\id PRO - Asang Khongca Bible (2019) \h Palungha Lok \toc1 Palungha Lok \toc2 Palungha Lok \toc3 Pal \mt1 PALUNGHA LOK \ip \it Hae cabu thungah loe ‘palunghahaih’ tih ih lokmu hae lokpui koekah amtueng. Cabu kalen 30 to thungah Agur ih ahmin to amtueng moe, kalen 31 thungah loe Lemuel ih ahmin to amtueng. Toe hae cabu thung ih pop koek lok loe Solomon mah thuih ih lok ah oh (1 King 4.29-31). Hae cabu loe bokhaih bang hoi kasaeng tuinuen thuitaekhaih cabu ah doeh oh. Cabu kalen to thungah, ‘Angraeng zithaih loe palunghahaih takung ah oh’ tiah thuih. Hae cabu mah thuih ih baktih toengah, Sithaw zii kami loe palungha kami ah oh, Sithaw bokhaih hoi hinghaih loe tapraek thai mak ai, tiah cabu mah thuih. To pongah hae cabu mah kami hing thung imthung takoh khosakhaih, hmuenmae zawhhaih, minawk salakah khosakhaih, aimah hoi aimah tuinuen angsumhaih, kami tlim ah khosakhaih, palungsawkhaih, amtang kaminawk patoek han om ai moe, ampui nuiah oepthok ah khosak angaihaih kawngnawk to thuih.\it* \c 1 \s1 Palungha lok amtonghaih \p \v 1 \x - \xo 1:1 \xt 1 Siang 4.32.\x*Haenawk loe Israel siangpahrang, David capa, Solomon ih palungha lok ah oh; \p \v 2 palungha lok mah palunghahaih, thuitaekhaih hoi kathuk lokhlongnawk panoekhaih to na paek tih; \p \v 3 thuitaek thaihaih, katoeng ah lokcaekhaih, kangvan ah lok takroekhaih to na hnu tih; \p \v 4 kami rumramnawk khaeah palunghahaih to paek ueloe, thendoeng mah panoekhaih hoi poek thaihaih to tawn tih. \p \v 5 Palungha kami loe lok tahngai ueloe, panoekhaih to pung tih; panoekhaih tawn kami loe palungha kami mah thuih ih lok to talawk tih; \p \v 6 palungha lok hoi patahhaih loknawk, palungha kami mah thuih ih palunghahaih lok hoi kathuk loknawk to panoek thai hanah, \p \v 7 \x - \xo 1:7 \xt Job 28.28; Saam 111.10; Pal 9.10.\x*Sithaw zithaih loe palunghahaih takung ah oh; toe amthu mah loe palunghahaih hoi thuitaekhaih to patoek. \p \v 8 Ka capa, nam pa thuitaekhaih lok to tahngaih loe, nam no mah patukhaih to pahnawt sut hmah. \p \v 9 To tiah thuitaekhaih hoi patukhaih loe na lu hanah apawk lumuek baktih, na tahnong hanah bungmu ah om tih. \s1 Acoe paekhaih \p \v 10 Ka capa, kami zaenawk mah na zoek cadoeh, nihcae ih lok to tahngai hmah. \p \v 11 Nihcae mah, Kaicae hnuk ah na bang ah, kami athii palong hanah zing si loe, zaehaih tawn ai kaminawk to angang si; \p \v 12 nihcae to taprong baktih, tangqom thungah caeh kaminawk baktiah, kahing ah paaeh boih si; \p \v 13 to tiah nahaeloe atho kana hmuenmae to a hnu o ueloe, aicae ih im doeh minawk khae hoi lomh ih hmuenmae hoiah koi tih; \p \v 14 kaicae hoi nawnto taham khethaih phoisa to va ah; a hnuk o ih phoisa doeh kangvan ah amzet si, tiah na naa o cadoeh, \p \v 15 ka capa, nihcae hnukah bang hmah; nihcae caehhaih loklam ah caeh hmah: \p \v 16 nihcae loe zaehaih sak hanah cawnh o moe, athii palong hanah angtawt rang o. \p \v 17 Tavaa mah hnuk naah palok payang nahaeloe tih atho maw om tih! \p \v 18 To baktih kaminawk loe angmacae athii long hanah zing o moe, angmacae hinghaih lak han ih ni angang o! \p \v 19 Amsoem ai ah hmuen hak koeh hmoek kaminawk boih loe, hnukkhuem ah angmacae hinghaih to ni a lak o. \s1 Palungha pahnawthaih atho \p \v 20 \x - \xo 1:20 \xt Pal 8.1-3.\x*Palunghahaih loe tasa bangah hangh moe, loklamnawk ah tha hoiah a hangh; \p \v 21 kami angpophaih ahmuennawk hoi vangpui khongkhanawk ah a hangh; vangpui thungah a hang ih loknawk loe, \p \v 22 nangcae kami rumramnawk, khosak rumramhaih to nasetto maw na palung o han vop? Nangcae loe minawk mah pahnuithuihaih to na koeh o, amthu kaminawk loe palunghahaih to nasetto maw hnuma o vop tih? \p \v 23 Kang thuitaek o haih lok hae tahngai oh loe, amlaem oh; khenah, ka muithla nangcae nuiah ka kraih moe, ka thuih ih loknawk to kang panoek o sak han. \p \v 24 Kang kawk o naah, nang maak o; ka ban payangh naah, tidoeh nang sah o ai; \p \v 25 kang thuih ih lok to tidoeh na sah o ai moe, kang thuitaek o haih lok doeh na tahngai o ai pongah, \p \v 26 raihaih na tongh o naah kang pahnuih thuih moe, zithaih na tongh o naah, \p \v 27 na nuiah raihaih mah takhi sae baktiah phak moe, amrohaih mah takhi kamhae baktiah angzoh thuih naah, palungsethaih hoi raihaih mah na nuiah krak thuih naah doeh kang pahnui o thuih toeng han: \p \v 28 Kai nang kawk o naah, kang pathim o mak ai; nihcae mah kai to pakrong o tih, toe na hnu o mak ai. \p \v 29 Nihcae loe palunghahaih to hnukma o, Angraeng zithaih to qoi o ai. \p \v 30 Ka thuih ih lok to nihcae mah tahngai o ai, ka zoehhaih loknawk boih doeh patoek o. \p \v 31 To pongah nihcae mah a caeh o haih loklam ih athaih to caa o ueloe, sak han a poek o ih hmuen hoiah koi o tih. \p \v 32 Poekhaih tawn ai kaminawk loe loklam amkhraeng o moe, duek o; amthu kaminawk khosakhoihaih loe angmacae amrohaih ah oh. \p \v 33 Toe ka lok tahngai kami loe ngancuem ueloe, kasae zithaih om ai ah monghaih hoiah khosah tih. \c 2 \s1 Palunghahaih tangqum \p \v 1 Ka capa, kang thuih ih lok to na tahngaih moe, kang paek ih loknawk palung thungah na pakuem nahaeloe, \p \v 2 palunghahaih bangah na naa to patuengh loe, panoekhaih bangah na palung to paek ah; \p \v 3 ue, panoekhaih hnuk hanah na hangh, panoek thai hanah tha hoiah na hangh moe, \p \v 4 sumkanglung pakrong baktiah na pakrong pacoengah, hawk ih hmuen baktiah na pakrong nahaeloe, \p \v 5 Angraeng zithaih to na panoek ueloe, Sithaw palunghahaih to na hnu tih. \p \v 6 Angraeng mah palunghahaih to paek, palunghahaih hoi panoekhaih loe anih pakha hoiah ni tacawt. \p \v 7 Katoeng kaminawk hanah palughahaih to paek moe, toenghaih hoiah lamcaeh kaminawk hanah anih loe abuephaih ah oh. \p \v 8 Katoeng kaminawk caehhaih loklam to anih mah toep moe, oepthok angmah ih kaminawk to pakaa. \p \v 9 To tiah ni toenghaih, katoengah lokcaekhaih, kangvan ah lok takroekhaih to na panoek ueloe, kahoih loklamnawk to na panoek tih. \p \v 10 Palunghahaih mah na palungthin to paongh naah, panoekhaih loe na pakhra anghoesakkung ah om tih. \p \v 11 Panoekthaihaih mah na pakaa ueloe, na panoekhaih mah na toep tih; \p \v 12-13 palunghahaih mah loe toenghaih loklam amkhraeng taak kami, vinghaih thungah caeh kami, kahoih ai kami caehhaih loklam hoi katoengah lokthui ai kami ih ban thung hoiah pahlong tih; \p \v 14 hmuensae sakhaih bangah kanawm panoek moe, kasae kaminawk mah sak ih katoeng ai hmuen ah kanawm acaeng kami, \p \v 15 toenghaih loklam ah caeh ai, loklam kangkoih ah caeh kaminawk ban thung hoiah pahlong ueloe, \p \v 16 zaehaih sak koeh nongpata, kami zoek thaih nongpata khae hoiah doeh pahlong tih; \p \v 17 to baktih nongpata loe tangla nathuem ah thuitaekhaih lok to pahnawt moe, a Sithaw hmaa ah sak ih lokmaihaih pahnet ving kami ah oh. \p \v 18 To nongpata ih im loe duekhaih bangah laemh tathuk moe, kadueh kami pakhranawk caehhaih loklam bangah a caeh. \p \v 19 Anih khaeah caeh kaminawk boih loe, mi doeh amlaem o ai boeh, hinghaih loklam doeh hnu o ai. \p \v 20 Nang loe kahoih kaminawk ih loklam to pazui ah loe, katoeng kaminawk ih loklam ah caeh poe ah. \p \v 21 Katoeng kami loe prae thungah khosah ueloe, coek koi om ai kami loe to prae thungah om poe tih, \p \v 22 toe kasae kaminawk loe prae thungah om o thai mak ai, zaehaih sah kaminawk loe prae thung hoiah haek o ving tih. \c 3 \s1 Palunghahaih atho \p \v 1 Ka capa, kang patukhaih lok hae pahnet hmah, kang paek ih lok hae palung thungah pakuem ah; \p \v 2 nang hanah hing sawkhaih hoi monghaih na paek tih. \p \v 3 Tahmenhaih hoi loktang to caeh taak hmah; nangmah ih tahnong ah a oih ah loe, na palung cabu pongah tarik ah: \p \v 4 \x - \xo 3:4 \xt Luk 2.52.\x*to tih nahaeloe Sithaw hmaa hoi kami hmaa ah mikhmai hnu ueloe, ahmin hoihaih na hnu tih. \p \v 5 Na palungthin boih hoi Angraeng oephaih to tawn ah; na panoekhaih pongah amha hmah. \p \v 6 Na caehhaih loklam kruekah anih to panoek ah, to tih nahaeloe na caehhaih loklam na hnusak tih. \p \v 7 \x - \xo 3:7 \xt Rom 12.16.\x*Na mikhnuk ah palungha baktiah om hmah; Angraeng to zii ah loe, hmuensae to caeh taak ah. \p \v 8 To tih nahaeloe na thaquinawk ngantui o ueloe, na huhnawk doeh thacak o tih. \p \v 9 Na tawnh ih hmuen, thingthai tangsuek hoiah Angraeng to pakoeh ah: \p \v 10 to tiah na sak nahaeloe nang ih tapupnawk cang hoiah koi amthlai o ueloe, misurtui suekhaih muroihnawk doeh misurtui kangtha hoiah koi amthlai o tih. \p \v 11 \x - \xo 3:11 \xt Job 5.17.\x*\x - \xo 3:11 \xt Heb 12.5,6.\x*Ka capa, Angraeng thuitaekhaih to patoek hmah; ang zoehhaih lok pongah doeh palung naa hmah: \p \v 12 \x - \xo 3:12 \xt Lph 3.19.\x*palung ih capa loe ampa mah thuitaek baktih toengah, Angraeng mah palung ih kami loe thuitaek ah oh. \p \v 13 Palunghahaih pakrong moe, panoekhaih tawn kami loe tahamhoih. \p \v 14 Palunghahaih loe sumkanglung pongah atho oh kue moe, sui pongah doeh hoih kue. \p \v 15 Atho kaom thlung kathim pongah doeh atho nat kue, na koeh ih hmuennawk boih hoiah doeh patah thai ai. \p \v 16 A bantang bangah hingsawkhaih to a suek, banqoi bangah loe angraenghaih hoi khingyahaih to a suek. \p \v 17 Palunghahaih loklam loe nawm moe, a caehhaih loklamnawk boih ah monghaih to oh. \p \v 18 Palunghahaih loe palunghahaih patawn kami hanah hinghaih thingkung ah oh; palunghahaih tawn kami loe tahamhoih. \p \v 19 Angraeng mah long hae palunghahaih hoiah ni sak; vannawk doeh panoekhaih hoiah a suek. \p \v 20 Kathuk parai tuipuinawk to a palunghahaih hoiah tapraek moe, tamai thung hoiah dantuinawk to a kraksak. \p \v 21 Ka capa, palunghahaih hoi panoekhaih to na hmaa hoiah amkhraengsak ving hmah; pakuem poe ah. \p \v 22 To tiah na sak nahaeloe na pakhra hinghaih ah om ueloe, na tahnong kranghoihaih bungmu ah om tih. \p \v 23 Kholong caeh naah raihaih na tawn mak ai; khok doeh na pathuih mak ai. \p \v 24 Na iih naah zithaih na tawn mak ai; ue, kahnaep ah na iip thai tih. \p \v 25 Tasoehhaih na tawn mak ai, kahoih ai kaminawk mah parohaih doeh na tong mak ai. \p \v 26 Angraeng loe nam haahaih ah om ueloe, dongh pongah amanh han ai ah na khoknawk to patawn tih. \p \v 27 Na ban ah sakthaihaih na tawnh naah, kahoih hmuen sak pae han krak, tiah na poek ih kami nuiah kahoih hmuen to sah ai ah om hmah. \p \v 28 Na imtaeng kami han paek koi hmuen na tawnh, toe anih khaeah vaihi loe amlaem raeh, khawnbang nang zoh let naah kang paek han hmang, tiah thui hmah. \p \v 29 Nang oephaih hoiah khosah na imtaeng kami khaeah, kasae sak han atim hmah. \p \v 30 Na nuiah sethaih sah ai kami to, tidoeh na ai ah zoeh hmah. \p \v 31 Pacaekthlaek kami ih hmuen to ut hmah loe, a caehhaih loklam to awt hmah. \p \v 32 Poek angkawnh kaminawk loe Angraeng mah panuet; toe poektoeng kaminawk loe angmah hoi nawnto angkomhaih to a sak. \p \v 33 Angraeng tangoenghaih loe kahoih ai kaminawk imthung ah phak, toe katoeng kaminawk ohhaih ahmuen loe Angraeng mah tahamhoihaih paek. \p \v 34 \x - \xo 3:34 \xt Jkb 4.6; 1 Pt 5.5.\x*Minawk pahnui thuih kami to anih mah pahnui thuih toeng, toe kami tlim ah khosah kaminawk khaeah loe tahmenhaih to a paek. \p \v 35 Palungha kaminawk loe lensawkhaih to toepsak; toe amthu kaminawk loe azatsak. \c 4 \s1 Palunghahaih amtuk han thuihaih \p \v 1 Ka caanawk, ampa thuitaekhaih lok to tahngai oh; panoekhaih tawnh hanah kahoih ah tahngai oh. \p \v 2 Patukhaih kahoih kang paek o, to pongah kang patuk ih lok hae pahnawt o hmah. \p \v 3 Kam pa hanah kai loe nawkta ah ka oh, kam no han loe palung ih capa, nawkta ah ka oh. \p \v 4 Kam pa mah kang thuih ih loknawk hae palung thungah suem ah, kang paek ih loknawk hae pakuemh loe, hing haih ah, tiah ang patuk. \p \v 5 Palunghahaih to amtuk ah loe panoekhaih to cang ah; pahnet hmah loe, ka thuih ih loknawk hae angqoi taak hmah. \p \v 6 Palunghahaih to pahnawt hmah, palunghahaih mah ni nang to pakaa tih; palunghahaih to palung ah, to tih nahaeloe palunghahaih mah na toep tih. \p \v 7 Palunghahaih loe lokpui ah oh; to pongah palunghahaih to amtuk ah; nam tuk ih hmuennawk boih thungah panoekhaih to amtuk oh. \p \v 8 Palunghahaih to lokpui ah suem ah; to tih nahaeloe anih mah na qoengsak tahang tih; anih to na patawnh caeng nahaeloe, khingzahaih na hnu tih. \p \v 9 Na lu ah tahmenhaih lumuek hoiah zaeng ueloe, lensawkhaih angraeng lumuek to angmueksak tih. \p \v 10 Ka capa, ka thuih ih lok hae tahngaih loe, tapom ah; to tih nahaeloe na hinghaih saning to sawk tih. \p \v 11 Palunghahaih loklam to kang patuek o moe, katoeng loklam ah kang caeh o haih. \p \v 12 Na caeh o naah lam tamcaek ah na pha o mak ai; na cawnh o naah doeh nam thaek o mak ai. \p \v 13 Thuitaekhaih lok hae patawn caeng ah, kangthla ah caehsak hmah; na hinghaih ah oh pongah, kahoih ah pakuem ah. \p \v 14 Kasae kaminawk ih loklam ah khok takan hmah loe, kasae kaminawk ih loklam to pazui hmah. \p \v 15 Caeh hmah, ayae ah; amlaem taak ah loe, angqoi taak ving ah. \p \v 16 To baktih kaminawk loe kasae hmuen sah ai ah loe iip o thai ai; thoemto kaminawk loe amtimsak ai ah loe iip o thai ai. \p \v 17 Nihcae loe sethaih takaw to caak o moe, athii longhaih misurtui to a naek o. \p \v 18 Katoeng kami ih loklam loe ni aengh baktiah oh moe, khodai khoek to aang aep aep. \p \v 19 Toe kasae kami ih loklam loe khoving baktiah ving; tih mah maw nihcae to amtimsak, tito panoek o ai. \p \v 20 Ka capa, ka thuih ih loknawk hae tahngai ah; ka thuih ih loknawk bangah naa to patueng ah. \p \v 21 Na mik hoi kangthla ah suem hmah, na palung thungah suem ah. \p \v 22 Hae tiah patukhaih loe hnu kaminawk hanah hinghaih ah oh moe, taksa ngantuihaih ah oh. \p \v 23 Palung loe hinghaih lokpui koekah oh pongah, na palung to kahoih ah khenzawn ah. \p \v 24 Oep om ai lok to pakha thung hoiah tacawtsak hmah loe, angaek thaih pahni to kangthla ah suem ah. \p \v 25 Na mik mah hmabang to katoeng ah khen nasoe, na hmaa to kahoih ah dan ah. \p \v 26 \x - \xo 4:26 \xt Heb 12.13.