\id MAT - Biblica® Open Cebuano Contemporary Bible 2024
\usfm 3.0
\ide UTF-8
\h Mateo
\toc1 Ang Maayong Balita Sumala kang Mateo
\toc2 Mateo
\toc3 Mat.
\mt2 Ang Maayong Balita Sumala kang
\mt1 Mateo
\c 1
\s1 Ang Kagikan ni Jesus nga Mesiyas
\lh
\v 1 Mao kini ang listahan sa mga kagikan ni Jesus, ang Mesiyas\f + \fr 1:1 \fr*\fq Mesiyas\fq*\ft : \ft*\fqa Cristo\fqa*\ft , ang buot ipasabot, “Ang gisaad sa Dios nga maghari.”\ft*\f* nga kaliwat ni David. Si David kaliwat ni Abraham.
\b
\li1
\v 2 Si Abraham amahan ni Isaac,
\li1 si Isaac amahan ni Jacob,
\li1 si Jacob amahan ni Juda ug sa mga igsoon niya nga lalaki.
\li1
\v 3 Si Juda ang amahan ni Perez ug ni Zera, ug anak niya sila kang Tamar.
\li1 Si Perez amahan ni Hezron,
\li1 si Hezron amahan ni Aram,
\li1
\v 4 si Aram amahan ni Aminadab,
\li1 si Aminadab amahan ni Naason,
\li1 si Naason amahan ni Salmone.
\li1
\v 5 Si Salmone nakapangasawa kang Rahab ug ang ilang anak mao si Boaz.
\li1 Si Boaz amahan ni Obed ug ang inahan niini mao si Ruth.
\li1 Si Obed amahan ni Jesse,
\li1
\v 6 si Jesse amahan ni Haring David.
\b
\li1 Si Haring David amahan ni Solomon ug ang iyang inahan naasawa kaniadto ni Urias.
\li1
\v 7 Si Solomon amahan ni Rehoboam,
\li1 si Rehoboam amahan ni Abias,
\li1 si Abias amahan ni Asa,
\li1
\v 8 si Asa amahan ni Jehosafat,
\li1 si Jehosafat amahan ni Joram,
\li1 si Joram amahan ni Uzias,
\li1
\v 9 si Uzias amahan ni Jotam,
\li1 si Jotam amahan ni Ahaz,
\li1 si Ahaz amahan ni Ezequias,
\li1
\v 10 si Ezequias amahan ni Manases,
\li1 si Manases amahan ni Amos,
\li1 si Amos amahan ni Josias,
\li1
\v 11 ug si Josias amahan ni Jeconias ug sa mga igsoon niya nga lalaki. Niadtong panahona nga nabihag ang mga taga-Israel ngadto sa Babilonia.
\b
\lh
\v 12 Human nabihag ang mga taga-Israel ngadto sa Babilonia, mao kini ang kagikanan ni Jesus:
\li1 si Jeconias amahan ni Sealtiel,
\li1 si Sealtiel amahan ni Zerubabel,
\li1
\v 13 si Zerubabel amahan ni Abiud,
\li1 si Abiud amahan ni Eliakim,
\li1 si Eliakim amahan ni Azor,
\li1
\v 14 si Azor amahan ni Sadok,
\li1 si Sadok amahan ni Akim,
\li1 si Akim amahan ni Eliud,
\li1
\v 15 si Eliud amahan ni Eleazar,
\li1 si Eleazar amahan ni Matan,
\li1 si Matan amahan ni Jacob,
\li1
\v 16 ug si Jacob amahan ni Jose nga bana ni Maria. Si Maria mao ang inahan ni Jesus nga gitawag nga Mesiyas.
\b
\lf
\v 17 Busa adunay napulo ug upat nga mga henerasyon ang tanan nga nalista sukad kang Abraham hangtud kang David. Ug adunay lain nga napulo ug upat nga mga henerasyon gikan kang David hangtud sa panahon sa pagkabihag sa mga taga-Israel ngadto sa Babilonia. Gikan sa pagkabihag nila adunay napulo ug upat pa gayod ka mga henerasyon hangtud sa Mesiyas.
\s1 Ang Pagkatawo ni Jesus, ang Mesiyas
\p
\v 18 Ingon niini ang sugilanon sa pagkatawo ni Jesus, ang Mesiyas: Si Maria nga iyang inahan kaslonon na kang Jose. Apan sa wala pa sila mahiusa namatikdan ni Maria nga mabdos na siya pinaagi sa gahom sa Espiritu Santo. 
\v 19 Si Jose nga iyang pamanhonon usa ka matarong nga tawo ug dili siya buot nga maulawan si Maria. Busa nakahuna-huna siya sa pagpakibulag kang Maria sa hilom.
\p
\v 20 Apan samtang namalandong si Jose niini, mitungha kaniya pinaagi sa damgo ang anghel sa Ginoo ug miingon, “Jose, kaliwat ni David, ayaw kahadlok sa pagpangasawa kang Maria, kay nagmabdos siya pinaagi sa Espiritu Santo. 
\v 21 Manganak siyag lalaki ug nganlan mo siyag Jesus,\f + \fr 1:21 \fr*\ft Ang buot ipasabot sa pangalang \ft*\fq Jesus \fq*\ft sa Hebreo, “moluwas ang \+nd Ginoo\+nd*.”\ft*\f* kay luwason niya ang iyang katawhan gikan sa ilang mga sala.”
\p
\v 22 Nahitabo kini aron matuman ang giingon sa Ginoo pinaagi sa propeta nga nag-ingon, 
\v 23 “Magmabdos ang usa ka dalagang putli, ug manganak siyag usa ka bata nga lalaki. Ug ang maong bata pagatawgon nga Emmanuel”\f + \fr 1:23 \fr*\ft \+xt Isa. 7:14\+xt*\ft*\f* (nga ang buot ipasabot, “Ang Dios uban kanato”).
\p
\v 24 Busa sa pagmata ni Jose gituman niya ang giingon kaniya sa anghel sa Ginoo, ug gipangasawa niya si Maria. 
\v 25 Apan wala siya makighilawas kang Maria hangtud wala pa kini manganak. Sa dihang nanganak na si Maria, ginganlan ni Jose ang bata ug Jesus.
\c 2
\s1 Ang Pagbisita sa mga Tawong Maalamon gikan sa Sidlakan
\p
\v 1 Natawo si Jesus sa Betlehem nga sakop sa Judea sa panahon nga si Herodes mao ang hari. Adunay miabot nga mga tawong maalamon\f + \fr 2:1 \fr*\fq tawong maalamon\fq*\ft : sa Griego, \+tl magoi\+tl*. Dili klaro kon unsay buot ipasabot niini. Apan posible mga maalamon sa pagtuon sa mga bitoon.\ft*\f* sa Jerusalem gikan sa sidlakan. 
\v 2 Nangutana sila, “Asa ba natawo ang hari sa mga Judio? Nakita namo ang iyang bitoon didto sa sidlakan, busa mianhi kami dinhi aron sa pagsimba kaniya.”
\p
\v 3 Sa pagkadungog niini ni Haring Herodes, nakulbaan siya, ingon man ang tanang mga tawo sa Jerusalem. 
\v 4 Busa gipatawag niya ang tanan nga kadagkoan sa mga pari ug mga magtutudlo sa Kasugoan, ug nangutana siya kanila kon asa matawo ang Mesiyas. 
\v 5 Ug sila miingon kaniya, “Didto sa Betlehem nga sakop sa Judea, kay mao man kini ang gisulat sa usa ka propeta:
\q1
\v 6 “ ‘Ikaw, Betlehem, sa yuta sa Juda,\f + \fr 2:6 \fr*\fq Juda\fq*\ft : ang Juda ug ang Judea sa bersikulo 5 usa ra.\ft*\f*
\q2 dili ikaw ang importante sa mga lungsod sa Juda;
\q1 kay diha kanimo maggikan ang pangulo
\q2 nga mahimong magbalantay sa akong mga katawhan
\q2 nga mao ang Israelinhon.’ ”\f + \fr 2:6 \fr*\ft \+xt Mik. 5:2\+xt*\ft*\f*
\p
\v 7 Sa dihang nadungog kini ni Herodes, gipatawag niya sa hilom ang mga maalamon nga gikan sa sidlakan ug gipangutana niya sila kon kanus-a mipakita ang bitoon nga ilang nakita. 
\v 8 Unya gitugotan niya sila nga moadto sa Betlehem. Ug miingon, “Lakaw kamo ug pangitaa ninyo ang bata. Ug kon makita na ninyo siya, pahibaloa ninyo ako, aron makaadto usab ako ug makasimba kaniya.”
\p
\v 9-10 Human nila madungog ang giingon sa hari, nanglakaw sila. Samtang naglakaw sila nakita nila pag-usab ang bitoon nga nakita nila sa sidlakan ug nalipay gayod sila. Nag-una kanila ang bitoon hangtod sa dapit nga nahimutangan sa bata. 
\v 11 Unya nakaplagan nila ang balay. Pagsulod nila sa balay, nakita nila ang bata uban ang inahan niini nga si Maria. Nangluhod sila ug misimba sa bata. Giablihan nila ang ilang bililhon nga mga gasa nga bulawan, insenso, ug mira ug gihalad ngadto sa bata.
\p
\v 12 Sa pagpauli nila nangagi sila sa laing dalan kay gipahimangnoan man sila sa Dios pinaagi sa damgo nga dili na sila mobalik kang Herodes.
\s1 Ang Pag-ikyas ngadto sa Ehipto
\p
\v 13 Sa dihang nanglakaw na ang mga tawo nga gikan sa sidlakan, nagpakita ang anghel sa Ginoo kang Jose pinaagi sa damgo ug miingon, “Bangon, dad-a ang bata ug ang iyang inahan ug pag-ikyas kamo sa Ehipto. Didto lang una kamo hangtod nga moingon ako nga makabalik na kamo, kay pangitaon ni Herodes ang bata aron patyon.”
\p
\v 14 Busa niadto dayong gabhiona, mibangon si Jose ug gidala niya ang bata ug ang inahan niini ngadto sa Ehipto. 
\v 15 Mipuyo sila didto hangtod nga namatay si Herodes.
\p Nahitabo kini aron matuman ang giingon sa Ginoo pinaagi sa propeta nga nag-ingon, “Gitawag ko ang akong anak gikan sa Ehipto.”\f + \fr 2:15 \fr*\ft \+xt Ose. 11:1\+xt*\ft*\f*
\p
\v 16 Sa dihang nahibaloan ni Herodes nga gilimbongan siya sa mga tawo nga gikan sa sidlakan, napungot siya pag-ayo. Busa mimando siya nga pamatyon ang tanang bata nga lalaki sa Betlehem ug sa palibot niini, nga nag-edad ug duha ka tuig paubos. Kay sumala sa iyang nahibaloan gikan sa mga tawo nga naggikan sa sidlakan, mga duha na ka tuig ang nakalabay sukad sa ilang pagkakita sa bitoon.
\p
\v 17 Sa maong hitabo natuman ang panagna ni Propeta Jeremias nga nag-ingon:
\q1
\v 18 “Madungog ang paghilak ug pagminatay sa lungsod sa Rama.
\q2 Gahilak si Raquel tungod sa iyang mga anak,
\q1 ug wala gayoy makahupay sa iyang kasubo
\q2 kay nangamatay ang iyang kabataan.”\f + \fr 2:18 \fr*\ft \+xt Jer. 31:15\+xt*\ft*\f*
\s1 Ang Pagbalik sa Nazaret
\p
\v 19 Unya, sa dihang patay na si Herodes, nagpakita ang anghel sa Ginoo kang Jose didto sa Ehipto pinaagi sa damgo. 
\v 20 Miingon siya, “Bangon, dad-a ang bata ug ang iyang inahan ug balik kamo sa Israel, tungod kay namatay na ang mga nagtinguha sa pagpatay sa bata.”
\p
\v 21 Busa mibangon si Jose ug gidala niya ang bata ug ang inahan niini balik ngadto sa Israel. 
\v 22 Apan sa dihang nadungog ni Jose nga si Arquelao mao ang mipuli sa iyang amahan nga si Herodes isip hari sa Judea, nahadlok siya nga mopauli didto. Unya gipahimangnoan na usab siya sa Dios pinaagi sa damgo. Busa midiretso siya sa probinsya sa Galilea, 
\v 23 ug didto na sila namuyo sa lungsod sa Nazaret. Busa natuman ang giingon sa mga propeta kaniadto nga tawgon siya nga Nazarenhon.
\c 3
\s1 Nagwali si Juan Mahitungod kang Jesus
\p
\v 1 Adtong mga panahona miabot si Juan nga Tigbautismo sa kamingawan sa Judea ug nagsugod siya sa pagsangyaw. 
\v 2 Miingon siya, “Paghinulsol kamo ug biyai ninyo ang inyong mga sala, kay ang gingharian sa Langit haduol na!” 
\v 3 Si Juan mao ang gihisgotan ni Propeta Isaias sa dihang miingon siya:
\q1 “Adunay tigbalita nga nagsinggit sa kamingawan,
\q1 ‘Andama ninyo ang agianan alang sa Ginoo.
\q2 Tul-ira ang dalan nga iyang agianan.’ ”\f + \fr 3:3 \fr*\ft \+xt Isa. 40:3\+xt*\ft*\f*
\p
\v 4 Ang bisti ni Juan hinimo gikan sa balhibo sa kamelyo ug ang iyang bakos panit sa mananap. Ang iyang pagkaon dulon ug dugos. 
\v 5 Daghan gayod ang miadto kaniya nga mga tawo nga gikan sa Jerusalem, sa mga lungsod sa Judea ug sa mga lungsod nga duol sa Suba sa Jordan. 
\v 6 Gisugid nila ang ilang mga sala ug gibautismohan sila ni Juan didto sa Suba sa Jordan.
\p
\v 7 Apan sa dihang nakita ni Juan nga daghang mga Pariseo ug mga Saduseo ang nangadto kung diin siya nangbautismo, miingon siya kanila, “Kamo nga mga kaliwat sa mga bitin! Kinsa ang nag-ingon kaninyo nga makalingkawas kamo gikan sa silot sa Dios nga hapit na moabot? 
\v 8 Kon tinuod nga naghinulsol na kamo ug mitalikod sa inyong mga sala, pamatud-i ninyo kini pinaagi sa inyong mga binuhatan. 
\v 9 Ayaw kamo pag-ingon nga dili kamo silotan tungod kay mga kaliwat kamo ni Abraham. Kay bisan gani kining mga bato mahimong himuon sa Dios nga mga anak ni Abraham. 
\v 10 Timan-i ninyo kini: ang atsa andam na aron iputol sa punoan sa mga kahoy. Ang matag kahoy nga wala mamunga ug maayong bunga putlon ug ilabay sa kalayo.
\p
\v 11 “Ako nagbautismo kaninyo sa tubig sa pagpaila nga naghinulsol na kamo sa inyong mga sala, apan adunay moabot sunod kanako nga mas gamhanan pa kay kanako ug dili gani ako takos nga mahimong iyang sulugoon.\f + \fr 3:11 \fr*\ft Dili gani ako takos nga mobitbit sa iyang sandalyas.\ft*\f* Siya magbautismo kaninyo sa Espiritu Santo ug sa kalayo. 
\v 12 Sama siya sa tawo nga nagpalid sa iyang giani aron ilain ang timgas gikan sa uhot. Ang trigo ibutang niya sa bodega, apan ang uhot sunogon niya sa kalayo nga dili gayod mapalong.”
\s1 Ang Pagbautismo kang Jesus
\p
\v 13 Unya, migikan si Jesus sa Galilea ug miadto kang Juan didto sa Suba sa Jordan aron magpabautismo. 
\v 14 Dili unta mobautismo si Juan kaniya, kay matod niya, “Nganong magpabautismo ka kanako? Ako man gani ang kinahanglan magpabautismo kanimo.”
\p
\v 15 Apan miingon si Jesus kaniya, “Sige lang, tungod kay mao kini ang angay natong buhaton aron matuman ang pagbuot sa Dios.” Busa misugot si Juan ug gibautismohan niya si Jesus.
\p
\v 16 Sa dihang nabautismohan na si Jesus, mikaw-as siya sa tubig. Unya naabli ang langit ug nakita ni Jesus ang Espiritu sa Dios nga mikunsad kaniya nga daw samag dagway sa salampati. 
\v 17 Ug adunay nadungog nga tingog gikan sa langit nga nag-ingon, “Mao kini ang akong hinigugmang Anak. Nahimuot gayod ako kaniya.”
\c 4
\s1 Ang Pagtintal ni Satanas kang Jesus
\p
\v 1 Human niadto, gidala sa Espiritu si Jesus ngadto sa kamingawan aron tintalon sa Yawa. 
\v 2 Sulod sa 40 ka adlaw ug 40 ka gabii nagpuasa si Jesus, ug gigutom siya. 
\v 3 Miduol kaniya si Satanas ug miingon, “Kon ikaw ang Anak sa Dios, himoang pan kining mga bato.”
\p
\v 4 Apan mitubag si Jesus kaniya, “Ang Kasulatan nag-ingon: ‘Dili lang sa pagkaon mabuhi ang tawo, kondili sa matag pulong usab sa Dios.’\f + \fr 4:4 \fr*\ft \+xt Deut. 8:3\+xt*\ft*\f*”
\p
\v 5 Unya gidala siya sa Yawa didto sa Balaan nga Siyudad ug gipatindog didto sa kinatas-ang bahin sa templo. 
\v 6 Unya miingon siya kang Jesus, “Kon ikaw ang Anak sa Dios, ambak ngadto sa ubos. Kay ang Kasulatan nag-ingon:
\q1 “ ‘Sugoon sa Dios ang iyang mga anghel sa pagbantay kanimo.
\q2 Sapnayon ka nila aron nga ang imong tiil dili masamad sa bato.’\f + \fr 4:6 \fr*\ft \+xt Sal. 91:11-12\+xt*\ft*\f*”
\p
\v 7 Apan gitubag siya ni Jesus, “Ang Kasulatan nag-ingon: ‘Ayaw sulayi ang Ginoo nga imong Dios.’\f + \fr 4:7 \fr*\ft \+xt Deut. 6:16\+xt*\ft*\f*”
\p
\v 8 Unya gidala na usab sa Yawa si Jesus sa taas nga bukid, ug gipakita kaniya ang tanang mga gingharian sa kalibotan ug ang katahom niini. 
\v 9 Miingon ang Yawa kaniya, “Kining tanan ihatag ko kanimo kon moluhod ka ug mosimba kanako.”
\p
\v 10 Unya miingon si Jesus, “Palayo kanako, Satanas! Ang Kasulatan nag-ingon: ‘Simbaha ang Ginoo nga imong Dios ug siya lang ang alagari.’\f + \fr 4:10 \fr*\ft \+xt Deut. 6:13\+xt*\ft*\f*”
\p
\v 11 Unya mibiya ang Yawa, ug miabot ang mga anghel sa Dios ug mialagad kang Jesus.
\s1 Gisugdan ni Jesus ang Iyang Pagpanudlo
\p
\v 12 Sa pagkadungog ni Jesus nga napriso si Juan nga Tigbautismo, mibalik siya sa Galilea. 
\v 13 Wala siya magpabilin sa Nazaret, milahos hinuon siya sa lungsod sa Capernaum. Kini nga lungsod anaa sa daplin sa Linaw\f + \fr 4:13 \fr*\fq linaw\fq*\ft : sa uban nga Binisaya, \ft*\fqa lanaw.\fqa*\f* sa Galilea ug sakop sa Zabulon ug Neftali. 
\v 14 Nahitabo kini aron matuman ang panagna ni Propeta Isaias nga nag-ingon:
\q1
\v 15 “Ang kayutaan sa mga taga-Zabulon ug taga-Neftali
\q2 duol sa daplin sa linaw, tabok sa Suba sa Jordan.
\q2 Kini nga mga dapit sakop sa Galilea gipuy-an sa mga dili Judio.
\q1
\v 16 Apan bisan nagpuyo diha sa kangitngit
\q2 ang mga tawo niini nga mga dapit,
\q2 makakita sila ug kahayag nga hilabihan.
\q1 Ang mga anaa sa kangitngit
\q2 nga mahadlok mamatay madan-agan.”\f + \fr 4:16 \fr*\ft \+xt Isa. 9:1-2\+xt*\ft*\f*
\p
\v 17 Sukad niadto, nagsugod na si Jesus sa pagsangyaw. Nag-ingon siya, “Paghinulsol kamo ug biyai na ninyo ang inyong mga sala, kay ang gingharian sa Langit haduol na.”
\s1 Gitawag ni Jesus ang Iyang Unang mga Tinun-an
\p
\v 18 Samtang naglakaw si Jesus sa daplin sa Linaw sa Galilea, nakita niya ang managsoon nga si Simon nga gitawag usab ug Pedro ug si Andres nga nagtaktak ug pukot kay mga mangingisda man kini sila. 
\v 19 Miingon si Jesus kanila, “Sunod kamo kanako ug dili na isda ang inyong pangitaon, kay tudloan ko kamo sa pagpangabig ug mga tawo.” 
\v 20 Diha-diha gibiyaan nila ang ilang mga pukot ug misunod kaniya.
\p
\v 21 Human niadto, mipadayon sila sa paglakaw, ug sa unahan nakita ni Jesus ang managsoon nga si Santiago ug si Juan nga mga anak ni Zebedeo. Silang duha kauban sa ilang amahan nga nag-ayo sa ilang pukot didto sa sakayan. Gitawag ni Jesus ang managsoon, 
\v 22 ug diha-diha gibiyaan nila ang ilang sakayan ug ang ilang amahan ug misunod sila kang Jesus.
\s1 Nang-ayo Si Jesus sa mga Masakiton
\p
\v 23 Milibot si Jesus sa tibuok Galilea ug nagtudlo diha sa mga sinagoga sa mga Judio. Giwali niya kanila ang Maayong Balita mahitungod sa gingharian sa Langit, ug gipang-ayo niya ang tanang matang sa sakit sa mga tawo. 
\v 24 Nabantog siya hangtud sa tibuok Siria, busa gidala sa mga tawo ang tanang mga masakiton ngadto kaniya: bisan ang mga nag-antos sa hilabihan nga kasakit, ang mga gigamhan sa daotang espiritu, ang mga patulon, ug ang mga paralitiko. Giayo silang tanan ni Jesus. 
\v 25 Daghan gayod nga katawhan ang misunod kang Jesus gikan sa Galilea, sa Decapolis, sa Jerusalem, ug lain pa nga mga lungsod sa Judea, ug ang uban gikan sa tabok sa Suba sa Jordan.
\c 5
\s1 Ang Pagpanudlo ni Jesus didto sa Bukid
\p
\v 1 Sa dihang nakita ni Jesus ang daghang mga tawo, mitungas siya sa bukid ug milingkod didto. Miduol kaniya ang iyang mga tinun-an, 
\v 2 ug gitudloan niya sila.
\s1 Ang Mga Bulahan
\m Miingon siya:
\q1
\v 3 “Bulahan ang mga tawo nga nag-ila
\q2 nga nagkulang sila sa Dios,
\q2 kay sakop sila sa gingharian sa Langit.
\q1
\v 4 Bulahan ang mga nagmasulob-on,
\q2 kay lipayon sila sa Dios.
\q1
\v 5 Bulahan ang mga mapainubsanon\f + \fr 5:5 \fr*\fq mapainubsanon\fq*\ft : o \ft*\fqa malumo ug kasing-kasing.\fqa*\f*
\q2 kay mahimong ila ang kalibotan.
\q1
\v 6 Bulahan ang mga tawo nga naninguha gayod
\q2 sa pagbuhat sa kabubut-on sa Dios,
\q2 kay tabangan sila sa Dios sa pagtuman niana nga tinguha.
\q1
\v 7 Bulahan ang mga maluloy-on,
\q2 kay kaloy-an sila sa Dios.
\q1
\v 8 Bulahan ang mga tawo nga hinlo ug kasing-kasing,
\q2 kay makita nila ang Dios.
\q1
\v 9 Bulahan ang mga tawo nga nagpatunhay sa kalinaw,
\q2 kay pagatawgon sila nga mga anak sa Dios.
\q1
\v 10 Bulahan ang mga tawo nga gilutos
\q2 tungod sa ilang pagsunod sa kabubut-on sa Dios,
\q2 kay sakop sila sa gingharian sa Langit.
\p
\v 11 “Bulahan kamo kon tungod sa inyong pagsunod kanako tamayon kamo, lutoson, ug butang-butangan sa tanang matang sa kadaotan. 
\v 12 Mao usab kini ang ilang gibuhat kaniadto sa mga propeta. Busa paglipay gayod kamo kay dako ang ganti nga inyong madawat didto sa langit.
\s1 Ang Pagtulon-an Bahin sa Asin ug ang Suga
\p
\v 13 “Kamo nga akong mga tinun-an sama sa asin dinhi sa kalibotan. Apan kon mawala ang lami sa asin, wala nay mahimo pa aron molami kini pag-usab. Dili na kini mapuslan, busa ilabay na lang ug tunob-tunoban sa mga tawo.
\p
\v 14 “Sama kamo sa suga nga naghatag ug kahayag sa mga tawo sa kalibotan. Ug kini dili gayod matago sama sa siyudad nga nahimutang sa ibabaw sa bungtod. 
\v 15 Walay tawo nga magdagkot ug suga ug unya takloban lang dayon ug gantangan. Ibutang hinuon niya kini sa tungtonganan aron mahayagan ang tanan sulod sa balay. 
\v 16 Busa mao usab kini ang inyong buhaton. Pasigaha ninyo ang inyong suga ngadto sa mga tawo, aron makita nila ang inyong maayong mga binuhatan ug dayegon nila ang inyong Amahan sa langit.
\s1 Ang Pagtulon-an bahin sa Kasugoan
\p
\v 17 “Ayaw kamo paghuna-huna nga mianhi ako dinhi aron sa pagwagtang sa Kasugoan ni Moises ug sa mga gisulat sa mga propeta. Hinuon mianhi ako dinhi aron sa pagtuman niini. 
\v 18 Ang tinuod mao kini, samtang anaa pa ang langit ug ang yuta wala gayoy bahin sa Kasugoan nga mawala. Bisan pa ang kinagamyan nga bahin niini dili gayod mawad-an ug bili hangtod dili pa matuman ang tanan. 
\v 19 Busa si bisan kinsa nga molapas bisan sa kinagamyang bahin sa Kasugoan ug motudlo sa uban sa paglapas usab, siya ang labing ubos sa gingharian sa Langit. Apan si bisan kinsa nga motuman sa Kasugoan ug motudlo sa uban sa pagtuman usab niini, siya ang labing dungganon sa gingharian sa Langit. 
\v 20 Busa sultihan ko kamo nga kinahanglan gayod nga ang inyong pagtuman sa kabubut-on sa Dios molabaw pa kaysa pagtuman sa mga magtutudlo sa Kasugoan ug sa mga Pariseo, kay kon dili, dili gayod kamo maapil sa gingharian sa Langit.
\s1 Ang Pagtulon-an bahin sa Kasuko
\p
\v 21 “Nadungog ninyo ang giingon kaniadto ngadto sa atong mga katigulangan, ‘Ayaw kamo pagpatay,\f + \fr 5:21 \fr*\ft \+xt Exo. 20:13; Deut. 5:17\+xt*\ft*\f* kay si bisan kinsa nga mopatay hukman.’ 
\v 22 Apan ako moingon kaninyo nga si bisan kinsa nga adunay kasuko ngadto sa iyang isigka-tawo silotan. Ug si bisan kinsa nga moingon sa iyang isigka-tawo ‘Wala kay pulos,’ dad-on siya sa kinatas-ang hukmanan aron hukman. Ug si bisan kinsa nga moingon sa iyang isigka-tawo ‘Buang,’ silotan siya didto sa nagdilaab nga kalayo sa impiyerno.
\p
\v 23 “Busa bisan anaa na ikaw sa halaran, nga nagdala sa imong halad ngadto sa Dios, ug unya mahinumdoman nimo nga nasilo ang imong igsoon kanimo, 
\v 24 biyai ang imong halad duol sa halaran ug adtoa una ang imong igsoon ug pakig-uli kaniya. Unya balik ka ug padayon sa imong paghalad.
\p
\v 25 “Kon adunay mokiha kanimo, pakighusay kaniya sa dili pa kamo moabot ngadto sa korte. Kay kon didto na kamo sa korte, itugyan ka sa huwes ngadto sa pulis ug unya prisohon ka. 
\v 26 Ug sigurado gayod nga dili ka na makagawas hangtod nga mabayran mo ang tanan mong multa.
\s1 Ang Pagtulon-an bahin sa Pagpanapaw
\p
\v 27 “Nadungog ninyo nga giingon kaniadto, ‘Ayaw kamo panapaw.’\f + \fr 5:27 \fr*\ft \+xt Exo. 20:14; Deut. 5:18\+xt*\ft*\f* 
\v 28 Apan ako moingon kaninyo nga kon ang lalaki motan-aw nga adunay tinguha sa pagpakighilawas sa usa ka babaye, sama ra nga nakapanapaw na siya. 
\v 29 Busa kon ang imong tuong mata mao ang hinungdan nga makasala ka, lugita kana ug ilabay. Kay mas maayo pa nga mawala ang usa ka bahin sa imong lawas kaysa kompleto ka apan itambog lang ngadto sa impiyerno. 
\v 30 Kon ang imong tuong kamot mao ang hinungdan nga makasala ka, putla kana ug ilabay. Kay mas maayo pa nga mawala ang usa ka bahin sa imong lawas kaysa kompleto ka apan mahiadto lang ngadto sa impiyerno.
\s1 Ang Pagtulon-an bahin sa Panagbulag sa Magtiayon
\p
\v 31 “Giingon usab nga kon ang lalaki gustong makigbulag sa iyang asawa, kinahanglang mohatag siya sa iyang asawa ug kasulatan nga magpamatuod sa ilang panagbulag.\f + \fr 5:31 \fr*\ft \+xt Deut. 24:1\+xt*\ft*\f* 
\v 32 Apan ako moingon kaninyo nga kon bulagan sa lalaki ang iyang asawa, gawas kon kini nanapaw, siya mismo ang nagtukmod sa iyang asawa nga magpakasala kay magminyo man kini pag-usab; ug si bisan kinsa nga mangasawa niadtong babaye nga gibulagan sa iyang bana makapanapaw.
\s1 Ang Pagtulon-an bahin sa Pagpanumpa
\p
\v 33 “Nadungog ninyo ang giingon ngadto sa atong mga katigulangan nga kon ang tawo adunay gisaad ug gipanumpaan pa niya, kinahanglan iya gayod kining tumanon sa ngalan sa Ginoo.\f + \fr 5:33 \fr*\ft \+xt Lev. 19:12; Num. 30:2; Deut. 23:21\+xt*\ft*\f* 
\v 34 Apan ako moingon kaninyo nga kon mosaad kamo, ayaw gayod panumpa. Ayaw pag-ingon nga ‘Saksi ko ang langit,’ kay mao kini ang trono sa Dios, 
\v 35 o kaha ‘Saksi ko ang yuta,’ kay mao kini ang tungtonganan sa iyang tiil. Ayaw usab kamo paggamit sa ngalan sa Jerusalem sa inyong pagpanumpa tungod kay mao kini ang siyudad sa bantogan nga Hari. 
\v 36 Ug ayaw usab kamo pag-ingon nga, ‘Bisan pag mamatay ako!’ Kay bisan gani ang usa lang ka lugas sa buhok dili mo mapaputi o mapaitom. 
\v 37 Pag-ingon lang ug ‘Oo’ kon oo ug ‘Dili’ kon dili; kay kon aduna pay pakapin niini gikan na kana sa daotan.
