\id EPH \h EFISOS \toc1 Nöün Paulus Toropwe ngeni ekewe Souläng lon Efisos \toc2 Efisos \toc3 Ef \mt2 Nöün Paulus Toropwe ngeni ekewe Souläng lon \mt1 Efisos \is1 Kapas akom \iot I. Chon makkei ei toropwe: Ewe soukünö Paulus. \iot II. A mak ngeni iö me fansoun a mak: Ngeni chon ewe mwichefel lon Efisos, eli a mak me lon imwen fötek lon Rom lefilen ekewe ier 60 me 64 A.D. \iot III. Itelapemongen ei toropwe: Chon mwichefel repwe eu chök lon Kraist. \iot IV. Kapas aüchean ei toropwe: Esap wor sokofesenin chon Juta me chon lükün Israel mi lükü Jesus. \iot V. Masouen ei toropwe: Nöün Paulus toropwe ngeni chon ewe mwichefel lon Efisos a akomwen apworausa usun än Kot akot fän iten an epwe achufengeni förian meinisin mi nom läng me won fanüfan pwe repwe nom fän nemenien Kraist. (1.10) A pwal tüngor ngeni nöün Kot aramas pwe repwe manau lon ei sokun manau mi fich ngeni ei akot mi lapalap fän iten atipeeufengenin aramas meinisin won fanüfan ren ar eufengen me Kraist Jesus. \ip Lon aeuin kinikinin ei toropwe Paulus a awewei aüchean eufengen ren an kapas usun än Kot ewe Sam a filätä nöün aramas, usun an amuserela o angaseerela seni ar tipis, pwal usun än Kot apwönüetä an we pwon mi lapalap ren ewe Ngünmifel. Lon aruuen kinikin a tüngor ngeni ekewe chon aleani ei toropwe, pwe repwe manau lon ei sokun manau pwe ar eufengen lon Kraist epwe pwä lon ar manaufengen. \ip Paulus a aea ekoch kapasen awewe pwe epwe pwärätä ewe ririfengenin nöün Kot aramas lon ar eufengen me Kraist: ewe mwichefel a usun chök eu inis, nge Kraist ewe mökür, ika a usun chök eu imw, nge Kraist ewe föün lepwokuku, ika a usun chök eman fefin, nge Kraist pwülüan. Ei toropwe a masou ren sokun ekiek mi tekia lupwen Paulus a mak fän an mwökütüküt ren än Kot ümöümöch lon Kraist. A küna meinisin lon saramen än Kraist we tong, an asor manauan, an amusala tipis, an ümöümöch me an limelimöch. \iot VI. Tettelin masouen ei toropwe: \io1 Kapas akom \ior 1.1-2\ior* \io1 Kraist me ewe mwichefel \ior 1.3–3.21\ior* \io1 Ewe manau mi fö lon Kraist \ior 4.1–6.20\ior* \io1 Kapasen lesopolan \ior 6.21-24\ior* \c 1 \s1 Kapong \sr 1.1-2 \p \v 1 Ngang Paulus eman nöün Kraist Jesus soukünö fän letipen Kot, üa kapong ngeni ekewe chon pin lon Efisos mi allükülük lon manauer lon Kraist Jesus: \x + \xo 1.1 \xt Föf 18.19-21; 19.1\x* \v 2 Samach Kot me ach Samol Jesus Kraist epwe fang ngenikemi ümöümöch me kinamwe. \s1 Ekewe feiöchün Ngün lon Kraist \sr 1.3-14 \p \v 3 Sipwe kilisou ngeni Kot Semen ach Samol Jesus Kraist, pun a afeiöchükich lon Kraist ren ekewe feiöchün ngün meinisin ra nonom lon läng. \v 4 Kot a afilikich lon Kraist me mwen än fanüfan esamwo fis, pwe sipwe pin o unusöch me mwen mesan. \v 5 Lon an chen a fen afilikich pwe sipwe tolong lon tettelin püsin nöün ren Jesus Kraist, pun iei usun met a apwapwai letipan. \v 6 Sipwe mwareiti Kot ren an we ümöümöch mi fokun amwarar, a lifang ngenikich lon püsin Nöün we mi achengicheng! \v 7 Pun lon Kraist sia ngasala ren chaan, pwe ach kewe tipis ra musala. A ifan me watten än Kot we ümöümöch \x + \xo 1.7 \xt Kol 1.14\x* \v 8 a fang ngenikich lon an kisäsew mi somwosomwola! \v 9 Lon än Kot