\id EPH \h EFESIOS \toc1 LA CARTA DEL APÓSTOL SAN PABLO A LOS EFESIOS \toc2 EFESIOS \toc3 Ef. \mt2 LA CARTA DEL APÓSTOL SAN PABLO A LOS \mt1 EFESIOS \c 1 \s1 Pablo escribe a la iglesia de Efeso \p \v 1 No'on aj Pablojon. Dios chich u yäc'bon ajnicon de apóstol tuba aj Jesucristo, uc'a che' chich u yoli une. Cä tz'ibbenetla ni junda anela tä Efeso machcatac yäcä anetla sec' tuba Dios y a totoj tz'ombenla aj Cristo Jesús. \v 2 Co que cä Papla Dios y Cajnojala aj Jesucristo u bon ch'u'ul chenetla y u yäq'ue' que ajniquetla utz. \s1 Bendiciones espirituales en Cristo \p \v 3 Cä ch'u'ul c'ajti'inla Dios, u pap Cajnojala aj Jesucristo. Une u bon ch'u'ul chonla ixta bada, u yäc'benonla upete lo que c'änä cäc'ala tuba cä pixanla, jini matän que u te tä cieloba, uc'a ca' a wälä ya' chich worin anonla tä cielo t'oc aj Cristo, uc'a tubalonla chich. \v 4 Jinq'uin mach to an u pancab, Dios u worin yaconla tuba ajniconla sec' tuba une, y ch'u'ul ajniconla tu pänte' sin niump'e cä tanäla. U yaconla uc'a jini u chi aj Cristo por no'onla. \v 5 Une mäx u yajna'tanonla, jin uc'a u worin yaconla tuba ajniconla de u ch'ocob, uc'a jini u chi aj Jesucristo por no'onlaba. Ca' jini chich worin ajni tu c'ajalin que u xe u chen, uc'a che' chich u yoli u chen. \v 6 Dios u yaconla uc'a yo que cä ch'u'ul c'ajti'inla, y cäle'la cache' tä' utz u c'ajalin y tä' pitzi cua' u chi t'oc no'onla jinq'uin u yosonla de u ch'ocob uc'a tubalonla u yajben Ajlo'. \v 7 Uc'a chämi aj Cristo tä cruz, mach ni' anonla tu c'äb ni cherajtanä. Tä' re'i de utz u c'ajalin Dios t'oc no'onla, jin uc'a u chi perdona cä tanäla, no'onla que tubalonla chich aj Cristo. \v 8 Jin uc'a u c'ac'a' äc'benonla täcä q'uen cä c'ajalinla tuba cuwina'tanla camba u toja. \v 9 U yäc'benonla cuwina'tanla jini u xe u chen uneba ca' chich worin an tu c'ajalin. Jini an tu c'ajalinba, jin ni tä' yo u chen, y niuntu mach yuwina'ti. \v 10 Ni u xe u chenba, u xe u yäq'ue' ajnic tomp'e u c'ajalin upete cua' chichca, jini ya'an tu pancabba y jini ya'an tä cieloba, tuba ajnic upete tu manda aj Cristo cuanta c'oti u q'uini. \p \v 11 No'onla u saponla chich Dios uc'a jini u chi aj Cristo tuba ajniconla tuba une, y tuba u yäc'benonla jini worin an tu c'ajalin Dios que u xe u yäc'benonlaba, uc'a Diosba u chen upete ca' chich yo u chenba, uc'a ch'u'ul c'ajti'cac une. \v 12 Najtäcä cä sapi t'ocob aj Cristo que anela. Jin uc'a c'änä cä ch'u'ul c'ajti'in t'ocob Dios uc'a tä' pitzi cua' u chi. \v 13 Che' chich anela täcä, a sapila aj Cristo jinq'uin tz'aycäbintetla ni t'an tojba, ni t'an utzba tuba a japän abala. Uc'a a tz'ombila aj Cristo, äc'bintetla ni Ch'u'ul Pixan ca' chich Dios u yäli u xe u yäc'benetlaba, uc'a chectac cache' totoj tubaletla chich. \v 14 Ni jini äc'bintonla tuba cuwina'tanla cache' cä xe chich tä laj äc'bintela jini Dios u yäli u xe u yäc'benonlaba, jinq'uin cä xe tä nonoj xupo tä japintela, uc'a tubalonla chich. Ca' jini u xe tä ch'u'ul c'ajti'can Dios, uc'a de pitzi lo que u chen. \s1 Pablo pide a Dios que dé sabiduría a los creyentes \p \v 15 No'onba cubi chich cache' a tz'onänla Cajnojala aj Jesucristo, y cache' a yajna'tanla upete machcatac u tz'onän täcä. \v 16 Jin uc'a cä paq'uin älben Dios que uc'adios u chi por anela, y cä c'ajti'inetla tan cä c'änti'ya. \v 17 Cä c'atben Dios que u yäc'benetla a c'ajalinla, jini u yäq'ue' t'oc Ch'u'ul Pixanba. Jini cä Papla Dios tä' pitziba, ixta Cajnojala aj Jesucristo täcä u yälben cache' u Dios. Cä c'atben que u yäc'benetla ajnic la'am a pamla tuba a wina'tanla cache'da an uneba, \v 18 y que u jäbtesbenetla a c'ajalinla y u totoj chectesbenetla tuba a wina'tanla cua' jini ni cä c'alin pitänlaba, uc'a jin tuba u yaconla. Cä c'atben que u ye'benetla täcä cache' mäx q'uen cua' u chi Dios