\id REV \h APOCALIPSIS \toc1 El Apocalipsis \toc2 APOCALIPSIS \toc3 Ap. \mt1 El Apocalipsis \c 1 \s1 Júu³ gajmaa'¹³a Jesucristo \p \v 1 'E jí² lo taa'¹³ júu³ 'e gacwo'¹ Dios Jmii²¹ Jesucristo 'e cwo'²o tsá² jmoo¹o to² tya'a iliñi¹i 'ee ilí² la jmoono. Joon coon'¹³ jaain²¹ ángel tya'a Jesucristo gajmaa¹a 'e liñi¹i jaain²¹ tsá² 'in jmoo¹o to² tya'a sii²¹ Juan 'e júu³ lo. \v 2 Joon 'in Wó³ do gajin'²o la jai'² jilaa'²¹ 'e ganii²¹² cwáain¹ tya' Dios Jmii²¹ joongɨ júu³ tya' Jesucristo. \p \v 3 Jløø'³mo jileei'²¹ 'in jǿø²ø 'e jí² lo joon jløø'³mo jon jileei'²¹ 'in núu²un mo untsaa² tsá² 'e jí² lo 'e gacwó² Dios wa mo jmoo¹ tsá² nʉʉ'¹³ʉn tsʉ tɨ lɨ tɨ́² ityéi¹ 'e júu³ lo. \s1 Sɨɨ¹i Wó³ jí¹ tya' dyía¹ poo²¹² tsá² jai'² lɨ́ɨi² Cristo \p \v 4 Jna‑a, Wó³, jmóo³oo 'e jí² lo tya' 'in dyía¹ poo²¹² tsá² jai'² lɨ́ɨi² Cristo néei¹ lɨ sii²¹ Asia. Cwouncwaai'³ Dios Jmii²¹ 'naa' 'e seen²¹naa' tyʉ́² coon'¹³on. Tsʉ seen²¹mo Dios nano, seein²¹ calɨɨ jon, joon ijó¹. 'Ii'¹³naa' cwa'³ jon tya' dyái¹ espíritu 'in téein² tyani lɨ sɨlɨɨ²¹² lɨ tyíin¹ Dios Jmii²¹. \v 5 'Ii'¹³naa' cwa'³ jon tya' Jesucristo 'in ga'ɨɨ¹ júu³ 'e jai'². 'Ii nifu gajiin'¹ jee²¹² 'lɨɨ²¹² joon tyʉ'²ʉ to² jileei'²¹ rǿøi¹³ taain²¹² fu juncwii²¹. 'Iin²¹²mo Cristo jna' joon gatyii¹o tsaa² tyi' coon'¹³ jmɨ¹ 'ǿø¹i. \v 6 Cristo do nigajmee¹i jna' 'e lɨ́ɨ¹na' rǿøi¹³ joongɨ untsá² tya'a 'e jmoo²¹o' to² tyʉ'² Dios Jmii²¹. Cwolí² tya'a jilaa'²¹ 'e 'ya'²gɨ la joon jon jilaa'²¹ 'ii'²¹ tya'a coon²¹ tøø²mo. Amén. \p \v 7 ¡Jøø²øø', ijó¹ Cristo jee²¹² jníi¹! Joon jileei'²¹ tsá² taain²¹² fu juncwii²¹ ijǿø²i 'ii. Ca 'in gajmee'²¹i 'ii ijǿø²i 'ii. Joon jileei'²¹ tsá² ityi'²i xuui²¹²‑tsi mi nii¹in. Ja'²mo, la joon ilí². \p \v 8 “Jna‑a 'in nifu, la joon jon lɨ tyéi¹. La lɨ́¹ letras A coon'¹³ Z lɨ́ɨ¹na”, jin¹³ Ña'ñʉ'¹ʉ' 'in seein²¹ nano, 'in seein²¹ la mo 'wiin²¹² joongɨ ijó¹. 'Ii 'in feei'²¹gɨ la jee²¹² jileei'²¹. \s1 Wó³ jǿø²i Cristo \p \v 9 Jna‑a, Wó³, 'in lɨ́ɨ¹i ruu'²¹naa'. Jna 'in caan²¹moo coon'¹³ 'naa' jilaa'²¹ wúu¹ 'e nee²¹e'. Tyʉ'² Dios to² jna' la 'oo'²¹ tsaru'¹u' joon gauncoon'¹³on Jesucristo jna' 'e seen²¹na' 'e feei'¹‑tsi'. 'Yuu²na 'nʉñí³ coon²¹ lɨ sii²¹ Patmos. Patmos do coon²¹ cwoo'¹³ tyʉ́ʉn² roon¹ tún² tsa'¹ ni jmɨ'ñi'¹. 'Uu²¹²uu 'nʉñí³ tsʉ 'wii'¹³ nigacwó²oo júu³ tyʉ́² tya' Dios joon gafo'¹oo 'wii'¹³ tya' Jesucristo. \v 10 Galɨ́² coon²¹ jmɨɨ²¹² mo 'ii'²¹ 'woo'²¹ tsá² gatyʉ'² 'in Espíritu Tyʉ́² tya' Dios jna to² joon ganú³uun lɨ' caluu jna coon²¹ júu³ 'e faa'²¹a tá², 'e lí² la 'iin² coon²¹ trompeta, \v 11 'e jin'² sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―Táan¹ ni jí² jilaa'²¹ 'e jøø²'ø joon sɨɨ²¹u'u tya' 'in tsá² dyía¹ poo²¹² 'in jai'² lɨɨi² Cristo 'in néei¹ lɨ sii²¹ Asia; ca fuu²¹ lɨ sii²¹ Efeso, coon'¹³ fuu²¹ Esmirna, coon'¹³ fuu²¹ Pérgamo, coon'¹³ fuu²¹ Tiatira, coon'¹³ fuu²¹ Sardis, coon'¹³ fuu²¹ Filadelfia, coon'¹³ fuu²¹ Laodicea. \p \v 12 Joon gajíin¹³na 'ñii'a 'e jǿø³øø 'iin 'in gafee'²¹ jna do joon gamoo²¹oo dyía¹ candeleros 'e lɨ́¹ cwanáa¹. \v 13 Joon tún² tsa'¹ jee²¹² candeleros do siin'¹³ jaain²¹ tsá² 'in lɨ́ɨi¹ la lɨ́ɨ¹i 'in Ruu'²¹i Tsá². Joon tyi'²i sɨɨn'¹³ɨn cwaa²¹ 'e 'íi¹ ca luutɨɨ²ɨ. Joongɨ lawa coon²¹ loo²¹ lɨ́¹ jmai'² cwanáa¹ 'nʉ́ʉ¹ʉ nitsíi¹i. \v 14 Joon jnʉtyíi¹i taa²¹ la taa²¹ jnʉ́² joo'saa'²¹ taai²¹ joongɨ la lɨ́¹ 'moo²¹. Joon unníi¹i lɨ la lɨ jɨ́² coo²¹. \v 15 Joon tɨɨ²ɨ lɨ la lɨ ñí³ bronce tyʉ́² 'e coo²¹ ni jɨ́². Joon jmíi¹ tya'a 'íin² lawa lɨ 'yʉ jmɨɨ²¹² 'láai¹ 'áai¹. \v 16 Joon seen'¹³in dyái¹ nʉ́ʉ¹ cwoo²¹o tsáa¹. Joon tsi nʉ' 'oo²¹²o 'yeei'²¹ coon²¹ espada 'e 'má¹ 'áai¹ la je tún² taain²¹². Joon níi¹i jɨɨ'¹ la jɨɨ'¹ ñi'¹ mo tyíi² 'yiia²¹. \p \v 17 Mo gajǿø³na 'ii tsifu gacɨɨ'²¹na 'wii²¹² tɨɨ²ɨ lawa'a gajuun²¹moo. Pe 'ii do tyaa¹a cwoo²¹o tsáa¹ tyiia joon jin'²in sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―Jo foo'¹³'o. Jna‑a 'in nifu, la joon jon lɨ tyéi¹. \v 18 Jna‑a 'in seen²¹moo, gajúun¹na pe nano seen²¹moo coon²¹ tøø²mo. Jna‑a tyʉ'²ʉ to² mi júun²in tsá² joongɨ lɨ tsalíin²in mi yuui'¹³ júun²in. \v 19 Táan² ni jí² jilaa'²¹ 'e niñíi²'i, jilaa'²¹ 'e sá, coon'¹³ 'e ilí² mi licɨɨin²¹gɨ. \v 20 'Elo 'øøi'²¹‑tsi tsá² cwáain¹ tya' 'in dyái¹ nʉ́ʉ¹ 'in gañíi¹³u'u lɨ' cwóo³oo tsáa¹ joongɨ 'e dyía¹ candelero lɨ́¹ cwanáa¹. 'In dyái¹ nʉ́ʉ¹ do 'in lɨ́ɨ¹i lawa 'in dyái¹ tsá² cwoo¹ júu³ tya' Dios jee²¹² 'e dyía¹ poo²¹² tsá² jai'² lɨ́ɨi² Cristo do. Joon 'e dyía¹ candelero lɨ́¹ lawa 'e dyía¹ poo²¹² tsá² jai'² lɨ́ɨ²i Cristo. \c 2 \s1 Júu³ tya' tsá² néei¹ Efeso \p \v 1 Jin'² in ángel do: \p ―Táan¹ ni jí² 'e júu³ lo 'e sɨɨ²¹u'u tya' 'in cwoo¹o júu³ tya' Dios jee²¹² 'in jai'² lɨ́ɨi² Cristo néei¹ Efeso: “La joon jin'² 'in seen'¹³in 'in dyái¹ nʉ́ʉ¹ do coon'¹³ cwoo²¹o tsáa¹ joon ngɨɨ¹o jee²¹² 'e dyía¹ candelero lɨ́¹ cwanáa¹ do. \v 2 Ñí³oo jilaa'²¹ 'e jmoo²oo', coon'¹³ jilaa'²¹ to² wúu¹ 'e jmoo²oo' joongɨ xiiala feei'¹‑'oo'. Ñí³oo 'e jo taa²aa' coon'¹³ 'in gó². Ñí³oo xiiala nilatsáai¹‑'oo' 'in jin'² 'e lɨ́ɨi¹ apóstoles tya' Cristo pe jo lɨ́ɨ¹i la joon. Joon gataan'¹³moo' 'e tajúu³mo. \v 3 Nigalifee'¹mo‑'oo', joon gañí²ii' wúu¹ joongɨ gajmaa²aa' to² 'wii'¹³ cwáain¹ tyiia jiin'¹³ jo 'ee ga'ii'²¹ 'woo²oo'. \v 4 Pe ñí³oo coon²¹ 'e gó² tyii': jo 'iin²¹²gɨɨ' jna la 'ii²¹²naa' jna mo 'wiin²¹². \v 5 Tsʉ 'wii'¹³ joon untii'¹³‑'oo' xiiala lɨ́ɨ¹naa' la mo jéei¹. Cwojaa'²¹‑'oo' joon jmaa²aa' la gajmaa²aa' mo 'wiin²¹² do. Wa'a jo jmaa²aa' incwéei¹moo la jmoono joon ityíi³oo candelero tyii' 'áa³ tya'. \v 6 Pe coon²¹ 'e tyʉ́² sá² tyii', 'aa'²¹‑'oo' 'e jmoo¹o 'in tsá² coon²¹ poo²¹² sii²¹ nicolaitas, joon 'aa'¹oo jon to² jmoo¹o. \v 7 Jileei'²¹ 'in núu²un, cwonʉʉ²¹ʉn 'ee 'e jin'² 'in Espíritu tyʉ́² tya' Dios tya' tsá² 'in jai'² lɨ́ɨi² Cristo: Tya' jileei'²¹ 'in lii'¹ icwóo³oo 'e cu'²u 'e 'oofuu²¹ tya' 'e 'mó² si'² tún² tsa'² lɨ sá² 'mó² tya' Dios. Joon 'e 'mó² do sii²¹: 'mó² 'e cwoo¹o fu juncwii²¹ tya' tsá².” \s1 Júu³ tya' tsá² néei¹ Esmirna \p \v 8 ’Táan¹ jon ni jí² 'e júu³ lo 'e sɨɨ²¹u'u tya' 'in cwoo¹o júu³ tyʉ́² tya' Dios jee²¹² 'in jai'² lɨ́ɨi² Cristo néei¹ Esmirna: “La joon jin'² 'in seein²¹ mo ga'láa² 'wii²¹², seen²¹mo lɨ tyéi¹ jon, 'in nigajúin¹ joon gajiin'¹o tún¹: \v 9 Ñí³oo jilaa'²¹ 'e jmoo²oo', coon'¹³ jilaa'²¹ wúu¹ seen²¹naa', joongɨ 'e tañíi²moo'. Pe coon'¹³ fo'feei'¹ tya' Dios 'e galityú¹moo' tyaníi¹i. Ñí³oo jon xiiala faa'²¹ 'laa'²¹ tyii' 'in tsá³ 'in jin'²o 'e tsá² Israel 'ii pe jo jo'¹ tsʉ tsá² tya' Satanás 'ii. \v 10 Jo jmaa²aa' 'goo²oo' wúu¹ imoo²oo' tsʉ 'in 'lɨɨi'³ itaa'²¹i 'inlɨ́ɨi¹³ 'naa' 'nʉñí³, 'iin²¹²in litsáai¹‑tsi xiiala lɨ́ɨ²naa'. Joon imoo²oo' wúu¹ ce tséin¹ dyá² jmɨɨ²¹². Pe jmaa²aa' tá²‑'oo' 'e jai'² lɨ́ɨ²naa' ca mi júun²naa' joon icwo'³oo 'naa' lawa coon²¹ corona tyii' 'e seen²¹naa' coon'¹³ Dios Jmii²¹ coon²¹ tøø²mo. \v 11 Jileei'²¹ 'in núu²un, cwonʉʉ²¹ʉn 'e jin'² 'in Espíritu Tyʉ́² tya' Dios tya' tsá² 'in jai'² lɨ́ɨi² Cristo: Tya' jileei'²¹ 'in lii'¹ jo wúu¹ iní²i mi jmá¹ Dios 'ii'²¹ tya' tsá².” \s1 Júu³ tya' tsá² néei¹ Pérgamo \p \v 12 ’Táan¹ ni jí² 'e júu³ lo 'e sɨɨ²¹u'u tya' 'in cwoo¹o júu³ tyʉ́² tya' Dios jee²¹² 'in jai'² lɨ́ɨi² Cristo néei¹ Pérgamo: “La joon jin'² 'in tsá² do 'in 'yeei'²¹ 'oo²¹²o coon²¹ ñí³ espada 'e 'má¹ la je tún² taain²¹²: \v 13 Ñí³oo jilaa'²¹ 'e jmoo²oo'. Joon xʉfiin'¹³ née¹naa' lɨ tyʉ'² Satanás to² jo mo tʉʉ²ʉʉ' cwáain¹ tyiia. Jo mo tʉʉ²ʉʉ' 'e jo'¹o lɨ́ɨ²naa' jna. Jogɨ gatʉʉ²ʉʉ' júu³ tyiia mo gajúin¹ jaain²¹ tsá² tyiia jee²¹² 'naa' 'in sii²¹ Antipas. 'Ii gajúin¹ 'wii'¹³i gafaa'²¹a júu³ tyiia. Fuu²¹ goo²oo' lɨ tyíin¹ Satanás gajún¹mo 'ido. \v 14 Pe sá²gɨ coon²¹ tún² júu³ 'e gó² tyii': seein²¹ 'inlɨ́ɨi¹³ jee²¹² 'naa' 'in jai'² lɨ́ɨi² Cristo néei¹ Pérgamo do 'in jo 'iin²¹²in tʉ́² jilaa'²¹ júu³ 'e ga'ee¹ Balaam, 'in gacwo'¹ cwáain¹ Balac. Coon'¹³ júu³ ga'ee¹ Balaam do joon ga'noo¹o tsaa² 'in tsá² Israel do mo gagøø'²¹ø 'uunñi² 'e gatyaa²¹ tsá² tyani tsá² cun'uu'²¹ joon ga'láa¹a coon'¹³ tsamɨ́² tya' 'in xeei'²¹. \v 15 Seen²¹mo jon 'inlɨ́ɨi¹³ tsá² 'in jo 'iin²¹²in tʉ́² júu³ 'ee¹ tsá² coon²¹ poo²¹² 'in sii²¹ nicolaitas. Joon 'aa'¹oo 'e júu³ do 'e 'ee¹ 'in tsá² do. \v 16 Tsʉ 'wii'¹³ joon cwojaa'²¹‑'oo' la jmoono tsʉ igóo³oo jmáa³aa 'nii²¹ coon'¹³ 'in tsá² do coon'¹³ 'e ñí³ espada 'yeei'²¹ moo'óo³oo. \v 17 Jileei'²¹ 'in núu²un, cwonʉʉ²¹ʉn 'ee 'e jin'² 'in Espíritu Tyʉ́² tya' Dios tya' tsá² 'in jai'² lɨ́ɨi² Cristo: Tya' jileei'²¹ 'in lii'¹ icwóo³oo maná 'e dø'²ø 'e jó¹ fu ñʉ'fú². Cwóo³oo jon coon²¹ cuun²¹² taa²¹ 'e toon¹ coon²¹ nombre 'mɨ́ɨ² tya'a. Joon jiin'¹³ 'in ga'ii'²¹ 'e cuun²¹² do iliñi¹i xiiala sii²¹ do.” \s1 Júu³ tya' tsá² néei¹ Tiatira \p \v 18 ’Táan¹ ni jí² jon 'e júu³ lo 'e sɨɨ²¹u'u tya' 'in cwoo¹o júu³ tyʉ́² tya' Dios jee²¹² 'in jai'² lɨ́ɨi² Cristo néei¹ Tiatira: “La joon jin'² 'in Jóon¹ Dios Jmii²¹, 'in 'oo²¹²o 'unni² 'e lɨ la lɨ jɨ́² coo²¹ joon tɨɨ²ɨ lɨ la lɨ ñí³ bronce 'e jɨɨ'¹: \v 19 Ñí³oo jilaa'²¹ 'e jmoo²oo'. Ñí³oo jon xiiala 'née¹moo' tsá², xiiala tsáai¹‑'oo' jna joongɨ xiiala uncoon'¹³naa' tsá² 'e fee'¹mo‑'oo'. 'Áai¹gɨ nijmoo²oo' 'e tyʉ́² nano lagɨ mo 'wiin²¹². \v 20 Pe coon²¹ 'e gó² 'e sá² tyi'naa': 'Naa' jmoo²oo' taa'²¹ coon'¹³ 'in tsamɨ́² do sii²¹ Jezabel, 'in jin'² 'e faa'²¹a cwáain¹ tya' Dios. Pe jmai'² 'e coon'²¹on tsá² tyiia tóo² coon'¹³ júu³ 'e 'ee¹ do. Joon tsʉ 'wii'¹³ 'e júu³ 'e'²e 'ido tsá² tyiia 'láa¹o coon'¹³ tsamɨ́² tya' tsá² xeei'²¹ joon cøø'²¹ø 'uunñi² tyaa¹ tsá² tyani dioses tya'a 'in gajmee¹i tsá². \v 21 Nigacwóo³oo 'áai¹ wa'a jaa'²¹‑tsi 'in tsamɨ́² do 'e gó² jmoo¹o coon'¹³ tsañʉʉ'¹ pe jo mo gali'iin²¹²in. \v 22 Ijó¹ coon²¹ jmoowúu¹ 'gɨɨ'¹² tya'a isɨ́ɨ³na 'e tyii¹a 'e jo lí² róon²gɨ. Joon wa jo jaa'²¹‑tsi tsá² 'in ga'láa¹ coon'¹³on joon wa jo tʉʉ² 'in tsá² do 'e gó² ga'e'²e 'in tsamɨ́² do 'ii i'e'³ee wúu¹ 'áa¹mo. \v 23 Joon ijngaa'³moo jóon¹on 'in tsamɨ́² do. 'E coon'¹³ la joon ilicón² cwáain¹ jileei'²¹ 'in jai'² lɨ́ɨi² Cristo 'e ñíi²oo ce jilaa'²¹ 'e 'ɨ¹‑tsi tsá² coonti coon'¹³ jilaa'²¹ 'e 'øøi'²¹‑tsi. Joon icwo'³oo 'naa' la jaain²¹ la jaan²¹naa' jiin'¹³ la 'e nigajmaa¹a. \v 24 Pe tya' 'in catyaai² 'in néei¹ Tiatira 'in jo mo galii'¹i 'e júu³ ga'é² 'in tsamɨ́² do jo cwo'³gɨɨ 'naa' to² jmaa²aa'. Jin'² tsá² 'e júu³ 'é² 'in tsamɨ́² do 'e júu³ jmɨɨ¹gɨ‑tsi 'áai¹, pe 'e jo'¹o 'e gajooin¹‑tsi Satanás 'e júu³ do. \v 25 Fuu²¹²uu 'naa' un'øø'¹³naa' 'e ni²oo' ca mi cwéi¹na juncwii²¹. \v 26 Joon 'in lii'¹ joongɨ 'in jmoo¹o jilaa'²¹ 'e 'iin²¹²na 'e jmáa¹a icwo'³oo 'ii 'ii'²¹ ityʉ'²ʉ to² tsá² taain²¹² juncwii²¹ la gacwo'¹ Ñʉ'³ʉʉ jna 'ii'²¹ ityʉ'³ʉʉ to². \v 27 Joon ityʉ'²ʉ to² coon'¹³ coon²¹ 'ɨɨ'¹³ lɨ́¹ ñí³ joon wa jo nʉʉ'¹³ tsá² ifíin¹in tsá² lawa coon²¹ tsʉʉ² cwoo'¹³. \v 28 Icwóo³moo joon nʉ́ʉ¹ 'áa³ mo 'aa²¹. \v 29 Jileei'²¹ 'in núu²un, cwonʉʉ²¹ʉn 'ee 'e jin'² 'in Espíritu Tyʉ́² tya' Dios tya' tsá² 'in jai'² lɨ́ɨi² Cristo.” \c 3 \s1 Júu³ tya' tsá² néei¹ Sardis \p \v 1 ’Táan¹ jon ni jí² 'e júu³ lo 'e sɨɨ²¹u'u tya' 'in cwoo¹o júu³ tya' Dios jee²¹² 'in jai'² lɨ́ɨi² Cristo néei¹ Sardis: “La joon jin'²in 'in 'áa¹i 'in dyái¹ espíritus tya' Dios joongɨ 'in dyái¹ nʉ́ʉ¹: Ñí³oo jilaa'²¹ 'e jmoo²oo'. 