\id LUK  
\h San Lucas 
\toc1 Juˈhmëëꜘ kihꜗ Jesús heˉ gaꜙsɨɨꜘ Luca 
\toc2 San Lucas 
\toc3 Lc. 
\mt1 San Lucas 
\mt2 Juˈhmëëꜘ kihꜗ Jesús heˉ gaꜙsɨɨꜘ Luca 
\c 1  
\p  
\v 1 Jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ gaꜙta̱a̱hˋ gaꜙsɨɨꜘ läꜙjëꜙ haˉ läꜙ gaꜙlaꜗ jeeˊ kya̱a̱ˈ jnäähꜗ lloꜘjooꜗ.  
\v 2 Gaꜙsɨɨyꜘ ja̱ˉbaˊ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ juuˈ heˉ gaꜙngëëꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ gaꜙjëëꜗ haˉ läꜙ gaꜙlaꜗ läꜙ maˊ toˉnëˊ. Dsaˉ hi̱ˉ gaꜙjëëꜗ heꜘ gaꜙngëëyꜗ juuˈ kya̱a̱ꜗ jnäähˈ jëëhꜘ maˉnaˉhña̱a̱yˊ baˊ mahꜗ kwayꜗ juuˈ ja̱ˉ.  
\v 3 Jnäꜘ kaˉlähꜘ gaꜙko̱o̱nꜗ kwa̱a̱t˜ kweeˉ läꜙjëꜙ haˉ läꜙ gaꜙlaꜗ läꜙ maˊ toˉnëˊ, heˉja̱ˉ la̱a̱nꜙ lluꜗ sɨɨnˋ kweeˉ läꜙ ngooꜗ juuˈ laˉ kyahꜗ hneˉ dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ Teófilo.  
\v 4 Waˊraˉ gaꜙhehˉ juuˈ laˉ läꜙñehˊ kweeˉ, laꜗ dsooꜘ läꜙjëꜙ heˉ maˉhlë̱ë̱hꜗ dsaˉ hneˉ. 
\s1 Gaꜙjmeehꜗ ángel juuˈ heˉ läꜙcha̱a̱ˉ Jwa̱a̱ꜚ 
\p  
\v 5 Läꜙ maˊ la̱a̱ˈ Herode rey kihꜗ hwaꜗ Judea ja̱ˉ, maˊ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ jmiˉdsaˉ hi̱ˉ maˊ che̱e̱ˉ Zacaría. Hi̱ˉ heꜘ maˊ naˊjnääꜘ ko̱o̱ˉ nääꜗ jmiˉdsaˉ hi̱ˉ maˊ tëëyh˜ Abía. Hiꜙ mëyˊ Elizabet maˊ la̱a̱ˈ saˊju̱ˉ kihꜗ Aarón kaˉlähꜘ.  
\v 6 Zacaría kya̱a̱hˊ Elizabet maˊ la̱a̱ˈ llu̱u̱ꜗ chaˊnëˊ Dio. Maˊ miˉteyꜗ baˊ läꜙjëꜙ madaꜚ kihꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ. Niꜙ miihˉ saꜙ chaˉ heˉ maˊ dsaˉhlä̱ä̱yhꜙ.  
\v 7 Pero saꜙ maˊ cha̱a̱ˉ niꜙ ja̱a̱ˉ chihˉ kya̱a̱yꜗ. Saꜙ maˊ ka̱a̱˜ Elizabet gyʉ̱ʉ̱ˉ, hiꜙ kweeˉ baˊ maˉgyu̱hˉ läꜙu̱u̱ꜘ. 
\p  
\v 8 Maˊ tä̱ä̱hˊ jmiˉdsaˉ dsaˉkya̱a̱hˊ Zacaría jmeeꜙ taˊheꜗ nehꜙ gwahꜙ. Ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ kihꜗ jeeˊ läꜙjëꜙ gaꜙtë̱ë̱ꜘ Zacaría heˉ jmeeꜙ taˊheꜗ kihꜗ Dio.  
\v 9 Jëëhꜘ, gaꜙkooyhꜗ suert läꜙko̱o̱ˉ maˊ të̱ë̱yꜗ jmeeyꜙ. Zacaría baˊ gaꜙtë̱ë̱ꜘ suert ja̱ˉ, heˉ dsaˉje̱yꜙ waˊchu̱ˉ nehꜙ gwahꜙ jʉʉhˉ kihꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ.  
\v 10 Taˊko̱ˉji̱i̱hˈ maˊ chehˈ Zacaría jë̱ˉ waˊchu̱ˉ ja̱ˉ, kaˊhneꜚ baˊ maˊ tä̱ä̱hˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙku̱hꜗ jeeˊ ja̱ˉ ngɨɨyꜙ kiyhꜗ kihꜗ Dio.  
\v 11 Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙläꜙjnääꜘ ja̱a̱ˉ ángel kya̱a̱ꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ chaˊnëˊ Zacaría. Ángel heꜘ maˊ chehˈ jwooˈ raˉllu̱u̱ꜗ kihꜗ naˊhyooꜘ jeeˊ maˊ jë̱ˉ jmiˉdsaˉ waˊchu̱ˉ.  
\v 12 Peerꜙ gaꜙhe̱e̱ꜗ dsëꜗ Zacaría maˊ gaꜙjë̱ë̱yꜗ. Gaꜙjwa̱a̱yhˈ jwërte.  
\v 13 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ ángel sɨɨyhꜙ: 
\p —Taꜙ waˊ ga̱hˈ Zacaría, jëëhꜘ maˉnuuꜘ baˊ Dio kyahꜗ. Kihꜗ Elizabet, dsaˉmëꜘ kya̱a̱hꜗ läꜙcha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ ñʉʉhˉ mahꜗ miˊche̱e̱hꜗ hnihꜘ Jwa̱a̱ꜚ.  
\v 14 Haˉ ko̱hꜘ saꜙ läꜙcha̱a̱hˉ lluꜗ. Hiꜙ läꜙja̱ˉ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ läꜙcha̱a̱ˉ lluꜗ waˊraˉ gaꜙläꜙcha̱a̱yꜙ.  
\v 15 Jëëhꜘ, le̱e̱yꜘ jø̱ø̱hˈ chaˊnëˊ Dio. Saꜙ leꜘ hɨ̱yhꜗ vin niꜙ heˉ gaˊ jyohꜘ jmɨɨˉ lliiꜘ. Hiꜙ të̱ë̱yꜗ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ kihꜗ Dio jä̱ä̱ꜗ ja̱ˉgaˊ läꜙcha̱a̱yˉ.  
\v 16 Jmeeyꜗ dsaˉje̱e̱h˜ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ Israel kya̱a̱hˊ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ, heꜘ baˊ Dio kya̱a̱yꜗ.  
\v 17 Hi̱ˉ heꜘ dsooꜗ taꜙ chaˊnëˊ kihˈ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ. Të̱ë̱yꜗ ja̱ˉbaˊ jmɨˉlleꜘ hiꜙ ja̱ˉbaˊ beꜘ heˉ maˊ kye̱ˉ Elía mahꜗ hlë̱ë̱yhꜗ dsaˉ juuˈ kihꜗ Dio. Läꜙjwëꜘ ja̱ˉ ji̱i̱hꜙ juuˈ kihꜗ dsaˉ maˉka̱a̱hˊ kya̱a̱hˊ jo̱o̱ꜘ. Hiꜙ läꜙja̱ˉ läꜙsɨɨꜗ hʉʉˊdsëˉ kihꜗ hi̱ˉ cha̱a̱hˉ mahꜗ ka̱yꜗ ko̱o̱ˉ nëëˈ baˊ hʉʉˊdsëˉ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ kihꜗ hi̱ˉ llu̱u̱ꜗ. Läꜙjwëꜘ ja̱ˉ, miˉllu̱u̱yꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉgooyˈ mahꜗ he̱e̱yhꜙ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ —gaꜙjähꜘ ángel. 
\p  
\v 18 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Zacaría sɨɨhꜙ ángel: 
\p —¿Haˉ läꜙja̱ˉ jmeenˋ dsooꜘ heˉ laˉ? Jëëhꜘ, maˉgyu̱hˉ baˊ jnäꜘ hiꜙ läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ dsaˉmëꜘ kya̱a̱nꜙ. 
\p  
\v 19 Mahꜗ gaꜙjähꜘ ángel sɨɨyhꜙ: 
\p —Jnäꜘ heꜘ Gabriel, hi̱ˉ naˉhña̱a̱ˊ chehˈ chaˊnëˊ Dio. Maˉche̱e̱yꜗ jnäꜘ heˉ maˉyaˉka̱nˋ juˈhmëëꜘ laˉ kyahꜗ.  
\v 20 Naꜗ taꜙ chaˊnëˊ le̱e̱hꜘ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ kooˋ. Moꜙsoꜙ leꜘ hlëëhˊ läꜙji̱i̱hˈ läꜙteꜗ juuˈ laˉ, kihꜗ heˉ saꜙ maˉjmeehˊ dsooꜘ juuˈ heˉ maˉjwë̱ë̱hnꜗ hneˉ. Juuˈ laˉ läꜙteꜗ waˊraˉ gaꜙdsë̱ë̱ꜗ jmɨɨˊ kihˈ —gaꜙjähꜘ ángel heꜘ. 
\p  
\v 21 Dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jä̱ä̱˜ Zacaría taꜙ kaˊhneꜚ, maˊ dsa̱a̱˜ dsëyꜗ. Heˉlaˈ ngooꜗ gaꜙläꜙhë̱ë̱ˋ Zacaría nehꜙ gwahꜙ maˊ la̱a̱yꜘ.  
\v 22 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ yaꜙhë̱ë̱yꜗ moꜙsoꜙ gaꜙlaꜗ maˊ hlëëyhˈ kya̱a̱hˊ dsaˉ. Gaꜙläꜙliihꜚ dsaˉ, heˉ gaꜙjëëꜗ Zacaría miihˉ heˉ gaꜙmiꜙjnääˉ Dio kiyhꜗ nehꜙ gwahꜙ. Hiꜙ gaꜙløøyꜗ jmeeyꜗ lii˜ kya̱a̱hˊ gooyˉ baˊ. Läꜙ gaꜙjä̱yꜘ ja̱ˉbaˊ ka̱a̱yˋ. 
\p  
\v 23 Maˉlaꜙ maˉdsë̱ë̱ꜗ jmɨɨˊ heˉ maˊ jmeeyꜙ taˊheꜗ nehꜙ gwahꜙ ja̱ˉ, ngaayhꜗ chaˊnehꜙ kiyhꜗ.  
\v 24 Miihˉ jmɨɨˊ ja̱ˉbaˊ, maˊ gaꜙhlä̱ä̱hˉ Elizabet mëyˊ. Mahꜗ gaꜙjä̱yꜘ chaˊnehꜙ hña̱a̱ꜘ sɨhˉ, maˊ jmeeyꜙ hʉʉˊdsëˉ:  
\v 25 “Heˉ baˊ cheˉ lluꜗ dsëꜗ Dio heˉ gaꜙjmeeyꜘ läꜙlaˉ kinꜙ mahꜗ moꜙsoꜙ miˉkwa̱hꜗ dsaˉ jnäꜘ.” 
\s1 Gaꜙjmeehꜗ ángel juuˈ heˉ läꜙcha̱a̱ˉ Jesús 
\p  
\v 26 Maˊ gaꜙhyaˉ jñeeꜘ sɨhˉ, gaꜙche̱e̱ꜗ Dio ángel Gabriel heꜘ taꜙ jeeˊ jwɨɨˉ Nazaret heˉ nøøꜘ hwaꜗ Galilea.  
\v 27 Gaꜙche̱e̱yꜗ kihꜗ ja̱a̱ˉ chihˉmëꜘ hi̱ˉ saꜙ gaˊ maˉjë̱ë̱ꜙ dsaˉñʉʉhˉ. Hi̱ˉ heꜘ maˊ che̱e̱ˉ María. Maˊ la̱a̱yˈ hmoohˊ kya̱a̱hˊ José, ja̱a̱ˉ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ saˊju̱ˉ kihꜗ David.  
\v 28 Maˊ gaꜙheꜗ ángel jeeˊ maˊ gyayˈ ja̱ˉ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Jmeenꜙ Dio kyahꜗ, hneˉ hi̱ˉ naˉjä̱ä̱ꜚ kya̱a̱ꜗ Dio. Dio kya̱a̱hˊ hneˉ hi̱ˉ naˉjä̱ä̱ꜚ jeeˊ kihˈ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉmëꜘ. 
\p  
\v 29 Pero maˊ gaꜙnuuꜘ María heˉ gaꜙhlëëhꜘ ángel heꜘ, gaꜙhe̱e̱ꜗ baˊ dsëyˈ. Maˊ jmeeyꜙ hʉʉˊdsëˉ, heeˉ naˉ hnøøꜗ jähꜙ heˉ maˉhlëëhꜘ ángel läꜙnaˉ.  
\v 30 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ ángel sɨɨyhꜙ: 
\p —Taꜙ waˊ ga̱hˈ, María. Maˉhñah˜ ko̱o̱ˉ heˉ lluꜗ heˉ maˉkwaꜘ Dio.  
\v 31 Naꜗ ka̱a̱hˈ ja̱a̱ˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ ñʉʉhˉ hi̱ˉ läꜙcha̱a̱ˉ kyahꜗ hi̱ˉ miˊche̱e̱hꜗ Jesús.  
\v 32 Hi̱ˉ heꜘ le̱e̱ꜘ jø̱ø̱hˈ. Jähꜙ dsaˉ kiyhꜗ, la̱a̱yꜗ Jo̱o̱ꜘ hi̱ˉ gyaꜗ gyʉʉhˈ jmɨˉgyʉʉꜙ. Hiꜙ Dio lla̱a̱yꜗ heˉ le̱e̱yꜘ rey llaꜚ David dsaˉ maˉgyu̱hˉ kya̱a̱yꜗ.  
\v 33 Hñiiꜘ bihꜗ gyayꜙ jmeeyꜗ hihꜙ tä̱ä̱ꜘ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ Israel. Saꜙ lla̱a̱ꜙ ji̱hˊko̱hꜘ heˉ jmeeyꜗ hihꜙ —gaꜙjähꜘ ángel. 
\p  
\v 34 Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ María sɨɨhꜙ ángel heꜘ: 
\p —¿Haˉ läꜙ leꜘ heˉ laˉ, jëëhꜘ saꜙ gaˊ maˉjë̱ë̱nꜙ dsaˉñʉʉhˉ? 
\p  
\v 35 Mahꜗ gaꜙje̱e̱hˉ ángel juuˈ kiyhꜗ: 
\p —Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ jäꜙ nëˊ kyahˈ. Hiꜙ läꜙja̱ˉ beꜘ kihꜗ hi̱ˉ gyaꜗ gyʉʉhˈ, jäꜙ nëˊ kyahˈ mahꜗ lä̱ä̱ꜙ hneˉ kya̱a̱hˊ hi̱hˈ kiyhꜗ. Heˉja̱ˉ baˊ naˉ, gyʉ̱ʉ̱ˉ hi̱ˉ läꜙcha̱a̱ˉ kyahꜗ le̱e̱yꜘ naˉjngëëˈ goˉte˜ hiꜙ tëëhꜗ dsihꜘ Jo̱o̱ꜘ Dio.  
\v 36 Läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ Elizabet hi̱ˉ teˉju̱ˉ kyahꜗ kya̱a̱hˊ, gaꜙhlä̱ä̱yhˉ, maꜙkeꜙ maˉgyu̱yhˉ. Hi̱ˉ maˊ jähꜘ dsaˉ kihꜗ hi̱ˉ saꜙ ka̱a̱ꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ, maˉhyaˉ jñeeꜘ sɨhˉ dsaayhˊ.  
\v 37 Jëëhꜘ, niꜙ ko̱o̱ˉ saꜙ chaˉ heˉ jwë̱ë̱hˋ kihˈ Dio —gaꜙjähꜘ ángel. 
\p  
\v 38 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ María: 
\p —Hi̱i̱ꜚ jnäꜘ laˉ hi̱ˉ nʉʉhˊ kihˈ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ. Waˊ jmeeyꜘ kinꜙ läꜙko̱o̱ˉ maˉjähꜘ naˉ. 
\p Ja̱ˉgaˊ ngaahˈ ángel kihꜗ. 
\s1 Ñeeˊ María naˊjë̱ë̱yˉ Elizabet 
\p  
\v 39 Jmɨɨˊ ja̱ˉ, gaꜙheꜗ María jwëˈ ngooꜗ koˉchihˊ taꜙ ko̱o̱ˉ jeeˊ jwɨɨˉ heˉ hlaˉ jeeˊ mohꜘ heˉ naˉhe̱e̱ꜚ hwaꜗ Judea.  
\v 40 Maˊ gaꜙllooyꜗ, gaꜙheyꜗ chaˊnehꜙ kihꜗ Zacaría mahꜗ gaꜙjmeeyꜘ Dio kihꜗ Elizabet.  
\v 41 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙnuuꜘ Elizabetheˉ gaꜙjmeeꜘ María Dio kiyhꜗ, ko̱o̱ˉ baˊ gaꜙjehꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ. Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ, jaꜗ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ nëˊ kihˈ Elizabet.  
\v 42 Mahꜗ gaꜙhlëëyhꜘ ki̱ˉga̱a̱ˉ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Naˉjä̱ä̱ꜚ la̱a̱ꜗ hneˉ jeeˊ kihˈ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉmëꜘ. Hiꜙ naˉjä̱ä̱ꜚ la̱a̱ꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ hi̱ˉ kya̱a̱hˊ.  
\v 43 ¿Hi̱i̱ˉ la̱a̱ꜗ jnäꜘ mahꜗ jäꜙ chooˈ Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ yaꜙjë̱ë̱ꜙ jnäꜘ?  
\v 44 Jëëhꜘ, läꜙcha̱hꜘ baˊ maˊ gaꜙnuunꜗ maˉjmeehˊ Dio kinꜙ, maˉjehꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱nꜙ hi̱ˉ kya̱a̱nˊ laˉ, kihꜗ heˉ cha̱a̱yˉ lluꜗ.  
\v 45 Lluꜗ laꜗ kyahꜗ hneˉ, jëëhꜘ gaꜙjmeehˊ dsooꜘ läꜙteꜗ läꜙko̱o̱ˉ gaꜙjähꜘ Dio jmeeyꜗ kya̱a̱hˊ hneˉ. 
\s1 Gaꜙhäꜘ María kwayꜙ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio 
\p  
\v 46 Mahꜗ gaꜙjähꜘ María: 
\q1 Läꜙka̱a̱ˉ tuhˉdsënꜙ jmeenꜙ jʉʉhˉ kihꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ. 
\q1  
\v 47 Peerꜙ cha̱a̱nˉ lluꜗ kya̱a̱hˊ Dio hi̱ˉ lä̱ä̱˜ jnäꜘ. 
\q1  
\v 48 Jëëhꜘ, gaꜙjëëꜗ bihꜗ kihꜗ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ hwa̱a̱ˊ hi̱ˉ miˉte̱hꜗ kiyhꜗ. 
\q1 Naꜗ taꜙ chaˊnëˊ, läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ jähꜙ lluꜗ laꜗ kinꜙ. 
\q1  
\v 49 Jëëhꜘ chaˉmiihˉ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ gaꜙjmeeyꜘ kinꜙ hi̱ˉ chaˉ gaꜙläꜙjëꜙ beꜘ kihꜗ. 
\q1 Naˉjngëëˈ goˉteˈ baˊ la̱a̱yˈ. 
\q1  
\v 50 Läˉñihꜘ dsëyꜗ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ ga̱yhꜙ, kihꜗ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ naꜗ, hiꜙ läꜙja̱ˉ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ naꜗ gaˊ yaˉnääꜘ taꜙ chaˊnëˊ. 
\q1  
\v 51 Gaꜙmiꜙjnääyˉ beꜘ heˉ llaˉdsëëˋ kihˈ läꜙjëꜙ. 
\q1 Gaꜙjmeeyꜘ taꜙ kooꜘ hʉʉˊdsëˉ kihꜗ hi̱ˉ jmä̱ä̱˜ hñiiꜘ ka̱a̱hˊ. 
\q1  
\v 52 Gaꜙhëëyꜗ kihꜗ hi̱ˉ chaˉ beꜘ kihꜗ jmɨˉgyʉʉꜙ laˉ jeeˊ maˊ tä̱ä̱yhˊ jmeeyꜙ hihꜙ. 
\q1 Hø̱ø̱ˈ hi̱ˉ heꜘ, gaꜙlla̱a̱yꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ hwa̱a̱ˊ baˊ. 
\q1  
\v 53 Läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ saꜙ chaˉ heˉ kuhꜙ, gaꜙkwëëyhꜗ läꜙjëꜙ heˉ jmeeꜙ biiꜗ kiyhꜗ. 
\q1 Kihꜗ hi̱ˉ chaˉ kuuˊ gaꜙhëëyꜗ kihꜗ taꜙjmahꜗ. 
\q1  
\v 54 Gaꜙkwayꜘ beꜘ kihꜗ dsaˉ Israel hi̱ˉ nʉʉhˊ kiyhˈ. 
\q1 Maꜙraꜙ heˉ gaꜙläꜙñihꜘ dsëyꜗ, 
\q1  
\v 55 läꜙko̱o̱ˉ gaꜙbä̱ä̱yhˉ hñiiyꜘ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ maˉgyu̱hˉ jnänˋ, 
\q1 heˉ gaꜙløøꜗ kihꜗ Abraham kya̱a̱hˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ saˊju̱ˉ kiyhꜗ läꜙji̱i̱hˈ johꜘ jmɨɨˊ chaˉ, gaꜙjähꜘ María. 
\p  
\v 56 Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙjä̱ꜘ María kya̱a̱hˊ Elizabet ko̱o̱ˉ u̱u̱ˉ sɨhˉ. Ja̱ˉgaˊ ngaayhˈ taꜙ kiyhꜗ. 
\s1 Gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ Jwa̱a̱ꜚ 
\p  
\v 57 Maˊ gaꜙdsë̱ë̱ꜗ jmɨɨˊ heˉ läꜙcha̱a̱ˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱ꜗ Elizabet, gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ ja̱a̱ˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ ñʉʉhˉ kiyhꜗ.  
\v 58 Läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jä̱hꜙ kiyhꜗ hiꜙ läꜙkye̱ˉ hi̱ˉ teˉju̱ˉ kya̱a̱yhˊ gaꜙnuuyꜘ haˉ läꜙ ko̱hꜘ saꜙ jʉhˉga̱a̱ˉ heˉ gaꜙjmeeꜘ Dio kihꜗ Elizabet. Heˉja̱ˉ gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ baˊ dsaˉ heꜘ gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ lluꜗ kya̱a̱yhˊ.  
\v 59 Läꜙko̱o̱ˉ gaꜙhyaˉ baˊ jñaaˈ jmɨɨˋ, yaꜙnääꜗ dsaˉ mahꜗ gaꜙtʉyꜘ jmɨˉngoꜗ kihꜗ gyʉ̱ʉ̱ꜙ läꜙko̱o̱ˉ të̱ë̱ˈ jmeeꜙ dsaˉ judiu kihꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ ñʉʉhˉ kya̱a̱ꜗ. Maˊ hnøøˈ dsaˉ maˊ miˉche̱e̱yꜙ Zacaría läꜙche̱e̱ˉ jmiiyˉ. 
\p  
\v 60 —Saꜙ läꜙche̱e̱yˉ läꜙnaˉ. Jwa̱a̱ꜚ baˊ läꜙche̱e̱yˉ —gaꜙjähꜘ chooyˈ. 
\p  
\v 61 Mahꜗ gaꜙjähꜘ dsaˉ sɨɨyhꜙ: 
\p —¿Heˉlaˈ miˊche̱e̱hꜗ hnihꜘ Jwa̱a̱ꜚ? Niꜙ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ teˉju̱ˉ kihꜗ kya̱a̱yhˊ, saꜙ cha̱a̱ˉ hi̱ˉ che̱e̱ˉ läꜙnaˉ. 
\p  
\v 62 Heˉja̱ˉ gaꜙjmeeꜘ dsaˉ lii˜ kya̱a̱hˊ jmiiyˉ haˉ läꜙ maˊ hnøøyˈ miˉche̱e̱yꜙ gyʉ̱ʉ̱ˉ.  
\v 63 Heˉja̱ˉ gaꜙngɨɨꜘ jmiiˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ ko̱o̱ˉ jwɨˊ hmaˉ, jeeˊ gaꜙsɨɨyꜘ läꜙlaˉ: “Jwa̱a̱ꜚ baˊ läꜙche̱e̱yˉ.” Peerꜙ gaꜙläꜙdsa̱a̱˜ dsëꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ ja̱ˉ.  
\v 64 Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙløøꜗ hlëëhꜙ Zacaría kaˉlähꜘ, gaꜙkwayꜘ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio.  
\v 65 Läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ kooꜘ kiyhꜗ gaꜙläꜙgooꜙ dsëꜗ. Hiꜙ läꜙka̱a̱ˉ jwɨɨˉ heˉ täähˊ jeeˊ mohꜘ heˉ naˉhe̱e̱ꜚ hwaꜗ Judea, gaꜙläꜙnʉʉhꜘ haˉ läꜙ gaꜙlaꜗ.  
\v 66 Gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙnuuꜘ juuˈ ja̱ˉ, maˊ kye̱yˉ hʉʉˊdsëˉ, maˊ la̱a̱yꜘ: 
\p —¿Hi̱i̱ˉ baˊ le̱e̱ꜘ gyʉ̱ʉ̱ˉ naˉ? Jëëhꜘ, Dio chehꜗ kya̱a̱yhˊ. 
\s1 Su̱ꜚ kihꜗ Zacaría 
\p  
\v 67 Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ jaꜗ nëˊ kihˈ Zacaría, heˉja̱ˉ naˉ gaꜙhyoyhꜗ juuˈ heˉ ngëëyꜗ jnänˋ, gaꜙjäyhꜘ: 
\q1  
\v 68 Heˉ baˊ cheˉ llu̱u̱ꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ, hi̱ˉ la̱a̱ꜗ Dio kya̱a̱ꜗ jnäähˈ dsaˉ Israel, 
\q1 jëëhꜘ, maˉjay˜ mahꜗ lä̱ä̱yꜗ dsaˉ kya̱a̱yꜗ. 
\q1  
\v 69 Gaꜙkwa̱a̱yꜗ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ chaˉ beꜘ kihꜗ mahꜗ lä̱ä̱yꜗ jneˊ. 
\q1 Gaꜙhña̱a̱yꜗ ja̱a̱ˉ kihꜗ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ saˊju̱ˉ kihꜗ David hi̱ˉ maˊ jmeeꜙ taˊheꜗ kiyhꜗ. 
\q1  
\v 70 Gaꜙjmeeꜘ Dio ja̱ˉbaˊ läꜙko̱hꜘ gaꜙjäyhꜘ läꜙ maˊ toˉnëˊ taꜙlaꜙ kihꜗ dsaˉ hi̱ˉ naˉjngëëˈ kya̱a̱yꜗ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kiyhꜗ lloꜘjooꜗ. 
\q1  
\v 71 Gaꜙjäyhꜘ, lä̱ä̱yꜗ jneˊ kihˈ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ naˉhøøhˊ jnänˋ. 
\q1 Hiꜙ läꜙja̱ˉ lä̱ä̱yꜗ jneˊ kihˈ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ saꜙ hnääꜗ jneˊ. 
\q1  
\v 72 Läˉñihꜘ dsëyꜗ kihꜗ dsaˉ maˉgyu̱hˉ jnänˋ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ lloꜘjooꜗ. 
\q1 Maꜙraꜙ heˉ miˉteꜗ bihꜗ hmoohˊ naˉjngɨɨˈ heˉ gaꜙjmeeyꜘ ja̱ˉ. 
\q1  
\v 73 Miˉteyꜗ hmoohˊ heˉ gaꜙtä̱ä̱yˉ hñiiyꜘ jmeeyꜗ kya̱a̱hˊ Abraham dsaˉ maˉgyu̱hˉ jnänˋ mahꜗ le̱e̱ꜘ jneˊ kwa̱a̱t˜ kihꜗ Dio. 
\q1  
\v 74 Hi̱ˉ heꜘ lä̱ä̱ꜗ jneˊ kihˈ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ naˉhøøhˊ jnänˋ, 
\q1 mahꜗ saꜙ hɨɨꜗ gooˉ jnänˋ niꜙ miihˉ jeeˊ hnäähnˊ Dio. 
\q1  
\v 75 Läꜙja̱ˉ dsaˊtoohˊ jneˊ naˉjngëënˈ hiꜙ llu̱u̱ꜗ jneˊ chaˊnëyˊ läꜙji̱i̱hˈ jmɨɨˊ cha̱a̱ˉ jneˊ. 
\q1  
\v 76 Hneˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱nꜙ, lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ jähꜙ dsaˉ kyahꜗ la̱a̱hꜗ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ ngëë˜ juuˈ kihꜗ Dio. 
\q1 Jëëhꜘ, hneˉ gohˈ taꜙ chaˊnëˊ kihˈ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ mahꜗ miˉlluuhˋ jwëꜗ kiyhꜗ. 
\q1  
\v 77 Läꜙja̱ˉ läꜙñeˉ dsaˉgoohꜘ haˉ läꜙ jeeˊ lä̱ä̱yꜘ kihꜗ dsoˊkyeˉ, 
\q1 jëëhꜘ Dio ko̱o̱ꜙ dsëꜗ kiyhꜗ. 
\q1  
\v 78 Jëëhꜘ, läꜙjnäꜘ baˊ heˉ läˉñihꜘ dsëꜗ Dio kya̱a̱hˊ jneˊ. 
\q1 Heˉ jmeeyꜗ jeeˊ jnänˋ, laꜗ läꜙko̱hꜘ jmëëꜗ kihꜗ hyooˉ heˉ chooꜗ nëˊ jnänˋ läꜙ gaꜙtëꜘ gyʉʉhˈ. 
\q1  
\v 79 Chooyꜗ waˊjeˉ kihꜗ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jeeˊ naˉho̱o̱ˉ jeeˊ hiiꜘ gooˉ ju̱u̱yꜘ. 
\q1 Läꜙja̱ˉ miˉjnääyꜙ haˉ läꜙ jeeˊ hɨɨˈ tiiˊ jnänˋ, gaꜙjähꜘ Zacaría. 
\p  
\v 80 Gaꜙløøꜗ dsaˉkwa̱a̱ꜙ gyʉ̱ʉ̱ˉ, läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ hʉʉˊdsëˉ lluꜗ kiyhꜗ maˊ dsaˉkwa̱a̱ꜙ kya̱a̱yhˊ. Maˊ gaꜙkwa̱a̱yꜗ, ngooyꜗ taꜙ hwaꜗ ki̱i̱ꜙ, jeeˊ saꜙ kwaꜙ niꜙ miihˉ, läꜙji̱i̱hˈ gaꜙllooꜗ jmɨɨˊ heˉ gaꜙmiꜙjnääyˉ hñiiyꜘ kihꜗ dsaˉ Israel. 
\c 2  
\s1 Gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ Jesús 
\r (Mt. 1:18-25) 
\p  
\v 1 Ji̱ˉñeˉ ja̱ˉ, gaꜙjmeeꜘ Augusto rey toˉnëˊ madaꜚ llaˉlle̱e̱ꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ jeˉ, läꜙka̱a̱ˉ jeeˊ maˊ jmeeyꜙ hihꜙ.  
\v 2 Heˉ ja̱ˉ laꜗ toˉnëˊ jeˉ heˉ gaꜙchooyhꜗ kihꜗ dsaꜙ, läꜙko̱o̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ Cirenio lleˊmohꜘ hwaꜗ Siria.  
\v 3 Heˉja̱ˉ gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ baˊ dsaˉ gaꜙnääyꜗ taꜙ jwɨɨˉ jeeˊ të̱ë̱yˉ llaꜙlle̱e̱yꜗ jeˉ. 
\p  
\v 4 Heˉja̱ˉ yaꜙhë̱ë̱ꜗ José jeeˊ jwɨɨˉ Nazaret heˉ nøøꜘ hwaꜗ Galilea ngooyꜗ taꜙ hwaꜗ Judea jeeˊ jwɨɨˉ kihꜗ David heˉ che̱e̱ˉ Belén. Jëëhꜘ, José maˊ la̱a̱ˈ saˊju̱ˉ kihꜗ David.  
\v 5 Ñeeyˊ gaꜙllaꜙlle̱e̱yꜗ hñiiyꜘ jeˉ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ María hi̱ˉ kya̱a̱hˊ maˊ la̱a̱yˈ hmoohˊ je̱e̱yˈ gooyˉ. Hiꜙ María heꜘ maˊ kya̱a̱yˊ gyʉ̱ʉ̱ˉ.  
\v 6 Taˊko̱ˉji̱i̱hˈ maˊ tä̱ä̱yhˊ jeeˊ jwɨɨˉ ja̱ˉ, gaꜙdsë̱ë̱ꜗ jmɨɨˊ läꜙcha̱a̱ˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱ꜗ María.  
\v 7 Jeeˊ jwɨɨˉ ja̱ˉ gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ gyʉ̱ʉ̱ˉ ñʉʉhˉ toˉnëˊ kya̱a̱yˈ. Mahꜗ gaꜙbä̱ä̱yhˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ waˊsɨ̱ɨ̱hˊ. Gaꜙkya̱a̱yˉ nehꜙ naˊmooꜘ jeeˊ maˊ kuhˉ jahꜘ, kihꜗ heˉ saꜙ maˊ jooˉ chaˊnehꜙ jeeˊ tä̱ä̱hˊ dsaˉ. 
\s1 Gaꜙläꜙjnääꜘ ángele kihꜗ dsaˉ hi̱ˉ maˊ hä̱ä̱˜ jahꜘ 
\p  
\v 8 Kooꜘ jeeˊ jwɨɨˉ ja̱ˉ, maˊ tä̱ä̱hˊ dsaˉ hi̱ˉ maˊ hä̱ä̱˜ jahꜘ kya̱a̱ꜗ taꜙlaꜙ hwëˈ.  
\v 9 Niꜙ saꜙ gaꜙläꜙliihꜚ gyihꜗ, gaꜙläꜙjnääꜘ kiyhꜗ ja̱a̱ˉ ángel kya̱a̱ꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ. Gaꜙläꜙjnääꜘ jë̱ë̱ˉ ñihꜗ waˊjeˉ kihꜗ Dio läꜙkuˊ läꜙji̱i̱ꜗ kiyhꜗ. Peerꜙ gaꜙjwa̱a̱hˈ dsaˉ heꜘ.  
\v 10 Pero ángel gaꜙjähꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —Taꜙ waˊ ga̱hˈ hnähꜘ. Jëëhꜘ, maˉjan˜ kye̱nˊ juuˈ heˉ jmeeꜗ jë̱ë̱ˉ jwërte dsëꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ.  
\v 11 Naꜗ maˉläˉcha̱a̱ꜙ kyahꜗ hnähꜘ jeeˊ jwɨɨˉ kihꜗ David ja̱a̱ˉ hi̱ˉ lä̱ä̱ꜗ hnähꜘ. Hi̱ˉ heꜘ heꜘ Cristo, Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ.  
\v 12 Läꜙlaˉ jmeeꜗ lii˜ kyahꜗ hnähꜘ kihꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ heꜘ. Naˉbä̱ä̱yh˜ waˊsɨ̱ɨ̱hˊ naˉkya̱a̱yˈ nehꜙ naˊmooꜘ jeeˊ kuhˉ jahꜘ —gaꜙjähꜘ ángel. 
\p  
\v 13 Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙläꜙjnääꜘ kooꜘ kihꜗ ángel heꜘ, jwë̱ë̱ꜘ gaˊ ángele hi̱ˉ cha̱a̱ˉ gyʉʉhˈ hi̱ˉ maˊ häꜙ kihꜗ Dio, maˊ jäyhꜘ: 
\q1  
\v 14 ¡Heˉ baˊ cheˉ jø̱hˈga̱a̱ˉ Dio hi̱ˉ gyaꜗ gyʉʉhˈ! 
\q1 Waˊ hiiꜘ tiiˊ kihˈ dsaˉ jmɨˉgyʉʉꜙ hi̱ˉ jmeeꜙ läꜙ hnøøꜗ Dio. 
\p  
\v 15 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙnääˋ läꜙjë̱ë̱ꜙ ángele heꜘ gyʉʉhˈ, dsaˉ hi̱ˉ maˊ hä̱ä̱˜ jahꜘ kya̱a̱ꜗ heꜘ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ dsaˉkya̱a̱yhˊ: 
\p —Maˋ jneˊ ja̱ˉ taꜙ Belén, maꜙjëëˊ jneˊ ko̱o̱ˉ haˉ läꜙ maˉlaꜙ, läꜙko̱hꜘ juuˈ heˉ maˉnʉʉˊ jneˊ kihˈ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ. 
\p  
\v 16 Heˉja̱ˉ gaꜙnääyꜗ koˉchihˊ, gaꜙjnä̱ä̱yhꜙ María kya̱a̱hˊ José. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙjëëyꜗ naˉkya̱a̱ˈ gyʉ̱ʉ̱ˉ nehꜙ naˊmooꜘ jeeˊ maˊ kuhˉ jahꜘ.  
\v 17 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙjë̱ë̱yꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ, gaꜙta̱a̱yhˋ jmeeyh˜ juuˈ haˉ läꜙ gaꜙjähꜘ ángel kihꜗ gyʉ̱ʉ̱ꜙ.  
\v 18 Peerꜙ gaꜙläꜙdsa̱a̱˜ dsëꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙnuuꜘ juuˈ kihꜗ hi̱ˉ maˊ hä̱ä̱˜ jahꜘ kya̱a̱ꜗ heꜘ.  
\v 19 Pero María ngooꜗ baˊ dsooh˜ dsëyꜗ hiꜙ kye̱yˉ hʉʉˊdsëˉ kihꜗ läꜙjëꜙ heˉ gaꜙnuuyꜘ ja̱ˉ.  
\v 20 Dsaˉ hi̱ˉ maˊ hä̱ä̱˜ jahꜘ heꜘ gaꜙnääyˋ jmeeyꜙ jʉʉhˉ kihꜗ Dio, hiꜙ maꜙläꜙhäyꜙ kiyhꜗ, kihꜗ läꜙjëꜙ heˉ gaꜙnuuyꜘ hiꜙ läꜙjëꜙ heˉ gaꜙjëëyꜗ. Jëëhꜘ, maꜙraꜙ heˉ gaꜙlaꜗ baˊ läꜙko̱o̱ˉ teꜗ heˉ gaꜙjähꜘ ángel sɨɨyhꜙ. 
\s1 Gaꜙjä̱ä̱yꜗ Jesús jeeˊ maˊ chihˈ gwahꜙ jʉʉhꜙ 
\p  
\v 21 Maˊ gaꜙtëꜘ jñaaꜗ jmɨɨˋ, gaꜙtʉyꜘ jmɨˉngoꜗ kihꜗ gyʉ̱ʉ̱ꜙ mahꜗ gaꜙmiꜙche̱e̱yˉ Jesús, ja̱ˉbaˊ jmɨɨˉ heˉ gaꜙjähꜘ ángel läˉche̱e̱yˉ, jä̱ä̱ꜗ ja̱ˉgaˊ läꜙdsaahˊ María. 
\p  
\v 22 Maˊ gaꜙdsë̱ë̱ꜗ jmɨɨˊ heˉ gaꜙmiꜙllu̱u̱ꜗ choˈjmiiyˉ hñiiyꜘ läꜙhihꜙ kihꜗ ley kihꜗ Moisé, gaꜙjä̱ä̱yꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ taꜙ Jerusalén mahꜗ ta̱a̱yhꜙ gooˉ Dio.  
\v 23 (Gaꜙjmeeyꜘ läꜙja̱ˉ, jëëhꜘ nëˊ ley kihꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ jähꜘ läꜙlaˉ: “Läꜙjë̱ë̱ꜙ gyʉ̱ʉ̱ˉ ñʉʉhˉ hi̱ˉ toˉnëˊ laꜗ kwa̱a̱t˜ la̱a̱ꜗ kya̱a̱ꜗ Dio baˊ.”)  
\v 24 Heˉja̱ˉ naˊnääyˈ naˊjmeeyꜘ läꜙko̱o̱ˉ lleˋ ley kihꜗ Dio heˉ jähꜘ: kwa̱a̱hˈ ko̱o̱ˉ gya̱a̱hꜚ chaˊbëˉ o ko̱o̱ˉ gya̱a̱hꜚ chaˊjuuˉ. 
\p  
\v 25 Ji̱ˉñeˉ ja̱ˉ, maˊ gyaˈ jwɨɨˉ Jerusalén ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ maˊ che̱e̱ˉ Simeón. Dsaˉ heꜘ maˊ la̱a̱ˈ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ llu̱u̱ꜗ, maˊ hnaayhˉ Dio, maˊ kye̱yˉ oˉjø̱hꜙ dsëˉ lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ lä̱ä̱ꜘ dsaˉ Israel. Hiꜙ maˊ kya̱a̱yhˊ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ.  
\v 26 Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ gaꜙmiꜙjnääˉ kiyhꜗ heˉ saꜙ ju̱u̱yꜘ taˊko̱ˉji̱i̱hˈ saꜙ maˉjë̱ë̱yꜙ hi̱ˉ naˉhña̱a̱ˊ kya̱a̱ˈ Dio.  
\v 27 Gaꜙjøøꜗ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ kihꜗ Simeón heˉ ngooyꜗ taꜙ jeeˊ chihˈ gwahꜙ. Ja̱ˉbaˊ hor˜ ja̱ˉ gaꜙllooꜗ choˈjmiiˉ Jesús naˊjä̱ä̱yˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱yꜗ gwahꜙ mahꜗ leꜘ kiyhꜗ läꜙko̱o̱ˉ të̱ë̱ˈ dsaˉ jmeeꜙ läꜙko̱o̱ˉ jähꜘ ley.  
\v 28 Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙe̱e̱ꜗ Simeón heꜘ gyʉ̱ʉ̱ˉ, mahꜗ gaꜙkwayꜘ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio, gaꜙjäyhꜘ: 
\q1  
\v 29 Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, naꜗ maˉdsë̱ë̱ꜗ jmɨɨˊ kiꜙ jnäꜘ hi̱ˉ jmeeꜙ taˊheꜗ kyahꜗ yaˉhë̱ë̱nˈ jmɨˉgyʉʉꜙ laˉ, läꜙko̱o̱ˉ gaꜙchiihˊ jnäꜘ. 
\q1  
\v 30 Jëëhꜘ, maˉtë̱ë̱nꜘ maˉjë̱ë̱nꜙ hi̱ˉ maˉche̱e̱hꜗ mahꜗ lä̱ä̱yꜗ dsaˉ. 
\q1  
\v 31 Hi̱ˉ heꜘ gaꜙmiꜙllu̱u̱hˋ toꜙloꜙ nëˊ gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ hwaꜗ laˉ. 
\q1  
\v 32 La̱a̱yꜗ läꜙko̱o̱ˉ waˊjeˉ heˉ läꜙjnäꜘ kihꜗ hi̱ˉ saꜙ la̱a̱ꜗ judiu. 
\q1 Hiꜙ kihꜗ waˊjeˉ ja̱ˉ jä̱ꜗ jø̱ø̱hˈ dsaˉ Israel hi̱ˉ la̱a̱ꜗ kya̱a̱hꜗ, gaꜙjähꜘ Simeón. 
\p  
\v 33 Peerꜙ gaꜙläꜙdsa̱a̱˜ dsëꜗ José kya̱a̱hˊ María maˊ gaꜙnuuyꜘ läꜙjëꜙ heˉ maˊ hlëëhꜙ Simeón kihꜗ gyʉ̱ʉ̱ꜙ.  
\v 34 Mahꜗ gaꜙmiꜙjä̱ä̱ꜗ Simeón choˈjmiiˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ, gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ María: 
\p —Jëëˋ daˊ, gyʉ̱ʉ̱ˉ laˉ maˉnaˉhñaaˊ jmeeyˈ të̱hꜗ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ Israel, hiꜙ läꜙja̱ˉ jmeeyꜗ dsaˉje̱e̱h˜ jwë̱ë̱ꜘ kaˉlähꜘ. Maˉnaˉhña̱a̱yˊ jmeeyꜗ lii˜ la̱a̱yꜗ kya̱a̱hˊ Dio, pero saꜙ läꜙhnääꜗ dsihꜘ.  
\v 35 Hiꜙ kyahꜗ leꜘ läꜙko̱hꜘ heˉ dsaˉhiihˋ ñeˈtuuhꜚ nehꜙ tuhˉhohꜘ. Hiꜙ miˉjnääyꜙ haˉ läꜙ laꜗ hʉʉˊdsëˉ kihꜗ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ —gaꜙjähꜘ Simeón. 
\p  
\v 36 Ja̱ˉbaˊ jeeˊ ja̱ˉ maˊ hä̱ä̱ˊ kaˉlähꜘ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ maˊ che̱e̱ˉ Ana jo̱ˉmɨɨꜚ Fanuel. Dsaˉmëꜘ heꜘ maˊ ngëë˜ juuˈ kihꜗ Dio. Maˊ la̱a̱yˈ saˊju̱ˉ kihꜗ Aser jo̱o̱ꜘ Jacob. Maˉgyu̱hˉ jwërte dsaˉmëꜘ heꜘ. Gyiiꜗ ji̱ˉñeˉ baˊ gaꜙgyayˉ kya̱a̱hˊ dsaˉñʉʉhˉ kya̱a̱yꜗ.  
\v 37 Maˉhyaˉ to̱ꜙloꜙgyaꜘ naˉdsë˜ gyiiꜘgyaꜘ kye̱ꜘ ji̱ˉñeˉ heˉ gaꜙjä̱yꜘ hnëëyꜘ. Saꜙ maˊ dsaˉhlä̱ä̱yhꜙ maˊ dsooy˜ jeeˊ chihˈ gwahꜙ, läꜙjmɨɨˈ läꜙhwëˈ maˊ hnaayhˉ Dio. Johꜘ ji̱i̱h˜ saꜙ gaꜙtʉyꜗ kuhˉhɨ̱yh˜ maˊ chu̱u̱yꜘ kya̱a̱hˊ Dio.  
\v 38 Ja̱ˉbaˊ hor˜ ja̱ˉ jaꜗ dsaˉmëꜘ heꜘ chu̱hꜙ kihꜗ choˈjmiiˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ, mahꜗ gaꜙløøyꜗ kwayꜙ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio. Hiꜙ maˊ hlëëyhꜙ kihꜗ gyʉ̱ʉ̱ꜙ Jesús, chaˊnëˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jø̱ø̱˜ lɨhꜘ baˊ lä̱ä̱ˈ Dio dsaˉ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ Jerusalén. 
\p  
\v 39 Maˉlaꜙ maˉmiˉte̱hꜗ choˈjmiiˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ läꜙko̱hꜘ lleˋ ley kihꜗ Dio, gaꜙnääyˋ taꜙ jwɨɨˉ Nazaret heˉ nøøꜘ hwaꜗ Galilea.  
\v 40 Ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ maˊ dsaˉkwa̱a̱ꜙ gyʉ̱ʉ̱ˉ, hiꜙ chaˉgaˊmiihˉ beꜘ maˊ dsaˉläˉchaˉ kiyhꜗ, hiꜙ läꜙja̱ˉ hʉʉˊdsëˉ lluꜗ kiyhꜗ maˊ dsaˉkwa̱a̱ꜙ kya̱a̱yhˊ. Haˉ ko̱hꜘ saꜙ gaꜙmiꜙjä̱ä̱ꜗ Dio gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱ꜗ. 
\s1 Läꜙ mähꜗ Jesús gaꜙjä̱ꜘ jeeˊ kihˈ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley 
\p  
\v 41 Gaꜙläꜙjëꜙ ji̱ˉñeˉ baˊ maˊ dsoo˜ choˈjmiiˉ Jesús taꜙ Jerusalén maˊ tëˉ jmɨɨˊ heˉ ku̱hˉ dsaˉ judiu borrego mähꜗ.  
\v 42 Maˊ gaꜙhyaˉ Jesús gyaꜙto̱ꜘ ji̱ˉñeˉ, gaꜙnääyꜗ kaˉlähꜘ jmɨɨˊ läꜙko̱o̱ˉ të̱ë̱ˈ dsaˉ jmeeꜙ.  
\v 43 Maˉlaꜙ maˉgoh˜ jmɨɨˊ gaꜙnääˋ choˈjmiiyˉ taꜙ kihꜗ, niꜙ saꜙ liihꜚ gyihꜗ gaꜙjä̱ꜘ Jesús jwɨɨˉ Jerusalén.  
\v 44 Maˊ jmeeyꜙ hʉʉˊdsëˉ, hä̱ä̱ˊ Jesús jeeˊ kihˈ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙnääˋ chaˊjwëꜗ ja̱ˉ. Läꜙta̱a̱ˈ jmɨɨˊ gaꜙta̱a̱yhˋ jwëˈ, ja̱ˉgaˊ gaꜙhnaayhˉ jeeˊ kihˈ dsaˉ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ kya̱a̱yꜗ, hiꜙ läꜙja̱ˉ jeeˊ kihˈ dsaˉ hi̱ˉ kyu̱u̱yꜙ kaˉlähꜘ.  
\v 45 Maˊ saꜙ gaꜙjnä̱ä̱yhꜙ, gaꜙkë̱yhꜗ kaˉlähꜘ taꜙ Jerusalén naˊhnääyhˉ. 
\p  
\v 46 Gaꜙtëꜘ hnëˉ jmɨɨˊ, ja̱ˉgaˊ gaꜙjnä̱ä̱yhꜙ Jesús jeeˊ chihˈ gwahꜙ naˉgyayꜗ jeeˊ kihˈ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley, maˊ nuuyˉ haˉ läꜙ hlëëhꜙ dsaˉ heꜘ hiꜙ Jesús maˊ ngɨɨꜙ juuˈ kiyhꜗ kaˉlähꜘ.  
\v 47 Läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ nuuˉ kiyhꜗ maˊ dsa̱a̱˜ dsëyꜗ haˉ ko̱o̱ˉ saꜙ maˊ kyʉʉh˜ Jesús hiꜙ läꜙja̱ˉ kihꜗ juuˈ heˉ maˊ je̱e̱yhˉ ja̱ˉ.  
\v 48 Maˊ gaꜙjëëꜗ choˈjmiiyˉ, gaꜙläꜙdsa̱a̱˜ dsëyꜗ, mahꜗ gaꜙjähꜘ María sɨɨyhꜙ: 
\p —Gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱nꜙ, ¿heˉlaˈ maˉjmeehˊ läꜙnaˉ kya̱a̱ꜗ jnäähˈ? Haˉ ko̱hꜘ saꜙ lleˋ dsënꜙ kya̱a̱hˊ Tääˋ kya̱a̱hˈ jeeˊ gaꜙnøøˊ jnäähꜗ hnäähꜙ jnäähˈ hneˉ. 
\p  
\v 49 Heˉja̱ˉ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús juuˈ kiyhꜗ: 
\p —¿Heˉlaˈ gaꜙnääˊ hnähꜘ hnaahꜙ jnäꜘ? ¿Cheˊ saꜙ ñehˊ hnähꜘ heˉ gaꜙtë̱ë̱nꜘ miˊtenˋ kinꜙ kya̱a̱hˊ Tääˋ kya̱a̱nꜙ? 
\p  
\v 50 Pero saꜙ gaꜙläꜙngëëꜘ choˈjmiiyˉ heˉ gaꜙhlëëyhꜘ läꜙja̱ˉ.  
\v 51 Ja̱ˉgaˊ yaꜙhë̱ë̱yꜗ mahꜗ gaꜙnääyˋ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱yhˊ taꜙ Nazaret. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙmiꜙteyꜗ gaꜙläꜙjëꜙ baˊ heˉ maˊ jähꜘ choˈjmiiyˉ. Hiꜙ María ngooꜗ baˊ dsooh˜ dsëyꜗ läꜙjëꜙ juuˈ heˉ gaꜙnuuyꜘ.  
\v 52 Hiꜙ Jesús ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ dsaˉläˉjø̱ø̱hˈ gyihꜗ. Läꜙja̱ˉ chaˉgaˊmiihˉ dsaˉläˉkyʉʉyh˜ ko̱o̱ˉ häˊ ko̱o̱ˉ häˊ. Maˊ tɨh˜ dsëˈ Dio läꜙjëꜙ heˉ maˊ jmeeyꜙ, hiꜙ läꜙkye̱ˉ dsaˉ kaˉlähꜘ maˊ tɨh˜ dsëꜗ. 
\c 3  
\s1 Gaꜙløøꜗ Jwa̱a̱ꜚ kwaꜙ juuˈ 
\r (Mt. 3:1-12; Mr. 1:1-8; Jn. 1:19-28) 
\p  
\v 1 Maˉhyaˉ gyaꜙhñaꜘ ji̱ˉñeˉ la̱a̱ꜗ Tiberio rey toˉnëˊ. Ji̱ˉñeˉ ja̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ Poncio Pilato lleˊmohꜘ hwaꜗ Judea. Herode maˊ la̱a̱ˈ taˊ hwaˈ Galilea, Felipe ø̱ø̱yhꜚ maˊ la̱a̱ˈ taˊ hwaˈ Iturea kya̱a̱hˊ hwaˈ Traconite. Lisania maˊ la̱a̱ˈ taˊ hwaˈ Abilinia.  
\v 2 Ja̱ˉbaˊ ji̱ˉñeˉ ja̱ˉ, Aná kya̱a̱hˊ Caifá maˊ la̱a̱ˈ jmiˉdsaˉ ka̱a̱hˊ. Läꜙ maˊja̱ˉ gaꜙhlëëhꜘ Dio kya̱a̱hˊ Jwa̱a̱ꜚ jo̱o̱ꜘ Zacaría läꜙko̱o̱ˉ maˊ gyayˈ hwaꜗ ki̱i̱ꜙ jeeˊ saꜙ kwaꜙ niꜙ miihˉ.  
\v 3 Heˉja̱ˉ maˊ dsooy˜ läꜙka̱a̱ˉ jeeˊ laˈ chaˊhooˊ jmɨɨˉ Jordán maˊ dsaˉkwayꜙ juuˈ heˉ sa̱a̱ꜙ dsaˉ jmɨɨˉ hiꜙ gaꜙhlë̱ë̱yhꜗ dsaˉ mahꜗ waˊ dsaˉje̱e̱yh˜ kya̱a̱hˊ Dio mahꜗ ko̱o̱ꜙ Dio dsëꜗ kihꜗ dsoˊkyeˉ kiyhꜗ.  
\v 4 Läꜙja̱ˉ gaꜙläꜙteꜗ läꜙko̱o̱ˉ naˉsɨɨˉ juuˈ heˉ gaꜙhlëëhꜘ Isaía hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio lloꜘjooꜗ, gaꜙjäyhꜘ: 
\q1 Ki̱i̱ˉ nʉʉhꜙ ko̱o̱ˉ lleꜘ heˉ hlëëhꜙ hwaꜗ ki̱i̱ꜙ jeeˊ saꜙ kwaꜙ niꜙ miihˉ: 
\q1 “Miˉlluˋ hnähꜘ jwëˈ kihꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ, 
\q1 miˉllu̱u̱ˋ hnähꜘ hñaahꜗ mahꜗ he̱e̱hˊ hnihꜘ waˊraˉ gaꜙtëꜘ jeeˊ jäyꜙ. 
\q1  
\v 5 Läꜙka̱a̱ˉ jeeˊ laˈ chaˊgwaaˉ hnøøꜗ ka̱hꜙ gwaahˊ, 
\q1 hnøøꜗ liiꜘ ko̱o̱ˉ mëëˉ mohꜘ jeeˊ laˈ chaˊsɨɨˉ. 
\q1 Jwëˈ jlʉˉgye̱h˜ hnøøꜗ liiꜘ ko̱ˉdsooꜘ. 
\q1 Jwëˈ heˉ laꜗ taˉjuhˉ, hnøøꜗ liiꜘ ko̱o̱ˉ mëëˉ baˊ. 
\q1  
\v 6 Maˊja̱ˉ gaˊ jëëˈ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ, haˉ läꜙ lä̱ä̱ꜗ Dio jneˊ taꜙlaꜙ kihꜗ hi̱ˉ jäꜙ”, gaꜙjähꜘ Isaía. 
\p  
\v 7 Heˉja̱ˉ läꜙlaˉ gaꜙjähꜘ Jwa̱a̱ꜚ sɨɨhꜙ gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ naˊnääˈ maˊ sa̱a̱ꜙ jmɨɨˉ: 
\p —Hnähꜘ la̱a̱hꜗ läꜙko̱hꜘ mɨɨhˉ hi̱ˉ kyʉ̱ʉ̱ꜙ. ¿Hi̱i̱ˉ maˉsɨɨhꜙ hnähꜘ heˉ lä̱ä̱hꜘ hnähꜘ hñaahꜗ kihꜗ heˉ wɨɨꜘ heˉ naꜗ gaˊ jäꜙ?  
\v 8 Toˉnëˊ daˊ miˉjnääˈ hnähꜘ heˉ maˉtʉhꜗ hnähꜘ jwëꜘ hlɨɨhˈ mahꜗ jmeehˈ hnähꜘ heˉ lluꜗ jmahꜗ baˊ, ja̱ˉgaˊ laˈ dsooꜘ heˉ maˉje̱e̱h˜ hnähꜘ kya̱a̱hˊ Dio. Moꜙtoꜙ jmeeˉ hnähꜘ hʉʉˊdsëˉ lä̱ä̱hꜘ hnähꜘ läꜙlluꜗ heˉ jwahꜘ hnähꜘ: “Abraham baˊ la̱a̱ˈ tääˋ jnänˋ.” Jëëhꜘ jnäꜘ jwahnꜙ, lihꜙ baˊ Dio jmeeꜗ hwë̱ë̱ꜙ saˊju̱ˉ kihꜗ Abraham läꜙkye̱ˉ kihꜗ ku̱u̱ˊ laˉ.  
\v 9 Heeꜚ ñeˈlähˉ maˉkyeˉ maˉnaˊlluˋ hʉʉˊ hmaˉ. Läꜙjëꜙ chaahˈ hmaˉ heˉ saꜙ lluꜗ mɨɨˈ kihꜗ, heˉ ja̱ˉ dsaˉtuˋ mahꜗ dsooꜗ chaˊjeˉ —gaꜙjähꜘ Jwa̱a̱ꜚ. 
\p  
\v 10 Läꜙjë̱ë̱ꜙ baˊ dsaˉ maˊ ngɨɨꜙ juuˈ kiyhꜗ, maˊ jäyhꜘ: 
\p —¿Haˉ läꜙ jmeeˊ jnäähꜗ ja̱ˉ? 
\p  
\v 11 Mahꜗ gaꜙje̱e̱yhˉ kihꜗ dsaˉ, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Hnähꜘ hi̱ˉ chaˉ to̱ꜗ lë̱ë̱ˋ hmɨɨhˉ kihꜗ, kwëëhˋ ko̱o̱ˉ hi̱ˉ saꜙ chaˉ kihꜗ. Hiꜙ hnähꜘ hi̱ˉ kuhˉhɨ̱h˜ lluꜗ, kwëëhˋ miihˉ hi̱ˉ jmeeꜙ biiꜗ kihꜗ. 
\p  
\v 12 Hiꜙ naˊnääˈ kaˉlähꜘ hi̱ˉ ko̱o̱ˈ kuˊsɨhˉ mahꜗ sa̱a̱yꜙ jmɨɨˉ. Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ Jwa̱a̱ꜚ: 
\p —Taˉjwohꜗ, hiꜙ jnäähˈ, ¿haˉ läꜙ jmeeˊ jnäähꜗ kaˉlähꜘ? 
\p  
\v 13 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jwa̱a̱ꜚ sɨɨyhꜙ: 
\p —Läꜙko̱o̱ˉ teꜗ lleˋ kihˈ baˊ ko̱o̱hˈ hnähꜘ kihꜗ dsaꜙ. 
\p  
\v 14 Hløøꜘ kaˉlähꜘ gaꜙngɨɨꜘ juuˈ kiyhꜗ: 
\p —¿Haˉ gaˊ jnäähꜗ naꜙ, haˉ läꜙ jmeeˊ jnäähꜗ ja̱ˉ? 
\p Mahꜗ gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Taꜙ jø̱ø̱hˋ hnähꜘ dsaˉ mahꜗ jñuuhˊ hnähꜘ heˉ chaˉ kiyhꜗ, niꜙ taꜙ hnëëꜙ hnähꜘ dsaˉ hi̱ˉ saꜙ ä̱ä̱ˉ dsooˊ kya̱a̱hˊ juuˈ taˉjuuˈ. He̱e̱hˋ baˊ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ teꜗ heˉ lë̱hˈ hnähꜘ. 
\p  
\v 15 Peerꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ judiu maˊ hnøøˈ waˊraˉ jähꜘ kihꜗ maˉllooꜗ baˊ jmɨɨˊ heˉ lä̱ä̱yꜘ, heˉja̱ˉ maˊ jmeeyꜙ hʉʉˊdsëˉ cheˊ heꜘ baˊ Jwa̱a̱ꜚ naˉ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ Cristo hi̱ˉ naˉhña̱a̱ˊ kya̱a̱ˈ Dio.  
\v 16 Gaꜙjähꜘ Jwa̱a̱ꜚ gaꜙsɨɨhꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ: 
\p —Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, jnäꜘ cha̱a̱nˊ dsaˉ jmɨɨˉ kya̱a̱hˊ jmɨɨˉ baˊ. Pero jäꜙ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ jø̱ø̱hˈ gaˊ läꜙko̱hꜘ gaˊ jnäꜘ. Hiꜙ niꜙ saꜙ të̱ˊdsë̱ë̱nꜗ chiihnˊ mahꜗ llenˋ looˉ heˉ häˊ tɨɨyˊ. Hi̱ˉ heꜘ cha̱a̱ꜗ hnähꜘ jmɨɨˉ kya̱a̱hˊ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ, hiꜙ kya̱a̱hˊ jeˉ kaˉlähꜘ.  
\v 17 Hi̱i̱ꜚ chehꜗ miˉlluꜗ mɨˈtrigo, maˉcho̱o̱yhˉ heˉ kya̱a̱hˊ jwäyˈ. Maˉlaꜙ maˉko̱o̱yˈ mɨˈtrigo kiyhꜗ, llayꜗ lluꜗ, ja̱ˉgaˊ jë̱yˈ waˊhløøˉ kihꜗ kya̱a̱hˊ jeˉ heˉ moꜙsoꜙ hʉʉꜙ ji̱hˊko̱hꜘ. 
\p  
\v 18 Hiꜙ gaꜙhlë̱ë̱yhꜗ dsaˉ kya̱a̱hˊ chaˉgaˊmiihˉ juuˈ heˉ gaꜙmiꜙjnääyˉ haˉ läꜙ laꜗ juˈhmëëꜘ heˉ maˊ kwayꜙ.  
\v 19 Hiꜙ gaꜙjʉʉyhꜗ kihꜗ Herode hi̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ taˊ, kihꜗ heˉ maˊ kya̱a̱yhˊ Herodía mëˊ Felipe, heꜘ baˊ dsaˉñʉʉhˉ ø̱ø̱yhꜚ. Hiꜙ gaꜙjʉʉyhꜗ kihꜗ Herode, kihꜗ gaꜙläꜙjëꜙ heˉ hlɨɨhˈ heˉ maˊ jmeeyꜙ.  
\v 20 Hiꜙ kë̱ë̱ˉ gaˊ gaꜙbä̱ä̱hˉ Herode jyohꜘ dsooˊ, hehꜗ heˉ gaꜙta̱a̱yhˉ Jwa̱a̱ꜚ nehꜙñeˈ. 
\s1 Gaꜙsa̱a̱ˉ Jesús jmɨɨˉ 
\r (Mt. 3:13-17; Mr. 1:9-11) 
\p  
\v 21 Ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ läꜙ maˊ chehˈ Jwa̱a̱ꜚ cha̱a̱˜ dsaˉ jmɨɨˉ, Jesús kaˉlähꜘ gaꜙsa̱a̱ˉ jmɨɨˉ. Taˊko̱ˉji̱i̱hˈ maˊ ngɨɨꜙ Jesús kiyhꜗ kihꜗ Dio gaꜙnaꜘ gyʉʉhˈ jmɨˉgyʉʉꜙ.  
\v 22 Hiꜙ gaꜙjyooꜗ nëˊ kiyhˈ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ, gaꜙläꜙjnääyꜘ, la̱a̱yꜗ läꜙko̱hꜘ ja̱a̱ˉ juuˉ. Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙläꜙnʉʉhꜘ ko̱o̱ˉ juuˈ heˉ jaꜗ gyʉʉhˈ heˉ maˊ jähꜘ: 
\p —Hneˉ la̱a̱hꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱nꜙ hi̱ˉ hnaanꜙ. Peerꜙ cha̱a̱nˉ lluꜗ kya̱a̱hˊ hneˉ. 
\s1 Jeeˊ laˉ naˉsɨɨˉ jmɨɨˉ kihꜗ dsaˉ maˉgyu̱hˉ kya̱a̱ꜗ Jesús 
\r (Mt. 1:1-17) 
\p  
\v 23 Maˊ hä̱ä̱ˊ Jesús ko̱o̱ˉ gyiiꜘgyaꜘ ji̱ˉñeˉ maˊ gaꜙløøyꜗ kwayꜙ juuˈ. Maˊ jmä̱ä̱˜ dsihꜘ la̱a̱yꜗ jo̱o̱ꜘ José. José heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Elí.  
\v 24 Elí heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Matat. Matat heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Leví. Leví heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Melqui. Melqui heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Jana. Jana heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ José.  
\v 25 José heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Matatía. Matatía heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Amó. Amó heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Nahum. Nahum heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Esli. Esli heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Nagai.  
\v 26 Nagai heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Maat. Maat heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Matatía. Matatía heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Semei. Semei heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ José. José heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Judá.  
\v 27 Judá heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Joana. Joana heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Resa. Resa heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Zorobabel. Zorobabel heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Salatiel. Salatiel heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Neri.  
\v 28 Neri heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Melqui. Melqui heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Adi. Adi heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Cosam. Cosam heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Elmodam. Elmodam heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Er.  
\v 29 Er heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Josué. Josué heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Eliezer. Eliezer heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Jorim. Jorim heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Matat.  
\v 30 Matat heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Leví. Leví heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Simeón. Simeón heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Judá. Judá heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ José. José heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Jonán. Jonán heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Eliaquim.  
\v 31 Eliaquim heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Melea. Melea heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Mainán. Mainán heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Matata. Matata heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Natán.  
\v 32 Natán heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ David. David heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Isaí. Isaí heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Obed. Obed heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Booz. Booz heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Salmón. Salmón heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Naasón.  
\v 33 Naasón heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Aminadab. Aminadab heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Aram. Aram heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Esrom. Esrom heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Fare. Fare heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Judá.  
\v 34 Judá heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Jacob. Jacob heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Isaac. Isaac heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Abraham. Abraham heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Taré, Taré heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Nacor.  
\v 35 Nacor heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Serug. Serug heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Ragau. Ragau heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Peleg. Peleg heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Heber. Heber heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Sala.  
\v 36 Sala heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Cainán. Cainán heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Arfaxad. Arfaxad heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Sem. Sem heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Noé. Noé heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Lamec.  
\v 37 Lamec heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Matusalén. Matusalén heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Enoc. Enoc heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Jared. Jared heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Mahalaleel. Mahalaleel heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Cainán.  
\v 38 Cainán heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Enó. Enó heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Set. Set heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Adán. Adán heꜘ maˊ la̱a̱ˈ jo̱o̱ꜘ Dio. 
\c 4  
\s1 Gaꜙka̱ꜗ hi̱ˉsaꜙllu̱ꜗ dsëꜗ Jesús 
\r (Mt. 4:1-11; Mr. 1:12-13) 
\p  
\v 1 Chaˉmiihˉ beꜘ kihꜗ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ maˉkye̱ˉ Jesús. Heˉja̱ˉ maˉlaꜙ maˉsa̱a̱yˉ jmɨɨˉ chaˊjmɨɨˉ Jordan, läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙjøøꜗ Jmɨˉlleꜘ kiyhꜗ ngooyꜗ taꜙ jeeˊ laˈ hwaꜗ ki̱i̱ꜙ.  
\v 2 Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙjä̱yꜘ to̱ꜗlooꜗ jmɨɨˋ jeeˊ gaꜙka̱ꜗ hi̱ˉsaꜙllu̱ꜗ dsëyꜗ. Saꜙ chaˉ gaꜙkuyhˉ niꜙ miihˉ taˊko̱ˉji̱i̱hˈ maˊ gyayˈ jeeˊ ja̱ˉ. Maˉngëëꜘ heˉ ja̱ˉ, jaꜗ kyo̱yhꜙ.  
\v 3 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ hi̱ˉsaꜙllu̱ꜗ sɨɨyhꜙ: 
\p —Cherˊmahꜗ dsooꜘ la̱a̱hꜗ Jo̱o̱ꜘ Dio, jmeeˊ hihꜙ mahꜗ liiꜙ heˊñiihꜚ ku̱u̱ˊ laˉ. 
\p  
\v 4 Mahꜗ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús juuˈ kiyhꜗ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Maˉnaˉsɨɨˉ baˊ: “Ja̱ꜙ maꜙlaꜙ kya̱a̱hˊ heˉ kihˉhi̱hnˉ jmeeꜙ cha̱a̱ˉ jneˊ. Kya̱a̱hˊ läꜙjëꜙ juuˈ kihꜗ Dio baˊ jmeeꜙ cha̱a̱ˉ jneˊ.” 
\p  
\v 5 Heˉja̱ˉ gaꜙjøøꜗ hi̱ˉsaꜙllu̱ꜗ kiyhꜗ läꜙ gaꜙtëꜘ ko̱o̱ˉ mohꜘ ñiiꜘ mahꜗ kya̱a̱hˊ ko̱ˉhwëëꜘ pihˈ baˊ gaꜙheeyhꜗ läꜙka̱a̱ˉ jeeˊ jwɨɨˉ kaahˊ heˉ chaˉ jmɨˉgyʉʉꜙ.  
\v 6 Mahꜗ gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Kwanˋ jwëˈ mahꜗ jmeehˈ hihꜙ läꜙka̱a̱ˉ jeeˊ jwɨɨˉ naˉ, hiꜙ kwëëhnꜚ hneˉ läꜙjëꜙ gaˊ heˉ laꜗ naˊhñaahꜗ heˉ chaˉ kihꜗ. Jëëhꜘ, jnäꜘ gaꜙhyohnꜗ läꜙjëꜙ heˉ naˉ hiꜙ leꜘ kwëëhnꜚ hi̱ˉ llaꜙ dsënꜙ.  
\v 7 Läꜙjëꜙ heˉ naˉ kwëëhnꜚ hneˉ cherˊmahꜗ gaꜙju̱u̱hˊ jnëhˊ chaˊnënꜙ, jmä̱ä̱hˈ jnäꜘ jø̱ø̱hnˈ. 
\p  
\v 8 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Gwa̱a̱hˉ kiꜙ jnäꜘ Tanaˊ, jëëhꜘ maˉnaˉsɨɨˉ baˊ jeeˊ jyohꜘ kaˉlähꜘ: “Kihꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ Dio kya̱a̱hꜗ baˊ jmeehˈ jʉʉhˉ. Kihꜗ ja̱a̱ˉ hñiiꜘ bihꜗ jmeehˈ taˊheꜗ.” 
\p  
\v 9 Maˉngëëꜘ heˉ ja̱ˉ, gaꜙjøøꜗ hi̱ˉsaꜙllu̱ꜗ kiyhꜗ taꜙ jeeˊ chihˈ gwahꜙ jwɨɨˉ Jerusalén. Maˊ gaꜙllaꜙnääyꜗ jeeˊ ja̱ˉ, gaꜙjä̱ä̱yꜗ läꜙ gaꜙtëꜘ gyʉʉhˈ kihꜗ gwahꜙ jʉʉhꜙ, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Cherˊmahꜗ dsooꜘ la̱a̱hꜗ Jo̱o̱ꜘ Dio, jwä̱ä̱ꜙ hñaahꜗ läꜙ gaꜙtëꜘ hwaꜗ.  
\v 10 Jëëhꜘ naˉsɨɨˉ baˊ kaˉlähꜘ: 
\q1 Dio che̱e̱ꜗ ángele kya̱a̱yꜗ kooꜘ kyahꜗ mahꜗ hä̱ä̱yꜗ hneˉ. 
\q1  
\v 11 Läꜙja̱ˉ jä̱ä̱yꜗ hneˉ läꜙ hä̱ä̱yˉ goohˉ, mahꜗ saꜙ llaˉñuꜗ tɨɨhˊ kya̱a̱hˊ ku̱u̱ˊ. 
\p  
\v 12 Mahꜗ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús juuˈ kiyhꜗ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Maˉnaˉsɨɨˉ baˊ kaˉlähꜘ: “Taꜙ ka̱ˉ dsëꜗ Dio hi̱ˉ la̱a̱ꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱hꜗ.” 
\p  
\v 13 Maˉlaꜙ maˉka̱ꜗ hi̱ˉsaꜙllu̱ꜗ dsëꜗ Jesús, gaꜙläꜙø̱ø̱yꜘ kiyhꜗ miihˉ jmɨɨˊ. 
\s1 Gaꜙløøꜗ Jesús kwayꜙ juuˈ hwaꜗ Galilea 
\r (Mt. 4:12-17; Mr. 1:14-15) 
\p  
\v 14 Maˉngëëꜘ heˉ ja̱ˉ, ngaahꜗ Jesús taꜙ hwaꜗ Galilea kye̱yˉ chaˉmiihˉ beꜘ kihꜗ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ. Maˊ hiiꜘ juuˈ kiyhꜗ läꜙka̱a̱ˉ jeeˊ jwɨɨˉ heˉ täähˊ läꜙkuˊ läꜙji̱i̱ꜗ hwaꜗ ja̱ˉ.  
\v 15 Maˊ miˉtë̱ë̱yꜙ dsaˉ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ läꜙko̱o̱ˉ läꜙko̱o̱ˉ gwahꜙ mähˉ hiꜙ gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ gaꜙjmeeꜘ jʉʉhˉ kiyhꜗ.  
\v 16 Gaꜙlla̱a̱yhꜗ jeeˊ jwɨɨˉ Nazaret jeeˊ gaꜙkwa̱a̱yꜗ. Gaꜙheyꜗ nehꜙ gwahꜙ mähˉ läꜙko̱o̱ˉ maˊ të̱ë̱yꜗ jmeeyꜙ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙnooyˉ mahꜗ gaꜙhëyꜘ juuˈ kihꜗ Dio heˉ maˉnaˉsɨɨˉ jä̱ä̱ꜗ.  
\v 17 Gaꜙkwëëhꜗ dsihꜘ jeˉ heˉ gaꜙsɨɨꜘ Isaía hi̱ˉ maˊ ngëë˜ juuˈ kihꜗ Dio. Gaꜙji̱i̱yꜗ moˊjeˉ mahꜗ gaꜙjnøøyhꜗ jeeˊ naˉsɨɨˉ läꜙlaˉ: 
\q1  
\v 18 Kye̱nˊ Jmɨˉlleꜘ kihꜗ Dio nëˊ kinꜙ. 
\q1 Maˉhña̱a̱yꜗ jnäꜘ mahꜗ kwanˋ juˈhmëëꜘ kihꜗ hi̱ˉ täˉñeeꜘ. 
\q1 Gaꜙche̱e̱yꜗ jnäꜘ mahꜗ hlë̱ë̱hnˊ hi̱ˉ saꜙ chaˉ oˉjø̱hꜙ dsëˉ kihꜗ. 
\q1 Jmeenˋ juuˈ haˉ läꜙ jeeˊ lä̱ä̱ꜘ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ nehꜙñeˈ. 
\q1 Jmeenˋ jëëˈ hi̱ˉ tʉʉˊ. 
\q1 Lä̱ä̱nˊ dsaˉ hi̱ˉ dsaˉngëëꜘ lliꜘwɨɨꜘ. 
\q1  
\v 19 Jmeenˋ juuˈ heˉ maˉtøøhnˊ ji̱ˉñeˉ heˉ miˉjä̱ä̱ꜗ Dio dsaˉ. 
\p  
\v 20 Maˉngëëꜘ maˉhëꜘ Jesús juuˈ ja̱ˉ, gaꜙbä̱ä̱yꜗ moˊjeˉ mahꜗ gaꜙngëëyꜗ kihꜗ hi̱ˉ maˊ häˊ gooˉ, ja̱ˉgaˊ gaꜙgyayˉ. Läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ ja̱ˉ maˊ jë̱ë̱y˜ ko̱o̱ˉ hwehˉ.  
\v 21 Mahꜗ gaꜙløøyꜗ hlë̱ë̱yh˜ dsaˉ heꜘ: 
\p —Naꜗ maˉläˉteꜗ juuˈ kihꜗ Dio heˉ maˉhënꜗ chaˊnëhˊ hnähꜘ. 
\p  
\v 22 Gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ baˊ dsaˉ maˊ hlëëhꜙ lluꜗ kihꜗ Jesús, hiꜙ maˊ dsa̱a̱˜ dsëyꜗ kihꜗ jna̱a̱hˈ laꜗ juuˈ heˉ maˊ hlëëhꜙ Jesús. Mahꜗ maˊ jäyhꜘ: 
\p —¿Cheˊ ja̱ꜙ heꜘ jo̱ˉñʉʉhꜚ José hi̱ˉ naˉ? 
\p  
\v 23 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ dsaˉ heꜘ: 
\p —Maꜙ baˊ jnäꜘ heˉ jwɨɨhˈ jnäꜘ juuˈ heˉ të̱ë̱hˈ hnähꜘ hlëëhˊ, heˉ jähꜘ läꜙlaˉ: “Jmeeˊ më˜ kyahꜗ hñaahꜗ, cherˊmahꜗ dsooꜘ la̱a̱hꜗ tëꜙmë˜. Jmeeˊ kaˉlähꜘ jeeˊ laˈ jwɨɨˉ kyahꜗ läꜙjëꜙ heˉ maˉnʉʉˊ jnäähꜗ gaꜙjmeehˊ jwɨɨˉ Capernaum, ja̱ˉgaˊ laˈ dsooꜘ.” 
\p  
\v 24 Hiꜙ gaꜙhlëëhꜘ gyihꜗ jyohꜘ juuˈ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ. Niꜙ ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ ngëë˜ juuˈ kihꜗ Dio saꜙ he̱e̱hˉ dsihꜘ jeeˊ jwɨɨˉ gooyˈ.  
\v 25 Juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ. Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gyaˈ Elía hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio gaꜙhnaꜘ jmaꜗ hnëˉ ji̱ˉñeˉ naˉdsë˜ jñeeꜘ sɨhˉ hiꜙ haˉ ko̱hꜘ hooˊ saꜙ gaꜙläꜙchaꜙ läꜙka̱a̱ˉ hwaꜗ ja̱ˉ. Jmɨɨˊ ja̱ˉ, maˊ cha̱a̱ˉ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉmëꜘ hnɨɨꜘ hwaꜗ Israel.  
\v 26 Pero saꜙ gaꜙche̱e̱ꜗ Dio Elía kihꜗ niꜙ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ hnɨɨꜘ heꜘ. Gaꜙche̱e̱yꜗ kihꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ hnɨɨꜘ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ Sarepta kooꜘ kihꜗ Sidón baˊ.  
\v 27 Läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ jmɨɨˊ kihˈ Eliseo hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio lloꜘjooꜗ. Maˊ cha̱a̱ˉ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ hi̱ˉ maˊ dsaahˊ hmihꜗ høøꜚ hwaꜗ Israel. Pero niꜙ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ heꜘ saꜙ gaꜙhla̱a̱ꜘ. Maꜙlaꜙ Naamán hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ hwaꜗ Siria baˊ gaꜙjä̱ꜗ kihꜗ —gaꜙjähꜘ Jesús. 
\p  
\v 28 Läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ nehꜙ gwahꜙ ja̱ˉ, gaꜙläꜙlle̱e̱yꜘ jwërte läꜙ maˊ gaꜙnuuyꜘ juuˈ ja̱ˉ.  
\v 29 Gaꜙnooˉ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ mahꜗ gaꜙsë̱ë̱hˉ dsihꜘ taꜙ chʉʉhˊ jwɨɨˉ. Gaꜙjä̱ä̱yꜗ läꜙ gaꜙtëꜘ gyʉʉhˈ mohꜘ jeeˊ laˈ jeeˊ jwɨɨˉ ja̱ˉ, mahꜗ maˊ jwä̱ä̱yˈ taꜙ chaˊsɨɨˉ ñiihˊ.  
\v 30 Pero heˉ gaꜙlaꜗ, gaꜙko̱o̱ˈ Jesús jwëꜗ kiyhꜗ gaꜙngëëyꜘ to̱ꜗdsaahˋ jeeˊ kihˈ dsaˉ heꜘ, ngooyꜗ taꜙ jeeˊ jyohꜘ. 
\s1 Gaꜙlle̱e̱ˉ Jesús jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ kihꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉ 
\r (Mr. 1:21-28) 
\p  
\v 31 Ngooꜗ Jesús taꜙ Capernaum, ko̱o̱ˉ jwɨɨˉ heˉ nøøꜘ hwaꜗ Galilea. Gaꜙkwayꜘ juuˈ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ.  
\v 32 Läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ maˊ dsa̱a̱˜ dsëꜗ kihꜗ juuˈ heˉ maˊ kwayꜙ ja̱ˉ. Jëëhꜘ, maˊ hlëëyhꜙ kya̱a̱hˊ chaˉmiihˉ beꜘ. 
\p  
\v 33 Maˊ hä̱ä̱ˊ nehꜙ gwahꜙ, ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ maˊ kye̱ˉ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ mahꜗ gaꜙhlëëyhꜘ ko̱o̱ˉ ki̱ˉga̱a̱ˉ.  
\v 34 Gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Taꜙ ka̱a̱hꜙ jnäähˈ, Jesús dsaˉ Nazaret. ¿Cheˊ maˉñehꜗ mahꜗ miˊlla̱a̱hꜗ jnäähˈ? Kyu̱u̱ꜙ jnäähˈ hneˉ. Hneˉ baˊ heꜘ hi̱ˉ naˉjngëëˈ kya̱a̱ꜗ Dio. 
\p  
\v 35 Mahꜗ gaꜙjʉʉhꜗ Jesús kihꜗ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ heꜘ, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Taꜙ toohꜘ mɨɨhˊ. Goˉhë̱ë̱ˈ kihꜗ dsaˉ naˉ —gaꜙjäyhꜘ. 
\p Läꜙji̱i̱hˈ gaꜙta̱hꜘ dsaˉ heꜘ hwaꜗ toꜙloꜙ nëˊ dsaˉ gaꜙjmeeꜘ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ heꜘ mahꜗ yaꜙhë̱ë̱ꜗ bihꜗ. Pero niꜙ miihˉ dsooˊ saꜙ gaꜙjmeeyꜘ kihꜗ dsaˉ heꜘ.  
\v 36 Peerꜙ gaꜙjwa̱a̱hˈ dsaˉ kya̱a̱hˊ juuˈ heˉ gaꜙhlëëyhꜘ ja̱ˉ, maˊ hlë̱ë̱yh˜ dsaˉkya̱a̱yhˊ, maˊ jäyhꜘ: 
\p —¿Heeˉ baˊ juuˈ naˉ? Heˉ baˊ cheˉ be̱e̱ꜘ juuˈ kiyhꜗ. Haˉ läꜙ liyhꜙ jmeeyꜗ madaꜚ kihꜗ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ mahꜗ hwë̱ë̱yꜙ. 
\p  
\v 37 Gaꜙläꜙchaꜙ juuˈ kihꜗ Jesús läꜙka̱a̱ˉ jeeˊ jwɨɨˉ heˉ täähˊ läꜙkuˊ läꜙji̱i̱ꜗ kihꜗ hwaꜗ ja̱ˉ. 
\s1 Gaꜙmiꜙhlä̱ä̱ꜘ Jesús maˉchooˈ Simón 
\r (Mt. 8:14-15; Mr. 1:29-31) 
\p  
\v 38 Maˊ yaꜙhë̱ë̱ꜗ Jesús nehꜙ gwahꜙ ja̱ˉ, ngooyꜗ taꜙ kihꜗ Simón. Jeeˊ ja̱ˉ maˊ kya̱a̱ꜗ maˉchooˈ Simón dsaahˊ kya̱a̱hˊ lliiꜘ. Heˉja̱ˉ gaꜙchu̱u̱ꜘ dsaˉ kya̱a̱hˊ Jesús mahꜗ miˉhlä̱ä̱yꜘ.  
\v 39 Heˉja̱ˉ gaꜙtøhꜗ Jesús lleˊ jeeˊ kya̱a̱yꜗ, gaꜙjmeeyꜘ hihꜙ kihꜗ lliiꜘ ja̱ˉ. Mahꜗ yaꜙhɨɨꜗ lliiꜘ. Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙnooˉ maˉchooˈ Simón heꜘ, gaꜙjmeeyꜘ heˉ gaꜙkuhˉ gaꜙhɨ̱hꜗ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ ja̱ˉ. 
\s1 Gaꜙmiꜙhlä̱ä̱ꜘ Jesús jwë̱ë̱ꜘ hi̱ˉ dsaahˊ 
\r (Mt. 8:16-17; Mr. 1:32-34) 
\p  
\v 40 Maˊ gaꜙnʉʉˉ jmɨɨˊ ja̱ˉ, läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ dsaˉdsaahˊ kya̱a̱ˈ naˊnääyˈ naˊjä̱ä̱yˉ chaˊnëˊ Jesús. Naˉkuˊ naˉngɨɨˈ dsooˊ maˊ la̱a̱ˈ dsaˉdsaahˊ heꜘ. Heˉja̱ˉ gaꜙkyeˉ Jesús gooˉ nëˊ kihˈ läꜙja̱a̱ˉ läꜙja̱a̱ˉ mahꜗ gaꜙmiꜙhlä̱ä̱yꜘ.  
\v 41 Kihꜗ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉdsaahˊ heꜘ gaꜙhwë̱ë̱ˉ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ, hi̱ˉ maˊ tooyh˜ mɨɨhˊ maˊ jäyhꜘ: 
\p —Hneˉ la̱a̱hꜗ Jo̱o̱ꜘ Dio. 
\p Pero maˊ jʉʉh˜ Jesús kiyhꜗ. Saꜙ maˊ kwayꜙ jwëˈ maˊ hlëëyhˈ, jëëhꜘ maˉñeˉ baˊ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ heˉ la̱a̱yꜗ Cristo. 
\s1 Gaꜙkwaꜘ Jesús juuˈ nehꜙ gwahꜙ mähˉ kihꜗ dsaˉgooyˈ 
\r (Mr. 1:35-39) 
\p  
\v 42 Maˊ gaꜙjnäꜗ ja̱ˉ, yaꜙhë̱ë̱ꜗ Jesús ngooꜗ taꜙ jeeˊ saꜙ cha̱a̱ˉ dsaˉ. Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙta̱a̱hˋ dsaˉ gaꜙhnaayhˉ läꜙji̱i̱hˈ gaꜙjnä̱ä̱yhꜙ. Hiꜙ gaꜙhaꜘ dsaˉ kiyhꜗ, saꜙ maˊ kwayꜙ jwëˈ maˊ dsooyˈ taꜙ jeeˊ jyohꜘ.  
\v 43 Pero Jesús gaꜙjähꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —Jmeeꜙ biiꜗ kinꜙ nɨɨnˋ taꜙ jeeˊ jyohꜘ naˊka̱nˋ juˈhmëëꜘ heˉ miˉjnääꜙ haˉ läꜙ jä̱ä̱ꜙ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ. Kihꜗ heˉ laˉ baˊ naˉhña̱a̱nˊ janˈ. 
\p  
\v 44 Heˉja̱ˉ ngooyꜗ naˊkwayˉ juuˈ läꜙko̱o̱ˉ läꜙko̱o̱ˉ gwahꜙ kihꜗ dsaˉ judiu heˉ tø̱ø̱ꜘ hwaꜗ Galilea. 
\c 5  
\s1 Jwë̱ë̱ꜘ hmoohˉ gaꜙta̱a̱hˋ nehꜙ saˊhmaˈ 
\r (Mt. 4:18-22; Mr. 1:16-20) 
\p  
\v 1 Ko̱o̱ˉ häˊ maˊ chehˈ Jesús chaˊhooˊ jmɨˉjʉʉhˉ heˉ hlaˉ hwaꜗ Genesaret. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙku̱hꜗ jwë̱ë̱ꜘ jwërte dsaˉ läꜙkuˊ läꜙji̱i̱ꜗ kiyhꜗ hi̱ˉ hnøøꜗ maˊ nuuˈ juuˈ kihꜗ Dio.  
\v 2 Gaꜙjëëꜗ Jesús to̱ꜗ naˊmooꜘ heˉ maˊ naˉhɨɨꜚ chaˊhooˊ jmɨɨˉ ja̱ˉ. Jëëhꜘ, maˉngëëꜘ saˊhmaˉhwë̱ë̱ˉ hi̱ˉ maˊ ka̱a̱h˜ hmoohˉ, gaꜙta̱a̱yhˋ gaꜙgyiyhꜗ maˈ kiyhꜗ.  
\v 3 Heˉja̱ˉ gaꜙheꜗ Jesús nehꜙ naˊmooꜘ heˉ maˊ laˈ kihꜗ Simón. Gaꜙjmeeyꜘ madaꜚ kihꜗ Simón mahꜗ hläyhꜗ gaˊ miihˉ naˊmooꜘ ja̱ˉ taꜙ jeeˊ juuhˉ jmɨɨˉ. Mahꜗ gaꜙgyayˉ nehꜙ naˊmooꜘ ja̱ˉ, gaꜙløøyꜗ hlë̱ë̱yh˜ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ.  
\v 4 Maˊ gaꜙdsa̱a̱ꜗ juuˈ kiyhꜗ, gaꜙsɨɨyhꜙ Simón: 
\p —Maꜙnøønˈ taꜙ jeeˊ juuhˉ gaˊ mahꜗ hɨɨhˈ hnähꜘ saˊhmaˈ kyahꜗ hnähꜘ. 
\p  
\v 5 Mahꜗ gaꜙje̱e̱hˉ Simón juuˈ kiyhꜗ: 
\p —Taˉjwohꜗ kya̱a̱nꜙ. Läꜙta̱a̱ˈ hwëˈ maˉkoohˊ jnäähꜗ saˊhmaˈ. Saꜙ cha̱a̱ˉ maˉlë̱ë̱hꜙ jnäähˈ niꜙ miihˉ. Pero cherˊmahꜗ läꜙja̱ˉ jwahꜘ, hɨɨˋ baˊ jnäꜘ saˊhmaˈ. 
\p  
\v 6 Maˉngëëꜘ maˉhɨɨyꜘ saˊhmaˈ ja̱ˉ, läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙsëëyhꜗ. Peerꜙ jwë̱ë̱ꜘ jwërte hmoohˉ gaꜙta̱a̱hˋ nehꜙ hmaꜗ ja̱ˉ, läꜙji̱i̱hˈ gaꜙløøꜗ dsaˉgyiiꜙ.  
\v 7 Heˉja̱ˉ gaꜙjmeeyꜘ lii˜ kihꜗ dsaˉkya̱a̱yhˊ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jyohꜘ naˊmooꜘ mahꜗ yaˉnääyꜘ kwayꜗ beꜘ. Heˉja̱ˉ yaꜙnääyꜗ, hiꜙ gaꜙka̱yhˈ läꜙto̱ꜘ naˊmooꜘ kiyhꜗ ja̱ˉ. Heˉja̱ˉ miihˉ gaˊ saꜙ gaꜙhmähꜗ nehꜙ jmɨɨˉ.  
\v 8 Maˊ gaꜙjëëꜗ Simón Peeˊ heˉ ja̱ˉ, gaꜙju̱u̱yhꜗ jnëyˊ chaˊnëˊ Jesús, mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Saꜙ høøꜙ kwa̱a̱t˜ noohˈ kooꜘ kinꜙ Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ. Jëëhꜘ chaˉ chaˉmiihˉ dsoˊkyeˉ kinꜙ. 
\p  
\v 9 Jëëhꜘ, gaꜙjwa̱a̱hˈ jwërte Peeˊ läꜙkye̱ˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱yhˊ, maˊ gaꜙjëëyꜗ haˉ läꜙko̱o̱ˉ jwë̱ë̱ꜘ hmoohˉ hi̱ˉ gaꜙsa̱a̱yhꜗ.  
\v 10 Ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ gaꜙlaꜗ kihꜗ Jacobo kya̱a̱hˊ Jwa̱a̱ꜚ jo̱ˉñʉʉhꜚ Zebedeo hi̱ˉ maˊ jmeeꜙ taˊ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ Simón. Pero gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ Simón: 
\p —Taꜙ waˊ ga̱hˈ. Naꜗ taꜙ chaˊnëˊ dsaˉ baˊ le̱e̱hꜙ naꜗ, llaꜚ heˉ maˊ le̱e̱hꜙ hmoohˉ. 
\p  
\v 11 Ja̱ˉgaˊ gaꜙllaꜙnääyˋ chaˊhooˊ jmɨɨˉ kya̱a̱hˊ naˊmooꜘ. Jeeˊ ja̱ˉ baˊ gaꜙllayꜘ läꜙjëꜙ heˉ maˊ kooyh˜ ja̱ˉ, mahꜗ gaꜙjmeeyꜘ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ Jesús. 
\s1 Gaꜙmiꜙhlä̱ä̱ꜘ Jesús ja̱a̱ˉ hi̱ˉ maˊ dsaahˊ hmihꜗ høøꜚ 
\r (Mt. 8:1-4; Mr. 1:40-45) 
\p  
\v 12 Ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ ja̱ˉ maˊ hä̱ä̱ˊ Jesús ko̱o̱ˉ jeeˊ jwɨɨˉ. Gaꜙllooꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ maˊ dsaahˊ hmihꜗ høøꜚ. Maˊ gaꜙjë̱ë̱yꜗ Jesús gaꜙju̱u̱yhꜗ jnëyˊ mahꜗ gaꜙjlu̱u̱yꜗ lleyˊ läꜙ gaꜙtëꜘ hwaꜗ chaˊnëˊ Jesús. Gaꜙchu̱u̱yꜘ kya̱a̱hˊ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, cherˊmahꜗ leꜘ, le̱hꜗ baˊ hneˉ chehˈ dsooˊ heˉ miˉsa̱hꜘ jnäꜘ. 
\p  
\v 13 Heˉja̱ˉ gaꜙhɨɨꜘ Jesús maˉgooˉ mahꜗ gaꜙkyeyˉ nëˊ kihˈ dsaˉ heꜘ, mahꜗ gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Leꜘ baˊ. Waˊ dsaˉcheˋ dsooˊ heˉ miˉsa̱hꜘ hneˉ. 
\p Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙä̱ä̱hꜗ goˉte˜ hmihꜗ høøꜚ ja̱ˉ.  
\v 14 Maˉngëëꜘ heˉ ja̱ˉ, gaꜙta̱a̱hˉ Jesús juuˈ mahꜗ saꜙ kooyhꜗ juuˈ kya̱a̱hˊ niꜙ ja̱a̱ˉ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Gwaˉ goˉhä̱ä̱hˋ hñaahˈ kihꜗ jmiˉdsaˉ läꜙko̱hꜘ jähꜘ ley kihꜗ Moisé. Kye̱ˉ miihˉ heˉ kwëëyhˈ läꜙlluꜗ heˉ maˉnaˊllu̱u̱hˋ. Läꜙja̱ˉ goˉjmeeˊ mahꜗ läꜙñeˉ dsaˉ heˉ maˉjä̱ꜗ kyahꜗ. 
\p  
\v 15 Pero ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ chaˉgaˊmiihˉ maˊ hiiꜘ juuˈ kiyhꜗ. Jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ maˊ dsaˉku̱hꜗ nuuˉ juuˈ heˉ kwayꜙ, hiꜙ läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ maˊ dsaˉku̱hꜗ jwë̱ë̱ꜘ hi̱ˉ dsaahˊ hi̱ˉ hnøøꜗ jä̱ꜗ kiyhꜗ.  
\v 16 Pero Jesús maˊ dsooy˜ maˊ dsaˉngɨɨyˋ kiyhˈ kihꜗ Dio jeeˊ saꜙ cha̱a̱ˉ niꜙ ja̱a̱ˉ dsaˉ. 
\s1 Gaꜙmiꜙhlä̱ä̱ꜘ Jesús ja̱a̱ˉ hi̱ˉ saꜙ liihꜚ gooˉ tɨɨˊ 
\r (Mt. 9:1-8; Mr. 2:1-12) 
\p  
\v 17 Ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ maˊ gyaˈ Jesús kwayꜙ juuˈ. Jeeˊ ja̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ ko̱ˉlla̱a̱ˊ fariseo kya̱a̱hˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley. Dsaˉka̱a̱hˊ heꜘ yaꜙnääꜗ läꜙjëꜙ jwɨɨˉ mähˉ heˉ naˉhe̱e̱ꜚ hwaꜗ Galilea, hiꜙ läꜙja̱ˉ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ hwaꜗ Judea kaˉlähꜘ, läꜙkye̱ˉ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ Jerusalén. Maˊ kye̱ˉ Jesús chaˉmiihˉ beꜘ kihꜗ Dio kya̱a̱hˊ heˉ maˊ miˉhlä̱ä̱yꜘ hi̱ˉ dsaahˊ.  
\v 18 Jmɨɨˊ ja̱ˉ gaꜙllaꜙnääꜗ dsaˉ hi̱ˉ maˊ jä̱ä̱ꜙ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ dsaahˊ hi̱ˉ saꜙ liihꜚ gooˉ tɨɨˊ naˉkya̱a̱ˈ nëˊ ji̱i̱ˉ. Maˊ hnøøyˈ maˊ dsaˉta̱a̱yhˋ chaˊnehꜙ mahꜗ dsaˉkya̱a̱yꜙ chaˊnëˊ Jesús.  
\v 19 Kihꜗ heˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ, saꜙ gaꜙlaꜗ maˊ ta̱a̱yhꜙ chaˊnehꜙ. Heˉja̱ˉ gaꜙwɨɨyꜗ taꜙ gyʉʉhˈ hneꜗ mahꜗ gaꜙjñiyhꜗ miihˉ kaˊluuˊ hneˈ. Taꜙ jwëꜘ ja̱ˉ, gaꜙjña̱a̱yꜗ dsaˉdsaahˊ heꜘ läꜙkye̱ˉ ji̱i̱ˊ kiyhˈ toꜙloꜙ nëˊ dsaˉ chaˊnëˊ Jesús.  
\v 20 Maˊ gaꜙjëëꜗ Jesús haˉ läꜙko̱o̱ˉ dsooꜘ dsëꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ, heˉja̱ˉ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ dsaˉdsaahˊ: 
\p —Dsaˉñʉʉhˉ, maˉnaˉcheˊ baˊ dsoˊkyeˉ kyahꜗ. 
\p  
\v 21 Heˉja̱ˉ läꜙjë̱ë̱ꜙ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley kya̱a̱hˊ dsaˉ fariseo gaꜙløøyꜗ jmeeyꜙ hʉʉˊdsëˉ: “¿Heeˉ la̱a̱ꜗ dsaˉñʉʉhˉ naˉ heˉ miˉkwa̱yhꜗ Dio? Ja̱a̱ˉ Dio baˊ lihꜙ cheꜗ dsoˊkyeˉ kihꜗ dsaꜙ.” 
\p  
\v 22 Pero gaꜙläꜙliihꜚ baˊ Jesús heˉ hʉʉˊdsëˉ maˊ jmeeꜙ dsaˉ heꜘ, heˉja̱ˉ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —¿Heˉlaˈ jmeehˉ hnähꜘ hʉʉˊdsëˉ läꜙnaˉ?  
\v 23 ¿Heeˉ gaˊ naˉ saꜙ jwë̱ë̱hˋ, la̱a̱hꜘ hnähꜘ? ¿Cheˊ heˉ chiihˊ jneˊ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ dsaahˊ: “Maˉnaˉcheˊ baˊ dsoˊkyeˉ kyahꜗ”, o heˉ chiihˊ jnihꜘ: “Nooˉ, ki̱i̱ˈ ji̱i̱ˊ kyahˈ, mahꜗ gwa̱a̱hˉ”?  
\v 24 Heˉja̱ˉ jmeenˋ heˉ jwë̱ë̱hˋ gaˊ mahꜗ läꜙngëëhꜘ hnähꜘ, Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ baˊ naˉngëˈ jwëˈ jmɨˉgyʉʉꜙ mahꜗ cheyꜗ dsoˊkyeˉ kihꜗ dsaꜙ. 
\p Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨhꜙ hi̱ˉ saꜙ liihꜚ gooˉ tɨɨˊ heꜘ: 
\p —Jnäꜘ jwahnꜙ nooˉ, ki̱i̱ˈ ji̱i̱ˊ kyahˈ, gwa̱a̱hˉ chaˊnehꜙ kyahꜗ. 
\p  
\v 25 Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙnooˉ dsaˉ heꜘ chaˊnëˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ ja̱ˉ, gaꜙko̱o̱yˈ ji̱i̱ˊ kiyhˈ jeeˊ maˊ kya̱a̱yꜗ, ngaayhꜗ chaˊnehꜙ kiyhꜗ, jmeeyꜙ jʉʉhˉ kihꜗ Dio.  
\v 26 Gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ baˊ gaꜙläꜙdsa̱a̱˜ jwërte dsëꜗ maˊ gaꜙjëëyꜗ heˉ ja̱ˉ, mahꜗ gaꜙjmeeyꜘ jʉʉhˉ kihꜗ Dio. Gaꜙläꜙgoyhꜙ jwërte, maˊ jäyhꜘ: 
\p —Naꜗ baˊ raꜘ si˜ maˉjëënˊ ko̱o̱ˉ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ heˉ jmeeꜙ dsa̱a̱˜ dsëˉ jneˊ. 
\s1 Gaꜙtëëhꜗ Jesús Leví 
\r (Mt. 9:9-13; Mr. 2:13-17) 
\p  
\v 27 Maˉngëëꜘ heˉ ja̱ˉ, ngooꜗ Jesús taꜙ jeeˊ jyohꜘ. Jeeˊ ngooyˈ ja̱ˉ, gaꜙjë̱ë̱yꜗ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ ko̱o̱ˈ kuˊsɨhˉ hi̱ˉ maˊ che̱e̱ˉ Leví, maˊ gyaˈ nëˊtaˊ kihˈ ko̱o̱yˈ kuˊsɨhˉ. Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Ñaˉ waˊ jmeenˊ ko̱ˉjø̱hꜘ. 
\p  
\v 28 Gaꜙjä̱ꜘ baˊ taˊ kiyhˈ heˉ maˊ jmeeyꜙ ja̱ˉ, mahꜗ gaꜙjmeeyꜘ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ Jesús.  
\v 29 Leví hi̱ˉ maˊ ko̱o̱ꜗ kuˊsɨhˉ heꜘ gaꜙjmeeyꜘ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ jʉʉhˉ kihꜗ Jesús chaˊnehꜙ kiyhꜗ. Jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ hi̱ˉ maˊ ko̱o̱ꜗ kuˊsɨhˉ kya̱a̱hˊ jñahꜘ gaˊ dsaˉ maˊ tä̱ä̱hˊ nëˊ mes˜ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱yhˊ.  
\v 30 Pero dsaˉ fariseo kya̱a̱hˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley gaꜙta̱a̱yhˋ gaꜙtiˉ gaꜙchooyꜘ juuˈ kya̱a̱hˊ discípulo kya̱a̱ꜗ Jesús, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —¿Heˉlaˈ kuhˉhuhꜘ hnähꜘ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ dsaˉ hi̱ˉ ko̱o̱ˈ kuˊsɨhˉ naˉ, hiꜙ läꜙja̱ˉ kya̱a̱hˊ dsaˉ waˊ hi̱ˉ chaˉ hi̱ˉ? 
\p  
\v 31 Heˉja̱ˉ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús juuˈ kiyhꜗ, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Saꜙ jmeeꜙ biiꜗ tëꜙmë˜ kihꜗ dsaˉ hi̱ˉ llu̱u̱ꜗ, kihꜗ dsaˉdsaahˊ baˊ jmeeꜙ biiꜗ.  
\v 32 Saꜙ maˉjan˜ kihꜗ hi̱ˉ llu̱u̱ꜗ, maˉjan˜ kihꜗ hi̱ˉ chaˉ dsoˊkyeˉ kihꜗ baˊ mahꜗ waˊ dsaˉje̱e̱yh˜ kya̱a̱hˊ Dio. 
\s1 Gaꜙngɨɨꜘ dsaˉ juuˈ heˉlaˈ saꜙ tʉ˜ discípulo ko̱ˉhwëëꜘ heˉ kuhˉhɨ̱yh˜ 
\r (Mt. 9:14-17; Mr. 2:18-22) 
\p  
\v 33 Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ dsaˉ hi̱ˉ maˊ tiˉchooꜙ juuˈ heꜘ, sɨɨyhꜙ Jesús: 
\p —Dsaˉ kya̱a̱ꜗ Jwa̱a̱ꜚ ko̱ˉllaˉji̱i̱h˜ baˊ saꜙ kuhˉhɨ̱yh˜ maˊ ngɨɨyꜙ kiyhꜗ kihꜗ Dio, hiꜙ läꜙja̱ˉ jmeeꜙ dsaˉ fariseo kaˉlähꜘ. ¿Heˉlaˈ saꜙ jmeeꜙ läꜙja̱ˉ discípulo kya̱a̱hꜗ? 
\p  
\v 34 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Dsaˉ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jeeˊ dsaˉje̱e̱ꜘ gooˉ dsaˉ, saꜙ chaˉ heˉ kihꜗ heˉ tʉyꜗ heˉ kuhˉhɨ̱yh˜ taˊko̱ˉji̱i̱hˈ gyaꜗ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ dsaˉje̱e̱ꜘ gooˉ jeeˊ ja̱ˉ.  
\v 35 Pero lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ waˊraˉ gaꜙlle̱e̱yˉ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ dsaˉje̱e̱ꜘ gooˉ heꜘ. Maˊja̱ˉ gaˊ tʉˈ dsaˉ kya̱a̱yꜗ heˉ kuhˉhɨ̱h˜ mahꜗ chu̱u̱yꜗ kya̱a̱hˊ Dio. 
\p  
\v 36 Hiꜙ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ juuˈ naˉhmääˊ laˉ: 
\p —Niꜙ ja̱a̱ˉ dsaˉ saꜙ kwaꜙ kihꜗ, ka̱ꜗ ko̱o̱ˉ jwɨˊ hmɨɨhˉ hmëëꜘ mahꜗ tø̱ø̱yꜗ nëˊ kihˈ hmɨɨhˉ maˉgyu̱hˉ. Cherˊmahꜗ läꜙja̱ˉ laꜗ, ko̱o̱ˉ he̱e̱yꜗ hmɨɨhˉ hmëëꜘ baˊ ja̱ˉ. Hiꜙ niꜙ saꜙ je̱e̱hꜙ kweeˉ hmɨɨhˉ maˉgyu̱hˉ kya̱a̱hˊ jwɨˊ hmɨɨhˉ hmëëꜘ ja̱ˉ.  
\v 37 Hiꜙ läꜙja̱ˉ, niꜙ ja̱a̱ˉ dsaˉ saꜙ kwaꜙ kihꜗ chiyhꜗ vin hmëëꜘ nehꜙ looˉ maˉgyu̱hˉ. Cherˊmahꜗ gaꜙchihꜗ dsaˉ vin hmëëꜘ nehꜙ looˉ maˉgyu̱hˉ, cha̱hꜘ baˊ gyiiꜙ, jëëhꜘ saꜙ kwaꜗ jwëˈ ä̱ä̱ꜙ. Tʉ̱ʉ̱ꜙ vin hmëëꜘ hiꜙ he̱e̱ꜘ looˉ kaˉlähꜘ.  
\v 38 Heˉja̱ˉ nehꜙ looˉ hmëëꜘ baˊ dsaˉhooˋ vin hmëëꜘ. Mahꜗ läꜙja̱ˉ baˊ miˉheeꜙ vin hmëëꜘ ja̱ˉ, kya̱a̱hˊ looˉ hmëëꜘ kaˉlähꜘ.  
\v 39 Niꜙ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ të̱ë̱ˈ hɨ̱h˜ jmɨhˈ mɨˈjëhꜗ maˉä̱ä̱ˉ, saꜙ tɨhꜗ dsëyꜗ heˉ hmëëꜘ läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ. Jëëhꜘ jäyhꜘ: “Lluꜗ gaˊ heˉ maˉgyu̱hˉ.” —gaꜙjähꜘ Jesús. 
\c 6  
\s1 Gaꜙhlëëhꜘ Jesús haˉ läꜙ laꜗ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ 
\r (Mt. 12:1-8; Mr. 2:23-28) 
\p  
\v 1 Ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ, gaꜙngëëꜘ Jesús jeeˊ maˉnaˉjnääˊ chaahˈ trigo. Gaꜙhnäꜗ discípulo kya̱a̱yꜗ miihˉ saˊgwa̱hꜘ trigo, gaꜙgyeyꜗ kya̱a̱hˊ gooyˉ mahꜗ gaꜙkuyhˉ.  
\v 2 Heˉja̱ˉ ko̱ˉlla̱a̱ˊ fariseo gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ discípulo heꜘ: 
\p —¿Heˉlaˈ jmeehˉ hnähꜘ heˉ saꜙ lleˋ kihˈ jmeehˈ hnähꜘ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ? 
\p  
\v 3 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —¿Cheˊ saꜙ maˉhehˉ hnähꜘ jeeˊ naˉsɨɨˉ läꜙko̱o̱ˉ gaꜙjmeeꜘ David ko̱o̱ˉ häˊ, läꜙ maˊ jaˈ kyo̱yhꜙ kya̱a̱hˊ hi̱ˉ maˊ gaꜙnääˊ kya̱a̱yhˊ?  
\v 4 Gaꜙheyꜗ nehꜙ gwahꜙ mahꜗ gaꜙkuyhˉ heˊñiihꜚ heˉ maˉnaˉjø̱ø̱ꜚ heˉ saꜙ lleˋ kihˈ maˊ kuyhꜙ hiꜙ gaꜙkwëëyhꜗ dsaˉ kya̱a̱yꜗ kaˉlähꜘ. Jëëhꜘ, maꜙlaꜙ jmiˉdsaˉ baˊ maˊ naˉngëˈ jwëˈ kuyhꜙ heˊñiihꜚ ja̱ˉ. 
\p  
\v 5 Hiꜙ gaꜙjäyhꜘ kaˉlähꜘ: 
\p —Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ baˊ naˉngëˈ jwëˈ jmeeyꜗ hihꜙ, heeˉ naˉ heˉ gaꜙtë̱ë̱ꜘ jmeeꜗ dsaˉ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ. 
\s1 Gaꜙmiꜙhlä̱ä̱ꜘ Jesús ja̱a̱ˉ dsaˉ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ 
\r (Mt. 12:9-14; Mr. 3:1-6) 
\p  
\v 6 Jyohꜘ kaˉlähꜘ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ gaꜙheꜗ Jesús nehꜙ gwahꜙ mähˉ mahꜗ gaꜙløøyꜗ kwayꜙ juuˈ. Jeeˊ ja̱ˉ maˊ hä̱ä̱ˊ ja̱a̱ˉ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ maˉläˉki̱i̱ꜙ maˉgooˉ raˉllu̱u̱ꜗ.  
\v 7 Hiꜙ maˊ tä̱ä̱hˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley kya̱a̱hˊ dsaˉ fariseo tä̱ä̱y˜ Jesús, maˊ jëëy˜ cheˊ miˊhlä̱ä̱yꜘ dsaˉ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ mahꜗ läꜙja̱ˉ maˊ leꜘ maˊ hnɨɨyˈ kiyhꜗ.  
\v 8 Pero maˊ ñeˉ baˊ Jesús heˉ hʉʉˊdsëˉ maˊ jmeeꜙ dsaˉ heꜘ, heˉja̱ˉ gaꜙsɨɨyhꜙ dsaˉ hi̱ˉ maˉläˉki̱i̱ꜙ maˉgooˉ heꜘ: 
\p —Nooˉ, mahꜗ ñaˉ jeeˊ to̱ꜗdsaahˋ laˉ. 
\p Mahꜗ gaꜙnooˉ dsaˉ heꜘ jeeˊ to̱ꜗdsaahˋ ja̱ˉ.  
\v 9 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ dsaˉka̱a̱hˊ heꜘ: 
\p —Ngɨɨnˊ ko̱o̱ˉ mɨˈjuuꜗ kyahꜗ hnähꜘ. ¿Heeˉ naˉ naˉngëˈ jneˊ jwëˈ jmeenˊ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ, cheˊ heˉ lluꜗ o cheˊ heˉ hlɨɨhˈ? ¿Cheˊ lä̱ä̱ˊ jneˊ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ maˉngooꜗ gaꜙju̱u̱ꜗ o kwanˊ jwëꜗ ju̱u̱yꜘ? 
\p  
\v 10 Gaꜙjëëꜗ Jesús ko̱ˉhwëëꜘ läꜙja̱ˉ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ läꜙkuˊ läꜙji̱i̱ꜗ kiyhꜗ ja̱ˉ, mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ hi̱ˉ maˊ dsaahˊ heꜘ: 
\p —Nɨɨhˋ maˉgoohˉ. 
\p Mahꜗ gaꜙnɨɨhꜗ dsaˉ heꜘ maˉgooˉ. Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ, gaꜙjä̱ꜗ goˉte˜ maˉgooyˉ.  
\v 11 Peerꜙ gaꜙläꜙlle̱e̱ꜘ dsaˉka̱a̱hˊ heꜘ, mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ dsaˉkya̱a̱yhˊ: 
\p —¿Haˉ läꜙ jmeenˊ kihˈ Jesús? 
\s1 Gaꜙhña̱a̱ꜗ Jesús läꜙjë̱ë̱ꜙ gyaꜙtu̱u̱ꜘ apóstole 
\r (Mt. 10:1-4; Mr. 3:13-19) 
\p  
\v 12 Jmɨɨˊ ja̱ˉ ñeeˊ Jesús taꜙ ko̱o̱ˉ mohꜘ naˊngɨɨyˊ kiyhꜗ kihꜗ Dio läꜙji̱i̱hˈ gaꜙjnäyhꜗ hwëˈ ja̱ˉ.  
\v 13 Maˊ gaꜙjnäꜗ ja̱ˉ, gaꜙtëëyhꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ discípulo kya̱a̱yꜗ, mahꜗ gaꜙlle̱e̱yhˉ gyaꜙtu̱u̱ꜘ baˊ. Hi̱ˉ heꜘ gaꜙtëëyhꜗ apóstole.  
\v 14 Gaꜙlle̱e̱yhˉ Simón hi̱ˉ maˊ tëëyh˜ Peeˊ, Andreˊ ø̱ø̱hꜚ Simón, Jacobo kya̱a̱hˊ Jwa̱a̱ꜚ, Felipe kya̱a̱hˊ Bartolomé,  
\v 15 Matäˊ, Tamá, Jacobo jo̱ˉñʉʉhꜚ Alfeo, Simón hi̱ˉ maˊ tëëyh˜ Zelote,  
\v 16 Juda ø̱ø̱hꜚ Jacobo, kya̱a̱hˊ Juda Iscariote hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ Jesús. 
\s1 Gaꜙkwaꜘ Jesús juuˈ kihꜗ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ 
\r (Mt. 4:23-25) 
\p  
\v 17 Gaꜙjña̱a̱ꜗ Jesús taꜙ hwaꜗ mɨɨꜙ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ discípulo kya̱a̱yꜗ. Peerꜙ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ gaꜙllaꜙnääꜗ jeeˊ ja̱ˉ, dsaˉ cha̱a̱ˉ läꜙka̱a̱ˉ hwaꜗ Judea, kya̱a̱hˊ dsaˉ cha̱a̱ˉ Jerusalén, dsaˉ cha̱a̱ˉ Tiro kya̱a̱hˊ Sidón jwɨɨˉ heˉ täähˊ chaˊhooˊ jmɨˉñeehꜚ. Läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ gaꜙllaꜙnääꜗ heˉ hnøøyꜗ nuuyꜗ juuˈ kihꜗ Jesús hiꜙ gaꜙllaꜙnääꜗ hi̱ˉ dsaahˊ mahꜗ jä̱ꜗ kiyhꜗ.  
\v 18 Läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ jëë˜ wɨɨꜘ heˉ maˊ jmeeꜙ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ kiyhꜗ, läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ gaꜙjä̱ꜗ kiyhꜗ.  
\v 19 Heˉja̱ˉ maˊ jmeeꜙ dsaˉ biiꜗ haˉ läꜙ jeeˊ të̱ë̱yˈ su̱yꜗ miihˉ saˊhmɨɨhˉ kihꜗ Jesús, kihꜗ heˉ maˊ hwëëˉ beꜘ kiyhꜗ heˉ kya̱a̱hˊ maˊ miˉhlä̱ä̱yꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ. 
\s1 Lluꜗ laꜗ kihꜗ dsaˉ hi̱ˉ hnaahˉ Dio 
\r (Mt. 5:1-12) 
\p  
\v 20 Gaꜙjëëꜗ Jesús jeeˊ maˊ tä̱ä̱hˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ discípulo kya̱a̱yꜗ mahꜗ gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Lluꜗ laꜗ kyahꜗ hnähꜘ hi̱ˉ täˉñeeꜘ, jëëhꜘ jä̱ä̱ꜗ baˊ Dio hnähꜘ läꜙhihꜙ kihꜗ.  
\v 21 Lluꜗ laꜗ kyahꜗ hnähꜘ hi̱ˉ kyo̱hꜙ naꜗ, jëëhꜘ lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ moꜙsoꜙ läꜙkya̱hꜗ hnähꜘ. Lluꜗ laꜗ kyahꜗ hnähꜘ hi̱ˉ kɨˉhooh˜ naꜗ, jëëhꜘ ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ läꜙcha̱a̱hˉ hnähꜘ lluꜗ. 
\p  
\v 22 ʼLluꜗ laꜗ kyahꜗ hnähꜘ waˊraˉ gaꜙläꜙhøøhˋ dsaˉ kyahꜗ hnähꜘ, o waˊraˉ gaꜙhwë̱ë̱ꜗ dsaˉ hnähꜘ jeeˊ kiyhˈ, waˊraˉ gaꜙhlëëhꜘ dsaˉ wɨɨꜘ kyahꜗ hnähꜘ, o waˊraˉ gaꜙjmä̱ä̱yꜗ hnähꜘ läꜙko̱hꜘ ja̱a̱ˉ dsaˉ hlë̱ë̱hˈ kwa̱a̱t˜ kihꜗ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ.  
\v 23 Läꜙ maˊ dsaˉngëëꜘ hnähꜘ läꜙja̱ˉ, waˊ jë̱ë̱ˉ hohꜘ hnähꜘ, waˊ cha̱a̱hˉ hnähꜘ lluꜗ, jëëhꜘ chaˉ ko̱o̱ˉ heˉ lluꜗ jwërte heˉ hñahꜙ hnähꜘ gyʉʉhˈ yaꜙjwɨɨꜗ. Maꜙraꜙ heˉ jmeehꜙ baˊ dsaˉ hnähꜘ, jëëhꜘ läꜙja̱ˉ maˊ jmeeꜙ dsaˉ maˉgyu̱hˉ kya̱a̱yꜗ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio. 
\p  
\v 24 ʼPeerꜙ jwɨɨ˜ hnähꜘ dsaˉ chaˉ kuuˊ. Jëëhꜘ, ja̱ˉbaˊ ji̱i̱hˈ kye̱hˊ hnähꜘ oˉjø̱hꜙ dsëˉ.  
\v 25 Peerꜙ jwɨɨ˜ hnähꜘ hi̱ˉ naˉkë̱ꜚ naꜗ, jëëhꜘ lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ läꜙkya̱hꜗ hnähꜘ. Peerꜙ jwɨɨ˜ hnähꜘ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ ngɨɨ˜ naꜗ. Jëëhꜘ, ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ kɨˊhoohˊ hnähꜘ.  
\v 26 Peerꜙ jwɨɨ˜ hnähꜘ waˊraˉ gaꜙhlëëhꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ lluꜗ kyahꜗ hnähꜘ. Jëëhꜘ läꜙja̱ˉ maˊ jmeeꜙ dsaˉ maˉgyu̱hˉ kya̱a̱yꜗ kihꜗ hi̱ˉ maˊ ngëë˜ juuˈ taˉjuuˈ kihꜗ dsaꜙ. 
\s1 Hnøøꜗ hnääꜙ jneˊ hi̱ˉ naˉhøøhˊ jnänˋ 
\r (Mt. 5:38-48; 7:12) 
\p  
\v 27 ʼPero jnäꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ hnähꜘ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ nuuˉ jeeˊ laˉ. Waˊ hnaahꜙ hnähꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ naˉhøøhˊ kyahˈ hnähꜘ. Jmeeˊ lluˈ kihꜗ hi̱ˉ saꜙ hnääꜗ hnähꜘ.  
\v 28 Ngɨɨˊ hnähꜘ lluꜗ kihꜗ hi̱ˉ jwä˜ dsoˊjwɨɨꜘ kyahꜗ hnähꜘ. Ngɨɨˊ hnähꜘ kihꜗ Dio kihꜗ hi̱ˉ jnaahˉ hnähꜘ juuˈ wɨɨꜘ.  
\v 29 Cherˊmahꜗ hi̱ˉ gaꜙjnooꜗ ko̱o̱ˉ jwooˈ moˉnëhˊ, kwëëyhˋ kaˉlähꜘ jyohꜘ jwooˈ. Hiꜙ cherˊmahꜗ hi̱ˉ gaꜙjñuuhˉ hmɨhˉllooꜘ kyahꜗ, kwëëyhˋ kaˉlähꜘ saˊko̱o̱hˉ.  
\v 30 Cherˊmahꜗ hi̱ˉ gaꜙngɨɨꜘ miihˉ heˉ chaˉ kyahꜗ, ja̱ˉ kwëëyhꜘ baˊ. Hiꜙ cherˊmahꜗ hi̱ˉ gaꜙjñuuhꜗ heˉ laꜗ kyahꜗ, moꜙtoꜙ ngɨɨhˋ heˉ ja̱ˉ.  
\v 31 Läꜙko̱o̱ˉ hnoohˉ hnähꜘ jmeeꜗ dsaˉ kyahꜗ hnähꜘ, ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ jmeeˊ hnähꜘ kiyhꜗ kaˉlähꜘ. 
\p  
\v 32 ʼPero, cherˊmahꜗ hnaahꜙ hnähꜘ maꜙlaꜙ hi̱ˉ hnääꜗ hnähꜘ baˊ, ¿haˉ jmääꜗ heˉ naˉ kyahꜗ hnähꜘ? Jëëhꜘ, läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ hi̱ˉ hñaaˉ dsëꜗ, hnääyꜗ maꜙlaꜙ hi̱ˉ hnääꜗ hñiiyꜘ baˊ.  
\v 33 Hiꜙ cherˊmahꜗ jmeehˉ hnähꜘ lluꜗ kihꜗ hi̱ˉ jmeeꜙ lluꜗ kyahꜗ hnähꜘ, ¿haˉ jmääꜗ heˉ naˉ kyahꜗ hnähꜘ? Jëëhꜘ, ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ jmeeꜙ hi̱ˉ hñaaˉ dsëꜗ kaˉlähꜘ.  
\v 34 Hiꜙ cherˊmahꜗ gaꜙmiꜙhä̱ä̱hˈ hnähꜘ dsaˉ hi̱ˉ la̱a̱hꜘ hnähꜘ ngëëyꜗ baˊ, ¿haˉ jmääꜗ heˉ naˉ kyahꜗ hnähꜘ? Jëëhꜘ, ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ jmeeꜙ hi̱ˉ hñaaˉ dsëꜗ, miˉhä̱ä̱yꜙ dsaˉ hi̱ˉ la̱a̱yꜗ ngëëꜗ baˊ.  
\v 35 Heˉja̱ˉ waˊ läˉhnaahꜙ hnähꜘ hi̱ˉ naˉhøøhˊ kyahˈ hnähꜘ, jmeeˊ hnähꜘ heˉ lluꜗ baˊ, miˉhä̱ä̱hˈ hnähꜘ heˉ chaˉ kyahꜗ hnähꜘ. Taꜙ jø̱ø̱ˋ heˉ ngëëyꜗ kaˉlähꜘ. Läꜙja̱ˉ baˊ hñahꜙ hnähꜘ heˉ lluꜗ jwërte. Hiꜙ le̱e̱hꜘ hnähꜘ jo̱o̱ꜘ Dio hi̱ˉ gyaꜗ gyʉʉhˈ yaꜙjwɨɨꜗ. Jëëhꜘ, lluꜗ dsëyꜗ kya̱a̱hˊ hi̱ˉ saꜙ kwaꜙ tiˊhmaahˊ hiꜙ läꜙkye̱ˉ kya̱a̱hˊ hi̱ˉ hñaaˉ dsëꜗ kaˉlähꜘ.  
\v 36 Waˊ läˉñihꜘ hohꜘ hnähꜘ ja̱ˉbaˊ läꜙko̱hꜘ dsaˉläˉñihꜘ dsëꜗ Tääˋ jnänˋ. 
\s1 Saꜙ gaꜙtë̱ë̱ꜘ jneˊ kye̱nˊ kwa̱a̱t˜ kihꜗ jñahꜘ 
\r (Mt. 7:1-5) 
\p  
\v 37 ʼTaꜙ ka̱ˉ hnähꜘ kwa̱a̱t˜ kihꜗ jñahꜘ, mahꜗ saꜙ ka̱ꜗ Dio kwa̱a̱t˜ kyahꜗ hnähꜘ. Taꜙ jwäꜘ hnähꜘ dsoˊjwɨɨꜘ kihꜗ dsaꜙ mahꜗ saꜙ jwäꜗ Dio dsoˊjwɨɨꜘ kyahꜗ hnähꜘ. Jmeeˊ hnähꜘ jø̱hˉ hohꜘ mahꜗ jmeeꜗ Dio jø̱hˉ dsëꜗ kihꜗ dsoˊkyeˉ kyahꜗ hnähꜘ.  
\v 38 Kwëëhˋ hnähꜘ dsaˉ, mahꜗ kwëëhꜗ Dio hnähꜘ. Kwaꜗ baˊ Dio heˉ saꜙ kya̱a̱hˊ hihꜙ, jmeeyꜗ naˉhla̱a̱hˊ lluˈ, naˉka̱hˈ läꜙji̱i̱hˈ gaꜙsa̱a̱ꜗ goˉte˜. Jëëhꜘ, kya̱a̱hˊ ja̱ˉbaˊ heˉ llahˉ hnähꜘ hihꜙ, lla̱a̱ꜗ Dio hnähꜘ hihꜙ. 
\p  
\v 39 Hiꜙ gaꜙhlë̱ë̱hꜗ Jesús dsaˉ kya̱a̱hˊ juuˈ naˉhmääˊ laˉ: 
\p —¿Heeˉ jmääꜗ kihꜗ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ tʉʉˊ mahꜗ llaˉlleyꜗ kaahˋ kihˈ jñahꜘ hi̱ˉ tʉʉˊ? ¿Cheˊ saꜙ tä̱hꜙ läꜙu̱u̱ꜘ nehꜙ ko̱o̱ˉ tooˉ?  
\v 40 Saꜙ jø̱ø̱hˈ gaˊ discípulo läꜙko̱hꜘ gaˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱yꜗ. Pero maˉlaꜙ maˉhñaaˉ të̱ë̱yˉ, ja̱ˉgaˊ le̱e̱yꜘ kweeˉ baˊ kya̱a̱hˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱yꜗ. 
\p  
\v 41 ʼ¿Heˉlaˈ jëëhꜘ waˊhløøˉ heˉ häˊ mɨˊnëˊ ø̱ø̱hˈ mahꜗ saꜙ jëëhꜘ daˊ waˊhløøˉ jʉʉhˉ heˉ häˊ mɨˊnëhˊ hñaahˈ?  
\v 42 ¿Haˉ läꜙja̱ˉ jwɨɨhˈ ø̱ø̱hꜗ: “Kwaˊ daˊ waˊ llenˋ waˊhløøˉ heˉ häˊ mɨˊnëhˊ”, mahꜗ saꜙ jëëhꜘ häˊ gaˊ heˉ jʉʉhˉ gaˊ kyahˈ hñaahꜗ? ¡Heˉ baˊ cheˉ taˉju̱u̱hˈ hneˉ! Lleˊ daˊ jä̱ä̱ˈ waˊhløøˉ jʉʉhˉ heˉ häˊ mɨˊnëhˊ hñaahˈ. Ja̱ˉgaˊ naꜙ jëëhˈ kweeˉ mahꜗ llehˈ waˊhløøˉ heˉ häˊ mɨˊnëˊ ø̱ø̱hˈ. 
\s1 Mɨɨˈ kihꜗ jmeeꜙ lii˜ haˉ läꜙ laꜗ chaahˈ hmaˉ 
\r (Mt. 7:17-20; 12:34-35) 
\p  
\v 43 ʼChaahˈ hmaˉ lluꜗ saꜙ hɨɨˉ mɨɨˈ heˉ hlɨɨhˈ. Hiꜙ läꜙja̱ˉ chaahˈ hmaˉ hlɨɨhˈ saꜙ hɨɨˉ mɨɨˈ heˉ lluꜗ.  
\v 44 Mɨɨˈ kihꜗ jmeeꜙ lii˜ haˉ läꜙ laꜗ chaahˈ hmaˉ. Jëëhꜘ, saꜙ chooh˜ dsaˉ mɨˈhigo kihꜗ chaahˈ to̱o̱ꜘ, niꜙ läꜙja̱ˉ saꜙ chooh˜ dsaˉ mɨˈjëhꜗ kihꜗ chaahˈ to̱o̱ꜘ kaˉlähꜘ.  
\v 45 Dsaˉ llu̱u̱ꜗ hlëëyhꜙ juuˈ lluꜗ jmahꜗ, jëëhꜘ heˉ naˉ baˊ täähˊ tuhˉdsëyꜗ. Dsaˉ hi̱ˉ hlë̱ë̱hˈ, hlëëyhꜙ juuˈ hlɨɨhꜗ jmahꜗ, jëëhꜘ heˉ naˉ baˊ täähˊ tuhˉdsëyꜗ. Jëëhꜘ heˉ naˉmahꜘ nehꜙ tuhˉdsëꜗ dsaˉ, heˉ ja̱ˉ baˊ hlëëyhꜙ. 
\s1 Juuˈ naˉhmääˊ kihˈ hneꜗ 
\r (Mt. 7:24-27) 
\p  
\v 46 ʼ¿Heˉlaˈ tëëhꜙ hnähꜘ kinꜙ, “Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ” mahꜗ saꜙ jmeehˉ hnähꜘ läꜙjëꜙ heˉ jwahnꜙ?  
\v 47 Jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ haˉ läꜙ la̱a̱ꜗ hi̱ˉ gwa̱ꜘ goˉnʉʉꜘ juuˈ kinꜙ mahꜗ jmeeyꜙ läꜙ jwahnꜙ.  
\v 48 La̱a̱yꜗ läꜙko̱o̱ˉ ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙjmeeꜘ ko̱o̱ˉ hneˉ. Gaꜙgyuyꜗ ñiihˊ nëˊ ku̱u̱ˊ hlooˉ, mahꜗ gaꜙchiyhꜘ maˉtɨɨˊ kihˈ nëˊ ku̱u̱ˊ ja̱ˉ. Maˊ gaꜙjʉʉhꜗ jmɨɨˉ, gaꜙhlähꜘ hneꜗ ja̱ˉ. Pero niꜙ miihˉ saꜙ gaꜙjehꜗ, jëëhꜘ maˊ chihˈ hwehˉ nëˊ ku̱u̱ˊ hlooˉ.  
\v 49 Pero hi̱ˉ nuuˉ juuˈ kinꜙ mahꜗ saꜙ gaꜙjmeeyꜘ heˈ, la̱a̱yꜗ läꜙko̱o̱ˉ ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙjmeeꜘ hneꜗ kihꜗ nëˊ gwaahˊ jmahˈ. Niꜙ saꜙ chaˉ gaꜙchiyhꜘ maˉtɨɨˊ kihˈ. Maˊ gaꜙjʉʉhꜗ jmɨɨˉ, gaꜙhlähꜘ hneꜗ ja̱ˉ kya̱a̱hˊ beꜘ mahꜗ gaꜙtohꜘ, läꜙji̱i̱hˈ gaꜙhe̱e̱ꜗ goˉte˜ —gaꜙjähꜘ Jesús. 
\c 7  
\s1 Gaꜙmiꜙhlä̱ä̱ꜘ Jesús moz˜ kya̱a̱ꜗ jʉʉˊ hløøꜘ 
\r (Mt. 8:5-13) 
\p  
\v 1 Maˊ gaꜙdsa̱a̱ꜗ gaꜙhlë̱ë̱hꜗ Jesús läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ, ngooyꜗ taꜙ Capernaum.  
\v 2 Jeeˊ ja̱ˉ maˊ gyaˈ ja̱a̱ˉ jʉʉˊ hløøꜘ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ moz˜ kya̱a̱ꜗ hi̱ˉ maˊ hnääyˈ jwërte. Moz˜ heꜘ maˉngooꜗ gaꜙju̱u̱ꜗ maˊ jaꜙ kiyhꜗ.  