\x*Na caehhaih loklam to poek ah, na loklamnawk boih to caksak ah. \p \v 27 Bangqoi bantang angqoi hmah; sethaih thungah caeh han ai ah ayae ah. \c 5 \s1 Zaesak han ai thuitaekhaih \p \v 1 Ka capa, ka palunghahaih lok hae tahngaih loe, ka panoekhaih to pakuem ah; \p \v 2 to tih nahaeloe hmuen panoekhaih na tawn ueloe, na pahni mah panoekhaih to pakuem tih. \p \v 3 Zaehaih sak koeh nongpata ih pahni loe khoitui baktiah long moe, a thuih ih lok doeh situi pongah amnae kue; \p \v 4 toe anih boenghaih loe ahmuet baktiah khaa moe, haa hnetto kaom sumsen baktiah noet. \p \v 5 Anih ih khoknawk loe duekhaih bangah anghum tathuk moe, a caehhaih loklam doeh hell ah akunh. \p \v 6 Anih loe hinghaih loklam to poek ai, a caehhaih loklamnawk loe cak ai, loklam doeh panoek ai. \p \v 7 To pongah ka caanawk, ka lok hae tahngai oh; ka thuih ih lok hae angqoi o taak hmah. \p \v 8 To nongpata to kangthla ah caeh o taak ah loe, a im ih thok taengah doeh caeh o hmah; \p \v 9 to tih ai nahaeloe pakoeh ah na ohhaih to minawk khaeah paek ving ueloe, na hinghaih saningnawk doeh tahmenhaih tawn ai kaminawk khaeah na paek ving moeng tih; \p \v 10 nang ih hmuenmae hoiah kalah kaminawk ih zok to koi lat ueloe, toksak hoiah na hak ih hmuennawk to minawk im ah cawn ving tih. \p \v 11 Na takpum hoi na ngan to qongh naah, palungset hoiah na om sut tih, \p \v 12 to naah kawbangmaw thuitaekhaih to ka hnukma moe, zoehhaih lok doeh ka palung mah patoek boeh; \p \v 13 kai patukkungnawk ih lok to ka tahngai ai, nihcae mah patuk ih loknawk doeh ka tahngai ai. \p \v 14 Kai loe amkhueng kaminawk salakah kasae kami ah ni ka oh boeh, tiah na thui tih. \p \v 15 Nangmah ih tui tabu thung ih tui to nae ah loe, nangmah ih tuikhaw thung ih tui to nae ah. \p \v 16 Na tuipuek to ahmuen kruekah long nasoe, vapui tuinawk baktiah loklam boih ah longsak ah. \p \v 17 Nangmah han khue long nasoe, minawk kalah han pazet hmah. \p \v 18 Na tuipuek loe tahamhoihaih om nasoe loe, na thendoeng nathuem ih zu hoiah kanawm ah khosah ah. \p \v 19 Anih loe palung koi kaom tasuk amno, koeh koi kaom tasuk baktiah om nasoe loe, anih ih tahnu mah na koehhaih to koepsak poe nasoe; ang palunghaih mah na palung to dipsak nasoe. \p \v 20 Ka capa, tipongah zaehaih sak koeh nongpata to na koeh moe, tangzat zaw nongpata to na takoih loe? \p \v 21 Kami caehhaih loklamnawk loe Angraeng hmaa ah ni oh, a caehhaih loklamnawk boih Angraeng mah hnuk pae. \p \v 22 Kasae kami loe a sakpazaehaih hmuen pongah aman ueloe, a zaehaih quinawk mah anih to zaeng caeng tih. \p \v 23 Anih amthuhaih loe nung parai pongah anih loe loklam amkhraeng ving ueloe, thuitaekhaih om ai ah dueh tih. \c 6 \s1 Thaset han ai acoe ah \p \v 1 Ka capa, nam pui ih laiba pathok pae hanah lokkamhaih to na sak moe, minawk kalah abomh hanah lokkamhaih na sak moeng pongah, \p \v 2 na thuih ih lok pongah na manh moe, na pakha hoi tacawt lok mah na naeh moeng nahaeloe, \p \v 3 ka capa, nam pui ih ban thungah na krakhaih hoiah na loih thai hanah hae tiah sah ah; nam pui khaeah, Caeh loe, poeknaemhaih hoiah anih tlim ah om paeh; nam pui ban thung hoi loih thai hanah tahmenhaih hni ah. \p \v 4 Na mik to iipsak hmah loe, angamsak hmah. \p \v 5 Moi kat kami ih ban thung hoiah kaloih tasuk baktih, dongh patung kami ih ban thung hoiah kaloih tavaa baktiah nangmah hoi nangmah to loih ah. \p \v 6 Nang thasae kami, cahmat khaeah caeh ah, a caehhaih loklamnawk to khen ah loe, palungha ah; \p \v 7 cahmat loe lam patuekkung hoi thuitaekkung tawn ai, ukkung doeh tawn ai, \p \v 8 toe anih loe nipui tue hoi caang aah tue ah rawkcak to patung. \p \v 9 Aw thasae kami, nasetto maw na iih han vop? Natuek naah maw iihhaih ahmuen hoiah nang thawk han? \p \v 10 \x - \xo 6:10 \xt Pal 24.33,34.\x*Atue setta thungah na iih moe, atue setta thungah na ngam, nawnetta thung nang hak moe, na ban pakhuem duem nathung ah; \p \v 11 kholong caeh kami baktiah amtanghaih mah na patom ueloe, vawthaih mah maiphaw sin kami baktiah na patom tih. \s1 Kasae kami \p \v 12 Kasae kami hoi amram aak kami loe lok amlai hoiah ni khosak o; \p \v 13 minawk aling hanah mikpakhrip thuih, khok hoiah angmathaih a paek moe, banpazungnawk hoiah patuk o; \p \v 14 anih loe palung thungah alinghaih to koi moe, kahoih ai poekhaih to vaa thai ai, maeto hoi maeto misa angcoengsak hanah a poek. \p \v 15 To pongah nihcae loe poek ai pui hoi amrohaih mah pha thui tih; abuephaih om ai ah nawnetta thung amro tih. \p \v 16 Angraeng mah hnukma ih hmuen tarukto oh; ue, panuet thok hmuen sarihto oh; \p \v 17 amoek kami ih mik tamdai, amsawnlok thui thaih palai, zaehaih tawn ai kami humhaih ban, \p \v 18 kasae poekhaih palungthin, hmuesae sakhaih bangah caeh karang khok, \p \v 19 amsawnlok pongah hnukungah kaom, nawkamya poek amkhraeng han sah kaminawk hae ni. \s1 Zu sava laep ah zae sakhaih thung hoi acoe ah \p \v 20 Ka capa, nam pa lokpaekhaih to pakuemh loe, nam no patukhaih doeh pahnawt hmah; \p \v 21 na palung thungah zaeng ah loe, na tahnong ah kom caeng ah. \p \v 22 Na caehhaih loklam to anih mah patuek tih; na iih naah na toep ueloe, nang lawt naah, lok na thui tih. \p \v 23 Lokpaekhaih loe hmaithaw ah oh; patukhaih lok loe aanghaih ah oh; zae thuitaekhaih loe hinghaih loklam ah oh. \p \v 24 Kahoih ai nongpata, lok hoiah minawk kazoek thaih nongpata khae hoiah na pakaa tih. \p \v 25 Nongpata kranghoihaih to khit hmah, a mik pakhriphaih pongah aman hmah. \p \v 26 Tangyat zawhhaih hoiah takaw kae maeto ni qan thai tih; sava laep ah zaehaih sah nongpata loe atho kana hinghaih to amrosak thaih. \p \v 27 Kami mah angmah ih saoek hmai hoi thlaek naah, angmah ih laihaw to hmai mah kangh mak ai maw? \p \v 28 Kami mah hmai nuiah caeh naah, a khok to hmai mah kangh mak ai maw? \p \v 29 Na imtaeng kami ih zu khaeah caeh kami doeh to tiah oh; mi kawbaktih doeh to nongpata sui kami loe, zaehaih hoiah loih thai ai. \p \v 30 Zok amthlam pongah zok amthlamhaih dipsak hanah paqu kami loe, mi mah doeh kasae thui mak ai. \p \v 31 Kamqu to naeh naah alet sarihto pathoksak moe, a tawnh ih hmuennawk boih paeksak han oh. \p \v 32 Toe zu laep ah nongpata hoi zaehaih sah kami loe, poekhaih tawn ai kami ah ni oh; to kami loe a hinghaih amrosak kami ah oh. \p \v 33 Anih to bop o tih, a nuiah khingyahaih tawn o mak ai; anih kasae thuihaih loe boeng thai mak ai. \p \v 34 Zu nuiah palung haenghaih mah sava to palungphuisak; to pongah danpaekhaih tue phak naah tahmenhaih roe tawn mak ai. \p \v 35 Kawbaktih ronghaih phoisa doeh koeh mak ai, tangqum paroeai paek cadoeh palungphui dip mak ai. \c 7 \s1 Zu sava laep ah zaesakhaih hoi acoehaih \p \v 1 Ka capa, ka thuih ih loknawk hae pakuem ah, kang paek ih loknawk to palung thungah suem ah. \p \v 2 Kang paek ih loknawk to pakuemh loe, hing haih ah; kang patuk ih lok to na mikmu baktiah suem ah. \p \v 3 Na banpazung nuiah komh loe, na palung thungah tarik ah. \p \v 4 Palunghahaih khaeah, Nang loe ka tanuh baktiah na oh, tiah thui ah loe, panoekhaih khaeah, Nang loe ka canawk baktiah na oh, tiah thui ah; \p \v 5 to tiah na sak nahaeloe zaehaih sak koeh nongpata, minawk zoek thaih nongpata ban thung hoiah na pakaa tih. \p \v 6 Ka im thokbuem hoi ka khet naah ka hnuk ih hmuen loe, \p \v 7 poekhaih tawn ai kami rumramnawk thungah ka khet naah, thendoengnawk thungah, poekhaih tawn ai thendoeng maeto ka hnuk. \p \v 8 To kami loe nongpata ohhaih loklam im takii bang hoiah to nongpata ohhaih im bangah a caeh, \p \v 9 Duembang khoving, khoving qum taning tue phak naah loe, \p \v 10 khenah, tangzat zaw khukbuen angkhuk, minawk kazoek thaih nongpata loe anih hnuk hanah angzoh. \p \v 11 To nongpata loe palungthah moe, lok doeh ho parai; anih loe angmah ih im ah doeh om vai ai. \p \v 12 Anih loe tasa bangah tacawt moe, kami angpophaih loklam, lam takii kruekah minawk to a zing. \p \v 13 To nongpata mah anih to naeh moe, a mok; azathaih mikhmai tawn ai ah anih khaeah, \p \v 14 misa angdaeh angbawnhaih sak han ka tawnh; vaihniah lokkamhaih ka koepsak boeh. \p \v 15 To pongah nang hnuk hanah kang zoh, palung tang hoi nang to kang pakrong, vaihi loe kang hnuk boeh. \p \v 16 Rong congca kaom Izip prae ih, puu kahni hoiah ka iihhaih ahmuen to ka khuk het boeh. \p \v 17 Hmuihoih tui myrrh, aloe, cinnamon hoiah iihkhun to ka bawh boeh. \p \v 18 Angzo ah, khawnbang khodai khoek to amlunghaih hoiah angkom hoi si; amlunghaih hoiah kanawm acaeng hoi si! \p \v 19 Ka sava loe im ah om ai, angthla parai kholong ah a caeh ving. \p \v 20 Anih loe phoisa tabu koi mongah phoisa to pacaeng pongah, khrah akoep ai karoek to im ah amlaem mak ai, tiah a naa. \p \v 21 Lokthuih kophaih hoiah anih to a zoek moe, kanaem lok hoiah anih to pazawk. \p \v 22 Anih loe boh hanah hoih ih maitaw, thaang kacawh tasuk baktiah to nongpata hnukah bang roep; \p \v 23 anih loe panoekhaih tamsi pongah, palaa mah anih ih pathin to kaat ai karoek to, dongh pongah kaman tavaa baktiah a hinghaih to boengsak. \p \v 24 To pongah ka caanawk, ka lok to tahngai oh loe, ka thuih ih lok to pakuem oh. \p \v 25 To nongpata hnukah na poekhaih caeh o sak hmah loe, to nongpata ih loklam doeh pazui o hmah. \p \v 26 Anih mah kami paroeai amtimsak boeh; ue, paroeai thacak kaminawk doeh anih mah hum boeh. \p \v 27 Anih ih im loe hell caehhaih manglai lam ah oh moe, duekhaih imthung ah akun tathuk. \c 8 \s1 Palunghahaih mah kawkhaih \p \v 1 \x - \xo 8:1 \xt Pal 1.20,21.\x*Palunghahaih mah kami to kawk ai maw? Panoekhaih mah doeh tha hoi lokthui ai maw? \p \v 2 Anih loe hmuensang hoi lamkrung taengah angdoet. \p \v 3 Anih loe vangpui thung akunhaih khongkha taeng, thoknawk taengah angdoet moe, tha hoi a hangh. \p \v 4 Aw kahing kaminawk, kang kawk o; kaminawk hanah lok ka thuih pae. \p \v 5 Aw poekhaih tawn ai kami rumramnawk, palunghahaih to panoek oh; Aw amthu kaminawk, panoekhaih palungthin to tawn oh. \p \v 6 Tahngai oh, hmuen kahoih kang thuih o han; toenghaih lok to kang thuih o han. \p \v 7 Ka pakha mah loktang lok to thui ueloe, ka pahni mah sethaih to panuet tih. \p \v 8 Ka pakha pong ih loknawk boih loe toeng, angkawnh moe, amsoem ai lok maeto doeh om ai. \p \v 9 Thaikop kami hanah loe hmuennawk boih to zoi, palunghahaih pakrong kami han loe toenghaih ah oh. \p \v 10 Sumkanglung pongah loe ka thuitaekhaih hae talawk ah loe, sui pongah loe palunghahaih to qoi ah. \p \v 11 Atho kana thlung kathim pongah loe palunghahaih to hoih kue, to loe koeh ih hmuennawk boih hoiah patah thai ai. \p \v 12 Ka palunghahaih loe acoehaih hoiah amraep pongah, palunghahaih hoi panoekhaih to ohsak. \p \v 13 Kahoih ai hmuen zithaih loe, Angraeng zithaih ah oh; amoekhaih, poeksanghaih, sethaih loklam hoi lok kangkoiah thuihaih to ka hnukma. \p \v 14 Poek kahoih paekhaih hoi palunghahaih loe kai ih ni; kai loe panoekhaih hoi sakthaihaih tha to ka tawnh. \p \v 15 Siangpahrangnawk loe kai rang hoiah ni angraeng tangkhang nuiah anghnut o moe, katoeng patukhaih to angraengnawk mah pazui o. \p \v 16 Kai rang hoiah angraeng capanawk, angraengnawk hoi lokcaekkungnawk mah, long kaminawk to uk o. \p \v 17 Kai palung kaminawk to ka palung, palung tang hoi kai pakrong kaminawk mah loe kai to ang hnuk o. \p \v 18 Angraenghaih hoi pakoehhaih loe kai khaeah oh; ue, atue kasawkah kakaan angraenghaih hoi toenghaih doeh oh. \p \v 19 Kai ih athaih loe sui pongah hoih kue; ue, kaciim suitui pongah doeh hoih kue; kai khae hoi hakih hmuen loe, qoih het ih sumkanglung pongah doeh hoih kue. \p \v 20 Kai loe toenghaih hoi katoeng lokcaekhaih loklam um li ah ka caeh pongah, \p \v 21 kai palung kaminawk khaeah qawktoephaih to ka paek, nihcae hmuen patunghaih ahmuen to ka koisak han. \p \v 22 \x - \xo 8:22 \xt Lph 3.14.