'Áai¹ taa'¹³ júui³ 'naa' 'e seen²¹naa' 'e jiin²iin' pe jiin'¹³ 'e 'ɨ¹‑tsi tsá². \v 2 'Wii'¹³ joon unjnaa²¹‑'oo'. Cwóo¹³oo' pí² yaanaa' jilaa'²¹ 'e jai'² lɨ́ɨ²naa' tsʉ tɨ lɨ tʉ́ʉ³moo 'naa'. Tsʉ nicón³oo cwáain¹ 'e jo mo 'yeei²¹ to² tyii' tyani Dios tyiia. \v 3 'Untii'¹³‑'oo' jilaa'²¹ júu³ tyʉ́² 'e ga'e'² tsá² 'naa', joon jmaa²aa', joon cwojaa'²¹‑'oo'. Joon wana jo unjnaa²¹‑'oo', igóo³oo tyii' lawa jaain²¹ 'uun²¹ jiin'¹³ jo ñí²ii' 'ee 'ii'²¹ igóo³oo. \v 4 Xʉfiin'¹³ la joon, seen²¹mo 'inlɨ́ɨi¹³ fuu²¹ Sardis do 'in jo mo gaun'lɨɨ'³ sɨɨn'¹³ɨn. Joon 'ii ingɨ́¹ coon'¹³ jna tyi'²i sɨɨn'³ taa²¹ tsʉ la joon gatɨɨ²¹i. \v 5 Joon jileei'²¹ 'in lɨɨ'¹ɨ icɨ'²ɨ sɨɨn'³ taa²¹ joon jo 'íin¹³na 'e sii²¹ 'ii jee²¹³ 'e jí² tya' juncwii²¹ tya' tsá². Ifo'³oo 'e cwii¹moo 'in tsá² do tyani Dios Jmii²¹ coon'¹³ ángeles tya'a. \v 6 Jileei'²¹ 'in núu²un, cwonʉʉ²¹ʉn 'ee 'e jin'² 'in Espíritu Tyʉ́² tya' Dios tya' 'in jai'² lɨ́ɨi² Cristo.” \s1 Júu³ tya' tsá² néei¹ Filadelfia \p \v 7 ’Táan¹ ni jí² jon 'e júu³ lo 'e sɨɨ²¹u'u tya' 'in cwoo¹o júu³ tyʉ́² tya' Dios jee²¹² 'in jai'² lɨ́ɨi² Cristo néei¹ Filadelfia: “La joon jin'² 'in tyúi¹, 'in jmoo¹o jmai'² 'e la jai'². Joon jiin'¹³ 'ii‑o 'oo¹o 'e jonñí³ tya' 'lɨɨ²¹² rǿøi¹³ David joon mi ná² jiin'¹³ jaain²¹ jo lii'¹ 'e jní², joon la joon mi jní² jiin'¹³ jaain²¹ jo lii'¹gɨ ná². \v 8 Ñí³oo jilaa'²¹ 'e jmoo²oo'. Joon gasii'²¹ii tyaní²ii' coon²¹ 'ooca'nʉ́¹ 'e sɨnó² 'e lí² cwo²oo' júu³ tyʉ́² tya' Dios joon jiin'¹³ jaain²¹ jo lí² jní². Joon xʉfiin'¹³ jo 'oo²oo' wa' pí³ 'áai¹ nigaunjii²¹oo' júu³ tyiia. Joon jo mo gafáa¹³aa' 'e jo cwii¹naa' jna. \v 9 La joon 'in tsá² tajúui³ 'in jin'² tsá² Israel 'ii pe jo jo'², ijuu'²¹i moojníi¹i tyaní²ii' to² tyʉ'² jna. Joon coon'¹³ la joon 'in tsá² do lɨ́ɨ¹i tsá² tya' Satanás iliñi¹i 'e gali'iin²¹²na 'naa'. \v 10 Joon tsʉ 'wii'¹³ nigajmaa²aa' nʉʉ'¹³oo' to² tyʉ'³ʉʉ 'e seen²¹naa' tá² taain²¹²‑'oo', jna iun'øø'¹na 'naa' mi jó¹ wúu¹ juncwii²¹ 'e coon²¹ cwáain¹ xiiala lɨ́ɨ¹i jileei'²¹ tsá² taain²¹² juncwii²¹. \v 11 Joon góo³oo la jmoono, un'øøi'¹ 'e sá² tyii' joon jo 'in tyii¹ jiin'¹³ jaain²¹ corona tyii'. \v 12 Joon tya' jileei'²¹ 'in lii'¹ ijmée³na lawa tsacøøi'¹³ jee²¹² 'in jai'² lɨ́ɨi² Dios tyiia. Joon jo jmɨɨ²¹² i'wooi¹gɨ. Joon itóon³oon tya'a xiiala sii²¹ Dios tyiia joon ilíi²in tsagoo¹o coon²¹ fuu²¹ 'múui² tya' Dios tyiia 'e sii²¹ Jerusalén ixaai¹ fu ñʉ'fú². Itóon³oo jon tya'a 'e 'múui² 'e sii²¹ jna. \v 13 Jileei'²¹ 'in núu²un, cwonʉʉ²¹ʉn 'ee 'e jin'² 'in Espíritu Tyʉ́² tya' Dios tya' 'in jai'² lɨ́ɨ²i Cristo.” \s1 Júu³ tya' tsá² néei¹ Laodicea \p \v 14 ’Táan¹ ni jí² jon 'e júu³ lo 'e sɨɨ²¹u'u tya' 'in cwoo¹o júu³ tyʉ́² tya' Dios jee²¹² 'in jai'² lɨ́ɨ'²i Cristo néei¹ Laodicea: “La joon jin'² 'in jmoo¹o jmai'² 'e la jai'², 'in jin'²in júu³ la jai'², 'in gajmaa¹a jilaa'²¹ 'e sá² to² tyʉ'² Dios Jmii²¹. \v 15 Ñí³oo jilaa'²¹ 'e jmoo²oo'. Ñí³oo 'e jo tyá³‑'oo' 'áai¹ júu³ tyiia, jogɨ ni tʉ́²ʉʉ'. 'Áai¹gɨ 'iin²¹²na wa'a 'e tyá³‑'oo' 'áai¹ sɨ 'e tʉ́²ʉʉ' coonti 'ee júu³ tyiia. \v 16 Pe tsʉ 'wii'¹³ lɨ́ɨ¹naa' lawa jmɨɨ²¹ tyíia², tún¹mo 'e 'ɨ́¹‑'oo', jo tyá³‑'oo' júu³ tyiia jogɨ ni tʉ́²ʉʉ', ijeen'¹³na 'naa' lawa mo ñʉ́ʉ¹ tsá² mo jo jmá² tɨ nʉ' 'oo² tsá². \v 17 'Naa' 'e foo²oo' 'e tsá² sá² cuu² 'naa', jo 'e tyʉ́² seen²¹naa' juncwii²¹, 'e jo 'ee i'naai²¹ jilaa'²¹ 'e jmaa'¹³ 'naa' to². Jo mo li lii²ii' 'e tsá² 'in nifúu² 'naa', fa'í²‑i seen²¹naa', tañíi²moo', joongɨ tʉ́ʉ²moo' jo sɨɨn'¹ɨɨn' tyíi¹³ii'. \v 18 Tsʉ 'wii'¹³ joon wana 'iin²¹²naa liseein²¹naa' tyʉ́² cwo'³oo 'naa' cwáain¹ 'e coon'¹³ jna‑a ló²oo' cwanáa¹ 'e taa'²¹ coon²¹ tøø²mo 'e galɨ́² tyʉ́² coon'¹³ jɨ́² joon la joon ilíin²naa' 'in sá² cuu² la jai'². Cwoláa¹³aa' jon sɨɨn'¹ɨɨn' taa²¹ cɨɨ²ɨɨ' joon jo tɨ' ringúi¹gɨ 'naa'. Cwoláa¹³aa' jon 'oomɨ́¹ tó²oo' unní²ii' joon lí² jøø²øø' 'e tyʉ́². \v 19 Tsʉ jileei'²¹ 'in 'iin²¹²na cwo'³oo cwáain¹, joon taa'²¹na fu¹ røø²¹ tsʉ 'wii'¹³ joon cwoo'¹³‑'oo' jmaa²aa' júu³ tyiia joongɨ cwojaa'²¹‑'oo'. \v 20 Nʉ́ʉ²duu', alma tyii' lɨ lawa coon²¹ 'nʉ́¹, joon siin'¹³na 'ooca'nʉ́¹ do tǿø³øø, joon wana seein²¹ 'in núu²un 'e tǿø³øø do, joon wana ná² 'e 'ooca'nʉ́¹ tya'a do i'úu³uu fu inʉʉ joon idøø'¹³øø coon'¹³ 'ii la joon jon 'ii idø'²o coon'¹³ jna. \v 21 Joon tya' jileei'²¹ 'in lii'¹i icwóo³oo cwaa¹ 'ido coon'¹³ jna lɨ tyʉ'³ʉʉ to² jiin'¹³ la galɨ'³ɨɨ joon ganí³ii coon'¹³ Ñʉ'³ʉʉ lɨ tyʉ'² 'ido to². \v 22 Jileei'²¹ 'in núu²un, cwonʉʉ²¹ʉn 'ee 'e jin'² 'in Espíritu Tyʉ́² tya' Dios tya' 'in jai'² lɨ́ɨi² Cristo.” \c 4 \s1 Gamóo³oo un'goo²¹o 'in néei¹ ñʉ'fú² Dios \p \v 1 Mo ngayuui'¹³ galɨ́² jilaa'²¹ 'elo gajǿø³øø joon gamóo³oo lawa coon²¹ 'ooca'nʉ́¹ 'e sɨnó² fu ñʉ'fú². Joon 'e júu³ ganúu³uun la mo 'wiin²¹² 'e 'íin² la 'íin² trompeta 'e gajin'²in sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―Wúu² fu lo joon i'e'³ee 'nʉ jilaa'²¹ 'e 'ná² lí² mi yuui'¹³ jilaa'²¹ 'elo. \p \v 2 Joon tsifu gasaa'²¹i 'in Espíritu Tyʉ́² tya' Dios jna joon gamóo³oo si'² fu nʉ'fú² coon²¹ lɨ sɨlɨɨ²¹². Joon tyíin¹mo jaain²¹ 'in tyíin¹ lɨ tyíin¹ tsafeei'¹ lɨ sɨlɨɨ²¹² do. \v 3 Joon 'in tyíin¹ do jɨɨi'¹ la jɨɨ'¹ cuun²¹² sii²¹ jaspe sɨ cuun²¹² cornalina 'ee. Joon la caain²¹ co' lɨ sɨlɨɨ²¹² do si'² coon²¹ cuuntuu'²¹ 'e jɨɨ'¹ la jɨɨ'¹ cuun²¹² esmeralda. \v 4 Joon gamáa³na dyiiatyuun¹in tsacøøi'¹³ co' lɨ sɨlɨɨ²¹² do. Joon 'in tsacøøi'¹³ do née¹i yʉ' lɨ sɨlɨɨ²¹² tya'a joon tyi'²i 'mɨ'² taa²¹ joon coronas lɨ́¹ cwanáa¹ taa'¹³ tyíi¹i. \v 5 Joon lɨ sɨlɨɨ²¹² do 'yeei'²¹ jɨ́² cwaain'ñá³ joon 'íin² lɨɨlɨ¹ joon tyiia'²¹ cwaain'ñá³. Joon tyani lɨ sɨlɨɨ²¹² do coo¹o dyía¹ po'³ jɨ́². Joon 'e po'³ jɨ́² do lɨ́ɨ¹i dyía¹ espíritus tya' Dios do. \v 6 Joon tyani lɨ sɨlɨɨ²¹² do náa¹gon tyíia¹ 'e lɨ la lɨ sɨ́³ 'e jɨɨ'¹ 'áai¹. \p Joon jee²¹² lɨ sɨlɨɨ²¹² do la joon jon lacaain²¹ caai²¹ taain²¹² tyúuin² joo'²¹ jiin'¹. Joon unni² tya' 'in joo'²¹ do jneei¹ lɨ lɨ' tyaníi¹i la joon jnee¹i unníi¹i lɨ' caluu jon. \v 7 'In joo'²¹ jiin'¹ nifu do lɨ́ɨ¹i la lɨ́ɨ¹i 'yiia'² león. Joon 'in lɨ gatɨ́² gái¹ do lɨ́ɨi¹ la lɨ́ɨ¹i jaain²¹ joo'tsáa². Joon lɨ gatɨ́² gaai²¹ do joon tyaan¹ coon²¹ ni² la lɨ ni² tsañʉʉ'¹. 'In gatɨ́² tyúuin² do lɨ́ɨ¹i la lɨ́ɨ¹i mɨɨ²¹ 'in 'ɨ²ɨ yʉ' do. \v 8 Joon la jaain²¹ 'in joo'²¹ jiin'¹ do tsí² jnʉ́ʉ² cwáa¹a. Joon tsí² unníi¹i la 'uu²¹mo lɨ' caluu la joon jon lɨ' nʉ' cwáa¹a. Joon 'in joo'²¹ jiin'¹ do jo joon¹on faa'²¹a la 'woo¹ jmɨɨ¹. Jin'²in: \q1 'In tyú¹mo 'ii. 'In tyú¹mo 'ii. \q1 'In tyú¹mo Ña'ñʉ'¹ʉ' Dios Jmii²¹ 'in lii'¹ jilaa'²¹ 'e 'iin²¹²in. \q1 'Ii‑o 'in gatéein² la mo jéei¹, la joon jon seen²¹mo nano, joon ijó¹‑o tún¹. \p \v 9 Joon la cafu mo un'goo¹o 'in joo'²¹ jiin'¹ do Dios 'in seein²¹ coon²¹ tøø²mo 'in tyíin¹ lɨ sɨlɨɨ²¹² do, gaunfee'¹i joon gacwoo¹o 'maai'¹³ 'ii. \v 10 La cafu jmoo¹o 'in joo'²¹ jiin'¹ lo la joon 'in dyiiatyúuin² tsacøøi'¹³ do gasii'²¹i wojníi¹i tyani 'in tyíin¹ lɨ sɨlɨɨ²¹² do joon gaun'goo¹o 'in seein²¹ coon²¹ tøø²mo do. Joon gasii'²¹i coronas tya'a tyani lɨ sɨlɨɨ²¹² do joon gajin'²in: \q1 \v 11 Ña'ñʉ'¹ʉ' Dios tyii'i, jiin'¹³ 'nʉ‑ʉ tɨ́ɨ²u wa'a 'i²u'u 'e 'ya'²gɨ, \q1 joongɨ 'e un'goo¹ tsá² 'nʉ coon'¹³ to² 'oo²¹o'o. \q1 Tsʉ 'nʉ‑ʉ gajmaa²'a jilaa'²¹ 'e sá² joon tsʉ 'wii'¹³ gali'iin²¹²mo'o la joon galisá² 'e sá², joon sá²gɨ ca nano. \c 5 \s1 'E jí² taa'¹³ sellos lɨ́¹ cera coon'¹³ Cordero do \p \v 1 Joon gamóo³oo 'e san'² 'in tyíin¹ lɨ sɨlɨɨ²¹² do lɨ cwoo²¹o tsáa¹ coon²¹ jí² 'e sɨpéi¹ sɨseen'¹³ dyía¹ sellos táa¹ coon'¹³ cera. Joon 'e jí² do taa'¹³ júu³ la jɨ tún² taain²¹². \v 2 Joon gamáa¹na jaain²¹ ángel 'in 'gøøi'¹³ 'áai¹. Joon 'in ángel do gaunngɨɨ¹ɨ coon'¹³ júu³ tá²: \p ―¿'Iin 'in tɨ́ɨi² iná² 'e jí² lo joon ifíin¹in 'e sellos tya'a? \p \v 3 Pe jo gatsee'²¹i jiin'¹³ jaain²¹ 'in lí² ná² jon'gɨ 'in lí² jǿø² 'edo. Jo gatsee'²¹i fu ñʉ'fú² jon'gɨ fu juncwii²¹ jon'gɨ lɨ nʉ' 'wó². \v 4 Joon gacɨ'¹oo 'áai¹ tsʉ 'wii'¹³ jo gatsei'² jiin'¹³ jaain²¹ 'in tɨ́ɨ²i ná² jon'gɨ 'in jǿø² 'e jí² do. \v 5 Joon gajin'² jaain²¹ jee²¹² 'in tsacøøi'¹³ do sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―Jo cɨɨ'²¹gɨ'ɨ, tsʉ no‑o siin'¹³ jaain²¹ jún² tya' 'lɨɨ²¹² tsacøøi'¹³ Judá, joon lawa jaain²¹ 'Yiia'² León 'ii. Jún² tya' 'lɨɨ²¹² rǿøi¹³ David 'ii joon tsʉ 'wii'¹³ galɨ'¹o gatɨ́ɨi² ná² 'e jí² do joon lí² fíin¹in 'e dyía¹ sellos tya'a. \p \v 6 Joon gajǿø³øø, joon gamáa¹na sin'² do Jesús 'in gateein² tsá² tsaa'¹ crúu¹ do 'in lɨ́ɨi¹ la lɨ́ɨi¹ jaain²¹ joo'saa'²¹ xuui²¹² 'e jngaai'¹³ tsá² tya' tsaa² tya' tsá² 'in sii²¹ coon'¹³ juuñi'¹, Cordero. Joon Jesús do siin'¹³in jee²¹² lɨ sɨlɨɨ²¹² do joon jee²¹² 'in tyúuin² joo'²¹ jiin'¹ do joon jee²¹² 'in tsacøøi'¹³ do. Tyaan¹o li² lɨ sɨcwuu'¹ mo gajngaai'¹³ tsá² 'ii lɨ́ɨi¹ lawa coon²¹ fa'². Joon tsí² dyía¹ moofí³ tya'a joon sá² dyía¹ unníi¹i. Joon 'e dyía¹ unníi¹i do 'e lɨ́¹ dyía¹ espíritus tya' Dios 'in gasii¹in la 'úui¹ cwoo'¹³ juncwii²¹. \v 7 Joon 'in Jesús do ngóo¹ son'²o 'e jí² 'e san'²a 'in tyíin¹ lɨ sɨlɨɨ²¹² do cwoo²¹o tsáa¹. \v 8 Joon mo gason'²on 'e jí² do joon 'in tyúuin² joo'²¹ jiin'¹ do coon'¹³ 'in dyiiatyúuin² tsacøøi'¹³ do gasii'²¹i wojníi¹i tyani lɨ sin'² Jesús do. Joon jileei'²¹ 'in tsacøøi'¹³ do san'²an jmai'² coon²¹ tuntuu'²¹. Joon san'²an jmai'² coon²¹ tsʉʉ² pi'³ lɨ jmai'² cwanáa¹ 'e taa'¹³ fuusʉ́n². Joon lawa júu³ tyʉ́² tya' tsá² jmoo¹o la to² tyʉ'² Dios 'e fuusʉ́n² do. \v 9 Joon ga'øø¹ø 'in tsacøøi'¹³ do coon²¹ canto 'mɨ́ɨ² 'e jin'²: \q1 Tɨ́ɨ²mo'o cón²'on 'e jí² sɨpéi¹ do joon 'e fiin¹u'u sellos tya'a, \q1 tsʉ gajngaa'¹²mo tsá² 'nʉ joon coon'¹³ jmɨ¹ 'øø¹u'u galee¹u'u jna'a cwáain¹ tya' Dios Jmii²¹. Joon jna'oo'o lɨ́ɨ¹na'a jún² tya' jileei'²¹ nii² tsá² taain²¹² ni cwoo'¹³ juncwii²¹. \q1 Foo'¹³oo'o jilaa'²¹ jmíi¹ 'e sá² ni cwoo'¹³ juncwii²¹. \q1 Tsá² 'in jalíin² jilaa'²¹ fuu²¹ pi'² joongɨ jilaa'²¹ naciones lɨ́ɨi¹ jna'a. \q1 \v 10 Joon gajmée¹u'u 'e líi²na'a lawa rǿøi¹ joongɨ untsá² tya' Dios tyi'. \q1 Joon ityʉ'²oo'o to² ni cwoo'¹³ juncwii²¹. \p \v 11 Joon gajǿø³øø joon ganúu³uun faa'²¹a ángeles fúui¹ 'in taain²¹² cu' lɨ' lɨ sɨlɨɨ²¹² do joon lɨ taain²¹² 'in joo'²¹ jiin'¹ do coon'¹³ 'in tsacøøi'¹³ do. Fúui¹ 'áa¹mo 'in taai² do, millones coon'¹³ millones. \v 12 Joon faa'²¹a coon'¹³ júu³ tá² lɨɨlɨ¹ jin'²in: \q1 Tɨ́ɨ²mo 'in joo'saa'²¹ xuui²¹² do 'in gajngaai'¹³ tsá² 'e 'ii'²¹i jilaa'²¹ to² coon'¹³ jilaa'²¹ 'e tyiin² lɨɨlɨ¹. \q1 Tɨ́ɨ²mo 'øøi'²¹‑tsi jilaa'²¹ 'e jmɨɨ¹‑tsi joongɨ wa' pí² tya'a. \q1 Tɨ́ɨ²mo jon 'e un'goo¹o tsá² 'ii, cwo'¹o tsá² 'ii jilaa'²¹ 'e 'ya'²gɨ coon'¹³ jilaa'²¹ 'e 'ø¹ tsá². \p \v 13 Joon ganúu³oo faa'²¹a jileei'²¹ 'in taain²¹² fu ñʉ'fú² coon'¹³ 'in taain²¹² ni cwoo'¹³ juncwii²¹ coon'¹³ 'in taain²¹² lɨ' cwoo'¹³ nʉ' coon'¹³ 'in taain²¹² nʉ' jmɨ'ñi'³ coon'¹³ jileei'²¹ 'in taain²¹² do gajin'²in: \q1 Cwolí² tya' 'in tyíin¹ lɨ sɨlɨɨ²¹² do jilaa'²¹ 'e 'ø¹ tsá² coon'¹³ jilaa'²¹ 'e un'goo¹ tsá² coon'¹³ jilaa'²¹ 'e 'ya'²gɨ coon'¹³ jilaa'²¹ 'ii'²¹ 'e sá². Cwolí² jon tya' 'in joo'saa'²¹ xuui²¹² do jilaa'²¹‑a coon²¹ tøø²mo. \p \v 14 Joon 'in tyúuin² joo'²¹ jiin'¹ do gajin'²in: \p ―Amén, 'e 'øøi'²¹‑tsi tsá² cwolí² la joon. \p Joon 'in dyiiatyúuin² tsacøøi'¹³ do gasii'²¹i wojníi¹i joon gaun'goo¹o 'in seein²¹ coon²¹ tøøi² do. \c 6 \s1 Mo gafiin¹in 'e dyía¹ sellos do \p \v 1 Joon gamóo³oo mo gafiin¹in Jesús, 'in lɨ́ɨi¹ 'in joo'saa'²¹ xuui²¹² do, gafiin¹in 'e sello nifu jee²¹² dyía¹ do. Joon ganúu³uun lawa'a ga'oon¹on cwáain¹ 'ñá³ faa'²¹ jaain²¹ joo'²¹ jiin'¹ do joon jin'²in: \p ―¡Na¹, ñijǿø²du'! \p \v 2 Joon gajǿø³oo joon gamáa¹³na jaain²¹ cwa² taai²¹. Joon 'in tsá² tyíin¹ cwa² do san'¹an coon²¹ arco. Joon ga'ii'²¹i coon corona joon cwo'ɨ́ɨ¹i galɨ'¹o joon la joon ilii'¹gɨ. \p \v 3 Joon mo gana¹ 'in joo'saa'²¹ xuui²¹² do 'e sello lɨ tɨ́² tún² ganúu³uun jin'² 'in joo'²¹ jiin'¹ lɨ tɨ́² gái¹: \p ―¡Na¹, ñijǿø²du'! \p \v 4 Joon gacwo'ɨ́ɨ¹i jaain²¹gɨ cwa² yúuin². Joon ga'ii'²¹i 'in tyíin¹ cwa² do coon²¹ ñí³ espada fee'¹ joon ga'ii'²¹i joon júu³ 'e jmá¹ tsá² 'eei'¹ ruu'²¹i joongɨ ca ijngai'² ruu'²¹i