\v 3 Maˊ gaꜙnuuꜘ jʉʉˊ hløøꜘ heꜘ hlëëhꜙ dsaˉ kihꜗ Jesús, gaꜙche̱e̱yꜗ ko̱ˉlla̱a̱ˊ dsaˉgyʉʉhˊ kya̱a̱ˈ dsaˉ judiu mahꜗ naˊchu̱u̱yˊ kya̱a̱hˊ Jesús heˉ dsooyꜗ miˉhlä̱ä̱yꜘ moz˜ kya̱a̱yꜗ.  
\v 4 Maˊ gaꜙllaꜙnääꜗ dsaˉ heꜘ jeeˊ maˊ gyaˈ Jesús, chaˉmiihˉ gaꜙchu̱u̱yꜘ kya̱a̱hˊ, maˊ jäyhꜘ: 
\p —Maꜙraꜙ heˉ gaꜙtë̱ë̱ꜘ baˊ hneˉ kwahˈ beꜘ kihꜗ jʉʉˊ hløøꜘ.  
\v 5 Jëëhꜘ, hnääyꜗ baˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉgoo˜ jneˊ hiꜙ gaꜙjmeeyꜘ ko̱o̱ˉ gwahꜙ mähˉ kya̱a̱ꜗ jnäähˈ. 
\p  
\v 6 Heˉja̱ˉ ngooꜗ baˊ Jesús kya̱a̱hˊ dsaˉ heꜘ. Maˊ ngooˈ yaꜙjä̱yhꜙ jeeˊ gyaˈ jʉʉˊ hløøꜘ heꜘ, läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙche̱e̱ꜗ jʉʉˊ hløøꜘ heꜘ omeꜚ kya̱a̱ꜗ mahꜗ naˊchiiyhˊ Jesús läꜙlaˉ: 
\p —Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, maˉjan˜ madaꜚ kihꜗ jʉʉˊ hløøꜘ, jäyhꜘ, taꜙ jmeeˉ biiꜗ gohˈ läꜙ gaꜙtëꜘ ooꜙ. Niꜙ miihˉ saꜙ chaˉ heˉ la̱a̱ꜗ jnäꜘ mahꜗ goˊhehꜘ chaˊnehꜙ kinꜙ.  
\v 7 Heˉja̱ˉ saꜙ gaꜙtu̱u̱ˉ dsënꜙ maˊ nɨɨnˋ hñiinꜙ maˊ naˊjë̱ë̱nꜙ hneˉ. Le̱e̱ꜙ baˊ ko̱o̱ˉ hlëëhˊ baˊ hneˉ, jä̱ꜗ kihꜗ moz˜ kya̱a̱nꜙ.  
\v 8 Jëëhꜘ jnäꜘ kaˉlähꜘ, cha̱a̱ˉ hi̱ˉ jmeeꜙ madaꜚ kinꜙ, hiꜙ tä̱ä̱hˊ hløøꜘ hi̱ˉ jmeenꜙ hihꜙ kihꜗ. Waˊraˉ gaꜙjmeenꜗ hihꜙ kihꜗ ja̱a̱ˉ: “Gwaˉ jeeˊ ooꜙ”, dsooyꜗ baˊ. Waˊraˉ gaꜙjwɨɨnꜗ jñahꜘ: “Ñaˉ taꜙ laꜙ”, jäyꜙ baˊ. Hiꜙ waˊraˉ gaꜙjwɨɨnꜗ moz˜ kya̱a̱nꜙ: “Jmeeˊ heˉ laˉ”, jmeeyꜙ baˊ. 
\p  
\v 9 Maˊ gaꜙnuuꜘ Jesús juuˈ ja̱ˉ, gaꜙläꜙdsa̱a̱˜ dsëyꜗ kihꜗ jʉʉˊ hløøꜘ. Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ꜗ kaahˋ kiyhˈ jeeˊ ja̱ˉ: 
\p —Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, läꜙka̱a̱ˉ hwaꜗ Israel saꜙ maˉje̱e̱nˈ niꜙ ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ dsooꜘ dsëꜗ läꜙko̱o̱ˉ dsooꜘ dsëꜗ jʉʉˊ hløøꜘ ooꜙ. 
\p  
\v 10 Maˊ gaꜙllaꜙnääˋ dsaˉ heꜘ chaˊnehꜙ kihꜗ jʉʉˊ hløøꜘ, gaꜙjëëyꜗ maˉjä̱ꜗ goˉte˜ kihꜗ moz˜ kya̱a̱yꜗ hi̱ˉ maˊ dsaahˊ heꜘ. 
\s1 Gaꜙmiꜙji̱i̱hˋ Jesús ja̱a̱ˉ jo̱ˉñʉʉhꜚ dsaˉmëꜘ hnɨɨꜘ 
\p  
\v 11 Maˉngëëꜘ heˉ ja̱ˉ, gaꜙheꜗ Jesús jwëˈ ngooꜗ taꜙ jeeˊ jwɨɨˉ heˉ che̱e̱ˉ Naín, kya̱a̱yhˊ discípulo kya̱a̱yꜗ hiꜙ jwë̱ë̱ꜘ jwërte dsaˉ gaꜙjmeeꜘ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱yhˊ.  
\v 12 Läꜙ maˊ gaꜙtë̱ë̱yꜘ chʉʉhˊ jwɨɨˉ ja̱ˉ, gaꜙje̱e̱yˈ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙnääꜗ gaꜙha̱a̱ˋ ja̱a̱ˉ hlɨɨꜘ hi̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ ja̱a̱ˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ ko̱o̱ˉ mëëˈ kya̱a̱ꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ hnɨɨꜘ. Hiꜙ jwë̱ë̱ꜘ jwërte dsaˉ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ jeeˊ ja̱ˉ maˊ jmeeꜙ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱yhˊ.  
\v 13 Maˊ gaꜙjë̱ë̱ꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ dsaˉmëꜘ heꜘ, gaꜙläꜙñihꜘ dsëyꜗ kiyhꜗ mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Taꜙ hoohˋ. 
\p  
\v 14 Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ ngooꜗ Jesús chu̱hꜙ kihꜗ dsaˉ hi̱ˉ maˊ kye̱ˉ gooꜘ mahꜗ gaꜙso̱o̱yhꜗ. Heˉja̱ˉ gaꜙnooˉ dsaˉ hi̱ˉ maˊ jä̱ä̱ꜙ hlɨɨꜘ heꜘ. Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨhꜙ hlɨɨꜘ heꜘ: 
\p —Chihˉmähꜗ, jnäꜘ hlë̱ë̱hnˊ hneˉ. Nooˉ. 
\p  
\v 15 Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ, gaꜙgyaˉ chihˉ hi̱ˉ maˊ naˉju̱u̱ˊ heꜘ mahꜗ gaꜙløøyꜗ hlëëyhꜙ. Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ chooyˈ: 
\p —Hi̱i̱ꜚ laˉ chihˉ kya̱a̱hꜗ. 
\p  
\v 16 Läꜙjë̱ë̱ꜙ baˊ gaꜙläꜙgohꜙ. Gaꜙløøyꜗ jmeeyꜙ jʉʉhˉ kihˈ Dio, maˊ jäyhꜘ: 
\p —Heˉ baˊ cheˉ jø̱ø̱hˈ hi̱ˉ ngëë˜ juuˈ kihꜗ Dio hi̱ˉ maˉyaˉhë̱ë̱˜ jeeˊ jnänˋ laˉ. 
\p Hiꜙ maˊ jäyhꜘ läꜙlaˉ kaˉlähꜘ: 
\p —Maˉja˜ Dio kwayꜙ beꜘ kihꜗ dsaˉ kya̱a̱yꜗ. 
\p  
\v 17 Gaꜙhɨɨꜘ jwërte juuˈ kihꜗ Jesús läꜙka̱a̱ˉ hwaꜗ Judea kya̱a̱hˊ jwɨɨˉ heˉ täähˊ läꜙkuˊ läꜙji̱i̱ꜗ jeeˊ ja̱ˉ. 
\s1 Gaꜙche̱e̱ꜗ Jwa̱a̱ꜚ dsaˉ kya̱a̱yꜗ naˊhlëëyhˊ kya̱a̱hˊ Jesús 
\r (Mt. 11:2-19) 
\p  
\v 18 Läꜙjëꜙ juuˈ laˉ gaꜙnuuꜘ Jwa̱a̱ꜚ gaꜙjmeehꜗ discípulo kya̱a̱yꜗ. Heˉja̱ˉ gaꜙtëëyhꜗ u̱u̱ꜗ discípulo.  
\v 19 Gaꜙche̱e̱yꜗ kihꜗ Jesús mahꜗ naˊngɨɨyˊ juuˈ kiyhꜗ: 
\p —¿Cheˊ hneˉ heꜘ hi̱ˉ nøøꜘ juuˈ jäꜙ o cheˊ jä̱ä̱ˊ jnäähꜗ jñahꜘ? 
\p  
\v 20 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙllaꜙnääꜗ dsaˉ heꜘ jeeˊ maˊ gyaˈ Jesús, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Jwa̱a̱ꜚ hi̱ˉ maˊ choo˜ jmɨɨˉ maˉche̱e̱yꜗ jnäähˈ mahꜗ ngɨɨˊ jnäähꜗ juuˈ kyahꜗ: “¿Cheˊ hneˉ heꜘ hi̱ˉ nøøꜘ juuˈ jäꜙ o cheˊ jä̱ä̱ˊ jnäähꜗ jñahꜘ?” 
\p  
\v 21 Ja̱ˉbaˊ hor˜ ja̱ˉ gaꜙmiꜙhlä̱ä̱ꜘ Jesús jwë̱ë̱ꜘ dsaˉdsaahˊ, dsaˉ hi̱ˉ maˊ jëë˜ wɨɨꜘ kihꜗ naˉkuˊ naˉngɨɨˈ dsooˊ, dsaˉ hi̱ˉ maˊ kye̱ˉ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ. Hiꜙ gaꜙnäyꜗ mɨˈnëˊ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉtʉʉˊ.  
\v 22 Ja̱ˉgaˊ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús juuˈ kihꜗ hi̱ˉ gaꜙche̱e̱ꜗ Jwa̱a̱ꜚ heꜘ, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Goˉnääˊ hnähꜘ, mahꜗ goˉjmeehˋ juuˈ kihꜗ Jwa̱a̱ꜚ läꜙjëꜙ heˉ maˉnʉʉhˉ hnähꜘ hiꜙ läꜙjëꜙ heˉ maˉjëëhˋ hnähꜘ laˉ. Hi̱ˉ tʉʉˊ maˉjëëy˜ baˊ, hi̱ˉ jluuhˊ maˉgaꜙnääyˊ baˊ, maˉhla̱a̱ꜘ baˊ hi̱ˉ maˊ dsaahˊ dsooˊ hmihꜗ høøꜚ, hi̱ˉ gwɨɨˋ maˉnuuyˉ baˊ, hi̱ˉ maˉju̱u̱ꜙ maˉläˉji̱i̱yhˋ baˊ, hiꜙ hi̱ˉ täˉñeeꜘ maˉnuuˉ bihꜗ juˈhmëëꜘ.  
\v 23 Lluꜗ laꜗ kihꜗ hi̱ˉ saꜙ jmeeꜙ to̱ꜗ dsëꜗ kwa̱a̱t˜ kinꜙ —gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ. 
\p  
\v 24 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙnääˋ discípulo kya̱a̱ꜗ Jwa̱a̱ꜚ heꜘ, gaꜙløøꜗ Jesús hlë̱ë̱h˜ dsaˉ kihꜗ Jwa̱a̱ꜚ mahꜗ läˉdsooh˜ dsëyꜗ haˉ läꜙ maˊ la̱a̱yˈ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —¿Haˉ läꜙ la̱a̱ꜗ hi̱ˉ naˊjë̱ë̱hˋ hnähꜘ maˊ naˊnäähˈ hnähꜘ jeeˊ ooꜙ hwaꜗ ki̱i̱ꜙ? ¿Cheˊ maˊ la̱a̱yˈ läꜙko̱hꜘ hmaˉtahˉ heˉ gwaˉgya̱a̱˜ lleꜘ?  
\v 25 ¿Cherˊmahꜗ saꜙ la̱a̱yꜗ läꜙja̱ˉ hi̱ˉ naˊjë̱ë̱hˋ hnähꜘ, haˉ baˊ läꜙ la̱a̱yꜗ ja̱ˉ? ¿Cheˊ maˊ la̱a̱ˈ ja̱a̱ˉ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ maˊ kë̱hˉ hmɨɨhˉ lluꜗ? Ñeˊ baˊ jneˊ, läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ kë̱hˉ hmɨɨhˉ lluꜗ, hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ lluˈ, hi̱ˉ heꜘ tä̱ä̱hˊ chaˊnehꜙ kihꜗ rey baˊ.  
\v 26 Heˉja̱ˉ, ¿heeˉ baˊ la̱a̱ˈ hi̱ˉ naˊjë̱ë̱hˋ hnähꜘ? ¿Cheˊ la̱a̱ˈ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ ngëë˜ juuˈ kihꜗ Dio? Jnäꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ la̱a̱yꜗ baˊ. Hiꜙ maꜙraꜙ heˉ la̱a̱yꜗ jø̱ø̱hˈ gaˊ läꜙko̱hꜘ gaˊ jñahꜘ hi̱ˉ maˊ ngëë˜ juuˈ kihꜗ Dio.  
\v 27 Jëëhꜘ, Jwa̱a̱ꜚ heꜘ hi̱ˉ naˉsɨɨˉ kihꜗ läꜙlaˉ: 
\q1 Che̱e̱nꜚ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ dsaˉkwaꜙ juuˈ kinꜙ. 
\q1 Hi̱ˉ heꜘ dsooꜗ taꜙ chaˊnëhˊ mahꜗ miˉlluyꜗ jwëˈ kyahꜗ. 
\p  
\v 28 ʼMaꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ. Jeeˊ kihˈ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ kihꜗ dsaˉmëꜘ, saꜙ cha̱a̱ˉ hi̱ˉ ngëë˜ juuˈ kihꜗ Dio hi̱ˉ jø̱ø̱hˈ gaˊ läꜙko̱hꜘ gaˊ Jwa̱a̱ꜚ hi̱ˉ maˊ choo˜ jmɨɨˉ. Pero hi̱ˉ la̱a̱ꜗ mähꜗ gaˊ kihˈ gyʉʉhˈ yaꜙjwɨɨꜗ, hi̱ˉ heꜘ jø̱ø̱hˈ gaˊ läꜙko̱hꜘ gaˊ Jwa̱a̱ꜚ. 
\p  
\v 29 Läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙnuuꜘ kihꜗ Jwa̱a̱ꜚ läꜙkye̱ˉ hi̱ˉ maˊ ko̱o̱ꜗ kuˊsɨhˉ gaꜙjmeeꜘ dsooꜘ dsëꜗ kihꜗ Dio, gaꜙhe̱e̱yhˉ sa̱a̱yꜙ jmɨɨˉ läꜙko̱o̱ˉ gaꜙjähꜘ Jwa̱a̱ꜚ.  
\v 30 Pero dsaˉ fariseo kya̱a̱hˊ dsaˉ hi̱ˉ kyʉʉh˜ ley gaꜙjmeeyꜘ taꜙ kooꜘ baˊ heˉ maˊ jmeeˈ Dio kiyhꜗ. Saꜙ gaꜙläꜙhnøøyꜗ maˊ sa̱a̱yꜙ jmɨɨˉ. 
\p  
\v 31 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ: 
\p —Jeeˊ laˉ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ haˉ läꜙ la̱a̱ꜗ dsaˉ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ naꜗ. Läꜙlaˉ baˊ la̱a̱yˈ.  
\v 32 Dsaˉ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ naꜗ cha̱a̱yhˉ miihˉ läꜙko̱hꜘ chihˉ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jeˊhmoohˊ hi̱ˉ tooh˜ mɨɨhˊ kya̱a̱hˊ dsaˉkya̱a̱yhˊ. Jäyhꜘ: “Maˉjʉʉˊ jnäähꜗ su̱ꜚ heˉ jmeeꜙ jë̱ë̱ˉ hohꜘ hnähꜘ kya̱a̱hˊ luuꜘ hmaˉtaˉ pero saꜙ gaꜙhiihꜘ hnähꜘ maˊ jmeehꜗ hnähꜘ ja̱ˊ. Maˉhäˊ jnäähꜗ su̱ꜚ heˉ tiˉmeehˉ dsëꜗ, niꜙ läꜙja̱ˉ saꜙ maˉhoohˊ hnähꜘ”, jähꜘ chihˉ sɨɨyhꜙ dsaˉkya̱a̱yhˊ. 
\p  
\v 33 ʼLäꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ jmeeꜙ dsaˉ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ naꜗ. Jëëhꜘ, jaꜗ Jwa̱a̱ꜚ hi̱ˉ gaꜙkuhˉ gaꜙhɨ̱hꜗ miihˉ goˉteˈ mahꜗ gaꜙjähꜘ dsaˉ kiyhꜗ: “Kye̱yˉ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ.”  
\v 34 Läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ, jaꜗ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ hi̱ˉ kuhˉhɨ̱h˜ naˊteeˋ kihˈ mahꜗ jähꜘ dsaˉ kiyhꜗ: “Jla̱a̱yˊ ngëëˈ, mahꜗ llaˊhe̱e̱yhꜚ kaˉlähꜘ. Jwa̱yhꜘ kya̱a̱hˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ ko̱o̱ˈ kuˊsɨhˉ, hiꜙ la̱a̱yꜗ omeꜚ kya̱a̱ꜗ dsaˉ waˊ hi̱ˉ chaˉ hi̱ˉ”, jähꜘ dsaˉ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ naꜗ.  
\v 35 Pero kya̱a̱hˊ heˉ jmeeꜙ Dio, lii˜ lluꜗ baˊ hʉʉˊdsëˉ kiyhꜗ —gaꜙjähꜘ Jesús. 
\s1 Gaꜙkuhˉ gaꜙhɨ̱hꜗ Jesús chaˊnehꜙ kihꜗ Simón, ja̱a̱ˉ dsaˉ fariseo 
\p  
\v 36 Gaꜙchu̱u̱ꜘ ja̱a̱ˉ fariseo kya̱a̱hˊ Jesús mahꜗ dsooyꜗ chaˊnehꜙ kiyhꜗ, dsaˉkuhꜙ dsaˉhi̱yhꜙ kya̱a̱yhˊ. Läꜙ maˊ gaꜙheyꜗ chaˊnehꜙ kihꜗ fariseo heꜘ, gaꜙgyayˉ nëˊ mes˜.  
\v 37 Hiꜙ ja̱ˉbaˊ jeeˊ jwɨɨˉ ja̱ˉ, maˊ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ maˊ ka̱a̱h˜ waˊ hi̱ˉ chaˉ hi̱ˉ. Pero läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙnuuyꜘ heˉ gyaꜗ Jesús kuhˉhɨ̱h˜ kya̱a̱hˊ fariseo heꜘ, heˉja̱ˉ ngooyꜗ jeeˊ ja̱ˉ, maˊ kye̱yˉ ko̱o̱ˉ sëꜗ jmɨɨˉ miˉjwɨɨˉ.  
\v 38 Gaꜙllooyꜗ hooyh˜ hʉʉˊ tɨɨˊ Jesús, läꜙji̱i̱hˈ gaꜙläꜙgyʉhꜘ tɨɨˊ Jesús kya̱a̱hˊ jmɨɨˉ heˉ gaꜙtu̱u̱ˉ mɨˈnëyˊ. Gaꜙmiꜙki̱yhꜘ kya̱a̱hˊ jñuˉ lleyˊ. Ja̱ˉgaˊ gaꜙchʉ̱yhꜘ tɨɨˊ Jesús mahꜗ gaꜙhuuyꜗ jmɨɨˉ miˉjwɨɨˉ.  
\v 39 Maˊ gaꜙjëëꜗ fariseo läꜙko̱o̱ˉ jmeeꜙ dsaˉmëꜘ heꜘ, maˊ jmeeyꜙ hʉʉˊdsëˉ: “Waˊraˉ jähꜘ kihꜗ Jesús la̱a̱ꜗ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ ngëë˜ juuˈ kihꜗ Dio, läꜙliiyhꜚ haˉ läꜙ la̱a̱ꜗ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ gyaꜗ chuˉbë˜ tɨɨyˊ. Cheˊ saꜙ ñeyˉ, heˉ hlɨɨhˈ jmahꜗ baˊ jmeeꜙ dsaˉmëꜘ naˉ”, maˊ la̱a̱yꜘ.  
\v 40 Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Chaˉ ko̱o̱ˉ mɨˈjuuꜗ heˉ jwë̱ë̱hn˜ hneˉ, Simón. 
\p —Chiihˊ jnäꜘ, Taˉjwohꜗ —gaꜙjähꜘ Simón. 
\p  
\v 41 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —U̱u̱ꜗ dsaˉ maˊ ä̱ä̱ˉ kihˈ hi̱ˉ chaˉ kuuˊ. Ja̱a̱ˉ hi̱ˉ heꜘ, maˊ ä̱ä̱ˉ hñaꜘ hñaˉlooꜘ kuuˊ. Hi̱ˉ jñahꜘ heꜘ maˊ ä̱ä̱ˉ to̱ꜙloꜙgyaꜘ.  
\v 42 Saꜙ maˊ chaˉ heˉ kya̱a̱hˊ maˊ miˉhmaahˋ dsaˉ heꜘ. Hi̱hꜗ dsaˉ chaˉ kuuˊ heꜘ gaꜙjneyꜘ läꜙja̱ˉ baˊ kwa̱a̱t˜ kihꜗ läꜙu̱u̱ꜘ. Jähˊ daˊ ko̱o̱ˉ. ¿Hi̱i̱ˉ ja̱a̱ˉ jeeˊ läꜙu̱u̱ꜘ, hnääyꜗ chaˉgaˊmiihˉ dsaˉ chaˉ kuuˊ heꜘ? 
\p  
\v 43 Gaꜙjähꜘ Simón: 
\p —Goꜚ la̱a̱nꜙ hi̱ˉ maˊ ä̱ä̱ˉ chaˉgaˊmiihˉ kuuˊ kiyhˈ. 
\p —Heˉ dsooꜘ naˉ kyahꜗ —gaꜙjähꜘ Jesús. 
\p  
\v 44 Ja̱ˉgaˊ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús hñiiꜘ, gaꜙjë̱ë̱yꜗ dsaˉmëꜘ heꜘ, mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ Simón: 
\p —Ji̱i̱hˋ daˊ nëhˊ mahꜗ jë̱ë̱ˋ dsaˉmëꜘ laˉ. Läꜙko̱o̱ˉ maˉhen˜ chaˊnehꜙ kyahꜗ, saꜙ maˉkwëëhˋ jnäꜘ jmɨɨˉ heˉ maˊ jñiiꜘ tɨɨnꜙ. Pero dsaˉmëꜘ laˉ, maˉhuuyꜗ jmɨɨˉ heˉ haaˊ mɨˊnëyˊ mahꜗ maˉcheyꜗ kya̱a̱hˊ jñuˉ lleyˊ.  
\v 45 Hneˉ saꜙ maˉchʉ̱hˊ kinꜙ. Pero dsaˉmëꜘ laˉ, läꜙji̱i̱hˈ maˊ gaꜙheyꜗ chaˊnehꜙ laˉ, saꜙ maˊ tʉy˜ chʉ̱yhꜙ tɨɨnꜙ.  
\v 46 Saꜙ maˉhuuhꜙ aceit kaˊllenꜙ. Pero dsaˉmëꜘ laˉ, maˉhuuyꜗ jmɨɨˉ miˉjwɨɨˉ maˉtɨɨnꜙ.  
\v 47 Heˉja̱ˉ jwë̱ë̱hn˜ hneˉ. Maꜙkeꜙ maˉjmeeyꜘ chaˉmiihˉ dsoˊkyeˉ, maˉnaˉcheˊ baˊ, jëëhꜘ chaˉmiihˉ maˉläˉhnääyꜗ jnäꜘ. Pero ja̱a̱ˉ hi̱ˉ maˊ ä̱ä̱ˉ miihˉ, miihˉ goˉte˜ baˊ hnääyˈ hi̱ˉ maˉjmeeꜘ jø̱hˉ dsëꜗ kiyhꜗ. 
\p  
\v 48 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨhꜙ dsaˉmëꜘ heꜘ: 
\p —Maˉnaˉcheˊ baˊ dsoˊkyeˉ kyahꜗ. 
\p  
\v 49 Jñahꜘ hi̱ˉ maˊ naˉteehˊ kya̱a̱yˈ, gaꜙløøyꜗ ngɨɨyꜙ juuˈ kihꜗ dsaˉkya̱a̱yhˊ: 
\p —¿Heeˉ la̱a̱ꜗ dsaˉ naˉ, cheˊ läꜙkye̱ˉ dsoˊkyeˉ kihꜗ dsaꜙ chey˜? 
\p  
\v 50 Pero gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨhꜙ dsaˉmëꜘ heꜘ: 
\p —Kihꜗ heˉ maˉläˉdsooꜘ hohꜘ, maˉla̱a̱hꜘ hneˉ kihꜗ dsoˊkyeˉ. Gwa̱a̱hˉ baˊ hneˉ lluꜗ. 
\c 8  
\s1 Maˊ cha̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ maˊ jmeeꜙ taˊheꜗ kihꜗ Jesús 
\p  
\v 1 Maˉngëëꜘ heˉ ja̱ˉ, ngooꜗ Jesús läꜙka̱a̱ˉ jwɨɨˉ kaahˊ jwɨɨˉ mähˉ naˊkwayˉ juˈhmëëꜘ, gaꜙhlë̱ë̱yhꜗ dsaˉ läꜙko̱o̱ˉ jä̱ä̱ꜙ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ. Hiꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ gyaꜙtu̱u̱ꜘ apóstole maˊ jmeeꜙ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱yhˊ.  
\v 2 Hiꜙ maˊ jmeeꜙ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ Jesús ko̱ˉlla̱a̱ˊ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ gaꜙhwë̱ë̱yˉ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ kihꜗ, kya̱a̱hˊ hi̱ˉ maˊ dsaahˊ kaˉlähꜘ. Jeeˊ kihˈ dsaˉmëꜘ heꜘ maˊ hä̱ä̱ˊ María hi̱ˉ maˊ tëëyh˜ Magdalena, hi̱ˉ maˊ jä̱ä̱ꜙ gye̱e̱ꜗ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ.  
\v 3 Maˊ hä̱ä̱ˊ Juana kaˉlähꜘ, hiꜙ maˊ hä̱ä̱ˊ mëˊ Chusa. Chusa heꜘ maˊ kye̱ˉ miihˉ taˊ kihˈ Herode. Hiꜙ maˊ hä̱ä̱ˊ Susana, kya̱a̱hˊ jwë̱ë̱ꜘ gaˊ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ maˊ jmeeꜙ taˊheꜗ kihꜗ Jesús. 
\s1 Juuˈ naˉhmääˊ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ kihꜗ dsaˉ hi̱ˉ jñee˜ mɨˈju̱ˉ 
\r (Mt. 13:1-9; Mr. 4:1-9) 
\p  
\v 4 Jwë̱ë̱ꜘ jwërte dsaˉ hi̱ˉ yaꜙnääꜗ läꜙka̱a̱ˉ jeeˊ jwɨɨˉ kihꜗ, hi̱ˉ gaꜙku̱hꜗ jeeˊ maˊ chehˈ Jesús. Heˉja̱ˉ gaꜙsɨɨyhꜙ kya̱a̱hˊ juuˈ naˉhmääˊ laˉ: 
\p  
\v 5 —Ja̱a̱ˉ dsaˉ ngooꜗ gaꜙjñeeˋ mɨˈju̱ˉ. Jeeˊ ngooyˈ jñeey˜ mɨˈju̱ˉ ja̱ˉ, gaꜙsa̱a̱ꜗ miihˉ chaˊjwëꜗ. Maˊ gaꜙngëëꜘ dsaˉ, gaꜙheeꜘ gaꜙsoyhꜗ kihꜗ mɨˈju̱ˉ ja̱ˉ, hiꜙ gaꜙjña̱a̱ꜗ ta̱ˈ hi̱ˉ hë̱ë̱ꜙ gyʉʉhˈ gaꜙkuyhˉ.  
\v 6 Jyohꜘ mɨˈju̱ˉ gaꜙsa̱a̱ꜗ nëˊ gwaahˊ heˉ nøøꜘ miihˉ nëˊ ku̱u̱ˊ. Gaꜙhyaˉ baˊ mɨˈju̱ˉ ja̱ˉ, pero cha̱hꜘ baˊ gaꜙläꜙki̱i̱ꜙ kihꜗ heˉ saꜙ gyʉhꜘ gwaahˊ ja̱ˉ.  
\v 7 Hiꜙ jyohꜘ kaˉlähꜘ mɨˈju̱ˉ gaꜙsa̱a̱ꜗ jeeˊ chaahˈ to̱o̱ꜘ. Gaꜙkwa̱a̱ꜗ gaˊ chaahˈ to̱o̱ꜘ ja̱ˉ, heˉja̱ˉ gaꜙu̱u̱ˉ chaahˈ kihꜗ jeeˊ naˊto̱o̱ꜘ.  
\v 8 Hiꜙ jyohꜘ mɨˈju̱ˉ ja̱ˉ, gaꜙsa̱a̱ꜗ jeeˊ laˈ hwaꜗ jmahꜗ, heˉ ja̱ˉ baˊ gaꜙhɨɨꜘ, gaꜙkwaꜘ hñaˉlooꜘ mɨɨˈ läꜙko̱o̱ˉ chaahˈ. 
\p Maˊ gaꜙdsa̱a̱ꜗ juuˈ heˉ maˊ kwayꜙ ja̱ˉ, gaꜙhlëëyhꜘ ko̱o̱ˉ ki̱ˉga̱a̱ˉ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Hi̱ˉ hnøøꜗ he̱e̱hꜙ juuˈ laˉ, waˊ he̱e̱yhˉ. 
\p  
\v 9 Heˉja̱ˉ gaꜙngɨɨꜘ discípulo juuˈ kiyhꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —¿Heeˉ hnøøꜗ jähꜙ juuˈ naˉhmääˊ heˉ maˉkwahˊ naˉ? 
\p  
\v 10 Heˉja̱ˉ gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Hnähꜘ baˊ naˉngëhˈ hnähꜘ jwëˈ läꜙkyu̱u̱h˜ hnähꜘ haˉ läꜙ jä̱ä̱ꜗ Dio hnähꜘ läꜙhihꜙ kihꜗ, heˉ saꜙ maˊ kyʉʉh˜ dsaˉ jä̱ä̱ꜗ. Pero hi̱ˉ jñahꜘ, hlë̱ë̱hnˊ kya̱a̱hˊ juuˈ naˉhmääˊ baˊ. Läꜙja̱ˉ, maꜙkeꜙ heˉ gaˊ jëëy˜, saꜙ läꜙjnäꜘ kiyhꜗ. Hiꜙ maꜙkeꜙ nuuyˉ, niꜙ läꜙja̱ˉ saꜙ läꜙngëëyꜘ. 
\s1 Gaꜙjmeehꜗ Jesús juuˈ heˉ hnøøꜗ jähꜙ juuˈ naˉhmääˊ kihˈ hi̱ˉ naˊjñeeˊ mɨˈju̱ˉ 
\r (Mt. 13:18-23; Mr. 4:13-20) 
\p  
\v 11 ʼLäꜙlaˉ hnøøꜗ jähꜙ juuˈ naˉhmääˊ ja̱ˉ. Mɨˈju̱ˉ ja̱ˉ laꜗ kwa̱a̱t˜ juuˈ kihꜗ Dio.  
\v 12 Hiꜙ mɨˈju̱ˉ heˉ gaꜙsa̱a̱ꜗ chaˊjwëꜗ, laꜗ kwa̱a̱t˜ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙnuuꜘ juuˈ kihꜗ Dio. Mahꜗ cha̱hꜘ baˊ gwa̱ꜘ hi̱ˉsaꜙllu̱ꜗ jñuuyh˜ juuˈ heˉ maˉnaˉjnääˊ nehꜙ tuhˉdsëyꜗ. Mahꜗ saꜙ läꜙhe̱e̱yꜘ juuˈ kihꜗ Dio hiꜙ läꜙja̱ˉ saꜙ lä̱ä̱yꜘ kihꜗ dsoˊkyeˉ.  
\v 13 Hehꜗ mɨˈju̱ˉ heˉ gaꜙsa̱a̱ꜗ nëˊ gwaahˊ heˉ nøøꜘ miihˉ nëˊ ku̱u̱ˊ. Läꜙja̱ˉ la̱a̱ꜗ dsaˉ hi̱ˉ nuuˉ juuˈ kihꜗ Dio. Jë̱ë̱ˉ baˊ dsëyˈ läꜙ maˊ toˉnëˊ gaꜙnuuyꜘ. Hi̱ˉ heꜘ la̱a̱ꜗ läꜙko̱o̱ˉ heˉ saꜙ chaˉ jmooˈ kihꜗ. He̱e̱yhˉ ko̱ˉhwëëꜘ juuˈ kihꜗ Dio. Pero waˊraˉ jaꜗ heˉ wɨɨꜘ nëˊ kiyhˈ, be̱e̱yꜗ Dio.  
\v 14 Hehꜗ mɨˈju̱ˉ heˉ gaꜙsa̱a̱ꜗ jeeˊ kihˈ chaahˈ to̱o̱ꜘ ja̱ˉ, läꜙja̱ˉ la̱a̱ꜗ dsaˉ hi̱ˉ nuuˉ juuˈ kihꜗ Dio. Pero maꜙ miihˉ läꜙja̱ˉ baˊ dsaˉläˉø̱ø̱yꜘ kihꜗ Dio. Kihꜗ heˉ kye̱ˉ gyihꜗ hʉʉˊdsëˉ läꜙchayˉ kuuˊ, hiꜙ tɨh˜ dsëyꜗ läꜙjëꜙ heˉ chaˉ jmɨˉgyʉʉꜙ laˉ. Heˉja̱ˉ niꜙ miihˉ saꜙ gaꜙjmääꜘ kiyhꜗ hehꜗ juuˈ heˉ gaꜙnuuyꜘ ja̱ˉ.  
\v 15 Pero mɨˈju̱ˉ heˉ gaꜙsa̱a̱ꜗ hwaꜗ lluꜗ, läꜙja̱ˉ la̱a̱ꜗ dsaˉ hi̱ˉ nuuˉ läꜙka̱a̱ˉ tuhˉdsëꜗ, ngooꜗ bihꜗ cho̱o̱yhˉ ko̱o̱ˉ hwehˉ juuˈ heˉ gaꜙnuuyꜘ ja̱ˉ. Heˉja̱ˉ baˊ ja̱ˉ jmeeyꜗ chaˉmiihˉ taˊ lluˈ kihꜗ heˉ kwëëh˜ dsëyꜗ. 
\s1 Juuˈ naˉhmääˊ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ kihꜗ waˊjeˉ 
\r (Mr. 4:21-25) 
\p  
\v 16 ʼNiꜙ ja̱a̱ˉ saꜙ hi̱h˜ jeˉ mahꜗ jlëyꜗ kya̱a̱hˊ ko̱o̱ˉ kyaahˊ, niꜙ saꜙ chiyhꜗ nehꜙ ji̱i̱ˊ. Heˉ chiyhꜗ jeeˊ ñiiꜘ baˊ mahꜗ läꜙjnäꜘ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ dsaˉta̱a̱hˋ chaˊnehꜙ.  
\v 17 Läꜙjëꜙ heˉ naˉhmääˊ, lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ läꜙjnäꜘ. Hiꜙ läꜙjëꜙ heˉ saꜙ jnäꜘ, laꜗ kwa̱a̱t˜ läꜙjnäꜘ.  
\v 18 Kye̱ˉ daˊ hnähꜘ kwa̱a̱t˜ kihꜗ juuˈ heˉ nuuhˉ hnähꜘ. Jëëhꜘ, läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ ngëëꜘ miihˉ, hi̱ˉ heꜘ läꜙngëëꜘ chaˉgaˊmiihˉ. Läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ jmeeꜙ ngëëꜘ, läꜙkye̱ˉ heˉ ja̱ˉ lla̱a̱ꜙ baˊ. 
\s1 Ø̱ø̱hꜚ Jesús kya̱a̱hˊ chooyˈ 
\r (Mt. 12:46-50; Mr. 3:31-35) 
\p  
\v 19 Gaꜙllaꜙnääꜗ ø̱ø̱hꜚ Jesús kya̱a̱hˊ chooyˈ jeeˊ maˊ kwayꜙ juuˈ. Pero saꜙ gaꜙlaꜗ maˊ llaˉnääyꜗ chu̱hꜙ kiyhꜗ, kihꜗ heˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ.  
\v 20 Gaꜙheꜗ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ naˊjmeehˊ juuˈ kiyhꜗ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Hi̱i̱ꜚ maaˋ kya̱a̱hˈ kya̱a̱hˊ ø̱ø̱hˈ tä̱ä̱hˊ kaˊhneꜚ, hnøøyꜗ jë̱ë̱yꜗ hneˉ. 
\p  
\v 21 Heˉja̱ˉ gaꜙje̱e̱yhˉ kihꜗ dsaˉ heꜘ, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Hi̱ˉ nuuˉ juuˈ kihꜗ Dio mahꜗ jmeeyꜙ heˈ, hi̱ˉ heꜘ baˊ la̱a̱ˈ maaˋ kya̱a̱nꜙ, hi̱ˉ heꜘ baˊ la̱a̱ˈ ø̱ø̱hnꜗ. 
\s1 Gaꜙjmeeꜘ Jesús hihꜙ kihꜗ lleꜘ mahꜗ hɨɨꜗ tiiˊ 
\r (Mt. 8:23-27; Mr. 4:35-41) 
\p  
\v 22 Ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ ja̱ˉ, gaꜙheꜗ Jesús nehꜙ ko̱o̱ˉ naˊmooꜘ kya̱a̱hˊ discípulo kya̱a̱yꜗ mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Waˊ ha̱a̱nˊ taꜙ hngaahˋ ko̱ˉta̱a̱ˉ jmɨˉjʉʉhˉ laˉ. 
\p Mahꜗ gaꜙnääyꜗ.  
\v 23 Taˊko̱ˉji̱i̱hˈ gaꜙnääyꜗ nëˊ jmɨɨˉ ja̱ˉ, gaꜙgwɨ̱ɨ̱ˉ Jesús. Niꜙ juuˈ gaˊ saꜙ hiiꜘ maˊ jaˈ ko̱o̱ˉ lleꜘ täꜘ nëˊ jmɨɨˉ ja̱ˉ. Gaꜙhɨɨꜘ gooˉ jwërte kiyhꜗ heˉ maˊ hmääyhˈ chaˊjmɨɨˉ ja̱ˉ.  
\v 24 Heˉja̱ˉ gaꜙcha̱a̱yꜗ Jesús jeeˊ maˉnaˉgwɨ̱ɨ̱yˉ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Taˉjwohꜗ, taˉjwohꜗ. Ngooꜗ gaꜙju̱u̱ꜗ jneˊ jeeˊ laˉ. 
\p Maˊ gaꜙnooyˉ, gaꜙjmeeyꜘ hihꜙ gaꜙjä̱ꜘ tiiˊ lleꜘ, hiꜙ gaꜙjmeeyꜘ hihꜙ kihꜗ jmɨɨˉ kaˉlähꜘ. Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙjä̱ꜘ tiiˊ goˉte˜. 
\p  
\v 25 —Miihˉ goˉte˜ maˉläˉdsooꜘ hohꜘ hnähꜘ —gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ discípulo kya̱a̱yꜗ. 
\p Peerꜙ gaꜙläꜙgoyhꜙ hiꜙ gaꜙjëëꜗ dsa̱yhꜙ. Mahꜗ maˊ jäyhꜘ sɨɨyhꜙ dsaˉkya̱a̱yhˊ: 
\p —¿Heeˉ la̱a̱ꜗ dsaˉ naˉ heˉ liyhꜙ jmeeyꜗ hihꜙ kihꜗ lleꜘ hiꜙ jmeeyꜗ hihꜙ kihꜗ jmɨɨˉ, hiꜙ läꜙja̱ˉ nʉʉhˊ kiyhˈ kaˉlähꜘ? 
\s1 Dsaˉ hi̱ˉ maˊ kye̱ˉ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ che̱e̱ˉ Legión 
\r (Mt. 8:28-34; Mr. 5:1-20) 
\p  
\v 26 Ja̱ˉgaˊ gaꜙllaꜙnääyꜗ jeeˊ tä̱ä̱hˊ dsaˉ hi̱ˉ che̱e̱ˉ gadareno. Hwaꜗ kihꜗ hi̱ˉ heꜘ jä̱ꜙ taꜙ hngaahˋ jmɨɨˉ kihꜗ hwaꜗ Galilea.  
\v 27 Maˊ yaꜙhë̱ë̱ꜗ Jesús nehꜙ naˊmooꜘ jeeˊ laˈ chaˊhooˊ jmɨɨˉ ja̱ˉ, jaꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ jeeˊ jwɨɨˉ ja̱ˉ gaꜙmiꜙje̱e̱yꜚ. Maˉläꜙhɨɨˋ jøøꜙ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ kiyhꜗ. Saꜙ chaˉ hmɨɨhˉ maˊ kë̱yhˉ. Saꜙ maˊ gyayˈ chaˊnehꜙ. Maˊ gyayˈ jeeˊ laˈ toˉhø̱ø̱ˉ kihꜗ hlɨɨꜘ baˊ.  
\v 28 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙjë̱ë̱yꜗ Jesús, gaꜙhooyhꜗ ki̱i̱ˉ mahꜗ gaꜙjwä̱ä̱yꜗ hñiiyꜘ chaˊnëˊ Jesús, gaꜙhlëëyhꜘ ki̱ˉga̱a̱ˉ: 
\p —¿Heeˉ hnoohˉ jmeehˈ kinꜙ, Jesús, Jo̱o̱ꜘ Dio hi̱ˉ gyaꜗ gyʉʉhˈ? Taꜙ jmeeˉ hñaaˉ hohꜘ, taꜙ jmeehˋ jnäꜘ —gaꜙjähꜘ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ heꜘ. 
\p  
\v 29 (Jëëhꜘ, maˉngëëꜘ maˉjmeeꜘ Jesús hihꜙ kihꜗ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ heꜘ jä̱ä̱ꜗ, heˉ yaˉhë̱ë̱yˈ kihꜗ dsaˉ heꜘ. Maˉläˉhɨɨˋ heeh˜ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ heꜘ wɨɨꜘ. Maꜙkeꜙ maˊ hñʉʉꜙ dsaˉ gooyˉ kya̱a̱hˊ caden˜ hiꜙ maˊ gwëy˜ tɨɨyˊ kya̱a̱hˊ jwɨˊ hmaˉ heˉ hëˊ tooˉ, heˉ maˊ hnäy˜ baˊ ja̱ˉ. Hiꜙ maˊ jøøꜙ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ kiyhꜗ taꜙ hwaꜗ ki̱i̱ꜙ jeeˊ saꜙ kwaꜙ niꜙ miihˉ.)  
\v 30 Heˉja̱ˉ gaꜙngɨɨꜘ Jesús juuˈ kiyhꜗ: 
\p —¿Heeˉ che̱e̱hˉ hneˉ? 
\p —Jwë̱ë̱ꜘ che̱e̱ˉ jnäähˈ —gaꜙjähꜘ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ heꜘ. 
\p Gaꜙjäyhꜘ läꜙja̱ˉ kihꜗ heˉ maˊ la̱a̱ˈ jwë̱ë̱ꜘ jwërte dsaˉ hlë̱ë̱hˈ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ tuhˉdsëꜗ dsaˉ heꜘ.  
\v 31 Gaꜙchu̱u̱yꜘ kya̱a̱hˊ Jesús mahꜗ saꜙ maˊ che̱e̱yˈ chaˊjeˉ.  
\v 32 Mohꜘ ja̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ ko̱o̱ˉ nääꜗ ñeꜗ maˊ kuhˉ nuuˉ. Heˉja̱ˉ gaꜙchu̱u̱ꜘ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ heꜘ kya̱a̱hˊ Jesús mahꜗ kwayꜗ jwëˈ dsaˉta̱a̱yhˋ kihˈ ñeꜗ heꜘ. Gaꜙkwaꜘ baˊ Jesús jwëˈ.  
\v 33 Gaꜙhwë̱ë̱ˉ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ heꜘ gaꜙnääyꜗ gaꜙta̱a̱yhˋ tuhˉdsëꜗ ñeꜗ. Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ läꜙjë̱ë̱ꜙ ñeꜗ heꜘ gaꜙkyʉ̱ʉ̱ꜗ. Maˊ gaꜙtë̱ë̱yꜘ ko̱o̱ˉ lleˊ hwaˈ, ko̱ˉdsooꜘ jwëˈ baˊ gaꜙsa̱a̱yꜗ läꜙ gaꜙtëꜘ chaˊjmɨɨˉ jʉʉhˉ. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙju̱u̱yꜗ nehꜙ jmɨɨˉ. 
\p  
\v 34 Dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ hä̱ä̱˜ ñeꜗ heꜘ, maˊ gaꜙjëëyꜗ gaꜙlaꜗ läꜙja̱ˉ, gaꜙnääyˋ koˉchihˊ chaˉhli̱i̱yꜙ naˊjmeeyhˊ juuˈ taꜙ jeeˊ jwɨɨˉ hiꜙ läꜙka̱a̱ˉ kihꜗ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ nuuˉ kihꜗ.  
\v 35 Heˉja̱ˉ gaꜙhwë̱ë̱ˉ dsaˉ naˊnääˈ naˊjëëyˉ haˉ läꜙ gaꜙlaꜗ. Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙtë̱ë̱ꜘ dsaˉ chu̱hꜙ kihꜗ Jesús gaꜙjë̱ë̱yꜗ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙhwë̱ë̱ˉ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ kihꜗ heꜘ. Maˊ gyaˈ hʉʉˊ tɨɨˊ Jesús, maˉkye̱yhˊ hmɨɨhˉ, hiꜙ maˉjä̱ꜗ kiyhꜗ. Heˉja̱ˉ gaꜙläꜙgohꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ.  
\v 36 Dsaˉ hi̱ˉ gaꜙjëëꜗ, gaꜙjmeeyhꜗ juuˈ haˉ läꜙ gaꜙlaꜗ heˉ gaꜙhla̱a̱ꜘ hi̱ˉ maˊ kye̱ˉ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ heꜘ.  
\v 37 Heˉja̱ˉ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ gadareno gaꜙchu̱u̱yꜘ kya̱a̱hˊ Jesús mahꜗ waˊ lla̱a̱yhꜘ kihꜗ taꜙ jeeˊ jyohꜘ, jëëhꜘ maˊ goyhꜙ jwërte. Heˉja̱ˉ gaꜙheꜗ Jesús nehꜙ naˊmooꜘ ngaahꜗ bihꜗ.  
\v 38 Dsaˉ hi̱ˉ gaꜙhwë̱ë̱ˉ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ kihꜗ heꜘ, gaꜙchu̱u̱yꜘ kya̱a̱hˊ Jesús mahꜗ maˊ kwayˈ jwëˈ maˊ dsooyˈ kya̱a̱yhˊ. Pero Jesús gaꜙjmeeꜘ madaꜚ kiyhꜗ, heˉ jä̱yꜗ baˊ. Gaꜙjäyhꜘ: 
\p  
\v 39 —Gwa̱a̱hˉ chaˊnehꜙ kyahꜗ. Goˉjmeehˋ juuˈ kihꜗ dsaꜙ, haˉ ko̱o̱ˉ saꜙ jʉʉhˉ heˉ maˉjmeeꜘ Dio kya̱a̱hˊ hneˉ. 
\p Heˉja̱ˉ ngaayhꜗ, gaꜙløøyꜗ jmeeyh˜ juuˈ läꜙka̱a̱ˉ jeeˊ jwɨɨˉ haˉ ko̱hꜘ saꜙ jʉʉhˉ heˉ gaꜙjmeeꜘ Jesús kiyhꜗ. 
\s1 Jo̱ˉmɨɨꜚ Jairo kya̱a̱hˊ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ maˊ dsaahˊ 
\r (Mt. 9:18-26; Mr. 5:21-43) 
\p  
\v 40 Maˊ gaꜙllooꜗ Jesús taꜙ hngaahˋ ko̱ˉta̱a̱ˉ, peerꜙ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jä̱ä̱y˜ heˉja̱ˉ gaꜙhe̱e̱hˉ dsihꜘ läꜙka̱a̱ˉ tuhˉdsëꜗ.  
\v 41 Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙllooꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ che̱e̱ˉ Jairo hi̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ taˊ kihˈ gwahꜙ. Dsaˉ heꜘ gaꜙju̱u̱hꜗ jnëyˊ chaˊnëˊ Jesús, gaꜙchu̱u̱yꜘ kya̱a̱hˊ mahꜗ dsooyꜗ chaˊnehꜙ kiyhꜗ.  
\v 42 Maˊ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ jo̱ˉmɨɨyꜚ hi̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ gyʉ̱ʉ̱ˉ ko̱o̱ˉ mëëˈ kya̱a̱yꜗ. Chihˉmëꜘ heꜘ maˊ hä̱ä̱ˊ ko̱o̱ˉ gyaꜙto̱ꜘ ji̱ˉñeˉ. Hi̱ˉ heꜘ naˉ kya̱a̱ˈ ngooꜗ gaꜙju̱u̱ꜗ. 
\p Jeeˊ hä̱ä̱ˊ Jesús jwëˈ ngooꜗ kya̱a̱hˊ Jairo, peerꜙ naˉlä̱ä̱˜ naˉjlë̱ë̱˜ bihꜗ dsaˉ, jëëhꜘ jwë̱ë̱ꜘ jwërte dsaˉ hi̱ˉ gaꜙnääꜗ kya̱a̱yhˊ.  
\v 43 Jeeˊ kihˈ dsaˉ heꜘ maˊ hä̱ä̱ˊ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ maˉhyaˉ gyaꜙto̱ꜘ ji̱ˉñeˉ dsaahˊ dsooˊ kihˈ. Dsaˉmëꜘ heꜘ gaꜙmiꜙllaˉ läꜙjëꜙ goˉteˈ heˉ maˊ chaˉ kiyhꜗ, gaꜙhe̱e̱yꜗ kya̱a̱hˊ tëꜙmë˜. Pero niꜙ ja̱a̱ˉ tëꜙmë˜ saꜙ gaꜙlɨhꜗ maˊ jmeeˈ më˜ kiyhꜗ.  
\v 44 Gaꜙllooyꜗ taꜙ kaˊluuˊ Jesús mahꜗ gaꜙsu̱yꜗ miihˉ chaˊgooyˉ chaˊhooˊ saˊhmɨɨhˉ kiyhꜗ. Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙhnaꜘ heˉ maˊ jëëy˜ dsooˊ kiyhˈ.  
\v 45 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús: 
\p —¿Hi̱i̱ˉ naˉ hi̱ˉ maˉsu̱ꜗ chaˊhooˊ saˊhmɨɨhˉ kinꜙ? 
\p Pero niꜙ ja̱a̱ˉ saꜙ gaꜙbä̱ä̱hˉ hñiiꜘ. Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Peeˊ kya̱a̱hˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉkya̱a̱yhˊ: 
\p —Taˉjwohꜗ, jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ hi̱ˉ dsaˉkyaˉ dsaˉjnaahꜗ hneˉ mahꜗ jwahꜘ: “¿Hi̱i̱ˉ naˉ maˉsu̱ꜗ chaˊhooˊ saˊhmɨɨhˉ kinꜙ?” 
\p  
\v 46 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús: 
\p —Cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ maˉsu̱ꜗ saˊhmɨɨhˉ kinꜙ. Jëëhꜘ maˉläˉliihnꜚ hehꜗ beꜘ kinꜙ maˉmiˉhlä̱ä̱ꜘ ja̱a̱ˉ dsaˉ. 
\p  
\v 47 Maˊ gaꜙläꜙjnääꜘ dsaˉmëꜘ heꜘ, gohꜙ bihꜗ ngooyꜗ naˊju̱u̱yhˊ jnëyˊ chaˊnëˊ Jesús. Gaꜙjmeeyhꜗ juuˈ chaˊnëˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ, heˉ kihꜗ ja̱ˉ heˉ gaꜙtë̱ë̱yꜘ chaˊhooˊ hmɨɨhˉ kihꜗ Jesús. Hiꜙ gaꜙjmeeyhꜗ juuˈ heˉ gaꜙjä̱ꜗ kiyhꜗ läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ.  
\v 48 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Maˉhla̱a̱hꜘ baˊ hneˉ heˉ maˊ dsa̱a̱hˊ, läꜙlluꜗ heˉ maˉläˉdsooꜘ hohꜘ. Gwa̱a̱hˉ baˊ hneˉ kyahꜗ läꜙka̱a̱ˉ tuhˉhohꜘ. 
\p  
\v 49 Läꜙ maˉchehꜗ baˊ Jesús hlëëhꜙ, maˊ gaꜙllooꜗ ja̱a̱ˉ moz˜ kya̱a̱ꜗ hi̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ taˊ kihˈ gwahꜙ, mahꜗ gaꜙjmeeyhꜗ juuˈ kihꜗ Jairo, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Maˉju̱u̱ꜙ baˊ gyʉ̱ʉ̱ˉ mëꜘ kya̱a̱hꜗ. Moꜙtoꜙ kwaˉ gaˊ taˊ kihˈ Taˉjwohꜗ naˉ. 
\p  
\v 50 Maˊ gaꜙnuuꜘ Jesús juuˈ heˉ maˉkye̱ˉ dsaˉ heꜘ, gaꜙsɨɨyhꜙ Jairo: 
\p —Taꜙ ka̱ˉ hʉʉˊdsëˉ. Jmeeˊ dsooꜘ hohꜘ baˊ. Mahꜗ jëëhˈ läꜙji̱i̱hˊ baˊ chihˉmëꜘ kya̱a̱hꜗ. 
\p  
\v 51 Maˊ gaꜙheꜗ Jesús chaˊnehꜙ kihꜗ Jairo, saꜙ gaꜙkwayꜘ jwëˈ maˊ dsaˉta̱a̱hˋ jñahꜘ dsaˉ. Maꜙlaꜙ Peeˊ kya̱a̱hˊ Jacobo kya̱a̱hˊ Jwa̱a̱ꜚ hiꜙ kya̱a̱hˊ choˈjmiiˉ chihˉmëꜘ hi̱ˉ maˉnaˉju̱u̱ˊ heꜘ baˊ gaꜙta̱a̱hˋ.  
\v 52 Gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ baˊ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jeeˊ ja̱ˉ maˊ kɨˉhooh˜ kihꜗ chihˉmëꜘ heꜘ. Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Taꜙ hoohˋ hnähꜘ. Chihˉmëꜘ naˉ saꜙ naˉju̱u̱yˊ, heˉ naˉgwɨ̱ɨ̱yˉ baˊ naˉ. 
\p  
\v 53 Gaꜙmiꜙkwa̱hꜗ baˊ dsaˉ kihꜗ Jesús maˊ gaꜙnuuyꜘ juuˈ ja̱ˉ. Jëëhꜘ, ñeˉ bihꜗ heˉ maˊ naˉju̱u̱ˊ goˉte˜ baˊ chihˉmëꜘ heꜘ.  
\v 54 Mahꜗ gaꜙso̱o̱hꜗ Jesús gooˉ chihˉmëꜘ heꜘ, gaꜙhlëëyhꜘ ki̱ˉga̱a̱ˉ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Chihˉmëꜘ, nooˉ. 
\p  
\v 55 Heˉja̱ˉ johꜗ kaˉlähꜘ jmɨˉlleꜘ kiyhꜗ. Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙläꜙji̱i̱yhˋ, mahꜗ gaꜙnooyˉ. Ja̱ˉgaˊ gaꜙjmeeꜘ Jesús madaꜚ kwëëyhꜗ heˉ kuyhꜙ.  
\v 56 Peerꜙ gaꜙjëëꜗ dsa̱hꜙ choˈjmiiˉ chihˉmëꜘ heꜘ. Hiꜙ gaꜙjmeeꜘ Jesús madaꜚ mahꜗ saꜙ kooyhꜗ juuˈ kya̱a̱hˊ niꜙ ja̱a̱ˉ heˉ gaꜙlaꜗ läꜙja̱ˉ. 
\c 9  
\s1 Gaꜙche̱e̱ꜗ Jesús läꜙjë̱ë̱ꜙ gyaꜙtu̱u̱ꜘ naˊkwaˉ juuˈ 
\r (Mt. 10:5-15; Mr. 6:7-13) 
\p  
\v 1 Gaꜙjø̱ø̱hˉ Jesús läꜙjë̱ë̱ꜙ discípulo kya̱a̱yꜗ, gaꜙkwëëyhꜗ beꜘ mahꜗ jmeeyꜗ hihꜙ hwë̱ë̱ꜙ hi̱ˉsaꜙllu̱ꜗ hi̱ˉ jmeehꜙ dsaˉ hiꜙ gaꜙkwëëyhꜗ beꜘ mahꜗ miˉhlä̱ä̱yꜘ dsaˉdsaahˊ.  
\v 2 Gaꜙche̱e̱yꜗ mahꜗ dsaˉkwayꜙ juuˈ haˉ läꜙ jä̱ä̱ꜙ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ, hiꜙ läꜙkye̱ˉ heˉ miˉhlä̱ä̱yꜘ dsaˉdsaahˊ.  
\v 3 Gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨhꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ: 
\p —Taꜙ ka̱ˉ hnähꜘ niꜙ miihˉ kihꜗ chaˊjwëꜗ. Taꜙ ka̱ˉ hnähꜘ hmaˉhuꜚ, taꜙ ka̱ˉ hnähꜘ hmɨhˉtuhˉ, taꜙ ka̱ˉ hnähꜘ heˊñiihꜚ, niꜙ kuuˊ, niꜙ taꜙ ka̱ˉ hnähꜘ jyohꜘ lë̱ë̱ˊ hmɨɨhˉ kyahꜗ hnähꜘ.  
\v 4 Waˊ heˉ chaˉ heˉ hneꜗ jeeˊ llaˉnääꜗ hnähꜘ, ja̱ˉ goˉta̱a̱hˊ hnähꜘ haˉ ko̱o̱ˉ ji̱i̱hˈ läꜙhë̱ë̱hˊ hnähꜘ jeeˊ ja̱ˉ.  
\v 5 Cherˊmahꜗ chaˉ ko̱o̱ˉ jeeˊ jwɨɨˉ jeeˊ saꜙ he̱e̱yhꜙ hnähꜘ, ja̱ˉ hwë̱ë̱hˉ hnähꜘ goˉte˜ jeeˊ ja̱ˉ. Ja̱ˉ hlahꜘ hnähꜘ waˊhløøˉ heˉ naˉbeh˜ tɨɨhˊ hnähꜘ mahꜗ jmeeꜗ lii˜ heˉ maˉlaꜗ kwa̱a̱t˜ kihꜗ bihꜗ ja̱ˉ —gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ discípulo kya̱a̱yꜗ. 
\p  
\v 6 Ja̱ˉgaˊ gaꜙta̱a̱yhˋ jwëˈ, gaꜙnääyꜗ läꜙko̱o̱ˉ läꜙko̱o̱ˉ jwɨɨˉ kwayꜙ juˈhmëëꜘ kihꜗ Dio, maꜙlaꜙ miˉhlä̱ä̱yꜘ dsaˉdsaahˊ läꜙka̱a̱ˉ jeeˊ gaꜙnääyꜗ. 
\s1 Herode gaꜙjmeeꜘ hʉʉˊdsëˉ heˉ maˉläˉji̱i̱hˋ Jwa̱a̱ꜚ 
\r (Mt. 14:1-12; Mr. 6:14-29) 
\p  
\v 7 Herode hi̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ lleˊmohꜘ, gaꜙnuuꜘ läꜙjëꜙ heˉ maˊ jmeeꜙ Jesús. Saꜙ ñeyˉ heˉ hʉʉˊdsëˉ maˊ jmeeyˈ, jëëhꜘ ko̱ˉlla̱a̱ˊ maˊ jähꜘ Jwa̱a̱ꜚ baˊ heꜘ hi̱ˉ maˉläˉji̱i̱hˋ.  
\v 8 Hi̱ˉ jñahꜘ ko̱o̱ˉ nääꜗ maˊ jäyhꜘ: “Elía baˊ ooꜙ hi̱ˉ maˉhña̱a̱ꜘ.” Hiꜙ jñahꜘ gaˊ maˊ jähꜘ: “Goꜚ la̱a̱ˈ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio lloꜘjooꜗ baˊ naˉ hi̱ˉ maˉläˉji̱i̱hˋ.”  
\v 9 Heˉja̱ˉ gaꜙjmeeꜘ Herode hʉʉˊdsëˉ: 
\p —¿Haˉ läꜙja̱ˉ? ¿Ja̱ˈ jnäꜘ gaꜙjmeenꜗ madaꜚ heˉ gaꜙku̱ꜘ dsaˉ lleˊ Jwa̱a̱ꜚ? ¿Hi̱i̱ˉ baˊ naˉ, hi̱ˉ nuunꜙ kihꜗ jmeeyꜙ ja̱ꜙ ko̱o̱ˉ nëˊ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ? 
\p Hiꜙ maˊ hnøøyˈ maˊ dsaˉjë̱ë̱yꜙ. 
\s1 Gaꜙä̱ä̱hˉ Jesús hñaꜘ mil dsaˉñʉʉhˉ 
\r (Mt. 14:13-21; Mr. 6:30-44; Jn. 6:1-14) 
\p  
\v 10 Maˊ gaꜙllaꜙnääˋ läꜙjë̱ë̱ꜙ apóstole heꜘ, gaꜙjmeeyhꜗ juuˈ kihꜗ Jesús läꜙjëꜙ heˉ gaꜙjmeeyꜘ. Ja̱ˉgaˊ gaꜙjä̱ä̱yꜗ ka̱hꜘ apóstole, gaꜙnääyꜗ taꜙ hwaꜗ ki̱i̱ꜙ jä̱hꜙ jeeˊ jwɨɨˉ heˉ che̱e̱ˉ Betsaida.  
\v 11 Pero maˊ gaꜙläꜙliihꜚ dsaˉ, gaꜙnääyꜗ cha̱a̱yˈ kaahˋ kiyhˈ. Gaꜙhe̱e̱hˉ bihꜗ dsaˉ heꜘ. Mahꜗ gaꜙløøyꜗ hlë̱ë̱yh˜ haˉ läꜙ jä̱ä̱ꜙ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ. Hiꜙ gaꜙmiꜙhlä̱ä̱yꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ dsaahˊ.  
\v 12 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ ngooˈ gaꜙhlooꜘ jmɨɨˊ ja̱ˉ, läꜙjë̱ë̱ꜙ gyaꜙtu̱u̱ꜘ discípulo gaꜙyaꜙjä̱hꜙ kihꜗ Jesús mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Chiihˊ dsaˉ naˉ waˊ llaˉnääyꜘ läꜙka̱a̱ˉ jeeˊ jwɨɨˉ mähˉ hiꜙ läꜙka̱a̱ˉ jeeˊ nuuˉ jeeˊ tä̱ä̱hˊ dsaˉ läꜙkuˊ läꜙji̱i̱ꜗ laˉ. Waˊ llaˉhnøøyꜘ heˉ kuyhꜙ hiꜙ läꜙkye̱ˉ jeeˊ jä̱yˈ. Jëëhꜘ, hwaꜗ ki̱i̱ꜙ jmahꜗ baˊ laˈ jeeˊ tøøhnˊ laˉ. 
\p  
\v 13 Mahꜗ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ discípulo kya̱a̱yꜗ: 
\p —Hnähꜘ baˊ kwëëyhˋ heˉ kuyhꜙ. 
\p Mahꜗ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ Jesús: 
\p —Kye̱ˊ jnäähꜗ maꜙlaꜙ hñaꜘ heˊñiihꜚ baˊ kya̱a̱hˊ u̱u̱ˈ hmoohˉ. ¿Cheˊ dsaˊnøøˈ jnäähꜗ dsaˊläˊ jnäähꜗ heˉ kuhꜙ dsaˉ naˉ? 
\p  
\v 14 Ko̱o̱ˉ hñaꜘ mil maˊ te̱e̱ˈ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ ja̱ˉ. Heˉja̱ˉ gaꜙsɨɨyhꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ discípulo kya̱a̱yꜗ: 
\p —Jmeeˊ hnähꜘ madaꜚ mahꜗ dsaˉta̱a̱hˋ dsaˉ maꜙ kihˉkihꜗ, maꜙ to̱ꜙloꜙgya̱a̱ꜘ läꜙko̱o̱ˉ nääꜗ. 
\p  
\v 15 Läꜙja̱ˉ gaꜙjmeeꜘ discípulo. Gaꜙjmeeyꜘ madaꜚ gaꜙta̱a̱hˋ dsaˉ hwaꜗ.  
\v 16 Ja̱ˉgaˊ gaꜙka̱ꜗ Jesús läꜙjëꜙ hñaꜘ heˊñiihꜚ ja̱ˉ, kya̱a̱hˊ läꜙu̱u̱ꜘ hmoohˉ heꜘ, gaꜙjëëyꜗ taꜙ gyʉʉhˈ mahꜗ gaꜙkwayꜘ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio. Ja̱ˉgaˊ gaꜙlla̱a̱yꜗ mahꜗ gaꜙkwëëyhꜗ discípulo kya̱a̱yꜗ naˊllayˉ chaˊnëˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ.  
\v 17 Gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ baˊ dsaˉ gaꜙkuhˉ läꜙji̱i̱hˈ gaꜙkë̱ë̱ꜗ. Maˉlaꜙ maˉkuhˉ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ, gaꜙka̱hˈ gyaꜙto̱ꜘ saˊmɨɨhˉ jwɨˊ heˉ gaꜙcha̱a̱ꜗ ja̱ˉ. 
\s1 Gaꜙjähꜘ Peeˊ Jesús heꜘ la̱a̱ꜗ Cristo 
\r (Mt. 16:13-19; Mr. 8:27-29) 
\p  
\v 18 Ko̱o̱ˉ häˊ maˊ gyaˈ Jesús ngɨɨyꜙ kiyhꜗ kihꜗ Dio jeeˊ saꜙ cha̱a̱ˉ dsaˉ. Maꜙlaꜙ discípulo baˊ maˊ tä̱ä̱hˊ kya̱a̱yhˊ jeeˊ ja̱ˉ. Heˉja̱ˉ gaꜙngɨɨꜘ Jesús juuˈ kiyhꜗ: 
\p —¿Haˉ läꜙ jähꜘ dsaˉ kinꜙ, hi̱ˉ jnäꜘ la̱a̱yꜘ? 
\p  
\v 19 —Ko̱ˉlla̱a̱ˊ dsaˉ jähꜘ, Jwa̱a̱ꜚ hi̱ˉ maˊ choo˜ jmɨɨˉ baˊ hneˉ. Jñahꜘ jähꜘ, Elía baˊ hneˉ. Jñahꜘ ko̱ˉlla̱a̱ˊ jähꜘ, hneˉ la̱a̱hꜗ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio lloꜘjooꜗ hi̱ˉ maˉläˉji̱i̱hˋ —gaꜙjähꜘ discípulo kya̱a̱yꜗ. 
