19 U baa tiraa u tuɔ kãŋ-mi u biɛŋ muɔ, u yaŋ aa u bel-mi ŋaa u maacembiloŋ muɔ.›  
\v 20 Aa sire ta. 
\p «Uŋ kaa tuɔ piɛ cĩiŋgu‑i, tuoŋo fara da-yo, u hujarre gbuu bel-o, u gbar jãrã-yuɔ kã ka gbuu pũrã-yuɔ u fɛrɛŋ nuɔ.  
\v 21 Bɛpolŋo gbɛ̃-yo wuɔ: ‹Baba, mi cãlãa Diiloŋo‑i aa tiraa cãl naŋ fɛrɛ‑i, baa tiraa ŋ ta ŋ bĩ-mi ŋ biɛŋ muɔ.›  
\v 22 Tuoŋo fara bĩ u maacembiemba‑i a waŋ baa-ba wuɔ: ‹Gbaraaŋ na ka biɛ joŋgoruo maŋ faa yaŋ dũŋgu-na, baa naafontarre, baa naatɛnni na ji dii na hã-yo.  
\v 23 Aa iŋ muyaa balyuŋgu maŋ, na kã na ka bel-ku na ji ko-ku i ce ponsaaŋgu.  
\v 24 Mi taa mi kãŋ mi biɛŋ daayo‑i baa bikuomba, ŋga mi daa-yo nyuŋgo‑i cicɛ̃lma; uu naa balla, mi daa-yo.› Ponsaaŋgu yaa bi duɔŋ dumaaŋo-na. 
\p  
\v 25 «A ne da huɔŋgu faŋgu-na, bɛpomɔlŋo waa dii suoŋ-nu. Uŋ juɔ tuɔ jo ji piɛ cĩiŋgu‑i, u nu niimarni du, baa kaasĩŋgu.  
\v 26 U bĩ maacembiloŋo diei a yuu-yo wuɔ: ‹Bige‑i ciɛ cĩiŋgu-na?› 
\p  
\v 27 «Maacembiloŋo cira: ‹Ŋ hãaŋo yaa birii jo. Uŋ juɔ hĩnni ŋ to ji da-yo, u huɔŋga gbuu fɛ̃. U ce i bel balyuŋgu maŋ iŋ muyaa-ku ko-ku hã-yo.›  
\v 28 Mɔlŋo huɔŋga pãŋ du. U cĩina wuɔ u siɛ suur cĩiŋgu-na. 
\p «Ba kã ka tũnu tuoŋo‑i. U hel jo ji tuɔ cãrã-yuɔ.  
\v 29 Naacombiloŋo gbɛ̃-yo wuɔ: ‹Baba, mɛi dii ŋ caaŋgu-na ta mi cãa-ni ku daa bieŋa bɔi. Mi saa yagar ŋ nuŋ-ãndaaŋgu‑i dede. Ŋga yinduɔŋgu ŋ saa ji bel-ku a cira yoloŋo wuɔ: «Hũu ŋ ka ko ŋ wuo baa ŋ jɛ̃naamba‑i.»  
\v 30 Aa ŋ biɛŋo maŋ daayo‑i, fuɔ maŋ kãa ka bĩɛna ŋ nagãŋ-niini‑i baa saasorbaa aa bir jo, ŋ ce ba bel balyuŋgu ko hã-yo.› 
\p  
\v 31 «Tuoŋo gbɛ̃-yo wuɔ: ‹Nuɔ ŋ dii baa muɔŋo‑i bãaŋgu‑i baa isuɔŋgu‑i, mɛi nagãŋ-niini‑i hai niini‑i? Naŋ niini sĩ wɛi?  
\v 32 Ŋ hãaŋo‑i, mi taa mi kãŋ-yo baa bikuomba, ŋga mi daa-yo nyuŋgo‑i cicɛ̃lma; uu naa balla, mi daa-yo. Yaŋ aa ŋ kũnna ŋ huɔŋga‑i aa i ce ponsaaŋgu‑i.›» 
\c 16  
\s1 Cɛ̃cɛ̃muntieŋo naŋ maama 
\p  
\v 1 Ku huoŋgu-na, Yesu waŋ baa u *hãalãbiemba‑i wuɔ: «Wɛiŋo naŋo waa, kombiyiɛ waa baa-yo. Baa ji tũnu-yuɔ wuɔ kombiyiɛŋ daayo bĩɛna u nagãŋ-niini‑i.  
\v 2 Wuɔ bĩ-yo ji waŋ baa-yo wuɔ: ‹Niŋ ceŋ mamaŋ hiere mi nuɔ-ma. A bãl nyuŋgo, ŋ siɛ tiraa gbãa waa mi kombiyiɛŋ nuɔ. Ce aa ŋ tagaaya niŋ daa kumaŋ ŋ pigãaŋ-mi.›  
\v 3 Kombiyiɛŋo tĩɛna tuɔ jɔguɔŋ wuɔ: ‹Mi yuntieŋo wuɔ u nanna-miɛ maacemma-na. Duɔ nanna-miɛ, mi ka ce niɛ? Mi siɛ bi gbãa kũ, aa da miɛ mi ta mi wuɔra mi cãrã, senserre ka ta di da-mi.›  
\v 4 Aa ji cira: ‹Ãhãa! Mi suyaa miŋ ka ce kumaŋ da ba nanna-miɛ nuɔmba baa bi nanna-miɛ.›  
\v 5 U yuntieŋo cɛ̃miɛŋaŋ waa bamaŋ nuɔ‑i hiere, u tuɔ bĩ-ba ba da-ba-diei ba ta ba jo. Dĩɛlã-wuoŋo juɔ, u yuu-yo wuɔ: ‹Ŋ saaya ŋ pã niɛ hã mi yuntieŋo‑i?› 
\p  
\v 6 «U cira: ‹Mi saaya mi pã namma gboŋgboyufieŋ komuɔŋa ndii.› 
\p «Kombiyiɛŋo waŋ baa-yo wuɔ: ‹Ŋ cɛ̃mɛlleŋ nyɛgãaŋ sɛbɛ maŋ nuɔ‑i, u yaa daayo. Tĩɛna donduo ŋ nyɛgɛ̃ŋ gboŋgboyufieŋ komuɔŋa hãi baa cĩncieluo.›  
\v 7 Aa bĩ unaŋo jo. Uŋ juɔ, u yuu ufaŋo‑i wuɔ: ‹Nuɔ ŋ saaya ŋ pã niɛ?› 
\p «U cira: ‹Mi saaya mi pã dĩmma buɔrbaa komuɔŋa ndii.› 
\p «Kombiyiɛŋo waŋ baa-yo wuɔ: ‹Ŋ cɛ̃mɛlleŋ nyɛgãaŋ sɛbɛ maŋ nuɔ‑i, u yaa daayo. Nyɛgɛ̃ŋ buɔrbaa komuɔŋa naa.›  
\v 8 Uŋ ciɛ baa u yuntieŋo cɛ̃miɛntaamba‑i cemma maŋ daama‑i, u yuntieŋ uŋ juɔ nu-ma, u gbɛliɛŋ-yo wuɔ u cɛ̃ u cor.» 
\p Yesu wuɔ cira: «Na saa da, bamaŋ sa wuɔyaaŋ Diiloŋ-hũmelle‑i ba suɔ ba suuye ba-naa ba yaŋ bamaŋ wuɔyaaŋ-deŋ.  
\v 9 Mi tũnu-nɛi, nɛliɛ sa ji ku aa ba dii-yo baa u gbeiŋa‑i. Terieŋgu faŋgu-na, gbeiŋa maŋ dii baa-na hĩɛma-na bande‑i-na, ciɛŋ-yaŋ na bel jɛ̃naamba baa-ya, ku yaa da na saa ji waa yiiŋgu maŋ nuɔ‑i, ba hã-na muntĩɛnammu Diiloŋo caaŋgu-na.  
\v 10 Umaŋ duɔ suɔ bĩŋkũcɛkũɔma belma, kutieŋo ka suɔ bĩŋkũbuɔ belma. Umaŋ duɔ cãl bĩŋkũcɛkũɔma belma, kutieŋo ka cãl bĩŋkũbuɔ belma.  
\v 11 Da na cãl miwaaŋ daayo gbeiŋa belma, hai ka siɛ hã namaa ninsoŋ-bĩŋkũŋgu na tiera?  
\v 12 Da ŋ cãl moloŋ bĩŋkũŋgu belma, Diiloŋ uŋ ŋa na'a u hã nuɔ kumaŋ, u ka ce niɛ aa hã-ni baa-ku?  
\v 13 Na suyaa wuɔ maacembiloŋo diei siɛ gbãa cãa nuɔmba hãi. Ŋ ka da u bigãaŋ u diei aa dɔl u diei, u ka waa baa u diei aa cĩina u diei. Ku yaa ŋaa namaa kũŋgu‑i, na siɛ gbãa ta na kuye Diiloŋo‑i aa bi ta na kuye gbeiŋa‑i terduɔŋgu faŋgu-na.» 
\p  
\v 14 Gbeiŋa taa a dɔlnu *Farisĩɛbaa-ba‑i a cor. Yesuŋ waaŋ nel daama‑i, baa bir yaŋ aa ta ba nyɛ-yo.  
\v 15 Wuɔ waŋ baa-ba wuɔ: «Namaaŋo‑i, da na da nuɔmba‑i na ce na fɛrɛ nelviiŋ namaa, ŋga Diiloŋo suɔ na hɔmmu‑i. Nelbiliembaŋ kaal kumaŋ, Diilo sa hiel u yufelle kuɔ.  
\v 16 Yiinaa‑i-na, nuɔmba taa ba nu *Moisi ãnjĩnamma yaa‑i baa *Diilopɔpuɔrbiemba nelma‑i aa ta ba ce ba wɛima‑i. Ba ciɛ kufaŋgu‑i a ji hi Nsãa bãaŋgu‑i. A doŋ Nsãa bãaŋgu-na, ba duɔŋ ta ba nu *Diiloŋ-nelle maama‑i. A ce dumaaŋo-na, nuɔmba‑i hiere ba gbãŋ kpelle da ba suur-diɛ. 
\p  
\v 17 «Dɔrɔ‑i baa hĩɛma‑i ni gbuonumma dii fɛ̃u yaŋ ãnjĩnamma nelbelle diei gbuonumma‑i. 
\p  
\v 18 «Na saa da; umaŋ duɔ nanna u ciɛŋo‑i aa jã unaŋo, kutieŋo ciɛ *fuocesĩnni‑i dumaaŋo-na; aa da ba nanna ciɛŋo maŋ aa ŋ biɛ-yo, ŋ bi ciɛ fuocesĩnni‑i dumaaŋo-na.» 
\s1 Wɛiŋo baa sũntieŋo 
\p  
\v 19 «Wɛiŋo naŋo waa tuɔ gbu u diiya u fɛrɛ. U taa u ce u bãaŋgu‑i aa bi tuɔ wuo niiwuofafanni yaa yinni maŋ joŋ.  
\v 20 A ne da sũntieŋo naŋo waa tuɔ galla u dumɛlle yaaŋga-na, ba taa ba bĩ-yo Lasaar. Pãnni'i naa gbuyaa u kũɔma‑i hiere.  
\v 21 Wɛiŋ duɔ wuo aa juuru maŋ diire hĩɛma-na, Lasaar tuɔ nenu-duɔ, ŋga u siɛ bi da-du. Juoraamba tiraa waa hie ta ba nallã u pãnni‑i?  
\v 22 Uŋ juɔ ku, *dɔrpɔpuɔrbiemba biɛ-yo kã baa-yo *Abiramu caaŋ-nu dii ninsoŋ-nelle-na. Ku huoŋgu-na, wɛiŋo bi ji ku, ba fuure-yuɔ.  
\v 23 U kã ka tuɔ gbu u ce sũlma‑i dãamu-na. U juɔ ciir u yuŋgu‑i ku yaa nuɔ‑i, a fara da Lasaar dii Abiramu caaŋgu-na.  
\v 24 U fara tuɔ piiye da gbagaga wuɔ: ‹Abiramu, mi to nuɔ, mi mulĩɛŋ mi cor dãaŋ daamu-na, jande, ce hujarre miɛ aa ŋ puɔr Lasaar ka dii u niele‑i hũmma-na a ji dii mi nuŋgu-na mi nuhɔlle fɛ̃rɛ̃.› 
\p  
\v 25 «Abiramu gbɛ̃-yo wuɔ: ‹Mi biɛ, ma sĩ ŋ suyaa wuɔ niŋ waa miwaaŋo-na, ŋ waa ŋ fɛrɛŋ nuɔ aa Lasaar waa sũlma-na kɛ? Fiɛfiɛ‑i-na, uu dii fiisaaŋ-nu bande‑i-na aa nuɔ ŋ cɛr waa sũlma-na.  
\v 26 Da mi fiɛ hũu-ma, fobãmbãale dii i hɔlma-na. Molo siɛ gbãa hel bande‑i-na a karnu kã namaa terieŋgu-na, aa molo siɛ bi gbãa hel namaa terieŋgu-na a karnu jo bande‑i-na.› 
\p  
\v 27 «Wɛiŋo gbɛ̃-yo wuɔ: ‹Da ma waa dumaaŋo-na, yaŋ aa ŋ puɔr-o miɛ cĩiŋgu-na  
\v 28 u ka piiye tũnu mi hãmba‑i, baa dii ba ndii; ba baa ji jo yaahuol-terieŋ daaku-na.› 
\p  
\v 29 «Abiramu gbɛ̃-yo wuɔ: ‹*Moisi nelma dii baa-ba, a naara *Diilopɔpuɔrbiemba maama‑i, mafamma ka saanu baa-ba.› 
\p  
\v 30 «Wɛiŋo cira: ‹Abiramu, mi to nuɔ, mafamma siɛ gbɛ̃ baa-ba. Ŋga moloŋ duɔ hel kuoŋ-nelle-na a ka piiye baa-ba, ŋ ka da ba naana ba cilɔbabalaŋo‑i.› 
\p  
\v 31 «Abiramu gbɛ̃-yo wuɔ: ‹Da ba'a ba sa nu Moisi nelma‑i baa Diilopɔpuɔrbiemba maama‑i, molo duɔ fiɛ hel kuoŋ-nelle-na kã, u kãa gbãŋgbãŋ.›» 
\c 17  
\s1 Baŋ gãaŋ hãalãbiemba‑i baa nelma maŋ 
\r (Matie 18.6-7,21-22; Marke 9.42) 
\p  
\v 1 Ku huoŋgu-na, Yesu wuɔ waŋ baa u *hãalãbiemba‑i wuɔ: «Nuɔmba siɛ gbãa naa kuubabalaaŋgu muncemmu‑i, ŋga umaŋ duɔ dii u nanolŋo‑i kuubabalaaŋgu cemma-na, sũlma haraa kutieŋo-na.  
\v 2 Kumaŋ ka haa-yuɔ, kuɔ baa naa to namɛlle u nuoŋgu-na aa sɛ-yo dii-yo nuoraaŋ-nu kuu naa ce bɔlbɔl yuɔ.  
\v 3 Terieŋgu faŋgu-na, bilaaŋ na fɛrɛ. 
\p «Ŋ natobiŋ duɔ cãl-ni, ŋ piiye baa-yo da yambaa. Duɔ siɛ u cãlmuɔ‑i, ŋ yaŋ ma tĩ.  
\v 4 Duɔ fiɛ cãl-ni ku yu niehãi yinduɔŋgu-na aa tuɔ suɔ-ma u jo u cãrã-niɛ, baa gãŋ baa-yo.» 