tuba u japänonla no'onla que tubalonla chich. \v 19 Cä c'atben Dios que u ye'benetla täcä cache' tä' q'uen u poder uneba, y tä' pitzi jini u poder que u cänäntan tuba u yäc'benonla no'onla que cä tz'ombenla. \v 20 Jini poderdaba, jinchichba poder que u c'äni jinq'uin u cuxpesi aj Cristo ji'pat que tzämsinti y u yäc'bi chumlec tu ch'ejpa tu noj bajca an tä cielo, uc'a chectac cache' ayan chich u poder täcä ca' une. \v 21 U yäq'ui täcä xic más ajnoja que niuntu otro ajnoja, más q'uen u poder que niump'e otro poder, más u chen manda que niuntu otro ajmanda, y más q'uen u poder que upete ni ya'an tä cielojobba täcä. Más q'uen u poder une que upete cua' chichca u yälcan que ayan u poder jimba q'uinobdaba y jimba q'uin que ya'to u teba. \v 22 U yäc'bi upete cua' chichca tu manda une. U yäc'bi ajnic mero ajnoja täcä tuba upete machcatac u tz'omben Dios. \v 23 Ca' chich u pam untu winic u chen manda entero u cuerpo, che' chich no'onla que cä tz'ombila Dios, cuerpojonla tuba aj Cristo y une chich ni cä pamla tuba u chenonla mandala. Une chich ya'an täjcac'ola, uc'a une cachichcada ayan. \c 2 \s1 Salvos por el amor de Dios \p \v 1 Ca' untu ajchäme que mach u ni' ch'ä u nicän uba y mach u ni' ch'ä u yubin t'an, ca' jini täcä ajnetla t'oc Dios uc'a ni a tanäla y uc'a cua' chichca jini que a chila mach utzba. Jinq'uin ajnetla ca' jiniba, Dios u yäc'betla totoj cuxlequetla, tuba u ch'e' a ubinla u t'an y a tz'ombenla. \v 2 Uc'a ajniba, seq'uen cua' chichca tuba u pancab a paq'uin chila, ca' chich yo ni u yajnoja ni tzuc pixanob, ni ya'an bajca u chen manda tuyac'o ic'ba, jini tzuc pixan que u yäc'ben poder u chen cua' chichca mach utz jini machcatac mach yo u tz'omben Diosba. \v 3 Mach sec' anela, ixta no'on t'ocob täcä ajnon t'ocob ca' jini. Ni cä paq'uin chi t'ocob, jini lo que cä c'upän cä chen t'ocobba. Cä chi t'ocob ca' chich coli cä chen t'ocob y ca' chich ti täj c'ajalin cä chen t'ocob, ca' chich a chila täcä. Cäräx chich ajni Dios t'oc no'onla ca' chich ayan t'oc upete a'ajtäjob pancab que mach u tz'ombe u t'anba, y totojtoj chich ajni cä castigola, uc'a ni cä paq'uin chenlaba jinq'uin mach to cä tz'ombela Diosba. \v 4 Pero Diosba tä' u ch'ämbonla lástima, uneba tä' u yajna'tanonla t'oc noj gran yajin que u cänäntäbenonla. \v 5 Jin uc'a jinq'uin no'onla ca' a wälä chämen ajnonla uc'a ni tanä cä chilaba, Dios u yäc'bonla cuxleconla uc'a ajniconla nämte' t'oc aj Cristo. Uc'a utz u c'ajalin Dios t'oc no'onla, jin uc'a u japonla. \v 6 Dios u cuxpesonla nämte' t'oc aj Cristo, y u yäq'ui ajniconla chumu tä cielo tä manda nämte' t'oc aj Cristo Jesús, uc'a tomp'e ayanonla t'oc. \v 7 U chi ca' jini tuba u ye'e' jimba q'uinob que ya'to u teba cache' tä' rete utz u c'ajalin t'oc no'onla, y cache' tä' u ch'ämbonla yajin uc'a tomp'e chich ayanonla t'oc aj Cristo Jesús. \v 8 Tä' utz u c'ajalin Dios t'oc anela, jin uc'a u japetla jinq'uin a tz'onila. Ni jäpom que u yäc'betla Diosba, matän chich une. Uc'a mach'an niump'e cua' u ch'e' cä chenla no'onlaba tuba cä japän cäbala. \v 9 Ni jäpom jiniba, mach jin u jelo ni cua' chichca utz que cä chenlaba. Mach'an cache'da cäle'la cache' no'on chich cä japän cäbala t'oc cua' chichca utz cä chenla tu jut Dios. \v 10 No'onla u patanonla chich Dios. Uc'a tubalonla chich aj Cristo Jesús jin uc'a ca' a wälä u cha'num chonla Dios tuba cä chenla tu toja, uc'a che' chich worin ajni tu c'ajalin Dios que ca' jini yo cä chenla. \s1 La paz que tenemos por medio de Cristo \p \v 11 C'ajti'inla jiq'uin cache'da ajnetla oni. Anela aj gentiletla chich, uc'a che' chich päncäbetla. Anela a wälbintela cache' mach circuncisa'ojetla. Jini machca u yälbenetlaba, jin une ni circuncisa'ojobba, y ni circuncisión jiniba t'oc u c'äb chich winic u yute. \v 12 Oni mach