la jaain²¹ la jaain²¹. \p \v 5 Joon mo gafiin¹in Jesús, 'in lɨ́ɨi¹ 'in joo'saa'²¹ xuui²¹² do, 'e sello lɨ tɨ́² 'nɨ¹ ganúu³uun jin'² 'in joo'²¹ jiin'¹ lɨ tɨ́² gaai²¹: \p ―¡Na¹, ñijǿø²du'! \p Joon gajǿø³øø joon gamáa¹³na jaain²¹gɨ cwa² laa'²¹. Joon 'in tyíin¹ cwa² do san'¹an coon²¹ cwaa'¹³ 'ii'²¹. \v 6 Joon ganúu³uun coon²¹ júu³ jee²¹² 'in tyúui² joo'²¹ jiin'¹ do 'e jin'²in: \p ―Coon²¹ cwaa'¹³ mɨ'³ trigo tyíin¹ 'e jnaa'² tsá² jee²¹² coon²¹ jmɨɨ²¹² la joon jon 'nɨ¹ cwaa'¹³ mɨ'³ cebada tyíin¹ 'e jnaa'² tsá² jee²¹² coon²¹ jmɨɨ²¹². Pe aceite jo sá² jon'on jmɨ'³ mɨ'³ wuunjøø'³ jo sá². \p \v 7 Joon mo gafiin¹ Jesús 'e sello lɨ tɨ́² tyʉ́n² núu³uun jin'² 'in joo'²¹ jiin'¹ lɨ tɨ́² tyúuin²: \p ―¡Na¹, ñijǿø²du'! \p \v 8 Joon gajǿø³øø joon gamáa³na jaain²¹gɨ cwa² néei². Joon 'in tyíin¹ cwa² do sii²¹ 'Mó¹, joon caluu‑u jó² jaain²¹ 'in tyʉ'² to² lɨ taai² 'lɨɨ²¹². Joon ga'ii'²¹ 'ido 'e tyʉ'²ʉ to² catyuui'¹³ tsá² taain²¹² juncwii²¹ ijngaa'¹³i coon'¹³ 'nii²¹ joongɨ coon'¹³ 'oo² joon coon'¹³ jmoowúu¹ joongɨ coon'¹³ joo'²¹ 'lɨɨi'³ taain²¹² juncwii²¹. \p \v 9 Mo gafiin¹ Jesús 'e sello lɨ tɨ́² 'ñá² gamáa¹³na nʉ' altar 'in almas tya' tsá² 'in najúin¹ 'wii'¹³ cwáain¹ tya' júu³ tyʉ́² tya' Dios Jmii²¹. Nigajngaa'¹³mo tsá² 'ii 'wii'¹³i jin'²in 'e jai'² lɨ́ɨ²i Jesús. \v 10 Joon jin'² 'in almas do coon'¹³ júu³ tá²: \p ―Ña'ñʉ'¹ʉ', ¿lɨɨgɨ ijmaa²'a 'ii'²¹ tyii'i? Tsʉ jiin'¹³ cafu jo mo cuu'¹³'u 'e jmoo²'o jiin'¹³ la júu³ 'ɨɨ²'ɨ. ¿Lɨɨgɨ ijmaa²'a 'ii'²¹ tyii'i icoon'¹³ tyii'i tya' 'in gajngaai'¹² jna'a 'in taain²¹² juncwii²¹? \p \v 11 Joon jilee'²¹mo 'ido ga'ii'²¹i jmai'² sɨɨn'³ɨn taa²¹ joongɨ coon²¹ júu³ jin'²in sɨɨ'²¹ɨ 'ii: \p ―Jaan¹duu' cata ce tsíin² júuin² jileei'²¹ tsaruu'²¹naa' 'in jmoo¹o to² tyʉ'² Cristo la nigajún²naa'. \p \v 12 Joon mo gafiin¹ Jesús 'e sello do lɨ tɨ́² jnʉ́ʉ² gajǿø³øø joon gajøø'²¹ 'wó² lɨɨlɨ¹. Joon ñi'¹ coonti galiniuui²¹. Joon sɨɨ'²¹ do galɨ́ɨi¹ lawa jmɨ¹ coonti. \v 13 Joon nʉ́ʉ¹gɨ gaxuu'²¹i ni cwoo'¹³ juncwii²¹ la xuu'²¹ mɨ'³ cwaríi³ røø'²¹ mo 'ɨ́ɨ²ɨ tyí² tá². \v 14 Joon juncwii²¹ gatsʉ'²ʉ, galɨ́² lawa mo'jí² gapé¹mo. Joon jilaa'²¹ moo'²¹ coon'¹³ jilaa'²¹ cwoo'¹³ tyʉʉn²¹ roon¹ ni jmɨ'ñi'³ galisɨ́ɨ²mo 'aan² tya'a. \v 15 Joon 'in rǿøi¹³ coon'¹³ tsatyiin² coon'¹³ 'in sá² cuu² coon'¹³ 'in tyʉ'² to² 'láa² coon'¹³ 'in 'oo¹o to² cáan²mo coon'¹³ tsá² tañíi² coon'¹³ 'in jmoo¹ to³ tya' tsá² xeei'²¹ ga'mee'²¹mo yaai tsi too²¹ xá² joongɨ jee²¹² 'loo²¹² tsa'¹ moo'²¹. \v 16 Joon gajin'²in sɨɨ'²¹ɨ 'e moo'²¹ coon'¹³ 'loo²¹² do: \p ―Jlɨɨi²¹² jna'a, joon 'mé¹u'u jna'a 'e jo nii¹i jna'a 'in tyíin¹ lɨ sɨlɨɨ²¹² do. Un'øøi'¹³ jna'a coon'¹³ 'e wúu¹ i'e'² Jesús jna'a. \p \v 17 Tsʉ nigacwaa²¹ 'e jmɨɨ²¹² i'e¹ Dios wúu¹ joon, ¿'iin lí² taa'²¹? \c 7 \s1 Tyii'¹³in Dios 144,000 tsá² Israel \p \v 1 Mi yuu'¹³ lo gamáa¹na tyúuin² ángeles 'in téein² jɨ tyún² tyuui'¹³ juncwii²¹. Joon 'in ángeles do jo cwó² wa'a 'ɨ́¹ tyí² la caain²¹. Jo cwó² 'ɨ́¹ tyí² jon'gɨ ni cwoo'¹³ 'wó² jon'gɨ ni jmɨ'ñi'³ jon'gɨ jee²¹² jiin'¹³ coon²¹ 'mó². \v 2 Gamáa¹na jaain²¹gɨ ángel 'in jó² lɨ lɨ' 'yeei'²¹ ñi'¹ joon san'¹ 'ido coon²¹ sello tya' Dios Jmii²¹ 'in jiin'¹. Joon 'in ángel do gatø'²ø 'in ángeles tyúuin² do 'in lí² jmá¹ 'nii'²¹ tya' cwoo'¹³ 'wó² coon'¹³ jmɨ'ñi'³. Gajin'²in sɨɨ'²¹ɨ 'in ángeles tyúuin² do: \p \v 3 ―Jo 'laa²¹²aa' tya' cwoo'¹³ 'wó² jon'gɨ tya' jmɨ'ñi'³ jon'gɨ tya' 'mó² ca galɨ́² tsaa²¹a'a sello tya'tyi² tya' tsá² jmoo¹o la to² tyʉ'² Dios Ñʉ'¹ʉ'. \p \v 4 Joon ganúu³uun jøøi'ti seein²¹ 'in ga'ii'²¹ 'e sello do tya'tyíi¹i. Joon gatɨ́² coon²¹ cíein¹³ mil tsi tunló¹ tsigɨ tyʉ́n² mil tsá² la jee²¹² coon'tya. Jileei'²¹ 'in tsá² do jún² tya' 'lɨɨ²¹² tsacøøi'¹³ tsá² Israel. \v 5 Dyatun¹ mil jún² tya' 'lɨɨ²¹² tsafeei'¹ Judá ga'ii'²¹i 'e sello do. Joon dyatun¹ milgɨ jún² tya' 'lɨɨ²¹² tsafeei'¹ Rubén ga'ii'²¹i 'e sello do. Dyatun¹ mil jún² tya' 'lɨɨ²¹² tsafeei'¹ Gad ga'ii'²¹i 'e sello do. \v 6 Dyatun¹ mil jún² tya' 'lɨɨ²¹² tsafeei'¹ Aser ga'ii'²¹i 'e sello do. Dyatun¹ mil jún² tya' 'lɨɨ²¹² tsafeei'¹ Neftalí ga'ii'²¹i 'e sello do. Dyatun¹ mil jún² tya' 'lɨɨ²¹² tsafeei'¹ Manasés ga'ii'²¹i 'e sello do. \v 7 Dyatun¹ mil jún² tya' 'lɨɨ²¹² tsafeei'¹ Simeón ga'ii'²¹i 'e sello do. Dyatun¹ mil jún² tya' 'lɨɨ²¹² tsafeei'¹ Leví ga'ii'²¹i 'e sello do. Dyatun¹ mil jún² tya' 'lɨɨ²¹² tsafeei'¹ Isacar ga'ii'²¹i 'e sello do. \v 8 Dyatun¹ mil jún² tya' 'lɨɨ²¹² tsafeei'¹ Zabulón ga'ii'²¹i 'e sello do. Dyatun¹ mil jún² tya' 'lɨɨ²¹² tsafeei'¹ José ga'ii'²¹i 'e sello do. Dyatun¹ mil jún² tya' 'lɨɨ²¹² tsafeei'¹ Benjamín ga'ii'²¹i 'e sello do. \s1 Gamáa¹na tsá² fúui¹ 'in tyi'² 'mɨ'² taa²¹ \p \v 9 Mo ngayuui'¹³ joon gamáa¹na tsá² fúui¹ lɨ́ɨ¹ 'in téein² tyani lɨ sɨlɨɨ²¹² do joongɨ tyani Jesús. 'In tsá² fúui¹ do jalíin² la 'ui juncwii²¹. Lɨ́ɨ¹mo jilaa'²¹ 'nii²¹ tsá², faa'²¹o jilaa'²¹ 'nii²¹ jmíi¹ 'e sá². Jalíin² la caain²¹ fuu²¹. Joon 'áai¹ fúui¹ ca jo lí² un'íi²in tsá² 'ii. Joon 'in tsá² fúui¹ do tyi'²i 'mɨ'² taa²¹ joon san'²an jmai'² coon²¹ nii²¹² moo²¹ untyiia². \v 10 Joon 'in tsá² do 'oo¹o tá² lɨ́ɨ¹ joon jin'²in: \q1 Ña'ñʉ'¹ʉ' Dios Jmii²¹, 'in tyíin¹ lɨ sɨlɨɨ²¹², coon'¹³ Jesús gacwoo¹o 'e gatiin'¹³na'a. \m \v 11 Joon téein² 'in ángeles la caain²¹ co' lɨ téein² 'in tsacøøi'¹³ coon'¹³ 'in tyúuin² joo'²¹ jiin'¹ lɨ sɨlɨɨ²¹² do. Joon 'in ángeles do gatsaa'²¹a níi¹i niwó² tyani lɨ sɨlɨɨ²¹² do joon gaun'goo²¹o Dios Jmii²¹. \v 12 Joon gajin'²in: \q1 ¡Amén! Cwolí² jilaa'²¹ 'e 'ø¹ tsá² tya' Dios Ñʉ'¹ʉ'. \q1 Cwolí² tya'a jon 'e 'ya'²gɨ coon'¹³ jilaa'²¹ 'e 'ɨ́¹‑tsi tsá². \q1 Cwocwó² tsá² 'maa'¹³i coon'¹³ jilaa'²¹ 'e un'goo²¹o tsá² 'ii. \q1 Cwolí² jilaa'²¹ 'ii'²¹ 'e sá² coon'¹³ jilaa'²¹ wa' pí² tya'a coon²¹ tøø²mo. Amén. \p \v 13 Joon jaain²¹ jee²¹² 'in tsacøøi'¹³ do gaunngɨɨ¹ɨ sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―¿'Iin 'in no 'in tyi'² 'mɨ'² taa²¹? ¿Xiiafu jalíin²? \p \v 14 Joon gangɨ́ɨ³ɨɨn: \p ―Ñí²o'o, tsañʉʉ'¹. \p Joon gajin'²in sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―'In no 'in niganii²¹² wúu¹ 'áai¹ joon nigaruun'¹un sɨɨn'³ɨn 'e lɨ́² taa²¹ coon'¹³ jmɨ¹ 'øøi² Jesús. \v 15 Tsʉ 'wii'¹³ joon táan¹in tyani lɨ sɨlɨɨ²¹² tya' Dios Jmii²¹ joon jmoo¹o la 'woo¹ jmɨɨ¹ la to² tyʉ'²ʉ inʉʉ cwo'¹ tya'a. Joon 'in tyíin¹in lɨ sɨlɨɨ²¹² do 'áai¹ un'øøi'¹³ 'ii. \v 16 Joon jo inii²¹²gɨ wúu¹ wa'a tyá² un'áa¹i jon'gɨ unjmúui²gɨ. Jon'gɨ nii²¹²gɨ wúu¹ tya' 'yiia²¹ jon'gɨ li'²gɨ tyíi² 'yiia²¹. \v 17 Tsʉ Jesús, 'in siin'¹² tuntsa' lɨ sɨlɨɨ²¹² do, 'in 'á¹ 'ii lawa'a joo'saa'²¹ tya'a. Joon itsajée¹i lɨ náa¹ jmɨɨ²¹ 'e cwó¹o juncwii²¹ tya' tsá². Joon Dios Jmii²¹ iuntyʉʉn²¹ jmɨɨ²¹ 'e gatoo'²¹ unníi¹i. \c 8 \s1 Fiin¹ Jesús 'e sello lɨ tɨ́² dyía¹ \p \v 1 Joon mo gafiin¹ Jesús 'e sello do lɨ tɨ́² dyía¹ ga'ɨ́ɨ² tii² coon'²¹ tsa'² hora fu ñʉ'fú². \v 2 Joon gamáa¹na 'in dyái¹ ángeles 'in téen²in tyani Dios Jmii²¹ joon ga'ii'²¹i la jaain²¹ la jaain²¹ coon²¹ trompeta. \v 3 Joon gacwéi¹ jaain²¹gɨ ángel joon gajmaa¹a siin'¹²in nʉ' altar do. San'² 'ido coon²¹ ñí³ cwanáa¹ 'e taa'¹³ fuu²¹² sʉ́n². Joon ga'ii'²¹i fuu²¹² sʉ́n² 'láai² 'e jún² tyani Dios Jmii²¹. Joon la jee²¹² gajún² 'e fuu²¹² sʉ́n² do ni altar lɨ́¹ cwanáa¹ 'e si'² tyani lɨ sɨlɨɨ²¹² do gajma'² 'in ángel do júu³ Dios cwáain¹ tya' 'e júu³ tyʉ́² 'e gafaa'²¹a 'in jmoo¹o la to² tyʉ'² Dios do. \v 4 Joon 'e júu³ tyʉ́² do gasoo¹o caan²¹mo coon'¹³ unñi² tya' fuu²¹² sʉ́n² do fu lɨ tyíin¹ Dios Jmii²¹. \v 5 Joon 'in ángel do gaunrøøi¹ coon'¹³ jɨ́² coo¹ ni altar do 'e ñí³ tya' fuu²¹² sʉ́n² joon gapí² ni cwoo'¹³ juncwii²¹. Joon ganii²¹ tá², ga'oon¹on cwaainñá³, galɨ́² jɨ́² 'áai¹ joon gajøø'²¹ 'wó² mo gatoo'²¹ ñí³ do ni 'wó². \s1 Mo ga'iin² trompeta do \p \v 6 Joon 'in dyái¹ ángeles do gatyaa¹ tyʉ́² 'e xʉʉ¹ʉ lúu¹ tya'a. \p \v 7 Joon 'in ángel nifu gaxʉʉ¹ʉ lúu¹ tya'a joon tsifu gaxʉʉ'²¹ tsí¹ coon'¹³ jɨ́² sɨcaai'¹³ jmɨ¹ ni cwoo'¹³ juncwii²¹. Joon catyuui'¹³ lɨ́ɨ¹gɨ cwoo'¹³ juncwii²¹ gacoo²o caan²¹mo gacoo²o coon'¹³ catyuui'¹³ lɨ́ɨ¹gɨ jilaa'²¹ 'mó² la joon jon nuu²¹ røø'²¹. \p \v 8 Joon 'in ángel lɨ tɨ́² gái¹ gaxʉʉ¹ʉ lúu¹ tya'a joon gaxʉʉ'²¹ ni jmɨ'ñi'³ lawa coon²¹ moo'²¹ fee'¹ 'e coo²¹ jɨ́². Joon catyuui'¹³ lɨ́ɨ¹gɨ 'e jmɨ'ñi'³ galɨ́² jmɨ¹. \v 9 Joon catyuui'¹³ lɨ́ɨ¹gɨ jileei'²¹ joo'²¹ táai² nʉ' jmɨ'ñi'³ gajúun²mo. La joon jon barco gafíin²mo. \p \v 10 Joon 'in ángel lɨ tɨ́² gaai²¹ gaxʉʉ¹ʉ lúu¹ tya'a joon jaain²¹ nʉ́ʉ¹ feei'¹ lɨ́ɨ¹i lawa coon jɨ́² taa²¹ gatøø'²¹i fu yʉ' juncwii²¹. Gatøø'²¹i jee²¹² catyuui'¹³ lɨ́ɨ¹gɨ ni jmɨɨ²¹ coon'¹³ lɨ 'yá² jmɨɨ²¹. \v 11 Joon 'in nʉ́ʉ¹ do sii²¹ 'Oo²¹ Tyi'¹. Joon catyuui'¹³ lɨ́ɨ¹gɨ jmɨɨ²¹ galityi'¹. Joon fúu¹mo tsá² gajúin¹ 'wii'¹³ galityi'¹ jmɨɨ²¹ do. \p \v 12 Joon 'in ángel lɨ tɨ́² tyúuin² gaxʉʉ¹ʉ lúu¹ tya'a joon galɨniuu¹i catyuui'¹³ lɨ́ɨ¹gɨ ñi'¹ la joon jon catyuui'¹³ lɨ́ɨ¹gɨ sɨɨ'²¹ coon'¹³ nʉ́ʉ¹ galɨniuu¹i. Joon catyuui'¹³ lɨ́ɨ¹gɨ jmɨɨ²¹² jo gatɨ́² 'yiia²¹ la joon jon lɨ 'woo jo jná² joo'²¹gɨ sɨɨ'²¹. \p \v 13 Joon gamáa¹na jaain²¹ ángel 'in 'ɨɨ¹i tuntsa'¹ ñʉ'fú². Joon ganúu³uun jin'²in: \p ―¡'Áai¹ fúu² lɨ́ɨ¹na 'in tsá² taain²¹² juncwii²¹ mi xʉʉ¹ʉ 'in gaai²¹ ángeles catyaai²¹² do lúu¹ tya'a! \c 9 \p \v 1 Joon 'in ángel lɨ tɨ́² 'ñéei² gaxʉʉ¹ʉ lúu¹ tya'a. Joon gamáa¹na jaain²¹ 'in lɨ́ɨi¹ nʉ́ʉ¹ 'in gatøøi'²¹ ni cwoo'¹³ juncwii²¹ joon ga'ii'²¹i jonñí³ tya' too²¹ tyí² lɨ sɨtyʉ́². \v 2 Joon ganá¹ 'ido 'e too²¹ tyí² lɨ sɨtyʉ́² joon ga'yeei'²¹ 'unñi² lawa lɨ 'yeei'²¹ 'unñi² tya' too²¹ horno fee'¹. Joon galɨnʉʉ²¹ ñi'¹ coon'¹³ tyí² 'wii'¹³ 'e 'unñi² do‑o. \v 3 Joon jee²¹² 'unñi² do ga'weei¹ sɨnii'²¹ 'in gangɨ¹ ni cwoo'¹³ juncwii²¹. Joon ga'ii'²¹i to² i'ɨɨ'²¹i tsá² la 'ɨɨ'²¹ tɨcún³ taain²¹² juncwii²¹. \v 4 Pe ga'ii'²¹i to² 'e jo lí² 'láa¹a tya' nuu²¹ sá² juncwii²¹ jon'gɨ tya' jilaa'²¹ 'e røø'²¹ jon'gɨ 'mó² jiin'¹³ 'in tsá² 'in jo mo ga'ii'²¹i 'e sello do tya' Dios Jmii²¹ tya'tyíi¹i lí² jmee'²¹i 'i. \v 5 Pe jo cwéei¹ jngaa'¹³i 'in tsá² do jiin'¹³ lɨ' i'e'¹e tsá² wúu¹ la lɨ mo 'ɨɨ'²¹ tɨcún³ tya' tsá². I'e'¹e wúu¹ tsá² ce tsín¹ 'ñéei² sɨɨ'²¹. \v 6 Joon jee²¹² 'e jmɨɨ²¹² joon ijúuin¹‑tsi tsá² xiiala ijúun²in pe jo ityii'²¹a. Joon xʉfiin'¹³ 'iin²¹²in júun²in pe 'in 'mó¹ tya'a intsawíin²mo. \p \v 7 Joon 'in sɨnii'²¹ do lɨ́ɨ¹i la lɨ́ɨi¹ cwa² 'in nigatyaa¹ tsá² tyʉ́² tya' 'nii²¹. Joon yʉ' tyíi¹i si'² lawa coon²¹ corona lɨ́¹ cwanáa¹. Joon níi¹i lɨ la lɨ ni² tsañʉʉ'¹. \v 8 Tyán² 'in sɨnii'²¹ do jñʉtyi² tsamɨ́² joon tsí² moojóon¹on la lɨ moojóon¹ 'yiia'² león. \v 9 Tyí² cuerpo tya' sɨnii'²¹ do ñí³ joon mo 'ɨɨ¹i joon 'iin² cwáa¹a la 'iin² mo cwiin¹in cwa² fúui¹ jnʉʉ¹ʉ care' tsalíin²in lɨ náa¹ 'nii²¹. \v 10 Joon 'in sɨnii'²¹ do tyaan¹ moocúun¹ tɨcún³. Lí²‑i 'ɨ'¹ɨ coon'¹³ moocúun¹ do. Joon nʉʉ'¹³ʉn to² 'ñéei² sɨɨ'²¹ wa'a jmee'²¹i tsá². \v 11 Joon seein²¹ jaain²¹ 'in tyʉ'² to² 'in sɨnii'²¹ do, 'in ángel tya' lɨ sɨtyʉ́² tyʉ'² to² 'ii. Joon 'in ángel do sii²¹ Abadón coon'¹³ jmíi¹ tsá² Israel joon coon'¹³ jmíi¹ griego sii²¹ Apolión. 'E 'øøi'²¹‑tsi tsá² Apolión do 'in 'íin² jilaa'²¹ 'e sá². \p \v 12 Coon'¹³ la joon gangɨ́ɨ¹i coon²¹ fa'í³ pe tún²gɨ fa'í³ ijó¹. \p \v 13 Joon 'in ángel lɨ tɨ́² jnúui² gaxʉʉ¹ʉ lúu¹ tya'a. Joon ganúu³uun coon²¹ júu³ jó² fu ni altar lɨ́¹ cwanáa¹ 'e tsí³ tyʉ́n² moofí³, coon²¹ la coon²¹ tyʉʉ'¹³ altar do. 