\id 1CO \h 1 Corintios \toc1 LIJE'E SAN PABLO AL TE'A LINIȽ'EPOLA' LAPIMAYE LEFOT'ȽEPOȽTSI LIȽYA' CORINTO \toc2 1 Corintios \toc3 1 Co. \mt1 LIJE'E SAN PABLO AL TE'A LINIȽ'EPOLA' LAPIMAYE LEFOT'ȽEPOȽTSI LIȽYA' CORINTO \c 1 \p \v 1 Iya' ninPablo, Jesucristo aƚjoc'ipa ca'eƚa' lanic' lalapi'ipa. Toƚiya iya' nin'apóstol, epaluc Jesucristo. Toƚta'a lixpic'epa ȽanDios. \v 2 Iya' jouc'a ƚaipima Sóstenes liniƚ'elhuo', aƚnonilhuo' imanc' lefot'ƚepolhuo' ȽanDios jiƚpe liƚya' Corinto. Imanc' joupa epenufpolhuo' Jesucristo. Toƚiya i'ipolhuo' ixanuc' ȽanDios. Iƚque joupa imetsaicopolhuo' i'huexi. Jahuay laƚpimaye nojoc'ipá Jesucristo, ni petsi lomana', aƚnonila' jouc'a. Maƚque Jesucristo aƚPoujna, illanc' iƚniya. \p \v 3 ¡Caƚ'Ailli' ȽanDios jouc'a ƚaƚPoujna Jesucristo titoc'itsolhuo', tipac'e'etsolhuo' loƚpicuejma'! \p \v 4 Itine itine cax'najtsi'i ƚainenDios acueca' itoc'ipolhuo', ipaxnepolhuo' imanc' lepenufpolhuo' Jesucristo. \v 5 Cax'najtsi'i xonca ac'a loluyalaicopa imanc' lepenufpolhuo' Cristo. Juaiconapa ac'a loluya'apa litaiqui'. Ac'a olapenuf'me iƚe lataiqui', oƚcuejpá. \v 6 Toƚta'a li'ipolhuo' lijoupa lolapenufpa laƚtaiqui' laƚpalaicopa Cristo. \v 7 ȽanDios ipaxnepolhuo' acueca'. Jahuay lapi'ipola' lixanuc' joupa epi'ipolhuo' imanc'. Itsiya oƚ'huaijma ticuaiconanni ƚaƚPoujna Jesucristo. \v 8 Iƚque ti'hua titoc'i'molhuo' aimolanajyacoƚtsi al c'a cane. Ticuaiconanni ƚaƚPoujna Jesucristo aimitac'uinyacolhuo' cajunac'. \v 9 Toƚta'a ti'e'ma ȽanDios. Iƚque tenant'ƚi litaiqui', aimifelƚaique. Joupa ijoc'ipolhuo' tonƚejmale'me ƚi'Hua, ƚaƚPoujna Jesucristo. \p \v 10 Unc'aipimaye, caxahue'elhuo' toƚspic'eƚe ti'iƚa' ac'a loƚ'ejma', tetenƚcocoƚa' Jesucristo. Camilhuo': Aimoƚfuli'i'moƚtsi cataiqui', aimolixtuc'o'moƚtsi. Toƚ'etsoƚtsi anuli loƚpicuejma', anuli loƚtaiqui'. Aimolanajcona'moƚtsi ocuena ocuena lipicuejma'. \v 11 Unc'aipimaye, lapimaye nomana' lejut'ƚ Cloé tinescolhuo' imanc', ticuayi toƚfuli'iyoƚtsi cataiqui'. \v 12 Joupa aicuejpa loƚ'ejma'. Hualca imanc' toƚcuayi: “Illanc' aƚcuxenga' Pablo, iƚque lihuejyi”. Ocuenaye ticuayi: “Lihuejyi Apolos”. Ocuenaye ticuayi: “Lihuejyi Cefas”. (Iƚque aPedro.) Locuenaye ticuayi: “Illanc' lihuejyi Cristo”. \p \v 13 Itsiya quicuis'elhuo', camilhuo': ¿Te tipa'a axpela' lan Cristo? ¿Te iya' ninPablo lapaƚts'ingimpa lancruz? ¿Te iya' naiƚonc'e'epolhuo' loƚjunac' imanc'? ¿Te ma maƚ'huaiyinge iya' ninPablo epo'icompolhuo'? \v 14 Cax'najtsi'i ȽanDios iya' nij naitsi imanc' ƚainepo'ipa. Ma le'a nepo'ipola' Crispo y Gayo. Locuenaye imanc' aicainepo'ila' iya'. \v 15 Toƚta'a aimi'iya moƚnesyacu imanc': “Iya' nihuequi Pablo, iƚque lapo'ipa”. A'i. Nij naitsi nonesya toƚta'a. \p \v 16 Ƚinca nepo'ipola' lapimaye nomana' lejut'ƚ Estéfanas. Aicaixina', aica'nujuaitsi ja'ni nepo'ipola' ocuenaye o a'i. \v 17 Cristo lummecopa cuya'atsi Lataiqui', iƚe loya'apa al c'a lixpic'epa ȽanDios. Aicalu'ic': “Tapo'iyaletsi”. Iya' a'i nincueca' comxi cataiqui'. Cristo aicaƚ'e'e toƚta'a. Ipic'a ti'iƚa' quiƚsina' te ts'i'ic' al cuecaj li'ipa jiƚpe lancruz, tixingufcoƚe jiƚpe ƚilunxajma'. \p \v 18 Lan xanuc' ts'iƚtaic' liƚjunac' aiquiƚcueca li'ipa jiƚpe lancruz. Ticuayi: “Amac'ta cataiqui' iƚiya”. Illanc' a'i. ȽanDios alunƚu'enga', toƚta'a aƚsinyi acueca' cataiqui' iƚiya, aƚsingufcoyi al cueca' laƚ'eponga' ȽanDios. \v 19 Al Paxi Liniƚingiya tuya'e' lo'iya, ticua: \q1 Timana' lan xanuc' nocuapá: “Acueca' laipicuejma', iya' ƚinca aixina'”. \q1 ȽanDios ticua: “Iya' camuc'i'mola' te ts'i'ic' liƚpicuejma', aiquiƚsina'”. \q1 Jouc'a timana' nocuapá: “Iya' ƚinca cacueca”. \q1 ȽanDios ticua: “Iƚniya aiquiƚcueca, camuc'i'mola' toƚta'a”. \p \v 20 Itsiya, ¿te qui'ipola' nocuapá: “Acueca' laƚpicuejma'”? ¿Te qui'ipola' iƚniya nipa'acopá ƚiƚjuac lan tsilaj cataiqui', iƚne lomxiye cataiqui'? ȽanDios joupa imujpa iƚne aiquiƚsina'. Ƚiƚtaiquí tipa'acoyi maƚpe liƚpicuejma' pangay camac'ta cataiqui'. \v 21 Jifa'a li'a ƚamats' lan xanuc' naihuejpá quiƚtuca' liƚpicuejma' tama tocomma acueca' liƚpicuejma' iƚniya aiquilimetsaijma ȽanDios. Iƚque ƚinca acueca' lipicuejma', toƚta'a ixpic'epa tunƚu'etsola' lan xanuc' nepenufpá lataiqui' laluya'apa. Iƚe tocomma to lamac'ta cataiqui', tinescojma li'ipa jiƚpe lancruz. \p \v 22 Lan judío ticuayi: “Ti'eƚa' al cueca' ȽanDios, aƚsinƚe illanc', tijouƚa' aƚ'huaiyijm'me”. Lan griego ticuayi: “Aƚsinƚe, aƚquimf'eƚe anuli ts'acueca' lipicuejma', acueca' quitaiqui' loya'apa, tijouƚa' aƚ'huaiyijm'me”. \v 23 Illanc' ma' aƚnescoyi Cristo, iƚque ƚummepa ȽanDios. Luya'ayi: “Iƚque ƚepaƚts'ingimpa lancruz”. Licuejpá toƚta'a lan xanuc' judío ixtulenca. Ticuayi: “Ja'ni ƚepaƚts'ingimpa lancruz aicummaic' ȽanDios”. Petsi a'ij judío, iƚne lan griego, tetets'iyi laluya'apa, ticuayi: “Amac'ta cataiqui' iƚiya”. \v 24 Petsi lojoc'ipola' ȽanDios, ja'ni ajudío, ja'ni agriego, iƚne ƚinca timetsaicoyi Cristo ƚummepa ȽanDios. Jiƚpe iximpá al cueca' lo'epa ȽanDios, iximpá acueca' lipicuejma'. \v 25 Liximpá li'ipa Cristo jiƚpe lancruz, lan xanuc' ticuayi: “ȽanDios ailopa'a quipicuejma', ailopa'a co'eya”. A'ij ƚinca iƚta'a locuapa. Xonca acueca' lipicuejma' ȽanDios, xonca acueca' lo'epa. \p \v 26 Unc'aipimaye, imanc' lojoc'ipolhuo' ȽanDios, tolimetsaicoyoƚtsi te ts'i'ic' moƚmana'. Imanc' a'i cunc'itsila' xanuc'. Ma le'a oquexi' afantsi imanc' acueca' loƚpicuejma'. Ma le'a oquexi' afantsi ti'hua loƚmane, toƚcuxeyi. Ma le'a oquexi' afantsi loƚ'aillí ts'iƚ'hueca, acueca' quiƚ'huexi. \v 27 ȽanDios ixpic'epa tulijtsola' iƚniya nocuapá: “Iya' aixina', acueca' laipicuejma'”. Toƚiya i'huijf'epolhuo' imanc' petsi a'ij cueca' coƚpicuejma', epi'ipolhuo' loƚpicuejma' ti'iƚa' acueca' coƚsina'. Ma' anuli ixpic'epa tulijtsola' nocuapá: “Acueca' ti'hua laimane, acueca' laif'eya”. I'huijf'epolhuo' imanc' petsi aimi'hua coƚmane, ailopa'a al cueca' loƚ'eyacu. \v 28 Ixpic'epa tulijtsola' lan tsilaj xanuc', iƚne limetsaiconnila' fa'a li'a ƚamats'. Imanc' joupa ti'onƚcospolhuo' to ninaitsi xanuc', etets'impolhuo', tocomma aimoƚmana' fa'a li'a ƚamats', ȽanDios i'huijf'epolhuo', timetsaico'molhuo'. Iƚne lan tsilaj xanuc' aimimetsaiconyacola' toƚta'a. Tejac'e'mola'. \p \v 29 Aimi'iya maƚnesyacu: “ȽanDios aƚsimpa nincuecaj xans, toƚiya lapenufpa”. A'i. Nij naitsi nonesya toƚta'a. \v 30 Imanc' coƚtuca' aicoƚspic'e. Ma ȽanDios ixpic'epa tepenuftsolhuo' Jesucristo. Maƚque ȽanDios ipo'nopa Cristo aƚmuc'itsonga' te ts'i'ic' al cueca' lipicuejma' ȽanDios. Ja'ni aƚ'huaiyijnyi Cristo ȽanDios lapenufinga' to ailopa'a caƚjunac'. Iƚque Cristo aƚ'e'eponga' i'huexi ȽanDios. Joupa i'najtsepa laƚjunac'. \v 31 Toƚta'a tenant'ƚi loya'apa al Paxi Liniƚingiya, ticua: “Ja'ni topalaiƚa' al c'a li'ipo', ne', toya'aƚa' al cueca' li'epa ƚaƚPoujna”. \c 2 \p \v 1 Unc'aipimaye, li'ipa maƚmana' anuli iya' aicai'e'e'moxi. A'i nomxi cataiqui'. Aicai'aic' to tocomma acueca' laipicuejma', le'a nu'i'molhuo' Lataiqui' loya'apa lo'epa ȽanDios. \v 2 Joupa aixpic'epa te ts'i'ic' lo'iya lai'ejma'. Cacua: Ma capa'a liƚya' Corinto ca'nujuais'ma ma le'a Jesucristo, iƚque ƚepaƚts'ingimpa lancruz. Capalaico'ma iƚque. \v 3 Laicuaitsi jiƚpe loƚpiƚya' tocomma aƚmajaiquemma. Laipicuejma' cacua: ¿Te caƚ'iya? Tiyu caxpaiqui' laicuerpo. \v 4 Imanc' aƚsimpa a'ij cueca' laipicuejma', a'ij cueca' laitaiqui', laifpalaipa. Oƚsimpá ma le'a al cueca' lo'epa cal Espíritu Santo. Iƚe ƚinca oƚsimpá. \v 5 Toƚta'a aicaƚ'huaiyinge iya'. Aicoƚnesqui: “Acueca' lipicuejma' Pablo”. Imanc' ma' oƚ'huaiyijmpá ȽanDios, toƚcuayi: “Acueca' lo'epa iƚque”. \p \v 6 Ƚinca tipa'a lataiqui' xonca acueca', ipime. Iƚe lataiqui' camuc'ila' lapimaye ts'iƚpicuejma', iƚne ticuec'eyi, aimi'onƚcospola' to la'uhuay. \p Iƚe laifnuya'apa ituca' cataiqui', a'i to liƚtaiqui' lopalaipa iƚne naihuejpá quiƚtuca' liƚpicuejma'. Iƚe laifnuya'apa jouc'a a'i to liƚtaiqui' lan tsilaj quincuxepá, iƚniya petsi ȽanDios tijou'ne'mola'. \v 7 Lataiqui' laifnu'iyalepa tuya'e' al cueca' lixpic'epa ȽanDios, tocomma emiya cataiqui'. \p Lipangopa li'a ƚamats' ȽanDios joupa ixina' lo'eya, joupa ixpic'epa lo'iya. Aƚ'e'e'monga' pangay c'a laƚpicuejma', ti'iƚa' to lipicuejma' ȽanDios, aƚƚaitsufcotonga'. \v 8 Lincuxepá nomana' fa'a li'a ƚamats' aiquiƚsina', aiquiƚcueca toƚta'a lixpic'epa ȽanDios. Ja'ni coƚa' iƚsina' aimepaƚts'ijnyacu ƚaƚPoujna, iƚque ma' anDios. \v 9 Ma' al ƚinca loya'apa al Paxi Liniƚingiya, ticua: \q1 Lan xanuc' aiquilehuelojm'ma liƚ'u', aiquiƚquimf'ejma liƚs'mats'i'. \q1 Jiƚpe liƚpicuejma' aiquiƚsina' te ts'i'ic' li'hueca ȽanDios. \q1 ȽanDios joupa ilanc'epa, tepi'i'mola' lixanuc', iƚne no'epá capic'a ƚilenDios. \m \v 10 Illanc' ƚinca aƚsina'. ȽanDios joupa aƚmuc'iponga'. Cal Espíritu Santo alu'iponga'. Iƚque cal Espíritu ixina' lipicuejma' ȽanDios, ixina' jahuay xonca lipime, ixina' xonca lemiya. \p \v 11 Anuli cal xans, ¿te ja'ni ixina' te ts'i'ic' lipicuejma' ƚif'as xans? A'i. Ma le'a ixina' te ts'i'ic' mixpic'e quituca' lipicuejma'. Jouc'a ȽanDios, ma le'a ƚi'Espíritu, iƚque cal Espíritu Santo, ixina' te ts'i'ic' lipicuejma' ȽanDios. \p \v 12 Illanc' lapenufpá cal Espíritu Santo, ƚalapi'iponga' ȽanDios. A'i calapenufi ƚocuenaj espíritu, iƚque nocuxepola' lan xanuc' naihuejpá liƚpicuejma'. ȽanDios ipic'a ti'iƚa' caƚsina' te ts'i'ic' lalapi'iponga', toƚiya lapi'iponga' cal Espíritu Santo. Iƚque aƚmuc'inga'. \p \v 13 Lalu'ipola' lapimaye, iƚe laƚtaiqui', aimalipa'acoyi caƚtuca' laƚpicuejma'. Maƚque cal Espíritu Santo aƚmuc'inga' te ts'i'ic' laƚpalaicoyacu. Iƚe lonespa cal Espíritu Santo aƚmuc'ila' lapimaye, iƚne pe joupa nepenufpá iƚque cal Espíritu, tihuejcoyi. \v 14 Anuli cal xans ja'ni aiquepenufi cal Espíritu Santo aimicueca te ts'i'ic' malapi'inga' cal Espíritu. Jahuay iƚiya tixina to amac'ta cataiqui'. Aimi'iya mihuic'iya. Ma le'a cal Espíritu Santo ti'i'ma timuc'i'ma. \v 15 Ja'ni joupa mepenufpa cal Espíritu Santo jahuay iƚiya tocueca. Cal Espíritu timuc'ihuo'. Ƚinca, lan xanuc' tixinghuo' ocuena lopicuejma', aimicuec'ehuo', aimixingufhuo'. \v 16 Aimi'iya mixingufyaco'. El Paxi Liniƚingiya ticua: \q1 ¿Te ja'ni tipa'a naitsi niximpa te ts'i'ic' lipicuejma' ȽanDios? \q1 ¿Te ja'ni ti'i'ma timuc'i'ma ȽanDios? \q1 A'i aimi'iya. \m Illanc' laƚpicuejma' i'ipa anuli lipicuejma' Cristo. Toƚta'a aimaƚcuec'enyaconga'. \c 3 \p \v 1 Unc'aipimaye, laƚmajmpá anuli jiƚpiya aicaimuc'ilhuo' lipime cataiqui'. Aiqui'ic'. Tocomma afule molihuejyi Cristo. Aimolihuejyi cal Espíritu Santo. Xonca tolihuejyi coƚtuca' loƚpicuejma'. Aiximpolhuo' ti'onƚcospolhuo' to la'uhuay. \v 2 Toƚiya iya' laites'mipolhuo' ti'onƚcospa to aleche a'i quixic'. Cacua: Laimuc'ipolhuo' a'i quipime cataiqui', pangay aiquipime. \p Iƚniya ƚitiné aiqui'ic' colihuic'i lipime cataiqui', itsiya jouc'a aimi'iya. \v 3 Ma' itsiya tolihuejcoyi coƚtuca' loƚpicuejma'. Toƚ'ejcoyoƚtsi