\id LUK \h Lucas \toc1 Ang Mayad nga Barita sono kay Lucas \toc2 Lucas \toc3 Lu. \mt2 Ang Mayad nga Barita sono kay \mt1 Lucas \c 1 \s1 Paona \p \v 1 Taraodon nga Teofilo: \p Doro ron ang mga nagsolat parti sa mga butang nga nagkaratabo digi kanatun. \v 2 Ginsolat nanda ang parti kay Jesus nga ginsaysay ra kanatun ang mga tao nga nakakita mismo ang mga nagkaratabo alin pa ang ompisa, nga maman ra ang nagasogid ang Mayad nga Barita. \v 3 Kag ginosisa ko gid dia tanan alin ra ang ona pa, kag naisip ko nga isolat ang nagkaratabo kag isaysay ang maatag kanimo \v 4 agud masigoro mo nga matood manda ang mga butang nga ginasogid kanimo. \s1 Nagpakita ang Angil kay Zacarias \p \v 5 Ang si Herodes ang ari sa Judea, may pari doto nga anang aran si Zacarias. Isara tana sa gropo ni Abias. Anang asawa si Elizabet nga alin ra sa lai ang mga pari. \v 6 Ang magasawa nga dia pario nga nagakaboi ang matarung sa panulung ang Dios ay ginasonod nanda ang tanan nga anang mga sogo. \v 7 Garing ara sanda bata tungud nga si Elizabet bawas kag pario sanda nga malam run. \p \v 8 Karon nagabot ang adlaw nga anang gropo ron nanday Zacarias ang magasirbi sa Dios doto sa timplo. \v 9 Nagboronot-bonot ang mga pari sono sa andang nakaogalian kag si Zacarias maman ang napili nga magsonog ang insinso sa altar. Gani nagsulud tana doto sa timplo ang Ginoo. \v 10 Mintras nagasonog tana ang insinso doto sa sulud, dorong mga tao doto sa goa ang nagaparangamoyo sa Dios. \v 11 Malagat-lagat nagpakita kanana anang angil ang Ginoo nga nagatindug sa too kampi ang altar nga anang ginasonogan ang insinso. \v 12 Pagkakita ni Zacarias sa angil nagolpian tana kag ginadlukan. \v 13 Piro nagkoon ang angil kanana, makon na, “Zacarias indi kaw magkaadluk! Ginsabat ang Dios imong pangamoyo; si Elizabet nga imong asawa magabata lalaki. Aranan mo nga Juan. \v 14 Malilipay kaw nga mayad kanana kag doro nga mga tao ang malilipay ra sa anang pagkabata. \v 15 Ay magiging mataas tana sa panulung ang Ginoo. Indi tana dapat maginum ang bino okon bisan ano nga irinumun nga makarilingin. Alin lagi sa anang tian anang nanay dian run kanana ang Ispirito Santo. \v 16 Kag paagi sa anang mga panodlo doro anang mga kaapo-apoan ni Israel anang pabalikun sa Ginoo nga andang Dios. \v 17 Maoona tana sa Ginoo agud ipriparar na ang mga tao para sa anang pagabot ang Ginoo. Itaw kanana ang Dios ang Ispirito kag ang gaum nga pario ang sa kay Elias ang ona. Pabalikun na anang kalolo ang mga ginikanan sa andang mga bata, kag ang mga tao nga ara nagatoman sa Dios ana ra nga pabalikun sa matarung nga pagisip.” \p \v 18 Makon ni Zacarias sa angil, “Ta paiwan ko masigoro nga matatabo imong ginaambal nga dan, ay kami nga magasawa malam run?” \v 19 Nagsabat ang angil, makon na, “Ako si Gabriel nga sorogoon ang Dios, kag doto ako pirmi sa anang tupad. Tana ang nagsogo kanakun nga sogidan kaw ang mayad nga barita nga akun ginsogid kanimo. \v 20 Piro tungud nga ara kaw nagpati sa akun ginsogid magaapa kaw asta sa adlaw nga matoman akun ginsogid kanimo, ay dia matotoman gid tana kon magabot ron ang adlaw nga gintaning ang Dios.” \p \v 21 Ang mga tao tana sa goa, sigi run andang ulat kay Zacarias, kag natingala sanda kon basi naboay tana run doto sa sulud ang timplo. \v 22 Pagkagoa na indi tana run makaambal. Sigi run lang anang sinyas sa mga tao. Gani nasatuman nanda nga may ginpakita kanana ang Dios doto sa sulud ang timplo. Alin dato naging apa tana run. \p \v 23 Pagkatapos anang torno sa pagsirbi doto sa timplo, nagoli tana. \v 24 Magpira ka adlaw, nagpanamkun gani si Elizabet nga anang asawa. Kag sa sulud lima ka bolan ara tana naggoa-goa sa balay. \v 25 Makon na, “Ginkaloyan ako ra gid ang Ginoo ay dadi ginlibri na ako ron sa akun kauruyan sa mga tao tungud nga ako bawas.” \s1 Anang Pagkabata ni Jesus \p \v 26 Ang mga anum ka bolan anang budus ni Elisabet, ginsogo roman ang Dios ang angil nga si Gabriel nga magayan sa Nazaret nga sangka banwa sa Galilea. \v 27 Ginpaayan tana doto sa daraga nga anang aran si Maria. Si Maria nga dia karasalun run kay Jose, nga isara sa anang mga kaapo-apoan ni aring David. \v 28 Gani nagayan ang angil nga si Gabriel kay Maria kag nagkoon, makon na, “Maria, magkalipay kaw, ay ang Ginoo kaiban mo kag ikaw anang ginkaloyan.” \v 29 Pagkabati dato ni Maria naglibug anang olo, kag ginbinag-binag na kon ano anang gostong ambalun. \v 30 Gani makon ang angil kanana, “Maria indi kaw magkaadluk. Mabaul nga dungug anang gintaw ang Dios kanimo. \v 31 Magabudus kaw kag magabata lalaki. Kag kon mabata tana run gani, aranan mo tana nga Jesus. \v 32 Maging bantog tana kag kikilalaun nga anang Bata ang Dios nga labaw sa tanan. Kanana ipasobli ang Ginoong Dios ang ginarian anang kaolang-olangan nga si David. \v 33 Magaari tana sa anang mga kaapo-apoan ni Jacob asta kon sano; anang ginarian magapadayon nga ara kataposan.” \p \v 34 Makon ni Maria sa angil, “Ta paiwan dia ay ako ara pa asawa?” \p \v 35 Nagsabat ang angil, makon na, “Ang Ispirito Santo magakunsad kanimo, kag magalikup dayon kanimo anang gaum ang Dios nga labaw sa tanan. Maman dan nga diosnon ang bata nga imong ibata kag tawagun nga anang Bata ang Dios. \v 36 Isipa bala imong paryinti nga si Elisabet. Nagkoon ang mga tao nga indi tana magbata tungud nga malam tana run gid. Piro dadi anum run ka bolan anang budus, \v 37 tungud nga sa Dios tana, ang tanan sarang maimo.” \p \v 38 Gani makon ni Maria, “Sorogoon ako lang ang Ginoo. Kabay pa nga matoman kanakun imong ginambal.” Kag nagalin dayon ang angil. \s1 Ginbisita ni Maria si Elizabet \p \v 39 Magpira ka adlaw nagimus si Maria kag nagdali-dali ayan sa sangka banwa nga may dorong bokid nga sakup ang Judea. \v 40 Kag doto nagsulud tana sa anang balay nanday Zacarias kag nagpangamosta kay Elizabet. \v 41 Pagkabati ni Elizabet sa anang pagpangamosta ni Maria, golpi ra nga nagolag mabaskug ang bata sa anang tian, kag gingauman si Elizabet ang Ispirito Santo. \v 42 Kag sa mabaskug nga limug nagambal tana dayon, makon na, “Sa tanan nga babai ikaw lang ang ginbindisyonan ang Dios ang toladia! Kag ginbindisyonan na ra imong ginabudus nga dan. \v 43 Mabaul dia nga dungug kanakun tungud nga ako ginbisita anang nanay akun Ginoo. \v 44 Naulaman ko ang parti kanimo tungud nga pagkabati ko imong pangomosta, ang bata sa akun tian golpi nga nagolag ang mabaskug sa anang kalipay. \v 45 Masoirti kaw gid tungud nga nagpati kaw nga ang ginpabarita kanimo ang Ginoo matotoman!” \s1 Anang kanta ni Maria Bilang Pagdayaw \q1 \v 46 Makon dayon ni Maria, \q1 “Nagadayaw ako gid sa Ginoo! \q1 \v 47 Kag nagakalipay ako nga mayad tungud sa Dios nga akun Manlolowas. \q1 \v 48 Ay gindumdum na ako nga anang kubus nga sorogoon. \q1 Alin dadi ang tanan nga mga tao magakoon nga masoirti ako, \q1 \v 49 Tungud sa mga makatiringala nga mga butang nga ginimo kanakun ang Makagagaum nga Dios. \q1 Matarung tana, kag taraodon labaw sa tanan. \q1 \v 50 Alin pa ang ona ginakaloyan na ang mga tao nga nagataod kanana. \q1 \v 51 Ginpakita na nga tana gamanan paagi sa anang mga inimoan. \q1 Gintabog na ang mga tao nga mataas andang pabutang sa andang kaogalingun. \q1 \v 52 Ginpaalin na ang mga gamanan nga mga ari sa andang trono. \q1 Kag ginpataas na ang mga kubus andang kaimtangan. \q1 \v 53 Gintawan na ang mayad nga mga butang ang mga pobri, \q1 Piro ang mga manggaranun tana ginpaalin na lang nga ara gid dara. \q1 \v 54-55 Kita nga anang mga sorogoon, nga mga kaapo-apoan ni Israel, ana nga ginboligan. \q1 Ay ara na paglipati anang pangako sa atun mga kaolang-olangan, nga si Abraham kag sa anang mga lai kaloyan na sa ara kataposan!” \m Maman dia anang ginpangambal ni Maria. \v 56 Kag nagtinir tana doto kanday Elizabet mga tatlo ka bolan bago tana nagoli. \s1 Ang Pagkabata ni Juan nga Manogbunyag \p \v 57 Karon nagabot ron ang oras nga inogbata ni Elizabet, kag nagbata tana lalaki. \v 58 Pagkabati anang mga kamalay kag mga paryinti nga tana ginkaloyan nga mayad ang Ginoo, nagkalipay sanda kaiban ni Elizabet. \p \v 59 Datong walo ron ka adlaw ang bata, nagabot anang mga kamalay kag mga paryinti agud toriun ang bata sono sa andang nakaogalian. Aranan nanda tana andan nga Zacarias pario anang aran anang tatay, \v 60 garing indi magkompormi si Elizabet. Makon na, “Indi maimo, Juan tana ang iaran kanana.” \v 61 Makon nanda, “Basi dato? Ara kamo gid paryinti nga toladan anang aran.” \v 62 Kag ginsinyasan nanda anang tatay ang bata kon ano anang gosto nga iaran sa anang bata. \v 63 Nagsinyas tana ra nga tawan tana ang sorolatan kag nagsolat tana dayon nga Juan anang aran. Kag natingala sanda nga tanan. \v 64 Pagkatapos dato nakaambal run si Zacarias nga nagadayaw sa Dios. \v 65 Ginkulbaan andang mga kamalay sa barita parti sa mga butang nga dato nga natabo, kag naging bantog ra sa tanan nga mabokid-bokid nga mga logar ang Judea. \v 66 Kag ang tanan nga mga tao nga nakabarita nagisip nga mayad. Makon nanda, “Maging ano kabay ang bata nga dia kon tana magbaul?” Ay nasatum ang mga tao nga kaiban na ang Ginoo. \s1 Ang Tagna ni Zacarias \p \v 67 Si Zacarias nga anang tatay gingauman ang Ispirito Santo kag nagkoon tana dayon, makon na, \q1 \v 68 “Dayawon ta ang Ginoo nga anang Dios ang Israel! \q1 Ay gindumdum na kag ginlibri kita nga anang mga sinakupan. \q1 \v 69 Ginpadara na run kanatun ang makagagaum nga manlolowas nga isara sa anang mga kaliwat anang sorogoon anay nga si David. \q1 \v 70 Dia maman ra nga lagi anang ginkoon paagi sa anang mga propita. \q1 \v 71 Nagpangako tana nga lowasun na kita sa atun mga kaaway \q1 Kag sa mga tao nga nagadumut kanatun. \q1 \v 72 Nagkoon tana ra nga kaloyan na atun mga kaolangan, \q1 Kag indi na gid paglipatan anang pangako kananda. \q1 \v 73 Maman dan anang ginsompa sa atun kaolang-olangan nga si Abraham, \q1 \v 74 Nga lowasun na kita gid sa atun mga kaaway \q1 Agud makasimba kita nga ara kaadluk. \q1 \v 75 Kag maging balaan kag matarung kita sa anang panulung sa atun pangadlaw-adlaw nga pagkaboi digi sa kalibotan.” \q1 \v 76 Pagkatapos dato nagambal dayon si Zacarias sa anang bata, makon na, \q1 “Ikaw tana, Juan, tatawagun nga anang propita ang Dios, ang Dios nga labaw sa tanan; \q1 Ay magaona kaw sa Ginoo agud sogidan mo ang mga tao nga magpriparar sanda para sa anang pagabot. \q1 \v 77 Magatodlo kaw sa anang mga tao nga sanda malolowas sa andang mga sala, \q1 Kon sanda magpangayo patawad sa Dios. \q1 \v 78 Ay atun Dios maloloyon kag maigogmaun. \q1 Ipadara na ang Manlolowas nga maging pario sa anang pagmora ang adlaw \q1 \v 79 Nga magasirak sa mga tao nga sa madulum kag naadlukan sa kamatayun. \q1 Magatodlo tana kanatun kon paiwan maging masadya atun rilasyon sa Dios kag sa atun kapario.” \m Maman dia anang ambal ni Zacarias. \p \v 80 Karon, ang bata nga si Juan nagbaul kag naging mabaskug sa ispirito. Nagtinir tana sa naligwin nga logar asta sa adlaw nga tana nagompisa nga magtodlo anang ambal ang Dios sa anang kapario nga mga Israelita. \c 2 \s1 Anang Pagkabata ni Jesus \r (Mt. 1:18-25) \p \v 1 Sa mga tyimpo nga dato, ang Impirador ang Roma nga si Augusto nagimo kasogoan nga ang tanan nga mga pomoloyo sa anang ginarian magpalista. \v 2 (Maman dato ang ona nga sinsos ang si Cirenio ang gobirnador sa probinsya ang Syria. \v 3 Gani nagoli ang tanan nga tao sa anang kaogalingun nga banwa agud magpalista.) \p \v 4 Maman dato nga si Jose nga nagaoli sa banwa ang Nazaret nga sakup ang Galilea nagbalik sa Betlehem nga sakup anang probinsya ang Judea, tungud nga isara tana sa anang mga kaliwat ni aring David nga nabata sa logar nga dato. \v 5 Gindara ni Jose anang maging asawa nga si Maria nga nagabudus agud magpalista ra. \v 6 Kag mintras doto sanda sa Betlehem nagabot anang oras nga inogbata. \v 7 Kag nagbata tana gani kag anang bata lalaki. Maman dato anang panganay nga bata. Kag ginpotos na sa lampin kag ginpaingga sa sulud ang pasongan nga ginapakaunan ang mga ayup, ay doto sanda sa kamalig nga para sa mga ayup tungud nga ara logar para kananda sa mga balay nga darayonan. \s1 Ang mga Angil Nagpakita sa mga Manogbantay ang mga Karniro \p \v 8 Marapit ra sa banwa ang Betlehem may mga manogbantay ang mga karniro nga nagaporolaw sa datag ay ginabantayan nanda andang mga karniro. \v 9 Nagpakita kananda ang sangka angil ang Ginoo kag ginlikupan sanda anang sanag ang Ginoo. Ginpangadlukan sanda nga mayad, \v 10 piro makon ang angil kananda, “Indi kamo magkaadluk, ay nagayan ako digi kanindo agud sogidan kamo ang mayad nga barita nga magataw mabaul nga kalipay sa tanan nga mga tao. \v 11 Nabata dadi indong Manlolowas sa anang banwa ni Aring David. Tana ang Ginoo nga ginpili ang Dios nga magari. \v 12 Ang tanda bilang pamatood sa akun ginakoon maman dia: makikita nindo ang bata nga ginapotos ang lampin kag nagaingga sa pasongan.” \p \v 13 Pagkatapos ambal ang angil nga dato, golpi lang nga nagpakita ang doro gid nga mga angil kag nagirug kanana nga nagadayaw sa Dios nga nagakoon: \q1 \v 14 “Dayawon ang Dios sa langit, \q1 Digi sa logta malinung run anang kaimtangan ang mga tao nga anang naliagan!” \p \v 15 Pagkatapos dato, nagbalik ang mga angil doto sa langit. Kag pagkaalin nanda, makon ang mga manogbantay ang mga karniro, “Dali, maayan kita sa Betlehem kag sulungun ta ang natabo nga dia nga anang ginpasogid kanatun ang Ginoong Dios!” \p \v 16 Gani dali-dali sanda nga nagayan sa Betlehem kag pagabot nanda doto nakita nanda si Maria kag si Jose, kag ang bata nga nagaingga sa pasongan. \v 17 Kag ginsaysay nanda anang ginambal ang angil parti sa bata. \v 18 Natingala nga mayad ang tanan nga nakabati sa anang ginbarita ang mga manogbantay ang mga karniro. \v 19 Gintipigan ni Maria ang mga butang nga dia sa anang tagiposoon kag ginaisip na pirmi. \v 20 Nagbalik sa andang logar ang mga manogbantay nga dato ang mga karniro nga nagadayaw nga mayad sa Dios tungud sa tanan nga andang nabatian kag nakita nga sono gid sa anang ginsogid kananda ang angil. \s1 Ginaranan ang Bata nga Jesus \p \v 21 Pagabot ang ikawalo ka adlaw nga nabata ang lapsag gintori nanda kag ginaranan nga Jesus. Maman dia ang aran nga ginkoon ang angil nga iaran sa bata bago tana ginpanamkun. \s1 Gindara si Jesus sa Timplo \p \v 22 Karon, nagabot ang adlaw nga si Jose kag si Maria magaalad run sa timplo ang Jerusalem para tomanun anang Kasogoan ni Moises parti sa babai nga bagong nagbata agud maging limpyo sanda. Kag gindara nanda ra ang bata sa Jerusalem agud ialad sa Ginoo. \v 23 Ay nakasolat sa anang Kasogoan ang Ginoo nga “Ang kada panganay nga lalaki ialad sa Ginoo.” \v 24 Kag agud maging limpyo si Maria nagalad sanda sono sa nakasolat sa anang Kasogoan ang Ginoo, nga “Darwa ka ladu okon darwa ka bataun nga salampati.” \p \v 25 Doto sa Jerusalem may tao nga anang aran si Simeon. Dia nga tao matarung kag diosnon kag nagaulat tana nga matoman ang tagna nga boligan ang Dios ang mga taga-Israel sa andang kasubu. Dian kanana ang Ispirito Santo \v 26 nga nagpaayag kanana nga indi tana mapatay mintras ara na pa makita anang ipadara ang Ginoong Dios nga magaari. \v 27 Karon, ginpasulud tana ang Ispirito Santo doto sa timplo. Kag doto ra gindara si Jesus anang mga ginikanan agud sonodon nanda anang ginkoon sa Kasogoan para kananda. \v 28 Pagkakita ni Simeon sa bata, ginbuul na kag nagdayaw tana sa Dios; makon na, \q1 \v 29 “Dadi Ginoo, poidi mo ako ron nga bawiun, \q1 Tungud nga natoman run imong ginpangako kanakun. \q1 Mataway run akun isip. \q1 \v 30 Ay dadi nakita ko ron mismo ang Manlolowas \q1 \v 31 Nga imong gintigana para sa tanan nga mga tao. \q1 \v 32 Tana ang magataw kasanag sa anang mga isip ang mga bukun Judio nga ara kakilala kanimo, \q1 Kag magataw ra dungug kanamun nga mga kaapo-apoan ni Israel, nga imong mga pinili nga mga tao.” \p \v 33 Natingala nga mayad anang tatay kag anang nanay ang bata sa anang ginambal nga dato ni Simeon parti sa bata. \v 34 Ginpangamoyo sanda ni Simon nga bindisyonan sanda ang Dios. Pagkatapos nagkoon tana kay Maria nga anang nanay ang bata, makon na, “Imong bata nga dia maman anang ginpili ang Dios nga magapanaba kag magapataas ang doro sa Israel. Maging tanda tana nga alin sa Dios, kag doro ang magaambal malain kontra kanana. \v 35 Ipakita na ang mga marimo nga isip ang mga tao ay magakontra sanda kanana. Kag ikaw bilang anang nanay magabatyag ang kasubu nga midyo ginabono imong tagiposoon.” \p \v 36 May sangka propita ra doto nga babai nga anang aran si Ana. Bata tana ni Fanuel nga anang kaapo-apoan ni Aser. Ang daraga tana pa ginpangasawa tana, piro pito lang ka dagon andang pagdapunan bilang magasawa \v 37 kag nabalo tana. Dadi 84 anyos tana run kag pirmi tana doto sa timplo, ay adlaw gabi ara tana iba nga ginaimo kondi ang magsimba sa Dios paagi sa mga pagpoasa kag pagpangamoyo. \v 38 Nagparapit tana kanday Jose kag nagpasalamat sa Dios tungud sa bata. Kag nagambal tana ra parti kay Jesus sa mga tao nga nagapaabot ang adlaw nga libriun ang Dios ang mga kaapo-apoan ni Israel. \s1 Ang Pagbalik sa Nazaret \p \v 39 Pagkatapos nga natoman nanday Jose kag Maria ang tanan nga ginapaimo anang Kasogoan ang Ginoo, nagoli sanda sa Galilea, sa andang banwa nga Nazaret. \v 40 Ang bata nagbaul kag nagbaskug kag nagaram nga mayad; kag ginbindisyonan tana ang Dios. \s1 Si Jesus sa Timplo \p \v 41 Kada toig anang mga ginikanan ni Jesus nagaayan sa Jerusalem agud magpamista sa Pista anang Paglubas ang Angil. \v 42 Kag ang si Jesus dosi run ka toig nagpamista sanda ra pario andang nakaogalian. \v 43 Pagkatapos ang pista nagoli sanda, piro si Jesus tana nagpasala sa Jerusalem. Ara dia naulami anang mga ginikanan, \v 44 ay andang pagsarig nagatabid tana ra sa andang mga kaiban nga nagaoroli. Gani sangka adlaw gid andang panaw. Ang ori ginpangita nanda si Jesus sa andang mga paryinti kag mga kakilala \v 45 kag bago nanda pa naulaman nga ara tana gali nakatabid. Gani nagbalik sanda sa Jerusalem agud pangitaun tana. \v 46 Ang ikatlo ron ka adlaw bago nanda tana nakita doto sa timplo nga nagapongko kaiban ang mga manogtodlo ang Kasogoan. Nagapamati tana kag nagapamangkot kananda. \v 47 Ang tanan nga nagaparamati kanana natingala gid sa anang mga naulaman kag mga sabat. \v 48 Pagkakita kanana anang mga ginikanan, natingala sanda ra nga mayad. Kag makon anang nanay kanana, “Basi ginimo mo dia kanamun ni tatay mo? Ginkulbaan kami nga mayad sa amun pagpangita kanimo!” \v 49 Makon ni Jesus kananda, “Ta basi ginpangita nindo ako? Ara kamo bala kaulam nga dapat digi ako sa anang balay akun Tatay?” \v 50 Piro ara sanda kaangup kon ano anang gostong ambalun. \p \v 51 Kag nagtabid run da lang si Jesus sa anang mga ginikanan paoli sa Nazaret, kag nagsonod tana sa tanan nga andang gosto. Dia tanan nga mga butang gintipigan ni Maria sa anang tagiposoon. \v 52 Nagdogang pa gid anang kaaram ni Jesus kag padayon anang pagbaul, kag nalilipay gid nga mayad ang Dios kag ang mga tao kanana. \c 3 \s1 Anang Pagwali ni Juan nga Manogbunyag \r (Mt. 3:1-12; Mc. 1:1-8; Jn. 1:19-28) \p \v 1-2 Pagkalubas ang pira ka toig, may ginambal ang Dios kay Juan nga bata ni Zacarias doto sa naligwin nga logar. Dia natabo sa ika-15 ka toig anang pagdomara ni Tiberio bilang Impirador ang Roma. Sa tyimpo ra nga dato si Poncio Pilato ang gobirnador sa probinsya ang Judea, kag si Herodes ang manogdomara sa Galilea. Si Felipe tana nga kabogto ni Herodes maman ang manogdomara sa mga probinsya ang Iturea kag Traconite; kag si Lisanias maman ang sa probinsya ang Abilinia. Si Anas kag si Caifas ang mga pinakamataas nga pari. \v 3 Tungud sa anang ginambal ang Dios kay Juan nagayan tana sa mga logar nga marapit sa Soba ang Jordan kag nagpangwalian. Nagkoon tana sa mga tao nga dapat inulsulan kag bayaan nanda run andang mga sala, kag magparabunyag dayon agud patawadun sanda ang Dios. \v 4 Sa anang ginaimo nga dia ni Juan natoman anang ginsolat ni propita Isaias nga nagakoon, \q1 “May nagasinggit sa naligwin nga logar, \q1 ‘Ipriparar nindo anang aragian ang Ginoo, \q1 Tadlunga nindo ang dalan ay madali tana run lang magabot! \q1 \v 5 Ang kada madaralum nga logar tampukan nindo, \q1 Kag ang kada bokid kag bongyod tapanun nindo. \q1 Tadlunga nindo ang mga kilo, \q1 Kag kayadun nindo ang mga lobak-lobak. \q1 \v 6 Kag makikita ang tanan nga mga tao kon ano anang imoon ang Dios sa paglowas kananda.’” \p \v 7 Dorong tao ang nagarayan kay Juan agud magpabunyag. Makon ni Juan kananda, “Kamo nga liwat ang mga magkal, basi nagayan kamo digi? Sino ang nagkoon kanindo nga makapalagyaw kamo sa anang silot ang Dios nga madali run lang magabot? \v 8 Ipakita nindo nga kamo naginulsul run sa indong mga sala paagi sa indong mga inimoan. Indi kamo magsarig nga indi kamo pagsilotan tungud nga kamo anang kaliwat ni Abraham. Ay miski ang mga bato nga dia poidi nga imoon ang Dios nga anang mga bata ni Abraham kon gosto na. \v 9 Tandaan nindo dia: ang wasay ginaanda run sa kaoy nga ara nagapamonga ang mayad nga bonga agud pokanun kag sonogon.” \p \v 10 Makon ang mga tao kay Juan, “Ta kon toladan, ano amun imoon?” \v 11 Makon ni Juan, “Kon sino kanindo ang darwa anang lambong, itaw na ang sakabilog sa ara lambong. Kag kon sino kanindo ang may pagkaun, tawan na ra ang ara.” \v 12 May mga manogsokot ra ang bois nga nagayan kay Juan agud magpabunyag. Makon nanda kay Juan, “Sir, ano amun imoon?” \v 13 Makon ni Juan, “Kon kamo nagasokot ang bois, indi kamo magpanokot ang sobra kondi kon pira anang ginapasokot ang gobyirno maman ra lang indong bulun.” \v 14 May mga soldado ra nga nagpamangkot kon ano ra anang gosto ang Dios para kananda. Makon ni Juan kananda, “Indi kamo magsari pamaug sa mga tao okon magimo-imo mga bintang kontra kananda agud makapangoarta kamo. Maging kontinto kamo sa indong soildo.” \p \v 15 Pagkabati ang mga tao sa anang mga panodlo ni Juan, ginisip nanda nga basi kon si Juan nga dia maman run anang ginpili ang Dios nga magaari nga andang ginapaabot. \v 16 Piro makon ni Juan kananda, “Ako nagabunyag kanindo sa tobig, piro may maabot nga mas gamanan pa kanakun. Indi ako pa gani bagay bisan maging anang sorogoon. Ang mga tao nga magtoo kanana bubunyagan na sa Ispirito Santo; piro ang indi tana, bubunyagan na sa kalayo. \v 17 Ay bubulagun na ang mga matarung kag ang mga malain nga mga tao, pario tana sa tao nga nagapaangin anang inani agud bulagun ang timgas sa opa. Ang timgas ibutang na sa anang bodiga piro ang opa tana sonogon na sa kalayo nga indi mapatay.” \p \v 18 Mintras ginatodlo ni Juan ang Mayad nga Barita sa mga tao ginasugyut na sanda ra nga tomanun nanda ang mga butang nga anang ginatodlo kananda. \v 19 Bisan pa gani si Herodes nga manogdomara sa Galilea ginsaway na tungud nga ginapanginbabai na anang bayaw nga si Herodias kag sa doro pa gid nga anang malain nga mga inimoan. \v 20 Kag ang ori nagdogang pa gid anang sala ni Herodes, ay ginpapriso na si Juan. \s1 Ang Pagbunyag kay Jesus \r (Mt. 3:13-17; Mc. 1:9-11) \p \v 21 May adlaw nga nagapangbunyag si Juan sa mga tao kag si Jesus nagpabunyag ra kanana. Pagkatapos, mintras nagapangamoyo si Jesus, nagabri ang langit \v 22 kag nagtugpa kanana ang Ispirito Santo sa porma ang salampati. Kag may limug dayon nga nabatian alin sa langit nga nagakoon, makon, “Ikaw maman akun pinalangga nga Bata. Nalilipay ako nga mayad kanimo.” \s1 Ang Listaan anang Ginalinan ni Jesus \r (Mt. 1:1-17) \p \v 23 Mga 30 anyos anang idad ni Jesus bago tana magompisa imo anang ginapaimo ang Dios kanana. Sono sa anang pagkaulam ang mga tao, si Jesus anang bata ni Jose nga bata ni Eli. \v 24 Si Eli bata ni Matat. Si Matat bata ni Levi. Si Levi bata ni Melqui. Si Melqui bata ni Jana. Si Jana bata ni Jose. \v 25 Si Jose bata ni Matatias. Si Matatias bata ni Amos. Si Amos bata ni Nahum. Si Nahum bata ni Esli. Si Esli bata ni Nage. \v 26 Si Nage bata ni Maat. Si Maat bata ni Matatias. Si Matatias bata ni Semei. Si Semei bata ni Jose. Si Jose bata ni Juda. \v 27 Si Juda bata ni Joana. Si Joana bata ni Resa. Si Resa bata ni Zorobabel. Si Zorobabel bata ni Salatiel. Si Salatiel bata ni Neri. \v 28 Si Neri bata ni Melqui. Si Melqui bata ni Adi. Si Adi bata ni Cosam. Si Cosam bata ni Elmodam. Si Elmodam bata ni Er. \v 29 Si Er bata ni Josue. Si Josue bata ni Eliezer. Si Eliezer bata ni Jorim. Si Jorim bata ni Matat. Si Matat bata ni Levi. \v 30 Si Levi bata ni Simeon. Si Simeon bata ni Juda. Si Juda bata ni Jose. Si Jose bata ni Jonan. Si Jonan bata ni Eliaquim. \v 31 Si Eliaquim bata ni