'E altar do si'²i tyani Dios Jmii²¹. \v 14 Joon 'e júu³ ganúu³uun do tya' ángel lɨ tɨ́² jñúui² 'in san'² lúu¹ joon jin'²in 'e júu³ do: \p ―Láa²‑i 'in ángeles tyúuin² 'in táai² sɨ'núui¹³ tyan'² jmɨɨ²¹ fee'¹ sii²¹ Eufrates. \p \v 15 La joon galáai² 'in ángeles tyúun² do 'e tsajngaa'¹³i catyuu'¹³ lɨ́ɨ¹gɨ tsá². Joon tya' jmɨɨ²¹² joon nigatyaa¹ 'in ángeles do tyʉ́² tya'a 'e jngaa'¹³i tsá². Joon sɨjáan¹an hora, jmɨɨ²¹², sɨɨ'²¹, jiin²¹ 'e laai²¹. \v 16 Joon ganúu³oo jøøi'¹³ 'láa² tya'a seein²¹ 'in néei¹ cwa² joon tí² tún² cíein¹³ millones. \p \v 17 Gamáa¹na 'in cwa² do lawa'a 'e cɨ́³oo joon 'in néei¹ cwa² do toon²¹²o ñí³ ni tsí¹ joon 'yʉ' 'in¹ yʉ́ʉn² coon'¹³ røø'²¹ coon'¹³ náa². Joon po'tyi² cwa² do lɨ la lɨ po'tyi² león. Joon 'yeei'²¹ jɨ́² moo'oo²¹²o coon'¹³ unñí¹ coon'¹³ azufre. \v 18 Joon catyuui'¹³ lɨ́ɨ¹gɨ tsá² 'in gajúuin¹ coon'¹³ 'e 'nɨ¹ 'ii'¹³ 'e ga'yeei'²¹ 'oo²¹² cwa² do. \v 19 'In cwa² do jmáa¹a 'nii'²¹ tya' tsá² jiin'¹³ coon'¹³ 'oo²¹²o joon coon'¹³ moocúun¹un tsʉ moocúun¹un lɨ la lɨ́ɨi¹ mɨɨ'²¹ tsí³ po'tyíi¹i joon coon'¹³ joon jmoo¹o 'nii'²¹ tya' tsá². \p \v 20 Pe 'in tsá² catyáai² 'in jo mo júin¹ mo gangóo¹ wúu¹ tya' cwa² do jo gajoo'²¹‑tsi 'e gó² jmoo¹o. Jo gajoo'²¹‑tsi un'goo²¹o jileei'²¹ espíritu gó² jon'gɨ gajoo'²¹‑tsi 'e jo un'goo²¹o dioses tya'a 'in gajmeei¹ tsá² 'e lɨ́¹ cwanáa¹ sɨ cwataa²¹ 'ee sɨ ñí³ yʉ́ʉn² 'ee sɨ cuun²¹² 'ee sɨ 'mó² 'ee. Tsá²‑a gajmee¹i 'i, joon jo lí² jǿø²ø jon'gɨ lí² núu²un jon'gɨ lí² ngɨ́¹ tɨ́ɨ¹ɨ. \v 21 La joon jon 'in tsá² do jo gatyui'²‑tsi 'e jo jngaa'¹³i tsá², jo gatʉ́²ʉ 'e jmoo¹o 'e loo¹o la joon jo gatʉ́²ʉ fee'²¹i tsamɨ́² tya' tsá² xeei'²¹. Jo gatʉ́²ʉ jmoo¹o 'uun²¹. \c 10 \s1 Gamáa¹na ángel 'in san'²an coon²¹ jí² pi'³ \p \v 1 Joon gamáa¹na jaain²¹gɨ ángel 'in 'gøøi'¹³ 'in gajgáa¹i fu ñʉ'fú². Tyíin¹³in jníi¹ joon coon²¹ cuuntuu'²¹ tsí³ yʉ' tyíi¹i. Joon níi¹i jɨɨ'¹ la jɨɨi'¹ ñi'¹. Joon tyʉ́ʉ¹ʉ sɨlɨ́²‑ɨ jɨ́². \v 2 Joon san'²an coon²¹ jí² pi'³ sɨnii'¹³ joon gasi'²i tɨɨ² lɨ' tsáa¹ ni jmɨ'ñi'³ joon tɨɨ² lɨ' tooin²¹² gasi'²i cwoo'¹³ tyʉʉn²¹. \v 3 Joon ga'oo¹o tá² lɨɨlɨ¹ la 'oon¹on 'yiia'² león. Joon mo ga'oo¹o 'in ángel do joon ga'oon¹on cwaain'ñá³ dyía¹ naa'¹³ lawa 'e gafaa'²¹o. \v 4 Joon mo ngayuui'¹³ ga'oon¹on cwaain'ñá³ dyía¹ naa'¹³ do itóon³oon ni mo'jí² júu³ tya'a pe ganúu³uun coon²¹ júu³ jó² fu nʉ'fú² jin'²in sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―'Ma'² 'e júu³ 'uuin²¹ ganʉʉ²'ʉn mo ga'oon¹on cwaain'ñá³ dyía¹ naa'¹³ do. Jo toon'¹³'on ni mo'jí². \p \v 5 Joon 'in ángel 'in gamáa¹na siin'¹²in ni jmɨ'ñi'³ coon'¹³ cwoo'¹³ tyʉʉn²¹ gasaa'¹³a cwoo²¹o tsáa¹ fu ñʉ'fú². \v 6 Joon ga'ée¹³mo Dios 'in seein²¹ coon²¹ tøø²mo 'in gajmaa¹a ñʉ'fú² coon'¹³ po'³ juncwii²¹ coon'¹³ jmɨ'ñi'³ coon'¹³ jilaa'²¹ 'e sá². Ga'ée¹mo, gajin'²in: \p ―Jo 'ee lɨ'ɨɨi²¹²gɨ; \v 7 tsʉ mi tɨ́² 'ii'²¹ ixʉʉ¹ʉ ángel do lɨ tɨ́² dyái¹ joon itsé¹mo júu³ 'úuin² tya' Dios 'e gacwo'²o Dios tsá² tya'a 'in gacwoo¹o júu³ tyʉ́² tya'a calɨɨ. \p \v 8 Joon 'e júu³ ganúu³uun jó² fu ñʉ'fú² gajin'²in gasɨɨ'²¹ɨ jna tún¹: \p ―Cwotyán² 'e jí² san'² 'in ángel siin'¹²in ni jmɨ'ñi'³ coon'¹³ cwoo'¹³ tyʉʉn²¹. \p \v 9 Joon gangó³oo lɨ siin'¹²in 'in ángel do joon gamɨ́³ɨɨ 'e jí² pi'³ 'e san'²an. Joon gacwo'¹o jna. Joon jin'²in sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―Jun'³ 'e jí² lo, joon fíin¹³'in joon nɨɨ'¹³'ɨn joon iliróo² nʉ' 'óo¹³'o la róo² to'² pe mi tɨsɨɨ'¹³ nʉ' tuu'¹'u ilityi'¹. \p \v 10 Joon gacón³oon 'e jí² pi'³ san'²an ángel do joon gafíin³iin, ganɨɨ'²¹ɨɨn. Joon nʉ' 'óo³oo galiróo² la róo² to'² pe mo ngayuui'¹³ ganɨɨ'²¹ɨɨ galityi'¹i nʉ' tu'³uu. \v 11 Tsifu gajin'²in sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―'Ná¹ cwocwo'²'o júu³ tyʉ́² tya' Dios cwáain¹ tya' tsá² fúui¹ la joon cwáain¹ tya' naciones xiia'²¹. Joon la caain²¹ lɨ faa'²¹ tsá² jmíi¹ xiia'²¹ joon tyani rǿøi¹³ 'ná² cwo'²'o júu³ tya' Dios. \c 11 \s1 Gamóo³oo 'ee ilí² tya' gái¹ tsá² 'in cwoo¹o júu³ tya' Dios \p \v 1 Joon gacwo'¹o jna ca'no' tó² 'e tya¹ tsá² 'ii'²¹ joon jin'²in sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―Ráan²u, tya¹ 'ii'²¹ tya' inʉʉ cwo'¹ fee'¹ tya' Dios Jmii²¹ coon'¹³ ni altar. Un'íi²in jɨɨi'ti taai² un'goo²¹o Dios inʉʉ cwo'¹ do. \v 2 Pe jo tya¹ 'ii'²¹ 'in'yíia² cwo'¹ tsʉ tya' tsá² seein²¹ lɨ wíin² 'in jo lɨ́ɨi¹ tsá² Israel. Joon 'in tsá² seein²¹ wíin² do i'láa¹a tya' 'e fuu²¹ lɨ cwai'³ lo ce tsín¹ tunlái¹ sɨɨ'²¹ tsi gái¹. \v 3 Jna‑a isɨ́ɨ³na gái¹ tsá² tyiia 'in faa'²¹a cwáain¹ tyiia ce tsín¹ 'nɨ¹ jiin²¹ tsi ca'no'. Joon 'in tsá² gái¹ do ityi'²i 'mɨ'² lɨ́¹ tyiia²¹². \p \v 4 Joon 'in gái¹ tsá² tyiia do lɨ́ɨi¹ tún² 'mó² olivo joongɨ lɨ́ɨi¹ tún² ñí³ taa'¹³ cera 'e táan² tyani Dios Jmii²¹ 'in tyʉ'² to² juncwii²¹. \v 5 Joon wa 'iin²¹²in tsá² 'lá¹ tya' 'in gái¹ tsá² do i'yei'² jɨ́² moo'oo²¹²o, joon injúun¹in coonti jileei'²¹ 'in 'eei'¹ 'ii. Joon coon'¹³ la joon ijúun¹in jileei'²¹ 'in 'iin²¹²in 'lá¹ tya'a. \v 6 Joon 'in tsá² gái¹ do lí²‑i tyʉ'²ʉ to² wa'a jo jó² jmɨ́¹ la 'ɨɨ²¹² ifaa'²¹a cwáain¹ tya' Dios la joon lí²‑i tyʉ'²ʉ to² lijmɨ¹ jmɨɨ²¹. Joon doñi'ee 'ii'²¹ 'iin²¹²in lí²‑i 'e'¹e tsá² taain²¹² juncwii²¹ 'láai² 'ii'¹³ jmoowúu¹. \v 7 Pe mo gatsín¹ cwoo¹o 'in gái¹ tsá² do júu³ tya' Dios 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ 'in gacwo'ɨ́ɨ¹ɨ lɨ sɨtyʉ́² do itéen¹in coon'¹³ 'in gái¹ do joon ilii'¹i 'ido ijngaa'¹³mo 'in 'lɨɨi'³ 'in tsá² gái¹ do. \v 8 Joon 'in gái¹ 'lɨɨ²¹² do ityiia²¹ jee²¹² 'nʉ́¹ fuu²¹ fee'²¹ lɨ gateen¹in Ña'ñʉ'¹ʉ' Jesús tsaa'¹ crúu¹³ tya'a. Mo lɨ́ɨi¹³ unsii²¹ tsá² 'e fuu²¹ do Sodoma sɨ Egipto 'ee mo 'iin²¹²in jmaa¹a júu³ 'e gó² gajmaa¹a 'in tsá² néei¹ do tya' Jesús. \v 9 Joon jee²¹² 'nɨ¹ jmɨɨ²¹² tsi catyaai¹ ñi'¹ 'in tsá² seein²¹ la caain²¹ juncwii²¹, 'in faa'²¹a jilaa'²¹ nii² jmíi¹, 'in néei¹ la caain²¹ fuu²¹ coon'¹³ jilaa'²¹ nii² tsá² ijǿø²i 'in gái¹ 'lɨɨ²¹² do tsʉ jo cwoo¹i wa'a tsa'áai¹³ tsá² 'ii. \v 10 Joon 'in tsá² taain²¹² juncwii²¹ ijmáa¹a jløø'³i 'e gajúin¹ 'in tsá² gái¹ do 'in cwoo¹o júu³ tyʉ́² tya' Dios Jmii²¹. Jløø'³mo 'áai¹ ca gacwo'¹o ruu'²¹i 'e 'yaai¹‑tsi la jaain²¹ la jaain²¹. Tsʉ 'in gái¹ tsá² do gauntyíi²in tsá² taain²¹² juncwii²¹ coon'¹³ júu³ tyʉ́² gacwoo¹o. \v 11 Pe mo gatsín¹ 'nɨ¹ jmɨɨ²¹² tsi catyaai¹ ñi'¹ gaunjiin'²¹in Dios tún¹ 'in tsá² gái¹ nijúin¹ do joon jmaa¹a teen¹in. Joon gafoo'¹³mo jileei'²¹ 'in gango¹. \v 12 Joon tsifu ganúu²un 'in tsá² gái¹ do coon²¹ júu³ tá² jó² fu ñʉ'fú² 'e jin'²in: \p ―Ñilíin²naa' fu yʉ' lo. \p Joon gasóo²o jee²¹² coon²¹ jníi¹ fu yʉ' ñʉ'fú² la nii²¹²i 'in 'eei'¹ 'ii. \v 13 Tsifu joon gajøø'²¹gon 'wó² lɨ́¹ joon catyuui'¹³ jee²¹² dyá² tsa'² 'e fuu²¹ do ga'ín² joon dyía¹ mil tsá² gajúin¹ mo gajøø'²¹ 'wó² do. Joon 'in tsá² catyáai² do 'in gasáai¹ 'e fuu²¹ do gafoo'¹³mo joongɨ gaun'goo²¹o Dios Jmii²¹ 'in tyíin¹ ñʉ'fú². \p \v 14 Coon'¹³ la joon gangɨ́i¹ fa'í³ lɨ tɨ́² tún² pe jo la 'ɨɨ²¹² jó¹ fa'í³ lɨ tɨ́² 'nɨ¹. \s1 Xʉʉ¹ʉ ángel lúu¹ tya'a lɨ tɨ́² dyá¹‑i \p \v 15 Joon gaxʉʉ¹ʉ 'in ángel lɨ tɨ́² dyái¹ lúu¹ tya'a. Joon gafaa'²¹a júu³ tá² jó² fu ñʉ'fú² 'e jin'²in: \q1 Jilaa'²¹ to² sá² juncwii²¹ galɨ́²‑ɨ ilí² tya' Ña'ñʉ'¹ʉ' Dios coon'¹³ 'in gasii¹in Dios 'in gajmaa¹a tiin'¹³ tsá² 'in sii²¹ Cristo; \q1 joon 'ii 'in tyʉ'²ʉ to² coon²¹ tøø²mo. \m \v 16 Joon 'in dyiiatyúuin² tsacøøi'¹³ 'in néei¹ lɨ sɨlɨɨ²¹² tya'a tyani Dios Jmii²¹ gajmaa¹a 'in tuu'²¹i jun'²un ni 'wó² 'e un'goo²¹o Dios Jmii²¹. \v 17 Joon gajin'²in: \q1 Cwóo¹³o'o 'nʉ 'má¹u'u, Ña'ñʉ'¹ʉ' Dios tyii'i, 'in lí² jmá¹ jilaa'²¹ 'e 'iin²¹²in. \q1 Seen²¹mo'o ca la mo jée¹, joon seen²¹mo'o la no, joon iñi'³'i. \q1 Cwóo¹³o'o 'má¹u'u tsʉ niga'ú²'u to² fee'¹ tyi'i. \q1 Joon 'láa² 'wii²¹² tyʉ'²'ʉ to². \q1 \v 18 Tsá² taain²¹² juncwii²¹ nigajmaa¹a 'nii'²¹‑tsi tyi'i \q1 pe la no gatɨ́² 'ii'²¹ 'e jo ta'²gɨ'ɨ 'e la jmoo¹o tsá². \q1 Nigatɨ́² 'ii'²¹ ijmaa²'a 'ii'²¹ tya' 'e gó² 'e nigajmaa¹a 'in nigajúin¹. \q1 Joon icwo'²'o tsá² tyi'i 'in gafaa'²¹a cwáain¹ tyi'i 'e tɨ́ɨ²i. \q1 Joon jileei'²¹ 'in tsaa'¹‑tsi 'nʉ, jileei'²¹ 'in un'goo²¹o 'nʉ i'ii'²¹i 'e tɨ́ɨi² la tsá² feei'¹ tiin'¹³ la tsá² 'wéi¹. \q1 Joon i'íin¹u'u 'in 'láa¹ juncwii²¹. \p \v 19 Joon ganó¹ cwo'¹ fee'¹ tya' Dios Jmii²¹ 'e si' ñʉ'fú². Joon gamóo³oo cwóo¹ taa'¹³ júu³ ga'ɨɨ¹ Dios coon'¹³ tsá² tya'a tsi inʉʉ cwo'¹ do. Joon galɨ́² jɨ́² cwaain'ñá³, ganii²¹, gatyiia'²¹ cwaain'ñá³, joon gajøø'²¹ 'wó² joon gaxʉʉ'²¹ tsí¹ lɨɨlɨ¹. \c 12 \s1 'In tsamɨ́² coon'¹³ 'in mɨɨ'²¹ 'lɨɨi'³ \p \v 1 Joon galɨ́² coon²¹ li² 'e fee'¹ 'áai¹ fu yʉ' ñʉ'fú²: lawa jaain²¹ tsamɨ́² tyi'²i 'mɨ'² 'e lɨ la lɨ́ɨi¹ ñi'¹ joon 'wii²¹² tɨ́ɨ¹ɨ 'íi¹ sɨɨ'²¹. Joon 'ʉ́² tyíi¹i si'² coon²¹ corona taain²¹² dyatuuin¹ nʉ́ʉ¹. \v 2 Joon 'in tsamɨ́² do tyéen¹in yʉʉn²¹. Joon 'oo¹o coon'¹³ wúu¹ 'e nii²¹i mo galiseein²¹ yʉʉn²¹ do. \v 3 Joon coon²¹gɨ li² galɨ́² tún² fu yʉ' ñʉ'fú²: lawa jaain²¹ mɨɨ'²¹ 'lɨɨi'³ yúuin² 'in sá² dyía¹ po'tyi². Joon tsí³ dyá² moofí³ joon jmai'² coon²¹ corona taa'¹³ tyíi¹i. \v 4 Joon gaunraan'¹³in catyuui'¹³ lɨ́ɨ¹gɨ nʉ́ʉ¹ sɨ'ɨ́ɨ¹³ ñʉ'fú² coon'¹³ moocúun¹un joon gadyee'¹³i fu ni cwoo'¹³ juncwii²¹. Joon 'in mɨɨ'²¹ 'lɨɨi'³ do gajaan¹an tyani 'in tsamɨ́² 'in tɨ lí² liseein²¹ yʉʉn²¹ tya'a icuu'²¹i tsifu mi liseein²¹ yʉʉn²¹ tya' 'ido. \v 5 Jooon galiseein²¹ jaain²¹ xuui²¹² tsañʉʉ'¹ tya' 'in tsamɨ́² do. Joon 'in xuui²¹² do ityʉ'²ʉ to² 'ii jilaa'²¹ naciones sá² juncwii²¹ coon'¹³ coon²¹ 'ɨɨ'¹³ 'e lɨ́¹ ñí³. Joon tsifu‑u gasaa'²¹i Dios yʉʉn²¹ tya' tsamɨ́² do fu lɨ tyíin¹in lɨ sɨlɨɨ²¹² do. \v 6 Joon 'in tsamɨ́² do gacwiin¹o fu coon²¹ lɨ jo 'in tsá² taain²¹². Do‑o nigatya¹ Dios tyʉ́² tya'a ilicwo'¹ 'ido 'e dø'¹ø ce tsín¹ 'nɨ¹ jiin²¹ tsi ca'no'. \p \v 7 Mo ngayuui'¹³ joon ganá¹ 'nii²¹ fu ñʉ'fú². Joon 'in ángel 'in tyiin²gɨ sii Miguel coon'¹³ ángeles tya'a catyáai² gatéen¹in coon'¹³ 'in mɨɨ'²¹ 'lɨɨi'³. Joon 'in mɨɨ'²¹ 'lɨɨi'³ do coon'¹³ 'ɨɨ'¹³ tya'a gatéen¹in coon'¹³ 'in ángeles tyúi¹ \v 8 pe jo galɨ'² 'in 'lɨɨi'³. Joon jo lɨsá² 'áan³ tya'a fu ñʉ'fú². \v 9 Joon coon'¹³ la joon ga'wóo²i 'in mɨɨ'²¹ 'lɨɨi'³ do fu ñʉ'fú². 'In mɨɨ'²¹ 'lɨɨi'³ do sii²¹o jon 'in 'lɨɨi'³; sii²¹o jon Satanás. Ca la mo 'wiin²¹² gacón² 'in mɨɨ'²¹ 'lɨɨi'³ do tsá² taain²¹² juncwii²¹ tóo². Joon gapíi²in Dios 'in mɨɨ'²¹ 'lɨɨi'³ do ni cwoo'¹³ juncwii²¹ coon'¹³ 'ɨɨ'¹³ tya'a. \p \v 10 Joon ganúu³uun coon júu³ tá² jó² fu ñʉ'fú² 'e jin'²in: \p ―Nigatɨ́² 'ii'²¹ ijmá² Dios tiin'¹³ tsá². Tɨ lɨ liñii¹ tsá² Dios 'in fee'¹mo 'ii. Ityʉ'²ʉ Dios tyi' to². Gatɨ́² 'ii'²¹ i'ii'²¹i Cristo to² tya'a. Tsʉ Dios gatyii¹i fu ñʉ'fú² 'in niga'nɨɨ¹i la 'woo¹ jmɨɨ¹ tyani Dios 'in jai'² lɨ́ɨi² Cristo. \v 11 Joon galɨ'²ɨ 'ido coon'¹³ jmɨ¹ gatún³un tya' Jesús 'in lɨ́ɨi¹ Cordero tya'a. Galɨ'²o joon 'wii'¹³ júu³ tya'a 'e nigajin'²in xiiala gajmaa¹a Jesús tiin'¹³ tsá². Joon jo 'goo'²¹o wa'a júuin² 'wii'¹³ júu³ tyʉ́² tya'a. \v 12 'Wii'¹³ joon jmaa²aa' jløø'³naa' jileei'²¹ 'naa' 'in néei¹ ñʉ'fú². Pe fúu² 'naa' 'in taain²¹² ni cwoo'¹³ juncwii²¹ coon'¹³ 'in taain²¹² nʉ' jmɨ'ñi'³ tsʉ 'in 'lɨɨi'³ gajgaai¹ jee²¹² 'naa' joon tyíi²in 'áai¹ tsʉ ñi¹o 'e jo wóo² lí² jmáa¹a 'e 'iin²¹²in jmáa¹a. \p \v 13 Joon mo galili'²i 'in mɨɨ'²¹ 'lɨɨi'³ do 'e nigapíi²in Dios 'ii fu juncwii²¹ joon nga'ǿø¹³mo 'in tsamɨ́² do 'in galiseein²¹ xuui²¹² tsañʉʉ'¹ tya'a. \v 14 Pe Dios gacwoo¹o ga'yá³ cwáa¹ mɨɨ²¹ feei'¹ tya' 'in tsamɨ́² do joon ili'ɨ́ɨ¹i fu lɨ jo 'iin tsá² seein²¹ lɨ sá² 'áan³ tya'a. Lí² cwó² Dios 'nɨ¹ jiin²¹ tsi ca'no' 'e dø'¹ø 'in tsamɨ́² do. Do‑o táain² wíin² lɨ jo ngɨ́¹ 'in mɨɨ'²¹ 'lɨɨi'³ do. \v 15 Joon 'in mɨɨ'²¹ 'lɨɨi'³ do gaxʉʉ¹ʉ gajmaa¹a lawa coon²¹ jmɨɨ²¹ fee'¹ 'yeei'²¹ 'oo²¹²o wa ilicaain²¹ 'in tsamɨ́² do coon'¹³ jmɨɨ²¹ 'yeei'²¹ 'oo²¹²o. \v 16 Pe ni cwoo'¹³ 'wó² gauncoon'¹³o 'in tsamɨ́² do joon ga'gɨɨ'²¹ ni 'wó² do joon do‑o gayʉʉn'²¹ jmɨɨ²¹ 'e gaxʉʉ¹ʉ 'in mɨɨ'²¹ 'lɨɨi'³ do. \v 17 Mo galɨ́² la joon, joon 'in mɨɨ'²¹ do lɨɨlɨ¹gɨ tyíi²in tya' 'in tsamɨ́² do joon gangóo¹ ngatíin¹in coon'¹³ 'in