\id 2SA \h 2.SAMUEL \toc1 2. Samuel \toc2 2. Samuel \toc3 2.Sam \mt1 2.Samuel \ib \is1 Kapas akom \iot I. Iten ei puk: Aruuen Samuel, soposopun ekewe pworaus mi mak lon Aeuin Samuel. Lon ewe Paipelin Ipru ekei ruu puk Aeuin me Aruuen Samuel ra chök eu. \iot II. Chon makei ei puk: Esap fat io a makei. \iot III. Itelapemongen ei puk: Mine eman aramas a fotuki, iei epwe pwal kini. \iot IV. Kapas aüchean ei puk: Pworausen uruwon Israel, lupwen Tafit a nemenem, an tur lon tipis me an ekieksefäl. \iot V. Masouen ei puk Aruuen Samuel: Lon ei puk a mak pworausen uruwon än Tafit nemenem. Akom a nemeni Juta (sopun 1-4), mürin a nemeni unusen Israel (sopun 5-24). Ei pworaus a aiti ngenikich tichikin pworausen än Tafit maun ngeni chon oputan me lon mwün tori ekewe mwün lükün, pwe epwe awattelai mwün o anüküchara an nemenem. A pwä pwe Tafit eman mwän mi alolol an lükülük me achocho le angang ngeni Kot, a pwal föri sokun föför pwe nöün aramas repwe allükülük ngeni. Nge a pwal pwä pwe fän ekoch Tafit a föri föför mi ngau pwe epwe apwönüetä püsin letipan. Nge lupwen nöün ewe Samol mi Lapalap we soufos Natan a apwüngü Tafit, mürin a pwärätä an tipis o tipeeu ngeni an epwe angei chappen an we föför. Ekewe chon Israel ra fokun mwar ren ekewe föför Tafit a föri lon fansoun manauan, pwe lupwen ra nom lon weires me mürin ra positi eman king, eman “nöün Tafit”, eman mwirimwirin mi wewe ngeni. \iot VI. Tettelin masouen ei puk: \io1 Tafit a nemeni Juta \ior 1.1–4.12\ior* \io1 Tafit a nemeni unusen Israel \ior 5.1–24.25\ior* \io2 1. Ekewe ier lepoputän an nemenem \ior 5.1–10.19\ior* \io2 2. Tafit me Patsipa \ior 11.1–12.25\ior* \io2 3. Tafit a tolong lon osukosuk me riaföü \ior 12.26–20.26\ior* \io2 4. Ekewe ier lesopolan an nemenem \ior 21.1–24.25\ior* \c 1 \s1 Tafit a rongorong pwe Saul a mäla \sr 1.1-16 \p \v 1 Iwe, mürin än Saul mäla, Tafit a liwinto seni an akufu ekewe chon Amalek o nonom Siklak lon ükükün ruu rän. \v 2 Nge lon aülüngatin rän eman mwän a feito seni ewe leni ia nöün Saul mwichen sounfiu ra nom ie. Iwe, üfan a kam, a pwal wor pwül won möküran, asisilen an letipeta. Lupwen a feito ren Tafit, a chapetiu lepwül o asamolu. \v 3 Tafit a aisini, “Ia ka feito me ie?” Ätewe a pälüeni, “Üa sü seni ewe lenien sounfiun Israel.” \v 4 Tafit a üreni, “Kopwe apworausa ngeniei mine a fis.” Ätewe a üreni, “Ekewe sounfiun Israel ra sü seni ewe maun, nge chomong leir ra mäla. Iwe, Saul me nöün we mwän Jonatan ra pwal mäla.” \v 5 Mürin, Tafit a aisini ewe alüal mi apworausa ngeni ewe pworaus, “Pwota ka silei pwe Saul me Jonatan ra mäla?” \v 6 Ewe alüal a pälüeni, “A chök fis pwe üa nom won ewe chuk Kilpoa. Ikenan üa küna Saul pwe a aünna ngeni wokun siles, nge ekewe woken me chokewe mi wawa oris seni sounfiun Filistia ra kaneto ngeni. \v 7 Lupwen a nennesökür, a künaei o kökköriei. Iwe, üa pälüeni, ‘Ngang iei.’ \v 8 Saul a aisiniei, ‘En chon ia?’ Üa pälüeni, ‘Ngang eman re Amalek.’ \v 9 Mürin, Saul a üreniei, ‘Kopwe feito rei o nieila, pun üa fokun kinas, nge üa chüen manau.’ \v 10 Iei mine üa feila ren o niela, pun üa silei pwe esap chüen tongeni manau mürin an turula. Mürin üa angei mwärin seni won möküran, pwal an lälä seni won pöün, o uweereto reöm en ai samol.” \x + \xo 1.10 \xt 1.Sam 31.1-6; 1.Kron 10.1-6\x* \p \v 11 Mürin, Tafit a kamwei üfan, nge nöün kewe aramas mi nom ren ra pwal kamwei üfer. \v 12 Ra ngüngüres o kechü, ra pwal öchüün tori lekuniol fän iten Saul me Jonatan, pwal fän iten nöün ewe Samol mi Lapalap aramas ekewe chon Israel, pun chomong ra mäla lon maun. \v 13 Iwe, Tafit a aisini ewe alüal mi apworausa ngeni ewe pworaus, “Ia ka feito me ie?” Ätewe a pälüeni, “Ngang nöün eman chon Amalek mi siamü lon ei fanü.” \v 14 Tafit a aisini, “Pwota kosap niuokus le angatä won nöün ewe Samol mi Lapalap we mi kepit, nge ka niela?” \v 15 Mürin, Tafit a körato eman lein ekewe mwän mi eti o üreni, “Kopwe niela ätenan.” Iwe, a niela ätewe pwe a mäla. \v 16 Pun Tafit a fen üreni ewe re Amalek, “Chaom epwe ukum chök, pun kapasen awom a püsin etipisuk ren om apasa pwe ka niela nöün ewe Samol mi Lapalap we mi kepit.” \s1 Tafit a kechüeiti Saul me Jonatan \sr 1.17-27 \p \v 17 Mürin, Tafit a eäni ei kölün kechü won Saul me Jonatan nöün we mwän \v 18 o apasa pwe repwe aiti ngeni ekewe aramasen Juta. (Ei kölün kechü a mak lon ewe puken Jasar.) \x + \xo 1.18 \xt Jos 10.13\x* \q1 \v 19 “Israel, noum kewe souemwen ra ninnila me won ekewe chuk, ekewe chon pwora ra mäla. \q1 \v 20 Ousap apworausa ei pworaus lon Kat, \q1 ousap pwal asilefeili lon ekewe alen Askelon, \q1 pwe ekewe föpwülün Filistia resap pwapwa, \q1 ekewe föpwül nöün chokewe resap sirkomsais resap meseik. \q1 \v 21 Ämi kewe chukun Kilpoa, amwo esap wor amurenipwin ika üt epwe püngütiu womi, \q1 esap pwal wor uän ämi tanipi fän iten asor. \q1 Pun ikenan än ekewe mi pwora tittin maun ra limengau ren cha, \q1 än Saul tittin maun esap chüen kepit ngeni lö. \q1 \v 22 Nöün Jonatan likapich esap lomotongau, \q1 pun a asükü chan ekewe mi mäfeiengau o tililong lon fituken ekewe mi pwora. \q1 Nge nöün Saul ketilas esap liwinto fän asöülapö. \q1 \v 23 Saul me Jonatan ra chen me ren aramas o eäni kirikiröch. \q1 Resap imwüfesen lon ar manau, pwal lon ar mäla. \q1 Ra müttir seni ekewe ikel o pöchökül seni ekewe laion. \q1 \v 24 Ämi föpwülün Israel, oupwe kechüeiti Saul \q1 mi aüfa ngenikemi üf mi parapar o fokun mürina, \q1 a pwal fouteekemi ren fout seni kolt. \q1 \v 25 Ekewe sounfiu mi pwora ra mäla lon maun. \q1 Jonatan a mätiu won ekewe chuk. \q1 \v 26 Üa letipeta fän itom, pwii Jonatan. \q1 Ka fokun aüchea me rei. \q1 Om tongeei a fokun mürina \q1 lap seni än fefin tong. \q1 \v 27 Ekewe chon pwora ra mäla, \q1 ekewe pisekin maun ra tala.” \c 2 \s1 Tafit a seikitä pwe epwe kingen Juta \sr 2.1-7 \p \v 1 Mürin ekoch fansoun Tafit a aisini ewe Samol mi Lapalap, “Ifa usun, üpwe feila lon eu kewe telinimwen Juta?” Ewe Samol mi Lapalap a pälüeni, “Kopwe feila.” Iwe, Tafit a ais, “Meni telinimw üpwe feila lon?” Ewe Samol mi Lapalap a üreni, “Kopwe feila Hepron.” \v 2 Iei mine Tafit a feila Hepron, pwal pwülüan kewe ruoman iter Ahinoam seni Jesreel me Apikael piin pwülüen mä we Napal seni Karmel. \x + \xo 2.2 \xt 1.Sam 25.42-43\x* \v 3 Tafit a pwal emwenala ekewe mwän mi nom ren fiti en me an famili. Iwe, ra imweimw lon ekewe telinimw ünükün Hepron. \p \v 4 Mürin, ekewe re Juta ra feito Hepron o epiti Tafit pwe epwe kingen chon Juta. Lupwen ra apworausa ngeni Tafit pwe ekewe re Japes-kiliat ra peiaseni Saul, \x + \xo 2.4 \xt 1.Sam 31.11-13\x* \v 5 Tafit a tinala chon künö ren ekewe re Japes-kiliat pwe repwe üreniir, “Ewe Samol mi Lapalap epwe afeiöchükemi, pun oua pwärätä ämi kirikiröch ngeni Saul ämi we samol ren ämi peiaseni. \v 6 Ewe Samol mi Lapalap epwe pwal kirikiröch me allükülük ngenikemi. Pwal ngang üpwe öch ngenikemi, pun oua föri ei föför. \v 7 Iei oupwe pöchökül o pwora, pun Saul ämi samol a mäla, nge chon Juta ra epitiei pwe üpwe ar king.” \s1 Tafit a maun ngeni ekewe pelien Saul \sr 2.8–3.1 \p \v 8 Iwe, Apner nöün Ner we mwän, ewe meilapen nöün Saul mwichen sounfiu, a angei Isiposet nöün Saul we mwän o emwenalong Mahanaim mi nom pekilan ewe chanpupu Jortan. \v 9 Ikenan Apner a seikätä Isiposet pwe epwe kingen Kiliat, Aser, Jesreel, Efraim me Peniamin, pwal unusen Israel. \v 10 Isiposet a ierini faik, lupwen a tolong lon wisan wisen king lon Israel. A nemenem lon ükükün ruu ier. Nge chon ewe ainangen Juta ra eti Tafit. \v 11 Iwe, Tafit a king lon Hepron o nemeni unusen Juta seni ikenan lon ükükün fisu ier me wonu maram. \p \v 12 Iwe, Apner me nöün Isiposet kewe sounfiu ra towu seni Mahanaim o feila Kipeon. \v 13 Nge Joap nöün Seruia we mwän me nöün Tafit kewe sounfiu ra pwal towu seni lenier o churiir arun ewe nomun Kipeon. Iwe, ra mottiu, eu mwich a nom epekin ewe nom, nge eu mwich a nom pwal epek. \v 14 Iwe, Apner a üreni Joap, “Ekewe alüal repwe ütä o fiufengen me mwach.” Joap a üra, “Ina, repwe fiu.” \v 15 Mürin ra ütä o apälüfengen, engol me ruoman seni ewe ainangen Peniamin me Isiposet, pwal engol me ruoman seni nöün Tafit kewe sounfiu. \v 16 Iwe, eman me eman a turufi möküren pälüan o en me posu lepekin pälüan ngeni nöün ketilas. Iei usun ir meinisin ra mälapök. Iei mine ewe leni a iteni Helkat-hasurim \f + \fr 2.16 \ft wewen Helkat-Hasurim lenien ketilas\f*, a nom Kipeon. \v 17 Lon ewe ränin a fis eu maun mi fokun pöchökül. Nge Apner me ekewe sounfiun Israel ra kuf ren nöün Tafit kewe sounfiu. \p \v 18 Iwe, nöün Seruia kewe ülüman mwän Joap, Apisai me Asael ra nom ikenan. Asael a müttir le sä usun eman chia mi mwacho. \v 19 Iwe, Asael a tapweri Apner, nge lon an tapweri a sä wenewen ngeni. \v 20 Mürin, Apner a nennesökür o ais, “Ifa usun, en Asael?” Nge i a pälüeni, “Ewer, ngang Asael.” \v 21 Iwe, Apner a üreni, “Kopwe rik ngeni pelifichum ika pelimöngum o turufi eman lein ekewe alüal, pwe kopwe angei seni an kewe pisekin maun.” Nge Asael esap mochen kaüla seni an tapweri. \v 22 Mürin, Apner a kapassefäl ngeni Asael, “Kopwe kaüla seni om tapweriei. Pwota üpwe niikela? Epwe ifa usun ai üpwe nenengeni mesen pwiüm Joap me mürin?” \v 23 Nge Asael esap fokun mochen kaüla seni. Iei mine Apner a posu ngeni lukan mesen wokun siles, pwe a pwerewu me lükün sökürün. Iwe, a turutiu lepwül o mäla ikenan. Nge meinisin mi feito ren ewe leni ia Asael a turutiu o mäla ie, ra ükütä. \p \v 24 Iwe, Joap me Apisai ra tapweri Apner. Nge lupwen akkar a tuputiu, ra tori ewe chuk Ama arap ngeni Kia won ewe al a ale ngeni ewe fanüapön Kipeon. \v 25 Nge ekewe re Peniamin ra achufengeniir ren Apner pwe ra eu mwich, o ütä won ungen eu chuk. \v 26 Mürin, Apner a köla ren Joap, “Ifa usun, ach maunfengen epwe chök soposopola? Ifa usun, kosap silei pwe lesopolan feiengau echök? Inet kopwe üreni noum aramas pwe repwe ükütiu le tapweri pwiir?” \v 27 Nge Joap a üra, “Mwo manauen Kot, are kosap apasa iei, ellet ekei mwän resap ükütiu le tapweri pwiir tori lesosor.” \v 28 Mürin, Joap a ettiki ewe rappwa pwe ekewe mwän repwe ükütiu le tapweri chon Israel. Iei mine ar maunfengen a ükütiu. \p \v 29 Iwe, Apner me nöün kewe sounfiu ra feilong lon ewe lemolun Jortan lon unusen ewe pwin, ra feila pekilan ewe chanpupu Jortan o fetal lon ewe sosoran tori ra tori Mahanaim. \v 30 Lupwen Joap a liwinto seni an tapweri Apner, a amwichafengeni ekewe mwän meinisin o küna pwe engol me tiueman nöün Tafit kewe sounfiu resap chüen nom fiti Asael. \v 31 Nge nöün Tafit kewe sounfiu ra niela ükükün ülüpükü wone nöün Apner kewe sounfiu seni ewe ainangen Peniamin. \v 32 Iwe, Joap me nöün kewe mwän ra angei inisin Asael o peiaseni lon peiasen saman lon Petleem. Mürin ra fetal lon unusen ewe pwin, nge lupwen a ränila, ra tori Hepron. \c 3 \p \v 1 Iwe, ewe maun lefilen pelien Saul me pelien Tafit a fis lon fansoun langatam. Iwe, Tafit a pöpöchökülela, nge ekewe chon ü ngeni ra akapwangapwangala. \s1 Nöün Tafit kewe mwän mi uputiu me lon Hepron \sr 3.2-5 \p \v 2 Iwe, ikkei ir nöün Tafit kewe mwän mi uputiu me lon Hepron: Iten ewe mwänichi Amnon, a nöüni me won Ahinoam seni Jesreel. \v 3 Iten aruomanün Chileap, a nöüni me won Apikael piin pwülüen mä we Napal seni Karmel. Iten aülümanün Apsalom, a nöüni me won Maka, nge Maka nöün Talmai we fefin, ewe kingen Kesur. \v 4 Iten afömanün Atonia, a nöüni me won Hakit, iten alimanün Sefatia, a nöüni me won Apital. \v 5 Iten awonomanün Itream, a nöüni me won Ekla. Ikei ir nöün Tafit kewe mwän meinisin mi uputiu me lon Hepron. \s1 Apner a eäni eu pwon ngeni Tafit \sr 3.6-21 \p \v 6 Iwe, lupwen a fis maun lefilen pelien Saul me pelien Tafit, Apner a apöchöküla an nemenem won pelien Saul. \v 7 A wor eman ülüpwülüen Saul itan Rispa nöün Aia fefin. Lon eu rän Isiposet a üreni Apner, “Pwota ka kon ren ülüpwülüen semei?” \v 8 Mürin, Apner a fokun song ren mine Isiposet a apasa. Iwe, a üra, “Ifa usun, ka wesewesen ekieki pwe üa angang ngeni Juta? Tori ikenai üa pwärala ai allükülük ngeni chon leimwen Saul semom we, ngeni pwin kewe pwal ngeni chiechian kewe. Üsap föri met Tafit epwe akufuk ren. Nge ikenai ka atipisiei ren eman fefin. \v 9 Kot epwe nieila, are üsap afisätä fän iten Tafit mine ewe Samol mi Lapalap a pwon ngeni fän akapel. \v 10 Üpwe angei ewe wisen king seni Saul me mwirimwirin kana o seikätä Tafit pwe epwe king won Israel me Juta, pwe epwe nemenem seni Tan tori Persepa.” \x + \xo 3.10 \xt 1.Sam 15.28\x* \v 11 Nge Isiposet a fokun niuokusiti Apner, iei mine esap tongeni apasa och fos ngeni. \p \v 12 Iwe, Apner a tinala chon künö ren Tafit lon Hepron o apasa, “Iö a nemeni ei fanü? Sipwe eäni eu pwonen atipeeufengen, nge ngang üpwe alisuk le aliwini ngonuk aramasen Israel meinisin.” \v 13 Tafit a üra, “Men öch, sipwe eäni eu pwonen atipeeufengen. Nge eu chök üa mochen kopwe föri. Kopwe emwenato Mikal nöün Saul we fefin, pun kosap tongeni küna mesei, are kosap emwenato.” \v 14 Mürin, Tafit a tinala chon künö ren Isiposet nöün Saul we mwän o apasa, “Kopwe ngeniei pwülüei Mikal üa liwinietiu ipükü ünüchen ewe kükün inis seni ekewe re Filistia fän itan pwe üpwe pwülüeni.” \x + \xo 3.14 \xt 1.Sam 18.27\x* \v 15 Iei mine Isiposet a titi Mikal o angei seni pwülüan Paltiel nöün Lais we mwän. \v 16 Nge Paltiel a eti Mikal fän kechü won unusen ewe al tori Pahurim. Mürin, Apner a üreni, “Kopwe liwinla.” Iwe, a liwinla. \p \v 17 Iwe, Apner a churi ekewe souakomwen Israel o üreniir, “A fansoun langatam ämi mochen pwe Tafit epwe ämi king. \v 18 Iei otun oupwele apwönüetä. Pun ewe Samol mi Lapalap a pwon ngeni Tafit o apasa, ‘Ren nei chon angang Tafit üpwe amanaua nei armasen Israel seni ekewe chon Filistia, pwal seni chon oputeer meinisin.’” \v 19 Iwe, Apner a pwal kapas ngeni chon ewe ainangen Peniamin. Mürin a feila ren Tafit lon Hepron, pwe epwe üreni meinisin mine chon Israel me unusen chon ewe ainangen Peniamin ra tipeeu won pwe repwe föri. \p \v 20 Iwe, lupwen Apner me rüe mwän ra feito ren Tafit lon Hepron, Tafit a föri eu kametip fän iter. \v 21 Mürin, Apner a üreni Tafit, “Üpwe feila o achufengeni aramasen Israel meinisin reöm, en ai samol me ai king, pwe repwe föri eu pwonen atipeeu ngonuk, pwe kopwe nemeni meinisin ükükün mochenin letipom!” Mürin, Tafit a tinala Apner pwe epwe feila fän kinamwe. \s1 Joap a niela Apner \sr 3.22-39 \p \v 22 Iwe, lon ewe otun nöün Tafit kewe aramas me Joap ra liwinto seni ar küt liaper o uwato chomong liaper. Nge Apner esap chüen nom ren Tafit lon Hepron, pun Tafit a fen tinala pwe a feila fän kinamwe. \v 23 Lupwen Joap me unusen ewe mwichen sounfiu mi eti ra feito, eman a asile ngeni Joap pwe Apner nöün Ner we mwän a feito ren king Tafit, nge ewe king a afeilai fän kinamwe. \v 24 Mürin, Joap a feila ren ewe king o üra, “Met ka föri? Nengeni, Apner a feito reöm. Pwota ka mwüt ngeni pwe a liwinla? \v 25 Ka silei pwe Apner nöün Ner we mwän a feito pwe epwe atupuk, epwe pwal ouwasacha mwökütükütum o silei meinisin mine ka föri.” \p \v 26 Lupwen Joap a towu seni fän mesen Tafit, a tinala chon künö mürin Apner. Iwe, ra aliwinisefälieto