laic'. Toƚfuli'icoyoƚtsi. Tolanajyoƚtsi, anuli anuli ti'hua lipene. ¿Te ja'ni toƚta'a tolihuejcoyi cal Espíritu Santo? Toƚta'a liƚ'ejma' iƚniya pe aiquilepenufi cal Espíritu Santo. \v 4 Hualca imanc' toƚcuayi: “Illanc' lihuejyi Pablo”. Hualca toƚcuayi: “Illanc' lihuejyi Apolos”. Mi'i toƚta'a loƚ'ejma' ƚinca tolihuejcoyi coƚtuca' loƚpicuejma'. \p \v 5 Iya' ninPablo, ¿naitsi iya'? Apolos, ¿naitsi iƚque? Illanc' ma le'a ninc'ixanuc', aƚ'eyi lanic' lalapi'iponga' ȽanDios. Aluya'ayi litaiqui' ȽanDios. Imanc' oƚ'huaiyijmpá iƚque. Anuli anuli tipa'a laƚpenic' lalapi'iponga' ȽanDios. \v 6 Iya' aifapa, Apolos ic'ejpa, ȽanDios itoc'epa. \v 7 Illanc' aƚfapá, aƚc'ejpá, a'ij cueca' iƚe lanic'. Al cueca' xonca lo'epa ȽanDios Notoc'epa. \v 8 Ja'ni aƚfayi, ja'ni aƚc'ejyi, ma' anuli aƚ'eyi lanic' lalapi'iponga' ȽanDios. Tijouƚa' anuli anuli lulij'me lalapi'iyaconga' ȽanDios. Ituca' ituca' lalapi'iyaconga' ma to laƚpenic' laƚ'epa. \p \v 9 Aƚ'eyi canic' anuli ȽanDios. Imanc' ti'onƚcospolhuo' to quequeya ȽanDios. Ti'onƚcospolhuo' to lajut'ƚ lolanc'epa ȽanDios. \v 10 ȽanDios lapi'ipa laipenic', cuya'atsi litaiqui' Jesucristo. Toƚta'a jiƚpe lai'epa ti'onƚcospa to lo'epa ƚomxi canic' ts'ixina' lo'eya tilanc'eƚa' al c'a cajut'ƚ. Tocomma to aipupa camats', aipo'nopa lopo'nof'inyacu ƚaitaƚ. Itsiya ocuenaye tuyai'eyi ƚaitaƚ. Camila' iƚniya: “Toƚpo'noƚe cuenna te ts'i'ic' lonƚ'eyacu. \v 11 Ne', toluyai'etsa ƚaitaƚ. Aimoƚpo'nocona'me lopo'nof'inyacu ƚaitaƚ. Iya' joupa aipo'nopa, iƚque Jesucristo. Ailopa'a cocuena.” \p \v 12-13 Ticuaitsi al Cuecaj Quitine ti'huájta acuajmaica te jale lanic' li'epa iƚne nolanc'epá ƚaitaƚ. Jiƚpe litine tiƚic'eyo'ma cunga. Ƚunga tuyaico'ma jahuay, hualca tipi'e'ma nulemma, hualca tipanehuo. Toƚta'a ti'huájta te lilanc'ecompa ƚiƚpitaƚ, ja'ni a'oro, aplata, apic' juaiconapa ipitali, o ja'ni a'ec, ajaxa, apajac. \v 14 Cal xans ja'ni tipanehuo ƚaitaƚ ƚipo'nof'ipa, iƚque tulij'ma lalapi'iya ȽanDios. \v 15 Ja'ni tipiƚa' nulemma ailopa'a capenufya. Tope tope tipanehuo. Jahuay li'epa tejac'ma. Ma to afule munƚu'enyacola' lan xanuc' mipila' ƚilejut'ƚi, toƚiya afule munƚuya iƚque. \p \v 16 Imanc' nolafot'ƚepoƚtsi jiƚpe, ¿ja'ni aicoƚsina' ti'onƚcospolhuo' to ejut'ƚ ȽanDios? Jiƚpe tipanga cal Espíritu Santo. \v 17 Cal xans najac'eya lejut'ƚ ȽanDios, maƚque ȽanDios tejac'e'ma iƚque cal xans. Iƚe lajut'ƚ apaxi, ma i'huexi ȽanDios. Imanc' noƚmana' ejut'ƚ ȽanDios, imanc' i'huexi iƚque. \p \v 18 Imanc' aimoƚfel'mi'moƚtsi. Aimoƚ'onƚico'moƚtsi to lan xanuc' naihuejpá quiƚtuca' liƚpicuejma'. Aimoƚnes'me: “Joupa aixina'. Acueca' laipicuejma'.” Ja'ni tonesqui toƚta'a najmay taimetsaico'moxi mamac'ta. Toƚta'a tapenuf'ma copicuejma'. \v 19 Iƚne naihuejpá quiƚtuca' liƚpicuejma' tama tocomma acueca' quiƚsina', ȽanDios tixinnila' amac'ta. Toƚta'a loya'apa al Paxi Liniƚingiya, ticua: \q1 Iƚne petsi acueca' liƚpicuejma' ƚinca iƚsina' lixcay. \q1 Ma mi'eyi iƚe lixpic'epa, ȽanDios tic'aiƚ'mola'. \m \v 20 Jouc'a tuya'e': \q1 ȽanDios ixina' te ts'i'ic' liƚpicuejma' iƚne nocuapá: “Iya' aixina'”. \q1 Tixinnila' ailopa'a al c'a lo'eyacu. \p \v 21 Itsiya imanc' aimoƚnescona'me: “Iƚque cal xans tipa'a xonca acueca' lipicuejma', iƚque naƚcuxepa, quihuej'ma”. Iƚniya loƚpomxiye lepi'icopolhuo' ȽanDios titoc'itsolhuo'. \v 22 Iya' camilhuo': Imanc' ja'ni aƚpalaijma iya' ninPablo, o toƚpalaicoyi Apolos, o Cefas (iƚque aPedro), o toƚpalaicoyi li'a ƚamats', o lapajnya, o lamaya, o lopa'a itsiya, o lo'iya locuaicoya quitine, toƚ'nujuaitsa ȽanDios epi'icopolhuo' jahuay iƚna'a titoc'itsolhuo', a'i micuxeyacolhuo'. \v 23 Ƚinca tipa'a Nocuxepolhuo', iƚque Cristo. Maƚque Cristo tipa'a nicuxepa, iƚque ȽanDios. \c 4 \p \v 1 Ma Cristo lummeponga' aƚtoc'itsolhuo' imanc'. Iƚe laƚpenic'. Camilhuo': Limetsaicotsonga'. ȽanDios lapi'iponga' laƚmane lu'itsola' lan xanuc' litaiqui', iƚe xonca lemiya, luhuaƚc'e'e'mola'. \p \v 2 Ja'ni tepi'inƚe cal xans lipenic' ticuicomma tenant'ƚiƚa' iƚe lanic' lapi'impa. \v 3 Itsiya, ¿te co'iya? ¿Te ja'ni imanc' ti'i'ma aƚmi'ma te ts'i'ic' laif'epa iƚe laipenic', ja'ni ac'a o a'ij c'a? O ¿tipa'a anuli cal juez fa'a li'a ƚamats' ti'i'ma aƚmi'ma toƚta'a? A'i, aimi'iya. Ni iya' caituca' canescoyacoxi ac'a laif'epa. \v 4 Tama iya' caituca' caxina ac'a laif'epa laipenic', aicaixina'. Le'a ȽanDios ixina' iƚta'a. Ma' iƚque lu'i'ma. \p \v 5 Aimoƚnescona'mola' loƚpimaye, ja'ni ac'a o a'ijc'a lo'epa. Toƚ'huaicoƚe ticuaicoconno ƚaƚPoujna. Fa'a li'a ƚamats' ti'onƚcospa to lipuqui'. Axpe' aiqui'huáqui. Iƚque ƚaƚPoujna tepalc'o'i'ma jahuay. Aimi'iya memiconaya, jahuay tixinim'me. Jahuay lixpic'epa lan xanuc' jiƚpe ƚilunxajma' tixinim'me. Ja'ni ac'a aƚ'epá laƚpenic' ma ȽanDios lu'i'monga'. Anuli anuli aƚmi'monga'. \p \v 6 Unc'aipimaye, ja'ni iya' camilhuo': “Toƚe toƚe laƚ'ejma' iya' y Apolos”, ma le'a aipic'a toƚta'a camuc'itsolhuo' aimoƚcuxecona'moƚtsi coƚtuca', aimoƚmicona'moƚtsi: “Nij naitsi naƚcuxeyaconga' illanc'”, aimoƚfuli'icona'moƚtsi. Aimolahuecona'me te co'iya molulijcoyacoƚtsi. \p \v 7 Ima', ¿te aimi'onƚcospo' lopimaye? ¿Te xonca ts'o'hueca? Ja'ni o'hueca, ¿naitsi lepi'ipo'? Ja'ni ȽanDios Nepi'ipo', ¿te coƚof'ecopoxi? Tocomma cotuca' ima' mepi'ipoxi. \p \v 8 Imanc' tocomma ixhuaita loƚpicuejma'. Ailopa'a cahue'epolhuo'. Ti'i'ma toƚcuxe'moƚtsi coƚtuca' imanc', latets'inga' illanc'. ¿Te toƚcuayi: “Joupa lulijpá. Aimaƚtoc'icona'monga'”? Iya' cacua: ¡Coƚa' olulij'me! Toƚta'a illanc' jouc'a lunxaj'me. \p \v 9 Illanc' ninc'apóstole tocomma ȽanDios aƚpo'noponga' fa'a li'a ƚamats' to ninaitsi xanuc'. Fa'a latets'ininga' to latets'impola' lan xanuc' no'epá acueca' lixcay, iƚne ma le'a iƚ'huaijma titeƚ'mintsola', tima'am'mola'. Ma le'a lixoconga' illanc'. Lapaluc' nomana' lema'a jouc'a lan xanuc' nomana' fa'a li'a lamats' lahuelonginga' laƚ'iyaconga'. \p \v 10 Imanc' moƚ'huaiyijnyi Cristo toƚsinyoƚtsi acueca', ac'a loƚpicuejma'. Illanc' aimaƚnescoyacoƚtsi toƚta'a. Maƚ'eyi lanic' lalapi'iponga' Cristo, lan xanuc' aƚnescoponga', ticuayi: “Iƚne amacta”. Imanc' nipajnya toƚ'e'me al cueca', illanc' a'i. Nij tintsi mi'iya maƚ'eyacu. Imanc' timetsaicolhuo' lan xanuc', tixpaic'elhuo'. Illanc' a'i. Latets'ininga'. \v 11 Illanc' ti'hua aƚteƚcoyi, lunle'eyi, lahue'enga' caƚsnayacu, lahue'enga' caƚpijahua', luntafquinga', ailopa'a calajut'ƚ, ma le'a aƚelocoyi. \v 12 Aƚ'ecoyi canic' laƚmane', acueca' quixoqui. \p Ja'ni aƚmiloquinga' cataiqui', aƚpaxnela'. Ja'ni lihuetsoquinga', aƚsnet'ƚyi. \v 13 Ja'ni aƚnesconga' quixcay, aƚtalai'e'mola' al c'a. Illanc' aƚ'onƚicoponga' to cal cueca' ƚifuc, iƚpic'a ma liƚonc'etsonga' nulemma. Toƚta'a aƚ'e'enga'. \p \v 14 Laifpalaic'opolhuo' toƚta'a aicatalelhuo'. Caxinnilhuo' to cainaxque', ma le'a caxc'ai'ilhuo'. \v 15 Imanc' tama ti'iƚa' axpela' loƚpomxiye, tixhuaispola' to imbamaj mil, a'ijxpela' loƚ'aillí. Ma le'a iya' coƚ'ailli'. Iya' ma' ca'ay lanic' lalapi'ipa Cristo, nu'ipolhuo' Lataiqui' loya'apa iƚe al c'a lixpic'epa ȽanDios. Imanc' olapenufpá, i'ipolhuo' ainaxque'. \v 16 Iya' to oƚ'ailli' caxa'huelhuo', camilhuo': Lihuejla' iya' lai'ejma'. \p \v 17 Toƚta'a tu'itolhuo' Timoteo. Iƚque ai'hua, aipic'a. Ƚinca tihuequi ƚaƚPoujna. Cumme'ma ti'huaƚa' pu'huanni tixintsolhuo', ti'nujuaitsi'itsolhuo' te ts'i'ic' cainihuequi Cristo, te ts'i'ic' lataiqui' laifmuc'ipola' lapimaye ni petsi lafoƚyomma. \p \v 18 Jiƚpe hualca ti'e'eyoƚtsi, ticuayi: “Iƚque Pablo aimicuaiya fa'a. Illanc' aƚsina' laƚ'epa.” \v 19 Iya' ja'ni ipic'a ƚaiPoujna Jesucristo aimaƚcoƚya, ca'hua'ma jiƚpiya. Cacuaitsi caxinnola' te ts'i'ic' lo'epa iƚniya no'e'epoƚtsi. Iƚne ƚinca acueca' locuapa. Caxinnola' ja'ni acueca' ac'a lo'epa. \v 20 Petsi ȽanDios ticuxe a'i ma le'a mipaloƚaiyi, jouc'a ti'i'ma acueca' ac'a lo'epa. \p \v 21 Itsiya, ¿te ts'oƚpic'a? ¿Cacuaitsi quixtu'hua cataletolhuo'? O ¿cacuaitsi tixoqui neta, cahuejntolhuo', capalaic'otolhuo' al c'a? Imanc' coƚtuca' toƚsim'me. \c 5 \p \v 1 Iya' aicuejpa lopalaicompolhuo' imanc'. Pe loƚmana' tipa'a anuli ixcay lo'epa. Lan xanuc' pe aimimetsaicoyi ȽanDios aimi'eyi to lo'epa iƚque. Joupa ilecopa ƚihuomi'máma'. \v 2 Imanc' aimoƚsueƚmot'ƚeyi, ti'hua toƚnescoyoƚtsi: “Illanc' xonca ac'a lihuejyi”. Coƚa' olipa'a'me iƚque ni'epa lixcay. \p \v 3 Iya' tama jifa'a capa'a, tocomma ma' anuli to jipu'hua aƚmana'. Iya' joupa aixpic'epa laƚ'e'eyacu iƚque cal xans ni'epa iƚe lixcay. \v 4 Tolafot'ƚetsoƚtsi toƚ'etsa ma to laƚcuxe'eponga' ƚaƚPoujna. Imanc' jiƚpiya loƚmana'. Iya' tama capa'a fa'a, laipicuejma' ti'hua'ma pu'huanni, toƚta'a ti'i'ma to lafot'ƚeyoƚtsi anuli. Jiƚpe ti'hua'ma acueca' limane ƚaƚPoujna Jesucristo. \v 5 Toƚiya laca'nico'me iƚque cal xans, aƚcu'me ticuaitsi limane Satanás, titeƚ'miƚa'. Titeƚcoƚa' licuerpo aimixahue'econa'ma lixcay. Tunƚuƚa' ƚi'alma litine ticuaiyunni ƚaƚPoujna Jesús. \p \v 6 Imanc' ti'hua tixoqui cunlata, tocomma coƚa' ailopa'a tintsi. A'ijc'a iƚe loƚ'ejma'. ¿Ja'ni aicoƚsina' lo'eya tuƚcanni cal levadura ƚohuants'impa ƚax'e? Tama tucanni titoj'ma jahuay ƚax'e. \v 7 Iƚe lixcay lonƚ'ejma' ti'onƚcospa to cal levadura, tonlaca'niƚe. Ti'itsolhuo' to cal ts'e harina ƚax'e pe ailopa'a qui'ic'. Ƚa'i ƚolanc'ecompa cal ts'e harina ƚax'e titejn‑ni al juic Pascua. Jiƚpe al juic ti'nujuaitsinni li'epa ȽanDios litine lunƚu'epola' lixanuc', iƚniya lijoupa ima'apá ƚaca'huaj moƚ. Illanc' aƚ'nujuaisyi ƚiMoƚ ȽanDios, joupa ƚima'ampa, iƚque Cristo. \v 8 Aƚ'nujuaitsa iƚque, toƚta'a aƚ'e'me juic. Jiƚpe al juic aimixinim'me iƚque cal levadura. Laifnescopa “cal levadura”, canescojma lixcay. Cacua: Aimaƚ'e'me lixcay. Aimaƚnescocona'mola' quixcay laƚpimaye. A'i ma le'a maƚ'e'e'moƚtsi to lan c'a xanuc', al ƚinca aƚ'itsonga' ac'a laƚpicuejma'. \p \v 9 Laininiƚ'epolhuo' aimipolhuo': “Tolanajtsoƚtsi iƚne no'epá al xujc'a. Aimoƚƚejmale'me iƚne pe noxhuicopá ocuenaye cacaƚ'no' a'i quiƚpenoye.” \v 10 Laimipolhuo' toƚta'a aicapalaicocola' lan xanuc' pe aimimetsaicoyi ȽanDios. Ƚinca iƚniya tixhuicoyi lacaƚ'no', tijanajyi ƚiƚ'huexi liƚf'as xanuc', tifel'miyaleyi, texic'eyaleyi liƚf'as xanuc', texc'onƚingoƚaiyi landiosla'. A'i camiyacolhuo' tolanajtsoƚtsi iƚniya. Ja'ni toƚta'a lonƚ'eyacu tolipalcu nulemma jifa'a li'a ƚamats'. \v 11 Iya' canescola' liƚ'ejma' lapimaye. Camilhuo' lonƚ'eyacu ja'ni anuli ƚoƚpima tixhuijma ocuena caca'no' a'i quipeno, ja'ni tijanaca ocuenaj 'huexi, ja'ni texc'onƚingai'ila' landiosla', ja'ni tinesc'ela' cataiqui' lapimaye, ja'ni isna, ja'ni tifel'mila' lipimaye mexic'e'ela' liƚtomí. Camilhuo': Ja'ni toƚta'a li'ejma' anuli ƚapima tolanajtsoƚtsi, ni aimoƚtetso'me anuli iƚque. \p \v 12-13 Iƚniya pe a'i caƚpimaye, ¿ja'ni iya' iƚjuez? ¿Ja'ni cateƚ'mi'mola' iƚniya? A'i. Ma ȽanDios iƚjuez iƚne. Loƚpimaye nomana' jiƚpiya, imanc' ti'hua loƚmane ti'i'ma toƚteƚ'mi'mola'. Iƚque ni'epa lixcay, tolipa'aƚe. \c 