jún² tya' 'in tsamɨ́² do 'in catyáai²gɨ. Joon 'in jún² tya' 'in tsamɨ́² do lɨ́ɨ¹i tsá² jmoo¹o la to² tyʉ'² Dios, 'in jmoo¹o júu³ jilaa'²¹ 'e nigajmaa¹a Jesucristo 'wii²¹² tya'a. \c 13 \s1 Máa¹na gái¹ joo'²¹ 'lɨɨi'³ \p \v 1 Joon gajmáa³aa siin'¹³na ni tsáa² tɨ'² jmɨ'ñi'³ joon gamáa¹na jaain²¹ joo'²¹ 'lɨɨi'³ 'in ga'yeei'²¹ jmɨ'ñi'³ do. Joon 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do tí² dyía¹ mootyi² joon tsí² dyá² moofí³. Taa'¹³ jmai'² coon²¹ corona la coon²¹ moofí³. Joon la coon²¹ mootyi² do toon²¹² coon²¹ e gó² faa'²¹ tya' Dios. \v 2 Joon lɨ́ɨ¹i la lɨ́ɨi¹ 'yiia'² tíi³ 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do joon lɨ tɨ́ɨ¹ɨ la lɨ tɨɨ² oso. Joon 'oo²¹²o lɨ la lɨ 'oo²¹² 'yiia'² león. Joon 'in mɨɨ'²¹ 'lɨɨi'³ do gacwo'¹ 'ido wa'a pí² tya'a coon'¹³ 'áan³ tya'a. Gacwó² 'ido jon to² fee'¹. \v 3 Joon coon²¹ mootyi² tya' 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do sɨcwuu'²¹ ca la lɨ' ijúun²in. Pe 'e mootyi² do lɨ sɨcwuu'²¹ do ga'loo¹o. Joon ganga'goo²¹‑tsi jileei'²¹ tsá² taain²¹² juncwii²¹. \v 4 Joon gaun'goo²¹o tsá² 'in mɨɨ'²¹ 'lɨɨi'³ do tsʉ 'ii‑o gacwo'¹o 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do to² 'e 'oo¹o. Un'goo²¹ tsá² jon 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do jin'²in: \p ―Jo 'in seein²¹ la lɨ́ɨ¹i 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ no. Joon, ¿'iin lí² tín² coon'¹³ 'ii? \p \v 5 Joon ga'yeei'²¹ 'oo²¹²o júu³ jloo'³ joongɨ júu³ gó² tya' Dios. Joon ga'ii'²¹i to² tya'a ca tsín¹ 'nɨ¹ jiin²¹ tsi ca'no'. \v 6 Joon 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do gafaa'²¹a 'laa'²¹ tya' Dios joongɨ faa'²¹a 'laa'²¹ tya' 'e sii²¹ Dios. Faa'²¹a 'laa'²¹ jon tya' lɨ tyíin¹ Dios coon'¹³ jileei'²¹ 'in taain²¹² nʉ'fú². \v 7 Joon gacwóo¹i 'e jmá¹ 'nii²¹ tya' 'in jmoo¹o la to² tyʉ'² Dios ca galɨ'²o. Ga'ii'²¹i 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do 'e lí² tyʉ'²ʉ to² jilaa'²¹ nii² tsá² taain²¹² juncwii²¹ coon'¹³ jilaa'²¹ fuu²¹ coon'¹³ jileei'²¹ 'in faa'²¹a jmíi¹ xiia' fu la 'úi³ juncwii²¹. \v 8 Joon jileei'²¹ tsá² 'in jo taain²¹² ni jí² tya' Jesús 'ii 'in gaun'goo²¹o 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do; ca la mo 'wiin²¹² garóon¹ juncwii²¹ jo taain²¹² 'in tsá² do ni jí² do lɨ taain²¹² jileei'²¹ 'in cwo'¹o Jesús juncwii²¹ 'múui² tya'a. Joon lɨ́ɨ¹i 'in Jesús do Cordero 'in najúin¹. \p \v 9 Joon wana tsí³ tsá² loocwóo¹o, cwonʉʉ¹ʉn. \v 10 Wana 'in tsá² tsajéei¹ tsá² 'nʉñí³, 'nʉñí³‑i jon itsajéei¹ tsá² 'ii. La joon jon wana jngaai'¹³ tsá² tsá² coon'¹³ ñijlɨ́²‑ɨ, coon'¹³ ñijlɨ́²‑ɨ joon ijngai'² tsá² 'ii. Tsʉ 'wii'¹³ joon 'in jmoo¹o la to² tyʉ'² Dios 'ná² taain²¹² tá²‑tsi joon jai'² lɨ́ɨ²i. \p \v 11 Mo ngayuui'¹³ joon gamáa¹na jaain²¹gɨ joo'²¹ 'lɨɨi'³ 'in ga'yeei'²¹ ni 'wó². Tsí³ tún² moofí³ la tsí³ moofí³ joo'saa'²¹ xuui²¹². Pe faa'²¹a 'ido la faa'²¹ 'in mɨɨ'²¹ 'lɨɨi'³ do. \v 12 'Oo²¹²o jilaa'²¹ to² tya' 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ nifu. Joon 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ lɨ tɨ́² gái¹ gajmaa¹a gaun'goo²¹o tsá² taain²¹² juncwii²¹ 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ nifu 'in ga'loo¹ coon²¹ mootyíi¹i lɨ sɨcwuu'²¹ la lɨ' ijúun²in. \v 13 Joon 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ lɨ tɨ́² gái¹ do gajmaa¹a li² fee'¹ 'áai¹. Ca gajmaa¹a jalí² jɨ́² yʉ' juncwii²¹ joon gaxuu'²¹ fu ni 'wó² la jǿø² tsá² gajmaa¹a 'in joo'²¹ 'lɨɨi'²¹ do. \v 14 Joon coon'¹³ li² 'e gajmaa¹a 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ lɨ tɨ́² gái¹ do tyani 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ nifu gacón'²on tsá² taain²¹² juncwii²¹ tóo². Joon 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ lɨ tɨ́² gái¹ do gatyʉ'²ʉ to² tsá² wa'a jméi² 'ido jaain²¹ 'in lɨ́ɨi¹ la lɨ́ɨi¹ 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ sɨcwuu'²¹ coon'¹³ ñí³ pe jiin'²¹o. \v 15 Joon 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ lɨ tɨ́² gái¹ do gajmaa¹a jiin'¹ 'in gajmee¹in tsá² 'in lɨ́ɨ¹i la lɨ́ɨi¹ 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ nifu. Ga'láa² 'wii²¹² gafaa'²¹a 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ gajmee¹in tsá². Joon gajngaa'¹³i jileei'²¹ 'in jo gaun'goo²¹o 'ii. \v 16 Joon gatyʉ'²ʉ to² 'e líin²in tsá² li² cwoo²¹o tsáa¹ sɨ tya'tyi² 'ee. Jilee'²¹mo xʉfiin'¹³ tsá² 'wéei¹ sɨ tsá² tyiin² 'ee, sɨ tsá² sá² cuu² sɨ tsá² tañíi² 'ee, sɨ tsá² jmoo¹o to² 'ña'a sɨ tsá² jmoo¹o to² tya' tsá² xeei'²¹ 'ná² líin²in 'e li² do. \v 17 Tsʉ wana jo tyaan¹ tsá² 'e li² do sɨ nombre tya' 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do jo lí² ló³ tsá² 'ee 'nɨ́ɨ¹ɨn joon jo lí² 'nɨ́ɨ¹ɨn tsá² 'e 'nɨɨ¹ɨ. \v 18 'E li² do lɨ la lɨ coon²¹ número. Jon wana jmɨɨ¹‑tsi tsá² lí²‑i un'í² tsá² 'e número tya' 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do tsʉ número tya' tsañʉʉ'¹ do. 'E número do tí² seisciento sesenta y seis. \c 14 \s1 Núu³uun 'øø¹ø 'in 144,000 tsá² \p \v 1 Mo ngayuui'¹³ joon gajǿø³øø joon gamáa¹na Jesús, 'in lɨ́ɨi¹ Cordero, siin'¹³in ni moo'²¹ sii²¹ Sión. Joon téein² coon'¹³on coon²¹ cíein¹³ mil tsi tunlo¹ tyʉ́n² mil tsá². Joon 'in tsá² tyaan¹an tya'tyíi¹i 'e sii²¹ Cordero coon'¹³ 'e sii²¹ Jmii²¹. \v 2 Joon ganúu³uun 'e 'iin² 'e jó² fu ñʉ'fú², 'iin² la 'iin² lɨ 'yʉ jmɨɨ²¹ 'láai¹ lɨ¹. 'Iin² lawa mo 'oon¹on cwaain'ñá³ tá² lɨ¹. Fúu¹³mo tɨ¹ téein² poo'²¹o tuntuu'²¹ tya'a. \v 3 Joon 'øø¹ø coon²¹ canto 'múui² tyani lɨ sɨlɨɨ²¹² lɨ tyíin¹ Dios joongɨ tyani 'in tyúuin² joo'²¹ jiin'¹ coon'¹³ 'in tsacøøi'¹³ do. Joon jiin'¹³ jaain²¹ jo lí² litɨ́ɨi² 'e canto do jiin'¹³ 'in coon²¹ cíein¹³ mil tsi tunlo¹ tyʉ́n² mil tsá² do lí² litɨ́ɨi² 'e canto do. 'In tsá² do 'in nigajmaa¹a Dios tiin'¹³in jee²¹² tsá² taain²¹² juncwii²¹. \v 4 'Ido 'in jo 'ee niga'láa¹ coon'¹³ tsamɨ́². Jmai'² 'in tyún¹mo 'ii, joon ngɨɨ¹o coon'¹³ Jesús doñixiia' fu tsalíin²mo. Gauntiin'¹³ Jesús 'ii jee²¹² tsá² 'e líin²in lawa coon²¹ fa'¹ tya' Dios Jmii²¹ nifu joongɨ tya' 'in Cordero do. \v 5 Jiin'¹³ coon²¹ júu³ tajuu²¹ jo gasɨɨi¹ 'ido. Joon jiin'¹³ coon²¹ tsaa² jo røøi²¹ tyani Dios. \s1 Júu³ ga'ɨɨ¹ɨ gaai²¹ ángeles \p \v 6 Joon gamáa¹na jaain²¹gɨ ángel 'in ga'ǿøi² tuntsa'¹ ñʉ'fú². Joon 'in ángel do tyaan¹an júu³ 'e taa'²¹ coon²¹ tøø²mo tya' xiiala tiin'¹³ tsá² juncwii²¹. Jajmaa'¹³a tsá² júu³ jileei'²¹ tsá² taain²¹² juncwii²¹; jilaa'²¹ nii² tsá² 'in faa'²¹a jilaa'²¹ nii² jmíi¹, 'in néei¹ la coon²¹ fuu²¹. \v 7 Joon jin'² 'in ángel do coon'¹³ coon²¹ júu³ tá²: \p ―Cwo'gøø'²¹moo' Dios. Jǿø²oo' 'in feei'¹ 'áa¹mo 'i‑i joon nigatɨ́² 'ii'²¹ ijmáa¹a 'ii'²¹ tya' tsá². Cwoun'goo²oo' 'in nigajmaa¹a ñʉfú² coon'¹³ ni cwoo'¹³ juncwii²¹ coon'¹³ jmɨ'ñi'³ coon'¹³ lɨ 'yá² jmɨɨ²¹. \p \v 8 Joon mo ngayuui'¹³ gafaa'²¹a 'in ángel do jaain²¹gɨ ángel gafaa'²¹a jin'²in: \p ―Jøø²øø', tyaan²aan' cwáain¹. 'In tsá² néei¹ Babilonia, 'e fuu²¹ fee'¹ lɨ¹, niga'aa¹a fa'ɨɨ'²¹ 'áai¹ tsʉ niga'e'²e tsá² néei¹ la caain²¹ fuu²¹ 'e ungoo²¹o dioses 'in jo la jai'². \p \v 9-10 Joon jaain²¹gɨ ángel gacwéei¹ joon gatɨ́² gaai²¹. Joon gafaa'²¹a coon'¹³ júu³ tá² jin'²in: \p ―Jileei'²¹ 'in un'goo²¹o 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do i'e'²e Dios Jmii²¹ 'ii wúu¹ 'áai¹. La joon jon inii²¹ wúu¹ jileei'²¹ 'in un'goo²¹o 'in gajmeei¹ tsá² 'in lɨ́ɨ¹i la lɨ́ɨi¹ 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do sɨ líin²in 'e li² do tya'tyi² sɨ cwoo²¹ 'ee. Joon mi tɨ́² joon jo feei'¹gɨ‑tsi Dios coon'¹³ 'in tsá² do, jmai'² 'e 'nii'²¹‑tsi. Joon inii²¹ wúu¹ 'áai¹ coon'¹³ jɨ́² coon'¹³ azufre. Tyani ángeles tya' Dios joongɨ tyani Jesús, 'in sii²¹o jon Cordero, inii²¹ 'ido wúu¹. \v 11 Joon 'e wúu¹ inii²¹ do 'e lɨ la lɨ coon²¹ unñi² 'e soo¹o coon²¹ tøø²mo. Jo sá² wa'a 'ii'²¹ 'woo'²¹ tya'a 'in gaun'goo²¹o 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do sɨ gaun'goo²¹o 'in gajmeei¹ tsá² 'in lɨ́ɨ¹i la lɨ́ɨi¹ 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do 'ee. La 'woo¹ jmɨɨ¹ jo sá² wa'a 'ii'²¹ 'woo'²¹o tya'a 'in lɨ́ɨ¹i li² tya' 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do. \v 12 Tsʉ 'wii'¹³ joon 'ná¹‑a jmáa¹a taa'²¹‑a jileei'²¹ 'in tsaa'²‑tsi Dios Jmii²¹, jileei'²¹ 'in jmoo¹o la to² tyʉ'² Dios joon ja'mo lɨ́ɨi² Jesús. \p \v 13 Joon ganúu³uun coon²¹ júu³ jó² fu ñʉ'fú² 'e jin'²in sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―Taan¹ ni mo'jí² 'e júu³ lo: “Jløø'³mo jileei'²¹ 'in jai'² lɨ́ɨi² Ña'ñʉ'¹ʉ' Jesús mi júun²in. Jløø'³mo nano la joon lɨ ngóo¹gɨ.” “Jo'¹o”, jin'²in 'in Espíritu Tyʉ́² tya' Dios tsʉ i'ii'²¹ 'woo'²¹o tsá² to² tya'a joon jilaa'²¹ to² tya'a 'e gajmaa¹a jo 'íin²‑tsi Dios. \s1 Mo gacóon¹ ángeles 'e garoo²¹ fu juncwii²¹ \p \v 14 Joon gajǿø³øø joon gamóo³oo coon²¹ jníi¹ taa²¹ joon ni jníi¹ do tyíin¹ jaain²¹ 'in lɨ́ɨ¹i la lɨ́ɨi¹ jóon¹ tsañʉʉ'¹. 'Yʉ goon corona tyíi¹i joon san'²an coon²¹ ñijlɨ́²‑ɨ tuu'²¹ 'e 'má¹. \v 15 Joon gacwo'ɨ́ɨ¹ jaain²¹gɨ ángel inʉʉ cwo'¹ fee'¹ si'² ñʉ'fú² do, joon 'in ángel do gajin'²in coon'¹³ júu³ tá² sɨɨ'²¹ɨ 'in ángel tyíin¹ ni jníi¹ do: \p ―Tyiin'¹³ ñijlɨ́²‑ɨ tuu'²¹ tyi'i joon cóon¹³'on 'e garoo²¹ tyi'i tsʉ gatɨ́² 'ii'²¹ 'e galityʉ́²‑ʉ 'e garoo²¹ juncwii²¹. \p \v 16 Joon 'in tyíin¹ ni jníi¹ do 'e gatyiin'²¹in ñijlɨ́²‑ɨ tuu'²¹ tya'a juncwii²¹ joon gacóon¹on 'e garoo²¹ juncwii²¹. \p \v 17 Joon jaain²¹gɨ ángel gacwo'ɨ́ɨ¹ 'e cwo'¹ si'² ñʉ'fú² do. Saan'²¹an jon coon²¹ ñijlɨ́²‑ɨ tuu'²¹ 'e 'má¹. \v 18 Joon gacwo'ɨ́ɨ¹ jaain²¹gɨ ángel ni altar 'in tyʉ'² to² jɨ́². Joon gafaa'²¹a coon'¹³ júu³ tá² gasɨɨ'²¹ɨ 'in ángel do 'in saan'²¹an ñijlɨ́²‑ɨ tuu'²¹ 'e 'má¹ jin'²in: \p ―Tyiin'¹³ ñijlɨ́²‑ɨ tuu'²¹ tyi'i 'e 'má¹. Tyíin²'an 'e cwaain'²¹ mɨ'³ wuunjøø'³ 'e garoo²¹ tyi'i 'e sá² juncwii²¹ tsʉ gafuu²u. \p \v 19 Joon 'in ángel do gatyiin'²¹in ñijlɨ́²‑ɨ tuu'²¹ tya'a fu juncwii²¹. Joon gacoon²¹o mɨ'³ wuunjøø'³ 'e sá² juncwii²¹ joon gato'²o tsi coon²¹ liníui¹. 'E 'øøi'²¹‑tsi tsá² i'e'²e Dios tsá² wúu¹ 'áai¹. \v 20 Joon ganíui¹ 'e mɨ'³ do lɨ' co' fuu²¹ do. Joon lawa jmɨ¹ gatoon²¹ lɨ ganíui² 'e mɨ'³ do. Joon galɨ́² jmɨ¹ do lawa'a lɨ ngóo¹ jmɨɨ²¹ tɨ'² cwó² 'nɨ¹ cíein¹³ kilómeters gangóo¹ jmɨ¹ do lɨ náa¹ fuu²¹ do. Joon 'o'² 'e jmɨ¹ do jiin'¹³ la ñíi² 'íi¹ 'oo²¹² cwa² mo 'yʉ freno 'oo²¹²o. \c 15 \s1 Lawa dyái¹ ángeles 'in tyán¹ fa'í³ lɨ gatséi¹ tya' tsá² taain²¹² juncwii²¹ \p \v 1 Joon gamóo³oo coongɨ li² fee'¹ fu ñʉ'fú². 