tipachem me tipemirit meinisin a apwönüetä mine a fen eäni akot o asile ngenikich an ekiek mi monomon a fen filätä pwe epwe aunusala ren Kraist. \v 10 Ei ekiek Kot epwe aunusöchü lupwen epwe tori ewe fansoun mi afat pwe epwe achufengeni förian meinisin lon läng me fanüfan, pwe repwe nonom fän nemenien Kraist. \p \v 11 Ekei mettoch meinisin ra fisitä usun met Kot a fen ekiekietä o filätä. Kot a afilikichetä pwe sipwe nöün aramas lon Kraist lon pwüngün an akot mi longolong won met a fen filätä me lepoputän. \fig Sipwe... mwareiti lingen Kot.|src="avnt083.tif" size="span" loc="100" ref="1.12" \fig* \v 12 Iei mine kich mi akomwen apilükülükü Kraist sipwe eu lenien mwareiti lingen Kot. \v 13 Pwal ämi oua wiliti nöün Kot aramas lupwen oua rongorong ewe kapasen Kot mi let, iei ewe Pworausen Manau oua küna manau ren. Ämi oua lükü Kraist, nge Kot a pwaunikemi pwe oupwe nöün ren an ngenikemi ewe Ngünmifel, usun i a fen pwonei. \v 14 Pokiten sia eäni Ngünmifel, sia fokun silei pwe sipwe angei mine Kot a fen pwon ngeni nöün aramas. Ei a allükülükü ngenikich pwe Kot epwe wesewesen angasala nöün kana meinisin. Sipwe mwareiti an we ling! \s1 Än Paulus iotek \sr 1.15-23 \p \v 15 Iei popun, seni ewe fansoun üa rongorong usun ämi lükü ach Samol Jesus pwal usun ämi echeni ekewe chon pin meinisin, \v 16 üsap ükütiu le kilisou ngeni Kot fänäsengesimi. Üa chechemenikemi lon ai iotek \v 17 o tüngor ngeni än ach we Samol Jesus Kraist we Kot, i Samach we mi ling, pwe epwe ngenikemi ewe Ngünmifel. I ewe mi atipachemakemi o asile ngenikemi usun Kot, pwe epwe lapala ämi silei i. \v 18 Üa tüngor pwe mesen letipemi epwe nennela pwe oupwe küna an saram, pwe oupwe silei usun ewe apilükülüköch i a köri ngenikemi, pwal usun watten ekewe feiöch mi amwarar i a pwon ngeni ekewe chon pin, \v 19 pwal usun löllön an we manaman mi angang loch chon lükü i. Ei sokun manaman a wewe ngeni än Kot we manaman mi pöchökül \v 20 a aea lupwen a amanauasefäli Kraist seni mäla o amota i lepelifichin lon läng. \x + \xo 1.20 \xt Kölf 110.1\x* \v 21 Kraist a watte an nemenem ikenan lap seni ekewe sounemenem lon läng, seni ekewe manaman me ekewe samol. Wisan a tekia seni wisen ekewe sounemenem lon ei fansoun pwal lon ekewe fansoun repwe feito. \v 22 Kot a anomu mettoch meinisin fän nemenien Kraist. A awisa i pwe epwe möküren mwichefel o nemeni mettoch meinisin. \x + \xo 1.22 \xt Kölf 8.6\x* \v 23 Mwichefel iei ewe inisin Kraist. Iwe, mwichefel a afisätä unusöchülan Kraist, usun püsin Kraist a aunusöchüela mettoch meinisin ekis meinisin. \x + \xo 1.23 \xt Kol 1.18\x* \c 2 \s1 Ach küna manau seni mäla \sr 2.1-10 \p \v 1 Me lom oua mäla lon pekin ngün pokiten ämi lükümach me tipis. \v 2 Lon ena fansoun oua manaueni ewe manauen fanüfan mi ngau. Oua aleasochis ngeni ewe mi nemeni ekewe ngününgau mi nom fän läng, ewe ngün mi nemeni ekewe aramas mi aleasolap ngeni Kot iei. \v 3 Enletin, oukich meinisin sia usun chök ir me lom, sia manau lon mochenian fitukach, sia chök apwönüetä mochenin inisich me ekiekin letipach. Pokiten sia usun chök aramas meinisin, sia nom fän riaföün än Kot song. \p \v 4 Nge pokiten än Kot ümöümöch a fokun somwosomwola