6 \p \v 1-2 Imanc', ja'ni ticuicomma tixanutsi lataiqui', ¿te coƚpalaic'ocopola' ts'iƚpenic', iƚne pe aimimetsaicoyi ȽanDios? ¿Te ja'ni aimoƚsinyi calaic'ata? Aimoƚ'econa'me toƚta'a. Imanc' i'huexi ȽanDios. Maƚpiya pe lomana' loƚpimaye toƚxanu'etsoƚtsi loƚtaiqui'. Imanc' illanc' i'huexi ȽanDios. ¿Ja'ni aicoƚsina' te ts'i'ic' laluyalaicoyacu? ȽanDios lapi'i'monga' laƚmane, aƚ'i'monga' iƚjuez lan xanuc', iƚne pe aimimetsaicoyi ȽanDios. Locuaicoya quitine, ja'ni toƚta'a acueca' ti'i'ma loƚ'eyacu, itsiya litine, ¿te aimi'iya monƚ'eyacu iƚe a'ij cueca'? \v 3 ¿Te aicoƚsina' lo'iya Locuena Quitine? ȽanDios aƚpo'no'monga' iƚjuez lapaluc' quema'a. Itsiya litine, ¿te aimi'iya moƚsanuyacu iƚe lo'ipolhuo' jifa'a li'a ƚamats'? \p \v 4 Ma muluyalaicoyi lapajnya ja'ni tipa'a lo'ipa jiƚpiya pe lolafot'ƚeyopoltsi, najmay toƚnanc'otsola' ma loƚpimaye, iƚne tixanuƚe lataiqui', tama tocomma nij naitsi xanuc' iƚniya. \v 5 Camilhuo' toƚta'a aipic'a toƚsintsoƚtsi te ts'i'ic' loƚ'ejma', toƚsinƚe calaic'ata. Jiƚpe, ¿ja'ni ailopa'a ni' anuli ƚapima ts'ixina'? ¿Ja'ni ailopa'a ni' anuli ti'i'ma ti'e'ma tixanu'e'mola' liƚtaiqui' lipimaye? \v 6 Tocomma to ailopa'a. Toƚiya lapimaye ticuxecoyoƚtsi, tiyeyi pe lomana' lan juez, iƚne pe aimimetsaicoyi ȽanDios. \p \v 7 Ƚinca ma moƚfuli'iyoƚtsi, moƚcuxecoyoƚtsi timenaquilhuo' juaiconapa. Xonca ac'a lonƚ'eyacu ja'ni toƚsnet'ƚ'me lo'ipolhuo'. Ja'ni a'ijc'a lo'epolhuo', ja'ni ifel'mipolhuo', aimolixtuc'o'moltsi. \v 8 Imanc' ituca' loƚ'ejma'. A'ijc'a lonƚ'epola' loƚpimaye, oƚfel'mipola'. Tama oƚpimaye toƚta'a lonƚ'epa. \p \v 9 ¿Te aicoƚsina' lo'iyacola' iƚne no'epá al xujc'a? Aimitsuflaiyacu pe locuxeyopa ȽanDios. Imanc' aimoƚfel'mi'moƚtsi. Aimoƚcua'me: “Tama toƚiya laif'epa catsufaita”. Iƚne nahuepá cacaƚ'no', jouc'a naxc'onƚingoƚaipá landiosla', jouc'a noxhuicopá ocuenaye cacaƚ'no', a'i quiƚpenoye, jouc'a lan xanuc' no'e'epoƚtsi to lacaƚ'no', jouc'a nonangoƚaipoƚtsi liƚf'as xanuc', ma to li'epa lan xanuc' jiƚpe liƚya' Sodoma, \v 10 jouc'a nonantsepá, jouc'a nojanajpá ƚocuenaj 'huexi, jouc'a noxnatsaipá, jouc'a nopalaicopá quixcay, jouc'a nofel'miyalepá mulijyi acueca' quiƚtomí, jahuay iƚniya ȽanDios aimepi'iyacola' lane, aimitsuflaiyacu pe locuxeyopa. \p \v 11 Ƚinca, li'ipa toƚta'a lonƚ'epa hualca imanc'. Itsiya a'i. Joupa oƚnespá: “Ca'huaiyinge Jesús, iƚque aiPoujna”, joupa epo'impolhuo', i'e'epolhuo' limpio, olapenufpá cal Espíritu Santo. Toƚta'a i'ipolhuo' i'huexi ȽanDios. Iƚque tepenufilhuo' to ailopa'a coƚjunac'. \p \v 12 ¿Te ja'ni anuli ticua: “Tipa'a lane. Jahuay ti'i'ma ca'e'ma.”? Ƚinca jahuay ti'i'ma aƚ'e'me. A'i jahuay metenƚcocoya. Cacua: Ja'ni ti'i'ma lulij'ma, iƚe aica'eya. \v 13 Tinesyi: “ȽanDios ilanc'epa laƚcu'u ti'nijmaispa ƚaƚtejacu. Jouc'a ilanc'epa ƚaƚtejacu ti'nijmaitsi laƚcu'u.” Ƚinca ma maƚmana' fa'a li'a ƚamats' ti'hua ti'nijmaita laƚcu'u ƚaƚtejacu. Ticuaitsi Locuena Quitine iƚiya laƚcu'u ailopa'a, jouc'a ƚaƚtejacu ailopa'a. Toƚta'a lixpic'epa ȽanDios. ¿Te ȽanDios lapi'iponga' laƚcuerpo lahuecotsola' lacaƚ'no'? A'i. Lapi'iponga' aƚ'eƚe lanic', iƚe lalapi'iponga' ƚaƚPoujna. Iƚque iPoujna laƚcuerpo jouc'a. \v 14 ȽanDios joupa imaf'i'inapa ƚaƚPoujna Jesucristo. Toƚta'a aƚsim'me al cueca' lo'eya ȽanDios. Aƚmaf'i'ina'monga' jouc'a laƚcuerpo. \p \v 15 Laƚcuerpo joupa i'ipa i'huexi Cristo, tocomma to limane', li'mitsi' iƚque. ¿Te aicoƚsina' iƚta'a? ¿Te liƚonc'e'e'me ƚi'huexi ƚaƚPoujna Jesucristo? ¿Te lapi'i'me anuli ƚaca'no' notepa licuerpo? Iƚque tixhuico'ma ma to mijanaca. A'i, aimi'iya. \v 16 Lan xanuc' lacaƚ'no' ja'ni joupa ejonƚipoƚtsi i'epoƚtsi anuli. Jouc'a ma' anuli cal xans tejonƚixoxi ƚaca'no' notepa licuerpo, ti'i'mola' anuli iƚniya. ȽanDios ticua: “Loquexi' tejonƚi'moƚtsi, ti'i'ma anuli liƚcuerpo”. ¿Te aicoƚsina' iƚta'a? \v 17 Jouc'a cal xans iƚejmale ƚaƚPoujna Jesucristo, iƚque y ƚaƚPoujna i'ipoƚtsi anuli, anuli liƚpicuejma' iƚniya. \p \v 18 Toƚpo'noƚe loƚpicuejma', aimoƚ'noƚ'mola' lacaƚ'no'. Tolinuc'etsola' iƚniya. Ticuanni: “Ja'ni a'ijc'a laƚ'epá ailopa'a co'iya laƚcuerpo, toƚe aƚmanecu”. Iya' camilhuo': A'i. Naitsi no'noƚpa ocuena caca'no' tixis'mecoyoxi, titeƚ'miyoxi quituca', tecani'e licuerpo. \v 19 ¿Te aicoƚsina' loƚcuerpo ti'onƚcospa lajut'ƚ pe lopa'a ȽanDios? Jiƚpe tipa'a cal Espíritu Santo, iƚque ƚumme'epolhuo' ȽanDios. Itsiya aimi'iya moƚcuxeyacoƚtsi coƚtuca'. \v 20 Acueca' li'najtsecopa ȽanDios, toƚta'a i'epolhuo' i'huexi. Jiƚpiya loƚcuerpo toƚs'najtsi'iƚe ȽanDios. Tonƚ'eƚe ma le'a latenƚcocoya. \c 7 \p \v 1-2 Itsiya quiniƚ'elhuo', catalai'e'elhuo' lalicuis'epa jiƚpe loƚje'e. Licuis'epa, aƚmi ja'ni ac'a loxpic'epa anuli cal xans nonespa: “Iya' capajm'ma caituca'. Aicahueya caipeno.” Ne'. Tama ac'a loxpic'epa iƚque cal xans, najmay lan xanuc' anuli anuli temalƚiƚe. Jouc'a lacaƚ'no' anuli anuli temalƚiƚe. Toƚta'a aimi'eyacu nixpiya. \p \v 3 Cal xans aimicuanaj'moxi, ti'e'exoxi anuli ƚipeno. Jouc'a ƚaca'no' aimicuanaj'moxi, ti'e'exoxi anuli ƚipe'ailli'. \v 4 Aimines'ma ƚaca'no': “Laicuerpo ai'huexi. Ja'ni aipic'a ca'e'e'moxi cuenna.” A'i. Licuerpo ƚaca'no' i'huexi ƚipe'ailli'. Jouc'a cal xans aimines'ma: “Laicuerpo ai'huexi. Ja'ni aipic'a ca'e'e'moxi cuenna.” A'i. Licuerpo cal xans i'huexi ƚipeno. \v 5 Imanc', aimoƚcuanac'e'moƚtsi. Ma le'a toƚcuanac'e'moƚtsi ja'ni toƚspic'eƚe loquexi' imanc'. Ja'ni toƚnesle: “Alanajle oquej afane' quitine, aƚsnet'ƚƚe, aƚpalaic'o'me ȽanDios. Muyaipá iƚne ƚitiné aƚ'e'e'moƚtsi cuenna.” Ja'ni toƚta'a oƚspic'epá, ne', toƚ'e'etsoƚtsi cuenna. Tuyaiƚa' iƚne oquej afane' quitine tonƚ'e'econatsoƚtsi anuli. Ja'ni a'i aimoƚsnet'ƚyacu. Tijouƚa' ƚonta'a Satanás tehuai'molhuo'. \p \v 6 Iƚe laitaiqui' laifmipolhuo': “Anuli anuli cal xans temaneƚa'”, aicacuxe'elhuo' toƚta'a. Ma le'a camilhuo': Tipa'a lane ti'iƚa' toƚta'a lonƚ'eyacu. \v 7 Iya' xonca aipic'a timajnle quiƚtuca' lan xanuc', aƚ'onƚcota to iya'. Iya' capa'a caituca'. Tama toƚta'a laifcuapa hualca aimi'iya mi'eyacu. Ituca' ituca' lapi'iponga' laƚ'ejma' ȽanDios. Anuli ti'i'ma tixnet'ƚ'ma, ƚocuena aimi'iya mixnet'ƚya. \p \v 8 Imanc' pe aiconlamalƚiyi, jouc'a ja'ni apotsateya cacaƚ'no', iya' camilhuo': Toƚmajnle coƚtuca', ma to iya' capa'a caituca'. Toƚta'a xonca al c'a tuluyalaico'me. \v 9 Ja'ni toƚjanajyoƚtsi juaiconapa, tocomma toƚpi'eyoƚtsi, najmay tonlamalƚiƚe. \p \v 10 Imanc' unc'apimaye joupa nolamalƚipá camilhuo' lonƚ'eyacu. Iya' a'i caituca' iƚta'a laifcuxe'epolhuo'. Camilhuo' ma laƚcuxe'eponga' ƚaƚPoujna. \p Imanc' unc'acaƚ'no' camilhuo': Aimainuc'e'ma ƚope'ailli'. \v 11 Ja'ni ominuc'epa aimahueta ocuenaj xans. Topajnla' cotuca'. O ja'ni aimi'iya, taihuejnaƚa' ƚope'ailli', toƚxanunatsoƚtsi lataiqui', tolimenc'e'ecotsoƚtsi loƚ'epa. \p Jouc'a cunc'aipimaye xanuc' camilhuo': Aimaihuescuf'ma ƚopeno. \p \v 12 Locuenaye imanc' nolamalƚipá petsi le'a anuli imanc' naihuejcopa Jesucristo, camilhuo' lonƚ'eyacu. Iƚta'a laifmipolhuo' aicaƚmic' ƚaƚPoujna. Iƚque aiquipo'nohuo cataiqui' lonƚ'eyacu. Ma' iya' caituca' caxc'ai'ilhuo', camilhuo': Unc'apimaye, ja'ni anuli imanc' ƚipeno, tama aimihuejma Jesucristo, tixpic'e tipajnla', ne', timajnle anuli, aimihuescuf'ma. \v 13 Jouc'a unc'apimaye cacaƚ'no', ja'ni anuli imanc' ƚipe'ailli', tama aimihuejma Jesucristo, tixpic'e tipajnla', ne', timajnle anuli, aiminuc'e'ma. \v 14 Ima' taihuequi Jesucristo, tama ƚope'ailli' aimihuequi, ȽanDios joupa imetsaicopa iƚque to cope'ailli'. Ma' anuli maipima, ima' taihuequi Jesucristo, tama ƚopeno aimihuequi, ȽanDios joupa imetsaicopa iƚque to copeno. Ja'ni a'i toƚta'a ȽanDios coƚa' aiquimetsaicola' loƚnaxque' iƚne i'huexi. Itsiya ƚinca timetsaicola' iƚniya. \v 15 Iƚne pe aimihuejyi loquexi' Jesucristo, axans o aca'no', petsi aiquihuequi ja'ni ipic'a tenaj'moxi, ima' petsi mihuequi tapi'iƚa' lane. Aimones'ma: “Joupa aƚfi'inga'. Aimi'iya malux'masyacoƚtsi.” ȽanDios aƚjoc'iponga' aƚmajnle al c'a, aimaƚfuloƚque'me. \v 16 Ima' maipima caca'no', ja'ni ƚope'ailli' aimihuequi Jesucristo, mipa'a iƚque ima' aicoxina' ja'ni ti'i'ma to'e'e'ma tixhuej'menanni, tunƚu'ma. Jouc'a ima' maipima, ja'ni ƚopeno aimihuequi, mipa'a iƚque ima' aicoxina' ja'ni ti'i'ma to'e'e'ma tixhuej'menanni, tunƚu'ma. \p \v 17 Iya' cacua: Ma to laƚ'ejma' lalapi'iponga' ƚaƚPoujna, toƚta'a aƚ'eƚe. Jouc'a ma to qui'ic' laƚpo'noponga' ȽanDios toƚta'a luyalaico'me lapajnya. Toƚta'a laifmuc'ipola' lapimaye ni petsi lafoƚyomma. \v 18 Iƚe litine lijoc'ipo' ȽanDios ja'ni joupa etec'empo' lopixic', i'ipa loseña, tipanenni toƚta'a. Aimones'ma: “¿Te caif'eya? Quiƚonc'e'e'moxi iƚe laiseña.” O ja'ni aiquetec'enghuo' lopixic', topanenni toƚta'a. Amones'ma: “Alatec'e'enƚa' laipixic'”. \v 19 Ailopa'a tintsi. Ja'ni etec'empo' lopixic' o a'i, ma' anuli iƚe. Taihuejla' locuxepa ȽanDios. Toƚta'a ƚinca tetenƚcocojma ȽanDios. \p \v 20 Jahuay imanc', ma to mipa'a loƚpepajnya litine ȽanDios lijoc'ipolhuo', ma toƚta'a toƚmajnle. \v 21 Ima' joupa ijoc'ipo' ȽanDios, ja'ni ummozo, i'huexi ƚopoujna, aimoxhueƚmot'ƚe'ma. Ja'ni tixpic'enƚe tux'masnatso' ima' tones'ma: “A'i. Najmay capanehuo. Fa'a quihuejco'ma Cristo.” \v 22 Litine lijoc'ipolhuo' ȽanDios, iƚe litine Cristo iƚonc'epolhuo' limane ƚonta'a. Itsiya, ja'ni ima' ummozo, ima' i'huexi ƚopoujna fa'a li'a ƚamats', o ja'ni ailopa'a copoujna fa'a, ma' iƚque Cristo oƚPoujna loquexi' imanc'. \p \v 23 Toƚ'nujuaitsa, ȽanDios i'najtsepa acueca' ti'etsolhuo' i'huexi Cristo. Aimolihuej'mola' lan xanuc', tunlihuejle Jesucristo. Iƚque ƚinca oƚPoujna. \v 24 Unc'aipimaye, ma to mipa'a loƚpepajnya iƚe litine ȽanDios lijoc'ipolhuo', ma toƚta'a toƚmajnle. To qui'ic' tonƚ'eƚe latenƚcocoya ȽanDios. \p \v 25 Lapimaye cahuats'la jouc'a lamijcanó, ƚaƚPoujna Jesucristo aicalu'ic' lo'eyacu iƚniya. Iya' cu'i'molhuo' laifxpic'epa iya' caituca' laipicuejma'. Ƚinca ȽanDios joupa aƚsanu'epa laipicuejma', aicafel'miyale. \v 26 Camilhuo': Itsiya ipime lapajnya, afule maluyalaicoyi. Iƚne lahuats'la o lamijcanó xonca al c'a tuyalaico'me ja'ni timajnle to mimana'. \p \v 27 Ima' maipima, ¿te fi'ilhuo' ƚopeno? Aimoxhueƚmot'ƚe'ma. Aimahue'ma tolux'mas'moƚtsi. O ima', ¿te ailopa'a copeno? Ne', aimahue'ma copeno. Topajnla' toƚe. \v 28 O ja'ni tamane'ma, nipajnya, tamaneƚa', ailopa'a tintsi. Jouc'a anuli ƚahuats', ja'ni temane'ma ailopa'a tintsi. Ma' aƚinca iƚne namalƚipá xonca ipime liƚpepajnya. Iya' aipic'a aimoƚteƚ'mi'moƚtsi. Toƚiya cu'ilhuo': Xonca al c'a tuluyalaico'me iƚne pe aimemalƚiyi. \p \v 29 Itsiya ȽanDios ipic'a ti'iƚa' ituca' laluyalaicopa lapajnya. Etec'opa ƚitiné, aimicoƚya li'a ƚamats'. Toƚiya iƚne nemalƚipá ti'onƚcotola' liƚ'ejma' to iƚne pe aiquilemalƚi. Tixojma quileta ti'e'me lanic' lapi'ipola' ȽanDios. \v 30 Jouc'a nohuotsopá, ticuicomma ti'e'ma ma to ailopa'a quiƚpihuotsoqueya. Jouc'a noyalaicopá al c'a, aimi'e'me ma le'a