\id ACT - Biblica® Open Cebuano Contemporary Bible 2024 \ide UTF-8 \h Mga Buhat \toc1 Ang Mga Buhat sa Mga Apostoles \toc2 Mga Buhat \toc3 Buh. \mt1 Ang Mga Buhat \mt2 sa Mga Apostoles \c 1 \s1 Ang Pagkayab ni Jesus sa Langit \p \v 1 Hinigugma kong Teofilo: \p Sa akong unang libro gisulat ko ang tanang gipanghimo ug gipangtudlo ni Jesus gikan sa pagsugod niya sa iyang buluhaton \v 2-3 hangtod sa panahon nga gikayab siya ngadto sa langit. Human sa iyang kamatayon ug sa iyang pagkabanhaw, daghang higayon nga nagpakita siya sa nagkalain-laing pamaagi sa iyang mga apostoles sa pagpamatuod nga nabanhaw siya gikan sa kamatayon. Sulod sa 40 ka adlaw nagpakita siya kanila ug gisultihan niya sila mahitungod sa paghari sa Dios. Ug sa wala pa siya mokayab sa langit, adunay mga sugo siya nga gibilin sa iyang gipili nga mga apostoles. Kadto nga mga sugo gihatag niya pinaagi sa gahom sa Espiritu Santo. \p \v 4 Usa niadto ka higayon samtang nagkaon sila kauban si Jesus miingon siya, “Ayaw una kamo pagbiya sa Jerusalem. Hulata ninyo ang gisaad sa Amahan. Gisulti ko na kini kaninyo kaniadto. \v 5 Nangbautismo si Juan sa tubig, apan sa dili madugay bautismohan kamo diha sa Espiritu Santo.” \p \v 6 Usa niana ka higayon, samtang nagtigom sila, gipangutana nila si Jesus, “Ginoo, mao na ba kini ang panahon nga ipatindog mo pagbalik ang gingharian sa Israel?”\f + \fr 1:6 \fr*\ft Basin naghunahuna sila nga papahawaon ni Jesus ang mga taga-Roma aron sila na ang magdumala sa ilang nasod.\ft*\f* \p \v 7 Mitubag si Jesus, “Wala itugot sa Amahan nga mahibaloan ninyo kon kanus-a mahitabo ang mga butang nga iyang gitakda. \v 8 Apan sa pag-abot sa Espiritu Santo kaninyo hatagan niya kamo ug gahom. Unya ipanugilon ninyo ang mahitungod kanako, dinhi sa Jerusalem, sa tibuok probinsya sa Judea ug Samaria, ug sa tibuok kalibotan.” \p \v 9 Pagkahuman niyag sulti niini, mikayab siya ngadto sa langit. Ug samtang nagtan-aw sila kaniya nga ginakayab, gilibotan siya sa panganod ug unya nawala siya sa ilang panan-aw. \p \v 10 Samtang nagsige pa silag tan-aw sa langit, kalit lang nga adunay duha ka lalaking nagbisti ug puti nga mitindog duol kanila. \v 11 Unya misulti kining duha ka lalaki kanila, “Kamong mga taga-Galilea, nganong nagtindog pa man kamo dinhi nga naghangad sa langit? Ang Jesus nga inyong nakita nga gidala ngadto sa langit mobalik dinhi sa kalibotan. Ug kon sa unsang pamaagi siya gidala ngadto sa langit, ingon usab niana nga pamaagi ang iyang pagbalik.” \s1 Si Matias ang Nagpili nga Ipuli kang Judas \p \v 12 Pagkahuman niadto, namalik ang mga apostoles sa Jerusalem gikan sa Bukid sa mga Olibo. Kini nga bukid mga usa ka kilometro\f + \fr 1:12 \fr*\ft Sa Griyego \ft*\fqa nga malakaw sa usa ka Adlaw nga Igpapahulay.\fqa*\f* ang gilay-on gikan sa siyudad sa Jerusalem. \v 13 Pag-abot nila didto, misaka sila sa kuwarto sa taas sa balay nga ilang gisak-an. Kini mao sila si Pedro, Juan, Santiago, Andres, Felipe, Tomas, Bartolome, Mateo, Santiago nga anak ni Alfeo, Simon nga kaniadto rebelde sa gobyerno sa Roma, ug si Judas nga anak ni Santiago. \p \v 14 Kanunay silang nagtigom aron sa pag-ampo. Kauban usab nila ang pipila ka mga kababayen-an apil na si Maria nga inahan ni Jesus, ug ang mga igsoon niya nga mga lalaki. \p \v 15 Usa niana ka adlaw, samtang nagtigom ang mga 120 ka mga magtutuo, mitindog si Pedro ug miingon, \v 16 “Mga kaigsoonan, kinahanglan matuman ang giingon sa Kasulatan nga gipanagna sa Espiritu Santo niadtong unang panahon pinaagi kang David. Bahin kini kang Judas, nga mao ang migiya sa mga midakop kang Jesus. \v 17 Kauban namo siya kaniadto, ug kabahin siya sa among buluhaton.” \p \v 18 (Apan mipalit si Judas ug yuta ginamit ang kuwarta nga iyang nadawat sa daotan niyang gibuhat, ug didto nahulog siya nga gauna ang ulo. Mibuto ang iyang tiyan ug nanggawas ang iyang tinai. \v 19 Nahibaloan kini sa tanang mga tawo sa Jerusalem, busa gitawag nila kadtong maong dapit nga Akeldama, nga ang buot ipasabot, “Yuta nga Nadugoan.”) \p \v 20 Miingon pa gayod si Pedro, “Nahisulat sa mga Salmo: \q1 “ ‘Pasagdan na lang ang iyang gipuy-an, \q2 ug wala nay papuy-on didto.’\f + \fr 1:20 \fr*\ft \+xt Sal. 69:25\+xt*\ft*\f* \m Ug nasulat usab, \q1 “ ‘Ihatag na lang sa uban ang iyang katungdanan.’\f + \fr 1:20 \fr*\ft \+xt Sal. 109:8\+xt*\ft*\f* \m \v 21-22 Busa, kinahanglan nga magpili kita ug usa ka tawo nga ipuli kang Judas, nga mahimo natong kauban nga makapamatuod mahitungod sa pagkabanhaw ni Jesus. Kinahanglan nga kauban nato siya nga nag-alagad kang Ginoong Jesus samtang dinhi pa siya sa kalibotan, gikan sa pagpangbautismo ni Juan hangtod sa panahon nga gikayab si Jesus ngadto sa langit.” \p \v 23 Busa duha ka lalaki ang ilang gipilian: si Matias ug si Jose nga gitawag ug Barsabas (nga gitawag usab ug Justo). \v 24 Unya nag-ampo sila, “Ginoo, ikaw ang nakahibalo sa kasing-kasing sa tanang mga tawo. Busa ipakita kanamo kon kinsa niining duha ang imong gipili \v 25 nga mahimong apostol puli kang Judas. Kay gibiyaan ni Judas ang iyang trabaho ingon nga usa ka apostol, ug miadto siya sa dapit nga angay kaniya.” \v 26 Pagkahuman nilag ampo, naghulbot-hulbot sila. Ug ang nahulbotan mao si Matias. Busa si Matias mao ang nadugang sa onse ka apostoles. \c 2 \s1 Ang Espiritu Santo miabot sa Adlaw sa Pentecostes \p \v 1 Sa pag-abot na sa adlaw sa pagsaulog sa pista sa Pentecostes, nagtigom ang tanang mga magtutuo sa usa ka balay. \v 2 Samtang nagtigom sila, kalit lang nga adunay dahunog nga gikan sa langit nga daw sama sa huros sa makusog nga hangin. Milanog kini sa tibuok balay nga ilang gitigoman. \v 3 Unya naa silay nakita nga daw mga kalayo nga pormag mga dila nga mitungtong sa matag-usa kanila. \v 4 Napuno silang tanan sa Espiritu Santo, ug diha-diha gipasulti sila sa Espiritu Santo sa nagkalain-laing mga pinulongan nga wala nila matun-i. \p \v 5 Nianang higayona adunay nagpuyo nga diosnon nga mga Judio diha sa Jerusalem nga naggikan sa nagkalain-laing mga nasod sa tibuok kalibotan. \v 6 Pagkadungog nila sa maong dahunog, nagdali-dali sila pag-adto didto sa gitigoman sa mga magtutuo. Natingala gayod sila tungod kay ang matag-usa kanila nakadungog sa iyang kaugalingong pinulongan nga gisulti sa mga magtutuo. \v 7 Miingon sila, “Unsa man kini? Dili ba silang tanan mga taga-Galilea? \v 8 Nganong makasulti man sila sa atong kaugalingong pinulongan? \v 9 Ang uban kanato taga-Partia. Adunay mga taga-Media, ug ang uban taga-Elam. Adunay mga taga-Mesopotamia, Judea, ug Capadocia. Adunay mga taga-Ponto ug Asia. \v 10 Ang uban mga taga-Frigia, mga taga-Pampilia, mga taga-Ehipto, ug ang uban gikan sa mga dapit nga sakop sa Libya nga duol sa Cirene. Adunay mga taga-Roma usab \v 11 (mga Judio, ug mga dili Judio nga nakabig sa relihiyon sa mga Judio). Ug ang uban gikan sa Creta ug Arabia. Apan bisan nagkalain-lain ang atong mga pinulongan madunggan nato sila nga nagsulti sa tanan natong mga pinulongan mahitungod sa kahibulongang mga gihimo sa Dios!” \p \v 12 Natingala gayod ang tanang mga tawo didto. Ug tungod kay dili nila masabtan kon unsay nahitabo nagpangutan-anay na lamang sila sa usag usa, “Unsa man kini?” \p \v 13 Apan ang uban nagbugal-bugal sa mga magtutuo nga nag-ingon, “Mga hubog kining mga tawhana!” \s1 Ang Pakigpulong ni Pedro sa mga Tawo \p \v 14 Busa mitindog si Pedro uban sa onse ka apostoles ug sa kusog nga tingog misulti siya sa mga tawo, “Mga kaigsoonan kong mga Judio, ug kamong tanan nga nagpuyo sa Jerusalem, paminaw kamo tungod kay isulti ko kon unsa ang kahulogan niini. \v 15 Sayop ang inyong huna-huna nga hubog kining mga tawhana kay alas nuwebe pa lamang karon sa buntag. \v 16 Kini nga mga panghitabo katumanan sa panagna ni Propeta Joel niadtong unang panahon: \q1 \v 17 “Ang Dios nag-ingon, \q2 ‘Sa kataposang mga adlaw ihatag ko \q2 ang akong Espiritu sa tanang katawhan. \q1 Ang inyong mga anak nga lalaki ug babaye \q2 magsugilon sa akong mga pulong. \q1 Ang inyong mga batan-on nga lalaki \q2 makakitag mga panan-awon. \q1 Ug ang inyong mga tigulang nga lalaki \q2 akong padamgohon. \q1 \v 18 Tinuod gayod nga nianang mga adlawa \q2 ihatag ko ang akong Espiritu \q2 sa akong mga sulugoon nga lalaki ug babaye, \q2 ug magsugilon sila sa akong mga mensahe. \q1 \v 19 Magpakita akog mga kahibulongan nga mga butang diha sa langit \q2 ug mga sinyales diha sa yuta: \q2 naa unyay dugo, kalayo, ug mabagang mga aso. \q1 \v 20 Mongitngit ang adlaw, \q2 ug ang bulan mopula nga daw sama sa dugo. \q1 Mahitabo kini sa dili pa moabot \q2 ang kahibulongang adlaw sa paghukom sa Ginoo. \q1 \v 21 Apan si bisan kinsa nga motawag \q2 sa Ginoo\f + \fr 2:21 \fr*\fq motawag sa Ginoo\fq*\ft : sa literal, \ft*\fqa motawag sa ngalan sa Ginoo.\fqa*\f* maluwas.\f + \fr 2:21 \fr*\ft \+xt Joel 2:28-32\+xt*\ft*\f*’ \p \v 22 “Mga kaigsoonan kong mga Israelinhon, paminawa ninyo ako! Si Jesus nga taga-Nazaret pinadala sa Dios dinhi kanato, ug kini gipamatud-an sa Dios pinaagi sa mga milagro ug mga kahibulongang mga butang nga iyang gihimo pinaagi kang Jesus. Kamo mismo nakahibalo niini tungod kay kining tanan nahitabo dinhi sa inyong taliwala. \v 23 Nahibalo nang daan ang Dios ug nakahukom siya nga si Jesus itugyan diha kaninyo. Gipapatay ninyo siya sa mga makasasala nga tawo nga maoy naglansang kaniya sa krus. \v 24 Apan gibanhaw siya sa Dios ug giluwas gikan sa gahom sa kamatayon, kay ang tinuod, bisan ang kamatayon walay gahom sa pagpugong kaniya. \v 25 Si David nagsulti mahitungod kaniya: \q1 “ ‘Nahibaloan ko nga ang Ginoo nag-uban kanunay kanako \q2 ug wala niya ako pasagdi. Busa dili ako matarog. \q1 \v 26 Mao kini nga malipayon ako. \q2 Dili mapugngan ang akong pagdayeg sa Dios. \q1 Ug bisan pa ug mamatay ako, aduna pa akoy paglaom. \q1 \v 27 Kay nahibaloan ko nga dili mo ako pasagdan didto sa lubnganan.\f + \fr 2:27 \fr*\fq lubnganan\fq*\ft : sa literal, \ft*\fqa Hades, \fqa*\ft nga ang buot ipasabot, “dapit sa mga patay”.\ft*\f* \q2 Dili mo itugot nga madunot ang matinumanon mong sulugoon. \q1 \v 28 Gitudlo mo kanako ang dalan sa kinabuhi, \q2 ug tungod kay ikaw kanunay ang akong kauban, \q2 magmalipayon gayod ako.’\f + \fr 2:28 \fr*\ft \+xt Sal. 16:8-11\+xt*\ft*\f* \p \v 29 “Mga kaigsoonan, klaro kaayo nga wala magsulti si David mahitungod sa iyang kaugalingon, kay nahibaloan nato nga ang atong katigulangan nga si David namatay ug gilubong, ug hangtod karon nahibaloan nato kon asa ang iyang lubnganan. \v 30 Propeta si David ug nahibalo siya nga ang Dios nagsaad kaniya nga ang usa sa iyang mga kaliwat manunod sa iyang gingharian. \v 31 Ug tungod kay nahibaloan ni David kon unsa ang himuon sa Dios, nagsulti siya mahitungod sa pagkabanhaw sa Mesiyas, nga wala siya pasagdi didto sa lubnganan, ug ang iyang lawas wala madunot. \v 32 Ang iyang gipasabot walay lain kondili si Jesus nga gibanhaw sa Dios. Kaming tanan makapamatuod nga nabanhaw siya tungod kay nakita gayod namo siya. \v 33 Gibayaw siya ngadto sa tuong dapit sa Dios.\f + \fr 2:33 \fr*\fq Gibayaw siya ngadto sa tuong dapit sa Dios\fq*\ft : nga mao ang pinakataas nga posisyon.\ft*\f* Ug gihatag kaniya sa Amahan ang Espiritu Santo nga gisaad kaniya. Ug kining maong Espiritu Santo gipadala ni Jesus kanamo, ug ang iyang gahom mao ang inyong nakita ug nadunggan karon. \v 34-35 Dili si David ang gibayaw sa langit, apan nag-ingon siya, \q1 “ ‘Nag-ingon ang Ginoo sa akong Ginoo\f + \fr 2:34-35 \fr*\fq Ginoo\fq*\ft : sa Griyego, \+tl Kurios\+tl*, nga ang buot ipasabot, “Ginoo” o “agalon”.\ft*\f*: \q2 “Lingkod dinhi dapit sa akong tuo \q2 hangtod mapailalom ko kanimo ang imong mga kaaway.” ’\f + \fr 2:34-35 \fr*\ft \+xt Sal. 110:1\+xt*\ft*\f* \p \v 36 “Busa kinahanglan gayod nga mahibaloan sa tanang mga Israelinhon nga ang Jesus nga inyong gilansang sa krus mao ang gipili sa Dios nga mahimong Ginoo ug Mesiyas.” \p \v 37 Pagkadungog niadto sa mga tawo natandog ang ilang mga kasing-kasing. Busa nangutana sila kang Pedro ug sa iyang mga kauban nga apostoles, “Mga kaigsoonan, unsa ang angay namong himuon?” \p \v 38 Miingon si Pedro kanila, “Ang tagsa-tagsa kaninyo maghinulsol sa inyong mga sala ug magpabautismo sa ngalan ni Jesu-Cristo,\f + \fr 2:38 \fr*\fq sa ngalan ni Jesu-Cristo\fq*\ft : tingali ang buot ipasabot, “sa pagpamatuod nga kamo iya na ni Jesu-Cristo”.\ft*\f* ug mapasaylo ang inyong mga sala ug madawat ninyo ang gasa sa Dios nga mao ang Espiritu Santo. \v 39 Tungod kay kini gisaad alang kaninyo ug sa inyong mga kaanakan ug sa tanang mga tawo nga tua sa layo, sa tanan nga tawgon sa Ginoo nga atong Dios nga moduol kaniya.” \p \v 40 Daghan pa ang gisulti ni Pedro sa pagpamatuod kanila sa iyang mga gipanulti. Ug mihangyo gayod siya kanila, “Luwasa ninyo ang inyong kaugalingon gikan niining daotang katawhan.” \v 41 Daghan ang mituo sa iyang mensahe ug diha-diha nagpabautismo sila. Niadtong adlawa mga tulo ka libo ka mga tawo ang nadugang sa mga magtutuo. \s1 Ang Panagtigom sa mga Magtutuo \p \v 42 Ug nagpadayon sila sa pagtuon sa mga gipanudlo sa mga apostoles, sa pagtigom ingon nga mga kaigsoonan, sa pagpikas-pikas sa pan, ug sa mga pag-ampo. \p \v 43 Daghang mga milagro ug mga kahibulongang mga butang ang gihimo sa Dios pinaagi sa mga apostoles. Busa ang mga tawo nagkinabuhi nga adunay pagtahod ug kahadlok sa Dios. \v 44 Nagpadayon ang panag-uban sa mga magtutuo ug gipaambit nila ang ilang mga kabtangan alang sa tanan. \v 45 Gipamaligya nila ang ilang mga yuta ug mga kabtangan ug gihatag nila ang halin ngadto sa ilang mga kaubanan basi sa panginahanglan sa matag-usa. \v 46 Adlaw-adlaw nagtigom sila sa templo ug nagpikas-pikas sa pan didto sa ilang mga pinuy-anan. Malipayon gayod sila sa ilang pag-inambitay sa pagpangaon, \v 47 ug padayon ang ilang pagdayeg sa Dios. Nalipay kanila ang tanang mga tawo. Adlaw-adlaw gidugang sa Ginoo kanila ang mga tawo nga iyang giluwas. \c 3 \s1 Giayo ni Pedro ang Bakol nga Makililimos \p \v 1 Usa niana ka adlaw, mga alas tres sa hapon, miadto si Pedro ug si Juan sa templo. Oras kadto sa pag-ampo. \v 2 Sa pultahan sa templo adunay tawo nga bakol sukad pa sa iyang pagkatawo. Kada adlaw ginadala siya didto sa pultahan nga gitawag “Matahom,” aron magpakilimos sa mga tawong mosulod sa templo. \v 3 Sa pagkakita niya kang Pedro ug kang Juan nga mosulod sa templo, nangayo siya ug limos. \v 4 Gitutokan siya ni Pedro ug ni Juan. Unya miingon si Pedro kaniya, “Tan-aw kanamo.” \v 5 Mitan-aw ang tawo kanila nga nagpaabot nga limosan siya. \p \v 6 Apan miingon si Pedro kaniya, “Wala gayod akoy kuwarta. Apan naa akoy ihatag kanimo: Sa ngalan\f + \fr 3:6 \fr*\fq ngalan\fq*\ft : ang buot ipasabot, “gahom” o “awtoridad”.\ft*\f* ni Jesu-Cristo nga taga-Nazaret, lakaw!” \v 7 Unya gikuptan ni Pedro ang tuong kamot sa tawo ug gipatindog siya. Diha-diha nalig-on ang iyang mga tiil ug mga buolbuol. \v 8 Diha-diha mitindog siya ug naglakaw-lakaw. Pagkahuman miuban siya kanila sa pagsulod sa templo. Padayon siya sa paglakaw-lakaw ug paglukso-lukso nga gadayeg sa Dios. \v 9 Nakita sa tanan nga siya naglakaw-lakaw ug gadayeg sa Dios. \v 10 Sa dihang nabantayan sa mga tawo nga siya diay kadtong tawo nga naglingkod ug nagpakilimos didto sa pultahan sa templo nga gitawag ug “Matahom.” Busa natingala gayod sila pag-ayo sa nahitabo kaniya. \s1 Nagwali si Pedro didto sa Balkon ni Solomon \p \v 11 Wala gayod mobulag kang Pedro ug kang Juan ang maong tawo. Nanagan ang mga tawo ngadto kanila didto sa inatupang agianan nga gitawag ug Balkon ni Solomon tungod sa ilang katingala. \v 12 Sa pagkakita ni Pedro sa mga tawo miingon siya kanila, “Mga kaigsoonan kong Israelinhon, nganong natingala kamo niini? Nganong gitutokan ninyo kami? Naghuna-huna ba kamo nga napalakaw namo kining tawhana tungod sa among gahom ug pagkadiosnon? \v 13 Ang Dios nga gisimba sa atong mga katigulangan nga si Abraham, si Isaac, ug si Jacob mao ang naghimo niini aron sa pagpasidungog sa iyang sulugoon nga si Jesus. Kini mao ang Jesus nga inyong gitugyan sa mga tawong anaa sa panggamhanan ug inyong gisalikway atubangan ni Pilato, bisan nadesisyonan na niya nga buhian siya. \v 14 Balaan ug matarong siya, apan gisalikway ninyo siya ug gihangyo hinuon ninyo kang Pilato nga buhian ang usa ka mamumuno baylo kaniya. \v 15 Gipatay ninyo ang naghatag ug kinabuhi apan gibanhaw siya sa Dios. Ug kami makapamatuod nga nabanhaw siya. \v 16 Ang pagtuo kang Jesus\f + \fr 3:16 \fr*\fq kang Jesus\fq*\ft : sa literal, \ft*\fqa sa iyang ngalan.\fqa*\f* mao ang naghatag sa kusog niining tawo nga inyong nailhan ug nakita karon. Kamo mga saksi nga naayo siya. Nahitabo kini tungod sa iyang pagtuo kang Jesus. \p \v 17 “Mga kaigsoonan, nahibalo ako nga kamo ug ang inyong mga pangulo naghimo niini kang Jesus tungod kay wala kamo makahibalo kon kinsa gayod siya. \v 18 Gipadayag na sa Dios niadtong unang panahon pinaagi sa mga propeta nga ang Mesiyas kinahanglan gayod nga mag-antos, ug sa inyong gihimo kaniya, natuman ang gisulti sa Dios. \v 19 Busa karon, kinahanglan maghinulsol na kamo ug moduol sa Dios aron pasayloon niya ang inyong mga sala, \v 20 ug moabot kaninyo ang bag-o nga kusog nga gikan sa Ginoo. Ug pagkahuman, ipadala niya si Jesus nga mao ang Mesiyas nga iya na daang gipili alang kanato. \v 21 Apan kinahanglan nga adto lang una si Jesus sa langit hangtod nga moabot ang panahon nga bag-ohon na sa Dios ang tanang mga butang. Mao usab kana ang giingon sa Dios niadtong unang panahon pinaagi sa iyang mga balaang propeta. \v 22 Sama sa giingon ni Moises, ‘Ang Ginoo nga inyong Dios mohatag kaninyo ug propeta nga sama kanako gikan sa inyong kaliwat. Kinahanglang tumanon ninyo ang tanan niyang isulti kaninyo. \v 23 Ang dili motuman niini nga propeta ilain gikan sa mga katawhan sa Dios ug laglagon.’\f + \fr 3:23 \fr*\ft \+xt Deut. 18:15, 18, 19\+xt*\ft*\f* \p \v 24 “Sama usab niana ang giingon sa tanang mga propeta gikan pa kang Samuel. Silang tanan nanagna kon unsa ang mangahitabo karong mga panahona. \v 25 Kamong mga Judio, gikan sa kaliwatan sa mga propeta, kay apil kamo sa kasabotan nga gihimo sa Dios sa inyong mga katigulangan tungod kay nag-ingon siya kang Abraham, ‘Panalanginan ko ang tanang mga tawo sa kalibotan pinaagi sa imong kaliwat.’\f + \fr 3:25 \fr*\ft \+xt Gen. 22:18; 26:4\+xt*\ft*\f* \v 26 Sa dihang gibanhaw sa Dios ang iyang sulugoon nga si Jesus, gipadala una siya nganha kaninyo, katawhan sa Israel, aron panalanginan kamo pinaagi sa pagpabiya kaninyo sa inyong daotang mga binuhatan.” \c 4 \s1 Si Pedro ug si Juan sa Atubangan sa Korte \p \v 1 Samtang nagsulti pa si Pedro ug si Juan sa mga tawo, miduol kanila ang mga pari, ang mga Saduseo, ug ang pangulo sa mga tigbalantay sa templo. \v 2 Nasuko sila tungod kay nagtudlo kining duha nga si Jesus nabanhaw, ug kini nagpamatuod nga ang mga patay banhawon. \v 3 Busa gidakop nila si Pedro ug si Juan, apan tungod kay kilom-kilom na, gisulod lang una nila sila sa prisohan hangtod sa pagkabuntag. \v 4 Apan bisan mao kini ang nahitabo kanila, daghan sa mga nakadungog sa ilang pagpanudlo ang mituo. Sa mga lalaki lang nga mituo mikabat ug mga lima ka libo. \p \v 5 Pagkabuntag, nagtigom sa Jerusalem ang kadagkoan sa mga pari, mga magtutudlo sa Kasugoan, ug ang uban pang pangulo sa mga Judio. \v 6 Didto usab si Anas nga mao ang pangulong pari, si Caifas, si Juan, si Alejandro, ug ang uban pang mga miyembro sa pamilya ni Anas. \v 7 Gidala ngadto kanila si Pedro ug si Juan ug gipangutana, “Sa unsang gahom o kang kinsang ngalan ang inyong gigamit sa pag-ayo sa tawo nga bakol?” \p \v 8 Si Pedro nga gigamhan sa Espiritu Santo mitubag, “Kamo nga mga pangulo ug mga tigdumala sa mga Judio, \v 9 kon giimbistigar ninyo kami mahitungod sa pag-ayo sa tawong bakol, \v 10 angay kamong masayod ug ang tanang taga-Israel, nga giayo kining tawhana nga nagtindog dinhi karon pinaagi sa ngalan ni Jesu-Cristo nga taga-Nazaret, nga inyong gilansang sa krus ug gipatay, apan gibanhaw sa Dios. \v 11 Siya, \q1 “ ‘Ang bato nga gisalikway ninyo nga mga magtutukod \q2 mao ang nahimong bato nga patukoranan.’\f + \fr 4:11 \fr*\ft \+xt Sal. 118:22\+xt*\ft*\f* \m \v 12 Wala nay lain pa nga makaluwas kanato kondili si Jesus lang, tungod kay walay laing ngalan sa tibuok kalibotan nga gihatag sa Dios sa mga tawo aron maluwas kita.” \p \v 13 Natingala ang mga pangulo sa Judio kang Pedro ug kang Juan tungod sa ilang kaisog sa pagsulti, kay nasayod sila nga ang duha mga yano lamang nga mga tawo ug walay taas nga kahibalo. Unya nailhan nila nga kini sila mga kauban ni Jesus kaniadto. \v 14 Wala na silay masulti batok nila ni Pedro ug ni Juan, tungod kay ang tawo nga naayo nagtindog sa ilang kilid. \v 15 Busa gipagawas una nila si Pedro ug si Juan gikan sa ilang gitigoman ug nagsabot-sabot sila. \v 16 Miingon sila, “Unsa man ang atong himuon niining mga tawhana? Mikaylap na sa tibuok Jerusalem nga nakahimo silag milagro ug dili kita makaingon nga bakak kini. \v 17 Aron dili na mokaylap ang ilang pagpanudlo sa mga tawo, sultihan nato sila nga dili na gayod sila magtudlo mahitungod kang Jesus.” \p \v 18 Ug gipatawag nila si Pedro ug si Juan ug gisultihan nga dili na gayod sila mosulti o kaha manudlo mahitungod kang Jesus. \v 19 Apan mitubag si Pedro ug si Juan kanila, “Huna-hunaa ra gud ninyo pag-ayo kon asa niini ang matarong sa panan-aw sa Dios: ang pagtuman kaninyo o ang pagtuman sa Dios? \v 20 Dili mahimo nga dili kami manugilon mahitungod sa among nakita ug nadunggan.” \p \v 21 Mao nga hugot gayod silang gidid-an ug pagkahuman gibuhian sila. Dili sila masilotan tungod kay ang mga tawo didto gadayeg sa Dios tungod sa milagro nga nahitabo. \v 22 Kay ang tawo nga giayo pinaagi sa milagro nag-edad ug sobra na sa 40 ka tuig. \s1 Ang Pag-ampo sa mga Tumutuo kang Jesus \p \v 23 Sa dihang gibuhian na si Pedro ug si Juan mibalik sila didto sa ilang mga kauban, ug gisulti nila kanila kon unsa ang giingon sa kadagkoan sa mga pari ug sa mga pangulo sa mga Judio. \v 24 Pagkadungog niini sa mga magtutuo nag-ampo sila, “Ginoo nga makagagahom sa tanan, ikaw ang naghimo sa langit, sa yuta, sa dagat, ug sa tanang mga butang nga anaa kanila. \v 25 Pinaagi sa Espiritu Santo gipasulti mo ang among katigulangan nga si David nga imong alagad. Miingon siya: \q1 “ ‘Ngano bang dako man gayod ang kasuko sa mga nasod? \q2 Ug nganong ang katawhan\f + \fr 4:25 \fr*\fq katawhan \fq*\ft nagtumong sa mga \ft*\fqa Judio.\fqa*\f* nagplano sa mga walay hinungdan? \q1 \v 26 Ang mga hari sa kalibotan ug ang mga pangulo nagtigom \q2 ug nangandam aron sa pagpakig-gira \q1 batok sa Ginoo \q2 ug sa iyang Mesiyas.’