o an echenikich a fokun lapalap, \v 5 a amanauakich me Kraist lupwen sia mäla lon ach pupungau. Ren än Kot ümöümöch sia küna manau. \x + \xo 2.5 \xt Kol 2.13\x* \v 6 Lon ach eufengen me Kraist Jesus, Kot a amanauakich me Kraist pwe sipwe eti Kraist le nemenem lon läng. \v 7 A föri iei usun, pwe epwe pwärätä lon ekewe fansoun repwe feito an we ümöümöch mi fokun lapalap esap wor eman a tongeni awewei, a nom lon an we chen a pwäri ngenikich lon Kraist Jesus. \v 8 Pun ren än Kot we ümöümöch oua küna manau ren ämi lükülük. Nge ei manau oua eäni esap afisiemi, pwe än Kot lifang ngenikemi, \v 9 esap pwal liwinin ämi angang, pwe esap wor eman epwe tongeni aingaing ren. \v 10 Pun Kot a förikich pwe sipwe eäni ei manau, a förikich lon Kraist Jesus pwe sipwe föri ekewe föför mi mürina a fen amolätä fän itach pwe sipwe föföri. \s1 Chon Juta me chon lükün Israel ra eu chök lon Kraist \sr 2.11-22 \p \v 11 Iwe, ämi chon lükün Israel lon pekin fituk, ekewe chon Juta ra aita ngenikemi “chon resap sirkomsais”, nge ir ra püsin aita ngeniir “chon sirkomsais”, (aramas ra föri ei ngeni püsin inisiir) oupwe chechemeni met sokun lapalap oua eäni me lom. \v 12 Lon ena fansoun oua imwü seni Kraist. Oua chon ekis, nge ousap pachelong lein ekewe aramas mi fil me ren Kot. Esap wor wisemi lon ekewe pwon mi longolong won än Kot pwon ngeni nöün kewe aramas, pwe oua nonom lon ei fanüfan, nge esap wor ämi apilüköch, esap pwal wor ämi Kot. \v 13 Nge iei, pokiten oua nonom lon Kraist Jesus, ämi mi toauala me lom, oua kaneto ren chaan Kraist. \v 14 Pun püsin Kraist i ach kinamwe. A föri pwe chon Juta me chon lükün Israel repwe eu chök sokun aramas. Ren püsin inisin a ataetiu ewe tit mi aimwüfeseniir o afisätä ar oputfengen lefiler. \v 15 A amorala än ekewe chon Juta Allük fiti pwüngün me tichikin, nge a föri seni ekewe ruu sokun mwichen aramas eu chök mwichen aramas mi fö lon püsin i. Ren ei a awora kinamwe. \x + \xo 2.15 \xt Kol 2.14\x* \v 16 Ren än Kraist mäla won ewe iräpenges a amola ar oputfengen lefiler. Pun ren ewe iräpenges a achäfengeni ekewe ruu sokun mwichen aramas, pwe repwe eu chök mwich o aliwinisefäliir ngeni Kot. \x + \xo 2.16 \xt Kol 1.20\x* \v 17 Iei usun Kraist a feito o afalafala ewe Pworausen Manau usun kinamwe ngeni aramas meinisin, ngeni ämi chon lükün Israel mi toau seni Kot, pwal ngeni ekewe chon Juta mi arap ngeni. \x + \xo 2.17 \xt Ais 57.19\x* \v 18 Pun ren Kraist kich meinisin, chon Juta me chon lükün Israel, sia tongeni feito mwen mesen Samach ren eman chök Ngün. \p \v 19 Iei mine ämi chon lükün Israel ousap chüen chon ekis ika wasöla, nge iei oua chon wilipos fiti nöün Kot kewe aramas, oua chon ewe familien Kot. \v 20 Pwal ämi oua köütä won ewe longolong mi för ren ekewe soukünö me ekewe soufos, nge püsin Kraist Jesus i ewe föün lepwokuku. \v 21 I ewe eman mi amwöchüfengeni unusen ewe imw o föri an epwe fefeitä, pwe epwe eu imwenfel fän iten ach we Samol. \v 22 Lon Kraist pwal ämi oua köüpökütä fiti ekewe chon lükü, pwe oupwe eu leni ia Kot epwe nonom ie ren Ngünün. \c 3 \s1 Än Paulus angang ngeni ekewe chon lükün Israel \sr 3.1-13 \p \v 1 Fän iten ei popun, ngang Paulus, eman