liƚpixojma cata iƚne quiƚtuca', ti'nujuaisle liƚpimaye. Jouc'a no'najualepá, tama tipa'a ƚiƚ'hueca aimi'nujuais'me iƚiya. \v 31 Jouc'a nolijpá quiƚtomí fa'a li'a ƚamats', aimixhuej'me'me ma le'a iƚe lanic'. Li'a ƚamats', jahuay laƚsimpa fa'a itsiya, ti'hua tijaf'que, tijouna'ma. \p \v 32 Aipic'a aimoƚsueƚcocoyacu lapajnya fa'a li'a ƚamats'. Ƚapima nopa'a quituca' itine itine ti'nujuaitsi Jesucristo. Tehuay tetenƚcoco'ma iƚque ƚiPoujna. \v 33 Ƚapima nemanepa itine itine ti'nujuaitsi lapajnya fa'a li'a ƚamats'. Tehuay tetenƚcoco'ma ƚipeno. \v 34 I'ipa oque' lipicuejma'. \p Ma' anuli lo'ipa ƚapima cahuats'. Itine itine ti'nujuaitsi Jesucristo. Ticua: “Aipic'a aƚ'iƚa' i'huexi Cristo, ƚai'alma jouc'a laicuerpo. Le'a iƚque aiPoujna.” Ƚapima caca'no' nemanepa ti'nujuaitsi lapajnya fa'a li'a ƚamats'. Tehuay tetenƚcoco'ma ƚipe'ailli'. \p \v 35 Laixc'ai'ipolhuo' toƚta'a aipic'a catoc'itsolhuo'. Aicacuxenai'ilhuo'. Aicamilhuo': “Toƚe, toƚe tonƚ'eƚe”. A'i. Ma le'a cacua: “Tetencocoƚa' loƚ'ejma' ȽanDios”. Toƚta'a itine itine jahuay ƚolunxajma' toƚjoc'i'me ƚaƚPoujna. Ja'ni acueca' toƚsueƚcocoyi xonca toƚ'nujuais'me lapajnya fa'a li'a ƚamats', aimi'iya moƚjoc'iyacu ȽanDios. \p \v 36 Cal xans y anuli ƚahuats', petsi aiquejonƚiyoƚtsi ma le'a tiyejmaleyi mi'eyi lanic' lapi'ipola' ƚaƚPoujna Cristo, ja'ni ticuaitsi litine aimixnet'ƚqui cal xans, ipic'a ti'e'e'moƚtsi anuli, ne', temalƚiƚe. Ti'e'ma ma to ts'ipic'a. ȽanDios tixina ac'a lo'eya. \v 37 Jouc'a ac'a lo'epa cal xans joupa ixpic'epa, ticua: “Ma' aƚejmale'me, aimalajonƚiyacoƚtsi iya' ƚahuats'”. Ne', toƚta'a tiyejmale'me, ailopa'a tintsi, aimemalƚi'me. \v 38 Iya' cacua: Ac'a lo'eya cal xans nolecoya ƚahuats', ƚamalƚiyacu. Xonca ac'a lo'eya iƚque petsi aiquilejma, aimemalƚiyacu. \p \v 39 Ma' imaf'i' ƚipe'ailli' ƚaca'no' ifiyiya. Ja'ni timanƚa' ƚipe'ailli' ƚaca'no' ux'masquenamma. Tipa'a lane temanecona'ma. Ma le'a ti'iƚa' cal xans jouc'a i'huexi ƚaƚPoujna Jesucristo. \v 40 Tama ti'i'ma temalƚi'me, ƚaca'no' ja'ni tipajnla' quituca' xonca ac'a tuyaico'ma lapajnya. Toƚta'a laifmipolhuo' iya'. Cacua: Jouc'a iya' cal Espíritu Santo aƚcuxe laifmipolhuo'. \c 8 \p \v 1 Itsiya aƚpalaico'me lotsufcopa landiosla'. Ƚinca jahuay illanc' ȽanDios lapi'iponga' laƚpicuejma'. Aƚsina' laƚ'eyacu. Iya' cacua: Tama tipa'a laƚpicuejma' ja'ni aimaƚ'nujuaitsila' laƚpimaye, ¿te quipenic' laƚpicuejma'? Toƚta'a ma le'a lunfu'eyoƚtsi laƚpicuejma'. Ja'ni jouc'a aƚ'nujuaitsila' laƚpimaye, ja'ni aƚtoc'ila' xonca aƚfa'e'moltsi laƚpicuejma'. \p \v 2 Cal xans nocuapa: “Ne', ne', aixina'”, iƚque aiquixina', ma le'a ticua. \v 3 Cal xans no'epa capic'a ȽanDios, ȽanDios timetsaijma iƚque cal xans. \p \v 4 Aƚpalaico'me ƚotejnyacu joupa ƚitsufcopa lilendiosla', ja'ni ti'i'ma aƚte'me o aimi'iya. Iya' cacua: Illanc' joupa aƚsina' tipa'a anuli ȽanDios. Landiosla' ailopa'a co'eyacu. \v 5 Ƚinca timana' iƚniya lacui'impola' “andiosla'” o “apoujnalá”. Ja'ni fa'a li'a ƚamats' o jiƚpe lema'a tama ti'iƚa' axpela' iƚne landiosla', \v 6 illanc' tipa'a ma' anuli ƚalanDios, iƚque aƚ'Ailli'. Jahuay lopa'a iƚque ixpic'epa ti'iƚa', maƚmana' fa'a li'a ƚamats' aƚ'eƚe latenƚcocoya iƚque. Jouc'a tipa'a le'a anuli ƚaƚPoujna, iƚque Jesucristo. ȽanDios jahuay lixpic'epa ti'iƚa', iƚque ƚaƚPoujna ilanc'epa, lapi'inga' al ts'e laƚpitine. \p \v 7 Timana' lapimaye aimicuec'eyi. Ticuayi: “Iƚniya lan imagen ma' andiosla'. Cal tejua' ƚitsufcompola' joupa i'ipa iƚ'huexi iƚniya.” Pe nonespá toƚta'a ja'ni titeƚe ƚitsufcompola' tixhueƚco'me, tines'me: “Aijc'a laƚ'epa”. \v 8 ¿Te aga ƚaƚtepa lapenufco'monga' ȽanDios? Ja'ni aƚteƚe ƚitsufcompola' landiosla', ¿te aga ȽanDios aƚsim'monga' xonca acueca' laƚpicuejma'? A'i. Ja'ni aimaƚteji, ¿te aga aƚsim'monga' xonca a'ijc'a laƚpicuejma'? A'i. \p \v 9 Tama aixina' toƚcuec'eyi iƚta'a, itsiya camilhuo': Toƚspic'eƚe al c'a lonƚ'eyacu. Aimoluc'uilitsuf'e'mola' lapimaye petsi aiquiƚcueca. \v 10 Ima' tocueca, oxina' nipajnya tote'ma ƚitsufcompola' landiosla'. To'hua'ma al juic lo'epa jiƚpe lixoute' iƚque ƚilendios, tote'ma ƚitsufcompa. Jiƚpe muyaipa ƚopima, iƚque aimicueca, aimicua miteja, ticua: “Aimi'iya”. Tixintso' ima' toteja, tipai'i'moxi lipicuejma', ticua'ma: “Ailopa'a tintsi. Iya' jouc'a cate'ma ƚitsufcompa ƚilendios.” Ima' ¿ja'ni totoc'i ƚopima? A'i. \v 11 Ima' tocueca, ti'i'ma tote'ma. Ƚopima aimicueca toƚta'a. Ja'ni titeƚa' tixhueƚco'ma, tecani'e'moxi. Maƚque ƚopima i'huexi Cristo, iƚque Cristo iteƚcopa lamaya tunƚu'eƚa'. \p \v 12 Toƚta'a lonƚ'epa tolatets'ila' loƚpimaye, toƚscai'ela' liƚpicuejma'. Toƚatets'ila' a'i ma le'a loƚpimaye, jouc'a tolatets'iyi Cristo. \v 13 Iya' cacua: Ja'ni ƚaiftepa tuc'uilitsuf'e'ma ƚaipima, aicateconaya iƚiya. \c 9 \p \v 1-3 Jiƚpe timana' nocuapá: “Iƚque Pablo, ¿naitsi iƚque?” Iya' catalai'e: ¿Te anuli cal xans aipoujna? ¿Te iya' a'i nin'apóstol? ¿Te aicalummaic' Jesucristo? ¿Te aicaixina' iya' iƚque ƚaƚPoujna? Imanc' noƚ'huaiyijmpá Jesucristo, ¿naitsi nu'ipolhuo' Lataiqui'? ¿Naitsi cummepa Jesucristo ti'etsi lanic' jiƚpiya? ¿Te a'i iya'? Tama tinesyi ocuenaye: “Pablo a'i apóstol, aimi'hua limane”, imanc' aimi'iya moƚnesyacu toƚiya. Imanc' olapenufpá laitaiqui', oƚ'huaiyijmpá Jesucristo, toƚta'a ȽanDios imuj'ma iya' aƚinca nin'apóstol. \p \v 4 Illanc', ¿te aicalapi'inga' lane malapenufyacu ƚaƚtejacu, laƚsnayacu lalapi'iyaconga' lapimaye? \v 5 ¿Te aimi'iya maƚ'eyacu anuli to lo'epa locuenaye lan apóstole, jouc'a lipimaye ƚaƚPoujna, jouc'a Pedro? Iƚne iƚejma liƚpenoye apimaye. \v 6 Iƚniya ƚinca tipa'a lane aimi'e'me canic', ma le'a ti'e'me iƚe lanic' lepi'ipola' caƚ'Ailli' Jesucristo. Iya' y Bernabé, ¿te illanc' le'a ailopa'a lane maƚ'eyacu toƚta'a? \p \v 7 Cal soldado, ¿te ti'najtse'ma quituca' ƚoteja? Ƚinfapa 'uva, ¿te aimiteja ƚi'uva? O no'epola' cuenna lihuacax, ¿te aimixnaya liƚƚeche? \v 8 Iƚiya lainespa, ¿te ma' iya' caituca' quipa'e laipicuejma'? Lataiqui' locuxepa ȽanDios, ¿te aimuya'e' toƚiya? \v 9-10 Toƚta'a loya'apa licuxepa Moisés, ticua: “Mi'huailetsufyi lan huacax cal trigo, aimoƚfi'e'mola' lilepu'naƚ”. Iƚe lataiqui', ¿te ȽanDios ma ti'nujuaitsila' lan huacax? o ¿aƚ'nujuaitsinga' illanc' naƚ'epá lanic', iƚe lalapi'iponga'? Ƚinca, aƚ'nujuaitsinga' illanc'. Aƚ'onƚcosponga' to cal xans mepa'ma ƚemats' petsi lofaya cal trigo, o to cal xans mifusma trigo. Iƚne tixoc'iyoƚtsi quileta ti'eyi canic', iƚsina' tite'me quiƚtrigo. \v 11 Illanc' jiƚpiya aƚfapá Lataiqui', toƚiya ac'a loluyalaicoyacu imanc' Locuena Quitine. Itsiya litine, illanc' maƚmana' fa'a li'a ƚamats', ¿te ailopa'a calafot'ƚeyacu? ¿Ja'ni aimalapi'iyaconga' ni caƚtejacu? ¿Te toƚsinyi ipime iƚiya? \p \v 12 Iya' cacua: Ja'ni tolimetsaicola' locuenaye ti'hua toƚta'a liƚmane, toƚtes'mila', ¿te aimalimetsaicoyaconga' xonca illanc'? Ƚinca maƚmana' jiƚpe illanc' luyalaicoyi lapajnya to aimi'hua laƚmane. Ailopa'a caƚsahue'epolhuo' imanc'. Xonca aipic'a tolihuejle Lataiqui'. Aimolixtule'me. \p \v 13 ¿Te aicoƚsina' te ts'i'ic' loyalaicopá liƚpepajnya iƚniya no'epá canic' al xoute'? Iƚne titeji notsufcopá jiƚpe al xoute'. Iƚne petsi lotsufcompola' linneja jiƚpe al altar, maƚniya titeji iƚe lixic'. \v 14 ȽaƚPoujna illanc' ixpic'epa ma' anuli tuyalaico'me iƚne noya'apá Lataiqui'. Ixpic'epa aimi'e'me ocuena canic'. Muya'ayi Lataiqui' iƚniya, liƚpimaye tepi'intsola' ƚotejacu. \p \v 15 Iya' ƚinca aicainuyaijma toƚta'a. Ni itsiya aicamilhuo': “Imanc' aƚtoc'iƚa'”. A'i. Iya' tixoqui neta culij'ma ƚaiftepa. Ja'ni coƚa' ti'iƚa' ituca' lai'ejma' caxhueƚco'ma juaiconapa. ¡Najmay aƚmaƚa'! Iya' caituca' caxpic'e toƚta'a lai'ejma'. \v 16 Ƚinca a'i caituca' laipicuejma' caxpic'e cuya'a'ma Lataiqui'. Iƚe lanic' joupa lapi'ipa ȽanDios. Ja'ni aica'ay caxhueƚco'ma juaiconapa. Toƚta'a a'ijc'a laifnuyaicoya. \v 17 Ja'ni coƚa' iya' caituca' aixpic'epa cuya'aƚa' Lataiqui', aga aƚ'najtse'ma. Iya' caituca' aicaxpic'e, ma le'a quihuejcocojma iƚe laƚcuxe'empa. ¿Te caƚ'najtsecoya? \v 18 Iya' ƚinca aica'najtsi'iyale, ma le'a cuya'e' Lataiqui'. Tama ti'hua laimane, tama nipajnya caxahue'eƚa', aicaxa'hue. Tijouƚa', ¿te tipa'a laifnulijya? \v 19 Culij'mola' lan xanuc'. \p Ailopa'a caipoujna axans. Tama ailopa'a naƚcuxeya aicaiƚof'eyoxi. Aixpic'epa ca'nujuaitsola' jahuay. Toƚta'a ti'i'ma xonca axpela' laifnulijyacola', iƚne napenufyacu Lataiqui'. \v 20 Iya' ninjudío ai'onƚicopoxi to laif'as judío, tetenƚcocotsola' iƚniya lai'ejma'. Aƚquimf'eƚa', tepenufle Lataiqui'. Itsiya tama aixina' aimalunƚu'eya litaiqui' Moisés, iya' ai'onƚicopoxi to iƚniya naihuejpá iƚe lataiqui'. Cacua: Toƚiya lapenuf'ma iya' laifnuya'apa Lataiqui'. \p \v 21 Jouc'a aipic'a tepenufle laifnuya'apa petsi aimimetsaicoyi locuxepa ȽanDios, iƚne naihuejcopá quiƚtuca' liƚpicuejma'. Toƚiya ai'onƚicopoxi to iƚniya. Iya' ƚinca aicainihuequi caituca' laipicuejma', quihuejma Cristo. Toƚiya canant'ƚi locuxepa ȽanDios. \v 22 Jouc'a ai'onƚicopoxi to lapimaye pe aimicuec'eyi litaiqui' Jesucristo. Cahuay te co'iya metenƚcocoyacola' lan xanuc' ni petsi lomana', ocuena ocuena liƚraza, liƚ'ejma'. Cacua: Toƚta'a cunƚu'e'mola' hualca iƚniya. \v 23 Toƚta'a laif'epa laipenic', iƚe lalapi'ipa ȽanDios. Jahuay ƚainunxajma' cuya'e' Lataiqui'. Cacua: Iƚe Lataiqui' tuya'e' te ts'i'ic' lalapi'iyaconga'. Iya' jouc'a lapimaye lulijle iƚe al c'a. \p \v 24 ¿Te aicoƚsina' lo'ipola' lan xanuc' lalahuaiyacoƚtsi cainuya? Axpela' nainulpá, anuli nolijya, tepi'inni quipremio. Imanc' tolihuejle Cristo, tepi'itsolhuo' lolulijyacu. \v 25 Iƚne pe notsuflaiyacu lofit'ƚyacu ti'e'moƚtsi cuenna, ti'iƚa' acueca' quiƚpujfxi, tulijle lafit'ƚya. Petsi nolijya tepi'im'me licorona lilanc'ecompa ipela c'ec. Iƚe al corona aimixnet'ƚqui, teteƚquemma. Illanc' ja'ni lulijle, lalapi'inyaconga' aimijouya, ti'hua ticoƚi tijauhuamlaicota. \v 26-27 Cal xans nonespa: “Culij'ma lalahuaiyacoƚtsi cainuya”, iƚque ac'a tinu'ma, tehuelonge pe locuaicoya. Toƚta'a iya' cainihuequi Jesucristo. Iya' cacuxeyoxi. Lai'ejma' a'i to li'ejma' cal xans notsufaipa lafit'lya tuntafco'moƚtsi liƚmane, tijouƚa' ma tuntafque ƚahua'. Iƚque ƚinca aimulijya. Iya' cateƚ'miyoxi. Cacua: Iƚta'a laicuerpo ti'iƚa' quixina' iƚe a'i caipoujna. Ma' iya' caituca' cacuxe'moxi al c'a. Ja'ni a'i, ¿te co'iya? Iya' coƚa' ailopa'a calapi'inya tama nuya'a'ma Lataiqui'. Tope tope capanehuo. \c 10 \p \v 1 Unc'aipimaye, camilhuo' aimolimenc'eco'me li'ipola' laƚtatahueló. Jahuay iƚniya unxamu'ela' ƚummahuay lipo'nopa ȽanDios lema'a. Jahuay uyalaico'me ƚaja, ȽanDios ilanc'e'epola' liƚpene. \v 2 Iƚniya lunxamu'epola' ƚummahuay, nuyalaicopá ƚaja, toƚta'a i'ipola' lixanuc' Moisés. Jahuay ilihuequi iƚque. \v 3 Jahuay iƚne ma' anuli nitepá ƚa'i, iƚque ƚi'huayomma lema'a. \v 4 Jahuay ma' anuli noxnapá laja' lepi'ipola' ȽanDios. Iƚe laja' tipayomma ƚapic ƚipo'nopa ȽanDios. Ni petsi loyepa lan xanuc' jouc'a ti'hua'ma ƚapic, tiyeyi anuli. Ƚapic ma' iƚque Cristo. \v 5 Jahuay iƚniya ȽanDios itoc'i'mola' ma' anuli. A'i jahuay letenƚcocopa ȽanDios liƚ'ejma'. Imanapola' jiƚpe ƚijuƚ camats'. Toƚta'a liteƚ'mipola' ȽanDios. \p \v 6 Iƚe li'ipola' laƚtatahueló ȽanDios aƚ'onƚiconga' to illanc' laƚ'iyaconga' ja'ni a'ij c'a laƚ'ejma'. Lu'inga': “Toƚpo'noƚe loƚpicuejma' aimoƚjanaj'me molihuej'me lixcay to lihuejpa iƚniya”. \v 7 Imanc' aimolaxc'onƚingoƚai'mola' landiosla'. Toƚta'a li'epa hualca iƚne lan xanuc'. Tuya'e' al Paxi Liniƚingiya ticua: \q1 I'epá liƚjuic landiosla', icutsoƚai'me, itetso'me, ixna'me. \q1 Lijou'ma itsolinanca quixojma cata, i'e'me nixpiya. \p \v 8 Jouc'a aimoƚ'noƚ'mola' lacaƚ'no'. Hualca iƚne lan xanuc' toƚta'a li'epa. ȽanDios iteƚ'mi'mola'. Anuli litine imana'mola' anuxans fane' mil lan xanuc'. \v 9 Jouc'a aimolahuai'me ƚaƚPoujna. Toƚta'a li'epa hualca iƚniya. ȽanDios umme'mola' lainofat'ƚ. Iƚne ima'a'me lan xanuc'. \v 10 Jouc'a aimoƚtac'ui'me cajunac' ȽanDios. Hualca toƚta'a li'epa. ȽanDios umme'ma ƚepaluc quema'a, ima'a'mola'. \p \v 11 Jahuay iƚiya li'ipola' laƚtatahueló, ȽanDios aƚ'onƚiconga' to illanc' laƚ'iyaconga' ja'ni a'ij c'a laƚ'ejma'. Jiƚpe al Paxi Liniƚingiya ȽanDios aƚsc'ai'inga' illanc' laƚmana' iƚna'a ƚitiné ma mi'hua mijou'ma li'a ƚamats'. Lu'inga' aimaƚ'e'me to iƚniya. \v 12 Toƚ'nujuaitsa li'ipola' laƚtatahueló. Ja'ni tocua: “Iya' ma quihuequi. Ailopa'a caƚ'iya”, iya' camihuo': Ne', topo'noƚa' cuenna. Aimixcai'mo'. \v 13 Itsiya toƚteƚcoyi ma le'a to laƚteƚcopa maƚmana' fa'a li'a ƚamats'. ȽanDios joupa lu'ipolhuo': “Iya' catoc'i'molhuo'”. Toƚta'a lo'eya. Iƚque aimipaiya lipicuejma'. Ja'ni toƚsinyi acueca' iƚe loƚteƚcopa, ja'ni toƚnesle: “Aimi'iya caixnet'ƚconaya”, ȽanDios timuc'i'molhuo' lonƚ'eyacu. Timuc'i'molhuo' te co'iya molulijyacu. Toƚta'a ti'hua toƚsnet'ƚ'me. \p \v 14 Maicunc'aipimaye, aimolihuej'me landiosla'. Tolanajtsoƚtsi nulemma. \v 15 Imanc' a'i cunc'amac'ta. Tipa'a loƚpicuejma'. Itsiya aƚquimf'eƚa' iƚta'a laifmiyacolhuo'. Tijouƚa' toƚspic'eƚe al c'a lonƚ'eyacu. \v 16 Illanc' ninc'apimaye tipa'a laƚvaso, jiƚpe maƚsnayi aƚ'nujuaisyi li'epa Cristo. Aƚs'najtsi'i'me ȽanDios, aƚsna'me al vino lopa'a jiƚpe al vaso. Maƚsnayi al vino jahuay anuli aƚ'nujuaisyi lijuats' Cristo. Maƚteji ƚa'i ƚaƚsquejpa jahuay anuli aƚ'nujuaisyi licuerpo Cristo. \v 17 Ƚa'i ƚaƚsquejpa ti'onƚcospa to licuerpo Cristo. Iƚque ƚa'i ma le'a anuli. Toƚta'a timuqui tama ninc'xpela' illanc' ma le'a anuli. Iƚque anuli ƚa'i ahualca ahualca aƚteji jahuay. \p \v 18 Lan xanuc' Israel miteji lixic' litsufcompa jiƚpe al cuecaj xoute', ti'nujuaisyi iƚe al altar pe laipa'ayompa lixic' i'altar ȽanDios. \v 19 Ƚinca aica'onƚicola' ƚalanDios to lilendiosla'. Jouc'a aica'onƚicola' lotsufcompola' lilendiosla' to lotsufcopa ȽanDios. \v 20 Mane cacua: Lan xanuc' pe aimimetsaicoyi ȽanDios aimitsufcoyi ȽanDios, titsufcoyi lontahue. Cacua: Amoƚtetso'me anuli lontahue, aimoƚƚejmale'me anuli iƚniya. \v 21 Imanc' ja'ni toƚsnayi livaso ƚaƚPoujna Cristo aimi'iya moƚsnayacu jouc'a liƚvaso iƚne lontahue. Ja'ni toƚtetsoyi jiƚpe lacui'impa “limesa ƚaƚPoujna”, toƚtetsoyi anuli iƚque. Aim'iya moƚtetsoyacu anuli lontahue jiƚpe liƚmesa. \v 22 O, ¿ja'ni lahuaiƚe ƚaƚPoujna? ¿Ja'ni xonca ti'hua laƚmane? \p \v 23 Ƚinca tama jahuay nipajnya aƚ'e'me, tipa'a latenƚcocoya jouc'a tipa'a pe aimetenƚcocojma. Tama jahuay nipajnya aƚ'e'me a'i jahuay mitoc'iyacola' lapimaye. \v 24 Imanc', aimoƚ'e'me loƚpic'a coƚtuca'. Toƚ'e'me iƚe lotoc'iyacola' loƚpimaye. \p \v 25 Locuquimpa laplaza ti'i'ma toƚ'nata, toƚte'me. Aimoƚsueƚmot'ƚe'me, aimolicuitsuf'me: “¿Te iƚe litsufcompola' landiosla'?” Ma le'a toƚ'natsa. \v 26 Toƚ'nujuaitsa: “Li'a ƚamats' jouc'a jahuay lopa'a i'huexi ƚaƚPoujna”. \p \v 27 Lan xanuc' pe aimimetsaicoyi ȽanDios, ja'ni tijoc'itsolhuo' toƚtetsota, ja'ni oƚpic'a tonƚeƚe, ne', tonƚe'me. Toƚtetsa ƚapi'inyacolhuo'. Aimoƚsueƚmot'ƚeta, aimolicuitsufoƚ'me: “¿Te iƚta'a itsufcompola' landiosla'?” Ma le'a toƚtetsa. \v 28 Ja'ni anuli ƚoƚpima timitsolhuo': “Iƚta'a itsufcompola' landiosla', aimi'iya moƚtejacu”, aimoƚte'me. Toƚ'nujuaitsa ƚoƚpima ƚimipolhuo' toƚta'a. Aimoƚscai'e'me iƚque ƚunxajma'. \v 29-30 Imanc' ƚinca aimoƚsueƚcoyacu, ma' iƚque ƚoƚpima tixhueƚco'ma. \p Iya' cacua: Ƚinca nipajnya toƚte'me. Tijouƚa', ¿te co'iya? Ƚoƚpima aga tixim'ma a'ijc'a loƚ'epa, tihuotso'ma. Joupa oƚs'najtsi'ipá ȽanDios, toƚteji moƚ'nujuaisyi ȽanDios, ƚoƚpima aiquixoqui queta, ixtuc'opo'. ¿Ja'ni ac'a iƚe li'ipa? A'i. \p \v 31 Cacua: Ja'ni toƚte'me, ja'ni toƚsna'me, jahuay lonƚ'eyacu, tonƚ'eƚe ma le'a latenƚcocoya ȽanDios. Toƚta'a lan xanuc' tines'me: “ȽilenDios iƚniya ma' ac'a lipicuejma'”. \v 32 Ja'ni ajudío o ja'ni a'ij judío, o ja'ni loƚpimaye ƚefot'ƚepola' ȽanDios, imanc' aimoluc'uilitsuf'e'mola'. \v 33 Toƚta'a laif'epa iya'. Ca'nujuaitsila' jahuay laif'as xanuc'. Aicacua: “¿Te caif'eya? Aipic'a cuyaiƚa' al c'a iya'.” Ma caxpic'e, camiyoxi: “Iƚe laif'eya, ¿te tetenƚcocojma ƚaipima?” Aipic'a tuyalaiƚe al c'a laipimaye, tunƚul―le iƚniya. \c 11 \p \v 1 Toƚta'a cainihuequi Cristo. Imanc' lihuejla' iya'. \p \v 2 Unc'aipimaye, tixoqui neta iya' aixina' aicalimenc'ecojma. Ti'hua aƚ'nujuaitsi, ma to laƚcuxe'epolhuo' toƚta'a lonƚ'epa. Tonlihuejyi laimuc'ipolhuo'. \v 3 Jouc'a aipic'a ti'iƚa' coƚsina' Cristo copa'a Nocuxepa cal xans. Cal xans ti'hua limane ticuxe'ma ƚaca'no', iƚque ƚipeno. ȽanDios ti'hua limane ticuxe Cristo. \v 4 Cal xans mipalaic'o ȽanDios o mu'iyale lonespa ȽanDios, texijla' ƚijuac. Ja'ni tetemica ƚijuac tetets'i Cristo, iƚque Nocuxepa. \v 5 Ƚaca'no' mipalaic'o ȽanDios o mu'iyale lonespa ȽanDios, tetemijla' ƚijuac. Ja'ni texijla' ƚijuac tetets'i ƚipe'ailli', iƚque nocuxepa. Ja'ni texijla' ƚijuac tocomma to isuaf'pa. \v 6 Ja'ni ƚaca'no' aimetemijya ƚijuac, ne', tetec'eƚa' ƚijuac. Ja'ni ticua: “A'i, aimalatec'e'ma ƚaijuac, aimalisuaf'ma, catai'ma lalaic'ata”, ne' tetemijla' ƚijuac. \p \v 7 Cal xans mipalaic'o ȽanDios aimetemij'ma ƚijuac. Cal xans ti'onƚcospa to ȽanDios. Timuqui te ts'i'ic' iƚque Ƚilanc'epa. Ƚaca'no' ituca', iƚque tixhuaicospa ƚipe'ailli'. \v 8 ȽanDios lolanc'eyacola' lan xanuc' ate'a ilanc'epa cal xans, a'i ƚaca'no'. Iƚque ƚaca'no' aiquipa'e anuli lipecaƚ lolanc'ecoya cal xans. Ipa'epa lipecaƚ cal xans ilanc'ecopa ƚaca'no'. \v 9 ¿Ja'ni ƚaca'no' ehue'epa quipe'ailli' lijoupa ȽanDios ilanc'epa cal xans? A'i. Cal xans ehue'epa quipeno. Lijoupa ȽanDios ilanc'epa ƚaca'no'. \v 10 Toƚiya ticuicomma tetemijla' ƚijuac ƚaca'no'. Timuj'ma a'i micuxeyoxi iƚque quituca'. Timuj'ma ƚipe'ailli' xonca ti'hua limane. Toƚta'a tetenƚcoco'mola' lapaluc' quema'a jouc'a. Iƚne nahuelojmpá lapimaye lafot'ƚepoƚtsi. \p \v 11 Iya' aicatets'ila' lacaƚ'no'. Cacua: Ticuicomma loquexi', cal xans jouc'a ƚaca'no'. Cal xans ticuicomma quipeno, ƚaca'no' ticuicomma quipe'ailli'. Toƚta'a lapajnya molihuejyi ƚaƚPoujna. \v 12 Toƚta'a aƚmuc'iponga' ȽanDios: Al te'a ipa'apa ƚaca'no' licuerpo cal xans. Lijoupa limajnlita lan xanuc' iƚne caipalyomma liƚcuerpo lacaƚ'no'. Jahuay, ma' anuli ȽanDios tepi'ila' liƚpitine, axanuc', acaƚ'no'. \p \v 13 Imanc' coƚtuca', ¿te coƚcuapa? ¿Te ja'ni ac'a lo'epa ƚaca'no' mipalaic'o ȽanDios exiqueya ƚijuac? ¿Te ja'ni latenƚcocoya toƚiya? \v 14 Joupa oƚsina' a'ij nuli liƚsans ƚaca'no' y cal xans. Cal xans ja'ni itoqui juaiconapa ƚijuac, aiquetenƚma, alaic'ata. \v 15 Ƚaca'no', ja'ni itoqui juaiconapa ƚijuac, ma' etenƚma, i'huáqui ac'a juaiconapa. Iƚque ƚitoqui ƚijuac ȽanDios epi'icopa ƚaca'no' tipoxc'ixoxi. \v 16 Toƚta'a iya' laicuapa, lainu'ipolhuo'. Ja'ni anuli aimicueca, ja'ni tinesla': “Lacaƚ'no' mipalaic'oyi ȽanDios aimetemij'me ƚiƚjuac”, cami'ma iƚque: “Illanc' a'i toƚta'a maƚ'eyi. Jouc'a aimi'eyi lapimaye lefot'ƚepola' ȽanDios ni petsi lomana'.” \p \v 17 Itsiya capalaico'molhuo' lonƚ'epa pe aicalatenƚcocojma. Aicamilhuo': “Ac'a iƚe loƚ'ejma'”. Munlafot'ƚeyoƚtsi aimoƚtoc'iyoƚtsi, aimoƚfa'eyoƚtsi loƚpicuejma'. Lijou'ma xonca a'ijc'a loluyalaicopa. \v 18 Ate'a cu'i'molhuo' iƚe lonescompolhuo', aƚmimpa: “Lapimaye nomana' liƚya' Corinto mefot'ƚeyoƚtsi a'ij nuli liƚpicuejma', a'ij nuli lonespa”. Iya' cacua: Aga al ƚinca iƚe lataiqui' lonescompolhuo'. \v 19 Ƚinca aimi'iya moƚmajnyacu ma le'a anuli capicuejma'. Ticuicomma tolanajtsoƚtsi. Toƚiya ti'huájtola' naitsi iƚniya latenƚcocoya ȽanDios. \p \v 20 Imanc' lonlafot'ƚepoƚtsi anuli aicoƚspic'e moƚtetsoyacu Ƚixmocojma' ƚaƚPoujna. \v 21 Imanc' aimoƚ'huaicoyi anuli anuli, ma toƚteji ƚoƚtaic'. Tijouƚa' anuli ƚapima tipanehuo tunle'e, ƚocuena timeyoqui. \v 22 Imanc', ¿te ailopa'a colajut'ƚi? Jiƚpiya ti'i'ma toƚtetsota, toƚsnata. Xonca oƚpic'a tolatets'itsola' loƚpimaye, iƚniya jouc'a lefot'ƚepola' ȽanDios. Imanc' tolahuelongila' to ninaitsi xanuc', tijouƚa' iƚniya tixinyi calaic'ata juaiconapa. \p ¿Te caifmiyacolhuo'? ¿Te cami'molhuo': “Ac'a lonƚ'epa”? A'i, aicamiyacolhuo' toƚta'a. \p \v 23 Iya' joupa aimuc'ipolhuo' iƚe laƚmipa ƚaƚPoujna. Nu'ipolhuo': Lipuqui' licum'me ƚaƚPoujna Jesús iƚque epef'ma anuli ƚa'i. \v 24 Ix'najtsi'i'ma ȽanDios, ixquej'ma ƚa'i, timila' ts'ilihuequi': “Iƚta'a aicuerpo. Cacu'moxi, cunƚu'e'molhuo'. Ma toƚta'a tonƚ'e'me imanc'. Toƚsquej'me ƚa'i, toƚte'me, aƚ'nujuaisco'ma iya'.” \v 25 Lijoupa lixmocopa ƚaƚPoujna timila' ts'ilihuequi: “Iƚta'a al vaso, al vino lonango, iƚe aijuats' laifxcuajaiya. Toƚiya caƚinc'i'ma al ts'e cataiqui' lopo'no'ipolhuo' ȽanDios, imanc' ixanuc'. Toƚsnaƚe. Ti'hua tonƚ'e'me toƚta'a. Ma moƚsnayi aƚ'nujuaisco'ma.” \p \v 26 Maƚ'eyi toƚta'a, maƚteji ƚa'i ƚaƚsquejpa, maƚsnayi al vaso, luya'ayi limayopa ƚaƚPoujna jiƚpe lancruz. Ma toƚta'a maƚ'eyi aƚ'huaijma ticuaiyoconno. \v 27 Toƚiya aimi'iya maƚtejacu ƚa'i to nij tintsi ca'i, aimi'iya maƚsnayacu al vino to nij tintsi vino. Ja'ni toƚta'a li'ejma' cal xans, iƚque tetets'ila' licuerpo jouc'a lijuats' ƚaƚPoujna. \p \v 28 Ai'a toƚte'me ƚa'i, ai'a toƚsna'me al vino tolimetsaicotsoƚtsi, te ts'i'ic' loƚ'ejma', te ts'i'ic' loƚpicuejma'. Tijouƚa' toƚteƚe ƚa'i, toƚsnaƚe al vino. \v 29 Naitsi notepa ƚa'i, noxnapa al vino, ja'ni aimimetsaijma jiƚpe licuerpo Cristo, litepa ƚa'i, lixnapa al vino aimitoc'iya. Titeƚco'ma loteƚ'miya ȽanDios. \v 30 Toƚiya, jiƚpe pe loƚmana' timana' axpela' lapimaye titafquemmola', axpela' textafquila' o joupa imanapola'. \p \v 31 Limetsaicotsoƚtsi, aƚsintsoƚtsi te ts'i'ic' laƚ'ejma'. Ja'ni a'ijc'a laƚ'ejma' aƚsuej'menanca. Tijouƚa' aimaƚteƚ'miyaconga' ȽanDios. \v 32 Ja'ni aƚteƚ'minga' ȽanDios aƚmuc'inga' aimetenƚma laƚ'ejma', ipic'a aƚsuej'menca. Toƚta'a aimalacani'eyaconga' to locuenaye naihuejpá quiƚtuca' liƚpicuejma'. \p \v 33 Unc'aipimaye toƚ'nujuaitsa iƚe laifnu'ipolhuo'. Litine molafot'ƚeyacoƚtsi, toƚtetso'me anuli, toƚcuaitsa petsi lolafot'ƚeyacoƚtsi, toƚ'huaicota