\x*Kai loe canghnii ih hmuennawk sah ai nathuem, a tok sak amtong tangsuek na hoi boeh ni Angraeng ih hmuen ah ka oh. \p \v 23 Kai loe long om ai vop, long oh amtong tangsuek nathuem hoiah dungzan ah ang caksak boeh. \p \v 24 Tuipuinawk om o ai vop, vapui tui doeh long ai naah, kai hae ang tapen boeh. \p \v 25 Maenawk om ai vop, maesomnawk doeh om ai naah, kai hae ang tapen boeh; \p \v 26 long hoi tawnawk to sah ai vop, long nui ih maiphu doeh sah ai naah, kai hae ang tapen boeh. \p \v 27 Vannawk to sak moe, tuipuinawk hmaa ah kaom hmuennawk to a sak nathuem, \p \v 28 van ranui ih tamainawk to a sak moe, tuipui thung ih tuinawk to thacaksak nathuem; \p \v 29 a paek ih lok to tui mah poeng thai han ai ah, long angdoethaih ahmuen a sak naah kai ka oh boeh: \p \v 30 to naah kai loe anih hoi nawnto qoeng tahang capa baktiah, anih taengah ka oh; ni thokkruek anih anghoehaih ah ka oh; a hmaa ah anghoehaih hoiah ka koi poe; \p \v 31 a sak ih long nuiah anghoehaih ka tawnh moe, kami capanawk nuiah doeh oephaih ka tawnh. \p \v 32 To pongah Aw ka caanawk, ka lok hae tahngai oh; kai ih loklam pazui kaminawk loe tahamhoih o. \p \v 33 Kang thuitaekhaih lok to tahngai oh, pahnawt o hmah loe, palungha oh. \p \v 34 Ka lok tahngaih moe, ni thokkruek kai ih khongkhanawk to toep pacoengah, kai ih thok tungnawk taengah zing kami loe, tahamhoih. \p \v 35 Kai hnu kami loe hinghaih to hnuk; Angraeng anghoehaih to a hnuk. \p \v 36 Toe ka hmaa ah zaehaih sah kami loe, a hinghaih paro kami ah oh; kai hnuma kaminawk boih loe, duekhaih palung kami ah ni oh o. \c 9 \s1 Palunghahaih hoi amthuhaih loklam \p \v 1 Palunghahaih mah im tung sarihto a aah moe, ohhaih im to a sak; \p \v 2 angmah pacah ih moinawk to a boh; misurtui to a lawn moe, caboi to pahnut. \p \v 3 A tok sahkung tanglanawk to patoeh moe, vangpui kasang koek ahmuen ah angdoet pacoengah, a hangh. \p \v 4 Poekhaih tawn kaminawk haeah angzo oh; khokhan thai ai kaminawk anih khaeah angzo oh, tiah a kawk, \p \v 5 angzo oh, kai ih takaw hae caa oh loe, ka lawn tangcae misurtui hae nae oh. \p \v 6 Na hing hanah, khosak amthuhaih to caeh taak ah loe, palunghahaih loklam to pazui ah. \p \v 7 Kami tiah doeh sah ai kami thuitaekung loe azathaih to tongh moe, kahoih ai kami thuitaekkung doeh kasae thuihaih to tong lat. \p \v 8 Kami pahnui thuih kami to zoeh hmah, na hnuma lat tih; palungha kami to na zoeh nahaeloe, na palung tih. \p \v 9 Palungha kami na thuitaek nahaeloe, palungha aep tih; katoeng kami to na patuk nahaeloe, anih amtukhaih to sang aep tih. \p \v 10 \x - \xo 9:10 \xt Job 28.28; Saam 111.10; Pal 1.7.\x*Angraeng zithaih loe palungha amtonghaih takung pui ah oh; ciimcai Sithaw panoekhaih loe palunghahaih ah oh. \p \v 11 Kai rang hoiah na hinglung sawk ueloe, na hinghaih saning to pop tih. \p \v 12 Palung na ha nahaeloe palunghahaih atho to na hnu tih; toe minawk khet na patoek nahaeloe, nangmah na zok tih. \p \v 13 Amthu nongpata ih lok loe ham; anih loe poekhaih tawn ai moe, panoekhaih tidoeh tawn ai. \p \v 14 Anih loe angmah im thok taengah anghnut moe, vangpui kasang koek ahmuen ah anghnut, \p \v 15 katoeng loklam caeh kaminawk to a kawk; \p \v 16 poekhaih tawn ai kaminawk khaeah athung bangah angzo oh, tiah a naa; khokhan thai ai kaminawk khaeah loe, \p \v 17 paquk ih tui loe luep, tamquta hoi caak ih takaw loe khraem, tiah a naa. \p \v 18 Toe to ahmuen ah loe duekhaih to oh, nongpata mah kawk ih kaminawk loe duekhaih hell thungah ni oh o, tiah nongpa mah panoek ai. p \c 10 \s1 Solomon palunghahaih lok \p \v 1 Solomon palunghahaih lok loe hae tiah oh; palungha caa mah loe ampa to poeknawmsak, kamthu ih caa mah loe amno to palungsetsak. \p \v 2 Amsoem ai ah hak ih hmuen loe atho om ai, toe toenghaih mah loe duekhaih thung hoiah pahlong. \p \v 3 Katoeng kami loe zok amthlam moe, duek hanah Angraeng mah asaeng ai; toe kahoih ai kami ih hmuenmae loe amrosak. \p \v 4 Thasae ban mah anih to amtangsak, thahoih ban mah loe anih to angraengsak. \p \v 5 Nipui tueah caaknaek patung kami loe palungha capa ah oh, cang aah tue ah iip kami loe azathaih paek capa ah oh. \p \v 6 Katoeng kami ih lu ah loe tahamhoihaih to oh; toe kahoih ai kami ih pakha loe athii palonghaih hoiah koi. \p \v 7 Katoeng kaminawk loe pahnet thai ai pongah tahamhoih o; toe kasae kami ih ahmin loe qong tih. \p \v 8 Palungha palungthin mah loe lokpaekhaih to pazui; toe lok angaek thaih kamthu loe amro tih. \p \v 9 Toenghaih loklam ah caeh kami loe ngancuem tih; toe lam amkhraeng kami loe a poekhaih to amtueng tih. \p \v 10 Uthaih mik pakhriphaih mah kami to raihaih paek, lok angaek thaih kamthu loe amro tih. \p \v 11 Katoeng kami ih pakha loe hinghaih tuipuek ah oh, toe kasae kami ih pakha loe kahoih ai hmuen hoiah koi. \p \v 12 \x - \xo 10:12 \xt Jkb 5.20; 1 Pt 4.8.\x*Hnukmahaih mah misa angcoengsak, toe amlunghaih mah loe zaehaih boih to khuk. \p \v 13 Panoekhaih tawn kami ih pahni ah palunghahaih to amtueng, toe panoekhaih tawn ai kami ih kaengah loe quiboeng to oh. \p \v 14 Palungha kami loe palunghaih to patungh, toe amthu kami ih pakha loe amro han zoi daek. \p \v 15 Angraeng ih tacong loe kacak angmah ih vangpui ah oh; toe amtang kami amtanghaih loe angmah amrohaih ah oh. \p \v 16 Katoeng kami toksakhaih atho loe hinghaih ah oh, toe kahoih ai kami ih thingthai mah loe zaehaih to tacawtsak. \p \v 17 Thuitaekhaih lok tahngai kami loe hinghaih loklam ah caeh; toe thuitaekhaih lok aek kami loe loklam amkhraeng. \p \v 18 Lok amlaihaih mah hnukmahaih to amtueng ai ah ohsak, minawk kasae thui kami loe kamthu ah ni oh. \p \v 19 Kapop ah lokthuih naah thuih pazaehaih to oh; toe palungha kami loe pahni to ciip. \p \v 20 Palungha kami ih palai loe qoih ih sumkanglung baktiah oh; toe kahoih ai kami ih palungthin loe atho om ai. \p \v 21 Katoeng kami ih pahni mah kami paroeai pacah; toe kamthu loe panoekhaih tawn ai pongah duek. \p \v 22 Angraeng tahamhoihaih mah angraenghaih to ohsak, to angraenghaih ah loe palungsethaih om ai. \p \v 23 Kamthu loe kahoih ai hmuen nuiah anghoe, toe palungha kami loe panoekhaih tawnh. \p \v 24 Kahoih ai kami nuiah zithaih to pha tih; toe katoeng kami koehhaih loe akoepsak tih. \p \v 25 Kahoih ai kaminawk loe, kamhae takhi baktiah laemh o; toe katoeng kaminawk loe dungzan kacak ahmuen ah oh. \p \v 26 Kathaw tui mah haa kinsak moe, hmaikhue mah mik amcapsak baktih toengah, thasae kami doeh anih patoeh kami hanah to tiah oh. \p \v 27 Angraeng zithaih mah hinglung sawksak; toe kasae kaminawk loe saning duem tih. \p \v 28 Anghoehaih loe katoeng kaminawk oephaih ah oh; toe kasae kaminawk oephaih loe anghmaa tih. \p \v 29 Angraeng ih loklam loe katoeng kaminawk hanah thacakhaih ah oh; toe kahoih ai hmuen sah kaminawk han loe amrohaih ah oh. \p \v 30 Katoeng kami loe natuek naah doeh angthui mak ai; toe kasae kami loe long nuiah kacakah khosah thai mak ai. \p \v 31 Katoeng kami ih pakha thung hoiah palunghahaih to tacawt; toe kangkoih ah lokthui kami ih palai loe aat pae pat tih. \p \v 32 Katoeng kami ih palai loe tapom thaikoi ah kaom hmuen to panoek; toe kasae kami ih pakha loe kangkoih ah lok apaeh. \c 11 \p \v 1 Angraeng loe katoeng ai tahhaih to pahnuet; toe katoeng tahhaih nuiah loe anghoehaih tawnh. \p \v 2 Amoekhaih oh naah, azathaih to oh; toe minawk tlim ah khosah kami khaeah loe palunghahaih to oh. \p \v 3 Poektoeng kami loe toenghaih mah zaeh; toe poeksae kami loe poeksethaih mah amrosak tih. \p \v 4 Sithaw palungphui naah angraenghaih mah na bomh mak ai; toe toenghaih mah loe duekhaih thung hoiah pahlong. \p \v 5 Coek koi om ai katoeng kami loe toenghaih mah loklam to hnuksak; toe kasae kami loe a sethaih mah amtimsak tik. \p \v 6 Katoeng kaminawk loe angmacae toenghaih mah nihcae to pahlong tih; toe sethaih sah kaminawk loe angmacae sethaih pongah aman o tih. \p \v 7 Kahoih ai kami duek naah, anih oephaih doeh anghma tih; poektoeng ai kaminawk ih oephaih loe anghmat. \p \v 8 Katoeng kami to raihaih thung hoiah pahlong, anih zuengah kasae kami nuiah raihaih to phak. \p \v 9 Angsah thaih kami loe pronghaih lok hoiah a imtaeng kami to amrosak; toe katoeng kami loe palunghahaih hoiah loi tih. \p \v 10 Katoeng kami khosak hoih naah, vangpui to anghoe; kasae kami duek naah loe, anghoe hoi hanghaih lok to oh. \p \v 11 Katoeng kami tahamhoih naah, vangpui to pakoeh ah oh; toe kasae kami ih pakha mah loe vangpui to amrosak. \p \v 12 Palunghahaih tawn ai kami loe, a imtaeng kami to khet patoek; toe palunghahaih tawn kami loe a palai to ciipsak. \p \v 13 Lokpung kami loe tamqu hmuen to taphong; toe oepthok kami loe tamqu hmuen to angphat. \p \v 14 Zaehhoihaih om ai naah, prae kaminawk amro o; toe poekhaih paek thaih kami pop tawnh naah ngancuemhaih to oh. \p \v 15 Angvin ih laiba pathok pae hanah lokkam kami loe poek angpho tih; toe to tiah lokkam ai kami loe mawnhaih tawn mak ai. \p \v 16 Tahmenhaih tawn nongpata loe khingzahaih to hak; toe thahoih nongpanawk loe angraeng o. \p \v 17 Tahmenhaih tawn kami loe tangqum to hak; toe hmawsaeng kami loe a taksa raihaih paek kami ah ni oh. \p \v 18 Kasae kami loe alinghaih atho to hnuk; toe toenghaih tuh kami loe amkhrai thai ai tangqum to hak. \p \v 19 Toenghaih loe hinghaih ah oh baktih toengah, sethaih hnukah patom kami loe a duekhaih ni patom. \p \v 20 Poek angkawn kami loe Angraeng mah panuet; toe toenghaih loklam pazui kami nuiah loe anghoehaih to tawnh. \p \v 21 Kasae kaminawk loe nawnto amhong o cadoeh, danpaek ai ah om mak ai; toe katoeng kaminawk ih caa loe loihsak tih. \p \v 22 Khopoek thai ai kranghoih nongpata loe, ok tahmawh nui ih sui bantuek baktiah ni oh. \p \v 23 Katoeng kami loe kahoih hmuen khue ni koeh; toe kasae kami ih oephaih loe palungphuihaih hae ni. \p \v 24 Cangti haeh kami loe pop aep ah hak; angaihaih pong kamthlai ah patung kami loe amtang aep. \p \v 25 Kuuhoih kami loe angraeng; minawk han tuibawh kami loe, angmah doeh tuibawh ah om toeng tih. \p \v 26 Cang zawh paawt kami loe, minawk mah kasae thui tih; toe cang zaw kami ih lu loe tahamhoihaih om tih. \p \v 27 Kahoih hmuen pakrong kami loe hoihaih to hnuk; toe kahoih ai hmuen pakrong kami loe sethaih to hnu tih. \p \v 28 Angmah angraenghaih oep kami loe amtim tih; toe katoeng kami loe thingqam baktiah sai tih. \p \v 29 Angmah imthung raihaih paek kami loe takhi to qawk ah toep tih; amthu loe palungha kami ih tamna ah om tih. \p \v 30 Hinghaih thingkung loe toenghaih thingthai ah oh; palungha kami loe minawk hinghaih to pazawk. \p \v 31 \x - \xo 11:31 \xt 1 Pt 4.18.\x*Khenah, katoeng kaminawk mataeng doeh long nuiah hnuk han koi atho to hnu o nahaeloe, Sithaw panoek ai kami hoi zaehaih sak koeh kaminawk cae loe kawkruk maw danpaekhaih atho to hnu o tih! \c 12 \p \v 1 Thuitaekhaih koeh kami loe palungha kami ah oh; toe zoehhaih hnuma kami loe amthu kami ni. \p \v 2 Kahoih kami mah loe Angraeng palung anghoesak; toe kahoih ai hmuen poek kami loe lokcaekhaih to hnu tih. \p \v 3 Kahoih ai hmuen mah kami tangzun caksak ai; toe katoeng kami ih tangzun loe aphong thai mak ai. \p \v 4 Tuinuen kahoih zu loe a sava han sui lumuek ah oh; toe ahmin saesak zu loe sava ih ahuh to hmawnsak. \p \v 5 Katoeng kami poekhaih loe toeng; toe kasae kaminawk ih lok loe alinghaih ah oh. \p \v 6 Kasae kami ih lok loe minawk athii palonghaih to zing; toe katoeng kami ih lok loe minawk to pahlong. \p \v 7 Kasae kami ih im loe amtim ueloe, anghmaa tih; toe katoeng kami ih im loe kacakah angdoe poe tih. \p \v 8 Palungha kami loe minawk mah pakoehhaih to hnuk; toe poek angkawn kami loe minawk mah hnap. \p \v 9 Angmah hoi angmah angraeng ah amkoeh, caaknaek tawn ai kami pongah loe, kami mah patoek e, caaknaek tawn toksah kami to hoih kue. \p \v 10 Katoeng kaminawk loe a pacah ih moinawk nuiah tahmenhaih to tawnh; toe hmawsaenghaih loe kasae kaminawk ih tahmenhaih sang koek ah oh. \p \v 11 Angmah ih lawk phrawk kami loe zok amhah tih; toe palungha ai kami loe tidoeh avang ai kami hnukah bang. \p \v 12 Katoeng ai kami loe kasae kami ih palok to patoh han koeh; toe katoeng kami ih tangzun loe aquih tacawt. \p \v 13 Kasae kami loe a pahni zaehaih mah dongh pongah amansak; toe kami katoeng loe raihaih thung hoiah loih. \p \v 14 Kami loe angmah pahni athaih hoiah zok amhah tih; a ban hoi sak ih kasae kahoih hmuen baktih toengah atho doeh hnu tih. \p \v 15 Kamthu loe a caehhaih loklam to kamsoem ah a hnuk; toe palungha kami loe minawk mah thuih ih lok to tahngaih. \p \v 16 Kamthu loe palungphuihaih to amtuengsak roep; toe palungha kami loe azat koi hmuen to angphat. \p \v 17 Loktang thui kami loe toenghaih to amtuengsak; amsawnlok pongah hnukung ah angdoe kami loe alinghaih to amtuengsak. \p \v 18 Sumsen hoi thunh ih baktiah lok apae kami to oh; toe palungha kami ih palai mah loe kami ngantuisak. \p \v 19 Loktang pahni loe dungzan khoek to cak; toe amsawnlok loe nawnetta ni oh. \p \v 20 Kahoih ai hmuen poek kaminawk ih palung thungah alinghaih to oh; toe angdaehhaih sah kaminawk loe anghoehaih tawnh o. \p \v 21 Katoeng kaminawk khaeah sethaih pha mak ai; toe kasae kami loe tahamsethaih hoiah koi tih. \p \v 22 Lok amlai palai loe Angraeng mah panuet; toe toenghaih hoi khosah kaminawk loe Angraeng mah palung. \p \v 23 Palungha kami loe panoekhaih to angphat; toe amthu ih palungthin mah loe amthuhaih to amtuengsak. \p \v 24 Thahoih ban mah kami to uk tih; toe thasae kami loe misong ah om tih. \p \v 25 Palungsethaih mah kami palungboengsak; thapaekhaih lok mah poek nawmsak. \p \v 26 Katoeng kami loe a imtaeng kami to loklam patuek; toe kahoih ai kami ih loklam mah nihcae to loklam anghmangsak. \p \v 27 Thasae kami loe a kah ih moi paaem han mataeng doeh paqak; thahoih kami ih tacong loe atho oh. \p \v 28 Toenghaih loklam ah duekhaih om ai, hinghaih ni oh. \c 13 \p \v 1 Palungha caa loe ampa thuitaekhaih lok to tahngaih; toe minawk padaeng thaih kami loe thuitaekhaih lok to tahngai ai. \p \v 2 Kami loe angmah pahni ih athaih kahoih to caa tih; toe zaehaih sah kami loe athii palonghaih athaih to caa tih. \p \v 3 Pahni angsum kami loe a hinghaih cuem kami ah oh; pakha kawkah aang kami loe amro tih. \p \v 4 Thasae kami loe a koehhaih baktiah tidoeh tawn ai; thahoih kami loe a koehhaih to hak tih. \p \v 5 Katoeng kami loe lok amlaihaih to hnukma; toe kasae kami loe panuet thoh moe, azathaih to ohsak. \p \v 6 Loklam amkhraeng ai kami loe toenghaih mah toep; toe kahoih ai kami mah loe kami kazae to amtimsak. \p \v 7 Angraeng ah angsah, tidoeh tawn ai kami to oh moe, kamtang ah angsah, angraeng parai kami doeh oh. \p \v 8 Angraeng loe angraenghaih hoiah a hinghaih to akrang han oh; toe amtang kami loe thuitaekhaih lok to tahngai mak ai. \p \v 9 Katoeng kami aanghaih loe anghoehaih ah oh; toe kasae kami ih hmaiim loe dueh ving tih. \p \v 10 Amoekhaih mah angzoehhaih to tacawtsak; toe palungha kami loe acoe paekhaih lok to tahngaih. \p \v 11 Azom ah hak ih phoisa loe anghma zuep tih; toe toksak moe, patung ih phoisa loe pung aep tih. \p \v 12 Oephaih anghmat ving naah poekhaih angpho; toe koehhaih acung naah loe, hinghaih thingkung ah oh. \p \v 13 Thuitaekhaih lok patoek kami loe amro tih; toe paek ih lok khingya kami loe tangqum to hnu tih. \p \v 14 Palungha kami patukhaih lok loe, duekhaih thaang thung hoi loih hanah, hinghaih tuipuek ah oh. \p \v 15 Kahoih panoekhaih tawn kami loe minawk hmaa ah mikhmai pan tih; toe kasae kami ih loklam loe rai. \p \v 16 Palungha kami loe palunghahaih hoiah toksak; toe kamthu loe amthuhaih to amtuengsak. \p \v 17 Kahoih ai laicaeh loe raihaih thungah amtim; toe oepthok laicaeh loe ngantuihaih ah oh. \p \v 18 Thuitaekhaih tahngai ai kami loe amtanghaih hoi azathaih mah pha thui tih; toe thuitaekhaih lok tahngai kami loe pakoehaih to hnu tih. \p \v 19 Koeh acunghaih loe hing thung kawkruk maw khosak hoih! Toe kahoih ai hmuen caeh taakhaih loe amthu kaminawk hanah panuet thok hmuen ah oh. \p \v 20 Palungha hoi angkom kami loe palungha tih; toe kamthu hoi angkom kami loe amro tih. \p \v 21 Kazae kaminawk loe sethaih mah hnukah patom; toe katoeng kaminawk loe tahamhoihaih tangqum to hnu o tih. \p \v 22 Kahoih kami loe a caanawk ih caa patoeng hanah, qawk to caeh taak; toe kami zae loe katoeng kaminawk han ih ni hmuenmae to patung pae. \p \v 23 Amtang kami ih lawk loe cang hoih parai; toe anih to aling o pongah amro boih. \p \v 24 Quiboeng patoh ai kami loe, a caa hnuma kami ah oh; toe caa palung kami loe, nawkta nathuem hoiah thuitaekhaih to tawnh. \p \v 25 Katoeng kami loe a hing hanah buhcaak; toe kasae kami loe zok amthlam tih. \c 14 \p \v 1 Palungha nongpata loe a ohhaih im to sak; toe kamthu nongpata loe a im to a phraek. \p \v 2 Angraeng zii kami loe katoeng loklam ah caeh; toe loklam amkhraeng kami loe Angraeng to khet patoek tihhaih ih ni. \p \v 3 Kamthu ih pakha loe amoekhaih quiboeng ah oh; toe palungha kami ih pahni mah loe nihcae to pahlong tih. \p \v 4 Maitaw om ai ahmuen ih maitaw okduk loe cai pin; toe maitaw ih tha hoiah cang to a hak mangh. \p \v 5 Oep kaom hnukung loe kaminawk to aling ai; toe amsawn hnukung loe lok amlai. \p \v 6 Minawk hnaphnae kami loe palunghahaih to pakrong, toe hnu ai; toe panoekhaih tawn kami hanah loe palungha zoidaek. \p \v 7 Anih ih pahni ah palunghahaih om ai tiah na panoek nahaeloe, kamthu to om taak duem ah. \p \v 8 Palungha kami loe a caehhaih loklam to palunghahaih hoiah poek; toe kamthu ih amthuhaih loe alinghaih ah oh. \p \v 9 Kamthu loe zaehaih to tiah doeh sah ai; toe katoeng kaminawk khaeah loe tahmenhaih to oh. \p \v 10 Palung mah palungsethaih to panoek; mi mah doeh angmah anghoehaih to minawk han paek thai ai. \p \v 11 Kasae kami ih im loe amro tih; toe katoeng kami ih kahni im loe aquih tacawt tih. \p \v 12 \x - \xo 14:12 \xt Pal 16.25.\x*Kami maeto khaeah katoeng loklam maeto baktiah amtueng pae; toe boenghaih ah loe duekhaih loklam ah oh. \p \v 13 Palungsethaih amtueng han ai ah pahnui kami doeh om tih; anghoehaih doeh palungsethaih hoiah boeng thaih. \p \v 14 Hnuk angnawn kami loe a tok sakhaih atho to hnu tih; toe kahoih kami loe a sak ih hmuen baktih toengah tangqum to hnu tih. \p \v 15 Poek tawn ai kami loe minawk mah thuih ih loknawk boih to tang; toe palungha kami loe a caehhaih loklam to kahoih ah poek. \p \v 16 Palungha kami loe Angraeng to zit moe, sethaih to cawn taak; toe kamthu loe poekham moe misahoih. \p \v 17 Poek amthueng kami loe amthuhaih hoiah toksak; kahoih ai hmuen sak pacaeng kami loe minawk mah hnuma tih. \p \v 18 Poekhaih tawn ai kami loe amthuhaih to qawk ah toep; toe palungha kaminawk loe palunghahaih lumuek to angmuek o. \p \v 19 Kahoih ai kami loe katoeng kami hmaa ah angam sut tih; kasae kami doeh katoeng kami ih khongkha taengah angam sut tih. \p \v 20 Amtang kami loe a imtaeng kami mah doeh hnukma; toe angraeng loe ampui tawn mangh. \p \v 21 Kami zae loe a imtaeng kami to khet patoek; toe kamtang tahmen kami loe tahamhoih. \p \v 22 Sethaih poek kaminawk loe loklam caeh pazae o boeh na ai maw? Toe kahoih hmuen poek kaminawk loe amlunghaih hoi oepthohhaih to hnuk o. \p \v 23 Toksakhaih boih ah toksakhaih atho to oh; toe lok khue thui kami loe amtang tih. \p \v 24 Palungha kaminawk ih angraenghaih loe angmacae ih sui lumuek ah oh; toe kamthunawk amthuhaih mah loe amthuhaih to tacawtsak aep. \p \v 25 Tangtang hnukung mah loe hinghaih to pahlong; toe amsawn hnukung ah kaom kami loe amsawnlok to thuih. \p \v 26 Angraeng zii kami loe kacak oephaih to tawn ueloe, a caanawk abuephaih ahmuen doeh tawn tih. \p \v 27 Angraeng zithaih loe hinghaih tuipuek ah oh moe, duekhaih dongh thung hoiah loisakkung ah oh. \p \v 28 Kami pop prae thungah loe siangpahrang lensawkhaih to cak; toe kami tamsi prae ah loe siangpahrang amrohaih ah oh. \p \v 29 Panoekhaih kathuk kami loe palungsawk; toe poek amthueng kami loe amthuhaih to amtuengsak. \p \v 30 Poekhoih palung mah taksa to ngantuisak; toe uthaih mah loe huhong to hmawnsak. \p \v 31 Kamtang pacaekthlaek kami loe angmah Sahkung to ni pacaekthlaek; toe Sithaw khingya kami loe kamtang nuiah palungnathaih to tawnh. \p \v 32 Kasae kami loe a sethaih mah kraksak tathuk; toe katoeng kami loe duek naah doeh oephaih to tawnh. \p \v 33 Palungha kami ih palung thungah palunghahaih to oh; toe kamthu ih palung thungah kaom hmuen loe amtueng phaeng. \p \v 34 Toenghaih mah prae kaminawk to sangsak tahang; toe zaehaih loe kami boih kasaethuihaih ah oh. \p \v 35 Siangpahrang loe palungha tamna nuiah anghoe; toe azatsak thaih tamna loe angraeng to palungphuisak. \c 15 \p \v 1 Loknaem mah palungphuihaih to dipsak; toe lokham mah loe palungphuihaih to tacawtsak. \p \v 2 Palungha kami loe palai to katoeng ah patoh; toe kamthu ih pakha mah loe amthuhaih to tacawtsak. \p \v 3 Angraeng ih mik loe ahmuen kruekah oh moe, kasae kahoih to khet. \p \v 4 Kahoih lok kathui palai loe kami ngantuihaih ah oh; toe aling thaih palai loe poekhaih patangkhangsak. \p \v 5 Kamthu loe ampa thuitaekhaih to patoek; toe palungha kami loe thuitaekhaih lok to tahngaih. \p \v 6 Katoeng kami ih im ah loe hmuenmae oh mangh; toe kasae kami ih phoisa mah loe raihaih to tacawtsak. \p \v 7 Palungha kami ih pahni mah palunghahaih to pungsak; toe kamthu ih palung ah loe palunghahaih to om ai. \p \v 8 Kami zae angbawnhaih loe Angraeng mah panuet; toe katoeng kami lawkthuihaih mah Angraeng to anghoesak. \p \v 9 Kasae kami ih loklam loe Angraeng mah panuet; toe toenghaih pakrong kaminawk loe anih mah palung. \p \v 10 Lam amkhraeng kaminawk loe thuitaekhaih to koeh o ai; toe thuitaekhaih hnuma kami loe dueh tih. \p \v 11 Hell hoi amrohaih mataeng doeh Angraeng hmaa ah amtueng phaeng nahaeloe, kaminawk ih palung cae loe kawkruk maw amtueng aep tih? \p \v 12 Minawk patoek kami loe thuitaek naah palungphui; palungha kami khaeah lokduenghaih to tawn mak ai. \p \v 13 Palung anghoe naah mikhmai pan; toe palungset naah loe poekhaih patangkhang. \p \v 14 Khopoek thaih palung mah loe palunghahaih to pakrong; toe kamthu ih pakha loe amthuhaih to zok ah amthlam. \p \v 15 Amtanghaih tlim ah khosah kaminawk ih aninawk loe sethaih hoiah koi; toe poeknawmhaih loe sak toepsoep ih buhraenghaih poih ah oh. \p \v 16 Dawnraihaih hoiah hmuenmae angraeng parai pongah loe, Angraeng zithaih hoiah hmuen zetta tawnh to hoih kue. \p \v 17 Kathawk hruk maitaw to boh moe, anghnukmahaih ahmuen ah buhcaak pongah loe, amlunghaih kaom ahmuen ah aan hoiah buhcaak to hoih kue. \p \v 18 Palungphuihaih mah ampraekhaih to tacawtsak; toe pauephaih tawn kami loe angzoehhaih to dipsak. \p \v 19 Thasae kami ih loklam loe soekhring hoiah koi; toe katoeng kami caehhaih loklam loe manglaih lampui ah oh. \p \v 20 Palungha capa mah ampa to anghoesak; toe kamthu loe amno to hnaphnae. \p \v 21 Kamthu loe poekhaih tawn ai kami to kawnh haih; toe palungha kami loe katoengah lamcaeh. \p \v 22 Poekhaih kahoih paek ih om ai ah loe sak atimhaih to amro; toe poekhaih kahoih paek kami pop naah sak atimhaih to cak. \p \v 23 Kami loe lokduenghaih pathim naah anghoe; atue nathuem ah apaeh ih lok loe kawkruk maw hoih! \p \v 24 Hell thung hoi loih hanah, palungha kami loe hinghaih loklam bangah caeh tahang. \p \v 25 Amoek kami ih im loe Angraeng mah phrae tih; toe lamhmai ih ramri loe caksak tih. \p \v 26 Kasae kami poekhaih loe Angraeng mah panuet; toe poekciim kaminawk ih poekhaihnawk loe a kawnh pae. \p \v 27 Kamthlai koeh hmoek kami imthung ah raihaih to phak; toe bokhaih tangqum hnuma kami loe hing tih. \p \v 28 Katoeng kami loe lok pathim hanah palung thung hoiah lok to khingh; toe kasae kami ih pakha loe loksae to pathaak. \p \v 29 Kasae kami loe Angraeng mah amhoe taak; toe katoeng kaminawk ih lawkthuihaih lok loe anih mah tahngaih pae. \p \v 30 Mikhmai panhaih mah palung anghoesak; kahoih tamthang mah huhong ngantuisak. \p \v 31 Hinghaih paek thaih thuitaekhaih lok tahngai kami loe, palungha kaminawk ohhaih im ah om toeng tih. \p \v 32 Thuitaekhaih lok tahngai ai kami loe a hinghaih patoek kami ah oh. \p \v 33 Angraeng zithaih loe palungha amtuenghaih ih ni; kami tlim ah khosakhaih loe minawk mah pakoeh ih loklam ah oh. \c 16 \p \v 1 Kami mah a poekhaih hoiah khokhan, toe lok pathimhaih loe Angraeng khae hoiah ni angzoh. \p \v 2 Kami mah loe a caehhaih loklam to katoeng boih ah poek; toe Angraeng mah loe palungthin to khingh. \p \v 3 Na sak ih hmuen kruekah Angraeng khaeah amha ah; to tih nahaeloe nam sakhaih hmacawn tih. \p \v 4 Angraeng mah hmuennawk boih angmah hanah ni sak; ue, kasae kaminawk loe sethaih ani to tong hanah ohsak. \p \v 5 Amoek kaminawk loe Sithaw mah panuet; nihcae loe nawnto amhong o cadoeh, danpaekhaih to loih o mak ai. \p \v 6 Palungnathaih hoi loktang mah zaehaih to ciimsak; Sithaw zii kami loe zaehaih to caeh taak. \p \v 7 Kami mah Angraeng anghoe koiah khosak naah, a misa hoiah mataeng doeh angdaeh thaih. \p \v 8 Katoeng ai loklam hoiah hmuenmae pop ah hak pongah loe, toenghaih hoiah hmuenmae zetta hak to hoih kue. \p \v 9 Kami mah a caehhaih loklam to poek; toe a caehhaih loklam to Angraeng mah patuek. \p \v 10 Sithaw mah thuih ih lok to siangpahrang ih pakha ah oh; anih ih pakha hoiah katoeng ai lok to tacawt han om ai. \p \v 11 Katoeng hmuenzit tahhaih hoi coi tahhaih loe Angraeng ih hmuen ah oh; pasah thung ih kazit hmuen tahhaih boih loe anih mah sak ih hmuen ah oh. \p \v 12 Angraeng tangkhang loe toenghaih hoiah sak pongah, kahoih ai hmuen sakhaih loe siangpahrangnawk hanah panuet thoh. \p \v 13 Katoeng kami ih pahni to siangpahrangnawk mah anghoe o haih; loktang lokthui kami to palung o. \p \v 14 Siangpahrang palungphuihaih loe duekhaih laicaeh baktiah oh; toe palungha kami loe palungphuihaih to dipsak. \p \v 15 Siangpahrang mikhmai pan naah hinghaih to oh; anih anghoehaih loe hnukkhuem ih khotui baktiah oh. \p \v 16 Sui pongah loe palunghahaih to hoih kue; sumkanglung qoih pongah loe palunghahaih qoih to kawkruk maw hoih! \p \v 17 Kahoih ai hmuen caehtaakhaih loe katoeng kami ih loklam ah oh; a caehhaih loklam hoi amkhraeng ai kami loe a hinghaih angvaeng thaih kami ah oh. \p \v 18 Amoekhaih loe amrohaih ih loklam ni; poeksanghaih mah amtimhaih loklam ah caeh haih. \p \v 19 Kamoek kami hoi angkom moe, a lomh ih hmuen to amzet pongah loe, palungsawk kami hoi angkom moe, kami tlim ah khosak to hoih kue. \p \v 20 Palunghahaih hoi toksah kami loe khosak hoih tih; Angraeng oephaih tawn kami loe tahamhoih. \p \v 21 Poekhaih palungha kami loe khopoek thaih kami ah oh; kahoih lokthui thaih pahni loe minawk han palunghahaih lok to patuk thaih. \p \v 22 Palunghahaih tawn kami loe hinghaih tuipuek ah oh; toe kamthu thuitaekhaih lok loe amthuhaih ah ni oh. \p \v 23 Palungha ih palungthin loe angmah ih pakha to thuitaek moe, a pahni ah palunghahaih to thap pae. \p \v 24 Tahngai kahoih loknawk loe khoitui baktiah oh; na hinghaih pakhra hanah luep moe, huhong to ngantuisak. \p \v 25 \x - \xo 16:25 \xt Pal 14.12.