\id GAL \h Gálatas \toc1 Júuˆ e to̱o̱˜ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáꞌˉ Paaˉ e catɨ́ɨngˉ dseaˋ seengˋ fɨˊ GALACIA \toc2 Gálatas \toc3 Gá. \mt1 Júuˆ e to̱o̱˜ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáꞌˉ Paaˉ e catɨ́ɨngˉ dseaˋ seengˋ fɨˊ GALACIA \c 1 \p \v 1 Jnea˜ Paaˉ lɨ́ɨnˊn jaangˋ dseaˋ apóoˆ i̱ óoˋ ta˜ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, dsʉꞌ o̱ꞌ dseaˋ jmɨgüíˋ i̱ caꞌnáangˉ jnea˜ o̱ꞌguɨ dseaˋ jmɨgüíˋ i̱ casíingˋ jnea˜ e nijmee˜e e ta˜ la, dsʉco̱ꞌ Dseaˋ Jmáangˉ ꞌñiaꞌˊbre có̱o̱ꞌ˜guɨ Tiquíˆiiꞌ Fidiéeˇ, íˋbingꞌ i̱ cajméeˋ lajo̱, jo̱ Tiquíˆiiꞌ Fidiéeˇ, íbˋ cajo̱ cajméerˋ e cají̱ꞌˊtu̱ Jó̱o̱rˊ Dseaˋ Jmáangˉ mɨ˜ cangɨ́ˋ e cajúiñˉ. \v 2 Jo̱ jnea˜, co̱lɨɨng˜ có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ caguiaangˉguɨ i̱ taang˜ có̱o̱ꞌ˜ jnea˜ fɨˊ la, guiéengꞌ˜naaꞌ júuˆ guicó̱o̱ꞌˇ quíiˉnaꞌ jaléngꞌˋ ꞌnʉ́ꞌˋ, dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ neáangˊ fɨˊ lɨ˜ se̱ꞌˊ Galacia. \v 3 Jo̱ nimɨ́ɨꞌ˜ɨ Tiquíˆnaaꞌ Fidiéeˇ có̱o̱ꞌ˜guɨ Fíiˋnaaꞌ Dseaˋ Jmáangˉ e niꞌɨ́rˉ güeaꞌˆ quiáꞌrˉ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ jo̱guɨ e nicuǿꞌrˉ ꞌnʉ́ꞌˋ e seengˋnaꞌ juguiʉ́ˉ júuˆ røøˋ. \v 4 Jo̱ Dseaˋ Jmáamˉbingꞌ i̱ cacuǿøngˋ ꞌñiaꞌˊ e cajúiñˉ fɨˊ dseꞌˋ crúuˆ uíiꞌ˜ dseeˉ quíˉnaaꞌ e laco̱ꞌ jaˋ nisíngꞌˆ yee˜naaꞌ fɨˊ gaˋ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e ꞌlɨꞌˆ e seaˋ fɨˊ jmɨgüíˋ la, co̱ꞌ lajo̱b calɨꞌiing˜ Tiquíˆiiꞌ Fidiéeˇ e cajméerˋ. \v 5 ¡Majmifémꞌˊbaaꞌre lata˜! Jo̱ lajo̱b ꞌnéˉ líˋ. \s1 Jaˋ seaˋ e jiéꞌˋguɨ júuˆ laco̱ꞌ e júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ \p \v 6 Jo̱ eáamˊ dsigáˋ dsiiˉ e lajmɨnábˉ catiúungˊ ꞌnʉ́ꞌˋ Fidiéeˇ e jaˋ mɨˊ ngóoˊ eáangˊ e cajáangꞌ˜ yaang˜naꞌ fɨˊ jaguórˋ, co̱ꞌ dseaˋ dobingꞌ i̱ caguíngꞌˋ ꞌnʉ́ꞌˋ uíiꞌ˜ e eáangˊ guiúngˉ Dseaˋ Jmáangˉ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ; jo̱ dsʉꞌ lana, ꞌnʉ́ꞌˋ nɨnaangˋnaꞌ e jáꞌˉ lɨ́ɨngˋnaꞌ júuˆ e jiéꞌˋguɨ laco̱ꞌguɨ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ e quiáꞌˉ jial laangˋ dseaˋ jee˜ dseeˉ quiáꞌrˉ. \v 7 Dsʉꞌ dseángꞌˉ e jáꞌˉ e jaˋ seaˋ e jiéꞌˋguɨ júuˆ, co̱ꞌ dseángꞌˉ lají̱i̱ꞌ˜ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáamˉbaꞌ seaˋ. Dsʉꞌ lají̱i̱ꞌ˜ e lɨ́ɨˊ e seengˋ dseaˋ i̱ jmɨcaang˜ quíiˉnaꞌ jo̱guɨ iiñ˜ nijmɨsɨ́ɨiñˉ júuˆ quiáꞌˉ jial laangˋ dseaˋ jee˜ dseeˉ quiáꞌrˉ. \v 8 Dsʉꞌ song seengˋ dseaˋ i̱ jmóoˋ lajo̱, jaˋ e lɨ́ɨˊ faꞌ jneab˜ o̱si jaangˋ ángel i̱ lɨ́ɨngˊ guotɨɨˉ Fidiéeˇ i̱ jáaˊ fɨˊ yʉ́ꞌˆ jmɨgüíˋ i̱ guiaˊ júuˆ e jiéꞌˋguɨ laco̱ꞌ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ e nɨcaguiáˆnaaꞌ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ, jo̱ jnea˜ fáꞌˉa, güɨguiémꞌˋ Fidiéeˇ fɨˊ lɨ˜ ꞌlɨꞌˆ i̱ dseaˋ íˋ lata˜. \v 9 Jo̱guɨ fɨ́ɨˉtú̱u̱ ꞌnʉ́ꞌˋ caléꞌˋ catú̱ˉ lají̱i̱ꞌ˜ e nɨcafɨ́ɨˉɨ ꞌnʉ́ꞌˋ do: Lɨ́ꞌˆ doñiˊ i̱i̱ˋ dseaˋ i̱ guiaˊ júuˆ e sɨsɨ́ɨngˆguɨ laco̱ꞌ e júuˆ e nɨcaꞌíingꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ do quiáꞌˉ jial laangˋ dseaˋ jee˜ dseeˉ quiáꞌrˉ, jo̱ güɨꞌnaangˋ i̱ dseaˋ íˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ lata˜. \p \v 10 Jo̱ e jáꞌˉ, jaˋ jmóoˋ jnea˜ jí̱i̱ꞌ˜ e jmiꞌiáangˋ dsíiˊ dseaˋ jmɨgüíˋ, co̱ꞌ dseángꞌˉ lají̱i̱ꞌ˜ e jmiꞌiáangˋ dsíiˊ Fidiéeˇbaꞌ jmóoˋo. Dsʉco̱ꞌ faco̱ꞌ jnea˜ iin˜n e lɨco̱ꞌ nilɨseenˉ guiʉ́ˉ có̱o̱ꞌ˜ jí̱i̱ꞌ˜ dseaˋ jmɨgüíˋ, jo̱baꞌ jaˋ lɨ́ɨnˊn jaangˋ dseaˋ i̱ jmóoˋ lají̱i̱ꞌ˜ e iing˜ Dseaˋ Jmáangˉ jóng. \s1 Jial mɨ˜ caꞌuíingˉ Paaˉ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ \p \v 11 Jo̱baꞌ iin˜n e ñíˆbaꞌ, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, e lají̱i̱ꞌ˜ e júuˆ e guiaˋ jnea˜ quiáꞌˉ jial laangˋ dseaˋ jee˜ dseeˉ quiáꞌrˉ, dsʉꞌ e júuˆ jo̱ jaˋ lɨ́ɨˊ laco̱ꞌ la ɨˊ dsíiˊ mogui˜ dseaˋ jmɨgüíˋ. \v 12 Jo̱guɨ jaˋ caꞌíingꞌ˜ jnea˜ o̱ꞌguɨ calɨtɨ́nˋn quiáꞌˉ lɨ́ꞌˆ doñiˊ i̱i̱ˋ dseaˋ jmɨgüíˋ cajo̱, co̱ꞌ dseángꞌˉ lají̱i̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáamˉbingꞌ cacuøꞌˊ jnea˜ e calɨcuíiˋi e júuˆ jo̱. \p \v 13 Jo̱ nɨcanʉ́ʉbˉ ꞌnʉ́ꞌˋ e ie˜ lamɨ˜ jéengˊguɨ do, lajeeˇ nʉ́ꞌˉguɨ e nilɨcuíinˋn Dseaˋ Jmáangˉ, cajméˉbaa úungˋ e cajmitiiˆ røøˋ lají̱i̱ꞌ˜ e tɨ́ɨngˋ dseaˋ áangˊ quiéˉe dseaˋ Israel. Jo̱guɨ eáamˊ gaˋ cajmeáanꞌ˜n jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ co̱ꞌ cartɨˊ cajméˉe úungˋ e nijúumˉ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ íˋ. \v 14 Jo̱ ie˜ jo̱, jee˜ jaléngꞌˋ dseaˋ rúnꞌˋn dseaˋ Israel i̱ conrøøngˋjiʉ có̱o̱ꞌ˜ jnea˜, lají̱i̱ꞌ˜ jnea˜bingꞌ i̱ jmiti˜guɨ røøˋ jaléꞌˋ e quɨ́ꞌˉ tɨ́ɨngˋ dseaˋ góoˋo dseaˋ Israel e jmóorˋ, jo̱guɨ cuǿøˉøre bíˋ e laco̱ꞌ nijmitir˜ laco̱ꞌ sɨꞌíˆ e jo̱. \v 15 Dsʉꞌ Fidiéeˇ caguíñꞌˋ jnea˜ e niꞌuíinˉn dseaˋ quiáꞌrˉ latɨˊ jí̱i̱ꞌ˜ ie˜ nʉ́ꞌˉguɨ nilɨseemˉbaa, jo̱guɨ co̱ꞌ eáamˊ ꞌneáaiñˋ jnea˜ jo̱baꞌ catǿꞌrˉ jnea˜ e nijmee˜e ta˜ quiáꞌrˉ. Jo̱ mɨ˜ catɨ́ˋ íꞌˋ e iing˜ \v 16 Fidiéeˇ e nilɨñiiˉ e Jesús lɨ́ɨngˊ Jó̱o̱rˊ, jo̱baꞌ calɨcuíinˋnre e laco̱ꞌ jnea˜ niguiaaˉ e júuˆ quiáꞌˉ jial láaiñˋ dseaˋ jee˜ jaléꞌˋ dseeˉ quiáꞌrˉ, jo̱ nijmee˜e e jo̱ jee˜ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ jaˋ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel. Dsʉꞌ ie˜ jo̱ jaˋ cangóˉo faꞌ e cangojmɨngɨ́ɨꞌˇɨ dseaˋ jiéngꞌˋ quiáꞌˉ e júuˆ jo̱, \v 17 o̱ꞌguɨ ngóˉo fɨˊ Jerusalén ladsifɨˊ cajo̱ e ngosiin˜n e júuˆ do có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ lɨ́ɨngˊ dseaˋ apóoˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ lajeeˇ nʉ́ꞌˉguɨ e nilíinˉn lajo̱ cajo̱. Dsʉꞌ jaˋ cajméˉe lajo̱, co̱ꞌ dsifɨˊ ladob cangóˉo fɨˊ Arabia fɨˊ lɨ˜ jaˋ ꞌgaꞌˊ lɨˊ dseaˋ seengˋ, jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, caquɨmꞌˉtú̱u̱ fɨˊ Damasco. \p \v 18 Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ ꞌnɨˊ ji̱i̱ˋ e calɨcuíinˋn Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱guɨbaꞌ cangóˉo fɨˊ Jerusalén e cangojmicuíinˋn Tʉ́ˆ Simón, jo̱ có̱o̱ꞌ˜ íbˋ cataan˜n jí̱i̱ꞌ˜ guiꞌñiáˋ jmɨɨ˜. \v 19 Jo̱ fɨˊ jo̱, lají̱i̱ꞌ˜ Tiáa˜ i̱ rúngꞌˋ Fíiˋnaaꞌ Dseaˋ Jmáamˉbingꞌ camánˉn, jo̱ jaˋ camánˉn dseaˋ apóoˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ jiéngꞌˋguɨ. \v 20 Jo̱guɨ dseángꞌˉ nɨtab˜ dsiiˉ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ e jaléꞌˋ e jmoꞌˊo la dseángꞌˉ e jábꞌˉ, co̱ꞌ jaˋ fáꞌˉa júuˆ ta˜ júuˆ. \p \v 21 Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ e táanˋn fɨˊ Jerusalén, jo̱guɨbaꞌ cangóˉo fɨˊ lɨ˜ se̱ꞌˊ Siria có̱o̱ꞌ˜guɨ fɨˊ lɨ˜ se̱ꞌˊ Cilicia. \v 22 Dsʉꞌ ie˜ jo̱, jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ neáangˊ fɨˊ lɨ˜ se̱ꞌˊ Judea jaˋ mɨˊ cuíiñˋ jnea˜ dseángꞌˉ quiniiˉ lana. \v 23 Jo̱ lɨco̱ꞌ núuˋ i̱ dseaˋ do e féꞌˋ dseaˋ jiéngꞌˋ lala uii˜ quiéˉe: “I̱ dseañʉꞌˋ i̱ jmángꞌˋ jneaa˜aaꞌ gaˋ ie˜ lamɨ˜ jéengˊguɨ do, lana nɨngɨrˊ guiarˊ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ røøbˋ laco̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ júuˆ e jáꞌˉ lɨ́ɨˋ jneaa˜aaꞌ do, jo̱ ie˜ lamɨ˜ jéengˊguɨ do cartɨˊ jngamꞌˊbre jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ jáꞌˉ lɨ́ɨngˋ júuˆ jo̱, co̱ꞌ lamɨ˜ iiñ˜ dseángꞌˉ niꞌíimˉ e júuˆ do conguiaˊ.” \v 24 Jo̱baꞌ i̱ dseaˋ íˋ jmiféiñꞌˊ Fidiéeˇ uíiꞌ˜ e nɨcalɨsɨ́ɨmˉ jnea˜. \c 2 \s1 Mɨ˜ caꞌíngꞌˋ dseaˋ apóoˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ caguiaangˉguɨ do júuˆ quiáꞌˉ Paaˉ \p \v 1 Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ guiquiʉ̱ˊ jiingˋ lajo̱, cangóbˉtú̱u̱ fɨˊ Jerusalén co̱lɨɨng˜ có̱o̱ꞌ˜ jaangˋ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ siiˋ Bernabé, jo̱ jeemˉbɨ́ɨ jaangˋguɨ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ i̱ siiˋ Tito cajo̱. \v 2 Dsʉꞌ cangóˉbaa fɨˊ jo̱, co̱ꞌ lajo̱b júuˆ cajmeaꞌˊ Fidiéeˇ jnea˜. Jo̱ mɨ˜ caguiéˉe fɨˊ Jerusalén, caseángꞌˊnaaꞌ fɨˊ co̱o̱ˋ lɨ˜ jaˋ ꞌgaꞌˊ lɨˊ dseaˋ jǿøˉ có̱o̱ꞌ˜ co̱o̱ˋ tú̱ˉ mɨ́ɨngꞌ˜ dseaˋ i̱ sɨꞌneaangˇ i̱ teáangˉ nifɨˊ quiáꞌˉ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ fɨˊ do, jo̱ lajeeˇ jo̱ cafɨ́ɨˉɨre lají̱i̱ꞌ˜ júuˆ e guiaaˉ jee˜ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ jaˋ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel e quiáꞌˉ jial laangˋ dseaˋ jee˜ dseeˉ quiáꞌrˉ. Dsʉꞌ cajméˉe lajo̱, co̱ꞌ jaˋ iin˜n e jaˋ niꞌíngꞌˋ i̱ dseaˋ teáangˉ nifɨˊ do jaléꞌˋ ta˜ e nɨcajméˉe, co̱ꞌ song lajo̱, jo̱baꞌ jaˋ niꞌíngꞌˋ jaléngꞌˋ dseaˋ caguiaangˉguɨ e ta˜ e nɨcajméˉe do jóng. \v 3 Dsʉꞌ jalémꞌˋ dseaˋ i̱ quie̱ˊ nifɨˊ quiáꞌˉ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ fɨˊ Jerusalén røøbˋ casɨ́ɨiñˉ có̱o̱ꞌ˜ jnea˜, jo̱ jaˋ cajméerˋ laguidseaangˆ e niꞌíngꞌˋ Tito e li˜ fɨˊ ngúuˊ táaiñˋ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ quɨ́ꞌˉ tɨ́ɨngˋ dseaˋ Israel e jmóorˋ, co̱ꞌ dseaˋ griegob lɨiñꞌˊ do jo̱ jaˋ lɨ́ɨiñˊ dseaˋ Israel. \v 4 Dsʉꞌ e jáꞌˉ, i̱ lɨɨng˜ dseaˋ i̱ jmɨcaang˜ e lɨ́ɨiñˊ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ calɨꞌiiñ˜ faꞌ Tito niꞌíñꞌˋ e li˜ fɨˊ ngúuˊ táaiñˋ do lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ lɨtɨ́ɨngˋ dseaˋ Israel. Jo̱ i̱ dseaˋ do cangotáaiñꞌ˜ jee˜ jneaꞌˆ e laco̱ꞌ cá̱rˋ cuente jial guiʉ́ˉ se̱e̱ˉnaaꞌ laꞌeáangˊ e cajáangꞌ˜ yee˜naaꞌ fɨˊ jaguóˋ Dseaˋ Jmáangˉ, co̱ꞌ i̱ dseaˋ do iiñ˜ faꞌ jneaꞌˆ nisɨɨ˜naaꞌ røøˋ e dseángꞌˉ ꞌnéˉ nijmitíbˆtú̱u̱ꞌ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜ do e laco̱ꞌ niꞌíingˉ dseeˉ quíˉnaaꞌ. \v 5 Dsʉꞌ dseángꞌˉ jaˋ cajmitíˆnaaꞌ jí̱i̱ꞌ˜ co̱o̱ˋ laco̱ꞌ iing˜ i̱ dseaˋ i̱ jmɨcaang˜ do e laco̱ꞌ jaˋ nilɨsɨ́ɨngˉ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ e guiaˋnaaꞌ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ quiáꞌˉ jial laangˋ dseaˋ jee˜ dseeˉ quiáꞌrˉ, co̱ꞌ ii˜naaꞌ e ta˜ óoˊnaꞌ e dseángꞌˉ jábꞌˉ e júuˆ jo̱, jo̱ có̱o̱ꞌ˜ jí̱i̱ꞌ˜ e júuˆ jo̱b laangˋ dseaˋ jee˜ jaléꞌˋ dseeˉ quiáꞌrˉ. \p \v 6 Jo̱ lajaléngꞌˋ dseaˋ i̱ sɨꞌneaangˇ e teáaiñˉ nifɨˊ quiáꞌˉ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ jaˋ cajíñꞌˉ faꞌ e jnea˜ nijmɨsɨ́ɨnˆn lají̱i̱ꞌ˜ e júuˆ e guiaaˉ do. Dsʉꞌ jaˋ e lɨ́ɨˊ quiéˉ jnea˜ i̱i̱ˋ i̱ dseaˋ íˋ, co̱ꞌ røøbˋ lɨ́ɨˊnaaꞌ lajaléꞌˋnaaꞌ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ. \v 7 Jo̱ jaˋ cajméeˋ i̱ dseaˋ do faꞌ cajmɨsɨ́ɨiñˉ lají̱i̱ꞌ˜ júuˆ e guiaaˉ do, co̱ꞌ calɨlíꞌˆbre e Fidiéeˇbingꞌ cacuøꞌˊ jnea˜ e ta˜ e jmóoˋo la lana quiáꞌˉ e guiaaˉ e júuˆ jo̱ fɨˊ quiniˇ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ jaˋ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel, jo̱ lajo̱bɨ Fidiéeˇ cajo̱ cacuøꞌˊbre Tʉ́ˆ Simón ta˜ guiaˊ e júuˆ jo̱ fɨˊ quiniˇ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel. \v 8 Jo̱ calɨlíꞌˆ i̱ dseaˋ do e Fidiéeˇbingꞌ caꞌnáangˉ Tʉ́ˆ Simón e nilíiñˉ dseaˋ apóoˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ guiaˊ júuˆ quiáꞌˉ dseaˋ do jee˜ jaléngꞌˋ dseaˋ Israel, jo̱ lajo̱b cajo̱ caꞌnáangˉ Fidiéeˇ jnea˜ e nilíinˉn dseaˋ apóoˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ e laco̱ꞌ niguiaaˆ e júuˆ jo̱ jee˜ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ jaˋ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel. \p \v 9 Jo̱ Tiáa˜ có̱o̱ꞌ˜guɨ Tʉ́ˆ Simón jo̱guɨ Juan i̱ sɨꞌneaangˇ e lɨ́ɨiñˊ dseaˋ teáangˉ nifɨˊ jee˜ jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, íˋbingꞌ i̱ calɨlíꞌˆ e Fidiéeˇbingꞌ i̱ cacuøꞌˊ jnea˜ e ta˜ jo̱ e iáangˋ dsíirˊ. Jo̱ laco̱ꞌ calɨta˜ dsíiˊ i̱ dseaˋ íˋ e røøbˋ ta˜ jmooˉnaaꞌ có̱o̱ꞌr˜, co̱ꞌ røøbˋ júuˆ e guiaˋnaaꞌ do, jo̱baꞌ casá̱ꞌˉbre guóoˋnaaꞌ, jnea˜ có̱o̱ꞌ˜ Bernabé, jo̱ catɨguaˇ júuˆ quíˉnaaꞌ e jneaꞌˆ nidsijmóˆnaaꞌ ta˜ guiaˊ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ jee˜ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ jaˋ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel, jo̱guɨ i̱ dseaˋ íˋ nidsijméerˉ ta˜ lajo̱b cajo̱ jee˜ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel. \v 10 Jo̱ jí̱i̱ꞌ˜ labaꞌ casɨ́ꞌˉguɨr jneaꞌˆ e nijmiguiéngꞌˊ dsiˋnaaꞌ e jmɨcó̱o̱ꞌ˜naaꞌ jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ tiñíingˉ i̱ neáangˊ fɨˊ Jerusalén, dsʉꞌ jneaꞌˆ jéemˊ nɨcajmɨꞌúungˋnaaꞌ e jmooˉnaaꞌ lajo̱. \s1 Mɨ˜ caꞌgaangˋ Paaˉ quiáꞌˉ Tʉ́ˆ Simón fɨˊ Antioquía \p \v 11 Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋ jo̱, cangóˉo fɨˊ Antioquía, jo̱ lajeeˇ jo̱b caguiéˉ Tʉ́ˆ Simón fɨˊ jo̱, jo̱ cajíimˉbaare dseángꞌˉ fɨˊ quinirˇ lana, co̱ꞌ jaˋ dseengˋ jaléꞌˋ e cajméerˋ do. \v 12 Co̱ꞌ lajeeˇ e nʉ́ꞌˉguɨ niguilíingˉ co̱o̱ˋ tú̱ˉ mɨ́ɨngꞌ˜ dseaˋ Israel i̱ cuíingˋ rúngꞌˋ có̱o̱ꞌ˜ Tiáa˜, co̱lɨɨm˜ gøꞌˊ Tʉ́ˆ Simón có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ jaˋ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel. Dsʉꞌ mɨ˜ tɨˊ lɨ˜ caguilíingˉ íˋ, cajíimˋ ꞌñiaꞌrˊ có̱o̱ꞌ˜ i̱ dseaˋ i̱ jaˋ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel do, o̱ꞌguɨ gøꞌˊguɨr co̱lɨɨng˜ có̱o̱iñꞌ˜ do cajo̱, co̱ꞌ ꞌgǿmꞌˋbre jaléngꞌˋ dseaˋ Israel i̱ quiʉꞌˊ ta˜ e tó̱o̱ˋ li˜ fɨˊ ngúuˊ táangˋ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ jaˋ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel. \v 13 Jo̱ i̱ dseaˋ Israel caguiaangˉguɨ i̱ neáangˊ fɨˊ Antioquía i̱ lɨ́ɨngˊ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ canaaiñˋ éerˋ laco̱ꞌguɨ Tʉ́ˆ Simón nañiˊ faꞌ nɨñiˊbreꞌr e jaˋ dseengˋ jaléꞌˋ e jmóorˋ do, jo̱ latɨˊ Bernabé canaaiñˋ éerˋ lajo̱ ie˜ jo̱ cajo̱. \v 14 Dsʉꞌ mɨ˜ calɨlíꞌˆi e jaˋ røøˋ ta˜ éeˋ i̱ dseaˋ do, co̱ꞌ jaˋ cǿøngˋ røøˋ có̱o̱ꞌ˜ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱baꞌ caꞌgaanˉ quiáꞌˉ Tʉ́ˆ Simón fɨˊ quiniˇ jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ teáangˉ do ie˜ jo̱, jo̱ cafɨ́ɨˉɨre lala: “ꞌNʉˋ calɨsénꞌˋ e lɨnꞌˊ dseaˋ Israel, jo̱ nɨcajmeeꞌˉ e lafaꞌ jaˋ lɨnꞌˊ dseaˋ Israel, dsʉco̱ꞌ joˋ jmitíꞌˆ laco̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ laco̱ꞌ quɨ́ꞌˉ tɨ́ɨngˋ dseaˋ íˋ mɨ˜ caquiéꞌˋ có̱o̱ꞌ˜ dseaˋ i̱ jaˋ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel. Jo̱ ¿jialɨꞌˊ lana iinꞌ˜ e niquiʉ́ꞌˆ ta˜ laguidseaangˆ quiáꞌˉ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ jaˋ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel e laco̱ꞌ nijmitir˜ jí̱i̱ꞌ˜ laco̱ꞌ quɨ́ꞌˉ tɨ́ɨngˋ dseaˋ Israel jo̱ lajo̱baꞌ uíiñˉ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ? Dseángꞌˉ jaˋ dseengˋ laco̱ꞌ ɨˊ oꞌˊ.” \s1 Jial íngꞌˋ Fidiéeˇ dseaˋ e jaˋ røøiñˋ dseeˉ fɨˊ quinirˇ \p \v 15 Jo̱guɨ ꞌnʉˋ, Tʉ́ˆ Simón, co̱lɨɨng˜ có̱o̱ꞌ˜ jnea˜, dseaˋ Israel lɨ́ɨˊnaaꞌ latɨˊ mɨ˜ cangáamꞌ˜baaꞌ, jo̱guɨ jaˋ lɨ́ɨˊnaaꞌ la lɨ́ɨngˊ dseaˋ i̱ jaˋ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel i̱ ɨˊ dsiˋnaaꞌ e lɨ́ɨiñˊ dseaˋ dseeˉ dseaˋ quiˊ, co̱ꞌ jaˋ jmitir˜ jaléꞌˋ júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜ e quɨ́ꞌˉ tɨ́ɨngˋnaaꞌ dseaˋ lɨ́ɨˊɨɨꞌ dseaˋ Israel. \v 16 Dsʉꞌ jneaa˜aaꞌ nɨne˜baaꞌ røøˋ e jaˋ íngꞌˋ Fidiéeˇ jí̱i̱ꞌ˜ jaangˋ dseaˋ e lɨ́ɨiñˊ dseaˋ i̱ jaˋ røøngˋ dseeˉ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e jmitir˜ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ do, co̱ꞌ nɨne˜baaꞌ e jí̱i̱ꞌ˜ e jáangꞌ˜ yee˜naaꞌ fɨˊ jaguóˋ Dseaˋ Jmáamˉ, lajo̱baꞌ íngꞌˋ Fidiéeˇ jneaa˜aaꞌ e jaˋ dseeˉ røøˉnaaꞌ fɨˊ quinirˇ. Co̱ꞌ Fidiéeˇ jíñꞌˉ e jí̱i̱ꞌ˜ jaangˋ dseaˋ lɨ́ɨiñˊ dseaˋ i̱ jaˋ røøngˋ dseeˉ fɨˊ quiniˇ dseaˋ do dsʉꞌ uíiꞌ˜ e jmitir˜ júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜. \p \v 17 Jo̱ song jmɨꞌúungˋnaaꞌ jial niꞌíngꞌˋ Fidiéeˇ jneaa˜aaꞌ e jaˋ dseeˉ røøˉnaaꞌ fɨˊ quinirˇ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱ lajeeˇ jo̱b calɨlíꞌˆnaaꞌ e lɨ́ɨˊɨɨꞌ dseaˋ dseeˉ dseaˋ quiˊ cajo̱, co̱ꞌ jaˋ cajmitíˆnaaꞌ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ do, dsʉꞌ o̱ꞌ Dseaˋ Jmáangˉ dseaˋ cajméerˋ e jneaa˜aaꞌ calɨlíꞌˆnaaꞌ lajo̱. \v 18 Jo̱ dseaˋ dseeˉ dseaˋ quibˊ lɨ́ɨnˊn song jáꞌˉ nilíingˋtú̱u̱ e jaˋ dseeˉ røønˉ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e jmitiiˆ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜ do mɨ˜ cangɨ́ˋ e nɨcajáangꞌ˜ ꞌñiáꞌˋa fɨˊ jaguóˋ Dseaˋ Jmáangˉ. \v 19 Dsʉco̱ꞌ jnea˜, lana lɨ́ɨˊ lafaꞌ nɨꞌlɨɨm˜baa, co̱ꞌ joˋ seenˉ e e júuˆ do quiʉꞌˊguɨ ta˜ quiéˉe, dsʉꞌ lanaguɨ nɨseenˉ e jmóoˋo lají̱i̱ꞌ˜ e iing˜ Fidiéeˇ. Jo̱ mɨ˜ catángˉ Dseaˋ Jmáangˉ fɨˊ dseꞌˋ crúuˆ, jo̱baꞌ lɨ́ɨˊ lafaꞌ røøbˋ catánˉn có̱o̱ꞌr˜. \v 20 Jo̱ joˋ seenˉ e laco̱ꞌ iin˜n ꞌñiáꞌˋa lana, co̱ꞌ Dseaˋ Jmáamˉ nɨjmɨcó̱o̱ꞌ˜ jnea˜ e seenˉ laco̱ꞌ iing˜ írˋ. Jo̱ nɨseenˉ fɨˊ jmɨgüíˋ la laꞌeáangˊ e cajáangꞌ˜ ꞌñiáꞌˋa fɨˊ jaguóˋ Dseaˋ Jmáangˉ. Jo̱ íbˋ cajo̱ i̱ cajmiꞌneáangˋ jnea˜ jo̱ cartɨˊ cacuǿøngˋ ꞌñiaꞌrˊ e cajúiñˉ fɨˊ dseꞌˋ crúuˆ uíiꞌ˜ dseeˉ quiéˉe. \v 21 Jo̱ jaˋ niguiaaˆ caꞌˊ lají̱i̱ꞌ˜ e guiúngˉ Fidiéeˇ có̱o̱ꞌ˜ jnea˜. Jo̱ faco̱ꞌ jaangˋ dseaˋ quɨ́ɨꞌr˜ jmɨɨ˜ e niꞌíngꞌˋ Fidiéeˇ írˋ e jaˋ røøiñˋ dseeˉ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e jmitir˜ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜ do, jo̱baꞌ jaˋ calɨꞌnéˉ e cajúngˉ Dseaˋ Jmáangˉ uíiꞌ˜ dseeˉ quíˉiiꞌ faco̱ꞌ lajo̱. \c 3 \s1 Jna˜ e la guíingˋguɨ \p \v 1 ¡I̱ jmɨcaang˜ ꞌnʉ́ꞌˋ, dseaˋ gálatas! ¿Jialɨꞌˊ caꞌuíingˉ e cajgiéengˊ óoˊnaꞌ e joˋ ꞌgaꞌˊ lɨˊ nʉ́ʉꞌ˜naꞌ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ? Dsʉco̱ꞌ lajeeˇ e nɨcaguiሠjneaꞌˆ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ, røøbˋ nɨcaꞌéeˆnaaꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ e˜ uiing˜ e catángˉ Dseaˋ Jmáangˉ fɨˊ dseꞌˋ crúuˆ. \v 2 Jo̱ jí̱i̱ꞌ˜ jo̱ iin˜n e jmiguiéngꞌˊ áaˊnaꞌ e jaˋ caꞌíingꞌ˜naꞌ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ laꞌeáangˊ e jmitíˆnaꞌ júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜, co̱ꞌ caꞌíimꞌ˜baꞌ dsʉꞌ laꞌeáangˊ e cajáangꞌ˜ yaang˜naꞌ fɨˊ jaguóˋ Dseaˋ Jmáamˉ. \v 3 Dseángꞌˉ bó̱ˉjiʉ lɨ́ɨngˊnaꞌ, co̱ꞌ laꞌuii˜ caꞌuíingˉnaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéebˇ, jo̱guɨ lana lɨ́ɨngˉnaꞌ e quɨ́ɨꞌ˜baꞌ jmɨɨ˜ e seemˋbɨꞌ có̱o̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáangˉ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ jí̱i̱ꞌ˜ bíˋ quíiˉnaꞌ yaang˜naꞌ. \v 4 Jo̱ jaˋ e ta˜ calɨꞌíingˆ quíiˉnaꞌ lají̱i̱ꞌ˜ e caꞌíingꞌ˜naꞌ quiáꞌˉ Fidiéeˇ lajeeˇ lɨ́ɨngˊnaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ song lanaguɨ nɨꞌiing˜naꞌ nicá̱ˆnaꞌ fɨˊ jiébꞌˋ. \v 5 Jo̱baꞌ mɨ˜ cuøꞌˊ Fidiéeˇ ꞌnʉ́ꞌˋ Jmɨguíˋ quiáꞌrˉ laco̱ꞌ sɨꞌíˆ jo̱guɨ jmóorˋ jaléꞌˋ e quɨ́ɨꞌr˜ jmɨɨ˜ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ, dsʉꞌ jaˋ cajméerˋ lajo̱ uíiꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ jmitíˆnaꞌ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜, co̱ꞌ cajméeˋbre lajo̱ dsʉꞌ laꞌeáangˊ e cajáangꞌ˜ yaang˜naꞌ fɨˊ jaguóˋ Dseaˋ Jmáangˉ mɨ˜ cangɨ́ˋ e canʉ́ʉˉnaꞌ júuˆ quiáꞌˉbre. \p \v 6 Jo̱ güɨguiéngꞌˊ áaˊnaꞌ jial calɨ́ˉ có̱o̱ꞌ˜ ꞌlɨɨ˜ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham, co̱ꞌ lalab féꞌˋ Fidiéeˇ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáꞌrˉ: “Dseángꞌˉ jábꞌˉ calɨ́ngˉ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham júuˆ quiéˉe, jo̱baꞌ caꞌíinꞌ˜nre e lɨ́ɨiñˊ jaangˋ dseaˋ i̱ jaˋ røøngˋ dseeˉ.” \v 7 Jo̱baꞌ güɨguiéngꞌˊ óoˊnaꞌ cajo̱ e doñiˊ i̱i̱ˋ dseaˋ i̱ dseángꞌˉ jángꞌˋ ꞌñiaꞌˊ fɨˊ jaguóˋ Fidiéeˇ, jí̱i̱ꞌ˜ íbˋ dseaˋ i̱ lɨ́ɨngˊ jó̱o̱ˊ ꞌlɨɨ˜ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham. \v 8 Co̱ꞌ lamɨ˜ jéengˊguɨ féꞌˋ Fidiéeˇ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáꞌrˉ e niꞌímꞌˋbre jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ jaˋ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel e lɨiñꞌˊ dseaˋ i̱ jaˋ røøngˋ dseeˉ, dsʉꞌ lají̱i̱ꞌ˜ i̱ dseaˋ i̱ jángꞌˋ yaang˜ fɨˊ jaguóˋbre. Jo̱ lanab lɨ́ɨˊ e júuˆ jloꞌˆ quiáꞌˉ Fidiéeˇ e cacuøꞌrˊ ꞌlɨɨ˜ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham mɨ˜ cajíñꞌˉ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáꞌrˉ lala: “Niꞌeeˉ guiʉ́ˉ có̱o̱ꞌ˜ lajɨɨngˋ dseaˋ seengˋ fɨˊ laꞌúngˉ fɨˊ jmɨgüíˋ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉˋ, Abraham.” Jo̱ lanab jí̱i̱ꞌ˜ lɨ́ɨˊ júuˆ quiáꞌˉ Fidiéeˇ. \v 9 Jo̱ lajo̱baꞌ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ nijángꞌˋ yaang˜ fɨˊ jaguóˋ Fidiéeˇ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌguɨ cajángꞌˋ ꞌñiaꞌˊ ꞌlɨɨ˜ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham, jo̱baꞌ guiʉ́bˉ niꞌéˉ Fidiéeˇ có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ dseaˋ íˋ. \p \v 10 Jo̱guɨ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ ɨˊ dsíiˊ e Fidiéebˇ niꞌíngꞌˋ írˋ e lɨ́ɨiñˊ dseaˋ i̱ jaˋ røøngˋ dseeˉ laꞌeáangˊ e jmitir˜ júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜, jo̱baꞌ nibíibˉ Fidiéeˇ quiáꞌˉ i̱ dseaˋ íˋ, co̱ꞌ lalab féꞌˋ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáꞌrˉ: “Dseángꞌˉ nibíibˉ Fidiéeˇ quiáꞌˉ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ jaˋ jmiti˜ dseángꞌˉ røøˋ contøøngˉ jaléꞌˋ júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌrˉ e caꞌíngꞌˋ Moi˜”. Jo dsʉꞌ jí̱i̱ꞌ˜ jaangˋ dseaˋ quɨ́ɨꞌr˜ jmɨɨ˜ nijmérˉ lajo̱. \v 11 Jo̱baꞌ nɨne˜baaꞌ røøˋ e jaˋ íngꞌˋ Fidiéeˇ jí̱i̱ꞌ˜ jaangˋ dseaˋ e lɨiñꞌˊ dseaˋ i̱ jaˋ dseeˉ røøngˋ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e jmitiñꞌ˜ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜; dsʉco̱ꞌ lalab féꞌˋ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ: “Jo̱ laꞌeáangˊ e jáꞌˉ lɨ́ɨngˋ jaangˋ dseaˋ júuˆ quiáꞌˉ Fidiéeˇ, jo̱baꞌ Fidiéeˇ íñꞌˋ i̱ dseaˋ íˋ e lɨiñꞌˊ jaangˋ dseaˋ i̱ jaˋ røøngˋ dseeˉ fɨˊ quinirˇ.” \v 12 Jo̱ e fɨˊ ni˜ júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜ do jaˋ féꞌˋ e ꞌnéˉ nijángꞌˋ yaang˜ dseaˋ fɨˊ jaguóˋ Fidiéeˇ; dsʉco̱ꞌ lalab féꞌˋ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ do: “Jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ jmiti˜ dseángꞌˉ røøˋ contøøngˉ e júuˆ jo̱, jo̱baꞌ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ e júuˆ dob seeiñˋ cajo̱.” \v 13 Jo̱ Dseaˋ Jmáamˉ caquíirˊ dseeˉ quíˉiiꞌ e laco̱ꞌ jaˋ cabíingˉ Fidiéeˇ jneaa˜aaꞌ, dsʉꞌ o̱ꞌ uíiꞌ˜ e cajmitíˆnaaꞌ dseángꞌˉ røøˋ contøøngˉ lajɨˋ júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜, co̱ꞌ caquíirˊ dseeˉ quíˉiiꞌ laꞌeáangˊ e cabíingˉ Fidiéeˇ írˋ cuaiñ˜ quíˉ jneaa˜aaꞌ, dsʉco̱ꞌ lalab féꞌˋ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ: “Mɨ˜ júungˉ dseaˋ fɨˊ dseꞌˋ crúuˆ, jo̱baꞌ cuøˊ li˜ e Fidiéebˇ bíiˉ quiáꞌrˉ”. \v 14 Dsʉꞌ laꞌeáangˊ e caquíiˊ Dseaˋ Jmáangˉ dseeˉ quíˉiiꞌ fɨˊ dseꞌˋ crúuˆ, lajo̱baꞌ éeˋ Fidiéeˇ guiʉ́ˉ có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ jaˋ lɨ́ɨngˊ dseaˋ Israel laco̱ꞌguɨ nɨcaꞌéerˋ guiʉ́ˉ có̱o̱ꞌ˜ ꞌlɨɨ˜ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham lamɨ˜ jéengˊguɨ eáangˊ cajo̱. Jo̱ co̱ꞌ Dseaˋ Jmáangˉ caquíiˊ dseeˉ quíˉiiꞌ fɨˊ dseꞌˋ crúuˆ, lajo̱baꞌ niꞌíingꞌ˜naaꞌ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ laꞌeáangˊ e cajáangꞌ˜ yee˜naaꞌ fɨˊ jaguórˋ, co̱ꞌ lajo̱b júuˆ nɨcacuøꞌrˊ jneaa˜aaꞌ lamɨ˜ jéengˊguɨ. \s1 Mɨ˜ cacuøꞌˊ Fidiéeˇ júuˆ ꞌlɨɨ˜ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham \p \v 15 Jo̱baꞌ fɨ́ɨˉguɨ́ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, co̱o̱ˋguɨ júuˆ e laco̱ꞌ cuǿøngˋ líˋ sɨ́ngˉ dseaˋ: Faco̱ꞌ jaangˋ dseaˋ lɨɨng˜ eeˋ júuˆ sɨ́ɨiñˋ có̱o̱ꞌ˜ jaangˋguɨ dseaˋ, jo̱guɨ caráangˉ majíˋ quiáꞌrˉ quiáꞌˉ e júuˆ do, jo̱guɨ caté̱e̱rˋ niguóorˋ ni˜, jo̱ mɨ˜ ningɨ́ˋ jo̱, jo̱baꞌ joˋ cuǿøngˋ faꞌ nijgiéengˉguɨ jí̱i̱ꞌ˜ camɨ́ꞌˆ júuˆ laco̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ nɨto̱o̱˜ e ni˜ majíˋ do. \v 16 Jo̱guɨ Fidiéeˇ cajmɨrǿrˋ júuˆ có̱o̱ꞌ˜ ꞌlɨɨ˜ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham có̱o̱ꞌ˜guɨ jaangˋ dseaˋ sɨju̱ˇ dseaˋ do. Güɨlɨñíˆbɨꞌ cajo̱ e jaˋ tó̱o̱ˋ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ faꞌ e cajmɨrǿrˋ e júuˆ do quiáꞌˉ fɨ́ɨngˊ dseaˋ sɨju̱ˇ Abraham, co̱ꞌ quiáꞌˉ jaamˋ dseaˋ e féꞌˋ e fɨˊ ni˜ jiˋ do, jo̱ íbˋ Dseaˋ Jmáangˉ. \v 17 Jo̱baꞌ fɨ́ɨˉguɨ́ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ e júuˆ la: Fidiéeˇ cacuøꞌrˊ júuˆ ꞌlɨɨ˜ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham jo̱guɨ cajmɨrǿrˋ júuˆ có̱o̱ꞌ˜ dseaˋ do cajo̱. Jo̱ mɨ˜ cangɨ́ˋguɨ cuatrocientos treinta ji̱i̱ˋ lajo̱, caꞌíngꞌˋ Moi˜ júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Fidiéeˇ; dsʉꞌ e júuˆ jo̱ jaˋ quɨ́ꞌˉ jmɨɨ˜ faꞌ niguiéngˉ caꞌˊ e júuˆ e cajmɨrǿˋ Fidiéeˇ có̱o̱ꞌ˜ ꞌlɨɨ˜ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham do lamɨ˜ jéengˊguɨ, o̱ꞌguɨ quɨ́ꞌˉ jmɨɨ˜ niꞌnángˉ e joˋ ta˜ íingˆ e júuˆ jo̱ cajo̱. \v 18 Faco̱ꞌ jaléꞌˋ e cuøꞌˊ Fidiéeˇ jneaa˜aaꞌ do íingꞌ˜naaꞌ laꞌeáangˊ e jmitíˆnaaꞌ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜ do, jo̱baꞌ jaˋ cacuøˊ Fidiéeˇ e iáangˋ dsíirˊ e jo̱ faco̱ꞌ lajo̱. Dsʉꞌ Fidiéeˇ cajmiti˜bre e júuˆ e cajmɨrǿrˋ có̱o̱ꞌ˜ ꞌlɨɨ˜ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham e iáangˋ dsíirˊ, co̱ꞌ lajo̱b júuˆ nɨcacuøꞌrˊ dseaˋ do lamɨ˜ jéengˊguɨ. \p \v 19 Jo̱baꞌ laco̱ꞌ cuǿøngˋ feˇeeꞌ, ¿jie˜ lɨ˜ íingˆ ta˜ júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜? Co̱ꞌ cacuøˊ Fidiéeˇ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ do mɨ˜ cangɨ́ˋ e cajméerˋ júuˆ có̱o̱ꞌ˜ ꞌlɨɨ˜ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham e laco̱ꞌ nilɨlíꞌˆ dseaˋ jmɨgüíˋ e røøiñˋ dseeˉ. Jo̱ calɨꞌíimˆ ta˜ e jo̱ cartɨˊ cagüéngˉ i̱ dseaˋ sɨju̱rˇ do, co̱ꞌ e júuˆ e cajméeˋ Fidiéeˇ có̱o̱ꞌ˜ ꞌlɨɨ˜ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham lamɨ˜ jéengˊguɨ do féꞌˋ cuaiñ˜ quiáꞌˉ i̱ dseaˋ sɨju̱rˇ dob. Jo̱ laꞌuii˜ cangɨ́ɨngˋ Fidiéeˇ quiáꞌˉ jaléngꞌˋ ángeles i̱ lɨ́ɨngˊ guotɨɨrˉ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ do, jo̱ íˋguɨ cangɨ́ɨiñˋ quiáꞌˉ Moi˜, jo̱ Moi˜guɨ cartɨˊ quiniˇ jaléngꞌˋ dseaˋ Israel. \v 20 Dsʉꞌ jaˋ faꞌ dseángꞌˉ la guíingˋ ꞌneángˉ i̱ dseaˋ i̱ ningɨ́ngˉ e júuˆ do mɨ˜ e júuˆ jo̱ jáaˊ tɨˊ quiniˇ jaamˋ dseaˋ, co̱ꞌ ꞌñiabꞌˊ Fidiéeˇ cangɨ́ɨiñˋ e júuˆ jo̱ fɨˊ quiniˇ Abraham. \s1 E˜ uiing˜ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜ \p \v 21 Jo̱ ¿su cuǿømˋ feˇeeꞌ e e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜ do jaˋ cǿøngˋ røøˋ có̱o̱ꞌ˜ e júuˆ e cajméeˋ Fidiéeˇ có̱o̱ꞌ˜ ꞌlɨɨ˜ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham do? ¡U̱˜, jaˋ lɨ́ɨˊ lajo̱¡ Dsʉco̱ꞌ faco̱ꞌ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ do cuøˊ e seengˋ dseaˋ cøøngˋ có̱o̱ꞌ˜ Fidiéeˇ, jo̱baꞌ faco̱ꞌ lajo̱ cuǿømˋ seaˋ lɨꞌíngꞌˋ Fidiéeˇ dseaˋ e lɨiñꞌˊ dseaˋ i̱ jaˋ røøngˋ dseeˉ song jmitir˜ jaléꞌˋ e júuˆ jo̱. \v 22 Dsʉꞌ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ féꞌˋ Fidiéeˇ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáꞌrˉ, e lajɨɨmˋ dseaˋ jmɨgüíˋ dseángꞌˉ jmitir˜ lají̱i̱ꞌ˜ ta˜ quiʉꞌˊ dseeˉ quiáꞌrˉ, jo̱ lajo̱baꞌ Fidiéebˇ nicuǿꞌrˉ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ cajángꞌˋ yaang˜ fɨˊ jaguóˋ Dseaˋ Jmáangˉ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌguɨ júuˆ cacuørˊ lamɨ˜ jéengˊguɨ. Co̱ꞌ lajo̱b júuˆ cajmɨrǿˋ Fidiéeˇ lají̱i̱ꞌ˜ ie˜ mɨ˜ nʉ́ꞌˉguɨ e nicuǿꞌrˉ Moi˜ júuˆ quiáꞌrˉ. \p \v 23 Jo̱ lajeeˇ nʉ́ꞌˉguɨ e nigüéengˉ Dseaˋ Jmáangˉ fɨˊ jmɨgüíˋ la e laco̱ꞌ jáꞌˉ nilíiˋnaaꞌ júuˆ quiáꞌrˉ, jo̱baꞌ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜ do jéengˋ jneaꞌˆ lafaꞌ ꞌñúumꞌ˜baaꞌ laꞌóꞌˋ lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ Israel cartɨˊ mɨ˜ jáꞌˉ calɨ́ˉnaaꞌ e cagüéngˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ caleáangˋ jneaꞌˆ jee˜ dseeˉ quíˉiiꞌ. \v 24 Jo̱ laco̱ꞌ jaangˋ tiquiáꞌˆ jiuung˜ jéeiñˋ dseaˋ ꞌléengꞌ˜ i̱ jmóoˋ íˋ quiáꞌˉ jiuung˜ quiáꞌrˉ, jo̱guɨ lajo̱b e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜ do quie̱ˊ nifɨˊ quíˉiiꞌ cartɨˊ mɨ˜ catɨ́ˋ íꞌˋ e calɨcuíingˋnaaꞌ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱guɨ caꞌíngꞌˋ Fidiéeˇ jneaa˜aaꞌ e lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ i̱ jaˋ røøngˋ dseeˉ laꞌeáangˊ e cajáangꞌ˜ yee˜naaꞌ fɨˊ jaguóˋ Dseaˋ Jmáangˉ. \v 25 Dsʉꞌ lanaguɨ e nɨcajáangꞌ˜ yee˜naaꞌ fɨˊ jaguóˋ dseaˋ do, jo̱baꞌ joˋ ꞌgaꞌˊ lɨˊ quie̱ˊ nifɨˊ quíˉnaaꞌ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ do. \p \v 26 Dsʉco̱ꞌ jneaa˜aaꞌ, laꞌeáangˊ e nɨcajáangꞌ˜ yee˜naaꞌ fɨˊ jaguóˋ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱baꞌ nɨlɨ́ɨˊɨɨꞌ jó̱o̱ˊ Fidiéeˇ lana. \v 27 Jo̱ laꞌeáangˊ e nɨcajgáangˉnaaꞌ jmɨɨˋ e cuøˊ li˜ e lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱baꞌ nɨlɨ́ɨˊnaaꞌ lafaꞌ jaamˋ dseaˋ có̱o̱ꞌr˜ lana. \v 28 Jo̱ jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jaˋ e lɨ́ɨˊ si lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ Israel o̱si o̱ꞌ lajo̱ é, si dseaˋ sɨꞌnɨɨmˇbɨ é o̱si o̱ꞌ lajo̱ cajo̱, si lɨ́ɨˊbɨ́ɨꞌ dseañʉꞌˋ o̱si dseamɨ́ˋ é; dsʉco̱ꞌ song se̱e̱ˉnaaꞌ cøøngˋ co̱lɨɨng˜ có̱o̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱baꞌ lafaꞌ jaamˋ dseaˋ lɨ́ɨˊnaaꞌ lajaléꞌˋnaaꞌ có̱o̱ꞌr˜ jóng. \v 29 Jo̱ co̱ꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáamˉ nɨlɨ́ɨˊguɨ́ɨꞌ, jo̱baꞌ dseaˋ sɨju̱ˇ ꞌlɨɨ˜ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham lɨ́ɨˊɨɨꞌ cajo̱, jo̱baꞌ dseángꞌˉ catɨ́ɨˉbaaꞌ lají̱i̱ꞌ˜ e cajíngꞌˉ Fidiéeˇ e nicuǿꞌrˉ dseaˋ quiáꞌrˉ lamɨ˜ jéengˊguɨ. \c 4 \p \v 1 Jo̱ e labaꞌ iin˜n fɨ́ɨˉguɨ́ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ: Faco̱ꞌ jaangˋ dseaˋ seengˋ jaangˋ sɨmingꞌˋ jiuung˜ quiáꞌrˉ, jo̱ lají̱i̱ꞌ˜ e seaˋ quiáꞌˉ i̱ tiquiáꞌrˆ do, jo̱baꞌ i̱ sɨmingꞌˋ jiuung˜ dob nilíˋ quiáꞌˉ mɨ˜ nɨféngꞌˊguɨr; jo̱ dsʉꞌ lajeeˇ e jiuuiñꞌ˜ do, lɨ́ɨˊ lafaꞌ e o̱ꞌ quiáꞌˉbre, nañiˊ faꞌ e quiáꞌˉbreꞌr mɨ˜ nɨféiñꞌˊ. \v 2 Jo̱ lajeeˇ jo̱ i̱ jiuung˜ do dseaˋ jiémꞌˋ to̱ꞌˋ fɨ́ɨngˋ írˋ jo̱guɨ dseaˋ jiémꞌˋ néeˊ ni˜ e sɨséeˆ quiáꞌrˉ do. Jo̱ lɨ́ꞌˆ mɨ˜ catɨ́ˋ íꞌˋ lají̱i̱ꞌ˜ júuˆ caséeˊ tiquiáꞌˆ i̱ jiuung˜ do, jo̱baꞌ nɨcuǿøngˋ jmeáꞌrˉ ta˜ lají̱i̱ꞌ˜ e caséeˊ dseaˋ do. \v 3 Jo̱ lajo̱b cangongɨ́ɨˉ jneaa˜aaꞌ cajo̱, lajeeˇ e lɨ́ɨˊnaaꞌ lafaꞌ jiuung˜, nʉ́ꞌˉguɨ e nilɨcuíingˋnaaꞌ Dseaˋ Jmáangˉ, e dseángꞌˉ ꞌnéˉ jmitíˆbaaꞌ jaléꞌˋ e quiʉꞌˊ ta˜ quíˉiiꞌ e quɨ́ꞌˉ tɨ́ɨˋnaaꞌ fɨˊ jmɨgüíˋ la. \v 4 Dsʉꞌ mɨ˜ catɨ́ˋ íꞌˋ lajo̱, jo̱baꞌ casíingˋ Fidiéeˇ Jó̱o̱rˊ Dseaˋ Jmáangˉ fɨˊ jmɨgüíˋ la e calɨséiñˋ laco̱ꞌ lɨseengˋ lɨ́ꞌˆ doñiˊ i̱i̱ˋ dseaˋ jmɨgüíˋ. Jo̱guɨ co̱ꞌ dseaˋ Israel lɨ́ɨiñˊ, jo̱baꞌ ꞌnéˉ jmiti˜bre e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜ do. \v 5 Jo̱ lajo̱baꞌ caleáaiñˋ jneaꞌˆ, dseaˋ lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ Israel e dseángꞌˉ ꞌnéˉ jmitíˆbaaꞌ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ do e laco̱ꞌ niꞌíngꞌˋ Fidiéeˇ jneaꞌˆ e lɨ́ɨˊnaaꞌ jó̱o̱rˊ. \v 6 Jo̱guɨ calɨli˜ e nɨlɨ́ɨˊnaaꞌ jó̱o̱ˊ Fidiéeˇ, co̱ꞌ Fidiéeˇ casíiñˋ Jmɨguíˋ quiáꞌrˉ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Jó̱o̱rˊ Dseaˋ Jmáangˉ fɨˊ dsiˋnaaꞌ lajaangˋ lajaangˋnaaꞌ; jo̱baꞌ laꞌeáangˊ e Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ do féꞌˋnaaꞌ lala e iáangˋ dsiˋnaaꞌ: “¡Teaa˜! ¡Teaa˜!” \v 7 Jo̱ lajo̱b lɨ́ɨˊ, joˋ lɨ́ɨˊguɨ́ɨꞌ dseaˋ i̱ jmiti˜ jaléꞌˋ ta˜ quiʉꞌˊ e quɨ́ꞌˉ tɨ́ɨˋnaaꞌ fɨˊ jmɨgüíˋ la, co̱ꞌ lana nɨlɨ́ɨˊnaaꞌ jó̱o̱ˊ Fidiéeˇ lajaangˋ lajaangˋnaaꞌ, jo̱ lajo̱baꞌ niñíingˋnaaꞌ e nɨcajíñꞌˉ lamɨ˜ jéengˊguɨ e nicuǿꞌrˉ dseaˋ quiáꞌrˉ. \s1 Jial guiing˜ dsíiˊ Paaˉ jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ seengˋ fɨˊ lɨ˜ se̱ꞌˊ Galacia \p \v 8 Dsʉꞌ lamɨ˜ jéengˊguɨ, lajeeˇ nʉ́ꞌˉguɨ e calɨcuíingˋ ꞌnʉ́ꞌˋ Fidiéeˇ, lɨ́ɨngˊnaꞌ lafaꞌ dseaˋ sɨꞌnɨɨngˇ uíiꞌ˜ e jmitíˆnaꞌ jaléꞌˋ e quɨ́ꞌˉ tɨ́ɨngˋnaꞌ jmooˋnaꞌ có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ diée˜ i̱ o̱ꞌ jáꞌˉ. \v 9 Dsʉꞌ lanaguɨ nɨcalɨcuíimˋbaꞌ Fidiéeˇ, o̱si laco̱ꞌ cuǿøngˋ feˇeeꞌ, e dseaˋ íbˋ dseaˋ i̱ nɨcalɨcuíingˋ ꞌnʉ́ꞌˋ. Jo̱baꞌ ¿jialɨꞌˊ e nɨjmitíˆtu̱ꞌ caléꞌˋ catú̱ˉ jaléꞌˋ e quɨ́ꞌˉ tɨ́ɨngˋnaꞌ do? Co̱ꞌ e jo̱ jaˋ jiéꞌˋ lɨ˜ íingˆ ta˜ quíiˉnaꞌ jí̱i̱ꞌ˜ co̱o̱ˋ. \v 10 Co̱ꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ jmɨꞌgooˋnaꞌ jaléꞌˋ jmɨɨ˜ o̱si jaléꞌˋ sɨꞌˋ o̱si jaléꞌˋ ji̱i̱ˋ é. \v 11 ¡Jo̱baꞌ eáamˊ guiing˜ dsiiˉ ꞌnʉ́ꞌˋ fɨng song jaˋ calɨꞌíingˆ ta˜ jí̱i̱ꞌ˜ co̱o̱ˋ lají̱i̱ꞌ˜ ta˜ e nɨcajméˉe jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ! \p \v 12 Jo̱baꞌ mɨ́ɨꞌ˜ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ la guíingˋ, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, e nijméeˆnaꞌ laco̱ꞌguɨ nɨcajméˉ jnea˜ e joˋ jmitíˆtu̱ꞌ lají̱i̱ꞌ˜ e quɨ́ꞌˉ tɨ́ɨngˋnaꞌ do. Dsʉꞌ ꞌnʉ́ꞌˋguɨ, eáamˊ guiʉ́ˉ nɨcaꞌeeˉnaꞌ có̱o̱ꞌ˜ jnea˜. \v 13 Jo̱guɨ nɨñíˆbɨꞌ cajo̱ e jmohuɨ́ɨbˊ quie̱e̱ˉ mɨ˜ canaanˉ guiaaˉ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ e quiáꞌˉ jial laangˋ dseaˋ jee˜ dseeˉ quiáꞌrˉ. \v 14 Dsʉꞌ jaˋ e lɨ́ɨˊ e gabˋ e jmohuɨ́ɨˊ e quie̱e̱ˉ do, co̱ꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ jaˋ cajmeeˇnaꞌ faꞌ e jaˋ cajmijíingˆnaꞌ jnea˜ o̱ꞌguɨ caꞌnaangˋnaꞌ jnea˜ caꞌˊ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e lɨ́ɨnˊn e jmohuɨ́ɨˊ do. Co̱ꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ guiʉ́bˉ caꞌíingꞌ˜naꞌ jnea˜ laco̱ꞌguɨ íngꞌˋ dseaˋ jaangˋ ángel i̱ lɨ́ɨngˊ guotɨɨˉ Fidiéeˇ i̱ casíingˋ dseaˋ do, o̱si laco̱ꞌ Dseaˋ Jmáangˉ ꞌñiaꞌˊbɨr é. \v 15 Jo̱ ¿jie˜ fɨˊ caꞌíˉ e jmiꞌiáangˋ óoˊ ꞌnʉ́ꞌˋ có̱o̱ꞌ˜ jnea˜ ie˜ do? Co̱ꞌ lanaguɨ joˋ ꞌgaꞌˊ lɨˊ iáangˋ óoˊnaꞌ. Dsʉco̱ꞌ cuǿømˋ fáꞌˆa uii˜ quíiˉnaꞌ ie˜ do e dseángꞌˉ lafaꞌ niguíˆ ꞌnʉ́ꞌˋ jminíˆnaꞌ e nicuǿꞌˆnaꞌ jnea˜ e laco̱ꞌ cuǿøngˋ e nijmɨcó̱o̱ꞌˇnaꞌ jnea˜. \v 16 Jo̱guɨ lanaguɨ lɨ́ɨˊ lafaꞌ e nɨꞌníꞌˋ máamˊbaa ꞌnʉ́ꞌˋ dsʉꞌ uíiꞌ˜ e fǿnꞌˋn ꞌnʉ́ꞌˋ e júuˆ jáꞌˉ la. \p \v 17 Jo̱ i̱ dseaˋ i̱ iing˜ nijmɨsɨ́ɨngˉ e júuˆ e quiáꞌˉ jial laangˋ dseaˋ jee˜ dseeˉ quiáꞌrˉ iiñ˜ e nigüɨtáangˉ ꞌnʉ́ꞌˋ có̱o̱ꞌr˜, jo̱ dsʉꞌ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ íˋ jaˋ ɨˊ dsíirˊ laco̱ꞌ catɨ́ɨngˉ, co̱ꞌ lɨco̱ꞌ iiñ˜ e nimáang˜ ꞌnʉ́ꞌˋ jnea˜ ꞌníbꞌˋ. \v 18 Dsʉꞌ guiʉ́bˉ cajo̱ song seengˋ dseaˋ i̱ iing˜ e nigüɨtáangˉ ꞌnʉ́ꞌˋ có̱o̱ꞌr˜, lɨfaꞌ i̱ dseaˋ íˋ ꞌnéˉ ɨˊ dsíirˊ laco̱ꞌ catɨ́ɨngˉ jo̱guɨ ꞌnéˉ e contøømˉ éerˋ guiʉ́ˉ có̱o̱ꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌguɨ eeˉ jnea˜ mɨ˜ táanˋn jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ. \p \v 19 Dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ i̱ iin˜n eáangˊ, caléꞌˋ catú̱ˉ ca̱a̱ˉ iihuɨ́ɨˊ uii˜ quíiˆ ꞌnʉ́ꞌˋ laco̱ꞌguɨ iihuɨ́ɨˊ íngꞌˋ jaangˋ dseamɨ́ˋ mɨ˜ lɨseengˋ jiuung˜ quiáꞌrˉ; jo̱guɨ ca̱a̱ˉ e iihuɨ́ɨˊ do cartɨˊ Dseaˋ Jmáangˉ nicuǿꞌrˉ ꞌnʉ́ꞌˋ e niꞌuíingˉnaꞌ dseángꞌˉ dseaˋ quiáꞌrˉ. \v 20 ¡Jo̱ eáamˊ iin˜n e táanˋn jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ lana, co̱ꞌ jiéꞌˋguɨ lɨ́ɨˊ e sɨɨ˜naaꞌ dseángꞌˉ quiniˇnaꞌ lana; co̱ꞌ jaˋ ñiiˉ eeˋ niꞌɨ́ˆ dsiiˉ uii˜ quíiˉnaꞌ! \s1 E˜ calɨ́ˉ có̱o̱ꞌ˜ Agar jo̱guɨ Sara \p \v 21 Jo̱guɨ iin˜n e ningɨɨˉnaꞌ quiéˉe e júuˆ la, jaléngꞌˋ ꞌnʉ́ꞌˋ i̱ dseángꞌˉ iing˜naꞌ jmitíˆnaꞌ júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜. Jo̱ ¿su jaˋ mɨˊ cangángꞌˋ ꞌnʉ́ꞌˋ jial lɨ́ɨˊ e júuˆ jo̱? \v 22 Co̱ꞌ jee˜ e júuˆ jo̱ féꞌˋ e i̱ ꞌlɨɨ˜ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham do calɨséngˋ gángˉ jó̱o̱rˊ, jaangˋ i̱ calɨséngˋ có̱o̱ꞌ˜ jaangˋ dseamɨ́ˋ i̱ siiˋ Agar i̱ sɨꞌnɨɨngˇ i̱ jmóoˋ ta˜ huɨ̱́ꞌˋ e jaˋ ꞌléengꞌ˜, jo̱guɨ i̱ jaangˋguɨ do calɨséngˋ quiáꞌrˉ có̱o̱ꞌ˜ dseángꞌˉ dseamɨ́ˋ quiáꞌrˉ i̱ siiˋ Sara i̱ néeˊ ni˜ jalébꞌˋ e óorˋ có̱o̱ꞌ˜ dseañʉꞌˋ quiáꞌrˉ. \v 23 Jo̱ i̱ jó̱o̱ˊ i̱ dseamɨ́ˋ i̱ sɨꞌnɨɨngˇ do calɨséiñˋ laco̱ꞌguɨ lɨseengˋ lɨ́ꞌˆ doñiˊ i̱i̱ˋ jó̱o̱ˊ dseaˋ; jo̱guɨ i̱ jó̱o̱ˊ dseángꞌˉ dseamɨ́ˋ quiáꞌˉ ꞌlɨɨ˜ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham do calɨséiñˋ lajo̱b cajo̱, dsʉꞌ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ nilɨti˜ lají̱i̱ꞌ˜ júuˆ e nɨcacuøꞌˊ Fidiéeˇ írˋ lamɨ˜ jéengˊguɨ. \v 24 Jo̱ dsʉꞌ lɨɨm˜ eeˋ guǿngꞌˋ jaléꞌˋ e la; dsʉco̱ꞌ lajɨˋ gángˉ i̱ dseamɨ́ˋ do lɨɨm˜ eeˋ júuˆ sɨséeˆ quiáꞌrˉ lajaangˋ lajaaiñˋ. Jo̱ i̱ dseamɨ́ˋ jaangˋ i̱ siiˋ Agar do cuøˊ co̱o̱ˋ li˜ quiáꞌrˉ quiáꞌˉ lají̱i̱ꞌ˜ júuˆ e cajmɨrǿˋ Fidiéeˇ có̱o̱ꞌ˜ Moi˜ fɨˊ yʉ́ꞌˆ móꞌˋ Sinaí; jo̱baꞌ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ níingꞌ˜ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ e júuˆ jo̱ lɨ́ɨiñˊ lafaꞌ dseaˋ sɨꞌnɨɨmˇ. \v 25 Jo̱guɨ i̱ dseamɨ́ˋ i̱ siiˋ Agar do cuøˊ co̱o̱ˋ li˜ quiáꞌrˉ fɨˊ yʉ́ꞌˆ móꞌˋ Sinaí e siꞌˊ fɨˊ Arabia e guǿngꞌˋ e jaléngꞌˋ dseaˋ Jerusalén i̱ seengˋ fɨˊ lɨ˜ se̱ꞌˊ Israel lɨ́ɨiñˊ lafaꞌ dseaˋ sɨꞌnɨɨmˇ. \v 26 Dsʉꞌ jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ catɨ́ɨngˉ e fɨɨˋ Jerusalén ꞌmɨ́ɨˉ quiáꞌˉ Fidiéeˇ do jaˋ lɨ́ɨiñˊ dseaˋ sɨꞌnɨɨngˇ. Jo̱guɨ lɨ́ɨˊ lafaꞌ niquíˆbaaꞌ e fɨɨˋ jo̱. \v 27 Co̱ꞌ lalab féꞌˋ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ: \q1 Jmiꞌiáangˋ oꞌˊ, dseamɨ́ˋ, \q2 ꞌnʉˋ i̱ jaˋ mɨˊ cangoquieeng˜ yʉ̱ʉ̱ˋ; \q1 jo̱guɨ jmiꞌiáangˋ aꞌˊ cajo̱ e jaˋ mɨˊ caꞌíinꞌ˜ iihuɨ́ɨˊ laco̱ꞌ mɨ˜ lɨseengˋ jiuung˜ quiáꞌˉ dseaˋ. \q1 Dsʉco̱ꞌ ꞌnʉˋ, dseamɨ́ˋ i̱ catʉ́ʉˉ dseañʉꞌˋ quíiꞌˉ, \q2 fɨ́ɨngˊguɨ jó̱o̱ꞌˋ nilɨseengˋ laco̱ꞌguɨ i̱ dseamɨ́ˋ i̱ seengˋ dseañʉꞌˋ quiáꞌˉ. \m Jo̱ lanab féꞌˋ Fidiéeˇ fɨˊ ni˜ jiˋ quiáꞌrˉ. \p \v 28 Jo̱baꞌ fɨ́ɨˉguɨ́ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jneaa˜aaꞌ co̱lɨɨng˜ có̱o̱ꞌ˜ i̱ jó̱o̱ˊ Abraham i̱ siiˋ Isáaˊ do lɨ́ɨˊnaaꞌ jó̱o̱ˊ Fidiéeˇ e laco̱ꞌ nilɨti˜ lají̱i̱ꞌ˜ júuˆ quiáꞌrˉ e nɨcacuøꞌrˊ ꞌlɨɨ˜ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham lamɨ˜ jéengˊguɨ. \v 29 Jo̱ co̱ꞌ ie˜ jo̱ i̱ jó̱o̱ˊ i̱ dseamɨ́ˋ sɨꞌnɨɨngˇ do cajmeáiñꞌˋ gaˋ i̱ jó̱o̱ˊ dseamɨ́ˋ quiáꞌˉ ꞌlɨɨ˜ yʉ́ʉꞌ˜ Abraham do i̱ calɨséngˋ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ ta˜ quiáꞌˉ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ, jo̱ lajo̱b cajo̱ jmóoˋ dseaˋ sɨju̱rˇ cartɨˊ lana e jmáiñꞌˋ gaˋ rúiñꞌˋ. \v 30 Jo̱guɨ quie̱ˋnaꞌ cuente lají̱i̱ꞌ˜ júuˆ quiáꞌˉ Fidiéeˇ e casɨ́ꞌrˉ Abraham: “Uøøngˉ fɨˊ quíiꞌˉ i̱ dseamɨ́ˋ i̱ sɨꞌnɨɨngˇ co̱lɨɨng˜ có̱o̱ꞌ˜ jó̱o̱rˊ do, co̱ꞌ jaˋ catɨ́ɨngˉ jó̱o̱ˊ i̱ dseamɨ́ˋ do lají̱i̱ꞌ˜ guiéeˆ quiáꞌˉ i̱ jó̱o̱ˊ dseángꞌˉ dseamɨ́ˋ quíiꞌˉ i̱ néeˊ ni˜ jalébꞌˋ e seaˋ quíiˉnaꞌ, yʉ́ʉꞌ˜ Abraham.” \v 31 Jo̱ lajo̱b lɨ́ɨˊ, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ, jaˋ lɨ́ɨˊnaaꞌ lafaꞌ jó̱o̱ˊ dseamɨ́ˋ i̱ sɨꞌnɨɨngˇ, co̱ꞌ lana nɨlɨ́ɨˊɨɨꞌ lafaꞌ jó̱o̱ˊ dseángꞌˉ dseamɨ́ˋ i̱ jaˋ sɨꞌnɨɨngˇ do. \c 5 \s1 Dseaˋ Jmáamˉbingꞌ láangˋ jneaa˜aaꞌ e laco̱ꞌ jaˋ lɨ́ɨˊɨɨꞌ dseaˋ i̱ lafaꞌ sɨꞌnɨɨngˇ \p \v 1 Jo̱baꞌ fɨ́ɨˉguɨ́ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ, dseaˋ gálatas, e Dseaˋ Jmáamˉbingꞌ caleáangˋ jneaa˜aaꞌ e laco̱ꞌ joˋ ꞌgaꞌˊ lɨˊ quie̱ˊ nifɨˊ quíˉiiꞌ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜ do. Jo̱baꞌ ꞌnéˉ e nilɨseengˋnaꞌ e sɨlaamˇbaꞌ, jo̱guɨ joˋ cuǿꞌˆtu̱ fɨˊ yaang˜naꞌ caléꞌˋ catú̱ˉ e nijmitíˆtu̱ꞌ jaléꞌˋ e júuˆ jo̱. \p \v 2 Jnea˜ Paaˉ, jo̱ nʉ́ʉˉnaꞌ júuˆ quiéˉe, jo̱guɨ quie̱ˋnaꞌ cuente røøˋ jaléꞌˋ e nifɨ́ɨˆɨ ꞌnʉ́ꞌˋ, e song cacuǿøꞌ˜ fɨˊ yaang˜naꞌ e nitó̱ˉ li˜ fɨˊ ngúuˊ táangˋnaꞌ laco̱ꞌguɨ tɨ́ɨngˋ dseaˋ Israel, jo̱baꞌ jaˋ e ta˜ íingˆ quíiˉnaꞌ jaléꞌˋ e cangongɨ́ɨngˉ Dseaˋ Jmáangˉ uíiꞌ˜ ꞌnʉ́ꞌˋ jóng. \v 3 Jo̱baꞌ fɨ́ɨˉtú̱u̱ ꞌnʉ́ꞌˋ e lɨ́ꞌˆ doñiˊ i̱i̱ˋ ꞌnʉ́ꞌˋ i̱ tó̱o̱ˋ li˜ fɨˊ ngúuˊ táangˋ, jo̱baꞌ ꞌnéˉ nijmitíˆnaꞌ dseángꞌˉ røøbˋ lajaléꞌˋ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜ do. \v 4 Jo̱ jaléngꞌˋ ꞌnʉ́ꞌˋ i̱ ɨˊ dsíiˊ e Fidiéebˇ niꞌíñꞌˋ ꞌnʉ́ꞌˋ e lɨ́ɨngˊnaꞌ dseaˋ i̱ jaˋ røøngˋ dseeˉ uíiꞌ˜ e jmitíˆnaꞌ e júuˆ jo̱, jo̱baꞌ catiúumˊbaꞌ Dseaˋ Jmáangˉ jo̱guɨ caꞌnáamˉ yaang˜naꞌ e laco̱ꞌ joˋ niꞌíingꞌ˜naꞌ lají̱i̱ꞌ˜ e guiúngˉ Fidiéeˇ do. \v 5 Dsʉꞌ jaléngꞌˋ jneaa˜aaꞌ nɨsɨtaˇ dsiˋnaaꞌ e Fidiéeˇ niꞌíngꞌˋ jneaa˜aaꞌ e lɨ́ɨˊnaaꞌ dseaˋ i̱ jaˋ røøngˋ dseeˉ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Jmɨguíˋ quiáꞌrˉ jo̱guɨ laꞌeáangˊ e cajáangꞌ˜ yee˜naaꞌ fɨˊ jaguóˋ Dseaˋ Jmáangˉ. \v 6 Jo̱guɨ song lɨ́ɨˊnaaꞌ dseángꞌˉ lajangꞌˉ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, jo̱baꞌ jaˋ e lɨ́ɨˊ nañiˊ faꞌ tó̱o̱ˋ li˜ fɨˊ ngúuˊ táangˋnaaꞌ laco̱ꞌguɨ lɨtɨ́ɨngˋ dseaˋ Israel, dsʉco̱ꞌ jaˋ e quíingˊ e jo̱; co̱ꞌ lají̱i̱ꞌ˜ e quíingˊ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ e jáangꞌ˜ yee˜naaꞌ fɨˊ jaguóˋ Dseaˋ Jmáamˉ e laco̱ꞌ nijmiꞌneáangˋnaaꞌ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ. \p \v 7 Jo̱guɨ ꞌnʉ́ꞌˋ, guiʉ́bˉ lamɨ˜ seengˋnaꞌ có̱o̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáangˉ; dsʉꞌ lanaguɨ lɨɨm˜ i̱i̱ˋ nɨcatángꞌˋ ꞌnʉ́ꞌˋ júuˆ e nɨcatʉ́ʉˊnaꞌ e joˋ nʉ́ʉꞌ˜naꞌ lají̱i̱ꞌ˜ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ. \v 8 Dsʉꞌ o̱ꞌ Fidiéeˇ i̱ cajéengˋ ꞌnʉ́ꞌˋ e cajmeeˇnaꞌ lajo̱, co̱ꞌ dseaˋ do nɨcatǿꞌrˉ ꞌnʉ́ꞌˋ e laco̱ꞌ niꞌuíingˉnaꞌ dseaˋ quiáꞌˉbre. \v 9 Jo̱ lalab júuˆ ró̱o̱ˋ: “Có̱o̱ꞌ˜ capíꞌˆ quie̱bꞌˆ nijméˉ niró̱o̱ˉ ca̱˜ quiáꞌˉ iñíꞌˆ.” \v 10 Dsʉꞌ jnea˜ tab˜ dsiiˉ e laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáangˉ niꞌɨ́ˆtu̱ áaˊnaꞌ caléꞌˋ catú̱ˉ laco̱ꞌguɨ ɨˊ dsiˋ jnea˜. Jo̱ Fidiéebˇ nicuǿꞌˉ iihuɨ́ɨˊ i̱ dseaˋ i̱ jmɨgǿøngˋ ꞌnʉ́ꞌˋ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e ꞌnéˉ jmitíˆnaꞌ, jo̱ jaˋ e lɨ́ɨˊ i̱i̱ˋ dseaˋ. \p \v 11 Dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, faco̱ꞌ jnea˜ guiaˋbɨ́ɨ júuˆ e dseángꞌˉ la guíimˋ ꞌnéˉ jméˉ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ e li˜ fɨˊ ngúuˊ táaiñˋ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌ lɨtɨ́ɨngˋ dseaˋ Israel, jo̱baꞌ faco̱ꞌ lajo̱, jaˋ e ta˜ e jmángꞌˋ dseaˋ Israel jnea˜ gaˋ jóng. Jo̱ faco̱ꞌ lajo̱b jmóoˋo, jo̱baꞌ jaˋ lɨguíingˉ dseaˋ Israel uii˜ quiáꞌˉ jaléꞌˋ e júuˆ e guiaaˉ quiáꞌˉ jaléꞌˋ e cangongɨ́ɨngˉ Dseaˋ Jmáangˉ fɨˊ dseꞌˋ crúuˆ jóng. \v 12 Jo̱guɨ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ ngɨˊ ta˜ jmɨgǿøngˋ ꞌnʉ́ꞌˋ do e quiáꞌˉ e tó̱ˉ li˜ fɨˊ ngúuˊ táangˋnaꞌ, ¡guiʉ́ˉguɨ faꞌ nidsiꞌíimˊbre conguiaˊ jo̱ lajo̱baꞌ nitiúuiñˉ ꞌnʉ́ꞌˋ! \p \v 13 Jo̱guɨ co̱ꞌ ꞌnʉ́ꞌˋ, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ, Fidiéeˇ catǿꞌrˉ ꞌnʉ́ꞌˋ e laco̱ꞌ joˋ quiʉꞌˊguɨ ta˜ quíiˉnaꞌ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜ do. Jo̱ co̱ꞌ lajo̱b lɨ́ɨngˊnaꞌ, jo̱baꞌ joˋ jméeˆnaꞌ lɨ́ꞌˆ doñiˊ eeˋ lɨ́ˋ óoˊnaꞌ yaang˜naꞌ, co̱ꞌ dseaˋ sɨlaamˇ nɨlɨ́ɨngˊnaꞌ. Dsʉco̱ꞌ guiʉ́ˉguɨ e jmɨcó̱o̱ꞌ˜ rúngꞌˋnaꞌ lajeeˇ laꞌóꞌˋ yaang˜naꞌ uíiꞌ˜ e ꞌneáangˋ rúngꞌˋnaꞌ. \v 14 Co̱ꞌ lajalébꞌˋ lɨ˜ féꞌˋ júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Fidiéeˇ, e júuˆ labaꞌ eáangˊguɨ lɨti˜: “Jmiꞌneáangˋ jaléngꞌˋ dseaˋ rúnꞌˋ lɨ́ꞌˆ laco̱ꞌguɨ jmiꞌneáangˋ uøꞌˊ.” \v 15 Jo̱ song jmooˋnaꞌ ta˜ jɨ́ɨngˋ o̱si ta˜ tɨ́ɨngˊ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e sɨɨng˜naꞌ, jo̱baꞌ niꞌíimˉ lají̱i̱ꞌ˜ juguiʉ́ˉ júuˆ røøˋ e seaˋ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ e cangɨ́ɨngˋnaꞌ e cacuøˊ Fidiéeˇ. \s1 Jaléꞌˋ e lɨ́ˋ dsíiˊ dseaˋ fɨˊ jmɨgüíˋ jo̱guɨ jaléꞌˋ e iing˜ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ \p \v 16 Jo̱baꞌ fɨ́ɨˉguɨ́ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ la guíingˋ, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ: Güɨlɨseemˋbaꞌ contøøngˉ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ, jo̱ lajo̱baꞌ jaˋ jmitíˆnaꞌ lají̱i̱ꞌ˜ e lɨ́ˋ óoˊnaꞌ. \v 17 Dsʉco̱ꞌ jaléꞌˋ e lɨ́ˋ dsiˋnaaꞌ do jaˋ cǿøngˋ røøˋ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e iing˜ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ, jo̱guɨ jaléꞌˋ e iing˜ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ jaˋ cǿøngˋ røøˋ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e lɨ́ˋ dsiˋnaaꞌ do. Dsʉco̱ꞌ lajɨˋ tú̱ˉ e na jaˋ røøˋ cǿøngˋ quiáꞌˉ, jo̱baꞌ jaˋ cuǿøngˋ e jméeˆ ꞌnʉ́ꞌˋ lají̱i̱ꞌ˜ e lɨ́ˋ áaˊnaꞌ do. \v 18 Dsʉꞌ song ꞌnʉ́ꞌˋ seemˋbaꞌ e quie̱ˊ nifɨˊ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ quíiˉnaꞌ, jo̱baꞌ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜ do joˋ quiʉꞌˊ ta˜ quíiˉnaꞌ lana jóng. \p \v 19 Jo̱ jaˋ e huɨ́ɨngˊ e jǿøˆnaaꞌ quiáꞌˉ jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ cá̱ˋ fɨˊ gaˋ jo̱guɨ jmóorˋ lají̱i̱ꞌ˜ e lɨ́ˋ dsíirˊ yaaiñ˜ faꞌ jaléꞌˋ e la: mɨ˜ ꞌléeˊ jaléngꞌˋ dseañʉꞌˋ o̱si jaléngꞌˋ dseamɨ́ˋ e güɨɨiñˋ có̱o̱ꞌ˜ dseaˋ i̱ o̱ꞌ quiáꞌrˉ, o̱si mɨ˜ jmóoˋ dseaˋ jaléꞌˋ e ꞌlɨꞌˆ e jiéꞌˋguɨ, o̱si mɨ˜ jmóorˋ jaléꞌˋguɨ e jaˋ tíiˊ ta˜ e quɨ́ꞌˉ tɨ́ɨiñˋ jmóorˋ, \v 20 o̱si mɨ˜ jmiféngꞌˊ dseaˋ lɨ́ꞌˆ doñiˊ eeˋ, jo̱guɨ mɨ˜ jmóorˋ ta˜ dseaˋ láangˋ, o̱si mɨ˜ ꞌníꞌˋ níiˉ dseaˋ quiáꞌˉ jaléngꞌˋ dseaˋ rúiñꞌˋ, o̱si mɨ˜ jmóorˋ ta˜ jɨ́ɨngˋ, o̱si mɨ˜ suuiñˋ laco̱ꞌguɨ la lɨ́ɨngˊ jaangˋguɨ dseaˋ, o̱si mɨ˜ jmɨnábˉ lɨguíiñˉ, o̱si mɨ˜ iiñ˜ e íˋbre sɨlɨ́ɨꞌrˇ jaléꞌˋ e seaˋ, o̱si mɨ˜ ꞌnaamˋbre quiáꞌˉ rúiñꞌˋ co̱ꞌ jaˋ røøˋ sɨ́ɨiñˋ, o̱si mɨ˜ jí̱i̱ꞌ˜ laꞌóꞌˋ íˋbre tɨˊ dsíirˊ sɨ́ɨiñˋ, \v 21 o̱si mɨ˜ dsihuɨ́ɨiñˊ quiáꞌˉ jaléngꞌˋ dseaˋ, o̱si mɨ˜ jmóorˋ ta˜ jngangꞌˊ rúngꞌˋ, o̱si mɨ˜ jmóorˋ ta˜ ɨ̱́ꞌˋ, o̱si mɨ˜ dsíngꞌˉ cúiñˆ, o̱si mɨ˜ jmóoˋbɨguɨr jaléꞌˋ e gaˋ e jiéꞌˋ cajo̱. Jo̱baꞌ fɨ́ɨˉguɨ́ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ caléꞌˋ catú̱ˉ laco̱ꞌguɨ nɨcafɨ́ɨˉɨ ꞌnʉ́ꞌˋ ie˜ lamɨ˜ jéengˊguɨ do