\p  
\v 5 Yesu *pɔpuɔrbieŋ baa waŋ baa-yo wuɔ: «Itie, iŋ haa i naŋga‑i niɛ dumaa, kãyã-yiɛ kunaŋgu naara-kuɔ.» 
\p  
\v 6 Yesu wuɔ gbɛ̃-ba wuɔ: «Halle da ku fiɛ waa na haa na niele'i miɛ yoŋ, na gbãa gbɛ̃ tibiiŋ daaku‑i wuɔ ku fuur ka sũ ku fɛrɛ nuoraaŋgu-na, aa ma bi ce.» 
\p  
\v 7 Aa naa cira: «Namaaŋo-na, umaŋ duɔ biɛ maacembiloŋo jĩna u suoŋgu-na, sisɔ u biyaa-yo u tuɔ ceŋ u muɔru, duɔ hel hĩɛŋgu-na jo, kutieŋo ka gbɛ̃-yo wuɔ u tĩɛna donduo wuo niiwuoni‑i wɛi?  
\v 8 Ma sĩ u bir gbɛ̃-yo wuɔ: ‹Ce mɛi niiwuoni‑i aa ŋ hor ŋ niidiini‑i aa ŋ biɛ ŋ hã mi wuo igɛ̃na. Da mi wuo tĩ, nuɔ ŋ ka suɔ wuo.› Ma sa ce dumɛi wɛi?  
\v 9 Maacembiloŋ duɔ ce u maacemma‑i, ku saaya ba jaal-o tĩiŋgu wɛi?  
\v 10 Ku yaa ŋaa namaa kũŋgu‑i. Baŋ hãa-na mamaŋ, da na ce-ma, na saaya na cira: ‹Miɛŋo‑i maacembieŋ miɛ yoŋ, i ciɛ i maacemma.›» 
\s1 Yesu siire wontuɔrmba cĩncieluo 
\p  
\v 11 Yesuŋ taa u kã *Yerusalɛmu‑i-na, u bilaaya *Galile‑i baa *Samari‑i cor.  
\v 12 U kaa tuɔ suur nelle nande-na, *wontuɔrmba namba sire ta ba jãrã-yuɔ. Ba waa wontuɔrmba cĩncieluo. Baŋ juɔ piɛ, baa yiɛra aa naa ta ba fara\f + \fr 17:12 \ft Buolmaŋ-sɛbɛ (Lévitique) 13.45-46\f* ba piiye baa-yo wuɔ:  
\v 13 «Hãalãtie, jande, ce hujarre yiɛ.» 
\p  
\v 14 Yesu wuɔ fara waŋ baa-ba wuɔ: «Kãaŋ *Diilojigãntaamba ka ne-na.»\f + \fr 17:14 \ft Buolmaŋ-sɛbɛ (Lévitique) 14.2-3\f* 
\p Baa ta ta ba kã. Baŋ kãŋ hũmelle-na, ba jarŋ maa ta-bɛi.  
\v 15 Unaŋ wuɔ bir tuɔ gbɛliɛŋ Diiloŋo‑i da gbagaga u jo.  
\v 16 Uŋ juɔ hi Yesu caaŋgu-na, wuɔ dũuna jaal-o. A ne da u waa *niɛryiɛŋo; u taa u hel Samari.  
\v 17 Yesu wuɔ cira: «Ba siire cĩncieluo‑i-na hiere, ŋga nennaa baamba curaa hie?  
\v 18 Bige‑i ciɛ ba saa suɔ-ma bir jo ji jaal Diiloŋo‑i ŋaa niɛryiɛŋ daa uŋ birii ji jaal-o dumaa?»  
\v 19 Aa naa gbɛ̃ naacolŋo‑i wuɔ: «Sire ŋ kã! Niŋ haa ŋ naŋga‑i miɛ ŋ kuraa.» 
\s1 Moloŋ-Biɛŋ uŋ ka bir jo dumaa 
\r (Matie 24.23-28,37-41) 
\p  
\v 20 Yiiŋgu naŋgu-na, *Farisĩɛbaa-ba yuu Yesu‑i wuɔ: «*Diiloŋ-bãaŋgu ka doŋ yaku‑i?» 
\p Yesu wuɔ cira: «Diiloŋ-bãaŋgu sa ji doŋ domma naŋ temma ba da-ku baa ba yufelle,  
\v 21 aa cira: ‹Ku yaa bande ku yaŋga; ku yaa dɛ ku yaŋga.› Na saaya na suɔ wuɔ Diiloŋ-bãaŋgu duɔŋ tĩ na hɔlma-na.» 
\p  
\v 22 Aa naa waŋ baa *hãalãbiemba‑i wuɔ: «Yiiŋgu dii baa yiiŋgu, *Moloŋ-Biɛŋo kũɔma kaa bel-na, ŋga na siɛ da-yo halle yinduɔŋgu.  
\v 23 Nuɔmba kaa ta ba tãal-na wuɔ ba daa-yo yaŋga naŋga. Banamba ka gbɛ̃-na wuɔ: ‹Uu dii daalɛi›, banaŋ ba'a: ‹Uu dii terieŋ daaku-na.› Da ba pigãaŋ-na terieŋgu maŋ, baa na kã; ba tãal-na.  
\v 24 Diiloŋ uŋ nyiɛsĩŋ dumaa ba da-yo terni-na hiere, Moloŋ-Biɛŋ duɔ u bir jo, ba ka da-yo dumɛi terni-na hiere. Molo si dii duɔ ji pigãaŋ moloŋo baa-yo.  
\v 25 Ŋga, aa mafamma suɔ da ma ce, fiɛfiɛ ku nuɔmba ka cĩina-yuɔ aa ce-yo sũlma. 
\p  
\v 26 «Mamaŋ taa ma ce *Nowe bãaŋgu-na, Moloŋ-Biɛŋ duɔ u bir jo, ma temma ka ce.  
\v 27 Nowe bãaŋgu-na, nuɔmba naa gonya niiwuoni baa kolma baa cɛjãlle. Ba tĩyãa ku yaa nuɔ‑i a ji hi yiiŋgu maŋ Noweŋ suurii begubuɔ‑i-na aa yaŋ diilopepetieŋo dãa hɔr-ba hiere.\f + \fr 17:27 \ft Miwaaŋo jĩnammaŋ-sɛbɛ (Genèse) 6.9–7.24\f* 
\v 28 Mamaŋ taa ma bi ce Lɔti bãaŋgu-na, ma temma ka ce. Lɔti bãaŋgu-na, nuɔŋ baa bi guɔnya wuolalle baa nyɔlle, suoruŋgu baa sãamuŋgu, kũlle baa jaaguɔ.  
\v 29 Ŋga yiiŋgu maŋ Lɔtiŋ hilaa Sodɔmu‑i-na, Diiloŋ wuɔ kũnna dãŋgbɔguɔŋgu naŋ temma a kukul nuɔmba‑i hiere.\f + \fr 17:29 \ft Miwaaŋo jĩnammaŋ-sɛbɛ (Genèse) 18.20–19.25\f* 
\v 30 Moloŋ-Biɛŋ duɔ u bir jo, ma temma ka ce.  
\v 31 Duɔ jo yiiŋgu maŋ nuɔ‑i, umaŋ duɔ ji waa gɔ̃ŋgũɔŋ-nu, u baa cira u suur dũŋ-nu a biɛra u bĩmbĩnni‑i; umaŋ duɔ bi waa hĩɛŋ-nu, u baa bi cira u bir kũŋ.  
\v 32 Mamaŋ daa Lɔti ciɛŋo‑i ma sĩ ma tĩyãanu-nɛi kɛ?\f + \fr 17:32 \ft Miwaaŋo jĩnammaŋ-sɛbɛ (Genèse) 19.26\f* 
\v 33 Umaŋ duɔ tuɔ kaal baa u yuŋgu yoŋ, kutieŋo ka kɔsuɔŋ u fɛrɛ; ŋga umaŋ duɔ tuɔ kɔsuɔŋ u fɛrɛ, kutieŋo ka kor u fɛrɛ.  
\v 34 Mi tũnu-nɛi, yiiŋgu faŋgu-na, nuɔmba hãi gbãa waa galla muŋgalladuɔmu-na, ba biɛ u diei ta aa yaŋ unaŋo‑i.  
\v 35 Caamba hãi gbãa waa ta ba sɔrɔŋ, ba biɛ u diei ta aa yaŋ unaŋo‑i. [ 
\v 36 Nuɔmba hãi gbãa waa ta ba guona, ba biɛ u diei ta aa yaŋ unaŋo‑i.]» 
\p  
\v 37 Hãalãbieŋ baa yuu-yo wuɔ: «Itie, mafamma ka ce hie-na?» 
\p Wuɔ gbɛ̃-ba wuɔ: «Bĩŋkũkuliiŋ da ku waa kusuɔŋ-nu, kpaalbaa-ba tigiiŋ kusuɔŋ-nu'i.» 
\c 18  
\s1 Cacãrãtie sa mulĩɛŋ 
\p  
\v 1 Ku huoŋgu-na, Yesu wuɔ naŋ gbãnalãaŋ daaku‑i baa u *hãalãbiemba‑i duɔ pigãaŋ-ba wuɔ ba saaya ba ta ba cãrã Diiloŋo‑i yinni maŋ joŋ; ba baa yaŋ ba kũɔma seŋ. U gbĩɛ-ba wuɔ:  
\v 2 «Gɛ̃ŋgɛrtieŋo naŋo waa nelle nande-na, u saa tuɔ kãalã Diiloŋo‑i aa u saa bi tuɔ kãŋ moloŋo.  
\v 3 A ne da, bikulciɛŋo naŋo bi waa nelle fande-na. Bikulciɛŋ daayo ji da wɛima baa moloŋo naŋo; u kã ka bĩ kutieŋo‑i gɛ̃ŋgɛrtieŋo wulaa.  
\v 4 Duɔ kã, gɛ̃ŋgɛrtieŋo siɛ ne u yaaŋ-na. Ciɛŋo siɛ bi bir. Yiiŋgu naŋgu-na, gɛ̃ŋgɛrtieŋo ji cira: ‹Mi suyaa miɛ mi sa kãalã Diiloŋo‑i aa mi sa bi kãŋ nɛliɛŋo.  
\v 5 Ŋga ciɛŋ daa uŋ jo u mulĩɛŋ-mi yinni maŋ joŋ dumandɛ‑i-na, mi ka ce ba ãndaaŋgu‑i aa gbuu da fiisa; ni ma'i sĩ u ka tuɔ jo u huol mi yaaŋ-na.›» 
\p  
\v 6 Yesu wuɔ cira: «Na nuɔ gɛŋgɛrtiebabalaŋ daa uŋ waaŋ mamaŋ kɛ?  
\v 7 Aa Diiloŋo maŋ Diiloŋo, ku ce niɛ aa u yufelleŋ hilaa bamaŋ nuɔ‑i, da ba ta ba cãrã-yuɔ bãaŋgu‑i baa isuɔŋgu‑i u siɛ ne ba yaaŋ-na?  
\v 8 Mi tũnu-nɛi: U siɛ dure aa ce-ma. *Moloŋ-Biɛŋ duɔ ka bir jo, u ka jo ji da nuɔmba haa ba naŋga yuɔ wɛi?» 
\s1 Ba sa cãrã Diiloŋo‑i baa bombolma 
\p  
\v 9 Nuɔmba namba taa ba ne ba fɛrɛ wuɔ ba vii, a ce dumaaŋo-na, ba taa ba ne wuɔ ba bɔyaa banamba‑na. Yesu wuɔ naŋ gbãnalãaŋ daaku‑i hã-ba wuɔ:  
\v 10 «*Farisĩɛyiɛŋo naŋo‑i baa *nampohũutieŋo naŋo‑i ba kãa *Diilodubuɔ‑i-na da ba ka cãrã Diiloŋo‑i.  
\v 11 Farisĩɛyiɛŋ wuɔ sire yiɛra aa naa cira: ‹Diilo, mi jaal-ni. Mi jaal-ni hama‑i nuɔ‑i? Mi sa ce kuubabalaaŋgu ŋaa banambaŋ ceŋ dumaa: Mi sa cuo, mi huɔŋga saa balaŋ baa nɛliɛŋo, mi sa wuɔra mi ce caamba. Mii si dii ŋaa nampohũutieŋo maŋ yiɛraaya duɔlɛi u temma.  
\v 12 Mi dii sũŋgu‑i i hãi saahɔlma-na, aa da mi da bĩŋkũŋgu bĩŋkũŋgu, mi hiel ŋ *yufelle‑i hã-ni.› 
\p  
\v 13 «Nampohũutieŋ wuɔ yiɛra dii huoŋ-nu, u saa siɛ duɔ ciir u yaaŋga‑i, aa tuɔ muo u pãmpĩnaŋga‑i aa cira: ‹Diilo, mi suyaa miɛ mi ciluɔ saa fa, jande, baa gãŋ baa-mi.›» 
\p  
\v 14 Yesu wuɔ waŋ baa nuɔmba‑i wuɔ: «Yaaŋ mi tũnu-nɛi, balaŋ daaba‑i ba hãi‑i-na, aa ba suɔ da ba bir kũŋ, Diiloŋo hurii nampohũutieŋo ãmbabalma‑i aa yaŋ Farisĩɛyiɛŋo maama‑i. Na saa da, umaŋ duɔ tuɔ tɛtɛŋ u fɛrɛ, ba ka hiire-yuɔ; ŋga umaŋ duɔ tuɔ hiire u fɛrɛ, ba ka tɛtɛŋ-yo.» 
\s1 Yesu cãarã Diiloŋo‑i hã bisãmbiemba namba 
\r (Matie 19.13-15; Marke 10.13-16) 
\p  
\v 15 Ku huoŋgu-na, baa jo baa tontobaa-ba namba Yesu wulaa wuɔ u ji haa u nammu‑i bɛi a cãrã Diiloŋo‑i hã-ba. U *hãalãbiembaŋ daa mafamma‑i, baa sire ta ba nuola bamaŋ juɔ baa-ba.  
\v 16 Yesu wuɔ cira: «Yaaŋ bisãlmba jo mi wulaa, baa na cie-ba». Baŋ juɔ, wuɔ cira: «Bamaŋ dii bafamba temma‑i, *Diiloŋ-nelle dii bafamba diele.  
\v 17 Yaaŋ mi waŋ ninsoŋo‑i baa-na: Umaŋ duɔ saa siɛ *Diiloŋ-nellentesĩnni‑i ŋaa bisãlãaŋo, kutieŋo siɛ gbãa suur *Diiloŋ-nelle-na.» 
\s1 Wɛiŋo naŋ maama 
\r (Matie 19.16-30; Marke 10.17-31) 
\p  
\v 18 *Yuifu ba yuntieŋo naŋ wuɔ yuu Yesu‑i wuɔ: «Hãalãtiefɛfɛi, da mi ta mi taara mi da cicɛ̃lma maŋ sa tĩɛŋ dede‑i, mi saaya mi ce bige‑i?» 
\p  
\v 19 Yesu wuɔ cira: «Bige‑i ciɛ ŋ ta ŋ bĩ-mi nelfɛfɛiŋ muɔ? Da ma hel Diiloŋo-na, nelfɛfɛiŋo dii wɛi?  