\p  
\v 20 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —¿Haˉ gaˉ hnähꜘ naˉ, heeˉ jwahꜘ hnähꜘ kinꜙ, hi̱ˉ baˊ jnäꜘ la̱a̱hꜘ hnähꜘ? 
\p Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Peeˊ sɨɨyhꜙ: 
\p —Hneˉ heꜘ Cristo hi̱ˉ gaꜙche̱e̱ꜗ Dio. 
\s1 Gaꜙmiꜙjnääˉ Jesús juuˈ heˉ ju̱u̱yꜘ 
\r (Mt. 16:20-28; Mr. 8:30-9:1) 
\p  
\v 21 Pero gaꜙta̱a̱hˉ Jesús juuˈ discípulo kya̱a̱yꜗ mahꜗ saꜙ kooyhꜗ juuˈ ja̱ˉ kya̱a̱hˊ niꜙ ja̱a̱ˉ.  
\v 22 Hiꜙ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ discípulo kya̱a̱yꜗ: 
\p —Jmeeꜙ biiꜗ kihꜗ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ jëëꜗ chaˉmiihˉ wɨɨꜘ. Hiꜙ dsaˉgyʉʉhˊ saꜙ läꜙhnääꜗ dsihꜘ, läꜙja̱ˉ dsaˉka̱a̱hˊ kya̱a̱ˈ jmiˉdsaˉ, kya̱a̱hˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley saꜙ läꜙhnääꜗ dsihꜘ. Hiꜙ jmeeꜙ biiꜗ kiyhꜗ ju̱u̱yꜘ mahꜗ läꜙji̱i̱yhˊ kaˉlähꜘ gaˊ maˉhyaˉ hnëˉ jmɨɨˊ. 
\p  
\v 23 Ja̱ˉgaˊ gaꜙsɨɨyhꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ: 
\p —Cherˊmahꜗ hi̱ˉ hnøøꜗ jäꜙ kya̱a̱hˊ jnäꜘ, saꜙ waˊ jmä̱ä̱yˈ hñiiyꜘ kwa̱a̱t˜, waˊ jä̱ä̱yˈ cruꜚ kya̱a̱yꜗ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ mahꜗ waˊ jmeeyꜘ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ jnäꜘ.  
\v 24 Jëëhꜘ, läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ hä̱ä̱˜ hñiiꜘ mahꜗ saꜙ ju̱u̱yꜘ, hi̱ˉ heꜘ ju̱u̱ꜘ baˊ. Pero läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ kwa̱a̱˜ hñiiꜘ ju̱u̱ꜘ kwa̱a̱t˜ kinꜙ, hi̱ˉ heꜘ baˊ lä̱ä̱ꜘ.  
\v 25 ¿Heeˉ yaˊjøøꜚ ka̱ꜗ dsaꜙ maꜙkeꜙ gaꜙlɨyhꜗ läꜙjëꜙ heˉ chaˉ jmɨˉgyʉʉꜙ laˉ mahꜗ waˊraˉ gaꜙju̱u̱yꜗ, saꜙ të̱ë̱yhꜗ kihꜗ Dio? ¿Heeˉ jmääꜗ kiyhꜗ cherˊmahꜗ gaꜙhe̱e̱yꜗ hñiiyꜘ?  
\v 26 Cherˊmahꜗ hi̱ˉ jmeeꜙ naˉhiihˊ kinꜙ o kya̱a̱hˊ juuˈ kinꜙ, ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ jmeeꜗ naˉhiihˊ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ kya̱a̱yhˊ, waˊraˉ ja̱yhꜗ kaˉlähꜘ jeeˊ jeˉ jihˈgye̱hꜗ kiyhꜗ, ja̱ˉbaˊ kya̱a̱hˊ jeˉ kihꜗ Tääˋ, hiꜙ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ ángele hi̱ˉ naˉjngëëˈ kya̱a̱yꜗ.  
\v 27 Pero juˈdsooꜘ jwahnꜙ, cha̱a̱ˉ ko̱ˉlla̱a̱ˊ dsaˉ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jeeˊ laˉ, saꜙ ju̱u̱yꜘ jä̱ä̱ꜗ saꜙ gaˊ maˉjëëyꜙ haˉ läꜙ laꜗ beꜘ kihꜗ Dio hi̱ˉ jmeeꜙ hihꜙ. 
\s1 Gaꜙläꜙsë̱ë̱ꜗ Jesús toꜙloꜙ nëˊ ko̱ˉlla̱a̱ˊ discípulo 
\r (Mt. 17:1-8; Mr. 9:2-8) 
\p  
\v 28 Maˉngëëꜘ gaˊ ko̱o̱ˉ jñaaꜗ jmɨɨˋ heˉ gaꜙhlëëyhꜘ juuˈ ja̱ˉ, gaꜙwɨɨꜗ Jesús ko̱o̱ˉ mohꜘ naˊngɨɨyˊ kiyhˈ kihꜗ Dio ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ Peeˊ kya̱a̱hˊ Jwa̱a̱ꜚ kya̱a̱hˊ Jacobo.  
\v 29 Taˊko̱ˉji̱i̱hˈ maˊ ngɨɨyꜙ kiyhꜗ kihꜗ Dio, gaꜙläꜙsɨɨꜗ moˉnëyˊ. Hmɨɨhˉ kiyhꜗ gaꜙlaꜗ tøˉjlë̱ë̱ˉ ñihꜗ.  
\v 30 Gaꜙläꜙjnääꜘ u̱u̱ꜗ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ maˊ llaꜙ juuˈ kya̱a̱yhˊ. Ja̱a̱ˉ heꜘ Moisé, hiꜙ ja̱a̱ˉ heꜘ Elía,  
\v 31 hi̱ˉ gaꜙläꜙjnääꜘ jeeˊ jnäꜘ jihˈgye̱hꜗ ja̱ˉ. Maˊ hlëëyhꜙ haˉ läꜙ yaˉhë̱ë̱ˈ Jesús jmɨˉgyʉʉꜙ laˉ, heˉ läꜙteꜗ jeeˊ jwɨɨˉ Jerusalén baˊ ja̱ˉ.  
\v 32 Peeˊ kya̱a̱hˊ hi̱ˉ maˊ jmeeꜙ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱yhˊ jeeˊ ja̱ˉ, maꜙkeꜙ läꜙgwɨ̱ɨ̱yꜙ maˊ kwayꜙ beꜘ. Gaꜙjëëꜗ bihꜗ haˉ ko̱o̱ˉ saꜙ jø̱ø̱hˈ Jesús hä̱ä̱ˊ jeeˊ kihˈ läꜙu̱u̱ꜘ dsaˉ heꜘ.  
\v 33 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ ngooˈ gaꜙläꜙø̱ø̱ꜘ dsaˉ heꜘ, gaꜙjähꜘ Peeˊ sɨɨyhꜙ Jesús: 
\p —Taˉjwohꜗ, heˉ baˊ cheˉ lluꜗ heˉ tøøhˊ jneˊ ko̱ˉjø̱hꜘ jeeˊ laˉ. Jmeeˊ jnäähꜗ hnëˉ hneꜗ kya̱a̱hˊ mooˉ, ko̱o̱ˉ kyahꜗ, ko̱o̱ˉ kihꜗ Moisé, hiꜙ ko̱o̱ˉ kihꜗ Elía. 
\p Pero saꜙ maˊ ñeˉ Peeˊ heˉ ja̱ˉ maˊ hlëëhꜙ.  
\v 34 Hlëëhꜙ gyihꜗ läꜙja̱ˉ, maˊ gaꜙjyooꜗ ko̱o̱ˉ jniiꜘ heˉ gaꜙlä̱ä̱yˉ läꜙjë̱ë̱yꜙ. Maˊ gaꜙjëëꜗ Peeˊ kya̱a̱hˊ dsaˉkya̱a̱yhˊ naˉlä̱ä̱yˉ jniiꜘ ja̱ˉ, jaꜗ gaꜙläꜙgoyhꜙ.  
\v 35 Jeeˊ jniiꜘ ja̱ˉ gaꜙhlëëhꜘ ko̱o̱ˉ juuˈ heˉ jähꜘ läꜙlaˉ: 
\p —Hi̱ˉ laˉ naˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱nꜙ hi̱ˉ hnaanꜙ. Nʉʉˉ hnähꜘ kiyhꜗ. 
\p  
\v 36 Maˉngëëꜘ maˉhlëëyhꜘ läꜙja̱ˉ, gaꜙjä̱ꜘ hñiiꜘ Jesús. Pero discípulo kya̱a̱yꜗ saꜙ gaꜙkoohꜗ niꜙ miihˉ juuˈ kya̱a̱hˊ niꜙ ja̱a̱ˉ, gaꜙläꜙhɨɨˋ miihˉ gaꜙhmäyꜘ läꜙjëꜙ heˉ gaꜙjëëyꜗ ja̱ˉ. 
\s1 Gaꜙmiꜙhlä̱ä̱ꜘ Jesús ja̱a̱ˉ chihˉ hi̱ˉ maˊ kye̱ˉ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ 
\r (Mt. 17:14-21; Mr. 9:14-29) 
\p  
\v 37 Maˊ gaꜙjnäꜗ jyohꜘ jmɨɨˊ, gaꜙjña̱a̱yꜗ mohꜘ jeeˊ maˊ tä̱ä̱yhˊ ja̱ˉ. Jwë̱ë̱ꜘ jwërte dsaˉ yaꜙnääꜗ gaꜙmiꜙje̱e̱yꜚ Jesús.  
\v 38 Jeeˊ kihˈ dsaˉ heꜘ maˊ hä̱ä̱ˊ ja̱a̱ˉ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ gaꜙhlëëhꜘ ki̱ˉga̱a̱ˉ, maˊ jäyhꜘ: 
\p —Taˉjwohꜗ, chu̱u̱nꜘ kya̱a̱hˊ hneˉ. Jë̱ë̱ˋ daˊ chihˉñʉʉhˉ kya̱a̱nꜙ laˉ, hi̱ˉ la̱a̱ꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ ko̱o̱ˉ mëëˈ kya̱a̱nꜙ.  
\v 39 Läꜙlaˉ jmeeꜙ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ kiyhꜗ. So̱o̱yh˜ kiyhꜗ mahꜗ jmeeyꜙ hooyh˜ jeeˊ kɨˉbä̱ä̱yˉ. Jmeeyꜙ hwëëˉ pehꜘ hooyˊ. Maˉhwa̱a̱yꜘ goˉteˈ, ja̱ˉgaˊ tʉ˜ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ heꜘ kiyhꜗ.  
\v 40 Maˉchu̱u̱nꜗ kya̱a̱hˊ discípulo kya̱a̱hꜗ mahꜗ maˊ lle̱e̱yꜙ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ heꜘ pero saꜙ maˉlɨyh˜ —gaꜙjähꜘ jmiiˉ chihˉ heꜘ. 
\p  
\v 41 Mahꜗ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús juuˈ kiyhꜗ: 
\p —¡Heˉ baˊ cheˉ hwehˉ hohꜘ hnähꜘ dsaˉ cha̱a̱ˉ naꜗ! Saꜙ hii˜ läꜙdsooꜘ hohꜘ hnähꜘ kweeˉ. ¿Lɨhꜘ baˊ lla̱a̱ꜙ heˉ gyanˊ kya̱a̱hˊ hnähꜘ? Moꜙsoꜙ läˉbeꜘ dsënꜙ gyaˋ gaˊ jnäꜘ kya̱a̱hˊ hnähꜘ. Yaˉjä̱ä̱ꜙ daˊ chihˉ naˉ taꜙ laꜙ. 
\p  
\v 42 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ ngooˈ yaˉjä̱hꜙ chihˉ heꜘ kihꜗ Jesús, jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ heꜘ gaꜙjwä̱ä̱yꜗ hwaꜗ mahꜗ gaꜙkɨˉ gaꜙbä̱ä̱yˉ wɨɨꜘ jwërte. Pero gaꜙjʉʉhꜗ Jesús kihꜗ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ mahꜗ gaꜙmiꜙhlä̱ä̱yꜘ chihˉ heꜘ. Ja̱ˉgaˊ gaꜙngëëyꜗ chihˉ heꜘ kihꜗ jmiiyˉ.  
\v 43 Gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ baˊ gaꜙläꜙdsa̱a̱˜ dsëꜗ haˉ ko̱hꜘ saꜙ jø̱ø̱hˈ la̱a̱ꜗ Dio. 
\s1 Gaꜙmiꜙjnääˉ Jesús juuˈ jeeˊ gaꜙtëꜘ to̱ꜗ ji̱i̱h˜ heˉ ju̱u̱yꜘ 
\r (Mt. 17:22-23; Mr. 9:30-32) 
\p Taˊko̱ˉji̱i̱hˈ tä̱ä̱hˊ jëë˜ dsa̱yhꜙ kihꜗ läꜙjëꜙ heˉ gaꜙjmeeꜘ Jesús ja̱ˉ, gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ discípulo kya̱a̱yꜗ: 
\p  
\v 44 —Waˊ läˉngëëhꜘ hnähꜘ kweeˉ juuˈ laˉ. Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ, lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ ngëëꜗ dsihꜘ gooˉ jñahꜘ dsaˉ. 
\p  
\v 45 Pero discípulo kya̱a̱yꜗ saꜙ gaꜙläꜙngëëꜘ juuˈ ja̱ˉ. Maˊ naˉjlëˉ hʉʉˊdsëˉ kiyhꜗ heˉja̱ˉ saꜙ gaꜙläꜙngëëyꜘ. Hiꜙ maˊ goyhꜙ maˊ ngɨɨyˈ juuˈ kihꜗ Jesús heˉ hnøøꜗ jähꜙ juuˈ ja̱ˉ. 
\s1 Hi̱i̱ˉ naˉ le̱e̱ꜘ jø̱ø̱hˈ jeeˊ jmeeꜙ Dio hihꜙ 
\r (Mt. 18:1-5; Mr. 9:33-37) 
\p  
\v 46 Discípulo kya̱a̱yꜗ gaꜙta̱a̱hˋ gaꜙtiˉ gaꜙchooꜘ juuˈ hi̱i̱ˉ ja̱a̱ˉ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ le̱e̱yꜘ jø̱ø̱hˈ kihꜗ dsaˉkya̱a̱yhˊ.  
\v 47 Pero gaꜙläꜙkyʉʉh˜ Jesús hʉʉˊdsëˉ heˉ maˊ jmeeyꜙ. Heˉja̱ˉ gaꜙtëëyhꜗ ja̱a̱ˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ mahꜗ gaꜙche̱e̱yhˉ kooꜘ kiyhꜗ.  
\v 48 Heˉja̱ˉ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Hi̱ˉ jmeeꜙ heˈ kihꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ laˉ kwa̱a̱t˜ kinꜙ, jnäꜘ heꜘ hi̱ˉ jmä̱ä̱y˜ heˈ. Hiꜙ hi̱ˉ jmä̱ä̱˜ jnäꜘ heˈ, jmeeyꜙ heˈ kihꜗ hi̱ˉ gaꜙche̱e̱ꜗ jnäꜘ. Jëëhꜘ, hi̱ˉ mähꜗ gaˊ jeeˊ kyahˈ hnähꜘ, hi̱ˉ heꜘ baˊ hi̱ˉ jø̱ø̱hˈ. 
\p  
\v 49 Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ Jwa̱a̱ꜚ: 
\p —Taˉjwohꜗ, maˉjë̱ë̱ˊ jnäähꜗ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ hwë̱ë̱˜ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ läꜙhihꜙ kyahꜗ, heˉja̱ˉ gaꜙhaˊ jnäähꜗ kiyhꜗ, jëëhꜘ saꜙ ngëyꜙ kya̱a̱hˊ jnäähꜗ. 
\p  
\v 50 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Taꜙ haˉ hnähꜘ kiyhꜗ. Jëëhꜘ, läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ saꜙ naˉhøøhˊ jnänˋ, dsaˉkya̱a̱hˊ baˊ jneˊ heꜘ. 
\s1 Gaꜙjʉʉhꜗ Jesús kihꜗ Jacobo kya̱a̱hˊ Jwa̱a̱ꜚ 
\p  
\v 51 Maˊ ngooˈ yaꜙjä̱hꜙ jmɨɨˊ dsa̱a̱hˈ Jesús gyʉʉhˈ, heˉja̱ˉ ko̱o̱ˉ häˊ baˊ maˉllaꜘ dsëyꜗ ngooyꜗ taꜙ Jerusalén.  
\v 52 Gaꜙche̱e̱yꜗ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙnääꜗ jä̱ä̱ꜗ kiyhꜗ taꜙ hwaꜗ kihꜗ dsaˉ samaritano. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙta̱a̱yhˋ ko̱o̱ˉ jeeˊ jwɨɨˉ ngɨɨyꜙ haˉ jeeˊ maˊ jä̱yˈ.  
\v 53 Pero saꜙ gaꜙhiiꜗ dsaˉ samaritano maˊ he̱e̱yhꜙ. Jëëhꜘ, maˊ jmeeyꜙ kwa̱a̱t˜ heˉ dsooꜗ Jesús taꜙ Jerusalén baˊ.  
\v 54 Maˊ gaꜙnuuꜘ Jacobo kya̱a̱hˊ Jwa̱a̱ꜚ juuˈ ja̱ˉ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, ¿cheˊ hnoohˉ ngɨɨˊ jnäähꜗ heˉ jyooꜗ jeˉ gyʉʉhˈ mahꜗ miˉlla̱a̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ jwɨɨˉ ooꜙ, läꜙko̱o̱ˉ gaꜙjmeeꜘ Elía? 
\p  
\v 55 Heˉja̱ˉ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús hñiiꜘ mahꜗ gaꜙjʉʉyhꜗ kihꜗ läꜙu̱u̱ꜘ discípulo heꜘ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Saꜙ ñehˊ hnähꜘ heˉ jmɨˉlleꜘ naˉ jøøꜙ kyahꜗ hnähꜘ.  
\v 56 Jëëhꜘ, saꜙ jaꜗ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ mahꜗ jngëëyhꜗ dsaˉ. Jayꜗ mahꜗ lä̱ä̱yꜗ dsaˉ baˊ —gaꜙjähꜘ Jesús. 
\p Ja̱ˉgaˊ gaꜙnääyꜗ taꜙ jyohꜘ jwɨɨˉ mähˉ. 
\s1 Maˊ hnøøˈ dsaˉ maˊ jmeeyˈ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ Jesús 
\r (Mt. 8:19-22) 
\p  
\v 57 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙta̱a̱yhˋ jwëˈ gaꜙnääyꜗ, ja̱a̱ˉ dsaˉ gaꜙsɨɨhꜙ Jesús: 
\p —Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, hnoonꜗ jmeenˋ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ hneˉ waˊ haˉ chaˉ haˉ jeeˊ gohꜗ. 
\p  
\v 58 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Chaˉ baˊ tooˉ jeeˊ gwɨ̱ɨ̱ˉ hyahˉ. Chaˉ baˊ sɨɨˉ kihꜗ ta̱ˈ. Pero Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ saꜙ chaˉ jeeˊ jä̱yˈ. 
\p  
\v 59 Mahꜗ jñahꜘ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Jmeeˊ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ jnäꜘ. 
\p Mahꜗ gaꜙjähꜘ dsaˉ heꜘ: 
\p —Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, kwaˊ jwëꜗ kinꜙ naˊha̱a̱nꜙ toˉnëˊ Tääˋ kya̱a̱nꜙ, ja̱ˉgaˊ nɨɨnˋ kya̱a̱hˊ hneˉ. 
\p  
\v 60 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Waˊ ha̱a̱ˈ baˊ dsaˉ naˉju̱u̱ˊ hlɨɨꜘ kya̱a̱ꜗ. Hiꜙ hneˉ, gwaˉ goˉkwaˊ juuˈ haˉ läꜙ jä̱ä̱ꜗ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ. 
\p  
\v 61 Jñahꜘ kaˉlähꜘ gaꜙjähꜘ sɨɨyhꜙ Jesús: 
\p —Jmeeˋ baˊ jnäꜘ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ hneˉ, Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ. Pero kwaˊ jwëꜗ kinꜙ nɨɨnˋ toˉnëˊ naˊhihnˈ juuˈ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ chaˊnehꜙ kinꜙ. 
\p  
\v 62 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Niꜙ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ jëë˜ taꜙ kaˊluuˊ maˉlaꜙ maˉløøyꜗ kyayhˉ hwaꜗ, saꜙ jmä̱ä̱yꜗ dsaˉheyꜘ jeeˊ jmeeꜙ Dio hihꜙ. 
\c 10  
\s1 Gaꜙche̱e̱ꜗ Jesús to̱ꜙloꜙgya̱a̱ꜘ naˉdsë˜ gye̱e̱ꜘ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙkwaꜘ juuˈ 
\p  
\v 1 Maˉngëëꜘ heˉ ja̱ˉ, gaꜙhña̱a̱ꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ jñahꜘ gaˊ to̱ꜙloꜙgya̱a̱ꜘ naˉdsë˜ gye̱e̱ꜘ dsaˉ. Hi̱ˉ heꜘ gaꜙche̱e̱yꜗ läꜙka̱a̱ˉ jwɨɨˉ kaahˊ hiꜙ läꜙka̱a̱ˉ gaˊ jeeˊ jyohꜘ haˉ jeeˊ dsooyˈ. Gaꜙche̱e̱yꜗ maꜙ u̱u̱ꜗ maꜙ u̱u̱ꜗ.  
\v 2 Gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —Dsooꜘ baˊ chaˉ chaˉmiihˉ taˊ heˉ hnøøꜗ soohꜙ pero miihˉ goˉteˈ baˊ dsaˉ hi̱ˉ jmeeꜗ taˊ. Heˉja̱ˉ chu̱u̱ˊ hnähꜘ kya̱a̱hˊ dsaˉjʉʉˊ taˊ mahꜗ che̱e̱yꜗ jñahꜘ gaˊ hi̱ˉ dsaˉchoohˋ taˊ kiyhˈ.  
\v 3 Goˉnääꜘ hnähꜘ ja̱ˉ. Pero le̱e̱hꜚ hnähꜘ. Jnäꜘ che̱e̱nꜚ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ borrego hi̱ˉ gaꜙnääꜗ jeeˊ kihˈ jahꜘ hä̱ä̱ˈ.  
\v 4 Taꜙ ka̱ˉ hnähꜘ hmɨhˉtuhˉ, taꜙ ka̱ˉ hnähꜘ saˊtuhˉ kihꜗ kuuˊ, niꜙ looˉ heˉ dsaˉheꜘ tɨɨhˊ hnähꜘ. Niꜙ taꜙ llaˉ hnähꜘ juuˈ kya̱a̱hˊ dsaˉ chaˊjwëꜗ.  
\v 5 Waˊ heˉ chaˉ heˉ hneꜗ jeeˊ goˊta̱a̱hˊ hnähꜘ, toˉnëˊ jwɨɨhˈ hnähꜘ dsaˉ: “Waˊ hiiꜘ tiiˊ chaˊnehꜙ kyahꜗ hnähꜘ.”  
\v 6 Cherˊmahꜗ cha̱a̱ˉ hi̱ˉ hiiꜘ tiiˊ dsëˈ jeeˊ ja̱ˉ, läꜙja̱ˉ hɨɨꜗ tiiˊ kiyhˈ. Hiꜙ cherˊmahꜗ saꜙ cha̱a̱ˉ hi̱ˉ hiiꜘ tiiˊ dsëˈ, saꜙ läꜙjmääꜗ kiyhꜗ juuˈ heˉ maˉhlë̱ë̱hˊ hnihꜘ.  
\v 7 Pero jeeˊ he̱e̱yhꜙ hnähꜘ, ja̱ˉ jä̱hˉ hnähꜘ ja̱ˉbaˊ chaˊnehꜙ ja̱ˉ. Ja̱ˉ kuhˉhuhꜘ baˊ hnähꜘ läꜙjëꜙ heˉ llaꜗ dsaˉ chaˊnëhˊ hnähꜘ. Jëëhꜘ, ja̱a̱ˉ hi̱ˉ jmeeꜙ taˊ, lleˋ kihˈ hyoyhꜙ jñeeyˈ. Taꜙ miˉsɨɨˋ hnähꜘ ø̱ø̱hˈ hnähꜘ mahꜗ goˊnäähˈ hnähꜘ läꜙjohꜘ hneꜗ chihꜗ.  
\v 8 Waˊ heˉ chaˉ heˉ jwɨɨˉ jeeˊ gaꜙllaꜙnäähꜗ hnähꜘ, jeeˊ he̱e̱hꜙ dsaˉ hnähꜘ, ja̱ˉ kuhˉhuhꜘ baˊ hnähꜘ läꜙjëꜙ heˉ llaꜗ dsaˉ chaˊnëhˊ hnähꜘ.  
\v 9 Ja̱ˉ miˉhlä̱ä̱hˈ hnähꜘ hi̱ˉ dsaahˊ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jeeˊ ja̱ˉ. Ja̱ˉ jwɨɨhꜘ hnähꜘ dsaˉ: “Kye̱ˊ baˊ jnäähꜗ juuˈ haˉ läꜙ jä̱ä̱ꜗ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ.”  
\v 10 Pero cherˊmahꜗ gaꜙllaꜙnäähꜗ hnähꜘ ko̱o̱ˉ jwɨɨˉ jeeˊ saꜙ he̱e̱yhꜙ hnähꜘ, ja̱ˉ hwë̱ë̱hˉ hnähꜘ taꜙ chaˊjwëꜗ mahꜗ jwahˈ hnähꜘ:  
\v 11 “Waˊhløøˉ heˉ chaˉ jeeˊ jwɨɨˉ kyahꜗ hnähꜘ laˉ, heˉ maˉbehꜗ maˉtɨɨˊ jnäähꜗ, jeeˊ laˉ maˉkyahˊ jnäähꜗ maˉtɨɨˊ jnäähꜗ mahꜗ laꜗ lii˜ maˉjä̱ꜘ nëˊ kyahˈ hnähꜘ läꜙjëꜙ dsooˊ heˉ naˉbä̱ä̱hˋ hnähꜘ. Pero maˉñehˊ baˊ hnähꜘ, maˉja˜ baˊ juuˈ haˉ läꜙ jä̱ä̱ꜗ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ”, jwɨɨhˈ hnihꜘ.  
\v 12 Heˉja̱ˉ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ. Miihˉ gaˊ wɨɨꜘ jëëꜗ dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ jwɨɨˉ Sodoma kya̱a̱hˊ Gomorra waˊraˉ gaꜙtëꜘ jeeˊ jmeeˈ Dio jwiz˜, läꜙko̱hꜘ heˉ jëëꜗ dsaˉ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ jeeˊ jwɨɨˉ ja̱ˉ. 
\s1 Jëëꜗ wɨɨꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ saꜙ nʉʉhˊ 
\r (Mt. 11:20-24) 
\p  
\v 13 ʼ¡Peerꜙ jwɨɨ˜ hnähꜘ dsaˉ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jwɨɨˉ Corazín! ¡Peerꜙ jwɨɨ˜ hnähꜘ dsaˉ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jwɨɨˉ Betsaida! Waˊraˉ jähꜘ kihꜗ dsaˉ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jwɨɨˉ Tiro kya̱a̱hˊ jwɨɨˉ Sidón, maˉjëëꜙ haˉ läꜙ laꜗ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ heˉ maˉjmeenꜗ jeeˊ kyahˈ hnähꜘ, maˉlɨhꜘ saꜙ gaꜙje̱e̱yh˜ kya̱a̱hˊ Dio, maˊ kë̱yhꜙ hmɨɨhˉ jwäꜘ hiꜙ maˊ su̱yˈ hñiiyꜘ tʉˊjwaˉ, heˉ maˊ jmeeyˈ lii˜ heˉ tiˉmeehˉ dsëyꜗ.  
\v 14 Heˉja̱ˉ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ waˊraˉ gaꜙtëꜘ jeeˊ jmeeˈ Dio jwiz˜, chaˉgaˊmiihˉ wɨɨꜘ jëëhˈ hnähꜘ, läꜙko̱hꜘ gaˊ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ Tiro kya̱a̱hˊ Sidón.  
\v 15 Hnähꜘ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ Capernaum, jmeehˉ hnähꜘ hʉʉˊdsëˉ heˉ të̱ë̱hꜗ hnähꜘ gyʉʉhˈ. Pero ñiihˊ gaˊ kihˈ chaˊjeˉ goˊnäähˈ hnähꜘ. 
\p  
\v 16 ʼHi̱ˉ nuuꜗ juuˈ heˉ kwahˈ hnähꜘ, kinꜙ ja̱ˉ nuuyꜗ. Hi̱ˉ saꜙ he̱e̱hꜙ hnähꜘ, jnäꜘ heꜘ saꜙ he̱e̱yhꜙ. Hi̱ˉ saꜙ he̱e̱hˉ jnäꜘ, saꜙ he̱e̱yhˉ hi̱ˉ gaꜙche̱e̱ꜗ jnäꜘ. 
\s1 Yaꜙnääˋ kaˉlähꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ gaꜙche̱e̱ꜗ Jesús 
\p  
\v 17 Peerꜙ jë̱ë̱ˉ dsëꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ to̱ꜙloꜙgya̱a̱ꜘ dsë˜ gye̱e̱ꜘ heꜘ maˊ gaꜙllaꜙnääyˋ jeeˊ maˊ gyaˈ Jesús. Gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, läꜙkye̱ˉ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ gaꜙlë̱hꜗ jnäähˈ gaꜙhwë̱ë̱ˊ jnäähꜗ kya̱a̱hˊ hihꜙ kyahꜗ. 
\p  
\v 18 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Jnäꜘ gaꜙjëënꜗ gaꜙta̱hꜘ Tanaˊ jeeˊ maˊ gyayˈ, läꜙko̱hꜘ jeꜚñihꜗ gaꜙta̱yhꜘ läꜙ gaꜙtëꜘ hwaꜗ.  
\v 19 Maˉkwëëhnꜗ baˊ hnähꜘ beꜘ mahꜗ heˈsohˈ hnähꜘ nëˊ kihˈ mɨɨhˉ, nëˊ kihˈ chaˊhneꜗ, hiꜙ llaˉdsëëˋ hnähꜘ läꜙjëꜙ beꜘ kihꜗ hi̱ˉsaꜙllu̱ꜗ. Niꜙ ko̱o̱ˉ dsooˊ saꜙ leꜘ kyahꜗ hnähꜘ.  
\v 20 Pero taꜙ waˊ jë̱ë̱ˉ hohꜘ hnähꜘ kihꜗ heˉ nʉʉhˊ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ kyahꜗ hnähꜘ. Waˊ jë̱ë̱ˉ hohꜘ hnähꜘ kihꜗ heˉ maˉnaˉsɨɨˉ jmɨɨˉ kyahꜗ hnähꜘ gyʉʉhˈ jmɨˉgyʉʉꜙ baˊ. 
\p  
\v 21 Ja̱ˉbaˊ hor˜ ja̱ˉ, gaꜙjë̱ë̱ꜘ dsëꜗ Jesús gaꜙjmeeꜘ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ. Mahꜗ gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Kwanꜙ tiˊhmaahˊ kyahˈ, Tääˋ kya̱a̱nꜙ, hneˉ la̱a̱hꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ kihꜗ gyʉʉhˈ hwaꜗ, jëëhꜘ gaꜙhmähˊ läꜙjëꜙ juuˈ laˉ kihꜗ hi̱ˉ kyʉʉh˜ hiꜙ läꜙja̱ˉ kihꜗ hi̱ˉ ngëëꜘ. Mahꜗ gaꜙmiꜙjnäähˈ juuˈ kyahꜗ kihꜗ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ läꜙko̱hꜘ ja̱a̱ˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ baˊ. Jëëhꜘ, läꜙja̱ˉ gaꜙtɨhꜗ hohꜘ hneˉ jmeehˈ Tääˋ. 
\p  
\v 22 ʼGaꜙläꜙjëꜙ goˉte˜ baˊ gaꜙtoohˉ Tääˋ kya̱a̱nꜙ goonꜙ. Niꜙ ja̱a̱ˉ saꜙ kyu̱u̱ꜙ Jo̱o̱ꜘ Dio, maꜙlaꜙ Tääˋ baˊ kyu̱u̱ꜙ jnäꜘ. Niꜙ saꜙ cha̱a̱ˉ hi̱ˉ kyu̱u̱ꜙ Tääˋ. Maꜙlaꜙ jnäꜘ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ jo̱o̱yꜘ baˊ kyu̱u̱ꜙ jnihꜘ, hiꜙ läꜙja̱ˉ läꜙkyu̱u̱ꜙ hi̱ˉ hnoonꜗ miˊjnäänꜗ kihꜗ. 
\p  
\v 23 Ja̱ˉgaˊ gaꜙje̱e̱yhˉ hñiiyꜘ mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ maꜙlaꜙ discípulo kya̱a̱yꜗ baˊ: 
\p —Lluꜗ laꜗ kihꜗ hi̱ˉ jëë˜ heˉ jëëhꜘ hnähꜘ naˉ.  
\v 24 Jëëhꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, jwë̱ë̱ꜘ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio hiꜙ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉtaˊ ka̱a̱hˊ maˊ hnøøyˈ maˊ jëëyˈ heˉ jëëhꜘ hnähꜘ naˉ. Pero saꜙ gaꜙtë̱ë̱yꜘ maˊ jëëyˈ. Maˊ hnøøyˈ maˊ nuuyˈ heˉ nuuhˉ hnähꜘ naˉ, pero saꜙ gaꜙnuuyꜘ. 
\s1 Juuˈ naˉhmääˊ kihˈ samaritano hi̱ˉ lluꜗ dsëꜗ 
\p  
\v 25 Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙnooˉ ja̱a̱ˉ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley, heˉ maˊ ka̱y˜ dsëꜗ Jesús gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Taˉjwohꜗ, ¿heeˉ hnøøꜗ jmeenˋ mahꜗ të̱ë̱hnꜗ jeeˊ moꜙsoꜙ ju̱u̱nꜘ? 
\p  
\v 26 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —¿Heeˉ jähꜘ jeeˊ naˉsɨɨˉ nëˊ ley, läꜙko̱hꜘ maˊ hëhˉ? 
\p  
\v 27 Mahꜗ gaꜙje̱e̱hˉ taˉjwohꜗ heꜘ juuˈ kiyhꜗ: 
\p —“Waˊ hnaahꜙ Dio läꜙka̱a̱ˉ tuhˉhohꜘ, kya̱a̱hˊ läꜙjëꜙ beꜘ kyahꜗ, kya̱a̱hˊ läꜙjëꜙ hʉʉˊdsëˉ kyahꜗ. Hiꜙ waˊ läˉhnaahꜙ dsaˉkya̱a̱hˊ läꜙko̱o̱ˉ hnaahꜙ hñaahꜗ.” 
\p  
\v 28 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Lluꜗ baˊ maˉjähˊ. Jmeeˊ läꜙnaˉ mahꜗ moꜙsoꜙ ju̱u̱hꜘ. 
\p  
\v 29 Pero taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley heꜘ, hnøøyꜗ maˊ jä̱yˈ lluꜗ kya̱a̱hˊ juuˈ heˉ gaꜙjäyhꜘ ja̱ˉ, heˉja̱ˉ gaꜙngɨɨyꜘ juuˈ kihꜗ Jesús: 
\p —¿Hi̱i̱ˉ heꜘ dsaˉkya̱a̱hnˊ? 
\p  
\v 30 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Ja̱a̱ˉ dsaˉ yaꜙhë̱ë̱ꜗ Jerusalén ngooyꜗ taꜙ Jericó. Chaˊjwëꜗ ja̱ˉ gaꜙje̱e̱yˈ dsaˉhɨ̱ɨ̱ˉ hi̱ˉ gaꜙso̱o̱hꜗ kiyhꜗ. Gaꜙlleyˉ gaꜙläꜙjëꜙ heˉ maˊ kye̱yˉ. Gaꜙkwayꜘ jwërte kiyhꜗ. Ja̱ˉgaˊ gaꜙnääyˋ. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙjä̱ꜘ dsaˉ heꜘ miihˉ gaˊ liiyhꜚ.  
\v 31 Pero heˉ gaꜙlaꜗ. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙngëëꜘ ja̱a̱ˉ jmiˉdsaˉ. Maˊ gaꜙjëëyꜗ kya̱a̱ˈ dsaˉ hi̱ˉ laꜗ dsooˊ kihˈ, taꜙ kooꜘ baˊ gaꜙjlʉʉyꜗ.  
\v 32 Ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ gaꜙjmeeꜘ ja̱a̱ˉ levita, dsaˉ hi̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ taˊ gwahꜙ. Maˊ gaꜙjë̱ë̱yꜗ dsaˉ heꜘ, gaꜙjlʉʉyꜗ taꜙ kooꜘ kaˉlähꜘ.  
\v 33 Pero ja̱a̱ˉ samaritano hi̱ˉ ngooꜗ ja̱ˉbaˊ taꜙ jwëꜘ ja̱ˉ, maˊ gaꜙjëëyꜗ kya̱a̱ˈ hi̱ˉ laꜗ dsooˊ kihˈ, ngooyꜗ chu̱hꜙ kihꜗ hi̱ˉ heꜘ. Maˊ gaꜙjë̱ë̱yꜗ, gaꜙläꜙñihꜘ dsëyꜗ kihꜗ.  
\v 34 Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙjmeeyꜘ më˜ nëˊ dsooˊ kya̱a̱hˊ aceit hiꜙ kya̱a̱hˊ vin, mahꜗ gaꜙløøyꜘ kya̱a̱hˊ hmɨɨhˉ. Ja̱ˉgaˊ gaꜙkya̱a̱yˉ kaˊluuˊ jahꜘ kya̱a̱yꜗ, naˊjä̱ä̱yˉ jeeˊ chihˈ hneꜗ jeeˊ jä̱ꜙ dsaˉ. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙgyayˉ gaꜙhä̱ä̱yꜗ.  
\v 35 Jyohꜘ jmɨɨˊ maˊ ngaahˈ dsaˉ heꜘ, gaꜙlleyˉ to̱ꜗ kuuˊ gaꜙkwëëyhꜗ jʉʉˊ hneˈ heꜘ. Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: “Hä̱ä̱ˋ kweeˉ dsaˉ naˉ. Cherˊmahꜗ gaꜙä̱ä̱ꜗ gyihꜗ kyahꜗ, jnäꜘ miˊhmaahnˋ kyahˈ waˊraˉ ja̱hnꜗ.”  
\v 36 Heˉja̱ˉ jähˊ daˊ. ¿Hi̱i̱ˉ ja̱a̱ˉ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ u̱u̱ˉ la̱a̱hꜘ hneˉ, la̱a̱ꜗ dsaˉkya̱a̱hˊ hi̱ˉ gaꜙjmeeꜘ lluꜗ kihꜗ hi̱ˉ gaꜙta̱hꜘ jaˊgooˉ dsaˉhɨ̱ɨ̱ˉ heꜘ? —gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨhꜙ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley. 
\p  
\v 37 —Hi̱ˉ gaꜙläꜙñihꜘ dsëꜗ kiyhꜗ heꜘ, hi̱ˉ heꜘ baˊ la̱a̱ˈ dsaˉkya̱a̱yhˊ —gaꜙjähꜘ taˉjwohꜗ heꜘ. 
\p Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Naꜗ taꜙ chaˊnëˊ, ja̱ˉ jmeehˉ, ja̱ˉbaˊ läꜙko̱o̱ˉ gaꜙjmeeꜘ dsaˉ heꜘ. 
\s1 Ñeeˊ Jesús naˊjë̱ë̱yˉ Marta kya̱a̱hˊ María 
\p  
\v 38 Gaꜙheꜗ Jesús jwëˈ ngooꜗ kya̱a̱hˊ discípulo kya̱a̱yꜗ, gaꜙtë̱ë̱yꜘ ko̱o̱ˉ jwɨɨˉ mähˉ. Jeeˊ ja̱ˉ maˊ gyaˈ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ maˊ che̱e̱ˉ Marta hi̱ˉ gaꜙhe̱e̱hˉ Jesús chaˊnehꜙ kihꜗ.  
\v 39 Marta heꜘ maˊ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ ø̱ø̱hꜚ hi̱ˉ maˊ che̱e̱ˉ María. Hi̱ˉ heꜘ gaꜙgyaˉ hʉʉˊ tɨɨˊ Jesús maˊ nuuyˉ juuˈ heˉ hlëëyhꜙ.  
\v 40 Pero Marta tääꜘ saꜙ jä̱ä̱yˊ, maˊ chaˉ chaˉmiihˉ taˊ heˉ maˊ jmeeyꜙ chaˊnehꜙ kiyhꜗ. Heˉja̱ˉ jayꜗ jeeˊ gyaˈ Jesús mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, ¿Cheˊ saꜙ kye̱hˊ miihˉ hʉʉˊdsëˉ kinꜙ heˉ maˉkya̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ ø̱ø̱hnꜗ jnäꜘ läꜙjëꜙ taˊ? Chiiyhˊ waˊ lä̱ä̱yˈ jnäꜘ. 
\p  
\v 41 —Marta, Marta. Tääꜘ saꜙ hiiꜘ tiiˊ tuhˉhohꜘ heˉ kye̱hˊ chaˉmiihˉ hʉʉˊdsëˉ kihꜗ läꜙjëꜙ taˊ heˉ jmeehˉ naˉ.  
\v 42 Ko̱o̱ˉ baˊ heˉ jmeeꜙ biiꜗ kihꜗ dsaꜙ. María maˉjnøøyh˜ heˉ lluꜗ gaˊ heˉ saꜙ leꜘ jñuuhꜗ kiyhꜗ —gaꜙjähꜘ Jesús. 
\c 11  
\s1 Jesús gaꜙmiꜙtë̱ë̱ˉ dsaˉ haˉ läꜙ ngɨɨyꜗ kiyhꜗ kihꜗ Dio 
\r (Mt. 6:9-15; 7:7-11) 
\p  
\v 1 Ko̱o̱ˉ häˊ maˊ gyaˈ Jesús ngɨɨꜙ kiyhꜗ kihꜗ Dio. Maˉlaꜙ maˉngɨɨyꜘ kiyhꜗ, ja̱a̱ˉ discípulo kya̱a̱yꜗ gaꜙjähꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, miˉtë̱ë̱ˈ jnäähꜗ haˉ läꜙ ngɨɨˊ jnäähꜗ kihꜗ Dio, läꜙko̱o̱ˉ gaꜙmiꜙtë̱ë̱ˉ Jwa̱a̱ꜚ discípulo kya̱a̱ꜗ. 
\p  
\v 2 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Waˊraˉ gaꜙtëꜘ jeeˊ ngɨɨhˊ hnähꜘ kyahꜗ, jwahˈ hnähꜘ läꜙlaˉ: 
\q1 Tääˋ kya̱a̱ˈ jnäähꜗ hi̱ˉ gyaꜗ yaꜙjwɨɨꜗ, läꜙjë̱ë̱ꜙ baˊ waˊ jmeeꜘ dsooꜘ heˉ la̱a̱hꜗ hneˉ naˉjngëëˈ goˉte˜. 
\q1 Ñaˉ mahꜗ jmeehˈ hihꜙ jeeˊ laˉ. 
\q1 Waˊ leꜘ läꜙ hyohˉ hohꜘ hñaahꜗ jmɨˉgyʉʉꜙ laˉ, ja̱ˉbaˊ läꜙko̱o̱ˉ jmeehˉ gyʉʉhˈ yaꜙjwɨɨꜗ. 
\q1  
\v 3 Kwëëhˋ jnäähꜗ naꜗ heˉ kihˊhi̱hˊ jnäähꜗ heˉ jmeeꜙ biiꜗ kya̱a̱ꜗ jnäähˈ. 
\q1  
\v 4 Jmeeˊ jø̱hˉ hohꜘ kihꜗ heˉ maˉhlä̱ä̱hˉ jnäähˈ, jëëhꜘ läꜙja̱ˉ jø̱hˉ dsëˉ jnäähˈ kya̱a̱hˊ hi̱ˉ dsaˉhlä̱ä̱hꜙ kya̱a̱hˊ jnäähꜗ. 
\q1 Taꜙ kwaˉ jwëˈ ka̱ꜗ heˉ hlɨɨhˈ dsëˉ jnäähˈ, lä̱ä̱ˋ jnäähꜗ kihꜗ heˉ ja̱ˉ. 
\p  
\v 5 Gaꜙjäyhꜘ kaˉlähꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —Waˊ jmeenˊ, ja̱a̱ˉ hnähꜘ cha̱a̱ˉ omeꜚ kya̱a̱ꜗ mahꜗ gohˈ kiyhꜗ ko̱o̱ˉ llaꜙnʉʉˈ, goˉchiihˊ hnihꜘ: “Lleˊ hnëˉ heˊñiihꜚ kyahꜗ kinꜙ, omeꜚ.  
\v 6 Jëëhꜘ, maˉja˜ ja̱a̱ˉ omeꜚ kya̱a̱nꜙ hi̱ˉ hä̱ä̱ˊ jwëꜗ ngooꜗ, hiꜙ saꜙ chaˉ niꜙ miihˉ heˉ llanˋ chaˊnëyˊ.”  
\v 7 Pero hi̱ˉ hä̱ä̱ˊ chaˊnehꜙ kihꜗ heꜘ jähꜙ: “Taꜙ chu̱u̱ˉ kya̱a̱hˊ jnäꜘ. Maˉnaˉjnëˉ baˊ haahˊ kinꜙ, läꜙjë̱ë̱ꜙ gyʉ̱ʉ̱ˉ pihˈ kya̱a̱nꜙ maˉnaˉgwɨ̱ɨ̱ˉ. Saꜙ leꜘ noonˋ mahꜗ kwëëhnꜚ hneˉ.”  
\v 8 Jnäꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, cherˊmahꜗ ngooꜗ baˊ chu̱u̱ꜘ hi̱ˉ chehꜗ kaˊhneꜚ heꜘ, maꜙraꜙ heˉ nooꜙ bihꜗ mahꜗ dsaˉkwëëyhˋ. Ja̱ꜙ taꜙlaꜙ kihꜗ heˉ la̱a̱ꜗ omeꜚ kya̱a̱yꜗ, kihꜗ heˉ chu̱u̱yꜘ baˊ ja̱ˉ heˉ kwëëyhꜗ heˉ jmeeꜙ biiꜗ kiyhꜗ mahꜗ moꜙsoꜙ chu̱u̱yꜗ chaˉgaˊmiihˉ.  
\v 9 Heˉja̱ˉ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ. Ngɨɨˊ hnähꜘ kihꜗ Dio, mahꜗ hñahꜙ hnähꜘ. Hnøøhˈ hnähꜘ mahꜗ jnäähꜙ hnähꜘ. Teeˉ hnähꜘ kiyhꜗ mahꜗ näyꜗ hoˊhaahˊ.  
\v 10 Jëëhꜘ, läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ ngɨɨꜙ, hyoyhꜙ baˊ. Hi̱ˉ hnoohˉ, jnøøyhꜙ baˊ. Hi̱ˉ tëë˜ hoˊhaahˊ, näꜙ baˊ hoˊhaahˊ kiyhˈ. 
\p  
\v 11 ʼ¿Haˉ läꜙja̱ˉ kwëëhˈ hnähꜘ chihˉ kya̱a̱hꜗ, ko̱o̱ˉ mɨˈku̱u̱ˊ waˊraˉ gaꜙngɨɨyꜘ heˊñiihꜚ? Hiꜙ cherˊmahꜗ gaꜙngɨɨyꜘ ku̱yhꜙ ja̱a̱ˉ hmoohˉ, ¿haˉ läꜙja̱ˉ kwë̱ë̱yhˈ ja̱a̱ˉ mɨɨhˉ?  
\v 12 Hiꜙ cherˊmahꜗ gaꜙngɨɨyꜘ ko̱o̱ˉ mɨˈjlɨɨˉ, ¿haˉ läꜙja̱ˉ kwë̱ë̱yhˈ ja̱a̱ˉ chaˊhneꜗ?  
\v 13 Maꜙkeꜙ hlë̱ë̱hˈ hnähꜘ, le̱hꜗ baˊ hnähꜘ kwëëhˈ chihˉ kya̱a̱hꜗ heˉ lluꜗ. Pero Tääˋ hi̱ˉ gyaꜗ gyʉʉhˈ, kwayꜗ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ heˉ saꜙ kya̱a̱hˊ hihꜙ, kwëëyhꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ ngɨɨꜙ kiyhꜗ —gaꜙjähꜘ Jesús. 
\s1 Gaꜙjähꜘ dsaˉ, kye̱ˉ Jesús jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ 
\r (Mt. 12:22-30; Mr. 3:20-27) 
\p  
\v 14 Maˊ chehˈ Jesús lle̱e̱ˉ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ hi̱ˉ gaꜙjmeeꜘ ka̱a̱ˋ ja̱a̱ˉ dsaˉ. Maˊ yaꜙhë̱ë̱ꜗ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ heꜘ, dsaˉ hi̱ˉ maˊ ka̱a̱ˋ heꜘ gaꜙløøꜗ hlëëyhꜙ. Läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ gaꜙläꜙdsa̱a̱˜ dsëꜗ maˊ gaꜙjëëyꜗ heˉ ja̱ˉ.  
\v 15 Pero ko̱ˉlla̱a̱ˊ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ ja̱ˉ maˊ jähꜘ: 
\p —Kya̱a̱hˊ beꜘ kihꜗ Beelzebú hi̱ˉ kye̱ˉ nëˊ kihˈ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ baˊ naˉ, hwë̱ë̱y˜ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ. 
\p  
\v 16 Hi̱ˉ jñahꜘ maˊ ka̱˜ dsëꜗ Jesús, maˊ ngɨɨyꜙ heˉ maˊ jmeeˈ Jesús ko̱o̱ˉ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ gyʉʉhˈ jmɨˉgyʉʉꜙ.  
\v 17 Pero maˊ kyʉʉh˜ bihꜗ hʉʉˊdsëˉ kihꜗ dsaˉ heꜘ, mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Dsaˉ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ ko̱o̱ˉ hwaꜗ, cherˊmahꜗ te̱e̱y˜ kya̱a̱hˊ heꜘ baˊ dsaˉkya̱a̱yhˊ, heˉ miˉlla̱a̱yꜙ hñiiyꜘ baˊ ja̱ˉ. Läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ ko̱o̱ˉ chaˊnehꜙ, cherˊmahꜗ te̱ˉjë̱ë̱yꜘ, saꜙ läꜙwë̱ë̱yꜘ.  
\v 18 Läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ Tanaˊ, cherˊmahꜗ te̱e̱y˜ kya̱a̱hˊ heꜘ baˊ dsaˉkya̱a̱yhˊ, ¿haˉ läꜙja̱ˉ miˉheeyꜙ kya̱a̱hˊ taˊ kiyhˈ? Mahꜗ jwahꜘ hnähꜘ kya̱a̱hˊ beꜘ kihꜗ Beelzebú heˉ hwë̱ë̱ˊ jnäꜘ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ.  
\v 19 Cherˊmahꜗ jnäꜘ hwë̱ë̱nˊ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ kya̱a̱hˊ beꜘ kihꜗ Beelzebú, ¿haˉ baˊ kihˈ dsaˉkya̱a̱hˊ hnähꜘ, hi̱i̱ˉ baˊ kihˈ beꜘ gaꜙhwë̱ë̱ꜗ dsaˉkya̱a̱hˊ hnähꜘ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ? Heꜘ baˊ dsaˉkya̱a̱hˊ hnähꜘ naˉ, miˉjnääyꜙ heˉ naˉhe̱e̱ꜚ hʉʉˊdsëˉ kyahꜗ hnähꜘ.  
\v 20 Pero cherˊmahꜗ jnäꜘ hwë̱ë̱nˊ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ kya̱a̱hˊ beꜘ kihꜗ Dio, heˉ ja̱ˉ jmeeꜙ dsooꜘ heˉ maˉløøꜗ Dio jmeeꜙ hihꜙ jeeˊ kyahˈ hnähꜘ. 
\p  
\v 21 ʼJa̱a̱ˉ dsaˉ be̱e̱ꜘ hi̱ˉ maˉnaˊllu̱u̱ˋ, høøyꜙ kweeˉ chaˊnehꜙ kiyhꜗ, heˉja̱ˉ saꜙ chaˉ hiiꜘ gooˉ heˉ dsaˉhë̱ë̱ꜘ heˉ täähˊ chaˊnehꜙ kiyhꜗ ja̱ˉ.  
\v 22 Pero waˊraˉ jaꜗ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ be̱e̱ꜘ gaˊ läꜙko̱hꜘ gaˊ hñiiyꜘ, kwayꜗ kiyhꜗ mahꜗ jñuuyhꜗ läꜙjëꜙ heˉ kya̱a̱hˊ maˊ lä̱ä̱yˈ hñiiyꜘ. Hiꜙ hwëëꜗ hi̱ˉ gaꜙllooꜗ heꜘ läꜙjëꜙ heˉ chaˉ chaˊnehꜙ, ja̱ˉgaˊ tiˊllooyhꜗ läꜙjëꜙ heˉ ja̱ˉ. 
\p  
\v 23 ʼHi̱ˉ saꜙ jwa̱hꜘ kya̱a̱hˊ jnäꜘ, heˉ hneeyˉ kya̱a̱hˊ jnäꜘ baˊ ja̱ˉ. Hi̱ˉ saꜙ jmeeꜙ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ jnäꜘ mahꜗ te̱e̱hnˊ dsaˉ, heˉ jmeeyꜙ dsaˉläˉø̱ø̱ꜘ dsaˉ kinꜙ baˊ ja̱ˉ. 
\s1 Ja̱a̱ˉ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ ja̱yhꜗ kaˉlähꜘ hø̱ø̱yˈ 
\r (Mt. 12:43-45) 
\p  
\v 24 ʼWaˊraˉ yaꜙhë̱ë̱ꜗ ja̱a̱ˉ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ kihꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉ, dsooyꜗ läꜙka̱a̱ˉ jeeˊ laˈ hwaꜗ ki̱i̱ꜙ dsaˉhnøøyhꜙ haˉ jeeˊ te̱e̱yhꜙ dsëyꜗ. Waˊraˉ saꜙ gaꜙjnøøyhꜗ, jmeeyꜗ hʉʉˊdsëˉ: “Naahnꜚ kaˉlähꜘ chaˊnehꜙ kinꜙ jeeˊ yaꜙhë̱ë̱nꜗ.”  
\v 25 Waˊraˉ gaꜙlla̱a̱yhꜗ tuhˉdsëꜗ dsaˉ, laꜗ läꜙko̱hꜘ hneꜗ heˉ maˉnaˊlluˋ hiꜙ naˉtiˊ naˉhyahˊ kaˉlähꜘ.  
\v 26 Ja̱ˉgaˊ naꜙ dsooyꜗ dsaˉkya̱a̱yꜘ jñahꜘ gaˊ gye̱e̱ˈ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ hi̱ˉ hlë̱ë̱hˈ gaˊ läꜙko̱hꜘ gaˊ hñiiyꜘ mahꜗ dsaˉta̱a̱yhˋ ko̱ˉjø̱hꜘ jeeˊ ja̱ˉ. Hlɨɨhˈ gaˊ leꜘ kihꜗ dsaˉ heꜘ läꜙko̱hꜘ gaˊ heˉ maˊ la̱a̱yˈ jä̱ä̱ꜗ. 
\s1 Lluꜗ laꜗ kihꜗ hi̱ˉ miˉteꜗ kihꜗ Dio 
\p  
\v 27 Taˊko̱ˉji̱i̱hˈ maˊ chehˈ Jesús hlëëhꜙ juuˈ laˉ, ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ gaꜙhlëëhꜘ ki̱ˉga̱a̱ˉ jeeˊ maˊ tä̱ä̱hˊ dsaˉ heꜘ, gaꜙsɨɨyhꜙ Jesús: 
\p —Lluꜗ laꜗ kihꜗ hi̱ˉ gaꜙka̱a̱ꜗ hneˉ hiꜙ gaꜙmiꜙkwa̱a̱yˉ hneˉ. 
\p  
\v 28 Mahꜗ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús juuˈ kiyhꜗ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Lluꜗ gaˊ laˈ kihꜗ hi̱ˉ nuuˉ juuˈ kihꜗ Dio mahꜗ miˉteyꜗ. 
\s1 Dsaˉ hñaaˉ dsëꜗ maˊ hnøøyˈ maˊ jmeeˈ Jesús ko̱o̱ˉ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ 
\r (Mt. 12:38-42; Mr. 8:12) 
\p  
\v 29 Chaˉgaˊmiihˉ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ yaꜙnääꜗ kooꜘ kihꜗ Jesús mahꜗ gaꜙløøꜗ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Heˉ baˊ cheˉ hlë̱ë̱hˈ hnähꜘ dsaˉ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ naꜗ, ngɨɨhˊ hnähꜘ jmeenˋ ko̱o̱ˉ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ. Heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ läꜙko̱hꜘ gaꜙlaꜗ kihꜗ Joná lloꜘjooꜗ, maꜙlaꜙ heˉ ja̱ˉ baˊ heehnꜚ hnähꜘ.  
\v 30 Jëëhꜘ, dsaˉ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ jeeˊ jwɨɨˉ Nínive gaꜙjëëꜗ ko̱o̱ˉ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ heˉ gaꜙlaꜗ kihꜗ Joná. Ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ jëëꜗ dsaˉ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ naꜗ ko̱o̱ˉ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ heˉ leꜘ kihꜗ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ.  
\v 31 Hiꜙ waˊraˉ gaꜙtëꜘ jeeˊ jmeeˈ Dio jwiz˜ kyahꜗ hnähꜘ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ naˈ, maˊja̱ˉ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ maˊ jmeeꜙ hihꜙ hwaꜗ taꜙ kye̱ꜗ, nooyꜙ jeeˊ gyayˈ mahꜗ bä̱ä̱yhꜙ hnähꜘ dsooˊ, kihꜗ heˉ saꜙ jmeehˉ hnähꜘ heˈ kihꜗ Dio. Jëëhꜘ, dsaˉmëꜘ heꜘ jaꜗ ʉ̱ʉ̱ꜘ jwërte mahꜗ yaꜙnʉʉyꜘ läꜙjëꜙ heˉ maˊ kyʉʉh˜ Salomón, hiꜙ jeeˊ kyahˈ hnähꜘ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ jø̱ø̱hˈ gaˊ läꜙko̱hꜘ gaˊ Salomón.  
\v 32 Hiꜙ waˊraˉ gaꜙtëꜘ jeeˊ jmeeˈ Dio jwiz˜ kyahꜗ hnähꜘ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ naˈ, maˊja̱ˉ nooˉ dsaˉ Nínive jeeˊ tä̱ä̱yhˊ mahꜗ bä̱ä̱yhꜙ hnähꜘ dsooˊ, kihꜗ heˉ saꜙ jmeehˉ hnähꜘ heˈ kihꜗ Dio. Jëëhꜘ, dsaˉ heꜘ gaꜙje̱e̱yh˜ kya̱a̱hˊ Dio maˊ gaꜙnuuyꜘ juuˈ heˉ naˊkwaˉ Joná, hiꜙ jeeˊ kyahˈ hnähꜘ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ jø̱ø̱hˈ gaˊ läꜙko̱hꜘ gaˊ Joná. 
\s1 Waˊjeˉ kihꜗ jmɨˉngoꜗ jnänˋ 
\r (Mt. 5:15; 6:22-23) 
\p  
\v 33 ʼNiꜙ ja̱a̱ˉ saꜙ chihꜗ jeeˊ naˉhmääˊ mɨˈsëꜗ naˉhi̱h˜ jeˉ, niꜙ saꜙ tooyhˉ nehꜙ ko̱o̱ˉ waˊgooꜘ. Heˉ chiyhꜗ jeeˊ ñiiꜘ baˊ mahꜗ läꜙjnäꜘ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ dsaˉta̱a̱hˋ chaˊnehꜙ.  
\v 34 Mɨˈnëˊ jneˊ laꜗ läꜙko̱o̱ˉ waˊjeˉ kihꜗ jmɨˉngoꜗ jnänˋ. Läꜙja̱ˉ, cherˊmahꜗ mɨˈnëhˊ laꜗ lluꜗ, ngooꜗ baˊ laˈ lluꜗ kihꜗ läꜙka̱a̱ˉ jmɨˉngoꜗ kyahꜗ. Pero cherˊmahꜗ laꜗ hlɨɨhˈ mɨˈnëhˊ, läꜙja̱ˉ laꜗ hlɨɨhˈ kihꜗ läꜙka̱a̱ˉ jmɨˉngoꜗ kyahꜗ.  
\v 35 Le̱e̱hꜚ ja̱ˉ, hehꜗ waˊjeˉ heˉ naˉhi̱h˜ kyahꜗ taꜙ waˊ ʉʉˉ.  
\v 36 Jëëhꜘ, cherˊmahꜗ läꜙka̱a̱ˉ tuhˉhohꜘ maˉhe̱e̱hˋ juˈdsooꜘ heˉ laꜗ läꜙko̱o̱ˉ waˊjeˉ, hiꜙ saꜙ chaˉ niꜙ ko̱o̱ˉ heˉ hlɨɨhˈ nëˊ kyahˈ, ja̱ˉ gaˊ naꜙ jnäꜘ lii˜ hä̱ä̱hˊ jeeˊ waˊjeˉ. Laꜗ läꜙko̱o̱ˉ heˉ naˉhi̱h˜ jeˉ heˉ chooꜗ nëˊ kyahˈ. 
\s1 Gaꜙjʉʉhꜗ Jesús kihꜗ hi̱ˉ maˊ la̱a̱ꜘ miˉteyꜗ jwërte 
\r (Mt. 23:1-36; Mr. 12:38-40; Lc. 20:45-47) 
\p  
\v 37 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙdsa̱a̱ꜗ gaꜙhlëëhꜘ Jesús läꜙja̱ˉ, ja̱a̱ˉ fariseo gaꜙtëëyhꜗ chaˊnehꜙ kiyhꜗ mahꜗ kuhˊhɨ̱yhꜗ. Heˉja̱ˉ gaꜙheꜗ Jesús chaˊnehꜙ mahꜗ gaꜙgyayˉ nëˊ mes˜.  
\v 38 Peerꜙ gaꜙläꜙdsa̱a̱˜ dsëꜗ fariseo heꜘ, maˊ gaꜙjëëyꜗ saꜙ gaꜙgyihꜗ Jesús gooˉ jä̱ä̱ꜗ ja̱ˉgaˊ kuhˊhɨ̱yhꜗ.  
\v 39 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ sɨɨyhꜙ: 
\p —Hnähꜘ dsaˉ fariseo, la̱a̱hꜗ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ gyih˜ maꜙlaꜙ taꜙ kaˊluuˊ kyahˊwɨ̱ɨ̱ꜘ baˊ. Jëëhꜘ gyihꜙ baˊ hnähꜘ goohˉ mahꜗ nehꜙ tuhˉhohꜘ hnähꜘ naˉka̱hˈ baˊ hʉʉˊdsëˉ hɨ̱ɨ̱ˉ hiꜙ läꜙjëꜙ heˉ hlɨɨhˈ jmahꜗ.  
\v 40 Heˉ baˊ cheˉ ta̱a̱hˉ hnähꜘ. ¿Cheˊ saꜙ ñehˊ hnähꜘ, heꜘ baˊ hi̱ˉ gaꜙjmeeꜘ gooˉ jneˊ gaꜙjmeeyꜘ tuhˉdsëˉ jneˊ kaˉlähꜘ?  
\v 41 Kwëëhˋ hnähꜘ dsaˉ hi̱ˉ llaˉkya̱a̱ꜗ, miihˉ heˉ chaˉ kyahꜗ hnähꜘ, mahꜗ läꜙja̱ˉ baˊ jä̱ˈ naˉjngɨɨˈ nehꜙ tuhˉhohꜘ hnähꜘ. 
\p  
\v 42 ʼJwɨɨ˜ baˊ hnähꜘ dsaˉ fariseo. Kwahˉ baˊ hnähꜘ oˉmeeˊ, nuuˉ ruda, kya̱a̱hˊ läꜙjëꜙ jo̱hꜗ heˉ kihˉ jneˊ, kwëëhꜘ baˊ hnähꜘ Dio läꜙjëꜙ heˉ laꜗ he̱e̱yꜚ. Pero saꜙ jmeehˉ hnähꜘ heˉ lluꜗ jmahꜗ niꜙ saꜙ hnaahꜙ hnähꜘ Dio. Heˉ laˉ baˊ ja̱ˉ jmeeꜙ biiꜗ jmeehˈ hnähꜘ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ läꜙjëꜙ heˉ kwahˉ hnähꜘ naˉ. 
\p  
\v 43 ʼPeerꜙ jwɨɨ˜ baˊ hnähꜘ dsaˉ fariseo. Hnoohˉ hnähꜘ nahˈ hnähꜘ nëˊ hmaˉsii˜ jeeˊ gyaꜙ dsaˉka̱a̱hˊ nehꜙ gwahꜙ mähˉ. Tɨh˜ hohꜘ hnähꜘ jmeeꜗ dsaˉ Dio kyahꜗ hnähꜘ chaˊjwëꜗ jʉʉhˉ. 
\p  
\v 44 ʼJwɨɨ˜ baˊ hnähꜘ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley kya̱a̱hˊ fariseo, hnähꜘ hi̱ˉ taˉju̱u̱ˈ. La̱a̱hꜗ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ toˉhø̱ø̱ˉ heˉ saꜙ jnäꜘ. Heˉja̱ˉ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ gaꜙnääˊ nëˊ kihˈ saꜙ ñeyˉ haˉ ko̱hꜘ naˊhøøꜘ saꜙ laꜗ jeeˊ gaꜙnääyˊ ja̱ˉ. (Véase: Nu. 19:16) 
\p  
\v 45 Mahꜗ gaꜙje̱e̱hˉ ja̱a̱ˉ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Taˉjwohꜗ, heˉ hlëëhˊ läꜙnaˉ, läꜙkye̱ˉ kya̱a̱ꜗ jnäähˈ tohˉ wɨɨꜘ kaˉlähꜘ. 
\p  
\v 46 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Peerꜙ jwɨɨ˜ baˊ hnähꜘ kaˉlähꜘ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley. Jëëhꜘ, kya̱a̱hˊ hnähꜘ dsaˉ løøˈ hiiˉ heˉ saꜙ ø̱ø̱hꜙ dsaˉ ka̱ꜗ. Mahꜗ niꜙ miihˉ beꜘ saꜙ kwahˉ hnähꜘ. 
\p  
\v 47 ʼJwɨɨ˜ baˊ hnähꜘ, jmeehˉ hnähꜘ naˊhyahˉ nëˊ toˉhø̱ø̱ˉ jeeˊ naˉha̱a̱ˈ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio, heꜘ baˊ hi̱ˉ gaꜙjngëëhꜗ dsaˉ maˉgyu̱hˉ kya̱a̱hꜗ hnähꜘ.  
