\id 1PE \h 1 Pedro \toc1 Heˉ laˉ toˉnëˊ jeˉ heˉ gaꜙsɨɨꜘ Peeˊ \toc2 1 Pedro \toc3 1 P. \mt1 1 Pedro \mt2 Heˉ laˉ toˉnëˊ jeˉ heˉ gaꜙsɨɨꜘ Peeˊ \c 1 \s1 Gaꜙche̱e̱ꜗ Peeˊ ko̱o̱ˉ jeˉ kihꜗ dsaˉgooyˈ hi̱ˉ maˊ tä̱ä̱hˊ ʉ̱ʉ̱ꜘ \p \v 1 Jnäꜘ Peeˊ la̱a̱nˈ apóstol kya̱a̱ꜗ Jesucristo, sɨɨnꜙ kyahꜗ hnähꜘ hi̱ˉ gaꜙhwë̱ë̱ˉ jwɨɨˉ kihꜗ. Hnähꜘ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ hwaˈ Ponto, Galacia, Capadocia, Asia hiꜙ Bitinia. \v 2 Dio hi̱ˉ la̱a̱ꜗ Tääˋ jnänˋ gaꜙlle̱e̱yhˉ hnähꜘ läꜙko̱hꜘ hʉʉˊdsëˉ maˉnaˉlaꜚ kiyhꜗ jä̱ä̱ꜗ, hiꜙ kya̱a̱hˊ Jmɨˉlleꜘ kiyhꜗ gaꜙmiꜙllu̱u̱yꜗ hnähꜘ mahꜗ jmeehˈ hnähꜘ heˈ kihꜗ Jesucristo, hiꜙ läꜙja̱ˉ maˉnaˉjngëëhˈ hnähꜘ kya̱a̱hˊ jmaˉ kiyhꜗ. Waˊ miˉjä̱ä̱ꜗ Dio hnähꜘ chaˉgaˊmiihˉ hiꜙ läꜙja̱ˉ waˊ jmeeyꜘ hiiꜘ tiiˊ kyahˈ hnähꜘ. \s1 Maˉnaˉla̱a̱ꜚ jneˊ kwa̱a̱t˜ të̱ë̱ꜗ jneˊ yaꜙjwɨɨꜗ \p \v 3 Heˉ baˊ cheˉ llu̱u̱ꜗ Dio Jmiiˉ Jesucristo Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ. Haˉ ko̱hꜘ saꜙ gaꜙläꜙñihꜘ dsëyꜗ jneˊ, heˉja̱ˉ naˉ gaꜙjmeeyꜘ gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ jneˊ läꜙhmëëꜘ taꜙlaꜙ kihꜗ heˉ gaꜙläꜙji̱i̱hˋ Jesucristo jeeˊ kihˈ hi̱ˉ naˉju̱u̱ˊ. Heˉja̱ˉ kye̱ˊ jneˊ oˉjø̱hꜙ dsëˉ heˉ të̱ë̱ꜗ jneˊ jeeˊ tä̱ä̱hˊ hi̱ˉ naˊji̱i̱hꜙ. \v 4 Hiꜙ läꜙja̱ˉ hñahꜙ jneˊ he̱e̱nꜚ heˉ høøꜙ Dio gyʉʉhˈ, heˉ saꜙ he̱e̱ꜘ ji̱hˊko̱hꜘ, heˉ saꜙ läꜙsohꜘ hiꜙ niꜙ saꜙ läꜙsɨɨꜗ. \v 5 Kihꜗ heˉ maˉdsooꜘ dsëˉ jneˊ kihˈ Dio, heˉja̱ˉ hä̱ä̱y˜ jneˊ kya̱a̱hˊ beꜘ kiyhꜗ läꜙji̱i̱hˈ lä̱ä̱yꜗ jneˊ goˉte˜ läꜙko̱o̱ˉ maˉnaˉlaꜚ juuˈ miˉjnääyꜙ jnänˋ waˊraˉ gaꜙtëꜘ jeeˊ lla̱a̱ꜙ jmɨˉgyʉʉꜙ. \p \v 6 Heˉja̱ˉ jë̱ë̱ˉ dsëˉ jneˊ, maꜙkeꜙ ko̱ˉhwëëꜘ baˊ jëëˊ jneˊ naˉkuˊ naˉngɨɨˈ heˉ wɨɨꜘ cherˊmahꜗ läꜙja̱ˉ jmeeꜙ biiꜗ heˉ dsaˉngëëꜘ jneˊ. \v 7 Mahꜗ läꜙjnäꜘ, cheˊ läꜙ maˉdsooꜘ ja̱ˉbaˊ dsëˉ jneˊ kihˈ Dio. Heˉ dsooꜘ dsëˉ jneˊ, kye̱e̱ꜘ chaˉgaˊmiihˉ läꜙko̱hꜘ gaˊ kuˊnøøꜚ. Jëëhꜘ kuˊnøøꜚ ja̱ˉ, ko̱o̱ˉ dsaˉlla̱a̱ꜙ baˊ. Hiꜙ hnøøꜗ kooꜗ kya̱a̱hˊ jeˉ, ja̱ˉgaˊ läꜙjnäꜘ maꜙraꜙ heˉ lluꜗ baˊ. Ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ jneˊ, kya̱a̱hˊ heˉ jëëˊ jneˊ heˉ wɨɨꜘ, läꜙjnäꜘ heˉ maˉdsooꜘ dsëˉ jneˊ kihˈ Dio mahꜗ läꜙja̱ˉ hlëëyhꜗ lluꜗ hiꜙ jmeeyꜗ jʉʉhˉ jnänˋ hiꜙ jmääyꜗ jneˊ kwa̱a̱t˜ läꜙko̱o̱ˉ hi̱ˉ ka̱a̱hˊ waˊraˉ gaꜙtëꜘ jeeˊ läꜙjnääꜘ Jesucristo. \v 8 Hnaahꜙ baˊ hnähꜘ Jesucristo maꜙkeꜙ saꜙ maˉjë̱ë̱hˋ hnihꜘ. Hiꜙ maꜙraꜙ heˉ dsooꜘ baˊ hohꜘ hnähꜘ kiyhꜗ, maꜙkeꜙ saꜙ jë̱ë̱hꜙ hnähꜘ. Heˉja̱ˉ baˊ jë̱ë̱ˉ hohꜘ hnähꜘ chaˉmiihˉ, läꜙji̱i̱hˈ moꜙsoꜙ läꜙkë̱hˊ hnähꜘ jmɨɨˊ hlëëhˊ hnähꜘ läꜙko̱hꜘ teꜗ heˉ jë̱ë̱ˉ hohꜘ hnähꜘ. \v 9 Jëëhꜘ, maˉnaˉla̱a̱hˊ hnähꜘ naꜗ. Heˉ naˉ baˊ hnoohꜘ hnähꜘ heˉja̱ˉ maˉläˉdsooꜘ hohꜘ hnähꜘ. \p \v 10 Läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ gaꜙngëëꜗ juuˈ kihꜗ Dio lloꜘjooꜗ, gaꜙhlëëhꜘ kihꜗ haˉläꜙ miˉjä̱ä̱ꜗ Dio jneˊ. Gaꜙkwayꜘ beꜘ maˊ hnøøyˈ maˊ läꜙngëëyꜘ haˉläꜙ jwëꜘ jeeˊ lä̱ä̱ˈ Dio jneˊ läꜙko̱o̱ˉ maˉjwahnꜗ laˉ. \v 11 Hiꜙ Jmɨˉlleꜘ kihꜗ Cristo gaꜙjmeeꜘ juuˈ kihꜗ dsaˉ heꜘ, haˉläꜙ jëëꜗ Cristo wɨɨꜘ hiꜙ haˉläꜙ le̱e̱yꜘ jø̱ø̱hˈ maˉngëëꜘ maˉjëëyꜙ wɨɨꜘ. Hiꜙ gaꜙkwaꜘ dsaˉ heꜘ beꜘ maˊ hnøøyˈ läꜙngëëyꜘ hi̱i̱ˉ dsaˉ maˊ le̱e̱ꜘ Cristo hiꜙ heeˉ jmɨɨˊ maˊ leꜘ läꜙja̱ˉ. \v 12 Pero Dio gaꜙmiꜙjnääˉ kihꜗ dsaˉ heꜘ, ja̱ꜙ kihꜗ jmɨɨˊ ja̱ˉ hehꜗ juuˈ heˉ gaꜙkwayꜘ ja̱ˉ, laꜗ jnäˋ jneˊ baˊ ja̱ˉ. Juuˈ ja̱ˉ maˉnʉʉˊ jneˊ naˈ. Jëëhꜘ, kya̱a̱hˊ beꜘ kihꜗ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ heˉ jaꜗ gyʉʉhˈ, gaꜙkwaꜘ dsaˉ juˈhmëëꜘ laˉ. Hiꜙ läꜙkye̱ˉ ángele kaˉlähꜘ maˊ hnøøˈ maˊ läꜙngëëyꜘ haˉläꜙ laꜗ juuˈ laˉ. \s1 Dio hnøøꜗ le̱e̱ꜘ jneˊ naˉjngëëˈ \p \v 13 Kihꜗ heˉja̱ˉ naˉ, jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, waˊ jñiihˈ hʉʉˊdsëˉ kyahꜗ hnähꜘ mahꜗ hä̱ä̱ˋ hnähꜘ hñaahꜗ. Läꜙka̱a̱ˉ tuhˉhohꜘ hnähꜘ jø̱ø̱ˊ hnähꜘ he̱e̱hꜚ heˉ laˊ kwaˈ Dio waˊraˉ gaꜙtëꜘ jeeˊ läꜙjnääꜘ Jesucristo. \v 14 Waˊ la̱a̱ˈ jneˊ läꜙko̱o̱ˉ ja̱a̱ˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ hi̱ˉ nʉʉhˊ kihˈ jmiiˉ. Moꜙsoꜙ waˊ jmeeˊ gaˊ jneˊ läꜙko̱o̱ˉ maˊ jmeeˉ jneˊ jä̱ä̱ˈ heˉ saꜙ maˉkyu̱u̱h˜ jneˊ juuˈ kihꜗ Dio. \v 15 Ja̱ˉbaˊ läꜙko̱hꜘ naˉjngëëˈ Dio hi̱ˉ gaꜙlle̱e̱hˉ jneˊ, ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ hnøøꜗ dsaˊtoohnˊ naˉjngëëˈ jneˊ kya̱a̱hˊ läꜙjëꜙ heˉ jmeenˉ. \v 16 Läꜙlaˉ naˉsɨɨˉ juuˈ kihꜗ Dio: “Waˊ la̱a̱hˈ hnähꜘ naˉjngëëˈ läꜙko̱o̱ˉ naˉjngëëˈ jnäꜘ.” \p \v 17 Jwahꜘ hnähꜘ Tääˋ kihˈ Dio hi̱ˉ ngɨɨhꜗ kwa̱a̱t˜ kihꜗ läꜙhiiꜘ nëˊ haˉläꜙ tä̱ä̱hˊ ha̱a̱ˊ dsaˉ. Heˉja̱ˉ hnøøꜗ ga̱hꜙ hnihꜘ taˊko̱ˉji̱i̱hˈ cha̱a̱hˉ hnähꜘ jmɨˉgyʉʉꜙ laˉ. \v 18 Jëëhꜘ, maˉñehˊ baˊ hnähꜘ johꜘ saꜙ gaꜙkë̱ë̱ꜘ heˉ gaꜙlä̱ä̱ꜗ Dio jneˊ kihˈ läꜙjëꜙ heˉ hlɨɨhˈ heˉ gaꜙläꜙtë̱ë̱ꜙ jneˊ kihˈ dsaˉ maˉgyu̱u̱hˉ jnänˋ. Saꜙ gaꜙläꜙhmaahˋ kya̱a̱hˊ heˉ dsaˉhe̱e̱ꜘ, läꜙ laꜗ kuuˊ tøøˉ kuˊnøøꜚ. \v 19 Gaꜙläꜙhmaahˋ kya̱a̱hˊ jmaˉ kihꜗ Cristo heˉ hmoohˈ jwërte, la̱a̱yꜗ läꜙko̱o̱ˉ ja̱a̱ˉ borrego mähꜗ hi̱ˉ llu̱u̱ꜗ goˉte˜ hi̱ˉ kwë̱ë̱hˉ dsaˉ Dio. \v 20 Jä̱ä̱ꜗ ja̱ˉgaˊ nøøˈ jmɨˉgyʉʉꜙ laˉ, maˉnaˉlaꜚ juuˈ che̱e̱ꜗ Dio jo̱o̱ꜘ. Hiꜙ naꜗ jeeˊ ngooˈ gaꜙdsa̱a̱ꜗ jmɨˉgyʉʉꜙ, maˉmiˉjnääˉ bihꜗ jnänˋ taꜙlaꜙ kihꜗ heˉ hnääyꜗ jneˊ. \v 21 Taꜙlaꜙ kihꜗ Cristo maˉläˉdsooꜘ dsëˉ jneˊ kihˈ Dio hi̱ˉ gaꜙmiꜙji̱i̱yhˋ jeeˊ kihˈ hi̱ˉ naˉju̱u̱ˊ hiꜙ gaꜙjmääyꜗ jø̱ø̱hˈ. Heˉja̱ˉ kihꜗ Dio baˊ heˉ maˉläˉdsooꜘ dsëˉ jneˊ hiꜙ kihꜗ hñiiꜘ bihꜗ heˉ maˉchaˉ oˉjø̱hꜙ dsëˉ jnänˋ. \p \v 22 Naꜗ maˉnaˉjngëëˈ jneˊ kya̱a̱hˊ beꜘ kihꜗ Jmɨˉlleꜘ Naˉjngɨɨˈ, läꜙlluꜗ heˉ gaꜙjmeeˊ jneˊ heˈ kihꜗ juuˈ dsooꜘ mahꜗ läꜙja̱ˉ läꜙhnääꜙ jneˊ ø̱ø̱hˈ jneˊ, pero ja̱ꜙ kya̱a̱hˊ juuˈ taꜙjmahꜗ. Heˉja̱ˉ waˊ läˉhnääꜙ jneˊ ø̱ø̱hnˈ läꜙka̱a̱ˉ tuhˉdsëˉ jneˊ hiꜙ kya̱a̱hˊ läꜙjëꜙ beꜘ jnänˋ. \v 23 Jëëhꜘ, heˉ gaꜙläꜙcha̱a̱ꜙ jneˊ kaˉlähꜘ läꜙhmëëꜘ, saꜙ laꜗ kya̱a̱hˊ jmɨˉngoꜗ heˉ dsaˉhe̱e̱ꜘ. Cha̱a̱ˉ jneˊ kya̱a̱hˊ juuˈ kihꜗ Dio heˉ naˊji̱i̱hꜙ baˊ. Heˉ ja̱ˉ saꜙ he̱e̱ꜘ ji̱hˊko̱hꜘ ji̱hˊlɨhꜘ. \v 24 Jëëhꜘ (läꜙlaˉ naˉsɨɨˉ juuˈ kihꜗ Dio): \q1 Läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ la̱a̱ꜗ läꜙko̱o̱ˉ waˊnuuˉ. \q1 Läꜙjëꜙ heˉ jnäꜘ naˊhñaahꜗ kihꜗ dsaꜙ, laꜗ läꜙko̱o̱ˉ waˊleꜗ kihꜗ waˊnuuˉ baˊ. \q1 Dsaˉläˉki̱i̱ˉ waˊnuuˉ, hiꜙ waˊleꜗ kihꜗ dsaˉtøhꜙ. \q1 \v 25 Pero juuˈ kihꜗ Dio, läꜙ maˉchaˉ ja̱ˉbaˊ, saꜙ lla̱a̱ꜙ ji̱hˊko̱hꜘ. \m Heˉ laˉ ja̱ˉ juuˈ heˉ gaꜙnʉʉhˉ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙkwaꜘ dsaˉ juˈhmëëꜘ kihꜗ Cristo. \c 2 \p \v 1 Heˉja̱ˉ beꜗ hnähꜘ läꜙjëꜙ heˉ hlɨɨhˈ, taꜙ jmeeˉ hnähꜘ juuˈ taˉjuuˈ, taꜙ waˊ taˉju̱u̱hˈ hnähꜘ heˉ jmäähꜙ hnähꜘ hñaahꜗ läꜙko̱o̱ˉ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ miˉteꜗ mahꜗ saꜙ miˉte̱yhꜗ, taꜙ waˊ wɨɨꜘ hohꜘ hnähꜘ, taꜙ koohꜘ hnähꜘ juuˈ jwɨɨˋ. \v 2 Läꜙ jmeeꜙ ja̱a̱ˉ gyʉ̱ʉ̱ˉ së̱hꜘ hi̱ˉ tʉhꜘ ko̱ˉllaˉji̱i̱h˜, läꜙja̱ˉ waˊ läˉhe̱e̱ꜘ hohꜘ hnähꜘ waˊjʉhꜙ heˉ laꜗ ko̱o̱ˉ nëëˈ baˊ heˉ gwaꜘ gyʉʉhˈ. Heˉ laˉ naˉ laꜗ juuˈ heˉ saꜙ jwë̱ë̱hˋ heˉ jmeeꜙ dsaˊnøøˈ jneˊ taꜙ chaˊnëˊ läꜙjwëꜘ jeeˊ lä̱ä̱ꜘ jneˊ. \v 3 Jëëhꜘ, maˉkyu̱u̱h˜ baˊ hnähꜘ haˉ ko̱hꜘ saꜙ lluꜗ dsëꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ. \s1 Cristo la̱a̱ꜗ läꜙko̱o̱ˉ mɨˈku̱u̱ˊ heˉ naˊji̱i̱hꜙ \p \v 4 Heˉja̱ˉ yaˊnäähꜗ hnähꜘ chu̱hꜙ kihꜗ Cristo hi̱ˉ la̱a̱ꜗ läꜙko̱hꜘ ku̱u̱ˊ heˉ naˊji̱i̱hꜙ heˉ saꜙ gaꜙtɨhꜗ dsëꜗ dsaˉ jä̱ä̱ꜗ, pero kihꜗ Dio, la̱a̱yꜗ läꜙko̱hꜘ mɨˈku̱u̱ˊ heˉ naˉlliihˊ hiꜙ hmoohˈ jwërte kaˉlähꜘ. \v 5 Hiꜙ ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ la̱a̱hꜗ hnähꜘ läꜙko̱hꜘ ku̱u̱ˊ heˉ naˊji̱i̱hꜙ, heˉ kya̱a̱hˊ jmeeꜙ Dio hneꜗ kiyhꜗ hiꜙ le̱e̱hꜘ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ jmiˉdsaˉ hi̱ˉ naˉjngëëˈ goˉte˜ mahꜗ kwëëhˈ hnähꜘ Dio läꜙjëꜙ heˉ ngɨɨyꜙ. Läꜙja̱ˉ baˊ tɨh˜ dsëꜗ Dio jmeehˈ hnähꜘ taꜙlaꜙ kihꜗ Jesucristo. \v 6 Kihꜗ heˉja̱ˉ baˊ hlëëhꜙ läꜙlaˉ jeeˊ naˉsɨɨˉ juuˈ kihꜗ Dio: \q1 Jnäꜘ Dio lla̱a̱nꜚ jwɨɨˉ Sión ja̱a̱ˉ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ läꜙko̱o̱ˉ ku̱u̱ˊ heˉ kyeˉ dsaˉ toˉnëˊ kihˈ ko̱o̱ˉ hneꜗ jʉʉhˉ. \q1 Laꜗ ko̱o̱ˉ mɨˊku̱u̱ˊ naˉlliihˊ heˉ hmoohˈ jwërte. \q1 Hi̱ˉ dsooꜘ dsëꜗ kiyhꜗ, ji̱hˊko̱hꜘ saꜙ jä̱yꜗ kya̱a̱hˊ oˉhihꜙ. \m \v 7 Ku̱u̱ˊ ja̱ˉ hmoohˈ jwërte kyahꜗ hnähꜘ hi̱ˉ maˉdsooꜘ dsëꜗ. Pero kihꜗ hi̱ˉ saꜙ dsooꜘ dsëꜗ kihꜗ Dio, naˉsɨɨˉ läꜙlaˉ: \q1 Ja̱ˉbaˊ ku̱u̱ˊ heˉ saꜙ gaꜙtɨhꜗ dsëꜗ tëꜙhyahꜙ, \q1 heˉ ja̱ˉ baˊ gaꜙjä̱ꜘ läꜙko̱o̱ˉ mɨˈku̱u̱ˊ heˉ kyeˉ dsaˉ toˉnëˊ kihˈ ko̱o̱ˉ hneꜗ jʉʉhˉ. \m \v 8 Hiꜙ läꜙlaˉ naˉsɨɨˉ kaˉlähꜘ: \q1 Laꜗ ko̱o̱ˉ mɨˊku̱u̱ˊ heˉ dsaˉtë̱hꜗ dsaˉ hiꜙ läꜙko̱o̱ˉ hlooˉ heˉ jmeeꜙ dsaˉtä̱hꜙ dsaˉ. \m Dsaˉ heꜘ dsaˉtë̱hꜗ, kihꜗ heˉ saꜙ hii˜ he̱e̱yhꜙ juuˈ kihꜗ Dio, ko̱ˉja̱ˉ lleˋ kihˈ bihꜗ ja̱ˉ. \p \v 9 Pero jneˊ maˉla̱a̱ꜗ jneˊ ko̱o̱ˉ nääꜗ dsaˉ hi̱ˉ naˉlle̱e̱hˊ baˊ, hiꜙ maˉla̱a̱ꜗ jneˊ läꜙko̱o̱ˉ jmiˉdsaˉ kya̱a̱ꜗ dsaˉtaˊ jø̱ø̱hˈ, maˉla̱a̱ꜗ jneˊ ko̱o̱ˉ nääꜗ dsaˉ hi̱ˉ naˉjngëëˈ. Hiꜙ ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ maˉla̱a̱ꜗ jneˊ ko̱o̱ˉ jwɨɨˉ kihꜗ Dio mahꜗ kwaˊ jneˊ juuˈ haˉläꜙ laꜗ heˉ jʉhˉga̱a̱ˉ heˉ jmeeyꜙ. Jëëhꜘ, gaꜙhwë̱ë̱yꜗ jneˊ jeeˊ naˉho̱o̱ˉ mahꜗ dsaˊtoohˊ jneˊ kya̱a̱yhˊ jeeˊ jnäꜘ waˊjeˉ jihˈgye̱hꜗ. \v 10 Jä̱ä̱ꜗ saꜙ chaˉ maˊ la̱a̱ˈ jneˊ kihˈ Dio, pero naꜗ maˉla̱a̱ꜗ jneˊ dsaˉ kya̱a̱yꜗ. Saꜙ cha̱a̱ˉ hi̱ˉ gaꜙläꜙñihꜘ dsëꜗ jneˊ jä̱ä̱ˈ, pero naꜗ maˉläˉñihꜘ dsëꜗ Dio jneˊ. \s1 Jmeeꜙ biiꜗ miˊteˋ jneˊ kihˈ Dio \p \v 11 Peerꜙ hnaanꜙ hnähꜘ ø̱ø̱hnꜗ. Jwɨɨ˜ hnähꜘ hi̱ˉ gaꜙhwë̱ë̱ˉ jwɨɨˉ kihꜗ mahꜗ gaꜙnäähꜗ hnähꜘ jeeˊ jyohꜘ jwɨɨˉ. Läꜙko̱hꜘ heˉ moꜙsoꜙ naˊjnääꜘ hnähꜘ kihꜗ jmɨˉgyʉʉꜙ baˊ laˈ. Heˉja̱ˉ chu̱u̱nꜘ kya̱a̱hˊ hnähꜘ, moꜙtoꜙ jmeeˉ hnähꜘ heˉ ngɨɨꜙ jmɨˉngoꜗ kyahꜗ hnähꜘ heˉ jmeeꜙ dsaˉhe̱e̱ꜘ tuhˉhohꜘ hnähꜘ. \v 12 Goˉta̱a̱hˊ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ lleˋ kyahˈ hnähꜘ, jeeˊ kihˈ dsaˉ hi̱ˉ saꜙ maˉhe̱e̱hˉ kihꜗ Dio mahꜗ läꜙja̱ˉ jmeeyꜗ jʉʉhˉ kihˈ Dio waˊraˉ gaꜙtëꜘ jeeˊ jä̱yhꜘ. Jëëhꜘ maˊja̱ˉ jëëꜗ dsaˉ heꜘ, heˉ lluꜗ baˊ taˊ kyahˈ hnähꜘ maꜙkeꜙ naꜗ hlëëyhꜙ wɨɨꜘ kyahꜗ hnähꜘ, jäyhꜘ heˉ hlɨɨhˈ baˊ naˉ jmeehˉ hnähꜘ. \p \v 13 Kwa̱a̱t˜ kihꜗ Dsaˉjø̱ø̱hˈ jnänˋ, waˊ nʉʉhˊ hnähꜘ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ taˊ jmɨˉgyʉʉꜙ laˉ. Läꜙja̱ˉ waˊ nʉʉhˊ hnähꜘ kihꜗ dsaˉtaˊ jø̱ø̱hˈ hi̱ˉ jmeeꜙ hihꜙ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ. \v 14 Hiꜙ läꜙja̱ˉ waˊ nʉʉhˊ hnähꜘ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ lleˊmohꜘ hi̱ˉ naˉhña̱a̱ˊ kya̱a̱yˈ hi̱ˉ llaꜙ taˊ kihˈ hi̱ˉ jmeeꜙ heˉ hlɨɨhˈ hiꜙ hlëëyhꜙ lluꜗ kihꜗ hi̱ˉ jmeeꜙ heˉ lluꜗ jmahꜗ baˊ. \v 15 Jëëhꜘ, Dio hnøøꜗ jmeehˈ hnähꜘ heˉ lluꜗ jmahꜗ baˊ mahꜗ saꜙ chaˉ heˉ kihꜗ hlëëhꜗ wɨɨꜘ hi̱ˉ saꜙ ngëëꜘ hi̱ˉ saꜙ chaˉ hʉʉˊdsëˉ lluꜗ kihꜗ. \v 16 Goˉta̱a̱hˊ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ naˉla̱a̱ˊ baˊ, jëëhꜘ moꜙsoꜙ chaˉ heˉ hnɨɨ˜ kyahꜗ hnähꜘ. Pero taꜙ jmeeˉ hnähꜘ hʉʉˊdsëˉ chaˉ jwëˈ jmeehˈ hnähꜘ waˊ laˈ chaˉ laꜗ, kihꜗ heˉ maˉnaˉla̱a̱hˊ hnähꜘ. Jmeeˊ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ jmeeꜙ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ tä̱ä̱ꜘ jmeeꜙ taˊheꜗ kihꜗ Dio baˊ. \v 17 Waˊ ji̱i̱hˊ jneˊ juuˈ lluꜗ kihꜗ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ. Waˊ hnääꜙ jneˊ ø̱ø̱hꜗ jneˊ, waˊ ga̱hꜙ jneˊ Dio, hiꜙ waˊ miˉteˋ jneˊ kihˈ dsaˉtaˊ jø̱ø̱hˈ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ hwaꜗ laˉ. \p \v 18 Hnähꜘ hi̱ˉ jmeeꜙ taˊ kihˈ dsaꜙ, waˊ nʉʉhˊ hnähꜘ kihꜗ jʉʉˊ taˊ hiꜙ waˊ ga̱hˈ hnihꜘ. Ja̱ꜙ maꜙlaꜙ kihꜗ hi̱ˉ jmeeꜙ lluꜗ hi̱ˉ jø̱hˉ dsëꜗ, läꜙja̱ˉ jmeehˈ hnähꜘ kihꜗ jʉʉˊ taˊ hi̱ˉ saꜙ jø̱hˉ dsëꜗ kya̱a̱hˊ dsaˉ. \v 19 Ja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ jëë˜ wɨɨꜘ, maꜙkeꜙ saꜙ chaˉ heˉ kihꜗ jmeehꜙ dsihꜘ, cherˊmahꜗ he̱e̱hˉ bihꜗ heˉ jëëy˜ wɨɨꜘ, läꜙja̱ˉ baˊ tɨh˜ dsëꜗ Dio. Jëëhꜘ, gaꜙjmeeyꜘ läꜙko̱o̱ˉ lleˋ kihˈ mahꜗ saꜙ chaˉ heˉ kihꜗ heˉ hnɨɨꜗ hʉʉˊdsëˉ kiyhꜗ. \v 20 Haˉ jmääꜗ heˉ beꜘ hohꜘ hnähꜘ heˉ jëëhꜘ hnähꜘ wɨɨꜘ cherˊmahꜗ jmeehˉ gaˊ hnähꜘ heˉ hlɨɨhˈ. Pero cherˊmahꜗ gaꜙläꜙbeꜘ hohꜘ hnähꜘ heˉ jëëhˈ hnähꜘ wɨɨꜘ kihꜗ heˉ jmeehˉ hnähꜘ heˉ lluꜗ, heˉ naˉ baˊ tɨh˜ dsëꜗ Dio. \v 21 Kihꜗ heˉja̱ˉ baˊ gaꜙlle̱e̱hˉ Dio jneˊ. Jëëhꜘ, Cristo gaꜙjëëyꜗ wɨɨꜘ kwa̱a̱t˜ jnänˋ. Hñiiyꜘ gaꜙjmeeyꜘ toˉnëˊ mahꜗ jmeeˊ jneˊ läꜙja̱ˉ. \v 22 Cristo, saꜙ gaꜙjmeeꜘ niꜙ miihˉ dsoˊkyeˉ, niꜙ saꜙ gaꜙmiꜙga̱a̱yˉ niꜙ ja̱a̱ˉ dsaˉ. \v 23 Maˊ gaꜙhlëëhꜘ dsaˉ hlɨɨhˈ kiyhꜗ, saꜙ gaꜙji̱i̱yhˈ juuˈ kya̱a̱hˊ dsoˊjwɨɨꜘ. Hiꜙ maˊ gaꜙheehꜗ dsihꜘ wɨɨꜘ, saꜙ gaꜙtaˊ gaꜙha̱a̱yhˉ dsaˉ. Gaꜙtooyhˉ gooˉ Dio baˊ hi̱ˉ llaꜙ taˊ kya̱a̱hˊ juuˈ dsooꜘ. \v 24 Cristo gaꜙko̱o̱ˈ läꜙjëꜙ dsoˊkyeˉ jnänˋ nëˊ kiyhˈ läꜙko̱o̱ˉ maˊ gaꜙta̱a̱yꜚ dsohꜘ hmaˉcruꜚ. Läꜙja̱ˉ maˉnaˉju̱u̱ˊ jneˊ kihˈ dsoˊkyeˉ mahꜗ jmeeˊ jneˊ heˉ lluꜗ jmahꜗ baˊ. Gaꜙjä̱ꜗ jnänˋ, läꜙlluꜗ heˉ gaꜙlaꜗ dsooˊ kiyhˈ. \v 25 Maˊ la̱a̱ˈ jneˊ läꜙko̱o̱ˉ ja̱a̱ˉ borrego hi̱ˉ gaꜙka̱h˜ jwëˈ, pero naꜗ maˉje̱e̱h˜ jneˊ kihˈ Cristo hi̱ˉ hä̱ä̱˜ jneˊ hi̱ˉ jøøꜙ jnänˋ. \c 3 \s1 Nʉʉhꜚ kihꜗ hi̱ˉ naˉje̱e̱ꜚ gooˉ \p \v 1 Hiꜙ ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ hnähꜘ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ dsaˉñʉʉhˉ kya̱a̱ꜗ, waˊ nʉʉhˊ hnähꜘ kiyhꜗ. Hiꜙ cherˊmahꜗ dsaˉñʉʉhˉ kya̱a̱hꜗ saꜙ maˉhe̱e̱yhˉ kihꜗ Dio, saꜙ jwë̱ë̱hˋ kiyhˈ he̱e̱yhꜙ juuˈ kihꜗ Dio. Saꜙ hnøøꜗ chaˉmiihˉ juuˈ, waˊraˉ gaꜙjëëyꜗ heˉ hwa̱a̱hˊ hnähꜘ kya̱a̱yhˊ. \v 2 Le̱e̱ꜙ ko̱o̱ˉ jëëy˜ baˊ heˉ jmeehˉ hnähꜘ lluꜗ hiꜙ ga̱hꜙ hnihꜘ kaˉlähꜘ. \v 3 Taꜙ jmääˋ hnähꜘ hñaahꜗ kya̱a̱hˊ heˉ naˉlɨɨˊ chaˉmiihˉ llehˊ, täähˊ chaˉmiihˉ caden˜ luuhˊ, kye̱hˊ hnähꜘ hmɨɨhˉ hmoohˈ mahꜗ jëëꜗ dsaˉ kyahꜗ hnähꜘ. \v 4 Waˊ la̱a̱hˈ hnähꜘ naˊhñaahꜗ taꜙ nehꜙ tuhˉhohꜘ hnähꜘ baˊ, kya̱a̱hˊ heˉ hwa̱a̱hˊ hnähꜘ hiꜙ tä̱ä̱hˊ hnähꜘ toˉkëˊ. Hehꜗ naˊhñaahꜗ läꜙja̱ˉ, saꜙ läꜙsɨɨꜗ ji̱hˊko̱hꜘ hiꜙ kye̱e̱ꜘ chaˉmiihˉ kihꜗ Dio. \v 5 Läꜙja̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ naˊhñaahꜗ dsaˉmëꜘ hi̱ˉ naˉjngëëˈ hi̱ˉ maˊ cha̱a̱ˉ lloꜘjooꜗ. Maˊ kye̱yˉ oˉjø̱hꜙ dsëˉ kihꜗ Dio hiꜙ maˊ nʉʉyhˊ kihˈ dsaˉñʉʉhˉ kya̱a̱yꜗ. \v 6 Läꜙja̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ Sara, maˊ nʉʉyhˊ kihˈ Abraham, gaꜙjmääyꜗ jø̱ø̱hˈ. Hiꜙ läꜙja̱ˉ hnähꜘ dsaˉmëꜘ, le̱e̱hꜘ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ maˊ la̱a̱ˈ Sara cherˊmahꜗ jmeehˉ hnähꜘ heˉ lluꜗ hiꜙ niꜙ saꜙ ga̱hˈ hnähꜘ niꜙ miihˉ. \p \v 7 Hiꜙ ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ hnähꜘ dsaˉñʉʉhˉ hi̱ˉ cha̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ kya̱a̱ꜗ, goˉta̱a̱hˊ hnähꜘ lluꜗ kya̱a̱yhˊ läꜙ hnøøꜗ kihꜗ dsaˉmëꜘ. Jëëhꜘ, saꜙ chaˉ beꜘ kiyhꜗ läꜙko̱hꜘ hnähꜘ. Pero Dio baˊ jmeeꜙ heˉ cha̱a̱ˉ dsaˉmëꜘ dsaˉñʉʉhˉ, heˉja̱ˉ kweeˉ baˊ naˊjnääꜘ hnähꜘ chaˊnëyˊ. Läꜙja̱ˉ hnähꜘ dsaˉñʉʉhˉ, goˉta̱a̱hˊ hnähꜘ lluꜗ kya̱a̱yhˊ, mahꜗ nuuꜗ Dio jeeˊ ngɨɨhˊ hnähꜘ kyahꜗ. \s1 Hnøøꜗ he̱e̱hˊ jneˊ heˉ jëënˊ wɨɨꜘ \p \v 8 Ko̱o̱ˉ kaˉlähꜘ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, waˊ laˈ ko̱o̱ˉ nëëˈ baˊ hʉʉˊdsëˉ kyahꜗ hnähꜘ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ hnähꜘ, waˊ jø̱hˉ hohꜘ hnähꜘ, waˊ hnaahꜙ hnähꜘ dsaˉkya̱a̱hˊ hnähꜘ läꜙko̱o̱ˉ ja̱a̱ˉ ø̱ø̱hꜗ hnähꜘ. Waˊ läˉñihꜘ hohꜘ hnähꜘ hiꜙ jmeeˊ hwa̱a̱hˊ hnähꜘ. \v 9 Taꜙ ji̱i̱hˋ hlɨɨhˈ kihꜗ hi̱ˉ jmeeꜙ heˉ hlɨɨhˈ, niꜙ taꜙ hlëëhˋ wɨɨꜘ kihꜗ hi̱ˉ hlëëhꜙ wɨɨꜘ kyahꜗ hnähꜘ, ngɨɨˊ hnähꜘ heˉ lluꜗ kiyhꜗ baˊ. Kihꜗ heˉja̱ˉ baˊ gaꜙtëëhꜗ Dio jneˊ mahꜗ miˉjä̱ä̱yꜗ jneˊ. \v 10 Jëëhꜘ läꜙlaˉ naˉsɨɨˉ juuˈ kihꜗ Dio: \q1 Hi̱ˉ hnøøꜗ läꜙcha̱a̱ˉ lluꜗ jmɨˉgyʉʉꜙ laˉ, \q1 hiꜙ hnøøyꜗ dsaˉngëëyꜘ lluꜗ taˊko̱ˉji̱i̱hˈ cha̱a̱yˉ, \q1 waˊ høøyꜘ hooyˊ mahꜗ saꜙ hwëëꜙ juuˈ hlɨɨhꜗ, \q1 hiꜙ taꜙ waˊ hlëëyhꜘ juuˈ taˉjuuˈ. \q1 \v 11 Waˊ läˉø̱ø̱yꜘ kihꜗ heˉ hlɨɨhˈ mahꜗ waˊ jmeeyꜘ heˉ lluꜗ jmahꜗ baˊ. \q1 Waˊ hnøøyhˉ haˉläꜙ jeeˊ hɨɨˈ tiiˊ dsëyˈ, \q1 läꜙja̱ˉ waˊ jmeeyꜘ läꜙjëꜙ jmɨɨˊ. \q1 \v 12 Hä̱ä̱˜ baˊ Dio läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ jmeeꜙ heˉ lluꜗ, \q1 hiꜙ nuuˉ bihꜗ kihꜗ läꜙjëꜙ heˉ ngɨɨyꜙ. \q1 Pero yaˉjë̱ë̱ˈ dsëyꜗ kya̱a̱hˊ hi̱ˉ jmeeꜙ dsoˊkyeˉ. \p \v 13 ¿Hi̱i̱ˉ naˉ hi̱ˉ jmeeꜗ heˉ hlɨɨhˈ kyahꜗ hnähꜘ cherˊmahꜗ jmeehˉ hnähꜘ heˉ lluꜗ jmahꜗ baˊ? \v 14 Pero lluꜗ laꜗ kyahꜗ hnähꜘ maꜙkeꜙ jëëhꜘ hnähꜘ heˉ wɨɨꜘ, kwa̱a̱t˜ kihꜗ heˉ lluꜗ heˉ jmeehˉ hnähꜘ. Taꜙ jø̱ø̱hˋ hnähꜘ hñaahˈ kihꜗ niꜙ ja̱a̱ˉ, niꜙ taꜙ waˊ ga̱hˈ hnähꜘ. \v 15 Waˊ ga̱hꜙ hnähꜘ Dio baˊ. Hnäähˈ hnähꜘ Dio läꜙka̱a̱ˉ tuhˉhohꜘ hnähꜘ. Hnøøꜗ waˊ naˊlluˋ juuˈ kyahꜗ hnähꜘ tä̱ä̱ꜘ mahꜗ chaˉ heˉ jwɨɨhˈ läꜙja̱a̱ˉ läꜙja̱a̱ˉ dsaˉ hi̱ˉ ngɨɨꜙ juuˈ haˉläꜙ laꜗ oˉjø̱hꜙ dsëˉ heˉ chaˉ kyahꜗ hnähꜘ. Läꜙja̱ˉ waˊ hwa̱a̱hˊ hnähꜘ kya̱a̱yhˊ, hiꜙ ji̱i̱hˋ hnähꜘ juuˈ lluꜗ kiyhꜗ. \v 16 Hä̱ä̱ˋ hnähꜘ hñaahꜗ mahꜗ saꜙ hnɨɨꜗ hʉʉˊdsëˉ kyahꜗ hnähꜘ, hiꜙ läꜙja̱ˉ jä̱ꜗ oˉhihꜙ hi̱ˉ hlëëhꜙ wɨɨꜘ kyahꜗ hnähꜘ kihꜗ heˉ gaꜙnäähˊ hnähꜘ jmeehˉ hnähꜘ heˉ lluꜗ läꜙ hnøøꜗ Cristo. \v 17 Hiꜙ cherˊmahꜗ hnøøꜗ Dio jëëˊ jneˊ heˉ wɨɨꜘ läꜙ maˊ jmeeˉ jneˊ heˉ lluꜗ, lluꜗ gaˊ läꜙja̱ˉ, läꜙko̱hꜘ gaˊ heˉ jëëˊ jneˊ heˉ wɨɨꜘ läꜙ maˊ jmeeˉ jneˊ dsoˊkyeˉ. \p \v 18 Läꜙja̱ˉ gaꜙlaꜗ kihꜗ Cristo kaˉlähꜘ. Ko̱o̱ˉ häˊ ja̱ˉbaˊ gaꜙju̱u̱yꜗ kihꜗ dsoˊkyeˉ jnänˋ. Hi̱ˉ llu̱u̱ꜗ heꜘ gaꜙju̱u̱yꜗ kwa̱a̱t˜ jnänˋ hi̱ˉ jmeeꜙ dsoˊkyeˉ mahꜗ läꜙja̱ˉ tëëyꜙ jneˊ kihˈ Dio. Laꜗ juuˈ dsooꜘ gaꜙju̱u̱ꜗ jmɨˉngoꜗ kiyhˈ pero gaꜙläꜙji̱i̱yhˋ la̱a̱yꜗ jmɨˉlleꜘ. \v 19 Läꜙja̱ˉ ñeeyˊ la̱a̱yꜗ jmɨˉlleꜘ, naˊkwayˉ juuˈ kihꜗ jmɨˉlleꜘ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ naˉjnëëˈ, \v 20 hi̱ˉ saꜙ gaꜙjmeeꜘ heˈ kihꜗ Dio lloꜘjooꜗ. Maˊ jø̱hˉ dsëꜗ Dio kya̱a̱yhˊ, saꜙ gaꜙche̱e̱yꜗ cha̱hꜘ heˉ wɨɨꜘ nëˊ kiyhˈ taˊko̱ˉji̱i̱hˈ maˊ jmeeꜙ Noé barco. Miihˉ goˉte˜ baˊ gaꜙla̱a̱ꜘ kya̱a̱hˊ barco maˊ jaˈ jmɨɨˉ. Heˉlɨɨꜗ baˊ gaꜙtëꜘ jña̱a̱ꜗ dsaˉ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ. \v 21 Heˉ gaꜙlaꜗ läꜙja̱ˉ kya̱a̱hˊ jmɨɨˉ ja̱ˉ, laꜗ läꜙko̱o̱ˉ heˉ gaꜙsa̱a̱ˉ jneˊ jmɨɨˉ heˉ kya̱a̱hˊ maˉla̱a̱ꜘ jneˊ naˈ. Pero heˉ sa̱a̱ˉ jneˊ jmɨɨˉ, saꜙ dsaˉjñeeꜘ jneˊ kya̱a̱hˊ heˉ ja̱ˉ. Heˉ naˉ ko̱o̱ˉ jɨ̱ɨ̱h˜ juuˈ baˊ heˉ moꜙsoꜙ hnɨɨ˜ hʉʉˊdsëˉ jnänˋ kihˈ Dio taꜙlaꜙ kihꜗ heˉ gaꜙläꜙji̱i̱hˋ Jesucristo. \v 22 Hiꜙ ngaayhꜗ gyʉʉhˈ, naˊgyayˉ jwooˈ raˉllu̱u̱ꜗ kihꜗ Dio. Hiꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ ángele hiꜙ läꜙkye̱ˉ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ chaˉ beꜘ kihꜗ gyʉʉhˈ nʉʉhˊ kiyhˈ. \c 4 \s1 Waˊ jmeenˊ läꜙjëꜙ taˊ heˉ maˉhñah˜ jneˊ kihˈ Dio \p \v 1 Läꜙ maˊ kye̱ˉ Cristo jmɨˉngoꜗ läꜙko̱hꜘ kye̱ˊ jneˊ, gaꜙjëëyꜗ wɨɨꜘ kwa̱a̱t˜ jnänˋ. Heˉja̱ˉ waˊ laˈ ko̱o̱ˉ nëëˈ baˊ hʉʉˊdsëˉ jnänˋ kya̱a̱yhˊ. Waˊ he̱e̱hˊ jneˊ jëëˊ jneˊ heˉ wɨɨꜘ. Jëëhꜘ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ maˉjëëꜙ wɨɨꜘ moꜙsoꜙ chaˉ heˉ kihꜗ jmeeꜗ gyihꜗ dsoˊkyeˉ. \v 2 Heˉja̱ˉ taˊko̱ˉji̱i̱hˈ cha̱a̱yˉ, moꜙsoꜙ jmeeꜗ gyihꜗ heˉ ngɨɨꜙ jmɨˉngoꜗ kiyhꜗ. Hnøøꜗ jmeeyꜗ läꜙ tɨh˜ dsëꜗ Dio baˊ. \v 3 Maˉle̱e̱ꜙ baˊ läꜙko̱o̱ˉ teꜗ heˉ maˉjmeehˊ hnähꜘ jä̱ä̱ꜗ, läꜙ maˊ jmeehˉ hnähꜘ läꜙjëꜙ heˉ laꜗ oˉhihꜙ hiꜙ heˉ gaˊ jyohꜘ heˉ ngɨɨꜙ jmɨˉngoꜗ kyahꜗ hnähꜘ. Gaꜙläꜙhe̱e̱hꜘ hnähꜘ, ja̱ꜙ kya̱a̱hˊ hihꜙ gaꜙkuhꜗ hnähꜘ läꜙ maˊ chaˉ jmɨɨˊ hiꜙ gaꜙjmeehˊ hnähꜘ jʉʉhˉ kihꜗ dio hi̱ˉ naˉla̱a̱ꜚ ka̱a̱h˜ dsaˉ heˉ saꜙ läꜙjëëꜗ Dio goˉte˜. Maˊ jmeehˉ hnähꜘ läꜙko̱hꜘ jmeeꜙ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ saꜙ maˉhe̱e̱hˉ kihꜗ Dio. \v 4 Heˉja̱ˉ dsa̱a̱˜ dsëꜗ dsaˉ heꜘ naꜗ, heˉ moꜙsoꜙ jmeehˉ hnähꜘ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱yhˊ jeeˊ gaꜙnääyꜗ jmeeyꜙ naˉkuˊ naˉngɨɨˈ heˉ hlɨɨhˈ ja̱ˉ. Heˉja̱ˉ naˉ hlëëyhꜙ wɨɨꜘ kyahꜗ hnähꜘ. \v 5 Pero dsaˉ heꜘ ngëëyꜗ kwa̱a̱t˜ kiyhꜗ chaˊnëˊ hi̱ˉ gyaꜗ maˉnaˊllu̱u̱ˋ llayꜗ taˊ kihˈ läꜙjë̱ë̱ꜙ hi̱ˉ naˊji̱i̱hꜙ, hiꜙ läꜙja̱ˉ kihꜗ hi̱ˉ naˉju̱u̱ˊ. \v 6 Kihꜗ heˉja̱ˉ, gaꜙkwaꜘ dsaˉ juˈhmëëꜘ kihꜗ hi̱ˉ maˉnaˉju̱u̱ˊ. Jëëhꜘ, maꜙkeꜙ gaꜙju̱u̱yꜗ läꜙko̱o̱ˉ lleˋ kihˈ dsaˉju̱u̱ꜘ dsaˉ jmɨˉgyʉʉꜙ, pero naˊji̱i̱hꜙ jmɨˉlleꜘ kiyhꜗ jeeˊ ka̱ˉ Dio. \p \v 7 Ngooꜗ yaꜙjä̱hꜙ lla̱a̱ꜙ jmɨˉgyʉʉꜙ. Heˉja̱ˉ miˉle̱e̱hꜚ hnähꜘ hiꜙ chu̱u̱ˊ hnähꜘ ko̱ˉllaˉji̱i̱h˜ kya̱a̱hˊ Dio. \v 8 Heˉ kye̱e̱ꜘ gaˊ kihˈ jeeˊ läꜙjëꜙ, waˊ hnaahꜙ hnähꜘ ø̱ø̱hꜗ hnähꜘ. Jëëhꜘ, kya̱a̱hˊ heˉ hnääꜙ jneˊ ø̱ø̱hꜗ jneˊ, dsaˉjnëꜗ jwëˈ kihꜗ chaˉmiihˉ dsoˊkyeˉ. \v 9 Läꜙka̱a̱ˉ tuhˉhohꜘ hnähꜘ, he̱e̱hˋ ø̱ø̱hˈ jneˊ hi̱ˉ dsaˉnääꜗ chaˊnehꜙ kyahꜗ hnähꜘ. \v 10 Naˉsɨɨˈ baˊ taˊ heˉ laˊ kwaꜙ Dio jmeenˊ mahꜗ jmeeˊ jneˊ taˊheꜗ kihꜗ dsaˉkya̱a̱hnˊ. Hiꜙ läꜙja̱a̱ˉ läꜙja̱a̱ˉ jneˊ hnøøꜗ miˉtenˋ kya̱a̱hˊ taˊ heˉ maˉhñah˜ jneˊ mahꜗ jmääꜗ jnänˋ heˉ lluꜗ dsëꜗ Dio kya̱a̱hˊ jneˊ. Ja̱ꜙ ko̱o̱ˉ nëëˈ heˉ lluꜗ heˉ kwëëyh˜ dsaˉ kya̱a̱yꜗ. \v 11 Cherˊmahꜗ hi̱ˉ hlë̱ë̱h˜ dsaˉ, waˊ hlëëyhꜘ läꜙko̱o̱ˉ ja̱a̱ˉ hi̱ˉ ngëë˜ juuˈ kihꜗ Dio baˊ. Cherˊmahꜗ hi̱ˉ kwaꜙ beꜘ kihꜗ dsaꜙ, waˊ kwayꜘ kya̱a̱hˊ beꜘ kihꜗ Dio. Läꜙja̱ˉ läꜙjëꜙ heˉ jmeeˉ jneˊ, hnøøꜗ jmeenˊ kya̱a̱hˊ beꜘ kihꜗ Dio mahꜗ jmeeꜗ dsaˉ jʉʉhˉ kiyhꜗ taꜙlaꜙ kihꜗ Jesucristo. Läꜙja̱ˉ jmäänˊ jø̱ø̱hˈ Dio jnänˋ hi̱ˉ chaˉ beꜘ kihꜗ gaꜙläꜙjëꜙ johꜘ jmɨɨˊ chaˉ. Waˊ laˈ läꜙja̱ˉ. \s1 Jëëˊ jneˊ wɨɨꜘ kihꜗ heˉ la̱a̱ꜗ jneˊ kya̱a̱ˈ Cristo \p \v 12 Ø̱ø̱hnꜗ hi̱ˉ hnaanꜙ, waˊraˉ gaꜙngëëhꜘ hnähꜘ chaˉmiihˉ heˉ wɨɨꜘ, taꜙ jmeeˉ dsa̱a̱˜ hohꜘ hnähꜘ. Taꜙ waˊ la̱a̱hꜘ hnähꜘ: “Saꜙ chaˉ heˉ kihꜗ jëënꜚ ko̱o̱ˉ naˉ ji̱i̱hˈ heˉ wɨɨꜘ.” Jëëhꜘ heˉ naˉ, miˉjnääꜙ cheˊ läꜙ maˉdsooꜘ ja̱ˉbaˊ hohꜘ hnähꜘ. \v 13 Waˊ cha̱a̱hˉ hnähꜘ lluꜗ baˊ, jëëhꜘ läꜙkye̱ˉ hnähꜘ maˉjëëhˋ hnähꜘ heˉ wɨɨꜘ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ Cristo. Mahꜗ läꜙja̱ˉ läꜙcha̱a̱hˉ hnähꜘ lluꜗ jwërte waˊraˉ gaꜙtëꜘ jeeˊ läꜙjnääyꜘ haˉ ko̱hꜘ jø̱ø̱hˈ la̱a̱yꜗ. \v 14 Lluꜗ laꜗ kyahꜗ hnähꜘ cherˊmahꜗ hlëëhꜙ dsaˉ wɨɨꜘ kyahꜗ hnähꜘ kwa̱a̱t˜ kihꜗ Cristo. Jëëhꜘ Jmɨˉlleꜘ kihꜗ Dio heˉ jna̱a̱hˈ jwërte, chehˈ tä̱ä̱ꜘ kya̱a̱hˊ hnähꜘ. Dsooꜘ baˊ miˉkwa̱hꜗ dsaˉ Jmɨˉlleꜘ kihꜗ Dio pero hnähꜘ jmeehˉ hnähꜘ jʉʉhˉ kiyhꜗ. \v 15 Pero jyohꜘ juuˈ baˊ ja̱ˉ cherˊmahꜗ jëëhꜘ hnähꜘ heˉ wɨɨꜘ kihꜗ heˉ maˉjngëëhꜙ hnähꜘ dsaˉ, o cherˊmahꜗ maˉhɨ̱ɨ̱hꜘ hnähꜘ kihꜗ dsaꜙ, cherˊmahꜗ maˉjmeehˊ hnähꜘ heˉ hlɨɨhˈ, cherˊmahꜗ maˉta̱a̱hˋ hnähꜘ jeeˊ saꜙ gaꜙtë̱ë̱hꜘ hnähꜘ. \v 16 Pero cherˊmahꜗ jëëhꜘ hnähꜘ heˉ wɨɨꜘ kihꜗ heˉ la̱a̱hꜗ hnähꜘ dsaˉ kya̱a̱ꜗ Cristo saꜙ laꜗ oˉhihꜙ. Kwaˊ hnähꜘ tiˊhmaahˊ kihˈ Dio baˊ kihˈ heˉ jëëhꜘ hnähꜘ heˉ wɨɨꜘ. \p \v 17 Maˉdsë̱ë̱ꜗ jmɨɨˊ heˉ ngɨɨhꜗ Dio kwa̱a̱t˜ kihꜗ dsaˉ kya̱a̱yꜗ. Cherˊmahꜗ maˉløøꜗ ngɨɨyh˜ kwa̱a̱t˜ jnänˋ, haˉ gaˊ ko̱hꜘ saꜙ jmeeyꜗ kihˈ hi̱ˉ saꜙ maˉhe̱e̱hˉ juˈhmëëꜘ kiyhꜗ. \v 18 Cherˊmahꜗ heˉlɨɨꜗ baˊ dsaˉlä̱ä̱ꜘ hi̱ˉ llu̱u̱ꜗ, haˉ baˊ läꜙ leꜘ kihꜗ hi̱ˉ saꜙ maˉhe̱e̱hˉ juuˈ kihꜗ Dio hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jmeeꜙ waˊ laˈ chaˉ laˉ. \v 19 Heˉja̱ˉ maˊ jëëꜘ jneˊ heˉ wɨɨꜘ läꜙ hnøøꜗ Dio, maꜙnøøˈ jneˊ jmeenˊ heˉ lluꜗ jmahꜗ baˊ hiꜙ waˊ tøøhnˊ gooˉ Dio läꜙjëꜙ heˉ cha̱a̱ˉ jneˊ. Jëëhꜘ hi̱ˉ heꜘ gaꜙjmääꜗ jneˊ hiꜙ miˉteꜗ bihꜗ juuˈ kiyhꜗ. \c 5 \s1 Nʉʉhꜚ kihꜗ dsaˉ hi̱ˉ kye̱ˉ nëˊ \p \v 1 Naꜗ hlë̱ë̱hnˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ hnähꜘ dsaˉgyʉʉhˊ kya̱a̱ˈ gwahꜙ läꜙka̱a̱ˉ jeeˊ tä̱ä̱hˊ hnähꜘ. Jëëˋ daˊ, ko̱o̱ˉ baˊ laˈ taˊ kinꜙ kya̱a̱hˊ taˊ heˉ jmeehˉ hnähꜘ. Hiꜙ jmeenꜙ juuˈ dsooꜘ kihꜗ heˉ wɨɨꜘ heˉ gaꜙngëëꜘ Cristo, hiꜙ läꜙja̱ˉ të̱ë̱hnꜗ yaꜙjwɨɨꜗ kiyhꜗ heˉ naꜗ gaˊ läꜙjnäꜘ. Heˉja̱ˉ chu̱u̱nꜘ kya̱a̱hˊ hnähꜘ. \v 2 Hä̱ä̱ˋ hnähꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ dsaˉ kya̱a̱ꜗ Dio hi̱ˉ nøøꜘ gooˉ hnähꜘ. Jmeeˊ hnähꜘ taˊ läꜙko̱hꜘ llaꜙ hohꜘ hnähꜘ baˊ, ja̱ꜙ kya̱a̱hˊ heˉ wɨɨꜘ, niꜙ ja̱ꜙ kihꜗ heˉ he̱e̱ꜘ hohꜘ hnähꜘ kuuˊ, hiꜙ jmeeˊ hnähꜘ läꜙka̱a̱ˉ tuhˉhohꜘ hnähꜘ. \v 3 Taꜙ waˊ hnoohˉ hnähꜘ heˉ jmeeꜗ dsaˉ hi̱ˉ hä̱ä̱hꜙ hnähꜘ taˊheꜗ kyahꜗ hnähꜘ. Jmeeˊ daˊ hnähꜘ taˊheꜗ kihꜗ dsaˉ jä̱ä̱ꜗ, mahꜗ läꜙkyʉʉyh˜ jmeeyꜗ ja̱ˉbaˊ läꜙko̱o̱ˉ jmeehˉ hnähꜘ. \v 4 Mahꜗ läꜙja̱ˉ, waˊraˉ ja̱hꜗ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ toˉnëˊ kihˈ jeeˊ läꜙjë̱ë̱ꜙ jneˊ hi̱ˉ häˊ gooˉ taˊ laˉ, hñahꜙ jneˊ ko̱o̱ˉ coron heˉ jna̱a̱hˈ jwërte heˉ saꜙ he̱e̱ꜘ ji̱hˊko̱hꜘ. \p \v 5 Ja̱ˉbaˊ läꜙja̱ˉ hnähꜘ chihˉ kwa̱a̱ˉ, waˊ nʉʉhˊ hnähꜘ kihꜗ dsaˉgyʉʉhˊ. Hiꜙ jmeeˊ hnähꜘ hwa̱a̱hˊ hnähꜘ kya̱a̱hˊ dsaˉkya̱a̱hˊ hnähꜘ. Jëëhꜘ: \q1 Dio jneꜙ jwëˈ kihꜗ hi̱ˉ jmää˜ hñiiꜘ ka̱a̱hˊ, \q1 pero lluꜗ dsëyꜗ kya̱a̱hˊ hi̱ˉ jmää˜ hñiiꜘ hwa̱a̱ˊ. \m \v 6 Heˉja̱ˉ jwë̱ë̱hn˜ hnähꜘ, jmääˋ hnähꜘ hñaahꜗ hwa̱a̱hˊ kya̱a̱hˊ Dio hi̱ˉ chaˉ chaˉmiihˉ beꜘ kihꜗ mahꜗ jmääyꜗ hnähꜘ ka̱a̱hˊ waˊraˉ gaꜙdsë̱ë̱ꜗ jmɨɨˊ ja̱ˉ. \v 7 Tøøhˈ hnähꜘ gooˉ Dio läꜙjëꜙ hʉʉˊdsëˉ heˉ cha̱a̱ˉ hnähꜘ, jëëhꜘ hñiiꜘ bihꜗ hä̱ä̱y˜ hnähꜘ. \p \v 8 Le̱e̱hꜚ hnähꜘ, miˉjnøøˊ hnähꜘ mɨˈnëhˊ. Jëëhꜘ hi̱ˉsaꜙllu̱ꜗ hñaaˉ dsëyꜗ kya̱a̱hˊ jneˊ. Tääꜘ saꜙ jä̱ä̱yˊ ngëyꜙ, hnaayhˉ hi̱ˉ sa̱a̱yhꜗ. La̱a̱yꜗ läꜙko̱hꜘ ja̱a̱ˉ hyahˉ hä̱ä̱ˈ jeeˊ hnooyhˉ heˉ kuyhꜙ. \v 9 Heˉja̱ˉ goˉta̱a̱hˊ hnähꜘ ko̱o̱ˉ hwehˉ kya̱a̱hˊ heˉ maˉdsooꜘ hohꜘ hnähꜘ, läꜙja̱ˉ taꜙ kwaˉ hnähꜘ jwëˈ ka̱a̱yhꜗ hnähꜘ. Maˉñehˊ baˊ hnähꜘ, ja̱ˉbaˊ läꜙnaˉ dsaˉngëëꜘ läꜙjë̱ë̱ꜙ ø̱ø̱hꜗ jneˊ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ läꜙka̱a̱ˉ jmɨˉgyʉʉꜙ. \p \v 10 Heꜘ baˊ Dio hi̱ˉ kwaꜙ läꜙjëꜙ heˉ lluꜗ jnänˋ gaꜙtëëyhꜗ jneˊ taꜙlaꜙ kihꜗ Jesucristo mahꜗ të̱ë̱hꜗ jneˊ yaꜙjwɨɨꜗ kiyhꜗ heˉ saꜙ lla̱a̱ꜙ ji̱hˊko̱hꜘ. Hiꜙ maˉngëëꜘ maˉjëëˊ jneˊ heˉ wɨɨꜘ miihˉ jmɨɨˊ, Dio jmääꜗ jneˊ llu̱u̱ˈ goˉte˜, jmeeyꜗ jä̱ꜗ jneˊ ko̱o̱ˉ hwehˉ, hiꜙ jmeeyꜗ läꜙchaˉ beꜘ jnänˋ, mahꜗ moꜙsoꜙ chaˉ gaˊ heˉ leꜘ jnänˋ. \v 11 Läꜙja̱ˉ waˊ jmäänˊ Dio jnänˋ jø̱ø̱hˈ hi̱ˉ chaˉ beꜘ kihꜗ läꜙjëꜙ johꜘ jmɨɨˊ chaˉ. Waˊ laˈ läꜙja̱ˉ. \s1 Gaꜙjmeeꜘ Peeˊ Dio kihꜗ dsaˉ jeeˊ gaꜙdsa̱a̱ꜗ juuˈ laˉ \p \v 12 Maˉsɨɨnꜗ miihˉ juuˈ laˉ kya̱a̱hˊ Silvano hi̱ˉ la̱a̱ꜗ ja̱a̱ˉ ø̱ø̱hꜗ jneˊ hi̱ˉ miˉteꜗ juuˈ kihꜗ. Maˉkwanꜗ miihˉ nʉʉhꜚ laˉ kyahꜗ hnähꜘ hiꜙ jmeenꜙ dsooꜘ, heˉ laˉ ja̱ˉ, heˉ laˊ kwaꜙ Dio. Heˉja̱ˉ goˉta̱a̱hˊ hnähꜘ ko̱o̱ˉ hwehˉ kya̱a̱hˊ heˉ ja̱ˉ. \p \v 13 Ø̱ø̱hꜗ jneˊ hi̱ˉ tä̱ä̱hˊ jwɨɨˉ Babilonia hi̱ˉ naˉlle̱e̱hˊ ko̱ˉjø̱hꜘ kya̱a̱hˊ hnähꜘ, jmeeyꜙ Dio kyahꜗ hnähꜘ, läꜙja̱ˉ Marco gyʉ̱ʉ̱ˉ kya̱a̱nꜙ kaˉlähꜘ. \v 14 Jmeeˊ hnähꜘ Dio kihꜗ dsaˉkya̱a̱hˊ hnähꜘ hiꜙ ja̱ˉ chʉ̱hˉ hnähꜘ kiyhꜗ läꜙlluꜗ heˉ hnaahꜙ hnähꜘ. \p Waˊ hiiꜘ tiiˊ kihˈ läꜙjë̱ë̱ꜙ hnähꜘ hi̱ˉ la̱a̱ꜗ ko̱o̱ˉ baˊ kya̱a̱hˊ Cristo. Waˊ laˈ läꜙja̱ˉ.