chon fötek fän iten Kraist Jesus fänäsengesin ämi chon lükün Israel, üa iotek ngeni Kot. \v 2 Üa lükü pwe oua fen rong, pwe lon än Kot ümöümöch a ngeniei ei angang pwe üpwe föri fänäsengesimi. \v 3 Kot a pwäri ngeniei an we ekiek mi monomon o a aiti ngeniei wewen, usun üa manlapei le makkei me mwan. \v 4 Nge are oupwe aleani mine üa fen makkeetiu, oupwe tongeni silei usun ai weweiti ewe monomonen Kraist. \v 5 Lon ekewe fansoun ra la Kot esap asile ngeni aramas won fanüfan usun ei monomon, nge iei Kot a pwärala ren Ngünmifel ngeni nöün kewe soukünö me soufos mi pin. \v 6 Iei ewe monomon: Ren ewe Pworausen Manau ekewe chon lükün Israel repwe eti ekewe chon Juta le feiöchüni än Kot kewe feiöch, repwe chufengen lon ewe eu chök inis o aeafengen ewe feiöchün pwon Kot a föri ren Kraist Jesus. \x + \xo 3.6 \xt Kol 1.26-27\x* \v 7 Kot a awisaei pwe üpwe eman chon angang ngeni ewe Pworausen Manau, ren an we lifangen ümöümöch a ngeniei ren tufichin an we manaman. \v 8 Ngang ewe mi kis seni ekewe chon pin meinisin, nge Kot a ngeniei ei wis mi aüchea pwe üpwe uwei ngeni ekewe chon lükün Israel ewe Pworausen Manau usun ewe wöün Kraist esap wor epin, \v 9 üpwe pwal afataöchü ngeni aramas meinisin usun än Kot we ekiek mi monomon epwe pwönüetä. Kot ewe mi föri mettoch meinisin a amonomona an we monomon lon ekewe fansoun lomlom, \v 10 pwe lon fansoun ikenai mwichefel epwe iei ewe leni ia ekewe sounemenem me manaman mi nom lon läng repwe silei usun mesemesekisin än Kot tipachem. \v 11 Iei än Kot we akot seni chök me lomlom, nge a apwönüetä lon Kraist Jesus ach Samol. \v 12 Lon Kraist pwal ren ach lükü i sia pwora o apilükülük lon ach churi Kot. \v 13 Iei mine üa tüngor ngenikemi pwe ousap apilükingau ren ekei riaföü ra toriei fän itemi, pun iei ämi feiöch. \s1 Än Kraist we chen \sr 3.14-21 \p \v 14 Iwe, ren ei popun üa fotopwäsuk me mwen Samach lon läng, \v 15 pun iteiten famili lon läng pwal won fanüfan ra angei iter me ren. \v 16 Üa tüngor ngeni Kot pwe epwe fang ngenikemi tufichin Ngünün we seni lon wöün an we ling, pwe oupwe pöchökül lon letipemi. \v 17 Üa iotek pwe Kraist epwe nonom lon lelukemi ren ämi lükü i. Üa pwal iotek pwe oupwe warar o longolong won chen, \v 18 pwe ämi me ekewe chon pin meinisin oupwe tufichin weweiti ükükün chölapan me langataman, pwal tekian me alololun än Kraist we chen. \v 19 Ewer, oupwe silei usun an we chen, inamwo ika esap fokun wor eman a tongeni silei unusan, pwe oupwe unusen urela ren lapalapen Kot. \v 20 Sipwe mwareiti Kot, i ewe a tongeni föri mettoch meinisin lap seni mine sia tongeni tüngor ika ekieki ren an we manaman mi akangang loch, \v 21 sipwe alinga i me lon mwichefel pwal lon Kraist Jesus lon fansoun meinisin tori feilfeilachök! Amen. \c 4 \s1 Eufengen lon ewe inisin Kraist \sr 4.1-16 \p \v 1 Ngang eman chon fötek pokiten ai angang ngeni ach Samol, üa mochen pese ngenikemi pwe oupwe manaueni eu manau mi fich ngeni ewe kö seni Kot. \v 2 Oupwe tipetekison fansoun meinisin, oupwe tipepwetete o mosonotam. Oupwe echenifengenikemi ren ämi songomangfengen lefilemi. \x + \xo 4.2 \xt Kol 3.12-13\x* \v 3 Oupwe fokun achocho le tümwünü ämi tipeeufengen