\s1 Ang Pagtulon-an bahin sa Panimalos
\p
\v 38 “Nadungog ninyo ang giingon kaniadto, ‘Ang mata bayaran ug mata; ug ang ngipon bayaran ug ngipon.’\f + \fr 5:38 \fr*\ft \+xt Exo. 21:24; Lev. 24:20; Deut. 19:21\+xt*\ft*\f* 
\v 39 Apan ako moingon kaninyo nga ayaw ninyo balosi ug daotan ang nagbuhat ug daotan diha kaninyo. Kon sagpaon ka sa tuo nga aping, ipasagpa usab ang pikas. 
\v 40 Kon adunay mokiha batok kanimo aron kuhaon ang imong pang-ilalom nga bisti, ihatag bisan ang imong kupo. 
\v 41 Kon adunay sundalo nga mopugos kanimo sa pagpas-an sa iyang karga sa gilay-on nga usa ka kilometro, pas-ana kini sa duha ka kilometro. 
\v 42 Hatagi ang mangayo, ug pahulama ang manghulam.
\s1 Ang Pagtulon-an Bahin sa Paghigugma sa mga Kaaway
\p
\v 43 “Nadungog ninyo ang giingon, ‘Higugmaa ninyo ang inyong mga higala,\f + \fr 5:43 \fr*\ft \+xt Lev. 19:18\+xt*\ft*\f* ug dumti ninyo ang inyong mga kaaway.’ 
\v 44 Apan ako moingon kaninyo nga higugmaa ninyo ang inyong mga kaaway, ug i-ampo ninyo bisan pa ang mga naglutos kaninyo. 
\v 45 Ug kon buhaton ninyo kini, mahimo kamong tinuod nga mga anak sa inyong Amahan sa langit.\f + \fr 5:45 \fr*\ft Tungod kay sama kamo kaniya nga maayo ang iyang pagtagad sa tanan.\ft*\f* Kay dili lang ang mga maayo nga tawo ang iyang gipasidlakan sa adlaw kondili apil usab ang mga daotan. Ug dili lang ang mga matarong ang iyang gihatagan sa ulan kondili apil usab ang mga dili matarong. 
\v 46 Ayaw kamo paghuna-huna nga aduna kamoy madawat nga ganti gikan sa Dios kon mahigugma lang kamo sa mga tawo nga mahigugma usab kaninyo. Kay bisan ang mga maniningil ug buhis nga giila ninyo nga daotan nagbuhat usab niana. 
\v 47 Ug kon ang inyong mga higala lang ang inyong gitagad, unsa man ang inyong nabuhat nga labaw pa kaysa uban? Bisan ang mga tawo nga wala motuo sa Dios nagbuhat usab niana. 
\v 48 Busa magmahingpit kamo, sama sa inyong Amahan nga langitnon.
\c 6
\s1 Ang Pagtulon-an Bahin sa Paghatag ngadto sa Uban
\p
\v 1 “Pagbantay kamo kay basin kon ang inyong pagkadiosnon pagpakaaron-ingnon lang atubangan sa mga tawo. Kay kon ingon niini, wala gayod kamoy madawat nga ganti gikan sa inyong Amahan nga atua sa langit.
\p
\v 2 “Busa kon mohatag kamo ug hinabang, ayaw ninyo kini ipasigarbo sama sa gibuhat sa uban nga nagpakaaron-ingnon lang diha sa mga sinagoga ug sa mga dalan. Gibuhat nila kana aron dayegon sila sa mga tawo. Apan ang tinuod, nadawat na nila ang ilang ganti.\f + \fr 6:2 \fr*\fq ang ilang ganti\fq*\ft : nga mao ang pagdayeg sa mga tawo kanila. Tan-awa usab ang bersikulo 5.\ft*\f* 
\v 3 Kon maghatag kamo, ayaw ninyo pahibaloa bisan ang inyong suod nga higala 
\v 4 aron mahimong tago ang inyong paghatag. Ug ang inyong Amahan nga nagtan-aw sa inyong gibuhat sa tago mohatag kaninyo ug ganti.
\s1 Ang Pagtulon-an bahin sa Pag-ampo
\p
\v 5 “Kon mag-ampo kamo, ayaw ninyo sundoga ang gibuhat sa mga tigpakaaron-ingnon. Gusto nilang mag-ampo nga nagtindog diha sa mga sinagoga ug sa mga kilid sa kadalanan aron makita sa mga tawo. Ang tinuod, nadawat na nila ang ilang ganti. 
\v 6 Apan kon kamo mag-ampo, sulod kamo sa inyong kuwarto ug panirado. Didto sa sulod, pag-ampo kamo sa inyong Amahan nga dili makita.\f + \fr 6:6 \fr*\fq Amahan nga dili makita\fq*\ft : o \ft*\fqa Amahan sa tago.\fqa*\f* Unya mohatag ug ganti kaninyo ang inyong Amahan nga nakakita sa inyong gibuhat sa tago.
\p
\v 7 “Kon mag-ampo kamo, ayaw paggamit sa daghang mga pulong nga walay kapuslanan sama sa gibuhat sa mga tawo nga wala motuo sa Dios. Kay naghuna-huna sila nga tubagon sila sa Dios kon taas ang ilang mga pag-ampo. 
\v 8 Ayaw ninyo sundoga ang ilang gibuhat, kay nasayod na ang atong Amahan sa atong mga gikinahanglan sa wala pa kita mangayo.
\p
\v 9 “Busa pag-ampo kamo ug sama niini:
\q1 “ ‘Amahan namo nga anaa sa langit,
\q2 hinaut nga pasidunggan ikaw sa mga tawo.\f + \fr 6:9 \fr*\fq pasidunggan ikaw sa mga tawo\fq*\ft : sa literal, \ft*\fqa pasidunggan ang ngalan mo.\fqa*\f*
\q1
\v 10 Hinaut nga maghari ka dinhi kanamo.
\q2 Maingon nga ang imong kabubut-on
\q1 gituman diha sa langit,
\q2 hinaut nga tumanon usab kini dinhi sa kalibotan.
\q1
\v 11 Hatagi kami sa among
\q2 gikinahanglan nga pagkaon karong adlawa.
\q1
\v 12 Pasayloa kami sa among mga sala,
\q2 ingon nga gipasaylo usab namo
\q2 ang mga nakasala kanamo.
\q1
\v 13 Ayaw itugot nga madaog kami sa mga pagsulay,
\q2 hinuon luwasa kami gikan kang Satanas.
\q1 [Kay imo ang gingharian ug ang gahom,
\q2 ug ang himaya sa walay kataposan. Amen.]\f + \fr 6:13 \fr*\ft Sa pipila ka manuskrito, \ft*\fqa kay imo ang gingharian ug ang gahum ug ang himaya nga walay katapusan. Amen.\fqa*\f*’
\m
\v 14 Kon pasayloon ninyo ang mga tawo nga nakasala kaninyo, pasayloon usab kamo sa inyong Amahan sa langit. 
\v 15 Apan kon dili ninyo sila pasayloon, dili usab kamo pasayloon sa inyong Amahan.
\s1 Ang Pagtulon-an bahin sa Pagpuasa
\p
\v 16 “Kon magpuasa kamo, ayaw ninyo sundoga ang mga tigpakaaron-ingnon.\f + \fr 6:16 \fr*\fq tigpakaaron-ingnon\fq*\ft : nga nagpakita-kita lang nga nagpuasa sila aron dayegon sila.\ft*\f* Magsuroy-suroy sila nga dili manghilam-os ug dili manudlay aron mahibaloan sa uban nga nagpuasa sila. Sa pagkatinuod, nadawat na nila ang ilang ganti. 
\v 17 Apan kon kamo magpuasa, panghilam-os kamo ug panudlay, 
\v 18 aron walay makahibalo nga nagpuasa kamo gawas lang sa inyong Amahan nga dili makita. Unya mohatag ug ganti kaninyo ang inyong Amahan nga nakakita sa inyong gibuhat sa tago.
\s1 Ang Pagtulon-an Bahin sa Bahandi
\p
\v 19 “Ayaw kamo pagtigom ug bahandi alang sa inyong kaugalingon dinhi sa kalibotan, tungod kay ang mga gagmayng mananap ug ang taya mokutkot niini, o mahimong sudlon sa kawatan ang inyong balay aron mangawat. 
\v 20 Hinuon, pagtigom kamo ug mga bahandi didto sa langit, kay didto walay gagmayng mananap ug taya nga mokutkot, ug walay kawatan nga makasulod aron sa pagpangawat. 
\v 21 Kay kon asa gani ang inyong bahandi atua usab didto ang inyong kasing-kasing.
\p
\v 22 “Ang mata mao ang suga sa lawas. Busa kon hayag ang imong panan-aw, nahayagan ang tibuok mong lawas. 
\v 23 Apan kon ngitngit ang imong panan-aw, nangitngitan usab ang tibuok mong lawas. Busa kon ang suga nga anaa kanimo wala maghatag ug kahayag, labihan gayod kangitngit ang imong kahimtang.
\p
\v 24 “Walay tawo nga makaalagad sa duha ka agalon, tungod kay isalikway niya ang usa ug higugmaon ang usa; modapig siya sa usa ug tamayon niya ang usa. Sama usab niana, dili ninyo madungan ang pag-alagad sa Dios ug sa bahandi.
\p
\v 25 “Busa sultihan ko kamo nga dili kamo mabalaka sa inyong kinabuhi, kon unsa ang inyong kaonon o imnon, o unsa ang inyong isul-ob. Kay kon gihatagan kamo sa Dios sa kinabuhi ug lawas, dili mahimo nga dili niya kamo hatagan sa pagkaon ug bisti. 
\v 26 Tan-awa ninyo ang mga langgam nga galupad-lupad. Wala sila magtanom, wala mag-ani, ug wala silay gitigom sa bodega, apan sa gihapon gipakaon sila sa inyong Amahan sa langit. Dili ba mas labaw pa kamo kaysa mga langgam? 
\v 27 Kinsa ba kaninyo ang makapalugway sa inyong kinabuhi bisag gamay lang pinaagi sa inyong kabalaka?
\p
\v 28 “Ug nganong mabalaka man kamo kon asa kamo mokuha sa inyong bisti? Huna-hunaa ninyo kon giunsa pagtubo sa mga bulak. Wala sila maghago o magbuhat sa ilang bisti. 
\v 29 Sa pagkatinuod, bisan ang bisti sa bantogan ug bahandianong hari nga si Solomon dili makatupong sa katahom niining mga bulaka. 
\v 30 Kon gipatahom sa Dios ang mga sagbot nga buhi karon, apan sa kaulahian malaya ug sunogon lang, dili ba labi pa gayod niya kamong pabistihan? Kagamay sa inyong pagtuo! 
\v 31 Busa ayaw kamo kabalaka kon unsa ang inyong kaonon ug imnon, ug kon unsa ang inyong isul-ob. 
\v 32 Mao kana ang gikabalak-an sa mga tawo nga wala motuo sa Dios. Apan nasayod ang inyong Amahan sa langit nga gikinahanglan ninyo kining tanan. 
\v 33 Busa unaha ninyo ang pagpasakop sa paghari sa Dios ug ang pagtuman sa iyang kabubut-on, ug ihatag gayod niya ang tanan ninyo nga mga gikinahanglan. 
\v 34 Busa ayaw kamo kabalaka kon unsa ang mahitabo bahin sa ugma, kay ang ugma adunay kaugalingon nga suliran. Dili na kinahanglan nga dugangan pa ninyo ang suliran nga naabot sa matag adlaw.
\c 7
\s1 Ayaw Ninyo Hukmi ang Uban
\p
\v 1 “Ayaw ninyo hukmi ang uban aron dili usab kamo hukman. 
\v 2 Kay hukman kamo sama sa paghukom ninyo sa uban. Ang basihanan nga inyong gamiton sa paghukom sa uban mao usab ang basihanan nga gamiton kaninyo.
\p
\v 3 “Nganong tan-awon man nimo pag-ayo ang gamay nga puling sa imong isigka-tawo, apan wala nimo tagda ang imong puling nga sama kadako sa troso? 
\v 4 Unsaon mo pag-ingon kaniya, ‘Igsoon, kuhaon ko ang imong puling,’ kon diha sa imong mata aduna usab puling nga murag troso kadako. 
\v 5 Tigpakaaron-ingnon! Kuhaa una ang imong puling nga murag troso kadako, aron makakita ka pag-ayo sa imong pagkuha sa gamay nga puling sa imong isigka-tawo.
\p
\v 6 “Ayaw ninyo ilabay ang mga sagradong butang ngadto sa mga iro. Kay basin ug balikan nila kamo ug paakon. Ug ayaw ninyo ilabay ang inyong mga perlas ngadto sa mga baboy, kay tamak-tamakan lang nila kini.\f + \fr 7:6 \fr*\ft Tingali ang buot ipasabot ni Jesus niini nga bersikulo, ayaw ninyo itudlo ang pulong sa Dios ngadto sa mga tawo nga dili gusto maminaw.\ft*\f*
\s1 Pangayo, Pagduol, ug Pag-ampo sa Dios
\p
\v 7 “Pangayo kamo ug hatagan kamo. Duol kamo ug tabangan gayod kamo. Pag-ampo kamo ug tubagon kamo. 
\v 8 Tungod kay ang tanang mangayo makadawat. Ang moduol tabangan ug ang mag-ampo tubagon.
\p
\v 9 “Kamong mga ginikanan, kon mangayo ug pan ang inyong anak, hatagan ba ninyo ug bato? 
\v 10 Kon mangayo siya ug isda, hatagan ba ninyo ug bitin? Dili gayod! 
\v 11 Kon kamong mga tawo nga daotan makahibalong mohatag sa maayo nga mga butang ngadto sa inyong mga anak, unsa pa kaha ang inyong Amahan sa langit! Ihatag gayod niya ang maayo nga mga butang ngadto sa mga mangayo kaniya.
\p
\v 12 “Buhata sa uban ang buot ninyo nga buhaton nila diha kaninyo. Mao kini ang husto nga pagtuman sa Kasugoan ug sa mga gisulat sa mga propeta.
\s1 Ang Masigpit nga Pultahan
\p
\v 13 “Sulod kamo sa masigpit nga ganghaan. Kay luag ang ganghaan ug lapad ang dalan padulong sa impiyerno, ug daghan ang nag-agi niana nga dalan. 
\v 14 Apan masigpit ang ganghaan ug lisod ang dalan padulong sa kinabuhi nga walay kataposan, ug gamay lang ang nagsubay niana nga dalan.
\s1 Ang Kahoy Maila Pinaagi sa Iyang Bunga
\p
\v 15 “Pagbantay kamo sa mga mini nga propeta. Moduol sila kaninyo sama sa anad nga karnero, apan ang tinuod sama sila sa mabangis nga mga mananap. 
\v 16 Maila ninyo sila pinaagi sa ilang binuhatan. Sama sa tunokon nga mga tanom, dili kini mamunga ug igos o ubas. 
\v 17 Ang kahoy nga maayo mamunga ug maayo. Apan ang kahoy nga daot mamunga ug daot. 
\v 18 Ang maayo nga kahoy dili makapamunga ug daot, ug ang daot nga kahoy dili makapamunga ug maayo. 
\v 19 Ang tanang kahoy nga dili mamunga ug maayo putlon ug unya sunogon. 
\v 20 Sama nga maila ang kahoy sa iyang bunga, maila usab ninyo ang mga tawo pinaagi sa ilang mga binuhatan.
\s1 Ang Tinuod nga mga Tinun-an
\p
\v 21 “Dili ang tanan nga nagtawag kanako ug ‘Ginoo, Ginoo’ maapil sa gingharian sa Langit. Ang nagtuman sa kabubut-on sa akong Amahan sa langit mao ang maapil sa iyang paghari. 
\v 22 Sa Adlaw sa Paghukom daghan unya ang moingon kanako, ‘Ginoo, dili ba gisugilon namo ang imong pulong pinaagi sa imong ngalan, ug pinaagi usab sa imong ngalan giabog ang mga daotang espiritu, ug gibuhat ang daghang mga milagro?’ 
\v 23 Apan moingon ako kanila, ‘Wala ako makaila kaninyo. Palayo kamo kanako, kamo nga nagbuhat ug daotan!’
\s1 Sambingay sa Duha ka Tawo nga Nagpatukod ug Balay
\p
\v 24 “Busa si bisan kinsa nga nagpaminaw ug nagtuman sa akong mga pagtulon-an, sama siya sa tawong maalamon nga nagpatukod sa iyang balay diha sa pundasyon nga bato. 
\v 25 Bisag moulan ug kusog ug mobaha, ug kuso-kusohon sa kusog nga hangin ang iyang balay, dili kini maguba tungod kay gipatukod kini diha sa malig-on nga pundasyon. 
\v 26 Apan ang tawo nga nagpaminaw sa akong mga pagtulon-an, ug wala nagtuman niini, sama siya sa tawo nga buang-buang nga nagpatukod sa iyang balay diha sa balas. 
\v 27 Ug kon moulan ug kusog ug mobaha, ug kuso-kusohon sa kusog nga hangin ang iyang balay, matumba kini, ug mabungkag.”
\p
\v 28 Sa pagkahuman ni Jesus ug sulti niini, natingala gayod ang mga tawo sa iyang pagtudlo 
\v 29 tungod kay nagtudlo siya nga adunay awtoridad, ug dili sama sa ilang mga magtutudlo sa Kasugoan.
\c 8
\s1 Giayo ni Jesus Ang Tawo nga Adunay Sangla
\p
\v 1 Pagkahuman ni Jesus ug pagpanudlo didto sa bukid, milugsong siya ug daghan ang mga tawo nga misunod kaniya. 
\v 2 Unya, adunay usa ka tawo nga adunay ngilngig nga sakit sa panit\f + \fr 8:2 \fr*\fq ngilngig nga sakit sa panit\fq*\ft : ang Hebreo nga pulong niini nagkahulogan sa nagkalain-laing matang sa sakit sa panit nga ginaisip nga hugaw, sumala sa \+xt Lev. 13\+xt*.\ft*\f* nga miduol kaniya ug miluhod. Miingon siya, “Ginoo, kon buot nimo, mahimo mo akong ayohon sa akong sakit sa panit aron maisip ako nga hinlo.”
\p
\v 3 Unya gihikap siya ni Jesus ug giingnan siya, “Oo, buot nako. Mahinlo ka!” Ug diha-diha naayo siya sa iyang sakit sa panit. 
\v 4 Ug miingon si Jesus kaniya, “Ayaw gayod pagsulti kang bisan kinsa bahin niini, diretso hinuon sa pari ug pagpatan-aw kaniya.\f + \fr 8:4 \fr*\fq pagpatan-aw kaniya\fq*\ft : aron makita sa pari nga naayo na ang sangla ug ipadayag nga hinlo na siya ug makaapil na sa mga seremonya sa Judio.\ft*\f* Unya paghalad sa halad nga gisugo ni Moises sa pagpamatuod ngadto sa mga tawo nga naayo ka na.”
\s1 Ang Pagtuo sa Kapitan sa mga Sundalo
\p
\v 5 Unya, sa pagsulod ni Jesus sa lungsod sa Capernaum, gisugat siya sa usa ka kapitan sa mga sundalong Romanhon. Nagpakiluoy kini nga nag-ingon, 
\v 6 “Ginoo, ang akong sulugoon nagsakit didto sa balay. Dili na siya makalihok ug labihan gayod ang iyang pag-antos.”
\p
\v 7 Miingon si Jesus kaniya, “Sige, adtoon ko siya ug ayohon.”
\p
\v 8 Apan mitubag ang kapitan, “Ginoo, dili ako takos nga magpasulod kanimo sa akong balay. Isulti lang ug mamaayo ang akong sulugoon. 
\v 9 Nasayod ako niini tungod kay ako ubos man sa pagmando sa mga opisyal, ug adunay mga sundalo usab nga ubos sa akong pagmando. Busa kon momando ako sa usa, ‘Lakaw,’ molakaw siya, ug kon momando ako sa usa, ‘Anhi dinhi,’ moanhi siya. Ug kon unsa ang akong isugo sa akong ulipon, himuon niya.”
\p
\v 10 Pagkadungog niini ni Jesus natingala gayod siya. Ug miingon siya sa mga tawo nga misunod kaniya, “Wala pa gayod akoy nakitang tawo sa Israel nga adunay pagtuo nga sama niini. 
\v 11 Busa timan-i ninyo kini! Daghang mga dili Judio gikan sa bisan asa nga bahin sa kalibotan ang molingkod uban kang Abraham, Isaac, ug Jacob sa kombira sa gingharian sa Langit. 
\v 12 Apan daghang mga Israelinhon nga mao unta ang maapil sa gingharian sa Dios ang ilabay sa gawas, didto sa kangitngitan diin manghilak sila ug magkagot ang ilang mga ngipon.”
\p
\v 13 Miingon si Jesus sa kapitan, “Pauli, mahitabo ang imong gituohan.” Ug niadto gayod nga takna naayo ang sulugoon sa kapitan.
\s1 Daghan ang Gipang-ayo ni Jesus
\p
\v 14 Miadto si Jesus sa balay ni Pedro. Pag-abot niya didto, nakita niya ang ugangang babaye ni Pedro nga naghigda kay gihilantan. 
\v 15 Gihikap ni Jesus ang iyang kamot, ug diha-diha naayo siya. Mibangon dayon siya ug gisilbihan niyag pagkaon si Jesus.
\p
\v 16 Sa kilom-kilom na, daghang mga tawo nga gigamhan sa mga daotang espiritu ang gidala ngadto kang Jesus. Sa usa lang niya ka pagsulti mibiya ang mga daotang espiritu, ug giayo niya ang tanang masakiton. 
\v 17 Gibuhat niya kini aron matuman ang giingon ni Propeta Isaias:
\q1 “Siya gayod ang nagkuha sa atong mga sakit,
\q2 ug nag-ayo sa atong mga balatian.”\f + \fr 8:17 \fr*\ft \+xt Isa. 53:4\+xt*\ft*\f*
\s1 Ang Pagsunod kang Jesus
\p
\v 18 Sa dihang nakita ni Jesus nga daghan ang mga tawo nga nagtapok libot kaniya, miingon siya sa iyang mga tinun-an, “Manabok kita sa linaw.” 
\v 19 Unya, adunay magtutudlo sa Kasugoan nga miduol kaniya ug miingon, “Magtutudlo, mouban ako kanimo bisan asa ka moadto.”
\p
\v 20 Miingon si Jesus kaniya, “Ang mga milo adunay mga lungag nga kapuy-an ug ang mga langgam adunay mga salag, apan ang Anak sa Tawo\f + \fr 8:20 \fr*\fq Anak sa Tawo\fq*\ft : titulo nga kasagarang ginagamit ni Jesus alang sa iyang kaugalingon.\ft*\f* walay kaugalingong balay nga iyang kapahulayan.”
\p
\v 21 Adunay usa pa ka tinun-an ni Jesus nga miingon, “Ginoo, mopauli una ako aron sa paglubong sa akong amahan.”\f + \fr 8:21 \fr*\fq mopauli una ako aron sa paglubong sa akong amahan\fq*\ft : tingali ang buot ipasabot, “Mopauli una ako, ug kon patay na ang akong amahan ug gilubong na, mosunod ako kanimo”.\ft*\f*
\p
\v 22 Mitubag si Jesus kaniya, “Uban kanako ug pasagdi ang mga patay\f + \fr 8:22 \fr*\fq mga patay\fq*\ft : tingali ang buot ipasabot, mga patay sa panan-aw sa Dios.\ft*\f* sa paglubong sa ilang mga minatay.”
\s1 Gipahunong ni Jesus ang Kusog nga Bagyo
\p
\v 23 Unya misakay si Jesus sa sakayan, ug mikuyog kaniya ang iyang mga tinun-an. 
\v 24 Samtang nagsakay sila, kalit nga mikusog ang hangin, ug daw matabonan na sa dagkong mga balod ang ilang sakayan. Apan natulog lang si Jesus. 
\v 25 Busa giadto siya sa iyang mga tinun-an ug gipukaw. Miingon sila, “Ginoo, luwasa kami! Malunod na kita!”
\p
\v 26 Miingon si Jesus kanila, “Nganong nahadlok man kamo? Kulang ang inyong pagtuo.” Unya mibangon siya ug gimandoan niya ang hangin ug ang mga balod nga mohunong. Ug diha-diha milinaw.
\p
\v 27 Natingala gayod ang iyang mga tinun-an ug miingon sila, “Unsa ba kining tawhana nga bisan ang hangin ug ang mga balod motuman man kaniya?”
\s1 Giayo ang Duha ka Tawong Adunay Daotang Espiritu
\p
\v 28 Sa pag-abot nila sa tabok sa lanaw, sa dapit sa mga Gadarenhon,\f + \fr 8:28 \fr*\fq Gadarenhon\fq*\ft : sa uban nga mga kopya sa Griego, \ft*\fqa Gerasenhon \fqa*\ft o \ft*\fqa Gergesenhon.\fqa*\f* gisugat si Jesus sa duha ka tawo nga migawas gikan sa mga langub nga lubnganan. Kining duha ka tawo gigamhan sa mga daotang espiritu. Bangis sila kaayo, busa nahadlok ang mga tawo nga moagi didto. 
\v 29 Sa pagkakita nila kang Jesus misinggit sila, “Ikaw nga Anak sa Dios, unsay imong labot kanamo? Mianhi ka ba dinhi aron silotan kami bisag dili pa panahon?”
\p
\v 30 Didto sa unahan adunay daghang baboy nga nangungad. 
\v 31 Nagpakiluoy ang mga daotang espiritu nga nag-ingon, “Kon abugon mo man gayod kami, tugoti na lang kami nga mosulod didto sa mga baboy.”
\p
\v 32 Miingon si Jesus kanila, “Sige, lakaw!” Busa nanggawas sila gikan sa duha ka tawo ug misulod sa mga baboy. Unya nagdinaganay ang mga baboy paubos sa pangpang sa linaw ug nangalumos.
\p
\v 33 Nanagan ang mga nag-atiman sa mga baboy paingon sa lungsod ug nanugilon kon unsa ang nahitabo sa mga baboy ug sa duha ka tawo nga gigamhan sa mga daotang espiritu. 
\v 34 Busa ang tanang mga tawo sa lungsod nangadto kang Jesus ug nagpakiluoy nga mobiya siya sa ilang dapit.
\c 9
\s1 Giayo ni Jesus ang Paralitiko
\p
\v 1 Misakay si Jesus ug ang iyang mga kauban sa sakayan ug mitabok sa linaw. Unya mipauli dayon si Jesus sa iyang lungsod. 
\v 2 Sa pag-abot niya didto, adunay mga tawo nga midala ngadto kaniya ug usa ka tawong paralitiko nga naghigda sa iyang higdaanan. Sa dihang nakita ni Jesus ang ilang pagtuo, miingon siya sa paralitiko, “Ayaw ug kabalaka, kay ang imong mga sala gipasaylo na!”
\p
\v 3 Unya, aduna didtoy mga magtutudlo sa Kasugoan nga nakadungog, ug miingon sila sa ilang kaugalingon, “Pagpasipala sa Dios ang gisulti niining tawhana.”
\p
\v 4 Nasayod si Jesus sa ilang gihuna-huna, busa miingon siya kanila, “Nganong naghuna-huna man kamog daotan? 
\v 5 Unsa may mas sayon, ang pag-ingon, ‘Gipasaylo na ang imong mga sala,’ o ang pag-ingon, ‘Tindog ug lakaw’? 
\v 6 Karon, pamatud-an ko kaninyo nga ang Anak sa Tawo adunay gahom dinhi sa yuta sa pagpasaylo sa mga sala.”
\p Unya miingon siya sa paralitiko, “Tindog, dad-a ang imong gihigdaan ug pauli!” 
\v 7 Mitindog dayon ang paralitiko ug mipauli. 
\v 8 Sa pagkakita niadto sa mga tawo nangahadlok sila, ug gidayeg nila ang Dios nga naghatag sa mga tawo ug gahom nga sama niadto.
\s1 Gitawag ni Jesus si Mateo
\p
\v 9 Unya mibiya si Jesus niadtong dapita, ug samtang naglakaw siya, nakita niya ang maniningil ug buhis nga si Mateo nga naglingkod sa iyang pwesto. Miingon si Jesus kaniya, “Dali, uban kanako.” Mitindog dayon si Mateo ug miuban kang Jesus.
\p
\v 10 Unya, samtang nagkaon si Jesus ug ang iyang mga tinun-an didto sa balay ni Mateo, daghang mga maniningil ug buhis ug uban pa nga giila nga mga makasasala ang miabot ug nakig-uban sa pagpangaon. 
\v 11 Nakita kini sa mga Pariseo. Busa gipangutana nila ang iyang mga tinun-an, “Nganong nakig-uban man sa pagpangaon ang inyong magtutudlo sa mga maniningil ug buhis ug sa uban pang mga makasasala?”
\p
\v 12 Pagkadungog ni Jesus niini, mitubag siya, “Ang tawo nga maayog panglawas wala magkinahanglan ug doktor, ang masakiton lang. 
\v 13 Susiha ninyo kon unsa ang kahulogan niining giingon sa Kasulatan, ‘Wala ako magtinguha sa inyong mga halad. Ang gusto ko nga magmaluloy-on kamo sa inyong isigka-tawo.’\f + \fr 9:13 \fr*\ft \+xt Ose. 6:6\+xt*\ft*\f* Wala ako moanhi aron sa pagtawag niadtong nagtuo nga sila matarong, kondili sa mga makasasala.”
\s1 Ang Pangutana bahin sa Pagpuasa
\p
\v 14 Adunay mga tinun-an ni Juan nga tigbautismo nga miadto kang Jesus ug nangutana, “Kami ug ang mga Pariseo kanunay nga nagpuasa. Apan nganong dili man gapuasa ang imong mga tinun-an?”
\p
\v 15 Mitubag si Jesus, “Magsubo ba ang mga bisita samtang kauban pa nila ang pamanhonon? Dili gayod! Apan moabot ang panahon nga kuhaon ang pamanhonon gikan kanila, ug nianang panahona magpuasa sila.
\p
\v 16 “Walay magtapak ug bag-ong panapton sa daan nga bisti, kay mokulo ang bag-o nga panapton ug mosamot pa kadako ang gisi. 
\v 17 Wala usay magsulod ug bag-o nga bino sa daan nga sudlanan nga panit, kay mabuskag ang sudlanan ug mausik ang bino, ug ang sudlanan dili na mapuslan. Hinuon, adto nila isulod ang bag-ong bino sa bag-ong sudlanan nga panit aron kining duha dili maunsa.”\f + \fr 9:17 \fr*\ft Gisulti kini ni Jesus aron itudlo nga dili pwede isagol ang iyang mga pagtulon-an sa daang mga pagtulon-an sa mga Judio.\ft*\f*
\s1 Gibuhi ni Jesus ang Bata ug Giayo ang Babaye
\p
\v 18 Samtang nagsulti pa si Jesus, miabot ang usa ka pangulo sa sinagoga sa mga Judio. Miluhod siya kang Jesus ug nagpakiluoy nga nag-ingon, “Ang akong anak nga babaye bag-o lang gayod namatay, apan kon adtoon mo siya ug ipandong mo ang imong kamot kaniya, nagtuo ako nga mabuhi siya pag-usab.” 
\v 19 Busa mitindog si Jesus ug miuban kaniya. Mikuyog usab ang mga tinun-an ni Jesus.
\p
\v 20 Samtang naglakaw sila, adunay usa ka babaye didto nga nagdugo-dugo sulod na sa dose ka tuig. Miduol siya sa luyo ni Jesus ug mihikap sa sidsid sa iyang bisti. 
\v 21 Kay naghuna-huna siya, “Kon makahikap lang ako sa bisti ni Jesus mamaayo gayod ako.”
\p
\v 22 Milingi dayon si Jesus ug pagkakita niya sa babaye miingon siya, “Anak, paglipay! Ang imong pagtuo maoy nakapaayo\f + \fr 9:22 \fr*\fq nakapaayo\fq*\ft : o \ft*\fqa nagluwas.\fqa*\f* kanimo.” Diha-diha naayo siya.
\p
\v 23 Mipadayon si Jesus ngadto sa balay sa pangulo. Sa pagsulod niya, nakita niya ang mga musikero alang sa lubong ug ang mga tawo nga nagkaguliyang. 
\v 24 Busa miingon siya sa mga tawo, “Gawas una kamo! Dili patay ang bata kondili natulog lang.” Gikataw-an nila si Jesus. 
\v 25 Sa dihang nakagawas na ang mga tawo, misulod dayon si Jesus sa kuwarto sa bata. Gikuptan niya ang kamot sa bata ug mibangon kini. 
\v 26 Ug ang balita mahitungod niini mikaylap sa tanang lungsod niadtong dapita.
\s1 Giayo ni Jesus ang Duha ka Buta
\p
\v 27 Sa pagbiya ni Jesus niadtong dapita, adunay duha ka buta nga nagsinggit nga misunod kaniya, “Kaliwat ni David,\f + \fr 9:27 \fr*\fq Kaliwat ni David\fq*\ft : mao kini ang tawag sa mga Judio sa Mesiyas o Cristo tungod nagtuo sila nga gikan siya sa kaliwatan ni David. Mao usab kini ang gigamit sa uban nga bahin sa Biblia diin gigamit kini nga pulong.\ft*\f* kaloy-i kami!”
\p
\v 28 Sa pag-abot ni Jesus sa balay nga iyang gisak-an, miduol kaniya kadtong duha ka buta. Gipangutana niya sila, “Nagtuo ba kamo nga mahimo ko kamong ayohon?”
\p Mitubag sila, “Oo Ginoo, nagtuo kami.”
\p
\v 29 Gihikap dayon ni Jesus ang ilang mga mata ug miingon, “Sumala sa inyong pagtuo mahitabo kana diha kaninyo.” 
\v 30 Diha-diha naayo ang ilang mga mata ug nakakita na sila. Gipahimangnoan sila ni Jesus nga dili gayod mosugilon kang bisan kinsa. 
\v 31 Apan milakaw sila ug gipanugilon nila sa tibuok nga dapit kon unsa ang gibuhat ni Jesus kanila.
\s1 Giayo ni Jesus ang Amang
\p
\v 32 Sa dihang mopauli na sila, adunay gidala ngadto kang Jesus nga usa ka tawo nga naamang tungod kay gigamhan siya sa daotang espiritu. 
\v 33 Human hinginli ni Jesus ang daotang espiritu, nakasulti dayon ang amang. Nahibulong gayod ang mga tawo. Miingon sila, “Sukad masukad wala pa kitay nakita nga ingon niini sa tibuok Israel.”
\p
\v 34 Apan miingon ang mga Pariseo, “Ang pangulo sa mga demonyo mao ang naghatag kaniya ug gahom aron mahinginlan ang mga demonyo.”
\s1 Gamay ra Ang Mag-aani
\p
\v 35 Milibot si Jesus sa mga lungsod ug sa mga baryo, ug nagtudlo siya diha sa mga sinagoga sa mga Judio. Giwali niya ang Maayong Balita mahitungod sa paghari sa Dios, ug gipang-ayo niya ang mga tawo nga adunay nagkalain-laing mga balatian. 
\v 36 Pagkakita niya sa daghang mga tawo, naluoy gayod siya kanila tungod kay daghan silag mga suliran apan wala silay kadangpan. Sama sila sa mga karnero nga walay magbalantay. 
\v 37 Busa miingon siya sa iyang mga tinun-an, “Daghan ang alanihon,\f + \fr 9:37 \fr*\fq Daghan ang alanihon\fq*\ft : ang buot ipasabot, daghan ang mga tawo nga andam sa pagdawat sa Maayong Balita.\ft*\f* apan gamay ra ang mag-aani. 
\v 38 Busa pag-ampo kamo sa Ginoo nga magpadala siyag mga mag-aani sa iyang alanihon.”
\c 10
\s1 Gipadala ni Jesus ang Dose ka mga Tinun-an
\p
\v 1 Gitawag ni Jesus ang iyang dose ka mga tinun-an ug gihatagan niya sila ug gahom sa paghingilin sa mga daotang espiritu. Gihatagan usab niya sila ug gahom sa pag-ayo sa bisan unsang matang sa sakit.
\b
\lh
\v 2 Mao kini ang ngalan sa maong dose ka apostoles:
\b
\li1 si Simon (nga gitawag ug Pedro), si Andres nga iyang igsoon,
\li1 si Santiago ug si Juan nga mga anak ni Zebedeo,
\li1
\v 3 si Felipe, si Bartolome,
\li1 si Tomas ug ang maniningil ug buhis nga si Mateo,
\li1 si Santiago nga anak ni Alfeo, si Tadeo,
\li1
\v 4 si Simon (nga kaniadto rebelde sa gobyerno sa Roma),
\li1 ug si Judas Iscariote nga mao ang nagluib kang Jesus.
\b
\p
\v 5 Sa wala pa palakwa ni Jesus ang dose ka mga tinun-an gimandoan niya sila, “Ayaw kamo pag-adto sa mga dapit sa mga dili Judio o sa mga lungsod sa Samaria, 
\v 6 adto hinuon kamo sa mga kaliwat ni Israel. Sama sila sa mga karnero nga nangawala. 
\v 7 Ibalita ninyo kanila nga hapit na ang gingharian sa Langit. 
\v 8 Ayoha ninyo ang mga masakiton, banhawa ninyo ang mga patay, ayoha ninyo ang mga adunay ngilngig nga sakit sa panit\f + \fr 10:8 \fr*\fq ngilngig nga sakit sa panit\fq*\ft : \+xt Mat. 8:2\+xt*\ft*\f* aron maisip silang hinlo, ug hinginli ninyo ang daotang mga espiritu. Nakadawat kamo gikan sa Dios nga walay bayad, busa panghatag usab kamo nga walay bayad.
\p
\v 9 “Ayaw kamo pagbalon ug kuwarta sa inyong sudlanan, 
\v 10 bag, ilisan, sandalyas, o baston, kay ang nangalagad angay gayod nga hatagan sa iyang mga kinahanglanon.
\p
\v 11 “Kon mosulod kamo sa usa ka lungsod o sa usa ka baryo, pangita kamo ug tawo nga andam modawat kaninyo. Puyo kamo didto hangtod nga mobiya kamo niana nga dapit. 
\v 12 Sa pagsulod ninyo sa balay panalangini ninyo ang nagpuyo didto. 
\v 13 Kon kana nga panimalay modawat kaninyo, ibilin ang inyong panalangin kanila; apan kon dili, bakwia ang inyong panalangin kanila. 
\v 14 Kon adunay mga panimalay o lungsod nga dili gayod modawat kaninyo o dili gayod maminaw kaninyo, biyai ninyo sila. Sa pagbiya ninyo, itaktak ang abog sa inyong sandalyas. 
\v 15 Sa pagkatinuod, ang silot nga ilang madawat sa adlaw sa paghukom labaw pa kabug-at kaysa silot nga nadawat sa mga taga-Sodoma ug mga taga-Gomora.
\s1 Ang Umaabot nga mga Paglutos
\p
\v 16 “Timan-i ninyo kini! Sama kamo sa mga karnero nga akong gipaadto sa mabangis nga mga mananap. Busa pagmaigmat kamo sama sa mga bitin, ug pagmalumo kamo sama sa mga salampati. 
\v 17 Pagbantay kamo, kay dakpon nila kamo ug dad-on ngadto sa mga hukmanan ug latigohon kamo didto sa sulod sa ilang mga sinagoga. 
\v 18 Isumbong kamo sa mga gobernador ug mga hari tungod sa inyong pagsunod kanako, ug didto makasangyaw kamo sa Maayong Balita kanila ug sa uban pang dili Judio. 
\v 19 Kon sukit-sukiton na kamo, ayaw kamo kabalaka kon unsa ang inyong itubag, ug kon unsaon ninyo pagtubag. Kay sa higayon nga mahitabo kini, tudloan kamo sa Dios kon unsay inyong isulti. 
\v 20 Busa ang inyong itubag dili inyo kondili iya sa Espiritu nga gikan sa inyong Amahan. Siya ang mosulti pinaagi kaninyo.
\p
\v 21 “Adunay mga tawo nga mounay pagtugyan sa ilang igsoon aron patyon. Adunay mga amahan nga mopapatay sa ilang mga anak. Ug adunay mga anak nga makigbatok sa ilang mga ginikanan, ug mopapatay kanila. 
\v 22 Dumtan kamo sa tanan tungod kay kamo akong mga tinun-an. Apan ang magpadayon sa pagsunod kanako hangtod sa kataposan mao ang maluwas. 
\v 23 Kon lutoson kamo diha sa usa ka lungsod, pahilayo kamo ug adto sa laing lungsod. Kay sa pagkatinuod, sa dili pa ninyo malibot ang tanang mga lungsod sa Israel, ang Anak sa Tawo mobalik na.
\p
\v 24 “Walay estudyante nga labaw sa iyang maestro, ug walay ulipon nga labaw sa iyang agalon. 
\v 25 Busa igo na sa estudyante nga mahimong sama sa iyang maestro, ug sa ulipon nga mahimong sama sa iyang agalon. Kon ako nga nangulo kaninyo gitawag nga Satanas,\f + \fr 10:25 \fr*\fq Satanas\fq*\ft : sa Griego, \ft*\fqa Beelzebul.\fqa*\f* unsa pa kaha kadaotan ang ilang itawag kaninyo nga akong mga tinun-an.
\s1 Ang Angay nga Kahadlokan
\p
\v 26 “Busa ayaw kamo kahadlok sa mga tawo. Kay walay tinagoan nga dili mabutyag sa kaulahian. 
\v 27 Ang mga butang nga kaninyo ko lang gisulti, isulti ninyo sa tanan. Ug ang akong gihunghong kaninyo, isangyaw ninyo sa katawhan. 
\v 28 Ayaw kamo kahadlok sa mga tawo nga makapatay sa inyong lawas apan dili makapatay sa inyong kalag. Ang Dios mao ang angay ninyong kahadlokan, tungod kay siya ang makahimo sa paglaglag sa inyong lawas ug kalag didto sa impiyerno. 
\v 29 Dili ba barato ra ang mga gagmayng langgam? Apan walay usa kanila nga mahulog sa yuta nga dili pagbuot sa inyong Amahan. 
\v 30 Ug bahin kaninyo, bisan ang inyong mga buhok inihap na niya ang tanan. 
\v 31 Busa ayaw kamo kahadlok, kay mas bililhon pa kamo kaysa mga langgam.
\s1 Ang Pag-ila kang Cristo
\p
\v 32 “Si bisan kinsa nga moila kanako ingon nga iyang Ginoo atubangan sa katawhan, ilhon ko usab atubangan sa akong Amahan sa langit. 
\v 33 Apan si bisan kinsa nga molimod kanako atubangan sa katawhan, ilimod ko usab atubangan sa akong Amahan sa langit.
\s1 Ang Panag-away Diha sa Panimalay Tungod kang Cristo
\p
\v 34 “Ayaw kamo paghuna-huna nga mianhi ako sa kalibotan aron mahimong maayo ang relasyon sa usag usa. Mianhi ako aron magkagubot sila.\f + \fr 10:34 \fr*\fq magkagubot sila\fq*\ft : sa literal, \ft*\fqa aron magdala ug espada.\fqa*\f*
\q1
\v 35 “ ‘Mianhi ako aron makigbatok
\q2 ang mga anak nga lalaki sa ilang mga amahan,
\q2 ang mga anak nga babaye sa ilang mga inahan,
\q1 ug ang mga umagad nga babaye sa ilang mga ugangan nga babaye.
\q2
\v 36 Ang mahimong kaaway sa mga tawo
\q2 mao mismo ang sakop sa ilang kaugalingon nga panimalay.’\f + \fr 10:36 \fr*\ft \+xt Mik. 7:6\+xt*\ft*\f*
\p
\v 37 “Apan ang nahigugma sa iyang amahan o sa iyang inahan labaw pa kay kanako dili angay kanako. Ug ang nahigugma sa iyang mga anak labaw pa kay kanako dili angay kanako. 
\v 38 Si bisan kinsa nga dili mosunod kanako kay mahadlok mamatay tungod kanako\f + \fr 10:38 \fr*\fq mahadlok mamatay tungod kanako\fq*\ft : sa literal, \ft*\fqa dili siya mopas-an sa iyang krus.\fqa*\f* dili angay nga mahimo nakong sumusunod. 
\v 39 Ang magtinguha sa pagtipig sa iyang kinabuhi mawad-an hinuon niini. Apan ang maghalad sa iyang kinabuhi tungod sa iyang pagsunod kanako makadawat sa kinabuhi nga walay kataposan.
\s1 Ang mga Ganti
\p
\v 40 “Ang modawat kaninyo nagdawat usab kanako. Ug ang nagdawat kanako nagdawat usab sa nagpadala kanako. 
\v 41 Ang magdawat sa propeta sa Dios tungod sa pagkapropeta niini makadawat gikan sa Dios ug ganti sama sa madawat sa propeta. Ug ang modawat sa tawong matarong tungod sa pagkamatarong niini makadawat gikan sa Dios ug ganti sama sa madawat sa tawong matarong. 
\v 42 Ug si bisan kinsa nga mohatag bisag usa lang ka basong tubig ngadto sa labing ubos nako nga tinun-an, kana nga tawo makadawat gayod sa iyang ganti.”
\c 11
\s1 Si Jesus ug si Juan nga Tigbautismo
\r (Luc. 7:18-35)
\p
\v 1 Human matudloi ni Jesus ang iyang dose ka mga tinun-an, miadto siya sa kasikbit nga mga lungsod aron magtudlo ug magsangyaw didto.
\p
\v 2 Sa didto pa si Juan nga Tigbautismo sa sulod sa prisohan, nabalitaan niya ang mahitungod sa mga gipangbuhat sa Mesiyas. Busa gipaadto niya ang iyang mga tinun-an 
\v 3 aron mangutana, “Sultihi kami, ikaw na ba ang among gipaabot o maghulat pa kami ug lain?”
\p
\v 4 Gitubag sila ni Jesus, “Balik kamo kang Juan ug sultihi ninyo siya sa inyong nakita ug nadungog. 
\v 5 Sultihi ninyo siya nga ang mga buta nakakita na, ang mga bakol nakalakaw na, ang adunay mga ngilngig nga sakit sa panit\f + \fr 11:5 \fr*\fq sakit sa panit\fq*\ft : \+xt Mat. 8:2\+xt*\ft*\f* nangaayo ug giisip na nga hinlo, ang mga bungol nakadungog na, ang mga patay nangabanhaw, ug ang Maayong Balita giwali ngadto sa mga kabos. 
\v 6 Bulahan ang mga tawo nga wala magduha-duha kanako.”
\p
\v 7 Sa nakabiya na ang mga sinugo ni Juan, nangutana si Jesus sa mga tawo, “Sa pag-adto ninyo didto sa kamingawan, unsa man ang inyong gidahom nga makita? Miadto ba kamo didto aron makita ninyo ang tawo nga nagpauyon-uyon lang sama sa kugon nga monunot sa huyop sa hangin? 
\v 8 O miadto kamo didto aron makita ang usa ka tawo nga nagsul-ob ug mahalon nga bisti? Ang mga tawong nagsul-ob ug mahalon nga bisti atua lang sa mga palasyo. 
\v 9 Apan unsa man gayoy inyong giadto didto? Dili ba aron makita ninyo ang propeta? Oo, di ba? Ug sultihan ko kamo nga labaw pa gayod siya sa usa ka propeta. 
\v 10 Tungod kay siya mao ang gihisgotan diha sa Kasulatan:
\q1 “ ‘Ipadala ko ang akong tigbalita
\q2 una kanimo sa pag-andam sa imong agianan.’\f + \fr 11:10 \fr*\ft \+xt Mal. 3:1\+xt*\ft*\f*
\m
\v 11 Sa pagkatinuod, wala pa gayoy natawo sa kalibotan nga labaw pa kang Juan nga Tigbautismo. Apan ang labing ubos sa mga nagpasakop sa gingharian sa Langit mas labaw pa kang Juan. 
\v 12 Sukad sa pagwali ni Juan nga Tigbautismo hangtod karon, namugos ang mga tawo nga mahisakop sa gingharian sa Langit. 
\v 13 Kay sa wala pa moabot si Juan, ang tanang mga propeta ug ang Kasugoan nagtudlo na mahitungod sa paghari sa Dios. 
\v 14 Ug kon tuohan ninyo ang ilang mga mensahe, si Juan mao si Elias nga gipanagna nga moabot. 
\v 15 Angay maminaw ang adunay igdulongog.
\p
\v 16 “Karon, unsay ikatandi ko sa mga tawo niining panahona? Sama sila sa mga bata nga nanglingkod sa plasa. Ang usa ka grupo miingon sa usa:
\q1
\v 17 “ ‘Gitugtogan namo kamog sonata alang sa kasal,
\q2 apan wala kamo mosayaw.
\q1 Gikantahan namo kamog awit alang sa patay,
\q2 apan wala usab kamo mohilak.’
\m
\v 18 Kay sa pag-abot ni Juan, nakita nila nga nagpuasa siya ug wala moinom ug bino, busa nag-ingon sila nga aduna siyay daotang espiritu. 
\v 19 Ug sa dihang miabot ang Anak sa Tawo, nakit-an nila siya nga nagkaon ug nag-inom, ug miingon na usab sila, ‘Hakog\f + \fr 11:19 \fr*\fq Hakog\fq*\ft : o \ft*\fqa bulaos.\fqa*\f* ug palahubog kanang tawhana, higala sa mga maniningil ug buhis ug sa uban pang mga makasasala.’ Bisan pa niana, ang kaalam nga among gipanudlo napamatud-an nga tinuod sa kinabuhi sa mga tawo nga midawat niini.”\f + \fr 11:19 \fr*\ft O \ft*\fqa ang kaalam napamatud-an sa iyang mga binuhatan.\fqa*\f*
\s1 Ang mga Lungsod nga Wala Maghinulsol
\r (Luc. 10:13-15)
\p
\v 20 Human niadto, misulti si Jesus batok sa mga lungsod diin didto siya naghimo ug daghang mga milagro, tungod kay ang mga tawo niadto nga mga lungsod wala maghinulsol sa ilang mga sala. 
\v 21 Miingon siya, “Alaot kamong mga taga-Corazin ug kamong mga taga-Betsaida! Kay kon ang mga milagro nga akong gihimo diha kaninyo gihimo ko sa Tiro ug sa Sidon, dugay na unta silang nagbistig sako ug nagbutang ug abo sa ilang mga ulo sa pagpaila nga naghinulsol sila sa ilang mga sala. 
\v 22 Busa timan-i ninyo nga sa adlaw sa paghukom, mas labaw pa sa silot sa mga taga-Tiro ug taga-Sidon ang inyong madawat. 
\v 23 Ug kamong mga taga-Capernaum naghuna-huna nga dayegon kamo sa tanan. Apan sa Hades hinuon kamo itambog! Kay kon ang mga milagro nga akong gihimo diha kaninyo gihimo ko pa sa Sodoma, nagpabilin pa unta ang Sodoma hangtod karon! 
\v 24 Busa timan-i ninyo nga sa adlaw unya nga ang Dios maghukom, ang silot nga inyong dawaton labaw pa sa silot sa taga-Sodoma.”
\s1 Adunay Kapahulayan Diha kang Jesus
\r (Luc. 10:21-22)
\p
\v 25 Niadtong tungura miampo si Jesus, “Amahan, Ginoo sa langit ug sa yuta, gidayeg ka nako tungod kay ang kamatuoran nga gililong mo sa mga tawo nga giilang maalamon ug adunay taas nga kahibalo, gipasabot mo sa mga tawo nga gamay lang ug kaalam sama sa mga bata. 
\v 26 Oo amahan, tungod mao kana ang imong kabubut-on.”
\p
\v 27 Unya, miingon si Jesus sa mga tawo, “Gitugyan na kanako sa akong Amahan ang tanang mga butang. Ang Amahan lang ang nakaila sa Anak. Ug ang nakaila sa Amahan ako lang nga iyang Anak ug ang mga tawo nga buot ko nga makaila kaniya.
\p
\v 28 “Duol kamo kanako, kamong tanan nga gikapoyan ug gibug-atan, ug papahulayon ko kamo. 
\v 29 Sunda ninyo ang akong mga sugo ug magpatudlo kanako kay malumo ako ug mapainubsanon. Makapahulay kamo, 
\v 30 kay ang akong pagtulon-an sayon sundon, ug ang akong sugo sayon buhaton.”
\c 12
\s1 Ang Pangutana bahin sa Adlaw nga Igpapahulay
\r (Mar. 2:23-28; Luc. 6:1-5)
\p
\v 1 Usa niadto ka panahon sa Adlaw nga Igpapahulay, nakaagi sila si Jesus sa kaumahan sa trigo. Gigutom kaayo ang iyang mga tinun-an, busa nangutlo\f + \fr 12:1 \fr*\fq nangutlo\fq*\ft : sa uban nga Binisaya, \ft*\fqa namutol.\fqa*\f* sila ug mga uhay sa trigo ug gikaon nila kini. 
\v 2 Pagkakita niadto sa mga Pariseo miingon sila kang Jesus, “Tan-awa ang gihimo sa imong mga tinun-an! Adlaw nga Igpapahulay karon ug supak sa Kasugoan ang ilang gihimo.”
\p
\v 3 Gitubag sila ni Jesus, “Wala ba ninyo mabasa sa Kasulatan ang gihimo ni David sa dihang siya ug ang iyang mga kauban gipanggutom? 
\v 4 Misulod siya sa balay sa Dios ug gisupak niya ug sa iyang mga kauban ang Kasugoan pinaagi sa pagkaon sa pan nga gihalad ngadto sa Dios kay mga pari lang ang mahimong mokaon niadto. 
\v 5 Ug wala ba usab ninyo mabasa sa Kasugoan nga ang mga pari nagtrabaho sa templo bisan sa Adlaw nga Igpapahulay? Supak kini sa balaod sa Adlaw nga Igpapahulay apan wala sila makasala. 
\v 6 Ang tinuod ania dinhi ang mas mahinungdanon pa kaysa templo. 
\v 7-8 Kay ang Anak sa Tawo ang Ginoo sa Adlaw nga Igpapahulay. Kon nasabtan ninyo kining giingon sa Kasulatan, ‘Wala ko kahimut-i ang inyong mga halad, kondili gusto ko nga magmaluloy-on kamo sa inyong isigka-tawo,’\f + \fr 12:7-8 \fr*\ft \+xt Ose. 6:6\+xt*\ft*\f* wala unta ninyo pakasad-a ang mga tawo nga walay sala.”
\s1 Ang Tawo nga Singkaw ug Kamot
\r (Mar. 3:1-6; Luc. 6:6-11)
\p
\v 9 Human niadto, mibiya si Jesus didto ug miadto sa usa sa mga sinagoga sa mga Judio. 
\v 10 Adunay tawo didto nga singkaw ug kamot. Ug adunay mga Pariseo usab didto nga naniid ug nangitag pamaagi aron ikasumbong nila si Jesus. Busa nangutana sila kang Jesus, “Gitugot ba diay ang pag-ayo sa masakiton sa Adlaw nga Igpapahulay?”
\p
\v 11 Mitubag si Jesus kanila, “Pananglit, aduna kamoy karnero nga nahulog sa bangag sa Adlaw nga Igpapahulay. Pasagdan lang ba ninyo kini tungod kay Adlaw nga Igpapahulay? Dili gayod! 
\v 12 Apan ang tawo mas bililhon pa kaysa karnero. Busa dili kita makasupak sa Kasugoan kon motabang kita sa atong isigka-tawo bisan kon Adlaw nga Igpapahulay.”
\p
\v 13 Ug miingon si Jesus sa tawo nga singkaw ug kamot, “Ituy-od ang imong kamot.” Gituy-od niya ug naayo kini, ug nahisama na sa pikas niyang kamot. 
\v 14 Unya nanggawas ang mga Pariseo ug nagplano sila kon unsaon nila pagpatay si Jesus.
\s1 Ang Pinili nga Alagad sa Dios
\p
\v 15 Apan nahibaloan ni Jesus ang plano sa mga Pariseo busa mibiya siya niadto nga dapit. Daghan ang nagsunod kaniya ug giayo niya ang tanang mga masakiton. 
\v 16 Gipasidan-an niya sila nga dili mosulti ngadto sa uban bahin kaniya. 
\v 17 Katumanan kini sa giingon ni Propeta Isaias mahitungod kaniya:
\q1
\v 18 “Mao kini ang akong gipili nga alagad.
\q2 Gimahal ko siya ug nalipay gayod ako kaniya.
\q1 Gamhan ko siya pinaagi sa akong Espiritu.
\q2 Ug sultihan niya ang mga tawo sa tanan nga nasod bahin sa katarong.
\q1
\v 19 Dili siya makiglalis sa mga tawo, o mosinggit,
\q2 ni madungog diha sa kadalanan ang iyang tingog.
\q1
\v 20 Dili niya pasagdan ang mga luya sa pagtuo,
\q2 kay tabangan niya ang tanan bisan ang gamay ra gayod ug pagtuo.
\q2 Dili siya moundang hangtod matuman ang mga sugo sa Dios.
\q1
\v 21 Ug ang iyang pangalan
\q2 mahimong paglaom sa tibuok kalibotan.”\f + \fr 12:21 \fr*\ft \+xt Isa. 42:1-4\+xt*\ft*\f*
\s1 Si Jesus ug si Satanas
\r (Mar. 3:20-30; Luc. 11:14-23)
\p
\v 22 Unya adunay gidala kang Jesus nga usa ka tawo nga nabuta ug naamang tungod kay gigamhan siya sa daotang espiritu. Giayo ni Jesus ang tawo ug diha-diha nakasulti na kini ug nakakita. 
\v 23 Natingala ang tanan, ug miingon sila, “Siya kaha ang kaliwat ni Haring David?”
\p
\v 24 Sa pagkadungog sa mga Pariseo miingon sila, “Kanang tawhana nanghingilin sa mga daotang espiritu tungod kay gihatagan siya ug gahom ni Satanas\f + \fr 12:24 \fr*\fq Satanas\fq*\ft : sa Griego, \ft*\fqa Beelzebul.\fqa*\f* nga mao ang pangulo sa mga daotang espiritu.”
\p
\v 25 Nahibalo si Jesus sa ilang mga huna-huna, busa miingon siya kanila, “Kon ang mga lumulupyo sa usa ka gingharian magkabahin-bahin, kana nga gingharian mabungkag. Mao usab ang mahitabo sa bisan unsa nga lungsod o panimalay kon ang mga nagpuyo magkabahin-bahin. 
\v 26 Busa kon pinaagi sa gahom ni Satanas nanghingilin ako sa iyang mga sakop, gibungkag lang niya ang iyang kaugalingon nga gingharian. 
\v 27 Ug kon ang gahom ni Satanas ang akong gigamit sa paghingilin sa mga daotang espiritu, kinsa man ang naghatag ug gahom sa inyong mga tinun-an nga naghingilin usab sa mga daotang espiritu? Ang inyong mga tinun-an mismo usa ka pamatuod nga sayop gayod kamo. 
\v 28 Karon, tungod kay naghingilin ako sa mga daotang espiritu pinaagi sa Espiritu sa Dios, nagpaila kini nga ang paghari sa Dios miabot na kaninyo.
\p
\v 29 “Ang tinuod, walay tawo nga makasulod sa balay sa kusgan nga tawo aron pagkuha sa iyang mga kabtangan kon dili una niya gapuson kanang kusgan nga tawo. Kon magapos na niya, makakuha na siya sa mga kabtangan niana nga balay.\f + \fr 12:29 \fr*\ft Ang buot ipasabot ni Jesus, napildi na niya si Satanas. Mao kana nga naabog niya ang mga gisakopan niini.\ft*\f*
\p
\v 30 “Ang dili modapig kanako, batok kanako. Ug ang dili motabang kanako sa pagtigom nagpatibulaag lang. 
\v 31 Busa sultihan ko kamo; ang bisan unsa nga sala, bisan pa ang pagpasipala batok sa Dios, mapasaylo. Apan ang pagpasipala batok sa Espiritu dili gayod mapasaylo. 
\v 32 Si bisan kinsa nga mopasipala batok sa Anak sa Tawo mapasaylo, apan ang mopasipala batok sa Espiritu Santo dili gayod mapasaylo hangtod sa hangtod.
\s1 Ang Kahoy Maila Pinaagi sa Iyang Bunga
\r (Luc. 6:43-45)
\p
\v 33 “Kon maayo ang kahoy maayo usab ang iyang bunga; kon daot ang kahoy daot usab ang iyang bunga. Ang kahoy maila pinaagi sa iyang bunga. 
\v 34 Mga kaliwat kamo sa bitin! Ug tungod kay kamo daotan, unsaon ninyo pagsulti ug maayo? Kay kon unsa ang anaa sa kasing-kasing mao usab ang mogawas sa baba. 
\v 35 Ang maayo nga tawo mosulti ug maayo, kay maayo man ang iyang gihuna-huna. Apan ang tawo nga daotan mosulti ug daotan, kay daotan man ang iyang gihuna-huna. 
\v 36 Sa pagkatinuod, sa adlaw sa paghukom, ang matag-usa manubag sa Dios sa iyang mga gipanulti nga walay kapuslanan. 
\v 37 Kay ibasi sa imong mga gipanulti kon silotan ka o dili.”
\s1 Gipangayoan si Jesus ug Milagro
\r (Mar. 8:11-12; Luc. 11:29-32)
\p
\v 38 Adunay pipila ka mga magtutudlo sa Kasugoan ug mga Pariseo nga miingon kang Jesus, “Magtutudlo, pakit-a kami ug milagro nga magpamatuod nga gikan ka sa Dios.”
\p
\v 39 Mitubag si Jesus kanila, “Kamo nga mga tawo niini nga panahon labihan kadaotan ug dili matinud-anon sa Dios. Nangayo kamo ug milagro, apan walay milagro nga ipakita kaninyo gawas sa milagro nga nahitabo kang Propeta Jonas. 
\v 40 Sama nga si Jonas tulo ka adlaw ug tulo ka gabii didto sa sulod sa tiyan sa dakong isda, mao usab ang mahitabo sa Anak sa Tawo. Kay magpabilin siya sulod sa tulo ka adlaw ug tulo ka gabii sa ilalom sa yuta. 
\v 41 Sa adlaw sa paghukom ang mga taga-Nineve mabanhaw uban sa mga tawo niining panahona ug basulon nila kamo. Kay sa pagkadungog sa mga taga-Nineve kaniadto sa wali ni Jonas, naghinulsol sila. Karon, ania na dinhi ang labaw pa kang Jonas, apan wala kamo modawat sa iyang gitudlo. 
\v 42 Sa adlaw sa paghukom mabanhaw ang Rayna sa Habagatan uban kaninyo nga mga tawo niining panahona ug basulon niya kamo. Kay layo kaayo ang iyang gigikanan aron lang maminaw sa kaalam ni Haring Solomon. Karon, ania na dinhi ang labaw pa kang Solomon, apan wala kamo modawat sa iyang gitudlo.
\s1 Kon Mogawas ang Daotan nga Espiritu
\r (Luc. 11:24-26)
\p
\v 43 “Kon ang daotang espiritu mogawas gikan sa tawo nga iyang gisudlan, mosuroy-suroy kini sa mga dapit nga walay tubig tungod kay mangita kini ug dapit nga iyang mapahulayan. Kon wala kini makita 
\v 44 maghuna-huna kini nga mobalik na lang sa iyang gigikanan. Ug kon sa iyang pagbalik makita niya nga ang iyang gigikanan walay nagpuyo, limpyo ug maayo nang pagkahimutang, 
\v 45 molakaw dayon siya ug mangagda ug laing pito ka espiritu nga labi pang daotan kay kaniya. Mosulod sila niadtong tawhana ug didto sila mopuyo. Ug ang kahimtang sa tawo mosamot pa kadaotan kaysa una. Mao usab kini ang mahitabo sa daotan nga mga tawo karon, mosamot pa gayod ang ilang kadaotan.”
\s1 Ang Inahan ug ang mga Igsoon ni Jesus
\r (Mar. 3:31-35; Luc. 8:19-21)
\p
\v 46 Samtang nagsulti pa si Jesus, miabot ang iyang inahan ug ang iyang mga igsoon. Didto sila sa gawas naghulat kay aduna silay isulti kaniya. 
\v 47 Adunay usa ka tawo nga miingon kaniya, “Ang imong inahan ug mga igsoon naghulat sa gawas. Buot silang makigsulti kanimo.”
\p
\v 48 Mitubag si Jesus kaniya, “Nahibaloan mo ba kon kinsa ang akong inahan ug mga igsoon?” 
\v 49 Unya gitudlo niya ang iyang mga tinun-an ug miingon, “Mao kini sila ang akong inahan ug mga igsoon! 
\v 50 Kay si bisan kinsa nga nagbuhat sa kabubut-on sa akong Amahan sa langit mao ang akong inahan ug mga igsoon.”
\c 13
\s1 Ang Sambingay bahin sa Mag-uuma
\r (Mar. 4:1-9; Luc. 8:4-8)
\p
\v 1 Nianang adlawa, migawas si Jesus sa balay ug miadto siya sa daplin sa linaw ug milingkod didto. 
\v 2 Apan tungod kay gilibotan siya sa daghang mga tawo, misakay siya sa sakayan ug milingkod aron sa pagtudlo. Ang mga tawo diha sa daplin sa linaw naminaw samtang nagtudlo siya. 
\v 3 Daghan ang iyang gitudlo kanila pinaagi sa mga sambingay. Miingon siya: “Adunay usa ka mag-uuma nga nagsabwag ug binhi. 
\v 4 Nasabwag ang uban nga binhi sa daplin sa dalan, ug gituka kini sa mga langgam. 
\v 5 Ang uban didto nasabwag sa kabatoan. Gamay lang ang yuta niini, busa dali ra nga mitubo ang binhi. 
\v 6 Apan nalawos kini sa dihang nainitan sa adlaw, ug nalaya ra dayon tungod kay wala man kaayo nakagamot. 
\v 7 Ang uban nga binhi mitubo sa yuta nga adunay tunokon nga mga sagbot, apan sa paglabong sa mga sagbot natabonan kini. 
\v 8 Ang uban usab nga binhi nasabwag sa maayo nga yuta, mitubo ug namunga. Ang uban 30, ang uban 60, ang uban 100.\f + \fr 13:8 \fr*\fq Ang uban 30, ang uban 60, ang uban 100\fq*\ft : Ang uban igo-igo lang ang bunga, ang uban daghan, ug ang uban daghan kaayo. Ingon usab niini sa bersikulo 23.\ft*\f* 
\v 9 Angay maminaw ang adunay igdulongog.”
\s1 Ang Katuyoan sa mga Sambingay
\r (Mar. 4:10-12; Luc. 8:9-10)
\p
\v 10 Unya miduol kang Jesus ang iyang mga tinun-an ug nangutana, “Nganong nakigsulti ka sa mga tawo pinaagi sa mga sambingay?”
\p
\v 11 Mitubag si Jesus kanila, “Ang mga tinago mahitungod sa gingharian sa Langit gisulti kaninyo sa pamaagi nga masabtan ninyo, apan sa uban wala kini isulti sa pamaagi nga masabtan nila. 
\v 12 Kay ang tawo nga magtipig sa iyang nadungog nga kamatuoran hatagan pa ug pagsabot, ug daghan gayod ang idugang kaniya. Apan ang tawo nga wala magtipig sa iyang nadungog nga kamatuoran, bisan ang gamay niyang nasabtan, kuhaon pa gikan kaniya. 
\v 13 Busa nagsulti ako kanila pinaagi sa mga sambingay tungod kay nagtan-aw sila apan dili makakita, ug naminaw sila apan dili makasabot. 
\v 14 Busa natuman diha kanila ang giingon kaniadto ni Propeta Isaias,
\q1 “ ‘Sige lang kamog paminaw
\q2 apan dili kamo makasabot.
\q1 Sige lang kamog tan-aw
\q2 apan dili kamo makakita.
\q1
\v 15 Tungod kay gahig ulo kining mga tawhana.
\q2 Gisampongan nila ang ilang mga dalunggan,
\q2 ug gipiyong nila ang ilang mga mata.
\q1 Kay basin makakita sila ug makadungog,
\q2 ug makasabot
\q1 ug moduol kanako,
\q2 ug ayohon ko sila.’\f + \fr 13:15 \fr*\ft \+xt Isa. 6:9-10\+xt*\ft*\f*
\m
\v 16 Apan bulahan kamong mga nagsunod kanako, kay nakakita kamo ug nakadungog. 
\v 17 Sa pagkatinuod, daghan ang mga propeta ug matarong nga mga tawo kaniadto nga nagtinguha nga makakita ug makadungog sa inyong nakita ug nadungog karon, apan wala kini mahitabo sa ilang panahon.
\s1 Gipasabot ni Jesus ang Kahulogan sa Sambingay
\r (Mar. 4:13-20; Luc. 8:11-15)
\p
\v 18 “Busa, paminawa ug tun-i ninyo kon unsa ang kahulogan sa sambingay mahitungod sa mag-uuma. 
\v 19 Ang naminaw sa pulong mahitungod sa paghari sa Dios apan wala makasabot, nahisama niadtong daplin sa dalan nga nasabwagan ug binhi. Miabot si Satanas, ug giilog niya ang pulong diha sa iyang kasing-kasing. 
\v 20 Ang kabatoan nga gamay lang ug yuta nga nasabwagan sa binhi mao ang tawo nga nakadungog ug midawat sa pulong sa Dios nga adunay kalipay. 
\v 21 Apan dili kini kinasing-kasing. Busa wala molungtad ang iyang pagtuo. Sa pag-abot sa kalisod o paglutos tungod sa iyang pagdawat sa pulong sa Dios, mibiya siya sa iyang pagtuo. 
\v 22 Ang yuta nga adunay mga tunokon nga sagbot nga nasabwagan ug binhi mao ang tawo nga nakadungog sa pulong sa Dios. Apan tungod sa mga kabalaka sa panginabuhi ug pagpaningkamot nga makaangkon ug bahandi, nalimtan niya ang pulong sa Dios nga iyang nadungog ug wala kini namunga sa iyang kinabuhi. 
\v 23 Apan ang maayo nga yuta nga nasabwagan ug binhi mao ang tawo nga naminaw gayod ug nakasabot sa pulong sa Dios. Namunga gayod ang pulong sa Dios sa iyang kinabuhi. Ang uban 30, ang uban 60, ang uban 100.”
\s1 Ang Sambingay bahin sa Sagbot
\p
\v 24 Nagpadayon si Jesus sa iyang pagtudlo sa mga tawo pinaagi sa sambingay. Miingon siya, “Ang gingharian sa Langit nahisama sa tawo nga nagsabwag ug maayo nga binhi sa iyang yuta. 
\v 25 Sa kagabhion, samtang ang mga tawo nangatulog, ang iyang kaaway miadto didto ug nagsabwag ug liso sa sagbot ug unya mipauli. 
\v 26 Mitubo ang tanom, ug sa dihang namunga kini nakita nga aduna diay mga sagbot.
\p
\v 27 “Busa miadto kaniya ang iyang mga sulugoon ug miingon, ‘Sir, dili ba maayo nga binhi ang imong gipugas sa imong yuta? Asa gikan ang mga sagbot?’
\p
\v 28 “Miingon ang ilang agalon, ‘Ang kaaway mao ang nagbuhat niini.’ Busa nangutana ang mga ulipon sa ilang agalon, ‘Ibton ba namo ang mga sagbot?’
\p
\v 29 “Mitubag ang ilang agalon, ‘Ayaw lang, kay basig maibot ug apil ang mga tanom. 
\v 30 Pasagdi lang ninyo hangtod nga moabot ang ting-ani. Sa ting-ani sugoon ko ang mga mag-aani nga unahon pagpangibot ang mga sagbot ug bugkoson aron sunogon. Pagkahuman, ipatigom ko kanila ang inani ngadto sa akong bodega.’ ”
\s1 Ang Sambingay bahin sa Binhi sa Mustasa
\r (Mar. 4:30-32; Luc. 13:18-19)
\p
\v 31 Gisultihan usab sila ni Jesus niini nga sambingay, “Ang gingharian sa Langit sama sa binhi sa mustasa\f + \fr 13:31 \fr*\fq mustasa\fq*\ft : kini nga matang sa mustasa taas kaayo.\ft*\f* nga gipugas sa usa ka tawo sa iyang yuta. 
\v 32 Ang binhi sa mustasa mao ang labing gamay sa tanan nga binhi. Apan kon motubo na gani, kini mao ang labing taas sa mga utanon, ug sama na sa kahoy ang iyang katas-on. Bisan gani ang mga langgam makasalag diha sa iyang mga sanga.”
\s1 Ang Sambingay bahin sa Patubo sa Pan
\r (Luc. 13:20-21)
\p
\v 33 Gisultihan na usab sila ni Jesus sa lain pa nga sambingay, “Ang gingharian sa Langit nahisama usab sa patubo nga gisagol sa usa ka palanggana nga harina, ug gimasa sa babaye, ug mitubo ang tibuok niya nga minasa.”
\s1 Nganong Sambingay ang Gigamit ni Jesus sa Pagpanudlo?
\r (Mar. 4:33-34)
\p
\v 34 Gipaagi ni Jesus sa mga sambingay ang iyang mga pagpanudlo sa mga tawo. Wala siyay gisulti nga wala niya ipaagi sa sambingay. 
\v 35 Katumanan kini sa giingon sa Dios pinaagi sa iyang propeta:
\q1 “Mosulti ako pinaagi sa mga sambingay.
\q1 Isulti ko ang mga butang nga wala pa gayod mahibaloi
\q2 sukad pa sa pagbuhat sa kalibotan.”\f + \fr 13:35 \fr*\ft \+xt Sal. 78:2\+xt*\ft*\f*
\s1 Ang Kahulogan sa Sambingay bahin sa Sagbot
\p
\v 36 Human niadto gibiyaan ni Jesus ang mga tawo ug misulod siya sa balay. Misulod usab didto ang iyang mga tinun-an ug nangutana kaniya, “Sultihi kami kon unsa ang kahulogan sa sambingay mahitungod sa sagbot.”
\p
\v 37 Miingon siya, “Ang tawo nga nagsabwag sa maayo nga binhi walay lain kondili ang Anak sa Tawo. 
\v 38 Ang yuta nga gisabwagan mao ang kalibotan. Ang maayo nga binhi mao ang mga tawo nga nagpasakop sa paghari sa Dios. Ug ang mga sagbot mao ang mga tawo nga sakop ni Satanas. 
\v 39 Ang Yawa mao ang kaaway nga nagsabwag sa mga sagbot. Ang ting-ani mao ang kataposan sa kalibotan, ug ang mga mag-aani mao ang mga anghel.
\p
\v 40 “Sama nga ang mga sagbot ibton ug unya sunogon mao usab unya ang mahitabo sa kataposan sa kalibotan. 
\v 41 Ang Anak sa Tawo magpadala ug mga anghel aron tigomon ug pagawason gikan sa iyang gingharian ang tanan nga nagbuhat ug daotan nga nahimong hinungdan sa pagpakasala sa uban. 
\v 42 Ug itambog sila ngadto sa kalayo sa impiyerno. Ug didto maghilak sila ug magkagot ang ilang mga ngipon. 
\v 43 Ang mga matarong mosidlak sama sa adlaw didto sa gingharian sa ilang Amahan. Angay maminaw ang adunay igdulongog!
\s1 Ang Sambingay bahin sa Bahandi nga Gilubong ug sa Perlas
\p
\v 44 “Ang gingharian sa Langit nahisama usab sa bahandi nga gilubong sa yuta. Nakaplagan kini sa usa ka tawo, ug unya gitabonan niya kini pag-usab, ug mipauli siya nga malipayon. Gibaligya niya ang tanan niyang kabtangan ug unya gipalit niya kadto nga yuta.
\p
\v 45 “Ang gingharian sa Langit nahisama usab sa usa ka negosyante nga nangita ug mga maanindot nga perlas. 
\v 46 Sa pagkakita niya sa mahalon kaayo nga perlas, mipauli siya ug gibaligya ang tanan niyang kabtangan ug unya gipalit niya kadto nga perlas.
\s1 Ang Sambingay bahin sa Pukot
\p
\v 47 “Ang gingharian sa Langit nahisama usab sa pukot nga gitaktak didto sa dagat, ug nagkalain-lain ang mga isda nga nakuha. 
\v 48 Sa dihang daghan na ang isda sulod sa pukot gibira kini ngadto sa daplin. Unya nanglingkod ang mga mangingisda aron mamili. Ang maayo nga mga isda gibutang nila sa mga bukag, apan ang mga dili maayo nga mga isda gipanglabay nila. 
\v 49 Sama usab niini ang mahitabo sa kataposan sa kalibotan. Moabot dinhi ang mga anghel aron ilain ang mga tawo nga daotan gikan sa mga tawo nga matarong. 
\v 50 Ug ang mga tawo nga daotan itambog ngadto sa kalayo sa impiyerno. Maghilak sila ug magkagot ang ilang mga ngipon.”
\p
\v 51 Unya nangutana si Jesus kanila, “Nasabtan ba ninyo ang tanan ko nga gipanulti?”
\p Mitubag sila, “Oo.”
\p
\v 52 Midugang pag-ingon si Jesus, “Busa ang matag magtutudlo sa balaod nga daghan ug natun-an mahitungod sa gingharian sa Langit nahisama sa tagbalay nga daghan ug kabtangan sa iyang tipiganan. Kay dili lang ang mga daan ang iyang itudlo kondili hasta usab ang mga bag-o.”
\s1 Gisalikway si Jesus didto sa Nazaret
\r (Mar. 6:1-6; Luc. 4:16-30)
\p
\v 53 Human nagtudlo si Jesus niining mga sambingay, miadto siya sa iyang lungsod. 
\v 54 Nagtudlo siya didto sa sulod sa sinagoga. Natingala ang mga nakadungog sa iyang mga gipanudlo. Ug nagpangutan-anay sila, “Asa ba siya nakakuha niana nga kaalam ug gahom sa pagbuhat ug mga milagro? 
\v 55 Dili ba anak ra man siya sa panday? Dili ba si Maria man ang iyang inahan ug ang mga igsoon niya mao sila si Santiago, Jose, Simon, ug Judas? 
\v 56 Dili ba dinhi man nagpuyo ang tanan niyang mga igsoong babaye? Asa ba siya nakakuha niining tanan?” 
\v 57 Busa dili gayod sila motuo kaniya.
\p Miingon si Jesus kanila, “Ang propeta tinahod bisan asa gawas lang diha sa iyang kaugalingon nga lungsod ug panimalay.”
\p
\v 58 Busa wala si Jesus magbuhat ug daghang mga milagro didto tungod kay dili sila motuo kaniya.
\c 14
\s1 Ang Pagpatay kang Juan nga Tigbautismo
\r (Mar. 6:14-29; Luc. 9:7-9)
\p
\v 1 Niadtong panahona si Herodes nga tigdumala sa Galilea nakadungog bahin kang Jesus. 
\v 2 Busa miingon siya sa iyang mga opisyal, “Siya mao si Juan nga Tigbautismo. Nabanhaw siya! Mao kanay hinungdan nga aduna siyay gahom sa pagbuhat ug mga milagro.”
\p
\v 3 Tungod kay kaniadto, gipadakop ni Herodes si Juan. Gipagapos ug gipapriso niya siya tungod kang Herodias nga asawa sa iyang igsoon nga si Felipe. 
\v 4 Kanunay ginasultihan ni Juan kaniadto si Herodes nga, “Supak sa Kasugoan ang imong pagpakigpuyo uban kang Herodias.” 
\v 5 Ipapatay unta ni Herodes si Juan, apan nahadlok siya sa mga Judio tungod kay giila nila si Juan nga propeta.
\p
\v 6 Pag-abot sa adlawng natawhan ni Herodes, misayaw ang dalaga nga anak ni Herodias alang sa mga bisita nga nanambong didto, ug nalipay kaayo si Herodes. 
\v 7 Busa nanumpa siya nga ihatag sa dalaga ang bisan unsa nga iyang pangayoon. 
\v 8 Sa sugyot sa iyang inahan miingon ang dalaga, “Ihatag karon kanako ang ulo ni Juan nga tigbautismo nga nakabutang sa bandehado.” 
\v 9 Sa pagkadungog niadto ni Haring Herodes nasubo gayod siya. Apan tungod kay nakapanumpa man siya ug nadunggan mismo sa iyang mga bisita, nagsugo siya nga buhaton ang gipangayo sa dalaga. 
\v 10 Gipapunggotan niya ug ulo si Juan didto sa prisohan. 
\v 11 Ug unya gibutang nila sa bandehado ang ulo ug gidala ngadto sa dalaga, ug gihatag usab niya kini ngadto sa iyang inahan. 
\v 12 Ang lawas ni Juan gikuha sa iyang mga tinun-an ug ilang gilubong. Human niadto, nangadto sila kang Jesus ug gisugilon ang nahitabo kang Juan.
\s1 Gipakaon ni Jesus ang 5,000 ka mga Tawo
\r (Mar. 6:30-44; Luc. 9:10-17; Juan 6:1-14)
\p
\v 13 Sa pagkadungog niini ni Jesus, misakay siya sa sakayan ug miadto sa kamingawan. Sa pagkadungog sa mga tawo nga gikan sa nagkalain-lain nga mga lungsod nga si Jesus migikan na, namaktas sila aron apason siya. 
\v 14 Sa pagkanaog ni Jesus sa sakayan, nakita niya ang daghan kaayo nga mga tawo. Naluoy kaayo siya kanila, busa giayo niya ang mga masakiton nga ilang gidala didto.
\p
\v 15 Sa pagkahapon na, miduol kaniya ang iyang mga tinun-an. Miingon sila, “Hapit na mosalop ang adlaw, ug ania kita dinhi sa kamingawan. Paadtoa na ang mga tawo ngadto sa mga baryo aron makapalit sila sa ilang pagkaon.”
\p
\v 16 Miingon si Jesus kanila, “Dili na kinahanglan nga paadtoon pa sila. Kamo mismo ang mohatag kanila ug pagkaon.”
\p
\v 17 Mitubag sila, “Aduna kitay lima lang kabuok nga pan ug duha ka isda.”
\p
\v 18 Miingon si Jesus kanila, “Dad-a ninyo dinhi kanako.” 
\v 19 Gipalingkod niya ang mga tawo diha sa sagbot. Unya gikuha niya ang lima ka pan ug duha ka isda, ug mihangad siya sa langit ug nagpasalamat sa Dios. Unya gipikas-pikas niya ang mga pan ug gihatag ngadto sa iyang mga tinun-an ug giapod-apod nila kini sa mga tawo. 
\v 20 Nakakaon silang tanan ug nangabusog. Human makakaon ang tanan, gitigom nila ang mga sobra, ug dose pa ka bukag ang napuno. 
\v 21 Mga 5,000 gayod ka mga lalaki ang nakakaon, wala pay labot niana ang mga babaye ug mga bata.
\s1 Milakaw si Jesus Ibabaw sa Tubig
\r (Mar. 6:45-52; Juan 6:15-21)
\p
\v 22 Human niadto, gisugo ni Jesus ang iyang mga tinun-an nga mosakay sa sakayan ug mouna didto sa tabok samtang gipapauli niya ang mga tawo. 
\v 23 Sa dihang nakagikan na ang mga tawo mitungas siya nga nag-inusara didto sa bukid aron mag-ampo. Nagabin-an siya didto. 
\v 24 Niadtong tungora ang sakayan nga gisakyan sa iyang mga tinun-an didto na sa tunga sa lawod ug gikuso-kuso sa mga balod, tungod kay pasugat man sila sa hangin.
\p
\v 25 Kadlawon na sa dihang miadto si Jesus kanila nga naglakaw ibabaw sa tubig. 
\v 26 Pagkakita sa iyang mga tinun-an nga adunay naglakaw sa ibabaw sa tubig nangahadlok sila, ug naninggit, “Kalag!”
\p
\v 27 Diha-diha miingon si Jesus kanila, “Ayaw kamo kahadlok, ako kini! Pagmalig-on kamo!”
\p
\v 28 Unya miingon si Pedro, “Ginoo, kon ikaw kana, paanhaa ako diha kanimo nga maglakaw usab ibabaw sa tubig.”
\p
\v 29 Miingon si Jesus kaniya, “Sige, dali!”
\p Busa nanaog si Pedro sa sakayan ug milakaw ibabaw sa tubig paingon kang Jesus. 
\v 30 Apan sa dihang namatikdan ni Pedro nga kusog ang hangin, nahadlok siya ug inanay siya nga naunlod. Busa misinggit siya, “Ginoo, luwasa ako!”
\p
\v 31 Diha-diha gigunitan siya ni Jesus ug giingnan, “Kulang ang imong pagtuo! Ngano bang nagduha-duha ka man?”
\p
\v 32 Sa pagsakay nilang duha sa sakayan mihunong dayon ang hangin. 
\v 33 Gisimba siya sa iyang mga tinun-an didto sa sakayan nga nag-ingon, “Tinuod gayod nga ikaw ang Anak sa Dios.”
\s1 Gipang-ayo ni Jesus ang mga Masakiton sa Genesaret
\r (Mar. 6:53-56)
\p
\v 34 Sa pag-abot nila didto sa tabok, midunggo sila sa Genesaret. 
\v 35 Nailhan si Jesus sa mga tawo didto ug gipahibalo nila sa kasikbit nga mga dapit nga anaa si Jesus. Busa gipangdala sa mga tawo ang tanang mga masakiton ngadto kaniya. 
\v 36 Gihangyo nila si Jesus nga tugotan niya ang mga masakiton nga mohikap kaniya bisan sa sidsid lang sa iyang bisti. Ug ang tanan nga nakahikap nangaayo.
\c 15
\s1 Ang Tulomanon sa mga Katigulangan
\r (Mar. 7:1-13)
\p
\v 1 Human niadto, adunay mga Pariseo ug mga magtutudlo sa Kasugoan gikan sa Jerusalem nga miduol kang Jesus ug nangutana, 
\v 2 “Ngano man nga ang imong mga tinun-an wala nagtuman sa mga tulomanon sa atong katigulangan? Wala sila manghunaw una sila mangaon.”
\p
\v 3 Gitubag sila ni Jesus, “Kamo usab, nganong gilapas ninyo ang sugo sa Dios tungod sa inyong pagsunod nianang inyong mga tulomanon? 
\v 4 Kay nag-ingon ang Dios, ‘Tahora ang imong amahan ug inahan,’\f + \fr 15:4 \fr*\ft \+xt Exo. 20:12; Deut. 5:16\+xt*\ft*\f* ug ‘Ang mosultig daotan batok sa iyang amahan o inahan kinahanglan patyon.’\f + \fr 15:4 \fr*\ft \+xt Exo. 21:17; Lev. 20:9\+xt*\ft*\f* 
\v 5 Apan kamo nagtudlo nga kon ang usa ka anak sa iyang mga ginikanan nga ang tabang nga iya untang ihatag kanila gilain na alang sa Dios, 
\v 6 dili na siya angayng motabang kanila. Gihimo ninyo nga walay kapuslanan ang pulong sa Dios tungod sa inyong mga tulomanon. 
\v 7 Mga tigpakaaron-ingnon! Tinuod gayod ang giingon sa Dios mahitungod kaninyo pinaagi kang Propeta Isaias,
\q1
\v 8 “ ‘Kining mga tawhana nagtahod kanako sa baba lang,
\q2 apan ang ilang kasing-kasing halayo kanako.
\q1
\v 9 Walay kapuslanan ang ilang pagsimba kanako,
\q2 kay ang ilang gitudlo
\q2 nga mga pagtulon-an nga hinimo lang sa mga tawo.’ ”\f + \fr 15:9 \fr*\ft \+xt Isa. 29:13\+xt*\ft*\f*
\s1 Ang Makapahugaw sa Tawo
\r (Mar. 7:14-23)
\p
\v 10 Gitawag ni Jesus ang mga tawo ug giingnan niya sila, “Pamati kamo ug sabta ninyo ang akong isulti. 
\v 11 Ang mga pagkaon nga isulod sa baba sa tawo dili maoy makapahugaw kaniya, kondili ang mga pulong nga mogawas sa iyang baba.”
\p
\v 12 Unya miduol kaniya ang iyang mga tinun-an ug miingon, “Nahibaloan mo ba nga nahiubos ang mga Pariseo niadtong imong gisulti?”
\p
\v 13 Mitubag si Jesus, “Ang matag tanom nga wala itanom sa akong Amahan sa langit pagaibton. 
\v 14 Pasagdi lang ninyo sila. Sama sila sa mga giya nga buta. Ug kon ang buta mogiya sa laing buta, mangahulog silang duha sa bangag.”
\p
\v 15 Unya miingon si Pedro kang Jesus, “Sultihi kami sa kahulogan niadto nga panultihon.”
\p
\v 16 Miingon si Jesus kanila, “Wala pa ba usab kamo makasabot? 
\v 17 Wala ba kamo mahibalo nga ang bisan unsa nga mosulod sa baba molahos sa tiyan ug unya mogawas ra gikan sa lawas? 
\v 18 Apan ang mogawas sa baba gikan sa kasing-kasing, ug mao kana ang makapahugaw sa tawo. 
\v 19 Kay gikan sa kasing-kasing sa tawo ang daotan nga mga panghuna-huna, nga mao ang motukmod kaniya sa pagpatay, pagpanapaw, pagpakighilawas gawas sa kaminyoon, pagpangawat, pagsaksi ug bakak, ug pagsulti ug daotan batok sa iyang isigka-tawo. 
\v 20 Mao kini ang makapahugaw sa tawo. Apan ang magkaon nga walay panghugas sa kamot dili makapahugaw sa tawo.”
\s1 Ang Pagtuo sa Usa ka Babaye nga Taga-Canaan
\r (Mar. 7:24-30)
\p
\v 21 Mibiya si Jesus niadto nga dapit ug miadto sa mga dapit nga duol sa mga siyudad sa Tiro ug Sidon. 
\v 22 Adunay usa ka babaye nga taga-Canaan nga nagpuyo niadtong dapita. Miduol siya kang Jesus nga nagpakiluoy. Miingon siya, “Ginoo, kaliwat ni David, kaloy-i intawon ako! Ang akong anak nga babaye gigamhan sa daotang espiritu ug nag-antos gayod siya.”
\p
\v 23 Apan wala motubag si Jesus. Ang iyang mga tinun-an miduol kaniya ug mihangyo nga nag-ingon, “Papahawaa kanang babayhana, kay nagsunodsunod siya kanato ug saba kaayo.”
\p
\v 24 Unya miingon si Jesus, “Gipadala ako dinhi aron sa pagtabang sa mga Israelinhon nga sama sa mga karnero nga nangawala.”
\p
\v 25 Apan mipaduol pa gayod ang babaye kang Jesus ug miluhod sa iyang atubangan nga nag-ingon, “Ginoo, tabangi intawon ako!”
\p
\v 26 Miingon si Jesus kaniya pinaagi sa panultihon, “Dili maayo nga kuhaon ang pagkaon gikan sa mga anak ug ilabay ngadto sa mga iro.”\f + \fr 15:26 \fr*\ft Ang buot ipasabot ni Jesus, tabangan niya una ang mga Judio ug dili lang una ang mga dili Judio.\ft*\f*
\p
\v 27 Ug miingon ang babaye, “Husto kana Ginoo, apan bisan pa ang mga iro mokaon sa mga pagkaon nga natagak gikan sa lamisa sa ilang agalon.”
\p
\v 28 Unya miingon si Jesus kaniya, “Kadako sa imong pagtuo! Busa madawat mo ang imong gipangayo kanako.” Ug niadto dayong orasa naayo ang iyang anak.
\s1 Daghan ang Gipang-ayo ni Jesus
\p
\v 29 Mibiya si Jesus didto ug miadto sa daplin sa Linaw sa Galilea. Ug unya mitungas siya sa bukid ug milingkod didto. 
\v 30 Daghang mga tawo ang miduol kaniya. Gidala nila ang mga bakol, ang mga piang, ang mga buta, ang mga amang ug daghan pa nga mga masakiton. Gipahimutang sila sa tiilan ni Jesus ug giayo niya silang tanan. 
\v 31 Nahibulong gayod ang mga tawo kay nakita nila nga ang mga amang makasulti na, maayo na ang mga piang, ang mga bakol makalakaw na ug ang mga buta makakita na. Ug gidayeg nila ang Dios sa Israel.
\s1 Gipakaon ni Jesus ang 4,000 ka mga Tawo
\r (Mar. 8:1-10)
\p
\v 32 Gitawag ni Jesus ang iyang mga tinun-an ug miingon siya kanila, “Naluoy gayod ako niining mga tawhana. Tulo na ka adlaw silang nag-uban-uban kanako ug wala na silay pagkaon. Dili ko gusto nga mopauli sila nga dili makakaon kay basin ug makuyapan sila sa dalan.”
\p
\v 33 Miingon ang iyang mga tinun-an kaniya, “Asa ba kita makakuha ug pagkaon dinhi sa kamingawan alang niining daghang mga tawo?”
\p
\v 34 Nangutana si Jesus kanila, “Pila kabuok ang inyong pan diha?”
\p Mitubag sila, “Pito ka pan ug pipila lang ka gagmayng isda.”
\p
\v 35 Unya gipalingkod ni Jesus ang mga tawo. 
\v 36 Gikuha niya ang pito ka pan ug ang mga isda ug nagpasalamat sa Dios. Ug unya, gipikas-pikas niya kini ug gihatag sa iyang mga tinun-an. Ug sila mao ang nang-apod-apod niini ngadto sa mga tawo. 
\v 37 Nakakaon silang tanan ug nangabusog. Ug unya, gitigom nila ang pan nga nasobra, ug napuno pa ang pito ka bukag. 
\v 38 Mga 4,000 ka mga lalaki ang nangaon wala pay labot niana ang mga babaye ug mga bata.
\p
\v 39 Human niadto gipapauli ni Jesus ang mga tawo. Unya misakay siya sa sakayan ug mitabok sa dapit sa Magadan.
\c 16
\s1 Nangayo ug Milagro ang mga Pariseo ug mga Saduseo
\r (Mar. 8:11-13; Luc. 12:54-56)
\p
\v 1 Adunay mga Pariseo ug mga Saduseo nga miduol kang Jesus aron sa pagsulay kaniya. Mihangyo sila nga magpakita siya ug milagro gikan sa Dios isip pamatuod nga gikan siya sa Dios.