Apner seni ewe chönüttu lon Sira. Nge Tafit esap silei usun. \v 27 Iwe, lupwen Apner a liwiniti Hepron, Joap a emwenala ngeni ewe asamalap pwe epwe ita fos ngeni le monomon. Ikenan a posu luken Apner pwe a mäla, pokiten Apner a niela Asael pwin we. \v 28 Nge lupwen Tafit a rong ei pworaus me mürin, a üra, “Ngang me chon mwüi aisap fokun tipis tori feilfeilachök me fän mesen ewe Samol mi Lapalap pokiten mälan Apner nöün Ner we mwän. \v 29 Liwinin ei tipis epwe nom won Joap me chon leimwen saman meinisin. Amwo epwe wor lein mwirimwirin Joap mi towu seni inisir chönü mi limengau, ika aramas mi rupun pwötür, ika aramas mi öüreer, ika aramas mi mäla lon maun, ika aramas mi tütüngorfetal ener.” \v 30 Iwe, Joap me Apisai pwin we ra nimanauei Apner, pokiten Apner a niela Asael pwiir we me lon ewe maun lon Kipeon. \p \v 31 Mürin, Tafit a üreni Joap me ekewe aramas meinisin mi eti, “Oupwe kamwei üfemi, oupwe üföüf üf seni tuk o kechüeiti Apner.” Nge ewe king Tafit a tapwela mürin ewe pwor ewe somä a nom lon. \v 32 Iwe, ra peiaseni Apner lon Hepron, nge ewe king a leüömong le kechü ünükün peiasen Apner. Pwal aramas meinisin ra kechü. \v 33 King Tafit a eäni ei kölün kechü, \q1 “Pwota Apner a mäla usun eman aramasangau a mäla? \q1 \v 34 Poum resap ririfengen, \q1 nge pecheöm resap fötek. \q1 Usun eman a turula mwen chon föföringau, iei usun ka turula.” \q1 Iwe, aramas meinisin ra kechüeitisefäli Apner. \p \v 35 Mürin, ekewe aramas meinisin ra feito ren Tafit pwe repwe pesei pwe epwe mongö, lupwen a chüen rän. Nge Tafit a pwon fän akapel o apasa, “Kot epwe nieila, ika üa mongö mwen akkar esamwo tuputiu.” \v 36 Iwe, ekewe aramas meinisin ra küna ei lapalap o pwapwa ngeni, pwal mettoch meinisin mine ewe king a föri ekewe aramas ra pwapwa ngeni. \v 37 Lon ewe ränin aramas meinisin lon Israel ra weweiti, pwe esap letipen ewe king pwe Apner nöün Ner we mwän epwe mäla. \v 38 Mürin, ewe king a üreni nöün kewe aramas, “Ifa usun, oua silei pwe eman samol ika eman mi lap a mäla lon Israel ikenai? \v 39 Inamwo ika üa eman king mi kepit, nge üa chök apwangapwang ikenai. Nöün Seruia kei mwän ra kon pöchökül mwei. Ewe Samol mi Lapalap epwe liwini ngeni ewe chon föföringau ükükün an föföringau.” \c 4 \s1 Isiposet a ninnila \sr 4.1-12 \p \v 1 Iwe, lupwen Isiposet nöün Saul we mwän a rong pwe Apner a mäla me lon Hepron, esap chüen wor an apilükülük, nge chon Israel meinisin ra rükö. \v 2 A wor ruoman mwän ren Isiposet, ir meilapen ewe mwichen sounfiu mi kütta liaper, iten eman Paana, iten pwal ewe eman Rekap. Ätekei nöün Rimon mwän ewe re Peniamin seni Perot. Iwe, Perot a nom lon kinikinin ewe fanü Peniamin. \v 3 Pun ekewe poputän aramasen Perot ra süla Kitaim o chon siamü ikenan tori ikenai. \p \v 4 Iwe, Jonatan nöün Saul we mwän a wor eman nöün mwän mi ter pechen itan Mefiposet. Ätei a ier limu, lupwen ewe pworaus usun än Saul me Jonatan mäla a feito seni Jesreel. Iwe, ewe chon tümwünü ewe ät a eki o süla fan. Nge lupwen a müttir le sü fan, ewe ät a turutiu pwe a mwen. \x + \xo 4.4 \xt 2.Sam 9.3\x* \p \v 5 Iwe, Rekap me Paana ra feila o tori imwen Isiposet, lupwen a asösö leoloas otun pwichikaren akkar. \v 6 Ra tolong lukalapen ewe imw itä repwe angang wiich, nge ra posu luken Isiposet o süla. \v 7 Iei usun mine a fis: Lupwen ar tolong lon ewe imw, Isiposet a möür won an peet lon an rum. Iwe, ra posu o niela Isiposet, ra pwal pöküela üan. Mürin ra angei möküran o feila lon ewe lemolun Jortan lon unusen ewe pwin. \v 8 Iwe, ra uwala möküren Isiposet ren Tafit lon Hepron o üreni, “Iei möküren Isiposet nöün Saul we mwän ewe chon oputom mi elliapok o mochen niikela. Ikenai ewe Samol mi Lapalap a ngeni Saul me mwirimwirin kana chappen ar föför ngonuk, en äm samol me äm king.” \v 9 Nge Tafit a pälüeni Rekap me Paana pwin we, “Mwo manauen ewe Samol mi Lapalap mi amanauaei seni lon ai weires meinisin, \v 10 lupwen eman a feito rei lon Siklak o üreniei pwe Saul a mäla, a ekieki pwe a asileto rei eu pworaus mi mürina. Nge ngang üa turufi o niela. Iei ewe liwin üa ngeni fän iten an uwato ewe pworaus. \x + \xo 4.10 \xt 2.Sam 1.1-16\x* \v 11 Nge epwe fen ifa usun, lupwen aramas mi ngau ra niela eman mwän mi pwüng me lon püsin imwan, lupwen an möür won an peet? Iei üpwe ngenikemi chappen ämi nimanauei Isiposet o ärikemiila seni won fanüfan.” \v 12 Mürin, Tafit a allük ngeni nöün kewe sounfiu pwe repwe niela Rekap me Paana. Iwe, ra nirela, ra pöküela pöür me pecher o aitiueretä ünükün ewe nomun Hepron. Nge ra angei möküren Isiposet o peiaseni lon peiasen Apner lon Hepron. \c 5 \s1 Tafit a seikitä kingen Israel \sr 5.1-5 \r (1.Kron 11.1-9; 14.1-7) \p \v 1 Mürin, chon ekewe ainangen Israel meinisin ra feito ren Tafit lon Hepron o üreni, “Nengeni, äm chaom me fitukom. \v 2 Lon ekewe fansoun lom, lupwen Saul a chüen nemenikem, en ewe ka fen emweni ewe mwichen sounfiun Israel lon maun. Iwe, ewe Samol mi Lapalap a pwal urenuk, ‘En kopwe chon masen nei aramasen Israel, kopwe pwal ar king.’” \v 3 Lupwen ekewe souakomwen Israel ra feito ren ewe king Tafit lon Hepron, Tafit a eäni eu pwonen atipeeu ngeniir fän mesen ewe Samol mi Lapalap lon Hepron. Iwe, ra epiti Tafit pwe epwe kingen Israel. \v 4 Tafit a ierini ilik, lupwen a tolong lon wisan wisen king, nge a nemenem lon ükükün faik ier. \v 5 Iwe, Tafit a nemeni Juta lon ükükün fisu ier me wonu maram me lon Hepron, nge a nemeni unusen Israel me Juta lon ükükün ilik me ülüngat ier me lon Jerusalem. \x + \xo 5.5 \xt 1.King 2.11; 1.Kron 3.4; 29.27\x* \s1 Tafit a liapeni Sion \sr 5.6-10 \p \v 6 Iwe, Tafit me nöün kewe mwän ra feila Jerusalem pwe repwe maun ngeni ekewe chon Jepus, ir chon wiliposun ewe fanü mi apasa ngeni Tafit, “Kosap fokun tolong ikei, pun ekewe mwo mi mesechun me ekewe mi mwen repwe pineek.” Ra ekieki pwe Tafit esap tongeni tolong lon. \x + \xo 5.6 \xt Jos 15.63; Souk 1.21\x* \v 7 Nge Tafit a liapeni ewe leni mi pöchökül itan Sion, iei mine a iteni telinimwen Tafit. \v 8 Iwe, lon ena ränin Tafit a üra, “Iö a mochen niela ekewe chon Jepus epwe tötä me lon ewe alen koluk fän pwül o maun ngeni ekewe mi mwen me ekewe mi mesechun, chokewe ngang üa oputeer.” Iei mine a fis ei fos, “Ewe mi mesechun me ewe mi mwen resap tolong lon ewe imw.” \v 9 Mürin, Tafit a imweimw lon ewe leni mi pöchökül o aita ngeni telinimwen Tafit. Iwe, a aüetä ewe telinimw pwelin ünükün ewe leni popuetä seni ewe leni mi amasou peliötiuen ewe pal. \v 10 Nge Tafit a pöpöchökülela, pun Kot ewe Samol mi Unusen Manaman a eti. \s1 Hairam a tipeeu ngeni Tafit \sr 5.11-12 \p \v 11 Iwe, Hairam kingen Tirus a tinala chon künö ren Tafit, a pwal tinala irä setar, taikü me chon ses fau. Iwe, ra aüetä eu imw fän iten Tafit. \v 12 Iei mine Tafit a mefi pwe ewe Samol mi Lapalap a anüküchara lon wisan wisen king lon Israel, a pwal afefeitäi mwün fän iten nöün aramasen Israel. \s1 Nöün Tafit kewe mi uputiu me lon Jerusalem \sr 5.13-16 \p \v 13 Mürin än Tafit feito seni Hepron, a angei pwal ekoch ülüpwülüan me pwülüan lon Jerusalem. Iwe, a pwal wor nöün Tafit ät me nengin mi uputiu ngeni. \v 14 Iwe, ikkei iten nöün kewe mi uputiu ngeni me lon Jerusalem: Samua, Sopap, Natan, Salomon, \v 15 Ipar, Elisua, Nefek, Jafia, \v 16 Elisama, Eliata me Elifelet. \s1 Tafit a akufu ekewe chon Filistia \sr 5.17-25 \r (1.Kron 14.8-17) \p \v 17 Iwe, lupwen ekewe chon Filistia ra rong pwe Tafit a seikitä kingen Israel, nöür kewe sounfiu ra feila pwe repwe aoi Tafit. Nge lupwen Tafit a rong usun, a feitiu ngeni ewe leni mi pöchökül. \v 18 Iwe, ekewe chon Filistia ra feito o chonifetalei lon ewe lemolun Refaim. \v 19 Nge Tafit a aisini ewe Samol mi Lapalap, “Ifa usun, üpwe feila maun ngeni ekewe chon Filistia? Ifa usun, kopwe awinnaei?” Iwe, ewe Samol mi Lapalap a üreni Tafit, “Kopwe feila maun, pun ngang üpwe fokun awinnok pwe kopwe akufu ekewe chon Filistia.” \v 20 Iei mine Tafit a feila Paal-perasim o akufu ekewe chon Filistia me ikenan. Iwe, Tafit a apasa, “Ewe Samol mi Lapalap a küütalong ekewe tettelin sounfiu mi oputaei usun puun eu chanpupu a pwangenalong ewe fanü ünükün.” Iei mine ewe leni a iteni Paal-perasim. \v 21 Iwe, lupwen ekewe chon Filistia ra sü, ra likitala nöür kewe uluulun anümwäl ikenan, nge Tafit me nöün kewe mwän ra uweerela. \p \v 22 Mürin, ekewe chon Filistia ra pwal feitosefäl o chonifetalei lon ewe lemolun Refaim. \v 23 Nge lupwen Tafit a aisini ewe Samol mi Lapalap usun mine epwe föri, i a üreni, “Kosap fetal wenewen ngeniir, nge kopwe pwelila lükisökürür o maun ngeniir seni akawenewenen ekewe irä pwokus. \v 24 Iwe, lupwen kopwe rongorong mwaataaten peche leülün ekewe irä pwokus, lon ena otun kopwe popuetä le maun ngeniir. Pun ngang ewe Samol mi Lapalap üpwe akomwola mwom, pwe üpwe niela ekewe sounfiun Filistia.” \v 25 Iwe, Tafit a föri usun mine ewe Samol mi Lapalap a allük ngeni o niela ekewe chon Filistia seni Kepa tori Keser. \c 6 \s1 Tafit a aliwinisefäli ewe pworofel \sr 6.1-11 \r (1.Kron 13.1-14; 15.25–16.6,43) \p \v 1 Iwe, Tafit a achufengenisefäli ekewe re Israel meinisin mi kefil ükükür ilik ngeröü. \v 2 Mürin, Tafit me ekei aramas meinisin ra feila Pala lon Juta, pwe repwe angei seni ikenan än Kot we pworofel mi iteni iten ewe Samol mi Unusen Manaman, ewe mi mot won an lenien motun king asen ekewe kerop mi nom won ewe pworofel. \x + \xo 6.2 \xt Eks 25.22\x* \v 3 Iwe, ra angei än Kot we pworofel me lon imwen Apinatap mi nom won ewe chuk, o anomu won efoch minefön woken. Nge Usa me Ahio nöün Apinatap kewe mwän ra wisen uwei ewe minefön woken, \x + \xo 6.3 \xt 1.Sam 7.1-2\x* \v 4 ia än Kot we pworofel a nom ie. Iwe, Ahio a feila mwen ewe pworofel. \v 5 Nge Tafit me chon Israel meinisin ra pworuk fän ar pöchökül me fän mesen ewe Samol mi Lapalap ren köl me tikin ükülele me kitar, pwal ren sokopaten pisekin kaktai. \v 6 Iwe, lupwen ra tori än Nakon lenien wichiwich umwun wiich, Usa a aitewu pöün o amwöchü än Kot we pworofel, pun ekewe ätemwänin kow ra chepetek. \v 7 Nge ewe Samol mi Lapalap a song ngeni Usa o niela me ikenan, pun a aitiewu pöün o amwöchü ewe pworofel. Iwe, Usa a mäla ikenan ünükün än Kot we pworofel. \v 8 Iei mine ewe leni a iteni Peres-usa \f + \fr 6.8 \ft Peres-usa wewen Usa a küna apwüng\f* tori ikenai. Mürin, Tafit a riaföü, pokiten ewe Samol mi Lapalap a niela Usa. \v 9 Lon ewe ränin Tafit a niuokusiti ewe Samol mi Lapalap o apasa, “Ifa usun, än ewe Samol mi Lapalap we pworofel epwe tongeni nom rei?” \v 10 Iei mine Tafit esap mochen angei än ewe Samol mi Lapalap we pworofel pwe epwe uwalong lon Jerusalem. Nge a uwala ngeni imwen Opet-etom ewe re Kit. \v 11 Iwe, än ewe Samol mi Lapalap we pworofel a nonom lon imwen Opet-etom ewe re Kit lon ükükün ülüngat maram. Nge ewe Samol mi Lapalap a afeiöchü Opet-etom me chon leimwan meinisin. \x + \xo 6.11 \xt 1.Kron 26.4-5\x* \s1 Tafit a uwala ewe pworofel Jerusalem \sr 6.12-23 \p \v 12 Iwe, eman a asile ngeni ewe king Tafit, “Ewe Samol mi Lapalap a afeiöchü chon leimwen Opet-etom me meinisin mine a eäni, pokiten än Kot we pworofel a nom ren.” Iei mine Tafit a feila, a uwei än Kot we pworofel seni imwen Opet-etom o uwala ngeni Jerusalem fän pwapwa. \v 13 Nge lupwen ekewe mwän mi eki än ewe Samol mi Lapalap we pworofel ra aipwala woneipw, Tafit a öürela o eäni asor eman ätemwänin kow me eman nienifön kow mi kitinup. \v 14 Iwe, Tafit a pworuk fän mesen ewe Samol mi Lapalap fän an pöchökül, nge a üföüf echö üf mi pwechepwech itan efot. \v 15 Iei usun Tafit me chon Israel meinisin ra uwala än ewe Samol mi Lapalap we pworofel fän mweireir me tikin rappwa. \p \v 16 Iwe, lupwen ra mwärelong än ewe Samol mi Lapalap we pworofel lon Jerusalem, Mikal nöün Saul we fefin a newu seni ewe asammwacho o küna ewe king Tafit pwe a mwetemwet o pworuk fän mesen ewe Samol mi Lapalap. Iwe, a turunufasei Tafit lon lelukan. \v 17 Iwe, ra uwato än ewe Samol mi Lapalap we pworofel o uwalong lon ewe imw mangaku Tafit a aüetä fän iten ewe pworofel. Mürin, Tafit a eäni asoren kek me asoren kinamwe ngeni ewe Samol mi Lapalap. \v 18 Lupwen Tafit a wes le eäni ekewe asoren kek me asoren kinamwe, a afeiöchü ekewe aramas fän iten ewe Samol mi Unusen Manaman. \v 19 Iwe, a aineti efoch pilawa, eu kinikinin fituk me echö nokop seni föün wain mi apwas ngeni eman me eman mwän me fefin me lein ewe mwicheichen aramasen Israel. Mürin, ekewe aramas meinisin ra liwiniti en me imwan. \p \v 20 Lupwen Tafit a liwiniti imwan pwe epwe afeiöchü chon an famili, Mikal nöün Saul we fefin a towu pwe epwe churi. Iwe, a üra, “Mwa met, ewe kingen Israel a püsin aitöchü ikenai. A püsin aselelai ikenai me fän mesen ekewe chon angang fefin nöün nöün kewe nöüwis, usun eman mi akkochofäsä a säwemang le püsin aselelai.” \x + \xo 6.20 \xt 1.Kron 16.43\x* \v 21 Mürin, Tafit a üreni Mikal, “Ngang üa pworuk fän mesen ewe Samol mi Lapalap mi filiei mwen semom pwal mwen chon leimwan meinisin, pwe epwe seikieitä samolun chon Israel nöün ewe Samol mi Lapalap aramas. Iei mine üpwe pworuk fän mesen ewe Samol mi Lapalap. \v 22 Üpwe atekisonaei lap seni ei. Üpwe itengau me reöm, nge ren ekewe föpwül ka kapas usur üpwe iteüöch rer.” \v 23 Iwe, Mikal nöün Saul we fefin a rit tori ränin an mäla. \c 7 \s1 Än Kot pwon ngeni Tafit \sr 7.1-29 \r (1.Kron 17.1-27) \p \v 1 Iwe, lupwen ewe king Tafit a nom lon imwan, nge ewe Samol mi Lapalap a asösöü seni chon oputan meinisin mi nom ünükün, \v 2 ewe king a üreni ewe soufos Natan, “Nengeni, üa nom lon eu imw mi för seni ewe irä setar, nge än Kot we pworofel a chök nom lon eu imw mangaku.” \v 3 Iwe, Natan a üreni ewe king, “Kopwe föri meinisin mine ka ekieki lon lelukom, pun ewe Samol mi Lapalap a etuk.” \p \v 4 Nge lon ewe chök pwinin ewe Samol mi Lapalap a kapas ngeni Natan, \v 5 “Kopwe feila o üreni nei chon angang Tafit, pwe iei aloi ngang ewe Samol mi Lapalap: Kosap aüetä eu imwenfel fän itei pwe üpwe nom lon. \v 6 Pun üsap nom lon eu imwenfel seni ewe ränin üa emwenawu ekewe aramasen Israel seni Isip tori ikenai. Nge üa chök saifetal fän eu imw mangaku pwe imwei. \v 7 Lon ekewe leni meinisin ia üa saifetal ie me ekewe chon Israel meinisin üsamwo aisini eman lein ekewe souemwenin Israel, chokewe üa awiseer pwe repwe chon masen nei aramas, ‘Pwota ousap aüetä eu imwenfel seni irä setar fän itei?’ \v 8 Iei mine kopwe üreni nei chon angang Tafit, pwe iei aloi ngang ewe Samol mi Unusen Manaman: Üa angeek seni om tümwünü sip lemäl pwe kopwe samolun nei aramasen Israel. \v 9 Üa etuk ekis meinisin ia ka feila ie, üa pwal ärala chon oputom meinisin me mwom. Üpwe aitöchü itom usun chök iteüöchün iten ekewe meilap won fanüfan. \v 10 Iwe, üpwe filätä eu leni fän iten nei aramasen Israel, üpwe fotukiretiu ikenan pwe repwe nonom lon püsin lenier, nge esap wor eman epwe chüen osukosukeer. Iwe, ekewe aramasangau resap chüen ariaföüür usun ra ariaföüür me lom, \v 11 lon ewe fansoun üa seikätä soukapwüng won nei aramasen Israel. Iwe, üpwe tümwünuk seni chon oputom meinisin. Ngang ewe Samol mi Lapalap üa pwal asile ngonuk pwe üpwe awora mwirimwirum. \v 12 Iwe, lupwen ränin manauom repwe müchüla o kopwe peias ren om kewe lewo, üpwe seikätä eman noum mwän pwe epwe king, üpwe pwal anüküchara mwün. \x + \xo 7.12 \xt Kölf 89.3-4; 132.11; Joh 7.42; Föf 2.30\x* \v 13 Ätewe epwe aüetä eu imw fän itei, nge ngang üpwe anüküchara an nemenem lon mwün tori feilfeilachök. \v 14 Iwe, ngang üpwe saman, nge i epwe nei. Lupwen epwe föföringau, üpwe emiriti ren wokun aramas, üpwe pwal wichi usun eman sam a wichi nöün. \x + \xo 7.14 \xt Kölf 89.26-27; 2.Kor 6.18; Ipr 1.5\x* \v 15 Nge üsap angei seni ai tong ellet, usun üa angei seni Saul, ätewe üa pöütala me mwom. \v 16 Iwe, üpwe afisi mwirimwirum, nge mwum me om nemenem epwe nüküchar me fän mesei tori feilfeilachök.” \x + \xo 7.16 \xt Kölf 89.36-37\x* \v 17 Iwe, Natan a apworausa ngeni Tafit ükükün ekei kapas meinisin ewe Samol mi Lapalap a pwäri ngeni. \p \v 18 Mürin, ewe king Tafit a tolong lon ewe imwenfel seni mangaku, a mot fän mesen ewe Samol mi Lapalap o iotek, “Ngang iö, ai Kot Samol mi Lapalap, nge iö mwirimwiri pwe ka emwenieito tori ei aükükün? \v 19 Nge ei mettoch a chök kükün me reöm, ai Kot Samol mi Lapalap. Ka pwal pwon fän iten mwirimwiri ngang noum chon angang lon kan fansoun mwach. Ifa usun, iei usun pwüngün om föför ngeni aramas, ai Kot Samol mi Lapalap? \v 20 Pwal met ngang üpwe chüen apasa ngonuk? Pun en ka sileei ngang noum chon angang, ai Kot Samol mi Lapalap. \v 21 En ka föri ekei föför mi lapalap pokiten ka pwon, pwal pokiten iei mochenin letipom, pwe ngang noum chon angang üpwe silei. \v 22 Ka men fokun manaman, ai Kot Samol mi lapalap. Esap wor eman Kot usun en, esap pwal wor eman Kot ünükum. Iei usun mine äm aia silei. \v 23 Ifa usun, mi wor aramasen eu mwü won fanüfan ra wewe ngeni noum aramasen Israel? Ka amanaueer pwe repwe noum aramas. Ka alinga itom o föri föför mi lapalap o eniweniw ren om asüela chon ekewe mwü me ar kewe kot me mwen noum aramas, chokewe ka amanaueer seni Isip. \x + \xo 7.23 \xt Tut 4.34\x* \v 24 Iwe, ka filätä ekewe aramasen Israel, pwe repwe noum tori feilfeilachök. Nge en, ai Samol mi Lapalap, ka wiliti ar Kot. \v 25 Iei ai Samol mi Lapalap kopwe apwönüetä tori feilfeilachök ewe pwon ka eäni ngeniei ngang noum chon angang, pwal ngeni mwirimwiri, o föri usun mine ka pwonei. \v 26 Iwe, itom epwe fokun itetekia tori feilfeilachök. Mürin, aramas repwe apasa, ‘Ewe Samol mi Unusen Manaman i Koten Israel.’ Nge mwirimwiri ngang noum chon angang repwe nonomola me fän mesom. \v 27 Pun en, ai Samol mi Unusen Manaman Koten Israel, ka pwärätä ngeniei ngang noum chon angang ekei kapas o apasa pwe kopwe awora mwirimwiri, pwe repwe king. Iei popun ngang üa tongeni eäni ei iotek ngonuk. \v 28 Ai Kot Samol mi Lapalap, en Kot, om kapas ra let. En ka pwonei ekei mettoch mi mürina ngeniei ngang noum chon angang. \v 29 Iei mine kose mochen kopwe afeiöchü mwirimwiri ngang noum chon angang, pwe repwe nonomola me fän mesom tori feilfeilachök. Pun en, ai Samol mi Lapalap, ka kapas, nge mwirimwiri kewe ngang noum chon angang repwe feiöch reöm tori feilfeilachök. \c 8 \s1 Tafit a awattela mwün \sr 8.1-14 \r (1.Kron 18.1-17) \p \v 1 Iwe, mürin ekoch fansoun Tafit a maun ngeni ekewe chon Filistia, a akufuur o atolongeer fän nemenian. A angei Metek-ama seni fän nemenien ekewe chon Filistia. \p \v 2 Tafit a pwal akufu chon Moap. A akonerela won pwül lon tettelir o aükü ngeniir och aükük. Iwe, ekewe aramas mi küür ruu kinikinin ewe aükük a nirela, nge iö a küw ewe aülüngatin kinikin a amanaua. Iei usun ekewe chon Moap ra nom fän nemenien Tafit o takises ngeni. \p \v 3 Mürin, Tafit a pwal akufu Hatateser nöün Rehop we mwän ewe kingen Sopa, lupwen ätewe a feila pwe epwe aworasefäli an nemenem won ewe fanü arun ewe chanpupu Oifrat. \v 4 Tafit a liapeni seni Hatateser ükükün engeröü füpükü chon wawa oris me rüe ngeröü sounfiu mi fetal. A pwal pökü selin pechen ekewe oris meinisin mi nukunuk woken, nge a likiti ekoch oris fän iten ükükün ipükü woken. \v 5 Iwe, lupwen ekewe sounfiun Siria seni Tamaskus ra feito pwe repwe alisi Hatateser, Tafit a maun ngeniir o niela ükükün rüe me ruu ngeröü me leir. \v 6 Mürin, Tafit a anomu mwichen sounfiu lon Siria. Ekewe chon Siria ra nom fän nemenien Tafit o takises ngeni. Iwe, ewe Samol mi Lapalap a awinna Tafit ekis meinisin ia a feila ie. \v 7 Tafit a angei o uweela Jerusalem ekewe tittin maun seni kolt nöün Hatateser kewe meilap ra uwei. \v 8 Ewe king Tafit a pwal angei chomong piras seni Peta me Perotai ekewe telinimwen Hatateser. \p \v 9 Iwe, lupwen Toi ewe kingen Hamat a rong pwe Tafit a akufu nöün Hatateser kewe mwichen sounfiu meinisin, \v 10 a tinala nöün we mwän Joram ren ewe king Tafit, pwe epwe uwei an kapong ngeni o eäni kapasen etiwetiw ngeni pokiten an akufu Hatateser lon maun. Pun Hatateser a maun ngeni Toi fän chomong. Joram a pwal uwala lifang ren Tafit pisek seni silifer, kolt me piras. \v 11 Iwe, ekei pisek ewe king Tafit a apini fän iten ewe Samol mi Lapalap o achu ngeni ewe silifer me kolt a fen apini, pun liapan seni ekewe mwü meinisin a atolongeer fän nemenian. \v 12 A apini mine a liapeni seni Etom, Moap, pwal seni ekewe chon Amon, chon Filistia me Amalek, pwal liapan seni Hatateser nöün Rehop we mwän ewe kingen Sopa. \p \v 13 Iwe, än Tafit iteföüla a wattela, lupwen a liwinsefäl seni an niela engol me walu ngeröü chon Etom lon ewe lemolun salt. \x + \xo 8.13 \xt Kölf 60\x* \v 14 Tafit a anomu mwichen sounfiu lemenen Etom, nge chon Etom meinisin ra nom fän nemenien Tafit. Iwe, ewe Samol mi Lapalap a awinna Tafit ekis meinisin ia a feila ie. \s1 Nöün Tafit kewe meilap \sr 8.15-18 \p \v 15 Iwe, Tafit a nemeni unusen Israel o föri mine a öch o pwüng ngeni nöün aramas meinisin. \v 16 Joap nöün Seruia we mwän i meilapen ewe mwichen sounfiu, nge Jehosafat nöün Ahilut we mwän a soumak. \v 17 Satok nöün Ahitup we mwän me Ahimelek nöün Apiatar we mwän ra souasor, nge Saraia a seketeri. \v 18 Penaia nöün Jehoiata we mwän i meilapen ekewe chon Cheret me chon Pelet, ir chon tümwünü ewe king, nge nöün Tafit kewe mwän ir nöün ewe king chon öüröür. \c 9 \s1 Än Tafit kirikiröch ngeni Mefiposet \sr 9.1-13 \p \v 1 Iwe, lon eu rän Tafit a ais, “Ifa usun, a wor eman seni än Saul famili mi chüen manau, pwe üpwe kirikiröch ngeni fän iten Jonatan?” \x + \xo 9.1 \xt 1.Sam 20.15-17\x* \v 2 Nge a wor eman chon angang seni lon än Saul famili itan Sipa, ra titi pwe epwe feito ren Tafit. Iwe, Tafit a aisini, “En Sipa?” A palüeni, “Ewer, ngang noum chon angang.” \v 3 Mürin, ewe king a aisini, “Ifa usun, esap wor eman seni än Saul famili mi chüen manau, pwe üpwe eäni kirikiröch ngeni, usun üa fen pwon ngeni Kot.” Sipa a üreni ewe king, “Mi wor eman nöün Jonatan mwän a chüen manau, nge a ter pechen.” \x + \xo 9.3 \xt 2.Sam 4.4\x* \v 4 Iwe, ewe king a aisini, “Ia a nom ie?” Sipa a üreni, “A nom lon imwen Makir nöün Amiel we mwän lon Lotepar.” \v 5 Mürin, ewe king Tafit a tinala chon künö pwe repwe emwenato Mefiposet seni lon imwen Makir. \v 6 Iwe, lupwen Mefiposet nöün Jonatan we mwän, nge Jonatan nöün Saul, a feito ren Tafit, a chapetiu lepwül o asamolu. Tafit a apasa, “Mefiposet.” Nge i a üreni, “Ngang noum chon angang.” \v 7 Mürin, Tafit a üreni, “Kosap niuokus, pun ngang üpwe kirikiröch ngonuk fän iten Jonatan semom we. Ngang üpwe aliwini ngonuk ekewe fanü meinisin fanüen Saul semelapom we, nge en kopwe mongö seni ai chepel fansoun meinisin.” \v 8 Iwe, Mefiposet a chapetiusefäl ngeni Tafit o üra, “Met aücheai ngang noum chon angang, pwe kopwe kirikiröch ngeniei, nge ngang üa usun chök eman kolak mi mäla.” \p \v 9 Mürin, ewe king a titi Sipa nöün Saul we chon angang o üreni, “Meinisin mine än Saul pwal meinisin mine än chon an famili üa ngeni Mefiposet nöün om we samol. \v 10 Nge ämi me noum kewe mwän pwal noum kewe chon angang oupwe fotuki ewe fanü fän iten Mefiposet o uwato uan, pwe epwe wor enen än om we samol famili. Nge Mefiposet epwe mongö seni ai chepel fansoun meinisin.” Iwe, a wor engol me limman nöün Sipa mwän, pwal rüe chon angang. \v 11 Mürin, Sipa a üreni ewe king, “Ngang noum chon angang üpwe föri meinisin mine en ai samol me ai king ka allük ngeniei.” Iei mine Mefiposet a mongö seni än Tafit chepel usun chök eman lein nöün ewe king mwän. \v 12 A wor eman nöün Mefiposet kükün ät itan Mika. Iwe, chon än Sipa famili meinisin ra wiliti nöün Mefiposet chon angang. \v 13 Nge Mefiposet mi mä pechen me ruofoch a imweimw lon Jerusalem o mongö seni än ewe king chepel fansoun meinisin. \c 10 \s1 Chon Amon me chon Siria ra kuf \sr 10.1-19 \r (1.Kron 19.1-19) \p \v 1 Ekoch fansoun mürin, Nahas ewe kingen chon Amon a mäla, nge Hanun nöün we mwän a siwili lon wisan wisen king. \v 2 Iwe, Tafit a üra, “Üpwe kirikiröch ngeni Hanun, usun Nahas saman we a kirikiröch ngeniei.” Iei mine Tafit a tinala nöün chon künö, pwe repwe aururu Hanun pokiten än saman mäla. Nge lupwen nöün Tafit kewe chon angang ra tori ewe fanüen chon Amon, \v 3 ekewe samolun chon Amon ra üreni Hanun ar we king, “Ifa usun, ka ekieki pwe Tafit a tinato chon aururuk pokiten an mochen asamolu semom? Ifa usun, Tafit esap fen tinato nöün chon angang reöm pwe repwe ouwasacha ewe telinimw o operi, pun repwe ataela?” \v 4 Iei mine Hanun a turufi nöün Tafit kewe chon angang, a räisöüla epekin alüsen eman me eman leir o pöküela üfer me won wilar. Mürin a tinirela. \v 5 Lupwen ra asile ngeni Tafit ei pworaus, a tinala chon künö pwe repwe uwala an pworaus ngeniir, pun ekewe mwän ra fokun säw. Iei alon ewe king, “Oupwe chök nonom lon Jeriko tori alüsemi epwe pwüksefäl. Mürin oupwap liwinto.” \p \v 6 Iwe, lupwen ekewe chon Amon ra mefi pwe Tafit a oput ir, ra titi o möni rüe ngeröü sounfiu mi fetal re Siria seni Peterehop me Sopa, ewe kingen Maaka fiti engeröü mwän, pwal engol me ruungeröü re Top. \v 7 Lupwen Tafit a rong usun, a tinala Joap me ewe mwichen sounfiu meinisin. \v 8 Iwe, ekewe re Amon ra feito o tettelila mwen asamalapen tittin ar we telinimw Rapa. Nge ekewe re Siria seni Sopa me Rehop me ekewe re Top pwal Maaka ra imwüla o tettelila lon ewe fanü mi amassawa. \p \v 9 Iwe, lupwen Joap a küna pwe ekewe sounfiu ra sousou me mwan me lükisökürün, a fili ekoch mwän mi pwora seni meinisin me lon Israel o atetteliir pwe repwe maun ngeni ekewe sounfiun Siria. \v 10 Nge ekewe lusun nöün sounfiu a atolongeer fän nemenien Apisai pwin we. Iwe, Apisai a atetteliir pwe repwe maun ngeni ekewe sounfiun Amon. \v 11 Joap a üreni Apisai, “Are ekewe re Siria ra kon pöchökül ngeniei, ina otun kopwe alisiei. Nge are ekewe re Amon ra kon pöchökül ngonuk, ina otun üpwe feila o alisuk. \v 12 Kopwe tipepwora. Sipwe tipen mwän fän iten nöüch aramas, pwal fän iten ekewe telinimwen ach we Kot. Nge ewe Samol mi Lapalap epwe föri mine a öch me ren.” \v 13 Mürin, Joap me nöün kewe sounfiu ra kaneto o maun ngeni ekewe sounfiun Siria. Iwe, ekewe sounfiun Siria ra sü me mwan. \v 14 Nge lupwen ekewe sounfiun Amon ra küna pwe ekewe sounfiun Siria ra sü, pwal ir ra sü me mwen Apisai o sülong lon ewe telinimw. Mürin, Joap a liwin seni an maun ngeni ekewe sounfiun Amon o feito Jerusalem. \p \v 15 Lupwen ekewe sounfiun Siria ra küna pwe ra kuf ren ekewe sounfiun Israel, ra achufengeniir meinisin. \v 16 Mürin, king Hatateser a titi o körato ekewe sounfiun Siria mi nom ötiuen ewe chanpupu Oifrat. Iwe, ra feito Hilam, nge Sopak ewe meilapen nöün Hatateser mwichen sounfiu a emweniir. \v 17 Lupwen ei pworaus a tori Tafit, a achufengeni ekewe sounfiun Israel meinisin, a feila pekilan ewe chanpupu Jortan o tori Helam. Iwe, ekewe sounfiun Siria ra atettelirela o maun ngeni Tafit. \v 18 Nge ekewe sounfiun Siria ra sü me mwen ekewe sounfiun Israel. Iwe, Tafit me nöün kewe sounfiu ra niela ükükün füpükü sounfiun Siria mi wawa woken, pwal faik ngeröü chon wawa oris, ra pwal akinasa Sopak ewe meilapen ar mwichen sounfiu pwe a mäla ikenan. \v 19 Iwe, lupwen ekewe king meinisin, ir mi nom fän nemenien Hatateser, ra küna pwe ra kuf ren ekewe sounfiun Israel, ra föri kinamwe ngeniir o atolongeer fän nemenier. Iei mine ekewe chon Siria ra niuokus ren ar repwe chüen alisi ekewe chon Amon. \c 11 \s1 Tafit me Patsipa \sr 11.1-27 \p \v 1 Iwe, eu ier mürin, lepoputän fansoun leräs, lupwen ekewe king ra feila maun, Tafit a tinala Joap fiti nöün kewe meilap me ekewe sounfiun Israel meinisin. Ra akufu ekewe chon Amon o pwelifeili Rapa fän pisekin maun. Nge Tafit a chök nonom lon Jerusalem. \x + \xo 11.1 \xt 1.Kron 20.1\x* \p \v 2 Iwe, a fis lon eu olopalan, lupwen Tafit a pwätä seni an lenien asösö o fetal won imwan imwen king, a küna seni won imwan eman fefin mi tütü. Nge ewe fefin a fokun liöch. \v 3 Mürin, Tafit a tini eman pwe epwe ais usun ewe fefin. Iwe, eman a üreni, “Pwota, nge Patsipa nöün Eliam we fefin pwülüen Uria ewe re Hit.” \v 4 Iei mine Tafit a tinala chon künö pwe repwe angei Patsipa. Iwe, neminewe a feito ren Tafit, nge Tafit a kon ren. Lon ewe otun neminewe a kärän wes seni an limelim seni an samaun fefin. Mürin, a liwiniti imwan. \v 5 Iwe, Patsipa a mefi pwe a pwopwo. A tinala pworaus ren Tafit o üreni, “Ngang üa pwopwo.” \p \v 6 Mürin, Tafit a tinala pworaus ren Joap o üra, “Kopwe tinato rei Uria ewe re Hit.” Iei mine Joap a tinala Uria ewe re Hit ren Tafit. \v 7 Iwe, lupwen Uria a feito ren, Tafit a aisini usun Joap pwal usun ekewe sounfiu, ika ra nonomöch, a pwal ais usun lapalapen ewe maun. \v 8 Mürin, Tafit a üreni Uria, “Kopwe feila lon imwom o asösö mwo ekis.” Nge lupwen Uria a towu seni ewe imwen king, Tafit a atapwala mürin eu lifang. \v 9 Nge Uria esap feila lon imwan, pwe a chök annut leasamalapen ewe imwen king fiti nöün ewe king kewe chon angang meinisin. \v 10 Lupwen ra üreni Tafit pwe Uria esap feila lon imwan, Tafit a aisini Uria, “Ifa usun, kosap liwinto seni eu leni mi toau? Pwota kosap feila lon imwom?” \v 11 Iwe, Uria a üreni Tafit, “Ewe pworofel pwal chon Israel me chon Juta ra nom lon imw mangaku lon wirasen maun, nge ai samol Joap me noum kewe meilap ra nom lon eu leni mi äsewewetä. Ifa usun ai üpwe feila lon imwei pwe üpwe mongö o ün pwal kon ren pwülüei? Mwo manauom, üsap föri iei usun.” \v 12 Mürin, Tafit a üreni Uria, “Kopwe nomotiu ikei ikenai, nge lesor üpwe tinukela.” Iei mine Uria a nom lon Jerusalem lon ewe rän tori sorotan. \v 13 Iwe, Tafit a körato pwe epwe mongö ren o ün, a pwal asakaua. Nge lon ewe kuniolun Uria esap pwal feila lon imwan, pwe a kon lon kian fiti nöün ewe king kewe chon angang. \p \v 14 Nge sorotän ewe rän Tafit a makei echö toropwe ngeni Joap o tini ngeni Uria. \v 15 Iwe, lon ewe toropwe a makei, “Kopwe akomwa Uria me mwen ewe ia ewe maun a kon pöchökül ie. Mürin kopwe kul seni pwe ekewe chon oputemi repwe niela.” \v 16 Lupwen Joap a pwelifeili ewe telinimw fän pisekin maun, a anomu Uria lon eu leni a silei pwe ekewe ätepwora ra nom ie. \v 17 Iwe, sounfiun ewe telinimw ra towu o maun ngeni Joap me nöün kewe sounfiu. Nge ekoch me lein nöün Tafit kewe sounfiu ra mäla, pwal Uria ewe re Hit a mäla. \v 18 Mürin, Joap a tinala eman chon künö ren Tafit pwe epwe apworausa ngeni meinisin usun mine a fis lon ewe maun. \v 19 Iwe, a aöüröüra ewe chon künö o apasa, “Lupwen kopwe wes le apworausa ngeni ewe king ekewe pworaus meinisin usun ewe maun, \v 20 mürin are a song o aisininuk, ‘Pwota oua kan ngeni ewe telinimw le maun? Ousap silei pwe repwe likapichitiu me won ewe tit? \v 21 Iö a niela Apimelek nöün Kition we mwän? Ifa usun, sap eman fefin a aturätiu eu nif seni fau me won ewe tit pwe a mäla lon Tepes? Pwota oua fokun kan ngeni ewe tit?’ Are epwe aisinuk lon ei ititin, kopwe apasa: Noum chon angang Uria ewe re Hit a pwal mäla.” \x + \xo 11.21 \xt Souk 9.53\x* \p \v 22 Iwe, ewe chon künö a feila o apworausa ngeni Tafit meinisin mine Joap a tini ngeni pwe epwe üra. \v 23 A üreni Tafit, “Ekewe chon oputem ra pöchökül senikem, ra towu pwe repwe maun ngenikem lon ewe mälämäl, nge äm aia tapweriir pwe ra süsefäliti asamalapen ewe telinimw. \v 24 Mürin, ekewe chon likapich ra likapichikem me won ewe tit. Iwe, ekoch lein noum kewe sounfiu ra mäla, pwal noum chon angang Uria ewe re Hit a mäla.” \v 25 Iwe, Tafit a üreni ewe chon künö, “Kopwe üreni Joap pwe esap aweiresi won ei mettoch, pun mäla a tongeni küw eman ika pwal eman lon maun. Oupwe chök apöchöküla ewe maun ngeni ewe telinimw o liapeni. Iei usun mine kopwe apöchöküla ngeni leluken Joap.” \p \v 26 Iwe, lupwen Patsipa a rong pwe pwülüan a mäla, a kechüeiti pwülüan we fän ngüngüres. \v 27 Nge lupwen ekewe ränin kechü ra wes, Tafit a titi neminewe o emwenato lon imwan. Iwe, Tafit a pwülüeni, nge Patsipa a nöüni eman ät me won. Nge ewe Samol mi Lapalap a oput ewe föför Tafit a föri. \c 12 \s1 Natan a apwüngü Tafit \sr 12.1-25 \p \v 1 Iwe, ewe Samol mi Lapalap a tinala ewe soufos Natan ren Tafit. Ätei a feito ren o üreni, “Mi wor ruoman mwän lon eu telinimw, eman me leir a pisekisek, nge eman a wöüngau. \x + \xo 12.1 \xt Kölf 51\x* \v 2 Ewe mwän mi pisekisek a wor chomong nöün pwiin sip me kow. \v 3 Nge ewe mwän mi wöüngau esap wor nöün man, chilon chök eman apanen sip i a möni. Iwe, a tütümwünü ewe apanen sip, pwe ra märipökütä me püsin nöün kewe semirit. Ewe apanen sip a eti le mongö lon sepian o ün seni an kap, a pwal annut won upwan, pun a usun chök nge nöün nengin. \v 4 Lon eu rän a feito eman wasöla ren ewe mwän mi pisekisek. Nge ätewe esap mochen angei eman man seni nöün pwiin sip ika kow, pwe epwe amolätä enen ewe wasöla mi feito ren. Nge a angei ewe apanen sip nöün ewe mwän mi wöüngau o amolätä fän iten ewe wasöla.” \v 5 Mürin, Tafit a fokun song ren ewe mwän mi pisekisek. Iwe, a üreni Natan, “Mwo manauen ewe Samol mi Lapalap, ewe mwän mi föri ei sokun föför epwe mäla. \v 6 Epwe pwal liwini ewe apanen sip fän rüanü, pun a föri ei sokun föför, nge esap eäni tong.” \p \v 7 Iwe, Natan a üreni Tafit, “En ewe mwän. Iei alon ewe Samol mi Lapalap ewe Koten Israel, ‘Üa epituk pwe ka kingen Israel, üa pwal angasok seni Saul. \v 8 Üa ngonuk chon leimwen Saul me pwülüan kewe, üa pwal atolonga fän nemeniom ekewe chon Israel me chon Juta. Nge are ei esap mwo naf, üpwe pwal apacha chomong feiöch ngonuk. \v 9 Pwota ka aleasolap ngeni ai kewe kapas o föri mine a ngau me fän mesei? Ka niela Uria ewe ra Hit ren ketilas o angei pwülüan pwe kopwe pwülüeni. Ka niela ren nöün chon Amon ketilas. \v 10 Iei mine ewe feiengau ren ketilas esap chüen ükütiu me lein mwirimwirum, pun ka aleasolap ngeniei o angei pwülüen Uria we pwe pwülüom.’ \v 11 Iei alon ewe Samol mi Lapalap, ‘Üpwe awarato om riaföü epwe pop seni püsin chon leimwom. Üpwe angei pwülüom kewe o ngeni eman mi kan ngonuk, nge i epwe kon rer lepwäpwäla. \v 12 En ka föri ei föför lemonomon, nge ngang üpwe föri pwal eu föför usun ei, epwe fis lepwäpwäla me fän mesen chon Israel meinisin.’” \x + \xo 12.12 \xt 2.Sam 16.22\x* \v 13 Iwe, Tafit a üreni Natan, “Üa tipis ngeni ewe Samol mi Lapalap.” Nge Natan a üreni Tafit, “Ewe Samol mi Lapalap a amusala om tipis. Kosap mäla. \v 14 Nge pokiten ei föför ka awora popun än ekewe chon oput ewe Samol mi Lapalap repwe turunufasei i, iei mine ewe mönükol epwe upu ngonuk epwe mäla.” \p \v 15 Mürin, Natan a liwiniti imwan. Nge ewe Samol mi Lapalap a afeiengaua ewe mönükol pwülüen Uria a nöüni me won Tafit, pwe a fokun samau. \v 16 Iwe, Tafit a tütüngor ngeni Kot fän iten ewe mönükol pwe epwe chikarsefäl. A öchüna anan, a tolong lon rumwan o kon lepwül iteiten pwin. \v 17 Iwe, nöün kewe nöüwis mi nom lon imwan ra feito ren pwe repwe apwätäi seni lepwül, nge Tafit esap mochen, esap pwal etiir le mongö. \v 18 Lon afisuen rän ewe mönükol a mäla. Nge nöün Tafit kewe nöüwis ra niuokus ren ar repwe apworausa ngeni, pwe ewe mönüköl a mäla. Pun ra apasa, “Lupwen ewe mönükol a chüen manau, ese fen mochen aüselingakich, lupwen sa kapas ngeni. Epwe fen ifan mwo iei ach sipwe tongeni apasa ngeni, pwe ewe mönükol a mäla? Eli epwe tongeni püsin afeiengaua.” \v 19 Nge lupwen Tafit a küna pwe nöün kewe nöüwis ra mwöngününgünfengen, a mefi pwe ewe mönükol a mäla. Iwe, Tafit a aisiniir, “Ifa usun, ewe mönükol a mäla?” Nge ir ra üreni, “Ewer, a mäla.” \v 20 Mürin, Tafit a pwätä me lepwül, a tütü o epiti, a pwal siwili üfan. Iwe, a tolong lon imwen ewe Samol mi Lapalap o fel ngeni. Mürin a liwinla lon püsin imwan o ais anan mongö. Nge lupwen ra uwato ren, a mongö. \v 21 Mürin, nöün kewe nöüwis ra aisini, “Met wewen om föri ei? Ka öchüna anom o kechü fän iten ewe mönükol, lupwen a chüen manau. Nge lupwen ewe mönükol a mäla, ka pwätä o mongö.” \v 22 Iwe, Tafit a üra, “Üa öchüna enei o kechü, lupwen ewe mönükol a chüen manau, pun üa ekieki, ‘Io a tongeni silei, ika ewe Samol mi Lapalap epwe ümöümöch ngeniei, pwe ewe mönükol epwe manau?’ \v 23 Nge iei a mäla, pwota üpwe chüen öchüna enei? Ifa usun, üpwe tongeni aliwinisefälieto pwe epwe manau? Ngang üpwe feila ren, nge i esap tongeni liwinto rei.” \p \v 24 Mürin, Tafit a aururu Patsipa pwülüan we, a feila ren o kon ren. Iwe, neminewe a pwopwo o nöüni eman ät, nge Tafit a aita ngeni Salomon. Iwe, ewe Samol mi Lapalap a echeni ewe ät. \v 25 Iei mine a tinala pworaus ren ewe soufos Natan pwe epwe aita ngeni ewe ät Jetitia \f + \fr 12.25 \ft wewen Jetitia Kot a echeni\f*, pun ewe Samol mi Lapalap a echeni. \s1 Tafit a liapeni Rapa \sr 12.26-31 \r (1.Kron 20.1-3) \p \v 26 Lon ei chök fansoun, Joap a maunei Rapa samolun telinimwen chon Amon o liapeni än ewe king lenien koluk. \v 27 Iwe, Joap a tinala chon künö ren Tafit o apasa, “Üa maunei ewe telinimw Rapa, nge üa fen liapeni kinikinin ewe lenien koluk. \v 28 Iei kopwe achufengeni ekewe lusun sounfiu, kopwe pwelifeili ewe telinimw o liapeni. Pun ika ngang üpwe liapeni ewe telinimw, epwe iteni itei.” \v 29 Iei mine Tafit a achufengeni ekewe sounfiu meinisin o feila Rapa, a maunei o liapeni. \v 30 Tafit a angei mwärin ar we king seni won möküran, ükükün choun fik me limu paun kolt, a pwal wor eföü fau aüchea won. Iwe, Tafit a isetä ewe mwärämwär won möküran, a pwal uwala chomong liapan seni ewe telinimw. \v 31 Iwe, Tafit a uwala ekewe aramas mi nom lon ewe telinimw o angangeer fän ngerenger, fän turupas me kouk seni mächä. A pwal angangeer fän weires le föri pilak. Iei usun a föri ngeni chon ekewe telinimwen Amon meinisin. Mürin, Tafit me nöün kewe sounfiu meinisin ra liwiniti Jerusalem. \c 13 \s1 Amnon me Tamar \sr 13.1-22 \p \v 1 Iwe, a wor eman fefinen Apsalom nöün Tafit we mwän itan Tamar, a fokun liöch. A fis pwe Amnon, pwal eman nöün Tafit mwän, a sani neminei. \v 2 Amnon a fokun riaföü, pwe a samau pokiten Tamar fefinan we. Pun Tamar eman föpwül esamwo tori mwän, iei popun Amnon a ekieki pwe esap fokun tufich an epwe ingeni. \v 3 Nge a wor eman chienen Amnon itan Jonatap nöün Simea mwän, nge Simea pwin Tafit. Iwe, Jonatap eman mi fokun tipachemsolä. \v 4 Jonatap a üreni Amnon, “En nöün king, pwota ka fokun aiengau iteiten rän? Kose mochen üreniei met popun.” Amnon a üreni, “Üa sani Tamar fefinen Apsalom pwii we.” \v 5 Iwe, Jonatap a üreni, “Kopwe konola won om peet o tipin asamauwuk. Nge lupwen semom we epwe feito pwe epwe äämwok, kopwe üreni, ‘Kopwe mwüt ngeni fefinei Tamar pwe epwe feito o ngeniei enei mongö. Epwe amolätä enei me fän mesei pwe üpwe küna, mürin epwe püsin ngeniei pwe üpwe mongö.’” \v 6 Iei mine Amnon a konola o tipin asamauwu. Nge lupwen ewe king a feito pwe epwe äämwa, Amnon a üreni, “Kose mochen mwüt ngeni fefinei Tamar epwe feito pwe epwe föri ruachö nokop me fän mesei, mürin epwe püsin ngeniei pwe üpwe mongö.” \p \v 7 Mürin, Tafit a titi Tamar me lon imwan o üreni, “Kopwe feila lon imwen Amnon mongeom we o amola ngeni anan mongö.” \v 8 Iei mine Tamar a feila lon imwen Amnon mongean we ewe ia a konola ie. Iwe, a angei pilawa o aüwa, a pwal föri nokop me fän mesan o furaineer. \v 9 Mürin a angei ewe furaipan o alopwätiu masouan pwe Amnon epwe mongö, nge Amnon esap mochen mongö. Iwe, a apasa, “Ämi meinisin oupwe towu seniei.” Iei mine ra towu seni. \v 10 Mürin, Amnon a üreni Tamar, “Kopwe uwato enei lon ewe rumwen annut o püsin ngeniei pwe üpwe mongö.” Iwe, Tamar a angei förian kewe nokop o uweerelong ren Amnon mongean we lon ewe rumwen annut. \v 11 Nge lupwen a ngeni ekewe mongö pwe epwe mongö, Amnon a turufi neminewe o üreni, “Etto, üpwe kon reöm.” \v 12 Nge Tamar a pälüeni, “Apwi, mongeei, kosap arianiei, pun ei sokun föför esap öch an epwe fis lon Israel. Kosap föri ngeniei ei sokun föför mi anioput. \v 13 Iwe, ia ngang üpwe feila ie fän ai säw? Nge en kopwe eman aramas mi anioput me lon Israel. Iei mine üa tüngor ngonuk, kopwe kapas ngeni ewe king, pun üa lükü pwe epwe mwüt ngonuk pwe sipwe pwüpwülü.” \v 14 Nge Amnon esap mochen aüselinga alon Tamar. Iwe, pokiten a pöchökül seni neminewe, a achomanauei o kon ren. \p \v 15 Mürin, Amnon a fokun oputangaua Tamar, pwe an oput i a lap seni an sani me mwan. Iwe, Amnon a üreni neminewe, “Kopwe ütä o süla.” \v 16 Nge Tamar a üreni, “Apwi, mongeei, pun om tinieila a kon lap ngauan seni ewe föför ka föri ngeniei.” Nge Amnon esap mochen aüselinga neminewe. \v 17 A köri ewe alüal mi wisen tütümwünü o üreni, “Kopwe asüela ei fefin seni fän mesei o lokunala ewe asam.” \v 18 Mürin, nöün Amnon we chon angang a asüela neminewe o lokunala ewe asam. Iwe, Tamar a üföüf echö üf mi lingöch, pun ei sokun üf nöün king föpwül esamwo toriir mwän ra üföüf me lom. \v 19 Iwe, Tamar a tukotuketä falangen ekkei won möküran o kamwei üfan mi lingöch, a pwal pwölüela mesan ren pöün o feila nge kechü fän leüömong. \p \v 20 Lupwen Apsalom mongean we a küna Tamar, a aisini, “Ifa usun, Amnon mongeom we a föri och föför mi ngau ngonuk? Kosap üreni eman och, fefinei, kosap ekieki usun lon lelukom, pun i mongeom.” Iwe, Tamar a nonom lon imwen Apsalom mongean we lon an letipeta me akaleman. \v 21 Iwe, lupwen ewe king Tafit a rong ekei pworaus meinisin, a fokun song. \v 22 Nge Apsalom esap apasa och fos mi öch ika mi ngau ngeni Amnon, pun a oput Amnon pokiten a achomanauei Tamar fefinan we. \s1 Apsalom a ngeni Amnon chappen an föför o süla \sr 13.23-39 \p \v 23 Mürin ruu ier nöün Apsalom kewe chon fichi ülöülen sip ra fichi ülöülen nöün sip lon Paal-hasor küküngeni Efraim. Iwe, Apsalom a körato nöün ewe king kewe mwän meinisin. \v 24 Apsalom a pwal feito ren ewe king o üra, “Lon ei otun ra fichi ülöülen nei sip. Üa tüngor ngonuk pwe en ai king me noum kewe nöüwis oupwe feito o eti ai ei kametip.” \v 25 Nge ewe king a üreni Apsalom, “Apwi, nei, äm aisap feila meinisin, pwe aisap aweiresuk.” Iwe, Apsalom a pesei Tafit, nge esap feila, pwe a chök afeiöchü. \v 26 Mürin, Apsalom a üra, “Are kose mochen feila, üa tüngor ngonuk kopwe mwüt ngeni Amnon pwii we pwe epwe etikem.” Nge ewe king a aisini, “Pwota epwe etuk?” \v 27 Nge Apsalom a chök pesei Tafit tori a mwüt ngeni pwe Amnon me pwiin kewe meinisin repwe eti. \v 28 Mürin, Apsalom a allük ngeni nöün kewe chon angang, “Oupwe mamasa. Lupwen Amnon epwe pwapwa ren an ün wain, üpwe ürenikemi pwe oupwe awata o niela. Ousap niuokus. Pun ifa usun, sap ngang üa allük ngenikemi? Oupwe tipepwora o tipen mwän.” \v 29 Iei mine nöün Apsalom kewe chon angang ra niela Amnon, usun Apsalom a allük ngeniir. Mürin, nöün ewe king kewe mwän meinisin ra ütä, ra tötä won en me nöün aas o süla. \p \v 30 Nge lupwen ra chüen nom won al, ewe pworaus a tori Tafit, “Apsalom a niela noum kewe mwän meinisin, sap eman me leir a chüen manau.” \v 31 Mürin, ewe king a ütä, a kamwei üfan o konola lepwül. Iwe, nöün chon angang meinisin mi nom ünükün ra pwal kamwei üfer. \v 32 Nge Jonatap nöün Simea we mwän, nge Simea pwin Tafit a üra, “Ai samol, kosap ekieki pwe ra niela noum kewe mwän meinisin, nge Amnon chök a mäla. Pun seni ewe fansoun Amnon a achomanauei fefinan Tamar, won mesen Apsalom a fen pwärätä an ekiekin niela pwin we. \v 33 Iei mine, ai samol me ai king, kosap ekieki ei pworaus lon lelukom pwe noum kewe mwän meinisin ra mäla, pwe i Amnon chök a mäla.” \p \v 34 Lon chök ei otun Apsalom a süla. Iwe, ewe alüal mi mamas a netä o küna pwe chomong aramas ra feito seni ewe alen Horonaim lepekin ewe chuk. Iwe, ewe chon mamas a feila o asile ngeni ewe king ei pworaus. \v 35 Mürin, Jonatap a üreni ewe king, “Nengeni, noum kewe mwän ra feito. Usun mine ngang noum chon angang üa apasa, iei usun a fis.” \v 36 Iwe, lon ewe chök otun Jonatap a wes le kapas, nöün ewe king kewe mwän ra feito, ra puchörütä o kechü, nge ewe king pwal nöün kewe nöüwis meinisin ra fokun kechüangau. \p \v 37 Nge Apsalom a sü o feila ren Talmai nöün Amihut we mwän ewe kingen Kesur. Iwe, Tafit a kechüeiti Amnon nöün we mwän iteiten rän. \x + \xo 13.37 \xt 2.Sam 3.3\x* \v 38 Apsalom a nom Kesur lon ükükün ülüngat ier. \v 39 Nge lupwen ewe king Tafit a chipela mürin än Amnon mäla, a fokun positi Apsalom. \c 14 \s1 Joap a akota än Apsalom epwe liwinsefäl \sr 14.1-33 \p \v 1 Iwe, Joap nöün Seruia we mwän a mefi pwe Tafit a positi Apsalom. \v 2 Mürin, a titila Tekoa pwe eman fefin mi tipachem epwe feito seni ikenan. Lupwen a war, Joap a üreni, “Kopwe tipin lapalapeni lapalapen eman chon letipeta o üföüf üfen chon letipeta. Kosap epituk noppuk, nge kopwe pwomweni pwomwen eman fefin mi letipeta chomong rän fän iten eman mi mäla. \v 3 Mürin kopwe feila ren ewe king o kapas ngeni usun mine üpwe ürenuk.” Iwe, Joap a anöünöü neminewe pworaus. \p \v 4 Iwe, lupwen ewe fin Tekoa a tolong ren ewe king, a chapetiu lepwül o asamolu. A üra, “Kopwe alisiei, ai king.” \v 5 Nge ewe king a aisini, “Met om weires?” Neminewe a pälüeni, “Osupwangei, ngang eman fefin mi lipichsefäl, pun pwülüei a mäla. \v 6 Iwe, ngang noum chon angang fefin mi wor ruoman nei mwän. Lon eu rän ra aninifengen lemäl, nge esap wor eman mi amwöchüfeseniir. Iwe, ewe eman a awata ewe eman o niela. \v 7 Nge iei chon ai famili meinisin ra ü ngeniei o apasa, ‘Kopwe mwütawu ätewe mi awata pwin, pwe äm aipwe niela pokiten a nimanauei pwin.’ Are repwe föri ei, esap chüen wor eman alemwiri. Repwe angeala ai amwüchülan apilükülük o föri pwe esap chüen wor iten pwülüei ika mwirimwirin me won fanüfan.” \p \v 8 Mürin, ewe king a üreni ewe fefin, “Kopwe liwinla lon imwom, nge ngang üpwe alisuk lon om na weires.” \v 9 Nge ewe fin Tekoa a üreni ewe king, “Ai samol me ai king, ewe tipis epwe nom woi pwal won ai famili, nge en me om famili ousap tipis.” \v 10 Ewe king a üra, “Are eman epwe kapas pöchökül ngonuk, kopwe emwenato ätewe rei. Iwe, esap fokun chüen osukosukok.” \v 11 Mürin, neminewe a apasa, “Üa tongoreek, en ai king, pwe kopwe apelü iten ewe Samol mi Lapalap om we Kot, pwe ewe chon kütta liwinin chan aramasan esap chüen niela nei mwän pwe esap mäla.” Iwe, Tafit a apasa, “Mwo manauen ewe Samol mi Lapalap, sap mwo nge emet meten möküren noum mwän epwe morotiu lepwül.” \p \v 12 Mürin, ewe fefin a apasa, “Kose mochen kopwe mwüt ngeniei ngang noum chon angang fefin pwe üpwe apasa pwal eu kapas ngonuk, en ai samol me ai king.” Tafit a üra, “Kopwe kapas.” \v 13 Iwe, ewe fefin a apasa, “Nge pwota chök ka akota ei sokun mettoch mi mwäl ngeni nöün Kot aramas? Lupwen ka apasa ekei kapas, en ewe king ka püsin atipisuk, pun kosap mwüt ngeni noum we ka asüela pwe epwe liwinto. \v 14 Äm meinisin aipwe mäla, aia chök wewe ngeni koluk mi nitiu won pwül, ese wor eman a chüen tongeni üfisefälietä. Iwe, Kot esap angei manauen eman, nge a fen ekiekietä met epwe föri ngeni ewe mi kasüla, pwe esap nonom lon an toau seni. \v 15 Popun ai feito pwe üpwe apasatä ekei kapas ngonuk, en ai samol me ai king, pun ekewe aramas ra eniwokusuei. Ngang noum chon angang fefin üa ekieki pwe üpwe kapas ngonuk usun ei, eli kopwe apwönüetä ai tüngor. \v 16 Eli en, ai king, kopwe tipeeu ngeni om kopwe angasaei seni ätewe mi ekiekin äripökükeemila me nei mwän seni ewe fanü Kot a ngenikem. \v 17 Iwe, ngang noum chon angang fefin üa pwal ekieki pwe om kewe kapas repwe akinamweei. Pun en, ai samol me ai king, ka usun chök eman nöün Kot chon läng, ka silei lefilen öch me ngau. Ewe Samol mi Lapalap om we Kot epwe etuk.” \x + \xo 14.17 \xt 2.Sam 19.27\x* \p \v 18 Mürin, ewe king a üreni ewe fefin, “Kosap tukumala seniei meinisin mine üpwe aisinuk.” Nge ewe fefin a üra, “Ai samol me ai king, kopwe kapas.” \v 19 Iwe, ewe king a ais, “Ifa usun, Joap a afalafala ngonuk ekei kapas meinisin?” Neminewe a pälüeni, “Mwo manauom, ai samol me ai king, üsap tongeni tükümi senuk mine ka eäni kapas ais ngeniei. Ewer, noum chon angang Joap a öüröüraei pwe üpwe föri ei o anöünöüei ekei kapas meinisin. \v 20 Noum chon angang Joap a föri ei pwe epwe öchüla ei lapalap. Nge en, ai samol, ka eäni tipachem usun än nöün Kot chon läng tipachem, pun ka silei mettoch meinisin mi fis won fanüfan.” \p \v 21 Mürin, ewe king a üreni Joap, “Ewer, üa mwütätä om tüngor. Kopwe feila o emwenisefälieto ewe alüal Apsalom.” \v 22 Iwe, Joap a chapetiu lepwül, a asamolu o afeiöchü ewe king. A apasa, “Ikenai ngang noum chon angang üa silei pwe üa küna ümöümöch me reöm, ai samol me ai king. Pun ka mwütätä ai we tüngor.” \v 23 Mürin, Joap a ütä, a feila Kesur o emwenato Apsalom Jerusalem. \v 24 Nge ewe king a üra, “Apsalom epwe feila o nom lon püsin imwan, pun üsap mochen küna mesan.” Iei mine Apsalom a nom lon püsin imwan, nge esap küna mesen ewe king. \p \v 25 Iwe, esap wor eman me lein chon Israel meinisin a iteföüla ren äteöchün usun Apsalom. Pun seni fän pechen tori won möküran esap wor och terin. \v 26 Iwe, möküren Apsalom a fokun pwük, iei mine a soun fichi iteiten ier, pun a kon chou ren. Iwe, ükükün choun meten möküran, lupwen a fich, limu paun, a kilo won än ewe king kilo. \v 27 Iwe, a wor nöün Apsalom ülüman ät me eman nengin itan Tamar. Neminei a fokun liöch. \p \v 28 Apsalom a nonom lon Jerusalem lon ükükün ruu ier, nge esap küna mesen ewe king. \v 29 Mürin, Apsalom a titi Joap pwe epwe tinala ren ewe king. Nge Joap esap mochen feito ren. Iwe, Apsalom a pwal titisefäl, nge Joap esap mochen feito. \v 30 Mürin, Apsalom a üreni nöün kewe chon angang, “Nengeni, fanüen Joap a nom ünükün fanüei. Won fanüan a mär parli, oupwe feila o kenala.” Iei mine nöün Apsalom kewe chon angang ra kenala ekewe parli won fanüen Joap. \v 31 Mürin, Joap a feito ren Apsalom lon imwan o aisini, “Pwota noum chon angang ra kenala ekewe parli won fanüei?” \v 32 Iwe, Apsalom a pälüeni Joap, “Nengeni, üa titila kapas reöm pwe kopwe feito rei, nge kosap feito. Pun üa mochen tinukela ren ewe king pwe kopwe aisini, ‘Pwota üa liwinto seni Kesur? Epwe fen mürina ai üpwe chök nom ikenan.’ Iei mine, Joap, kopwe föri met üpwe küna ren mesen ewe king. Nge are a wor ai tipis, epwe nieila.” \v 33 Iei mine Joap a feila ren ewe king o üreni alon Apsalom. Mürin, ewe king a titi Apsalom. Iwe, Apsalom a feito ren ewe king o chapetiu lepwül me mwan, nge ewe king a mitiri Apsalom. \c 15 \s1 Apsalom a ü ngeni Tafit \sr 15.1–16.23 \p \v 1 Iwe, mürin ei pworaus, Apsalom a angei efoch woken fän itan me oris, pwal lime mwän repwe akakom mwan. \v 2 Apsalom a soun pwätä lesosorusich o ütä lükün alen asamalapen ewe telinimw. Nge are eman mwän a feito fän an weires pwe ewe king epwe eäni kapwüng won, Apsalom a kökköri o aisini, “Ka feito seni ia?” Nge lupwen ewe mwän a ürätä meni ainang a feito seni, \v 3 Apsalom a üreni, “Nengeni, om kewe tüngor ra mürina o pwüng, nge esap wor eman epwe alisuk seni pekin ewe king, lupwen ka pwärätä om kewe weires.” \v 4 Iwe, Apsalom a pwal apasa, “Amwo itä üpwe soukapwüng lon ei fanü. Mürin, iteiten eman me eman mi wor an kapwüng ika tüngor epwe feito rei, nge ngang üpwe apwüngü fän wenechar.” \v 5 Iwe, iteiten fansoun, lupwen eman aramas a kan ngeni Apsalom pwe epwe asamolu, Apsalom a aitiewu pöün o amwöchü, a pwal mitiri. \v 6 Iei usun Apsalom a föri ngeni chon Israel meinisin mi feito ren ewe king pwe epwe eäni kapwüngür. Ren ei, Apsalom a elliapa leluken ekewe chon Israel. \p \v 7 Iwe, mürin rüanü ier, Apsalom a üreni ewe king, “Kose mochen mwüt ngeniei ai üpwe feila Hepron pwe üpwe apwönüetä ai pwon üa eäni ngeni ewe Samol mi Lapalap. \v 8 Pun ngang noum we chon angang üa eäni eu pwon, lupwen üa nom Kesur lon Siria o apasa: Are ewe Samol mi Lapalap epwe wesewesen aliwinisefäliei ngeni Jerusalem, üpwe fel ngeni ewe Samol mi Lapalap lon Hepron. \v 9 Iwe, ewe king a üreni Apsalom, “Kopwe feila fän kinamwe.” Iei mine Apsalom a feila Hepron. \v 10 Mürin, Apsalom a tinala chon künö lemonomon lemenen ekewe ainangen Israel meinisin o üra, “Lon ewe otun oua rongorong tikin rappwa, oupwe leüömong le apasa: Apsalom a king lon Hepron!” \v 11 Iwe, rüepükü mwän seni Jerusalem mi kö ra eti Apsalom. Nge ra feila fän öchün letiper, pun resap silei och usun mine a akota. \v 12 Lupwen Apsalom a eäni an kewe asor, a pwal titi Ahitofel ewe re Kilo nöün Tafit we chon öüröür seni an telinimw. Iei usun ewe rawangau ngeni ewe king a fokun pöchökülela, nge ekewe aramas mi eti Apsalom ra chomongola. \p \v 13 Iwe, eman chon künö a feito ren Tafit o üreni, “Ekewe chon Israel ra pwon ngeni Apsalom, pwe repwe eti.” \v 14 Mürin, Tafit a üreni nöün kewe nöüwis meinisin mi nom ren lon Jerusalem, “Ousipwe feila o sü seni Apsalom, pun ika sisap, esap chüen wor alen ach sipwe sü seni. Oupwe müttir feila pwe esap torikäekich o afeiengauakich, esap pwal niela chon ei telinimw ren ketilas.” \v 15 Iwe, nöün ewe king kewe nöüwis ra üreni, “Äm noum chon angang aia molotä pwe aipwe föri meinisin mine en äm samol me äm king ka filätä.” \v 16 Iei mine ewe king a feila fiti chon leimwan meinisin, chilon chök ülüpwülüan kewe engol a likitiir pwe repwe tümwünü ewe imwen king. \v 17 Iwe, lupwen ewe king me ekewe aramas meinisin mi tapwela mürin ra towu seni ewe telinimw, ra kaüla ren ewe akamüchülan imw. \v 18 Iwe, nöün kewe meilap meinisin ra nom ünükün, nge ekewe chon Cheret me chon Pelet meinisin, pwal ekewe wonopükü chon Kit mi fen tapwela mürin seni Kat ra feila mwen ewe king. \p \v 19 Mürin, ewe king a üreni Itai ewe re Kit, “Pwota ke pwal etikem? Kopwe liwinla o nom ren ewe king mi fö, pun en eman chon ekis, pwal eman mi sä seni fanüom. \v 20 Ka chök kärän feito. Pwota üpwe peseek pwe kopwe etifeilikem ikenai. Nge püsin ngang üsap silei ia üpwe feila ie. Kopwe liwinla, nge chon fanüom kewe repwe etuk. Ewe Samol mi Lapalap epwe kirikiröch o allükülük ngonuk.” \v 21 Nge Itai a üreni ewe king, “Mwo manauen ewe Samol mi Lapalap, pwal mwo manauen ai samol me ai king, ekis meinisin ia en kopwe feila ie, pwal ngang noum chon angang üpwe feila ie, ese lifilifil ika fetal ngeni mäla ika fetal ngeni manau.” \v 22 Mürin, Tafit a üreni Itai, “Mi mürina, kopwe fitikem le feila.” Iei mine Itai ewe re Kit a feila fiti nöün aramas meinisin, pwal ekewe famili mi nom ren. \v 23 Iwe, chon ewe fanü meinisin ra leüömong le kechü, lupwen ekewe aramas meinisin ra feil seniir. Pwal ewe king fiti nöün kewe aramas meinisin ra feila pekilan ewe aüwa Kitron o feila ngeni ewe fanüapö. \p \v 24 Iwe, ewe souasor Satok a pwal nom fiti ekewe mwän seni ewe ainangen Lefi meinisin mi mwärei an Kot we pworofel. Ra püngüpüngütiu än Kot we pworofel ünükün Apiatar tori ekewe aramas meinisin ra feiliwu seni ewe telinimw. \v 25 Mürin, ewe king a kapas ngeni Satok, “Kopwe aliwinsefälielong än Kot we pworofel lon ewe telinimw. Are üa küna ümöümöch me ren ewe Samol mi Lapalap, i epwe aliwinsefälieto o mwüt ngeniei pwe üpwe künasefäli ewe pworofel me lenian. \v 26 Nge are Kot esap ümöümöch ngeniei, ngang üa molotä. Epwe chök föri ngeniei mine a mürina me ren.” \v 27 Iwe, ewe king a pwal üreni ewe souasor Satok, “Nengeni, oupwe liwiniti ewe telinimw fän kinamwe, ämi me Apiatar fiti Ahimas noum we mwän me Jonatan nöün Apiatar we mwän. \v 28 Nge ngang üpwe witiwit ren ekewe petepeeten ewe chanpupu Jortan mi tori ewe fanüapö, tori kopwe asileto pworaus rei.” \v 29 Iei mine Satok me Apiatar ra aliwinsefäliela Jerusalem än Kot we pworofel o nonom ikenan. \p \v 30 Iwe, Tafit a feitä won palen ewe chukun Olif nge kechü, esap ipweip sus, a pwal pwölü möküran asisilen an letipeta. Nge pwal ekewe aramas meinisin mi eti ra pwölü mökürer, ra feitä nge kechü. \v 31 Lupwen eman a asile ngeni Tafit pwe Ahitofel a nom lein chokewe mi fiti Apsalom lon an raw, Tafit a iotek, “Ai Samol mi Lapalap, üa tüngor ngonuk pwe kopwe sorei än Ahitofel öüröür pwe epwe fokun mwäl.” \p \v 32 Iwe, lupwen Tafit a tori won ungen ewe chuk ewe ia ra fel ngeni Kot ie, Husai chiechian we ewe re Ark a feito pwe epwe churi. Üfan a kam, nge won möküran a wor pwül. \v 33 Iwe, Tafit a üreni, “Are kopwe etiei, kopwe chök epetiei. \v 34 Nge are kopwe liwinsefäliti ewe telinimw o üreni Apsalom, ‘Ai king, ngang üpwe noum chon angang. Usun üa chon angang ngeni semom me lom, iei usun üpwe chon angang ngonuk,’ mürin ka tongeni alisiei ren om atai än Ahitofel öüröür. \v 35 Ekewe souasor Satok me Apiatar ra pwal nom reöm ikenan. Iei mine meinisin mine ka rongorong me lon imwen ewe king kopwe üreni Satok me Apiatar. \v 36 A nom rer nöür kewe ruoman mwän Ahimas me Jonatan. Kopwe tinireto pwe repwe asileto rei meinisin mine ka rongorong.” \v 37 Iei mine Husai chiechien Tafit a tolong lon ewe telinimw Jerusalem lon ewe chök otun Apsalom a pwal tolong. \c 16 \p \v 1 Iwe, lupwen Tafit a feila ekis pekilan ungen ewe chuk, Sipa nöün Mefiposet we chon angang a churi, nge a emwenato ruoman aas mi wor lenien mot wor. Ekewe aas ra uwei rüöpükü fochun pilawa, ipükü umwun föün wain mi pwas, ipükü föün irän leräs me eu rumen wain. \x + \xo 16.1 \xt 2.Sam 9.9-10\x* \v 2 Iwe, ewe king a aisini Sipa, “Pwota ka uwato ekei mettoch?” Nge Sipa a üreni, “Ekewe aas fän iten chon om famili pwe repwe wawa, ekewe pilawa me ekewe föün irän leräs fän iten ekewe mwän pwe repwe mongö, nge ewe wain fän iten chokewe mi malülü lon ewe fanüapö pwe repwe ün.” \v 3 Iwe, ewe king a ais, “Ifa i Mefiposet nöün nöün om we samol Saul?” Sipa a üreni ewe king, “A chök nonom lon Jerusalem, pun a ekieki pwe ikenai chon Israel repwe aliwinato ren mwün semen saman.” \x + \xo 16.3 \xt 2.Sam 19.25-27\x* \v 4 Mürin, ewe king a üreni Sipa, “Meinisin mine än Mefiposet iei en kopwe eäni.” Nge Sipa a üra, “Üa asamoluk. Ai samol me ai king, amwo üpwe küna ümöümöch me reöm iteiten fansoun meinisin.” \p \v 5 Nge lupwen Tafit a tori Pahurim, a war eman mwän seni ewe familien chon leimwen Saul itan Simei nöün Kera we mwän. Iwe, lupwen a feito, a chök ottekichöüü Tafit. \v 6 Ätei a monei fau ngeni Tafit pwal ngeni nöün kewe nöüwis meinisin, pwal mwo nge ekewe sounfiu me ekewe mwän mi pwora meinisin ra nom ünükün Tafit. \v 7 Iwe, Simei a otteki Tafit o apasa, “Kopwe süla, kopwe süla. En eman mwän mi nimanauei aramas, en eman mi fokun föföringau. \v 8 Ewe Samol mi Lapalap a ngonuk chappen om nimanauei chon leimwen Saul. En ka angei seni mwün, nge iei ewe Samol mi Lapalap a ngeni Apsalom noum we mwän ewe mwü. Nengeni, a kuuk feiengau, pun en eman mwän mi nimanauei aramas.” \p \v 9 Mürin, Apisai nöün Seruia we mwän a üreni ewe king, “Pwota enan kolak mi mä a tongeni ottekiik, ai samol me ai king? Kopwe mwüt ngeniei pwe üpwe feila ren ikenan o pöküela üan.” \v 10 Nge ewe king a üra, “Pwal met wewen ngenikemi ämi nöün Seruia mwän? Are ätewe a ottekiei, pun ewe Samol mi Lapalap a üreni pwe epwe ottekiei, iön epwe tongeni üra: Pwota ka föri iei usun?” \v 11 Iwe, Tafit a üreni Apisai me nöün kewe nöüwis meinisin, “Püsin nei a ekiekin nieila. Pwota oua weitifengenikemi pwe ei re Peniamin a föri ei sokun? Oupwe chök likiti epwe ottek, pun ewe Samol mi Lapalap a üreni pwe epwe ottek. \v 12 Eli ewe Samol mi Lapalap epwe nenengeni ai riaföü o liwini ngeniei feiöch siwilin an ottekiei ikenai.” \v 13 Iei mine Tafit me nöün kewe mwän ra sopwela le fetal won ewe al. Nge Simei a fetal won ewe al lepekin ewe chuk sasape ngeni Tafit. A fetal nge ottek o momonei ngeni Tafit fau me pwül. \v 14 Iwe, ewe king me ekewe aramas meinisin mi eti ra tori ewe chanpupu Jortan, nge ra fokun malülü. Ikenan ewe king a asösö. \p \v 15 Lon chök ei fansoun Apsalom me ekewe re Israel meinisin ra tori Jerusalem, nge Ahitofel a pwal eti. \v 16 Iwe, lupwen Husai ewe re Ark chienen Tafit a feito ren Apsalom, a üreni, “Ewe king epwe manauatam! Ewe king epwe manauatam!” \v 17 Nge Apsalom a aisini Husai, “Ifa usun, iei ükükün om allükülük ngeni Tafit chienom we? Pwota kosap eti?” \v 18 Nge Husai a üreni Apsalom, “Apwi. Pun iö ewe Samol mi Lapalap me ekei aramas, pwal ekewe re Israel meinisin ra filätä, ätewe üpwe eti. Üpwe chök nonom reöm. \v 19 Pwal eu chök, iö üpwe angang ngeni? Pwota üsap angang ngeni nöün ai samol? Usun üa angang ngeni semom, iei usun üpwe pwal angang ngonuk.” \p \v 20 Mürin, Apsalom a üreni Ahitofel, “Kopwe öüra ngenikem mine aipwe föri.” \v 21 Ahitofel a üreni, “Kopwe tolong ren ekewe ülüpwülüen semom we, a likitiir pwe repwe tümwünü ewe imwen king. Mürin, chon Israel meinisin repwe rong pwe ka püsin föri met semom epwe oput ren en, nge chokewe meinisin mi nom reöm repwe pöchökülela.” \v 22 Iei mine ra aüetä eu imw mangaku won ewe imwen king fän iten Apsalom. Nge Apsalom a tolong o kon ren ekewe ülüpwülüen saman fän mesen chon Israel meinisin. \x + \xo 16.22 \xt 2.Sam 12.11-12\x* \v 23 Iwe, lon ena fansoun än Ahitofel öüröür a aüchea usun chök än Kot. Iei usun Tafit me Apsalom ra aücheani än Ahitofel öüröür meinisin. \c 17 \s1 Husai a atai än Ahitofel öüröür \sr 17.1-23 \p \v 1 Mürin, Ahitofel a üreni Apsalom, “Kopwe mwüt ngeniei üpwe filätä engol me ruungeröü mwän, pwe üpwe feila o tapweri Tafit lepwinei. \v 2 Iwe, aipwe rangeiti, lupwen a malülü o tipemösök, üpwe atolonga lon niuokus watte, nge ekewe aramas meinisin mi nom ren repwe süla. Üpwe chök niela ewe king, \v 3 nge ekewe aramas meinisin üpwe emwenisefälireto reöm, usun eman a emwenato eman fin apwüpwülüsöfö ren pwülüan. Ka kütta manauen eman chök mwän, nge ekewe aramas meinisin repwe kinamwe.” \v 4 Iwe, ei öüröür a mürina me ren Apsalom me ekewe souakomwen Israel meinisin. \p \v 5 Mürin, Apsalom a üra, “Oupwe pwal körato Husai ewe re Ark, pwe sipwe rongorong mine i epwe apasa.” \v 6 Lupwen Husai a feito, Apsalom a üreni, “Iei usun mine Ahitofel a eäni öüröür. Ifa usun, sipwe föri mine Ahitofel a apasa? Ika ap, en kopwe apasa mine aipwe föri.” \v 7 Mürin, Husai a üreni Apsalom, “Än Ahitofel we öüröür esap öch lon ei fansoun.” \v 8 A pwal üra, “Ka silei pwe semom me nöün kewe mwän ra fokun pwora. Ra rochongau usun eman pear a rochongau, lupwen eman a angei seni nöün me lemäl. Pwal eu, semom a sip le maun, esap tongeni nom ren ekewe sounfiu lepwin. \v 9 Eli lon ei fansoun a op lon eu pwang ika lon pwal ekoch leni. Nge lupwen ekoch me lein noum kewe sounfiu repwe mäla lepoputän ewe maun, ir mi rongorong usun repwe apasa, ‘Mi wor eu ninni me lein ekewe aramas mi tapwela mürin Apsalom.’ \v 10 Mürin epwe fis pwe pwal ekewe mwän mi fokun pwora, leluker a usun chök leluken eman laion, epwe fokun kisikisila letiper ren niuokus. Pun chon Israel meinisin ra silei pwe semom eman soumaun, nge chokewe mi eti ra pwora. \v 11 Nge iei ai öüröür ngonuk. Kopwe emwichato reöm chon Israel meinisin seni Tan tori Persepa, pwe repwe usun chök pien aroset ren chomongur, nge en kopwe akom mwer le feila maun. \v 12 Mürin sipwe maun ngeni Tafit me lon ekewe leni ia a nom ie, sipwe anifeto won usun amurenipwin a püngütiu won pwül. Iwe, i me ekewe mwän mi eti esap wor eman leir epwe chüen manau. \v 13 Nge are epwe tolong lon eu telinimw, chon Israel meinisin repwe uwato säl o üri ewe telinimw ngeni ewe lemol tori esap chüen wor emök fau epwe nom lon ewe leni.” \v 14 Iwe, Apsalom me ekewe re Isarel meinisin ra üra, “Än Husai öüröür a mürina seni än Ahitofel öüröür.” Pun ewe Samol mi Lapalap a filätä pwe epwe atai än Ahitofel we öüröür mi mürina o uwato feiengau won Apsalom. \p \v 15 Mürin, Husai a üreni ekewe souasor Satok me Apiatar, “Iei än Ahitofel öüröür a öüra ngeni Apsalom me ekewe souakomwen Israel, nge pwal iei ai we öüröür ngeniir. \v 16 Iei mine oupwe müttir tinala eman pwe epwe üreni Tafit: Lepwinei kosap nonom ren ekewe petepeeten ewe chanpupu mi tori ewe fanüapö, nge kopwe fokun feila pekilan ewe chanpupu Jortan, pwe en me ekewe aramas meinisin mi etuk ousap feiengau.” \v 17 Nge Jonatan me Ahimas ra witiwit lon Enrokel, pun resap mochen eman epwe küna ar repwe tolong lon ewe telinimw. Iwe, eman chon angang fefin a wisen uwei ngeniir pworaus, nge ir ra wisen uwei ngeni ewe king Tafit ekewe pworaus. \v 18 Nge eman ät a küneer o asile ngeni Apsalom. Iei mine ir me ruoman ra müttir feila o tolong lon imwen eman mwän lon Pahurim, ätewe a wor eu chönüttu lükün imwan. Iwe, ra tolong lon ewe chönüttu, \v 19 nge pwülüen ewe mwän a ameresala echö pwölüpwöl won awen ewe chönüttu o atoropasa föün wiich won, pwe esap wor eman a tongeni silleni pwe a wor aramas lon. \v 20 Lupwen nöün Apsalom kewe chon angang ra feito ren ewe fefin lon ewe imw, ra aisini, “Ikafair Ahimas me Jonatan?” Nge ewe fefin a üreniir, “Ra fen süla pekilan ewe öüwö.” Iwe, ra kütteer nge resap küneer, iei mine ra liwiniti Jerusalem. \p \v 21 Iwe, mürin ar feila, Jonatan me Ahimas ra tötä me lon ewe chönüttu, ra feila o apworausa ekewe pworaus ngeni ewe king Tafit. Ra üreni Tafit, “Kopwe ütä o müttir feila pekilan ewe chanpupu, pun iei än Ahitofel we öüröüren afeiengau fän itom.” \v 22 Iei mine Tafit me ekewe aramas meinisin mi eti ra feila pekilan ewe chanpupu Jortan. Iwe, lupwen a ränila, ir meinisin ra tori pekilan. \p \v 23 Nge lupwen Ahitofel a mefi pwe resap aleasochisi an öüröür, a rietä an lenien mot won waan aas o feila lon imwan lon puputän an telinimw. Iwe, a akotöchü lon imwan, mürin a forusala. Iei usun Ahitofel a mäla, nge ra peiaseni lon peiasen saman we. \s1 Tafit a nom lon Mahanaim \sr 17.24-29 \p \v 24 Lupwen Tafit a tori Mahanaim lon chök ei otun, Apsalom a feila pekilan ewe chanpupu Jortan fiti ekewe re Israel meinisin. \v 25 Iwe, Apsalom a seikätä Amasa pwe epwe meilapen ewe mwichen sounfiu lon lenien Joap. Amasa nöün eman re Ismael mwän itan Jeter, a pwülüeni Apikail nöün Nahas we föpwül pwin Seruia inen Joap. \v 26 Iwe, Apsalom me ekewe chon Israel ra nonom lon ewe fanü Kiliat. \p \v 27 Iwe, lupwen Tafit a tori Mahanaim, Sopi nöün Nahas we mwän seni Rapa telinimwen chon Amon, me Makir nöün Amiel we mwän seni Lotepar, pwal Parsilai ewe re Kiliat seni Rokelim ra churi. \v 28 Ra uwato kieki, sepi me sokopaten sepi mi för seni pwül, pwal wiich, parli, pilawa mi amas, föün wiich mi tün, mame me sokopaten mame, \v 29 chönün chunen, soon milik me sip, pwal chiis seni kow. Ekei mongö meinisin ra uwato fän iten Tafit me ekewe aramas mi eti, pwe repwe mongö. Pun ra silei pwe ekewe aramas ra echik me kaka pwal malülü me lon ewe fanüapö. \c 18 \s1 Apsalom a mäla \sr 18.1–19.8 \p \v 1 Iwe, Tafit a achufengeni ekewe mwän mi eti, a kiniretiu lon ngeröü me pükü o seikätä chon nemenem wor. \v 2 Mürin, Tafit a tinala ekewe sounfiu lon ülüngat mwich, eu mwich a nom fän än Joap nemenem, eu mwich a nom fän än Apisai nemenem, pwin Joap we, pwal eu mwich a nom fän än Itai nemenem, ewe re Kit. Iwe, ewe king a üreni ekewe sounfiu, “Püsin ngang won inisi üpwe etikemi le feila.” \v 3 Nge ir ra üra, “Kosap feila. Pun ika äm aipwe sü, ika esop me leim epwe mäla, ekewe chon oputakem resap fokun ekiekikem. Nge en ka kon aüchea seni engol ngeröü leim. Iei mine epwe mürina pwe kopwe chök nom lon ewe telinimw o tinato alilisim.” \v 4 Iwe, ewe king a üreniir, “Meinisin mine a öch ngenikemi üpwe föri.” Iei mine ewe king a ütä lepekin asamalapen ewe telinimw, lupwen ekewe sounfiu meinisin ra karisiwu lon pükü me ngeröü. \v 5 Nge ewe king a allük ngeni Joap, Apisai me Itai, “Oupwe pwetete ngeni ewe alüal Apsalom fän itei.” Iwe, ekewe sounfiu meinisin ra rong mine ewe king a eäni allük ngeni ekewe chon nemenem fän iten Apsalom. \p \v 6 Iwe, än Tafit we mwichen sounfiu a towu lon ewe mälämäl o maun ngeni chon Israel lein ewe wöllap lon Efraim. \v 7 Ikenan ekewe sonfiun Israel ra kuf ren nöün Tafit kewe sounfiu. Iwe, ewe ninni a fokun watte lon ewe ränin, pun ükükün ruungeröü mwän ra mäla. \v 8 Iwe, ewe maun a chöüla won unusen ewe fanü. Nge chokewe mi mäla lein ewe wöllap lon ewe rän ra kon chomong seni ir mi mäla lon maun. \p \v 9 Iwe, a fis pwe Apsalom a sereni nöün Tafit kewe sounfiu. Nge Apsalom a wawa nöün aas. Iwe, lupwen ewe aas a säla fän umumun palen efoch irä ook mi fokun watte, möküran a fif won palan. A nikemeitiu won ewe irä, nge ewe aas a wawa a chök säla. \v 10 Iwe, eman nöün Tafit kewe sounfiu a üreni Joap, “Iei chök üa küna Apsalom a nikemeitiu won efoch ira ook.” \v 11 Nge Joap a üreni, “Mwa met, en ka küna Apsalom. Pwota kosap niela me ikenan? Ngang üpwe pwapwa le ngonuk engol föün moni silifer me efoch pelit.” \v 12 Nge ewe mwän a üreni Joap, “Are kopwe fen ngeniei engeröü föün moni silifer, ngang üsap angatä won nöün ewe king mwän. Pun aia rongorong än ewe king allük ngenikemi me Apisai me Itai, pwe oupwe tümwünü ewe alüal Apsalom fän itan. \v 13 Nge are üpwe aleasolap ngeni ewe king o niela Apsalom, ewe king epwe rongorong usun, pun esap wor och mettoch a monola seni, mürin en kosap peniei.” \v 14 Joap a üra, “Üsap mochen alusumwäli ai fansoun reöm.” Iwe, Joap a angei ülüfoch siles o posu ngeni leupwen Apsalom, lupwen a chüen manau o nikemeitiu won ewe irä ook. \v 15 Mürin, engol alüal nöün Joap chon uwei an pisekin maun ra pweliela Apsalom, ra awata o niela. \p \v 16 Mürin, Joap a ettiki ewe rappwa pwe repwe ükütiu le maun, nge nöün kewe sounfiu ra liwinsefälito seni ar tapweri ekewe chon Israel. \v 17 Iwe, ra uwei inisin Apsalom, ra aturalong lon eu pwang watte mi nom lein ewe wöllap o achukuchukätä won eu ioien fau mi fokun watte. Nge chon Israel meinisin ra en me süla ngeni püsin lenian. \v 18 Iwe, le manauen Apsalom a püsin aüetä fän itan eföü föün achem me lon ewe lemolun king, pun esap wor nöün mwän mi sopwela itan. Iei mine a aita ewe föün achem ngeni püsin itan, nge tori ikenai a chüen iteni föün achechemen Apsalom. \p \v 19 Mürin, Ahimas nöün Satok we mwän a üreni Joap, “Kopwe mwüt ngeniei üpwe säla o uwala ewe pworaus ngeni ewe king, pwe ewe Samol mi Lapalap a angasa i seni chon oputan.” \v 20 Nge Joap a üreni, “Kosap uwala pworaus ikenai. Ka tongeni uwala pworaus lon eu rän, nge ikenai kosap uwala pworaus, pun nöün ewe king we mwän a mäla.” \v 21 Mürin, Joap a üreni eman re Kus, “Kopwe feila o apworausa ngeni ewe king mine ka küna.” Iwe, ewe re Kus a chapetiu mwen Joap, mürin a säla. \v 22 Nge Ahimas nöün Satok we mwän a kapassefäl ngeni Joap, “Inamwo met epwe fis, kopwe chök pwal mwüt ngeniei pwe üpwe säla mürin ewe re Kus.” Iwe, Joap a üra, “Nei, pwota ka mochen säla? Kosap angei liwinin om uwala ei pworaus.” \v 23 Nge Ahimas a üra, “Inamwo met epwe fis, ngang üpwe chök säla.” Iei mine Joap a üreni, “Kopwe säla.” Mürin, Ahimas a säla won alen ewe lemolun Jortan o osunu ewe re Kus. \p \v 24 Lupwen Tafit a mot lefilen ewe asamalapen lon me ewe asamalapen lükün, ewe chon mamas a feitä won osun ewe asamalap arun tittin ewe telinimw. Nge lupwen a netä, a küna eman mwän a akaleman le sä. \v 25 Iwe, ewe chon mamas a kötiu ren ewe king o üreni mine a küna. Nge ewe king a üra, “Are ewe mwän a akaleman, a wor pworausan mi mürina.” Iwe, ewe mwän a akarapeto. \v 26 Mürin, ewe chon mamas a küna pwal eman mwän mi säto. Iwe, a kökkötiu ren ewe asamalap o üra, “Nengeni, pwal eman mwän a akaleman le sä.” Nge ewe king a üra, “Pwal i a uwato pworaus mi mürina.” \v 27 Iwe, ewe chon mamas a üra, “Üa ekieki, pwe ewe chon sä akom a usun chök säsän Ahimas nöün Satok we mwän.” Nge ewe king a üra, “Ahimas eman mwän mi mürina, epwe uwato pworaus mi mürina.” \p \v 28 Mürin, Ahimas a köto ren ewe king, “Meinisin a mürina.” Iwe, a chapetiu lepwül mwen ewe king o apasa, “Üpwe mwareiti ewe Samol mi Lapalap om we Kot a atolonga lepoum ekewe mwän mi pälüenuk en ai samol me ai king.” \v 29 Iwe, ewe king a ais, “Ifa usun ewe alüal Apasalom?” Nge Ahimas a pälüeni, “Lupwen Joap a tiniei ngang noum chon angang, üa küna eu parangarang mi watte, nge üsap silei met mi fis.” \p \v 30 Nge ewe king a üra, “Kopwe ekis märewu o ütä ikenan.” Iwe, a märewu o ütä. \v 31 Mürin, ewe re Kus a war o üreni ewe king, “Üa uwato pworaus mi mürina reöm en ai samol me ai king. Pun ewe Samol mi Lapalap a angasok ikenai seni chokewe meinisin mi ü ngonuk.” \v 32 Nge ewe king a aisini ewe re Kus, “Ifa usun ewe alüal Apsalom?” Ewe re Kus a pälüeni, “Amwo mine a fis ngeni ewe alüal epwe pwal fis ngeni ekewe chon oputom, en ai samol me ai king, pwal ngeni meinisin mi ükü ngonuk pwe repwe afeiengauok.” \v 33 Iwe, ewe king a fokun letipeta, a feila lon ewe rum asen ewe asamalap o kechü. A feitä, nge senituttun, “Wo ko nei mwän Apsalom, nei mwän, nei mwän Apsalom. Amwo üpwe siwiliik le mäla, Apsalom nei mwän, nei mwän.” \c 19 \p \v 1 Iwe, eman a apworausa ngeni Joap pwe ewe king a kechü o ngüngüres fän iten Apsalom. \v 2 Iei mine ewe pwapwan win a wiliti letipeta lon ewe rän fän iten nöün Tafit kewe sounfiu meinisin, pun ra rong pwe ewe king a ngüngüres pokiten nöün we mwän. \v 3 Lon ewe ränin ekewe aramas ra änifelong lon ewe telinimw, usun sounfiu ra änifelong ren ar säw, lupwen ra kuf lon maun. \v 4 Iwe, ewe king a pwölüela mesan o leüömong le kechü, “Wo ko nei mwän Apsalom, Apsalom nei mwän, nei mwän.” \v 5 Mürin, Joap a tolong lon imwen ewe king o üreni, “Ikenai ka asäwa noum kewe aramas meinisin mi amanauok, mi amanaua noum kewe mwän me fefin, pwal pwülüom kewe me ülüpwülüom kewe. \v 6 Ka echeni chokewe mi oput en, nge ka oput chokewe mi echenuk. Pun ikenai ka afata ngenikem pwe esor aüchean noum kewe chon nemenem me noum kewe aramas me reöm. Ikenai üa mefi pwe are Apsalom epwe manau, nge äm meinisin aipwe mäla, kopwe pwapwa ren. \v 7 Iei mine kopwe towu o chärisefäli noum kewe aramas. Pun üa eäni pwon fän akapel iten ewe Samol mi Lapalap, pwe are kosap feila, esap wor eman me lein ekewe mwän epwe nom reöm lepwinei. Ei epwe kon ngau ngonuk lap seni ekewe feiengau meinisin ra toruk seni om alüal tori ikenai.” \v 8 Mürin, ewe king a feila o mot leasamalapen tittin ewe telinimw. Lupwen ei pworaus a tori ekewe sounfiu meinisin, pwe ewe king a mot leasamalapen tittin ewe telinimw, ir meinisin ra feito ren. \s1 Tafit a liwiniti Jerusalem \sr 19.9-43 \p Iwe, chon Israel ra fen süla lon en me lenian. \v 9 Mürin, chon ekewe ainangen Israel meinisin ra aninifengen lefiler o apasa, “Ewe king a angasakich seni ekewe chon oputakich o amanauakich seni ekewe chon Filistia. Nge iei a süla seni ei fanü pokiten Apsalom. \v 10 Nge Apsalom, ätewe sa epiti pwe ach king, a mäla lon maun. Iei mine pwota ousap apasa pwe ewe king epwe liwinsefälito?” \p \v 11 Iwe, lupwen ewe king Tafit a rongorong usun än ekewe aramasen Israel kapas, a tinala pworaus ren ekewe souasor Satok me Apiatar o apasa pwe repwe üreni ekewe souakomwen Juta, “Pwota ämi oupwe kukumwir le aliwinisefäliei ngeni imwei? \v 12 Ämi märäri pwal ämi chai me fitukei. Pwota chök ämi oupwe kukumwir le aliwinisefäliei?” \v 13 Repwe pwal üreni Amasa, “Ifa usun, sap en chai me fitukei? Kot epwe nieila, are kosap tolong lon lenien Joap le meilapeni ai mwichen sounfiu seni ikenai.” \v 14 Ren ei kapas Tafit a liapeni leluken ekewe re Juta meinisin pwe ra fokun tipeeu. Iwe, ra tinala pworaus ren ewe king o apasa, “Kopwe liwinto, ämi me noum kewe aramas meinisin.” \v 15 Iei mine ewe king a liwinto ren ewe chanpupu Jortan. Nge chon Juta ra feila Kilkal, pwe repwe souni ewe king o emwenala pekilan ewe chanpupu Jortan. \p \v 16 Iwe, Simei nöün Kera we mwän ewe re Peniamin seni Pahurim a müttir chu ngeni ekewe re Juta le feito pwe epwe souni Tafit. \x + \xo 19.16 \xt 2.Sam 16.5-13\x* \v 17 Iwe, engeröü mwän seni ewe ainangen Peniamin ra eti Simei. Sipa ewe chon angang lon imwen Saul me nöün kewe engol me limman mwän me rüe nöün chon angang ra pwal müttirila ren ewe chanpupu Jortan me mwen än ewe king epwe war. \v 18 Ra feila won petepeeten ewe chanpupu, pwe repwe uwato chon leimwen ewe king o föri mine ewe king a mochen. Nge lon ewe otun ewe king a amolätä an epwe feito pekiton ewe chanpupu Jortan, Simei nöün Kera we mwän a chapetiu me mwen ewe king \v 19 o üreni, “Ai samol, kose mochen kosap amwöchü ai tipis, kosap pwal chechemeni ai we föför esepwüng üa föri ngonuk, en ai samol me ai king, lon ewe rän