\v 20 Diiloŋ uŋ'a i tiɛ wuɔ hũmieŋa maŋ, ma sĩ ŋ suɔ-ya kɛ? Ta ŋ wuɔ a yaa‑i: \qt ‹Baa ce *fuocesĩnni, baa ko nɛliɛŋo, baa cuo, baa kar coima ŋ haa moloŋ-na, aa ta ŋ dii ŋ to‑i baa ŋ nyu‑i ba nuŋgu‑i.›\qt*\f + \fr 18:20 \ft Helmaŋ-sɛbɛ (Exode) 20.12-16; Ãnjĩnamma tiyemmaŋ-sɛbɛ 5.16-20\f*» 
\p  
\v 21 Naacolŋ wuɔ bir waŋ baa Yesu‑i wuɔ: «Mi duɔŋ dii mi bisãnsĩnniŋ ta mi ce mafamma‑i hiere.» 
\p  
\v 22 Uŋ piiye dumaaŋo-na, Yesu wuɔ cira: «Ma tĩyãa ma diei: Suor ŋ nagãŋ-niini‑i hiere aa ŋ cal gbeiŋa faŋa‑i ŋ hã sũntaamba baa-ya, ku yaa ŋ ka ce wɛiŋ nuɔ dɔrɔ‑i-na. Da ŋ ce mafamma‑i, ŋ jo ŋ ji ta ŋ nyaanu-miɛ.» 
\p  
\v 23 Naacolŋ daayo naa silaa waa wɛiŋo cor. Yesuŋ juɔ waŋ mafamma‑i, wuɔ gbuu pãŋ vãa u yaaŋga‑i.  
\v 24 Yesu wuɔ cira: «Kumaŋ ka ce wɛiŋo duɔ gbãa suur *Diiloŋ-nelle-na kuu dii kpelle.  
\v 25 Na saa da, kumaŋ ka ce nyɔgɔ̃mɛ duɔ gbãa cor misɛ̃nɛ fuoŋgu-na kuu dii kpelle dɛ! Ŋga kumaŋ ka ce wɛiŋo duɔ gbãa suur *Diiloŋ-nelle-na, kufaŋgu dii kpelle yaŋ.» 
\p  
\v 26 Nuɔŋ baa yuu-yo wuɔ: «Dumaaŋo-na, hai moloŋo‑i ka gbãa da Diiloŋo‑i?» 
\p  
\v 27 Yesu wuɔ cira: «Mamaŋ da ma yar nuɔmba‑i cemma, ma siɛ gbãa yar Diiloŋo‑i.» 
\p  
\v 28 Piɛr wuɔ cira: «Itie, aa miɛ maŋ yaaŋ i nagãŋ-niini‑i hiere aa tiɛ nyaanu-niɛ, i ka da bige‑i kuɔ?» 
\p  
\v 29 Yesu wuɔ waŋ baa-ba wuɔ: «Yaaŋ mi waŋ ninsoŋo‑i baa-na: Umaŋ duɔ ta aa yaŋ u dumɛlle‑i, u ciɛŋo‑i, u hãmba‑i, u bĩncuɔmba‑i, u bisãlmba‑i Diiloŋ-maama-na,  
\v 30 kutieŋ uŋ ka da kumaŋ hĩɛma-na bande‑i-na, ku ka maar uŋ taa aa yaŋ kumaŋ. Aa u ka da cicɛ̃lma maŋ sa tĩɛŋ dede‑i bisĩnuɔ‑i-na.» 
\s1 Yesu tiraa tir u kuliiŋgu maama‑i 
\r (Matie 20.17-19; Marke 10.32-34) 
\p  
\v 31 Ku huoŋgu-na, Yesu wuɔ bĩ u *hãalãbieŋ cĩncieluo ba hãi baamba‑i ba deŋ, a waŋ baa-ba wuɔ: «Na daa iŋ kãŋ *Yerusalɛmu‑i-na kɛ? *Diilopɔpuɔrbiembaŋ nyɛgãaŋ mamaŋ *Moloŋ-Biɛŋo maama-na, ma ka ce kusuɔŋ-nu'i.  
\v 32 Ba ka bel-o hã *niɛraamba‑i baa-yo ba nyɛ-yo sũlma, aa tuora-yuɔ, aa tu taalni yuɔ,  
\v 33 aa muo-yo, aa ko-yo. Ŋga da ba ko-yo, u ka ce yinni hãi hĩɛma-na, siɛliŋ-yiiŋgu-na, u ka sire hel jo.»  
\v 34 Hãalãbiemba saa suɔ u nelma yaaŋga‑i, ma yuŋgu naa fuo-bɛi, a ce dumaaŋo-na, ba saa suɔ uŋ taaraŋ u waŋ mamaŋ baa-ba. 
\s1 Yesu puurii yiroŋo naŋ yufieŋa 
\r (Matie 20.29-34; Marke 10.46-52) 
\p  
\v 35 Yesuŋ kaa tuɔ piɛ Yeriko‑i, yiroŋo naŋo waa tĩɛna hũmelle tũŋgu-na tuɔ cãrã.  
\v 36 Uŋ juɔ nu nuɔmba ce ijieni‑i ba cor, wuɔ yuu wuɔ: «Bige‑i ciɛ?» 
\p  
\v 37 Baa cira: «Ma sĩ Nasarɛtitaaŋ Yesu'i curaaŋ.» 
\p  
\v 38 Wuɔ pãŋ tuɔ fara u piiye da gbagaga wuɔ: «Yesu, *Davidi hãayɛ̃lŋ nuɔ, jande, ce hujarre miɛ!»  
\v 39 Bamaŋ naa taa yaaŋga-na, baa ta ba nuola-yuɔ wuɔ u suuye u nuŋgu‑i. Wuɔ migãaŋ tuɔ kaasĩŋ u naara wuɔ: «Davidi hãayɛ̃lŋ nuɔ, jande, ce hujarre miɛ!» 
\p  
\v 40 Yesuŋ juɔ saanu baa-yo, wuɔ yiɛra aa naa ce ba jo baa-yo. Baŋ juɔ baa-yo, wuɔ yuu-yo wuɔ:  
\v 41 «Ŋ taara mi ce bige‑i hã-ni?» 
\p Naacolŋ wuɔ cira: «Itie, mi taara ŋ puur mi yufieŋa‑i.» 
\p  
\v 42 Yesu wuɔ cira: «Puur ŋ yufieŋa‑i! Niŋ haa ŋ naŋga‑i miɛ ŋ kuraa.»  
\v 43 U yufieŋ aa bi pãŋ puur terduɔŋgu faŋgu-na, wuɔ cu Yesu huoŋ-nu tuɔ gbɛliɛŋ Diiloŋo‑i u kã. Nuɔmbaŋ daa mafamma‑i, ba hieroŋo‑i baa bi kã ba ta ba gbɛliɛŋ Diiloŋo‑i. 
\c 19  
\s1 Yesu haraa Sase terieŋ-nu 
\p  
\v 1 Yesuŋ suurii Yeriko‑i-na tuɔ karnu duɔ cor,  
\v 2 *nampohũutaamba yuntieŋo naŋo waa nelle fande-na, ba taa ba bĩ-yo Sase. Sase waa bĩŋkũntieŋo.  
\v 3 Yesuŋ kãa, Sase wuɔ tuɔ taara u da-yo suɔ-yo; a ne da u waa beterie. Nuɔmbaŋ yuu dumaaŋo-na, u saa gbãa duɔ hi da Yesu‑i.  
\v 4 Wuɔ gbar ta u yaaŋ-na ka nyugũŋ tibiiŋ-nu wuɔ duɔ ji tuɔ cor fuɔ da-yo.  
\v 5 Yesuŋ juɔ hi terieŋgu faŋgu‑i, wuɔ ciir u yuŋgu‑i a waŋ baa-yo wuɔ: «Sase, hiire i ta, mi saaya mi har nuɔnɛi nuɔ‑i nyuŋgo‑i-na.» 
\p  
\v 6 Sase huɔŋ kaa pãŋ fɛ̃, wuɔ hiire da donduo kũŋ baa-yo.  
\v 7 Nuɔmba daa mafamma‑i ce bige‑i? Baa ta ba waana wuɔ Yesu ciɛ niɛ jo ji har nelbabalaŋ daayo temma wulaa?  
\v 8 Sase wuɔ sire yiɛra Yesu yaaŋga-na aa naa cira: «Itie, ne, mi ka calnu mi nagãŋ-niini‑i sɔmma hãi, a hã sũntaamba‑i sɔmma diei aa muɔmi ce sɔmma diei-maama namma‑i. Miŋ duu bamaŋ a hũu ba gbeiŋa‑i, mi ka hã-ba a temma sɔmma naa.» 
\p  
\v 9 Yesu wuɔ cira: «Naacolŋ daa uŋ bi yeŋ *Abiramu hãayɛ̃lŋo, koŋkoro suurii u dumɛlle-na nyuŋgo‑i-na.  
\v 10 *Moloŋ-Biɛŋo juɔ duɔ ji taara bamaŋ baala a kor-ba.» 
\s1 Ba sa biɛra japũŋgu hĩɛŋ-nu gbãŋgbãŋ 
\r (Matie 25.14-30) 
\p  
\v 11 Baŋ kaa ta ba piɛ *Yerusalɛmu‑i, nuɔŋ baa da niɛ sĩ *Diiloŋ-bãaŋgu ka pãŋ doŋ huɔŋgu faŋgu'i nuɔ‑i. Yesu wuɔ suɔ baa-ba. A ne da huɔŋgu faŋgu-na, u waa tuɔ piiye baa-ba.  
\v 12 Wuɔ naŋ gbãnalãaŋ daaku‑i baa-ba wuɔ: «Nelbuɔ naŋo kãa nemaale ba da ba ka hã-yo nellentesĩnni u duɔ ji tĩɛna u nelle-na.  
\v 13 Uŋ'a u ta, u bĩ u maacembiemba cĩncieluo a ji cal gbeiŋa hã-ba, aa waŋ baa-ba wuɔ: ‹Taa na torgoŋ baa gbeiŋ daaya‑i, mi kã aa jo.›  
\v 14 A ne da u nelleŋ-baamba naa bigãaŋ-yo. Uŋ taa, ba sire puɔr nuɔmba u huoŋ-nu dii ku yuŋ-terieŋgu-na wuɔ ba ka waŋ baa-ba wuɔ ba sa taara naacolŋ daayo nellentesĩnni‑i. 
\p  
\v 15 «Naacolŋ uŋ kaa da nellentesĩnni‑i aa bir jo, u ce ba bĩ u maacembiemba maŋ uŋ ŋa naa cal gbeiŋa‑i hã-ba wuɔ ba ta ba torgoŋ, duɔ ji ne baŋ daa kumaŋ.  
\v 16 Dĩɛlã-wuoŋo jo ji cira: ‹Yuntie, mi bibiriiye mi naŋga‑i baa niŋ hãa-mi gbeiŋa maŋ, a da gbeinyuŋo temma sɔmma cĩncieluo.› 
\p  
\v 17 «Nellentieŋo cira: ‹Ku faa, maacembilofɛfɛiŋ nuɔ; niŋ suyaa cɛllɛ-kũŋ daaku belma, mi ka haa-ni nilɛiŋa cĩnciel yuŋ-nu.› 
\p  
\v 18 «Hãalĩŋ-wuoŋo jo ji cira: ‹Yuntie, mi bibiriiye mi naŋga‑i baa niŋ hãa-mi gbeiŋa maŋ, a da gbeinyuŋo temma sɔmma ndii.› 
\p  
\v 19 «Nellentieŋo gbɛ̃-yo wuɔ: ‹Mi ka bi haa nuɔŋo‑i nilɛiŋa ndii yuŋ-nu.› 
\p  
\v 20 «Siɛliŋ-wuoŋ wuɔ jo ji cira: ‹Yuntie, ŋ gbeiŋa yaa daaya, mii naa fĩnya-yiɛ baa fɔtɔruɔ jĩna kɔtuɔŋgu.  
\v 21 Naŋ huɔŋga doŋ ka cor a ce mɛi sa hĩrã-niɛ, ku'i ciɛ mi fĩnya-yiɛ jĩna kɔtuɔŋgu. Da ŋ saa jĩna kumaŋ, ŋ biɛ ku yaa‑i; aa da ŋ saa duu kumaŋ, ŋ kar ku yaa‑i.› 
\p  
\v 22 «Nellentieŋo gbɛ̃-yo wuɔ: ‹Maacembilobabalaŋ nuɔ naŋ temma‑i daani‑i, ŋ piiye bel ŋ fɛrɛ. Niŋ suyaa wuɔ mi huɔŋga doŋ, aa da mi saa jĩna kumaŋ mi biɛ ku yaa‑i, da mi saa duu kumaŋ mi kar ku yaa‑i;  
\v 23 bige‑i ciɛ ŋ saa kã ka jĩna mi gbeiŋa‑i gbeiŋ-dũŋ-nu? Miŋ juɔ dɛ‑i-na, mii naa saa jo ji da a huonaana mi hũu-ya wɛi?›  
\v 24 Nuɔmba waa u caaŋgu-na, u waŋ baa-ba wuɔ: ‹Hũyãaŋ u gbeiŋa‑i na hã umaŋ daa gbeinyuŋo‑i sɔmma cĩncieluo‑i.› 
\p  
\v 25 «Ba cira: ‹Yuntie, ma sĩ fuɔ daa gbeinyuŋo temma sɔmma cĩncieluo kɛ!› 
\p  
\v 26 «U cira: ‹Yaaŋ mi tũnu-nɛi, umaŋ duɔ da, kunaŋgu ka naara u kũŋgu‑i, ŋga umaŋ duɔ saa da, cɛllɛ-kũŋgu maŋ dii, ku hũu.›  
\v 27 Uŋ waaŋ mafamma‑i, u cira: ‹Mi bigãarãamba maŋ saa ta ba taara mi waa ba yuŋgu-na, bilaaŋ-baŋ na jo baa-ba bande, na ji ko-ba mi yufelleŋ.›» 
\p  
\v 28 Yesuŋ juɔ piiye tĩ, wuɔ ta nuɔmba yaaŋ-na ba ta ba kã Yerusalɛmu‑i-na. 
\s1 Yesu suurma‑i Yerusalɛmu‑i-na 
\r (Matie 21.1-11; Marke 11.1-11; Nsãa 12.12-19) 
\p  
\v 29 Yesubaa-baŋ kaa ta ba piɛ Betani‑i baa Betifage‑i dii *Olivi-tibinni-tãnuŋgu caaŋgu-na, Yesu wuɔ waŋ baa u *hãalãbiemba hãi wuɔ:  
\v 30 «Kãaŋ nelle maŋ i yaaŋga-na daade‑i, na suurma-na, na ka da ba vaa kakũmbiloŋo naŋo, molo saa nyugũŋ-yuɔ dede. Na fir-o na jo baa-yo.  
\v 31 Umaŋ duɔ yuu-na, na cira Itieŋo yaa ciɛra na fir-o ka hã-yo.» 
\p  
\v 32 Uŋ puɔraa bamaŋ, baa kã ka bi da kakũmbiloŋo‑i ŋaa uŋ waaŋ-ma dumaa.  
\v 33 Ba ture ta ba fir-o, u taamba yuu-ba wuɔ: «Bige‑i ciɛ na ta na fir kakũmbiloŋo‑i?» 
\p  
\v 34 Baa cira: «Itieŋo yaa ciɛra i fir-o ka hã-yo.»  
\v 35 Aa naa fir-o ka hã Yesu‑i baa-yo. 
\p Baŋ kãa baa-yo, baa hiel ba joŋgorbaa-ba‑i haa u huoŋgu-na aa ce Yesu nyugũŋ ba ta ba wuɔ ba suur nelle-na.  