\p
\v 2 Miingon si Jesus kanila, “Kon pula ang langit sa pagsalop sa adlaw, moingon kamo ‘Maayo ang panahon ugma.’ 
\v 3 Ug kon modag-om na ang langit nga sayo pa sa buntag, moingon kamo ‘Moulan karong adlawa.’ Kon motan-aw kamo sa langit mahibaloan ninyo kon moinit o moulan, apan karon nga mga panahon dili kamo makasabot sa mga timailhan nga nahitabo. 
\v 4 Kamo nga mga tawo niini nga panahon, labihan kamo kadaotan ug dili matinud-anon sa Dios. Nangayo kamo ug milagro, apan walay milagro nga ipakita kaninyo gawas sa milagro nga nahitabo kang Jonas.” Ug unya mibiya si Jesus.
\s1 Mga Pahimangno bahin sa mga Pariseo ug mga Saduseo
\r (Mar. 8:14-21)
\p
\v 5 Mitabok si Jesus ug ang iyang mga tinun-an sa linaw, apan ang iyang mga tinun-an nakalimot sa pagdala ug pagkaon. 
\v 6 Miingon si Jesus kanila, “Pagbantay gayod kamo sa patubo sa pan sa mga Pariseo ug mga Saduseo.”
\p
\v 7 Sa pagkadungog niadto sa iyang mga tinun-an miingon sila, “Tingali gisulti niya kini tungod kay wala kita makadala ug pan.”
\p
\v 8 Apan nahibaloan ni Jesus kon unsa ang ilang gilalisan. Busa miingon siya kanila, “Nganong naglalis man kamo? Ngano ba diay kon wala kamoy pan? Wala ba kamoy pagsalig kanako? 
\v 9 Wala ba ninyo masabti nga dili kita angayng mabalaka? Wala ba ninyo mahinumdomi ang lima kabuok pan nga akong gipikas-pikas aron makakaon ang 5,000 ka mga tawo? Nalimtan na ba ninyo kon pila ka bukag ang inyong napuno sa mga nahibilin nga pan? 
\v 10 Wala ba ninyo mahinumdomi nga sa pito kabuok nga pan gipakaon ko ang 4,000 ka mga tawo, ug adunay pila pa ka bukag nga nahibilin? 
\v 11 Wala kamo makasabot nga dili pan ang buot kong ipasabot sa akong giingon, ‘Apan pagbantay kamo sa patubo sa pan sa mga Pariseo ug mga Saduseo.’ ” 
\v 12 Busa nasabtan nila nga dili diay ang patubo sa pan ang ilang angay bantayan kondili ang pagtulon-an sa mga Pariseo ug mga Saduseo.
\s1 Gipahayag ni Pedro nga si Jesus ang Mesiyas
\r (Mar. 8:27-30; Luc. 9:18-21)
\p
\v 13 Unya, sa dihang didto na sila ni Jesus sa dapit sa Cesarea Filipo nangutana siya sa iyang mga tinun-an, “Sumala sa mga tawo, unsa bay pagtuo nila sa Anak sa Tawo?”
\p
\v 14 Mitubag sila, “Adunay mga nag-ingon nga ikaw si Juan nga Tigbautismo. Ang uban nag-ingon nga ikaw si Elias. Ang uban usab nag-ingon nga ikaw si Jeremias, ug kon dili man, usa ka sa mga propeta.”
\p
\v 15 Miingon si Jesus kanila, “Apan alang kaninyo, kinsa ba ako?”
\p
\v 16 Mitubag si Simon Pedro, “Ikaw ang Mesiyas,\f + \fr 16:16 \fr*\fq Mesiyas\fq*\ft : \ft*\fqa Cristo\fqa*\ft , ang buot ipasabot, “Ang gisaad sa Dios nga maghari”.\ft*\f* ang Anak sa Dios nga buhi!”
\p
\v 17 Miingon si Jesus kaniya, “Simon nga anak ni Jonas, bulahan ka, tungod kay ang nagsulti kanimo niini dili tawo kondili ang akong Amahan sa langit. 
\v 18 Ug tungod niini tawgon ka nako nga Pedro (nga ang buot ipasabot kay ‘bato’), ug dinhi niining bato tukoron ko ang akong iglesia ug bisan ang gahom sa kamatayon dili makapildi niini. 
\v 19 Kanimo ihatag ko ang gahom sa gingharian sa Langit. Ang bisan unsa nga dili mo itugot dinhi sa kalibotan mao man ang wala gitugot sa langit, ug ang bisan unsa nga itugot mo mao man ang gitugotan sa Langit.” 
\v 20 Unya gipahimangnoan ni Jesus ang iyang mga tinun-an nga dili gayod sila mosulti kang bisan kinsa nga siya mao ang Mesiyas.
\s1 Gitagna ni Jesus ang Iyang Kamatayon
\r (Mar. 8:31–9:1; Luc. 9:22-27)
\p
\v 21 Sukad niadto, giklaro na ni Jesus ngadto sa iyang mga tinun-an kon unsa ang mahitabo kaniya. Miingon siya, “Kinahanglan gayod nga moadto ako sa Jerusalem. Didto mag-antos gayod ako sa pagabuhaton kanako sa mga pangulo sa mga Judio, sa kadagkoan sa mga pari, ug sa mga magtutudlo sa Kasugoan. Ipapatay nila ako, apan sa ikatulo ka adlaw mabanhaw ako.”
\p
\v 22 Sa pagsulti niya niini gidala siya ni Pedro sa unahan ug gibadlong tungod sa iyang gisulti, “Simbako! Dili itugot sa Dios nga mahitabo kana kanimo, Ginoo.”
\p
\v 23 Mitan-aw si Jesus ug miingon kang Pedro, “Palayo kanako Satanas! Gibabagan mo ako nga magbuhat sa kabubut-on sa Dios tungod kay ang imong huna-huna dili iya sa Dios kondili iya sa tawo!”
\p
\v 24 Unya miingon si Jesus sa iyang mga tinun-an, “Kon adunay tawo nga buot mosunod kanako, dili niya palabihon ang iyang kaugalingon, kondili mosunod siya kanako bisan pa kon kamatayon ang iyang dangatan. 
\v 25 Kay si bisan kinsa nga magtinguha sa pagluwas sa iyang kinabuhi mawad-an hinuon niini. Apan si bisan kinsa nga mohalad sa iyang kinabuhi tungod kanako makaangkon sa kinabuhi nga walay kataposan. 
\v 26 Unsa man ang makuha sa tawo kon maangkon niya ang tanan nga butang dinhi sa kalibotan, apan mawala ang iyang kinabuhi? Kay wala gayod siyay ikahatag aron mabawi niya ang iyang kinabuhi. 
\v 27 Kay ang Anak sa Tawo mobalik kauban ang mga anghel ug nagdan-ag sa gahom sa Amahan. Unya hatagan niya ug ganti ang tanang mga tawo sumala sa ilang mga binuhatan.
\p
\v 28 “Sa pagkatinuod, adunay mga tawo dinhi nga dili mamatay hangtod nga makita nila ang Anak sa Tawo nga mobalik dinhi ingon nga Hari.”
\c 17
\s1 Ang Pagkausab Sa Panagway ni Jesus
\r (Mar. 9:2-13; Luc. 9:28-36)
\p
\v 1 Paglabay sa unom ka adlaw gidala ni Jesus si Pedro ug ang managsoon nga si Santiago ug si Juan sa taas nga bukid ug sila lang ang atua didto. 
\v 2 Samtang nagtan-aw sila kang Jesus, nausab ang iyang panagway. Ang iyang nawong misidlak sama sa adlaw, ug ang iyang bisti miputi ug silaw kaayo. 
\v 3 Sa kalit lang nakita nila si Moises ug si Elias nga nakigsulti kang Jesus.
\p
\v 4 Unya miingon si Pedro kang Jesus, “Ginoo, maayo nga ania kami\f + \fr 17:4 \fr*\fq kami\fq*\ft : o \ft*\fqa kita.\fqa*\f* dinhi. Kon buot mo, maghimo ako dinhi ug tulo ka payag, ang usa alang kanimo, ang usa alang kang Moises, ug ang usa alang kang Elias.”
\p
\v 5 Sa wala pa siya makahuman ug sulti natabonan sila sa masulaw nga panganod ug unya nadunggan nila ang tingog gikan didto nga nag-ingon, “Mao kini ang akong hinigugma nga Anak. Nahimuot gayod ako kaniya. Paminawa ninyo siya!”
\p
\v 6 Sa pagkadungog niadto sa mga tinun-an, nangluhod sila sa tumang kahadlok. 
\v 7 Giduolan sila ni Jesus ug gihikap. Miingon siya, “Tindog! Ayaw kamo kahadlok!” 
\v 8 Sa paghangad nila wala silay laing nakita gawas kang Jesus.
\p
\v 9 Samtang nanglugsong sila gikan sa bukid, gimandoan sila ni Jesus, “Ayaw isugilon kang bisan kinsa ang mahitungod sa inyong nakita samtang ang Anak sa Tawo dili pa mabanhaw.”
\p
\v 10 Nangutana kaniya ang iyang mga tinun-an, “Nganong nag-ingon man ang mga magtutudlo sa Kasugoan nga kinahanglan moabot una si Elias sa dili pa ang Mesiyas?”
\p
\v 11 Mitubag si Jesus kanila, “Husto kana, kinahanglan nga moabot una si Elias aron andamon niya ang tanan. 
\v 12 Apan sultihan ko kamo, si Elias miabot na. Apan wala lang moila kaniya ang mga tawo ug gibuhat hinuon nila ang ilang gustong buhaton kaniya. Ug mao usab kini ang ilang buhaton sa Anak sa Tawo. Paantuson usab nila.” 
\v 13 Unya nasabtan sa iyang mga tinun-an nga si Juan nga Tigbautismo mao ang iyang gihisgotan.
\s1 Giayo ni Jesus ang Bata
\r (Mar. 9:14-29; Luc. 9:37-43)
\p
\v 14 Sa pag-abot nila didto sa daghang mga tawo adunay usa ka lalaki nga miduol kang Jesus ug miluhod nga nag-ingon, 
\v 15 “Ginoo, kaloy-i intawon ang akong anak nga lalaki. Patulon siya ug labihan gayod ang iyang pag-antos. Kanunay siyang matumba sa kalayo o kaha mahulog sa tubig. 
\v 16 Gidala ko na siya sa imong mga tinun-an, apan dili sila makaayo kaniya.”
\p
\v 17 Unya miingon si Jesus, “Kamo nga mga tawo niining panahona, wala gayoy pagtuo, ug sayop ang inyong panghuna-huna ug binuhatan. Hangtod kanus-a pa ba ang akong pagpailob kaninyo? Dad-a ninyo dinhi kanako ang bata!” 
\v 18 Unya gibadlong ni Jesus ang daotang espiritu nga anaa sa bata ug diha-diha migawas kini. Niadto dayong orasa naayo ang bata.
\p
\v 19 Sa dihang sila na lang miduol kang Jesus ang iyang mga tinun-an ug nangutana, “Ngano bang dili man namo mahinginlan ang demonyo gikan sa bata?”
\p
\v 20 Mitubag si Jesus kanila, “Tungod kay kulang ang inyong pagtuo. Sa pagkatinuod, kon aduna lang kamoy pagtuo nga bisan sama lang sa gidak-on sa liso sa mustasa, makamando kamo niining bukid, ‘Balhin didto!’ Ug ang bukid mobalhin. Wala gayoy butang nga dili ninyo mahimo.[ 
\v 21 Apan kini nga matang sa daotang espiritu dili ninyo mahinginlan kon dili kamo mag-ampo ug magpuasa.]\f + \fr 17:21 \fr*\ft Ang pipila ka manuskrito wala gilakip kini nga mga pulong nga makita sa \+xt Mar. 9:29\+xt*.\ft*\f*”
\s1 Gitagna Pag-usab ni Jesus ang Iyang Kamatayon
\r (Mar. 9:30-32; Luc. 9:43b-45)
\p
\v 22 Samtang nagtigom sila sa iyang mga tinun-an didto sa Galilea, miingon si Jesus kanila, “Ang Anak sa Tawo kinahanglan na nga itugyan ngadto sa mga tawo. 
\v 23 Patyon nila siya apan mabanhaw sa ikatulo nga adlaw.” Naguol gayod ang iyang mga tinun-an tungod niini.
\s1 Ang Pagbayad ug Buhis alang sa Templo
\p
\v 24 Sa pag-abot ni Jesus ug sa iyang mga tinun-an didto sa Capernaum, giduolan si Pedro sa mga maniningil ug buhis sa templo ug gipangutana, “Nagbayad ba ang inyong magtutudlo ug buhis alang sa templo?”
\p
\v 25 Mitubag si Pedro kaniya, “Oo, nagbayad siya.”
\p Pagsulod ni Pedro sa balay gipangutana dayon siya ni Jesus, “Pedro, alang kanimo, kinsa man ang gipabayad sa mga hari dinhi sa kalibotan ug buhis, ang ila bang mga anak o ang uban?”
\p
\v 26 Mitubag si Pedro, “Siyempre ang uban.”
\p Unya miingon si Jesus, “Kon mao kana, nagpasabot kini nga ang mga anak dili kinahanglan nga mobayad.\f + \fr 17:26 \fr*\ft Ang buot ipasabot ni Jesus, kay sila mga anak sa Dios, dili na kinahanglan nga magbayad silag buhis alang sa templo.\ft*\f* 
\v 27 Apan kon dili kita mobayad, basig mahiubos sila kanato. Busa adto sa dagat ug pamingwit. Ablihi ang baba sa unang isda nga imong makuha ug makita mo didto ang kuwarta nga angay natong ibayad alang sa buhis natong duha. Kuhaa ang kuwarta ug unya ibayad sa mga naningil ug buhis alang sa templo.”
\c 18
\s1 Kinsa gayod ang Labaw sa Tanan?
\r (Mar. 9:33-37; Luc. 9:46-48)
\p
\v 1 Niadtong higayona miduol kang Jesus ang iyang mga tinun-an ug nangutana, “Kinsa man gayod ang labaw sa tanan nga nasakop sa gingharian sa Langit?”
\p
\v 2 Gitawag ni Jesus ang usa ka bata ug gipaatubang niya kanila. 
\v 3 Unya miingon siya, “Sa pagkatinuod, kon dili kamo magbag-o ug mahisama sa mga gagmayng bata, dili gayod kamo maapil sa gingharian sa Langit. 
\v 4 Kay ang tawo nga nagpaubos sama niini nga bata, mao ang labaw sa tanan nga sakop sa gingharian sa Langit.
\p
\v 5 “Ug kon kinsa man ang modawat sa sama niini nga bata, nagdawat usab kanako.
\s1 Ang mga Pagtintal
\r (Mar. 9:42-48; Luc. 17:1-2)
\p
\v 6 “Apan si bisan kinsa nga mahimong hinungdan sa pagbiya niining gagmayng kabataan sa ilang pagtuo kanako, maayo pa nga higtan ang iyang liog ug galingan nga bato ug ihulog siya ngadto sa lawod.
\p
\v 7 “Alaot ang mga tawo dinhi sa kalibotan kay ang pagtintal kanunayng moabot kanila. Mahitabo gayod kini. Apan alaot gayod ang tawo nga maoy manintal sa iyang isigka-tawo.
\p
\v 8 “Kon ang imong kamot o tiil mahimong hinungdan nga makasala ka, putla kana ug ilabay! Mas maayo pa nga usa ra ang imong kamot o tiil apan aduna kay kinabuhi nga walay kataposan kaysa kompleto ang imong kamot ug tiil apan itambog ka man lang ngadto sa kalayo nga nagdilaab sa walay kataposan. 
\v 9 Ug kon ang imong mata mahimong hinungdan nga makasala ka, lugita kana ug ilabay! Mas maayo pa nga usa ra ang imong mata apan aduna kay kinabuhi nga walay kataposan kaysa kompleto ang imong mata apan itambog ka man lang ngadto sa kalayo sa impiyerno.
\s1 Ang Sambingay bahin sa Karnero nga Nawala
\r (Luc. 15:3-7)
\p
\v 10 “Pagbantay nga dili gayod ninyo tamayon bisan ang usa niining mga bata. Kay ang tinuod, ang mga anghel sa Dios nga nagbantay kanila anaa kanunay sa atubangan sa akong Amahan sa langit. [
\v 11 Kay ang Anak sa Tawo mianhi dinhi sa kalibotan sa pagluwas sa mga tawo nga nangawala tungod sa ilang mga sala.]\f + \fr 18:11 \fr*\ft Ang pipila ka manuskrito wala gilakip kini nga mga pulong sa \+xt Luc. 19:10\+xt*.\ft*\f*
\p
\v 12 “Kon ang usa ka tawo adunay 100 ka mga karnero ug mawala ang usa niini, unsa man ang iyang buhaton? Sigurado gayod nga biyaan niya ang 99 nga nanabsab didto sa bungtod ug pangitaon niya ang karnero nga nawala. 
\v 13 Ug kon iya kining makita malipay gayod siya. Ang tinuod, mas dako ang iyang kalipay sa usa nga nawala nga iya rang nakit-an kaysa 99 nga wala mawala. 
\v 14 Mao usab kana ang bation sa inyong Amahan sa langit. Dili gayod niya buot nga mawala ang bisan usa lang ka gamay nga bata.
\s1 Kon Nakasala Kanimo ang Imong Isigka-tumutuo
\p
\v 15 “Kon ang imong isigka-tumutuo nakasala kanimo, adtoi siya ug sultihi. Apan kini buhaton mo nga kamo-kamo ra. Kon maminaw siya kanimo, magkasinabtanay kamo pag-usab, ug mapabalik mo siya sa Dios. 
\v 16 Apan kon dili siya maminaw kanimo, pagdala ug usa o duha ka tumutuo aron matuman mo ang nasulat sa Kasulatan nga ‘ang inyong panagsulti mapamatud-an sa duha o tulo ka saksi.’\f + \fr 18:16 \fr*\ft \+xt Deut. 19:15\+xt*\ft*\f* 
\v 17 Apan kon dili pa gayod siya maminaw kanila, isulti kini sa iglesia. Ug kon dili pa gayod siya maminaw kanila, ayaw na ninyo siya pagtagda. Isipa na lang ninyo nga sama siya sa mga tawo nga wala motuo sa Dios o sama sa mga maniningil ug buhis.\f + \fr 18:17 \fr*\fq maniningil ug buhis\fq*\ft : giila sa mga Judio nga mga daotan gayod nga mga tawo.\ft*\f*
\s1 Ang Gidili ug ang Gitugot
\p
\v 18 “Sa pagkatinuod, ang bisan unsa nga dili ninyo itugot dinhi sa kalibotan mao man ang wala gitugot sa Dios, ug ang bisan unsa nga itugot ninyo mao man ang gitugot sa Dios.
\p
\v 19 “Ug buot ko nga mahibaloan ninyo nga kon ang duha kaninyo dinhi sa kalibotan magkauyon bahin sa bisan unsa nga inyong pangayoon pinaagi sa pag-ampo, buhaton kana alang kaninyo sa akong Amahan sa langit. 
\v 20 Kay kon adunay duha o tulo nga nagtigom tungod kanako, ako uban kanila.”
\s1 Ang Sambingay bahin sa Sulugoon nga Dili Mopasaylo
\p
\v 21 Miduol si Pedro kang Jesus ug nangutana, “Ginoo, kon ang akong igsoon\f + \fr 18:21 \fr*\fq igsoon\fq*\ft : tingali ang buot ipasabot, “isigka-tumutuo”.\ft*\f* kanunay lang makasala kanako, kapila ko ba gayod siya pasayloon? Makapito ba?”
\p
\v 22 Mitubag si Jesus kaniya, “Dili lang kapito, kondili ka-77.\f + \fr 18:22 \fr*\fq ka-77\fq*\ft : o \ft*\fqa 70×7.\fqa*\f*
\p
\v 23 “Kay ang gingharian sa Langit sama sa usa ka hari nga naghusay sa mga utang sa iyang mga sulugoon. 
\v 24 Samtang naghusay siya sa ilang mga utang, gidala kaniya ang sulugoon nga nakautang kaniya ug minilyon. 
\v 25 Tungod kay dili siya makabayad nagsugo ang hari nga ibaligya siya, lakip ang iyang asawa ug ang iyang mga anak. Ug ibaligya usab ang tanan niyang kabtangan aron mabayran niya ang iyang utang.
\p
\v 26 “Ang sulugoon miluhod atubangan sa hari ug nagpakiluoy nga miingon, ‘Pasensyahi lang una ako kay bayran ko ra ikaw sa tanan!’ 
\v 27 Naluoy ang hari kaniya, busa gipasaylo siya ug wala na pabayara sa iyang utang, ug gipapauli siya.
\p
\v 28 “Sa pag-uli niadtong sulugoon natagboan niya ang iyang isigka-sulugoon nga nakautang kaniya ug gamay ra kaayo. Gilabnot niya kini, gituok, ug giingnan, ‘Bayri ako sa imong utang!’
\p
\v 29 “Miluhod ang iyang kauban nga sulugoon ug nagpakiluoy kaniya, ‘Pasensyahi lang una ako kay bayran ko ra ikaw!’
\p
\v 30 “Apan wala gayod siya mosugot. Gipapriso hinuon niya kadto nga sulugoon hangtod nga kini makabayad. 
\v 31 Pagkakita niadto sa uban nga mga sulugoon nasubo kaayo sila, busa miadto sila sa ilang hari ug gisulti ang nahitabo.
\p
\v 32 “Gipatawag sa hari ang sulugoon ug giingnan, ‘Labihan ka kadaotan nga sulugoon. Gipasaylo ka nako sa imong utang kanako tungod kay nagpakiluoy ka. 
\v 33 Ngano mang wala mo kaloy-i ang imong isigka-sulugoon ingon nga ako naluoy kanimo?’ 
\v 34 Nasuko gayod ang hari kaniya. Gipapriso niya kini aron nga masilotan hangtod mabayran ang tanan niyang utang.
\p
\v 35 “Mao usab kini ang buhaton kaninyo sa akong Amahan sa langit kon dili kamo makapasaylo sa inyong isigka-tawo sa kinasing-kasing gayod.”
\c 19
\s1 Ang Pagtulon-an bahin sa Panagbulag sa Magtiayon
\r (Mar. 10:1-12)
\p
\v 1 Human sa pagpanudlo ni Jesus niadto nga mga pagtulon-an, mibiya siya sa Galilea ug miadto sa mga dapit nga sakop sa Judea tabok sa Suba sa Jordan. 
\v 2 Daghan ang mga tawo nga misunod kaniya, ug gipang-ayo niya sila sa ilang mga sakit.
\p
\v 3 Unya, adunay mga Pariseo nga miadto usab kaniya. Nangita sila ug pamaagi aron ikasumbong nila siya. Gipangutana nila si Jesus, “Gitugot ba sa Kasugoan nga bulagan sa lalaki ang iyang asawa sa bisan unsa nga hinungdan?”
\p
\v 4 Mitubag si Jesus, “Wala ba kamo makabasa sa Kasulatan nga sa paghimo sa Dios sa tawo ‘gibuhat niya sila nga lalaki ug babaye’\f + \fr 19:4 \fr*\ft \+xt Gen. 1:27; 5:2\+xt*\ft*\f*? 
\v 5 Unya miingon ang Dios, ‘Mao kana ang hinungdan nga biyaan sa lalaki ang iyang amahan ug inahan ug moipon sa iyang asawa, ug silang duha mahimong usa.’\f + \fr 19:5 \fr*\ft \+xt Gen. 2:24\+xt*\ft*\f* 
\v 6 Dili na sila duha kondili usa na lang. Busa dili angayng bulagon sa tawo ang gihiusa sa Dios.”
\p
\v 7 Nangutana pag-usab ang mga Pariseo kaniya, “Nganong miingon si Moises nga mahimong bulagan sa lalaki ang iyang asawa, human niya kini hatagi ug kasulatan nga magpamatuod nga sila nagbulag na?”\f + \fr 19:7 \fr*\ft \+xt Deut. 24:1\+xt*\ft*\f*
\p
\v 8 Mitubag si Jesus kanila, “Gitugotan kamo ni Moises nga bulagan ninyo ang inyong asawa tungod kay gahi kamog ulo. Apan dili kana mao ang plano sa Dios sukad pa sa sinugdan. 
\v 9 Mao kana ang hinungdan nga moingon ako kaninyo nga kon ang lalaki makigbulag sa iyang asawa nga wala manapaw, ug unya magminyo siya ug laing babaye, nakapanapaw siya.[ Ug ang makigminyo sa babaye nga gibulagan nanapaw usab.]\f + \fr 19:9 \fr*\ft Ang pipila ka manuskrito wala gilakip kini nga mga pulong.\ft*\f*”
\p
\v 10 Unya miingon ang mga tinun-an ni Jesus, “Kon mao kana ang kaminyoon, maayo pa diay nga dili na lang magminyo.”
\p
\v 11 Mitubag si Jesus, “Kini nga pagtulon-an dili madawat sa tanan gawas sa mga tawo nga gihatagan niini sa Dios. 
\v 12 Daghan ang hinungdan kon nganong adunay mga lalaki nga dili maminyo: ang uban natawo gayod nga dili maminyo; ang uban dili maminyo tungod kay gikapon sila; ug ang uban dili magminyo tungod kay ilang gipalabi ang pagpanglimbasog alang sa gingharian sa Langit. Busa, ang makadawat nga siya dili magminyo, dili na lang gayod magminyo.”
\s1 Gipanalanginan ni Jesus ang Gagmay nga Mga Bata
\r (Mar. 10:13-16; Luc. 18:15-17)
\p
\v 13 Unya, adunay mga tawo nga nagdala ug gagmay nga mga bata ngadto kang Jesus aron ipandong niya ang iyang kamot kanila ug i-ampo. Apan gibadlong sila sa mga tinun-an ni Jesus.
\p
\v 14 Miingon si Jesus kanila, “Pasagdi lang ninyo ang mga bata nga moduol kanako. Ayaw ninyo sila pugngi, kay ang mga sama kanila nasakop sa gingharian sa Langit.” 
\v 15 Unya gipandongan ni Jesus sa iyang kamot ang mga bata ug gipanalanginan. Pagkahuman niadto milakaw siya.
\s1 Ang Tawo nga Adunahan
\r (Mar. 10:17-31; Luc. 18:18-30)
\p
\v 16 Adunay usa ka tawo nga miduol kang Jesus ug nangutana, “Magtutudlo, unsa ba ang maayo kong buhaton aron maangkon ko ang kinabuhi nga walay kataposan?”
\p
\v 17 Mitubag si Jesus kaniya, “Nganong nangutana ka kanako kon unsa ang maayo? Usa lang ang maayo, ug walay lain kondili ang Dios. Kon gusto mo nga maangkon ang kinabuhi nga walay kataposan tumana ang mga sugo.”
\p
\v 18 Nangutana siya pag-usab, “Unsa nga mga sugo?”
\p Mitubag si Jesus kaniya, “ ‘Ayaw kamo pagpatay, ayaw kamo panapaw, ayaw kamo pangawat, ayaw kamo pagsaksi ug bakak, 
\v 19 tahora ang imong amahan ug inahan,’\f + \fr 19:19 \fr*\ft \+xt Exo. 20:12-16; Deut. 5:16-20\+xt*\ft*\f* ug ‘higugmaa ang imong isigka-tawo sama sa imong paghigugma sa imong kaugalingon.’\f + \fr 19:19 \fr*\ft \+xt Lev. 19:18\+xt*\ft*\f*”
\p
\v 20 Mitubag ang batan-on, “Kining tanan natuman ko na. Unsa pa ba ang angay kong buhaton?”
\p
\v 21 Mitubag si Jesus, “Kon gusto mo nga mahingpit sa atubangan sa Dios, lakaw ug ibaligya ang imong mga kabtangan, ug ang halin ipanghatag sa mga kabos. Sa maong pamaagi mahimo kang adunahan didto sa langit. Pagkahuman, balik ug sunod kanako.”
\p
\v 22 Sa dihang nadungog kini sa batan-on mibiya siya nga masulob-on kay daghan man ang iyang kabtangan.
\p
\v 23 Busa miingon si Jesus sa iyang mga tinun-an, “Sa pagkatinuod, lisod alang sa usa ka adunahan nga magpasakop sa gingharian sa Langit. 
\v 24 Sayon pa ang paglusot sa usa ka mananap nga kamelyo sa bangag sa dagom kaysa pagpasakop sa adunahan sa paghari sa Dios.”
\p
\v 25 Pagkadungog niadto sa iyang mga tinun-an, natingala kaayo sila. Busa nangutana sila, “Kon mao kana, kinsa na man lang ang maluwas?”
\p
\v 26 Gitan-aw sila ni Jesus ug giingnan, “Dili gayod kini mahimo sa tawo, apan mahimo sa Dios ang tanan.”
\p
\v 27 Unya miingon si Pedro kaniya, “Amo bayang gibiyaan ang tanan ug misunod kami kanimo. Unya, unsa man ang among mapaabot nga balos?”
\p
\v 28 Miingon si Jesus kanila, “Sa pagkatinuod, sultihan ko kamo, moabot ang adlaw nga bag-ohon sa Dios kining kalibotan, ug ang Anak sa Tawo maglingkod sa iyang mahimayaong trono aron maghari. Niana nga adlaw, kamo nga nagsunod kaniya maglingkod sa dose ka trono aron hukman ang dose ka tribo sa Israel. 
\v 29 Ug si bisan kinsa nga mibiya sa iyang balay, mga igsoon, amahan, inahan, mga anak, o yuta tungod ug alang kanako makadawat sa daghan gayod nga balos, ug makapanunod sa kinabuhi nga walay kataposan. 
\v 30 Daghan ang dungganon karon nga sa kaulahian mahimong labing ubos, ug daghan ang labing ubos karon nga sa kaulahian mahimong dungganon.”
\c 20
\s1 Ang mga Trabahante sa Ubasan
\p
\v 1 Miingon si Jesus kanila, “Ang gingharian sa Langit nahisama sa tawo nga adunay ubasan. Sayo pa kaayo, milakaw ug nangita na siya ug mga tawo nga motrabaho sa iyang ubasan. 
\v 2 Nagkauyon siya ug ang mga tawo nga una niyang natagboan, nga iya silang suholan sumala sa naandan nga suhol matag adlaw. Unya gipadala niya sila didto sa iyang ubasan.
\p
\v 3 “Sa dihang mga alas nuwebe na sa buntag miadto siya sa merkado ug aduna siyay nakita didto nga mga istambay, kay wala man silay trabaho. 
\v 4 Miingon siya kanila, ‘Adto ug pagtrabaho kamo didto sa akong ubasan, kay tagaan ko kamog husto nga suhol.’ 
\v 5 Busa miadto sila ug nagtrabaho.
\p “Sa dihang udto na, mibalik na usab ang tag-iya didto sa merkado, ug aduna na usab siyay nakita didto nga mga tawo. Ug iya usab silang gipatrabaho. Mao gihapon kini ang iyang gibuhat sa dihang mga alas tres na sa hapon. 
\v 6 Sa mga alas singko na mibalik na usab siya sa merkado ug aduna pa gayod siyay nakita nga mga istambay. Miingon siya kanila, ‘Ngano bang gaistambay lang kamo dinhi sa tibuok nga adlaw?’
\p
\v 7 “Mitubag sila, ‘Kay wala may nagpatrabaho kanamo.’
\p “Busa giingnan sila sa tag-iya, ‘Adto kamo sa akong ubasan ug pagtrabaho.’