ka feil seni Jerusalem. Kose mochen kosap chüen ekieki usun. \v 20 Pun ngang noum chon angang üa silei pwe üa tipis. Iei mine üa akomwoto ikenai me lein chon ekewe ainangen Israel meinisin, pwe üpwe churuk, en ai samol me ai king.” \v 21 Nge Apisai nöün Seruia we mwän a pälüeni, “Simei epwe fokun ninnila pokiten a otteki nöün ewe Samol mi Lapalap we mi kepit.” \v 22 Mürin, Tafit a üra, “Met wewen ngenikemi, ämi nöün Seruia mwän, pwe oua sotuniei. Pwota epwe wor eman epwe ninnila me lon Israel ikenai? Pun ikenai üa silei pwe üa kingsefäl lon Israel.” \v 23 Iwe, ewe king a üreni Simei, “Iei üa pwon ngonuk fän akapel pwe kosap mäla.” \p \v 24 Mürin, Mefiposet nöün nöün Saul we mwän a pwal feito pwe epwe churi ewe king. Esap chiri pechen, esap fichi alusan ika sopuni üfan seni ewe rän ewe king a towu seni Jerusalem tori ewe rän a liwinto fän kinamwe. \x + \xo 19.24 \xt 2.Sam 9.1-13; 16.1-4\x* \v 25 Iwe, lupwen Mefiposet a feito seni Jerusalem pwe epwe churi ewe king, ewe king a aisini, “Pwota kosap etiei, Mefiposet?” \v 26 Nge Mefiposet a pälüeni, “Ai samol me ai king, nei chon angang a atupuei. Pun üa üreni pwe epwe rietä ewe lenien mot won nei aas, pwe üpwe tongeni wawa o etuk, pokiten a mä pechei. \v 27 Nei chon angang a aitengauaei reöm, en ai samol me ai king. Nge en ka usun chök eman nöün Kot chon läng. Iei mine kopwe chök föri mine a öch me reöm. \v 28 Pun pwüngün pwe en, ai samol me ai king, kopwe niela chon leimwen semei meinisin. Nge en ka aleniaei ngang noum chon angang lein chokewe ra mongö seni om chepel. Esap chüen wor ai pwüng pwe üpwe siö ngonuk, en ai king.” \v 29 Iwe, ewe king a üreni, “Kosap chüen pwal apasa och usun. Pun üa fen apwüngala pwe ämi me Sipa oupwe inetifengeni fanüen Saul kewe.” \v 30 Nge Mefiposet a üreni ewe king, “Sipa epwe angei meinisin, üa menemenöch pwe en, ai samol me ai king, ka liwinto fän kinamwe.” \p \v 31 Iwe, Parsilai ewe re Kiliat a pwal feila seni Rokelim pwe epwe etala ewe king pekilan ewe chanpupu Jortan. \x + \xo 19.31 \xt 2.Sam 17.27-29\x* \v 32 Parsilai eman mwän mi fokun ieritam, a walik ierin. Ätei a fokun pisekisek, a amongöni ewe king, lupwen a nom Mahanaim. \v 33 Iwe, ewe king a üreni Parsilai, “Kopwe etiei le feila Jerusalem, nge ngang üpwe wisen tümwünuk me ikenan.” \v 34 Nge Parsilai a üreni ewe king, “Esap chüen chomong lusun ierin manauei. Pwota ngang üpwe chüen fituk en ai king le feila Jerusalem? \v 35 Iei üa ierini walik. Üsap chüen tongeni alefila lefilen öch me ngau. Üsap chüen tongeni neni nennen enei ika ünümei, üsap pwal chüen tongeni rongorong ngingin än mwän me fefin köl. Pwota ngang noum chon angang üpwe alapala weiresum, en ai samol me ai king. \v 36 Pwota en ai king kopwe liwiniei lon ei sokun lapalap? Ngang noum chon angang üpwe chök ekis etukela pekilan ewe chanpupu Jortan. \v 37 Üa tüngor ngonuk, kopwe mwüt ngeniei pwe üpwe liwinla, pwe üpwe mäla lon ai telinimw arap ngeni peiasen semei me inei. Nge iei i nei mwän Chimham epwe angang ngonuk, kopwe angei pwe epwe etuk, en ai samol me ai king. Kopwe föri ngeni i meinisin mine a öch me reöm.” \v 38 Iwe, ewe king a üra, “Chimham epwe etieila Jerusalem, nge ngang üpwe föri ngeni meinisin mine a öch me reöm, pwal meinisin mine en ka mochen seniei üpwe föri ngonuk.” \v 39 Mürin, Tafit me nöün aramas meinisin ra feila pekilan ewe chanpupu Jortan. Iwe, Tafit a mitiri Parsilai o afeiöchü. Nge wesin an afeiöchü, Parsilai a liwiniti poputän fanüan. \v 40 Lupwen ewe king a feila pekilan ewe chanpupu Jortan o feila Kilkal, Chimham a etala. Iwe, ekewe re Juta meinisin me esopun re Israel ra pwal emwenala ewe king. \p \v 41 Mürin, ekewe re Israel meinisin ra feito ren ewe king o aisini, “Pwota pwiüm kewe re Juta ra angeek lemonomon me chon leimwom pwal noum kewe mwän o emwenikemiito pekiton ewe chanpupu Jortan?” \v 42 Mürin, ekewe re Juta ra pälüeniir, “Pokiten ewe king i märärim. Pwota oua song won ei mettoch? Ifa usun, ewe king a möni enem? Ifa usun, a ngenikem och lifang?” \v 43 Nge ekewe re Israel ra pälüeniir, “A wor engol tupwuum ren ewe king, iei mine a wor äm pwüng won Tafit lap senikemi. Pwota oua aücheangauakem? Ifa usun, sap äm aia akomwen kapas pwe sipwe aliwinato ach king?” Nge a pöchökül än ekewe re Juta kapas lap seni än ekewe re Israel kapas. \c 20 \s1 Sepa a ü ngeni ewe mwün Tafit \sr 20.1-22 \p \v 1 Iwe, a fis pwe eman mwän mi aramasangau itan Sepa nöün Pikri we mwän seni ewe ainangen Peniamin a nom lon Kilkal. Ätei a ettiki ewe rappwa o üra, “Sisap eti Tafit, sisap chiechi ngeni nöün Jesi we mwän. Ämi re Israel, oupwe liwiniti en me imwan.” \x + \xo 20.1 \xt 1.King 12.16; 2.Kron 10.16\x* \v 2 Iei mine ekewe re Israel ra likitala Tafit o tapwela mürin Sepa nöün Pikri we mwän. nge ekewe re Juta ra chök likitü le tapwela mürin ewe king seni ewe chanpupu Jortan tori Jerusalem. \v 3 Lupwen Tafit a tori imwan lon Jerusalem, a angei ülüpwülüan kewe engol, a likitirela pwe repwe tümwünü ewe imw o anomuur lon pwal eu imw fän tümwünüen chon mas. Iwe, ewe king a ngeniir alilisir, nge esap chök kon rer. Ra nonometiu lon ewe imw tori ränin ar mäla usun fefin mi mä pwülüer. \x + \xo 20.3 \xt 2.Sam 16.22\x* \p \v 4 Mürin, ewe king a üreni Amasa, “Kopwe köri ekewe re Juta, pwe repwe mwicheto rei mürin ülüngat rän. Pwal en kopwe feito.” \v 5 Iei mine Amasa a feila pwe epwe körifengeni ekewe re Juta. Nge Amasa a mang seni ewe fansoun ewe king a aükü ngeni. \v 6 Iwe, ewe king a üreni Apisai, “Iei Sepa nöün Pikri we mwän epwe afeiengauakich lap seni Apsalom. Kopwe angei nei sounfiu o tapweri, pwe esap tolong lon ekewe telinimw mi wor tittir o sü senikich.” \v 7 Iei mine nöün Joap kewe sounfiu, ekewe chon Cheret me chon Pelet, pwal ekewe mwän mi pwora meinisin ra feiliwu seni Jerusalem fän nemenien Apisai pwe repwe tapweri Sepa nöün Pikri we mwän. \v 8 Lupwen ra tori ewe fau watte mi nom lon Kipeon, Amasa a churiir. Iwe, Joap a üföüf üfen sounfiu, a pwal fötätä won wänükün efoch pelit fiti nöün ketilas mi nom lon sittan. Nge lupwen a feil ngeni Amasa, nöün ketilas a turuwu seni sittan. \v 9 Iwe, Joap a üreni Amasa, “Ifa usum, pwii?” Mürin, Joap a amwöchü alusen Amasa won pöüifichin pwe epwe mitiri. \v 10 Nge Amasa esap afäli ewe ketilas mi nom lepöün Joap. Iwe, Joap a posu luken Amasa ngeni ewe ketilas pwe taran ra seliselitiu lepwül, nge esap posu fän ruu. Iwe, Amasa a mäla. Mürin, Joap me Apisai pwin we ra tapweri Sepa. \p \v 11 Nge eman lein nöün Joap kewe sounfiu a ütä ren Amasa o üra, “Io a tipeni Joap o peni Tafit epwe tapwela mürin Joap.” \v 12 Nge inisin Amasa a pwölüla ren chan me won ewe alelap. Iwe, eman me eman mi pwereto o küna Amasa a üla. Nge lupwen nöün Joap we sounfiu a küna pwe ekewe aramas meinisin ra üla, a uwala inisin Amasa seni ewe alelap ngeni ewe mälämäl o pwölüela ngeni echö üf. \v 13 Iwe, lupwen inisin Amasa esap chüen nom lon ewe alelap, ekewe aramas meinisin ra tapwela mürin Joap, pwe repwe tapweri Sepa. \p \v 14 Iwe, Sepa a feila lemenen fanüen ekewe ainangen Israel meinisin o tori ewe telinimw Apel Petmaka. Nge än Pikri we cho meinisin ra chufengen ren o tapweelong mürin lon ewe telinimw. \v 15 Iwe, ekewe sounfiu meinisin mi eti Joap ra feito o pweliela ewe telinimw Apel Petmaka ia Sepa a nom ie. Ra achukuchukätä pwül ünükün tittin ewe telinimw tori a apökü asen ewe tit me lükün, ra pwal tuw fän ewe tit pwe repwe aturätiu. \v 16 Mürin, eman fefin mi tipachem a köwu seni ewe telinimw, “Oupwe aüseling, oupwe aüseling! Oupwe üreni Joap epwe feito pwe üpwe kapas ngeni.” \v 17 Iwe, Joap a arap ngeni, nge ewe fefin a aisini, “Ifa usun, en Joap?” A pälüeni, “Ewer, ngang Joap.” Mürin, neminewe a üreni, “Kopwe aüseling ngeni aloi ngang noum chon angang fefin.” Joap a pälüeni, “Ngang üpwe aüseling.” \v 18 Mürin, ewe fefin a üra, “Mi wor eu kapasen lom ra kan üra, ‘Oupwe feila Apel o angei pälüen ämi kapas ais.’ Ren ei osukosuk a wesila. \v 19 Ai telinimw eu telinimw mi eäni kinamwe, a pwal allükülük me lon Israel. Nge iei ka mochen ataela eu telinimw mi wewe ngeni eman inelap me lon Israel. Pwota kopwe atatakisi mine än ewe Samol mi Lapalap?” \v 20 Nge Joap a pälüeni, “Apwi, ese fokun tufich me rei. Ese fokun tufich pwe üpwe atatakisi o ataela om ei telinimw. \v 21 Esap ina pwüngün äm ekiek. Nge eman mwän seni chukuchukutän ewe fanü Efraim itan Sepa nöün Pikri we mwän a ü ngeni ewe king Tafit. I chök oupwe fangewu, mürin üpwe liwin seni ei telinimw.” Iwe, ewe fefin a üreni Joap, “Nengeni, aipwe aturätiu möküran reöm me won ei tit.” \v 22 Mürin, ewe fefin a liwinla ren aramasen ewe telinimw meinisin o eäni kapas tipachem ngeniir. Iwe, ra pöküela üen Sepa o aturätiu möküran ren Joap. Joap a ettiki ewe rappwa, nge nöün kewe sounfiu ra säng seni ewe telinimw o liwiniti en me lenian. Nge Joap a liwiniti Jerusalem ren ewe king. \s1 Nöün Tafit kewe meilap \sr 20.23-26 \p \v 23 Iwe, Joap a nemeni unusen ewe mwichen sounfiun Israel, nge Penaia nöün Jehoiata we mwän a nemeni ekewe chon Cheret me chon Pelet. \v 24 Atoram a nemeni ewe mwichen chon angangen kinrosi, Jehosafat nöün Alihut we mwän i a soumak, \v 25 nge Sewa i a seketeri. Satok me Apiatar ir ra souasor, \v 26 nge Ira seni ewe telinimw Jair pwal eman nöün Tafit souasor. \c 21 \s1 Chon Kipeon ra ngeni ekewe mwirimwirin Saul chappen ar föför \sr 21.1-14 \p \v 1 Iwe, lon mwün Tafit a fis eu lengita lon ükükün ülüngat ier. Iei mine Tafit a churi ewe Samol mi Lapalap ren ei mettoch. Nge ewe Samol mi Lapalap a üra, “Saul me chon leimwan ra tipisin nimanau, pun Saul a niela chon Kipeon.” \v 2 Ekewe chon Kipeon sap ir aramasen Israel, nge ir chokewe mi chüen manau me lein ekewe chon Amor. Ekewe aramasen Israel ra pwon fän akapel pwe repwe tümwünüür, nge Saul a ekiekin aroserela lon an tiliken fän iten ekewe aramasen Israel me Juta. Iwe, ewe king Tafit a titi ekewe chon Kipeon \x + \xo 21.2 \xt Jos 9.3-15\x* \v 3 o aisiniir, “Met üpwe föri fän itemi? Met üpwe eäni ächächä, pwe oupwe afeiöchü nöün ewe Samol mi Lapalap kewe aramas?” \v 4 Nge ekewe chon Kipeon ra üreni, “Ei föför mi fis lefilem me Saul me chon leimwan esap wes ren silifer ika kolt. Äm aisap pwal mochen pwe chon Israel repwe mäla.” Mürin, Tafit a ais, “Met chök üpwe föri fän itemi?” \v 5 Iwe, ekewe chon Kipeon ra üreni ewe king, “Ewe mwän Saul a nikeemila o ekiekin arosakeemila, pwe esap chüen wor leniem lon unusen fanüen chon Israel. \v 6 Iei mine kopwe mwüt ngenikem füman mwän seni mwirimwirin Saul, pwe aipwe forusirela me fän mesen ewe Samol mi Lapalap lon Kipea ewe telinimwen Saul, ewe king ewe Samol mi Lapalap a filätä.” Iwe, ewe king a üra, “Üpwe ngenikemi ekewe mwän.” \p \v 7 Nge ewe king Tafit a achika Mefiposet nöün Jonatan we, nge Jonatan nöün Saul, pokiten ewe pwon a fis fän iten ewe Samol mi Lapalap lefilen i me Jonatan. \x + \xo 21.7 \xt 1.Sam 20.15-17; 2.Sam 9.1-7\x* \v 8 Iwe, ewe king a angei nöün Rispa kewe ruoman mwän a nöüni me won Saul iter Armoni me Mefiposet. Rispa nöün Aia we fefin. A pwal angei nöün Merap kewe limman mwän a nöüni me won Atriel nöün Parsilai we mwän ewe re Meholat. Merap nöün Saul we fefin. \x + \xo 21.8 \xt 1.Sam 18.19\x* \v 9 Iwe, a ngeni ekewe chon Kipeon ekewe füman mwän, nge ekewe chon Kipeon ra forusirela me won ewe chuk me fän mesen ewe Samol mi Lapalap. Ekei füman mwän ra mäpök, ra ninnila lepoputän fansoun kinikin föün parli. \p \v 10 Mürin, Rispa nöün Aia we fefin a angei mangaku seni tuk o emeresala, pwe kian won ewe achau ia ekewe mi for ra nom ie. Iwe, a nom ikenan seni lepoputän fansoun kinikin tori üt a püngütiu won ekewe somä. Esap mwüt ngeni ekewe machang pwe repwe sotiu won ekewe somä lerän, esap pwal mwüt ngeni ekewe manmwacho pwe repwe feito lepwin o ocheer. \v 11 Nge lupwen Tafit a rongorong mine Rispa ülüpwülüen Saul we a föri, \v 12 a feila o angei chün Saul me chün Jonatan nöün Saul we mwän seni ekewe re Japes-kiliat. (Ir ätekewe mi angei lemonomon inisin Saul me Jonatan seni lukalapen ewe telinimw Petsan, ia ekewe chon Filistia ra forusirela ie lon ewe ränin ra niela Saul me won ewe chuk Kilpoa.) \x + \xo 21.12 \xt 1.Sam 31.8-13\x* \v 13 Mürin, Tafit a uwato seni ikenan chün Saul me chün Jonatan, a pwal achufengeni chün ekewe füman mwän mi for. \v 14 Iwe, ra peiaseni chün Saul me chün Jonatan lon peiasen Kis semen Saul we lon Sela fanüen ekewe chon Peniamin. Ra föri meinisin mine ewe king a allük ngeniir. Mürin, Kot a aüselinga ekewe tüngor fän iten ewe fanü. \s1 Apisai a amanaua Tafit seni ewe mwänämong \sr 21.15-17 \r (1.Kron 20.4-8) \p \v 15 Iwe, a fissefäl maun lefilen ekewe chon Filistia me ekewe chon Israel. Tafit me nöün kewe sounfiu ra feila o maun ngeni ekewe chon Filistia. Lon ei otun Tafit a popuetä malülü. \v 16 Iwe, Ispi-penop eman mwirimwirin ekewe mwänämong a wokuni efoch siles ükükün choun ina epwe fisu esop paun piras, a pwal rietä won wänükün efoch ketilas minefö. Ätei a ekiekin niela Tafit. \v 17 Nge Apisai nöün Seruia we mwän a feito pwe epwe alisi Tafit. Iwe, a fiu ngeni ewe re Filistia o niela. Mürin, nöün Tafit kewe mwän ra tüngormau ngeni Tafit pwe esap chüen etiir le maun, pwe esap kunula än chon Israel apilükülük. \x + \xo 21.17 \xt 1.King 11.36; Kölf 132.17\x* \s1 Ekewe mwänämong nöün Tafit kewe sounfiu ra niela \sr 21.18-22 \p \v 18 Mürin ei a fissefäl maun ngeni ekewe chon Filistia lon Kop. Iwe, Sipekai ewe re Husa a niela Saf, eman me lein mwirimwirin ekewe mwänämong. \v 19 A pwal fissefäl maun ngeni ekewe chon Filistia lon Kop. Nge Elhanan nöün Jair we mwän, eman re Petleem, a niela Koliat ewe re Kat, ätei a wokuni efoch siles, ilon a nönnö ngeni öwün efoch waaseres. \v 20 Iwe, a pwal fissefäl maun lon Kat, ia a nom ie eman mwän mi fokun tam. A wor wonofoch aütün pöün me ruofoch pwal wonofoch aütün pechen me ruofoch, pwe a wor ükükün rüe me fofoch aütün. Ätei pwal eman mwirimwirin ekewe mwänämong. \v 21 Lupwen ätei a turunufasei chon Israel, Jonatan nöün Simea we mwän a niela. Nge Simea pwin Tafit. \v 22 Ekei föman mwän ir mwirimwirin ekewe mwänämong lon Kat. Iwe, ra ninnila ren Tafit me nöün kewe sounfiu. \c 22 \s1 Än Tafit kölün kilisou ren an ngasala \sr 22.1-51 \r (Kölf 18) \p \v 1 Iwe, Tafit a eäni ei köl ngeni ewe Samol mi Lapalap lon ewe rän ewe Samol mi Lapalap a angasa i seni chokewe meinisin mi oput, pwal seni Saul. \q1 \v 2 A apasa, “Ewe Samol mi Lapalap ai achau, \q1 i imwei imwen maun pwal i chon angasaei, \q1 \v 3 ai Kot ai achau ewe ia üa op ie. \q1 A epeti seniei feiengau usun eu tittin maun, \q1 a peniei o tümwünüei. \q1 I ai chon amanau, \q1 a tümwünüei o amanauaei seni föförün mwäneson. \q1 \v 4 Üa kökköri ewe Samol mi Lapalap, \q1 ewe mi fich ngeni ach sipwe mwareiti. \q1 A amanauaei seni chokewe mi oputaei. \b \q1 \v 5 Ekewe nonoon mäla ra pwelifeiliei, \q1 ekewe öütöüten feiengau ra puitiei, \q1 \v 6 ekewe feiengauen lenien sotup ra pwelifeiliei, \q1 ekewe likatupun mäla ra mochen säräei. \b \q1 \v 7 Üa kökköri ewe Samol mi Lapalap lon ai riaföü, \q1 üa siö ngeni ai Kot pwe epwe alisiei. \q1 A rongorong mweliei seni lon imwan