ajnetla t'oc aj Cristo, anelaba mach äc'bintetla jinchichba manda taj Israelob. Anela mach u yälbetla Dios si u xe u chen cua' chichca por anela. Mach ajni niump'e cua' utzba que a c'alin pitänla äc'bintiquetla. Ajniba sin Diosetla wida pancab. Ca' jini ajnetla oni. \v 13 Pero badaba ya' chich anetla t'oc Dios uc'a tubaletla aj Cristo. Anela que mach ajnetla t'oc Dios, badaba ya' chich anetla t'oc, uc'a chämi aj Cristo por anela täcä. \v 14 Uc'a aj Cristo une ni u yäq'ue' ajnic tomp'e cä c'ajalinla. U yäq'ui que ajnicob tomp'e u c'ajalinob aj judíosob y aj gentilob. Uc'a ajniba mach u bisajob bij aj judíosob t'oc aj gentilob. Jini cräxle que u cänäntijob es ca' a wälä ump'e mäcte' ajni, que mach'an cache' ajnicob tomp'e. \v 15 Jin uc'a chämi tä cruz aj Cristo, uc'a mach ni' ajnic ni cräxle jini. Aj Cristo u pa'si jini ley, jini manda que Dios u yäc'bi aj judíosob tuba u chen. Ca' jini u yäq'ui que ajnic aj judíosob y aj gentilob tomp'e u c'ajalinob y tu manda une. De chap'e grupo u sutjatz'i tomp'e tzijib grupo. Ca' jini u yäq'ui que ajnic tomp'e u c'ajalinob. \v 16 Uc'a chämi aj Cristo tä cruz, u yäq'ui aj judíosob y aj gentilob ajnic tomp'e u c'ajalinob t'oc Dios, y ajnicob ca' a wälä tontuntu tu manda Dios. Upete ni cräxle ya' u laj tzupsi aj Cristo jinq'uin chämi. \p \v 17 Juli aj Cristo tuba u yälbenonla cäpetela ump'e t'an que u yäq'ue' ch'a'aljinba. Jimba t'an une, que u yäle' cache'da u ch'e' ajnic tomp'e cä c'ajalinla t'oc Dios anela que nat ajnetla t'oc Dios y che' chich täcä ni aj judíosobba que más nätz'ä ajnijob t'oc Dios. \v 18 Uc'a lo que u chi aj Cristo, anela y che' no'on t'ocob u ch'e' cä pecänla cä Papla Dios, uc'a jinchichba Ch'u'ul Pixan ya'an ta'wac'ola y ya'an täjcac'o t'ocob. \v 19 Bada jiq'uin anelaba mach ni' jin ca' ajpäpä'cabetla, y mach ca' ajmajanlugaretla. Anelaba mero tubaletla chich Dios, ca' chich upete machcatac u totoj tz'ombenob Dios. Mero u ch'ocobetla chich Dios täcä. \v 20-22 Cäpetela ca' a wälä ump'e otot bajca u ch'e' cuxlec u Ch'u'ul Pixan Dios tama. Cada juntu ca' a wälä ni ji'tun que u yute t'oc ni ototba. Anela täcä es ca' ni ji'tunetla. Ni ajc'äncanob ta Dios y u yajt'anob che' chich täcä. Unejob tusqui najtäcä, de ya'i tusquetla ane, y ni ji'tun mero u ch'ixmaba aj Cristo une. Si mach ajnic jini ji'tun tu ch'ixmaba, mach'an cache'da u tuscan ni otot. Jin uc'a aj Cristo nämte' t'oc no'onla cä tuscanla t'oc, y cada juntu t'oc t'oc u yajliba ixta que no'ac ni otot jini tuba noj ch'u'ul otot bajca u xe tä ch'u'ul c'ajti'can Cajnojala. \c 3 \s1 Pablo encargado del evangelio para los que no eran judíos \p \v 1 Jin uc'a cä chen c'änti'ya, no'on aj Pablojon ya' mäcälon preso, uc'a aj Cristo Jesús u yäc'bon cä ye'benetla cache' u ch'e' ajnic tomp'e a c'ajalinla t'oc Dios anela que mach jin aj judíosetla. \v 2 A totoj ubila chich cache' Dios tä' utz u c'ajalin t'oc no'on u yäc'bon cä tz'aycäbenetla u t'an bajca anetla. \v 3 Acä tz'ibi chich, que sea tz'ita', cache' Dios u chectesbon täj c'ajalin jini mucu ajni uc'a Diosba. \v 4 Ta' tzique'la u xe tä te ta' c'ajalinla cache' cuwi chich cua' u chi aj Cristo, que mach wina'tinti ajniba. \v 5 Jini que mach yuwina'ti niuntu winic ajniba, badaba Dios u täsqui u Ch'u'ul Pixan tuba u chectesbenob u ch'u'ul ajc'äncanob y u ch'u'ul ajt'anob. \v 6 Ni u chectesbijobba, jinda une: cache' aj gentilob u yosintejob nämte' t'oc aj judíosob, tuba u ch'e' täcä lo que u yäq'ue' Diosba y sujlecjob tomp'e grupojob aj gentilob t'oc aj judíosob. U xe tä äc'bintejob täcä jini u yäli Dios que u xe u yäc'ben upete machcatac tomp'e ayanob t'oc aj Cristo Jesús. \p \v 7 Dios u yäc'bon cä tz'aycun ni t'an jini. T'oc u poder u chi ca' jini t'oc no'on, uc'a une chich u yoli u yäc'benon cä chen ca' jini. No'onba