\x*Kami maeto hanah loe katoeng loklam maeto baktiah amtueng; toe boenghaih ah loe duekhaih loklam ah oh. \p \v 26 Toksah kami loe, angmah ih pakha pacah han ih ni tok to a sak. \p \v 27 Sithaw panoek ai kami loe kahoih ai hmuen to poek, a thuih ih lok doeh kangqong hmai baktiah ni oh. \p \v 28 Poektoeng ai kami loe angzoehhaih atii to a haeh; pronghaih mah ampui kangzong to ampraeksak. \p \v 29 Poeksae kami loe a imtaeng kami to pacuek moe, kahoih ai loklam to pazuisak. \p \v 30 Kahoih ai kami loe kasae hmuen sak hanah, a mik to pasimh moe, kahoih ai hmuen angcoengsak hanah, pahni to haehsak. \p \v 31 Toenghaih loklam ah khosak pongah sam to pok nahaeloe, lensawkhaih lumuek ah ni oh. \p \v 32 Palungsawk kami loe thacak kami pongah hoih kue; poekhaih angsum thaih kami loe vangpui pazawk kami pongah hoih kue. \p \v 33 Taham khethaih phoisa vahhaih hoiah sak ih lok takroekhaih loe aimacae mah ni sak o; toe hmuen boih nuiah lok takroekkung loe Angraeng ni. \c 17 \p \v 1 Imthung koi mongah sak ih angbawnhaih buh to angzoehhaih hoiah caak pongah loe, buh karoem zetta poek monghaih hoiah caak to hoih kue. \p \v 2 Palungha tamna loe kahoih ai imkung ih capa to uk tih, anih loe a caanawk hoi nawnto qawk to toep tih. \p \v 3 Sumkanglung tui pacii hanah laom to patoh baktih toengah, sui tui pacii hanah hmai kamngaeh to patoh; toe Angraeng loe kami ih palung to tanoem. \p \v 4 Kahoih ai hmuen sah kami loe lok amlai kami mah thuih ih lok to tang; amsawnlok thui kami doeh loksae to tahngaih. \p \v 5 Mithoe hnaphnae kami loe anih Sahkung hnaphnae kami ah ni oh; minawk raihaih tong naah anghoe kami loe danpaekhaih to loih mak ai. \p \v 6 Caanawk ih caa patoeng loe mitongnawk hanah sui lumuek ah oh, amno ampa loe caanawk lensawkhaih ah oh. \p \v 7 Kahoih lok loe kamthu hoi amcuk ai baktih toengah, amsawnlok doeh ukkung angraeng hoi amcuk ai. \p \v 8 Tangqum loe hak kami hanah atho kana thlung baktiah oh; a caehhaih ahmuen kruekah, tahamhoihaih oh. \p \v 9 Minawk zaehaih tahmen kami loe amlunghaih to pungsak; toe zaehaih tahmen ai kami loe ampui to ampraeksak. \p \v 10 Kamthu loe quiboeng hoi cumvaito boh cadoeh poek amkhrai mak ai; palungha loe thuitaekhaih lok to thaih kop. \p \v 11 Kahoih ai kami loe lokaek han khue ni pakrong; to pongah tahmenhaih tawn ai laicaeh to anih khaeah patoeh tih. \p \v 12 Palungkraeng kamthu khaeah caeh moe, raihaih tong pongah loe, taqom caa lomh pae to hoih kue. \p \v 13 Hmuenhoih to hmuensae hoiah pathok kami loe, kahoih ai hmuen mah a im to caehtaak mak ai. \p \v 14 Angzoehhaih loe kamsah tui hoiah anghmong; to pongah angzoehhaih om ai naah to hmuen to toengh sut ah. \p \v 15 Zaehaih sah kami to loisak lat kami, to tih ai boeh loe katoeng kami zaehaih net lat kami hnik to Angraeng mah panuet hmaek. \p \v 16 Kamthu loe palunghahaih koeh ai pongah, kamthu ban ah paek ih phoisa loe tih atho maw oh? \p \v 17 Ampui loe amlunghaih tawnh poe; nawkamya loe karai tonghaih atue nathuem han ih ni tapen. \p \v 18 Poekhaih tawn ai kami loe coi ih phoisa to pathok pae hanah, angmah ih ampui hmaa ah lokkamhaih to sak. \p \v 19 Angzoeh koeh kami loe zae sakhaih doeh koeh; angmah ih khongkha amoek haih kami loe amrohaih ni pakrong. \p \v 20 Poektoeng ai kami loe khosak hoihaih tawn ai; amsawnlok thui palai loe raihaih tongh. \p \v 21 Kamthu tapen kami loe tapenkung to palungsetsak; kamthu ih ampa loe anghoehaih tawn ai. \p \v 22 Poeknawmhaih loe kahoih tasi ah oh; toe palungsethaih mah ahuh to zaeksak. \p \v 23 Kasae kami loe toenghaih loklam angkawnsak hanah, bokhaih ah paek ih tangqum to lak. \p \v 24 Palungha kami loe panoekhaih to tawnh; toe kamthu ih mik loe long boenghaih khoek to khet parui. \p \v 25 Capa kamthu mah ampa palungsetsak, anih cunkung to palungboengsak. \p \v 26 Katoeng kami to danpaek han hoih ai; toenghaih hoiah lokcaek angraeng doeh danpaek han om ai. \p \v 27 Palungha kami loe poek het pacoengah ni lok to thuih; panoekhaih tawn kami loe angam duem. \p \v 28 Lokpae ai ah om duem kami loe, kamthu mataeng doeh palungha kami ah poek o moe, palai angsum thaih kami doeh khopoek thaih kami ah poek o. \c 18 \p \v 1 Minawk hoi angkom ai kami loe, angmah koehhaih to pazui moe, minawk lok takroekhaih aek thaih kami ah oh. \p \v 2 Kamthu loe palunghahaih nuiah anghoehaih tawn ai moe, angmah poekhaih nui khue ah ni anghoe. \p \v 3 Kahoih ai kami angzoh naah, hnaphnaehaih to oh; ahmin sethaih oh naah, azathaih doeh oh. \p \v 4 Kami pakha thung hoi tacawt lok loe tuili baktiah thuk, toe palunghahaih loe tuibap baktiah puek. \p \v 5 Lokcaek naah kahoih kami to sungsak hanah, kami kasae to angdoet haih han om ai. \p \v 6 Kamthu ih pahni mah angzoehhaih to tacawtsak, anih ih pakha hoiah angbohhaih to ohsak. \p \v 7 Kamthu ih pakha loe angmah amrohaih ah oh moe, anih ih pahni loe a hinghaih pakhra amanhaih dongh baktiah oh. \p \v 8 Minawk kasaethuihaih lok loe ahmaa kana baktiah, kami ih zok thung khoek to akun tathuk. \p \v 9 Thasae kami loe hmuenmae tahmat thaih kami ih nawkamya ah oh. \p \v 10 Angraeng ih ahmin loe kacak abuephaih sipae ah oh; katoeng kami loe to imthung ah cawnh moe, to ah monghaih to hnuk. \p \v 11 Hmuenmae hoi angraeng kami loe angmah ih angraenghaih to vangpui kacak baktih, kasang parai sipae baktiah poek. \p \v 12 Amoekhaih mah amrohaih to phaksak; toe kami tlim ah khosakhaih loe pakoehhaih loklam tuhkung ah oh. \p \v 13 Lok tahngai hmaloe ai ah pathim ih lok loe, amthuhaih hoi azathaih ah oh. \p \v 14 Kami ih palung mah ngannathaih to khaang thaih; toe palungsethaih loe kawbangmaw khaang thai tih? \p \v 15 Khopoek thaih kami ih palung loe palunghahaih to tawnh; palungha kami ih naa mah loe palunghahaih to pakrong. \p \v 16 Kami mah sin ih tangqum mah, kalen kaminawk hmaa ah caeh haih loklam to paawh pae. \p \v 17 Angmah kawng thui hmaloe kami loe katoeng kami baktiah amtueng; toe a imtaeng kami to angzoh moe, anih ih akawng to thuih naah ni, katoeng hoi katoeng ai to amtueng. \p \v 18 Tahamsae kahoih khethaih phoisa vahhaih mah lok angaekhaih to dipsak moe, lokaek thaih thacak kaminawk doeh pathlaeng thaih. \p \v 19 Lok angaek thaih nawkamya loe pazawk hanah kacak vangpui tuk pongah doeh rai kue; nihnik lok angaekhaih loe misatoep kami ohhaih sipae hoiah anghmong. \p \v 20 Kami loe angmah ih pakha hoi tacawt thingthai to caa ueloe, zok amhah tih; a pahni hoi tacawt hmuen hoiah zok amhah tih. \p \v 21 Palai loe duekhaih hoi hinghaih tha to tawnh; palai palung kaminawk loe palai ih athaih to caa o tih. \p \v 22 Zu la kami loe kahoih hmuen to a hnuk moe, Angraeng koehhaih to a tongh. \p \v 23 Amtang kami loe tahmenhaih hnik thaih; toe angraeng loe lok kaham hoiah minawk ih lok to pathim. \p \v 24 Ampui kapop ah tawn kami loe angmah amrohaih ah oh; toe nawkamya pongah palung cak kue ampui doeh oh. \c 19 \p \v 1 Lok kangkoih ah apae thaih kamthu pongah loe, toenghaih loklam pazui amtang kami to hoih kue. \p \v 2 Kahoih ai poekhaih loe, panoekhaih tawn ai; tawt hoi khok takan kami loe loklam caeh pazae. \p \v 3 Kami amthuhaih mah a caehhaih loklam to amkhraengsak moe, palung thung hoiah Angraeng to kasae a thuih. \p \v 4 Hmuenmae angraeng kami loe ampui tawnh mang; toe kamtang loe a imtaeng kami mah doeh caehtaak. \p \v 5 Amsoem ai hmuen hnukung ah om kami loe danpaek ai ah om mak ai; amsawnlok thui kami doeh loih mak ai. \p \v 6 Pop parai kaminawk loe ukkung palung anghoehaih to sak hanah koeh o; tangqum paek thaih kami loe kami boih hoiah ampui ah oh. \p \v 7 Amtang kami loe angmah ih nawkamyanawk mah doeh hnukma o; angmah ih ampuinawk mah cae loe kawkruk maw ayae o taak tih! Anih loe tahmenhaih hnik hanah nihcae hnukah patom, toe nihcae mah anghmat o taak boih. \p \v 8 Palunghahaih tawn kami loe a hinghaih to palung; panoekhaih amtuk kami loe khosak hoihaih to hnu tih. \p \v 9 Amsoem ai hmuen hnukungah om kami loe danpaek ai ah om mak ai; amsawnlok thui kami loe amro tih. \p \v 10 Kamthu loe kahnaep ah khosak han krah ai; tamna mah angraengnawk uk hanah krah ai. \p \v 11 Palungha kami loe palungphuihaih to pauep thaih; minawk sakpazaehaih tahmen kami loe lensawkhaih to tawnh. \p \v 12 Siangpahrang palungphuihaih loe kahang kaipui baktiah oh moe, anih hoihhaih loe phroh nui ih dantui baktiah oh. \p \v 13 Caa kamthu loe ampa amrohaih ah oh, angzoeh koeh zu loe apet ai ah kaca tui baktiah oh. \p \v 14 Im hoi hmuenmae loe ampa ih qawk ah oh; toe palungha zu loe Angraeng khae hoi hak ih qawk ni. \p \v 15 Thasae kami loe iih sawk, thasae kami pakhra loe zok amthlam tih. \p \v 16 Thuitaekhaih lok tahngai kami loe hinglung sawk; toe a caehhaih loklam patoek kami loe dueh tih. \p \v 17 Amtang khenzawn kami loe Angraeng hanah hmuen coi pae baktiah ni oh; anih loe a sak ih hmuen baktiah atho hnu let tih. \p \v 18 Thuitaek thaih koiah oh naah, na caa to thuitaek ah; anih qahhaih to tahmen hmah. \p \v 19 Palungphui kami loe danpaekhaih to hnu tih; anih to na pahlong nahaeloe, anih to na pahlong tuektuek han angai tih. \p \v 20 Thuitaekhaih lok to tahngai ah loe, patukhaih lok to talawk ah, to tiah nahaeloe atue boeng naah palung na ha tih. \p \v 21 Kami ih palung thungah sak atimhaih oh mangh; toe Angraeng khokhanhaih mah ni sak atimhaih to caksak tih. \p \v 22 Boeng thai ai amlunghaih loe kami mah koeh ih hmuen ah oh; amtang kami loe lok amlai kami pongah hoih kue. \p \v 23 Angraeng zithaih loe hinghaih ah oh; to tiah poekhaih tawn kami loe koehhaih to acung tih; raihaih tidoeh tongh mak ai. \p \v 24 Thasae kami loe saoek nui hoiah a ban to azuh moe, buh abah han mataeng doeh paqak. \p \v 25 Minawk tiah doeh sah ai kami to danpaek ah, poekhaih tawn ai kami to palungha lat tih; khopoek thaih kami to zoeh ah, palungha aep tih. \p \v 26 Ampa ih hmuenmae to pasaengh boih moe, amno to haek kami loe, azathaih paek capa, kasaethuihaih tongsak capa ah oh. \p \v 27 Ka capa, thuitaekhaih lok to tahngai ai ah na oh nahaeloe, thuitaek ih panoekhaih loknawk hoiah nam khraeng ving tih. \p \v 28 Lok amlai kami han hnukungah om kami loe, katoengah lokcaekhaih tiah doeh sah ai kami ah oh; kahoih ai kami loe kahoih ai hmuen to kakhraem caaknaek baktiah a caak. \p \v 29 Kami tiah doeh sah ai kami hanah danpaekhaih to oh, kamthu hanah loe bohhaih to oh. \c 20 \p \v 1 Misurtui loe tamhnui tabu ah ni oh; mu mah angzoehhaih to ohsak; mu paquih loe amthuhaih ah ni oh. \p \v 2 Siangpahrang palungphuihaih loe kahang kaipui kabtiah oh; anih palungphui han sah kami loe a hinghaih zaehaih sahsak kami ah oh. \p \v 3 Angzoehhaih dipsakkung loe khingya han krak; toe kamthu mah angzoehhaih to tacawtsak. \p \v 4 Thasae kami loe atue naah laikok atok ai pongah, cang aah tue ah minawk khaeah hni cadoeh, hak mak ai. \p \v 5 Kami ih palung thung hoi sak atimhaih loe kathuk tui baktiah oh; toe panoekhaih tawn kami mah ni la thai tih. \p \v 6 Kami boih mah a sak o ih kahoih hmuen to thuih o boih; toe mi mah maw oepthok kami to hnu thai tih? \p \v 7 Katoeng kami loe a toenghaih loklam to pazui pongah, a caanawk loe tahamhoih o. \p \v 8 Siangpahrang mah lokcaek hanah angraeng tangkhang pongah anghnut naah, kahoih ai hmuennawk to a mik hoiah pathlaeng thaih boih. \p \v 9 Ka palung hae ka ciimsak boeh, zaehaih ka tawn ai, tiah mi mah maw thui thai tih? \p \v 10 Angvan ai hmuenzit tahhaih patoh hoi angvan ai kasawk tahhaih patohhaih to Angraeng mah panuet. \p \v 11 Nawkta loe a sak ih hmuen toeng maw toeng ai, ciim maw ciim ai, tito a sak ih hmuen hoiah amtueng. \p \v 12 Thaihhaih naa hoi hnukhaih mik loe, Angraeng mah ni sak hmaek. \p \v 13 Iih koeh hmoek hmah; nam tang tih; na mik to padai ah, to tiah nahaeloe takaw hoiah zok nam hah tih. \p \v 14 Hmuen qankung mah hmuen to qan naah, Hoih ai, hoih ai, tiah