\id HAB \h APAKUK \toc1 Apakuk \toc2 Apakuk \toc3 Ap \mt1 Apakuk \ib \is1 Kapas akom \iot I. Iten ei puk: Apakuk, pun mine a mak lon, an kapasen osuni. Wewen ei it Apakuk: Ewe chon romi. \iot II. Chon makei ei puk: Apakuk \iot III. Itelapemongen ei puk: Ekewe chon pwüng repwe manau ren ar lükü Kot. \iot IV. Kapas aüchean ei puk: Pokiten Kot a pin o pwüng, iei mine epwe apwüngü tipis. \iot V. Masouen ei puk Apakuk: Ei puk ewe soufos Apakuk a makei arapakan ngeni ewe ier 610 mwen Kraist (B.C.), lon ewe fansoun chon Papilon ra nemenem. Apakuk a fokun osukosuk ren än chon Papilon föförün mwänewüs ngeni aramas, iei mine a aisini ewe Samol mi Lapalap, “Pwota ka fanafanala, lupwen ekewe aramasangau ra arosala chokewe mi pwüng seniir?” Nge ewe Samol mi Lapalap a pälüeni, pwe i epwe apwüngüür lon fansoun inet a filätä, nge mine a aüchea lon ei fansoun, pwe “ekewe chon pwüng repwe manau ren ar lükü Kot.” Lesopolan ei puk a mak kapasen osuni usun feiengauen ekewe chon pwüngingau, mürin a mwüchütiu won echö köl mi alinga än Kot tekia, a pwal pwärätä än Apakuk lükülük esap mwüchüla. \iot VI. Tettelin masouen ei puk: \io1 Än Apakuk üpälü ngeni Kot me än Kot palüen \ior 1.1–2.5\ior* \io1 Kapasen osuni usun feiengauen ekewe chon pwüngingau \ior 2.6-20\ior* \io1 Än Apakuk iotek \ior 3.1-19\ior* \c 1 \s1 Apakuk a weires pokiten a fis pwüngingau \sr 1.1-4 \p \v 1 Iei ewe pworaus Kot a pwäri ngeni ewe soufos Apakuk. \v 2 Ai Samol mi Lapalap, ifa ükükün fansoun ai üpwe siö ngonuk pwe kopwe awora om alilis, nge kopwap aüselinga? Ifa ükükün fansoun ai üpwe siö ngonuk fän iten ewe angangen mwänewüs, nge kopwap amanauakem? \v 3 Pwota ka föri pwe üa küna ei sokun weires? Pwota ka tongeni nenengeni ei sokun föför mi ngau? Feiengau me angangen mwänewüs ra nonom mwei, fiu me änini ra fis ekis meinisin. \v 4 Iei mine allük a apwangapwangala, nge pwüngüöch esap pwönüetä. Pun ekewe chon pwüng ra oo ren ekewe aramasangau, iei mine pwüngüöch a sosor. \s1 Ekewe chon Papilon repwe apwüngü chon Juta \sr 1.5-11 \p \v 5 Iwe, ewe Samol mi Lapalap a üreni nöün aramas, “Oupwe nenengeni chon ekewe mwü mi nom ünükümi, oupwe mairü o weitifengenikemi ren mine oua küna. Pun üpwe föri och föför lon ränin manauemi, ousap mochen lükü ika eman epwe ürenikemi. \x + \xo 1.5 \xt Föf 13.41\x* \v 6 Ngang üpwe äpwächa ekewe chon Papilon, ewe mwü mi rochongau o mwökütükai. Ra feila lemenen unusen fanüfan o liapeni lenien aramas sap lenier. \x + \xo 1.6 \xt 2.King 24.2\x* \v 7 Ra eniweniw o fokun aniuokus. Ra püsin förätä ar allük o püsin atekiaretä. \v 8 Nöür oris ra müttir seni ewe man itan lepart, ra rochongau seni ekewe wolif mi echik. Nöür kewe chon wawa oris ra feito me toau o säpuropur, ra müttir le sä usun müttirin eman