mach u chon merece cä chen ni patanda. \v 8 Ni más ajch'och'oca de upete ni machatac u tz'onän, más u chen servi que no'on. Pero Diosba utz u c'ajalin t'oc no'on y u yäc'bon cä tz'aycäbenetla anela que aj gentiletla cache' jini u chi aj Cristo por no'onla de rete utz une ixta mach u laj ta täj c'ajalinla. \v 9 Dios u yäc'bon täcä cä chectesbenetla apetela cache' desde oni ya'an tu c'ajalin uneba cua' u xe u chen tuba u japänetla. Ni Dios jiniba une ni u chi upete cua' chichca que ayan. \v 10 Dios u chi ca' jini tuba tic tu c'ajalinob ni a'ajtäjob tä cielo ni an u poderjobba, con to'o u yajnojajob, cache' tä' q'uen u c'ajalin uneba, tu chänenob cua' u chen t'oc machcatac u tz'omben. \v 11 U chi ca' chich worin ajni tu c'ajalin cache' u xe u yäc'ben Cajnojala aj Cristo u chen. \v 12 No'onla u ch'e' cä natz'änla Dios sin bac'ät y sin niump'e quisinle uc'a jini u chi aj Cristo, y uc'a cä tz'onänla uneba. \v 13 Jin uc'a cälbenetla mach xic tä yälo bac'ät ta'wac'ola uc'a mu' cä tz'ibajtescan por anela. Ni tz'ibajtesia que mu' cä chen sufriba, co que u yäc'benetla ump'e ch'a'aljin. \s1 El amor de Cristo \p \v 14 Jinq'uin u te täj c'ajalin cache' tä' q'uen cua' u chi Dios t'oc no'onla, acä noctä tuba cä ch'u'ul c'ajti'in u Pap Cajnojala aj Jesucristo, \v 15 jini u Papob chich ni ya'anob tä cielo y ni ya'anob tu pancab. Une u yäc'bi u c'aba'job upete. \v 16 Cä c'atben cä Papla Dios täcä que ni Ch'u'ul Pixan que ya'an ta'wac'olaba u yäc'benetla poder y u yäc'benetla a c'alin tz'onänla. Upete lo que u yäq'ue' uneba, mäx utz y mach'an u xupiba. \v 17 Cä c'atben Dios täcä que aj Cristo nonoj colac tan a pixanla uc'a a tz'onänla, y u yäc'benetla a c'ac'a' yajna'tanla Dios y a lotob, sin que a wäctanla a chenla ni tz'ita'. \v 18 Cä c'atben Dios täcä que nämte' t'oc upete machcatac u tz'onän u yäc'benetla a c'alin wina'tanla bäye tzäcä u yajna'tanetla aj Cristo. \v 19 Ac'ä tä' u yajna'tanonla, ixta mach cä che trebe cä laj chen entendela. Cä c'atben Dios que une mismo c'ac'a' ajnic ta'wac'ola, con to'o lo que u cänäntan uneba. \p \v 20 Ch'u'ul c'ajti'cac Dios jini que an u poder tuba u c'ac'a' chen más de lo que cä c'atbenla y más de lo que u te täj c'ajalinla, y jinchichba poder ya'an täjcac'ola. \v 21 Co que cäpetela que cä totoj tz'onänla cä ch'u'ul c'ajti'inla Dios uc'a tubalonla chich aj Cristo. Paq'uin ch'u'ul c'ajti'cac Dios sin que ajnic u xupiba ch'u'ul c'ajti'cac. Che' chich utic. \c 4 \s1 Unidos por el Espíritu \p \v 1 Uc'a upete ni u chi Dios por no'onla, no'on preso ayanon uc'a cä tz'aycun u t'an Cajnoja Dios, cä ch'oc chen cäba cälbenetla que a chenla tu toja ca' chich u yäc'betla Dios a chenla. \v 2 Ajniquetla ca' untu ajch'och'oca, ajnic sis a c'ajalinla. Mach ajnic jac' ajinla. Jinq'uin u chen cua' chichca a lot y mach yälic utz ta' c'ajalin, mach xiquet tä cäräx'an, y ni a sutatz'ben u jelo. C'änä a totoj yajna'tan abala chich. \v 3 Iranla que paq'uin ajniquetla tomp'e a c'ajalinla, ca' chich u yäc'benonla ni Ch'u'ul Pixan ajniconla. U ch'e' chich ajniconla tomp'e cä c'ajalinla jinq'uin ch'ijcab cä c'ajalinla. \v 4 Tontuntu Ch'u'ul Pixan cä cänäntanla, y ca' a wälä tomp'emp'e cuerpo anonla, ca' chich Dios u yaconla tuba cä mul pijnanla paq'uin cuxleconla. \v 5 Untuntu Cajnojala, untuntu ni acä tz'onänlaba, y tomp'emp'e ni c'ablan cä ch'e' cäpetela. \v 6 Untuntu cä Papla Dios tuba cäpetela. Une cä Yumla chich. Tu manda une ayanonla cäpetela y une chich ya'an täjcac'ola, y u chen ca' chich yo u chen t'oc no'onla. Jin uc'a c'änä ajniconla tomp'e cä c'ajalinla täcä. \p \v 7 Aj Cristo u yäc'benonla cada juntu de no'onla cache'da u ch'e' cä cherben u patanla, yänäjtac chich ca' chich yo u yäc'benonla cada juntu. \v 8 Jin uc'a u yäle' u t'an Dios cache' u xe u chen