\f + \fr 4:26 \fr*\ft \+xt Sal. 2:1-2\+xt*\ft*\f* \m \v 27 Natuman na karon ang imong gisulti niadtong unang panahon tungod kay dinhi gayod sa Jerusalem ang mga katawhan sa Israel ug mga dili Judio, apil si Herodes nga hari ug si Pilato nga gobernador nagkauyon nga batokan ang imong balaan nga sulugoon nga si Jesus nga imong gipili nga mahimong hari. \v 28 Sa ilang gihimo natuman na ang imong plano niadtong unang panahon. Ug kini nahitabo sumala sa imong gahom ug kabubut-on. \v 29 Ug karon, Ginoo, gihulga nila kami. Tabangi kaming imong mga sulugoon nga mahimong isog sa pagwali sa imong pulong. \v 30 Ipakita ang imong gahom. Itugot nga pinaagi sa ngalan ni Jesus nga imong balaan nga sulugoon, matambalan namo ang mga masakiton ug makahimo kami sa mga milagro ug mga kahibulongang butang.” \p \v 31 Human sila mag-ampo, nauyog ang balay nga ilang gitigoman. Gigamhan silang tanan sa Espiritu Santo ug maisogon nga nagwali sa pulong sa Dios. \s1 Ang Pagtinabangay sa mga Magtutuo \p \v 32 Ang tanang magtutuo nagkahiusa sa panghuna-huna ug sa pagbati. Ang matag-usa kanila wala moangkon nga ang iyang mga butang iya lamang gayod, kondili alang sa tanan. \v 33 Uban sa dakong gahom, nagpamatuod ang mga apostoles nga nabanhaw gayod si Ginoong Jesus. Ug silang tanan gipanalanginan pag-ayo sa Dios. \v 34 Walay usa kanila nga nakulangan sa ilang kinahanglanon tungod kay adunay mga magtutuo nga namaligya sa ilang mga yuta ug mga balay, \v 35 ug gihatag nila ang halin sa mga apostoles. Ug gibahin-bahin kini sa mga apostoles sa matag-usa sumala sa iyang gikinahanglan. \p \v 36 Mao usab kini ang gihimo ni Jose nga taga-Cipro. Judio siya nga gikan sa kaliwat ni Levi. Gitawag siya sa mga apostoles ug Bernabe (nga ang buot ipasabot kay “Magdadasig”). \v 37 Gibaligya ni Jose ang iyang yuta ug gihatag niya ang halin sa mga apostoles. \c 5 \s1 Si Ananias ug si Safira \p \v 1 Adunay magtiayon nga nagbaligya usab sa ilang yuta. Ang ngalan sa bana si Ananias, ug ang iyang asawa si Safira. \v 2 Apan gitagoan niya ang uban nga halin sa yuta ug miuyon usab niini ang iyang asawa. Pagkahuman, gihatag niya kini sa mga apostoles ug miingon nga mao ra gayod kadto ang tanan nga halin sa iyang yuta. \p \v 3 Ug nangutana si Pedro, “Ananias, nganong nagpadaog ka kang Satanas? Namakak ka sa Espiritu Santo tungod kay ang ubang kuwarta nga halin sa imong yuta gitagoan nimo! \v 4 Dili ba nga sa wala pa nimo mabaligya ang imong yuta ikaw ang tag-iya niana? Ug sa nabaligya mo na kana dili ba anaa usab kanimo ang pagbuot kon unsaon nimo ang kuwarta? Nganong naghuna-huna ka pa gayod sa paghimo niini? Dili lamang tawo ang imong gibakakan kondili labi na gayod ang Dios.” \p \v 5-6 Sa pagkadungog niini ni Ananias, natumba siya ug namatay. Unya miduol ang mga batan-on kaniya ug giputos nila ang iyang patayng lawas. Pagkahuman gidala nila kini sa gawas ug gilubong. Ug ang tanan nga nakadungog sa nahitabo nahadlok gayod. \p \v 7 Paglabay sa mga tulo ka oras, misulod ang asawa ni Ananias. Wala siya makahibalo kon unsa ang nahitabo sa iyang bana. \v 8 Gipangutana siya ni Pedro, “Sultihi ako sa tinuod, mao ra ba gayod kining tanan ang kantidad nga inyong nadawat sa inyong gibaligya nga yuta?” \p Mitubag si Safira, “Oo, mao ra gayod kana ang among nadawat.” \p \v 9 Busa miingon si Pedro kaniya, “Nganong nagkauyon man kamong magtiayon nga sulayan ang Espiritu sa Ginoo? Tan-awa, anaa na sa pultahan ang mga batan-on nga naglubong sa imong bana, ug ikaw ila usab karong dayongan ug ilubong.” \p \v 10 Diha-diha natumba si Safira sa atubangan ni Pedro ug namatay. Pagsulod sa mga batan-on nakita nila nga patay na si Safira. Busa gidayongan nila siya paingon sa gawas ug gilubong tapad sa iyang bana. \v 11 Tungod niadto nga mga panghitabo, nahadlok gayod pag-ayo ang tanang mga magtutuo ug ang tanang mga nakadungog niini. \s1 Ang mga Apostoles Nang-ayog Daghang mga Tawo \p \v 12 Daghang milagro ug kahibulongang butang ang gihimo sa mga apostoles ngadto sa mga tawo. Nagtigom kanunay ang tanang magtutuo didto sa Balkon ni Solomon. \v 13 Bisan tuod ug gitahod sila sa mga tawo, ang uban wala mangahas sa pag-uban kanila. \v 14 Apan nagkadaghan pa gayod ang mga magtutuo sa Ginoo, mga lalaki ug mga babaye. \v 15 Tungod sa mga milagro nga gipanghimo sa mga apostoles, gidala sa mga tawo ang ilang mga masakiton sa daplin sa mga dalan ug gibutang nila sa mga higdaanan, aron nga kon moagi si Pedro maagian sila bisan na lang sa iyang anino. \v 16 Dili lamang kana, kondili daghan usab nga mga tawo sa palibot nga mga baryo ang miabot sa Jerusalem nga nagdalag mga masakiton ug mga tawo nga adunay mga daotang espiritu. Ug nangaayo silang tanan. \s1 Gilutos ang mga Apostoles \p \v 17 Nasina pag-ayo ang pangulong pari ug ang iyang mga kauban nga miyembro sa pundok nga Saduseo. \v 18 Busa gidakop nila ang mga apostoles ug gisulod sa prisohan. \v 19 Apan sa pagkagabii, giablihan sa anghel sa Ginoo ang pultahan sa prisohan ug gipagawas niya sila. Miingon ang anghel kanila, \v 20 “Adto kamo didto sa templo ug tudloi ninyo ang mga tawo mahitungod sa bag-ong kinabuhi nga gihatag sa Dios.” \p \v 21 Gituman nila ang giingon sa anghel, busa pagsidlak sa adlaw misulod sila sa templo ug nagtudlo sa mga tawo. \p Niining higayona gipatawag sa ang pangulong pari ug sa iyang mga kauban ang tanan nga tigdumala sa mga Judio aron magtigom ang tibuok Korte sa katawhan sa Israel. Adunay gisugo usab sila nga moadto sa prisohan aron kuhaon ang mga apostoles ug dad-on didto kanila. \v 22 Apan pag-abot sa mga gisugo didto sa prisohan, wala na didto ang mga apostoles. Busa mibalik sila sa Korte sa mga Judio \v 23 ug miingon, “Pag-abot namo sa prisohan nakita namo nga adunay mga kandado pa ang mga pultahan, ug ang mga tigbalantay nagbantay sa mga pultahan. Apan sa pag-abli namo sa prisohan wala na kamiy nakita nga tawo sa sulod.” \v 24 Sa pagkadungog niadto sa pangulo sa mga tigbalantay didto sa templo, ug sa kadagkoan sa mga pari, naglibog sila ug wala makasabot kon unsa ang mahimong resulta niini. \p \v 25 Wala madugay adunay usa ka tawo nga miabot ug miingon, “Ang mga tawo nga inyong gisulod sa prisohan atua na didto sa templo ug nagtudlo sa mga tawo.” \v 26 Unya miadto sa templo ang pangulo sa mga tigbalantay ug ang iyang mga tawo ug gidakop nila pag-usab ang mga apostoles, apan wala sila mogamit ug kusog tungod kay nahadlok sila nga batohon sa mga tawo. \p \v 27 Gidala nila ang mga apostoles didto sa Korte sa mga Judio. Miingon ang pangulong pari kanila, \v 28 “Dili ba gimandoan na namo kamo nga dili na magtudlo mahitungod kang Jesus? Apan tan-awa ang inyong gihimo! Mikaylap na ang inyong pagtulon-an sa tibuok nga Jerusalem, ug kami pa ang inyong gipasanginlan nga mipatay kaniya!” \p \v 29 Mitubag si Pedro ug ang iyang mga kauban, “Kinahanglan tumanon namo ang Dios, ug dili ang mga tawo. \v 30 Gipatay ninyo si Jesus pinaagi sa paglansang kaniya sa krus. Apan gibanhaw siya sa Dios, ang Dios nga gisimba sa atong mga katigulangan. \v 31 Gipasidunggan sa Dios si Jesus ug atua na siya sa iyang tuong kamot ingon nga Pangulo ug Manluluwas, aron kitang katawhan sa Israel mahatagan ug kahigayonan sa paghinulsol aron mapasaylo ang atong mga sala. \v 32 Nagpamatuod kami nga kining tanan tinuod gayod. Ug ang Espiritu Santo nga gihatag sa Dios sa tanan nga nagtuman kaniya nagpamatuod usab niining mga butanga.” \p \v 33 Sa pagkadungog niini sa mga miyembro sa Korte sa mga Judio nasuko gayod sila ug gusto nilang patyon ang mga apostoles. \v 34 Apan mitindog ang usa sa ilang mga kauban nga si Gamaliel. Kining tawhana Pariseo ug magtutudlo sa Kasugoan. Ginatahod siya sa tanan. Misugo siya nga pagawason una ang mga apostoles. \v 35 Pagkahuman, gisultihan ni Gamaliel ang iyang mga kauban, “Mga kaubanan kong mga taga-Israel, huna-hunaa ninyo pag-ayo kon unsa ang inyong himuon niining mga tawhana. \v 36 Kaniadto adunay tawo nga ang iyang ngalan si Teudas nga nanghambog nga murag si kinsa gayod siya, ug adunay mga upat ka gatos ka mga tawo nga misunod kaniya. Apan sa kaulahian gipatay siya ug ang iyang mga sumusunod nagkatibulaag, ug nawala na kadtong maong grupo. \v 37 Pagkahuman niini, sa panahon sa pagsensos sa mga tawo, si Judas na usab nga taga-Galilea ang nakatigom ug mga tawo nga misunod kaniya. Apan gipatay usab siya ug nagkatibulaag usab ang iyang mga sumusunod. \v 38 Busa ang akong ikasulti kaninyo mao kini: pasagdi na lamang kining mga tawhana, ug ayaw sila tagda. Tungod kay kon ang ilang gihimo ug gitudlo gikan lamang sa tawo, mawala lamang usab kini. \v 39 Apan kon kini gikan sa Dios dili nato sila mapugngan. Dili lang kana, basin kon mahitabo pa hinuon nga kita makig-away sa Dios.” Busa gituman sa Korte sa mga Judio ang tambag ni Gamaliel. \p \v 40 Gipatawag nila pag-usab ang mga apostoles ug gipalatigo. Pagkahuman gimandoan nila sila nga dili na gayod magtudlo pa mahitungod kang Jesus, ug gibuhian nila sila. \p \v 41 Mihawa didto nga malipayon ang mga apostoles, tungod kay gihatagan sila sa Dios ug pribilihiyo nga mag-antos alang sa ngalan ni Jesus. \v 42 Adlaw-adlaw didto sila sa templo ug sa mga kabalayan ug nagpadayon ang ilang pagpangtudlo ug pagsangyaw sa Maayong Balita nga si Jesus mao ang Mesiyas. \c 6 \s1 Ang Pagpili sa Pito ka Lalaki \p \v 1 Niadtong panahona, nagkadaghan ang mga sumusunod ni Jesus. Unya nagbagulbol ang mga Judio kansang pinulongan Griego batok sa mga Judio kansang pinulongan Hebreo tungod kay wala mahatagi sa adlaw-adlaw nga rasyon ang ilang mga biyuda. \v 2 Busa gitawag sa dose ka apostoles ang tanang mga magtutuo. Ug miingon sila, “Dili maayo nga pasagdan namo ang pagwali sa pulong sa Dios aron mag-atiman lamang sa materyal nga mga pagtabang. \v 3 Busa, mga kaigsoonan, pagpili kamo gikan sa inyong mga kauban ug pito ka lalaki nga maayo ang dungog, maalamon, ug gigamhan sa Espiritu. Sila mao ang atong padumalahon niining mga materyal nga pagtabang. \v 4 Ug kami, ang among panahon gamiton namo sa pag-ampo ug sa pagsangyaw sa pulong sa Dios.” \p \v 5 Miuyon ang tanang mga magtutuo sa giingon sa mga apostoles. Busa gipili nila si Esteban, usa ka tawo nga adunay hugot nga pagtuo kang Jesus ug gigamhan sa Espiritu Santo. Gipili usab nila si Felipe, si Procoro, si Nicanor, si Timon, si Parmenas, ug si Nicolas nga taga-Antioquia. Kini si Nicolas dili Judio, apan mibalhin sa relihiyon sa mga Judio. \v 6 Gidala nila sila nga mga napili ngadto sa mga apostoles, ug nag-ampo sila ug gipandongan nila sila sa ilang mga kamot. \p \v 7 Busa mipadayon pagkaylap ang pulong sa Dios ug dali nga midaghan ang mga nahimong magtutuo sa Jerusalem, ug daghan usab nga mga pari nga Judio ang mituo kaniya. \s1 Gidakop si Esteban \p \v 8 Si Esteban nga napuno sa grasya ug gahom gikan sa Dios mihimo ug daghang mga milagro ug mga kahibulongang butang nga nakita sa mga tawo. \v 9 Apan adunay mga tawo nga mibatok kaniya. Kining mga tawhana mga Judio nga gikan sa Cirene, sa Alejandria, sa Cilicia ug sa Asia. Kini sila mga miyembro sa sinagoga sa mga Judio nga gitawag ug Sinagoga sa mga Linuwas gikan sa Pagkaulipon. Kanunay silang makiglantugi kang Esteban. \v 10 Apan tungod kay ang Espiritu naghatag ug kaalam kang Esteban dili gayod sila makalupig kaniya. \p \v 11 Busa nanuhol sila ug pila ka tawo nga moingon, “Nadunggan namo si Esteban nga nagsulti ug daotan batok kang Moises ug sa Dios.” \p \v 12 Ug niini nga pamaagi gisulsolan nila ang mga tawo, ang mga pangulo sa mga Judio, ug ang mga magtutudlo sa Kasugoan. Gidakop nila si Esteban ug gidala ngadto sa Korte sa mga Judio. \v 13 Adunay gipasulod usab silang pipila ka tawo aron sa pagsaksi ug bakak batok kang Esteban. Nag-ingon sila, “Kining tawhana kanunay gayod nga nagsulti batok sa atong balaan nga templo ug sa Kasugoan ni Moises. \v 14 Nadunggan namo siya nga nag-ingon nga ang atong templo gub-on ni Jesus nga taga-Nazaret ug ilisdan niya ang mga tulomanon nga gihatag kanato ni Moises!” \p \v 15 Ang tanang miyembro sa Korte sa mga Judio mitutok pag-ayo kang Esteban, ug nakita nila ang iyang dagway nga nahisama sa dagway sa anghel. \c 7 \s1 Ang Pakigpulong ni Esteban \p \v 1 Ug nangutana ang pangulong pari kang Esteban, “Unsa, tinuod ba ang gisulti niining mga tawhana?” \p \v 2 Miingon si Esteban, “Mga kaigsoonan ug mga ginikanan, paminawa ninyo ako. Niadtong unang panahon ang Dios nga makagagahom nagpakita sa atong amahan nga si Abraham sa dihang didto pa siya sa Mesopotamia sa wala pa siya mobalhin pagpuyo didto sa Haran. \v 3 Miingon ang Dios kang Abraham, ‘Biyai ang imong nasod ug ang imong mga kaparyentehan ug adto sa dapit nga akong itudlo kanimo.’\f + \fr 7:3 \fr*\ft \+xt Gen. 12:1\+xt*\ft*\f* \p \v 4 “Busa mibiya si Abraham sa nasod sa Caldea ug mipuyo didto sa Haran. Sa pagkamatay sa iyang amahan gipaanhi siya sa Dios dinhi niining dapita nga ato karong gipuy-an. \v 5 Niadtong higayona wala pa hatagi sa Dios si Abraham bisag gamay na lang nga yuta. Apan nagsaad ang Dios nga kining maong dapit ihatag niya kaniya ug sa iyang mga kaliwat. Wala pay anak si Abraham sa dihang gisaad kadto sa Dios kaniya. \v 6 Miingon ang Dios kaniya, ‘Ang imong mga kaliwat sa kaulahian mopuyo sa laing nasod, ug didto himuon silang mga ulipon ug daog-daogon sila sulod sa upat ka gatos ka tuig. \v 7 Apan silotan ko ang nasod nga moulipon kanila. Pagkahuman, biyaan nila kadto nga nasod ug mobalik dinhi niini nga dapit ug dinhi sila mosimba kanako.’\f + \fr 7:7 \fr*\ft \+xt Gen. 15:13-14\+xt*\ft*\f* \v 8 Ug ingon nga ilhanan sa iyang saad gisultihan sa Dios si Abraham nga kinahanglang tulion ang tanang mga lalaki. Busa sa pagkatawo sa iyang anak nga si Isaac, gituli niya kini samtang walo pa lamang ka adlaw. Mao usab kini ang gihimo ni Isaac kang Jacob nga iyang anak. Ug si Jacob mihimo usab niini sa iyang dose ka mga anak nga maoy mga kagikan natong mga Judio. \p \v 9 “Si Jose nga usa sa dose ka mga anak ni Jacob gikasinahan sa iyang mga igsoon, busa gibaligya nila siya. Ug gidala siya didto sa Ehipto ug didto nahimong ulipon. Apan tungod kay ang Dios nag-uban kang Jose, \v 10 gitabangan niya siya sa tanang mga pag-antos nga iyang giagian. Gihatagan usab siya sa Dios ug kaalam, busa nagustohan siya sa Paraon, ang hari sa Ehipto. Ang hari naghimo kaniyang pangulo sa tibuok Ehipto ug sinaligan sa tanan niyang kabtangan. \p \v 11 “Sa kaulahian miabot ang dakong kagutom sa tibuok Ehipto ug sa Canaan. Nag-antos gayod ang mga tawo, ug ang atong mga katigulangan wala gayoy makuhaan sa ilang pagkaon. \v 12 Busa sa pagkadungog ni Jacob nga adunay pagkaon didto sa Ehipto, gipaadto niya didto ang atong mga katigulangan. Mao kadto ang una nilang pag-adto sa Ehipto. \v 13 Sa ikaduha na nilang pag-adto didto, nagpaila kanila si Jose nga siya ilang igsoon, ug gisulti usab niya sa Paraon ang mahitungod sa iyang pamilya. \v 14 Unya nagtugon si Jose nga paadtoon didto sa Ehipto ang iyang amahan nga si Jacob uban sa tibuok niyang pamilya. (Mga 75 silang tanan.) \v 15 Busa si Jacob ug ang atong mga katigulangan miadto sa Ehipto, ug didto na sila mipuyo hangtod nga nangamatay sila. \v 16 Ang ilang mga patayng lawas gidala sa Sekem ug didto gilubong sa lubnganan nga gipalit ni Abraham niadtong unang panahon gikan sa mga anak ni Hamor. \p \v 17 “Sa dihang hapit na matuman ang gisaad sa Dios kang Abraham, midaghan pa pag-ayo ang atong mga katigulangan didto sa Ehipto. \v 18 Unya miabot ang adlaw nga bag-o na ang hari sa Ehipto. Wala kini makaila kang Jose.\f + \fr 7:18 \fr*\ft \+xt Exo. 1:8\+xt*\ft*\f* \v 19 Gilimbongan niining maong hari ang atong mga katigulangan ug gidaog-daog. Gipugos niya sila nga ilabay nila ang ilang mga anak nga masuso aron mangamatay. \p \v 20 “Mao kadtong higayona nga natawo usab si Moises, usa ka bata nga nahimut-an sa Dios. Giatiman siya sa iyang mga ginikanan sa ilang balay sulod sa tulo ka bulan. \v 21 Sa dihang gibilin na siya sa gawas sa balay, gikuha siya sa anak nga babaye sa Paraon ug giatiman siya ingon nga iyang kaugalingong anak. \v 22 Gitudloan si Moises sa tanang kaalam sa Ehipto, ug nabantog siya tungod sa iyang mga pulong ug sa iyang binuhatan. \p \v 23 “Sa dihang 40 na ka tuig si Moises nahuna-hunaan niya nga mobisita sa iyang mga kaigsoonang mga Israelinhon. \v 24 Didto nakita niya ang usa kanila nga gidaog-daog sa Ehiptohanon. Gilabanan niya ang iyang igsoong Israelinhon ug agig panimalos gipatay niya ang Ehiptohanon. \v 25 Sa gibuhat niya naghuna-huna si Moises nga masabtan sa mga Israelinhon nga siya mao ang gamiton sa Dios sa pagluwas kanila. Apan wala sila makasabot. \v 26 Sa sunod nga adlaw mibalik si Moises ug nakita niya ang duha ka Israelinhon nga nag-away. Gusto niyang husayon ang duha, busa miingon siya kanila, ‘Pareho kamong mga Israelinhon. Nganong nag-away man kamo?’ \p \v 27 “Apan giwakli siya sa nanaogdaog ug giingnan, ‘Kinsay naghimo kanimo nga pangulo ug maghuhukom kanamo? \v 28 Unsa, patyon mo ba usab ako sama sa imong pagpatay sa Ehiptohanon kagahapon?’\f + \fr 7:28 \fr*\ft \+xt Exo. 2:14\+xt*\ft*\f* \v 29 Sa pagkadungog niini ni Moises mipalayo siya gikan sa Ehipto ug miadto sa Midian. Didto siya mipuyo ug naminyo ug didto usab nangatawo ang iyang duha ka anak nga lalaki. \p \v 30 “Paglabay sa 40 ka tuig adunay usa ka anghel nga nagpakita kang Moises samtang didto siya sa kamingawan nga duol sa Bukid sa Sinai. Nakita ni Moises ang anghel diha sa nagdilaab nga sampinit. \v 31 Natingala gayod si Moises sa iyang nakita, busa miduol siya sa sampinit aron susihon kon unsa kadto. Samtang nagpaduol siya nadunggan niya ang tingog sa Ginoo nga nakigsulti kaniya, \v 32 ‘Ako ang Dios sa imong mga katigulangan nga si Abraham, si Isaac, ug si Jacob.’\f + \fr 7:32 \fr*\ft \+xt Exo. 3:6\+xt*\ft*\f* Pagkadungog niini ni Moises mikurog siya sa tumang kahadlok ug wala siya mangahas nga motan-aw. \p \v 33 “Ug miingon ang Dios kaniya, ‘Huboa ang imong sandalyas tungod kay balaan ang dapit nga imong gitindogan. \v 34 Nakita ko gayod ang mga kalisod nga giantos sa akong piniling katawhan didto sa Ehipto, ug nadunggan ko usab ang ilang mga pag-agulo. Busa nanaog ako aron sa pagluwas kanila. Karon pangandam tungod kay ikaw ang akong ipadala didto sa Ehipto.’\f + \fr 7:34 \fr*\ft \+xt Exo. 3:5, 7-8, 10\+xt*\ft*\f* \p \v 35 “Mao kini ang Moises nga gisalikway kaniadto sa iyang mga kaigsoonang Israelinhon nga nag-ingon, ‘Kinsay naghimo kanimong pangulo ug maghuhukom kanamo?’ Mao usab kini ang Moises nga gipadala sa Dios nga nahimong pangulo ug miluwas sa mga Israelinhon pinaagi sa tabang sa anghel nga iyang nakita didto sa nagdilaab nga sampinit. \v 36 Si Moises mao ang nangulo sa mga Israelinhon pagawas gikan sa Ehipto. Naghimo siya ug mga milagro ug mga kahibulongang butang didto sa Ehipto, didto sa Pulang Dagat, ug didto sa kamingawan diin milatas sila sulod sa 40 ka tuig. \p \v 37 “Mao usab kini ang Moises nga miingon sa mga Israelinhon, ‘Ingon nga gipadala ako sa Dios kaninyo, magpadala pa gayod ang Dios diha kaninyo ug usa ka propeta nga sama kanako nga diha usab kaninyo maggikan.’\f + \fr 7:37 \fr*\ft \+xt Deut. 18:15\+xt*\ft*\f* \v 38 Samtang didto ang atong mga katigulangan sa kamingawan, si Moises usab ang tigpataliwala tali sa mga tawo ug sa anghel nga nakigsulti kaniya didto sa Bukid sa Sinai; ug didto siya midawat sa pulong sa Dios nga naghatag sa kinabuhi aron ihatag usab kanato. \p \v 39 “Apan ang atong mga katigulangan wala motuman kang Moises. Gisalikway hinuon nila si Moises ingon nga pangulo, ug nangandoy silang mobalik sa Ehipto. \v 40 Miingon sila kang Aaron, ‘Himoi kami ug mga dios nga maoy mag-una kanamo, tungod kay wala na kami mahibalo kon unsa nay nahitabo niadtong Moises nga nangulo kanamo pagawas sa Ehipto.’\f + \fr 7:40 \fr*\ft \+xt Exo. 32:1\+xt*\ft*\f* \v 41 Ug naghimo dayon sila ug dios-dios sa dagway sa nating baka ug gihalaran nila kini. Nagsaulog sila aron pasidunggan ang ilang hinimo. \v 42 Sa ilang gihimo, gitalikdan sila sa Dios. Gipasagdan na lang niya sila nga mosimba sa mga bitoon sa langit. Mao kini ang gisulat sa mga propeta: \q1 “ ‘Kamong mga Israelinhon, sulod sa 40 ka tuig \q2 nga kamo atua didto sa kamingawan, \q1 nagpatay kamo ug mga hayop ug inyong gihalad. \q2 Apan dili ako ang inyong gihalaran. \q1 \v 43 Gidala-dala ninyo ang tolda \q2 sa inyong dios-dios nga si Moloc, \q2 ug ang larawan sa bitoon nga inyong dios-dios nga si Refan. \q1 Gihimo ninyo kini nga mga dios-dios aron simbahon. \q2 Busa pasagdan ko nga bihagon kamo ngadto \q2 sa unahan pa sa Babilonia.’ ”\f + \fr 7:43 \fr*\ft \+xt Amos 5:25-27\+xt*\ft*\f* \p \v 44 Miingon pa gayod si Esteban, “Samtang didto pa ang atong mga katigulangan sa kamingawan, anaa kanila ang tolda nga diin anaa ang presensya sa Dios. Kadtong maong tolda gihimo sumala sa sugo sa Dios, sumala sa plano nga iyang gipakita ngadto kang Moises. \v 45 Sa dihang nangamatay na ang atong mga katigulangan, ang ilang mga anak mao na usab ang nagdala sa tolda. Ang ilang pangulo mao si Josue. Naangkon nila ang mga yuta nga gisaad sa Dios human gipapahawa sa Dios ang mga tawo nga nagpuyo niadtong mga dapita. Ug didto nagpabilin ang tolda nga gidala-dala sa mga Israelinhon hangtod sa panahon nga si David ang nahimong hari. \v 46 Nahimuot ang Dios kang David, ug gipangayo ni David kaniya nga tugotan siya nga magpatukod ug balay alang sa Dios aron makasimba didto ang kaliwatan ni Jacob. \v 47 Si Solomon mao ang naghimo sa templo sa Dios. \p \v 48 “Apan ang Dios nga labaw sa tanan dili mopuyo sa mga balay nga hinimog tawo. Sumala sa gisulti sa propeta, miingon ang Dios: \q1 \v 49 “ ‘Ang langit mao ang akong trono, \q2 ug ang yuta tumbanan ko sa akong mga tiil. \q1 Busa unsa pang matanga sa balay \q2 ang inyong himuon alang kanako? \q2 Asang dapita ako makapahulay? \q1 \v 50 Dili ba ako man ang naghimo sa tanang mga butang?’ ”\f + \fr 7:50 \fr*\ft \+xt Isa. 66:1-2\+xt*\ft*\f* \p \v 51 Ug miingon si Esteban, “Pagkagahi gayod sa inyong mga ulo! Nagpabungol-bungol lamang kamo sa mga mensahe sa Dios tungod kay dili ninyo gusto nga motuman sa iyang mga giingon kaninyo. Kanunay ninyong supakon ang Espiritu Santo. Sama gayod kamo sa inyong mga katigulangan. \v 52 Walay propeta niadtong panahona nga wala nila lutosa. Bisan ang mga nagsulti mahitungod sa pag-abot sa Matarong nga Sulugoon\f + \fr 7:52 \fr*\ft Ang buot ipasabot, \ft*\fqa si Jesus.