\p
\v 8 “Sa pagkakilom-kilom na, miingon ang tag-iya sa ubasan ngadto sa iyang sinaligan, ‘Tawga ang mga trabahante ug sweldohi sila. Unaha pagbayad kadtong ulahing gipatrabaho ug ipaulahi kadtong nauna.’
\p
\v 9 “Ang mga nagtrabaho sugod sa mga alas singko gihatagan ug sweldo alang sa usa ka adlaw nga trabaho. 
\v 10 Sa dihang sweldohan na kadtong mga nauna sa pagtrabaho, naghuna-huna sila nga dako ang ilang madawat kaysa mga naulahing mitrabaho. Apan ang matag-usa kanila gisweldohan usab ug alang sa usa ka adlaw nga trabaho. 
\v 11 Pagkadawat nila niini, mireklamo sila sa tag-iya. 
\v 12 Matod nila, ‘Ang mga naulahi, usa ka oras ra ang ilang trabaho, apan kami usa ka adlaw gayod ang among pagpasingot ug pagpainit, apan pareho ra ang imong gisweldo kanamo!’
\p
\v 13 “Miingon siya sa usa kanila, ‘Higala, wala ka nako limbongi. Dili ba nagkauyon man kita nga sweldohan ka nako alang sa usa ka adlaw nga trabaho? 
\v 14 Dawata ang imong sweldo ug pauli. Kay akong kagustohan nga hatagan ang naulahi ug kantidad nga sama sa akong gihatag kanimo. 
\v 15 Dili ba makabuot man ako kon unsa ang akong buhaton sa akong kuwarta? Basin nasina ka lang tungod kay maayo ako kanila.’ ”
\p
\v 16 Unya miingon si Jesus, “Ang mga labing ubos karon mao ang mahimong dungganon sa kaulahian, ug ang mga dungganon karon mao ang mahimong labing ubos sa kaulahian.”
\s1 Gitagna na Usab ni Jesus ang Iyang Kamatayon
\r (Mar. 10:32-34; Luc. 18:31-34)
\p
\v 17 Sa dihang nagpadulong na sila si Jesus sa Jerusalem, gipalain niya ang iyang dose ka tinun-an gikan sa mga tawo. Miingon siya kanila, 
\v 18 “Pamati kamo! Nagpadulong kita sa Jerusalem ug ang Anak sa Tawo itugyan ngadto sa kadagkoan sa mga pari ug mga magtutudlo sa Kasugoan, ug hukman nila siya nga patyon. 
\v 19 Unya itugyan nila siya sa mga dili Judio aron bugal-bugalan, bunalan, ug ilansang sa krus. Apan sa ikatulo ka adlaw mabanhaw siya.”
\s1 Ang Hangyo sa Usa ka Inahan
\r (Mar. 10:35-45)
\p
\v 20 Miadto kang Jesus ang inahan nila Santiago ug Juan nga mga anak ni Zebedeo uban ang iyang duha ka anak. Miluhod siya atubangan ni Jesus kay aduna siyay ihangyo.
\p
\v 21 Busa miingon si Jesus kaniya, “Unsay imong gusto?”
\p Mitubag siya, “Kon mahimo, kon maghari ka na, palingkora ang akong duha ka anak diha sa imong tapad; ang usa sa tuo ug ang usa sa wala.”
\p
\v 22 Apan gitubag sila ni Jesus, “Wala kamo mahibalo kon unsa ang inyong gihangyo. Makahimo ba kamo pag-inom sa kopa nga akong imnan?”\f + \fr 20:22 \fr*\fq Makahimo ba kamo pag-inom sa kopa nga akong imnan?\fq*\ft : o \ft*\fqa Maantos ba ninyo ang kasakit nga hapit ko nang antoson?\fqa*\f*
\p Miingon sila, “Oo, mahimo namo.”
\p
\v 23 Miingon si Jesus kanila, “Tinuod nga makahimo kamo pag-inom sa kopa nga akong imnan, apan dili ako ang mopili kon kinsa ang molingkod sa akong tuo ug sa akong wala. Alang kini sa mga tawo nga gitagan-an sa akong Amahan.”
\p
\v 24 Sa pagkadungog sa napulo ka tinun-an sa ilang gihangyo, nasuko kaayo sila sa managsoon. 
\v 25 Busa gitawag silang tanan ni Jesus ug giingnan, “Nahibaloan ninyo nga ang mga kadagkoan niini nga kalibotan adunay gahom sa pagmando sa ilang mga gisakopan ug sila ang magbuot kon unsa ang ilang buhaton kanila. 
\v 26 Apan dili ingon niini ang angay kaninyo. Kay kon kinsa kaninyo ang gusto nga mahimong gamhanan, kinahanglan nga mahimo siyang inyong sulugoon; 
\v 27 ug kon kinsa kaninyo ang gusto nga mahimong pangulo, kinahanglan nga mahimo siyang ulipon sa tanan. 
\v 28 Bisan pa gani ang Anak sa Tawo wala moanhi dinhi sa kalibotan aron alagaran, kondili aron moalagad ug mohatag sa iyang kinabuhi sa pagtubos sa daghang mga tawo.”
\s1 Giayo ni Jesus ang Duha ka Buta
\r (Mar. 10:46-52; Luc. 18:35-43)
\p
\v 29 Sa dihang pagawas na silang Jesus sa Jerico daghang mga tawo ang nanunod kaniya. 
\v 30 Unya, didto adunay duha ka buta nga naglingkod daplin sa dalan. Nadunggan nila nga moagi na si Jesus, busa naninggit sila, “Ginoo, nga kaliwat ni David, kaloy-i intawon kami!”
\p
\v 31 Gibadlong sila sa mga tawo aron mohilom. Apan gikusgan pa hinuon nila ug singgit, “Ginoo, nga kaliwat ni David, kaloy-i intawon kami!”
\p
\v 32 Mihunong si Jesus, gitawag niya sila ug gipangutana, “Unsay inyong gusto nga buhaton ko kaninyo?”
\p
\v 33 Mitubag sila, “Ginoo, gusto namo nga makakita!”
\p
\v 34 Naluoy si Jesus kanila, busa gihikap niya ang ilang mga mata, ug diha-diha nakakita sila. Unya misunod sila kaniya.
\c 21
\s1 Ang Madaogon nga Pagsulod ni Jesus sa Jerusalem
\r (Mar. 11:1-11; Luc. 19:28-40; Juan 12:12-19)
\p
\v 1 Sa dihang duol na sila ni Jesus sa Jerusalem ug didto na sila sa baryo sa Betfage nga anaa sa Bukid sa mga Olibo, gipauna ni Jesus ang duha niya ka mga tinun-an. 
\v 2 Miingon siya kanila, “Pag-una kamo didto sa sunod nga baryo. Sa pagsulod ninyo, aduna kamoy makita nga asno nga gihigot ug adunay kauban nga nati. Hubari ninyo kini ug dad-a dinhi kanako. 
\v 3 Kon adunay mangutana kaninyo, tubaga ninyo, ‘Kinahanglanon kini sa Ginoo,’ ug ipadala dayon niya kini kaninyo.”
\p
\v 4 Mahitabo kini aron matuman ang gisulti sa propeta:
\q1
\v 5 “Sultihi ninyo ang mga taga-Zion,
\q2 ‘Paminaw kamo! Ania na ang inyong hari.
\q1 Mapainubsanon siya,
\q2 ug moabot na siya nga nagsakay sa nating asno!’ ”\f + \fr 21:5 \fr*\ft \+xt Zac. 9:9\+xt*\ft*\f*
\p
\v 6 Busa nanglakaw ang duha ka tinun-an ug gituman nila ang sugo ni Jesus. 
\v 7 Gidala nila ang asno uban sa nati didto kang Jesus. Gihapinan nila kini sa ilang mga kupo ug unya misakay si Jesus. 
\v 8 Didto adunay daghang mga tawo nga nagbuklad sa ilang mga kupo sa dalan. Ang uban nagputol ug sanga sa mga kahoy ug gibutang kini sa dalan.\f + \fr 21:8 \fr*\ft Gibuhat nila kini sa pagpasidungog kang Jesus.\ft*\f* 
\v 9 Naninggit ang mga tawo nga gauna ug ang nagsunod kaniya,
\q1 “Dayegon ta ang kaliwat ni David!”\f + \fr 21:9 \fr*\ft Tan-awa ang \+xt Mat. 20:30\+xt*.\ft*\f*
\b
\q1 “Gipanalanginan sa Ginoo ang nag-anhi sa ngalan sa Ginoo!”\f + \fr 21:9 \fr*\ft \+xt Sal. 118:26\+xt*\ft*\f*
\b
\q1 “Dayegon ta ang Dios!”
\p
\v 10 Sa pagsulod ni Jesus sa Jerusalem nagkaguliyang ang mga tawo didto. Miingon sila, “Kinsa ba kanang tawhana?”
\p
\v 11 Mitubag ang mga tawo nga kauban ni Jesus, “Mao kini ang propeta nga si Jesus nga taga-Nazaret, nga sakop sa Galilea.”
\s1 Ang Pag-abog ni Jesus sa mga Tawo Didto sa Templo
\r (Mar. 11:15-19; Luc. 19:45-48; Juan 2:13-22)
\p
\v 12 Misulod si Jesus sa templo ug giabog niya ang tanan nga namalit ug namaligya didto. Gipangtikwang niya ang mga lamisa sa mga nag-ilis ug kuwarta ug ang mga lingkoranan sa mga namaligya ug mga salampati nga ighahalad. 
\v 13 Miingon siya kanila, “Nag-ingon ang Dios sa Kasulatan, ‘Ang akong balay tawgon nga balay nga alampoanan.’\f + \fr 21:13 \fr*\ft \+xt Isa. 56:7\+xt*\ft*\f* Apan gihimo hinuon ninyo kini nga ‘tago-anan sa mga tulisan!’ ”\f + \fr 21:13 \fr*\ft \+xt Jer. 7:11\+xt*\ft*\f*
\p
\v 14 Adunay mga buta ug mga bakol nga miduol kaniya didto sa templo ug giayo niya sila. 
\v 15 Nasuko ang kadagkoan sa mga pari ug ang mga magtutudlo sa Kasugoan sa dihang nakita nila ang kahibulongang mga butang nga iyang gibuhat, ug sa dihang nadunggan nila ang mga bata didto sa templo nga naninggit nga nag-ingon, “Dayegon ta ang kaliwat ni David!”
\p
\v 16 Busa nangutana sila kang Jesus, “Nadunggan mo ba usab ang ilang gisulti?”
\p Mitubag si Jesus, “Oo. Ngano, wala ba kamo makabasa sa giingon sa Kasulatan:
\q1 “ ‘Bisan ang gagmayng mga bata
\q2 gitudloan sa Dios nga modayeg kaniya’?”\f + \fr 21:16 \fr*\ft \+xt Sal. 8:2\+xt*\ft*\f*
\p
\v 17 Unya gibiyaan sila ni Jesus. Migawas siya sa siyudad ug miadto sa Betania ug didto siya natulog.
\s1 Gitunglo ni Jesus ang Kahoy nga Igos
\r (Mar. 11:12-14, 20-24)
\p
\v 18 Nianang pagkabuntag, sa pagbalik ni Jesus sa siyudad sa Jerusalem gigutom siya. 
\v 19 Unya, aduna siyay nakita nga kahoy nga igos sa daplin sa dalan. Busa giduolan niya kini, apan wala siyay nakita nga bunga kondili mga dahon lang. Unya, giingnan niya ang kahoy, “Sukad karon dili ka na gayod makapamunga!” Ug diha-diha nalaya ang kahoy.
\p
\v 20 Sa dihang nakita kini sa iyang mga tinun-an natingala kaayo sila. Miingon sila, “Nganong kalit nga nalaya ang kahoy nga igos?”
\p
\v 21 Mitubag si Jesus kanila, “Ang tinuod, kon adunay kamoy pagtuo ug dili magduha-duha, mahimo usab ninyo ang gibuhat ko sa kahoy nga igos. Ug dili lang kana kondili makamando usab kamo bisan niining bukid, ‘Balhin ngadto sa dagat,’ ug mahitabo kana. 
\v 22 Ang bisan unsa nga inyong pangayoon pinaagi sa inyong pag-ampo madawat gayod ninyo, kon motuo kamo.”
\s1 Ang Pagpangutana sa Katungod ni Jesus
\r (Mar. 11:27-33; Luc. 20:1-8)
\p
\v 23 Misulod pag-usab si Jesus sa templo ug nagtudlo sa mga tawo. Didto adunay kadagkoan sa mga pari ug mga pangulo sa mga Judio nga miduol kaniya ug nangutana, “Unsa ba ang imong katungod sa pagbuhat niining mga butanga dinhi sa templo? Kinsa ba ang naghatag kanimo niini nga katungod?”
\p
\v 24 Mitubag si Jesus kanila, “Mangutana usab ako kaninyo. Ug kon matubag ninyo kini, tubagon ko usab kamo kon unsa ang akong katungod sa pagbuhat niining mga butanga. 
\v 25 Kang kinsa ba naggikan ang katungod ni Juan sa pagbautismo, sa Dios ba o sa tawo?”
\p Naglalisay sila kon unsa ang ilang itubag. Miingon sila, “Kon moingon kita nga ‘Gikan sa Dios,’ moingon siya, ‘Nganong wala kamo motuo kang Juan?’ 
\v 26 Apan kon moingon kita nga ‘Gikan sa tawo,’ delikado kita sa mga tawo kay nagtuo sila nga si Juan propeta sa Dios.”
\p
\v 27 Busa mitubag sila kang Jesus, “Wala kami masayod.”
\p Unya miingon si Jesus kanila, “Kon mao kana dili ko usab kamo sultihan kon diin gikan ang akong katungod sa pagbuhat niini.”
\s1 Ang Sambingay bahin sa Duha ka Managsoon nga Lalaki
\p
\v 28 Miingon usab si Jesus kanila, “Sa inyong huna-huna, unsa man ang buot ipasabot niini? Adunay usa ka tawo nga adunay duha ka anak nga lalaki. Giadtoan niya ang magulang ug giingnan, ‘Anak, adto karon sa atong ubasan ug pagtrabaho.’
\p
\v 29 “Mitubag siya, ‘Dili ko!’ Apan sa kaulahian nausab ang iyang huna-huna ug miadto siya sa ilang ubasan ug nagtrabaho.
\p
\v 30 “Giadtoan usab sa amahan ang manghod ug giingnan usab sama sa iyang giingon sa magulang. Mitubag ang manghod, ‘Oo, tay,’ apan wala siya motuman.
\p
\v 31 “Asa sa duha ang nagtuman sa sugo sa iyang amahan?”
\p Mitubag sila, “Ang magulang.”
\p Miingon si Jesus kanila, “Sa pagkatinuod, nauna pa kaninyo sa pagpasakop sa paghari sa Dios ang mga maniningil ug buhis ug ang mga babaye nga nagbaligya sa ilang dungog. 
\v 32 Kay si Juan nga Tigbautismo mianhi dinhi ug nagtudlo kaninyo sa husto nga pamaagi aron mahimo kamong matarong atubangan sa Dios, apan wala kamo motuo kaniya. Ang mga maniningil ug buhis ug ang mga babaye nga nagbaligya sa ilang dungog mao hinuon ang mituo kaniya. Ug bisan nakita ninyo kini, wala gihapon kamo maghinulsol ug motuo kaniya.”
\s1 Ang Sambingay bahin sa mga Saop
\r (Mar. 12:1-12; Luc. 20:9-19)
\p
\v 33 Miingon si Jesus kanila, “Pamatia ninyo ang usa pa ka sambingay. Adunay usa ka tawo nga adunay yuta nga gipatamnan niya ug ubas. Gipakoral niya kini, ug nagpahimo siyag bangag sa dakong bato aron himuong pug-anan sa ubas. Nagpatukod usab siya ug usa ka balay bantayanan. Pagkahuman gipasaopan niya ang iyang ubasan ug milakaw ngadto sa layong dapit. 
\v 34 Sa panahon na sa pagpamupo sa ubas, gisugo niya ang iyang mga sulugoon ngadto sa mga saop aron sa pagkuha sa iyang bahin sa abot.
\p
\v 35 “Sa pag-abot sa mga sulugoon, gipangdakop sila sa mga saop. Gikulata nila ang usa, gibato ang usa, ug gipatay nila ang usa. 
\v 36 Human niadto nagsugo pag-usab ang tag-iya ug mas daghan pa nga mga sulugoon kaysa nauna. Apan mao gihapon ang ilang gibuhat kanila. 
\v 37 Sa kaulahian gisugo sa tag-iya ang iyang anak. Naghuna-huna siya nga tahoron nila ang iyang anak.
\p
\v 38 “Apan sa pagkakita sa mga saop sa iyang anak, miingon sila, ‘Ania na ang manununod. Dali, patyon nato aron maato ang iyang mapanunod.’ 
\v 39 Busa gidakop nila siya ug gidala didto sa gawas sa ubasan ug gipatay.”
\p
\v 40 Unya nangutana si Jesus, “Kon mobalik ang tag-iya sa ubasan, unsa may iyang buhaton niadtong mga saop?”
\p
\v 41 Mitubag sila, “Pamatyon niya kadtong daotan nga mga saop ug dili gayod niya kaloy-an. Unya pasaopan niya ang iyang ubasan sa mga saop nga mohatag sa iyang bahin matag ani.”
\p
\v 42 Miingon usab si Jesus kanila, “Wala ba ninyo mabasa ang giingon sa Kasulatan?
\q1 “ ‘Ang bato nga gisalikway sa mga panday
\q2 mao gayod hinuon ang nahimong pundasyon.
\q1 Mao kini ang gibuhat sa Ginoo,
\q2 ug kahibulongan kini kanato!’ ”\f + \fr 21:42 \fr*\ft \+xt Sal. 118:22-23\+xt*\ft*\f*
\p
\v 43 “Mao nga timan-i ninyo: Kuhaon gikan kaninyo ang gingharian sa Dios ug ihatag sa mga tawo nga nagtuman sa iyang mga gipabuhat.[ 
\v 44 Si bisan kinsa nga mahulog niini nga bato mabali-balian, apan siya nga mahulogan sa maong bato madugmok gayod.]\f + \fr 21:44 \fr*\ft Ang pipila ka manuskrito wala gilakip kini nga mga pulong.\ft*\f*”
\p
\v 45 Pagkadungog sa kadagkoan sa mga pari ug mga Pariseo sa mga sambingay ni Jesus, nasabtan nila nga sila ang iyang gitumong. 
\v 46 Busa buot na gayod nila nga dakpon si Jesus, apan nahadlok sila sa mga tawo tungod kay giila nila nga propeta si Jesus.
\c 22
\s1 Ang Sambingay bahin sa Kombira
\r (Luc. 14:15-24)
\p
\v 1 Nagtudlo pag-usab si Jesus kanila pinaagi sa sambingay. Miingon siya, 
\v 2 “Ang gingharian sa Langit sama sa nahitabo sa usa ka hari nga nag-andam ug kombira alang sa kasal sa iyang anak nga lalaki. 
\v 3 Gisugo niya ang iyang mga sulugoon nga tawgon na ang mga dinapit. Apan mibalibad sila.
\p
\v 4 “Gisugo usab niya ang uban pa nga mga sulugoon. Miingon siya, ‘Ingna ninyo ang mga dinapit nga naihaw na ang akong mga baka ug ang uban nga mga mananap nga akong gipatambok ug naandam na ang pagkaon. Busa paanhia na sila.’
\p
\v 5 “Apan ang mga dinapit wala magtagad. Ang usa miadto sa iyang uma, ug ang usa sa iyang negosyo. 
\v 6 Ang uban, gidakop nila ang mga sinugo sa hari, gidagmalan nila ug gipatay. 
\v 7 Busa nasuko pag-ayo ang hari. Gisugo niya ang iyang mga sundalo nga pamatyon usab ang nagpatay sa iyang mga sulugoon ug sunogon ang ilang lungsod.
\p
\v 8 “Unya gitawag niya ang iyang mga sulugoon ug miingon, ‘Ang kombira sa kasal andam na, apan ang mga dinapit dili takos nga motambong. 
\v 9 Busa adto na lang kamo sa kadalanan nga naay daghang mangagi ug dapita ninyo ang tanan nga inyong matagboan.’ 
\v 10 Nanglakaw ang mga sulugoon ug nangadto sa kadalanan, ug ang tanan nga ilang natagboan, maayo man o daotan, gipangdapit nila. Ug napuno sa mga dinapit ang hawanan sa kombira.
\p
\v 11 “Unya misulod ang hari kay gusto niya nga mahimamat ang iyang mga bisita. Didto aduna siyay nakita nga usa ka tawo nga wala magsul-ob ug bisti nga alang sa kombira. 
\v 12 Busa miingon ang hari kaniya, ‘Higala, nganong nakasulod ka dinhi nga wala magsul-ob ug bisti nga alang sa kombira?’ Apan ang tawo wala gayod motingog kay wala siyay ikatubag.
\p
\v 13 “Unya miingon ang hari sa iyang mga sulugoon, ‘Gaposa ninyo ang iyang mga kamot ug tiil ug ipagawas didto sa kangitngit. Didto maghilak siya ug magkagot ang iyang ngipon.’ ”
\p
\v 14 Unya miingon si Jesus, “Daghan ang giimbitar sa Dios sa iyang gingharian, apan diyutay ra ang gipili nga makasulod.”
\s1 Ang Pangutana bahin sa Pagbayad ug Buhis
\r (Mar. 12:13-17; Luc. 20:20-26)
\p
\v 15 Mibiya ang mga Pariseo ug nagplano sila kon unsaon nila pagdakop si Jesus pinaagi sa iyang gipanulti. 
\v 16 Unya gisugo nila ang uban sa ilang mga tinun-an ug ang pipila ka tawo ni Herodes. Nangutana sila kang Jesus, “Magtutudlo, nasayod kami nga tinuod ang imong gipanulti. Gitudlo mo sa mga tawo ang kamatuoran bahin sa kabubut-on sa Dios. Ug wala ka magpauyon-uyon sa mga tawo bisan kinsa pa sila. 
\v 17 Alang kanimo, husto ba nga mobayad ug buhis sa Emperador sa Roma o dili?”
\p
\v 18 Apan nahibaloan ni Jesus ang ilang daotang tuyo, busa miingon siya kanila, “Mga tigpakaaron-ingnon! Ngano bang buot man ninyo akong bitikon pinaagi niana nga pangutana? 
\v 19 Pakit-a ninyo ako ug kuwarta nga gigamit sa pagbayad ug buhis.” Ug gidala nila kini kaniya. 
\v 20 Miingon si Jesus kanila, “Kang kinsa ba kining hitsura ug ngalan?”
\p
\v 21 Mitubag sila, “Iya sa Emperador.”
\p Busa miingon si Jesus kanila, “Kon mao kana, ihatag ninyo sa Emperador ang iya sa Emperador, ug sa Dios ang iya sa Dios.”
\p
\v 22 Sa pagkadungog nila sa tubag ni Jesus natingala gayod sila. Busa gibiyaan na lang nila siya.
\s1 Ang Pangutana bahin sa Pagkabanhaw
\r (Mar. 12:18-27; Luc. 20:27-40)
\p
\v 23 Niadtong adlawa, adunay mga Saduseo nga miduol kang Jesus. Kining mga tawhana wala nagtuo nga adunay pagkabanhaw. 
\v 24 Nangutana sila, “Magtutudlo, miingon si Moises nga kon mamatay ang lalaki ug wala silay anak sa iyang asawa, kinahanglan nga ang iyang igsoong lalaki makigminyo sa nabalo aron makaanak siya alang sa iyang igsoon nga namatay.\f + \fr 22:24 \fr*\ft \+xt Deut. 25:5-6\+xt*\ft*\f* 
\v 25 Unya, dinhi kaniadto adunay pito ka managsoon nga lalaki. Ang kamagulangan naminyo, ug namatay nga walay anak. Busa ang balo giminyoan sa sunod nga igsoon. 
\v 26 Kini siya namatay usab ug wala gihapon silay anak. Busa giminyoan na usab sa ikatulo nga igsoon ug mao usab gihapon ang nahitabo kaniya ug sa tanan nga managsoon hangtod sa ikapito. 
\v 27 Sa kataposan ang babaye namatay usab. 
\v 28 Karon, kon moabot na ang pagkabanhaw, kang kinsa man siyang asawa, kay silang tanan naminyo man kaniya?”
\p
\v 29 Miingon si Jesus kanila, “Sayop gayod kamo, kay wala kamo makasabot sa Kasulatan ug sa gahom sa Dios. 
\v 30 Sa adlaw sa pagkabanhaw, ang mga tawo dili na magminyoay tungod kay sama na sila sa mga anghel sa langit. 
\v 31 Karon, ang mahitungod sa pagkabanhaw: wala ba ninyo mabasa ang giingon sa Dios kaninyo diha sa iyang pulong nga nag-ingon, 
\v 32 ‘Ako ang Dios ni Abraham, ang Dios ni Isaac, ug ang Dios ni Jacob?’\f + \fr 22:32 \fr*\ft \+xt Exo. 3:6\+xt*. Kini nagpamatuod nga ang mga namatay mabanhaw.\ft*\f* Ang Dios dili Dios sa mga patay, kondili Dios sa mga buhi.”
\p
\v 33 Sa pagkadungog niini sa mga tawo nahibulong kaayo sila sa iyang pagtulon-an.
\s1 Ang Labing Mahinungdanon nga Sugo
\r (Mar. 12:28-34; Luc. 10:25-28)
\p
\v 34 Sa pagkadungog sa mga Pariseo nga ang mga Saduseo wala gayoy nahimo kang Jesus, nagtigom sila pag-usab ug miduol kaniya. 
\v 35 Usa sa mga magtutudlo sa Kasugoan ang nangutana kang Jesus aron sa pagbitik kaniya. Miingon siya, 
\v 36 “Magtutudlo, unsa ba gayod ang labing mahinungdanon nga sugo diha sa Kasugoan?”
\p
\v 37 Mitubag si Jesus kaniya, “ ‘Higugmaa ang Ginoo nga imong Dios sa tibuok mong kasing-kasing, sa tibuok mong kalag, ug sa tibuok mong huna-huna.’\f + \fr 22:37 \fr*\ft \+xt Deut. 6:5\+xt*\ft*\f* 
\v 38 Mao kini ang labing mahinungdanon nga sugo. 
\v 39 Ug ang ikaduha nga labing mahinungdanon sama sa nahauna: ‘Higugmaa ang imong isigka-tawo sama sa imong paghigugma sa imong kaugalingon.’\f + \fr 22:39 \fr*\ft \+xt Lev. 19:18\+xt*\ft*\f* 
\v 40 Ang tibuok nga Kasugoan ni Moises ug ang mga sinulat sa mga propeta nalangkob niining duha ka sugo.”
\s1 Ang Pangutana bahin sa Mesiyas
\r (Mar. 12:35-37; Luc. 20:41-44)
\p
\v 41 Sa wala pa magbulag-bulag ang mga Pariseo, nangutana si Jesus kanila, 
\v 42 “Unsay inyong huna-huna mahitungod sa Mesiyas? Kang kinsa ba siyang kaliwat?”
\p Mitubag sila, “Kang David.”
\p
\v 43 Unya miingon si Jesus kanila, “Kon kaliwat siya ni David, nganong si David, pinaagi sa Espiritu, nagtawag man kaniya nga ‘Ginoo’? Kay miingon siya,
\q1
\v 44 “ ‘Miingon ang Ginoo sa akong Ginoo,
\q2 “Lingkod dinhi dapit sa akong tuo
\q2 hangtod mapailalom ko kanimo ang imong mga kaaway.” ’\f + \fr 22:44 \fr*\ft \+xt Sal. 110:1\+xt*\ft*\f*
\m
\v 45 Kon gitawag siya ni David nga iyang Ginoo, sa unsang paagi siya nahimong anak ni David?” 
\v 46 Wala gayoy nakatubag kang Jesus sa iyang pangutana. Sukad niadto, wala na gayoy nangahas pa sa pagpangutana kaniya.
\c 23
\s1 Nagpasidaan si Jesus bahin sa mga Tigpakaaron-ingnon
\r (Mar. 12:38-40; Luc. 11:39-52; 20:45-47)
\p
\v 1 Unya misulti si Jesus sa mga tawo ug sa iyang mga tinun-an, 
\v 2 “Ang mga magtutudlo sa Kasugoan ug ang mga Pariseo mao ang gisaligan nga magpasabot sa Kasugoan ni Moises. 
\v 3 Busa tumana ang ilang gitudlo kaninyo, apan ayaw ninyo sunda ang ilang binuhatan tungod kay sukwahi kini sa ilang gipanulti. 
\v 4 Gipatuman nila ang mga tawo sa malisod nga mga tulomanon, apan bisag gamay wala sila motabang aron matuman ang ilang gisugo.
\p
\v 5 “Ang tanan nga gibuhat nila pagpakita-kita lang sa mga tawo. Gipalapad nila ang ilang mga pilakterya\f + \fr 23:5 \fr*\fq pilakterya\fq*\ft : Gamay nga kahon nga butanganan sa mga pinili nga mga pulong gikan sa Kasulatan nga gibugkos sa ilang agtang ug sa ilang bukton.\ft*\f* ug gipatas-an pa nila ang mga gaway-gaway sa sidsid sa ilang mga bisti. 
\v 6 Sa mga kombira ug sa mga sinagoga, gusto gayod nila nga molingkod sa mga lingkoranan nga alang sa mga pinasidunggan. 
\v 7 Sa mga dapit nga tigomanan sa mga tawo, gusto nila nga tahoron sila ug tawgon nga mga ‘Magtutudlo.’
\p
\v 8 “Apan kamo dili angay magpatawag nga ‘Magtutudlo,’ kay managsoon kamo ug usa ra ang inyong magtutudlo. 
\v 9 Dili usab kamo magtawag ‘Amahan’ kang bisan kinsa dinhi sa yuta, kay usa ra gayod ang inyong Amahan, ang Amahan nga langitnon. 
\v 10 Ug dili kamo magpatawag nga ‘Agalon,’ kay usa ra ang inyong agalon ug siya mao ang Mesiyas. 
\v 11 Ang pinaka-labaw kaninyo kinahanglan mahimong inyong sulugoon. 
\v 12 Ang nagpataas sa iyang kaugalingon ipaubos sa Dios. Apan ang nagpaubos sa iyang kaugalingon ipataas sa Dios.
\s1 Ang Pito ka Pasidaan ni Jesus
\p
\v 13 “Alaot kamong mga magtutudlo sa Kasugoan ug kamong mga Pariseo. Ang inyong pagtuo sa Dios pagpakaaron-ingnon lang! Gibabagan ninyo ang mga tawo nga buot magpasakop sa gingharian sa Langit. Kamo mismo dili magpasakop, ug nagpugong pa kamo sa mga tawo nga nagtinguha nga magpasakop. [
\v 14 Alaot kamong mga magtutudlo sa Kasugoan ug mga Pariseo. Ang inyong pagtuo sa Dios pagpakaaron-ingnon lang. Giilog ninyo ang kabtangan sa mga babaye nga balo, ug gitabon-tabonan lang ninyo ang inyong daotang binuhatan pinaagi sa inyong tag-as nga mga pag-ampo. Tungod niini, labaw ang kabug-at sa silot nga ipahamtang kaninyo!]\f + \fr 23:14 \fr*\ft Ang pipila ka manuskrito wala gilakip kini nga mga pulong nga makita sa \+xt Mar. 12:40; Luc. 20:47\+xt*.\ft*\f*
\p
\v 15 “Alaot kamong mga magtutudlo sa Kasugoan ug mga Pariseo. Ang inyong pagtuo sa Dios pagpakaaron-ingnon lang! Gilibot ninyo ang tibuok kalibotan aron makabig ninyo ang bisan usa lang ka tawo sa inyong pagtuo. Apan human ninyo siya makabig gihimo ninyo siyang labaw pa kadaotan kay kaninyo ug angay gayod sa impiyerno.