ikel a tur won liapan. \v 9 Ir meinisin ra feito pwe repwe föri angangen mwänewüs, eniweniw a akom mwer. Ra achufengeni chon oola usun föün pi. \v 10 Ra ämängaua ekewe king o urumwotei ekewe samol. Ra takiri ekewe telinimw mi pöchökül tittir, pun ra achukuchukätä pwül ünükür o liapeniir. \v 11 Mürin ra sä seniir usun asepwäl o feila. Ir aramas mi tipis, pun ra eäni kot ar pöchökül.” \s1 Apakuk a iotekin üpälü ngeni Kot \sr 1.12-17 \p \v 12 Ai Samol mi Lapalap, en ai Kot Ewe mi Pin, en ka nom seni fansoun esepop tori fansoun esemüch. Iei mine äm aisap fokun mäla. Nge en, ai Samol mi Lapalap, en ka filätä ekewe chon Papilon pwe repwe ärikeemila, en äm Achau ka awiseer pwe repwe apwüngükem. \v 13 Mesom ra men limöch pwe kosap tongeni nenengeni föför mi ngau, kosap tongeni tipeeu ngeni föför mi mwäl. Nge pwota ka tipeeu ngeni ekei aramas mi eäni rawangau? Pwota ka fanafanala, lupwen ekewe aramasangau ra arosala chokewe mi pwüng seniir? \v 14 En ka föri pwe aramas ra usun chök ikenen leset, ika usun chök ekewe mönün leset esap wor ar sounemenem. \v 15 Ekewe chon Papilon ra efiretä meinisin ren eo, ra liapeniir lon ar kewe cheew o achufengeniir lon ar kewe uuk. Mürin, ra mwänek o mweireir ren liaper. \v 16 Ra mwo nge fel ngeni ar kewe cheew o asor ngeni ar kewe uuk, pun ra manau rer, nge ener mongö a fokun chomong o anö. \v 17 Ifa usun, repwe chök nöünöü nöür kewe ketilas tori feilfeilachök o sopwela le niela chon ekewe mwü, nge esap wor ar tong? \c 2 \s1 Kot a pälüeni än Apakuk iotek \sr 2.1-5 \p \v 1 Ngang üpwe feitä won ai lenien mamas o ütä won imwei imw tekia. Üpwe asüküsükü met Kot epwe üreniei pwe üpwe apasa, pwal mine epwe pälüeni ngeni ai siö. \v 2 Mürin ewe Samol mi Lapalap a pälüeniei o apasa, “Kopwe makeetiu mine üpwe pwäri ngonuk won och lenien mak, nge epwe fokun fat, pwe chokewe mi sä repwe mecheres le aleani. \v 3 Pun mine üpwe pwäri ngonuk epwap pwönüetä lon eu fansoun mi kefilitä. Nge fansoun an epwe pwönüetä epwe fokun müttir, nge esap chofana. Are epwe mang le pwönüetä, kopwe chök witiwit. Epwe fokun pwönüetä, nge esap mang. \x + \xo 2.3 \xt Ipr 10.37\x* \v 4 Nengeni, ätewe a lamalamtekia, esap wenechar lelukan. Nge ekewe chon pwüng repwe manau ren ar lükü Kot. \x + \xo 2.4 \xt Rom 1.17; Kal 3.11; Ipr 10.38\x* \v 5 Ellet, wöümong och mi atuputup. Ätekewe mi mochenia ra lamalamtekia o sarawaraw, resap fokun menemen usun mäla. Iei mine ra maun ngeni chomong mwü o liapeniir fän püsin iter.” \s1 Kapasen feiengau fän iten ekewe chon pwüngingau \sr 2.6-20 \p \v 6 Iwe, ekewe chon kuf repwe chietä echö kölün ämängau, repwe turunufasei ewe chon akufuur o apasa, “Feiengauom, en mi achukuchukätä mine esap om o pisekisekila ren om eriani seni chon liwinimang mine ra