pasa t'oc aj Cristo, u yäle' ca'da: \q1 T'äbi tä cielo uc'a u chi gana, \q1 y u yäc'bi u matänob a'ajtäjob pancab. \p \v 9 Jinchichba aj Cristo que t'äbi tä cieloba, najtäcä jaqui une ixta tu pancab. \v 10 Jini jaqui pancabba, jinchich ni t'äbi tä cha'num isqui tä cielo, tuba ajnic de ajmanda tuba upete. \v 11 Jinchichba aj Cristo une u yäc'bi cada juntu cache' u ch'e' u chen u patanob. U tulaj äc'bijob xic de u yajc'äncanob, y u tulaj äc'bijob xic de u yajt'anob, y u tulaj äc'bijob xic u tz'aycäben u t'anob machcatac que mach to u tz'onäba, y u tulaj äc'bijob u yäq'ue' c'ajalin y u ye'e' cua' u yäle' u t'an Dios. \v 12 U chi ca' jini uc'a u ch'e' u c'alin cherben u patan Dios upete machcatac yäcä anob sec' tuba Dios, tuba ajnic más tu toja t'oc Dios upete machcatac u totoj tz'onän, \v 13 ixta que mach ajniconla tomp'e cä c'ajalinla cäpetela t'oc lo que cä tz'onänlaba y cä c'alin cäne'la cache'da an u Yajlo' Dios. Ca' jini cä xe tä ajtäla ca' chich untu noxi' winic que totoj yuwi upete y tu toja ca' chich ayan aj Cristo, \v 14 uc'a mach ni' ajniconla ca' bijch'oc, que seb u q'uexe' u c'ajalinob. Uc'a ayan winicob que ayan q'uen u c'ajalin tuba u sucpecänonla, ixta t'oc ump'e t'an utzba u sucpecänonla. Pero mach yo cä se'in q'uexe' cä c'ajalinla uc'a upete cua' chichca cubinlaba. Uc'a si cä chenla ca' jiniba, es ca' a wälä ump'e jucub que ni noj ic' u jule' cachichcada u yolin, y mach u che trebe c'otic bajca u bixe. \v 15 Lo que yoba, cäle'la upete tu toja y cä yajna'tan cä lotla, uc'a más totoj ajniconla ca' chich an aj Cristo. Ca' chich u pam untu u chen manda u cuerpo, ca' jini täcä aj Cristo chich une ni mero machca u chenonla manda. \v 16 U cuerpo untu tomp'emp'e ayan upete, y cada parte t'oc t'oc u patan. Si upete utztac tuba u chen u patan, ayan chich u yutzi entero untu ni cuerpo. Ca' jini ayanonla t'oc aj Cristo no'onla que cä tz'onänla. No'onla tomp'e t'oc une ya'anonla. No'onlaba ca' a wälä u cuerpojonla, que u chenonla manda. Cada juntu de no'onla t'oc t'oc chich cä patanla täcä. C'änä chich cä chenla utz y ca' jini upete u xe tä ajtä utz y cä xe cä maläc yajna'tan cäbala. \s1 La nueva vida en Cristo \p \v 17 Bada jiq'uin cälbenetla y cä ch'oc chen cäba t'oc anela uc'a cälbenetla lo que Ajnoja yo a chenla. Jinda une, mach a ni' chenla ca' chich u chenob jini machcatac mach'an t'oc Dios. Unejobba, u chenob ca' chich u päpä' te tu c'ajalinob, sin que yuwina'tan cua' tuba mu' u chen. \v 18 Mach uyoch tu c'ajalinob u t'an Dios. Mach u chejob ca' chich yo Dios que u chenob, uc'a mach totoj yuwijob täcä cua' u chi Dios por unejob. Tä' tzätz u pamob. \v 19 Mach ni' quisnajob tuba u chen upete cua' chichca mach utz. U yäctan uba u chen upete cua' chichca jini que u c'upän u chen t'oc u cuerpo uc'a jin chich tä' yo u chenob. \v 20 Pero anelaba mach ca' jini u ye'betla aj Cristo a chenla. \v 21 Si a totoj ubila u t'an y si a totoj cänila jini u toja que u ye'e' aj Jesúsba, \v 22 c'änä chich a wäctanla jini tzuc c'ajalin que a cänäntilaba y a wäctanla a chenla ca' chich a chila ajni oniba, jini que mach utz ni tz'ita' utic. Jin une tä' a woli a chenla, u chen uba cache' utz, pero mach utz. \v 23 C'änä u q'uexe' uba a pixan y a c'ajalin. \v 24 C'änä chich a ch'e'la ni tzijib c'ajalin. Dios chich une ni machca u tzijibesan cä c'ajalinlaba tuba ajnic ca' chich ayan tuba une. Si acä totoj ch'ila ni tzijib c'ajalin, cä xe chich cä chenla tu toja y cä xe chich tä totoj ch'u'ul ajtäla. \p \v 25 Jin uc'a jiq'uin mach a ni' chenla jop'ojti'. Cua' chichca a wälbenla a lot, tu toja a wälbenla, y mach a sucpecän, uc'a ca' a wälä tomp'emp'e familiajonla, y c'änä chich cä maläc täclen cäbala. \p \v 26 Si algún cräxle a cänäntanla, iranla que mach xiquet a chen a tanäla uc'a