Melea. Si Melea bata ni Mainan. Si Mainan bata ni Matata. Si Matata bata ni Natan. Si Natan bata ni David. \v 32 Si David bata ni Jesse. Si Jesse bata ni Obed. Si Obed bata ni Boaz. Si Boaz bata ni Salmon. Si Salmon bata ni Naason. \v 33 Si Naason bata ni Aminadab. Si Aminadab bata ni Admin. Si Admin bata ni Arni. Si Arni bata ni Esrom. Si Esrom bata ni Fares. Si Fares bata ni Juda. \v 34 Si Juda bata ni Jacob. Si Jacob bata ni Isaac. Si Isaac bata ni Abraham. Si Abraham bata ni Tare. Si Tare bata ni Nacor. \v 35 Si Nacor bata ni Serug. Si Serug bata ni Ragau. Si Ragau bata ni Peleg. Si Peleg bata ni Heber. Si Heber bata ni Sala. \v 36 Si Sala bata ni Cainan. Si Cainan bata ni Arfaxad. Si Arfaxad bata ni Sem. Si Sem bata ni Noe. Si Noe bata ni Lamec. \v 37 Si Lamec bata ni Metusalem. Si Metusalem bata ni Enoc. Si Enoc bata ni Jared. Si Jared bata ni Mahalaleel. Si Mahalaleel bata ni Cainan. \v 38 Si Cainan bata ni Enos. Si Enos bata ni Set. Si Set bata ni Adan. Si Adan bata ang Dios. \c 4 \s1 Ang Pagsolay kay Jesus \r (Mt. 4:1-11; Mc. 1:12-13) \p \v 1 Pagkatapos nga nakapabunyag run si Jesus, nagalin tana doto sa Soba ang Jordan nga ginagauman tana ang Ispirito Santo. Kag gindara tana ang Ispirito Santo sa naligwin nga logar. \v 2 Doto ginsolay tana ni Satanas sa sulud 40 ka adlaw. Kag sa mga inadlaw nga dato ara gid nagkaun si Jesus, gani gingutum tana. \p \v 3 Makon ni Satanas kanana, “Abi kon ikaw gid anang Bata ang Dios, imoa abi nga tinapay ang bato nga dan.” \v 4 Piro makon ni Jesus kanana, “Ang Kasolatan nagakoon nga ‘Ang tao bukun lang sa pagkaun maboboi.’” \p \v 5 Pagkatapos dato gindara tana ni Satanas sa mataas nga logar, kag sa sangka pamisuk lang gid ginpakita na kay Jesus ang tanan nga mga ginarian sa bilog nga kalibotan. \v 6 Makon na dayon kay Jesus, “Ikaw akun padomaraun sa tanan nga dan nga mga ginarian pati andang manggad, tungud nga dan tanan gintaw kanakun kag poidi ko ra itaw sa bisan kino nga gosto ko nga tawan. \v 7 Gani dan tanan maging imo kon magsimba kaw kanakun.” \v 8 Ginsabat tana ni Jesus, makon na, “Ang Kasolatan nagakoon, ‘Simbaun mo ang Ginoo nga imong Dios kag tana lang gid imong sirbian.’” \p \v 9 Pagkatapos dato gindara tana pa gid ni Satanas doto sa Jerusalem, doto sa borobongan gid ang timplo. Kag makon na dayon kay Jesus, “Kon ikaw gid anang Bata ang Dios, abi paglokso alin digi paidalum. \v 10 Ay kabay may nakasolat sa Kasolatan, ‘Sosogoon ang Dios anang mga angil agud bantayan kaw. \v 11 Samboton kaw nanda agud bisan imong siki indi matigbak sa bato.’” \v 12 Piro ginsabat tana ni Jesus, makon na, “May nakasolat ra sa Kasolatan nga nagakoon, ‘Indi mo pagtirawan ang Ginoo nga imong Dios.’” \v 13 Pagkakita ni Satanas nga indi na gid masolay si Jesus ginbayaan na tana anay. \s1 Ginompisaan ni Jesus anang Obra \r (Mt. 4:12-17; Mc. 1:14-15) \p \v 14 Pagkatapos dato nagbalik si Jesus sa Galilea nga may gaum ang Ispirito Santo. Kag ang barita parti kanana naglapnag doto sa bilog nga logar nga dato. \v 15 Nagtodlo tana sa anang mga simbaan ang mga Judio kag gindayaw tana ang tanan. \s1 Si Jesus Ginsikway sa Nazaret \r (Mt. 13:53-58; Mc. 6:1-6) \p \v 16 Nagayan dayon si Jesus sa Nazaret. Maman dia ang logar nga anang ginbaulan. Sono sa anang nakaogalian, pagabot ang Adlaw nga Inogpaway, nagayan tana sa anang simbaan ang mga Judio. Nagtindug tana agud magbasa sa Kasolatan. \v 17 Gintaw nanda kanana anang solat ni propita Isaias. Ginbokasan na kag pagkakita na anang ginapangita ginbasa na dayon ang nakasolat nga nagakoon; \q1 \v 18 “Anang Ispirito ang Ginoo digi kanakun. \q1 Ay ako ginpili na nga magwali ang Mayad nga Barita sa mga pobri. \q1 Ginpadara na ako agud ibantala sa mga biag nga libri sanda run, \q1 Kag sa mga bolag nga sanda makakita run, \q1 Kag sa mga ginapigus nga libri sanda run da. \q1 \v 19 Ginpadara na ako agud ibantala sa mga tao nga maman run dia ang oras nga sanda lowasun run ang Ginoo.” \p \v 20 Pagkabasa ni Jesus dato, ginbaroron na anang ginbasa kag ginbalik sa kabolig. Nagpongko tana dayon agud magompisa todlo. Kag nagsulung nga mayad kanana ang tanan nga mga tao. \v 21 Makon na, “Ang Kasolatan nga dia nga indong nabatian natoman run dadi.” \v 22 Kag gindayaw tana ang tanan. Midyo indi sanda makapati nga makasaysay tana ang toladato kasadya. Makon nanda, “Kabay anang bata ra lang dan ni Jose.” \v 23 Makon ni Jesus kananda, “Sigorado gid nga sambitun nindo kanakun ang orobatun nga nagakoon, ‘Ikaw nga manogbolong, bolonga anay imong kaogalingun.’ Indong gostong ambalun nga ang mga butang nga indong nabatian nga akun ginpangimo sa banwa ang Capernaum dapat imoon ko ra digi mismo sa akun logar. \v 24 Piro ang matood tana ara propita nga ginakilala sa anang kaogalingun nga banwa. \v 25 Indong ginaimo dadi pario ra ang natabo ang ona sa tyimpo ni Elias nga propita. Kabay ara pagpaorana ang Dios sa sulud tatlo ka toig kag tunga kag sugung ang gutum nga naagian ang mga tao. Dorong mga balo nga babai sa bilog nga Israel sa tyimpo nga dato ang nagutuman. \v 26 Piro tungud nga ara sanda nagatoo sa Dios, ara gid pagsogoa ang Dios si Elias agud boligan ang bisan sino kananda; kondi ginsogo tana sa sangka balo nga babai nga bukun Judio nga nagaoli sa banwa ang Sarepta nga sakup ang Sidon. \v 27 Toladan ra ang natabo sa tyimpo ni Eliseo nga propita. Doro nga mga aroon doto sa Israel, piro ara gid may ginayad kananda tungud nga ara sanda nagatoo sa Dios. Si Naaman tana nga bukun Judio nga taga-Syria maman anang ginayad.” \v 28 Pagkabati dato ang mga tao nasilag sanda gid nga mayad. \v 29 Nagtirindug sanda kag gingoyod nanda si Jesus pagoa sa banwa paayan sa timpas, (ay andang banwa sa ibabaw ang bokid mismo). Gosto nanda nga iboslog si Jesus doto. \v 30 Piro anang ginimo ni Jesus, lomosot tana sa kadoroan kag binayaan na sanda. \s1 Ang Tao nga may Malain nga Ispirito \r (Mc. 1:21-28) \p \v 31 Alin doto, naglusub si Jesus sa banwa ang Capernaum nga sakup ang Galilea. Pagabot ang Adlaw nga Inogpaway nagtodlo tana sa anang simbaan ang mga Judio. \v 32 Natingala nga mayad ang mga tao sa anang mga panodlo tungud nga may awtoridad tana kon magambal. \v 33 Karon, doto sa simbaan may tao nga ginsuludan ang malain nga ispirito. Nagsinggit tana todo; makon na, \v 34 “Aroy! Jesus nga taga-Nazaret, ano imong labut kanamun? Nagayan kaw bala digi agud madora kami? Naulaman ko kon sino kaw. Ikaw anang matarung nga Bata ang Dios.” \v 35 Ginsaway ni Jesus ang malain nga ispirito; makon na, “Pagipus dian kag maggoa sa tao nga dan!” Kag doto mismo sa tunga ang kadoroan ginpalagomba ang malain nga ispirito ang tao kag naggoa dayon, piro ara ra maiwan ang tao nga dato. \v 36 Natingala nga mayad ang mga tao doto, kag makon nanda sa isara kag isara, “Ano kabay ang dian sa anang ambal ang tao nga dan? Ay may awtoridad tana kag gaum nga magmandar sa mga malain nga ispirito nga maggoa, kag nagatoman sanda.” \v 37 Kag ang barita parti kay Jesus naglapnag sa tanan nga mga logar sa palibot. \s1 Ginayad ni Jesus ang mga Masakitun \r (Mt. 8:14-17; Mc. 1:29-34) \p \v 38 Naggoa si Jesus sa anang simbaan ang mga Judio kag nagayan tana sa anang balay ni Simon. Nataboan nga anang ogangan ni Simon nga babai mataas anang ragnat, gani ginpangabay nanda si Jesus nga kon maimo ayadun na tana. \v 39 Nagparapit tana kag nagtindug sa kilid anang ginainggan kag ginsaway anang ragnat. Nagayad tana kag nagbangon nga lagi, kag ginimusan na pagkaun sanday Jesus. \p \v 40 Pagkasirum, doro gid nga mga tao ang nagdara andang mga masakitun doto kay Jesus. Gintongtong ni Jesus anang alima sa kada isara kananda kag nagayad sanda tanan. \v 41 Pati ang mga malain nga ispirito ginpagoa na sa dorong mga tao. Kag mintras nagagoa ang mga malain nga ispirito nagasinggit sanda kay Jesus, makon nanda, “Ikaw anang Bata ang Dios!” Piro ginsaway sanda ni Jesus nga indi sanda run magambal tungud nga naulaman nanda nga tana ang Cristo nga anang ginpili ang Dios nga magari. \p \v 42 Ang kasanagun run naggoa si Jesus sa banwa nga dato kag nagayan sa naligwin nga logar. Ang mga tao nagpangita kanana kag pagkakita nanda nagpakitloy sanda nga indi tana magalin doto sa andang logar. \v 43 Piro makon ni Jesus kananda, “Kinanglan iwali ko ra sa ibang mga banwa ang Mayad nga Barita parti sa anang pagari ang Dios, tungud nga maman dia ang kabangdanan nga ginpadara na ako.” \v 44 Gani nagpadayon si Jesus sa anang pagpangwalian sa anang mga simbaan ang mga Judio doto sa probinsya ang Judea. \c 5 \s1 Nagpili si Jesus anang mga Somolonod \r (Mt. 4:18-22; Mc. 1:16-20) \p \v 1 May adlaw nga si Jesus nagayan doto sa baybay anang lagona ang Genesaret. Dorong tao ang nagdaragusu doto kanana tungud nga gosto nanda nga magpamati sa anang mga ginatodlo nga alin sa Dios. \v 2 Karon, may nakita si Jesus nga darwa ka sakayan doto sa baybay nga ara run tao ay nagrolosong ang mga mangingisda agud ogasan andang mga lambat. \v 3 Kay Simon ang isara sa mga sakayan nga dato. Doto tana nagsakay kag ginpangabay na dayon si Simon nga itolod-tolod maistan ang sakayan. Kag nagpongko si Jesus sa sakayan kag nagtodlo sa mga tao. \p \v 4 Pagkatapos na todlo, nagkoon tana dayon kay Simon, makon na, “Simon, mapalaod kita kag itaktak nindo dayon indong mga lambat agud makabuul kamo isda.” \v 5 Makon dayon ni Simon kay Jesus, “Ginoo, sanggabi gid tana amun pangisda kagabi piro ara kami gid may nabuul. Piro tungud nga nagkoon kaw nga itaktak, itaktak ko.” \v 6 Kag nagpalaod sanda kag gintaktak nanda dayon andang mga lambat. Dorong isda andang nabuul kag aros magkaragisi andang mga lambat. \v 7 Gani ginpaypayan nanda andang mga kaiban sa isara nga sakayan agud boligan sanda. Pagabot andang mga kaiban nga dato ginpono nanda isda ang darwa ka sakayan, kag midyo malonod sanda run sa kadoroon ang isda. \v 8 Pagkakita dato ni Simon Pedro, naglood tana kay Jesus kag magkoon, makon na, “Ginoo, bayai ako tungud nga ako tao nga makasasala.” \v 9 Ay natingala gid nga mayad si Simon pati anang mga kaiban sa karakuun ang isda nga andang nabuul. \v 10 Kaiban ra doto anang mga kasosyo ni Simon nga si Santiago kag si Juan nga mga bata ni Zebedeo. Makon dayon ni Jesus kay Simon, “Indi kaw magkaadluk. Alin dadi bukun run isda imong pangitaun kondi ang mga tao agud malowas sanda.” \v 11 Gani ginpatakas nanda andang mga sakayan kag ginbayaan nanda ang tanan kag nagsonod kay Jesus. \s1 Ang Aroon Ginayad ni Jesus \r (Mt. 8:1-4; Mc. 1:40-45) \p \v 12 May bisis nga ang si Jesus doto sa sangka banwa, may tao ra doto nga grabi anang masakit nga aro. Pagkakita na kay Jesus nagparapit tana kag nagdapa sa logta nga nagapakitloy nga nagakoon, makon na, “Ginoo, nagapati ako nga mapaayad mo ako sa akun masakit nga dia nga marisna kon gosto mo.” \v 13 Gintandug tana dayon ni Jesus nga nagakoon, “Gosto ko. Sigi, malimpyo ka run!” Kag lagi-lagi nadora anang marisna nga masakit. \v 14 Pagkatapos ginbilinan tana dayon ni Jesus, makon na, “Indi kaw gid magpamarita bisan kino, kondi magdiritso kaw sa pari kag magpasulung kanana. Kag magalad kaw dayon ang alad nga ginsogo ni Moises sa pagpamatood sa mga tao nga limpyo ka run.” \v 15 Piro bisan toladato anang bilin sa tao nga dato naglapnag pa ra gid ang barita parti kay Jesus, kag nagapanung ang mga tao nga nagarabot agud magpamati sa anang mga panodlo kag magpabolong sa andang mga masakit. \v 16 Piro anang ginimo tana ni Jesus, nagayan tana sa naligwin nga logar kag nagpangamoyo. \s1 Ginayad ni Jesus ang Tao nga Paralitiko \r (Mt. 9:1-8; Mc. 2:1-12) \p \v 17 May sangka adlaw, mintras nagatodlo si Jesus, may mga Pariseo kag mga manogtodlo ang Kasogoan nga nagaporongko sa anang marapit. Ang mga tao nga dia nagaralin pa sa sari-sari nga mga banwa ang Galilea kag Judea, kag pati sa Jerusalem. Dian kay Jesus anang gaum ang Dios para magayad ang mga masakitun. \v 18 Karon, may mga tao nga nagabot nga nagakarantoang ang tao nga paralitiko. Ginaimoratan nanda nga daraun doto kay Jesus sa sulud ang balay. \v 19 Garing tungud sa kadoroon ang mga tao ara sanda gid maagian pasulud. Gani andang ginimo, nagsaka sanda sa anang borobongan ang balay kag ginlobotan ang atup. Pagkatapos, tinonton nanda doto mismo kay Jesus ang paralitiko nga nagaingga sa anang iringgaan. \v 20 Pagkakita ni Jesus nga mabaul andang pagtoo kanana, makon na sa paralitiko, “Imong mga sala ginpatawad run.” \p \v 21 Pagkabati dato ang mga Pariseo kag mga manogtodlo ang Kasogoan, makon nanda sa andang isip, “Sino gid kabay ang tao nga dia nga nagaambal ang kontra sa Dios? Ara may makapatawad ang mga sala kondi ang Dios lang.” \v 22 Naulaman ni Jesus andang ginaisip, gani makon na kananda, “Basi nagisip kamo ang toladan? \v 23 Diin bala ang mas maulas, ang magkoon nga ‘Imong mga sala ginpatawad run,’ okon ang magkoon nga ‘Pagtindug kag magpanaw’? \v 24 Dadi pamatodan ko kanindo paagi sa pagayad ang paralitiko nga dia nga Ako nga Naging Tao may gaum digi sa kalibotan sa pagpatawad ang mga sala.” Kag nagkoon tana dayon sa paralitiko, makon na, “Pagtindug, dara imong iringgaan kag magoli.” \v 25 Kag lagi-lagi sa atobangan ang tanan nagbangon ang paralitiko nga dato. Gindara na dayon anang iringgaan kag nagoli nga nagadayaw sa Dios. \v 26 Kag ang tanan nga mga tao doto natingala nga mayad. Gindayaw nanda ang Dios. Piro ginadlukan sanda ra. Makon nanda, “Katiringala nga mga butang atun nakita dadi.” \s1 Gintawag ni Jesus si Levi \r (Mt. 9:9-13; Mc. 2:13-17) \p \v 27 Pagkatapos dato nagalin si Jesus doto kag nakita na ang manogsokot ang bois nga si Levi nga nagapongko sa anang opisina. Makon ni Jesus kanana, “Dali, pagsonod kanakun.” \v 28 Kag ginbayaan ra gani ni Levi ang tanan kag nagsonod kay Jesus. \p \v 29 Kag nagpriparar tana ponsyon para kay Jesus doto sa anang balay. Doro nga mga manogsokot ang bois kag iba pa nga mga tao ang nagtambong nga naging kaiban nanda sa pagkaun. \v 30 May mga Pariseo doto kag andang mga kaiban nga mga manogtodlo ang Kasogoan nga nakakita kananda nga magkaraiban nga nagakaraun. Nagmoro-moro sanda sa anang mga somolonod ni Jesus, makon nanda, “Basi nagadapun kamo kaun kag inum sa mga tao nga dan nga mga makasasala?” \v 31 Si Jesus ang nagsabat kananda, makon na, “Ang tao nga mayad anang lawas ara nagakinanglan ang manogbolong, kondi ang nagamasakit. \v 32 Ara ako nagayan digi agud tawagun ang mga tao nga nagakabig sa andang kaogalingun nga sanda matarung, kondi nagayan ako tana digi para sa mga tao nga nagaako nga sanda makasasala agud magirinulsul sanda.” \s1 Pamangkot parti sa Pagpoasa \r (Mt. 9:14-17; Mc. 2:18-22) \p \v 33 May mga tao ra doto nga nagkoon kay Jesus, makon nanda, “Anang mga somolonod ni Juan nga manogbunyag kag anang mga somolonod ang mga Pariseo masami nga nagapoasa kag nagapangamoyo, piro ang imo tana sigi lang ang kaun kag inum.” \v 34 Makon ni Jesus nga nagsabat kananda, “Maimo bala nga indi pagpakaunun ang mga bisita sa kasal mintras kaiban nanda pa ang nobyo? Syimpri indi maimo. \v 35 Piro magaabot ang adlaw nga ang nobyo bulun kananda, kag bago sanda magaporoasa.” \p \v 36 Ginsogidan sanda ra ni Jesus ang mga paanggid agud itodlo kananda nga indi maimo nga dapunun anang mga panodlo kag ang dati nga mga panodlo ang mga Judio. Makon na, “Ara tao nga nagagisi anang bagong lambong agud itambul sa lagi nga lambong; tungud nga kon imoon na dia, loas sa nagisi ang bago, ang gintambul nga dato nga alin sa bago nga lambong indi ra magbagay sa lagi nga lambong. \v 37 Maman ra dan ang matatabo kon ibutang ang bago nga bino sa lagi nga suruludan nga panit. Mabobostik ang suruludan kag indi run gid mapolosan kag pati ang bino maoola. \v 38 Gani kinanglan gid nga ang bago nga bino ibutang sa bago ra nga suruludan nga panit.” \v 39 Nagtaw dayon si Jesus sangka paanggid parti sa tao nga indi magbaton anang ginatodlo. Makon na, “Ara tao nga anad run sa lagi nga bino nga magpangita ang bago, ay sono kanana, masabor kono ang lagi nga bino.” \c 6 \s1 Pamangkot Parti sa Adlaw nga Inogpaway \r (Mt. 12:1-8; Mc. 2:23-28) \p \v 1 May sangka Adlaw nga Inogpaway nga mintras nagaagi sanday Jesus sa katrigoan, anang mga somolonod nagpangutul anang mga way ang trigo, kag ginkurukusu nanda dayon kag kinaun. \v 2 Karon, may mga Pariseo nga nagkoon kay Jesus, makon, “Basi ginaimo nindo ang bawal nga imoon kon Adlaw nga Inogpaway?” \v 3 Ginsabat sanda ni Jesus, makon na, “Ara nindo gid bala nabasai sa Kasolatan anang ginimo ni David ang tana kag anang mga kaiban gingutum? \v 4 Nagsulud tana sa anang balay ang Dios kag nagbuul ang tinapay nga ginaalad sa Dios kag ginkaun na dayon. Kag ginpakaun na pa gani sa anang mga kaiban. Ara tana nagkasala bisan kontra gani sa Kasogoan ang magkaun dato ay para lang dato sa mga pari.” \v 5 Kag makon pa ni Jesus kananda, “Ako nga Naging Tao ang may gaum nga magkoon kon ano ang tama nga imoon sa Adlaw nga Inogpaway.” \s1 Ang Tao nga Ukru Anang Alima \r (Mt. 12:9-14; Mc. 3:1-16) \p \v 6 May sangka adlaw roman nga Inogpaway nagsulud si Jesus sa simbaan ang mga Judio agud magtodlo. May lalaki doto nga ukru anang too nga alima. \v 7 Tungud nga ang mga manogtodlo ang Kasogoan kag mga Pariseo nagaangad gid nga magakosar kay Jesus binantayan nanda gid kon ayadun na ang tao nga dato bisan Adlaw nga Inogpaway. \v 8 Piro naulaman ni Jesus kon ano andang ginaisip. Gani nagkoon tana sa tao nga ukru anang alima, makon na, “Abi pagtindug kag magayan digi sa onaan.” Kag nagtindug tana kag nagayan kay Jesus. \v 9 Makon dayon ni Jesus sa mga manogtodlo ang Kasogoan kag mga Pariseo, “Ano anang ginatogot atun Kasogoan sa Adlaw nga Inogpaway, ang magimo ang mayad sa mga tao, okon ang magimo malain? Ang magbolig nga magayad sanda okon ang magpatay?” \v 10 Ginsulung na sanda tanan piro ara gid may nagsabat. Makon na dayon sa tao nga ukru anang alima, “Abi onata imong alima.” Kag ginonat na ra gani, kag anang alima nagayad. \v 11 Kag tungud sa anang ginimo nga dia ni Jesus nagpaugut ang mga manogtodlo ang Kasogoan kag ang mga Pariseo, gani ginarambalan nanda kon ano andang imoon kay Jesus. \s1 Ginpili ni Jesus ang Dosi ka Apostolis \r (Mt. 10:1-4; Mc. 3:13-19) \p \v 12 Sa mga inadlaw nga dato may bisis nga si Jesus nagtokad sa may bokid agud magpangamoyo, kag sang gabi gid anang pangamoyo doto. \v 13 Pagkaaga gintawag na anang mga somolonod, kag nagpili tana kananda dosi ka tao. Kag gintawag na sanda nga mga apostolis. \v 14 Andang mga aran, si Simon nga ginaranan na nga Pedro, kag anang libayun nga si Andres, si Santiago kag si Juan, si Felipe kag si Bartolome, \v 15 si Mateo kag si Tomas, si Santiago nga bata ni Alfeo kag si Simon nga dati ribildi sa gobyirno ang Roma, \v 16 si Judas nga bata ang ibang Santiago kag si Judas Iscariote nga maman ang naggoa nga traidor. \s1 Nagpanodlo kag Nagpangayad si Jesus \r (Mt. 4:23-25) \p \v 17 Pagkatapos nga tana nakapili run anang mga apostolis, naglusub sanda sa patag. Nagtiripon doto anang mga somolonod kag doro pa gid nga mga tao nga alin sa mga banwa nga sakup ang Judea kag sa siodad ang Jerusalem. May mga tao ra doto nga alin pa sa siodad ang Tiro kag Sidon nga marapit sa dagat. \v 18 Nagayan sanda doto agud magpamati sa anang mga ginatodlo ni Jesus kag magpabolong sa andang mga masakit. Pati ang mga tao nga ginapaantos ang mga malain nga ispirito ginpangayad na ra. \v 19 Kag ang tanan nga mga tao doto nagimorat gid nga makatandug kanana tungud nga may gaum nga nagagoa kanana nga nagapaayad kananda nga tanan. \s1 Kalipay kag Kasubu \r (Mt. 5:1-12) \p \v 20 Nagsulung dayon si Jesus sa anang mga somolonod kag magkoon, \q1 “Masoirti kamo nga mga pobri, kamo nga nakaulam nga kinanglan nindo anang bolig ang Dios, \q1 tungud nga sakup kamo sa anang ginarian ang Dios. \q1 \v 21 Masoirti kamo nga gosto gid magimo anang kabubutun ang Dios, \q1 ay boligan na kamo agud maimo nindo indong ginaandum nga dan. \q1 Masoirti kamo nga nagapanangis, \q1 ay kamo lilipayun.” \p \v 22 “Masoirti kamo kon tungud sa indong pagsonod Kanakun nga Naging Tao ugutan kanindo ang mga tao, kag isikway nanda kamo, kag yagotaun kamo kag pakalainun indong aran. \v 23 Maman ra dan anang ginimo andang mga kaolang-olangan sa mga propita ang ona. Gani kon imoon nanda dan kanindo, magkalipay kamo nga mayad tungud nga mabaul indong maging balus doto sa langit. \q1 \v 24 “Piro kamo tana nga mga manggaranun, kamo nga sa indong isip ara nagakinanglan anang bolig ang Dios, kailo kamo ra, \q1 ay naangkun nindo ron indong kalipayan. \q1 \v 25 Kag kamo nga nagaparagosto dadi, kailo kamo ra, \q1 ay magaabot ang adlaw nga indi nindo ron maangkun indong ginaandum. \q1 Kag kamo nga nagakadlaw dadi, kailo kamo ra, \q1 ay magaabot ang adlaw nga magapangasubu kamo kag magapanangis. \p \v 26 “Kailo kamo ra kon kamo ginadayaw ang tanan, ay maman ra dan anang ginimo andang mga kaolang-olangan sa mga tao nga nagpakono-kono nga sanda mga propita ang Dios.” \s1 Igogmaun Nindo Indong Kaaway \r (Mt. 5:38-48; 7:12a) \p \v 27 Makon pa ni Jesus, “Piro kamo tana nga nagaparamati kanakun, akun ikoon kanindo, igogmaun nindo indong kaaway kag magimo ang mayad bisan pa sa mga naugutan kanindo. \v 28 Pangayoon nindo sa Dios nga kalooyan na ra ang mga nagasompa kanindo, kag ipangamoyo nindo ang mga tao nga nagapasipala kanindo. \v 29 Kon tampaun kaw sa sangka pisngi, agoantaun mo lang bisan tampaun kaw pa sa isarang pisngi. Kon may magbuul imong lambong, itaw, kag kon pati imong pinakakamisita ginabuul pa gid itaw ra. \v 30 Tawi ang bisan sino nga nagapangayo kanimo, kag kon may magbuul imong pagkabutang indi mo ron pagbawiun. \v 31 Imoa nindo sa indong isigkatao ang bisan ano nga gosto nindo nga imoon nanda ra kanindo. \p \v 32 “Kon ang mga tao nga nagaigogma kanindo maman ra lang indong ginaigogma, ta makakabaton kamo ra balus alin sa Dios? Ay bisan ang mga tao nga makasasala nagaigogma ra sa mga nagaigogma kananda. \v 33 Kag kon kamo nagaimo lang mayad sa mga tao nga mayad kanindo, makakabaton kamo ra balus alin sa Dios? Bisan ang mga makasasala nagaimo ra toladan. \v 34 Kag kon nagapauram kamo lang sa mga tao nga naulaman nindo nga magabayad, ta makakabaton kamo ra balus alin sa Dios? Bisan ang mga tao nga makasasala nagapauram ra sa andang kapario nga makasasala basta naulaman nanda nga magabalik andang ginpauram. \v 35 Toladia tana indong imoon: Igogmaa nindo indong kaaway kag imoan nindo sanda ang mayad. Kag kon maguram sanda kanindo, pauramun nindo nga ara run nagapaabot anang bayad. Kon toladia indong imoon, mabaul indong balus nga mababaton kag maging anang mga bata kamo ang Dios nga Makagagaum sa tanan. Ay tana mayad bisan sa mga tao nga malain kag ara kabaraslan. \v 36 Magmaloloyon kamo pario sa indong Dios nga Amay. \s1 Indi Nindo Pagpakalainun ang Iba \r (Mt. 7:1-5) \p \v 37 “Indi nindo pagpakalainun ang iba agud indi kamo ra pagpakalainun ang Dios. Indi kamo ra magkoon nga dapat silotan tana, agud indi kamo ra silotan ang Dios. Indong imoon tana, patawadun nindo ang mga nagkasala kanindo agud patawadun kamo ra ang Dios. \v 38 Magtaw kamo agud kamo tawan ra ang Dios. Kag kon ang Dios ang magtaw kanindo, ginasukub na gid nga mayad, ginauyug, ginadasuk, nagaarawas pa bago ibobo sa indong suruludan. Ay kon paiwan indong pagtaw sa iba toladato ra anang pagtaw kanindo ang Dios.” \p \v 39 Pagkatapos dato ginsogidan sanda ni Jesus ang mga paanggid. Makon na, “Ara tao nga bolag nga sarang makaagobay sa anang kapario nga bolag, ay pario sanda lang nga maoolog sa boo. \v 40 Ara istodyanti nga labaw pa sa anang maistro, piro kon ang kada istodyanti natodloan gid nga mayad kag makatapos ron anang pagtoon, magapario tana run da sa anang maistro. \p \v 41 “Basi ginapamolalungan mo gid ang maistan nga poling sa anang mata imong kapario, piro ara mo ginasapaka imong poling nga midyo sa tablon kabaul? \v 42 Paiwan imong pagkoon kanana nga ‘Abi, bulun ko imong poling nga maistan’ kon indi mo gani makita imong poling nga midyo sa tablon kabaul? Gani sino ka gid nga nagapakalain sa imong kapario nga ikaw gani sobra pa kanana? Dapat tana bulun mo anay ang mabaul nga poling nga dian sa imong mata, agud masadya imong pagsulung, kag bago mo garing bulun anang poling nga maistan imong kapario.” \s1 Makikilala ang Tao sa Anang Inimoan \r (Mt. 7:16-20; 12:33-35) \p \v 43 “Ang masadya nga kaoy ara nagapamonga ang marimo, kag ang marimo nga kaoy ara nagapamonga ang masadya. \v 44 Ang kada kaoy makikilala mo paagi sa anang bonga. Ara may nagapamopo anang