\fqa*\f* gipatay usab nila. Ug sa pag-abot niya dinhi, kamo mao ang nagluib ug mipatay kaniya. \v 53 Kamo ang midawat sa kasugoan nga gihatag sa mga anghel, apan wala ninyo kini tumana.” \s1 Gibato si Esteban \p \v 54 Pagkadungog niini sa mga miyembro sa Korte, nasuko kaayo sila kang Esteban. Nagkagot gayod ang ilang mga ngipon sa hilabihang kasuko. \v 55 Apan si Esteban nga gigamhan sa Espiritu Santo mihangad sa langit ug nakita niya ang gahom sa Dios nga nagsidlak ug si Jesus nga nagtindog sa tuong dapit sa Dios. \v 56 Pagkakita niya niini miingon siya, “Tan-awa ninyo! Nakita ko nga naabli ang langit ug atua didto si Jesus nga Anak sa Tawo\f + \fr 7:56 \fr*\fq Anak sa Tawo\fq*\ft : titulo nga kasagarang ginagamit ni Jesus alang sa iyang kaugalingon.\ft*\f* nga nagtindog sa tuong dapit sa Dios!” \p \v 57 Misinggit ang mga miyembro sa Korte ug gitabonan nila ang ilang mga dalunggan aron dili nila madungog ang gisulti ni Esteban. Ug nagdungan sila sa paghasmag kaniya. \v 58 Gidala nila si Esteban sa gawas sa siyudad ug didto gibato nila. Gihukas sa mga nagsaksi batok kang Esteban ang ilang mga kupo ug gibilin didto sa usa ka batan-on nga ginganlan ug Saulo aron mas sayon ang ilang pagbato kang Esteban. \p \v 59 Samtang gibato nila si Esteban, nag-ampo siya sa Ginoo nga nag-ingon, “Ginoong Jesus, dawata ang akong espiritu.” \v 60 Ug miluhod siya ug misinggit sa kusog nga tingog, “Ginoo, ayaw sila paningla niining sala nga ilang gihimo.” Ug sa pagsulti niya niini, namatay siya. \c 8 \p \v 1-2 Si Saulo miuyon sa pagpatay kang Esteban. \s1 Ang Pagpanglutos ug Pagkatibulaag sa Kasimbahanan \p Sukad niadto, nagsugod ang dakong paglutos ngadto sa mga magtutuo sa Jerusalem. Busa nagkatibulaag sila sa tibuok nga probinsya sa Judea ug Samaria. Ang mga apostoles lamang ang wala mamahawa sa Jerusalem. Gilubong si Esteban sa mga diosnong tawo, ug gihilakan gayod nila siya. \v 3 Apan si Saulo nagtinguha gayod nga mawala ang mga magtutuo kang Cristo. Busa gibalay-balay niya sila ug adto ug gipangguyod ang mga lalaki ug mga babaye ug gipangpriso. \s1 Nagwali si Felipe sa Samaria \p \v 4 Nagkatibulaag ang mga magtutuo ug gisangyaw nila ang Maayong Balita. \v 5 Usa sa mga magtutuo mao si Felipe. Miadto siya sa usa ka siyudad sa Samaria ug nagwali mahitungod sa Mesiyas. \v 6 Sa pagkadungog sa mga tawo sa gisulti ni Felipe ug sa pagkakita nila sa mga milagro nga iyang gihimo, naminaw gayod sila. \v 7 Daghang mga tawo nga gisudlan ug mga daotang espiritu ang giayo niya. Misinggit sa makusog nga tingog ang mga daotang espiritu samtang nanggawas sila sa mga tawo. Daghan usab ang mga paralitiko ug mga bakol nga nangaayo. \v 8 Busa nalipay kaayo ang mga tawo niadto nga siyudad. \s1 Si Simon nga Madyikero \p \v 9 Aduna puy tawo didto nga ginganlag Simon. Dugay na siya nga gikatingad-an sa mga taga-Samaria tungod sa iyang abilidad sa madyik. Nanghinambog siya nga gamhanan siya. \v 10 Ang tanang mga tawo sa siyudad, pobre man o dato, naminaw gayod kaniya. Miingon sila, “Kining tawhana mao ang gahom sa Dios nga gitawag, ‘Dakong Gahom.’ ” \v 11 Naminaw sila pag-ayo kaniya tungod kay dugay na niyang napatuo ang mga tawo sa iyang madyik. \v 12 Apan sa dihang nagwali si Felipe kanila sa Maayong Balita mahitungod sa paghari sa Dios ug mahitungod kang Jesu-Cristo, mituo sila ug nagpabautismo, mga lalaki ug mga babaye. \v 13 Bisan si Simon mituo usab, ug sa dihang nabautismohan na siya nag-uban-uban siya kang Felipe. Nahibulong gayod siya sa mga kahibulongang butang ug mga milagro nga gihimo ni Felipe. \p \v 14 Sa pagkadungog sa mga apostoles didto sa Jerusalem nga ang mga taga-Samaria mituo usab sa pulong sa Dios, gipadala nila didto si Pedro ug si Juan. \v 15 Pag-abot nila sa Samaria nag-ampo sila alang sa mga magtutuo didto nga unta madawat nila ang Espiritu Santo. \v 16 Tungod kay bisan nabautismohan na sila sa ngalan ni Ginoong Jesus, wala pa gayod mokunsad diha kanila ang Espiritu Santo. \v 17 Gipandong nila ni Pedro ug Juan ang ilang mga kamot kanila, ug diha-diha nadawat nila ang Espiritu Santo. \p \v 18 Nakita ni Simon nga sa pagpatong sa mga apostoles sa ilang mga kamot sa mga magtutuo nadawat nila ang Espiritu. Busa gitanyagan niya ug kuwarta si Pedro ug si Juan ug giingnan sila, \v 19 “Hatagi usab ninyo ako nianang maong gahom, aron nga si bisan kinsa nga akong pandongan sa akong mga kamot makadawat usab sa Espiritu Santo.” \p \v 20 Apan mitubag si Pedro kaniya, “Hinaut nga malaglag ka uban sa imong kuwarta! Tungod kay naghuna-huna ka nga mapalit nimo ug kuwarta ang gasa sa Dios! \v 21 Wala kay labot o bahin sa mga gipahimo kanamo sa Dios tungod kay ang imong kasing-kasing dili matarong sa iyang atubangan. \v 22 Busa hinulsoli ang imong daotang tinguha ug pag-ampo sa Ginoo nga pasayloon ka sa imong daotang huna-huna. \v 23 Tungod kay nakita ko nga masinahon ka kaayo ug ginapos sa imong mga sala.” \v 24 Miingon si Simon kang Pedro ug kang Juan, “Kon mahimo i-ampo usab ako ninyo sa Ginoo aron dili mahitabo kanako ang silot nga inyong giingon.” \p \v 25 Human sila nagpamatuod ug nagwali sa mensahe sa Ginoo, namalik sila sa Jerusalem. Ug nagwali usab sila sa Maayong Balita sa mga baryo nga ilang naagian sa probinsya sa Samaria. \s1 Si Felipe ug ang Opisyal nga Taga-Etiopia \p \v 26 Unya adunay anghel sa Ginoo nga nakigsulti kang Felipe, “Karon dayon adto sa habagatang dapit, ug subaya lang ang dalan nga gikan sa Jerusalem padulong sa Gaza.” (Kining dalana talagsa na lang agian.) \v 27 Busa milakaw si Felipe ug didto nakita niya ang tawo nga taga-Etiopia. Mipauli na siya gikan sa Jerusalem diin siya misimba sa Dios. Taas ang iyang katungdanan tungod kay siya ang tinugyanan sa katigayonan sa Candace. (Ang Candace mao ang Titulo sa Rayna sa Etiopia.) \v 28 Nagsakay siya sa iyang karwahi ug gabasa sa libro ni Propeta Isaias. \v 29 Miingon ang Espiritu kang Felipe, “Apasa ug abayi ang iyang karwahi.” \p \v 30 Busa midagan si Felipe ug naabtan niya ang karwahi, ug nadunggan niya nga gabasa ang opisyal sa libro ni Propeta Isaias. Gipangutana siya ni Felipe kon nasabtan ba niya ang iyang gibasa. \p \v 31 Mitubag ang opisyal, “Wala gayod! Ug unsaon ko man pagkasabot kon walay mopasabot kanako?” Ug gisultihan niya si Felipe nga mosakay sa iyang karwahi ug motapad kaniya. \p \v 32 Mao kini ang bahin sa Kasulatan nga iyang gibasa: \q1 “Wala gayod siya moreklamo. \q2 Sama siya sa karnero nga gidala sa ihawanan aron patyon, \q2 O sama sa karnero nga wala gayod motingog samtang giguntingan. \q1 \v 33 Gipakaulawan siya ug dili matarong ang pagsentensya kaniya. \q2 Walay makasaysay mahitungod sa iyang kaliwatan \q2 tungod kay ang iyang kinabuhi dinhi sa yuta gikuha na man.”\f + \fr 8:33 \fr*\ft \+xt Isa. 53:7-8\+xt*\ft*\f* \p \v 34 Miingon ang opisyal kang Felipe, “Sultihi ako kon kinsa ang gipasabot sa propeta, ang iya bang kaugalingon o lain nga tawo?” \v 35 Busa gikan niadtong bahina sa kasulatan, gisaysay kaniya ni Felipe ang Maayong Balita mahitungod kang Jesus. \p \v 36 Samtang nagpadayon sila sa pagbiyahe miabot sila sa dapit nga adunay tubig. Miingon ang opisyal kang Felipe, “O, adunay tubig dinhi. Aduna pa bay hinungdan nga dili ako mabautismohan?” [ \v 37 Mitubag si Felipe kaniya, “Mahimo ka nang bautismohan kon kinasing-kasing gayod ang imong pagtuo.” Miingon ang opisyal, “Oo, nagtuo ako nga si Jesu-Cristo mao ang anak sa Dios.”]\f + \fr 8:37 \fr*\ft Ang pipila ka mga manuskrito wala gilakip kini nga mga pulong.\ft*\f* \v 38 Gipahunong sa opisyal ang karwahi ug milugsong silang duha sa tubig ug gibautismohan siya ni Felipe. \v 39 Paghaw-as nila gikan sa tubig, ang Espiritu sa Ginoo kalit lang nga mikuha kang Felipe. Wala na siya makit-i sa opisyal, apan malipayon gayod ang opisyal samtang nagpadayon siya sa pagpauli. \v 40 Sa dihang nakamatngon na si Felipe, didto na siya sa lugar sa Asutos. Nagwali siya sa Maayong Balita sa mga lungsod nga iyang giagian hangtod nakaabot siya sa Cesarea. \c 9 \s1 Si Saulo Nakabig ngadto sa Ginoo \r (Buh. 22:6-16; 26:12-18) \p \v 1 Nagpadayon pa gayod ang pagpanghulga ni Saulo sa mga sumusunod ni Ginoong Jesus nga patyon niya sila. Miadto pa siya sa pangulong pari \v 2 ug nangayog mga sulat nga mohatag kaniya sa katungod ug mopaila kaniya didto sa mga sinagoga sa mga Judio sa Damasco. Tuyo niya nga pangdakpon ug dad-on pagbalik sa Jerusalem ang iyang makit-an didto nga mga sumusunod ni Cristo, lalaki man o babaye. \p \v 3 Sa dihang nagkaduol na si Saulo sa siyudad sa Damasco, sa kalit lang adunay kahayag gikan sa langit nga midan-ag sa iyang palibot. \v 4 Unya natumba siya sa yuta ug aduna siya tingog nga nadungog nga nag-ingon, “Saulo, Saulo! Nganong gilutos mo ako?” \p \v 5 Mitubag si Saulo, “Sir, kinsa ka ba?” \p Mitubag ang tingog, “Ako mao si Jesus nga imong gilutos. \v 6 Tindog ug adto sa siyudad, tungod kay didto adunay mosulti kanimo kong unsa ang angay mong himuon.” \p \v 7 Walay nakatingog sa mga kauban ni Saulo. Nagtindog lang sila nga nagtanga. Nakadungog sila sa tingog, apan wala silay nakita. \v 8 Mitindog si Saulo, apan pagbuka niya sa iyang mga mata dili na siya makakita. Busa giagak siya sa iyang mga kauban hangtod sa Damasco. \v 9 Sulod sa tulo ka adlaw dili siya makakita, ug wala siya mokaon o moinom. \p \v 10 Didto sa Damasco adunay usa ka sumusunod nga ginganlan ug Ananias. Pinaagi sa panan-awon nagpakita kaniya ang Ginoo ug nag-ingon, “Ananias!” \p Mitubag si Ananias, “Ginoo, ania ako.” \p \v 11 Miingon ang Ginoo kaniya, “Lakaw didto sa dalan nga gitawag ‘Tul-id,’ ug didto sa balay ni Judas pangitaa ang tawo nga taga-Tarso nga ginganlag Saulo. Niining higayona nag-ampo siya, \v 12 ug gipakita ko kaniya pinaagi sa panan-awon nga misulod ang usa ka tawo nga ginganlan ug Ananias ug mipandong sa imong kamot kaniya aron makakita siya pag-usab.” \p \v 13 Apan mitubag si Ananias, “Ginoo, nadunggan ko gikan sa daghang mga tawo ang mahitungod nianang tawhana, kon unsa siya kabangis sa imong mga sumusunod sa Jerusalem. \v 14 Mianhi gani siya dinhi karon sa Damasco nga adunay pagtugot gikan sa kadagkoan sa mga pari aron pangdakpon niya ang tanang nagtuo kanimo.” \p \v 15 Apan miingon ang Ginoo kang Ananias, “Lakaw, adtoi siya, tungod kay gipili ko siya nga mag-alagad kanako aron ipaila niya ang akong ngalan sa mga dili Judio ug sa ilang mga hari, ug sa mga Israelinhon. \v 16 Ug ipakita ko usab kaniya ang mga pag-antos nga kinahanglan niyang maagian alang kanako.” \p \v 17 Busa giadtoan ni Ananias si Saulo sa balay ug misulod siya didto. Gipandong niya ang iyang kamot kang Saulo ug miingon siya, “Igsoon kong Saulo, gipaanhi ako dinhi ni Ginoong Jesus nga nagpakita kanimo sa dalan samtang nagpadulong ka dinhi. Gisugo niya ako dinhi aron makakita ka pag-usab ug aron gamhan ka sa Espiritu Santo.” \v 18 Diha-diha nangahulog gikan sa mga mata ni Saulo ang murag mga himbis sa isda, ug nakakita siya pag-usab. Unya mitindog siya ug nagpabautismo. \v 19 Mikaon siya ug nabaskog pag-usab ang iyang lawas. \s1 Nagwali si Saulo didto sa Damasco ug sa Jerusalem \p Nagpabilin si Saulo sa Damasco sulod sa pipila ka mga adlaw kauban sa mga magtutuo. \v 20 Diha-diha dayon nagwali siya sa mga sinagoga nga si Jesus ang Anak sa Dios. \v 21 Natingala gayod ang tanang nakadungog kaniya. Miingon sila, “Dili ba mao man kanang tawhana ang naglutos sa mga sumusunod ni Jesus didto sa Jerusalem? Dili ba mianhi man siya dinhi aron pangdakpon ang mga nagtuo niadto nga ngalan ug dad-on didto sa kadagkoan sa mga pari?” \p \v 22 Misamot pa gayod ang gahom ni Saulo sa pagwali. Ug ang mga Judio sa Damasco dili makatubag kaniya sa dihang gipamatud-an niya nga si Jesus mao ang Mesiyas. \p \v 23 Paglabay sa pipila ka mga adlaw nagtigom ang mga Judio ug nagplano sa pagpatay kang Saulo. \v 24 Adlaw ug gabii gibantayan nila ang mga pultahan sa siyudad kay patyon nila siya kon ilang makita. Apan adunay misulti kang Saulo mahitungod sa ilang plano. \v 25 Busa usa ka gabii niana gipasulod siya sa mga sumusunod sa bukag ug gitunton pagawas sa paril sa siyudad. \p \v 26 Pag-abot ni Saulo sa Jerusalem, gusto unta niya nga makig-uban sa mga sumusunod ni Jesus, apan nahadlok sila kaniya. Dili sila motuo nga siya sumusunod na ni Jesus. \v 27 Apan gitabangan siya ni Bernabe ug gidala siya ngadto sa mga apostoles. Gisaysay ni Bernabe kanila kon sa unsang pagkahitabo nga nakita ni Saulo si Ginoong Jesus sa dalan ug kon unsa ang gisulti kaniya. Ug gisulti usab niya ang kaisog ni Saulo sa pagwali mahitungod kang Jesus didto sa Damasco. \v 28 Busa sukad niadto, kauban na nila si Saulo, ug bisan asa sa Jerusalem maisugon si Saulo sa pagwali mahitungod sa Ginoo. \v 29 Nakigsulti ug nakiglantugi siya sa mga Judio kansang pinulongan Griego, mao nga naningkamot sila sa pagpatay kaniya. \v 30 Sa pagkahibalo sa mga magtutuo sa maong plano, gihatod nila si Saulo sa lungsod sa Cesarea ug gipapauli sa Tarso. \p \v 31 Human niadto, nagmalinawon ang kinabuhi sa mga magtutuo sa tibuok Judea, sa Galilea, ug sa Samaria. Midugang paglig-on ang pagtuo sa mga magtutuo ug nagkinabuhi sila nga adunay pagtahod sa Ginoo; ug tungod kay gipalig-on sila sa Espiritu Santo midaghan pa gayod sila. \s1 Si Eneas ug si Dorcas \p \v 32 Daghang dapit ang giadto ni Pedro aron sa pagpamisita sa mga katawhan sa Dios. Miadto usab siya sa mga magtutuo sa Lida. \v 33 Didto nakita ni Pedro ang tawo nga ginganlag Eneas. Paralitiko siya ug wala gayod makabangon sa iyang higdaanan sulod sa walo ka tuig. \v 34 Miingon si Pedro kaniya, “Eneas, giayo ka ni Jesu-Cristo. Busa bangon na ug hiposa ang imong higdaanan.” Diha-diha mibangon si Eneas. \v 35 Nakita sa tanang mga lumulupyo sa Lida ug sa Sharon nga maayo na si Eneas, ug mituo usab sila sa Ginoo. \p \v 36 Ug didto sa Jopa, adunay babaye nga magtutuo nga ginganlag Tabita (sa pinulongang Griego ang iyang ngalan Dorcas\f + \fr 9:36 \fr*\fq Dorcas\fq*\ft : ang buot ipasabot, mananap nga usa.\ft*\f*). Kini nga babaye daghan ug maayong mga binuhatan ilabina gayod sa mga kabos. \v 37 Niining higayona nagsakit siya ug namatay. Gilimpyohan nila ang iyang patayng lawas ug gihaya nila sa kuwarto sa taas. \v 38 Ang Jopa dili kaayo layo sa Lida. Busa pagkadungog sa mga sumusunod ni Jesus nga si Pedro atua didto sa Lida, gisugo nila ang duha ka tawo nga hangyoon siya nga moadto sa Jopa. \p \v 39 Pag-abot sa mga gisugo didto kang Pedro, diha-diha nangandam si Pedro ug miuban kanila. Pag-abot nila sa Jopa gidala nila siya didto sa kuwarto sa taas nga gihayaan sa patay. Adunay mga balo didto nga nanghilak. Gipakita nila kang Pedro ang mga bisti nga gipanahi ni Dorcas sa buhi pa siya. \p \v 40 Unya gipagawas silang tanan ni Pedro sa kuwarto. Miluhod siya ug nag-ampo. Pagkahuman miatubang siya sa patayng lawas ug miingon, “Tabita, bangon na!” Mibuka ang mga mata ni Tabita ug sa pagkakita niya kang Pedro milingkod siya. \v 41 Gikuptan siya ni Pedro sa kamot ug gitabangan nga makatindog. Pagkahuman gitawag niya ang mga balo ug ang ubang mga magtutuo didto sa gawas ug gipakita niya kanila si Tabita nga buhi na. \v 42 Kining hitaboa nabalitaan sa tibuok nga Jopa, ug daghan ang mituo sa Ginoo. \v 43 Nagpabilin si Pedro sa pipila ka adlaw didto sa Jopa sa balay ni Simon nga tigbulad ug panit sa mga mananap. \c 10 \s1 Gipatawag ni Cornelio si Pedro \p \v 1 Didto sa Cesarea adunay tawo nga ginganlag Cornelio. Kining tawhana usa ka kapitan sa mga sundalong Romanhon sa batalyon nga gitawag ug Batalyong Italyano. \v 2 Diosnon siya ug ang iyang tibuok pamilya. Daghan ang iyang natabang sa mga Judiong kabos, ug kanunay siyang nag-ampo sa Dios. \v 3 Usa niana ka adlaw, mga alas tres ang takna sa hapon, adunay nagpakita kaniya nga anghel sa Dios. Klaro kaayo ang iyang pagkakita sa anghel nga misulod sa iyang balay ug mitawag kaniya, “Cornelio!” \p \v 4 Sa pagkakita niya sa anghel nahadlok siya ug miingon, “Unsa man ang imong tuyo?” \p Miingon ang anghel, “Gidungog sa Dios ang imong mga pag-ampo ug nalipay siya sa imong pagtabang sa mga kabos. Busa gihinumdoman ka sa Dios. \v 5 Karon, pagsugo ug mga tawo nga moadto sa Jopa ug ipakuha si Simon nga gitawag ug Pedro. \v 6 Atua siya magsak-anan kang Simon nga tigbulad ug panit sa mananap. Ang iyang balay anaa sa daplin sa baybayon.” \p \v 7 Sa dihang mipahawa na ang anghel, gitawag ni Cornelio ang duha sa iyang mga sulugoon ug ang usa ka sundalo nga usa sa iyang mga luyo-luyo. Kini nga sundalo diosnon usab nga tawo. \v 8 Gisultihan sila ni Cornelio sa tanang nahitabo, ug pagkahuman gisugo niya sila sa Jopa. \s1 Ang Panan-awon ni Pedro \p \v 9 Nianang pagkasunod adlaw samtang nagkaduol na sila sa lungsod sa Jopa, misaka si Pedro sa pahulayanan didto sa patag nga atop sa balay aron mag-ampo. Udto kadto. \v 10 Gigutom si Pedro ug gusto niyang mokaon. Apan samtang giandam pa nila ang pagkaon adunay gipakita kaniya ang Dios. \v 11 Nakita niya ang langit nga naabli ug adunay nagpaubos nga sama sa lapad nga habol nga hiniktan ang upat ka eskina. \v 12 Ug sulod niining habol nakita niya ang tanang matang sa mga mananap: ang mga mananap nga naglakaw, ang mga nagkamang, ug ang mga naglupad sa langit. \v 13 Ug aduna siyay tingog nga nadungog nga nag-ingon, “Tindog, Pedro! Pag-ihaw ug kaon!” \p \v 14 Mitubag si Pedro, “Dili mahimo, Ginoo, tungod kay sukad kaniadto wala gayod ako makakaon sa mga mananap nga sama niini, nga sumala sa Kasugoan hugaw ug gidili nga kaonon.” \p \v 15 Miingon pag-usab ang tingog kang Pedro, “Ayaw isipa nga hugaw ang bisan unsa nga butang nga gihinloan na sa Dios.” \p \v 16 Nahitabo kini sa makatulo, ug kadtong gipaubos nga sama sa habol gibira pagkalit balik ngadto sa langit. \p \v 17 Samtang naghuna-huna pa si Pedro kon unsa ang kahulogan sa iyang nakita, miabot usab ang mga tawo nga gisugo ni Cornelio. Kay pagkahibalo nila kon asa ang balay ni Simon, midiretso dayon sila didto; ug sa pag-abot nila sa pultahan sa koral, \v 18 nanawag sila ug nangutana kon didto ba magsak-anan si Simon nga ginganlan usab ug Pedro. \p \v 19 Samtang naglibog pa si Pedro kon unsa ang kahulogan sa iyang nakita, miingon ang Espiritu kaniya, “Adunay tulo ka tawo nga nangita kanimo. \v 20 Kanaog ug uban kanila. Ayaw pagduha-duha sa pagkuyog kanila tungod kay ako mao ang nagsugo kanila.” \p \v 21 Busa nanaog si Pedro ug miingon sa mga tawo, “Ako mao ang inyong gipangita. Unsa may inyong tuyo kanako?” \p \v 22 Miingon sila, “Gisugo kami dinhi ni Kapitan Cornelio. Maayong tawo siya ug nagsimba sa Dios. Gitahod siya sa tanang mga Judio. Giingnan siya sa usa ka balaang anghel sa Dios nga imbitahon ka nga moadto didto sa iyang balay aron madunggan niya ang imong isulti.” \v 23 Gipadayon sila ni Pedro ug didto sila nakatulog niadtong gabhiona. \s1 Nagwali si Pedro didto sa Balay ni Cornelio \p Pagkasunod nga adlaw miuban si Pedro kanila. Adunay pipila usab ka mga magtutuo sa Jopa nga miuban kaniya. \v 24 Pagkaugma miabot sila sa Cesarea. Naghulat kanila si Cornelio, ug ang iyang mga kaubanan ug mga kahigalaan nga iyang giimbitar. \v 25 Sa pag-abot ni Pedro, gisugat siya ni Cornelio ug miluhod sa pagsimba kaniya. \v 26 Apan gipatindog siya ni Pedro ug giingnan, “Ayaw kana buhata, tawo lamang ako.” \p \v 27 Ug nagpadayon ang ilang panagsulti samtang nanulod sila sa balay. Didto nakita ni Pedro nga daghan ang mga tawo nga nagkatigom. \v 28 Misulti si Pedro kanila, “Nakahibalo kamo nga kaming mga Judio gidid-an sa among relihiyon nga mobisita o makig-uban sa mga dili Judio. Apan gipadayag sa Dios kanako nga dili ko angay isipon nga hugaw si bisan kinsa. \v 29 Busa sa dihang gipasugoan ninyo ako nga moanhi dinhi, wala ako mobalibad. Karon gusto kong mahibaloan kon nganong gipatawag ninyo ako.” \p \v 30 Mitubag si Cornelio, “Tulo na ka adlaw karon ang milabay sukad sa akong pag-ampo dinhi sa balay, ug ingon usab niining orasa, mga alas tres sa hapon. Samtang nag-ampo ako, kalit lamang nagpakita kanako ang tawo nga sulaw ug bisti. \v 31 Ug miingon siya kanako, ‘Cornelio, gidungog sa Dios ang imong pag-ampo ug nahinumdoman niya ang imong pagtabang sa mga kabos. \v 32 Karon, pagsugo ug mga tawo nga moadto sa Jopa ug ipakuha si Simon nga gitawag ug Pedro. Didto siya magsak-anan sa balay ni Simon nga tigbulad ug panit sa mananap. Ang iyang balay anaa daplin sa baybayon.’ \v 33 Busa gipatawag ka nako dayon, ug salamat nga miabot ka. Ania na kaming tanan sa presensya sa Dios aron maminaw kon unsa ang gisugo sa Ginoo kanimo nga isulti kanamo.” \p \v 34 Busa miingon si Pedro, “Karon nahibaloan ko na nga ang Dios walay pinalabi. \v 35 Kon ang tawo adunay kahadlok sa Dios ug matarong ang iyang binuhatan, bisan diin pa siya nga nasod maggikan dawaton siya sa Dios. \v 36 Nadunggan ninyo ang Maayong Balita nga gisulti sa Dios kanamong mga Israelinhon nga ang tawo makapasig-uli na ngadto kaniya pinaagi sa pagtuo kang Jesu-Cristo. Siya ang Ginoo sa tanan. \v 37 Nahibaloan usab ninyo ang mga nahitabo sa tibuok probinsya sa Judea mahitungod kang Jesus nga taga-Nazaret. Dili ba nagsugod kini sa Galilea human sa pagwali ni Juan mahitungod sa pagpabautismo? \v 38 Gihatagan sa Dios si Jesus nga taga-Nazaret sa Espiritu Santo ug gahom. Ug tungod kay ang Dios kauban niya, miadto siya sa nagkalain-lain nga dapit ug naghimo sa mga maayong butang. Giayo niya ang tanang mga gipaantos sa yawa. \p \v 39 “Kami gayod makapamatuod sa tanan niyang gipanghimo tungod kay nakita namo ang iyang mga gipangbuhat sa Jerusalem ug sa ubang mga lungsod sa mga Judio. Gipatay siya sa mga Judio pinaagi sa paglansang kaniya sa krus. \v 40 Apan gibanhaw siya sa Dios sa ikatulo ka adlaw ug gipakita kanamo nga siya buhi. \v 41 Wala siya gipakita ngadto sa tanan kondili kanamo lamang nga mga pinili sa Dios isip mga tigpamatuod mahitungod kaniya. Nakig-uban pa gani kami kaniya sa pagpangaon ug pag-inom human siya nabanhaw. \v 42 Gisugo niya kami sa pagwali sa Maayong Balita ngadto sa katawhan ug sa pagpamatuod nga siya mao gayod ang gipili sa Dios nga mahimong maghuhukom sa mga buhi ug sa mga patay. \v 43 Si Jesu-Cristo maoy giingon sa tanang mga propeta nga ang tanang motuo kaniya pasayloon sa ilang mga sala pinaagi sa iyang ngalan.” \p \v 44 Samtang nagwali pa si Pedro mikunsad ang Espiritu Santo ug gigamhan ang tanang naminaw sa mensahe. \v 45 Ang mga magtutuo nga Judio nga miuban kang Pedro gikan sa Jopa natingala nga ang Dios mihatag usab sa Espiritu Santo sa mga dili Judio. \v 46 Tungod kay nadunggan nila sila nga nanagsulti sa nagkalain-lain nga mga pinulongan nga wala nila natun-an ug gadayeg sila sa Dios. \p Busa miingon si Pedro, \v 47 “Wala nay makapugong kanila aron bautismohan sila pinaagi sa tubig tungod kay sama nato, nadawat na usab nila ang Espiritu Santo.” \v 48 Unya gisugo niya sila nga magpabautismo sa ngalan ni Jesu-Cristo. Human niadto gihangyo nila si Pedro nga magpabilin una uban kanila sulod sa pipila ka adlaw. \c 11 \s1 Gisaysay ni Pedro ang Iyang Gibuhat \p \v 1 Unya, nadunggan sa mga apostoles ug sa mga magtutuo sa Judea nga ang mga dili Judio midawat usab sa pulong sa Dios. \v 2 Busa pagbalik ni Pedro sa Jerusalem, gisaway siya sa mga magtutuong Judio nga nagtuo kinahanglan magpatuli ang mga dili Judio. \v 3 Miingon sila kang Pedro, “Nganong midayon ka sa balay mga tawo nga dili tinuli, ug mikaon pa uban kanila?” \p \v 4 Busa gisaysay ni Pedro kanila ang tanan nga nahitabo kaniya gikan gayod sa sinugdanan. \v 5 Miingon siya, “Samtang nag-ampo ako didto sa siyudad sa Jopa adunay gipakita kanako ang Dios. Nakita ko ang sama sa lapad nga habol nga nagpaubos gikan sa langit. Ang upat ka eskina niini gihiktan, ug kini mihunong duol kanako. \v 6 Gitutokan ko kini ug nakita ko nga ang sulod niini adunay nagkalain-lain nga matang sa mga mananap: ang mga mananap nga naglakaw, lakip ang mga mabangis, mga mananap nga nagkamang, ug ang mga naglupad sa langit. \v 7 Ug nadungog ko ang tingog nga nag-ingon kanako, ‘Tindog, Pedro! Pag-ihaw ug kaon!’ \p \v 8 “Apan mitubag ako, ‘Ginoo, dili kini mahimo tungod kay sukad kaniadto wala gayod ako makakaon sa mga mananap nga sama niini, nga sumala sa Kasugoan hugaw ug gidili nga kaonon.’ \p \v 9 “Unya misulti pag-usab ang tingog gikan sa langit, ‘Ayaw isipa nga hugaw ang bisan unsang butang nga gihinloan na sa Dios.’ \v 10 Nahitabo kini sa makatulo, ug pagkahuman gibira kadto balik ngadto sa langit. \p \v 11 “Niadtong orasa usab adunay tulo ka tawo gikan sa Cesarea nga miabot didto sa balay nga akong gisak-an. Kadtong mga tawhana gisugo aron pangitaon ako. \v 12 Ang Espiritu miingon kanako nga dili ako magduha-duha sa pag-uban kanila. Kining unom nato ka mga igsoon nga taga-Jopa kauban ko sa pag-adto sa balay ni Cornelio sa Cesarea. \v 13 Pag-abot namo didto gisultihan kami ni Cornelio nga aduna siyay nakita nga anghel sulod sa iyang balay, ug miingon ang anghel kaniya, ‘Pagsugo ug mga tawo nga moadto sa Jopa aron sa pagkuha kang Simon nga gitawag ug Pedro. \v 14 Isulti niya kanimo kon sa unsang pamaagi nga maluwas ka ug ang imong panimalay.’ \p \v 15 “Ug sa nagsugod na ako sa pagsulti, mikunsad ang Espiritu Santo kanila sama usab sa iyang pagkunsad kanato niadtong una. \v 16 Ug nahinumdoman ko ang giingon ni Ginoong Jesus: ‘Nangbautismo si Juan sa tubig, apan kamo bautismohan diha sa Espiritu Santo.’ \v 17 Busa kadtong maong panghitabo nagpamatuod nga ang gihatag sa Dios kanatong mga Judio sa dihang kita mituo kang Ginoong Jesu-Cristo gihatag usab niya sa mga dili Judio. Busa kon mao kini ang kabubut-on sa Dios, kinsa ako nga mosupak niini?” \p \v 18 Sa pagkadungog niadto sa mga magtutuo nga Judio, wala na sila manaway kang Pedro ug midayeg hinuon sila sa Dios. Miingon sila, “Kon mao kana, gihatag usab sa Dios sa mga dili Judio ang kahigayonan nga maghinulsol aron makadawat sila sa kinabuhi.” \s1 Ang mga Tumutuo sa Antioquia \p \v 19 Sukad sa pagkamatay ni Esteban nagkatibulaag na ang mga magtutuo tungod sa paglutos kanila. Ang uban kanila nakaabot sa Fenicia, sa isla sa Cipro, ug sa lungsod sa Antioquia. Gisugilon nila ang Maayong Balita apan ngadto lamang sa mga Judio. \v 20 Apan ang ubang mga magtutuo nga taga-Cipro ug taga-Cirene miadto usab sa Antioquia, ug bisan ang mga dili Judio gisuginlan usab nila sa Maayong Balita mahitungod kang Ginoong Jesus. \v 21 Ang gahom sa Ginoo anaa kanila ug daghan gayod ang mituo ug nahimong magtutuo sa Ginoo. \p \v 22 Kini nga mga panghitabo nadunggan sa mga magtutuo sa Jerusalem, busa gipadala nila si Bernabe didto sa Antioquia. \v 23 Pag-abot niya didto nalipay siya tungod kay nakita niya ang mga panalangin sa Dios sa mga tawo didto. Ug gidasig niya sila nga magmatinumanon ug magmalig-on sa ilang pagtuo sa Ginoo. \v 24 Kini si Bernabe maayo gayod nga tawo. Gigamhan siya sa Espiritu Santo, ug hugot gayod ang iyang pagtuo sa Dios. Busa daghan didto ang mituo sa Ginoo. \p \v 25 Unya miadto si Bernabe sa Tarso aron sa pagpangita kang Saulo. \v 26 Pagkakita niya kang Saulo gidala niya siya balik sa Antioquia. Tibuok tuig nilang nakauban ang mga magtutuo didto ug daghang mga tawo ang ilang gitudloan. Ang mga magtutuo sa Antioquia mao ang unang gitawag nga mga Cristohanon. \p \v 27 Niadtong higayona adunay mga propeta sa Jerusalem nga miadto sa Antioquia. \v 28 Ang usa kanila ginganlag Agabos. Mitindog siya ug pinaagi sa gahom sa Espiritu mitagna siya nga adunay usa ka dakong gutom nga moabot sa tibuok kalibotan. (Kini nahitabo sa panahon nga si Claudio mao ang Emperador sa Roma.) \v 29 Busa ang mga magtutuo ni Jesus sa Antioquia nagkauyon nga ang tagsa-tagsa kanila magpadala sa ilang hinabang sa ilang mga kaigsoonan didto sa Judea sumala sa ilang makaya. \v 30 Gipadala nila kini pinaagi kang Bernabe ug kang Saulo aron ihatag sa mga pangulo sa mga magtutuo sa Jerusalem. \c 12 \s1 Ang Kahibulongang Paggawas ni Pedro sa Prisohan \p \v 1 Niadtong panahona nagsugod si Haring Herodes sa paglutos sa pipila ka mga magtutuo. \v 2 Gipapatay niya si Santiago nga igsoon ni Juan pinaagi sa espada. \v 3 Sa pagkakita niya nga nalipay ang mga Judio tungod sa iyang gihimo, gipadakop usab niya si Pedro. Nahitabo kini sa panahon sa Pista sa Pan nga Walay Patubo. \v 4 Gipapriso niya si Pedro ug gipabantayan sa upat ka grupo sa mga sundalo nga tag-upat-upat kada grupo. Kining upat ka grupo nagpulipuli ug bantay. Sumala sa plano ni Herodes, iyang husayon ang kaso ni Pedro atubangan sa publiko pagkahuman sa Pista sa Paglabay sa Anghel. \p \v 5 Busa gipabantayan niya sa mga sundalo si Pedro didto sa prisohan. Apan hugot nga nagpadayon ang mga magtutuo sa ilang pag-ampo sa Dios alang kaniya. \p \v 6 Nianang gabhiona sa wala pa ang husay sa kaso ni Pedro, natulog si Pedro nga gikadenahan ang mga bukton, ang kada bukton nga gikadenahan gihikot usab sa kada sundalo nga anaa sa iyang wala ug sa tuo. Ug adunay mga tigbalantay pa nga nagbantay didto sa pultahan sa prisohan. \v 7 Sa kalit lang mihayag ang sulod sa prisohan ug nagpakita ang usa ka anghel nga gisugo sa Ginoo. Gipikpik niya sa kilid si Pedro aron kini makamata, ug miingon siya, “Dali! Bangon!” Ug nangatangtang ang mga kadena nga gigapos sa mga kamot ni Pedro. \p \v 8 Miingon ang anghel, “Isul-ob ang imong bisti ug sandalyas.” Gituman kini ni Pedro. Ug miingon ang anghel kaniya, “Isul-ob ang imong kupo ug sunod kanako.” \v 9 Ug misunod siya sa anghel pagawas sa prisohan. Wala makahibalo si Pedro kon tinuod ba ang nanghitabo. Sa iyang pagtuo nagdamgo lang siya. \v 10 Gilabyan lamang nila ang una ug ang ikaduhang mga tigbalantay. Pag-abot nila sa puthaw nga pultahan nga nag-atubang sa siyudad, ang pultahan miabre lag iya. Ug migawas dayon sila. Paglabay nila sa usa ka kalye kalit nahanaw ang anghel. \p \v 11 Didto pa lamang niya nahibaw-i nga dili diay damgo ang nahitabo kaniya. Miingon siya, “Tinuod gayod nga gipadala sa Ginoo ang iyang anghel ug giluwas niya ako sa kamot ni Herodes ug sa tanang giplano sa mga Judio nga mahitabo kanako.” \p \v 12 Sa pagkamatngon niya nga luwas na siya, miadto siya sa balay ni Maria nga inahan ni Juan Marcos. Daghang mga tawo didto nga nagtigom ug nag-ampo. \v 13 Nanuktok si Pedro sa gawas nga pultahan, ug miduol ang sulugoon nga si Roda aron tan-awon kon kinsa ang nanuktok. \v 14 Nailhan niya ang tingog ni Pedro ug sa iyang kalipay, imbis nga ablihan niya ang pultahan, midagan hinuon siya balik sa sulod aron sultihan ang iyang mga kauban nga si Pedro atua sa gawas. \p \v 15 Miingon sila kang Roda, “Nabuang ka na tingali!” Apan miinsister gayod si Roda nga naa gayod si Pedro. Busa miingon sila, “Tingali anghel kana ni Pedro.” \p \v 16 Apan sa gihapon si Pedro nagpadayon sa pagtuktok. Busa giablihan nila ang pultahan ug ingon sa dili gayod sila makatuo nga si Pedro gayod diay. \v 17 Gisinyasan sila ni Pedro nga mohilom, ug gisaysay niya kanila kon giunsa siya pagpagawas sa Ginoo gikan sa prisohan. Gisultihan niya sila nga suginlan nila si Santiago ug ang uban pang mga magtutuo. Unya migikan siya ug miadto sa laing dapit. \p \v 18 Nianang pagkabuntag nagkagubot ang mga tigbalantay tungod kay wala na didto si Pedro ug wala sila mahibalo kon unsa ang nahitabo kaniya. \v 19 Nagsugo si Herodes nga pangitaon siya, apan wala gayod nila siya makita. Busa gipaimbistigar niya ang mga tigbalantay ug gipapatay niya sila. Human niadto, mibiya si Herodes sa Judea. Miadto siya sa Cesarea ug didto na mipuyo. \s1 Ang Pagkamatay ni Herodes \p \v 20 Nasuko kaayo si Haring Herodes sa mga tawo sa Tiro ug Sidon. Busa nagkauyon ang mga tawo nga makighusay sa hari tungod kay ang ilang lungsod didto man magkuhaan ug pagkaon sa lungsod sa hari. Sa sinugdanan, giamigo una nila si Blasto aron tabangan sila, tungod kay siya mao man ang sinaligan sa hari sa palasyo. Unya miadto sila sa hari aron makigkita kaniya. \p \v 21 Pag-abot sa adlaw nga gitagana, si Herodes, sul-ob ang iyang harianong bisti ug milingkod sa iyang trono ug namulong. \v 22 Naninggit ang mga tawo, “Dili tawo kining nakigsulti, kondili dios!” \v 23 Ug diha-diha gisilotan siya sa anghel sa Ginoo, tungod kay wala niya hatagi ug kadungganan ang Dios. Giulod siya ug namatay. \p \v 24 Busa ang pulong sa Dios nagpadayon sa pagkaylap ug daghan pa gayod ang nahimong magtutuo. \s1 Gisugo si Bernabe ug si Saulo \p \v 25 Sa laing bahin, human mahatod nila ni Bernabe ug ni Saulo ang hinabang alang sa mga magtutuo didto sa Jerusalem, namalik sila sa Antioquia. Gidala usab nila si Juan Marcos. \c 13 \nb \v 1 Sa Antioquia adunay mga propeta ug mga magtutudlo nga miyembro sa iglesia. Sila mao si Bernabe, si Simeon nga gitawag nga Negro, si Lucio nga taga-Cirene, si Manaen (nga nagdako sa panimalay ni Herodes nga pangulo sa Galilea), ug si Saulo. \v 2 Samtang nagsimba sila sa Ginoo ug nagpuasa, miingon ang Espiritu Santo kanila, “Igahin ninyo alang kanako si Bernabe ug si Saulo tungod kay aduna akoy ipabuhat kanila.” \v 3 Human sa ilang pagpuasa ug pag-ampo, gipandongan nila si Bernabe ug si Saulo sa ilang mga kamot ug unya gipalakaw sila. \s1 Sa Cipro \p \v 4 Busa gipadala sa Espiritu Santo sila si Bernabe ug Saulo didto sa Seleucia. Gikan didto misakay sila padulong sa Cipro. \v 5 Pag-abot nila sa lungsod sa Salamina nagwali sila sa pulong sa Dios didto sa mga sinagoga sa mga Judio. Si Juan Marcos kauban usab nila aron sa pagtabang sa ilang buluhaton. \p \v 6 Gilibot nila ang tibuok isla hangtod nga nakaabot sila sa lungsod sa Pafos. Didto aduna silay nakitang madyikero nga ginganlag Bar-Jesus. Judio siya ug nagpakaaron-ingnon nga mini nga propeta. \v 7 Amigo siya ni Sergio Paulo nga gobernador sa maong isla. Si Sergio Paulo maalamon nga tawo. Gipatawag niya si Bernabe ug si Saulo tungod kay gusto siyang maminaw sa pulong sa Dios. \v 8 Apan gibabagan sila sa madyikero nga si Elimas. (Mao kini ang ngalan ni Bar-Jesus sa pulong nga Griego.) Gipaningkamotan gayod niya nga ilikay ang gobernador sa pagtuo kang Jesus. \v 9 Apan si Saulo nga gitawag usab nga Pablo gigamhan sa Espiritu Santo, mitutok kang Elimas ug miingon, \v 10 “Anak ka sa Yawa! Kaaway ka sa tanang maayo! Pagpanglimbong ug pagpanunto lamang ang imong gipangbuhat. Kanunay nimong gituis ang kamatuoran nga gikan sa Ginoo. \v 11 Karon silotan ka sa Ginoo. Mabuta ka ug dili makakita sulod sa pipila ka adlaw.” \p Ug diha-diha mingitngit ang panan-aw ni Elimas ug nabuta siya. Nagpangapkap na lang siya ug nagpangitag moagak kaniya. \v 12 Sa dihang nakita sa gobernador ang nahitabo kang Elimas mituo siya, ug nahibulong gayod siya sa pagtulon-an mahitungod sa Ginoo. \s1 Ang Buluhaton ni Pablo sa Antioquia sa Pisidia \p \v 13 Paggikan nila ni Pablo sa Pafos, milawig sila padulong sa Perga nga sakop sa Pampilia. Pag-abot nila gibiyaan sila didto ni Juan Marcos. Mibalik siya sa Jerusalem. \v 14 Gikan sa Perga, milahos sila Pablo sa Antioquia nga sakop sa Pisidia. Pag-abot sa Adlaw nga Igpapahulay miadto sila sa sinagoga sa mga Judio ug milingkod didto. \v 15 Adunay mibasa sa Kasugoan ni Moises ug sa mga sinulat sa mga propeta. Ug unya adunay gisugo ang mga opisyal sa pag-ingon kanila ni Pablo, “Mga kaigsoonan, kon aduna kamoy ikasulti nga ikalig-on sa mga tawo isulti ninyo.” \p \v 16 Busa mitindog si Pablo ug gisinyasan niya ang mga tawo nga maminaw kaniya. Miingon siya: “Mga kaigsoonan kong mga Israelinhon, ug kamong dili mga Israelinhon apan nagsimba usab sa Dios, paminawa ninyo ako! \v 17 Ang Dios nga gisimba sa mga Israelinhon mao ang mipili sa atong mga katigulangan, ug gipadaghan niya sila samtang didto pa sila nagpuyo sa Ehipto. Ug pinaagi sa iyang gahom gitabangan niya sila aron makagawas sa Ehipto. \v 18 Sulod sa 40 ka tuig, samtang didto sila sa kamingawan nagpailob ang Dios kanila.\f + \fr 13:18 \fr*\fq nagpailob ang Dios kanila\fq*\ft : sa ubang mga Griego nga teksto \ft*\fqa giatiman sila sa Dios.\fqa*\f* \v 19 Pagkahuman, gilaglag niya ang pito ka mga nasod sa Canaan, ug gihatag niya kining yutaa sa atong mga katigulangan. \v 20 Kining tanan gihimo sa Dios sulod sa 450 ka tuig. \p “Ug gihatagan niya sila ug mga maghuhukom aron magdumala kanila hangtod sa panahon ni Samuel nga propeta. \v 21 Sa kaulahian nangayo sila ug hari, busa gihatag sa Dios si Saulo nga anak ni Kish ug usa sa mga kaliwat ni Benjamin. Naghari si Saulo kanila sulod sa 40 ka tuig. \v 22 Sa dihang gipapahawa na sa Dios si Saulo isip hari, si David na usab ang iyang gipili nga maghari kanila. Mao kini ang giingon sa Dios, ‘Gikahimut-an ko si David nga anak ni Jesse. Motuman siya sa tanan kong sugo kaniya.’\f + \fr 13:22 \fr*\ft \+xt 1 Sam. 13:14\+xt*\ft*\f* \p \v 23 “Sa kaliwat ni David naggikan si Jesus nga mao ang Manluluwas nga gisaad sa Dios sa Israel. \v 24 Sa wala pa magsugod si Jesus sa iyang buluhaton, nagwali si Juan nga Tigbautismo sa tanang mga Israelinhon nga maghinulsol sila sa ilang mga sala ug magpabautismo. \v 25 Sa hapit na mahuman ni Juan ang iyang buluhaton, miingon siya sa mga tawo, ‘Siguro naghuna-huna kamo nga ako mao na ang inyong gipaabot. Apan dili! Mosunod siya kanako, ug dili gani ako takos nga mahimong iyang ulipon o bisan tighubad sa higot sa iyang sandalyas.’ ” \p \v 26 Ug miingon si Pablo: “Mga kaigsoonan, kamong mga kaliwat ni Abraham ug kamong dili mga Judio apan nagsimba usab sa Dios, kita mao ang gipadad-an sa Dios sa Maayong Balita mahitungod sa kaluwasan. \v 27 Apan ang mga Judio nga nagpuyo sa Jerusalem ug ang ilang mga tigdumala wala moila nga si Jesus mao ang Manluluwas. Wala usab sila makasabot sa gisulti sa mga propeta nga gibasa nila sa matag Adlaw nga Igpapahulay diha sa ilang mga sinagoga; apan sila hinuon ang mituman sa mga panagna sa mga propeta pinaagi sa ilang paghukom kang Jesus nga patyon. \v 28 Bisan wala silay lig-on nga katarungan aron patyon siya, ila gihapong gipangayo kang Pilato nga ipapatay si Jesus. \v 29 Ug sa dihang nahimo na nila ang tanang giingon sa Kasulatan nga mahitabo kaniya, gikuha nila siya sa krus ug gibutang sa lubnganan. \v 30 Apan gibanhaw siya sa Dios gikan sa kamatayon. \v 31 Ug sulod sa daghang mga adlaw sa lain-laing higayon nagpakita siya sa mga tawo nga miuban kaniya gikan sa Galilea ngadto sa Jerusalem. Kadtong mga tawhana mao usab karon ang nagsulti sa mga Israelinhon mahitungod kang Jesus. \p \v 32 “Ug ania kami karon aron sultihan kamo sa Maayong Balita nga gisaad sa Dios sa atong mga katigulangan, \v 33 nga gituman na niya kanato nga ilang mga kaliwat. Gihimo niya kini pinaagi sa pagbanhaw niya kang Jesus. Mao kini ang nasulat sa ikaduha nga Salmo nga nag-ingon: \q1 “ ‘Ikaw akong Anak \q2 ug karon ipakita ko nga ako ang imong Amahan.’\f + \fr 13:33 \fr*\ft \+xt Sal. 2:7\+xt*\ft*\f* \m \v 34 Tungod kay gisaad nang daan sa Dios nga iya siyang banhawon ug ang iyang lawas dili madunot tungod kay nag-ingon siya: \q1 “ ‘Ihatag ko kanimo ang mga balaan \q2 ug kasaligang panalangin nga gisaad ko kang David.’\f + \fr 13:34 \fr*\ft \+xt Isa. 55:3\+xt*\ft*\f* \m \v 35 Giingon pa gayod diha sa usa pa ka Salmo: \q1 “ ‘Dili ikaw motugot nga madunot ang lawas \q2 sa imong matinumanon nga sulugoon.’\f + \fr 13:35 \fr*\ft \+xt Sal. 16:10\+xt*\ft*\f* \p \v 36 “Dili si David ang iyang gipasabot, tungod kay sa pagkahuman sa pagpangalagad ni David sa mga tawo sumala sa mga gipahimo sa Dios kaniya, namatay siya ug gilubong didto sa kilid sa gilubngan sa iyang mga katigulangan ug nadunot ang iyang lawas. \v 37 Apan si Jesus nga gibanhaw sa Dios gikan sa kamatayon wala gayod madunot. \p \v 38-39 “Busa mga kaigsoonan, kinahanglang mahibaloan ninyo nga pinaagi kang Jesus gisulti namo kaninyo ang balita nga kita mapasaylo sa Dios sa atong mga sala. Si bisan kinsa nga nagtuo kang Jesus gipakamatarong na sa Dios. Kini dili mahimo pinaagi sa pagsunod sa Kasugoan ni Moises. \v 40 Busa pangandam kamo aron dili mahitabo kaninyo ang giingon sa mga propeta: \q1 \v 41 “ ‘Kamong mga bugal-bugalon, \q2 matingala kamo ug mangamatay, \q1 tungod kay sa inyong panahon aduna akoy himoon \q2 nga dili gayod ninyo matuohan \q2 bisan kon aduna pay mosulti niini kaninyo.’ ”\f + \fr 13:41 \fr*\ft \+xt Hab. 1:5\+xt*\ft*\f* \p \v 42 Sa paggawas na sila si Pablo ug Bernabe sa sinagoga, giingnan sila sa mga tawo nga mobalik sa sunod Adlaw nga Igpapahulay aron sultihan pa gayod sila mahitungod niining mga butanga. \v 43 Pagkahuman sa tigom sa sinagoga, daghang mga Judio ug mga dili Judio nga nakabig sa relihiyon sa mga Judio ang misunod kang Pablo ug kang Bernabe. Gidasig sila ni Pablo ug ni Bernabe nga magpadayon sila sa pagsalig sa grasya sa Dios. \p \v 44 Sa pagkasunod Adlaw nga Igpapahulay halos ang tanang mga tawo sa Antioquia nagtigom didto sa sinagoga aron maminaw sa pulong sa Ginoo. \v 45 Pagkakita sa kadagkoan sa mga Judio sa daghang mga tawo nga nanambong, nasina gayod sila ug gisaway nila ang mga gipanulti ni Pablo ug gipakaulawan pa nila siya. \p \v 46 Apan nagmaisogon hinuon si Pablo ug si Bernabe. Miingon sila sa mga Judio, “Kinahanglan gayod nga iwali una dinhi kaninyong mga Judio ang pulong sa Dios. Apan tungod kay gisalikway ninyo siya nagpaila lamang kini nga kamo dili angayan nga hatagan sa kinabuhi nga walay kataposan. Busa sukad karon, sa mga dili Judio na kami mowali sa Maayong Balita. \v 47 Tungod kay mao kini ang sugo sa Ginoo kanamo: \q1 “ ‘Gihimo ka nako nga kahayag sa mga dili Judio, \q2 aron nga pinaagi kanimo \q2 ang kaluwasan mokaylap sa tibuok kalibotan.\f + \fr 13:47 \fr*\fq tibuok kalibotan\fq*\ft : sa literal, \ft*\fqa kinatumyan sa kalibotan.\fqa*\f*’\f + \fr 13:47 \fr*\ft \+xt Isa. 49:6\+xt*\ft*\f*” \p \v 48 Sa dihang nadungog kini sa mga dili Judio nalipay sila ug gidayeg ang pulong sa Ginoo, ug ang tanang mga napili alang sa kinabuhi nga walay kataposan nahimong magtutuo. \p \v 49 Ug mikaylap ang pulong sa Ginoo niadtong dapita. \v 50 Apan gisulsolan sa mga kadagkoan sa mga Judio ang mga pangulo sa siyudad apil na ang relihiyoso ug inilang mga babaye, nga mobatok kang Pablo. Busa gilutos nila si Pablo ug si Bernabe ug gipapahawa nila niadtong dapita. \v 51 Gitaktak ni Pablo ug ni Bernabe ang abog sa ilang mga tiil isip pasidaan batok kanila. Unya miadto sila sa Iconio. \v 52 Ang mga magtutuo sa Antioquia nalipay pag-ayo ug napuno sa Espiritu Santo. \c 14 \s1 Didto sa Iconio \p \v 1 Sama usab niini ang nahitabo sa Iconio. Miadto si Pablo ug si Bernabe sa sinagoga ug nanudlo nga adunay gahom maong daghang mga Judio ug mga dili Judio ang mituo kang Jesus. \v 2 Apan ang mga Judio nga wala motuo, misulsol sa mga dili Judio aron kontrahon ang mga magtutuo. \v 3 Nagdugay didto si Pablo ug si Bernabe. Wala sila mahadlok sa pagsulti mahitungod sa Ginoo. Gipakita sa Ginoo nga tinuod ang ilang gitudlo mahitungod sa iyang grasya, tungod kay gihatagan niya sila ug gahom sa paghimo ug mga milagro ug kahibulongang mga butang. \v 4 Busa, nabahin ang mga tawo niadtong siyudara; ang uban midapig sa mga Judio nga wala motuo, ug ang uban midapig sa mga apostoles. \v 5 Adunay mga Judio ug mga dili Judio, kauban ang ilang mga pangulo, nga nagplano nga pasakitan ug batohon ang mga apostoles. \v 6 Pagkahibalo sa mga apostoles sa maong plano, nangikyas sila ngadto sa Listra ug sa Derbe, mga siyudad nga sakop sa Licaonia, ug sa palibot nga mga dapit. \v 7 Ug giwali nila didto ang Maayong Balita. \s1 Ang Buluhaton didto sa Listra ug sa Derbe \p \v 8 Sa Listra adunay usa ka tawong bakol sukad pa sa iyang pagkabata. \v 9 Samtang naglingkod siya naminaw siya sa mga gisulti ni Pablo. Gitutokan siya ni Pablo ug nakita niya nga adunay pagtuo ang bakol nga ang Ginoo makaayo kaniya. \v 10 Busa sa kusog nga tingog miingon si Pablo kaniya, “Tindog!” Mitindog ang tawo ug milakaw-lakaw. \p \v 11 Pagkakita sa mga tawo sa gihimo ni Pablo, misinggit sila sa pinulongan nga Licaonianhon, “Ang mga dios nanganaog dinhi kanato sa dagway sa tawo!” \v 12 Gitawag nila si Bernabe nga si Zeus, ug si Pablo gitawag nila nga si Hermes tungod kay siya mao ang tigsulti. \v 13 Ang templo sa ilang dios nga si Zeus duol lamang sa gawas sa siyudad. Busa ang pari ni Zeus nagdala ug torong mga baka nga adunay kolintas nga bulak didto sa pultahan sa siyudad. Gusto niya ug sa mga tawo nga maghalad ngadto sa mga apostoles. \p \v 14 Pagkahibalo sa mga apostoles nga sila Bernabe ug Pablo sa ilang gibuhat, gigisi nila ang ilang bisti\f + \fr 14:14 \fr*\fq gigisi nila ang ilang bisti \fq*\ft sa pagpakita nga sayop ang gihimo sa mga tawo.