ni cräxle jini. Mach jäläcnaquetla t'oc, y mach xiquet a chen seguila ixta päscab t'oc ni cräxle jini. \v 27 Mach a wäctanla u chenet mandala ni diablo. \p \v 28 Jini u chen xuch'ba, mach u ni' chen. C'änä u totoj chen u patan t'oc u c'äb tuba u chen uba mantene y uc'a u täclen täcä machca c'änä uc'a. \p \v 29 Mach a chenla niump'e tzuc t'an. Chenla ni t'an utzba, jini que u yäc'ben u chenob más tu toja machcatac u yubinba, y u yäc'benob ch'a'aljin. \v 30 Mach xiquet a chenla cua' chichca que mach u chen combeni ni u Ch'u'ul Pixan Dios. Dios u yäc'bonla chich täjcac'ola ni Ch'u'ul Pixan jinq'uin u japonla uc'a chectac cache' sec' tubalonla chich Dios ixta que c'otic q'uin u nonoj japänonla. \p \v 31 Mach a ni' chen jaq'uinle, ni cräxle. Mach a sacän tä buya a lot, ni a chen insulta. Mach a patil älben a lot, y mach a cräxna'tan ni tz'ita'. \v 32 Yo ajnic utz a c'ajalinla. Maläc ch'ämben aba yajinla. Maläc chen aba perdonala ca' chich Dios u chen perdona a tanäla uc'a lo que u chi aj Cristo. \c 5 \s1 Cómo deben vivir los hijos de Dios \p \v 1 Bada jiq'uin, anela que u yajben ch'ocobetla Dios, iranla que a chenla ca' chich u chen une. \v 2 Paq'uin yajna'tan abala ca' chich aj Cristo u yajna'tanonla. Uneba mäx u yajna'tonla ixta u yäq'ui uba tä chämo tä cruz uc'a u japänonla t'oc cä tanäla. Ca' jini xi de u matän Dios que u subbinte tuba u jelo ni cä tanäla. Diosba u jiri cache' tä' utz jini u chi aj Cristo por no'onla, como si fuera ump'e jätz'äcnib tä' jätz'äcnaba que u t'äbo u yutz'u ixta ca'an. \p \v 3 Anelaba jiq'uin, uc'a tubaletla Dios, ni tz'ita' ni cua' chichca mach utzba, mach'an cua' uc'a a tz'aycunla, ni a c'ajti'inla. Mach c'ajti'cac tz'ijte' ni pa'sajquisin, ni c'upom de cua' chichca. \v 4 Mach a chenla täcä tzuc t'an, ni päpä' t'an, y mach a tze'tan a lotla, uc'a mach utz utic ca' jini. Jini utz uticba, cälbenla Dios que uc'adios jini u chen por no'onlaba. \v 5 Uc'a a wila chich cache' mach uxin tä osinte bajca u chen manda aj Cristo, bajca an Diosba, niuntu ajcherajtz'ijte', y niuntu ajpa'sajquisin, y niuntu ajc'upom, uc'a ni c'upomba, jin u lot une ni ch'u'ul c'ajti'cac cua' chichca päpä' dios que winic u chen t'oc u c'äb. \v 6 Mach a'ben la'u u sucpecänet niuntu t'oc cua' chichca päpä' t'an. Uc'a jini u chenob que mach tu tojaba, jin uc'a Dios u xe u yäc'ben u castigojob upete machcatac mach u tz'ombe. \v 7 Mach ni' numiquetla nämte' t'oc unejob. \p \v 8 Oniba mach bay a chila ca' chich yo Dios utic, uc'a mach a wila cua' ni yo uticba. Ca' a wälä tama it'obni ajnetla, pero bada que a sapila a Wajnojala, ya' chich anetla ca' a wälä tan junch'äcni. Chenla ca' chich yo Dios a chenla. \v 9 Uc'a machcatac u chen ca' chich yo Dios u chenob, u chenob tu toja, utz u c'ajalinob, y mach u ni' chejob jop'ojti'. \v 10 Iran que a cäne' a chenla jini utz u jiran Cajnojalaba. \v 11 Mach a ni' chenla ca' chich u chenob jini machcatac mach u tz'ombe Diosba, jini que ya'anob ca' a wälä tan it'obniba. Ni c'änä a chenla, a q'uejpanob, uc'a mach u ni' chenob täcä, uc'a ni u chenobba mach u che vale niump'e cua' une. \v 12 Ixta quisinle u yäq'ue' tz'ayquintic upete lo que u chenob mucu. \v 13 Upete lo que u chenob, jinq'uin cä q'uejpanla, u xe chich u chänenob cache' totoj mach utz lo que mu' u chenob, ca' chich ni junch'äcni u ye'e' upete lo que mach utz, uc'a tama ni junch'äcniba mach u ch'ä mujcac niump'e cua'. \v 14 Jin uc'a u yälcan ca'da: \q1 P'ixenla ajwäye. Cuxpenla ajchäme. \q1 Y aj Cristo u xe u ye'benetla cache' a xe a chenla tu toja. \p \v 15 Iranla jiq'uin lo que a chenla, mach xiquet a chenla ca' chich untu ajsinc'ajalin. C'änä a chenla ca' ni mäx q'uen u c'ajalinba. \v 16 C'änä ajniquetla ch'o'o a chenla lo que Dios yo utic, uc'a mu' quiranla badaba que