'Áai¹ tsa'goo²¹‑tsi tsá² 'wii'¹³ 'e li² do. Gamáa³na dyái¹ ángeles 'in tyán¹ fa'í³ lɨ gatséi¹ tya' tsá² taain²¹² juncwii²¹. Joon coon'¹³ 'e dyía¹ fa'í³ do gajeen'²¹mo 'nii'²¹‑tsi Dios. \p \v 2 Joon gamóo³oo lawa coon²¹ jmɨ'ñi'³ la lɨ sɨ́³ sɨcaai'¹³ jɨ́². Joon téein² ni jmɨ'ñi'³ do 'in jo galɨ'¹ɨ 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do tya'a. Jo gaun'goo²¹o 'in tsá² téein² do 'in nigajmeei¹ tsá² 'in lɨ́ɨ¹i la lɨ́ɨi¹ 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do jon'gɨ ga'ii'²¹i li² tya' 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do. Joon 'in tsá² do téein² ni jmɨ'ñi'³ do san'²an tuntuu'²¹ 'e gacwo'² Dios 'ii. \v 3 Joon ga'øø¹ø 'in tsá² do coon²¹ canto tya' 'lɨɨ²¹² Moisés 'in gajmaa¹a la to² tyʉ'² Dios joongɨ ga'øø¹ø canto tya' Jesús, 'in lɨ́ɨi¹ Cordero, 'e jin'²in: \q1 Fee'¹ joon 'ya'²gɨ jilaa'²¹ 'e gajmaa²'a, Ña'ñʉ'¹ʉ' Dios. \q1 Jiin'¹³ 'nʉ‑ʉ lí² jmaa²'a jilaa'²¹ 'e 'iin²¹²u'un. \q1 Coon²¹ tsáa¹ joongɨ 'e la jai'² 'e fu¹ tyi'i. \q1 Rǿøi¹³ tya' tsá² taain²¹² juncwii²¹ 'nʉ. \q1 \v 4 Jiin'¹³ jaain²¹ jo seein²¹ wa'a jo 'gɨɨ'²¹i 'nʉ, Ña'ñʉ'²ʉ', \q1 jilee'²¹mo iunfee'¹i 'nʉ. \q1 Jiin'¹³ 'nʉ‑ʉ 'in tyú¹mo. \q1 Joon jileei'²¹ tsá² taain²¹² juncwii²¹ jalíin² un'goo²¹o 'nʉ. \q1 Nigacón²o cwáain¹ 'e røø²¹ jilaa'²¹ 'e jmoo²'o. \p \v 5 Mo ngayuui'¹³ joon gajǿø³øø joon gamóo³oo ganó² 'e cwo'¹ si'² ñʉ'fú² lɨ sɨ'mó² 'e cuun²¹² toon²¹² ley do. \v 6 Joon ga'wooi²¹ dyái¹ ángeles 'e cwo'¹ do. Joon 'in dyái¹ ángeles do tyaan¹an dyía¹ nii² fa'í³. Joon tyi'²i 'in ángeles do sɨɨn'³ɨn taa²¹ jɨɨ'¹ lɨ́¹ 'mɨ'² sii²¹ lino. Joon sɨ'ñʉ́ʉ¹ nitsí¹ 'e lɨ́¹ jmai'² cwanáa¹. \v 7 Joon jaain²¹ jee²¹² 'in joo'²¹ jiin'¹ do gacwo'¹o jmai'² coon²¹ 'ú¹ pi'³ lɨ́¹ cwanáa¹ 'in ángeles dyái¹ do. Joon røøi²¹ tya' jilaa'²¹ wúu¹ i'e'²e Dios tsá² 'e 'ú¹ pi'³ do. Joon Dios do seein²¹ coon²¹ tøø²mo. \v 8 Joon 'e cwo'¹ do garøi¹ coon'¹³ 'e 'ya'²gɨ la joon coon'¹³ to² 'e 'oo¹o Dios. Lawa unñi² 'e garǿi¹ 'e cwo'¹ do. Joon jiin'¹³ jaain²¹ jo lí² tsataai² inʉʉ cwo'¹ do ca mo gatséi¹ 'e dyía¹ fa'í³ tyaan¹an 'in dyái¹ ángeles do. \c 16 \s1 Lawa 'ú¹ pi'³ tyaan¹an fa'í³ \p \v 1 Joon ganúu³uun coon²¹ júu³ tá² jó² fu inʉʉ cwo'¹ joon gajin'²in sɨɨ'²¹ɨ 'in dyái¹ ángeles do: \p ―Cwolíin²naa', cwo'íi¹naa' 'e fa'í³ tya' Dios 'e taa'¹³ 'ú¹ pi'³ tyii' ni cwoo'¹³ juncwii²¹. \p \v 2 Joon 'in ángel nifu nga'íi¹in 'ú¹ pi'³ tya'a ni cwoo'¹³ juncwii²¹ joon ga'yée²i juu²¹ 'lɨɨ'³ tya' jileei'²¹ 'in niga'ii'²¹i li² tya' 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do sɨ 'in nigaun'goo²¹o 'ee 'in gajmee¹i tsá² 'in lɨ́ɨ¹i la lɨ́ɨi¹ 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do. \p \v 3 Joon 'in ángel lɨ tɨ́² gái¹ nga'íi¹in 'ú³ pi'³ tya'a ni jmɨ'ñi'³ joon jmɨ'ñi'³ galɨ́¹ la lɨ jmɨ¹ tya' 'lɨɨ²¹². Joon gajún¹mo jileei'²¹ joo'²¹ táai² jmɨ'ñi'³. \p \v 4 Joon 'in ángel lɨ tɨ́² gaai²¹ nga'íi¹in 'ú¹ pi'³ tya'a ni jmɨɨ²¹ coon'¹³ ni lɨ 'yá² jmɨɨ²¹ joon galɨ́¹ jmɨ¹. \v 5 Joon ganúu³uun 'in ángel tya' jmɨɨ²¹ do jin'²in: \p ―Røø²¹ 'ii'²¹ gajmaa²'a, Ña'ñʉ'¹ʉ' Dios, 'in tyúi¹. Seen²¹mo'o la mojéei¹, joon seen²¹mo'o la no. Røø²¹ 'ii'²¹ gajmaa²'a tya' tsá² \v 6 tsʉ 'in tsá² do nigatʉʉn¹ʉn jmɨ¹ 'øøi² 'in jai'² lɨ́ɨi² 'nʉ, 'in gafaa'²¹a 'wii²¹² tyi'i, tsʉ gatyʉ'²'ʉ to² 'e 'uun'²¹ 'in tsá² do jmɨ¹ jiin'¹³ la gatɨ́ɨi². \p \v 7 Ganúu³oo jon júu³ jó² fu ni altar do 'e gajin'²in: \p ―'E ja'¹mo nigajmaa²'a 'ii'²¹ røø²¹ joongɨ coon²¹ tsáa¹, Ña'ñʉ'¹ʉ' Dios. Jiin'¹³ 'nʉ‑ʉ lí² jmaa²'a ce jilaa'²¹ 'e 'iin²¹²u'un. \p \v 8 Joon 'in ángel lɨ tɨ́² tyúuin² nga'íi¹in 'ú¹ pi'³ tya'a lɨ 'íi¹in ñi'¹. Joon gacwo'¹o ñi'¹ do ilí² júun¹in tsá² coon'¹³ jɨ́² tya'a. \v 9 Joon gacáa²mo tsá² coon'¹³ jɨ́² do. Pe 'in tsá² do jo gajoo'²¹‑tsi wa'a gatsaa'¹‑tsi Dios 'in tyʉ'² to² fa'í³ do. Xʉ lɨ' joon gafaa'²¹gɨ 'laa'²¹ tya' Dios. \p \v 10 Joon 'in ángel lɨ tɨ́² 'ñéei² nga'íi¹in 'ú¹ pi'³ tya'a lɨ tyíin¹in 'in tyʉ'²ʉ to² 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do joon lɨ tyʉ'² 'ido to² galɨnʉʉ²¹. Joon 'in tsá² taai²¹² do gacuu'²¹u nisɨɨ'¹²ɨ coon'¹³ wúu¹ 'e ní² do. \v 11 Pe coon'¹³ 'elo jo gajoo'²¹‑tsi 'e unsɨ́ɨ²i 'e jmoo¹o 'e gó² tya'a, xʉjoon faa'²¹gɨ 'laa'²¹ tya' Dios Jmii²¹ tyíin¹ ñʉ'fú² 'wii'¹³ nigangoo¹o wúu¹ 'yee²¹i juu²¹ 'lɨɨ'³ do. \p \v 12 Joon 'in ángel lɨ tɨ́² jnúui² nga'íi¹in 'ú¹ pi'³ tya'a ni coon²¹ jmɨɨ²¹ fee'¹ sii²¹ Eufrates joon galityʉʉn²¹ jmɨɨ²¹ do, gauntyí² fu¹ ijalíin² rǿøi¹³ 'in néei¹ lɨ 'yeei²¹ ñi'¹. \p \v 13 Joon gamáa³na gaai²¹ espíritu gó² 'in lɨ́ɨi¹ la lɨ́ɨi¹ je'cwa² ga'wóo²i moo'oo² mɨɨ'²¹ 'lɨɨi'³ coon'¹³ moo'oo² 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ coon'¹³ moo'oo² 'in jin'² 'e faa'²¹o júu³ tya' Dios Jmii²¹ pe jo jo'¹. \v 14 Joon 'in espíritu do lɨ́ɨi¹ 'ɨɨ'¹³ tya' 'in 'lɨɨi'³ joon lí²‑i jmáa¹a jilaa'²¹ li² 'e tsa'goo²¹‑tsi tsá². Joon 'in tsalíin²mo tsauncaain²¹ jileei'²¹ rǿøi¹³ 'in néei¹ juncwii²¹. Iuncaain²¹ 'in rǿøi¹³ do itéen¹in 'e jmaa¹ 'nii²¹ mi tɨ́² jmɨɨ²¹² fee'¹ tya' Dios Jmii²¹ 'in li' jilaa'²¹ 'e 'iin²¹²in. \v 15 Joon jin'² Dios: “Janúu²uun', igó³oo 'e 'uuin²¹ lawa jaain²¹ 'uun²¹. Joon jløø'³mo 'in jo cwuu²¹i joon 'in tyi'²o sɨɨn'³, 'in nanáa¹ tyʉ́² tya'a. Tsʉ la joon jo tɨ́² ringúu¹i ngɨ́² 'e jǿø²i tsá² xeei'²¹ 'ii, jo i'aa¹a fa'ɨɨ'²¹.” \v 16 Joon 'in espíritu gó² do iuncaain²¹ 'in rǿøi¹³ do fu coon²¹ lɨ sii²¹ Armagedón coon'¹³ jmíi¹ hebreo. \p \v 17 Joon 'in ángel lɨ tɨ́² dyái¹ ga'íi¹in 'ú¹ pi'³ tya'a tya'cwii²¹. Joon gacwo'ɨ́ɨ¹ inʉʉ cwo'¹ si'² ñʉ'fú² coon²¹ júu³ tá², jó² fu lɨ si'² lɨ sɨlɨɨ²¹² do, 'e jin'²in: \p ―Nasɨ'yee²¹mo jilaa'²¹‑a. \p \v 18 Joon galɨ́² jɨ́² cwaain'ñá³ 'áai¹, ga'oon¹on cwaain'ñá³ joon ga'íi²i tá² lɨɨlɨ¹. Joon gajøø'²¹ 'wó² lɨɨlɨ¹ jiin'¹³ coon²¹ naa'¹³ jo mo gajøø'²¹ 'wó² la do la jee²¹² taain²¹² tsá² juncwii²¹. \v 19 Joon 'e fuu²¹ fee'¹ do gajlɨ'², galɨ́² 'nɨ¹ 'ii'¹³. Joon ga'ín¹ lacaain²¹ fuu²¹ catyiia². Joon gatɨ'²‑tsi Dios Jmii²¹ 'in tsá² néei¹ fuu²¹ Babilonia 'a 'e'¹e wúu¹ jiin'¹³ la nigatyʉ'²ʉ to² mo gatɨ́² 'nii'²¹‑tsi tya' 'in tsá² do. \v 20 Joon jilaa'²¹ cwoo'¹³ tyʉʉn²¹ roon¹ ni jmɨɨ²¹ gayuun'²mo joon jilaa'²¹ moo'²¹ jo sá²gɨ. \v 21 Joon gaxʉʉ'²¹ tsí¹ coo'¹³ 'áai¹ jee²¹² tsá². Ca tunló¹ kilos la ca mɨ'³ 'ii²¹ 'e tsí² do xʉʉ'²¹ fu yʉ'. Joon 'in tsá² do gafaa'²¹a 'laa'²¹ tya' Dios Jmii²¹ 'wii'¹³ tya' tsí¹ gaxʉʉ'²¹ do tsʉ lɨ́ɨ¹ gangoo¹on wúu¹ 'wii'¹³ 'e tsí¹ do. \c 17 \s1 'In 'yiiatsangó¹ feei'¹ \p \v 1 Joon gamáa³na jaain²¹ jee²¹² 'in dyái¹ ángeles do 'in san'² 'ú¹ pi'³ do. Joon 'ii gajin'²in sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―Ná² fu lo, tsʉ i'e'³ee 'nʉ xiiala i'e'¹e Dios wúu¹ 'in 'yiiatsangó¹ feei'¹ 'in tyíin¹ ni jmɨ'ñi'³. \v 2 Joon 'in rǿøi¹³ taain²¹² juncwii²¹ nigangɨɨ¹ɨ nigajmaa¹a 'e gó² coon'¹³ 'ido. Joon 'in taain²¹² juncwii²¹ lawa gali'íin¹mo coon'¹³ 'e gó² tya'a la mo 'un'² tsá² vino. \p \v 3 Joon lawa'a 'e cɨ́ɨ³oo 'in ángel do gatǿø¹ø jna fu coon²¹ lɨ jo 'iin tsá² taain²¹². Joon gamáa³na jaain²¹ tsamɨ́² tyíin¹in jaain²¹ joo'²¹ 'lɨɨi'³ yúuin². Joon 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do tsí³ dyía¹ mootyíi¹i joon tsí³ dyá² moofí³. Joon la tøøi² 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do toon²¹² 'e faa'²¹ 'laa'²¹ tya' Dios Jmii²¹. \v 4 Joon 'in tsamɨ́² 'in tyíin¹in 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do tyi'²i 'mɨ'² 'nʉʉ'² júuin² coon'¹³ 'e yʉ́ʉn². Joon sɨxéei¹³ cwanáa¹ coon'¹³ cuun²¹² 'e tyiin² 'áai¹ coon'¹³ perlas. Joon san'²an coon²¹ copa lɨ́¹ cwanáa¹ sɨrøøi²¹ coon'¹³ jilaa'²¹ 'e un'leei'²¹ tsá² coon'¹³ jilaa'²¹ 'e gó² jmoo¹ 'in 'yiiatsangó¹ do. \v 5 Joon toon¹on tya'tyíi¹i coon²¹ júu³ 'uuin²¹ 'e jin'²: “Babilonia 'in feei'¹. Sáa³o jileei'²¹ 'yiiatsangó¹ 'ino. Sáa³o jon jilaa'²¹ 'e gó² 'e sá² juncwii²¹ 'ino.” \v 6 Joon gacón³oon cwáain¹ 'e 'íin¹mo 'in tsamɨ́² do coon'¹³ jmɨ¹ tya' tsá² tsaa'¹‑tsi Dios joon coon'¹³ jmɨ¹ tya' 'in gajngai'² tsá² tsʉ 'wii'¹³ jmoo¹o la to² tyʉ'² Jesús. Joon lɨ́ɨ¹ nga'goo²¹‑tsii mo gamáa³na 'in tsamɨ́² do. \v 7 Joon jin'²in 'in ángel do sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―¿'Ee lɨ' tsa'goo²¹‑'o'o 'áai¹? Jmaa'¹³aa 'nʉ júu³ 'ee 'øøi'²¹‑tsi tsá² júu³ 'uuin²¹ tya' 'in tsamɨ́² do joongɨ 'ee 'øøi'²¹‑tsi tsá² 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ lɨ tyíin¹in tsamɨ́² do. 'In joo'²¹ 'lɨɨi'³ do tsí³ dyía¹ mootyi² coon'¹³ dya moofí³. \v 8 'In joo'²¹ 'lɨɨi'³ do 'in gañíi¹u'un 'in seein²¹ ca la jéei¹ pe jo seein²¹gɨ nano tɨ lɨ cwo'ɨ́ɨ¹ too²¹ tyí² lɨ sá² tyʉ́² 'e nʉ'gɨ in'íin² coonti. Joon 'in tsá² taain²¹² juncwii²¹ 'in tsa'goo²¹‑tsi mi ní² 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do 'in seein²¹ ca la jéei¹ pe jo seein²¹gɨ nano pe coon²¹ mi cwé¹mo tún¹ juncwii²¹. 'In tsá² 'in ninga'goo²¹‑tsi do jo taain²¹² ni jí² lɨ taain²¹² jileei'²¹ 'in cwo'¹o Jesús juncwii²¹ 'múui² tya'a. Ca la mo rón¹ juncwii²¹ jo taain²¹² 'in tsá² do 'e jí² do. \p \v 9 ’'Elo li² wa 'in 'iin²¹²in 'øøi'²¹‑tsi: Tún² nii² 'øøi'²¹‑tsi tsá² 'e dyía¹ mootyi² 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do. Lɨ la lɨ dyía¹ po'³ tɨɨ'²¹ lɨ tyíin¹in 'in tsamɨ́² do. \v 10 La joon jon lawa dyái¹ rǿøi¹³. Nigaxuu'²¹mo 'ñéei² rǿøi¹³ do, joon jaain²¹ tyʉ'² to² nano, joon jaain²¹gɨ rǿøi¹³ do tɨ lí² jó¹. Joon mi cwée¹i coon²¹ sii'¹³xʉ itaa'²¹a. \v 11 Joon 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do 'in seein²¹ ca la jéei¹ pe jo seein²¹gɨ nano 'ii lɨ tɨ́² jñéei² rǿøi¹³ xʉfiin'¹³ jaain²¹ jee²¹² 'in dyái¹ rǿøi¹³ 'ido. Joon itsaa²¹o fu lɨ 'ii²¹. \p \v 12 ’Joon 'øøi'²¹‑tsi tsá² 'e dyá² moofí³ 'e gañí²'i lɨ la lɨ́ɨi¹ dyéi² rǿøi¹³ 'in jo mo ga'ii'²¹gɨ to² tya'a. Pe i'ii'²¹mo to² tya'a caan²¹mo coon'¹³ 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do. Jee²¹² coon²¹ hora ityʉ'²ʉ to². \v 13 Canii²mo 'øøi'²¹‑tsi 'in dyéi² rǿøi¹³ do. Joon icwo'¹o to² 'oo¹o coon'¹³ 'ii'²¹ tya'a 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do. \v 14 Joon itéen¹in coon'¹³ Jesús, 'in lɨ́ɨi¹ Cordero, pe Jesús do ilii'²¹i tsʉ feei'¹gɨ 'ii la jee²¹² jileei'²¹. 'Ii lɨ́ɨi¹ rǿøi¹³ 'in feei'¹gɨ la jee²¹² jileei'²¹ rǿøi¹³. Joon jileei'²¹ 'in ngɨ¹ coon'¹³on nigatø'¹o joon gatyii'¹²in Dios 'ii. Joon jo tiuu²i 'ido 'ii. \p \v 15 Joon gajin'² 'in ángel do sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―'E jmɨ'ñi'³ gañii²'in lɨ tyíin¹ 'in 'yiiatsangó¹ lɨ la lɨ jilaa'²¹ fuu²¹ coon'¹³ jileei'²¹ tsá² coon'¹³ jilaa'²¹ jmíi¹ 'e sá² juncwii²¹ coon'¹³ jilaa'²¹ nacíoon¹³mo. \v 16 Joon 'in dyéi² rǿøi¹³ do 'in lɨ́ɨi¹ la lɨ moofí³ tya' 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do ili'ee'²¹i 'in 'yiiatsangó¹ do. Joon itiuu²mo 'ido 'ii tɨ ringúu¹i. Joon icuu'¹mo 'ido 'ii joon ijúun²in coonti. \v 17 Tsʉ Dios gajmeei¹ 'in rǿøi¹³ do 'e jmáa¹a jiin'¹³ la 'iin²¹²in. Tsʉ 'wii'¹³ joon røø²¹ gasɨ́ɨ²i jee²¹² 'ii joon gacwo'¹o 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ tya'a ca tsín¹ jilaa'²¹ júu³ ga'ɨ́ɨ²ɨ Dios Jmii²¹. \v 18 Joon 'in tsamɨ́² 'in ní¹u'u lɨ́ɨi¹ a lɨ 'e fuu²¹ fee'¹ 'in tyʉ'² to² jileei'²¹ rǿøi¹³ taain²¹² juncwii²¹. \c 18 \s1 Mo ga'ín¹ fuu²¹ Babilonia \p \v 1 Mo ngayuui'¹³ joon gamáa³na jaain²¹gɨ ángel 'in gajngái¹ fu ñʉ'fú² joon fee'¹ to² 'oo¹o. Joon ni cwoo'¹³ juncwii²¹ jná² joo'²¹ coon'¹³ 'e 'ya'²gɨ tya'a. \v 2 Joon coon'¹³ coon²¹ júu³ tá² lɨ́ɨ¹ ga'oo¹o jin'²in: \p ―Niga'íin²mo Babilonia 'e fuu²¹ fee'¹ do. Niga'íin²mo joon galɨ́¹ coon²¹ lɨ taain²¹² 'in 'lɨɨi'³. Do‑o itéen¹in jileei'²¹ espíritu gó². Lawa coon²¹ tyʉʉ²¹ taain²¹² ton¹ 'lɨɨi'³, 'in 'eei'²¹ tsá² galɨ́² 'e fuu²¹ do. \v 3 Joon lawa gali'íin¹mo tsá² taain²¹² juncwii²¹ coon'¹³ 'e gó² 'láa¹a 'in 'yiiatsangó¹ do. Joon 'in rǿøi¹³ taain²¹² juncwii²¹ gatɨ²‑tsi ngɨ¹ coon'¹³ 'ido. Joon 'in 'nɨɨ¹ɨ 'e ló¹ tsá² galisá² cuu² tya'a coon'¹³ jilaa'²¹ 'e gó² tɨ'²‑tsi. \p \v 4 Joon ganúu³uu coongɨ júu³ jó² fu ñʉ'fú² 'e jin': \p ―'Woo²¹naa' 'e fuu²¹ lo jilee'²¹naa' 'in lɨ́ɨi¹ tsá² tyiia 'e jo 'ii'¹³naa' tsaa² tya' 'ido jon'gɨ iliseein²¹naa' fa'í³ la fa'í³ iseein²¹ 'ido. \v 5 Tsʉ tsaa² tya'o galifee'¹ 'áai¹ ca gatyalii²¹² tsaa² tya'a fu ñʉ'fú² joon gatɨ'¹‑tsi Dios jilaa'²¹ 'e gó² nigajmaa¹a. \v 6 Cwóo¹³oo' wúu¹ 'ido jiin'¹³ la nigacwo'¹o 'in xeei'²¹. Cwotyí²ii' 'in tsamɨ́² do tún² 'iin'¹³gɨ jiin'¹³ la nigajmaa¹a. Cwó²oo' 'e 'uu'²¹u 'in tsamɨ́² do tún² 'iin'¹³gɨ 'e gó² la gacwo'¹o 'ido tsá² xeei'²¹. \v 7 'Áa¹mo fee'¹i gajmei'¹ 'ña'a joon 'áa¹mo tyʉ́² seein²¹ jin'²in: “Lo‑o tyíin¹na lɨ́ɨ¹na 'yiia²¹² rǿøi¹³. Jo lɨ́ɨ¹na 'yiia'nɨ́ɨ² joon jo 'ee wúu¹ imóo³oo.” \v 8 'Áai¹ tyʉ́² galiseein²¹ pe joon 'ii'²¹ la joon jon iní² wúu¹. Tsʉ 'wii'¹³ joon coon²¹ jmɨɨ²¹² mi jó¹ fa'í³ tya'a iní² 'oo² ijó¹, ilixuui²¹²‑tsi 'áai¹ joon ijuun²¹mo, joon caa¹i coonti ce líin²in fó² coonti. Tsʉ feei'¹ 'áa¹mo Ña'ñʉ'¹ʉ' Dios Jmii²¹ 