\ft*\f* ug midagan sila sa taliwala sa mga tawo ug misinggit, \v 15 “Mga higala, nganong maghalad kamo kanamo? Kami mga tawo lamang nga sama kaninyo. Giwali namo kaninyo ang Maayong Balita aron biyaan na ninyo kining mga butang nga walay pulos ug moduol sa Dios nga buhi. Siya mao ang naghimo sa langit, sa yuta, sa dagat, ug sa tanang mga butang nga anaa kanila. \v 16 Niadtong una gipasagdan lamang sa Dios ang mga tawo sa pagsunod sa ilang kaugalingong gusto. \v 17 Apan sa tanang panahon gipaila sa Dios ang iyang kaugalingon ngadto sa mga tawo pinaagi sa iyang mga gihimo nga maayo. Gihatagan niya kamo sa ulan nga gikan sa langit ug mga ani sa panahon sa ting-ani. Abundang pagkaon iyang gihatag kaninyo aron malipay kamo.” \v 18 Apan bisan mao kini ang gisulti sa mga apostoles, naglisod gayod sila sa pagpugong sa mga tawo nga magpatay ug mga baka aron ihalad kanila. \p \v 19 Adunay miabot nga mga Judio gikan sa Antioquia ug ang uban gikan sa Iconio. Gidani nila ang mga tawo nga modapig kanila. Gitabangan nila sa pagbato si Pablo ug giguyod pagawas sa lungsod, tungod kay sa ilang huna-huna patay na siya. \v 20 Apan samtang gilibotan siya sa mga magtutuo, mibangon siya ug mibalik didto sa lungsod. Pagkaugma miadto silang duha ni Bernabe sa Derbe. \s1 Ang Pagbalik ngadto sa Antioquia nga Sakop sa Siria \p \v 21 Giwali ni Pablo ug ni Bernabe ang Maayong Balita didto sa Derbe ug daghan ang ilang nakabig nga motuo kang Jesu-Cristo. Pagkahuman niini mibalik sila sa Listra, sa Iconio, ug sa Antioquia nga sakop sa Pisidia. \v 22 Gipalig-on nila ang mga magtutuo ug gidasig nga magpadayon gayod sa ilang pagtuo. Miingon usab sila sa mga magtutuo, “Daghang kalisdanan ang atong kinahanglan maagian sa pagsulod sa gingharian sa Dios.” \v 23 Sa matag dapit nga adunay mga magtutuo nga nagtigom, sila si Pablo ug Bernabe nagpili ug mga tawo nga maoy mangulo. Nagpuasa sila ug nag-ampo alang sa mga napili ug gitugyan nila sila sa Ginoo nga ilang gituohan. \v 24 Pagkahuman niini, miagi sila sa mga dapit nga sakop sa probinsya sa Pisidia ug miabot sila sa Pampilia. \v 25 Miwali sila didto sa Perga ug unya milugsong sila sa Atalia. \p \v 26 Gikan didto milawig sila balik sa Antioquia nga sakop sa Siria, ang dapit diin sila maggikan ug giampo sa mga magtutuo kaniadto nga panalanginan sila sa Dios sa ilang buluhaton nga karon nahuman na nila. \v 27 Sa pag-abot ni Pablo ug ni Bernabe sa Antioquia gitigom nila ang tanang mga magtutuo ug gisaysay dayon nila ang tanang gihimo sa Dios pinaagi kanila, ug kon sa unsang pamaagi nga ang Dios mihatag ug kahigayonan aron motuo usab ang mga dili Judio. \v 28 Ug mipuyo silag dugay didto sa Antioquia kauban ang mga magtutuo didto. \c 15 \s1 Ang Panagtigom sa Jerusalem \p \v 1 Adunay mga tawo gikan sa Judea nga miadto sa Antioquia ug nagtudlo sa mga magtutuo nga silang mga dili Judio dili maluwas kon dili sila magpatuli sumala sa gitudlo sa Kasugoan ni Moises. \v 2 Nag-initay ang panaglantugi nila ni Pablo ug Bernabe batok niining mga tawhana. Busa nagkauyon ang mga magtutuo nga si Pablo ug si Bernabe ug ang ubang magtutuo sa Antioquia nga moadto sa Jerusalem aron makigkita sa mga apostoles ug sa mga kadagkoan didto mahitungod niining butanga. \p \v 3 Busa gipadala sa iglesia sila si Pablo. Sa pag-agi nila sa Fenicia ug sa Samaria, gisulti nila sa mga magtutuo didto nga aduna puy mga dili Judio nga mituo kang Cristo. Pagkadungog nila niini, nalipay gayod sila. \v 4 Pag-abot nila ni Pablo sa Jerusalem gidawat sila sa iglesia, sa mga apostoles, ug sa mga kadagkoan sa iglesia. Gisaysay nila ang tanang gihimo sa Dios pinaagi kanila. \p \v 5 Apan adunay mga magtutuo didto nga sakop sa grupo sa mga Pariseo. Mitindog sila ug miingon, “Kinahanglan nga tulion ang mga dili Judio ug sultihan sila nga motuman sa Kasugoan ni Moises.” \p \v 6 Busa nagtigom ang mga apostoles ug ang mga kadagkoan sa iglesia aron sa pagsulbad niining mga butanga. \v 7 Human sa dugayng panaglantugi mitindog si Pedro ug miingon, “Mga kaigsoonan, nahibaloan na ninyo nga gipili ako sa Dios gikan kaninyo kaniadto pa aron itudlo ko ang Maayong Balita sa mga dili Judio, aron makadungog usab sila ug motuo. \v 8 Nahibaloan sa Dios ang kasing-kasing sa mga tawo. Ug gipakita niya nga gidawat usab niya ang mga dili Judio tungod kay gihatag usab niya ang Espiritu Santo kanila sama sa iyang gihimo kanato niadtong una. \v 9 Sa panan-aw sa Dios, kita nga mga Judio ug sila nga mga dili Judio managsama lamang. Tungod kay gihinloan usab niya ang ilang mga kasing-kasing sa ilang mga sala kay mituo man sila. \v 10 Nganong sulayan man ninyo ang Dios? Nganong pugson man ninyo ang mga dili Judio nga magtutuo nga mosunod sa mga tulomanon nga bisan gani kita ug ang atong mga katigulangan dili makatuman? \v 11 Nagtuo kita nga naluwas kita pinaagi sa grasya ni Ginoong Jesu-Cristo, ug mao man usab ngadto sa mga dili Judio.” \p \v 12 Pagkadungog nila niana nahilom silang tanan. Ug gipaminaw nila ang gisaysay ni Bernabe ug ni Pablo mahitungod sa mga kahibulongan ug mga milagro nga gihimo sa Dios ngadto sa mga dili Judio pinaagi kanila. \v 13 Pagkahuman nilag saysay, miingon si Santiago, “Mga kaigsoonan, paminawa ninyo ako. \v 14 Gisaysay kanato ni Simon Pedro ang unang pagtawag sa Dios sa mga dili Judio aron aduna puy mga tawo nga gikan kanila nga mahimong iya sa Dios. \v 15 Kini sumala usab sa mga gisulat sa mga propeta kaniadto, tungod kay ang Kasulatan nag-ingon: \q1 \v 16 “ ‘Human niini mobalik ako, \q2 ug pabarogon ko pag-usab \q2 ang gingharian ni David nga napukan. \q1 Patindogon ko kini pag-usab gikan sa iyang pagkatumpag, \q1 \v 17 aron pangitaon ako sa ubang mga tawo, \q2 lakip ang tanang mga dili Judio \q2 nga akong gitawag nga akong katawhan. \q1 Ako, ang Ginoo, maoy nagsulti niini,’\f + \fr 15:17 \fr*\ft \+xt Amos 9:11, 12\+xt*\ft*\f* \q2 \v 18 ug gipadayag ko na kini sukad pa kaniadto\f + \fr 15:18 \fr*\ft Sa pipila ka manuskrito \ft*\fqa mga butang.\fqa*\f*.” \p \v 19 Mipadayon sa pag-ingon si Santiago, “Busa alang kanako dili nato lisod-lisoron ang mga dili Judio nga nagtuo sa Dios. \v 20 Hinuon, sulatan nato sila nga dili mokaon sa mga pagkaon nga gihalad ngadto sa mga dios-dios tungod kay hugaw kini. Dili sila makighilawas gawas sa kaminyoon. Dili usab sila mokaon sa dugo ug sa karne sa mga hayop nga sa pagkamatay wala makagawas ang dugo. \v 21 Kay sukad pa sa una, ang kasugoan ni Moises gibasa na sa mga Judio matag Adlaw nga Igpapahulay diha sa ilang mga simbahan ug kini gitudlo nila sa matag lungsod.” \s1 Ang Sulat alang sa mga Dili Judio nga Magtutuo \p \v 22 Unya nagkauyon ang mga apostoles ug ang mga kadagkoan sa iglesia ug ang tanang mga magtutuo didto nga mopili sila gikan sa ilang grupo ug mga lalaki aron ilang ipadala sa Antioquia uban nila ni Pablo ug Bernabe. Si Judas nga gitawag nga Barsabas ug si Silas mao ang ilang napilian. Kining mga tawhana gitahod sa mga magtutuo. \v 23 Ang sulat nga gipadala kanila nag-ingon: \pmo Kaming mga apostoles ug mga kadagkoan sa iglesia dinhi, nga inyong mga kaigsoonan kang Cristo, \pmo Nangumusta kaninyong mga dili Judio diha sa Antioquia, Siria ug sa Cilicia. \pm \v 24 Nadungog namo nga adunay mga tawong gikan dinhi kanamo nga mianha kaninyo, ug gilibog nila ang inyong mga huna-huna tungod sa ilang mga gitudlo bisan wala namo sila gisugo. \v 25 Busa nagkauyon kami nga mopili ug mga tawo nga among ipadala diha kauban ang atong mga hinigugmang kaigsoonan nga sila ni Bernabe ug Pablo. \v 26 Kini sila mga tawo nga naghalad sa ilang kinabuhi bisan sa kakuyaw para sa ngalan sa atong Ginoong Jesu-Cristo. \v 27 Si Judas ug si Silas among gipadala kaninyo aron mosulti usab mahitungod sa mga butang nga gihisgotan dinhi niining among sulat. \v 28 Nagkauyon kami uban sa giya sa Espiritu Santo nga dili dugangan ang inyong mga tulomanon gawas niining mosunod nga kinahanglan nga tumanon ninyo. \v 29 Dili kamo mokaon sa mga pagkaon nga gihalad ngadto sa mga dios-dios, dili kamo mokaon sa dugo ug sa karne sa mga hayop nga sa pagkamatay wala makagawas ang dugo, ug dili kamo makighilawas gawas sa kaminyoon. Maayo kon malikayan ninyo kining mga butanga. \pmc Kutob na lang dinhi. \p \v 30 Unya milakaw ang mga tawo nga ilang gipadala. Pag-abot nila didto sa Antioquia gitigom nila ang tanang magtutuo ug gihatag dayon nila ang sulat. \v 31 Pagkabasa niini sa mga magtutuo, nadasig ug nalipay kaayo sila. \v 32 Si Judas ug si Silas mga propeta usab, busa daghan pa ang ilang mga gitudlo sa mga magtutuo aron sa pagdasig kanila ug paglig-on sa ilang pagtuo. \v 33 Human sa pipila ka adlawng pagpabilin nila didto, mibalik sila sa Jerusalem, sa mga nagpadala kanila. Sa wala pa sila makalakaw giampoan una sila sa mga magtutuo nga mahimong maayo ang ilang paglakaw. [ \v 34 Apan si Silas nakadesisyon nga magpabilin didto.]\f + \fr 15:34 \fr*\ft Ang pipila ka mga manuskrito wala gilakip kini nga mga pulong.\ft*\f* \v 35 Si Pablo ug si Bernabe nagpabilin sa Antioquia sa pipila pa ka adlaw. Daghan ang ilang kauban nga nagtudlo ug nagwali sa pulong sa Ginoo. \s1 Wala na mag-uban si Pablo ug si Bernabe \p \v 36 Unya milabay ang mga adlaw, miingon si Pablo kang Bernabe, “Balikan nato ang tanang mga lungsod nga atong nawalihan sa pulong sa Ginoo ug bisitahan nato ang mga magtutuo aron mahibaloan nato kon unsay ilang kahimtang.” \v 37 Miuyon si Bernabe apan gusto niyang dad-on si Juan nga gitawag ug Marcos. \v 38 Apan dili gusto ni Pablo nga paubanon si Marcos tungod kay niadtong una nga kauban nila si Marcos, gibiyaan niya sila didto sa Pampilia. \v 39 Nag-initay ang ilang panaglalis, busa wala na sila mag-uban. Gidala ni Bernabe si Marcos ug milawig sila padulong sa Cipro. \v 40 Ug si Silas mao ang gidala ni Pablo. Sa wala pa molakaw si Pablo ug si Silas nag-ampo ang mga magtutuo sa Ginoo nga tabangan sila sa ilang paglakaw. \v 41 Miadto sila si Pablo sa probinsya sa Siria ug Cilicia ug gilig-on nila ang mga magtutuo didto. \c 16 \s1 Miuban si Timoteo kang Pablo ug kang Silas \p \v 1 Mipadayon sila si Pablo ngadto sa Derbe ug sa Listra. Adunay magtutuo didto sa Listra nga si Timoteo. Ang iyang inahan Judio ug magtutuo sab, apan ang iyang amahan Griego. \v 2 Sumala sa mga magtutuo didto sa Listra ug sa Iconio, si Timoteo maayong tawo. \v 3 Gusto ni Pablo nga dad-on si Timoteo, busa gituli niya kini aron dili makareklamo ang mga Judio batok kang Timoteo, kay ang tanang mga Judio nga nagpuyo sa maong lugar nakahibalo nga Griego ang amahan ni Timoteo. \v 4 Pagkahuman miadto sila sa mga lungsod ug gipasabot nila sa mga magtutuo ang mga tulomanon nga gikauyonan sa mga apostoles ug sa mga kadagkoan sa iglesia didto sa Jerusalem. Gisultihan nila ang mga magtutuo nga tumanon nila kini nga mga tulomanon. \v 5 Busa nalig-on pa gayod ang pagtuo sa mga magtutuo, ug adlaw-adlaw nagkadaghan pa gayod ang mga magtutuo. \s1 Ang Panan-awon bahin sa Lalaki nga Taga-Macedonia \p \v 6 Unya miadto sila sa mga lugar nga sakop sa Frigia ug Galacia, kay wala sila tugoti sa Espiritu Santo nga magwali sa pulong sa Dios didto sa probinsya sa Asia. \v 7 Pag-abot nila sa utlanan sa Misia, gusto unta nila nga moadto sa probinsya sa Bitinia, apan ang Espiritu ni Jesus wala motugot kanila. \v 8 Busa milabay na lang sila sa probinsya sa Misia ug milugsong sa lungsod sa Troas. \v 9 Niadtong gabhiona nakakita si Pablo ug usa ka panan-awon. Nakita niya ang usa ka tawo nga taga-Macedonia nga nagtindog ug nagpakiluoy kaniya. Miingon ang tawo, “Anhia mi dinhi sa Macedonia ug tabangi kami.” \v 10 Busa nangandam kami sa pag-adto sa Macedonia, tungod kay nadungog namo nga gitawag kami sa Dios sa pagwali sa Maayong Balita sa mga tawo didto. \s1 Mituo si Lydia kang Jesus \p \v 11 Misakay kami sa sakayan gikan sa Troas ug midiretso sa isla sa Samotracia, ug sa sunod nga adlaw miabot kami didto sa lungsod sa Neapolis. \v 12 Gikan sa Neapolis miadto kami sa Filipos nga mao ang nag-unang siyudad sa lugar sa Macedonia. Kadaghanan sa mga nagpuyo didto ug bisan ang kadagkoan sa siyudad mga taga-Roma. Nagpabilin kami sa Filipos sulod sa pipila ka adlaw. \p \v 13 Pag-abot sa Adlaw nga Igpapahulay, migawas kami sa siyudad ug miadto sa daplin sa suba tungod kay naghuna-huna kami nga adunay lugar didto nga tigomanan sa mga Judio aron mag-ampo. Aduna puy mga babaye nga nagtigom didto, busa milingkod kami ug nakig-istorya kanila. \v 14 Usa sa mga naminaw kanamo mao si Lydia nga taga Tiyatira. Negosyante siyag mga mahalon nga panapton nga pulahon, ug nagsimba usab sa Dios. Gitandog sa Ginoo ang iyang kasing-kasing nga dawaton ang mga gisulti ni Pablo. \v 15 Nagpabautismo siya ug ang tanan nga nagpuyo sa iyang balay. Unya gihangyo dayon niya kami nga moadto sa iyang balay. Miingon siya, “Kon mituo kamo nga ako tinuod nga magtutuo sa Ginoo, didto na kamo mopuyo sa akong balay.” Busa nadani niya kami. \s1 Gipriso si Pablo ug si Silas \p \v 16 Usa ka adlaw samtang nagpaingon kami didto sa lugar nga tigomanan aron sa pag-ampo, gitagbo kami sa usa ka ulipon nga dalagita. Gigamhan siya sa daotan nga espiritu nga naghatag kaniya sa abilidad sa pagtag-an sa mga manghitabo sa umaabot. Pinaagi niining iyang abilidad, nakapanguwarta ug dako ang iyang mga agalon. \v 17 Unya, kining bayhana kanunayng nagsunodsunod kanamo ni Pablo, ug mao kini ang iyang ginasinggit, “Kining mga tawhana mga alagad sa Dios nga Makagagahom! Giwali nila kaninyo kon sa unsang pamaagi kamo maluwas!” \m \v 18 Adlaw-adlaw mao kadto ang iyang gihimo hangtod nga gipul-an si Pablo. Busa giatubang niya ang babaye ug giingnan niya ang daotan nga espiritu nga nagpuyo kaniya, “Sa ngalan ni Jesu-Cristo gimandoan ka nako nga mogawas gikan kaniya!” Ug diha-diha migawas gikan kaniya ang daotang espiritu. \p \v 19 Sa dihang namatikdan sa iyang mga agalon nga wala na silay paglaom nga makakwarta pa pinaagi kaniya, gidakop nila si Pablo ug Silas ug giguyod ngadto sa plasa aron moatubang sa kadagkoan niadtong lugara. \v 20 Miingon sila sa mga pangulo, “Kining mga tawhana mga Judio ug nagdala sila ug kasamok dinhi sa atong siyudad. \v 21 Nagtudlo sila sa mga pamatasan nga kontra sa atong kasugoan. Mga Romanhon kita, gidili kanato ang pagsunod sa ilang mga pagtulon-an!” \p \v 22 Ug gitabangag kulata sa mga tawo sila si Pablo. Pagkahuman, gipagisi sa mga pangulo ang mga bisti ni Pablo ug ni Silas ug gipabunalan dayon sila. \v 23 Human sa grabing pagbunal, gipriso nila sila. Gisugo nila ang mga tigbalantay nga bantayan gayod sila pag-ayo. \v 24 Busa gisulod sila sa tigbalantay didto gayod sa kinasuokan nga selda ug gigapos ang ilang mga tiil sa bug-at nga mga bloke nga kahoy. \p \v 25 Pagkatungang gabii na, nag-ampo si Pablo ug si Silas ug nagkantag mga pagdayeg sa Dios. Naminaw kanila ang kauban nilang mga priso. \v 26 Unya sa kalit milinog ug kusog ug nauyog ang prisohan hangtod sa iyang pundasyon. Nangaabli ang mga pultahan sa prisohan ug nangatangtang ang mga kadena sa tanang mga priso. \v 27 Nakamata ang tigbalantay, ug pagkakita niya nga abli na ang mga pultahan sa prisohan, sa iyang huna-huna nakaikyas na ang mga priso. Busa gihulbot niya ang iyang espada aron magpakamatay. \v 28 Apan misinggit si Pablo, “Ayaw pagpakamatay! Ania ra kaming tanan dinhi sa sulod!” \p \v 29 Nagpakuha ug suga ang tigbalantay ug nagdali-dali siyag sulod didto ug miluhod sa atubangan nila ni Pablo ug ni Silas nga nagkurog. \v 30 Unya, gidala niya sila si Pablo sa gawas ug gipangutana, “Unsa man ang akong himuon aron maluwas?” \p \v 31 Mitubag sila, “Tuohi si Ginoong Jesus ug maluwas ka ug ang imong panimalay.” \v 32 Unya gitudlo nila ni Pablo ang pulong sa Dios kaniya ug sa tanang mga miyembro sa iyang panimalay. \v 33 Niadto gayong gabhiona gihugasan sa tigbalantay ang ilang mga samad, ug nagpabautismo siya dayon apil ang tibuok niya nga panimalay. \v 34 Pagkahuman gidala niya sila si Pablo sa iyang balay ug gipakaon. Ang tigbalantay ug ang iyang panimalay nalipay gayod nga aduna silay pagtuo sa Dios. \p \v 35 Pagkabuntag gisugo sa mga pangulo ang mga pulis nga buhian na sila si Pablo. \v 36 Ug gibalita kini sa tigbalantay kang Pablo. Miingon siya, “Ang mga pangulo nagsugo nga buhian na kamo. Busa gawas na kamo ug hinaut nga maayo ang inyong paglakaw.” \p \v 37 Apan miingon si Pablo sa mga pulis nga gisugo sa mga pangulo, “Gipabunalan nila kami atubangan sa publiko ug unya ilang gipapriso nga wala nila kami imbistigahi, bisan mga Romanhon usab kami. Ug karon buhian nila kami sa hilom? Dili mahimo! Kinahanglan nga ang mga pangulo mismo ang moanhi dinhi aron maoy mopagawas kanamo.” \p \v 38 Pagsulti sa mga pulis ngadto sa mga pangulo sa gisulti ni Pablo nga sila mga Romanhon usab, gikulbaan sila. \v 39 Busa miadto ang mga pangulo ngadto sa prisohan ug nangayog pasaylo kanila ni Pablo. Unya gipagawas nila sila si Pablo ug gihangyo nga mobiya na sa maong siyudad. \v 40 Sa dihang nakagawas na si Pablo ug si Silas sa prisohan, miadto sila dayon sa balay ni Lydia. Gipakigkitaan nila ang mga magtutuo didto ug gidasig nila sila aron lig-onon ang ilang pagtuo. Pagkahuman nanglakaw dayon sila. \c 17 \s1 Sa Tesalonica \p \v 1 Miagi sila sa Ampipolis ug sa Apolonia hangtod nga miabot sila sa Tesalonica. Didto sa Tesalonica adunay sinagoga sa mga Judio. \v 2 Ug sumala sa iyang nabatasan, misulod si Pablo sa ilang sinagoga, ug sa tulo ka Adlaw nga Igpapahulay nakiglantugi siya sa mga tawo didto. Ang Kasulatan mao ang iyang gigamit \v 3 aron pamatud-an kanila nga ang Mesiyas kinahanglan gayod nga mag-antos ug mabanhaw. Miingon si Pablo, “Kining Jesus nga akong gisulti kaninyo mao ang Mesiyas.”\f + \fr 17:3 \fr*\fq Mesiyas\fq*\ft : o \ft*\fqa Cristo\fqa*\ft , ang buot ipasabot, “Pinili” nga mahimong Manluluwas ug Ginoo nga maghari.\ft*\f* \v 4 Ang uban kanila mituo sa gisulti ni Pablo, ug misunod sila kang Pablo ug kang Silas. Daghan usab nga mga Griegong nagsimba sa Dios ug mga inilang babaye ang misunod kanila. \p \v 5 Apan ang ubang mga Judio nga atua didto nasina, busa gitigom nila ang mga bugoy nga istambay. Sa dihang daghan na ang ilang natigom, gisugdan nila paggubot ang tibuok siyudad. Gisulong nila ang balay ni Jason sa pagpangita nilang Pablo ug Silas aron dad-on sila atubangan sa mga tawo. \v 6 Apan wala nila makit-i si Pablo ug si Silas, busa gidakop nila si Jason ug ang uban pang mga magtutuo ug giguyod ngadto sa mga pangulo sa siyudad. Sa ilang kasuko kanila ni Pablo naninggit sila, “Kining mga tawhana nagdalag kasamok bisan asa sila moadto tungod sa ilang mga pagtulon-an. Ug karon ania na sila sa atong siyudad. \v 7 Gipadayon pa sila niining Jason sa iyang balay. Kini silang tanan nagsupak sa kasugoan sa Emperador tungod kay nag-ingon sila nga naay usa pa ka hari nga ginganlag Jesus.” \v 8 Pagkadungog niadto sa mga tawo ug sa mga pangulo, nagubot sila. \v 9 Sa wala pa nila buhii si Jason ug ang iyang mga kauban, gipapiyansa una nila sila. \s1 Sa Berea \p \v 10 Nianang pagkagabii gipadala sa mga magtutuo si Pablo ug si Silas didto sa Berea. Pag-abot nila didto miadto sila sa sinagoga sa mga Judio. \v 11 Mas abli ang huna-huna sa mga tawo didto sa Berea kaysa mga tawo didto sa Tesalonica. Gusto gayod nilang maminaw sa mga gipangtudlo nila ni Pablo. Ug kada adlaw ilang gisusi ang Kasulatan aron mapamatud-an kon tinuod ba gayod ang gipanulti nila ni Pablo. \v 12 Mao kana nga daghan kanila ang mituo. Bisan ang mga lalaki ug ang mga inilang babaye nga mga taga-Grecia mituo usab. \p \v 13 Apan sa dihang nasayran sa mga Judio sa Tesalonica nga si Pablo nagwali usab sa pulong sa Dios didto sa Berea, miadto sila didto ug gihulhogan nila ang mga tawo nga maghimo ug kasamok. \v 14 Busa gihatod dayon sa mga magtutuo si Pablo didto sa baybayon. Apan nagpabilin didto sa Berea sila si Silas ug si Timoteo. \v 15 Ang mga tawo nga naghatod kang Pablo miuban kaniya hangtod sa Atenas. Unya mibalik sila sa Berea nga adunay tugon gikan kang Pablo nga si Silas ug si Timoteo moapas dayon kaniya sa Atenas. \s1 Si Pablo didto sa Atenas \p \v 16 Samtang naghulat si Pablo kang Silas ug kang Timoteo didto sa Atenas, nakita niya nga daghan kaayo ang ilang mga dios-dios didto. Nasubo gayod siya. \v 17 Busa misulod siya sa sinagoga sa mga Judio ug nakiglantugi kanila ug sa mga dili Judio nga nagsimba usab sa Dios. Kada adlaw atua siya sa plasa nga nakiglantugi sa mga tawo nga iyang nahimamat. \v 18 Adunay duha ka grupo sa mga magtutudlo ang nakiglantugi kang Pablo. Ang usa gitawag nga mga Epicureo\f + \fr 17:18 \fr*\ft Nagtudlo ang mga Epicureo nga ang kalipay mao ang pinakaimportante sa kinabuhi sa tawo, ug kon mahimo likayan sa tawo ang kasakit ug kaguol.\ft*\f*, ug ang usa gitawag nga mga Estoico\f + \fr 17:18 \fr*\ft Nagtuo ang mga Stoico nga kinahanglan mahimong kalma ug adunay pagpugong sa kaugalingon ang mga tawo. Nagtuo sila nga pinakamaayo ang kinabuhi sa dihang ang tawo dili na makabati ug kalipay o kaguol.\ft*\f*. Ang uban kanila miingon, “Unsa kahay gipangsulti niining tawhana?” Miingon usab ang uban, “Murag lahi man nga dios ang iyang giwali.” Mao kini ang ilang giingon tungod kay giwali ni Pablo ang mahitungod kang Jesus ug ang pagkabanhaw. \v 19 Busa gidala nila si Pablo sa usa ka panagtigom sa Areopago. Miingon sila kaniya, “Gusto namo nga mahibaloan ang bag-ong pagtulon-an nga imong giwali. \v 20 Kay lahi ang imong gitudlo ug bag-o kanamo, busa gusto namong mahibaloan kon unsa kining mga butanga.” \v 21 (Ang mga taga-Atenas ug ang uban nga mga taga-laing lugar nga didto na namuyo wala nay laing gibuhat gawas sa pagpakiglantugi mahitungod sa bag-o nga mga pagtulon-an.) \p \v 22 Busa mitindog si Pablo atubangan sa panagtigom sa Areopago ug miingon, “Mga taga-Atenas! Nakita ko nga kamo relihiyoso gayod. \v 23 Kay sa akong paglibot dinhi sa inyong siyudad nakita ko ang inyong mga ginasimba. Aduna pa akoy nga altar nga adunay nasulat nga nag-ingon, \pc \sc Sa Dios nga Wala pa Mailhi.\sc* \m Kining Dios nga inyong ginasimba nga wala pa ninyo mailhi mao ang Dios nga ginawali ko kaninyo. \p \v 24 “Mao kini ang Dios nga naghimo sa kalibotan ug sa tanan nga anaa niini. Siya ang Ginoo nga tag-iya sa langit ug sa yuta, busa wala siya magpuyo sa mga templo nga hinimo sa mga tawo. \v 25 Wala usab siya magkinahanglan ug tabang gikan sa mga tawo tungod kay siya mismo ang naghatag ug kinabuhi kanato, ug sa tanang gikinahanglan nato. \v 26 Gikan sa usa lang ka tawo, gihimo sa Dios ang nagkalain-laing matang sa tawo ug gipapuyo niya sa tanan nga bahin sa kalibotan. Sukad pa sa sinugdan giplano nang daan sa Dios kon asa magpuyo ang mga tawo lakip ang panahon nga sila magkinabuhi dinhi. \v 27 Kining tanan gihimo sa Dios aron pangitaon nato siya, ug mamasin nga makita nato siya. Apan ang tinuod, ang Dios dili layo kanato, \v 28 kay ‘nagkinabuhi ug naglihok kita tungod sa iyang gahom.’ Sama sa giingon sa uban ninyong mga magbabalak nga, ‘kita tinuod niyang mga anak.’ \p \v 29 “Busa, tungod kay kita mga anak sa Dios, dili kita maghuna-huna nga ang Dios sama sa mga dios-dios nga bulawan, o plata, o bato, nga gimugna lamang sa huna-huna ug kamot sa tawo. \v 30 Kaniadto, sa wala pa makaila ang mga tawo sa Dios, wala niya tagda ang ilang mga sala. Apan karon gisugo sa Dios ang tanang mga tawo sa tanang mga dapit nga maghinulsol na ug talikdan ang daotan nilang mga binuhatan. \v 31 Kay aduna nay adlaw nga gipili ang Dios nga hukman niya sa matarong nga paghukom ang tanang mga tawo dinhi sa kalibotan pinaagi sa tawo nga iyang gipili. Gipamatud-an niya kini sa tanan pinaagi sa pagbanhaw niya niining tawhana gikan sa kamatayon.” \p \v 32 Pagkadungog nila nga si Pablo nagsulti mahitungod sa pagkabanhaw, ang uban kanila nagbugal-bugal kaniya. Apan ang uban miingon, “Balik dinhi kay gusto namo nga maminaw pa gayod kanimo mahitungod niining mga butanga.” \v 33 Unya, mibiya si Pablo sa maong tigomanan. \v 34 Ang ubang mga lalaki midapig kaniya ug mituo sila kang Jesus. Usa kanila mao si Dionisio nga miyembro sa Areopago, ug adunay babaye usab nga si Damaris, ug aduna pay laing mga tawo. \c 18 \s1 Sa Corinto \p \v 1 Human niadto, migikan si Pablo sa Atenas ug miadto sa Corinto. \v 2 Didto nakaila niya si Aquila nga usa ka Judio nga taga-Ponto ug ang asawa niini nga si Priscila. Bag-o lamang sila miabot gikan sa Italia tungod kay adunay sugo ni Emperador Claudio, nga ang tanang mga Judio kinahanglan nga mopahawa sa Roma. Gibisitahan ni Pablo kining magtiayon didto sa ilang balay. \v 3 Ug tungod kay susama sila kaniya nga tighimo ug tolda, didto siya midayon sa ila ug nag-uban sila sa pagtrabaho. \v 4 Matag Adlaw nga Igpapahulay atua si Pablo sa sinagoga sa mga Judio nga nakiglantugi sa mga Judio ug sa mga Griego kay gusto niya nga motuo sila kang Cristo. \p \v 5 Sa pag-abot ni Silas ug ni Timoteo gikan sa Macedonia, gigamit ni Pablo ang tibuok niyang panahon sa pagwali sa pulong sa Dios. Nagpamatuod siya sa mga Judio nga si Jesus mao gayod ang Mesiyas. \v 6 Apan gisupak nila si Pablo ug gisultihan pa ug daotang mga pulong. Busa giyabyab niya ang abog sa iyang bisti isip pasidaan batok kanila. Miingon siya, “Sala gayod ninyo kon silotan kamo sa Dios. Wala na akoy tulubagon. Sukad karon ang mga dili Judio na ang akong walihan.” \p \v 7 Busa gibiyaan niya ang mga Judio ug didto siya midayon sa balay ni Titio\f + \fr 18:7 \fr*\fq Titio\fq*\ft : o \ft*\fqa Tito.\fqa*\f* Justo. Kining tawhana dili Judio, apan nagsimba sa Dios, ug ang iyang balay anaa gayod sa tapad sa sinagoga sa mga Judio. \v 8 Si Crispo nga maoy tigdumala sa sinagoga sa mga Judio ug ang iyang tibuok panimalay mituo usab kang Ginoong; ug daghan pa gayod nga mga taga-Corinto nga nakadungog kang Pablo ang mituo ug nagpabautismo. \p \v 9 Usa ka gabii niana, ang Ginoo nagpakita kang Pablo pinaagi sa panan-awon, ug miingon, “Ayawg kahadlok. Padayon sa imong pagwali ug ayaw paghunong, \v 10 tungod kay kauban mo ako. Daghan ang akong katawhan niining siyudara, busa walay mangahas sa pagpasakit kanimo.” \v 11 Busa sulod sa usa ka tuig ug tunga mipuyo si Pablo sa Corinto ug gitudlo niya sa mga tawo ang pulong sa Dios. \p \v 12 Apan sa dihang si Galio na ang gobernador sa Acaya, nagtigom ang mga Judio ug gidakop nila si Pablo ug gidala ngadto kang Galio aron isumbong. \v 13 Miingon sila, “Kining mga tawhana nangdani sa mga tawo nga mosimba sa Dios sa pamaagi nga supak sa atong kasugoan.” \p \v 14 Sa dihang mosulti na unta si Pablo, miingon si Galio sa mga Judio, “Kon kining kasoha nga gidala ninyo dinhi kanako mahitungod pa sa daotan nga nahimo o mga bug-at nga sala, paminawon ko kamo. \v 15 Apan kini mahitungod lamang sa mga pulong, mga ngalan, ug sa inyong Kasugoan. Busa bahala na kamo. Dili ko gusto nga mohukom mahitungod nianang mga butanga.” \v 16 Unya gipagawas niya sila sa korte. \v 17 Pagkahuman, gidakop sa mga Griego si Sostenes nga pangulo sa sinagoga sa mga Judio ug gibunalan nila didto mismo sa atubangan sa korte, apan wala gayod magtagad niini si Galio. \s1 Si Priscila, Aquila ug si Apolos \p \v 18 Dugay-dugay pa ang pagpuyo ni Pablo kauban sa mga magtutuo didto sa Corinto. Unya miadto siya sa Cencrea kauban sa magtiayon nga si Priscila ug si Aquila. Nagpaputol siya sa iyang buhok didto tungod kay aduna siyay panaad sa Dios ug natuman na niya ang maong panaad. Gikan sa Cencrea milawig sila padulong sa Siria. \v 19-21 Miagi sila sa Efeso ug didto miadto si Pablo sa sinagoga sa mga Judio ug nakiglantugi kanila. Gisultihan nila siya nga magpabilin lang una didto kanila, apan wala mosugot si Pablo. Sa paggikan na niya, miingon siya kanila, “Kon itugot sa Dios, mobalik ako dinhi kaninyo.” Gibilin ni Pablo ang magtiayon nga si Priscila ug si Aquila didto sa Efeso ug milawig siya padulong sa Siria. \v 22 Pag-abot niya sa Cesarea, miadto siya sa Jerusalem ug gibisitahan niya ang iglesia didto. Pagkahuman midiretso siya sa Antioquia. \p \v 23 Wala siya magdugay didto, migikan siya ug gilibot niya ang mga lugar nga sakop sa Galacia ug Frigia ug gipalig-on niya ang pagtuo sa mga magtutuo niadtong lugara. \p \v 24 Adunay usa ka Judio nga taga-Alejandria nga miabot didto sa Efeso. Ang iyang ngalan si Apolos. Maayo siyang manulti ug daghan ang iyang nahibaloan sa Kasulatan. \v 25 Natudloan na siyang daan sa pamaagi subay kang Jesus. Mainiton siyang nagwali ug husto ang iyang mga gitudlo mahitungod kang Ginoong Jesus. Apan ang bautismo nga gitudlo ni Juan mao lamang ang iyang nahibaloan. \v 26 Wala siya mahadlok mowali sa sinagoga sa mga Judio. Pagkadungog ni Priscila ug ni Aquila sa iyang gipanudlo, giimbitar nila siya sa ilang balay ug gipasabot pa gayod nila kaniya ang pamaagi sa Dios. \p \v 27 Unya sa dihang gusto ni Apolos nga moadto sa Acaya, gitabangan siya sa mga magtutuo sa Efeso. Gisulatan nila ang mga magtutuo sa Acaya nga dawaton nila si Apolos. Ug sa pag-abot niya didto dako gayod ang iyang natabang sa mga nahimong magtutuo tungod sa grasya sa Dios. \v 28 Kay lig-on gayod ang iyang mga rason nga gikan sa Kasulatan nga si Jesus gayod ang Mesiyas. Wala gayoy mahimo ang mga Judio sa pagpakiglantugi kaniya taliwala sa mga tawo. \c 19 \s1 Si Pablo sa Efeso \p \v 1 Samtang didto si Apolos sa Corinto, miadto si Pablo sa mga bukid sa probinsya hangtod nga miabot siya sa Efeso. Aduna siyay nakita nga mga magtutuo didto. \v 2 Gipangutana niya sila, “Nadawat na ba ninyo ang Espiritu Santo sa dihang mituo kamo?” \p Mitubag sila, “Wala gayod gani kami makadungog nga adunay gitawag nga Espiritu Santo.” \p \v 3 Nangutana si Pablo kanila, “Sa unsang bautismo kamo nabautismohan?” \p Mitubag sila, “Sa bautismo ni Juan.” \p \v 4 Miingon si Pablo kanila, “Ang bautismo ni Juan alang sa mga naghinulsol sa ilang mga sala. Apan nag-ingon si Juan sa mga tawo nga kinahanglan silang motuo sa nagsunod kaniya, nga walay lain kondili si Jesus.” \v 5 Pagkadungog nila niadto, gibautismohan dayon sila sa ngalan ni Ginoong Jesus. \v 6 Ug sa dihang gipandong ni Pablo ang iyang mga kamot kanila mikunsad diha kanila ang Espiritu Santo. Nagsulti dayon silag mga nagkalain-laing pinulongan nga wala nila matun-i, ug nagsugilon usab silag mga mensahe gikan sa Dios. \v 7 Mga dose ka lalaki silang tanan. \p \v 8 Sulod sa tulo ka bulan, padayon ang pag-adto ni Pablo didto sa sinagoga sa mga Judio. Wala siya mahadlok nga mosulti sa mga tawo. Nakiglantugi siya ug gipasabot kanila ang mahitungod sa paghari sa Dios. \v 9 Apan ang uban kanila nagmagahi gayod ug dili motuo, ug taliwala sa daghang mga tawo gipakadaotan nila ang Dalan. Busa mipahawa si Pablo sa ilang simbahan, ug gidala ang mga magtutuo, ug adlaw-adlaw didto siya sa eskwelahan ni Tirano nga nagpadayon sa pagpakiglantugi sa mga tawo. \v 10 Sulod sa duha ka tuig mao kini ang iyang gihimo, busa ang tanang nagpuyo didto sa probinsya sa Asia, Judio ug dili Judio, nakadungog sa pulong sa Dios. \p \v 11 Daghang talagsaong mga milagro ang gipanghimo sa Dios pinaagi kang Pablo. \v 12 Bisan ang mga panyo ug ang mga bestidora nga iyang ginamit gidala ngadto sa mga masakiton ug nangaayo sila, ug ang mga daotang espiritu nanggawas usab gikan sa mga tawong ilang gisudlan. \p \v 13 Karon, adunay mga Judio nga naglibot-libot nga gapang-abog sa mga daotang espiritu pagawas sa mga tawong nasudlan. Gisulayan nila nga gamiton ang ngalan ni Ginoong Jesus aron pagawason ang mga daotang espiritu. Miingon sila ngadto sa mga daotang espiritu, “Sa ngalan ni Jesus nga ginawali ni Pablo, gisugo ko kamo nga mogawas!” \v 14 Sama usab niana ang gihimo sa pito ka anak nga lalaki ni Esceva. Kini si Esceva usa sa kadagkoan sa mga pari sa mga Judio. \v 15 Gisulayan nila nga pagawason ang daotang espiritu. Apan mitubag ang daotang espiritu nga nag-ingon, “Nakaila ako kang Jesus, ug nakaila usab ako kang Pablo, apan kinsa man kamo?” \v 16 Unya gidasmagan sila sa tawo nga nasudlag daotang espiritu ug gipasakitan. Wala gayod silay mahimo, busa nanagan sila palayo niadtong balaya nga mga hubo na ug samdan. \p \v 17 Kining hitaboa nabalitaan sa tanang mga Judio ug mga dili Judio nga nagpuyo didto sa Efeso ug nangahadlok sila, ug napasidunggan pa gayod ang ngalan ni Ginoong Jesus. \v 18 Daghang mga magtutuo didto ang miduol nga miangkon ug misugid sa mga daotan nilang mga binuhatan. \v 19 Ug daghan usab sa mga salamangkiro ang nagdala sa ilang mga libro nga gigamit sa pagmadyik ug gisunog nila diha atubangan sa tanan. Gibana-bana nga minilyon ang kantidad sa tanang mga libro nga gisunog. \v 20 Pinaagi niini nga panghitabo mikaylap pa gayod ang gahom sa pulong sa Dios. \p \v 21 Human niadtong hitaboa mihukom si Pablo nga moagi sa Macedonia ug sa Acaya sa dili pa siya moadto sa Jerusalem. Ug miingon pa siya nga gikan sa Jerusalem kinahanglan pa niyang moadto usab sa Roma. \v 22 Gipauna niya sa Macedonia ang duha sa iyang mga katabang nga si Timoteo ug si Erasto, samtang siya nagpabilin lang una didto sa probinsya sa Asia. \s1 Ang Kasamok sa Efeso \p \v 23 Niadtong panahona adunay dakong kasamok nga nahitabo mahitungod sa Dalan sa Ginoo. \v 24 Adunay usa ka platero didto nga ginganlag Demetrio. Siya ug ang iyang mga trabahante nanghimo ug gagmay nga mga templo-templo nga hinimo ug plata nga samag porma sa templo ni Artemis nga ilang diosa, ug nakakuwarta silag dako pinaagi niini. \v 25 Busa gitawag niya ang iyang mga trabahante ug ang uban pang mga platero. Ug miingon siya kanila, “Mga kauban, nahibaloan ninyo nga ang atong pag-uswag sa panginabuhi tungod niining atong pangita. \v 26 Nakita ninyo ug nadungog ang gihimo niining tawo nga si Pablo. Nag-ingon siya nga ang mga dios nga gihimo sa tawo dili tinuod nga mga dios. Ug daghan ang mituo kaniya, dinhi sa Efeso ug sa tibuok nga probinsya sa Asia. \v 27 Busa delikado kining atong pangita, kay tingalig daoton na unya kini sa mga tawo. Ug dili lamang kana, delikado usab ang templo sa atong bantogan nga diosa nga si Artemis, kay tingalig mawad-an kinig pulos, ug dili na ilhon sa mga tawo ang atong diosa nga gisimba dili lamang dinhi sa Asia kondili sa tibuok usab nga kalibotan!” \p \v 28 Pagkadungog niadto sa mga tawo nasuko gayod sila ug nagsugod sa pagpaninggit, “Gamhanan si Artemis sa mga taga-Efeso!” \v 29 Ug ang kasamok mikaylap sa tibuok siyudad. Gidakop nila ang mga kauban ni Pablo nga si Gayo ug si Aristarco nga mga taga-Macedonia. Ug nanagan silang tanan padulong sa ilang tigomanan nga ginuyod ang duha. \v 30 Gusto unta nga mosulti si Pablo sa mga tawo, apan gipugngan siya sa mga magtutuo ni Jesus. \v 31 Adunay mga higala si Pablo nga mga opisyal sa probinsya sa Asia. Kini sila nagpasugo ngadto kang Pablo nga kon mahimo dili gayod siya moadto sa ilang tigomanan. \p \v 32 Unya misamot ang kasamok sa mga tawo didto. Lahi ang gisinggit sa usa, lahi usab ang sa uban, tungod kay kadaghanan kanila wala makahibalo kon nganong nagtigom sila didto. \v 33 Adunay tawo didto nga si Alejandro nga gitulod sa mga Judio sa atubangan aron manalipod nga silang mga Judio walay labot sa ginahimo nila ni Pablo. Giisa niya ang iyang kamot aron pahilomon ang mga tawo. \v 34 Apan sa pagkahibalo sa mga tawo nga siya Judio, misinggit silang tanan, “Gamhanan si Artemis sa mga taga-Efeso!” Ug sulod sa duha ka oras mao lamang kadto ang ilang gisigihag singgit. \p \v 35 Sa kaulahian, napahilom ra gayod sa tigdumala sa siyudad ang mga tawo. Unya miingon siya, “Mga katawhan nga mga taga-Efeso, ang tanang mga tawo nakahibalo nga kitang mga taga-Efeso mao ang tig-atiman sa templo ni Artemis nga gamhanan ug sa sagrado nga bato nga nahulog gikan sa langit. \v 36 Walay makalimod niini. Busa kalma lang kamo ug ayaw pagdali-dali. \v 37 Gidala ninyo dinhi kining mga tawhana, apan wala gani sila mangawat sa atong templo ug wala magpasipala sa atong diosa. \v 38 Kon si Demetrio ug ang iyang mga kauban nga platero adunay sumbong batok kang bisan kinsa, aduna kitay mga korte ug mga maghuhukom. Dad-on nila didto kanila ang ilang mga sumbong. \v 39 Apan kon kamo aduna pay mga reklamo, kana kinahanglan husayon sa naandan natong panagtigom sa mga lumulupyo. \v 40 Karon delikado kita niining atong gihimo. Tingali kon isumbong kita sa mga pangulo sa Roma nga nagmugna kitag kagubot. Wala gayod kitay ikarason kon nganong gihimo nato kini.” \v 41 Pagkahuman niya ug sulti niini, gipapauli niya ang mga tawo. \c 20 \s1 Si Pablo sa Macedonia ug sa Grecia \p \v 1 Human sa kasamok, gipatawag ni Pablo ang mga magtutuo. Gidasig niya sila, ug dayon nanamilit siya nga moadto sa Macedonia. \v 2 Daghang mga lugar ang iyang gipang-adtoan didto sa Macedonia ug gilig-on niya ang mga magtutuo pinaagi sa iyang pagwali kanila. Dayon milahos siya sa Grecia, \v 3 ug nagpabilin siya didto sulod sa tulo ka bulan. Sa dihang molawig\f + \fr 20:3 \fr*\fq molawig\fq*\ft : sa literal, \ft*\fqa molayag.\fqa*\f* na unta siya padulong sa Siria, nahibaloan niya ang plano sa mga Judio sa pagpatay kaniya, busa mihukom siya nga mobalik agi sa Macedonia. \v 4 Mikuyog kaniya si Sopater nga taga-Berea nga anak ni Pirro, si Aristarco ug si Segundo nga mga taga-Tesalonica, si Gayo nga taga-Derbe, si Timoteo, ug ang mga taga-Asia nga si Tiquico ug si Trofimo. \v 5 Pag-abot namo sa Filipos, gauna sila kanamo sa Troas ug didto nila kami gihulat. \v 6 Gipalabay una namo ang Pista sa Pan nga Walay Patubo una kami molawig biya sa Filipos. Lima ka adlaw ang among biyahe ug nagkitaay ra usab kami didto sa Troas. Mipuyo kami didto sulod sa pito ka adlaw. \s1 Gibuhi pag-usab ni Pablo si Eutico didto sa Troas \p \v 7 Sa Dominggo sa gabii nagtigom kami alang sa pagpikas-pikas sa pan. Ug tungod kay si Pablo molawig sa pagkasunod nga adlaw, nagwali siya hangtod sa tungang gabii. \v 8 Daghag mga suga sa ibabaw nga kuwarto nga among gitigoman. \v 9 Adunay batan-on didto nga ginganlag Eutico nga naglingkod sa bintana. Ug tungod kay ang wali ni Pablo taas kaayo giduka siya, ug sa kadugayan nakatulog ug nahinanok ug nahulog siya sa bintana gikan sa ikatulo nga andana. Sa pag-alsa nila kaniya, patay na siya. \v 10 Apan nanaog si Pablo, ug gihap-an niya si Eutico ug gigakos. Dayon miingon siya sa mga tawo, “Ayaw kamo kabalaka, buhi siya!” \v 11 Ug mibalik si Pablo sa taas, nagpikas-pikas sa pan ug mikaon. Sa nakakaon na siya miwali pa gayod siya kanila hangtod sa pagsubang sa adlaw. Dayon milakaw siya. \v 12 Ang batan-on nga si Eutico nga nahulog ilang gidala pauli nga buhi, ug nalipay gayod sila. \s1 Ang Panamilit ni Pablo sa mga Tigdumala sa Efeso \p \v 13 Gauna kami ug sakay sa sakayan paingon sa Asos, kay miingon si Pablo nga hapiton lang siya sa Asos tungod kay magbaklay lang siya padulong didto. \v 14 Sa dihang nagkita kami sa Asos gipasakay namo siya ug mipadulong kami sa Mitilene. \v 15 Sa pagkasunod adlaw, gikan sa Mitilene, midiretso pa gayod kami sa Quio. Sa pagkasunod pa gayod nga adlaw didto na kami sa Samos, ug sa sunod na usab nga adlaw sa Mileto na kami. \v 16 Wala kami mohapit sa Efeso, kay dili gusto ni Pablo nga malangan siya diha sa probinsya sa Asia, tungod kay nagdali siya nga makaabot sa Jerusalem sa dili pa moabot ang adlaw sa Pentecostes. \p \v 17 Samtang didto si Pablo sa Mileto nagpasugo siya ngadto sa Efeso nga paadtoon kaniya ang mga kadagkoan sa iglesia. \v 18 Pag-abot nila, miingon si Pablo kanila, “Nahibalo kamo kon unsa ang akong pagkinabuhi samtang uban pa ako kaninyo, sukad gayod sa akong pag-abot dinhi sa probinsya sa Asia. \v 19 Nag-alagad ako sa Ginoo nga adunay pagpaubos ug inubanan sa luha.\f + \fr 20:19 \fr*\fq luha\fq*\ft : siguro tungod sa gibati niyang kabug-aton sa kalibotan.\ft*\f* Daghang kalisod ang akong giantos tungod sa daotan nga mga plano sa mga Judio nga nagkontra kanako. \v 20 Nahibaloan ninyo nga sa walay lipod-lipod gisulti ko kaninyo ang mga butang nga alang sa inyong kaayohan. Ako kining gipangtudlo sa publiko ug diha sa inyong mga balay. \v 21 Gipahimangnoan ko ang mga Judio ug ang mga dili Judio nga kinahanglan maghinulsol sila ug mobalik sa Dios, ug motuo sa atong Ginoong Jesus. \p \v 22 “Karon paminaw kamo, moadto ako sa Jerusalem tungod kay mao kini ang sugo sa Espiritu kanako. Wala ako mahibalo kon unsa ang mahitabo kanako didto. \v 23 Ang ako lamang nahibaloan, nga sa bisan asa nga siyudad nga akong adtoan, ang Espiritu Santo nagpahimangno kanako nga ang prisohan ug ang paglutos nagpaabot kanako. \v 24 Apan bisan unsa ang mahitabo kanako, dili ko igsapayan basta mahuman ko lamang ang buluhaton nga gihatag kanako ni Ginoong Jesus, nga mao ang pagwali sa Maayong Balita mahitungod sa grasya sa Dios. \p \v 25 “Nalibot ko kamong tanan sa akong pagwali mahitungod sa paghari sa Dios, ug karon nasayod ako nga dili na kita magkita pag-usab. \v 26 Busa sultihan ko kamo karon, nga kon adunay dili maluwas kaninyo, dili na nako tulubagon sa Dios. \v 27 Kay wala gayod akoy gitago kaninyo mahitungod sa tibuok nga katuyoan ug plano sa Dios. \v 28 Bantayi gayod ninyo ang inyong kaugalingon ug ang tanang mga tawo sa Dios nga gisalig kaninyo sa Espiritu Santo. Atimana gayod ninyo ang iglesia sa Dios nga gitubos niya pinaagi sa iyang kaugalingong dugo. \v 29 Kay nasayod ako nga kon makagikan na ako adunay mga mini nga magtutudlo nga sama sa mabangis nga mga mananap nga moapil kaninyo aron bungkagon ang inyong pundok. \v 30 Moabot usab ang panahon nga gikan mismo sa inyong pundok adunay mga tawo nga magsulti ug bakak sa pagpahisalaag sa mga magtutuo ug aron sila nay sundon. \v 31 Busa pangandam kamo, ug hinumdomi ninyo nga sulod sa tulo ka tuig, adlaw ug gabii wala gayod ako mohunong sa pagpahimangno kaninyong tanan inubanan sa mga luha. \p \v 32 “Ug karon itugyan ko kamo sa Dios ug sa iyang pulong, ang pulong mahitungod sa iyang grasya, nga makapalig-on sa inyong pagtuo ug makahatag kaninyo sa tanan nga kaayohan nga gitagana alang sa tanan nga gilain sa Dios nga mahimong iya. \v 33 Wala ako mangandoy sa inyong mga kuwarta ug mga bisti. \v 34 Nasayod gayod kamo nga nagtrabaho ako aron aduna akoy magasto alang sa akong mga kinahanglanon ug sa akong mga kauban. \v 35 Gihimo ko kadto aron ipakita usab kaninyo nga kinahanglan maghago aron matabangan nato ang mga kabos. Hinumdoman nato kanunay ang giingon ni Ginoong Jesus nga mas bulahan ang maghatag kaysa magdawat.” \p \v 36 Pagkahuman ug sulti ni Pablo, miluhod siya uban nilang tanan ug nag-ampo. \v 37 Nanghilak silang tanan, ug gigakos ug gihalokan nila si Pablo. \v 38 Naguol gayod sila tungod kay miingon si Pablo nga dili na sila magkita pag-usab. Unya gihatod nila si Pablo ngadto sa barko. \c 21 \s1 Ang Pag-adto ni Pablo sa Jerusalem \p \v 1 Nanamilit kami sa mga kadagkoan sa mga magtutuo sa Efeso, ug dayon milawig kami diretso sa Cos. Pagkasunod adlaw miabot kami sa isla sa Rodas. Ug gikan didto mipadayon kami sa Patara. \v 2 Didto aduna kami nakitang barko nga moadtoay sa Fenicia, busa misakay kami. \v 3 Nalantaw na namo ang isla sa Cipro, apan wala kami mohunong didto kondili miagi lang kami dapit sa tuo ug mipadulong sa Siria. Didto kami midunggo sa lungsod sa Tiro tungod kay adunay gidiskarga ang barko didto. \v 4 Gipangita namo ang mga magtutuo ni Jesus didto, ug midayon kami didto kanila sulod sa usa ka semana. Pinaagi sa gahom sa Espiritu, gipasidan-an nila si Pablo nga dili moadto sa Jerusalem. \v 5 Apan pagkahuman sa usa ka semana mipadayon gihapon kami sa among paglawig. Tanan sila, apil na ang ilang mga asawa ug mga kabataan, mihatod kanamo didto sa gawas sa siyudad. Nangluhod kaming tanan didto sa baybayon ug nag-ampo. \v 6 Sa nakapanamilit na kami kanila, misakay kami sa barko ug namauli sila. \p \v 7 Gikan sa Tiro nagpadayon kami sa among paglawig padulong sa Tolemaida. Pag-abot namo didto, nakigkita kami sa mga kaigsoonan diha kang Cristo ug midayon kami didto kanila sulod sa usa ka adlaw. \v 8 Pagkasunod adlaw milawig kami padulong sa Cesarea. Pag-abot namo didto miadto kami sa balay ni Felipe nga magwawali sa Maayong Balita, ug didto kami mipuyo. Si Felipe usa sa pito ka mga tawo nga gipili kaniadto didto sa Jerusalem aron nga motabang sa mga apostoles. \v 9 Upat ang iyang mga anak nga dalaga ug silang tanan mga propeta. \p \v 10 Paglabay sa pipila ka adlaw aduna usab moabot nga propeta gikan sa Judea. Ang iyang ngalan si Agabos. \v 11 Giduolan niya kami ug gikuha ang bakos ni Pablo, ug gigapos niya ang iyang kaugalingong mga tiil ug mga kamot. Unya miingon siya, “Sumala sa Espiritu Santo, sama usab niini ang himuon sa mga Judio sa Jerusalem sa tag-iya niining bakos, ug itugyan dayon siya ngadto sa mga dili Judio.” \p \v 12 Pagkadungog namo niini, kami ug ang mga taga-didto mihangyo kang Pablo nga dili na lang siya moadto sa Jerusalem. \v 13 Apan mitubag si Pablo, “Nganong nanghilak man kamo? Gipaluya lang ninyo ako. Andam ako nga magpagapos ug bisan mamatay pa sa Jerusalem alang kang Ginoong Jesus.” \v 14 Dili gayod namo mapugngan si Pablo, busa miingon na lang kami, “Hinaut nga matuman ang kabubut-on sa Ginoo.” \p \v 15 Sa nakapuyo na kami didto ug pipila ka adlaw, nangandam kami ug miadto sa Jerusalem. \v 16 Aduna puy mga magtutuo ni Jesus gikan sa Cesarea nga miuban kanamo. Gidala nila kami sa balay ni Mnason nga taga-Cipro ug didto kami midayon. Si Mnason usa sa unang mga sumusunod ni Jesus. \s1 Ang Pag-abot ni Pablo sa Jerusalem \p \v 17 Pag-abot namo sa Jerusalem, malipayon kaming giabi-abi didto sa mga kaigsoonan kang Cristo. \v 18 Pagkasunod nga adlaw, kauban namo si Pablo sa pagbisita kang Santiago. Didto usab ang mga kadagkoan sa iglesia sa Jerusalem. \v 19 Gipangumusta sila ni Pablo ug gisuginlan sa tanang gipanghimo sa Dios ngadto sa mga dili Judio pinaagi kaniya. \p \v 20 Pagkadungog nila sa iyang gisugilon kanila midayeg silang tanan sa Dios. Unya miingon sila kang Pablo, “Nasayod ka ba igsoon, linibo na ang mga Judio nga nagtuo kang Jesus ug silang tanan nagsunod gayod sa Kasugoan ni Moises. \v 21 Nakadungog sila nga gapanudlo ka sa mga Judio nga nagpuyo sa lugar sa mga dili Judio nga dili na sila kinahanglang mosunod sa Kasugoan ni Moises. Nag-ingon ka kuno nga dili na nila tulion ang ilang mga kabataan ug dili na tumanon ang uban pang mga tulomanon sa mga Judio. \v 22 Karon, unsa kahay maayong buhaton? Kay sigurado gayod nga mahibaloan nila nga miabot ka. \v 23 Maayo siguro nga buhaton mo ang among isulti kanimo. Adunay upat dinhi ka lalaki nga adunay panaad sa Dios. \v 24 Uban kanila ug himoa ninyo ang seremonya nga giingon sa Kasugoan mahitungod sa paghinlo. Bayri ang ilang mga gikinahanglan sa paghalad sa Dios aron makapaupaw sila.\f + \fr 21:24 \fr*\fq makapaupaw sila\fq*\ft : timailhan nga sila nakatuman sa ilang panaad sa Dios.\ft*\f* Mao kini ang pamaagi nga ang tanan masayod nga ang balita nga ilang nadunggan mahitungod kanimo dili tinuod, tungod kay makita nila nga nagtuman pud ka sa Kasugoan ni Moises. \v 25 Kon mahitungod sa mga dili Judio nga nagtuo kang Jesus, nakapadala na kami ug sulat kanila mahitungod sa among gikasabotan nga dili sila mokaon sa mga pagkaon nga gihalad ngadto sa mga dios-dios, o dugo, ug sa karne sa hayop nga sa pagkamatay ang dugo wala nakagawas. Dili usab sila makighilawas gawas sa kaminyoon.” \p \v 26 Busa sa pagkasunod nga adlaw gidala ni Pablo kadtong upat ka lalaki ug miapil siya sa ilang pagpahinlo sumala sa ilang panaad. Ug dayon miadto si Pablo sa templo aron isulti kon kanus-a mahuman ang ilang pagpahinlo, kay human niini adunay ihalad nga mga hayop alang sa matag-usa kanila. \s1 Ang Pagdakop kang Pablo \p \v 27 Sa dihang hapit na matapos ang ikapito ka adlaw sa ilang pagpanghinlo, adunay mga Judio gikan sa probinsya sa Asia nga nakakita kang Pablo didto sa Templo. Gihulhogan nila ang tanang mga tawo didto sa templo nga dakpon si Pablo. \v 28 Misinggit sila, “Mga katagilungsod ko nga mga Israelinhon, tabang kamo! Mao kini ang tawo nga bisan asa siya moadto gapanudlo batok kanatong mga Judio, batok sa Kasugoan ni Moises, ug batok niining templo. Ug dili lamang kana, kondili gidala pa gayod niya dinhi sa sulod sa templo ang mga tawo nga dili Judio, diin usa kini ka pagpasipala niining balaan nga lugar!” \v 29 (Gisulti nila kini tungod kay nakita nila si Trofimo nga taga-Efeso nga miuban kang Pablo didto sa Jerusalem, ug abi nilag si Pablo ang nagdala niini sa templo.) \p \v 30 Busa nagubot ang mga tawo sa tibuok nga Jerusalem ug nagdinaganay padulong ngadto sa hawanan sa templo aron dakpon si Pablo. Gidakop nila si Pablo ug giguyod nila ngadto sa gawas. Pagkahuman gisirad-an dayon nila ang pultahan sa templo. \v 31 Patyon na unta nila kini, apan nakabalita ang komander sa kasundalohang Romanhon nga nagubot ang mga tawo sa tibuok nga Jerusalem. \v 32 Busa ang komander nagdala dayon ug mga sundalo ug mga opisyal niini didto sa mga tawo nga natigom. Pagkakita sa mga tawo sa komander ug sa mga sundalo mihunong sila pagkulata kang Pablo. \p \v 33 Giduol sa komander si Pablo ug gidakop, ug nagsugo siya nga gapuson si Pablo ug duha ka kadena. Dayon nangutana ang komander sa mga tawo, “Kinsa ba kining tawhana ug unsay sayop nga iyang nahimo?” \v 34 Apan nagkalain-laing mga tubag ang iyang nadungog, ug tungod sa kayagaw sa mga tawo dili mahibaloan sa komander kon unsa gayod ang nahitabo. Busa gimandoan niya ang mga sundalo nga dad-on si Pablo sa kampo. \v 35 Pag-abot nila sa hagdanan sa kampo gisakwat na lang sa mga sundalo si Pablo sa paglikay niini sa mga tawo nga labihan ang kasuko \v 36 nga nagsunodsunod ug naninggit, “Patya siya!” \s1 Ang Pakigpulong ni Pablo sa mga Tawo \p \v 37 Sa dihang dad-on na nila si Pablo sa sulod sa kampo miingon siya sa komander, “Aduna unta akoy isulti kanimo.” \p Miingon ang komander, “Kahibalo ka diayng mosulti ug Griego? \v 38 Kung mao kana, dili diay ikaw kadtong Ehiptohanon nga bag-o lang nangulo sa pagrebelde sa gobyerno ug nagdala sa 4,000 ka tawo nga isog ug pulos armado didto sa kamingawan?” \p \v 39 Mitubag si Pablo, “Usa ako ka Judio nga taga-Tarso nga sakop sa Cilicia. Ang Tarso dili lamang ordinaryo nga siyudad. Kon mahimo, pasultiha una ako ngadto sa mga tawo.” \p \v 40 Gitugotan siya sa komander nga mosulti, busa mitindog si Pablo sa hagdanan ug misinyas sa mga tawo nga aduna siyay isulti. Sa nahilom na sila, misulti siya sa pinulongang Hebreo. \c 22 \nb \v 1 “Mga kaigsoonan ug mga ginikanan, paminawa una ninyo ang akong mga katarungan sa pagpanalipod sa akong kaugalingon!” \p \v 2 Pagkadungog sa mga tawo nga nagsulti siya sa pinulongang Hebreo, misamot ang ilang kahilom. \p Ug nagpadayon sa pagsulti si Pablo: \v 3 “Ako usa ka Judio nga natawo sa Tarso nga sakop sa Cilicia, apan dinhi ako nagdako sa Jerusalem. Nagtuon ako dinhi ug maestro ko si Gamaliel. Natudloan ako sa higpit sa pagsunod sa Kasugoan nga gisunod sa atong mga katigulangan. Ug sama kaninyo karon, mainiton usab ako nga nag-alagad sa Dios. \v 4 Gilutos ko hangtod sa ilang kamatayon ang mga nagsunod sa pamaagi ni Jesus. Dili lamang ang mga lalaki kondili bisan usab ang mga babaye akong gipadakop ug gipapriso. \v 5 Ang pangulong pari ug ang tanan nga miyembro sa Korte sa mga Judio makapamatuod niining akong gisulti. Sila mismo ang naghatag kanako ug mga sulat nga alang sa atong isigka-Judio didto sa Damasco. Ug tungod sa gahom nga gihatag kanako niadtong mga sulata, miadto ako sa Damasco aron pangdakpon ang mga tawo nga nagtuo kang Jesus ug dad-on pagbalik dinhi sa Jerusalem aron sila silotan. \p \v 6 “Udtong tutok kadto samtang nagkaduol na kami sa Damasco. Kalit lang nga adunay masulaw nga kahayag gikan sa langit nga midan-ag sa akong palibot. \v 7 Natumba ako sa yuta ug aduna akoy nadungog nga tingog nga nag-ingon kanako, ‘Saulo, Saulo! Nganong gilutos mo ako?’ \p \v 8 “Nangutana ako, ‘Sir, kinsa ka?’ \p “Miingon ang tingog, ‘Ako si Jesus nga taga-Nazaret nga imong gilutos.’ \v 9 Nakita sa akong mga kauban kadtong kahayag, apan wala sila makadungog\f + \fr 22:9 \fr*\fq wala sila makadungog\fq*\ft : posible nga ang buot ipasabot, “wala sila makasabot”.\ft*\f* sa tingog nga nakigsulti kanako. \p \v 10 “Ug nangutana ako pag-usab, ‘Ginoo, unsa may akong himuon?’ \p “Miingon siya, ‘Tindog ug adto sa Damasco. Didto adunay mosulti kanimo kon unsa ang ipahimo sa Dios kanimo.’ \v 11 Nabuta ako tungod sa kasulaw niadtong kahayag. Busa giagak na lang ako sa akong mga kauban padulong sa Damasco. \p \v 12 “Didto sa Damasco adunay usa ka tawo nga ginganlag Ananias. Kini siya matinumanon gayod sa atong Kasugoan ug tinahod sa tanang mga Judio nga nagpuyo didto. \v 13 Miadto siya kanako ug miingon, ‘Igsoon, makakita ka na.’ Ug diha-diha mibalik ang akong panan-aw ug nakita ko si Ananias. \p \v 14 “Miingon siya kanako, ‘Gipili ka sa Dios sa atong mga katigulangan aron mahibaloan mo ang iyang kabubut-on, ug aron makita mo ang Matarong nga Sulugoon\f + \fr 22:14 \fr*\ft Tan-awa ang \+xt Buh. 7:52\+xt*.\ft*\f* ug madunggan mo ang iyang tingog. \v 15 Kay isulti mo sa tanan ang imong nakita ug nadungog. \v 16 Busa ayaw na pagdugay. Tindog! Pagpabautismo ug tawag kaniya aron pasayloon ang imong mga sala.’ \p \v 17 “Pagkahuman niadto mibalik ako sa Jerusalem, ug samtang nag-ampo ako didto sa templo aduna akoy nakita nga panan-awon. \v 18 Nakita ko si Ginoong Jesus ug miingon siya kanako, ‘Pagdali! Biya dayon dinhi sa Jerusalem, kay ang mga tawo dinhi dili modawat sa imong isugilon mahitungod kanako.’ \p \v 19 “Miingon ako kaniya, ‘Ginoo, nganong dili man sila motuo? Sila mismo nasayod nga kaniadto gilibot ko ang mga kasimbahanan sa mga Judio aron dakpon ug kastigohon ang mga tawo nga nagtuo kanimo. \v 20 Ug sa pagpatay kang Esteban nga nagsangyaw mahitungod kanimo, usa ako didto nga miuyon nga patyon siya, ug ako pa gani ang nagbantay sa mga bisti sa mga nagpatay kaniya.’ \p \v 21 “Apan mitubag ang Ginoo kanako, ‘Lakaw na, tungod kay ipadala ka nako sa layong lugar aron iwali mo ang akong mga pulong sa mga dili Judio.’ ” \s1 Si Pablo usa ka Lumulupyo sa Roma \p \v 22 Pagkasulti niini ni Pablo, wala na maminaw ang mga tawo. Misinggit sila, “Patya ninyo siya! Dili angayng mabuhi niining kalibotana ang tawo nga sama kaniya!” \p \v 23 Nagpadayon sila sa pagsinggit, ug gilabay nila ang ilang mga bisti ug nag-itsag abog. \p \v 24 Unya gimandoan sa komander nga Romanhon ang iyang mga sundalo nga pasudlon na si Pablo sa kampo ug latoson aron mosulti siya kon unsa ang sala nga iyang nabuhat nga nahimong hinungdan kon nganong ang mga Judio naninggit batok kaniya. \v 25 Apan samtang gigapos nila si Pablo aron latoson, giingnan ni Pablo ang kapitan nga nagtindog didto tapad kaniya, “Gitugot ba sa kasugoan nga latoson ninyo ang tawo nga Romanhon bisan wala pa mahukmi nga sad-an?” \p \v 26 Pagkadungog niadto sa kapitan, giadtoan niya ang komander ug giingnan, “Unsa man kining imong gipabuhat? Kining tawhana Romanhon man diay!” \p \v 27 Busa, miadto ang komander kang Pablo ug nangutana, “Tug-ani ako, Romanhon ka ba?” \p Mitubag si Pablo, “Oo.” \p \v 28 Misulti dayon ang komander, “Ako nahimong Romanhon pinaagi sa pagbayad ug dakong kantidad.” \p Mitubag si Pablo, “Apan ako Romanhon sukad pa sa akong pagkatawo.” \v 29 Misibog dayon ang mga sundalo nga molatos unta kang Pablo. Nahadlok usab ang komander tungod kay gipakadenahan niya si Pablo nga Romanhon diay. \s1 Gidala si Pablo sa Korte sa mga Judio \p \v 30 Gusto pa gayong masuta sa komander kon nganong gisumbong sa mga Judio si Pablo. Busa sa pagkasunod nga adlaw gipatangtangan niya si Pablo ug mga kadena ug nagpatawag siya ug tigom sa kadagkoan sa mga pari ug sa tibuok Korte sa mga Judio. Unya gidala niya si Pablo ngadto kanila. \c 23 \p \v 1 Gitutokan pag-ayo ni Pablo ang mga miyembro sa Korte ug miingon, “Mga kaigsoonan, kon mahitungod sa akong pagkinabuhi, limpyo ang akong konsensya atubangan sa Dios hangtod karon.” \v 2 Pagkasulti niadto ni Pablo gisugo sa pangulong pari nga si Ananias ang mga nagtindog duol kang Pablo nga sagpaon nila ang baba ni Pablo. \v 3 Ug miingon si Pablo kaniya, “Sagpaon usab ka sa Dios, ikaw nga tigpakaaron-ingnon! Naglingkod ka diha aron hukman ako sumala sa Kasugoan, apan gilapas mo ang Kasugoan sa imong pagsugo nga sagpaon ako!” \p \v 4 Miingon ang mga tawo nga nagtindog duol kang Pablo, “Giinsulto mo ang pangulong pari sa Dios!” \p \v 5 Mitubag si Pablo, “Mga kaigsoonan, wala ako mahibalo nga siya diay ang pangulong pari, tungod kay nag-ingon ang Kasulatan nga dili kita magsulti ug daotan batok sa nagdumala kanato.\f + \fr 23:5 \fr*\ft \+xt Exo. 22:28\+xt*\ft*\f*” \p \v 6 Sa dihang nakita ni Pablo nga adunay mga Saduseo ug mga Pariseo nga mitambong didto, misulti siya sa makusog ngadto sa mga miyembro sa Korte sa mga Judio, “Mga kaigsoonan, ako usa ka Pariseo, ug Pariseo usab ang akong amahan ug ang akong mga katigulangan. Gikiha ako dinhi karon tungod lang kay naglaom ako nga adunay pagkabanhaw.” \v 7 Sa pagsulti niya niini, nasamok ang mga Pariseo ug ang mga Saduseo ug nabahin ang mga mitambong sa tigom. \v 8 Nahitabo kadto tungod kay sumala sa mga Saduseo walay pagkabanhaw. Wala usab sila motuo nga adunay mga anghel o mga espiritu. Apan kining tanan gituohan sa mga Pariseo. \p \v 9 Busa nagsugod sila pagsininggitay didto. Adunay mga magtutudlo sa Kasugoan nga mga Pariseo nga mitindog ug misupak nga nag-ingon, “Wala kamiy nakitang daotan nga gihimo niining tawhana. Tingalig adunay espiritu o anghel nga nakigsulti kaniya!” \p \v 10 Misamot ang ilang panaglalis hangtod nga nahadlok ang komander nga kunis-kunison si Pablo. Busa gimandoan niya ang mga sundalo nga manaog ug kuhaon si Pablo gikan sa mga tawo ug dad-on sa kampo. \p \v 11 Nianang pagkagabii nagpakita ang Ginoo kang Pablo ug miingon, “Ayaw kahadlok! Ingon nga nagpamatuod ka mahitungod kanako dinhi sa Jerusalem, kinahanglan nga mao usab kana ang imong buhaton didto sa Roma.” \s1 Ang Plano sa Pagpatay kang Pablo \p \v 12-13 Sa pagkabuntag niana nagtigom ang kapin sa 40 ka mga Judio ug nagplano sila sa ilang buhaton. Nanumpa sila nga dili gayod sila mokaon ug moinom hangtod dili nila mapatay si Pablo. \v 14 Unya nangadto sila sa kadagkoan sa mga pari ug sa mga pangulo sa mga Judio ug miingon, “Nanumpa kami nga dili mokaon ug bisan unsa hangtod dili namo mapatay si Pablo. \v 15 Busa kamo ug ang Korte magpahibalo na sa komander nga gusto ninyo nga ipadala niya pag-usab si Pablo dinhi kaninyo. Magpakaaron-ingnon kamo nga gusto ninyo siyang imbistigahon pag-ayo. Apan sa dili pa siya makaabot dinhi patyon namo siya.” \p \v 16 Apan kini nga plano nadungog sa pag-umangkon nga lalaki ni Pablo, ang anak sa iyang igsoong babaye. Busa miadto siya sa kampo ug gisultihan niya si Pablo. \p \v 17 Unya gitawag ni Pablo ang usa sa mga kapitan didto ug giingnan, “Dad-a ninyo kining batan-on ngadto sa komander, kay aduna siyay isulti kaniya.” \v 18 Busa gidala sa kapitan ang batan-on ngadto sa komander. \p Sa pag-abot nila didto miingon ang kapitan, “Gitawag ako sa priso nga si Pablo, ug mihangyo siya nga dad-on ko dinhi kanimo kining batan-on, kay aduna kuno siyay isulti kanimo.” \v 19 Gikuptan sa komander ang kamot sa batan-on ug gidala niya sa lugar nga dili sila madunggan sa uban. Dayon gipangutana niya kini, “Unsa bay imong isulti kanako?” \p \v 20 Miingon ang batan-on, “Nagkasabot ang mga Judio nga hangyoon ka nila nga dad-on sa korte si Pablo ugma, kay imbistigahon kuno nila pag-ayo. \v 21 Apan ayawg tuo kanila, kay kapin sa 40 ka mga tawo ang magpaabot ug mag-atang kaniya sa dalan. Nanumpa sila nga dili mokaon ug moinom hangtod nga dili nila mapatay si Pablo. Andam na sila ug naghulat na lang sa imong pagtugot.” \p \v 22 Miingon ang komander kaniya, “Ayaw gayod pagpanugilon kang bisan kinsa nga gisultihan mo ako niini.” Ug gipapauli dayon niya ang batan-on. \s1 Gihatod si Pablo ngadto sa Cesarea \p \v 23 Gipatawag dayon sa komander ang duha sa iyang mga kapitan ug gisultihan sila, “Pag-andam kamo ug 200 ka mga sundalo kay ipadala ko kamo sa lungsod sa Cesarea. Pagdala usab kamo ug 70 ka mga tigkabayo ug laing 200 ka mga sundalo nga tigbangkaw. Ug lakaw kamo karong mga alas nuwebe sa gabii. \v 24 Pag-andam usab ug mga kabayo nga kasakyan ni Pablo. Bantayi ninyo siya pag-ayo aron walay mahitabo kaniya hangtod nga makaabot siya kang Gobernador Felix.” \p \v 25 Ug nagsulat usab ang komander ngadto sa Gobernador nga nag-ingon: \pmo \v 26 Talahuron nga Gobernador Felix, \pmo Ako, si Claudio Lisias nangumusta kanimo. \pm \v 27 Kining tawhana gidakop sa mga Judio ug ila na untang patyon. Apan sa pagkahibalo ko nga siya Romanhon, nagdala ako ug mga sundalo aron luwason siya. \v 28 Gusto ko untang mahibaloan kon unsa ang ilang sumbong batok niining tawhana, busa gidala ko siya sa ilang Korte. \v 29 Sumala sa akong mga pakisusi, wala gayod siyay nahimo nga daotan aron patyon o prisohon. Ang sumbong batok kaniya mahitungod lamang gayod sa ilang kaugalingon nga kasugoan. \v 30 Busa sa pagkahibalo ko nga kini siya giplanohan na sa mga Judio nga patyon, nakahuna-huna ako nga mas maayo pa nga ipadala ko siya diha kanimo. Ug gisultihan ko na ang mga nagreklamo batok kaniya nga ipadangat nila kanimo ang ilang mga sumbong. \p \v 31 Gituman sa mga sundalo ang gimando kanila. Ug niadtong gabhiona gikuha nila si Pablo ug gidala sa Antipatris. \v 32 Nianang pagkabuntag, ang mga sundalo nga naglakaw mao lamang ang mibalik sa kampo, ug ang mga nagsakay sa kabayo mao ray miuban kang Pablo. \v 33 Sa pag-abot nila didto sa Cesarea, gihatag nila ang sulat ngadto sa Gobernador ug ilang gitugyan si Pablo kaniya. \v 34 Pagkabasa niya sa sulat, gipangutana niya si Pablo kon taga-asa siya nga probinsya. Sa pagkahibalo niya nga taga-Cilicia si Pablo, \v 35 miingon siya, “Husayon ko ang imong kaso kon moabot na ang mga nagsumbong batok kanimo.” Ug gipabantayan niya si Pablo didto sa palasyong gipahimo kaniadto ni Herodes. \c 24 \s1 Ang Husay ni Pablo sa Atubangan ni Felix \p \v 1 Human sa lima ka adlaw, miadto sa Cesarea si Ananias nga pangulong pari. Kauban niya ang pipila ka mga pangulo sa mga Judio ug ang abogado nga si Tertulo. Miadto sila kang Gobernador Felix ug gisulti nila kaniya ang ilang sumbong batok kang Pablo. \v 2 Gipatawag si Pablo, ug sa dihang diha na siya sa ilang atubangan misugod na si Tertulo sa pagbatbat sa sumbong batok kang Pablo. Miingon siya, “Talahuron nga Gobernador, tungod sa maayo mong pagdumala milungtad ang kalinaw sa among nasod. Ug daghan ang nahimo mong kaayohan sa among nasod. \v 3 Busa dako gayod ang among pagpasalamat kanimo Labing Halangdong Felix, ug dili gayod namo kini malimtan. \v 4 Karon, tungod kay dili ko gusto nga mausik ang imong panahon, ihangyo ko lang nga kon mahimo paminawon mo ang among mubong pagsaysay. \p \v 5 “Nakita namo nga kining tawhana perwisyo. Nagdala siya ug kasamok sa mga Judio sa tibuok kalibotan, ug pangulo siya sa usa ka pundok nga gitawag ug Nazareno. \v 6 Bisan ang among templo gisulayan niya sa pagpasipala. Busa gidakop namo siya. [Hukman na unta namo siya sumala sa among Kasugoan, \v 7 apan miabot ang komander nga si Lisias ug gipugos niya pagkuha gikan kanamo si Pablo. \v 8 Miingon siya nga kon kinsa ang adunay sumbong batok kang Pablo kinahanglan nga moadto kanimo.]\f + \fr 24:8 \fr*\ft Ang pipila ka mga manuskrito wala gilakip kini nga mga pulong.\ft*\f* Kon sukit-sukiton mo kining tawhana masuta mo nga tinuod ang tanan nga among gisumbong batok kaniya.” \p \v 9 Ug misegunda usab ang kadagkoan sa mga Judio nga atua didto nga tinuod gayod ang tanan nga gisulti ni Tertulo. \p \v 10 Pagkahuman niadto, gisinyasan sa Gobernador si Pablo nga mao na usab ang mosulti. Ug miingon dayon si Pablo, “Nahibaloan ko nga dugay na ikaw nga maghuhukom niini nga nasod. Busa gikalipay ko ang kahigayonan sa pagpanalipod sa akong kaugalingon dinhi sa imong atubangan. \v 11 Kon imong susihon, mahibaloan mo nga dose pa lamang ka adlaw ang milabay sukad nga miabot ako sa Jerusalem aron sa pagsimba. \v 12 Kini nga mga Judio wala gayod makakita nga nakiglantugi ako kang bisan kinsa o nagsamok ba hinuon sa mga tawo didto sa templo o sa sinagoga sa mga Judio, o sa bisan asang lugar sa siyudad. \v 13 Dili gani nila mapamatud-an kanimo nga tinuod ang mga sumbong nila batok kanako. \v 14 Apan giangkon ko nga ginasimba ko ang Dios sa among mga katigulangan isip nagsunod sa Dalan nga giisip nilang sayop nga pundok. Nagtuo usab ako sa tanan nga nasulat sa Kasugoan ug sa tanan nga gisulat sa mga propeta. \v 15 Ang akong paglaom sa Dios sama ra usab sa ilang paglaom, nga ang tanang mga tawo, maayo ug daotan, banhawon niya. \v 16 Busa gitinguha ko kanunay ang pagbaton ug limpyo nga konsensya atubangan sa Dios ug sa tawo. \p \v 17 “Human sa daghang mga katuigan nga nahilayo ako sa Jerusalem, mibalik ako didto aron pagdala ug hinabang alang sa akong mga isigka-Judio ug aron makahalad usab didto. \v 18 Ug didto naabtan nila ako sa Templo nga naghalad human ko gihimo ang tulomanon sa paghinlo. Gamay lamang ang mga tawo didto niadtong panahona; ug walay kasamok. \v 19 Apan adunay mga Judio didto nga gikan sa probinsya sa Asia.\f + \fr 24:19 \fr*\fq Apan…Asia\fq*\ft : ang buot ipasabot, mga Judio gikan sa Asia nga nagsulsol sa mga tawo nga dakpon si Pablo. Tan-awa ang \+xt Buh. 21:27\+xt*.\ft*\f* Sila untay moatubang kanimo kon aduna man gayod silay sumbong batok kanako. \v 20 Apan tungod kay wala sila dinhi, pasultiha ang mga tawo nga ania dinhi karon kon unsa nga sala ang ilang nakita kanako niadtong gisukit-sukit ako sa Korte. \v 21 Kay wala akoy lain nga gisulti samtang nagtindog ako didto gawas lamang niini, ‘Gikiha ninyo ako karon tungod kay nagtuo ako nga ang mga patay banhawon.’ ” \p \v 22 Tungod kay daghan na ang nahibaloan kaniadto ni Felix mahitungod sa pamaagi sa Ginoo gihunong niya ang bista. Miingon siya, “Hukman ko unya kini nga kaso kon moabot na dinhi si komander Lisias.” \v 23 Pagkahuman gimandoan niya ang kapitan nga pabantayan si Pablo, apan hatagan usab siya ug gamay nga kagawasan, ug tugotan ang iyang mga higala sa paghatag sa iyang mga panginahanglan. \p \v 24 Paglabay sa pipila ka adlaw mibalik si Felix ug giuban niya ang iyang asawa nga si Drusila nga usa ka Judio. Gipatawag niya si Pablo ug naminaw siya sa iyang pagsaysay mahitungod sa pagtuo kang Cristo Jesus. \v 25 Apan sa dihang nagsulti na si Pablo mahitungod sa matarong nga pagkinabuhi, sa pagpugong sa kaugalingon, ug mahitungod sa paabuton nga adlaw sa paghukom, nahadlok si Felix ug miingon siya kang Pablo, “Husto na lang una kana! Ipatawag ko na lang ikaw pag-usab kon aduna akoy panahon.” \v 26 Kanunay niya nga ipatawag si Pablo ug makigsulti siya niini kay nagpaabot siya nga hatagan ni Pablo ug kuwarta. \p \v 27 Human molabay ang duha ka tuig, gipulihan si Felix ni Porcio Festo sa pagkagobernador. Tungod kay gusto ni Felix nga magustohan siya sa mga Judio, gipasagdan niya si Pablo sa prisohan. \c 25 \s1 Ang Husay ni Pablo sa atubangan ni Festo \p \v 1 Karon, miabot ang bag-ong gobernador nga si Festo sa probinsya sa Judea. Paglabay sa tulo ka adlaw miadto siya sa Jerusalem gikan sa Cesarea. \v 2 Didto gisugilon kaniya sa pangulo sa mga pari ug sa mga kadagkoan sa mga Judio ang ilang sumbong batok kang Pablo. Ug gihangyo nila si Festo \v 3 nga hatagan sila ug pabor, nga ipadala niya si Pablo didto sa Jerusalem. (Apan ang ilang plano diay nga atangan nila si Pablo sa dalan ug patyon.) \v 4 Mitubag si Festo, “Didto na lang si Pablo sa prisohan sa Cesarea. Dili ako magdugay dinhi kay mobalik dayon ako didto. \v 5 Busa paubana ninyo kanako ang inyong mga pangulo ug didto ninyo siya isumbong kon aduna siyay daotan nga nahimo.” \p \v 6 Sobra sa usa ka semana nga nagpabilin si Festo didto sa Jerusalem, pagkahuman mibalik siya sa Cesarea. Pagkasunod nga adlaw milingkod siya sa hukmanan ug nagsugo nga pasudlon si Pablo. \v 7 Sa pagsulod ni Pablo gilibotan dayon siya sa mga Judio nga gikan sa Jerusalem, ug daghan ang gisulti nila nga mga bug-at nga sumbong batok kaniya nga dili gani nila mapamatud-an. \p \v 8 Gipanalipdan ni Pablo ang iyang kaugalingon. Miingon siya, “Wala akoy sala nga nahimo batok sa Kasugoan sa mga Judio, sa templo, o sa Emperador ba hinuon sa Roma.” \p \v 9 Tungod kay gusto usab ni Festo nga magustohan siya sa mga Judio gipangutana niya si Pablo, “Gusto mo ba nga moadto sa Jerusalem ug didto ko husayon kining imong kaso?” \p \v 10 Mitubag si Pablo, “Ania na ako dinhi nagtindog sa korte sa Emperador, ug dinhi mo ako angay nga hukman. Wala akoy nahimo nga sala sa mga Judio, ug nahibaloan mo gayod kini. \v 11 Kon nakalapas man ako sa kasugoan ug angay akong silotan sa kamatayon, dawaton ko. Apan kon walay kamatuoran ang mga sumbong nila batok kanako, dili ako angay nga itugyan kanila. Busa modangop na lang ako sa Emperador sa Roma!” \p \v 12 Nakig-istorya dayon si Festo sa mga miyembro sa iyang korte, ug pagkahuman miingon siya kang Pablo, “Tungod kay modangop ka sa Emperador, ipadala ka nako kaniya.” \s1 Si Festo Mikonsulta kang Haring Agripa \p \v 13 Human molabay ang pipila ka adlaw, miabot sa Cesarea si Haring Agripa\f + \fr 25:13 \fr*\fq Haring Agripa\fq*\ft : mao si Herod Agripa II. Siya ang anak ni Haring Herodes nga makita sa \+xt Buh. 12:1\+xt*.