thuih; toe nawnetta caeh pacoengah loe, a qan ih hmuen to amoek haih. \p \v 15 Sui to oh moe, atho kana thlung kathim doeh oh mangh; toe palunghahaih lokthui pahni to hoih kue. \p \v 16 Panoek ai ih kami hanah phoisa coi han lokkam kami loe angmah ih kahni to la pae ving tih, panoek ai ih angvin nongpata hanah lokkamhaih sah kami loe angmah ih hmuenmae to naeh pae tih. \p \v 17 Alinghaih hoiah hnuk ih caaknaek loe khraem parai; toe hnukkhuem ah loe pakha to thlungcaret hoiah koi tih. \p \v 18 Na timhaih sah ai naah minawk khae hoi kahoih poekhaih to la ah; kahoih poekhaih paekkung na tawnh naah, misa to tuh ah. \p \v 19 Pakhaa cip ai kami mah tamqu hmuen to angphongsak; to pongah pakha cip ai kami hoiah angkom hmah. \p \v 20 Amno hoi ampa pasoih kami loe, khoving thungah anih ih hmaithaw paduek pae ving tih. \p \v 21 Karangah angraenghaih loe, hnukkhuem ah tahamsethaih ah om tih. \p \v 22 Sak ih zaehaih baktiah ka pathok let han, tiah thui hmah; Angraeng to mah oep ah, anih mah na pahlong tih. \p \v 23 Katoeng ai hmuenzit tahhaih to Angraeng mah panuet; anih loe amsoem ai coi tahhaih nuiah anghoe ai. \p \v 24 Kami ih khok takan loe Angraeng mah ni zaeh; kami mah kawbangmaw a caehhaih loklam to panoek thai tih? \p \v 25 Poek het ai ah tawthaih hoi Sithaw khaeah lokkamhaih sah kami, lokkam pacoengah a lokkamhaih dawnpakhuem let kami loe, aimah hanah dongh patung kami ah oh. \p \v 26 Palungha siangpahrang loe kahoih ai kaminawk to anghaehsak phaeng moe, cang kaehhaih hoiah nihcae to a kaeh. \p \v 27 Kami ih muithla loe, angmah palung thung ih hmuennawk pakronghaih, Angraeng ih hmaithawk ah oh. \p \v 28 Amlunghaih hoi oepthohhaih mah siangpahrang to ngancuemsak; amlunghaih mah angraeng tangkhang to caksak. \p \v 29 Thacakhaih loe thendoeng lensawkhaih ah oh moe, sampok loe mitong kranghoihaih ah oh. \p \v 30 Nganbawh kana hakhaih hoi ahmaa caakhaih mah kasae hmuen to ciimsak; bohhaih mah palungthin thung ih sethaih to pasaeh. \c 21 \p \v 1 Siangpahrang ih palung loe, vapui baktiah Angraeng ban ah oh moe, a koehhaih ahmuen bangah longh. \p \v 2 Kami maeto boih mah a caehhaih loklam to toeng, tiah poek; toe Angraeng loe palungthin ni khingh. \p \v 3 Angbawnhaih ah paek ih hmuen pongah loe, katoengah sak ih hmuen, katoengah lokcaekhaih to Angraeng mah koeh kue. \p \v 4 Azat panoek ai mik tamdai hoi amoek palungthin, kahoih ai kami ih hmaithaw loe zaehaih hae ni. \p \v 5 Poek het pacoengah toksah kami loe angraeng, tawt kaak hoi toksah kami loe amtang. \p \v 6 Lok amlaihaih hoi hak ih hmuen loe kazawk tamai hoi duekhaih thaang ah ni oh. \p \v 7 Kahoih ai kaminawk loe kahoih hmuen to sak koeh o ai pongah, a sak o ih sethaih hmuen mah angmacae to amrosak tih. \p \v 8 Kami caehhaih loklam loe angkawnh; toe poekciim kami toksakhaih loe toeng. \p \v 9 Angzoeh koeh zu hoiah kawk parai im ah oh pongah loe, imphu ranui ih im takii ah oh to hoih kue. \p \v 10 Kahoih ai kami loe uthaih palung to tawnh; a imtaeng kami nuiah doeh tahmenhaih tawn ai. \p \v 11 Kahoih ai kami danpaek naah, poek tawn ai kami to palungha lat; palungha kami thuitaek naah loe anih mah panoekhaih to hak. \p \v 12 Katoeng kami loe kahoih ai kami ih im to palunghahaih hoiah khet; toe kahoih ai kami loe a sak ih sethaih pongah amrosak. \p \v 13 Amtang kami qah naah naa tamuep kami loe, a qah naah mi mah doeh tahngai pae mak ai. \p \v 14 Tamquta hoi paek ih tangqum mah palungphuihaih dipsak; tamquta hoi paek ih bokhaih tangqum mah kanung parai palungphuihaih to dipsak. \p \v 15 Kahoih kami loe katoeng hmuen sakhaih nuiah anghoehaih tawnh; toe sethaih sah kami hanah loe amrohaih ah oh. \p \v 16 Palunghahaih loklam hoi amkhraeng kami loe kadueh kaminawk salakah ni anghak tih. \p \v 17 Nawmhaih koeh kami loe amtang tih; mu hoi situi koeh kami doeh angraeng mak ai. \p \v 18 Kahoih ai kami loe katoeng kami akranghaih ah oh moe, zaehaih sah kami loe katoeng kami hanah oh. \p \v 19 Angzoeh koeh moe, poeksae zu hoi nawnto oh pongah loe, praezaek ah oh to hoih kue. \p \v 20 Palungha im ah loe buh hoi situi amthlai pok ah oh; toe kamthu loe a tawnh ih hmuennawk to tahmat boih. \p \v 21 Toenghaih hoi tahmenhaih pakrong kami loe hinghaih, toenghaih hoi ahmin pakoehhaih to hnuk. \p \v 22 Palungha kami loe thacak kami ih vangpui to tuk moe, nihcae mah oep o ih sipae to phraek pae thaih. \p \v 23 Pahni hoi palai cip kami loe raihaih thung hoi a hinghaih loih thai hanah angvaeng kami ah oh. \p \v 24 Amoek moe, palungphui thaih kami loe amoek kami, minawk pahnuithuih kami, tiah kawk o. \p \v 25 Thasae kami loe bantha set pongah, vawthaih mah duehsak tih. \p \v 26 To baktih kami loe ni thokkruek angaihaih pop aep aep; toe katoeng kami loe paawt ai ah paek. \p \v 27 Kahoih ai kami mah paek ih angbawnhaih hmuen loe panuet thoh; anih mah kasae poekhaih palungthin hoi hmuen to sin nahaeloe kawkruk maw panuet thok aep tih! \p \v 28 Amsoem ai hnukungah kaom kami loe amro tih; toe lok thaih tangtang kami loe katoeng ah lokthuih. \p \v 29 Kasae kami loe mikhmai pan thai ai; toe katoeng kami loe a caehhaih loklam to poek. \p \v 30 Angraeng ai ah loe palunghahaih, panoekhaih hoi sak atimhaih loe azom pui ni. \p \v 31 Misatuk hanah hrang to suek coek boeh; toe misa pazawkhaih loe Angraeng ih ni. \c 22 \p \v 1 Angraenghaih pongah loe ahmin hoihhaih to qoih han hoih kue; sui hoi sumkanglung pongah doeh amlunghaih to koeh kue han oh. \p \v 2 Long angraeng hoi kamtang anghmonghaih loe hae tiah oh: nihnik loe Sithaw mah ni sak hmaek. \p \v 3 Khopoek thaih kami loe raihaih to hnukcoek pongah ayae ving; toe poekhaih tidoeh tawn ai kami loe caeh moe, raihaih to tongh. \p \v 4 Minawk tlim ah khosakhaih hoi Angraeng zithaih mah angraenghaih, pakoehhaih hoi hinghaih to tacawtsak. \p \v 5 Poek angkawn kami caehhaih loklam loe soekhring hoi thaang hoiah koi; toe a hinghaih angvaeng kami mah loe ahmuen kangthla ah amhoe taak ving. \p \v 6 Nawkta mah pazui han ih loklam to patuk ah; to naah ni a qoeng tahang naah, to loklam hoiah amkhraeng mak ai. \p \v 7 Angraeng kami mah kamtang kami to uk, hmuenmae coi kami loe coisakkung ih tamna ah oh. \p \v 8 Sethaih amu haeh kami loe sethaih to aat tih; anih palungphuihaih quiboeng loe amro tih. \p \v 9 Kami tahmenhaih mik to tawnh moe, amtang kami han paek koehhaih palungthin hoiah paek kami loe tahamhoih tih. \p \v 10 Minawk khet patoek kami to haek oh, lok angaekhaih to amding tih; angzoehhaih hoi kasae thuihaih doeh boeng tih. \p \v 11 Poektoeng kami loe, tahmenhaih hoiah lokthuih pongah, siangpahrang loe anih ih ampui ah om tih. \p \v 12 Angraeng ih mik mah loe palunghahaih lok to pakaa moe, zaehaih sak koeh kami ih loknawk loe tiah doeh sah pae ai. \p \v 13 Thasae kami loe tasa bangah kaipui oh! Minawk mah na hum tih, tiah thuih. \p \v 14 Sava laep ah zaehaih sah nongpata ih pakha loe kathuk tangqom ah oh; Angraeng mah panuet ih kami loe to tangqom thungah krah tih. \p \v 15 Nawkta ih palung loe amthuhaih mah zaeng; toe thuitaekhaih cung mah to amthuhaih to kangthla ah haek ving tih. \p \v 16 Angraeng thai hanah amtang kaminawk to pacaekthlaek moe, angraeng kami hanah tamquta hoiah tangqum paek kami loe amtang tih. \s1 Palungha kami ih lok tahngai ah \p \v 17 Naa to patueng ah loe palungha kami ih loknawk to tahngai ah; ka palunghahaih hae na palung thungah khrum ah. \p \v 18 Palung thungah na khrum nahaeloe anghoehaih ah om tih; na pahni ah doeh suem ah. \p \v 19 Angraeng ah nam ha thai hanah, vaihniah kang patuk boeh. \p \v 20 Kahoih koek poekhaih hoi palunghahaih loknawk to kang tarik pae boeh, \p \v 21 loktang lok to na panoek thaih moe, nang khae patoeh ih kaminawk khaeah, loktang lok na thuih pae let thai hanah, kang pat boeh na ai maw? \p \v 22 Amtang pongah kamtang ih hmuen to lomh pae o hmah; patangkhang kami to lokcaekhaih ahmuen ah pacaekthlaek o hmah. \p \v 23 Angraeng mah nihcae kawng to thui ueloe, nihcae hinghaih paro kami to amrosak toeng tih. \p \v 24 Poek amthueng kami to ampui ah sah hmah; palungphui thaih kami hoi nawnto caeh hmah; \p \v 25 anih ih kuu na la moeng ueloe, na hinghaih to thaang pongah aman moeng tih. \p \v 26 Minawk ih laiba pathok pae hanah lokmaihaih sah hmah, to tih ai boeh loe lokkamhaih to sah hmah. \p \v 27 Laiba pathok hanah phoisa na tawn ai nahaeloe, na iihkhun to na paek han maw? \p \v 28 Nam panawk mah quenh tangcae ih prae angzithaih ramri to pathui hmah. \p \v 29 Kahoih ah toksah kami to na hnuk maw? To kami loe kami rumram ih toksah mak ai, siangpahrang ih tok ni sah tih. \c 23 \p \v 1 Ukkung hoi buh nawnto caak han nang hnut naah, na tuinuen to kahoihah angsum ah; \p \v 2 buhcaak nam oeh hmoek nahaeloe, na qawnh to haita hoi aah baktiah ni oh. \p \v 3 Kakhraem anih ih buh to khit hmah; to buh loe alinghaih buh ah ni oh. \p \v 4 Angraeng thai hanah toksah hmah; na palunghahaih to oep hmah. \p \v 5 Nawnetta ah anghma thaih hmuen to na khet maw? Tangtang ni van bangah kazawk tahmu baktih toengah, angraenghaih doeh pakhraeh tawnh moe, azawk ving. \p \v 6 Uthaih tawn kami ih buh to caa pae hmah; anih ih kahoih caaknaek doeh khit pae hmah; \p \v 7 anih loe a palung thung hoi poek ih baktih toengah oh; caa ah loe nae ah, tiah ang naa, toe palung tang hoiah thui ai. \p \v 8 Zetta na caak ih buh to palok roep ueloe, kahoih loknawk to na sung moeng tih. \p \v 9 Kamthu khaeah lokthui hmah; anih loe na thuih ih palunghahaih lok to patoek tih. \p \v 10 Canghnii ih prae angzithaih ramri to pathui hmah; naqah ih lawk to lomh pae hmah; \p \v 11 anih krangkung loe thacak; Angraeng mah nihcae kawng pongah na thuitaek tih. \p \v 12 Thuitaekhaih bangah palung paek ah loe, palunghahaih lok bangah na naa to patueng ah. \p \v 13 Nawkta to thuitaek hanah paquem hmah; anih to cung hoiah na boh cadoeh dueh mak ai. \p \v 14 Hell thung hoiah anih to pahlong hanah, cung hoiah bop ah. \p \v 15 Ka capa, palunghahaih na tawnh nahaeloe, ka palung hae anghoe tih. \p \v 16 Ue, na pahni mah katoeng hmuen to thuih naah, ka palung hae anghoe tih. \p \v 17 Kazae kaminawk to awt hmah; Angraeng zithaih khue to palung thung hoi poek ah. \p \v 18 Na oephaih loe hmabang ah oh, na oephaih loe boeng mak ai. \p \v 19 Ka capa, tahngai ah loe palungha ah; katoeng loklam ah na poekhaih palung to suem ah. \p \v 20 Mu coih kami, moi caak koeh hmoek kami hoi angkom hmah. \p \v 21 Mu coih kami hoi caaknaek amoeh kaminawk loe amtang tih; iih koeh hmoek kami loe amtanghaih mah khuk hmoek tih. \p \v 22 Na tapenkung nam pa ih lok to tahngai ah, nam no mitong naah hnap hmah. \p \v 23 Loktang to qan ah, zaw let hmah; palunghahaih, thuitaekhaih hoi panoekhaih to talawk ah. \p \v 24 Katoeng kami ih ampa loe paroeai anghoe tih; palungha caa tapen ampa loe a caa nuiah anghoe tih. \p \v 25 Nam no hoi nam pa to anghoe tih, nang tapenkung loe anghoehaih tawn tih. \p \v 26 Ka capa, palung to na paek ah loe, ka loklamnawk hae na mik hoiah khen ah. \p \v 27 Tangzat zaw nongpata loe kathuk tangqom baktih, minawk zoek thaih nongpata loe tamcaek tuikhaw baktiah oh. \p \v 28 Mingcah baktiah kami to angang moe, nongpanawk zaehaih to pungsak. \p \v 29 Khosak bing kami loe mi maw? Mi maw palungsae? Mi maw patangh? Mi maw amoek? Tidoeh na ai ah mi maw nganbawh kana hak? Mi maw mik kamlingh? \p \v 30 To baktih kaminawk loe mu naek angsum thai ai kami, tasi hoi atok ih mu naek hanah pakrong kaminawk ni. \p \v 31 Mu kathim maw, boengloeng pong lawn naah rong kampha mu maw, naek naah akun kahoih mu kathim maw to khen hmah. \p \v 32 Boenghaih ah loe pahui baktiah kami to patuk moe, pahui sae ih kasoetui baktiah oh. \p \v 33 Na mik mah kahoih ai nongpata to khen ueloe, na poekhaih palungthin to amkhraengsak ving tih. \p \v 34 Ue, nang loe tuipui um ah iip kami baktih, palong paehhaih qui nuiah iip kami baktiah na om tih. \p \v 35 Nihcae mah ang boh o, toe kana panoek ai; ang caep o, toe tidoeh ka panoek ai! Kang thawk naah, naek hanah mu to pakrong let han vop, tiah ni na thui tih. \c 24 \p \v 1 Kasae kaminawk to awt hmah; nihcae hoi angkom han doeh poek hmah. \p \v 2 Nihcae loe palung thung hoi amro han khue ni poek o, pahni hoiah raihaih sak han khue to a thuih o. \p \v 3 Im loe palunghahaih hoiah sak moe, panoekhaih hoiah caksak; \p \v 4 palunghahaih mah imkhaannawk to atho kana hmuenmae, koeh kaom hmuennawk hoiah koisak. \p \v 5 Palungha kami loe thacak; ue, palunghahaih tawn kami loe thacakhaih pung aep. \p \v 6 Palungha kami khae hoi poekhaih lak pacoengah, misa tuh ah; ngancuem hanah kahoih poekhaih paekkung pop tawnh han angaih. \p \v 7 Palunghahaih loe sang pongah kamthu mah pha thai ai; kami pop amkhuenghaih khongkha ah lokthui thai ai. \p \v 8 Kahoih ai hmuen sak pacaeng kami loe raihaih sah kami ni, tiah kawk o tih. \p \v 9 Kamthu poekhaih loe zaehaih ah oh, minawk pahnui thuih kami loe panuet thoh. \p \v 10 