ticuaiyunca loƚpimaye, tijouƚa' toƚtetso'me. \v 34 Ƚapima ƚonle'epa juaiconapa, titetsoƚa' jiƚpe lejut'ƚ. Toƚta'a ac'a toluyalaico'me jiƚpe lolafot'ƚepoƚtsi. ȽanDios aimiteƚ'miyacolhuo'. \p Litine cacuaitsi jiƚpiya aƚpalaic'otoƚtsi xonca. Catalai'etolhuo' jahuay lalicuis'epa. \c 12 \p \v 1 Unc'aipimaye aipic'a ti'iƚa' coƚsina' te ts'i'ic' laƚ'eyacu ja'ni cal Espíritu aƚcuxenga', lapi'iponga' laƚpicuejma'. \v 2 Imanc' toƚ'nujuaisyi te ts'i'ic' loƚ'ejma' iƚne ƚitiné ma' aimolimetsaicoyi ȽanDios. Icuxe'molhuo' landiosla' pe aimipalaiyi. Unlihuejco'me iƚniya. \v 3 Iƚne ƚitiné aicoƚsina' litaiqui' cal Espíritu Santo. Itsiya camilhuo': Cal xans nonespa: “Tecaniƚa' Jesús”, aiminesqui locuapa cal Espíritu Santo. Jouc'a camilhuo': Ma le'a cal xans pe joupa epenufpa cal Espíritu Santo ti'i'ma tuya'a'ma: “Jesús aiPoujna. Maƚque anDios.” Ja'ni aiquepenufi cal Espíritu Santo aimi'iya muya'aya toƚta'a. \p \v 4 Tama ituca' ituca' laƚ'eyacu ma to malapi'inga' cal Espíritu, ailopa'a oquexi' afantsi lan Espíritu Santo, ma' anuli le'a. \v 5 Tama ituca' ituca' laƚpenic', iƚe laƚtoc'iyacola' laƚpimaye, ma le'a anuli ƚaƚPoujna. \v 6 Tama a'ij nuli calapi'inga' laƚmane, iƚque ȽanDios ma le'a anuli. Ma' iƚque lapi'inga' jahuay iƚiya. Toƚta'a aƚpaxnenga' jahuay illanc'. \p \v 7 Cal Espíritu Santo aƚmuc'inga' laƚ'eyacu anuli anuli illanc'. Toƚta'a illanc' ninc'apimaye ti'i'ma aƚtoc'i'moƚtsi. \v 8 Anuli ƚapima, cal Espíritu Santo tepi'i'ma tuhuaƚ'ma litaiqui' ȽanDios. Ƚocuena capima, maƚque cal Espíritu Santo tepi'i'ma tuya'a'ma al cueca' ts'ixina'. \v 9 Ƚocuena capima, maƚque cal Espíritu Santo tepi'i'ma ti'huaiyijnla' juaiconapa ƚaƚPoujna Jesucristo. Ƚocuena capima, maƚque cal Espíritu tepi'i'ma limane tixaƚ'me'mola' lafcualƚay. \v 10 Ƚocuena capima, tepi'i'ma ti'eƚa' al cueca' ma to mi'ay ȽanDios. Ƚocuena capima, tepi'i'ma ti'iƚa' quixina' loxpic'epa ȽanDios, tu'itsola' lapimaye. Ƚocuena, tepi'i'ma timetsaicoƚa' ja'ni ma' aƚinca cal Espíritu Santo ticuxe anuli ƚapima o ja'ni ticuxe ocuena 'espíritu, iƚque ƚixcay. Ƚocuena capima, tepi'i'ma tipalaiƚa' ipaijma litaiqui' pe aiquixina'. Ƚocuena capima, tepi'i'ma ticuejla' iƚe lataiqui' linespa ƚipima, tu'itsola' locuenaye capimaye. \v 11 Jahuay iƚiya ti'ay cal Espíritu Santo. Ituca' ituca', ma to lixpic'epa, lapi'inga' laƚpicuejma' jouc'a laƚ'eyacu. \p \v 12 Anuli al cuerpo ƚinca axpe' mipa'a. Tama axpe' mipa'a licuerpo cal xans a'i oquej fanej licuerpo, anuli le'a. Toƚta'a Cristo. Illanc' icuerpo iƚque. \v 13 Illanc' ja'ni ninc'ijudío, ja'ni ninc'ocuenaye xanuc', ja'ni fa'a li'a lamats' tipa'a ƚaƚpoujna o ailopa'a caƚpoujna, illanc' nalapolipá aƚ'onƚcosponga' to anuli al cuerpo, iƚe icuerpo Cristo. Ma' anuli joupa aƚsnapá al c'a caja', iƚque cal Espíritu Santo ƚalapenufpa. \p \v 14 Ƚinca, anuli al cuerpo mipa'a axpe', a'i anuli ne'a. \v 15 Cal xans ja'ni li'mis timixoxi: “Iya' a'i namane, toƚta'a iya' a'i qui'huexi iƚe al cuerpo”, ¿te iƚe li'mis a'i qui'huexi al cuerpo? \v 16 Jouc'a ja'ni lix'mas timixoxi: “Iya' a'i na'u, toƚta'a iya' a'i qui'huexi iƚe al cuerpo”, ¿te iƚe lix'mas a'i qui'huexi al cuerpo? \p \v 17 Ja'ni laƚcuerpo pangay ca'u', ¿te co'iya maƚcuejyacu? Ja'ni laƚcuerpo pangay cax'mats'i', ¿te co'iya malujuenufyacu? \v 18 A'i toƚta'a laƚcuerpo. ȽanDios joupa ixpic'epa lo'eya, ipo'no'ipola' anuli anuli pe lopanc'eya. \v 19 Ja'ni a'i coƚa' toƚta'a qui'e'e ȽanDios, ¿pe copa'a al cuerpo? Ailopa'a. \p \v 20 Ƚinca axpe' tipa'a lipo'no'ipola' ȽanDios, tama anuli le'a laƚcuerpo. \v 21 Toƚiya laƚ'u' aimi'iya mimiya laƚmane': “Aicaxhuicolhuo'. Tonƚenƚe'. Iya' caituca' ca'e'ma lanic'.” Jouc'a ƚaƚjuac aimi'iya mimiyacola' laƚ'mitsi': “Aicaxhuiyacolhuo'. Tonƚenƚe. Iya' caituca' ca'e'ma lanic'.” \v 22 Jiƚpe laƚcuerpo ticuicomma jahuay lipo'no'ipola' ȽanDios. Iƚniya pe tocomma ailopa'a quiƚpujfxi, iƚne xonca ticuicomma. \v 23 Jiƚpe laƚcuerpo tipa'a pe aimalimetsaicoyi xonca, jiƚna'a xonca aƚ'eyi cuenna. Jouc'a iƚna'a petsi ticuicomma temiyaquenni aimalixocoyi iƚniya. \v 24 Petsi xonca latenƚcoconga' aimaƚsinyi cuanuc', aimalamiyi. \p ȽanDios lilanc'epa laƚcuerpo ixpic'epa petsi lopo'no'iyacola' anuli anuli. Ja'ni ipic'a temiyaquenni, ti'enƚe cuenna, ipo'nopa maƚpe petsi aƚ'e'me cuenna. \v 25 Toƚta'a, jiƚpe laƚcuerpo anuli aimi'iya miƚof'eyacoxi, locuena mi'oc'eyacoxi. Jahuay tixinyoƚtsi cuanuc', jahuay ti'eyoƚtsi cuenna. \v 26 Ja'ni laƚcuerpo tipa'a anuli titeƚma, jahuay titeƚcoyi jouc'a. Ja'ni anuli tixoqui queta, jahuay tixojma quileta. \p \v 27 Toƚta'a imanc', icuerpo Cristo. Anuli anuli imanc' i'huexi iƚe licuerpo. \v 28 Jahuay nalafot'ƚeponga' ȽanDios lapi'iponga' anuli anuli laƚpicuejma', ituca' ituca' laƚpenic'. \p Ate'a ipo'nopola' lan apóstole, iƚne lummepola' Cristo tuya'aƚe Lataiqui'. Lijoupa ipo'nopola' lam profeta, iƚne tuya'ayi lataiqui' lomipola' ȽanDios. Lijoupa ipo'nopola' lomxiye, iƚne tuhuaƚyi Lataiqui', timuc'iyaleyi. Lijoupa ipo'nopola' iƚne petsi lepi'ipola' liƚmane, ti'e'me ma to lo'epa ȽanDios. Lijoupa ipo'nopola' iƚne petsi lepi'ipola' liƚmane tixaƚ'meƚe lafcualƚay. Lijoupa ipo'nopola' iƚne pe lepi'ipola' liƚpicuejma' titoc'iƚe liƚpimaye. Jouc'a ipo'nopola' iƚne pe lepi'ipola' liƚpicuejma' ticuxe'me liƚpimaye, tu'i'mola' te co'iya mi'eyacu lanic' lepi'ipola' ȽanDios. Jouc'a ipo'nopola' iƚne pe lepi'ipola' liƚpicuejma' tipalaiƚe ipaijma liƚtaiqui'. \p \v 29 ¿Te jahuay illanc' ninc'apóstole? ¿Te jahuay ninc'iprofeta? ¿Te jahuay ninc'omxiye? ¿Te jahuay aƚ'eyi al cueca' ma to lo'epa ȽanDios? \v 30 ¿Te jahuay aƚsaƚ'mela' lafcualƚay? ¿Te jahuay aƚpalaiyi ipaijma laƚtaiqui'? ¿Te jahuay nipajnya aƚcuej'me loya'apa lapimaye nopalaipá ipaijma lataiqui'? A'i. Ituca' ituca' mi'hua laƚmane, ituca' ituca' laƚpicuejma' lalapi'iponga'. \v 31 Imanc' toƚpo'noƚe loƚpicuejma', toƚsahue'eƚe ȽanDios tepi'itsolhuo' al c'a juaiconapa. \p Itsiya camuc'i'molhuo' te ts'i'ic' aƚ'ejma' xonca al c'a. \c 13 \p \v 1 Iya cacua: Tama aƚpalai'me liƚtaiqui' lan xanuc' jouc'a liƚtaiqui' lapaluc' quema'a, tijouƚa', ja'ni aimaƚ'ehualeyi capic'a, iƚe laƚpalaipa ailopa'a quipenic'. Tocomma ma le'a luna'anga' to latengoƚyi latejma' o latsajnyi loquej ƚatehuaijma'. \v 2 Ja'ni ninc'iprofeta, lu'iyaleyi laƚmiponga' ȽanDios, ja'ni aƚcueca' xonca lipime litaiqui' ȽanDios, ja'ni joupa acueca' i'ipa caƚsina', ailopa'a calahue'eponga', ja'ni acueca' aƚ'huaiyijnyi ȽanDios, toƚta'a aƚcuxe'mola' ƚijualay, iƚniya tiye'me ƚu'hua, tijouƚa', ja'ni aimaƚ'ehualeyi capic'a, ¿te quipenic' iƚiya? Illanc' aƚ'onƚcotonga' to nij naitsi xanuc'. \v 3 Ja'ni jahuay ƚaƚ'huexi lapi'i'mola' titetsoƚe iƚne petsi aiquiƚ'hueca, ja'ni aƚcu'moƚtsi aƚteƚ'mitsonga' acueca', aƚma'atsonga', aƚpi'etsonga' nulemma, tijouƚa' ja'ni aimaƚ'ehualeyi capic'a, ¿te quipenic' iƚiya? ȽanDios aimetenƚcocoya laƚ'epa. Ailopa'a calapi'inyaconga'. \p \v 4 ¿Te caƚ'eyacu laƚ'ejma' ja'ni aƚ'ehualeƚe capic'a? Maƚ'ehualeyi capic'a aƚsnet'ƚ'me juaiconapa jahuay laƚ'e'eyaconga', aƚpalaic'o'mola' al c'a, aimaƚ'eyacola' laic', aimaƚnescoyacoƚtsi al c'a, aimaƚ―lof'eyacoƚtsi. \v 5 Aimaƚ'eyacu nixpiya, aimaƚ'eyacu lalatenƚcocoyaconga' illanc' caƚtuca'. Aimalixtulecoyacu, aimaƚ'nujuaisyacu ja'ni a'ijc'a laƚ'eponga'. \v 6 Aimixojya calata ja'ni timenaquila' lapimaye, ƚinca tixoj'ma calata ja'ni laƚpimaye tihuejcoyi al ƚinca cataiqui'. \v 7 Ti'hua aƚ'ela' capic'a, aimaƚxojyaconga'. Aƚ'huaiyijm'mola'. Aƚ'huaicotola' ma ti'eƚe al c'a. Jahuay laƚ'eyaconga' ti'hua aƚsnet'ƚ'me. \p \v 8 Ja'ni aƚ'ela' capic'a, tama itsiya litine o Locuena Quitine ti'hua aƚ'e'mola' capic'a. Iƚe laƚ'ejma' aimijouya. Tijauhuamlaicota quitine toƚta'a aƚ'e'me. \p Itsiya litine lam profeta tu'iyaleyi lu'ipola' ȽanDios, Locuena Quitine a'i, aimuya'aconayacu toƚta'a. Itsiya litine lapimaye tipalaiyi ipaijma liƚtaiquí, Locuena Quitine a'i, aimipalaiconayacu toƚta'a. Itsiya tocomma tipa'a laƚsina', Locuena Quitine a'i. Aimaƚ'nujuaisyacu iƚiya. \v 9 Itsiya ma le'a a'onƚca laƚcueca, ma' a'onƚca lalu'iponga' ȽanDios, toƚta'a lu'iyaleyi. \v 10 Locuena Quitine a'i. Jahuay aƚsim'me, jahuay lu'i'monga' ȽanDios. Petsi joupa lixhuaita hualca ailopa'a. \p \v 11 Ti'i'ma ma to iya' laƚ'ipa. Iya' maj na'hua, iƚne ƚitiné ma to tixpic'eyi laif'as ca'uhuay ma' anuli caxpic'e iya'. Toƚta'a laipicuejma', laitaiqui'. Lijoupa laƚtojpa aicainihuequi iƚe lai'ejma' ma na'hua. \v 12 Itsiya afule maƚcuejyi. Tocomma to lahuelojnyi anuli lahuejma' catejma', iƚe lalahuelojmpa tocomma to cua naitsi ipunxahua. Afule qui'huáqui. Locuena Quitine a'i. Aƚsim'me acuajmaica. Itsiya ma' a'onƚca aƚsina', ma' a'onƚca aƚcuec'eyi. Locuena Quitine a'i. Ma to ȽanDios limetsaiconga' itsiya, ma toƚta'a limetsaico'me ȽanDios. \p \v 13 Ƚinca itsiya y tijauhuamlaicota litine, ti'hua aƚ'huaiyijm'me ȽanDios, ti'hua aƚ'huaico'me al c'a, ti'hua aƚ'ela' capic'a laƚpimaye jouc'a ȽanDios. Tama jahuay iƚe laƚ'ejma' aimijouya, tetenƚcocojma ȽanDios, iƚe maƚ'ehualeyi capic'a xonca tetenƚcocojma, ȽanDios tixina iƚe xonca al c'a. \c 14 \p \v 1 Toƚpo'noƚe loƚpicuejma' tonƚ'etsola' capic'a loƚpimaye. Jouc'a toƚsahue'eƚe cal Espíritu Santo tepi'itsolhuo' coƚmane coƚpicuejma'. Xonca toƚjanajle, toƚsahue'eƚe ti'etsolhuo' profeta, tepi'itsolhuo' loƚpicuejma' tolu'itsola' lapimaye lataiqui' lomiyacolhuo' ȽanDios. \v 2 Ƚapima nopalaipa ipaijma litaiqui', iƚe lapi'ipa cal Espíritu Santo a'i ma quitaiqui', iƚque tipalaic'o'ma ȽanDios. Lan xanuc' aimicuec'e'me. Cal Espíritu Santo ticuxe lipicuejma', iƚne pe noquimf'epá aimi'iya muhuaƚqueyacu lonespa, aimuhuaƚqueyacu loya'apa. \v 3 Ƚapima ja'ni aprofeta, iƚque tipalaic'ola' lan xanuc', xonca tifa'ela' liƚpicuejma', tixc'ai'ila', tixoc'ila' quileta. \v 4 Ƚapima nopalaipa ipaijma litaiqui' xonca tifa'eyoxi quituca' lipicuejma'. Cal profeta lopalaipa xonca tifa'ela' liƚpicuejma' lipimaye, jahuay iƚniya nafoƚumma. \p \v 5 Camilhuo': Ja'ni jahuay imanc' ipaijma ipaijma loƚtaiqui' toƚpalai'me, ƚinca tixoj'ma neta iya'. Xonca tixoj'ma neta ja'ni coƚa' jahuay unc'iprofeta. Ƚapima nopalaipa ipaijma litaiqui', iƚe lepi'ipa cal Espíritu Santo, ja'ni timuc'ila' lapimaye te ts'i'ic' linespa, acueca' al c'a lo'epa, acueca' titoc'ila' lipimaye, tifa'ela' liƚpicuejma'. Ja'ni aimi'iya mimuc'iyacola' loya'apa iƚe linespa, litaiqui' aimitoc'ila' lipimaye. Xonca acueca' al c'a ti'e'ma cal profeta, lapimaye ticuec'eyi iƚque. \v 6 Unc'aipimaye, cacuaitsi jiƚpiya, ja'ni capalay pangay ipaijma laitaiqui', ¿te ja'ni catoc'i'molhuo'? A'i. Ticuicomma cu'itsolhuo' laƚmuc'ipa ȽanDios, o cu'itolhuo' laixina', o cu'itolhuo' laƚmipa ȽanDios, o camuc'itolhuo'. Ja'ni toƚe ca'etsi, ƚinca catoc'itolhuo'. \p \v 7 Iƚiya al pito o al 'arpa, tama aiquiƚmaf'i', ja'ni tifus'minƚe al pito o tunanƚe al 'arpa tocomma to tipalaiyi. Ticuicomma tifus'minƚe