\v 36 Nuɔmba maŋ waa, baa bi hiel ba baamba‑i ta ba fara-bɛi hĩɛma-na u tuɔ wuɔ ba dɔrɔ u kã.  
\v 37 Baŋ kaa ta ba hiire Olivi-tibinni-tãnuŋgu-na aa da ba suur *Yerusalɛmu‑i-na, hãalãbiemba‑i ba kũŋgu-na hiere, ba hɔmmu gbuu fɛ̃. Baa doŋ ta ba hãl nɛini da kabakaba ba gbɛliɛŋ Diiloŋo‑i wuɔ u ciɛ gbɛrɛ-wɛima bɔi pigãaŋ-ba.  
\v 38 Ba taa ba hãl wuɔ: 
\q1 \qt «Itieŋ uŋ saaŋ nellentieŋo maŋ u jo, Diilo baa-yo!\qt*\f + \fr 19:38 \ft Gbɛliɛmaŋ-nalãaŋgu (Psaume) 118.26\f* 
\q1 I suuriinu i-naa baa Diiloŋo‑i 
\q1 Dɔrwuoŋo gbĩɛ baa tuɔlnumma.» 
\p  
\v 39 A ne da *Farisĩɛbaa-ba namba waa ba hɔlma-na. Baŋ juɔ da ba hãl nɛini‑i kabakaba dumaaŋo-na, baa waŋ baa Yesu‑i wuɔ: «Ŋ sa waŋ baa ŋ hãalãbiemba budii wɛi?» 
\p  
\v 40 Yesu wuɔ cira: «Mi tũnu-nɛi, da ba fiɛ budii, tãmpĩɛŋa ka sire ta a hãl ba sɔlaaŋgu‑i.» 
\s1 Yesu kaalaa Yerusalɛmutaamba maama-na 
\p  
\v 41 Yesuŋ kaa piɛ da nelle‑i, wuɔ pãŋ tuɔ kaal  
\v 42 aa naa cira: «E! Yerusalɛmutaaŋ namaa, kuɔ naa naa suɔ kumaŋ ka fɛ̃ na hɔmmu‑i nyuŋgo daayo-na, kuu naa fa. Ŋga ku fuyaa-nɛi; na siɛ gbãa suɔ-ku.  
\v 43 Yiiŋgu dii baa yiiŋgu, na bigãarãamba ka jo ji dii-na huɔŋga. Ba ka suuye-nɛi terni-na hiere na siɛ da muŋkormu.  
\v 44 Diiloŋ uŋ juɔ duɔ ji kor-na aa na saa hũu-ma, ba ka muonu na nelle‑i aa ko-na hiere. Ba siɛ yaŋ dũŋgu diei ku gbeiniŋ.» 
\s1 Yesu duɔnya niisuornintaamba‑i Diilodubuɔ‑i-na 
\r (Matie 21.12-17; Marke 11.15-19; Nsãa 2.13-22) 
\p  
\v 45 Yesuŋ kãa ka suur *Diilodubuɔ‑i-na da niisuornintaamba‑i, wuɔ tuɔ donya-bɛi  
\v 46 aa naa tuɔ piiye baa-ba wuɔ: «Ma nyɛgãaŋ Diiloŋ-nelma-na wuɔ: \qt ‹Mi dũŋgu ka ce Diilojaaldũŋgu.›\qt*\f + \fr 19:46 \ft Isayi (Ésaïe) 56.7\f* Ma sĩnni niɛ namaa ce-ku \qt cuo ba terieŋgu\qt*\f + \fr 19:46 \ft Seremi (Jérémie) 7.11\f*?» 
\p  
\v 47 Yesu taa u waŋ Diiloŋ-nelma‑i u pigãaŋ nuɔmba‑i yinni maŋ joŋ Diilodubuɔ‑i-na. *Diilojigãntaamba yuntaambaŋ daa-ma dumaaŋo-na, baa *ãnjĩnamma pigãataamba‑i, a naara nelle yuntaamba‑i, baa ta ba taara ba ko-yo.  
\v 48 Ŋga u nelma taa ma suurnu nuɔmba‑i ma cor a ce ba saa suɔ baŋ ka ce-yo dumaa da-yo ko-yo. 
\c 20  
\s1 Hai moloŋo‑i hãa Yesu‑i hũmelle‑i u tuɔ ce u maacemma‑i? 
\r (Matie 21.23-27; Marke 11.27-33) 
\p  
\v 1 Yesuŋ kãa ka tuɔ waŋ *Neldɔdɔlma‑i u pigãaŋ nuɔmba‑i *Diilodubuɔ‑i-na, yiiŋgu naŋgu-na, *Diilojigãntaamba yuntaamba‑i baa *ãnjĩnamma pigãataamba‑i a naara nelle bĩncuɔŋ baa kã  
\v 2 ka cira: «Naacolŋ nuɔ, hai hãa-nuɔ hũmelle‑i ŋ ta ŋ ce niŋ ceŋ kumaŋ daaku‑i?» 
\p  
\v 3 Yesu wuɔ cira: «Muɔmi ka bi yuu-na baa nelma diei:  
\v 4 Pigãaŋ-muɔ umaŋ naa puɔraa Nsãa tuɔ *batiseŋ nuɔmba‑i; Diiloŋo'i naa puɔraa-yo sisɔ nelbiliemba'i naa puɔraa-yo?»  
\v 5 Baa doŋ ta ba piiye ba-naa nuɔ wuɔ: «Diɛ cira Diiloŋo'i naa puɔraa-yo, u ka cira: ‹Naŋ suyaa-ma dumaaŋo-na, bige‑i ciɛ na saa hũu u nelma‑i?›  
\v 6 Diɛ bi hɔr-ma cira nelbiliemba'i naa puɔraa-yo, bamaŋ dii bande‑i hiere, ba suyaa wuɔ Nsãa waa *Diilopɔpuɔrbiloŋo; ba ka naŋ-ye baa tãmpɛ̃lɛ̃iŋa ko-ye.» 
\p  
\v 7 Baa naa ba cira: «I saa suɔ umaŋ naa puɔraa-yo.» 
\p  
\v 8 Yesu wuɔ cira: «Muɔmi siɛ bi pigãaŋ-na umaŋ hãa-mi hũmelle‑i mi ta mi ce miŋ ceŋ kumaŋ daaku‑i.» 
\s1 Suontieŋo naŋo baa u maacembiemba 
\r (Matie 21.33-46; Marke 12.1-12) 
\p  
\v 9 Ku huoŋgu-na, Yesu wuɔ naŋ gbãnalãaŋ daaku‑i baa nuɔmba‑i wuɔ: «Naacolŋo naŋo diyaa *ɛrɛsɛ̃-suoŋgu\f + \fr 20:9 \ft Niɛŋ Isayi sɛbɛ‑i-na (Ésaïe) 5.1.\f* aa biɛ maacenciraamba jĩna-kuɔ aa kã nelle duɔ ka vaaya.  
\v 10 Tibibieŋaŋ juɔ hi karma, u puɔr u maacembiloŋo diei maacenciraamba wulaa, wuɔ u ka hũu fuɔ yufelle‑i ka hã-yo. Maacembiloŋo ta kã. Uŋ kãa, maacenciraamba bel-o muo-yo aa bir-o; ba saa hã-yo bĩŋkũŋgu.  
\v 11 Suontieŋo tiraa puɔr maacembiloŋo naŋo ba wulaa. Ba tiraa bel ufaŋo‑i a muo-yo aa gbuu tuora-yuɔ aa bir-o; ba saa hã-yo bĩŋkũŋgu.  
\v 12 U tiraa puɔr maacembiloŋo naŋo ba wulaa ba ce ba siɛi. Ba muo ufaŋo‑i posol-o aa donya-yuɔ.  
\v 13 Suontieŋo cira: ‹Mi ka ce niɛ?› Aa ji cira: ‹Mi ka puɔr mi bɛduɔla yaa ba wulaa; fuɔ duɔ kã, kuniɛ sĩ ba ka kãŋ-yo.› Aa ce u biɛŋo ta kã ba wulaa.  
\v 14 Baŋ juɔ'a ba ne da u jo, ba piiye baa ba-naa wuɔ: ‹Ciiluwuotieŋo yaa juɔŋ daayo. Yaaŋ i ko-yo aa ciiluŋgu ce miɛ kũŋgu.›  
\v 15 Ba sire ku yaa nuɔ‑i a bel naacombiloŋo‑i hel baa-yo suoŋgu-na ka ko-yo.» 
\p Yesu wuɔ cira: «Suontieŋ daa u ka ce bige‑i?  
\v 16 U ka jo ji ko-ba aa hã banamba baa suoŋgu‑i.» 
\p Nuɔŋ baa cira: «Diilo baa jo baa-ma!»  
\v 17 Baŋ piiye dumaaŋo-na, Yesu wuɔ cira: «Mafamma da ma saa ce, baŋ nyɛgãaŋ nelma maŋ Diiloŋ-nelma-na wuɔ: 
\q1 \qt ‹Dũmarãambaŋ cĩinaana kpãŋkpara maŋ,\qt* 
\q1 \qt u yaa juɔ bella dũŋgu‑i›\qt*\f + \fr 20:17 \ft Gbɛliɛmaŋ-nalãaŋgu (Psaume) 118.22\f*, 
\m nelma famma yuŋgu yaa haku‑i?  
\v 18 Nuɔni maŋ da ŋ par diire a naŋ ŋ fɛrɛ kpãŋkpara daayo-na, ŋ ka kara ŋ fɛrɛ; duɔ bi par diire naŋ nuɔni maŋ, u ka putĩɛnu-niɛ.»  
\v 19 *Diilojigãntaamba yuntaamba‑i, baa *ãnjĩnamma pigãataaŋ baa pãŋ suɔ wuɔ Yesu naaŋ gbãnalãaŋ daaku‑i hã ba yaa‑i, baa ta ba taara ba bel-o huɔŋgu faŋgu-na, ŋga ba taa ba kãalã nuɔmba‑i. 
\s1 Nampo saaya u pã hã jãmatigi‑i wɛi? 
\r (Matie 22.15-22; Marke 12.13-17) 
\p  
\v 20 A doŋ huɔŋgu faŋgu-na, baa doŋ ta ba cumaŋ Yesu‑i da ba bel-o. Baŋ puu mafamma‑i, baa ce huhurmantaamba namba kã u wulaa ka ce ba fɛrɛ nelfafaamba wuɔ sĩ ba ka gbãa ce u piiye cãl ba bel-o hã fãamaambaa-ba‑i baa-yo.  
\v 21 Baŋ kãa, baa cira: «Hãalãtie, i suyaa wuɔ ŋ waŋ ninsoŋo yaa‑i, aa ŋ sa kãalã nɛliɛŋo baa ŋ ninsoŋo‑i, ŋ sa bi ce ciɛluɔ, ŋ gbu ŋ pigãaŋ nuɔmba‑i Diiloŋ-hũmelle yaa‑i kelkel.  
\v 22 Ŋga, a saa baa miɛ hũmelle‑i, ku saaya i tiɛ pã nampo‑i i hã *Oromɛ ba *jãmatigi‑i wɛi?»  
\v 23 Yesu wuɔ suɔ baa-ba, wuɔ gbɛ̃-ba wuɔ:  
\v 24 «Hãa-miŋ warbelle mi ne.» Baa hã-yo warbelle‑i. Wuɔ yuu-ba wuɔ: «Ba ciɛ hai yuŋgu‑i diɛ?» 
\p Baa cira: «Ba ciɛ Oromɛ ba jãmatigi yuŋgu.» 
\p Wuɔ tiraa yuu-ba wuɔ: «Ba nyɛgãaŋ hai yerre‑i diɛ?» 
\p Baa cira: «Ba nyɛgãaŋ Oromɛ ba jãmatigi yerre‑i diɛ.» 
\p  
\v 25 Yesu wuɔ cira: «Kumaŋ da ku waa jãmatigi kũŋgu, pãaŋ-kuŋ na hã jãmatigi‑i baa-ku, aa kumaŋ da ku waa Diiloŋ-kũŋgu‑i, na bi pã-ku na hã Diiloŋo‑i baa-ku.»  
\v 26 Ba saa gbãa cure-yuɔ bel-o nuɔmba yaaŋga-na. U nel maa bir yaŋ aa naa cu ba hɔmmu‑i, baa naa ba par fĩinamma. 
\s1 Kuomba siremmaŋ-kũŋgu‑i 
\r (Matie 22.23-33; Marke 12.18-27) 
\p  
\v 27 *Sadusĩɛbaa-ba wulaa kuomba siɛ sire. Banaŋ baa kã ka gbɛ̃ Yesu‑i wuɔ:  
\v 28 «Hãalãtie, *Moisi nyɛgãaŋ nelma namma hã-ye wuɔ: \qt ‹Umaŋ duɔ ku aa yaŋ u ciɛŋo‑i u saa da biloŋo baa-yo, u hãaŋo saaya u biɛ-yo a hoŋ biloŋo hã kuloŋo‑i.›\qt*\f + \fr 20:28 \ft Ãnjĩnamma tiyemmaŋ-sɛbɛ (Deutéronome) 25.5-6\f* 
\v 29 A ne da naacombiemba namba waa niehãi ba nyu wulaa. Mɔlŋo sire jã ciɛŋo, u saa da bisãlmba baa-yo aa ku.  
\v 30 Umaŋ cuu-yo, u biɛ ciɛŋo‑i u saa da bisãlmba baa-yo, fuɔ tiraa ku aa yaŋ-yo;  
\v 31 siɛliŋ-wuoŋo‑i maaduɔma. Ba kuu dumɛi niehãi‑i-na ka gbuo hiere unaa saa da biloŋo baa ciɛŋ daayo‑i.  
\v 32 Ku huoŋgu-na, fuɔ fɛrɛ u suɔ tuɔ nyaanu-bɛi.  
\v 33 Ba hieroŋo-na, baŋ diyaa-yo ba ciɛŋo cor, yiiŋgu maŋ kuoŋ da ba ji sire, u ka ce hai wuoŋo‑i?» 
\p  
\v 34 Yesu wuɔ cira: «Miwaaŋ daayo-na cadiile dii,  
\v 35 ŋga Diiloŋ uŋ ka fiɛl bamaŋ wuɔ nelfafaamba a sire-bɛi hiel-ba kuomba hɔlma-na ba da ba tĩɛna u nelle-na, bafamba siɛ ji ta ba dii caamba.  
\v 36 Ba kaa waa gbula ŋaa *dɔrpɔpuɔrbiemba; ba siɛ tiraa gbãa ku. Baŋ siire hel kuomba hɔlma-na ba ciɛ Diiloŋ-biemba.  
\v 37 Moisi bi waaŋ kuomba siremmaŋ-kũŋgu‑i uŋ piiye pɛrfiɛlu maama‑i kusuɔŋ-nu wuɔ dãamu bilaa-du. U gbaraa-ma wuɔ: \qt ‹*Abiramu Diiloŋo, *Isaki Diiloŋo, *Yakɔbu Diiloŋo!›\qt*\f + \fr 20:37 \ft Helmaŋ-sɛbɛ (Exode) 3.2,6\f* 
\v 38 Diiloŋo‑i cicɛ̃lmantaaŋ-wuoŋo, bikuoŋ-wuoŋo sĩ. Diiloŋo wulaa nuɔmba‑i hiere baa dii cicɛ̃lma.» 
\p  
\v 39 Uŋ piiye dumaaŋo-na, *ãnjĩnamma pigãataamba naŋ baa cira: «Hãalãtie, ŋ suyaa piiyemma.»  