\v 48 Kya̱a̱hˊ heˉ jmeehˉ hnähꜘ läꜙja̱ˉ, miˉjnäähˈ hnähꜘ hñaahꜗ hnähꜘ heˉ tä̱ä̱hˊ hnähꜘ juuˈ kweeˉ läꜙko̱o̱ˉ gaꜙjmeeꜘ dsaˉ maˉgyu̱hˉ kya̱a̱hꜗ hnähꜘ. Jëëhꜘ, dsaˉ maˉgyu̱hˉ kya̱a̱hꜗ hnähꜘ gaꜙjngëëyhꜗ mahꜗ hnähꜘ jmeehˉ hnähꜘ naˊhyahˉ nëˊ toˉhø̱ø̱ˉ kihꜗ hi̱ˉ heꜘ. 
\p  
\v 49 ʼHeˉja̱ˉ Dio hi̱ˉ kyʉʉh˜ chaˉmiihˉ, gaꜙjäyhꜘ kaˉlähꜘ: “Che̱e̱nꜚ kya̱a̱yꜗ dsaˉ hi̱ˉ ngëëꜗ juuˈ kinꜙ. Hiꜙ che̱e̱nꜚ kya̱a̱yꜗ apóstole kaˉlähꜘ. Ko̱ˉlla̱a̱ˊ hi̱ˉ heꜘ jngëëyhꜗ, hiꜙ ko̱ˉlla̱a̱ˊ jmeehꜙ dsihꜘ.”  
\v 50 Läꜙja̱ˉ, hnähꜘ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ naˈ naˉbä̱ä̱hˋ jmaˉ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio läꜙji̱i̱hˈ maˊ gaꜙnøøꜗ jmɨˉgyʉʉꜙ.  
\v 51 Läꜙ gaꜙtëꜘ jmaˉ kihꜗ Abel naˉbä̱ä̱hˋ hnähꜘ läꜙji̱i̱hˈ jmaˉ kihꜗ Zacaría hi̱ˉ gaꜙjngëëyhꜗ taꜙ kaˊhneꜚ jeeˊ kihˈ gwahꜙ kya̱a̱hˊ naˊhyooꜘ. Heˉja̱ˉ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, läꜙjëꜙ heˉ ja̱ˉ maˉjä̱ꜘ nëˊ kihˈ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ naˈ. 
\p  
\v 52 ʼPeerꜙ jwɨɨ˜ hnähꜘ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley. Saꜙ kwahˉ hnähꜘ jwëˈ läꜙkyʉʉh˜ dsaˉ juuˈ kihꜗ Dio. Ja̱ˉbaˊ hñaahˈ hnähꜘ saꜙ he̱e̱hˊ hnähꜘ, mahꜗ hahˉ hnähꜘ kihꜗ hi̱ˉ hnøøꜗ läꜙkyʉʉh˜ —gaꜙjähꜘ Jesús. 
\p  
\v 53 Maˊ yaꜙhë̱ë̱ꜗ Jesús jeeˊ ja̱ˉ, taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley kya̱a̱hˊ dsaˉ fariseo gaꜙläꜙhneeyꜙ jwërte kya̱a̱hˊ Jesús. Hiꜙ gaꜙløøyꜗ ngɨɨyꜙ chaˉmiihˉ juuˈ kiyhꜗ,  
\v 54 maˊ jëëy˜ cheˊ maˊ ka̱a̱hˈ juuˈ kihꜗ Jesús mahꜗ läꜙja̱ˉ maˊ leꜘ maˊ hnɨɨyˈ kiyhꜗ. 
\c 12  
\s1 Gaꜙhlëëhꜘ Jesús kihꜗ hi̱ˉ taˉju̱u̱ˈ 
\p  
\v 1 Taˊko̱ˉji̱i̱hˈ dsaˉku̱hꜗ jwë̱ë̱ꜘ jwërte dsaˉ, läꜙji̱i̱hˈ maˊ kyaˉhlä̱ä̱yh˜ ø̱ø̱yhꜚ, gaꜙløøꜗ Jesús sɨɨhꜙ toˉnëˊ discípulo kya̱a̱yꜗ: 
\p —Taꜙ jmeeˉ hnähꜘ läꜙko̱hꜘ jmeeꜙ dsaˉ fariseo heˉ jäyhꜘ hnaayhˉ Dio pero taˉju̱u̱ˈ bihꜗ ja̱ˉ.  
\v 2 Jëëhꜘ saꜙ chaˉ niꜙ miihˉ heˉ naˉjlëˉ, heˉ saꜙ läꜙjnäꜘ. Hiꜙ läꜙjëꜙ heˉ naˉhmääˊ, lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ läꜙñeˉ dsaˉ.  
\v 3 Heˉja̱ˉ läꜙjëꜙ heˉ maˉhlëëhˊ hnähꜘ jeeˊ naˉho̱o̱ˉ, nuuꜗ dsaˉ jmɨɨˈ hiiꜘ hyooˉ. Läꜙjëꜙ heˉ maˉhlëëhˊ hnähꜘ jeeˊ naˉhmääˊ, läꜙnʉʉhꜘ kihꜗ dsaꜙ. 
\s1 Hä̱ä̱ꜗ baˊ Dio hi̱ˉ la̱a̱ꜗ kya̱a̱ꜗ 
\r (Mt. 10:26-31) 
\p  
\v 4 ʼHnoonꜗ jwë̱ë̱hnꜚ hnähꜘ omeꜚ kya̱a̱nꜙ. Taꜙ waˊ ga̱hˈ hnähꜘ kihꜗ dsaˉ hi̱ˉ jngɨɨhꜙ kihꜗ jmɨˉngoꜗ. Gaˊ maˉnaˉju̱u̱ˊ jmɨˉngoꜗ, heeˉ gaˊ ja̱ˉ moꜙ leꜘ jmeeyꜗ.  
\v 5 Jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ omeꜚ kya̱a̱nꜙ. Waˊ ga̱hˈ hnähꜘ kihꜗ hi̱ˉ naˉngëˈ jwëꜗ che̱e̱yꜗ jmɨˉlleꜘ kihꜗ dsaˉ chaˊjeˉ maˉngëëꜘ maˉjngëëyhꜙ. Kihꜗ hi̱ˉ heꜘ baˊ waˊ ga̱hˈ hnähꜘ.  
\v 6 Ñehˊ baˊ hnähꜘ, to̱ꜗ ñeˈ nøøꜘ baˊ kë̱ë̱ˉ hña̱a̱ꜘ gyʉ̱ʉ̱ˉ ta̱ˈ. Pero niꜙ ja̱a̱ˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ ta̱ˈ heꜘ, saꜙ dsaˉhë̱ë̱ꜗ kihꜗ Dio.  
\v 7 Läꜙkye̱ˉ jñuˉ llehˊ hnähꜘ naˉheˈ gaꜙläꜙjëꜙ kihꜗ Dio. Heˉja̱ˉ, taꜙ waˊ ga̱hˈ hnähꜘ. Jëëhꜘ, kye̱e̱ꜘ gaˊ hnähꜘ chaˉgaˊmiihˉ läꜙko̱hꜘ gaˊ jwë̱ë̱ꜘ gyʉ̱ʉ̱ˉ ta̱ˈ. 
\s1 Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ kwaꜗ beꜘ waˊraˉ gaꜙhnëëꜗ dsaˉ jneˊ 
\r (Mt. 10:32-33; 12:32; 10:19-20) 
\p  
\v 8 ʼJwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ. Läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ miˉjnääꜙ hñiiꜘ heˉ la̱a̱yꜗ dsaˉ kya̱a̱nꜙ chaˊnëˊ dsaˉ, ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ jähꜙ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ kiyhꜗ chaˊnëˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ ángele kya̱a̱ꜗ Dio.  
\v 9 Pero hi̱ˉ jähꜙ saꜙ kyu̱u̱ꜙ jnäꜘ chaˊnëˊ dsaˉ, läꜙja̱ˉ jwahnꜚ saꜙ kyu̱u̱ꜙ jnihꜘ chaˊnëˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ ángele kya̱a̱ꜗ Dio.  
\v 10 Jmeeꜗ baˊ Dio jø̱hˉ dsëꜗ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ hlëëhꜙ wɨɨꜘ kihꜗ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ. Pero cherˊmahꜗ gaꜙhlëëhꜘ dsaˉ wɨɨꜘ kihꜗ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ, saꜙ jmeeyꜗ jø̱hˉ dsëyꜗ kihꜗ heˉ ja̱ˉ.  
\v 11 Waˊraˉ gaꜙhnëëꜗ dsaˉ hnähꜘ nehꜙ gwahꜙ mähˉ o chaˊnëˊ dsaˉtaˊ, o chaˊnëˊ jwëëꜚ, taꜙ ka̱ˉ hnähꜘ hʉʉˊdsëˉ haˉ läꜙ lä̱ä̱hꜙ hnähꜘ hñaahˈ o haˉ läꜙ jwahˈ hnähꜘ.  
\v 12 Jëëhꜘ, läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ kwëëhꜗ hnähꜘ hʉʉˊdsëˉ lluꜗ haˉ läꜙ jwahˈ hnähꜘ. 
\s1 Ko̱o̱ˉ juuˈ naˉhmääˊ kihˈ ja̱a̱ˉ dsaˉ chaˉ kuuˊ 
\p  
\v 13 Ja̱a̱ˉ hi̱ˉ maˊ hä̱ä̱ˊ jeeˊ ja̱ˉ gaꜙsɨɨyhꜙ Jesús: 
\p —Taˉjwohꜗ, chiihˊ dsaˉñʉʉhˉ ø̱ø̱hnˈ kwëëyhꜗ jnäꜘ he̱e̱nꜚ heˉ gaꜙtë̱ë̱nꜘ. 
\p  
\v 14 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Ja̱ꜙ heꜘ jwëëꜚ jnäꜘ, saꜙ gaꜙtë̱ë̱nꜘ tiˊlloohnꜚ he̱e̱ꜚ dsaˉ. 
\p  
\v 15 Gaꜙjähꜘ kaˉlähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ ja̱ˉ: 
\p —Le̱e̱hꜚ hnähꜘ, taꜙ waˊ he̱e̱ꜘ hohꜘ hnähꜘ niꜙ ko̱o̱ˉ heˉ chaˉ jmɨˉgyʉʉꜙ laˉ. Jëëhꜘ, ja̱ꜙ kihꜗ heˉ chaˉ jnänˋ chaˉmiihˉ, heˉ ja̱ˉ jmeeꜙ cha̱a̱ˉ jneˊ. 
\p  
\v 16 Ja̱ˉgaˊ gaꜙhlë̱ë̱yhꜗ juuˈ naˉhmääˊ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Maˊ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ dsaˉ chaˉ kuuˊ hiꜙ maˊ chaˉ chaˉmiihˉ heˉ naˉjnääˊ hwaˈ kiyhꜗ heˉ maˊ chooyhˈ.  
\v 17 Heˉja̱ˉ maˊ jmeeyꜙ hʉʉˊdsëˉ, maˊ jäyhꜘ: “¿Heeˉ baˊ jmeenˋ? Saꜙ chaˉ jeeˊ llanˋ läꜙjëꜙ heˉ choohnˊ.”  
\v 18 Mahꜗ gaꜙjäyhꜘ: “Läꜙlaˉ baˊ jmeenˋ. Hlanꜚ hneꜗ kihꜗ kwɨɨˉ kinꜙ mahꜗ jmeenˋ jʉʉhˉ gaˊ nëˊ jeeˊ maˊ chihˈ. Jeeˊ ja̱ˉ baˊ llanˋ läꜙjëꜙ taˊ kinꜙ heˉ choohnˊ.  
\v 19 Mahꜗ jwahnꜚ kiꜙ hñiinꜙ: Maˉchaˉ baˊ kyahˈ chaˉmiihˉ. Le̱e̱ꜙ kyahꜗ chaˉmiihˉ ji̱ˉñeˉ. Te̱e̱hˋ hohꜘ, ja̱ˉ kuhˉhuhꜘ baˊ hneˉ kyahꜗ. Waˊ cha̱a̱ˉ baˊ hneˉ lluꜗ.”  
\v 20 Pero Dio gaꜙjähꜘ sɨɨyhꜙ läꜙlaˉ: “Heˉ baˊ cheˉ ta̱a̱hˉ hneˉ. Naꜗ hwëˈ baˊ ju̱u̱hꜘ. Kihꜗ jñahꜘ baˊ jä̱ˈ läꜙjëꜙ heˉ maˉjʉʉhˊ maˉlä̱ä̱hˊ,” gaꜙjähꜘ Dio.  
\v 21 Läꜙja̱ˉ laꜗ kihꜗ dsaˉ hi̱ˉ llaꜙ chaˉmiihˉ kuuˊ nëˊ hwaˈ laˉ, mahꜗ chaˊnëˊ Dio la̱a̱yꜗ dsaˉ täˉñeeꜘ baˊ. 
\s1 Dio lihꜙ hä̱ä̱ꜗ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ kya̱a̱yꜗ 
\r (Mt. 6:25-34) 
\p  
\v 22 Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ discípulo kya̱a̱yꜗ: 
\p —Kihꜗ heˉja̱ˉ naˉ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ. Taꜙ ka̱ˉ hnähꜘ hʉʉˊdsëˉ haˉ läꜙ dsaˉngëëhꜘ hnähꜘ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ, heeˉ naˉ kuhˊhuhꜗ hnähꜘ niꜙ taꜙ ka̱ˉ hnähꜘ hʉʉˊdsëˉ kihꜗ hmɨɨhˉ heˉ kë̱hˈ hnähꜘ.  
\v 23 Kye̱e̱ꜘ gaˊ heˉ cha̱a̱ˉ hnähꜘ läꜙko̱hꜘ gaˊ heˉ kuhˉhuhꜘ hnähꜘ. Hiꜙ kye̱e̱ꜘ gaˊ jmɨˉngoꜗ kyahꜗ hnähꜘ läꜙko̱hꜘ gaˊ hmɨɨhˉ heˉ kë̱hꜙ hnähꜘ.  
\v 24 Jëëˋ daˊ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ kihꜗ ta̱ˈ. Saꜙ chaˉ jngëëyˉ niꜙ saꜙ chooyh˜ niꜙ ko̱o̱ˉ, niꜙ heˉ hnøøꜗ jeeˊ llayˈ. Pero Tääˋ jnänˋ hi̱ˉ gyaꜗ gyʉʉhˈ, maꜙraꜙ heˉ ä̱ä̱hˉ bihꜗ. ¿Cheˊ saꜙ kye̱e̱ꜘ gaˊ hnähꜘ läꜙko̱hꜘ gaˊ ta̱ꜗ heꜘ?  
\v 25 ¿Hi̱i̱ˉ hnähꜘ le̱hꜙ jmeehˈ sa̱a̱ꜙ gaˊ ko̱o̱ˉ lëëˉ, kihꜗ heˉ jmeehˈ hnähꜘ chaˉmiihˉ hʉʉˊdsëˉ?  
\v 26 Cherˊmahꜗ saꜙ tä̱ä̱ꜙ hnähꜘ jmeehˈ heˉ laꜗ ko̱o̱ˉ heˉ pihˈ, ¿heˉlaˈ kye̱ˊ hnähꜘ hʉʉˊdsëˉ kihꜗ läꜙjëꜙ heˉ jwë̱ë̱hˋ kyahˈ hnähꜘ? 
\p  
\v 27 ʼJëëˋ daˊ hnähꜘ haˉ läꜙ dsaˉkwa̱a̱ꜙ waˊleꜗ. Saꜙ chaˉ taˊ jmeeꜙ, niꜙ saꜙ hwëë˜ waˊñeˉ. Pero jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ. Maꜙkeꜙ naˊhñaahꜗ laꜗ hmɨɨhˉ heˉ gaꜙkë̱hˉ rey Salomón, pero saꜙ gaꜙllooꜗ heˉ laꜗ naˊhñaahꜗ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ waˊleꜗ.  
\v 28 Cherˊmahꜗ läꜙja̱ˉ jmeeꜙ Dio naˊhñaahꜗ waˊleꜗ heˉ chooˈ nëˊ nuuˉ naꜗ, mahꜗ høꜗ jë̱ꜗ dsaˉ nehꜙ hwɨ̱ɨ̱ˊ, haˉ läꜙja̱ˉ saꜙ kwayꜗ heˉ kë̱hˈ hnähꜘ, dsaˉ hi̱ˉ miihˉ goˉteˈ baˊ dsooꜘ dsëꜗ.  
\v 29 Heˉja̱ˉ moꜙtoꜙ ka̱ˉ hnähꜘ hʉʉˊdsëˉ heeˉ naˉ kuhˊhuhꜗ hnähꜘ. Taꜙ jmeeˉ hnähꜘ chaˉmiihˉ ngëëˈ hʉʉˊdsëˉ kihꜗ läꜙjëꜙ heˉ naˉ.  
\v 30 Jëëhꜘ, läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ saꜙ maˉhe̱e̱hˉ kihꜗ Dio, hnooyhˉ läꜙjëꜙ heˉ naˉ jmahꜗ baˊ. Pero Tääˋ jnänˋ maˉñeyˉ baˊ läꜙjëꜙ heˉ jmeeꜙ biiꜗ jnänˋ.  
\v 31 Hnäähˈ daˊ hnähꜘ toˉnëˊ Dio hi̱ˉ la̱a̱ꜗ dsaˉtaˊ jø̱ø̱hˈ jnänˋ. Läꜙja̱ˉ baˊ hñahꜙ hnähꜘ läꜙjëꜙ heˉ jmeeꜙ biiꜗ kyahꜗ hnähꜘ kaˉlähꜘ. 
\s1 Lluꜗ gaˊ heˉ chaˉ heˉ laꜗ hmoohˈ jnänˋ gyʉʉhˈ 
\r (Mt. 6:19-21) 
\p  
\v 32 ʼTaꜙ waˊ ga̱hˈ hnähꜘ borrego kya̱a̱nꜙ, maꜙkeꜙ saꜙ jwë̱ë̱ꜘ hnähꜘ, jëëhꜘ Tääˋ jnänˋ hyohˉ dsëyꜗ tooyhˉ goohˉ hnähꜘ heˉ jmeehˈ hnähꜘ hihꜙ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱yhˊ.  
\v 33 Hnɨɨˊ hnähꜘ heˉ chaˉ kyahꜗ hnähꜘ mahꜗ kwëëhˋ hi̱ˉ jmeeꜙ biiꜗ kihꜗ. Hnøøhˈ hnähꜘ heˉ saꜙ he̱e̱ꜘ goˉte˜. Hnøøhˈ hnähꜘ heˉ laꜗ hmoohˈ heˉ chaˉ gyʉʉhˈ heˉ saꜙ he̱e̱ꜘ ji̱hˊko̱hꜘ. Jeeˊ ja̱ˉ saꜙ lloo˜ dsaˉhɨ̱ɨ̱ˉ niꜙ saꜙ cha̱a̱ˉ jahꜘ hi̱ˉ jwëꜗ kaˉlähꜘ.  
\v 34 Jeeˊ hlaˉ heˉ laꜗ hmoohˈ kyahꜗ hnähꜘ, jeeˊ ja̱ˉ baˊ kye̱ˊ hnähꜘ oˉjø̱hꜙ dsëˉ. 
\s1 Lluꜗ laꜗ kihꜗ hi̱ˉ jø̱ø̱˜ waˊraˉ ja̱hꜗ Jesús 
\p  
\v 35 ʼHnøøꜗ maˉnaˊllu̱u̱hˋ hnähꜘ, hiꜙ naˉnëhˊ hnähꜘ kaˉlähꜘ.  
\v 36 Hnøøꜗ jmeehˈ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ jmeeꜙ moz˜ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jä̱ä̱˜ dsaˉjʉʉˊ hi̱ˉ jä̱hꜘ jeeˊ maˉje̱e̱ꜘ gooˉ dsaˉ. Waˊraˉ ja̱hꜗ dsaˉjʉʉyˊ heꜘ tëëyꜗ, naˉ maˉhiiꜘ näꜗ moz˜ heꜘ hoˊhaahˊ.  
\v 37 Lluꜗ laꜗ kihꜗ moz˜ heꜘ, cherˊmahꜗ naˉnëyˊ waˊraˉ ja̱yhꜗ. Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, dsaˉjʉʉyˊ miˉllu̱u̱yꜗ hñiiꜘ jä̱ä̱ꜗ, ja̱ˉgaˊ lla̱a̱yˈ moz˜ heꜘ nëˊ mes˜ mahꜗ jmeeyꜗ taˊheꜗ kiyhꜗ.  
\v 38 Maꜙkeꜙ ja̱yhꜗ ko̱o̱ˉ llaꜙnʉʉˈ o ja̱ˉgaˊ jnäꜙ, peerꜙ lluꜗ laꜗ kihꜗ moz˜ heꜘ, cherˊmahꜗ naˉnëyˊ maˊja̱ˉ.  
\v 39 Hnøøꜗ läꜙngëëhꜘ hnähꜘ heˉ laˉ. Waˊraˉ jähꜘ kihꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉjʉʉˊ chaˊnehꜙ ñeyˉ heeˉ hor˜ jäꜙ ja̱a̱ˉ dsaˉhɨ̱ɨ̱ˉ dsaˉheꜘ chaˊnehꜙ kiyhꜗ, jmeeyꜗ biiꜗ saꜙ gwɨ̱ɨ̱yˉ høøyꜗ hneꜗ kiyhꜗ mahꜗ saꜙ dsaˉheꜘ dsaˉhɨ̱ɨ̱ˉ heꜘ chaˊnehꜙ kiyhꜗ.  
\v 40 Läꜙja̱ˉ hnähꜘ, hnøøꜗ maˉnaˊllu̱u̱hˋ hnähꜘ kaˉlähꜘ. Jëëhꜘ, hor˜ heˉ saꜙ jmeehˉ hnähꜘ hʉʉˊdsëˉ, jä̱hꜘ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ. 
\s1 Dsaˉ hi̱ˉ miˉte̱hꜗ, hiꜙ dsaˉ hi̱ˉ saꜙ jmeeꜙ taˊheꜗ 
\r (Mt. 24:45-51) 
\p  
\v 41 Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ Peeˊ sɨɨyhꜙ: 
\p —Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, ¿cheˊ maˉhlëëhˊ juuˈ naˉhmääˊ läꜙnaˉ kya̱a̱ꜗ jnäähˈ o maˉhlëëhˊ kaˉlähꜘ kihꜗ läꜙjø̱hꜗ? 
\p  
\v 42 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ sɨɨyhꜙ: 
\p —Ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ miˉte̱hꜗ hi̱ˉ chaˉ hʉʉˊdsëˉ lluꜗ kihꜗ, hi̱ˉ heꜘ baˊ naˉhña̱a̱ˊ mahꜗ hä̱ä̱yꜗ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ chaˊnehꜙ kihꜗ dsaˉjʉʉyˊ, kwëëyhꜗ heˉ kuyhꜙ hor˜ kihꜗ.  
\v 43 Lluꜗ laꜗ kihꜗ moz˜ heꜘ, cherˊmahꜗ miˉte̱yhꜗ läꜙjëꜙ madaꜚ heˉ nuuyhꜚ waˊraˉ ja̱hꜗ jʉʉyˊ.  
\v 44 Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, gaꜙläꜙjëꜙ baˊ heˉ chaˉ kihꜗ dsaˉjʉʉyˊ tooyhꜙ gooˉ moz˜ heꜘ.  
\v 45 Pero cherˊmahꜗ hi̱ˉ naˉhña̱a̱ˊ heꜘ gaꜙjmeeyꜘ hʉʉˊdsëˉ: “Läꜙhë̱ë̱ˊ gaˊ miihˉ dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ”, heˉja̱ˉ taˊko̱ˉji̱i̱hˈ ja̱ˉ, løøyꜗ jmiˊba̱a̱yꜗ hi̱ˉ mëꜘ hi̱ˉ ñʉʉhˉ dsaˉkya̱a̱yhˊ, hiꜙ kuhˊhɨ̱yhꜗ lluꜗ läꜙji̱i̱hˈ läˉhe̱e̱yꜘ.  
\v 46 Läꜙlaˉ leꜘ kihꜗ moz˜ heꜘ. Jmɨɨˊ heˉ saꜙ jø̱ø̱y˜, hiꜙ hor˜ heˉ saꜙ kye̱yˉ niꜙ miihˉ hʉʉˊdsëˉ, jä̱hꜘ dsaˉjʉʉyˊ. Peerꜙ chaˉmiihˉ jmeeyhꜙ moz˜ heꜘ, ja̱ˉgaˊ che̱e̱yˈ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ saꜙ gaꜙmiꜙte̱hꜗ. 
\p  
\v 47 ʼJa̱a̱ˉ moz˜ hi̱ˉ maˉñeˉ kweeˉ heˉ madaꜚ nuuyhꜚ kihꜗ dsaˉjʉʉyˊ mahꜗ saꜙ maˉnaˊllu̱u̱yˋ, niꜙ saꜙ miˉteyꜗ madaꜚ kihꜗ dsaˉjʉʉyˊ, hi̱ˉ heꜘ saꜙ läꜙñihꜘ dsëyꜗ kwayꜗ kihꜗ.  
\v 48 Pero ja̱a̱ˉ moz˜ hi̱ˉ maˊ jmeeꜙ heˉ hlɨɨhˈ heˉ saꜙ ñeyˉ, hi̱ˉ heꜘ hiiꜗ miihˉ baˊ. Jëëhꜘ hi̱ˉ maˉhyoh˜ chaˉmiihˉ, läꜙja̱ˉ ngɨɨhꜗ dsaˉjʉʉyˊ chaˉmiihˉ. Dsaˉjʉʉˊ hi̱ˉ gaꜙtoohˉ gooyˉ chaˉmiihˉ, läꜙja̱ˉ ngɨɨyhꜗ chaˉgaˊmiihˉ. 
\s1 Kwa̱a̱t˜ kihꜗ Jesús heˉ te̱e̱˜ dsaˉ 
\r (Mt. 10:34-36) 
\p  
\v 49 ʼMaˉjan˜ mahꜗ cha̱a̱hnˊ jeˉ hwaˈ laˉ. Hnoonꜗ waˊraˉ jähꜘ kihꜗ kooˉ gaˉjʉhˉ.  
\v 50 Maꜙraꜙ heˉ jmeeꜙ biiꜗ jëënꜚ ko̱o̱ˉ heˉ wɨɨꜘ ngëëˈ. Peerꜙ kuˈji̱i̱ꜙ kinꜙ. Waˊraˉ jähꜘ kihꜗ naꜗ gaˉjʉhˉ baˊ maˉdsë̱ë̱ꜗ jmɨɨˊ.  
\v 51 ¿Cheˊ la̱a̱hꜘ hnähꜘ maˉjan˜ mahꜗ jmeenˋ hɨɨˈ tiiˊ kihˈ dsaˉ jmɨˉgyʉʉꜙ? Jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, ja̱ꜙ kihꜗ heˉja̱ˉ maˉjan˜. Maˉjan˜, mahꜗ jmeenˋ te̱ˊjë̱ë̱ꜗ dsaˉ baˊ.  
\v 52 Jëëhꜘ, naꜗ taꜙ chaˊnëˊ jeeˊ tä̱ä̱hˊ hña̱a̱ꜘ dsaˉ ko̱o̱ˉ chaˊnehꜙ, jmeeyꜗ to̱ꜗ nääꜗ. U̱u̱ˉ hi̱ˉ heꜘ te̱e̱ꜗ kya̱a̱hˊ u̱u̱ˈ hiꜙ u̱u̱ꜗ dsaˉta̱a̱hˋ te̱e̱yˈ kya̱a̱hˊ u̱u̱ˉ.  
\v 53 Te̱e̱ꜗ jmiiˉ kya̱a̱hˊ jo̱ˉñʉʉhꜚ, hiꜙ jo̱ˉñʉʉyhꜚ te̱e̱ꜗ kya̱a̱yhˊ kaˉlähꜘ. Chooyˈ te̱e̱ꜗ kya̱a̱hˊ jo̱ˉmɨɨꜚ, hiꜙ jo̱ˉmɨɨyꜚ te̱e̱ꜗ kya̱a̱hˊ chooyˈ. Maˉchooyˈ te̱e̱ꜗ kya̱a̱hˊ maˊjo̱o̱yꜘ, maˊjo̱o̱yꜘ te̱e̱ꜗ kya̱a̱hˊ maˉchooyˈ. 
\s1 Ko̱ˉlla̱a̱ˊ saꜙ kye̱ˉ kwa̱a̱t˜ haˉ läꜙ laꜗ heˉ jmeeꜙ Dio jeeˊ kiyhˈ 
\r (Mt. 16:1-4; Mr. 8:11-13) 
\p  
\v 54 Hiꜙ gaꜙjäyhꜘ kaˉlähꜘ sɨɨyhꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ: 
\p —Waˊraˉ gaꜙjëëhˋ hnähꜘ sooˉ jniiꜘ taꜙlaꜙ gaꜙdsaꜗ hyooˉ, cha̱hꜘ baˊ jwahꜘ hnähꜘ: “Jmaꜗ baˊ naˉ jäꜙ.” Hiꜙ läꜙja̱ˉ laꜘ.  
\v 55 Hiꜙ waˊraˉ jaꜗ lleꜘ taꜙ kye̱ꜗ, jwahꜘ hnähꜘ: “Jmeeꜗ hyooˉ baˊ naˉ.” Hiꜙ läꜙja̱ˉ jmeeꜙ.  
\v 56 Heˉ baˊ cheˉ taˉju̱u̱hˈ hnähꜘ. Le̱hꜗ baˊ hnähꜘ llehˈ hnähꜘ juuˈ kweeˉ haˉ läꜙ jmeeꜗ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ gyʉʉhˈ hwaꜗ. Mahꜗ saꜙ kye̱hˊ hnähꜘ kwa̱a̱t˜ heeˉ gaˊ naˉ dsaˉlaꜘ jeeˊ kyahˈ hnähꜘ. 
\s1 Hnøøꜗ miˊeenꜗ juuˈ heˉ chaˉ jnänˋ kya̱a̱hˊ dsaˉ 
\r (Mt. 5:25-26) 
\p  
\v 57 ʼ¿Heˉlaˈ saꜙ le̱hꜗ hnähꜘ ka̱hˈ hnähꜘ kwa̱a̱t˜ hñaahꜗ hnähꜘ heeˉ naˉ heˉ lluꜗ?  
\v 58 Cherˊmahꜗ cha̱a̱ˉ hi̱ˉ hnøøꜗ hnëëꜗ hneˉ chaˊnëˊ dsaˉtaˊ, jmeeˊ biiˈ goˊta̱a̱hˊ hnähꜘ juuˈ kweeˉ kya̱a̱yhˊ naꜗ gaˉjʉhˉ taˊko̱ˉji̱i̱hˈ chaˉ jmɨɨˊ, mahꜗ saꜙ ngëëyꜗ hneˉ jaˊgooˉ jwëëꜚ. Läꜙja̱ˉ moꜙsoꜙ jmeeꜗ jwëëꜚ hihꜙ kihꜗ pooˉ, ta̱a̱yhꜙ hneˉ nehꜙñeˈ.  
\v 59 Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hneˉ, saꜙ yaˉhë̱ë̱hˈ jeeˊ ja̱ˉ taˊko̱ˉji̱i̱hˈ saꜙ maˉmiˉhmaahˊ läꜙko̱hꜘ teꜗ heˉ lleˋ dsaˉtaˊ kyahˈ. 
\c 13  
\s1 Gaꜙhlëëhꜘ Jesús kihꜗ heˉ dsaˉje̱e̱h˜ dsaˉ kya̱a̱hˊ Dio 
\p  
\v 1 Ja̱ˉbaˊ jmɨɨˊ ja̱ˉ naˊnääˈ ko̱ˉlla̱a̱ˊ dsaˉ naˊjmeeyhˊ juuˈ kihꜗ Jesús heˉ gaꜙjmeeꜘ Pilato madaꜚ kihꜗ hløøꜘ heˉ naˊjngëëyhˉ dsaˉ cha̱a̱ˉ Galilea jeeˊ maˊ tä̱ä̱yhˊ jngëëyhꜙ jahꜘ heˉ maˊ miˉteyꜗ kiyhꜗ kya̱a̱hˊ Dio. 
\p  
\v 2 Mahꜗ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús juuˈ kiyhꜗ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —¿Cheˊ kihꜗ heˉ gaꜙju̱u̱ꜗ läꜙja̱ˉ dsaˉ galilea heꜘ, heˉja̱ˉ la̱a̱hꜘ hnähꜘ heˉ ä̱ä̱yˉ chaˉgaˊmiihˉ dsoˊkyeˉ läꜙko̱hꜘ gaˊ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉgooyˈ?  
\v 3 Jnäꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, niꜙ miihˉ saꜙ laꜗ läꜙja̱ˉ. Jëëhꜘ cherˊmahꜗ saꜙ gaꜙje̱e̱hˋ hnähꜘ kya̱a̱hˊ Dio, ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ ju̱u̱ꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ hnähꜘ kaˉlähꜘ.  
\v 4 Heˉ gaꜙtohꜘ hneꜗ ñiiꜘ kihꜗ Siloé nëˊ kihˈ läꜙjë̱ë̱ꜙ gyaꜙjña̱a̱ˉ dsaˉ mahꜗ gaꜙju̱u̱yꜗ, ¿cheˊ jmeehˉ hnähꜘ hʉʉˊdsëˉ heˉ ä̱ä̱yˉ chaˉgaˊmiihˉ dsoˊkyeˉ läꜙko̱hꜘ gaˊ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ Jerusalén?  
\v 5 Jnäꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, niꜙ miihˉ saꜙ laꜗ läꜙja̱ˉ. Jëëhꜘ cherˊmahꜗ saꜙ gaꜙje̱e̱hˋ hnähꜘ kya̱a̱hˊ Dio, ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ ju̱u̱ꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ hnähꜘ kaˉlähꜘ. 
\s1 Juuˈ naˉhmääˊ läꜙ laꜗ kihꜗ ko̱o̱ˉ chaahˈ higo heˉ saꜙ kwaꜙ mɨɨˈ 
\p  
\v 6 Hiꜙ gaꜙjäyhꜘ kaˉlähꜘ juuˈ naˉhmääˊ läꜙlaˉ: 
\p —Ja̱a̱ˉ dsaˉ maˊ naˉjnääˊ ko̱o̱ˉ chaahˈ higo jeeˊ kihˈ chaahˈ wɨ̱ɨ̱ˉ jëhˈ kiyhꜗ. Mahꜗ naˊjëëyˉ cheˊ naˉhɨɨꜚ mɨˈhigo. Pero niꜙ ko̱o̱ˉ mɨɨˈ saꜙ maˊ hiiꜘ.  
\v 7 Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ hi̱ˉ maˊ høøꜙ chaahˈ wɨ̱ɨ̱ˉ jëhˈ ja̱ˉ: “Jeeˊ laˉ maˉtëꜘ hnëˉ ji̱ˉñeˉ maˉjan˜ jëën˜ chaahˈ higo laˉ, cheˊ hɨɨꜚ mɨɨˈ. Saꜙ chaˉ jnøøhnˈ niꜙ miihˉ läꜙko̱hꜘ häˊ gwa̱nꜘ. Heˉja̱ˉ tuꜗ goˉte˜. ¿Heˉlaˈ ja̱ˉ ko̱o̱ˉ naˉhaˉ hwaꜗ jeeˊ chihˈ?”  
\v 8 Pero hi̱ˉ maˊ høøꜙ jeeˊ ja̱ˉ gaꜙjähꜘ: “Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, kwaˊ jwëꜗ kihꜗ ko̱o̱ˉ gaˊ ji̱ˉñeˉ naꜗ. Gyunꜚ miihˉ taˉhmɨɨˉ mahꜗ toohnꜚ tʉˊhohꜗ.  
\v 9 Cherˊmahꜗ gaꜙhɨɨꜘ mɨɨˈ, lluꜗ baˊ. Pero cherˊmahꜗ saꜙ gaꜙhɨɨꜘ, ja̱ˉgaˊ naꜙ dsaˉtuˋ.” 
\s1 Gaꜙmiꜙhlä̱ä̱ꜘ Jesús ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ maˊ naˉjlu̱u̱ˈ chaˉkahˊ 
\p  
\v 10 Ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ maˊ kwaꜙ Jesús juuˈ nehꜙ gwahꜙ mähˉ.  
\v 11 Jeeˊ ja̱ˉ maˊ hä̱ä̱ˊ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ maˉhyaˉ gyaꜙjñaaˉ ji̱ˉñeˉ dsaahˊ. Gaꜙjmeeꜘ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ gaꜙjlu̱u̱ꜗ kaˊluuyˊ. Niꜙ miihˉ saꜙ leꜘ maˊ ngëyˈ ko̱ˉdsooꜘ.  
\v 12 Maˊ gaꜙjë̱ë̱ꜗ Jesús dsaˉmëꜘ heꜘ, gaꜙtëëyhꜗ mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Dsaˉmëꜘ, maˉjä̱ꜗ baˊ kyahˈ kihꜗ dsooˊ heˉ maˊ la̱a̱hˈ. 
\p  
\v 13 Gaꜙkyeyˉ gooyˉ nëˊ kihˈ dsaˉmëꜘ heꜘ. Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙnɨɨhꜗ kaˊluuyˊ, mahꜗ gaꜙløøyꜗ kwayꜙ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio.  
\v 14 Pero hi̱ˉ maˊ jmeeꜙ hihꜙ gwahꜙ ja̱ˉ, gaꜙläꜙlle̱e̱ꜘ jwërte kihꜗ heˉ gaꜙmiꜙhlä̱ä̱ꜘ Jesús dsaˉ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ. Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ ja̱ˉ: 
\p —Jñiiꜘ jmɨɨˊ baˊ chaˉ jwëˈ jmeenˊ taˊ. Taˊko̱ˉji̱i̱hˈ jñiiꜘ jmɨɨˊ ja̱ˉ, yaˉnääꜘ hnähꜘ mahꜗ jä̱ꜗ kyahꜗ hnähꜘ, ja̱ꜙ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ. 
\p  
\v 15 Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Heeˉ baˊ cheˉ taˉju̱u̱hˈ hneˉ dsaˉñʉʉhˉ. ¿Ja̱ˈ läꜙjë̱ë̱ꜙ hnähꜘ che̱e̱hˊ hnähꜘ kyaˊ kya̱a̱hˈ hnähꜘ, burr˜ kya̱a̱hꜗ hnähꜘ jeeˊ naˉhñuuyhˊ mahꜗ goˊjä̱ä̱hꜙ hnähꜘ hɨ̱yhꜗ jmɨɨˉ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ? ¿Cheˊ saꜙ jmeehˉ hnähꜘ läꜙja̱ˉ?  
\v 16 Pero hi̱hꜗ dsaˉmëꜘ laˉ, hi̱ˉ la̱a̱ꜗ saˊju̱ˉ kihꜗ Abraham, maˉhyaˉ gyaꜙjñaaˉ ji̱ˉñeˉ maˊ naˉhñuuyhˊ ka̱a̱h˜ Tanaˊ. ¿Cheˊ saꜙ ä̱ä̱ˉ jmɨɨˊ che̱e̱yhꜙ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ? 
\p  
\v 17 Läꜙ maˊ gaꜙhlëëhꜘ Jesús juuˈ ja̱ˉ, gaꜙjä̱ꜘ oˉhihꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ gaꜙläꜙhøøhˋ kiyhꜗ. Pero jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ maˊ cha̱a̱yˉ lluꜗ baˊ, maˊ gaꜙjëëyꜗ läꜙjëꜙ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ heˉ maˊ jmeeꜙ Jesús. 
\s1 Juuˈ naˉhmääˊ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ kihꜗ mɨˈju̱ˉ mostaza 
\r (Mt. 13:31-32; Mr. 4:30-32) 
\p  
\v 18 Hiꜙ gaꜙjähꜘ Jesús kaˉlähꜘ: 
\p —Jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ juuˈ heˉ je̱e̱hˈ kweeˉ läꜙko̱hꜘ jä̱ä̱ꜙ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ.  
\v 19 Heˉ jä̱ä̱ꜙ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ, je̱e̱hˈ kweeˉ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ kihꜗ ko̱o̱ˉ mɨˈju̱ˉ mostaza heˉ gaꜙjngëëꜘ ja̱a̱ˉ dsaˉ jeeˊ naˉjnääˊ chaˊjo̱hˈ kiyhꜗ. Hehꜗ mɨˈju̱ˉ ja̱ˉ, gaꜙhyaˉ mahꜗ gaꜙkwa̱a̱ꜗ, läꜙji̱i̱hˈ gaꜙtëꜘ ko̱o̱ˉ chaahˈ hmaˉ. Heˉja̱ˉ gaꜙllaꜙnääꜗ ta̱ˈ jmeeyꜙ sɨɨˉ nëˊ saˊgohꜗ kihꜗ. 
\s1 Juuˈ naˉhmääˊ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ kihꜗ levadura 
\r (Mt. 13:33) 
\p  
\v 20 Ko̱o̱ˉ kaˉlähꜘ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Jeeˊ laˉ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ juuˈ heˉ je̱e̱hˈ kweeˉ läꜙko̱hꜘ jä̱ä̱ꜙ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ.  
\v 21 Je̱e̱hˈ kweeˉ läꜙko̱o̱ˉ jmeeꜙ levadura heˉ kooh˜ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ. Llayꜙ chaˉmiihˉ harin mahꜗ ka̱hˉgwë̱yhˉ kya̱a̱hˊ levadura. Kya̱a̱hˊ läꜙja̱ˉ dsaˉkwa̱a̱ꜙ läꜙ gaꜙdsaꜗ tʉˊka̱ˊ. 
\s1 Dsuˉ laꜗ hoˊhaahˊ jeeˊ dsaˉta̱a̱hˋ dsaˉ kya̱a̱hˊ Dio 
\r (Mt. 7:13-14, 21-23) 
\p  
\v 22 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ hä̱ä̱ˊ Jesús jwëˈ ngooꜗ taꜙ Jerusalén maˊ kwayꜙ juuˈ läꜙka̱a̱ˉ jwɨɨˉ kaahˊ hiꜙ läꜙka̱a̱ˉ jwɨɨˉ mähˉ jeeˊ maˊ dsaˉngëëyꜘ.  
\v 23 Ja̱a̱ˉ dsaˉ gaꜙngɨɨꜘ juuˈ kiyhꜗ, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, ¿cheˊ miihˉ goˉteˈ dsaˉ hi̱ˉ dsaˉlä̱ä̱ꜘ? 
\p Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p  
\v 24 —Jmeeˊ hnähꜘ biiꜗ goˉta̱a̱hˊ hnähꜘ taꜙ hoˊhaahˊ dsuˉ. Jëëhꜘ, jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ hi̱ˉ hnøøꜗ dsaˉta̱a̱hˋ mahꜗ saꜙ jmä̱ä̱yꜗ dsaˉta̱a̱yhˋ.  
\v 25 Waˊ jmeenˊ ja̱a̱ˉ dsaˉjʉʉˊ chaˊnehꜙ maˉngëëꜘ maˉjneyꜗ hoˊhaahˊ kiyhˈ. Hiꜙ cherˊmahꜗ gaꜙnäähꜗ hnähꜘ tëëhˉ hnähꜘ kiyhꜗ taꜙ kaˊhneꜚ: “Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, näˊ hoˊhaahˊ mahꜗ dsaˊtoohˊ jnäähˈ.” Pero je̱e̱hꜙ dsaˉjʉʉˊ heꜘ kyahꜗ hnähꜘ, jäyhꜙ: “Saꜙ manꜙ hi̱i̱ˉ hnähꜘ.”  
\v 26 Ja̱ˉgaˊ løøhꜗ hnähꜘ jwahˈ hnähꜘ: “Maˉkihˊ maˉhi̱hˊ jnäähꜗ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ hneˉ. Jnäähˈ heꜘ hi̱ˉ gaꜙhlë̱ë̱hˊ jeeˊ laˈ chaˊjwëꜗ jʉʉhˉ.”  
\v 27 Pero jähꜙ dsaˉjʉʉˊ chaˊnehꜙ heꜘ, sɨɨyhꜙ hnähꜘ: “Saꜙ manꜙ hi̱i̱ˉ hnähꜘ. Goˉnääˊ hnähꜘ kyahꜗ, hnähꜘ hi̱ˉ jmeeꜙ heˉ hlɨɨhˈ jmahꜗ.”  
\v 28 Jeeˊ ja̱ˉ kɨˊhoohˊ hnähꜘ mahꜗ jʉ̱ʉ̱hˊ hnähꜘ chaˉja̱hˊ hnähꜘ waˊraˉ gaꜙjë̱ë̱hˋ hnähꜘ Abraham kya̱a̱hˊ Isaac kya̱a̱hˊ Jacob kya̱a̱hˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio tä̱ä̱hˊ yaꜙjwɨɨꜗ kiyhꜗ, mahꜗ hnähꜘ dsaˉhë̱ë̱hꜗ taꜙ kaˊhneꜚ.  
\v 29 Jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ cha̱a̱ˉ ʉ̱ʉ̱ꜘ yaˉnääꜘ taꜙ kye̱ꜗ taꜙ ñiiꜘ mahꜗ dsaˉta̱a̱hˋ kuhˊhɨ̱hꜗ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ jnäꜘ jeeˊ ooꜙ yaꜙjwɨɨꜗ kihꜗ Dio.  
\v 30 Jëëhꜘ, jwë̱ë̱ꜘ hi̱ˉ saꜙ la̱a̱ꜗ kwa̱a̱t˜ jeeˊ kyahˈ hnähꜘ, hi̱ˉ heꜘ le̱e̱ꜘ jø̱ø̱hˈ maˊja̱ˉ. Hiꜙ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ kwa̱a̱t˜ jeeˊ kyahˈ hnähꜘ, hi̱ˉ heꜘ le̱e̱ꜘ mähꜗ gaˊ. 
\s1 Gaꜙläꜙmeehꜙ dsëꜗ Jesús kihꜗ jwɨɨˉ Jerusalén 
\r (Mt. 23:37-39) 
\p  
\v 31 Ja̱ˉbaˊ jmɨɨˊ ja̱ˉ, gaꜙllaꜙnääꜗ ko̱ˉlla̱a̱ˊ fariseo naˊchiihˊ Jesús: 
\p —Goˉhë̱ë̱ˈ jeeˊ laˉ, gwa̱a̱hˉ taꜙ jeeˊ jyohꜘ, jëëhꜘ hnøøꜗ Herode jngëëhꜗ hneˉ. 
\p  
\v 32 Heˉja̱ˉ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ dsaˉ fariseo heꜘ: 
\p —Goˉnääꜘ hnähꜘ mahꜗ goˉchiihˊ hi̱ˉ kyʉʉh˜ ma̱y˜ hlɨɨhˈ heꜘ juuˈ laˉ: “Naꜗ hiꜙ høꜗ läꜙ maˉjmeenꜙ laˉ baˊ taˊ heˉ hwë̱ë̱nˊ jmɨˉlleꜘ hlɨɨhˈ kihꜗ dsaꜙ hiꜙ miˊhlä̱ä̱nꜗ dsaˉ kaˉlähꜘ. Gaˊ maˉhyaˉ hnëˉ jmɨɨˊ, ja̱ˉ hnɨɨhˈ maˉhñaaˉ taˊ kinꜙ.”  
\v 33 Jmeeꜙ biiꜗ läꜙ maˉhä̱ä̱nˊ laˉ baˊ jwëˈ, naꜗ, høꜗ, hiꜙ hyuꜗ läꜙji̱i̱hˈ lloon˜ Jerusalén. Jëëhꜘ, jmeeꜙ biiꜗ heˉ ju̱u̱ꜘ hi̱ˉ ngëë˜ juuˈ kihꜗ Dio taꜙ Jerusalén, saꜙ lleˋ kihˈ ju̱u̱yꜘ taꜙ jeeˊ jyohꜘ. 
\p  
\v 34 ʼHnähꜘ dsaˉ cha̱a̱ˉ Jerusalén, hi̱ˉ jngëëhꜙ hi̱ˉ ngëë˜ juuˈ kihꜗ Dio hiꜙ tehꜘ hnähꜘ ku̱u̱ˊ kihˈ hi̱ˉ che̱e̱ꜙ Dio, johꜘ ji̱i̱h˜ saꜙ gaꜙläꜙhnoonꜗ maˊ jø̱ø̱hnˊ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ jø̱ø̱hˉ chaahˊ hyaaˋ gyʉ̱ʉ̱ˉ chaahˊ kya̱a̱ˈ, ta̱a̱yhˉ nehꜙ saˊkyooyꜘ, pero saꜙ gaꜙhiihꜘ hnähꜘ.  
\v 35 Heˉja̱ˉ maˉbe̱e̱ꜗ Dio hnähꜘ goˉte˜, jä̱ꜗ taꜙjmahꜗ baˊ hneˈ kyahꜗ hnähꜘ. Jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, naꜗ taꜙ chaˊnëˊ moꜙsoꜙ jë̱ë̱hˈ hnähꜘ jnäꜘ taˊko̱ˉji̱i̱hˈ saꜙ maˉjähˊ hnähꜘ: “Heˉ baˊ cheˉ jø̱hˈga̱a̱ˉ hi̱ˉ jaꜗ, läꜙhihꜙ kihꜗ Dio.” 
\c 14  
\s1 Gaꜙmiꜙhlä̱ä̱ꜘ Jesús ja̱a̱ˉ hi̱ˉ dsaahˊ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ 
\p  
\v 1 Ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ, ngooꜗ Jesús gaꜙkuhˉ gaꜙhɨ̱hꜗ chaˊnehꜙ kihꜗ ja̱a̱ˉ fariseo hi̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ ja̱a̱ˉ dsaˉjø̱ø̱hˈ. Jeeˊ ja̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱˜ Jesús.  
\v 2 Hiꜙ taꜙ chaˊnëyˊ ja̱ˉ maˊ chehˈ ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ maˊ dsaahˊ dsooˊ gyo̱o̱ˉ.  
\v 3 Heˉja̱ˉ gaꜙngɨɨꜘ Jesús juuˈ kihꜗ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley kya̱a̱hˊ dsaˉ fariseo heꜘ: 
\p —¿Cheˊ chaˉ jwëˈ miˊhlä̱ä̱ꜗ jneˊ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ dsaahˊ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ? 
\p  
\v 4 Tiˊsɨ̱hꜘ baˊ gaꜙta̱a̱hˋ dsaˉ heꜘ. Ja̱ˉgaˊ gaꜙso̱o̱hꜗ Jesús gooˉ hi̱ˉ maˊ dsaahˊ heꜘ mahꜗ gaꜙmiꜙhlä̱ä̱yꜘ. Hiꜙ gaꜙhɨyhꜗ juuˈ, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Maˉleꜘ gwa̱a̱hˈ kyahꜗ. 
\p  
\v 5 Mahꜗ gaꜙhlë̱ë̱yhꜗ dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ heꜘ, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Cherˊmahꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉkya̱a̱hˊ hnähꜘ gaꜙta̱hꜘ ja̱a̱ˉ burr˜ o ja̱a̱ˉ kyaˊ kya̱a̱yˈ jeeˊ hëˊ ko̱o̱ˉ tooˉ, ¿cheˊ saꜙ dsooyꜗ läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ dsaˉlle̱e̱yꜙ jahꜘ kya̱a̱yꜗ maꜙkeꜙ laꜗ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ? 
\p  
\v 6 Niꜙ ja̱a̱ˉ saꜙ gaꜙlɨhꜗ maˊ je̱e̱yhꜙ juuˈ kihꜗ Jesús. 
\s1 Juuˈ naˉhmääˊ kihˈ hi̱ˉ gaꜙta̱a̱hˋ toˉnëˊ hmaˉsii˜ jeeˊ chaˉ maꜙnʉʉꜙ 
\p  
\v 7 Maˊ gyaˈ Jesús jëë˜ haˉ läꜙ maˊ jmeeꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ naˉteehˊ kya̱a̱ˈ fariseo heꜘ, gaꜙhnooyhˉ maˊ dsaˉta̱a̱yhˋ hø̱ø̱ˈ hi̱ˉ ka̱a̱hˊ nëˊ mes˜. Heˉja̱ˉ gaꜙhlëëyhꜘ juuˈ naˉhmääˊ kya̱a̱hˊ dsaˉ hi̱ˉ maˊ naˉteehˊ heꜘ, maˊ jäyhꜘ: 
\p  
\v 8 —Waˊraˉ gaꜙtëëhꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉ hneˉ ko̱o̱ˉ jeeˊ dsaˉje̱e̱ꜘ gooˉ dsaˉ, saꜙ nahˈ hø̱ø̱ˈ hi̱ˉ ka̱a̱hˊ, leꜘ gaˉ cheˉ lloo˜ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ jø̱ø̱hˈ gaˊ läꜙko̱hꜘ hneˉ.  
\v 9 Cherˊmahꜗ gaꜙnahˊ jeeˊ ja̱ˉ, haˉ gaˉ cheˉ gaꜙllooꜗ hi̱ˉ gaꜙtëëhꜗ läꜙu̱u̱ꜘ hnähꜘ, mahꜗ sɨɨyhꜙ hneˉ: “Kwaˊ jwëꜗ gyaꜙ hi̱ˉ laˉ jeeˊ naˉ.” Ja̱ˉgaˊ kya̱a̱hˊ oˉhihꜙ nahˈ jeeˊ gaꜙdsa̱a̱ꜗ goˉte˜ hmaˉsii˜.  
\v 10 Läꜙlaˉ baˊ jmeehˈ waˊraˉ gaꜙtëëhꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉ hneˉ jeeˊ jmeeyˈ jmɨɨˊ. Gohˈ baˊ hneˉ, ja̱ˉ nahꜘ läꜙ gaꜙtëꜘ hʉʉˊ ki̱i̱ꜚ baˊ. Mahꜗ waˊraˉ jaꜗ hi̱ˉ gaꜙtëëhꜗ hneˉ, sɨɨyhꜙ hneˉ: “Ñaˉ yaˉnaꜘ jeeˊ lluˈ gaˊ miihˉ laˉ, omeꜚ kya̱a̱nꜙ.” Ja̱ˉgaˊ le̱e̱hꜘ jø̱ø̱hˈ chaˊnëˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ hneˉ nëˊ mes˜ ja̱ˉ.  
\v 11 Jëëhꜘ, hi̱ˉ jmä̱ä̱˜ hñiiꜘ jø̱ø̱hˈ, hi̱ˉ heꜘ jä̱ꜗ taꜙ hwaꜗ goˉte˜. Hi̱ˉ jmä̱ä̱˜ hñiiꜘ hwa̱a̱ˊ, hi̱ˉ heꜘ baˊ le̱e̱ꜘ jø̱ø̱hˈ. 
\p  
\v 12 Hiꜙ gaꜙhlë̱ë̱yhꜗ dsaˉ fariseo hi̱ˉ gaꜙtëëꜗ kiyhꜗ, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Waˊraˉ gaꜙteehˈ dsaˉ kuhˊhɨ̱yhꜗ ko̱o̱ˉ lla̱ꜗhyooꜙ o taꜙ gaꜙnʉʉˉ, taꜙ tëëhꜙ omeꜚ kya̱a̱hꜗ, niꜙ ø̱ø̱hꜗ, niꜙ jñahꜘ gaˊ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ kyahꜗ, niꜙ dsaˉ chaˉ kuuˊ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ kooꜘ kyahꜗ. Jëëhꜘ, läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ heꜘ tëëhꜗ hneˉ kaˉlähꜘ mahꜗ je̱e̱yhꜙ kyahꜗ.  
\v 13 Läꜙlaˉ baˊ jmeehˈ waˊraˉ gaꜙjmeehˊ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ. Ja̱ˉ tëëhꜙ hi̱ˉ täˉñeeꜘ kya̱a̱hˊ dsaˉtʉ̱ʉ̱hˊ, dsaˉjluuhˊ, hiꜙ dsaˉtʉʉˊ.  
\v 14 Läꜙja̱ˉ baˊ leꜘ lluꜗ kyahꜗ. Jëëhꜘ, dsaˉ heꜘ saꜙ chaˉ heˉ kya̱a̱hˊ miˉhmaayhˋ kyahˈ kaˉlähꜘ. Pero waˊraˉ gaꜙtëꜘ jeeˊ läꜙji̱i̱hˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ llu̱u̱ꜗ, läꜙhmaahˊ kyahˈ. 
\s1 Juuˈ naˉhmääˊ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ jʉʉhˉ 
\r (Mt. 22:1-10) 
\p  
\v 15 Ja̱a̱ˉ hi̱ˉ maˊ gyaˈ nëˊ mes˜ kya̱a̱hˊ Jesús, maˊ gaꜙnuuyꜘ gaꜙhlëëhꜘ Jesús läꜙja̱ˉ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Lluꜗ laꜗ kihꜗ hi̱ˉ dsaˉta̱a̱hˋ kuhˊhɨ̱hꜗ jeeˊ laˈ yaꜙjwɨɨꜗ kihꜗ Dio. 
\p  
\v 16 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Ja̱a̱ˉ dsaˉ gaꜙjmeeꜘ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ jʉʉhˉ mahꜗ gaꜙtëëyhꜗ jwë̱ë̱ꜘ jwërte dsaˉ.  
\v 17 Maˊ gaꜙtëꜘ hor˜ kuhꜙ dsaˉ maꜙnʉʉꜙ, gaꜙche̱e̱yꜗ ja̱a̱ˉ moz˜ kya̱a̱yꜗ mahꜗ dsaˉchiihˋ hi̱ˉ maˊ naˉteehˊ kya̱a̱yˈ: “Yaˉnääꜘ hnähꜘ gaˉjʉhˉ. Jëëhꜘ, maˉnaˊlluˋ baˊ läꜙjëꜙ.”  
\v 18 Gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ baˊ gaꜙjähꜘ saꜙ jä̱ä̱ˊ. Hi̱ˉ toˉnëˊ gaꜙjähꜘ: “Maˉlanꜗ ko̱o̱ˉ jwɨˊ hwaˈ, heˉja̱ˉ hnoonꜗ naˊjëënˈ ko̱o̱ˉ. Jmeeˊ jø̱hˉ hohꜘ saꜙ jä̱ä̱nˊ nɨɨnˋ.”  
\v 19 Hi̱ˉ jñahꜘ gaꜙjähꜘ: “Maˉla̱a̱nꜙ hña̱a̱ꜘ gya̱a̱hꜚ kyaˊ hi̱ˉ jmeeꜗ taˊ. Hi̱ˉ heꜘ naˉ, naꜗ gaˊ naˊjë̱ë̱nꜙ cheˊ llu̱u̱yˈ. Heˉja̱ˉ chu̱u̱nꜘ kya̱a̱hˊ hneˉ jmeeˊ jø̱hˉ hohꜘ, saꜙ jä̱ä̱nˊ nɨɨnˋ.”  
\v 20 Hi̱ˉ jñahꜘ kaˉlähꜘ gaꜙjähꜘ: “Ko̱o̱ˉ maˉje̱e̱ꜘ baˊ goonꜙ. Heˉja̱ˉ saꜙ leꜘ nɨɨnˋ.”  
\v 21 Ngaahꜗ goˉte˜ baˊ moz˜ heꜘ, naˊjmeeyhˊ juuˈ kihꜗ dsaˉjʉʉyˊ. Maˊ gaꜙnuuꜘ jʉʉˊ jmɨɨˊ heꜘ gaꜙjäyhꜘ läꜙja̱ˉ, gaꜙläꜙlle̱e̱yꜘ jwërte. Ja̱ˉgaˊ gaꜙsɨɨyhꜙ moz˜ heꜘ: “Gwaˉ koˉchihˊ jeˊhmoohˊ hiꜙ läꜙka̱a̱ˉ chaˊjwëꜗ kihꜗ jeeˊ jwɨɨˉ jʉʉhˉ, goˉkya̱a̱ꜙ hi̱ˉ täˉñeeꜘ kya̱a̱hˊ dsaˉtʉ̱ʉ̱hˊ, dsaˉjluuhˊ hiꜙ dsaˉtʉʉˊ.” 
\p  
\v 22 ʼMaˊ ja̱hˈ moz˜ heꜘ, gaꜙsɨɨyhꜙ: “Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, maˉlaꜙ baˊ läꜙjëꜙ madaꜚ heˉ maˉjmeehˊ. Pero jäˊ gaˊ jeeˊ dsaˉta̱a̱hˋ dsaˉ.”  
\v 23 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ dsaˉjʉʉˊ heꜘ sɨɨyhꜙ moz˜ kya̱a̱yꜗ: “Gwaˉ läꜙ häˊ jwëꜗ, hiꜙ läꜙka̱a̱ˉ jeeˊ je̱e̱hꜙ dsaˉ, jmeeˊ biiˈ yaˉnääyꜘ, mahꜗ ka̱hꜙ chaˊnehꜙ kinꜙ laˉ.  
\v 24 Jëëhꜘ, jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, niꜙ ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙtëëhnꜙ heꜘ, moꜙsoꜙ të̱ë̱yꜗ kuyhꜙ maꜙnʉʉꜙ kinꜙ.” 
\s1 Hwehˉ miihˉ laꜗ heˉ jmeeˊ jneˊ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ Cristo 
\r (Mt. 10:37-38) 
\p  
\v 25 Jwë̱ë̱ꜘ jwërte dsaˉ hi̱ˉ gaꜙnääꜗ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ Jesús. Heˉja̱ˉ gaꜙje̱e̱yhˉ hñiiyꜘ taꜙ jeeˊ yaꜙnääꜗ dsaˉ, mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p  
\v 26 —Ja̱a̱ˉ hi̱ˉ hnøøꜗ jmeeꜗ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ jnäꜘ, cherˊmahꜗ saꜙ hnääyꜗ jnäꜘ chaˉgaˊmiihˉ läꜙko̱hꜘ gaˊ heˉ hnääyꜗ choˈjmiiyˉ, läꜙko̱hꜘ gaˊ heˉ hnääyꜗ mëyˊ, heˉ hnääyꜗ jo̱o̱yꜘ, heˉ hnääyꜗ dsaˉñʉʉhˉ ø̱ø̱yhꜚ, heˉ hnääyꜗ mëꜘ ø̱ø̱yhꜚ, hiꜙ läꜙko̱hꜘ gaˊ heˉ hnääyꜗ hñiiyꜘ, saꜙ jmä̱ä̱yꜗ le̱e̱yꜘ discípulo kya̱a̱nꜙ.  
\v 27 Hi̱ˉ saꜙ jä̱ä̱ꜙ cruꜚ kya̱a̱ꜗ mahꜗ saꜙ jmeeyꜗ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ jnäꜘ saꜙ jmä̱ä̱yꜗ le̱e̱yꜘ discípulo kya̱a̱nꜙ. 
\p  
\v 28 ʼWaˊraˉ gaꜙtëꜘ jeeˊ hnoohˉ hnähꜘ jmeehˈ hnähꜘ ko̱o̱ˉ hneꜗ ñiiꜘ, ¿cheˊ saꜙ jëëhˈ hnähꜘ toˉnëˊ johꜘ kë̱ë̱ˈ hiꜙ cheˊ le̱e̱ꜙ kuuˊ kyahˈ hnähꜘ läꜙji̱i̱hˈ hñaaꜙ hneꜗ ja̱ˉ?  
\v 29 Jëëhꜘ cherˊmahꜗ gaꜙchihꜘ hnähꜘ maˉtɨɨˊ kihˈ hneꜗ ja̱ˉ mahꜗ saꜙ hñaaꜙ taˊ ja̱ˉ, läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ jëëꜗ taˊ ja̱ˉ, miˉkwa̱yhꜗ kyahꜗ hnähꜘ.  
\v 30 Mahꜗ jäyhꜙ: “Dsaˉñʉʉhˉ laˉ gaꜙløøyꜗ chooyꜙ hneꜗ laˉ mahꜗ saꜙ gaꜙlɨyhꜗ maˊ miˉhñaayꜙ.”  
\v 31 O waˊ jmeenˊ ja̱a̱ˉ rey, hi̱ˉ dsooꜗ dsaˉte̱e̱ꜘ kya̱a̱hˊ jñahꜘ rey, ¿ja̱ˈ gyayꜙ toˉnëˊ, jëëyꜗ cheˊ jmääˈ gya̱a̱ꜗ mil hløøꜘ kya̱a̱yꜗ mahꜗ dsaˉte̱e̱yꜘ kya̱a̱hˊ jñahꜘ rey hi̱ˉ jä̱ä̱ꜙ gye̱e̱ꜘ mil hløøꜘ?  
\v 32 Waˊraˉ gaꜙjëëyꜗ saꜙ liyhꜙ, heˉja̱ˉ che̱e̱yꜗ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ dsaˉhlëëhˋ llayꜚ haˉ läꜙ jeeˊ hɨɨˈ tiiˊ juuˈ ja̱ˉ, taˊko̱ˉji̱i̱hˈ saꜙ maˉyaˉjä̱hꜙ jñahꜘ rey heꜘ.  
\v 33 Heˉja̱ˉ cherˊmahꜗ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ hnähꜘ hi̱ˉ saꜙ tu̱u̱ˉ dsëꜗ beꜗ läꜙjëꜙ heˉ chaˉ kihꜗ, saꜙ jmä̱ä̱yꜗ le̱e̱yꜘ discípulo kya̱a̱nꜙ. 
\p  
\v 34 ʼLluꜗ baˊ ñeˊ pero waˊraˉ gaꜙdsa̱a̱ꜗ heˉ ñiiˋ kihˈ, haˉ läꜙliiꜙ kaˉlähꜘ ñiiˋ.  
\v 35 Saꜙ jmääꜗ kihꜗ hwaꜗ, niꜙ heˉ ka̱a̱yhꜗ kya̱a̱hˊ jyohꜘ tʉˊhohꜗ saꜙ jmääꜗ. Heˉ be˜ baˊ dsaˉ ja̱ˉ. Hi̱ˉ hnøøꜗ he̱e̱hꜙ juuˈ laˉ, waˊ he̱e̱yhˉ. 
\c 15  
\s1 Juuˈ naˉhmääˊ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ kihꜗ ja̱a̱ˉ borrego hi̱ˉ naˉhë̱ë̱ˈ 
\r (Mt. 18:10-14) 
\p  
\v 1 Jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ hi̱ˉ maˊ ko̱o̱ꜗ kuˊsɨhˉ hiꜙ jñahꜘ dsaˉ waˊ hi̱ˉ chaˉ hi̱ˉ gaꜙllaꜙnääꜗ kooꜘ kihꜗ Jesús mahꜗ nuuyꜗ juuˈ heˉ maˊ kwayꜙ.  
\v 2 Heˉja̱ˉ saꜙ gaꜙtɨhꜗ dsëꜗ dsaˉ fariseo niꜙ saduceo kaˉlähꜘ, maˊ jäyhꜘ: 
\p —Dsaˉñʉʉhˉ laˉ he̱e̱hˉ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ jmeeꜙ waˊ laˈ chaˉ laꜗ hiꜙ kuyhˉ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱yhˊ kaˉlähꜘ. 
\p  
\v 3 Heˉja̱ˉ gaꜙhlë̱ë̱yhꜗ dsaˉ heꜘ juuˈ naˉhmääˊ läꜙlaˉ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p  
\v 4 —Cherˊmahꜗ ja̱a̱ˉ hnähꜘ cha̱a̱ˉ hña̱ˉla̱a̱ꜘ borrego kya̱a̱ꜗ, mahꜗ dsaˉhë̱ë̱ꜗ ja̱a̱ˉ, ¿cheˊ saꜙ be̱e̱yꜗ ko̱ˉhwëëꜘ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ jahꜘ heꜘ mahꜗ dsooyꜗ taꜙ mohꜘ dsaˉhnääyhꜙ hi̱ˉ naˉhë̱ë̱ˈ heꜘ läꜙji̱i̱hˈ jnääyhꜙ?  
\v 5 Peerꜙ jë̱ë̱ꜘ dsëyꜗ waˊraˉ gaꜙjnä̱ä̱yhꜙ jahꜘ kya̱a̱yꜗ, mahꜗ tëëyꜙ jwëꜘ kaˊkyooyˉ.  
\v 6 Hiꜙ waˊraˉ gaꜙlla̱a̱yhꜗ kiyhꜗ, tëëyhꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ omeꜚ kya̱a̱yꜗ hiꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ kooꜘ kiyhꜗ mahꜗ sɨɨyhꜙ: “Waˊ cha̱a̱ˉ jneˊ lluˈ, jëëhꜘ maˉjnä̱ä̱hnꜙ borrego kya̱a̱nꜙ hi̱ˉ maˊ naˉhë̱ë̱ˈ.”  
\v 7 Jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ chaˉgaˊmiihˉ cha̱a̱ˉ lluꜗ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ gyʉʉhˈ kya̱a̱hˊ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ dsaˉje̱e̱h˜ kihꜗ Dio läꜙko̱hꜘ gaˊ kya̱a̱hˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ to̱ꜙloꜙgya̱a̱ꜘ dsë˜ to̱ꜗla̱a̱ꜗ ñuꜗ hi̱ˉ saꜙ jmeeꜙ biiꜗ kihꜗ dsaˉje̱e̱yh˜ kihꜗ Dio. 
\s1 Juuˈ naˉhmääˊ läꜙ laꜗ kihꜗ kuuˊ heˉ naˉhɨɨˈ 
\p  
\v 8 ʼLäꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ maˊ chaˉ gyaꜗ kuuˊ kihˈ. Cherˊmahꜗ gaꜙhɨɨꜗ ko̱o̱ˉ kuuˊ kiyhˈ, ¿cheˊ saꜙ hi̱yhꜗ jeˉ mahꜗ hyayhꜙ chaˊnehꜙ kiyhꜗ, hnooyhꜙ kweeˉ läꜙji̱i̱hˈ jnøøyhꜙ?  
\v 9 Hiꜙ waˊraˉ gaꜙjnøøyhꜗ kuuˊ heˉ maˊ naˉhɨɨˈ ja̱ˉ, tëëyhꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ omeꜚ kya̱a̱yꜗ hiꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ kooꜘ kiyhꜗ mahꜗ jäyhꜙ: “Waˊ cha̱a̱ˉ jneˊ lluˈ, jëëhꜘ maˉjnøøhn˜ baˊ kuuˊ kinꜙ heˉ maˊ naˉhɨɨˈ.”  
\v 10 Läꜙja̱ˉ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, haˉ ko̱hꜘ saꜙ cha̱a̱ˉ lluꜗ ángele kya̱a̱ꜗ Dio waˊraˉ gaꜙtʉꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉ jwëꜘ hlɨɨhˊ mahꜗ dsaˉje̱e̱yh˜ kya̱a̱hˊ Dio —gaꜙjähꜘ Jesús. 
\s1 Juuˈ naˉhmääˊ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ kihꜗ chihˉ hi̱ˉ naˉhë̱ë̱ˈ. 
\p  
\v 11 Hiꜙ gaꜙjähꜘ Jesús kaˉlähꜘ juuˈ laˉ: 
\p —Ja̱a̱ˉ dsaˉ maˊ cha̱a̱ˉ u̱u̱ꜗ jo̱ˉñʉʉhꜚ.  
\v 12 Nääꜚ hi̱ˉ mähꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ jmiiyˉ: “Tääˋ, kwëëhˋ jnäꜘ he̱e̱nꜚ heˉ gaꜙtë̱ë̱nꜘ hyohnꜙ.” Mahꜗ gaꜙkwëëyhꜗ.  
\v 13 Miihˉ jmɨɨˊ baˊ maˉhyaˉ, gaꜙka̱ꜗ hi̱ˉ mähꜗ heꜘ he̱e̱yꜚ heˉ gaꜙtë̱ë̱yꜘ ja̱ˉ, ngooyꜗ taꜙ jeeˊ jwɨɨˉ ʉ̱ʉ̱ꜘ. Jeeˊ ja̱ˉ, gaꜙjmeeyꜘ waˊ laˈ chaˉ laꜗ, gaꜙhe̱e̱yꜗ läꜙjëꜙ goˉte˜ he̱e̱yꜚ ja̱ˉ.  
\v 14 Maˉngëëꜘ maˉmiˉllayˉ läꜙjëꜙ kuuˊ kiyhˈ, maˊ gaꜙläꜙchaꜙ hooˊ läꜙka̱a̱ˉ hwaꜗ ja̱ˉ. Ja̱ˉ ji̱i̱hˈ gaꜙløøꜗ llaˉkya̱a̱yꜗ läꜙjëꜙ.  
\v 15 Heˉja̱ˉ ñeeyˊ naˊngɨɨyˊ taˊ kihˈ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ hwaꜗ ja̱ˉ. Dsaˉ heꜘ gaꜙche̱e̱yꜗ taꜙ mohꜘ kiyhꜗ mahꜗ dsaˉhä̱ä̱yꜘ ñeꜗ.  
\v 16 Maˊ hnøøˈ chihˉ heꜘ maˊ ka̱yhˈ tuyhꜗ kya̱a̱hˊ heˉ maˊ kuhˉ ñeꜗ heꜘ. Pero jeeˊ ja̱ˉ saꜙ cha̱a̱ˉ hi̱ˉ maˊ kwaˈ heˉ maˊ kuyhꜙ.  
\v 17 Ja̱ˉgaˊ gaꜙläꜙliiyhꜚ mahꜗ gaꜙjmeeyꜘ hʉʉˊdsëˉ: “Ja̱hꜘ moz˜ saꜙ cha̱a̱ˉ kya̱a̱ꜗ tääˋ kya̱a̱nꜙ, chaˉ heˉ kuyhꜙ, läꜙji̱i̱hˈ dsaˉcha̱a̱ꜘ gaˊ kiyhˈ, mahꜗ jnäꜘ dsaˉju̱u̱nꜘ hooˊ jeeˊ laˉ.  
\v 18 Hi̱i̱ꜚ jnäꜘ ngaahnꜗ goˉte˜ kihꜗ tääˋ kya̱a̱nꜙ, naˊchiihˋ jnihꜘ: Tääˋ kya̱a̱nꜙ, maˉjmeenꜗ heˉ hlɨɨhˈ chaˊnëˊ Dio hiꜙ maˉhlä̱ä̱hnˉ chaˊnëhˊ kaˉlähꜘ.  
\v 19 Moꜙsoꜙ gaꜙtë̱ë̱ꜘ jnäꜘ le̱e̱nꜘ läꜙko̱o̱ˉ jo̱o̱hˉ. Jmä̱ä̱ˋ jnäꜘ läꜙko̱o̱ˉ ja̱a̱ˉ moz˜ kya̱a̱hꜗ baˊ.”  
\v 20 Heˉja̱ˉ gaꜙheyꜗ jwëˈ ngaayhꜗ kihꜗ tääˋ kya̱a̱yˈ. 
\p ʼJa̱ˉgaˊ lla̱a̱yh˜ kiyhꜗ, ʉ̱ʉ̱ꜘ gaˊ läꜙja̱ˉ gaꜙjëëꜗ jmiiyˉ ja̱yhꜗ. Peerꜙ gaꜙläꜙñihꜘ dsëyꜗ kiyhꜗ maˊ gaꜙjë̱ë̱yꜗ, mahꜗ ngooyꜗ koˉchihˊ naˊe̱e̱yꜘ chihˉ heꜘ, hiꜙ gaꜙchʉ̱yhꜘ kiyhꜗ.  
\v 21 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ chihˉ heꜘ sɨɨyhꜙ jmiiyˉ: “Tääˋ kya̱a̱nꜙ, maˉjmeenꜗ heˉ hlɨɨhˈ chaˊnëˊ Dio hiꜙ maˉhlä̱ä̱hnˉ chaˊnëhˊ hneˉ kaˉlähꜘ. Moꜙsoꜙ gaꜙtë̱ë̱ꜘ jnäꜘ le̱e̱nꜘ läꜙko̱o̱ˉ jo̱o̱hˉ.”  
\v 22 Pero jmiiˉ chihˉ heꜘ gaꜙsɨɨyhꜙ moz˜ kya̱a̱yꜗ: “Goˉkye̱ˉ hmɨɨhˉ heˉ lluꜗ gaˊ miihˉ mahꜗ kye̱hˋ chihˉ kya̱a̱nꜙ laˉ. Tøøhˈ aniy˜ chaˊgooyˉ hiꜙ tøøhˈ mɨɨˉ tɨɨyˊ.  
\v 23 Hnäähˈ kyaˊ hi̱ˉ ba̱a̱hˊ gaˊ miihˉ mahꜗ jngëëhꜙ hnähꜘ kye̱hnˊ. Waˊ jmeenˊ jmɨɨˊ kiyhˈ.  
\v 24 Jëëhꜘ, gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱nꜙ laˉ hi̱ˉ maˊ naˉju̱u̱ˊ baˊ laˉ kinꜙ, maˉläˉji̱i̱hˋ kaˉlähꜘ. Hi̱ˉ maˊ naˉhë̱ë̱ˈ baˊ laˉ, naꜗ gaˊ maˉhña̱a̱yˈ.” Ja̱ˉgaˊ gaꜙløøyꜗ jmeeyꜙ jmɨɨˊ. 
\p  
\v 25 ʼPero chihˉ nääꜚ hi̱ˉ jø̱ø̱hˈ heꜘ maˊ hä̱ä̱ˊ jeeˊ nuuˉ. Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙlla̱a̱yhꜗ jä̱hꜙ kiyhꜗ, gaꜙnuuyꜘ hi̱i̱ˊ luuꜘ, hiꜙ maˊ tä̱ä̱hˊ dsaˉ jmeeꜙ ja̱ˊ.  
\v 26 Gaꜙtëëyhꜗ ja̱a̱ˉ moz˜ mahꜗ gaꜙngɨɨyꜘ juuˈ kihꜗ heeˉ ja̱ˉ maˊ jmeeꜙ dsaˉ jeeˊ ja̱ˉ.  
\v 27 Mahꜗ gaꜙjähꜘ moz˜ heꜘ sɨɨyhꜙ: “Chihˉø̱ø̱hꜗ baˊ naˉ maˉja̱h˜. Heˉja̱ˉ maˉjngëëhꜙ tääˋ kya̱a̱hˈ kyaˊ hi̱ˉ ba̱a̱hˊ gaˊ miihˉ, kihꜗ heˉ naˊllu̱u̱ˋ bihꜗ maˉja̱yh˜.”  
\v 28 Gaꜙläꜙlle̱e̱ꜘ jwërte chihˉ heꜘ, saꜙ maˊ hnøøyˈ maˊ dsaˉheyꜘ chaˊnehꜙ. Heˉja̱ˉ yaꜙhë̱ë̱ꜗ jmiiyˉ gaꜙchu̱u̱yꜘ kya̱a̱yhˊ mahꜗ dsaˉheyꜘ chaˊnehꜙ.  
\v 29 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ chihˉ heꜘ sɨɨyhꜙ jmiiyˉ: “Johꜘ ji̱ˉñeˉ saꜙ maˉhyaˉ jmeenꜙ taˊ kya̱a̱hˊ hneˉ. Niꜙ miihˉ saꜙ chaˉ heˉ maˉhlä̱ä̱hnˉ kya̱a̱hˊ hneˉ. Pero niꜙ ko̱o̱ˉ häˊ saꜙ maˉkwë̱ë̱hˋ jnäꜘ ja̱a̱ˉ jahꜘ mähꜗ mahꜗ jmeenˋ jmɨɨˊ kya̱a̱hˊ omeꜚ kya̱a̱nꜙ.  
\v 30 Pero naꜗ maˉja̱h˜ chihˉ kya̱a̱hꜗ naˉ hi̱ˉ maˉmiˉllaˉ heˉ chaˉ kyahꜗ kya̱a̱hˊ waˊ hi̱ˉ chaˉ hi̱ˉ hyaaˋ, mahꜗ maˉjngëëhꜙ kyaˊ hi̱ˉ ba̱a̱hˊ gaˊ miihˉ kiyhꜗ.” 
\p  
\v 31 ʼHeˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ jmiiyˉ sɨɨyhꜙ: “Gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱nꜙ, hneˉ ñehꜘ tä̱ä̱ꜘ kya̱a̱hˊ jnäꜘ. Gaꜙläꜙjëꜙ heˉ chaˉ kinꜙ, laꜗ kyahꜗ.  
\v 32 Haˉ läꜙja̱ˉ saꜙ jmeeˊ jneˊ jmɨɨˊ mahꜗ läꜙcha̱a̱ˉ jneˊ lluˈ. Jëëhꜘ dsaˉñʉʉhˉ ø̱ø̱hꜗ naˉ hi̱ˉ maˊ naˉju̱u̱ˊ baˊ naˉ, naꜗ maˉläˉji̱i̱yhˋ. Hi̱ˉ maˊ naˉhë̱ë̱ˈ baˊ naˉ, naꜗ gaˊ maˉhña̱a̱yˈ.” 
\c 16  
\s1 Juuˈ naˉhmääˊ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ kihꜗ hi̱ˉ maˊ häˊ gooˉ taˊ 
\p  
\v 1 Gaꜙjähꜘ Jesús kaˉlähꜘ sɨɨyhꜙ discípulo kya̱a̱yꜗ: 
\p —Maˊ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ dsaˉ chaˉ kuuˊ. Kihꜗ hi̱ˉ chaˉ kuuˊ heꜘ maˊ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ maˊ häˊ gooˉ taˊ kiyhˈ. Pero gaꜙbä̱ä̱hˉ dsihꜘ dsooˊ, kihꜗ heˉ maˊ he̱e̱y˜ kuuˊ kihˈ dsaˉjʉʉyˊ.  
\v 2 Mahꜗ gaꜙtëëyhꜗ dsaˉ heꜘ gaꜙsɨɨyhꜙ: “Maˉnuunꜗ haˉ läꜙ laꜗ heˉ maˉløøꜗ jmeehˉ. ¿Heˉlaˈ jmeehˉ läꜙnaˉ? Ngëëˋ kwa̱a̱t˜ kihꜗ taˊ kyahˈ. Jëëhꜘ, moꜙsoꜙ leꜘ dsaˉheꜘ gaˊ goohˉ taˊ heˉ gaꜙkwëëhnꜙ hneˉ.”  
\v 3 Dsaˉ hi̱ˉ maˊ häˊ gooˉ taˊ ja̱ˉ, gaꜙjmeeꜘ hʉʉˊdsëˉ: “¿Haˉ läꜙ jmeenˋ naˈ? Dsaˉjʉʉˊ taˊ maˉlle̱e̱yˉ jnäꜘ maˊ jmeenꜙ taˊ kiyhˈ. Saꜙ lihnꜙ jmeenˋ taˊ jeeˊ nuuˉ. Peerꜙ naˉhiihnˊ ngɨɨnˊ kuuˊ kihˈ dsaꜙ.  
\v 4 Maˉmanꜙ haˉ läꜙ jmeenˋ mahꜗ läꜙcha̱a̱ˉ hi̱ˉ he̱e̱hꜙ jnäꜘ chaˊnehꜙ kihꜗ waˊraˉ yaꜙhɨɨꜗ taˊ heˉ jmeenꜙ laˉ.”  
\v 5 Heˉja̱ˉ gaꜙtëëyhꜗ maꜙ ja̱a̱ˉ maꜙ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ maˊ ä̱ä̱ˉ kihˈ dsaˉjʉʉˊ taˊ heꜘ. Hi̱ˉ toˉnëˊ heꜘ gaꜙsɨɨyhꜙ: “Johꜘ ä̱ä̱hˉ kihꜗ patrón kya̱a̱nꜙ.”  
\v 6 “Ä̱ä̱nˉ hñaˉlooꜘ mɨˈkwaahˉ aceit”, gaꜙjäyhꜘ. Mahꜗ gaꜙjähꜘ hi̱ˉ maˊ häˊ gooˉ taˊ heꜘ, sɨɨyhꜙ: “Heeꜚ laˉ kwa̱a̱t˜ kyahꜗ. Naꜘ jeeˊ naˉ gaˉjʉhˉ, sɨɨꜘ to̱ꜙloꜙgyaꜘ baˊ heˉ ä̱ä̱hˉ.”  
\v 7 Ja̱ˉgaˊ gaꜙsɨɨyhꜙ hi̱ˉ jñahꜘ heꜘ: “¿Hneˉ naꜙ, johꜘ ä̱ä̱hˉ?” “Hñaˉlooꜘ hihꜙ trigo”, gaꜙjähꜘ hi̱ˉ heꜘ. Mahꜗ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ: “Heeꜚ laˉ kwa̱a̱t˜ kyahꜗ. Sɨɨꜘ kye̱ꜘ gyiiꜘ baˊ heˉ ä̱ä̱hˉ hneˉ.”  
\v 8 Pero dsaˉjʉʉyˊ heꜘ gaꜙhlëëhꜘ lluꜗ kihꜗ dsaˉhɨ̱ɨ̱ˉ hi̱ˉ maˊ häˊ gooˉ taˊ ja̱ˉ, kihꜗ heˉ gaꜙläꜙma̱y˜ gaꜙlɨyhꜗ yaꜙhɨɨꜗ lluꜗ taˊ kiyhˈ. Dsooꜘ baˊ, dsaˉ hi̱ˉ saꜙ maˉhe̱e̱hˉ, ma̱y˜ chaˉgaˊmiihˉ haˉ jeeˊ le̱e̱yhꜙ dsaˉkya̱a̱yhˊ, läꜙko̱hꜘ gaˊ heˉ jmeeꜙ dsaˉ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jeeˊ waˊjeˉ. 
\p  
\v 9 ʼHeˉja̱ˉ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, kya̱a̱hˊ läꜙjëꜙ heˉ chaˉ kyahꜗ hnähꜘ jmɨˉgyʉʉꜙ hlɨɨhˈ laˉ, hnøøhˈ hnähꜘ haˉ läꜙ jeeˊ läꜙjwa̱hꜘ hnähꜘ kya̱a̱hˊ dsaˉ. Läꜙja̱ˉ waˊraˉ gaꜙdsaꜗ heˉ chaˉ kyahꜗ hnähꜘ cha̱a̱ˉ hi̱ˉ he̱e̱hꜙ hnähꜘ chaˊnehꜙ jeeˊ goˊta̱a̱hˊ hnähꜘ tä̱ä̱ꜘ. 
\p  
\v 10 ʼJa̱a̱ˉ hi̱ˉ miˉteꜗ ko̱o̱ˉ taˊ pihꜗ, läꜙja̱ˉ miˉteyꜗ kaˉlähꜘ taˊ heˉ jʉʉhˉ gaˊ. Hiꜙ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ saꜙ miˉte̱hꜗ ko̱o̱ˉ taˊ pihꜗ, läꜙja̱ˉ saꜙ miˉte̱yhꜗ kya̱a̱hˊ taˊ heˉ jʉʉhˉ gaˊ.  
\v 11 Cherˊmahꜗ saꜙ gaꜙjmääꜘ hnähꜘ koohꜘ hnähꜘ kuuˊ heˉ chaˉ jmɨˉgyʉʉꜙ hlɨɨhˈ laˉ, ¿haˉ läꜙ ka̱ꜗ dsaˉ oˉjø̱hꜙ dsëˉ kyahꜗ hnähꜘ heˉ tooyhꜗ goohˉ hnähꜘ heˉ kye̱e̱ꜘ gaˊ?  
\v 12 Hiꜙ cherˊmahꜗ saꜙ jmeehˉ hnähꜘ läꜙlleˋ kihˈ kya̱a̱hˊ kuuˊ kihˈ jñahꜘ, ¿haˉ läꜙ kwëëhꜗ dsaˉ hnähꜘ maꜙraꜙ heˉ laꜗ kyahꜗ hnähꜘ? 
\p  
\v 13 ʼNiꜙ ja̱a̱ˉ dsaˉ saꜙ läꜙkë̱hˊ jmɨɨˊ jmeeꜗ taˊheꜗ kihꜗ u̱u̱ꜗ dsaˉjʉʉˊ. Jëëhꜘ jmeeyꜗ naˉhä̱ä̱yhˊ ja̱a̱ˉ mahꜗ läꜙhnääyꜗ hi̱ˉ jñahꜘ baˊ. Miˉteyꜗ kihꜗ ja̱a̱ˉ mahꜗ miˉkwa̱yhꜗ hi̱ˉ jñahꜘ heꜘ. Läꜙja̱ˉ saꜙ läꜙkë̱hˊ hnähꜘ jmɨɨˊ kya̱a̱hˊ ko̱o̱ˉ häˊ baˊ ka̱hˈ hnähꜘ hʉʉˊdsëˉ kihꜗ kuuˊ hiꜙ ka̱hˈ hnähꜘ hʉʉˊdsëˉ kihꜗ Dio kaˉlähꜘ. 
\p  
\v 14 Gaꜙnuuꜘ dsaˉ fariseo kaˉlähꜘ läꜙjëꜙ heˉ maˊ hlë̱ë̱h˜ Jesús discípulo kya̱a̱yꜗ. Dsaˉ fariseo heꜘ maˊ tuˉdsë̱ë̱yˋ kuuˊ heˉja̱ˉ gaꜙmiꜙkwa̱yhꜗ kihꜗ Jesús.  
\v 15 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Jmä̱ä̱hꜙ hnähꜘ hñaahꜗ llu̱u̱ꜗ chaˊnëˊ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jmɨˉgyʉʉꜙ laˉ. Pero ñeˉ baˊ Dio haˉ läꜙ laꜗ nehꜙ tuhˉhohꜘ hnähꜘ. Hiꜙ kihꜗ läꜙjëꜙ heˉ jmeeꜙ dsaˉ jʉʉhˉ nëˊ hwaꜗ laˉ, heˉ ja̱ˉ saꜙ läꜙjëëꜗ Dio goˉte˜. 
\p  
\v 16 ʼJä̱ä̱ꜗ baˊ maˊ chaˉ ley kihꜗ Moisé hiꜙ maˊ chaˉ juuˈ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio läꜙji̱i̱hˈ ji̱i̱ˉ kihꜗ Jwa̱a̱ꜚ hi̱ˉ maˊ choo˜ jmɨɨˉ. Läꜙ maˊja̱ˉ gaꜙløøꜗ nuuˉ dsaˉ juˈhmëëꜘ läꜙko̱o̱ˉ jä̱ä̱ꜙ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ. Heˉja̱ˉ läꜙjë̱ë̱ꜙ baˊ jmeeꜙ läꜙbiiꜗ läꜙja̱a̱ꜗ mahꜗ dsaˉta̱a̱yhˋ jeeˊ jmeeꜙ Dio hihꜙ. 
\p  
\v 17 ʼPero maꜙraꜙ heˉ läꜙteꜗ baˊ ley. Miihˉ gaˊ jwë̱ë̱hˋ heˉ he̱e̱ꜘ gyʉʉhˈ hwaꜗ läꜙko̱hꜘ gaˊ heˉ jä̱ꜗ taꜙ kooꜘ ko̱o̱ˉ mɨˈjuuꜗ kihꜗ ley. 
\s1 Gaꜙjähꜘ Jesús haˉ läꜙ laꜗ heˉ be̱e̱˜ dsaˉ ø̱ø̱hꜚ 
\r (Mt. 19:1-12; Mr. 10:1-12) 
\p  
\v 18 ʼLäꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ be̱e̱˜ dsaˉmëꜘ kya̱a̱ꜗ mahꜗ ka̱a̱yꜗ jñahꜘ dsaˉmëꜘ, heˉ maˉjmeeyꜘ dsoˊkyeˉ baˊ ja̱ˉ. Hiꜙ läꜙja̱ˉ hi̱ˉ ka̱a̱ꜗ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ gaꜙbe̱e̱yꜗ heꜘ, heˉ maˉjmeeyꜘ dsoˊkyeˉ baˊ ja̱ˉ kaˉlähꜘ. 
\s1 Dsaˉ chaˉ kuuˊ kya̱a̱hˊ Lázaro 
\p  
\v 19 ʼMaˊ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ dsaˉ chaˉ kuuˊ hi̱ˉ maˊ kë̱hˉ hmɨɨhˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ lähˉ. Hmɨɨhˉ hmoohˈ jmahꜗ baˊ maˊ kë̱yhˉ. Hiꜙ ko̱o̱ˉ kyooˉ baˊ maˊ chaˉ läꜙjëꜙ nëëˈ heˉ maˊ kuhˉhɨ̱yh˜.  
\v 20 Hiꜙ maˊ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ täˉñeeꜘ hi̱ˉ che̱e̱ˉ Lázaro. Hi̱ˉ heꜘ maˊ gyaꜙ hoˊhaahˊ kihˈ dsaˉ chaˉ kuuˊ heꜘ. Tʉʉˊ baˊ chaˊhmihˈ maˊ la̱a̱yˈ.  
\v 21 Maˊ he̱e̱ꜘ dsëyꜗ maˊ kuyhꜙ läꜙjëꜙ heˉ maˊ dsaˉsa̱a̱ꜗ nëˊ mes˜ kihꜗ dsaˉ chaˉ kuuˊ heꜘ. Läꜙkye̱ˉ dsɨɨˉ maˊ dsaˉnääꜗ dsaˉhlʉyhꜙ nëˊ dsooˊ kiyhˈ ja̱ˉ.  
\v 22 Gaꜙllooꜗ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ gaꜙju̱u̱ꜗ hi̱ˉ täˉñeeꜘ heꜘ. Yaꜙnääꜗ ángele mahꜗ gaꜙtëëyˉ läꜙ gaꜙtëꜘ kooꜘ kihꜗ Abraham. Läꜙja̱ˉ gaꜙju̱u̱ꜗ dsaˉ chaˉ kuuˊ heꜘ mahꜗ gaꜙha̱a̱ꜗ dsihꜘ. 
\p  
\v 23 ʼJeeˊ hä̱ä̱yˊ chaˊjeˉ jëëy˜ wɨɨꜘ, gaꜙchooyhꜗ moˉnëyˊ, hiꜙ ʉ̱ʉ̱ꜘ gaˊ gaꜙjë̱ë̱yꜗ Abraham kya̱a̱hˊ Lázaro tä̱ä̱yhˊ ko̱ˉjø̱hꜘ.  
\v 24 Heˉja̱ˉ gaꜙhlëëyhꜘ ki̱ˉga̱a̱ˉ, gaꜙjäyhꜘ: “Tääˋ Abraham, waˊ läˉñihꜘ hohꜘ kiꜙ jnäꜘ. Waˊ miˉgyʉhꜘ Lázaro mɨˈlleˊ chaˊgooyˉ kya̱a̱hˊ jmɨɨˉ mahꜗ che̱e̱yꜙ jeeˊ laˉ miˉgyʉyhꜘ ko̱ˉhi̱ˊpihˈ naˊsɨɨhnꜙ. Jëëhꜘ, jëën˜ wɨɨꜘ jwërte chaˊjeˉ laˉ.”  
\v 25 Pero gaꜙjähꜘ Abraham sɨɨyhꜙ: “Gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱nꜙ, miˉdsoohꜚ hohꜘ heˉ gaꜙngëëhꜘ lluꜗ jwërte taˊko̱ˉji̱i̱hˈ maˊ cha̱a̱hˉ. Mahꜗ Lázaro gaꜙngëëꜘ hlɨɨhˈ. Heˉja̱ˉ cha̱a̱yˉ lluꜗ jeeˊ laˉ, mahꜗ hneˉ jëëhꜘ wɨɨꜘ.  
\v 26 Maˉlaꜙ baˊ maˉhñah˜ hnähꜘ hø̱ø̱ˈ hnähꜘ. Taꜙ jyohꜘ ko̱ˉta̱a̱ˉ chaˉ ko̱o̱ˉ taˉjuhˉ ñiihˊ jeeˊ jnänˋ. Hi̱ˉ hnøøꜗ hwë̱ë̱ꜙ jeeˊ laˉ mahꜗ dsaˉnääyꜗ jeeˊ naˉ saꜙ leꜘ. Niꜙ saꜙ leꜘ yaˉnääꜘ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jeeˊ naˉ jeeˊ tøøhˊ jnäähꜗ laˉ.” 
\p  
\v 27 ʼPero dsaˉ hi̱ˉ maˊ chaˉ kuuˊ heꜘ gaꜙjähꜘ: “Chu̱u̱nꜘ kya̱a̱hˊ hneˉ, tääˋ Abraham, che̱e̱ꜙ Lázaro chaˊnehꜙ kihꜗ tääˋ kya̱a̱nꜙ.  
\v 28 Jëëhꜘ cha̱a̱ˉ hña̱a̱ꜘ ø̱ø̱hnꜗ. Hi̱ˉ heꜘ hnoonꜗ dsaˉhlë̱ë̱yhˋ mahꜗ läꜙja̱ˉ moꜙsoꜙ yaˉnääyꜘ jëëyꜗ wɨɨꜘ läꜙ jëën˜ laˉ.”  
\v 29 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Abraham sɨɨyhꜙ: “Chaˉ baˊ nʉʉhꜚ kihꜗ Moisé hiꜙ chaˉ baˊ juuˈ heˉ gaꜙhlëëhꜘ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio jeeˊ tä̱ä̱yhˊ ooꜙ. Waˊ jmeeyꜘ heˈ kihꜗ juuˈ ja̱ˉ.”  
\v 30 Ja̱ˉgaˊ gaꜙjäyhꜘ: “Ja̱ꜙ läꜙja̱ˉ, tääˋ Abraham. Waˊraˉ jähꜘ kihꜗ lla̱a̱h˜ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ maˉnaˉju̱u̱ˊ jeeˊ kiyhˈ, dsaˉje̱e̱yh˜ kya̱a̱hˊ Dio.”  
\v 31 Pero gaꜙjähꜘ Abraham sɨɨyhꜙ: “Cherˊmahꜗ saꜙ gaꜙjmeeyꜘ heˈ nʉʉhꜚ kihꜗ Moisé hiꜙ läꜙja̱ˉ saꜙ gaꜙjmeeyꜘ heˈ juuˈ heˉ gaꜙhlëëhꜘ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio, niꜙ läꜙja̱ˉ saꜙ läꜙhe̱e̱yꜘ waˊraˉ gaꜙjëëyꜗ maˉläˉji̱i̱hˋ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ maˉnaˉju̱u̱ˊ.” 
\c 17  
\s1 Gooˉ laꜗ kihꜗ hi̱ˉ jmeeꜙ të̱hꜗ dsaˉkya̱a̱hˊ 
\r (Mt. 18:6-7, 21-22; Mr. 9:42) 
\p  
\v 1 Mahꜗ gaꜙsɨɨhꜙ Jesús discípulo kya̱a̱yꜗ: 
\p —Maꜙraꜙ heˉ gwaꜘ baˊ heˉ jä̱ä̱ꜗ jneˊ jwëꜘ hlɨɨhˈ. Peerꜙ jwɨɨ˜ dsaˉ hi̱ˉ jmeeꜙ dsaˉtë̱hꜗ dsaˉkya̱a̱hˊ.  
\v 2 Peerꜙ jwɨɨ˜ baˊ hi̱ˉ jmeeꜙ dsaˉtë̱hꜗ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ mähꜗ laˉ kya̱a̱hˊ heˉ hlɨɨhˈ. Lluꜗ gaˊ laˈ kiyhˈ waˊraˉ jähꜘ kihꜗ hñʉʉꜗ dsaˉ luuyˊ ko̱o̱ˉ chaˊtooꜗ kihꜗ moli̱i̱ˊ mahꜗ jwä̱ä̱ꜗ dsihꜘ chaˊjmɨˉñeehꜚ.  
\v 3 Heˉja̱ˉ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, le̱e̱hꜚ hnähꜘ kya̱a̱hˊ heˉ ja̱ˉ. 
\p ʼCherˊmahꜗ ja̱a̱ˉ ø̱ø̱hꜗ gaꜙhlä̱ä̱hˉ kya̱a̱hˊ hneˉ, hlë̱ë̱hˊ hnihꜘ. Hiꜙ cherˊmahꜗ gaꜙhe̱e̱hˉ bihꜗ, jmeeˊ jø̱hˉ hohꜘ kiyhꜗ.  
\v 4 Cherˊmahꜗ gyiiꜗ ji̱i̱h˜ gaꜙhlä̱ä̱yhˉ kya̱a̱hˊ hneˉ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ, hiꜙ cherˊmahꜗ gyiiꜗ ji̱i̱h˜ jäyꜙ yaˉchiiyhˊ hneˉ: “Moꜙsoꜙ jmeenˋ kaˉlähꜘ.” Ja̱ˉ jmeehˉ jø̱hˉ hohꜘ kiyhꜗ. 
\p  
\v 5 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ apóstole sɨɨyhꜙ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ: 
\p —Jmeeˊ waˊ läˉdsooꜘ dsëˉ jnäähˈ chaˉgaˊmiihˉ. 
\p  
\v 6 Heˉja̱ˉ gaꜙje̱e̱hˉ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ juuˈ kiyhꜗ, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Waˊraˉ jähꜘ kihꜗ dsooꜘ hohꜘ hnähꜘ ko̱ˉhi̱ˊpihˈ läꜙko̱o̱ˉ teꜗ mɨˈju̱ˉ mostaza, leꜘ baˊ jwɨɨhˈ hnähꜘ chaahˈ hmaˉ sicómoro laˉ: “Chehˈ hñaahꜗ jeeˊ laˉ mahꜗ gwaˉ taꜙ chaˊjmɨˉñeehꜚ.” Jmeeyꜗ baˊ läꜙ jwɨɨhˈ hnihꜘ. 
\s1 Hnøøꜗ jmeeˊ jneˊ taˊheꜗ kihꜗ ø̱ø̱hꜗ jneˊ 
\p  
\v 7 ʼWaˊ jmeenˊ, ja̱a̱ˉ hnähꜘ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ moz˜ kya̱a̱ꜗ hi̱ˉ kyahˉ hwaꜗ o hi̱ˉ hä̱ä̱˜ jahꜘ. Waˊraˉ ja̱yhꜗ, ¿cheˊ jwaꜚ jwɨɨhˈ hnihꜘ: “Ngëëˊ, ñaˉ yaˉnaꜘ nëˊ mes˜ mahꜗ kuhˊhuhꜗ”?  
\v 8 Läꜙlaˉ baˊ jwɨɨhˈ hnihꜘ: “Jmeeˊ maꜙnʉʉꜙ kuhnˋ. Jmä̱ä̱hˋ hñaahˈ mahꜗ jmeeˊ taˊheꜗ kinꜙ taˊko̱ˉji̱i̱hˈ kuhˉhuhnˋ. Ja̱ˉgaˊ kuhˊhuhꜗ hneˉ.”  
\v 9 ¿Cheˊ jwaꜚ jwɨɨhˈ hnihꜘ tiˊhmaahˊ, kihꜗ heˉ maˉmiˉteyꜗ läꜙjëꜙ madaꜚ kyahꜗ? Goꜚ la̱a̱nꜙ kinꜙ saꜙ jmeehˈ hnähꜘ läꜙja̱ˉ.  
\v 10 Läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ hnähꜘ, waˊraˉ gaꜙmiꜙtehˋ hnähꜘ läꜙjëꜙ madaꜚ heˉ jmeeꜙ Dio kyahꜗ hnähꜘ, jwahˈ hnähꜘ: “Saꜙ chaˉ jmääꜗ jnäähˈ niꜙ miihˉ kyahꜗ. Jëëhꜘ, läꜙko̱hꜘ teꜗ heˉ ä̱ä̱ˉ jmɨɨˊ jmeeˊ jnäähꜗ, ko̱ˉja̱ˉ baˊ maˉjmeeˊ jnäähˈ.” 
\s1 Gaꜙmiꜙhlä̱ä̱ꜘ Jesús gya̱a̱ꜗ hi̱ˉ maˊ dsaahˊ dsooˊ hmihꜗ øøꜚ 
\p  
\v 11 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ hä̱ä̱ˊ Jesús jwëˈ ngooyꜗ taꜙ Jerusalén, gaꜙngëëyꜘ yaꜙjwɨɨꜘ kihꜗ hwaꜗ Samária kya̱a̱hˊ kihˈ hwaꜗ Galilea.  
\v 12 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙheyꜗ ko̱o̱ˉ jwɨɨˉ mähˉ, gya̱a̱ꜗ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ maˊ dsaahˊ dsooˊ hmihꜗ høøꜚ, yaꜙnääꜗ gaꜙmiꜙje̱e̱yꜚ Jesús. Pero ʉ̱ʉ̱ꜘ baˊ gaꜙta̱a̱yhˋ.  
\v 13 Gaꜙhlëëyhꜘ ki̱ˉga̱a̱ˉ, maˊ jäyhꜘ: 
\p —Jesús, hneˉ hi̱ˉ la̱a̱hꜗ taˉjwohꜗ, waˊ läˉñihꜘ hohꜘ kya̱a̱ꜗ jnäähˈ. 
\p  
\v 14 Maˊ gaꜙjë̱ë̱ꜗ Jesús läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉdsaahˊ heꜘ, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Goˉnääꜘ hnähꜘ, goˉhä̱ä̱hˋ hnähꜘ hñaahˈ jmiˉdsaˉ mahꜗ jëëyꜗ heˉ maˉjä̱ꜗ kyahꜗ hnähꜘ. 
\p Taˊko̱ˉji̱i̱hˈ jeeˊ gaꜙnääyꜗ ja̱ˉ, gaꜙä̱ä̱hꜗ goˉte˜ hmihꜗ øøꜚ ja̱ˉ.  
\v 15 Ja̱a̱ˉ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ kihꜗ gya̱a̱ꜗ dsaˉ heꜘ, maˊ gaꜙjëëyꜗ maˉjä̱ꜗ goˉte˜ kiyhˈ, gaꜙje̱e̱yh˜ kaˉlähꜘ, kwayꜙ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio hlëëyhꜙ ki̱ˉga̱a̱ˉ.  
\v 16 Gaꜙju̱u̱yhꜗ jnëyˊ gaꜙjlu̱u̱yꜗ hñiiyꜘ läꜙ gaꜙtëꜘ hwaꜗ hʉʉˊ tɨɨˊ Jesús, gaꜙkwëëyhꜗ tiˊhmaahˊ. Dsaˉ heꜘ maˊ cha̱a̱ˉ Samária.  
\v 17 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —¿Ja̱ˈ, gya̱a̱ꜗ dsaˉ hi̱ˉ maˉjä̱ꜗ kihꜗ? ¿Haˉ baˊ tä̱ä̱hˊ jñahꜘ gaˊ ñuˈ?  
\v 18 Dsaˉ cha̱a̱ˉ ʉ̱ʉ̱ꜘ laˉ, maꜙlaꜙ hi̱ˉ laˉ baˊ maˉkë̱hꜗ kwaꜙ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio. 
\p  
\v 19 Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ dsaˉ hi̱ˉ maˊ dsaahˊ heꜘ: 
\p —Nooˉ, gwa̱a̱hˉ baˊ hneˉ kyahꜗ. Maˉhla̱a̱ꜘ baˊ hneˉ kihꜗ heˉ maˉläˉdsooꜘ hohꜘ. 
\s1 Gaꜙjähꜘ Jesús haˉ läꜙ leꜘ waˊraˉ gaꜙtëꜘ jeeˊ jä̱yhꜘ 
\r (Mt. 24:23-28, 36-41) 
\p  
\v 20 Gaꜙngɨɨꜘ dsaˉ fariseo juuˈ kihꜗ Jesús: 
\p —¿Lɨhꜘ baˊ lloo˜ jmɨɨˊ jmeeꜗ Dio hihꜙ? 
\p Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Saꜙ laꜗ jnäꜘhäꜘ waˊraˉ gaꜙløøꜗ jä̱ä̱ꜙ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ.  
\v 21 Niꜙ ja̱a̱ˉ saꜙ jähꜙ: “Jeeˊ laˉ jmeeꜙ Dio hihꜙ o jeeˊ ooꜙ baˊ jmeeyꜙ hihꜙ.” Jëëhꜘ, läꜙko̱o̱ˉ jä̱ä̱ꜗ Dio dsaˉ läꜙhihꜙ kihꜗ maˉchaˉ baˊ jeeˊ jnänˋ. 
\p  
\v 22 Hiꜙ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ discípulo kya̱a̱yꜗ: 
\p —Lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ läꜙhnoohˉ hnähꜘ waˊ jä̱hꜘ naꜗ gaˉjʉhˉ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ, pero saꜙ jä̱hnꜘ jmɨɨˊ heˉ hnoohˉ hnähꜘ.  
\v 23 Maˊja̱ˉ ko̱ˉlla̱a̱ˊ jähꜙ: “Hi̱i̱ꜚ Jesús maˉja̱h˜, hi̱i̱ꜚ chehꜗ naˉ o hi̱i̱ꜚ chehꜗ jeeˊ ooꜙ goˉjëëˋ hnähꜘ.” Pero taꜙ goˉnääꜘ hnähꜘ, taꜙ llaˉlleꜚ hnähꜘ kaahˋ kiyhˈ.  
\v 24 Jëëhꜘ, läꜙko̱o̱ˉ jmeeꜙ jeꜚñihꜗ waˊraˉ gaꜙhi̱hꜗ, dsaˉläˉjnäꜘ läꜙ gaꜙdsaꜗ jmɨˉgyʉʉꜙ, ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ leꜘ waˊraˉ ja̱hꜗ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ.  
\v 25 Pero toˉnëˊ jmeeꜙ biiꜗ jëënꜚ wɨɨꜘ, dsaˉ cha̱a̱ˉ naꜗ jmä̱ä̱yꜗ jnäꜘ taꜙ kooꜘ.  
\v 26 Läꜙko̱o̱ˉ gaꜙlaꜗ jmɨɨˊ kihˈ Noé, läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ leꜘ waˊraˉ gaꜙtëꜘ jeeˊ jä̱hꜘ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ.  
\v 27 Maˊ kuhˉ maˊ hɨ̱h˜ dsaˉ, maˊ dsaˉje̱e̱ꜘ gooˉ dsaˉ läꜙji̱i̱hˈ gaꜙllooꜗ jmɨɨˊ gaꜙheꜗ Noé nehꜙ barco. Jmɨɨˊ ja̱ˉ jaꜗ jmɨˉjʉʉhˉ mahꜗ gaꜙjngɨɨhꜗ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ.  
\v 28 Ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ gaꜙlaꜗ jmɨɨˊ kihˈ Lot. Maˊ kuhˉ maˊ hɨ̱h˜ dsaˉ, maˊ tä̱ä̱hˊ hi̱ˉ la˜, maˊ tä̱ä̱hˊ hi̱ˉ hnɨɨꜙ, maˊ tä̱ä̱hˊ hi̱ˉ jngëëˉ mɨɨˈ hmaˉ hiꜙ maˊ tä̱ä̱hˊ hi̱ˉ jmeeꜙ hneꜗ.  
\v 29 Pero jmɨɨˊ maˊ yaꜙhë̱ë̱ꜗ Lot jwɨɨˉ Sodoma, gaꜙhlaꜗ gyʉʉhˈ sɨˊjeˉ kya̱a̱hˊ azufre heˉ gaꜙjngɨɨhꜗ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ.  
\v 30 Läꜙja̱ˉ leꜘ kaˉlähꜘ jmɨɨˊ waˊraˉ gaꜙläꜙjnääꜘ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ. 
\p  
\v 31 ʼJmɨɨˊ ja̱ˉ, hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jeeˊ gaꜙtëꜘ to̱ꜗ jwë̱ë̱ꜗ hneꜗ waˊ jña̱a̱yˈ mahꜗ waˊ kyʉ̱ʉ̱ˈ bihꜗ. Saꜙ waˊ kye̱yꜘ heˉ täähˊ chaˊnehꜙ kiyhꜗ. Hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jeeˊ nuuˉ kihꜗ läꜙja̱ˉ saꜙ waˊ llaˉnääyꜘ chaˊnehꜙ kiyhꜗ.  
\v 32 Ja̱ˉ miˉdsoohꜚ hohꜘ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ gaꜙlaꜗ kihꜗ mëˊ Lot.  
\v 33 Läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ hnoohˉ haˉ läꜙ jeeˊ lä̱ä̱yˈ hñiiꜘ, ju̱u̱yꜘ baˊ. Pero läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ kwa̱a̱˜ hñiiꜘ ju̱u̱ꜘ, hi̱ˉ heꜘ baˊ lä̱ä̱ꜘ. 
\p  
\v 34 ʼHeˉja̱ˉ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, hwëˈ heˉ jä̱hnꜘ ja̱ˉ, naˉsa̱a̱ˈ u̱u̱ꜗ nëˊ ji̱i̱ˊ. Ja̱a̱ˉ heꜘ tëëyꜙ, hiꜙ hi̱ˉ ja̱a̱ˉ heꜘ jä̱ꜗ.  
\v 35 U̱u̱ꜗ dsaˉmëꜘ tä̱ä̱hˊ dsëˉ hor˜ ja̱ˉ. Ja̱a̱ˉ heꜘ tëëyꜙ hiꜙ hi̱ˉ ja̱a̱ˉ heꜘ jä̱ꜗ.  
\v 36 Maˊja̱ˉ u̱u̱ꜗ dsaˉ tä̱ä̱hˊ jeeˊ nuuˉ kihꜗ jmeeꜙ taˊ. Ja̱a̱ˉ heꜘ tëëyꜙ hiꜙ hi̱ˉ ja̱a̱ˉ heꜘ jä̱ꜗ. 
\p  
\v 37 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ discípulo heꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —¿Haˉ baˊ ja̱ˉ, Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ? 
\p Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Jeeˊ kya̱a̱ꜗ hi̱ˉ maˉnaˉju̱u̱ˊ, jeeˊ ja̱ˉ ku̱hꜗ tuˉsɨ̱ɨ̱hꜚ. 
\c 18  
\s1 Juuˈ naˉhmääˊ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ kihꜗ jwëëꜚ kya̱a̱hˊ dsaˉmëꜘ hnɨɨꜘ 
\p  
\v 1 Gaꜙhlëëhꜘ kaˉlähꜘ Jesús juuˈ naˉhmääˊ mahꜗ miˉtë̱ë̱yꜙ discípulo kya̱a̱yꜗ heˉ jmeeꜙ biiꜗ ngɨɨyꜗ kiyhꜗ läꜙjëꜙ jmɨɨˊ kya̱a̱hˊ Dio hiꜙ saꜙ hnøøꜗ hwa̱a̱yˊ heˉ chu̱u̱yꜗ kya̱a̱hˊ Dio.  
\v 2 Gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —Ko̱o̱ˉ jwɨɨˉ jʉʉhˉ maˊ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ jwëëꜚ hi̱ˉ saꜙ maˊ ga̱hꜙ Dio niꜙ saꜙ maˊ jmeeyꜙ heˈ kihꜗ dsaꜙ.  
\v 3 Jeeˊ jwɨɨˉ ja̱ˉ, maˊ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ hnɨɨꜘ hi̱ˉ maˊ dsoo˜ nëˊtaˊ kihˈ jwëëꜚ heꜘ, maˊ jäyhꜘ sɨɨyhꜙ: “Llaˊ taˊ kinꜙ kya̱a̱hˊ dsaˉ hi̱ˉ jmeehꜙ jnäꜘ.”  
\v 4 Gaꜙläꜙhɨɨˋ chaˉmiihˉ jmɨɨˊ saꜙ gaꜙhiiꜗ jwëëꜚ heꜘ maˊ llaˈ taˊ kihˈ dsaˉmëꜘ heꜘ. Kë̱ë̱ˉ gaˊ gaꜙjmeeyꜘ hʉʉˊdsëˉ: “Maꜙkeꜙ saꜙ ga̱hnꜙ Dio, niꜙ saꜙ jmeenꜙ heˈ kihꜗ dsaꜙ,  
\v 5 pero maꜙraꜙ heˉ jmeenˋ baˊ heˈ kihꜗ dsaˉmëꜘ hnɨɨꜘ hi̱ˉ chu̱u̱ꜘ kya̱a̱hˊ jnäꜘ. Jëëhꜘ, cherˊmahꜗ läꜙ maˉngooꜗ laˉ baˊ gwa̱yꜘ nëˊtaˊ kinꜙ, läꜙdsë̱ë̱hˉ dsënꜙ kya̱a̱hˊ jnihꜘ.” 
\p  
\v 6 Hiꜙ gaꜙhlëëhꜘ gaˊ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ: 
\p —Kye̱ˉ daˊ hnähꜘ kwa̱a̱t˜ kweeˉ haˉ läꜙ gaꜙjmeeꜘ jwëëꜚ hi̱ˉ hñaaˉ dsëꜗ heꜘ.  
\v 7 ¿Cheˊ jwaꜚ saꜙ jmeeꜗ Dio heˈ kihꜗ dsaˉ hi̱ˉ naˉlle̱e̱hˊ kya̱a̱yˈ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ ngɨɨꜙ kiyhꜗ läꜙjmɨɨˈ läꜙhwëˈ? ¿Cheˊ läꜙhɨɨˊ je̱e̱yhꜙ kiyhꜗ, la̱a̱hꜘ hnähꜘ?  
\v 8 Jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, cha̱hꜘ baˊ je̱e̱hꜙ Dio kiyhꜗ. Pero waˊraˉ ja̱hꜗ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ, ¿cheˊ läꜙ maˉcha̱a̱ˉ ja̱ˉ baˊ dsaˉ hi̱ˉ jmeeꜙ dsooꜘ dsëꜗ kiyhꜗ? 
\s1 Juuˈ naˉhmääˊ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ kihꜗ fariseo kya̱a̱hˊ hi̱ˉ maˊ ko̱o̱ꜗ kuˊsɨhˉ 
\p  
\v 9 Hiꜙ gaꜙhlëëhꜘ Jesús kaˉlähꜘ jyohꜘ juuˈ naˉhmääˊ. Gaꜙhlë̱ë̱yhꜗ dsaˉ hi̱ˉ maˊ jmeeꜙ kwa̱a̱t˜ la̱a̱ꜗ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ llu̱u̱ꜗ mahꜗ maˊ naˉhä̱ä̱yhˊ dsaˉ.  
\v 10 U̱u̱ꜗ dsaˉ gaꜙwɨɨꜗ jeeˊ chihˈ gwahꜙ naˊngɨɨyˊ kiyhꜗ kihꜗ Dio. Ja̱a̱ˉ heꜘ fariseo, hi̱ˉ ja̱a̱ˉ heꜘ hi̱ˉ ko̱o̱ˈ kuˊsɨhˉ.  
\v 11 Dsaˉ fariseo heꜘ naˉcheyhꜗ maˊ hlëëyhꜙ läꜙlaˉ kya̱a̱hˊ Dio: “Dio kya̱a̱nꜙ, kwanꜙ tiˊhmaahˊ kyahˈ. Jëëhꜘ saꜙ la̱a̱nꜗ läꜙko̱o̱ˉ la̱a̱ꜗ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ, dsaˉ hi̱ˉ hɨ̱ɨ̱ˉ, hi̱ˉ saꜙ miˉte̱hꜗ, hi̱ˉ ngëꜙ kya̱a̱hˊ waˊ hi̱ˉ chaˉ hi̱ˉ hyaaˋ, niꜙ saꜙ la̱a̱nꜗ läꜙko̱o̱ˉ la̱a̱ꜗ hi̱ˉ ko̱o̱ˈ kuˊsɨhˉ hi̱ˉ chehꜗ ooꜙ.  
\v 12 To̱ꜗ ji̱i̱h˜ ko̱o̱ˉ seman˜ saꜙ kuhˉhuhnꜙ mahꜗ ngɨɨˊ mënˊ kinꜙ kyahꜗ hneˉ. Kihꜗ läꜙjëꜙ heˉ lɨhnˈ, kwaꜙ baˊ jnäꜘ gyaꜗ kihꜗ läꜙko̱o̱ˉ hñaˉlooꜘ.”  
\v 13 Pero hi̱ˉ ko̱o̱ˈ kuˊsɨhˉ heꜘ, ʉ̱ʉ̱ꜘ gaˊ miihˉ maˊ cheyhˈ. Niꜙ miihˉ saꜙ gaꜙtu̱u̱ˉ dsëyꜗ maˊ chooyˈ nëyˊ taꜙ gyʉʉhˈ. Maˊ cheyhˈ ki̱i̱yꜙ moˉdsëyꜗ, maˊ jäyhꜘ: “Hneˉ Dio kya̱a̱nꜙ, waˊ läˉñihꜘ hohꜘ kiꜙ jnäꜘ, chaˉmiihˉ heˉ hlɨɨhˈ maˉjmeenꜗ.”  
\v 14 Heˉja̱ˉ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, maˊ gaꜙhwë̱ë̱yˉ gwahꜙ gaꜙnääyˋ kiyhˈ, hi̱ˉ ko̱o̱ˈ kuˊsɨhˉ heꜘ gaꜙjä̱yꜘ lluꜗ chaˊnëˊ Dio. Pero dsaˉ fariseo heꜘ saꜙ gaꜙjä̱yꜘ lluꜗ. Jëëhꜘ, läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ jmä̱ä̱˜ hñiiꜘ ka̱a̱hˊ, hi̱ˉ heꜘ jä̱ꜗ taꜙ hwaꜗ goˉte˜. Pero hi̱ˉ jmä̱ä̱˜ hñiiꜘ hwa̱a̱ˊ, hi̱ˉ heꜘ baˊ le̱e̱ꜘ jø̱ø̱hˈ. 
\s1 Gaꜙmiꜙjä̱ä̱ꜗ Jesús gyʉ̱ʉ̱ˉ 
\r (Mt. 19:13-15; Mr. 10:13-16) 
\p  
\v 15 Maˊ dsaˉnääꜗ dsaˉ dsaˉjä̱ä̱ꜙ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱ꜗ chaˊnëˊ Jesús mahꜗ kyeyꜙ gooyˉ nëˊ kiyhˈ. Pero maˊ gaꜙjëëꜗ discípulo kya̱a̱yꜗ, gaꜙjʉʉyhꜗ kihꜗ dsaˉ hi̱ˉ maˊ jä̱ä̱ꜙ gyʉ̱ʉ̱ˉ heꜘ.  
\v 16 Heˉja̱ˉ gaꜙtëëhꜗ Jesús discípulo kya̱a̱yꜗ, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Kwaˊ jwëꜗ yaˉnääꜘ gyʉ̱ʉ̱ˉ taꜙ laꜙ kinꜙ. Taꜙ haˉ hnähꜘ kiyhꜗ, jëëhꜘ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ läꜙko̱o̱ˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ, hi̱ˉ heꜘ baˊ jä̱ä̱ꜗ Dio läꜙhihꜙ kihꜗ.  
\v 17 Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, hi̱ˉ saꜙ he̱e̱hˉ jä̱ä̱ꜗ Dio läꜙhihꜙ kihꜗ läꜙko̱o̱ˉ he̱e̱hˉ ja̱a̱ˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ, saꜙ he̱yhꜗ jeeˊ jmeeꜙ Dio hihꜙ. 
\s1 Ja̱a̱ˉ dsaˉ kwa̱a̱ˉ hi̱ˉ chaˉ kuuˊ gaꜙhlëëhꜘ kya̱a̱hˊ Jesús 
\r (Mt. 19:16-30; Mr. 10:17-31) 
\p  
\v 18 Ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ maˊ kye̱ˉ nëˊ gaꜙngɨɨꜘ juuˈ kihꜗ Jesús, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Hneˉ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ Taˉjwohꜗ llu̱u̱ꜗ, ¿heeˉ hnøøꜗ jmeenˋ mahꜗ të̱ë̱hnꜗ jeeˊ moꜙsoꜙ ju̱u̱nꜘ? 
\p  
\v 19 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —¿Cheˊ ñehˊ hneˉ heˉ la̱a̱nꜗ llu̱u̱ꜗ? Jëëhꜘ niꜙ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ llu̱u̱ꜗ saꜙ cha̱a̱ˉ, ja̱a̱ˉ Dio baˊ hi̱ˉ llu̱u̱ꜗ.  
\v 20 Maˉkyu̱u̱h˜ baˊ hneˉ läꜙjëꜙ madaꜚ kihꜗ Dio: “Taꜙ ka̱a̱hꜙ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ kya̱a̱ꜗ jñahꜘ, taꜙ jngëëhꜙ dsaˉ, taꜙ hɨ̱ɨ̱ꜘ kihꜗ dsaꜙ, taꜙ jmeeˉ dsooꜘ kihꜗ juuˈ taˉjuuˈ. Waˊ hnaahꜙ maaˋ kya̱a̱hˈ, tääˋ kya̱a̱hˈ.” 
\p  
\v 21 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ dsaˉ heꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —Läꜙjëꜙ heˉ naˉ maˉmiˉtenˋ läꜙji̱i̱hˈ maˊ mähnˈ. 
\p  
\v 22 Maˊ gaꜙnuuꜘ Jesús heˉ gaꜙjähꜘ dsaˉ heꜘ läꜙja̱ˉ, heˉja̱ˉ gaꜙsɨɨyhꜙ kaˉlähꜘ: 
\p —Hnøøꜗ gaˊ ko̱o̱ˉ heˉ jmeehˈ. Gwa̱a̱hˉ goˉhnɨɨˊ läꜙjëꜙ heˉ chaˉ kyahꜗ mahꜗ goˉkwëëhˋ hi̱ˉ täˉñeeꜘ. Läꜙja̱ˉ baˊ läꜙchaˉ chaˉmiihˉ kyahꜗ gyʉʉhˈ jmɨˉgyʉʉꜙ. Ja̱ˉgaˊ naꜙ ñeehˋ mahꜗ jmeenˊ ko̱ˉjø̱hꜘ —gaꜙjähꜘ Jesús. 
\p  
\v 23 Maˊ gaꜙnuuꜘ dsaˉ heꜘ juuˈ ja̱ˉ, gaꜙläꜙmeehꜙ dsëyꜗ jwërte kihꜗ heˉ maˊ chayˉ chaˉmiihˉ kuuˊ.  
\v 24 Maˊ gaꜙjëëꜗ Jesús gaꜙläꜙmeehꜙ dsëyꜗ chaˉmiihˉ, heˉja̱ˉ gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Haˉ ko̱hꜘ saꜙ jwë̱ë̱hˋ laˈ kihˈ dsaˉ chaˉ kuuˊ he̱yhꜗ jeeˊ jmeeꜙ Dio hihꜙ.  
\v 25 Saꜙ gaˊ jwë̱ë̱hˋ laˈ kihˈ ja̱a̱ˉ camey˜, ngëëꜘ toˉgwaˊ ko̱o̱ˉ hmaˉkuuˊ läꜙko̱hꜘ gaˊ heˉ he̱hꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉ chaˉ kuuˊ jeeˊ jmeeꜙ Dio hihꜙ. 
\p  
\v 26 Läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ gaꜙnuuꜘ juuˈ laˉ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —¿Hi̱i̱ˉ baˊ lä̱ä̱ꜘ ja̱ˉ? 
\p  
\v 27 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Heˉ saꜙ läꜙkë̱hˊ dsaˉ jmɨɨˊ jmeeˈ, Dio baˊ lihꜙ jmeeꜗ. 
\p  
\v 28 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Peeˊ sɨɨyhꜙ: 
\p —Maˉjä̱ꜘ baˊ läꜙjëꜙ heˉ chaˉ kya̱a̱ꜗ jnäähˈ mahꜗ maˉyaˉnøøꜗ jnäähˈ kya̱a̱hˊ hneˉ. 
\p  
\v 29 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ. Läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˉtu̱u̱ˉ dsëꜗ maˉhwë̱ë̱ˉ chaˊnehꜙ kihꜗ, hiꜙ maˉbe̱e̱yꜗ choˈjmiiyˉ, ø̱ø̱yhꜚ, mëyˊ, chihˉ kya̱a̱yꜗ kihꜗ heˉ hnøøyꜗ jmeeyꜗ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ madaꜚ kihꜗ Dio,  
\v 30 hi̱ˉ heꜘ hyohꜙ chaˉgaˊmiihˉ jmɨˉgyʉʉꜙ laˉ. Hiꜙ jmɨˉgyʉʉꜙ heˉ naꜗ gaˊ jäꜙ, të̱ë̱yꜗ jeeˊ moꜙsoꜙ ju̱u̱yꜘ. 
\s1 Ngooꜗ hnëˉ ji̱i̱h˜ jmeeh˜ Jesús juuˈ heˉ ju̱u̱yꜘ 
\r (Mt. 20:17-19; Mr. 10:32-34) 
\p  
\v 31 Gaꜙtëëhꜗ Jesús ka̱hꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ gyaꜙtu̱u̱ꜘ discípulo kya̱a̱yꜗ mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Naꜗ maanˋ taꜙ Jerusalén mahꜗ läꜙteꜗ läꜙjëꜙ heˉ gaꜙsɨɨꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio lloꜘjooꜗ läꜙko̱o̱ˉ gaꜙsɨɨyꜘ kihꜗ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ.  
\v 32 Jeeˊ ja̱ˉ ta̱a̱yhꜙ jnäꜘ jaˊgooˉ dsaˉ hi̱ˉ saꜙ la̱a̱ꜗ judiu mahꜗ miˉkwa̱yhꜗ jnäꜘ, taˉha̱a̱yhꜙ jnäꜘ, mahꜗ tiˊhñeyꜗ jnäꜘ.  
\v 33 Maˉngëëꜘ maˉjmiˊ maˉba̱a̱yꜗ jnäꜘ, ja̱ˉgaˊ jngëëyhˈ jnäꜘ. Pero läꜙji̱i̱hnˊ kaˉlähꜘ gaˊ maˉhyaˉ hnëˉ jmɨɨˊ. 
\p  
\v 34 Pero niꜙ ja̱a̱ˉ discípulo kya̱a̱yꜗ heꜘ saꜙ gaꜙläꜙngëëꜘ heˉ juuˈ ja̱ˉ maˊ hlëëyhꜙ. Kihꜗ discípulo heꜘ maˊ laˈ läꜙko̱hꜘ juuˈ naˉhmääˊ baˊ. Heˉja̱ˉ saꜙ gaꜙläꜙngëëyꜘ heeˉ maˊ hnøøˈ jähꜘ juuˈ ja̱ˉ. 
\s1 Gaꜙmiꜙhlä̱ä̱ꜘ Jesús ja̱a̱ˉ dsaˉtʉʉˊ 
\r (Mt. 20:29-34; Mr. 10:46-52) 
\p  
\v 35 Maˉngooꜗ yaꜙjä̱hꜙ Jesús chʉʉhˊ jwɨɨˉ Jericó, kooꜘ jwëˈ ja̱ˉ maˊ gyaˈ ja̱a̱ˉ dsaˉtʉʉˊ hi̱ˉ maˊ chu̱u̱ꜘ kya̱a̱hˊ dsaˉ hi̱ˉ maˊ dsaˉngëëꜘ jeeˊ ja̱ˉ.  
\v 36 Maˊ gaꜙnuuꜘ dsaˉtʉʉˊ heꜘ dsaˉngëëꜘ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ mahꜗ gaꜙngɨɨyꜘ juuˈ: 
\p —¿Heeˉ naˉ jmeeꜙ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙnääꜗ naˉ? 
\p  
\v 37 Mahꜗ gaꜙjmeehꜗ dsaˉ juuˈ kiyhꜗ: 
\p —Jesús dsaˉ cha̱a̱ˉ Nazaret baˊ naˉ hi̱ˉ dsaˉngëëꜘ chaˊjwëꜗ laˉ. 
\p  
\v 38 Ja̱ˉgaˊ gaꜙhlëëyhꜘ ki̱ˉga̱a̱ˉ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Jesús, hneˉ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ saˊju̱ˉ kihꜗ David, waˊ läˉñihꜘ hohꜘ kiꜙ jnäꜘ. 
\p  
\v 39 Läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙnääꜗ taꜙ chaˊnëˊ Jesús, gaꜙjʉʉyhꜗ kihꜗ dsaˉtʉʉˊ heꜘ mahꜗ moꜙsoꜙ maˊ tooyhˈ mɨɨhˊ. Pero dsaˉtʉʉˊ heꜘ chaˉgaˊmiihˉ maˊ tooyh˜ mɨɨhˊ: 
\p —Hneˉ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ saˊju̱ˉ kihꜗ David, waˊ läˉñihꜘ hohꜘ kiꜙ jnäꜘ. 
\p  
\v 40 Ja̱ˉgaˊ gaꜙnooˉ Jesús. Gaꜙjmeeyꜘ madaꜚ naˊkya̱a̱yꜘ hi̱ˉ tʉʉˊ heꜘ chu̱hꜙ kiyhꜗ. Maˊ gaꜙllooyꜗ chu̱hꜙ, gaꜙngɨɨꜘ Jesús juuˈ kiyhꜗ.  
\v 41 Gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —¿Heeˉ hnoohˉ jmeenˋ kyahˈ? 
\p Mahꜗ gaꜙjähꜘ dsaˉtʉʉˊ heꜘ: 
\p —Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, hnoonꜗ läꜙjnäꜘ mɨˈnënꜙ. 
\p  
\v 42 —Waˊ läˉjnäꜘ baˊ mɨˊnëhˊ. Maˉhla̱a̱ꜘ baˊ hneˉ kihꜗ heˉ maˉläˉdsooꜘ hohꜘ —gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ. 
\p  
\v 43 Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙläꜙjnäꜘ mɨˈnëyˊ. Mahꜗ ngooyꜗ kya̱a̱hˊ Jesús, kwayꜙ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio. Hiꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ ja̱ˉ maˊ kwayꜙ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio kaˉlähꜘ. 
\c 19  
\s1 Juuˈ kihꜗ Zaqueo 
\p  
\v 1 Maˊ gaꜙheꜗ Jesús jeeˊ jwɨɨˉ Jericó, ngooꜗ bihꜗ hä̱ä̱yˊ jwëꜗ.  
\v 2 Jeeˊ ja̱ˉ maˊ gyaˈ ja̱a̱ˉ dsaˉ chaˉ kuuˊ hi̱ˉ maˊ che̱e̱ˉ Zaqueo, dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱ꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ ko̱o̱ꜗ kuˊsɨhˉ.  
\v 3 Maˊ hnøøyˈ maˊ jë̱ë̱yˈ Jesús. Pero saꜙ gaꜙtë̱ë̱yꜘ maˊ jë̱ë̱yˈ jeeˊ kihˈ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ, jëëhꜘ maˊ la̱a̱yˈ ja̱a̱ˉ dsaˉ bëëhˊ pihꜗ.  
\v 4 Heˉja̱ˉ ngooyꜗ koˉchihˊ taꜙ chaˊnëˊ. Gaꜙwɨɨyꜗ gyʉʉhˈ hmaˉ sicómoro mahꜗ jë̱ë̱yꜗ Jesús. Jëëhꜘ taꜙ ja̱ꜙ maˊ dsaˉngëëyꜘ.  
\v 5 Maˊ yaꜙjä̱hꜙ Jesús jeeˊ ja̱ˉ, gaꜙjëëyꜗ taꜙ gyʉʉhˈ, gaꜙjë̱ë̱yꜗ Zaqueo lle̱e̱ˋ gyʉʉhˈ hmaˉ. Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Zaqueo, jña̱a̱ˋ naꜗko̱hꜘ jeeˊ naˉ. Jëëhꜘ, naꜗ jmeeꜙ biiꜗ naˊjä̱nˈ chaˊnehꜙ kyahꜗ. 
\p  
\v 6 Ja̱ˉgaˊ gaꜙjña̱a̱yꜗ koˉchihˊ. Peerꜙ jë̱ë̱ˉ dsëyꜗ gaꜙtëëyˉ chaˊnehꜙ kiyhꜗ.  
\v 7 Maˊ gaꜙjëëꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ, gaꜙløøyꜗ hlëëyhꜙ wɨɨꜘ kihꜗ Jesús, kihꜗ heˉ gaꜙjä̱yꜘ chaˊnehꜙ kihꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉ waˊ hi̱ˉ chaˉ hi̱ˉ.  
\v 8 Mahꜗ gaꜙnooˉ Zaqueo jeeˊ maˉgyaˈ, gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ: 
\p —Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, kwanˋ to̱ꜗdsaahˋ heˉ chaˉ kinꜙ kwëëhnꜚ dsaˉ hi̱ˉ täˉñeeꜘ. Läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˉhɨ̱ɨ̱nꜗ kuuˊ kihˈ, ngëënˊ kiyhˈ kye̱ꜘ ju̱hꜙ. 
\p  
\v 9 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Naꜗ maˉla̱a̱ꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ chaˊnehꜙ laˉ. Jëëhꜘ, dsaˉñʉʉhˉ laˉ, la̱a̱ꜗ ja̱ˉbaˊ saˊju̱ˉ kihꜗ Abraham kaˉlähꜘ.  
\v 10 Jëëhꜘ, Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ, maˉjay˜ hnaayhˉ hi̱ˉ naˉhë̱ë̱ˈ mahꜗ lä̱ä̱yꜗ. 
\s1 Juuˈ naˉhmääˊ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ kihꜗ u̱u̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙjmeeꜘ taˊ kya̱a̱hˊ kuuˊ 
\r (Mt. 25:14-30) 
\p  
\v 11 Maˊ tä̱ä̱hˊ dsaˉ maˊ nuuˉ kihꜗ Jesús, heˉja̱ˉ gaꜙhlë̱ë̱yhꜗ juuˈ naˉhmääˊ läꜙlaˉ. Jëëhꜘ maˉngooꜗ yaˉjä̱yhꜙ kihꜗ Jerusalén hiꜙ maˊ jmeeꜙ dsaˉ hʉʉˊdsëˉ, läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ maˊ le̱e̱ꜘ Jesús dsaˉtaˊ mahꜗ jmeeyꜗ hihꜙ kihꜗ dsaˉgooyˈ.  
\v 12 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Maˊ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ dsaˉjø̱ø̱hˈ hi̱ˉ ngooꜗ jeeˊ jwɨɨˉ ʉ̱ʉ̱ꜘ jeeˊ hñaaˈ dsihꜘ le̱e̱yꜘ dsaˉtaˊ jø̱ø̱hˈ, ja̱ˉgaˊ jä̱yhꜘ gooyˈ.  
\v 13 Jä̱ä̱ꜗ ja̱ˉgaˊ yaˉhë̱ë̱yˈ, gaꜙtëëyhꜗ gya̱a̱ꜗ moz˜ kya̱a̱yꜗ. Gaꜙkwëëyhꜗ maꜙ ko̱o̱ˉ cho̱o̱hˊ kuuˊ läꜙja̱a̱yˉ. Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: “Jmeeˊ hnähꜘ taˊ kya̱a̱hˊ kuuˊ laˉ, taˊko̱ˉji̱i̱hˈ läꜙhë̱ë̱nˊ.”  
\v 14 Pero dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ jwɨɨˉ ja̱ˉ, maˊ naˉhøøhˊ kihˈ dsaˉjø̱ø̱hˈ heꜘ. Heˉja̱ˉ gaꜙche̱e̱yꜗ dsaˉ kaahˋ kiyhˈ hi̱ˉ dsaˉjähˋ jeeˊ ja̱ˉ: “Saꜙ hnøøˉ jnäähˈ le̱e̱ꜘ dsaˉ naˉ dsaˉtaˊ kya̱a̱ˈ jnäähˈ.” 
\p  
\v 15 ʼLäꜙko̱o̱ˉ maˊ ja̱hˈ dsaˉjø̱ø̱hˈ heꜘ, maˉngëëꜘ maˉhña̱a̱yˈ taˊ, gaꜙjmeeyꜘ madaꜚ dsaˉtëëyhꜙ moz˜ hi̱ˉ gaꜙkwëëyhꜗ kuuˊ mahꜗ jëëyꜗ haˉ ko̱o̱ˉ teꜗ kuuˊ maˉlɨh˜ moz˜ heꜘ.  
\v 16 Jaꜗ hi̱ˉ toˉnëˊ heꜘ, gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ: “Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, kya̱a̱hˊ kuuˊ kyahˈ maˉlɨhn˜ ko̱o̱ˉ gaˊ gyaˈ läꜙko̱o̱ˉ teꜗ heˉ gaꜙkwëëhˋ jnäꜘ.”  
\v 17 Dsaˉtaˊ jø̱ø̱hˈ heꜘ gaꜙjähꜘ sɨɨyhꜙ: “Lluꜗ baˊ taˊ kyahˈ, hneˉ moz˜ llu̱u̱ꜗ kya̱a̱nꜙ. Kihꜗ heˉ maˉmiˉtehˋ kya̱a̱hˊ miihˉ heˉ gaꜙtoohnꜗ goohˉ, le̱e̱hꜘ dsaˉtaˊ kihˈ gyaꜗ jwɨɨˉ.”  
\v 18 Jaꜗ hi̱ˉ jñahꜘ heꜘ hi̱ˉ gaꜙjähꜘ: “Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, kuuˊ kyahˈ maˉlɨh˜ hñaꜘ ju̱hꜙ läꜙko̱hꜘ teꜗ kuuˊ heˉ gaꜙkwëëhˋ jnäꜘ.”  
\v 19 Hiꜙ gaꜙsɨɨyhꜙ kaˉlähꜘ hi̱ˉ heꜘ: “Hneˉ kaˉlähꜘ le̱e̱hꜘ dsaˉtaˊ kihˈ hñaꜘ jwɨɨˉ.” 
\p  
\v 20 ʼHiꜙ jaꜗ jñahꜘ kaˉlähꜘ hi̱ˉ gaꜙjähꜘ: “Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, heeꜚ kuuˊ kyahˈ laˉ, gaꜙløønꜗ lluꜗ kya̱a̱hˊ hmɨɨhˉ dsaˊluuˉ.  
\v 21 Jëëhꜘ, gaꜙläꜙgohnꜙ kya̱a̱hˊ hneˉ kihꜗ heˉ hä̱ä̱hˈ kya̱a̱hˊ taˊ kyahˈ. Jmeehˉ kyahꜗ heˉ laꜗ kihꜗ jñahꜘ hiꜙ choohˊ taˊ jeeˊ saꜙ jngëëhˉ.”  
\v 22 Mahꜗ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ: “Heˉ baˊ cheˉ hlë̱ë̱hˈ hneˉ moz˜. Kya̱a̱hˊ ja̱ˉbaˊ juuˈ heˉ maˉhlëëhˊ llanˋ taˊ kyahˈ. Maˉñehˊ baˊ hneˉ heˉ hä̱ä̱nˈ, mahꜗ jmeenꜙ kinꜙ heˉ laꜗ kihꜗ jñahꜘ hiꜙ choohnˊ taˊ jeeˊ saꜙ maˉjngëënꜗ.  
\v 23 ¿Heˉlaˈ saꜙ gaꜙtøøhˈ kuuˊ kinꜙ banco mahꜗ maˉlaꜙ maˉja̱hn˜ maˊ ngëëhˊ kinꜙ läꜙkye̱ˉ saˊjo̱o̱ꜘ kihꜗ?”  
\v 24 Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ ja̱ˉ: “Jñuuhˊ hnähꜘ kuuˊ heˉ cho̱o̱yhˉ naˉ mahꜗ kwëëhˋ hnähꜘ hi̱ˉ chaˉ kihꜗ gyaꜗ ko̱o̱ˉ naˉ.”  
\v 25 Dsaˉ heꜘ gaꜙjähꜘ sɨɨyhꜙ: “Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, pero dsaˉ naˉ chaˉ baˊ kiyhˈ gyaꜗ ko̱o̱ˉ naˉ.”  
\v 26 Pero jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ: “Hi̱ˉ chaˉ kihꜗ, hyoyhꜙ chaˉgaˊmiihˉ. Mahꜗ hi̱ˉ chaˉ miihˉ kihꜗ, dsaˉjñuhꜗ goˉte˜ baˊ heˉ chaˉ kiyhꜗ.  
\v 27 Läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ naˉhøøhˊ kinꜙ, hi̱ˉ saꜙ maˊ hnøøˈ maˊ jmeenˋ hihꜙ kihꜗ, goˉkya̱a̱ꜙ kya̱a̱nꜙ taꜙ laꜙ mahꜗ ku̱hˈ luuyˊ chaˊnënꜙ laˉ.” 
\s1 Gaꜙheꜗ Jesús naˉdsë̱ë̱˜ burr˜ jwɨɨˉ Jerusalén 
\r (Mt. 21:1-11; Mr. 11:1-11; Jn. 12:12-19) 
\p  
\v 28 Maˉngëëꜘ maˉhlëëhꜘ Jesús juuˈ ja̱ˉ, gaꜙheyꜗ jwëˈ ngooyꜗ taꜙ Jerusalén.  
\v 29 Maˊ ngooyˈ yaꜙchu̱yhꜙ jwɨɨˉ Betfagé kya̱a̱hˊ Betania, jä̱hꜙ kihꜗ mohꜘ heˉ che̱e̱ˉ Olivo, gaꜙche̱e̱yꜗ u̱u̱ꜗ discípulo kya̱a̱yꜗ.  
\v 30 Gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Goˉnääꜘ hnähꜘ taꜙ jeeˊ jwɨɨˉ mähˉ heˉ nøøꜘ taꜙ chaˊnëˊ. Waˊraˉ gaꜙtë̱ë̱hꜘ hnähꜘ jeeˊ ooꜙ, jnäähꜙ hnähꜘ ja̱a̱ˉ burr˜ mähꜗ hi̱ˉ naˉhñuuhˊ, hi̱ˉ saꜙ gaˊ maˉwɨɨꜗ dsaˉ. Ja̱ˉ che̱e̱hˋ hnähꜘ mahꜗ yaˊjä̱ä̱hꜙ hnähꜘ taꜙ laꜙ.  
\v 31 Cherˊmahꜗ cha̱a̱ˉ hi̱ˉ gaꜙngɨɨꜘ juuˈ kyahꜗ hnähꜘ heˉlaˈ che̱e̱hˊ hnähꜘ burr˜ naˉ, ja̱ˉ jwɨɨhꜘ hnihꜘ läꜙlaˉ: “Jmeeꜙ biiꜗ kihꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱ꜗ jnäähˈ baˊ laˉ.” 
\p  
\v 32 Heˉja̱ˉ gaꜙnääꜗ baˊ hi̱ˉ gaꜙche̱e̱yꜗ heꜘ. Hiꜙ gaꜙjnä̱ä̱yhꜙ baˊ läꜙko̱hꜘ gaꜙjäyhꜘ.  
\v 33 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ tä̱ä̱yhˊ che̱e̱yhˉ burr˜ heꜘ, gaꜙjähꜘ dsaˉjʉʉˊ burr˜ sɨɨyhꜙ: 
\p —¿Heˉlaˈ che̱e̱hˊ hnähꜘ burr˜ naˉ? 
\p  
\v 34 Mahꜗ gaꜙjähꜘ discípulo heꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —Heˉ jmeeꜙ biiꜗ kihꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ baˊ laˉ. 
\p  
\v 35 Heˉja̱ˉ naˊjä̱ä̱yˉ burr˜ heꜘ jeeˊ chehˈ Jesús mahꜗ gaꜙkyeˉ dsaˉ hmɨɨhˉ kihꜗ kaˊluuˊ burr˜. Ja̱ˉgaˊ gaꜙwɨɨꜗ Jesús burr˜ heꜘ.  
\v 36 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ ngooˈ Jesús, läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ maˊ ja˜ hmɨɨhˉ kihꜗ läꜙ häˊ jwëꜗ.  
\v 37 Maˊ ngooyˈ yaꜙjä̱yhꜙ jyooꜚ kihꜗ mohꜘ Olivo, peerꜙ maˊ cha̱a̱ˉ lluꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ kya̱a̱yꜗ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ꜗ kaahˋ kiyhˈ. Maˊ tooyh˜ mɨɨhˊ, kwayꜙ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio kihꜗ läꜙjëꜙ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ heˉ gaꜙjëëyꜗ.  
\v 38 Maˊ jäyhꜘ: 
\p —¡Dio kya̱a̱hˊ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ hi̱ˉ jaꜗ naˉ läꜙhihꜙ kiyhꜗ! Waˊ hiiꜘ tiiˊ gyʉʉhˈ jmɨˉgyʉʉꜙ. ¡Heˉ baˊ cheˉ jø̱ø̱hˈ la̱a̱ꜗ hi̱ˉ gyaꜗ gyʉʉhˈ! 
\p  
\v 39 Ja̱ˉgaˊ ko̱ˉlla̱a̱ˊ fariseo hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ kihˈ dsaˉ heꜘ gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Taˉjwohꜗ, taꜙ kwaˉ jwëˈ hlëëhꜙ discípulo kya̱a̱hꜗ läꜙnaˉ. 
\p  
\v 40 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, cherˊmahꜗ dsaˉ laˉ gaꜙtʉꜗ hlëëhꜙ läꜙnaˉ, ku̱u̱ˊ heˉ täähˊ laˉ hlëëhꜗ llayꜚ. 
\p  
\v 41 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙtë̱ë̱ꜘ Jesús chu̱hꜙ kihꜗ Jerusalén, gaꜙjëëyꜗ taꜙ jeeˊ jwɨɨˉ ja̱ˉ. Peerꜙ gaꜙkɨˊ gaꜙhooyhꜗ kihꜗ dsaˉ cha̱a̱ˉ jeeˊ ja̱ˉ.  
\v 42 Hiꜙ gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Heˉ baˊ cheˉ lluꜗ kyahꜗ hnähꜘ, waˊraˉ jähꜘ kihꜗ läꜙngëëhꜘ hnähꜘ jmɨɨˊ naˈ, hi̱i̱ˉ naˉ hi̱ˉ leꜘ jmeeꜗ hɨɨꜗ tiiˊ kyahˈ hnähꜘ. Pero saꜙ jnäꜘ heˉ ja̱ˉ kyahꜗ hnähꜘ naꜗ gaˉjʉhˉ.  
\v 43 Jëëhꜘ, jäꜙ jmɨɨˊ hlɨɨhꜗ kyahꜗ hnähꜘ. Dsaˉ hi̱ˉ naˉhøøhˊ kyahˈ hnähꜘ dsaˉta̱a̱yhˋ läꜙkuˊ läꜙji̱i̱ꜗ jeeˊ jwɨɨˉ kyahꜗ hnähꜘ mahꜗ sa̱a̱yhꜗ hnähꜘ läꜙhiiꜘ nëˊ goˉte˜. Niꜙ koˉta̱a̱ˊ moꜙsoꜙ chaˉ jeeˊ lä̱ä̱hꜘ hnähꜘ.  
\v 44 Sohˊhlayꜗ goˉte˜ naˊhyahˉ heˉ naˉjnëˉ jwɨɨˉ kyahꜗ hnähꜘ. Ja̱ˉ ji̱i̱hˈ maˉja̱a̱ꜘ hnähꜘ kihꜗ dsaˉ heꜘ. Sohˊhlaꜗ mɨˈku̱u̱ˊ heˉ laꜗ naˊhyahˉ, kihꜗ heˉ saꜙ gaꜙjmeehˊ hnähꜘ heˈ heˉ jaꜗ hi̱ˉ maˊ lä̱ä̱ˈ hnähꜘ. 
\s1 Gaꜙhwë̱ë̱ꜗ Jesús dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ hnɨɨꜙ jeeˊ chihˈ gwahꜙ 
\r (Mt. 21:12-17; Mr. 11:15-19; Jn. 2:13-22) 
\p  
\v 45 Maˊ gaꜙheꜗ Jesús jeeˊ chihˈ gwahꜙ jʉʉhꜙ, gaꜙløøyꜗ hëëyꜙ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ maˊ llaꜙ hmoohˊ jeeˊ ja̱ˉ.  
\v 46 Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Läꜙlaˉ naˉsɨɨˉ juuˈ kihꜗ Dio: “Hneˉ kinꜙ läꜙche̱e̱ˉ hneˉ jeeˊ ngɨɨꜙ dsaˉ kihꜗ Dio.” Pero maˉjmeehˊ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ tooˉ jeeˊ dsaˉta̱a̱hˋ dsaˉhɨ̱ɨ̱ˉ baˊ. 
\p  
\v 47 Ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ maˊ hlë̱ë̱h˜ Jesús dsaˉ jeeˊ chihˈ gwahꜙ. Pero läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉka̱a̱hˊ kya̱a̱ˈ jmiˉdsaˉ kya̱a̱hˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley kya̱a̱hˊ dsaˉka̱a̱hˊ kihˈ jeeˊ jwɨɨˉ ja̱ˉ, maˊ hnøøyˈ maˊ jngëëyhˈ Jesús.  
\v 48 Saꜙ gaꜙjnøøyhꜗ haˉ läꜙ maˊ jmeeyˈ mahꜗ maˊ jngëëyhꜗ Jesús, jëëhꜘ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jëë˜ ko̱o̱ˉ hwehˉ, nuuyˉ juuˈ heˉ kwaꜙ Jesús. 
\c 20  
\s1 Heˉ jaꜗ gyʉʉhˈ baˊ hihꜙ heˉ jmeeꜙ Jesús 
\r (Mt. 21:23-27; Mr. 11:27-33) 
\p  
\v 1 Ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ maˊ chehˈ Jesús hlë̱ë̱yh˜ dsaˉ juˈhmëëꜘ jeeˊ chihˈ gwahꜙ maˊ yaꜙnääꜗ dsaˉka̱a̱hˊ kya̱a̱ˈ jmiˉdsaˉ kya̱a̱hˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ dsaˉgyʉʉhˊ.  
\v 2 Mahꜗ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ Jesús: 
\p —Chiihˊ jnäähꜗ. ¿Cheˊ chaˉ jwëˈ kyahꜗ heˉ jmeehˉ läꜙjëꜙ heˉ naˉ? ¿Hi̱i̱ˉ kihꜗ hihꜙ heˉ jmeehˉ läꜙnaˉ? 
\p  
\v 3 Heˉja̱ˉ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús juuˈ kiyhꜗ, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Ngɨɨnˊ ko̱o̱ˉ mɨˈjuuꜗ kyahꜗ hnähꜘ kaˉlähꜘ. Je̱e̱hˋ daˊ hnähꜘ kinꜙ jä̱ä̱ꜗ, ja̱ˉgaˊ jwahnꜚ hi̱ˉ kihꜗ hihꜙ heˉ jmeenꜙ läꜙlaˉ.  
\v 4 ¿Hi̱i̱ˉ gaꜙjmeeꜘ hihꜙ heˉ gaꜙcha̱a̱ꜗ Jwa̱a̱ꜚ dsaˉ jmɨɨˉ, cheˊ Dio o cheˊ dsaˉñʉʉhˉ? 
\p  
\v 5 Jeeˊ tä̱ä̱yhˊ ja̱ˉ maˊ llayꜙ juuˈ kya̱a̱hˊ dsaˉkya̱a̱yhˊ, maˊ jäyhꜘ: 
\p —Cherˊmahꜗ gaꜙjähˊ jneˊ, hihꜙ kihꜗ Dio baˊ ja̱ˉ, Jesús jähꜙ: “¿Heˉlaˈ saꜙ gaꜙläꜙdsooꜘ hohꜘ hnähꜘ kiyhꜗ gaˉ ja̱ˉ?”  
\v 6 Hiꜙ cherˊmahꜗ gaꜙjähˊ jneˊ, jaꜗ hihꜙ kihꜗ dsaˉ baˊ ja̱ˉ, läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ teꜗ ku̱u̱ˊ jnänˋ, jëëhꜘ, läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ heꜘ jmeeyꜙ dsooꜘ Jwa̱a̱ꜚ maˊ la̱a̱ˈ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ maˊ ngëë˜ juuˈ kihꜗ Dio. 
\p  
\v 7 Heˉja̱ˉ gaꜙjäyhꜘ gaꜙsɨɨyhꜙ Jesús: 
\p —Saꜙ ñeˊ jnäähꜗ hi̱ˉ kihꜗ hihꜙ jaꜗ Jwa̱a̱ꜚ heˉ gaꜙcha̱a̱yꜗ dsaˉ jmɨɨˉ. 
\p  
\v 8 Mahꜗ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús juuˈ kiyhꜗ kaˉlähꜘ, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Niꜙ jnäꜘ saꜙ jmeehnꜚ juuˈ hi̱ˉ gaꜙjmeeꜘ hihꜙ heˉ jmeenꜙ läꜙlaˉ. 
\s1 Juuˈ naˉhmääˊ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ kihꜗ dsaˉ hi̱ˉ gaꜙhøøꜘ taˊ kihˈ jñahꜘ 
\r (Mt. 21:33-44; Mr. 12:1-11) 
\p  
\v 9 Hiꜙ gaꜙløøyꜗ hlë̱ë̱yh˜ dsaˉ juuˈ naˉhmääˊ läꜙlaˉ: 
\p —Ja̱a̱ˉ dsaˉ gaꜙtä̱ä̱ꜗ ko̱o̱ˉ nääꜗ chaahˈ wɨ̱ɨ̱ˉ jëhˈ. Mahꜗ gaꜙtooyhˉ gooˉ dsaˉ heˉ høøyꜗ maꜙ to̱ꜗdsaahˋ. Ja̱ˉgaˊ yaꜙhë̱ë̱yꜗ ngooyꜗ, jeeˊ gaꜙläꜙhë̱ë̱yˋ chaˉmiihˉ jmɨɨˊ.  
\v 10 Maˊ gaꜙllooꜗ ji̱i̱ˉ kihꜗ mɨˈjëhꜗ ja̱ˉ, gaꜙche̱e̱yꜗ ja̱a̱ˉ moz˜ kya̱a̱yꜗ jeeˊ maˊ tä̱ä̱hˊ dsaˉ høøꜙ taˊ kiyhˈ mahꜗ maˊ ko̱o̱yꜙ he̱e̱yꜚ heˉ maˊ të̱ë̱yˉ. Pero dsaˉ hi̱ˉ maˊ høøꜙ chaahˈ jëhˈ ja̱ˉ, gaꜙkwayꜘ kihꜗ moz˜ heꜘ mahꜗ gaꜙhëëyꜗ kihꜗ taꜙjmahꜗ.  
\v 11 Gaꜙche̱e̱yꜗ jñahꜘ kaˉlähꜘ moz˜ kya̱a̱yꜗ. Hi̱ˉ heꜘ kaˉlähꜘ gaꜙjmiˊ gaꜙba̱a̱ꜗ dsihꜘ, gaꜙlleyˉ oˉhihꜙ kihꜗ mahꜗ gaꜙche̱e̱yhˉ taꜙjmahꜗ.  
\v 12 Gaꜙtëꜘ hnëˉ ji̱i̱h˜ gaꜙche̱e̱yꜗ jñahꜘ moz˜ kya̱a̱yꜗ. Pero dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jmeeꜙ taˊ jeeˊ ja̱ˉ, läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ gaꜙjmeeyhꜙ dsooˊ mahꜗ gaꜙhëëyꜗ kihꜗ goˉte˜. 
\p  
\v 13 ʼHiꜙ dsaˉjʉʉˊ chaahˈ jëhˈ ja̱ˉ, maˊ jmeeyꜙ hʉʉˊdsëˉ: “¿Haˉ läꜙ jmeenˋ? Goꜚ che̱e̱nꜚ ja̱a̱ˉ chihˉ kya̱a̱nꜙ nääꜚ gaˊ hi̱ˉ hnaanꜙ, haˉ gaˉ cheˉ waˊraˉ gaꜙllooyꜗ, jmeeyꜗ heˈ kihꜗ.”  
\v 14 Pero dsaˉ hi̱ˉ maˊ høøꜙ chaahˈ jëhˈ ja̱ˉ, maˊ gaꜙjëëyꜗ jaꜗ chihˉ heꜘ, gaꜙta̱a̱yhˋ gaꜙllayꜘ juuˈ, gaꜙjäyhꜘ: “Hi̱ˉ ooꜙ naˉ jä̱ꜗ kya̱a̱hˊ taˊ laˉ. Waˊ jngëëhˊ jnihꜘ mahꜗ jä̱nˊ kya̱a̱hˊ he̱e̱yꜚ heˉ maˊ të̱ë̱yˉ.”  
\v 15 Heˉja̱ˉ gaꜙlle̱e̱yˉ taꜙ kaˊhneꜚ jeeˊ maˊ naˉjnääˊ chaahˈ jëhˈ ja̱ˉ mahꜗ naˊjngëëyhˉ. 
\p ʼ¿Heeˉ baˊ jmeeˈ dsaˉjʉʉˊ chaahˈ jëhˈ kihꜗ hi̱ˉ høøꜙ taˊ kiyhˈ, la̱a̱hꜘ hnähꜘ?  
\v 16 Lloo˜ dsaˉjʉʉˊ jëhˈ mahꜗ miˉlla̱a̱yꜙ hi̱ˉ jmeeꜙ taˊ ja̱ˉ mahꜗ tooyhꜙ gooˉ jñahꜘ hi̱ˉ jmeeꜗ taˊ kiyhˈ —gaꜙjähꜘ Jesús. 
\p Maˊ gaꜙnuuꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ juuˈ ja̱ˉ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —¡Saꜙ waˊ kwaꜘ Dio jwëꜘ jmeenˊ läꜙja̱ˉ! 
\p  
\v 17 Maˊ chehˈ Jesús jë̱ë̱˜ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —¿Heeˉ hnøøꜗ jähꜙ heˉ naˉsɨɨˉ läꜙlaˉ?: 
\q1 Ja̱ˉbaˊ ku̱u̱ˊ heˉ saꜙ gaꜙtɨhꜗ dsëꜗ tëꜙhyahꜙ, 
\q1 heˉ ja̱ˉ baˊ gaꜙjä̱ꜘ läꜙko̱o̱ˉ mɨˈku̱u̱ˊ heˉ kyeˉ dsaˉ toˉnëˊ kihˈ ko̱o̱ˉ hneꜗ jʉʉhˉ. 
\m  
\v 18 Läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ tä̱hꜙ nëˊ ku̱u̱ˊ ja̱ˉ, hi̱ˉ heꜘ chʉˉjøøꜘ jmɨˉngoꜗ kihꜗ. Hiꜙ waˊraˉ gaꜙtohꜘ ku̱u̱ˊ ja̱ˉ nëˊ kihˈ dsaꜙ, jle̱e̱yhꜘ goˉte˜. 
\p  
\v 19 Läꜙjë̱ë̱ꜙ jmiˉdsaˉ ka̱a̱hˊ heꜘ kya̱a̱hˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley hnøøyꜗ maˊ sa̱a̱yhˈ Jesús hor˜ ja̱ˉ, jëëhꜘ gaꜙta̱hꜘ dsëyꜗ heˉ gaꜙhlëëhꜘ Jesús kiyhꜗ kya̱a̱hˊ juuˈ naˉhmääˊ ja̱ˉ. Pero maˊ ga̱yhꜙ dsaˉ. 
\s1 Kwa̱a̱t˜ kihꜗ kuˊsɨhˉ 
\r (Mt. 22:15-22; Mr. 12:13-17) 
\p  
\v 20 Heˉja̱ˉ gaꜙche̱e̱ꜗ dsaˉka̱a̱hˊ heꜘ ko̱ˉlla̱a̱ˊ dsaˉ hi̱ˉ naˊki̱i̱ꜗ juuˈ. Hi̱ˉ heꜘ maˊ jmä̱ä̱˜ hñiiꜘ läꜙko̱o̱ˉ hi̱ˉ llu̱u̱ꜗ. Läꜙ ta̱a̱ˊ gaˊ gaꜙjmeeyꜘ haˉ läꜙ jeeˊ maˊ ka̱a̱hˈ juuˈ kihꜗ Jesús mahꜗ maˊ hnɨɨyˈ kiyhꜗ kya̱a̱hˊ dsaˉtaˊ.  
\v 21 Läꜙja̱ˉ, gaꜙngɨɨyꜘ juuˈ kiyhꜗ: 
\p —Taˉjwohꜗ, ñeˊ jnäähꜗ hneˉ hlëëhˊ kweeˉ maˊ kwahˉ juuˈ. Saꜙ chaˉ kwa̱a̱t˜ kye̱hˊ haˉ läꜙ la̱a̱ꜗ läꜙja̱a̱ˉ läꜙja̱a̱ˉ dsaˉ. Hneˉ jwɨɨhꜘ dsaˉ kya̱a̱hˊ juˈdsooꜘ jmahꜗ baˊ haˉ läꜙ laꜗ jwëꜘ kihꜗ Dio.  
\v 22 ¿Haˉ läꜙ jwahꜘ hneˉ, cheˊ lluˈ miˊhmaahˊ jneˊ kuˊsɨhˉ kihꜗ dsaˉtaˊ César o saꜙ lluꜗ? 
\p  
\v 23 Pero kyʉʉh˜ baˊ Jesús ma̱y˜ kihꜗ dsaˉ heꜘ, heˉja̱ˉ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —¿Heˉlaˈ ka̱hˉ hnähꜘ dsënꜙ?  
\v 24 Heehˋ daˊ jnäꜘ ko̱o̱ˉ kuuˊ. ¿Hi̱i̱ˉ kihꜗ he̱e̱hꜚ to̱o̱ꜙ laˉ? ¿Hi̱i̱ˉ kihꜗ jmɨɨˉ naˉsɨɨˉ laˉ? 
\p Mahꜗ gaꜙjähꜘ dsaˉ heꜘ sɨɨyhꜙ Jesús: 
\p —Kihꜗ César baˊ naˉ. 
\p  
\v 25 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Heˉ laꜗ kihꜗ César, kwëëhˋ baˊ César. Heˉ laꜗ kihꜗ Dio, kwëëhˋ baˊ Dio heˉ laꜗ kihꜗ. 
\p  
\v 26 Niꜙ miihˉ saꜙ gaꜙjnøøyhꜗ haˉ läꜙ jeeˊ maˊ ka̱a̱hˈ juuˈ kihꜗ Jesús toꜙloꜙ nëˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ. Ko̱o̱ˉ gaꜙta̱a̱yhˋ jëë˜ dsa̱yhꜙ baˊ kya̱a̱hˊ juuˈ heˉ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús kiyhꜗ mahꜗ gaꜙjä̱yꜘ tiˊsɨ̱hꜘ goˉte˜. 
\s1 Gaꜙngɨɨꜘ dsaˉ juuˈ haˉ läꜙ leꜘ waˊraˉ gaꜙtëꜘ jeeˊ läꜙji̱i̱hˊ hi̱ˉ naˉju̱u̱ˊ 
\r (Mt. 22:23-33; Mr. 12:18-27) 
\p  
\v 27 Läꜙja̱ˉ gaꜙllaꜙnääꜗ ko̱ˉlla̱a̱ˊ dsaˉ saduceo jeeˊ maˊ chehˈ Jesús. Dsaˉ heꜘ, saꜙ maˊ jmeeyꜙ dsooꜘ heˉ läꜙji̱i̱hˊ dsaˉ hi̱ˉ maˉnaˉju̱u̱ˊ. Mahꜗ gaꜙngɨɨꜘ dsaˉ heꜘ juuˈ kihꜗ Jesús.  
\v 28 Gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Taˉjwohꜗ, Moisé gaꜙsɨɨꜘ jnänˋ kya̱a̱hˊ juuˈ laˉ. Waˊraˉ gaꜙju̱u̱ꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ saꜙ cha̱a̱ˉ jo̱o̱ꜘ, dsaˉñʉʉhˉ ø̱ø̱hꜚ hlɨɨꜘ heꜘ, lleˋ kihˈ tëëyꜙ dsaˉmëꜘ mahꜗ läꜙcha̱a̱ˉ jo̱o̱yꜘ hi̱ˉ le̱e̱ꜘ kwa̱a̱t˜ kya̱a̱ꜗ hlɨɨꜘ ø̱ø̱yhꜚ.  
\v 29 Maˊ la̱a̱ˈ gye̱e̱ꜗ dsaˉñʉʉhˉ ja̱a̱ˉ baˊ choꜗjmiiyˉ. Hi̱ˉ toˉnëˊ heꜘ gaꜙka̱a̱ꜗ dsaˉmëꜘ pero cha̱hꜘ baˊ gaꜙju̱u̱yꜗ. Saꜙ gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ jo̱o̱yꜘ.  
\v 30 Heˉja̱ˉ jeeˊ gaꜙtëꜘ u̱u̱ꜗ dsaˉñʉʉhˉ ø̱ø̱yhꜚ, gaꜙka̱a̱ꜗ dsaˉmëꜘ heꜘ. Ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ gaꜙju̱u̱yꜗ, saꜙ gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ jo̱o̱yꜘ.  
\v 31 Jeeˊ gaꜙtëꜘ u̱u̱ˉ dsaˉñʉʉhˉ ø̱ø̱yhꜚ, gaꜙka̱a̱yꜗ dsaˉmëꜘ heꜘ. Ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ läꜙjë̱ë̱ꜙ gye̱e̱ꜗ dsaˉñʉʉhˉ gaꜙka̱a̱ꜗ dsaˉmëꜘ heꜘ hiꜙ gaꜙju̱u̱ꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ gye̱e̱ꜗ dsaˉñʉʉhˉ heꜘ. Niꜙ ja̱a̱ˉ saꜙ gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ jo̱o̱ꜘ.  
\v 32 Jeeˊ gaꜙdsa̱a̱ꜗ goˉte˜, gaꜙju̱u̱ꜗ hñiiꜘ dsaˉmëꜘ kaˉlähꜘ.  
\v 33 Waˊraˉ gaꜙtëꜘ jeeˊ läꜙji̱i̱hˊ hi̱ˉ maˉnaˉju̱u̱ˊ, ¿hi̱i̱ˉ ja̱a̱ˉ kihꜗ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ gye̱e̱ꜗ le̱e̱ꜘ kya̱a̱ꜗ dsaˉmëꜘ heꜘ? Jëëhꜘ, gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ gye̱e̱ꜗ baˊ gaꜙläꜙkya̱a̱yhˋ —gaꜙjähꜘ dsaˉ saduceo sɨɨyhꜙ Jesús. 
\p  
\v 34 Heˉja̱ˉ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús juuˈ kiyhꜗ, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Dsaˉmëꜘ dsaˉñʉʉhˉ je̱e̱y˜ gooyˉ taˊko̱ˉji̱i̱hˈ cha̱a̱yˉ jmɨˉgyʉʉꜙ laˉ baˊ.  
\v 35 Pero läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ kwa̱a̱t˜ läꜙji̱i̱hˊ jeeˊ kihˈ hi̱ˉ naˉju̱u̱ˊ mahꜗ dsaˉta̱a̱yhˋ jmɨˉgyʉʉꜙ hmëëꜘ, jeeˊ ja̱ˉ niꜙ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ dsaˉñʉʉhˉ moꜙsoꜙ je̱e̱yꜗ gooyˉ.  
\v 36 Niꜙ moꜙsoꜙ ju̱u̱yꜘ kaˉlähꜘ, le̱e̱yꜘ kweeˉ läꜙko̱o̱ˉ ángele. Läꜙlluꜗ heˉ läꜙji̱i̱yhˊ heˉja̱ˉ le̱e̱yꜘ jo̱o̱ꜘ Dio baˊ.  
\v 37 Hiꜙ läꜙkye̱ˉ Moisé gaꜙmiꜙjnääˉ jnänˋ heˉ läꜙji̱i̱hˊ dsaˉ jeeˊ kihˈ hi̱ˉ naˉju̱u̱ˊ. Jëëhꜘ, läꜙ maˊ gaꜙsɨɨꜘ Moisé läꜙko̱o̱ˉ gaꜙlaꜗ kiyhꜗ jeeˊ maˊ chihˈ chaahˈ to̱o̱ꜘ ja̱ˉ, gaꜙtëëyhꜗ Dio läꜙlaˉ: “Dio kya̱a̱ꜗ Abraham, Dio kya̱a̱ꜗ Isaac, Dio kya̱a̱ꜗ Jacob.”  
\v 38 Heˉ gaꜙjäyhꜘ läꜙja̱ˉ, saꜙ naˉju̱u̱ˊ dsaˉ maˉgyu̱hˉ jnänˋ heꜘ kihꜗ Dio. Jëëhꜘ Dio jnänˋ la̱a̱yꜗ Dio kya̱a̱ꜗ hi̱ˉ naˊji̱i̱hꜙ baˊ. 
\p  
\v 39 Ko̱ˉlla̱a̱ˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley gaꜙjähꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —Lluꜗ baˊ heˉ maˉjähˊ naˉ, Taˉjwohꜗ. 
\p  
\v 40 Ja̱ˉ ji̱i̱hˈ moꜙsoꜙ gaꜙtu̱u̱ˉ dsëyꜗ maˊ ngɨɨˈ gyihꜗ juuˈ kihꜗ Jesús. 
\s1 Hi̱ˉ kihꜗ jaꜗ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ Cristo 
\r (Mt. 22:41-46; Mr. 12:35-37) 
\p  
\v 41 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —¿Haˉ läꜙ laꜗ heˉ jähꜘ dsaˉ, Cristo la̱a̱ꜗ saˊju̱ˉ kihꜗ David?  
\v 42 Heꜘ baˊ hñiiꜘ David gaꜙsɨɨꜘ juuˈ laˉ nëˊ jeˉ kihꜗ Salmo: 
\q1 Gaꜙjähꜘ Dio gaꜙsɨɨyhꜙ Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ: 
\q1 “Naꜘ jwooˈ raˉllu̱u̱ꜗ kinꜙ laˉ, 
\q1  
\v 43 läꜙji̱i̱hˈ lloo˜ jmɨɨˊ lla̱a̱nꜚ hɨɨˊ tɨɨhˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ naˉhøøhˊ kyahˈ.” 
\m  
\v 44 ¿Haˉ läꜙja̱ˉ la̱a̱ꜗ Cristo saˊju̱ˉ kihꜗ David gaˉ ja̱ˉ, cherˊmahꜗ hñiiꜘ David gaꜙjähꜘ kihꜗ Cristo: “Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ?” 
\s1 Gaꜙjʉʉhꜗ Jesús kihꜗ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley 
\r (Mt. 23:1-36; Mr. 12:38-40; Lc. 11:37-54) 
\p  
\v 45 Läꜙ maˉnuuꜘ ja̱ˉ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jeeˊ ja̱ˉ, gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨhꜙ discípulo kya̱a̱yꜗ: 
\p  
\v 46 —Le̱e̱hꜚ hnähꜘ kya̱a̱hˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley. Peerꜙ tɨh˜ dsëyꜗ ngëyꜗ jeeˊ kihˈ dsaꜙ kye̱yhˊ hmɨɨhˉ kyooˉ, hnøøyꜗ jmeeꜗ dsaˉ Dio kiyhꜗ chaˊjwëꜗ jʉʉhˉ. Hiꜙ tɨh˜ dsëyꜗ gyayꜙ toˉnëˊ hmaˉsii˜ nehꜙ gwahꜙ mähˉ hiꜙ läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ jeeˊ dsaˉta̱a̱hˋ dsaˉ kuhˉhɨ̱h˜.  
\v 47 Hwë̱ë̱y˜ dsaˉmëꜘ hnɨɨꜘ chaˊnehꜙ kihꜗ, kiˉwëëꜘ dsaˉta̱a̱yhˋ ngɨɨyꜙ kiyhꜗ kihꜗ Dio haˉ jeeˊ jëëꜗ dsaˉ kiyhꜗ. Pero chaˉgaˊmiihˉ wɨɨꜘ heehꜗ Dio dsaˉ hi̱ˉ jmeeꜙ läꜙja̱ˉ. 
\c 21  
\s1 Naˊka̱ˉ dsaˉmëꜘ hnɨɨꜘ kuuˊ chaˊnëˊ Dio 
\r (Mt. 12:41-44) 
\p  
\v 1 Maˊ chehˈ Jesús jëë˜ haˉ läꜙ maˊ jmeeꜙ dsaˉ chaˉ kuuˊ, tooyhˉ kuuˊ nehꜙ wɨ̱ɨ̱ꜘ kihꜗ gwahꜙ.  
\v 2 Gaꜙjë̱ë̱yꜗ kaˉlähꜘ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ hnɨɨꜘ hi̱ˉ täˉñeeꜘ goˉte˜, gaꜙtooyhˉ to̱ꜗ ñeˈ nøøꜘ heˉ saꜙ kye̱e̱ꜘ niꜙ miihˉ.  
\v 3 Heˉja̱ˉ gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, dsaˉmëꜘ hnɨɨꜘ laˉ täˉñeeꜘ, maˉkwayꜘ chaˉgaˊmiihˉ läꜙko̱hꜘ gaˊ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ chaˉ kuuˊ.  
\v 4 Jëëhꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ ooꜙ maˉkwëëhꜗ Dio miihˉ heˉ dsaˉcha̱a̱ꜘ kiyhꜗ, pero dsaˉmëꜘ hnɨɨꜘ laˉ, maꜙkeꜙ täˉñeeyꜘ, maˉkwayꜘ läꜙko̱hꜘ teꜗ kuuˊ heˉ chaˉ kiyhꜗ heˉ kya̱a̱hˊ maˊ layˈ heˉ jmeeꜙ biiꜗ kiyhꜗ —gaꜙjähꜘ Jesús. 
\s1 Lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ hlaˈ gwahꜙ jʉʉhꜙ 
\r (Mt. 24:1-2; Mr. 13:1-2) 
\p  
\v 5 Maˊ tä̱ä̱hˊ ko̱ˉlla̱a̱ˊ maˊ llaꜙ juuˈ kihꜗ gwahꜙ haˉ läꜙko̱o̱ˉ naˊhñaahꜗ maˊ laˈ ku̱u̱ˊ heˉ maˊ naˉchu̱hꜙ hiꜙ maˊ naˉlɨɨˊ kya̱a̱hˊ läꜙjëꜙ heˉ maˊ dsaˉka̱ꜙ dsaˉ kihꜗ Dio. Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p  
\v 6 —Läꜙjëꜙ heˉ jëëhꜘ hnähꜘ naˉ, lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ niꜙ ko̱o̱ˉ mɨˈku̱u̱ˊ saꜙ jä̱ꜗ naˉchu̱hꜙ nëˊ kihˈ ø̱ø̱hꜚ. Läꜙjëꜙ baˊ sohˊhlaꜗ. 
\s1 Johꜘ nëëˈ saꜙ jmeeꜗ lii˜ jä̱ä̱ꜗ ja̱ˉgaˊ lla̱a̱ꜙ jmɨˉgyʉʉꜙ 
\r (Mt. 24:3-28; Mr. 13:3-23) 
\p  
\v 7 Heˉja̱ˉ gaꜙngɨɨꜘ dsaˉ heꜘ juuˈ kiyhꜗ, gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —Taˉjwohꜗ, ¿lɨhꜘ baˊ leꜘ heˉ hlëëhˊ naˉ? ¿Heeˉ lii˜ jmeeꜗ waˊraˉ yaꜙjä̱hꜙ läꜙteꜗ juuˈ naˉ? 
\p  
\v 8 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Hnøøꜗ le̱e̱hꜚ hnähꜘ mahꜗ niꜙ ja̱a̱ˉ saꜙ miˉga̱a̱ꜙ hnähꜘ. Jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ yaˉnääꜘ hi̱ˉ ka̱ꜗ nëˊ kinꜙ, jäyhꜙ sɨɨyhꜙ hnähꜘ: “Jnäꜘ heꜘ la̱a̱nꜗ Cristo hi̱ˉ maˉche̱e̱ꜗ Dio.” Hiꜙ jäyhꜙ: “Maˊ ngooˈ gaꜙtëꜘ jmɨɨˊ.” Pero taꜙ goˉnääꜘ hnähꜘ kaahˋ kiyhˈ.  
\v 9 Gaˊ maˉnʉʉhˉ hnähꜘ chaˉ hniiˉ taꜙ laꜙ taꜙ jnøꜙ, taꜙ jø̱ø̱hˋ hnähꜘ hñaahꜗ. Jëëhꜘ, jmeeꜙ biiꜗ leꜘ läꜙja̱ˉ toˉnëˊ. Pero ja̱ꜙ läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ lla̱a̱ꜙ jmɨˉgyʉʉꜙ. 
\p  
\v 10 Ngooꜗ bihꜗ hlëëyhꜙ: 
\p —Te̱e̱ꜗ dsaˉ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ ko̱o̱ˉ hwaꜗ kya̱a̱hˊ jyohꜘ hwaꜗ, hiꜙ te̱e̱ꜗ dsaˉtaˊ kya̱a̱hˊ jñahꜘ dsaˉtaˊ.  
\v 11 Jehꜗ wɨɨꜘ jwërte hwaꜗ, ja̱ꜙ heˉ ko̱o̱ˉ jeeˊ jwɨɨˉ jëëꜗ dsaˉ hooˊ hiꜙ läꜙchaˉ dsooˊ heˉ dsaˉkwa̱hꜘ. Jmeeꜗ gooˉ jwërte, hiꜙ haˉ ko̱hꜘ lii˜ saꜙ jmeeꜗ gyʉʉhˈ jmɨˉgyʉʉꜙ. 
\p  
\v 12 ʼJä̱ä̱ꜗ ja̱ˉgaˊ leꜘ läꜙjëꜙ heˉ hlëëhnˊ laˉ, sa̱a̱hꜗ dsaˉ hnähꜘ, jmeeyhꜙ hnähꜘ. Jä̱ä̱yꜗ hnähꜘ nehꜙ gwahꜙ kiyhꜗ, ta̱a̱yhꜙ hnähꜘ nehꜙñeˈ, dsaˉjä̱ä̱yꜙ hnähꜘ chaˊnëˊ dsaˉtaˊ ka̱a̱hˊ kwa̱a̱t˜ kinꜙ.  
\v 13 Jeeˊ tä̱ä̱hˊ hnähꜘ dsaˉngëëhꜘ hnähꜘ läꜙja̱ˉ, maˊja̱ˉ laꜗ jmɨɨˊ kyahˈ hnähꜘ heˉ kwahˈ hnähꜘ juˈdsooꜘ kinꜙ.  
\v 14 Ko̱o̱ˉ häˊ baˊ llaˊ hohꜘ hnähꜘ heˉ saꜙ jmeehˈ hnähꜘ hʉʉˊdsëˉ haˉ läꜙ hlëëhˊ hnähꜘ heˉ kya̱a̱hˊ lä̱ä̱hˊ hnähꜘ hñaahˈ, gaˊ maˉtä̱ä̱hˊ hnähꜘ chaˊnëˊ dsaˉtaˊ.  
\v 15 Jëëhꜘ, jnäꜘ baˊ kwanˋ juuˈ heˉ hlëëhˊ hnähꜘ kya̱a̱hˊ chaˉmiihˉ hʉʉˊdsëˉ lluꜗ. Läꜙja̱ˉ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ naˉhøøhˊ kyahˈ hnähꜘ saꜙ le̱e̱yhꜙ hnähꜘ kya̱a̱hˊ maꜙlaꜙ juuˈ heˉ hlëëyhꜙ.  
\v 16 Heꜘ baˊ maaˋ tääˋ kya̱a̱hˈ hnähꜘ hnɨɨyꜗ kyahꜗ hnähꜘ, läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ ø̱ø̱hꜗ hnähꜘ, hi̱ˉ cha̱a̱ˉ kya̱a̱hꜗ hnähꜘ, omeꜚ kya̱a̱hꜗ hnähꜘ. Läꜙji̱i̱hˈ jngëëyhꜗ ko̱ˉlla̱a̱ˊ hnähꜘ.  
\v 17 Gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ baˊ jmeeˈ naˉhøøhˊ kyahˈ hnähꜘ kwa̱a̱t˜ kinꜙ.  
\v 18 Pero niꜙ ko̱o̱ˉ jñuˉ llehˊ hnähꜘ saꜙ dsaˉhɨɨꜗ.  
\v 19 Waˊ kwëëhˈ hohꜘ hnähꜘ mahꜗ läꜙja̱ˉ lä̱ä̱hꜘ hnähꜘ. 
\p  
\v 20 ʼWaˊraˉ gaꜙjëëhˋ hnähꜘ maˉtä̱ä̱hˊ hløøꜘ läꜙkuˊ läꜙji̱i̱ꜗ kihꜗ Jerusalén, maˊja̱ˉ läꜙñehˊ hnähꜘ maˉllooꜗ jmɨɨˊ jeeˊ he̱e̱ꜘ goˉte˜ jeeˊ jwɨɨˉ ja̱ˉ.  
\v 21 Jmɨɨˊ ja̱ˉ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ hwaˈ Judea waˊ kyʉ̱ʉ̱yˈ taꜙ mohꜘ. Hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jeeˊ jwɨɨˉ, waˊ kyʉ̱ʉ̱yˈ. Hiꜙ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jeeˊ nuuˉ kihꜗ, taꜙ waˊ llaˉnääyꜘ chaˊnehꜙ kiyhꜗ.  
\v 22 Jëëhꜘ, maˊja̱ˉ dsë̱ë̱ꜗ jmɨɨˊ te̱e̱hꜙ Dio jwɨɨ˜ kihꜗ dsaꜙ, mahꜗ läꜙteꜗ läꜙjëꜙ juuˈ heˉ maˉnaˉsɨɨˉ.  
\v 23 Peerꜙ jwɨɨ˜ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ kya̱a̱ˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ jmɨɨˊ ja̱ˉ hiꜙ läꜙja̱ˉ hi̱ˉ jä̱ä̱ꜙ gyʉ̱ʉ̱ˉ së̱hꜘ kaˉlähꜘ. Haˉ ko̱hꜘ wɨɨꜘ saꜙ jëëꜗ dsaˉ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ hwaꜗ Judea, heehꜗ Dio wɨɨꜘ jwërte dsaˉ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ Jerusalén.  
\v 24 Ko̱ˉlla̱a̱ˊ jngëëhˈ dsihꜘ kya̱a̱hˊ ñeꜗ. Hiꜙ jñahꜘ ko̱ˉlla̱a̱ˊ jä̱ä̱ˈ dsihꜘ naˉhñuuyꜚ taꜙ jeeˊ jyohꜘ jwɨɨˉ. Läꜙ tëˉ dsëꜗ dsaˉ hi̱ˉ saꜙ la̱a̱ꜗ judiu jmeeyꜗ kihꜗ dsaˉ cha̱a̱ˉ Jerusalén läꜙji̱i̱hˈ dsë̱ë̱ꜗ jmɨɨˊ heˉ lleˋ kiyhˈ. 
\s1 Waˊraˉ gaꜙtëꜘ jeeˊ jä̱hꜘ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ 
\r (Mt. 24:29-35, 42-44; Mr. 13:24-37) 
\p  
\v 25 ʼJa̱ˉ gaˊ jmeeˈ lii˜ nëˊ hyooˉ nëˊ sɨhˉ jeeˊ hë̱ë̱ꜚ nʉʉꜘ, mahꜗ nëˊ hwaˈ laˉ saꜙ ñeˉ dsaˉ heˉ jmeeꜗ waˊraˉ gaꜙnuuyꜘ tooh˜ mɨɨhˊ jmɨˉñeehꜚ waˊraˉ gaꜙhlu̱hꜗ wɨɨꜘ jwërte.  
\v 26 Läꜙji̱i̱hˈ saˊhla̱a̱ꜗ dsaˉ hwaꜗ läꜙgoyhꜙ. Jmeeyꜗ hʉʉˊdsëˉ heˉ baˊ leꜘ kiyhꜗ waˊraˉ gaꜙjëëyꜗ saˉjeh˜ läꜙjëꜙ heˉ chaˉ gyʉʉhˈ.  
\v 27 Ja̱ˉgaˊ jë̱ë̱yˈ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ hi̱ˉ jä̱hꜘ gyʉʉhˈ jeeˊ jniiꜘ kya̱a̱hˊ chaˉmiihˉ beꜘ, la̱a̱yꜗ jø̱ø̱hˈ goˉte˜.  
\v 28 Waˊraˉ gaꜙløøꜗ dsaˉlaꜘ läꜙjëꜙ heˉ laˉ, ja̱ˉ kwahˉ hnähꜘ beꜘ, cha̱a̱hꜙ hnähꜘ hñaahꜗ. Jëëhꜘ, miihˉ gaˊ hnøøˈ lä̱ä̱hꜘ hnähꜘ maˊja̱ˉ. 
\s1 Juuˈ naˉhmääˊ kihˈ chaahˈ higo 
\p  
\v 29 Hiꜙ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ juuˈ naˉhmääˊ läꜙlaˉ: 
\p —Jëëˋ daˊ hnähꜘ haˉ läꜙ laꜗ kihꜗ chaahˈ higo kya̱a̱hˊ jyohꜘ chaahˈ hmaˉ.  
\v 30 Waˊraˉ gaꜙløøꜗ dsaˉhyoꜙ saˊji̱hꜘ kihꜗ, maˉñehˊ hnähꜘ heˉ maˉngooꜗ gaꜙtëꜘ ji̱i̱ˉ jmaꜗ baˊ ja̱ˉ.  
\v 31 Ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ hnähꜘ kaˉlähꜘ, waˊraˉ gaꜙjëëhˋ hnähꜘ dsaˉlaꜘ läꜙjëꜙ heˉ maˉjwahnꜗ laˉ, waˊ läˉngëëhꜘ hnähꜘ heˉ maˉyaˉjä̱hꜙ jeeˊ jmeeꜙ Dio hihꜙ jnäꜘhäꜘ. 
\p  
\v 32 ʼMaꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, saꜙ lla̱a̱ꜙ dsaˉ cha̱a̱ˉ naꜗ taˊko̱ˉji̱i̱hˈ saꜙ gaˊ maˉläˉteꜗ läꜙjëꜙ heˉ jähꜘ juuˈ laˉ.  
\v 33 Ngëëꜘ baˊ läꜙjëꜙ heˉ chaˉ gyʉʉhˈ hwaꜗ, pero juuˈ kinꜙ, läꜙ maˉchaˉ ja̱ˉbaˊ. 
\p  
\v 34 ʼHnøøꜗ hä̱ä̱hˈ hnähꜘ hñaahꜗ. Taꜙ kwaˉ hnähꜘ jwëˈ läꜙhwehˉ tuhˉhohꜘ hnähꜘ kya̱a̱hˊ heˉ hlɨɨhˈ heˉ jøøꜙ kyahꜗ hnähꜘ, heˉ llaˉhe̱e̱hꜚ hnähꜘ, heˉ kye̱hˊ hnähꜘ chaˉmiihˉ hʉʉˊdsëˉ heˉ gaˊ hnøøˈ kyahꜗ hnähꜘ jmɨˉgyʉʉꜙ laˉ. Leꜘ gaˉ cheˉ niꜙ saꜙ le̱e̱hꜚ hnähꜘ waˊraˉ gaꜙläꜙteꜗ jmɨɨˊ ja̱ˉ.  
\v 35 Jmɨɨˊ ja̱ˉ leꜘ läꜙko̱o̱ˉ saˊläꜘ heˉ jlë̱ꜗ gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ läꜙka̱a̱ˉ hwaꜗ.  
\v 36 Taꜙ gwɨ̱ɨ̱ˉ hnähꜘ ja̱ˉ, ngɨɨˊ hnähꜘ kihꜗ Dio ko̱ˉllaˉji̱i̱h˜ mahꜗ läꜙja̱ˉ lä̱ä̱hꜘ hnähꜘ kihꜗ läꜙjëꜙ heˉ wɨɨꜘ heˉ jäꜙ ja̱ˉ, hiꜙ të̱ë̱hꜗ hnähꜘ goˊta̱a̱hˊ hnähꜘ chaˊnëˊ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ —gaꜙjähꜘ Jesús. 
\p  
\v 37 Taꜙlaꜙ jmɨɨˈ maˊ kwayꜙ juuˈ jeeˊ chihˈ gwahꜙ. Hiꜙ taꜙlaꜙ hwëˈ maˊ goˉhë̱ë̱yˈ maˊ dsa̱a̱yh˜ taꜙ mohꜘ heˉ che̱e̱ˉ Olivo.  
\v 38 Taꜙlaꜙ tiih˜ maˊ dsaˉnääꜗ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ jeeˊ chihˈ gwahꜙ maˊ dsaˉnʉʉꜘ juuˈ heˉ kwayꜙ. 
\c 22  
\s1 Maˊ hnoohˉ dsaˉ haˉ läꜙ jeeˊ maˊ sa̱a̱yhˈ Jesús 
\r (Mt. 26:1-5, 14-16; Mr. 14:1-2, 10-11; Jn. 11:45-53) 
\p  
\v 1 Maˉngooꜗ gaꜙtëꜘ jmɨɨˊ heˉ kuhˉ dsaˉ judiu heˊñiihꜚ heˉ saꜙ kya̱a̱hˊ levadura, ja̱ˉbaˊ jmɨɨˊ ja̱ˉ ku̱hˉ dsaˉ heꜘ borrego mähꜗ.  
\v 2 Läꜙjë̱ë̱ꜙ jmiˉdsaˉ ka̱a̱hˊ kya̱a̱hˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley, maˊ hnooyhˉ haˉ läꜙ jeeˊ maˊ jngëëyhˈ Jesús jeeˊ saꜙ jëë˜ dsaˉ, jëëhꜘ maˊ ga̱yhꜙ dsaˉ. 
\p  
\v 3 Mahꜗ gaꜙheꜗ Tanaˊ nehꜙ tuhˉdsëꜗ Juda hi̱ˉ maˊ tëëyh˜ Iscariote. Hi̱ˉ heꜘ maˊ la̱a̱ˈ ja̱a̱ˉ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ gyaꜙtu̱u̱ꜘ apóstole kya̱a̱ꜗ Jesús.  
\v 4 Heˉja̱ˉ ñeeyˊ naˊhlë̱ë̱yhˊ jmiˉdsaˉ ka̱a̱hˊ kya̱a̱hˊ jʉʉˊ hløøꜘ hi̱ˉ maˊ høøꜙ gwahꜙ ja̱ˉ. Gaꜙllayꜘ juuˈ kya̱a̱yhˊ haˉ läꜙ ngëëyꜗ Jesús.  
\v 5 Peerꜙ gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ lluꜗ dsaˉ heꜘ, heˉja̱ˉ gaꜙji̱i̱yhꜗ kuuˊ kihˈ Juda.  
\v 6 Gaꜙhe̱e̱hˉ baˊ Juda juuˈ ja̱ˉ. Heˉja̱ˉ gaꜙhnooyhˉ haˉ läꜙ jmeeyꜗ mahꜗ ngëëyꜗ Jesús jeeˊ saꜙ jëëꜗ dsaˉ. 
\s1 Gaꜙjmeeꜘ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ maꜙnʉʉꜙ kya̱a̱hˊ gaꜙhɨyhꜗ juuˈ 
\r (Mt. 26:17-29; Mr. 14:12-25; Jn. 13:21-30; 1 Co. 11:23-26) 
\p  
\v 7 Maˊ tä̱ä̱hˊ dsaˉ judiu jmɨɨˊ kuyhˉ heˊñiihꜚ heˉ saꜙ kya̱a̱hˊ levadura, maˊ gaꜙtëꜘ jmɨɨˊ heˉ jngëëyhꜗ borrego mähꜗ hi̱ˉ ku̱yhˉ hwëˈ maˊ tëˉ jmɨɨˊ ja̱ˉ.  
\v 8 Heˉja̱ˉ gaꜙjmeeꜘ Jesús madaꜚ kihꜗ Peeˊ kya̱a̱hˊ kihˈ Jwa̱a̱ꜚ, gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —Goˉnääꜘ hnähꜘ goˉmiˊlluˋ hnähꜘ jeeˊ kye̱hnˊ borrego mähꜗ. 
\p  
\v 9 —¿Haˉ jwahꜘ miˊlluˋ jnäähꜗ maꜙnʉʉꜙ? —gaꜙjähꜘ discípulo heꜘ sɨɨyhꜙ. 
\p  
\v 10 —Waˊraˉ gaꜙta̱a̱hˋ hnähꜘ jeeˊ jwɨɨˉ jʉʉhˉ ooꜙ, je̱e̱hꜙ hnähꜘ ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ ki̱i̱ˈ ko̱o̱ˉ mɨˈdsuuˊ naˉka̱hˈ jmɨɨˉ. Ja̱ˉ llaˉllehꜚ hnähꜘ kaahˋ kiyhˈ läꜙji̱i̱hˈ dsaˉheyꜘ chaˊnehꜙ.  
\v 11 Jeeˊ dsaˉheyꜘ ja̱ˉ, jwɨɨhˈ hnähꜘ dsaˉjʉʉˊ hneˈ: “Läꜙlaˉ jähꜘ Taˉjwohꜗ sɨɨyhꜙ hneˉ. ¿Naꜚ jeeˊ hneˈ jeeˊ leꜘ kye̱hˊ jnäähꜗ borrego mähꜗ kya̱a̱hˊ discípulo kya̱a̱nꜙ?”  
\v 12 Hi̱ˉ heꜘ heehꜗ hnähꜘ jeeˊ gaꜙtëꜘ to̱ꜗ jwë̱ë̱ꜗ hneꜗ jeeˊ chaˉ ko̱o̱ˉ jeeˊ heˉ maˉnaˊlluˋ. Jeeˊ ja̱ˉ miˊlluhˋ hnähꜘ maꜙnʉʉꜙ jnänˋ —gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ. 
\p  
\v 13 Gaꜙllaꜙnääꜗ baˊ discípulo heꜘ jeeˊ ja̱ˉ hiꜙ gaꜙlaꜗ baˊ läꜙko̱o̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ. Mahꜗ gaꜙmiꜙlluyꜗ maꜙnʉʉꜙ heˉ kuyhꜙ. 
\p  
\v 14 Maˊ gaꜙllooꜗ hor˜ kuyhꜙ, gaꜙgyaˉ Jesús nëˊ mes˜ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ apóstole kya̱a̱yꜗ.  
\v 15 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —¡Haˉ ko̱hꜘ saꜙ he̱e̱ꜘ dsënꜙ kuhnˋ maꜙnʉʉꜙ laˉ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ hnähꜘ, jä̱ä̱ꜗ ja̱ˉgaˊ jëënꜚ wɨɨꜘ!  
\v 16 Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, moꜙsoꜙ kuhnˋ kaˉlähꜘ maꜙnʉʉꜙ laˉ läꜙji̱i̱hˈ lloo˜ jmɨɨˊ heˉ kuhnˋ kaˉlähꜘ jeeˊ jmeeꜙ Dio hihꜙ. 
\p  
\v 17 Mahꜗ gaꜙka̱yꜗ kyaahˊ heˉ maˊ haaˊ jmɨhˈ mɨˈjëhꜗ, gaꜙkwayꜘ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio mahꜗ gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Kye̱ˉ kyaahˊ laˉ mahꜗ hi̱hꜘ hnähꜘ maꜙ miihˉ gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ hnähꜘ.  
\v 18 Jëëhꜘ, moꜙsoꜙ huhnˋ kaˉlähꜘ jmɨhˈ mɨˈjëhꜗ maˉä̱ä̱ˉ, läꜙji̱i̱hˈ løøꜗ Dio jmeeꜗ hihꜙ jnäꜘhäꜘ. 
\p  
\v 19 Ja̱ˉgaˊ gaꜙka̱yꜗ heˊñiihꜚ, gaꜙkwayꜘ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio mahꜗ gaꜙtiˊ gaꜙllooyhꜗ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Heˉ laˉ naˉ jmɨˉngoꜗ kinꜙ. Heˉ lluꜗ kyahꜗ hnähꜘ kwanˋ hñiinꜙ ju̱u̱nꜘ. Kuhꜗ hnähꜘ hiꜙ ja̱ˉ jmeehˉ hnähꜘ läꜙnaˉ mahꜗ läꜙdsooh˜ hohꜘ hnähꜘ kinꜙ. 
\p  
\v 20 Maˉlaꜙ maˉgoh˜ maꜙnʉʉꜙ, ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ gaꜙjmeeyꜘ kaˉlähꜘ, gaꜙka̱yꜗ waˊkyaahˊ mahꜗ gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Heˉ laˉ naˉ jmaˉ kinꜙ heˉ tʉ̱ʉ̱ꜙ kyahꜗ hnähꜘ hiꜙ kya̱a̱hˊ jmaˉ kinꜙ laˉ jmeeꜗ Dio ko̱o̱ˉ hmoohˊ hmëëꜘ.  
\v 21 Pero hi̱ˉ ngëëꜗ jnäꜘ jaˊgooˉ dsaˉ hñaaˉ dsëꜗ, hi̱i̱ꜚ maˉkyeˉ maˉgooˉ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ kinꜙ nëˊ mes˜ laˉ.  
\v 22 Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ, Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ leꜘ kiyhꜗ läꜙko̱o̱ˉ lleˋ kihˈ baˊ, pero jwɨɨ˜ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ ngëëꜗ jnäꜘ kihꜗ dsaꜙ. 
\p  
\v 23 Ja̱ˉgaˊ gaꜙta̱a̱yhˋ ngɨɨyꜙ juuˈ kihꜗ dsaˉkya̱a̱yhˊ, hi̱i̱ˉ naˉ hi̱ˉ jmeeꜗ läꜙja̱ˉ. 
\s1 Haˉ läꜙ hnøøꜗ kihꜗ hi̱ˉ kye̱ˉ nëˊ kihˈ ø̱ø̱hꜗ jneˊ 
\p  
\v 24 Hiꜙ gaꜙtiˉ gaꜙchooyꜘ juuˈ kaˉlähꜘ, maˊ jäyhꜘ: 
\p —¿Hi̱i̱ˉ ja̱a̱ˉ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ ka̱ꜗ nëˊ kihˈ dsaˉkya̱a̱hˊ jneˊ? 