lon ewe Ngünmifel ren ewe kinamwe mi rifengenikemi. \v 4 Mi wor eu chök inis me eman chök Ngün, usun a pwal wor eu chök apilükülüköch Kot a köri ngenikemi. \v 5 Mi wor eman chök ämi Samol, eu chök lükülük, eu chök papatais, \v 6 oua pwal eäni eman chök Kot, ewe Semen aramas meinisin, i a nemeni mettoch meinisin, a angang ren mettoch meinisin o nonom loch meinisin. \p \v 7 Iwe, iteiten eman me eman leich sia fen angei ewe lifangen ümöümöch lon aükükün ewe lifang Kraist a ngenikich. \v 8 Iei usun mine a mak lon ekewe Toropwe mi Pin: \q1 “Lupwen a feitä won ewe chuk mi fokun tekia, \q2 a emwenatä chomong chon oola lon an we mwich \q1 a pwal ngeni ekewe aramas lifanger.” \x + \xo 4.8 \xt Kölf 68.18\x* \v 9 Iwe, met wewen “a feitä”? Wewen pwe a akomwen feitiu lon ekewe leni mi alolol epin fanüfan. \v 10 Ewe eman mi feitiu pwal i chök ewe eman mi feitä asen ekewe läng meinisin, pwe epwe amasoua unusen läng me fanüfan. \v 11 I ewe mi “ngeni aramas lifanger”. A filätä ekoch pwe repwe soukünö, pwal ekoch repwe soufos, pwal ekoch repwe chon asoulängala aramas, nge pwal ekoch repwe soumas me sense. \v 12 A föri ei pwe epwe amolöchü nöün Kot kewe aramas meinisin fän iten ewe angang souläng ra wisen föri, pwe repwe apöchökülätä ewe inisin Kraist. \v 13 Iei usun oukich meinisin sipwe achufengenikich pwe sipwe eufengen lon ach lükü Jesus pwal lon ach sileöchü ewe Nöün Kot. Sipwe eäni tipen mwän lon manauach, pwe sipwe tori ükükün ewe unusöchün Kraist. \v 14 Mürin sisap chüen sokuni sokun semirit, sisap chüen chüwölüwölfeil ren no kana o mamaanfeil ren enienin asepwälin än chon likatuputup afalafal, ir ätekewe mi emweningaua ekoch aramas ren ar tunochofona. \v 15 Nge ren ach kapas wenechar fän tong sipwe fokun mämäritä lon mettoch meinisin ngeni Kraist, i ewe möküren mwichefel. \v 16 Fan an nemenem ekewe sokopaten kifetin ewe inis meinisin ra masfengen, nge unusen ewe inis a kochufengen ren ekewe kirupun lekupukup meinisin mi wor ren. Iei usun lupwen eu me eu kewe kifetin inis a föri wisan, unusen ewe inis epwe mämäritä o püsin pöchökületä ren tong. \x + \xo 4.16 \xt Kol 2.19\x* \s1 Ewe manau mi fö lon Kraist \sr 4.17-32 \p \v 17 Iwe, fän iten ach Samol üa fönöökemi pwe ousap sopwela le manaueni manauen chokewe mi nom lon rochopwak, pun ar ekiek a lomotongau, \v 18 a rochopwak lon letiper. Resap etikich le manaueni ewe manau mi fö Kot a ngenikich, pun ra fokun tiparoch o tipeförea. \v 19 Resap mefi säw. Ra fangatä püsin ir ngeni mocheisou me sokun föför mi limengau meinisin, nge resap mochen ükütiu seni. \fig Ousap mwüt ngeni ämi song epwe emwenikemiilong lon tipis!|src="avnt084.tif" size="col" loc="40" ref="4.26" \fig* \p \v 20 Nge mine oua kaiö usun Kraist esap iei usun. \v 21 Enlet, ämi oua fen rongorong usun i, oua pwal kaiö ewe let mi nom lon Jesus, pokiten oua chon tapwela mürin. \v 22 Iei mine oupwe likitätiu ekewe föför oua föföri lupwen oua manaueni ewe manauen lom, iei ewe manau a katala ren an kewe mochenia mi atuputup. \x + \xo 4.22 \xt Kol 3.9\x* \v 23 Letipemi me ekiekimi epwe fokun söfösefäl, \v 24 oupwe fokun angei ewe manau mi fö mi för lon lapalapen Kot o pwäla lon eu manau