\v 40 Aa ba saa siɛ da ba tiraa yuu-yo baa nelma namma. 
\s1 Koŋkortieŋo bige‑i baa Davidi‑i? 
\r (Matie 22.41-45; Marke 12.35-37) 
\p  
\v 41 Ku huoŋgu-na, Yesu wuɔ yuu-ba wuɔ: «Bige‑i ciɛ Diiloŋ uŋ pãa nuŋgu‑i wuɔ u ka saaŋ *Koŋkortieŋo maŋ, nuɔmba ta ba piiye wuɔ u ka waa *Davidi hãayɛ̃lŋo? Ba taara ba waŋ wuɔ niɛ dumaaŋo-na?  
\v 42 Ma sĩ Davidi fuɔ fɛrɛ waaŋ-ma gbar-ma Gbɛliɛmaŋ-nɛini-na wuɔ: 
\q1 \qt ‹Itieŋo gbĩɛ mi Tieŋo‑i wuɔ:\qt* 
\q1 \qt «Jo ŋ ji tĩɛna mi caaŋ-nu,\qt* 
\q1  
\v 43 \qt aa ŋ yaŋ mi mal ŋ bigãarãamba‑i hã ŋ ce ŋ bãaŋgu‑i bɛi.»›\qt*\f + \fr 20:43 \ft Gbɛliɛmaŋ-nalãaŋgu (Psaume) 110.1\f* 
\m  
\v 44 Diiloŋ uŋ pãa nuŋgu‑i aa saaŋ Koŋkortieŋo maŋ, Davidi bĩ-yo u Tieŋo, u ce niɛ aa ce u hãayɛ̃lŋo yoŋ?» 
\s1 Yesu firiiye ãnjĩnamma pigãataamba‑i 
\r (Matie 23.1-36; Marke 12.38-40) 
\p  
\v 45 Ku huoŋgu-na, Yesu wuɔ waŋ baa u *hãalãbiemba‑i nuɔmba-na wuɔ:  
\v 46 «Bilaaŋ na fɛrɛ, baa na ta na ce *ãnjĩnamma pigãataamba temma‑i, ba maacemma saa fa: Ba hinu ba dii joŋgorbɔ̃mbɔ̃mbaa, aa da ba waa nuɔmba-na, ba taara ba ta ba piɛ ba jaal-ba. Da ba kã *Diilonelhãalãdũŋgu maŋ nuɔ‑i, sisɔ kãlle maŋ nuɔ‑i, ba taara ba tĩɛna yaaŋ-na.  
\v 47 Da ba ce ba bel diiloŋo‑i a hũu bikulcaamba nagãŋ-niini‑i hiere a wuo-ni, a ne da da ba'a ba cãrã Diiloŋo‑i, ba cãrã-yuɔ da agaga wuɔ nuɔmba cira bafamba faa. Kumaŋ ka haa-bɛi ku ka balaŋ cor.» 
\c 21  
\s1 Bikulciɛŋo naŋo ciɛ sãmma 
\r (Marke 12.41-44) 
\p  
\v 1 Ku huoŋgu-na, Yesu wuɔ ne da waamba namba dii gbeiŋa‑i kekerieŋgu-na da ba hã Diiloŋo‑i.  
\v 2 Wuɔ u ne da bikulciɛŋo naŋo kãa ka dii tãmabieŋa hãi. A ne da u waa sũntieŋo.  
\v 3 Yesu wuɔ cira: «Yaaŋ mi waŋ ninsoŋo‑i baa-na: Ciɛŋ daayoŋ diyaa kumaŋ, ku maaraa banambaŋ diyaa kumaŋ hiere.  
\v 4 Bafamba paraa dii aa yaŋ boluoŋgu; ŋga ciɛŋ daa uŋ diyaa kumaŋ, ku yaa waa u yuŋgu-na yoŋ; kunaŋgu si dii yaŋga naŋga.» 
\s1 Mamaŋ ka da nelbiliemba‑i aa miwaaŋo suɔ duɔ tĩ 
\r (Matie 24.1-14; Marke 13.1-13) 
\p  
\v 5 Nuɔmba naŋ baa yiɛraaya ta ba piiye wuɔ: «*Diilodubuɔ daayo faa cor. Ba maa-yo baa tãmpɛ̃fɛfɛiŋa, aa baŋ pãa bĩmbĩnni maŋ hã ba tuɔlnu-yuɔ ni bi tiraa fa cor.» 
\p Yesu wuɔ gbɛ̃-ba wuɔ:  
\v 6 «Naŋ daa dũŋgu maŋ daaku‑i, yiiŋgu dii baa yiiŋgu, ku ka fara hiere hĩɛma-na!» 
\p  
\v 7 Baa yuu-yo wuɔ: «Hãalãtie, mafamma ka ce yaku‑i, aa i ka ce niɛ suɔ huɔŋgu faŋgu‑i?» 
\p  
\v 8 Yesu wuɔ cira: «Baa na yaŋ molo ji pira-nɛi. Nuɔmba bɔi ka ta ba jo. Umaŋ duɔ jo, u ka cira wuɔ Diiloŋ uŋ pãa nuŋgu‑i wuɔ u ka saaŋ *Koŋkortieŋo maŋ, u yaa ufaŋo‑i, aa tiraa cira, miwaaŋo tĩmma hii. Baa na cu ba huoŋ-nu! Ba tãal-na.  
\v 9 Da na ji ta na da bɛrru ce terni-na hiere, aa nuɔmba ta ba cĩina ba yuntaamba‑i, baa na yaŋ korma da-na. Mafamma'i saaya ma ce igɛ̃na, ŋga miwaaŋo tĩmma'i siɛ pãŋ waa huɔŋgu faŋgu-na.  
\v 10 Nuɔmba kaa ta ba gãŋ siyaabaa siyaabaa, baa nilɛiŋa nilɛiŋa.  
\v 11 Hĩɛma kaa ta ma sagalla bɔ̃mbɔ̃ŋ a naara nyulmu‑i baa jarcelienumma kaa waa terni nanni-na. Korda-bĩmbĩnni kaa ta ni hel dɔrɔ‑i-na.  
\v 12 Ŋga, aa mafamma suɔ da ma ce, ba ka bel-na ce-na kpãncɔ̃lgũɔ. Ba ka kã baa-na *Diilonelhãalãdũnni-na ka gɛr-na aa dii-na kaso. Naŋ cuu muɔmi huoŋ-nu, yiiŋgu dii baa yiiŋgu ba ka bel-na kã baa-na fãamaambaa-ba wulaa, baa fɔ̃ŋgɔ̃taamba wulaa.  
\v 13 Huɔŋgu faŋgu'i nuɔ‑i na ka da na fɛrɛ piiye kumaŋ ciɛ na ta na nyaanu-miɛ.  
\v 14 Baa na tie holle wuɔ na siɛ ji suɔ naŋ kaa piiye mamaŋ a kor.  
\v 15 Naŋ ka waŋ mamaŋ, mɛi fɛrɛ'i ka dii-ma na nunni-na. A ce dumaaŋo-na, da na waŋ-ma, na bigãarãamba siɛ gbãa da manamma waŋ.  
\v 16 Halle na tobaa-ba‑i baa na nyubaa-ba‑i, baa na mɔlbaa-ba‑i, baa na hãmba‑i, baa na huraamba‑i, a naara na jɛ̃naamba ka dii-na na bigãarãamba nammu-na ba ko banamba nɛi.  
\v 17 Nuɔmba‑i hiere ba ka bigãaŋ-na mɛi maama-na.  
\v 18 Ŋga, halle unaŋ yukuɔsibelle diei siɛ kar diire.  
\v 19 Da na hĩrã na kũɔma‑i na ka da cicɛ̃lma maŋ sa tĩɛŋ dede‑i.» 
\r (Matie 24.15-21; Marke 13.14-19) 
\p  
\v 20 «Da na ji da sorosibaa-ba cĩilãayã *Yerusalɛmu‑i huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, na saaya na suɔ wuɔ u muonumma hii tĩ.  
\v 21 Bamaŋ da ba ji waa *Yude‑i-na, ba ta ba gbar ba kã tãnniŋ; bamaŋ da ba ji waa Yerusalɛmu huɔŋga-na ba hel; aa bamaŋ da ba ji waa hĩɛŋgu-na, ba baa cira ba suur nelle huɔŋ-na.  
\v 22 Mamaŋ nyɛgãaŋ hiere Yerusalɛmu kũŋgu-na Diiloŋ-nelma-na, ma ka ce yinni fanni'i nuɔ‑i. *Isirahɛl-baambaŋ ciɛ ãmbabalma maŋ, ba ka pã ma sullu‑i yinni fanni'i nuɔ‑i.  
\v 23 Yiŋ daani ka huol. Kusũntaamba‑i baa bientaamba‑i sũlma haraa-bɛi yinni fanni-na. Diiloŋo ka pigãaŋ Isirahɛl-baamba‑i u jãyãmma‑i yinni fanni'i nuɔ‑i.  
\v 24 Ba ka ko banamba baa jigãmmu, aa bel banamba a pisãllã baa-ba jãmalãbaa-ba-na hiere. *Niɛraamba ka jo ji muonu Yerusalɛmu‑i aa sɛrɛ-yuɔ ce ba bãaŋgu‑i.» 
\r (Matie 24.29-35; Marke 13.24-31) 
\p  
\v 25 «Bãaŋgu kaa bir ku deŋ birma baa cɛiŋo‑i baa mɔɛŋa‑i hiere.\f + \fr 21:25 \ft Niɛŋ Isayi sɛbɛ‑i-na (Ésaïe) 13.10; Esekiɛl sɛbɛ‑i-na (Ézéchiel) 32.7; Yowɛl sɛbɛ‑i-na (Joël) 3.3-4.\f* Dãmmaŋ-nuoraaŋgu siɛ ji ta ku suɔ dumma, a ce dumaaŋo-na, nuɔmba hɔmmu kaa cu baa-ku, korma siɛ ji waa dɛi bɛi.  
\v 26 Bĩmbĩnni maŋ dii dɔrɔ‑i-na hiere, ni ka hel ni fonni-na. Nuɔmba da ba jɔguɔŋ ne mamaŋ ka da-ba, korma ka ce ba naŋ yir.  
\v 27 Huɔŋgu faŋgu'i nuɔ‑i, baŋ ka da *Moloŋ-Biɛŋo hilaa dɔrɔ‑i-na baa u fɔ̃ŋgũɔ‑i duherru suuye-yuɔ u tuɔ jo.  
\v 28 Mafamma da ma ji doŋ ta ma ce, siireŋ na ta na ne u hũmelle‑i, na kormaŋ-huɔŋgu piyaa.»  
\v 29 Aa naa waŋ nel daama‑i pigãaŋ-ba wuɔ: «Niɛŋ *yensãaŋgu‑i baa tibinni nanni‑i hiere,  
\v 30 da na ji da ni duɔŋ ta ni caa fiɛlu‑i, na bi suɔ kerre ifɛlle hii tĩ.  
\v 31 Kuuduɔŋgu yaa‑i, da na bi ji da mamaŋ daama duɔŋ ta ma ce, na saaya na suɔ wuɔ *Diiloŋ-bãaŋgu hii tĩ.  
\v 32 Yaaŋ mi waŋ ninsoŋo‑i baa-na: Nel daama ka ce hi fiɛfiɛ ku nuɔmba namba aa ba suɔ ku.  
\v 33 Dɔrɔ‑i baa hĩɛma‑i ni ka gbuo, ŋga mɛi nelma sa ji gbuo dede.  
\v 34 Bilaaŋ na fɛrɛ, baa na yaŋ na hɔmmu yu baa ponsanniŋ-maama, baa konyɔlleŋ-maama, baa ãnjɔguɔma. Da na saa bel na fɛrɛ, yiiŋ daaku ka tugol-na.  
\v 35 Ku ka tugol nuɔmba‑i hiere ŋaa kɔlluŋ tugol bĩŋwuoŋo dumaa bel-o.  
\v 36 Yaahuolo maŋ juɔŋ, vaaŋ na fɛrɛ baa Diilocãrãlle‑i ku yaa u ka kãyã-nɛi na hel-yuɔ. Da na hel yaahuolo daayo-na, na gbãa yiɛra Moloŋ-Biɛŋo yaaŋga-na a piiye.» 
\p  
\v 37 Yesu taa u dii bãaŋgu‑i *Diilodubuɔ‑i-na u waŋ Diiloŋ-nelma‑i u pigãaŋ nuɔmba‑i, aa tuɔ kã u cɔ *Olivi-tibinni-tãnuŋ-nu.  
\v 38 Cuo duɔ kaal, nuɔmba naar kũɔl ba-naa jo Diilodubuɔ‑i-na ji ta ba nu u nelma‑i. 
\c 22  
\s1 Yuda suoraa Yesu‑i 
\r (Matie 26.1-5,14-16; Marke 14.1-2,10-11; Nsãa 11.45-53) 
\p  
\v 1 *Baŋ'a ba sa dii siini‑i *buruo maŋ nuɔ‑i u ponsaaŋguŋ juɔ ta ku piɛ, ba bi bĩ ponsaaŋgu faŋgu yaa *kɔrsĩnni tĩmmaŋ-ponsaaŋgu‑i,  
\v 2 *Diilojigãntaamba yuntaamba‑i, baa *ãnjĩnamma pigãataaŋ baa ta ba taara ba ko Yesu‑i, ŋga ba taa ba kãalã nuɔmba‑i. 
\p  
\v 3 Huɔŋgu faŋgu'i nuɔ‑i, *Sitãniŋ suurii *Yuda‑i-na, u yerre nande yaa Isikaro. Yuda nuŋgu waa Yesu *hãalãbieŋ cĩncieluo ba hãi baamba‑na.  
\v 4 Wuɔ sire kã ba ka nunu ba-naa baa Diilojigãntaamba yuntaamba‑i baa *Diilodubuɔ niyataamba yuntaamba‑i, uŋ ka kãyã-bɛi dumaa ba bel Yesu‑i.  
\v 5 Kuɔ gbuu dɔlnu-bɛi, baa cira ba ka hã-yo gbeiŋa.  
\v 6 Yuda wuɔ hũu-ma aa naa tuɔ ne uŋ ka da hɔfafaaŋgu maŋ ba bel Yesu‑i nuɔmba baa suɔ. 
\s1 Yesu puɔraa ba da ba ka ce kɔrsĩnni tĩmmaŋ-ponsaaŋgu niiwuoni‑i 
\r (Matie 26.17-25; Marke 14.12-21; Nsãa 13.21-30) 
\p  
\v 7 *Baŋ'a ba sa dii siini‑i *buruo maŋ nuɔ‑i u ponsaaŋguŋ juɔ hi, baŋ koŋ *kɔrsĩnni tĩmmaŋ-ponsaaŋgu tũlmba‑i yiiŋgu maŋ nuɔ‑i,  
\v 8 Yesu wuɔ waŋ baa Piɛr‑i baa Nsãa‑i wuɔ: «Kãaŋ na ka ce ponsaaŋgu niiwuoni‑i, diɛ kã i ka wuo.» 
\p  
\v 9 Baa yuu-yo wuɔ: «I ka ce-ni hie?» 
\p  
\v 10 Wuɔ cira: «Da na ka suur nelleŋ-huɔŋga-na, na ka da naacolŋo naŋo tũyãa hũmmaŋ-bũnaŋga, na cu u huoŋ-nu. Duɔ ka suur dumɛlle maŋ nuɔ‑i, na suur baa-yo.  