mäx q'uen ni malujle. \v 17 Jin uc'a mach yo ajniquetla ca' untu ajsinc'ajalin. C'änä a wäq'ue' a c'ajalinla uc'a a cäne'la lo que Cajnojala yo que a chenla. \v 18 Mach chibälnaquetla, uc'a jini chij u sätben u c'ajalin untu, ixta u pixan untu täcä. C'änä chich ajnic ni Ch'u'ul Pixan ta'wac'ola, y a wäctan que u laj chen upete lo que u yolin u chen t'oc anela. \v 19 Maläc äläla u t'an Dios; maläc chenla c'ay, jini c'ay chich tuba Diosba, y jini c'ay que u yäq'ue' Ch'u'ul Pixan cä chenlaba. Totoj ch'u'ul c'äyäla Cajnojala. \v 20 C'änä cä paq'uin älbenla cä Papla Dios tu c'aba' Cajnojala aj Jesucristo que uc'adios u chi por no'onla y por upete cua' chichca que cä numsenla. \s1 La vida familiar del cristiano \p \v 21 Maläc tz'onän a mandala, uc'a a wila cache' tä' utz u c'ajalin Dios. \p \v 22 Ni ixictacob c'änä ajnic tu manda jit'oc, ca' chich anob tu manda Cajnojala. \v 23 Uc'a winicba es ajnoja tuba u chen manda ixic, ca' chich aj Cristo es Ajnoja tuba u chen manda upete machcatac u tz'omben u t'an Dios. Jini machcatac u tz'omben u t'an Diosba, ca' a wälä u cuerpo aj Cristo, y une chich u Yajjäpom. \v 24 Jin uc'a ca' chich ni machcatac u tz'omben u t'an Dios tu manda aj Cristo ayan, che' chich täcä ni ixictac c'änä u tz'omben upete u manda jit'oc. \p \v 25 Ni winic c'änä u yajna'tan jit'oc, ca' chich aj Cristo u yajna'tanon cäpetela machcatac cä tz'ombila u t'an Dios, ixta u yäq'ui uba tä chämo uc'a no'onla. \v 26 Chämi tuba u yäq'ue' ch'u'ul ajniconla seq'uen tuba Dios, y tuba u laj pa'sen cä tanäla. Jini u chen uc'a cubinla u t'an y cä c'ablanla. \v 27 Ca' jini u ch'e' u yäq'ue'onla tu pänte' une, t'oc cä pitzilanla, que mach xäc'älonla t'oc niump'e cua' mach utzba, ni t'oc tanä, o cua' chichca mech'le täcä. No'onla que cä tz'ombila u t'an, une chich u yäq'ue' ch'u'ul ajniconla sec' tuba une, y ajniconla tu toja. \v 28 Ni winic c'änä u yajna'tan jit'oc ca' chich u yajna'tan uba uneba. Jini machca u yajna'tan jit'ocba, ca' a wälä une chich mismo u yajna'tan uba. \v 29 Uc'a niuntu winic mach'an que u juntu chen uba lastima. Ni u chenba, u ch'ämben uba yajin, y u cänäntan uba. Che' chich täcä aj Cristo u ch'ämbenonla yajin y u cänäntanonla cäpetela que cä tz'ombila u t'an Dios. \v 30 Uc'a no'onla ca' a wälä u cuerpojonla chich aj Cristo, ca' a wälä u bec'talonla y u bäquelonla tuba jini cuerpo taj Cristo. \v 31 Jin uc'a u t'an Dios u yäle' ca'da: “Winic u yäctan u pap y u na' tuba lotojac, y ca' jini u yajtäjob tomp'e t'oc jit'oc ca' a wälä tontujob”. \v 32 Cach chich ni t'an jini, mach u se'in ta täj c'ajalinla, pero no'onba cälbenetla cache' ni t'an jini u yäle' cache'da an aj Cristo t'oc machcatac u tz'omben u t'an. \v 33 U yäle' chich täcä cache' cada juntu de anela c'änä a yajna'tanla a wit'oc ca' chich a yajna'tan aba ane. Che' chich täcä ixictac c'änä u tz'omben u t'an jit'oc. \c 6 \p \v 1 Bijch'oc, c'änä a tz'ombenla u t'an a na' y a pap, uc'a ya'anetla t'oc Cajnojala. Jin chich ni u toja que Dios u yäq'ui tuba utic. \v 2 Ni noj manda que u yäq'ui Dios jinq'uin u yäli cua'tac utz u xe u yäc'benonlaba, jinda une: “Tz'omben u t'an a pap y a na', \v 3 uc'a si a chen ca' jini, Dios u xe u yäc'benet ajniquetla utz, y cuxlequetla más tu pancab”. \p \v 4 Anela wincäre, mach a ticwesben u c'ajalin a ch'ocob. C'änä a tz'isenla tu manda Cajnojala Dios. A wäc'benla c'ajalin y a ye'benla u t'an. \p \v 5 Anela ajpatan, tz'ombenla a yumla tu pancab, ca' chich a tz'ombenla aj Cristo. Mach a cräx chen ni patan jini. C'änä ajnic tomp'e a c'ajalinla tuba a chenla, y a bäc'täl chenla. \p \v 6 Ch'o'o a chen abala, mach sec' jinq'uin mu' u chänenet a yumla, uc'a u yäle' namás a yum cache' ajpatanetla chich. C'änä a wäq'ue' a pixanla a chenla ca' chich yo Dios, uc'a ajpatanetla