mi enletin pwüng me pin. \x + \xo 4.24 \xt Ken 1.26; Kol 3.10\x* \p \v 25 Iei mine ousap chüen kapas chofona. Oupwe eäni kapas wenechar ngeni pwimi kewe souläng, pun kich meinisin kifetin ewe inisin Kraist. \x + \xo 4.25 \xt Sek 8.16\x* \v 26 Are oua song, ousap mwüt ngeni ämi song epwe emwenikemiilong lon tipis! Ousap amwöchü ämi song tori akkar epwe tuputiu. \x + \xo 4.26 \xt Kölf 4.4\x* \v 27 Ousap mwüt ngeni Tefil an epwe sotunikemi pwe oupwe tipis. \v 28 Eman mi sosolä me lom epwe ükütiu le solä, nge epwe achocho le angang pwe epwe wor met epwe lomot ngeni püsin i, epwe pwal tongeni alisi ekewe mi wöüngau. \v 29 Esap wor kapas mi ngau epwe towu seni lon awemi, pwe kapas mi mürina chök, sokun kapas mi afefetai aramas o alisiir lon ar osupwang, pwe chokewe mi rongorong ngeni repwe feiöch ren. \v 30 Ousap achouala Ngünmifel, ewe Ngünün Kot, oua pwau ren tori ewe ränin än Kot epwe angasakemi. \v 31 Oupwe atoaua senikemi sokun koum, chou me song. Ousap chüen akürang ngeni aramas ika turunufaser, ousap pwal chüen oput eman aramas. \v 32 Nge oupwe eäni kirikiröch o leluköch lefilemi, oupwe amusamusfengen usun chök Kot a amusala ämi tipis ren Kraist. \x + \xo 4.32 \xt Kol 3.13\x* \c 5 \s1 Manau lon saram \sr 5.1-20 \p \v 1 Pokiten ämi nöün Kot mi achengicheng, oupwe fokun apirü i. \v 2 Chen epwe nemeni manauemi, usun Kraist a echenikich o fangala manauan fän itach pwe epwe eu asor mi pwoöch me eu lifang mi apwapwai Kot. \x + \xo 5.2 \xt Eks 29.18; Kölf 40.6\x* \p \v 3 Pokiten ämi nöün Kot aramas mi pin, esap pwüng pwe sokopaten föförün lisowu ika mocheisou ika tipemong epwe fen mwo nge fis ika föü lefilemi. \v 4 Esap pwal fichitikemi pwe oupwe apasa sokun kapas mi ngau, kapas mi lomotongau me kapasen turunufas, nge oupwe chök kilisou ngeni Kot. \v 5 Oupwe fokun silei, pwe esap wor eman mi föri sokun föförün lisowu ika mocheisou ika tipemong (pun tipemong a wewe ngeni angang ngeni anümwäl) epwe angei och feiöch seni lon ewe Mwün Kraist me Kot. \v 6 Ousap tup ren än aramas kapasen atuputup, pun ren ekei sokun föför än Kot song epwe tori chokewe mi lükümach ngeni. \v 7 Iei mine ousap chiechi ngeni ekei sokun aramas. \p \v 8 Me lom oua nom lon rochopwak, nge iei oua nom lon saram pokiten oua wiliti nöün ach Samol aramas. Iei mine oupwe manaueni eu manau mi nom fän ewe saram, \v 9 pun ewe saram a atoto eu räs mi watte ren sokun föför mürina, föförün pwüng me let. \v 10 Oupwe achocho le kütta mine ach Samol epwe pwapwa ren. \v 11 Ousap eti aramas le föri ekewe föför mi lomotongau, ekewe föförün rochopwak, nge oupwe sarifiir, pwe repwe pwäwu lon saram. \v 12 Pun a fokun asäw ach sipwe mwo nge föüni ekewe föför ra föri le monomon. \v 13 Nge lupwen ekewe mettoch meinisin ra pwäwu lon saram, mürin enletin sokosokun manauer a pwäöchüla. \v 14 Pun meinisin mine a pwäöchüla a saram. Iei mine a mak: \q1 “En chon möür, kopwe pwätä, \q2 kopwe towu seni mäla, \q1 pun Kraist epwe asaramok.” \p \v 15 Iei mine oupwe afälikemi lon mine oua föri. Ousap föri föförün chon tiparoch, nge oupwe föri föförün chon tipachem. \v 16 Oupwe alomota fansoun manauemi, pun ekei rän ra ngau. \x + \xo 5.16 \xt Kol 