\v 11 Da na suur, na waŋ baa dumɛllentieŋo‑i wuɔ hãalãtieŋ wuɔ u pigãaŋ-na dũŋgu maŋ uŋ ka hã-yo baa-ku u wuo kɔrsĩnni tĩmmaŋ-ponsaaŋgu niiwuoni‑i baa u *hãalãbiemba‑i.  
\v 12 U ka pigãaŋ-na dubuɔ naŋo dɔrɔ‑i-na; bĩmbĩnni dii-yuɔ tĩ. Na ce niiwuoni‑i kusuɔŋ-nu'i.»  
\v 13 Piɛrbaa-ba ta. Baŋ kãa ka hi, baa bi da-ma ŋaa Yesuŋ waaŋ-ma dumaa. Baa ce kɔrsĩnni tĩmmaŋ-ponsaaŋgu niiwuoni‑i. 
\r (Matie 26.26-30; Marke 14.22-26; Kor. dĩɛ. 11.23-25) 
\p  
\v 14 Niiwuoniŋ-huɔŋguŋ juɔ hi, Yesu wuɔ jo ji tĩɛna baa u *pɔpuɔrbiemba‑i.  
\v 15 Wuɔ waŋ baa-ba wuɔ: «Mi gbuu ta mi taara mi ce ponsaaŋ daaku‑i baa-na aa suɔ suur yaahuolo-na.  
\v 16 Yaaŋ mi tũnu-nɛi, da ŋ da yiɛ i da i-naa diɛ tiraa ce ponsaaŋ daaku‑i ku siɛ waa bande; ku ka waa *Diiloŋ-nelleŋ. Kuŋ donyaŋ kumaŋ kuu dii kusuɔŋ-nu'i.»  
\v 17 Uŋ waaŋ mafamma‑i, wuɔ biɛ duvɛ̃ŋo ciiŋ-na a jaal Diiloŋo‑i, aa cira: «Hũyãaŋ na nyɔŋ tɛ̃ntɛ̃ŋ.  
\v 18 Mi tũnu-nɛi, *Diiloŋ-bãaŋ da ku saa ji doŋ, mi sa ji tiraa dii duvɛ̃ŋo mi nuŋgu-na.» 
\p  
\v 19 Ku huoŋgu-na, wuɔ biɛ *buruo aa jaal Diiloŋo‑i aa bũlnu-yuɔ hã-ba, aa cira: «Mi kũɔma yaa‑i, ma ka ce tãmmaŋ-kũŋgu na maama-na. Taa na ce miŋ ciɛ kumaŋ daaku‑i mi maama ta ma tĩɛnu-nɛi.» 
\p  
\v 20 Baŋ juɔ wuo niiwuoni‑i tĩ, wuɔ tiraa biɛ duvɛ̃ŋ-ciiŋga‑i hã-ba aa cira: «Mi tãmma maŋ ka kũnna na maama-na ma yaa daama ciiŋga-na. Diiloŋo ka bel u *tobisĩfɛlɛnni‑i baa ma yaa‑i.  
\v 21 Niɛŋ, umaŋ ka hel mi huoŋ-nu, uu dii tĩɛna tuɔ wuo baa-ye bande‑i-na.  
\v 22 Ba ka ko *Moloŋ-Biɛŋo‑i ninsoŋo ŋaa Diiloŋ uŋ'a ma ce dumaa, ŋga umaŋ ka hã-ba baa-yo ba ko-yo, sũlma haraa kutieŋo-na.» 
\p  
\v 23 *Hãalãbieŋ baa doŋ ta ba yuu ba-naa wuɔ: «Miɛŋo-na bande‑i-na, hai moloŋo‑i siɛ ce daama temma‑i?» 
\s1 Hãalãbiemba-na hai moloŋo‑i yuŋgu? 
\p  
\v 24 Ku huoŋgu-na, *hãalãbieŋ baa ta ba taara ba suɔ umaŋ yuŋgu ba hɔlma-na. Kuɔ ce ijieni.  
\v 25 Yesu wuɔ waŋ baa-ba wuɔ: «Nellentaamba haa fɔ̃ŋgũɔ‑i nuɔmba-na, fɔ̃ŋgɔ̃taamba ta ba guor nuɔmba ta ba bĩ-ba nelfafaamba.  
\v 26 Ku saa saaya ku waa dumaaŋo-na namaa na wulaa. Umaŋ duɔ waa nelbuɔ‑i na hɔlma-na, kutieŋo saaya u ce u fɛrɛ cɛkũɔ, umaŋ duɔ waa na yuŋgu-na, kutieŋo ce u fɛrɛ ŋaa maacembiloŋo.  
\v 27 Yaaŋ mi yuu-na nelma diei: Nuɔ baa ŋ maacembiloŋo‑i hai nelbuɔ‑i? Nuɔnɛi sĩ wɛi? Ŋga mɛi dii na hɔlma-na ŋaa na maacembiloŋ muɔ.  
\v 28 Miŋ ciɛ mulĩɛma maŋ cor hiere, na hĩɛrã na kũɔma‑i a tĩɛna baa-mi.  
\v 29 Terieŋgu faŋgu-na, mi To uŋ hãa-mi fɔ̃ŋgũɔ‑i dumaa, muɔmi ka bi hã-na baa-yo dumɛi,  
\v 30 i diɛ ka waa baa i-naa mi nelle-na a tiɛ wuo aa tiɛ nyɔŋ baa i-naa. Aa na ka waa *Isirahɛl dũnni cĩncieluo ni hãi-niini yuŋ-nu.» 
\s1 Yesu gboya Simɔ-Piɛr wuɔ u ka cĩina-yuɔ 
\r (Matie 26.31-35; Marke 14.27-31; Nsãa 13.36-38) 
\p  
\v 31 Ku huoŋgu-na, Yesu wuɔ tuɔ piiye baa Simɔ‑i wuɔ: «Simɔ, ne! *Sitãni cãarã-nɛi Diiloŋo wulaa duɔ sagalla-nɛi ne sĩ u ka gbãa hũu-na mi wulaa.  
\v 32 Ŋga mɛi cãarã Diiloŋo‑i a hã nuɔŋo‑i wuɔ ŋ Diiloŋ-hũmelleŋ-kũŋgu baa ku. Ŋ ka nanna-miɛ ŋga ŋ ka bir jo. Da ŋ jo, ŋ kãyã ŋ nabaamba‑i.» 
\p  
\v 33 Piɛr wuɔ cira: «Itie, da ba fiɛ dii-ni kaso, ŋ ka bi da ba diyaa muɔŋo‑i baa-ni. Halle da ku fiɛ waa kuliiŋgu, mii dii ŋ huoŋ-nu.» 
\p  
\v 34 Yesu wuɔ cira: «Piɛr, yaŋ ŋ fɛrɛ, muɔmɛi tũɔ-niŋ, isuɔduɔŋ daaku-na, kɔhɔldĩɛlãŋo siɛ hi bu, ŋ ka cĩina-miɛ da i siɛi wuɔ naŋ sa suɔ-mi.» 
\p  
\v 35 Ku huoŋgu-na, Yesu wuɔ waŋ baa *hãalãbiemba‑i hiere wuɔ: «Mi naŋ puɔraa-na aa naa cira nɛliɛ baa biɛ gbeiŋa, nɛliɛ baa biɛ buɔra, nɛliɛ baa biɛ naatɛnni; bĩŋkũŋgu kaa naa na wulaa wɛi?» 
\p Baa cira: «E'e, ma saa ka ce.» 
\p  
\v 36 Wuɔ gbɛ̃-ba wuɔ: «Fiɛfiɛ ku kũŋgu‑i kuuduɔŋgu sĩ: Gbeiŋ da a waa baa umaŋ, u biɛ-ya. Buɔra duɔ waa baa umaŋ, u biɛ-yo. Aa nuɔni maŋ jigãŋga sĩ baa-ni, ŋ suor ŋ joŋgoruo‑i ŋ sãa kanaŋga.  
\v 37 Yaaŋ mi tũnu-nɛi, mamaŋ nyɛgãaŋ Diiloŋ-nelma-na wuɔ: \qt ‹Ba ka ce-yo nelbabalaŋo›\qt*\f + \fr 22:37 \ft Isayi (Ésaïe) 53.12\f*, ba gbɛ̃ muɔmɛi. Ma ka bi ce. Mi maama maŋ nyɛgãaŋ sɛbɛ‑i-na, ma cemmaŋ-yiiŋgu hii.» 
\p  
\v 38 Hãalãbieŋ baa cira: «Itie, jigãmmu hãi daa tĩ.» 
\p Yesu wuɔ cira: «Ku ka saanu.» 
\s1 Yesu kuliiŋgu piɛ ku jo 
\r (Matie 26.36-46; Marke 14.32-42) 
\p  
\v 39 Yesuŋ waaŋ mafamma‑i, wuɔ hel ta tuɔ kã *Olivi-tibinni-tãnuŋgu-na. Ba taa ba kã koko terieŋgu faŋgu-na. U *hãalãbieŋ baa bi sire cu u huoŋ-nu. 
\p  
\v 40 Baŋ kaa hi, wuɔ gbɛ̃-ba wuɔ: «Cãarãŋ Diiloŋo‑i wɛima baa gbãa tãal-na dii-na kuubabalaaŋgu cemma-na.»  
\v 41 Aa fuɔ wuɔ cor kã yaaŋ-na cɛllɛ ka dũuna tuɔ cãrã wuɔ:  
\v 42 «Baba, da ŋ siɛ ŋ maaya yaahuolo daayo‑i muɔ-na; ŋga baa cira ŋ fer muɔ, ce-ma niŋ taaraŋ ma ce dumaa.» [ 
\v 43 Huɔŋgu faŋgu-na, *dɔrpɔpuɔrbiloŋo naŋ wuɔ jo ji carra-yuɔ a dii holle yuɔ.  
\v 44 U huɔŋgaŋ ŋa na'a ka saa waa huɔŋga dumaaŋo-na, kunaŋ kuɔ migãaŋ naara u Diilocãrãlle‑i. U cufaluŋ kuɔ ta ku kũnna ŋaa tãmma.] 
\p  
\v 45 Uŋ juɔ cãrã tĩ, wuɔ sire jo u hãalãbiemba wulaa jo ji da hɔculle ciɛ ba kor duɔfũŋ.  
\v 46 Wuɔ cira: «Bige‑i ciɛ na ta na duɔfũŋ? Siireŋ na ta na cãrã Diiloŋo‑i bĩŋkũŋgu baa gbãa tãal-na dii-na kuubabalaaŋgu cemma-na.» 
\s1 Yesu belma hii 
\r (Matie 26.47-56; Marke 14.43-50; Nsãa 18.3-11) 
\p  
\v 47 Nelma saa ji tĩ Yesu nuŋgu-na, ba'a ba ne da nuɔmba namba jo. Yesu *hãalãbieŋ cĩncieluo ba hãi baamba-na, baŋ taa ba bĩ umaŋ *Yuda‑i, u yaa waa nuɔŋ daaba yaaŋga-na. Baŋ juɔ hi, wuɔ piɛ duɔ pũrã Yesu‑i jaal-o.  
\v 48 Yesu wuɔ cira: «Yuda, ŋ ka jaal *Moloŋ-Biɛŋo‑i baa jaaluŋ daaku yaa‑i a da ŋ pigãaŋ-ba baa-yo ba bel-o kɛ?» 
\p  
\v 49 Bamaŋ waa baa Yesu‑i baa suɔ suɔ fiɛfiɛ‑i-na wuɔ ku huoŋgu siɛ fa. Baa yuu Yesu‑i wuɔ: «Itie, i biɛ i jigãmmu‑i bɛi wɛi?»  
\v 50 Unaŋ wuɔ pãŋ biɛ u kaaŋga‑i a jafũŋ *Diilojigãntaamba yuntieŋo maacembiloŋo naŋo nadietũŋgu‑i a yer-ku.  
\v 51 Yesu wuɔ cira: «Yaaŋ dumaa, daaku ka saanu!» Aa naa kã ka bel naacolŋo tũŋgu‑i a nar-ku ku temma‑i.  
\v 52 Uŋ naraa-ku, wuɔ waŋ baa *Diilojigãntaamba yuntaamba‑i, baa *Diilodubuɔ niyataamba yuntaamba‑i, a naara bĩncuɔmba‑i wuɔ: «Na hilaa baa jigãmmu baa bɔ̃ɛŋa da na ji bel-mi ŋaa cuoyuo muɔ.  
\v 53 Ma sĩ yinni maŋ joŋ i da i-naa Diilodubuɔ‑i-na kɛ? Bige‑i ciɛ na saa siɛ bel-mi terieŋgu faŋgu-na? Fiɛfiɛ yaa namaa huɔŋgu‑i, baa *Sitãni bi huɔŋgu‑i; na gbãa ce kumaŋ dɔlaanu-nɛi.» 
\s1 Piɛr cĩinaana Yesu‑i 
\r (Matie 26.57-58,69-75; Marke 14.53-54,66-72; Nsãa 18.12-18,25-27) 
\p  
\v 54 Baŋ bilaa Yesu‑i, baa ta baa-yo ta ba kã baa-yo *Diilojigãntaamba yuntieŋo cĩiŋgu-na. Piɛr wuɔ yaŋ ba maa aa suɔ cu ba huoŋ-nu.  
\v 55 Uŋ kaa hi, wuɔ da nuɔmba namba yiraaŋ dãamu gɔ̃ŋgũɔŋ-huɔŋga-na, wuɔ kã ka tĩɛna baa-ba.  
\v 56 Maacembiloŋo naŋ wuɔ ne Piɛr da kelkelkel aa naa cira: «Naacolŋ daayo waa baa Yesu‑i.» 
\p  
\v 57 Piɛr wuɔ cira: «Ciɛŋ nuɔ, mɛi sa suɔ-yo.» 
\p  
\v 58 Cɛllɛ, naacolŋo naŋo da-yo, wuɔ cira: «Ma sĩ nuɔ ŋ bi waa baa-ba kɛ?» 
\p Piɛr wuɔ cira: «Naacolŋ nuɔ, ŋ haanu, muɔ sĩ!» 
\p  
\v 59 Kuɔ vaaya cɛllɛ, unaŋo saa hũu-ma, wuɔ cira: «Coima saa fa, naacolŋ daayo hel *Galile; u waa baa-yo.» 
\p  
\v 60 Piɛr wuɔ cira: «Naacolŋ nuɔ, ŋ waŋ wuɔ niɛ dumandɛ‑i?» Uŋ taa u waŋ mafamma‑i, kɔhɔldĩɛlãŋo doŋ tuɔ bu.  
\v 61 Yesu wuɔ miɛl ne-yo. Uŋ ŋa naa gboya-yuɔ baa nelma maŋ wuɔ isuɔduɔŋ daaku-na, kɔhɔldĩɛlãŋo siɛ hi bu, kɛrɛ u ka cĩina-yuɔ da i siɛi wuɔ u sa suɔ-yo\f + \fr 22:61 \ft Niɛŋ 22.34.\f* maa pãŋ tĩɛnu Piɛr‑i.  
\v 62 Wuɔ hel fuoreŋ gbuu pãŋ tuɔ kaal. 
\s1 Ba kãa baa Yesu‑i da ba ka yuu-yo 
\r (Matie 26.59-68; Marke 14.55-65; Nsãa 18.19-24) 
\p  
\v 63 Baŋ bilaa Yesu‑i aa jĩna nuɔmba maŋ ta ba niya-yuɔ ba taa ba muo-yo aa ta ba nyɛ-yo.  