'in gajmaa¹a 'ii'²¹ tya'a. \p \v 9 Joon jileei'²¹ rǿøi¹³ 'in gangɨ¹ jmoo¹ jløø'³i coon'¹³ 'ido ityi'¹o, ilixuui²¹²‑tsi mi jǿø²ø roon¹on unñi² lɨ caa²¹i 'in tsamɨ́² do. \v 10 Wíin² téein² tsʉ 'wii'¹³ 'goo'²¹‑o ní² 'in tsamɨ́² do wúu¹ joon jin'²in: \p ―¡'Áai¹ tyafo'² fúu² 'nʉ, Babilonia, coon²¹ fuu²¹ fee'¹ joon coon²¹ fuu²¹ tyiin²! Pe jmɨɨ²¹² nano gacwá¹ imoo'¹³'o wúu¹. \p \v 11 La joon jon 'in téein² 'nɨɨ¹ɨ 'e ló¹ tsá² tyi'¹o jon ilixuui²¹²‑tsi tsʉ jo 'in seein²¹ ló¹gɨ laa²¹² tya'a 'e ningatyaan¹an. \v 12 Ningatyaan¹o cwanáa¹ coon'¹³ cwataa²¹ coon'¹³ cuun²¹² 'e tyiin² 'áai¹. Ningatyaan¹an 'mɨ'² tyʉ́² 'e lɨ́¹ lino coon'¹³ 'mɨ'² wuu'²¹ nʉʉ'¹ yúuin² coon'¹³ yʉ́ʉn². Ningatyaan¹ 'ido jilaa'²¹ 'mó² jmafuu²¹ coon'¹³ jilaa'²¹ 'e lɨ́¹ moojon² elefante coon'¹³ 'mó² 'e tyiin² 'áai¹. Joongɨ ningatyaan¹an 'in tsá² 'nɨɨ¹ do ñiyʉ́ʉn² coon'¹³ ñí³ coon'¹³ cuun²¹² marmol. \v 13 Ningatyaan¹o jon canela coon'¹³ 'oo²¹ tya' 'uunñi² tya' tsá² coon'¹³ fuu²¹² sʉ́n¹ coon'¹³ mirra coon'¹³ jmɨɨ²¹ jmafuu²¹ coon'¹³ vino coon'¹³ aceite coon'¹³ fuu²¹² 'iñi'¹ 'e tyʉ́² coon'¹³ trigo. La joon jon jée¹i joo'²¹ coon'¹³ joo'saa'²¹ coon'¹³ cwa² coon'¹³ care'² jñʉ́² cwa². Joon ca tsá² 'in sɨ'nɨɨi²¹² jmoo¹o to² tya' tsá² jée¹i. \v 14 Joon ijin'²in sɨɨ'²¹ɨ 'e fuu²¹ do: \p ―Joon 'e 'oofuu¹ 'e gasíin¹u'un ca la mo jéei¹ gangalii¹i. Gangalii¹ jon jilaa'²¹ 'e tyʉ́² 'e tɨ²‑'o'o coon'¹³ jilaa'²¹ 'e 'ya'²gɨ joon jo tyiia'²¹gɨ. \p \v 15 Joon wíin² itéen¹in 'in ga'nɨɨ¹ɨ jilaa'²¹ 'e ló¹ 'ido joon galɨ́ɨi¹ tsá² sá² cuu² 'wii'¹³ jilaa'²¹ 'e galó¹ 'ido. Wíin² itéen¹in tsʉ 'wii'¹³ 'goo'²¹o coon'¹³ jilaa'²¹ wúu¹ ní² 'in tsamɨ́² do. Itéen¹in cɨɨ'²¹o xuui²¹²‑tsi. \v 16 Jin'²in: \p ―'Áai¹ fúu² 'e fuu²¹ 'ya'²gɨ do tsʉ galɨ́ɨi¹ la lɨ́ɨi¹ jaain²¹ tsamɨ́² 'yei'²gɨ 'in tyi'² 'mɨ'² tyʉ́² lɨ́¹ lino nʉʉ'²¹ yúuin² joongɨ yʉ́ʉn². Sɨxée¹i cwanáa¹ coon'¹³ cuun²¹² tyiin² coon'¹³ perlas. \v 17 Joon jee²¹² catá² ga'ín¹ jilaa'²¹ 'e sá² tya'a. \p Joon wíin² taain²¹² jileei'²¹ tsá² tyʉ'² to² barcos coon'¹³ 'in táai² barcos coon'¹³ 'in jmoo¹o to² tsi barcos do. Jileei'²¹ 'in jmoo¹o to² ni jmɨ'ñi'³ táan¹in wíin². \v 18 Joon mo gajǿø²ø roon¹ unñi² có² 'e fuu²¹ do joon ga'oo¹o tá² jin'²in: \p ―Jo 'e fuu²¹ sá²gɨ 'e 'ya'²gɨ lagɨ 'e fuu²¹ do. \p \v 19 Joon ga'ee¹e cwoo'¹³ jee²¹² tyíi¹i gatyi'² xuui²¹²‑tsi 'áai¹ joon 'oo¹o jin'²in: \p ―'Áai¹ fúu² 'e fuu²¹ 'ya'²gɨ do. 'Áai¹ galisá² cuu² tya' 'in jmoo¹o to² ni jmɨ'ñi'³ coon'¹³ cuu² ga'íin²in 'e fuu²¹ do. Pe jee²¹² coon²¹ catá²‑a ga'ín¹ 'e fuu²¹ do. \p \v 20 Pe jmaa²aa' jløø'³naa' 'in táai² ñʉ'fú² coon'¹³ 'naa' 'in lɨ́ɨi¹ apóstoles coon'¹³ jileei'²¹ 'naa' 'in faa'²¹a cwáain¹ tya' Dios coon'¹³ jileei'²¹ 'in tsaa'¹‑tsi 'ii. Tsʉ mo gacóon¹o tya'a, 'ii'²¹ røø²¹ jmaa¹a Dios tyi'naa'. \p \v 21 Joon jaain²¹ ángel 'in píin² 'áai¹ gasaa'¹³a coon²¹ cuun²¹² 'e lɨ́¹ lawa coon²¹ too¹ fee'¹ joon gapí² 'in ángel do 'e cuun²¹ do tsi jmɨ'ñi'³ jin'²in: \p ―La gapí³ii 'e cuun²¹² do tsi jmɨ'ñi'³ la joon jon i'iin²in Babilonia, coon²¹ fuu²¹ 'ya'²gɨ. Joon jo ní²gɨ tsá² 'ii. \v 22 Jo jmɨɨ²¹² núu²gɨ tsá² 'íin² sóoin¹³ jee²¹² 'nʉ́¹ tya'a. Jo núu²gɨ tsá² sóoin¹³ tuntuu'²¹ jon'gɨ tya' flauta sɨ lúu¹ xʉʉ¹ʉ tsá² 'ee. Jon'gɨ seein²¹gɨ tsá² tɨ́ɨi² 'láai² nii² to². Jon'gɨ itsii¹gɨ tsamɨ́² coon'¹³ too¹. \v 23 Jo 'ee jɨ́² coo¹gɨ, jiin'¹³ coon²¹ jee²¹² 'nʉ́¹ jon'gɨ inúu²gɨ tsá² júu³ 'e náa¹ 'goo²¹ lɨ cuui'² cwoo²¹ tsá². Ijon'²on tii² xʉfiin'¹³ la mo jéei¹ 'in tsá² tyi'i 'in 'nɨɨ¹ 'e ló¹ feei'¹gɨ 'áai¹ 'ii la jee²¹² jileei'²¹ tsá² taain²¹² juncwii²¹ joon 'in tsalaai¹ tyi'i gacon'²on tóo² 'in tsá² catyaai² do. \p \v 24 Tsʉ tsaa² tya' 'e fuu²¹ do jilaa'²¹ jmɨ¹ 'e gatúun²un tya' 'in gafaa'²¹ 'wii²¹² tya' Dios coon'¹³ 'in tsaa'¹‑tsi 'ii coon'¹³ jileei'²¹ 'in najóin¹. \c 19 \p \v 1 Mo ngayuui'¹³ joon ganúu³uun júu³ tya' tsá² fúui¹ 'in táai¹ ñʉ'fú² 'e jin'²in: \q1 ¡Aleluya! Nigajmaa¹a Dios tiin'¹³ tsá². \q1 Cwolí² jilaa'²¹ 'e 'ya'²gɨ tya' Dios Jmii²¹ la joon jon jilaa'²¹ 'ii'²¹ tya' Dios tyi'. \q1 \v 2 Nigajmaa¹ Dios 'ii'²¹ røø²¹ joon coon²¹ tsáa¹ mo gajmaa¹a 'ii'²¹ 'ii²¹ tya' 'in 'yiiatsangó¹ 'in gajmaa¹ un'leei'²¹ tsá² yaai coon'¹³ 'e gó² gajmaa¹a. \q1 Tsʉ Dios jmaa¹a tyí² 'in 'yiia²¹² do jilaa'²¹ 'e rǿø²i tya' 'e gó² gajmaa¹a tya' 'in tsaa'¹‑tsi Dios, 'in najngaa'¹³i. \p \v 3 Joon gajin'²o jon: \p ―¡Aleluya! Jiin'¹³ catá² jo jón²gɨ róon² unñi² tya' fuu²¹ do. \p \v 4 Joon 'in dyiiatyúuin² tsacøøi'¹³ coon'¹³ 'in tyúuin² joo'²¹ jiin'¹ do gatyíia² ca tɨ ni 'wó² un'goo¹o Dios Jmii²¹ 'in tyíin¹ lɨ sɨlɨɨ²¹² tya'a, joon gajin'²in: \p ―¡Amén! ¡Aleluya! \p \v 5 Joon coon²¹ júu³ gajó¹ lɨ sɨlɨɨ²¹² do 'e jin'²in: \q1 Cwoun'goo²oo' Dios tyi' jileei'²¹ 'naa' 'in jmoo¹o la to² tyʉ'²ʉ, \q1 jileei'²¹ 'naa' 'in 'gøøi'²¹ 'ii la 'in 'wói² tiin'¹³ la 'in tyiin². \s1 Coon²¹ mi tí² jmɨɨ²¹² fu ñʉ'fú² \p \v 6 Joon ganúu³uun coon²¹ lawa 'e faa'²¹ tsá² fúui¹ lɨɨlɨ¹, joongɨ lawa lɨ na'yʉ́³ jmɨɨ²¹ 'láai² lɨ¹. Joongɨ lawa lɨ ni'oon¹on cwaain'ñá³. Gajin'²o 'e júu³ do: \q1 ¡Aleluya! Tsʉ niga'ii'²¹i Ña'ñʉ'¹ʉ' Dios tyi', 'in lí² jmá² jilaa'²¹ 'e 'iin²¹²in, to² tya'a. \q1 \v 7 Cwojmaa²aa' jløø'³naa' joon cwoun'goo²oo' 'ii \q1 tsʉ nigatɨ́² 'ii'²¹ 'e iuncaain²¹ Jesús, 'in lɨ́ɨi¹ Cordero, jileei'²¹ tsá² 'in tsaa'¹‑tsi 'ii icwá² coon'¹³on. \q1 Joon ijmáa¹a jmɨɨ²¹² lawa lɨ cui'² cwoo²¹ tsá². \q1 Joon jileei'²¹ 'in iuncaain²¹ coon'¹³on nigatyaa¹ tyʉ́² tya'a la jmoo¹o tsamɨ́² mo tɨ lɨ cui'² cwoo²¹o. \q1 \v 8 Nityi'¹i 'mɨ'² taa²¹ lɨ lino tyʉ́², \q1 tyʉ́² nasiin'¹³in joon jɨɨ'¹ sɨɨn'¹³ɨn. \m Tsʉ 'e 'mɨ'² lino do 'e lɨ la lɨ jilaa'²¹ 'e tyʉ́² 'e nigajmaa¹a 'in jmoo¹o la to² tyʉ'² Dios. \p \v 9 Joon 'in ángel do gajin'²in sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―Táan¹ mo'jí² 'e júu³ lo: “Jløø'³mo jileei'²¹ 'in gatø'²ø Dios itsalíin² lɨ galɨ́² jmɨɨ²¹² icui'² cwoo²¹ 'in sii²¹ Cordero do.” \p Gajin'²o jon sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―'E júu³ lo júu³ tya' Dios 'e la jai'². \p \v 10 Joon gasi'³ii 'wojní³ii tyani ángel do iun'góo³oo 'ii²¹. Pe jin'²o sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―Jo jmoo²'o la no, tsʉ jmóo³oo jiin'¹³ la to² tyʉ'² Dios jiin'¹³ la jmoo² 'nʉ coon'¹³ 'in tsaruu'²¹u' catyaai² 'in jo gatʉ́² júu³ tya' Jesús. Ungoo²'o jaan²¹mo, jiin'¹³ Ña'ñʉ'¹ʉ' Dios Jmii²¹ ungoo²'o. \p Tsʉ 'in faa'²¹a cwáain¹ tya' Dios Jmii²¹ jmo'²o tsá² júu³ jilaa'²¹ júu³ gafaa'²¹a Jesús. \s1 'In tsá² 'in tyíin¹in jaain²¹ cwa² taai²¹ \p \v 11 Joon gamóo³oo sɨno² fu ñʉ'fú². Joon gajnéi¹ jaain²¹ cwa² taai²¹ joon 'in tyíin¹ moo'wó¹ sii²¹ 'in jo tʉ́² júu³ tya'a, sii²¹o jon 'in Jai'². Joon coon²¹ tsáa¹ jmaa¹a 'ii'²¹ mi jmáa¹a 'ii'²¹ la joon jon mi jmáa¹a 'nii²¹. \v 12 Joon lawa jɨ́² 'e coo²¹ lɨ́¹ unníi¹i. Joon tyíi¹i taa'¹³ coronas 'láai². Joon toon¹on 'e sii²¹ 'ii pe jiin'¹³ 'ña'o ñii¹i. \v 13 Joon tyi'²i 'mɨ'² 'yʉ jmɨ¹ joon 'e sii 'ii: Júu³ tya' Dios. \v 14 Joon caluu ngalíin² 'láa² tya' ñʉ'fú² 'in tyi'² 'mɨ'² lɨ́¹ lino tyʉ́², joon néei¹ cwa² taai²¹. Joon taa²¹ sɨɨn'¹³ɨn jo téein² 'la². \v 15 Joon 'yeei'²¹ 'oo²o 'in tsá² do coon²¹ ñí³ espada 'e 'má¹ 'áai¹. Joon coon'¹³ 'e ñí³ do iuncwuu'²¹i tsá² taain²¹² juncwii²¹. Joon ityʉ'²ʉ to² tsá² coon'¹³ sɨɨ² lɨ́¹ ñí³. Joon la niui² tsá² mɨ'² wuunjøø'³ tʉʉn¹ʉn jmɨ'³ tya'a, jiin'¹³ coon²¹ wa'a jo ganiui², la joon jon jiin'¹³ jaain²¹ jo láai² 'e wúu¹ tya' Dios ijó¹ tsʉ 'nii'²¹‑tsi Dios, 'in jmoo¹o jilaa'²¹ 'e 'iin²¹²in. Joon 'in tyíin¹ cwa² taai²¹ do ijmáa¹a 'ii'²¹ cwáain¹ tya' Dios Jmii²¹. \v 16 Joon toon²¹on sɨɨn'¹³ɨn 'e sii²¹ 'ii: Rǿøi¹³ 'in feei'¹gɨ la jee²¹² jileei'²¹ rǿøi¹³ joon 'in Tyiin²gɨ jee²¹² jileei'²¹ 'in seein²¹. Joon²¹ jon 'e sii²¹ do tsaa'¹³ tyʉ́ʉ¹ʉ. \p \v 17 Joon gamáa³na jaain²¹ ángel siin'¹²in jee²¹² 'yiia²¹ 'in ga'oo¹o jin'²in sɨɨ'²¹ɨ jileei'²¹ joo'²¹ tsí³ cwáa¹a 'in 'ɨɨ¹ɨ yʉ' juncwii²¹: \p ―Ñilíin²naa'. Cwolicaan²¹naa' tya' coon²¹ 'e cwo'¹ Dios 'naa' 'e cøø²øø'. \v 18 Tɨ lɨ lisá² ngú¹ cøø²øø', ngú¹ tya' rǿøi¹³, joon ngú¹ tya' fii²¹² 'láa² joon tya' tsá² 'gøøi'¹³. Sá² jon ngú¹ tya' cwa² joon tya' tsá² néei¹ cwa². Ilisá² ngú¹ tya' jileei'²¹ tsá² xʉfiin'¹³ tsa'leei'¹³ sɨ tsá² fii²¹² 'ee, sɨ tsá² 'wói¹ 'ee, sɨ tsá² tyiin² 'ee. \p \v 19 Joon gamáa³na 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ caan²¹mo coon'¹³ rǿøi¹³ taain²¹² juncwii²¹ coon'¹³ 'láa² tya'a sɨcaain²¹ itéen¹in coon'¹³ 'in tyíin¹ cwa² taai²¹ do coon'¹³ 'láa² tya'a. \v 20 Joon nigataan'¹³mo 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do. Nigataan'¹³mo jon 'in nijin'² 'e faa'²¹o júu³ tya' Dios Jmii²¹ pe jo jo'¹. 'Ii nigajmaa¹a milagros fee'¹ jee²¹² tsá² joon gacón²o tóo² 'in niga'ii'²¹ 'e li² tya' 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ coon'¹³ 'in gaun'goo²¹o 'in gajmee¹i tsá² 'in lɨ́ɨi¹ la lɨ́ɨ¹i 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do coon'¹³ milagro fee'¹ do. Joon 'in tyíin¹ cwa² taai²¹ do gadyee'¹³i je waa²¹mo do la jiin'¹in tsi tyíia¹ lɨ jɨ́² 'e coo²¹ coon'¹³ azufre. \v 21 Joon gajngaa'¹³mo 'in tsá² tyíin¹ cwa² taai²¹ do 'in catyaai² coon'¹³ ñí³ 'yeei'²¹ 'oo²o. Joon tyʉ́²‑ʉ gagøø'²¹ 'in joo'²¹ tsí³ cwáa¹ do ngú¹ tya' 'in najúin¹ do. \c 20 \s1 Sɨ'ñuu¹mo Satanás \p \v 1 Joon gamáa³na jaain²¹ ángel gajgái¹ fu ñʉ'fú² joon saan'²¹ coon²¹ joonñí³ tya' too²¹ tyí² lɨ sɨtyʉ́². San'²o jon coon²¹ cadena mɨ². \v 2 Joon 'in ángel do gataan'¹³in 'in mɨɨ'²¹ 'lɨɨi'³ do, 'in mɨɨ'²¹ seein²¹ calɨɨ 'in sii²¹o jon 'in 'lɨɨi'³, sii²¹o jon Satanás. Joon ga'ñuu¹in ce tséin¹ coon²¹ mil jiin²¹. \v 3 Joon gapii¹in 'ido tsi too²¹ tyí² lɨ sɨtyʉ́² do. Joon gajnii²mo 'ido tsi too²¹ do, gatsaa'²¹a sello lɨ́¹ cera jnɨ́² 'oo² too²¹ do. Joon coon'¹³ la joon jo lí² cón²gɨ tóo² tsá² taain²¹² juncwii²¹ ce tséi¹ coon²¹ mil jiin²¹. Pe mi tséi¹ coon²¹ mil jiin²¹ do joon iláa¹mo 'ido coon²¹ sii'¹³xʉ. \p \v 4 Joon gamóo³oo lɨ sɨlɨɨ²¹² lɨ née¹i 'in niga'ii'²¹i to² 'e jmoo¹o 'ii'²¹ tya' tsá². Gamáa³moo jon 'in almas tya' tsá² 'in najúin¹, 'in gatʉ¹ luu²¹²u tsʉ 'wii'¹³ jin'²in 'e ja'²mo lɨ́ɨi² Jesús joongɨ 'wii'¹³ júu³ tyʉ́² tya' Dios Jmii²¹. 'In tsá² do jo mo gaun'goo²¹o 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do, jon'gɨ gaun'goo²¹o 'in tsá² do 'in gajmee¹i tsá² 'in lɨ́ɨi¹ la lɨ́ɨ¹i 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ do. Jo mo ga'ii'²¹i 'in tsá² do 'e li² tya'a tya'tyíi¹i sɨ cwoo²¹o 'ee. Joon gamáa³na 'in tsá² do jiin'¹in joon tyʉ'²ʉ to² caan²¹mo coon'¹³ Jesús ce tséin¹ coon²¹ mil jiin²¹. \v 5 Pe 'in 'lɨɨ²¹² najóin¹ catyaai² do jo ijiin'¹in tún¹ ca mi tséin¹ coon²¹ mil jiin²¹ do. Joon 'e no‑o nifu 'e gajiin'¹ tsá² tún¹. \v 6 ¡Jløø'³mo joon nicwa'³mo 'in nigajiin'¹in nifugɨ do! Jo júun²in tún² naa'¹³ pe ilíin²in untsá² tya' Dios Jmii²¹ joongɨ tya' Cristo. Coon'¹³ 'ii ityʉ'²ʉ to² coon²¹ mil jiin²¹. \p \v 7 Joon mo gatséi¹ coon²¹ mil jiin²¹ joon ilaa¹mo Satanás lɨ 'yuui²¹² sɨjnɨ́ɨ¹i. \v 8 Joon tsatyiin¹an tsá² tóo² la caain²¹ juncwii²¹, tsatyiin¹an tóo² Gog coon'¹³ Magog joon iuncaain²¹ jileei'²¹ 'láa² tya'a itéen¹in. Joon ti la ti too'¹³ sá² nʉ' jmɨ'ñi'³. \v 9 Joon ngalíin²in la 'ui juncwii²¹ joon ngataai² cu'lɨ' lɨ néei¹ 'in tsaa'¹‑tsi Dios Jmii²¹ joon cu'lɨ' 'e fuu²¹ do 'e 'iin²¹²in Dios 'áai¹. Pe Dios Jmii²¹ gadya'²a jɨ́² fu yʉ' juncwii²¹ 'e coon'¹³ joon iuntyee¹mo 'in tsá² do. \v 10 Joon 'in 'lɨɨi'³, 'in gacon'²on 'in tsá² do tóo², gangadyeei'¹³ Dios 'ii tsi coon²¹ tyíia¹ lɨ́¹ jɨ́² caai'¹³ azufre lɨ niga'í² 'in joo'²¹ 'lɨɨi'³ coon'¹³ 'in nigajin'²in 'e faa'²¹a júu³ tyʉ́² tya' Dios pe jo jo'¹. Joon do‑o inii²¹ wúu¹ la 'woo¹ jmɨɨ¹ coon²¹ tøø²mo. \s1 Lɨ taai²¹² tsá² tyani coon²¹ lɨ sɨlɨɨ²¹² taa²¹ \p \v 11 Joon gamóo³oo coon²¹ lɨ sɨlɨɨ²¹² taa²¹ fee'¹ 'áai¹. Gamáa³na jon 'in tyíin¹ ni lɨ sɨlɨɨ²¹² do. Joon tyani 'in tyíin¹ ni lɨ sɨlɨɨ²¹² do jo ta'²gɨ ni 'wó² jon'gɨ ñʉ'fú², yʉʉn'¹³mo coonti tsʉ jo galisá² 'áan³ tya'a. \v 12 Joon gamáa³na 'in najúin¹ 'in cøøi'¹³ tiin'¹³ 'in pi'³ teen¹in tyani Dios Jmii²¹. Joon 'e jí² do roon¹on sɨnii'¹³ joon ganá¹ coongɨ jí² lɨ taain²¹² jileei'²¹ 'in cwo'¹o Jesús juncwii²¹ 'múui² tya'a. Joon gajmaa¹a 'ii'²¹ tya' 'in najóin¹ do jiin'¹³ la nigajmaa¹a jiin'¹³ la taa'¹³ 'e jí² do. \v 13 Galisá² 'ii'²¹ tya' jilee'²¹mo jiin'¹³ la nigajmaa¹a. Galisá² 'ii'²¹ tya' 'in najóin¹ tsi jmɨ'ñi'³ la joon jon galisá² 'ii'²¹ tya' 'in najóin¹ la mo jéei¹ coon'¹³ taain²¹² lɨ taai² 'lɨɨ²¹². \v 14 Joon 'mó¹ coon'¹³ lɨ taai² 'in najóin¹ ga'í² tsi tyíia¹ lɨ́¹ jɨ́². Joon mi 'í² tsá² 'e tyíia¹ do 'e lawa'a 'e najóin¹ tún² naa'¹³. \v 15 Joon fu do‑o ipii¹in Dios jileei'²¹ 'in jo taain²¹² 'e jí² do lɨ taain²¹² jileei'²¹ 'in cwo'¹o Jesús juncwii²¹ 'múui² tya'a. \c 21 \s1 Mi lisá² ñʉ'fú² 'múui² coon'¹³ ni cwoo'¹³ juncwii²¹ 'múui² \p \v 1 Joon gamóo³oo coon²¹ ñʉ'fú² 'múui² coon'¹³ coon²¹ ni cwoo'¹³ juncwii²¹ 'múui² tsʉ nitsé²mo 'e ñʉ'fú² nifu coon'¹³ ni cwoo'¹³ juncwii²¹ nifu. Joon jo 'ee jmɨ'ñi'³ sá²gɨ. \v 2 Joon jna‑a, Wó³, gamóo³oo gajgo¹o coon²¹ fuu²¹ nicwaai'³ 'e sii²¹ Jerusalén 'múui². Gajgo¹o fu ñʉ'fú² lɨ tyíin¹ Dios Jmii²¹. 