Raihaih phak naah palung boeng nahaeloe, thazok kami ah ni na oh. \p \v 11 Duekhaih loklam ah zaeh ih kami to pahlong ah; humhaih ahmuen ah caehhaih ih kami to hoi let ah. \p \v 12 Khenah, hae kawng hae ka panoek ai, tiah na thuih nahaeloe, palungthin khenkung mah panoek mak ai maw? Na hinghaih khenkung mah panoek mak ai maw? Kami mah sak ih hmuen baktiah anih mah pathok mak ai maw? \p \v 13 Ka capa, khoitui loe hoih pongah nae ah; khoi lutui loe pataeng naah luep dueng; \p \v 14 to baktih toengah palunghahaih loe na hing thungah luep tih; na hnuk naah nang han tangqum ah om tih; na oephaih anghma mak ai. \p \v 15 Aw katoeng ai kami, katoeng kami ih im to toep hmah; anih ohhaih ahmuen to amrosak hmah; \p \v 16 katoeng kami loe vai sarihto amtim cadoeh, angthawk let tih; toe kasae kami loe raihaih mah amtimsak tih. \p \v 17 Na misa amtim naah anghoe hmah; anih amthaek naah palung anghoe hmah; \p \v 18 nang hoe nahaeloe Angraeng mah hnu ueloe, poeknawm mak ai, to kami nuiah Anih palungphuihaih to dip ving tih. \p \v 19 Kahoih ai kami pongah palungboeng hmah; kahoih ai kami doeh awt hmah; \p \v 20 kasae kami loe hmabang kaom oephaih to tawn ai; kasae kami ih hmaithaw loe paduek pae ving tih. \p \v 21 Ka capa, Angraeng hoi siangpahrang to zii ah; misa angthawk koeh kami hoiah angkom hmah; \p \v 22 akra ai ah nihcae nuiah amrohaih pha tih; kawbaktih raihaih maw nihcae mah omsak tih, tito mi mah maw panoek thai tih? \s1 Palungha lok \p \v 23 Hae baktih hmuennawk doeh palungha kami mah thuih ih lok ah ni oh. Lok takroek naah mikhmai khet han hoih ai. \p \v 24 Kasae kami khaeah, Nang loe na toeng, tiah thui kami loe minawk mah kasae thui o ueloe, prae kaminawk mah panuet o tih. \p \v 25 Toe minawk thuitaekkung loe poeknawm ueloe, tahamhoihaih to hnu tih. \p \v 26 Kami boih mah toenghaih lokthui kami ih pahni to mok o tih. \p \v 27 Tasa bang ih tok to sah hmaloe ah, nangmah hanah laikok atok pacoengah, na ohhaih im to sah ah. \p \v 28 Takung om ai ah na imtaeng kami to zaehaih net hmah; alinghaih lok thui hmah. \p \v 29 Kai khaeah sak ih hmuen baktih toengah, anih nuiah doeh ka sak toeng han; a sak ih hmuen baktih toengah ka pathok let han, tiah thui hmah. \p \v 30 Thasae kami ih lawk ah ka caeh moe, poekhaih tawn ai kami ih misur takha thungah ka caeh naah, \p \v 31 khenah, soekhring cing ah oh, long doeh phroh cing ah oh; thlung hoi pakaa ih sipae doeh amtimh boih. \p \v 32 Ka hnuk ih hmuen to palung thung hoi ka poek het naah, ka khet ih hmuen nuiah amtuk han koi ka hnuk. \p \v 33 \x - \xo 24:33 \xt Pal 6.10,11.\x*Nawnetta iih, nawnetta iih angam, iih hanah nawnetta thungah ban pakhuem moe, nang hak nathuem ah, \p \v 34 amtanghaih mah kholong caeh kami baktih, vawthaih mah maiphaw sin kami baktiah na pha thui tih. \c 25 \p \v 1 Hae hmuennawk loe Judah siangpahrang Hezekiah ih kaminawk mah tarik pakong patoeng ih, Solomon palunghahaih loknawk ah oh. \p \v 2 Sithaw lensawkhaih loe amtueng ai ah kaom hmuen maeto ah oh; toe hmuen maeto kawng pakronghaih loe siangpahrangnawk lensawkhaih ah oh. \p \v 3 Van loe sang moe, long loe thuk baktih toengah, siangpahrangnawk ih palung loe hnu thai mak ai. \p \v 4 Sumkanglung thung ih sum aek to va ah, to naah ni sum sahkung mah boengloeng kahoih to sah thai tih. \p \v 5 Kasae kaminawk to siangpahrang hmaa hoiah takhoe oh; to tiah ni anih ih angraeng tangkhang to toenghaih hoiah cak poe tih. \p \v 6 \x - \xo 25:6 \xt Luk 14.8-10.\x*Siangpahrang hmaa ah nangmah hoi nangmah to amkoeh hmah; kalen kaminawk ih ahmuen ah angdoe hmah; \p \v 7 mik hoiah na hnuk ih angraeng hmaa ah azathaih hoiah oh pongah loe, Hae ah angzo tahang ah, tiah thui kami ih lok to tahngaih han hoih kue. \p \v 8 Lokcaekhaih im ah kami to karangah khing hmah; hnukkhuem ah na imtaeng kami mah azathaih na tongsak nahaeloe kawbangah maw na om tih? \p \v 9 Na imtaeng kami hoi poek anghmong ai pongah lok angaek cadoeh, tamqu hmuen to minawk khaeah taphong hmah; \p \v 10 to tih ai nahaeloe lok thaih kami mah nang azathaih tongsak hanah taphong ueloe, na hmin hoihaih to amro moeng tih. \p \v 11 Kahoih lok apaehhaih loe sumkanglung pazut het ih sui bungmu hoiah anghmong. \p \v 12 Palunghahaih lok hoi thuitaek kami loe, lok tahngai kami hanah, sui naa tangkraeng baktih, suitui kaciim hoiah sak ih bungmu baktiah oh. \p \v 13 Oep kaom laicaeh loe anih patoehkung hanah, cang aah nathuem ih dantui kamding baktiah oh, patoehkung Angraeng ih palungthin to angthasak. \p \v 14 Tangqum paek han, tiah amoek moe, paek ai kami loe khotui om ai tamai hoiah anghmong. \p \v 15 Pauephaih rang hoiah ukkung to pazawk thaih moe, loknaem mah ahuh to angkhaehsak thaih. \p \v 16 Khoitui to na hnuk maw? Kahoih boekah caa ah, amhah aak ah na caak nahaeloe na palok tih. \p \v 17 Na imtaeng khaeah kahoih boekah caeh ah, na caeh tuektuek nahaeloe, na hmawt ueloe, na hnuma moeng tih. \p \v 18 A imtaeng kami nuiah amsawn hnukung ah angdoe kami loe thingboeng, haita, palaa hoiah anghmong. \p \v 19 Raihaih tong naah oep kaom ai kami khaeah amhahaih loe, haa kangkhaek, khokkhaem kami hoiah anghmong. \p \v 20 Poek angpho kami khaeah laasah kami loe siktue ah laihaw angkhring kami, zencing nuiah kathaw tui bawh baktiah ni oh. \p \v 21 \x - \xo 25:21 \xt Rom 12.20.\x*Na misa to zok amthlam nahaeloe buh paek ah; tui anghae nahaeloe naek hanah tui to paek ah; \p \v 22 hae loe anih lu nuiah hmaisaae koeng pae baktiah om ueloe, Angraeng mah tahamhoihaih na paek tih. \p \v 23 Aluek bang ih takhi mah kho angzohsak baktih toengah, minawk kasae thui kami ih palai mah palungphuihaih to tacawtsak. \p \v 24 Angzoeh koeh zu hoiah kakawk parai im thungah nawnto oh pongah loe imphu ranui ih im takii ah oh to hoih kue. \p \v 25 Angthla parai ahmuen hoiah angzo kahoih tamthanglok loe pakhra tui anghae kami hanah tui kamding ah oh. \p \v 26 Kahoih ai kami hmaa ah kamtimh katoeng kami loe tui kamnu hoi kaqong tui baktiah ni oh. \p \v 27 Khoitui pop hmoek ah caak han hoih ai baktih toengah, angmah lensawkhaih pakrong kami loe lensawkhaih to hnu mak ai. \p \v 28 A poekhaih angsum ai kami loe sipae om ai, kamtimh vangpui hoiah anghmong. \c 26 \p \v 1 Nipui tue ih dantui baktih, cang aah tue ah angzo khotui baktiah, kamthu to pakoeh han hoih ai. \p \v 2 Takung om ai ah kasae thuihaih loe ahmuen kruekah kamhet parit caa hoi anghak ai ah azawk pungpae baktiah ni oh. \p \v 3 Quiboeng hoiah hrang to boh moe, sum hoiah laa hrang ih tahmawh moem pae baktih toengah, kamthu to cung hoiah bop ah. \p \v 4 Kamthu to amthuhaih baktiah pathok hmah; na pathok nahaeloe nang doeh kamthu baktiah ni na om tih. \p \v 5 Kamthu ih lok to na pathim nahaeloe, a mik hnukah palungha kami ah poek moeng tih. \p \v 6 Kamthu khaeah pat ih lok loe a khok to takroek pat moe, amrohaih tui naek baktiah ni oh. \p \v 7 Kamthu pakha pong ih palunghahaih lok loe, adue ai khokkhaem kami ih khok baktiah oh. \p \v 8 Kamthu pakoeh kami loe, ngazai pongah lawkthluem moep sut baktiah ni oh. \p \v 9 Kamthu pakha pong ih palunghahaih lok loe soekhring mah thun ih mu paqui ban baktiah ni oh. \p \v 10 Kalen Sithaw mah hmuen boih to sak; kamthu hoi zaehaih sah kami hanah doeh toksakhaih atho to paek boih. \p \v 11 \x - \xo 26:11 \xt 2 Pt 2.22.\x*Ui mah angmah ih tamlok to caak let baktiah, kamthu loe angmah amthuhaih thungah amlaem let. \p \v 12 Angmah hoi angmah palungha kami ah poek kami to na hnuk maw? To kami pongah loe kamthu to oepthoh kue. \p \v 13 Thasae kami mah loe loklam ah kaipui oh; loklam ah hmawsaeng kaipui oh, tiah thuih. \p \v 14 Thok loe takhing ih sum nuiah angbang baktih toengah, thasae kami doeh angmah ih iihkhun nuiah angbet caeng. \p \v 15 Thasae kami loe laom thungah ban to tapawh boeh, toe pakha ah buh abah hanah paqak. \p \v 16 Thasae kami loe khopoek thaih kami sarihto pongah, angmah hoi angmah to palungha kue ah poek. \p \v 17 Lamcaeh naah angmah hoi asaenghaih om ai angzoehhaih pongah kathum kami loe, ui naa patawn caeng kami hoiah anghmong. \p \v 18-19 Tamhnuilok ni ka thuih, tiah thuih moe, a imtaeng kami aling kami loe kangqong hmai vah ih baktih, duekhaih phasak kalii kaat kamthu hoiah anghmong. \p \v 20 Thing om ai pongah hmai to duek; pronghaih lok kaom ai ahmuen ah loe, angzoehhaih to om ai. \p \v 21 Hmaisaae to amngaeh moe, thing angqong baktih toengah, angzoeh koeh kami mah lok pungsak thaih. \p \v 22 Pronghaih lok loe kahoih caaknaek baktiah, kami ih takpum thungah akun. \p \v 23 Lok loe hoih, toe poeksae palungthin loe anui ah rong nok dui ih long laom baktiah oh. \p \v 24 Minawk hnuma kami loe pahni hoiah kahoih hmuen to thuih, toe a palung thungah loe alinghaih hoiah koi. \p \v 25 Anih mah thuih ih lok loe hoih, toe tang hmah; anih ih palung thungah panuet thok hmuen sarihto oh. \p \v 26 Anih mah hnukmahaih to alinghaih hoiah kraeng khoep, toe anih sethaih to minawk hmaa ah angphong let tih. \p \v 27 Qumqai kami loe angmah qumqaih ih tangqom thungah krah tih; thlung palet kami doeh a palet ih thlung to angmah nuiah amlet let tih. \p \v 28 Amsawnlok thui palai loe angmah pacaekthlaek ih kami to hnukma; lokcaep thaih pakha mah kami to amrosak. \c 27 \p \v 1 \x - \xo 27:1 \xt Jkb 4.13-16.\x*Khawnbang hanah amoek hmah, khawnbang ah timaw angzo tih, tito na panoek ai. \p \v 2 Na pakha hoi amkoeh hmah, minawk kalah mah pakoeh nasoe; na pahni hoiah amkoeh hmah, minawk kalah ih pahni mah pakoeh nasoe. \p \v 3 Thlung loe azit moe, savuet doeh azit; toe kamthu palungphuihaih loe to hnik pongah doeh azit kue. \p \v 4 Palungphuihaih loe zit thoh; toe mi maw uthaih hmaa ah angdoe thai tih? \p \v 5 Tamquta hoiah amlung pongah loe kamtueng ah angzoeh to hoih kue. \p \v 6 Ampui loe ahmaa caak naah doeh oepthoh; toe misa mah mok ih loe alinghaih ah ni oh. \p \v 7 Zok amhah kami loe khoitui to panuet; toe zok amthlam kami hanah loe ka khaa doeh luep. \p \v 8 Angmah ih im caehtaak kami loe, angmah ih tabu azawk taak tavaa hoiah anghmong. \p \v 9 Hmuihoih hoi hmuihoih tui mah poekhaih to nawmsak; ampui kahoih mah loe anghoe koi kaom poekhaih to palung tang hoiah paek. \p \v 10 Nam pui hoi nam pa ih ampui to pahnawt hmah; raihaih tong naah nam nawkamya im ah caeh hmah; na imtaeng kami loe ahmuen kangthla ah kaom nam nawkamya pongah hoih kue. \p \v 11 Ka capa, palungha ah loe, ka palungthin hae anghoesak ah; to tiah ni kai hnaphnae kaminawk to ka pathim thai tih. \p \v 12 Khopoek thaih kami loe raihaih to hnukcoek moe, abuephaih to pakrong; toe poekhaih tawn ai kami loe muk rumram moe, patangkhanghaih to hnuk. \p \v 13 Kahni to na khring pae ai ah loe angvin hoi panoek ai ih nongpata khaeah lokkamhaih to sah hmah. \p \v 14 Khawnthaw ah angmah ih ampui hanah tha hoi tahamhoihaih paek kami loe, anih tangoenghaih baktiah ni oh. \p \v 15 Angzoeh koeh zu loe cawh tue ah, khotui kalong imphu hoiah anghmong. \p \v 16 To baktih nongpata to hawk kami loe, takhi hawk kami hoiah anghmong, anih loe bantang ban ah bawh ih situi baktiah oh. \p \v 17 Sum mah sum to noetsak baktih toengah, ampui mah angmah ih ampui mikhmai to pansak. \p \v 18 Thaiduetkung toep kami loe thaiduet thaih to caa tih; to baktih toengah Angraeng khenzawn kami loe pakoehhaih to om tih. \p \v 19 Tui pongah krang amtueng baktih toengah, kami ih palungthin mah kami to amtuengsak. \p \v 20 Hell hoi duekhaih loe natuek naah doeh koi thai ai; to baktih toengah kami mik mah hnukhaih to boep thai ai. \p \v 21 Sumkanglung tui pacii hanah laom to oh, suitui pacii hanah kamngaeh hmai to oh; to baktih toengah kami doeh pakoehhaih hoiah tanoek thaih. \p \v 22 Kamthu loe cang hoi nawnto suum pongah na daeng cadoeh, amthuhaih to anghmaa thai mak ai. \p \v 23 Nangmah ih tuunawk to kahoih ah panoek ah loe, nangmah ih maehnawk to kahoih ah khenzawn ah. \p \v 24 Angraenghaih loe dungzan ah cak poe ai; angraeng lumuek doeh caa nawktanawk khoek to cak poe ai. \p \v 25 Phroh loe amprawk moe, phroh kangtha to tacawt, mae ah kaom lawk ih cang to aah o. \p \v 26 Tuu zawhhaih phoisa hoiah khukbuen to qan ah, maeh zawhhaih atho hoiah lawk to qan ah. \p \v 27 Na caanawk hoi na tamna nongpatanawk pacah hanah, maeh tahnutui kapop ah na tawn tih. p \c 28 \p \v 1 Kahoih ai kami loe mi mah doeh patom ai to mah a cawnh; toe katoeng kaminawk loe kaipui baktiah misahoih o. \p \v 2 Prae thungah zaehaih pung pongah, ukkung doeh pop; toe khopoek thaih kami hoi palungha kami hoiah ni prae to cak. \p \v 3 Kamtang pacaekthlaek kami loe thingthai athaisak ai khotui baktiah oh. \p \v 4 Patukhaih lok pahnawt kami loe kahoih ai kami to thapaek, toe patukhaih lok baktiah khosah kami loe nihcae ih lok to aek. \p \v 5 Kasae kami loe toenghaih to panoek ai; toe Angraeng pakrong kami loe hmuen to panoek boih. \p \v 6 Kahoih ai hmuen sah angraeng pongah loe toenghaih hoi khosah mithoe to hoih kue. \p \v 7 Patukhaih lok pazui