\v 64 Baa naa vaa u yufieŋa‑i aa ta ba muo-yo. Umaŋ duɔ muo, ba yuu-yo wuɔ: «Hai moloŋo‑i muyaa-ni? Bĩ kutieŋo yerre‑i i ne!»  
\v 65 Aa ba tuoraaya-yuɔ ŋaa ba ka ko-yo. 
\p  
\v 66 Cuoŋ juɔ kaal, *Yuifu ba bĩncuɔmba‑i, baa *Diilojigãntaamba yuntaamba‑i, baa *ãnjĩnamma pigãataaŋ baa jãnu ba-naa aa naa ce ba jo baa-yo wuɔ ba ji ce u ãndaaŋgu‑i.  
\v 67 Baŋ juɔ baa-yo, baa yuu-yo wuɔ: «Da kuɔ Diiloŋ uŋ pãa nuŋgu‑i wuɔ u ka saaŋ *Koŋkortieŋo maŋ u yaa nuɔŋo‑i waŋ-ma baa-ye.» 
\p Yesu wuɔ cira: «Da mi fiɛ waŋ wuɔ niɛ, na siɛ hũu-ma,  
\v 68 aa da mi yuu-na baa mamaŋ, na siɛ siɛ-mi.  
\v 69 Ŋga mamaŋ dii, *Moloŋ-Biɛŋo ka kã ka waa Itieŋo caaŋ-nu.»\f + \fr 22:69 \ft Gbɛliɛmaŋ-nalãaŋgu (Psaume) 110.1\f* 
\p  
\v 70 Uŋ waaŋ mafamma‑i, ba hieroŋo‑i baa cira: «Diiloŋ-Biɛŋo yaa nuɔŋo‑i wɛi?» 
\p Yesu wuɔ cira: «Muɔmɛi.» 
\p  
\v 71 Baa cira: «Ii si dii diɛ ka yuu moloŋo, miɛ fɛrɛ‑i i nuɔ-ma u nuŋgu-na; wuɔ fuɔ Diiloŋ-Biɛŋo.» 
\c 23  
\s1 Ba kãa baa Yesu‑i fãamaaŋ ba terieŋ-nu 
\r (Matie 27.1-2,11-14; Marke 15.1-5; Nsãa 18.28-38) 
\p  
\v 1 Ku huoŋgu-na, baa sire hiere a kã baa Yesu‑i *Pilati wulaa.  
\v 2 Baŋ kaa hi, baa gbɛ̃ Pilati‑i wuɔ: «I daa naacolŋ daa u wuɔra u gbo nuɔmba‑i nelle-na wuɔ ba baa pã nampo‑i a hã *Oromɛ ba *jãmatigi‑i. Aa cira Diiloŋ uŋ pãa nuŋgu‑i wuɔ u ka saaŋ *Koŋkortieŋo maŋ, u yaa ufaŋo‑i aa tiraa cira fuɔ nellentieŋo.» 
\p  
\v 3 Pilati wuɔ yuu-yo wuɔ: «*Yuifu ba nellentieŋo yaa nuɔŋo‑i wɛi?» 
\p Yesu wuɔ cira: «Muɔmɛi.» 
\p  
\v 4 Pilati wuɔ waŋ baa *Diilojigãntaamba yuntaamba‑i, baa nuɔmba‑i hiere wuɔ: «Mɛi saa da cãlmuɔ naacolŋ daayo-na.» 
\p  
\v 5 Baa yagar aa naa ta ba kaasĩŋ wuɔ: «U saa fa; nelgboroŋo. U duɔŋ baa-ku dii *Galile a jo ji wuɔra gbuo *Yude‑i hiere baa-ku, fiɛfiɛ‑i u juɔ ji cor baa ku yaa‑i *Yerusalɛmu‑i-na bande‑i-na; wuɔ nuɔmba ta ba ce ba fɛrɛŋ-maama.» 
\p  
\v 6 Pilatiŋ juɔ nu ba bĩɛ Galile yerre‑i, wuɔ yuu-ba wuɔ: «Naacolŋ daayo‑i Galileyiɛŋo‑i wɛi?» 
\p  
\v 7 Baa cira: «Ũu, Galileyiɛŋo.» A ne da huɔŋgu faŋgu-na, *Erɔdi yaa waa Galile yuŋgu-na. Kuɔ bi saanu u juɔ yinni fanni-na Yerusalɛmu-na. Pilati wuɔ saaŋ Yesu‑i a hã-yo. 
\p  
\v 8 Erɔdi wuɔ nuɔ Yesu maama‑i ku bãaŋgu cuɔ, wuɔ tuɔ taara u da u yufelle ŋga u saa ji da-yo. Pilatiŋ juɔ saaŋ-yo hã-yo, kuɔ gbuu dɔlnu-yuɔ; wuɔ tuɔ taara u ce gbɛrɛ-wɛima fuɔ ne.  
\v 9 Wuɔ yuu-yo baa nelma bɔi, ŋga Yesu saa ji seŋ sũnuŋgu yuɔ.  
\v 10 A ne da huɔŋgu faŋgu-na, *Diilojigãntaamba yuntaamba‑i, baa *ãnjĩnamma pigãataamba waa Erɔdi terieŋgu-na gbuu ta ba kar coikãŋkarɛiŋa ba haa-yuɔ.  
\v 11 Erɔdi‑i baa u sorosibaa-ba‑i baa nyɛ-yo aa tuora-yuɔ da dɛi aa dii yuntaaŋ-joŋgoruo hã-yo ku da ku col-o aa bir saaŋ-yo hã Pilati‑i baa-yo.  
\v 12 Erɔdi‑i baa Pilati‑i ba saa ta ba gbo, ŋga yiiŋgu faŋgu-na, baa pãŋ bel jĩɛru. 
\r (Matie 27.15-26; Marke 15.6-15; Nsãa 18.39–19.16) 
\p  
\v 13 Yesuŋ birii jo, *Pilati wuɔ bĩ *Diilojigãntaamba yuntaamba‑i, baa *Yuifu ba yuntaamba‑i, a naara nelleŋ-nuɔmba‑i  
\v 14 a ji cira: «Namɛi juɔ baa naacolŋ daayo‑i ji hã-mi wuɔ u wuɔra u gbo nuɔmba‑i. Mɛi yuu-yo namaa fɛrɛ‑i na yufelleŋ, naŋ haa mamaŋ yuɔ mi saa da-ma yuɔ.  
\v 15 Na saa da *Erɔdiŋ birii saaŋ-yo hã-mi wɛi? Fuɔ saa bi da uŋ ciɛ kumaŋ aa ku hi u kuliiŋgu.  
\v 16 Mi ka ce ba muo-yo yoŋ aa nanna-yuɔ.» 
\p [ 
\v 17 Belle belle, *Yuifubaa da ba'a ba ce ba *kɔrsĩnni tĩmmaŋ-ponsaaŋgu‑i, Pilati nanna ba kasobiloŋo diei.]  
\v 18 Nuɔŋ baa sire hiere ta ba kaasĩŋ wuɔ: «Ko naacolŋ daayo‑i aa ŋ nanna Barabasi yaa‑i!»  
\v 19 Barabasi wuɔ gbuɔ nuɔmba ce ijieni nanni nelleŋ-huɔŋga-na, aa naa tiraa ko nɛliɛŋo. Baa bel-o dii-yo kaso‑i-na.  
\v 20 Pilati saa tuɔ taara ba ko Yesu‑i, wuɔ tiraa piiye baa-ba.  
\v 21 Baa yagar aa ta ba kaasĩŋ wuɔ: «Gbu-yo *daaŋ-nu! Gbu-yo daaŋ-nu!»  
\v 22 Pilati wuɔ yuu-ba ku yu u bɛyufieŋa siɛi wuɔ: «U guɔlaaya hama‑i? Mɛi saa da uŋ ciɛ kumaŋ aa na'a i ko-yo. Mamaŋ dii, mi ka ce ba muo-yo aa nanna-yuɔ.»  
\v 23 Baa yagar aa naa gbuu pãŋ ta ba kaasĩŋ da gbagaga wuɔ ba saaya ba gbu-yo daaŋ-nu ko-yo.  
\v 24 Baŋ kaasĩŋ dumaaŋo-na, Pilati saa gbãa duɔ yagar, wuɔ naa u hũu-ma.  
\v 25 Uŋ hũyãa-ma dumaaŋo-na, wuɔ ce ba nanna Barabasi‑i, fuɔ maŋ gbuɔ nuɔmba ce ijieni‑i aa tiraa ko nɛliɛŋo, aa hã-ba Yesu‑i wuɔ ba kã, kumaŋ da ku ka dɔlnuŋ-bɛi, ba ce-ku yuɔ. 
\s1 Yesu‑i u kuliiŋ-hũmelle-na 
\r (Matie 27.32-34; Marke 15.21-23) 
\p  
\v 26 *Pilatiŋ hãa-ba Yesu‑i, sorosibaa baa biɛ baŋ ka gbuŋ-yoŋ *daaŋgu maŋ nuɔ‑i a haa-ku hã-yo, aa naa ta baa-yo da ba ka ko-yo. Baŋ kãŋ hũmelle-na, baa suu baa Sirɛniyiɛŋo naŋo hilaa suoŋ-nu. Ba bĩ-yo Simɔ. Baa bel-o haa daaŋgu‑i hã-yo, aa ce u cu Yesu huoŋ-nu.  
\v 27 Nuɔmba saa waa dɛi ba huoŋgu-na. Caamba bi waa ba hɔlma-na, baa haa ba nammu‑i ba yunniŋ ta ba kaal.  
\v 28 Yesu wuɔ miɛl tuɔ piiye baa-ba wuɔ: «*Yerusalɛmu caaŋ namaa, baa na kaal mɛi maama-na, taa na kaal namaa fɛrɛŋ maa-na baa na bisãlmba maa-na.  
\v 29 Na saa da, yiiŋgu dii baa yiiŋgu, ba kaa cira: ‹Caamba maŋ saa hoŋ da, baa bamaŋ saa fiɛ dede, ba yunni dɔlaa.›  
\v 30 Yiiŋgu faŋgu-na, nuɔmba kaa ta ba gbɛ̃ tãnni‑i wuɔ: ‹Ciiŋ na haa-yiɛ!› aa gbɛ̃ tãnyieŋa‑i wuɔ: ‹Suuyeŋ-yiɛ!›\f + \fr 23:30 \ft Ose (Osée) 10.8\f* 
\v 31 Da ba dii daabĩnaaŋgu‑i dãamu-na, ba ka ce daakuraaŋgu fuɔ niɛ?» 
\p  
\v 32 Baa bilaa gburaŋgbotaamba namba ba hãi, baa gbonu-bɛi baa Yesu‑i da ba ka ko-ba. 
\s1 Yesu gbummaŋ-huɔŋgu hii 
\r (Matie 27.35-44; Marke 15.24-41; Nsãa 19.17-27) 
\p  
\v 33 Tãnyelle nande dii ba bĩ-de Yukoluoŋgu. Baŋ kaa hi tãnyelle fande‑i baa gbu Yesu‑i baa gburaŋgbotaaŋ daaba‑i ba hãi‑i-na. Unaŋo‑i u nadieŋ-na, unaŋo‑i u nanyuɔŋ-nu.\f + \fr 23:33 \ft Niɛŋ Isayi sɛbɛ‑i-na (Ésaïe) 53.12.\f* 
\v 34 Baŋ gbuu-ba, Yesu wuɔ cira: «Baba, baa gãŋ baa-ba; baŋ ceŋ kumaŋ ba sa suɔ-ku.» 
\p Sorosibaa-ba‑i ba-naa nuɔ, baa ta ba taara ba calnu u joŋgorbaa-ba‑i, ba saa suɔ baŋ ka hã umaŋ aa yaŋ umaŋ. Baa naa ba ful tieŋa calnu-bɛi.\f + \fr 23:34 \ft Gbɛliɛmaŋ-nalãaŋgu (Psaume) 22.19\f* 
\v 35 Nuɔŋ baa yiɛra ta ba fara ba ne. *Yuifu ba yuntaaŋ baa ta ba piiye wuɔ: «U kuraa banamba‑i, fiɛfiɛ‑i ku hii u yaa‑i, u kor u fɛrɛ i ne. Duɔ kor u fɛrɛ, ku yaa i ka suɔ wuɔ Diiloŋo uŋ pãa nuŋgu‑i aa saaŋ *Koŋkortieŋo maŋ u yaa ufaŋo‑i.»  
\v 36 Sorosibaa baa bi ta ba nyɛ-yo aa naa hã-yo niisaarni wuɔ u nyɔŋ,\f + \fr 23:36 \ft Gbɛliɛmaŋ-nalãaŋgu (Psaume) 69.22\f* 
\v 37 aa naa cira: «Da kuɔ nuɔnɛi Yuifu ba nellentieŋ nuɔŋo‑i, kor ŋ fɛrɛ i ne.»  
\v 38 Baa nyɛgãaŋ u yudɔrɔ‑i-na wuɔ: «Yuifu ba nellentieŋo yaa daayo.» 
\p  
\v 39 Ba naŋ gbuu gburaŋgbotaamba maŋ, unaŋ wuɔ bir gbɛ̃ Yesu‑i wuɔ: «Naŋ saa cira wuɔ Diiloŋo uŋ pãa nuŋgu‑i aa saaŋ Koŋkortieŋo maŋ u yaa nuɔŋo‑i wɛi? Kor ŋ fɛrɛ aa ŋ kor miɛŋo‑i kɛ!» 
\p  
\v 40 Ku saa dɔlnu u nawuoŋo‑i, wuɔ tuɔ waŋ baa-yo wuɔ: «Naŋ sa kãalã Diiloŋo‑i dɛ! Ma sĩ ii dii mulĩɛnduɔma yaa nuɔ‑i baa-yo kɛ?  
\v 41 Baŋ bilaa miɛŋo‑i ba ninsoŋo. Miɛ ãntaaramma'i diyaa-ye kuliiŋ daaku-na, aa fuɔ saa bi guɔla bĩŋkũŋgu ba bel-o da ba ko-yo gbãŋgbãŋ.»  
\v 42 Aa naa waŋ baa Yesu‑i wuɔ: «Yesu, da ŋ ji waa ŋ nellentesĩnni-na, ŋ baa yaŋ mi maama karaanu-niɛ.» 
\p  
\v 43 Yesu wuɔ cira: «Mi waŋ ninsoŋo‑i baa-ni: Nyuŋgo daayo-na, ŋ ka suur baa-mi Diiloŋ-nelle-na.» 
\s1 Yesu kuliiŋgu‑i 
\r (Matie 27.45-56; Marke 15.33-41; Nsãa 19.28-30) 
\p  
\v 44 Bãaŋguŋ juɔ hi yuhuɔŋga‑i, ba'a ba ne da terieŋgu cuure hiere da bĩntũu. Ku tĩyãa dumɛi fuɔ bãaŋgu ji tɛrɛŋ.  
\v 45 Kompaŋga maŋ naa karaanu *Diilodubuɔ‑i, kaa pãŋ taalnu ka holle-na sɔmma hãi.  
\v 46 Yesu wuɔ kaasĩŋ da gbagaga wuɔ: «Baba, hũu-mi.» Aa bi hũu u fɛrɛ.  
\v 47 Sorosi ba yuntieŋo naŋ uŋ daa mafamma‑i, wuɔ gbɛliɛŋ Diiloŋo‑i aa naa cira: «Coima saa fa, naacolŋ daayo naa vii.»  