\ft*\f* ug ang iyang manghod nga si Bernice tungod kay gusto nilang bisitahan si Festo. \v 14 Sa nakapuyo na sila didto ug pipila ka adlaw, gisulti ni Festo sa hari ang kaso ni Pablo. Miingon siya, “Adunay priso dinhi nga gibilin sa gobernador kaniadto nga si Felix. \v 15 Pag-adto ko sa Jerusalem, kini nga tawo gisumbong kanako sa kadagkoan sa mga pari ug sa mga pangulo sa mga Judio. Gihangyo gayod nila kanako nga hukman ko na siya ug silotan. \p \v 16 “Giingnan ko sila nga dili batasan sa mga Romanhon nga silotan si bisan kinsa nga wala moatubang sa mga nagsumbong kaniya, ug wala pa mahatagi sa kahigayonan nga matubag niya ang mga sumbong batok kaniya. \v 17 Busa miuban sila kanako pagbalik dinhi sa Cesarea. Wala ako mag-usik ug panahon, sa pagkasunod nga adlaw milingkod ako sa hukmanan ug gipatawag ko kining tawhana. \v 18 Naghuna-huna ako nga aduna gayod silay bug-at nga sumbong batok kaniya, apan sa nag-atubangay na sila, wala man diay silay ikasumbong nga daotan batok kaniya. \v 19 Ang mga butang nga gilantugian nila walay lain kondili ang mahitungod lamang sa ilang mga tuo-tuo ug mahitungod sa usa ka tawo nga ginganlan ug Jesus. Patay na kini nga tawo, apan sumala kang Pablo buhi siya. \v 20 Wala ako mahibalo kon unsay akong himuon niini nga kaso, busa gipangutana ko si Pablo kon gusto niya nga moadto sa Jerusalem ug didto mismo husayon ang kaso. \v 21 Apan nag-ingon si Pablo nga idangop na lang niya ang iyang kaso ngadto sa Emperador aron ang Emperador mismo ang mohukom. Busa gipabantayan ko siya hangtod nga mapadala ko siya sa Emperador.” \p \v 22 Miingon si Agripa kang Festo, “Gusto kong paminawon kining tawhana.” \p Miingon si Festo, “Sige, ugma madunggan mo siya.” \s1 Gipaatubang si Pablo kang Haring Agripa \p \v 23 Pagkasunod nga adlaw miadto sa korte si Agripa ug si Bernice sa mapagarbohong pag-abot inubanan sa daghang mga opisyal sa mga sundalo ug mga inila nga tawo sa siyudad. Unya mimando si Festo nga dad-on sa sulod si Pablo. Sa dihang didto na sa sulod si Pablo, \v 24 miingon si Festo, “Haring Agripa ug kamong tanan nga ania dinhi karon, ania ang tawo nga gisumbong kanako sa mga Judio dinhi sa Cesarea ug sa Jerusalem. Naninggit pa sila nga kining tawhana angay nga patyon. \v 25 Apan sumala sa akong pagsusi wala gayod akoy nakitang hinungdan aron hukman siya ug kamatayon. Ug tungod kay siya midangop sa Emperador, mihukom ako nga ipadala siya sa Emperador. \v 26 Apan wala gayod akoy ikasulat ngadto sa Emperador nga igong hinungdan kon nganong ipadala ko siya didto. Busa gipaatubang ko siya kaninyo ug labi na gayod kanimo Haring Agripa, aron nga human nato masusi ang iyang kaso, aduna na akoy ikasulat. \v 27 Tungod kay dili mahimo nga ipadala ko sa Emperador ang usa ka priso nga walay klaro nga sumbong batok kaniya.” \c 26 \p \v 1 Miingon si Agripa kang Pablo, “Sige, gitugotan ka nga mosulti sa pagpanalipod sa imong kaugalingon.” \p Busa misinyas si Pablo nga mosulti na siya. \p Miingon siya: \v 2 “Haring Agripa, maayo gayod nga makasulti ako karon aron sa pagpanalipod sa akong kaugalingon dinhi sa imong atubangan mahitungod sa tanang mga sumbong sa mga Judio batok kanako. \v 3 Ilabina gayod nga nasuhito ka kaayo sa tanang mga tulomanon ug ang mga ginalantugian sa mga Judio. Busa ihangyo ko nga kon mahimo, paminawon mo ang akong isulti. \p \v 4 “Nahibaloan sa mga Judio kon unsa ang akong pagkinabuhi sukad pa sa akong pagkabata didto sa akong lungsod ug didto sa Jerusalem. \v 5 Kon mosulti lamang sila sa tinuod, sila mismo makapamatuod nga sukad pa kaniadto, miyembro ako sa mga Pariseo nga mao ang pinakaistrikto nga pundok sa relihiyon sa mga Judio. \v 6 Ug karon ania ako dinhi sa korte gikiha tungod kay nagpaabot ako nga himuon sa Dios ang iyang gisaad sa among mga katigulangan. \v 7 Ang among dose ka tribo nagpaabot nga kini mahitabo gayod. Busa adlaw ug gabii ginasimba namo ang Dios. Ug Haring Agripa, tungod sa akong pagtuo niining mga butanga, gisumbong ako sa mga Judio. \v 8 Nganong dili man kamo motuo nga ang Dios makahimo sa pagbanhaw sa mga patay? \p \v 9 “Niadtong una ako mismo naghuna-huna nga kinahanglan kong buhaton ang tanang kong mahimo aron kontrahon ang ngalan ni Jesus nga taga-Nazaret. \v 10 Mao kini ang akong gibuhat kaniadto didto sa Jerusalem. Pinaagi sa gahom nga gihatag kanako sa kadagkoan sa mga pari, daghang mga anak sa Dios ang akong gipapriso. Ug human sila hukmi sa kamatayon, miuyon usab ako. \v 11 Daghang higayon nga mag-adtoan ako sa mga sinagoga sa mga Judio aron pangitaon sila, ug silotan aron pugson nga mosulti batok kang Jesus. Sa sobra kong kasuko kanila, nakaabot ako sa layong mga siyudad aron lang sa paglutos kanila. \p \v 12 “Mao kini ang hinungdan kon nganong miadto ako sa Damasco nga adunay dalang sulat gikan sa kadagkoan sa mga pari. Kadtong sulata naghatag kanako ug gahom ug nag-ingon usab kon unsay akong buhaton didto. \v 13 Udto kadto, Haring Agripa, ug samtang naglakaw ako adunay kahayag gikan sa langit nga sulaw pa kaysa adlaw nga midan-ag sa palibot nako ug sa akong mga kauban. \v 14 Nangatumba kaming tanan sa yuta ug aduna akoy nadunggan nga tingog nga nag-ingon kanako sa pinulongang Hebreo nga kon hubaron, ‘Saulo, Saulo! Nganong gilutos mo ako? Gisilotan mo lamang ang imong kaugalingon. Sama ra nga nagsipa ka sa talinis nga kahoy.’ \p \v 15 “Nangutana ako, ‘Sir, kinsa ka man?’ \p “Mitubag ang Ginoo, ‘Ako si Jesus nga imong gilutos. \v 16 Bangon ug tindog. Nagpakita ako kanimo tungod kay gipili ka nako nga mahimong akong alagad. Isulti mo sa uban ang mahitungod sa akong pagpakita kanimo karon, ug ang mga butang nga ipahayag ko kanimo sa umaabot. \v 17 Luwason ka nako gikan sa mga Judio ug sa mga dili Judio. Paadtoon ka nako kanila \v 18 aron pag-abli sa ilang mga mata, aron mobiya sila gikan sa kangitngit ug mopadulong sa kahayag, ug gikan sa gahom ni Satanas moduol sila sa Dios. Ug pinaagi sa ilang pagtuo kanako mapasaylo ang ilang mga sala ug maapil na sila sa mga gilain sa Dios nga mahimong iya.’ \p \v 19 “Busa, Haring Agripa, gituman ko ang panan-awon nga gipakita kanako gikan sa langit. \v 20 Sa sinugdanan nagwali ako sa Damasco ug dayon ngadto sa Jerusalem. Gikan sa Jerusalem gilibot ko ang tibuok nga probinsya sa Judea, ug giadtoan ko usab ang mga dili Judio. Giwalihan ko sila nga kinahanglan sila nga maghinulsol sa ilang mga sala ug moduol sa Dios, ug ipakita nila pinaagi sa ilang mga binuhatan nga tinuod gayod nga sila naghinulsol. \v 21 Mao kini ang hinungdan nga gidakop ako sa mga Judio didto sa hawanan sa templo ug naninguha gayod sila sa pagpatay kanako. \v 22 Apan gitabangan ako sa Dios hangtod karong adlawa. Busa ania ako dinhi aron isulti sa tanan, sa mga inila man o dili, ang gisulti kaniadto sa mga propeta ug ni Moises nga manghitabo: \v 23 nga ang Mesiyas kinahanglan mag-antos ug mamatay, ug mahimong una nga mabanhaw gikan sa kamatayon aron maghatag ug kahayag sa mga Judio ug sa mga dili Judio.” \p \v 24 Samtang nagsulti pa si Pablo, misinggit si Festo, “Pablo, nabuang ka na! Ang sobra mo nga kaalam ang nakapabuang kanimo!” \p \v 25 Mitubag si Pablo, “Halangdon nga Festo, wala ako mabuang. Tinuod ang akong gipanulti ug husto ang akong panghuna-huna. \v 26 Kining mga panghitabo nahibaloan ni Haring Agripa. Busa wala ako mahadlok sa pagsulti kaniya. Nasiguro ko gayod nga kining tanan nahibaloan na niya, tungod kay kini wala mahitabo sa tago. \v 27 Haring Agripa, nagtuo ka ba sa mga giingon sa mga propeta? Nasayod ako nga nagtuo ka.” \p \v 28 Unya mitubag si Agripa kang Pablo, “Tingali naghuna-huna ka nga madali-dali mo ako nga mahimong Cristohanon.” \p \v 29 Mitubag si Pablo, “Sa madali man o madugay, ang akong pag-ampo sa Dios nga dili lamang ikaw kondili ang tanan usab nga naminaw kanako karon mahimong Cristohanon sama kanako, gawas lang niining akong pagkapriso.” \p \v 30 Unya mitindog ang hari, ang gobernador, si Bernice, ug ang tanan nga naglingkod didto. \v 31 Sa dihang nanggawas sila, nag-ingnanay sila, “Walay nahimo nga daotan kining tawhana nga angay hukman nga patyon o prisohon.” \p \v 32 Miingon si Agripa kang Festo, “Kon wala lang unta siya moapilar sa Emperador, pwede na unta siyang buhian.” \c 27 \s1 Ang Pagbiyahe ni Pablo Padulong sa Roma \p \v 1 Human sila makahukom nga palargahon kami padulong sa Italia, gitugyan nila si Pablo ug ang uban pang mga priso kang Julio. Kini si Julio kapitan sa mga sundalo nga Romanhon nga gitawag “Batalyon sa Emperador.” \v 2 Unya, didto sa Cesarea adunay usa ka barko nga gikan sa Adramito nga hapit na molarga padulong sa mga dunggoanan sa probinsya sa Asia. Kadto mao ang among gisakyan. Miuban kanamo si Aristarco nga taga-Tesalonica, nga sakop sa probinsya sa Macedonia. \p \v 3 Pagkasunod nga adlaw midunggo kami sa Sidon. Giatiman pag-ayo ni Julio si Pablo. Gitugotan niya si Pablo nga mobisita sa iyang mga higala didto aron matabangan siya sa iyang mga panginahanglan. \v 4 Gikan sa Sidon milawig kami ug didto kami miagi sa pikas nga bahin sa isla sa Cipro nga salipod sa hangin, tungod kay ang hangin pasugat man kanamo. \v 5 Gitabok namo ang dagat nga atbang sa Cilicia ug Pampilia ug midunggo kami sa Mira sa probinsya sa Licia. \v 6 Didto nakakita ang kapitan nga si Julio ug usa ka barko nga gikan sa Alejandria nga molarga paingon sa Italia, busa gipabalhin niya kami didto. \v 7 Sulod sa pila ka adlaw hinay ang among paglawig, ug naglisod gayod kami hangtod nga nakaabot kami duol sa lungsod sa Nido. Tungod kay pasugat kanamo ang hangin dili kami makadiretso sa among padulngan. Busa dinhi kami miagi sa pikas nga bahin sa isla sa Creta nga salipod sa hangin ug nakalabay kami duol sa Salmone. \v 8 Namaybay lamang kami, apan naglisod gayod kami hangtod nga nakaabot kami sa lugar nga gitawag ug “Maayong mga Dunggoanan.” Kini duol sa lungsod sa Lasea. \p \v 9 Nadugay kami didto hangtod nga naabtan kami sa panahon nga delikado na ang paglawig, kay milabay na ang adlaw sa Pagpuasa.\f + \fr 27:9 \fr*\fq adlaw sa Pagpuasa\fq*\ft : gitawag usab nga “Yom Kippur” o “Day of Atonement.” Pagkahuman niini nga buluhaton, ting-unos na.\ft*\f* Busa miingon si Pablo sa among mga kauban, \v 10 “Gibana-bana ko nga delikado na kon modiretso pa kita, ug dili lamang ang mga karga ug ang barko ang mawala kondili tingalig apil ang atong kinabuhi.” \v 11 Apan mas dako ug pagsalig ang kapitan sa mga sundalo sa gisulti sa kapitan ug sa tag-iya sa barko kaysa gipasidaan ni Pablo. \v 12 Ug tungod kay ang dunggoanan didto dili maayo nga tago-anan sa panahon sa ting-unos, kadaghanan sa among mga kauban miuyon nga mobiyahe sa tinguha nga basin pag makaabot kami sa Fenicia ug didto magdugay samtang ting-unos pa. Ang Fenicia usa ka dunggoanan sa Creta nga adunay maayong tago-anan kon ting-unos. \s1 Ang Unos sa Lawod \p \v 13 Sa dihang mihinay na ang huros sa hangin gikan sa habagatan, naghuna-huna ang among mga kauban nga pwede na kaming molawig. Busa gibira nila ang angkla ug milawig kami nga namaybay sa isla sa Creta. \v 14 Sa wala madugay, mihuros ang kusog nga hangin gikan sa amihan, nga naggikan sa isla sa Creta. \v 15 Sa pag-abot sa kusog nga hangin kanamo, dili na makaabante ang among barko, busa nagpauyon na lamang kon asa kami ipadpad sa hangin. \v 16 Nakapasalipod kami ug gamay sa dihang miagi kami sa habagatang dapit sa isla sa Cauda. Bisan naglisod kami, nakarga pa gihapon namo sa barko ang boti\f + \fr 27:16 \fr*\fq boti\fq*\ft : ang buot ipasabot, gamay nga sakayan.\ft*\f* aron dili kini maunsa. \v 17 Sa dihang nakarga na, gihigot namo kini ug hugot sa barko. Ug tungod kay nahadlok sila nga mosagyad ang barko sa kabalasan duol sa Sirtis\f + \fr 27:17 \fr*\fq Sirtis\fq*\ft : Griego kini nga pinulongan alang sa \ft*\fqa Libya.\fqa*\f*, gipaubos nila ang layag ug nagpaanod. \v 18 Nagpadayon pa gayod ang kusog nga unos, busa pagkasunod adlaw nagsugod sila sa pagpanghulog sa mga kargamento sa barko didto sa dagat. \v 19 Sa sunod pa gayod nga adlaw, ang mga kagamitan na mismo sa barko ang ilang gipanghulog. \v 20 Sulod sa pila ka adlaw wala magpakita ang adlaw ug ang mga bitoon, ug wala gayod mohinay ang unos. Sa kaulahian nawad-an na kami ug paglaom nga maluwas pa. \p \v 21 Pila na ka adlaw nga ang mga tawo wala gayod makakaon, busa miingon si Pablo kanila, “Mga higala, kon naminaw pa lamang kamo kanako nga dili usa kita mogikan sa Creta, nalikayan unta nato nga mahitabo kining mga kalisod ug mga kapildihan. \v 22 Apan karon giaghat ko kamo nga magpakaisog tungod kay walay mamatay kanato. Ang barko lamang ang maguba. \v 23 Kay kagabii ang Dios nga maoy nanag-iya kanako ug akong gialagaran nagsugo ug anghel dinhi kanako. \v 24 Miingon siya, ‘Pablo, ayawg kahadlok. Kinahanglan kang moatubang sa Emperador didto sa Roma. Ug sa kaluoy sa Dios ang tanan mong mga kauban dinhi sa barko maluwas tungod kanimo.’ \v 25 Busa mga higala, ayaw na kamo ug kahadlok, kay nagsalig ako sa Dios nga tumanon niya ang iyang gisulti kanako. \v 26 Apan idagsa kita ngadto sa usa ka isla.” \s1 Ang Pagkaguba sa Barko \p \v 27 Sa ika-14 na ka gabii nga gianod kami sa bagyo sa Dagat sa Adria, mga tungang gabii na, gibana-bana sa mga tripulante nga duol na kami sa baybayon. \v 28 Busa gitugkad nila ang dagat ug nahibaloan nila nga mga 20 ka dupa ang iyang giladmon. Wala madugay gitugkad nila pag-usab ug mga 15 na lamang ka dupa. \v 29 Ug tungod kay nahadlok sila nga mosagyad kami sa mga bato, gihulog nila ang upat ka angkla didto dapit sa likod sa barko. Ug nag-ampo sila nga mobuntag na. \v 30 Buot unta mosibat ang mga tripulante sa barko. Busa gipakanaog nila ang boti ngadto sa dagat, ug nagpasumangil nga maghulog lamang sila sa mga angkla sa dulong. \v 31 Apan miingon si Pablo sa kapitan ug sa mga sundalo, “Kon mobiya ang mga tripulante sa barko dili kamo maluwas.” \v 32 Busa giputol sa mga sundalo ang mga pisi nga gihigot sa boti ug gipasagdan kini nga maanod. \p \v 33 Sa dihang kadlawon na, gipugos silang tanan ni Pablo nga mokaon. Miingon siya, “Duha na ka semana ang pagpaabot ninyo nga mahuman ang unos, ug wala gayod kamo makakaon. \v 34 Busa kaon una aron mabaskog kamo tungod kay walay bisan usa kaninyo nga mamatay.” \v 35 Human misulti niini si Pablo, mikuha siya ug pan ug sa atubangan sa tanan nagpasalamat siya sa Dios. Ug gipikas-pikas niya ang pan ug mikaon. \v 36 Nadasig silang tanan ug mikaon. \v 37 (276 kaming tanan nga nagsakay didto sa barko.) \v 38 Sa dihang nakakaon na ang tanan ug nabusog na, gihulog nila sa dagat ang mga dalang trigo aron mogaan-gaan ang barko. \p \v 39 Pagkabuntag, wala mahibaloi sa mga tripulante kon unsang islaha ang among nahimutangan, apan aduna silay nakita nga usa ka natago nga bahin sa dagat nga adunay baybayon, busa nagkasabot sila nga didto nila ipadunggo ang barko. \v 40 Busa gipamutol nila ang mga pisi nga gihigot sa mga angkla. Gihubad usab nila ang mga pisi nga gihigot sa timon. Ug giisa nila ang layag sa dulong aron paliron sila padulong sa baybayon. \v 41 Apan samtang naglawig sila, misagyad ang barko sa mabaw ug miungot ang iyang dulong. Ang likod naanam ug kabungkag tungod sa kakusog sa hapak sa mga balod. \p \v 42 Pamatyon unta sa mga sundalo ang tanang mga priso aron walay makalangoy padulong sa daplin ug makaikyas. \v 43 Apan gipugngan sila sa ilang kapitan tungod kay gusto niya nga luwason si Pablo. Mimando siya nga molukso una ang tanang makahibalo molangoy, ug magpadaplin. \v 44 Ang dili kahibalo molangoy, mosunod nga magkapyot lang sa mga tabla ug mga bahin sa barko. Mao kadto ang among gihimo, ug tanan kami nakaabot sa baybayon nga wala maunsa. \c 28 \s1 Si Pablo didto sa Baybayon sa Malta \p \v 1 Sa dihang nakalingkawas na kami sa peligro, nahibaloan namo nga kadtong islaha gitawag ug Malta. \v 2 Maabi-abihon kanamo ang mga lumulupyo didto. Tungod kay nag-ulan ug gipangtugnaw kami, naghaling sila ug kalayo ug giatiman nila kami pag-ayo. \v 3 Naghakot si Pablo ug usa ka bugkos nga kahoyng pangsugnod. Apan pagbutang niya sa kahoy sa kalayo, kalit nga migawas ang malalang bitin gikan sa mga sugnod tungod sa kainit sa kalayo, ug gipaak ang iyang kamot. \v 4 Pagkakita sa mga lumulupyo didto sa bitin nga nagbitay sa kamot ni Pablo, miingon sila, “Sigurado gayod nga kriminal kining tawhana. Nakalingkawas siya sa dagat apan dili gayod motugot ang dios\f + \fr 28:4 \fr*\fq dios\fq*\ft : o \ft*\fqa diosa.\fqa*\f* sa hustisya nga mabuhi pa siya.” \v 5 Apan giwakli lamang ni Pablo ang bitin ngadto sa kalayo ug wala siya maunsa. \v 6 Nagpaabot ang mga tawo nga manghubag ang kamot ni Pablo o matumba siya ug mamatay. Apan dugay na ang ilang paghulat ug wala gayod maunsa si Pablo. Busa nausab ang ilang huna-huna ug miingon, “Usa siya ka dios!” \p \v 7 Ang ngalan sa pangulo sa maong lugar mao si Publio. Ang iyang yuta duol lamang gayod sa dapit nga among gihaw-asan. Maayo ang iyang pagdawat kanamo ug sulod sa tulo ka adlaw didto kami nagpuyo kaniya. \v 8 Naatol usab nga nagsakit ang amahan ni Publio. Gihilantan siya ug gidisintirya. Busa misulod si Pablo sa kuwarto sa amahan ni Publio ug nag-ampo. Unya gipandongan niya kini sa iyang kamot ug naayo kini. \v 9 Tungod niadtong hitaboa, ang tanang mga masakiton didto sa isla ilang gidala kanamo ug nangaayo usab sila. \v 10 Daghang mga gasa ang ilang gihatag kanamo, ug sa dihang molawig na kami gihatdan pa nila kami sa among mga gikinahanglan didto sa barko. \s1 Ang Pag-abot ni Pablo sa Roma \p \v 11 Human sa tulo ka bulan namong pagpuyo didto sa Malta, misakay kami sa usa ka barko nga nagpasalipod didto niadtong panahona sa ting-unos. Kini nga barko gikan sa Alejandria. Ang marka niini sa dulong mao ang larawan sa kaluha nga dios. \v 12 Gikan sa Malta miagi kami sa siyudad sa Siracusa ug tulo kami ka adlaw didto. \v 13 Gikan didto milawig\f + \fr 28:13 \fr*\fq milawig\fq*\ft : sa literal, \ft*\fqa nagliko-liko.\fqa*\f* kami hangtod nga nakaabot kami sa Regio. Sa sunod nga adlaw mihuyop ang hanging habagat, ug sulod sa duha ka adlaw nakaabot kami sa lungsod sa Puteoli. \v 14 Didto nakakita kamig mga magtutuo. Mihangyo sila kanamo nga magpabilin una didto kanila sulod sa usa ka semana. Pagkahuman, milahos kami sa Roma. \v 15 Pagkadungog sa mga kaigsoonan sa Roma nga miabot na kami, gisugat nila kami sa Taboan ni Apio ug sa Tres Tabernas. Sa dihang nakita ni Pablo ang mga kaigsoonan nagpasalamat siya sa Dios ug nalig-on ang iyang kaugalingon. \p \v 16 Sa pag-abot namo sa Roma, gitugotan si Pablo nga mopuyo bisan asa niya gusto, nga adunay usa ka sundalo nga magbantay kaniya. \s1 Nagwali si Pablo sa Roma bisan pa sa Sundalo nga Nagbantay \p \v 17 Paglabay sa tulo ka adlaw gipatawag ni Pablo ang mga kadagkoan sa mga Judio sa Roma. Sa dihang natigom na sila, miingon si Pablo, “Mga kaigsoonan, bisan wala akoy nahimo batok sa atong isigka-Judio o sa mga tulomanon sa atong mga katigulangan, gidakop nila ako sa Jerusalem ug gisumbong sa gobyerno sa Roma. \v 18 Giimbistigar ako sa mga opisyal nga Romanhon, ug sa dihang nahibaloan nila nga wala akoy nahimong daotan nga angayng hukman ug kamatayon, buhian unta nila ako. \v 19 Apan gibabagan kini sa mga Judio, busa napugos ako nga modangop sa Emperador, bisan tuod wala akoy kaso nga ipahamtang batok sa akong mga kaigsoonang mga Judio. \v 20 Mao kini nga gipatawag ko kamo, aron makasulti ako kaninyo, kay kinadenahan ako karon tungod kay nagtuo ako sa gilaoman sa katawhan sa Israel.” \p \v 21 Miingon sila kang Pablo, “Wala kami makadawat ug sulat nga gikan sa Judea mahitungod kanimo. Ang atong kaigsoonang mga Judio nga miabot dinhi gikan sa Jerusalem wala usab makadalag balita o daotang sulti batok kanimo. \v 22 Apan gusto usab namo nga madunggan kon unsa ang imong ikasulti, kay nahibaloan namo nga bisan asang lugara dili maayo ang gisulti sa mga tawo mahitungod sa grupo nga imong giapilan.” \p \v 23 Busa nagsabot-sabot sila kon unsang adlawa sila magtigom. Pag-abot sa adlaw nga ilang gikasabotan mas daghang mga tawo kaysa una ang miapil sa panagtigom didto sa balay nga gisak-an ni Pablo. Gikan sa buntag hangtod sa gabii ang pagsaysay ni Pablo. Gipamatud-an niya kanila ang mahitungod sa paghari sa Dios, ug gisulti niya kanila ang mahitungod kang Jesus pinaagi sa mga sinulat ni Moises sa Kasugoan ug sa mga sinulat sa mga propeta aron motuo sila kaniya. \v 24 Mituo ang uban sa iyang gipanulti, apan ang uban wala motuo. \v 25 Tungod kay dili sila magkasinabot, mipauli sila. Apan sa wala pa sila makapauli, aduna pay gisulti si Pablo kanila. Miingon siya, “Wala gayod masayop ang gisulti sa Espiritu Santo sa atong mga katigulangan pinaagi kang Propeta Isaias. \v 26 Kay nag-ingon siya: \q1 “ ‘Adtoi ug sultihi kining mga tawhana \q2 nga bisan kung naminaw gayod sila dili sila makasabot, \q2 ug bisan kung nagtutok gayod sila dili sila makakita, \q1 \v 27 tungod kay gahig ulo kining mga tawhana. \q2 Gisampongan nila ang ilang mga dalunggan, \q2 ug gipiyong nila ang ilang mga mata. \q1 Kay kon wala nila kini himoa, \q2 makakita unta ang ilang mga mata \q2 ug makadungog ang ilang mga dalunggan, \q1 ug masabtan nila kon unsa ang husto, \q2 ug moduol sila kanako, ug ayohon ko sila.’\f + \fr 28:27 \fr*\ft \+xt Isa. 6:9-10\+xt*\ft*\f* \p \v 28 “Gusto pud nakong isulti kaninyo nga ang pulong sa Dios mahitungod sa kaluwasan gibalita na sa mga dili Judio; ug maminaw gayod sila.” [ \v 29 Pagsulti niadto ni Pablo namauli ang mga Judio nga nagkainitay ang ilang panaglalis.]\f + \fr 28:29 \fr*\ft Ang pipila ka mga manuskrito wala gilakip kini nga mga pulong.\ft*\f* \p \v 30 Sa sulod sa duha ka tuig mipuyo si Pablo sa balay nga iyang giabangan. Ug gidawat niya ang tanan nga mibisita kaniya. \v 31 Gitudloan niya sila mahitungod sa paghari sa Dios ug mahitungod kang Ginoong Jesu-Cristo. Wala gayod siya mahadlok sa iyang pagpanudlo ug walay nagpugong kaniya.