kami loe palungha kami ah oh; toe angzoeh koeh kami hoi ampui sah kami loe ampa to mikhmai setsak. \p \v 8 Katoeng ai loklam hoiah hak ih phoisa hoi hmuenmae patung mangh kami loe, kamtang tahmen thaih kami hanah ni patung pae. \p \v 9 Patukhaih lok pazui ai kami loe, anih ih lawkthuihaih doeh panuet thoh. \p \v 10 Katoeng kami loklam amkhraengsak kami loe, angmah ih tangqom thungah krah tih; toe katoeng kami loe kahoih hmuen to toep tih. \p \v 11 Long angraeng loe angmah hoi angmah to palungha kami ah poek; toe poek thaihaih katawn mithoe loe anih pongah panoek kue. \p \v 12 Katoeng kami palung anghoe naah, kating ai lensawkhaih to oh; kasae kami thacak naah loe kaminawk anghawk o king. \p \v 13 Angmah ih zaehaih angphat kami loe khosak hoih mak ai; toe a zaehaih taphong moe, caehtaak kami loe, Sithaw palungnathaih to hnu tih. \p \v 14 Angraeng zithaih tawn poe kami loe tahamhoih; toe palungthah kami loe raihaih thungah amtim tih. \p \v 15 Ukkung kahoih ai loe hmawhsaeng kaipui, to tih ai boeh loe taqom baktiah oh. \p \v 16 Panoekthaihaih tawn ai ukkung loe pacaekthlaek kami ah oh; toe uthaih hnuma kami loe hinglung sawk tih. \p \v 17 Athii palong kami loe tangqom thungah caeh tih; anih to mi mah doeh angdoe haih hmah nasoe. \p \v 18 Katoeng loklam ah caeh kami loe ngancuem tih; toe lam amkhraeng kami loe amtim roep tih. \p \v 19 Lawk toksah kami loe caaknaek tawn mang tih; toe tidoeh avang ai kami hnukbang kami loe amtang tih. \p \v 20 Oepthok kami loe tahamhoihaih hnu tih; toe karangah angraeng koeh kami loe toenghaih hoiah toksah mak ai. \p \v 21 Minawk mikhmai khet han hoih ai; kami loe takaw kae maeto hak hanah kasae hmuen to sak thaih. \p \v 22 Karangah angraeng koeh kami loe kahoih ai mik to tawnh; anih mah a nuiah amtanghaih pha tih, tito panoek ai. \p \v 23 Pakha hoi pakoeh kami pongah loe, minawk thuitaek kami to hnukkhuem ah pakoehhaih hak tih. \p \v 24 Ampa hoi amno ih hmuenmae to lomh ah, zaehaih ah om ai, tiah thui kami loe, amrosak kami ih ampui ah ni oh. \p \v 25 Amoekhaih palungthin tawn kami mah angzoehhaih to ohsak; toe Angraeng oep kami loe zok amhah tih. \p \v 26 A poekhaih angoep kami loe kamthu ni; toe palunghahaih hoiah caeh kami loe loihaih to hnu tih. \p \v 27 Kamtang abomh kami loe amtang mak ai; toe kamtang to hnu ai kami baktiah angsah kami loe, kasaethuihaih to hnu tih. \p \v 28 Katoeng ai kami angraeng naah minawk mah anghawk taak; toe nihcae duek naah, katoeng kaminawk to qoeng o tahang tih. \c 29 \p \v 1 Thuitaek pacoengah doeh angmah ih tahnong amtaksak kami loe, hoih thai ai, amrohaih to tong roep tih. \p \v 2 Katoeng kami ukhaih kaa tawnh naah, kaminawk anghoe o; toe kahoih ai kami mah uk naah loe kaminawk palungset o. \p \v 3 Palunghahaih koeh kami loe ampa to anghoesak; toe tangzat zaw nongpata hoi angkom kami loe a tawnh ih hmuen to pasaeng boih. \p \v 4 Toenghaih hoiah prae uk siangpahrang loe prae to caksak; toe bokhaih tangqum paekhaih koeh kami loe a prae to amtimsak. \p \v 5 A imtaeng pakoeh kami loe angmah aman hanah palok payang kami ah oh. \p \v 6 Kasae kami loe a zaehaih pongah amanh; toe katoeng kami loe anghoehaih hoiah laa to sak. \p \v 7 Katoeng kami loe kamtangnawk hanah khopoek pae; toe kahoih ai kami loe tidoeh dawncang ai. \p \v 8 Minawk khet patoek kami loe vangpui to hmai angqongsak; toe palungha kami loe palungphuihaih to dipsak. \p \v 9 Palungha hoi kamthu loe lam nawnto a caeh hoi naah, kamthu loe palungphuihaih hoiah maw, to tih ai boeh loe pahnuihaih hoiah maw om cadoeh, monghaih roe tawn mak ai. \p \v 10 Minawk athii palong koeh kami loe katoeng kami to hnukma; toe katoeng kami loe minawk hinghaih to khet pae. \p \v 11 Kamthu loe a poekhaih to taphong boih; toe palungha kami loe atue pha ai karoek to angphat. \p \v 12 Ukkung mah amsawnlok to tahngai nahaeloe, a toksah tamnanawk boih loe kasae kami ah ni oh o. \p \v 13 Kamtang hoi aling thaih kami anghmonghaih loe hae tiah oh; Angraeng mah ni nihnik hanah mik aanghaih to paek hmaek. \p \v 14 Siangpahrang mah kamtang to toenghaih hoiah lokcaek nahaeloe, angmah ih angraeng tangkhang to cak poe tih. \p \v 15 Thuitaekhaih cung mah palunghahaih to paek; toe prawt sut ih caa mah loe amno to ahmin setsak. \p \v 16 Kasae kami pung naah, zaehaih doeh pung; toe katoeng kami mah loe nihcae amtimhaih to hnuk. \p \v 17 Na caa to thuitaek ah, to tih nahaeloe anih mah poek monghaih to na paek tih; ue, anih mah poeknawmhaih to na paek tih. \p \v 18 Angzo han koi hmuen hnukhaih om ai ah loe kaminawk amro o; toe patuk ih lok pazui kami loe tahamhoih. \p \v 19 Tamna loe kahoih lok khue hoi thuitaek han om ai; anih loe lok to thaih, toe thai ai baktiah om tih. \p \v 20 Poek het ai ah karangah lok apae kami to na hnuk maw? To kami pongah loe kamthu to oepthoh kue. \p \v 21 Tamna to nawkta nathuem hoiah kahoih ah khetzawn nahaeloe, hnukkhuem ah angmah ih caa ah angcoeng tih. \p \v 22 Palungphui thaih kami mah angzoehhaih to tacawtsak, poek amthueng kami loe zaehaih sak pop. \p \v 23 Amoekhaih mah kami to krahsak tathuk tih; toe kami tlim ah khosakhaih loe pakoehhaih ah oh. \p \v 24 Kamqu hoi amyok kami loe a hinghaih to hnukma; anih mah kasae thuihaih lok to thaih, toe taphong han zit. \p \v 25 Kami zithaih loe kami hanah patung ih dongh ah oh; toe Angraeng oep kami loe ngancuem tih. \p \v 26 Kami paroeai mah ukkung koehhaih to pakrong o; toe kami loe Angraeng khae hoiah ni toenghaih to hnuk. \p \v 27 Katoeng kami mah toeng ai kami to panuet; katoeng ai kami mah toenghaih hoi khosah kami to panuet toengh. \c 30 \s1 Agur palunghahaih \p \v 1 Jakeh capa Agur mah thuih ih, palunghahaih loknawk loe hae tiah oh; kami maeto mah, Ithiel, Ithiel hoi Ukal khaeah, taphong pae; \p \v 2 kai loe minawk boih pongah poek ka ham kue, kami poekhaih to ka tawn ai. \p \v 3 Palunghahaih to kam tuk ai moe, ciimhaih kawng doeh ka panoek ai. \p \v 4 Mi maw van ah daw tahang moe, long ah anghum tathuk? Azom pui ah takhi naeh kami loe mi maw? Mi maw kahni pongah tui tapawk vai? Long boenghaih ahmuennawk boih caksakkung loe mi maw? To tiah sahkung ih ahmin hoi a caa ih ahmin loe mi maw? Na thui thai tih maw? \p \v 5 Sithaw ih lok loe ciim boih; anih loe angmah khae amha kaminawk boih hanah abuephaih ah oh. \p \v 6 Angraeng ih lok to patomh hmah, to tih ai nahaeloe anih mah na zoeh ueloe, na thuih ih amsawnlok to amtueng moeng tih. \p \v 7 Aw Angraeng, ka dueh ai naah nang sak pae hanah, hnik ih hmuen hnetto oh; \p \v 8 amsoem ai lok hoi amsawn lok hae kai khae hoiah na takhoe pae ving ah; amtanghaih hoi angraenghaih doeh na paek hmah; ni thokkruek caak khawt caaknaek to na paek ah: \p \v 9 to tih ai ah pop hmoek ah ka tawnh nahaeloe, nang kang pahnet ving ueloe, Angraeng loe mi aa? tiah ka thui moeng tih; kam tang hmoek nahaeloe, ka paqu moeng ueloe, ka Sithaw ih ahmin to ka saesak moeng tih. \p \v 10 Angmah ih angraeng khaeah tamna sethaih kawng to thui hmah, kasae na thuih nahaeloe nang to na pasoih ueloe, na nuiah zaehaih om moeng tih. \p \v 11 Ampa to kasae thui kami, amno tahamhoihaih paek ai kami to oh. \p \v 12 Angmacae amhnonghaih to pasae ai ah, angmah mik ah kai loe ciim, tiah poekhaih tawn kami to oh. \p \v 13 Amoekhaih hoiah mikpadai kami, patoekhaih hoi minawk khen kami to oh. \p \v 14 Haa loe sumsen baktiah oh moe, long ah kaom kamtang hoi mithoenawk to paaeh hanah, toektaboe ahuh haita baktih kaom kami doeh oh. \p \v 15 Taqawt loe canu hnetto tawnh; nihnik loe na paek ah, na paek ah, tiah hangh hoi. Amhah thai ai hmuen thumto oh, ue, khawt boeh, tiah thui vai ai hmuen palitonawk loe, \p \v 16 taprong, caa kak nongpata ih zok, tui amhah thai ai long karoem; zetto mah tiah thui vai ai hmai. \p \v 17 Ampa pahnui thuih moe, amno patoek kami loe, azawn ih pangaahnawk mah anih ih mik to taprok pae ueloe, tahmunawk mah a ngan to caa o tih. \p \v 18 Ka dawnrai ih hmuen thumto khue ai ah, ka panoek thai ai ih hmuen palitonawk loe, \p \v 19 van ih tahmu azawkhaih loklam, cathaeng nui ih pahui caehhaih loklam, tuipui thung ih palongpui caehhaih loklam, thendoeng mah tangla paqaihaih loklam hae ni. \p \v 20 Sava nuiah oep om ai nongpata caehhaih loklam doeh to tiah oh; to nongpata loe buh to caak moe, pakha a huk pacoengah, kai loe hmuen sakpazaehaih ka tawn ai, tiah thuih. \p \v 21 Long tasoehsak hmuen thumto khue ai ah, pauep thai ai ih hmuen palitonawk loe, \p \v 22 siangpahrang ah kangcoeng tamna, caaknaek tawn mangh kamthu; \p \v 23 amram aak nongpata sava sakhaih hoi tamna nongpata mah angraeng ih qawktoephaih hae ni. \p \v 24 Long nuiah tetta ah ni oh, toe paroeai palungha hmuen palitonawk loe, \p \v 25 thacak ai, toe nipui tueah caaknaek patung thaih, cahmatnawk; \p \v 26 thacak ai, toe lungsong thungah tabu sah savehnawk; \p \v 27 siangpahrang tawn ai, toe nawnto hmabangah kacaeh pakhunawk; \p \v 28 angmah ih ban hoiah angdoet, toe siangpahrang im ah ohhaih ahmuen katawn caneknawk cae hae ni. \p \v 29 Kahoih ah kacaeh thaih hmuen thumto khue ai, ue, kahoih ah kacaeh thaih hmuen palitonawk loe, \p \v 30 kasan moinawk thungah thacak koek, kawbaktih hmuen om cadoeh hnuk angnawk taak ai kaipui; \p \v 31 misatukhaih hrang, maeh tae hoi misa tawn ai siangpahrang cae hae ni. \p \v 32 Kamthu ah nang coeng moe, nangmah hoi nangmah nam koeh naah maw, to tih ai boeh loe kahoih ai hmuen na poek naah maw, na pakha to tamuep khoep ah! \p \v 33 Maitaw tahnutui loe ahaeh khing nahaeloe, amkhawk tih, hnah doeh na hnoih khing nahaeloe, athii long tih; to baktih toengah palungphui hanah pahrue khing nahaeloe, angzoehhaih to om tih. \c 31 \s1 Lemuel siangpahrang ih palungha lok \p \v 1 Lemuel siangpahrang ih palunghahaih lok, amno mah patuk ih lok loe hae tiah oh; \p \v 2 aw ka capa, aw ka zok thung ih ka capa, aw lokkamhaih ka capa, \p \v 3 na thacakhaih to nongpatanawk khaeah patoh hmah loe, siangpahrang hum koeh kaminawk caehhaih loklam to pazui hmah. \p \v 4 Aw Lemuel, siangpahrangnawk loe misurtui naek han om ai; angraengnawk loe misurtui paqui han amcuk ai; \p \v 5 nihcae mah nae o nahaeloe, patukhaih lok to pahnet o ueloe, amtang kami han toenghaih hoiah lokcaekhaih to amkhraeng o taak ving moeng tih. \p \v 6 Anghmaa angtaa kami hanah mu to paek oh loe, palungboeng kami hanah misurtui to paek oh. \p \v 7 Anih mah amtanghaih hoi patangkhanghaih pahnet hanah nae nasoe. \p \v 8 Amtang kaminawk mah hak han koi hmuen to a hak o thai hanah, lokthui thai ai kaminawk to lokthuih abomh oh. \p \v 9 Lok to thui ah loe, toenghaih hoiah lok to caek ah; amtang kami hoi mithoenawk mah hak han koi hmuen to paek oh. \p \v 10 Mi mah maw tuinuen kahoih zu to hnu thai tih? To nongpata loe atho kana thlung kathim pongah atho oh kue. \p \v 11 A sava mah anih to oep ueloe, amtanghaih hoiah loih tih. \p \v 12 To baktih nongpata loe a sava hanah kasae hmuen to sah ai; a hing thung kahoih hmuen to a sinh pae. \p \v 13 Anih loe tuumui hoi pathlah to pakrong moe, a koeh baktiah a ban hoiah tok to a sak. \p \v 14 Anih loe hmuenmae zawhaih palongpui baktiah oh moe, angthla parai ahmuen hoiah caaknaek to a phawh. \p \v 15 Anih loe khodai ai naah angthawk moe, a imthung takoh hanah caaknaek to patoem pae, a tamna nongpatanawk hanah caaknaek to a paek. \p \v 16 Anih loe poek het moe, lawk doeh a qanh; a toksakhaih atho hoiah misurkung to a tlingh. \p \v 17 Anih loe kaengkaeh to kacakah angzaeng moe, a ban to thacaksak. \p \v 18 Anih mah zawh ih hmuenmae loe atho oh; anih ih hmaiim doeh aqum puek dueh mak ai. \p \v 19 A ban hoiah lahat to a kaeh moe, a ban hoiah kahni to a sak. \p \v 20 Amtang kaminawk to a khetzawn, ue, mithoenawk to abomh. \p \v 21 Anih ih imthung takoh loe kahni kamling to angkhuk o boih pongah, dantui krah cadoeh tasoehhaih tawn ai. \p \v 22 Angmah hanah kahni to a sak moe, rong kamling hup puu ngan laihaw to angkhuk. \p \v 23 Anih ih sava loe vangpui khongkhanawk ah prae thung ih kacoehtanawk hoi nawnto anghnut moe, ahmin amthang kami ah oh. \p \v 24 Anih loe puu ngan kahni to sak moe, a zawh; kaziinawk doeh hmuenmae zaw kami khaeah a zawh. \p \v 25 Anih loe thacak moe, khingya koi khukbuen hoiah amthoep; anih loe angzo han koi atue ah anghoehaih hoiah khosah tih. \p \v 26 Anih loe palunghahaih hoiah lok to thuih, anih ih pahni ah tahmenhaih lok to oh. \p \v 27 Anih loe angmah ih imthung takoh to kahoih ah khetzawn, thasethaih buh to caa ai. \p \v 28 A caanawk loe angthawk o moe, amno to tahamhoihaih paek o; a sava mah doeh anih to pakoeh. \p \v 29 Paroeai kami ih canunawk mah kahoih hmuen to sak o; toe nang mah loe nihcae to na takrenh boih. \p \v 30 Lok kahoih loe alinghaih ah ni oh; kranghoihaih doeh azom pui ni; toe Angraeng zii nongpata loe, pakoehhaih hnu tih. \p \v 31 To baktih nongpata hanah a toksakhaih tangqum to paek oh; a toksakhaih mah anih to vangpui khongkha ah pakoeh nasoe.