\v 48 Nuɔmba maŋ naa kãa ka ta ba ne, baŋ juɔ da-ku dumaaŋo-na, baa bir ta ba misĩrrã ba yunni‑i ba kũŋ.  
\v 49 Yesu sɔsuɔtaamba‑i baa caamba maŋ naa nyaanu-yuɔ a hel *Galile‑i-na kã, baa yiɛra da yargaa ta ba fara ba ne. 
\s1 Yesu fuuremma‑i 
\r (Matie 27.57-61; Marke 15.42-47; Nsãa 19.38-42) 
\p  
\v 50 Naacofɛfɛiŋo naŋo waa *Yuifu ba *nellentaamba hɔlma-na, ba taa ba bĩ-yo Yosɛfu. Yosɛfu naa tuɔ kãalã Diiloŋo‑i.  
\v 51 U nabaambaŋ ciɛ kumaŋ Yesu‑i-na, u saa siɛ dii u nuŋgu‑i baa-ba. U taa u hel Arimate. Yuifu ba nelle nande'i difande‑i. U taa u niya *Diiloŋ-bãaŋgu domma‑i.  
\v 52 Yesuŋ kuu, wuɔ kã *Pilati wulaa ka cãrã-yuɔ. Pilati wuɔ hã-yo baa-yo.  
\v 53 Wuɔ kã ka har-o a fĩnya-yuɔ aa kã ka fuure-yuɔ cĩncorre nande-na, baa hĩɛŋ-de tãmpɛ̃lleŋ. Baa sa fuure moloŋo diɛ dede.  
\v 54 Yiiŋgu faŋgu waa jumayiiŋgu, Yuifu ba *yitĩɛnaŋgu naa saaya ku doŋ bãsuuruŋgu-na.  
\v 55 Caamba maŋ naa hilaa *Galile‑i-na a nyaanu Yesu‑i, baa cu Yosɛfu huoŋ-nu ka ne baŋ naana dumaa.  
\v 56 Baŋ kaa nanna tĩ, baa bir kũŋ da ba ka taara nantiilma baa natikolo ka kũnna-yuɔ. Baŋ'a ba ce mafamma‑i bãl, bãaŋgu suurii tĩ. Yitĩɛnaŋgu hii. Baa tĩɛna fiisa ŋaa maŋ nyɛgãaŋ dumaa *ãnjĩnamma-na.\f + \fr 23:56 \ft Helmaŋ-sɛbɛ (Exode) 20.10; Ãnjĩnamma tiyemmaŋ-sɛbɛ (Deutéronome) 5.14\f* 
\c 24  
\s1 Yesu siire hel kuomba hɔlma-na 
\r (Matie 28.1-10; Marke 16.1-8; Nsãa 20.1-10) 
\p  
\v 1 *Yitĩɛnaŋgu cuo kaala‑i-na,\f + \fr 24:1 \ft Ku cuo kaala waa jumaansi.\f* caaŋ daaba naar kã cĩncorre-na baa natikolo‑i  
\v 2 kã ka da tãmpɛ̃lle maŋ baŋ ŋa naa ce-de suu cĩncorre nuŋgu‑i di bũmalãa halaŋ.  
\v 3 Ba suurii ku yaa‑i, ba saa da kuloŋo‑i.  
\v 4 Ba hɔŋ muɔ cu, ba'a ba ne da nuɔmba hãi, ba joŋgorbaa-ba caa da kpɛikpɛi.  
\v 5 Kor maa ta ma da-ba, baa nisĩŋ ba yammu‑i. Nuɔŋ daa baa gbɛ̃-ba wuɔ: «Bige‑i ciɛ na jo ji ta na taara umaŋ dii cicɛ̃lma‑i bikuoŋ hɔlma-na?  
\v 6 Uu si dii bande‑i, u siire hel. Uŋ taa u waŋ mamaŋ baa-na *Galile‑i-na, ma tĩyãanu-nɛi wɛi?  
\v 7 Ma sĩ uu naa cira: ‹Fuɔ ba hã nelbabalaamba baa *Moloŋ-Biɛŋo‑i ba gbu-yo *daaŋ-nu ko-yo. Da ba ko-yo, u ka ce yinni hãi yoŋ hĩɛma-na, siɛliŋ-yiiŋgu‑i u ka sire hel jo.›\f + \fr 24:7 \ft Niɛŋ 9.22; 17.25; 18.32-33.\f* Ma saa waŋ wɛi?» 
\p  
\v 8 Yesu nel maa pãŋ tĩɛnu-bɛi.  
\v 9 Baa ta kũŋ ka tũnu u *hãalãbiemba‑i ba kũŋgu-na hiere.  
\v 10 Caamba maŋ waa da mafamma‑i ba yirɛiŋa yaa daaya: Maari maŋ taa u hel Magidala‑i-na u waa, a naara u duoŋo‑i Sake nyu‑i, baa Sani, a naara caamba namba. Ba yaa daa-ma aa kã ka tũnu Yesu *pɔpuɔrbiemba‑i.  
\v 11 Baŋ tũɔnu-bɛi, pɔpuɔrbiemba da niɛ sĩ ba ce kɔrni; ba saa hũu-ma.  
\v 12 Piɛr wuɔ sire gbar kã cĩncorre-na ka gbĩina ne, a da kompaŋga yaa yoŋ hĩɛma-na. U huɔŋ kaa cu, wuɔ naa wuɔ bir kũŋ. 
\s1 Emawusi hũmelle-na 
\r (Marke 16.12-13) 
\p  
\v 13 Yinduɔŋgu faŋgu-na, bamaŋ taa ba nyaanu Yesu‑i, ba hãi baa sire ta ba kã nelle nande-na, ba bĩ-de Emawusi. Di hɔlma yuu kilobaa cĩncieluo u diei temma baa *Yerusalɛmu‑i.  
\v 14 Ba taa ba piiye Yesu maama yaa‑i ba kã.  
\v 15 Yesu wuɔ jo ji hi-ba ba gbonu.  
\v 16 Ba daa moloŋo‑i, ŋga ba yammu cuu-yuɔ, ba saa suɔ-yo.  
\v 17 Yesu wuɔ yuu-ba wuɔ: «Na waŋ wuɔ niɛ?» Baa yiɛra, ba yammu gbuu vãa hiere.  
\v 18 Unaŋo‑i ba taa ba bĩ-yo Kilopasi. Fuɔ wuɔ cira: «Ku ce naŋ saa nu mamaŋ ciɛ Yerusalɛmu‑i-na yiŋ daani-na wɛi?» 
\p  
\v 19 Yesu wuɔ yuu-ba wuɔ: «Bige‑i ciɛ?» 
\p Baa cira: «Mamaŋ daa Nasarɛtitaaŋ Yesu‑i, naŋ saa nu-ma wɛi? Da ŋ nu wuɔ *Diilopɔpuɔrbiloŋo‑i, u yaa waa naacolŋ daayo‑i. Uŋ taa u ce mamaŋ hiere, ma taa ma dɔlnu Diiloŋo‑i aa bi ta ma dɔlnu nelbiliemba‑i.  
\v 20 *Diilojigãntaamba yuntaamba‑i, baa i yuntaamba hãa sorosibaa-ba‑i baa-yo wuɔ ba ko-yo. Ba bel-o gbu-yo *daaŋ-nu ko-yo.  
\v 21 Ii naa haa i naŋga‑i u yaa nuɔ‑i wuɔ u'i ka kor *Isirahɛl-baaŋ miɛŋo‑i. Ŋga ba kuɔ-yo ku yinni siɛi yaa nyuŋgo‑i.  
\v 22 Caamba maŋ dii baa-ye, banamba naaraa kã cĩncorre-na, aa jo ji tiraa cu i hɔmmu‑i  
\v 23 wuɔ ba saa ka da-yo. Aa tiraa cira *dɔrpɔpuɔrbiemba kaa carra-bɛi a waŋ baa-ba wuɔ u siire hel.  
\v 24 Baŋ piiye dumaaŋo-na, i nabaamba namba bi sire kã ka da-ma ŋaa baŋ waaŋ-ma dumaa. Ba saa da Yesu yufelle.» 
\p  
\v 25 Yesu wuɔ waŋ baa-ba wuɔ: «Namaaŋo‑i, na sa gbuu suɔ ku yuŋgu. Na sa hũu nɛliɛŋ maama donduo. Diilopɔpuɔrbiemba saa waŋ-ma baa-na wɛi?  
\v 26 Ba saa waŋ-ma wuɔ Diiloŋ uŋ pãa nuŋgu‑i wuɔ u ka saaŋ *Koŋkortieŋo maŋ, duɔ jo, u ka ce sũlma aa suɔ doŋ u yuntesĩnni‑i wɛi?»  
\v 27 Baŋ nyɛgãaŋ u maama maŋ Diiloŋ-nelma-na, wuɔ suur ma yaaŋga-na tuɔ waŋ-ma baa-ba. U duɔŋ *Moisi sɛbɛbaa-ba yaa nuɔ‑i ka cor baa Diilopɔpuɔrbiemba baamba‑i hiere, aa baa cor ta ba kã. 
\p  
\v 28 Baŋ kaa hi Emawusi‑i, Yesu wuɔ ce ŋaa u cor yaaŋ-na.  
\v 29 Ba saa hũu-ma u duɔ cor; aa naa cira: «Bãaŋgu tĩɛ tĩ, yaŋ aa ŋ haar ŋ cɔ bande.» Yesu wuɔ haar duɔ ka cɔ baa-ba. 
\p  
\v 30 Baŋ juɔ cira ba wuo niiwuoni‑i, wuɔ biɛ *buruo‑i aa jaal Diiloŋo‑i, aa bũl-oŋ hã-ba.  
\v 31 Huɔŋgu faŋgu-na, ba yammu suɔ kaala-yuɔ baa suɔ-yo. Baŋ bi suyaa-yo terieŋgu maŋ nuɔ‑i, ba'a ba ne naa-yo.  
\v 32 Baa ta ba piiye wuɔ: «Uŋ taa u piiye Diiloŋ-sɛbɛ maama‑i baa-ye hũmelle-na huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, i hɔmmu naa gbuu fɛ̃ ŋaa ba kũɔna hũŋhĩnaŋo muɔ.»  
\v 33 Ba saa tiraa tĩɛna, baa pãŋ sire bir kã Yerusalɛmu‑i-na kã ka da *hãalãbiemba maŋ tĩyãa cĩncieluo u diei, ba tigiiŋ ba-naa, a naara ba nabaamba namba.  
\v 34 Baŋ kãa ka da bamaŋ, baa cira: «Itieŋo siire ninsoŋo, Simɔ daa-yo.»  
\v 35 Bafambaŋ bi daa mamaŋ Emawusi hũmelle-na, baa bi suur ma yaaŋga-na waŋ-ma. Aa naa cira: «U juɔ tuɔ calnu buruo yaa i suɔ suɔ-yo.» 
\s1 Yesu caraaya u hãalãbiemba‑i 
\r (Matie 28.16-20; Marke 16.14-18; Nsãa 20.19-23; Pɔpuɔr. 1.6-8) 
\p  
\v 36 *Hãalãbieŋ baŋ waa ta ba piiye, ba'a ba ne da Yesu fuɔ fɛrɛ‑i ba hɔlma-na. Wuɔ waŋ baa-ba wuɔ: «Tĩyãaŋ dɛi!»  
\v 37 Korma pãŋ ta ma da-ba wuɔ sĩ *jĩna.  
\v 38 Yesu wuɔ cira: «Bige‑i kormaŋ-kũŋgu fuɔ? Bige‑i ciɛ na ta na dii nuharuŋgu miɛ?  
\v 39 Niɛŋ mi nammu‑i baa mi gbeini‑i. Muɔmɛi mi fɛrɛ! Juɔŋ na ji yiɛya-miɛ na ne. Jĩna muɔ sĩ. Jĩna dii ŋaa fafalmu; kũɔma si dii-yuɔ, kokonni bi si dii-yuɔ, ŋga ni yaa daani muɔmi-na.»  
\v 40 Uŋ taa u waŋ mafamma‑i, wuɔ tuɔ pigãaŋ-ba u nammu‑i baa u gbeini‑i.  
\v 41 Ba hɔŋ muɔ gbuu fɛ̃ da yogogo, ŋga ba saa hũu-ma wuɔ u yaa‑i. Baa yiɛra kar da hãmmu! Yesu wuɔ yuu-ba wuɔ: «Kuuwuoŋgu dii baa-na bande‑i-na wɛi?»  
\v 42 Teterieŋo naŋo waa boluoŋgu, baa hĩɛ-yo, baa biɛ-yo hã-yo.  
\v 43 Wuɔ hũu-yo wuo-yo ba yufelle-na.  
\v 44 Aa naa waŋ baa-ba wuɔ: «Miŋ taa mi waŋ mamaŋ baa-na i wuɔramma-na, ma'i sĩ daama‑i wɛi? Mi maama maŋ nyɛgãaŋ *Moisi *ãnjĩnamma-na, baa *Diilopɔpuɔrbiemba sɛbɛbaa-ba-na a naara gbɛliɛmaŋ-nɛini-na, maa naa saaya ma ce; ma bi ciɛ.»  
\v 45 Uŋ piiye dumaaŋo-na, kuɔ kãyã-bɛi ba suɔ Diiloŋ-nelma yaaŋga‑i.  
\v 46 Uŋ waaŋ mafamma‑i, wuɔ cira: «Baŋ nyɛgãaŋ mamaŋ, ba ciɛra wuɔ: Diiloŋ uŋ pãa nuŋgu‑i aa saaŋ *Koŋkortieŋo maŋ, u saaya u ku a ce yinni hãi hĩɛma-na aa siɛliŋ-yiiŋgu-na u sire hel kuomba hɔlma-na  
\v 47 aa nuɔmba ka nu u maama‑i nilɛiŋa-na hiere ka saa. Ba ka doŋ ta ba waŋ-ma *Yerusalɛmu yaa nuɔ‑i wuɔ nuɔmba nanna ba cilɔbabalaŋo‑i, ku yaa Diiloŋo ka ce jande ba ãmbabalma-na hiere.  
\v 48 Mamaŋ ciɛ daama‑i hiere, namɛi daa-ma, namɛi saaya na wuɔra waŋ-ma.  
\v 49 Terieŋgu faŋgu-na, mi To uŋ pãa nuŋgu‑i wuɔ u ka hã-na fɔ̃ŋgũɔ maŋ, da mi kã, mi ka saaŋ-yo hã-na. Baa na kã terieŋgu; tĩɛnaanaŋ na cie u jo igɛ̃na.»\f + \fr 24:49 \ft Pɔpuɔr. 1.4-5\f* 
\s1 Yesu tamma‑i duɔ kã dɔrɔ‑i-na 
\r (Marke 16.19-20; Pɔpuɔr. 1.9-11) 
\p  
\v 50 Ku huoŋgu-na, Yesu wuɔ ce ba hel *Yerusalɛmu-huɔŋga-na a kã Betani caaŋ-nu. Baŋ kaa hi, wuɔ sire u nammu‑i dɔrɔ tuɔ cãrã Diiloŋo‑i u hã-ba.  
\v 51 Ba juɔ'a ba ne da u nyugũŋ dɔrɔ.\f + \fr 24:51 \ft Niɛŋ Pɔpuɔr. 1.9.\f* 
\v 52 Baa jaal-o aa naa ta kũŋ, ba hɔmmu gbuu fɛ̃ da yogogo.  
\v 53 Ba saa ta ba naa *Diilodubuɔ‑i-na; ba taa ba kã ba jaal Diiloŋo‑i.