4.5\x* \v 17 Iei mine ousap föri föförün chon tiparoch, nge oupwe achocho le kütta met letipen ach Samol fän itemi. \p \v 18 Ousap apuchakemi ren wain, pun ei epwe afeiengauakemi. Nge oupwe urela ren Ngünmifel. \v 19 Oupwe aea le kapasfengen lefilemi ekewe kölfel, ekewe kölün lamalam me ekewe köl mi pin. Oupwe kölü ekewe kölün lamalam me ekewe kölfel ngeni ach Samol, oupwe mwareiti i lon lelukemi. \v 20 Oupwe kilisou fansoun meinisin ren mettoch meinisin ngeni Samach Kot fän iten ach Samol Jesus Kraist. \x + \xo 5.20 \xt Kol 3.16-17\x* \s1 Pwüngün lefilen pwüpwülü \sr 5.21-33 \p \v 21 Oupwe aleasochisfengen lefilemi pokiten oua asamolu Kraist. \p \v 22 Ämi fefin kana, oupwe aleasochisi pwülüemi usun chök ämi oupwe aleasochisi ach Samol. \x + \xo 5.22 \xt Kol 3.18; 1.Pet 3.1\x* \v 23 Pun eman mwän möküren pwülüan usun Kraist möküren mwichefel. Kraist ewe Chon Amanauen mwichefel, nge mwichefel iei inisin Kraist. \v 24 Iei usun chök pwal ekewe fefin repwe fokun aleasochisi pwülüer kewe lon mettoch meinisin usun chök mwichefel a aleasochisi Kraist. \p \v 25 Ämi mwän kana oupwe echeni pwülüemi usun Kraist a echeni mwichefel o fangala manauan fän itan. \x + \xo 5.25 \xt Kol 3.19; 1.Pet 3.7\x* \v 26 A föri ei pwe epwe apini mwichefel fän iten Kot, a limeti mwichefel ren koluk, iei an kapas, \v 27 fän iten an epwe aütai mwichefel fän püsin itan lon unusen lingöchün, pwe esap wor tikitikipwülün are lemomon are och limengau, nge epwe pin o unusöch. \v 28 Ina usun ekewe mwän repwe echeni pwülüer usun chök ar püsin echeni inisiir. Eman mwän mi echeni pwülüan a echeni püsin i. \v 29 Esap fokun wor eman a oput püsin inisin, nge a fokun amongöni o tümwünü usun chök met Kraist a föri ngeni mwichefel. \v 30 Pun oukich meinisin kifetin inisin. \v 31 Usun a mak lon ekewe Toropwe mi Pin, “Iei mine eman mwän epwe likitala saman me inan o pache ngeni pwülüan, nge ekewe ruoman repwe wiliti eu chök inis.” \x + \xo 5.31 \xt Ken 2.24\x* \v 32 Iei eu monomon mi fokun watte a pwä lon ei wokisin, nge usun ai weweiti pwe a wewe ngeni Kraist me mwichefel. \v 33 Nge a pwal wewe ngenikemi: Ämi mwän meinisin oupwe fokun echeni en me pwülüan usun ämi echeni püsin inisimi, nge ämi fefin meinisin oupwe meniniti pwülüemi. \c 6 \s1 Pwüngün lefilen nau me sam me in \sr 6.1-4 \p \v 1 Ämi nau kana, oupwe aleasochisi sememi me inemi lon ach Samol, pun iei met mi pwüng pwe oupwe föri. \x + \xo 6.1 \xt Kol 3.20\x* \v 2 “Kopwe asamolu semom me inom,” iei ewe aeuin allük a riri ngeni eu pwon, \v 3 “pwe kopwe feiöch me manauatam won fanüfan.” \x + \xo 6.3 \xt Eks 20.12; Tut 5.16\x* \p \v 4 Ämi sam me in ousap föri ngeni nöümi kana mine repwe song ren. Nge oupwe tümwünüöchür fän ämi fönöör o öüröürer lon ach Samol. \x + \xo 6.4 \xt Kol 3.21\x* \s1 Pwüngün lefilen amanau me ar samol \sr 6.5-9 \p \v 5 Ämi amanau, oupwe aleasochisi ämi samol lon ei fanüfan fän niuokus me chechech. Oupwe föri ei fän wenecharen lelukemi usun chök nge oupwe aleasochisi Kraist. \v 6 Ousap föri chök ei lupwen ra nenengenikemi pokiten oua mochen ar repwe aitöchükemi, nge seni unusen letipemi oupwe föri letipen Kot usun eman nöün Kraist amanau. \v 7 