bonga ang igos sa sapinit kag ara ra may nagapamopo anang bonga ang obas sa borot. \v 45 Ang tao pario ra dan. Ang mayad nga tao nagaambal ang mayad tungud nga dian sa anang tagiposoon ang mayad. Ang tao tana nga malain nagaambal ra ang malain tungud nga malain ang dian sa anang tagiposoon. Kon ano ang sa anang tagiposoon ang tao maman ra dan ang nagagoa sa anang baba.” \s1 Ang Matood nga Somolonod \r (Mt. 7:24-27) \p \v 46 “Basi nagasari kamo tawag kanakun nga ‘Ginoo’? Ara kamo ra gani nagatoman akun ginakoon kanindo. \v 47 Ipakita ko kanindo anang kaalimbawa ang tao nga nagaparapit kanakun, kag nagapamati kag nagaimo akun ginakoon. \v 48 Pario tana sa tao nga nagkotkot ang madalum kag nagpatindug anang balay sa pondasyon nga bato. Nagbaa kag nagarawas ang soba kag ginagian ang balay nga dato, piro ara gid maiwan tungud nga mapagun ang pagkaimo. \v 49 Ang tao tana nga nagapamati sa akun ginakoon piro ara nagatoman, anang kaalimbawa pario sa tao nga nagpatindug anang balay nga ara pagbutangi ang pondasyon. Pagbaa ang soba, ginaagian ang balay nga dato kag natomba nga lagi, kag nawasak.” \c 7 \s1 Ginayad ni Jesus Anang Oripun ang Kapitan \r (Mt. 8:5-13) \p \v 1 Pagkatapos nga nakatodlo si Jesus sa mga tao, nagayan tana sa Capernaum. \v 2 May sangka kapitan doto nga may sakup nga bali 100 ka soldado nga Romano. Ang kapitan nga dato may oripun nga palangga na gid nga nagamasakit kag tagomatayun. \v 3 Pagkabati ang kapitan parti kay Jesus, ginsogo na ang pira ka manogdomara ang mga Judio agud pangabayun si Jesus nga magayan doto sa anang balay kag ayadun anang oripun. \v 4 Pagabot nanda kay Jesus nagpakitloy sanda nga mayad kanana. Makon nanda, “Kon maimo boligi ra ang kapitan, ay mayad tana gid nga tao. \v 5 Palangga na kita nga mga Judio kag nagpatindug tana pa gani ang simbaan para kanatun.” \p \v 6 Kag nagtawas si Jesus kananda. Ang sanda marapit run sa anang balay ang kapitan, ginsogo ang kapitan anang pira ka amigo agud solang-solangun si Jesus kag nagbilin nga konon tana toladia, “Ginoo, bukun ako bagay nga magsulud kaw pa sa akun balay. \v 7 Maman ra dan nga bukun ako mismo ang nagayan kanimo tungud nga ginakilala ko nga bukun ako ra bagay nga magpangatobang kanimo. Magambal kaw lang kag magaayad run akun sorogoon. \v 8 Naulaman ko dia tungud nga ako may opisyal, kag ako may mga sinakupan ra nga mga soldado. Kon magkoon ako sa isara nga magpanaw, nagapanaw tana. Kag kon magkoon ako sa isara nga magparapit, nagaparapit tana. Kag kon ano akun ginasogo sa akun sorogoon, ginaimo na ra. Gani nagapati ako nga kon ano imong iambal matotoman.” \v 9 Pagkabati dato ni Jesus natingala tana nga mayad. Nagatobang tana sa mga tao nga nagatarawas kanana kag nagkoon, makon na, “Sa matood tana, ara ako pa gid kakita tao sa Israel nga may pagtoo nga pario dia.” \v 10 Anang mga ginpadara ang kapitan nagbalik sa anang balay kag pagabot nanda, nakita nanda nga mayad run ang oripun. \s1 Ginbanaw ni Jesus Anang Bata ang Balo nga Babai \p \v 11 Ara lang boay si Jesus doto kag nagayan tana sa banwa ang Nain. Nagtawas kanana anang mga somolonod kag doro pa nga mga tao. \v 12 Ang sanda nagainamput run sa banwa ang Nain nataboan nanda nga nagapagoa ang malubung ang patay kag doro gid nga mga tao ang nagakorompanyar. Ang patay nga lalaki nga inoglubung bogtong pa man nga bata ang balo nga babai. \v 13 Pagkakita ni Jesus sa anang nanay ang napatay, nalooy tana. Makon na, “Indi kaw ron magpanangis.” \v 14 Nagparapit dayon si Jesus sa ginabutangan ang patay kag ginawidan na agud magtadung ang mga nagadara. Kag nagtadung sanda. Makon dayon ni Jesus sa patay, “Noy, pagbangon!” \v 15 Nagbangon ang patay, nagpongko kag nagambal dayon. Pagkatapos ginintriga tana ni Jesus sa anang nanay. \v 16 Pagkakita dato ang mga tao ginkulbaan sanda, kag gindayaw nanda ang Dios. Makon nanda, “Gindumdum ang Dios anang mga tao. Ay sulunga, gintawan na kita gamanan nga propita.” \v 17 Kag ang barita parti sa anang ginimo ni Jesus naglapnag sa bilog nga Judea kag sa tanan nga mga logar sa palibot. \s1 Si Jesus kag si Juan nga Manogbunyag \r (Mt. 11:2-19) \p \v 18 Ang tanan nga dia nga natabo ginbarita kay Juan anang mga somolonod. \v 19 Gani gintawag ni Juan ang darwa sa anang mga somolonod kag ginsogo na nga magayan sa Ginoo agud pamangkoton kon tana run andang ginapaabot okon maulat sanda pa ang iba. \v 20-21 Gani nagayan sanda kay Jesus. Pagabot nanda doto doro anang ginapangayad ni Jesus nga mga masakitun, ang mga sugung andang pamatyag, kag ang mga ginsuludan ang malain nga ispirito. Doro ra nga mga bolag anang ginapangayad kag nakakita run. Karon, nagpamangkot kay Jesus ang darwa nga dato ka somolonod ni Juan, makon nanda, “Kami ginsogo digi ni Juan nga manogbunyag agud magpamangkot kanimo kon ikaw ron manda amun ginapaabot okon maulat kami pa ang iba?” \v 22 Makon ni Jesus kananda, “Pagbalik kamo doto kay Juan kag sogidan nindo tana kon ano akun ginaimo nga indong nakita kag kon ano akun ginaambal nga indong nabatian. Konon nindo tana nga ang mga bolag nakakakita, ang mga piang nakakapanaw, ang mga bungul nakakabati, ang mga aroon nagaayad, ang mga patay ginaboi, kag ang Mayad nga Barita ginawali sa mga pobri. \v 23 Masoirti ang mga tao nga ara nagadoda kanakun.” \p \v 24 Pagkalombos anang mga ginsogo ni Juan, nagpamangkot si Jesus sa mga tao, makon na, “Pagayan nindo kay Juan sa naligwin nga logar, ano indong ginapaabot nga makita? Nagayan kamo doto agud makita nindo ang tao nga nagapaayon-ayon pario sa kogon kon uyupun ang angin? \v 25 Okon nagayan kamo doto agud makita nindo ang tao nga maraalun anang lambong? Garing ang mga tao tana nga masaradya andang lambong kag pagosto andang pangaboi nakikita sa mga palasyo. \v 26 Abi sogidi nindo ako kon basi nagayan kamo doto. Para makita anang propita ang Dios? Tama, propita tana manda kag sobra pa gani sa propita. \v 27 Ay tana maman anang ginakoon ang Dios sa Kasolatan nga nagakoon, ‘Paonaun ko kanimo akun manogbarita agud ipriparar na imong aragian.’” \v 28 Kag makon pa ni Jesus, “Sa matood tana, asta dadi ara may nabata sa kalibotan nga maglabaw pa kay Juan. Piro ang tao dadi nga nagapasakup sa anang pagari ang Dios, bisan tana ang pinakakubus, mas labaw tana kay Juan.” \p \v 29 Pagkabati nanda sa anang mga panodlo ni Jesus, doro nga tao, pati ang mga manogsokot ang bois, ang nagkompormi sa anang ginapaimo ang Dios, ay nagparabunyag sanda ra kay Juan. \v 30 Piro ang mga Pariseo tana kag ang mga manogtodlo ang Kasogoan ara nagkompormi sa anang ginapaimo ang Dios kananda, ay ara sanda magparabunyag kay Juan. \p \v 31 Makon pa gid ni Jesus, “Sa ano ko kabay ipaalimbawa ang mga tao sa tyimpo nga dia? \v 32 Midyo sanda sa mga bata nga nagaporongko sa plasa nga nagakoon sa isara kag isara, makon nanda, ‘Gintokaran namun kamo ang sonata nga pangkasal, garing ara kamo magsaot. Ginkantaan namun kamo ang kanta nga para sa patay, garing ara kamo ra magpanangis!’ \v 33 Kamo toladan ra, ay pagabot ni Juan, nakita nindo nga limitado anang ginakaun kag ara tana nagainum ang mga irinumun nga karilingin. Gani nagakoon kamo nga tana may malain nga ispirito. \v 34 Kag Ako nga Naging Tao, pagabot ko, nakita nindo nga sigi akun kaun kag inum, gani nagakoon kamo nga ako nagatinakab kag parapalingin. Kag nagakoon kamo ra nga ako anang amigo ang mga makasasala pario ang mga manogsokot ang bois. \v 35 Piro indi bali, ang mga tao nga nagasonod sa anang kabubutun ang Dios nagapamatood nga osto manda anang ginapaimo ang Dios.” \s1 Si Jesus sa Anang Balay ni Simon nga Pariseo \p \v 36 Karon, may sangka Pariseo nga nagimbitar kay Jesus nga doto magkaun sa anang balay. Gani nagayan doto si Jesus kag nagkaun. \v 37 Doto sa banwa ra nga dato may sangka babai nga kilala nga makasasala. Pagkabati na nga si Jesus doto sa anang balay ang Pariseo nagayan tana doto. May dara tana nga tibod-tibod nga may sulud nga agoa. \v 38 Nagparapit tana sa anang likod ni Jesus kag doto tana sa anang sikian kampi nagpanangis. Anang mga loa nagtoro sa anang siki ni Jesus. Ginpaidan na anang book kag ginarukan. Pagkatapos ginboboan na paamot anang siki ni Jesus. \v 39 Pagkakita dato ang Pariseo nga nagimbitar kay Jesus, makon na sa anang isip lang, “Kon dia nga tao matood manda nga propita, andan naulaman na kon sino kag kon anong klasi nga babai ang nagatandug kanana, ay ang babai nga dan makasasala.” \v 40 Piro naulaman ni Jesus kon ano anang ginaisip, gani makon na, “Simon, may isogid ako kanimo.” Makon ni Simon, “Ano dato maistro?” \v 41 Kag nagsabat si Jesus paagi sa paanggid, makon na, “May darwa ka tao nga nagpangotang koarta sa manogpaotang. Ang isara nagotang 500, kag ang isara 50. \v 42 Ang ori tungud nga indi sanda makabayad ara sanda run lang pagpabayada ang nagpaotang kananda. Ta sino sa darwa nga dato ang mas mabaul anang pagpamalangga sa andang naotangan?” \v 43 Nagsabat si Simon, makon na, “Sigoro ang mas mabaul anang otang.” Makon ni Jesus, “Osto imong sabat.” \v 44 Kag ginbalikid na dayon ang babai kag magkoon kay Simon, “Ta nakita mo ang babai nga dia? Pagsulud ko kaina digi sa imong balay ara mo ako gani pagtawi ang tobig nga inogogas sa akun siki. Piro ang babai nga dia anang loa anang ginogas sa akun siki, kag anang book pa gani anang ginimo nga pamaid. \v 45 Ara mo ako pagaruki bilang imong bisita, piro tana tana alin pa akun pagabot digi sigi anang aruk sa akun siki. \v 46 Ara mo pagpatoroi lana akun olo bilang pagbaton kanakun, piro ang babai tana nga dia, ang maraalun pa nga paamot anang ginbobo sa akun siki. \v 47 Gani sogidan ta kaw, nga anang mabaul nga gogma nga ginpakita nagapamatood nga anang mga sala nga doro gid ginpatawad run; piro ang tao tana nga maistan lang anang sala nga ginpatawad, maistan ra lang ang pagigogma nga anang ginapakita.” \v 48 Makon dayon ni Jesus sa babai, “Ginpatawad run imong mga sala.” \v 49 Ang mga nagkaraun kaiban ni Jesus nagkoon sa andang isip lang, makon, “Sino gid kabay dia, nga bisan ang mga sala ginapatawad na?” \v 50 Makon dayon ni Jesus sa babai, “Nalowas kaw tungud sa imong pagtoo. Sigi, pagoli run, kag indi ka run magsari palibug.” \c 8 \s1 Angmga Babai nga Nagabolig kay Jesus \p \v 1 Pagkatapos dato, naglibot si Jesus sa mga banwa kag mga bario nga nagabantala ang Mayad nga Barita parti sa anang pagari ang Dios. Kaiban na anang dosi ka mga apostolis, \v 2 kag ang iba nga mga babai nga anang ginpangayad sa mga malain nga ispirito kag mga balatian. Isara kananda si Maria nga taga-Magdala nga pito gid ka malain nga ispirito ang ginpagoa kanana. \v 3 Nakaiban nanda ra si Juana nga asawa ni Cusa nga maman anang ginasarigan ni Herodes sa anang palasyo. Si Susana isara ra kananda kag may doro pa gid nga mga babai. Sanda ang nagtaw anang mga kinanglanun nanday Jesus alin sa andang pagkabutang. \s1 Paanggid parti sa Manogpanggas \r (Mt. 13:1-9; Mc. 4:1-9) \p \v 4 May adlaw nga doro gid nga mga tao ang nagarayan kag nagtiripon doto kay Jesus alin sa iba-ibang mga banwa. Ginsogidan na sanda ang paanggid, makon na, \p \v 5 “May sangka mangongoma nga nagpanggas anang bini. Sa anang pagpanggas ang iba nagtugpa sa binit gid ang dalan, kag dia nalapakan ang nagaaragi kag gintoka ang mga pispis. \v 6 Ang iba tana nagtugpa sa kabatoan, piro pagtobo nalayung dayon ay masyado ka mara ang logta. \v 7 Ang iba nagtugpa sa logar nga nagatorobo ang mga ilamonon nga masiit, kag dungan nga nagtobo sa mga ilamonon. Piro ang ori nalumus. \v 8 Ang iba nagtugpa sa mayad nga logta, nagtorobo kag doro gid anang naging bonga.” Makon pa ni Jesus kananda, “Dapat intindiun nindo indong nabatian nga dia.” \s1 Anang Katoyoan ang mga Paanggid \r (Mt. 13:10-17; Mc. 4:10-12) \p \v 9 Ginpamangkot tana anang mga somolonod kon ano anang kaologan ang paanggid nga dato. \v 10 Makon na nga nagsabat, “Ang mga tinago ang ona parti sa anang pagari ang Dios ginasogid kanindo nga akun mga somolonod agud maintindian nindo, piro sa iba tana ginasogid paagi sa mga paanggid agud ‘bisan magsulung sanda indi sanda makakita, kag bisan magpamati indi sanda makaintindi.’” \s1 Ginsaysay ni Jesus ang Paanggid Parti sa Nagapanggas \r (Mt. 13:18-23; Mc. 4:13-20) \p \v 11 Ginsaysay dayon ni Jesus anang kaologan ang paanggid. Makon na, “Ang bini nga dato ara iba kondi anang ambal ang Dios. \v 12 Anang binit ang dalan nga gintugpaan ang bini mga tao nga nakabati anang ambal ang Dios, garing nagabot si Satanas kag ginbuul na anang ambal ang Dios sa andang tagiposoon, ay sabun magtoo sanda kag malowas. \v 13 Ang kabatoan nga logta nga gintugpaan ang bini mga tao nga nakabati ra anang ambal ang Dios kag ginbaton nanda nga may kalipay, garing bukun tuduk sa andang tagiposoon. Gani ara lang boay andang pagtoo ay pagabot ang mga pagsolay nagtalikod sanda dayon. \v 14 Ang iba nga bini nagtugpa sa masiit nga mga ilamonon. Maman dia ang mga tao nga nakabati, garing andang mga paralibugan kag andang mga manggad pati ang mga kalipayan sa kaboi nga dia maman ang nagaadlang kananda sa pagsonod sa anang kabubutun ang Dios para kananda. \v 15 Piro ang iba tana nga bini nagtugpa sa mayad nga logta. Maman dia ang mga tao nga nakabati anang ambal ang Dios, ginatipigan nanda gid sa andang tagiposoon kag nagaimorat sanda nga tomanun andang nabatian. Kag bisan ano nga pagsolay nga nagaabot kananda nagapadayon sanda pa gid sa pagimo anang kabubutun ang Dios para kananda.” \s1 Paanggid Parti sa Solo \r (Mc. 4:21-25) \p \v 16 Makon pa gid ni Jesus, “Ara may nagasindi ang solo kag pagkatapos takluban dayon okon ibutang sa idalum ang katri, kondi ginatongtong gid sa torongtongan agud masanagan ang mga tao nga magasulud sa balay. \v 17 Maman ra dan nga ara gid tinago nga indi maggoa sa ori, kag ara likum parti sa anang pagari ang Dios nga indi maulaman kag maboyagyag. \p \v 18 “Gani pamatii nindo ako nga mayad, ay ang tao nga may naulaman run nga kamatoodan kag anang ginasonod, dogangan pa gid ang Dios anang pagintindi. Piro ang tao tana nga ara nagasonod sa anang naulaman nga kamatoodan, pati anang pagsarig nga dian kanana bubulun pa.” \s1 Anang nanay kag Anang mga Kabogto ni Jesus \r (Mt. 12:46-50; Mc. 3:31-35) \p \v 19 Karon, nagabot anang nanay kag anang mga kabogto ni Jesus. Piro tungud sa kadoroon ang tao indi sanda makaparapit kanana. \v 20 Gani may nagsogid kay Jesus, makon, “Imong nanay kag imong mga kabogto nagatirindug doto sa goa. Gosto nanda nga magpakigkita kanimo.” \v 21 Piro makon ni Jesus kananda, “Ang mga nagapamati kag nagatoman anang ambal ang Dios maman akun nanay kag mga kabogto.” \s1 Ginpapuut ni Jesus ang Angin kag Daloyon. \r (Mt. 8:23-27; Mc. 4:35-41) \p \v 22 May adlaw nga si Jesus kag anang mga somolonod nagsakay sa sakayan. Makon na kananda, “Amos matabok kita sa loyo.” Kag naglayag sanda dayon. \v 23 Mintras nagapalayag sanda natorogan si Jesus. Malagat-lagat golpi lang nga nagbaskug ang angin kag indi nanda run masakat ang limasun, kag napabutang sanda run gid sa piligro nga kaimtangan. \v 24 Gani ginparapitan nanda si Jesus kag ginpokaw. Makon nanda, “Ginoo! Ginoo! Malolonod kita run!” Nagbangon si Jesus kag ginsabdung na ang angin kag ang daloyon nga magtadung. Kag golpi lang nga naglinaw. \v 25 Makon dayon ni Jesus sa anang mga somolonod, “Ay dan, sadin run indong pagtoo?” Natingala nga mayad ang mga somolonod nga may kakulba nga nagakoon sa isara kag isara, “Sino gid kabay dia nga bisan ang angin kag ang mga daloyon ginamandaran na lang kag nagasonod kanana?” \s1 Ginayad ni Jesus ang Tao nga Ginsuludan ang mga Malain nga Ispirito \r (Mt. 8:28-34; Mc. 5:1-20) \p \v 26 Nagpadayon sanda layag asta nakaabot sanda sa logar ang mga taga-Gerasa nga nagaatobang sa Galilea. \v 27 Pagsalta ni Jesus, ginsolang-solang tana nga lagi ang lalaki nga ginsuludan ang mga malain nga ispirito. Dia nga lalaki boay run nga ara nagalambong kag ara run da nagaoli sa anang balay sa banwa. Doto tana run nagaoli sa mga kowiba nga ginalubungan. \v 28 Pagkakita na kay Jesus nagsinggit tana kag naglood kanana. Makon na dayon sa mabaskug nga limug, “Jesus nga Bata ang Dios nga labaw sa tanan, ano imong labut kanakun? Nagapakitloy ako kanimo nga indi mo ako pagsilotan.” \v 29 Toladato anang koon tungud nga ginsogo ron ni Jesus ang malain nga ispirito nga maggoa sa lalaki. Ay boay run nga ginagauman tana ang malain nga ispirito nga dato, kag bisan ginagapos tana pa ang mga tao ang mga kadina sa anang alima kag sa anang siki kag ginabantayan nga mayad, ginabogto na lang kag ginapalayas tana ang malain nga ispirito sa naligwin nga logar. \v 30 Ginpamangkot tana ni Jesus, makon na, “Sino imong aran?” Makon ang lalaki, “Ako si Panung.” Toladan anang sabat tungud nga doro nga mga malain nga ispirito ang nagsurulud kanana. \v 31 Kag nagpakitloy ang mga malain nga ispirito nga kon maimo indi sanda lang pagmandaran nga maglokso sa pinakamadalum nga logar nga ginasilotan kananda. \p \v 32 Doto sa marapit doro nga mga baboy ang nagaparanginaun sa banggilid. Nagpakitloy kay Jesus ang mga malain nga ispirito nga togotan sanda nga magsulud sa mga baboy nga dato. Kag gintogotan sanda ni Jesus. \v 33 Gani naggoa ang mga malain nga ispirito sa tao kag nagsulud sanda sa mga baboy. Kag nagdaragoyon dayon ang mga baboy palusub sa matidluk nga banggilid diritso sa tobig kag nagkaralumus. \p \v 34 Pagkakita ang mga manogsagod ang mga baboy sa natabo, nagdaralagan sanda sa kaadluk, kag ang mga natabo nga dato ginbarita nanda sa mga tao sa banwa kag sa bokid. \v 35 Gani nagarayan doto kay Jesus ang mga tao ay gosto nanda nga makita ang natabo. Pagabot nanda doto nakita nanda ang tao nga dati may mga malain nga ispirito nga nagapongko ron doto marapit kay Jesus, may lambong ron kag sa logar run anang isip. Gani ginkulbaan sanda. \v 36 Ang mga nakakita mismo sa natabo nagsogid sa mga tao nga bago lang nagarabot doto kon paiwan nagayad ang lalaki nga dato nga ginsuludan anay ang mga malain nga ispirito. \v 37 Kag ang tanan nga mga tao doto nga nagaoroli sa mga logar nga sakup ang Gergeseno nagpakitloy kay Jesus nga kon maimo magalin tana doto kananda, ay sugung gid andang kaadluk. Gani nagsakay ruman sanday Jesus sa sakayan agud magbalik sa andang ginalinan. \v 38 Ang lalaki tana nga ginsobolan ang mga malain nga ispirito nagpakitloy kay Jesus nga kon maimo matawas tana kanana. Garing ginpaoli tana ni Jesus nga nagakoon, makon na, \v 39 “Pagoli doto sa indo, kag isogid mo kon ano anang mga ginimo ang Dios kanimo.” Gani nagoli ang lalaki nga dato, kag naglibot tana sa bilog nga banwa nga nagapanogid sa tanan kon ano anang mga ginimo ni Jesus kanana. \s1 Anang Bata nga Babai ni Jairo kag ang Babai nga Ginatagasan \r (Mt. 9:18-26; Mc. 5:21-43) \p \v 40 Pagabot ni Jesus sa loyong baybay, nalipay nga mayad ang mga tao sa pagsolang-solang kanana tungud nga tanan sanda nagaulat kanana. \v 41 Malagat-lagat may nagabot nga tao nga anang aran si Jairo. Tana sangka manogdomara sa simbaan ang mga Judio. Pagrapit na kay Jesus naglood tana kag nagpakitloy nga kon maimo magayan tana anay doto sa anang balay \v 42 tungud nga tagomatayun anang bogtong nga bata. Ang bata nga dia nga babai nagaidad mga dosi lang ka toig. Nagtabid kanana si Jesus. Ang nagapaayan run sanday Jesus doto sa anang balay ni Jairo nagadurukdukan ang dorong tao doto kanana. \v 43 Karon, may babai doto nga dosi run ka toig nga ginatagas-tagasan ang dogo. [Naobos ron gastos ang tanan nga anang pagkabutang sa pagpabolong.] Piro ara gid may nakaayad kanana. \v 44 Anang ginimo, nagpanalut-salut tana sa mga tao asta nakaparapit sa anang likod kampi ni Jesus, kag gintandug na dayon anang sidsid anang lambong ni Jesus, kag nagpuut nga lagi ang paggoa anang dogo. \v 45 Makon dayon ni Jesus, “Sino ang nagtandug kanakun?” Tanan sanda doto nagkoon nga ara sanda katandug kanana. Gani makon ni Pedro, “Ginoo, ang kadoro nga dan ang nagagurutuk kag nagadurukduk dian kanimo, mapamangkot kaw pa gid kon sino ang nagtandug kanimo.” \v 46 Piro nagkoon si Jesus, makon na, “May nagtandug baya kanakun, tungud nga nabatyagan ko nga may gaum nga naggoa kanakun.” \v 47 Pagkaulam ang babai nga naulaman ni Jesus anang ginimo, nagparapit tana nga nagakurudug kag naglood kay Jesus. Kag doto sa atobangan ang tanan ginsogid na kay Jesus kon basi gintandug na tana kag kon paiwan tana nagayad nga lagi. \v 48 Makon ni Jesus kanana, “Nene, nalowas kaw tungud sa imong pagtoo. Sigi, pagoli run kag indi kaw ron magsari palibug.” \p \v 49 Mintras nagaambal tana pa sa babai may nagabot alin sa anang balay ni Jairo. Makon na kay Jairo, “Imong bata patay run. Indi run pagbudlaya ang Manogtodlo.” \v 50 Piro pagkabati dato ni Jesus nagkoon tana kay Jairo, makon na, “Indi kaw magkaadluk, magsarig kaw lang kag magaayad tana.” \v 51 Pagabot nanda sa anang balay ni Jairo ara na pagtogoti ang iba nga magtabid kanana sa sulud loas kanday Pedro, Juan, kag Santiago, kag anang tatay kag nanay ang bata. \v 52 Sigi anang paranangis ang mga tao doto. Gani makon ni Jesus kananda, “Indi kamo magparanangis, ay bukun ra patay ang bata. Nagakatorog tana lang.” \v 53 Ginkadlawan nanda lang si Jesus tungud nga naulaman nanda nga patay ra gid ang bata. \v 54 Nagparapit si Jesus sa bata kag ginawidan na anang alima kag gintawag nga nagakoon, “Nene, pagbangon!” \v 55 Kag nagbalik anang ispirito kag nagbangon tana nga lagi. Ginkonan sanda dayon ni Jesus nga pakaunun ang bata. \v 56 Natingala gid anang mga ginikanan; piro ginbilinan sanda ni Jesus nga indi gid magpanogid-sogid sa bisan kino parti sa natabo nga dato. \c 9 \s1 Ginsogo ni Jesus Anang Dosi ka Apostolis \r (Mt. 10:5-15; Mc. 6:7-13) \p \v 1 May adlaw nga gintipon ni Jesus anang dosi ka apostolis, kag ginpanawan na sanda awtoridad kag gaum nga magpalayas ang tanan nga mga malain nga ispirito kag magpangayad ang mga tao nga may masakit. \v 2 Pagkatapos, ginsogo na sanda dayon nga magpangwalian ang parti sa anang pagari ang Dios kag magpangayad ang mga tao nga may masakit. \v 3 Ginbilinan na sanda, makon na, “Indi kamo magbalon bisan ano sa indong pagpanaw; miski baston, bag, pagkaun, koarta, okon lambong nga irilisan. \v 4 Kon padayonon kamo sa sangka balay, doto kamo ron lang gid magdayon asta magalin kamo sa logar nga dato. \v 5 Piro kon ang mga tao sa sangka logar indi magbaton kanindo, bayai nindo ron lang; kag pagalin nindo, tapokan nindo ang yabok sa indong siki bilang tanda kontra kananda.” \v 6 Kag nagparanaw dayon ang mga somolonod kag naglibot sanda sa mga bario nga nagawali ang Mayad nga Barita kag nagapangayad ang mga nagamarasakit. \s1 Nagoloan si Herodes parti kay Jesus \r (Mt. 14:1-12; Mc. 6:14-29) \p \v 7 Karon, ang barita parti sa anang ginaimo nanday Jesus nakaabot kay Herodes nga manogdomara ang Galilea. Naglibug nga mayad anang olo ni Herodes tungud nga may mga tao nga nagakoon nga si Jesus maman si Juan nga manogbunyag nga nabanaw. \v 8 May iba ra nga nagakoon nga tana si Elias nga propita ang ona nga nagabot ron. Kag may iba pa gid nga nagakoon nga iba tana nga propita sa naona nga nabanaw. \v 9 Sa anang isip lang ni Herodes makon na, “Kon parti kay Juan, ginpapogotan ko tana run anang olo. Piro sino tana kabay ang tao nga dia? Ay katiringala nga mga butang akun nabatian parti kanana.” Gani nagaimorat si Herodes nga makita na si Jesus. \s1 Ginpakaun ni Jesus ang 5,000 ka Tao \r (Mt. 14:13-21; Mc. 6:30-44; Jn. 6:1-14) \p \v 10 Pagkabalik anang mga apostolis ni Jesus, ginsogid nanda kanana kon ano andang mga naimo. Kag pagkatapos dato gindara sanda ni Jesus sa banwa ang Betsaida. Ara tana may ginpatawas nga iba. \v 11 Piro pagkasapo ang mga tao nga sanday Jesus nakaalin run, nagsonod sanda. Pagabot nanda kanday Jesus, ginbaton sanda ni Jesus kag ginsaysayan na parti sa anang pagari ang Dios. Kag ginpangayad na ang mga nagamarasakit. \p \v 12 Datong masasalup run ang adlaw, nagparapit kanana anang dosi ka Apostolis. Makon nanda, “Paayana run ang mga tao sa mga bario kag sa mga sitio nga sa palibot agud makapangita sanda andang pagkaun kag karatorogan, ay digi kita paman sa naligwin nga logar.” \v 13 Piro makon ni Jesus, “Kamo mismo ang magtaw pagkaun kananda.” Makon nanda, “Lima lang gid ka bilog atun tinapay digi kag darwa ka bilog nga isda. Indi dia makaigo, loas kon magbakal kita pa pagkaun para kananda tanan.” \v 14 (Ang mga lalaki lang doto bali 5,000 nga lagi, poira pa sa mga babai kag mga bata.) Gani makon ni Jesus sa anang mga somolonod, “Abi gropo-gropoa nindo