chich taj Cristo. \v 7 C'alin cherben u patan a yumla, como si fuera mach jin u patan winic, sino u patan chich Cajnojala. \v 8 A wila chich que upete lo que cä chenla utzba, Cajnojala chich u xe u yäc'benonla u tojquiba lo que cä chenla, mach u che si u patan cä yumla pancab cä cherbenla, o si täc'ala chich. \p \v 9 Anela que u yumetla ajpatanba, cälbenetla que a chenla tu toja t'oc a wajpatanla, ca' chich cälbijob ni ajpatanob que u chen tu toja t'oc anela. Mach a cocoj äc'ben más patan de lo que mach u che trebe u chen. Ajnic ta' c'ajalinla cache' mero u Yum a wajpatanla ya'an tä cielo. Jin une a Yumla chich täcä, y uneba mach u yänäl chäne niuntu. \s1 Las armas espirituales del cristiano \p \v 10 Bada jiq'uin hermanos, co cälbenetla täcä que mach sujlequet ta' patla, uc'a aj Cristo ya' chich an t'oc anela, y une chich ni machca u yäq'ue' t'oc u poder que mach sujlequetla ta' pat. \v 11 Ch'ä chich upete ni u yäc'benonla Dios tuba cä japän cäbala t'oc jinq'uin ni diablo yo u yäc'benon cä säte'la, uc'a mäx u jiran si u ch'e' u sucpecänonla. \v 12 Uc'a no'onla mach jin winicob pancab u jule' uba täjcac'ola. Jini u jule' uba täjcac'olaba, jin une ni tzuc pixanob que ya'anob isquiba, jini noj pixanob chich que ayan u poder tuba u chen manda u pancab täcä, jini u pancab que ya'an ca' a wälä tan it'obniba. \v 13 Jin uc'a c'änä chich a ch'e'la upete ni u yäc'benetla Dios tuba a japän abala, uc'a a chen trebe a c'älenla upete ni noj tz'ibajtesia que u te ta'wac'ola. Cuanta c'älila, c'änä totoj colaquetla sin que sujlequetla ta' pat. \v 14-17 Totoj ajniquetla jiq'uin sin que sujlequetla ta' pat. A wila cache' jinq'uin u xe untu tä jo'yan, c'änä u yäq'ue' u cächi' näc', y c'änä u xoje' jini palib que u bälben pan u pusic'a. C'änä u xoje' täcä u zapato, y u bisan cua' t'oc u japän uba t'oc jini u te tuyac'o. C'änä u yäq'ue' u jop'o de palib tan u pam, y u bisan u machit ta tzämsaba tu c'äb. Ca' chich jini, no'onla täcä, c'änä cä ch'e'la upete ni u yäc'bonla Dios tuba cä japän cäbala t'oc jini u te täjcac'olaba. Najtäcä c'änä cäle'la upete tu toja y cä chenla tu toja, uc'a jin u yäc'bonla Dios tuba cä japän cäbala t'oc. C'änä täcä cä tz'aycunla u t'an Dios, cache' u ch'e' ajnic ch'ijcab cä c'ajalinla t'oc Dios. C'änä cä totoj tz'onänla, uc'a ca' jini lo que aj Satanás yo u cherbenonla mach u ni' che trebe. C'änä cä totoj tz'onänla cache' Dios chich u totoj japonla. C'änä cäc'ala täcä u t'an Dios, jini que Ch'u'ul Pixan u ye'benonlaba. Upete ni jini u yäc'bonla Dios tuba cä japän cäbala t'oc jini u te täjcac'olaba. \v 18 C'änä cä paq'uin chen c'änti'yala. C'änä cä c'atbenla Dios upete jini que yo Ch'u'ul Pixan cä c'atbenla. C'änä cä c'atbenla Dios täcä por upete jini machcatac tuba chich Dios, sin cäctanla cä c'atbenla, y sin bo'ac cäjinla. \v 19 C'atbenla Dios täcä por no'on uc'a u yäc'benon cä c'ajalin tuba cä chen t'an, y que mach bäc'tacon tuba cä tz'aycun u t'an Dios, jini que mach wina'tinti oniba, cache' Dios u japänonla. \v 20 Uc'a u täscon Dios cä tz'aycun u t'an, jin uc'a ya'anon preso bada. C'atbenla Dios tuba cä tz'aycun ni u t'an sin niump'e bac'ät, ca' chich c'änä cä chen. \s1 Saludos finales \p \v 21 Cä yajben lot aj Tíquico u xe u yälbenetla upete cua'tac u chenon pasa, y upete cua'tac mu' cä chen. Uneba u totoj täclenon cä cherben u patan Cajnojala. \v 22 Jin uc'a cä täscun bajca anetla, tuba u yälbenetla cache'da anon t'ocob, y ca' jini ch'a'alac ajinla. \p \v 23 Co que cä Papla Dios y Cajnojala aj Jesucristo u yäc'benetla ajnic ch'ijcab a c'ajalinla y a maläc yajna'tan abala, uc'a a tz'onänla. \v 24 Co que Dios chich u ch'u'ul chenetla y upete täcä machcatac u totoj yajna'tan Cajnojala aj Jesucristo sin que u yäctan u totoj yajna'tan. Che' chich utic.