e jaléngꞌˋ dseaˋ i̱ quɨ́ꞌˉ tɨ́ɨngˋ jmóoˋ jaléꞌˋ e gaˋ lajo̱, jo̱baꞌ i̱ dseaˋ íˋ jaˋ niñíiñˋ e Fidiéeˇ quie̱ˊ nifɨˊ quiáꞌrˉ, jo̱guɨ jaˋ niñíiñˋ guiéeˆ quiáꞌrˉ e cuøꞌˊ Fidiéeˇ jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌrˉ cajo̱. \p \v 22 Dsʉꞌ mɨ˜ seengˋ dseaˋ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ, co̱ꞌ laꞌeáangˊ e Jmɨguíˋ dobaꞌ jmiꞌneáangˋ rúiñꞌˋ, jo̱guɨ e iáangˋ dsíirˊ, jo̱guɨ e seeiñˋ juguiʉ́ˉ júuˆ røøˋ có̱o̱ꞌ˜ dseaˋ rúiñꞌˋ, jo̱guɨ e féngꞌˊ dsíirˊ quiáꞌˉ rúiñꞌˋ, jo̱guɨ e guiúiñˉ có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ dseaˋ rúiñꞌˋ, jo̱guɨ guiʉ́bˉ éerˋ có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ dseaˋ rúiñꞌˋ, jo̱guɨ jmiti˜bre lají̱i̱ꞌ˜ júuˆ e cuørˊ, \v 23 jo̱guɨ jaˋ jmɨcǿøngꞌ˜ yaaiñ˜ jee˜ dseaˋ rúiñꞌˋ, jo̱guɨ jaˋ jmóorˋ lají̱i̱ꞌ˜ ta˜ quiʉꞌrˊ yaaiñ˜. Jo̱guɨ lajɨbˋ júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ cǿøngˋ røøˋ có̱o̱ꞌ˜ e júuˆ la. \v 24 Jo̱guɨ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ lɨ́ɨngˊ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ lafaꞌ cató̱ˉ fɨˊ dseꞌˋ crúubˆ jaléꞌˋ e gaˋ e jmóorˋ có̱o̱ꞌ˜guɨ jaléꞌˋ e lɨ́ˋ dsíirˊ yaaiñ˜, jo̱ lajo̱baꞌ caꞌnaamˋbre quiáꞌˉ e jo̱. \v 25 Jo̱ co̱ꞌ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéebˇ nɨse̱e̱ˉnaaꞌ, jo̱baꞌ ꞌnéˉ cuǿøˆ fɨˊ yee˜naaꞌ e e Jmɨguíˋ dob quie̱ˊ nifɨˊ quíˉiiꞌ. \p \v 26 Jo̱guɨ jaˋ ꞌnéˉ jmɨcǿøngꞌ˜ yee˜naaꞌ jee˜ jaléngꞌˋ dseaˋ o̱ꞌguɨ nijmɨjløngꞌˆ yee˜naaꞌ o̱ꞌguɨ nijmóˆooꞌ dsihuɨ́ɨngˊnaaꞌ quiáꞌˉ jaléngꞌˋ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ cajo̱. \c 6 \s1 Jmɨcó̱o̱ꞌ˜naꞌ jaléngꞌˋ dseaˋ rúngꞌˋnaꞌ \p \v 1 Jo̱baꞌ fɨ́ɨˉguɨ́ɨ ꞌnʉ́ꞌˋ, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ, song móoˉ ꞌnʉ́ꞌˋ e jaangˋ dseaˋ rúngꞌˋnaꞌ nɨcatǿngꞌˋ fɨˊ ni˜ dseeˉ, jo̱baꞌ jaléngꞌˋ ꞌnʉ́ꞌˋ, dseaˋ seengˋnaꞌ laꞌeáangˊ có̱o̱ꞌ˜ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ, ꞌnéˉ nijmɨcó̱o̱ꞌ˜baꞌ i̱ dseaˋ íˋ e laco̱ꞌ nilɨseeiñˋ laco̱ꞌ la seengˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ. Jo̱ jmeeˉbaꞌ e guiúngˉnaꞌ có̱o̱ꞌr˜, jo̱guɨ ñiim˜ áaˊnaꞌ e laco̱ꞌ jaˋ güɨlíˋ e la quie̱ˊ ꞌnʉ́bꞌˋ cajo̱ nijiúngꞌˋnaꞌ fɨˊ ni˜ dseeˉ. \v 2 Jo̱guɨ jmɨcó̱o̱ꞌ˜ rúngꞌˋnaꞌ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e huɨ́ɨngˊ lɨ́ɨˊ quíiˉnaꞌ, jo̱ lajo̱baꞌ dseángꞌˉ nilɨti˜ lají̱i̱ꞌ˜ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ. \p \v 3 Jo̱ song jaangˋ dseaˋ ɨˊ dsíirˊ e niingˉguɨr, dsʉꞌ o̱ꞌ jáꞌˉ e lajo̱, co̱ꞌ lɨco̱ꞌ jmɨgǿøngˋ ꞌñiaꞌˊbre song ɨˊ dsíirˊ lajo̱. \v 4 Dsʉco̱ꞌ lajaangˋ lajaamˋ dseaˋ ꞌnéˉ ɨˊ dsíirˊ su guiʉ́ˉ jaléꞌˋ e jmóorˋ o̱si jaˋ dseengˋ é. Jo̱ song ɨˊ dsíirˊ ꞌñiaꞌrˊ e guiʉ́ˉ lají̱i̱ꞌ˜ e jmóorˋ do, jo̱ song dseángꞌˉ lajo̱b lɨ́ɨˊ, jo̱baꞌ jaˋ ꞌnéˉ jǿørˉ jial jmóoˋ dseaˋ jiéngꞌˋ. \v 5 Dsʉco̱ꞌ lajaangˋ lajaamˋ dseaˋ ꞌnéˉ to̱ꞌˋ fɨ́ɨiñˋ lají̱i̱ꞌ˜ e lɨ́ɨˊ quiáꞌrˉ. \v 6 Jo̱guɨ i̱ dseaˋ i̱ jmɨtɨ́ɨngˋ júuˆ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ ꞌnéˉ cuǿꞌˉbre i̱ dseaˋ i̱ eˊ quiáꞌrˉ do lají̱i̱ꞌ˜ e catɨ́ɨiñꞌˉ do e laco̱ꞌ nijmɨcó̱o̱ꞌ˜reiñꞌ do. \p \v 7 Jo̱ jaˋ jmɨgǿøngˋ yaang˜naꞌ có̱o̱ꞌ˜ jaléꞌˋ e jmooˋnaꞌ, co̱ꞌ jí̱i̱ꞌ˜ jaangˋ dseaˋ cuǿøngˋ líˋ jmɨgǿøiñˋ Fidiéeˇ. Co̱faꞌ lají̱i̱ꞌ˜ e jniˊ dseaˋ fɨˊ ni˜ guóoꞌ˜ uǿˉ quiáꞌrˉ, e jo̱b cajo̱ e nisɨtɨ́ɨiñˊ mɨ˜ niróˋ. \v 8 Jo̱ lajo̱b lɨ́ɨˊ có̱o̱ꞌ˜ i̱ dseaˋ i̱ seengˋ laco̱ꞌ lɨ́ˋ dsíirˊ yaaiñ˜, co̱ꞌ mɨ˜ nitɨ́ˉ íꞌˋ quiáꞌrˉ e nijúuiñˉ, niꞌnámˋbre quiáꞌˉ Fidiéeˇ lata˜. Jo̱guɨ i̱ dseaˋ i̱ seengˋ laco̱ꞌ iing˜ Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ, jo̱baꞌ laꞌeáangˊ e Jmɨguíˋ quiáꞌˉ Fidiéeˇ dob nilɨseeiñˋ cøøngˋ có̱o̱ꞌ˜ dseaˋ do lata˜. \v 9 Jo̱guɨ song cuøˊ bíˋ yee˜naaꞌ e jmóˆooꞌ jmangꞌˉ e guiʉ́ˉ, jo̱guɨ song dseángꞌˉ jaˋ jmɨtúngˉ dsiˋnaaꞌ e jmóˆooꞌ e jo̱, jo̱baꞌ mɨ˜ nitɨ́ˉ íꞌˋ, niꞌíimꞌ˜baaꞌ guiéeˆ quíˉiiꞌ e cuøꞌˊ Fidiéeˇ jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌrˉ. \v 10 Jo̱baꞌ contøømˉ ꞌnéˉ jmóˆnaaꞌ jmangꞌˉ e guiʉ́ˉ có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ dseaˋ jo̱guɨ e jmɨcó̱o̱ꞌ˜naaꞌre, dsʉꞌ la guíingˋguɨ eáangˊ ꞌnéˉ jmóˆooꞌ lajo̱ có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ. \s1 Júuˆ ɨ́ɨˋ ꞌgooˋ quiáꞌˉ Paaˉ \p \v 11 ¡Jo̱ jǿøˉnaꞌ, dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ, jial tíiˊ cóoꞌ˜ e júuˆ e jmoꞌˊo la quíiˉnaꞌ! \v 12 Jo̱ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ jmóoˋ úungˋ e nitó̱ˆnaꞌ li˜ fɨˊ ngúuˊ táangˋnaꞌ, jmóorˋ lajo̱ e laco̱ꞌ nijé̱rˉ guiʉ́ˉ có̱o̱ꞌ˜ jaléngꞌˋ dseaˋ caguiaangˉguɨ jo̱guɨ e laco̱ꞌ jaˋ nijmeángꞌˋ dseaˋ gaˋ írˋ uii˜ quiáꞌˉ e guiarˊ júuˆ e cajúngˉ Dseaˋ Jmáangˉ fɨˊ dseꞌˋ crúuˆ. \v 13 Jo̱ jɨˋguɨ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ jmóoˋ úungˋ e tó̱o̱rˊ li˜ fɨˊ ngúuˊ táaiñˋ do jaˋ jmitir˜ jaléꞌˋ e júuˆ quiʉꞌˊ ta˜ quiáꞌˉ Moi˜. Dsʉꞌ jmóorˋ úungˋ e ꞌnʉ́ꞌˋ nitó̱ˆnaꞌ li˜ fɨˊ ngúuˊ táangˋnaꞌ e laco̱ꞌ nijmérˉ ráaiñˉ fɨˊ quiniˇ jaléngꞌˋ dseaˋ jiéngꞌˋ e nɨcalɨ́ꞌˉbre ꞌnʉ́ꞌˋ e nɨcajmeeˇnaꞌ li˜ fɨˊ ngúuˊ táangˋnaꞌ. \v 14 Dsʉꞌ jnea˜, jí̱i̱ꞌ˜ co̱o̱ˋ jaˋ e jmóoˋo ráanˉn e jiéꞌˋguɨ; co̱ꞌ dseángꞌˉ lají̱i̱ꞌ˜ e calɨ́ˉ có̱o̱ꞌ˜ Dseaˋ Jmáangˉ fɨˊ dseꞌˋ crúubˆ, jí̱i̱ꞌ˜ jo̱baꞌ sé̱e̱ꞌ˜e̱ teáˋ. Co̱ꞌ laꞌeáangˊ e catángˉ Dseaˋ Jmáangˉ fɨˊ dseꞌˋ crúuˆbaꞌ, joˋ eeˋ ta˜ íingˆ quiéˉe jí̱i̱ꞌ˜ co̱o̱ˋ jaléꞌˋ e seaˋ fɨˊ jmɨgüíˋ la lana, jo̱guɨ lɨ́ɨˊ lafaꞌ e cajúmˉbaa, co̱ꞌ joˋ seenˉ e quiʉꞌˊ ta˜ jnea˜ jaléꞌˋ e seaˋ fɨˊ jmɨgüíˋ. \v 15 Jo̱guɨ joˋ eeˋ ta˜ íingˆ quíiˉnaꞌ song tó̱o̱ˋ li˜ o̱si jaˋ tó̱o̱ˋ li˜ fɨˊ ngúuˊ táangˋnaꞌ é; dsʉco̱ꞌ lají̱i̱ꞌ˜ e quíingˊguɨ quíiˉnaꞌ e nɨcaquɨ́ꞌˉ jíingꞌˇ yaang˜naꞌ fɨˊ quiniˇ Fidiéeˇ, jo̱ jo̱baꞌ nɨlɨ́ɨngˊnaꞌ dseaˋ ꞌmɨ́ɨmˉ lana. \v 16 Jo̱ jaléngꞌˋ i̱ dseaˋ i̱ seengˋ laco̱ꞌ la lɨ́ɨˊ e júuˆ e nɨcafáꞌˉa na, có̱o̱ꞌ˜guɨ jaléngꞌˋ dseaˋ Israel i̱ quie̱ˊ Fidiéeˇ nifɨˊ quiáꞌrˉ, güɨlɨseemˋbre juguiʉ́ˉ júuˆ røøˋ, jo̱guɨ güɨlíbˋ fɨꞌˋ lɨ́ɨngˉ Fidiéeˇ írˋ cajo̱. \p \v 17 Latɨˊ lana jo̱guɨ lɨ˜ dséˉguɨ cajo̱ jí̱i̱ꞌ˜ jaangˋ dseaˋ nicuǿꞌˉguɨr jnea˜ iihuɨ́ɨˊ; co̱ꞌ jaléꞌˋ e güɨꞌˊ e quie̱e̱ˉ la lana cuøˊ li˜ e jmóoˋo lají̱i̱ꞌ˜ e iing˜ Fíiˋnaaꞌ Dseaˋ Jmáangˉ. \p \v 18 Jo̱baꞌ dseaˋ rúꞌˋnaaꞌ, nimɨ́ɨꞌ˜ɨ Fíiˋnaaꞌ Dseaˋ Jmáangˉ e niꞌɨ́rˉ güeaꞌˆ quiáꞌrˉ jee˜ ꞌnʉ́ꞌˋ. Jo̱ lajo̱b ꞌnéˉ líˋ. \p Jo̱ lanab jí̱i̱ꞌ˜ féꞌˋ jiˋ quiáꞌˉ Paaˉ e catɨ́ɨngˉ jaléngꞌˋ dseaˋ quiáꞌˉ Dseaˋ Jmáangˉ i̱ seengˋ fɨˊ lɨ˜ se̱ꞌˊ Galacia.