\p
\v 16 “Alaot kamong mga giya nga buta. Nagtudlo kamo nga ‘kon ang tawo manumpa sa ngalan sa templo, dili kinahanglan nga tumanon niya ang iyang gipanumpaan. Apan kon manumpa siya sa ngalan sa bulawan didto sa templo, kinahanglan nga tumanon gayod niya ang iyang gipanumpaan.’ 
\v 17 Buang-buang ug mga buta kamo! Unsa man ang mas mahinungdanon, ang bulawan o ang templo nga nagpabalaan sa bulawan? 
\v 18 Nagtudlo usab kamo nga ‘kon ang tawo manumpa sa ngalan sa halaran, dili kinahanglan nga tumanon niya ang iyang gipanumpaan. Apan kon manumpa siya sa ngalan sa halad nga anaa sa halaran kinahanglan nga tumanon gayod niya ang iyang gipanumpaan.’ 
\v 19 Mga buta gayod kamo! Unsa man ang mas mahinungdanon, ang halad o ang halaran nga nagpabalaan sa halad? 
\v 20 Mao kana nga kon ang tawo manumpa sa ngalan sa halaran, nanumpa siya sa ngalan sa halaran ug sa tanan nga halad diha niini. 
\v 21 Ug kon ang tawo manumpa sa ngalan sa templo, nanumpa siya sa ngalan sa templo ug sa Dios nga nagpuyo didto. 
\v 22 Ug kon ang tawo manumpa sa ngalan sa langit, nanumpa siya sa ngalan sa trono sa Dios, ug sa Dios nga naglingkod didto.
\p
\v 23 “Alaot kamong mga magtutudlo sa Kasugoan ug mga Pariseo. Ang inyong pagtuo sa Dios pagpakaaron-ingnon lang. Naghatag kamo sa Dios sa inyong ikapulo bisan sa abot sa inyong mga lamas, apan wala ninyo tumana ang mas mahinungdanon nga mga sugo mahitungod sa matarong nga pagkinabuhi, pagkamaluloy-on, ug pagkamasaligon. Angay kamong maghatag sa inyong ikapulo apan dili ninyo pasagdan ang mas mahinungdanon nga mga sugo. 
\v 24 Kamong mga giya nga buta! Gisala ninyo ang mga gagmayng mananap gikan sa inyong imnonon, apan gilamoy ninyo ang mas dako pa nga mananap sama sa kamelyo.
\p
\v 25 “Alaot kamong mga magtutudlo sa Kasugoan ug mga Pariseo. Ang inyong pagtuo sa Dios pagpakaaron-ingnon lang! Kay gihinloan ninyo ang gawas sa tasa ug plato apan sulod sa inyong kasing-kasing labihan kamo kahugaw ug kahakog. 
\v 26 Buta kamong mga Pariseo! Hinloi una ninyo ang sulod nga bahin sa tasa ug plato, ug ang gawas mahimong limpyo usab.\f + \fr 23:26 \fr*\fq Hinloi una ninyo ang sulod nga bahin sa tasa ug plato\fq*\ft : ang buot ipasabot, kinahanglan mahimong hinlo ang inyong mga huna-huna, ug mahimong hinlo usab ang inyong gibuhat ug gisulti.\ft*\f*
\p
\v 27 “Alaot kamong mga magtutudlo sa Kasugoan ug mga Pariseo. Ang inyong pagtuo sa Dios pagpakaaron-ingnon lang! Nahisama kamo sa mga lubnganan nga gipintalan ug puti ug matahom tan-awon sa gawas, apan ang sulod labihan kahugaw ug pulos lang bukog sa patay. 
\v 28 Nahisama gayod kamo niana kay kon tan-awon kamo sa mga tawo murag husto man ang inyong gibuhat apan ang tinuod, pulos pagpakaaron-ingnon lang ug kadaotan ang sulod sa inyong kasing-kasing.
\p
\v 29 “Alaot kamong mga magtutudlo sa Kasugoan ug kamong mga Pariseo. Ang inyong pagtuo sa Dios pagpakaaron-ingnon lang! Nagbuhat kamo sa mga lubnganan sa mga matarong ug mga propeta ug gipatahom ninyo kini, 
\v 30 ug nag-ingon kamo nga kon anaa na kamo kaniadto sa panahon sa inyong mga katigulangan, dili unta ninyo patyon ang mga propeta sama sa ilang gibuhat. 
\v 31 Busa, giangkon ninyo nga mga kaliwat kamo sa mga tawo nga mipatay sa mga propeta.\f + \fr 23:31 \fr*\ft Isip kaliwat napanunod nila ang ilang daotang batasan.\ft*\f* 
\v 32 Sige, taposa ninyo ang gisugdan sa inyong mga katigulangan!
\p
\v 33 “Sama kamo sa mga bitin. Kaliwat kamo sa mga malala nga bitin. Dili gayod kamo makaikyas sa silot didto sa impiyerno. 
\v 34 Busa paminaw kamo! Padalhan ko kamo ug mga propeta, mga maalamon nga tawo, ug mga magtutudlo. Ang uban kanila pamatyon ninyo. Ipalansang ninyo sila sa krus. Ug ang uban bunalan ninyo diha sa inyong mga sinagoga; ug kon molayas sila, gukoron ninyo sila bisan asa nga dapit. 
\v 35 Tungod niini silotan gayod kamo sa inyong pagpamatay sa tanang mga tawo nga matarong gikan kang Abel hangtod kang Zacarias nga anak ni Baraquias, nga inyong gipatay didto sa dapit nga gitaliwad-an sa templo ug sa halaran. 
\v 36 Sa pagkatinuod, kamong mga tawo niini nga panahon mao ang manubag niining tanang mga sala.
\s1 Ang Paghigugma ni Jesus sa mga Taga-Jerusalem
\r (Luc. 13:34-35)
\p
\v 37 “Kamo nga mga taga-Jerusalem, ngano man nga gibato ninyo ug gipamatay ang mga propeta sa Dios nga gipadala diha kaninyo? Dugay na akong nagtinguha nga tigomon kamo ug atimanon, sama sa himungaan nga nagtigom sa iyang mga piso ilalom sa iyang mga pako, apan dili ninyo kini gusto! 
\v 38 Karon, biyaan sa hingpit inyong balay ug mamingaw kini. 
\v 39 Kay dili na gayod ninyo ako makita hangtod nga moingon kamo, ‘Gipanalanginan sa Ginoo ang iyang pinadala.’\f + \fr 23:39 \fr*\ft \+xt Sal. 118:26\+xt*\ft*\f*”
\c 24
\s1 Ang Pagkaguba sa Templo
\r (Mar. 13:1-2; Luc. 21:5-6)
\p
\v 1 Migawas si Jesus sa templo ug samtang naglakaw siya miduol kaniya ang iyang mga tinun-an ug gitudlo nila kaniya ang templo. 
\v 2 Miingon si Jesus kanila, “Tan-awa ninyo kining tanan. Sa pagkatinuod, maguba kini ug wala gayoy bisan usa ka bato nga magpabilin ibabaw sa laing bato.”
\s1 Ang mga Kasamok ug mga Paglutos
\r (Mar. 13:3-13; Luc. 21:7-19)
\p
\v 3 Samtang naglingkod si Jesus didto sa Bukid sa mga Olibo, miduol kaniya ang iyang mga tinun-an nga sila-sila lang. Miingon sila, “Sultihi kami kon kanus-a mahitabo ang imong giingon? Ug unsa ba ang mga timailhan nga ikaw hapit na mobalik dinhi ug nga kataposan na sa kalibotan?”
\p
\v 4 Mitubag si Jesus kanila, “Pagbantay nga walay makapahisalaag kaninyo. 
\v 5 Kay daghan ang moabot ug moingon nga sila mao ako, kay moingon sila nga sila mao ang Mesiyas, ug daghan ang ilang mapahisalaag. 
\v 6 Makadungog kamo nga adunay mga gira nga duol kaninyo ug makabalita kamo nga didto sa layo adunay gira usab. Apan ayaw kamo kahadlok. Kinahanglan gayod nga mahitabo kini, apan dili pa kini mao ang kataposan. 
\v 7 Makig-gira ang nasod batok sa laing nasod ug ang gingharian batok sa laing gingharian. Moabot ang mga linog ug kagutom sa nagkalain-laing mga dapit. 
\v 8 Kining tanan sinugdanan pa lang sa mga kalisod nga moabot nga sama sa gibating kasakit sa babayeng nagbati.
\p
\v 9 “Nianang panahona dumtan kamo sa mga tawo tungod kay kamo akong mga tinun-an. Dakpon nila kamo ug itugyan sa mga tawo aron silotan ug ang uban kaninyo patyon. 
\v 10 Ug kon moabot na ang mga paglutos, daghan ang motalikod sa ilang pagtuo. Dumtan nila ug luiban ang ilang isigka-tumutuo. 
\v 11 Motungha ang mga mini nga propeta ug daghan ang ilang mapahisalaag. 
\v 12 Ug tungod sa pagdaghan sa kadaotan, mobugnaw ang gugma sa kadaghanan sa mga tumutuo. 
\v 13 Apan ang magpadayon sa pagsunod kanako hangtod sa kataposan mao ang maluwas. 
\v 14 Ug sa dili pa moabot ang kataposan, iwali ngadto sa tibuok kalibotan ang Maayong Balita mahitungod sa paghari sa Dios aron mahibalo ang tanan nga katawhan.
\s1 Ang Makalilisang nga Talan-awon
\r (Mar. 13:14-23; Luc. 21:20-24)
\p
\v 15 “Ug makita ninyo nga mahitabo ang gitagna sa propeta nga si Daniel bahin sa dulomtanan nga butang nga mahimong hinungdan sa pagbiya sa Templo.\f + \fr 24:15 \fr*\ft \+xt Dan. 9:27; 11:31; 12:11\+xt*\ft*\f* (Alang sa magbabasa: sabta ang kahulogan niini.) Ug kon makita ninyo kini nga anaa na sa Balaang Dapit, 
\v 16 kamo nga anaa sa Judea kinahanglan mokalagiw ngadto sa kabukiran. 
\v 17 Ang tawo nga naa sa gawas sa iyang balay dili na kinahanglan nga mosulod pa aron sa pagkuha sa iyang mga kabtangan. 
\v 18 Ang atua didto sa uma kinahanglan nga dili na mopauli pa aron sa pagkuha sa iyang bisti. 
\v 19 Alaot ang mga mabdos ug ang mga inahan nga nagpasuso nianang mga adlawa.\f + \fr 24:19 \fr*\fq Alaot ang mga mabdos ug…nagpasuso: \fq*\ft alaot sila tungod kay maglisod sila sa pagkagiw nianang tungora.\ft*\f* 
\v 20 Pag-ampo kamo nga ang inyong pagkagiw dili mahitabo sa tingtugnaw o sa Adlaw nga Igpapahulay. 
\v 21 Kay nianang panahona moabot ang labing pait nga pag-antos nga wala pa mahitabo sukad sa sinugdan sa kalibotan, ug dili na mahitabo pag-usab ang sama niini bisan kanus-a.
\p
\v 22 “Kon kadtong mga adlawa wala pamub-i sa Dios, wala gayoy maluwas nga tawo. Apan tungod sa iyang kaluoy sa iyang mga pinili, gipamub-an sa Dios kadtong mga adlawa. 
\v 23 Busa kon adunay moingon kaninyo, ‘Ania na ang Mesiyas!’ o kaha ‘Atua siya!’ ayaw kamo pagtuo. 
\v 24 Kay motungha ang dili tinuod nga mga mesiyas ug ang mini nga mga propeta. Mohimo silag mga milagro ug kahibulongan nga mga buhat sa katuyoan nga mapahisalaag, kon mahimo, bisan pa ang mga pinili sa Dios. 
\v 25 Timan-i nga gipasidan-an ko na kamong daan mahitungod niining mga panghitaboa.
\p
\v 26 “Busa kon adunay mga tawo nga moingon kaninyo, ‘Ang Mesiyas atua sa kamingawan,’ ayaw kamo pag-adto. Ug kon adunay moingon, ‘Anaa siya sa sulod,’\f + \fr 24:26 \fr*\fq Anaa siya sa sulod\fq*\ft : tingali ang buot ipasabot, anaa siya uban sa iyang tinago nga grupo.\ft*\f* ayaw gayod kamo pagtuo. 
\v 27 Kay kon ang Anak sa Tawo mobalik na, makakita ang tanan tungod kay mahisama kini sa kilat nga kon mokilab makita gikan sa sidlakan hangtod sa kasadpan. 
\v 28 Adunay panultihon, ‘Kon asa ang patayng lawas, atua magtigom ang mga buwitre.’
\s1 Ang Pagbalik ni Jesus sa Kalibotan
\r (Mar. 13:24-27; Luc. 21:25-28)
\p
\v 29 “Pagkahuman sa mga kasakitan nianang panahona,
\q1 “ ‘mawad-an ug kahayag ang adlaw,
\q2 ang bulan dili na modan-ag,
\q2 ug ang mga bitoon mangahulog.
\q1 Ang mga butang\f + \fr 24:29 \fr*\fq butang\fq*\ft : sa literal, \ft*\fqa gahom.\fqa*\f* sa kalangitan pahisalaagon
\q2 gikan sa ilang naandan nga agianan.’\f + \fr 24:29 \fr*\ft \+xt Isa. 13:10; 34:4\+xt*\ft*\f*
\p
\v 30 “Unya makita diha sa langit ang ilhanan sa iyang pagbalik, ug manghilak ang tanang tawo sa kalibotan tungod niini. Ug makita nila ang Anak sa Tawo nga moabot gikan sa mga panganod uban sa gahom ug dakong himaya. 
\v 31 Sa makusog nga tingog sa trumpeta sugoon niya ang mga anghel sa pagtigom sa iyang mga pinili gikan sa tanang dapit sa kalibotan.
\s1 Ang Pagtulon-an bahin sa Kahoy nga Igos
\r (Mar. 13:28-31; Luc. 21:29-33)
\p
\v 32 “Kuha-i ninyo ug pagtulon-an ang mahitungod sa kahoy nga igos. Kon ang iyang mga sanga manalingsing na, timailhan kini ninyo nga hapit na ang tag-init. 
\v 33 Sa ingon usab nga pamaagi, kon makita ninyo nga nahitabo na ang tanan niining akong gisulti kaninyo, mahibaloan ninyo nga hapit na ako mobalik. 
\v 34 Sa pagkatinuod, matuman kining tanan sa dili pa mawala kini nga henerasyon. 
\v 35 Mawala ang langit ug ang yuta, apan ang akong mga pulong dili mawala.
\s1 Walay Nahibalo kon Kanus-a gayod Mobalik si Jesus
\r (Mar. 13:32-37; Luc. 17:26-30, 34-36)
\p
\v 36 “Wala gayoy nasayod mahitungod sa adlaw o oras sa akong pag-abot, bisan ang mga anghel sa langit o Anak, gawas lang sa Amahan. 
\v 37 Ang buhaton sa mga tawo sa panahon nga ang Anak sa Tawo mobalik, mahisama sa gibuhat sa mga tawo sa panahon ni Noe. 
\v 38 Kay sa wala pa molunop wala silay laing gibuhat kondili ang pagpalabig kaon, inom, ug pagminyoay hangtod sa adlaw nga si Noe misulod sa arka. 
\v 39 Wala gayod sila masayod kon unsa ang mahitabo hangtod nga milunop ug nalumos silang tanan. Ingon usab niini ang mahitabo kon ang Anak sa Tawo moabot na. 
\v 40 Nianang mga adlawa posible nga mahitabo nga adunay duha ka lalaki nga maabtan nga nagtrabaho sa uma; ang usa kuhaon ug ang usa mabilin. 
\v 41 Ug posible usab nga adunay duha ka babaye nga maggaling; ang usa kuhaon ug ang usa mabilin.
\p
\v 42 “Busa pagbantay kamo, kay wala kamo mahibalo kon kanus-a moabot ang inyong Ginoo. 
\v 43 Timan-i ninyo kini: kon nahibalo ang tagbalay kon unsang orasa sa gabii moabot ang kawatan, sigurado nga magbantay siya aron dili makasulod sa iyang balay ang kawatan. 
\v 44 Busa mangandam gayod kamo, kay sa oras nga wala ninyo damha, mobalik ako, nga Anak sa Tawo.
\s1 Ang Sulugoon nga Kasaligan
\r (Luc. 12:41-48)
\p
\v 45 “Ang kasaligan ug maalamon nga sulugoon mao ang gipiyalan sa agalon nga magdumala sa kauban niyang mga sulugoon. Siya ang maghatag kanila sa ilang pagkaon sa husto nga oras. 
\v 46 Bulahan kadtong sulugoon nga sa pagbalik sa iyang agalon maabtan nga naghimo sa iyang buluhaton. 
\v 47 Sigurado gayod nga padumalahon siya sa tanang butang sa iyang agalon. 
\v 48 Apan alaot ang dili maayo nga sulugoon nga sa paggikan sa iyang agalon maghuna-huna nga dugay pa kining mobalik, 
\v 49 busa magsugod siya sa pagdagmal sa iyang kauban nga mga sulugoon ug mouban ug kaon ug inom sa mga palahubog. 
\v 50 Moabot ang iyang agalon sa oras nga wala gayod niya damha, 
\v 51 ug labihan kabug-at ang silot nga iyang madawat.\f + \fr 24:51 \fr*\fq ug labihan kabug-at ang silot nga iyang madawat\fq*\ft : sa literal, \ft*\fqa ug tadtaron siya.\fqa*\f* Iipon siya sa mga tigpakaaron-ingnon. Didto mohilak siya ug magkagot ang iyang mga ngipon.”
\c 25
\s1 Ang Sambingay bahin sa Napulo ka mga Dalaga
\p
\v 1 “Nianang adlawa\f + \fr 25:1 \fr*\fq Nianang adlawa\fq*\ft : tingali ang buot ipasabot, ang pagbalik ni Ginoong Jesus. Tan-awa ang \+xt Mat. 24:35\+xt*.\ft*\f* mahisama ang gingharian sa Langit sa napulo ka mga dalaga nga nagdala sa ilang mga suga aron mosugat sa pamanhonon. 
\v 2 Ang lima kanila danghag ug ang laing lima maalamon. 
\v 3 Ang lima nga danghag nagdala sa ilang mga suga, apan wala sila magdala ug reserba nga lana. 
\v 4 Ang mga dalaga nga maalamon nagdala usab sa ilang mga suga ug nagdala pa gayod ug dugang nga lana. 
\v 5 Ug tungod kay nadugay ang pamanhonon nagduka ug nakatulog silang tanan.
\p
\v 6 “Sa tungang gabii na adunay misinggit, ‘Ania na ang pamanhonon! Dali kamo, sugata ninyo siya.’
\p
\v 7 “Ang napulo ka mga dalaga namangon ug giandam nila ang ilang mga suga. 
\v 8 Unya ang mga dalaga nga danghag miingon sa mga maalamon, ‘Hatagi kami sa inyong lana kay kapalongon na ang among suga.’
\p
\v 9 “Apan mitubag ang mga maalamon, ‘Dili mahimo, kay kon hatagan namo kamo managsama na kita nga kulangon sa lana. Adto na lang kamo sa mga tindahan ug palit ug alang kaninyo.’
\p
\v 10 “Sa paggikan nila aron mopalit ug lana mao usab ang pag-abot sa pamanhonon. Ang lima nga maalamon nanguban kaniya sa kombira. Pagsulod na nila, gisirad-an dayon ang pultahan.
\p
\v 11 “Pagkataud-taod miabot usab ang lima ka mga dalaga nga mipalit ug lana, ug nanawag sila, ‘Sir, Sir, pasudla kami.’
\p
\v 12 “Apan mitubag ang pamanhonon, ‘Ang tinuod, wala ako makaila kaninyo.’ 
\p
\v 13 “Mao nga pangandam kamo kay wala gayod kamo masayod kon unsa ang adlaw o oras sa akong pag-abot.
\s1 Ang Sambingay bahin sa Tulo ka Sulugoon
\r (Luc. 19:11-27)
\p
\v 14 “Ang paghari sa Dios sama sa usa ka tawo nga hapit nang moadto sa lain nga dapit. Busa gitawag niya ang iyang mga sulugoon ug gitugyan kanila ang iyang kuwarta aron inegosyo nila. 
\v 15 Ang matag-usa kanila gihatagan niya sumala sa ilang abilidad sa pagnegosyo. Ang usa gihatagan niya ug lima ka puntil nga plata, ang usa duha ka puntil nga plata, ug ang usa gihatagan niya ug usa ka puntil na plata. Unya milakaw siya. 
\v 16 Ang sulugoon nga nakadawat ug 5,000 nagnegosyo dayon ug nakaginansya siya ug 5,000. 
\v 17 Mao usab ang gibuhat sa nakadawat ug 2,000. Nakaginansya usab siya ug 2,000. 
\v 18 Apan ang nakadawat ug 1,000 milakaw ug gilubong niya sa yuta ang kuwarta nga gihatag sa iyang agalon aron unta inegosyo.
\p
\v 19 “Human sa taas nga panahon mibalik ang ilang agalon ug gitawag niya ang iyang mga sulugoon aron magsuma sila sa iyang kuwarta nga gipanegosyo kanila. 
\v 20 Ang sulugoon nga nakadawat ug 5,000 miduol ug mihatag sa iyang agalon sa 5,000 nga kapital apil ang 5,000 nga iyang ginansya. Miingon siya, ‘Sir, dili ba gihatagan mo man ako ug 5,000? Ania, nakaginansya pa gayod ako ug 5,000.’
\p
\v 21 “Ug miingon ang iyang agalon, ‘Maayo ka nga sulugoon! Kasaligan ka! Ug tungod kay kasaligan ka man ug maayong magpalambo sa gamay nga kantidad, karon piyalan ka nako sa mas dako pa gayod nga kantidad. Dali, paglipay uban kanako!’
\p
\v 22 “Ang sulugoon nga nakadawat ug 2,000 miduol usab. Miingon siya sa iyang agalon, ‘Dili ba gihatagan mo man ako ug 2,000? Ania, nakaginansya usab ako ug 2,000!’
\p
\v 23 “Miingon ang iyang agalon, ‘Maayo ka nga sulugoon! Kasaligan ka! Ug tungod kay kasaligan ka ug maayong magpalambo sa gamay nga kantidad, karon piyalan ka nako sa mas dako pa gayod nga kantidad. Dali, paglipay uban kanako!’
\p
\v 24 “Miduol usab ang sulugoon nga nakadawat ug 1,000. Miingon siya, ‘Sir, nahibaloan ko nga isog ka ug walay kaluoy, kay nanguha ka sa ani bisan dili ikaw ang nagtanom ug nanguha ka sa ginansya nga gihagoan sa uban. 
\v 25 Busa nahadlok ako, ug gilubong ko na lang sa yuta ang imong kuwarta. Ania, ibalik ko kini.’
\p
\v 26 “Miingon ang iyang agalon, ‘Daotan ka ug tapolan nga sulugoon! Nahibalo ka man diay nga nanguha ako sa ani bisan dili ako ang nagtanom ug nanguha sa ganansya nga gihagoan sa uban, 
\v 27 gibangko mo unta ang akong kuwarta aron nga sa akong pagbalik makuha ko lakip na ang iyang tubo.’
\p
\v 28 “Ug unya miingon siya sa uban nga mga sulugoon, ‘Sige kuhaa ninyo ang iyang kuwarta ug ihatag sa sulugoon nga adunay 10,000. 
\v 29 Kay ang kasaligan hatagan pa gayod aron modaghan pa ang gitugyan kaniya; apan ang dili kasaligan, bisan ang gamay nga gitugyan kaniya kuhaon pa. 
\v 30 Ang sulugoon nga walay kapuslanan ilabay sa gawas, didto sa kangitngit, diin mohilak siya ug magkagot ang iyang mga ngipon.’
\s1 Ang Kataposan nga Paghukom
\p
\v 31 “Kon ang Anak sa Tawo moabot na ingon nga Hari, inubanan sa tanang anghel, molingkod unya siya sa iyang harianon nga trono. 
\v 32 Tigomon niya sa iyang atubangan ang tanang katawhan sa kalibotan. Unya bahinon niya sila sama sa gihimo sa magbalantay ngadto sa mga karnero ug mga kanding. 
\v 33 Ang mga tawo nga nagsunod kaniya ipahimutang niya sa iyang tuo, ug ang mga tawo nga wala nagsunod kaniya ipahimutang niya sa iyang wala.\f + \fr 25:33 \fr*\ft Sa literal: \ft*\fqa Ang mga karnero ibutang sa tuo, ug ang mga kanding ibutang sa wala.\fqa*\f*
\p
\v 34 “Pagkahuman, moingon ang Hari sa mga tawo sa iyang tuo, ‘Kamo nga gipanalanginan sa Dios nga akong Amahan, angkona ninyo ang gingharian nga giandam alang kaninyo sukad pa sa pagbuhat sa kalibotan. 
\v 35 Kay sa dihang gigutom ako inyo akong gipakaon, ug sa dihang giuhaw ako inyo akong gipainom. Sa dihang nahimo akong dumuduong gipadayon ninyo ako sa inyong balay; 
\v 36 sa dihang wala akoy bisti inyo akong gibistihan; sa dihang nagsakit ako inyo akong giatiman; ug sa dihang gipriso ako inyo akong gibisitahan.’
\p
\v 37 “Unya motubag ang mga matarong nga naa sa tuo, ‘Ginoo, kanus-a ka ba namo nakita nga gigutom ug among gipakaon, o giuhaw ug among gipainom? 
\v 38 Kanus-a ka ba namo nakita nga nahimong dumuduong ug gipadayon sa among balay, o walay bisti ug among gibistihan? 
\v 39 Kanus-a ka ba namo nakita nga nagsakit o napriso ug among gibisitahan?’
\p
\v 40 “Unya motubag ang Hari, ‘Ang tinuod, sa dihang gibuhat ninyo kini ngadto sa usa sa labing ubos nako nga mga igsoon, gibuhat usab ninyo kini kanako.’
\p
\v 41 “Unya moingon na usab ang Hari sa mga tawo sa iyang wala, ‘Pahawa kamo dinhi, kamong mga tinunglo sa Dios! Didto kamo sa kalayo nga nagdilaab sa walay kataposan nga giandam alang sa Yawa ug sa iyang mga anghel. 
\v 42 Kay gigutom ako apan wala ninyo ako pakan-a, giuhaw ako apan wala ninyo ako paimna. 
\v 43 Sa dihang nahimo akong dumuduong wala ninyo ako padayona sa inyong balay; sa dihang wala akoy bisti wala ninyo ako bistihi; sa akong pagsakit ug pagkapriso wala ninyo ako atimana.’
\p
\v 44 “Unya motubag sila, ‘Ginoo, kanus-a ka ba namo nakita nga gigutom o giuhaw, o langyaw, o walay bisti, o nagsakit, o napriso ug wala kami motabang kanimo?’
\p
\v 45 “Ug motubag usab ang Hari, ‘Ang tinuod, sa dihang wala ninyo tabangi ang usa sa labing ubos nako nga mga igsoon, sama ra nga wala ninyo ako tabangi.’
\p
\v 46 “Ug kining mga tinunglo papahawaon ug silotan hangtod sa kahangtoran. Apan ang mga matarong hatagan ug kinabuhi nga walay kataposan.”
\c 26
\s1 Ang Plano sa Pagpatay kang Jesus
\r (Mar. 14:1-2; Luc. 22:1-2; Juan 11:45-53)
\p
\v 1 Human sa pagpanudlo ni Jesus niadto, miingon siya sa iyang mga tinun-an, 
\v 2 “Nahibaloan ninyo nga duha na lang ka adlaw ug moabot na ang Pista sa Paglabay sa Anghel, ug ang Anak sa Tawo itugyan na ngadto sa mga tawo aron ilansang sa krus.”
\p
\v 3 Niadtong higayona usab nagtigom ang kadagkoan sa mga pari ug ang mga pangulo sa mga Judio didto sa palasyo ni Caifas, ang pangulong pari. 
\v 4 Gihisgotan nila kon unsaon nila pagdakop si Jesus nga dili mahibaloan sa mga tawo, ug ingon man ang pagpatay kaniya. 
\v 5 Miingon sila, “Dili lang nato kini buhaton sa panahon sa pista, kay basig magkagubot ang mga tawo.”
\s1 Gibuboan ang ulo ni Jesus ug Pahumot
\r (Mar. 14:3-9; Juan 12:1-8)
\p
\v 6 Sa dihang didto si Jesus sa lungsod sa Betania, sa balay ni Simon nga kanhi adunay ngilngig nga sakit sa panit,\f + \fr 26:6 \fr*\fq ngilngig nga sakit sa panit\fq*\ft : \+xt Mat. 8:2\+xt*.\ft*\f* 
\v 7 adunay miduol kaniya nga usa ka babaye. Aduna siyay dala nga gamayng tibod nga alabastro nga adunay sulod nga mahalon kaayo nga pahumot. Samtang nagkaon si Jesus Gibuboan ug pahumot niadtong babaye ang iyang ulo.\f + \fr 26:7 \fr*\ft Tingali gibuhat niya kini isip pagpasidungog kang Jesus.\ft*\f*
\p
\v 8 Sa pagkakita niadto sa mga tinun-an nangasuko sila ug miingon, “Nganong giusikan man kana niya? 
\v 9 Ikabaligya unta kana sa dako nga kantidad ug ang halin ikahatag ngadto sa mga kabos!”
\p
\v 10 Nahibaloan ni Jesus kon unsa ang ilang gisulti, busa miingon siya kanila, “Nganong gisamok ninyo siya? Maayo kining iyang gibuhat kanako. 
\v 11 Ang mga kabos kanunay ninyong ikauban, apan ako dili ninyo kanunayng ikauban. 
\v 12 Gibuboan niya ug pahumot ang akong lawas isip pag-andam sa akong paglubong. 
\v 13 Sa pagkatinuod, bisan asa isangyaw ang Maayong Balita sa tibuok kalibotan, ang iyang gibuhat kanako mahisgotan usab isip handomanan kaniya.”
\s1 Nakigsabot si Judas sa Pagtugyan kang Jesus
\r (Mar. 14:10-11; Luc. 22:3-6)
\p
\v 14 Unya, ang usa sa dose ka tinun-an nga ginganlan ug Judas Iscariote miadto sa mga kadagkoan sa mga pari. 
\v 15 Miingon siya kanila, “Pila man ang inyong ibayad kanako kon itugyan ko kaninyo si Jesus?” Gihatagan dayon nila si Judas ug 30 kabuok kuwarta nga pilak. 
\v 16 Sukad niadto, nangita siya ug kahigayonan sa pagtugyan kang Jesus kanila.
\s1 Nagsulti si Jesus nga adunay Magluib Kaniya
\r (Mar. 14:12-21; Luc. 22:7-14, 21-23; Juan 13:21-30)
\p
\v 17 Sa unang adlaw sa Pista sa Pan nga Walay Patubo, miduol kang Jesus ang iyang mga tinun-an ug nangutana, “Asa man ang imong gusto nga mag-andam kami ug panihapon sa Pista sa Paglabay sa Anghel?”
\p
\v 18 Mitubag si Jesus kanila, “Adto kamo sa Jerusalem, didto sa tawo nga akong isulti kaninyo, ug ingna ninyo siya, ‘Ang magtutudlo nag-ingon nga miabot na ang panahon nga siya patyon. Magsaulog siya dinhi sa imong balay sa Pista sa Paglabay sa Anghel uban sa iyang mga tinun-an.’ ” 
\v 19 Gituman kini sa mga tinun-an ni Jesus, ug giandam nila didto ang panihapon alang sa Pista.