liwinimang ngonuk. Ifa ükükün fansoun än ei lapalap epwe fis?” \v 7 Ifa usun, ekewe chon liwinimang ngonuk resap müttir ütä, resap pwök o föri mine kopwe chechech ren? Mürin en kopwe wiliti liaper. \v 8 En ka soläni pisekin chomong mwü. Nge iei chokewe mi chüen manau seni ekewe mwü meinisin repwe soläni pisekum, pun ka nimanauei ekewe aramas o föri angangen mwänewüs ngeni chon fanüfan, ngeni ekewe telinimw me chokewe mi imweimw lor. \p \v 9 Feiengauom, en mi angei om win fän pwüngingau fän iten chon leimwom o aüetä imwom won eu leni mi tekia pwe esap tori och feiengau. \v 10 Nge om raw a chök awarato säw won chon leimwom. Ren om arosala chomong mwü, ka chök püsin awarato feiengau womw. \v 11 Pwal föün etippen ewe imw repwe kökkö o üpälü ngonuk, nge irälapan kewe repwe elliwini ewe kökkö. \p \v 12 Feiengauom, en mi aüetä eu telinimw fän nimanau o anüküchara fän föföringau. \v 13 Iei fän letipen ewe Samol mi Unusen Manaman, pwe än ekewe aramas angang epwe karala, nge än chon ekewe mwü angang weires epwe solapmwäl. \v 14 Nge än chon fanüfan silei lingen ewe Samol mi Lapalap epwe alolol usun matau a alolol. \x + \xo 2.14 \xt Ais 11.9\x* \p \v 15 Feiengauom, en mi aünü ngeni chon arum wain mi nofitfengen me om lingeringer tori repwe pulas ren, pwe kopwe äsäweer o aitengaueer. \v 16 Iei kopwe pwölüla ren säw, nge sap ren ling. Kopwe püsin ün o taroporopfetal. Ewe Samol mi Lapalap epwe aünü ngonuk püsin om kapen feiengau, nge om ling epwe wiliti säw. \v 17 Ka pöküetiu ewe wöllapen Lepanon, iei aramas repwe pwal pökuketiu. Ka niela ekewe mönün ie, iei ekewe man repwe fokun aniuokusuk. Ei epwe fis pokiten ka nimanauei ekewe aramas o föri angangen mwänewüs ngeni chon fanüfan, ngeni ekewe telinimw me chokewe mi imweim lor. \p \v 18 Met lomoten eu uluulun anümwäl? A chök och mettoch eman aramas a püsin auluulu. Esap tongeni pwäri ngonuk och ngei chofana echök. Met feiöchün ngeni ewe chon föri pwe a lükü eu uluulun anümwäl esap tongeni kapas? \v 19 Feiengauom, en mi apasa ngeni efoch mwüch: Kopwe nennela! ika ngeni eföü fau esap tongeni mwökütüküt: Kopwe pwätä! Ifa usun, eu uluulun anümwäl a tongeni pwäri ngonuk och? A tongeni pwölüpwöl ngeni kolt me silifer, nge esap fokun wor ngasangasen manau lon. \p \v 20 Ewe Samol mi Lapalap a nom lon imwan mi pin, nge chon fanüfan meinisin repwe mosonosonola me fän mesan. \c 3 \s1 Än Apakuk iotek \sr 3.1-19 \p \v 1 Iei än ewe soufos Apakuk iotek: \q1 \v 2 Ai Samol mi Lapalap, üa rongorong pworausen mine ka föri, \q1 iwe, üa niuokus ren. \q1 Ai Samol mi Lapalap, kopwe försefäli om kewe föför mi amwarar lon äm ei fansoun, \q1 usun ka föri me lom. \q1 Lon om lingeringer kopwe pwal eäni ümöümöch. \b \q1 \v 3 Kot a feito seni Etom, \q1 Ewe mi Unusen