Ämi amanau oupwe föri ämi angang fän pwapwa usun ämi oupwe angang ngeni ach Samol, nge sap ngeni aramas. \v 8 Oupwe chechemeni pwe ach Samol epwe liwini ngeni eman me eman an föför mürina, ese lifilifil ika i eman amanau ika i eman chon ngas. \x + \xo 6.8 \xt Kol 3.22-25\x* \p \v 9 Ämi samol kana, oupwe pwal föri usun chök ngeni nöümi amanau, oupwe ükütiu le aniuokusur. Oupwe chechemeni pwe ämi me nöümi kewe amanau oua nöün ewe eman chök Samol lon läng, i ewe esap lifilifil aramas. \x + \xo 6.9 \xt Tut 10.17; Kol 3.25; 4.1\x* \s1 Än souläng pisekin maun ngeni rochopwak \sr 6.10-20 \p \v 10 Iwe, iei ai kapasen lesopolan: Oupwe apöchökülakemi lon ach Samol pwal lon pöchökülen an we manaman. \v 11 Oupwe pwilitalong womi ekewe pisekin maun Kot a ngenikemi, pwe oupwe tongeni üpöchökül ngeni än ewe Tefil angangen atuputup. \v 12 Pun sisap maun ngeni fituk me cha, nge sia maun ngeni ekewe anün rochopwak mi nom fän läng, ngeni ekewe anüsamol, ngeni ekewe anüsor, pwal ngeni ekewe ngününgau mi nemeni aramas lon ei fanüfan mi rochopwak. \v 13 Iei mine oupwe pwilitalong womi än Kot kewe pisekin maun iei! Mürin, lupwen epwe war ewe rän mi ngau, oupwe tongeni pworacho ngeni än ewe chon oputemi maun ngenikemi. Iwe, mürin oupwe chök üpöchökül tori lesopolan ämi maun. \v 14 Iwe, oupwe amolakemi, oupwe peliti ngeni lukalapemi let, oupwe üföüf pwüng pwe iei ämi chechen leupw mi för seni mächä, \x + \xo 6.14 \xt Ais 11.5; 59.17\x* \v 15 nge oupwe ipweipw susun molotä ngeni ämi oupwe aronga ewe Pworausen Manau mi wor kinamwe lon. \x + \xo 6.15 \xt Ais 52.7\x* \v 16 Iteiten fansoun meinisin oupwe lükü Kot pwe ina ämi epetin maun, pwe oupwe tongeni kunu ngeni ekewe föün esefich mi pulopulen ekkei seni ewe Eman mi Ngau. \v 17 Oupwe angei ewe Manau pwe ina imwemi akau, pwal ewe kapasen Kot pwe ina nöümi ketilas ewe Ngünmifel a ngenikemi. \x + \xo 6.17 \xt Ais 59.17\x* \v 18 Oupwe föri ekei mettoch meinisin lon ämi iotek ngeni Kot pwe epwe alisikemi. Oupwe iotek won met oua föri usun Ngünmifel a emwenikemi. Iei popun ämi oupwe mamasa o tupwöl fansoun meinisin, oupwe iotek fän iten ekewe chon pin meinisin iteiten fansoun meinisin. \v 19 Oupwe pwal iotek fän itei pwe Kot epwe aiti ngeniei ekewe kapas üpwe apasa lon ai afalafal, pwe üpwe pwora le kapas o asile ngeni aramas monomonen ewe Pworausen Manau. \v 20 Pun ngang eman chon künö fän iten ei Pworausen Manau, inamwo ika ngang üa nom lon imwen fötek iei. Oupwe iotek pwe üpwe pwora le apasatä ewe Pworausen Manau, pun iei wisei. \s1 Kapasen lesopolan \sr 6.21-24 \p \v 21 Tikikus pwiich ei mi achengicheng, pwal i ewe chon angang mi allükülük lon ewe angangen ach Samol epwe apworausa ngenikemi pworausei meinisin, pwe oupwe silei usun met üa föri o pwal usun nonomi. \x + \xo 6.21 \xt Föf 20.4; 2.Tim 4.12\x* \v 22 Ina popun üa tinala i remi, pwe epwe apworausa ngenikemi usun nonomum, epwe pwal apöchöküla letipemi. \x + \xo 6.22 \xt Kol 4.7-8\x* \p \v 23 Samach Kot me ach Samol Jesus Kraist epwe ngenikemi ämi pwiich lon Kraist kinamwe, chen me lükü. \v 24 Än Kot ümöümöch epwe nonom remi meinisin ämi mi echeni ach Samol Jesus Kraist ren ewe chen esap ükütiu.