\p  
\v 25 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Läꜙjë̱ë̱ꜙ rey hi̱ˉ naˉhña̱a̱ˊ kya̱a̱ˈ dsaˉ jmeeyꜙ hihꜙ läꜙ tëˉ dsëyꜗ kihꜗ dsaˉ kya̱a̱yꜗ. Hiꜙ jähꜘ dsaˉ kiyhꜗ, heˉ jmeeꜙ bihꜗ lluꜗ.  
\v 26 Pero hnähꜘ saꜙ gaꜙtë̱ë̱hꜘ hnähꜘ jmeehˈ hnähꜘ läꜙja̱ˉ. Llaꜚ heˉ ja̱ˉ, hi̱ˉ jø̱ø̱hˈ gaˊ jeeˊ kyahˈ hnähꜘ hnøøꜗ jmä̱ä̱yꜗ hñiiyꜘ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ hwa̱a̱ˊ baˊ. Hi̱ˉ kye̱ˉ nëˊ kyahˈ hnähꜘ hnøøꜗ jmeeyꜗ läꜙko̱o̱ˉ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ jmeeꜙ taˊheꜗ baˊ.  
\v 27 ¿Hi̱i̱ˉ la̱a̱ꜗ jø̱ø̱hˈ, la̱a̱hꜘ hnähꜘ? ¿Cheˊ hi̱ˉ gyaꜗ nëˊ mes˜, o hi̱ˉ jmeeꜙ taˊheꜗ? ¿Ja̱ˈ hi̱ˉ gyaꜗ nëˊ mes˜ baˊ jø̱ø̱hˈ? Pero jnäꜘ la̱a̱nꜗ jeeˊ kyahˈ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ jmeeꜙ taˊheꜗ baˊ. 
\p  
\v 28 ʼHiꜙ hnähꜘ la̱a̱hꜗ dsaˉ hi̱ˉ maˉkwëëhꜗ dsëꜗ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ jnäꜘ jeeˊ maˉjëën˜ wɨɨꜘ.  
\v 29 Heˉja̱ˉ kwanˋ jeeˊ jmeehꜗ hnähꜘ hihꜙ, läꜙko̱o̱ˉ gaꜙkwëëhꜗ Tääˋ jnäꜘ jmeenˋ hihꜙ.  
\v 30 Läꜙja̱ˉ kuhˊhuhꜗ hnähꜘ nëˊ mes˜ kinꜙ jeeˊ jmeenˋ hihꜙ. Hiꜙ kwanˋ jeeˊ goˊta̱a̱hˊ hnähꜘ jeeˊ jmeehꜗ hnähꜘ hihꜙ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ gyaꜙto̱ꜘ nääꜗ dsaˉ Israel. 
\s1 Gaꜙjähꜘ Jesús heˉ hmäꜗ Peeˊ juuˈ heˉ saꜙ kyu̱u̱yꜙ 
\r (Mt. 26:31-35; Mr. 14:27-31; Jn. 13:36-38) 
\p  
\v 31 Hiꜙ gaꜙjähꜘ kaˉlähꜘ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ: 
\p —Simón, Simón. Gaꜙngëëꜗ Tanaˊ hnähꜘ mahꜗ ka̱a̱yhꜗ hnähꜘ. Jmeeyꜗ kyahꜗ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ jmeeꜙ dsaˉ hi̱ˉ jwä˜ mɨˈtrigo jwëꜘ nëˊ lleꜘ mahꜗ lle̱e̱ꜘ kyahˈ kihꜗ.  
\v 32 Pero maˉngɨɨnˋ kyahˈ kihꜗ Dio mahꜗ saꜙ jehꜗ hohꜘ. Hiꜙ hneˉ, waˊraˉ gaꜙje̱e̱hˋ kya̱a̱hˊ jnäꜘ, lleˋ kihˈ kwahˈ beꜘ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ ø̱ø̱hꜗ mahꜗ waˊ llaˉnääꜘ bihꜗ taꜙ chaˊnëˊ. 
\p  
\v 33 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Simón: 
\p —Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ, maˉllaꜙ dsënꜙ heˉ nɨɨnˋ nehꜙñeˈ. Hiꜙ ja̱ꜙ maꜙlaꜙ ko̱o̱ˉ nɨɨnˋ nehꜙñeˈ, läꜙkye̱ˉ heˉ ju̱u̱nꜘ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ hneˉ maˉllaꜙ dsënꜙ. 
\p  
\v 34 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ Peeˊ: 
\p —Jwë̱ë̱hn˜ hneˉ, ja̱ˉbaˊ naˈ, jä̱ä̱ꜗ ja̱ˉgaˊ hoohˈ chaahˊ dsooˈ, hneˉ maˉtëꜘ hnëˉ ji̱i̱h˜ maˉhmähˊ juuˈ heˉ saꜙ kyu̱u̱hꜙ jnäꜘ. 
\s1 Lloo˜ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ jëëˈ dsaˉ wɨɨꜘ 
\p  
\v 35 Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ: 
\p —Läꜙ maˊ gaꜙche̱e̱nꜙ hnähꜘ naˊkwahˊ hnähꜘ juuˈ, saꜙ kye̱hˊ hnähꜘ hmɨhˉtuhˉ, niꜙ saꜙ kye̱hˊ hnähꜘ kuuˊ, niꜙ looˉ heˉ toohˈ hnähꜘ tɨɨhˊ hnähꜘ, ¿cheˊ chaˉ heˉ gaꜙläꜙhnøøꜗ kyahꜗ hnähꜘ maˊja̱ˉ? 
\p —Niꜙ ko̱o̱ˉ —gaꜙjähꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ. 
\p  
\v 36 Heˉja̱ˉ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —Pero naꜗ, hi̱ˉ chaˉ hmɨhˉtuhˉ kihꜗ, waˊ kye̱yꜘ baˊ. Läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ kuuˊ. Hiꜙ hi̱ˉ saꜙ chaˉ ñeˈtuuhꜚ kihꜗ, waˊ hnɨɨyꜘ hmɨhˉllooꜘ kiyhꜗ mahꜗ waˊ läyꜘ ko̱o̱ˉ.  
\v 37 Jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, jmeeꜙ biiꜗ läꜙteꜗ kinꜙ heˉ naˉsɨɨˉ läꜙlaˉ: “Jmääꜗ dsaˉ jnäꜘ kwa̱a̱t˜ heˉ la̱a̱nꜗ läꜙko̱o̱ˉ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ ä̱ä̱ˉ dsooˊ.” Jëëhꜘ, heˉ maˉnaˉsɨɨˉ kinꜙ maꜙraꜙ heˉ läꜙteꜗ baˊ. 
\p  
\v 38 Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ läꜙjë̱ë̱yꜙ: 
\p —Dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱nꜙ. Chaˉ baˊ to̱ꜗ ñeˈtuuhꜚ. 
\p Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Le̱e̱ꜙ baˊ maꜙlaꜙ heˉ naˉ. 
\s1 Ñeeˊ Jesús Getsemaní naˊchu̱u̱yˊ kya̱a̱hˊ Dio 
\r (Mt. 26:36-46; Mr. 14:32-42) 
\p  
\v 39 Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ yaꜙhë̱ë̱ꜗ Jesús. Hiꜙ läꜙko̱o̱ˉ maˊ të̱ë̱yꜗ jmeeyꜙ, ngooyꜗ taꜙ mohꜘ heˉ che̱e̱ˉ Olivo. Hiꜙ gaꜙnääꜗ discípulo kya̱a̱yꜗ cha̱a̱ˈ kaahˋ kiyhꜗ taꜙ ja̱ꜙ.  
\v 40 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙtë̱ë̱yꜘ mohꜘ ja̱ˉ, gaꜙsɨɨyhꜙ discípulo kya̱a̱yꜗ: 
\p —Ngɨɨˊ hnähꜘ kyahꜗ hnähꜘ kihꜗ Dio mahꜗ saꜙ ka̱a̱hꜗ hi̱ˉsaꜙllu̱ꜗ hnähꜘ läꜙ hyohˉ dsëꜗ. 
\p  
\v 41 Gaꜙläꜙø̱ø̱yꜘ läꜙko̱o̱ˉ ʉ̱ʉ̱ꜘ jwä˜ dsaˉ ko̱o̱ˉ mɨˈku̱u̱ˊ. Mahꜗ gaꜙju̱u̱yhꜗ jnëyˊ, gaꜙløøyꜗ ngɨɨyꜙ kiyhꜗ.  
\v 42 Gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Cherˊmahꜗ hnoohˉ Tääˋ, lä̱ä̱ˋ jnäꜘ kihꜗ heˉ wɨɨꜘ heˉ jëënꜚ naꜗ. Pero saꜙ waˊ leꜘ läꜙ hnoonꜗ hñiinꜙ. Waˊ leꜘ läꜙ hnoohˉ hñaahꜗ baˊ. 
\p  
\v 43 Gaꜙllaꜙsë̱ë̱hˋ ja̱a̱ˉ ángel hi̱ˉ jaꜗ gyʉʉhˈ chaˊnëyˊ hi̱ˉ gaꜙkwaꜘ beꜘ kiyhꜗ.  
\v 44 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gyayˈ jëëy˜ wɨɨꜘ, chaˉgaˊmiihˉ maˊ ngɨɨyꜙ kiyhꜗ. Peerꜙ kahˊga̱a̱ˉ toohˊ jmɨˉllooˋ kiyhˈ heˉ maˊ tu̱u̱ˉ läꜙ gaꜙtëꜘ hwaꜗ heˉ laꜗ läꜙko̱hꜘ jeeˊ tu̱u̱ˉ jmaˉ. 
\p  
\v 45 Maˊ gaꜙnooyˉ jeeˊ maˊ gyayˈ ngɨɨyꜙ kiyhꜗ, ngooyꜗ jeeˊ maˊ tä̱ä̱hˊ discípulo kya̱a̱yꜗ. Gaꜙjë̱ë̱yꜗ naˉsa̱a̱ˈ naˉgwɨ̱ɨ̱yˉ, jëëhꜘ gaꜙhwa̱a̱yꜘ heˉ tiˉmeehˉ dsëyꜗ.  
\v 46 Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —¿Heˉlaˈ naˉgwɨ̱ɨ̱hˉ hnähꜘ? Nooˉ hnähꜘ, ngɨɨˊ hnähꜘ kyahꜗ hnähꜘ mahꜗ saꜙ le̱hꜙ heˉ hlɨɨhˈ hnähꜘ. 
\s1 Gaꜙsa̱a̱yhꜗ Jesús 
\r (Mt. 26:47-56; Mr. 14:43-50; Jn. 18:2-11) 
\p  
\v 47 Chehꜗ gaˊ Jesús hlëëhꜙ maˊ gaꜙllaꜙnääꜗ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉ. Hiꜙ gaꜙllooꜗ hi̱ˉ maˊ che̱e̱ˉ Juda, ja̱a̱ˉ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ gyaꜙtu̱u̱ꜘ discípulo, hi̱ˉ maˊ jä̱ä̱ꜙ dsaˉ heꜘ. Ngooyꜗ chu̱hꜙ kihꜗ Jesús mahꜗ gaꜙchʉ̱yhꜘ kiyhꜗ.  
\v 48 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Juda, ¿cheˊ heˉ hnaahꜙ jnäꜘ laˉ heˉ maˉchʉ̱hꜙ kinꜙ mahꜗ ngëëhˊ jnäꜘ heˉ ju̱u̱nꜘ? 
\p  
\v 49 Läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ kya̱a̱hˊ Jesús, maˊ gaꜙjëëyꜗ heˉ kihꜗ ja̱ˉ heˉ yaꜙnääꜗ dsaˉ, heˉja̱ˉ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —Dsaˉjø̱ø̱hˈ, ¿cheˊ taˊ jnäähꜗ kiyhꜗ kya̱a̱hˊ ñeꜗ? 
\p  
\v 50 Ja̱a̱ˉ discípulo heꜘ, gaꜙjmeeyꜘ dsooˊ kihˈ ja̱a̱ˉ moz˜ kya̱a̱ꜗ dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱ꜗ jmiˉdsaˉ, gaꜙku̱yꜘ loˉgwayˊ raˉllu̱u̱ꜗ.  
\v 51 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Maˉle̱e̱ꜙ ko̱ˉnaˉ. Moꜙtoꜙ ka̱a̱hꜙ. 
\p Gaꜙso̱o̱yhꜗ loˉgwaˊ moz˜ heꜘ, mahꜗ gaꜙmiꜙhlä̱ä̱yꜘ.  
\v 52 Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨhꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ yaꜙnääꜗ yaꜙcha̱a̱yhꜙ, läꜙjë̱ë̱ꜙ jmiˉdsaˉ ka̱a̱hˊ, läꜙjë̱ë̱ꜙ hløøꜘ hi̱ˉ maˊ høøꜙ gwahꜙ, hiꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉgyʉʉhˊ: 
\p —¿Cheˊ dsaˉhɨ̱ɨ̱ˉ jnäꜘ, mahꜗ maˉyaˉnäähꜗ hnähꜘ kya̱a̱hˊ ñeꜗ kya̱a̱hˊ hmaˉ?  
\v 53 Läꜙjëꜙ jmɨɨˊ maˊ hä̱ä̱nˊ jeeˊ kyahˈ hnähꜘ jeeˊ chihˈ gwahꜙ mahꜗ saꜙ gaꜙcha̱a̱hˈ hnähꜘ jnäꜘ. Pero naꜗ maˉchaˉ jwëˈ kyahꜗ hnähꜘ jmeehˈ hnähꜘ hihꜙ, jëëhꜘ maˉtëꜘ hor˜ jmeeꜗ hihꜙ hi̱ˉ hä̱ä̱ˊ jeeˊ naˉho̱o̱ˉ. 
\s1 Gaꜙhmäꜘ Peeˊ juuˈ heˉ saꜙ kyu̱u̱yꜙ Jesús 
\r (Mt. 26:57-58, 69-75; Mr. 14:53-54, 66-72; Jn. 18:12-18, 25-27) 
\p  
\v 54 Heˉja̱ˉ gaꜙsa̱a̱yhꜗ Jesús, gaꜙtëëyˉ läꜙ gaꜙtëꜘ chaˊnehꜙ kihꜗ dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱ꜗ jmiˉdsaˉ. Ʉ̱ʉ̱ꜘ baˊ maˊ lle̱e̱ˋ Peeˊ kaahˋ kiyhˈ.  
\v 55 To̱ꜗdsaahˋ hoˊhneꜚ kiyhˈ ja̱ˉ, gaꜙje̱e̱hꜗ dsaˉ jeˉ, mahꜗ gaꜙta̱a̱yhˋ läꜙkuˊ läꜙji̱i̱ꜗ llooyh˜ jeˉ. Ja̱ˉbaˊ jeeˊ ja̱ˉ gaꜙgyaˉ Peeˊ kaˉlähꜘ llooyh˜ jeˉ.  
\v 56 Jeeˊ ja̱ˉ maˊ hä̱ä̱ˊ ja̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ maˊ jmeeꜙ taˊ jeeˊ ja̱ˉ. Maˊ gaꜙjë̱ë̱yꜗ Peeˊ gyaˈ llooyh˜ jeˉ, niꜙ miihˉ saꜙ gaꜙko̱o̱yˈ nëyˊ maˊ jë̱ë̱y˜ Peeˊ mahꜗ gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Hi̱ˉ naˉ kaˉlähꜘ maˊ ngëꜙ kya̱a̱hˊ Jesús. 
\p  
\v 57 Pero gaꜙhmäꜘ Peeˊ juuˈ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Dsaˉmëꜘ, saꜙ kyu̱u̱nꜙ dsaˉ naˉ. 
\p  
\v 58 Ko̱ˉhwëëꜘ ja̱ˉgaˊ, jñahꜘ dsaˉ gaꜙjë̱ë̱yꜗ Peeˊ. Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Hneˉ kaˉlähꜘ la̱a̱ꜗ dsaˉ kya̱a̱yꜗ. 
\p Mahꜗ gaꜙjähꜘ Peeˊ: 
\p —Ja̱hꜙha̱ˈ, ja̱ꜙ heꜘ jnäꜘ dsoꜗ. 
\p  
\v 59 Gaꜙhyaˉ gaˊ ko̱o̱ˉ hor˜, jñahꜘ kaˉlähꜘ maˊ jmeeꜙ dsooꜘ juuˈ ja̱ˉ, maˊ jäyhꜘ: 
\p —Saꜙ naˉhe̱e̱ꜚ goˉte˜, la̱a̱yꜗ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ maˊ jmeeꜙ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ Jesús. Jëëhꜘ, dsaˉ cha̱a̱ˉ Galilea baˊ naˉ. 
\p  
\v 60 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Peeˊ: 
\p —Dsaˉñʉʉhˉ, saꜙ manꜙ heˉ naˉ hlëëhˊ. 
\p Pero hlëëhꜙ gyihꜗ läꜙja̱ˉ, läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙhoohꜗ chaahˊ dsooˈ.  
\v 61 Heˉja̱ˉ gaꜙje̱e̱hˉ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ hñiiꜘ, gaꜙjë̱ë̱yꜗ Peeˊ. Ja̱ˉgaˊ gaꜙläꜙdsooh˜ dsëꜗ Peeˊ juuˈ kihꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ, läꜙko̱hꜘ gaꜙsɨɨyhꜙ: “Jä̱ä̱ꜗ ja̱ˉgaˊ hoohˈ chaahˊ dsooˈ, hneˉ maˉtëꜘ hnëˉ ji̱i̱h˜ maˉhmähˊ juuˈ heˉ saꜙ kyu̱u̱hꜙ jnäꜘ.”  
\v 62 Ja̱ˉgaˊ yaꜙhë̱ë̱ꜗ Peeˊ taꜙ kaˊhneꜚ, gaꜙhooyhꜗ läꜙji̱i̱hˈ llaꜙ dsëyꜗ. 
\p  
\v 63 Dsaˉ hi̱ˉ maˊ hä̱ä̱˜ Jesús maˊ miˉkwa̱yhꜗ, maˊ kiˉjna̱a̱y˜.  
\v 64 Gaꜙløøꜘ dsaˉ moˉnëyˊ hiꜙ maˊ jnoo˜ dsaˉ kiyhꜗ, mahꜗ maˊ ngɨɨyꜙ juuˈ kiyhꜗ: 
\p —Jähˊ daˊ hi̱i̱ˉ maˉjnooꜗ kyahꜗ. 
\p  
\v 65 Johꜘ juuˈ saꜙ maˊ baˊ maˊ jnaayhˉ. 
\s1 Naˊjä̱ä̱yˉ Jesús chaˊnëˊ dsaˉtaˊ ka̱a̱hˊ kya̱a̱ˈ dsaˉ judiu 
\r (Mt. 26:59-66; Mr. 14:55-64; Jn. 18:19-24) 
\p  
\v 66 Maˊ gaꜙjnäꜗ ja̱ˉ, gaꜙku̱hꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉgyʉʉhˊ, kya̱a̱hˊ dsaˉka̱a̱hˊ kya̱a̱ˈ jmiˉdsaˉ, kya̱a̱hˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley, naˊjä̱ä̱yˉ Jesús jeeˊ dsaˉñeeꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉtaˊ kya̱a̱ˈ dsaˉ judiu heꜘ. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙngɨɨꜘ dsaˉ heꜘ juuˈ kiyhꜗ, gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p  
\v 67 —Chiihˊ jnäähꜗ, ¿cheˊ hneˉ heꜘ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ Cristo? 
\p Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Cherˊmahꜗ gaꜙjwë̱ë̱hnꜗ hnähꜘ saꜙ läꜙhe̱e̱hꜘ hnähꜘ kinꜙ.  
\v 68 Hiꜙ cherˊmahꜗ heeˉ juuˈ ngɨɨnˊ kyahˈ hnähꜘ kaˉlähꜘ, saꜙ je̱e̱hˊ hnähꜘ kinꜙ niꜙ saꜙ lä̱ä̱hˊ hnähꜘ jnäꜘ.  
\v 69 Pero naꜗ taꜙ chaˊnëˊ, Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ gyaꜙ jwooˈ raˉllu̱u̱ꜗ kihꜗ Dio hi̱ˉ chaˉ gaꜙläꜙjëꜙ beꜘ kihꜗ. 
\p  
\v 70 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ: 
\p —¿Cheˊ la̱a̱hˈ hneˉ Jo̱o̱ꜘ Dio ja̱ˉ? 
\p Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Hnähꜘ baˊ maˉjähˊ hnähꜘ jnäꜘ heꜘ. 
\p  
\v 71 Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ dsaˉ heꜘ: 
\p —¿Heˉlaˈ hnäähˊ gaˊ jneˊ hi̱ˉ jmeeꜗ juˈdsooꜘ? ¿Ja̱ˈ maˉnʉʉˊ baˊ jneˊ juuˈ kiyhꜗ? 
\c 23  
\s1 Gaꜙjä̱ä̱ꜗ dsaˉ Jesús chaˊnëˊ Pilato 
\r (Mt. 27:1-2, 11-14; Mr. 15:1-5; Jn. 18:28-38) 
\p  
\v 1 Läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ gaꜙnooˉ jeeˊ maˊ tä̱ä̱yhˊ mahꜗ naˊjä̱ä̱yˉ Jesús chaˊnëˊ Pilato.  
\v 2 Gaꜙløøyꜗ hnɨɨy˜ kiyhꜗ, maˊ jäyhꜘ: 
\p —Maˉjëëˊ jnäähꜗ kweeˉ haˉ läꜙ jmeeꜙ dsaˉ laˉ, miˉga̱a̱yꜙ dsaˉgoo˜ jnäähˈ. Jäyhꜘ saꜙ leꜘ miˊhmaahnˊ kuˊsɨhˉ kihꜗ rey toˉnëˊ, hiꜙ jäyhꜘ la̱a̱yꜗ Cristo hi̱ˉ la̱a̱ꜗ Rey. 
\p  
\v 3 Heˉja̱ˉ gaꜙngɨɨꜘ Pilato juuˈ kiyhꜗ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —¿Cheˊ hneˉ heꜘ dsaˉjø̱ø̱hˈ kya̱a̱ꜗ dsaˉ judiu? 
\p —Maˉjähˊ baˊ hneˉ —gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ. 
\p  
\v 4 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Pilato sɨɨhꜙ dsaˉka̱a̱hˊ kya̱a̱ˈ jmiˉdsaˉ hiꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ gaˊ dsaˉ: 
\p —Niꜙ miihˉ heˉ hlɨɨhˈ saꜙ maˉjnøøhn˜ kihꜗ dsaˉñʉʉhˉ laˉ. 
\p  
\v 5 Pero dsaˉka̱a̱hˊ heꜘ chaˉgaˊmiihˉ juuˈ maˊ hnooyˉ kihꜗ Jesús, maˊ jäyhꜘ: 
\p —Hi̱hꜗ hi̱ˉ naˉ, peerꜙ maˊ llayꜙ hniiˉ kihꜗ dsaˉgoo˜ jnäähˈ läꜙka̱a̱ˉ hwaꜗ Judea jeeˊ maˊ ngëyꜙ kwayꜙ juuˈ. Gaꜙløøyꜗ hwaꜗ Galilea ta̱a̱yhˉ dsaˉ mɨɨhˊ läꜙji̱i̱hˈ maˉjay˜ läꜙ gaꜙtëꜘ jeeˊ jwɨɨˉ laˉ. 
\s1 Gaꜙjä̱ä̱ꜗ dsaˉ Jesús chaˊnëˊ Herode 
\p  
\v 6 Maˊ gaꜙnuuꜘ Pilato läꜙja̱ˉ, gaꜙngɨɨyꜘ juuˈ kihꜗ dsaˉka̱a̱hˊ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —¿Cheˊ ja̱ˉbaˊ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ Galilea dsaˉ naˉ? 
\p  
\v 7 Maˊ gaꜙläꜙñeꜙ Pilato, dsaˉ cha̱a̱ˉ Galilea baˊ heꜘ, gaꜙche̱e̱yꜗ kya̱a̱hˊ Herode hi̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ lleˊmohꜘ hwaꜗ Galilea. Jëëhꜘ, ja̱ˉbaˊ jmɨɨˊ ja̱ˉ maˊ gyaˈ Herode jwɨɨˉ Jerusalén.  
\v 8 Herode, maˊ gaꜙjë̱ë̱yꜗ Jesús gaꜙnøhꜗ dsëyꜗ. Jëëhꜘ, maˉläˉhɨɨˋ hnøøyˈ jë̱ë̱yꜗ, kihꜗ heˉ maˊ nuuyˉ läꜙjëꜙ heˉ maˊ jmeeꜙ Jesús kihꜗ dsaꜙ, hiꜙ hnøøyꜗ maˊ jëëyˈ heˉ jmeeꜗ Jesús ko̱o̱ˉ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ.  
\v 9 Ja̱ꜙ heˉ ko̱o̱ˉ juuˈ gaꜙngɨɨꜘ Herode kiyhꜗ, pero niꜙ miihˉ saꜙ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús kiyhꜗ.  
\v 10 Jeeˊ ja̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ kaˉlähꜘ dsaˉka̱a̱hˊ kya̱a̱ˈ jmiˉdsaˉ kya̱a̱hˊ taˉjwohꜗ kya̱a̱ꜗ ley. Hi̱ˉ heꜘ maˊ tä̱ä̱hˊ ko̱o̱ˉ hwehˉ hnɨɨy˜ kihꜗ Jesús.  
\v 11 Heˉja̱ˉ Herode kya̱a̱hˊ hløøꜘ kya̱a̱yꜗ gaꜙka̱a̱yhꜗ lëëˋ. Hiꜙ gaꜙkye̱yhˉ Jesús ko̱o̱ˉ hmɨɨhˉ naˊhñaahꜗ heˉ miˉkwa̱yhꜗ kiyhꜗ baˊ ja̱ˉ. Mahꜗ gaꜙche̱e̱yꜗ kaˉlähꜘ chaˊnëˊ Pilato.  
\v 12 Jmɨɨˊ ja̱ˉ gaꜙläꜙjwa̱hꜘ Pilato kya̱a̱hˊ Herode, jëëhꜘ hi̱ˉ heꜘ maˊ naˉhä̱ä̱yhˊ ø̱ø̱yhꜚ jä̱ä̱ꜗ. 
\s1 Gaꜙjä̱ꜘ juuˈ jngëëhꜗ dsaˉ Jesús 
\r (Mt. 27:15-26; Mr. 15:6-15; Jn. 18:39-19:16) 
\p  
\v 13 Ja̱ˉgaˊ gaꜙtëëhꜗ Pilato läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉka̱a̱hˊ kya̱a̱ˈ jmiˉdsaˉ hiꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ gaˊ dsaˉtaˊ, läꜙkye̱ˉ dsaˉjwɨɨˉ.  
\v 14 Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Hnähꜘ maˉyaˉjä̱ä̱hꜙ dsaˉñʉʉhˉ laˉ hi̱ˉ jwahꜘ hnähꜘ llayꜙ hniiˉ kihꜗ dsaˉgoohꜘ hnähꜘ. Hiꜙ ja̱ˉbaˊ chaˊnëhˊ hnähꜘ maˉka̱nꜗ juˈdsooꜘ kiyhꜗ. Pero niꜙ miihˉ heˉ hlɨɨhˈ saꜙ maˉjnøøhn˜ kihꜗ dsaˉñʉʉhˉ laˉ heˉ kya̱a̱hˊ bä̱ä̱hˊ hnihꜘ.  
\v 15 Läꜙja̱ˉ Herode, saꜙ maˉjnøøyh˜ niꜙ ko̱o̱ˉ heˉ naˉbä̱ä̱yhˋ, heˉja̱ˉ maˉche̱e̱yꜗ kaˉlähꜘ taꜙ laꜙ. Jeeˊ naˉ maˉjëëhˋ hnähꜘ, saꜙ chaˉ heˉ hlɨɨhˈ maˉjmeeꜘ dsaˉñʉʉhˉ laˉ heˉ kya̱a̱hˊ ä̱ä̱ˉ jmɨɨˊ ju̱u̱yꜘ.  
\v 16 Heehꜚ jnihꜘ wɨɨꜘ jä̱ä̱ꜗ, ja̱ˉgaˊ lä̱ä̱ˊ jnihꜘ. 
\p  
\v 17 Maˊ lleˋ kihˈ Pilatoˉ heˉ lä̱ä̱yꜗ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ hä̱ä̱ˊ nehꜙñeˈ maˊ tëˉ jmɨɨˊ. 
\p  
\v 18 Pero läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ, ko̱o̱ˉ häˊ baˊ gaꜙløøyꜗ tooyh˜ mɨɨhˊ, maˊ jäyhꜘ: 
\p —Jngëëhꜙ goˉte˜ dsaˉ naˉ. Lä̱ä̱ˋ Barrabá baˊ. 
\p  
\v 19 Hi̱ˉ heꜘ ñeeˊ nehꜙñeˈ kwa̱a̱t˜ kihꜗ heˉ gaꜙjngëëyhꜗ ja̱a̱ˉ dsaˉ jeeˊ maˊ te̱e̱˜ ko̱o̱ˉ nääꜗ dsaˉ kya̱a̱hˊ dsaˉtaˊ.  
\v 20 Maˊ hnøøˈ Pilato maˊ lä̱ä̱yˈ Jesús, heˉja̱ˉ gaꜙhlë̱ë̱yhꜗ kaˉlähꜘ dsaˉ hi̱ˉ maˊ hnɨɨ˜ heꜘ.  
\v 21 Pero dsaˉ heꜘ chaˉgaˊmiihˉ mɨɨhˊ maˊ tooyh˜, maˊ jäyhꜘ: 
\p —Tä̱ä̱yˋ dsohꜘ hmaˉcruꜚ. Tä̱ä̱yˋ dsohꜘ hmaˉcruꜚ. 
\p  
\v 22 Gaꜙtëꜘ hnëˉ ji̱i̱h˜ gaꜙjähꜘ Pilato sɨɨyhꜙ: 
\p —¿Heeˉ baˊ dsooˊ maˉjmeeꜘ dsaˉñʉʉhˉ laˉ? Saꜙ hii˜ jnøøhnꜙ niꜙ miihˉ heˉ kya̱a̱hˊ ä̱ä̱ˉ jmɨɨˊ ju̱u̱yꜘ. Heehꜚ jnihꜘ wɨɨꜘ, ja̱ˉgaˊ lä̱ä̱ˊ jnihꜘ. 
\p  
\v 23 Pero chaˉgaˊmiihˉ mɨɨhˊ maˊ tooyh˜, maˊ ngɨɨyꜙ heˉ tä̱ä̱ꜙ dsihꜘ dsohꜘ hmaˉcruꜚ. Kya̱a̱hˊ juuˈ heˉ maˊ hlëëhꜙ dsaˉ, hiꜙ kya̱a̱hˊ heˉ maˊ hlëëhꜙ jmiˉdsaˉ ka̱a̱hˊ heꜘ gaꜙlɨyhꜗ heˉ maˊ ngɨɨyꜙ ja̱ˉ.  
\v 24 Gaꜙhe̱e̱hˉ baˊ Pilato jmeeyꜗ läꜙko̱hꜘ maˊ ngɨɨꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ.  
\v 25 Heˉja̱ˉ gaꜙlä̱ä̱yꜗ hi̱ˉ maˊ hä̱ä̱ˊ nehꜙñeˈ heꜘ, hi̱ˉ gaꜙjngëëhꜗ dsaˉ jeeˊ maˊ te̱e̱y˜ kya̱a̱hˊ dsaˉtaˊ. Gaꜙlä̱ä̱yꜗ hi̱ˉ heꜘ madaꜚ kihꜗ dsaˉjwɨɨˉ mahꜗ gaꜙngëëyꜗ Jesús gooˉ hløøꜘ läꜙko̱o̱ˉ gaꜙngɨɨꜘ hi̱ˉ maˊ hnɨɨ˜ heꜘ. 
\s1 Gaꜙtä̱ä̱ˉ dsaˉ Jesús dsohꜘ hmaˉcruꜚ 
\r (Mt. 27:32-44; Mr. 15:21-32; Jn. 19:17-27) 
\p  
\v 26 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙjä̱ä̱yꜗ Jesús naˊtä̱ä̱yˊ dsohꜘ hmaˉcruꜚ, gaꜙje̱e̱yˈ ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ che̱e̱ˉ Simón hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ Cirene. Dsaˉ heꜘ ja̱hꜗ jeeˊ nuuˉ kihꜗ. Hi̱ˉ heꜘ gaꜙkya̱a̱yˉ hmaˉcruꜚ kihꜗ Jesús, ngooyꜗ kye̱yˉ hmaˉcruꜚ kaahˋ kiyhˈ. 
\p  
\v 27 Hiꜙ jwë̱ë̱ꜘ jwërte dsaˉ hi̱ˉ gaꜙnääꜗ kaahˋ kiyhˈ. Jeeˊ kiyhˈ ja̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jwë̱ë̱ꜘ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ maˊ kɨˉhooh˜ chaˉmiihˉ kihꜗ Jesús.  
\v 28 Heˉja̱ˉ gaꜙje̱e̱hˉ Jesús hñiiꜘ taꜙ jeeˊ maˊ tä̱ä̱hˊ dsaˉmëꜘ heꜘ mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Dsaˉmëꜘ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ Jerusalén, taꜙ hoohˋ hnähꜘ kinꜙ. Hoohˊ hnähꜘ kyahꜗ hnähꜘ baˊ hiꜙ läꜙja̱ˉ kihꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱hꜗ hnähꜘ.  
\v 29 Jëëhꜘ, jäꜙ ko̱o̱ˉ jmɨɨˊ maˊ jähꜙ dsaˉ: “Lluꜗ laꜗ kihꜗ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ saꜙ ka̱a̱˜ gyʉ̱ʉ̱ˉ. Läꜙja̱ˉ hi̱ˉ saꜙ gaꜙka̱a̱ꜗ gyʉ̱ʉ̱ˉ, hiꜙ läꜙkye̱ˉ hi̱ˉ saꜙ jä̱ä̱ꜙ gyʉ̱ʉ̱ˉ gyu̱u̱ˉ.”  
\v 30 Jmɨɨˊ ja̱ˉ løøꜗ dsaˉ jähꜙ: “Waˊraˉ jähꜘ kihꜗ tøhꜙ baˊ mohꜘ laˉ nëˊ jnänˋ”, hiꜙ jñahꜘ jähꜙ: “Waˊraˉ jähꜘ kihꜗ jlë̱ë̱ꜗ baˊ jneˊ kya̱a̱hˊ mohꜘ laˉ.”  
\v 31 Jëëhꜘ, cherˊmahꜗ läꜙnaˉ jmeehꜙ dsaˉ jnäꜘ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ läꜙko̱hꜘ chaahˈ hmaˉ eehˉ, haˉ gaˊ ko̱hꜘ saꜙ jmeeyhꜙ hnähꜘ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ läꜙko̱hꜘ chaahˈ hmaˉ ki̱i̱ˉ. 
\p  
\v 32 Hiꜙ maˊ jä̱ä̱yꜙ kaˉlähꜘ u̱u̱ꜗ dsaˉ hñaaˉ dsëꜗ hi̱ˉ maˊ dsaˉjngëëyhꜙ.  
\v 33 Maˊ gaꜙllaꜙnääyꜗ jeeˊ che̱e̱ˉ Mooˈ Lleˊ Hlɨɨꜘ, jeeˊ ja̱ˉ gaꜙtä̱ä̱yˉ Jesús dsohꜘ hmaˉcruꜚ, hiꜙ läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ läꜙu̱u̱ꜘ dsaˉ hñaaˉ dsëꜗ heꜘ, ja̱a̱ˉ jwooˈ raˉllu̱u̱ꜗ kiyhꜗ hiꜙ ja̱a̱ˉ jwooˈ raˉkë̱hˈ.  
\v 34 Gaꜙjähꜘ Jesús: 
\p —Tääˋ kya̱a̱nꜙ, jmeeˊ jø̱hˉ hohꜘ kiyhꜗ. Jëëhꜘ, saꜙ ñeyˉ heeˉ naˉ jmeeyꜙ. 
\p Hiꜙ hløøꜘ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ ja̱ˉ gaꜙtiˊ gaꜙllooyhꜗ hmɨɨhˉ kihꜗ Jesús, kya̱a̱hˊ heˉ maˊ kooyh˜ suert.  
\v 35 Jeeˊ ja̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ dsaˉ jëë˜. Läꜙkye̱ˉ dsaˉtaˊ maˊ miˉkwa̱hꜗ kihꜗ Jesús. Maˊ jäyhꜘ: 
\p —Gaꜙlɨyhꜗ baˊ gaꜙlä̱ä̱yꜗ dsaˉ. Waˊ lä̱ä̱yˈ hñiiyꜘ naꜗ, cherˊmahꜗ dsooꜘ la̱a̱yꜗ Cristo hi̱ˉ naˉlle̱e̱hˊ kya̱a̱ˈ Dio. 
\p  
\v 36 Läꜙkye̱ˉ hløøꜘ kaˉlähꜘ maˊ miˉkwa̱hꜗ kihꜗ Jesús, läꜙko̱o̱ˉ maˊ ñeeyˊ chu̱hꜙ naˊhe̱e̱yhˊ jmɨˉji̱i̱hˉ.  
\v 37 Maˊ jä̱yhꜘ: 
\p —Cherˊmahꜗ hneˉ la̱a̱hꜗ Rey kya̱a̱ꜗ dsaˉ judiu, lä̱ä̱ˋ hñaahˈ. 
\p  
\v 38 Maˊ naˉsɨɨˉ kaˉlähꜘ gyʉʉhˈ lleyˊ kya̱a̱hˊ hwëhꜘ griego kya̱a̱hˊ hwëhꜘ latín hiꜙ kya̱a̱hˊ hwëhꜘ hebreo kaˉlähꜘ, heˉ maˊ jähꜘ: “Hi̱ˉ laˉ heꜘ Rey kya̱a̱ꜗ dsaˉ judiu.”  
\v 39 Ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ maˊ hñaaˉ dsëꜗ heꜘ hi̱ˉ maˊ ta̱a̱ꜙ jyohꜘ hmaˉcruꜚ, gaꜙmiꜙkwa̱yhꜗ kihꜗ Jesús, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Cherˊmahꜗ hneˉ la̱a̱hꜗ Cristo, lä̱ä̱ˋ hñaahˈ hiꜙ lä̱ä̱ˋ jnäähꜗ. 
\p  
\v 40 Pero hi̱ˉ ja̱a̱ˉ heꜘ gaꜙjʉʉhꜗ kihꜗ dsaˉkya̱a̱yhˊ, gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —¿Cheˊ läꜙkye̱ˉ hneˉ saꜙ ga̱hꜙ Dio, maꜙkeꜙ maˉtøøhˊ jneˊ jeeˊ ju̱u̱ꜘ jneˊ?  
\v 41 Läꜙnaˉ lleˋ leꜘ jnänˋ. Jëëhꜘ, jeeˊ laˉ miˊhmaahnˊ läꜙ hnøøꜗ jnänˋ kihˈ heˉ hlɨɨhˈ heˉ maˉjmeenˊ. Pero dsaˉ laˉ niꜙ ko̱o̱ˉ heˉ hlɨɨhˈ saꜙ chaˉ heˉ maˉjmeeyꜘ. 
\p  
\v 42 Mahꜗ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ Jesús: 
\p —Ja̱ˉ miˉdsoohꜚ hohꜘ jnäꜘ gaˊ maˉñehꜘ jeeˊ jmeehˈ hihꜙ. 
\p  
\v 43 Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ jwë̱ë̱hn˜ hneˉ, ja̱ˉbaˊ naˈ gwa̱a̱hˈ kya̱a̱hˊ jnäꜘ yaꜙjwɨɨꜗ kihꜗ Dio. 
\s1 Gaꜙju̱u̱ꜗ Jesús 
\r (Mt. 27:45-56; Mr. 15:33-41; Jn. 19:28-30) 
\p  
\v 44 Maˊ gaꜙtëꜘ ko̱o̱ˉ lla̱ꜗhyooꜙ gaꜙnʉʉˉ goˉte˜ läꜙka̱a̱ˉ hwaꜗ ja̱ˉ läꜙji̱i̱hˈ gaꜙtëꜘ ko̱ˉhi̱ˊ hnëˉ taꜙ gaꜙhlooꜘ.  
\v 45 Gaꜙnʉʉˉ jmɨˉgyʉʉꜙ. Hiꜙ hmɨɨhˉ heˉ maˊ hiiꜘ llahˈ gwahꜙ gaꜙche̱e̱ꜗ goˉte˜ to̱ꜗdsaahˋ.  
\v 46 Ja̱ˉgaˊ gaꜙhlëëhꜘ Jesús ko̱o̱ˉ ki̱ˉga̱a̱ˉ, gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Tääˋ kya̱a̱nꜙ. Ngëënˊ jmɨˉlleꜘ kinꜙ jaˊgoohˉ. 
\p Maˉlaꜙ maˉhlëëyhꜘ läꜙja̱ˉ gaꜙju̱u̱yꜗ. 
\p  
\v 47 Maˊ gaꜙjëëꜗ jʉʉˊ hløøꜘ heˉ gaꜙlaꜗ läꜙja̱ˉ, gaꜙkwayꜘ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio. Gaꜙjäyhꜘ: 
\p —Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ, dsaˉñʉʉhˉ naˉ maˊ la̱a̱ˈ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ llu̱u̱ꜗ goˉte˜. 
\p  
\v 48 Läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ jeeˊ ja̱ˉ, maˊ gaꜙjëëyꜗ heˉ gaꜙlaꜗ läꜙja̱ˉ, gaꜙnääyˋ kiˉjnooy˜ moˉdsëyꜗ.  
\v 49 Gaꜙläꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ kyu̱u̱ꜙ Jesús, läꜙkye̱ˉ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ yaꜙnääꜗ kya̱a̱yhˊ läꜙ gaꜙtëꜘ Galilea, ʉ̱ʉ̱ꜘ baˊ maˊ tä̱ä̱yhˊ jëëy˜ läꜙjëꜙ heˉ gaꜙlaꜗ ja̱ˉ. 
\s1 Gaꜙha̱a̱yꜗ Jesús 
\r (Mt. 27:57-61; Mr. 15:42-47; Jn. 19:38-42) 
\p  
\v 50 Maˊ cha̱a̱ˉ ja̱a̱ˉ dsaˉ llu̱u̱ꜗ hi̱ˉ maˊ miˉte̱hꜗ kihꜗ Dio, maˊ che̱e̱ˉ José. Dsaˉ heꜘ gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ jwɨɨˉ Arimatea heˉ naˉhe̱e̱ꜚ hwaꜗ Judea. Maˊ la̱a̱ˈ ja̱a̱ˉ dsaˉtaˊ kya̱a̱ˈ dsaˉ judiu.  
\v 51 Dsaˉ heꜘ saꜙ gaꜙta̱a̱yhˉ hñiiyꜘ jeeˊ, kya̱a̱hˊ juuˈ ja̱ˉ maˊ gaꜙta̱a̱hˋ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉkya̱a̱yhˊ juuˈ kweeˉ haˉ läꜙ jmeeyꜗ kihꜗ Jesús. Hiꜙ maˊ jø̱ø̱y˜ maˊ jëëyˈ jnäꜘhäꜘ heˉ jä̱ä̱ꜙ Dio dsaˉ läꜙ hihꜙ kihꜗ.  
\v 52 José heꜘ ñeeyˊ nëˊtaˊ kihˈ Pilato naˊngɨɨyhˊ jmɨˉngoꜗ kihꜗ Jesús.  
\v 53 Maˉlaꜙ maˉjyooyꜗ jmɨˉngoꜗ kiyhꜗ, gaꜙlä̱ä̱yˉ ko̱o̱ˉ hmɨɨhˉ taˉjmaahˋ. Mahꜗ gaꜙta̱a̱yhˉ nehꜙ ko̱o̱ˉ toˉhø̱ø̱ˉ heˉ maˊ naˉhëˉ nëˊ ku̱u̱ˊ hlooˉ, jeeˊ saꜙ gaˊ maˉta̱a̱yhˉ niꜙ ja̱a̱ˉ hlɨɨꜘ.  
\v 54 Jmɨɨˊ ja̱ˉ maˊ miˉllu̱u̱ꜗ dsaˉ judiu hñiiꜘ kihꜗ heˉ jnäꜙ jyohꜘ jmɨɨˊ heˉ maˊ høøyꜙ, jëëhꜘ taꜙ gaꜙhlooꜘ ja̱ˉ maˉhä̱ä̱ꜗ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ. 
\p  
\v 55 Läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ yaꜙnääꜗ kya̱a̱hˊ Jesús läꜙ gaꜙtëꜘ Galilea, gaꜙjmeeyꜘ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ José naˊjëëyˉ haˉ jeeˊ gaꜙkya̱a̱yˉ Jesús.  
\v 56 Ja̱ˉgaˊ gaꜙnääyˋ kiyhˈ gaꜙmiꜙlluyꜗ nuuˉ miˉjwɨɨˉ kya̱a̱hˊ naaˋ miˉjwɨɨˉ. Hiꜙ gaꜙta̱a̱yhˋ gaꜙhøøyꜘ jmɨɨˊ heˉ te̱e̱hˉ dsaˉ dsëꜗ läꜙko̱o̱ˉ laꜗ madaꜚ kihꜗ ley. 
\c 24  
\s1 Gaꜙläꜙji̱i̱hˋ Jesús 
\r (Mt. 28:1-10; Mr. 16:1-8; Jn. 20:1-10) 
\p  
\v 1 Tiih˜ goˉte˜ toˉnëˊ jmɨɨˊ kihˈ seman˜, gaꜙllaꜙnääꜗ dsaˉmëꜘ heꜘ jeeˊ maˊ laˈ toˉhø̱ø̱ˉ ja̱ˉ, maˊ kye̱yˉ läꜙjëꜙ heˉ hɨɨˉ miˉjwɨɨˉ heˉ gaꜙmiꜙlluyꜗ ja̱ˉ hiꜙ jñahꜘ gaˊ dsaˉmëꜘ gaꜙjmeeꜘ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱yhˊ.  
\v 2 Maˊ gaꜙtë̱ë̱yꜘ jeeˊ ja̱ˉ, ku̱u̱ˊ heˉ maˊ naˉjnëˉ hooˊ toˉhø̱ø̱ˉ maˉnaˉbäˊ taꜙ kooꜘ.  
\v 3 Maˊ gaꜙta̱a̱yhˋ nehꜙ toˉhø̱ø̱ˉ gaꜙjëëyꜗ moꜙsoꜙ kyeˉ jmɨˉngoꜗ kihꜗ Jesús Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ.  
\v 4 Jeeˊ tä̱ä̱yhˊ jmeeyꜙ chaˉmiihˉ hʉʉˊdsëˉ, läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙllaꜙsë̱ë̱hˋ chu̱hꜙ kiyhꜗ u̱u̱ꜗ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ maˊ kye̱hˊ hmɨɨhˉ tøˉjlë̱ë̱ˉ ñihꜗ.  
\v 5 Gaꜙjwa̱a̱hˈ jwërte dsaˉmëꜘ heꜘ, gaꜙjyooyꜗ moˉnëyˊ taꜙ hwaꜗ. Mahꜗ gaꜙjähꜘ läꜙu̱u̱ꜘ dsaˉñʉʉhˉ heꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —¿Heˉlaˈ hnaahꜙ hnähꜘ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ naˊji̱i̱hꜙ jeeˊ kihˈ hi̱ˉ maˉnaˉju̱u̱ˊ?  
\v 6 Moꜙsoꜙ cha̱a̱ˉ jeeˊ laˉ. Hi̱i̱ꜚ maˉläˉji̱i̱hˋ. Miˉdsoohꜚ hohꜘ hnähꜘ heˉ gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ maˊ gyaˈ gyihꜗ hwaꜗ Galilea,  
\v 7 läꜙko̱hꜘ maˊ gaꜙjäyhꜘ läꜙlaˉ: “Laꜗ biiꜗ kihꜗ Hi̱ˉgaꜙlë̱ë̱ꜗngoꜗ laˉ ngëëꜗ dsihꜘ jaˊgooˉ dsaˉ hñaaˉ dsëꜗ, mahꜗ tä̱ä̱yꜙ dsohꜘ hmaˉcruꜚ. Hiꜙ gaˊ maˉhyaˉ hnëˉ jmɨɨˊ läꜙji̱i̱yhˊ kaˉlähꜘ.” 
\p  
\v 8 Ja̱ˉgaˊ gaꜙläꜙdsooh˜ dsëꜗ dsaˉmëꜘ heꜘ juuˈ ja̱ˉ.  
\v 9 Maˊ gaꜙhwë̱ë̱yˉ jeeˊ ja̱ˉ, naˊnääyˈ naˊjmeeyhˊ juuˈ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ gyaꜙka̱a̱ꜙ apóstole kya̱a̱hˊ kihˈ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉkya̱a̱yhˊ.  
\v 10 Dsaˉmëꜘ hi̱ˉ naˊko̱o̱˜ juuˈ kihꜗ apóstole heꜘ maˊ che̱e̱ˉ María Magdalena, Juana, María chooˈ Jacobo hiꜙ jñahꜘ gaˊ dsaˉmëꜘ.  
\v 11 Pero läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ gaꜙnuuꜘ juuˈ kihꜗ dsaˉmëꜘ heꜘ saꜙ gaꜙläꜙhe̱e̱yꜘ kiyhꜗ. Maˊ la̱a̱yꜘ, juuˈ ngaaꜗ baˊ ja̱ˉ maˊ hlëëyhꜙ. 
\p  
\v 12 Heˉja̱ˉ gaꜙnooˉ Peeˊ, ngooyꜗ koˉchihˊ jeeˊ maˊ laˈ toˉhø̱ø̱ˉ ja̱ˉ. Maˊ gaꜙjëëyꜗ nehꜙ, maꜙlaꜙ taˉjmaahˋ baˊ maˊ kyeˉ. Peerꜙ dsa̱a̱˜ dsëyꜗ ngaayhꜗ, maˊ jmeeyꜙ hʉʉˊdsëˉ haˉ baˊ läꜙ gaꜙlaꜗ. 
\s1 Gaꜙmiꜙjnääˉ Jesús hñiiꜘ kihꜗ u̱u̱ꜗ discípulo 
\r (Mr. 16:12-13) 
\p  
\v 13 Ja̱ˉbaˊ jmɨɨˊ ja̱ˉ naˊnääˈ u̱u̱ꜗ discípulo ko̱o̱ˉ jeeˊ jwɨɨˉ heˉ che̱e̱ˉ Emaú, ʉ̱ʉ̱ꜘ ko̱o̱ˉ gyaꜙko̱o̱ꜙ kilómetro kihꜗ Jerusalén.  
\v 14 Jeeˊ tä̱ä̱yhˊ jwëꜗ gaꜙnääyꜗ ja̱ˉ, maˊ llayꜙ juuˈ kihꜗ läꜙjëꜙ heˉ gaꜙlaꜗ.  
\v 15 Pero heeˉ gaꜙlaꜗ. Jeeˊ gaꜙnääyꜗ llayꜙ juuˈ ja̱ˉ kya̱a̱hˊ dsaˉkya̱a̱yhˊ, niꜙ saꜙ liihꜚ gyihꜗ, heꜘ baˊ hñiiꜘ Jesús ngooꜗ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱yhˊ.  
\v 16 Pero saꜙ gaꜙläꜙkyu̱u̱yꜙ, kihꜗ maˉnaˉjlëˉ hʉʉˊdsëˉ kiyhꜗ.  
\v 17 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —¿Heeˉ baˊ juuˈ naˉ llahˉ hnähꜘ chaˊjwëꜗ laˉ? ¿Heˉlaˈ meehˉ hohꜘ hnähꜘ? 
\p  
\v 18 Mahꜗ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ maˊ che̱e̱ˉ Cleofa, gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —¿Haˉ läꜙ laꜗ juuˈ? Jeeˊ kihˈ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ naˊnääˈ jmɨɨˊ, ¿cheˊ ja̱a̱ˉ hneˉ baˊ saꜙ ñehˊ läꜙjëꜙ heˉ gaꜙlaꜗ jeeˊ jwɨɨˉ Jerusalén maˊ jmɨɨˊ laˉ? 
\p  
\v 19 Ja̱ˉgaˊ jähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —¿Heeˉ baˊ gaꜙlaꜗ? 
\p Mahꜗ gaꜙjähꜘ dsaˉ heꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —Llaˉ jnäähˈ juuˈ kihꜗ Jesús dsaˉ maˊ cha̱a̱ˉ Nazaret. Maˊ la̱a̱yˈ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio. Jëëhꜘ, chaˊnëˊ Dio hiꜙ chaˊnëˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ gaꜙmiꜙjnääyˉ heˉ be̱e̱yꜘ kya̱a̱hˊ taˊ kiyhˈ hiꜙ läꜙja̱ˉ kya̱a̱hˊ juuˈ heˉ gaꜙhlëëyhꜘ kaˉlähꜘ.  
\v 20 Hiꜙ llaˉ jnäähˈ juuˈ haˉ läꜙ gaꜙjmeeꜘ dsaˉka̱a̱hˊ kya̱a̱ˈ jmiˉdsaˉ kya̱a̱hˊ dsaˉtaˊ kya̱a̱ˈ jnäähꜗ gaꜙta̱a̱yhˉ gooˉ lleˊmohꜘ mahꜗ jmeeyꜗ hihꜙ heˉ ju̱u̱yꜘ, ja̱ˉgaˊ gaꜙtä̱ä̱yˉ dsohꜘ hmaˉcruꜚ.  
\v 21 Pero jnäähˈ maˊ kye̱ˊ jnäähꜗ oˉjø̱hꜙ dsëˉ hi̱ˉ heꜘ nøøꜘ juuˈ maˊ lä̱ä̱ˈ jnäähꜗ dsaˉ Israel. Pero naꜗ maˉhyaˉ hnëˉ jmɨɨˊ heˉ gaꜙlaꜗ läꜙja̱ˉ.  
\v 22 ¿Cheˊ kyu̱u̱h˜ haˉ läꜙ maˉlaꜗ? Ko̱ˉlla̱a̱ˊ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ jmeeꜙ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ jnäähꜗ, maˉjø̱ø̱yhꜗ jnäähˈ, kya̱a̱hˊ juuˈ heˉ maˊ ki̱i̱yˈ ja̱ˉ. Jëëhꜘ tiih˜ gaˊ maˉnaˊnääyˈ jeeˊ laˈ toˉhø̱ø̱ˉ.  
\v 23 Maˊ yaꜙnääyˋ, jäyhꜘ moꜙsoꜙ chaˉ jmɨˉngoꜗ kiyhꜗ kyeˉ nehꜙ toˉhø̱ø̱ˉ ja̱ˉ, hiꜙ jäyhꜘ maˉjë̱ë̱yꜙ ángele hi̱ˉ maˉjähꜘ sɨɨyhꜙ heˉ naˊji̱i̱hꜙ baˊ Jesús.  
\v 24 Läꜙja̱ˉ maˉnaˊnääˈ ko̱ˉlla̱a̱ˊ dsaˉkya̱a̱hˊ jnäähꜗ jeeˊ laˈ toˉhø̱ø̱ˉ ja̱ˉ. Pero maˊ yaꜙnääyˋ, ko̱o̱ˉ baˊ juuˈ jmeeyh˜ läꜙko̱hꜘ jähꜘ dsaˉmëꜘ heꜘ, heˉ moꜙsoꜙ kyeˉ jmɨˉngoꜗ kihꜗ Jesús. 
\p  
\v 25 Ja̱ˉgaˊ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —Heˉ baˊ cheˉ ta̱a̱hˉ hnähꜘ. Heˉlɨɨꜗ baˊ gaꜙläꜙdsooꜘ hohꜘ hnähꜘ läꜙjëꜙ heˉ gaꜙjähꜘ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio lloꜘjooꜗ.  
\v 26 ¿Cheˊ saꜙ maˊ laˈ biiꜗ kihꜗ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ Cristo maˊ dsaˉngëëyꜘ läꜙjëꜙ heˉ wɨɨꜘ, jä̱ä̱ꜗ ja̱ˉgaˊ le̱e̱yꜘ jø̱ø̱hˈ? 
\p  
\v 27 Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙløøyꜗ hlë̱ë̱yh˜ läꜙko̱o̱ˉ maˉnaˉsɨɨˉ kiyhꜗ jä̱ä̱ꜗ. Gaꜙløøyꜗ kya̱a̱hˊ heˉ gaꜙsɨɨꜘ Moisé hiꜙ ngooꜗ bihꜗ miˉjnääyꜙ läꜙ hiiꜘ nëˊ haˉ läꜙ hlëëhꜙ kiyhꜗ jeeˊ gaꜙsɨɨꜘ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio. 
\p  
\v 28 Maˊ gaꜙtë̱ë̱yꜘ jwɨɨˉ jeeˊ gaꜙnääyꜗ ja̱ˉ, gaꜙjmeeꜘ Jesús läꜙko̱o̱ˉ heˉ ngooꜗ bihꜗ taꜙ chaˊnëˊ.  
\v 29 Pero discípulo heꜘ gaꜙchu̱u̱ꜘ kya̱a̱yhˊ mahꜗ jä̱yꜗ hwëꜗ ja̱ˉ, gaꜙjäyhꜘ sɨɨyhꜙ: 
\p —Jä̱ˊ kya̱a̱hˊ jnäähꜗ, jëëhꜘ maˉhlooꜘ baˊ laˉ, maˉngooꜗ gaꜙnʉʉˉ. 
\p Gaꜙjä̱ꜘ bihꜗ kya̱a̱hˊ discípulo heꜘ.  
\v 30 Läꜙko̱o̱ˉ maˊ gyayˈ nëˊ mes˜, gaꜙka̱yꜗ heˊñiihꜚ. Maˉngëëꜘ maˉkwayꜘ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio, gaꜙlla̱a̱yꜗ heˊñiihꜚ ja̱ˉ mahꜗ gaꜙkwëëyhꜗ discípulo heꜘ.  
\v 31 Läꜙcha̱hꜘ ja̱ˉ gaꜙnaꜘ mɨˈnëyˊ hiꜙ gaꜙläꜙkyu̱u̱yꜙ Jesús. Läꜙ maˉjëëy˜ ja̱ˉ gaꜙä̱ä̱hꜗ Jesús.  
\v 32 Mahꜗ maˊ jähꜘ dsaˉkya̱a̱yhˊ: 
\p —Haˉ ko̱hꜘ saꜙ maˉnøhꜗ dsëˉ jneˊ läꜙko̱hꜘ juuˈ heˉ maˉhlë̱ë̱yhꜗ jneˊ chaˊjwëꜗ. Hiꜙ läꜙja̱ˉ kaˉlähꜘ kihꜗ heˉ maˉmiˉjnääyˉ haˉ läꜙ hnøøꜗ jähˊ jeeˊ naˉsɨɨˉ juuˈ kihꜗ Dio. 
\p  
\v 33 Läꜙcha̱hꜘ hor˜ ja̱ˉ gaꜙnooyˉ gaꜙnääyˋ taꜙ Jerusalén. Gaꜙllaꜙnääyˋ jeeˊ maˊ tä̱ä̱hˊ ko̱ˉjø̱hꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ gyaꜙka̱a̱ꜙ apóstole kya̱a̱hˊ jñahꜘ dsaˉkya̱a̱yhˊ.  
\v 34 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ dsaˉ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ heꜘ: 
\p —Maꜙraꜙ juˈdsooꜘ maˉläˉji̱i̱hˋ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ, hiꜙ maˉmiˉjnääyˉ hñiiyꜘ kihꜗ Simón. 
\p  
\v 35 Ja̱ˉgaˊ gaꜙjmeehꜗ läꜙu̱u̱ꜘ discípulo heꜘ juuˈ, haˉ läꜙ gaꜙlaꜗ kiyhꜗ chaˊjwëꜗ, hiꜙ haˉ läꜙ gaꜙläꜙkyu̱u̱yꜙ Jesús maˊ gaꜙlla̱a̱yꜗ heˊñiihꜚ. 
\s1 Gaꜙmiꜙjnääˉ Jesús hñiiꜘ kihꜗ discípulo kya̱a̱yꜗ 
\r (Mt. 28:16-20; Mr. 16:14-18; Jn. 20:19-23) 
\p  
\v 36 Taˊko̱ˉji̱i̱hˈ maˊ tä̱ä̱yhˊ llayꜙ juuˈ ja̱ˉ, gaꜙllaꜙsë̱ë̱hˋ Jesús to̱ꜗdsaahˋ jeeˊ kiyhˈ mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ: 
\p —Waˊ hiiꜘ tiiˊ kyahˈ hnähꜘ. 
\p  
\v 37 Heˉja̱ˉ gaꜙjwa̱a̱hˈ jwërte läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ heꜘ mahꜗ gaꜙläꜙgoyhꜙ. Jmɨˉlleꜘ baˊ ja̱ˉ maˊ jëëy˜, la̱a̱yꜘ.  
\v 38 Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —¿Heˉlaˈ ga̱hꜗ hnähꜘ? ¿Heˉlaˈ jmeehˉ hnähꜘ to̱ꜗ hohꜘ hnähꜘ?  
\v 39 Jëëˋ daˊ hnähꜘ maˉgoonꜙ. Jëëˋ daˊ hnähꜘ maˉtɨɨnꜙ. Ja̱ˉbaˊ jnäꜘ laˉ. Cho̱o̱hˈ daˊ hnähꜘ mahꜗ jëëˋ. Jëëhꜘ, jmɨˉlleꜘ saꜙ kye̱ˉ jmɨˉngoꜗ läꜙko̱o̱ˉ jëëhꜘ hnähꜘ la̱a̱nꜗ. 
\p  
\v 40 Jeeˊ cheyhˈ hlëëyhꜙ läꜙja̱ˉ, gaꜙheeyhꜗ dsaˉ maˉgooyˉ maˉtɨɨyˊ.  
\v 41 Pero saꜙ gaˊ maˉhe̱e̱yꜘ lluꜗ, kihꜗ heˉ jë̱ë̱ˉ dsëyꜗ chaˉmiihˉ hiꜙ maˊ dsa̱a̱˜ dsëyꜗ kaˉlähꜘ. Heˉja̱ˉ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨyhꜙ: 
\p —¿Heeˉ chaˉ miihˉ kihnˊ jeeˊ laˉ? 
\p  
\v 42 Heˉja̱ˉ gaꜙkwëëyhꜗ ko̱o̱ˉ jwɨˊ kihˈ hmoohˉ naˉdsë̱ë̱˜ nëˊ jeˉ hiꜙ ko̱o̱ˉ jwɨˊ tahꜗ sër˜.  
\v 43 Heˉja̱ˉ gaꜙso̱o̱yhꜗ mahꜗ gaꜙkuyhˉ läꜙ maˉjëë˜ ja̱ˉ läꜙjë̱ë̱ꜙ.  
\v 44 Mahꜗ gaꜙjähꜘ Jesús sɨɨhꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ: 
\p —Heˉ laˉ naˉ juuˈ heˉ gaꜙhlë̱ë̱hnˋ hnähꜘ läꜙ maˊ gyaˊ gaˊ jnäꜘ jeeˊ kyahˈ hnähꜘ. Heˉ gaꜙjmeeꜘ biiꜗ gaꜙläꜙteꜗ läꜙjëꜙ heˉ naˉsɨɨˉ kinꜙ nëˊ ley kihꜗ Moisé, hiꜙ jeeˊ naˉsɨɨˉ juuˈ kihꜗ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio, hiꜙ kihꜗ salmo kaˉlähꜘ. 
\p  
\v 45 Ja̱ˉgaˊ gaꜙjmeeyꜘ gaꜙnaꜘ hʉʉˊdsëˉ kihꜗ dsaˉ heꜘ mahꜗ gaꜙläꜙngëëyꜘ läꜙko̱o̱ˉ naˉsɨɨˉ juuˈ kihꜗ Dio.  
\v 46 Mahꜗ gaꜙsɨɨyhꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ: 
\p —Heˉ laˉ naˉ maˉnaˉsɨɨˉ kinꜙ jä̱ä̱ꜗ. Gaꜙjmeeꜘ biiꜗ kiꜙ jnäꜘ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ Cristo heˉ gaꜙjëënꜗ wɨɨꜘ mahꜗ gaꜙläꜙji̱i̱hnˋ jeeˊ kihˈ hi̱ˉ naˉju̱u̱ˊ maˊ gaꜙhyaˉ hnëˉ jmɨɨˊ.  
\v 47 Hiꜙ kwa̱a̱t˜ kinꜙ, dsaˉnääꜗ dsaˉ dsaˉkwaꜙ juuˈ kinꜙ gaꜙläꜙka̱a̱ˉ hwaꜗ. Løøyꜗ taꜙ Jerusalén hlë̱ë̱yhꜗ dsaˉ haˉ läꜙ dsaˉje̱e̱yh˜ kya̱a̱hˊ Dio mahꜗ ko̱o̱ꜙ Dio dsëꜗ kihꜗ dsoˊkyeˉ kiyhꜗ.  
\v 48 Hnähꜘ heꜘ hi̱ˉ jmeeꜗ juˈdsooꜘ kihꜗ läꜙjëꜙ heˉ laˉ.  
\v 49 Hi̱i̱ꜚ jnäꜘ che̱e̱nꜚ kyahꜗ hnähꜘ heˉ gaꜙbä̱ä̱hˉ Tääˋ kya̱a̱nꜙ hñiiꜘ kwëëyhꜗ hnähꜘ. Heˉja̱ˉ jä̱ä̱ˊ hnähꜘ Jerusalén laˉ, läꜙji̱i̱hˈ të̱ë̱hꜗ hnähꜘ beꜘ heˉ jyooꜗ gyʉʉhˈ. 
\s1 Ngaahꜗ Jesús gyʉʉhˈ 
\r (Mr. 16:19-20) 
\p  
\v 50 Gaꜙjä̱ä̱ꜗ Jesús läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ läꜙ gaꜙtëꜘ jä̱hꜙ kihꜗ jwɨɨˉ Betania. Jeeˊ ja̱ˉ gaꜙchooyꜘ gooyˉ gyʉʉhˈ mahꜗ gaꜙmiꜙjä̱ä̱yꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ.  
\v 51 Jeeˊ cheyhˈ miˉjä̱ä̱yꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ heꜘ ngaayhꜗ taꜙ gyʉʉhˈ.  
\v 52 Maˉngëëꜘ maˉjmä̱ä̱yꜗ jø̱ø̱hˈ Jesús, peerꜙ jë̱ë̱ˉ dsëyꜗ gaꜙnääyˋ taꜙ Jerusalén.  
\v 53 Hiꜙ maˊ tä̱ä̱hˊ tä̱ä̱yꜘ jeeˊ maˊ chihˈ gwahꜙ, kwayꜙ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio hiꜙ maˊ jmeeyꜙ jʉʉhˉ kiyhꜗ. Waˊ laˈ läꜙja̱ˉ.