Pin a feito seni ewe chukun Paran. \q1 An ling a pwölüela ekewe läng, \q1 nge fanüfan a ur ren än aramas mwareiti. \q1 \v 4 Lingan a usun chök saram, \q1 nge nikaütütün saram ra saramawu seni lepöün, \q1 ikenan an manaman a monola. \q1 \v 5 Mätter a akom mwan, \q1 nge mäfeiengau a tapwela mürin. \q1 \v 6 Lupwen Kot a ütä, fanüfan a chechech, \q1 lupwen a nenefetal, chon ekewe mwü ra chechech. \q1 Ekewe chuk mi nom seni chök lom ra tatakis, \q1 ekewe chukutekison minen lomlom ra kokotiu. \q1 An kewe al ra nom seni fansoun esepop. \b \q1 \v 7 Üa küna ekewe aramasen Kusan lon ar riaföü \q1 me ekewe aramasen Mitian fän ar chechech. \q1 \v 8 Ai Samol mi Lapalap, ifa usun, ka song ngeni ekewe chanpupu, \q1 ika ka lingeringeriti ewe matau? \q1 Ka sä won ekewe kuchu, \q1 ekewe kuchun asepwäl womw woken, \q1 lupwen ka atoto win ngeni noum aramas. \q1 \v 9 Ka uwawu noum esefich seni tükütükün \q1 o pachetä ekewe föün esefich ngeni selin. \q1 Ka asanga fanüfan ren ekewe chanpupu. \q1 \v 10 Ekewe chuk ra künok o chechech, \q1 üt a püngümongetiu seni läng. \q1 Ewe matau mi alolol a pwotä, \q1 nge nonoon kewe ra püngümong. \q1 \v 11 Akkar me maram ra üla lon lenier \q1 ren tinen noum föün esefich, lupwen ra pis, \q1 pwal ren wokum siles mi meriweriw. \q1 \v 12 Ka ipwechoutiu won fanüfan fän om lingeringer, \q1 ka purätiu chon ekewe mwü fän om song. \q1 \v 13 Ka feito pwe kopwe amanaua noum aramas, \q1 pwe kopwe amanaua noum we king mi kepit. \q1 Nge ka atatakisi ewe souemwenin ewe mwichen aramasangau \q1 o arosala chokewe meinisin mi tapwela mürin. \q1 \v 14 Ka posu ewe meilapen nöün kewe sounfiu ren wokum kewe, \q1 chokewe mi feito usun chök eu mölümöl pwe repwe atoropasakem, \q1 ra sikesik usun chokewe mi ariaföüü ekewe chon mwelele lemonomon. \q1 \v 15 Ka purätiu ewe matau fän noum kewe oris, \q1 iei mine ewe sät a puropur. \b \q1 \v 16 Üa rongorong usun ekei mettoch, inisi a chechech \q1 o awei a sälepwelep ren ai niuokus. \q1 Chüi ra kiroula, nge pechei ra täpäp. \q1 Üpwe witiwit fän mosonoson fän iten ewe ränin riaföü \q1 epwe feito won ekewe aramas mi mauneekem. \b \q1 \v 17 Inamwo ika ewe irä fiik esap sot, \q1 esap pwal wor ua won ekewe irän wain, \q1 inamwo ika ewe irä olif esap ua, \q1 esap pwal wor mongö seni ekewe tanipi, \q1 inamwo ika ekewe sip repwe ärela seni ewe lenien sip, \q1 esap pwal wor kow lon lenier, \q1 \v 18 nge ngang üpwe chök meseik ren ewe Samol mi Lapalap, \q1 üpwe pwapwa ren Kot ai Chon Amanau. \q1 \v 19 Kot ewe Samol mi Lapalap i ai pöchökül. \q1 A anüküchara pechei pwe ra usun chök pechen ekewe chia, a föri pwe üpwe fetal won ai kewe leni mi tekia. \x + \xo 3.19 \xt 2.Sam 22.34; Kölf 18.33\x* \p (Eli iei echö köl aramas ra eäni fiti pisekin ettik)