\p
\v 20 Sa dihang kilom-kilom na, nanihapon si Jesus uban ang dose ka tinun-an. 
\v 21 Samtang nangaon sila, miingon si Jesus, “Sa pagkatinuod, sultihan ko kamo nga usa kaninyo ang magluib kanako.”
\p
\v 22 Sa pagkadungog niadto sa iyang mga tinun-an naguol gayod sila ug nagpulipuli silag pangutana kaniya, “Ginoo, dili ako, di ba?”
\p
\v 23 Mitubag si Jesus kanila, “Ang usa nga uban kanako nga nagtuslob ug pan sa yahong mao ang moluib kanako. 
\v 24 Ang Anak sa Tawo pagapatyon sumala sa nasulat sa Kasulatan, apan alaot ang tawo nga magluib kaniya. Maayo pa kaniya nga wala siya matawo.”
\p
\v 25 Unya miingon ang maluibon nga si Judas, “Magtutudlo, dili ako, di ba?”
\p Mitubag si Jesus kaniya, “Ikaw ang nagsulti niana.”
\s1 Ang Kataposang Panihapon
\r (Mar. 14:22-26; Luc. 22:14-20; 1 Cor. 11:23-25)
\p
\v 26 Samtang nangaon sila, mikuha si Jesus ug pan. Gipasalamatan niya kini sa Dios ug unya gipikas-pikas. Pagkahuman gihatag niya sa iyang mga tinun-an ug miingon, “Pagkuha kamo ug kan-a, mao kini ang akong lawas.”
\p
\v 27 Unya mikuha siya ug ilimnon sa kopa, nagpasalamat sa Dios, ug gihatag kanila nga nag-ingon, “Panginom kamong tanan niini, 
\v 28 tungod kay mao kini ang akong dugo nga iula\f + \fr 26:28 \fr*\fq iula\fq*\ft : sa literal, \ft*\fqa ibubo.\fqa*\f* aron mapasaylo ang mga sala sa daghang mga tawo. Kini nagpamatuod nga adunay bag-o na nga kasabotan ang Dios ngadto sa tawo. 
\v 29 Sultihan ko kamo, dili na ako moinom pag-usab niini nga ilimnon nga gikan sa ubas hangtod sa adlaw nga moinom ako sa bag-o nga ilimnon uban kaninyo didto sa gingharian sa akong Amahan.”
\p
\v 30 Unya miawit sila ug mga pagdayeg sa Dios, ug pagkahuman nangadto sila sa Bukid sa mga Olibo.
\s1 Gitagna ni Jesus nga Ilimod Siya ni Pedro
\r (Mar. 14:27-31; Luc. 22:31-34; Juan 13:36-38)
\p
\v 31 Miingon si Jesus kanila, “Karong gabhiona tanan kamo mobiya kanako, kay nag-ingon sa Kasulatan:
\q1 “ ‘Patyon ko ang magbalantay
\q2 ug magkatibulaag ang mga karnero.’\f + \fr 26:31 \fr*\ft \+xt Zac. 13:7\+xt*\ft*\f*
\m
\v 32 Apan human ako mabanhaw, mouna ako kaninyo didto sa Galilea.”
\p
\v 33 Miingon si Pedro kang Jesus, “Bisan pag silang tanan mobiya kanimo, ako dili gayod!”
\p
\v 34 Miingon si Jesus kaniya, “Ang tinuod, karong gabhiona, sa dili pa motuktugaok ang manok, ilimod mo na ako sa makatulo.”
\p
\v 35 Mitubag si Pedro, “Dili ko gayod ikaw ilimod bisan patyon pa nila ako uban kanimo!” Mao usab kini ang gisulti sa tanang mga tinun-an.
\s1 Nag-ampo si Jesus didto sa Getsemane
\r (Mar. 14:32-42; Luc. 22:39-46)
\p
\v 36 Unya nangadto sila sa dapit nga ginganlag Getsemane. Sa pag-abot nila didto, miingon si Jesus sa iyang mga tinun-an, “Panglingkod kamo dinhi samtang mag-ampo ako didto sa unahan.” 
\v 37 Gidala niya si Pedro ug ang duha ka anak ni Zebedeo. Naguol gayod si Jesus.
\p
\v 38 Ug miingon siya kanila, “Mora akog mamatay sa hilabihang kaguol. Pabilin kamo dinhi ug pagtukaw uban kanako.”
\p
\v 39 Unya miadto pa gayod siya sa unahan; miluhod siya ug nag-ampo. Miingon siya, “Amahan, kon mahimo ayaw ipadangat kining umaabot nako nga pag-antos. Apan dili ang akong pagbuot ang angay matuman kondili ang imong kabubut-on.”
\p
\v 40 Gibalikan ni Jesus ang iyang mga tinun-an ug naabtan niya sila nga nangatulog. Miingon siya kang Pedro, “Dili ba gayod kamo makatukaw uban kanako bisan sa usa lang ka oras? 
\v 41 Pagtukaw kamo ug pag-ampo nga dili kamo madaog sa pagsulay. Buot sa inyong espiritu apan luya ang inyong lawas.”
\p
\v 42 Milakaw pag-usab si Jesus sa unahan ug nag-ampo, “Amahan, kon kinahanglan nga atubangon ko kini nga pag-antos, ang imong kabubut-on mao ang matuman.”
\p
\v 43 Pagkahuman mibalik siya pag-usab sa iyang mga tinun-an ug naabtan gihapon niya sila nga nangatulog. Kay katulgon kaayo sila.
\p
\v 44 Gibiyaan sila pag-usab ni Jesus, milakaw siya sa unahan ug nag-ampo. Ikatulo na niya kini nga pag-ampo ug mao gihapon ang iyang giampo.
\p
\v 45 Unya mibalik siya didto sa iyang mga tinun-an ug miingon, “Nangatulog pa ba gihapon kamo ug nagpahulay? Tan-awa ninyo! Mao na kini ang panahon nga ang Anak sa Tawo itugyan ngadto sa mga makasasala. 
\v 46 Tana! Tan-awa, ania na ang tawo nga magluib kanako.”
\s1 Ang Pagdakop kang Jesus
\r (Mar. 14:43-50; Luc. 22:47-53; Juan 18:3-12)
\p
\v 47 Samtang nagsulti pa si Jesus, miabot si Judas nga usa sa dose ka mga tinun-an. Uban kaniya ang daghang mga tawo nga nagdala ug mga espada ug mga bunal. Gisugo sila sa kadagkoan sa mga pari ug pangulo sa mga Judio. 
\v 48 Nakigsabot nang daan ang maluibon nga si Judas sa mga modakop kang Jesus kon unsa ang iyang buhaton nga timailhan: “Ang tawo nga akong hagkan mao ang inyong gipangita. Dakpa ninyo siya.” 
\v 49 Busa sa pag-abot ni Judas, midiretso siya ngadto kang Jesus ug miingon, “Magtutudlo, maayong gabii.” Ug gihagkan niya siya.
\p
\v 50 Miingon si Jesus kaniya, “Higala, sige, buhata na kon unsa ang imong gianhi dinhi.”
\p Giduol nila si Jesus ug gidakop. 
\v 51 Usa sa mga kauban ni Jesus miibot sa iyang espada ug gitigbas niya ang sulugoon sa ang pangulong pari ug naputol ang dalunggan niini.
\p
\v 52 Miingon si Jesus kaniya, “Ibalik sa sakoban ang imong espada! Ang mogamit ug espada sa espada usab mamatay. 
\v 53 Wala ka ba masayod nga makapangayo akog tabang sa akong Amahan ug diha-diha padad-an niya ako ug dose ka batalyon nga mga anghel? 
\v 54 Apan kon buhaton ko kana, unsaon man pagkatuman sa Kasulatan nga kini kinahanglan nga mahitabo?”
\p
\v 55 Unya miingon si Jesus sa mga tawo, “Tulisan ba ako nga kinahanglan gayod nga magdala pa kamog mga espada ug mga bunal sa pagdakop kanako? Adlaw-adlaw didto ako sa templo nga nagtudlo, apan wala ninyo ako dakpa. 
\v 56 Apan kining tanan nahitabo aron matuman ang sinulat sa mga propeta diha sa Kasulatan.” Unya gibiyaan siya sa iyang mga tinun-an ug nangikyas silang tanan.
\s1 Gidala si Jesus sa Hukmanan
\r (Mar. 14:53-63; Luc. 22:54-55, 63-71; Juan 18:13-14, 19-24)
\p
\v 57 Gidala si Jesus sa mga nagdakop kaniya didto kang Caifas, ang pangulong pari. Didto nagtigom ang mga magtutudlo sa Kasugoan ug ang mga pangulo sa mga Judio. 
\v 58 Misunod usab si Pedro, apan layo ra siya kang Jesus. Misulod siya sa tugkaran sa balay sa pangulong pari ug milingkod didto uban sa mga tigbantay aron makita niya kon unsa ang mahitabo kang Jesus.
\p
\v 59 Ang kadagkoan sa mga pari ug ang tanan nga miyembro sa Hukmanan sa mga Judio nangita ug mga bakak nga ebidensya batok kang Jesus aron ipapatay nila siya. 
\v 60 Apan bisan daghan ang miduol ug misulti ug bakak batok kang Jesus, wala silay nakita nga hinungdan aron ipapatay siya.
\p Sa kaulahian adunay duha ka tawo nga miduol 
\v 61 ug miingon sila, “Nadungog namo kining tawhana nga miingon, ‘Mahimo kong gub-on kining Templo sa Dios ug sulod sa tulo ka adlaw patindogon ko pag-usab!’ ”
\p
\v 62 Busa mitindog ang pangulong pari ug nangutana kang Jesus, “Wala ka bay itubag niining mga sumbong batok kanimo?” 
\v 63 Apan wala gayod motubag si Jesus. Miingon pag-usab ang pangulong pari, “Sultihi kami atubangan sa buhi nga Dios. Unsa man, ikaw ba ang Mesiyas nga Anak sa Dios?”
\p
\v 64 Miingon si Jesus kaniya, “Gisulti mo na. Ug sultihan ko kamo, sukad karon makita ninyo ang Anak sa Tawo nga maglingkod sa tuo sa Makagagahom nga Dios, ug makita usab ninyo siya diha sa mga panganod sa kalangitan sa iyang pagbalik.”
\p
\v 65 Sa pagkadungog niadto sa ang pangulong pari gigisi niya ang iyang bisti sa kasuko ug miingon, “Nagpasipala siya batok sa Dios! Dili na kinahanglanon ang mga testigo! Nadunggan ninyo ang iyang gipamulong batok sa Dios. 
\v 66 Unsay inyong hukom?”
\p Mitubag sila, “Angay siyang patyon!”
\p
\v 67 Unya giluwaan nila siya sa nawong ug gisumbag. Adunay mga nanagpa usab kaniya nga 
\v 68 miingon, “Kon ikaw ang Mesiyas, tag-ana kon kinsa ang nagdapat kanimo.”
\s1 Gilimod ni Pedro si Jesus
\r (Mar. 14:66-72; Luc. 22:56-62; Juan 18:15-18, 25-27)
\p
\v 69 Samtang naglingkod si Pedro didto sa tugkaran, adunay miduol kaniya nga babaye. Sulugoon siya sa pangulong pari. Miingon siya kang Pedro, “Dili ba kauban ka man ni Jesus nga taga-Galilea?”
\p
\v 70 Apan gilimod kini ni Pedro atubangan sa tanan nga atua didto. Miingon siya, “Wala ako mahibalo kon unsay imong gipanulti.”
\p
\v 71 Unya miadto siya sa adunay pultahan. Nakita siya sa lain na usab nga sulugoong babaye, ug nag-ingon sa mga tawo didto, “Kining tawhana kauban usab ni Jesus nga taga-Nazaret.”
\p
\v 72 Gilimod na usab kini ni Pedro. Miingon siya, “Ipanumpa ko nga wala ako makaila sa tawo nga inyong giingon!”
\p
\v 73 Pagkataud-taod miduol kang Pedro ang mga tawo didto ug miingon, “Kauban ka gayod ni Jesus, kay maila sama kaniya ang imong sinultihan.”
\p
\v 74 Apan nanumpa gayod si Pedro nga nag-ingon, “Bisag mamatay pa ako, wala gayod ako makaila sa tawo nga inyong giingon.”
\p Unya mituktugaok dayon ang manok, 
\v 75 ug nahinumdoman ni Pedro ang giingon ni Jesus kaniya, “Sa dili pa motuktugaok ang manok, ilimod mo na ako sa makatulo.” Busa migawas siya ug mihilak pag-ayo.
\c 27
\s1 Gidala si Jesus kang Pilato
\r (Mar. 15:1; Luc. 23:1-2; Juan 18:28-32)
\p
\v 1 Sayo pa kaayo sa sunod nga adlaw naghisgot ang tanan nga kadagkoan sa mga pari ug ang mga pangulo sa mga Judio kon unsaon nila pagpapatay si Jesus. 
\v 2 Gigapos nila siya ug gidala didto kang Pilato nga gobernador aron itugyan ngadto kaniya.
\s1 Ang Kamatayon ni Judas
\r (Buh. 1:18-19)
\p
\v 3 Sa pagkasayod ni Judas nga maluibon nga si Jesus gihukman na nga patyon, gibasol niya ang iyang kaugalingon. Miadto siya sa kadagkoan sa mga pari ug sa mga pangulo sa mga Judio aron iuli ang 30 kabuok kuwarta nga pilak. 
\v 4 Miingon siya, “Nakasala ako tungod kay gitugyan ko kaninyo ang tawo nga walay sala.”
\p Mitubag sila, “Unsay among labot? Imo kana nga tulubagon!”
\p
\v 5 Giitsa ni Judas ang kuwarta didto sa sulod sa templo. Unya migawas siya ug naghikog pinaagi sa pagbitay sa iyang kaugalingon.
\p
\v 6 Gipamunit sa kadagkoan sa mga pari ang kuwarta ug miingon, “Supak sa atong kasugoan nga isulod sa panudlanan sa templo kini nga kuwarta tungod kay mao kini ang gibayad aron ipapatay ang usa ka tawo.” 
\v 7 Nagkauyon sila nga ang kuwarta ipalit sa yuta niadtong magbubuhat ug kolon aron buhaton nilag lubnganan alang sa mga langyaw. 
\v 8 Mao kana nga hangtod karon ang mao nga yuta gitawag nga Yuta sa Dugo.
\p
\v 9 Niadtong hitaboa natuman ang panagna ni Propeta Jeremias nga nag-ingon, “Gikuha nila ang 30 kabuok kuwarta nga pilak, ang kantidad nga gikasabotan sa mga kaliwat ni Israel nga ipalit kaniya, 
\v 10 ug ang kuwarta gipalit nila sa yuta niadtong magbubuhat ug kolon, sumala sa gisugo kanako sa Ginoo.”\f + \fr 27:10 \fr*\ft Tan-awa usab ang \+xt Zac. 11:12-13; Jer. 19:1-13; 32:6-9\+xt*.\ft*\f*
\s1 Giimbistigar ni Pilato si Jesus
\r (Mar. 15:2-5; Luc. 23:3-5; Juan 18:33-38)
\p
\v 11 Unya, sa dihang didto na si Jesus atubangan ni Pilato gipangutana siya ni Pilato, “Ikaw ba ang hari sa mga Judio?”
\p Mitubag si Jesus, “Giingon mo na.”
\p
\v 12 Apan wala siya motubag sa mga sumbong sa kadagkoan sa mga pari ug sa mga pangulo sa mga Judio. 
\v 13 Busa miingon si Pilato kaniya, “Ngano bang dili ka man motubag sa ilang mga sumbong batok kanimo?” 
\v 14 Apan sa gihapon wala gayod motubag si Jesus, busa natingala kaayo ang gobernador.
\s1 Gihukman si Jesus nga Patyon
\r (Mar. 15:6-15; Luc. 23:13-25; Juan 18:39–19:16)
\p
\v 15 Nabatasan sa gobernador nga sa matag Pista sa Paglabay sa Anghel hatagan niya ug kagawasan ang usa ka piniriso nga hangyoon sa mga tawo nga pabuhian. 
\v 16 Niadtong panahona adunay usa ka inila nga piniriso nga ginganlag Barabas. 
\v 17 Sa dihang nagkatigom ang mga tawo, nangutana si Pilato, “Kinsa ang inyong gusto nga akong hatagan ug kagawasan, si Barabas ba o si Jesus nga gitawag nga Mesiyas?” 
\v 18 Nasayod si Pilato nga nasina lang ang mga kadagkoan sa relihiyon kang Jesus, mao nga gisumbong nila si Jesus kaniya.
\p
\v 19 Samtang naglingkod si Pilato sa lingkoranan diin siya maghukom, gipasugoan siya sa iyang asawa nga paingnan, “Ayaw pagpanghilabot nianang matarong nga tawo, kay gabii nasamok gayod ako tungod sa akong damgo mahitungod kaniya.”
\p
\v 20 Apan gidani sa kadagkoan sa mga pari ug sa mga pangulo sa mga Judio ang mga tawo nga si Barabas ang ilang ihangyo nga buhian ug ipapatay si Jesus.
\p
\v 21 Busa nangutana pag-usab ang gobernador, “Kinsa niining duha ang inyong gusto nga akong hatagan ug kagawasan?”
\p Mitubag sila, “Si Barabas!”
\p
\v 22 Miingon si Pilato, “Nan unsa man karon ang akong buhaton kang Jesus nga gitawag nga Mesiyas?”
\p Mitubag silang tanan, “Ilansang siya sa krus!”
\p
\v 23 Nangutana si Pilato kanila, “Ngano, unsa ba ang sala nga iyang nabuhat?”
\p Apan gipakusgan pa gayod nilag singgit, “Ilansang siya sa krus!”
\p
\v 24 Sa pagkakita ni Pilato nga wala na siyay mahimo kay basin masamok ang mga tawo, nagpakuha siya ug tubig ug nanghunaw siya atubangan sa mga tawo. Miingon siya, “Wala akoy kalabotan sa kamatayon niini nga tawo. Inyo kanang tulubagon!”
\p
\v 25 Mitubag ang mga tawo, “Kami ug ang among mga anak mao ang manubag sa iyang kamatayon!”
\p
\v 26 Unya gibuhian ni Pilato si Barabas. Apan si Jesus iyang gipalatos ug gitugyan ngadto sa iyang mga sundalo aron ilansang sa krus.
\s1 Gibugal-bugalan sa mga Sundalo si Jesus
\r (Mar. 15:16-20; Juan 19:2-3)
\p
\v 27 Unya gidala sa mga sundalo si Jesus sulod sa palasyo sa gobernador, ug nagtigom didto kaniya ang tibuok batalyon sa mga sundalo. 
\v 28 Gihuboan nila siya ug gisul-oban ug kapa nga pulahon. 
\v 29 Ug unya nagbuhat silag korona nga tunokon ug gibutang nila kini sa ulo ni Jesus. Gipakuptan nila sa iyang tuo nga kamot ang kahoy isip iyang baston. Unya nagluhod-luhod sila sa iyang atubangan sa pagbugal-bugal kaniya. Miingon sila, “Malungtarong kinabuhi alang sa Mahal nga Hari sa mga Judio!” 
\v 30 Giluwaan nila siya ug gikuha ang gikuptan niyang kahoy ug gibunal-bunalan ang iyang ulo. 
\v 31 Human sa ilang pagbugal-bugal, gihubo nila ang kapa ug gisul-oban nila siya pag-usab sa iyang bisti. Unya gidala nila siya sa gawas aron ilansang sa krus.
\s1 Gilansang si Jesus sa Krus
\r (Mar. 15:21-32; Luc. 23:26-43; Juan 19:17-27)
\p
\v 32 Sa dihang pagawas pa lang sila sa siyudad, aduna silay natagboan nga tawo nga ginganlag Simon nga taga-Cirene. Gipugos nila siya sa pagpas-an sa krus ni Jesus. 
\v 33 Sa pag-abot nila sa lugar nga gitawag ug Golgota (nga buot ipasabot lugar sa bagol-bagol),\f + \fr 27:33 \fr*\fq lugar sa bagol-bagol\fq*\ft : posible lugar nga murag bagol-bagol sa tawo o tungod tingali kay daghan ang gipamatay didto.\ft*\f* 
\v 34 gihatagan nila si Jesus ug bino nga adunay sagol nga pait. Apan sa pagtilaw niya niini, wala niya imna.
\p
\v 35 Unya gilansang nila siya sa krus, ug gibahin-bahin nila ang iyang mga bisti pinaagi sa hulbot-hulbot. 
\v 36 Human niadto nanglingkod sila ug nagbantay kaniya. 
\v 37 Diha sa ibabaw sa iyang ulo nagbutang sila ug karatula. Gisulat nila didto ang sumbong batok kaniya nga nag-ingon,
\pc \sc Mao kini si Jesus,\sc*
\pc \sc ang Hari sa mga Judio.\sc*
\p
\v 38 Adunay duha usab didto ka tulisan nga gilansang sa krus uban kang Jesus. Ang usa dapit sa tuo ni Jesus ug ang usa sa wala.
\p
\v 39 Ang mga tawo nga nangagi didto nagpanglingo nga nanginsulto ug nagbugal-bugal kang Jesus. 
\v 40 Miingon sila, “Ikaw nga nag-ingon nga gub-on mo ang templo, ug sulod sa tulo ka adlaw patindogon mo pag-usab, luwasa ang imong kaugalingon! Kon ikaw ang Anak sa Dios, kanaog diha sa krus!” 
\v 41 Sa samang pamaagi nagbugal-bugal usab ang kadagkoan sa mga pari, mga magtutudlo sa Kasugoan, ug mga pangulo sa mga Judio. 
\v 42 Miingon sila, “Giluwas niya ang uban, apan dili siya makaluwas sa iyang kaugalingon! Dili ba hari kuno siya sa Israel? Kon makanaog siya sa krus, motuo kita kaniya. 
\v 43 Miingon siya nga nagsalig siya sa Dios. Nan, tan-awon nato kon luwason ba siya sa Dios, kay matod niya Anak kuno siya sa Dios!” 
\v 44 Ug sama usab niana ang pagbiay-biay kaniya sa mga tulisan nga gilansang uban kaniya.
\s1 Ang Pagkamatay ni Jesus
\r (Mar. 15:33-41; Luc. 23:44-49; Juan 19:28-30)
\p
\v 45 Gikan sa alas dose sa udto, mingitngit ang kalibotan sulod sa tulo ka oras. 
\v 46 Pagka-alas tres sa hapon misinggit si Jesus sa makusog, \tl “Eli, Eli, lema sabactani?”\tl* nga ang buot ipasabot, “Dios ko, Dios ko, nganong gipasagdan mo ako?”\f + \fr 27:46 \fr*\ft \+xt Sal. 22:1\+xt*\ft*\f*
\p
\v 47 Ang uban nga nagtindog didto nga nakadungog sa iyang pagsinggit miingon, “Gitawag niya si Elias!”
\p
\v 48 Adunay usa ka tawo didto nga midagan ug mikuha ug espongha. Gituslob niya kini sa aslom nga bino ug gibutang niya sa tumoy sa kahoy ug gipataas ngadto sa baba ni Jesus aron iyang masupsop. 
\v 49 Apan ang uban miingon, “Pasagdi siya! Tan-awon nato kon moabot ba si Elias aron sa pagluwas kaniya.”
\p
\v 50 Misinggit pag-usab si Jesus sa makusog ug diha-diha nabugto ang iyang gininhawa.
\p
\v 51 Sa mao usab nga oras, napikas ang tabil sulod sa templo sa Jerusalem gikan sa ibabaw paubos. Milinog, ug ang mga bato nangabuak, 
\v 52 bisan ang mga lubnganan nangaabli. Daghang patayng lawas sa katawhan sa Dios ang nangabanhaw. 
\v 53 Human mabanhaw si Jesus, nanggawas sila sa ilang mga lubnganan ug nangadto sila sa balaan nga siyudad sa Jerusalem ug daghan nga mga tawo ang nakakita kanila.
\p
\v 54 Ang kapitan ug ang iyang kauban nga mga sundalo nga nagbantay kang Jesus nahadlok gayod sa dihang nabati nila ang paglinog ug sa dihang nakita nila ang nahitabo. Miingon sila, “Tinuod gayod diay nga Anak siya sa Dios!”
\p
\v 55 Didto sa layo adunay daghang mga babaye nga nanglantaw sa nahitabo. Kini sila ang nagsunod ug nag-atiman kang Jesus gikan pa sa Galilea. 
\v 56 Kauban nila si Maria nga taga-Magdala, si Maria nga inahan ni Santiago ug ni Jose, ug ang asawa ni Zebedeo.
\s1 Ang Paglubong kang Jesus
\r (Mar. 15:42-47; Luc. 23:50-56; Juan 19:38-42)
\p
\v 57 Nianang pagkahapon adunay miabot nga usa ka adunahan nga tawo nga taga-Arimatea. Jose ang iyang ngalan ug tinun-an usab siya ni Jesus. 
\v 58 Giadtoan niya si Pilato ug gipangayo ang patayng lawas ni Jesus. Unya mimando si Pilato nga ihatag kini kang Jose. 
\v 59 Gikuha ni Jose ang patayng lawas ni Jesus ug giputos niya sa bag-ong panapton nga puti. 
\v 60 Adunay bag-o nga lubnganan si Jose nga gikabhang didto sa bakilid nga iyang gipabuhat alang sa iyang kaugalingon. Didto niya gipahimutang ang patayng lawas ni Jesus. Unya giligid niya ang dako nga bato aron sa pagsira sa agianan sa lubnganan. Human niini milakaw siya. 
\v 61 Nagpabilin didto si Maria nga taga-Magdala ug ang usa pa gayod ka Maria. Nanglingkod sila nga nag-atubang sa lubnganan.
\s1 Gipabantayan ang Lubnganan
\p
\v 62 Pagkasunod adlaw, human sa Adlaw sa Pagpangandam, miadto ang kadagkoan sa mga pari ug ang mga Pariseo kang Pilato. 
\v 63 Miingon sila, “Halangdon nga Gobernador, nahinumdom kami nga sa buhi pa kadtong tigpahisalaag, miingon siya nga mabanhaw kuno siya paglabay sa tulo ka adlaw. 
\v 64 Busa maayo tingali nga imong pabantayan ang iyang lubnganan sulod sa tulo ka adlaw, kay basin kon kawaton sa iyang mga tinun-an ang iyang patayng lawas ug unya ipanugilon nila sa mga tawo nga nabanhaw siya. Ug kon mahitabo kini, ang ilang pagpanglimbong mahimong mas daotan pa kaysa una.”
\p
\v 65 Miingon si Pilato kanila, “Aduna kamoy mga tigbalantay. Lakaw, pabantayi ninyo sumala sa inyong nahibaloan.” 
\v 66 Busa nangadto sila sa lubnganan, ug gibutangan nila ug timaan ang sira sa lubnganan aron mahibaloan nila kon adunay moabli niini. Unya gipabantayan nila kini.
\c 28
\s1 Ang Pagkabanhaw si Jesus
\r (Mar. 16:1-10; Luc. 24:1-12; Juan 20:1-10)
\p
\v 1 Kadlawon pa sa Dominggo, human sa Adlaw nga Igpapahulay, miadto si Maria nga taga-Magdala ug ang usa pa ka Maria didto sa lubnganan kay gusto nilang motan-aw.
\p
\v 2 Unya, kalit nga milinog ug kusog, kay ang anghel sa Ginoo gikan sa langit mipaligid sa bato nga nakatabon sa lubnganan ug unya gilingkoran niya kini. 
\v 3 Ang iyang panagway labihan kasulaw sama sa kilat, ug ang iyang bisti puti gayod kaayo. 
\v 4 Ang mga tigbalantay nga nagbantay didto nangurog sa kahadlok ug nawad-an ug panimuot.
\p
\v 5 Miingon ang anghel ngadto sa mga babaye, “Ayaw kamo kahadlok. Nahibalo ako kon nganong mianhi kamo dinhi. Gusto ninyong tan-awon si Jesus, ang gilansang sa krus. 
\v 6 Wala na siya dinhi tungod kay nabanhaw siya sumala sa iyang giingon kaninyo. Dali kamo dinhi, tan-awa ninyo ang gibutangan kaniya. 
\v 7 Adtoi ninyo ang iyang mga tinun-an, ug sultihi ninyo sila nga nabanhaw siya. Miuna siya kaninyo didto sa Galilea. Didto ninyo siya makita. Ayaw ninyo kalimti kining akong gisulti kaninyo.”
\p
\v 8 Busa nagdali sila pagbiya sa lubnganan. Nahadlok sila apan nalipay gayod sa mao nga balita, ug nanagan sila aron sultihan ang iyang mga tinun-an.
\p
\v 9 Unya sa kalit lang misugat si Jesus ug mitimbaya kanila. Miduol dayon sila kang Jesus ug miluhod kaniya. Gigakos nila ang tiil ni Jesus ug misimba sila kaniya. 
\v 10 Miingon si Jesus kanila, “Ayaw kamo kahadlok. Adtoi ninyo ang akong mga igsoon ug sultihi ninyo sila nga moadto sa Galilea. Didto makita ako nila.”
\s1 Ang Gisugilon sa mga Guwardya
\p
\v 11 Sa paggikan sa mga babaye sa lubnganan, ang uban nga mga tigbalantay nanglakaw usab ug miadto sa siyudad ug gisugilon nila sa kadagkoan sa mga pari ang tanan nga nahitabo didto sa lubnganan. 
\v 12 Busa nagtigom ang kadagkoan sa mga pari uban ang mga pangulo sa mga Judio. Nagkauyon sila nga hatagan nila ug daghan nga kuwarta ang mga sundalo aron dili sila mosulti kon unsa gayod ang tinuod nga nahitabo. 
\v 13 Gitudloan nila ang mga sundalo kon unsa ang ilang isulti sa mga tawo. Miingon sila, “Sultihi ninyo ang mga tawo nga samtang nangatulog kamo gabii, miabot ang iyang mga tinun-an ug gikuha nila ang patayng lawas ni Jesus. 
\v 14 Kon madunggan kini sa gobernador kami na ang maantigo nga mopasabot kaniya aron walay daotan nga mahitabo kaninyo.” 
\v 15 Busa gidawat nila ang kuwarta ug gituman nila ang giingon kanila. Busa hangtod karon mao kini ang sugilanon nga gipakaylap sa mga Judio.
\s1 Ang Dakong Sugo
\r (Mar. 16:14-18; Luc. 24:36-49; Juan 20:19-23; Buh. 1:6-8)
\p
\v 16 Unya, miadto ang onse ka tinun-an didto sa Galilea, sa bukid nga giingon kanila ni Jesus diin sila magkita. 
\v 17 Sa pagkakita nila kaniya gisimba nila siya, apan ang uban nagduha-duha kon si Jesus ba gayod ang ilang nakita. 
\v 18 Miduol si Jesus kanila ug miingon, “Gihatag kanako ang tanang gahom sa pagdumala sa langit ug sa yuta. 
\v 19 Busa adtoi ninyo ang mga katawhan sa tanan nga dapit. Ug himoa ninyo sila nga akong mga tinun-an. Bautismohi ninyo sila sa ngalan sa Amahan, sa Anak, ug sa Espiritu Santo. 
\v 20 Tudloi ninyo sila sa pagtuman sa tanan nga akong gisugo kaninyo. Hinumdomi ninyo nga kauban ninyo ako kanunay hangtod sa kataposan sa kalibotan.”