o tunanƚe al c'a. Ja'ni a'i, aimi'iya micuejyacu te loya'apa. \p \v 8 Tijoc'intsola' lan soldado ticuaiyunca tifuleta, ja'ni a'i munanni al c'a al trompeta, ¿te ticuec'e'me lan soldado? A'i. Aimicuec'eyacu. \v 9 Jouc'a imanc', ja'ni toƚpalaiyi ipaijma loƚtaiqui' iƚne noquimf'epolhuo' aimi'iya quiƚsina' te ts'i'ic' loluya'apa. Tocomma to toƚpalaic'oyoltsi coƚtuca', to toƚpalaic'oyi ƚahua' le'a. \p \v 10 Ƚinca, fa'a li'a ƚamats' tipa'a axpe' quiƚtaiqui' lan xanuc'. Anuli anuli tipa'a loya'apa. \v 11 Maƚpalaic'o'moƚtsi ja'ni aicaƚcuec'eyoƚtsi, ¿te iya' latenƚcoco'ma iƚque linespa? O iƚque, ¿te tetenƚcoco'ma iya' lainespa? A'i, aimaƚsinc'neyacoƚtsi. Caxim'ma iƚque to aine, iƚque aƚsim'ma to naine. \v 12 Imanc' ma toƚta'a lo'ipolhuo' jiƚpe. \p Ja'ni juaiconapa toƚjanajyi ƚocupa cal Espíritu Santo toƚsahue'eƚe tepi'itsolhuo' coƚmane, coƚpicuejma' toƚtoc'itsola' loƚpimaye, toƚfa'etsola' liƚpicuejma'. \v 13 Ƚapima nopalaic'opa ȽanDios, ja'ni tipalay ipaijma litaiqui' jouc'a tixahue'eƚa' cal Espíritu Santo tepi'iƚa' lipicuejma' tu'itsola' lapimaye loya'apa iƚe lonespa. \p \v 14 Iya' ma capalaic'o ȽanDios ipaijma laitaiqui' lalapi'ipa cal Espíritu Santo, ƚinca tama jiƚpe ƚainunxajma' aixina' capalaic'o ȽanDios aicaixina' loya'apa laifnespa, toƚta'a aicatoc'ila' laipimaye. \v 15 ¿Te caif'eya? Capalaic'o'ma ȽanDios ipaijma laitaiqui', ma to maƚcuxe cal Espíritu Santo, jouc'a cu'i'mola' laipimaye loya'apa iƚe laipalaic'opa ȽanDios. Cunac'co'ma ȽanDios ipaijma laitaiqui', ma to maƚcuxe cal Espíritu Santo, jouc'a cu'i'mola' laipimaye loya'apa iƚe lainunac'copa ȽanDios. \p \v 16 Ima', mox'najtsi'i ȽanDios ja'ni ma le'a ipaijma lotaiqui', ¿te co'eya cal xans noquimf'epa, iƚque pe aimihuequi? Aimicuec'eya lofnespa. ¿Te co'iya minesya: “Amén, toƚe ti'iƚa'”? A'i, aimi'iya. \v 17 Ima' ƚinca juaiconapa ac'a ox'najtsi'ipa ȽanDios. Ƚopima ipanemma ma to mipa'a. Aicofa'e lipicuejma'. \p \v 18 Cax'najtsi'i ȽanDios iya' culiquilhuo' imanc'. Capalay xonca ipaijma laitaiqui'. \v 19 ¿Te co'iya? ¿Te ja'ni capalai'ma pangay ipaijma ƚaitaiquí jiƚpe lalafot'ƚeyopoƚtsi anuli laipimaye? A'i. Tama nipajnya capalaiƚa' imbamaj mil ƚataiquí, iƚe ipaijma ƚaitaiquí, xonca aipic'a capalaiƚa' ma le'a amaquej ƚataiquí ma le'a laƚtaiqui'. Toƚta'a aƚcuec'e'ma lapimaye, camuc'ila'. \p \v 20 Unc'aipimaye, aimonlihuej'me liƚ'ejma' la'uhuay. Iƚne aiquicuaiya quiƚpicuejma'. Ƚinca ma to mi'eyi lan tsocay, iƚne pe aimihuejyi lixcay, imanc' jouc'a ti'iƚa' toƚta'a loƚ'ejma'. Toƚ'nujuaitsa tipa'a loƚpicuejma', toƚspic'eƚe al c'a. \v 21 Petsi liniƚijmpa loya'apa locuxepa ȽanDios ticua: \q1 ȽanDios tuya'e': “Iƚne petsi aimepenufyi laifmuc'ipola', \q1 cumme'e'mola' lan xanuc' ocuena quiƚraza, ituca' quiƚtaiqui', iƚniya tu'innola' laifnuya'apa. \q1 Tijouƚa', tama tiquimf'e'me ma' anuli tuyalaico'me, aimihuejyacu.” \m \v 22 ȽanDios ipic'a timujla' nulemma naitsi iƚne aimi'huaiyijnyi. Toƚta'a ummepola' nopalaipá ipaijma liƚtaiqui'. Lummepola' a'i mimujyacu naitsi iƚne no'huaiyijmpá. Lam profeta, iƚne ƚinca timuc'iyaleyi no'huaiyijmpá, a'i petsi aimi'huaiyijnyi. \p \v 23 Itsiya, ¿te co'iya? Cacua: Petsi lolafot'ƚepoƚtsi anuli, jahuay toƚpalaiyi ipaijma ipaijma loƚtaiqui', iƚe lepi'ipolhuo' cal Espíritu Santo, tijouƚa' titsuflaiƚe iƚne petsi aimicuec'eyi iƚe loƚ'ejma' o petsi aimihuejcoyi ȽanDios, ¿te cocuayacu? Tines'me: “Iƚne ma' amac'ta”. \v 24 Ituca' lo'iya ja'ni jahuay imanc' toluya'ayi iƚe lu'ipolhuo' ȽanDios. Titsufaiƚa' anuli pe aimihuejma ȽanDios, o aimihuequilhuo' imanc' lonƚ'ejma', iƚque tiquimf'e'molhuo' anuli anuli imanc' loƚnespa. Loƚtaiqui' titsufai'ma lipicuejma' iƚque cal xans. Toƚta'a tixhuej'menahuo, ti'i'ma quixina' te ts'i'c' li'ejma'. \v 25 Lemiya jiƚpe ƚunxajma' ti'huájta. Tijouƚa' texc'onƚquehuo tixpats'huaita ƚamats', tix'najtsi'i'ma ȽanDios, tuya'e': “Ƚinca ma fa'a tipa'a ȽanDios”. \p \v 26 Itsiya, cunc'aipimaye, ¿te co'iya? Jiƚpe molafot'leyoƚtsi, jahuay imanc' anuli anuli tipa'a loƚpalaiyacu. Anuli tunac'co'ma ȽanDios, ƚocuena tipa'a lomuc'iyacola' lapimaye, ƚocuena tu'i'mola' lapimaye te ts'i'ic' iƚe lu'ipa ȽanDios, ƚocuena tipalai'ma ipaijma litaiqui', iƚe lepi'ipa cal Espíritu Santo, ƚocuena tipa'a lipicuejma' tuhuaƚ'ma iƚe lipaijma lataiqui', tuya'a'ma te loya'apa. Ne', jahuay iƚna'a ti'i'ma tonƚ'e'me ja'ni toƚta'a toƚtoc'i'mola' loƚpimaye, ja'ni toƚfa'e'mola' iƚniya liƚpicuejma'. \p \v 27 Ja'ni toƚpalai'me ipaijma loƚtaiqui', iƚe lepi'ipolhuo' cal Espíritu Santo, toƚpalaiƚe oquexi' afantsi le'a, xonca a'i. Anuli anuli toƚpalai'me. Tijouƚa' anuli ƚapima tu'i'mola' lapimaye te loya'apa iƚe lipaijma lataiqui'. \v 28 Jiƚpe, ja'ni ailopa'a anuli no'iyalepa toƚta'a, aimoƚpalaiyacu ipaijma loƚtaiqui'. Ma jiƚpe loƚpicuejma' toƚpalaic'o'me ȽanDios. \p \v 29 Jouc'a lam profeta, tipalai'me oquexi' afantsi le'a, xonca a'i. Locuenaye lapimaye noquimf'epá tixpif'me, ti'iƚa' quiƚsina' ja'ni itaiqui' ȽanDios o a'i. \v 30 Mipalaic'olhuo' ƚaƚpima ja'ni aprofeta, ja'ni ȽanDios tu'iƚa' o timuc'iƚa' ƚocuena capima nocutsuya jiƚpe, iƚque nopalaic'opolhuo' ti‑ch'ixco'ma. Tipalaic'otsolhuo' ƚocuena capima, tu'itsolhuo' lu'ipa ȽanDios. \v 31 Toƚta'a jahuay lapimaye tolihuic'i'me, jahuay tixpai'i'mola' cunlata. \p Imanc' unc'iprofeta nipajnya toƚcuxe'moƚtsi al c'a, toƚpalai'me anuli anuli. A'i jahuay moƚpaloƚai'me. \v 32 Ƚapima ja'ni aprofeta ti'hua limane ticuxe'moxi. Ti'i'ma tixpic'e'ma ja'ni tipalaiƚa' o ja'ni aimipalaiya. \v 33 ȽalanDios aimaƚ'eyaconga' lahuoc'aitsoƚtsi. Iƚque aƚpac'e'enga' laƚpicuejma'. Ja'ni imanc', ja'ni ocuenaye lapimaye, ni petsi lolafot'ƚepoƚtsi toƚta'a li'ejma' ȽanDios. \p \v 34 Molafot'ƚeyoƚtsi anuli aimipalai'me lacaƚ'no'. Aimi'onƚico'moƚtsi to lan xanuc'. Tihuejcoƚe. Pe liniƚiya locuxepa ȽanDios toƚta'a tuya'e'. \v 35 Iƚne laƚpimaye cacaƚ'no', ja'ni jiƚpe ƚilejut'ƚi maƚpiya ti'i'ma ticuis'eta liƚpe'aillí. Pe lolafot'ƚepoƚtsi aimipalai'me lacaƚ'no'. Iƚe a'ijc'a, aimetenƚma. \v 36 Imanc' unc'iCorinto, aimolihuejcola' locuenaye laƚpimaye liƚ'ejma'. ¿Te ma imanc' coƚtuca' toƚcuxe'moƚtsi? ¿Te imanc' unc'apoujnalá litaiqui' ȽanDios? ¿Te jiƚpe quipangoyopa? ¿Te ma le'a imanc' olapenufpá iƚe lataiqui'? ¿Te ma le'a icuaita jiƚpiya? \p \v 37 Ƚapima nonespa: “Iya' ninprofeta”, o “Iya' ƚinca acueca' lalapi'ipa cal Espíritu Santo”, timetsaicoƚa' naitsi lalapi'ipa iya' iƚe laitaiqui' laininiƚ'epolhuo' jifa'a. Iƚe a'i caitaiqui', ma litaiqui' ƚaƚPoujna Cristo, toƚta'a ticuxe iƚque. \v 38 Ja'ni aimimetsaicojma toƚta'a iƚque jouc'a aimimetsaicom'me. \p \v 39 Unc'aipimaye, camiconalhuo' lonƚ'eyacu. Toƚjanajle juaiconapa ti'itsolhuo' to lam profeta. Lapimaye nopalaipá ipaijma liƚtaiqui', ne', tipalaiƚe, aimoƚcuanac'e'mola'. \v 40 Jiƚpiya lonlafot'ƚeyoƚtsi tonƚ'eƚe ma latenƚcocoya ȽanDios, toƚcuxetsoƚtsi al c'a. \c 15 \p \v 1 Unc'aipimaye, itsiya cu'icona'molhuo' te ts'i'ic' loya'apa Lataiqui', maƚe Lataiqui' lainu'ipolhuo'. Iƚe Lataiqui' joupa lolapenufpa, maƚe lonlihuequi. \v 2 Ja'ni tolihuejle Lataiqui' lainu'ipolhuo' maƚe Lataiqui' tunƚu'elhuo'. Ja'ni aimunƚu'eyacolhuo' coƚa' aicolapenufi Lataiqui'. \p \v 3 Laipangopa lainuya'apa jiƚpe, ate'a nu'ipolhuo' Lataiqui' lainepenufpa, lu'ipa ƚaƚPoujna. Aimipolhuo': “Cristo icupoxi tima'anƚe, toƚta'a liƚonc'e'eponga' laƚjunac'. Al Paxi Liniƚingiya joupa uya'apa toƚta'a lo'iya. \v 4 Lijoupa limanapa, eminnapá. Al fane' quitine imaf'inapa. Al Paxi Liniƚingiya jouc'a tuya'e' toƚta'a. \v 5 Imuj'moxi imaf'i'. Pedro ixim'ma. Lijou'ma ixim'me locuenaye liyejmalepá Cristo. \v 6 Lijou'ma mefot'ƚeyoƚtsi to amaquej maxnu lapimaye iƚne jouc'a ixim'me. Hualca iƚniya itsiya ailomana' fa'a li'a ƚamats', joupa imanapola'. Axpela' ti'hua ts'iƚmaf'i'. \v 7 Lijou'ma Jacobo ixim'ma. Lijou'ma ixim'me jahuay lan apóstole.” \p \v 8-9 Ijouco'ma iya' aixim'ma, imuj'moxi pe laifpa'a. Litine lixim'me locuenaye ailopa'a al ts'e laipitine iya'. Tocomma afule caipajnconna. Iya' aica'onƚicoyacoxi to locuenaye lan apóstole. Iƚniya xonca ac'a xanuc'. Iya' caxinyoxi xonca ninaitsi xans. Iya' caituca' aicainepi'iyoxi iƚta'a laipenic'. Caxinyoxi a'ijc'a laipicuejma', nihuetsopola' lixanuc' ȽanDios lefot'ƚepola'. \v 10 Ƚinca, itsiya ituca' lai'ejma'. Toƚta'a li'epa ȽanDios, iƚque aƚpai'ipa iya' laipicuejma', aƚtoc'ipa juaiconapa. Toƚiya nulijpola' locuenaye lan apóstole. Xonca ai'epa canic'. Cax'najtsi'i ȽanDios, iƚque aƚtoc'ipa. Ƚinca a'i iya' caituca' ai'epa toƚta'a, acueca' aƚtoc'ipa ȽanDios. Toƚiya iƚe lanic' lai'epa tocomma to ma li'epa ȽanDios. \v 11 Ja'ni iya', ja'ni locuenaye lan apóstole, ma' anuli Lataiqui' laluya'apa. Maƚe Lataiqui' lolapenufpa imanc'. \p \v 12 Illanc', ja'ni luya'ayi: “Cristo imaf'inapa, ipayomma pe lomana' limanapola'”, hualca imanc' ¿te coƚnescopa: “Aimimaf'inayacu limanapola'”? \v 13 Iya' camilhuo': Ja'ni limanapola' aimimaf'inayacu jouc'a Cristo aiquimaf'inghua. \v 14 Ja'ni Cristo aiquimaf'inghua, illanc' coƚa' ma le'a aƚpalaiyi, Lataiqui' laluya'apa ailopa'a quipenic'. Ma' anuli, tama oƚ'huaiyijmpá Jesucristo, iƚque ja'ni coƚa' timanghua aimi'iya mitoc'iyacolhuo'. \p \v 15 Joupa lu'ipolhuo': “Toƚe, toƚe li'epa ȽanDios, iƚque imaf'i'inapa Cristo”. Ja'ni coƚa' ȽanDios aimimaf'i'iyacola' limanapola' jouc'a Cristo aiquimaf'i'inghua. Illanc' naƚnespa li'epa ȽanDios coƚa' a'ij ƚinca. Ma le'a aƚfel'mipolhuo'. \v 16 Ƚinca ja'ni limanapola' aimimaf'i'inyacola', Cristo a'i quimaf'i'inghua. \v 17 Ja'ni Cristo aiquimaf'i'inghua loƚjunac' aiquiƚonge. Tama oƚ'huaiyijmpá Cristo, ja'ni timanghua, iƚque aimi'iya mitoc'iyacolhuo'. \v 18 Jouc'a laƚpimaye limanapola', tama i'huaiyijmpá Cristo iƚne joupa ejac'pola'. Toƚta'a li'ipola' ja'ni aiquimaf'inghua Cristo. \v 19 Jouc'a illanc', itsiya maƚ'huaiyijnyi Cristo aƚteƚcoyi. Ticuaitsi Locuena Quitine, ja'ni aimaluyalaico'me xonca al c'a, ¿te caƚ'huaiyijncopa Cristo? Ƚinca ja'ni aimaƚmaf'iyacu xonca ninc'icuanuc'la. \p \v 20 Ƚinca, joupa imaf'inapa Cristo. Ticuaihuo litine ȽanDios tefot'ƚe'mola' limanapola', timaf'i'ina'mola' iƚniya. Cristo i'ipa cal te'a iƚniya. \v 21 Li'ipa anuli cal xans aiquihuejma ȽanDios, toƚta'a lamaya i'huajcopa. Toƚiya ma' anuli i'huajcopola' lamaya jahuay lan xanuc'. Ƚocuena cal xans ihuejcopa ȽanDios, toƚiya tama aƚma'monga' aƚmaf'i'ina'monga'. \v 22 Iƚque cal xans Adán ixingufcopa lamaya, ma' anuli jahuay lan xanuc' tixingufcoyi toƚta'a. Cristo, iƚque jouc'a i'epoxi xans, imaf'i'inapa ȽanDios, ma' anuli timaf'i'ina'mola' jahuay. \p \v 23 Ƚinca, a'ij nuli lo'iyacola' iƚne nomaf'i'inyacola'. Cristo joupa imaf'i'inapa, iƚque cal te'a petsi iƚne lafot'ƚeyacola' ȽanDios. Tijouƚa' ticuaicoconno Cristo timaf'ina'me lixanuc'. \v 24 Tijouƚa' tixhuaitsi jahuay, Cristo ticu'moxi limane, timi'ma ȽanDios qui'Ailli': “Ma' ima' tocuxeƚa'”. \p Ate'a tiƚonc'ena'mola' liƚmane jahuay lan rey, jahuay lincuxepá, jahuay no'huapá liƚmane ni petsi lomana'. \v 25 Cristo ti'hua ticuxe'ma ma miƚof'eyoƚtsi no'epaj laic'. Jahuay iƚniya ti'oc'enam'mola'. \v 26 Tijouƚa' tiƚonc'e'enatsola' liƚmane jahuay iƚne no'epaj laic', ma le'a tipanehuo lamaya. Iƚe jouc'a tiƚonc'e'ena'ma limane. \p \v 27 Toƚta'a tuya'e' al Paxi Liniƚingiya, ticua: “I'oc'enapola' jahuay no'epaj laic'”. Iƚe lataiqui' loya'apa “… jahuay i'oc'enapola'”, ƚinca aiminescojma ȽanDios. Maƚque ȽanDios ixpic'epa ti'iƚa' toƚta'a, ti'oc'em'me jahuay, tihuejco'me Cristo. \v 28 Ticuaitsi litine ti'oc'enƚe jahuay, tihuejco'me Cristo, maƚque Cristo ƚi'Hua ȽanDios ti'oc'ena'moxi. Qui'Ailli' ȽanDios joupa ixpic'epa jahuay tihuejcoƚe Cristo. Ti'oc'ena'moxi Cristo, ma ȽanDios ticuxe'ma, jahuay tihuejco'me. \p \v 29 Iya' cacua: Ja'ni aimimaf'iyacu limanapola', ¿te quepo'icompola' iƚne napo'impola' muya'ayi liƚpuftine liƚpimaye limanapola'? Ja'ni iƚne imanapola' nulemma, ¿te quipenic' iƚe lo'epa liƚpimaye ts'iƚmaf'i'? ¿Te quepo'icompola' muya'ayi liƚpuftine iƚne liƚpimaye limanapola'? ¿Te quitalai'ecopa toƚta'a ȽanDios? \p \v 30 Iya' jouc'a laƚejmale itine itine aƚteƚcoyi, aƚcuayi: ¿Te xonca caƚ'iyaconga'? Ja'ni aimaƚmaf'inayacu, ¿te caƚsnet'ƚcopa toƚta'a? \v 31 Itine itine tocomma to aƚma'ma, aƚma'a'ma. Cacua: Ma' al ƚinca iƚe laifnespa. Iya' tixoqui neta capalaicolhuo' imanc' unc'aipimaye loƚ'huaiyijmpa Jesucristo. Toƚta'a aimi'iya cafel'miyacolhuo'. \v 32 Ja'ni aimimaf'iyacu limanapola', ¿te capanehuo fa'a liƚya' Efeso maƚfulecoyoƚtsi iƚne ti'onƚcospola' to oyac'la quinneja? A'i. Najmay cuyaicoƚa' lapajnya to iƚniya nonespá: “Aga mouqui aƚmana'monga'. Itsiya, ma maƚmana', aƚtetsoƚe, aƚsnaƚe al c'a.” \p \v 33 Imanc' aimoƚfel'mi'moƚtsi. Tolanajtsoƚtsi iƚne nonespá: “Limanapola' aimimaf'iyacu”. Al ƚinca lataiqui' lonespa: “Lan c'a xanuc' ja'ni tiyejmaleƚe lixcay xanuc', jouc'a ti'i'mola' ixcay xanuc'”. \v 34 Toƚsuej'menca. Toƚpai'iƚe loƚ'ejma'. Aimoƚ'econa'me iƚe pe aimetenƚma ȽanDios. Jiƚpe timana' iƚniya pe aimimetsaicoyi ȽanDios. ¿Te aimoƚtaiyi calaic'ata mimana' toƚniya? \p \v 35 Aga tipa'a anuli nonesya: “¿Te co'iya mimaf'inayacu limanapola'? ¿Te co'iya micuaiconayacu? ¿Te co'iya liƚcuerpo? Joupa ihuet'ƚpa.” \v 36 Catalai'e'ma, cami'ma: “Ima' ailopa'a copicuejma'”. Cal fanu' ƚifampa ate'a tihuet'ƚqui, tijouƚa' tilamma imaf'i'. \v 37 Iƚque cal fanu' ƚifampa aimi'onƚspa to laifa' lolapa. Ma le'a afanu', ja'ni atrigo o ocuena fanu'. Lolapa ituca' lixans. \v 38 Ma ȽanDios ti'e'e tilaƚa' cal fanu', jouc'a tixpic'e te ts'i'ic' lixans. Anuli anuli cal fanu' tilaƚa' ituca' ituca' lixans laifa' lolapa. Toƚta'a lo'iyacola' limanapola' nomaf'inayacu. \p \v 39 Fa'a li'a ƚamats' liƚpixic' lan xanuc', liƚpixic' linneja, liƚpixic' lacaƚ'hui, liƚpixic' latuye, ituca' ituca' iƚna'a. \v 40 Maƚmana' fa'a li'a ƚamats' tipa'a laƚcuerpo. Pu'hua locuenaj quitine jouc'a ti'ita aƚcuerpo. Laƚcuerpo mipa'a fa'a li'a ƚamats' aimi'onƚya pu'hua locuenaj quitine. \v 41 Cal 'ora, cal mut'ƚa, lan xamna, aimi'onƚspola'. Ituca' ituca' liƚsans, liƚpepalc'o'. Lan xamna aimi'onƚspola'. Axamna axamna ituca' ituca'. \p \v 42 Toƚta'a lo'iyacola' limanapola'. Litine leminni jiƚpe ƚamats' iƚque ƚimanapa ti'hua tihuet'ƚqui. Litine timaf'i'inƚa' ti'i'ma ituca'. Aimihuet'ƚconaya. \v 43 Litine leminni tocomma to ninaitsi cuerpo. Litine timaf'inaƚa' tipai'im'me, ti'huájta ac'a juaiconapa. Litine leminni ailopa'a co'eya. Aimi'iya. Litine timaf'i'inaƚe ti'i'ma acueca' ipujfxi, acueca' ti'e'ma. \v 44 Teminni iƚque licuerpo lepi'ipa qui'ailli', iƚque jouc'a axans. Ituca' licuerpo timaf'i'ina'ma, iƚe lapi'iya ȽanDios. Tipa'a laƚcuerpo lalapi'iponga' laƚ'aillí, tipa'a laƚcuerpo lalapi'iyaconga' ȽanDios. \p \v 45 Al Paxi Liniƚingiya tipalaijma Adán, iƚque copa'a cal te'a cal xans. Ticua: ȽanDios epi'ipa lipitine, “… toƚta'a i'ipa imaf'i'”. Ituca' li'ipa iƚque ƚecui'impa Ƚijoujma Adán. Iƚque ai'a tipajnta ailopa'a quicuerpo, ma tipa'a lipitine. Maƚque lapi'inga' laƚpitine. \v 46 Jifa'a li'a ƚamats', ¿naitsi ƚicuai'ma cal te'a? ¿Iƚque nalapi'iponga' laƚpitine? A'i. Ate'a tipa'a fa'a iƚque ƚepi'ipa lipitine ȽanDios, lijou'ma icuai'ma iƚque nalapi'iponga' laƚpitine. \v 47 Iƚque Adán copa'a cal xans cal te'a, ȽanDios ilanc'epa fa'a li'a ƚamats'. Ma' amats' ilanc'ecopa. Ƚocuenaj cal xans, iƚque aƚPoujna, qui'huayomma lema'a. \v 48 Maƚmana' fa'a li'a ƚamats' aƚ'onƚcosponga' to Adán, iƚque cal te'a ƚaƚtatahuelo, ƚilanc'ecompa amats'. Locuenaj quitine, illanc' ja'ni ixanuc' iƚque Ƚi'huayomma lema'a, ma' anuli aƚ'onƚcotonga'. \v 49 Maƚmana' fa'a li'a ƚamats' laƚsans ma' anuli Adán, iƚque ƚilanc'ecompa amats'. Locuenaj quitine laƚsans ti'i'ma ma' anuli to lixans iƚque Ƚi'huayomma lema'a. \p \v 50 Unc'aipimaye, iya' camilhuo': Aƚcuaitsa locuenaj quitine ticuicomma ti'itsi ituca' laƚcuerpo. Ma to maƚmana' aimi'iya maƚtsuflaiyacu pe locuxeyopa ȽanDios. Iƚta'a laƚcuerpo tijaf'quinghua, tihuet'ƚna'ma. ¿Te maƚta'a aƚtsuflaicota petsi ailopa'a mijouya, ailopa'a quihuet'ƚqui? A'i. Aimi'iya. \v 51 Cu'i'molhuo' lo'iya. Iƚta'a lataiqui' laifnu'iyacolhuo' lan xanuc' quiƚtuca' aimi'iya quiƚsina'. \p Ai'a ticuaiyoconno Cristo, tama hualca illanc' aƚmana'monga', hualca aƚmanecu. Jahuay aƚpai'im'monga' laƚsans. \v 52 Iƚe laƚ'iyaconga', laƚpai'iyaconga' aimicoƚya. Ma le'a to maƚspot'ƚmi'me laƚ'u', maƚ'huiƚf'i'me, joupa aƚpai'imponga'. Toƚta'a laƚ'iyaconga' munanni al trompeta, iƚe lijoujma luna'apa. Ƚinca tunam'me al trompeta, limanapola' timaf'i'inam'mola', aimihuet'ƚconayacola' liƚcuerpo. Illanc' ja'ni aƚmana' aƚpai'im'monga' laƚsans. \v 53 Iƚta'a laicuerpo tijaf'quinghua, tihuet'ƚ'ma, ticuicomma lapi'intsi ocuena caicuerpo, aƚpo'no'entsi iƚe pe aimijouya, aimihuet'ƚconaya. Iƚta'a laicuerpo ticuicomma tima'ma. Ipic'a aƚpo'no'entsi locuena pe aimimaconaya. \v 54 Tijouƚa' ti'iƚa' toƚta'a, iƚe litine ƚinca ti'i'ma ituca' laƚcuerpo, aimihuet'ƚconaya, aimimaconaya. Toƚta'a tenanƚ'ma lataiqui' liniƚingiya, ticua: \q1 ¡Joupa lulijpá! \q1 Lamaya joupa ejac'pa, aimaƚmaconayaconga'. \m \v 55 Ma' al ƚinca loya'apa lataiqui' lonespa: \q1 Catalai'e'ma lamaya, cami: \q1 “Limanapola', ¿ja'ni ma toƚta'a tiƚmanemma? A'i. \q1 Ima', ¿ja'ni ti'hua toma'ahualecona'ma? A'i.” \p \v 56 Ƚinca, mipa'a iƚta'a laƚcuerpo lixingufcopa lixcay laƚ'epa, ma ti'hua limane lamaya, aƚteƚ'minga', aƚma'a'monga'. Aimi'iya maƚnesyacu: “A'i, aicaƚ'aic' quixcay”. Litaiqui' ȽanDios loya'apa locuxepa, iƚe lataiqui' aƚcufquinga'. \v 57 X'najtse'eya ȽanDios, ƚaƚPoujna Jesucristo joupa ulijpa, lamaya aimululijyaconga' nulemma. Illanc' naƚ'huaiyijmpá ȽanDios jouc'a lulijna'me. Toƚta'a lixpic'epa ȽanDios, toƚta'a ti'i'ma. \p \v 58 Unc'aicapimaye, ja'ni toƚta'a laƚ'iyaconga', ¿te ts'i'ic' laƚ'eyacu itsiya? Cu'i'molhuo': Aimoƚpai'i'me loƚpicuejma'. Tolihuejle litaiqui' Jesucristo. Aimoƚcuanac'e'moƚtsi. Itine itine tonƚ'e'me lanic', iƚe lepi'ipolhuo' ƚaƚPoujna, a'ujfxi tonƚ'e'me toƚta'a. \p Imanc' noƚ'huaiyijmpá ƚaƚPoujna Jesucristo, monƚ'eyi iƚe lanic' toƚ'nujuaitsa lo'iyacolhuo' locuenaj quitine. Toƚta'a tixojma cunlata tonƚ'e'me lanic'. \c 16 \p \v 1 Itsiya capalaico'ma al tomí lolafot'ƚeyacu lolumme'eyacola' loƚpimaye, iƚne jouc'a i'huexi ȽanDios. Iƚne nomana' liƚya' Jerusalén tehue'ela'. Lapimaye lafoƚyomma ƚamats' Galacia joupa ainu'ipola' lo'eyacu. Imanc' ma' anuli tonƚ'eƚe. \v 2 Axamano axamano ticuaitsi al te'a quitine, anuli anuli imanc' tolanajle loƚtomí. Ja'ni ululijpá acueca' tolanajle acueca'. Ja'ni ululijpá huata, tolanajle huata. Cacuaitsi jiƚpiya joupa olafot'ƚepá al tomí. Aimolafot'ƚe'me aquite'. \p \v 3 Cacuaitsi, imanc' toƚ'huijf'etola' lapimaye titaiƚe iƚe lolapi'iyacola' iƚne loƚtoc'icoyacola' jiƚpe Jerusalén. Iya' capi'itola' quiƚje'e. Cummetola'. \v 4 Ja'ni ticuicomma ca'huaƚa' jouc'a aƚejmaleta anuli lapimaye. \p \v 5 Joupa aixpic'epa cahuejntola' lapimaye nomana' ƚamats' Macedonia. Tijouƚa' cacuaita pe loƚmana' imanc'. \v 6 Aicaixina' tojua quitine aƚcoƚta pe loƚmana'. Aga capanehuo jiƚpiya cuyaicota ƚaxita quitine. Tijouƚa' cuyaita ni petsi. Imanc' lacanumf'eta cane, aƚtoc'ita ca'huanƚa' al c'a. \v 7 Cacua: Ate'a cuyaicota ƚamats' Macedonia. Tijouƚa' cacuaita jiƚpe pe loƚmana' imanc' unc'iCorinto. Jiƚpe a'i ma le'a cuyaicoya. Ja'ni tixpic'eƚa' ȽanDios aƚcoƚta. \v 8 Jifa'a liƚya' Efeso capanehuo tuyaiƚa' al juic Pentecostés. Tijouƚa' ca'huata pe loƚmana'. \v 9 Jifa'a ȽanDios lapi'ipa acueca' canic'. Axpela' ti'huaiyijnyi ƚaƚPoujna. Jouc'a timana' axpela' naƚ'epa laic'. \p \v 10 Ja'ni jiƚpiya ticuaitsi Timoteo, tolapenufle. Aimoƚhuos'mi'me. Ma to ca'ay lanic' lalapi'ipa ƚaƚPoujna, iƚque Timoteo jouc'a ti'ay. \v 11 Aimolatets'i'me, ni anuli imanc'. Tipanni ti'huanƚa' tolacanumf'entsa cane, ti'huananni pe laifpa'a. Iya' ai'huaijma ticuaiyunca anuli lapimaye. \p \v 12 Apolos aimi'huaya itsiya pe loƚmana'. Iya' caxc'ai'i juaiconapa, cami: “To'huaƚa' Corinto. Tonƚeƚe anuli lapimaye.” Aimicua mi'huaya. Tipa'a litine mi'hua'ma. \p \v 13 Aimoƚsmai'me jiƚpe loƚpicuejma'. Ti'hua tolihuejle Lataiqui'. Aimoƚpai'i'me loƚpicuejma'. Tonƚ'e'eƚe acueca' ƚolunxajma'. \v 14 Jahuay lonƚ'eyacu toƚ'nujuaitsola' loƚpimaye, ja'ni toƚta'a toƚtoc'i'mola' o a'i. \p \v 15-16 Imanc' olimetsaicola' Estéfanas jouc'a lapimaye nomana' lejut'ƚ. Jiƚpe ƚamats' Acaya iƚne ate'a i'huaiyijmpá Jesucristo. Iƚne quiƚtuca' ixpic'epá titoc'i'me lapimaye, iƚniya jouc'a i'huexi ȽanDios. Ticuicomma imanc' tolihuejco'mola' iƚniya, jouc'a tolihuejco'mola' jahuay lapimaye no'epá lanic' juaiconapa, iƚe lanic' lalapi'iponga' ƚaƚPoujna. Toƚta'a caxahue'elhuo' tonƚ'eƚe, caxc'ai'ilhuo'. \v 17 Iya' aixhueƚcocopolhuo' juaiconapa. Itsiya tixoqui neta. Licuaina'me fa'a Estéfanas, Fortunato y Acaico, tocomma to oƚcuai'me imanc'. \v 18 Iƚne liƚonc'e'enapa laipixhuejma'. Itsiya aimaƚsueƚ'meconayacu iya' imanc'. Imanc' tolimetsaicotsola' iƚniya no'epá toƚna'a. \p \v 19 Lapimaye lafoƚyomma jifa'a ƚamats' Asia tinonilhuo'. \p Aquila y Priscila jouc'a lapimaye lafoƚyomma lilejut'ƚ tixoqui quileta tinonilhuo'. Ticuayi: “Lan xanuc' nomana' Corinto aƚpimaye, aƚ'huaiyijnyi anuli ƚaƚPoujna Jesucristo”. \p \v 20 Jahuay lapimaye nomana' fa'a tinonilhuo'. Jahuay imanc' toƚnontsoƚtsi. Toƚtuc'otsoƚtsi loƚpeque ma to mituc'o'moƚtsi lapimaye, iƚne i'huexi ȽanDios. \p \v 21 Iya' ninPablo canonilhuo'. Iƚta'a caituca' niniƚcopa laimane. \p \v 22 Jiƚpe ja'ni tipa'a anuli pe aimi'ay capic'a ƚaƚPoujna Jesucristo, tejac'enƚe iƚque cal xans. ¡Maranatha! Iƚta'a lohuaƚquemma: ¡Ima' maƚPoujna, tohue', to'huanni! \p \v 23 Ti'hua titoc'itsolhuo' jahuay imanc' ƚaƚPoujna Jesucristo. \p \v 24 Ti'iƚa' coƚsina' ca'elhuo' capic'a imanc' unc'aipimaye, ma' anuli aƚ'huaiyijnyi Jesucristo. Amén. Toƚta'a ti'iƚa'.