ang mga tao tag-50 kag papongkoon.” \v 15 Ginsonod nanda anang sogo ni Jesus kag ginpapongko nanda ang tanan nga mga tao. \v 16 Ginbuul dayon ni Jesus ang lima ka bilog nga tinapay kag darwa ka bilog nga isda, kag nagtangra tana sa langit kag ginpasalamatan na dato sa Dios. Pagkatapos, ginpamisang-pisang na dayon kag gintaw sa anang mga somolonod agud ipanagtag sa mga tao. \v 17 Kag nakakaun sanda tanan kag nagkarabosog. Pagkatapos nga ang tanan nakakaun run gintipon nanda ang tinapay kag ang isda nga nabilin, kag bali dosi ka baskit andang napono. \s1 Ang Ginpabotyag ni Pedro parti kay Jesus \r (Mt. 16:13-19; Mc. 8:27-29) \p \v 18 May adlaw nga nagpabulag si Jesus sa mga tao agud magpangamoyo. Anang mga somolonod kaiban na ra. Karon nagpamangkot si Jesus kananda, makon na, “Sono sa mga tao, sino ako kono?” \v 19 Makon nanda, “May nagakoon nga ikaw si Juan nga manogbunyag. Ang iba nagakoon nga ikaw si Elias, kag may iba pa gid nga nagakoon nga ikaw isara sa mga propita sa naona nga nabanaw.” \v 20 Makon ni Jesus kananda, “Piro para kanindo sino ako?” Nagsabat si Pedro, makon na, “Ikaw ang Cristo nga anang ginpangako ang Dios nga magari.” \s1 Ginsaysay ni Jesus ang parti sa Anang Paraaboton nga Pagantos kag Kamatayun \r (Mt. 16:20-28; Mc. 8:30–9:1) \p \v 21 Ginkonan sanda dayon ni Jesus nga indi sanda gid magsogid bisan kino nga tana ang Cristo nga ginpangako ang Dios nga magari. \v 22 Ay makon na, “Ako nga Naging Tao kinanglan nga magantos nga mayad sa anang imoon kanakun anang mga manogdomara ang mga Judio, ang mga manogdomara nga pari, kag ang mga manogtodlo ang Kasogoan. Isikway nanda ako kag ipapatay, piro sa ikatlo ka adlaw mababanaw ako.” \p \v 23 Pagkatapos nagkoon si Jesus sa tanan nga mga tao doto, makon na, “Kon may tao nga gosto magsonod kanakun, indi na run dapat pagisipun anang kaogalingun, kondi kada adlaw kinanglan magtoman tana kanakun abir kon kamatayun anang aboton sa pagsonod kanakun. \v 24 Ay ang bisan sino nga nagakanogon anang kaboi digi sa kalibotan nga dia mapapatay pa ra gid. Piro ang bisan sino nga priparado nga mapatay tungud kanakun makakaangkun ang kaboi nga ara kataposan. \v 25 Ano gid anang mabubuul ang tao kon maangkun na ang tanan nga butang digi sa kalibotan, piro madora anang kaboi? Ara gid! \v 26 Ay ang bisan sino nga magkauya kanakun kag sa akun mga panodlo, ikauya ko tana ra kon Ako nga Naging Tao magbalik run nga may gaum nga nagalanyag alin kanakun kag sa Amay kag sa mga angil. \v 27 Sa matood tana, may mga tao digi dadi nga indi mapatay mintras indi nanda makita anang pagari ang Dios.” \s1 Nagiba Anang Oyaun ni Jesus \r (Mt. 17:1-8; Mc. 9:2-8) \p \v 28 Mga walo ka adlaw pagkatapos nga maambal na dia, gindara na si Pedro, si Juan, kag si Santiago patokad sa bokid agud magpangamoyo. \v 29 Mintras nagapangamoyo tana nagiba anang itsora, kag anang lambong nagpoti gid nga mayad kag masolaw. \v 30 Kag golpi lang may nagpakita nga darwa ka tao nga nagapakigambal kanana. Dia sanday Moises kag Elias. \v 31 Nagalanyag sanda ra, kag nagapakigambal kay Jesus parti sa anang pagalin digi sa kalibotan nga madali run lang matabo sa Jerusalem. \v 32 Mintras nagakaratabo dia nga mga butang, sanday Pedro tana namuukan nga mayad. Piro pagbogtaw nanda, nakita nanda si Jesus nga nagalanyag kag ang darwa ka tao nga nagatindug sa anang tupad. \v 33 Datong maalin run ang darwa nga dato kay Jesus, nagkoon si Pedro kanana, makon na, “Ginoo, mayad digi kami. Maimo kami tatlo ka kamalig, ang sakabilog kanimo, ang sakabilog kay Moises, kag sakabilog ra kay Elias.” (Ang matood tana si Pedro ara gid kaisip sa anang ginaambal nga dato.) \v 34 Ara pa natapos anang ambal ni Pedro kag nagabot ang panganod kag ginlikupan sanda. Ginadlukan sanday Pedro pagtabon kananda ang panganod nga dato. \v 35 Pagkatapos may limug sanda nga nabatian nga nagaalin doto sa panganod nga nagakoon, makon, “Maman dia akun Bata, akun Pinili. Pamatian nindo tana!” \v 36 Pagkaambal dato, nakita nanda nga si Jesus run lang ang nabilin. Sa mga naglubas nga mga inadlaw ara anay pagsogidan nanday Pedro kon ano andang nakita. \s1 Ginayad ni Jesus ang Bata nga Ginasistian ang Malain nga Ispirito \r (Mt. 17:14-18; Mc. 9:14-27) \p \v 37 Ang madason nga adlaw, paglusub nanda alin sa bokid, dorong mga tao ang nagsolang-solang kay Jesus. \v 38 Doto sa kadoroan may sangka tao nga nagsinggit nga nagakoon, makon na, “Maistro, abi kon maimo lang sulunga ra anay akun bata nga lalaki nga bogtong. \v 39 Masami tana nga ginasuludan ang malain nga ispirito. Kon magabot gani, golpi tana lang nga nagasiagit, nagakulkug, kag nagabora dayon. Aros indi magalin kanana ang malain nga ispirito, kag kon magalin run, tigbak nga mayad akun bata. \v 40 Nagpakitloy ako ron sa imong mga somolonod nga sobolon nanda, garing indi nanda masarangan.” \v 41 Makon dayon ni Jesus, “Kamo nga mga tao sa tyimpo nga dia, ara kamo pagtoo kag baliskad indong ginaisip kag ginaimo. Asta sano pa akun pagantos kanindo? Abi, dara digi imong bata.” \v 42 Mintras nagaparapit kay Jesus ang bata, ginpatomba tana ang malain nga ispirito sa logta kag ginpakulkug. Piro ginpalayas ni Jesus ang malain nga ispirito kag ginayad na ang bata, kag ginbalik na dayon sa anang tatay. \v 43 Ang tanan nga mga tao doto natingala nga mayad sa andang nakita nga nagapakilala anang mabaul nga gaum ang Dios. \s1 Nagambal Ruman si Jesus Parti sa Anang Kamatayun \r (Mt. 17:22-23; Mc. 9:30-32) \p Mintras natitingala pa ang mga tao sa tanan nga anang ginimo ni Jesus, nagkoon tana sa anang mga somolonod, makon na, \v 44 “Tandaan nindo gid dia: Ako nga Naging Tao kinanglan nga iintriga sa mga tao nga nagakontra kanakun.” \v 45 Garing ara sanda dato kaintindi ay midyo ginalipudan andang isip agud indi nanda maangupan. Kag naalangan sanda nga magpamangkot kanana parti sa butang nga dato. \s1 Sino gid ang Labaw sa Tanan? \r (Mt. 18:1-5; Mc. 9:33-37) \p \v 46 May sangka bisis nga nagbarais-baisan anang mga somolonod kon sino gid kananda ang labaw sa tanan. \v 47 Piro naulaman ni Jesus kon ano andang ginaisip. Gani nagbuul tana ang bata kag ginpatindug na dayon sa anang kilid. \v 48 Pagkatapos nagkoon tana dayon, makon na, “Ang bisan sino nga tungud sa anang pagtoo kanakun nagabaton kag nagaasikaso sa bata nga toladia nagabaton ra kanakun. Kag ang nagabaton kanakun nagabaton ra sa nagpadara kanakun. Ay ang pinakakubus kanindo maman ang labaw sa tanan.” \s1 Ang Bukun Kontra Kanindo Kadampig Nindo \r (Mc. 9:38-40) \p \v 49 Nagkoon si Juan kay Jesus, makon na, “Ginoo, nakakita kami ang tao nga nagasobol ang mga malain nga ispirito kag imong aran anang ginagamit. Ginbawalan namun tana nga dapat indi tana magimo toladato ay bukun tana atun kaiban.” \v 50 Piro makon ni Jesus kanana, “Indi nindo pagbawali, ay ang bisan sino nga ara nagakontra kanindo nagadampig kanindo.” \s1 Ara Pagbatona si Jesus sa Sangka Bario sa Samaria \p \v 51 Datong madali run lang magabot ang adlaw nga si Jesus daraun run pa langit, nagdisisyon tana nga maayan run sa Jerusalem. \v 52 Gani may ginpaona tana nga mga tao sa sangka bario sa Samaria agud magpriparar anang madayonan. \v 53 Piro ang mga tao doto sa bario nga dato indi magbaton kanana ay naulaman nanda nga mapa-Jerusalem tana. \v 54 Pagkaulam anang mga somolonod nga si Santiago kag si Juan nagkoon sanda kay Jesus, makon nanda, “Ginoo, ano kanimo, mapangayo kita ang kalayo alin sa langit agud mapagba sanda?” \v 55 Piro ginbalikid sanda ni Jesus kag ginsaway. \v 56 Gani nagdiritso sanda run lang sa ibang bario. \s1 Anang mga Somolonod ni Jesus \r (Mt. 8:19-22) \p \v 57 Mintras nagapadayon sanda sa andang pagpanaw, may sangka tao nga nagkoon kay Jesus, makon na, “Masonod ako kanimo bisan diin kaw magayan.” \v 58 Piro makon ni Jesus kanana, “Ang mga singgarong may boo nga ginaolian, kag ang mga pispis may pogad, piro Ako nga Naging Tao, ara ako balay nga akun gid nga sarang mapaowayan. Ta, matabid kaw pa kanakun?” \v 59 Nagkoon dayon si Jesus sa isara, makon na, “Pagsonod kanakun!” Makon anang sabat ang tao, “Ginoo, abi maoli ako anay, kag kon patay run akun tatay kag maipalubung ko bago ako masonod kanimo.” \v 60 Makon ni Jesus kanana, “Ang mga tao nga patay sa panulung ang Dios maman imong palubungun ang mga patay. Piro ikaw tana magpanaw kag magwali ang parti sa anang pagari ang Dios.” \v 61 May isara pa gid nga nagkoon kay Jesus, makon na, “Ginoo, masonod ako kanimo; piro togoti ako anay nga magoli kag maglisinsya sa akun pamilya.” \v 62 Makon ni Jesus kanana, “Ang tao nga nagaarado nga sigi anang balikid indi mapolosan anang pagarado. Dan toladan ra ang tao nga nagasonod kanakun nga may ginapamalikidan, bukun tana bagay sa anang Ginarian ang Dios.” \c 10 \s1 Ginsogo ni Jesus anang 72 ka Somolonod \p \v 1 Pagkatapos dato, ang Ginoo nagpili 72 pa gid ka tao nga anang paonaun nga tagdarwa-darwa sa mga banwa nga anang ayanan. \v 2 Makon na kananda, “Doro ang mga tao nga magatoo andan kanakun. Andang kaalimbawa pario sa araniun nga malapad garing kolang gid ang manogani. Gani magpangamoyo kamo sa Ginoo nga magpadara tana mga manogani sa anang araniun. \v 3 Sigi, panaw kamo ron. Piro magandam kamo, ay indong kaalimbawa pario sa mga bata pa nga mga karniro nga akun ginapadara sa mga mapirintas nga sapat. \v 4 Indi kamo magdara ang koarta, bag, okon sandalyas. Kag indi kamo ra magtadung sa dalan kag magpakigampang sa indong mga mabagat. \v 5 Kon magsulud kamo ron sa balay, magkoon kamo, ‘Kabay pa nga bindisyonan ang Dios ang pamilya nga dia.’ \v 6 Kag kon bagay sanda nga magbaton indong pagbindisyon, bindisyonan sanda manda ang Dios. Piro kon indi, indi sanda ra pagbindisyonan ang Dios. \v 7 Magdayon kamo sa primiro nga balay nga nagabaton kanindo, kag indi kamo magsaylo-saylo indong darayonan. Batona nindo andang ginapakaun kanindo, ay ang nagapangabudlay dapat gid man nga soolan. \v 8 Kag kon diin kamo nga logar magayan kag sanda nagabaton kanindo, kauna nindo ang bisan ano nga andang ginapakaun kanindo. \v 9 Ayada nindo doto ang mga nagamarasakit kag sogidan nindo nga oras run dia nga ang Dios magaari kananda. \v 10 Piro kon magabot kamo sa sangka banwa kag indi nanda kamo pagbatonon, magayan kamo sa andang sa mga karsada kag magkoon, \v 11 ‘Tungud nga kamo indi magbaton kanamun, bisan ang yabok sa indong banwa nga nagadukut sa amun siki amun tapokon bilang paandam kanindo. Tandaan nindo dia: nagabot ron ang oras nga ang Dios magaari run.’” \v 12 Makon pa gid ni Jesus sa anang mga inogpadara, makon na, “Sogidan ko kamo, pagabot ang adlaw ang pagukum, anang silot ang Dios sa mga tao sa banwa nga indi magbaton kanindo mas sobra pa kaysa anang silot sa mga taga-Sodoma.” \s1 Ang mga Banwa nga ara Naginulsul \r (Mt. 11:20-24) \p \v 13 Pagkatapos dato nagambal si Jesus kontra sa mga banwa nga ara naginulsul. Makon na, “Kailo kamo nga mga taga-Corazin! Kag kailo kamo ra nga taga-Betsaida! Ay kon ang mga milagro nga akun ginimo dian kanindo ginimo ko sa Tiro kag sa Sidon, boay sanda run andan maglambong ang lambong nga sako kag magbutang abo sa andang olo bilang pagpakilala nga sanda nagainulsul run sa andang mga sala. \v 14 Gani sa adlaw nga ang Dios magukum, ang silot nga para kanindo magasobra pa sa silot nga para sa mga taga-Tiro kag taga-Sidon. \v 15 Kag kamo nga taga-Capernaum, indong pagsarig dayawon kamo ang tanan. Piro sa impyirno kamo gid tana itatagbung!” \p \v 16 Makon dayon ni Jesus sa anang mga inogpadara, “Ang nagapamati kanindo nagapamati ra kanakun, kag ang nagasikway kanindo nagasikway ra kanakun, kag ang nagsikway kanakun nagasikway ra sa nagpadara kanakun.” \s1 Anang Pagbalik ang 72 ka Somolonod \p \v 17 Pagbalik ang 72 nga ginpapanaw ang Ginoo malipayun sanda, kag makon nanda kay Jesus, “Ginoo, bisan ang mga malain nga ispirito soko kanamun paagi sa amun paggamit imong aran!” \p \v 18 Makon ni Jesus kananda, “Nakita ko anang pagkaolog ni Satanas alin sa langit nga midyo kilat anang kadasig. \v 19 Gintawan ko kamo gaum agud madaug nindo ang tanan nga gaum atun kaaway nga si Satanas. Miski lapakun nindo ang mga magkal kag mga iwi-iwi indi kamo maiwan. Ara gid bisan ano nga makaalit kanindo. \v 20 Piro indi kamo magkalipay tungud nga ang mga malain nga ispirito soko kanindo, kondi magkalipay kamo tungud nga indong aran nakasolat run doto sa langit.” \s1 Si Jesus Ginlipay ang Ispirito Santo \r (Mt. 11:25-27; 13:16-17) \p \v 21 Sa oras nga dato ginlipay nga mayad si Jesus ang Ispirito Santo. Kag makon na, “Itay, tagya kaw ang langit kag logta. Nagapasalamat ako kanimo tungud nga ang kamatoodan nga gintago mo sa mga maaram kag may mga tinonan ginpasanag mo sa mga tao nga simpli ang kabubutun pario sa mga bata. Itay, salamat gid nga toladato imong gosto.” \v 22 Pagkatapos, makon ni Jesus sa mga tao doto, “Ang tanan nga butang gintogyan kanakun akun Amay. Ang Amay lang ang nakakikilala gid kanakun nga anang Bata. Kag ang nakakikilala gid sa Amay ako ra lang nga anang Bata kag ang mga tao nga akun gosto nga pakilalaun sa Amay.” \p \v 23 Nagatobang dayon si Jesus sa anang mga somolonod kag magkoon kananda nga sanda-sanda lang, makon na, “Masoirti kamo tungud nga nakita nindo gid ang mga butang nga akun ginapangimo. \v 24 Sa matood tana, doro nga mga propita kag mga ari ang ona ang nagandum nga makakita kag makabati indong nakita kag nabatian dadi, piro ara natabo sa andang tyimpo.” \s1 Ang Mayad nga Tao nga Taga-Samaria \p \v 25 May sangka manogtodlo doto ang Kasogoan nga nagtindug kag nagpamangkot agud tirawan si Jesus. Makon na, “Maistro, ano kabay akun dapat imoon agud makaangkun ako ang kaboi nga ara kataposan?” \v 26 Makon ni Jesus kanana, “Ta ano anang ginakoon ang Kasogoan sono sa imong nabasaan?” \v 27 Nagsabat ang tao, makon na, “Igogmaun mo ang Ginoo nga imong Dios nga tuduk gid sa imong tagiposoon, sa bilog mo nga kalag, sa tanan nga imong ginaimo, kag imong isip pirmi gid kanana. Kag igogmaun mo imong kapario pario imong pagigogma sa imong kaogalingun.” \v 28 Makon ni Jesus kanana, “Osto gid imong sabat. Imoon mo dan agud may kaboi kaw nga ara kataposan.” \p \v 29 Piro indi gosto ang manogtodlo nga dato ang Kasogoan nga mauyan tana, gani nagpamangkot tana pa gid, makon na, “Ta sino gid abi akun kapario?” \v 30 Ginsabat tana ni Jesus paagi sa sangka istoria, makon na, “May sangka tao nga naglusub sa Jerico alin sa Jerusalem. Mintras nagapanaw tana golpi tana lang nga ginlambayan ang mga tolisan. Ginbuul nanda anang pagkabutang pati anang lambong kag ginpikaan lampus, kag ginbayaan nanda tana nga midyo sa patay run. \v 31 Karon, nataboan nga may pari nga doto ra naglusub sa dalan nga dato. Pagkakita na sa tao nga dato nga nagaonat doto sa dalan nagpalikay tana sa binit ang dalan kag ginlubasan na lang. \v 32 Nagagi ra doto ang sangka kabolig ang mga pari sa Timplo. Kag pagkakita na sa tao nga dato doto sa dalan, nagpalikay tana ra kag ginlubasan na ra lang. \v 33 Ang ori may nakaagi doto nga bukun Judio nga taga-Samaria. Pagkakita na sa tao nga ginbalbal nalooy tana nga mayad. \v 34 Gani ginparapitan na kag ginbolong. Ginbutangan na ang langis kag bino anang mga igad kag ginbugkusan. Pagkatapos ginpasakay na dayon sa anang ginasakayan nga sapat kag gindara na sa sangka darayonan. Doto ginasikaso na tana pa gid. \v 35 Ang madason nga adlaw, gintawan na koarta anang tagya ang darayonan kag nagkoon, makon na, ‘Asikasoon mo tana kag kon kolang pa dan bayadan ko lang pagbalik ko digi.’” \v 36 Makon dayon ni Jesus sa manogtodlo ang Kasogoan, “Ta kon sa kanimo, sino kananda nga tatlo ang nagpakita nga tana manda anang kapario ang tao nga ginlambayan ang mga tolisan?” \v 37 Makon ang manogtodlo ang Kasogoan, “Ang tao nga nagkalooy kanana.” Makon dayon ni Jesus kanana, “Ta imoa ra ang pario anang ginimo.” \s1 Nagbisita si Jesus kanday Marta kag Maria \p \v 38 Nagpadayon panaw sanday Jesus kag nakaabot sanda sa sangka bario. May sangka babai doto nga anang aran si Marta. Ginpadayon na sanda sa anang balay. \v 39 May kabogto tana nga si Maria nga nagpongko doto gid sa anang sikian ni Ginoong Jesus ay gosto na nga magpamati sa anang mga ginatodlo. \v 40 Piro si Marta tana nagapalibug nga mayad sa anang pagimus anang pagkaun nanday Jesus. Gani nagparapit tana kay Jesus kag nagkoon, makon na, “Ginoo, ay dan bali ara lang kanimo nga ako ginapabayanan lang akun kabogto sa pagimus ang pagkaun. Abi kona ra nga boligan na ako!” \v 41 Makon ang Ginoo kay Marta, “Marta, doro nga mga butang imong ginapalibugan kag nagarikot imong isip sa mga butang nga bukun ra gid importanti. \v 42 Ang matood tana, sangka butang lang gid ang pinakaimportanti kag maman dia anang ginpili ni Maria, kag dia ara may makabuul kanana.” \c 11 \s1 Nagtodlo si Jesus Parti sa Pangamoyo \r (Mt. 6:9-13; 7:7-11) \p \v 1 May sangka adlaw nga pagkatapos pangamoyo ni Jesus, isara sa anang mga somolonod ang nagparapit kanana kag magkoon, makon na, “Ginoo, si Juan nga manogbunyag nagtodlo sa anang mga somolonod kon paiwan magpangamoyo. Todloi kami ra kon paiwan magpangamoyo.” \p \v 2 Gani makon ni Jesus kananda, “Kon kamo magpangamoyo, magkoon kamo: \q1 ‘Amay, kabay pa nga taodon kaw ang mga tao. \q1 Kabay pa nga magari ka run digi kanamun. \q1 \v 3 Tawi kami amun kinanglan nga pagkaun sa adlaw-adlaw. \q1 \v 4 Patawada kami amun mga sala, ay kami nagapatawad ra sa tanan nga nagkasala kanamun. Kag indi mo kami pagipadaug sa mga pagsolay.’” \p \v 5 Makon pa ni Jesus kananda, “Alimbawa abi, ikaw may amigo, kag pagtungang gabi nagayan kaw doto sa anang balay kag magkoon kanana, ‘Amigo, abi paurama ako ra anay imong pagkaun dian, \v 6 ay may amigo ako bala nga bago lang nagabot kag ara ako gid ipakaun kanana.’ \v 7 Abi-abi lang nagsabat tana doto sa sulud nga nagakoon, ‘Atig ayaw ako ron pagistorboa. Nasiradoan run paman ang poirtaan kag nagairingga kami run akun mga bata, gani mabudlay run ang magbangon para tawan kaw.’ \v 8 Ta ano karon? Sa matood tana bisan indi tana magbangon kag magtaw kanimo tungud sa indong pagamigoan, magabangon tana pa ra gid tungud nga ara kaw nauya magpirit kanana, kag tawan kaw imong ginakinanglan. \v 9 Ta maman dan nga nagakoon ako kanindo nga magpangayo kamo sa Dios kag tawan na kamo. Magpadayon kamo gid sa pagparapit kanana parti sa indong mga kinanglan kag tigayonon na kamo. Magpangamoyo kamo sa Dios kag sabatun na kamo. \v 10 Tungud nga ang tanan nga nagapangayo sa Dios nakakabaton. Ang mga nagaparapit ginatigayon. Kag ang mga nagapangamoyo sabatun. \v 11 Kamo nga mga ginikanan, kon indong bata magpangayo ang isda ano indong ginataw, magkal? \v 12 Kon magpangayo itlog, tawan nindo ang iwi-iwi? \v 13 Ta kon kamo gani nga mga tao nga malain antigo magtaw ang mayad nga mga butang sa indong mga bata, ang Tatay pa nga sa langit! Itaw na ra gid ang Ispirito Santo sa mga tao nga nagapangayo kanana.” \s1 Si Jesus kag anang Ari ang mga Malain nga Ispirito \r (Mt. 12:22-30; Mc. 3:20-27) \p \v 14 May sangka bisis si Jesus nagsobol ang malain nga ispirito nga nagsulud sa sangka tao nga anang ginpaapa. Kag pagkasobol na sa malain nga ispirito nakaambal ang apa nga dato. Natingala nga mayad ang mga tao. \v 15 Piro may pira ka tao doto nga nagkoon, makon nanda, “Nagasobol dan ang mga malain nga ispirito tungud nga gintawan tana gaum ni Satanas nga anang manogdomara ang mga malain nga ispirito.” \v 16 Ang iba tana doto gosto nanda nga tirawan si Jesus, gani ginkonan nanda si Jesus nga magimo ang milagro, ay gosto nanda makita ang pamatood nga ginpadara tana manda ang Dios. \v 17 Piro naulaman tana ni Jesus kon ano andang ginaisip, gani makon na kananda, “Kon anang mga pomoloyo ang sangka ginarian magburulag-bulag kag magaraway, dan nga ginarian madodora. Kag toladan ra ang matatabo sa pamilya nga nagaburulag-bulag kag nagaaraway. \v 18 Gani kon si Satanas kag anang mga sakup magburulag-bulag kag magaraway paiwan magpadayon anang ginarian? Ay kamo nagakoon nga ako nagapalayas ang mga malain nga ispirito tungud nga gintawan ako gaum ni Satanas nga manogdomara ang mga malain nga ispirito. \v 19 Piro kon anang gaum ni Satanas akun ginagamit para magpalayas ang mga malain nga ispirito, ta sino ang nagataw gaum sa indong mga somolonod nga nagapalayas ra ang mga malain nga ispirito? Indong mga somolonod mismo nagapamatood nga sala kamo. \v 20 Karon, tungud nga paagi sa anang gaum ang Dios nagasobol ako ang mga malain nga ispirito, dia nagapamatood nga anang ginarian ang Dios nagabot ron digi kanindo.” \p \v 21 Kag ginsogidan sanda pa gid ni Jesus sangka paanggid, makon na, “Kon nagagoardya ang mapurus nga tao anang balay, basta komplito anang armas indi gid maiwan anang mga pagkabutang. \v 22 Piro kon solongon tana ang mas mapurus kanana, mapipirdi tana kag anang ginasarigan nga mga armas bulun kanana, kag pati anang pagkabutang ururayun dayon.” \p \v 23 Pagkatapos makon ni Jesus, “Ang ara nagakampi kanakun kontra kanakun. Kag ang ara nagabolig kanakun sa pagtipon ang mga tao sa Dios nagaparapta lang.” \s1 Pagbalik ang Malain nga Ispirito \r (Mt. 12:43-45) \p \v 24 “Kon ang malain nga ispirito maggoa sa tao nga anang ginsuludan, nagaalid tana sa mga logar nga ara tobig ay nagapangita tana ang logar nga anang mapawayan. Karon kon indi tana makakita anang parawayan maisipan na nga mabalik tana run lang sa anang ginalinan. \v 25 Kag kon sa anang pagbalik makita na nga ang logar nga anang ginalinan limpyo ron kag naimus ang tanan, \v 26 mapanaw tana dayon kag magpangagad pito pa gid ka mga malain nga ispirito nga mas malain pa kaysa kanana. Kag masulud sanda dayon sa tao nga dato kag olian. Kag ang tao maging mas malain pa gid kaysa dati.” \s1 Ang Matood nga Kalipay \p \v 27 Pagkaambal dato ni Jesus, may babai doto sa mga tao nga nagsinggit kanana, makon na, “Masoirti ang babai nga nagbudus kag nagpatiti kanimo!” \v 28 Nagsabat si Jesus, makon na, “Piro mas masoirti pa gid ang mga tao nga nagapamati kag nagasonod sa anang ambal ang Dios.” \s1 Nagpangayo Milagro ang mga Tao \r (Mt. 12:38-42) \p \v 29 Mintras nagadurukdukan ang mga tao kay Jesus, makon na, “Masyado ra gid kalain ang mga tao sa tyimpo nga dia. Nagapangayo sanda kanakun nga pakitaan ko sanda ang milagro bilang pagpamatood kono nga ako ginsogo manda ang Dios. Piro ara iba nga milagro akun ipakita kananda kondi ang milagro nga natabo kay Jonas. \v 30 Ay kon paiwan nga ang natabo dato anay kay Jonas naging tanda sa mga taga-Neneve nga tana ginsogo ang Dios, ang matatabo Kanakun nga Naging Tao maging tanda ra sa mga tao sa tyimpo nga dia nga ako ginsogo manda ang Dios. \v 31 Sa adlaw ang pagukum mababanaw ang Rayna ang Salatanan pati ang mga tao sa dadi kag basolon na sanda. Ay tana sa marayu pa gid gani nga logar sa salatanan nagalin agud magpamati sa anang kaaram ni Aring Solomon. Piro dadi may nagatodlo digi nga sobra pa kay Solomon, piro kamo tana indi magbaton anang ginatodlo. \v 32 Pagabot ang pagukum, ang mga taga-Neneve mababanaw ra kaiban ang mga tao sa dadi kag basolon nanda sanda. Ay pagkabati ang mga taga-Neneve dato anay sa anang wali ni Jonas, nagirinulsul sanda. Piro dadi may nagatodlo nga sobra pa kay Jonas, garing kamo tana indi magbaton anang ginatodlo.” \s1 Anang Pinakasolo Atun Lawas. \r (Mt. 5:15; 6:22-23) \p \v 33 Makon pa ni Jesus, “Ara tao nga nagasindi ang solo kag pagkatapos tagoon dayon okon takluban ang tabig, kondi ginabutang gid tana sa torongtongan agud makakita ang mga nagasulud. \v 34 Atun mata anang pinakasolo atun lawas. Ay kon masanag imong panulung nasanagan run da imong bilog nga lawas. Piro kon imong panulung madulum naduduluman ra imong lawas. \v 35 Gani sigoroon mo nga nasanagan kaw ron manda, ay sabun dan imong ginakoon nga kasanag madulum. \v 36 Kag kon imong bilog nga lawas nasanagan run kag ara gid parti nga madulum, dan obos masanagan, pario sa nalanyagan kaw ang masanag nga solo.” \s1 Anang mga Ambal ni Jesus Kontra sa mga Pariseo kag mga Manogtodlo ang Kasogoan \r (Mt. 23:1-36; Mc. 12:38-40) \p \v 37 Pagkatapos ambal ni Jesus, may sangka Pariseo nga nagagad kanana nga magkaun doto sa anang balay. Gani nagtabid tana doto kag nagkaun. \v 38 Natingala ang Pariseo pagkakita na nga si Jesus ara nagpangogas bago magkaun sono sa andang nakaogalian. \v 39 Gani makon ang Ginoo kanana, “Kamo nga mga Pariseo nagapakita-kita lang nga mayad indong mga ginaimo, piro ang matood gid tana indong tagiposoon pono kaakugan kag kalainan. Pario kamo sa tasa okon sa pinggan nga ginalimpyoan lang sa goa. \v 40 Ara kamo manda nagagamit indong isip. Kabay ang Dios nga nagimo atun lawas nga nakikita sa goa maman da ang nagimo ang sa sulud. \v 41 Gani para maging limpyo kamo gid sa anang panulung, kaloyi nindo ra ang mga malisud kag ayaw nindo pagikawi kon ano andang kinanglan. \p \v 42 “Kailo kamo nga mga Pariseo! Ginataw nindo indong ikapolo bisan sa indong mga laswa kag mga panlakut, piro ginpabayanan nindo ang mga mas importanti pa gid nga mga butang pario sa pagimo ang matarung sa indong isigkatao kag pagigogma sa Dios. Dapat andan ginaimo nindo ang mga butang nga dia, nga ara ra ginapabayani ang pagtaw indong ikapolo. \p \v 43 “Kailo kamo ra gid nga mga Pariseo! Ay kon kamo sa mga simbaan, gosto nindo gid nga magpongko sa mga porongkoan nga para sa mga dungganun nga mga tao. Kag sa mga logar nga dorong tao gosto nindo gid nga magtaod sanda kanindo. \v 44 Kailo kamo ra gid, ay ginapalatonan nindo ang mga tao indong ginaimo nga malain. Indong kaalimbawa pario sa rulubungan nga ara anang tanda kag ginalapak-lapak ang mga tao nga ara kaulam nga dato gali sa idalum may patay nga nagaparisna kananda.” \p \v 45 Pagkaambal ni Jesus dato, may manogtodlo ang Kasogoan nga nagkoon, makon na, “Sir, sa imong ambal nga dan pati kami ginagapil mo ra insolto.” \v 46 Nagsabat si Jesus, makon na, “Pati kamo nga mga manogtodlo ang Kasogoan kailo ra tungud nga ginapabugatan nindo ang mga tao sa doro nga mga soronodon nga ginadogang nindo sa Kasogoan, piro kamo mismo ara gid gani nagatoman. \v 47 Kailo kamo ra! Ginapaimoan nindo anang mga pantyon ang mga propita nga ginpamatay indong mga kaolang-olangan. \v 48 Gani sa indong ginaimo nga dia nagapamatood kamo kag nagakompormi ra sa andang ginimo. Ay sanda ang nagpamatay kananda kag kamo ang nagapaimo andang mga pantyon. \v 49 Maman dan nga sono sa anang kaaram ang Dios nagkoon tana run nga lagi ang ona, makon na, ‘Magapadara ako kananda ang mga propita kag mga apostolis; kag ang iba sa akun mga ipadara patayun nanda, kag ang iba ingaboton nanda.’ \v 50 Gani kamo nga mga tao sa dadi sisilotan ra ang Dios tungud sa anang pagkapatay ang mga propita ang ona, alin pa ang pagimo ang kalibotan \v 51 alin pa kay Abel asta kay Zacarias nga ginpatay sa anang ulut ang Timplo kag ang altar nga ginasonogan ang ginaalad sa Dios. Uu, sogidan ko kamo, kamo nga mga tao sa dadi sisilotan gid tungud sa andang mga ginimo. \p \v 52 “Kailo kamo ra nga mga manogtodlo ang Kasogoan, ay ginatago nindo ang pinakasosi sa pagintindi ang kamatoodan. Bukun lang nga ara kamo nagasonod sa kamatoodan, kondi ginapamalabagan nindo pa ang iba nga gosto magsonod.” \p \v 53 Pagkaalin ni Jesus sa balay nga dato, ang mga manogtodlo ang Kasogoan kag ang mga Pariseo nagompisa run nga magdumut gid nga mayad kanana. Ginboroligan nanda tana pamangkot parti sa sari-sari nga mga butang \v 54 agud kon magsala gani anang sabat iakosar nanda tana. \c 12 \s1 Magandam sa mga Tao nga Pakita-kita lang Andang Ginaimo \r (Mt. 10:26-27) \p \v 1 Sigi-sigi anang abot ang linibo nga mga tao doto kay Jesus kag nagaduruk-dukan sanda run. Mintras nagaparamati ang mga tao nagkoon si Jesus sa anang mga somolonod, makon na, “Magandam kamo, ay sabun malatonan kamo anang ogali ang mga Pariseo nga poros lang pakita-kita. \v 2 Piro ara sikrito nga ginatago nga indi maggoa kag maulaman sa ori. \v 3 Gani, bisan ano indong ginsoro-sikrito sa madulum, masanag gid nga mababatian kag bisan ano indong ginotik-otik sa koarto, mabaritaan ang tanan.” \s1 Ang Dapat Kaadlukan \r (Mt. 10:28-31) \p \v 4 “Mga amigo, indi kamo magkaadluk sa mga tao nga makapatay lang indong lawas kag pagkatapos ara sanda run sarang maimo pa kanindo. \v 5 Indong kaadlukan tana ara iba kondi ang Dios, tungud nga pagkatapos nga patayun na anang lawas ang tao may gaum tana pa sa pagpilak anang kalag sa impyirno. Gani maman dan nga nagapadumdum ako kanindo nga tana maman indong kaadlukan. \v 6 Kabay ang kabarato lang gid anang bayad ang pispis nga mairintuk kon ibaligya. Piro bisan bali ara sa mga tao ang mga pispis nga dan, sa Dios tana ginadumdum na gid ang kada isara. \v 7 Gani labi run gid kamo, bisan indong mga book naulaman na kon pira. Maman dan nga indi kamo gid dapat magkaadluk ay mas labi kamo pa sa abir kon pira pa karaku nga mga pispis.” \s1 Ang Pakilala kay Cristo \r (Mt. 10:32-33; 12:32; 10:19-20) \p \v 8 Makon pa ni Jesus kananda, “Sa matood tana, ang bisan sino nga nagakoon sa mga tao nga ako anang Ginoo, Ako nga Naging Tao magakilala ra nga tana akun sa atobangan anang mga angil ang Dios. \v 9 Piro ang nagakoon sa mga tao nga ako bukun anang Ginoo, indi ko ra pagkilalaun nga tana akun sa atobangan anang mga angil ang Dios. \v 10 Ang bisan sino nga magambal kontra Kanakun nga Naging Tao mapapatawad; piro ang magambal kontra sa Ispirito Santo indi gid pagpatawadun. \p \v 11 “Kon tungud sa indong pagtoo daraun kamo sa anang mga simbaan ang mga Judio okon sa mga manogdomara ang mga banwa agud imbistigarun, indi kamo magpalibug kon ano indong isabat. \v 12 Ay sa oras nga dato ang Ispirito Santo maman ang magatodlo kanindo kon ano indong isabat.” \s1 Paanggid Parti sa Manggaranun nga Nagsarig sa Anang Manggad \p \v 13 May tao doto nga nagkoon, makon na, “Maistro, abi kona ra akun gorang nga lalaki nga partian na ako amun sorobliun.” \v 14 Makon ni Jesus kanana, “Ikaw nga tao kaw, sino ang nagimo kanakun nga wis okon manogparti indong pagkabutang?” \v 15 Makon dayon ni Jesus sa mga tao, “Magamdam kamo sa tanan nga klasi nga kaakugan, ay ang matood nga kaboi bukun dipindi sa dorong manggad.” \v 16 Kag ginsogidan na sanda dayon ang sangka paanggid, makon na, “May sangka tao nga manggaranun nga may logta nga doro gid anang tubas. \v 17 Gani sa anang isip ang tao nga dato makon na, ‘Ano kabay akun imoon? Ara ako ron butangan akun patubas! \v 18 Mayad pa sigoro ipaguba ko akun mga bodiga kag mapaimo ako dayon ang mas mabaul pa gid, kag doto ko ibutang akun mga patubas kag mga pagkabutang. \v 19 Pagkatapos, tungud nga doro ron akun natipon para sa paraaboton nga mga tinoig, mapaway-way ako ron lang, magkaun, maginum, kag magpangalipay.’ \v 20 Garing makon ang Dios kanana, ‘Kabos-kabos nga tao! Karon sa gabi bawiun run imong kaboi. Ta sino kabay ang mapolos imong gintipon nga manggad?’ \v 21 Dan toladan anang kaalimbawa ang tao nga nagatipon ang manggad para gid lang sa anang kaogalingun piro pobri sa anang panulung ang Dios.” \s1 Ang Pagsarig Dapat sa Dios \r (Mt. 6:25-34) \p \v 22 Makon dayon ni Jesus sa anang mga somolonod, makon na, \m “Maman dan nga ginakonan ko kamo nga indi kamo magsari palibug sa indong pagpangaboi kon ano indong kaunun kag kon ano indong isoksok. \v 23 Ay gintawan kamo ang Dios kaboi kag lawas nga mas importanti kaysa pagkaun kag sa lambong, gani indi maimo nga indi na kamo pagtawan indong pagkaun kag paglambong. \v 24 Sulunga nindo ang mga wak: ara sanda nagatanum, ara nagaani, kag ara sanda bodiga nga ginatiponan andang pagkaun, piro ginapakaun sanda ang Dios. Mas labi kamo kaysa mga pispis, gani indi na kamo gid pagpabayanan! \v 25 Sino kanindo ang makapalawig indong kaboi bisan maistan lang paagi sa indong pagpalibug? Ara gid! \v 26 Gani, tungud nga ara kamo ra gid maimo para mapalawig indong kaboi bisan maistan lang gid, ta basi kon ano-ano pa gid nga mga butang indong ginapalibugan? \v 27 Sulunga nindo bala kon paiwan nagatobo ang mga bolak; ara sanda nagapangabudlay okon nagaabul. Piro sa matood tana, bisan ang bantog kag manggaranun nga ari nga si Solomon, anang mga lambong indi makaiwan-iwan sa anang kasadya ang bisan isara sa mga bolak. \v 28 Gani kon ginapasadya ang Dios ang mga ilamonon nga boi dadi dian sa taramnan, piro sa kaboayan ginatotodan ra lang, maimo bala nga indi na kamo pagpalambongan? Ang kaistan gid indong pagtoo! \v 29 Kag indi kamo ra magsari palibug kon ano indong kaunun kag inumun. \v 30 Ay maman dan anang ginasari palibugan ang mga tao nga ara nagatoo sa Dios. Piro kamo tana, indong Tatay sa langit nakaulam nga kinanglan nindo dan. \v 31 Gani indong imoon tana, intindiun nindo anang ginarian kag indong mga kinanglanun nga dan itaw na ra kanindo.” \s1 Manggad sa Langit \r (Mt. 6:19-21) \p \v 32 “Kamo nga nagasonod kanakun pira lang gid, piro indi kamo magkaadluk ay ginbuut indong Tatay nga paariun kamo sa anang ginarian. \v 33 Pamaligyaan nindo indong pagkabutang kag ipanaw nindo anang bayad sa mga malisud agud indi kamo gid mawaran kag magapatago kamo pa ang sigorado nga manggad doto sa langit. Doto tana indong pinatago indi run gid maboinan okon marangga, tungud nga ara doto takawan nga makaparapit kag ara ra may nagapangutkut. \v 34 Ay kon diin nakabutang indong pinakamanggad doto ra pirmi indong isip.” \s1 Masarigan nga mga Sorogoon \p \v 35-36 Kag makon pa gid ni Jesus kananda, “Magpriparar kamo pirmi agud indi kamo magolpian kon magbalik indong Ginoo. Wada nindo ang mga sorogoon nga nagaulat sa anang pagbalik andang agalun nga nagayan sa ponsyon. Nagabantay sanda kag ara nanda ginapataya andang mga solo. Gani bisan anong oras magabot andang agalun, kon magpanoktok, mabobokasan nanda ra nga lagi ang poirtaan. \v 37 Masoirti dan nga mga sorogoon nga pagabot andang agalun nagabogtaw kag priparado. Sa matood tana, papongkoon na ang mga sorogoon nga dato doto sa anang lamisa kag tana mismo ang masirbi kananda. \v 38 Masoirti sanda manda kon maabotan sanda nga priparado sa anang pagabot bisan tungang gabi okon kasanagun pa. \v 39 Tandai nindo dia: kon naulaman lang ang tagbalay kon sano maabot ang takawan, sigorado nga bantayan na gid agud indi makasulud ang takawan sa anang balay. \v 40 Gani magbantay kamo pirmi, ay sa oras nga ara nindo ginadaumdauma, magaabot Ako nga Naging Tao.” \s1 Ang Masarigan kag ang Indi Masarigan nga Sorogoon \r (Mt. 24:45-51) \p \v 41 Nagpamangkot si Pedro, makon na, “Ginoo, para kino ang paanggid nga dato, para kanamun nga imong mga somolonod okon para sa tanan?” \v 42 Ginsabat tana ni Jesus paagi sa sangka paanggid pa gid, makon na, “Indi bala nga kon sino ang masarigan kag maaram nga sorogoon maman anang ginapili ang tagbalay nga magdomara sa anang kaiban nga mga sorogoon, kag tana ang nagataw kananda andang pagkaun sa tama nga oras? \v 43 Masoirti ang sorogoon nga dan kon sa pagbalik anang agalun maabotan tana nga ginaimo na ang ginapaimo kanana. \v 44 Sa matood tana, imoon tana run gid anang agalun nga manogdomara sa anang tanan nga pagkabutang. \v 45 Piro kailo ra ang sorogoon nga kon paglarga anang agalun maisipan na nga maboay tana pa magbalik, gani ompisaan na run pamintas anang kapario nga mga sorogoon, lalaki kag babai, kag ara tana run iba nga ginaimo kondi ang magpagosto kaun, inum kag palingin. \v 46 Maabot anang agalun sa oras nga ara na gid ginadaumdauma, kag tuktukun tana dayon. Ibilang tana sa mga tao nga indi gid masarigan. \p \v 47 “Ang sorogoon nga nakaulam kon ano anang gosto anang agalun piro ara nagaliuk-liuk kag ara nagasonod sa anang gosto anang agalun doro nga anot anang matitirawan. \v 48 Kag ang sorogoon tana nga ara kaulam kon ano anang gosto anang agalun kag nakaimo ang mga butang nga bukun mayad anoton ra, piro maistan lang. Ay ang bisan sino nga gintawan doro, doro ra ang ginapaabot alin kanana. Mas doro ang ginapaabot sa tao nga ginpiaran doro.” \s1 Si Jesus Nagapaburulag-bulag ang Pamilya \r (Mt. 10:34-36) \p \v 49 Nagkoon ra si Jesus kananda, makon na, “Ako nagayan digi sa kalibotan nga dia agud sintinsyaan ang mga tao. Andang sintinsya maging pario sa kalayo kag gosto ko nga magrarab run. \v 50 Piro bago dan matabo doro anay nga mga kalisud akun maagian. Kag indi ako gid mapabutang mintras ara pa matapos. \p \v 51 “Indong pagsarig nagayan ako digi para magdara kalinung sa kalibotan nga dia. Piro ang matood tana, nagayan ako digi agud magpaburulag-bulag ang mga tao. \v 52 Ay alin dadi, tungud kanakun may lima ka tao sa pamilya nga magakarampi-kampian. Ang tatlo kontra sa darwa kag ang darwa kontra sa tatlo. \v 53 Ang tatay kag anang bata nga lalaki magakontraan. Ang nanay kag anang bata nga babai magakontraan. Kag ang panogangan nga babai kag anang omagad nga babai magakontraan.” \s1 Panilagan Nindo ang Tyimpo \r (Mt. 16:2-3) \p \v 54 Makon dayon ni Jesus sa mga tao, makon na, “Digi kanatun kon makita nindo gani ang galum sa kasalupan kampi nagakoon kamo nga maoran, kag nagaoran manda. \v 55 Kag kon maguyup run gani ang salatan nagakoon kamo nga magainit, kag nagainit ra gani. \v 56 Antigo kamo magpanilag kon ano ang matatabo sa kalibotan sa indong pagsulung sa logta kag sa langit, piro basi indi kamo magpanilag sa mga nagakaratabo dadi? Pakita-kita lang indong pagkadiosnon!” \s1 Magpakigosay Kaw sa Imong Kaaway \r (Mt. 5:25-26) \p \v 57 “Basi ara nindo gid ginabinag-binaga kon ano ang tama. \v 58 Kon may magakosar kanimo, imoratan mo nga lagi nga magpakigariglo mintras nagapaayan kamo pa lang sa korti. Ay sabun daraun na kaw gid sa wis kag iintriga kaw dayon ang wis sa polis agud prisoon. \v 59 Kag indi kaw gid makagoa kon indi mo anay pagbayadan ang tanan mo nga molta.” \c 13 \s1 Maginulsul Kamo ron \p \v 1 May mga tao doto nga nagbarita kay Jesus parti sa mga taga-Galilea nga ginpapatay ni Pilato mintras nagaalad sanda ang mga sapat. \v 2 Makon ni Jesus sa mga nagbarita kanana, “Sigoro nagaisip kamo nga natabo dato kananda tungud nga mas malain sanda nga mga tao kaysa sa iba nga mga taga-Galilea. \v 3 Piro bukun! Sogidan ko kamo, loas kon magirinulsul kamo kag magtaralikod sa indong mga sala, kamo tanan madodora ra. \v 4 Pario ra sa natabo sa 18 ka tao nga natombaan ang tori doto sa Siloam kag nagkarapatay. Sigoro indong pagsarig sanda run gid ang pinakamalain sa mga taga-Jerusalem. \v 5 Piro bukun! Sogidan ta kamo, kon indi kamo magirinulsul kag magtaralikod sa indong mga sala, kamo tanan madodora ra.” \s1 Ang Kaoy nga Ara Nagapamonga \p \v 6 Kag ginistorian sanda dayon ni Jesus ang sangka paanggid, makon na, “May sangka tao nga may gintanum nga igira sa anang kaobasan. Ginayanan na anang tanum nga dato kag ginsulung kon may bonga, piro ara tana gid may nakita. \v 7 Gani ginkonan na ang nagaasikaso anang kaobasan, makon na, ‘Tatlo ron ka toig akun balik-balik digi nga nagasulung kon may bonga ang igira nga dia, piro ara pa ra gid man. Mayad pa putputun mo ron lang. Ginabuul na lang anang abono ang logta.’ \v 8 Piro makon ang nagaasikaso anang logta, ‘Pabayanan ta lang anay sa dagon nga dia ay kalian ko anang palibot kag abonoan dayon. \v 9 Kag basi pa lang nga magpamonga sa madason nga toig. Piro kon indi pa ra gid, bago ta run putputun.’” \s1 Ginayad ni Jesus ang Babai nga Bogtot \p \v 10 May Adlaw nga Inogpaway nga si Jesus nagayan sa anang simbaan ang mga Judio kag nagtodlo doto. \v 11 Karon, may babai doto nga bogtot tungud nga ginapamasakit tana ang malain nga ispirito. Sa sulud 18 ka toig indi tana gid makatadlung anang lawas. \v 12 Pagkakita kanana ni Jesus gintawag na kag magkoon, makon na, “Manding, libri ka run sa imong masakit nga dan.” \v 13 Kag gintongtong na dayon anang alima sa babai nga dato. Lagi-lagi nagtadlung anang likod kag nagdayaw tana sa Dios. \v 14 Piro nasilag nga mayad ang manogdomara sa simbaan, tungud nga nagpaayad si Jesus sa Adlaw nga Inogpaway. Makon na sa mga tao, “Sa sangka simana may anum kita kabay ka adlaw nga inogobra. Sa mga adlaw nga dan magayan kamo digi agud magpabolong, piro indi tana kon Adlaw nga Inogpaway.” \v 15 Ginsabat tana ang Ginoo, makon na, “Pakita-kita lang indong pagkadiosnon. Indi bala nga kon kamo may baka okon kabayo, ginaobad nindo kag ginagoyod sa mga parainuman bisan Adlaw nga Inogpaway? \v 16 Kon ginaimo nindo dan sa sapat, basi indi ta pagimoon ang mayad sa babai nga dia nga isara ra sa anang mga kaliwat ni Abraham? Gingapos tana ni Satanas sa sulud 18 ka toig, gani dapat libriun tana sa anang gaum ni Satanas abir kon dia Adlaw nga Inogpaway.” \v 17 Sa anang sabat nga dato ni Jesus nauya ang mga nagakontra kanana. Piro ang mga tao tana nalipay nga mayad tungud sa mga makatiringala nga mga butang nga anang ginpangimo. \s1 Paanggid Parti sa Lamigas nga Mostasa \r (Mt. 13:31-32; Mc. 4:30-32) \p \v 18 Nagpadayon pa gid si Jesus sa pagambal. Makon na, “Sa ano ko kabay ipatolad anang pagari ang Dios? \v 19 Anang pagari ang Dios pario sa bosol ang mostasa nga ginpanggas ang sangka tao sa anang gardin. Nagtobo ang mostasa kag nagbaul nga daw sa kaoy anang kataas, kag napogadan ang mga pispis anang mga sanga.” \s1 Paanggid Parti sa Pampaabok ang Tinapay \r (Mt. 13:33) \p \v 20 Pagkatapos nagambal ruman si Jesus parti sa pagrapta anang pagari ang Dios sa mga tao. Makon na, “Sa ano pa kabay ipaalimbawa anang pagari ang Dios? \v 21 Pario dia sa pampaabok nga ginlakut ang babai sa sangka labador nga arina nga anang ginmasa, kag nagabok dayon ang bilog nga minasa.” \s1 Ang Poirtaan nga Masipot \r (Mt. 7:13-14, 21-23) \p \v 22 Mintras nagapaayan si Jesus sa Jerusalem sigi anang panodlo sa mga bario kag mga banwa nga anang naagian. \v 23 Karon, may sangka tao nga nagpamangkot kanana, makon na, “Ginoo, ano kabay, maistan lang ang mga tao nga malowas?” Ginsabat tana ni Jesus paagi sa paanggid. Makon na, \v 24 “Magimorat kamo gid sa pagsulud sa masipot nga poirtaan. Ay ang matood tana, doro andan ang maliag nga magsulud, garing indi sanda makasulud. \v 25 Kon nakapanirado ron ang tagbalay anang poirtaan magaagoanta kamo ron lang gid tindug sa goa nga magapanoktok kag magasari koon nga ‘Ginoo, pasuluda kami ra.’ Piro sasabatun na kamo nga nagakoon, ‘Ara ako kakilala kanindo.’ \v 26 Pagkatapos masabat kamo nga, ‘Kabay nagkaraiban kita sa pagkaun, kag nakatodlo kaw ra sa mga karsada sa amun banwa.’ \v 27 Piro masabat tana kanindo nga, ‘Basta ara ko kamo gid nakilala. Pagparayu kamo kanakun, tanan kamo nga nagaimo ang malain!’ \v 28 Magapanangis kamo kag mapapagut indong ngipun kon makita nindo indong mga kaolang-olangan nga sanday Abaraham, Isaac, Jacob kag ang tanan nga mga propita doto sa anang ginarian ang Dios, piro kamo tana ginpilak sa goa. \v 29 Kag bukun lang dan, kondi makikita nindo pa ang mga bukun Judio nga nagaralin sa tanan nga parti ang kalibotan nga magapongko kag magakaun doto mismo sa anang ginarian ang Dios. \v 30 May mga tao nga midyo bali ara sanda dadi, piro kon magabot ron ang adlaw nga dato kikilalaun sanda. Kag may mga ginakilala dadi nga kon magabot ron ang adlaw nga dato bali ara sanda run lang.” \s1 Anang Pagpamalangga ni Jesus sa Jerusalem \r (Mt. 23:37-39) \p \v 31 Sa oras ra nga dato may mga Pariseo nga nagparapit kay Jesus kag nagkoon, makon nanda, “Kinanglan magalin kaw digi tungud nga gosto ni Herodes nga ipapatay kaw.” \v 32 Piro ginsabat sanda ni Jesus, makon na, “Panaw, sogidi nindo ang toso nga dan nga Herodes nga sigi akun pangsobol ang mga malain nga ispirito kag nagapangayad ako ang mga masakitun dadi asta sa aruman kag sa ikatlo ka adlaw matatapos ko ron akun obra. \v 33 Kinanglan gid nga padayonon ko akun pagpanaw nga dia dadi, aruman, kag asta sa isarang aruman tungud nga bukun bagay nga ang propita patayun sa ibang logar kondi sa Jerusalem. \p \v 34 “Kamo nga mga taga-Jerusalem, basi ginapamato kag ginapamatay nindo ang mga propita ang Dios nga ginpadara kanindo? Boay run akun andum nga tiponon kamo kag atipanun pario sa inan nga manok nga nagatipon anang mga pisu sa idalum anang mga pakpak, garing indi kamo kanakun. \v 35 Dadi, baala kamo ron sa indong kaogalingun. Ay indi nindo ako ron gid makita asta magabot ang adlaw nga magakoon kamo nga, ‘Dayawon ang nagaabot nga ginpadara ang Ginoo.’” \c 14 \s1 Ginayad ni Jesus ang Tao nga Masakitun \p \v 1 May sangka Adlaw ruman nga Inogpaway nga si Jesus ginimbitar ang isara sa mga manogdomara ang mga Pariseo nga magkaun doto sa anang balay. Pagabot ni Jesus doto ginbantayan tana nga mayad ang mga tao nga nagakontra kanana kon lapasun na ang Kasogoan. \v 2 Karon, may tao doto nga nagaparamanug anang bilog nga lawas. \v 3 Nagpamangkot si Jesus sa mga manogtodlo ang Kasogoan kag sa mga Pariseo, makon na, “Ginatogot bala atun Kasogoan nga magpangayad ang mga masakitun kon Adlaw nga Inogpaway okon ara?” \v 4 Piro ara sanda gid naglimug-limug. Ginkaputan na dayon ang tao nga dato kag ginayad na. Pagkatapos ginpaoli na. \v 5 Kag nagkoon tana sa mga tao doto, makon na, “Pario abi may dian kanindo nga anang bata okon anang baka naolog sa bobon ang Adlaw nga Inogpaway, ta pabayanan nindo lang ay Adlaw nga Inogpaway?” \v 6 Piro ara ra gid may nagsabat kanana sa anang pamangkot nga dia. \s1 Pagamoma kag Pagpaubus \p \v 7 Napanilagan doto ni Jesus nga ang mga tao nga ginpangimbitar nagapili gid ang mga porongkoan nga para sa mga importanti nga mga tao. Gani nagsaysay tana kananda. \v 8 Makon na, “Kon ikaw ginaimbitar sa mga ponsyon ang kasal, indi mo pagpiliun ang porongkoan nga para sa mga importanti nga mga tao. Ay sabun may ginimbitar nga mas importanti pa gid kaysa kanimo. \v 9 Kag ang nagimbitar kanindo nga darwa magaparapit kanimo kag magkoon, ‘Abi pagalin anay dian, ay dan nga porongkoan para sa tao nga dia.’ Ta kon toladan ang matabo, mauyan kaw kag kon diin ka run lang nga binit-binit mapongko. \v 10 Piro imong imoon tana kon ikaw imbitarun, piliun mo lang ang porongkoan nga sa binit-binit, agud pagabot ang nagimbitar kanimo parapitan kaw kag daraun doto sa importanti nga mga porongkoan. Ta kondi mapadungugan kaw sa atobangan ang tanan nga ginimbitar. \v 11 Ay ang bisan sino nga nagapataas-taas anang kaogalingun ibubutang sa ubus, piro ang nagapaubus tana pataasun ang Dios.” \p \v 12 Makon na ra sa tao nga nagimbitar kanana, “Kon magimbitar kaw ang mga tao nga magigma okon magyapon kanindo, indi basta lang imong mga amigo okon imong mga kabogto okon imong mga paryinti okon imong mga kamalay nga manggaranun imong imbitarun, ay basi kon imbitarun ka nanda ra. Kon toladan ang matabo nabaton mo ron imong balus. \v 13 Imong imoon tana kon magponsyon kaw, ang mga pobri, ang mga pingkaw, ang mga piang, kag ang mga bolag maman imong pangimbitarun. \v 14 Dan maging masoirti kaw nga mayad tungud nga indi sanda makabalus kanimo, piro ang Dios tana maman gid ang magabalus kanimo pagabot ang oras nga mabanaw ang mga matarung.” \s1 Paanggid Parti sa Ponsyon \r (Mt. 22:1-10) \p \v 15 Pagkabati dato ang isara sa mga tao nga nakaiban kay Jesus doto sa pagkaun, nagambal tana, “Masoirti gid ang mga tao nga makairug sa pagkaun doto sa anang ginarian ang Dios!” \v 16 Ginistorian tana dayon ni Jesus, makon na, “May sangka tao nga nagpriparar mabaul nga ponsyon, kag doro anang ginpangimbitar. \v 17 Pagabot ang oras nga inogkaun run, ginsogo na anang sorogoon nga ayanan run anang mga ginpangimbitar kag konon nga ‘Magayan run doto ay priparado ron ang tanan!’ \v 18 Garing kada isara kananda nagbaribad nga sanda kono indi makaayan. Makon ang isara, ‘Bago ako lang kabakal logta kag dapat ayanan ko dato kag sulungun. Gani pasinsyaa ako lang.’ \v 19 Makon pa ang isara, ‘Indi ako makaayan ay bago ako lang kabakal napolo ka bilog nga baka kag tirawan ko dadi kon masadya iarado. Gani pasinsyaa ako lang.’ \v 20 Makon pa gid ang isara, ‘Bago ako lang nga nagpakasal, gani indi ako makaayan.’ \v 21 Pagkatapos, nagbalik ang sorogoon sa anang agalun kag ginsogidan na tana kon basi indi sanda kono makaayan. Pagkabati dato ang agalun nagugut anang ginawa. Gani makon na sa sorogoon nga dato, ‘Pagayan doto sa mga karsada kag mga dalan atun banwa kag daraa digi ang mga pobri, mga pingkaw, mga bolag kag mga piang.’ \v 22 Pagkaimo dato ang sorogoon, makon na sa anang agalun, ‘Sir natoman run imong sogo, piro may bakanti pa gid ang karaunan.’ \v 23 Gani makon ang agalun kanana, ‘Ta pagayan doto sa mga dalan sa goa ang banwa kag piritun mo ang mga tao nga imong makita nga magayan digi agud mapono akun balay. \v 24 Sogidan ko kamo ang matood, doto sa mga tao nga ona ko nga ginpangimbitar, ara gid may makatiraw kananda akun ginpriparar nga pagkaun.’” \s1 Ang Pagsonod sa Ginoo \r (Mt. 10:37-38) \p \v 25 Mintras nagapadayon si Jesus sa anang pagpanaw paayan sa Jerusalem, doro nga mga tao ang nagtawas kanana. Ginbalikid na sanda kag magkoon, \v 26 “Kon may tao nga gosto magsonod kanakun, piro mas palangga na anang mga ginikanan, anang asawa, anang mga bata, anang mga kabogto okon anang kaogalingun kaysa kanakun, indi tana poidi nga maging akun somolonod. \v 27 Ang bisan sino nga bukun disidido nga magsonod kanakun asta sa kamatayun indi poidi nga maging akun somolonod. \v 28 Ang tao nga gosto magsonod kanakun pario sa tao nga nagaplano nga mapatindug ang mataas nga balay. Primiro binag-binagun na anay kon pira anang magastos kag kon magaigo anang koarta nga garastoson asta matapos ang balay. \v 29 Ay kon indi na dia pagimoon sabun pondasyon pa lang anang mapaobra maobos ron anang koarta kag indi na run makapatapos. Gani kadlawan tana ang mga tao nga makakita. \v 30 Magakoon sanda nga ‘Nagsari pa patindug ang tao nga dia nga indi ra lang makapatapos.’ \v 31 Pario ra sa sangka ari nga mapakiggira sa ibang ari. Dapat isip-isipun na anay kon anang soldado nga 10,000 poidi ikontra sa 20,000 ka soldado ang isara. \v 32 Ta kon matimbang-timbang na nga indi poidi, mas mayad nga sa mas timprano pa magsogo tana nga lagi ang iba nga anang mga tinao sa ang kakontra nga ari nga gosto na nga magpakigosay. \v 33 Dan toladan ra indong dapat imoon. Isip-isipun nindo anay ay kon indi nindo pagsalaan ang tanan nga indong pagkabutang nga indong ginapalabi digi sa kalibotan, indi kamo poidi nga maging akun somolonod.” \s1 Ang Asin \r (Mt. 5:13; Mc. 9:50) \p \v 34 “Ang asin mayad, piro kon magrimo anang lasa, ara run may maimo para mapabalik anang dati nga lasa. \v 35 Indi run mapolosan bisan ilakut pa sa mga risna agud iabono. Gani ginapilak run lang. Ta binag-binaga nindo nga mayad indong mga nabatian nga dia.” \c 15 \s1 Ang Nadora nga Karniro \r (Mt. 18:12-14) \p \v 1 Doro gid nga mga manogsokot ang boiskag ibang mga tao nga ginakabig nga makasasala ang nagaparapit kay Jesus para magpamati sa anang mga panodlo. \v 2 Nagmoro-moro ang mga Pariseo kag mga manogtodlo ang Kasogoan. Makon nanda, “Ang tao nga dia nagabaton bisan sa mga makasasala, kag nagairug pa kananda sa pagkaun!” \v 3 Gani ginistorian sanda ni Jesus ang mga paanggid, makon na, \p \v 4 “Alimbawa abi may tao nga may 100 ka karniro. Karon ang sakabilog abi nadora. Ta ano anang imoon? Syimpri salaan na anay ang 99 doto sa araraban kag pangitaun na dayon ang nadora nga dato nga sakabilog asta makita. \v 5 Ta kon makita na run gani malilipay tana kag pasanun na dayon paoli. \v 6 Pagabot na sa anang balay panawagun na anang mga amigo kag mga kamalay kag magkoon, ‘Dali makalipay kita, ay nakita ko ron akun karniro nga nadora.’” \v 7 Makon dayon ni Jesus, “Toladato ra doto sa langit. Mas mabaul ang kalipay tungud sa sangka makasasala nga nagainulsul kaysa sa 99 nga kono mga matarung kag indi kinanglan nga maginulsul.” \s1 Koarta nga Nadora \p \v 8 “Okon alimbawa abi may babai nga may napolo ka sinsilyo. Ano kabay anang imoon kon madora ang sakabilog? Syimpri sindian na gid ang solo kag siligan na nga mayad anang balay agud sagapun ang sinsilyo asta makita. \v 9 Kag kon makita na run gani, panawagun na anang mga amiga kag mga kamalay kag makoon nga, ‘Magkalipay kita, ay nakita ko ron akun sinsilyo nga nadora.’” \v 10 Kag makon dayon ni Jesus, “Toladan ra anang kalipay ang mga angil ang Dios doto sa langit kon ang sangka makasasala maginulsul.” \s1 Ang Bata nga Naglayas \p \v 11 May sangka paanggid pa gid nga ginsogid si Jesus. Makon na, “May sangka tao nga may darwa ka bata nga lalaki. \v 12 Makon ang libayun sa anang tatay, ‘Tay, abi tawan run kanakun akun parti nga sorobliun.’ Gani ginuray na anang pagkabutang sa anang darwa ka bata. \v 13 Magpira ka adlaw, ginpamaligya ang libayun anang parti nga mga pagkabutang kag pagkatapos nagayan tana dayon sa marayu nga logar kag ginoyangan na doto anang koarta sa mga butang nga ara gid kapolos-polos. \v 14 Kag pagkatapos nga naobos na run gastos anang koarta, nagabot ra ang tig-gurutum gid sa logar nga dato. Gani naglisud tana nga mayad. \v 15 Anang ginimo nagpamogon tana run lang sa tao nga taga-doto bilang manogdamog ang baboy doto sa bokid. \v 16 Kon kaisan gosto na run nga magkaun ang damog agud maoli-olian anang gutum, ay ara gid may nagataw kanana pagkaun. \v 17 Ang ori, nakaisip tana sa anang kaimtangan kag kon basi nagtoladato. Nadumduman na nga doto kananda pagosto sa pagkaun anang mga sorogoon anang tatay kag tana tana masosobok ron. \v 18 Makon na, ‘Mayad pa maoli ako ron lang doto kay tatay kag konon ko tana nga, “Tay nagkasala ako sa Dios kag kanimo. \v 19 Dadi indi ako ron bagay nga ibilang pa nga imong bata, kabiga ako ron lang nga isara sa imong mga sorogoon.” ’ \v 20 Gani nagoli tana. Mintras sa marayu tana pa, nakita tana nga lagi anang tatay. Nalooy tana nga mayad sa anang bata. Domalagan dayon ang tatay paayan sa anang bata kag ginakus na kag ginarukan. \v 21 Makon dayon anang bata kanana, ‘Itay, nagkasala ako sa Dios kag kanimo. Indi ako ron bagay nga tawagun pa nga imong bata. Imoa ako ron lang nga sorogoon.’ \v 22 Piro anang ginimo tana anang tatay, gintawag na anang mga sorogoon kag magkoon, makon na, ‘Dali, pagbuul kamo ang pinakamasadya nga lambong kag pasoksoki nindo tana. Pasoksoki nindo ra ang singsing kag pasapatosan. \v 23 Pagkatapos bulun nindo dayon ang toriti nga baka nga ginapatambuk kag yawon. Maponsyon kita. \v 24 Tungud nga ginbilang ko nga patay run akun bata nga dia, piro dadi naboi. Nadora tana piro dadi nakita run.’ Kondi nagompisa sanda run ang pangalipay. \p \v 25 “Natabo dia mintras sa oma ang gorang nga bata. Ang tana nagaoli run, kag marapit run sa balay, nababatian na nga may mga nagasonata kag nagasaraot. \v 26 Gani tinawag na ang isara sa mga sorogoon kag nagpamangkot kon may ano doto sa andang balay. \v 27 Ginsogidan tana ang sorogoon, makon na, ‘Imong libayun nagoli run kag ginpayaw ni tatay mo ang ginpatambuk nga toriti, ay nakaoli tana nga mayad ra anang lawas kag ara dipirinsya.’ \v 28 Pagkabati na dato nagugut anang ginawa kag indi tana run magsulud sa balay. Gani naggoa anang tatay kag ginaramaraman na tana. \v 29 Piro nagsabat tana kay tatay na, makon na, ‘Dumduma bala kon pira run ka toig akun sirbi kanimo. Ara ako gid magsoay kanimo kag pirmi ko gid nga ginatoman imong ginasogo, piro bisan kambing lang ara mo ako gid pagtawi agud magkalipay kami akun mga amigo. \v 30 Dadi, pagabot imong bata nga dan nga nagobos imong pagkabutang sa mga babai nga malain, ginpayawan mo pa baka.’ \v 31 Makon anang tatay kanana, ‘Ikaw pirmi digi kanakun, kag ang tanan nga akun imo ra. \v 32 Dapat magkalipay kita, ay dati ginbilang ta nga patay run imong libayun nga dia, piro dadi naboi tana. Nadora tana piro dadi nakita run.’” \c 16 \s1 Ang Paanggid Parti sa Manogdomara nga Antigo Magpaito ang Bukun Mayad \p \v 1 Pagkatapos, nagistoria pa si Jesus sa anang mga somolonod. Makon na, “Ang ona may sangka manggaranun nga may sorogoon nga anang gintogyanan anang mga pagkabutang. Karon may nagsogid sa manggaranun nga dato nga anang mga pagkabutang ginaoyang-oyang anang gintogyanan nga sorogoon. \v 2 Gani ginpatawag ang manggaranun anang sorogoon nga dato nga gintogyanan. Makon na, ‘May mga nabatian ako nga ginaoyang-oyangan mo kono akun pagkabutang. Mayad pa masomada kita parti sa akun pagkabutang nga gintogyanan kanimo ay alin dadi bukun ka run akun ginatogyanan digi.’ \v 3 Tungud nga ginapaalin tana run anang agalun ginaisip na kon ano anang imoon. Makon na, ‘Indi ako ra paman makasarang ang maburugat nga obra pario pagpangali, kag nauya ako ra nga magpalimos. \v 4 Toladia gali akun imoon agud bisan paalinun ako akun agalun may maayanan ako pa ra gid nga mga tao nga magabaton kanakun sa andang mga balay.’ \v 5 Anang ginimo, isara isara na nga ginpatawag ang mga may otang sa anang agalun. Nagpamangkot tana sa naona, makon na, ‘Pira imong otang sa akun agalun?’” \v 6 Makon na, “100 ka lata nga mantika.” Makon ang gintogyanan kanana, “Sigi, dagi imong risibo, pagpongko kag ilisi nga lagi. Ibutang mo 50 run lang.” \v 7 Pagkatapos nagpamangkot tana ruman sa isara nga may otang. Makon na, “Pira imong otang sa akun agalun?” Makon ang ikarwa, “100 ka pasong nga trigo.” “Sigi, dagi imong risibo, ibutang mo ron lang nga 80 ka pasong.” \v 8 Pagkaulam ang agalun kon ano anang ginimo, gindayaw na anang dayaun nga gintogyanan sa anang kaaram tungud nga nakapriparar tana run para sa anang paraaboton. Ay mas maaram ang mga tao nga nagapalabi sa mga butang digi sa kalibotan kag mas maaram magpakigbagay sa andang kapario kaysa mga tao nga nasanagan parti sa Dios. \p \v 9 “Gani akun koon kanindo, gamita nindo indong manggad digi sa kalibotan para sa pagpangamigo, agud pagabot ang adlaw nga ara run ang kalibotanun nga manggad, batonon kamo ra doto sa iristaran nga ara run kataposan. \v 10 Ang tao nga masarigan sa mga mairintuk nga mga butang masasarigan ra sa mga importanti nga mga butang. Kag ang tao nga nagadaya sa mga mairintuk nga mga butang, nagadaya ra sa mga importanti nga mga butang. \v 11-12 Ta kon indi kamo masarigan nga magkaput ang manggad nga digi sa kalibotan nga bukun indo gid, sino ang mapiar kanindo ang matood gid nga manggad nga para andan kanindo? \p \v 13 “Ara sorogoon nga makasirbi ang dungan sa darwa ka agalun, ay ang matatabo malainan tana sa isara kag magapalangga sa isara; kampian na ang isara kag pakalainun na ang isara. Kamo indi ra makasirbi ang dungan sa Dios kag sa manggad.” \s1 Ang Iba pa gid nga mga Butang nga Gintodlo ni Jesus \r (Mt. 11:12-13; 5:31-32; Mc. 10:11-12) \p \v 14 Pagkabati dato ang mga Pariseo ginyagota nanda si Jesus ay masyado sanda kadalok sa koarta. \v 15 Piro nagkoon si Jesus kananda, makon na, “Masyado kamo gid magpakita-kita sa mga tao nga kamo mayad. Piro naulaman ang Dios kon ano gid ang sa indong tagiposoon. Ay ang mga butang nga dan nga ginapalabi ang tao kaurugut tana sa panulung ang Dios. \p \v 16 “Bago magabot si Juan nga manogbunyag, anang Kasogoan ni Moises kag anang mga ginsolat ang mga propita maman anang ginasonod ang mga tao. Alin kay Juan nga manogbunyag, ang Mayad nga Barita parti sa anang pagari ang Dios maman run ang ginatodlo, kag doro gid ang nagarugus nga magpasakup. \v 17 Piro dia ara nagakaologan nga nadora run ang Kasogoan. Mas maulas nga madora ang langit kag ang logta kaysa maging ara polos bisan ang pinakamaistan nga parti ang Kasogoan. \p \v 18 “Gani ang bisan sino nga magbulag sa anang asawa kag magpangasawa ruman sa iba nagapanginbabai. Kag ang magpangasawa sa babai nga ginbulagan nagapanginbabai ra.” \s1 Si Lazaro kag ang Manggaranun \p \v 19 Nagpadayon pa gid si Jesus sa pagambal, makon na, “Ang ona may sangka manggaranun nga anang lambong poros gid maraalun kag pagosto gid sa manaramit nga pagkaun adlaw-adlaw. \v 20 Kag may sangka tao ra nga pobri gid nga anang aran si Lazaro. Si Lazaro nga dia anang lawas poros gid katul nga nagadalimaso. Ginadara tana doto sa may poirtaan anang balay ang manggaranun. \v 21 Gosto na andan nga makakaun bisan ang mga pagkaun ron lang nga nagakaraolog sa anang lamisa ang manggaranun nga dato. Ginparapitan tana pa gani ang mga ayam kag gindilatan nanda anang mga igad. \v 22 Ang ori napatay si Lazaro kag gindara tana ang mga angil doto sa anang tupad gid ni Abraham. Ang manggaranun napatay ra kag ginlubung. \v 23 Kag mintras nagaantos tana nga mayad doto sa logar nga ginasilotan ang mga napatay natangraan na sa marayu si Abraham kag doto sa anang tupad si Lazaro. \v 24 Gani nagsinggit ang manggaranun kay Abraham, makon na, ‘Olang Abraham, kaloyi ako ra! Sogoa ra si Lazaro nga isawsaw na sa tobig bisan anang todlo ron lang kag patoroan akun dila agud magramig-ramig ra, ay sugung akun pagantos digi sa kalayo nga dia.’ \v 25 Piro ginsabat tana ni Abraham, ‘Kabay ang boi ka pa mayad gid imong kaimtangan, kag si Lazaro tana nagkalisud. Piro dadi ginalipay tana digi kag ikaw nagaantos. \v 26 Loas pa dian, indi ra gid maimo imong ginakoon, tungud nga may malapad nga ulut nga nagaulang kanatun nga ang bisan sino digi kanamun nga maliag magsaylo dian indi makatabok, kag ara ra may makatabok nga alin dian kanindo paayan digi kanamun.’ \v 27 Makon roman ang manggaranun, ‘Olang Abraham, kon toladan, mapangabay ako ron lang nga kon maimo paayana ra si Lazaro sa anang balay ni tatay, \v 28 ay may lima ako pa ka kabogto nga lalaki, kag paandaman na sanda agud indi sanda ra makaayan digi sa logar nga dia nga poros lang pagantos.’ \v 29 Piro ginsabat tana ni Abraham, makon na, ‘Doto ra kananda anang mga sinolat ni Moises kag ang mga propita. Magpamati sanda doto.’ \v 30 Makon ang manggaranun, ‘Piro olang Abraham, indi sanda magpati doto. Piro kon may napatay nga magayan doto kananda, mainulsul sanda sa andang mga sala.’ \v 31 Piro nagkoon si Abraham, makon na, ‘Kon indi sanda magpati sa anang mga ginsolat ni Moises kag ang mga propita, indi sanda ra gid magpati bisan may mabanaw pa nga patay!’” \c 17 \s1 Parti sa Pagkasala \r (Mt. 18:6-7, 21-22; Mc. 9:42) \p \v 1 Makon ni Jesus sa anang mga somolonod, “Indi maimo nga indi magabot ang mga pagsolay. Piro kailo ra ang tao nga ginaalinan anang pagpakasala anang kapario. \v 2 Mas mayad pa kanana nga igotan ang galingan nga bato anang liug kag ipandag dayon sa dagat kaysa tana ang maging kabangdanan nga magkasala ang isara sa mga kubus nga dia. \v 3 Gani magandam kamo! \p “Kon imong kabogto magkasala kanimo, sawayun mo. Kag kon maginulsul tana, patawada. \v 4 Kag kon sa sulud sangka adlaw kapito tana magkasala kanimo kag kada magkasala tana nagapangayo tana ra patawad, patawadun mo.” \s1 Ang Pagtoo \p \v 5 Makon ang mga apostolis kanana, “Ginoo, dogangi ra amun pagtoo!” \v 6 Makon ang Ginoo kananda, “Kon kamo may pagtoo nga bisan pario lang sa anang bosol ang mostasa anang kabaul, sarang kamo makakoon sa kaoy nga dan nga ‘Gabota imong kaogalingun kag isaylo sa dagat!’ Kag matoman kanindo ang kaoy nga dan.” \s1 Anang Katungdanan ang Sorogoon \p \v 7 Makon roman ni Jesus kananda, “Alimbawa abi may sorogoon kaw nga nagaarado okon nagabantay imong mga sapat, kag bago tana lang kaoli alin sa anang obra. Ta bilang agalun ano kabay, magakoon kaw nga, ‘Dali makaun run.’ \v 8 Ara kamo nagakoon toladan kondi nagakoon kamo tana nga, ‘Abi, imusi ako ron akun yapon kag magsirbi kanakun. Pagkatapos ikaw roman ang magkaun.’ \v 9 Kag ara ra ginapasalamati ang sorogoon tungud nga ginaimo na lang anang katungdanan. \v 10 Pario sa sorogoon nga dan indong kaalimbawa. Pagkatapos nga indong maimo ang ginapaimo kanindo, isipun nindo nga kamo mga sorogoon ra lang nga nagatoman indong katungdanan.” \s1 Ginayad ni Jesus ang Napolo ka Aroon \p \v 11 Mintras nagapaayan si Jesus sa siodad ang Jerusalem, doto tana nagagi sa anang dolonan anang probinsya ang Samaria kag Galilea. \v 12 Datong nagapasulud tana sa sangka bario ginsolang-solang tana ang napolo ka tao. Piro ara sanda nagparapit gid ay sanda mga aroon. Nagtirindug sanda lang doto sa marayu, \v 13 kag nagasiringgit nga nagakoon, makon, “Jesus! Ginoo! Malooy kaw ra kanamun!” \v 14 Pagkakita ni Jesus kananda, makon na, “Pagayan kamo doto sa mga Pari kag magpasulung kananda.” Kag datong nagapanaw sanda run, nagayad sanda nga lagi. \v 15 Pagkakita ang isara kananda nga tana nagayad run, nagbalik tana kay Jesus nga nagasinggit ang pagdayaw sa Dios. \v 16 Naglood tana kay Jesus kag nagpasalamat nga mayad kanana. Ang tao nga dato taga-Samaria. \v 17 Makon dayon ni Jesus, “Kabay napolo ang nagayad? Ta sadin run ang siam? \v 18 Basi ara iba nga nagbalik digi agud magpasalamat sa Dios loas sa tao nga dia nga bukun Judio?” \v 19 Makon dayon ni Jesus kanana, “Pagtindug kag magoli. Nalowas kaw tungud sa imong pagtoo.” \s1 Parti sa anang Ginarian ang Dios. \r (Mt. 24:23-28, 37-41) \p \v 20 May mga Pariseo nga nagpamangkot kay Jesus kon sano maompisa anang pagari ang Dios. Makon ni Jesus kananda, “Sa anang pagompisa anang pagari ang Dios ara tanda nga makikita. \v 21 Gani ara gid may makakoon nga ‘Way sulunga nindo, dagi run!’ okon, ‘Way dato!’ Ay anang pagari tana ang Dios dian mismo sa indong palibot.” \p \v 22 Makon dayon ni Jesus sa anang mga somolonod, “Magaabot ang adlaw nga magaandum kamo nga andan makita nindo Ako nga Naging Tao bisan sangka adlaw lang, piro indi pa matabo. \v 23 May mga magakoon kanindo nga, ‘Doto tana!’ okon ‘Digi tana!’ Indi kamo magpati kananda okon magsagiap kanakun. \v 24 Ay kon magabot ron ang adlaw nga Ako nga Naging Tao magbalik, makikita ang tanan, tungud nga maging pario sa kilat nga nagalanyag sa palibot gid. \v 25 Piro doro anay nga mga kalisud akun dapat antoson. Sisikwayun ako ang mga tao nga dia. \p \v 26 “Kon ano anang ginaimo ang mga tao sa tyimpo ni Noe, maman ra dan anang imoon ang mga tao kon magabot Ako nga Naging Tao. \v 27 Sa tyimpo nga dato ni Noe ara iba nga ginaisip ang mga tao kondi ang magpangalipay. Sigi lang andang kaun, inum, kag pangasawa asta sa adlaw nga si Noe nagsulud sa arka. Nagabot dayon ang gonaw kag nadora sanda tanan. \v 28 Anang imoon ang mga tao maging pario ra sa anang ginaimo ang mga tao sa anang tyimpo ni Lot. Ang mga tao dato sigi ra lang andang karaun kag irinum. Nagabarakal sanda kag nagabaraligya, nagaparananum, kag nagaparatindug andang mga balay. \v 29 Piro pagabot tana ang adlaw nga si Lot naggoa sa Sodoma ginpaoran ang Dios ang kalayo kag asopri, kag nadora sanda tanan. \v 30 Dan toladan ra ang matatabo kon Ako nga Naging Tao magabot. \v 31 Sa adlaw nga dato, ang tao sa goa anang balay indi dapat magpaawat nga magsulud pa para magbuul anang mga pagkabutang. Kag ang doto sa taramnan indi run dapat nga magoli pa sa anang balay. \v 32 Dumdumun nindo ang natabo sa anang asawa ni Lot. \v 33 Ang bisan sino nga nagaimorat nga indi madora anang kaboi madodora gani. Piro ang bisan sino nga bali ara anang kaboi tungud sa anang pagsonod kanakun makakabaton ang kaboi nga ara kataposan. \v 34 Sa matood tana, sa gabi nga dato, kon may darwa ka tao nga nagaolid nga nagakatorog, ang isara bulun kag ang isara tana salaan. \v 35 Kon may darwa ka babai nga nagagaling, ang isara bulun kag ang isara tana salaan. \v 36 [Kag kon may darwa ka tao nga nagaobra sa andang ginaobraan, ang isara bulun kag ang isara tana salaan.”] \v 37 Makon anang mga somolonod, “Ginoo, diin dia matatabo?” Ginsabat na sanda sa paanggid, makon na, “Kon diin ang may patay nga sapat, doto ra nagatiripon ang mga wak.” \c 18 \s1 Ang Babai nga Balo kag ang Wis \p \v 1 Kag ginsogidan pa gid ni Jesus anang mga somolonod ang sangka paanggid agud todloan sanda nga magpangamoyo pirmi kag indi gid madoraan andang paglaum. \v 2 Makon na, “May sangka wis anay sa sangka siodad nga ara naadluki sa Dios kag bali ara kanana anang isigkatao. \v 3 Kag doto ra sa siodad nga dato may balo nga nagabalik-balik pirmi sa wis nga dato ay nagapabolig tana sa anang kaso. \v 4-5 Ang primiro indi gosto ang wis nga magbolig. Piro ang ori, tungud nga sigi anang balik-balik kag ginatoblag tana pirmi ang balo nga dato, naisip na nga bisan ara tana naadluki sa Dios kag bali ara anang isigkatao boligan na run lang agud indi tana pagtakaan.” \v 6 Makon dayon ni Jesus kananda, “Ta nakita nindo anang ginimo ang wis nga bukun gani matarung? \v 7 Ta ang Dios pa. Indi maimo nga indi tana magbolig sa anang kaso anang mga pinili nga nagapanawag kanana adlaw-gabi. Sigorado gid nga indi na sanda pagpabayanan. \v 8 Sa matood tana, boboligan na sanda lagi-lagi. Garing pagbalik ko digi sa kalibotan, Ako nga Naging Tao, ano kabay, makikita ko ra ang mga tao nga nagatoo?” \s1 Paanggid Parti sa Pariseo kag sa Manogsokot ang Bois \p \v 9 Karon, may mga tao doto nga nagasarig nga sanda lang gid ang matarung kag ginamolay nanda ang iba. Gani ginistorian sanda ni Jesus ang paanggid nga dia. \v 10 Makon na, “May darwa ka tao nga nagayan sa timplo agud magpangamoyo. Ang isara Pariseo kag ang isara manogsokot ang bois. \v 11 Ang Pariseo nagtindug doto kag silinsio nga nagpangamoyo. Makon na, ‘Dios ko, nagapasalamat ako kanimo nga bukun ako pario sa iba nga mga tao nga takawan, dayaun, kag manogpanginbabai. Kag salamat nga bukun ako ra pario sa manogsokot nga dia ang bois. \v 12 Darwa gid ka bisis ako nagapoasa kada simana. Kag ginataw ko akun ikapolo sa tanan ko nga kinitaan.’ \v 13 Ang manogsokot tana ang bois sa marayu-rayu nagtindug. Ara tana nagtangra sa langit kondi nagadongok nga nagapolpog anang dugan nga nagakoon, makon na, ‘Dios ko, kaloyi ako ra ay ako makasasala!’ \v 14 Sa matood tana, ang tao nga dia nagoli sa anang balay nga ginabilang run ang Dios nga matarung. Ang isara tana ara. Ay ang bisan sino nga nagapataas sa anang kaogalingun ipaubus ang Dios, piro ang nagapaubus tana anang kaogalingun pataasun.” \s1 Ginbindisyonan ni Jesus ang mga Bata nga Mairintuk \r (Mt. 19:13-15; Mc. 10:13-16) \p \v 15 May sangka adlaw nga ginpandara ang mga tao kay Jesus pati andang mga lapsag agud tongtongan anang alima bilang pagbindisyon kananda. Pagkakita anang mga somolonod nga nagapaayan ang mga tao doto kay Jesus, ginsaway nanda ang mga tao. \v 16 Piro gintawag ni Jesus anang mga somolonod, makon na, “Pabayani nindo lang ang mga bata nga magparapit kanakun. Indi nindo sanda pagbawali, ay kabilang sa anang ginaarian ang Dios ang mga pario kananda. \v 17 Ang matood tana gani, ang bisan sino nga indi magpasakup sa anang pagari ang Dios pario anang pagpasakup ang mga bata nga dia indi gid mapabilang sa mga tao nga ginaarian ang Dios.” \s1 Ang Manggaranun nga Tao \r (Mt. 19:16-30; Mc. 10:17-31) \p \v 18 May sangka manogdomara ang mga Judio nga nagpamangkot kay Jesus. Makon na, “Mayad nga Maistro, ano kabay akun imoon agud makaangkun ako ang kaboi nga ara kataposan?” \v 19 Makon ni Jesus kanana, “Basi nagakoon kaw nga ako mayad? Ara kabay iba nga mayad kondi ang Dios lang. \v 20 Kon parti sa imong pamangkot nga dan, naulaman mo ra kabay anang ginakoon ang Kasogoan: ‘Indi kaw magpanginbabai okon magpanginlalaki, indi kaw magpatay, indi kaw magpanakaw, indi kaw magtistigo ang botig, taodon mo imong tatay kag imong nanay.’” \v 21 Nagsabat ang tao, makon na, “Ang tanan nga dan natoman ko ron alin ang maistan ako pa.” \v 22 Pagkabati ni Jesus sa anang sabat, makon na, “May sangka butang pa gid nga dapat mo nga imoon. Ibaligya mo imong pagkabutang kag anang bayad ipanagtag mo dayon sa mga pobri. Kag sa toladia nga paagi maging manggaranun kaw doto sa langit. Pagkatapos, magbalik kaw kag magsonod kanakun.” \v 23 Piro pagkabati na dato naborido tana nga mayad tungud nga manggaranun tana gid. \p \v 24 Pagkakita ni Jesus nga naborido tana nga mayad, makon na, “Malisud ra gid para sa mga manggaranun nga magpasakup sa anang pagari ang Dios. \v 25 Mas maulas pa gani nga magagi ang sapat nga kamilyo sa anang boo ang dagum kaysa magpasakup ang manggaranun sa anang pagari ang Dios.” \v 26 Ang mga nakabati anang ginambal nga dato ni Jesus nagpamangkot, makon nanda, “Ta kon toladan sino ron lang kabay ang malowas?” \v 27 Piro ginsabat sanda ni Jesus, makon na, “Ang mga butang nga indi maimo ang tao maimo ang Dios.” \p \v 28 Makon dayon ni Pedro, “Ta kami, ginbayaan namun amun mga pagkabutang kag nagsonod kami kanimo!” \v 29 Makon ni Jesus kananda, “Sa matood tana, ara gid may nagbaya anang pamilya, asawa, mga kabogto, ginikanan, okon mga bata tungud sa anang pagpasakup sa pagari ang Dios \v 30 nga indi makabaton pilo-pilo nga balus sa tyimpo nga dia, kag sa paraaboton may kaboi tana pa nga ara kataposan.” \s1 Ikatlo nga Pagambal ni Jesus Parti sa Anang Kamatayun \r (Mt. 20:17-19; Mc. 10:32-34) \p \v 31 Ang ori ginpabulag ni Jesus anang dosi ka apostolis kag ginkonan na sanda, makon na, “Pamati kamo! Maayan kita dadi sa Jerusalem, kag doto matotoman run anang mga gintagna ang mga propita parti kanakun. \v 32 Ako nga Naging Tao iintriga run sa mga bukun Judio. Yagotaun nanda ako, pakauyan kag doraan. \v 33 Anoton nanda ako ra kag patayun dayon. Piro sa sulud tatlo ka adlaw mababanaw ako.” \v 34 Garing ang mga apostolis ara gid dato kaangup kon ano anang gostong ambalun ni Jesus ay ginlipudan andang pagangup sa anang ginambal nga dato. \s1 Ang Manogpalimos nga Bolag Ginayad ni Jesus \r (Mt. 20:29-34; Mc. 10:46-52) \p \v 35 Ang marapit run sanday Jesus doto sa Jerico, may sangka bolag nga nagapongko sa binit ang dalan nga nagapalimos. \v 36 Pagkabati na nga doro nga mga tao ang nagaaragi nagpamangkot tana kon anono dato. \v 37 Ginsogidan nanda tana nga si Jesus nga taga-Nazaret nagaagi. \v 38 Pagkaulam na dato nagsinggit tana, makon na, “Jesus, nga kaliwat ni David kag manonobli anang ginarian, kaloyi ako ra!” \v 39 Ginsaway tana ang mga tao nga sa onaan nga magipus. Piro anang ginimo tana, ginpurusan na pa gani anang singgit nga nagakoon, “Jesus, nga kaliwat ni David, kaloyi ako ra!” \v 40 Nagtadung dayon si Jesus kag nagsogo tana nga daraun ang bolag nga dato doto kanana. Pagabot ang bolag doto kay Jesus ginpamangkot na, \v 41 “Ano imong gosto nga imoon ko kanimo?” Makon ang bolag, “Ginoo, gosto ko andan nga makakita ruman.” \v 42 Makon ni Jesus kanana, “Sigi, makakita ka run. Nalowas kaw tungud sa imong pagtoo.” \v 43 Kag lagi-lagi nakakita ang bolag nga dato. Nagsonod tana dayon kay Jesus nga nagadayaw sa Dios. Pagkakita ang mga tao sa natabo nga dia nagdayaw sanda ra sa Dios. \c 19 \s1 Si Zaqueo \p \v 1 Nagsulud si Jesus sa banwa ang Jerico, kag mintras nagaagi tana doto, \v 2 may tao doto nga manggaranun nga anang aran si Zaqueo. Tana anang manogdomara ang mga manogsokot ang bois. \v 3 Gosto na gid nga makita kon sino si Jesus nga dia, piro tungud sa kadoroon ang tao indi na makita si Jesus ay potot tana. \v 4 Gani anang ginimo, nagdalagan tana sa onaan kag nagsaka dayon sa kaoy nga sikomoro agud makita na si Jesus, ay doto tana gid maagi sa dalan nga dato. \v 5 Pagabot ni Jesus doto sa anang tungud nagtangra tana kag nagambal kay Zaqueo, makon na “Zaqueo, pagdali-dali losong ay dadi dapat doto ako madayon sa indong balay.” \v 6 Gani nagdali-dali losong si Zaqueo, kag ginbaton na si Jesus nga malipayun gid. \v 7 Pagkakita ang mga tao nga si Jesus doto nagadayon sa balay ni Zaqueo, nagmoro-moro sanda, makon nanda, “Basi doto tana gid nagadayon sa anang balay ang tao nga dan nga makasasala?” \v 8 Ang doto sanda run sa balay nagtindug si Zaqueo kag nagkoon sa Ginoo, makon na, “Alin dadi, Ginoo, ipanagtag ko sa malisud ang katunga akun pagkabutang. Kag kon ako may gindayaan, apat ka pilo akun ibalik kanana.” \v 9 Makon ni Jesus kanana, “Dadi ginlowas ang pamilya nga dia, tungud nga tana anang kaliwat ra ni Abraham. \v 10 Ay Ako nga Naging Tao nagayan digi sa kalibotan agud pangitaun kag lowasun ang tanan nga nagtalang sa matood nga dalan.” \s1 Paanggid Parti sa Tatlo ka Sorogoon \r (Mt. 25:14-30) \p \v 11 Mintras nagapamati pa ang mga tao ginsogidan na sanda ang paanggid tungud nga marapit sanda run gid sa Jerusalem kag anang kaisip ang mga tao maompisa run gid anang pagari ang Dios. \v 12 Makon ni Jesus kananda, “May sangka prinsipi nga nagayan sa marayu nga logar agud batonon na ang awtoridad bilang ari sa anang banwa, kag pagkatapos mabalik tana ra. \v 13 Piro bago tana nagalin ginpatawag na anang napolo ka sorogoon kag ginpanawan koarta ang kada isara kananda nga parario anang kantidad, kag nagkoon tana kananda, makon na, ‘Patikanga nindo akun ginpanaw nga dan kanindo mintras ara ako.’ \v 14 Karon, anang mga kasimanwa ara naliag kanana. Gani pagkatapos nga tana nakaalin, nagpadara sanda mga riprisintanti sa anang ginayanan ang prinsipi agud magkoon nga indi nanda gosto nga magari kananda ang prinsipi nga dato. \v 15 Piro ginimo pa ra gid nga ari ang prinsipi. Pagbalik na sa anang logar ginpatawag na ang mga sorogoon nga anang ginpanawan koarta nga inogpatikang agud maulaman na kon tagpira andang naganansya. \v 16 Ang primiro nga nagabot doto kanana nagkoon, makon na, ‘Ginoo, imong koarta nga gintaw kanakun nakaganasia napolo ka pilo.’ \v 17 Makon ang ari, ‘Ta mayad, mayad kaw nga sorogoon! Tungud nga nasarigan kaw sa maistan nga dia nga butang, dadi padomaraun ta kaw sa napolo ka siodad.’ \v 18 Ang isara nga sorogoon nagabot ra. Makon na, ‘Ginoo, imong gintaw kanakun nga koarta nakaganansya bali lima ka pilo.’ \v 19 Makon ang ari kanana, ‘Ikaw padomaraun ko ra sa lima ka siodad.’ \v 20 Kag nagabot ang isara pa gid, makon na, ‘Ginoo, way dagi imong koarta. Ginpotos ko gid dan kag gintago, \v 21 tungud nga ginaadlukan ako kanimo ay masyado kaw ka istrikto nga tao. Nagabuul kaw ang ganansya sa anang kinabudlayan ang iba, kag nagabuul kaw ang patubas bisan bukun ikaw ang nagatanum.’ \v 22 Makon ang ari kanana, ‘Ara kaw polos nga sorogoon! Imong ginambal mismo akun gamitun sa pagsintinsya kanimo. Naulaman mo gali nga ako istrikto nga tao kag nagabuul ako ang ganansya sa anang kinabudlayan ang iba, kag nagabuul ako ang patubas bisan bukun ako ang nagatanum. \v 23 Ta basi ara mo pagbutangan akun koarta sa bangko agud nga pagbalik ko mabubuul ko akun koarta kag may saka pa!’ \v 24 Gani makon ang ari sa mga tao nga nagatirindug doto, ‘Sigi, bula nindo kanana ang koarta kag itaw doto sa tao nga nakaganansya napolo ka pilo.’ \v 25 Piro nagsabat sanda, makon nanda, ‘Ginoo, kabay napolo ron gani ang kanana.’ \v 26 Makon ang ari, ‘Sogidan ta kamo, ang bisan sino nga may dian tawan pa gid. Piro ang tao tana nga ara, bisan ang maistan nga ginpiar kanana bulun pa.’ \v 27 Pagkatapos makon dayon ang ari, ‘Kon parti sa mga tao nga dato nga nagakontra kanakun kag indi gosto nga ako magari kananda, ala, pandara nindo digi kanakun kag pamatayun!’” \s1 Ang Pagsulud ni Jesus sa Jerusalem \r (Mt. 21:1-11; Mc. 11:1-11; Jn. 12:12-19) \p \v 28 Pagkatapos anang istoria nga dato, nagpadayon tana panaw paayan sa Jerusalem. \v 29 Ang marapit sanda run sa Betfage kag Betania, doto sa may bokid nga ginatawag Bokid ang mga Olibo, ginpaona ni Jesus ang darwa sa anang mga somolonod. \v 30 Makon na kananda, “Pagona kamo doto sa masonod nga bario. Pagsamput nindo doto makikita nindo ang bataun pa nga asno nga nagaigot. Dia ara pa gid nasakayi. Obadun nindo kag daraun digi kanakun. \v 31 Kon may magpamangkot gani kon basi ginaobad nindo, sabatun nindo nga kinanglan ang Ginoo.” \v 32 Gani nagpanaw ang darwa, kag kon ano anang ginkoon ni Jesus kananda maman ra gid gani andang ginabotan. Doto ang bataun pa nga asno, \v 33 kag pagobad nanda ginpamangkot sanda gani anang mga tagya kon basi ginaobad nanda. \v 34 Ginsabat nanda nga “Kinanglan ni Ginoong Jesus.” \v 35 Kag gindara nanda dayon kay Jesus. Pagabot doto, ginampiloan nanda ang asno andang mga lambong kag ginpasakay nanda dayon si Jesus. \v 36 Sa anang pagsakay paayan sa Jerusalem ginladlad ang mga tao andang lambong sa dalan nga anang naagian bilang pagpadungug kanana. \v 37 Kag ang tana nagapalusub run alin sa Bokid ang Olibo, nagapangalipay anang mga somolonod kag nagasiringgit nga nagadayaw sa Dios tungud sa mga milagro nga andang nagkarakita. \v 38 Makon nanda, “Dayawon ang Ari nga nagaabot nga ginpadara ang Ginoo! Mayad run atun rilasyon sa Dios. Dayawon ta tana!” \p \v 39 Doto sa karakuan may mga Pariseo nga nagkoon kay Jesus, makon nanda, “Maistro, paipusa imong mga somolonod.” \v 40 Makon ni Jesus kananda, “Ang matood tana, kon magipus sanda, ang mga bato roman ang magasiringgit ang mga pagdayaw.” \s1 Gintangisan ni Jesus ang mga Taga-Jerusalem \p \v 41 Ang si Jesus marapit run sa Jerusalem, pagkakita na sa siodad, nagpanangis tana para sa mga taga-doto. \v 42 Makon na, “Kon naulaman nindo lang andan dadi kon ano ang makakataw kanindo ang kalinung! Garing natabonan lang indong pagangup. \v 43 Magaabot gid ang adlaw nga indong siodad sirkoloon indong mga kaaway padir agud indi kamo gid makapalagyaw. Kag sagusuun kamo sa tanan nga diriksyon. \v 44 Pamatayun nanda kamo, kag gugubaun nanda indong siodad asta ara gid may masala nga bato nga nagakamada dian. Dia tanan matatabo kanindo tungud nga ara nindo pagsapaka ang oras nga lowasun kamo ron andan ang Dios.” \s1 Si Jesus Nagsulud sa Timplo \r (Mt. 21:12-17; Mc. 11:15-19; Jn. 2:13-22) \p \v 45 Pagabot nanda sa Jerusalem, nagdiritso si Jesus sa timplo, kag pagsulud na doto ginpalayas na ang mga tao nga nagabaraligya. \v 46 Makon na kananda, “Kabay nagakoon ang Dios sa Kasolatan nga anang balay logar nga parangamoyoan. Piro ginimo nindo tana nga parantagoan ang mga tolisan.” \p \v 47 Alin dato kada adlaw nagatodlo tana doto sa timplo. Ang mga manogdomara tana nga mga pari, kag ang mga manogtodlo ang Kasogoan, pati ang mga opisyalis ang banwa nagpangita paagi agud patayun tana. \v 48 Garing ara sanda kakita kaigayonan tungud nga ang mga tao tana nawiwili gid nga magpamati sa anang mga panodlo. \c 20 \s1 Mga Pamangkot Parti sa anang Awtoridad ni Jesus \r (Mt. 21:23-27; Mc. 11:27-33) \p \v 1 May sangka adlaw mintras nagatodlo si Jesus ang Mayad nga Barita sa mga tao doto sa timplo, nagparapit kanana ang mga manogdomara nga pari kag ang mga manogtodlo ang Kasogoan pati anang mga manogdomara ang mga Judio kag nagpamangkot kanana. \v 2 Makon nanda, “Abi sogidi kami kon ano imong awtoridad nga nagaimo kaw ang mga butang nga imong ginaimo digi sa timplo. Sino ang nagtaw kanimo ang awtoridad nga dan?” \v 3 Makon ni Jesus kananda, “Mapamangkot ako ra anay kanindo. Abi sogidi nindo ako. \v 4 Kino magalin anang awtoridad ni Juan sa pagpangbunyag, sa Dios okon sa tao?” \v 5 Ginbarais-baisan nanda kon ano andang isabat; makon nanda, “Kon magkoon kita nga ‘Alin sa Dios,’ makoon tana nga, ‘Ta basi ara kamo nagpati kay Juan?’ \v 6 Piro kon magkoon kita ra nga ‘Alin sa tao,’ babatoon kita ang mga tao, ay konbinsido sanda nga si Juan anang propita ang Dios.” \v 7 Gani ginsabat nanda run lang si Jesus nga ara sanda kaulam. \v 8 Gani makon ni Jesus kananda, “Ta kon indi kamo magsogid kanakun, indi ko kamo ra pagsogidan kon kino nga awtoridad ko ginaimo ang mga butang nga akun ginaimo.” \s1 Paanggid Parti sa Agsador \r (Mt. 21:33-46; Mc. 12:1-12) \p \v 9 Kag ginsogidan dayon ni Jesus ang mga tao ang paanggid, makon na, “May sangka tao nga may logta nga ginpatanuman na obas. Pagkatapos ginpaagsaan na kag nagayan dayon sa marayu nga logar. \v 10 Datong inogpopo ron ang obas ginsogo na anang sorogoon agud magbuul anang parti doto sa mga agsador. Piro pagabot doto ang sorogoon nga dato ginbalbal nanda kag ginpaoli nga ara gid dara. \v 11 Anang ginimo ang tagya, nagsogo tana pa gid sangka sorogoon. Piro pagabot ang sorogoon sa mga agsador ginbalbal tana ra kag ginpakauyan. Pagkatapos ginpabalik nanda ra nga ara gid dara. \v 12 Ginpadara pa gid ang tagya ang ikatlo nga sorogoon, piro pagabot na doto gintigbak nanda run gid kag ginpalayas. \v 13 Gani makon anang tagya ang kaobasan nga dato, ‘Ano ron lang kabay akun imoon? A,’ makon na, ‘akun pinalangga gali nga bata maman akun sogoon. Ay sigoro gid nga taodon nanda tana.’ \v 14 Piro pagkakita ang mga agsador nga anang bata run ang nagabot, makon nanda, ‘Dia run ang manogpanobli. Dali, patayun ta agud maging atun anang sorobliun.’ \v 15 Gani gindara nanda tana doto sa goa ang kaobasan kag ginpatay nanda dayon.” \p Makon dayon ni Jesus kananda, “Ta ano kabay anang imoon ang tagya kananda? \v 16 Sigorado gid nga ayanan na anang mga agsador nga dato kag pamatayun. Kag paagsaan na dayon sa iba anang kaobasan.” Pagkabati dato ang mga tao, makon nanda, “Kabay pa nga indi ra itogot ang Dios nga matabo ang toladato!” \v 17 Piro ginsulung sanda ni Jesus kag magkoon, makon na, “Tay ano tana anang gostong ambalun ang Kasolatan nga nagakoon, \q1 ‘Ang bato nga ginsikway ang mga panday \q1 Maman gid ang naging pondasyon nga bato.’ \m \v 18 Ang bisan sino nga maglagpak sa bato nga dato magakarabari, piro ang lagpakan tana ang bato nga dato matutudtud gid.” \s1 Pagbayad ang Bois \r (Mt. 22:15-22; Mc. 12:13-17) \p \v 19 Sa oras gid nga dato dadakupun tana run andan ang mga manogtodlo ang Kasogoan kag ang mga manogdomara nga mga pari, ay nasatuman nanda nga sanda anang ginatomod sa anang paanggid nga dato. Garing ginaadlukan sanda sa mga tao. \v 20 Gani andang ginimo, nagulat sanda nga may kaigayonan. Nagpadara sanda mga ispia nga nagpakono-kono nga osto andang katoyoan, agud kon may makita sanda nga sala sa anang ambal iakosar nanda tana dayon sa gobirnador. \v 21 Nagpamangkot ang mga tao nga dato kay Jesus, makon nanda, “Maistro, naulaman namun nga osto imong ginaambal kag ginatodlo, kag ara kaw may ginapasolabi bisan sino kondi kon ano anang kabubutun ang Dios sa tao maman gid imong ginatodlo. \v 22 Abi, kon sa kanimo, osto bala nga kita bilang mga Judio magbayad ang bois sa Impirador ang Roma okon indi?” \v 23 Piro naulaman tana ni Jesus andang paito nga dato, gani ginsabat na sanda, makon na, \v 24 “Abi pasulunga nindo ako ang koarta. Kinong itsora kag aran ang nagabutang digi?” Makon nanda, “Ana ang Impirador.” \v 25 Gani ginsabat sanda ni Jesus, makon na, “Ta kondi itaw nindo sa Impirador ang ana ang Impirador kag itaw nindo ra sa Dios ang ana ang Dios.” \v 26 Gani sa atobangan ang tanan ara sanda gid kadakup kanana sa anang ambal. Kag tungud nga natingala sanda nga mayad sa anang sabat ni Jesus, nagipus sanda run lang. \s1 Pamangkot Parti sa Pagkabanaw \r (Mt. 22:23-33; Mc. 12:18-27) \p \v 27 May mga Saduseo ra nga nagparapit kay Jesus. Dia nga mga tao ara nagapati nga ang mga tao mababanaw. \v 28 Makon nanda, “Maistro, si Moises nagsolat kanatun nga kon mapatay ang lalaki nga ara pa nakapabata sa anang asawa, dapat anang kabogto roman ang mapangasawa sa anang asawa nga nabalo agud makapabata tana para sa anang kabogto. \v 29 Karon, may pito ka magkarabogto nga lalaki. Ang panganay nagpangasawa kag napatay nga ara nakapabata. \v 30 Gani anang asawa nga nabalo ginpangasawa ang madason nga kabogto ang napatay. Piro napatay tana ra nga ara nakapabata sa babai nga dato. \v 31 Toladan ra ang natabo sa ikatlo nga kabogto, asta pa sa ikapito. Nagkarapatay sanda tanan nga ara gid kapabata. \v 32 Ang ori ang babai napatay ra. \v 33 Ta, kon magabot ron ang pagkabanaw, kino tana nga asawa, ay sanda nga pito naging asawa na?” \p \v 34 Ginsabat sanda ni Jesus, makon na, “Sa tyimpo nga dia nagaarasawa ang mga tao. \v 35 Piro ang bisan sino tana nga sono sa Dios bagay banawon kag daraun doto sa isarang kinaboi ara run nagaarasawa. \v 36 Indi sanda run gid mapatay tungud nga maging pario sanda run sa mga angil; mga bata sanda gani ang Dios, ay ginbanaw na sanda. \v 37 Kon parti sa pagbanaw ang mga patay, ginpamatodan dia ni Moises sa anang ginambal doto sa nagadabadaba nga palongpong. Kabay gintawag na ang Ginoo nga ‘anang Dios ni Abraham, ni Isaac, kag ni Jacob.’ \v 38 Dia nagakaologan nga bisan boay sanda run nga napatay, boi sanda pa ra gid, ay ang Dios bukun Dios ang mga patay, kondi Dios tana ang mga boi. Kon sa Dios, ang tanan boi pa ra gid.” \v 39 Makon ang iba nga mga manogtodlo ang Kasogoan, “Maistro, tama imong sabat nga dan.” \v 40 Kag ara run may nagpangas pa nga magpamangkot kanana. \s1 Pamangkot Parti sa Cristo \r (Mt. 22:41-46; Mc. 12:35-37) \p \v 41 Karon, nagpamangkot si Jesus sa mga tao, makon na, “Basi nagakoon sanda nga ang Cristo anang kaliwat ni David? \v 42 Ay si David mismo nagkoon sa Libro ang mga Salmos nga, \q1 ‘Ang Ginoo nagkoon sa akun Ginoo, \q1 Pagpongko digi sa akun too, \q1 \v 43 Asta mapasoko ko kanimo imong mga kaaway.’ \m \v 44 Ta kon gintawag na tana nga Ginoo, paiwan nga tana anang kaliwat lang gid ni David?” \s1 Nagpaandam si Jesus Parti sa mga Manogtodlo ang Kasogoan \r (Mt. 23:1-36; Mc. 12:38-40) \p \v 45 Mintras nagapamati ang mga tao kay Jesus, nagkoon tana sa anang mga somolonod, makon na, \v 46 “Magandam kamo sa mga manogtodlo ang Kasogoan nga gosto maglagaw nga nagasoksok ang malabug nga lambong. Kag kon sa mga logar nga ginatiriponan ang mga tao, gosto nanda gid nga taodon sanda. Kon sa mga simbaan okon sa mga ponsyon ginapili nanda gid ang porongkoan nga para sa mga dungganun nga tao. \v 47 Ginaobos nanda buul anang mga pagkabutang ang mga balo nga babai, kag ginatabon-tabonan nanda lang andang ginaimo paagi sa andang malawig nga mga pangadi. Mas mabaul nga silot andang babatonon.” \c 21 \s1 Anang Alad ang Babai nga Balo \r (Mc. 12:41-44) \p \v 1 Ang ori nagpanulung-sulung si Jesus kag nakita na ang mga manggaranun nga nagabutang andang koarta sa ginaologan ang mga alad. \v 2 Kag nakita na ra ang balo nga babai nga pobri gid nga nagolog darwa lang ka sinsilyo nga maistan anang kantidad. \v 3 Makon dayon ni Jesus, “Sa matood tana, sa panulung ang Dios mas doro anang ginolog ang pobri nga balo kaysa kananda nga tanan. \v 4 Ay sanda nagtaw tungud nga abonda sanda; piro tana tana, bisan masyado ka lisud anang kaimtangan gintaw na tanan anang pangaboian.” \s1 Parti sa Pagguba ang Timplo \r (Mt. 24:1-2; Mc. 13:1-2) \p \v 5 May mga tao doto nga nagasorogidanun parti sa mga mabaraul nga mga bato kag sa mga ginrigalo ang mga tao nga gingamit sa pagpasadya ang timplo. Piro nagkoon si Jesus kananda, makon na, \v 6 “Magaabot ang adlaw nga ang mga butang nga dan nga indong nakikita dadi magakararompag kag ara gid may mabilin nga mga bato nga nagakamada.” \s1 Parti sa Paraaboton nga mga Adlaw \r (Mt. 24:3-14; Mc. 13:3-13) \p \v 7 Nagpamangkot sanda kay Jesus, makon nanda, “Maistro, sano matatabo ang mga butang nga dan? Ano ang mga tanda nga dan nga mga butang madali run lang matabo?” \p \v 8 Makon ni Jesus kananda, “Magandam kamo nga indi kamo mapatalang ang iba. Ay doro ang magaabot kag kada isara magakoon nga sanda kono ako kag nagabot ron ang oras. Piro indi kamo gid magpati okon magsonod kananda. \v 9 Kon makabati kamo nga may mga gira kag mga paggirinamo, indi kamo magpakulba, ay dan tana kinanglan nga matabo anay, piro ara nagakaologan nga magaabot ron nga lagi anang kataposan ang kalibotan.” \p \v 10 Kag makon pa gid ni Jesus kananda, “Magaaraway ang mga nasyon kag magaaraway ang mga ginarian. \v 11 May magaabot nga mga linog nga mabaraskug kag may mga gutum kag mga pisti nga magaabot sa mga tao sa iba-iba nga mga logar. Kag may makikita kamo ra nga mga kaaradluk kag makatiringala nga mga tanda alin sa langit. \p \v 12 “Piro bago magkaratabo dan dadakupun kamo kag ingaboton ang mga tao. Dadaraun nanda kamo sa mga simbaan ang mga Judio agud sintinsyaan kag ipapriso dayon. Dadaraun nanda kamo ra sa mga ari kag mga gobirnador agud imbistigarun kamo. Dia tanan imoon nanda kanindo tungud sa indong pagsonod kanakun. \v 13 Piro dia maging kaigayonan para kanindo agud sogidan nindo sanda ang Mayad nga Barita parti kanakun. \v 14 Gani pagdisisyon kamo nga lagi nga kon matabo dato indi kamo magpalibug kon ano indong isabat, \v 15 ay ako tana ang magataw kanindo kaaram kag inogsabat agud indi gid makasabat kontra kanindo indong mga kakontra. \v 16 Ang iba kanindo iakosar mismo indong mga ginikanan, indong mga kabogto, indong mga paryinti, kag indong mga amigo, kag ang iba kanindo patayun nanda gid gani. \v 17 Dumutan kamo ang tanan tungud nga kamo akun mga somolonod. \v 18 Piro indi kamo gid maiwan, \v 19 ay kon magpadayon kamo sa indong pagtoo kanakun makaangkun kamo kaboi nga ara kataposan.” \s1 Parti sa Pagguba ang Jerusalem \r (Mt. 24:15-21; Mc. 13:14-19) \p \v 20 “Kon makita nindo nga ang Jerusalem ginasirkolo ron ang mga soldado, dan maulaman nindo nga madali run lang nga gubaun. \v 21 Gani ang mga nagaoli sa Judea dapat magparalagyaw ron sa kabokidan. Kag ang mga sa siodad ang Jerusalem magparalagyaw ron da. Ang mga tao sa bokid dapat indi magsulud sa Jerusalem. \v 22 Ay maman run dan ang mga adlaw nga silotan ang Dios ang mga tao doto agud matoman anang ginakoon ang Kasolatan. \v 23 Sa mga adlaw nga dato kailo ra ang mga nagaburudus kag ang mga nagaparatiti tungud nga malilisudan sanda sa pagpalagyaw. Mabaul nga kalisud ang magaabot sa logar nga dia ay mabaul anang kaugut ang Dios sa mga tao digi. \v 24 Ang iba kananda magakarapatay sa gira, kag ang iba dadakupun kag daraun sa iba-ibang mga nasyon. Kag anang siodad nga dia ang Jerusalem gugubaun kag dodomaraan ang mga bukun Judio mintras ginatogotan pa ang Dios.” \s1 Ang Pagbalik anang Bata ang Tao \r (Mt. 24:29-31; Mc. 13:24-27) \p \v 25 “Matatabo ra nga may mga tanda nga makikita sa adlaw, sa bolan, kag sa mga bitoon. Digi sa logta kukulbaan nga mayad ang mga tao tungud sa mabaraul nga mga daloyon nga nagaralagomba. \v 26 Magakaradismayo ang mga tao sa kaadluk sa kon ano ang matatabo sa kalibotan nga dia, ay ang mga butang nga sa langit patalangun sa andang dati nga aragian. \v 27 Sa oras nga dato, Ako nga Naging Tao makikita sa mga panganod nga nagabalik run digi sa kalibotan nga may gaum kag nagalanyag nga mayad. \v 28 Kon ang mga butang nga dia magompisa run nga magkaratabo, indi kamo magkaadluk ay madali run lang gid ang paglowas kanindo.” \s1 Ang Liksyon sa Kaoy nga Igira \r (Mt. 24:32-35; Mc. 13:28-31) \p \v 29 Kag ginsogidan sanda dayon ni Jesus ang paanggid. Makon na, “Sulunga nindo bala ang kaoy nga igira, kag ang iba pa nga mga kaoy. \v 30 Kabay kon makita ta nga nagapangogbos ron nagakoon kita nga madali run lang ang tigirinit. \v 31 Dan toladan ra, kon makita nindo nga nagakaratabo ron ang mga butang nga dia nga akun ginasogid kanindo, maulaman nindo nga marapit run anang pagari ang Dios. \v 32 Sa matood tana, dia tanan nga mga butang magakaratoman gid bago magkaradora ang mga tao nga dia sa dadi. \v 33 Madodora ang langit kag ang logta, piro akun mga ambal indi gid maimo nga indi matoman.” \s1 Magandam Kamo \p \v 34 “Gani bantayan nindo indong kaogalingun nga indi kamo mawili sa pabasta-basta nga pagpangaboi, sa pagpalingin, kag sa pagpalibug sa indong pagpangaboi, ay basi kon golpi lang magabot ang adlaw nga dato nga ara kamo kapriparar, nga midyo sa nasiud kamo. \v 35 Ay dia tana golpi lang nga maabot sa tanan nga nagaoli digi sa kalibotan. \v 36 Gani maging alisto kamo pirmi kag magpangamoyo nga kon matabo ron ang tanan nga dia nga mga butang, may kabaskug kamo agud indi kamo maiwan kondi makaatobang kamo Kanakun nga Naging Tao nga indi kamo mauya.” \v 37 Kada adlaw nagayan si Jesus doto sa timplo kag nagtodlo. Kon gabi, nagdayon tana sa Bokid ang mga Olibo. \v 38 Kada aga, dorong tao ang aga pa gid nga nagayan doto sa timplo ay gosto nanda nga magpamati kanana. \c 22 \s1 Ang Plano nga Patayun si Jesus \r (Mt. 26:1-5; Mc. 14:1-2; Jn. 11:45-53) \p \v 1 Marapit run lang dato ang Pista ang Tinapay nga ara Pampaabok nga ginatawag ra nga Pista anang Paglubas ang Angil. \v 2 Ang mga manogdomara nga mga pari kag ang mga manogtodlo ang Kasogoan nagapangita paagi kon paiwan nanda mapatay si Jesus nga indi magkinagolo, ay naadlukan sanda sa mga tao. \s1 Nagsogot si Judas nga Tana ang Matraidor \r (Mt. 26:14-16; Mc. 14:10-11) \p \v 3 Nakasulud run dato si Satanas kay Judas nga ginatawag nga Iscariote. Isara tana sa anang dosi ka apostolis ni Jesus. \v 4 Gani nagpanaw tana kag nagpakigkita sa mga manogdomara nga pari kag sa mga opisyalis ang mga goardya sa timplo. Ginambalan nanda kon paiwan na maitogyan kananda si Jesus. \v 5 Nalipay sanda nga mayad kag nagkasogot sanda nga mabayad kanana. \v 6 Kag nagkasogot ra si Judas, kag alin dato nagpangita tana run kaigayonan kon paiwan na maitogyan si Jesus kananda nga indi maulaman ang mga tao. \s1 Nagsogo si Jesus nga Magpriparar andang Yapon Para sa Pista \r (Mt. 26:17-25; Mc. 14:12-21; Jn. 13:21-30) \p \v 7 Karon, nagabot ron gid ang Pista ang Tinapay nga ara Pampaabok. Maman dia ang adlaw nga ang mga Judio kinanglan nga magalad ang mga karniro nga andang ginakaun para sa Pista anang Paglubas ang Angil. \v 8 Gani ginsogo ni Jesus si Pedro kag si Juan nga magona kag magpriparar andang yapon sa pagsilibrar ang Pista anang Paglubas ang Angil. \v 9 Bago sanda magpanaw nagpamangkot sanda kon diin sanda nga balay mapriparar. \v 10 Makon ni Jesus kananda, “Pagabot nindo sa siodad, may masosoblang kamo nga tao nga nagadara ang banga nga may tobig. Sonodon nindo tana doto sa balay nga anang susuludan. \v 11 Kag toladia indong iambal sa tagbalay, ‘Ang manogtodlo nagapamangkot kon diin ang koarto nga anang kaunan kaiban anang mga somolonod para sa pagsilibrar ang Pista anang Paglubas ang Angil.’ \v 12 Ipakita na dayon kanindo ang mawayang nga koarto sa ibabaw nga komplito ron sa kasangkapan. Doto kamo magimus atun yapon.” \v 13 Nagpanaw dayon ang darwa nga anang ginsogo, kag nakita nanda nga kon ano anang ginkoon ni Jesus maman ra gid ang natabo. Kag doto sanda nagpriparar andang yapon para sa pista. \s1 Ang Komonion \r (Mt. 26:26-30; Mc. 14:22-26; 1 Cor. 11:23-25) \p \v 14 Pagabot ang oras nga inogyapon ron, nagpongko si Jesus kaiban anang mga apostolis agud magkaun. \v 15 Makon dayon ni Jesus kananda, “Mabaul gid akun andum nga bago ako magantos magkaraiban kita anay sa pagkaun sa pagsilibrar ang Pista anang Paglubas ang Angil. \v 16 Ay sa matood tana, indi ako ron magoman kaun dia asta matoman anang matood nga kaologan doto sa anang ginarian ang Dios.” \v 17 Kag nagbuul tana dayon ang irinumun kag ginpasalamatan na sa Dios. Pagkatapos makon na kananda, “Palibotan nindo dia kag maginum kamo tanan. \v 18 Sa matood tana, alin dadi indi ako ron gid maginum ang irinumun nga alin sa obas mintras ara pa nagabot anang ginarian ang Dios.” \v 19 Kag nagbuul tana ang tinapay kag ginpasalamatan na sa Dios. Ginpamisang-pisang na dayon, kag ginpanaw kananda nga nagakoon, makon na, “Maman dia akun lawas nga ginataw para kanindo. Imoa nindo dia bilang andumanan kanakun.” \v 20 Pagkatapos nanda kaun nagbuul tana ruman ang irinumun kag nagkoon, makon na, “Ang irinumun nga dia akun dogo nga iola para kanindo nga nagapapagun sa bago nga Kasogtanan nga ginataw ang Dios. \p \v 21 “Piro pamatii nindo, kaiban ta ra digi sa pagkaun ang tao nga magaintriga kanakun sa akun mga kaaway. \v 22 Ay Ako nga Naging Tao mapapatay sono sa anang plano ang Dios, piro kailo ra ang tao nga matraidor kanakun.” \v 23 Pagkabati nanda dato nagompisa sanda run paramangkotan sa isara kag isara kon sino gid kananda ang magaimo dato. \s1 Ang Pagbarais-baisan Kon Sino ang Pinakaimportanti \p \v 24 Ang ori nagbarais-baisan sanda ra kon sino gid kananda nga mga apostolis ang pinakaimportanti. \v 25 Gani nagkoon si Jesus kananda, makon na, “Digi sa kalibotan nga dia anang mga ari ang kada banwa nagamandar sa andang mga sakup. Gosto ang mga may awtoridad nga tawagun sanda nga mga ‘manogbolig sa mga tao.’ \v 26 Piro kanindo tana bukun pario dan. Ay kon sino kanindo ang may mataas nga katungdanan sa tanan, tana ang dapat magpaubus. Kag kon sino kanindo ang nagadomara, tana ang dapat magsirbi. \v 27 Ay sino sa darwa ang mas importanti, ang nagakaun sa lamisa okon ang nagasirbi? Syimpri mas importanti ang nagakaun sa lamisa. Piro ako tana maman ang nagasirbi kanindo bisan ako indong agalun.” \p \v 28 Makon ra ni Jesus kananda, “Kamo nagaonong kanakun sa mga pagtiraw nga akun ginaagian. \v 29 Gani kon paiwan nga akun Tatay nagtaw kanakun gaum para magari, kamo tawan ko ra gaum nga magari. \v 30 Magiging kaiban ko kamo sa pagkaun kag paginum sa akun lamisa kon ako magari run. Kamo akun padomaraun kag paukumun sa dosi ka tribo ang Israel.” \s1 Nagambal si Jesus nga Tana Ipanginwara ni Pedro \r (Mt. 26:31-35; Mc. 14:27-31; Jn. 13:36-38) \p \v 31 Makon dayon ni Jesus kay Pedro, “Simon, pamati bala! Si Satanas naglisinsya nga tirawan na kamo pario sa arayagun nga anang aayagun. \v 32 Piro ginpangamoyo ko ikaw nga bisan ano ang matabo indi gid madora imong pagtoo kanakun. Kag pagkatapos nga makapanombalik ka run gani, pabaskugun mo anang pagtoo imong mga kabogto.” \v 33 Nagsabat si Pedro, makon na, “Ginoo, priparado ako nga magonong kanimo bisan sa prisoan okon sa kamatayun.” \v 34 Makon ni Jesus kanana, “Pedro sogidan ko ikaw ang matood, bago magtorok ang manok karon katlo mo ako ron ipanginwara nga ara kaw kakilala kanakun.” \s1 Sa Oras ang Kalisud \p \v 35 Pagkatapos ginpamangkot ni Jesus anang mga apostolis, makon na, “Pagsogo ko kanindo dato anay nga magpanaw kamo kag magpangwalian, ginkonan ko kamo kabay nga indi kamo magdara koarta, bag, okon sandalyas. Ta ano, ginkolang kamo?” Makon nanda, “Ara gid.” \v 36 “Piro dadi,” makon ni Jesus, “kon sino ang may kaita okon bag, dapat daraun na. Kag kon sino kanindo ang ara ispada ibaligya na anang lambong kag magbakal dayon ispada. \v 37 Ay sa matood tana, dapat matoman anang koon ang Kasolatan parti kanakun nga ‘Ginbilang tana nga isara sa mga kriminal.’ Matotoman gid anang ginakoon nga dia ang Kasolatan tungud nga ang tanan nga nasolat sa Kasolatan parti kanakun nagakaratoman run.” \v 38 Makon anang mga apostolis, “Ginoo, way may darwa ka ispada digi.” Makon ni Jesus kananda, “Ta tama run dan.” \s1 Nagpangamoyo si Jesus sa Bokid ang mga Olibo \r (Mt. 26:36-46; Mc. 14:32-42) \p \v 39 Pagalin doto ni Jesus nagayan tana sa Bokid ang mga Olibo ay maman run dato anang nakaogalian. Anang mga somolonod nagtabid ra kanana. \v 40 Pagabot nanda doto makon na, “Pagparangamoyo kamo nga indi kamo madaug ang pagsolay.” \v 41 Nagpabulag tana kananda kag nagayan doto sa onaan. Doto tana naglood kag nagpangamoyo. \v 42 Makon na, “Itay, kon gosto mo, ilikaw mo ang pagantos nga nagaabot kanakun. Piro bukun akun gosto ang matoman, kondi ang kanimo.” \v 43 [Nagpakita kanana ang angil nga alin sa langit kag ginpabaskug na tana. \v 44 Tungud sa mabaul nga kalisud nga anang ginabatyag, nagpangamoyo tana pa gid nga ugut sa anang tagiposoon, kag anang olas midyo ron sa dogo nga nagatoro sa logta.] \p \v 45 Pagkatapos na pangamoyo nagtindug tana kag nagbalik doto sa anang mga somolonod, kag naabotan na sanda nga nagakaratorog tungud sa kabudlay sa sobra nga kasubu. \v 46 Makon ni Jesus kananda, “Ay dan, basi nagakaratorog kamo? Pagbangon kamo kag magpangamoyo nga indi kamo madaug ang pagsolay.” \s1 Ang Pagdakup kay Jesus \r (Mt. 26:47-56; Mc. 14:43-50; Jn. 18:3-11) \p \v 47 Mintras nagaambal pa si Jesus nagabot ang sangka panung nga mga tao. Si Judas mismo nga isara sa dosi ka apostolis ang nagapangona kananda. Nagparapit si Judas kay Jesus agud arukan tana. \v 48 Makon ni Jesus kanana, “Judas, ay dan, traidoran mo Ako nga Naging Tao paagi sa aruk?” \v 49 Pagkakita anang mga kaiban ni Jesus nga may imoon ron kanana ang mga tao, makon nanda, “Ginoo, panlaboon namun run?” \v 50 Kag isara gani sa anang mga somolonod ni Jesus ang naglabo anang sorogoon ang pinakamataas nga pari kag nautas anang too nga talinga. \v 51 Piro makon ni Jesus kananda, “Tama run dan!” Kag ginbalik dayon ni Jesus anang talinga ang tao nga dato kag ginayad na. \p \v 52 Makon dayon ni Jesus sa mga manogdomara nga mga pari kag sa mga opisyalis ang mga goardya sa timplo kag sa iba pa nga mga manogdomara ang mga Judio nga nagarayan doto para magdakup kanana, “Basi nagdara kamo pa gid mga ispada kag mga ralampus para magdakup kanakun? Ano ako, tolisan? \v 53 Kabay kada adlaw doto ako sa timplo kag doto kamo ra. Ta basi ara nindo ako nga lagi pagdakupa? Garing maman run dia indong oras nga ginagauman ang madulum okon malain.” \s1 Ginpanginwara ni Pedro si Jesus \r (Mt. 26:57-58, 69-75; Mc. 14:53-54, 66-72; Jn. 18:12-18, 25-27) \p \v 54 Gindakup nanda dayon si Jesus kag gindara sa anang balay ang pinakamataas nga pari. Si Pedro tana nagsonod ra, garing marayu lang anang antad. \v 55 Doto sa tunga ang lagwirta nagadabok kalayo ang mga tao kag nagaporongko sa marapit agud magpainit-init. Si Pedro nagparapit ra doto kananda kag nagpongko. \v 56 May sangka sorogoon nga babai nga nakakita kay Pedro nga nagapongko doto sa may dapong. Ginsulung na nga mayad si Pedro, kag makon na dayon, “Ang tao nga dia anang kaiban ra ang tao nga dato nga si Jesus.” \v 57 Garing nagpanginwara si Pedro, makon na, “Ara ako kakilala kanana.” \v 58 Malagat-lagat may nakakita kanana nga lalaki nga nagkoon, makon na, “Ikaw isara ra gid sa anang mga kaiban.” Piro makon ni Pedro nga nagsabat, “Ikaw nga tao kaw, bukun ako anang kaiban.” \v 59 Pagkalubas mga saka oras may doto roman nga nagkoon, makon na, “Matood ra gid nga ang tao nga dia isara sa anang mga kaiban ang tao nga dato ay tana taga-Galilea ra.” \v 60 Piro makon roman ni Pedro, “Wi ang tao nga dia, ilam kanimo, ara ako baya kaulam imong ginaambal nga dan.” Kag mintras nagaambal pa si Pedro, tomorook ang manok. \v 61 Ginbalikid tana ang Ginoo kag ginsulung nga mayad. Kag nadumduman dayon ni Pedro anang ginaambal ang Ginoo nga bago magtorok ang manok, katlo na tana ipanginwara. \v 62 Gani naggoa si Pedro kag nagpanangis nga mayad. \s1 Gintoya-toya si Jesus kag Ginpikaan Anot \r (Mt. 26:67-68; Mc. 14:65) \p \v 63 Si Jesus tana gintoya-toya kag ginanot ang mga tao nga nagagoardya kanana. \v 64 Ginpudungan nanda ra anang mata, kag pagkatapos ginpamangkot nanda, makon, “Kabay propita kaw? Ta abi sogidi kami kon sino ang nagsampal kanimo.” \v 65 Kag doro pa gid andang ginapangambal nga malain kontra kanana. \s1 Gindara si Jesus sa Konsilyo \r (Mt. 26:59-66; Mc. 14:55-64; Jn. 18:19-24) \p \v 66 Pagkaaga nagtiripon anang mga maulam-ulam ang mga Judio. Ang iba kananda mga manogdomara nga mga pari, kag ang iba mga manogtodlo ang Kasogoan. Gindara nanda si Jesus doto sa andang ginatiriponan. \v 67 Makon nanda kay Jesus, “Abi sogidi kami kon ikaw manda ang Cristo.” Makon anang sabat, “Bisan sogidan ko kamo indi kamo ra gid magpati. \v 68 Kag kon may pamangkot ako kanindo indi kamo ra magsabat. \v 69 Piro alin dadi Ako nga Naging Tao magapongko ron sa anang too ang makagagaum nga Dios.” \v 70 Makon nanda tanan, “Kon toladan, ikaw gali anang Bata ang Dios.” Nagsabat si Jesus, makon na, “Ta kamo mismo ang nagambal.” \v 71 Gani makon nanda, “Ta ano pa gid nga mga ibidinsya atun kinanglan? Kita run mismo ang nakabati anang ginambal.” \c 23 \s1 Gindara si Jesus kay Pilato \r (Mt. 27:1-2; 11:14; Mc. 15:1-5; Jn. 18:28-38) \p \v 1 Pagkatapos dato nagtirindug sanda tanan kag gindara nanda si Jesus doto kay Pilato. \v 2 Pagabot nanda doto ginsogidan nanda si Pilato kon ano andang mga bintang kontra kay Jesus. Makon nanda, “Dia nga tao nadakupan namun nga nagapatalang amun kasimanwa nga mga Judio ay ginakonan na sanda nga indi magbayad bois sa Impirador, kag nagakoon tana pa nga tana kono ang Cristo. Anang gostong ambalun tana ang ari.” \v 3 Gani ginpamangkot tana ni Pilato. Makon na, “Ikaw gali anang ari ang mga Judio?” Makon ni Jesus kanana, “Ginambal mo.” \v 4 Pagkatapos makon ni Pilato sa mga manogdomara nga pari kag sa mga tao, “Ara ako sala nga nakita sa tao nga dia para silotan tana.” \v 5 Piro nagapirit sanda gid nga nagakoon, makon nanda, “Nagadara tana golo sa mga tao sa bilog nga Judea paagi sa anang mga panodlo, alin sa probinsya ang Galilea asta digi sa siodad ang Jerusalem.” \s1 Si Jesus Gindara kay Herodes \p \v 6 Pagkabati dato ni Pilato, nagpamangkot tana kon taga-Galilea si Jesus. \v 7 Kag pagkaulam na nga si Jesus alin sa logar nga ginadomaraan ni Herodes, ginpadara na si Jesus kanana, ay sa oras nga dato doto ra si Herodes sa Jerusalem. \v 8 Pagkakita ni Herodes kay Jesus nalipay tana nga mayad, ay boay run anang andum nga makita si Jesus tungud nga doro ron anang nabatian parti kanana kag gosto na nga magimo tana milagro agud makita na. \v 9 Doro anang mga pamangkot ni Herodes kay Jesus, garing ara tana gid magsabat. \v 10 Ang mga manogdomara tana nga pari kag ang mga manogtodlo ang Kasogoan nagatirindug doto kag kon ano-ano ron andang mga ginabintang kay Jesus. \v 11 Anang ginimo ni Herodes kag anang mga goardya, ginmolay nanda kag ginpakauyan si Jesus. Ginpasoksokan nanda tana ang lambong nga masadya kag ginpabalik doto kay Pilato. \v 12 Sa adlaw nga dato naging magamigo si Pilato kag si Herodes. Dati nagakontraan sanda. \s1 Sintinsyado nga Patayun si Jesus \r (Mt. 27:15-26; Mc. 15:6-15; Jn. 18:39–19:16) \p \v 13 Ginpatawag ni Pilato ang mga manogdomara nga pari kag ang mga manogdomara ang banwa pati ang mga tao mismo. \v 14 Makon na dayon kananda, “Gindara nindo digi kanakun ang tao nga dia nga makon kamo nagapatalang sa mga tao. Piro sono sa akun pagosisa, kag digi kamo ra, ara ako gid may nakita nga sala kanana nga pario indong ginabintang. \v 15 Bisan si Herodes gani ara ra may nakita nga sala sa tao nga dia. Maman dan nga ginpabalik na tana digi. Ara tana gid may ginimo nga nababagay nga sintinsyaan nga patayun. \v 16 Gani ipaanot ko tana run lang kag pagkatapos pabolyawan.” [ \v 17 Ay kada magpista ang Pista anang Paglubas ang Angil ginabolyawan gid ni Pilato ang sangka priso.] \v 18 Piro nagsiringgit ang mga tao, makon nanda, “Patayun ang tao nga dan! Si Barrabas imong bolyawan!” \v 19 (Si Barrabas nga dia napriso ra tungud nga kaiban tana ang pagkinagolo sa Jerusalem kag nakapatay tana pa.) \v 20 Gosto andan ni Pilato nga malibri si Jesus, gani ginambalan na pa gid ang mga tao. \v 21 Piro sigi anang siringgit ang mga tao nga “Ilansang tana sa kros! Ilansang tana sa kros!” \v 22 Sa ikatlo nga pagambal ni Pilato kananda, makon na, “Ay basi, ano gid nga sala anang naimo? Ara ako gid may nakita nga sala agud ipapatay tana. Ipaanot ko tana run lang kag pabolyawan ko dayon.” \v 23 Piro sigi pa gid andang parugus nga nagasiringgit nga ilansang tana sa kros. Kag ang ori nagdaug sanda ra gid. \v 24 Ay ginpasonodan run lang ni Pilato anang gosto ang mga tao nga ilansang si Jesus sa kros. \v 25 Ginbolyawan na ang tao nga napriso tungud sa anang pagintra sa pagpanggolo sa gobyirno kag pagpatay, ay maman andang ginpangayo. Piro si Jesus tana ginintriga na kananda agud imoon nanda andang gosto nga imoon kanana. \s1 Si Jesus Ginlansang sa Kros \r (Mt. 27:32-44; Mc. 15:21-32; Jn. 19:17-27) \p \v 26 Pagdara nanda kay Jesus sa logar nga lansangan kanana, may nasoblang sanda nga tao nga si Simon nga taga-Cirene. Bago tana lang nagapasulud sa siodad alin sa bokid. Ginawidan nanda tana, kag ginpapasan nanda ang kros, kag ginpasonod kay Jesus. \p \v 27 Doro nga mga tao ang nagsoronod kay Jesus. May mga babai doto nga nagaparanangis kag nagatiriabaw tungud nga nalooy sanda kay Jesus. \v 28 Piro ginbalikid sanda ni Jesus kag ginkonan, makon na, “Kamo nga mga babai nga taga-Jerusalem, indi kamo magpanangis tungud kanakun. Tangisi nindo indong kaogalingun kag indong mga bata. \v 29 Tungud nga magaabot ang adlaw nga magakoon ang mga tao nga, ‘Masoirti ang mga babai nga bawas kag ara may ginapatiti.’ \v 30 Sa adlaw nga dato magakoon ang mga tao sa mga bokid nga ‘Timpai kami!’ kag sa mga banggilid nga ‘Taboni kami!’ \v 31 Ay kon toladia andang ginaimo kanakun nga ako gani ara sala, ta kondi mas malain gid andang imoon sa tao nga may sala.” \p \v 32 Loas kay Jesus may darwa pa gid ka tao nga mga kriminal nga andang gindara agud patayun. \v 33 Pagabot nanda sa logar nga ginatawag nga Bongo, ginlansang nanda si Jesus sa kros, pati ang darwa ka kriminal. Ang isara ginbutang nanda sa too kampi ni Jesus kag ang isara sa wala. [ \v 34 Makon ni Jesus, “Itay, patawada sanda ay ara sanda kaulam kon ano andang ginaimo.”] Kag naggarabot-gabot ang mga soldado agud parti-partiun anang mga lambong ni Jesus. \v 35 Ang mga tao nagatirindug doto nga nagasulung. Anang mga manogdomara tana ang mga Judio nagyagota kanana; makon nanda, “Ginlowas na ang iba, kondi lowasun na ra anang kaogalingun kon tana manda ang Cristo nga anang pinili ang Dios.” \v 36 Pati ang mga soldado nagyagota ra kanana mintras nagaparapit agud painumun tana ang maaslum nga bino. \v 37 Makon nanda, “Ta kon ikaw manda anang Ari ang mga Judio, lowasa run imong kaogalingun!” \v 38 Kag may ginbutang sanda nga karatola doto sa anang oloan nga nagakoon, “Maman dia anang Ari ang mga Judio.” \p \v 39 Ang isara sa mga kriminal nga nakalansang sa kros nagpasipala ra kay Jesus. Makon na, “Indi bala nga ikaw ang Cristo? Ta lowasa run imong kaogalingun kag pati kami!” \v 40 Piro ginsaway tana ang isara nga kriminal nga nagakoon, makon na, “Oy, ara kaw naadluki sa Dios? Parario kita nga ginasilotan, \v 41 piro kita nga darwa dapat ra gid nga silotan tungud sa atun ginpangimo nga sala. Piro ang tao tana nga dia ara gid may naimo nga sala.” \v 42 Pagkatapos makon na dayon kay Jesus, “Jesus, dumduma ako ra kon ikaw magari run!” \v 43 Makon ni Jesus kanana, “Sa matood tana, sa adlaw nga dia makakaiban ta kaw sa Paraiso.” \s1 Anang Pagkapatay ni Jesus \r (Mt. 27:45-56; Mc. 15:33-41; Jn. 19:28-30) \p \v 44-45 Datong mga alas dosi run ara run nagsirak ang adlaw kag nagdulum ang bilog nga kalibotan sa sulud tatlo ka oras. Kag anang kortina ang timplo nagisak alin sa ibabaw paidalum. \v 46 Nagsinggit dayon si Jesus, makon na, “Itay, ginatogyan ko kanimo akun ispirito!” Pagkaambal na dato nabogto anang ginawa. \v 47 Pagkakita anang kapitan ang mga soldado sa natabo nagdayaw tana sa Dios nga nagakoon, “Matood ra gid nga ara sala ang tao nga dia!” \v 48 Pagkakita ang mga tao nga nagasurulung doto sa nagakaratabo nagoroli sanda nga nagapulpug andang dugan tungud sa kasubu. \v 49 Ang mga nakakilala kay Jesus pati ang mga babai nga nagtarawas kanana alin pa sa Galilea doto nagtirindug sa marayu-rayu kag nakita nanda ra ang nagkaratabo. \s1 Ang Paglubung kay Jesus \r (Mt. 27:57-61; Mc. 15:42-47; Jn. 19:38-42) \p \v 50-51 Karon, may tao nga anang aran si Jose nga alin sa Arimatea sa probinsya ang Judea. Isara tana sa anang mga opisyalis ang mga Judio, piro ara tana nagkompormi sa andang ginimo nga pagpapatay kay Jesus. Mayad tana nga tao kag matarung, kag nagaulat tana sa anang pagari ang Dios. \v 52 Nagayan tana kay Pilato kag ginpangayo na anang bangkay ni Jesus. \v 53 Pagkatapos gintangtang na anang bangkay ni Jesus doto sa kros kag ginpotos na ang poti nga tila. Pagkatapos, ginsulud na dayon sa rulubungan. Ang rulubungan nga dato gingoab sa bato kag ara pa gid malubungi. \v 54 Biyirnis dato kag inogpriparar para sa Adlaw nga Inogpaway, nga maompisa run pagkasalup ang adlaw. \p \v 55 Ang mga babai nga nagtarabid kay Jesus alin sa Galilea nagsonod kay Jose kag nakita nanda gid ang ginlubungan kag kon paiwan ang pagkabutang anang bangkay ni Jesus. \v 56 Pagkatapos nagoroli sanda kag nagpriparar ang sari-sari nga mga paamot nga inoglugud sa anang bangkay ni Jesus. \p Piro sa Adlaw nga Inogpaway, nagpaway sanda sono sa Kasogoan. \c 24 \s1 Ang Pagkabanaw \r (Mt. 28:1-10; Mc. 16:1-8; Jn. 20:1-10) \p \v 1 Aga pa gid ang primiro nga adlaw ang simana, ang mga babai nagayan doto sa ginlubungan kay Jesus nga nagadara andang ginpriparar nga paamot. \v 2 Pagabot nanda doto, nakita nanda nga ang bato nga pinakatakup ang rulubungan ginpaligid run. \v 3 Nagsulud sanda, piro ara nanda nakita anang bangkay ni Ginoong Jesus. \v 4 Mintras nagapalibug sanda kon ano ang natabo, golpi lang nga may nagtindug nga darwa ka lalaki doto sa andang marapit. Anang lambong ang mga lalaki nga dato masyado ka solaw. \v 5 Ginpangadlukan ang mga babai. Gani nagdorongok sanda run lang. Piro makon ang darwa, “Basi ginapangita nindo ang boi digi sa mga patay? Ara tana run digi. Nabanaw tana run! \v 6 Kabay nagkoon tana nga lagi kanindo ang doto tana pa sa Galilea, \v 7 nga Tana nga Naging Tao dapat itogyan sa mga makasasala kag ilansang sa kros, piro sa ikatlo ka adlaw mabanaw tana.” \v 8 Kag nadumduman ang mga babai anang ginambal ni Jesus. \v 9 Gani nagoroli sanda kag ginsogidan nanda anang onsi ka apostolis kag ang iba pa nga mga somolonod. \v 10 Ang mga babai nga nagsogid sa mga apostolis sanday Maria nga taga-Magdala, si Juana, si Maria nga nanay ni Santiago, kag ang iba pa gid nga mga babai. \v 11 Piro ara sanda nagpati ay andang pagsarig, oroistoria lang dato ang mga babai. \v 12 Piro si Pedro tana nagdalagan paayan sa rulubungan. Pagabot na doto nagkuub tana kag naglingling, kag nakita na nga ang mga panaptun nga ginpotos kay Jesus maman run lang ang doto. Gani nagoli tana nga natitingala kon ano gid ang natabo. \s1 Sa Dalan Pa-Emaus \r (Mc. 16:12-13) \p \v 13 Ang adlaw ra nga dato may darwa ka somolonod ni Jesus nga nagapanaw paayan sa Emaus. Dia nga bario mga onsi ka kilomitro alin sa Jerusalem. \v 14 Kag mintras nagapanaw sanda, nagaistorian sanda parti sa mga nagkaratabo doto sa Jerusalem. \v 15 Mintras nagasogidanun sanda kag nagabaisan parti sa mga butang nga dato nagparapit kananda si Jesus kag nagtawas. \v 16 Ara sanda kakilala kanana tungud nga midyo sa ginpakorapkorap andang mga panulung. \v 17 Makon ni Jesus kananda, “Ano indong ginakointoan mintras nagapanaw kamo?” Nagtadung ang darwa kag andang oyaun nagapakita nga borido sanda gid. \v 18 Ang isara kananda nga anang aran si Cleopas nagsabat, “Ikaw lang sigoro ang nagadayon sa Jerusalem nga ara kaulam kon ano ang mga nagkaratabo doto ang pira nga dia ka adlaw.” \v 19 Nagpamangkot si Jesus, makon na, “Ay basi ano ang natabo?” Makon ang darwa, “Ang natabo bala kay Jesus nga taga-Nazaret. Naging makagagaum tana nga propita sa panulung ang Dios kag sa mga tao paagi sa anang mga panodlo kag mga inimoan nga gamanan. \v 20 Ginakosar tana atun mga manogdomara nga mga pari kag ang iba pa gid nga mga manogdomara agud sintinsyaan tana nga patayun. Kag ginlansang nanda tana gani sa kros. \v 21 Amun pagsarig paman, tana run amun ginaulat nga magabawi atun nasyon nga Israel sa anang alima ang mga taga-Roma. Garing ikatlo ron dia dadi ka adlaw nga tana ginpatay. \v 22 Piro ang katingalaan pa gid, ginsogidan kami amun mga kaiban nga mga babai nga kainang aga timprano sanda pa gid doto sa ginlubungan, \v 23 piro ara nanda run doto makita anang bangkay. Kag pagbalik nanda doto kanamun ginsogidan nanda kami nga may nakita sanda nga angil nga nagkoon kananda nga boi si Jesus. \v 24 Ang iba namun nga mga kaiban nagayan gid doto sa ginlubungan, kag nakita nanda nga tama ra gid anang ginsogid ang mga babai. Piro si Jesus ara nanda nakita doto.” \p \v 25 Makon dayon ni Jesus kananda, “Balingag manda indong mga isip! Ay basi ara nindo nga lagi pagpatia ang tanan nga ginambal ang mga propita! \v 26 Indi bala nga kinanglan ra gid nga ang Cristo magantos anay ang mga butang nga dia bago tana padungugan ang Dios?” \v 27 Kag ginpasanag kananda ni Jesus ang tanan nga ginakoon ang Kasolatan parti kanana, ompisa sa anang mga ginsolat ni Moises asta sa anang ginsolat ang mga propita. \p \v 28 Pagabot nanda sa bario nga andang ginapaayanan, midyo ginpakita ni Jesus nga tana madayon ron lang. \v 29 Piro pirit nanda nga ginawidan. Makon nanda, “Digi ka lang anay kanamun ay sirum run dia. Lagat-lagat madulum run.” Gani nagtabid tana run lang kananda. \v 30 Ang sanda nagaporongko ron para magkaun, nagbuul tana ang tinapay kag ginpasalamatan na sa Dios. Pagkatapos, ginpamisang-pisang na dayon kag ginpanawan na sanda. \v 31 Kag bago pa ginpasanag andang mga mata kag nakilala nanda nga si Ginoong Jesus gali dato, garing golpi tana lang dayon nga nadora sa andang panulung. \v 32 Makon nanda, “Maman gali dato nga ang kasadya gid atun nabatyagan mintras ginasaysayan na kita ang Kasolatan doto sa dalan.” \p \v 33 Lagi-lagi bomalik sanda sa Jerusalem sa oras nga dato kag naabotan nanda ang onsi ka apostolis pati ang iba pa gid nga mga somolonod nga nagatiripon. \v 34 Nagakoon sanda nga “Matood ra gid nga nabanaw ang Ginoo! Nagpakita tana kay Simon.” \v 35 Kag ang darwa nagsogid ra kon ano ang natabo kananda doto sa dalan pa Emaus kag kon paiwan nanda tana nakilala ang tana nagpamisang-pisang run ang tinapay. \s1 Nagpakita si Jesus sa Anang mga Somolonod \r (Mt. 28:16-20; Mc. 16:14-18; Jn. 20:19-23; Bin. 1:6-8) \p \v 36 Mintras nagasogid sanda dato, golpi lang nga nagtindug si Jesus doto sa andang tunga kag magkoon, “Kaloyan kamo ang Dios.” \v 37 Ginkulbaan sanda kag ginadlukan ay andang pagsarig morto ron andang nakita. \v 38 Piro nagkoon si Jesus kananda, makon na, “Basi nagogoloan kamo? Kag basi nagadoda kamo nga ako dia? \v 39 Sulunga nindo bala akun alima kag akun siki. Kag kaputi nindo ako. Bukun ako morto. Ang morto ara lawas piro ako tana may lawas kag nakikita nindo gani.” \v 40 [Kag pagkaambal na dia, ginpakita na kananda anang mga alima kag mga siki.] \v 41 Sa andang kalipay kag katingala midyo sa indi sanda pa gid makapati sa andang nakikita. Gani nagpamangkot si Jesus kananda, makon na, “May pagkaun kamo digi?” \v 42 Gintawan nanda tana sangka gurut nga linugub nga isda. \v 43 Ginbuul na dato kag ginkaun na dayon mintras nagasulung sanda. \p \v 44 Pagkatapos dato, makon na kananda, “Maman dia akun ginakoon kanindo ang nagakaraiban kita pa, nga ang tanan nga nasolat parti kanakun sa Kasogoan ni Moises kag sa mga sinolat ang mga propita pati ang sa salmo kinanglan gid nga matoman.” \v 45 Kag ginbokasan dayon ni Jesus andang mga isip agud maangupan nanda ang Kasolatan. \v 46 Makon na kananda, “Ang Kasolatan nagakoon nga ang Cristo kinanglan gid nga magantos kag mapatay dayon, piro mababanaw sa ikatlo ka adlaw. \v 47 Kag kinanglan nga isogid sa bilog nga kalibotan ompisa sa Jerusalem nga tungud kanana patawadun ang Dios ang mga tao nga nagainulsul andang mga sala. \v 48 Kamo ang mga tistigo sa mga butang nga dia. \v 49 Ipadara ko kanindo ang Ispirito Santo nga ginpangako akun Tatay. Piro indi kamo anay magalin digi sa Jerusalem mintras ara nindo pa mabaton ang gaum nga maalin sa langit.” \s1 Si Jesus Gindara pa-Langit \r (Mc. 16:19-20; Bin. 1:9-11) \p \v 50 Pagkatapos dato gindara sanda ni Jesus sa may Betania. Pagabot nanda doto ginalsa na anang alima kag ginbindisyonan na sanda dayon. \v 51 Kag mintras nagabindisyon tana amat-amat tana run nga nagpabulag kananda kag gindara pa-langit. \v 52 Ginsimba nanda tana kag pagkatapos malipayun sanda nga nagbalik sa Jerusalem. \v 53 Kag alin dato pirmi sanda run doto sa timplo nga nagadayaw sa Dios.