'Ya'²gɨ 'áai¹ 'e fuu²¹ do lawa jaain²¹ sɨmɨ́² nináa¹ tyʉ́² sɨɨn'¹³ɨn 'ya'²gɨ icui'² cwoo²¹o. \v 3 Joon ganúu³uun coon²¹ júu³ tá² jó² fu ñʉ'fú² 'e jin'²: \p ―Jǿø²du', taan¹mo Dios Jmii²¹ jee²¹¹ tsá². Joon itéein¹ caan²¹mo coon'¹³. Joon ilíi²in tsá² tya' Dios Jmii²¹ 'in tsá² taain²¹² juncwii²¹ joon Dios Jmii²¹ 'ña'a itéein¹ jee²¹² tsá², ilíi²in Dios tya' 'in tsá² do. \v 4 Joon Dios Jmii²¹ iuntyʉʉn¹ʉn jilaa'²¹ jmɨɨ²¹ tuun²¹un unni² tsá². Joon jo 'ee²¹ júin¹gɨ tsá² jon'gɨ tyi'²gɨ tsá² jon'gɨ xuui²¹²gɨ‑tsi jon'gɨ ní²gɨ wúu¹ tya'a 'e cuu'¹ tya'a tsʉ jilaa'²¹ 'e sá² la mo jéei¹³ ningɨ́ɨ²mo. \p \v 5 Joon 'in tyíin¹ lɨ sɨlɨɨ²¹² do gajin'²in: \p ―Jøø²'ø, jmóo³oo 'e 'múui² jilaa'²¹ 'e sá². \p Jin'²o jon sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―Táan¹ ni mo'jí² 'e júu³ lo tsʉ 'e júu³ lo júu³ la ja'²mo joon jo lí² 'náai². \p \v 6 Joongɨ jin'²in sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―Nasɨ'yee²¹mo jilaa'²¹a. Jna‑a 'in nifu la joon jon lɨ tyéi¹. Lawa letra A lɨ́ɨ¹na la joon jon letra Z. Joon wa seein²¹ tsá² 'in unjmuui², jna icwóo³oo jmɨɨ²¹ tya' lɨ 'ya² jmɨɨ²¹ icwo² juncwii²¹ tya' tsá² 'e jo 'ee cɨ́in¹ coonti. \v 7 Joon jileei'²¹ 'in lii'¹ i'ii'²¹i jilaa'²¹ 'elo lawa'a tya'o. Joon jna‑a ilíi²na Dios Jmii²¹ tya'a joon 'ii ilíi²in yʉʉn²¹ tyiia. \v 8 Pe tsalíin² 'in catyaai² tsi tyíia¹ lɨ́¹ jɨ́² caai'¹³ azufre. Tsalíin²mo jileei'²¹ 'in 'goo'²¹ coon'¹³ 'in jo jo'² lɨ́ɨi². Tsalíin²mo jon jileei'²¹ 'in nigalɨ'lɨɨi'³ coon'¹³ 'in nigajngaai'¹³ tsá² coon'¹³ 'in niga'láa¹ coon'¹³ tsamɨ́² coon'¹³ tsañʉʉ'¹. Tsalíin²mo jon jileei'²¹ tsalaai¹ coon'¹³ jileei'²¹ 'in nigaun'goo²¹o dioses 'in gajméei¹ tsá² coon'¹³ jileei'²¹ 'in cón² tsá² tóo². Jileei'²¹ 'in lɨ́ɨi¹ la lɨ́ɨi¹ 'ino itsalíin² 'e tyíia¹ do lɨ́¹ jɨ́² caai'¹³ azufre. Joon lɨ gatɨ́² tún² naa'¹³ júun²in. \s1 'E fuu²¹ Jerusalén 'múui² \p \v 9 Joon gacwéi¹ jaain²¹ ángel jee²¹² dyái¹ ángeles do 'in san'¹ dyía¹ 'ú¹ pi'³ røøi²¹ taa'¹³ dyía¹ 'ii'²¹ fa'í³ lɨ gatséi¹. Joon jin'²in sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―Na¹ coon'¹³ jna. I'e'³ee 'ñʉ 'e fuu²¹ lɨ icwá² jileei'²¹ 'in nigatyii'¹³in Jesús, 'in lɨ́ɨi¹ Cordero do. \p \v 10 Joon lawa 'e cɨ́ɨ³oo ngajée¹i 'in ángel do jna coon²¹ yʉ' moo'²¹ fee'¹ ñíi¹ 'áai¹. Joon ga'e'¹e jna 'e fuu²¹ nicwaai'³ Jerusalén 'e gajgó² fu ñʉ'fú² lɨ tyíin¹ Dios Jmii²¹. \v 11 Joon 'e fuu²¹ do jná² joo'²¹ coon'¹³ jilaa'²¹ 'e 'ya'²gɨ tya' Dios Jmii²¹. Jɨɨ'¹ 'e fuu²¹ do la jɨɨ' cuun²¹² 'e 'moo'³ 'áai¹. La jɨɨ'¹ cuun²¹² jaspe jɨɨ'¹ joon jneei¹ la jneei¹ cuun²¹² jɨɨ'¹ cristal. \v 12 Joon ce cu'lɨ' si'²gon 'oo²¹ fee'¹ ñíi¹. Joon 'e 'oo²¹ do jée¹i dyatun¹ 'oo² lɨ tsataai²¹² tsá². Joon teen¹in jmai'² jaain²¹ ángel la coon²¹ 'oo² lɨ tsataai²¹² tsá². Joon 'e jnɨ'oo² do taa'¹³ 'e sii²¹ jɨ dyatun¹ poo²¹² tsá² seein²¹ Israel. \v 13 Joon sá² 'nɨ¹ 'oo² lɨ tsataai²¹² tsá² lɨ' caai¹ lɨ 'yéei² ñi'¹. Sá² jon 'nɨ¹ 'oo² lɨ tsataai²¹² tsá² lɨ' caai¹ tooin²¹² lɨ 'yéei² ñi'¹. Sá² jon 'nɨ¹ 'oo² lɨ tsataai²¹² tsá² lɨ' caai¹ tsáa¹ lɨ 'yéei² ñi'¹. Sá² jon 'nɨ¹ 'oo² lɨ tsataai²¹² tsá² lɨ' caai¹ lɨ yooin'¹³ ñi'¹. \v 14 Joon 'e 'oo²¹ tya' fuu²¹ do si'² ni dyatun¹ po'³ cuun²¹² 'e lɨ́¹ lawa tɨɨfuu²¹. Joon 'e tɨɨfuu²¹ do taa'¹³ 'e sii²¹ jɨ dyatuuin¹ apóstoles tya' Jesús. \p \v 15 Joon 'in ángel do 'in gafee'²¹i jna san'²an coon²¹ sɨɨ² lɨ́¹ cwanáa¹ ityiia²¹ 'ii'²¹ tya' 'e fuu²¹ do. Ityiia²¹ 'ii'²¹ jilaa'²¹ fuu²¹ do coon'¹³ 'oo² lɨ tsataai²¹² tsá² coon'¹³ 'e 'oo²¹ do. \v 16 'E fuu²¹ do lɨ́¹ tyún² tyuui'¹³ joon coon²¹ røø²¹ cwaa²¹ la coon'¹³ lɨ 'ú². Joon mo gatyaa¹ 'ido 'ii'²¹ gatɨ́² tún² mil tsi tún² cíein¹³ kilómetros. Joon coon²¹ røø²¹ cwaa²¹ la coon'¹³ lɨ' 'ú² la coon'¹³ lɨ' ñíi¹. \v 17 Joon gatyaa¹ 'ido 'ii'²¹ tya' 'e 'oo²¹ do lɨ' ñíi¹ joon gatɨ́² coon²¹ cíein¹³ tsi tunlo¹ tyʉ́n² lɨ́². 'In ángel do gatyaa¹ 'ii'²¹ coon'¹³ lɨ́² tya' cwáa¹ tsañʉʉ'¹. \p \v 18 Joon 'e 'oo²¹ do lɨ́¹ jmai'² jaspe. Joon 'e fuu²¹ do lɨ́¹ jmai'² cwanáa¹ 'e lɨ la lɨ sɨ́³ jɨɨ'¹. \v 19 Joon tɨɨfuu²¹ do taa'¹³ jilaa'²¹ nii² cuun²¹² 'moo'³. 'E tɨɨfuu²¹ nifú² taa'¹³ cuun²¹² jaspe, 'e tɨɨfuu²¹ lɨ tɨ́² tún² taa'¹³ cuun²¹² zafiro, 'e tɨ́² 'nɨ¹ taa'¹³ cuun²¹² ágate, 'e tɨ́² tyʉ́n² taa'¹³ cuun²¹² esmeralda, \v 20 'e tɨ́² 'ñá² taa'¹³ cuun²¹² ónice, 'e tɨ́² jnʉ́ʉ² taa'¹³ cuun²¹² cornalina, 'e tɨ́² dyía¹ taa'¹³ cuun²¹² crisólito, 'e tɨ́² jñá² taa'¹³ cuun²¹² berilo, 'e tí² ñʉ́² taa'¹³ cuun²¹² topacio, 'e tɨ́² dyá² taa'¹³ cuun²¹² crisoprasa, 'e tɨ́² dyacoon²¹ taa'¹³ cuun²¹² jacinto, joon 'e tɨ́² dyatun¹ taa'¹³ cuun²¹² amatista. La coon²¹ fúui¹ tɨɨfuu²¹ do taa'¹³ cuun²¹² xiia'²¹. \v 21 Joon 'e dyatun¹ jnɨ'oo² do lɨ́¹ jmai'² perla, coon²¹ perla la coon²¹ jnɨ'oo²¹ do. Joon 'e fu¹ tyiin²gɨ 'e ngó¹ jee²¹² 'nʉ́¹ do lɨ́¹ jmai'² cwanáa¹ 'e lɨ la lɨ sɨ́³ jɨɨ'¹. \p \v 22 Joon jiin'¹³ coon²¹ cwo'¹ jo gamóo³oo si'² tsi fuu²¹ do tsʉ Ña'ñʉ'¹ʉ' Dios Jmii²¹, 'in lii'¹ jilaa'²¹ 'e 'iin²¹², coon'¹³ Jesús 'in lɨ́ɨi¹ Cordero lɨ́ɨ¹i lawa cwo'¹ tya'a. \v 23 Joon 'e fuu²¹ do jo 'néi²gɨ ñi'¹ 'e cwó² 'yiia²¹ jon'gɨ sɨɨ'²¹ tsʉ jná² joo'²¹ tya' Dios Jmii²¹ coon'¹³ 'in Cordero do cwoo¹o 'yiia²¹ tya'a. \v 24 Joon ingɨ¹ jileei'²¹ 'in nigateei'¹³ jee²¹² lɨ jná² joo'²¹ 'e fuu²¹ do. Joon jileei'²¹ rǿøi¹³ taain²¹² juncwii²¹ icwó² 'e fuu²¹ do jilaa'²¹ 'e 'ya'²gɨ tya'a coon'¹³ jilaa'²¹ yʉjúui³. \v 25 Joon 'e 'oo² lɨ tsataai²¹² tsá² jo sɨjnɨ¹ lɨ' jmɨɨ¹ joon jo 'ee nʉʉ²¹ ilisá² tya' 'e fuu²¹ do. \v 26 Joon 'e fuu²¹ do i'áa¹a jilaa'²¹ 'e 'ya'²gɨ coon'¹³ jilaa'²¹ 'yʉjúui³ tya' tsá² taain²¹² juncwii²¹. \v 27 Joon jiin'¹³ jaain²¹ 'in røøi²¹ tsaa² itsatáa¹i 'e fuu²¹ do. Jon'gɨ itsatáa¹i 'in jmoo¹o 'e loo¹ owa 'in cón² tsá² tóo² 'ee. Jiin'¹³ 'in taan²¹²in ni jí² tya' Cordero, 'e jí² taain²¹² jileei'²¹ 'in cwo'¹o Jesús juncwii²¹ 'múui² tya'a 'itsatáa¹i 'e fuu²¹ do. \c 22 \p \v 1 Joon 'in ángel do ga'e'²e jna coon²¹ jmɨɨ²¹ fee'¹ pii¹, jmɨɨ²¹ ilicwó² juncwii²¹ tya' tsá² 'e 'yeei'²¹ lɨ sɨlɨɨ²¹² tya' Dios coon'¹³ 'in Cordero do. Pii¹ 'e jmɨɨ¹ do 'e lɨ la lɨ cuun²¹² jɨɨ'¹ cristal. \v 2 Joon 'e 'mó² 'e cwó² juncwii²¹ tya' tsá² gacwaain²¹ tuntsa' jee²¹² 'e fu¹ tyiin²gɨ tya' fuu²¹ do. La joon jon je tún² taain²¹ 'e jmɨɨ²¹ fee'¹ do gacwaain²¹ 'e 'mó² do. Joon dyatun¹ naa'¹³ la coon²¹ jiin²¹ cwoo¹ 'oofuu²¹ tya'a. Joon 'e mo'³ tya' 'e 'mó² do 'íi³mo to² tya' 'e 'láai² tsá² taain²¹² juncwii²¹. \v 3 Joon fu 'e fuu²¹ do jo 'e sá²gɨ wa'a jo tɨ́²‑tsi Dios, tsʉ do‑o si'² lɨ sɨlɨɨ²¹² tya' Dios Jmii²¹ coon'¹³ 'in Cordero joon 'in jmoo¹o la to² tyʉ'²ʉ iun'goo²¹o 'ii. \v 4 Joon iní² níi¹i, joon tya'tyi² toon¹on 'e sii²¹ 'ii²¹. \v 5 Joon jo nʉʉ²¹gɨ do. Joon 'in néei¹ do jo jɨ́² 'ná¹ son'²gɨ jon'gɨ 'yiia²¹ tya' ñi'¹ 'ná¹ tsʉ Ña'ñʉ'¹ʉ' Dios Jmii²¹ icwó² jná² joo'²¹ tya' 'in tsá² do. Joon ityʉ'²ʉ to² coon²¹ tøø²mo. \s1 Tɨ li jó¹ Jesucristo \p \v 6 Joon 'in ángel do jin'²in sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―'E ja'²mo 'e júu³ lo joon jo 'nái². Ña'ñʉ'¹ʉ' Dios Jmii²¹ gasii¹in ángel tya'a ja'e'²e tsá² tya'a jilaa'²¹ ilí² la jmoono. 'I‑i Dios tya' 'in tsá² 'in gacwó¹ júu³ tyʉ́² tya' Dios calɨɨ. \p \v 7 ―¡Jmoono igó³oo! ―jin'² Jesús. \p ¡Jløø'³mo jileei'²¹ 'in jmoo¹o nʉʉ'¹³ʉn 'e júu³ tya' Dios Jmii²¹ taa'¹³ 'e jí² lo! \p \v 8 Joon jna‑a, Wó³, ganúu³uun joon gamóo³oo jilaa'²¹ 'elo. Joon mo ngayuui'¹³ núu³uun joongɨ gamóo³oo gasii'²¹ii wojní³ii tyani 'in ángel 'in ga'e'²e jna 'iin²¹²na iun'góo³oo 'ii. \v 9 Pe 'ii gajin'²in sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―Jo jmoo²'o la no. Tsʉ jmóo³oo jiin'¹³ la to² tyʉ'² Dios Jmii²¹ jiin'¹³ la jmóo² 'nʉ coon'¹³ 'in catyaai² tsaru'¹u' 'in faa'²¹a cwáain¹ tya' Dios coon'¹³ jileei'²¹ 'in jmoo¹o jiin'¹³ la jin'² ni jí² lo. Cwoun'goo²'o jiin'¹³ Dios. \p \v 10 Jin'²o jon sɨɨ'²¹ɨ jna: \p ―Jo 'ma'²'a 'uuin²¹ 'e júu³ tya' Dios Jmii²¹ 'e taa'¹³ 'e jí² do tsʉ tɨ lɨ tyé¹mo jiin'¹³ la jin'² ni jí² do. \v 11 La 'ɨɨ²¹² joon 'in jmoo¹o 'e gó² ijmá¹gɨ 'e gó². Joon 'in ni'leei'²¹ joon lɨ' un'leei'²¹gɨ 'ña'a joon 'in tyúi¹ ijmá¹gɨ 'e tyʉ́² joon 'in tsaa'¹‑tsi Dios ityiia'¹gɨ‑tsi Dios. \p \v 12 ―Ja'²mo ―jin'² Jesús―, igóo³oo la jmoono, joon tyáan³aan 'e cwo'³oo tsá² jiin'¹³ la nigajmaa¹a. \v 13 Jna‑a 'in nifu jna‑a jon lɨ tyeei²¹. Jna‑a lɨ ga'láa² 'wii²¹² coon'¹³ lɨ gatséi¹. Lɨ́ɨ¹na letra A, lɨ́ɨ¹na jon letra Z ―jin'² Jesús. \p \v 14 ’Jløø'³mo jileei'²¹ 'in ron'² sɨɨn'¹³ɨn coon'¹³ la joon 'e tɨ́ɨ²i 'e cuu'²¹u 'oofuu²¹ tya' 'e 'mó² 'e cwó² juncwii²¹ tya' tsá². La joon lí² tsatáa¹i 'e 'oo² lɨ tsataai²¹² tsá² 'e fuu²¹ do. \v 15 Pe caluu ijan² 'in jo jo'¹ lɨ́ɨi² coon'¹³ 'in tɨ́ɨi² júu³ loo¹. Ijan² caluu jon 'in 'laa¹a coon'¹³ tsamɨ́² coon'¹³ tsañʉʉ'¹. La joon jon 'in jngaai'¹³ tsá² coon'¹³ 'in un'goo²¹o dioses tya'a 'in gajmeei¹ tsá² jo lí² tsatáa¹i. Jo lí² tsatáa¹i jon 'in tɨ́²‑tsi júu³ tajuu²¹ joon 'in cón² tsá² tóo² ―gajin'² Jesús. \p Jin'²o jon: \p \v 16 ―Jna‑a, Jesús, gasɨ́ɨ²na ángeles tyiia ijmáa¹a júu³ jilaa'²¹ 'elo tya' 'in jai'² lɨ́ɨi² jna. Jna‑a lɨ́ɨ¹na jmóo³ tya' 'lɨɨ²¹² rǿøi¹³ David, lɨ́ɨ¹moo jon jún² tya'a. Lɨ́ɨ¹na jon 'in nʉ́ʉ¹ 'in 'ɨ́ɨ²ɨ mo 'aa²¹. \p \v 17 'In Espíritu Tyʉ́² tya' Dios Jmii²¹ jin'²in, la joon jin'²in 'in tsá² 'in lɨ́ɨi¹ lawa'a tsamɨ́² tya' 'in Cordero do: \p ―¡Na¹! \p Joon jileei'²¹ 'in núu²un júu³ tya'a jin'²in: \p ―¡Na¹! \p Ñilíin²naa' jilee'²¹naa' 'in unjmɨ́ɨ¹i. Ñilíin²naa' jilee'²¹naa' 'in 'iin²¹²in 'uun'²¹ jmɨɨ²¹ 'e cwoo¹o juncwii²¹ tya' tsá² 'e jo 'e 'laa'¹³ tyíin¹. \p \v 18 Joon la joon fuu²¹²uu 'naa' jilee'²¹naa' 'in ganúu²un júu³ taa'¹³ 'e jí² lo: Wana seein²¹ 'in un'láai² 'e jí² lo iun'láai² Dios Jmii²¹ tya'a jilaa'²¹ fa'í³ 'e taa'¹³ jí² lo. \v 19 Joon wana tyii'² tsá² júu³ 'ee taa'¹³ jí² lo Dios Jmii²¹ ityí¹ 'e sii²¹ 'ii 'e jí² taain²¹² jileei'²¹ 'in cwo'¹o Jesús juncwii²¹ 'múui² tya'a. Joon jo lí² tsatáai² 'e fuu²¹ do nicwaai'³. Jo 'ii'²¹i 'e tyʉ́² taa'¹³ 'e jí² lo tya'a. \p \v 20 Joon 'in jmá¹ júu³ la joon jin'²in: \p ―'E la ja'²mo, la jmoono igóo³oo ―jin'² Jesús. \p ―Amén. ¡Na¹, Ña'ñʉ'¹ʉ' Jesucristo! ―jin'² 'in catyaai². \p \v 21 Cwouncwaai'³ Ña'ñʉ'¹ʉ' Jesucristo jilee'²¹naa'. Amén.