imwenfel \q1 o aüselinga ai siö ngeni. \b \q1 \v 8 Iwe, fanüfan a chechech o mwöükük, \q1 nge longolongun läng a chechech o chüngüchüng \q1 pokiten än Kot song. \q1 \v 9 Ötüöt a ötüwu seni lon pwötün, \q1 nge ekkei lapalap a ngetewu seni lon awan, \q1 pwal moch mi sarara a küwu seni. \q1 \v 10 A tinenifeseni läng o feitiu. \q1 Kuchuchol ra nom fän pechen. \q1 \v 11 A wawa eman kerop o äs, \q1 a müttir feito won pöükässin asepwäl. \q1 \v 12 A pwölüela ngeni inisin rochopwak, \q1 kuchu mi malul o uren koluk ra pwelifeili. \q1 \v 13 Moochen ekkei a küwu seni lon ewe saramaram mi nom mwan. \q1 \v 14 Ewe Samol mi Lapalap a apüngü chopulap seni läng, \q1 ewe mi Unusen Tekia a aronga mwelian. \q1 \v 15 A esefichala wokun kewe föün esefich o atoropasa chon oputan, \q1 a afifi ngeniir inefi o asürela. \q1 \v 16 Mürin, epin matau a pwä, \q1 longolongun fanüfan a lingetä, \q1 lupwen ewe Samol mi Lapalap a apwüngü chon oputan \q1 o leüömong ngeniir fän an song. \b \q1 \v 17 Iwe, ewe Samol mi Lapalap a angetiu seni won ewe leni mi tekia o amwöchüei, \q1 a efieitä seni lon ekewe koluk mi alolol. \q1 \v 18 A angasaei seni chon pälüeniei mi pöchökül, \q1 seni chokewe mi oputaei, \q1 pun ra kon pöchökül ngeniei. \q1 \v 19 Iwe, ra münitiei lon ränin ai feiengau, \q1 nge ewe Samol mi Lapalap a tümwünüei. \q1 \v 20 A emwenieiwu lon eu leni mi chölap, \q1 a angasaei, pun a pwapwa rei. \b \q1 \v 21 Ewe Samol mi Laplap a liwiniöchüei, pun üa föri mine a pwüng, \q1 a afeiöchüei, pun esap wor ai tipis. \q1 \v 22 Üa aleasochisi än ewe Samol mi Lapalap kewe allük, \q1 nge üsap rik seni ai Kot ren och föför mi ngau. \q1 \v 23 Üa apwönüetä an kewe allük meinisin, \q1 nge üsap aleasolap ngeni an kewe pwüüng. \q1 \v 24 A silei pwe esap wor ai mwäl, \q1 pwe üa püsin tümwünüei seni tipis. \q1 \v 25 Iei mine ewe Samol mi Lapalap a liwiniöchüei, pokiten üa föri mine a pwüng. \q1 Pun a silei pwe esap wor ai tipis. \b \q1 \v 26 Ai Samol mi Lapalap, ka allükülük ngeni ir mi allükülük, \q1 ka pwal pwärätä om unusen pwüng ngeni ir mi unusen pwüng. \q1 \v 27 Ka pwärätä om limelimöch ngeni ir mi limelimöch, \q1 nge ekewe mi por manauer ka pwärätä om pöchökül ngeniir. \q1 \v 28 Ka angasa aramas mi tipetekison, \q1 nge chokewe mi lamalamtekia ka atekisoneretiu. \b \q1 \v 29 Ewer, ai Samol mi Lapalap, en ai saram, \q1 en ai Kot ka awili ai rochopwak ngeni saram. \q1 \v 30 Ewer, ren om alisiei üa tongeni fiu ngeni ekewe chon oputaei, \q1 ren en, ai Kot, üa tongeni mwet won eu tit. \b \q1 \v 31 Än Kot kewe föför ra unusen pwüng, \q1 Än ewe Samol mi Lapalap kapasen pwon ra let, \q1 i a usun chök eu tittin maun \q1 fän iten chokewe meinisin mi op ren. \q1 \v 32 Ewe Samol mi Lapalap i chök Kot. \q1 Kot echök ach achau. \q1 \v 33 Ei Kot ai lenien op mi pöchökül, \q1 i ewe mi anükünüköchü ai al. \q1 \v 34 A amüttiriei usun müttirin chia, \q1 a pwal aleniöchüei won ekewe leni mi tekia. \x + \xo 22.34 \xt Ipr 3.19\x* \q1 \v 35 A asipaei ngeni maun, \q1 pwe üa tongeni pworefengeni efoch esefich seni piras. \b \q1 \v 36 Ai Samol mi Lapalap, ka amanauaei o epeti seniei feiengau, \q1 om alilis a atekiaeitä. \q1 \v 37 Ka achölapa ewe al üa fetal won, \q1 pwe pechei esap mit. \q1 \v 38 Üa tapweri chon oputaei o akufuur. \q1 Üsap kulsefäl seniir tori ra rosola. \q1 \v 39 Üa atururela pwe resap chüen tongeni ütä. \q1 Ra turula arun pechei. \q1 \v 40 Ka ngeniei pöchökül pwe üa tongeni maun, \q1 ka pwal akufu me mwei ekewe chon ü ngeniei. \q1 \v 41 Ka föri pwe ekewe chon pälüeniei ra sü seniei, \q1 üa arosala chokewe mi oputaei. \q1 \v 42 Ra nenefetalei iö epwe alisiir, nge esap wor eman a amanaueer. \q1 Ra siö ngeni ewe Samol mi Lapalap, nge esap pälüeniir. \q1 \v 43 Üa üsiir pwe ra usun chök pipisüsü, \q1 üa atatakisiir o ipweriretiu usun pwakaken lon ekewe al. \b \q1 \v 44 En ka angasaei seni ekewe aramas mi ü ngeniei, \q1 ka seikieitä pwe üpwe samolun ekewe mwü. \q1 Ekewe aramas üsap sileer me mwan ra nom fän nemeniei. \q1 \v 45 Chon ekis ra feito o chapetiu mwei, \q1 ra aleasochisiei lon ewe otun ra rong mweliei. \q1 \v 46 Chon ekis ra apilükingau, \q1 ra towu seni ar kewe lenien maun mi pöchökül fän chechech. \b \q1 \v 47 Ewe Samol mi Lapalap a manau. Üa mwareiti ai achau, \q1 üa ingeiti ai Kot mi amanauaei. \q1 \v 48 Kot a atufichiei pwe üpwe ngeni chon oputaei chappen ar föför, \q1 a anomu fai aramasen ekewe mwü. \q1 \v 49 A amanauaei seni ekewe chon pälüeniei. \q1 En ai Samol mi Lapalap ka atekiaeitä asen ekewe chon ü ngeniei \q1 o angasaei seni ekewe aramas mi mwäneson. \q1 \v 50 Iei mine üpwe ingemwareituk me lein chon ekewe mwü. \q1 Ai Samol mi Lapalap, üpwe kölün mwareituk. \x + \xo 22.50 \xt Rom 15.9\x* \q1 \v 51 Kot a awinna nöün we king ngeni eu win mi lapalap \q1 o pwäri an tong ellet ngeni nöün we mi kepit, \q1 ngeni Tafit me mwirimwirin kewe tori feilfeilachök.” \c 23 \s1 Än Tafit kapasen kasop \sr 23.1-7 \p \v 1 Iei alon Tafit nöün Jesi we mwän, alon ätewe ewe mi Unusen Tekia a atekiatä, ätewe mi kepit me ren än Jakop we Kot, ewe souköl me lon Israel. Ikei än Tafit kewe kapasen kasop: \q1 \v 2 “Ngünün ewe Samol mi Lapalap a fos me woi, \q1 an kapas a nom won chönawei. \q1 \v 3 Ewe Koten Israel a kapas, \q1 ewe Achauen Israel a üreniei: \q1 Ewe king mi nemeni aramas fän pwüng, \q1 mi nemenem fän an niuokusiti Kot, \q1 \v 4 a wewe ngeni saramen tötän akkar lesosor, lupwen esap wor kuchu, \q1 pwal usun saramen akkar mürin püngün üt mi ämärätä fetil won fanüfan. \b \q1 \v 5 Ewer, a öch lefilen chon leimwei me Kot. \q1 Pun a föri ngeniei eu pwon esemüch, \q1 eu pwon mi kotöch lon mettoch meinisin o nükünüköch. \q1 I epwe afisätä ai manau \q1 o ngeniei mochenin letipei meinisin. \q1 \v 6 Nge ekewe aramas mi manauangau ra usun iräfölüföl mi katurula, \q1 esap wor eman a tongeni ionifengeniir ren pöün. \q1 \v 7 Nge are eman aramas a ionifengeniir, \q1 a aea mächä ika ilon efoch siles, mürin ra kekkila.” \s1 Nöün Tafit kewe sounfiu mi pwora \sr 23.8-39 \p \v 8 Ikkei iten nöün Tafit kewe sounfiu mi pwora: Aemanün Josep-pasepet eman re Takemon. Ätei i ewe meilap me lein ekewe ülüman, a aea wokun siles le niela ükükün walupükü mwän lon eu chök fansoun. \p \v 9 Ewe aruomanün lein ekewe ülüman mwän mi pwora Eleasar nöün Toto we mwän seni än Aho cho. Ätei a eti Tafit lon Pastamin, lupwen ekewe chon Filistia ra chufengen pwe repwe maun ngeniir. Nge lupwen ekewe re Israel ra timär, \v 10 Eleasar a chök ütala lon lenian o fiu ngeni ekewe chon Filistia tori pöün a mwöchüla won ewe ketilas. Iwe, ewe Samol mi Lapalap a afisi eu win mi lapalap lon ewe rän. Mürin, ekewe mwän mi timär ra liwinsefälito ren Eleasar o angei pisekin ekewe mi mäla. \p \v 11 Ewe aülümanün leir itan Sama nöün Aki we mwän ewe re Harar. Ekewe chon Filistia ra mwichefengen lon Lehi, ewe ia a nom ie eu tanipin mame. Iwe, ekewe chon Israel ra sü ren ekewe chon Filistia, \v 12 nge Sama a chök ütala lukalapen ewe tanipi o tümwünü, a pwal niela ekewe chon Filistia. Iwe, ewe Samol mi Lapalap a afisi eu win mi lapalap lon ewe rän. \p \v 13 Lupwen fansoun räs, ülüman me lein ekewe ilik meilapen sounfiu ra feila ren Tafit lon ewe föimw Atulam, nge eu mwichen chon Filistia a nom lon ewe lemolun Refaim. \v 14 Lon ena fansoun, Tafit a nom lon ewe lenien op mi pöchökül, nge eu mwichen sounfiun Filistia a nom lon Petleem. \v 15 Iwe, Tafit a äleäl, “Amwo eman epwe üfato ünümei koluk seni ewe chönüttu mi nom Petleem ren asamalapen ewe tit.” \v 16 Mürin, ekewe ülüman sounfiu mi pwora ra töfochofocholong lon lenien ekewe chon Filistia o üfi koluk seni ewe chönüttu mi nom Petleem ren asamalapen ewe tit. Iwe, ra uwato ren Tafit, nge Tafit esap mochen ünümi. A ninätiu ewe koluk pwe eu asor ngeni ewe Samol mi Lapalap \v 17 o üra, “Ai Samol mi Lapalap, üsap fokun tongeni ünümi ei koluk. Pun ika üpwe ünümi, epwe usun chök ai üpwe ünümi chan ekei mwän mi fangala manauer, lupwen ra feila.” Iei mine Tafit esap ünümi ewe koluk. Ekei föför ekewe ülüman sounfiu mi pwora ra föri. \p \v 18 Iwe, Apisai pwin Joap nöün Seruia we mwän i meilapen ekewe ilik. A aea wokun siles le niela ükükün ülüpükü mwän. Ren ei Apisai a pach ngeni ekewe ülüman le iteföüla. \v 19 a fokun iteföüla me lein ekewe ilik o wiliti nöür meilap, nge esap kon iteföüla usun ekewe ülüman. \p \v 20 Penaia nöün Jehoiata we mwän seni Kapsel, pwal i eman sounfiu mi pwora, a föri sokun föför mi amwarar. A niela ruoman sounfiun Moap mi fokun pöchökül. Lon eu rän a pwal tötiu lon eu pwang o niela eman laion, lupwen snow a püngütiu. \v 21 A pwal niela eman re Isip mi mwänemong. Ewe re Isip a amwöchü efoch siles, nge Penaia a feila ren fän efoch chök wok. Iwe, a turufi seni lepöün ewe re Isip wokun siles o ni ngeni. \v 22 Ikkei ekei föför Penaia a föri, iei mine a pach ngeni ekewe ülüman mwän mi pwora o iteföüla. \v 23 Ätei a fokun iteföüla me lein ekewe ilik, nge esap kon iteföüla usun ekewe ülüman. Iwe, Tafit a seikätä won nöün we mwichen sounfiu mi wisen tümwünü inisin. \p \v 24 Pwal ikkei iten ekewe mwän mi nom lon ewe iteit ilik: Asael pwin Joap, Elhanan nöün Toto we mwän seni Petleem, \v 25 Sama me Elika seni Harot, \v 26 Heles seni Pelet, Ira nöün Ikes we mwän seni Tekoa, \v 27 Apieser seni Anatot, Mepunai seni Husa, \v 28 Salmon seni Aho, Maharai seni Netofa, \v 29 Helep nöün Paana we mwän seni Netofa, Itai nöün Ripai we mwän seni Kipea mi nom lon ewe fanü Peniamin, \v 30 Penaia seni Piraton, Hitai seni ewe lemol mi nom arun Kaas, \v 31 Apialpon seni Arapa, Asmafet seni Pahurim, \v 32 Eliapa seni Salpon, nöün Jaasen kewe mwän, Jonatan, \v 33 Sama seni Harar, Ahiam nöün Sarar we mwän seni Harar, \v 34 Elifelet nöün Ahaspai seni Maaka, Eliam nöün Ahitofel we mwän seni Kilo, \v 35 Hesro seni Karmel, Parai seni Arap, \v 36 Ikal nöün Natan we mwän seni Sopa, Pani seni Kat, \v 37 Selek seni Amon, Naharai seni Perot, ätewe mi wisen uwou än Joap pisekin maun. \v 38 Ira me Karep seni Jattir \v 39 me Uria ewe re Hit. Iteiterfengen meinisin ükükün ilik me füman. \c 24 \s1 Tafit a angei iteiten chon Israel me chon Juta \sr 24.1-25 \p \v 1 Iwe, ewe Samol mi Lapalap a pwal songsefäl ngeni chon Israel, pwe a pesei ngeni Tafit pwe epwe föri och mine repwe feiengau ren. A üra, “Kopwe feila o angei iteiten chon Israel me chon Juta.” \v 2 Iei mine ewe king a üreni Joap me ekewe meilapen mwichen sounfiu mi nom ren, “Oupwe feila lemenen ekewe ainangen Israel meinisin seni Tan tori Persepa o angei iteiten ekewe aramas, pun üa mochen silei iteiter.” \v 3 Nge Joap a üreni ewe king, “Amwo ewe Samol mi Lapalap om we Kot epwe awattela iteiten ekewe aramas fän ipükü seni me mwan, lupwen en ai samol me ai king ka chüen manau o küna. Pwota en ai samol ka pwapwaiti ei föför?” \v 4 Nge ewe king a pöchökül ngeni Joap me ekewe meilapen mwichen sounfiu, pwe ra aleasochisi alon. Iei mine ra feila seni fän mesen ewe king, pwe repwe angei iteiten ekewe aramasen Israel. \v 5 Ra feila pekilan ewe chanpupu Jortan o popuetä seni Aroer, pwal seni ewe telinimw mi nom lukalapen ewe lemol, ra feil ngeni Kat tori Jaser. \v 6 Mürin ra tori Kiliat pwal tori Kates lon fanüen chon Hit, ra pwal tori Tan. Nge seni Tan ra pwelila tori Siton, \v 7 ra pwal tori ewe telinimw Tirus mi pöchökül tittin, pwal tori ekewe telinimwen chon Hiw me chon Kanaan meinisin. Mürin, ra feila Persepa lon ewe fanü Nekep lon Juta. \v 8 Mürin tiu maram me rüe rän ra wes le fetalfeil lemenen unusen ewe fanü o liwiniti Jerusalem. \v 9 Iwe, Joap a ngeni ewe king unusen iteiten ekewe aramas. Lon Israel mi wor walupükü ngeröü mwän mi mwoot o sile maun fän ketilas, nge lon Juta mi wor limepükü ngeröü. \p \v 10 Nge mürin än Tafit angei iteiten ekewe aramas, a mengiringir lon lelukan. Iwe, a üreni ewe Samol mi Lapalap, “Üa fokun tipis ren mine üa föri. Iei mine üa tüngor ngonuk, kopwe amusala ai tipis ngang noum chon angang. Pun ngang üa föri mine a fokun mwäl.” \v 11 Nge mwen än Tafit pwätä lesosor, ewe Samol mi Lapalap a fen üreni Kat nöün Tafit we soufos, \v 12 “Kopwe feila o üreni Tafit pwe iei aloi ngang ewe Samol mi Lapalap. Ülüngat mettoch üa uwato reöm. Kopwe filätä eu me leir pwe üpwe föri ngonuk.” \v 13 Iei mine Kat a feito ren Tafit o üreni, “Ifa usun, ka mochen epwe fis lengita won fanüom lon ükükün ülüngat ier? Ika kopwe sü me mwen chon oputom lon ükükün ülüngat maram, lupwen repwe tapweruk? Ika epwe wor mätter won fanüom lon ükükün ülüngat rän? Iei kopwe ekieki o filätä pälüan, pwe üpwe liwinla o asile ngeni ewe mi tinieito.” \v 14 Mürin, Tafit a üreni Kat, “Ngang üa nom lon riaföü lapalap. Amwo ewe Samol mi Lapalap epwe apwüngükem, pun an ümöümöch a lapalap, nge aisap mochen pwe aramas repwe apwüngükem. \p \v 15 Iei mine ewe Samol mi Lapalap a tinato mätter won chon Israel seni lesosor tori ewe fansoun mi pwonola. Iwe, a wor ükükün fik ngeröü mwän mi mäla seni Tan tori Persepa. \v 16 Nge lupwen ewe chon läng a aitiela pöün ngeni Jerusalem pwe epwe afeiengaua aramasan, ewe Samol mi Lapalap a lamalamala pokiten ewe feiengau o üreni ewe chon läng mi eäni ewe angangen afeiengau lein ekewe aramas, “Kopwe ükütiu. Kopwe aitietiu poum.” Nge nöün ewe Samol mi Lapalap chon läng a nom ren ewe lenien wichiwich umwun wiich än Arauna ewe re Jepus. \v 17 Iwe, lupwen Tafit a küna ewe chon läng mi niela ekewe aramas, a kapas ngeni ewe Samol mi Lapalap, “Nengeni, ngang üa tipis o föri mine a fokun ngau. Nge met ekei aramas ra föri? Üa tüngor ngonuk pwe kopwe apwüngüei me chon leimwen semei.” \p \v 18 Lon ewe chök ränin Kat a feito ren Tafit o üreni, “Kopwe feitä ren ewe lenien wichiwich umwun wiich än Arauna ewe re Jepus o senätä eu rongen asor ngeni ewe Samol mi Lapalap.” \v 19 Iei mine Tafit a aleasochisi ekewe kapas Kat a üreni fän alon ewe Samol mi Lapalap o feitä. \v 20 Nge lupwen Arauna a chimwetä, a küna ewe king me nöün kewe nöüwis ra feitä ren. Iwe, Arauna a towu seni imwan, a chapetiu mwen ewe king \v 21 o aisini, “Pwota en ai samol me ai king ka feito rei ngang noum chon angang?” Nge Tafit a üreni, “Üa feito pwe üpwe möni om we lenien wichiwich umwun wiich, pwe üpwe senätä eu rongen asor ngeni ewe Samol mi Lapalap, pwe ewe mätter epwe ükütiu seni ekewe aramas.” \v 22 Mürin, Arauna a üreni Tafit, “Ai samol me ai king, kopwe angei o eäni asor mine a öch me reöm. Ikkei ir ekei ätemwänin kow fän iten asoren kek, pwal ewe pisekin wichiwich umwun wiich me waasen ekewe ätemwänin kow fän iten mwüch. \v 23 Ekei mettoch meinisin ai king üpwe ngonuk.” Iwe, Arauna a pwal üreni ewe king, “Ewe Samol mi Lapalap epwe etiwa om we asor.” \v 24 Nge ewe king a üreni Arauna, “Apwi, üpwe möni senuk won äükükün liwinin. Üsap mochen eäni asoren kek ngeni ewe Samol mi Lapalap ai we Kot mine üsap möni.” Iei mine Tafit a möni ewe lenien wichiwich umwun wiich me ekewe ätemwänin kow won ükükün lime föün moni silifer. \v 25 Mürin, Tafit a senätä eu rongen asor ngeni ewe Samol mi Lapalap o eäni asoren kek me asoren kinamwe won. Iei mine ewe Samol mi Lapalap a aüselinga ekewe tüngor fän iten ewe fanü, nge ewe mätter a ükütiu seni lon Israel.